id
stringlengths
6
7
url
stringlengths
31
277
title
stringlengths
1
188
image
sequencelengths
0
278
caption
sequencelengths
0
278
markdown
sequencelengths
1
1
1776379
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2031%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776383
https://fr.wikipedia.org/wiki/Le%20Bonheur%20au%20bout%20du%20chemin%203
Le Bonheur au bout du chemin 3
[]
[]
[ "\n\n\n\nLe Bonheur au bout du chemin 3 — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Le+Bonheur+au+bout+du+chemin+3 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Le+Bonheur+au+bout+du+chemin+3 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Le+Bonheur+au+bout+du+chemin+3 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Le+Bonheur+au+bout+du+chemin+3 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nSynopsis](#Synopsis)\n* [2\nFiche technique](#Fiche_technique)\n* [3\nDistribution](#Distribution)\n* [4\nRéférences](#Références)\n* [5\nVoir aussi](#Voir_aussi)\n* [6\nLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# *Le Bonheur au bout du chemin 3*\n\n\n\n\n\n5 langues\n\n\n\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Anne_of_Green_Gables:_The_Continuing_Story \"Anne of Green Gables: The Continuing Story – anglais\")\n* [فارسی](https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%86_%DA%AF%DB%8C%D8%A8%D9%84%D8%B2:_%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86 \"آن در گرین گیبلز: ادامه داستان – persan\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Anne_of_Green_Gables:_The_Continuing_Story \"Anne of Green Gables: The Continuing Story – italien\")\n* [Polski](https://pl.wikipedia.org/wiki/Ania_z_Zielonego_Wzg%C3%B3rza:_Dalsze_losy \"Ania z Zielonego Wzgórza: Dalsze losy – polonais\")\n* [Svenska](https://sv.wikipedia.org/wiki/Anne_p%C3%A5_Gr%C3%B6nkulla_3,_Den_fortsatta_ber%C3%A4ttelsen \"Anne på Grönkulla 3, Den fortsatta berättelsen – suédois\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2739605#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3 \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3 \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3 \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3 \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&oldid=216808019 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&id=216808019&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FLe_Bonheur_au_bout_du_chemin_3)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FLe_Bonheur_au_bout_du_chemin_3)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2739605 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Le+Bonheur+au+bout+du+chemin+3)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nPour les articles homonymes, voir [Anne... la maison aux pignons verts (homonymie)](/wiki/Anne..._la_maison_aux_pignons_verts_(homonymie) \"Anne... la maison aux pignons verts (homonymie)\") et [Anne of Green Gables](/wiki/Anne_of_Green_Gables \"Anne of Green Gables\").\n\n\n\n\n\n\nLe Bonheur au bout du chemin 3\n\n\n\n\n\n\n\nDonnées clés\n| Titre québécois | Anne… la maison aux pignons verts : Les Années de tourmente |\n| --- | --- |\n| Titre original | Anne of Green Gables: The Continuing Story |\n| Réalisation | Stefan Scaini |\n| Scénario | [Kevin Sullivan](/wiki/Kevin_Sullivan_(r%C3%A9alisateur) \"Kevin Sullivan (réalisateur)\")Laurie Pearson(d'après les personnages de [Lucy Maud Montgomery](/wiki/Lucy_Maud_Montgomery \"Lucy Maud Montgomery\")) |\n| Acteurs principaux | [Megan Follows](/wiki/Megan_Follows \"Megan Follows\")[Jonathan Crombie](/wiki/Jonathan_Crombie \"Jonathan Crombie\")[Schuyler Grant](/w/index.php?title=Schuyler_Grant&action=edit&redlink=1 \"Schuyler Grant (page inexistante)\") |\n| Sociétés de production | Sullivan Entertainment |\n| Pays de production | [Drapeau du Canada](/wiki/Fichier:Flag_of_Canada.svg \"Drapeau du Canada\") [Canada](/wiki/Canada \"Canada\") |\n| Genre | [Film dramatique](/wiki/Drame_(cin%C3%A9ma) \"Drame (cinéma)\") |\n| Durée | 185 minutes |\n| Première diffusion | 2000 |\n\n\n\n\n\n\n\nPour plus de détails, voir [Fiche technique](#Fiche_technique) et [Distribution](#Distribution).\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Cin%C3%A9ma_(film) \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\n***Anne… la maison aux pignons verts : Les Années de tourmente*** au Québec ou ***Le Bonheur au bout du chemin 3*** en France (*Anne of Green Gables: The Continuing Story*) est le troisième volet des [feuilletons télévisés](/wiki/Feuilleton_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9 \"Feuilleton télévisé\") [canadiens](/wiki/Canada \"Canada\"), d'après le roman *[Anne… la maison aux pignons verts](/wiki/Anne%E2%80%A6_la_maison_aux_pignons_verts \"Anne… la maison aux pignons verts\")*. Réalisé par Stefan Scaini, ce dernier volet de la trilogie prend place pendant la [Première Guerre mondiale](/wiki/Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale \"Première Guerre mondiale\"). Il a été diffusé les 5 et [6](/wiki/6_mars \"6 mars\") [mars](/wiki/Mars_2000 \"Mars 2000\") [2000](/wiki/2000_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2000 à la télévision\") sur le réseau [CBC](/wiki/CBC_Television \"CBC Television\").\n\n\nAu [Québec](/wiki/Qu%C3%A9bec \"Québec\"), le téléfilm a été diffusé en quatre parties du 22 août au [12](/wiki/12_septembre \"12 septembre\") [septembre](/wiki/Septembre_2000 \"Septembre 2000\") [2000](/wiki/2000_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2000 à la télévision\") à la [Télévision de Radio\\-Canada](/wiki/T%C3%A9l%C3%A9vision_de_Radio-Canada \"Télévision de Radio-Canada\"), et en [France](/wiki/France \"France\") sur [M6](/wiki/M6 \"M6\").\n\n\n\n\n## Synopsis\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Synopsis\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Synopsis\")]\nCela fait un petit moment déjà que Gilbert et Anne sont fiancés mais retardent leur mariage. Le troisième volet s'ouvre sur Anne qui se penche au\\-dessus l'eau alors qu'elle est sur le pont du ferry l'amenant à Avonlea. Diana l'attend dans un buggy et nous fait part du fait que sa tante Joséphine est décédée et qu'elle lui a laissé son immense fortune. Diana est mariée et mère de deux enfants mais son comportement a changé, elle est hautaine avec son mari et ne lui adresse la parole que pour lui faire des remontrances. Tout ceci se déroule sur le fond de la Première Guerre mondiale et du départ des hommes pour la France. On voit Fred, le mari de Diana observer les jeunes soldats avec une certaine envie dans le regard. Diana quant à elle emmène Anne voir les pignons verts et Anne nous explique qu'elle n'y a pas remis les pieds depuis la mort de Maryla et la vente de la maison. Elle découvre alors avec stupeur l'état déplorable dans lequel la maison se trouve, le propriétaire l'ayant loué à une famille nombreuse qui la qualifie de taudis. Anne en est très peinée mais continue de vivre et attend avec impatience le retour de Gilbert du continent où il est interne en médecine.\n\n\nDiana en fait part à Gilbert en secret ce qui lui donne l'occasion de faire une visite surprise à sa fiancée. La scène se déroule sur la plage d'Avonlea et les deux amoureux s'apprêtent à se serrer dans les bras au moment où Anne fait une chute et tombe le nez dans la poussière et rigolant. En parallèle Fred fait part à Gilbert de son envie de rejoindre l'armée. Gilbert fait alors une proposition à Anne, celle de retarder leur mariage une fois de plus et de le suivre à New York où on lui a offert une poste de chirurgien dans un grand hôpital, Anne décide de l'y suivre au grand désarroi de Diana qui avait déjà tout prévu pour le mariage.\n\n\nAnne et Gil se retrouvent donc à New York où pendant que Gil se fait à son nouveau poste, sa fiancée est engagée dans une maison d'édition comme correctrice. Elle se lie alors d'amitié avec le fils du directeur, Jack Garisson, un auteur à succès désespéré de ne plus trouver quoi écrire. Anne lui montre alors un jet de son nouveau livre qu'il trouve admirable et lui fait une proposition complètement inattendue: faire publier le livre sous leurs deux noms, Anne profiterait ainsi de la notoriété de Jack. Anne, après mûre réflexion, accepte sa proposition et se met tout de suite au travail, Jack apportant seulement quelques corrections à sa façon d'écrire. Mais lorsque le livre paraît Anne voit qu'il n'y a qu'un seul nom sur la couverture et que ce n'est pas le sien elle a donc une confrontation avec le directeur auquel elle remet sa démission et avec Garisson auquel elle explique sa façon de penser. Gilbert, quant à lui, a du mal à vivre devant les responsabilités qu'on lui donne et annonçant la mort de sa femme et de son enfant à un homme, l'homme concerné lui reproche la mort de sa femme qui avait attendu des heures avant que Gil la prenne en charge. Le \"mentor\" de Gil ordonne que l'on fasse sortir monsieur et ses enfants et alors Gil annonce lui aussi sa démission.\n\n\nPar la suite il fait part à Anne de son intention de retourner à Avonlea et de l'épouser là\\-bas, ce qu'elle accepte avec joie. De retour à Avonlea ils préparent le mariage et passant devant les pignons verts au grand malheur d'Anne qui ressent toujours un pincement au cœur, Gil lui annonce qu'il a racheté la maison. Pendant les préparatifs du mariage Fred annonce à Diana son intention de partir, ce qu'elle refuse lui prétextant qu'il devrait faire passer sa famille avant tout, Fred demande alors à Gilbert de le conduire au bateau sans avertir Diana.\nDe retour du bateau, Diana comprend ce qu'a fait Gil et éclate en sanglots devant une Anne complètement surprise.\n\n\nAu cours d'une promenade Gil et Anne rencontrent Josie Pye et son mari et parlent de l'engagement de celui\\-ci pour le front et du petit cabinet ouvert par Gil. Josie lui fait alors la remarque cinglante qu'il devrait être sur le front lui aussi. S'ensuit une scène dans la maison aux pignons verts dans laquelle Anne fait des travaux de tapisserie au moment où Gilbert lui annonce qu'il part lui aussi sur le front comme médecin de campagne. La colère d'Anne est alors visible et un morceau de tapisserie s'enflamme alors et se répand dans la maison, heureusement les pompiers arrivent à temps et réussissent à sauver la maison.\nAnne et Gil se marient dans l'église d'Avonlea, Gil en tenue de soldat.\n\n\nDes mois se passent après le départ de Gilbert et nous voilà en janvier 1918, Anne est institutrice à Avonlea et occupe ses journées à écrire. Au cours d'une promenade en ville, elle rencontre Rachel qui lui apprend que Diana est sans nouvelle de Fred qui est porté disparu, elle apprend aussi la mort du mari de Josie et de plusieurs autres enfants du pays. Elle se rend alors à la poste où les lettres qu'elle avait envoyées à Gil lui sont revenues avec le tampon \"déplacement inconnu\". Une messe en l'honneur de la mort des soldats et de ceux portés disparus a lieu en l'église d'Avonlea et Anne annonce à Diana qu'elle part retrouver son mari et Diana lui explique qu'elle vend sa maison, Anne lui demande alors de s'installer aux pignons verts.\n\n\nAnne s'est engagée comme volontaire à la Croix rouge et manque de se faire tuer dans un train par les Allemands. C'est Jack Garisson, sa petite amie et leur fils qui l'aident à s'échapper de justesse. Garisson lui explique qu'il est maintenant correspondant de guerre pour un journal américain et qu'il doit continuer seul son chemin lui laissant la responsabilité de veiller sur son fils Dominique et sa femme Colette. Anne n'a qu'une seule envie, se rendre à l'hôpital de campagne.\n\n\n\n## Fiche technique\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Fiche technique\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Fiche technique\")]\n* Titre québécois : *Anne… la maisons aux pignons verts : Les Années tourmente*\n* Titre français : *Le Bonheur au bout du chemin 3*\n* Titre original : *Anne of Green Gables: The Continuing Story*\n* Réalisation : [Stefan Scaini](/w/index.php?title=Stefan_Scaini&action=edit&redlink=1 \"Stefan Scaini (page inexistante)\")\n* Scénario : [Kevin Sullivan](/wiki/Kevin_Sullivan_(r%C3%A9alisateur) \"Kevin Sullivan (réalisateur)\") et Laurie Pearson, d'après les personnages de *[Anne… la maison aux pignons verts](/wiki/Anne%E2%80%A6_la_maison_aux_pignons_verts \"Anne… la maison aux pignons verts\")* de [Lucy Maud Montgomery](/wiki/Lucy_Maud_Montgomery \"Lucy Maud Montgomery\")\n* Montage : [Mairin Wilkinson](/w/index.php?title=Mairin_Wilkinson&action=edit&redlink=1 \"Mairin Wilkinson (page inexistante)\")\n* Musique : [Peter Breiner](/w/index.php?title=Peter_Breiner&action=edit&redlink=1 \"Peter Breiner (page inexistante)\")\n* Photographie : [Robert Saad](/w/index.php?title=Robert_Saad&action=edit&redlink=1 \"Robert Saad (page inexistante)\")\n* Producteur : [Kevin Sullivan](/wiki/Kevin_Sullivan_(r%C3%A9alisateur) \"Kevin Sullivan (réalisateur)\") et [Jeff Boulton](/w/index.php?title=Jeff_Boulton&action=edit&redlink=1 \"Jeff Boulton (page inexistante)\") et [Trudy Grant](/w/index.php?title=Trudy_Grant&action=edit&redlink=1 \"Trudy Grant (page inexistante)\")\n* Production : [Sullivan Entertainment](/w/index.php?title=Sullivan_Entertainment&action=edit&redlink=1 \"Sullivan Entertainment (page inexistante)\")\n* Distribution : [CBC Television](/wiki/CBC_Television \"CBC Television\")\n* Pays d'origine : [![Drapeau du Canada](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Canada.svg/20px-Flag_of_Canada.svg.png)](/wiki/Fichier:Flag_of_Canada.svg \"Drapeau du Canada\") [Canada](/wiki/Canada \"Canada\")\n* Langue originale : [anglais](/wiki/Anglais \"Anglais\")\n* Genre : [Drame](/wiki/Drame_(cin%C3%A9ma) \"Drame (cinéma)\")\n* Durée : 185 minutes\n* Dates de sortie :\n\t+ [![Drapeau du Canada](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Canada.svg/20px-Flag_of_Canada.svg.png)](/wiki/Fichier:Flag_of_Canada.svg \"Drapeau du Canada\") [Canada](/wiki/Canada \"Canada\") : [5](/wiki/5_mars \"5 mars\") [mars](/wiki/Mars_2000 \"Mars 2000\") [2000](/wiki/2000_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2000 à la télévision\")\n\t+ [![Drapeau des États-Unis](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/20px-Flag_of_the_United_States.svg.png)](/wiki/Fichier:Flag_of_the_United_States.svg \"Drapeau des États-Unis\") [États\\-Unis](/wiki/%C3%89tats-Unis \"États-Unis\") : [23](/wiki/23_juillet \"23 juillet\") [juillet](/wiki/Juillet_2000 \"Juillet 2000\") [2000](/wiki/2000_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2000 à la télévision\")\n\t+ [![Drapeau du Québec](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Flag_of_Quebec.svg/20px-Flag_of_Quebec.svg.png)](/wiki/Fichier:Flag_of_Quebec.svg \"Drapeau du Québec\") [Québec](/wiki/Qu%C3%A9bec \"Québec\") : du 22 août au [12](/wiki/12_septembre \"12 septembre\") [septembre](/wiki/Septembre_2000 \"Septembre 2000\") [2000](/wiki/2000_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2000 à la télévision\")\n\t+ [![Drapeau de la France](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/20px-Flag_of_France.svg.png)](/wiki/Fichier:Flag_of_France.svg \"Drapeau de la France\") [France](/wiki/France \"France\") : [20](/wiki/20_octobre \"20 octobre\") [octobre](/wiki/Octobre_2000 \"Octobre 2000\") [2000](/wiki/2000_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2000 à la télévision\")\n\n\n## Distribution\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Distribution\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Distribution\")]\n* [Megan Follows](/wiki/Megan_Follows \"Megan Follows\") (VQ : [Sophie Léger](/w/index.php?title=Sophie_L%C3%A9ger&action=edit&redlink=1 \"Sophie Léger (page inexistante)\")) : Anne Shirley Blythe\n* [Jonathan Crombie](/wiki/Jonathan_Crombie \"Jonathan Crombie\") (VQ : Daniel Lesourd) : Gilbert Blythe\n* [Schuyler Grant](/w/index.php?title=Schuyler_Grant&action=edit&redlink=1 \"Schuyler Grant (page inexistante)\") [(en)](https://en.wikipedia.org/wiki/Schuyler_Grant \"en:Schuyler Grant\") (VQ : [Claudine Chatel](/wiki/Claudine_Chatel \"Claudine Chatel\")) : Diana Barry Wright\n* [Patricia Hamilton](/w/index.php?title=Patricia_Hamilton&action=edit&redlink=1 \"Patricia Hamilton (page inexistante)\") [(en)](https://en.wikipedia.org/wiki/Patricia_Hamilton \"en:Patricia Hamilton\") (VQ : [Arlette Sanders](/w/index.php?title=Arlette_Sanders&action=edit&redlink=1 \"Arlette Sanders (page inexistante)\")) : Rachel Lynde\n* Greg Spottiswood (VQ : [Benoît Rousseau](/wiki/Beno%C3%AEt_Rousseau \"Benoît Rousseau\")) : Fred Wright\n* [Cameron Daddo](/wiki/Cameron_Daddo \"Cameron Daddo\") (VQ : [Daniel Picard](/wiki/Daniel_Picard \"Daniel Picard\")) : Jack Garrison Jr.\n* [Sonia Laplante](/wiki/Sonia_Laplante \"Sonia Laplante\") (VQ : Natalie Hamel\\-Roy) : Colette\n* Shannon Lawson (VQ : [Marie\\-Andrée Corneille](/wiki/Marie-Andr%C3%A9e_Corneille \"Marie-Andrée Corneille\")) : Elsie James\n* [Victoria Snow](/w/index.php?title=Victoria_Snow&action=edit&redlink=1 \"Victoria Snow (page inexistante)\") [(en)](https://en.wikipedia.org/wiki/Victoria_Snow \"en:Victoria Snow\") (VQ : [Maryse Gagné](/w/index.php?title=Maryse_Gagn%C3%A9&action=edit&redlink=1 \"Maryse Gagné (page inexistante)\")) : Margaret Bush\n* [Janet\\-Laine Green](/w/index.php?title=Janet-Laine_Green&action=edit&redlink=1 \"Janet-Laine Green (page inexistante)\") [(en)](https://en.wikipedia.org/wiki/Janet-Laine_Green \"en:Janet-Laine Green\") (VQ : [Madeleine Arsenault](/wiki/Madeleine_Arsenault \"Madeleine Arsenault\")) : Maud Montrose\n* [Martha Henry](/wiki/Martha_Henry \"Martha Henry\") : Kit Garrison\n* [Nigel Bennett](/wiki/Nigel_Bennett \"Nigel Bennett\") (VQ : [Marc Bellier](/wiki/Marc_Bellier \"Marc Bellier\")) : Fergus Keegan\n* [Douglas Campbell](/w/index.php?title=Douglas_Campbell&action=edit&redlink=1 \"Douglas Campbell (page inexistante)\") [(en)](https://en.wikipedia.org/wiki/Douglas_Campbell_(actor) \"en:Douglas Campbell (actor)\") : Dr Powell\n* Colette Stevenson : Mme Findlay\n* [Zack Ward](/wiki/Zack_Ward \"Zack Ward\") (VQ : [Paul Sarrasin](/wiki/Paul_Sarrasin \"Paul Sarrasin\")) : Moody Spurgeon\n* [Miranda de Pencier](/w/index.php?title=Miranda_de_Pencier&action=edit&redlink=1 \"Miranda de Pencier (page inexistante)\") [(en)](https://en.wikipedia.org/wiki/Miranda_de_Pencier \"en:Miranda de Pencier\") (VQ : [Johanne Léveillée](/wiki/Johanne_L%C3%A9veill%C3%A9e \"Johanne Léveillée\")) : Josie Pye Spurgeon\n* [Barry Morse](/wiki/Barry_Morse \"Barry Morse\") : Palmer Winfield\n* [Dan Lett](/wiki/Dan_Lett \"Dan Lett\") : Water Owen\n* [David Gardner](/wiki/David_Gardner \"David Gardner\") : M. Dodd\n* [Jill Frappier](/w/index.php?title=Jill_Frappier&action=edit&redlink=1 \"Jill Frappier (page inexistante)\") [(en)](https://en.wikipedia.org/wiki/Jill_Frappier \"en:Jill Frappier\") : Mme Dodd\n* [R. D. Reid](/wiki/R._D._Reid \"R. D. Reid\") : révérend Morgan\n* [Maggie Huculak](/wiki/Maggie_Huculak \"Maggie Huculak\") : V.A.D.\n* [Meredith McGeachie](/wiki/Meredith_McGeachie \"Meredith McGeachie\") : la femme de la Croix Rouge\n* [Carlo Rota](/wiki/Carlo_Rota \"Carlo Rota\") : le conducteur du cockney\n\n\n![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Logo_informations.svg/12px-Logo_informations.svg.png) **Source et légende** : version québécoise (VQ) sur *Doublage.qc.ca*[\\[1]](#cite_note-1)\n\n\n\n## Références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) « [Fiche de doublage](http://www.doublage.qc.ca/p.php?i=162&idmovie=921) », sur Doublage Québec (consulté le 2 janvier 2020)\n\n\n## Voir aussi\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Voir aussi\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Voir aussi\")]\n* *[Anne… la maison aux pignons verts](/wiki/Anne%E2%80%A6_la_maison_aux_pignons_verts \"Anne… la maison aux pignons verts\")*, le roman\n* *[Anne… la maison aux pignons verts](/wiki/Le_Bonheur_au_bout_du_chemin \"Le Bonheur au bout du chemin\")*, le premier volet\n* *[Anne… la maison aux pignons verts : La Suite](/wiki/Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_2 \"Le Bonheur au bout du chemin 2\")*, le 2e volet\n\n\n## Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* (en) [Site officiel](https://www.anneofgreengables.com)\n* (en) « [Fiche de la production](https://sullivanmovies.com/portfolio/anne-green-gables-continuing-story/) », sur Sullivan Movies\n* Ressources relatives à l'audiovisuel[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q2739605?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [Allociné](https://www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=233982.html)\n\t+ [IMDb](https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=345&url_prefix=https://www.imdb.com/&id=tt0158466)\n\t+ [LUMIERE](https://lumiere.obs.coe.int/movie/301722)\n\t+ [OFDb](https://ssl.ofdb.de/film/41962,)\n\t+ [The Movie Database](https://www.themoviedb.org/movie/844452)\n* [Fiche de la série](https://www.a-suivre.org/annuseries/encyclopedie/series.php?series=1539) sur Annuséries\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/TV-icon-novela.svg/35px-TV-icon-novela.svg.png)](/wiki/Portail:S%C3%A9ries_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9es \"Portail des séries télévisées\") [Portail des séries télévisées](/wiki/Portail:S%C3%A9ries_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9es \"Portail:Séries télévisées\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Flag_of_Canada.svg/44px-Flag_of_Canada.svg.png)](/wiki/Portail:Canada \"Portail du Canada\") [Portail du Canada](/wiki/Portail:Canada \"Portail:Canada\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Le\\_Bonheur\\_au\\_bout\\_du\\_chemin\\_3\\&oldid\\=216808019](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&oldid=216808019) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Téléfilm diffusé en 2000](/wiki/Cat%C3%A9gorie:T%C3%A9l%C3%A9film_diffus%C3%A9_en_2000 \"Catégorie:Téléfilm diffusé en 2000\")\n* [Téléfilm canadien des années 2000](/wiki/Cat%C3%A9gorie:T%C3%A9l%C3%A9film_canadien_des_ann%C3%A9es_2000 \"Catégorie:Téléfilm canadien des années 2000\")\n* [Série télévisée de CBC](/wiki/Cat%C3%A9gorie:S%C3%A9rie_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9e_de_CBC \"Catégorie:Série télévisée de CBC\")\n* [Adaptation d'un roman canadien à la télévision](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Adaptation_d%27un_roman_canadien_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"Catégorie:Adaptation d'un roman canadien à la télévision\")\n* [Série télévisée se déroulant dans les années 1910](/wiki/Cat%C3%A9gorie:S%C3%A9rie_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9e_se_d%C3%A9roulant_dans_les_ann%C3%A9es_1910 \"Catégorie:Série télévisée se déroulant dans les années 1910\")\n* [Téléfilm tourné au Canada](/wiki/Cat%C3%A9gorie:T%C3%A9l%C3%A9film_tourn%C3%A9_au_Canada \"Catégorie:Téléfilm tourné au Canada\")\n* [Série télévisée doublée au Québec](/wiki/Cat%C3%A9gorie:S%C3%A9rie_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9e_doubl%C3%A9e_au_Qu%C3%A9bec \"Catégorie:Série télévisée doublée au Québec\")\n* [Anne… la maison aux pignons verts](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Anne%E2%80%A6_la_maison_aux_pignons_verts \"Catégorie:Anne… la maison aux pignons verts\")\nCatégories cachées : * [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article contenant un appel à traduction en anglais](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais \"Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais\")\n* [Page utilisant P1265](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1265 \"Catégorie:Page utilisant P1265\")\n* [Page utilisant P345](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P345 \"Catégorie:Page utilisant P345\")\n* [Page utilisant P4282](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4282 \"Catégorie:Page utilisant P4282\")\n* [Page utilisant P3138](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3138 \"Catégorie:Page utilisant P3138\")\n* [Page utilisant P4947](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4947 \"Catégorie:Page utilisant P4947\")\n* [Page pointant vers des bases externes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes \"Catégorie:Page pointant vers des bases externes\")\n* [Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_l%27audiovisuel \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel\")\n* [Portail:Séries télévisées/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:S%C3%A9ries_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9es/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Séries télévisées/Articles liés\")\n* [Portail:Télévision/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:T%C3%A9l%C3%A9vision/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Télévision/Articles liés\")\n* [Portail:Médias/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:M%C3%A9dias/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Médias/Articles liés\")\n* [Portail:Canada/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Canada/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Canada/Articles liés\")\n* [Portail:Amérique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Am%C3%A9rique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Amérique/Articles liés\")\n* [Portail:Amérique du Nord/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Am%C3%A9rique_du_Nord/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Amérique du Nord/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 15 juillet 2024 à 00:52\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3 \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Le_Bonheur_au_bout_du_chemin_3&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776384
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2032%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 32 de la Constitution de la Cinquième République française
[]
[]
[ "\n\n\n\nArticle 32 de la Constitution de la Cinquième République française — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+32+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+32+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+32+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+32+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nTexte](#Texte)\n* [2\nNotes et références](#Notes_et_références)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Article 32 de la Constitution de la Cinquième République française\n\n\n\n\n\n1 langue\n\n\n\n* [Occitan](https://oc.wikipedia.org/wiki/Article_32_de_la_Constitucion_de_la_Cinquena_Republica_francesa \"Article 32 de la Constitucion de la Cinquena Republica francesa – occitan\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865554#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&oldid=209226389 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&id=209226389&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865554 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Article+32+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/39px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Fichier:Droit_fr.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant le [droit français](/wiki/Droit_fran%C3%A7ais \"Droit français\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n\n\nArticle 32 de la Constitution du 4 octobre 1958\n\n\n\nDonnées clés\n\n\n\n\n\n\n\n\nPrésentation\n| Pays | [France](/wiki/France \"France\") |\n| --- | --- |\n| Langue(s) officielle(s) | [Français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Type | Article de la Constitution |\n\n\n\n\nAdoption et entrée en vigueur\n| Législature | [IIIe législature de la Quatrième République française](/wiki/IIIe_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"IIIe législature de la Quatrième République française\") |\n| --- | --- |\n| Gouvernement | [Charles de Gaulle (3e)](/wiki/Gouvernement_Charles_de_Gaulle_(3) \"Gouvernement Charles de Gaulle (3)\") |\n| [Promulgation](/wiki/Promulgation \"Promulgation\") | 4 octobre 1958 |\n| Publication | 5 octobre 1958 |\n| Entrée en vigueur | 5 octobre 1958 |\n\n\n[Article 31](/wiki/Article_31_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française\") [Article 33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\")\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Norme_juridique \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\n## Texte\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Texte\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Texte\")]\n\n> « Le [président de l'Assemblée nationale](/wiki/Pr%C3%A9sident_de_l%27Assembl%C3%A9e_nationale_fran%C3%A7aise \"Président de l'Assemblée nationale française\") est élu pour la durée de la législature. Le [président du Sénat](/wiki/Pr%C3%A9sident_du_S%C3%A9nat_fran%C3%A7ais \"Président du Sénat français\") est élu après chaque renouvellement partiel. »\n\n— Article 32 de la Constitution du 4 octobre 1958[\\[1]](#cite_note-1)\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) [Article 32 de la Constitution du 4 octobre 1958, sur Légifrance](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006071194#0)\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958 \"Modèle:Palette Constitution du 4 octobre 1958\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958&action=edit)[Constitution française du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") ([Ve République](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Cinquième République (France)\")) | | |\n| --- | --- | --- |\n| Sur Wikisource : * [Texte à jour](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"s:Constitution du 4 octobre 1958\") * [Version initiale](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_de_la_France_de_1958_(version_initiale) \"s:Constitution de la France de 1958 (version initiale)\") * [Modifications](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_de_1958_avec_l%E2%80%99ensemble_de_ses_modifications \"s:Constitution française de 1958 avec l’ensemble de ses modifications\") | | |\n| [Bloc de constitutionnalité](/wiki/Bloc_de_constitutionnalit%C3%A9 \"Bloc de constitutionnalité\") | * [Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789](/wiki/D%C3%A9claration_des_droits_de_l%27homme_et_du_citoyen_de_1789 \"Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789\") * [Préambule de 1946](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\") * [Charte de l'environnement](/wiki/Charte_de_l%27environnement \"Charte de l'environnement\") * [Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République](/wiki/Principes_fondamentaux_reconnus_par_les_lois_de_la_R%C3%A9publique \"Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République\") | |\n| Articles | | [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") * [Article 1er](/wiki/Article_premier_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article premier de la Constitution de la Cinquième République française\") | | --- | --- | | I. De la souveraineté | * [2](/wiki/Article_2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [3](/wiki/Article_3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [4](/wiki/Article_4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 4 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | II. Le Président de la République | * [5](/wiki/Article_5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [6](/wiki/Article_6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [7](/wiki/Article_7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 7 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [8](/wiki/Article_8_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 8 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [9](/wiki/Article_9_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 9 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [10](/wiki/Article_10_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 10 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [12](/wiki/Article_12_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 12 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [13](/wiki/Article_13_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 13 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [14](/wiki/Article_14_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 14 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [15](/wiki/Article_15_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 15 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [16](/wiki/Article_16_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 16 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [17](/wiki/Article_17_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 17 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [18](/wiki/Article_18_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 18 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [19](/wiki/Article_19_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 19 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | III. Le Gouvernement | * [20](/wiki/Article_20_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 20 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [21](/wiki/Article_21_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 21 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [22](/wiki/Article_22_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 22 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [23](/wiki/Article_23_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 23 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IV. Le Parlement | * [24](/wiki/Article_24_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 24 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [25](/wiki/Article_25_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 25 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [26](/wiki/Article_26_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 26 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [27](/wiki/Article_27_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 27 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [28](/wiki/Article_28_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 28 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [29](/wiki/Article_29_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 29 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [30](/wiki/Article_30_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 30 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [31](/wiki/Article_31_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française\") * 32 * [33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | V. Des rapports entre le Parlement et le Gouvernement | * [34](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [34‑1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [35](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 35 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [36](/wiki/Article_36_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 36 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37‑1](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [38](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [39](/wiki/Article_39_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [40](/wiki/Article_40_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 40 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [41](/wiki/Article_41_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [42](/wiki/Article_42_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [43](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 43 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [45](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 45 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [46](/wiki/Article_46_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47](/wiki/Article_47_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑1](/wiki/Article_47-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑2](/wiki/Article_47-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [48](/wiki/Article_48_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 48 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [49](/wiki/Article_49_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 49 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50](/wiki/Article_50_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50‑1](/wiki/Article_50-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51](/wiki/Article_51_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑1](/wiki/Article_51-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑2](/wiki/Article_51-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VI. Des traités et accords internationaux | * [52](/wiki/Article_52_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑1](/wiki/Article_53-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑2](/wiki/Article_53-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [55](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 55 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VII. Le Conseil constitutionnel | * [56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [57](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 57 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [58](/wiki/Article_58_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [59](/wiki/Article_59_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [60](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61‑1](/wiki/Article_61-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [62](/wiki/Article_62_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 62 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [63](/wiki/Article_63_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 63 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VIII. De l'autorité judiciaire | * [64](/wiki/Article_64_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 64 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [65](/wiki/Article_65_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 65 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66](/wiki/Article_66_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66‑1](/wiki/Article_66-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IX. La Haute Cour | * [67](/wiki/Article_67_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 67 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68](/wiki/Article_68_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | X. De la responsabilité pénale des membres du Gouvernement | * [68‑1](/wiki/Article_68-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑2](/wiki/Article_68-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑3](/wiki/Article_68-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI. Le Conseil économique, social et environnemental | * [69](/wiki/Article_69_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 69 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [70](/wiki/Article_70_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 70 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [71](/wiki/Article_71_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI *bis*. Le Défenseur des droits | * [71‑1](/wiki/Article_71-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XII. Des collectivités territoriales | * [72](/wiki/Article_72_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑1](/wiki/Article_72-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑2](/wiki/Article_72-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑3](/wiki/Article_72-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑4](/wiki/Article_72-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [73](/wiki/Article_73_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 73 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74](/wiki/Article_74_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74‑1](/wiki/Article_74-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75](/wiki/Article_75_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75‑1](/wiki/Article_75-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | [XIII. Dispositions transitoires relatives à la Nouvelle\\-Calédonie](/wiki/Titre_XIII_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Titre XIII de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [76](/wiki/Article_76_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 76 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [77](/wiki/Article_77_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 77 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XIV. De la francophonie et des accords d'association | * [87](/wiki/Article_87_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 87 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88](/wiki/Article_88_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XV. De l'Union européenne | * [88‑1](/wiki/Article_88-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑2](/wiki/Article_88-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑3](/wiki/Article_88-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑4](/wiki/Article_88-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑5](/wiki/Article_88-5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑6](/wiki/Article_88-6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑7](/wiki/Article_88-7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-7 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XVI. De la Révision | * [89](/wiki/Article_89_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 89 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | Articles abrogés | * [De la Communauté (articles 77 à 87\\)](/wiki/Communaut%C3%A9_fran%C3%A7aise_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Communauté française (Cinquième République)\") * [90](/wiki/Article_90_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 90 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [91](/wiki/Article_91_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 91 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [92](/wiki/Article_92_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 92 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [93](/wiki/Article_93_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 93 de la Constitution de la Cinquième République française\") | |\n| * [Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République](/wiki/R%C3%A9visions_constitutionnelles_sous_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République\") * [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") | | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/27px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail du droit français\") [Portail du droit français](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail:Droit français\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/29px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg)](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail de la politique française\") [Portail de la politique française](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail:Politique française\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg/21px-Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg.png)](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail de la Ve République\") [Portail de la Ve République](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail:Cinquième République\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Article\\_32\\_de\\_la\\_Constitution\\_de\\_la\\_Cinquième\\_République\\_française\\&oldid\\=209226389](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinquième_République_française&oldid=209226389) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Article de la Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Article de la Constitution de la Cinquième République française\")\n* [Président de l'Assemblée nationale française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Pr%C3%A9sident_de_l%27Assembl%C3%A9e_nationale_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Président de l'Assemblée nationale française\")\n* [Président du Sénat (France)](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Pr%C3%A9sident_du_S%C3%A9nat_(France) \"Catégorie:Président du Sénat (France)\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche droit français](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_droit_fran%C3%A7ais \"Catégorie:Wikipédia:ébauche droit français\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Droit français/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit_fran%C3%A7ais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit français/Articles liés\")\n* [Portail:Droit/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Politique française/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique française/Articles liés\")\n* [Portail:Politique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique/Articles liés\")\n* [Portail:Cinquième République/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinquième République/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 1 novembre 2023 à 09:38\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776386
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2033%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776394
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2034%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française
[]
[]
[ "\n\n\n\nArticle 34 de la Constitution de la Cinquième République française — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+34+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+34+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+34+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+34+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nTexte de l'article](#Texte_de_l'article)\n* [2\nModifications de l'article 34](#Modifications_de_l'article_34)\n* [3\nPortée de l'article](#Portée_de_l'article)\n* [4\nSécurité sociale et protection sociale](#Sécurité_sociale_et_protection_sociale)\n* [5\nVoir aussi](#Voir_aussi)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Voir aussi\n\n\t+ [5\\.1\n\tTexte de l'article 34](#Texte_de_l'article_34)\n\t+ [5\\.2\n\tArticles connexes](#Articles_connexes)\n\t+ [5\\.3\n\tNotes et références](#Notes_et_références)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865562#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&oldid=213238616 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&id=213238616&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865562 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Article+34+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n\n\nArticle 34 de la Constitution du 4 octobre 1958\n\n\n\nDonnées clés\n\n\n\n\n\n\n\n\nPrésentation\n| Pays | [France](/wiki/France \"France\") |\n| --- | --- |\n| Langue(s) officielle(s) | [Français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Type | Article de la Constitution |\n\n\n\n\nAdoption et entrée en vigueur\n| Législature | [IIIe législature de la Quatrième République française](/wiki/IIIe_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"IIIe législature de la Quatrième République française\") |\n| --- | --- |\n| Gouvernement | [Charles de Gaulle (3e)](/wiki/Gouvernement_Charles_de_Gaulle_(3) \"Gouvernement Charles de Gaulle (3)\") |\n| [Promulgation](/wiki/Promulgation \"Promulgation\") | 4 octobre 1958 |\n| Publication | 5 octobre 1958 |\n| Entrée en vigueur | 5 octobre 1958 |\n\n\n[Article 33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\") [Article 34\\-1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\")\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Norme_juridique \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\nL'**article 34 de la Constitution française** définit la [loi](/wiki/Loi \"Loi\") et délimite son [domaine](/wiki/Domaine_de_la_loi \"Domaine de la loi\"), dans le cadre instauré par la [Constitution du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"Constitution du 4 octobre 1958\").\n\n\n\n\n## Texte de l'article\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Texte de l'article\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Texte de l'article\")]\n\n> « La loi fixe les règles concernant :\n> \n> \n> \n> * les droits civiques et les garanties fondamentales accordées aux citoyens pour l'exercice des libertés publiques ; la liberté, le pluralisme et l'indépendance des médias ; les sujétions imposées par la défense nationale aux citoyens en leur personne et en leurs biens ;\n> * la nationalité, l'état et la capacité des personnes, les régimes matrimoniaux, les successions et libéralités ;\n> * la détermination des crimes et délits ainsi que les peines qui leur sont applicables ; la procédure pénale ; l'amnistie ; la création de nouveaux ordres de juridiction et le statut des magistrats ;\n> * l'assiette, le taux et les modalités de recouvrement des impositions de toutes natures ; le régime d'émission de la monnaie.\n> \n> \n> La loi fixe également les règles concernant :\n> \n> \n> \n> * le régime électoral des assemblées parlementaires, des assemblées locales et des instances représentatives des Français établis hors de France ainsi que les conditions d'exercice des mandats électoraux et des fonctions électives des membres des assemblées délibérantes des collectivités territoriales ;\n> * la création de catégories d'établissements publics ;\n> * les garanties fondamentales accordées aux fonctionnaires civils et militaires de l'État ;\n> * les nationalisations d'entreprises et les transferts de propriété d'entreprises du secteur public au secteur privé.\n> \n> \n> La loi détermine les principes fondamentaux :\n> \n> \n> \n> * de l'organisation générale de la défense nationale ;\n> * de la libre administration des collectivités territoriales, de leurs compétences et de leurs ressources ;\n> * de l'enseignement ;\n> * de la préservation de l'environnement ;\n> * du régime de la propriété, des droits réels et des obligations civiles et commerciales ;\n> * du droit du travail, du droit syndical et de la sécurité sociale.\n> \n> \n> La loi détermine les conditions dans lesquelles s'exerce la liberté garantie à la femme d'avoir recours à une interruption volontaire de grossesse.\n> \n> \n> Les lois de finances déterminent les ressources et les charges de l'État dans les conditions et sous les réserves prévues par une loi organique.\n> \n> \n> Les lois de financement de la sécurité sociale déterminent les conditions générales de son équilibre financier et, compte tenu de leurs prévisions de recettes, fixent ses objectifs de dépenses, dans les conditions et sous les réserves prévues par une loi organique.\n> \n> \n> Des lois de programmation déterminent les objectifs de l'action de l'État.\n> \n> \n> Les orientations pluriannuelles des finances publiques sont définies par des lois de programmation. Elles s'inscrivent dans l'objectif d'équilibre des comptes des administrations publiques.\n> \n> \n> Les dispositions du présent article pourront être précisées et complétées par une loi organique. »\n\n— [Article 34 de la Constitution](http://www.legifrance.gouv.fr/affichTexteArticle.do?idArticle=LEGIARTI000019241018&cidTexte=LEGITEXT000006071194&dateTexte=vig)\n\n\n## Modifications de l'article 34\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Modifications de l'article 34\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Modifications de l'article 34\")]\nL'article 34 a été modifié à cinq reprises (voir [Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République](/wiki/R%C3%A9visions_constitutionnelles_sous_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République\")) :\n\n\n\n* par la loi constitutionnelle du 22 février 1996 en ce qui concerne la définition des lois de financement de la sécurité sociale.\n* par la loi constitutionnelle du 28 mars 2003, qui a remplacé la formulation « collectivités locales » par la formulation « collectivités territoriales » (modification rédactionnelle afin d'harmoniser les articles 34 et 72\\).\n* par la loi constitutionnelle du 1er mars 2005 qui a ajouté l'alinéa « de la préservation de l'environnement ». La même loi constitutionnelle a inséré dans le [préambule de la Constitution](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") la référence à la [Charte de l'environnement](/wiki/Charte_de_l%27environnement \"Charte de l'environnement\") de 2004\\.\n* par la [loi constitutionnelle du 23 juillet 2008](/wiki/Loi_constitutionnelle_du_23_juillet_2008 \"Loi constitutionnelle du 23 juillet 2008\") :\n\t+ suppression du premier alinéa (« La loi est votée par le Parlement »), dont le contenu a été transféré à l'[article 24](/wiki/Article_24_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 24 de la Constitution de la Cinquième République française\") ;\n\t+ ajout des mots « la liberté, le pluralisme et l'indépendance des médias » (alinéa 2\\) ;\n\t+ ajout des mots « des assemblées locales et des instances représentatives des Français établis hors de France ainsi que les conditions d'exercice des mandats électoraux et des fonctions électives des membres des assemblées délibérantes des collectivités territoriales » (alinéa 7\\) ;\n\t+ remplacement de l'avant\\-dernier alinéa (« Des lois de programme déterminent les objectifs de l’action économique et sociale de l’État. ») par deux alinéas relatifs aux lois de programmation et aux orientations pluriannuelles des finances publiques.\n* par la loi constitutionnelle du 8 mars 2024, qui ajoute un alinéa relatif à la liberté garantie de recourir à [l'interruption volontaire de grossesse](/wiki/Interruption_volontaire_de_grossesse_en_France \"Interruption volontaire de grossesse en France\")[\\[1]](#cite_note-1).\n\n\n## Portée de l'article\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Portée de l'article\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Portée de l'article\")]\nL'article 34 opère une véritable « révolution copernicienne » du rôle de la loi. Dans les régimes précédents de la [IIIe](/wiki/Troisi%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Troisième République (France)\") et de la [IVe](/wiki/Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Quatrième République (France)\") Républiques, la loi, « expression de la volonté générale », pouvait intervenir dans tous les domaines : elle n'était limitée ni par la Constitution, en l'absence de possibilité de contrôler effectivement la conformité d'une loi à la norme fondamentale, ni par le règlement qui, comme l'a analysé [Carré de Malberg](/wiki/Raymond_Carr%C3%A9_de_Malberg \"Raymond Carré de Malberg\")[\\[2]](#cite_note-2), ne pouvait intervenir qu'en vertu d'une loi. Or la Constitution de 1958 semble renverser le rôle respectif de la loi et du règlement : l'article 34 limite la loi à une liste de domaines particuliers, tandis que l'[article 37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") dispose que le règlement peut couvrir tous les champs non attribués à la loi. C'est donc désormais le règlement, pris par le pouvoir exécutif, qui devient autonome.\n\n\nEn pratique, le rôle de la loi ne s'est pas transformé autant qu'il y paraît.\n\n\nD'une part, la liste des domaines attribués à la loi par l'article 34 est particulièrement large et couvre la plus grande part de l'activité normative.\n\n\nD'autre part, le [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_fran%C3%A7ais \"Conseil constitutionnel français\"), dont l'une des principales tâches, dans l'esprit du constituant, devait être de contenir le Parlement dans le domaine de la loi, a fini par accepter les interventions de la loi dans le domaine réglementaire. Il estime ainsi depuis sa décision « Blocage des prix et des revenus » du 30 juillet 1982[\\[3]](#cite_note-3) que « la Constitution n'a pas entendu frapper d'inconstitutionnalité une disposition de nature réglementaire contenue dans une loi ». En effet, la présence de dispositions à caractère réglementaire dans un texte de loi examiné par le Parlement n'empêche pas le pouvoir exécutif d'exercer ses prérogatives : il peut opposer l'irrecevabilité ([article 41](/wiki/Article_41_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française\")) ou obtenir plus tard le déclassement des dispositions concernées (article 37, alinéa 2\\). Le Conseil constitutionnel estime donc que de telles dispositions peuvent demeurer dans le texte de loi.\n\n\nAu surplus, une séparation trop rigide entre le domaine de la loi et le domaine du règlement ne profite pas toujours au gouvernement, qui apprécie parfois cette possibilité de conférer un prestige accru ou une plus grande légitimité à certaines mesures en les faisant approuver par le Parlement, quand bien même il aurait pu les adopter par la voie réglementaire. Par ailleurs, la présence de dispositions réglementaires dans une loi permet de faciliter sa lisibilité en évitant la dispersion entre deux textes différents, adoptés par des instances différentes, de mesures qui dépendent étroitement l'une de l'autre.\n\n\nSi le Parlement peut exercer des pouvoirs réglementaires qui relèvent normalement du Gouvernement, celui\\-ci en revanche ne peut se servir de son pouvoir réglementaire pour encadrer des éléments relevant du domaine de la Loi et donc du Parlement. À ce propos, il y a « incompétence négative du législateur » lorsque les parlementaires délèguent de facto, à travers une Loi, leur pouvoir décisionnel portant sur un élément relevant de l'article 34 à une instance réglementaire. Une telle disposition législative peut alors être censurée par le Conseil constitutionnel[\\[4]](#cite_note-4).\n\n\nLa séparation entre le domaine de la loi et le domaine du règlement n'est donc pas si tranchée qu'on l'a cru dans les premiers temps de la Cinquième République. Elle est toutefois rappelée par le Conseil constitutionnel dans sa décision du 21 avril 2005 sur la loi d'orientation et de programme pour l'avenir de l'école[\\[5]](#cite_note-5) : dans cette décision, il déclare que certains articles de la loi relèvent du domaine réglementaire, ce qui permettrait au Gouvernement de les modifier sans nécessité de recourir à la procédure prévue par l'article 37, alinéa 2.\n\n\nCet article précise très clairement que la loi fixe et doit garantir de façon fondamentale ce qui est accordé aux fonctionnaires civils et militaires de l'État. Cet alinéa fait la distinction entre les fonctionnaires civils de l'État et les militaires de l'État.\n\n\n\n## Sécurité sociale et protection sociale\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Sécurité sociale et protection sociale\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Sécurité sociale et protection sociale\")]\nLe 4 juillet 2018 un amendement du député LREM [Olivier Véran](/wiki/Olivier_V%C3%A9ran \"Olivier Véran\") adopté en commission des lois dans le cadre de [projet de révision constitutionnelle](/wiki/Projets_de_lois_pour_une_d%C3%A9mocratie_plus_repr%C3%A9sentative,_responsable_et_efficace \"Projets de lois pour une démocratie plus représentative, responsable et efficace\") remplace la mention « sécurité sociale » au profit de « protection sociale » dans sept articles (dont l'article 34\\) de la Constitution où il est question des [lois de financement de la Sécurité sociale](/wiki/Lois_de_financement_de_la_S%C3%A9curit%C3%A9_sociale \"Lois de financement de la Sécurité sociale\") (LFSS) qu'il justifiait par une future loi sur la prise en charge de la [dépendance](/wiki/D%C3%A9pendance_(autonomie) \"Dépendance (autonomie)\") en 2019 et la création d'un « système universel de [retraite](/wiki/Retraite_en_France \"Retraite en France\") »[\\[6]](#cite_note-MJRG-6). Deux jours plus tard, un nouvel amendement ne modifie plus que la seule occurrence de l'article 34 en y ajoutant [protection sociale](/wiki/Protection_sociale_en_France \"Protection sociale en France\") sans retirer [sécurité sociale](/wiki/S%C3%A9curit%C3%A9_sociale_en_France \"Sécurité sociale en France\")[\\[6]](#cite_note-MJRG-6). \n\n\nUne telle évolution ouvrirait la voie à une compétence du Parlement sur des régimes sociaux qui ne relèvent pas de la Sécurité sociale, tels que l'assurance chômage et la retraite complémentaire — deux régimes essentiellement administrés par les partenaires sociaux. Elle n'aurait toutefois pas d'effet direct sur la structure du financement de la Sécurité sociale, déjà composé à plus de 40 % de [ressources de nature fiscale](http://www.securite-sociale.fr/IMG/pdf/chiffres_cles_dss_2017_edition_2018_web.pdf), ni sur celui des régimes d'[assurance chômage](/wiki/Assurance_ch%C3%B4mage_en_France \"Assurance chômage en France\") et de [retraite complémentaire](/wiki/Retraite_compl%C3%A9mentaire \"Retraite complémentaire\"). En effet, la fiscalisation de leur financement est d'ores et déjà engagée par : \n\n\n\n* La suppression des contributions salariales d'assurance chômage, compensée à partir du 1er janvier 2019 par l'Agence centrale des organismes de sécurité sociale à partir d'une fraction de contribution sociale généralisée ([CSG](/wiki/Contribution_sociale_g%C3%A9n%C3%A9ralis%C3%A9e \"Contribution sociale généralisée\")) ;\n* L'extension au 1er janvier 2019 de plusieurs dispositifs d'exonération de cotisations (réduction générale, exonération dite « Lodeom » bénéficiant aux employeurs situés Outre\\-Mer et exonération bénéficiant aux employeurs du secteur des services à la personne) aux contributions d'assurance chômage et aux cotisations de retraite complémentaire, dont le manque à gagner est compensé par l'Agence centrale des organismes de sécurité sociale à partir de recettes fiscales affectées.\n\n\nCette réforme constitutionnelle aurait donc pour effet de maintenir les finances de la Sécurité sociale comme réalité distincte du budget de l'État, et d'étendre le champ de compétence du Parlement — et donc de l'État — à de nouveaux régimes de protection sociale.\n\n\n\n## Voir aussi\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Voir aussi\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Voir aussi\")]\n### Texte de l'article 34\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Texte de l'article 34\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Texte de l'article 34\")]\n* [sur Legifrance](https://www.legifrance.gouv.fr/loda/article_lc/LEGIARTI000019241018)\n\n\n### Articles connexes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=7 \"Modifier la section : Articles connexes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=7 \"Modifier le code source de la section : Articles connexes\")]\n* [Loi](/wiki/Loi \"Loi\")\n* [Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\")\n* [Principe de faveur](/wiki/Principe_de_faveur \"Principe de faveur\")\n* [Domaine de la loi et domaine du règlement](/wiki/Domaine_de_la_loi_et_domaine_du_r%C3%A8glement \"Domaine de la loi et domaine du règlement\")\n\n\n### Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=8 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=8 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) [Révision constitutionnelle promulguée le 8 mars 2024\\.](https://www.legifrance.gouv.fr/jorf/id/JORFTEXT000049251463)\n2. [↑](#cite_ref-2) Raymond Carré de Malberg, *La loi, expression de la volonté générale*.\n3. [↑](#cite_ref-3) [Décision n° 82\\-143 DC du 30 juillet 1982](http://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/1982/82143dc.htm) sur le site du Conseil constitutionnel.\n4. [↑](#cite_ref-4) Porte, Noémie (2011\\). [«Le recours à l’incompétence négative du législateur dans le cadre du contrôle a posteriori de la loi : une construction inachevée»](http://www.droitconstitutionnel.org/congresNancy/comN7/porteT7.pdf), 8e congrès français de droit constitutionnel. [Association française de droit constitutionnel](/wiki/Association_fran%C3%A7aise_de_droit_constitutionnel \"Association française de droit constitutionnel\").\n5. [↑](#cite_ref-5) Voir le [dossier relatif à la décision n° 2005\\-512 DC du 21 avril 2005](http://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/2005/2005512/index.htm) sur le site du Conseil constitutionnel, en particulier le commentaire aux Cahiers.\n6. ↑ [a](#cite_ref-MJRG_6-0) et [b](#cite_ref-MJRG_6-1) Manuel Jardinaud et Romaric Godin, « [«Protection sociale» dans la Constitution: vers une Sécurité sociale affaiblie](https://www.mediapart.fr/journal/france/150718/protection-sociale-dans-la-constitution-vers-une-securite-sociale-affaiblie) », sur mediapart.fr (consulté le 16 juillet 2018)\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958 \"Modèle:Palette Constitution du 4 octobre 1958\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958&action=edit)[Constitution française du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") ([Ve République](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Cinquième République (France)\")) | | |\n| --- | --- | --- |\n| Sur Wikisource : * [Texte à jour](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"s:Constitution du 4 octobre 1958\") * [Version initiale](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_de_la_France_de_1958_(version_initiale) \"s:Constitution de la France de 1958 (version initiale)\") * [Modifications](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_de_1958_avec_l%E2%80%99ensemble_de_ses_modifications \"s:Constitution française de 1958 avec l’ensemble de ses modifications\") | | |\n| [Bloc de constitutionnalité](/wiki/Bloc_de_constitutionnalit%C3%A9 \"Bloc de constitutionnalité\") | * [Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789](/wiki/D%C3%A9claration_des_droits_de_l%27homme_et_du_citoyen_de_1789 \"Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789\") * [Préambule de 1946](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\") * [Charte de l'environnement](/wiki/Charte_de_l%27environnement \"Charte de l'environnement\") * [Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République](/wiki/Principes_fondamentaux_reconnus_par_les_lois_de_la_R%C3%A9publique \"Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République\") | |\n| Articles | | [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") * [Article 1er](/wiki/Article_premier_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article premier de la Constitution de la Cinquième République française\") | | --- | --- | | I. De la souveraineté | * [2](/wiki/Article_2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [3](/wiki/Article_3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [4](/wiki/Article_4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 4 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | II. Le Président de la République | * [5](/wiki/Article_5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [6](/wiki/Article_6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [7](/wiki/Article_7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 7 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [8](/wiki/Article_8_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 8 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [9](/wiki/Article_9_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 9 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [10](/wiki/Article_10_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 10 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [12](/wiki/Article_12_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 12 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [13](/wiki/Article_13_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 13 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [14](/wiki/Article_14_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 14 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [15](/wiki/Article_15_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 15 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [16](/wiki/Article_16_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 16 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [17](/wiki/Article_17_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 17 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [18](/wiki/Article_18_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 18 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [19](/wiki/Article_19_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 19 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | III. Le Gouvernement | * [20](/wiki/Article_20_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 20 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [21](/wiki/Article_21_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 21 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [22](/wiki/Article_22_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 22 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [23](/wiki/Article_23_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 23 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IV. Le Parlement | * [24](/wiki/Article_24_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 24 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [25](/wiki/Article_25_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 25 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [26](/wiki/Article_26_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 26 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [27](/wiki/Article_27_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 27 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [28](/wiki/Article_28_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 28 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [29](/wiki/Article_29_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 29 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [30](/wiki/Article_30_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 30 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [31](/wiki/Article_31_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [32](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 32 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | V. Des rapports entre le Parlement et le Gouvernement | * 34 * [34‑1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [35](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 35 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [36](/wiki/Article_36_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 36 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37‑1](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [38](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [39](/wiki/Article_39_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [40](/wiki/Article_40_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 40 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [41](/wiki/Article_41_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [42](/wiki/Article_42_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [43](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 43 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [45](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 45 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [46](/wiki/Article_46_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47](/wiki/Article_47_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑1](/wiki/Article_47-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑2](/wiki/Article_47-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [48](/wiki/Article_48_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 48 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [49](/wiki/Article_49_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 49 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50](/wiki/Article_50_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50‑1](/wiki/Article_50-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51](/wiki/Article_51_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑1](/wiki/Article_51-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑2](/wiki/Article_51-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VI. Des traités et accords internationaux | * [52](/wiki/Article_52_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑1](/wiki/Article_53-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑2](/wiki/Article_53-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [55](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 55 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VII. Le Conseil constitutionnel | * [56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [57](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 57 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [58](/wiki/Article_58_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [59](/wiki/Article_59_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [60](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61‑1](/wiki/Article_61-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [62](/wiki/Article_62_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 62 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [63](/wiki/Article_63_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 63 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VIII. De l'autorité judiciaire | * [64](/wiki/Article_64_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 64 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [65](/wiki/Article_65_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 65 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66](/wiki/Article_66_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66‑1](/wiki/Article_66-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IX. La Haute Cour | * [67](/wiki/Article_67_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 67 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68](/wiki/Article_68_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | X. De la responsabilité pénale des membres du Gouvernement | * [68‑1](/wiki/Article_68-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑2](/wiki/Article_68-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑3](/wiki/Article_68-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI. Le Conseil économique, social et environnemental | * [69](/wiki/Article_69_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 69 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [70](/wiki/Article_70_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 70 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [71](/wiki/Article_71_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI *bis*. Le Défenseur des droits | * [71‑1](/wiki/Article_71-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XII. Des collectivités territoriales | * [72](/wiki/Article_72_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑1](/wiki/Article_72-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑2](/wiki/Article_72-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑3](/wiki/Article_72-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑4](/wiki/Article_72-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [73](/wiki/Article_73_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 73 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74](/wiki/Article_74_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74‑1](/wiki/Article_74-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75](/wiki/Article_75_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75‑1](/wiki/Article_75-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | [XIII. Dispositions transitoires relatives à la Nouvelle\\-Calédonie](/wiki/Titre_XIII_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Titre XIII de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [76](/wiki/Article_76_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 76 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [77](/wiki/Article_77_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 77 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XIV. De la francophonie et des accords d'association | * [87](/wiki/Article_87_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 87 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88](/wiki/Article_88_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XV. De l'Union européenne | * [88‑1](/wiki/Article_88-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑2](/wiki/Article_88-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑3](/wiki/Article_88-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑4](/wiki/Article_88-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑5](/wiki/Article_88-5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑6](/wiki/Article_88-6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑7](/wiki/Article_88-7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-7 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XVI. De la Révision | * [89](/wiki/Article_89_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 89 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | Articles abrogés | * [De la Communauté (articles 77 à 87\\)](/wiki/Communaut%C3%A9_fran%C3%A7aise_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Communauté française (Cinquième République)\") * [90](/wiki/Article_90_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 90 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [91](/wiki/Article_91_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 91 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [92](/wiki/Article_92_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 92 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [93](/wiki/Article_93_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 93 de la Constitution de la Cinquième République française\") | |\n| * [Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République](/wiki/R%C3%A9visions_constitutionnelles_sous_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République\") * [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") | | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/27px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail du droit français\") [Portail du droit français](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail:Droit français\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/29px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg)](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail de la politique française\") [Portail de la politique française](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail:Politique française\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg/21px-Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg.png)](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail de la Ve République\") [Portail de la Ve République](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail:Cinquième République\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Article\\_34\\_de\\_la\\_Constitution\\_de\\_la\\_Cinquième\\_République\\_française\\&oldid\\=213238616](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinquième_République_française&oldid=213238616) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Article de la Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Article de la Constitution de la Cinquième République française\")\n* [Relations entre le Parlement et le gouvernement (Cinquième République)](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Relations_entre_le_Parlement_et_le_gouvernement_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Catégorie:Relations entre le Parlement et le gouvernement (Cinquième République)\")\nCatégories cachées : * [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Droit français/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit_fran%C3%A7ais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit français/Articles liés\")\n* [Portail:Droit/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Politique française/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique française/Articles liés\")\n* [Portail:Politique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique/Articles liés\")\n* [Portail:Cinquième République/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinquième République/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 10 mars 2024 à 22:19\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776396
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2035%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 35 de la Constitution de la Cinquième République française
[]
[]
[ "\n\n\n\nArticle 35 de la Constitution de la Cinquième République française — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+35+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+35+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+35+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+35+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nTexte de l'article](#Texte_de_l'article)\n* [2\nRaisons et source de la révision](#Raisons_et_source_de_la_révision)\n* [3\nApplication](#Application)\n* [4\nNotes et références](#Notes_et_références)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Article 35 de la Constitution de la Cinquième République française\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865564#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&oldid=209226395 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&id=209226395&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865564 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Article+35+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/39px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Fichier:Droit_fr.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant le [droit français](/wiki/Droit_fran%C3%A7ais \"Droit français\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n\n\nArticle 35 de la Constitution du 4 octobre 1958\n\n\n\nDonnées clés\n\n\n\n\n\n\n\n\nPrésentation\n| Pays | [France](/wiki/France \"France\") |\n| --- | --- |\n| Langue(s) officielle(s) | [Français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Type | Article de la Constitution |\n\n\n\n\nAdoption et entrée en vigueur\n| Législature | [IIIe législature de la Quatrième République française](/wiki/IIIe_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"IIIe législature de la Quatrième République française\") |\n| --- | --- |\n| Gouvernement | [Charles de Gaulle (3e)](/wiki/Gouvernement_Charles_de_Gaulle_(3) \"Gouvernement Charles de Gaulle (3)\") |\n| [Promulgation](/wiki/Promulgation \"Promulgation\") | 4 octobre 1958 |\n| Publication | 5 octobre 1958 |\n| Entrée en vigueur | 5 octobre 1958 |\n\n\n[Article 34\\-1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") [Article 36](/wiki/Article_36_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 36 de la Constitution de la Cinquième République française\")\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Norme_juridique \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\nL'**article 35** de la [Constitution](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") de la [Ve République française](/wiki/Ve_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Ve République française\") définit les conditions de mise en œuvre de la guerre et des interventions de forces armées à l'étranger. Il précise en particulier les prérogatives du Parlement en ce domaine[\\[1]](#cite_note-1).\n\n\n\n\n## Texte de l'article\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Texte de l'article\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Texte de l'article\")]\n\n> « La déclaration de guerre est autorisée par le Parlement. \n> \n> \n> \n> \n> Le Gouvernement informe le Parlement de sa décision de faire intervenir les forces armées à l'étranger, au plus tard trois jours après le début de l'intervention. Il précise les objectifs poursuivis. Cette information peut donner lieu à un débat qui n'est suivi d'aucun vote. \n> \n> \n> \n> \n> Lorsque la durée de l'intervention excède quatre mois, le Gouvernement soumet sa prolongation à l'autorisation du Parlement. Il peut demander à l'Assemblée nationale de décider en dernier ressort. \n> \n> \n> \n> \n> Si le Parlement n'est pas en session à l'expiration du délai de quatre mois, il se prononce à l'ouverture de la session suivante. »\n\n— Article 35 de la Constitution du 4 octobre 1958[\\[2]](#cite_note-2)\n\n\nLes alinéas 2 à 4 ont été ajoutés par la [révision constitutionnelle du 23 juillet 2008](/wiki/Loi_constitutionnelle_du_23_juillet_2008 \"Loi constitutionnelle du 23 juillet 2008\").\n\n\n\n## Raisons et source de la révision\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Raisons et source de la révision\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Raisons et source de la révision\")]\nLa modification constitutionnelle de 2008 a permis un meilleur contrôle et une meilleure information du Parlement sur les questions militaires qui restent le domaine réservé de l'exécutif. Du fait du changement de la nature des opérations militaires (le terme de guerre n'est plus utilisé et a été remplacé par celui d'opérations militaires extérieures), il devenait nécessaire de procéder à un changement tenant compte de cette évolution pour permettre au Parlement d'avoir un rôle plus affirmé[\\[3]](#cite_note-Fiche_assemblée-3).\n\n\nPour ce faire, selon [Didier Jamot](/w/index.php?title=Didier_Jamot&action=edit&redlink=1 \"Didier Jamot (page inexistante)\") : *« La révision constitutionnelle du 23 juillet 2008 a essayé de reprendre globalement les dispositions du texte américain (War Powers Resolution). Ainsi le Parlement français est informé au plus tard 72 heures après l’intervention militaire, là où le Congrès américain est informé au bout de 24 heures. Les parlementaires français peuvent débattre (la liberté d’expression est sauve…), mais non voter. Par ailleurs, le Parlement français peut autoriser la prolongation de l’intervention des forces armées, mais seulement au bout du quatrième mois (le Congrès américain se prononçant au bout de 60 jours). Rappelons que le projet de loi constitutionnelle prévoyait six mois… Enfin en France, comme aux États\\-Unis, les chambres parlementaires votent chacune l’une après l’autre pouvant engendrer une crise politique, même si en France l’Assemblée nationale a le dernier mot. La nouvelle rédaction de l’article 35 de la Constitution paraît de toute évidence comme un succédané de la War Powers Resolution. »*[\\[4]](#cite_note-4)\n\n\n\n## Application\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Application\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Application\")]\nArticle détaillé : [Forces françaises hors de la métropole](/wiki/Forces_fran%C3%A7aises_hors_de_la_m%C3%A9tropole \"Forces françaises hors de la métropole\").\nL'alinéa 1er n'a jamais été mis en application au cours de la Cinquième République : les [opérations militaires](/wiki/Op%C3%A9rations_militaires \"Opérations militaires\") menées par la [France](/wiki/France \"France\") n'ont pas pris la forme d'une [déclaration de guerre](/wiki/D%C3%A9claration_de_guerre \"Déclaration de guerre\"). Lors de la [guerre du Golfe](/wiki/Guerre_du_Golfe \"Guerre du Golfe\") à laquelle la France a participé, deux sessions extraordinaires du Parlement ont été convoquées en août 1990 et en janvier 1991\\. La première a donné lieu à un simple débat. En revanche, la deuxième a été le théâtre d'un vote sur la question de l'engagement militaire mais dans le cadre de l'[article 49 alinéa 1 de la Constitution](/wiki/Article_49_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 49 de la Constitution de la Cinquième République française\") sur l'engagement de la responsabilité du gouvernement et non dans le cadre de l'article 35\\. Les engagements au [Kosovo](/wiki/Kosovo \"Kosovo\") et en [Bosnie](/wiki/Bosnie-Herz%C3%A9govine \"Bosnie-Herzégovine\") dans les années 1990 ont donné lieu à des débats parlementaires qui n'ont pas débouché sur un vote[\\[5]](#cite_note-5). Du fait de l'évolution du contexte international et de l'influence de l'[Organisation des Nations unies](/wiki/Organisation_des_Nations_unies \"Organisation des Nations unies\") qui autorise non pas des guerres mais des opérations de [maintien](/wiki/Maintien_de_la_paix \"Maintien de la paix\") ou de [rétablissement de la paix](/wiki/R%C3%A9tablissement_de_la_paix \"Rétablissement de la paix\"), cet alinéa peut être considéré comme anachronique[\\[6]](#cite_note-6).\n\n\nL'alinéa 3 a été utilisé plusieurs fois :\n\n\n\n* le 22 septembre 2008, pour la prolongation de l’[intervention des forces armées en Afghanistan](/wiki/Forces_fran%C3%A7aises_en_Afghanistan \"Forces françaises en Afghanistan\") ;\n* le 28 janvier 2009, pour la prolongation de cinq interventions : [au Tchad, en République centrafricaine](/wiki/EUFOR_Tchad/RCA \"EUFOR Tchad/RCA\"), [en Côte d’Ivoire](/wiki/Op%C3%A9ration_Licorne \"Opération Licorne\"), [au Liban](/wiki/Force_int%C3%A9rimaire_des_Nations_unies_au_Liban \"Force intérimaire des Nations unies au Liban\") et [au Kosovo](/wiki/Force_pour_le_Kosovo \"Force pour le Kosovo\") ;\n* le 12 juillet 2011, pour la prolongation de l’[opération Harmattan](/wiki/Op%C3%A9ration_Harmattan \"Opération Harmattan\") en Libye ;\n* le 22 avril 2013, pour la prolongation de l’[opération Serval](/wiki/Op%C3%A9ration_Serval \"Opération Serval\") au Mali ;\n* le 25 février 2014, pour la prolongation de l’[opération Sangaris](/wiki/Op%C3%A9ration_Sangaris \"Opération Sangaris\") en Centrafrique ;\n* le 13 janvier 2015, pour la prolongation de l’[opération Chammal](/wiki/Op%C3%A9ration_Chammal \"Opération Chammal\") en Irak ;\n* le 25 novembre 2015, pour la prolongation de l’engagement des forces aériennes au\\-dessus du territoire syrien[\\[3]](#cite_note-Fiche_assemblée-3).\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) Romain Masson, Le Parlement et la décision de guerre : retour sur l’article 35 de la Constitution, Revue française de droit constitutionnel, 2015, 839\\-862 p. ([lire en ligne](https://www.cairn.info/revue-francaise-de-droit-constitutionnel-2015-4-page-839.htm))\n2. [↑](#cite_ref-2) [Article 35 de la Constitution du 4 octobre 1958, sur Légifrance](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006071194#0)\n3. ↑ [a](#cite_ref-Fiche_assemblée_3-0) et [b](#cite_ref-Fiche_assemblée_3-1) « [Fiche de synthèse : la déclaration de guerre et les interventions armées à l'étranger](http://www2.assemblee-nationale.fr/decouvrir-l-assemblee/role-et-pouvoirs-de-l-assemblee-nationale/les-fonctions-de-l-assemblee-nationale/les-fonctions-de-controle-et-l-information-des-deputes/la-declaration-de-guerre-et-les-interventions-armees-a-l-etranger) », sur Assemblée nationale (consulté le 18 avril 2018)\n4. [↑](#cite_ref-4) Didier JAMOT, Le Parlement et les relations internationales, Université Aix\\-Marseille (Thèse de doctorat), 2012, p. 567, p. 43\n5. [↑](#cite_ref-5) « Syrie : Pour quels conflits armés le Parlement a\\-t\\-il déjà été consulté ? », *L'Express*,‎ 2 septembre 2013 ([lire en ligne](http://www.lexpress.fr/actualite/politique/syrie-pour-quels-conflits-armes-le-parlement-a-t-il-deja-ete-consulte_1278074.html), consulté le 4 septembre 2014)\n6. [↑](#cite_ref-6) Julien Thomas, « [Controverse sur la répartition constitutionnelle des compétences en matière de défense](http://www.droitconstitutionnel.org/congresmtp/textes1/THOMAS2.pdf) » (consulté le 4 septembre 2014)\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958 \"Modèle:Palette Constitution du 4 octobre 1958\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958&action=edit)[Constitution française du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") ([Ve République](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Cinquième République (France)\")) | | |\n| --- | --- | --- |\n| Sur Wikisource : * [Texte à jour](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"s:Constitution du 4 octobre 1958\") * [Version initiale](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_de_la_France_de_1958_(version_initiale) \"s:Constitution de la France de 1958 (version initiale)\") * [Modifications](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_de_1958_avec_l%E2%80%99ensemble_de_ses_modifications \"s:Constitution française de 1958 avec l’ensemble de ses modifications\") | | |\n| [Bloc de constitutionnalité](/wiki/Bloc_de_constitutionnalit%C3%A9 \"Bloc de constitutionnalité\") | * [Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789](/wiki/D%C3%A9claration_des_droits_de_l%27homme_et_du_citoyen_de_1789 \"Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789\") * [Préambule de 1946](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\") * [Charte de l'environnement](/wiki/Charte_de_l%27environnement \"Charte de l'environnement\") * [Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République](/wiki/Principes_fondamentaux_reconnus_par_les_lois_de_la_R%C3%A9publique \"Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République\") | |\n| Articles | | [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") * [Article 1er](/wiki/Article_premier_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article premier de la Constitution de la Cinquième République française\") | | --- | --- | | I. De la souveraineté | * [2](/wiki/Article_2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [3](/wiki/Article_3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [4](/wiki/Article_4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 4 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | II. Le Président de la République | * [5](/wiki/Article_5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [6](/wiki/Article_6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [7](/wiki/Article_7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 7 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [8](/wiki/Article_8_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 8 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [9](/wiki/Article_9_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 9 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [10](/wiki/Article_10_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 10 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [12](/wiki/Article_12_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 12 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [13](/wiki/Article_13_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 13 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [14](/wiki/Article_14_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 14 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [15](/wiki/Article_15_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 15 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [16](/wiki/Article_16_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 16 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [17](/wiki/Article_17_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 17 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [18](/wiki/Article_18_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 18 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [19](/wiki/Article_19_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 19 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | III. Le Gouvernement | * [20](/wiki/Article_20_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 20 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [21](/wiki/Article_21_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 21 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [22](/wiki/Article_22_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 22 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [23](/wiki/Article_23_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 23 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IV. Le Parlement | * [24](/wiki/Article_24_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 24 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [25](/wiki/Article_25_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 25 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [26](/wiki/Article_26_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 26 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [27](/wiki/Article_27_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 27 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [28](/wiki/Article_28_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 28 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [29](/wiki/Article_29_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 29 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [30](/wiki/Article_30_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 30 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [31](/wiki/Article_31_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [32](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 32 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | V. Des rapports entre le Parlement et le Gouvernement | * [34](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [34‑1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * 35 * [36](/wiki/Article_36_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 36 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37‑1](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [38](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [39](/wiki/Article_39_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [40](/wiki/Article_40_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 40 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [41](/wiki/Article_41_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [42](/wiki/Article_42_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [43](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 43 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [45](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 45 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [46](/wiki/Article_46_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47](/wiki/Article_47_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑1](/wiki/Article_47-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑2](/wiki/Article_47-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [48](/wiki/Article_48_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 48 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [49](/wiki/Article_49_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 49 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50](/wiki/Article_50_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50‑1](/wiki/Article_50-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51](/wiki/Article_51_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑1](/wiki/Article_51-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑2](/wiki/Article_51-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VI. Des traités et accords internationaux | * [52](/wiki/Article_52_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑1](/wiki/Article_53-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑2](/wiki/Article_53-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [55](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 55 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VII. Le Conseil constitutionnel | * [56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [57](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 57 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [58](/wiki/Article_58_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [59](/wiki/Article_59_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [60](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61‑1](/wiki/Article_61-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [62](/wiki/Article_62_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 62 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [63](/wiki/Article_63_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 63 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VIII. De l'autorité judiciaire | * [64](/wiki/Article_64_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 64 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [65](/wiki/Article_65_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 65 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66](/wiki/Article_66_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66‑1](/wiki/Article_66-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IX. La Haute Cour | * [67](/wiki/Article_67_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 67 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68](/wiki/Article_68_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | X. De la responsabilité pénale des membres du Gouvernement | * [68‑1](/wiki/Article_68-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑2](/wiki/Article_68-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑3](/wiki/Article_68-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI. Le Conseil économique, social et environnemental | * [69](/wiki/Article_69_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 69 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [70](/wiki/Article_70_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 70 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [71](/wiki/Article_71_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI *bis*. Le Défenseur des droits | * [71‑1](/wiki/Article_71-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XII. Des collectivités territoriales | * [72](/wiki/Article_72_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑1](/wiki/Article_72-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑2](/wiki/Article_72-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑3](/wiki/Article_72-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑4](/wiki/Article_72-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [73](/wiki/Article_73_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 73 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74](/wiki/Article_74_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74‑1](/wiki/Article_74-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75](/wiki/Article_75_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75‑1](/wiki/Article_75-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | [XIII. Dispositions transitoires relatives à la Nouvelle\\-Calédonie](/wiki/Titre_XIII_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Titre XIII de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [76](/wiki/Article_76_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 76 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [77](/wiki/Article_77_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 77 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XIV. De la francophonie et des accords d'association | * [87](/wiki/Article_87_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 87 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88](/wiki/Article_88_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XV. De l'Union européenne | * [88‑1](/wiki/Article_88-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑2](/wiki/Article_88-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑3](/wiki/Article_88-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑4](/wiki/Article_88-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑5](/wiki/Article_88-5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑6](/wiki/Article_88-6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑7](/wiki/Article_88-7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-7 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XVI. De la Révision | * [89](/wiki/Article_89_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 89 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | Articles abrogés | * [De la Communauté (articles 77 à 87\\)](/wiki/Communaut%C3%A9_fran%C3%A7aise_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Communauté française (Cinquième République)\") * [90](/wiki/Article_90_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 90 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [91](/wiki/Article_91_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 91 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [92](/wiki/Article_92_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 92 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [93](/wiki/Article_93_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 93 de la Constitution de la Cinquième République française\") | |\n| * [Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République](/wiki/R%C3%A9visions_constitutionnelles_sous_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République\") * [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") | | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/27px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail du droit français\") [Portail du droit français](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail:Droit français\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/29px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg)](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail de la politique française\") [Portail de la politique française](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail:Politique française\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg/21px-Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg.png)](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail de la Ve République\") [Portail de la Ve République](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail:Cinquième République\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Article\\_35\\_de\\_la\\_Constitution\\_de\\_la\\_Cinquième\\_République\\_française\\&oldid\\=209226395](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinquième_République_française&oldid=209226395) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Article de la Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Article de la Constitution de la Cinquième République française\")\n* [Relations entre le Parlement et le gouvernement (Cinquième République)](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Relations_entre_le_Parlement_et_le_gouvernement_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Catégorie:Relations entre le Parlement et le gouvernement (Cinquième République)\")\n* [Politique étrangère de la France](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Politique_%C3%A9trang%C3%A8re_de_la_France \"Catégorie:Politique étrangère de la France\")\n* [Forces armées de la France](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Forces_arm%C3%A9es_de_la_France \"Catégorie:Forces armées de la France\")\n* [Droit militaire](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Droit_militaire \"Catégorie:Droit militaire\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche droit français](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_droit_fran%C3%A7ais \"Catégorie:Wikipédia:ébauche droit français\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Droit français/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit_fran%C3%A7ais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit français/Articles liés\")\n* [Portail:Droit/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Politique française/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique française/Articles liés\")\n* [Portail:Politique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique/Articles liés\")\n* [Portail:Cinquième République/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinquième République/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 1 novembre 2023 à 09:38\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776403
https://fr.wikipedia.org/wiki/Marina%20Tom%C3%A9
Marina Tomé
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/25px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png" ]
[ "" ]
[ "\n\n\n\nMarina Tomé — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Marina+Tom%C3%A9 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Marina+Tom%C3%A9 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Marina+Tom%C3%A9 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Marina+Tom%C3%A9 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nBiographie](#Biographie)\n* [2\nThéâtre](#Théâtre)\n* [3\nFilmographie](#Filmographie)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Filmographie\n\n\t+ [3\\.1\n\tCinéma](#Cinéma)\n\t+ [3\\.2\n\tTélévision](#Télévision)\n* [4\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [5\nLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Marina Tomé\n\n\n\n\n\n1 langue\n\n\n\n* [Kreyòl ayisyen](https://ht.wikipedia.org/wiki/Marina_Tom%C3%A9 \"Marina Tomé – créole haïtien\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3293174#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Marina_Tom%C3%A9 \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Marina_Tom%C3%A9 \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Marina_Tom%C3%A9)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Marina_Tom%C3%A9)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Marina_Tom%C3%A9 \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Marina_Tom%C3%A9 \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&oldid=212986734 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Marina_Tom%C3%A9&id=212986734&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FMarina_Tom%25C3%25A9)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FMarina_Tom%25C3%25A9)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3293174 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Marina+Tom%C3%A9)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Marina_Tom%C3%A9&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Circle-icons-profile.svg/35px-Circle-icons-profile.svg.png)](/wiki/Fichier:Circle-icons-profile.svg) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/Nuvola_France_flag.svg/35px-Nuvola_France_flag.svg.png)](/wiki/Fichier:Nuvola_France_flag.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant une [actrice](/wiki/Acteur \"Acteur\") [française](/wiki/France \"France\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les [conventions filmographiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Conventions_filmographiques \"Wikipédia:Conventions filmographiques\").\n\n\n\n\n\n\nMarina Tomé\n\n\n\nDonnées clés\n| Naissance | [septembre](/wiki/Septembre_1959 \"Septembre 1959\") [1959](/wiki/1959_au_cin%C3%A9ma \"1959 au cinéma\") (64 ans) |\n| --- | --- |\n| Nationalité | [Drapeau de la France](/wiki/Fichier:Flag_of_France.svg \"Drapeau de la France\") [Française](/wiki/France \"France\") |\n| Profession | [Actrice](/wiki/Acteur \"Acteur\")[Metteuse en scène](/wiki/Metteur_en_sc%C3%A8ne \"Metteur en scène\") |\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Cin%C3%A9ma_(personnalit%C3%A9) \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\n**Marina Tomé** est une [actrice](/wiki/Acteur \"Acteur\") [française](/wiki/France \"France\") d'origine [argentine](/wiki/Argentine \"Argentine\") née en septembre 1959. Elle est à l'origine de la commission AAFA\\-Tunnel de la comédienne de 50 ans.\n\n\n\n\n## Biographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Biographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Biographie\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/25px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png)](/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg)\n\n\n\n\n**Cette section [ne cite pas suffisamment ses sources](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citez_vos_sources \"Wikipédia:Citez vos sources\")** (mars 2024\\). Pour l'améliorer, ajoutez [des références de qualité et vérifiables](/wiki/Aide:Identifier_des_sources_fiables \"Aide:Identifier des sources fiables\") ([comment faire ?](/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_r%C3%A9f%C3%A9rence_(%C3%89diteur_visuel) \"Aide:Insérer une référence (Éditeur visuel)\")) ou le modèle [{{Référence nécessaire}}](/wiki/Mod%C3%A8le:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire \"Modèle:Référence nécessaire\") sur les passages nécessitant une source.\n\nDiplômée de l’[ENSATT](/wiki/%C3%89cole_nationale_sup%C3%A9rieure_des_arts_et_techniques_du_th%C3%A9%C3%A2tre \"École nationale supérieure des arts et techniques du théâtre\") dont elle sort en 1982, elle tourne au cinéma et à la télévision. Ses deux premiers rôles au cinéma sont *[Ceci est mon corps](/wiki/Ceci_est_mon_corps_(film,_2014) \"Ceci est mon corps (film, 2014)\")* de [Jérôme Soubeyrand](/wiki/J%C3%A9r%C3%B4me_Soubeyrand \"Jérôme Soubeyrand\") et [*La dormeuse Duval*](/wiki/La_Dormeuse_Duval \"La Dormeuse Duval\") de [Manuel Sanchez](/wiki/Manuel_Sanchez \"Manuel Sanchez\").\n\n\nEn décembre 2015, elle lance et mène au sein de AAFA (Actrices Acteurs de France Associés) la commission AAFA\\-Tunnel de la Comédienne de 50 ans.\n\n\nElle est membre du [Collectif 50/50](/wiki/Collectif_50/50 \"Collectif 50/50\") qui a pour but de promouvoir l'[égalité](/wiki/%C3%89galit%C3%A9_des_sexes \"Égalité des sexes\") des femmes et des hommes et la diversité dans le [cinéma](/wiki/Cin%C3%A9ma \"Cinéma\") et l'[audiovisuel](/wiki/Audiovisuel \"Audiovisuel\")[\\[1]](#cite_note-1).\n\n\n\n## Théâtre\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Théâtre\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Théâtre\")]\n* 1986 : Bernard et Violette \\- Duo comique avec François Morel\n* 1989/90 : Trop tard pour pleurer \\- Jean\\-Daniel Laval Sentier des Halles\n* 1993 : Minima Moralia\\- Sylvie Jobert et Thierry Bedard\n* 1995 : Aria di Roma de et avec Marina Tomé mise en scène  Hervé Dubourjal\n* 1998 : La misère du monde / Rencontres à la Cartoucherie \\- Philippe Adrien\n* 1999 : La main dans le bocal dans la boite dans le train  de Pedro Sedlinsky mise en scène Véronique Bellegarde\n* 2004/05 : Daddy Blues de Bruno Chapelle et Martyne Visciano mise en scène Eric Cyvanian Tournée\n* 2003 : L'homme ailé \\- Véronique Bellegarde\n* 2011/12 : Zoltan  de Aziz Chouaki mise en scène Véronique Bellegarde Théâtre des Amandiers \\- Nanterre\n* 2017 : La Lune en Plein Jour de et avec Marina Tomé mise en scène  Anouche SETBON à la Comédie de Picardie, Amiens\n* 2020 : La Lune en Plein Jour de et avec Marina Tomé, mise en scène Anouche SETBON au Théatre de la Huchette, Paris\n\n\n## Filmographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Filmographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Filmographie\")]\n### Cinéma\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Cinéma\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Cinéma\")]\n* [1990](/wiki/1990_au_cin%C3%A9ma \"1990 au cinéma\") : *[Tatie Danielle](/wiki/Tatie_Danielle \"Tatie Danielle\")* d'[Étienne Chatiliez](/wiki/%C3%89tienne_Chatiliez \"Étienne Chatiliez\") : la concierge\n* [1992](/wiki/1992_au_cin%C3%A9ma \"1992 au cinéma\") : *[Riens du tout](/wiki/Riens_du_tout \"Riens du tout\")* de [Cédric Klapisch](/wiki/C%C3%A9dric_Klapisch \"Cédric Klapisch\") : Monitrice sourire\n* [1992](/wiki/1992_au_cin%C3%A9ma \"1992 au cinéma\") : *[La Crise](/wiki/La_Crise \"La Crise\")* de Coline Serreau : Concepción\n* [1994](/wiki/1994_au_cin%C3%A9ma \"1994 au cinéma\") : *[Parano](/wiki/Parano_(film,_1994) \"Parano (film, 1994)\")* d'Alain Robak (segment \"Sado et Maso vont en bateau\") : La femme de Sado et Maso\n* [1994](/wiki/1994_au_cin%C3%A9ma \"1994 au cinéma\") : *[Le Péril jeune](/wiki/Le_P%C3%A9ril_jeune \"Le Péril jeune\")* de Cédric Klapisch\n* [1994](/wiki/1994_au_cin%C3%A9ma \"1994 au cinéma\") : *[Elles n'oublient jamais](/wiki/Elles_n%27oublient_jamais \"Elles n'oublient jamais\")* de [Christopher Frank](/wiki/Christopher_Frank \"Christopher Frank\") : Ariane\n* [1995](/wiki/1995_au_cin%C3%A9ma \"1995 au cinéma\") : *[Adultère (mode d'emploi)](/wiki/Adult%C3%A8re_(mode_d%27emploi) \"Adultère (mode d'emploi)\")* de [Christine Pascal](/wiki/Christine_Pascal \"Christine Pascal\") : Maria\\-Jésus\n* [1996](/wiki/1996_au_cin%C3%A9ma \"1996 au cinéma\") : *[XY, drôle de conception](/wiki/XY_(film,_1996) \"XY (film, 1996)\")* de [Jean\\-Paul Lilienfeld](/wiki/Jean-Paul_Lilienfeld \"Jean-Paul Lilienfeld\") : L'infirmière spermogramme\n* [1996](/wiki/1996_au_cin%C3%A9ma \"1996 au cinéma\") : *[Méfie\\-toi de l'eau qui dort](/wiki/M%C3%A9fie-toi_de_l%27eau_qui_dort \"Méfie-toi de l'eau qui dort\")* de [Jacques Deschamps](/wiki/Jacques_Deschamps_(r%C3%A9alisateur) \"Jacques Deschamps (réalisateur)\")\n* [1996](/wiki/1996_au_cin%C3%A9ma \"1996 au cinéma\") : *[Les Deux Papas et la Maman](/wiki/Les_Deux_Papas_et_la_Maman \"Les Deux Papas et la Maman\")* de [Smaïn](/wiki/Sma%C3%AFn \"Smaïn\") et [Jean\\-Marc Longval](/wiki/Jean-Marc_Longval \"Jean-Marc Longval\") : La dame du restaurant\n* [1996](/wiki/1996_au_cin%C3%A9ma \"1996 au cinéma\") : *[Chacun cherche son chat](/wiki/Chacun_cherche_son_chat \"Chacun cherche son chat\")* de [Cédric Klapisch](/wiki/C%C3%A9dric_Klapisch \"Cédric Klapisch\") : la styliste\n* [1996](/wiki/1996_au_cin%C3%A9ma \"1996 au cinéma\") : *[Capitaine au long cours](/w/index.php?title=Capitaine_au_long_cours_(film,_1996)&action=edit&redlink=1 \"Capitaine au long cours (film, 1996) (page inexistante)\")* de [Bianca Conti Rossini](/w/index.php?title=Bianca_Conti_Rossini&action=edit&redlink=1 \"Bianca Conti Rossini (page inexistante)\") : Lourdes\n* [1997](/wiki/1997_au_cin%C3%A9ma \"1997 au cinéma\") : *[Tortilla y cinema](/wiki/Tortilla_y_cinema \"Tortilla y cinema\")* de [Martin Provost](/wiki/Martin_Provost \"Martin Provost\") : Christine, la productrice\n* [1997](/wiki/1997_au_cin%C3%A9ma \"1997 au cinéma\") : *[Francorusse](/wiki/Francorusse \"Francorusse\")* de [Alexis Miansarow](/wiki/Alexis_Miansarow \"Alexis Miansarow\") : La directrice de l'agence d'intérim\n* [1998](/wiki/1998_au_cin%C3%A9ma \"1998 au cinéma\") : *[Charité biz'ness](/wiki/Charit%C3%A9_biz%27ness \"Charité biz'ness\")* de [Thierry Barthes](/wiki/Thierry_Barthes \"Thierry Barthes\") et [Pierre Jamin](/wiki/Pierre_Jamin \"Pierre Jamin\") : Chris\n* [1999](/wiki/1999_au_cin%C3%A9ma \"1999 au cinéma\") : *[Prison à domicile](/wiki/Prison_%C3%A0_domicile \"Prison à domicile\")* de [Christophe Jacrot](/wiki/Christophe_Jacrot \"Christophe Jacrot\") : Léonie Koutcharev\n* [1999](/wiki/1999_au_cin%C3%A9ma \"1999 au cinéma\") : *[Le Voyage à Paris](/wiki/Le_Voyage_%C3%A0_Paris \"Le Voyage à Paris\")* de [Marc\\-Henri Dufresne](/wiki/Marc-Henri_Dufresne \"Marc-Henri Dufresne\") : Françoise Dubosc\n* [1999](/wiki/1999_au_cin%C3%A9ma \"1999 au cinéma\") : *[La vie ne me fait pas peur](/wiki/La_vie_ne_me_fait_pas_peur \"La vie ne me fait pas peur\")* de [Noémie Lvovsky](/wiki/No%C3%A9mie_Lvovsky \"Noémie Lvovsky\") : La mère d'Inès\n* [1999](/wiki/1999_au_cin%C3%A9ma \"1999 au cinéma\") : *[Du bleu jusqu'en Amérique](/wiki/Du_bleu_jusqu%27en_Am%C3%A9rique \"Du bleu jusqu'en Amérique\")* de [Sarah Lévy](/wiki/Sarah_L%C3%A9vy \"Sarah Lévy\") : Melle Bouillaisse\n* [1999](/wiki/1999_au_cin%C3%A9ma \"1999 au cinéma\") : *[L'Âme\\-sœur](/wiki/L%27%C3%82me-s%C5%93ur_(film,_1999) \"L'Âme-sœur (film, 1999)\")* de [Jean\\-Marie Bigard](/wiki/Jean-Marie_Bigard \"Jean-Marie Bigard\") : Flore\n* [2000](/wiki/2000_au_cin%C3%A9ma \"2000 au cinéma\") : *[La Taule](/wiki/La_Taule \"La Taule\")* d'[Alain Robak](/wiki/Alain_Robak \"Alain Robak\") : L'inspectrice\n* [2000](/wiki/2000_au_cin%C3%A9ma \"2000 au cinéma\") : *[Le Battement d'ailes du papillon](/wiki/Le_Battement_d%27ailes_du_papillon \"Le Battement d'ailes du papillon\")* de [Laurent Firode](/wiki/Laurent_Firode \"Laurent Firode\") : Julie\n* [2000](/wiki/2000_au_cin%C3%A9ma \"2000 au cinéma\") : *[Du poil sous les roses](/wiki/Du_poil_sous_les_roses \"Du poil sous les roses\")* d'[Agnès Obadia](/wiki/Agn%C3%A8s_Obadia \"Agnès Obadia\") : Jeanne, la mère de Roudoudou\n* [2000](/wiki/2000_au_cin%C3%A9ma \"2000 au cinéma\") : *[Jet Set](/wiki/Jet_Set_(film) \"Jet Set (film)\")* de [Fabien Onteniente](/wiki/Fabien_Onteniente \"Fabien Onteniente\") : Employée ANPE\n* [2001](/wiki/2001_au_cin%C3%A9ma \"2001 au cinéma\") : *[Les Rois mages](/wiki/Les_Rois_mages \"Les Rois mages\")* de [Didier Bourdon](/wiki/Didier_Bourdon \"Didier Bourdon\") et [Bernard Campan](/wiki/Bernard_Campan \"Bernard Campan\") : Première douanière française\n* [2002](/wiki/2002_au_cin%C3%A9ma \"2002 au cinéma\") : *[Monique : toujours contente](/wiki/Monique_:_toujours_contente \"Monique : toujours contente\")* de [Valérie Guignabodet](/wiki/Val%C3%A9rie_Guignabodet \"Valérie Guignabodet\") : Sophie\n* [2003](/wiki/2003_au_cin%C3%A9ma \"2003 au cinéma\") : *[Stormy Weather](/wiki/Stormy_Weather_(film,_2003) \"Stormy Weather (film, 2003)\")* de [Sólveig Anspach](/wiki/S%C3%B3lveig_Anspach \"Sólveig Anspach\") : Mademoiselle Ramirez\n* [2004](/wiki/2004_au_cin%C3%A9ma \"2004 au cinéma\") : *[Brodeuses](/wiki/Brodeuses \"Brodeuses\")* de [Eléonore Faucher](/wiki/El%C3%A9onore_Faucher \"Eléonore Faucher\") : Gynécologue\n* [2004](/wiki/2004_au_cin%C3%A9ma \"2004 au cinéma\") : *[Albert est méchant](/wiki/Albert_est_m%C3%A9chant \"Albert est méchant\")* de [Hervé Palud](/wiki/Herv%C3%A9_Palud \"Hervé Palud\") : Marie\\-Ange, la pharmacienne\n* [2004](/wiki/2004_au_cin%C3%A9ma \"2004 au cinéma\") : *[Éros thérapie](/wiki/%C3%89ros_th%C3%A9rapie \"Éros thérapie\")* de [Danièle Dubroux](/wiki/Dani%C3%A8le_Dubroux \"Danièle Dubroux\") : Jacky\n* [2005](/wiki/2005_au_cin%C3%A9ma \"2005 au cinéma\") : *[Tout pour plaire](/wiki/Tout_pour_plaire_(film) \"Tout pour plaire (film)\")* de [Cécile Telerman](/wiki/C%C3%A9cile_Telerman \"Cécile Telerman\") : La patronne de l'institut de beauté\n* [2009](/wiki/2009_au_cin%C3%A9ma \"2009 au cinéma\") : *[Quelque chose à te dire](/wiki/Quelque_chose_%C3%A0_te_dire \"Quelque chose à te dire\")* de [Cécile Telerman](/wiki/C%C3%A9cile_Telerman \"Cécile Telerman\") : Béatrice Celliers\n* [2009](/wiki/2009_au_cin%C3%A9ma \"2009 au cinéma\") : *[La Grande Vie](/wiki/La_Grande_Vie_(film,_2009) \"La Grande Vie (film, 2009)\")* d'[Emmanuel Salinger](/wiki/Emmanuel_Salinger \"Emmanuel Salinger\") : Mme Papillon, proviseur\n* [2010](/wiki/2010_au_cin%C3%A9ma \"2010 au cinéma\") : *[Belle épine](/wiki/Belle_%C3%A9pine_(film) \"Belle épine (film)\")* de [Rebecca Zlotowski](/wiki/Rebecca_Zlotowski \"Rebecca Zlotowski\") : Nelly Cohen\n* [2012](/wiki/2012_au_cin%C3%A9ma \"2012 au cinéma\") : *[Crimes en sourdine](/wiki/Crimes_en_sourdine \"Crimes en sourdine\")* de [Joël Chalude](/wiki/Jo%C3%ABl_Chalude \"Joël Chalude\") et [Stéphane Onfroy](/w/index.php?title=St%C3%A9phane_Onfroy&action=edit&redlink=1 \"Stéphane Onfroy (page inexistante)\") : Mme Garcia III\n* [2012](/wiki/2012_au_cin%C3%A9ma \"2012 au cinéma\") : *[La vie d'une autre](/wiki/La_vie_d%27une_autre \"La vie d'une autre\")* de [Sylvie Testud](/wiki/Sylvie_Testud \"Sylvie Testud\") : La concierge Besuin\n* [2013](/wiki/2013_au_cin%C3%A9ma \"2013 au cinéma\") : *[Les Interdits](/wiki/Les_Interdits \"Les Interdits\")* d'[Anne Weil](/w/index.php?title=Anne_Weil&action=edit&redlink=1 \"Anne Weil (page inexistante)\") et [Philippe Kotlarsky](/w/index.php?title=Philippe_Kotlarsky&action=edit&redlink=1 \"Philippe Kotlarsky (page inexistante)\") : Mme Cordelier\n* [2014](/wiki/2014_au_cin%C3%A9ma \"2014 au cinéma\") : *[Ceci est mon corps](/wiki/Ceci_est_mon_corps_(film,_2014) \"Ceci est mon corps (film, 2014)\")* de [Jérôme Soubeyrand](/wiki/J%C3%A9r%C3%B4me_Soubeyrand \"Jérôme Soubeyrand\") : Marlène\n* [2017](/wiki/2017_au_cin%C3%A9ma \"2017 au cinéma\") : *[Ce qui nous lie](/wiki/Ce_qui_nous_lie \"Ce qui nous lie\")* de [Cédric Klapish](/wiki/C%C3%A9dric_Klapish \"Cédric Klapish\") : La clerc de notaire\n* [2017](/wiki/2017_au_cin%C3%A9ma \"2017 au cinéma\") : *[La Dormeuse Duval](/wiki/La_Dormeuse_Duval \"La Dormeuse Duval\")* de [Manuel Sanchez](/wiki/Manuel_Sanchez \"Manuel Sanchez\") : Rose Matrin\n* [2018](/wiki/2018_au_cin%C3%A9ma \"2018 au cinéma\") : *[Monsieur je\\-sais\\-tout](/wiki/Monsieur_je-sais-tout \"Monsieur je-sais-tout\")* de [Stéphan Archinard](/wiki/St%C3%A9phan_Archinard \"Stéphan Archinard\") et [François Prévôt\\-Leygonie](/wiki/Fran%C3%A7ois_Pr%C3%A9v%C3%B4t-Leygonie_(r%C3%A9alisateur) \"François Prévôt-Leygonie (réalisateur)\") : Lidia\n* [2018](/wiki/2018_au_cin%C3%A9ma \"2018 au cinéma\") : *[Les Goûts et les Couleurs](/wiki/Les_Go%C3%BBts_et_les_Couleurs_(film,_2018) \"Les Goûts et les Couleurs (film, 2018)\")* de [Myriam Aziza](/wiki/Myriam_Aziza \"Myriam Aziza\") : Joss\n\n\n### Télévision\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Télévision\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Télévision\")]\n* [1990](/wiki/1990_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1990 à la télévision\") : *Paparoff* \\- épisode : *Paparoff se dédouble* de [Denys de La Patellière](/wiki/Denys_de_La_Patelli%C3%A8re \"Denys de La Patellière\") (série télévisée)\n* [1994](/wiki/1994_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1994 à la télévision\") : *Les Enfants du faubourg*, téléfilm de [Louis Grospierre](/wiki/Louis_Grospierre \"Louis Grospierre\") : Ofelia Dos Santos\n* [1994](/wiki/1994_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1994 à la télévision\") : *[Les Cinq Dernières Minutes](/wiki/Les_Cinq_Derni%C3%A8res_Minutes \"Les Cinq Dernières Minutes\")* \\- épisode : *Fin de bail* de [Jean\\-Jacques Kahn](/w/index.php?title=Jean-Jacques_Kahn&action=edit&redlink=1 \"Jean-Jacques Kahn (page inexistante)\") (série télévisée) : Christina\n* [1995](/wiki/1995_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1995 à la télévision\") : *[L'Instit](/wiki/L%27Instit \"L'Instit\")* \\- épisode : *Aimer par cœur* de [Pierre Lary](/wiki/Pierre_Lary \"Pierre Lary\") (série télévisée) : Danièle\n* [1995](/wiki/1995_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1995 à la télévision\") : *[Julie Lescaut](/wiki/Julie_Lescaut \"Julie Lescaut\")* \\- épisode : *Recours en grâce* de [Joyce Buñuel](/wiki/Joyce_Bu%C3%B1uel \"Joyce Buñuel\") (série télévisée) : Eliane Denis\n* [1995](/wiki/1995_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1995 à la télévision\") : *Le Parasite*, téléfilm de [Patrick Dewolf](/wiki/Patrick_Dewolf \"Patrick Dewolf\") : Maria\n* [1996](/wiki/1996_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1996 à la télévision\") : *La Guerre des poux*, téléfilm de [Jean\\-Luc Trotignon](/wiki/Jean-Luc_Trotignon \"Jean-Luc Trotignon\") : Maria\n* [1997](/wiki/1997_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1997 à la télévision\") : *[Les Bœuf\\-carottes](/wiki/Les_B%C5%93uf-carottes \"Les Bœuf-carottes\")* \\- épisode : *Émotions fortes* (série télévisée) : Carmen Gonzalès\n* [1997](/wiki/1997_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1997 à la télévision\") : *[Petites](/wiki/Petites_(t%C3%A9l%C3%A9film) \"Petites (téléfilm)\")*, téléfilm de [Noémie Lvovsky](/wiki/No%C3%A9mie_Lvovsky \"Noémie Lvovsky\") : la mère d'Inès\n* [1997](/wiki/1997_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1997 à la télévision\") : *[La vie en face](/wiki/La_vie_en_face \"La vie en face\")*, téléfilm de [Laurent Dussaux](/wiki/Laurent_Dussaux \"Laurent Dussaux\")\n* [1998](/wiki/1998_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1998 à la télévision\") : *Un mois de réflexion*, téléfilm de [Serge Moati](/wiki/Serge_Moati \"Serge Moati\") : Agnès\n* [1999](/wiki/1999_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1999 à la télévision\") : *La Finale*, téléfilm de [Patricia Mazuy](/wiki/Patricia_Mazuy \"Patricia Mazuy\") : Marie\\-France *bis*\n* [2000](/wiki/2000_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2000 à la télévision\") : *[L'Enfant de la honte](/wiki/L%27Enfant_de_la_honte \"L'Enfant de la honte\")*, téléfilm de [Claudio Tonetti](/w/index.php?title=Claudio_Tonetti&action=edit&redlink=1 \"Claudio Tonetti (page inexistante)\") : La nourrice\n* [2000](/wiki/2000_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2000 à la télévision\") : *[Le Lycée](/wiki/Le_Lyc%C3%A9e \"Le Lycée\")* (série télévisée)\n* [2002](/wiki/2002_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2002 à la télévision\") : *[Justice de femme](/wiki/Justice_de_femme \"Justice de femme\")*, téléfilm de [Claude\\-Michel Rome](/wiki/Claude-Michel_Rome \"Claude-Michel Rome\") : Emma Del Peira\n* [2003](/wiki/2003_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2003 à la télévision\") : *Le Dirlo*, téléfilm de [Patrick Volson](/wiki/Patrick_Volson \"Patrick Volson\") : Michèle Balint\n* [2004](/wiki/2004_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2004 à la télévision\") : *[Avocats et Associés](/wiki/Avocats_et_Associ%C3%A9s \"Avocats et Associés\")* \\- épisode : *Jean et le bébé* de [Olivier Barma](/wiki/Olivier_Barma \"Olivier Barma\") (série télévisée) : Le juge Ravel\n* [2007](/wiki/2007_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2007 à la télévision\") : *[Central Nuit](/wiki/Central_Nuit \"Central Nuit\")* \\- épisode : *Une affaire d'honneur* de [Olivier Barma](/wiki/Olivier_Barma \"Olivier Barma\") (série télévisée) : Mme Pintillé\n* [2006](/wiki/2006_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2006 à la télévision\") : *[PJ](/wiki/PJ_(s%C3%A9rie_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9e) \"PJ (série télévisée)\")* \\- épisode : *Viscéral* (série télévisée) : Sarah Vignal\n* [2006](/wiki/2006_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2006 à la télévision\") : *[Les Bleus, premiers pas dans la police](/wiki/Les_Bleus,_premiers_pas_dans_la_police \"Les Bleus, premiers pas dans la police\")* \\- épisode : *Premiers pas dans la police* (série télévisée) : Prof d'espagnol\n* [2006](/wiki/2006_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2006 à la télévision\") : *[Hé m'sieur! \\- des yeux pour entendre](/wiki/H%C3%A9_M%27sieur \"Hé M'sieur\")*, téléfilm de [Patrick Volson](/wiki/Patrick_Volson \"Patrick Volson\") : Bénédicte Raffin\n* [2008](/wiki/2008_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2008 à la télévision\") : *[Sur le fil](/wiki/Sur_le_fil_(s%C3%A9rie_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9e) \"Sur le fil (série télévisée)\")* \\- 3 épisodes : *Père et fils* \\- *William* et *Voyeur* (série télévisée) : Sylvie Monge\n* [2010](/wiki/2010_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2010 à la télévision\") : *[Mes amis, mes amours, mes emmerdes...](/wiki/Mes_amis,_mes_amours,_mes_emmerdes... \"Mes amis, mes amours, mes emmerdes...\")* \\- épisode : *Pour le meilleur mais aussi pour le pire* (série télévisée) : Mme Balard\n* [2010](/wiki/2010_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2010 à la télévision\")\\-[2011](/wiki/2011_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2011 à la télévision\") : *[Clem](/wiki/Clem_(s%C3%A9rie_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9e) \"Clem (série télévisée)\")* (série télévisée) : Directrice du centre social\n\t+ 2010 \\- épisode : *Pilote*\n\t+ 2011 \\- épisode : *Bienvenue à Valentin*\n* [2011](/wiki/2011_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2011 à la télévision\") : *[Commissaire Magellan](/wiki/Commissaire_Magellan \"Commissaire Magellan\")* \\- épisode : *Noces funèbres* de [Claire de la Rochefoucauld](/wiki/Claire_de_la_Rochefoucauld \"Claire de la Rochefoucauld\")\n* [2011](/wiki/2011_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2011 à la télévision\") : *[Louis XVI, l'homme qui ne voulait pas être roi](/wiki/Louis_XVI,_l%27homme_qui_ne_voulait_pas_%C3%AAtre_roi \"Louis XVI, l'homme qui ne voulait pas être roi\")*, téléfilm de [Thierry Binisti](/wiki/Thierry_Binisti \"Thierry Binisti\") : Madame Adelaide\n* [2012](/wiki/2012_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2012 à la télévision\") : *Crapuleuses*, téléfilm de Magaly Richard\\-Serrano : La CPE\n* 2013 : [C'est la crise !](/wiki/C%27est_la_crise_! \"C'est la crise !\") d'[Anne Roumanoff](/wiki/Anne_Roumanoff \"Anne Roumanoff\") : la DRH\n* [2014](/wiki/2014_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2014 à la télévision\") : *[Disparus](/wiki/Disparus_(t%C3%A9l%C3%A9film) \"Disparus (téléfilm)\")* de [Thierry Binisti](/wiki/Thierry_Binisti \"Thierry Binisti\") : Michèle\n* [2016](/wiki/2016 \"2016\") : [Candice Renoir](/wiki/Candice_Renoir \"Candice Renoir\") : une des colocatrices de Madga Muller (mère de Candice Renoir)\n* [2017](/wiki/2017_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2017 à la télévision\") : *[Munch](/wiki/Munch_(s%C3%A9rie_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9e) \"Munch (série télévisée)\")*\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) « [Femmes dans le cinéma : \"La parité n'est pas qu'un problème de nana !\"](https://www.lexpress.fr/culture/cinema/femmes-et-cinema-la-parite-n-est-pas-qu-un-probleme-de-nana_2078783.html) », sur LExpress.fr, 18 mai 2019 (consulté le 3 avril 2020)\n\n\n## Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&veaction=edit&section=7 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&action=edit&section=7 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n\n\n\n\n* [Site officiel](http://www.marinatome.com/)[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q3293174?uselang=fr#P856 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\")\n* Ressources relatives à l'audiovisuel[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q3293174?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [AllMovie](https://www.allmovie.com/artist/p216276)\n\t+ [Allociné](https://www.allocine.fr/personne/fichepersonne_gen_cpersonne=19656.html)\n\t+ [IMDb](https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=345&url_prefix=https://www.imdb.com/&id=nm0735553)\n\t+ [Unifrance](https://www.unifrance.org/annuaires/personne/141921)\n* Ressource relative au spectacle[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q3293174?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [*Les Archives du spectacle*](https://lesarchivesduspectacle.net/p/122156)\n* \n* [Notices d'autorité](/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information) \"Autorité (sciences de l'information)\")[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q3293174?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [VIAF](http://viaf.org/viaf/232235172)\n\t+ [ISNI](https://isni.org/isni/0000000367538991)\n\t+ [BnF](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12494934r) ([données](https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12494934r))\n\t+ [IdRef](http://www.idref.fr/034163670)\n\t+ [GND](http://d-nb.info/gnd/1019716371)\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/France_film_clapperboard.svg/23px-France_film_clapperboard.svg.png)](/wiki/Portail:Cin%C3%A9ma_fran%C3%A7ais \"Portail du cinéma français\") [Portail du cinéma français](/wiki/Portail:Cin%C3%A9ma_fran%C3%A7ais \"Portail:Cinéma français\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/French_flag_tv.svg/36px-French_flag_tv.svg.png)](/wiki/Portail:T%C3%A9l%C3%A9vision_fran%C3%A7aise \"Portail de la télévision française\") [Portail de la télévision française](/wiki/Portail:T%C3%A9l%C3%A9vision_fran%C3%A7aise \"Portail:Télévision française\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Emoji_u1f3ad.svg/24px-Emoji_u1f3ad.svg.png)](/wiki/Portail:Th%C3%A9%C3%A2tre \"Portail du théâtre\") [Portail du théâtre](/wiki/Portail:Th%C3%A9%C3%A2tre \"Portail:Théâtre\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Marina\\_Tomé\\&oldid\\=212986734](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Marina_Tomé&oldid=212986734) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Actrice française de cinéma](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Actrice_fran%C3%A7aise_de_cin%C3%A9ma \"Catégorie:Actrice française de cinéma\")\n* [Actrice française de théâtre](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Actrice_fran%C3%A7aise_de_th%C3%A9%C3%A2tre \"Catégorie:Actrice française de théâtre\")\n* [Actrice française de télévision](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Actrice_fran%C3%A7aise_de_t%C3%A9l%C3%A9vision \"Catégorie:Actrice française de télévision\")\n* [Personnalité française née d'un parent argentin](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_fran%C3%A7aise_n%C3%A9e_d%27un_parent_argentin \"Catégorie:Personnalité française née d'un parent argentin\")\n* [Membre du collectif 50/50](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Membre_du_collectif_50/50 \"Catégorie:Membre du collectif 50/50\")\n* [Élève de l'École nationale supérieure des arts et techniques du théâtre](/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89l%C3%A8ve_de_l%27%C3%89cole_nationale_sup%C3%A9rieure_des_arts_et_techniques_du_th%C3%A9%C3%A2tre \"Catégorie:Élève de l'École nationale supérieure des arts et techniques du théâtre\")\n* [Étudiant de l'université Sorbonne\\-Nouvelle](/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89tudiant_de_l%27universit%C3%A9_Sorbonne-Nouvelle \"Catégorie:Étudiant de l'université Sorbonne-Nouvelle\")\n* [Naissance en septembre 1959](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_en_septembre_1959 \"Catégorie:Naissance en septembre 1959\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche acteur français](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_acteur_fran%C3%A7ais \"Catégorie:Wikipédia:ébauche acteur français\")\n* [Article à illustrer Personnalité du cinéma](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_illustrer_Personnalit%C3%A9_du_cin%C3%A9ma \"Catégorie:Article à illustrer Personnalité du cinéma\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article manquant de références depuis mars 2024](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences_depuis_mars_2024 \"Catégorie:Article manquant de références depuis mars 2024\")\n* [Article manquant de références/Liste complète](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences/Liste_compl%C3%A8te \"Catégorie:Article manquant de références/Liste complète\")\n* [Page utilisant P856](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P856 \"Catégorie:Page utilisant P856\")\n* [Page utilisant P2019](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2019 \"Catégorie:Page utilisant P2019\")\n* [Page utilisant P1266](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1266 \"Catégorie:Page utilisant P1266\")\n* [Page utilisant P345](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P345 \"Catégorie:Page utilisant P345\")\n* [Page utilisant P3980](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3980 \"Catégorie:Page utilisant P3980\")\n* [Page pointant vers des bases externes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes \"Catégorie:Page pointant vers des bases externes\")\n* [Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_l%27audiovisuel \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel\")\n* [Page utilisant P1977](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1977 \"Catégorie:Page utilisant P1977\")\n* [Page pointant vers des bases relatives au spectacle](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_au_spectacle \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives au spectacle\")\n* [Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_le_mod%C3%A8le_Dictionnaires_inactif \"Catégorie:Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif\")\n* [Article de Wikipédia avec notice d'autorité](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9 \"Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité\")\n* [Portail:Cinéma français/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cin%C3%A9ma_fran%C3%A7ais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinéma français/Articles liés\")\n* [Portail:Cinéma/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cin%C3%A9ma/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinéma/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Télévision française/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:T%C3%A9l%C3%A9vision_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Télévision française/Articles liés\")\n* [Portail:Télévision/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:T%C3%A9l%C3%A9vision/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Télévision/Articles liés\")\n* [Portail:Médias/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:M%C3%A9dias/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Médias/Articles liés\")\n* [Portail:Théâtre/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Th%C3%A9%C3%A2tre/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Théâtre/Articles liés\")\n* [Portail:Arts/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Arts/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Arts/Articles liés\")\n* [Wikipédia:Article biographique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:Article_biographique \"Catégorie:Wikipédia:Article biographique\")\n* [Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Culture_et_arts \"Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 2 mars 2024 à 23:07\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Marina_Tom%C3%A9 \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Marina_Tom%C3%A9&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776406
https://fr.wikipedia.org/wiki/Radio%20Bemba
Radio Bemba
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776407
https://fr.wikipedia.org/wiki/Beaut%C3%A9%20fatale%20%28film%2C%201987%29
Beauté fatale (film, 1987)
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776408
https://fr.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9serve%20naturelle%20nationale%20des%20Sept-%C3%8Eles
Réserve naturelle nationale des Sept-Îles
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776411
https://fr.wikipedia.org/wiki/La%20Cit%C3%A9%20%28quartier%20d%27Arles%29
La Cité (quartier d'Arles)
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Arles_Place_de_la_R%C3%A9publique.jpg/220px-Arles_Place_de_la_R%C3%A9publique.jpg", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/France_Arles_Place_du_Forum_07_1990.jpg/220px-France_Arles_Place_du_Forum_07_1990.jpg", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/2343.Jugendstildarstellung_am_Dachgiebel_des_Postgeb%C3%A4udes_am_Place_de_la_Republique-Arles.JPG/220px-2343.Jugendstildarstellung_am_Dachgiebel_des_Postgeb%C3%A4udes_am_Place_de_la_Republique-Arles.JPG", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Arles_centre-ville_map-fr.svg/220px-Arles_centre-ville_map-fr.svg.png" ]
[ "Quartier de la Cité - La place de la République avec l'hôtel de ville", "Quartier de la Cité - La place du Forum", "Arles, l'ancien Hôtel des Postes, édifié en 1898 par l'architecte arlésien Auguste Véran et son fils Léon.", "Carte d'Arles en 2008." ]
[ "\n\n\n\nLa Cité (quartier d'Arles) — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=La+Cit%C3%A9+%28quartier+d%27Arles%29 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=La+Cit%C3%A9+%28quartier+d%27Arles%29 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=La+Cit%C3%A9+%28quartier+d%27Arles%29 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=La+Cit%C3%A9+%28quartier+d%27Arles%29 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nDescription](#Description)\n* [2\nHistoire](#Histoire)\n* [3\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [4\nVoir aussi](#Voir_aussi)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# La Cité (quartier d'Arles)\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3207452#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles) \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles) \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles))\n* [Modifier](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles))\n* [Modifier](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles) \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles) \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&oldid=173862985 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=La_Cit%C3%A9_%28quartier_d%27Arles%29&id=173862985&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FLa_Cit%25C3%25A9_%28quartier_d%2527Arles%29)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FLa_Cit%25C3%25A9_%28quartier_d%2527Arles%29)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3207452 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=La+Cit%C3%A9+%28quartier+d%27Arles%29)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=La_Cit%C3%A9_%28quartier_d%27Arles%29&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nPour les articles homonymes, voir [La Cité](/wiki/La_Cit%C3%A9 \"La Cité\").\n\n\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Arles_Place_de_la_R%C3%A9publique.jpg/220px-Arles_Place_de_la_R%C3%A9publique.jpg)](/wiki/Fichier:Arles_Place_de_la_R%C3%A9publique.jpg)\n\nQuartier de la Cité \\- La place de la République avec l'[hôtel de ville](/wiki/H%C3%B4tel_de_ville_d%27Arles \"Hôtel de ville d'Arles\")\n\n\nLe **Cité** est un quartier d'[Arles](/wiki/Arles \"Arles\"). Il était le centre politique et religieux de la cité depuis l’Antiquité. Cette dénomination, d’origine médiévale, est désormais rarement utilisée; on l'appelle maintenant quartier de l'hôtel de ville en référence à l’un de ses édifices les plus connus.\n\n\n\n\n## Description\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Description\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Description\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/France_Arles_Place_du_Forum_07_1990.jpg/220px-France_Arles_Place_du_Forum_07_1990.jpg)](/wiki/Fichier:France_Arles_Place_du_Forum_07_1990.jpg)\n\nQuartier de la Cité \\- La place du Forum\n\n\nLe quartier d'[Arles](/wiki/Arles \"Arles\") appelé *la Cité* est situé au centre de la ville, entre les quartiers du Méjan et de la Roquette à l’ouest, de l’Hauture à l'est et de Portagnel et de la Cavalerie au nord\\-est. Au nord, il s’étend jusqu’au [Rhône](/wiki/Rh%C3%B4ne \"Rhône\") et au sud il est limité par le boulevard des Lices.\n\n\nAujourd’hui, c’est un quartier qui se distingue à la fois par sa richesse architecturale et par son animation notamment lors de la [Féria](/wiki/F%C3%A9ria \"Féria\"), ce qui explique qu'il soit aussi prisé des Arlésiens que des visiteurs. Comme l’ensemble du centre ville, il fait partie du secteur sauvegardé.\n\n\n\n## Histoire\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Histoire\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Histoire\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/2343.Jugendstildarstellung_am_Dachgiebel_des_Postgeb%C3%A4udes_am_Place_de_la_Republique-Arles.JPG/220px-2343.Jugendstildarstellung_am_Dachgiebel_des_Postgeb%C3%A4udes_am_Place_de_la_Republique-Arles.JPG)](/wiki/Fichier:2343.Jugendstildarstellung_am_Dachgiebel_des_Postgeb%C3%A4udes_am_Place_de_la_Republique-Arles.JPG)\n\nArles, l'ancien Hôtel des Postes, édifié en 1898 par l'architecte arlésien [Auguste Véran](/wiki/Auguste_V%C3%A9ran \"Auguste Véran\") et son fils Léon.\n\n\nQuartier aménagé dès le premier plan d’urbanisme romain du Ier siècle av. J.\\-C. à l’intersection des voies majeures de la cité : le [cardo](/wiki/Cardo_maximus \"Cardo maximus\") (nord\\-sud) et le [decumanus](/wiki/Decumanus \"Decumanus\") (est\\-ouest), le quartier de l'Hôtel de ville reçoit au Ve siècle le siège épiscopal (cathédrale Saint\\-Étienne) transféré de l’Hauture en bordure du [forum](/wiki/Forum_d%27Arles \"Forum d'Arles\"). \n\nIl devient à la fin de l’Antiquité et durant le Haut Moyen Âge un refuge pour la population décimée par les [épidémies de peste](/wiki/Peste_de_Justinien \"Peste de Justinien\") qui abandonne les quartiers périphériques à la suite des invasions menaçant la cité. Le tracé des murailles est resserré et s’appuie sur les monuments ([théâtre antique](/wiki/Th%C3%A9%C3%A2tre_antique_(Arles) \"Théâtre antique (Arles)\"), l’[amphithéâtre](/wiki/Ar%C3%A8nes_d%27Arles \"Arènes d'Arles\")). Ce quartier se métamorphose ainsi en une citadelle pour une région ravagée. De cette période date la notion et le nom du quartier de la Cité. \n\nÀ la fin du Xe siècle, la sécurité revenue, la ville se développe et de nouveaux quartiers, les « bourgs » apparaissent au\\-delà des remparts. Ces nouveaux quartiers encadrent alors peu à peu celui de la Cité, devenu entre\\-temps seigneurie de l'[archevêque d'Arles](/wiki/Archev%C3%AAch%C3%A9_d%27Arles \"Archevêché d'Arles\"). \n\nLe cœur de la Cité se transforme ensuite progressivement, notamment à la Renaissance et aux XVIe et XVIIe siècles avec de riches hôtels particuliers. \n\n\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Arles_centre-ville_map-fr.svg/220px-Arles_centre-ville_map-fr.svg.png)](/wiki/Fichier:Arles_centre-ville_map-fr.svg)\n\nCarte d'Arles en 2008\\.\n\n\nToutefois, l’opération d’urbanisme la plus spectaculaire, demeure la construction de l’[hôtel de ville](/wiki/H%C3%B4tel_de_ville_d%27Arles \"Hôtel de ville d'Arles\") conçu par l’architecte arlésien [Jacques Peytret](/wiki/Jacques_Peitret \"Jacques Peitret\")[\\[1]](#cite_note-1) et les divers réaménagements de ses alentours, jusqu’à offrir la place de la République que nous connaissons actuellement. \n \nAu XIXe siècle de nombreux notables s’y installent et la rue Gambetta est percée à la suite d’une vaste opération immobilière ; le quartier accueille à cette époque la sous\\-préfecture et le siège de nombreuses banques.\n\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) Il reçut l'aide de [Jules Hardouin\\-Mansart](/wiki/Jules_Hardouin-Mansart \"Jules Hardouin-Mansart\")\n\n## Voir aussi\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Voir aussi\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Voir aussi\")]\n* [Sur le site du patrimoine d'Arles](http://www.patrimoine.ville-arles.fr/arles/ville.cfm?action=quartier&id=15)\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/France_Arles_Arena_North_Night.jpg/37px-France_Arles_Arena_North_Night.jpg)](/wiki/Portail:Arles \"Portail d’Arles\") [Portail d’Arles](/wiki/Portail:Arles \"Portail:Arles\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=La\\_Cité\\_(quartier\\_d%27Arles)\\&oldid\\=173862985](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=La_Cité_(quartier_d%27Arles)&oldid=173862985) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Quartier d'Arles](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Quartier_d%27Arles \"Catégorie:Quartier d'Arles\")\nCatégories cachées : * [Portail:Arles/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Arles/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Arles/Articles liés\")\n* [Portail:Bouches\\-du\\-Rhône/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Bouches-du-Rh%C3%B4ne/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Bouches-du-Rhône/Articles liés\")\n* [Portail:Provence\\-Alpes\\-Côte d'Azur/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Provence-Alpes-C%C3%B4te_d%27Azur/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Provence-Alpes-Côte d'Azur/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 16 août 2020 à 11:38\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles) \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=La_Cit%C3%A9_(quartier_d%27Arles)&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776417
https://fr.wikipedia.org/wiki/Ritthem
Ritthem
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Rittem.jpg/250px-Rittem.jpg" ]
[ "L'église de Ritthem." ]
[ "\n\n\n\nRitthem — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Ritthem \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Ritthem \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Ritthem \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Ritthem \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nGéographie](#Géographie)\n* [2\nCuriosités](#Curiosités)\n* [3\nHistoire](#Histoire)\n* [4\nLien externe](#Lien_externe)\n* [5\nSource](#Source)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Ritthem\n\n\n\n\n\n9 langues\n\n\n\n* [Cebuano](https://ceb.wikipedia.org/wiki/Ritthem \"Ritthem – cebuano\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Ritthem \"Ritthem – allemand\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Ritthem \"Ritthem – anglais\")\n* [Español](https://es.wikipedia.org/wiki/Ritthem \"Ritthem – espagnol\")\n* [فارسی](https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%85 \"رایتم – persan\")\n* [Frysk](https://fy.wikipedia.org/wiki/Ritthem \"Ritthem – frison occidental\")\n* [Nederlands](https://nl.wikipedia.org/wiki/Ritthem \"Ritthem – néerlandais\")\n* [Zeêuws](https://zea.wikipedia.org/wiki/Rittem \"Rittem – zélandais\")\n* [閩南語 / Bân\\-lâm\\-gú](https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ritthem \"Ritthem – minnan\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2096012#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Ritthem \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Ritthem \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Ritthem)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Ritthem&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Ritthem&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Ritthem&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Ritthem)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Ritthem&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Ritthem&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Ritthem&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Ritthem \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Ritthem \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Ritthem&oldid=167167277 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Ritthem&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Ritthem&id=167167277&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FRitthem)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FRitthem)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2096012 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Ritthem)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Ritthem&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Ritthem&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n Dans d’autres projets\n \n\n* [Wikimedia Commons](https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ritthem)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[51° 27′ 05″ nord, 3° 37′ 34″ est](/wiki/Sp%C3%A9cial:Map/9/51.4514/3.62611/fr)\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n\n\n\n\n\n\n| Ritthem | |\n| --- | --- |\n| [Blason de Ritthem](/wiki/Fichier:Ritthem_wapen.svg \"Blason de Ritthem\")[Héraldique](/wiki/H%C3%A9raldique \"Héraldique\") | |\n| Administration | |\n| [Pays](/wiki/Liste_des_pays_du_monde \"Liste des pays du monde\") | [Drapeau des Pays-Bas](/wiki/Fichier:Flag_of_the_Netherlands.svg \"Drapeau des Pays-Bas\") [Pays\\-Bas](/wiki/Pays-Bas \"Pays-Bas\") |\n| [Commune](/wiki/Liste_des_communes_des_Pays-Bas \"Liste des communes des Pays-Bas\") | [Flessingue](/wiki/Flessingue \"Flessingue\") |\n| [Province](/wiki/Provinces_des_Pays-Bas \"Provinces des Pays-Bas\") | [Zélande](/wiki/Z%C3%A9lande \"Zélande\") |\n| [Code postal](/wiki/Code_postal_aux_Pays-Bas \"Code postal aux Pays-Bas\") | 4389 |\n| [Indicatif téléphonique international](/wiki/Liste_des_indicatifs_t%C3%A9l%C3%A9phoniques_internationaux_par_indicatif \"Liste des indicatifs téléphoniques internationaux par indicatif\") | \\+(31\\) |\n| Démographie | |\n| [Population](/wiki/Recensement_de_la_population \"Recensement de la population\") | 600 hab. |\n| Géographie | |\n| [Coordonnées](/wiki/Coordonn%C3%A9es_g%C3%A9ographiques \"Coordonnées géographiques\") | [51° 27′ 05″ nord, 3° 37′ 34″ est](/wiki/Sp%C3%A9cial:Map/9/51.4514/3.62611/fr) |\n| Localisation | |\n| Géolocalisation sur la carte : [Pays\\-Bas](/wiki/Pays-Bas \"Pays-Bas\") | [Voir sur la carte topographique des Pays-Bas](/wiki/Fichier:Netherlands_relief_location_map.svg \"Voir sur la carte topographique des Pays-Bas\") Ritthem | | --- | Géolocalisation sur la carte : [Pays\\-Bas](/wiki/Pays-Bas \"Pays-Bas\") | [Voir sur la carte administrative des Pays-Bas](/wiki/Fichier:Netherlands_location_map.svg \"Voir sur la carte administrative des Pays-Bas\") Ritthem | | --- | Géolocalisation sur la carte : [Zélande](/wiki/Z%C3%A9lande \"Zélande\") | [Voir sur la carte administrative de Zélande](/wiki/Fichier:Netherlands_Zeeland_location_map.svg \"Voir sur la carte administrative de Zélande\") Ritthem | | --- | | |\n| Liens | |\n| Carte de Ritthem (*Gemeente Atlas van Nederland*, Jacob Kuyper, 1865\\-1870\\) | www.atlas1868\\.nl/ze/ritthem.html |\n| | |\n| [modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ritthem&action=edit&section=0) | |\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Rittem.jpg/250px-Rittem.jpg)](/wiki/Fichier:Rittem.jpg)\n\nL'église de Ritthem.\n\n\n**Ritthem** est un village de la commune [néerlandaise](/wiki/Pays-Bas \"Pays-Bas\") de [Flessingue](/wiki/Flessingue \"Flessingue\"), situé sur la presqu'île [zélandaise](/wiki/Z%C3%A9lande \"Zélande\") de [Walcheren](/wiki/Walcheren \"Walcheren\"). Il compte environ 600 habitants.\n\n\n\n\n## Géographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Ritthem&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Géographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Ritthem&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Géographie\")]\nLe village se trouve le long de l'[Escaut occidental](/wiki/Escaut_occidental \"Escaut occidental\") et près du port de [Vlissingen\\-Oost](/wiki/Vlissingen-Oost \"Vlissingen-Oost\"). C'est la localité la plus méridionale de Walcheren.\n\n\n\n## Curiosités\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Ritthem&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Curiosités\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Ritthem&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Curiosités\")]\nRitthem est comme la plupart des villages de Walcheren un *[kerkdorp](/w/index.php?title=Kerkdorp&action=edit&redlink=1 \"Kerkdorp (page inexistante)\")* ; l'église date du [XIVe siècle](/wiki/XIVe_si%C3%A8cle \"XIVe siècle\") avec une nef du [XVIe siècle](/wiki/XVIe_si%C3%A8cle \"XVIe siècle\"). À proximité de Ritthem, on trouve l'ancien [fort Rammekens](/wiki/Fort_Rammekens \"Fort Rammekens\") ainsi qu'une réserve naturelle.\n\n\n\n## Histoire\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Ritthem&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Histoire\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Ritthem&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Histoire\")]\nRitthem est mentionné pour la première fois en [1235](/wiki/1235 \"1235\") : c'est alors que le village devint une paroisse indépendante. Jusque\\-là, il dépendait de [West\\-Souburg](/wiki/West-Souburg \"West-Souburg\").\n\n\nÀ cette époque se trouvait au nord de Ritthem le village et le domaine de [Nieuwerve](/w/index.php?title=Nieuwerve&action=edit&redlink=1 \"Nieuwerve (page inexistante)\") ainsi que le hameau de [Welzinge](/w/index.php?title=Welzinge&action=edit&redlink=1 \"Welzinge (page inexistante)\") : ils ont été ravagés au début de la [Guerre de Quatre\\-Vingts Ans](/wiki/Guerre_de_Quatre-Vingts_Ans \"Guerre de Quatre-Vingts Ans\").\n\n\nÀ la suite de la dévastation de l'église de Ritthem, l'église d'[Oost\\-Souburg](/wiki/Oost-Souburg \"Oost-Souburg\") fut l'église de la localité jusqu'en [1612](/wiki/1612 \"1612\"). Cette année\\-là, une [communauté réformée](/w/index.php?title=Nederlandse_Hervormde_Kerk&action=edit&redlink=1 \"Nederlandse Hervormde Kerk (page inexistante)\") fut fondée à Ritthem.\n\n\nLa seigneurie de Ritthem appartenait à la famille flessinguoise des Lambrechtsen qui y a exercé des droits jusqu'en [1849](/wiki/1849 \"1849\").\n\n\nRitthem fut une commune indépendante jusqu'au 1er juillet 1966, date à laquelle elle fut rattachée à Flessingue.\n\n\n\n## Lien externe\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Ritthem&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Lien externe\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Ritthem&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Lien externe\")]\n* [Carte de Ritthem](http://www.atlas1868.nl/ze/ritthem.html) (*Gemeente Atlas van Nederland*, [Jacob Kuyper](/w/index.php?title=Jacob_Kuyper&action=edit&redlink=1 \"Jacob Kuyper (page inexistante)\"), 1865\\-1870\\)\n\n\n## Source\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Ritthem&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Source\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Ritthem&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Source\")]\n* (nl) Cet article est partiellement ou en totalité issu de l’article de Wikipédia en néerlandais intitulé « [Ritthem](https://nl.wikipedia.org/wiki/Ritthem?oldid=7566800) » ([voir la liste des auteurs](https://nl.wikipedia.org/wiki/Ritthem?action=history)).\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Flessingue \"Modèle:Palette Flessingue\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Flessingue&action=edit)Commune de [Flessingue](/wiki/Flessingue \"Flessingue\") | | |\n| --- | --- | --- |\n| Villes et villages | * [Flessingue](/wiki/Flessingue \"Flessingue\") * [Oost\\-Souburg](/wiki/Oost-Souburg \"Oost-Souburg\") * Ritthem * [West\\-Souburg](/wiki/West-Souburg \"West-Souburg\") | |\n| Hameaux et autres lieux | [Groot\\-Abeele](/wiki/Groot-Abeele \"Groot-Abeele\") |\n| * [Pays\\-Bas](/wiki/Pays-Bas \"Pays-Bas\") * [Zélande](/wiki/Z%C3%A9lande \"Zélande\") * [Communes des Pays\\-Bas](/wiki/Commune_des_Pays-Bas \"Commune des Pays-Bas\") | | |\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/33px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png)](/wiki/Portail:Pays-Bas \"Portail des Pays-Bas\") [Portail des Pays\\-Bas](/wiki/Portail:Pays-Bas \"Portail:Pays-Bas\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Ritthem\\&oldid\\=167167277](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ritthem&oldid=167167277) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Flessingue](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Flessingue \"Catégorie:Flessingue\")\n* [Ancienne commune dans la province de Zélande](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Ancienne_commune_dans_la_province_de_Z%C3%A9lande \"Catégorie:Ancienne commune dans la province de Zélande\")\n* [Localité dans la province de Zélande](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Localit%C3%A9_dans_la_province_de_Z%C3%A9lande \"Catégorie:Localité dans la province de Zélande\")\nCatégories cachées : * [Page avec coordonnées similaires sur Wikidata](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_avec_coordonn%C3%A9es_similaires_sur_Wikidata \"Catégorie:Page avec coordonnées similaires sur Wikidata\")\n* [Article géolocalisé aux Pays\\-Bas](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_g%C3%A9olocalis%C3%A9_aux_Pays-Bas \"Catégorie:Article géolocalisé aux Pays-Bas\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article géolocalisé sur Terre](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_g%C3%A9olocalis%C3%A9_sur_Terre \"Catégorie:Article géolocalisé sur Terre\")\n* [Article à illustrer Subdivision administrative](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_illustrer_Subdivision_administrative \"Catégorie:Article à illustrer Subdivision administrative\")\n* [Portail:Pays\\-Bas/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Pays-Bas/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Pays-Bas/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Page avec des cartes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_avec_des_cartes \"Catégorie:Page avec des cartes\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 7 février 2020 à 17:09\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Ritthem \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Ritthem&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776422
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2037%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776423
https://fr.wikipedia.org/wiki/Brienz
Brienz
[]
[]
[ "\n\n\n\nBrienz — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Brienz \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Brienz \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Brienz \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Brienz \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nCommune](#Commune)\n* [2\nHydrographie](#Hydrographie)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Brienz\n\n\n\n\n\n8 langues\n\n\n\n* [Alemannisch](https://als.wikipedia.org/wiki/Brienz \"Brienz – alémanique\")\n* [Cebuano](https://ceb.wikipedia.org/wiki/Brienz \"Brienz – cebuano\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Brienz \"Brienz – allemand\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Brienz_(disambiguation) \"Brienz (disambiguation) – anglais\")\n* [Esperanto](https://eo.wikipedia.org/wiki/Brienz \"Brienz – espéranto\")\n* [Euskara](https://eu.wikipedia.org/wiki/Brienz_(argipena) \"Brienz (argipena) – basque\")\n* [Polski](https://pl.wikipedia.org/wiki/Brienz_(ujednoznacznienie) \"Brienz (ujednoznacznienie) – polonais\")\n* [Simple English](https://simple.wikipedia.org/wiki/Brienz_(disambiguation) \"Brienz (disambiguation) – Simple English\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q241088#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Brienz \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/w/index.php?title=Discussion:Brienz&action=edit&redlink=1 \"Discussion au sujet de cette page de contenu (page inexistante) [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Brienz)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Brienz&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Brienz&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Brienz&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Brienz)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Brienz&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Brienz&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Brienz&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Brienz \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Brienz \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Brienz&oldid=155201370 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Brienz&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Brienz&id=155201370&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FBrienz)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FBrienz)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q241088 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Brienz)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Brienz&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Brienz&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nCette [page d’homonymie](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\") répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom.\n\n\n\n\n## Commune\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Brienz&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Commune\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Brienz&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Commune\")]\n* **[Brienz](/wiki/Brienz_(Berne) \"Brienz (Berne)\")**, commune suisse du [canton de Berne](/wiki/Canton_de_Berne \"Canton de Berne\")\n* **[Brienz/Brinzauls](/wiki/Brienz/Brinzauls \"Brienz/Brinzauls\")**, commune suisse du [canton des Grisons](/wiki/Canton_des_Grisons \"Canton des Grisons\")\n\n\n## Hydrographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Brienz&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Hydrographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Brienz&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Hydrographie\")]\n* **[Lac de Brienz](/wiki/Lac_de_Brienz \"Lac de Brienz\")**, lac situé dans le [canton de Berne](/wiki/Canton_de_Berne \"Canton de Berne\") dans les [Alpes suisses](/wiki/Alpes_suisses \"Alpes suisses\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Brienz\\&oldid\\=155201370](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Brienz&oldid=155201370) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Homonymie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie \"Catégorie:Homonymie\")\n* [Homonymie de toponyme](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie_de_toponyme \"Catégorie:Homonymie de toponyme\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 28 décembre 2018 à 10:12\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Brienz \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Brienz&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776425
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2037-1%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 37-1 de la Constitution de la Cinquième République française
[]
[]
[ "\n\n\n\nArticle 37\\-1 de la Constitution de la Cinquième République française — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+37-1+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+37-1+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+37-1+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+37-1+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nHistoire et application](#Histoire_et_application)\n* [2\nNotes et références](#Notes_et_références)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Article 37\\-1 de la Constitution de la Cinquième République française\n\n\n\n\n\n1 langue\n\n\n\n* [Occitan](https://oc.wikipedia.org/wiki/Article_37-1_de_la_Constitucion_de_la_Cinquena_Republica_francesa \"Article 37-1 de la Constitucion de la Cinquena Republica francesa – occitan\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865569#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&oldid=209226401 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&id=209226401&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865569 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Article+37-1+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/39px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Fichier:Droit_fr.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant le [droit français](/wiki/Droit_fran%C3%A7ais \"Droit français\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n\n\nArticle 37\\-1 de la Constitution du 4 octobre 1958\n\n\n\nDonnées clés\n\n\n\n\n\n\n\n\nPrésentation\n| Pays | [France](/wiki/France \"France\") |\n| --- | --- |\n| Langue(s) officielle(s) | [Français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Type | Article de la Constitution |\n\n\n\n\nAdoption et entrée en vigueur\n| Législature | [XIIe législature de la Cinquième République française](/wiki/XIIe_l%C3%A9gislature_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"XIIe législature de la Cinquième République française\") |\n| --- | --- |\n| Gouvernement | [Jean\\-Pierre Raffarin (2e)](/wiki/Gouvernement_Jean-Pierre_Raffarin_(2) \"Gouvernement Jean-Pierre Raffarin (2)\") |\n| [Promulgation](/wiki/Promulgation \"Promulgation\") | 28 mars 2003 |\n\n\n[Article 37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") [Article 38](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française\")\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Norme_juridique \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\n\n> « La loi et le règlement peuvent comporter, pour un objet et une durée limités, des dispositions à caractère expérimental. »\n\n— Article 37\\-1 de la Constitution du 4 octobre 1958[\\[1]](#cite_note-1)\n\n\n## Histoire et application\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Histoire et application\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Histoire et application\")]\nCet article a été introduit par la révision constitutionnelle du 28 mars [2003](/wiki/2003 \"2003\"). Elle fait suite à la décision 93\\-322 DC du 28 juillet [1993](/wiki/1993 \"1993\") rendue par le [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") et dans laquelle il reconnaît la possibilité, pour le Législateur, de procéder à des expérimentations dans un cadre strict[\\[2]](#cite_note-2). Cet article doit être combiné avec le quatrième alinéa de l'[article 72 de la Constitution](/wiki/Article_72_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72 de la Constitution de la Cinquième République française\") qui autorise l'expérimentation par les [collectivités territoriales](/wiki/Collectivit%C3%A9s_territoriales_(France) \"Collectivités territoriales (France)\").\n\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) [Article 37\\-1 de la Constitution du 4 octobre 1958, sur Légifrance](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006071194#0)\n2. [↑](#cite_ref-2) « [Décision n° 93\\-322 DC du 28 juillet 1993](http://www.conseil-constitutionnel.fr/conseil-constitutionnel/francais/les-decisions/acces-par-date/decisions-depuis-1959/1993/93-322-dc/decision-n-93-322-dc-du-28-juillet-1993.10489.html) », Conseil constitutionnel (consulté le 20 octobre 2015)\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958 \"Modèle:Palette Constitution du 4 octobre 1958\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958&action=edit)[Constitution française du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") ([Ve République](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Cinquième République (France)\")) | | |\n| --- | --- | --- |\n| Sur Wikisource : * [Texte à jour](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"s:Constitution du 4 octobre 1958\") * [Version initiale](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_de_la_France_de_1958_(version_initiale) \"s:Constitution de la France de 1958 (version initiale)\") * [Modifications](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_de_1958_avec_l%E2%80%99ensemble_de_ses_modifications \"s:Constitution française de 1958 avec l’ensemble de ses modifications\") | | |\n| [Bloc de constitutionnalité](/wiki/Bloc_de_constitutionnalit%C3%A9 \"Bloc de constitutionnalité\") | * [Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789](/wiki/D%C3%A9claration_des_droits_de_l%27homme_et_du_citoyen_de_1789 \"Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789\") * [Préambule de 1946](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\") * [Charte de l'environnement](/wiki/Charte_de_l%27environnement \"Charte de l'environnement\") * [Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République](/wiki/Principes_fondamentaux_reconnus_par_les_lois_de_la_R%C3%A9publique \"Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République\") | |\n| Articles | | [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") * [Article 1er](/wiki/Article_premier_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article premier de la Constitution de la Cinquième République française\") | | --- | --- | | I. De la souveraineté | * [2](/wiki/Article_2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [3](/wiki/Article_3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [4](/wiki/Article_4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 4 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | II. Le Président de la République | * [5](/wiki/Article_5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [6](/wiki/Article_6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [7](/wiki/Article_7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 7 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [8](/wiki/Article_8_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 8 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [9](/wiki/Article_9_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 9 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [10](/wiki/Article_10_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 10 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [12](/wiki/Article_12_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 12 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [13](/wiki/Article_13_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 13 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [14](/wiki/Article_14_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 14 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [15](/wiki/Article_15_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 15 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [16](/wiki/Article_16_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 16 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [17](/wiki/Article_17_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 17 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [18](/wiki/Article_18_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 18 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [19](/wiki/Article_19_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 19 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | III. Le Gouvernement | * [20](/wiki/Article_20_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 20 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [21](/wiki/Article_21_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 21 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [22](/wiki/Article_22_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 22 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [23](/wiki/Article_23_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 23 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IV. Le Parlement | * [24](/wiki/Article_24_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 24 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [25](/wiki/Article_25_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 25 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [26](/wiki/Article_26_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 26 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [27](/wiki/Article_27_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 27 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [28](/wiki/Article_28_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 28 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [29](/wiki/Article_29_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 29 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [30](/wiki/Article_30_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 30 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [31](/wiki/Article_31_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [32](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 32 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | V. Des rapports entre le Parlement et le Gouvernement | * [34](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [34‑1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [35](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 35 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [36](/wiki/Article_36_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 36 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") * 37‑1 * [38](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [39](/wiki/Article_39_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [40](/wiki/Article_40_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 40 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [41](/wiki/Article_41_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [42](/wiki/Article_42_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [43](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 43 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [45](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 45 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [46](/wiki/Article_46_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47](/wiki/Article_47_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑1](/wiki/Article_47-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑2](/wiki/Article_47-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [48](/wiki/Article_48_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 48 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [49](/wiki/Article_49_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 49 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50](/wiki/Article_50_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50‑1](/wiki/Article_50-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51](/wiki/Article_51_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑1](/wiki/Article_51-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑2](/wiki/Article_51-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VI. Des traités et accords internationaux | * [52](/wiki/Article_52_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑1](/wiki/Article_53-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑2](/wiki/Article_53-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [55](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 55 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VII. Le Conseil constitutionnel | * [56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [57](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 57 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [58](/wiki/Article_58_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [59](/wiki/Article_59_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [60](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61‑1](/wiki/Article_61-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [62](/wiki/Article_62_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 62 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [63](/wiki/Article_63_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 63 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VIII. De l'autorité judiciaire | * [64](/wiki/Article_64_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 64 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [65](/wiki/Article_65_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 65 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66](/wiki/Article_66_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66‑1](/wiki/Article_66-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IX. La Haute Cour | * [67](/wiki/Article_67_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 67 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68](/wiki/Article_68_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | X. De la responsabilité pénale des membres du Gouvernement | * [68‑1](/wiki/Article_68-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑2](/wiki/Article_68-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑3](/wiki/Article_68-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI. Le Conseil économique, social et environnemental | * [69](/wiki/Article_69_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 69 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [70](/wiki/Article_70_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 70 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [71](/wiki/Article_71_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI *bis*. Le Défenseur des droits | * [71‑1](/wiki/Article_71-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XII. Des collectivités territoriales | * [72](/wiki/Article_72_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑1](/wiki/Article_72-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑2](/wiki/Article_72-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑3](/wiki/Article_72-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑4](/wiki/Article_72-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [73](/wiki/Article_73_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 73 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74](/wiki/Article_74_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74‑1](/wiki/Article_74-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75](/wiki/Article_75_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75‑1](/wiki/Article_75-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | [XIII. Dispositions transitoires relatives à la Nouvelle\\-Calédonie](/wiki/Titre_XIII_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Titre XIII de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [76](/wiki/Article_76_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 76 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [77](/wiki/Article_77_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 77 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XIV. De la francophonie et des accords d'association | * [87](/wiki/Article_87_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 87 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88](/wiki/Article_88_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XV. De l'Union européenne | * [88‑1](/wiki/Article_88-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑2](/wiki/Article_88-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑3](/wiki/Article_88-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑4](/wiki/Article_88-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑5](/wiki/Article_88-5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑6](/wiki/Article_88-6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑7](/wiki/Article_88-7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-7 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XVI. De la Révision | * [89](/wiki/Article_89_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 89 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | Articles abrogés | * [De la Communauté (articles 77 à 87\\)](/wiki/Communaut%C3%A9_fran%C3%A7aise_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Communauté française (Cinquième République)\") * [90](/wiki/Article_90_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 90 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [91](/wiki/Article_91_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 91 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [92](/wiki/Article_92_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 92 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [93](/wiki/Article_93_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 93 de la Constitution de la Cinquième République française\") | |\n| * [Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République](/wiki/R%C3%A9visions_constitutionnelles_sous_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République\") * [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") | | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/27px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail du droit français\") [Portail du droit français](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail:Droit français\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/29px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg)](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail de la politique française\") [Portail de la politique française](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail:Politique française\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg/21px-Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg.png)](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail de la Ve République\") [Portail de la Ve République](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail:Cinquième République\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Article\\_37\\-1\\_de\\_la\\_Constitution\\_de\\_la\\_Cinquième\\_République\\_française\\&oldid\\=209226401](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinquième_République_française&oldid=209226401) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Article de la Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Article de la Constitution de la Cinquième République française\")\n* [Relations entre le Parlement et le gouvernement (Cinquième République)](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Relations_entre_le_Parlement_et_le_gouvernement_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Catégorie:Relations entre le Parlement et le gouvernement (Cinquième République)\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche droit français](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_droit_fran%C3%A7ais \"Catégorie:Wikipédia:ébauche droit français\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Droit français/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit_fran%C3%A7ais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit français/Articles liés\")\n* [Portail:Droit/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Politique française/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique française/Articles liés\")\n* [Portail:Politique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique/Articles liés\")\n* [Portail:Cinquième République/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinquième République/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 1 novembre 2023 à 09:39\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776429
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2038%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française
[]
[]
[ "\n\n\n\nArticle 38 de la Constitution de la Cinquième République française — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+38+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+38+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+38+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+38+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nTexte de l'article](#Texte_de_l'article)\n* [2\nHabilitation](#Habilitation)\n* [3\nProcédure d’élaboration et promulgation des ordonnances](#Procédure_d’élaboration_et_promulgation_des_ordonnances)\n* [4\nRatification](#Ratification)\n* [5\nModification des ordonnances](#Modification_des_ordonnances)\n* [6\nQuelques décisions relatives aux ordonnances](#Quelques_décisions_relatives_aux_ordonnances)\n* [7\nRéférences](#Références)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865573#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&oldid=204693863 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&id=204693863&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865573 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Article+38+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/39px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Fichier:Droit_fr.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant le [droit français](/wiki/Droit_fran%C3%A7ais \"Droit français\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n\n\nArticle 38 de la Constitution du 4 octobre 1958\n\n\n\nDonnées clés\n\n\n\n\n\n\n\n\nPrésentation\n| Pays | [France](/wiki/France \"France\") |\n| --- | --- |\n| Langue(s) officielle(s) | [Français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Type | Article de la Constitution |\n\n\n\n\nAdoption et entrée en vigueur\n| Législature | [IIIe législature de la Quatrième République française](/wiki/IIIe_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"IIIe législature de la Quatrième République française\") |\n| --- | --- |\n| Gouvernement | [Charles de Gaulle (3e)](/wiki/Gouvernement_Charles_de_Gaulle_(3) \"Gouvernement Charles de Gaulle (3)\") |\n| [Promulgation](/wiki/Promulgation \"Promulgation\") | 4 octobre 1958 |\n| Publication | 5 octobre 1958 |\n| Entrée en vigueur | 5 octobre 1958 |\n\n\n[Article 37\\-1](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") [Article 39](/wiki/Article_39_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française\")\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Norme_juridique \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\nL’**article 38 de la [Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"Constitution du 4 octobre 1958\")** permet au [Gouvernement](/wiki/Gouvernement_de_la_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Gouvernement de la République française\") de prendre, après habilitation votée par le [Parlement](/wiki/Parlement_fran%C3%A7ais \"Parlement français\"), des mesures qui relèvent du [domaine de la loi](/wiki/Domaine_de_la_loi \"Domaine de la loi\") par [ordonnances](/wiki/Ordonnance_en_droit_constitutionnel_fran%C3%A7ais \"Ordonnance en droit constitutionnel français\"). L’habilitation prend la forme d’une loi, les mesures devant par la suite être ratifiées par une seconde loi.\n\n\n\n\n## Texte de l'article\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Texte de l'article\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Texte de l'article\")]\n\n> « Le Gouvernement peut, pour l'exécution de son programme, demander au [Parlement](/wiki/Parlement \"Parlement\") l'autorisation de prendre par ordonnances, pendant un délai limité, des mesures qui sont normalement du domaine de la loi.\n> \n> \n> Les ordonnances sont prises en [Conseil des Ministres](/wiki/Conseil_des_ministres_(France) \"Conseil des ministres (France)\") après avis du [Conseil d'État](/wiki/Conseil_d%27%C3%89tat_(France) \"Conseil d'État (France)\"). Elles entrent en vigueur dès leur publication mais deviennent caduques si le projet de loi de ratification n'est pas déposé devant le Parlement avant la date fixée par la [loi d'habilitation](/wiki/Loi_d%27habilitation \"Loi d'habilitation\"). Elles ne peuvent être ratifiées que de manière expresse.\n> \n> \n> À l'expiration du délai mentionné au premier alinéa du présent article, les [ordonnances](/wiki/Ordonnance_en_droit_constitutionnel_fran%C3%A7ais \"Ordonnance en droit constitutionnel français\") ne peuvent plus être modifiées que par la loi dans les matières qui sont du domaine législatif. »\n\n— Article 38 de la Constitution[\\[1]](#cite_note-1)\n\n\nLa dernière phrase du deuxième alinéa, qui prévoit une ratification expresse des ordonnances, a été ajoutée par la [loi constitutionnelle du 23 juillet 2008](/wiki/Loi_constitutionnelle_du_23_juillet_2008 \"Loi constitutionnelle du 23 juillet 2008\").\n\n\nLes ordonnances permettent au Gouvernement d'intervenir dans des domaines qui sont normalement réservés au pouvoir législatif, détenu en France par le [Parlement](/wiki/Parlement \"Parlement\") et dont l'étendue est fixée par l'article [34](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34 de la Constitution de la cinquième République française\").\n\n\n\n## Habilitation\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Habilitation\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Habilitation\")]\nLe Parlement délègue ses pouvoirs législatifs au gouvernement afin que celui\\-ci rédige des ordonnances.\n\n\nDes conditions strictes sont imposées sur le plan procédural. En effet, le Gouvernement doit déposer sur le bureau des assemblées un [projet de loi](/wiki/Projet_de_loi \"Projet de loi\") [d'habilitation](/wiki/Loi_d%27habilitation \"Loi d'habilitation\") qui vaudra autorisation de légiférer une fois adopté. Cette habilitation peut également figurer dans un article d’une loi ayant un objet plus général.\n\n\nDoivent figurer les motifs ayant conduit à l'utilisation des ordonnances, le programme envisagé ainsi qu'un délai d'habilitation. Celui\\-ci fixe les bornes de la période pendant laquelle le [pouvoir exécutif](/wiki/Pouvoir_ex%C3%A9cutif \"Pouvoir exécutif\") pourra édicter des ordonnances. La [Constitution](/wiki/Constitution \"Constitution\") n'impose aucune limite mais indique tout de même qu'il doit être « raisonnable ». En pratique, il est en général de six à dix\\-huit mois[\\[2]](#cite_note-2). Toutefois, pour les projets longs et complexes, des délais plus importants peuvent être de rigueur : s’agissant d’un travail de [codifications](/wiki/Codification_(droit) \"Codification (droit)\"), un délai de dix\\-huit mois est parfois considéré comme un minimum[\\[3]](#cite_note-3).\n\n\nLa loi d’habilitation détermine également le délai dans lequel les ordonnances prises doivent être ratifiées, délai qui peut courir à compter de la date de début de l’habilitation ou, plus généralement, à compter de la date de promulgation de chaque ordonnance.\n\n\nLe projet de loi d'habilitation est soumis au vote des parlementaires. La loi votée, le gouvernement peut présenter les ordonnances en Conseil des ministres en vue de leur promulgation par le Président de la République.\n\n\n\n## Procédure d’élaboration et promulgation des ordonnances\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Procédure d’élaboration et promulgation des ordonnances\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Procédure d’élaboration et promulgation des ordonnances\")]\nLes projets d'ordonnances sont délibérés en [Conseil des ministres](/wiki/Conseil_des_ministres_(France) \"Conseil des ministres (France)\") et ils sont soumis au contrôle du [Conseil d'État](/wiki/Conseil_d%27%C3%89tat_(France) \"Conseil d'État (France)\") agissant ici en tant que conseiller juridique du Gouvernement. La conformité de l'ordonnance par rapport à la loi d'habilitation, aux conventions internationales, à la Constitution et aux [principes généraux du droit](/wiki/Principes_g%C3%A9n%C3%A9raux_du_droit_fran%C3%A7ais \"Principes généraux du droit français\") est ainsi vérifiée[\\[4]](#cite_note-:0-4).\n\n\nUne fois l'ordonnance signée de la main du [Premier ministre](/wiki/Premier_ministre \"Premier ministre\") et du [président de la République](/wiki/Pr%C3%A9sident_de_la_R%C3%A9publique \"Président de la République\"), elle acquiert une valeur réglementaire et peut donc être attaquée devant le Conseil d'État par un [recours pour excès de pouvoir](/wiki/Recours_pour_exc%C3%A8s_de_pouvoir_en_France \"Recours pour excès de pouvoir en France\").\n\n\nLors de la première [cohabitation](/wiki/Cohabitation_(politique) \"Cohabitation (politique)\") entre 1986 et 1988, le président de la République [François Mitterrand](/wiki/Fran%C3%A7ois_Mitterrand \"François Mitterrand\") avait estimé qu'il était en droit de refuser de signer une ordonnance. Ce droit ne lui avait pas été contesté par le gouvernement de [Jacques Chirac](/wiki/Jacques_Chirac \"Jacques Chirac\"), qui avait fait adopter le texte en urgence par le [Parlement](/wiki/Parlement \"Parlement\") conformément à la procédure législative normale.\n\n\nLa loi d'habilitation prévoit un second délai qui définit la période au cours de laquelle devra intervenir le dépôt d'un projet de loi de ratification par le Gouvernement auprès du bureau des Assemblées.\n\n\nUne fois habilité à prendre des ordonnances, le gouvernement n’a pas l’obligation d’épuiser sa compétence. Il peut ainsi abandonner son projet, parfois faute de moyen, et au besoin solliciter une nouvelle habilitation du parlement dans la même matière[\\[5]](#cite_note-5).\n\n\n\n## Ratification\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Ratification\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Ratification\")]\nLe Parlement, par le vote d'une loi de ratification, s'il le décide ainsi, entérine les ordonnances promulguées à l’initiative du Gouvernement. La loi de ratification peut apporter des modifications, mineures ou substantielles, aux ordonnances déjà ratifiées.\n\n\nLa ratification des ordonnances ou leur non ratification dans les délais requis produit des effets juridiques différents. En principe, les ordonnances acquièrent une valeur réglementaire dès leur entrée en vigueur jusqu’à leur ratification par le Parlement :\n\n\n\n* Les ordonnances ratifiées acquièrent une valeur législative.\n* Les ordonnances qui n’ont pas été ratifiées mais dont le projet de loi de ratification a été déposé avant la date prévue par la loi d’habilitation ont une valeur réglementaire jusqu’à l’expiration du délai d’habilitation.\n* Les ordonnances qui n’ont pas été ratifiées mais dont le projet de loi de ratification a été déposé avant la date prévue par la loi d’habilitation ont une valeur législative après l’expiration du délai d’habilitation, dans les matières qui sont du domaine législatif.\n* Les ordonnances dont le [projet de loi](/wiki/Projet_de_loi \"Projet de loi\") de ratification n'a pas été déposé ou alors l'a été mais en dehors des délais, sont caduques.\n* Les ordonnances dont le projet de loi de ratification est rejeté par le [Parlement](/wiki/Parlement \"Parlement\") sont également caduques.\n\n\n## Modification des ordonnances\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Modification des ordonnances\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Modification des ordonnances\")]\nLes ordonnances ratifiées intervenant dans un domaine qui relève normalement du pouvoir législatif, elles ne peuvent être modifiées que par une loi, par le Parlement.\n\n\nLe Gouvernement peut également modifier certaines dispositions si elles sont de nature réglementaires. C'est le Conseil Constitutionnel qui apprécie cette nature *a priori*, comme l'indique l'[article 37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\"), alinéa 2, de la Constitution.\n\n\nSi l'ordonnance à modifier n'a pas été ratifiée, un [décret](/wiki/D%C3%A9cret_en_France \"Décret en France\") suffit à apporter les changements désirés. Cependant, la procédure à suivre est la même que pour les ordonnances ce qui implique donc un avis du Conseil d'État puis une délibération en Conseil des ministres.\n\n\n\n## Quelques décisions relatives aux ordonnances\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Quelques décisions relatives aux ordonnances\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Quelques décisions relatives aux ordonnances\")]\n* Conseil d'État, [assemblée](/wiki/Assembl%C3%A9e_du_contentieux \"Assemblée du contentieux\"), 19 octobre 1962, *[Canal, Robin et Godot](/wiki/Conseil_d%27%C3%89tat_(France)#L'affaire_Canal_(1962) \"Conseil d'État (France)\")* \\- Sur la nécessité des lois de ratification[\\[6]](#cite_note-6).\n* Conseil constitutionnel, no 99\\-421 DC du 16 décembre 1999 \\- L'urgence est une motivation recevable à légiférer par ordonnances[\\[7]](#cite_note-7).\n* Conseil constitutionnel, n°2020\\-843 [QPC](/wiki/QPC \"QPC\") du 28 mai 2020 et n°2021\\-851/852 QPC du 3 juillet 2020 \\- Les dispositions d’une ordonnance qui interviennent dans le [domaine de la loi](/wiki/Domaine_de_la_loi_et_domaine_du_r%C3%A8glement \"Domaine de la loi et domaine du règlement\"), une fois le délai de l’habilitation expiré, sont des dispositions législatives au sens de l'[article 61\\-1 de la Constitution](/wiki/Article_61-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61-1 de la Constitution de la Cinquième République française\"). En conséquence, même si elles n’ont pas été ratifiées, l’examen de leur conformité au regard des droits et libertés que la Constitution garantit relève du Conseil constitutionnel et non pas du juge administratif[\\[8]](#cite_note-:1-8),[\\[9]](#cite_note-9).\n\n\n## Références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=7 \"Modifier la section : Références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=7 \"Modifier le code source de la section : Références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) « [Article 38](http://www.legifrance.gouv.fr/affichTexteArticle.do?idArticle=LEGIARTI000019241024&cidTexte=LEGITEXT000006071194&dateTexte=vig) », sur www.legifrance.gouv.fr.\n2. [↑](#cite_ref-2) [Secrétariat général du Gouvernement](/wiki/Secr%C3%A9tariat_g%C3%A9n%C3%A9ral_du_Gouvernement \"Secrétariat général du Gouvernement\") et [Conseil d’État](/wiki/Conseil_d%27%C3%89tat_(France) \"Conseil d'État (France)\"), Guide de légistique, La documentation française, 2017, 3e éd. ([lire en ligne](https://www.legifrance.gouv.fr/content/download/13330/142401/version/6/file/9782111455788_Guide%20Legistique2017_v8.pdf)), section 2\\.3\\.1, p. 228\n3. [↑](#cite_ref-3) [Commission supérieure de codification](/wiki/Commission_sup%C3%A9rieure_de_codification \"Commission supérieure de codification\"), Rapport annuel 2018, 2019 ([lire en ligne](https://www.vie-publique.fr/sites/default/files/rapport/pdf/194000520_0.pdf)), p. 6\n4. [↑](#cite_ref-:0_4-0) [Conseil d'Etat](/wiki/Conseil_d%27Etat_(France) \"Conseil d'Etat (France)\"), « [Décision n°440258](https://www.conseil-etat.fr/fr/arianeweb/CE/decision/2020-12-16/440258) » ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png), sur [Conseil d'Etat](/wiki/Conseil_d%27Etat_(France) \"Conseil d'Etat (France)\") (consulté le 9 mai 2023)\n5. [↑](#cite_ref-5) [Patrick Gérard](/wiki/Patrick_G%C3%A9rard \"Patrick Gérard\"), [Conseil d’État](/wiki/Conseil_d%27%C3%89tat_(France) \"Conseil d'État (France)\"), Étude annuelle [2016](/wiki/2016 \"2016\") : Simplification et qualité du droit, [la Documentation française](/wiki/La_Documentation_fran%C3%A7aise \"La Documentation française\"), 13 juillet 2016, 250 p., PDF ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-11\\-010255\\-3](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-11-010255-3 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-11-010255-3\"), [lire en ligne](https://www.vie-publique.fr/rapport/35992-etude-annuelle-2016-du-conseil-detat-simplification-et-qualite-du-dro)), p. 110, note 414. Le Conseil d’État relève que le [ministère du Logement](/wiki/Minist%C3%A8re_du_Logement_(France) \"Ministère du Logement (France)\") n’a pas affecté les moyens nécessaires à la refonte du [code de construction et de l’habitation](/wiki/Code_de_la_construction_et_de_l%27habitation \"Code de la construction et de l'habitation\") à laquelle il avait été habilité avant l’échéance. Il recommande en conséquence une nouvelle habilitation.\n6. [↑](#cite_ref-6) [Lire en ligne](http://archiv.jura.uni-saarland.de/france/saja/ja/1962_10_19_ce.htm), sur *archiv.jura.uni\\-saarland.de*.\n7. [↑](#cite_ref-7) [Lire en ligne](http://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/1999/99421dc.htm), sur *www.conseil\\-constitutionnel.fr*.\n8. [↑](#cite_ref-:1_8-0) [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\"), « [Décision n°2020\\-851/852 QPC du 3 juillet 2020](https://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/2020/2020851_852QPC.htm) » ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png), sur [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") (consulté le 9 mai 2023)\n9. [↑](#cite_ref-9) [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\"), « [Décision n°2020\\-843 QPC du 28 mai 2020](https://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/2020/2020843QPC.htm) » ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png), sur [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") (consulté le 9 mai 2023)\n\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958 \"Modèle:Palette Constitution du 4 octobre 1958\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958&action=edit)[Constitution française du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") ([Ve République](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Cinquième République (France)\")) | | |\n| --- | --- | --- |\n| Sur Wikisource : * [Texte à jour](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"s:Constitution du 4 octobre 1958\") * [Version initiale](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_de_la_France_de_1958_(version_initiale) \"s:Constitution de la France de 1958 (version initiale)\") * [Modifications](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_de_1958_avec_l%E2%80%99ensemble_de_ses_modifications \"s:Constitution française de 1958 avec l’ensemble de ses modifications\") | | |\n| [Bloc de constitutionnalité](/wiki/Bloc_de_constitutionnalit%C3%A9 \"Bloc de constitutionnalité\") | * [Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789](/wiki/D%C3%A9claration_des_droits_de_l%27homme_et_du_citoyen_de_1789 \"Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789\") * [Préambule de 1946](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\") * [Charte de l'environnement](/wiki/Charte_de_l%27environnement \"Charte de l'environnement\") * [Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République](/wiki/Principes_fondamentaux_reconnus_par_les_lois_de_la_R%C3%A9publique \"Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République\") | |\n| Articles | | [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") * [Article 1er](/wiki/Article_premier_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article premier de la Constitution de la Cinquième République française\") | | --- | --- | | I. De la souveraineté | * [2](/wiki/Article_2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [3](/wiki/Article_3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [4](/wiki/Article_4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 4 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | II. Le Président de la République | * [5](/wiki/Article_5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [6](/wiki/Article_6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [7](/wiki/Article_7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 7 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [8](/wiki/Article_8_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 8 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [9](/wiki/Article_9_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 9 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [10](/wiki/Article_10_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 10 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [12](/wiki/Article_12_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 12 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [13](/wiki/Article_13_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 13 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [14](/wiki/Article_14_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 14 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [15](/wiki/Article_15_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 15 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [16](/wiki/Article_16_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 16 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [17](/wiki/Article_17_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 17 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [18](/wiki/Article_18_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 18 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [19](/wiki/Article_19_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 19 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | III. Le Gouvernement | * [20](/wiki/Article_20_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 20 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [21](/wiki/Article_21_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 21 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [22](/wiki/Article_22_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 22 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [23](/wiki/Article_23_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 23 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IV. Le Parlement | * [24](/wiki/Article_24_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 24 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [25](/wiki/Article_25_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 25 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [26](/wiki/Article_26_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 26 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [27](/wiki/Article_27_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 27 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [28](/wiki/Article_28_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 28 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [29](/wiki/Article_29_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 29 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [30](/wiki/Article_30_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 30 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [31](/wiki/Article_31_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [32](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 32 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | V. Des rapports entre le Parlement et le Gouvernement | * [34](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [34‑1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [35](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 35 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [36](/wiki/Article_36_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 36 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37‑1](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * 38 * [39](/wiki/Article_39_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [40](/wiki/Article_40_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 40 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [41](/wiki/Article_41_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [42](/wiki/Article_42_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [43](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 43 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [45](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 45 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [46](/wiki/Article_46_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47](/wiki/Article_47_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑1](/wiki/Article_47-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑2](/wiki/Article_47-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [48](/wiki/Article_48_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 48 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [49](/wiki/Article_49_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 49 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50](/wiki/Article_50_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50‑1](/wiki/Article_50-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51](/wiki/Article_51_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑1](/wiki/Article_51-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑2](/wiki/Article_51-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VI. Des traités et accords internationaux | * [52](/wiki/Article_52_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑1](/wiki/Article_53-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑2](/wiki/Article_53-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [55](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 55 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VII. Le Conseil constitutionnel | * [56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [57](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 57 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [58](/wiki/Article_58_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [59](/wiki/Article_59_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [60](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61‑1](/wiki/Article_61-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [62](/wiki/Article_62_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 62 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [63](/wiki/Article_63_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 63 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VIII. De l'autorité judiciaire | * [64](/wiki/Article_64_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 64 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [65](/wiki/Article_65_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 65 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66](/wiki/Article_66_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66‑1](/wiki/Article_66-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IX. La Haute Cour | * [67](/wiki/Article_67_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 67 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68](/wiki/Article_68_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | X. De la responsabilité pénale des membres du Gouvernement | * [68‑1](/wiki/Article_68-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑2](/wiki/Article_68-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑3](/wiki/Article_68-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI. Le Conseil économique, social et environnemental | * [69](/wiki/Article_69_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 69 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [70](/wiki/Article_70_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 70 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [71](/wiki/Article_71_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI *bis*. Le Défenseur des droits | * [71‑1](/wiki/Article_71-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XII. Des collectivités territoriales | * [72](/wiki/Article_72_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑1](/wiki/Article_72-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑2](/wiki/Article_72-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑3](/wiki/Article_72-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑4](/wiki/Article_72-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [73](/wiki/Article_73_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 73 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74](/wiki/Article_74_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74‑1](/wiki/Article_74-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75](/wiki/Article_75_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75‑1](/wiki/Article_75-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | [XIII. Dispositions transitoires relatives à la Nouvelle\\-Calédonie](/wiki/Titre_XIII_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Titre XIII de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [76](/wiki/Article_76_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 76 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [77](/wiki/Article_77_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 77 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XIV. De la francophonie et des accords d'association | * [87](/wiki/Article_87_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 87 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88](/wiki/Article_88_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XV. De l'Union européenne | * [88‑1](/wiki/Article_88-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑2](/wiki/Article_88-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑3](/wiki/Article_88-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑4](/wiki/Article_88-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑5](/wiki/Article_88-5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑6](/wiki/Article_88-6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑7](/wiki/Article_88-7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-7 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XVI. De la Révision | * [89](/wiki/Article_89_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 89 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | Articles abrogés | * [De la Communauté (articles 77 à 87\\)](/wiki/Communaut%C3%A9_fran%C3%A7aise_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Communauté française (Cinquième République)\") * [90](/wiki/Article_90_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 90 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [91](/wiki/Article_91_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 91 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [92](/wiki/Article_92_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 92 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [93](/wiki/Article_93_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 93 de la Constitution de la Cinquième République française\") | |\n| * [Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République](/wiki/R%C3%A9visions_constitutionnelles_sous_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République\") * [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") | | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/27px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail du droit français\") [Portail du droit français](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail:Droit français\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/29px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg)](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail de la politique française\") [Portail de la politique française](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail:Politique française\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg/21px-Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg.png)](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail de la Ve République\") [Portail de la Ve République](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail:Cinquième République\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Article\\_38\\_de\\_la\\_Constitution\\_de\\_la\\_Cinquième\\_République\\_française\\&oldid\\=204693863](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinquième_République_française&oldid=204693863) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Article de la Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Article de la Constitution de la Cinquième République française\")\n* [Relations entre le Parlement et le gouvernement (Cinquième République)](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Relations_entre_le_Parlement_et_le_gouvernement_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Catégorie:Relations entre le Parlement et le gouvernement (Cinquième République)\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche droit français](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_droit_fran%C3%A7ais \"Catégorie:Wikipédia:ébauche droit français\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Droit français/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit_fran%C3%A7ais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit français/Articles liés\")\n* [Portail:Droit/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Politique française/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique française/Articles liés\")\n* [Portail:Politique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique/Articles liés\")\n* [Portail:Cinquième République/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinquième République/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 28 mai 2023 à 21:34\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776431
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2039%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776433
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2040%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 40 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776435
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2041%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776436
https://fr.wikipedia.org/wiki/Alfred%20Testot-Ferry
Alfred Testot-Ferry
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776437
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2042%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776439
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2043%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 43 de la Constitution de la Cinquième République française
[]
[]
[ "\n\n\n\nArticle 43 de la Constitution de la Cinquième République française — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+43+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+43+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+43+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+43+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nContenu de l'article](#Contenu_de_l'article)\n* [2\nHistorique](#Historique)\n* [3\nLiens externes](#Liens_externes)\n* [4\nNotes et références](#Notes_et_références)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Article 43 de la Constitution de la Cinquième République française\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865586#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&oldid=209226419 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&id=209226419&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865586 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Article+43+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/39px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Fichier:Droit_fr.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant le [droit français](/wiki/Droit_fran%C3%A7ais \"Droit français\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n\n\nArticle 43 de la Constitution du 4 octobre 1958\n\n\n\nDonnées clés\n\n\n\n\n\n\n\n\nPrésentation\n| Pays | [France](/wiki/France \"France\") |\n| --- | --- |\n| Langue(s) officielle(s) | [Français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Type | Article de la Constitution |\n\n\n\n\nAdoption et entrée en vigueur\n| Législature | [IIIe législature de la Quatrième République française](/wiki/IIIe_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"IIIe législature de la Quatrième République française\") |\n| --- | --- |\n| Gouvernement | [Charles de Gaulle (3e)](/wiki/Gouvernement_Charles_de_Gaulle_(3) \"Gouvernement Charles de Gaulle (3)\") |\n| [Promulgation](/wiki/Promulgation \"Promulgation\") | 4 octobre 1958 |\n| Publication | 5 octobre 1958 |\n| Entrée en vigueur | 5 octobre 1958 |\n\n\n[Article 42](/wiki/Article_42_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française\") [Article 44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\")\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Norme_juridique \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\nL'**article 43** de la Constitution de la [Cinquième République française](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Cinquième République française\") traite du rôle des commissions permanentes dans la procédure législative.\n\n\n\n\n## Contenu de l'article\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Contenu de l'article\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Contenu de l'article\")]\n\n> « Les projets et propositions de loi sont envoyés pour examen à l'une des commissions permanentes dont le nombre est limité à huit dans chaque assemblée. \n> \n> \n> \n> \n> À la demande du Gouvernement ou de l'assemblée qui en est saisie, les projets ou propositions de loi sont envoyés pour examen à une commission spécialement désignée à cet effet. »\n\n— Article 43 de la Constitution du 4 octobre 1958[\\[1]](#cite_note-1)\n\n\nCet article traite d'un sujet traditionnellement réservé au [droit parlementaire](/wiki/Droit_parlementaire \"Droit parlementaire\") dans la mesure où il s'agit de l'organisation du travail parlementaire. Le nombre des commissions parlementaires pouvait être très élevé avant 1958, au point que la structure des commissions tendait à reproduire celle des ministères. Le président de la commission, souvent en place depuis plus longtemps que le ministre, pouvait acquérir une autorité importante face à celui\\-ci.\n\n\nLa Constitution de 1958 a souhaité réduire le poids des commissions permanentes d'une part en réduisant leur nombre, ce qui en faisait des commissions beaucoup plus généralistes, d'autre part en prévoyant que les textes de loi seraient en principe renvoyés non pas aux commissions permanentes, mais à des commissions temporaires, constituées pour l'examen de ce texte et disparaissant ensuite. Toutefois, la pratique a rapidement consacré le renvoi à des commissions permanentes comme étant la règle et la création des commissions spéciales comme étant l'exception. En effet, les commissions permanentes ont tout de même acquis une influence sensible sur la procédure parlementaire et ont peu souhaité se départir d'une partie de leurs compétences au profit de commissions *ad hoc*, tandis que le gouvernement a aussi trouvé un intérêt à avoir un interlocuteur identifié et permanent au travers des commissions permanentes. La révision constitutionnelle de 2008 a tiré toutes les conséquences de cette réalité en consacrant explicitement le fait qu'une commission spéciale est l'exception[\\[2]](#cite_note-2). En tout, près de 80 commissions spéciales ont été nommées depuis 1958 pour plus de 5 000 lois votées[\\[3]](#cite_note-CarcassonneGuillaume2014214-3).\n\n\n\n## Historique\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Historique\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Historique\")]\nLe texte de cet article a été modifié par la [loi constitutionnelle du 23 juillet 2008](/wiki/Loi_constitutionnelle_du_23_juillet_2008 \"Loi constitutionnelle du 23 juillet 2008\"), la nouvelle rédaction étant entrée en vigueur le 1er mars 2009.\n\n\nLe texte précédent était le suivant :\n\n\n\n\n> « Les projets et propositions de loi sont, à la demande du [Gouvernement](/wiki/Gouvernement_de_la_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Gouvernement de la République française\") ou de l'assemblée qui en est saisie, envoyés pour examen à des commissions spécialement désignées à cet effet. \n> \n> \n> \n> \n> Les projets et propositions pour lesquels une telle demande n'a pas été faite sont envoyés à l'une des commissions permanentes dont le nombre est limité à six dans chaque assemblée. »\n\n— Article 43 de la Constitution du 4 octobre 1958[\\[4]](#cite_note-4)\n\n\nLa principale évolution est que le nombre maximal des commissions permanentes est fixé à huit et non plus six. Chacune des deux assemblées peut choisir d'augmenter ou pas, dans cette limite, le nombre de ses commissions permanentes. L'Assemblée nationale a utilisé cette possibilité en créant deux nouvelles commissions permanentes, tandis que le Sénat, dont le nombre des membres est moins élevé, s'est limité aux six commissions qu'il comportait déjà, avant d'en créer une septième en 2011\\. Des critiques ont été apportées sur le caractère toujours contraignant de ce plafond. En effet, l'ancienne limite à six commissions a débouché sur la création de commissions très généralistes mais aussi à la charge de travail inégalement répartie entre des commissions aux compétences très larges et d'autres aux compétences plus restreintes. Des auteurs ont pu suggérer d'augmenter ce plafond, dès lors que les assemblées sont libres de ne pas l'atteindre[\\[5]](#cite_note-CarcassonneGuillaume2014215-216-5). Le [comité de réflexion et de proposition sur la modernisation et le rééquilibrage des institutions](/wiki/Comit%C3%A9_de_r%C3%A9flexion_et_de_proposition_sur_la_modernisation_et_le_r%C3%A9%C3%A9quilibrage_des_institutions \"Comité de réflexion et de proposition sur la modernisation et le rééquilibrage des institutions\"), à l'origine de la réforme constitutionnelle, souhaitait un plafond de dix commissions permanentes.\n\n\nD'autre part, la nouvelle rédaction prend acte de la pratique habituellement constatée depuis 1958, selon laquelle le renvoi à l'une des commissions permanentes est devenu l'usage courant. \n\n\nIl convient de distinguer ces commissions, dont la mission première est l'examen des lois nationales, de la commission des affaires européennes qui a été institutionnalisée par la même révision constitutionnelle à l'[article 88\\-4](/wiki/Article_88-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-4 de la Constitution de la Cinquième République française\").\n\n\n\n## Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* [Commissions de l'Assemblée nationale](http://www.assemblee-nationale.fr/13/commissions/commissions-index.asp) (site officiel)\n* [Commissions du Sénat](http://www.senat.fr/commission/index.html) (site officiel)\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) [Article 43 de la Constitution du 4 octobre 1958, sur Légifrance](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006071194#0)\n2. [↑](#cite_ref-2) « [Fiche de synthèse n°35 : L'examen des textes en commission](http://www2.assemblee-nationale.fr/decouvrir-l-assemblee/role-et-pouvoirs-de-l-assemblee-nationale/les-fonctions-de-l-assemblee-nationale/les-fonctions-legislatives/l-examen-des-textes-en-commission) », sur Assemblée nationale (consulté le 16 septembre 2014)\n3. [↑](#cite_ref-CarcassonneGuillaume2014214_3-0) [Carcassonne et Guillaume 2014](#CarcassonneGuillaume2014), p. 214\\.\n4. [↑](#cite_ref-4) [Article 43 de la Constitution du 4 octobre 1958, sur Légifrance](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006071194#0)\n5. [↑](#cite_ref-CarcassonneGuillaume2014215-216_5-0) [Carcassonne et Guillaume 2014](#CarcassonneGuillaume2014), p. 215\\-216\\.\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958 \"Modèle:Palette Constitution du 4 octobre 1958\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958&action=edit)[Constitution française du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") ([Ve République](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Cinquième République (France)\")) | | |\n| --- | --- | --- |\n| Sur Wikisource : * [Texte à jour](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"s:Constitution du 4 octobre 1958\") * [Version initiale](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_de_la_France_de_1958_(version_initiale) \"s:Constitution de la France de 1958 (version initiale)\") * [Modifications](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_de_1958_avec_l%E2%80%99ensemble_de_ses_modifications \"s:Constitution française de 1958 avec l’ensemble de ses modifications\") | | |\n| [Bloc de constitutionnalité](/wiki/Bloc_de_constitutionnalit%C3%A9 \"Bloc de constitutionnalité\") | * [Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789](/wiki/D%C3%A9claration_des_droits_de_l%27homme_et_du_citoyen_de_1789 \"Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789\") * [Préambule de 1946](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\") * [Charte de l'environnement](/wiki/Charte_de_l%27environnement \"Charte de l'environnement\") * [Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République](/wiki/Principes_fondamentaux_reconnus_par_les_lois_de_la_R%C3%A9publique \"Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République\") | |\n| Articles | | [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") * [Article 1er](/wiki/Article_premier_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article premier de la Constitution de la Cinquième République française\") | | --- | --- | | I. De la souveraineté | * [2](/wiki/Article_2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [3](/wiki/Article_3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [4](/wiki/Article_4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 4 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | II. Le Président de la République | * [5](/wiki/Article_5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [6](/wiki/Article_6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [7](/wiki/Article_7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 7 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [8](/wiki/Article_8_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 8 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [9](/wiki/Article_9_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 9 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [10](/wiki/Article_10_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 10 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [12](/wiki/Article_12_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 12 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [13](/wiki/Article_13_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 13 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [14](/wiki/Article_14_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 14 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [15](/wiki/Article_15_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 15 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [16](/wiki/Article_16_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 16 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [17](/wiki/Article_17_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 17 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [18](/wiki/Article_18_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 18 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [19](/wiki/Article_19_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 19 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | III. Le Gouvernement | * [20](/wiki/Article_20_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 20 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [21](/wiki/Article_21_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 21 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [22](/wiki/Article_22_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 22 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [23](/wiki/Article_23_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 23 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IV. Le Parlement | * [24](/wiki/Article_24_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 24 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [25](/wiki/Article_25_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 25 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [26](/wiki/Article_26_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 26 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [27](/wiki/Article_27_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 27 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [28](/wiki/Article_28_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 28 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [29](/wiki/Article_29_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 29 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [30](/wiki/Article_30_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 30 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [31](/wiki/Article_31_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [32](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 32 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | V. Des rapports entre le Parlement et le Gouvernement | * [34](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [34‑1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [35](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 35 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [36](/wiki/Article_36_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 36 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37‑1](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [38](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [39](/wiki/Article_39_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [40](/wiki/Article_40_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 40 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [41](/wiki/Article_41_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [42](/wiki/Article_42_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française\") * 43 * [44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [45](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 45 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [46](/wiki/Article_46_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47](/wiki/Article_47_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑1](/wiki/Article_47-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑2](/wiki/Article_47-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [48](/wiki/Article_48_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 48 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [49](/wiki/Article_49_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 49 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50](/wiki/Article_50_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50‑1](/wiki/Article_50-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51](/wiki/Article_51_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑1](/wiki/Article_51-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑2](/wiki/Article_51-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VI. Des traités et accords internationaux | * [52](/wiki/Article_52_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑1](/wiki/Article_53-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑2](/wiki/Article_53-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [55](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 55 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VII. Le Conseil constitutionnel | * [56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [57](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 57 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [58](/wiki/Article_58_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [59](/wiki/Article_59_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [60](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61‑1](/wiki/Article_61-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [62](/wiki/Article_62_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 62 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [63](/wiki/Article_63_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 63 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VIII. De l'autorité judiciaire | * [64](/wiki/Article_64_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 64 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [65](/wiki/Article_65_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 65 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66](/wiki/Article_66_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66‑1](/wiki/Article_66-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IX. La Haute Cour | * [67](/wiki/Article_67_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 67 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68](/wiki/Article_68_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | X. De la responsabilité pénale des membres du Gouvernement | * [68‑1](/wiki/Article_68-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑2](/wiki/Article_68-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑3](/wiki/Article_68-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI. Le Conseil économique, social et environnemental | * [69](/wiki/Article_69_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 69 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [70](/wiki/Article_70_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 70 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [71](/wiki/Article_71_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI *bis*. Le Défenseur des droits | * [71‑1](/wiki/Article_71-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XII. Des collectivités territoriales | * [72](/wiki/Article_72_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑1](/wiki/Article_72-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑2](/wiki/Article_72-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑3](/wiki/Article_72-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑4](/wiki/Article_72-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [73](/wiki/Article_73_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 73 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74](/wiki/Article_74_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74‑1](/wiki/Article_74-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75](/wiki/Article_75_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75‑1](/wiki/Article_75-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | [XIII. Dispositions transitoires relatives à la Nouvelle\\-Calédonie](/wiki/Titre_XIII_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Titre XIII de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [76](/wiki/Article_76_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 76 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [77](/wiki/Article_77_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 77 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XIV. De la francophonie et des accords d'association | * [87](/wiki/Article_87_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 87 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88](/wiki/Article_88_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XV. De l'Union européenne | * [88‑1](/wiki/Article_88-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑2](/wiki/Article_88-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑3](/wiki/Article_88-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑4](/wiki/Article_88-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑5](/wiki/Article_88-5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑6](/wiki/Article_88-6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑7](/wiki/Article_88-7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-7 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XVI. De la Révision | * [89](/wiki/Article_89_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 89 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | Articles abrogés | * [De la Communauté (articles 77 à 87\\)](/wiki/Communaut%C3%A9_fran%C3%A7aise_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Communauté française (Cinquième République)\") * [90](/wiki/Article_90_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 90 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [91](/wiki/Article_91_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 91 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [92](/wiki/Article_92_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 92 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [93](/wiki/Article_93_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 93 de la Constitution de la Cinquième République française\") | |\n| * [Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République](/wiki/R%C3%A9visions_constitutionnelles_sous_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République\") * [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") | | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/27px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail du droit français\") [Portail du droit français](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail:Droit français\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/29px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg)](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail de la politique française\") [Portail de la politique française](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail:Politique française\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg/21px-Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg.png)](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail de la Ve République\") [Portail de la Ve République](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail:Cinquième République\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Article\\_43\\_de\\_la\\_Constitution\\_de\\_la\\_Cinquième\\_République\\_française\\&oldid\\=209226419](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinquième_République_française&oldid=209226419) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Article de la Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Article de la Constitution de la Cinquième République française\")\n* [Relations entre le Parlement et le gouvernement (Cinquième République)](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Relations_entre_le_Parlement_et_le_gouvernement_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Catégorie:Relations entre le Parlement et le gouvernement (Cinquième République)\")\n* [Commission parlementaire française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Commission_parlementaire_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Commission parlementaire française\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche droit français](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_droit_fran%C3%A7ais \"Catégorie:Wikipédia:ébauche droit français\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Droit français/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit_fran%C3%A7ais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit français/Articles liés\")\n* [Portail:Droit/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Politique française/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique française/Articles liés\")\n* [Portail:Politique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique/Articles liés\")\n* [Portail:Cinquième République/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinquième République/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 1 novembre 2023 à 09:40\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776440
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2044%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776442
https://fr.wikipedia.org/wiki/Trempe%20sur%20roue
Trempe sur roue
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776443
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2045%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 45 de la Constitution de la Cinquième République française
[]
[]
[ "\n\n\n\nArticle 45 de la Constitution de la Cinquième République française — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+45+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+45+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+45+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+45+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nTexte en vigueur au 1er mars 2009](#Texte_en_vigueur_au_1er_mars_2009)\n* [2\nLa pratique](#La_pratique)\n* [3\nNotes et références](#Notes_et_références)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Article 45 de la Constitution de la Cinquième République française\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865588#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&oldid=209226423 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&id=209226423&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865588 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Article+45+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/39px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Fichier:Droit_fr.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant le [droit français](/wiki/Droit_fran%C3%A7ais \"Droit français\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n\n\nArticle 45 de la Constitution du 4 octobre 1958\n\n\n\nDonnées clés\n\n\n\n\n\n\n\n\nPrésentation\n| Pays | [France](/wiki/France \"France\") |\n| --- | --- |\n| Langue(s) officielle(s) | [Français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Type | Article de la Constitution |\n\n\n\n\nAdoption et entrée en vigueur\n| Législature | [IIIe législature de la Quatrième République française](/wiki/IIIe_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"IIIe législature de la Quatrième République française\") |\n| --- | --- |\n| Gouvernement | [Charles de Gaulle (3e)](/wiki/Gouvernement_Charles_de_Gaulle_(3) \"Gouvernement Charles de Gaulle (3)\") |\n| [Promulgation](/wiki/Promulgation \"Promulgation\") | 4 octobre 1958 |\n| Publication | 5 octobre 1958 |\n| Entrée en vigueur | 5 octobre 1958 |\n\n\n[Article 44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\") [Article 46](/wiki/Article_46_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française\")\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Norme_juridique \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\nL'**article 45** de la [Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Constitution de la Cinquième République française\") décrit la procédure de la « navette législative » que doit suivre un texte législatif en vue de son adoption par le Parlement.\n\n\nLa règle générale est qu'un [projet](/wiki/Projet_de_loi \"Projet de loi\") ou une [proposition](/wiki/Proposition_de_loi \"Proposition de loi\") de loi ne peut être promulguée qu'après l'adoption d'un texte commun, éventuellement amendé par rapport au texte initial, par l'Assemblée nationale et le Sénat. Il est toutefois possible, sous certaines conditions :\n\n\n\n* de réunir une « commission mixte paritaire », composée de députés et de sénateurs, qui sera chargée d'élaborer un compromis ;\n* de donner le dernier mot à l'Assemblée nationale en cas de désaccord sur certaines dispositions.\n\n\n## Texte en vigueur au 1er mars 2009\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Texte en vigueur au 1er mars 2009\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Texte en vigueur au 1er mars 2009\")]\nCe texte résulte de la [loi constitutionnelle du 23 juillet 2008](/wiki/Loi_constitutionnelle_du_23_juillet_2008 \"Loi constitutionnelle du 23 juillet 2008\"). Les passages en italique correspondent aux ajouts effectués par cette révision.\n\n\n\n\n> « Tout projet ou proposition de loi est examiné successivement dans les deux assemblées du Parlement en vue de l'adoption d'un texte identique. *Sans préjudice de l'application des articles 40 et 41, tout amendement est recevable en première lecture dès lors qu'il présente un lien, même indirect, avec le texte déposé ou transmis.* \n> \n> \n> \n> \n> Lorsque, par suite d'un désaccord entre les deux assemblées, un projet ou une proposition de loi n'a pu être adopté après deux lectures par chaque assemblée ou, si le Gouvernement *a décidé d'engager la procédure accélérée sans que les Conférences des présidents s'y soient conjointement opposées*, après une seule lecture par chacune d'entre elles, le Premier ministre *ou, pour une proposition de loi, les présidents des deux assemblées agissant conjointement, ont* la faculté de provoquer la réunion d'une commission mixte paritaire chargée de proposer un texte sur les dispositions restant en discussion. \n> \n> \n> \n> \n> Le texte élaboré par la commission mixte peut être soumis par le Gouvernement pour approbation aux deux assemblées. Aucun amendement n'est recevable sauf accord du Gouvernement. \n> \n> \n> \n> \n> Si la commission mixte ne parvient pas à l'adoption d'un texte commun ou si ce texte n'est pas adopté dans les conditions prévues à l'alinéa précédent, le Gouvernement peut, après une nouvelle lecture par l'Assemblée Nationale et par le Sénat, demander à l'Assemblée Nationale de statuer définitivement. En ce cas, l'Assemblée Nationale peut reprendre soit le texte élaboré par la commission mixte, soit le dernier texte voté par elle, modifié le cas échéant par un ou plusieurs des amendements adoptés par le Sénat. »\n\n— Article 45 de la Constitution du 4 octobre 1958[\\[1]](#cite_note-1)\n\n\n## La pratique\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : La pratique\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : La pratique\")]\nMême si l'Assemblée Nationale a le dernier mot sur le Sénat, en pratique la majorité des textes (en moyenne 70% depuis 1973\\) est adoptée de façon conjointe[\\[2]](#cite_note-2).\n\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) [Article 45 de la Constitution du 4 octobre 1958, sur Légifrance](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006071194#0)\n2. [↑](#cite_ref-2) Pierre Avril, Jean Gicquel et Jean\\-Eric Gicquel, Droit parlementaire, [LGDJ](/wiki/Librairie_g%C3%A9n%C3%A9rale_de_droit_et_de_jurisprudence \"Librairie générale de droit et de jurisprudence\"), 2014, §293\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958 \"Modèle:Palette Constitution du 4 octobre 1958\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958&action=edit)[Constitution française du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") ([Ve République](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Cinquième République (France)\")) | | |\n| --- | --- | --- |\n| Sur Wikisource : * [Texte à jour](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"s:Constitution du 4 octobre 1958\") * [Version initiale](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_de_la_France_de_1958_(version_initiale) \"s:Constitution de la France de 1958 (version initiale)\") * [Modifications](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_de_1958_avec_l%E2%80%99ensemble_de_ses_modifications \"s:Constitution française de 1958 avec l’ensemble de ses modifications\") | | |\n| [Bloc de constitutionnalité](/wiki/Bloc_de_constitutionnalit%C3%A9 \"Bloc de constitutionnalité\") | * [Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789](/wiki/D%C3%A9claration_des_droits_de_l%27homme_et_du_citoyen_de_1789 \"Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789\") * [Préambule de 1946](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\") * [Charte de l'environnement](/wiki/Charte_de_l%27environnement \"Charte de l'environnement\") * [Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République](/wiki/Principes_fondamentaux_reconnus_par_les_lois_de_la_R%C3%A9publique \"Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République\") | |\n| Articles | | [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") * [Article 1er](/wiki/Article_premier_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article premier de la Constitution de la Cinquième République française\") | | --- | --- | | I. De la souveraineté | * [2](/wiki/Article_2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [3](/wiki/Article_3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [4](/wiki/Article_4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 4 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | II. Le Président de la République | * [5](/wiki/Article_5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [6](/wiki/Article_6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [7](/wiki/Article_7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 7 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [8](/wiki/Article_8_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 8 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [9](/wiki/Article_9_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 9 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [10](/wiki/Article_10_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 10 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [12](/wiki/Article_12_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 12 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [13](/wiki/Article_13_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 13 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [14](/wiki/Article_14_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 14 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [15](/wiki/Article_15_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 15 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [16](/wiki/Article_16_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 16 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [17](/wiki/Article_17_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 17 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [18](/wiki/Article_18_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 18 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [19](/wiki/Article_19_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 19 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | III. Le Gouvernement | * [20](/wiki/Article_20_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 20 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [21](/wiki/Article_21_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 21 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [22](/wiki/Article_22_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 22 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [23](/wiki/Article_23_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 23 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IV. Le Parlement | * [24](/wiki/Article_24_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 24 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [25](/wiki/Article_25_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 25 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [26](/wiki/Article_26_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 26 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [27](/wiki/Article_27_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 27 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [28](/wiki/Article_28_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 28 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [29](/wiki/Article_29_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 29 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [30](/wiki/Article_30_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 30 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [31](/wiki/Article_31_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [32](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 32 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | V. Des rapports entre le Parlement et le Gouvernement | * [34](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [34‑1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [35](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 35 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [36](/wiki/Article_36_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 36 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37‑1](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [38](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [39](/wiki/Article_39_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [40](/wiki/Article_40_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 40 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [41](/wiki/Article_41_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [42](/wiki/Article_42_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [43](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 43 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\") * 45 * [46](/wiki/Article_46_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47](/wiki/Article_47_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑1](/wiki/Article_47-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑2](/wiki/Article_47-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [48](/wiki/Article_48_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 48 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [49](/wiki/Article_49_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 49 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50](/wiki/Article_50_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50‑1](/wiki/Article_50-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51](/wiki/Article_51_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑1](/wiki/Article_51-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑2](/wiki/Article_51-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VI. Des traités et accords internationaux | * [52](/wiki/Article_52_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑1](/wiki/Article_53-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑2](/wiki/Article_53-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [55](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 55 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VII. Le Conseil constitutionnel | * [56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [57](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 57 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [58](/wiki/Article_58_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [59](/wiki/Article_59_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [60](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61‑1](/wiki/Article_61-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [62](/wiki/Article_62_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 62 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [63](/wiki/Article_63_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 63 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VIII. De l'autorité judiciaire | * [64](/wiki/Article_64_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 64 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [65](/wiki/Article_65_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 65 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66](/wiki/Article_66_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66‑1](/wiki/Article_66-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IX. La Haute Cour | * [67](/wiki/Article_67_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 67 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68](/wiki/Article_68_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | X. De la responsabilité pénale des membres du Gouvernement | * [68‑1](/wiki/Article_68-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑2](/wiki/Article_68-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑3](/wiki/Article_68-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI. Le Conseil économique, social et environnemental | * [69](/wiki/Article_69_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 69 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [70](/wiki/Article_70_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 70 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [71](/wiki/Article_71_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI *bis*. Le Défenseur des droits | * [71‑1](/wiki/Article_71-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XII. Des collectivités territoriales | * [72](/wiki/Article_72_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑1](/wiki/Article_72-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑2](/wiki/Article_72-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑3](/wiki/Article_72-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑4](/wiki/Article_72-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [73](/wiki/Article_73_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 73 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74](/wiki/Article_74_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74‑1](/wiki/Article_74-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75](/wiki/Article_75_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75‑1](/wiki/Article_75-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | [XIII. Dispositions transitoires relatives à la Nouvelle\\-Calédonie](/wiki/Titre_XIII_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Titre XIII de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [76](/wiki/Article_76_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 76 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [77](/wiki/Article_77_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 77 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XIV. De la francophonie et des accords d'association | * [87](/wiki/Article_87_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 87 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88](/wiki/Article_88_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XV. De l'Union européenne | * [88‑1](/wiki/Article_88-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑2](/wiki/Article_88-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑3](/wiki/Article_88-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑4](/wiki/Article_88-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑5](/wiki/Article_88-5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑6](/wiki/Article_88-6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑7](/wiki/Article_88-7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-7 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XVI. De la Révision | * [89](/wiki/Article_89_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 89 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | Articles abrogés | * [De la Communauté (articles 77 à 87\\)](/wiki/Communaut%C3%A9_fran%C3%A7aise_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Communauté française (Cinquième République)\") * [90](/wiki/Article_90_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 90 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [91](/wiki/Article_91_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 91 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [92](/wiki/Article_92_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 92 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [93](/wiki/Article_93_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 93 de la Constitution de la Cinquième République française\") | |\n| * [Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République](/wiki/R%C3%A9visions_constitutionnelles_sous_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République\") * [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") | | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/27px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail du droit français\") [Portail du droit français](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail:Droit français\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/29px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg)](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail de la politique française\") [Portail de la politique française](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail:Politique française\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg/21px-Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg.png)](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail de la Ve République\") [Portail de la Ve République](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail:Cinquième République\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Article\\_45\\_de\\_la\\_Constitution\\_de\\_la\\_Cinquième\\_République\\_française\\&oldid\\=209226423](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinquième_République_française&oldid=209226423) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Article de la Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Article de la Constitution de la Cinquième République française\")\n* [Relations entre le Parlement et le gouvernement (Cinquième République)](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Relations_entre_le_Parlement_et_le_gouvernement_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Catégorie:Relations entre le Parlement et le gouvernement (Cinquième République)\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche droit français](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_droit_fran%C3%A7ais \"Catégorie:Wikipédia:ébauche droit français\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Droit français/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit_fran%C3%A7ais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit français/Articles liés\")\n* [Portail:Droit/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Politique française/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique française/Articles liés\")\n* [Portail:Politique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique/Articles liés\")\n* [Portail:Cinquième République/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinquième République/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 1 novembre 2023 à 09:40\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776444
https://fr.wikipedia.org/wiki/Syvach
Syvach
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Mar_podrido.png/220px-Mar_podrido.png", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Sivash.jpg/220px-Sivash.jpg", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/%D0%97_%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%BE%D1%82%D0%B8.jpg/220px-%D0%97_%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%BE%D1%82%D0%B8.jpg" ]
[ "En rouge, la Crimée, en bleu foncé, la mer Putride.", "Soldats soviétiques traversant le Syvach en novembre 1943.", "Le rivage de Syvach en 2020." ]
[ "\n\n\n\nSyvach — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Syvach \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Syvach \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Syvach \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Syvach \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nGéographie](#Géographie)\n* [2\nHistoire](#Histoire)\n* [3\nFlore](#Flore)\n* [4\nExtraction du sel](#Extraction_du_sel)\n* [5\nGalerie](#Galerie)\n* [6\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [7\nLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Syvach\n\n\n\n\n\n49 langues\n\n\n\n* [Azərbaycanca](https://az.wikipedia.org/wiki/Siva%C5%9F_k%C3%B6rf%C9%99zi \"Sivaş körfəzi – azerbaïdjanais\")\n* [Башҡортса](https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%88 \"Сиваш – bachkir\")\n* [Беларуская](https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%B2%D0%B0%D1%88 \"Сіваш – biélorusse\")\n* [Беларуская (тарашкевіца)](https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D1%88 \"Сываш – Belarusian (Taraškievica orthography)\")\n* [Български](https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%88 \"Сиваш – bulgare\")\n* [Bosanski](https://bs.wikipedia.org/wiki/Siva%C5%A1 \"Sivaš – bosniaque\")\n* [Català](https://ca.wikipedia.org/wiki/Sivaix \"Sivaix – catalan\")\n* [Cebuano](https://ceb.wikipedia.org/wiki/Zatoka_Syvash_(estretso) \"Zatoka Syvash (estretso) – cebuano\")\n* [Qırımtatarca](https://crh.wikipedia.org/wiki/S%C4%B1va%C5%9F \"Sıvaş – tatar de Crimée\")\n* [Čeština](https://cs.wikipedia.org/wiki/Syva%C5%A1 \"Syvaš – tchèque\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Sywasch \"Sywasch – allemand\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Syvash \"Syvash – anglais\")\n* [Esperanto](https://eo.wikipedia.org/wiki/Siva%C5%9Do \"Sivaŝo – espéranto\")\n* [Español](https://es.wikipedia.org/wiki/Mar_de_Sivash \"Mar de Sivash – espagnol\")\n* [Eesti](https://et.wikipedia.org/wiki/S%C3%B5va%C5%A1 \"Sõvaš – estonien\")\n* [Euskara](https://eu.wikipedia.org/wiki/Sivax \"Sivax – basque\")\n* [Suomi](https://fi.wikipedia.org/wiki/Syva%C5%A1 \"Syvaš – finnois\")\n* [Hrvatski](https://hr.wikipedia.org/wiki/Siva%C5%A1 \"Sivaš – croate\")\n* [Հայերեն](https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%AB%D5%BE%D5%A1%D5%B7 \"Սիվաշ – arménien\")\n* [Bahasa Indonesia](https://id.wikipedia.org/wiki/Sivash \"Sivash – indonésien\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Siva%C5%A1 \"Sivaš – italien\")\n* [日本語](https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%85%90%E6%B5%B7 \"腐海 – japonais\")\n* [ქართული](https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%98 \"სივაში – géorgien\")\n* [Қазақша](https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D1%88 \"Сываш – kazakh\")\n* [한국어](https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%8B%9C%EB%B0%94%EC%8B%9C \"시바시 – coréen\")\n* [Кыргызча](https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%88 \"Сиваш – kirghize\")\n* [Latina](https://la.wikipedia.org/wiki/Putridum_mare \"Putridum mare – latin\")\n* [Lietuvių](https://lt.wikipedia.org/wiki/Siva%C5%A1as \"Sivašas – lituanien\")\n* [Latviešu](https://lv.wikipedia.org/wiki/Siva%C5%A1s \"Sivašs – letton\")\n* [Олык марий](https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%88 \"Сиваш – Eastern Mari\")\n* [Македонски](https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%88 \"Сиваш – macédonien\")\n* [മലയാളം](https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B5%8D \"സിവാഷ് – malayalam\")\n* [Эрзянь](https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%88 \"Сиваш – erzya\")\n* [Nederlands](https://nl.wikipedia.org/wiki/Syvasj \"Syvasj – néerlandais\")\n* [Norsk nynorsk](https://nn.wikipedia.org/wiki/Sivasj \"Sivasj – norvégien nynorsk\")\n* [Norsk bokmål](https://no.wikipedia.org/wiki/Sivasj \"Sivasj – norvégien bokmål\")\n* [Polski](https://pl.wikipedia.org/wiki/Sywasz \"Sywasz – polonais\")\n* [Português](https://pt.wikipedia.org/wiki/Sivash \"Sivash – portugais\")\n* [Română](https://ro.wikipedia.org/wiki/Siva%C8%99 \"Sivaș – roumain\")\n* [Русский](https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%88 \"Сиваш – russe\")\n* [Srpskohrvatski / српскохрватски](https://sh.wikipedia.org/wiki/Siva%C5%A1 \"Sivaš – serbo-croate\")\n* [Slovenščina](https://sl.wikipedia.org/wiki/Siva%C5%A1 \"Sivaš – slovène\")\n* [Svenska](https://sv.wikipedia.org/wiki/Syvasj \"Syvasj – suédois\")\n* [Türkçe](https://tr.wikipedia.org/wiki/Siva%C5%9F \"Sivaş – turc\")\n* [Татарча / tatarça](https://tt.wikipedia.org/wiki/S%C4%B1wa%C5%9F \"Sıwaş – tatar\")\n* [Українська](https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%88 \"Сиваш – ukrainien\")\n* [Tiếng Việt](https://vi.wikipedia.org/wiki/Syvash \"Syvash – vietnamien\")\n* [吴语](https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%94%A1%E7%93%A6%E4%BB%80%E6%B9%96 \"锡瓦什湖 – wu\")\n* [中文](https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%94%A1%E7%93%A6%E4%BB%80%E6%B9%96 \"锡瓦什湖 – chinois\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1130771#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Syvach \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Syvach \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Syvach)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Syvach&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Syvach&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Syvach&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Syvach)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Syvach&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Syvach&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Syvach&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Syvach \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Syvach \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Syvach&oldid=208566652 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Syvach&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Syvach&id=208566652&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSyvach)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSyvach)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1130771 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Syvach)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Syvach&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Syvach&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n Dans d’autres projets\n \n\n* [Wikimedia Commons](https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Syvash)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[45° 46′ 31″ nord, 34° 50′ 16″ est](/wiki/Sp%C3%A9cial:Map/8/45.7751862/34.8376465/fr)\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/45px-Flag_of_Ukraine.svg.png)](/wiki/Fichier:Flag_of_Ukraine.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant l’[Ukraine](/wiki/Ukraine \"Ukraine\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n| SyvachMer Putride | |\n| --- | --- |\n| [Image illustrative de l’article Syvach](/wiki/Fichier:Sivash,_Ukraine.jpg) | |\n| --- | |\n| [Pays](/wiki/Liste_des_pays_du_monde \"Liste des pays du monde\") | [Ukraine](/wiki/Ukraine \"Ukraine\") et [Russie](/wiki/Russie \"Russie\") |\n| [Subdivision administrative](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Subdivision_par_pays \"Catégorie:Subdivision par pays\") | [Crimée](/wiki/R%C3%A9publique_autonome_de_Crim%C3%A9e \"République autonome de Crimée\") |\n| Coordonnées | [45° 46′ 31″ nord, 34° 50′ 16″ est](/wiki/Sp%C3%A9cial:Map/8/45.7751862/34.8376465/fr) |\n| Superficie approximative | 2 560 km2 |\n| Régions naturellesvoisines | [mer d'Azov](/wiki/Mer_d%27Azov \"Mer d'Azov\") |\n| | |\n| Géolocalisation sur la carte : [Crimée](/wiki/Crim%C3%A9e \"Crimée\") | [(Voir situation sur carte : Crimée)](/wiki/Fichier:Relief_map_of_Crimea.jpg \"(Voir situation sur carte : Crimée)\") Syvach Mer PutrideSyvachMer Putride | | --- | Géolocalisation sur la carte : [Ukraine](/wiki/Ukraine \"Ukraine\") | [(Voir situation sur carte : Ukraine)](/wiki/Fichier:Reliefkarte_Ukraine.png \"(Voir situation sur carte : Ukraine)\") Syvach Mer PutrideSyvachMer Putride | | --- | Géolocalisation sur la carte : [Russie européenne](/wiki/Russie_europ%C3%A9enne \"Russie européenne\") | [(Voir situation sur carte : Russie européenne)](/wiki/Fichier:European_Russia_laea_location_map_(Crimea_disputed).jpg \"(Voir situation sur carte : Russie européenne)\") Syvach Mer PutrideSyvachMer Putride | | --- | Géolocalisation sur la carte : [mer Noire](/wiki/Mer_Noire \"Mer Noire\") | [(Voir situation sur carte : mer Noire)](/wiki/Fichier:Mer_Noire_topo.png \"(Voir situation sur carte : mer Noire)\") Syvach Mer PutrideSyvachMer Putride | | --- | | |\n| [modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Syvach&action=edit&section=0) | |\n\n\nLe **Syvach** ou **mer Putride** (en [ukrainien](/wiki/Ukrainien \"Ukrainien\") : Сиваш, Гниле Море, *Syvach, Hnyle More* ; en [russe](/wiki/Russe \"Russe\") : Сиваш, Гнилое Море, *Sivach, Gniloïe More* ; en [tatar de Crimée](/wiki/Tatar_de_Crim%C3%A9e \"Tatar de Crimée\") : *Sıvaş, Çürük Deñiz*, quelquefois *Zabache* en [français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\")), est un ensemble de [marais](/wiki/Marais \"Marais\") et de [lagunes](/wiki/Lagune \"Lagune\") peu profondes situés au nord\\-est de la [Crimée](/wiki/Crim%C3%A9e \"Crimée\").\n\n\n\n\n## Géographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Syvach&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Géographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Syvach&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Géographie\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Mar_podrido.png/220px-Mar_podrido.png)](/wiki/Fichier:Mar_podrido.png)\n\nEn rouge, la Crimée, en bleu foncé, la mer Putride.\n\n\nÀ l'est, le Syvach est séparé de la [mer d'Azov](/wiki/Mer_d%27Azov \"Mer d'Azov\") par la [flèche d'Arabat](/wiki/Fl%C3%A8che_d%27Arabat \"Flèche d'Arabat\"), et est relié à celle\\-ci par le [détroit de Tchonhar](/wiki/D%C3%A9troit_de_Tchonhar \"Détroit de Tchonhar\") proche de [Henitchesk](/wiki/Henitchesk \"Henitchesk\"). À l'[ouest](/wiki/Ouest \"Ouest\"), l'[isthme de Perekop](/wiki/Isthme_de_Perekop \"Isthme de Perekop\") sépare le Syvach de la [mer Noire](/wiki/Mer_Noire \"Mer Noire\"). Le Syvach sépare ainsi la [Crimée](/wiki/Crim%C3%A9e \"Crimée\") du continent et notamment de l'[oblast de Kherson](/wiki/Oblast_de_Kherson \"Oblast de Kherson\").\n\n\nLe Syvach mesure 200 km de long sur 35 km de large pour une superficie de 2 560 km2. Il a une très faible profondeur — sa profondeur maximale est de 3 mètres, avec une moyenne variant entre 50 centimètres et un mètre — ce qui entraîne un échauffement important de ses eaux en été, provoquant ainsi une odeur particulière qui lui a valu son nom de « mer Putride ». Cet échauffement s'accompagne d'une forte évaporation qui rend ses eaux extrêmement salées. Le fond est recouvert d'une couche de vase épaisse de cinq mètres.\n\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Sivash.jpg/220px-Sivash.jpg)](/wiki/Fichier:Sivash.jpg)\n\nSoldats soviétiques traversant le Syvach en novembre 1943\\.\n\n\n## Histoire\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Syvach&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Histoire\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Syvach&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Histoire\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png)](/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png)Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. [Votre aide](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Syvach \"Spécial:EditPage/Syvach\") est la bienvenue ! [Comment faire ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")\nDurant la [guerre civile russe](/wiki/Guerre_civile_russe \"Guerre civile russe\"), le Syvach, glacé, fut traversé par surprise par les [troupes makhnovistes](/wiki/Arm%C3%A9e_r%C3%A9volutionnaire_insurrectionnelle_ukrainienne \"Armée révolutionnaire insurrectionnelle ukrainienne\") (lors de leur 3e alliance avec l'[Armée rouge](/wiki/Arm%C3%A9e_rouge \"Armée rouge\")).\n\n\n\n## Flore\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Syvach&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Flore\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Syvach&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Flore\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/%D0%97_%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%BE%D1%82%D0%B8.jpg/220px-%D0%97_%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%BE%D1%82%D0%B8.jpg)](/wiki/Fichier:%D0%97_%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%BE%D1%82%D0%B8.jpg)\n\nLe rivage de Syvach en 2020\\.\n\n\nLe Syvach apparaît parfois de couleur rouge, en raison de la présence de la micro\\-algue *[Dunaliella salina](/wiki/Dunaliella_salina \"Dunaliella salina\")* qui possède des propriétés de résistance au sel[\\[1]](#cite_note-Siwaschsee-1).\n\n\nLa partie est du Syvach est moins salée, ce qui permet la présence de [roseaux](/wiki/Roseau \"Roseau\") et autres végétaux de zones humides[\\[2]](#cite_note-lagoon-2).\n\n\nLes grandes îles au centre sont couvertes d'une steppe, comprenant des [Stipa](/wiki/Stipa \"Stipa\"), des tulipes, des [armoises](/wiki/Armoise \"Armoise\"), des [sauges](/wiki/Sauge \"Sauge\"), des [agropyrons](/wiki/Agropyron \"Agropyron\") et des [fétuques](/wiki/F%C3%A9tuque \"Fétuque\")[\\[2]](#cite_note-lagoon-2).\n\n\nLes rivages du Syvach contiennent un grand nombre de plantes [halophytes](/wiki/Halophyte \"Halophyte\"), comme des [salicornes](/wiki/Salicornia \"Salicornia\"), des [asters maritimes](/wiki/Aster_maritime \"Aster maritime\"), des [plantains](/wiki/Plantago \"Plantago\"), des [limonium](/wiki/Limonium \"Limonium\") ou des [atriplex](/wiki/Atriplex \"Atriplex\")[\\[2]](#cite_note-lagoon-2).\n\n\n\n## Extraction du sel\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Syvach&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Extraction du sel\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Syvach&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Extraction du sel\")]\nLes réserves totales du Syvach comprennent environ 200 millions de tonnes de sel.\n\n\nPlusieurs usines chimiques se sont construites pour produire de la soude ou des engrais phosphatés. Elle possède sa [gare ferroviaire](/wiki/Gare_de_Syvach \"Gare de Syvach\").\n\n\nÀ l'ouest du Syvach, du côté de l'isthme de Perekop, un barrage isole plusieurs lacs.\n\n\n\n## Galerie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Syvach&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Galerie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Syvach&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Galerie\")]\n* [![Extraction du sel représentée en 1827.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/CASTELNAU%281827%29_p3.162_VUE_DES_LACS_SALES.jpg/243px-CASTELNAU%281827%29_p3.162_VUE_DES_LACS_SALES.jpg)](/wiki/Fichier:CASTELNAU(1827)_p3.162_VUE_DES_LACS_SALES.jpg \"Extraction du sel représentée en 1827.\")\nExtraction du sel représentée en 1827\\.\n* [![Une personne montre la faible profondeur du Syvach.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/%D0%A1%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%88.jpg/135px-%D0%A1%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%88.jpg)](/wiki/Fichier:%D0%A1%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D1%88.jpg \"Une personne montre la faible profondeur du Syvach.\")\nUne personne montre la faible profondeur du Syvach.\n* [![La couleur rouge du Syvach, provoquée par une micro-algue.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Rosa_Sole_des_Siwaschsees_im_westlichen_Teil.jpg/240px-Rosa_Sole_des_Siwaschsees_im_westlichen_Teil.jpg)](/wiki/Fichier:Rosa_Sole_des_Siwaschsees_im_westlichen_Teil.jpg \"La couleur rouge du Syvach, provoquée par une micro-algue.\")\nLa couleur rouge du Syvach, provoquée par une micro\\-algue.\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Syvach&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Syvach&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-Siwaschsee_1-0) (de) Siwaschsee ([lire en ligne](http://www.sivash.de/de/siwaschsee)).\n2. ↑ [a](#cite_ref-lagoon_2-0) [b](#cite_ref-lagoon_2-1) et [c](#cite_ref-lagoon_2-2) (en) V. Siokhin, I. Chernichko, V. Kostyushyn, N. Krylov, Yu. Andrushchenko, T. Andrienko, Ya. Didukh, V. Kolomijchuk, L. Parkhisenko, R. Chernichko, T. Kirikova, Sivash: the lagoon between two seas, V. Siokhin, V. Kostyushyn, 2000 ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [9058829960](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9058829960 \"Spécial:Ouvrages de référence/9058829960\"), [lire en ligne](http://www.wetlands.org/Portals/0/publications/Brochure/WI_Sivash_2000.pdf)).\n\n\n## Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Syvach&veaction=edit&section=7 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Syvach&action=edit&section=7 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n\n\n\n\n* \n* \n* Notice dans un dictionnaire ou une encyclopédie généraliste[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q1130771?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [*Britannica*](https://www.britannica.com/place/Syvash)\n* [Notices d'autorité](/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information) \"Autorité (sciences de l'information)\")[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q1130771?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [VIAF](http://viaf.org/viaf/315139099)\n\t+ [GND](http://d-nb.info/gnd/4271871-5)\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png)](/wiki/Portail:Russie \"Portail de la Russie\") [Portail de la Russie](/wiki/Portail:Russie \"Portail:Russie\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png)](/wiki/Portail:Ukraine \"Portail de l’Ukraine\") [Portail de l’Ukraine](/wiki/Portail:Ukraine \"Portail:Ukraine\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Circle-icons-anchor.svg/24px-Circle-icons-anchor.svg.png)](/wiki/Portail:Maritime \"Portail du monde maritime\") [Portail du monde maritime](/wiki/Portail:Maritime \"Portail:Maritime\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Syvach\\&oldid\\=208566652](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Syvach&oldid=208566652) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Hydrographie en Russie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Hydrographie_en_Russie \"Catégorie:Hydrographie en Russie\")\n* [Hydrographie en Ukraine](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Hydrographie_en_Ukraine \"Catégorie:Hydrographie en Ukraine\")\n* [Géographie de la Crimée](/wiki/Cat%C3%A9gorie:G%C3%A9ographie_de_la_Crim%C3%A9e \"Catégorie:Géographie de la Crimée\")\n* [Histoire de la Crimée](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Histoire_de_la_Crim%C3%A9e \"Catégorie:Histoire de la Crimée\")\n* [Géographie de l'oblast de Kherson](/wiki/Cat%C3%A9gorie:G%C3%A9ographie_de_l%27oblast_de_Kherson \"Catégorie:Géographie de l'oblast de Kherson\")\n* [Site Ramsar en Ukraine](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Site_Ramsar_en_Ukraine \"Catégorie:Site Ramsar en Ukraine\")\n* [Site Ramsar en Russie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Site_Ramsar_en_Russie \"Catégorie:Site Ramsar en Russie\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche Ukraine](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_Ukraine \"Catégorie:Wikipédia:ébauche Ukraine\")\n* [Page avec coordonnées différentes sur Wikidata](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_avec_coordonn%C3%A9es_diff%C3%A9rentes_sur_Wikidata \"Catégorie:Page avec coordonnées différentes sur Wikidata\")\n* [Article géolocalisé en Russie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_g%C3%A9olocalis%C3%A9_en_Russie \"Catégorie:Article géolocalisé en Russie\")\n* [Article géolocalisé en Ukraine](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_g%C3%A9olocalis%C3%A9_en_Ukraine \"Catégorie:Article géolocalisé en Ukraine\")\n* [Article à illustrer Région naturelle](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_illustrer_R%C3%A9gion_naturelle \"Catégorie:Article à illustrer Région naturelle\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article géolocalisé sur Terre](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_g%C3%A9olocalis%C3%A9_sur_Terre \"Catégorie:Article géolocalisé sur Terre\")\n* [Article avec une section vide ou incomplète](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_une_section_vide_ou_incompl%C3%A8te \"Catégorie:Article avec une section vide ou incomplète\")\n* [Page utilisant un modèle Bases inactif](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_un_mod%C3%A8le_Bases_inactif \"Catégorie:Page utilisant un modèle Bases inactif\")\n* [Page utilisant P1417](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417 \"Catégorie:Page utilisant P1417\")\n* [Page pointant vers des bases externes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes \"Catégorie:Page pointant vers des bases externes\")\n* [Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes \"Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes\")\n* [Article de Wikipédia avec notice d'autorité](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9 \"Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité\")\n* [Portail:Russie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Russie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Russie/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Asie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Asie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Asie/Articles liés\")\n* [Portail:Ukraine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Ukraine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Ukraine/Articles liés\")\n* [Portail:Maritime/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Maritime/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Maritime/Articles liés\")\n* [Page avec des cartes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_avec_des_cartes \"Catégorie:Page avec des cartes\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 9 octobre 2023 à 11:26\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Syvach \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Syvach&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776447
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2046%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776449
https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%8Eles%20subantarctiques%20de%20Nouvelle-Z%C3%A9lande
Îles subantarctiques de Nouvelle-Zélande
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Megaherb_community_2.jpg/220px-Megaherb_community_2.jpg" ]
[ "Communauté de mégaherbes dans l'île Campbell, l'une des îles subantarctiques de Nouvelle-Zélande. La plante aux fleurs jaunes et aux feuilles en lanières est Bulbinella rossi, le lys de Ross, tandis que les fleurs roses sont celles de la carotte de l'île Campbell, Anisotome latifolia." ]
[ "\n\n\n\nÎles subantarctiques de Nouvelle\\-Zélande — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=%C3%8Eles+subantarctiques+de+Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=%C3%8Eles+subantarctiques+de+Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=%C3%8Eles+subantarctiques+de+Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=%C3%8Eles+subantarctiques+de+Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [2\nArticle connexe](#Article_connexe)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Îles subantarctiques de Nouvelle\\-Zélande\n\n\n\n\n\n36 langues\n\n\n\n* [Afrikaans](https://af.wikipedia.org/wiki/Subantarktiese_eilandgroepe_van_Nieu-Seeland \"Subantarktiese eilandgroepe van Nieu-Seeland – afrikaans\")\n* [Беларуская](https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D1%81%D1%83%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%8B \"Новазеландскія субантарктычныя астравы – biélorusse\")\n* [Brezhoneg](https://br.wikipedia.org/wiki/Inizi_Gouantarktikel_Zeland-Nevez \"Inizi Gouantarktikel Zeland-Nevez – breton\")\n* [Català](https://ca.wikipedia.org/wiki/Illes_subant%C3%A0rtiques_de_Nova_Zelanda \"Illes subantàrtiques de Nova Zelanda – catalan\")\n* [Čeština](https://cs.wikipedia.org/wiki/Novoz%C3%A9landsk%C3%A9_subantarktick%C3%A9_ostrovy \"Novozélandské subantarktické ostrovy – tchèque\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Subantarktische_Inseln_Neuseelands \"Subantarktische Inseln Neuseelands – allemand\")\n* [Ελληνικά](https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A5%CF%80%CE%BF-%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CE%9D%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%AC_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9D%CE%AD%CE%B1%CF%82_%CE%96%CE%B7%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CE%AF%CE%B1%CF%82 \"Υπο-Ανταρκτικά Νησιά της Νέας Ζηλανδίας – grec\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/New_Zealand_Subantarctic_Islands \"New Zealand Subantarctic Islands – anglais\")\n* [Esperanto](https://eo.wikipedia.org/wiki/Novzelandaj_%C4%89eantarktaj_insuloj \"Novzelandaj ĉeantarktaj insuloj – espéranto\")\n* [Español](https://es.wikipedia.org/wiki/Islas_subant%C3%A1rticas_de_Nueva_Zelanda \"Islas subantárticas de Nueva Zelanda – espagnol\")\n* [Euskara](https://eu.wikipedia.org/wiki/Zeelanda_Berriko_Uharte_Subantartikoak \"Zeelanda Berriko Uharte Subantartikoak – basque\")\n* [Suomi](https://fi.wikipedia.org/wiki/Uuden-Seelannin_subantarktiset_saaret \"Uuden-Seelannin subantarktiset saaret – finnois\")\n* [Galego](https://gl.wikipedia.org/wiki/Illas_subant%C3%A1rticas_de_Nova_Zelandia \"Illas subantárticas de Nova Zelandia – galicien\")\n* [עברית](https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%90%D7%99%D7%99%D7%9D_%D7%94%D7%A1%D7%90%D7%91-%D7%90%D7%A0%D7%98%D7%90%D7%A8%D7%A7%D7%98%D7%99%D7%99%D7%9D_%D7%A9%D7%9C_%D7%A0%D7%99%D7%95_%D7%96%D7%99%D7%9C%D7%A0%D7%93 \"האיים הסאב-אנטארקטיים של ניו זילנד – hébreu\")\n* [Hrvatski](https://hr.wikipedia.org/wiki/Novozelandska_subantarkti%C4%8Dka_oto%C4%8Dja \"Novozelandska subantarktička otočja – croate\")\n* [Հայերեն](https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%86%D5%B8%D6%80%D5%A6%D5%A5%D5%AC%D5%A1%D5%B6%D5%A4%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%B4%D5%A5%D6%80%D5%B1%D5%A1%D5%B6%D5%BF%D5%A1%D6%80%D5%AF%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D5%AF%D5%B2%D5%A6%D5%AB%D5%B6%D5%A5%D6%80 \"Նորզելանդական մերձանտարկտիկական կղզիներ – arménien\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Isole_sub-antartiche_della_Nuova_Zelanda \"Isole sub-antartiche della Nuova Zelanda – italien\")\n* [日本語](https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%8B%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%83%BC%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%89%E3%81%AE%E4%BA%9C%E5%8D%97%E6%A5%B5%E8%AB%B8%E5%B3%B6 \"ニュージーランドの亜南極諸島 – japonais\")\n* [ქართული](https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98 \"ახალი ზელანდიის სუბანტარქტიკული კუნძულები – géorgien\")\n* [한국어](https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%89%B4%EC%A7%88%EB%9E%9C%EB%93%9C_%EB%82%A8%EA%B7%B9_%EC%97%B0%EC%95%88%EC%9D%98_%EC%84%AC \"뉴질랜드 남극 연안의 섬 – coréen\")\n* [Lietuvių](https://lt.wikipedia.org/wiki/Naujosios_Zelandijos_subantarktin%C4%97s_salos \"Naujosios Zelandijos subantarktinės salos – lituanien\")\n* [Latviešu](https://lv.wikipedia.org/wiki/Jaunz%C4%93landes_Subantarktikas_salas \"Jaunzēlandes Subantarktikas salas – letton\")\n* [Македонски](https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%9E%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8 \"Новозеландски Подантарктички Острови – macédonien\")\n* [Nederlands](https://nl.wikipedia.org/wiki/Nieuw-Zeelandse_Sub-Antarctische_eilanden \"Nieuw-Zeelandse Sub-Antarctische eilanden – néerlandais\")\n* [Polski](https://pl.wikipedia.org/wiki/Nowozelandzkie_Wyspy_Subantarktyczne \"Nowozelandzkie Wyspy Subantarktyczne – polonais\")\n* [پنجابی](https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%88_%D8%B0%DB%8C%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D9%B9%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%B9%DA%A9_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1 \"نیوزی لینڈ ذیلی انٹارکٹک جزائر – Western Punjabi\")\n* [Português](https://pt.wikipedia.org/wiki/Ilhas_Subant%C3%A1rcticas_Neozelandesas \"Ilhas Subantárcticas Neozelandesas – portugais\")\n* [Русский](https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D1%83%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0 \"Новозеландские субантарктические острова – russe\")\n* [Srpskohrvatski / српскохрватски](https://sh.wikipedia.org/wiki/Novozelandska_subantarkti%C4%8Dka_oto%C4%8Dja \"Novozelandska subantarktička otočja – serbo-croate\")\n* [Svenska](https://sv.wikipedia.org/wiki/Nya_Zeelands_subantarktiska_%C3%B6ar \"Nya Zeelands subantarktiska öar – suédois\")\n* [Türkçe](https://tr.wikipedia.org/wiki/Yeni_Zelanda%27n%C4%B1n_Subantarktik_Adalar%C4%B1 \"Yeni Zelanda'nın Subantarktik Adaları – turc\")\n* [Українська](https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D1%96_%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8_%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%97_%D0%97%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%96%D1%97 \"Субантарктичні острови Нової Зеландії – ukrainien\")\n* [اردو](https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%B2%DB%8C_%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%88_%D8%B0%DB%8C%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D9%B9%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%B9%DA%A9_%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A6%D8%B1 \"نیوزی لینڈ ذیلی انٹارکٹک جزائر – ourdou\")\n* [Tiếng Việt](https://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%A1c_h%C3%B2n_%C4%91%E1%BA%A3o_n%E1%BA%B1m_g%E1%BA%A7n_Nam_C%E1%BB%B1c_c%E1%BB%A7a_New_Zealand \"Các hòn đảo nằm gần Nam Cực của New Zealand – vietnamien\")\n* [მარგალური](https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A8_%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%99%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98 \"ახალი ზელანდიაშ სუბანტარქტიკული კოკეფი – mingrélien\")\n* [中文](https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%B0%E8%A5%BF%E5%85%B0%E4%BA%9A%E5%8D%97%E6%9E%81%E7%BE%A4%E5%B2%9B \"新西兰亚南极群岛 – chinois\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q46275#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande)\n* [Modifier](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande)\n* [Modifier](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&oldid=217184146 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&id=217184146&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C3%258Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%25C3%25A9lande)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C3%258Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%25C3%25A9lande)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q46275 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=%C3%8Eles+subantarctiques+de+Nouvelle-Z%C3%A9lande)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n Dans d’autres projets\n \n\n* [Wikimedia Commons](https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:New_Zealand_Sub-Antarctic_Islands)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[50° 45′ 00″ sud, 166° 06′ 16″ est](/wiki/Sp%C3%A9cial:Map/4/-50.75/166.10444/fr)\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/World_Heritage_Logo_global.svg/35px-World_Heritage_Logo_global.svg.png)](/wiki/Fichier:World_Heritage_Logo_global.svg) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Ic%C3%B4ne-%C3%AEle.jpg/29px-Ic%C3%B4ne-%C3%AEle.jpg)](/wiki/Fichier:Ic%C3%B4ne-%C3%AEle.jpg) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/NZ_Locator_Blank.svg/45px-NZ_Locator_Blank.svg.png)](/wiki/Fichier:NZ_Locator_Blank.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant la [liste du patrimoine mondial](/wiki/Patrimoine_mondial \"Patrimoine mondial\"), le [monde insulaire](/wiki/%C3%8Ele \"Île\") et la géographie de la [Nouvelle\\-Zélande](/wiki/Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Nouvelle-Zélande\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n\n\n| | Îles subantarctiques de Nouvelle\\-Zélande | | | --- | --- | | | | | Géographie | | | Pays | [Drapeau de la Nouvelle-Zélande](/wiki/Fichier:Flag_of_New_Zealand.svg \"Drapeau de la Nouvelle-Zélande\") [Nouvelle\\-Zélande](/wiki/Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Nouvelle-Zélande\") | | Coordonnées | [50° 45′ 00″ S, 166° 06′ 14″ E](/wiki/Sp%C3%A9cial:Map/8/-50.75/166.104/fr) | | Administration | | | Autres informations | | | Géolocalisation sur la carte : îles subantarctiques de Nouvelle\\-Zélande | [(Voir situation sur carte : îles subantarctiques de Nouvelle-Zélande)](/wiki/Fichier:New_Zealand_Outlying_Islands_location_map.svg \"(Voir situation sur carte : îles subantarctiques de Nouvelle-Zélande)\") Îles subantarctiques de Nouvelle-ZélandeÎles subantarctiques de Nouvelle\\-ZélandeÎles subantarctiques de Nouvelle\\-Zélande | | --- | Géolocalisation sur la carte : [océan Pacifique](/wiki/Oc%C3%A9an_Pacifique \"Océan Pacifique\") | [(Voir situation sur carte : océan Pacifique)](/wiki/Fichier:Pacific_Ocean_laea_relief_location_map.jpg \"(Voir situation sur carte : océan Pacifique)\") Îles subantarctiques de Nouvelle-ZélandeÎles subantarctiques de Nouvelle\\-ZélandeÎles subantarctiques de Nouvelle\\-Zélande | | --- | | | | [Île en Nouvelle\\-Zélande](/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%8Ele_en_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Catégorie:Île en Nouvelle-Zélande\") | | | [modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&action=edit&section=0) | | |\n| --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- |\n| | Îles subantarctiques de Nouvelle\\-Zélande \\* [Logo du patrimoine mondial](/wiki/Patrimoine_mondial \"Patrimoine mondial\") [Patrimoine mondial de l'UNESCO](/wiki/Patrimoine_mondial \"Patrimoine mondial\") | | | --- | --- | | [Image illustrative de l’article Îles subantarctiques de Nouvelle-Zélande](/wiki/Fichier:Campbell_Island_Landscape.jpg) Vue de l'île Campbell | | | Coordonnées | [50° 45′ 00″ sud, 166° 06′ 16″ est](/wiki/Sp%C3%A9cial:Map/4/-50.75/166.10444/fr) | | Pays | [Drapeau de la Nouvelle-Zélande](/wiki/Fichier:Flag_of_New_Zealand.svg \"Drapeau de la Nouvelle-Zélande\") [Nouvelle\\-Zélande](/wiki/Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Nouvelle-Zélande\") | | Type | Naturel | | Critères | [(ix) (x)](http://whc.unesco.org/fr/criteres/) | | Numérod’identification | [877](http://whc.unesco.org/fr/list/877) | | Région | Asie et Pacifique **\\*\\*** | | Année d’inscription | [1998](/wiki/1998 \"1998\") ([22e session](/wiki/22e_session_du_Comit%C3%A9_du_patrimoine_mondial \"22e session du Comité du patrimoine mondial\")) | | \\* Descriptif officiel UNESCO\\*\\* Classification UNESCO | | | [modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&action=edit&section=0) | | |\n\n\nLes **îles subantarctiques de Nouvelle\\-Zélande** se composent des cinq [archipels](/wiki/Archipel \"Archipel\") des [îles](/wiki/%C3%8Ele \"Île\") les plus australes aux confins de la [Nouvelle\\-Zélande](/wiki/Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Nouvelle-Zélande\"). Ces îles sont toutes des [sites du patrimoine mondial](/wiki/Liste_du_patrimoine_mondial_en_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Liste du patrimoine mondial en Nouvelle-Zélande\").\n\n\nLa plupart des îles sont situées près de la limite australe du continent appelé *[Zealandia](/wiki/Zealandia \"Zealandia\")*, largement immergé et qui est centré sur la Nouvelle\\-Zélande. Ce continent s'est affaissé après le détachement de l'[Australie](/wiki/Australie \"Australie\") il y a 60 à 85 millions d'années et de l'[Antarctique](/wiki/Antarctique \"Antarctique\") il y a 130 à 85 millions d'années.\n\n\nJusqu'en 1995, une équipe scientifique de recherche était stationnée de façon permanente à la station météorologique sur l'[île Campbell](/wiki/%C3%8Ele_Campbell_(Nouvelle-Z%C3%A9lande) \"Île Campbell (Nouvelle-Zélande)\"). Depuis, les îles sont inhabitées.\n\n\nLes îles sont :\n\n\n\n* [Îles des Antipodes](/wiki/%C3%8Eles_des_Antipodes \"Îles des Antipodes\") : l'île principale, l'[île Bollons](/wiki/%C3%8Ele_Bollons \"Île Bollons\"), l'île Windward, l'île Orde Lees, l'île Leeward, l'îlot Sud et des rochers mineurs ;\n* [Îles Auckland](/wiki/%C3%8Eles_Auckland \"Îles Auckland\") : l'île d'Auckland, île Adams, île Enderby, île Disappointment, île Ewing, île Dundaset et l'île Green et quelques rochers mineurs ;\n* [Îles Bounty](/wiki/%C3%8Eles_Bounty \"Îles Bounty\") : deux petits groupes d'îlots, le groupe occidental et le groupe oriental, et quelques rochers mineurs ;\n* [Îles Campbell](/wiki/%C3%8Eles_Campbell \"Îles Campbell\") : [île Campbell](/wiki/%C3%8Ele_Campbell_(Nouvelle-Z%C3%A9lande) \"Île Campbell (Nouvelle-Zélande)\"), l'île principale et plusieurs rochers mineurs et des petits îlots entourant l'île Campbell, comprenant aussi le point le plus austral de la Nouvelle\\-Zélande, l'[île Jacquemart](/wiki/%C3%8Ele_Jacquemart \"Île Jacquemart\") ;\n* [Îles Snares](/wiki/%C3%8Eles_Snares \"Îles Snares\") : [île du Nord\\-Est](/w/index.php?title=%C3%8Ele_du_Nord-Est&action=edit&redlink=1 \"Île du Nord-Est (page inexistante)\"), île haute, l'île Broughton, Alert Stack, Tahi, Rua, Toru, Wha, et Rima, plus quelques rochers mineurs.\n\n\nElles présentent certains points communs avec l'île australienne [Macquarie](/wiki/%C3%8Ele_Macquarie \"Île Macquarie\") située plus à l'ouest.\n\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Megaherb_community_2.jpg/220px-Megaherb_community_2.jpg)](/wiki/Fichier:Megaherb_community_2.jpg)\n\nCommunauté de [mégaherbes](/wiki/M%C3%A9gaherbe \"Mégaherbe\") dans l'[île Campbell](/wiki/%C3%8Ele_Campbell_(Nouvelle-Z%C3%A9lande) \"Île Campbell (Nouvelle-Zélande)\"), l'une des îles subantarctiques de Nouvelle\\-Zélande. La plante aux fleurs jaunes et aux feuilles en lanières est *Bulbinella rossi*, le lys de Ross, tandis que les fleurs roses sont celles de la carotte de l'île Campbell, *Anisotome latifolia*.\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png)](/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png)Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. [Votre aide](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Spécial:EditPage/Îles subantarctiques de Nouvelle-Zélande\") est la bienvenue ! [Comment faire ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")\n## Article connexe\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Article connexe\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Article connexe\")]\n* [Liste des îles subantarctiques](/wiki/Liste_des_%C3%AEles_subantarctiques \"Liste des îles subantarctiques\")\n\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Patrimoine_mondial_en_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Modèle:Palette Patrimoine mondial en Nouvelle-Zélande\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Patrimoine_mondial_en_Nouvelle-Z%C3%A9lande&action=edit)[Patrimoine mondial en Nouvelle\\-Zélande](/wiki/Liste_du_patrimoine_mondial_en_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Liste du patrimoine mondial en Nouvelle-Zélande\") | |\n| --- | --- |\n| Naturel | * [Te Wahipounamu – zone sud\\-ouest de la Nouvelle\\-Zélande](/wiki/Te_W%C4%81hipounamu \"Te Wāhipounamu\") (1990\\) * Îles sub\\-antarctiques de Nouvelle\\-Zélande (1998\\) |\n| Mixte | [Parc national de Tongariro](/wiki/Parc_national_de_Tongariro \"Parc national de Tongariro\") (1990\\) |\n| Patrimoine mondial en : * [Afrique](/wiki/Liste_du_patrimoine_mondial_en_Afrique \"Liste du patrimoine mondial en Afrique\") * [Amérique](/wiki/Liste_du_patrimoine_mondial_en_Am%C3%A9rique \"Liste du patrimoine mondial en Amérique\") * [Asie](/wiki/Liste_du_patrimoine_mondial_en_Asie \"Liste du patrimoine mondial en Asie\") * [Europe](/wiki/Liste_du_patrimoine_mondial_en_Europe \"Liste du patrimoine mondial en Europe\") * [Océanie](/wiki/Liste_du_patrimoine_mondial_en_Oc%C3%A9anie \"Liste du patrimoine mondial en Océanie\") | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_New_Zealand.svg/44px-Flag_of_New_Zealand.svg.png)](/wiki/Portail:Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Portail de la Nouvelle-Zélande\") [Portail de la Nouvelle\\-Zélande](/wiki/Portail:Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Portail:Nouvelle-Zélande\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Ic%C3%B4ne-%C3%AEle.jpg/20px-Ic%C3%B4ne-%C3%AEle.jpg)](/wiki/Portail:%C3%8Eles \"Portail du monde insulaire\") [Portail du monde insulaire](/wiki/Portail:%C3%8Eles \"Portail:Îles\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Unesconero.svg/24px-Unesconero.svg.png)](/wiki/Portail:Patrimoine_mondial \"Portail du patrimoine mondial\") [Portail du patrimoine mondial](/wiki/Portail:Patrimoine_mondial \"Portail:Patrimoine mondial\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Panda_icon.svg/24px-Panda_icon.svg.png)](/wiki/Portail:Conservation_de_la_nature \"Portail de la conservation de la nature\") [Portail de la conservation de la nature](/wiki/Portail:Conservation_de_la_nature \"Portail:Conservation de la nature\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Îles\\_subantarctiques\\_de\\_Nouvelle\\-Zélande\\&oldid\\=217184146](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Îles_subantarctiques_de_Nouvelle-Zélande&oldid=217184146) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Îles subantarctiques de Nouvelle\\-Zélande](/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Catégorie:Îles subantarctiques de Nouvelle-Zélande\")\nCatégories cachées : * [Page avec des balises de coordonnées mal formées](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_avec_des_balises_de_coordonn%C3%A9es_mal_form%C3%A9es \"Catégorie:Page avec des balises de coordonnées mal formées\")\n* [Wikipédia:ébauche patrimoine mondial](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_patrimoine_mondial \"Catégorie:Wikipédia:ébauche patrimoine mondial\")\n* [Wikipédia:ébauche île](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_%C3%AEle \"Catégorie:Wikipédia:ébauche île\")\n* [Wikipédia:ébauche géographie de la Nouvelle\\-Zélande](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_g%C3%A9ographie_de_la_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Catégorie:Wikipédia:ébauche géographie de la Nouvelle-Zélande\")\n* [Article à illustrer Île](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_illustrer_%C3%8Ele \"Catégorie:Article à illustrer Île\")\n* [Page géolocalisée par Wikidata](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_g%C3%A9olocalis%C3%A9e_par_Wikidata \"Catégorie:Page géolocalisée par Wikidata\")\n* [Article géolocalisé en Nouvelle\\-Zélande](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_g%C3%A9olocalis%C3%A9_en_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Catégorie:Article géolocalisé en Nouvelle-Zélande\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Page avec coordonnées similaires sur Wikidata](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_avec_coordonn%C3%A9es_similaires_sur_Wikidata \"Catégorie:Page avec coordonnées similaires sur Wikidata\")\n* [Article avec une section vide ou incomplète](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_une_section_vide_ou_incompl%C3%A8te \"Catégorie:Article avec une section vide ou incomplète\")\n* [Portail:Nouvelle\\-Zélande/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Nouvelle-Z%C3%A9lande/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Nouvelle-Zélande/Articles liés\")\n* [Portail:Océanie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Oc%C3%A9anie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Océanie/Articles liés\")\n* [Portail:Îles/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%8Eles/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Îles/Articles liés\")\n* [Portail:Géographie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:G%C3%A9ographie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Géographie/Articles liés\")\n* [Portail:Patrimoine mondial/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Patrimoine_mondial/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Patrimoine mondial/Articles liés\")\n* [Portail:Protection du patrimoine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Protection_du_patrimoine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Protection du patrimoine/Articles liés\")\n* [Portail:Culture/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Culture/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Culture/Articles liés\")\n* [Portail:Conservation de la nature/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Conservation_de_la_nature/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Conservation de la nature/Articles liés\")\n* [Portail:Environnement/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Environnement/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Environnement/Articles liés\")\n* [Portail:Biologie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biologie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Biologie/Articles liés\")\n* [Projet:Biologie/Pages liées](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Projet:Biologie/Pages_li%C3%A9es \"Catégorie:Projet:Biologie/Pages liées\")\n* [Page avec des cartes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_avec_des_cartes \"Catégorie:Page avec des cartes\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 28 juillet 2024 à 18:02\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%C3%8Eles_subantarctiques_de_Nouvelle-Z%C3%A9lande&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776453
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2048%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 48 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776458
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2052%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776462
https://fr.wikipedia.org/wiki/Banque%20internationale%20pour%20l%27Afrique%20occidentale
Banque internationale pour l'Afrique occidentale
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776463
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2053%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" ]
[ "Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus." ]
[ "\n\n\n\nArticle 53 de la Constitution de la Cinquième République française — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+53+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+53+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+53+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+53+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nTexte](#Texte)\n* [2\nContenu](#Contenu)\n* [3\nÉlaboration](#Élaboration)\n* [4\nDoctrine](#Doctrine)\n* [5\nJurisprudence](#Jurisprudence)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Jurisprudence\n\n\t+ [5\\.1\n\tPaix](#Paix)\n\t+ [5\\.2\n\tOrganisation internationale](#Organisation_internationale)\n\t+ [5\\.3\n\tModification de dispositions de nature législatives](#Modification_de_dispositions_de_nature_législatives)\n\t+ [5\\.4\n\tPrincipe de libre détermination des peuples d'outre\\-mer et de libre manifestation de leur volonté](#Principe_de_libre_détermination_des_peuples_d'outre-mer_et_de_libre_manifestation_de_leur_volonté)\n\t+ [5\\.5\n\tLoi d'autorisation](#Loi_d'autorisation)\n\t+ [5\\.6\n\tContrôle de la régularité des actes de ratification](#Contrôle_de_la_régularité_des_actes_de_ratification)\n\t+ [5\\.7\n\tAutres](#Autres)\n* [6\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [7\nVoir aussi](#Voir_aussi)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Voir aussi\n\n\t+ [7\\.1\n\tBibliographie](#Bibliographie)\n\t+ [7\\.2\n\tJurisprudence](#Jurisprudence_2)\n\t+ [7\\.3\n\tArticles connexes](#Articles_connexes)\n\t+ [7\\.4\n\tLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865608#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&oldid=216738321 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&id=216738321&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865608 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Article+53+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:%C3%80_recycler \"Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus.\")\n\nSi ce bandeau n'est plus pertinent, retirez\\-le. Cliquez ici pour en savoir plus.\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b2/Circle-icons-recycle.svg/45px-Circle-icons-recycle.svg.png)](/wiki/Fichier:Circle-icons-recycle.svg)\n**Cet article sur la [politique](/wiki/Politique \"Politique\") doit être [recyclé](/wiki/Aide:Recyclage \"Aide:Recyclage\")** (18 février 2024).\n\n\n\n***Motif : Le résumé introductif est absent.***\n\n [Améliorez\\-le](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Spécial:EditPage/Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\"), [discutez des points à améliorer](/wiki/Discussion:Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Discussion:Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") ou précisez les sections à recycler en utilisant [{{section à recycler}}](/wiki/Mod%C3%A8le:Section_%C3%A0_recycler \"Modèle:Section à recycler\").\n\n\n\nArticle 53 de la Constitution du 4 octobre 1958\n\n\n\nDonnées clés\n\n\n\n\n\n\n\n\nPrésentation\n| Pays | [France](/wiki/France \"France\") |\n| --- | --- |\n| Langue(s) officielle(s) | [français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Type | article de la Constitution |\n\n\n\n\nAdoption et entrée en vigueur\n| [Régime](/wiki/R%C3%A9gime_politique \"Régime politique\") | [IVe République](/wiki/Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Quatrième République (France)\") |\n| --- | --- |\n| Présidence | [René Coty](/wiki/Pr%C3%A9sidence_de_Ren%C3%A9_Coty \"Présidence de René Coty\") |\n| Législature | [IIIe législature](/wiki/IIIe_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"IIIe législature de la Quatrième République française\") |\n| Gouvernement | [Charles de Gaulle (3e)](/wiki/Gouvernement_Charles_de_Gaulle_(3) \"Gouvernement Charles de Gaulle (3)\") |\n| Approbation | [28 septembre 1958](/wiki/R%C3%A9f%C3%A9rendum_constitutionnel_fran%C3%A7ais_de_1958 \"Référendum constitutionnel français de 1958\") |\n| [Promulgation](/wiki/Promulgation \"Promulgation\") | 4 octobre 1958 |\n| Publication | 5 octobre 1958 |\n| Entrée en vigueur | 5 octobre 1958 |\n\n\n[Article 52](/wiki/Article_52_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française\") [Article 53\\-1](/wiki/Article_53-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française\")\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Norme_juridique \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\nL'article 53 de la [Constitution](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") de la [Ve République française](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Cinquième République (France)\") est un article constitutionnel dont l'objet principal est d'énumérer les catégories de [traités](/wiki/Trait%C3%A9_(droit_international_public) \"Traité (droit international public)\") ou autres accords internationaux dont la [ratification](/wiki/Instrument_de_ratification \"Instrument de ratification\") ou l'approbation doit être autorisée par une loi adoptée par le [Parlement](/wiki/Parlement_fran%C3%A7ais \"Parlement français\") ou, dans le cadre l'[article 11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\"), par [référendum](/wiki/R%C3%A9f%C3%A9rendum_en_France \"Référendum en France\").\n\n\n\n\n## Texte\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Texte\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Texte\")]\n\n> « Les traités de paix, les traités de commerce, les traités ou accords relatifs à l'organisation internationale, ceux qui engagent les finances de l'État, ceux qui modifient des dispositions de nature législative, ceux qui sont relatifs à l'état des personnes, ceux qui comportent cession, échange ou adjonction de territoire, ne peuvent être ratifiés ou approuvés qu'en vertu d'une loi.\n> \n> \n> Ils ne prennent effet qu'après avoir été ratifiés ou approuvés.\n> \n> \n> Nulle cession, nul échange, nulle adjonction de territoire n'est valable sans le consentement des populations intéressées. »\n\n— Article 53 de la Constitution du 4 octobre 1958[\\[1]](#cite_note-1)\n\n\n## Contenu\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Contenu\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Contenu\")]\nL'article 53 de la [Constitution du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") est le deuxième article du titre VI (« Des traités et accords internationaux ») de celle\\-ci. Il est [en vigueur](/wiki/Entr%C3%A9e_en_vigueur_de_la_loi_fran%C3%A7aise \"Entrée en vigueur de la loi française\") depuis le [5](/wiki/5_octobre \"5 octobre\") [octobre](/wiki/Octobre_1958 \"Octobre 1958\") [1958](/wiki/1958_en_France \"1958 en France\"), date de publication de la Constitution du 4 octobre 1958 au [*Journal officiel* de la République française](/wiki/Journal_officiel_de_la_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Journal officiel de la République française\")[\\[2]](#cite_note-53CConstitution_du_<time_class=\"nowrap\"_datetime=\"1958-10-04\"_data-sort-value=\"1958-10-04\">4_octobre_1958</time><span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"article(s)\"_>art.</abbr>&nbsp;53</span>-2). Il [succède](/wiki/Application_de_la_loi_dans_le_temps_en_droit_fran%C3%A7ais \"Application de la loi dans le temps en droit français\") à l'article 27 de la [Constitution du 27 octobre 1946](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_27_octobre_1946 \"Constitution française du 27 octobre 1946\"), en vigueur sous la [IVe République](/wiki/Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Quatrième République (France)\").\n\n\nL'article 53 présente trois différences par rapport à l'article 27[\\[3]](#cite_note-Dhommeaux1975843-3). En premier lieu, les traités « relatifs au droit des Français à l'étranger » ne figurent plus au nombre de ceux dont la ratification doit être autorisée par une loi[\\[3]](#cite_note-Dhommeaux1975843-3). En deuxième lieu, sont mentionnés les traités qui modifient des dispositions de nature législative et non plus ceux qui modifient des lois internes françaises[\\[3]](#cite_note-Dhommeaux1975843-3). En troisième lieu, dans tous les domaines, à l'exception des traités de paix et des traités de commerce, il n'est plus question que de traités à ratifier mais de traités ou d'accords à approuver[\\[3]](#cite_note-Dhommeaux1975843-3).\n\n\nAlors que cet article de la Constitution prévoit la ratification des « traités de commerce », la ratification par la France du [traité de Lisbonne](/wiki/Trait%C3%A9_de_Lisbonne \"Traité de Lisbonne\") transfère la signature de traités de commerce à la compétence exclusive de l'Union Européenne, et le [Parlement français](/wiki/Parlement_fran%C3%A7ais \"Parlement français\") n'a plus à être consulté de façon obligatoire lors de la signature de tels traités par l'UE, sauf si ces traités comportent d'autres dispositions que commerciales et sont qualifiés de « mixtes ». Le Parlement peut donc bloquer un traité de commerce européen en ne le ratifiant pas[\\[4]](#cite_note-4).\n\n\nLe traité étant d’application obligatoire en droit international (*[pacta sunt servanda](/wiki/Pacta_sunt_servanda \"Pacta sunt servanda\")*) il ne peut plus faire l'objet d'un contrôle de constitutionnalité du [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") une fois ratifié[\\[5]](#cite_note-5).\n\n\nLe troisième alinéa constitutionnalise la nécessité de l'obtention du consentement de la population dans la cession ou l'échange d'une part du territoire français. Cet alinéa est quasiment identique à l'article 27 de la [constitution de 1946](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_27_octobre_1946 \"Constitution française du 27 octobre 1946\") et à la [constitution de 1875](/wiki/Lois_constitutionnelles_de_1875 \"Lois constitutionnelles de 1875\"). Il ne concerne que la cession à un état étranger et non la [sécession](/wiki/S%C3%A9cession \"Sécession\")[\\[6]](#cite_note-6). Cet alinéa fut discuté par plusieurs historiens pour la [guerre d'Algérie](/wiki/Guerre_d%27Alg%C3%A9rie \"Guerre d'Algérie\") et fut vu comme une volonté du [général de Gaulle](/wiki/Charles_de_Gaulle \"Charles de Gaulle\") pour ouvrir la voie à l'[autodétermination](/wiki/Droit_des_peuples_%C3%A0_disposer_d%27eux-m%C3%AAmes \"Droit des peuples à disposer d'eux-mêmes\")[\\[7]](#cite_note-7),[\\[8]](#cite_note-8), en transgressant le principe de l'[intégrité territoriale](/wiki/Int%C3%A9grit%C3%A9_territoriale \"Intégrité territoriale\")[\\[9]](#cite_note-9). Cette disposition n'a trouvé application que dans le cadre de l'indépendance de territoires coloniaux ou d'anciens territoires coloniaux, comme les [Comores](/wiki/Archipel_des_Comores \"Archipel des Comores\")[\\[10]](#cite_note-10).\n\n\n\n## Élaboration\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Élaboration\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Élaboration\")]\nAu cours de l'élaboration de la Constitution du 4 octobre 1958, la première rédaction du futur article 53 apparaît le 9 juillet 1958 dans les documents préparatoires à une réunion du groupe de travail chargé de rédiger la nouvelle Constitution[\\[11]](#cite_note-Mauss1998112-11). Elle a été établie par [François Luchaire](/wiki/Fran%C3%A7ois_Luchaire \"François Luchaire\"), avec l'accord du ministère des Affaires étrangères, dont [André Gros](/wiki/Andr%C3%A9_Gros \"André Gros\")[\\[11]](#cite_note-Mauss1998112-11). Le texte est le suivant : « Les traités de paix, les travaux ou accords relatifs à l'organisation internationale, ceux qui engagent les finances de l'État, ceux qui sont relatifs à l'état des personnes, ceux qui modifient une loi, ceux qui comportent cession, échange ou adjonction de territoire, sont ratifiés ou approuvés en vertu d'une loi. »[\\[12]](#cite_note-Mauss1998113-12). Le texte soumis au [Comité consultatif constitutionnel](/wiki/Comit%C3%A9_consultatif_constitutionnel \"Comité consultatif constitutionnel\") le 29 juillet 1958 est presque identique[\\[12]](#cite_note-Mauss1998113-12). La liste des traités dont la ratification est soumise à autorisation législative n'est pas modifiée[\\[12]](#cite_note-Mauss1998113-12). Le Comité consultatif constitutionnel, pendant la première quinzaine d'août 1958, n'accorde que peu d'importance au texte[\\[12]](#cite_note-Mauss1998113-12). Il propose de rajouter les traités de commerce à l'énumération prévue[\\[12]](#cite_note-Mauss1998113-12). Par la suite, la commission spéciale du [Conseil d'État](/wiki/Conseil_d%27%C3%89tat_(France) \"Conseil d'État (France)\") s'interroge sur l'ajout des accords de Communauté à l'énumération[\\[12]](#cite_note-Mauss1998113-12). La question est renvoyée au titre de Constitution sur la Communauté. L'expression « qui modifient une loi » est remplacée par « qui modifient des dispositions de nature législative »[\\[12]](#cite_note-Mauss1998113-12). Lors de l'examen du texte devant l'assemblée générale du Conseil d'État, la discussion ne porte que sur la suppression de l'énumération des traités « relatifs au droit de propriété des Français à l'étranger »[\\[13]](#cite_note-Mauss1998114-13). Ils ne sont pas rajoutés[\\[13]](#cite_note-Mauss1998114-13).\n\n\n\n## Doctrine\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Doctrine\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Doctrine\")]\nComme à l'article 52, *traité* s'entend d'un accord international *en forme solennelle*[\\[14]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001164<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;1</span>-14),[\\[15]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001165<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;5</span>-15).\n\n\nLa signature d'un traité ou accord relevant du champ d'application de l'article 53 doit être faite « sous réserve de ratification ou d'approbation »[\\[15]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001165<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;5</span>-15).\n\n\nLa Constitution n'a pas prévu le cas de l'adhésion de la France à un traité ou accord préexistant[\\[16]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001165<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;6</span>-16),[\\[17]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001166<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;9</span>-17) à la négociation duquel elle n'a pas participé[\\[18]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001164<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;2</span>-18) ou dont elle n'est pas signataire[\\[16]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001165<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;6</span>-16). Mais l'adhésion suit le régime de la ratification[\\[16]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001165<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;6</span>-16),[\\[17]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001166<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;9</span>-17). Dès lors, lorsque le traité ou l'accord préexistant relève d'une des catégories énumérées à l'article 53, l'adhésion doit être autorisée par une loi[\\[16]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001165<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;6</span>-16).\n\n\nL'exécutif n'est pas tenu de solliciter l'autorisation du Parlement : la Constitution ne lui impartit aucun délai à cet effet[\\[19]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001166<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;8.c</span>-19). Lorsqu'il la sollicite, la Constitution n'impartit au Parlement aucun délai pour se prononcer[\\[19]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001166<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;8.c</span>-19).\n\n\nUne fois l'autorisation accordée, l'exécutif reste libre de différer la ratification, l'approbation ou l'adhésion du traité ou de l'accord voire de décider de ne pas le ratifier, l'approuver ou y adhérer[\\[20]](#cite_note-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001166<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;8.d</span>-20).\n\n\n\n## Jurisprudence\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Jurisprudence\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Jurisprudence\")]\n### Paix\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Paix\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Paix\")]\nLe [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") n'a pas eu à se prononcer à propos de « [traités de paix](/wiki/Trait%C3%A9_de_paix \"Traité de paix\") »[\\[21]](#cite_note-Maugüé200361-62-21).\n\n\n\n### Organisation internationale\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=7 \"Modifier la section : Organisation internationale\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=7 \"Modifier le code source de la section : Organisation internationale\")]\nDepuis la décision no 70\\-39 DC du 19 juin 1970, le Conseil constitutionnel considère que les « traités ou accords relatifs à l'organisation internationale » s'entendent de ceux dont l'objet est la participation de la France « à la création ou au développement d'une organisation internationale permanente, dotée de la personnalité juridique et investie de pouvoirs de décision par l'effet de transferts de compétence consentis par les États membres »[\\[22]](#cite_note-CC_1970CC_1970-22). Le Conseil constitutionnel a confirmé son interprétation dans plusieurs décisions dont sa décision no 92\\-308 DC du 9 avril 1992[\\[23]](#cite_note-Maugüé200362-23).\n\n\n\n### Modification de dispositions de nature législatives\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=8 \"Modifier la section : Modification de dispositions de nature législatives\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=8 \"Modifier le code source de la section : Modification de dispositions de nature législatives\")]\nLes « traités ou accords (...) qui modifient des dispositions de nature législative » forment « la plus importante des catégories » d'engagements internationaux dont la ratification ou l'approbation doit être autorisée par une loi[\\[24]](#cite_note-Goesel-Le_Bihan200359-24).\n\n\nDans sa décision no 70\\-39 DC du 19 juin 1970, le [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") a considéré que, pour relever du premier alinéa de l'article 53, il n'est pas nécessaire que l'engagement international modifie une loi existante : il suffit que, « sur certains points, (il) porte sur des matières de nature législative telles qu'elles sont définies à l'[article 34](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française\") de la Constitution »[\\[23]](#cite_note-Maugüé200362-23),[\\[22]](#cite_note-CC_1970CC_1970-22),[\\[25]](#cite_note-25). Depuis le début des années 1980, le [Conseil d'État](/wiki/Conseil_d%27%C3%89tat_(France) \"Conseil d'État (France)\") interprète l'expression « qui modifient des dispositions de nature législative » comme visant tout traité ou accord portant sur des matières relevant, en droit interne, du domaine de la loi[\\[24]](#cite_note-Goesel-Le_Bihan200359-24).\n\n\n\n### Principe de libre détermination des peuples d'outre\\-mer et de libre manifestation de leur volonté\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=9 \"Modifier la section : Principe de libre détermination des peuples d'outre-mer et de libre manifestation de leur volonté\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=9 \"Modifier le code source de la section : Principe de libre détermination des peuples d'outre-mer et de libre manifestation de leur volonté\")]\nDepuis la décision no 75\\-59 DC du 30 décembre 1975, le Conseil constitutionnel déduit du troisième et dernier alinéa de l'article 53 un principe dit « de libre détermination des peuples d'outre\\-mer et de libre manifestation de leurs volonté » et ayant valeur constitutionnelle[\\[26]](#cite_note-CC_1975CC_1975-26). Il a confirmé l'existence et la valeur constitutionnelle de ce principe dans sa décision no 87\\-226 DC du 2 juin 1987[\\[27]](#cite_note-CC_1987CC_1987-27).\n\n\n\n### Loi d'autorisation\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=10 \"Modifier la section : Loi d'autorisation\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=10 \"Modifier le code source de la section : Loi d'autorisation\")]\nLa loi prévue à l'article 53 est une [loi ordinaire](/wiki/Loi_ordinaire \"Loi ordinaire\")[\\[28]](#cite_note-DecauxEisemannGoesel-Le_BihanStern1996251<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;1.2.3</span>-28). Le Conseil constitutionnel l'a confirmé dans ses décisions nos 93\\-318 DC[\\[29]](#cite_note-DecauxEisemannGoesel-Le_BihanStern1996252<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;1.2.3</span>-29),[\\[30]](#cite_note-CC_1993aCC_1993a-30) et 93\\-319 DC[\\[29]](#cite_note-DecauxEisemannGoesel-Le_BihanStern1996252<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;1.2.3</span>-29),[\\[31]](#cite_note-CC_1993bCC_1993b-31) du 30 juin 1993.\n\n\nL'objet de la loi est d'autoriser la ratification du traité ou l'approbation de l'accord concerné. Le Conseil constitutionnel l'a confirmé dans sa décision no 2003\\-470 DC du 9 avril 2003 en « considérant que le seul pouvoir reconnu au Parlement en matière de traités et d'accords internationaux par la Constitution est celui d'en autoriser ou d'en refuser la ratification ou l'approbation dans les cas mentionnés à l'article 53 »[\\[32]](#cite_note-CC_2003CC_2003-32).\n\n\n\n### Contrôle de la régularité des actes de ratification\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=11 \"Modifier la section : Contrôle de la régularité des actes de ratification\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=11 \"Modifier le code source de la section : Contrôle de la régularité des actes de ratification\")]\nLa jurisprudence du [Conseil d'État](/wiki/Conseil_d%27%C3%89tat_(France) \"Conseil d'État (France)\") Ass. *Villa*, du 16 novembre 1956 avait indiqué que qu'il refusait de contrôler l'intervention d'une autorisation parlementaire. Cela permettait à l'époque une entorse à la lettre de la Constitution, car l'exécutif pouvait ratifier un traité sans passer par le Parlement[\\[33]](#cite_note-www.worldcat.org-33). Un [revirement de jurisprudence](/wiki/Revirement_de_jurisprudence \"Revirement de jurisprudence\") a eu lieu avec l'arrêt CE SARL *Parc d'activités de Blotzheim* du 18 décembre 1998, où le CE a indiqué qu'il contrôle la régularité des actes de ratification[\\[34]](#cite_note-34).\n\n\n\n### Autres\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=12 \"Modifier la section : Autres\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=12 \"Modifier le code source de la section : Autres\")]\nLa DC 78\\-99 du 29 décembre 1978 précise qu'un engagement ou une annonce politique ne saurait être considérée comme un traité créateur de droit. Ainsi, la résolution du 5 décembre 1978 où le [Conseil européen](/wiki/Conseil_europ%C3%A9en \"Conseil européen\") a prévu qu'un système monétaire européen serait instauré à compter de l'année suivante, ne peut faire l'objet d'une ratification[\\[35]](#cite_note-35).\n\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=13 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=13 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) [Article 53 de la Constitution du 4 octobre 1958, sur Légifrance](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006071194#53)\n2. [↑](#cite_ref-53CConstitution_du_<time_class=\"nowrap\"_datetime=\"1958-10-04\"_data-sort-value=\"1958-10-04\">4_octobre_1958</time><span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"article(s)\"_>art.</abbr>&nbsp;53</span>_2-0) [Constitution du 4 octobre 1958](#53C), art. 53.\n3. ↑ [a](#cite_ref-Dhommeaux1975843_3-0) [b](#cite_ref-Dhommeaux1975843_3-1) [c](#cite_ref-Dhommeaux1975843_3-2) et [d](#cite_ref-Dhommeaux1975843_3-3) [Dhommeaux 1975](#Dhommeaux1975), p. 843\\.\n4. [↑](#cite_ref-4) [Rôle du parlement français dans la ratification du traité transatlantique \\- Question écrite n° 12514 de Mme Joëlle Garriaud\\-Maylam \\- 14e législature](http://www.senat.fr/questions/base/2014/qSEQ140712514.html) sur le site senat.fr, 17 juillet 2014\n5. [↑](#cite_ref-5) Caroline Benoist\\-Lucy et Jean\\-Claude Ricci, MEMENTO Jurisprudence Droit Administratif, [Hachette Éducation](/wiki/Hachette_Livre \"Hachette Livre\"), 4 juillet 2012 ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-01\\-140083\\-3](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-01-140083-3 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-01-140083-3\"), [lire en ligne](https://books.google.fr/books?id=eakoYDdoXZgC&pg=PT137&dq=Article+53+Constitution+trait%C3%A9s))\n6. [↑](#cite_ref-6) Frederic Rouvillois, *La révolution de 1958*, 2020\n7. [↑](#cite_ref-7) [Benjamin Stora](/wiki/Benjamin_Stora \"Benjamin Stora\"), *Le mystère De Gaulle : son choix pour l'Algérie*, 2009\n8. [↑](#cite_ref-8) « [Jean\\-François PAYA : L’ALGERIE et la Constitution de 1958](https://www.clan-r.org/portail/jean-francois-paya-l-algerie-et-la) », sur Clan R, 24 janvier 2014\n9. [↑](#cite_ref-9) [Henri\\-Christian Giraud](/wiki/Henri-Christian_Giraud \"Henri-Christian Giraud\"), *Chronologie d'une tragédie gaullienne : Algérie, 13 mai 1958\\-5 juillet 1962*, Éditions Michalon, 2012\n10. [↑](#cite_ref-10) (en) Council of Europe et European Commission for Democracy through Law, Democracy, Rule of Law and Foreign Policy, Council of Europe, 1er janvier 2003, 97 p. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-92\\-871\\-5138\\-4](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-92-871-5138-4 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-92-871-5138-4\"), [lire en ligne](https://books.google.fr/books?id=icFLNJ9MA-8C&pg=PA52&dq=Article+53+Constitution+trait%C3%A9s))\n11. ↑ [a](#cite_ref-Mauss1998112_11-0) et [b](#cite_ref-Mauss1998112_11-1) [Mauss 1998](#Mauss1998), p. 112\\.\n12. ↑ [a](#cite_ref-Mauss1998113_12-0) [b](#cite_ref-Mauss1998113_12-1) [c](#cite_ref-Mauss1998113_12-2) [d](#cite_ref-Mauss1998113_12-3) [e](#cite_ref-Mauss1998113_12-4) [f](#cite_ref-Mauss1998113_12-5) et [g](#cite_ref-Mauss1998113_12-6) [Mauss 1998](#Mauss1998), p. 113\\.\n13. ↑ [a](#cite_ref-Mauss1998114_13-0) et [b](#cite_ref-Mauss1998114_13-1) [Mauss 1998](#Mauss1998), p. 114\\.\n14. [↑](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001164<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;1</span>_14-0) [Conseil de l'Europe et Institut britannique de droit international et de droit comparé 2001](#Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001), § 1, p. 164\\.\n15. ↑ [a](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001165<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;5</span>_15-0) et [b](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001165<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;5</span>_15-1) [Conseil de l'Europe et Institut britannique de droit international et de droit comparé 2001](#Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001), § 5, p. 165\\.\n16. ↑ [a](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001165<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;6</span>_16-0) [b](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001165<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;6</span>_16-1) [c](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001165<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;6</span>_16-2) et [d](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001165<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;6</span>_16-3) [Conseil de l'Europe et Institut britannique de droit international et de droit comparé 2001](#Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001), § 6, p. 165\\.\n17. ↑ [a](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001166<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;9</span>_17-0) et [b](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001166<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;9</span>_17-1) [Conseil de l'Europe et Institut britannique de droit international et de droit comparé 2001](#Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001), § 9, p. 166\\.\n18. [↑](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001164<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;2</span>_18-0) [Conseil de l'Europe et Institut britannique de droit international et de droit comparé 2001](#Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001), § 2, p. 164\\.\n19. ↑ [a](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001166<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;8.c</span>_19-0) et [b](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001166<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;8.c</span>_19-1) [Conseil de l'Europe et Institut britannique de droit international et de droit comparé 2001](#Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001), § 8\\.c, p. 166\\.\n20. [↑](#cite_ref-Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001166<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;8.d</span>_20-0) [Conseil de l'Europe et Institut britannique de droit international et de droit comparé 2001](#Conseil_de_l'EuropeInstitut_britannique_de_droit_international_et_de_droit_comparé2001), § 8\\.d, p. 166\\.\n21. [↑](#cite_ref-Maugüé200361-62_21-0) [Maugüé 2003](#Maugüé2003), p. 61\\-62\\.\n22. ↑ [a](#cite_ref-CC_1970CC_1970_22-0) et [b](#cite_ref-CC_1970CC_1970_22-1) [CC 1970](#CC_1970).\n23. ↑ [a](#cite_ref-Maugüé200362_23-0) et [b](#cite_ref-Maugüé200362_23-1) [Maugüé 2003](#Maugüé2003), p. 62\\.\n24. ↑ [a](#cite_ref-Goesel-Le_Bihan200359_24-0) et [b](#cite_ref-Goesel-Le_Bihan200359_24-1) [Goesel\\-Le Bihan 2003](#Goesel-Le_Bihan2003), p. 59\\.\n25. [↑](#cite_ref-25) France., Guillaume, Marc, 1964\\- ..., Vedel, Georges, 1910\\-2002\\. et Normandie roto impr.), La Constitution, Paris/61\\-Lonrai, [Éditions Points](/wiki/%C3%89ditions_Points \"Éditions Points\"), dl 2019, 487 p. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-7578\\-7976\\-4](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7578-7976-4 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7578-7976-4\") et [2\\-7578\\-7976\\-6](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7578-7976-6 \"Spécial:Ouvrages de référence/2-7578-7976-6\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [1122841782](https://worldcat.org/fr/title/1122841782), [lire en ligne](https://www.worldcat.org/oclc/1122841782)).\n26. [↑](#cite_ref-CC_1975CC_1975_26-0) [CC 1975](#CC_1975).\n27. [↑](#cite_ref-CC_1987CC_1987_27-0) [CC 1987](#CC_1987).\n28. [↑](#cite_ref-DecauxEisemannGoesel-Le_BihanStern1996251<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;1.2.3</span>_28-0) [Decaux *et al.* 1996](#DecauxEisemannGoesel-Le_BihanStern1996), § 1\\.2\\.3, p. 251\\.\n29. ↑ [a](#cite_ref-DecauxEisemannGoesel-Le_BihanStern1996252<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;1.2.3</span>_29-0) et [b](#cite_ref-DecauxEisemannGoesel-Le_BihanStern1996252<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;1.2.3</span>_29-1) [Decaux *et al.* 1996](#DecauxEisemannGoesel-Le_BihanStern1996), § 1\\.2\\.3, p. 252\\.\n30. [↑](#cite_ref-CC_1993aCC_1993a_30-0) [CC 1993a](#CC_1993a).\n31. [↑](#cite_ref-CC_1993bCC_1993b_31-0) [CC 1993b](#CC_1993b).\n32. [↑](#cite_ref-CC_2003CC_2003_32-0) [CC 2003](#CC_2003).\n33. [↑](#cite_ref-www.worldcat.org_33-0) France., Guillaume, Marc, 1964\\- ..., Vedel, Georges, 1910\\-2002\\. et Normandie roto impr.), La Constitution, Paris/61\\-Lonrai, [Éditions Points](/wiki/%C3%89ditions_Points \"Éditions Points\"), dl 2019, 487 p. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-7578\\-7976\\-4](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7578-7976-4 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7578-7976-4\") et [2\\-7578\\-7976\\-6](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7578-7976-6 \"Spécial:Ouvrages de référence/2-7578-7976-6\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [1122841782](https://worldcat.org/fr/title/1122841782), [lire en ligne](https://www.worldcat.org/oclc/1122841782))\n34. [↑](#cite_ref-34) Nadine Poulet\\-Gibot Leclerc, Droit administratif : sources, moyens, contrôles, Rosny\\-sous\\-Bois, Editions Bréal, 2007, 271 p. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-7495\\-0793\\-4](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7495-0793-4 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7495-0793-4\"), [lire en ligne](https://books.google.fr/books?id=pObEkoNVNJ0C&pg=PA73&dq=Article+53+Constitution+trait%C3%A9s))\n35. [↑](#cite_ref-35) « [Décision n° 78\\-99 DC du 29 décembre 1978 \\| Conseil constitutionnel](https://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/1978/7899DC.htm) », sur www.conseil\\-constitutionnel.fr (consulté le 30 septembre 2020)\n\n\n## Voir aussi\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=14 \"Modifier la section : Voir aussi\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=14 \"Modifier le code source de la section : Voir aussi\")]\n![Document utilisé pour la rédaction de l’article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png) : document utilisé comme source pour la rédaction de cet article.\n\n\n\n### Bibliographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=15 \"Modifier la section : Bibliographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=15 \"Modifier le code source de la section : Bibliographie\")]\n* [Secrétariat des Nations unies](/wiki/Secr%C3%A9tariat_des_Nations_unies \"Secrétariat des Nations unies\"), Laws and practices concerning the conclusion of treaties : with a select bibliography on the law of treaties, New York, [Nations unies](/wiki/Organisation_des_Nations_unies \"Organisation des Nations unies\"), coll. « Série législative » (no 3\\), 1953, 4e éd., XI\\-189 p. ([EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9781575887746](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9781575887746 \"Spécial:Ouvrages de référence/9781575887746\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [490031334](https://worldcat.org/fr/title/490031334), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [014567865](https://www.sudoc.fr/014567865), [lire en ligne](https://legal.un.org/legislativeseries/pdfs/volumes/book3.pdf) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) \\[PDF]), chap. 28 (« France »), p. 46\\-54.\n* \\[Conseil de l'Europe et Institut britannique de droit international et de droit comparé 2001] (en \\+ fr) [Conseil de l'Europe](/wiki/Conseil_de_l%27Europe \"Conseil de l'Europe\") et Institut britannique de droit international et de droit comparé (éd.), Treaty making : expression of consent by states to be bound by a treaty / Conclusion des traités : expression par les États du consentement à être liés par un traité, La Haye, Londres et New York, Kluwer Law International, septembre 2001, 1re éd., XI−349 p. (pagination double), 16,5 × 23,5 cm ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-90\\-41\\-11692\\-5](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-90-41-11692-5 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-90-41-11692-5\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9789041116925](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9789041116925 \"Spécial:Ouvrages de référence/9789041116925\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [496284234](https://worldcat.org/fr/title/496284234), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.1163/9789004502987](https://dx.doi.org/10.1163/9789004502987), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [068624921](https://www.sudoc.fr/068624921), [présentation en ligne](https://brill.com/edcollbook/title/10861), [lire en ligne](//books.google.com/books?id=Hdc3kmEBP6oC)), partie II (« Rapports nationaux »), chap. 13 (« France »), p. 164\\-169.\n* \\[Decaux *et al.* 1996] Emmanuel Decaux, Pierre\\-Michel Eisemann, Valérie Goesel\\-Le Bihan et Bernard Stern, « France », dans Pierre\\-Michel Eisemann (éd.), L'intégration du droit international et communautaire dans l'ordre juridique national : étude de la pratique en Europe, La Haye, Londres et Boston, Kluwer Law International, coll. « Developments in international law » (no 25\\), 1996, 1re éd., XII\\-587 p. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [90\\-411\\-0269\\-8](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/90-411-0269-8 \"Spécial:Ouvrages de référence/90-411-0269-8\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9789041102690](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9789041102690 \"Spécial:Ouvrages de référence/9789041102690\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [468598896](https://worldcat.org/fr/title/468598896), [BNF](/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France \"Bibliothèque nationale de France\") [37739909](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb37739909x.public), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.1163/9789004635180](https://dx.doi.org/10.1163/9789004635180), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [007454791](https://www.sudoc.fr/007454791), [présentation en ligne](https://brill.com/edcollbook/title/10313), [lire en ligne](//books.google.com/books?id=yJhf23AlcxEC)), IIe partie (« Rapports nationaux »), chap. 5, p. 241\\-286.\n* \\[Dhommeaux 1975] Jean Dhommeaux, « La conclusion des engagements internationaux en droit français : dix\\-sept ans de pratique », *Annuaire français de droit international*, vol. 21,‎ 1975, p. 815\\-858 ([OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [4650505204](https://worldcat.org/fr/title/4650505204), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.3406/afdi.1975\\.2361](https://dx.doi.org/10.3406/afdi.1975.2361), [lire en ligne](https://www.persee.fr/doc/afdi_0066-3085_1975_num_21_1_2361) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) \\[PDF]). ![Ouvrage utilisé pour la rédaction de l'article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n* \\[Goesel\\-Le Bihan 2003] Valérie Goesel\\-Le Bihan, « À propos d'une catégorie constitutionnelle obscure : les traités ou accords qui engagent les finances de l'État », *[Revue française de droit constitutionnel](/wiki/Revue_fran%C3%A7aise_de_droit_constitutionnel \"Revue française de droit constitutionnel\")*, no 53,‎ mars 2003, p. 55\\-72 ([OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [7481128721](https://worldcat.org/fr/title/7481128721), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.3917/rfdc.053\\.0055](https://dx.doi.org/10.3917/rfdc.053.0055), [lire en ligne](https://www.cairn.info/revue-francaise-de-droit-constitutionnel-2003-1-page-55.htm) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png)). ![Ouvrage utilisé pour la rédaction de l'article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n* \\[Maugüé 2003] [Christine Maugüé](/wiki/Christine_Maug%C3%BC%C3%A9 \"Christine Maugüé\"), « Le Conseil constitutionnel et le droit supranational », *[Pouvoirs](/wiki/Pouvoirs_(revue) \"Pouvoirs (revue)\")*, no 105 : « Le Conseil constitutionnel »,‎ mars 2003, p. 53\\-72 ([OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [7293717226](https://worldcat.org/fr/title/7293717226), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.3917/pouv.105\\.0053](https://dx.doi.org/10.3917/pouv.105.0053), [résumé](https://revue-pouvoirs.fr/Le-Conseil-constitutionnel-et-le/), [lire en ligne](https://revue-pouvoirs.fr/Le-Conseil-constitutionnel-et-le/) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) \\[PDF]). ![Ouvrage utilisé pour la rédaction de l'article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n* \\[Mauss 1998] [Didier Maus](/wiki/Didier_Maus \"Didier Maus\"), « La répartition des compétences en matière de politique étrangère dans l'élaboration de la constitution de la Ve République », *Sciences Po Bordeaux*, no 6 : « La conduite de la politique étrangère de la France sous la Ve République »,‎ 1998, p. 107\\-129 ([lire en ligne](https://www.persee.fr/doc/scpob_0000-0002_1998_sem_6_1_871) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) \\[PDF]). ![Ouvrage utilisé pour la rédaction de l'article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n\n\n### Jurisprudence\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=16 \"Modifier la section : Jurisprudence\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=16 \"Modifier le code source de la section : Jurisprudence\")]\nConseil constitutionnel\n* \\[CC 1970] [Décision no 70\\-39 DC du 19 juin 1970](https://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/1970/7039DC.htm) (« Traité signé à Luxembourg le 22 avril 1970 portant modification de certaines dispositions budgétaires des traités instituant les Communautés européennes et du traité instituant un conseil unique et une commission unique des Communautés européennes et décision du Conseil des Communautés européennes en date du 21 avril 1970, relative au remplacement des contributions des États membres par des ressources propres aux Communautés »). ![Document utilisé pour la rédaction de l’article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n* \\[CC 1975] [Décision no 75\\-59 DC du 30 décembre 1975](https://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/1975/7559DC.htm) (« Loi relative aux conséquences de l'autodétermination des îles des Comores »). ![Document utilisé pour la rédaction de l’article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n* \\[CC 1987] [Décision no 87\\-226 DC du 2 juin 1987](https://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/1987/87226DC.htm) (« Loi organisant la consultation des populations intéressées de la Nouvelle\\-Calédonie et dépendances prévue par l'alinéa premier de l'article 1er de la loi no 86\\-844 du 17 juillet 1986 relative à la Nouvelle\\-Calédonie »). ![Document utilisé pour la rédaction de l’article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n* \\[CC 1993a] [Décision no 93\\-318 DC du 30 juin 1993](https://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/1993/93318DC.htm) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) (« Loi autorisant l'approbation d'un accord conclu entre le Gouvernement de la République française et le Gouvernement de la République populaire de Mongolie sur l'encouragement et la protection réciproques des investissements »). ![Document utilisé pour la rédaction de l’article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n* \\[CC 1993b] [Décision no 93\\-319 DC du 30 juin 1993](https://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/1993/93319DC.htm) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) (« Loi autorisant la ratification de la Convention internationale no 139 concernant la prévention et le contrôle des risques professionnels causés par les substances et agents cancérogènes, adoptée à Genève le 24 juin 1974 »). ![Document utilisé pour la rédaction de l’article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n* \\[CC 2003] [Décision no 2003\\-470 DC du 9 avril 2003](https://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/2003/2003470DC.htm) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) (« Résolution modifiant le règlement de l'Assemblée nationale (articles 14, 36, 50, 65, 66, 91, 104, 128, 140\\-1 et 145\\) ». ![Document utilisé pour la rédaction de l’article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n\n\nConseil d'État\n* \\[CE 1998] [Assemblée, 18 décembre 1998, no 181249](https://www.legifrance.gouv.fr/ceta/id/CETATEXT000007990344) (« SARL du parc d'activités de Blotzheim et SCI Haselaecker »). ![Document utilisé pour la rédaction de l’article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n\n\n### Articles connexes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=17 \"Modifier la section : Articles connexes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=17 \"Modifier le code source de la section : Articles connexes\")]\n* [Référendum en France](/wiki/R%C3%A9f%C3%A9rendum_en_France \"Référendum en France\")\n\n\n### Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=18 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=18 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* \\[Constitution du 4 octobre 1958] Constitution du 4 octobre 1958, [art. 53](https://www.legifrance.gouv.fr/loda/article_lc/LEGIARTI000006527534). ![Document utilisé pour la rédaction de l’article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n* « [La ratification des traités](https://www.assemblee-nationale.fr/dyn/synthese/fonctionnement-assemblee-nationale/questions-europeennes-internationales/la-ratification-des-traites) », fiche de synthèse no 66 ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png), Connaître de l'Assemblée nationale : rôle et pouvoirs, [Assemblée nationale](/wiki/Assembl%C3%A9e_nationale_(France) \"Assemblée nationale (France)\"), septembre 2023.\n* « [À quoi servent les lois autorisant la ratification d'accords internationaux ?](https://www.vie-publique.fr/fiches/275629-lois-autorisant-la-ratification-daccords-internationaux) », fiche thématique no 275629 ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png), [Vie publique](/wiki/Vie-publique.fr \"Vie-publique.fr\") : institutions de la République, [Direction de l'information légale et administrative](/wiki/Direction_de_l%27information_l%C3%A9gale_et_administrative \"Direction de l'information légale et administrative\"), août 2020.\n\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958 \"Modèle:Palette Constitution du 4 octobre 1958\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958&action=edit)[Constitution française du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") ([Ve République](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Cinquième République (France)\")) | | |\n| --- | --- | --- |\n| Sur Wikisource : * [Texte à jour](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"s:Constitution du 4 octobre 1958\") * [Version initiale](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_de_la_France_de_1958_(version_initiale) \"s:Constitution de la France de 1958 (version initiale)\") * [Modifications](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_de_1958_avec_l%E2%80%99ensemble_de_ses_modifications \"s:Constitution française de 1958 avec l’ensemble de ses modifications\") | | |\n| [Bloc de constitutionnalité](/wiki/Bloc_de_constitutionnalit%C3%A9 \"Bloc de constitutionnalité\") | * [Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789](/wiki/D%C3%A9claration_des_droits_de_l%27homme_et_du_citoyen_de_1789 \"Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789\") * [Préambule de 1946](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\") * [Charte de l'environnement](/wiki/Charte_de_l%27environnement \"Charte de l'environnement\") * [Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République](/wiki/Principes_fondamentaux_reconnus_par_les_lois_de_la_R%C3%A9publique \"Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République\") | |\n| Articles | | [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") * [Article 1er](/wiki/Article_premier_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article premier de la Constitution de la Cinquième République française\") | | --- | --- | | I. De la souveraineté | * [2](/wiki/Article_2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [3](/wiki/Article_3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [4](/wiki/Article_4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 4 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | II. Le Président de la République | * [5](/wiki/Article_5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [6](/wiki/Article_6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [7](/wiki/Article_7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 7 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [8](/wiki/Article_8_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 8 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [9](/wiki/Article_9_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 9 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [10](/wiki/Article_10_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 10 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [12](/wiki/Article_12_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 12 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [13](/wiki/Article_13_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 13 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [14](/wiki/Article_14_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 14 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [15](/wiki/Article_15_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 15 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [16](/wiki/Article_16_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 16 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [17](/wiki/Article_17_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 17 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [18](/wiki/Article_18_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 18 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [19](/wiki/Article_19_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 19 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | III. Le Gouvernement | * [20](/wiki/Article_20_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 20 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [21](/wiki/Article_21_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 21 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [22](/wiki/Article_22_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 22 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [23](/wiki/Article_23_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 23 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IV. Le Parlement | * [24](/wiki/Article_24_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 24 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [25](/wiki/Article_25_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 25 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [26](/wiki/Article_26_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 26 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [27](/wiki/Article_27_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 27 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [28](/wiki/Article_28_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 28 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [29](/wiki/Article_29_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 29 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [30](/wiki/Article_30_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 30 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [31](/wiki/Article_31_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [32](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 32 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | V. Des rapports entre le Parlement et le Gouvernement | * [34](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [34‑1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [35](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 35 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [36](/wiki/Article_36_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 36 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37‑1](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [38](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [39](/wiki/Article_39_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [40](/wiki/Article_40_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 40 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [41](/wiki/Article_41_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [42](/wiki/Article_42_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [43](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 43 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [45](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 45 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [46](/wiki/Article_46_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47](/wiki/Article_47_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑1](/wiki/Article_47-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑2](/wiki/Article_47-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [48](/wiki/Article_48_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 48 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [49](/wiki/Article_49_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 49 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50](/wiki/Article_50_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50‑1](/wiki/Article_50-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51](/wiki/Article_51_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑1](/wiki/Article_51-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑2](/wiki/Article_51-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VI. Des traités et accords internationaux | * [52](/wiki/Article_52_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française\") * 53 * [53‑1](/wiki/Article_53-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑2](/wiki/Article_53-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [55](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 55 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VII. Le Conseil constitutionnel | * [56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [57](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 57 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [58](/wiki/Article_58_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [59](/wiki/Article_59_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [60](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61‑1](/wiki/Article_61-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [62](/wiki/Article_62_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 62 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [63](/wiki/Article_63_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 63 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VIII. De l'autorité judiciaire | * [64](/wiki/Article_64_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 64 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [65](/wiki/Article_65_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 65 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66](/wiki/Article_66_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66‑1](/wiki/Article_66-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IX. La Haute Cour | * [67](/wiki/Article_67_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 67 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68](/wiki/Article_68_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | X. De la responsabilité pénale des membres du Gouvernement | * [68‑1](/wiki/Article_68-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑2](/wiki/Article_68-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑3](/wiki/Article_68-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI. Le Conseil économique, social et environnemental | * [69](/wiki/Article_69_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 69 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [70](/wiki/Article_70_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 70 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [71](/wiki/Article_71_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI *bis*. Le Défenseur des droits | * [71‑1](/wiki/Article_71-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XII. Des collectivités territoriales | * [72](/wiki/Article_72_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑1](/wiki/Article_72-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑2](/wiki/Article_72-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑3](/wiki/Article_72-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑4](/wiki/Article_72-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [73](/wiki/Article_73_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 73 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74](/wiki/Article_74_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74‑1](/wiki/Article_74-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75](/wiki/Article_75_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75‑1](/wiki/Article_75-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | [XIII. Dispositions transitoires relatives à la Nouvelle\\-Calédonie](/wiki/Titre_XIII_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Titre XIII de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [76](/wiki/Article_76_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 76 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [77](/wiki/Article_77_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 77 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XIV. De la francophonie et des accords d'association | * [87](/wiki/Article_87_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 87 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88](/wiki/Article_88_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XV. De l'Union européenne | * [88‑1](/wiki/Article_88-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑2](/wiki/Article_88-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑3](/wiki/Article_88-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑4](/wiki/Article_88-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑5](/wiki/Article_88-5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑6](/wiki/Article_88-6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑7](/wiki/Article_88-7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-7 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XVI. De la Révision | * [89](/wiki/Article_89_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 89 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | Articles abrogés | * [De la Communauté (articles 77 à 87\\)](/wiki/Communaut%C3%A9_fran%C3%A7aise_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Communauté française (Cinquième République)\") * [90](/wiki/Article_90_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 90 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [91](/wiki/Article_91_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 91 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [92](/wiki/Article_92_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 92 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [93](/wiki/Article_93_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 93 de la Constitution de la Cinquième République française\") | |\n| * [Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République](/wiki/R%C3%A9visions_constitutionnelles_sous_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République\") * [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") | | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/27px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail du droit français\") [Portail du droit français](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail:Droit français\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/29px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg)](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail de la politique française\") [Portail de la politique française](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail:Politique française\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg/21px-Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg.png)](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail de la Ve République\") [Portail de la Ve République](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail:Cinquième République\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Article\\_53\\_de\\_la\\_Constitution\\_de\\_la\\_Cinquième\\_République\\_française\\&oldid\\=216738321](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinquième_République_française&oldid=216738321) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Article de la Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Article de la Constitution de la Cinquième République française\")\n* [Politique étrangère de la France](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Politique_%C3%A9trang%C3%A8re_de_la_France \"Catégorie:Politique étrangère de la France\")\nCatégories cachées : * [Article à recycler/Liste complète](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_recycler/Liste_compl%C3%A8te \"Catégorie:Article à recycler/Liste complète\")\n* [Article à recycler/politique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_recycler/politique \"Catégorie:Article à recycler/politique\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Droit français/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit_fran%C3%A7ais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit français/Articles liés\")\n* [Portail:Droit/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Politique française/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique française/Articles liés\")\n* [Portail:Politique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique/Articles liés\")\n* [Portail:Cinquième République/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinquième République/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 12 juillet 2024 à 10:13\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776464
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2053-1%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776465
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2053-2%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 53-2 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776467
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2054%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776469
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2055%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 55 de la Constitution de la Cinquième République française
[]
[]
[ "\n\n\n\nArticle 55 de la Constitution de la Cinquième République française — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+55+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+55+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+55+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+55+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nTexte](#Texte)\n* [2\nOrigine](#Origine)\n* [3\nContenu](#Contenu)\n* [4\nApplication](#Application)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Application\n\n\t+ [4\\.1\n\tLe refus du Conseil constitutionnel de contrôler la conventionnalité des lois](#Le_refus_du_Conseil_constitutionnel_de_contrôler_la_conventionnalité_des_lois)\n\t+ [4\\.2\n\tLe contrôle de conventionnalité des lois par les juridictions ordinaires](#Le_contrôle_de_conventionnalité_des_lois_par_les_juridictions_ordinaires)\n* [5\nDroit constitutionnel comparé](#Droit_constitutionnel_comparé)\n* [6\nNotes et références](#Notes_et_références)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Notes et références\n\n\t+ [6\\.1\n\tNotes](#Notes)\n\t+ [6\\.2\n\tRéférences](#Références)\n* [7\nVoir aussi](#Voir_aussi)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Voir aussi\n\n\t+ [7\\.1\n\tBibliographie](#Bibliographie)\n\t+ [7\\.2\n\tJurisprudence](#Jurisprudence)\n\t+ [7\\.3\n\tArticles connexes](#Articles_connexes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Article 55 de la Constitution de la Cinquième République française\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865612#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&oldid=213688562 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&id=213688562&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865612 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Article+55+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n\n\nArticle 55 de la Constitution du 4 octobre 1958\n\n\n\nDonnées clés\n\n\n\n\n\n\n\n\nPrésentation\n| Pays | [France](/wiki/France \"France\") |\n| --- | --- |\n| Langue(s) officielle(s) | [Français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Type | Article de la Constitution |\n\n\n\n\nAdoption et entrée en vigueur\n| Législature | [IIIe législature de la Quatrième République française](/wiki/IIIe_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"IIIe législature de la Quatrième République française\") |\n| --- | --- |\n| Gouvernement | [Charles de Gaulle (3e)](/wiki/Gouvernement_Charles_de_Gaulle_(3) \"Gouvernement Charles de Gaulle (3)\") |\n| [Promulgation](/wiki/Promulgation \"Promulgation\") | 4 octobre 1958 |\n| Publication | 5 octobre 1958 |\n| Entrée en vigueur | 5 octobre 1958 |\n\n\n[Article 54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") [Article 56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\")\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Norme_juridique \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\nL'**article 55** de la [Constitution française du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") définit la place des traités et accords internationaux dans la [hiérarchie des normes](/wiki/Hi%C3%A9rarchie_des_normes \"Hiérarchie des normes\") en [France](/wiki/France \"France\").\n\n\n\n\n## Texte\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Texte\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Texte\")]\n\n> « Les traités ou accords régulièrement ratifiés ou approuvés ont, dès leur publication, une autorité supérieure à celle des lois, sous réserve, pour chaque accord ou traité, de son application par l'autre partie. »\n\n— Article 55 de la Constitution du 4 octobre 1958[\\[1]](#cite_note-1)\n\n\n## Origine\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Origine\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Origine\")]\nL'article 55 de la Constitution du 4 octobre 1958 clôt le titre VI (« Des traités et accords internationaux ») de celle\\-ci[\\[2]](#cite_note-Ponthoreau201916<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"2\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">II</span></abbr>.2.1</span>-2). La Conseil constitutionnel considère l'article 55 comme l'article de la Constitution « qui définit les conditions dans lesquelles les traités et accords internationaux ont une autorité supérieure à celle des lois »[\\[3]](#cite_note-Decaux2010490-491-3). Les conditions sont au nombre de trois[\\[4]](#cite_note-Berranger1995164-4),[\\[5]](#cite_note-Maugüé200361-5),[\\[6]](#cite_note-Ponthoreau201923<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"2\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">II</span></abbr>.4.1</span>-6). La première est relative à la publication des traités et des accords internationaux (« condition de publication »)[\\[7]](#cite_note-Maugüé63-7) ; la deuxième, à la ratification des traités et, pour les accords internationaux, à leur approbation (« condition de ratification ou d'approbation »)[\\[8]](#cite_note-Maugüé200363-8) ; la troisième, à la réciprocité de l'application des traités et accords internationaux (« condition de réciprocité »)[\\[9]](#cite_note-Maugüé200365-9). Il n'est exigé ni [promulgation](/wiki/Promulgation \"Promulgation\")[\\[N 1]](#cite_note-12) (absence de « condition de réception »)[\\[4]](#cite_note-Berranger1995164-4) ni [transposition](/wiki/Transposition_(droit) \"Transposition (droit)\") (absence de « condition de transformation »)[\\[4]](#cite_note-Berranger1995164-4) du traité ou de l'accord international.\n\n\nL'article 55 fixe, avec les articles [11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\"), [53](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") et [54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") de la Constitution, les conditions d'insertion des engagements internationaux dans l'ordre juridique interne[\\[12]](#cite_note-Favoreu_2021Favoreau_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2021<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;213-13). Il définit la place qu'occuperont, dans la hiérarchie des normes, celles résultant des traités et accords internationaux, une fois ceux\\-ci ceux\\-ci devenus applicables dans l'ordre juridique interne[\\[12]](#cite_note-Favoreu_2021Favoreau_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2021<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;213-13).\n\n\nIl est usuel de distinguer, dans l'article 55, deux parties : la principale[\\[13]](#cite_note-Favoreu1992555-14) (« Les traités ou accords régulièrement ratifiés ou approuvés ont, dès leur publication, une autorité supérieure à celle des lois, (...) ») et l'incidente[\\[13]](#cite_note-Favoreu1992555-14) (« (...) sous réserve, pour chaque accord ou traité, de son application par l'autre partie »).\n\n\nL'article reprend, en les fusionnant, les articles 26 et 28 de la [Constitution de 1946](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_27_octobre_1946 \"Constitution française du 27 octobre 1946\"). Il traduit également la disposition de [son préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\") selon laquelle la France « se conforme aux règles du droit public international »[\\[14]](#cite_note-15).\n\n\nC'est [François Luchaire](/wiki/Fran%C3%A7ois_Luchaire \"François Luchaire\"), soutenu par les représentants du [ministère des Affaires étrangères](/wiki/Minist%C3%A8re_de_l%27Europe_et_des_Affaires_%C3%A9trang%C3%A8res \"Ministère de l'Europe et des Affaires étrangères\"), qui a imposé l'inscription dans la Constitution du principe de la primauté des traités internationaux sur les lois, malgré l'opposition de [Michel Debré](/wiki/Michel_Debr%C3%A9 \"Michel Debré\")[\\[15]](#cite_note-Bougrab2005<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;24-16).\n\n\nLa seconde partie de l'article 55 (« (...) sous réserve, pour chaque accord ou traité, de son application par l'autre partie. ») ne figurait pas dans les articles 26 et 28 de la Constitution du 27 octobre 1946[\\[16]](#cite_note-ConstantinescoJaqué1985202-17). Elle ajoute une « réserve de réciprocité »[\\[17]](#cite_note-Gohin2002509-18),[\\[18]](#cite_note-Nguyen1975860-19),[\\[N 2]](#cite_note-21). Reliée à celle figurant à l'alinéa 15 du [préambule de la Constitution du 27 octobre 1946](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\")[\\[17]](#cite_note-Gohin2002509-18) (« Sous réserve de réciprocité, la France consent aux limitations de souveraineté nécessaires à l'organisation et à la défense de la paix. »), elle transpose, en droit public, l'*[exception non adimpleti contractus](/wiki/Exception_d%27inex%C3%A9cution \"Exception d'inexécution\")* du droit civil[\\[17]](#cite_note-Gohin2002509-18).\n\n\n\n## Contenu\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Contenu\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Contenu\")]\nL'article 55 consacre la supériorité hiérarchique des conventions internationales sur les lois. En se basant sur l'[article 54 de la Constitution](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") et sur cet article\\-ci, les conventions internationales sont supra\\-législatives mais infra\\-constitutionnelles. La Constitution demeure au sommet de la [hiérarchie des normes](/wiki/Hi%C3%A9rarchie_des_normes \"Hiérarchie des normes\").\n\n\nLe [Conseil d'État](/wiki/Conseil_d%27%C3%89tat_(France) \"Conseil d'État (France)\") a ainsi indiqué dans son arrêt *Sarran et Levacher* du 30 octobre 1998 : « Considérant que \\[...] l'article 55 de la Constitution dispose que \\[...] la suprématie \\[...] conférée aux engagements internationaux ne s'applique pas, dans l'ordre interne, aux dispositions de nature constitutionnelle »[\\[20]](#cite_note-22). Cette jurisprudence est confirmée par la [Cour de cassation](/wiki/Cour_de_cassation_(France) \"Cour de cassation (France)\") dans son arrêt *Fraisse* du 2 juin 2000.\n\n\nPour prévaloir sur une loi, un traité doit avoir être introduit dans l'ordre juridique interne. Cela suppose l'existence d'un acte de ratification ou d'approbation[\\[21]](#cite_note-Sauvé2016<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"1\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">I</span></abbr>,_A-23),[\\[22]](#cite_note-Sauvé2016<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"note(s)\"_>n.</abbr>&nbsp;11</span>-24) pris par une autorité compétente[\\[21]](#cite_note-Sauvé2016<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"1\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">I</span></abbr>,_A-23),[\\[23]](#cite_note-Sauvé2016<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"note(s)\"_>n.</abbr>&nbsp;12</span>-25),[\\[24]](#cite_note-NavigatorCE_1965-26) et, le cas échéant, après autorisation législative[\\[21]](#cite_note-Sauvé2016<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"1\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">I</span></abbr>,_A-23),[\\[25]](#cite_note-Sauvé2016<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"note(s)\"_>n.</abbr>&nbsp;13</span>-27),[\\[26]](#cite_note-BlotzheimCE_1998-28). Cela suppose aussi l'existence d'un acte de publication[\\[27]](#cite_note-RicciLombard202123<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;26-29) et la régularité de celui\\-ci[\\[27]](#cite_note-RicciLombard202123<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;26-29). Par exemple, la *[Déclaration universelle des droits de l'homme](/wiki/D%C3%A9claration_universelle_des_droits_de_l%27homme \"Déclaration universelle des droits de l'homme\")* n'a que la portée d'une recommandation[\\[28]](#cite_note-Lebreton200918,_<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"colonne(s)\"_>col.</abbr>&nbsp;1</span>-30) parce que, bien que publiée au [*Journal officiel* de la République française](/wiki/Journal_officiel_de_la_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Journal officiel de la République française\"), elle n'a pas été ratifiée[\\[27]](#cite_note-RicciLombard202123<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;26-29).\n\n\nUn traité [prévaut](/wiki/Hi%C3%A9rarchie_des_normes_en_droit_fran%C3%A7ais \"Hiérarchie des normes en droit français\") sur une loi :\n\n\n\n* lorsque le traité est [postérieur](/wiki/Application_de_la_loi_dans_le_temps_en_droit_fran%C3%A7ais \"Application de la loi dans le temps en droit français\") à la loi[\\[29]](#cite_note-Lebreton2023<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;34-31) ;\n* lorsqu'il lui est [antérieur](/wiki/Application_de_la_loi_dans_le_temps_en_droit_fran%C3%A7ais \"Application de la loi dans le temps en droit français\")[\\[29]](#cite_note-Lebreton2023<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;34-31),[\\[30]](#cite_note-Jacques_VabreCass._1975-32),[\\[31]](#cite_note-Val-d'OiseCC_1988-33),[\\[32]](#cite_note-NicoloCE_1989-34) ;\n* que la loi soit une [loi ordinaire](/wiki/Loi_ordinaire \"Loi ordinaire\") ou une [loi organique](/wiki/Loi_organique_en_France \"Loi organique en France\")[\\[33]](#cite_note-BlancCE_2016-35).\n\n\nLe Conseil d'État a progressivement étendu le régime de l'article 55 au droit dérivé de l'Union européenne : d'abord aux [règlements](/wiki/R%C3%A8glement_de_l%27Union_europ%C3%A9enne \"Règlement de l'Union européenne\") en 1990[\\[34]](#cite_note-Toulemonde_2022Toulemonde_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2022117-36),[\\[35]](#cite_note-BoisdetCE_1990-37) puis aux [directives](/wiki/Directive_de_l%27Union_europ%C3%A9enne \"Directive de l'Union européenne\") en 1992[\\[34]](#cite_note-Toulemonde_2022Toulemonde_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2022117-36),[\\[36]](#cite_note-RothmansCE_1992-38) et enfin aux [principes généraux](/wiki/Principes_g%C3%A9n%C3%A9raux_du_droit_fran%C3%A7ais \"Principes généraux du droit français\") du droit de l'Union européenne en 2001[\\[34]](#cite_note-Toulemonde_2022Toulemonde_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2022117-36),[\\[37]](#cite_note-SNIPCE_2001-39).\n\n\nMais le Conseil d'État a refusé d'étendre le régime de l'article 55 à la [coutume internationale](/wiki/Droit_international_coutumier \"Droit international coutumier\")[\\[34]](#cite_note-Toulemonde_2022Toulemonde_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2022117-36),[\\[38]](#cite_note-AquaroneCE_1997-40) et aux principes généraux du droit international[\\[34]](#cite_note-Toulemonde_2022Toulemonde_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2022117-36),[\\[39]](#cite_note-PaulinCE_2000-41).\n\n\n\n## Application\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Application\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Application\")]\n### Le refus du Conseil constitutionnel de contrôler la conventionnalité des lois\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Le refus du Conseil constitutionnel de contrôler la conventionnalité des lois\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Le refus du Conseil constitutionnel de contrôler la conventionnalité des lois\")]\nSi ce traité introduit la supériorité des conventions internationales sur les lois, le [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") a refusé de procéder au contrôle de conventionnalité (c'est\\-à\\-dire le contrôle d'une loi par rapport à un traité international) dans sa décision n° 74\\-54 DC du 15 janvier 1975 dite « IVG »[\\[40]](#cite_note-IVG-42). Le Conseil constitutionnel justifie cette position pour deux raisons. Tout d'abord, il rappelle qu'il ne dispose que d'une compétence d'attribution, découlant des dispositions de la Constitution et qu'il ne peut procéder à un contrôle non prévu par celle\\-ci (« Considérant que l'[article 61 de la Constitution](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\") ne confère pas au Conseil constitutionnel un pouvoir général d'appréciation et de décision identique à celui du Parlement, mais lui donne seulement compétence pour se prononcer sur la conformité à la Constitution des lois déférées à son examen »[\\[40]](#cite_note-IVG-42)). Il ne peut donc pas s'appuyer sur l'article 61 pour contrôler la conventionnalité d'une loi car cette possibilité n'est pas explicitement prévue. Ensuite, il rappelle que le contrôle de constitutionnalité des lois auquel il procède en vertu de l'article 61 est un contrôle général et absolu. Une loi ne saurait être contraire à la Constitution, quelles que soient les circonstances. Or, l'autorité des conventions internationales sur les lois est relative et contingente. Elle dépend de l'application réciproque par l'autre partie. Si celle\\-ci ne respecte pas les stipulations d'une convention internationale, la ou les autre(s) partie(s) ne sont pas tenue(s) de les respecter :\n\n\n« Considérant, en effet, que les décisions prises en application de l'article 61 de la Constitution revêtent un caractère absolu et définitif, ainsi qu'il résulte de l'article 62 qui fait obstacle à la promulgation et à la mise en application de toute disposition déclarée inconstitutionnelle ; qu'au contraire, la supériorité des traités sur les lois, dont le principe est posé à l'article 55 précité, présente un caractère à la fois relatif et contingent, tenant, d'une part, à ce qu'elle est limitée au champ d'application du traité et, d'autre part, à ce qu'elle est subordonnée à une condition de réciprocité dont la réalisation peut varier selon le comportement du ou des États signataires du traité et le moment où doit s'apprécier le respect de cette condition »[\\[40]](#cite_note-IVG-42).\n\n\nPar\\-là, le Conseil constitutionnel en déduit qu'une loi contraire à un traité international n'est pas nécessairement contraire à la Constitution, ce qui implique qu'« il n'appartient pas au Conseil constitutionnel, lorsqu'il est saisi en application de l'article 61 de la Constitution, d'examiner la conformité d'une loi aux stipulations d'un traité ou d'un accord international »[\\[40]](#cite_note-IVG-42).\n\n\nToutefois, si le Conseil constitutionnel refuse d'étudier la conformité d'une loi à un traité international, il vérifie qu'une loi ne méconnaît pas directement l'article 55, par exemple en restreignant son champ d'application. Ainsi, dans sa décision n°86\\-216 DC du 3 septembre 1986, il censure une disposition qui considère que l'article 55 ne s'applique pas aux traités et engagements internationaux non soumis à la ratification (voir l'[article 53 de la Constitution](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") pour les traités et engagements internationaux soumis ou non à la ratification)[\\[41]](#cite_note-43).\n\n\n\n### Le contrôle de conventionnalité des lois par les juridictions ordinaires\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Le contrôle de conventionnalité des lois par les juridictions ordinaires\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Le contrôle de conventionnalité des lois par les juridictions ordinaires\")]\nDès lors, ce sont les juridictions de droit commun qui se sont saisies de la question du contrôle de conventionnalité. La [Cour de cassation](/wiki/Cour_de_cassation_(France) \"Cour de cassation (France)\") a accepté de mener un tel contrôle dès le 24 mai 1975 avec l'[arrêt Jacques Vabre](/wiki/Arr%C3%AAt_Jacques_Vabre \"Arrêt Jacques Vabre\"). Toutefois, le [Conseil d'État](/wiki/Conseil_d%27%C3%89tat_(France) \"Conseil d'État (France)\"), la cour suprême de l'[ordre administratif en France](/wiki/Ordre_administratif_en_France \"Ordre administratif en France\") a rejeté cette possibilité, s'appuyant sur la jurisprudence dégagée dans l'arrêt [Syndicat général des fabricants de semoule de France](/wiki/Jurisprudence_des_semoules \"Jurisprudence des semoules\") rendu le 1er mars 1968. De plus, le Conseil constitutionnel ne remet pas en cause sa décision « IVG », ainsi refuse d'opérer à un contrôle de conformité de la loi vis\\-à\\-vis de la convention internationale (le Conseil constitutionnel accepte toutefois de procéder à un tel contrôle lorsqu'il statue comme juge électoral, depuis sa décision n° 88\\-1082/1117 AN du 21 octobre 1988[\\[42]](#cite_note-44),[\\[43]](#cite_note-45),[\\[44]](#cite_note-46),[\\[45]](#cite_note-47)). D'autre part, le conseil constitutionnel renvoie cette compétence au juge ordinaire[\\[46]](#cite_note-48).\n\n\nFinalement, la haute juridiction administrative accepte de revenir sur sa jurisprudence dans son [arrêt Nicolo](/wiki/Arr%C3%AAt_Nicolo \"Arrêt Nicolo\") du 20 octobre 1989[\\[47]](#cite_note-49). Il convient de préciser que les deux juridictions acceptaient déjà de contrôler la conventionnalité d'une loi antérieure à une convention internationale, la difficulté résidait en matière de lois postérieures à une convention.\n\n\nIl convient de préciser que le contrôle de conventionnalité des lois en matière de conventions fiscales est particulier. En effet, conformément au principe de la subsidiarité des conventions fiscales, quand une mesure interne est susceptible d'être contraire à de telles conventions, il convient d'abord, pour le juge, de s'intéresser à la compatibilité entre cette mesure et la loi interne. Si ces deux normes sont compatibles, alors le juge accepte de contrôler la conventionnalité de la loi par rapport à la convention fiscale. En définitive, les règles de droit interne ont la priorité sur les règles conventionnelles tout en ne primant pas sur ces dernières[\\[48]](#cite_note-50). Ce principe a été appliqué par le Conseil d'État sans son arrêt Schneider Electric de 2002 :\n\n\n« Considérant que si une convention bilatérale conclue en vue d'éviter les doubles impositions peut, en vertu de l'article 55 de la Constitution, conduire à écarter, sur tel ou tel point, la loi fiscale nationale, elle ne peut pas, par elle\\-même, directement servir de base légale à une décision relative à l'imposition ; que, par suite, il incombe au juge de l'impôt, lorsqu'il est saisi d'une contestation relative à une telle convention, de se placer d'abord au regard de la loi fiscale nationale pour rechercher si, à ce titre, l'imposition contestée a été valablement établie et, dans l'affirmative, sur le fondement de quelle qualification ; qu'il lui appartient ensuite, le cas échéant, en rapprochant cette qualification des stipulations de la convention, de déterminer \\- en fonction des moyens invoqués devant lui ou même, s'agissant de déterminer le champ d'application de la loi, d'office \\- si cette convention fait ou non obstacle à l'application de la loi fiscale »[\\[49]](#cite_note-51).\n\n\nLe contrôle de la conventionnalité des lois par rapport aux conventions a aussi soulevé le problème de l'interprétation de ces derniers. Longtemps, le juge a procédé à une question préjudicielle au [ministère des Affaires étrangères](/wiki/Minist%C3%A8re_des_Affaires_%C3%A9trang%C3%A8res_(France) \"Ministère des Affaires étrangères (France)\") en cas de doute sur le sens des stipulations du traité. Cela signifie qu'il demandait au ministère de lui indiquer quel sens il fallait adopter, en vertu du fait qu'étant chargé des négociations des traités, il était censé être le mieux informé. Toutefois, les deux ordres de juridiction sont revenus sur cette jurisprudence avec l'arrêt GISTI de 1990 du Conseil d'État et l'arrêt Banque africaine de développement de [1995](/wiki/1995 \"1995\") de la Cour de cassation. Dans le même ordre d'idées, le juge accepte aussi de contrôler la réalité de l'application par la ou les autre(s) partie(s), tout en se réservant la possibilité de demander l'avis du ministère des Affaires étrangères (Conseil d'État, 2011, Cherriet et Benseghir).\n\n\n\n## Droit constitutionnel comparé\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=7 \"Modifier la section : Droit constitutionnel comparé\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=7 \"Modifier le code source de la section : Droit constitutionnel comparé\")]\nLes constitutions respectives d'États d'[Afrique francophone](/wiki/Afrique_francophone \"Afrique francophone\") comportent un article dont les dispositions sont « sinon\nstrictement identiques, du moins très proches » de celles de l'article 55[\\[50]](#cite_note-Ndiffo_Kemetio2021155-52). C'est le cas des États suivants[\\[51]](#cite_note-Ndiffo_Kemetio2021155,_<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"note(s)\"_>n.</abbr>&nbsp;101</span>-53) : le [Bénin](/wiki/B%C3%A9nin \"Bénin\")[\\[N 3]](#cite_note-54) ; le [Cameroun](/wiki/Cameroun \"Cameroun\")[\\[N 4]](#cite_note-55) ; la [Côte d'Ivoire](/wiki/C%C3%B4te_d%27Ivoire \"Côte d'Ivoire\")[\\[N 5]](#cite_note-56) ; le [Congo](/wiki/R%C3%A9publique_du_Congo \"République du Congo\")[\\[N 6]](#cite_note-57) ; le [Mali](/wiki/Mali \"Mali\")[\\[N 7]](#cite_note-58) ; le [Niger](/wiki/Niger \"Niger\")[\\[N 8]](#cite_note-59) ; la [République centrafricaine](/wiki/R%C3%A9publique_centrafricaine \"République centrafricaine\")[\\[N 9]](#cite_note-60) ; la [République démocratique du Congo](/wiki/R%C3%A9publique_d%C3%A9mocratique_du_Congo \"République démocratique du Congo\")[\\[N 10]](#cite_note-61) ; le [Sénégal](/wiki/S%C3%A9n%C3%A9gal \"Sénégal\")[\\[N 11]](#cite_note-62) ; le [Tchad](/wiki/Tchad \"Tchad\")[\\[N 12]](#cite_note-63).\n\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=8 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=8 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n### Notes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=9 \"Modifier la section : Notes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=9 \"Modifier le code source de la section : Notes\")]\n1. [↑](#cite_ref-12) Sous la [IIIe République](/wiki/Troisi%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Troisième République (France)\"), l'introduction, dans l'ordre juridique interne, d'un traité ratifié et signé s'effectuait par un « décret de promulgation » pris par le président de la République[\\[10]](#cite_note-Kamara2011106<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"1\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">I</span></abbr>.A.1</span>-10). Sous la [IVe République](/wiki/Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Quatrième République (France)\"), après l'entrée en vigueur de la [Constitution du 27 octobre 1946](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_27_octobre_1946 \"Constitution française du 27 octobre 1946\") dont l'article 26 supprime l'exigence d'une promulgation des traités, la pratique des « décrets de promulgation » des traités a été abandonnée[\\[11]](#cite_note-Kamara2011107,_<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"note(s)\"_>n.</abbr>&nbsp;15</span><span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"1\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">I</span></abbr>.A.1</span>-11).\n2. [↑](#cite_ref-21) Dans sa décision no 98\\-408 DC du 22 janvier 1999 (« Traité portant statut de la Cour pénale internationale »), le Conseil constitutionnel emploie lui\\-même l'expression « réserve de réciprocité » pour qualifier les dispositions finales de l'article 55[\\[19]](#cite_note-Cayla1999<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"note(s)\"_>n.</abbr>&nbsp;21</span>-20).\n3. [↑](#cite_ref-54) République du Bénin, [constitution du 11 décembre 1990](/wiki/Constitution_du_B%C3%A9nin \"Constitution du Bénin\"), art. 147.\n4. [↑](#cite_ref-55) République du Cameroun, [constitution du 2 juin 1972](/wiki/Constitution_du_Cameroun \"Constitution du Cameroun\"), art. 45.\n5. [↑](#cite_ref-56) [IIIe République](/wiki/Troisi%C3%A8me_R%C3%A9publique_(C%C3%B4te_d%27Ivoire) \"Troisième République (Côte d'Ivoire)\") de Côte d'Ivoire, [constitution du 8 novembre 2016](/wiki/Constitution_ivoirienne_de_2016 \"Constitution ivoirienne de 2016\"), art. 123.\n6. [↑](#cite_ref-57) République du Congo, constitution, art. 176.\n7. [↑](#cite_ref-58) République du Mali, constitution, art. 116.\n8. [↑](#cite_ref-59) VIIe République du Niger, [constitution](/wiki/Constitution_du_Niger \"Constitution du Niger\") du 25 novembre 2010, art. 171.\n9. [↑](#cite_ref-60) République centrafricaine, constitution, art. 72.\n10. [↑](#cite_ref-61) République démocratique du Congo, constitution, art. 151.\n11. [↑](#cite_ref-62) République du Sénégal, [constitution](/wiki/Constitution_du_S%C3%A9n%C3%A9gal \"Constitution du Sénégal\"), art. 79.\n12. [↑](#cite_ref-63) République du Tchad, constitution, art. 225.\n\n\n### Références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=10 \"Modifier la section : Références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=10 \"Modifier le code source de la section : Références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) [Article 55 de la Constitution du 4 octobre 1958, sur Légifrance](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006071194#0)\n2. [↑](#cite_ref-Ponthoreau201916<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"2\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">II</span></abbr>.2.1</span>_2-0) [Ponthoreau 2019](#Ponthoreau2019), § II.2\\.1, p. 16\\.\n3. [↑](#cite_ref-Decaux2010490-491_3-0) [Decaux 2010](#Decaux2010), p. 490\\-491\\.\n4. ↑ [a](#cite_ref-Berranger1995164_4-0) [b](#cite_ref-Berranger1995164_4-1) et [c](#cite_ref-Berranger1995164_4-2) [Berranger 1995](#Berranger1995), p. 164\\.\n5. [↑](#cite_ref-Maugüé200361_5-0) [Maugüé 2003](#Maugüé2003), p. 61\\.\n6. [↑](#cite_ref-Ponthoreau201923<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"2\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">II</span></abbr>.4.1</span>_6-0) [Ponthoreau 2019](#Ponthoreau2019), § II.4\\.1, p. 23\\.\n7. [↑](#cite_ref-Maugüé63_7-0) [Maugüé](#Maugüé), p. 63\\.\n8. [↑](#cite_ref-Maugüé200363_8-0) [Maugüé 2003](#Maugüé2003), p. 63\\.\n9. [↑](#cite_ref-Maugüé200365_9-0) [Maugüé 2003](#Maugüé2003), p. 65\\.\n10. [↑](#cite_ref-Kamara2011106<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"1\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">I</span></abbr>.A.1</span>_10-0) [Kamara 2011](#Kamara2011), § I.A.1, p. 106\\.\n11. [↑](#cite_ref-Kamara2011107,_<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"note(s)\"_>n.</abbr>&nbsp;15</span><span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"paragraphe(s)\"_>§</abbr>&nbsp;<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"1\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">I</span></abbr>.A.1</span>_11-0) [Kamara 2011](#Kamara2011), § I.A.1, p. 107, n. 15.\n12. ↑ [a](#cite_ref-Favoreu_2021Favoreau_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2021<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;213_13-0) et [b](#cite_ref-Favoreu_2021Favoreau_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2021<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;213_13-1) [Favoreau *et al.* 2021](#Favoreu_2021), no 213\\.\n13. ↑ [a](#cite_ref-Favoreu1992555_14-0) et [b](#cite_ref-Favoreu1992555_14-1) [Favoreu 1992](#Favoreu1992), p. 555\\.\n14. [↑](#cite_ref-15) France., Guillaume, Marc, 1964\\- ..., Vedel, Georges, 1910\\-2002\\. et Normandie roto impr.), La Constitution, Éditions Points, dl 2019 ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-7578\\-7976\\-4](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7578-7976-4 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7578-7976-4\") et [2\\-7578\\-7976\\-6](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-7578-7976-6 \"Spécial:Ouvrages de référence/2-7578-7976-6\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [1122841782](https://worldcat.org/fr/title/1122841782), [lire en ligne](https://www.worldcat.org/oclc/1122841782))\n15. [↑](#cite_ref-Bougrab2005<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;24_16-0) [Bougrab 2005](#Bougrab2005), no 24\\.\n16. [↑](#cite_ref-ConstantinescoJaqué1985202_17-0) [Constantinesco et Jaqué 1985](#ConstantinescoJaqué1985), p. 202\\.\n17. ↑ [a](#cite_ref-Gohin2002509_18-0) [b](#cite_ref-Gohin2002509_18-1) et [c](#cite_ref-Gohin2002509_18-2) [Gohin 2002](#Gohin2002), p. 509\\.\n18. [↑](#cite_ref-Nguyen1975860_19-0) [Nguyen 1975](#Nguyen1975), p. 860\\.\n19. [↑](#cite_ref-Cayla1999<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"note(s)\"_>n.</abbr>&nbsp;21</span>_20-0) [Cayla 1999](#Cayla1999), n. 21.\n20. [↑](#cite_ref-22) « [Conseil d'État, Assemblée, du 30 octobre 1998, 200286 200287, publié au recueil Lebon](http://www.legifrance.gouv.fr/affichJuriAdmin.do?idTexte=CETATEXT000008008495) », Légifrance (consulté le 20 octobre 2015)\n21. ↑ [a](#cite_ref-Sauvé2016<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"1\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">I</span></abbr>,_A_23-0) [b](#cite_ref-Sauvé2016<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"1\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">I</span></abbr>,_A_23-1) et [c](#cite_ref-Sauvé2016<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"1\"_><span_class=\"romain\"_style=\"text-transform:uppercase\">I</span></abbr>,_A_23-2) [Sauvé 2016](#Sauvé2016), I, A.\n22. [↑](#cite_ref-Sauvé2016<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"note(s)\"_>n.</abbr>&nbsp;11</span>_24-0) [Sauvé 2016](#Sauvé2016), n. 11.\n23. [↑](#cite_ref-Sauvé2016<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"note(s)\"_>n.</abbr>&nbsp;12</span>_25-0) [Sauvé 2016](#Sauvé2016), n. 12.\n24. [↑](#cite_ref-NavigatorCE_1965_26-0) [CE 1965](#Navigator).\n25. [↑](#cite_ref-Sauvé2016<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"note(s)\"_>n.</abbr>&nbsp;13</span>_27-0) [Sauvé 2016](#Sauvé2016), n. 13.\n26. [↑](#cite_ref-BlotzheimCE_1998_28-0) [CE 1998](#Blotzheim).\n27. ↑ [a](#cite_ref-RicciLombard202123<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;26_29-0) [b](#cite_ref-RicciLombard202123<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;26_29-1) et [c](#cite_ref-RicciLombard202123<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;26_29-2) [Ricci et Lombard 2021](#RicciLombard2021), no 26, p. 23\\.\n28. [↑](#cite_ref-Lebreton200918,_<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"colonne(s)\"_>col.</abbr>&nbsp;1</span>_30-0) [Lebreton 2009](#Lebreton2009), p. 18, col. 1.\n29. ↑ [a](#cite_ref-Lebreton2023<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;34_31-0) et [b](#cite_ref-Lebreton2023<abbr_class=\"abbr\"_title=\"numéro\">n<sup>o</sup></abbr>&nbsp;34_31-1) [Lebreton 2023](#Lebreton2023), no 34\\.\n30. [↑](#cite_ref-Jacques_VabreCass._1975_32-0) [Cass. 1975](#Jacques_Vabre).\n31. [↑](#cite_ref-Val-d'OiseCC_1988_33-0) [CC 1988](#Val-d'Oise).\n32. [↑](#cite_ref-NicoloCE_1989_34-0) [CE 1989](#Nicolo).\n33. [↑](#cite_ref-BlancCE_2016_35-0) [CE 2016](#Blanc).\n34. ↑ [a](#cite_ref-Toulemonde_2022Toulemonde_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2022117_36-0) [b](#cite_ref-Toulemonde_2022Toulemonde_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2022117_36-1) [c](#cite_ref-Toulemonde_2022Toulemonde_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2022117_36-2) [d](#cite_ref-Toulemonde_2022Toulemonde_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2022117_36-3) et [e](#cite_ref-Toulemonde_2022Toulemonde_''<abbr_class=\"abbr_\"_title=\"et_alii_(«_et_d’autres_»)\"_lang=\"la\">et_al.</abbr>''_2022117_36-4) [Toulemonde *et al.* 2022](#Toulemonde_2022), p. 117\\.\n35. [↑](#cite_ref-BoisdetCE_1990_37-0) [CE 1990](#Boisdet).\n36. [↑](#cite_ref-RothmansCE_1992_38-0) [CE 1992](#Rothmans).\n37. [↑](#cite_ref-SNIPCE_2001_39-0) [CE 2001](#SNIP).\n38. [↑](#cite_ref-AquaroneCE_1997_40-0) [CE 1997](#Aquarone).\n39. [↑](#cite_ref-PaulinCE_2000_41-0) [CE 2000](#Paulin).\n40. ↑ [a](#cite_ref-IVG_42-0) [b](#cite_ref-IVG_42-1) [c](#cite_ref-IVG_42-2) et [d](#cite_ref-IVG_42-3) « [Décision n° 74\\-54 DC du 15 janvier 1975](http://www.conseil-constitutionnel.fr/conseil-constitutionnel/francais/les-decisions/1975/74-54-dc/decision-n-74-54-dc-du-15-janvier-1975.7423.html) », Conseil constitutionnel (consulté le 20 octobre 2015)\n41. [↑](#cite_ref-43) « [Décision n° 86\\-216 DC du 03 septembre 1986](http://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/1986/86216DC.htm) », Conseil constitutionnel (consulté le 20 octobre 2015)\n42. [↑](#cite_ref-44) « [décision n° 88\\-1082/1117 AN du 21 octobre 1988](http://www.conseil-constitutionnel.fr/conseil-constitutionnel/francais/les-decisions/acces-par-date/decisions-depuis-1959/1988/88-1082/1117-an/decision-n-88-1082-1117-an-du-21-octobre-1988.110532.html) », Conseil constitutionnel (consulté le 20 octobre 2015)\n43. [↑](#cite_ref-45) [Marceau Long](/wiki/Marceau_Long \"Marceau Long\"), [Prosper Weil](/wiki/Prosper_Weil \"Prosper Weil\"), [Guy Braibant](/wiki/Guy_Braibant \"Guy Braibant\"), [Pierre Delvolvé](/wiki/Pierre_Delvolv%C3%A9 \"Pierre Delvolvé\") et [Bruno Genevois](/wiki/Bruno_Genevois \"Bruno Genevois\"), Les grands arrêts de la jurisprudence administrative, [Dalloz](/wiki/Dalloz \"Dalloz\"), coll. « Grands arrêts », 2023, 24e éd., p. 597\n44. [↑](#cite_ref-46) [Henri Capitant](/wiki/Henri_Capitant \"Henri Capitant\"), [Yves Lequette](/wiki/Yves_Lequette \"Yves Lequette\") et [François Terré](/wiki/Fran%C3%A7ois_Terr%C3%A9 \"François Terré\"), Les grands arrêts de la jurisprudence civile, tome 1 : Introduction, personnes famille, biens, [Dalloz](/wiki/Dalloz \"Dalloz\"), coll. « Grands arrêts », 2015, 13e éd., p. 42\n45. [↑](#cite_ref-47) [Marc Guillaume](/wiki/Marc_Guillaume_(haut_fonctionnaire) \"Marc Guillaume (haut fonctionnaire)\"), « Question prioritaire de constitutionnalité et Convention européenne des droits de l'homme », *Nouveaux cahiers du Conseil constitutionnel*,‎ 2011 ([lire en ligne](https://www.conseil-constitutionnel.fr/nouveaux-cahiers-du-conseil-constitutionnel/question-prioritaire-de-constitutionnalite-et-convention-europeenne-des-droits-de-l-homme) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png))\n46. [↑](#cite_ref-48) [Long *et al.* 2013](#LongWeilBraibantDelvolvé2013), p. 658\n47. [↑](#cite_ref-49) « [Conseil d'État, Assemblée, du 20 octobre 1989, 108243, publié au recueil Lebon](http://www.legifrance.gouv.fr/affichJuriAdmin.do?idTexte=CETATEXT000007742504) », Légifrance (consulté le 20 octobre 2015)\n48. [↑](#cite_ref-50) Alexandra Clouté, « [Le principe de subsidiarité des conventions fiscales internationales](http://www.lepetitjuriste.fr/wp-content/uploads/2011/11/Le%20principe%20de%20subsidiarit%C3%A9%20des%20conventions%20fiscales%20internationales%20-%20Alexandra%20Clout%C3%A9.pdf) », École de droit de la Sorbonne (consulté le 20 octobre 2015)\n49. [↑](#cite_ref-51) « [Conseil d'État, Assemblée, du 28 juin 2002, 232276, publié au recueil Lebon](http://www.legifrance.gouv.fr/affichJuriAdmin.do?idTexte=CETATEXT000008092462) », Légifrance (consulté le 20 octobre 2015)\n50. [↑](#cite_ref-Ndiffo_Kemetio2021155_52-0) [Ndiffo Kemetio 2021](#Ndiffo_Kemetio2021), p. 155\\.\n51. [↑](#cite_ref-Ndiffo_Kemetio2021155,_<span_class=\"nowrap\"><abbr_class=\"abbr_\"_title=\"note(s)\"_>n.</abbr>&nbsp;101</span>_53-0) [Ndiffo Kemetio 2021](#Ndiffo_Kemetio2021), p. 155, n. 101.\n\n\n## Voir aussi\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=11 \"Modifier la section : Voir aussi\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=11 \"Modifier le code source de la section : Voir aussi\")]\n### Bibliographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=12 \"Modifier la section : Bibliographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=12 \"Modifier le code source de la section : Bibliographie\")]\n* \\[Berranger 1995] Thibaut de Berranger (préf. Jean Boulouis), Constitutions nationales et construction communautaire : essai d'approche comparative sur certains aspects constitutionnels nationaux de l'intégration européenne, Paris, [LGDJ](/wiki/Librairie_g%C3%A9n%C3%A9rale_de_droit_et_de_jurisprudence \"Librairie générale de droit et de jurisprudence\"), coll. « Bibliothèque de droit public » (no 178\\), juin 1995, 1re éd., XIX\\-564 p., 16 × 24 cm ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [2\\-275\\-00295\\-2](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-275-00295-2 \"Spécial:Ouvrages de référence/2-275-00295-2\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9782275002958](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782275002958 \"Spécial:Ouvrages de référence/9782275002958\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [32826066](https://worldcat.org/fr/title/32826066), [BNF](/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France \"Bibliothèque nationale de France\") [37701866](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb37701866x.public), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [003686507](https://www.sudoc.fr/003686507), [présentation en ligne](https://www.lgdj.fr/constitutions-nationales-et-construction-communautaire-9782275002958.html), [lire en ligne](//books.google.com/books?id=q-1NAQAAIAAJ)).\n* \\[Bougrab 2005] [Jeannette Bougrab](/wiki/Jeannette_Bougrab \"Jeannette Bougrab\"), « La contribution de François Luchaire à l'élaboration de la Constitution du 4 octobre 1958 », dans [Jeannette Bougrab](/wiki/Jeannette_Bougrab \"Jeannette Bougrab\") et [Didier Maus](/wiki/Didier_Maus \"Didier Maus\") (dir.), François Luchaire, un républicain au service de la République : liber amicorum, Paris, [la Sorbonne](/wiki/Universit%C3%A9_Panth%C3%A9on-Sorbonne \"Université Panthéon-Sorbonne\"), coll. « De Republica » (no 7\\), avril 2005, 1re éd., 383 p., 16 × 24 cm ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-85944\\-515\\-7](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-85944-515-7 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-85944-515-7\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9782859445157](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782859445157 \"Spécial:Ouvrages de référence/9782859445157\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [470272310](https://worldcat.org/fr/title/470272310), [BNF](/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France \"Bibliothèque nationale de France\") [39978149](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb399781495.public), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.4000/books.psorbonne.105770](https://dx.doi.org/10.4000/books.psorbonne.105770), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [08809538X](https://www.sudoc.fr/08809538X), [présentation en ligne](http://www.editionsdelasorbonne.fr/fr/livre/?GCOI=28405100930920), [lire en ligne](https://books.openedition.org/psorbonne/105890) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png)), 2e partie, chap. 4, p. 141\\-158.\n* \\[Cayla 1999] Olivier Cayla, « Lire l'article 55 : comment comprendre un texte établissant une hiérarchie des normes comme étant lui\\-même le texte d'une norme ? », *Les cahiers du Conseil constitutionnel*, no 7 : « La Constitution, le traité et la loi : contributions au débat sur la hiérarchie des normes / Autriche »,‎ décembre 1999, p. 77\\-86 ([lire en ligne](https://www.conseil-constitutionnel.fr/nouveaux-cahiers-du-conseil-constitutionnel/lire-l-article-55-comment-comprendre-un-texte-etablissant-une-hierarchie-des-normes-comme-etant-lui) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png)).\n* \\[Constantinesco et Jaqué 1985] [Vlad Constantinesco](/wiki/Vlad_Constantinesco \"Vlad Constantinesco\") et Jean\\-Paul Jaqué, « L'application du droit international et communautaire au regard de la Constitution française », dans Pierre Koenig et Wolfgang Rüfner (éd.), Die Kontrolle der Verfassungsmässigkeit in Frankreich und in der Bundesrepublik Deutschland \\[« Le contrôle de constitutionnalité en France et en République fédérale d'Allemagne »] (acte du colloque coorganisé par le Centre de droit public de la Faculté de droit et des sciences politiques de l'[Université de Strasbourg](/wiki/Universit%C3%A9_de_Strasbourg \"Université de Strasbourg\") et la Faculté de droit de l'[Université de la Sarre](/wiki/Universit%C3%A9_de_la_Sarre \"Université de la Sarre\"), et tenu à Strasbourg les 21 et 22 mai 1982), Cologne, [Carl Heymanns](/wiki/Carl_Heymanns_Verlag \"Carl Heymanns Verlag\"), coll. « Schriftenreihe Annales Universitatis Saraviensis / Rechts\\- und Wirtschaftswissenschaftliche Abteilung » (no 115\\), 1985, 1re éd., 224 p., 21 cm ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [3\\-452\\-20239\\-9](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/3-452-20239-9 \"Spécial:Ouvrages de référence/3-452-20239-9\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9783452202390](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9783452202390 \"Spécial:Ouvrages de référence/9783452202390\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [489850866](https://worldcat.org/fr/title/489850866), [BNF](/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France \"Bibliothèque nationale de France\") [37359330](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb37359330t.public), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [013275151](https://www.sudoc.fr/013275151), [présentation en ligne](https://www.persee.fr/doc/rfsp_0035-2950_1986_num_36_5_394272), [lire en ligne](//books.google.com/books?id=ZwYzAQAAIAAJ)), p. 175\\-213.\n* \\[Dehaussy 2021] Jacques Dehaussy, « Particularités essentielles de la personne morale État et rapports entre ordres étatiques et ordre international : observations critiques sur certaines théories doctrinales et conceptions proposées », *Revue générale de droit international public*, t. 125, no 3,‎ 2021, p. 481\\-540 ([OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [1365193673](https://worldcat.org/fr/title/1365193673), [lire en ligne](http://pedone.info/site/wp-content/uploads/2021/11/RGDIP-2021-3.pdf) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) \\[PDF]).\n* \\[Decaux 2010] Emmanuel Decaux, « Le régime du droit international en droit interne », *Revue internationale de droit comparé*, vol. 62, no 2,‎ avril\\-juin 2010, p. 467\\-505 ([OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [5695342645](https://worldcat.org/fr/title/5695342645), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.3406/ridc.2010\\.19951](https://dx.doi.org/10.3406/ridc.2010.19951), [lire en ligne](https://www.persee.fr/doc/ridc_0035-3337_2010_num_62_2_19951) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) \\[PDF]).\n* \\[Favoreu 1992] [Louis Favoreu](/wiki/Louis_Favoreu \"Louis Favoreu\"), « Le droit international », dans [Louis Favoreu](/wiki/Louis_Favoreu \"Louis Favoreu\"), [Didier Maus](/wiki/Didier_Maus \"Didier Maus\") et [Jean\\-Luc Parodi](/wiki/Jean-Luc_Parodi \"Jean-Luc Parodi\") (dir.), L'écriture de la Constitution de 1958 (actes du colloque du XXXe anniversaire de la Constitution du 4 octobre 1958, coorganisé par l'[Association française de science politique](/wiki/Association_fran%C3%A7aise_de_science_politique \"Association française de science politique\") et l'[Association française des constitutionnalistes](/wiki/Association_fran%C3%A7aise_de_droit_constitutionnel \"Association française de droit constitutionnel\"), et tenu à Aix\\-en\\-Provence du 8 au 10 septembre 1988), Aix\\-en\\-Provence et Paris, [Presses universitaires d'Aix\\-Marseille](/wiki/Universit%C3%A9_Aix-Marseille-III \"Université Aix-Marseille-III\") et [Économica](/wiki/%C3%89ditions_Economica \"Éditions Economica\"), coll. « Droit public positif » (no 19\\), février 1992, 1re éd., 852 p., 16 × 25 cm ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-7178\\-2354\\-7](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7178-2354-7 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7178-2354-7\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9782717823547](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782717823547 \"Spécial:Ouvrages de référence/9782717823547\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [708323916](https://worldcat.org/fr/title/708323916), [BNF](/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France \"Bibliothèque nationale de France\") [35538503](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb35538503w.public), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [002721112](https://www.sudoc.fr/002721112), [présentation en ligne](https://documentation.insp.gouv.fr/insp/doc/SYRACUSE/131639/l-ecriture-de-la-constitution-de-1958-actes-du-colloque-du-xxxe-anniversaire-aix-en-provence-8-9-10), [lire en ligne](//books.google.com/books?id=G6pBAQAAIAAJ)).\n* \\[Favoreu *et al.* 2021] [Louis Favoreu](/wiki/Louis_Favoreu \"Louis Favoreu\"), Patrick Gaïa, Richard Ghevontian, Jean\\-Louis Mestre, Otto Pfersmann, André Roux et Guy Scoffoni, Droit constitutionnel, Paris, [Dalloz](/wiki/Dalloz \"Dalloz\"), coll. « Précis / droit public – science politique », septembre 2021, 24e éd. (1re éd. octobre 1998), XXVIII\\-1252 p., 14,5 × 21 cm ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-247\\-20758\\-9](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-247-20758-9 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-247-20758-9\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9782247207589](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782247207589 \"Spécial:Ouvrages de référence/9782247207589\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [1270973119](https://worldcat.org/fr/title/1270973119), [BNF](/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France \"Bibliothèque nationale de France\") [46876906](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb468769064.public), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [257426892](https://www.sudoc.fr/257426892), [présentation en ligne](https://www.librairiedalloz.fr/livre/9782247207589-droit-constitutionnel-edition-2022-louis-favoreu-patrick-gaia-richard-ghevontian-jean-louis-mestre-otto-pfersmann-andre-roux/), [lire en ligne](//books.google.com/books?id=NaTXEAAAQBAJ)).\n* \\[Jobart 2005] Jean\\-Charles Jobart, « Le droit constitutionnel international », dans Henry Roussillon, Xavier Bioy et Stéphane Mouton (dir.), Les nouveaux objets du droit constitutionnel, Toulouse, Presses de l'Université des sciences sociales, coll. « Publications du Centre d'études et de recherches constitutionnelles et politiques », novembre 2005, 1re éd., 409 p., 14 × 21 cm ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [2\\-915699\\-19\\-4](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-915699-19-4 \"Spécial:Ouvrages de référence/2-915699-19-4\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9782915699197](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782915699197 \"Spécial:Ouvrages de référence/9782915699197\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [470467685](https://worldcat.org/fr/title/470467685), [BNF](/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France \"Bibliothèque nationale de France\") [40181816](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb401818164.public), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [099595001](https://www.sudoc.fr/099595001), [présentation en ligne](https://www.ut-capitole.fr/accueil/recherche/publications-de-luniversite/presses-de-luniversite/p-u-s-s-les-nouveaux-objets-du-droit-constitutionnel-1), [lire en ligne](https://publications.ut-capitole.fr/id/eprint/4597/1/Roussillon_4597.pdf) \\[PDF]), 3e partie, chap. 4, p. 303\\-375.\n* \\[Gohin 2002] Olivier Gohin, « Construction européenne et Constitution française : l'apport de Michel Debré », *[Revue française de droit constitutionnel](/wiki/Revue_fran%C3%A7aise_de_droit_constitutionnel \"Revue française de droit constitutionnel\")*, no 53,‎ septembre 2002, p. 503\\-513 ([OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [7293617272](https://worldcat.org/fr/title/7293617272), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.3917/rfdc.051\\.0503](https://dx.doi.org/10.3917/rfdc.051.0503), [lire en ligne](https://www.cairn.info/revue-francaise-de-droit-constitutionnel-2002-3-page-503.htm) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png)).\n* \\[Kamara 2011] Mactar Kamara, « De l'applicabilité du droit international des droits de l'homme dans l'ordre juridique interne », *Anuario colombiano de derecho internacional*, vol. 4, no 0,‎ décembre 2011, p. 97\\-162 ([OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [7180104802](https://worldcat.org/fr/title/7180104802), [résumé](https://doaj.org/article/a015cf34883d4b339b1547bf3a44de0b), [lire en ligne](https://revistas.urosario.edu.co/index.php/acdi/article/view/2051/1818) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) \\[PDF]).\n* \\[Kiss 1960] [Alexandre\\-Charles Kiss](/wiki/Alexandre_Kiss \"Alexandre Kiss\"), « Notes de jurisprudence française », *Annuaire français de droit international*, vol. 6,‎ 1960, p. 1031\\-1042 ([OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [754395868](https://worldcat.org/fr/title/754395868), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.3406/afdi.1960\\.946](https://dx.doi.org/10.3406/afdi.1960.946), [lire en ligne](https://www.persee.fr/doc/afdi_0066-3085_1960_num_6_1_946) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) \\[PDF]).\n* \\[Ndiffo Kemetio 2021] Marien Ludovic Ndiffo Kemetio, « Les bases constitutionnelles du droit d'origine externe en Afrique francophone », *Les annales de droit*, no 15,‎ juin 2021, p. 139\\-176 ([DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.4000/add.2157](https://dx.doi.org/10.4000/add.2157), [résumé](https://journals.openedition.org/add/2157?lang=fr#abstract), [lire en ligne](https://journals.openedition.org/add/pdf/2024) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) \\[PDF]).\n* \\[Lebreton 2009] [Gilles Lebreton](/wiki/Gilles_Lebreton \"Gilles Lebreton\"), « Critique de la *Déclaration universelle des droits de l'homme* », *Cahier de la recherche sur les droits fondamentaux*, no 7 : « L'universalisme des droits en question(s) : la *Déclaration universelle des droits de l'homme*, 60 ans après »,‎ 2009, p. 17\\-22 ([OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [8881883378](https://worldcat.org/fr/title/8881883378), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.4000/crdf.6652](https://dx.doi.org/10.4000/crdf.6652), [lire en ligne](https://journals.openedition.org/crdf/pdf/6652) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) \\[PDF]).\n* \\[Lebreton 2023] [Gilles Lebreton](/wiki/Gilles_Lebreton \"Gilles Lebreton\"), Droit administratif général, Paris – La Défense, [Dalloz](/wiki/Dalloz \"Dalloz\"), coll. « Cours / droit public », septembre 2023, 12e éd. (1re éd. octobre 1996), VII\\-629 p., 15 × 21,4 cm ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-247\\-22692\\-4](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-247-22692-4 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-247-22692-4\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9782247226924](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782247226924 \"Spécial:Ouvrages de référence/9782247226924\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [1398459470](https://worldcat.org/fr/title/1398459470), [BNF](/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France \"Bibliothèque nationale de France\") [47327182](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb47327182h.public), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [272124052](https://www.sudoc.fr/272124052), [présentation en ligne](https://www.librairiedalloz.fr/livre/9782247226924-droit-administratif-general-12e-edition-gilles-lebreton/), [lire en ligne](//books.google.com/books?id=QH7aEAAAQBAJ)).\n* M. Long, P. Weil, G. Braibant, P. Delvolvé et B. Genevois, Les grands arrêts de la jurisprudence administrative, Paris, Dalloz, 2013, 1033 p. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-247\\-12748\\-1](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-247-12748-1 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-247-12748-1\"), [BNF](/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France \"Bibliothèque nationale de France\") [43660972](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb43660972h.public)).\n* \\[Maugüé 2003] [Christine Maugüé](/wiki/Christine_Maug%C3%BC%C3%A9 \"Christine Maugüé\"), « Le Conseil constitutionnel et le droit supranational », *[Pouvoirs](/wiki/Pouvoirs_(revue) \"Pouvoirs (revue)\")*, no 105 : « Le Conseil constitutionnel »,‎ avril 2003, p. 53\\-71 ([OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [7293717226](https://worldcat.org/fr/title/7293717226), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.3917/pouv.105\\.0053](https://dx.doi.org/10.3917/pouv.105.0053), [résumé](https://www.cairn.info/revue-pouvoirs-2003-2-page-53.htm?contenu=resume), [lire en ligne](https://revue-pouvoirs.fr/wp-content/uploads/pdfs_articles/105Pouvoirs_p53-72_Conseil_et_droit_supranational.pdf) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) \\[PDF]).\n* \\[Nguyen 1975] [Nguyen Quoc Dinh](/wiki/Nguyen_Quoc_Dinh \"Nguyen Quoc Dinh\"), « La jurisprudence française actuelle et le contrôle de la conformité des lois aux traités », *Annuaire français de droit international*, vol. 21,‎ 1975, p. 859\\-887 ([OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [4650505181](https://worldcat.org/fr/title/4650505181), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.3406/afdi.1975\\.2362](https://dx.doi.org/10.3406/afdi.1975.2362)).\n* \\[Ponthoreau 2019] Marie\\-Claire Ponthoreau, La ratification des traités internationaux, une perspective de droit comparé : France, Bruxelles, [Office des publications de l'Union européenne](/wiki/Office_des_publications_de_l%27Union_europ%C3%A9enne \"Office des publications de l'Union européenne\"), [Parlement européen](/wiki/Parlement_europ%C3%A9en \"Parlement européen\"), service de recherche, coll. « Étude / Bibliothèque de droit comparé », juin 2019, 1re éd., VI\\-61 p. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-92\\-846\\-4990\\-7](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-92-846-4990-7 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-92-846-4990-7\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9789284649907](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9789284649907 \"Spécial:Ouvrages de référence/9789284649907\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [1107466308](https://worldcat.org/fr/title/1107466308), [DOI](/wiki/Digital_Object_Identifier \"Digital Object Identifier\") [10\\.2861/449232](https://dx.doi.org/10.2861/449232), [présentation en ligne](https://op.europa.eu/fr/publication-detail/-/publication/d4c1afe7-a2be-11e9-9d01-01aa75ed71a1), [lire en ligne](https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2019/637963/EPRS_STU(2019)637963_FR.pdf) ![Accès libre](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png) \\[PDF]).\n* \\[Ricci et Lombard 2021] [Jean\\-Claude Ricci](/wiki/Jean-Claude_Ricci \"Jean-Claude Ricci\") et Frédéric Lombard, Droit administratif général, Vanves, [Hachette supérieur](/wiki/Hachette_Livre \"Hachette Livre\"), coll. « HU / droit », septembre 2021, 8e éd. (1re éd. août 2005), 308 p., 17 × 24 cm ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-01\\-715155\\-5](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-01-715155-5 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-01-715155-5\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9782017151555](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782017151555 \"Spécial:Ouvrages de référence/9782017151555\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [1269614815](https://worldcat.org/fr/title/1269614815), [BNF](/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France \"Bibliothèque nationale de France\") [46866083](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb46866083w.public), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [257363599](https://www.sudoc.fr/257363599), [présentation en ligne](https://www.hachette.fr/livre/droit-administratif-hu-droit-9782017151555), [lire en ligne](//books.google.com/books?id=mLg8EAAAQBAJ)).\n* \\[Toulemonde *et al.* 2022] Gilles Toulemonde (dir.), Amandine Blandin, Aurélien Baudu et Stéphane Bracq, Le droit public aux concours : droit constitutionnel, droit administratif, droit des finances publiques, organisations européennes, Paris, [la Documentation française](/wiki/La_Documentation_fran%C3%A7aise \"La Documentation française\"), coll. « Formation, administration, concours », août 2022, 1re éd., 455 p., 17 × 24 cm ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-11\\-157589\\-9](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-11-157589-9 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-11-157589-9\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9782111575899](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782111575899 \"Spécial:Ouvrages de référence/9782111575899\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [1344388984](https://worldcat.org/fr/title/1344388984), [BNF](/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France \"Bibliothèque nationale de France\") [47082461](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb47082461w.public), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [264146611](https://www.sudoc.fr/264146611), [présentation en ligne](https://www.vie-publique.fr/catalogue/285742-le-droit-public-aux-concours), [lire en ligne](//books.google.com/books?id=KCHyEAAAQBAJ)).\n* \\[Sauvé 2016] [Jean\\-Marc Sauvé](/wiki/Jean-Marc_Sauv%C3%A9 \"Jean-Marc Sauvé\") (vice\\-présidents du Conseil d'État), « Ouverture (discours d') », dans [Conseil d'État](/wiki/Conseil_d%27%C3%89tat_(France) \"Conseil d'État (France)\") (éd.), L'ordre juridique national en prise avec le droit européen et international : questions de souveraineté ? : le regard croisé du Conseil d'État et de la Cour de cassation (acte du colloque coorganisé par le Conseil d'État, section du rapport et des études, et la Cour de cassation, et tenu au Conseil d'État le 10 avril 2015), Paris, [la Documentation française](/wiki/La_Documentation_fran%C3%A7aise \"La Documentation française\"), coll. « Droits et débats » (no 18\\), juillet 2016, 1re éd., 173 p., 16 × 24 cm ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-11\\-010252\\-2](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-11-010252-2 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-11-010252-2\"), [EAN](/wiki/EAN_13 \"EAN 13\") [9782110102522](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782110102522 \"Spécial:Ouvrages de référence/9782110102522\"), [OCLC](/wiki/Online_Computer_Library_Center \"Online Computer Library Center\") [959233990](https://worldcat.org/fr/title/959233990), [BNF](/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France \"Bibliothèque nationale de France\") [45313917](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb45313917t.public), [SUDOC](/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation \"Système universitaire de documentation\") [195302478](https://www.sudoc.fr/195302478), [présentation en ligne](https://www.vie-publique.fr/catalogue/23304-lordre-juridique-national-en-prise-avec-le-droit-europeen-et-international), [lire en ligne](https://www.conseil-etat.fr/publications-colloques/discours-et-interventions/l-ordre-juridique-national-en-prise-avec-le-droit-europeen-et-international-questions-de-souverainete)).\n\n\n### Jurisprudence\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=13 \"Modifier la section : Jurisprudence\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=13 \"Modifier le code source de la section : Jurisprudence\")]\n* \\[Cass. 1975] [Cour de cassation, chambre mixte, 24 mai 1975, *Société des cafés Jacques Vabre*, no 73\\-13\\.556](https://www.legifrance.gouv.fr/juri/id/JURITEXT000006994625).\n* \\[CC 1988] [Conseil constitutionnel, décision no 88\\-1082/1117 AN, 21 octobre 1988, *Assemblé nationale, Val\\-d'Oise (5e circonscription)*](https://www.legifrance.gouv.fr/cons/id/CONSTEXT000017667768).\n* \\[CE 1965] [Conseil d'État, Assemblée, 13 juillet 1965, *société Navigator*, no 05278](https://www.legifrance.gouv.fr/ceta/id/CETATEXT000007637412).\n* \\[CE 1989] [Conseil d'État, Assemblée, 20 octobre 1989, *Nicolo*, no 108243](https://www.legifrance.gouv.fr/ceta/id/CETATEXT000007742504).\n* \\[CE 1990] [Conseil d'État, 24 septembre 1990, *Boisdet*, no 58657](https://www.legifrance.gouv.fr/ceta/id/CETATEXT000007801964).\n* \\[CE 1992] [Conseil d'État, Assemblée, 28 février 1992, *SA Rothmans International France et SA Philip Morris France*, nos 56776 et 56777](https://www.legifrance.gouv.fr/ceta/id/CETATEXT000007815079).\n* \\[CE 1997] [Conseil d'État, Assemblée, 6 juin 1997, *Aquarone*, no 148683](https://www.legifrance.gouv.fr/ceta/id/CETATEXT000007976939).\n* \\[CE 1998] [Conseil d'État, Assemblée, 18 décembre 1998, *SARL du parc d'activités de Blotzheim et SCI Haselaecker*, no 181249](https://www.legifrance.gouv.fr/ceta/id/CETATEXT000007990344).\n* \\[CE 2000] [Conseil d'État, 28 juin 2000, *Paulin*, no 178834](https://www.legifrance.gouv.fr/ceta/id/CETATEXT000008082478).\n* \\[CE 2001] [Conseil d'État, 3 décembre 2001, *Syndicat national de l'industrie pharmaceutique* (SNIP) *et autres*, nos 226514, 226526, 226548, 226553, 226554, 226555, 226556, 226557, 226558, 226569, 226570 et 226571](https://www.legifrance.gouv.fr/ceta/id/CETATEXT000008025148).\n* \\[CE 2016] [Conseil d'État, 6 avril 2016, *M. Blanc et autres*, no 380570](https://www.legifrance.gouv.fr/ceta/id/CETATEXT000032374762).\n\n\n### Articles connexes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=14 \"Modifier la section : Articles connexes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=14 \"Modifier le code source de la section : Articles connexes\")]\n* [Hiérarchie des normes en droit français](/wiki/Hi%C3%A9rarchie_des_normes_en_droit_fran%C3%A7ais \"Hiérarchie des normes en droit français\")\n* [Arrêt Fraisse](/wiki/Arr%C3%AAt_Fraisse \"Arrêt Fraisse\") du 2 juin 2000\n\n\n \n\n\n\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958 \"Modèle:Palette Constitution du 4 octobre 1958\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958&action=edit)[Constitution française du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") ([Ve République](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Cinquième République (France)\")) | | |\n| --- | --- | --- |\n| Sur Wikisource : * [Texte à jour](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"s:Constitution du 4 octobre 1958\") * [Version initiale](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_de_la_France_de_1958_(version_initiale) \"s:Constitution de la France de 1958 (version initiale)\") * [Modifications](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_de_1958_avec_l%E2%80%99ensemble_de_ses_modifications \"s:Constitution française de 1958 avec l’ensemble de ses modifications\") | | |\n| [Bloc de constitutionnalité](/wiki/Bloc_de_constitutionnalit%C3%A9 \"Bloc de constitutionnalité\") | * [Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789](/wiki/D%C3%A9claration_des_droits_de_l%27homme_et_du_citoyen_de_1789 \"Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789\") * [Préambule de 1946](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\") * [Charte de l'environnement](/wiki/Charte_de_l%27environnement \"Charte de l'environnement\") * [Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République](/wiki/Principes_fondamentaux_reconnus_par_les_lois_de_la_R%C3%A9publique \"Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République\") | |\n| Articles | | [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") * [Article 1er](/wiki/Article_premier_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article premier de la Constitution de la Cinquième République française\") | | --- | --- | | I. De la souveraineté | * [2](/wiki/Article_2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [3](/wiki/Article_3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [4](/wiki/Article_4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 4 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | II. Le Président de la République | * [5](/wiki/Article_5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [6](/wiki/Article_6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [7](/wiki/Article_7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 7 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [8](/wiki/Article_8_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 8 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [9](/wiki/Article_9_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 9 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [10](/wiki/Article_10_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 10 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [12](/wiki/Article_12_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 12 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [13](/wiki/Article_13_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 13 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [14](/wiki/Article_14_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 14 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [15](/wiki/Article_15_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 15 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [16](/wiki/Article_16_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 16 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [17](/wiki/Article_17_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 17 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [18](/wiki/Article_18_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 18 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [19](/wiki/Article_19_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 19 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | III. Le Gouvernement | * [20](/wiki/Article_20_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 20 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [21](/wiki/Article_21_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 21 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [22](/wiki/Article_22_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 22 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [23](/wiki/Article_23_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 23 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IV. Le Parlement | * [24](/wiki/Article_24_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 24 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [25](/wiki/Article_25_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 25 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [26](/wiki/Article_26_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 26 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [27](/wiki/Article_27_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 27 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [28](/wiki/Article_28_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 28 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [29](/wiki/Article_29_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 29 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [30](/wiki/Article_30_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 30 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [31](/wiki/Article_31_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [32](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 32 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | V. Des rapports entre le Parlement et le Gouvernement | * [34](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [34‑1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [35](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 35 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [36](/wiki/Article_36_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 36 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37‑1](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [38](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [39](/wiki/Article_39_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [40](/wiki/Article_40_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 40 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [41](/wiki/Article_41_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [42](/wiki/Article_42_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [43](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 43 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [45](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 45 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [46](/wiki/Article_46_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47](/wiki/Article_47_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑1](/wiki/Article_47-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑2](/wiki/Article_47-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [48](/wiki/Article_48_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 48 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [49](/wiki/Article_49_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 49 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50](/wiki/Article_50_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50‑1](/wiki/Article_50-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51](/wiki/Article_51_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑1](/wiki/Article_51-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑2](/wiki/Article_51-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VI. Des traités et accords internationaux | * [52](/wiki/Article_52_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑1](/wiki/Article_53-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑2](/wiki/Article_53-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") * 55 | | VII. Le Conseil constitutionnel | * [56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [57](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 57 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [58](/wiki/Article_58_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [59](/wiki/Article_59_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [60](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61‑1](/wiki/Article_61-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [62](/wiki/Article_62_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 62 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [63](/wiki/Article_63_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 63 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VIII. De l'autorité judiciaire | * [64](/wiki/Article_64_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 64 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [65](/wiki/Article_65_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 65 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66](/wiki/Article_66_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66‑1](/wiki/Article_66-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IX. La Haute Cour | * [67](/wiki/Article_67_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 67 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68](/wiki/Article_68_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | X. De la responsabilité pénale des membres du Gouvernement | * [68‑1](/wiki/Article_68-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑2](/wiki/Article_68-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑3](/wiki/Article_68-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI. Le Conseil économique, social et environnemental | * [69](/wiki/Article_69_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 69 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [70](/wiki/Article_70_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 70 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [71](/wiki/Article_71_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI *bis*. Le Défenseur des droits | * [71‑1](/wiki/Article_71-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XII. Des collectivités territoriales | * [72](/wiki/Article_72_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑1](/wiki/Article_72-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑2](/wiki/Article_72-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑3](/wiki/Article_72-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑4](/wiki/Article_72-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [73](/wiki/Article_73_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 73 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74](/wiki/Article_74_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74‑1](/wiki/Article_74-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75](/wiki/Article_75_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75‑1](/wiki/Article_75-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | [XIII. Dispositions transitoires relatives à la Nouvelle\\-Calédonie](/wiki/Titre_XIII_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Titre XIII de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [76](/wiki/Article_76_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 76 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [77](/wiki/Article_77_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 77 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XIV. De la francophonie et des accords d'association | * [87](/wiki/Article_87_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 87 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88](/wiki/Article_88_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XV. De l'Union européenne | * [88‑1](/wiki/Article_88-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑2](/wiki/Article_88-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑3](/wiki/Article_88-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑4](/wiki/Article_88-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑5](/wiki/Article_88-5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑6](/wiki/Article_88-6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑7](/wiki/Article_88-7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-7 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XVI. De la Révision | * [89](/wiki/Article_89_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 89 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | Articles abrogés | * [De la Communauté (articles 77 à 87\\)](/wiki/Communaut%C3%A9_fran%C3%A7aise_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Communauté française (Cinquième République)\") * [90](/wiki/Article_90_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 90 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [91](/wiki/Article_91_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 91 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [92](/wiki/Article_92_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 92 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [93](/wiki/Article_93_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 93 de la Constitution de la Cinquième République française\") | |\n| * [Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République](/wiki/R%C3%A9visions_constitutionnelles_sous_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République\") * [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") | | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/27px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail du droit français\") [Portail du droit français](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail:Droit français\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/29px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg)](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail de la politique française\") [Portail de la politique française](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail:Politique française\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/MapL.png/24px-MapL.png)](/wiki/Portail:Relations_internationales \"Portail des relations internationales\") [Portail des relations internationales](/wiki/Portail:Relations_internationales \"Portail:Relations internationales\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg/21px-Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg.png)](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail de la Ve République\") [Portail de la Ve République](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail:Cinquième République\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Article\\_55\\_de\\_la\\_Constitution\\_de\\_la\\_Cinquième\\_République\\_française\\&oldid\\=213688562](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinquième_République_française&oldid=213688562) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Article de la Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Article de la Constitution de la Cinquième République française\")\n* [Droit des traités](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Droit_des_trait%C3%A9s \"Catégorie:Droit des traités\")\n* [Politique étrangère de la France](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Politique_%C3%A9trang%C3%A8re_de_la_France \"Catégorie:Politique étrangère de la France\")\n* [Norme](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Norme \"Catégorie:Norme\")\nCatégories cachées : * [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Droit français/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit_fran%C3%A7ais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit français/Articles liés\")\n* [Portail:Droit/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Politique française/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique française/Articles liés\")\n* [Portail:Politique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique/Articles liés\")\n* [Portail:Relations internationales/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Relations_internationales/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Relations internationales/Articles liés\")\n* [Portail:Cinquième République/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinquième République/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 26 mars 2024 à 12:03\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776470
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2056%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776471
https://fr.wikipedia.org/wiki/1961%20au%20Qu%C3%A9bec
1961 au Québec
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Georges-%C3%89mile_Lapalme.jpg/220px-Georges-%C3%89mile_Lapalme.jpg", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/fr/7/7b/CFTM-TV_1969_logo.jpg", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Jeanmarchandgerardpicardrogerprovost_1958.jpg/220px-Jeanmarchandgerardpicardrogerprovost_1958.jpg" ]
[ "28 mars : Jean Lesage annonce son premier remaniement ministériel. L'ancien chef libéral, Georges-Émile Lapalme, devient le premier ministre des Affaires culturelles du Québec.", "19 février : entrée en ondes de Télé-Métropole, le canal 10 de Montréal.", "4 mars : Jean Marchand (à gauche) est élu président de la CSN. Il succède à Roger Mathieu." ]
[ "\n\n\n\n1961 au Québec — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=1961+au+Qu%C3%A9bec \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=1961+au+Qu%C3%A9bec \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=1961+au+Qu%C3%A9bec \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=1961+au+Qu%C3%A9bec \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nÉvénements](#Événements)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Événements\n\n\t+ [1\\.1\n\tJanvier](#Janvier)\n\t+ [1\\.2\n\tFévrier](#Février)\n\t+ [1\\.3\n\tMars](#Mars)\n\t+ [1\\.4\n\tAvril](#Avril)\n\t+ [1\\.5\n\tMai](#Mai)\n\t+ [1\\.6\n\tJuin](#Juin)\n\t+ [1\\.7\n\tJuillet](#Juillet)\n\t+ [1\\.8\n\tAoût](#Août)\n\t+ [1\\.9\n\tSeptembre](#Septembre)\n\t+ [1\\.10\n\tOctobre](#Octobre)\n\t+ [1\\.11\n\tNovembre](#Novembre)\n\t+ [1\\.12\n\tDécembre](#Décembre)\n* [2\nNaissances](#Naissances)\n* [3\nDécès](#Décès)\n* [4\nArticle connexe](#Article_connexe)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Article connexe\n\n\t+ [4\\.1\n\tArticles généraux](#Articles_généraux)\n\t+ [4\\.2\n\tArticles sur l'année 1961 au Québec](#Articles_sur_l'année_1961_au_Québec)\n* [5\nSources et références](#Sources_et_références)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# 1961 au Québec\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2362471#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/1961_au_Qu%C3%A9bec \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:1961_au_Qu%C3%A9bec \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/1961_au_Qu%C3%A9bec)\n* [Modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/1961_au_Qu%C3%A9bec)\n* [Modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/1961_au_Qu%C3%A9bec \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/1961_au_Qu%C3%A9bec \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&oldid=217577381 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=1961_au_Qu%C3%A9bec&id=217577381&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2F1961_au_Qu%25C3%25A9bec)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2F1961_au_Qu%25C3%25A9bec)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2362471 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=1961+au+Qu%C3%A9bec)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n Dans d’autres projets\n \n\n* [Wikimedia Commons](https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:1961_in_Quebec)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n\n\nÉphémérides\n\n\n[Chronologie du Québec](/wiki/Chronologie_du_Qu%C3%A9bec \"Chronologie du Québec\")\n| [1958](/wiki/1958_au_Qu%C3%A9bec \"1958 au Québec\") [1959](/wiki/1959_au_Qu%C3%A9bec \"1959 au Québec\") [1960](/wiki/1960_au_Qu%C3%A9bec \"1960 au Québec\") **1961** [1962](/wiki/1962_au_Qu%C3%A9bec \"1962 au Québec\") [1963](/wiki/1963_au_Qu%C3%A9bec \"1963 au Québec\") [1964](/wiki/1964_au_Qu%C3%A9bec \"1964 au Québec\")**Décennies au Québec :**[1930](/wiki/Chronologie_du_Qu%C3%A9bec#Années_1930 \"Chronologie du Québec\") [1940](/wiki/Chronologie_du_Qu%C3%A9bec#Années_1940 \"Chronologie du Québec\") [1950](/wiki/Chronologie_du_Qu%C3%A9bec#Années_1950 \"Chronologie du Québec\") **[1960](/wiki/Chronologie_du_Qu%C3%A9bec#Années_1960 \"Chronologie du Québec\")** [1970](/wiki/Chronologie_du_Qu%C3%A9bec#Années_1970 \"Chronologie du Québec\") [1980](/wiki/Chronologie_du_Qu%C3%A9bec#Années_1980 \"Chronologie du Québec\") [1990](/wiki/Chronologie_du_Qu%C3%A9bec#Années_1990 \"Chronologie du Québec\") |\n| --- |\n\n\n\nChronologie dans le monde\n| [1958](/wiki/1958 \"1958\") [1959](/wiki/1959 \"1959\") [1960](/wiki/1960 \"1960\") **[1961](/wiki/1961 \"1961\")** [1962](/wiki/1962 \"1962\") [1963](/wiki/1963 \"1963\") [1964](/wiki/1964 \"1964\")**Décennies :**[1930](/wiki/Ann%C3%A9es_1930 \"Années 1930\") [1940](/wiki/Ann%C3%A9es_1940 \"Années 1940\") [1950](/wiki/Ann%C3%A9es_1950 \"Années 1950\") **[1960](/wiki/Ann%C3%A9es_1960 \"Années 1960\")** [1970](/wiki/Ann%C3%A9es_1970 \"Années 1970\") [1980](/wiki/Ann%C3%A9es_1980 \"Années 1980\") [1990](/wiki/Ann%C3%A9es_1990 \"Années 1990\")**Siècles :**[XVIIIe](/wiki/XVIIIe_si%C3%A8cle \"XVIIIe siècle\") [XIXe](/wiki/XIXe_si%C3%A8cle \"XIXe siècle\") **[XXe](/wiki/XXe_si%C3%A8cle \"XXe siècle\")** [XXIe](/wiki/XXIe_si%C3%A8cle \"XXIe siècle\") [XXIIe](/wiki/XXIIe_si%C3%A8cle \"XXIIe siècle\")**Millénaires :**[\\-Ier](/wiki/Ier_mill%C3%A9naire_av._J.-C. \"Ier millénaire av. J.-C.\") [Ier](/wiki/Ier_mill%C3%A9naire \"Ier millénaire\") **[IIe](/wiki/IIe_mill%C3%A9naire \"IIe millénaire\")** [IIIe](/wiki/IIIe_mill%C3%A9naire \"IIIe millénaire\") |\n| --- |\n\n\n\n[Chronologies géographiques](/wiki/Liste_des_chronologies_par_zone_g%C3%A9ographique \"Liste des chronologies par zone géographique\")\n| [Afrique](/w/index.php?title=1961_en_Afrique&action=edit&redlink=1 \"1961 en Afrique (page inexistante)\") [Afrique du Sud](/w/index.php?title=1961_en_Afrique_du_Sud&action=edit&redlink=1 \"1961 en Afrique du Sud (page inexistante)\"), [Algérie](/wiki/1961_en_Alg%C3%A9rie \"1961 en Algérie\"), [Angola](/w/index.php?title=1961_en_Angola&action=edit&redlink=1 \"1961 en Angola (page inexistante)\"), [Bénin](/w/index.php?title=1961_au_B%C3%A9nin&action=edit&redlink=1 \"1961 au Bénin (page inexistante)\"), [Botswana](/w/index.php?title=1961_au_Botswana&action=edit&redlink=1 \"1961 au Botswana (page inexistante)\"), [Burkina Faso](/w/index.php?title=1961_au_Burkina_Faso&action=edit&redlink=1 \"1961 au Burkina Faso (page inexistante)\"), [Burundi](/w/index.php?title=1961_au_Burundi&action=edit&redlink=1 \"1961 au Burundi (page inexistante)\"), [Cameroun](/w/index.php?title=1961_au_Cameroun&action=edit&redlink=1 \"1961 au Cameroun (page inexistante)\"), [Cap\\-Vert](/w/index.php?title=1961_au_Cap-Vert&action=edit&redlink=1 \"1961 au Cap-Vert (page inexistante)\"), [République centrafricaine](/w/index.php?title=1961_en_R%C3%A9publique_centrafricaine&action=edit&redlink=1 \"1961 en République centrafricaine (page inexistante)\"), [Comores](/w/index.php?title=1961_aux_Comores&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Comores (page inexistante)\"), [République du Congo](/w/index.php?title=1961_en_R%C3%A9publique_du_Congo&action=edit&redlink=1 \"1961 en République du Congo (page inexistante)\"), [République démocratique du Congo](/w/index.php?title=1961_en_R%C3%A9publique_d%C3%A9mocratique_du_Congo&action=edit&redlink=1 \"1961 en République démocratique du Congo (page inexistante)\"), [Côte d'Ivoire](/w/index.php?title=1961_en_C%C3%B4te_d%27Ivoire&action=edit&redlink=1 \"1961 en Côte d'Ivoire (page inexistante)\"), [Djibouti](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Djibouti&action=edit&redlink=1 \"1961 à Djibouti (page inexistante)\"), [Égypte](/w/index.php?title=1961_en_%C3%89gypte&action=edit&redlink=1 \"1961 en Égypte (page inexistante)\"), [Érythrée](/w/index.php?title=1961_en_%C3%89rythr%C3%A9e&action=edit&redlink=1 \"1961 en Érythrée (page inexistante)\"), [Éthiopie](/w/index.php?title=1961_en_%C3%89thiopie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Éthiopie (page inexistante)\"), [Gabon](/w/index.php?title=1961_au_Gabon&action=edit&redlink=1 \"1961 au Gabon (page inexistante)\"), [Gambie](/w/index.php?title=1961_en_Gambie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Gambie (page inexistante)\"), [Ghana](/w/index.php?title=1961_au_Ghana&action=edit&redlink=1 \"1961 au Ghana (page inexistante)\"), [Guinée](/w/index.php?title=1961_en_Guin%C3%A9e&action=edit&redlink=1 \"1961 en Guinée (page inexistante)\"), [Guinée\\-Bissau](/w/index.php?title=1961_en_Guin%C3%A9e-Bissau&action=edit&redlink=1 \"1961 en Guinée-Bissau (page inexistante)\"), [Guinée équatoriale](/w/index.php?title=1961_en_Guin%C3%A9e_%C3%A9quatoriale&action=edit&redlink=1 \"1961 en Guinée équatoriale (page inexistante)\"), [Kenya](/w/index.php?title=1961_au_Kenya&action=edit&redlink=1 \"1961 au Kenya (page inexistante)\"), [Lesotho](/w/index.php?title=1961_au_Lesotho&action=edit&redlink=1 \"1961 au Lesotho (page inexistante)\"), [Liberia](/w/index.php?title=1961_au_Liberia&action=edit&redlink=1 \"1961 au Liberia (page inexistante)\"), [Libye](/w/index.php?title=1961_en_Libye&action=edit&redlink=1 \"1961 en Libye (page inexistante)\"), [Madagascar](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Madagascar&action=edit&redlink=1 \"1961 à Madagascar (page inexistante)\"), [Malawi](/w/index.php?title=1961_au_Malawi&action=edit&redlink=1 \"1961 au Malawi (page inexistante)\"), [Mali](/w/index.php?title=1961_au_Mali&action=edit&redlink=1 \"1961 au Mali (page inexistante)\"), [Mauritanie](/w/index.php?title=1961_en_Mauritanie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Mauritanie (page inexistante)\"), [Maurice](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Maurice_(pays)&action=edit&redlink=1 \"1961 à Maurice (pays) (page inexistante)\"), [Maroc](/w/index.php?title=1961_au_Maroc&action=edit&redlink=1 \"1961 au Maroc (page inexistante)\"), [Mozambique](/w/index.php?title=1961_au_Mozambique&action=edit&redlink=1 \"1961 au Mozambique (page inexistante)\"), [Namibie](/w/index.php?title=1961_en_Namibie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Namibie (page inexistante)\"), [Niger](/w/index.php?title=1961_au_Niger&action=edit&redlink=1 \"1961 au Niger (page inexistante)\"), [Nigeria](/w/index.php?title=1961_au_Nigeria&action=edit&redlink=1 \"1961 au Nigeria (page inexistante)\"), [Ouganda](/w/index.php?title=1961_en_Ouganda&action=edit&redlink=1 \"1961 en Ouganda (page inexistante)\"), [Rwanda](/w/index.php?title=1961_au_Rwanda&action=edit&redlink=1 \"1961 au Rwanda (page inexistante)\"), [Sahara occidental](/w/index.php?title=1961_au_Sahara_occidental&action=edit&redlink=1 \"1961 au Sahara occidental (page inexistante)\"), [Sao Tomé\\-et\\-Principe](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Sao_Tom%C3%A9-et-Principe&action=edit&redlink=1 \"1961 à Sao Tomé-et-Principe (page inexistante)\"), [Sénégal](/w/index.php?title=1961_au_S%C3%A9n%C3%A9gal&action=edit&redlink=1 \"1961 au Sénégal (page inexistante)\"), [Seychelles](/w/index.php?title=1961_aux_Seychelles&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Seychelles (page inexistante)\"), [Sierra Leone](/w/index.php?title=1961_en_Sierra_Leone&action=edit&redlink=1 \"1961 en Sierra Leone (page inexistante)\"), [Somalie](/w/index.php?title=1961_en_Somalie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Somalie (page inexistante)\"), [Soudan](/w/index.php?title=1961_au_Soudan&action=edit&redlink=1 \"1961 au Soudan (page inexistante)\"), [Soudan du Sud](/w/index.php?title=1961_au_Soudan_du_Sud&action=edit&redlink=1 \"1961 au Soudan du Sud (page inexistante)\"), [Swaziland](/w/index.php?title=1961_au_Swaziland&action=edit&redlink=1 \"1961 au Swaziland (page inexistante)\"), [Tanzanie](/w/index.php?title=1961_en_Tanzanie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Tanzanie (page inexistante)\"), [Tchad](/w/index.php?title=1961_au_Tchad&action=edit&redlink=1 \"1961 au Tchad (page inexistante)\"), [Togo](/w/index.php?title=1961_au_Togo&action=edit&redlink=1 \"1961 au Togo (page inexistante)\"), [Tunisie](/w/index.php?title=1961_en_Tunisie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Tunisie (page inexistante)\"), [Zambie](/w/index.php?title=1961_en_Zambie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Zambie (page inexistante)\") et [Zimbabwe](/w/index.php?title=1961_au_Zimbabwe&action=edit&redlink=1 \"1961 au Zimbabwe (page inexistante)\")   [Amérique](/w/index.php?title=1961_par_pays_en_Am%C3%A9rique&action=edit&redlink=1 \"1961 par pays en Amérique (page inexistante)\") [Antigua\\-et\\-Barbuda](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Antigua-et-Barbuda&action=edit&redlink=1 \"1961 à Antigua-et-Barbuda (page inexistante)\"), [Argentine](/w/index.php?title=1961_en_Argentine&action=edit&redlink=1 \"1961 en Argentine (page inexistante)\"), [Bahamas](/w/index.php?title=1961_aux_Bahamas&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Bahamas (page inexistante)\"), [Barbade](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_la_Barbade&action=edit&redlink=1 \"1961 à la Barbade (page inexistante)\"), [Belize](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Belize&action=edit&redlink=1 \"1961 à Belize (page inexistante)\"), [Bolivie](/w/index.php?title=1961_en_Bolivie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Bolivie (page inexistante)\"), [Brésil](/wiki/1961_au_Br%C3%A9sil \"1961 au Brésil\"), [Canada](/wiki/1961_au_Canada \"1961 au Canada\") ([Alberta](/wiki/1961_en_Alberta \"1961 en Alberta\"), [Colombie\\-Britannique](/wiki/1961_en_Colombie-Britannique \"1961 en Colombie-Britannique\"), [Manitoba](/wiki/1961_au_Manitoba \"1961 au Manitoba\"), [Nouvelle\\-Écosse](/wiki/1961_en_Nouvelle-%C3%89cosse \"1961 en Nouvelle-Écosse\"), [Nouveau\\-Brunswick](/wiki/1961_au_Nouveau-Brunswick \"1961 au Nouveau-Brunswick\"), [Ontario](/wiki/1961_en_Ontario \"1961 en Ontario\"), Québec, [Saskatchewan](/wiki/1961_en_Saskatchewan \"1961 en Saskatchewan\"), [Terre\\-Neuve\\-et\\-Labrador](/wiki/1961_%C3%A0_Terre-Neuve-et-Labrador \"1961 à Terre-Neuve-et-Labrador\"), [Territoires du Nord\\-Ouest](/wiki/1961_aux_Territoires_du_Nord-Ouest \"1961 aux Territoires du Nord-Ouest\") et [Yukon](/wiki/1961_au_Yukon \"1961 au Yukon\")), [Chili](/w/index.php?title=1961_au_Chili&action=edit&redlink=1 \"1961 au Chili (page inexistante)\") (), [Colombie](/w/index.php?title=1961_en_Colombie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Colombie (page inexistante)\"), [Costa Rica](/w/index.php?title=1961_au_Costa_Rica&action=edit&redlink=1 \"1961 au Costa Rica (page inexistante)\"), [Cuba](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Cuba&action=edit&redlink=1 \"1961 à Cuba (page inexistante)\"), [République dominicaine](/w/index.php?title=1961_en_R%C3%A9publique_dominicaine&action=edit&redlink=1 \"1961 en République dominicaine (page inexistante)\"), [Dominique](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_la_Dominique&action=edit&redlink=1 \"1961 à la Dominique (page inexistante)\"), [Équateur](/w/index.php?title=1961_en_%C3%89quateur&action=edit&redlink=1 \"1961 en Équateur (page inexistante)\"), [États\\-Unis](/wiki/1961_aux_%C3%89tats-Unis \"1961 aux États-Unis\") (), [Grenade](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_la_Grenade&action=edit&redlink=1 \"1961 à la Grenade (page inexistante)\"), [Guatemala](/w/index.php?title=1961_au_Guatemala&action=edit&redlink=1 \"1961 au Guatemala (page inexistante)\"), [Guyana](/w/index.php?title=1961_au_Guyana&action=edit&redlink=1 \"1961 au Guyana (page inexistante)\"), [Haïti](/w/index.php?title=1961_en_Ha%C3%AFti&action=edit&redlink=1 \"1961 en Haïti (page inexistante)\"), [Honduras](/w/index.php?title=1961_au_Honduras&action=edit&redlink=1 \"1961 au Honduras (page inexistante)\"), [Jamaïque](/w/index.php?title=1961_en_Jama%C3%AFque&action=edit&redlink=1 \"1961 en Jamaïque (page inexistante)\"), [Mexique](/w/index.php?title=1961_au_Mexique&action=edit&redlink=1 \"1961 au Mexique (page inexistante)\"), [Nicaragua](/w/index.php?title=1961_au_Nicaragua&action=edit&redlink=1 \"1961 au Nicaragua (page inexistante)\"), [Panama](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Panama&action=edit&redlink=1 \"1961 à Panama (page inexistante)\"), [Paraguay](/w/index.php?title=1961_au_Paraguay&action=edit&redlink=1 \"1961 au Paraguay (page inexistante)\"), [Pérou](/w/index.php?title=1961_au_P%C3%A9rou&action=edit&redlink=1 \"1961 au Pérou (page inexistante)\"), [Saint\\-Christophe\\-et\\-Niévès](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Saint-Christophe-et-Ni%C3%A9v%C3%A8s&action=edit&redlink=1 \"1961 à Saint-Christophe-et-Niévès (page inexistante)\"), [Saint\\-Vincent\\-et\\-les\\-Grenadines](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Saint-Vincent-et-les-Grenadines&action=edit&redlink=1 \"1961 à Saint-Vincent-et-les-Grenadines (page inexistante)\"), [Sainte\\-Lucie](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Sainte-Lucie&action=edit&redlink=1 \"1961 à Sainte-Lucie (page inexistante)\"), [Salvador](/w/index.php?title=1961_au_Salvador&action=edit&redlink=1 \"1961 au Salvador (page inexistante)\"), [Suriname](/w/index.php?title=1961_au_Suriname&action=edit&redlink=1 \"1961 au Suriname (page inexistante)\"), [Trinité\\-et\\-Tobago](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Trinit%C3%A9-et-Tobago&action=edit&redlink=1 \"1961 à Trinité-et-Tobago (page inexistante)\"), [Uruguay](/w/index.php?title=1961_en_Uruguay&action=edit&redlink=1 \"1961 en Uruguay (page inexistante)\") et [Venezuela](/w/index.php?title=1961_au_Venezuela&action=edit&redlink=1 \"1961 au Venezuela (page inexistante)\")   [Asie](/w/index.php?title=1961_par_pays_en_Asie&action=edit&redlink=1 \"1961 par pays en Asie (page inexistante)\") [Abkhazie](/w/index.php?title=1961_en_Abkhazie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Abkhazie (page inexistante)\"), [Afghanistan](/w/index.php?title=1961_en_Afghanistan&action=edit&redlink=1 \"1961 en Afghanistan (page inexistante)\"), [Arabie saoudite](/w/index.php?title=1961_en_Arabie_saoudite&action=edit&redlink=1 \"1961 en Arabie saoudite (page inexistante)\"), [Arménie](/w/index.php?title=1961_en_Arm%C3%A9nie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Arménie (page inexistante)\"), [Azerbaïdjan](/w/index.php?title=1961_en_Azerba%C3%AFdjan&action=edit&redlink=1 \"1961 en Azerbaïdjan (page inexistante)\"), [Bahreïn](/w/index.php?title=1961_au_Bahre%C3%AFn&action=edit&redlink=1 \"1961 au Bahreïn (page inexistante)\"), [Bangladesh](/w/index.php?title=1961_au_Bangladesh&action=edit&redlink=1 \"1961 au Bangladesh (page inexistante)\"), [Bhoutan](/w/index.php?title=1961_au_Bhoutan&action=edit&redlink=1 \"1961 au Bhoutan (page inexistante)\"), [Birmanie](/w/index.php?title=1961_en_Birmanie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Birmanie (page inexistante)\"), [Brunei](/w/index.php?title=1961_au_Brunei&action=edit&redlink=1 \"1961 au Brunei (page inexistante)\"), [Cambodge](/w/index.php?title=1961_au_Cambodge&action=edit&redlink=1 \"1961 au Cambodge (page inexistante)\"), [Caucase](/w/index.php?title=1961_dans_le_Caucase&action=edit&redlink=1 \"1961 dans le Caucase (page inexistante)\"), [Chine](/w/index.php?title=1961_en_Chine&action=edit&redlink=1 \"1961 en Chine (page inexistante)\"), [Chypre](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Chypre&action=edit&redlink=1 \"1961 à Chypre (page inexistante)\"), [Corée du Nord](/w/index.php?title=1961_en_Cor%C3%A9e_du_Nord&action=edit&redlink=1 \"1961 en Corée du Nord (page inexistante)\"), [Corée du Sud](/w/index.php?title=1961_en_Cor%C3%A9e_du_Sud&action=edit&redlink=1 \"1961 en Corée du Sud (page inexistante)\"), [Émirats arabes unis](/w/index.php?title=1961_aux_%C3%89mirats_arabes_unis&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Émirats arabes unis (page inexistante)\"), [Géorgie](/w/index.php?title=1961_en_G%C3%A9orgie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Géorgie (page inexistante)\"), [Inde](/wiki/1961_en_Inde \"1961 en Inde\"), [Indonésie](/w/index.php?title=1961_en_Indon%C3%A9sie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Indonésie (page inexistante)\"), [Irak](/w/index.php?title=1961_en_Irak&action=edit&redlink=1 \"1961 en Irak (page inexistante)\"), [Iran](/w/index.php?title=1961_en_Iran&action=edit&redlink=1 \"1961 en Iran (page inexistante)\"), [Israël](/w/index.php?title=1961_en_Isra%C3%ABl&action=edit&redlink=1 \"1961 en Israël (page inexistante)\"), [Japon](/w/index.php?title=1961_au_Japon&action=edit&redlink=1 \"1961 au Japon (page inexistante)\"), [Jordanie](/w/index.php?title=1961_en_Jordanie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Jordanie (page inexistante)\"), [Kazakhstan](/w/index.php?title=1961_au_Kazakhstan&action=edit&redlink=1 \"1961 au Kazakhstan (page inexistante)\"), [Kirghizistan](/w/index.php?title=1961_au_Kirghizistan&action=edit&redlink=1 \"1961 au Kirghizistan (page inexistante)\"), [Kurdistan](/w/index.php?title=1961_au_Kurdistan&action=edit&redlink=1 \"1961 au Kurdistan (page inexistante)\"), [Koweït](/w/index.php?title=1961_au_Kowe%C3%AFt&action=edit&redlink=1 \"1961 au Koweït (page inexistante)\"), [Laos](/w/index.php?title=1961_au_Laos&action=edit&redlink=1 \"1961 au Laos (page inexistante)\"), [Liban](/w/index.php?title=1961_au_Liban&action=edit&redlink=1 \"1961 au Liban (page inexistante)\"), [Malaisie](/w/index.php?title=1961_en_Malaisie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Malaisie (page inexistante)\"), [Maldives](/w/index.php?title=1961_aux_Maldives&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Maldives (page inexistante)\"), [Mongolie](/w/index.php?title=1961_en_Mongolie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Mongolie (page inexistante)\"), [Népal](/w/index.php?title=1961_au_N%C3%A9pal&action=edit&redlink=1 \"1961 au Népal (page inexistante)\"), [Oman](/w/index.php?title=1961_en_Oman&action=edit&redlink=1 \"1961 en Oman (page inexistante)\"), [Ossétie du Sud\\-Alanie](/w/index.php?title=1961_en_Oss%C3%A9tie_du_Sud-Alanie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Ossétie du Sud-Alanie (page inexistante)\"), [Ouzbékistan](/w/index.php?title=1961_en_Ouzb%C3%A9kistan&action=edit&redlink=1 \"1961 en Ouzbékistan (page inexistante)\"), [Pakistan](/w/index.php?title=1961_au_Pakistan&action=edit&redlink=1 \"1961 au Pakistan (page inexistante)\"), [Palestine](/w/index.php?title=1961_en_Palestine&action=edit&redlink=1 \"1961 en Palestine (page inexistante)\") (), [Philippines](/w/index.php?title=1961_aux_Philippines&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Philippines (page inexistante)\"), [Proche\\-Orient](/w/index.php?title=1961_par_pays_au_Proche-Orient&action=edit&redlink=1 \"1961 par pays au Proche-Orient (page inexistante)\"), [Qatar](/w/index.php?title=1961_au_Qatar&action=edit&redlink=1 \"1961 au Qatar (page inexistante)\"), [Russie](/w/index.php?title=1961_en_Russie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Russie (page inexistante)\") (), [Singapour](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Singapour&action=edit&redlink=1 \"1961 à Singapour (page inexistante)\"), [Sri Lanka](/w/index.php?title=1961_au_Sri_Lanka&action=edit&redlink=1 \"1961 au Sri Lanka (page inexistante)\"), [Syrie](/w/index.php?title=1961_en_Syrie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Syrie (page inexistante)\"), [Tadjikistan](/w/index.php?title=1961_au_Tadjikistan&action=edit&redlink=1 \"1961 au Tadjikistan (page inexistante)\"), [Taïwan](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Ta%C3%AFwan&action=edit&redlink=1 \"1961 à Taïwan (page inexistante)\"), [Thaïlande](/w/index.php?title=1961_en_Tha%C3%AFlande&action=edit&redlink=1 \"1961 en Thaïlande (page inexistante)\"), [Timor oriental](/w/index.php?title=1961_au_Timor_oriental&action=edit&redlink=1 \"1961 au Timor oriental (page inexistante)\"), [Turkménistan](/w/index.php?title=1961_au_Turkm%C3%A9nistan&action=edit&redlink=1 \"1961 au Turkménistan (page inexistante)\"), [Turquie](/w/index.php?title=1961_en_Turquie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Turquie (page inexistante)\"), [Viêt Nam](/w/index.php?title=1961_au_Vi%C3%AAt_Nam&action=edit&redlink=1 \"1961 au Viêt Nam (page inexistante)\") et [Yémen](/w/index.php?title=1961_au_Y%C3%A9men&action=edit&redlink=1 \"1961 au Yémen (page inexistante)\")   [Europe](/w/index.php?title=1961_par_pays_en_Europe&action=edit&redlink=1 \"1961 par pays en Europe (page inexistante)\") [Abkhazie](/w/index.php?title=1961_en_Abkhazie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Abkhazie (page inexistante)\"), [Allemagne](/w/index.php?title=1961_en_Allemagne&action=edit&redlink=1 \"1961 en Allemagne (page inexistante)\"), [Albanie](/w/index.php?title=1961_en_Albanie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Albanie (page inexistante)\"), [Andorre](/w/index.php?title=1961_en_Andorre&action=edit&redlink=1 \"1961 en Andorre (page inexistante)\"), [Arménie](/w/index.php?title=1961_en_Arm%C3%A9nie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Arménie (page inexistante)\"), [Autriche](/w/index.php?title=1961_en_Autriche&action=edit&redlink=1 \"1961 en Autriche (page inexistante)\"), [Azerbaïdjan](/w/index.php?title=1961_en_Azerba%C3%AFdjan&action=edit&redlink=1 \"1961 en Azerbaïdjan (page inexistante)\"), [Belgique](/wiki/1961_en_Belgique \"1961 en Belgique\"), [Biélorussie](/w/index.php?title=1961_en_Bi%C3%A9lorussie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Biélorussie (page inexistante)\"), [Bosnie\\-Herzégovine](/w/index.php?title=1961_en_Bosnie-Herz%C3%A9govine&action=edit&redlink=1 \"1961 en Bosnie-Herzégovine (page inexistante)\"), [Bulgarie](/w/index.php?title=1961_en_Bulgarie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Bulgarie (page inexistante)\"), [Caucase](/w/index.php?title=1961_dans_le_Caucase&action=edit&redlink=1 \"1961 dans le Caucase (page inexistante)\"), [Chypre](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Chypre&action=edit&redlink=1 \"1961 à Chypre (page inexistante)\"), [Croatie](/w/index.php?title=1961_en_Croatie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Croatie (page inexistante)\"), [Danemark](/w/index.php?title=1961_au_Danemark&action=edit&redlink=1 \"1961 au Danemark (page inexistante)\") (), [Espagne](/w/index.php?title=1961_en_Espagne&action=edit&redlink=1 \"1961 en Espagne (page inexistante)\"), [Estonie](/w/index.php?title=1961_en_Estonie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Estonie (page inexistante)\"), [Finlande](/w/index.php?title=1961_en_Finlande&action=edit&redlink=1 \"1961 en Finlande (page inexistante)\"), [France](/wiki/1961_en_France \"1961 en France\") ([Bretagne](/wiki/1961_en_Bretagne \"1961 en Bretagne\"), [Lorraine](/wiki/1961_en_Lorraine \"1961 en Lorraine\") et [Nouvelle\\-Calédonie](/wiki/1961_en_Nouvelle-Cal%C3%A9donie \"1961 en Nouvelle-Calédonie\")), [Géorgie](/w/index.php?title=1961_en_G%C3%A9orgie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Géorgie (page inexistante)\"), [Grèce](/wiki/1961_en_Gr%C3%A8ce \"1961 en Grèce\"), [Hongrie](/w/index.php?title=1961_en_Hongrie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Hongrie (page inexistante)\"), [Irlande](/w/index.php?title=1961_en_Irlande&action=edit&redlink=1 \"1961 en Irlande (page inexistante)\"), [Islande](/w/index.php?title=1961_en_Islande&action=edit&redlink=1 \"1961 en Islande (page inexistante)\"), [Italie](/wiki/1961_en_Italie \"1961 en Italie\"), [Kazakhstan](/w/index.php?title=1961_au_Kazakhstan&action=edit&redlink=1 \"1961 au Kazakhstan (page inexistante)\"), [Kosovo](/w/index.php?title=1961_au_Kosovo&action=edit&redlink=1 \"1961 au Kosovo (page inexistante)\"), [Lettonie](/w/index.php?title=1961_en_Lettonie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Lettonie (page inexistante)\"), [Liechtenstein](/w/index.php?title=1961_au_Liechtenstein&action=edit&redlink=1 \"1961 au Liechtenstein (page inexistante)\"), [Lituanie](/w/index.php?title=1961_en_Lituanie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Lituanie (page inexistante)\"), [Luxembourg](/w/index.php?title=1961_au_Luxembourg&action=edit&redlink=1 \"1961 au Luxembourg (page inexistante)\"), [Macédoine du Nord](/w/index.php?title=1961_en_Mac%C3%A9doine_du_Nord&action=edit&redlink=1 \"1961 en Macédoine du Nord (page inexistante)\"), [Malte](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Malte&action=edit&redlink=1 \"1961 à Malte (page inexistante)\"), [Moldavie](/w/index.php?title=1961_en_Moldavie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Moldavie (page inexistante)\"), [Monaco](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Monaco&action=edit&redlink=1 \"1961 à Monaco (page inexistante)\"), [Monténégro](/w/index.php?title=1961_au_Mont%C3%A9n%C3%A9gro&action=edit&redlink=1 \"1961 au Monténégro (page inexistante)\"), [Norvège](/w/index.php?title=1961_en_Norv%C3%A8ge&action=edit&redlink=1 \"1961 en Norvège (page inexistante)\"), [Ossétie du Sud\\-Alanie](/w/index.php?title=1961_en_Oss%C3%A9tie_du_Sud-Alanie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Ossétie du Sud-Alanie (page inexistante)\"), [Pays\\-Bas](/w/index.php?title=1961_aux_Pays-Bas&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Pays-Bas (page inexistante)\"), [Pologne](/w/index.php?title=1961_en_Pologne&action=edit&redlink=1 \"1961 en Pologne (page inexistante)\"), [Portugal](/w/index.php?title=1961_au_Portugal&action=edit&redlink=1 \"1961 au Portugal (page inexistante)\"), [Roumanie](/w/index.php?title=1961_en_Roumanie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Roumanie (page inexistante)\"), [Royaume\\-Uni](/w/index.php?title=1961_au_Royaume-Uni&action=edit&redlink=1 \"1961 au Royaume-Uni (page inexistante)\") (), [Russie](/w/index.php?title=1961_en_Russie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Russie (page inexistante)\") (), [Saint\\-Marin](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Saint-Marin&action=edit&redlink=1 \"1961 à Saint-Marin (page inexistante)\"), [Serbie](/w/index.php?title=1961_en_Serbie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Serbie (page inexistante)\"), [Slovaquie](/w/index.php?title=1961_en_Slovaquie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Slovaquie (page inexistante)\"), [Slovénie](/w/index.php?title=1961_en_Slov%C3%A9nie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Slovénie (page inexistante)\"), [Suède](/w/index.php?title=1961_en_Su%C3%A8de&action=edit&redlink=1 \"1961 en Suède (page inexistante)\"), [Suisse](/wiki/1961_en_Suisse \"1961 en Suisse\"), [Tchéquie](/w/index.php?title=1961_en_Tch%C3%A9quie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Tchéquie (page inexistante)\"), [Turquie](/w/index.php?title=1961_en_Turquie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Turquie (page inexistante)\"), [Ukraine](/w/index.php?title=1961_en_Ukraine&action=edit&redlink=1 \"1961 en Ukraine (page inexistante)\") et [Vatican](/w/index.php?title=1961_au_Vatican&action=edit&redlink=1 \"1961 au Vatican (page inexistante)\")   [Océanie](/w/index.php?title=1961_par_pays_en_Oc%C3%A9anie&action=edit&redlink=1 \"1961 par pays en Océanie (page inexistante)\") [Australie](/w/index.php?title=1961_en_Australie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Australie (page inexistante)\"), [Îles Cook](/w/index.php?title=1961_aux_%C3%8Eles_Cook&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Îles Cook (page inexistante)\"), [États fédérés de Micronésie](/w/index.php?title=1961_aux_%C3%89tats_f%C3%A9d%C3%A9r%C3%A9s_de_Micron%C3%A9sie&action=edit&redlink=1 \"1961 aux États fédérés de Micronésie (page inexistante)\"), [Fidji](/w/index.php?title=1961_aux_Fidji&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Fidji (page inexistante)\"), [Indonésie](/w/index.php?title=1961_en_Indon%C3%A9sie&action=edit&redlink=1 \"1961 en Indonésie (page inexistante)\"), [Îles Marshall](/w/index.php?title=1961_aux_%C3%8Eles_Marshall&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Îles Marshall (page inexistante)\"), [Nauru](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Nauru&action=edit&redlink=1 \"1961 à Nauru (page inexistante)\"), [Niue](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_Niue&action=edit&redlink=1 \"1961 à Niue (page inexistante)\"), [Nouvelle\\-Zélande](/w/index.php?title=1961_en_Nouvelle-Z%C3%A9lande&action=edit&redlink=1 \"1961 en Nouvelle-Zélande (page inexistante)\"), [Palaos](/w/index.php?title=1961_aux_Palaos&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Palaos (page inexistante)\"), [Papouasie\\-Nouvelle\\-Guinée](/w/index.php?title=1961_en_Papouasie-Nouvelle-Guin%C3%A9e&action=edit&redlink=1 \"1961 en Papouasie-Nouvelle-Guinée (page inexistante)\"), [Kiribati](/w/index.php?title=1961_aux_Kiribati&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Kiribati (page inexistante)\"), [Îles Salomon](/w/index.php?title=1961_aux_%C3%8Eles_Salomon&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Îles Salomon (page inexistante)\"), [Samoa](/w/index.php?title=1961_aux_Samoa&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Samoa (page inexistante)\"), [Samoa américaines](/w/index.php?title=1961_aux_Samoa_am%C3%A9ricaines&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Samoa américaines (page inexistante)\"), [Timor oriental](/w/index.php?title=1961_au_Timor_oriental&action=edit&redlink=1 \"1961 au Timor oriental (page inexistante)\"), [Tonga](/w/index.php?title=1961_aux_Tonga&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Tonga (page inexistante)\"), [Tuvalu](/w/index.php?title=1961_aux_Tuvalu&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Tuvalu (page inexistante)\") et [Vanuatu](/w/index.php?title=1961_au_Vanuatu&action=edit&redlink=1 \"1961 au Vanuatu (page inexistante)\")   [Mers et océans](/w/index.php?title=1961_dans_les_mers_et_oc%C3%A9ans&action=edit&redlink=1 \"1961 dans les mers et océans (page inexistante)\") [Manche](/w/index.php?title=1961_dans_la_Manche&action=edit&redlink=1 \"1961 dans la Manche (page inexistante)\"), [Mer Baltique](/w/index.php?title=1961_en_Mer_Baltique&action=edit&redlink=1 \"1961 en Mer Baltique (page inexistante)\"), [Mer des Caraïbes](/w/index.php?title=1961_en_Mer_des_Cara%C3%AFbes&action=edit&redlink=1 \"1961 en Mer des Caraïbes (page inexistante)\"), [Mer Caspienne](/w/index.php?title=1961_en_Mer_Caspienne&action=edit&redlink=1 \"1961 en Mer Caspienne (page inexistante)\"), [Mer Méditerranée](/w/index.php?title=1961_en_Mer_M%C3%A9diterran%C3%A9e&action=edit&redlink=1 \"1961 en Mer Méditerranée (page inexistante)\"), [Mer du Nord](/w/index.php?title=1961_en_Mer_du_Nord&action=edit&redlink=1 \"1961 en Mer du Nord (page inexistante)\"), [Mer Noire](/w/index.php?title=1961_en_Mer_Noire&action=edit&redlink=1 \"1961 en Mer Noire (page inexistante)\"), [Mer Rouge](/w/index.php?title=1961_en_Mer_Rouge&action=edit&redlink=1 \"1961 en Mer Rouge (page inexistante)\"), [Océan Arctique](/w/index.php?title=1961_dans_l%27Oc%C3%A9an_Arctique&action=edit&redlink=1 \"1961 dans l'Océan Arctique (page inexistante)\"), [Océan Atlantique](/w/index.php?title=1961_dans_l%27Oc%C3%A9an_Atlantique&action=edit&redlink=1 \"1961 dans l'Océan Atlantique (page inexistante)\"), [Océan Austral](/w/index.php?title=1961_dans_l%27Oc%C3%A9an_Austral&action=edit&redlink=1 \"1961 dans l'Océan Austral (page inexistante)\"), [Océan Indien](/w/index.php?title=1961_dans_l%27Oc%C3%A9an_Indien&action=edit&redlink=1 \"1961 dans l'Océan Indien (page inexistante)\") et [Océan Pacifique](/w/index.php?title=1961_dans_l%27Oc%C3%A9an_Pacifique&action=edit&redlink=1 \"1961 dans l'Océan Pacifique (page inexistante)\")   [Antarctique](/w/index.php?title=1961_en_Antarctique&action=edit&redlink=1 \"1961 en Antarctique (page inexistante)\") |\n| --- |\n\n\n\n[Chronologies thématiques](/wiki/Liste_des_chronologies_th%C3%A9matiques \"Liste des chronologies thématiques\")\n| [Art](/w/index.php?title=1961_en_art&action=edit&redlink=1 \"1961 en art (page inexistante)\") [Animation asiatique](/w/index.php?title=1961_en_animation_asiatique&action=edit&redlink=1 \"1961 en animation asiatique (page inexistante)\"), [Architecture](/wiki/1961_en_architecture \"1961 en architecture\"), [Arts plastiques](/wiki/1961_en_arts_plastiques \"1961 en arts plastiques\") ([Dessin](/w/index.php?title=1961_en_dessin&action=edit&redlink=1 \"1961 en dessin (page inexistante)\"), [Gravure](/w/index.php?title=1961_en_gravure&action=edit&redlink=1 \"1961 en gravure (page inexistante)\"), [Lithographie](/w/index.php?title=1961_en_lithographie&action=edit&redlink=1 \"1961 en lithographie (page inexistante)\"), [Peinture](/w/index.php?title=1961_en_peinture&action=edit&redlink=1 \"1961 en peinture (page inexistante)\") et [Sculpture](/w/index.php?title=1961_en_sculpture&action=edit&redlink=1 \"1961 en sculpture (page inexistante)\")), [Bande dessinée](/wiki/1961_en_bande_dessin%C3%A9e \"1961 en bande dessinée\"), [Cinéma](/wiki/1961_au_cin%C3%A9ma \"1961 au cinéma\") ([Liste des films soviétiques sortis](/wiki/Liste_des_films_sovi%C3%A9tiques_sortis_en_1961 \"Liste des films soviétiques sortis en 1961\")), [Dadaïsme et surréalisme](/wiki/1961_en_dada%C3%AFsme_et_surr%C3%A9alisme \"1961 en dadaïsme et surréalisme\"), [Danse](/w/index.php?title=1961_en_danse&action=edit&redlink=1 \"1961 en danse (page inexistante)\"), [Disney](/wiki/1961_chez_Disney \"1961 chez Disney\"), [Échecs](/wiki/1961_aux_%C3%A9checs \"1961 aux échecs\"), Genres ([Fantasy](/wiki/1961_en_fantasy \"1961 en fantasy\") et [Science\\-fiction](/wiki/1961_en_science-fiction \"1961 en science-fiction\")), [Jeu](/w/index.php?title=1961_en_jeu&action=edit&redlink=1 \"1961 en jeu (page inexistante)\"), [Jeu vidéo](/wiki/1961_en_jeu_vid%C3%A9o \"1961 en jeu vidéo\"), [Littérature](/wiki/1961_en_litt%C3%A9rature \"1961 en littérature\") (), Musique ([Populaire](/wiki/1961_en_musique \"1961 en musique\") et [Classique](/wiki/1961_en_musique_classique \"1961 en musique classique\")), [Photographie](/wiki/1961_en_photographie \"1961 en photographie\"), [Radio](/w/index.php?title=1961_%C3%A0_la_radio&action=edit&redlink=1 \"1961 à la radio (page inexistante)\"), [Télévision](/wiki/1961_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"1961 à la télévision\") et [Théâtre](/wiki/1961_au_th%C3%A9%C3%A2tre \"1961 au théâtre\")   [Ingénierie](/w/index.php?title=1961_en_ing%C3%A9nierie&action=edit&redlink=1 \"1961 en ingénierie (page inexistante)\") [Aéronautique](/wiki/1961_en_a%C3%A9ronautique \"1961 en aéronautique\") (), [Architecture](/wiki/1961_en_architecture \"1961 en architecture\"), [Astronautique](/wiki/1961_en_astronautique \"1961 en astronautique\"), [Chemins de fer](/wiki/1961_dans_les_chemins_de_fer \"1961 dans les chemins de fer\") (), [Informatique](/w/index.php?title=1961_en_informatique&action=edit&redlink=1 \"1961 en informatique (page inexistante)\") () et [Parcs de loisirs](/wiki/1961_dans_les_parcs_de_loisirs \"1961 dans les parcs de loisirs\")   [Politique](/w/index.php?title=1961_en_politique&action=edit&redlink=1 \"1961 en politique (page inexistante)\") [Droit](/wiki/1961_en_droit \"1961 en droit\"), [Élections](/wiki/Liste_d%27%C3%A9lections_en_1961 \"Liste d'élections en 1961\"), [Fonction publique](/w/index.php?title=1961_dans_la_fonction_publique&action=edit&redlink=1 \"1961 dans la fonction publique (page inexistante)\") ([Police](/wiki/1961_dans_la_police \"1961 dans la police\")), [Nations unies](/w/index.php?title=1961_aux_Nations_unies&action=edit&redlink=1 \"1961 aux Nations unies (page inexistante)\") et [Union européenne](/w/index.php?title=1961_dans_l%27Union_europ%C3%A9enne&action=edit&redlink=1 \"1961 dans l'Union européenne (page inexistante)\")   [Religion](/w/index.php?title=1961_en_religion&action=edit&redlink=1 \"1961 en religion (page inexistante)\") [Bouddhisme](/w/index.php?title=1961_dans_le_bouddhisme&action=edit&redlink=1 \"1961 dans le bouddhisme (page inexistante)\"), [Christianisme](/w/index.php?title=1961_dans_le_christianisme&action=edit&redlink=1 \"1961 dans le christianisme (page inexistante)\") ([Catholicisme](/wiki/1961_dans_le_catholicisme \"1961 dans le catholicisme\"), et [Protestantisme](/w/index.php?title=1961_dans_le_protestantisme&action=edit&redlink=1 \"1961 dans le protestantisme (page inexistante)\")), [Hindouisme](/w/index.php?title=1961_dans_l%27hindouisme&action=edit&redlink=1 \"1961 dans l'hindouisme (page inexistante)\"), [Islam](/w/index.php?title=1961_dans_l%27islam&action=edit&redlink=1 \"1961 dans l'islam (page inexistante)\") et [Judaïsme](/w/index.php?title=1961_dans_le_juda%C3%AFsme&action=edit&redlink=1 \"1961 dans le judaïsme (page inexistante)\")   [Science](/wiki/1961_en_science \"1961 en science\") [Archéologie](/w/index.php?title=1961_en_arch%C3%A9ologie&action=edit&redlink=1 \"1961 en archéologie (page inexistante)\"), [Astronomie](/w/index.php?title=1961_en_astronomie&action=edit&redlink=1 \"1961 en astronomie (page inexistante)\") (), [Biologie](/w/index.php?title=1961_en_biologie&action=edit&redlink=1 \"1961 en biologie (page inexistante)\"), [Chimie](/w/index.php?title=1961_en_chimie&action=edit&redlink=1 \"1961 en chimie (page inexistante)\"), [Climatologie](/w/index.php?title=1961_en_climatologie&action=edit&redlink=1 \"1961 en climatologie (page inexistante)\"), [Économie (discipline)](/w/index.php?title=1961_en_%C3%A9conomie_(discipline)&action=edit&redlink=1 \"1961 en économie (discipline) (page inexistante)\"), [Exploration](/w/index.php?title=1961_en_exploration&action=edit&redlink=1 \"1961 en exploration (page inexistante)\"), [Géologie](/w/index.php?title=1961_en_g%C3%A9ologie&action=edit&redlink=1 \"1961 en géologie (page inexistante)\"), [Histoire](/w/index.php?title=1961_en_histoire&action=edit&redlink=1 \"1961 en histoire (page inexistante)\"), [Informatique](/w/index.php?title=1961_en_informatique&action=edit&redlink=1 \"1961 en informatique (page inexistante)\"), [Linguistique](/w/index.php?title=1961_en_linguistique&action=edit&redlink=1 \"1961 en linguistique (page inexistante)\"), [Mathématiques](/w/index.php?title=1961_en_math%C3%A9matiques&action=edit&redlink=1 \"1961 en mathématiques (page inexistante)\"), [Numismatique](/w/index.php?title=1961_en_numismatique&action=edit&redlink=1 \"1961 en numismatique (page inexistante)\"), [Paléontologie](/wiki/1961_en_pal%C3%A9ontologie \"1961 en paléontologie\"), [Physique](/w/index.php?title=1961_en_physique&action=edit&redlink=1 \"1961 en physique (page inexistante)\"), [Psychologie](/w/index.php?title=1961_en_psychologie&action=edit&redlink=1 \"1961 en psychologie (page inexistante)\"), [Santé et médecine](/wiki/1961_en_sant%C3%A9_et_m%C3%A9decine \"1961 en santé et médecine\") et [Sociologie](/wiki/1961_en_sociologie \"1961 en sociologie\")   [Sport](/wiki/1961_en_sport \"1961 en sport\") [Athlétisme](/w/index.php?title=1961_en_athl%C3%A9tisme&action=edit&redlink=1 \"1961 en athlétisme (page inexistante)\"), [Aviron](/w/index.php?title=1961_en_aviron&action=edit&redlink=1 \"1961 en aviron (page inexistante)\"), [Baseball](/w/index.php?title=1961_en_baseball&action=edit&redlink=1 \"1961 en baseball (page inexistante)\"), [Boxe anglaise](/w/index.php?title=1961_en_boxe_anglaise&action=edit&redlink=1 \"1961 en boxe anglaise (page inexistante)\"), [Basket\\-ball](/wiki/1961_en_basket-ball \"1961 en basket-ball\"), [Bobsleigh](/w/index.php?title=1961_en_bobsleigh&action=edit&redlink=1 \"1961 en bobsleigh (page inexistante)\"), [Canoë\\-kayak](/w/index.php?title=1961_en_cano%C3%AB-kayak&action=edit&redlink=1 \"1961 en canoë-kayak (page inexistante)\"), [Catch](/w/index.php?title=1961_en_catch&action=edit&redlink=1 \"1961 en catch (page inexistante)\"), [Combiné nordique](/wiki/1961_en_combin%C3%A9_nordique \"1961 en combiné nordique\"), [Curling](/w/index.php?title=1961_en_curling&action=edit&redlink=1 \"1961 en curling (page inexistante)\"), [Cyclisme](/wiki/1961_en_cyclisme \"1961 en cyclisme\"), [Escrime](/wiki/1961_en_basket-ball \"1961 en basket-ball\"), [Football](/wiki/1961_en_football \"1961 en football\") ([Américain](/w/index.php?title=1961_en_football_am%C3%A9ricain&action=edit&redlink=1 \"1961 en football américain (page inexistante)\")), [Golf](/w/index.php?title=1961_en_golf&action=edit&redlink=1 \"1961 en golf (page inexistante)\"), [Gymnastique](/w/index.php?title=1961_en_gymnastique&action=edit&redlink=1 \"1961 en gymnastique (page inexistante)\"), [Haltérophilie](/w/index.php?title=1961_en_halt%C3%A9rophilie&action=edit&redlink=1 \"1961 en haltérophilie (page inexistante)\"), [Handball](/w/index.php?title=1961_en_handball&action=edit&redlink=1 \"1961 en handball (page inexistante)\"), Hockey ([Sur gazon](/w/index.php?title=1961_en_hockey_sur_gazon&action=edit&redlink=1 \"1961 en hockey sur gazon (page inexistante)\") et [Sur glace](/wiki/1961_en_hockey_sur_glace \"1961 en hockey sur glace\")), [Lutte](/w/index.php?title=1961_en_lutte&action=edit&redlink=1 \"1961 en lutte (page inexistante)\"), [Natation](/w/index.php?title=1961_en_natation&action=edit&redlink=1 \"1961 en natation (page inexistante)\"), Patinage ([Artistique](/w/index.php?title=1961_en_patinage_artistique&action=edit&redlink=1 \"1961 en patinage artistique (page inexistante)\") et [De vitesse](/w/index.php?title=1961_en_patinage_de_vitesse&action=edit&redlink=1 \"1961 en patinage de vitesse (page inexistante)\")), Rugby ([À XIII](/w/index.php?title=1961_en_rugby_%C3%A0_XIII&action=edit&redlink=1 \"1961 en rugby à XIII (page inexistante)\") et [À XV](/wiki/1961_en_rugby_%C3%A0_XV \"1961 en rugby à XV\")), [Ski](/w/index.php?title=1961_en_ski&action=edit&redlink=1 \"1961 en ski (page inexistante)\"), [Sport automobile](/wiki/1961_en_sport_automobile \"1961 en sport automobile\"), [Sports équestres](/wiki/1961_en_sports_%C3%A9questres \"1961 en sports équestres\"), [Sport hippique](/w/index.php?title=1961_en_sport_hippique&action=edit&redlink=1 \"1961 en sport hippique (page inexistante)\"), Sports pluridisciplinaires ([Biathlon](/w/index.php?title=1961_en_biathlon&action=edit&redlink=1 \"1961 en biathlon (page inexistante)\"), [Décathlon](/w/index.php?title=1961_en_d%C3%A9cathlon&action=edit&redlink=1 \"1961 en décathlon (page inexistante)\") et [Pentathlon moderne](/w/index.php?title=1961_en_pentathlon_modern&action=edit&redlink=1 \"1961 en pentathlon modern (page inexistante)\")), [Tennis](/w/index.php?title=1961_en_tennis&action=edit&redlink=1 \"1961 en tennis (page inexistante)\") (), Tir ([À l'arc](/w/index.php?title=1961_en_tir_%C3%A0_l%27arc&action=edit&redlink=1 \"1961 en tir à l'arc (page inexistante)\") et [Sportif](/w/index.php?title=1961_en_tir_sportif&action=edit&redlink=1 \"1961 en tir sportif (page inexistante)\")), [Voile](/w/index.php?title=1961_en_voile&action=edit&redlink=1 \"1961 en voile (page inexistante)\"), () et [Water\\-polo](/w/index.php?title=1961_en_water-polo&action=edit&redlink=1 \"1961 en water-polo (page inexistante)\")   * [Décès](/wiki/D%C3%A9c%C3%A8s_en_1961 \"Décès en 1961\") * [Économie (activité humaine)](/w/index.php?title=1961_en_%C3%A9conomie_(activit%C3%A9_humaine)&action=edit&redlink=1 \"1961 en économie (activité humaine) (page inexistante)\") * [Journalisme](/w/index.php?title=1961_en_journalisme&action=edit&redlink=1 \"1961 en journalisme (page inexistante)\") * [Naissance](/wiki/Naissance_en_1961 \"Naissance en 1961\") * [Philosophie](/wiki/1961_en_philosophie \"1961 en philosophie\") * [Terrorisme](/wiki/Terrorisme_en_1961 \"Terrorisme en 1961\") |\n| --- |\n\n\n\nCalendriers\n| * [Romain](/wiki/Calendrier_romain \"Calendrier romain\") * [Chinois](/wiki/Calendrier_chinois \"Calendrier chinois\") * [Grégorien](/wiki/Calendrier_gr%C3%A9gorien \"Calendrier grégorien\") * [Julien](/wiki/Calendrier_julien \"Calendrier julien\") * [Hébraïque](/wiki/Calendrier_h%C3%A9bra%C3%AFque \"Calendrier hébraïque\") * [Hindou](/wiki/Calendrier_hindou \"Calendrier hindou\") * [Hégirien](/wiki/Calendrier_h%C3%A9girien \"Calendrier hégirien\") * [Persan](/wiki/Calendrier_persan \"Calendrier persan\") * [Républicain](/wiki/Calendrier_r%C3%A9publicain \"Calendrier républicain\") |\n| --- |\n\n\n\nDonnées clés\n| [28 mars](/wiki/28_mars \"28 mars\") : [Jean Lesage](/wiki/Jean_Lesage \"Jean Lesage\") annonce son premier remaniement ministériel. L'ancien chef libéral, [Georges\\-Émile Lapalme](/wiki/Georges-%C3%89mile_Lapalme \"Georges-Émile Lapalme\"), devient le premier ministre des Affaires culturelles du Québec. [19 février](/wiki/19_f%C3%A9vrier \"19 février\") : entrée en ondes de [Télé\\-Métropole](/wiki/CFTM-DT \"CFTM-DT\"), le canal 10 de Montréal. [4 mars](/wiki/4_mars \"4 mars\") : [Jean Marchand](/wiki/Jean_Marchand_(syndicaliste) \"Jean Marchand (syndicaliste)\") (à gauche) est élu président de la [CSN](/wiki/Conf%C3%A9d%C3%A9ration_des_syndicats_nationaux \"Confédération des syndicats nationaux\"). Il succède à Roger Mathieu. [Play](#top \"Lancer le diaporama\") [Pause](#top \"Pause\") [Stop](#top \"Stop\") [Précédent](#top \"Image précédente\") [Suivant](#top \"Image suivante\") [Select](#top \"Sélectionner une image\") |\n| --- |\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Ann%C3%A9es \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\nCet article traite des événements qui se sont produits durant l'année **1961 au [Québec](/wiki/Qu%C3%A9bec \"Québec\")**. \n\n\n\n\n## Événements\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Événements\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Événements\")]\n### Janvier\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Janvier\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Janvier\")]\n* **[1er janvier](/wiki/1er_janvier \"1er janvier\")** : entrée en vigueur de l'assurance\\-hospitalisation[\\[1]](#cite_note-1).\n* **[10 janvier](/wiki/10_janvier \"10 janvier\")** : [Antonio Talbot](/wiki/Antonio_Talbot \"Antonio Talbot\") devient le chef de l'opposition officielle à l'[Assemblée législative](/wiki/Assembl%C3%A9e_nationale_du_Qu%C3%A9bec \"Assemblée nationale du Québec\")[\\[2]](#cite_note-2).\n\n\n### Février\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Février\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Février\")]\n* **[10 février](/wiki/10_f%C3%A9vrier \"10 février\")** : l'Assemblée législative adopte une loi créant un Conseil d'orientation économique, dont le but est de conseiller le gouvernement sur ses décisions concernant l'économie[\\[3]](#cite_note-3).\n* **[19 février](/wiki/19_f%C3%A9vrier \"19 février\")** : [Télé\\-Métropole](/wiki/CFTM-DT \"CFTM-DT\"), le canal 10 de Montréal, entre en ondes[\\[4]](#cite_note-4).\n* **[22 février](/wiki/22_f%C3%A9vrier \"22 février\")** : un projet de loi est déposé, remplaçant la Commission des liqueurs par une [Régie des Alcools](/wiki/Soci%C3%A9t%C3%A9_des_alcools_du_Qu%C3%A9bec \"Société des alcools du Québec\")[\\[5]](#cite_note-5).\n* **[25 février](/wiki/25_f%C3%A9vrier \"25 février\")** : Montréal reçoit 30 millimètres de [verglas](/wiki/Verglas \"Verglas\"), l'une des pires tempêtes de ce genre de son histoire. Les dégâts sont évalués à $7 000 000[\\[6]](#cite_note-6).\n\n\n### Mars\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Mars\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Mars\")]\n* **[4 mars](/wiki/4_mars \"4 mars\")** : [Jean Marchand](/wiki/Jean_Marchand_(syndicaliste) \"Jean Marchand (syndicaliste)\") est élu président de la [CSN](/wiki/Conf%C3%A9d%C3%A9ration_des_syndicats_nationaux \"Confédération des syndicats nationaux\"). Il succède à [Roger Mathieu](/wiki/Roger_Mathieu \"Roger Mathieu\")[\\[7]](#cite_note-7).\n* **[24 mars](/wiki/24_mars \"24 mars\")** :\n\t+ création de l’**Office de la langue française**, devenu l’**[Office québécois de la langue française](/wiki/Office_qu%C3%A9b%C3%A9cois_de_la_langue_fran%C3%A7aise \"Office québécois de la langue française\")** en [2002](/wiki/2002_au_Qu%C3%A9bec \"2002 au Québec\").\n\t+ création d'une commission présidée par Mgr [Alphonse\\-Marie Parent](/wiki/Alphonse-Marie_Parent \"Alphonse-Marie Parent\") qui fera enquête sur l'état de l'éducation au Québec[\\[8]](#cite_note-8).\n* **[28 mars](/wiki/28_mars \"28 mars\")** : [Jean Lesage](/wiki/Jean_Lesage \"Jean Lesage\") annonce son premier remaniement ministériel. [René Lévesque](/wiki/Ren%C3%A9_L%C3%A9vesque \"René Lévesque\") devient le premier titulaire du nouveau ministère des Richesses naturelles et [Georges\\-Émile Lapalme](/wiki/Georges-%C3%89mile_Lapalme \"Georges-Émile Lapalme\") prend en charge celui, tout aussi nouveau, des Affaires culturelles. Jean Lesage se met à la tête du troisième ministère créé cette année, celui des Affaires fédérales\\-provinciales, alors qu'il cumule toujours les charges de premier ministre et de ministre des Finances[\\[9]](#cite_note-Assnat_1961-9).\n\n\n### Avril\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Avril\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Avril\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png)](/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png)Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. [Votre aide](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/1961_au_Qu%C3%A9bec \"Spécial:EditPage/1961 au Québec\") est la bienvenue ! [Comment faire ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")\n### Mai\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Mai\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Mai\")]\n* **[25 mai](/wiki/25_mai \"25 mai\")** : le [gouvernement Lesage](/wiki/Gouvernement_Jean_Lesage \"Gouvernement Jean Lesage\") annonce que les trésors polonais retenus par [Maurice Duplessis](/wiki/Maurice_Duplessis \"Maurice Duplessis\") seront retournés à la [Pologne](/wiki/Pologne \"Pologne\"). Le premier ministre Duplessis avait refusé de les rendre sous prétexte que ce pays était devenu communiste[\\[10]](#cite_note-10).\n\n\n### Juin\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=7 \"Modifier la section : Juin\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=7 \"Modifier le code source de la section : Juin\")]\n* **[1er juin](/wiki/1er_juin \"1er juin\")** : [Marcel Chaput](/wiki/Marcel_Chaput \"Marcel Chaput\"), vice\\-président du [RIN](/wiki/Rassemblement_pour_l%27ind%C3%A9pendance_nationale \"Rassemblement pour l'indépendance nationale\"), est invité à démissionner de son poste de fonctionnaire à Ottawa.\n* **[10 juin](/wiki/10_juin \"10 juin\")** : la deuxième session de la [26e législature](/wiki/26e_l%C3%A9gislature_du_Qu%C3%A9bec \"26e législature du Québec\") est prorogée[\\[9]](#cite_note-Assnat_1961-9).\n* **[30 juin](/wiki/30_juin \"30 juin\")** : [Georges Lemay](/w/index.php?title=Georges_Lemay&action=edit&redlink=1 \"Georges Lemay (page inexistante)\") et ses complices effectuent le vol de banque le plus important de l'histoire du Québec. Ils réussissent à s'emparer de plusieurs millions de dollars dans une succursale d'une [Banque de la Nouvelle\\-Écosse](/wiki/Banque_de_la_Nouvelle-%C3%89cosse \"Banque de la Nouvelle-Écosse\") à [Montréal](/wiki/Montr%C3%A9al \"Montréal\")[\\[11]](#cite_note-11).\n\n\n### Juillet\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=8 \"Modifier la section : Juillet\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=8 \"Modifier le code source de la section : Juillet\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png)](/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png)Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. [Votre aide](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/1961_au_Qu%C3%A9bec \"Spécial:EditPage/1961 au Québec\") est la bienvenue ! [Comment faire ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")\n### Août\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=9 \"Modifier la section : Août\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=9 \"Modifier le code source de la section : Août\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png)](/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png)Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. [Votre aide](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/1961_au_Qu%C3%A9bec \"Spécial:EditPage/1961 au Québec\") est la bienvenue ! [Comment faire ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")\n### Septembre\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=10 \"Modifier la section : Septembre\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=10 \"Modifier le code source de la section : Septembre\")]\n* **[7 septembre](/wiki/7_septembre \"7 septembre\")** : [Raymond Barbeau](/wiki/Raymond_Barbeau \"Raymond Barbeau\") lance son livre *Pourquoi j'ai choisi l'indépendance?*[\\[12]](#cite_note-12)\n* **[23 septembre](/wiki/23_septembre \"23 septembre\")** : congrès à la chefferie de l'[Union nationale](/wiki/Union_nationale_(Qu%C3%A9bec) \"Union nationale (Québec)\") à Québec. [Daniel Johnson](/wiki/Daniel_Johnson_(p%C3%A8re) \"Daniel Johnson (père)\") en devient son nouveau chef. Il a obtenu 1006 voix contre 912 pour son adversaire [Jean\\-Jacques Bertrand](/wiki/Jean-Jacques_Bertrand \"Jean-Jacques Bertrand\")[\\[13]](#cite_note-13).\n\n\n### Octobre\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=11 \"Modifier la section : Octobre\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=11 \"Modifier le code source de la section : Octobre\")]\n* **[4 octobre](/wiki/4_octobre \"4 octobre\")** : [Jean Lesage](/wiki/Jean_Lesage \"Jean Lesage\") est reçu à l'Élysée par le président français [Charles de Gaulle](/wiki/Charles_de_Gaulle \"Charles de Gaulle\")[\\[14]](#cite_note-14).\n* **[5 octobre](/wiki/5_octobre \"5 octobre\")** : inauguration de la Maison du Québec à Paris par Jean Lesage[\\[15]](#cite_note-15).\n* **[11 octobre](/wiki/11_octobre \"11 octobre\")** : [Paul Comtois](/wiki/Paul_Comtois \"Paul Comtois\") devient le nouveau lieutenant\\-gouverneur du Québec[\\[9]](#cite_note-Assnat_1961-9).\n* **[20 octobre](/wiki/20_octobre \"20 octobre\")** : [Jean Drapeau](/wiki/Jean_Drapeau \"Jean Drapeau\") annonce la construction d'un [métro](/wiki/M%C3%A9tro_de_Montr%C3%A9al \"Métro de Montréal\") dont les coûts s'élèveront, selon lui, à 150 millions $.\n* **[29 octobre](/wiki/29_octobre \"29 octobre\")** : [Marcel Chaput](/wiki/Marcel_Chaput \"Marcel Chaput\") succède à [André d'Allemagne](/wiki/Andr%C3%A9_d%27Allemagne \"André d'Allemagne\") comme président du [RIN](/wiki/Rassemblement_pour_l%27ind%C3%A9pendance_nationale \"Rassemblement pour l'indépendance nationale\").\n\n\n### Novembre\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=12 \"Modifier la section : Novembre\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=12 \"Modifier le code source de la section : Novembre\")]\n* **[17 novembre](/wiki/17_novembre \"17 novembre\")** : Marcel Chaput est suspendu de son poste de fonctionnaire fédéral.\n* **[24 novembre](/wiki/24_novembre \"24 novembre\")** : la [FTQ](/wiki/F%C3%A9d%C3%A9ration_des_travailleurs_du_Qu%C3%A9bec \"Fédération des travailleurs du Québec\") et la [CSN](/wiki/Conf%C3%A9d%C3%A9ration_des_syndicats_nationaux \"Confédération des syndicats nationaux\") se prononcent contre l'indépendance du Québec.\n\n\n### Décembre\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=13 \"Modifier la section : Décembre\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=13 \"Modifier le code source de la section : Décembre\")]\n* **[4 décembre](/wiki/4_d%C3%A9cembre \"4 décembre\")** : Marcel Chaput remet finalement sa démission comme fonctionnaire fédéral[\\[16]](#cite_note-16).\n* **[6 décembre](/wiki/6_d%C3%A9cembre \"6 décembre\")** : début des audiences publiques de la Commission Parent sur l'éducation.\n* **[14 décembre](/wiki/14_d%C3%A9cembre \"14 décembre\")** : les libéraux [Pierre Laporte](/wiki/Pierre_Laporte_(Qu%C3%A9bec) \"Pierre Laporte (Québec)\") et [Claire Kirkland\\-Casgrain](/wiki/Claire_Kirkland-Casgrain \"Claire Kirkland-Casgrain\") remportent les élections partielles de [Chambly](/wiki/Chambly_(circonscription_provinciale) \"Chambly (circonscription provinciale)\") et de [Jacques\\-Cartier](/wiki/Jacques-Cartier_(circonscription_provinciale) \"Jacques-Cartier (circonscription provinciale)\"). Claire Kirkland\\-Casgrain devient la première femme à siéger à l'[Assemblée législative](/wiki/Assembl%C3%A9e_nationale_du_Qu%C3%A9bec \"Assemblée nationale du Québec\")[\\[9]](#cite_note-Assnat_1961-9).\n\n\n## Naissances\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=14 \"Modifier la section : Naissances\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=14 \"Modifier le code source de la section : Naissances\")]\n* **[9 janvier](/wiki/9_janvier \"9 janvier\")** \\- [Sylvain Pagé](/wiki/Sylvain_Pag%C3%A9 \"Sylvain Pagé\") (homme politique)\n* **[13 janvier](/wiki/13_janvier \"13 janvier\")** \\- [André Villeneuve](/wiki/Andr%C3%A9_Villeneuve \"André Villeneuve\") (homme politique)\n* **[15 janvier](/wiki/15_janvier \"15 janvier\")**\n\t+ [Yves P. Pelletier](/wiki/Yves_P._Pelletier \"Yves P. Pelletier\") (comédien et scénariste)\n\t+ [Marcel Côté (peintre)](/wiki/Marcel_C%C3%B4t%C3%A9_(peintre) \"Marcel Côté (peintre)\")\n* **[27 janvier](/wiki/27_janvier \"27 janvier\")** \\- [Benoît Gouin](/wiki/Beno%C3%AEt_Gouin \"Benoît Gouin\") (acteur)\n* **[21 février](/wiki/21_f%C3%A9vrier \"21 février\")** \\- [Deano Clavet](/wiki/Deano_Clavet \"Deano Clavet\") (acteur et boxeur)\n* **[28 février](/wiki/28_f%C3%A9vrier \"28 février\")**\n\t+ [René Simard](/wiki/Ren%C3%A9_Simard_(artiste) \"René Simard (artiste)\") (chanteur)\n\t+ [Michel Rabagliati](/wiki/Michel_Rabagliati \"Michel Rabagliati\") (auteur de bandes dessinées)\n* **[10 mars](/wiki/10_mars \"10 mars\")** \\- [Alain Dumas](/w/index.php?title=Alain_Dumas&action=edit&redlink=1 \"Alain Dumas (page inexistante)\") (humoriste et animateur de radio))\n* **[12 mars](/wiki/12_mars \"12 mars\")** \\- [Joseph Facal](/wiki/Joseph_Facal \"Joseph Facal\") (homme politique)\n* **[15 mars](/wiki/15_mars \"15 mars\")** \\- [Martine Beaugrand](/wiki/Martine_Beaugrand \"Martine Beaugrand\") (femme politique, Mairesse, par intérim, de Laval) († [9](/wiki/9_juillet \"9 juillet\") [juillet](/wiki/Juillet_2014 \"Juillet 2014\") [2014](/wiki/2014_au_Qu%C3%A9bec \"2014 au Québec\"))\n* **[8 avril](/wiki/8_avril \"8 avril\")**\n\t+ [Patrice Coquereau](/wiki/Patrice_Coquereau \"Patrice Coquereau\") (acteur)\n\t+ [Élise Guilbault](/wiki/%C3%89lise_Guilbault \"Élise Guilbault\") (actrice)\n* **[30 avril](/wiki/30_avril \"30 avril\")** \\- [Érik Canuel](/wiki/%C3%89rik_Canuel \"Érik Canuel\") (réalisateur et scénariste au cinéma) († [15](/wiki/15_juin \"15 juin\") [juin](/wiki/Juin_2024 \"Juin 2024\") [2024](/wiki/2024_au_Qu%C3%A9bec \"2024 au Québec\"))\n* **[2 mai](/wiki/2_mai \"2 mai\")** \\- [Sophie Thibault](/wiki/Sophie_Thibault \"Sophie Thibault\") (journaliste)\n* **[13 mai](/wiki/13_mai \"13 mai\")** \\- [Linda Goupil](/wiki/Linda_Goupil \"Linda Goupil\") (femme politique)\n* **[14 mai](/wiki/14_mai \"14 mai\")** \\- [Jean Leloup](/wiki/Jean_Leloup_(chanteur) \"Jean Leloup (chanteur)\") (chanteur)\n* **[12 juin](/wiki/12_juin \"12 juin\")** \\- [Amir Khadir](/wiki/Amir_Khadir \"Amir Khadir\") (homme politique)\n* **[19 juillet](/wiki/19_juillet \"19 juillet\")** \\- [Patrice Vincent](/wiki/Patrice_Vincent \"Patrice Vincent\") (militaire, tué lors d'un [attentat](/wiki/Attentat_de_Saint-Jean-sur-Richelieu_de_2014 \"Attentat de Saint-Jean-sur-Richelieu de 2014\") à [Saint\\-Jean\\-sur\\-Richelieu](/wiki/Saint-Jean-sur-Richelieu \"Saint-Jean-sur-Richelieu\")) († [20](/wiki/20_octobre \"20 octobre\") [octobre](/wiki/Octobre_2014 \"Octobre 2014\") [2014](/wiki/2014_au_Qu%C3%A9bec \"2014 au Québec\"))\n* **[23 juillet](/wiki/23_juillet \"23 juillet\")**\n\t+ [André Ducharme](/wiki/Andr%C3%A9_Ducharme \"André Ducharme\") (comédien et scénariste)\n\t+ [Richard Martineau](/wiki/Richard_Martineau \"Richard Martineau\") (journaliste et animateur)\n* **[28 juillet](/wiki/28_juillet \"28 juillet\")** \\- [Pascale Montpetit](/wiki/Pascale_Montpetit \"Pascale Montpetit\") (actrice)\n* **[11 juillet](/wiki/11_juillet \"11 juillet\")** \\- [Rachel Laurin](/wiki/Rachel_Laurin \"Rachel Laurin\") (compositrice et organiste) († [13](/wiki/13_ao%C3%BBt \"13 août\") [août](/wiki/Ao%C3%BBt_2023 \"Août 2023\") [2023](/wiki/2023_au_Qu%C3%A9bec \"2023 au Québec\"))\n* **[12 septembre](/wiki/12_septembre \"12 septembre\")** \\- [Mylène Farmer](/wiki/Myl%C3%A8ne_Farmer \"Mylène Farmer\") (actrice et chanteuse)\n* **[22 septembre](/wiki/22_septembre \"22 septembre\")** \\- [Diane Lemieux](/wiki/Diane_Lemieux \"Diane Lemieux\") (femme politique)\n* **[24 septembre](/wiki/24_septembre \"24 septembre\")** \\- [Luc Picard](/wiki/Luc_Picard \"Luc Picard\") (acteur)\n* **[30 septembre](/wiki/30_septembre \"30 septembre\")** \\- [Erica Ehm](/wiki/Erica_Ehm \"Erica Ehm\") (actrice et productrice)\n* **[16 octobre](/wiki/16_octobre \"16 octobre\")** \\- [Pierre\\-Karl Péladeau](/wiki/Pierre-Karl_P%C3%A9ladeau \"Pierre-Karl Péladeau\") (homme d'affaires et chef du [Parti québécois](/wiki/Parti_qu%C3%A9b%C3%A9cois \"Parti québécois\"))\n* **[3 novembre](/wiki/3_novembre \"3 novembre\")**\n\t+ [Claudine Mercier](/wiki/Claudine_Mercier \"Claudine Mercier\") (imitatrice et humoriste)\n\t+ [Geneviève Rioux](/wiki/Genevi%C3%A8ve_Rioux \"Geneviève Rioux\") (actrice)\n* **[8 décembre](/wiki/8_d%C3%A9cembre \"8 décembre\")** \\- [André Bachand](/wiki/Andr%C3%A9_Bachand_(1961-) \"André Bachand (1961-)\") (homme politique)\n* **[26 décembre](/wiki/26_d%C3%A9cembre \"26 décembre\")** \\- [Daniel Bélanger](/wiki/Daniel_B%C3%A9langer \"Daniel Bélanger\") (chanteur).\n* **[29 décembre](/wiki/29_d%C3%A9cembre \"29 décembre\")** \\- [Antoine Durand](/wiki/Antoine_Durand \"Antoine Durand\") (acteur spécialisé dans le doublage)\n\n\n## Décès\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=15 \"Modifier la section : Décès\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=15 \"Modifier le code source de la section : Décès\")]\n* **[14 mai](/wiki/14_mai \"14 mai\")** \\- [Albert Sévigny](/wiki/Albert_S%C3%A9vigny \"Albert Sévigny\") (homme politique) (º [31](/wiki/31_d%C3%A9cembre \"31 décembre\") [décembre](/wiki/D%C3%A9cembre_1881 \"Décembre 1881\") [1881](/wiki/1881_au_Qu%C3%A9bec \"1881 au Québec\"))\n* **[29 mai](/wiki/29_mai \"29 mai\")** \\- [Gilbert Layton](/wiki/Gilbert_Layton \"Gilbert Layton\") (homme politique) (º [5](/wiki/5_novembre \"5 novembre\") [novembre](/wiki/Novembre_1899 \"Novembre 1899\") [1899](/wiki/1899_au_Qu%C3%A9bec \"1899 au Québec\"))\n* **[19 juin](/wiki/19_juin \"19 juin\")** \\- [Richard Ernest William Turner](/w/index.php?title=Richard_Ernest_William_Turner&action=edit&redlink=1 \"Richard Ernest William Turner (page inexistante)\") [(en)](https://en.wikipedia.org/wiki/Richard_Ernest_William_Turner \"en:Richard Ernest William Turner\") (militaire) (º [25](/wiki/25_juillet \"25 juillet\") [juillet](/wiki/Juillet_1871 \"Juillet 1871\") [1871](/wiki/1871_au_Qu%C3%A9bec \"1871 au Québec\"))\n* **[14 juillet](/wiki/14_juillet \"14 juillet\")** \\- [Maxime Raymond](/wiki/Maxime_Raymond \"Maxime Raymond\") (homme politique) (º [25](/wiki/25_d%C3%A9cembre \"25 décembre\") [décembre](/wiki/D%C3%A9cembre_1883 \"Décembre 1883\") [1883](/wiki/1883_au_Qu%C3%A9bec \"1883 au Québec\"))\n* **[30 septembre](/wiki/30_septembre \"30 septembre\")** \\- [Onésime Gagnon](/wiki/On%C3%A9sime_Gagnon \"Onésime Gagnon\") (lieutenant\\-gouverneur et ancien ministre) (º [23](/wiki/23_octobre \"23 octobre\") [octobre](/wiki/Octobre_1888 \"Octobre 1888\") [1888](/wiki/1888_au_Qu%C3%A9bec \"1888 au Québec\"))\n\n\n## Article connexe\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=16 \"Modifier la section : Article connexe\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=16 \"Modifier le code source de la section : Article connexe\")]\n### Articles généraux\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=17 \"Modifier la section : Articles généraux\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=17 \"Modifier le code source de la section : Articles généraux\")]\n* [Chronologie de l'histoire du Québec (1960 à 1981\\)](/wiki/Chronologie_de_l%27histoire_du_Qu%C3%A9bec_(1960_%C3%A0_1981) \"Chronologie de l'histoire du Québec (1960 à 1981)\")\n* [L'année 1961 dans le monde](/wiki/1961 \"1961\")\n* [1961 au Canada](/wiki/1961_au_Canada \"1961 au Canada\")\n\n\n### Articles sur l'année 1961 au Québec\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=18 \"Modifier la section : Articles sur l'année 1961 au Québec\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=18 \"Modifier le code source de la section : Articles sur l'année 1961 au Québec\")]\n* [Commission Parent](/wiki/Commission_Parent \"Commission Parent\")\n\n\n## Sources et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&veaction=edit&section=19 \"Modifier la section : Sources et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&action=edit&section=19 \"Modifier le code source de la section : Sources et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) Louis La Rochelle. *En flagrant délit de pouvoir*. Boréal Express. Montréal. 1982\\. p. 31\n2. [↑](#cite_ref-2) [Bilan du Siècle](http://bilan.usherbrooke.ca/bilan/pages/evenements/1397.html)\n3. [↑](#cite_ref-3) [Bilan du Siècle](http://bilan.usherbrooke.ca/bilan/pages/evenements/1412.html)\n4. [↑](#cite_ref-4) *Le monde du spectacle* vol. IV. Publications Éclair. 1975\\. p. 135\n5. [↑](#cite_ref-5) « Régie des alcools: l'étude du projet de loi commence aujourd'hui », *[Le Devoir](/wiki/Le_Devoir \"Le Devoir\")*,‎ 22 février 1961, p. 1\n6. [↑](#cite_ref-6) [Bilan du Siècle](http://bilan.usherbrooke.ca/bilan/pages/evenements/1416.html)\n7. [↑](#cite_ref-7) [Bilan du Siècle](http://bilan.usherbrooke.ca/bilan/pages/evenements/1422.html)\n8. [↑](#cite_ref-8) [Bilan du Siècle](http://bilan.usherbrooke.ca/bilan/pages/evenements/1410.html)\n9. ↑ [a](#cite_ref-Assnat_1961_9-0) [b](#cite_ref-Assnat_1961_9-1) [c](#cite_ref-Assnat_1961_9-2) et [d](#cite_ref-Assnat_1961_9-3) « [Chronologie parlementaire 1960\\-1961](http://www.assnat.qc.ca/fr/patrimoine/chronologie/chrono71.html#1961) » (consulté le 27 mars 2009)\n10. [↑](#cite_ref-10) [Bilan du Siècle](http://bilan.usherbrooke.ca/bilan/pages/evenements/1432.html)\n11. [↑](#cite_ref-11) [Bilan du Siècle](http://bilan.usherbrooke.ca/bilan/pages/evenements/20039.html)\n12. [↑](#cite_ref-12) « Raymond Barbeau dit pourquoi il a choisi l'indépendance », *[Le Devoir](/wiki/Le_Devoir \"Le Devoir\")*,‎ 8 septembre 1961, p. 3\n13. [↑](#cite_ref-13) Louis la Rochelle. *En flagrant délit de pouvoir*. Boréal Express. Montréal. 1982\\. p. 38\n14. [↑](#cite_ref-14) Dale C. Thompson. *De Gaulle et le Québec*. Éditions du Trécarré. 1990\\. p. 121\n15. [↑](#cite_ref-15) Idem\n16. [↑](#cite_ref-16) Jean\\-François Nadeau. *Bourgault*. Lux. 2007\\. p. 103\n\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Chronologie_du_Qu%C3%A9bec \"Modèle:Palette Chronologie du Québec\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Chronologie_du_Qu%C3%A9bec&action=edit)[Chronologie du Québec](/wiki/Chronologie_du_Qu%C3%A9bec \"Chronologie du Québec\") | |\n| --- | --- |\n| XVIIIe siècle | * *Voir [chronologie du Canada](/wiki/Chronologie_du_Canada \"Chronologie du Canada\") pour les années antérieures* * [1763](/wiki/1763_au_Qu%C3%A9bec \"1763 au Québec\") * [1764](/wiki/1764_au_Qu%C3%A9bec \"1764 au Québec\") * [1765](/wiki/1765_au_Qu%C3%A9bec \"1765 au Québec\") * [1766](/wiki/1766_au_Qu%C3%A9bec \"1766 au Québec\") * [1767](/wiki/1767_au_Qu%C3%A9bec \"1767 au Québec\") * [1768](/wiki/1768_au_Qu%C3%A9bec \"1768 au Québec\") * [1769](/wiki/1769_au_Qu%C3%A9bec \"1769 au Québec\") * [1770](/wiki/1770_au_Qu%C3%A9bec \"1770 au Québec\") * [1771](/wiki/1771_au_Qu%C3%A9bec \"1771 au Québec\") * [1772](/wiki/1772_au_Qu%C3%A9bec \"1772 au Québec\") * [1773](/wiki/1773_au_Qu%C3%A9bec \"1773 au Québec\") * [1774](/wiki/1774_au_Qu%C3%A9bec \"1774 au Québec\") * [1775](/wiki/1775_au_Qu%C3%A9bec \"1775 au Québec\") * [1776](/wiki/1776_au_Qu%C3%A9bec \"1776 au Québec\") * [1777](/wiki/1777_au_Qu%C3%A9bec \"1777 au Québec\") * [1778](/wiki/1778_au_Qu%C3%A9bec \"1778 au Québec\") * [1779](/wiki/1779_au_Qu%C3%A9bec \"1779 au Québec\") * [1780](/wiki/1780_au_Qu%C3%A9bec \"1780 au Québec\") * [1781](/wiki/1781_au_Qu%C3%A9bec \"1781 au Québec\") * [1782](/wiki/1782_au_Qu%C3%A9bec \"1782 au Québec\") * [1783](/wiki/1783_au_Qu%C3%A9bec \"1783 au Québec\") * [1784](/wiki/1784_au_Qu%C3%A9bec \"1784 au Québec\") * [1785](/wiki/1785_au_Qu%C3%A9bec \"1785 au Québec\") * [1786](/wiki/1786_au_Qu%C3%A9bec \"1786 au Québec\") * [1787](/wiki/1787_au_Qu%C3%A9bec \"1787 au Québec\") * [1788](/wiki/1788_au_Qu%C3%A9bec \"1788 au Québec\") * [1789](/wiki/1789_au_Qu%C3%A9bec \"1789 au Québec\") * [1790](/wiki/1790_au_Qu%C3%A9bec \"1790 au Québec\") * [1791](/wiki/1791_au_Bas-Canada \"1791 au Bas-Canada\") * [1792](/wiki/1792_au_Bas-Canada \"1792 au Bas-Canada\") * [1793](/wiki/1793_au_Bas-Canada \"1793 au Bas-Canada\") * [1794](/wiki/1794_au_Bas-Canada \"1794 au Bas-Canada\") * [1795](/wiki/1795_au_Bas-Canada \"1795 au Bas-Canada\") * [1796](/wiki/1796_au_Bas-Canada \"1796 au Bas-Canada\") * [1797](/wiki/1797_au_Bas-Canada \"1797 au Bas-Canada\") * [1798](/wiki/1798_au_Bas-Canada \"1798 au Bas-Canada\") * [1799](/wiki/1799_au_Bas-Canada \"1799 au Bas-Canada\") * [1800](/wiki/1800_au_Bas-Canada \"1800 au Bas-Canada\") |\n| XIXe siècle | * [1801](/wiki/1801_au_Bas-Canada \"1801 au Bas-Canada\") * [1802](/wiki/1802_au_Bas-Canada \"1802 au Bas-Canada\") * [1803](/wiki/1803_au_Bas-Canada \"1803 au Bas-Canada\") * [1804](/wiki/1804_au_Bas-Canada \"1804 au Bas-Canada\") * [1805](/wiki/1805_au_Bas-Canada \"1805 au Bas-Canada\") * [1806](/wiki/1806_au_Bas-Canada \"1806 au Bas-Canada\") * [1807](/wiki/1807_au_Bas-Canada \"1807 au Bas-Canada\") * [1808](/wiki/1808_au_Bas-Canada \"1808 au Bas-Canada\") * [1809](/wiki/1809_au_Bas-Canada \"1809 au Bas-Canada\") * [1810](/wiki/1810_au_Bas-Canada \"1810 au Bas-Canada\") * [1811](/wiki/1811_au_Bas-Canada \"1811 au Bas-Canada\") * [1812](/wiki/1812_au_Bas-Canada \"1812 au Bas-Canada\") * [1813](/wiki/1813_au_Bas-Canada \"1813 au Bas-Canada\") * [1814](/wiki/1814_au_Bas-Canada \"1814 au Bas-Canada\") * [1815](/wiki/1815_au_Bas-Canada \"1815 au Bas-Canada\") * [1816](/wiki/1816_au_Bas-Canada \"1816 au Bas-Canada\") * [1817](/wiki/1817_au_Bas-Canada \"1817 au Bas-Canada\") * [1818](/wiki/1818_au_Bas-Canada \"1818 au Bas-Canada\") * [1819](/wiki/1819_au_Bas-Canada \"1819 au Bas-Canada\") * [1820](/wiki/1820_au_Bas-Canada \"1820 au Bas-Canada\") * [1821](/wiki/1821_au_Bas-Canada \"1821 au Bas-Canada\") * [1822](/wiki/1822_au_Bas-Canada \"1822 au Bas-Canada\") * [1823](/wiki/1823_au_Bas-Canada \"1823 au Bas-Canada\") * [1824](/wiki/1824_au_Bas-Canada \"1824 au Bas-Canada\") * [1825](/wiki/1825_au_Bas-Canada \"1825 au Bas-Canada\") * [1826](/wiki/1826_au_Bas-Canada \"1826 au Bas-Canada\") * [1827](/wiki/1827_au_Bas-Canada \"1827 au Bas-Canada\") * [1828](/wiki/1828_au_Bas-Canada \"1828 au Bas-Canada\") * [1829](/wiki/1829_au_Bas-Canada \"1829 au Bas-Canada\") * [1830](/wiki/1830_au_Bas-Canada \"1830 au Bas-Canada\") * [1831](/wiki/1831_au_Bas-Canada \"1831 au Bas-Canada\") * [1832](/wiki/1832_au_Bas-Canada \"1832 au Bas-Canada\") * [1833](/wiki/1833_au_Bas-Canada \"1833 au Bas-Canada\") * [1834](/wiki/1834_au_Bas-Canada \"1834 au Bas-Canada\") * [1835](/wiki/1835_au_Bas-Canada \"1835 au Bas-Canada\") * [1836](/wiki/1836_au_Bas-Canada \"1836 au Bas-Canada\") * [1837](/wiki/1837_au_Bas-Canada \"1837 au Bas-Canada\") * [1838](/wiki/1838_au_Bas-Canada \"1838 au Bas-Canada\") * [1839](/wiki/1839_au_Bas-Canada \"1839 au Bas-Canada\") * [1840](/wiki/1840_au_Bas-Canada \"1840 au Bas-Canada\") * [1841](/w/index.php?title=1841_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1841 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1842](/w/index.php?title=1842_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1842 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1843](/w/index.php?title=1843_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1843 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1844](/w/index.php?title=1844_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1844 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1845](/w/index.php?title=1845_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1845 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1846](/w/index.php?title=1846_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1846 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1847](/w/index.php?title=1847_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1847 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1848](/w/index.php?title=1848_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1848 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1849](/w/index.php?title=1849_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1849 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1850](/w/index.php?title=1850_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1850 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1851](/w/index.php?title=1851_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1851 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1852](/w/index.php?title=1852_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1852 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1853](/w/index.php?title=1853_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1853 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1854](/w/index.php?title=1854_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1854 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1855](/w/index.php?title=1855_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1855 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1856](/w/index.php?title=1856_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1856 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1857](/w/index.php?title=1857_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1857 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1858](/w/index.php?title=1858_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1858 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1859](/w/index.php?title=1859_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1859 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1860](/w/index.php?title=1860_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1860 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1861](/w/index.php?title=1861_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1861 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1862](/w/index.php?title=1862_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1862 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1863](/w/index.php?title=1863_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1863 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1864](/w/index.php?title=1864_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1864 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1865](/w/index.php?title=1865_au_Bas-Canada&action=edit&redlink=1 \"1865 au Bas-Canada (page inexistante)\") * [1866](/wiki/1866_au_Canada-Est \"1866 au Canada-Est\") * [1867](/wiki/1867_au_Qu%C3%A9bec \"1867 au Québec\") * [1868](/wiki/1868_au_Qu%C3%A9bec \"1868 au Québec\") * [1869](/wiki/1869_au_Qu%C3%A9bec \"1869 au Québec\") * [1870](/wiki/1870_au_Qu%C3%A9bec \"1870 au Québec\") * [1871](/wiki/1871_au_Qu%C3%A9bec \"1871 au Québec\") * [1872](/wiki/1872_au_Qu%C3%A9bec \"1872 au Québec\") * [1873](/wiki/1873_au_Qu%C3%A9bec \"1873 au Québec\") * [1874](/wiki/1874_au_Qu%C3%A9bec \"1874 au Québec\") * [1875](/wiki/1875_au_Qu%C3%A9bec \"1875 au Québec\") * [1876](/wiki/1876_au_Qu%C3%A9bec \"1876 au Québec\") * [1877](/wiki/1877_au_Qu%C3%A9bec \"1877 au Québec\") * [1878](/wiki/1878_au_Qu%C3%A9bec \"1878 au Québec\") * [1879](/wiki/1879_au_Qu%C3%A9bec \"1879 au Québec\") * [1880](/wiki/1880_au_Qu%C3%A9bec \"1880 au Québec\") * [1881](/wiki/1881_au_Qu%C3%A9bec \"1881 au Québec\") * [1882](/wiki/1882_au_Qu%C3%A9bec \"1882 au Québec\") * [1883](/wiki/1883_au_Qu%C3%A9bec \"1883 au Québec\") * [1884](/wiki/1884_au_Qu%C3%A9bec \"1884 au Québec\") * [1885](/wiki/1885_au_Qu%C3%A9bec \"1885 au Québec\") * [1886](/wiki/1886_au_Qu%C3%A9bec \"1886 au Québec\") * [1887](/wiki/1887_au_Qu%C3%A9bec \"1887 au Québec\") * [1888](/wiki/1888_au_Qu%C3%A9bec \"1888 au Québec\") * [1889](/wiki/1889_au_Qu%C3%A9bec \"1889 au Québec\") * [1890](/wiki/1890_au_Qu%C3%A9bec \"1890 au Québec\") * [1891](/wiki/1891_au_Qu%C3%A9bec \"1891 au Québec\") * [1892](/wiki/1892_au_Qu%C3%A9bec \"1892 au Québec\") * [1893](/wiki/1893_au_Qu%C3%A9bec \"1893 au Québec\") * [1894](/wiki/1894_au_Qu%C3%A9bec \"1894 au Québec\") * [1895](/wiki/1895_au_Qu%C3%A9bec \"1895 au Québec\") * [1896](/wiki/1896_au_Qu%C3%A9bec \"1896 au Québec\") * [1897](/wiki/1897_au_Qu%C3%A9bec \"1897 au Québec\") * [1898](/wiki/1898_au_Qu%C3%A9bec \"1898 au Québec\") * [1899](/wiki/1899_au_Qu%C3%A9bec \"1899 au Québec\") * [1900](/wiki/1900_au_Qu%C3%A9bec \"1900 au Québec\") |\n| XXe siècle | * [1901](/wiki/1901_au_Qu%C3%A9bec \"1901 au Québec\") * [1902](/wiki/1902_au_Qu%C3%A9bec \"1902 au Québec\") * [1903](/wiki/1903_au_Qu%C3%A9bec \"1903 au Québec\") * [1904](/wiki/1904_au_Qu%C3%A9bec \"1904 au Québec\") * [1905](/wiki/1905_au_Qu%C3%A9bec \"1905 au Québec\") * [1906](/wiki/1906_au_Qu%C3%A9bec \"1906 au Québec\") * [1907](/wiki/1907_au_Qu%C3%A9bec \"1907 au Québec\") * [1908](/wiki/1908_au_Qu%C3%A9bec \"1908 au Québec\") * [1909](/wiki/1909_au_Qu%C3%A9bec \"1909 au Québec\") * [1910](/wiki/1910_au_Qu%C3%A9bec \"1910 au Québec\") * [1911](/wiki/1911_au_Qu%C3%A9bec \"1911 au Québec\") * [1912](/wiki/1912_au_Qu%C3%A9bec \"1912 au Québec\") * [1913](/wiki/1913_au_Qu%C3%A9bec \"1913 au Québec\") * [1914](/wiki/1914_au_Qu%C3%A9bec \"1914 au Québec\") * [1915](/wiki/1915_au_Qu%C3%A9bec \"1915 au Québec\") * [1916](/wiki/1916_au_Qu%C3%A9bec \"1916 au Québec\") * [1917](/wiki/1917_au_Qu%C3%A9bec \"1917 au Québec\") * [1918](/wiki/1918_au_Qu%C3%A9bec \"1918 au Québec\") * [1919](/wiki/1919_au_Qu%C3%A9bec \"1919 au Québec\") * [1920](/wiki/1920_au_Qu%C3%A9bec \"1920 au Québec\") * [1921](/wiki/1921_au_Qu%C3%A9bec \"1921 au Québec\") * [1922](/wiki/1922_au_Qu%C3%A9bec \"1922 au Québec\") * [1923](/wiki/1923_au_Qu%C3%A9bec \"1923 au Québec\") * [1924](/wiki/1924_au_Qu%C3%A9bec \"1924 au Québec\") * [1925](/wiki/1925_au_Qu%C3%A9bec \"1925 au Québec\") * [1926](/wiki/1926_au_Qu%C3%A9bec \"1926 au Québec\") * [1927](/wiki/1927_au_Qu%C3%A9bec \"1927 au Québec\") * [1928](/wiki/1928_au_Qu%C3%A9bec \"1928 au Québec\") * [1929](/wiki/1929_au_Qu%C3%A9bec \"1929 au Québec\") * [1930](/wiki/1930_au_Qu%C3%A9bec \"1930 au Québec\") * [1931](/wiki/1931_au_Qu%C3%A9bec \"1931 au Québec\") * [1932](/wiki/1932_au_Qu%C3%A9bec \"1932 au Québec\") * [1933](/wiki/1933_au_Qu%C3%A9bec \"1933 au Québec\") * [1934](/wiki/1934_au_Qu%C3%A9bec \"1934 au Québec\") * [1935](/wiki/1935_au_Qu%C3%A9bec \"1935 au Québec\") * [1936](/wiki/1936_au_Qu%C3%A9bec \"1936 au Québec\") * [1937](/wiki/1937_au_Qu%C3%A9bec \"1937 au Québec\") * [1938](/wiki/1938_au_Qu%C3%A9bec \"1938 au Québec\") * [1939](/wiki/1939_au_Qu%C3%A9bec \"1939 au Québec\") * [1940](/wiki/1940_au_Qu%C3%A9bec \"1940 au Québec\") * [1941](/wiki/1941_au_Qu%C3%A9bec \"1941 au Québec\") * [1942](/wiki/1942_au_Qu%C3%A9bec \"1942 au Québec\") * [1943](/wiki/1943_au_Qu%C3%A9bec \"1943 au Québec\") * [1944](/wiki/1944_au_Qu%C3%A9bec \"1944 au Québec\") * [1945](/wiki/1945_au_Qu%C3%A9bec \"1945 au Québec\") * [1946](/wiki/1946_au_Qu%C3%A9bec \"1946 au Québec\") * [1947](/wiki/1947_au_Qu%C3%A9bec \"1947 au Québec\") * [1948](/wiki/1948_au_Qu%C3%A9bec \"1948 au Québec\") * [1949](/wiki/1949_au_Qu%C3%A9bec \"1949 au Québec\") * [1950](/wiki/1950_au_Qu%C3%A9bec \"1950 au Québec\") * [1951](/wiki/1951_au_Qu%C3%A9bec \"1951 au Québec\") * [1952](/wiki/1952_au_Qu%C3%A9bec \"1952 au Québec\") * [1953](/wiki/1953_au_Qu%C3%A9bec \"1953 au Québec\") * [1954](/wiki/1954_au_Qu%C3%A9bec \"1954 au Québec\") * [1955](/wiki/1955_au_Qu%C3%A9bec \"1955 au Québec\") * [1956](/wiki/1956_au_Qu%C3%A9bec \"1956 au Québec\") * [1957](/wiki/1957_au_Qu%C3%A9bec \"1957 au Québec\") * [1958](/wiki/1958_au_Qu%C3%A9bec \"1958 au Québec\") * [1959](/wiki/1959_au_Qu%C3%A9bec \"1959 au Québec\") * [1960](/wiki/1960_au_Qu%C3%A9bec \"1960 au Québec\") * 1961 * [1962](/wiki/1962_au_Qu%C3%A9bec \"1962 au Québec\") * [1963](/wiki/1963_au_Qu%C3%A9bec \"1963 au Québec\") * [1964](/wiki/1964_au_Qu%C3%A9bec \"1964 au Québec\") * [1965](/wiki/1965_au_Qu%C3%A9bec \"1965 au Québec\") * [1966](/wiki/1966_au_Qu%C3%A9bec \"1966 au Québec\") * [1967](/wiki/1967_au_Qu%C3%A9bec \"1967 au Québec\") * [1968](/wiki/1968_au_Qu%C3%A9bec \"1968 au Québec\") * [1969](/wiki/1969_au_Qu%C3%A9bec \"1969 au Québec\") * [1970](/wiki/1970_au_Qu%C3%A9bec \"1970 au Québec\") * [1971](/wiki/1971_au_Qu%C3%A9bec \"1971 au Québec\") * [1972](/wiki/1972_au_Qu%C3%A9bec \"1972 au Québec\") * [1973](/wiki/1973_au_Qu%C3%A9bec \"1973 au Québec\") * [1974](/wiki/1974_au_Qu%C3%A9bec \"1974 au Québec\") * [1975](/wiki/1975_au_Qu%C3%A9bec \"1975 au Québec\") * [1976](/wiki/1976_au_Qu%C3%A9bec \"1976 au Québec\") * [1977](/wiki/1977_au_Qu%C3%A9bec \"1977 au Québec\") * [1978](/wiki/1978_au_Qu%C3%A9bec \"1978 au Québec\") * [1979](/wiki/1979_au_Qu%C3%A9bec \"1979 au Québec\") * [1980](/wiki/1980_au_Qu%C3%A9bec \"1980 au Québec\") * [1981](/wiki/1981_au_Qu%C3%A9bec \"1981 au Québec\") * [1982](/wiki/1982_au_Qu%C3%A9bec \"1982 au Québec\") * [1983](/wiki/1983_au_Qu%C3%A9bec \"1983 au Québec\") * [1984](/wiki/1984_au_Qu%C3%A9bec \"1984 au Québec\") * [1985](/wiki/1985_au_Qu%C3%A9bec \"1985 au Québec\") * [1986](/wiki/1986_au_Qu%C3%A9bec \"1986 au Québec\") * [1987](/wiki/1987_au_Qu%C3%A9bec \"1987 au Québec\") * [1988](/wiki/1988_au_Qu%C3%A9bec \"1988 au Québec\") * [1989](/wiki/1989_au_Qu%C3%A9bec \"1989 au Québec\") * [1990](/wiki/1990_au_Qu%C3%A9bec \"1990 au Québec\") * [1991](/wiki/1991_au_Qu%C3%A9bec \"1991 au Québec\") * [1992](/wiki/1992_au_Qu%C3%A9bec \"1992 au Québec\") * [1993](/wiki/1993_au_Qu%C3%A9bec \"1993 au Québec\") * [1994](/wiki/1994_au_Qu%C3%A9bec \"1994 au Québec\") * [1995](/wiki/1995_au_Qu%C3%A9bec \"1995 au Québec\") * [1996](/wiki/1996_au_Qu%C3%A9bec \"1996 au Québec\") * [1997](/wiki/1997_au_Qu%C3%A9bec \"1997 au Québec\") * [1998](/wiki/1998_au_Qu%C3%A9bec \"1998 au Québec\") * [1999](/wiki/1999_au_Qu%C3%A9bec \"1999 au Québec\") * [2000](/wiki/2000_au_Qu%C3%A9bec \"2000 au Québec\") |\n| XXIe siècle | * [2001](/wiki/2001_au_Qu%C3%A9bec \"2001 au Québec\") * [2002](/wiki/2002_au_Qu%C3%A9bec \"2002 au Québec\") * [2003](/wiki/2003_au_Qu%C3%A9bec \"2003 au Québec\") * [2004](/wiki/2004_au_Qu%C3%A9bec \"2004 au Québec\") * [2005](/wiki/2005_au_Qu%C3%A9bec \"2005 au Québec\") * [2006](/wiki/2006_au_Qu%C3%A9bec \"2006 au Québec\") * [2007](/wiki/2007_au_Qu%C3%A9bec \"2007 au Québec\") * [2008](/wiki/2008_au_Qu%C3%A9bec \"2008 au Québec\") * [2009](/wiki/2009_au_Qu%C3%A9bec \"2009 au Québec\") * [2010](/wiki/2010_au_Qu%C3%A9bec \"2010 au Québec\") * [2011](/wiki/2011_au_Qu%C3%A9bec \"2011 au Québec\") * [2012](/wiki/2012_au_Qu%C3%A9bec \"2012 au Québec\") * [2013](/wiki/2013_au_Qu%C3%A9bec \"2013 au Québec\") * [2014](/wiki/2014_au_Qu%C3%A9bec \"2014 au Québec\") * [2015](/wiki/2015_au_Qu%C3%A9bec \"2015 au Québec\") * [2016](/wiki/2016_au_Qu%C3%A9bec \"2016 au Québec\") * [2017](/wiki/2017_au_Qu%C3%A9bec \"2017 au Québec\") * [2018](/wiki/2018_au_Qu%C3%A9bec \"2018 au Québec\") * [2019](/wiki/2019_au_Qu%C3%A9bec \"2019 au Québec\") * [2020](/wiki/2020_au_Qu%C3%A9bec \"2020 au Québec\") * [2021](/wiki/2021_au_Qu%C3%A9bec \"2021 au Québec\") * [2022](/wiki/2022_au_Qu%C3%A9bec \"2022 au Québec\") * [2023](/wiki/2023_au_Qu%C3%A9bec \"2023 au Québec\") * [2024](/wiki/2024_au_Qu%C3%A9bec \"2024 au Québec\") |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Apollo_11_Crew.jpg/31px-Apollo_11_Crew.jpg)](/wiki/Portail:Ann%C3%A9es_1960 \"Portail des années 1960\") [Portail des années 1960](/wiki/Portail:Ann%C3%A9es_1960 \"Portail:Années 1960\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Flag_of_Quebec_%28modified_for_visibility%29.svg/33px-Flag_of_Quebec_%28modified_for_visibility%29.svg.png)](/wiki/Portail:Qu%C3%A9bec \"Portail du Québec\") [Portail du Québec](/wiki/Portail:Qu%C3%A9bec \"Portail:Québec\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=1961\\_au\\_Québec\\&oldid\\=217577381](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=1961_au_Québec&oldid=217577381) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [1961 au Québec](/wiki/Cat%C3%A9gorie:1961_au_Qu%C3%A9bec \"Catégorie:1961 au Québec\")\nCatégories cachées : * [Page utilisant le modèle Animation](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_le_mod%C3%A8le_Animation \"Catégorie:Page utilisant le modèle Animation\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article avec une section vide ou incomplète](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_une_section_vide_ou_incompl%C3%A8te \"Catégorie:Article avec une section vide ou incomplète\")\n* [Article contenant un appel à traduction en anglais](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais \"Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais\")\n* [Portail:Années 1960/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Ann%C3%A9es_1960/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Années 1960/Articles liés\")\n* [Portail:XXe siècle/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:XXe_si%C3%A8cle/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:XXe siècle/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n* [Portail:Québec/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Qu%C3%A9bec/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Québec/Articles liés\")\n* [Portail:Canada/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Canada/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Canada/Articles liés\")\n* [Portail:Amérique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Am%C3%A9rique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Amérique/Articles liés\")\n* [Portail:Amérique du Nord/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Am%C3%A9rique_du_Nord/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Amérique du Nord/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 11 août 2024 à 06:41\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/1961_au_Qu%C3%A9bec \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=1961_au_Qu%C3%A9bec&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776472
https://fr.wikipedia.org/wiki/Downtown%20Dallas
Downtown Dallas
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776473
https://fr.wikipedia.org/wiki/L%27Hauture%20%28quartier%20d%27Arles%29
L'Hauture (quartier d'Arles)
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776474
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2057%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 57 de la Constitution de la Cinquième République française
[]
[]
[ "\n\n\n\nArticle 57 de la Constitution de la Cinquième République française — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+57+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+57+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+57+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+57+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nTexte](#Texte)\n* [2\nContenu](#Contenu)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Contenu\n\n\t+ [2\\.1\n\tTentatives de modification](#Tentatives_de_modification)\n* [3\nProblèmes d'application](#Problèmes_d'application)\n* [4\nNotes et références](#Notes_et_références)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Article 57 de la Constitution de la Cinquième République française\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865615#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&oldid=216746304 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&id=216746304&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865615 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Article+57+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n\n\nArticle 57 de la Constitution du 4 octobre 1958\n\n\n\nDonnées clés\n\n\n\n\n\n\n\n\nPrésentation\n| Pays | [France](/wiki/France \"France\") |\n| --- | --- |\n| Langue(s) officielle(s) | [Français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Type | Article de la Constitution |\n\n\n\n\nAdoption et entrée en vigueur\n| Législature | [IIIe législature de la Quatrième République française](/wiki/IIIe_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"IIIe législature de la Quatrième République française\") |\n| --- | --- |\n| Gouvernement | [Charles de Gaulle (3e)](/wiki/Gouvernement_Charles_de_Gaulle_(3) \"Gouvernement Charles de Gaulle (3)\") |\n| [Promulgation](/wiki/Promulgation \"Promulgation\") | 4 octobre 1958 |\n| Publication | 5 octobre 1958 |\n| Entrée en vigueur | 5 octobre 1958 |\n\n\n[Article 56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\") [Article 58](/wiki/Article_58_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française\")\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Norme_juridique \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\nL'**article 57 de la [Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Constitution de la Cinquième République française\")** édicte le régime du [cumul de mandats](/wiki/Cumul_des_mandats_en_France \"Cumul des mandats en France\") et de l'[incompatibilité de fonction](/wiki/Incompatibilit%C3%A9_de_fonction \"Incompatibilité de fonction\") des membres du [conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\").\n\n\n\n\n## Texte\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Texte\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Texte\")]\n\n> « Les fonctions de membre du Conseil Constitutionnel sont incompatibles avec celles de ministre ou de membre du Parlement. Les autres incompatibilités sont fixées par une loi organique. »\n\n— Article 57 de la Constitution du 4 octobre 1958[\\[1]](#cite_note-1)\n\n\n## Contenu\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Contenu\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Contenu\")]\nCet article précise le statut des membres [qui ne peuvent être juges et parties](/wiki/Nemo_judex_in_causa_sua \"Nemo judex in causa sua\"). Il est lié à la prestation de serment des membres qui prône l'[impartialité](/wiki/Impartialit%C3%A9 \"Impartialité\") des juges, le [devoir de réserve](/wiki/Devoir_de_r%C3%A9serve_dans_la_fonction_publique_fran%C3%A7aise \"Devoir de réserve dans la fonction publique française\") et prohibe tout [conflit d'intérêts](/wiki/Conflit_d%27int%C3%A9r%C3%AAts \"Conflit d'intérêts\")[\\[2]](#cite_note-2). Le [décret](/wiki/D%C3%A9cret_en_France \"Décret en France\") n° 59\\-1292 du 13 novembre 1959 sur les obligations des membres du Conseil constitutionnel réaffirme plusieurs dispositions en ce sens.\n\n\nL'article 57 n'a jamais été modifié depuis la promulgation de la constitution en [1958](/wiki/1958_en_France \"1958 en France\"). En revanche, la [loi organique](/wiki/Loi_organique_en_France \"Loi organique en France\") à laquelle il renvoie — article 4 de l'[ordonnance](/wiki/Ordonnance_en_droit_constitutionnel_fran%C3%A7ais \"Ordonnance en droit constitutionnel français\") n° 58\\-1067 du 7 novembre 1958 portant loi organique sur le Conseil constitutionnel — fut retouchée à plusieurs reprises.\n\n\nDans sa version initiale, l'article 4 de l'ordonnance précise qu'être membre du conseil constitutionnel n'est pas possible si on fait partie du [Gouvernement](/wiki/Gouvernement_de_la_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Gouvernement de la République française\"), du [Parlement](/wiki/Parlement_fran%C3%A7ais \"Parlement français\") ou du [Conseil économique et social](/wiki/Conseil_%C3%A9conomique,_social_et_environnemental \"Conseil économique, social et environnemental\"). En 1995, l'incompatibilité est renforcée avec l'interdiction de cumul de « tout mandat électoral » et les incompatibilités professionnelles sont les mêmes que celle des parlementaires[\\[3]](#cite_note-3). Ce durcissement est conforme à l'avis du [comité Vedel pour la révision de la constitution](/wiki/Comit%C3%A9_consultatif_pour_la_r%C3%A9vision_de_la_Constitution \"Comité consultatif pour la révision de la Constitution\"), qui constate les pouvoirs juridiques renforcés du Conseil constitutionnel et que la loi organique était alors insuffisante[\\[4]](#cite_note-4).\n\n\nEn 2011, le nouvellement créé [Défenseur des droits](/wiki/D%C3%A9fenseur_des_droits \"Défenseur des droits\") est rajouté à la liste des fonctions non cumulables[\\[5]](#cite_note-5). En 2013, dans le cadre des [lois relatives à la transparence de la vie publique](/wiki/Lois_relatives_%C3%A0_la_transparence_de_la_vie_publique \"Lois relatives à la transparence de la vie publique\")[\\[6]](#cite_note-6), les juges ne peuvent plus exercer une fonction professionnelle ou salariée. Les travaux [scientifiques](/wiki/Scientifique \"Scientifique\"), [littéraires](/wiki/Litt%C3%A9rature \"Littérature\") ou [artistiques](/wiki/Art \"Art\") restent autorisés[\\[7]](#cite_note-7),[\\[8]](#cite_note-8).\n\n\n\n### Tentatives de modification\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Tentatives de modification\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Tentatives de modification\")]\nPlusieurs modifications furent proposées, telle l'incompatibilité au moins dix ans après la fin d'un mandat ministériel ou électoral[\\[9]](#cite_note-9) ou une possibilité de cumul avec un mandat local ([maire](/wiki/Maire_(France) \"Maire (France)\"), [maire\\-adjoint](/wiki/Maire-adjoint \"Maire-adjoint\"), dirigeants d'[intercommunalité](/wiki/Intercommunalit%C3%A9_en_France \"Intercommunalité en France\")) selon la population[\\[10]](#cite_note-10).\n\n\n\n## Problèmes d'application\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Problèmes d'application\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Problèmes d'application\")]\nIl y eut plusieurs cas où le cumul des fonctions suscita des remous face au [vide juridique](/wiki/Vide_juridique \"Vide juridique\") et à l'interprétation du [droit constitutionnel](/wiki/Droit_constitutionnel_(France) \"Droit constitutionnel (France)\")[\\[11]](#cite_note-Parisien-11).\n\n\nLors de l'[élection législative partielle de 1984](/wiki/%C3%89lection_l%C3%A9gislative_fran%C3%A7aise_partielle \"Élection législative française partielle\") et de l'[élection législative de 1993](/wiki/%C3%89lections_l%C3%A9gislatives_fran%C3%A7aises_de_1993 \"Élections législatives françaises de 1993\"), des requêtes voulaient annuler les élections de [Valéry Giscard d'Estaing](/wiki/Val%C3%A9ry_Giscard_d%27Estaing \"Valéry Giscard d'Estaing\"), [député du Puy\\-de\\-Dôme](/wiki/Liste_des_d%C3%A9put%C3%A9s_du_Puy-de-D%C3%B4me \"Liste des députés du Puy-de-Dôme\"), au motif de l'incompatibilité de la charge, étant membre de droit du conseil constitutionnel en tant qu'ancien [président de la République](/wiki/Pr%C3%A9sident_de_la_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Président de la République française\"). Les requêtes sont rejetées au motif que l'[incompatibilité des fonctions](/wiki/Incompatibilit%C3%A9_de_fonction \"Incompatibilité de fonction\") n'édicte pas l'[inéligibilité](/wiki/In%C3%A9ligibilit%C3%A9_en_droit_fran%C3%A7ais \"Inéligibilité en droit français\") ou l'annulation d'une élection[\\[12]](#cite_note-12). Un président de la République a donc le droit de se représenter à une élection, quand bien même il est membre de droit du Conseil constitutionnel[\\[13]](#cite_note-13), bien qu'en tant que parlementaire, il ne peut siéger au Conseil[\\[14]](#cite_note-14).\n\n\nEn 2016, [Laurent Fabius](/wiki/Laurent_Fabius \"Laurent Fabius\") est nommé président du conseil constitutionnel mais souhaita conserver la présidence de la [COP 21](/wiki/COP_21 \"COP 21\"). Plusieurs politiques et juristes sont divisés sur la possibilité du cumul. En réaction, Fabius renonce à la tête de la COP[\\[11]](#cite_note-Parisien-11),[\\[15]](#cite_note-15).\n\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) [Article 57 de la Constitution du 4 octobre 1958, sur Légifrance](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006071194#0)\n2. [↑](#cite_ref-2) « [Statut des membres](https://www.conseil-constitutionnel.fr/les-membres/statut-des-membres) », sur Conseil Constitutionnel\n3. [↑](#cite_ref-3) « [LOI organique n° 95\\-63 du 19 janvier 1995 relative à la déclaration de patrimoine des membres du Parlement et aux incompatibilités applicables aux membres du Parlement et à ceux du Conseil constitutionnel (1\\)](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000000185471) », sur Légifrance\n4. [↑](#cite_ref-4) [Propositions pour une révision de la Constitution](https://medias.vie-publique.fr/data_storage_s3/rapport/pdf/084000091.pdf), 15 février 1993, § 36\\.\n5. [↑](#cite_ref-5) « [JORF n°0075 du 30 mars 2011 page 5497 : LOI organique n° 2011\\-333 du 29 mars 2011 relative au Défenseur des droits (1\\)](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000023781167&categorieLien=id) », sur Légifrance\n6. [↑](#cite_ref-6) « [LOI organique n° 2013\\-906 du 11 octobre 2013 relative à la transparence de la vie publique (1\\)](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do;jsessionid=37254C3A1C4F382B94A23FB1D61B1057.tplgfr36s_2?cidTexte=JORFTEXT000028056223&dateTexte=20200118) », sur Légifrance\n7. [↑](#cite_ref-7) « [Ordonnance n° 58\\-1067 du 7 novembre 1958 portant loi organique sur le Conseil constitutionnel](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006069199) », sur Légifrance\n8. [↑](#cite_ref-8) « [Le Conseil constitutionnel, une juridiction pas comme les autres](https://www.revuepolitique.fr/le-conseil-constitutionnel-une-juridiction-pas-comme-les-autres/) », sur Revue Politique et Parlementaire, 13 juillet 2018\n9. [↑](#cite_ref-9) « [PROPOSITION DE LOI CONSTITUTIONNELLE sur l'encadrement de la nomination des membres du Conseil constitutionnel](http://www.assemblee-nationale.fr/15/propositions/pion1824.asp) », sur Assemblée Nationale, 28 mars 2019\n10. [↑](#cite_ref-10) « [Projet de loi constitutionnelle portant révision de la Constitution du 4 octobre 1958](https://www.senat.fr/evenement/revision/pjlc93.html) », sur Sénat\n11. ↑ [a](#cite_ref-Parisien_11-0) et [b](#cite_ref-Parisien_11-1) « [Laurent Fabius, le cumul qui passe mal](http://www.leparisien.fr/politique/laurent-fabius-le-cumul-qui-passe-mal-14-02-2016-5544079.php) », sur Le Parisien, 14 février 2016\n12. [↑](#cite_ref-12) Bernard Maligner, « Le Conseil constitutionnel, juge des opérations et des finances électorales », *Les Nouveaux Cahiers du Conseil constitutionnel*, vol. 41/4,‎ 2013 ([lire en ligne](https://www.cairn.info/revue-les-nouveaux-cahiers-du-conseil-constitutionnel-2013-4-page-47.htm))Renvoie à la décision : Cons. const., déc. n° 93\\-1171/1172 AN du 8 juin 1993, A.N., Puy\\-de\\-Dôme (3e circ.), [J.O. 12 juin, p. 8418](https://www.conseil-constitutionnel.fr/decision/1993/931171_1172an.htm)\n13. [↑](#cite_ref-13) Dominique Chagnollaud, Droit constitutionnel contemporain 2\\. La constitution de la Ve République \\- 9e éd., [Dalloz](/wiki/Dalloz \"Dalloz\"), 4 septembre 2019, 764 p. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-247\\-19460\\-5](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-247-19460-5 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-247-19460-5\"), [lire en ligne](https://books.google.fr/books?id=Tg-wDwAAQBAJ&pg=PT717&dq=Article+57+Constitution+conseil+constitutionnel))\n14. [↑](#cite_ref-14) « Les délibérations du Conseil constitutionnel \\- Année 1984 », *Les nouveaux cahiers du conseil constitutionnel*, no 32,‎ juillet 2011 ([lire en ligne](https://www.conseil-constitutionnel.fr/nouveaux-cahiers-du-conseil-constitutionnel/les-deliberations-du-conseil-constitutionnel-annee-1984))\n15. [↑](#cite_ref-15) « [COP21 : Royal se réjouit du renoncement de Fabius](https://www.lepoint.fr/politique/laurent-fabius-renonce-a-la-presidence-de-la-cop21-apres-la-polemique-15-02-2016-2018579_20.php) », sur Le Point / AFP, 15 février 2016\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958 \"Modèle:Palette Constitution du 4 octobre 1958\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958&action=edit)[Constitution française du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") ([Ve République](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Cinquième République (France)\")) | | |\n| --- | --- | --- |\n| Sur Wikisource : * [Texte à jour](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"s:Constitution du 4 octobre 1958\") * [Version initiale](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_de_la_France_de_1958_(version_initiale) \"s:Constitution de la France de 1958 (version initiale)\") * [Modifications](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_de_1958_avec_l%E2%80%99ensemble_de_ses_modifications \"s:Constitution française de 1958 avec l’ensemble de ses modifications\") | | |\n| [Bloc de constitutionnalité](/wiki/Bloc_de_constitutionnalit%C3%A9 \"Bloc de constitutionnalité\") | * [Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789](/wiki/D%C3%A9claration_des_droits_de_l%27homme_et_du_citoyen_de_1789 \"Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789\") * [Préambule de 1946](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\") * [Charte de l'environnement](/wiki/Charte_de_l%27environnement \"Charte de l'environnement\") * [Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République](/wiki/Principes_fondamentaux_reconnus_par_les_lois_de_la_R%C3%A9publique \"Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République\") | |\n| Articles | | [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") * [Article 1er](/wiki/Article_premier_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article premier de la Constitution de la Cinquième République française\") | | --- | --- | | I. De la souveraineté | * [2](/wiki/Article_2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [3](/wiki/Article_3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [4](/wiki/Article_4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 4 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | II. Le Président de la République | * [5](/wiki/Article_5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [6](/wiki/Article_6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [7](/wiki/Article_7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 7 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [8](/wiki/Article_8_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 8 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [9](/wiki/Article_9_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 9 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [10](/wiki/Article_10_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 10 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [12](/wiki/Article_12_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 12 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [13](/wiki/Article_13_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 13 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [14](/wiki/Article_14_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 14 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [15](/wiki/Article_15_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 15 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [16](/wiki/Article_16_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 16 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [17](/wiki/Article_17_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 17 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [18](/wiki/Article_18_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 18 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [19](/wiki/Article_19_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 19 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | III. Le Gouvernement | * [20](/wiki/Article_20_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 20 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [21](/wiki/Article_21_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 21 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [22](/wiki/Article_22_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 22 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [23](/wiki/Article_23_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 23 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IV. Le Parlement | * [24](/wiki/Article_24_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 24 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [25](/wiki/Article_25_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 25 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [26](/wiki/Article_26_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 26 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [27](/wiki/Article_27_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 27 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [28](/wiki/Article_28_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 28 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [29](/wiki/Article_29_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 29 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [30](/wiki/Article_30_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 30 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [31](/wiki/Article_31_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [32](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 32 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | V. Des rapports entre le Parlement et le Gouvernement | * [34](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [34‑1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [35](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 35 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [36](/wiki/Article_36_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 36 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37‑1](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [38](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [39](/wiki/Article_39_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [40](/wiki/Article_40_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 40 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [41](/wiki/Article_41_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [42](/wiki/Article_42_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [43](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 43 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [45](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 45 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [46](/wiki/Article_46_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47](/wiki/Article_47_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑1](/wiki/Article_47-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑2](/wiki/Article_47-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [48](/wiki/Article_48_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 48 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [49](/wiki/Article_49_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 49 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50](/wiki/Article_50_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50‑1](/wiki/Article_50-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51](/wiki/Article_51_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑1](/wiki/Article_51-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑2](/wiki/Article_51-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VI. Des traités et accords internationaux | * [52](/wiki/Article_52_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑1](/wiki/Article_53-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑2](/wiki/Article_53-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [55](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 55 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VII. Le Conseil constitutionnel | * [56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\") * 57 * [58](/wiki/Article_58_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [59](/wiki/Article_59_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [60](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61‑1](/wiki/Article_61-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [62](/wiki/Article_62_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 62 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [63](/wiki/Article_63_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 63 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VIII. De l'autorité judiciaire | * [64](/wiki/Article_64_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 64 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [65](/wiki/Article_65_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 65 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66](/wiki/Article_66_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66‑1](/wiki/Article_66-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IX. La Haute Cour | * [67](/wiki/Article_67_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 67 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68](/wiki/Article_68_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | X. De la responsabilité pénale des membres du Gouvernement | * [68‑1](/wiki/Article_68-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑2](/wiki/Article_68-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑3](/wiki/Article_68-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI. Le Conseil économique, social et environnemental | * [69](/wiki/Article_69_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 69 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [70](/wiki/Article_70_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 70 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [71](/wiki/Article_71_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI *bis*. Le Défenseur des droits | * [71‑1](/wiki/Article_71-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XII. Des collectivités territoriales | * [72](/wiki/Article_72_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑1](/wiki/Article_72-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑2](/wiki/Article_72-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑3](/wiki/Article_72-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑4](/wiki/Article_72-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [73](/wiki/Article_73_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 73 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74](/wiki/Article_74_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74‑1](/wiki/Article_74-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75](/wiki/Article_75_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75‑1](/wiki/Article_75-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | [XIII. Dispositions transitoires relatives à la Nouvelle\\-Calédonie](/wiki/Titre_XIII_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Titre XIII de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [76](/wiki/Article_76_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 76 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [77](/wiki/Article_77_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 77 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XIV. De la francophonie et des accords d'association | * [87](/wiki/Article_87_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 87 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88](/wiki/Article_88_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XV. De l'Union européenne | * [88‑1](/wiki/Article_88-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑2](/wiki/Article_88-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑3](/wiki/Article_88-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑4](/wiki/Article_88-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑5](/wiki/Article_88-5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑6](/wiki/Article_88-6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑7](/wiki/Article_88-7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-7 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XVI. De la Révision | * [89](/wiki/Article_89_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 89 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | Articles abrogés | * [De la Communauté (articles 77 à 87\\)](/wiki/Communaut%C3%A9_fran%C3%A7aise_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Communauté française (Cinquième République)\") * [90](/wiki/Article_90_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 90 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [91](/wiki/Article_91_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 91 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [92](/wiki/Article_92_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 92 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [93](/wiki/Article_93_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 93 de la Constitution de la Cinquième République française\") | |\n| * [Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République](/wiki/R%C3%A9visions_constitutionnelles_sous_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République\") * [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") | | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/27px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail du droit français\") [Portail du droit français](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail:Droit français\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/29px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg)](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail de la politique française\") [Portail de la politique française](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail:Politique française\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg/21px-Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg.png)](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail de la Ve République\") [Portail de la Ve République](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail:Cinquième République\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Article\\_57\\_de\\_la\\_Constitution\\_de\\_la\\_Cinquième\\_République\\_française\\&oldid\\=216746304](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinquième_République_française&oldid=216746304) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Article de la Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Article de la Constitution de la Cinquième République française\")\n* [Conseil constitutionnel (France)](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Conseil_constitutionnel_(France) \"Catégorie:Conseil constitutionnel (France)\")\nCatégories cachées : * [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Droit français/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit_fran%C3%A7ais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit français/Articles liés\")\n* [Portail:Droit/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Politique française/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique française/Articles liés\")\n* [Portail:Politique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique/Articles liés\")\n* [Portail:Cinquième République/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinquième République/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 12 juillet 2024 à 15:53\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776476
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2058%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776477
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2059%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776478
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2060%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française
[]
[]
[ "\n\n\n\nArticle 60 de la Constitution de la Cinquième République française — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+60+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+60+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Article+60+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Article+60+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nTexte](#Texte)\n* [2\nContenu](#Contenu)\n* [3\nNotes et références](#Notes_et_références)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865626#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&oldid=213042391 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&id=213042391&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FArticle_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%25C3%25A8me_R%25C3%25A9publique_fran%25C3%25A7aise)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2865626 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Article+60+de+la+Constitution+de+la+Cinqui%C3%A8me+R%C3%A9publique+fran%C3%A7aise)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/39px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Fichier:Droit_fr.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant le [droit français](/wiki/Droit_fran%C3%A7ais \"Droit français\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n\n\nArticle 60 de la Constitution du 4 octobre 1958\n\n\n\nDonnées clés\n\n\n\n\n\n\n\n\nPrésentation\n| Pays | [France](/wiki/France \"France\") |\n| --- | --- |\n| Langue(s) officielle(s) | [Français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Type | Article de la Constitution |\n\n\n\n\nAdoption et entrée en vigueur\n| Législature | [IIIe législature de la Quatrième République française](/wiki/IIIe_l%C3%A9gislature_de_la_Quatri%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"IIIe législature de la Quatrième République française\") |\n| --- | --- |\n| Gouvernement | [Charles de Gaulle (3e)](/wiki/Gouvernement_Charles_de_Gaulle_(3) \"Gouvernement Charles de Gaulle (3)\") |\n| [Promulgation](/wiki/Promulgation \"Promulgation\") | 4 octobre 1958 |\n| Publication | 5 octobre 1958 |\n| Entrée en vigueur | 5 octobre 1958 |\n\n\n[Article 59](/wiki/Article_59_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française\") [Article 61](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\")\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Norme_juridique \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\nL’**article 60 de la [Constitution du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"Constitution du 4 octobre 1958\")** définit la compétence du [conseil constitutionnel français](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") pour juger la régularité des opérations de référendum.\n\n\n\n## Texte\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Texte\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Texte\")]\n\n> « Le Conseil Constitutionnel veille à la régularité des opérations de référendum prévues aux articles 11 et 89 et au titre XV. Il en proclame les résultats. »\n\n— Article 60 de la Constitution du 4 octobre 1958[\\[1]](#cite_note-1)\n\n\n## Contenu\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Contenu\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Contenu\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png)](/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png)Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. [Votre aide](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Spécial:EditPage/Article 60 de la Constitution de la Cinquième République française\") est la bienvenue ! [Comment faire ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")\nLa France fait partie des pays, avec notamment la [Grèce](/wiki/Gr%C3%A8ce \"Grèce\") et la [Roumanie](/wiki/Roumanie \"Roumanie\"), dont la cour constitutionnelle a la compétence de contrôle des référendums[\\[2]](#cite_note-2).\n\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) [Article 60 de la Constitution du 4 octobre 1958, sur Légifrance](https://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=LEGITEXT000006071194#0)\n2. [↑](#cite_ref-2) Guillaume Drago, Contentieux constitutionnel français, Presses universitaires de France, 19 août 2020 ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-13\\-081520\\-4](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-13-081520-4 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-13-081520-4\"), [lire en ligne](https://books.google.fr/books?id=BRr2DwAAQBAJ&pg=PT106&dq=Constitution+fran%C3%A7aise+Article+60))\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958 \"Modèle:Palette Constitution du 4 octobre 1958\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Constitution_du_4_octobre_1958&action=edit)[Constitution française du 4 octobre 1958](/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_du_4_octobre_1958 \"Constitution française du 4 octobre 1958\") ([Ve République](/wiki/Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_(France) \"Cinquième République (France)\")) | | |\n| --- | --- | --- |\n| Sur Wikisource : * [Texte à jour](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_du_4_octobre_1958 \"s:Constitution du 4 octobre 1958\") * [Version initiale](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_de_la_France_de_1958_(version_initiale) \"s:Constitution de la France de 1958 (version initiale)\") * [Modifications](https://fr.wikisource.org/wiki/Constitution_fran%C3%A7aise_de_1958_avec_l%E2%80%99ensemble_de_ses_modifications \"s:Constitution française de 1958 avec l’ensemble de ses modifications\") | | |\n| [Bloc de constitutionnalité](/wiki/Bloc_de_constitutionnalit%C3%A9 \"Bloc de constitutionnalité\") | * [Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789](/wiki/D%C3%A9claration_des_droits_de_l%27homme_et_du_citoyen_de_1789 \"Déclaration des droits de l'homme et du citoyen de 1789\") * [Préambule de 1946](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_du_27_octobre_1946 \"Préambule de la Constitution du 27 octobre 1946\") * [Charte de l'environnement](/wiki/Charte_de_l%27environnement \"Charte de l'environnement\") * [Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République](/wiki/Principes_fondamentaux_reconnus_par_les_lois_de_la_R%C3%A9publique \"Principes fondamentaux reconnus par les lois de la République\") | |\n| Articles | | [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [Préambule](/wiki/Pr%C3%A9ambule_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Préambule de la Constitution de la Cinquième République française\") * [Article 1er](/wiki/Article_premier_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article premier de la Constitution de la Cinquième République française\") | | --- | --- | | I. De la souveraineté | * [2](/wiki/Article_2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [3](/wiki/Article_3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [4](/wiki/Article_4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 4 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | II. Le Président de la République | * [5](/wiki/Article_5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [6](/wiki/Article_6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [7](/wiki/Article_7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 7 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [8](/wiki/Article_8_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 8 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [9](/wiki/Article_9_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 9 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [10](/wiki/Article_10_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 10 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [11](/wiki/Article_11_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 11 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [12](/wiki/Article_12_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 12 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [13](/wiki/Article_13_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 13 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [14](/wiki/Article_14_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 14 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [15](/wiki/Article_15_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 15 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [16](/wiki/Article_16_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 16 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [17](/wiki/Article_17_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 17 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [18](/wiki/Article_18_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 18 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [19](/wiki/Article_19_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 19 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | III. Le Gouvernement | * [20](/wiki/Article_20_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 20 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [21](/wiki/Article_21_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 21 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [22](/wiki/Article_22_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 22 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [23](/wiki/Article_23_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 23 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IV. Le Parlement | * [24](/wiki/Article_24_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 24 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [25](/wiki/Article_25_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 25 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [26](/wiki/Article_26_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 26 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [27](/wiki/Article_27_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 27 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [28](/wiki/Article_28_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 28 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [29](/wiki/Article_29_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 29 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [30](/wiki/Article_30_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 30 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [31](/wiki/Article_31_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 31 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [32](/wiki/Article_32_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 32 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [33](/wiki/Article_33_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 33 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | V. Des rapports entre le Parlement et le Gouvernement | * [34](/wiki/Article_34_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [34‑1](/wiki/Article_34-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 34-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [35](/wiki/Article_35_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 35 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [36](/wiki/Article_36_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 36 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37](/wiki/Article_37_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [37‑1](/wiki/Article_37-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 37-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [38](/wiki/Article_38_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 38 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [39](/wiki/Article_39_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 39 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [40](/wiki/Article_40_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 40 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [41](/wiki/Article_41_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 41 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [42](/wiki/Article_42_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 42 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [43](/wiki/Article_43_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 43 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [44](/wiki/Article_44_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 44 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [45](/wiki/Article_45_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 45 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [46](/wiki/Article_46_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 46 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47](/wiki/Article_47_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑1](/wiki/Article_47-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [47‑2](/wiki/Article_47-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 47-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [48](/wiki/Article_48_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 48 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [49](/wiki/Article_49_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 49 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50](/wiki/Article_50_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [50‑1](/wiki/Article_50-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 50-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51](/wiki/Article_51_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑1](/wiki/Article_51-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [51‑2](/wiki/Article_51-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 51-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VI. Des traités et accords internationaux | * [52](/wiki/Article_52_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 52 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53](/wiki/Article_53_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑1](/wiki/Article_53-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [53‑2](/wiki/Article_53-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 53-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [54](/wiki/Article_54_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 54 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [55](/wiki/Article_55_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 55 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VII. Le Conseil constitutionnel | * [56](/wiki/Article_56_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 56 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [57](/wiki/Article_57_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 57 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [58](/wiki/Article_58_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 58 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [59](/wiki/Article_59_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 59 de la Constitution de la Cinquième République française\") * 60 * [61](/wiki/Article_61_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [61‑1](/wiki/Article_61-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 61-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [62](/wiki/Article_62_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 62 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [63](/wiki/Article_63_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 63 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | VIII. De l'autorité judiciaire | * [64](/wiki/Article_64_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 64 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [65](/wiki/Article_65_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 65 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66](/wiki/Article_66_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [66‑1](/wiki/Article_66-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 66-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | IX. La Haute Cour | * [67](/wiki/Article_67_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 67 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68](/wiki/Article_68_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | X. De la responsabilité pénale des membres du Gouvernement | * [68‑1](/wiki/Article_68-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑2](/wiki/Article_68-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [68‑3](/wiki/Article_68-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 68-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI. Le Conseil économique, social et environnemental | * [69](/wiki/Article_69_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 69 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [70](/wiki/Article_70_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 70 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [71](/wiki/Article_71_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XI *bis*. Le Défenseur des droits | * [71‑1](/wiki/Article_71-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 71-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XII. Des collectivités territoriales | * [72](/wiki/Article_72_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑1](/wiki/Article_72-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑2](/wiki/Article_72-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑3](/wiki/Article_72-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [72‑4](/wiki/Article_72-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 72-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [73](/wiki/Article_73_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 73 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74](/wiki/Article_74_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [74‑1](/wiki/Article_74-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 74-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75](/wiki/Article_75_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [75‑1](/wiki/Article_75-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 75-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | [XIII. Dispositions transitoires relatives à la Nouvelle\\-Calédonie](/wiki/Titre_XIII_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Titre XIII de la Constitution de la Cinquième République française\") | * [76](/wiki/Article_76_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 76 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [77](/wiki/Article_77_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 77 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XIV. De la francophonie et des accords d'association | * [87](/wiki/Article_87_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 87 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88](/wiki/Article_88_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XV. De l'Union européenne | * [88‑1](/wiki/Article_88-1_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-1 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑2](/wiki/Article_88-2_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-2 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑3](/wiki/Article_88-3_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-3 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑4](/wiki/Article_88-4_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-4 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑5](/wiki/Article_88-5_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-5 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑6](/wiki/Article_88-6_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-6 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [88‑7](/wiki/Article_88-7_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 88-7 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | XVI. De la Révision | * [89](/wiki/Article_89_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 89 de la Constitution de la Cinquième République française\") | | Articles abrogés | * [De la Communauté (articles 77 à 87\\)](/wiki/Communaut%C3%A9_fran%C3%A7aise_(Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique) \"Communauté française (Cinquième République)\") * [90](/wiki/Article_90_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 90 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [91](/wiki/Article_91_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 91 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [92](/wiki/Article_92_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 92 de la Constitution de la Cinquième République française\") * [93](/wiki/Article_93_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Article 93 de la Constitution de la Cinquième République française\") | |\n| * [Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République](/wiki/R%C3%A9visions_constitutionnelles_sous_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Révisions constitutionnelles sous la Cinquième République\") * [Conseil constitutionnel](/wiki/Conseil_constitutionnel_(France) \"Conseil constitutionnel (France)\") | | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/Droit_fr.svg/27px-Droit_fr.svg.png)](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail du droit français\") [Portail du droit français](/wiki/Portail:Droit_fran%C3%A7ais \"Portail:Droit français\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg/29px-H%C3%A9micycle_2_Palais_Bourbon_scropped_and_smaller.jpg)](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail de la politique française\") [Portail de la politique française](/wiki/Portail:Politique_fran%C3%A7aise \"Portail:Politique française\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg/21px-Armoiries_r%C3%A9publique_fran%C3%A7aise.svg.png)](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail de la Ve République\") [Portail de la Ve République](/wiki/Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique \"Portail:Cinquième République\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Article\\_60\\_de\\_la\\_Constitution\\_de\\_la\\_Cinquième\\_République\\_française\\&oldid\\=213042391](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinquième_République_française&oldid=213042391) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Article de la Constitution de la Cinquième République française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Article de la Constitution de la Cinquième République française\")\n* [Conseil constitutionnel (France)](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Conseil_constitutionnel_(France) \"Catégorie:Conseil constitutionnel (France)\")\n* [Référendum en France](/wiki/Cat%C3%A9gorie:R%C3%A9f%C3%A9rendum_en_France \"Catégorie:Référendum en France\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche droit français](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_droit_fran%C3%A7ais \"Catégorie:Wikipédia:ébauche droit français\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article avec une section vide ou incomplète](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_une_section_vide_ou_incompl%C3%A8te \"Catégorie:Article avec une section vide ou incomplète\")\n* [Portail:Droit français/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit_fran%C3%A7ais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit français/Articles liés\")\n* [Portail:Droit/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Droit/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Droit/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Politique française/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique_fran%C3%A7aise/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique française/Articles liés\")\n* [Portail:Politique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique/Articles liés\")\n* [Portail:Cinquième République/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinquième République/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 4 mars 2024 à 16:58\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Article_60_de_la_Constitution_de_la_Cinqui%C3%A8me_R%C3%A9publique_fran%C3%A7aise&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776480
https://fr.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9forme%20du%20f%C3%A9d%C3%A9ralisme%20en%20Allemagne
Réforme du fédéralisme en Allemagne
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776481
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2061%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 61 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776482
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2062%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 62 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776484
https://fr.wikipedia.org/wiki/Article%2063%20de%20la%20Constitution%20de%20la%20Cinqui%C3%A8me%20R%C3%A9publique%20fran%C3%A7aise
Article 63 de la Constitution de la Cinquième République française
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776488
https://fr.wikipedia.org/wiki/Kasturba%20Gandhi
Kasturba Gandhi
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Kasturba.jpg/220px-Kasturba.jpg" ]
[ "Kastürbā Gāndhi en 1915." ]
[ "\n\n\n\nKasturba Gandhi — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Kasturba+Gandhi \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Kasturba+Gandhi \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Kasturba+Gandhi \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Kasturba+Gandhi \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nBiographie](#Biographie)\n* [2\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [3\nVoir aussi](#Voir_aussi)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Voir aussi\n\n\t+ [3\\.1\n\tOuvrages](#Ouvrages)\n\t+ [3\\.2\n\tLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Kasturba Gandhi\n\n\n\n\n\n39 langues\n\n\n\n* [العربية](https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7_%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%8A \"كاستوربا غاندي – arabe\")\n* [অসমীয়া](https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A7%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE_%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%80 \"কস্তুৰবা গান্ধী – assamais\")\n* [भोजपुरी](https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A4%AC%E0%A4%BE_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%81%E0%A4%A7%E0%A5%80 \"कस्तूरबा गाँधी – Bhojpuri\")\n* [বাংলা](https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE_%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A7%80 \"কস্তুরবা গান্ধী – bengali\")\n* [Català](https://ca.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – catalan\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – allemand\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – anglais\")\n* [Esperanto](https://eo.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – espéranto\")\n* [Español](https://es.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – espagnol\")\n* [Euskara](https://eu.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Makhanji \"Kasturba Makhanji – basque\")\n* [فارسی](https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7_%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C \"کستوربا گاندی – persan\")\n* [Suomi](https://fi.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – finnois\")\n* [ગુજરાતી](https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%95%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AB%81%E0%AA%B0%E0%AA%AC%E0%AA%BE \"કસ્તુરબા – goudjarati\")\n* [हिन्दी](https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A4%AC%E0%A4%BE_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A5%80 \"कस्तूरबा गांधी – hindi\")\n* [Bahasa Indonesia](https://id.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – indonésien\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – italien\")\n* [ქართული](https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%91%E1%83%90_%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%93%E1%83%98 \"კასტურბა განდი – géorgien\")\n* [ಕನ್ನಡ](https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%82%E0%B2%B0%E0%B2%AC%E0%B2%BE_%E0%B2%97%E0%B2%BE%E0%B2%82%E0%B2%A7%E0%B2%BF \"ಕಸ್ತೂರಬಾ ಗಾಂಧಿ – kannada\")\n* [한국어](https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%B9%B4%EC%8A%A4%ED%88%AC%EB%A5%B4%EB%B0%94_%EA%B0%84%EB%94%94 \"카스투르바 간디 – coréen\")\n* [मैथिली](https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A4%AC%E0%A4%BE_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A5%80 \"कस्तूरबा गान्धी – maïthili\")\n* [മലയാളം](https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BC%E0%B4%AC%E0%B4%BE_%E0%B4%97%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B4%BF \"കസ്തൂർബാ ഗാന്ധി – malayalam\")\n* [मराठी](https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%AC%E0%A4%BE_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%82%E0%A4%A7%E0%A5%80 \"कस्तुरबा गांधी – marathi\")\n* [Bahasa Melayu](https://ms.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – malais\")\n* [नेपाली](https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A4%AC%E0%A4%BE_%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A5%80 \"कस्तुरबा गान्धी – népalais\")\n* [Nederlands](https://nl.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – néerlandais\")\n* [Norsk bokmål](https://no.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – norvégien bokmål\")\n* [ଓଡ଼ିଆ](https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%95%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E0%AC%A4%E0%AD%81%E0%AC%B0%E0%AC%AC%E0%AC%BE_%E0%AC%97%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AD%8D%E0%AC%A7%E0%AD%80 \"କସ୍ତୁରବା ଗାନ୍ଧୀ – odia\")\n* [ਪੰਜਾਬੀ](https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%95%E0%A8%B8%E0%A8%A4%E0%A9%82%E0%A8%B0%E0%A8%AC%E0%A8%BE_%E0%A8%97%E0%A8%BE%E0%A8%82%E0%A8%A7%E0%A9%80 \"ਕਸਤੂਰਬਾ ਗਾਂਧੀ – pendjabi\")\n* [پنجابی](https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7_%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%BE%DB%8C \"کستوربا گاندھی – Western Punjabi\")\n* [Português](https://pt.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – portugais\")\n* [Русский](https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8,_%D0%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%B0 \"Ганди, Кастурба – russe\")\n* [संस्कृतम्](https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A4%AC%E0%A4%BE \"कस्तूरबा – sanskrit\")\n* [ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ](https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A0%E1%B1%9A%E1%B1%A5%E1%B1%9B%E1%B1%A9%E1%B1%A8%E1%B1%B5%E1%B1%9F_%E1%B1%9C%E1%B1%9F%E1%B1%B1%E1%B1%AB%E1%B1%B7%E1%B1%A4 \"ᱠᱚᱥᱛᱩᱨᱵᱟ ᱜᱟᱱᱫᱷᱤ – santali\")\n* [Simple English](https://simple.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi \"Kasturba Gandhi – Simple English\")\n* [தமிழ்](https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%B8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%82%E0%AE%B0%E0%AE%BF%E0%AE%AA%E0%AE%BE%E0%AE%AF%E0%AF%8D_%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%A8%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF \"கஸ்தூரிபாய் காந்தி – tamoul\")\n* [తెలుగు](https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%82%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF_%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%80 \"కస్తూరిబాయి గాంధీ – télougou\")\n* [Türkçe](https://tr.wikipedia.org/wiki/Kasturba_Gandi \"Kasturba Gandi – turc\")\n* [Українська](https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B1%D0%B0_%D2%90%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%96 \"Кастурба Ґанді – ukrainien\")\n* [اردو](https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1%D8%A8%D8%A7_%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%DA%BE%DB%8C \"کستوربا گاندھی – ourdou\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q264908#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Kasturba_Gandhi \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Kasturba_Gandhi \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Kasturba_Gandhi)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Kasturba_Gandhi)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Kasturba_Gandhi \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Kasturba_Gandhi \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&oldid=201313339 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Kasturba_Gandhi&id=201313339&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FKasturba_Gandhi)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FKasturba_Gandhi)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q264908 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Kasturba+Gandhi)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Kasturba_Gandhi&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n Dans d’autres projets\n \n\n* [Wikimedia Commons](https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kasturba_Gandhi)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nPour les articles homonymes, voir [Gandhi](/wiki/Gandhi \"Gandhi\").\n\n\n\n\n\n\nKastürbā Gāndhi\n[![Description de cette image, également commentée ci-après](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Kasturba.jpg/220px-Kasturba.jpg)](/wiki/Fichier:Kasturba.jpg)\n\nKastürbā Gāndhi en 1915\\.\n\n\nDonnées clés\n| Nom de naissance | Kastürbā Gāndhi કસ્તુર ગાંધી |\n| --- | --- |\n| Naissance | [11](/wiki/11_avril \"11 avril\") [avril](/wiki/Avril_1869 \"Avril 1869\") [1869](/wiki/1869 \"1869\") |\n| Décès | [22](/wiki/22_f%C3%A9vrier \"22 février\") [février](/wiki/F%C3%A9vrier_1944 \"Février 1944\") [1944](/wiki/1944 \"1944\") (à 74 ans) [Pune](/wiki/Pune \"Pune\"), [Inde](/wiki/Inde \"Inde\") |\n| Nationalité | Indienne |\n| Famille | Épouse de Mohandas Karamshand Gandhi |\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Biographie \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\n**Kastürbā Gāndhi** (11 avril 1869 – 22 février 1944), affectueusement surnommée *Ma* (« mère ») par les Indiens, est l'épouse de [Mohandas Karamchand Gandhi](/wiki/Mohandas_Karamchand_Gandhi \"Mohandas Karamchand Gandhi\").\n\n\n\n\n## Biographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Biographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Biographie\")]\nNée à [Porbandar](/wiki/Porbandar \"Porbandar\") ([Gujarat](/wiki/Gujarat \"Gujarat\")), Kasturba est la fille d’un riche homme d’affaires de la ville, Gokuladas Makharji, et est mariée à Mohandas Karamchand Gandhi, lui aussi originaire de Porbandar, alors qu’ils ont tous deux 13 ans. Le [mariage arrangé](/wiki/Mariage_arrang%C3%A9 \"Mariage arrangé\") se révèle être heureux et Mohandas soulignera toute sa vie l’importance du soutien de Kasturba et le rôle bénéfique qu’elle a dans son évolution personnelle. Étant [illettrée](/wiki/Analphab%C3%A9tisme \"Analphabétisme\"), son époux lui apprend à lire et à écrire, une action hors du commun au vu de la situation des femmes en [Inde](/wiki/Inde \"Inde\") à cette époque.\n\n\nQuand Mohandas part étudier trois ans à [Londres](/wiki/Londres \"Londres\") en 1888, elle reste en Inde pour éduquer leur fils [Harilal](/wiki/Harilal_Gandhi \"Harilal Gandhi\"), né cette année\\-là. Elle aura trois autres garçons [Manilal](/wiki/Manilal_Gandhi \"Manilal Gandhi\") (né en [1892](/wiki/1892 \"1892\")), [Ramdas](/wiki/Ramdas_Gandhi \"Ramdas Gandhi\") (né en [1897](/wiki/1897 \"1897\")), et [Devdas](/wiki/Devdas_Gandhi \"Devdas Gandhi\") (né en [1900](/wiki/1900 \"1900\")).\n\n\nEn [1906](/wiki/1906 \"1906\"), Mohandas Gandhi décide de pratiquer le [brahmacharya](/wiki/Brahmacharya \"Brahmacharya\"), et le couple n’a plus de relations sexuelles. Bien qu’elle ait toujours soutenu son mari, Kasturba n’accepte pas toujours facilement ses idées et Mohandas doit passer beaucoup de temps à la persuader.\n\n\nKasturba est très religieuse, mais comme son mari elle renonce à toute [distinction de caste](/wiki/Syst%C3%A8me_de_castes_en_Inde \"Système de castes en Inde\") et vit dans un [ashram](/wiki/Ashram \"Ashram\"). Kasturba se joint souvent à Mohandas dans ses actions de [désobéissance civile](/wiki/D%C3%A9sob%C3%A9issance_civile \"Désobéissance civile\") et d’[activisme](/wiki/Activisme_politique \"Activisme politique\") non\\-violent. De [1904](/wiki/1904 \"1904\") à [1914](/wiki/1914 \"1914\"), en [Afrique du Sud](/wiki/Afrique_du_Sud \"Afrique du Sud\"), elle est active dans le Phoenix Settlement à côté de [Durban](/wiki/Durban \"Durban\"). En [1913](/wiki/1913 \"1913\"), elle est arrêtée lors des manifestations contre les conditions de travail des Indiens dans le régime de l’[apartheid](/wiki/Apartheid_en_Afrique_du_Sud \"Apartheid en Afrique du Sud\") et condamnée à trois mois de travaux forcés. En Inde, elle prend parfois la place de son mari lorsqu’il est arrêté.\n\n\nEn [1915](/wiki/1915 \"1915\"), quand Mohandas soutient les cultivateurs d’indigo, Kasturba l’accompagne et enseigne l’[hygiène](/wiki/Hygi%C3%A8ne \"Hygiène\"), la discipline, la lecture et l’écriture aux femmes et aux enfants.\n\n\nKasturba souffre de [bronchite chronique](/wiki/Bronchite_chronique \"Bronchite chronique\"). Le stress des nombreuses arrestations du mouvement *[Quit India](/wiki/Quit_India \"Quit India\")* et les dures conditions de vie en ashram la rendent de plus en plus malade. En avril 1942, alors que Mohandas vient d'être à nouveau emprisonné, elle est arrêtée alors qu'elle s'apprête à prendre la parole dans un meeting. En 1944, alors âgée de 74 ans et détenue depuis près de deux ans à [Pune](/wiki/Pune \"Pune\") avec Mohandas, elle contracte une [bronchite aiguë](/wiki/Bronchite_aigu%C3%AB \"Bronchite aiguë\"). Elle meurt d’un [infarctus](/wiki/Infarctus \"Infarctus\") et d'une [pneumonie](/wiki/Pneumonie_aigu%C3%AB \"Pneumonie aiguë\")[\\[1]](#cite_note-1), la tête posée sur les genoux de Mohandas, après que ce dernier eut refusé qu’on lui administre des injections de [pénicilline](/wiki/P%C3%A9nicilline \"Pénicilline\")[\\[2]](#cite_note-2) le 22 février. Ses cendres reposent à la prison de Yerawada.\n\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) « [Mahatma Gandhi : tout ce que vous ne savez pas sur son incroyable vie](https://photo.caminteresse.fr/mahatma-gandhi-tout-ce-que-vous-ne-savez-pas-sur-son-incroyable-vie-41913#9-c-est-un-vrai-tyran-avec-son-fils-69vii) », sur Ça m'interesse (consulté le 7 août 2021)\n2. [↑](#cite_ref-2) « Si j'avais permis la pénicilline, dit\\-il après la crémation, cela ne l'aurait pas sauvée. Et elle s'est éteinte sur mes genoux. Est\\-ce que cela pouvait être mieux ? », cité par C. Clément, 1989, p. 98\\.\n\n\n## Voir aussi\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Voir aussi\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Voir aussi\")]\n\nSur les autres projets Wikimedia :\n\n\n* [Kasturba Gandhi](https://commons.wikimedia.org/wiki/Kasturba_Gandhi?uselang=fr), sur Wikimedia Commons\n\n\n\n![Document utilisé pour la rédaction de l’article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png) : document utilisé comme source pour la rédaction de cet article.\n\n\n\n* Dr. [T. S. Soundram](/w/index.php?title=T._S._Soundram&action=edit&redlink=1 \"T. S. Soundram (page inexistante)\") \\- cofondateur de Gandhigram\n* Catherine Clément, *Gandhi, athlète de la liberté*, Découvertes Gallimard, Gallimard, 1989\\. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [2\\-07\\-053071\\-X](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-07-053071-X \"Spécial:Ouvrages de référence/2-07-053071-X\")) ![Document utilisé pour la rédaction de l’article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png)\n\n\n### Ouvrages\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Ouvrages\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Ouvrages\")]\n* *India's 50 Most Illustrious Women* ( ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [81\\-88086\\-19\\-3](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/81-88086-19-3 \"Spécial:Ouvrages de référence/81-88086-19-3\"))) par Indra Gupta\n* *Daughter of Midnight: The Child Bride of Gandhi* ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [1\\-85782\\-200\\-5](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/1-85782-200-5 \"Spécial:Ouvrages de référence/1-85782-200-5\")) par Arun Gandhi\n\n\n### Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* [Notices d'autorité](/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information) \"Autorité (sciences de l'information)\")[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q264908?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [VIAF](http://viaf.org/viaf/69721316)\n\t+ [ISNI](https://isni.org/isni/0000000047399291)\n\t+ [IdRef](http://www.idref.fr/05922407X)\n\t+ [LCCN](http://id.loc.gov/authorities/nr88007693)\n\t+ [GND](http://d-nb.info/gnd/118537482)\n\t+ [Israël](http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007422973705171)\n\t+ [WorldCat](http://www.worldcat.org/identities/lccn-nr88-007693)\n* Ressource relative aux beaux\\-arts[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q264908?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [Te Papa Tongarewa](https://collections.tepapa.govt.nz/Person/48809)\n* Ressource relative à l'audiovisuel[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q264908?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [IMDb](https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=345&url_prefix=https://www.imdb.com/&id=nm1505390)\n* Notices dans des dictionnaires ou encyclopédies généralistes[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q264908?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [*Britannica*](https://www.britannica.com/biography/Kasturba-Gandhi)\n\t+ [*Collective Biographies of Women*](http://cbw.iath.virginia.edu/women_display.php?id=15921)\n* [Mohandas Karamchand Gandhi](http://www.gandhi.ift.fr) ![Document utilisé pour la rédaction de l’article](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Icon_flat_design_plume.svg/20px-Icon_flat_design_plume.svg.png) : document utilisé comme source pour la rédaction de cet article.\n\n\n \n\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Indian_world_contour.svg/25px-Indian_world_contour.svg.png)](/wiki/Portail:Monde_indien \"Portail du monde indien\") [Portail du monde indien](/wiki/Portail:Monde_indien \"Portail:Monde indien\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Peace_sign.svg/24px-Peace_sign.svg.png)](/wiki/Portail:Paix \"Portail de la paix\") [Portail de la paix](/wiki/Portail:Paix \"Portail:Paix\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Kasturba\\_Gandhi\\&oldid\\=201313339](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&oldid=201313339) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Naissance en avril 1869](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_en_avril_1869 \"Catégorie:Naissance en avril 1869\")\n* [Naissance dans le Gujarat](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_dans_le_Gujarat \"Catégorie:Naissance dans le Gujarat\")\n* [Naissance dans la présidence de Bombay](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_dans_la_pr%C3%A9sidence_de_Bombay \"Catégorie:Naissance dans la présidence de Bombay\")\n* [Décès en février 1944](/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_en_f%C3%A9vrier_1944 \"Catégorie:Décès en février 1944\")\n* [Décès à Pune](/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_%C3%A0_Pune \"Catégorie:Décès à Pune\")\n* [Décès dans le Raj britannique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_dans_le_Raj_britannique \"Catégorie:Décès dans le Raj britannique\")\n* [Décès à 74 ans](/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_%C3%A0_74_ans \"Catégorie:Décès à 74 ans\")\n* [Mort d'une pneumonie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Mort_d%27une_pneumonie \"Catégorie:Mort d'une pneumonie\")\n* [Mahatma Gandhi](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Mahatma_Gandhi \"Catégorie:Mahatma Gandhi\")\n* [Militant pacifiste indien](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Militant_pacifiste_indien \"Catégorie:Militant pacifiste indien\")\n* [Militante pacifiste](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Militante_pacifiste \"Catégorie:Militante pacifiste\")\n* [Personnalité féminine indienne](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Personnalit%C3%A9_f%C3%A9minine_indienne \"Catégorie:Personnalité féminine indienne\")\n* [Gandhien](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Gandhien \"Catégorie:Gandhien\")\nCatégories cachées : * [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Catégorie Commons avec lien local différent sur Wikidata](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_diff%C3%A9rent_sur_Wikidata \"Catégorie:Catégorie Commons avec lien local différent sur Wikidata\")\n* [Article de Wikipédia avec notice d'autorité](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9 \"Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité\")\n* [Page utilisant P3544](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3544 \"Catégorie:Page utilisant P3544\")\n* [Page pointant vers des bases externes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes \"Catégorie:Page pointant vers des bases externes\")\n* [Page pointant vers des bases relatives aux beaux\\-arts](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_aux_beaux-arts \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives aux beaux-arts\")\n* [Page utilisant P345](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P345 \"Catégorie:Page utilisant P345\")\n* [Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_l%27audiovisuel \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel\")\n* [Page utilisant P1417](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1417 \"Catégorie:Page utilisant P1417\")\n* [Page utilisant P4539](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4539 \"Catégorie:Page utilisant P4539\")\n* [Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_dictionnaires_ou_encyclop%C3%A9dies_g%C3%A9n%C3%A9ralistes \"Catégorie:Page pointant vers des dictionnaires ou encyclopédies généralistes\")\n* [Portail:Monde indien/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Monde_indien/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Monde indien/Articles liés\")\n* [Portail:Asie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Asie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Asie/Articles liés\")\n* [Portail:Paix/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Paix/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Paix/Articles liés\")\n* [Portail:Relations internationales/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Relations_internationales/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Relations internationales/Articles liés\")\n* [Portail:Politique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Politique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Politique/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire militaire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire_militaire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire militaire/Articles liés\")\n* [Wikipédia:Article biographique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:Article_biographique \"Catégorie:Wikipédia:Article biographique\")\n* [Portail:Biographie/Articles liés/Politique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Politique \"Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Politique\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 12 février 2023 à 08:53\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Kasturba_Gandhi \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Kasturba_Gandhi&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776490
https://fr.wikipedia.org/wiki/Heuliez%20GX%20117
Heuliez GX 117
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Heuliez_GX_117_n%C2%B04105_%26_4103_-_Stac_%28Voglans%29.jpg/220px-Heuliez_GX_117_n%C2%B04105_%26_4103_-_Stac_%28Voglans%29.jpg", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Heuliez_GX_117_L_ligne_52_Nice.JPG/220px-Heuliez_GX_117_L_ligne_52_Nice.JPG", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/TUR_GX117_AR.JPG/220px-TUR_GX117_AR.JPG", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/METZ-GX117.JPG/220px-METZ-GX117.JPG", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Heuliez_GX_117_L_n%C2%B026_-_STAR_-_Int%C3%A9rieur3.jpg/220px-Heuliez_GX_117_L_n%C2%B026_-_STAR_-_Int%C3%A9rieur3.jpg" ]
[ "Deux GX 117", "GX 117 L du réseau de Nice.", "Vue arrière.", "", "Sellerie en rotonde à l'arrière d'un GX 117 L." ]
[ "\n\n\n\nHeuliez GX 117 — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Heuliez+GX+117 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Heuliez+GX+117 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Heuliez+GX+117 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Heuliez+GX+117 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nHistorique](#Historique)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Historique\n\n\t+ [1\\.1\n\tRésumé du GX 117](#Résumé_du_GX_117)\n* [2\nGénérations](#Générations)\n* [3\nLes différentes versions](#Les_différentes_versions)\n* [4\nCaractéristiques](#Caractéristiques)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Caractéristiques\n\n\t+ [4\\.1\n\tDimensions](#Dimensions)\n\t+ [4\\.2\n\tMotorisations](#Motorisations)\n\t+ [4\\.3\n\tChâssis et carrosserie](#Châssis_et_carrosserie)\n\t+ [4\\.4\n\tOptions et accessoires](#Options_et_accessoires)\n\t+ [4\\.5\n\tPréservation](#Préservation)\n* [5\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [6\nVoir aussi](#Voir_aussi)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Voir aussi\n\n\t+ [6\\.1\n\tLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Heuliez GX 117\n\n\n\n\n\n2 langues\n\n\n\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Heuliez_GX117 \"Heuliez GX117 – italien\")\n* [Nederlands](https://nl.wikipedia.org/wiki/Heuliez_GX_117 \"Heuliez GX 117 – néerlandais\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2703811#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Heuliez_GX_117 \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Heuliez_GX_117 \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Heuliez_GX_117)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Heuliez_GX_117)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Heuliez_GX_117 \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Heuliez_GX_117 \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&oldid=215833045 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Heuliez_GX_117&id=215833045&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FHeuliez_GX_117)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FHeuliez_GX_117)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2703811 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Heuliez+GX+117)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Heuliez_GX_117&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n Dans d’autres projets\n \n\n* [Wikimedia Commons](https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Heuliez_GX_117)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n\n\n\n\n\n\n| Heuliez Bus GX 117 / GX 117 LAccess'Bus | |\n| --- | --- |\n| [Heuliez GX 117](/wiki/Fichier:Heuliez_GX_117_-_R%C3%A9seau_Buss_-_Ligne_C.JPG) Un Heuliez GX 117 du réseau de [Saintes](/wiki/Saintes \"Saintes\"). | |\n| | |\n| --- | |\n| Appelé aussi | Irisbus GX 117 / GX 117 L |\n| Marque | [Heuliez Bus](/wiki/Heuliez_Bus \"Heuliez Bus\") |\n| Années de production | [1998](/wiki/1998 \"1998\") \\- [2006](/wiki/2006 \"2006\") |\n| Usine(s) d’assemblage | [Drapeau de la France](/wiki/Fichier:Flag_of_France.svg \"Drapeau de la France\") [Rorthais](/wiki/Rorthais \"Rorthais\")[\\[1]](#cite_note-GX117fabric-1) |\n| Classe | [Autobus urbain](/wiki/Autobus#Versions \"Autobus\") |\n| Moteur et transmission | |\n| Énergie | [Diesel](/wiki/Gazole \"Gazole\") |\n| [Moteur(s)](/wiki/Moteur \"Moteur\") | Renault MIDR 06\\.02\\.26 (L6\\)Iveco Tector 6 (L6\\) |\n| Position du moteur | Transversale porte\\-à\\-faux arrière |\n| [Cylindrée](/wiki/Cylindr%C3%A9e \"Cylindrée\") | 5 883 à 6 180 [cm3](/wiki/Centim%C3%A8tre_cube \"Centimètre cube\") |\n| [Puissance maximale](/wiki/Puissance_(physique) \"Puissance (physique)\") | 210 [ch](/wiki/Cheval-vapeur \"Cheval-vapeur\") DIN (154 [kW](/wiki/Watt \"Watt\")) |\n| [Transmission](/wiki/Transmission_secondaire \"Transmission secondaire\") | Propulsion |\n| [Boîte de vitesses](/wiki/Bo%C3%AEte_de_vitesses \"Boîte de vitesses\") | Automatique à 4 ou 6 rapports |\n| Poids et performances | |\n| [Poids à vide](/wiki/Poids_%C3%A0_vide \"Poids à vide\") | 8 880 kg |\n| Châssis \\- Carrosserie | |\n| [Carrosserie(s)](/wiki/Type_de_carrosserie \"Type de carrosserie\") | Midibus 2 portes |\n| [Châssis](/wiki/Ch%C3%A2ssis_(automobile) \"Châssis (automobile)\") | Autoportante, ossature en tubes d'acier |\n| [Suspensions](/wiki/Suspension_de_v%C3%A9hicule \"Suspension de véhicule\") | Coussins d'air, Amortisseurs, Triangles, Poutre de torsion |\n| [Direction](/wiki/Direction_(automobile) \"Direction (automobile)\") | A crémaillère assistée hydrauliquement |\n| Freins | Pneumatique à disques (AV) et tambours (AR) |\n| Dimensions | |\n| Longueur | 9 309 à 10 500 mm |\n| Largeur | 2 330 mm |\n| Hauteur | 2 910 mm |\n| [Empattement](/wiki/Empattement_(v%C3%A9hicule) \"Empattement (véhicule)\") | 4 130 à 5 335 mm |\n| [Porte\\-à\\-faux](/wiki/Porte-%C3%A0-faux_(v%C3%A9hicule) \"Porte-à-faux (véhicule)\")  AV/AR | 2 455 mm  / 2 724 mm |\n| [Voies](/wiki/Voie_(v%C3%A9hicule) \"Voie (véhicule)\")  AV/AR | 1 900 mm  / 1 846 mm |\n| Volume des soutes | 0 dm3 |\n| Chronologie des modèles | |\n| | Précédent | | [Heuliez GX 77H](/wiki/Heuliez_GX_77H \"Heuliez GX 77H\") | | [Heuliez GX 127](/wiki/Heuliez_GX_127 \"Heuliez GX 127\") | | Suivant | | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | | |\n| [modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=0) | |\n\n\nLes **Heuliez Bus GX 117** et **GX 117 L** sont des [autobus](/wiki/Autobus \"Autobus\") à gabarit réduit ([midibus](/wiki/Midibus \"Midibus\")) à plancher bas. Fabriqués et commercialisés par le constructeur [français](/wiki/France \"France\") [Heuliez Bus](/wiki/Heuliez_Bus \"Heuliez Bus\") de 1998 à 2006, ils sont les premiers midibus à plancher surbaissé fabriqués par un constructeur français. Les versions standards et la version articulé ont également été disponibles, nommés [GX 217](/wiki/Heuliez_GX_217 \"Heuliez GX 217\"), [GX 317](/wiki/Heuliez_GX_317 \"Heuliez GX 317\") et [GX 417](/wiki/Heuliez_GX_417 \"Heuliez GX 417\"). Ils font partie de la gamme [*Access'Bus*](/wiki/Heuliez_Bus_Access%27Bus \"Heuliez Bus Access'Bus\").\n\n\nIls ont été lancés avec un moteur Diesel ayant la [norme européenne de pollution](/wiki/Norme_europ%C3%A9enne_d%27%C3%A9mission \"Norme européenne d'émission\") *Euro 2* puis au fil des années seront améliorés jusqu'à la norme *Euro 3*.\n\n\nLes GX 117 et GX 117 L remplacent l'[Heuliez GX 77H](/wiki/Heuliez_GX_77H \"Heuliez GX 77H\") et sont remplacés par l'[Heuliez GX 127](/wiki/Heuliez_GX_127 \"Heuliez GX 127\").\n\n\n\n\n## Historique\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Historique\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Historique\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png)](/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png)Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. [Votre aide](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Heuliez_GX_117 \"Spécial:EditPage/Heuliez GX 117\") est la bienvenue ! [Comment faire ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")\nIls seront commercialisés entre 1998 et 2006 et succèdent au [GX 77H](/wiki/Heuliez_GX_77H \"Heuliez GX 77H\").\n\n\n\n* *1998* : lancement du GX 117\\.\n* *Août 2006* : arrêt définitif du modèle.\n\n\nDurant leurs commercialisations, c'étaient les midibus à plancher bas les plus vendus en Europe avec 796 véhicules répartis entre la France, l'Allemagne, l'Islande et la Suisse.[\\[réf. nécessaire]](/wiki/Aide:R%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire \"Aide:Référence nécessaire\")\n\n\n\n* [![Un GX 117 de Chambéry.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Heuliez_GX_117_n%C2%B04109_-_Stac_%28C%C3%A9vennes%2C_Chamb%C3%A9ry%29.jpg/260px-Heuliez_GX_117_n%C2%B04109_-_Stac_%28C%C3%A9vennes%2C_Chamb%C3%A9ry%29.jpg)](/wiki/Fichier:Heuliez_GX_117_n%C2%B04109_-_Stac_(C%C3%A9vennes,_Chamb%C3%A9ry).jpg \"Un GX 117 de Chambéry.\")\nUn GX 117 de Chambéry.\n* [![Un GX 117 de Chambéry.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Heuliez_GX_117_n%C2%B04110_-_Stac_%28Parc_relais_Maison_Br%C3%BBl%C3%A9e%2C_Sonnaz%29.jpg/260px-Heuliez_GX_117_n%C2%B04110_-_Stac_%28Parc_relais_Maison_Br%C3%BBl%C3%A9e%2C_Sonnaz%29.jpg)](/wiki/Fichier:Heuliez_GX_117_n%C2%B04110_-_Stac_(Parc_relais_Maison_Br%C3%BBl%C3%A9e,_Sonnaz).jpg \"Un GX 117 de Chambéry.\")\nUn GX 117 de Chambéry.\n* [![Vue intérieur.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Heuliez_GX_117_n%C2%B04102_-_Stac_%28int%C3%A9rieur%29.jpg/260px-Heuliez_GX_117_n%C2%B04102_-_Stac_%28int%C3%A9rieur%29.jpg)](/wiki/Fichier:Heuliez_GX_117_n%C2%B04102_-_Stac_(int%C3%A9rieur).jpg \"Vue intérieur.\")\nVue intérieur.\n* [![Poste de conduite.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Heuliez_GX_117_L_n%C2%B026_-_STAR_-_Poste_de_conduite.jpg/293px-Heuliez_GX_117_L_n%C2%B026_-_STAR_-_Poste_de_conduite.jpg)](/wiki/Fichier:Heuliez_GX_117_L_n%C2%B026_-_STAR_-_Poste_de_conduite.jpg \"Poste de conduite.\")\nPoste de conduite.\n\n\n### Résumé du GX 117\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Résumé du GX 117\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Résumé du GX 117\")]\n\n\n| Générations | Production | Dérivés de chez Heuliez Bus | Modèles similaires |\n| --- | --- | --- | --- |\n| **Heuliez Bus GX 117 / GX 117 L***(1998 \\- 2006\\)* | | [GX 217](/wiki/Heuliez_GX_217 \"Heuliez GX 217\") ; [GX 317](/wiki/Heuliez_GX_317 \"Heuliez GX 317\") ; [GX 417](/wiki/Heuliez_GX_417 \"Heuliez GX 417\") | |\n\n\n\n## Générations\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Générations\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Générations\")]\nLes GX 117 et GX 117 L ont été produits avec deux générations de moteurs [Diesel](/wiki/Gazole \"Gazole\")[\\[2]](#cite_note-transbus_heuliez_gx117-2) : \n\n\n\n* **[Euro 2](/wiki/Norme_europ%C3%A9enne_d%27%C3%A9mission \"Norme européenne d'émission\")** : construits de 1998 à 2001\\.\n* **[Euro 3](/wiki/Norme_europ%C3%A9enne_d%27%C3%A9mission \"Norme européenne d'émission\")** : construits de 2001 à 2006\\.\n\n\n## Les différentes versions\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Les différentes versions\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Les différentes versions\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Heuliez_GX_117_n%C2%B04105_%26_4103_-_Stac_%28Voglans%29.jpg/220px-Heuliez_GX_117_n%C2%B04105_%26_4103_-_Stac_%28Voglans%29.jpg)](/wiki/Fichier:Heuliez_GX_117_n%C2%B04105_%26_4103_-_Stac_(Voglans).jpg)\n\nDeux GX 117\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Heuliez_GX_117_L_ligne_52_Nice.JPG/220px-Heuliez_GX_117_L_ligne_52_Nice.JPG)](/wiki/Fichier:Heuliez_GX_117_L_ligne_52_Nice.JPG)\n\nGX 117 L du réseau de [Nice](/wiki/Nice \"Nice\").\n\n\n* **Heuliez Bus GX 117 *Access'Bus*** : longueur de 9,30 m, équipé de moteur Diesel.\n* **Heuliez Bus GX 117 L *Access'Bus*** : longueur de 10,50 m, équipé de moteur Diesel.\n* **Irisbus GX 117** et **GX 117 L** : versions commercialisées hors [France](/wiki/France \"France\"). Uniquement le nom change ainsi que le logo de la calandre.\n\n\n\n## Caractéristiques\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Caractéristiques\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Caractéristiques\")]\n### Dimensions\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Dimensions\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Dimensions\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png)](/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png)Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. [Votre aide](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Heuliez_GX_117 \"Spécial:EditPage/Heuliez GX 117\") est la bienvenue ! [Comment faire ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Heuliez_GX_117_n%C2%B04106_-_STAC_%28Voglans%29.jpg/200px-Heuliez_GX_117_n%C2%B04106_-_STAC_%28Voglans%29.jpg)](/wiki/Fichier:Heuliez_GX_117_n%C2%B04106_-_STAC_(Voglans).jpg)[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/GX_117_Thau_agglo_transport_2007.jpg/200px-GX_117_Thau_agglo_transport_2007.jpg)](/wiki/Fichier:GX_117_Thau_agglo_transport_2007.jpg)Heuliez GX 117 et GX 117 L.\n\n\n| | **Heuliez Bus GX 117**[\\[2]](#cite_note-transbus_heuliez_gx117-2),[\\[3]](#cite_note-Bus_Toulon_GX_117_2-3)**Irisbus GX 117** | **Heuliez Bus GX 117 L**[\\[2]](#cite_note-transbus_heuliez_gx117-2),[\\[3]](#cite_note-Bus_Toulon_GX_117_2-3)**Irisbus GX 117 L** |\n| --- | --- | --- |\n| **Longueur** | 9 309 mm | 10 500 mm |\n| **Largeur** (sans rétroviseurs) | 2 330 mm | 2 330 mm |\n| **Hauteur** (sans climatisation) | 2 910 mm | 2 910 mm |\n| **Empattement** | 4 130 mm | 5 335 mm |\n| **Porte\\-à\\-faux** | *AV :* 2 455 mm ; *AR :* 2 724 mm | |\n| **Rayon de braquage** | 9 684 mm | 8 160 mm |\n| **Angle d’attaque / Fuite** | | |\n| **Masse à vide\\*** | 8 880 kg | |\n| **P.T.A.C.** | 15 200 kg | 17 900 kg |\n| **Capacité\\*** | De 67 à 75 | De 77 à 94 |\n| **Portes** | 2 | 2 |\n| **Hauteur du plancher** | 320 mm | 320 mm |\n| **Réservoir à combustible** | *Diesel :* 200 l | *Diesel :* 200 l |\n\n\n\\* \\= variable selon l'aménagement intérieur.\n\n\n\n### Motorisations\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=7 \"Modifier la section : Motorisations\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=7 \"Modifier le code source de la section : Motorisations\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/TUR_GX117_AR.JPG/220px-TUR_GX117_AR.JPG)](/wiki/Fichier:TUR_GX117_AR.JPG)\n\nVue arrière.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png)](/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png)Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. [Votre aide](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Heuliez_GX_117 \"Spécial:EditPage/Heuliez GX 117\") est la bienvenue ! [Comment faire ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")\nLes GX 117 et GX 117 L ont eu deux motorisations Diesel au fil des années de leurs productions et en fonction des différentes normes européennes de pollution[\\[2]](#cite_note-transbus_heuliez_gx117-2).\n\n\n\n* le *Renault MIDR 06\\.02\\.26 W4 (Euro 2\\)* six cylindres en ligne de 6,2 litres avec turbocompresseur développant 210 ch.\n* l'*Iveco Tector F4AE (Euro 3\\)* six cylindres en ligne de 5,9 litres avec turbocompresseur développant 210 ch.\n\n\nIls seront tous équipés d'une boite de vitesses *Allison T 280 R* à 4 ou 6 rapports\n\n\n\n\n\nDiesel\n\n| Modèle | Construction | Moteur \\+ Nom | Norme Euro | Cylindrée | Performance | Couple | Vitesse maxi | Consommation \\+ CO2 |\n| --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- |\n| GX 117GX 117 L*(Allison T280R)* | 1998 \\- 2001 | 6 cylindres en ligneRenault MIDR 06\\.02\\.26 W4 | Euro 2 | 6 180 cm3(6,2 L) | 154 kW (210 ch) à 2 500 tr/min | ... N m à ... tr/min | ... km/h | ... l/100 km... g/km |\n| GX 117GX 117 L*(Allison T280R)* | 2001 \\- 2006 | 6 cylindres en ligneIveco Tector F4AE | Euro 3 | 5 883 cm3(5,9 L) | 154 kW (210 ch) à 2 500 tr/min | 680 N m à 1 200 tr/min | 100 km/h | |\n\n\n### Châssis et carrosserie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=8 \"Modifier la section : Châssis et carrosserie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=8 \"Modifier le code source de la section : Châssis et carrosserie\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/METZ-GX117.JPG/220px-METZ-GX117.JPG)](/wiki/Fichier:METZ-GX117.JPG)\n\n\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png)](/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png)Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. [Votre aide](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Heuliez_GX_117 \"Spécial:EditPage/Heuliez GX 117\") est la bienvenue ! [Comment faire ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")\nLes ossatures d'Heuliez font appel à des tubes et profilés en acier inoxydable et des matériaux composites pour la carrosserie et la face avant[\\[1]](#cite_note-GX117fabric-1).\n\n\n\n### Options et accessoires\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=9 \"Modifier la section : Options et accessoires\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=9 \"Modifier le code source de la section : Options et accessoires\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Heuliez_GX_117_L_n%C2%B026_-_STAR_-_Int%C3%A9rieur3.jpg/220px-Heuliez_GX_117_L_n%C2%B026_-_STAR_-_Int%C3%A9rieur3.jpg)](/wiki/Fichier:Heuliez_GX_117_L_n%C2%B026_-_STAR_-_Int%C3%A9rieur3.jpg)\n\nSellerie en rotonde à l'arrière d'un GX 117 L.\n\n\n* Climatisation[\\[4]](#cite_note-Bus_Toulon_GX_117_1-4).\n* Vitres athermiques.\n* Trappes de toit électrique.\n* Rampe et un emplacement pour les fauteuils roulants.\n* Système d'agenouillement à droite d'une hauteur de 60 mm, commandé du poste conducteur[\\[4]](#cite_note-Bus_Toulon_GX_117_1-4).\n* Girouette latérale[\\[4]](#cite_note-Bus_Toulon_GX_117_1-4).\n* Aménagements intérieurs.\n\n\n### Préservation\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=10 \"Modifier la section : Préservation\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=10 \"Modifier le code source de la section : Préservation\")]\nUn certain nombre de ces véhicules ont pu être préservés [\\[5]](#cite_note-5),[\\[6]](#cite_note-6) :\n\n\n\n* Association Omnibus Nantes : une version courte ex\\-[TAN](/wiki/Transports_en_commun_de_l%27agglom%C3%A9ration_nantaise \"Transports en commun de l'agglomération nantaise\") (Nantes) et ex\\-[GRATIbus](/w/index.php?title=GRATIbus&action=edit&redlink=1 \"GRATIbus (page inexistante)\") (Noirmoutier\\-en\\-l’Île)\n* ASPRO : une version courte ex\\-[RATP](/wiki/RATP \"RATP\") (Paris)\n* RATP : une version courte ex\\-[RATP](/wiki/RATP \"RATP\") (Paris)\n* un particulier dans l'Yonne : une version longue ex\\-[choletbus](/wiki/Choletbus \"Choletbus\") (Cholet)\n\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=11 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=11 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. ↑ [a](#cite_ref-GX117fabric_1-0) et [b](#cite_ref-GX117fabric_1-1) [Construction d'autobus](http://www.transbus.org/dossiers/construction.html) sur www.transbus.org\n2. ↑ [a](#cite_ref-transbus_heuliez_gx117_2-0) [b](#cite_ref-transbus_heuliez_gx117_2-1) [c](#cite_ref-transbus_heuliez_gx117_2-2) et [d](#cite_ref-transbus_heuliez_gx117_2-3) [Heuliez Access'Bus GX 117 \\& 117 L](https://www.transbus.org/construc/heuliez_gx117.html) sur www.transbus.org\n3. ↑ [a](#cite_ref-Bus_Toulon_GX_117_2_3-0) et [b](#cite_ref-Bus_Toulon_GX_117_2_3-1) [Les autobus de Toulon ; Heuliez GX 117 2ème partie](http://www.mes-annees-50.fr/heuliez_gx117_part2.htm) sur www.mes\\-annees\\-50\\.fr.\n4. ↑ [a](#cite_ref-Bus_Toulon_GX_117_1_4-0) [b](#cite_ref-Bus_Toulon_GX_117_1_4-1) et [c](#cite_ref-Bus_Toulon_GX_117_1_4-2) [Les autobus de Toulon ; Heuliez GX 117 1ère partie](http://www.mes-annees-50.fr/heuliez_gx117.htm) sur www.mes\\-annees\\-50\\.fr.\n5. [↑](#cite_ref-5) [GX117 recensé](https://tc-infos.fr/recherche?mode=id&numero=&immatriculation=&vin=&constructeur=Heuliez+Bus&modele=GX+117&sort=numero) sur TC Info\n6. [↑](#cite_ref-6) [GX117L recensé](https://tc-infos.fr/recherche?mode=id&numero=&immatriculation=&vin=&constructeur=Heuliez+Bus&modele=GX+117+L&sort=numero) sur TC Info\n\n\n## Voir aussi\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=12 \"Modifier la section : Voir aussi\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=12 \"Modifier le code source de la section : Voir aussi\")]\n\nSur les autres projets Wikimedia :\n\n\n* [Heuliez GX 117 / GX 117 L](https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Heuliez_GX_117?uselang=fr), sur Wikimedia Commons\n\n\n\n* [Heuliez Bus](/wiki/Heuliez_Bus \"Heuliez Bus\")\n* [Heuliez Bus Access'Bus](/wiki/Heuliez_Bus_Access%27Bus \"Heuliez Bus Access'Bus\")\n\n\n### Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&veaction=edit&section=13 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&action=edit&section=13 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* [Site officiel d'Heuliez](http://www.heuliezbus.com/)\n* [Heuliez GX 117 / GX 117 L](http://www.transbus.org/construc/heuliez_gx117.html) sur le site Transbus.\n\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Chronologie_Heuliez_Bus_(autobus) \"Modèle:Palette Chronologie Heuliez Bus (autobus)\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Chronologie_Heuliez_Bus_(autobus)&action=edit)Chronologie des autobus *[Heuliez Bus](/wiki/Heuliez_Bus \"Heuliez Bus\")* de 1970 à nos jours | |\n| --- | --- |\n| | **Type** | Années 1970 | | | | | | | | | | Années 1980 | | | | | | | | | | Années 1990 | | | | | | | | | | Années 2000 | | | | | | | | | | Années 2010 | | | | | | | | | | Années 2020 | | | | | | | | | | | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | | Minibus | | | | | | | | | | | | | [GX 17](/wiki/Renault_Master_I#Heuliez_GX_17 \"Renault Master I\") | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | Midibus | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | [GX 77H](/wiki/Heuliez_GX_77H \"Heuliez GX 77H\") | | | | | | | | | | | | | | | [GX 127 \\& GX 127 L](/wiki/Heuliez_GX_127 \"Heuliez GX 127\") | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | GX 117 \\& GX 117 L | | | | | | | | | | | | | | | | [GX 137 \\& GX 137 L](/wiki/Heuliez_GX_137 \"Heuliez GX 137\") | | | | | | | | | | | Autobus standard | | | | | | [O 305](/wiki/Heuliez_O_305 \"Heuliez O 305\") | | | | | | | | | | | [GX 44](/wiki/Heuliez_GX_44 \"Heuliez GX 44\") | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | [GX 107 ; GX 113 ; GX 87 S ; GX 307H](/wiki/Heuliez_GX_107 \"Heuliez GX 107\") | | | | | | | | | | | | | [GX 217](/wiki/Heuliez_GX_217 \"Heuliez GX 217\") | | | | | | | | [GX 327](/wiki/Heuliez_GX_327 \"Heuliez GX 327\") | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | [GX 317](/wiki/Heuliez_GX_317 \"Heuliez GX 317\") | | | | | | | | | | | | | | | | | | | [GX 337](/wiki/Heuliez_GX_337 \"Heuliez GX 337\") | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | [Linium](/wiki/Heuliez_Bus_GX_Linium \"Heuliez Bus GX Linium\") | | | | | | | | Autobus articulé | | | | | | | [O 305 G](/wiki/Heuliez_O_305 \"Heuliez O 305\") | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | [GX 187](/wiki/Heuliez_GX_187 \"Heuliez GX 187\") | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | [GX 427](/wiki/Heuliez_GX_427 \"Heuliez GX 427\") | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | [GX 417](/wiki/Heuliez_GX_417 \"Heuliez GX 417\") | | | | | | | | | | | | | | | | | | | [GX 437](/wiki/Heuliez_GX_437 \"Heuliez GX 437\") | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | [Linium](/wiki/Heuliez_Bus_GX_Linium \"Heuliez Bus GX Linium\") | | | | | | | | Autobus bi\\-articulé | | | | | | | | | | | | | | | | | [GX237](/wiki/Heuliez_GX_237 \"Heuliez GX 237\") | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_V%C3%A9hicules_Heuliez_Bus \"Modèle:Palette Véhicules Heuliez Bus\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_V%C3%A9hicules_Heuliez_Bus&action=edit)Véhicules *[Heuliez Bus](/wiki/Heuliez_Bus \"Heuliez Bus\")* | |\n| --- | --- |\n| Autobus actuels | * [GX 137 \\- GX 137 L](/wiki/Heuliez_GX_137 \"Heuliez GX 137\") * [GX 337](/wiki/Heuliez_GX_337 \"Heuliez GX 337\") * [GX 437](/wiki/Heuliez_GX_437 \"Heuliez GX 437\") * [GX Linium](/wiki/Heuliez_Bus_GX_Linium \"Heuliez Bus GX Linium\") |\n| Autobus anciens | * [GX 17](/wiki/Renault_Master_I#Heuliez_GX_17 \"Renault Master I\") * [GX 77H](/wiki/Heuliez_GX_77H \"Heuliez GX 77H\") * [GX 107](/wiki/Heuliez_GX_107 \"Heuliez GX 107\") \\- [GX 44](/wiki/Heuliez_GX_44 \"Heuliez GX 44\") \\- [GX 113](/wiki/Heuliez_GX_107 \"Heuliez GX 107\") \\- [GX 307H](/wiki/Heuliez_GX_107 \"Heuliez GX 107\") * GX 117 \\- GX 117 L * [GX 127 \\- GX 127 L](/wiki/Heuliez_GX_127 \"Heuliez GX 127\") * [GX 187](/wiki/Heuliez_GX_187 \"Heuliez GX 187\") * [GX 217](/wiki/Heuliez_GX_217 \"Heuliez GX 217\") * [GX 237](/wiki/Heuliez_GX_237 \"Heuliez GX 237\") * [GX 317](/wiki/Heuliez_GX_317 \"Heuliez GX 317\") * [GX 327](/wiki/Heuliez_GX_327 \"Heuliez GX 327\") * [GX 417](/wiki/Heuliez_GX_417 \"Heuliez GX 417\") * [GX 427](/wiki/Heuliez_GX_427 \"Heuliez GX 427\") * [O 305 \\- O 305 *G*](/wiki/Heuliez_O_305 \"Heuliez O 305\") |\n| Autocars anciens | * [GX 27](/w/index.php?title=Heuliez_GX_27&action=edit&redlink=1 \"Heuliez GX 27 (page inexistante)\") * [GX 37](/w/index.php?title=Heuliez_GX_37&action=edit&redlink=1 \"Heuliez GX 37 (page inexistante)\") \\- [GX 47](/w/index.php?title=Heuliez_GX_47&action=edit&redlink=1 \"Heuliez GX 47 (page inexistante)\") * [GX 57](/wiki/Heuliez_GX_57 \"Heuliez GX 57\") \\- [GX 87](/wiki/Heuliez_GX_87 \"Heuliez GX 87\") * [GX 97](/w/index.php?title=Heuliez_GX_97&action=edit&redlink=1 \"Heuliez GX 97 (page inexistante)\") * [GS 77](/w/index.php?title=Heuliez_GS_77&action=edit&redlink=1 \"Heuliez GS 77 (page inexistante)\") * [PR 8C](/w/index.php?title=Renault_PR_8C&action=edit&redlink=1 \"Renault PR 8C (page inexistante)\") * [PR 10S](/w/index.php?title=Renault_PR_10S&action=edit&redlink=1 \"Renault PR 10S (page inexistante)\") * [GG7985](/w/index.php?title=Heuliez_GG7985&action=edit&redlink=1 \"Heuliez GG7985 (page inexistante)\") |\n| Autres | * *Gamme :* [Access'Bus](/wiki/Heuliez_Bus_Access%27Bus \"Heuliez Bus Access'Bus\") * *Voir aussi :* [Heuliez](/wiki/Heuliez \"Heuliez\") |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Circle-icons-schooolbus.svg/24px-Circle-icons-schooolbus.svg.png)](/wiki/Portail:Autobus \"Portail des autobus\") [Portail des autobus](/wiki/Portail:Autobus \"Portail:Autobus\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Bus-logo.svg/24px-Bus-logo.svg.png)](/wiki/Portail:Transports_en_commun \"Portail des transports en commun\") [Portail des transports en commun](/wiki/Portail:Transports_en_commun \"Portail:Transports en commun\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/33px-Flag_of_France.svg.png)](/wiki/Portail:France \"Portail de la France\") [Portail de la France](/wiki/Portail:France \"Portail:France\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/33px-Flag_of_Italy.svg.png)](/wiki/Portail:Italie \"Portail de l’Italie\") [Portail de l’Italie](/wiki/Portail:Italie \"Portail:Italie\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Heuliez\\_GX\\_117\\&oldid\\=215833045](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&oldid=215833045) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Autobus Heuliez](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Autobus_Heuliez \"Catégorie:Autobus Heuliez\")\n* [Poids lourd des années 1990](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Poids_lourd_des_ann%C3%A9es_1990 \"Catégorie:Poids lourd des années 1990\")\n* [Poids lourd des années 2000](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Poids_lourd_des_ann%C3%A9es_2000 \"Catégorie:Poids lourd des années 2000\")\nCatégories cachées : * [Article à illustrer Poids lourd](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_illustrer_Poids_lourd \"Catégorie:Article à illustrer Poids lourd\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article avec une section vide ou incomplète](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_une_section_vide_ou_incompl%C3%A8te \"Catégorie:Article avec une section vide ou incomplète\")\n* [Article à référence nécessaire](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_r%C3%A9f%C3%A9rence_n%C3%A9cessaire \"Catégorie:Article à référence nécessaire\")\n* [Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_identique_sur_Wikidata \"Catégorie:Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata\")\n* [Portail:Autobus/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Autobus/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Autobus/Articles liés\")\n* [Portail:Transports/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Transports/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Transports/Articles liés\")\n* [Portail:Transports en commun/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Transports_en_commun/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Transports en commun/Articles liés\")\n* [Portail:Technologies/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Technologies/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Technologies/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:Italie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Italie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Italie/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 10 juin 2024 à 13:32\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Heuliez_GX_117 \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Heuliez_GX_117&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776492
https://fr.wikipedia.org/wiki/Centre%20d%27approches%20vivantes%20des%20langues%20et%20des%20m%C3%A9dias
Centre d'approches vivantes des langues et des médias
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776494
https://fr.wikipedia.org/wiki/Ruralia
Ruralia
[]
[]
[ "\n\n\n\nRuralia — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Ruralia \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Ruralia \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Ruralia \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Ruralia \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nPrésentation](#Présentation)\n* [2\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [3\nVoir aussi](#Voir_aussi)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Voir aussi\n\n\t+ [3\\.1\n\tLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# *Ruralia*\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3453333#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Ruralia \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Ruralia \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Ruralia)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Ruralia&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Ruralia&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Ruralia&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Ruralia)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Ruralia&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Ruralia&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Ruralia&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Ruralia \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Ruralia \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Ruralia&oldid=160812411 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Ruralia&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Ruralia&id=160812411&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FRuralia)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FRuralia)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3453333 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Ruralia)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Ruralia&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Ruralia&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Book_Hexagonal_Icon.svg/41px-Book_Hexagonal_Icon.svg.png)](/wiki/Fichier:Book_Hexagonal_Icon.svg) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Circle-icons-tractor.svg/35px-Circle-icons-tractor.svg.png)](/wiki/Fichier:Circle-icons-tractor.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant une [revue scientifique](/wiki/Revue_scientifique \"Revue scientifique\") et l’[agriculture](/wiki/Agriculture \"Agriculture\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n| Ruralia | |\n| --- | --- |\n| | |\n| Pays | [Drapeau de la France](/wiki/Fichier:Flag_of_France.svg \"Drapeau de la France\") [France](/wiki/France \"France\") |\n| Langue | [français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Périodicité | annuelle |\n| Genre | [revue scientifique](/wiki/Revue_scientifique \"Revue scientifique\") |\n| Diffusion | électronique et papier ex. (1999\\) |\n| Date de fondation | 1997 |\n| Date du dernier numéro | 2007 |\n| Éditeur | Association des ruralistes français |\n| Ville d’édition | [Lyon](/wiki/Lyon \"Lyon\") |\n| --- | |\n| Directeur de la rédaction | Jean\\-Luc Mayaud |\n| [ISSN](/wiki/International_Standard_Serial_Number \"International Standard Serial Number\") | [1777\\-5434](https://portal.issn.org/resource/issn/1777-5434) |\n| [Site web](/wiki/Site_web \"Site web\") | [journals.openedition.org /ruralia](https://journals.openedition.org/ruralia/) |\n| [modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ruralia&action=edit&section=0) | |\n\n\n***Ruralia*** est la revue de l’Association des ruralistes français. La revue a cessé de paraître en 2007[\\[1]](#cite_note-1).\n\n\n\n\n## Présentation\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Ruralia&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Présentation\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Ruralia&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Présentation\")]\nPluridisciplinaire, elle a pour but de favoriser la recherche et les échanges scientifiques tant nationaux qu’internationaux dans le domaine des sociétés rurales. Elle se propose en outre d’encourager le développement de ses activités par une décentralisation active en multipliant les contacts entre spécialistes des recherches sociales et les rapports avec ceux des domaines voisins, les praticiens, les services et organismes intéressés.\n\n\n*Ruralia* est une publication semestrielle éditée de l’Association des ruralistes français. \n\n\nElle est une revue pluridisciplinaire préoccupée de tous les aspects des sociétés rurales. Lieu d’information scientifique et de débat, elle est ouverte à tout auteur et ambitionne de rassembler chercheurs, institutions, praticiens et acteurs du rural français et étranger.\n\n\nLa revue est disponible sur le portail [OpenEdition Journals](/wiki/OpenEdition_Journals \"OpenEdition Journals\") ; elle est propulsée par le [CMS](/wiki/Syst%C3%A8me_de_gestion_de_contenu \"Système de gestion de contenu\") [libre](/wiki/Logiciel_libre \"Logiciel libre\") [Lodel](/wiki/Lodel \"Lodel\"). *Ruralia* propose sur son site l'intégralité des articles de ses numéros quatre ans après leur parution papier. Pour les livraisons les plus récentes, les comptes\\-rendus et les positions de thèse sont en ligne, de même que les résumés des articles.\n\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Ruralia&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Ruralia&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) [Rubrique sur *Ruralia* sur *journals.openedition.org*.](https://journals.openedition.org/ruralia/)\n\n\n## Voir aussi\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Ruralia&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Voir aussi\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Ruralia&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Voir aussi\")]\n### Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Ruralia&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Ruralia&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* [Notices d'autorité](/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information) \"Autorité (sciences de l'information)\")[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q3453333?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [VIAF](http://viaf.org/viaf/134087676)\n\t+ [LCCN](http://id.loc.gov/authorities/no2008047583)\n\t+ [Israël](http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987011427583805171)\n\t+ [Catalogne](https://cantic.bnc.cat/registre/981058518726106706)\n\t+ [WorldCat](https://www.worldcat.org/identities/lccn-no2008047583)\n* Ressources relatives à la recherche[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q3453333?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [Mir@bel](https://reseau-mirabel.info/revue/702)\n\t+ [OpenEdition](https://www.openedition.org/110)\n* [Rubrique sur la revue](https://journals.openedition.org/ruralia/)\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Circle-icons-news.svg/24px-Circle-icons-news.svg.png)](/wiki/Portail:Presse_%C3%A9crite \"Portail de la presse écrite\") [Portail de la presse écrite](/wiki/Portail:Presse_%C3%A9crite \"Portail:Presse écrite\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Sociologielogo.png/21px-Sociologielogo.png)](/wiki/Portail:Sociologie \"Portail de la sociologie\") [Portail de la sociologie](/wiki/Portail:Sociologie \"Portail:Sociologie\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Circle-icons-globe.svg/24px-Circle-icons-globe.svg.png)](/wiki/Portail:G%C3%A9ographie \"Portail de la géographie\") [Portail de la géographie](/wiki/Portail:G%C3%A9ographie \"Portail:Géographie\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Circle-icons-tractor.svg/24px-Circle-icons-tractor.svg.png)](/wiki/Portail:Agriculture_et_agronomie \"Portail de l’agriculture et l’agronomie\") [Portail de l’agriculture et l’agronomie](/wiki/Portail:Agriculture_et_agronomie \"Portail:Agriculture et agronomie\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/33px-Flag_of_France.svg.png)](/wiki/Portail:France \"Portail de la France\") [Portail de la France](/wiki/Portail:France \"Portail:France\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Ruralia\\&oldid\\=160812411](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ruralia&oldid=160812411) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Revue de géographie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Revue_de_g%C3%A9ographie \"Catégorie:Revue de géographie\")\n* [Revue de sociologie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Revue_de_sociologie \"Catégorie:Revue de sociologie\")\n* [Revue adhérente à OpenEdition Journals](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Revue_adh%C3%A9rente_%C3%A0_OpenEdition_Journals \"Catégorie:Revue adhérente à OpenEdition Journals\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche revue scientifique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_revue_scientifique \"Catégorie:Wikipédia:ébauche revue scientifique\")\n* [Wikipédia:ébauche agriculture](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_agriculture \"Catégorie:Wikipédia:ébauche agriculture\")\n* [Article à illustrer Presse écrite](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_illustrer_Presse_%C3%A9crite \"Catégorie:Article à illustrer Presse écrite\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article de Wikipédia avec notice d'autorité](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9 \"Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité\")\n* [Page utilisant P4730](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4730 \"Catégorie:Page utilisant P4730\")\n* [Page utilisant P4741](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4741 \"Catégorie:Page utilisant P4741\")\n* [Page pointant vers des bases externes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes \"Catégorie:Page pointant vers des bases externes\")\n* [Page pointant vers des bases relatives à la recherche](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_recherche \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la recherche\")\n* [Portail:Presse écrite/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Presse_%C3%A9crite/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Presse écrite/Articles liés\")\n* [Portail:Médias/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:M%C3%A9dias/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Médias/Articles liés\")\n* [Portail:Sociologie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sociologie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Sociologie/Articles liés\")\n* [Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences_humaines_et_sociales/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:Géographie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:G%C3%A9ographie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Géographie/Articles liés\")\n* [Portail:Agriculture et agronomie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Agriculture_et_agronomie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Agriculture et agronomie/Articles liés\")\n* [Portail:Biologie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biologie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Biologie/Articles liés\")\n* [Projet:Biologie/Pages liées](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Projet:Biologie/Pages_li%C3%A9es \"Catégorie:Projet:Biologie/Pages liées\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 11 juillet 2019 à 10:57\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Ruralia \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Ruralia&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776496
https://fr.wikipedia.org/wiki/NFO
NFO
[]
[]
[ "\n\n\n\nNFO — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=NFO \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=NFO \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=NFO \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=NFO \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n# NFO\n\n\n\n\n\n5 langues\n\n\n\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/NFO \"NFO – allemand\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/NFO \"NFO – anglais\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Nfo \"Nfo – italien\")\n* [日本語](https://ja.wikipedia.org/wiki/NFO \"NFO – japonais\")\n* [한국어](https://ko.wikipedia.org/wiki/NFO \"NFO – coréen\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q616110#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/NFO \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/w/index.php?title=Discussion:NFO&action=edit&redlink=1 \"Discussion au sujet de cette page de contenu (page inexistante) [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/NFO)\n* [Modifier](/w/index.php?title=NFO&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=NFO&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=NFO&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/NFO)\n* [Modifier](/w/index.php?title=NFO&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=NFO&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=NFO&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/NFO \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/NFO \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=NFO&oldid=207186488 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=NFO&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=NFO&id=207186488&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FNFO)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FNFO)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q616110 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=NFO)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=NFO&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=NFO&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nCette [page d’homonymie](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\") répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom.\n\n\n\n\n\n\n\n| [Sigles de 2 caractères](/wiki/Liste_de_sigles_de_deux_caract%C3%A8res \"Liste de sigles de deux caractères\") |\n| --- |\n| ► [Sigles de 3 caractères](/wiki/Liste_de_sigles_de_trois_caract%C3%A8res \"Liste de sigles de trois caractères\") |\n| [Sigles de 4 caractères](/wiki/Liste_de_sigles_de_quatre_caract%C3%A8res \"Liste de sigles de quatre caractères\") |\n| [Sigles de 5 caractères](/wiki/Liste_de_sigles_de_cinq_caract%C3%A8res \"Liste de sigles de cinq caractères\") |\n| [Sigles de 6 caractères](/wiki/Liste_de_sigles_de_six_caract%C3%A8res \"Liste de sigles de six caractères\") |\n| [Sigles de 7 caractères](/wiki/Liste_de_sigles_de_sept_caract%C3%A8res \"Liste de sigles de sept caractères\") |\n| [Sigles de 8 caractères](/wiki/Liste_de_sigles_de_huit_caract%C3%A8res \"Liste de sigles de huit caractères\") |\n\n\n\n**NFO** est un code qui peut signifier:\n\n\n\n* [Aéroport de Niuafoʻou](/wiki/A%C3%A9roport_de_Niuafo%CA%BBou \"Aéroport de Niuafoʻou\") aux Tonga, selon la liste des codes [AITA](/wiki/Association_du_transport_a%C3%A9rien_international \"Association du transport aérien international\") des aéroports.\n\n\n**NFO** est un sigle qui peut signifier:\n\n\n\n* [The Night Flight Orchestra](/wiki/The_Night_Flight_Orchestra \"The Night Flight Orchestra\"), un groupe de Hard Rock suédois.\n\n\n**nfo** peut faire référence à :\n\n\n\n* [.nfo](/wiki/.nfo \".nfo\"), une extension de nom de fichier.\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=NFO\\&oldid\\=207186488](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=NFO&oldid=207186488) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Homonymie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie \"Catégorie:Homonymie\")\n* [Sigle de 3 caractères](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Sigle_de_3_caract%C3%A8res \"Catégorie:Sigle de 3 caractères\")\n* [Code](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Code \"Catégorie:Code\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 23 août 2023 à 17:30\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/NFO \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=NFO&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776497
https://fr.wikipedia.org/wiki/Lake%20Compounce
Lake Compounce
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776504
https://fr.wikipedia.org/wiki/Citron%20caviar
Citron caviar
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776506
https://fr.wikipedia.org/wiki/Le%20M%C3%A9jan%20%28quartier%20d%27Arles%29
Le Méjan (quartier d'Arles)
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776511
https://fr.wikipedia.org/wiki/Pierre-Eug%C3%A8ne%20Grenier
Pierre-Eugène Grenier
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier_par_Lh%C3%A9ritier.jpg/260px-Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier_par_Lh%C3%A9ritier.jpg" ]
[ "Pierre Grenier par Lhéritier." ]
[ "\n\n\n\nPierre\\-Eugène Grenier — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Pierre-Eug%C3%A8ne+Grenier \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Pierre-Eug%C3%A8ne+Grenier \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Pierre-Eug%C3%A8ne+Grenier \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Pierre-Eug%C3%A8ne+Grenier \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nBiographie](#Biographie)\n* [2\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [3\nLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Pierre\\-Eugène Grenier\n\n\n\n\n\n1 langue\n\n\n\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier \"Pierre-Eugène Grenier – anglais\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3382996#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&oldid=202298481 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&id=202298481&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FPierre-Eug%25C3%25A8ne_Grenier)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FPierre-Eug%25C3%25A8ne_Grenier)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3382996 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Pierre-Eug%C3%A8ne+Grenier)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n Dans d’autres projets\n \n\n* [Wikimedia Commons](https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\nPierre\\-Eugène Grenier[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier_par_Lh%C3%A9ritier.jpg/260px-Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier_par_Lh%C3%A9ritier.jpg)](/wiki/Fichier:Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier_par_Lh%C3%A9ritier.jpg)Pierre Grenier par [Lhéritier](/wiki/Lh%C3%A9ritier \"Lhéritier\").\n\nBiographie\n| Naissance | [5](/wiki/5_mai \"5 mai\") [mai](/wiki/Mai_1833 \"Mai 1833\") [1833](/wiki/1833 \"1833\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q3382996?uselang=fr#P569 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\")[Moulins](/wiki/Moulins_(Allier) \"Moulins (Allier)\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q3382996?uselang=fr#P19 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n| --- | --- |\n| Décès | [14](/wiki/14_janvier \"14 janvier\") [janvier](/wiki/Janvier_1875 \"Janvier 1875\") [1875](/wiki/1875 \"1875\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q3382996?uselang=fr#P570 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") (à 41 ans)[2e arrondissement de Paris](/wiki/2e_arrondissement_de_Paris \"2e arrondissement de Paris\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q3382996?uselang=fr#P20 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n| Nationalité | [française](/wiki/France \"France\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q3382996?uselang=fr#P27 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n| Activités | [Acteur](/wiki/Acteur \"Acteur\"), [chanteur](/wiki/Chanteur \"Chanteur\"), [artiste lyrique](/wiki/Artiste_lyrique \"Artiste lyrique\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q3382996?uselang=fr#P106 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&veaction=edit&section=0) \\- [modifier le code](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&action=edit&section=0) \\- [modifier Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q3382996 \"d:Q3382996\")[![Documentation du modèle](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Biographie2 \"Documentation du modèle\")\n\n\n**Pierre\\-Eugène Grenier** est un [comédien](/wiki/Acteur \"Acteur\") et [chanteur](/wiki/Chanteur \"Chanteur\") [français](/wiki/France \"France\") né le 5 mai 1833 à [Moulins](/wiki/Moulins_(Allier) \"Moulins (Allier)\") et mort à [Paris 2e](/wiki/2e_arrondissement_de_Paris \"2e arrondissement de Paris\") le 14 janvier 1875[\\[1]](#cite_note-1).\n\n\n\n## Biographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Biographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Biographie\")]\nÉlève du tragédien [Samson](/wiki/Joseph_Samson_(acteur) \"Joseph Samson (acteur)\") au [Conservatoire](/wiki/Conservatoire_national_sup%C3%A9rieur_d%27art_dramatique \"Conservatoire national supérieur d'art dramatique\"), Pierre\\-Eugène Grenier y remporte un premier prix de déclamation puis fait ses débuts au [Théâtre de l'Odéon](/wiki/Th%C3%A9%C3%A2tre_de_l%27Od%C3%A9on \"Théâtre de l'Odéon\") en 1854 dans *[Le Barbier de Séville](/wiki/Le_Barbier_de_S%C3%A9ville \"Le Barbier de Séville\")* de [Beaumarchais](/wiki/Pierre-Augustin_Caron_de_Beaumarchais \"Pierre-Augustin Caron de Beaumarchais\"). Spécialisé dans les emplois de valets, il est engagé par [Hippolyte Cogniard](/wiki/Hippolyte_Cogniard \"Hippolyte Cogniard\") aux [Variétés](/wiki/Th%C3%A9%C3%A2tre_des_Vari%C3%A9t%C3%A9s \"Théâtre des Variétés\") en 1859, où il fera toute sa carrière \\- exception faite de la création de *Rabagas* de [Victorien Sardou](/wiki/Victorien_Sardou \"Victorien Sardou\"), jouée plus de 200 fois au [Vaudeville](/wiki/Th%C3%A9%C3%A2tre_du_Vaudeville_(Paris) \"Théâtre du Vaudeville (Paris)\") en 1872\\.\n\n\nAux Variétés, il crée les principaux [opéras\\-bouffes](/wiki/Op%C3%A9ra-bouffe \"Opéra-bouffe\") de [Jacques Offenbach](/wiki/Jacques_Offenbach \"Jacques Offenbach\") : *[La Belle Hélène](/wiki/La_Belle_H%C3%A9l%C3%A8ne \"La Belle Hélène\")* (rôle de Calchas), *[Barbe\\-Bleue](/wiki/Barbe-Bleue_(op%C3%A9ra-bouffe) \"Barbe-Bleue (opéra-bouffe)\")* (le comte Oscar), *[La Grande\\-duchesse de Gérolstein](/wiki/La_Grande-duchesse_de_G%C3%A9rolstein \"La Grande-duchesse de Gérolstein\")* (le prince Paul), *Le Pont des soupirs* (Le Chef du Conseil des dix), *Les Braconniers* (Campistrous), *[La Vie Parisienne](/wiki/La_Vie_Parisienne \"La Vie Parisienne\")* 2e version (Bobinet) et *[La Périchole](/wiki/La_P%C3%A9richole \"La Périchole\")* (le Vice\\-Roi dans les deux versions de 1868 et 1874\\). Il apparait également dans de nombreuses autres pièces parmi lesquelles *Monsieur Jules*, *L'Homme n'est pas parfait*, *Le Tour du cadran*, *Le Trône d'Écosse* de [Hervé](/wiki/Herv%C3%A9_(Florimond_Ronger_dit) \"Hervé (Florimond Ronger dit)\"), *Les Merveilleuses*... Membre du « Comité des Artistes », il meurt subitement le 14 janvier 1875. Une représentation de bénéfice au profit de sa mère est organisé par ses camarades le 28 septembre de la même année, marquant la dernière apparition de la comédienne [Virginie Déjazet](/wiki/Virginie_D%C3%A9jazet \"Virginie Déjazet\").\n\n\n\n* [1865](/wiki/1865_au_th%C3%A9%C3%A2tre \"1865 au théâtre\") : *[L'Homme qui manque le coche](/wiki/L%27Homme_qui_manque_le_coche \"L'Homme qui manque le coche\")* d'[Eugène Labiche](/wiki/Eug%C3%A8ne_Labiche \"Eugène Labiche\") et [Alfred Delacour](/wiki/Alfred_Delacour \"Alfred Delacour\"), [Théâtre des Variétés](/wiki/Th%C3%A9%C3%A2tre_des_Vari%C3%A9t%C3%A9s \"Théâtre des Variétés\")\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) [Acte de décès à Paris 2e, n° 41, vue 6/31\\.](http://archives.paris.fr/arkotheque/visionneuse/visionneuse.php?arko=YTo2OntzOjQ6ImRhdGUiO3M6MTA6IjIwMjEtMTItMjciO3M6MTA6InR5cGVfZm9uZHMiO3M6MTE6ImFya29fc2VyaWVsIjtzOjQ6InJlZjEiO2k6NDtzOjQ6InJlZjIiO2k6MjEyODIzO3M6MTY6InZpc2lvbm5ldXNlX2h0bWwiO2I6MTtzOjIxOiJ2aXNpb25uZXVzZV9odG1sX21vZGUiO3M6NDoicHJvZCI7fQ==#uielem_move=-616%2C-582&uielem_islocked=1&uielem_zoom=134&uielem_brightness=0&uielem_contrast=0&uielem_isinverted=0&uielem_rotate=F)\n\n\n## Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n\n\n\n\n* \n* Ressource relative au spectacle[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q3382996?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [*Les Archives du spectacle*](https://lesarchivesduspectacle.net/p/77239)\n* \n* [Notices d'autorité](/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information) \"Autorité (sciences de l'information)\")[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q3382996?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [VIAF](http://viaf.org/viaf/223776940)\n\t+ [ISNI](https://isni.org/isni/0000000448905706)\n\t+ [BnF](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb14655576m) ([données](https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb14655576m))\n\t+ [IdRef](http://www.idref.fr/153872748)\n\t+ [WorldCat](https://www.worldcat.org/identities/viaf-223776940)\n\n\n \n\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Emoji_u1f3ad.svg/24px-Emoji_u1f3ad.svg.png)](/wiki/Portail:Th%C3%A9%C3%A2tre \"Portail du théâtre\") [Portail du théâtre](/wiki/Portail:Th%C3%A9%C3%A2tre \"Portail:Théâtre\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Viola_d%27amore2.png/30px-Viola_d%27amore2.png)](/wiki/Portail:Musique_classique \"Portail de la musique classique\") [Portail de la musique classique](/wiki/Portail:Musique_classique \"Portail:Musique classique\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Gran_teatro_la_fenice.jpg/24px-Gran_teatro_la_fenice.jpg)](/wiki/Portail:Op%C3%A9ra \"Portail de l’opéra\") [Portail de l’opéra](/wiki/Portail:Op%C3%A9ra \"Portail:Opéra\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5d/Eug%C3%A8ne_Delacroix_-_Le_28_Juillet._La_Libert%C3%A9_guidant_le_peuple.jpg/30px-Eug%C3%A8ne_Delacroix_-_Le_28_Juillet._La_Libert%C3%A9_guidant_le_peuple.jpg)](/wiki/Portail:France_au_XIXe_si%C3%A8cle \"Portail de la France au XIXe siècle\") [Portail de la France au XIXe siècle](/wiki/Portail:France_au_XIXe_si%C3%A8cle \"Portail:France au XIXe siècle\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Pierre\\-Eugène\\_Grenier\\&oldid\\=202298481](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pierre-Eugène_Grenier&oldid=202298481) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Naissance en mai 1832](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_en_mai_1832 \"Catégorie:Naissance en mai 1832\")\n* [Naissance à Moulins (Allier)](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_%C3%A0_Moulins_(Allier) \"Catégorie:Naissance à Moulins (Allier)\")\n* [Acteur français de théâtre](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Acteur_fran%C3%A7ais_de_th%C3%A9%C3%A2tre \"Catégorie:Acteur français de théâtre\")\n* [Acteur français du XIXe siècle](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Acteur_fran%C3%A7ais_du_XIXe_si%C3%A8cle \"Catégorie:Acteur français du XIXe siècle\")\n* [Chanteur français du XIXe siècle](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Chanteur_fran%C3%A7ais_du_XIXe_si%C3%A8cle \"Catégorie:Chanteur français du XIXe siècle\")\n* [Chanteur français d'opéra](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Chanteur_fran%C3%A7ais_d%27op%C3%A9ra \"Catégorie:Chanteur français d'opéra\")\n* [Décès en janvier 1875](/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_en_janvier_1875 \"Catégorie:Décès en janvier 1875\")\n* [Décès dans le 2e arrondissement de Paris](/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_dans_le_2e_arrondissement_de_Paris \"Catégorie:Décès dans le 2e arrondissement de Paris\")\n* [Décès à 41 ans](/wiki/Cat%C3%A9gorie:D%C3%A9c%C3%A8s_%C3%A0_41_ans \"Catégorie:Décès à 41 ans\")\nCatégories cachées : * [Page utilisant P569](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P569 \"Catégorie:Page utilisant P569\")\n* [Page utilisant P19](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P19 \"Catégorie:Page utilisant P19\")\n* [Page utilisant P570](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P570 \"Catégorie:Page utilisant P570\")\n* [Page utilisant P20](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P20 \"Catégorie:Page utilisant P20\")\n* [Page utilisant P27](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P27 \"Catégorie:Page utilisant P27\")\n* [Page utilisant P106](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P106 \"Catégorie:Page utilisant P106\")\n* [Article utilisant l'infobox Biographie2 avec la charte acteur de théâtre](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Biographie2_avec_la_charte_acteur_de_th%C3%A9%C3%A2tre \"Catégorie:Article utilisant l'infobox Biographie2 avec la charte acteur de théâtre\")\n* [Page utilisant P18](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P18 \"Catégorie:Page utilisant P18\")\n* [Infobox avec une légende locale et une image sur Wikidata](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Infobox_avec_une_l%C3%A9gende_locale_et_une_image_sur_Wikidata \"Catégorie:Infobox avec une légende locale et une image sur Wikidata\")\n* [Article utilisant l'infobox Biographie2](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Biographie2 \"Catégorie:Article utilisant l'infobox Biographie2\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Page utilisant P1977](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1977 \"Catégorie:Page utilisant P1977\")\n* [Page pointant vers des bases externes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes \"Catégorie:Page pointant vers des bases externes\")\n* [Page pointant vers des bases relatives au spectacle](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_au_spectacle \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives au spectacle\")\n* [Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_le_mod%C3%A8le_Dictionnaires_inactif \"Catégorie:Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif\")\n* [Article de Wikipédia avec notice d'autorité](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9 \"Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité\")\n* [Portail:Théâtre/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Th%C3%A9%C3%A2tre/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Théâtre/Articles liés\")\n* [Portail:Arts/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Arts/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Arts/Articles liés\")\n* [Portail:Musique classique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Musique_classique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Musique classique/Articles liés\")\n* [Portail:Musique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Musique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Musique/Articles liés\")\n* [Portail:Opéra/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Op%C3%A9ra/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Opéra/Articles liés\")\n* [Portail:France au XIXe siècle/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France_au_XIXe_si%C3%A8cle/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France au XIXe siècle/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Portail:XIXe siècle/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:XIXe_si%C3%A8cle/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:XIXe siècle/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n* [Wikipédia:Article biographique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:Article_biographique \"Catégorie:Wikipédia:Article biographique\")\n* [Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Culture_et_arts \"Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 14 mars 2023 à 23:22\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Pierre-Eug%C3%A8ne_Grenier&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776514
https://fr.wikipedia.org/wiki/Semen
Semen
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png" ]
[ "Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus." ]
[ "\n\n\n\nSemen (revue) — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Semen+%28revue%29 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Semen+%28revue%29 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Semen+%28revue%29 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Semen+%28revue%29 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nThèmes abordés](#Thèmes_abordés)\n* [2\nLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# *Semen* (revue)\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q96730305#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Semen_(revue) \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Semen_(revue) \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Semen_(revue))\n* [Modifier](/w/index.php?title=Semen_(revue)&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Semen_(revue)&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Semen_(revue)&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Semen_(revue))\n* [Modifier](/w/index.php?title=Semen_(revue)&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Semen_(revue)&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Semen_(revue)&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Semen_(revue) \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Semen_(revue) \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Semen_(revue)&oldid=215704431 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Semen_(revue)&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Semen_%28revue%29&id=215704431&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSemen_%28revue%29)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FSemen_%28revue%29)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q96730305 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Semen+%28revue%29)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Semen_%28revue%29&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Semen_(revue)&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n(Redirigé depuis [Semen](/w/index.php?title=Semen&redirect=no \"Semen\"))\n[![Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Sources_secondaires \"Si ce bandeau n'est plus pertinent, retirez-le. Cliquez ici pour en savoir plus.\")\n\nSi ce bandeau n'est plus pertinent, retirez\\-le. Cliquez ici pour en savoir plus.\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/2017-fr.wp-orange-source.svg/45px-2017-fr.wp-orange-source.svg.png)](/wiki/Fichier:2017-fr.wp-orange-source.svg)\n**Cet article ne s'appuie pas, ou pas assez, sur des sources [secondaires ou tertiaires](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Sources_primaires,_secondaires_et_tertiaires \"Wikipédia:Sources primaires, secondaires et tertiaires\")** (avril 2023).\n\n\nPour améliorer la [vérifiabilité](/wiki/Wikip%C3%A9dia:V%C3%A9rifiabilit%C3%A9 \"Wikipédia:Vérifiabilité\") de l'article ainsi que [son intérêt encyclopédique](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Ce_que_Wikip%C3%A9dia_n%27est_pas#Un_annuaire_ou_une_base_de_données \"Wikipédia:Ce que Wikipédia n'est pas\"), il est nécessaire, quand des [sources primaires](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Sources_primaires,_secondaires_et_tertiaires \"Wikipédia:Sources primaires, secondaires et tertiaires\") sont citées, de les associer à des analyses faites par des sources secondaires.\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n| Semen | |\n| --- | --- |\n| | |\n| Pays | [Drapeau de la France](/wiki/Fichier:Flag_of_France.svg \"Drapeau de la France\") [France](/wiki/France \"France\") |\n| Langue | [Français](/wiki/Fran%C3%A7ais \"Français\") |\n| Périodicité | semestrielle |\n| Genre | [revue scientifique](/wiki/Revue_scientifique \"Revue scientifique\") |\n| Diffusion | électronique et papier ex. (2007\\) |\n| Date de fondation | 1983 |\n| Éditeur | Presses universitaires de Franche\\-Comté |\n| Ville d’édition | [Besançon](/wiki/Besan%C3%A7on \"Besançon\") |\n| --- | |\n| Directeur de la rédaction | Andrée Chauvin\\-Vileno |\n| [Site web](/wiki/Site_web \"Site web\") | [Semen](http://semen.revues.org) |\n| [modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Semen_(revue)&action=edit&section=0) | |\n\n\nÉdité par le Laboratoire ELLIADD aux Presses Universitaires de [Franche\\-Comté](/wiki/Franche-Comt%C3%A9 \"Franche-Comté\"), la revue **Semen** a été fondé en 1983 par Thomas Aron et Jean Peytard. Semen, revue de sémiolinguistique des textes et discours, pose un espace de dialogue et de réflexion, dans le champ des sciences du langage. \n\n\nLes relations de l'analyse du discours, de la linguistique textuelle, de la sémiotique avec différentes disciplines des [sciences humaines](/wiki/Sciences_humaines \"Sciences humaines\") connexes telles que la [psychanalyse](/wiki/Psychanalyse \"Psychanalyse\"), la [philosophie](/wiki/Philosophie \"Philosophie\"), la [sociologie](/wiki/Sociologie \"Sociologie\"), les sciences politiques sont prises en compte. Les problématiques de la textualité et de la discursivité, les relations interdiscursives et intersémiotiques, la perspective de la réception et de l'interprétation, l'élaboration d'outils d'analyse, les modalités de la construction du sens constituent des pôles d'intérêt constants.\n\n\n\n## Thèmes abordés\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Semen_(revue)&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Thèmes abordés\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Semen_(revue)&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Thèmes abordés\")]\nLes disciplines majoritaires visées par la revue sont :\n\n\n\n* analyse du discours,\n* [linguistique](/wiki/Linguistique \"Linguistique\") textuelle,\n* [sémiotique](/wiki/S%C3%A9miotique \"Sémiotique\") littéraire et non littéraire,\n* [rhétorique](/wiki/Rh%C3%A9torique \"Rhétorique\"),\n* [stylistique](/wiki/Stylistique \"Stylistique\"),\n* [pragmatique](/wiki/Pragmatique_(linguistique) \"Pragmatique (linguistique)\")\n\n\nLa revue est disponible en texte intégral sur le portail [OpenEdition Journals](/wiki/OpenEdition_Journals \"OpenEdition Journals\") ; elle est propulsée par le [CMS](/wiki/Syst%C3%A8me_de_gestion_de_contenu \"Système de gestion de contenu\") [libre](/wiki/Logiciel_libre \"Logiciel libre\") [Lodel](/wiki/Lodel \"Lodel\"). \n\n\n\n## Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Semen_(revue)&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Semen_(revue)&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* Ressource relative à la recherche[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q96730305?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [Mir@bel](https://reseau-mirabel.info/revue/703) [OpenEdition](https://journals.openedition.org/semen/)\n* [Site de la revue](http://semen.revues.org)\n* [Site des Presses universitaires de Franche\\-Comté](http://presses-ufc.univ-fcomte.fr/)\n* [Notices d'autorité](/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information) \"Autorité (sciences de l'information)\") [WorldCat](https://search.worldcat.org/fr/title/17255363) [BnF](https://data.bnf.fr/44246382/semen__besancon_/)\n* Ressource relative à la littérature [Ent'revues](https://www.entrevues.org/revues/semen/)\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Sociologielogo.png/21px-Sociologielogo.png)](/wiki/Portail:Sociologie \"Portail de la sociologie\") [Portail de la sociologie](/wiki/Portail:Sociologie \"Portail:Sociologie\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/Iconoir_chat-bubble.svg/24px-Iconoir_chat-bubble.svg.png)](/wiki/Portail:Langues \"Portail des langues\") [Portail des langues](/wiki/Portail:Langues \"Portail:Langues\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Semen\\_(revue)\\&oldid\\=215704431](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Semen_(revue)&oldid=215704431) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Revue de linguistique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Revue_de_linguistique \"Catégorie:Revue de linguistique\")\n* [Revue de philosophie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Revue_de_philosophie \"Catégorie:Revue de philosophie\")\n* [Revue de sociologie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Revue_de_sociologie \"Catégorie:Revue de sociologie\")\n* [Revue adhérente à OpenEdition Journals](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Revue_adh%C3%A9rente_%C3%A0_OpenEdition_Journals \"Catégorie:Revue adhérente à OpenEdition Journals\")\nCatégories cachées : * [Article manquant de références depuis avril 2023](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences_depuis_avril_2023 \"Catégorie:Article manquant de références depuis avril 2023\")\n* [Article manquant de références/Liste complète](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_manquant_de_r%C3%A9f%C3%A9rences/Liste_compl%C3%A8te \"Catégorie:Article manquant de références/Liste complète\")\n* [Article à illustrer Presse écrite](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_illustrer_Presse_%C3%A9crite \"Catégorie:Article à illustrer Presse écrite\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Page utilisant P4730](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4730 \"Catégorie:Page utilisant P4730\")\n* [Page pointant vers des bases externes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes \"Catégorie:Page pointant vers des bases externes\")\n* [Page pointant vers des bases relatives à la recherche](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_recherche \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la recherche\")\n* [Portail:Sociologie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sociologie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Sociologie/Articles liés\")\n* [Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences_humaines_et_sociales/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés\")\n* [Portail:Société/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Soci%C3%A9t%C3%A9/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Société/Articles liés\")\n* [Portail:Langues/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Langues/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Langues/Articles liés\")\n* [Portail:Langues/Articles liés directement](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Langues/Articles_li%C3%A9s_directement \"Catégorie:Portail:Langues/Articles liés directement\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 5 juin 2024 à 15:31\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Semen_(revue) \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Semen_(revue)&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776515
https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89mile%20Jamais
Émile Jamais
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776517
https://fr.wikipedia.org/wiki/Musique%20alternative
Musique alternative
[]
[]
[ "\n\n\n\nMusique alternative — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Musique+alternative \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Musique+alternative \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Musique+alternative \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Musique+alternative \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nArticles connexes](#Articles_connexes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Musique alternative\n\n\n\n\n\n7 langues\n\n\n\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Alternative_(Musik) \"Alternative (Musik) – allemand\")\n* [Español](https://es.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAsica_alternativa \"Música alternativa – espagnol\")\n* [Galego](https://gl.wikipedia.org/wiki/M%C3%BAsica_alternativa \"Música alternativa – galicien\")\n* [日本語](https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AA%E3%83%AB%E3%82%BF%E3%83%8A%E3%83%86%E3%82%A3%E3%83%B4%E3%83%BB%E3%83%9F%E3%83%A5%E3%83%BC%E3%82%B8%E3%83%83%E3%82%AF \"オルタナティヴ・ミュージック – japonais\")\n* [Polski](https://pl.wikipedia.org/wiki/Muzyka_alternatywna \"Muzyka alternatywna – polonais\")\n* [Русский](https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8B%D0%BA%D0%B0 \"Альтернативная музыка – russe\")\n* [Українська](https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8C%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0 \"Альтернативна музика – ukrainien\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1695023#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Musique_alternative \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Musique_alternative \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Musique_alternative)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Musique_alternative&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Musique_alternative&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Musique_alternative&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Musique_alternative)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Musique_alternative&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Musique_alternative&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Musique_alternative&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Musique_alternative \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Musique_alternative \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Musique_alternative&oldid=196416709 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Musique_alternative&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Musique_alternative&id=196416709&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FMusique_alternative)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FMusique_alternative)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1695023 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Musique+alternative)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Musique_alternative&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Musique_alternative&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Musical_note_nicu_bucule_01.svg/35px-Musical_note_nicu_bucule_01.svg.png)](/wiki/Fichier:Musical_note_nicu_bucule_01.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant la [musique](/wiki/Musique \"Musique\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\nUne **musique alternative** est une musique qui s’affranchit de tout type d’appartenance de style, de forme de jeu, de famille musicale, de règles à respecter. Elle s’invente avec ses propres critères de composition, de réalisation ou de diffusion. On retrouve dans la musique alternative, de nombreuses influences musicales, sans pour autant que celle\\-ci s'enferme dans des codes spécifiques de genre. La notion d'alternative réside également dans l'idée d'une certaine liberté face aux systèmes industriels existants. On peut donc dire qu'il n'existe pas une seule forme de musique alternative, mais que celle\\-ci est forcément inclassable, ouverte et plurielle.\n\n\n\n## Articles connexes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Musique_alternative&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Articles connexes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Musique_alternative&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Articles connexes\")]\n* [Avant\\-garde](/wiki/Avant-garde_(art) \"Avant-garde (art)\")\n* [Liste de genres musicaux](/wiki/Liste_de_genres_musicaux \"Liste de genres musicaux\")\n* [Musique improvisée](/wiki/Musique_improvis%C3%A9e \"Musique improvisée\")\n* [Musique contemporaine](/wiki/Musique_contemporaine \"Musique contemporaine\")\n* [Culture underground](/wiki/Culture_underground \"Culture underground\")\n* [Rock alternatif](/wiki/Rock_alternatif \"Rock alternatif\")\n* [Pop alternative](/wiki/Pop_alternative \"Pop alternative\")\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Musical_notes.svg/32px-Musical_notes.svg.png)](/wiki/Portail:Musique \"Portail de la musique\") [Portail de la musique](/wiki/Portail:Musique \"Portail:Musique\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Musique\\_alternative\\&oldid\\=196416709](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Musique_alternative&oldid=196416709) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Musique alternative](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Musique_alternative \"Catégorie:Musique alternative\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche musique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_musique \"Catégorie:Wikipédia:ébauche musique\")\n* [Portail:Musique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Musique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Musique/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 25 août 2022 à 19:15\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Musique_alternative \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Musique_alternative&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776520
https://fr.wikipedia.org/wiki/Centre%20national%20de%20recherches%20m%C3%A9t%C3%A9orologiques
Centre national de recherches météorologiques
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776523
https://fr.wikipedia.org/wiki/Yuankang
Yuankang
[]
[]
[ "\n\n\n\nYuankang — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Yuankang \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Yuankang \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Yuankang \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Yuankang \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n# Yuankang\n\n\n\n\n\n1 langue\n\n\n\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Yuankang \"Yuankang – anglais\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3573087#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Yuankang \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/w/index.php?title=Discussion:Yuankang&action=edit&redlink=1 \"Discussion au sujet de cette page de contenu (page inexistante) [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Yuankang)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Yuankang&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Yuankang&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Yuankang&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Yuankang)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Yuankang&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Yuankang&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Yuankang&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Yuankang \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Yuankang \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Yuankang&oldid=179050606 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Yuankang&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Yuankang&id=179050606&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FYuankang)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FYuankang)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3573087 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Yuankang)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Yuankang&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Yuankang&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nCette [page d’homonymie](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\") répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom.\n\n\n\n\n**Yuankang** ou Yuan\\-kang est le nom de deux [ères chinoises](/wiki/Nianhao \"Nianhao\") :\n\n\n\n* **[Yuankang (65\\-61 av. J.\\-C.)](/wiki/Yuankang_(65-61_av._J.-C.) \"Yuankang (65-61 av. J.-C.)\")**, troisième ère de l'empereur [Xuandi](/wiki/Xuandi \"Xuandi\") des [Han](/wiki/Dynastie_Han \"Dynastie Han\") ;\n* **[Yuankang (291\\-299\\)](/w/index.php?title=Yuankang_(291-299)&action=edit&redlink=1 \"Yuankang (291-299) (page inexistante)\")**, troisième ère de l'empereur [Huidi](/wiki/Jin_Huidi \"Jin Huidi\") des [Jin](/wiki/Dynastie_Jin_(265-420) \"Dynastie Jin (265-420)\").\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Yuankang\\&oldid\\=179050606](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yuankang&oldid=179050606) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Homonymie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie \"Catégorie:Homonymie\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 21 janvier 2021 à 15:08\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Yuankang \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Yuankang&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776525
https://fr.wikipedia.org/wiki/Fellag
Fellag
[]
[]
[ "\n\n\n\nFellag — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Fellag \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Fellag \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Fellag \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Fellag \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nProche homonymie](#Proche_homonymie)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Fellag\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3068184#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Fellag \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/w/index.php?title=Discussion:Fellag&action=edit&redlink=1 \"Discussion au sujet de cette page de contenu (page inexistante) [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Fellag)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Fellag&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Fellag&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Fellag&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Fellag)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Fellag&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Fellag&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Fellag&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Fellag \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Fellag \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Fellag&oldid=122702325 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Fellag&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Fellag&id=122702325&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FFellag)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FFellag)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3068184 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Fellag)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Fellag&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Fellag&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nCette [page d’homonymie](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\") répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom.\n\n\n\n\n* **[Mohamed Fellag](/wiki/Mohamed_Fellag \"Mohamed Fellag\")**, acteur, humoriste et écrivain algérien ;\n* Un **[fellag](/wiki/Fellaga \"Fellaga\")**, combattant tunisien ou algérien contre la domination française en [Afrique du Nord](/wiki/Afrique_du_Nord \"Afrique du Nord\").\n\n\n## Proche homonymie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Fellag&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Proche homonymie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Fellag&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Proche homonymie\")]\n* Un **[falaj](/wiki/Syst%C3%A8mes_d%27irrigation_aflaj_d%27Oman \"Systèmes d'irrigation aflaj d'Oman\")**, est un système d’irrigation utilisé dans le [Sultanat d'Oman](/wiki/Oman \"Oman\") et classé au Patrimoine mondial de l'UNESCO.\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Fellag\\&oldid\\=122702325](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Fellag&oldid=122702325) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Homonymie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie \"Catégorie:Homonymie\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 25 janvier 2016 à 00:58\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Fellag \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Fellag&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776528
https://fr.wikipedia.org/wiki/M%C3%A9andre%20%28homonymie%29
Méandre (homonymie)
[]
[]
[ "\n\n\n\nMéandre (homonymie) — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=M%C3%A9andre+%28homonymie%29 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=M%C3%A9andre+%28homonymie%29 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=M%C3%A9andre+%28homonymie%29 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=M%C3%A9andre+%28homonymie%29 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nVoir aussi](#Voir_aussi)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Méandre (homonymie)\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3332109#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/M%C3%A9andre_(homonymie) \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:M%C3%A9andre_(homonymie) \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/M%C3%A9andre_(homonymie))\n* [Modifier](/w/index.php?title=M%C3%A9andre_(homonymie)&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=M%C3%A9andre_(homonymie)&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=M%C3%A9andre_(homonymie)&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/M%C3%A9andre_(homonymie))\n* [Modifier](/w/index.php?title=M%C3%A9andre_(homonymie)&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=M%C3%A9andre_(homonymie)&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=M%C3%A9andre_(homonymie)&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/M%C3%A9andre_(homonymie) \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/M%C3%A9andre_(homonymie) \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=M%C3%A9andre_(homonymie)&oldid=182243796 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=M%C3%A9andre_(homonymie)&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=M%C3%A9andre_%28homonymie%29&id=182243796&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FM%25C3%25A9andre_%28homonymie%29)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FM%25C3%25A9andre_%28homonymie%29)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3332109 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=M%C3%A9andre+%28homonymie%29)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=M%C3%A9andre_%28homonymie%29&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=M%C3%A9andre_(homonymie)&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nCette [page d’homonymie](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\") répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom.\n\n\n\n\n\nSur les autres projets Wikimedia :\n\n\n* [méandre](https://fr.wiktionary.org/wiki/m%C3%A9andre \"wikt:méandre\"), sur le Wiktionnaire\n* [méandré](https://fr.wiktionary.org/wiki/m%C3%A9andr%C3%A9 \"wikt:méandré\"), sur le Wiktionnaire\n\n\n\n* Un [méandre](/wiki/M%C3%A9andre_(math%C3%A9matiques) \"Méandre (mathématiques)\") est un objet [topologique](/wiki/Topologie \"Topologie\") ;\n* le [Méandre](/wiki/M%C3%A9andre_(fleuve) \"Méandre (fleuve)\") est un fleuve de Turquie (voir [Vallée du Méandre](/wiki/Vall%C3%A9e_du_M%C3%A9andre \"Vallée du Méandre\")) ;\n* un [méandre](/wiki/M%C3%A9andre \"Méandre\") est en [géographie](/wiki/G%C3%A9ographie \"Géographie\") une sinuosité très prononcée d'un cours d'eau ;\n* un [méandre](/wiki/M%C3%A9andre_(art) \"Méandre (art)\") est un motif décoratif également appelé [Grecque](/wiki/Grecque_(architecture) \"Grecque (architecture)\") ;\n* [Méandre](/wiki/M%C3%A9andre_(mythologie) \"Méandre (mythologie)\") est un dieu\\-fleuve de la [mythologie grecque](/wiki/Mythologie_grecque \"Mythologie grecque\") ;\n* *[Méandre](/wiki/M%C3%A9andre_(film) \"Méandre (film)\")* (2021\\), un [film d'horreur](/wiki/Film_d%27horreur \"Film d'horreur\") et de [science\\-fiction](/wiki/Science-fiction \"Science-fiction\") [français](/wiki/Cin%C3%A9ma_fran%C3%A7ais \"Cinéma français\"), écrit et réalisé par [Mathieu Turi](/wiki/Mathieu_Turi \"Mathieu Turi\").\n\n\n## Voir aussi\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=M%C3%A9andre_(homonymie)&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Voir aussi\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=M%C3%A9andre_(homonymie)&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Voir aussi\")]\n* [Menderes](/wiki/Menderes \"Menderes\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Méandre\\_(homonymie)\\&oldid\\=182243796](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Méandre_(homonymie)&oldid=182243796) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Homonymie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie \"Catégorie:Homonymie\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 24 avril 2021 à 17:10\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/M%C3%A9andre_(homonymie) \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=M%C3%A9andre_(homonymie)&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776529
https://fr.wikipedia.org/wiki/Explicit%20Sk8rok%20Volume%2010
Explicit Sk8rok Volume 10
[]
[]
[ "\n\n\n\nExplicit Sk8rok Volume 10 — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Explicit+Sk8rok+Volume+10 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Explicit+Sk8rok+Volume+10 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Explicit+Sk8rok+Volume+10 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Explicit+Sk8rok+Volume+10 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nTitres](#Titres)\n* [2\nCommentaires](#Commentaires)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# *Explicit Sk8rok Volume 10*\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3062113#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Explicit_Sk8rok_Volume_10 \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Explicit_Sk8rok_Volume_10 \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Explicit_Sk8rok_Volume_10)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Explicit_Sk8rok_Volume_10)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Explicit_Sk8rok_Volume_10 \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Explicit_Sk8rok_Volume_10 \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&oldid=164924913 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Explicit_Sk8rok_Volume_10&id=164924913&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FExplicit_Sk8rok_Volume_10)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FExplicit_Sk8rok_Volume_10)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3062113 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Explicit+Sk8rok+Volume+10)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Explicit_Sk8rok_Volume_10&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n\n\nExplicit Sk8rok Volume 10\n\n\n\n\n\n\n\n[Album](/wiki/Album_(musique) \"Album (musique)\")\n| Sortie | [1991](/wiki/1991_en_musique \"1991 en musique\") |\n| --- | --- |\n| Enregistré | [1991](/wiki/1991_en_musique \"1991 en musique\") |\n| [Genre](/wiki/Genre_musical \"Genre musical\") | [Rock](/wiki/Rock \"Rock\") |\n| [Label](/wiki/Label_discographique \"Label discographique\") | High Speed Productions |\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Musique_(%C5%93uvre) \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\n***Explicit Sk8rok Volume 10*** est un album [compilation](/wiki/Compilation_(musique) \"Compilation (musique)\") de musique [rock](/wiki/Rock \"Rock\"), à tendance [skate](/wiki/Skate \"Skate\"). Dans le titre, *Sk8rok* signifie *skate\\-rock* car le chiffre 8 se prononce *eight* en [anglais](/wiki/Anglais \"Anglais\"). Il n'a été commercialisé qu'aux [États\\-Unis](/wiki/%C3%89tats-Unis \"États-Unis\").\n\n\n\n## Titres\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Titres\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Titres\")]\n1. **Verbal Abuse** \\- Still Alive\n2. **Hemi** \\- Slow Leak\n3. **Less Is More** \\- Brick\n4. **Olivelawn** \\- College Volume Pedal\n5. **The Bone Shavers** \\- Motor Psycho\n6. **Blunt** \\- Gravity\n7. **Committed** \\- Real Freedom\n8. **Proudflesh** \\- Carnage Again\n9. **Sub Society** \\- 1000 Yards Store\n10. **Goodbye Gemini** \\- Primal Flow\n11. **JFA** \\- Get out of my Sandbox\n12. **White Kaps** \\- Fuck the Cops\n13. **Wheat Chiefs** \\- Redeem\n14. **The Faction** \\- Accelerate\n15. **Swell** \\- Sick Half of a Church\n16. **The Odd Numbers** \\- She Makes me Shake\n17. **[Dana Lynn](/wiki/Dana_Lynn \"Dana Lynn\")** \\- Line Crush\n18. **The Fuck\\-Ups** \\- Road Rash Blues\n19. **Bomb** \\- 19\n\n\n## Commentaires\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Commentaires\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Commentaires\")]\n[Dana Lynn](/wiki/Dana_Lynn \"Dana Lynn\") (chanson 17\\) est le premier nom du groupe [Chokebore](/wiki/Chokebore \"Chokebore\"), avant qu'ils ne prennent leur nom définitif.\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Musical_notes.svg/32px-Musical_notes.svg.png)](/wiki/Portail:Musique \"Portail de la musique\") [Portail de la musique](/wiki/Portail:Musique \"Portail:Musique\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Skating_pictogram.svg/24px-Skating_pictogram.svg.png)](/wiki/Portail:Roller_et_skateboard \"Portail du roller et du skateboard\") [Portail du roller et du skateboard](/wiki/Portail:Roller_et_skateboard \"Portail:Roller et skateboard\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Explicit\\_Sk8rok\\_Volume\\_10\\&oldid\\=164924913](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&oldid=164924913) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Compilation musicale sortie en 1991](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Compilation_musicale_sortie_en_1991 \"Catégorie:Compilation musicale sortie en 1991\")\n* [Compilation de rock](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Compilation_de_rock \"Catégorie:Compilation de rock\")\n* [Musique dans le skateboard](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Musique_dans_le_skateboard \"Catégorie:Musique dans le skateboard\")\nCatégories cachées : * [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Musique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Musique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Musique/Articles liés\")\n* [Portail:Roller et skateboard/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Roller_et_skateboard/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Roller et skateboard/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 28 novembre 2019 à 10:26\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Explicit_Sk8rok_Volume_10 \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Explicit_Sk8rok_Volume_10&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776532
https://fr.wikipedia.org/wiki/Benjamin%20Heisenberg
Benjamin Heisenberg
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776533
https://fr.wikipedia.org/wiki/The%20Indian%20Runner
The Indian Runner
[]
[]
[ "\n\n\n\nThe Indian Runner — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=The+Indian+Runner \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=The+Indian+Runner \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=The+Indian+Runner \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=The+Indian+Runner \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nSynopsis](#Synopsis)\n* [2\nFiche technique](#Fiche_technique)\n* [3\nDistribution](#Distribution)\n* [4\nProduction](#Production)\n* [5\nRécompense](#Récompense)\n* [6\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [7\nLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# *The Indian Runner*\n\n\n\n\n\n11 langues\n\n\n\n* [Български](https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B1%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D1%87 \"Индиански бегач – bulgare\")\n* [Català](https://ca.wikipedia.org/wiki/Estrany_vincle_de_sang \"Estrany vincle de sang – catalan\")\n* [Cymraeg](https://cy.wikipedia.org/wiki/The_Indian_Runner \"The Indian Runner – gallois\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Indian_Runner \"Indian Runner – allemand\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/The_Indian_Runner \"The Indian Runner – anglais\")\n* [Euskara](https://eu.wikipedia.org/wiki/The_Indian_Runner \"The Indian Runner – basque\")\n* [فارسی](https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C \"دونده هندی – persan\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Lupo_solitario_(film) \"Lupo solitario (film) – italien\")\n* [日本語](https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%83%B3%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%A2%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%83%A9%E3%83%B3%E3%83%8A%E3%83%BC \"インディアン・ランナー – japonais\")\n* [Русский](https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%B3%D1%83%D1%89%D0%B8%D0%B9_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%B5%D1%86 \"Бегущий индеец – russe\")\n* [Svenska](https://sv.wikipedia.org/wiki/The_Indian_Runner \"The Indian Runner – suédois\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1661276#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/The_Indian_Runner \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:The_Indian_Runner \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/The_Indian_Runner)\n* [Modifier](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/The_Indian_Runner)\n* [Modifier](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/The_Indian_Runner \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/The_Indian_Runner \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&oldid=214995238 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=The_Indian_Runner&id=214995238&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FThe_Indian_Runner)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FThe_Indian_Runner)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1661276 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=The+Indian+Runner)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=The_Indian_Runner&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Circle-icons-filmreel.svg/35px-Circle-icons-filmreel.svg.png)](/wiki/Fichier:Circle-icons-filmreel.svg) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Nuvola_USA_flag.svg/35px-Nuvola_USA_flag.svg.png)](/wiki/Fichier:Nuvola_USA_flag.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant un [film](/wiki/Cin%C3%A9ma \"Cinéma\") américain.**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les [conventions filmographiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Conventions_filmographiques/Pr%C3%A9sentation_des_films \"Wikipédia:Conventions filmographiques/Présentation des films\").\n\n\n\n\n\n\nThe Indian Runner\n\n\n\n\n\n\n\nDonnées clés\n| Titre original | The Indian Runner |\n| --- | --- |\n| Réalisation | [Sean Penn](/wiki/Sean_Penn \"Sean Penn\") |\n| Scénario | Sean Penn |\n| Acteurs principaux | [David Morse](/wiki/David_Morse_(acteur) \"David Morse (acteur)\") [Viggo Mortensen](/wiki/Viggo_Mortensen \"Viggo Mortensen\") [Valeria Golino](/wiki/Valeria_Golino \"Valeria Golino\") |\n| Sociétés de production | [Columbia Pictures](/wiki/Columbia_Pictures \"Columbia Pictures\")MicoMount Film Group[NHK](/wiki/NHK \"NHK\")Westmount |\n| Pays de production | [Drapeau des États-Unis](/wiki/Fichier:Flag_of_the_United_States.svg \"Drapeau des États-Unis\") [États\\-Unis](/wiki/%C3%89tats-Unis \"États-Unis\")[Drapeau du Japon](/wiki/Fichier:Flag_of_Japan.svg \"Drapeau du Japon\") [Japon](/wiki/Japon \"Japon\") |\n| Genre | [Drame](/wiki/Drame_(cin%C3%A9ma) \"Drame (cinéma)\") |\n| Durée | 127 minutes |\n| Sortie | [1991](/wiki/1991_au_cin%C3%A9ma \"1991 au cinéma\") |\n\n\n\n\n\n\n\nPour plus de détails, voir [Fiche technique](#Fiche_technique) et [Distribution](#Distribution).\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Cin%C3%A9ma_(film) \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\n***The Indian Runner*** est un film [américano](/wiki/Cin%C3%A9ma_am%C3%A9ricain \"Cinéma américain\")\\-[japonais](/wiki/Cin%C3%A9ma_japonais \"Cinéma japonais\") écrit, réalisé et produit par [Sean Penn](/wiki/Sean_Penn \"Sean Penn\"), sorti en [1991](/wiki/1991_au_cin%C3%A9ma \"1991 au cinéma\"). \n\n\nL'histoire est le développement de la chanson *Highway Patrolman* de [Bruce Springsteen](/wiki/Bruce_Springsteen \"Bruce Springsteen\"), ainsi que d'une vieille légende indienne sur l'épreuve que doivent passer les jeunes gens pour entrer dans l'âge adulte..\n\n\n\n\n## Synopsis\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Synopsis\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Synopsis\")]\n[1968](/wiki/1968 \"1968\"). Joe Roberts et son jeune frère Frank ont grandi à [Plattsmouth](/wiki/Plattsmouth \"Plattsmouth\"), dans le [Nebraska](/wiki/Nebraska \"Nebraska\"). Enfants, ils sont très proches. Frank, violent et indiscipliné, est un adolescent à problèmes qui rejoint l'armée et part pour le [Viêt Nam](/wiki/Guerre_du_Vi%C3%AAt_Nam \"Guerre du Viêt Nam\"). Joe, fermier raté, devient policier. Le jour même où Joe, en état de légitime défense, a dû abattre un délinquant, Frank rentre du Viêt Nam.\n\n\nAlors que Joe prône les valeurs traditionnelles de son pays, Frank cherche un sens à sa vie. \n\n\n\n## Fiche technique\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Fiche technique\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Fiche technique\")]\n![Icône signalant une information](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png) *Sauf indication contraire ou complémentaire, les informations mentionnées dans cette section peuvent être confirmées par la base de données [IMDb](/wiki/Internet_Movie_Database \"Internet Movie Database\")*.\n\n\n\n* Titre original et français : *The Indian Runner*\n* Réalisateur : [Sean Penn](/wiki/Sean_Penn \"Sean Penn\")\n* Scénario : [Sean Penn](/wiki/Sean_Penn \"Sean Penn\"), inspiré par la chanson *[Highway Patrolman](/w/index.php?title=Highway_Patrolman&action=edit&redlink=1 \"Highway Patrolman (page inexistante)\") [(en)](https://en.wikipedia.org/wiki/Highway_Patrolman \"en:Highway Patrolman\")* de [Bruce Springsteen](/wiki/Bruce_Springsteen \"Bruce Springsteen\")\n* Photographie : [Anthony B. Richmond](/wiki/Anthony_B._Richmond \"Anthony B. Richmond\")\n* Musique : [Jack Nitzsche](/wiki/Jack_Nitzsche \"Jack Nitzsche\") avec la participation de [David Lindley](/wiki/David_Lindley \"David Lindley\")\n* Montage : [Jay Cassidy](/wiki/Jay_Cassidy \"Jay Cassidy\")\n* Costumes : Jill M. Ohanneson\n* Producteurs : [Sean Penn](/wiki/Sean_Penn \"Sean Penn\") et [Don Phillips](/w/index.php?title=Don_Phillips&action=edit&redlink=1 \"Don Phillips (page inexistante)\")\n* Sociétés de production : [Columbia Pictures](/wiki/Columbia_Pictures \"Columbia Pictures\"), Mico, Mount Film Group, [NHK](/wiki/NHK \"NHK\") et Westmount[\\[1]](#cite_note-1)\n* Distribution : [Metro\\-Goldwyn\\-Mayer](/wiki/Metro-Goldwyn-Mayer \"Metro-Goldwyn-Mayer\") (États\\-Unis), [Columbia TriStar Films](/wiki/TriStar \"TriStar\") (France)\n* Budget : 7 000 000 $\n* Langue originale : [anglais](/wiki/Anglais \"Anglais\")\n* Format : [1\\.85:1](/wiki/1.85:1 \"1.85:1\"), [35 mm](/wiki/Format_35_mm \"Format 35 mm\"), [Dolby SR](/wiki/Dolby_SR \"Dolby SR\")\n* Genre : [drame](/wiki/Drame_(cin%C3%A9ma) \"Drame (cinéma)\")\n* Dates de sortie[\\[2]](#cite_note-2) :\n\t+ [![Drapeau de la France](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/20px-Flag_of_France.svg.png)](/wiki/Fichier:Flag_of_France.svg \"Drapeau de la France\") [France](/wiki/France \"France\") : [mai](/wiki/Mai_1991 \"Mai 1991\") [1991](/wiki/1991_au_cin%C3%A9ma \"1991 au cinéma\") ([festival de Cannes 1991](/wiki/Festival_de_Cannes_1991 \"Festival de Cannes 1991\"))\n\t+ [![Drapeau des États-Unis](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/20px-Flag_of_the_United_States.svg.png)](/wiki/Fichier:Flag_of_the_United_States.svg \"Drapeau des États-Unis\") [États\\-Unis](/wiki/%C3%89tats-Unis \"États-Unis\") : [20](/wiki/20_septembre \"20 septembre\") [septembre](/wiki/Septembre_1991 \"Septembre 1991\") [1991](/wiki/1991_au_cin%C3%A9ma \"1991 au cinéma\")\n\t+ [![Drapeau de la France](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/20px-Flag_of_France.svg.png)](/wiki/Fichier:Flag_of_France.svg \"Drapeau de la France\") [France](/wiki/France \"France\") : [9](/wiki/9_octobre \"9 octobre\") [octobre](/wiki/Octobre_1991 \"Octobre 1991\") [1991](/wiki/1991_au_cin%C3%A9ma \"1991 au cinéma\")\n* Film interdit aux moins de 12 ans lors de sa sortie en salles en France\n\n\n## Distribution\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Distribution\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Distribution\")]\n* [David Morse](/wiki/David_Morse_(acteur) \"David Morse (acteur)\") (VF : Jérôme Rebbot) : Joe Roberts\n* [Viggo Mortensen](/wiki/Viggo_Mortensen \"Viggo Mortensen\") (VF : [José Luccioni](/wiki/Jos%C3%A9_Luccioni_(acteur) \"José Luccioni (acteur)\")) : Frank Roberts\n* [Valeria Golino](/wiki/Valeria_Golino \"Valeria Golino\") : Maria\n* [Patricia Arquette](/wiki/Patricia_Arquette \"Patricia Arquette\") : Dorothy\n* [Charles Bronson](/wiki/Charles_Bronson \"Charles Bronson\") (VF : [Edmond Bernard](/wiki/Edmond_Bernard \"Edmond Bernard\")) : Mr. Roberts\n* [Sandy Dennis](/wiki/Sandy_Dennis \"Sandy Dennis\") : Mme Roberts\n* [Dennis Hopper](/wiki/Dennis_Hopper \"Dennis Hopper\") : Caesar\n* [Benicio del Toro](/wiki/Benicio_del_Toro \"Benicio del Toro\") : Miguel\n* [Eileen Ryan](/wiki/Eileen_Ryan \"Eileen Ryan\") : Mme Baker\n* [Harry Crews](/wiki/Harry_Crews \"Harry Crews\") : M. Baker\n\n\n## Production\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Production\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Production\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png)](/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png)Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. [Votre aide](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/The_Indian_Runner \"Spécial:EditPage/The Indian Runner\") est la bienvenue ! [Comment faire ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")\nTrès attristé par le décès de sa seconde femme, l'actrice [Jill Ireland](/wiki/Jill_Ireland \"Jill Ireland\"), [Charles Bronson](/wiki/Charles_Bronson \"Charles Bronson\") a exprimé son chagrin à travers son personnage de M. Roberts, lui\\-même devenant veuf dans l'histoire[\\[3]](#cite_note-3).\n\n\n\n## Récompense\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Récompense\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Récompense\")]\n* Léopard d'Or au [Festival international du film de Locarno](/wiki/Festival_international_du_film_de_Locarno \"Festival international du film de Locarno\") en 1991[\\[4]](#cite_note-4)\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) [The Indian Runner : Casting complet](http://www.allocine.fr/film/casting_gen_cfilm=6749.html)\n2. [↑](#cite_ref-2) « [*Release info*](https://www.imdb.com/title/tt0102116/releaseinfo/) » (dates de sortie), sur l'[Internet Movie Database](/wiki/Internet_Movie_Database \"Internet Movie Database\")\n3. [↑](#cite_ref-3) Documentaire *Charles Bronson, le génie du mâle*, 2020\\.\n4. [↑](#cite_ref-4) [The Indian Runner (1991\\) \\- Awards](https://www.imdb.com/title/tt0102116/awards)\n\n## Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&veaction=edit&section=7 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Indian_Runner&action=edit&section=7 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* Ressources relatives à l'audiovisuel[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q1661276?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [AllMovie](https://www.allmovie.com/movie/v24750)\n\t+ [Allociné](https://www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=6749.html)\n\t+ [American Film Institute](https://catalog.afi.com/Catalog/moviedetails/58913)\n\t+ [Centre national du cinéma et de l'image animée](https://www.cnc.fr/professionnels/visas-et-classification/77244)\n\t+ [Ciné\\-Ressources](http://cinema.encyclopedie.films.bifi.fr/index.php?pk=35817)\n\t+ [Cinémathèque québécoise](http://collections.cinematheque.qc.ca/recherche/oeuvres/fiche/166)\n\t+ [Filmweb.pl](https://www.filmweb.pl/film?Id=6437)\n\t+ [IMDb](https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=345&url_prefix=https://www.imdb.com/&id=tt0102116)\n\t+ [LUMIERE](https://lumiere.obs.coe.int/movie/91907)\n\t+ [Movie Review Query Engine](https://www.mrqe.com/movie_reviews/the-indian-runner-m100050857)\n\t+ [OFDb](https://ssl.ofdb.de/film/5296,)\n\t+ [Rotten Tomatoes](https://www.rottentomatoes.com/m/the_indian_runner)\n\t+ [The Movie Database](https://www.themoviedb.org/movie/25598)\n\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Sean_Penn \"Modèle:Palette Sean Penn\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Sean_Penn&action=edit)[Sean Penn](/wiki/Sean_Penn \"Sean Penn\") | |\n| --- | --- |\n| Réalisateur | * *The Indian Runner* (1991\\) * *[Crossing Guard](/wiki/Crossing_Guard \"Crossing Guard\")* (1995\\) * *[The Pledge](/wiki/The_Pledge \"The Pledge\")* (2001\\) * *[11'09\"01 \\- September 11](/wiki/11%2709%2201_-_September_11 \"11'09\\\"01 - September 11\")* (segment *USA*, 2002\\) * *[Into the Wild](/wiki/Into_the_Wild \"Into the Wild\")* (2007\\) * *[The Last Face](/wiki/The_Last_Face \"The Last Face\")* (2016\\) * *[Flag Day](/wiki/Flag_Day_(film) \"Flag Day (film)\")* (2021\\) |\n| Scénariste | * *[Gunman](/wiki/Gunman \"Gunman\")* (2015\\) |\n| Producteur | * *[She's So Lovely](/wiki/She%27s_So_Lovely \"She's So Lovely\")* (1997\\) |\n| Articles connexes | * [Leo Penn](/wiki/Leo_Penn \"Leo Penn\") * [Eileen Ryan](/wiki/Eileen_Ryan \"Eileen Ryan\") * [Michael Penn](/wiki/Michael_Penn \"Michael Penn\") * [Chris Penn](/wiki/Chris_Penn \"Chris Penn\") * [Dylan Penn](/wiki/Dylan_Penn \"Dylan Penn\") |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/United_States_film_clapperboard.svg/27px-United_States_film_clapperboard.svg.png)](/wiki/Portail:Cin%C3%A9ma_am%C3%A9ricain \"Portail du cinéma américain\") [Portail du cinéma américain](/wiki/Portail:Cin%C3%A9ma_am%C3%A9ricain \"Portail:Cinéma américain\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Japan_film_clapperboard.svg/24px-Japan_film_clapperboard.svg.png)](/wiki/Portail:Cin%C3%A9ma_japonais \"Portail du cinéma japonais\") [Portail du cinéma japonais](/wiki/Portail:Cin%C3%A9ma_japonais \"Portail:Cinéma japonais\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Nokia-9110-1.png/36px-Nokia-9110-1.png)](/wiki/Portail:Ann%C3%A9es_1990 \"Portail des années 1990\") [Portail des années 1990](/wiki/Portail:Ann%C3%A9es_1990 \"Portail:Années 1990\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Flag_of_Nebraska.svg/37px-Flag_of_Nebraska.svg.png)](/wiki/Portail:Nebraska \"Portail du Nebraska\") [Portail du Nebraska](/wiki/Portail:Nebraska \"Portail:Nebraska\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=The\\_Indian\\_Runner\\&oldid\\=214995238](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Indian_Runner&oldid=214995238) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Film américain sorti en 1991](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Film_am%C3%A9ricain_sorti_en_1991 \"Catégorie:Film américain sorti en 1991\")\n* [Film japonais sorti en 1991](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Film_japonais_sorti_en_1991 \"Catégorie:Film japonais sorti en 1991\")\n* [Film dramatique américain](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Film_dramatique_am%C3%A9ricain \"Catégorie:Film dramatique américain\")\n* [Film dramatique japonais](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Film_dramatique_japonais \"Catégorie:Film dramatique japonais\")\n* [Film réalisé par Sean Penn](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Film_r%C3%A9alis%C3%A9_par_Sean_Penn \"Catégorie:Film réalisé par Sean Penn\")\n* [Film de Columbia Pictures](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Film_de_Columbia_Pictures \"Catégorie:Film de Columbia Pictures\")\n* [Adaptation d'une chanson au cinéma](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Adaptation_d%27une_chanson_au_cin%C3%A9ma \"Catégorie:Adaptation d'une chanson au cinéma\")\n* [Film se déroulant dans les années 1960](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Film_se_d%C3%A9roulant_dans_les_ann%C3%A9es_1960 \"Catégorie:Film se déroulant dans les années 1960\")\n* [Film se déroulant dans le Nebraska](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Film_se_d%C3%A9roulant_dans_le_Nebraska \"Catégorie:Film se déroulant dans le Nebraska\")\n* [Film tourné dans le Nebraska](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Film_tourn%C3%A9_dans_le_Nebraska \"Catégorie:Film tourné dans le Nebraska\")\n* [Premier long métrage sorti en 1991](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Premier_long_m%C3%A9trage_sorti_en_1991 \"Catégorie:Premier long métrage sorti en 1991\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche film américain](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_film_am%C3%A9ricain \"Catégorie:Wikipédia:ébauche film américain\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article contenant un appel à traduction en anglais](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_anglais \"Catégorie:Article contenant un appel à traduction en anglais\")\n* [Article avec une section vide ou incomplète](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_une_section_vide_ou_incompl%C3%A8te \"Catégorie:Article avec une section vide ou incomplète\")\n* [Page utilisant P1562](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1562 \"Catégorie:Page utilisant P1562\")\n* [Page utilisant P1265](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1265 \"Catégorie:Page utilisant P1265\")\n* [Page utilisant P3593](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3593 \"Catégorie:Page utilisant P3593\")\n* [Page utilisant P2755](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2755 \"Catégorie:Page utilisant P2755\")\n* [Page utilisant P3203](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3203 \"Catégorie:Page utilisant P3203\")\n* [Page utilisant P4276](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4276 \"Catégorie:Page utilisant P4276\")\n* [Page utilisant P5032](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5032 \"Catégorie:Page utilisant P5032\")\n* [Page utilisant P345](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P345 \"Catégorie:Page utilisant P345\")\n* [Page utilisant P4282](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4282 \"Catégorie:Page utilisant P4282\")\n* [Page utilisant P8033](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P8033 \"Catégorie:Page utilisant P8033\")\n* [Page utilisant P3138](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P3138 \"Catégorie:Page utilisant P3138\")\n* [Page utilisant P1258](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1258 \"Catégorie:Page utilisant P1258\")\n* [Page utilisant P4947](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P4947 \"Catégorie:Page utilisant P4947\")\n* [Page pointant vers des bases externes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes \"Catégorie:Page pointant vers des bases externes\")\n* [Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_l%27audiovisuel \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel\")\n* [Portail:Cinéma américain/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cin%C3%A9ma_am%C3%A9ricain/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinéma américain/Articles liés\")\n* [Portail:Cinéma/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cin%C3%A9ma/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinéma/Articles liés\")\n* [Portail:États\\-Unis/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89tats-Unis/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:États-Unis/Articles liés\")\n* [Portail:Amérique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Am%C3%A9rique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Amérique/Articles liés\")\n* [Portail:Culture américaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Culture_am%C3%A9ricaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Culture américaine/Articles liés\")\n* [Portail:Amérique du Nord/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Am%C3%A9rique_du_Nord/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Amérique du Nord/Articles liés\")\n* [Portail:Cinéma japonais/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cin%C3%A9ma_japonais/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinéma japonais/Articles liés\")\n* [Portail:Japon/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Japon/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Japon/Articles liés\")\n* [Portail:Asie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Asie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Asie/Articles liés\")\n* [Portail:Années 1990/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Ann%C3%A9es_1990/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Années 1990/Articles liés\")\n* [Portail:XXe siècle/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:XXe_si%C3%A8cle/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:XXe siècle/Articles liés\")\n* [Portail:Époque contemporaine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89poque_contemporaine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Époque contemporaine/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n* [Portail:Nebraska/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Nebraska/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Nebraska/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 11 mai 2024 à 00:51\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/The_Indian_Runner \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Indian_Runner&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776535
https://fr.wikipedia.org/wiki/Chromolithographie
Chromolithographie
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Franziska_Schultze_Love_Spring.jpg/220px-Franziska_Schultze_Love_Spring.jpg", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Tupaia_splendidula.jpg/220px-Tupaia_splendidula.jpg", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Jules_Ch%C3%A9ret-Fete_des_Fleurs.jpg/220px-Jules_Ch%C3%A9ret-Fete_des_Fleurs.jpg", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Formschneider-1568.png/140px-Formschneider-1568.png" ]
[ "Love Spring, chromolithographie par Franziska Schultze.", "Tupaia splendidula, chromolithographie par Joseph Wolf, 1865.", "Fête des Fleurs de Luchon,affiche de Jules Chéret (1890),chromolithographie de l'Imprimerie Chaix.", "" ]
[ "\n\n\n\nChromolithographie — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Chromolithographie \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Chromolithographie \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Chromolithographie \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Chromolithographie \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nTechnique](#Technique)\n* [2\nExtension de la chromolithographie](#Extension_de_la_chromolithographie)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Extension de la chromolithographie\n\n\t+ [2\\.1\n\t« Chromos »](#«_Chromos_»)\n\t+ [2\\.2\n\tÉvolutions stylistiques et techniques](#Évolutions_stylistiques_et_techniques)\n* [3\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [4\nAnnexes](#Annexes)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Annexes\n\n\t+ [4\\.1\n\tBibliographie](#Bibliographie)\n\t+ [4\\.2\n\tLiens externes](#Liens_externes)\n\t+ [4\\.3\n\tArticles connexes](#Articles_connexes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Chromolithographie\n\n\n\n\n\n19 langues\n\n\n\n* [العربية](https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%B9%D8%A9_%D8%AD%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D9%84%D9%88%D9%86%D8%A9 \"طباعة حجرية ملونة – arabe\")\n* [Català](https://ca.wikipedia.org/wiki/Cromolitografia \"Cromolitografia – catalan\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Lithografie#Chromolithografie \"Lithografie – allemand\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Chromolithography \"Chromolithography – anglais\")\n* [Esperanto](https://eo.wikipedia.org/wiki/Kromolitografio \"Kromolitografio – espéranto\")\n* [Español](https://es.wikipedia.org/wiki/Cromolitograf%C3%ADa \"Cromolitografía – espagnol\")\n* [Frysk](https://fy.wikipedia.org/wiki/Gromolitografy \"Gromolitografy – frison occidental\")\n* [Magyar](https://hu.wikipedia.org/wiki/Kromolitogr%C3%A1fia \"Kromolitográfia – hongrois\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Cromolitografia \"Cromolitografia – italien\")\n* [日本語](https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AF%E3%83%AD%E3%83%A2%E3%83%AA%E3%83%88%E3%82%B0%E3%83%A9%E3%83%95 \"クロモリトグラフ – japonais\")\n* [한국어](https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8B%A4%EC%83%89_%EC%84%9D%ED%8C%90 \"다색 석판 – coréen\")\n* [Кыргызча](https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F \"Хромолитография – kirghize\")\n* [Bahasa Melayu](https://ms.wikipedia.org/wiki/Kromolitografi \"Kromolitografi – malais\")\n* [Nederlands](https://nl.wikipedia.org/wiki/Chromolithografie \"Chromolithografie – néerlandais\")\n* [Polski](https://pl.wikipedia.org/wiki/Chromolitografia \"Chromolitografia – polonais\")\n* [Português](https://pt.wikipedia.org/wiki/Cromolitografia \"Cromolitografia – portugais\")\n* [Русский](https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%8F \"Хромолитография – russe\")\n* [Українська](https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%8F \"Хромолітографія – ukrainien\")\n* [中文](https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BD%A9%E8%89%B2%E5%B9%B3%E7%89%88%E5%8D%B0%E5%88%B7%E8%A1%93 \"彩色平版印刷術 – chinois\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1121337#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Chromolithographie \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Chromolithographie \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Chromolithographie)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Chromolithographie&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Chromolithographie)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Chromolithographie&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Chromolithographie \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Chromolithographie \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Chromolithographie&oldid=216263919 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Chromolithographie&id=216263919&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FChromolithographie)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FChromolithographie)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1121337 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Chromolithographie)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Chromolithographie&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Chromolithographie&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n Dans d’autres projets\n \n\n* [Wikimedia Commons](https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Chromolithographs)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Franziska_Schultze_Love_Spring.jpg/220px-Franziska_Schultze_Love_Spring.jpg)](/wiki/Fichier:Franziska_Schultze_Love_Spring.jpg)\n\n*Love Spring*, chromolithographie par [Franziska Schultze](/wiki/Franziska_Schultze \"Franziska Schultze\").\n\n\nLa **chromolithographie** est le terme choisi par le lithographe [Godefroy Engelmann](/wiki/Godefroy_Engelmann \"Godefroy Engelmann\") pour désigner son procédé d'impression [lithographique](/wiki/Lithographie \"Lithographie\") en couleurs ([1837](/wiki/1837_en_science \"1837 en science\")), fondé sur l'impression couleur par couleur, jusqu'à seize différentes. Chaque couleur était posée sur une [pierre lithographique](/wiki/Pierre_lithographique \"Pierre lithographique\") et le même document passait d'une pierre à l'autre avec des repérages précis. Ce procédé long, et donc coûteux, a par la suite été remplacé par l'impression [offset](/wiki/Offset_(imprimerie) \"Offset (imprimerie)\"), en [quadrichromie](/wiki/Quadrichromie \"Quadrichromie\"). Engelman avait d'abord proposé le terme de **lithocolore**, et l'abandonna ensuite.\n\n\n\n\n## Technique\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Chromolithographie&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Technique\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Technique\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Tupaia_splendidula.jpg/220px-Tupaia_splendidula.jpg)](/wiki/Fichier:Tupaia_splendidula.jpg)\n\n*Tupaia splendidula*, chromolithographie par Joseph Wolf, 1865\\.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2d/Jules_Ch%C3%A9ret-Fete_des_Fleurs.jpg/220px-Jules_Ch%C3%A9ret-Fete_des_Fleurs.jpg)](/wiki/Fichier:Jules_Ch%C3%A9ret-Fete_des_Fleurs.jpg)\n\n*Fête des Fleurs de [Luchon](/wiki/Luchon \"Luchon\")*, \naffiche de [Jules Chéret](/wiki/Jules_Ch%C3%A9ret \"Jules Chéret\") (1890\\), \nchromolithographie de l'[Imprimerie Chaix](/wiki/Imprimerie_Chaix \"Imprimerie Chaix\").\n\n\nBien avant l'invention du procédé lithographique par [Aloys Senefelder](/wiki/Aloys_Senefelder \"Aloys Senefelder\"), se posa la question de la couleur. [Jacob Christoph Le Blon](/wiki/Jacob_Christoph_Le_Blon \"Jacob Christoph Le Blon\") fut l'inventeur dès avant 1740 du principe de l'impression en quadrichromie, mais celui\\-ci passait par la gravure et l'encrage de différents cuivres que l'on devait caler de façon très précise[\\[1]](#cite_note-1). Senefelder lui\\-même a imprimé des lithographies en plusieurs couleurs, en utilisant plusieurs pierres, une pour chaque couleur souhaitée. D'autres tentèrent d'appliquer plusieurs couleurs sur la même pierre, avec des succès variables.\n\n\nLe mérite d'Engelmann par rapport à ses nombreux concurrents est d'avoir mis au point vers 1836 une méthode à la fois théorique : l'emploi des trois couleurs primaires, le [cyan](/wiki/Cyan \"Cyan\") (bleu), le jaune et le [magenta](/wiki/Magenta_(couleur) \"Magenta (couleur)\") (rouge), auxquelles on ajoute le noir, pour obtenir toutes les teintes et les nuances possibles (ce qui constitue toujours le principe de l'impression en couleurs actuelle, ou [quadrichromie](/wiki/Quadrichromie \"Quadrichromie\")), et pratique : la mise au point de presses lithographiques munies de systèmes élaborés pour obtenir un bon repérage des impressions successives. Habituellement, le papier était légèrement humidifié : Engelmann supprima cette obligation qui occasionnait des déformations, et donc de mauvais repérages. Il imprimait sur les quatre pierres le contour léger du dessin pour le retravailler ensuite pour ajouter les couleurs. Rien n'interdisait du reste d'utiliser un nombre beaucoup plus grand de couleurs.\n\n\nLe premier album lithographié et imprimé directement en couleurs est *Picturesque Architecture in Paris* de [Thomas Shotter Boys](/wiki/Thomas_Shotter_Boys \"Thomas Shotter Boys\"), paru à [Londres](/wiki/Londres \"Londres\") en 1839 et sorti des presses de [Charles Joseph Hullmandel](/wiki/Charles_Joseph_Hullmandel \"Charles Joseph Hullmandel\"), via le procédé de « lithotinte », qui est différent de celui inventé par Engelmann, et qui fut redécouvert à la fin du XIXe siècle[\\[2]](#cite_note-2).\n\n\n\n## Extension de la chromolithographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Chromolithographie&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Extension de la chromolithographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Extension de la chromolithographie\")]\n### « Chromos »\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Chromolithographie&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : « Chromos »\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : « Chromos »\")]\nAu cours du XIXe siècle, la chromolithographie se développa et se perfectionna, touchant tous les domaines de l'[imagerie populaire](/wiki/Imagerie_populaire \"Imagerie populaire\"), dont celui du commerce avec toutes les formes de publicité : affiches, cartes commerciales, catalogues, calendriers, images de [pain d'épices](/wiki/Pain_d%27%C3%A9pices \"Pain d'épices\"), ou autres images à collectionner. Outre l'[imagerie populaire](/wiki/Imagerie_populaire \"Imagerie populaire\"), et les images religieuses, morales et patriotiques, largement diffusées par le colportage, se développa l'édition de livres illustrés pour les enfants, de jeux, d'images à découper et à assembler, de cartes géographiques pour les écoles, ainsi que de reproductions d'œuvres d'art, telles l'*Angélus* de [Millet](/wiki/Jean-Fran%C3%A7ois_Millet \"Jean-François Millet\"), qui, encadrées, ornaient les intérieurs populaires et bourgeois, ou encore de vues « souvenirs » de sites touristiques, à partir de photographies en noir et blanc remises en couleurs ([colorisation photographique](/wiki/Colorisation_photographique \"Colorisation photographique\")). \n\n\nL'abondance de la production chromolithographique conduisit à considérer avec un certain mépris les images qu'on appela « chromos », volontiers accompagnées des adjectifs plutôt péjoratifs « pompiers » et « saint\\-sulpiciens ». C'est oublier que les grands artistes de l'affiche, depuis [Chéret](/wiki/Jules_Ch%C3%A9ret \"Jules Chéret\"), et [Toulouse\\-Lautrec](/wiki/Henri_de_Toulouse-Lautrec \"Henri de Toulouse-Lautrec\"), ont utilisé la chromolithographie. \n\n\nLe terme « chromo », conjointement, est utilisé aux [États\\-Unis](/wiki/%C3%89tats-Unis \"États-Unis\") sous l’impulsion du lithographe américain [Louis Prang](/wiki/Louis_Prang \"Louis Prang\"), qui s’initia à la chromolithographie lors d’un voyage à [Paris](/wiki/Paris \"Paris\") en 1846, puis se perfectionna en Allemagne en 1864, et qui eut une abondante production de cartes de vœux[\\[3]](#cite_note-3) au point d’être nommé « le père de la carte de Noël américaine ». Un autre pionnier, [Henry Atwell Thomas](/wiki/Henry_Atwell_Thomas \"Henry Atwell Thomas\"), ouvrit une imprimerie chromolithographique à [New York](/wiki/New_York \"New York\") au tout début des [années 1860](/wiki/Ann%C3%A9es_1860 \"Années 1860\").\n\n\nRemarquons qu'en 1845, le graveur [Louis\\-Joseph\\-Isnard Desjardins](/wiki/Isnard_Desjardins \"Isnard Desjardins\") avait inventé la chromotypographie, un procédé de gravure en couleurs qui nécessitait l'emploi de planches en cuivre ou en zinc et non en pierre, appelé « procédé » ou « gravure Desjardins » ; les images obtenues, reproduisant fidèlement par exemple toutes les nuances d'un tableau, eurent un certain succès à l'époque, et étaient également qualifiées de « chromos ».\n\n\n\n### Évolutions stylistiques et techniques\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Chromolithographie&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Évolutions stylistiques et techniques\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Évolutions stylistiques et techniques\")]\nLe dessin direct, dans l’affiche et les divers documents imprimés, de lettres ornées, colorées, déformées, suscite l'apparition dans le domaine de la [typographie](/wiki/Typographie \"Typographie\") d'une floraison de caractères fantaisistes en plomb, utilisés pour la publicité et les titrages, pas toujours du meilleur goût eu égard aux normes typographiques, car dessinés par des artistes sans formation spécifique de [créateur de caractères](/wiki/Cr%C3%A9ateur_de_caract%C3%A8res \"Créateur de caractères\"). L'impression chromolithographique sur des supports nouveaux, comme les [vitrauphanies](/wiki/Vitrauphanie \"Vitrauphanie\"), destinées à l'origine à faire de faux vitraux, permet d'imprimer des emballages, des boîtes de sardines, des plaques de métal ou des imitations à bon marché de vitraux pour les appartements bourgeois et les églises[\\[4]](#cite_note-4).\n\n\nOn n'hésite pas à combiner des impressions or, des gaufrages, des découpes. Les lourdes pierres lithographiques sont progressivement remplacées par des plaques en zinc, plus maniables, plus faciles à entreposer et permettant de plus grands tirages. L'Américain [Benjamin Day](/wiki/Benjamin_Day \"Benjamin Day\") (1838\\-1916\\) invente un procédé de teintes en aplat, par superposition de trames de valeurs différentes : le *[Benday](/wiki/Points_Benday \"Points Benday\")*, qui subsiste jusque dans les années 1970 dans l'impression [offset](/wiki/Offset_(imprimerie) \"Offset (imprimerie)\").\n\n\nCette technique va perdurer jusqu'après la Seconde Guerre mondiale, peu à peu remplacée par l'impression offset, mais à des niveaux de créativité et d’originalité bien moindres devant des impératifs croissants d’économie et de rentabilité.\n\n\n\n* Un exemple d'impression en neuf couleurs\n* [![Jaune (J)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Colour_1_%28yellow%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/113px-Colour_1_%28yellow%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:Colour_1_(yellow)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"Jaune (J)\")\nJaune (J)\n* [![Rouge (R)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Colour_2_%28red%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/116px-Colour_2_%28red%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:Colour_2_(red)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"Rouge (R)\")\nRouge (R)\n* [![J + R](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/2_colours_%28red_and_yellow%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/116px-2_colours_%28red_and_yellow%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:2_colours_(red_and_yellow)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"J + R\")\nJ \\+ R\n* [![Blanc (B)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Colour_3_%28white%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/121px-Colour_3_%28white%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:Colour_3_(white)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"Blanc (B)\")\nBlanc (B)\n* [![J + R + B](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a8/3_colours_%28red%2C_yellow_and_white%29-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/124px-3_colours_%28red%2C_yellow_and_white%29-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:3_colours_(red,_yellow_and_white)-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"J + R + B\")\nJ \\+ R \\+ B\n* [![Vert (V)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Colour_4_%28green%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/117px-Colour_4_%28green%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:Colour_4_(green)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"Vert (V)\")\nVert (V)\n* [![J + R + B + V](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/4_colours_%28red%2C_yellow%2C_white_and_green%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/114px-4_colours_%28red%2C_yellow%2C_white_and_green%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:4_colours_(red,_yellow,_white_and_green)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"J + R + B + V\")\nJ \\+ R \\+ B \\+ V\n* [![Marron (M)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Colour_5_%28brown%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/123px-Colour_5_%28brown%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:Colour_5_(brown)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"Marron (M)\")\nMarron (M)\n* [![J + R + B + V + M](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/5_colours_%28yellow%2C_red%2C_white%2C_green_and_brown%29-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/112px-5_colours_%28yellow%2C_red%2C_white%2C_green_and_brown%29-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:5_colours_(yellow,_red,_white,_green_and_brown)-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"J + R + B + V + M\")\nJ \\+ R \\+ B \\+ V \\+ M\n* [![Lilas (L)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Colour_6_%28pink%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/114px-Colour_6_%28pink%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:Colour_6_(pink)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"Lilas (L)\")\nLilas (L)\n* [![J + R + B + V + M + L](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/6_colours_%28red%2C_yellow%2C_white%2C_green%2C_brown_and_pink%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/112px-6_colours_%28red%2C_yellow%2C_white%2C_green%2C_brown_and_pink%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:6_colours_(red,_yellow,_white,_green,_brown_and_pink)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"J + R + B + V + M + L\")\nJ \\+ R \\+ B \\+ V \\+ M \\+ L\n* [![Azur (A)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Colour_7_%28blue%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/120px-Colour_7_%28blue%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:Colour_7_(blue)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"Azur (A)\")\nAzur (A)\n* [![J + R + B + V + M + L + A](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/7_colours_%28red%2C_yellow%2C_white%2C_green%2C_brown%2C_pink_and_blue%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/115px-7_colours_%28red%2C_yellow%2C_white%2C_green%2C_brown%2C_pink_and_blue%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:7_colours_(red,_yellow,_white,_green,_brown,_pink_and_blue)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"J + R + B + V + M + L + A\")\nJ \\+ R \\+ B \\+ V \\+ M \\+ L \\+ A\n* [![Gris (G)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Colour_8_%28grey%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/116px-Colour_8_%28grey%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:Colour_8_(grey)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"Gris (G)\")\nGris (G)\n* [![J + R + B + V + M + L + A + G](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/8_colours_%28red%2C_yellow%2C_white%2C_green%2C_brown%2C_pink%2C_blue_and_grey%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/115px-8_colours_%28red%2C_yellow%2C_white%2C_green%2C_brown%2C_pink%2C_blue_and_grey%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:8_colours_(red,_yellow,_white,_green,_brown,_pink,_blue_and_grey)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"J + R + B + V + M + L + A + G\")\nJ \\+ R \\+ B \\+ V \\+ M \\+ L \\+ A \\+ G\n* [![Noir (N)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Colour_9_%28black%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/115px-Colour_9_%28black%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:Colour_9_(black)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"Noir (N)\")\nNoir (N)\n* [![J + R + B + V + M + L + A + G + N](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/9_colours_%28red%2C_yellow%2C_white%2C_green%2C_brown%2C_pink%2C_blue%2C_grey_and_black%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg/115px-9_colours_%28red%2C_yellow%2C_white%2C_green%2C_brown%2C_pink%2C_blue%2C_grey_and_black%29_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg)](/wiki/Fichier:9_colours_(red,_yellow,_white,_green,_brown,_pink,_blue,_grey_and_black)_-_A_Book_of_Progressive_Prints.jpg \"J + R + B + V + M + L + A + G + N\")\nJ \\+ R \\+ B \\+ V \\+ M \\+ L \\+ A \\+ G \\+ N\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Chromolithographie&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) (en) S. Lowengard, « Jacob Christoph Le Blon’s system of three\\-color printing and weaving », *The Creation of Color in the 18th Century Europe*, New York, Columbia University Press, 2006 [Chap. 14](http://www.gutenberg-e.org/lowengard/C_Chap14.html), en ligne.\n2. [↑](#cite_ref-2) « Boys, Thomas Shotter », dans [Janine Bailly\\-Herzberg](/wiki/Janine_Bailly-Herzberg \"Janine Bailly-Herzberg\"), *Dictionnaire de l'estampe en France (1830\\-1950\\)*, Paris, Arts et métiers graphiques, 1985, p. 43\\.\n3. [↑](#cite_ref-3) [Daniel J. Boorstin](/wiki/Daniel_J._Boorstin \"Daniel J. Boorstin\"), *Histoire des Américains*, édition française, 1993, p. 1033\\.\n4. [↑](#cite_ref-4) Hervé Cabezas, *Le Décor des baies de Saint\\-Louis\\-des\\-Français à Rome : une alternative au vitrail au XIXe siècle*, Mélanges de l’école française de Rome, 1991, volume 103, no 103\\-2, p. 681\\-706.\n\n\n## Annexes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Chromolithographie&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Annexes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Annexes\")]\n### Bibliographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Chromolithographie&veaction=edit&section=7 \"Modifier la section : Bibliographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=edit&section=7 \"Modifier le code source de la section : Bibliographie\")]\n* Michael Twyman, *Images en couleur, Godefroy Engelmann, Charles Hullmandel et les débuts de la chromolithographie*, Paris, Éditions du Panama / Lyon, Musée de l'Imprimerie, 2007 ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-2\\-7557\\-0286\\-6](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-2-7557-0286-6 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-2-7557-0286-6\")).\n* Jörge de Sousa Noronha, *La Mémoire lithographique, 200 ans d'images*, Paris 1998, Édition Art \\& Métiers du livre ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [2\\-911071\\-12\\-3](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-911071-12-3 \"Spécial:Ouvrages de référence/2-911071-12-3\")).\n\n\n### Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Chromolithographie&veaction=edit&section=8 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=edit&section=8 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n\nSur les autres projets Wikimedia :\n\n\n* [Chromolithographie](https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Chromolithographs?uselang=fr), sur Wikimedia Commons\n* [chromolithographie](https://fr.wiktionary.org/wiki/chromolithographie \"wikt:chromolithographie\"), sur le Wiktionnaire\n* [Chromolithographie](https://fr.wikibooks.org/wiki/Special:Search/Chromos \"b:Special:Search/Chromos\"), sur Wikibooks\n* [Chromolithographie](https://fr.wikisource.org/wiki/Chromolithographie \"s:Chromolithographie\"), sur Wikisource\n* [Chromolithographie](https://fr.wikiquote.org/wiki/Chromolithographie \"q:Chromolithographie\"), sur Wikiquote\n* [Chromolithographie](https://fr.wikinews.org/wiki/Cat%C3%A9gorie:Imagerie_Populaire \"n:Catégorie:Imagerie Populaire\"), sur Wikinews\n\n\n\n* Communiqué de presse de l'exposition qui a eu lieu en septembre 2007, au Musée de l’imprimerie de Lyon : *[Couleurs, les prouesses de la chromolithographie](http://www.imprimerie.lyon.fr/static/imprimerie/contenu/fichiers/telch/expositions_presse/couleurs/comm_presse_couleur2.pdf)*\n\n\n### Articles connexes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Chromolithographie&veaction=edit&section=9 \"Modifier la section : Articles connexes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Chromolithographie&action=edit&section=9 \"Modifier le code source de la section : Articles connexes\")]\n* [Lithographie](/wiki/Lithographie \"Lithographie\")\n* [Vitrauphanie](/wiki/Vitrauphanie \"Vitrauphanie\")\n* *[Les Maîtres de l'affiche](/wiki/Les_Ma%C3%AEtres_de_l%27affiche \"Les Maîtres de l'affiche\")*\n* [William Griggs](/wiki/William_Griggs_(inventeur) \"William Griggs (inventeur)\"), inventeur d'un procédé chromolithographique connu sous le nom de photo\\-chromo\\-lithographie.\n\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Techniques_de_l%27estampe \"Modèle:Palette Techniques de l'estampe\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Techniques_de_l%27estampe&action=edit)[Techniques de l'estampe](/wiki/Techniques_de_l%27estampe \"Techniques de l'estampe\") | | |\n| --- | --- | --- |\n| [Taille d'épargne](/wiki/Taille_d%27%C3%A9pargne \"Taille d'épargne\") | * [Gravure sur bois](/wiki/Gravure_sur_bois \"Gravure sur bois\") * [Estampe ukiyo\\-e](/wiki/Technique_de_l%27estampe_ukiyo-e \"Technique de l'estampe ukiyo-e\") * [Linogravure](/wiki/Linogravure \"Linogravure\") * [Lithogravure](/wiki/Lithogravure \"Lithogravure\") * [Gravure sur carton](/wiki/Gravure_sur_carton \"Gravure sur carton\") * [Criblé](/wiki/Cribl%C3%A9 \"Criblé\") * [Camée](/wiki/Cam%C3%A9e \"Camée\") * [Collagraphie](/wiki/Collagraphie \"Collagraphie\") * [Niellage](/wiki/Niellage \"Niellage\") * [Taille blanche](/wiki/Taille_blanche \"Taille blanche\") * [Typogravure](/wiki/Typogravure \"Typogravure\") | |\n| [Taille\\-douce](/wiki/Taille-douce \"Taille-douce\")[Taille directe](/wiki/Taille_directe \"Taille directe\") / [taille indirecte](/w/index.php?title=Taille_indirecte&action=edit&redlink=1 \"Taille indirecte (page inexistante)\") | * [Gravure sur cuivre](/wiki/Chalcographie \"Chalcographie\") et [sur acier](/wiki/Gravure_sur_acier \"Gravure sur acier\") * [Eau\\-forte](/wiki/Eau-forte \"Eau-forte\") * [Aquatinte](/wiki/Aquatinte \"Aquatinte\") * [Gravure au sucre](/wiki/Gravure_au_sucre \"Gravure au sucre\") * [Gravure au carborundum](/wiki/Gravure_au_carborundum \"Gravure au carborundum\") * [Gravure au lavis](/wiki/Gravure_au_lavis \"Gravure au lavis\") * [Manière de crayon](/wiki/Mani%C3%A8re_de_crayon \"Manière de crayon\") * [Manière noire](/wiki/Mani%C3%A8re_noire \"Manière noire\") * [Héliogravure](/wiki/H%C3%A9liogravure \"Héliogravure\") * [Héliopeinture](/wiki/H%C3%A9liopeinture \"Héliopeinture\") * [Cliché\\-verre](/wiki/Clich%C3%A9-verre \"Cliché-verre\") * [Pointe sèche](/wiki/Pointe_s%C3%A8che \"Pointe sèche\") * [Impression par viscosité](/wiki/Impression_par_viscosit%C3%A9 \"Impression par viscosité\") * [Photogravure](/wiki/Photogravure \"Photogravure\") * [Pointillé](/wiki/Pointill%C3%A9 \"Pointillé\") * [Vernis mou](/wiki/Vernis_mou \"Vernis mou\") |\n| [Impression à plat](/wiki/Impression_%C3%A0_plat \"Impression à plat\") | * [Lithographie](/wiki/Lithographie \"Lithographie\") et ses multiples dérivés \t+ Chromolithographie \t+ [Zincographie](/wiki/Zincographie \"Zincographie\") \t+ [Kitchen litho](/wiki/Kitchen_litho \"Kitchen litho\") \t+ [Pyrolitho](/wiki/Pyrolitho \"Pyrolitho\") \t+ [Photolithographie](/wiki/Photolithographie_(imprimerie) \"Photolithographie (imprimerie)\") \t+ [offset](/wiki/Offset_(imprimerie) \"Offset (imprimerie)\") * [Phototypie](/wiki/Phototypie \"Phototypie\") * [Aquagravure](/wiki/Aquagravure \"Aquagravure\") |\n| Impression directe | * [Monotype](/wiki/Monotype_(estampe) \"Monotype (estampe)\") |\n| Impression ajourée | * [Pochoir](/wiki/Pochoir \"Pochoir\") * [Sérigraphie](/wiki/S%C3%A9rigraphie \"Sérigraphie\") * [Stencil](/wiki/Stencil \"Stencil\") |\n| Outils et techniques transverses | * [Gravure au trait](/wiki/Gravure_au_trait \"Gravure au trait\") * [Hachures](/wiki/Hachures \"Hachures\") * [Manière fine et large](/wiki/Mani%C3%A8re_fine_et_large \"Manière fine et large\") * [Matrice](/wiki/Matrice_(gravure) \"Matrice (gravure)\") * [Camaïeu](/wiki/Cama%C3%AFeu_(gravure) \"Camaïeu (gravure)\") * [Burin](/wiki/Burin_(gravure) \"Burin (gravure)\") * [Brunissoir](/wiki/Brunissoir \"Brunissoir\") * [Échoppe](/w/index.php?title=%C3%89choppe_(gravure)&action=edit&redlink=1 \"Échoppe (gravure) (page inexistante)\") * [Encrage (imprimerie)](/wiki/Encrage_(imprimerie) \"Encrage (imprimerie)\") * [Encrage à la poupée](/wiki/Encrage_%C3%A0_la_poup%C3%A9e \"Encrage à la poupée\") * [Presse à taille\\-douce](/wiki/Presse_%C3%A0_taille-douce \"Presse à taille-douce\") * [Presse lithographique](/wiki/Presse_lithographique \"Presse lithographique\") * [Presse typographique](/wiki/Presse_typographique \"Presse typographique\") |\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Techniques_d%27impression \"Modèle:Palette Techniques d'impression\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Techniques_d%27impression&action=edit)Techniques d'[impression](/wiki/Imprimerie \"Imprimerie\") | |\n| --- | --- |\n| * [Sceau\\-cylindre](/wiki/Sceau-cylindre \"Sceau-cylindre\") (4100\\-500 av. J.\\-C.) * [Bloc de bois](/wiki/Impression_au_bloc_de_bois \"Impression au bloc de bois\") (220 av. J.\\-C.) * [Taille d'épargne](/wiki/Taille_d%27%C3%A9pargne \"Taille d'épargne\") * [Typographie](/wiki/Typographie_(technique_d%27impression) \"Typographie (technique d'impression)\") (1040\\) * [Xylographie](/wiki/Xylographie \"Xylographie\") (Europe, XVe) * [Presse typographique](/wiki/Presse_typographique \"Presse typographique\") (vers 1440\\) * [Presse à taille\\-douce](/wiki/Presse_%C3%A0_taille-douce \"Presse à taille-douce\") (XVe) * [Impression fantôme](/wiki/Impression_fant%C3%B4me \"Impression fantôme\") (XVe) * [Lithographie](/wiki/Lithographie \"Lithographie\") (1796\\) * Chromolithographie (1837\\) * [Phototypie](/wiki/Phototypie \"Phototypie\") (1855\\) * [Photoglyptie](/wiki/Photoglyptie \"Photoglyptie\") (1864\\) * [Typogravure](/wiki/Typogravure \"Typogravure\") (1876\\) * [Héliogravure](/wiki/H%C3%A9liogravure \"Héliogravure\") (1878\\) * [Flexographie](/wiki/Flexographie \"Flexographie\") (années 1890\\) * [Impression offset](/wiki/Offset_(imprimerie) \"Offset (imprimerie)\") (1903\\) * [Quadrichromie](/wiki/Quadrichromie \"Quadrichromie\") (XIXe\\-XXe siècle) * [Sérigraphie](/wiki/S%C3%A9rigraphie \"Sérigraphie\") (1907\\) * [Électrophotographie](/wiki/%C3%89lectrophotographie \"Électrophotographie\") (1935\\) * [Reprographie](/wiki/Reprographie \"Reprographie\") * [Sublimation](/wiki/Imprimante_%C3%A0_sublimation \"Imprimante à sublimation\") (1957\\) * [Ionographie](/wiki/Ionographie \"Ionographie\") * [Tampographie](/wiki/Tampographie \"Tampographie\") (années 1960\\) * [Laser](/wiki/Imprimante_laser \"Imprimante laser\") (1969\\) * [Matricielle](/wiki/Impression_matricielle \"Impression matricielle\") (1970\\) * [Thermique](/wiki/Impression_thermique \"Impression thermique\") * [Jet d’encre](/wiki/Imprimante_%C3%A0_jet_d%27encre \"Imprimante à jet d'encre\") (1976\\) * [Numérique](/wiki/Impression_num%C3%A9rique \"Impression numérique\") (1984\\) * [3D](/wiki/Impression_3D \"Impression 3D\") (\\~2000\\) * [4D](/wiki/Impression_4D \"Impression 4D\") (?) | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Goya_y_Lucientes%2C_Francisco_de_-_A_Way_of_Flying_-_Google_Art_Project.jpg/31px-Goya_y_Lucientes%2C_Francisco_de_-_A_Way_of_Flying_-_Google_Art_Project.jpg)](/wiki/Portail:Gravure \"Portail de la gravure et de l'estampe\") [Portail de la gravure et de l'estampe](/wiki/Portail:Gravure \"Portail:Gravure\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Old_book_bindings.jpg/36px-Old_book_bindings.jpg)](/wiki/Portail:%C3%89dition \"Portail de l’édition\") [Portail de l’édition](/wiki/Portail:%C3%89dition \"Portail:Édition\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Eight-colour-wheel-2D.png/24px-Eight-colour-wheel-2D.png)](/wiki/Portail:Couleurs \"Portail des couleurs\") [Portail des couleurs](/wiki/Portail:Couleurs \"Portail:Couleurs\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Chromolithographie\\&oldid\\=216263919](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Chromolithographie&oldid=216263919) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Technique d'impression à plat](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Technique_d%27impression_%C3%A0_plat \"Catégorie:Technique d'impression à plat\")\n* [Lithographie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Lithographie \"Catégorie:Lithographie\")\n* [Arts graphiques](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Arts_graphiques \"Catégorie:Arts graphiques\")\n* [Imagerie populaire](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Imagerie_populaire \"Catégorie:Imagerie populaire\")\n* [Vocabulaire de l'imprimerie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Vocabulaire_de_l%27imprimerie \"Catégorie:Vocabulaire de l'imprimerie\")\n* [Invention française](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Invention_fran%C3%A7aise \"Catégorie:Invention française\")\n* [Technique d'imitation](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Technique_d%27imitation \"Catégorie:Technique d'imitation\")\nCatégories cachées : * [Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_identique_sur_Wikidata \"Catégorie:Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata\")\n* [Portail:Gravure/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Gravure/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Gravure/Articles liés\")\n* [Portail:Arts/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Arts/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Arts/Articles liés\")\n* [Portail:Édition/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89dition/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Édition/Articles liés\")\n* [Portail:Économie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89conomie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Économie/Articles liés\")\n* [Portail:Couleurs/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Couleurs/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Couleurs/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 26 juin 2024 à 01:31\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Chromolithographie \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Chromolithographie&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776544
https://fr.wikipedia.org/wiki/Peter%20Ward
Peter Ward
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Defaut_2.svg/langfr-260px-Defaut_2.svg.png" ]
[ "Peter Ward" ]
[ "\n\n\n\nPeter Ward — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Peter+Ward \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Peter+Ward \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Peter+Ward \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Peter+Ward \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nPublications](#Publications)\n* [2\nArticles connexes](#Articles_connexes)\n* [3\nLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Peter Ward\n\n\n\n\n\n13 langues\n\n\n\n* [العربية](https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF \"بيتر وارد – arabe\")\n* [مصرى](https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_(%D8%A7%D9%83%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D9%85%D9%89) \"بيتر وارد (اكاديمى) – arabe égyptien\")\n* [تۆرکجه](https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF \"پیتر وارد – South Azerbaijani\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Peter_Ward_(Pal%C3%A4ontologe) \"Peter Ward (Paläontologe) – allemand\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Peter_Ward_(paleontologist) \"Peter Ward (paleontologist) – anglais\")\n* [فارسی](https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AF_(%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3) \"پیتر وارد (دیرین‌شناس) – persan\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Peter_Ward \"Peter Ward – italien\")\n* [Nederlands](https://nl.wikipedia.org/wiki/Peter_Ward_(paleontoloog) \"Peter Ward (paleontoloog) – néerlandais\")\n* [Português](https://pt.wikipedia.org/wiki/Peter_Ward_(paleont%C3%B3logo) \"Peter Ward (paleontólogo) – portugais\")\n* [Русский](https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%BE%D1%80%D0%B4,_%D0%9F%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80_(%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3) \"Уорд, Питер (палеонтолог) – russe\")\n* [Srpskohrvatski / српскохрватски](https://sh.wikipedia.org/wiki/Peter_Ward_(paleontolog) \"Peter Ward (paleontolog) – serbo-croate\")\n* [Türkçe](https://tr.wikipedia.org/wiki/Peter_D._Ward \"Peter D. Ward – turc\")\n* [中文](https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BD%BC%E5%BE%97%C2%B7D%C2%B7%E6%B2%83%E5%BE%B7 \"彼得·D·沃德 – chinois\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q950763#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Peter_Ward \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Peter_Ward \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Peter_Ward)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Peter_Ward&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Peter_Ward&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Peter_Ward&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Peter_Ward)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Peter_Ward&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Peter_Ward&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Peter_Ward&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Peter_Ward \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Peter_Ward \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Peter_Ward&oldid=213316027 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Peter_Ward&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Peter_Ward&id=213316027&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FPeter_Ward)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FPeter_Ward)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q950763 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Peter+Ward)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Peter_Ward&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Peter_Ward&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n Dans d’autres projets\n \n\n* [Wikispecies](https://species.wikimedia.org/wiki/Peter_Douglas_Ward)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Confusion_colour.svg/20px-Confusion_colour.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nNe doit pas être confondu avec [Peter Ward (footballeur anglais)](/wiki/Peter_Ward_(football) \"Peter Ward (football)\").\n\n\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nPour les articles homonymes, voir [Ward](/wiki/Ward \"Ward\").\n\n\n\n\nPeter Ward[![une illustration sous licence libre serait bienvenue](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Defaut_2.svg/langfr-260px-Defaut_2.svg.png)](/wiki/Aide:Ins%C3%A9rer_une_image \"Aide:Insérer une image\")\n\nBiographie\n| Naissance | [1949](/wiki/1949 \"1949\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q950763?uselang=fr#P569 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\")[Seattle](/wiki/Seattle \"Seattle\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q950763?uselang=fr#P19 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n| --- | --- |\n| Nationalité | [américaine](/wiki/%C3%89tats-Unis \"États-Unis\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q950763?uselang=fr#P27 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n| Activités | [Paléontologue](/wiki/Pal%C3%A9ontologie \"Paléontologie\"), [universitaire](/wiki/Universit%C3%A9 \"Université\"), [écrivain](/wiki/%C3%89crivain \"Écrivain\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q950763?uselang=fr#P106 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n\n\n\nAutres informations\n| A travaillé pour | [Université de Washington](/wiki/Universit%C3%A9_de_Washington \"Université de Washington\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q950763?uselang=fr#P108 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n| --- | --- |\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Peter_Ward&veaction=edit&section=0) \\- [modifier le code](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Peter_Ward&action=edit&section=0) \\- [modifier Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q950763 \"d:Q950763\")[![Documentation du modèle](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Biographie2 \"Documentation du modèle\")\n\n\n**Peter Douglas Ward** est un [paléontologue](/wiki/Pal%C3%A9ontologie \"Paléontologie\") professeur de [biologie](/wiki/Biologie \"Biologie\") à l'[université de Washington](/wiki/Universit%C3%A9_de_Washington \"Université de Washington\")\n\n\n\n## Publications\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Peter_Ward&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Publications\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Peter_Ward&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Publications\")]\n* *Rivers in Time* (2000\\)\n* *Rare Earth: Why Complex Life Is Uncommon in the Universe* with Donald Brownlee (2000\\)\n* *Future Evolution* (2001\\) ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [0\\-71673\\-496\\-6](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0-71673-496-6 \"Spécial:Ouvrages de référence/0-71673-496-6\"))\n* *The Life and Death of Planet Earth: How the New Science of Astrobiology Charts the Ultimate Fate of Our World* with Donald Brownlee (2003\\) ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [0\\-80506\\-781\\-7](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0-80506-781-7 \"Spécial:Ouvrages de référence/0-80506-781-7\"))\n* *Gorgon: Obsession, Paleontology, and the Greatest Mass Extinction* (2004\\)\n* *Life as We Do Not Know It* (2005\\) ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [0\\-67003\\-458\\-4](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0-67003-458-4 \"Spécial:Ouvrages de référence/0-67003-458-4\"))\n* *Out of Thin Air: Dinosaurs, Birds, and Earth's Ancient Atmosphere* (2006\\) ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [0\\-30910\\-061\\-5](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/0-30910-061-5 \"Spécial:Ouvrages de référence/0-30910-061-5\"))\n* *Under a Green Sky: Global Warming, the Mass Extinctions of the Past, and What They Can Tell Us About Our Future* (2007\\) ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-0\\-06113\\-791\\-4](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-0-06113-791-4 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-0-06113-791-4\"))\n\n\n## Articles connexes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Peter_Ward&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Articles connexes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Peter_Ward&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Articles connexes\")]\n* [Hypothèse Médée](/wiki/Hypoth%C3%A8se_M%C3%A9d%C3%A9e \"Hypothèse Médée\")\n* [Suicide évolutif](/wiki/Suicide_%C3%A9volutif \"Suicide évolutif\")\n\n\n## Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Peter_Ward&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Peter_Ward&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* <https://www.pbs.org/kcet/shapeoflife/explorations/bio_ward.html>\n* [http://www.ess.washington.edu/People/faculty\\_bio/ward\\-bio.html](http://www.ess.washington.edu/People/faculty_bio/ward-bio.html)\n* [Notices d'autorité](/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information) \"Autorité (sciences de l'information)\")[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q950763?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [VIAF](http://viaf.org/viaf/109287502)\n\t+ [ISNI](https://isni.org/isni/0000000109328844)\n\t+ [BnF](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb123325233) ([données](https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb123325233))\n\t+ [IdRef](http://www.idref.fr/080100805)\n\t+ [LCCN](http://id.loc.gov/authorities/n85256961)\n\t+ [GND](http://d-nb.info/gnd/172442680)\n\t+ [Japon](https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00476833)\n\t+ [CiNii](http://ci.nii.ac.jp/author/DA01842261?l=en)\n\t+ [Belgique](https://opac.kbr.be/LIBRARY/doc/AUTHORITY/14207720)\n\t+ [Pays\\-Bas](http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p073929697)\n\t+ [Pologne](https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810556047005606)\n\t+ [Israël](http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007269494705171)\n\t+ [NUKAT](http://nukat.edu.pl/aut/n%20%2095403680)\n\t+ [Suède](https://libris.kb.se/auth/327651)\n\t+ [Norvège](https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/15031100)\n\t+ [Tchéquie](http://aut.nkp.cz/jn20030422002)\n\t+ [Lettonie](https://kopkatalogs.lv/F/?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000217616)\n\t+ [Corée du Sud](https://lod.nl.go.kr/resource/KAC200603686)\n\t+ [WorldCat](http://www.worldcat.org/identities/lccn-n85-256961)\n* Ressource relative à la littérature[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q950763?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [Internet Speculative Fiction Database](http://www.isfdb.org/cgi-bin/ea.cgi?21595)\n* Ressource relative à la recherche[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q950763?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [GONIAT](http://www.goniat.org/showAut.html?AutId=aut00000000000000000000000000638)\n* \n\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Pal%C3%A9ontologue_am%C3%A9ricain \"Modèle:Palette Paléontologue américain\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Pal%C3%A9ontologue_am%C3%A9ricain&action=edit)[Paléontologues américains](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Pal%C3%A9ontologue_am%C3%A9ricain \"Catégorie:Paléontologue américain\") | | |\n| --- | --- | --- |\n| XIXe siècle | * [Baldwin](/wiki/David_A._Baldwin \"David A. Baldwin\") * [Conrad](/wiki/Timothy_Abbott_Conrad \"Timothy Abbott Conrad\") * [Cope](/wiki/Edward_Drinker_Cope \"Edward Drinker Cope\") * [Couthouy](/wiki/Joseph_Pitty_Couthouy \"Joseph Pitty Couthouy\") * [Foulke](/wiki/William_Parker_Foulke \"William Parker Foulke\") * [Gabb](/wiki/William_More_Gabb \"William More Gabb\") * [Gibbes](/wiki/Robert_Wilson_Gibbes \"Robert Wilson Gibbes\") * [Hall](/wiki/James_Hall_(pal%C3%A9ontologue) \"James Hall (paléontologue)\") * [Harlan](/wiki/Richard_Harlan \"Richard Harlan\") * [Hitchcock](/wiki/Edward_Hitchcock \"Edward Hitchcock\") * [Leidy](/wiki/Joseph_Leidy \"Joseph Leidy\") * [Marsh](/wiki/Othniel_Charles_Marsh \"Othniel Charles Marsh\") | [photo de Charles H. Sternberg](/wiki/Fichier:CharlesHSternberg.jpg)[reconstitution silhouette de Podokesaurus holyokensis](/wiki/Fichier:ExtdPodokesaurusholyokensisupperTriasNA192120010-11.jpg)[Squelette de Sue](/wiki/Fichier:Sues_skeleton.jpg) |\n| XIXe et XXe siècles | * [Dall](/wiki/William_Healey_Dall \"William Healey Dall\") * [Dean](/wiki/Bashford_Dean \"Bashford Dean\") * [Gilmore](/wiki/Charles_Whitney_Gilmore \"Charles Whitney Gilmore\") * [Grabau](/wiki/Amadeus_Grabau \"Amadeus Grabau\") * [Granger](/wiki/Walter_Granger \"Walter Granger\") * [Hatcher](/wiki/John_Bell_Hatcher \"John Bell Hatcher\") * [Hay](/wiki/Oliver_Perry_Hay \"Oliver Perry Hay\") * [Heilprin](/wiki/Angelo_Heilprin \"Angelo Heilprin\") * [Hyatt](/wiki/Alpheus_Hyatt \"Alpheus Hyatt\") * [Lull](/wiki/Richard_Swann_Lull \"Richard Swann Lull\") * [Matthew](/wiki/William_Diller_Matthew \"William Diller Matthew\") * [Maury](/wiki/Carlotta_Joaquina_Maury \"Carlotta Joaquina Maury\") * [Schuchert](/wiki/Charles_Schuchert \"Charles Schuchert\") * [Scott](/wiki/William_Berryman_Scott \"William Berryman Scott\") * [Shaler](/wiki/Nathaniel_Southgate_Shaler \"Nathaniel Southgate Shaler\") * [Sternberg](/wiki/Charles_Hazelius_Sternberg \"Charles Hazelius Sternberg\") * [Talbot](/wiki/Mignon_Talbot \"Mignon Talbot\") * [Ulrich](/wiki/Edward_Oscar_Ulrich \"Edward Oscar Ulrich\") * [Walcott](/wiki/Charles_Doolittle_Walcott \"Charles Doolittle Walcott\") * [Weller](/wiki/Stuart_Weller \"Stuart Weller\") * [Wieland](/wiki/George_Reber_Wieland \"George Reber Wieland\") * [Williston](/wiki/Samuel_Wendell_Williston \"Samuel Wendell Williston\") |\n| XXe siècle | * [Alexander](/wiki/Annie_Montague_Alexander \"Annie Montague Alexander\") * [H. Andrews](/wiki/Henry_Nathaniel_Andrews \"Henry Nathaniel Andrews\") * [R. Andrews](/wiki/Roy_Chapman_Andrews \"Roy Chapman Andrews\") * [Anthony](/wiki/Harold_Elmer_Anthony \"Harold Elmer Anthony\") * [Arnold](/wiki/Chester_Arthur_Arnold \"Chester Arthur Arnold\") * [Bassler](/wiki/Ray_S._Bassler \"Ray S. Bassler\") * [Berry](/wiki/Edward_Wilber_Berry \"Edward Wilber Berry\") * [C. Branson](/wiki/Carl_Colton_Branson \"Carl Colton Branson\") * [E. Branson](/wiki/Edward_B._Branson \"Edward B. Branson\") * [Brodkorb](/wiki/Pierce_Brodkorb \"Pierce Brodkorb\") * [Brown](/wiki/Barnum_Brown \"Barnum Brown\") * [Camp](/wiki/Charles_Lewis_Camp \"Charles Lewis Camp\") * [Cloud](/wiki/Preston_Cloud \"Preston Cloud\") * [Eastman](/wiki/Charles_Rochester_Eastman \"Charles Rochester Eastman\") * [Edinger](/wiki/Tilly_Edinger \"Tilly Edinger\") * [Emiliani](/wiki/Cesare_Emiliani \"Cesare Emiliani\") * [Frick](/wiki/Childs_Frick \"Childs Frick\") * [Frizzell](/wiki/Donald_Leslie_Frizzell \"Donald Leslie Frizzell\") * [Grant IV](/wiki/Ulysses_Simpson_Grant_IV \"Ulysses Simpson Grant IV\") * [Grant](/wiki/Ulysses_Sherman_Grant \"Ulysses Sherman Grant\") * [Gregory](/wiki/William_King_Gregory \"William King Gregory\") * [Kjellesvig\\-Waering](/wiki/Erik_Norman_Kjellesvig-Waering \"Erik Norman Kjellesvig-Waering\") * [Gunnell](/wiki/Frank_H._Gunnell \"Frank H. Gunnell\") * [Harris](/wiki/Gilbert_Dennison_Harris \"Gilbert Dennison Harris\") * [Hass](/wiki/Wilbert_H._Hass \"Wilbert H. Hass\") * [Hertlein](/wiki/Leo_George_Hertlein \"Leo George Hertlein\") * [Jensen](/wiki/Jim_Jensen \"Jim Jensen\") * [Gardner](/wiki/Julia_Anna_Gardner \"Julia Anna Gardner\") * [Kellogg](/wiki/Remington_Kellogg \"Remington Kellogg\") * [Mehl](/wiki/Maurice_G._Mehl \"Maurice G. Mehl\") * [Merriam](/wiki/John_Campbell_Merriam \"John Campbell Merriam\") * [Moore](/wiki/Raymond_Cecil_Moore \"Raymond Cecil Moore\") * [Osborn](/wiki/Henry_Fairfield_Osborn \"Henry Fairfield Osborn\") * [Romer](/wiki/Alfred_Sherwood_Romer \"Alfred Sherwood Romer\") * [Ruedemann](/wiki/Rudolf_Ruedemann \"Rudolf Ruedemann\") * [Schlaikjer](/wiki/Erich_Maren_Schlaikjer \"Erich Maren Schlaikjer\") * [Sepkoski](/wiki/Jack_Sepkoski \"Jack Sepkoski\") * [Simpson](/wiki/George_Gaylord_Simpson \"George Gaylord Simpson\") * [Sinclair](/wiki/William_John_Sinclair \"William John Sinclair\") * [C. Sternberg](/wiki/Charles_Mortram_Sternberg \"Charles Mortram Sternberg\") * [G. Sternberg](/wiki/George_F._Sternberg \"George F. Sternberg\") * [Stovall](/wiki/John_Willis_Stovall \"John Willis Stovall\") * [Vokes](/wiki/Harold_Vokes \"Harold Vokes\") * [Welles](/wiki/Samuel_Paul_Welles \"Samuel Paul Welles\") * [Wells](/wiki/John_West_Wells \"John West Wells\") * [Wetmore](/wiki/Alexander_Wetmore \"Alexander Wetmore\") * [Woodring](/wiki/Wendell_Phillips_Woodring \"Wendell Phillips Woodring\") |\n| XXe et XXIe siècles | * [Archer](/wiki/Michael_Archer \"Michael Archer\") * [Bakker](/wiki/Robert_Bakker \"Robert Bakker\") * [Carpenter](/wiki/Kenneth_Carpenter_(pal%C3%A9ontologue) \"Kenneth Carpenter (paléontologue)\") * [Chatterjee](/wiki/Sankar_Chatterjee \"Sankar Chatterjee\") * [Chiappe](/wiki/Luis_M._Chiappe \"Luis M. Chiappe\") * [Cifelli](/wiki/Richard_Cifelli \"Richard Cifelli\") * [Clark](/wiki/David_Leigh_Clark \"David Leigh Clark\") * [Colbert](/wiki/Edwin_Harris_Colbert \"Edwin Harris Colbert\") * [Coombs](/wiki/Walter_P._Coombs \"Walter P. Coombs\") * [Daeschler](/wiki/Ted_Daeschler \"Ted Daeschler\") * [Dodson](/wiki/Peter_Dodson \"Peter Dodson\") * [Domning](/wiki/Daryl_Paul_Domning \"Daryl Paul Domning\") * [Dunn](/wiki/David_L._Dunn \"David L. Dunn\") * [Eldredge](/wiki/Niles_Eldredge \"Niles Eldredge\") * [Engel](/wiki/Michael_S._Engel \"Michael S. Engel\") * [Ethington](/wiki/Raymond_L._Ethington \"Raymond L. Ethington\") * [Fay](/wiki/Robert_Oran_Fay \"Robert Oran Fay\") * [Feduccia](/wiki/Alan_Feduccia \"Alan Feduccia\") * [Fleagle](/wiki/John_G._Fleagle \"John G. Fleagle\") * [Furnish](/wiki/William_M._Furnish \"William M. Furnish\") * [Gaffney](/wiki/Eugene_Gaffney \"Eugene Gaffney\") * [Gauthier](/wiki/Jacques_Gauthier_(pal%C3%A9ontologue) \"Jacques Gauthier (paléontologue)\") * [Gingerich](/wiki/Philip_D._Gingerich \"Philip D. Gingerich\") * [Gould](/wiki/Stephen_Jay_Gould \"Stephen Jay Gould\") * [Green](/wiki/Morton_Green \"Morton Green\") * [Hendrickson](/wiki/Sue_Hendrickson \"Sue Hendrickson\") * [Holtz Jr.](/wiki/Thomas_R._Holtz_Jr. \"Thomas R. Holtz Jr.\") * [Hopson](/wiki/James_Hopson \"James Hopson\") * [Horner](/wiki/Jack_Horner_(pal%C3%A9ontologue) \"Jack Horner (paléontologue)\") * [Hussain](/wiki/S._Taseer_Hussain \"S. Taseer Hussain\") * [James](/wiki/Helen_Frances_James \"Helen Frances James\") * [Jenkins](/wiki/Farish_Jenkins \"Farish Jenkins\") * [Johanson](/wiki/Donald_Johanson \"Donald Johanson\") * [Keller](/wiki/Gerta_Keller \"Gerta Keller\") * [Landing](/wiki/Ed_Landing \"Ed Landing\") * [Latimer](/wiki/Bruce_Latimer \"Bruce Latimer\") * [Loeblich](/wiki/Helen_Ni%C3%B1a_Tappan_Loeblich \"Helen Niña Tappan Loeblich\") * [Lucas](/wiki/Spencer_George_Lucas \"Spencer George Lucas\") * [Martin](/wiki/Paul_S._Martin \"Paul S. Martin\") * [McKenna](/wiki/Malcolm_McKenna \"Malcolm McKenna\") * [Myhrvold](/wiki/Nathan_Myhrvold \"Nathan Myhrvold\") * [Newell](/wiki/Norman_Dennis_Newell \"Norman Dennis Newell\") * [Norell](/wiki/Mark_Norell \"Mark Norell\") * [Olson](/wiki/Storrs_L._Olson \"Storrs L. Olson\") * [Ostrom](/wiki/John_Harold_Ostrom \"John Harold Ostrom\") * [Padian](/wiki/Kevin_Padian \"Kevin Padian\") * [Peale](/wiki/Albert_Charles_Peale \"Albert Charles Peale\") * [Rasetti](/wiki/Franco_Rasetti \"Franco Rasetti\") * [Raup](/wiki/David_M._Raup \"David M. Raup\") * [Robison](/wiki/Richard_A._Robison \"Richard A. Robison\") * [Da. Russell](/wiki/Dale_Russell \"Dale Russell\") * [Do. Russell](/wiki/Donald_E._Russell \"Donald E. Russell\") * [Schoch](/wiki/Robert_M._Schoch \"Robert M. Schoch\") * [Schram](/wiki/Frederick_Schram \"Frederick Schram\") * [Scott](/wiki/Harold_W._Scott \"Harold W. Scott\") * [Sereno](/wiki/Paul_Sereno \"Paul Sereno\") * [Shubin](/wiki/Neil_Shubin \"Neil Shubin\") * [Schweitzer](/wiki/Mary_Higby_Schweitzer \"Mary Higby Schweitzer\") * [Sweet](/wiki/Walter_C._Sweet \"Walter C. Sweet\") * [Tattersall](/wiki/Ian_Tattersall \"Ian Tattersall\") * [Tedford](/wiki/Richard_H._Tedford \"Richard H. Tedford\") * [Thewissen](/wiki/Johannes_Thewissen \"Johannes Thewissen\") * Ward * [Weishampel](/wiki/David_B._Weishampel \"David B. Weishampel\") * [White](/wiki/Timothy_White \"Timothy White\") * [Wang](/wiki/Xiaoming_Wang \"Xiaoming Wang\") * [Wolfe](/wiki/Jack_Albert_Wolfe \"Jack Albert Wolfe\") * [Zangerl](/wiki/Rainer_Zangerl \"Rainer Zangerl\") |\n| XXIe siècle | * [Brusatte](/wiki/Steve_Brusatte \"Steve Brusatte\") * [Carr](/wiki/Thomas_Carr \"Thomas Carr\") * [Samonds](/wiki/Karen_E._Samonds \"Karen E. Samonds\") * [Wedel](/wiki/Matt_Wedel \"Matt Wedel\") |\n| * [Portail:Paléontologie](/wiki/Portail:Pal%C3%A9ontologie \"Portail:Paléontologie\") * [Autres paléontologues par continent](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Pal%C3%A9ontologue_par_nationalit%C3%A9 \"Catégorie:Paléontologue par nationalité\") \t+ **[Africains](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Pal%C3%A9ontologue_africain \"Modèle:Palette Paléontologue africain\")** \t+ **[Américains](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Pal%C3%A9ontologue_du_continent_am%C3%A9ricain \"Modèle:Palette Paléontologue du continent américain\")** \t+ **[Asiatiques](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Pal%C3%A9ontologue_asiatique \"Modèle:Palette Paléontologue asiatique\")** \t+ **[Australiens](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Pal%C3%A9ontologue_australien \"Modèle:Palette Paléontologue australien\")** \t+ **[Européens](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Pal%C3%A9ontologue_europ%C3%A9en \"Modèle:Palette Paléontologue européen\")** | | |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/HZBpetite_icone.gif/48px-HZBpetite_icone.gif)](/wiki/Portail:Histoire_de_la_zoologie_et_de_la_botanique \"Portail de l’histoire de la zoologie et de la botanique\") [Portail de l’histoire de la zoologie et de la botanique](/wiki/Portail:Histoire_de_la_zoologie_et_de_la_botanique \"Portail:Histoire de la zoologie et de la botanique\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Anning_plesiosaur.png/27px-Anning_plesiosaur.png)](/wiki/Portail:Pal%C3%A9ontologie \"Portail de la paléontologie\") [Portail de la paléontologie](/wiki/Portail:Pal%C3%A9ontologie \"Portail:Paléontologie\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/42px-Flag_of_the_United_States.svg.png)](/wiki/Portail:%C3%89tats-Unis \"Portail des États-Unis\") [Portail des États\\-Unis](/wiki/Portail:%C3%89tats-Unis \"Portail:États-Unis\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Peter\\_Ward\\&oldid\\=213316027](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Peter_Ward&oldid=213316027) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Naissance en 1949](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_en_1949 \"Catégorie:Naissance en 1949\")\n* [Paléontologue américain](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Pal%C3%A9ontologue_am%C3%A9ricain \"Catégorie:Paléontologue américain\")\n* [Extinction](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Extinction \"Catégorie:Extinction\")\n* [Professeur à l'université de Washington](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Professeur_%C3%A0_l%27universit%C3%A9_de_Washington \"Catégorie:Professeur à l'université de Washington\")\nCatégories cachées : * [Page utilisant P569](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P569 \"Catégorie:Page utilisant P569\")\n* [Page utilisant P19](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P19 \"Catégorie:Page utilisant P19\")\n* [Page utilisant P27](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P27 \"Catégorie:Page utilisant P27\")\n* [Page utilisant P106](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P106 \"Catégorie:Page utilisant P106\")\n* [Page utilisant P108](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P108 \"Catégorie:Page utilisant P108\")\n* [Article utilisant l'infobox Biographie2 avec la charte par défaut](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Biographie2_avec_la_charte_par_d%C3%A9faut \"Catégorie:Article utilisant l'infobox Biographie2 avec la charte par défaut\")\n* [Article à illustrer Biographie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_illustrer_Biographie \"Catégorie:Article à illustrer Biographie\")\n* [Article utilisant l'infobox Biographie2](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Biographie2 \"Catégorie:Article utilisant l'infobox Biographie2\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article de Wikipédia avec notice d'autorité](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9 \"Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité\")\n* [Page utilisant P1233](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1233 \"Catégorie:Page utilisant P1233\")\n* [Page pointant vers des bases externes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes \"Catégorie:Page pointant vers des bases externes\")\n* [Page pointant vers des bases relatives à la littérature](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_litt%C3%A9rature \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la littérature\")\n* [Page utilisant P5211](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P5211 \"Catégorie:Page utilisant P5211\")\n* [Page pointant vers des bases relatives à la recherche](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_recherche \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la recherche\")\n* [Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_le_mod%C3%A8le_Dictionnaires_inactif \"Catégorie:Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif\")\n* [Portail:Histoire de la zoologie et de la botanique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire_de_la_zoologie_et_de_la_botanique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire de la zoologie et de la botanique/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire des sciences/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire_des_sciences/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire des sciences/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n* [Portail:Biologie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biologie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Biologie/Articles liés\")\n* [Projet:Biologie/Pages liées](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Projet:Biologie/Pages_li%C3%A9es \"Catégorie:Projet:Biologie/Pages liées\")\n* [Portail:Paléontologie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Pal%C3%A9ontologie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Paléontologie/Articles liés\")\n* [Portail:États\\-Unis/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89tats-Unis/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:États-Unis/Articles liés\")\n* [Portail:Amérique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Am%C3%A9rique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Amérique/Articles liés\")\n* [Portail:Amérique du Nord/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Am%C3%A9rique_du_Nord/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Amérique du Nord/Articles liés\")\n* [Wikipédia:Article biographique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:Article_biographique \"Catégorie:Wikipédia:Article biographique\")\n* [Portail:Biographie/Articles liés/Sciences](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Sciences \"Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Sciences\")\n* [Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Culture_et_arts \"Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 13 mars 2024 à 14:59\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Peter_Ward \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Peter_Ward&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776546
https://fr.wikipedia.org/wiki/Cock%20Mouth%20Kill%20Cock
Cock Mouth Kill Cock
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776547
https://fr.wikipedia.org/wiki/Ganlou
Ganlou
[]
[]
[ "\n\n\n\nGanlou — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Ganlou \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Ganlou \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Ganlou \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Ganlou \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n# Ganlou\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3095181#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Ganlou \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/w/index.php?title=Discussion:Ganlou&action=edit&redlink=1 \"Discussion au sujet de cette page de contenu (page inexistante) [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Ganlou)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Ganlou&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Ganlou&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Ganlou&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Ganlou)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Ganlou&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Ganlou&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Ganlou&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Ganlou \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Ganlou \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Ganlou&oldid=115008636 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Ganlou&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Ganlou&id=115008636&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FGanlou)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FGanlou)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3095181 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Ganlou)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Ganlou&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Ganlou&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nCette [page d’homonymie](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\") répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom.\n\n\n\n\n**Ganlou** ou Kan\\-leou est le nom de six [ères chinoises](/wiki/Nianhao \"Nianhao\") :\n\n\n\n* **[Ganlou (53\\-50 av. J.\\-C.)](/wiki/Ganlou_(53-50_av._J.-C.) \"Ganlou (53-50 av. J.-C.)\")**, sixième ère de l'empereur [Xuandi](/wiki/Xuandi \"Xuandi\") des [Han](/wiki/Dynastie_Han \"Dynastie Han\") ;\n* **[Ganlou (256\\-260\\)](/w/index.php?title=Ganlou_(256-260)&action=edit&redlink=1 \"Ganlou (256-260) (page inexistante)\")**, deuxième ère de l'empereur [Cao Mao](/wiki/Cao_Mao \"Cao Mao\") du [royaume de Wei](/wiki/Royaume_de_Wei \"Royaume de Wei\") ;\n* **[Ganlou (265\\-266\\)](/w/index.php?title=Ganlou_(265-266)&action=edit&redlink=1 \"Ganlou (265-266) (page inexistante)\")**, deuxième ère de l'empereur [Sun Hao](/wiki/Sun_Hao \"Sun Hao\") du [royaume de Wu](/wiki/Royaume_de_Wu \"Royaume de Wu\") ;\n* **[Ganlou (359\\-364\\)](/w/index.php?title=Ganlou_(359-364)&action=edit&redlink=1 \"Ganlou (359-364) (page inexistante)\")**, deuxième ère de l'empereur [Fú Jiān](/wiki/F%C3%BA_Ji%C4%81n \"Fú Jiān\") des [Qin antérieurs](/wiki/Qin_ant%C3%A9rieur \"Qin antérieur\") ;\n* **[Ganlou (525\\-530\\)](/w/index.php?title=Ganlou_(525-530)&action=edit&redlink=1 \"Ganlou (525-530) (page inexistante)\")**, ère de [Qu Guang](/w/index.php?title=Qu_Guang&action=edit&redlink=1 \"Qu Guang (page inexistante)\"), monarque de [Gaochang](/wiki/Gaochang \"Gaochang\") ;\n* **[Ganlou (926\\-936\\)](/w/index.php?title=Ganlou_(926-936)&action=edit&redlink=1 \"Ganlou (926-936) (page inexistante)\")**, ère de l'empereur [Yelü Bei](/wiki/Yel%C3%BC_Bei \"Yelü Bei\") du [royaume de Dongdan](/wiki/Royaume_de_Dongdan \"Royaume de Dongdan\").\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Ganlou\\&oldid\\=115008636](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ganlou&oldid=115008636) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Homonymie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie \"Catégorie:Homonymie\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 14 mai 2015 à 19:02\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Ganlou \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Ganlou&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776549
https://fr.wikipedia.org/wiki/St%C3%A9phane%20Arrondeau
Stéphane Arrondeau
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776562
https://fr.wikipedia.org/wiki/Grammaire%20des%20cas
Grammaire des cas
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776564
https://fr.wikipedia.org/wiki/Eau%20dormante%20%28film%29
Eau dormante (film)
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776565
https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89changeur%20d%27Aelbeke
Échangeur d'Aelbeke
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776568
https://fr.wikipedia.org/wiki/Leonardo%20Sbaraglia
Leonardo Sbaraglia
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776572
https://fr.wikipedia.org/wiki/Huanglong%20%28homonymie%29
Huanglong (homonymie)
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776573
https://fr.wikipedia.org/wiki/Callahan
Callahan
[]
[]
[ "\n\n\n\nCallahan — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Callahan \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Callahan \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Callahan \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Callahan \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nPatronyme](#Patronyme)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Patronyme\n\n\t+ [1\\.1\n\tNoms composés](#Noms_composés)\n\t+ [1\\.2\n\tPersonnages de fiction](#Personnages_de_fiction)\n* [2\nToponyme](#Toponyme)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Callahan\n\n\n\n\n\n12 langues\n\n\n\n* [Čeština](https://cs.wikipedia.org/wiki/Callahan \"Callahan – tchèque\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Callahan \"Callahan – allemand\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Callahan \"Callahan – anglais\")\n* [Magyar](https://hu.wikipedia.org/wiki/Callahan_(egy%C3%A9rtelm%C5%B1s%C3%ADt%C5%91_lap) \"Callahan (egyértelműsítő lap) – hongrois\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Callahan \"Callahan – italien\")\n* [한국어](https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%BA%98%EB%9F%AC%ED%95%B8 \"캘러핸 – coréen\")\n* [Plattdüütsch](https://nds.wikipedia.org/wiki/Callahan \"Callahan – bas-allemand\")\n* [Nederlands](https://nl.wikipedia.org/wiki/Callahan \"Callahan – néerlandais\")\n* [Polski](https://pl.wikipedia.org/wiki/Callahan \"Callahan – polonais\")\n* [Русский](https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%BD \"Каллахан – russe\")\n* [Srpskohrvatski / српскохрватски](https://sh.wikipedia.org/wiki/Kalahan \"Kalahan – serbo-croate\")\n* [Српски / srpski](https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%BD \"Калахан – serbe\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q414950#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Callahan \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/w/index.php?title=Discussion:Callahan&action=edit&redlink=1 \"Discussion au sujet de cette page de contenu (page inexistante) [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Callahan)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Callahan&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Callahan&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Callahan&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Callahan)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Callahan&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Callahan&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Callahan&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Callahan \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Callahan \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Callahan&oldid=198320002 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Callahan&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Callahan&id=198320002&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FCallahan)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FCallahan)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q414950 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Callahan)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Callahan&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Callahan&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nCette [page d’homonymie](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\") répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom.\n\n\n\n\n**Callahan** peut désigner :\n\n\n\n\n## Patronyme\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Callahan&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Patronyme\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Callahan&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Patronyme\")]\n**Callahan** est un nom de famille notamment porté par :\n\n\n\n* [Bill Callahan](/wiki/Bill_Callahan \"Bill Callahan\") [![Ce lien renvoie vers une page d'homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/15px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Bill_Callahan \"Bill Callahan\")\n* [Coreene Callahan](/wiki/Coreene_Callahan \"Coreene Callahan\"), auteure canadienne\n* [Gene Callahan](/wiki/Gene_Callahan \"Gene Callahan\") (1923\\-1990\\), chef décorateur et directeur artistique américain\n* [James Hughes Callahan](/wiki/James_Hughes_Callahan \"James Hughes Callahan\") (1814\\-1856\\), soldat américain durant la révolution texane\n* [James T. Callahan](/wiki/James_T._Callahan \"James T. Callahan\") (souvent crédité James Callahan), acteur américain\n* [Jamie Callahan](/wiki/Jamie_Callahan \"Jamie Callahan\") (1994\\-), joueur de baseball américain\n* [Joseph Callahan](/wiki/Joseph_Callahan \"Joseph Callahan\"), acteur américain du cinéma muet\n* [Harry Callahan](/wiki/Harry_Callahan \"Harry Callahan\") [![Ce lien renvoie vers une page d'homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/15px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Harry_Callahan \"Harry Callahan\")\n* [Ryan Callahan](/wiki/Ryan_Callahan \"Ryan Callahan\") (né en 1985\\), joueur américain de [hockey sur glace](/wiki/Hockey_sur_glace \"Hockey sur glace\")\n* [Sophia Alice Callahan](/wiki/Sophia_Alice_Callahan \"Sophia Alice Callahan\") (1868\\-1894\\), romancière et enseignante\n* [Steven Callahan](/wiki/Steven_Callahan \"Steven Callahan\") (né en 1952\\), auteur américain, architecte naval, inventeur et navigateur\n\n\n### Noms composés\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Callahan&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Noms composés\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Callahan&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Noms composés\")]\n* [Eva LaRue Callahan](/wiki/Eva_LaRue_Callahan \"Eva LaRue Callahan\") (née en 1966\\), actrice américaine\n* [Mary Callahan Erdoes](/wiki/Mary_Callahan_Erdoes \"Mary Callahan Erdoes\"), banquière américaine\n\n\n### Personnages de fiction\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Callahan&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Personnages de fiction\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Callahan&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Personnages de fiction\")]\n* [Harry Callahan](/wiki/Harry_Callahan_(cin%C3%A9ma) \"Harry Callahan (cinéma)\"), inspecteur fictif de la police de [San Francisco](/wiki/San_Francisco \"San Francisco\") dans les films *[L'Inspecteur Harry](/wiki/L%27Inspecteur_Harry \"L'Inspecteur Harry\")*, *[Magnum Force](/wiki/Magnum_Force_(film) \"Magnum Force (film)\")*, *[L'inspecteur ne renonce jamais](/wiki/L%27inspecteur_ne_renonce_jamais \"L'inspecteur ne renonce jamais\")*, *[Le Retour de l'inspecteur Harry](/wiki/Le_Retour_de_l%27inspecteur_Harry \"Le Retour de l'inspecteur Harry\")*, *[L'inspecteur Harry est la dernière cible](/wiki/L%27inspecteur_Harry_est_la_derni%C3%A8re_cible \"L'inspecteur Harry est la dernière cible\")*, interprété par [Clint Eastwood](/wiki/Clint_Eastwood \"Clint Eastwood\")\n* [Nancy Callahan](/wiki/Nancy_Callahan \"Nancy Callahan\"), personnage du [comic](/wiki/Comic \"Comic\") *[Sin City](/wiki/Sin_City_(bande_dessin%C3%A9e) \"Sin City (bande dessinée)\")* de [Frank Miller](/wiki/Frank_Miller \"Frank Miller\")\n* [Don ou Donald Callahan](/wiki/Donald_Callahan \"Donald Callahan\"), personnage du roman *[Salem](/wiki/Salem_(roman) \"Salem (roman)\")* de Stephen King figurant également dans le cinquième volume de la série de sept volumes *[La Tour sombre](/wiki/La_Tour_sombre \"La Tour sombre\")*.\n\n\n## Toponyme\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Callahan&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Toponyme\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Callahan&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Toponyme\")]\n* [Callahan](/wiki/Callahan_(Floride) \"Callahan (Floride)\"), ville de [Floride](/wiki/Floride \"Floride\").\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Callahan\\&oldid\\=198320002](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Callahan&oldid=198320002) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Homonymie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie \"Catégorie:Homonymie\")\n* [Homonymie de nom de famille](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie_de_nom_de_famille \"Catégorie:Homonymie de nom de famille\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 2 novembre 2022 à 14:15\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Callahan \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Callahan&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776578
https://fr.wikipedia.org/wiki/Be%C3%AFt%20Ras
Beït Ras
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776580
https://fr.wikipedia.org/wiki/Buffalo%20Grill
Buffalo Grill
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776585
https://fr.wikipedia.org/wiki/Aeschi
Aeschi
[]
[]
[ "\n\n\n\nAeschi — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Aeschi \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Aeschi \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Aeschi \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Aeschi \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nVoir aussi](#Voir_aussi)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Aeschi\n\n\n\n\n\n7 langues\n\n\n\n* [Alemannisch](https://als.wikipedia.org/wiki/Aeschi \"Aeschi – alémanique\")\n* [Cebuano](https://ceb.wikipedia.org/wiki/Aeschi \"Aeschi – cebuano\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Aeschi \"Aeschi – allemand\")\n* [Esperanto](https://eo.wikipedia.org/wiki/Aeschi \"Aeschi – espéranto\")\n* [Polski](https://pl.wikipedia.org/wiki/Aeschi \"Aeschi – polonais\")\n* [Svenska](https://sv.wikipedia.org/wiki/Aeschi \"Aeschi – suédois\")\n* [Українська](https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%88%D1%96 \"Еші – ukrainien\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q234794#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Aeschi \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/w/index.php?title=Discussion:Aeschi&action=edit&redlink=1 \"Discussion au sujet de cette page de contenu (page inexistante) [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Aeschi)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Aeschi&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Aeschi&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Aeschi&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Aeschi)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Aeschi&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Aeschi&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Aeschi&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Aeschi \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Aeschi \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Aeschi&oldid=192298303 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Aeschi&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Aeschi&id=192298303&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FAeschi)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FAeschi)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q234794 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Aeschi)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Aeschi&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Aeschi&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nCette [page d’homonymie](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\") répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom.\n\n\n\n\n**Aeschi** est un nom de lieu notamment porté par :\n\n\n\n* [Aeschi](/wiki/Aeschi_(Soleure) \"Aeschi (Soleure)\"), commune suisse du [canton de Soleure](/wiki/Canton_de_Soleure \"Canton de Soleure\") ;\n* [Aeschi bei Spiez](/wiki/Aeschi_bei_Spiez \"Aeschi bei Spiez\"), commune suisse du [canton de Berne](/wiki/Canton_de_Berne \"Canton de Berne\").\n\n\n**Aeschi** est un nom de famille notamment porté par :\n\n\n\n* [Thomas Aeschi](/wiki/Thomas_Aeschi \"Thomas Aeschi\"), homme politique suisse.\n\n\n## Voir aussi\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Aeschi&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Voir aussi\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Aeschi&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Voir aussi\")]\n* [Aesch](/wiki/Aesch \"Aesch\") [![Ce lien renvoie vers une page d'homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/15px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aesch \"Aesch\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Aeschi\\&oldid\\=192298303](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Aeschi&oldid=192298303) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Homonymie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie \"Catégorie:Homonymie\")\n* [Homonymie de toponyme](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie_de_toponyme \"Catégorie:Homonymie de toponyme\")\n* [Homonymie de nom de famille](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie_de_nom_de_famille \"Catégorie:Homonymie de nom de famille\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 28 mars 2022 à 02:12\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Aeschi \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Aeschi&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776587
https://fr.wikipedia.org/wiki/Marcelo%20Pi%C3%B1eyro
Marcelo Piñeyro
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Marcelo_Pi%C3%B1eyro.jpg/260px-Marcelo_Pi%C3%B1eyro.jpg" ]
[ "Marcelo Piñeyro" ]
[ "\n\n\n\nMarcelo Piñeyro — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Marcelo+Pi%C3%B1eyro \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Marcelo+Pi%C3%B1eyro \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Marcelo+Pi%C3%B1eyro \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Marcelo+Pi%C3%B1eyro \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nBiographie](#Biographie)\n* [2\nFilmographie](#Filmographie)\n* [3\nRécompenses](#Récompenses)\n* [4\nLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Marcelo Piñeyro\n\n\n\n\n\n11 langues\n\n\n\n* [مصرى](https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%8A%D9%84%D9%88_%D9%BE%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%B1%D9%88 \"مارسيلو پينيرو – arabe égyptien\")\n* [Català](https://ca.wikipedia.org/wiki/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Marcelo Piñeyro – catalan\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Marcelo Piñeyro – allemand\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Marcelo Piñeyro – anglais\")\n* [Español](https://es.wikipedia.org/wiki/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Marcelo Piñeyro – espagnol\")\n* [فارسی](https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D9%84%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D9%86%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D9%88 \"مارسلو پینییرو – persan\")\n* [Galego](https://gl.wikipedia.org/wiki/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Marcelo Piñeyro – galicien\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Marcelo Piñeyro – italien\")\n* [Polski](https://pl.wikipedia.org/wiki/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Marcelo Piñeyro – polonais\")\n* [Português](https://pt.wikipedia.org/wiki/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Marcelo Piñeyro – portugais\")\n* [Русский](https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%BD%D1%8C%D0%B5%D0%B9%D1%80%D0%BE,_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%BE \"Пиньейро, Марсело – russe\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1388674#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Marcelo_Pi%C3%B1eyro)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Marcelo_Pi%C3%B1eyro)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&oldid=210697816 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&id=210697816&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FMarcelo_Pi%25C3%25B1eyro)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FMarcelo_Pi%25C3%25B1eyro)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1388674 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Marcelo+Pi%C3%B1eyro)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nPour les articles homonymes, voir [Piñeyro](/wiki/Pi%C3%B1eyro \"Piñeyro\").\n\n\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Circle-icons-megaphone2.svg/35px-Circle-icons-megaphone2.svg.png)](/wiki/Fichier:Circle-icons-megaphone2.svg) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Nuvola_Argentine_flag.svg/35px-Nuvola_Argentine_flag.svg.png)](/wiki/Fichier:Nuvola_Argentine_flag.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant un [réalisateur](/wiki/R%C3%A9alisateur \"Réalisateur\") [argentin](/wiki/Argentine \"Argentine\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les [conventions filmographiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Conventions_filmographiques \"Wikipédia:Conventions filmographiques\"). Pour plus d’informations, voyez le [projet Cinéma](/wiki/Projet:Cin%C3%A9ma \"Projet:Cinéma\").\n\n\n\n\nMarcelo Piñeyro[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Marcelo_Pi%C3%B1eyro.jpg/260px-Marcelo_Pi%C3%B1eyro.jpg)](/wiki/Fichier:Marcelo_Pi%C3%B1eyro.jpg)Marcelo Piñeyro\n\nBiographie\n| Naissance | [5](/wiki/5_mars \"5 mars\") [mars](/wiki/Mars_1953 \"Mars 1953\") [1953](/wiki/1953 \"1953\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q1388674?uselang=fr#P569 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") (71 ans)[Buenos Aires](/wiki/Buenos_Aires \"Buenos Aires\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q1388674?uselang=fr#P19 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n| --- | --- |\n| Nationalités | [argentine](/wiki/Argentine \"Argentine\")[espagnole](/wiki/Espagne \"Espagne\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q1388674?uselang=fr#P27 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n| Formation | [Université nationale de La Plata](/wiki/Universit%C3%A9_nationale_de_La_Plata \"Université nationale de La Plata\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q1388674?uselang=fr#P69 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n| Activités | [Réalisateur](/wiki/R%C3%A9alisateur \"Réalisateur\"), [scénariste](/wiki/Sc%C3%A9nariste \"Scénariste\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q1388674?uselang=fr#P106 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&veaction=edit&section=0) \\- [modifier le code](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&action=edit&section=0) \\- [modifier Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q1388674 \"d:Q1388674\")[![Documentation du modèle](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Biographie2 \"Documentation du modèle\")\n\n\n**Marcelo Piñeyro** est un [metteur en scène](/wiki/Metteur_en_sc%C3%A8ne \"Metteur en scène\") de théâtre, [scénariste](/wiki/Sc%C3%A9nariste \"Scénariste\"), et [réalisateur](/wiki/R%C3%A9alisateur \"Réalisateur\") [argentin](/wiki/Argentine \"Argentine\"), né le 5 mars 1953 (71 ans) à [Buenos Aires](/wiki/Buenos_Aires \"Buenos Aires\") ([Argentine](/wiki/Argentine \"Argentine\")), \n\n\n\n\n## Biographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Biographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Biographie\")]\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Fairytale_warning.png/17px-Fairytale_warning.png)](/wiki/Fichier:Fairytale_warning.png)Cette section est vide, insuffisamment détaillée ou incomplète. [Votre aide](/wiki/Sp%C3%A9cial:EditPage/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Spécial:EditPage/Marcelo Piñeyro\") est la bienvenue ! [Comment faire ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")\nMarcelo Piñeyro s'est imposé comme l'un des grands réalisateurs du [cinéma argentin](/wiki/Cin%C3%A9ma_argentin \"Cinéma argentin\") en proposant un cinéma moderne. Il a obtenu le [prix Goya](/wiki/Prix_Goya \"Prix Goya\") pour son film *[Vies brûlées](/wiki/Vies_br%C3%BBl%C3%A9es \"Vies brûlées\")* (*Plata quemada*) et a réalisé un film en 1993 sur [Tanguito](/wiki/Tanguito \"Tanguito\"), un mythe du [rock argentin](/wiki/Rock_argentin \"Rock argentin\").\n\n\n\n## Filmographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Filmographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Filmographie\")]\n* [1995](/wiki/1995_au_cin%C3%A9ma \"1995 au cinéma\") : *[Caballos salvajes](/w/index.php?title=Caballos_salvajes&action=edit&redlink=1 \"Caballos salvajes (page inexistante)\")*\n* [1997](/wiki/1997_au_cin%C3%A9ma \"1997 au cinéma\") : *[Cenizas del paraiso](/w/index.php?title=Cenizas_del_paraiso&action=edit&redlink=1 \"Cenizas del paraiso (page inexistante)\")*\n* [1998](/wiki/1998_au_cin%C3%A9ma \"1998 au cinéma\") : *[Sidoglio Smithee](/w/index.php?title=Sidoglio_Smithee&action=edit&redlink=1 \"Sidoglio Smithee (page inexistante)\")*\n* [1998](/wiki/1998_au_cin%C3%A9ma \"1998 au cinéma\") : *[Vies brûlées](/wiki/Vies_br%C3%BBl%C3%A9es \"Vies brûlées\")* (*Plata Quemada*)\n* [2001](/wiki/2001_au_cin%C3%A9ma \"2001 au cinéma\") : *[Historias de Argentina en vivo](/w/index.php?title=Historias_de_Argentina_en_vivo&action=edit&redlink=1 \"Historias de Argentina en vivo (page inexistante)\")*\n* [2001](/wiki/2001_au_cin%C3%A9ma \"2001 au cinéma\") : *[Kamchatka](/wiki/Kamchatka_(film) \"Kamchatka (film)\")*\n* [2005](/wiki/2005_au_cin%C3%A9ma \"2005 au cinéma\") : *[La Méthode](/wiki/La_M%C3%A9thode_(film) \"La Méthode (film)\")* (*El método*)\n* [2009](/wiki/2009_au_cin%C3%A9ma \"2009 au cinéma\") : *[Las viudas de los jueves](/w/index.php?title=Las_viudas_de_los_jueves&action=edit&redlink=1 \"Las viudas de los jueves (page inexistante)\") [(es)](https://es.wikipedia.org/wiki/Las_viudas_de_los_jueves \"es:Las viudas de los jueves\")*\n* [2013](/wiki/2013_au_cin%C3%A9ma \"2013 au cinéma\") : *[Ismael](/wiki/Ismael_(film,_2013) \"Ismael (film, 2013)\")*\n* [2021](/wiki/2021_%C3%A0_la_t%C3%A9l%C3%A9vision \"2021 à la télévision\") : *[El reino](/w/index.php?title=El_reino_(s%C3%A9rie_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9e)&action=edit&redlink=1 \"El reino (série télévisée) (page inexistante)\")* ([série télévisée](/wiki/S%C3%A9rie_t%C3%A9l%C3%A9vis%C3%A9e \"Série télévisée\") créée avec [Claudia Piñeiro](/wiki/Claudia_Pi%C3%B1eiro \"Claudia Piñeiro\"))\n\n\n## Récompenses\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Récompenses\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Récompenses\")]\n* [2000](/wiki/2000_au_cin%C3%A9ma \"2000 au cinéma\") : [Prix Goya du meilleur film étranger en langue espagnole](/wiki/Prix_Goya_du_meilleur_film_%C3%A9tranger_en_langue_espagnole \"Prix Goya du meilleur film étranger en langue espagnole\")\n\n\n## Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* [Notices d'autorité](/wiki/Autorit%C3%A9_(sciences_de_l%27information) \"Autorité (sciences de l'information)\")[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q1388674?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [VIAF](http://viaf.org/viaf/57557288)\n\t+ [ISNI](https://isni.org/isni/0000000110274855)\n\t+ [BnF](https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb15675652f) ([données](https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb15675652f))\n\t+ [IdRef](http://www.idref.fr/104520094)\n\t+ [LCCN](http://id.loc.gov/authorities/nr98035295)\n\t+ [GND](http://d-nb.info/gnd/124871135)\n\t+ [Espagne](http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX1035080)\n\t+ [Pays\\-Bas](http://data.bibliotheken.nl/id/thes/p071800786)\n\t+ [Pologne](https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810599487205606)\n\t+ [Israël](http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007394129005171)\n\t+ [NUKAT](http://nukat.edu.pl/aut/n%202008076828)\n\t+ [Catalogne](https://cantic.bnc.cat/registre/981058520186806706)\n\t+ [Norvège](https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/13056998)\n\t+ [Corée du Sud](https://lod.nl.go.kr/resource/KAC201810581)\n\t+ [WorldCat](http://www.worldcat.org/identities/lccn-nr98-035295)\n* Ressources relatives à l'audiovisuel[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q1388674?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [AllMovie](https://www.allmovie.com/artist/p106527)\n\t+ [Allociné](https://www.allocine.fr/personne/fichepersonne_gen_cpersonne=39077.html)\n\t+ [IMDb](https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=345&url_prefix=https://www.imdb.com/&id=nm0686304)\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Applications-multimedia.svg/24px-Applications-multimedia.svg.png)](/wiki/Portail:Cin%C3%A9ma \"Portail du cinéma\") [Portail du cinéma](/wiki/Portail:Cin%C3%A9ma \"Portail:Cinéma\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Sound_mp3.png/24px-Sound_mp3.png)](/wiki/Portail:R%C3%A9alisation_audiovisuelle \"Portail de la réalisation audiovisuelle\") [Portail de la réalisation audiovisuelle](/wiki/Portail:R%C3%A9alisation_audiovisuelle \"Portail:Réalisation audiovisuelle\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/35px-Flag_of_Argentina.svg.png)](/wiki/Portail:Argentine \"Portail de l’Argentine\") [Portail de l’Argentine](/wiki/Portail:Argentine \"Portail:Argentine\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Marcelo\\_Piñeyro\\&oldid\\=210697816](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Marcelo_Piñeyro&oldid=210697816) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Prix Goya du meilleur scénario adapté](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Prix_Goya_du_meilleur_sc%C3%A9nario_adapt%C3%A9 \"Catégorie:Prix Goya du meilleur scénario adapté\")\n* [Réalisateur argentin](/wiki/Cat%C3%A9gorie:R%C3%A9alisateur_argentin \"Catégorie:Réalisateur argentin\")\n* [Étudiant de l'université nationale de La Plata](/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%89tudiant_de_l%27universit%C3%A9_nationale_de_La_Plata \"Catégorie:Étudiant de l'université nationale de La Plata\")\n* [Naissance en mars 1953](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_en_mars_1953 \"Catégorie:Naissance en mars 1953\")\n* [Naissance à Buenos Aires](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_%C3%A0_Buenos_Aires \"Catégorie:Naissance à Buenos Aires\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche réalisateur argentin](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_r%C3%A9alisateur_argentin \"Catégorie:Wikipédia:ébauche réalisateur argentin\")\n* [Page utilisant P569](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P569 \"Catégorie:Page utilisant P569\")\n* [Page utilisant P19](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P19 \"Catégorie:Page utilisant P19\")\n* [Page utilisant P27](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P27 \"Catégorie:Page utilisant P27\")\n* [Page utilisant P69](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P69 \"Catégorie:Page utilisant P69\")\n* [Page utilisant P106](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P106 \"Catégorie:Page utilisant P106\")\n* [Article utilisant l'infobox Biographie2 avec la charte par défaut](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Biographie2_avec_la_charte_par_d%C3%A9faut \"Catégorie:Article utilisant l'infobox Biographie2 avec la charte par défaut\")\n* [Article utilisant l'infobox Biographie2](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_l%27infobox_Biographie2 \"Catégorie:Article utilisant l'infobox Biographie2\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article avec une section vide ou incomplète](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_une_section_vide_ou_incompl%C3%A8te \"Catégorie:Article avec une section vide ou incomplète\")\n* [Article contenant un appel à traduction en espagnol](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_espagnol \"Catégorie:Article contenant un appel à traduction en espagnol\")\n* [Article de Wikipédia avec notice d'autorité](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_de_Wikip%C3%A9dia_avec_notice_d%27autorit%C3%A9 \"Catégorie:Article de Wikipédia avec notice d'autorité\")\n* [Page utilisant P2019](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P2019 \"Catégorie:Page utilisant P2019\")\n* [Page utilisant P1266](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P1266 \"Catégorie:Page utilisant P1266\")\n* [Page utilisant P345](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P345 \"Catégorie:Page utilisant P345\")\n* [Page pointant vers des bases externes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes \"Catégorie:Page pointant vers des bases externes\")\n* [Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_l%27audiovisuel \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à l'audiovisuel\")\n* [Portail:Cinéma/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Cin%C3%A9ma/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Cinéma/Articles liés\")\n* [Portail:Réalisation audiovisuelle/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:R%C3%A9alisation_audiovisuelle/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Réalisation audiovisuelle/Articles liés\")\n* [Portail:Argentine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Argentine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Argentine/Articles liés\")\n* [Portail:Amérique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Am%C3%A9rique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Amérique/Articles liés\")\n* [Portail:Amérique du Sud/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Am%C3%A9rique_du_Sud/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Amérique du Sud/Articles liés\")\n* [Wikipédia:Article biographique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:Article_biographique \"Catégorie:Wikipédia:Article biographique\")\n* [Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Culture_et_arts \"Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Culture et arts\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 19 décembre 2023 à 15:14\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Marcelo_Pi%C3%B1eyro \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Marcelo_Pi%C3%B1eyro&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776590
https://fr.wikipedia.org/wiki/Benshi%20%2873-70%20av.%20J.-C%29
Benshi (73-70 av. J.-C)
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776591
https://fr.wikipedia.org/wiki/Germandr%C3%A9e%20des%20montagnes
Germandrée des montagnes
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Teucrium_montanum.JPG/240px-Teucrium_montanum.JPG" ]
[ "Germandrée des montagnes" ]
[ "\n\n\n\nGermandrée des montagnes — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Germandr%C3%A9e+des+montagnes \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Germandr%C3%A9e+des+montagnes \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Germandr%C3%A9e+des+montagnes \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Germandr%C3%A9e+des+montagnes \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nDescription](#Description)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Description\n\n\t+ [1\\.1\n\tCaractéristiques](#Caractéristiques)\n* [2\nRépartition et habitat](#Répartition_et_habitat)\n* [3\nNotes](#Notes)\n* [4\nRéférences](#Références)\n* [5\nLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Germandrée des montagnes\n\n\n\n\n\n16 langues\n\n\n\n* [Asturianu](https://ast.wikipedia.org/wiki/Teucrium_montanum \"Teucrium montanum – asturien\")\n* [Cebuano](https://ceb.wikipedia.org/wiki/Teucrium_montanum \"Teucrium montanum – cebuano\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Berg-Gamander \"Berg-Gamander – allemand\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Teucrium_montanum \"Teucrium montanum – anglais\")\n* [Español](https://es.wikipedia.org/wiki/Teucrium_montanum \"Teucrium montanum – espagnol\")\n* [Hrvatski](https://hr.wikipedia.org/wiki/Trava_iva \"Trava iva – croate\")\n* [Hornjoserbsce](https://hsb.wikipedia.org/wiki/H%C3%B3rska_dub%C4%8Dica \"Hórska dubčica – haut-sorabe\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Teucrium_montanum \"Teucrium montanum – italien\")\n* [Македонски](https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D1%83%D0%BF%D1%87%D0%B5%D1%86 \"Планински дупчец – macédonien\")\n* [Nederlands](https://nl.wikipedia.org/wiki/Berggamander \"Berggamander – néerlandais\")\n* [Norsk bokmål](https://no.wikipedia.org/wiki/Teucrium_montanum \"Teucrium montanum – norvégien bokmål\")\n* [Polski](https://pl.wikipedia.org/wiki/O%C5%BCanka_g%C3%B3rska \"Ożanka górska – polonais\")\n* [Српски / srpski](https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%B8%D0%B2%D0%B0 \"Трава ива – serbe\")\n* [Türkçe](https://tr.wikipedia.org/wiki/Teucrium_montanum \"Teucrium montanum – turc\")\n* [Українська](https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%B8%D0%BB_%D0%B3%D1%96%D1%80%D1%81%D1%8C%D0%BA%D0%B8%D0%B9 \"Самосил гірський – ukrainien\")\n* [Tiếng Việt](https://vi.wikipedia.org/wiki/Teucrium_montanum \"Teucrium montanum – vietnamien\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q159340#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Germandr%C3%A9e_des_montagnes \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Germandr%C3%A9e_des_montagnes \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Germandr%C3%A9e_des_montagnes)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Germandr%C3%A9e_des_montagnes)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Germandr%C3%A9e_des_montagnes \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Germandr%C3%A9e_des_montagnes \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&oldid=158753865 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&id=158753865&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FGermandr%25C3%25A9e_des_montagnes)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FGermandr%25C3%25A9e_des_montagnes)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q159340 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Germandr%C3%A9e+des+montagnes)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n Dans d’autres projets\n \n\n* [Wikimedia Commons](https://commons.wikimedia.org/wiki/Teucrium_montanum)\n* [Wikispecies](https://species.wikimedia.org/wiki/Teucrium_montanum)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n*Teucrium montanum*\n\n\n\n\n*Teucrium montanum*\n[![Description de cette image, également commentée ci-après](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Teucrium_montanum.JPG/240px-Teucrium_montanum.JPG)](/wiki/Fichier:Teucrium_montanum.JPG)\n\nGermandrée des montagnes\n\n[Classification](/wiki/Classification_scientifique_des_esp%C3%A8ces \"Classification scientifique des espèces\")\n| [Règne](/wiki/R%C3%A8gne_(biologie) \"Règne (biologie)\") | [Plantae](/wiki/Plante \"Plante\") |\n| --- | --- |\n| [Division](/wiki/Division_(biologie) \"Division (biologie)\") | [Magnoliophyta](/wiki/Magnoliophyta \"Magnoliophyta\") |\n| [Classe](/wiki/Classe_(biologie) \"Classe (biologie)\") | [Magnoliopsida](/wiki/Magnoliopsida \"Magnoliopsida\") |\n| [Ordre](/wiki/Ordre_(biologie) \"Ordre (biologie)\") | [Lamiales](/wiki/Lamiales \"Lamiales\") |\n| [Famille](/wiki/Famille_(biologie) \"Famille (biologie)\") | [Lamiaceae](/wiki/Lamiaceae \"Lamiaceae\") |\n| [Genre](/wiki/Genre_(biologie) \"Genre (biologie)\") | [Teucrium](/wiki/Teucrium \"Teucrium\") |\n\n\n[Espèce](/wiki/Esp%C3%A8ce \"Espèce\")\n\n***Teucrium montanum*** \n**[L.](/wiki/Carl_von_Linn%C3%A9 \"Carl von Linné\"), [1753](/wiki/1753 \"1753\")**\n[Classification phylogénétique](/wiki/Classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique \"Classification phylogénétique\")\n\n\n\n\n[Classification phylogénétique](/wiki/Classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique \"Classification phylogénétique\")\n| [Ordre](/wiki/Ordre_(biologie) \"Ordre (biologie)\") | [Lamiales](/wiki/Lamiales \"Lamiales\") |\n| --- | --- |\n| [Famille](/wiki/Famille_(biologie) \"Famille (biologie)\") | [Lamiaceae](/wiki/Lamiaceae \"Lamiaceae\") |\n\n\nLa **Germandrée des montagnes** (*Teucrium montanum*) est une [plante herbacée](/wiki/Plante_herbac%C3%A9e \"Plante herbacée\") thermophile de la famille des [Lamiacées](/wiki/Lamiac%C3%A9es \"Lamiacées\").\n\n\n\n\n## Description\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Description\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Description\")]\nLa Germandrée des montagnes est une [plante vivace](/wiki/Plante_vivace \"Plante vivace\"), de 5 à 25 cm de haut, au port prostré, gazonnante, formant des touffes circulaires. La tige est grêle, tomenteuse et blanchâtre[\\[1]](#cite_note-1).\n\n\nLes feuilles sont atténuées en un court pétiole, de forme [linaire ou lancéolée oblongue](/wiki/Forme_foliaire \"Forme foliaire\"), entières, à bord enroulé, uninervées, coriaces, vertes dessus et *blanches tomenteuses dessous*. Elles mesurent 1 à 2 cm.\n\n\nLes fleurs sont d'un *blanc jaunâtre*. Elles sont réunies en *têtes terminales, hémisphériques*. Le calice est glabre, vert pâle, pourvu de 5 dents égales.\nLa floraison va de mai à août.\n\n\n\n### Caractéristiques\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Caractéristiques\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Caractéristiques\")]\n* **Organes reproducteurs**\n\t+ Couleur dominante des fleurs : blanc\n\t+ Période de floraison : juin\\-septembre\n\t+ [Inflorescence](/wiki/Inflorescence \"Inflorescence\") : [cyme capituliforme](/wiki/Glossaire_botanique#C \"Glossaire botanique\")\n\t+ Sexualité : [hermaphrodite](/wiki/Glossaire_botanique#H \"Glossaire botanique\")\n\t+ Ordre de maturation :\n\t+ [Pollinisation](/wiki/Pollinisation \"Pollinisation\") : [entomogame](/wiki/Glossaire_botanique#E \"Glossaire botanique\")\n* **Graine**\n\t+ Fruit : [akène](/wiki/Glossaire_botanique#A \"Glossaire botanique\")\n\t+ Dissémination : [barochore](/wiki/Glossaire_botanique#B \"Glossaire botanique\")\n* **Habitat et répartition**\n\t+ Habitat type : pelouses basophiles médioeuropéennes méridionalo\\-occidentales\n\t+ Aire de répartition : européen méridional\n\n\n*Données d'après :* [Julve, Ph., 1998 ff. \\- Baseflor. Index botanique, écologique et chorologique de la flore de France. Version : 23 avril 2004](http://perso.wanadoo.fr/philippe.julve/catminat.htm).\n\n\n\n## Répartition et habitat\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Répartition et habitat\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Répartition et habitat\")]\nOn la trouve dans une grande partie de la France, en Europe centrale et méridionale, en Algérie, en Asie mineure (Turquie).\n\n\nLa Germandrée des montagnes est une espèce thermophile, poussant sur les sols secs. Elle se développe sur les rochers et coteaux calcaires, falaises, pelouses.\n\n\n\n\n\n| | |\n| --- | --- |\n| Feuilles linéaires, tomenteuses en dessous | Touffe |\n\n\n## Notes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Notes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Notes\")]\n## Références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) J\\-C. Rameau, D. Mansion, G. Dumé, C. Gauberville, Flore Forestière Française, guide écologique illustré, 3 région méditerranéenne, Ministère de l'agriculture et de la pêche, 2008, 2426 p.\n\n\n\nSur les autres projets Wikimedia :\n\n\n* [Germandrée des montagnes](https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Teucrium_montanum?uselang=fr), sur Wikimedia Commons\n* [Germandrée des montagnes](https://species.wikimedia.org/wiki/Teucrium_montanum \"wikispecies:Teucrium montanum\"), sur Wikispecies\n\n\n\n## Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* (en) Référence *[GRIN](/wiki/Germplasm_Resources_Information_Network \"Germplasm Resources Information Network\")* : [espèce *Teucrium montanum*](https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxon/taxonomydetail?id=405300)\n* (fr) Référence *[Tela Botanica](/wiki/Tela_Botanica \"Tela Botanica\")* ([France métro](http://www.tela-botanica.org/page:eflore)) : [*Teucrium montanum* L.](http://www.tela-botanica.org/bdtfx-nn-67392)\n* (fr) Référence *[INPN](/wiki/Inventaire_national_du_patrimoine_naturel \"Inventaire national du patrimoine naturel\")* : [*Teucrium montanum* L., 1753](http://inpn.mnhn.fr/isb/espece/cd_nom/126008) ([TAXREF](https://taxref.mnhn.fr/taxref-web/taxa/126008))\n* [Site FloreAlpes](http://www.florealpes.com/fiche_germandremontagne.php) (fr)\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Fluent_Emoji_flat_1f33b.svg/24px-Fluent_Emoji_flat_1f33b.svg.png)](/wiki/Portail:Botanique \"Portail de la botanique\") [Portail de la botanique](/wiki/Portail:Botanique \"Portail:Botanique\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Germandrée\\_des\\_montagnes\\&oldid\\=158753865](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Germandrée_des_montagnes&oldid=158753865) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Flore (nom vernaculaire)](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Flore_(nom_vernaculaire) \"Catégorie:Flore (nom vernaculaire)\")\n* [Lamiaceae](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Lamiaceae \"Catégorie:Lamiaceae\")\nCatégories cachées : * [Taxobox utilisant une classification non précisée](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Taxobox_utilisant_une_classification_non_pr%C3%A9cis%C3%A9e \"Catégorie:Taxobox utilisant une classification non précisée\")\n* [Article avec taxobox\\-végétal](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_avec_taxobox-v%C3%A9g%C3%A9tal \"Catégorie:Article avec taxobox-végétal\")\n* [Taxobox utilisant une classification phylogénétique non précisée](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Taxobox_utilisant_une_classification_phylog%C3%A9n%C3%A9tique_non_pr%C3%A9cis%C3%A9e \"Catégorie:Taxobox utilisant une classification phylogénétique non précisée\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Cat%C3%A9gorie_Commons_avec_lien_local_identique_sur_Wikidata \"Catégorie:Catégorie Commons avec lien local identique sur Wikidata\")\n* [Portail:Botanique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Botanique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Botanique/Articles liés\")\n* [Portail:Biologie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biologie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Biologie/Articles liés\")\n* [Projet:Biologie/Pages liées](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Projet:Biologie/Pages_li%C3%A9es \"Catégorie:Projet:Biologie/Pages liées\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 26 avril 2019 à 03:39\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Germandr%C3%A9e_des_montagnes \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Germandr%C3%A9e_des_montagnes&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776593
https://fr.wikipedia.org/wiki/The%20Lead
The Lead
[]
[]
[ "\n\n\n\nThe Lead — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=The+Lead \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=The+Lead \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=The+Lead \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=The+Lead \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nHistoire](#Histoire)\n* [2\nMembres](#Membres)\n* [3\nAlbums](#Albums)\n* [4\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [5\nBibliographie](#Bibliographie)\n* [6\nLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# The Lead\n\n\n\n\n\n2 langues\n\n\n\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/The_Lead \"The Lead – anglais\")\n* [中文](https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E4%B8%BB%E8%A7%92 \"第一主角 – chinois\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q29591225#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/The_Lead \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:The_Lead \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/The_Lead)\n* [Modifier](/w/index.php?title=The_Lead&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=The_Lead&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=The_Lead&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/The_Lead)\n* [Modifier](/w/index.php?title=The_Lead&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=The_Lead&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=The_Lead&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/The_Lead \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/The_Lead \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=The_Lead&oldid=208422678 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=The_Lead&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=The_Lead&id=208422678&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FThe_Lead)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FThe_Lead)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q29591225 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=The+Lead)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=The_Lead&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=The_Lead&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n\n\nThe Lead\n\n\n\nDonnées clés\n| Pays d'origine | [Drapeau des États-Unis](/wiki/Fichier:Flag_of_the_United_States.svg \"Drapeau des États-Unis\") [États\\-Unis](/wiki/%C3%89tats-Unis \"États-Unis\") |\n| --- | --- |\n| Genre musical | [Punk chrétien](/wiki/Punk_chr%C3%A9tien \"Punk chrétien\")[\\[1]](#cite_note-1), [hardcore chrétien](/wiki/Hardcore_chr%C3%A9tien \"Hardcore chrétien\"), [crossover thrash](/wiki/Crossover_thrash \"Crossover thrash\") |\n| Instruments | [Guitare](/wiki/Guitare_%C3%A9lectrique \"Guitare électrique\"), [guitare basse](/wiki/Guitare_basse \"Guitare basse\"), [batterie](/wiki/Batterie_(musique) \"Batterie (musique)\") |\n| Années actives | [1984](/wiki/1984_en_musique \"1984 en musique\")–[1989](/wiki/1989_en_musique \"1989 en musique\") |\n| Labels | Three Equals One, R.E.X. Music |\n| Site officiel | [www.theleadband.com](http://www.theleadband.com/) |\n\n\n\nComposition du groupe\n| Anciens membres | Nina LlopisJulio Rey Andy CoyleRobbie Christie |\n| --- | --- |\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Lead&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Musique_(artiste) \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\n**The Lead** est un [groupe](/wiki/Groupe_musical \"Groupe musical\") de [punk chrétien](/wiki/Punk_chr%C3%A9tien \"Punk chrétien\") [américain](/wiki/%C3%89tats-Unis \"États-Unis\"), originaire de [Floride](/wiki/Floride \"Floride\"). Formé en [1984](/wiki/1984_en_musique \"1984 en musique\"), le groupe se compose de Julio Rey (chant et guitare), Robbie Christie (batterie et chant), Nina Llopis (basse et chant) et Andy Coyle qui les rejoint à la guitare entre [1989](/wiki/1989 \"1989\") et [1991](/wiki/1991 \"1991\").\n\n\n\n\n## Histoire\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Lead&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Histoire\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Lead&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Histoire\")]\nThe Lead fut l'un des premiers groupes de punk\\-metal chrétien. Leur hardcore est fortement teinté de punk et de metal, les solos de guitare n'étant pas sans rappeler les solos de [Cannibal Corpse](/wiki/Cannibal_Corpse \"Cannibal Corpse\") époque *Butchered at Birth*. Ils sont l'un des premiers groupes à briser le moule de la musique traditionnelle, chrétienne du début des [années 1980](/wiki/Ann%C3%A9es_1980 \"Années 1980\"). Leur son est fortement influencé par la scène [punk rock](/wiki/Punk_rock \"Punk rock\") en [Californie du Sud](/wiki/Californie_du_Sud \"Californie du Sud\"). Leur style de musique change au fil des ans, à partir d'une base de punk pur dans le hardcore et enfin [crossover thrash](/wiki/Crossover_thrash \"Crossover thrash\").\n\n\nCe groupe est très actif dans les années 1980\\. Le groupe a joué avec beaucoup de groupes comme [Suicidal Tendencies](/wiki/Suicidal_Tendencies \"Suicidal Tendencies\"), [Dirty Rotten Imbeciles](/wiki/Dirty_Rotten_Imbeciles \"Dirty Rotten Imbeciles\"), MDC, Marginal Man, [Cynic](/wiki/Cynic \"Cynic\"), Bloodgood, the Crucified, [Believer](/wiki/Believer_(groupe) \"Believer (groupe)\"), [Whitecross](/wiki/Whitecross \"Whitecross\"), One Bad Pig, Deliverance, [Vengeance Rising](/wiki/Vengeance_Rising \"Vengeance Rising\"), et Crashdog.\n\n\n\n## Membres\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Lead&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Membres\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Lead&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Membres\")]\n* Nina Llopis \\- chant, basse\n* Julio Rey \\- chant, guitare\n* Andy Coyle \\- chant, guitare\n* Robbie Christie \\- chant, batterie\n\n\n## Albums\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Lead&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Albums\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Lead&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Albums\")]\n[1985](/wiki/1985_en_musique \"1985 en musique\") : The Lead (Three Equals One)[![Attention](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg/32px-OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg.png)](/wiki/Fichier:OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg)Le contenu de cet album n'est pas renseigné.\n[1986](/wiki/1986_en_musique \"1986 en musique\") : Return Fire (Three Equals One)[![Attention](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg/32px-OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg.png)](/wiki/Fichier:OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg)Le contenu de cet album n'est pas renseigné.\n[1986](/wiki/1986_en_musique \"1986 en musique\") : Automoloc (Three Equals One)[![Attention](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg/32px-OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg.png)](/wiki/Fichier:OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg)Le contenu de cet album n'est pas renseigné.\n[1987](/wiki/1987_en_musique \"1987 en musique\") : The Past Behind (Three Equals One, R.E.X. Music)[![Attention](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg/32px-OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg.png)](/wiki/Fichier:OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg)Le contenu de cet album n'est pas renseigné.\n[1989](/wiki/1989_en_musique \"1989 en musique\") : Burn This Record ([R.E.X. Music](/w/index.php?title=R.E.X._Music&action=edit&redlink=1 \"R.E.X. Music (page inexistante)\"))[![Attention](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg/32px-OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg.png)](/wiki/Fichier:OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg)Le contenu de cet album n'est pas renseigné.\n[2006](/wiki/2006_en_musique \"2006 en musique\") : Hardcore for Jesus '85\\-'89 (Compilation)[![Attention](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg/32px-OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg.png)](/wiki/Fichier:OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg)Le contenu de cet album n'est pas renseigné.\n[2008](/wiki/2008_en_musique \"2008 en musique\") : Wink of an Eye (EP)[![Attention](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg/32px-OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg.png)](/wiki/Fichier:OOjs_UI_icon_alert-destructive.svg)Le contenu de cet album n'est pas renseigné.\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Lead&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Lead&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) (en) thrashboy, « ['The Lead' Rehearsel Video Posted](http://mauce.nl/site/the-lead-rehearsel-video-posted/) », sur The Metal Resource, 27 août 2012 (consulté le 3 septembre 2017).\n\n## Bibliographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Lead&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Bibliographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Lead&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Bibliographie\")]\n* (en) Mark Allan Powell, Encyclopedia of Contemporary Christian Music, Hendrickson Publishers, 2002, 1088 p., p. 515.\n\n\n## Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=The_Lead&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=The_Lead&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* (en) [Site officiel](http://www.theleadband.com/)\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Crest.svg/18px-Crest.svg.png)](/wiki/Portail:Punk \"Portail du punk\") [Portail du punk](/wiki/Portail:Punk \"Portail:Punk\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ab/Crystal_Clear_app_kguitar_black.svg/24px-Crystal_Clear_app_kguitar_black.svg.png)](/wiki/Portail:Metal \"Portail du metal\") [Portail du metal](/wiki/Portail:Metal \"Portail:Metal\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/42px-Flag_of_the_United_States.svg.png)](/wiki/Portail:%C3%89tats-Unis \"Portail des États-Unis\") [Portail des États\\-Unis](/wiki/Portail:%C3%89tats-Unis \"Portail:États-Unis\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=The\\_Lead\\&oldid\\=208422678](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Lead&oldid=208422678) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Groupe américain de punk rock](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Groupe_am%C3%A9ricain_de_punk_rock \"Catégorie:Groupe américain de punk rock\")\n* [Groupe de punk chrétien](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Groupe_de_punk_chr%C3%A9tien \"Catégorie:Groupe de punk chrétien\")\n* [Groupe musical formé en 1984](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Groupe_musical_form%C3%A9_en_1984 \"Catégorie:Groupe musical formé en 1984\")\n* [Groupe musical séparé en 1989](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Groupe_musical_s%C3%A9par%C3%A9_en_1989 \"Catégorie:Groupe musical séparé en 1989\")\nCatégories cachées : * [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Punk/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Punk/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Punk/Articles liés\")\n* [Portail:Musique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Musique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Musique/Articles liés\")\n* [Portail:Metal/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Metal/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Metal/Articles liés\")\n* [Portail:États\\-Unis/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:%C3%89tats-Unis/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:États-Unis/Articles liés\")\n* [Portail:Amérique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Am%C3%A9rique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Amérique/Articles liés\")\n* [Portail:Amérique du Nord/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Am%C3%A9rique_du_Nord/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Amérique du Nord/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 3 octobre 2023 à 23:49\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/The_Lead \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=The_Lead&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776604
https://fr.wikipedia.org/wiki/Tropes%20%28logiciel%29
Tropes (logiciel)
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/fr/thumb/f/f0/LogoTropesV8LicenceGratuite.jpg/120px-LogoTropesV8LicenceGratuite.jpg" ]
[ "\nTropes\n" ]
[ "\n\n\n\nTropes (logiciel) — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Tropes+%28logiciel%29 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Tropes+%28logiciel%29 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Tropes+%28logiciel%29 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Tropes+%28logiciel%29 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nMéthodes d'analyse](#Méthodes_d'analyse)\n* [2\nFonctionnement du moteur d'analyse](#Fonctionnement_du_moteur_d'analyse)\n* [3\nTropes Zoom](#Tropes_Zoom)\n* [4\nDomaines d’application](#Domaines_d’application)\n* [5\nAnnexes](#Annexes)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Annexes\n\n\t+ [5\\.1\n\tBibliographie](#Bibliographie)\n\t+ [5\\.2\n\tNotes et références](#Notes_et_références)\n* [6\nVoir aussi](#Voir_aussi)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Voir aussi\n\n\t+ [6\\.1\n\tArticles connexes](#Articles_connexes)\n\t+ [6\\.2\n\tLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Tropes (logiciel)\n\n\n\n\n\n1 langue\n\n\n\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Tropes_Zoom \"Tropes Zoom – anglais\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3540345#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Tropes_(logiciel) \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Tropes_(logiciel) \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Tropes_(logiciel))\n* [Modifier](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Tropes_(logiciel))\n* [Modifier](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Tropes_(logiciel) \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Tropes_(logiciel) \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&oldid=207186781 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Tropes_%28logiciel%29&id=207186781&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FTropes_%28logiciel%29)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FTropes_%28logiciel%29)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3540345 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Tropes+%28logiciel%29)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Tropes_%28logiciel%29&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nPour les articles homonymes, voir [Trope](/wiki/Trope \"Trope\").\n\n\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Crystal_Clear_app_kpackage.png/35px-Crystal_Clear_app_kpackage.png)](/wiki/Fichier:Crystal_Clear_app_kpackage.png)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant un [logiciel](/wiki/Logiciel \"Logiciel\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n\n\nTropes\n\n[![Description de l'image LogoTropesV8LicenceGratuite.jpg.](//upload.wikimedia.org/wikipedia/fr/thumb/f/f0/LogoTropesV8LicenceGratuite.jpg/120px-LogoTropesV8LicenceGratuite.jpg)](/wiki/Fichier:LogoTropesV8LicenceGratuite.jpg)\n\n\n\n\n\n\n\nInformations\n| [Développé par](/wiki/D%C3%A9veloppeur \"Développeur\") | Communauté Tropes |\n| --- | --- |\n| [Dernière version](/wiki/Version_d%27un_logiciel \"Version d'un logiciel\") | [Tropes V8\\.4\\.2](http://www.tropes.fr) (18 février 2014) |\n| [Version avancée](/wiki/Version_d%27un_logiciel \"Version d'un logiciel\") | Tropes Zoom |\n| [Système d'exploitation](/wiki/Syst%C3%A8me_d%27exploitation \"Système d'exploitation\") | [Microsoft Windows](/wiki/Microsoft_Windows \"Microsoft Windows\")[Voir et modifier les données sur Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Q3540345?uselang=fr#P306 \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") |\n| [Environnement](/wiki/Plate-forme_(informatique) \"Plate-forme (informatique)\") | [Windows](/wiki/Windows \"Windows\") |\n| [Langues](/wiki/Internationalisation_(informatique) \"Internationalisation (informatique)\") | Français, Anglais, Espagnol, Portugais, Brésilien |\n| Type | Logiciel d'analyse sémantique |\n| [Licence](/wiki/Licence_de_logiciel \"Licence de logiciel\") | Logiciel gratuit sous licence spécifique |\n| [Site web](/wiki/Site_web \"Site web\") | [www.tropes.fr](http://www.tropes.fr) |\n\n\n\n\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit&section=0) \\- [modifier le code](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit&section=0) \\- [voir Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:ItemByTitle/frwiki/Tropes_(logiciel) \"d:Special:ItemByTitle/frwiki/Tropes (logiciel)\") [(aide)](/wiki/Aide:Infobox_Wikidata \"Aide:Infobox Wikidata\") [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Logiciel \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\n**Tropes** est un logiciel d'[analyse sémantique](/wiki/Analyse_s%C3%A9mantique \"Analyse sémantique\") ou de [fouille de textes](/wiki/Fouille_de_textes \"Fouille de textes\") créé en 1994[\\[1]](#cite_note-ReferenceA-1) par Pierre Molette[\\[2]](#cite_note-2) et Agnès Landré[\\[3]](#cite_note-3), sur la base des travaux de [Rodolphe Ghiglione](/wiki/Rodolphe_Ghiglione \"Rodolphe Ghiglione\")[\\[4]](#cite_note-4).\n\n\nTropes comprend notamment un éditeur d'[ontologies](/wiki/Ontologies \"Ontologies\"), une classification arborescente, et permet l'analyse chronologique du récit, le diagnostic du [style](/wiki/Style \"Style\") du texte, la catégorisation des [mots\\-outils](/wiki/Mot-outil \"Mot-outil\"), l'[extraction terminologique](/wiki/Extraction_terminologique \"Extraction terminologique\"), l'analyse des acteurs et l'aide à la constitution de résumés. \n\n\nIl est distribué gratuitement avec une licence spécifique[\\[5]](#cite_note-5).\n\n\n\n\n## Méthodes d'analyse\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Méthodes d'analyse\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Méthodes d'analyse\")]\nTropes utilise des techniques de classification [sémantique](/wiki/S%C3%A9mantique \"Sémantique\") et de génération de thesaurus qui se rapprochent de la linguistique anglo\\-saxonne, en particulier des travaux de [John Lyons](/wiki/John_Lyons_(linguiste) \"John Lyons (linguiste)\").\n\n\nSa particularité est d'exploiter l'analyse propositionnelle du discours (APD)[\\[6]](#cite_note-6) et l'[analyse cognitivo\\-discursive](/wiki/Analyse_cognitivo-discursive \"Analyse cognitivo-discursive\") (ACD)[\\[7]](#cite_note-7) de [Rodolphe Ghiglione](/wiki/Rodolphe_Ghiglione \"Rodolphe Ghiglione\").\n\n\nTropes s'est aussi inspiré de la *Grammaire du sens et de l'expression* de [Patrick Charaudeau](/wiki/Patrick_Charaudeau \"Patrick Charaudeau\")[\\[8]](#cite_note-8),[\\[9]](#cite_note-9) pour diagnostiquer le style du texte, ainsi que des travaux de Mathieu Brugidou[\\[10]](#cite_note-10) concernant l'analyse chronologique du récit.\n\n\n\n## Fonctionnement du moteur d'analyse\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Fonctionnement du moteur d'analyse\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Fonctionnement du moteur d'analyse\")]\nTropes s'appuie sur une [analyse morphosyntaxique](/wiki/Analyse_morphosyntaxique \"Analyse morphosyntaxique\"), un [lexique](/wiki/Lexique \"Lexique\") et un [réseau sémantique](/wiki/R%C3%A9seau_s%C3%A9mantique \"Réseau sémantique\") pour catégoriser des textes. Les résultats sont présentés sous la forme de rapports ou de représentations graphiques [hypertextes](/wiki/Hypertextes \"Hypertextes\").\n\n\nLe noyau d'analyse sémantique, qui a été développé par Pierre Molette[\\[1]](#cite_note-ReferenceA-1), se fonde sur une logique de résolution de problèmes qui fait largement appel à l'[intelligence artificielle](/wiki/Intelligence_artificielle \"Intelligence artificielle\") et fut un précurseur des algorithmes de certains moteurs de recherche[\\[11]](#cite_note-11).\n\n\n\n## Tropes Zoom\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Tropes Zoom\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Tropes Zoom\")]\nÀ partir de 1999, Tropes fut distribué dans une suite logicielle par la société Acetic[\\[12]](#cite_note-12) avec le moteur de classification sémantique Zoom, sous l'appellation Tropes Zoom.\n\n\nLa solution comprenait un [robot de collecte Internet](/wiki/Robot_d%27indexation \"Robot d'indexation\"), le [Desktop search](/wiki/Desktop_search \"Desktop search\") sémantique Zoom, Tropes et des utilitaires de conversion de fichiers. Elle permettait d'analyser jusqu'à 4 millions de documents sur un ordinateur de bureau d'entrée de gamme[\\[13]](#cite_note-13).\n\n\nTropes Zoom a été un des premiers moteurs de recherche sémantique[\\[14]](#cite_note-14). Il a été utilisé par de nombreuses institutions[\\[15]](#cite_note-15), par exemple pour générer les résultats d'analyse présentés en 3D lors de l'exposition d'architecture Morphosis[\\[16]](#cite_note-16) au [centre Beaubourg](/wiki/Centre_Pompidou \"Centre Pompidou\") en juillet 2006.\n\n\n\n## Domaines d’application\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Domaines d’application\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Domaines d’application\")]\nUn logiciel d’analyse sémantique comme Tropes est, par définition, conçu pour un public de spécialistes (scientifiques ou techniques). Paradoxalement, Tropes a un nombre d’utilisateurs plus large et plus diversifié qu’on aurait pu le prévoir[\\[17]](#cite_note-17).\n\n\nSon champ d’application couvre les domaines suivants :\n\n\n\n* En [psychologie](/wiki/Psychologie \"Psychologie\") clinique[\\[18]](#cite_note-18), sociale[\\[19]](#cite_note-19) et cognitive[\\[20]](#cite_note-20), pour faire de l’analyse du discours, ce qui n’est pas étonnant puisque deux des principaux contributeurs (R.Ghiglione et A.Landré) étaient chercheurs en [psychologie sociale](/wiki/Psychologie_sociale \"Psychologie sociale\")[\\[21]](#cite_note-21).\n\n\n* En [sciences de l'éducation](/wiki/Sciences_de_l%27%C3%A9ducation \"Sciences de l'éducation\"), pour analyser et comparer des programmes d'enseignement[\\[22]](#cite_note-22).\n\n\n* En [sociologie](/wiki/Sociologie \"Sociologie\") pour l’analyse qualitative[\\[23]](#cite_note-23) ou pour traiter le contenu des questions ouvertes des sondages d’opinion[\\[24]](#cite_note-24).\n\n\n* En [intelligence économique](/wiki/Intelligence_%C3%A9conomique \"Intelligence économique\") pour la veille concurrentielle[\\[25]](#cite_note-25) ou détecter les signaux faibles[\\[26]](#cite_note-26).\n\n\n* En [marketing](/wiki/Marketing \"Marketing\") pour des études stratégiques, de notoriété (e\\-reputation) [\\[27]](#cite_note-27) ou des analyses de la gestion de la relation clients[\\[28]](#cite_note-28).\n\n\n* En [sciences de l'information](/wiki/Sciences_de_l%27information \"Sciences de l'information\") pour générer ou vérifier la pertinence des ontologies et thesaurus[\\[29]](#cite_note-29).\n\n\n* En [sciences politiques](/wiki/Sciences_politiques \"Sciences politiques\") pour des analyses de discours[\\[30]](#cite_note-30) et d'articles de presse[\\[31]](#cite_note-31).\n\n\n* En [linguistique](/wiki/Linguistique \"Linguistique\") pour analyser de textes[\\[32]](#cite_note-32), élaborer ou tester des méthodes de classifications[\\[33]](#cite_note-33).\n\n\n* En [informatique](/wiki/Informatique \"Informatique\") pour définir des listes de mots\\-clés exploitables dans des bases de données[\\[34]](#cite_note-34), dans des pages HTML (aide au référencement)[\\[35]](#cite_note-35) ou dans d’autres logiciels[\\[36]](#cite_note-36).\n\n\n## Annexes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : Annexes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : Annexes\")]\n### Bibliographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit&section=6 \"Modifier la section : Bibliographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit&section=6 \"Modifier le code source de la section : Bibliographie\")]\n* *L'analyse automatique des contenus* (1998\\). Ghiglione et al. Dunod. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [9782100034680](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782100034680 \"Spécial:Ouvrages de référence/9782100034680\"))\n* *L'Analyse Cognitivo Discursive* (1995\\). Ghiglione R., Kekenbosch C., Landré A. Presses Universitaires de Grenoble (PUG). ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [9782706106514](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/9782706106514 \"Spécial:Ouvrages de référence/9782706106514\"))\n* *La dynamique interne du récit. Contribution au traitement et à l'analyse des entretiens non directifs de recherche* (1998\\). Le Queau P., Brugidou M. Paris, Cahier de recherche Crédoc N° 124\\.\n* *L'Analyse du Discours Assistée par Ordinateur* (1998\\). Marchand P. Armand Colin. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [2200219148](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2200219148 \"Spécial:Ouvrages de référence/2200219148\"))\n* *De l’APD à Tropes : comment un outil d’analyse de contenu peut évoluer en logiciel de classification sémantique généraliste* (2009\\). Molette P. Conférence au Colloque \"Psychologie Sociale et Communication\". Tarbes.\n\n\n### Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit&section=7 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit&section=7 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n1. ↑ [a](#cite_ref-ReferenceA_1-0) et [b](#cite_ref-ReferenceA_1-1) Cf. L'analyse automatique des contenus (1998\\). Ghiglione et al. Dunod.\n2. [↑](#cite_ref-2) Pierre Molette est ingénieur informaticien, ancien membre du Groupe de Recherche sur la Parole à l'[Université de Paris VIII](/wiki/Universit%C3%A9_de_Paris_VIII \"Université de Paris VIII\") et l'ex\\-directeur de la société ACETIC (qui n'existe plus)\n3. [↑](#cite_ref-3) Agnès Landré était Maîtresse de conférence à l'Université de Paris VIII\n4. [↑](#cite_ref-4) Rodolphe Ghiglione était le directeur du Groupe de Recherche sur la Parole à l'[Université de Paris VIII](/wiki/Universit%C3%A9_de_Paris_VIII \"Université de Paris VIII\")\n5. [↑](#cite_ref-5) Voir la licence Tropes sur le site www.tropes.fr\n6. [↑](#cite_ref-6) Cf. 'Les Dires analysés : l'Analyse Propositionnelle du Discours' (1985\\). Ghighlione, Matalon, Bacri. PUV.\n7. [↑](#cite_ref-7) Cf. 'L'Analyse Cognitivo Discursive' (1995\\). Ghiglione, Kekenbosch, Landré A. PUG\n8. [↑](#cite_ref-8) Le style général du texte de Tropes a été adapté à l'analyse propositionnelle du discours par Agnès Landré, sur la base des travaux de Patrick Charaudeau. Cf. Op. Cit.\n9. [↑](#cite_ref-9) Patrick Charaudeau est Directeur de recherche à l'université Paris 13 \\- CNRS\n10. [↑](#cite_ref-10) Mathieu Brugidou est chercheur à EDF RD. Il a été Professeur associé à l'IEP de Grenoble. Les Rafales de Tropes sont directement issues de sa thèse de doctorat.\n11. [↑](#cite_ref-11) À ce titre, Tropes a été nommé aux Excellences techniques par le magazine PC Expert en 2001\n12. [↑](#cite_ref-12) Acetic n'a pas été la seule société à distribuer cette solution\n13. [↑](#cite_ref-13) Voir références ci\\-dessous\n14. [↑](#cite_ref-14) Cf. PC Expert N°107 d'avril 2001\n15. [↑](#cite_ref-15) Une requête sur \"Tropes Zoom\" dans n'importe quel moteur de recherche permet de constater la notoriété de Tropes Zoom très rapidement\n16. [↑](#cite_ref-16) Cf. Morphosis. Edition du Centre Pompidou. 2006 ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [2\\-84426\\-297\\-X](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/2-84426-297-X \"Spécial:Ouvrages de référence/2-84426-297-X\"))\n17. [↑](#cite_ref-17) Tropes est un logiciel scientifique très spécifique, donc complexe, qui n’avait pas de vocation grand public\n18. [↑](#cite_ref-18) Cf. MIRABEL\\-SARRON. Les marqueurs langagiers de la dépression. Thèse de Doctorat de Psychologie clinique. Université Paris 8\\. 1995\n19. [↑](#cite_ref-19) Par exemple, cf. Annette BURGUET. Contrat de communication et analyse de la restitution du discours de la presse. Thèse de Doctorat de Psychologie sociale. Université Paris 8\\. 1997\n20. [↑](#cite_ref-20) Cf. A. Piolat, R. Bannour (2009\\). EMOTAIX : Un Scénario de Tropes pour l'identification automatisée du lexique émotionnel et affectif. L'Année Psychologique, 109, 657\\-700\n21. [↑](#cite_ref-21) Cf. Op. Cit\n22. [↑](#cite_ref-22) Par exemple, Bocquillon, M., Derobertmasure, A., « Étude comparative des programmes de français des réseaux catholique et de la Fédération Wallonie\\-Bruxelles pour le premier degré de l'enseignement secondaire. », *Education Comparée*, no 11,‎ 2014, p. 217\\-238\\. ([ISSN](/wiki/International_Standard_Serial_Number \"International Standard Serial Number\") [0339\\-5456](https://portal.issn.org/resource/issn/0339-5456), [lire en ligne](https://hal.archives-ouvertes.fr/file/index/docid/1056996/filename/Bocquillon_Derobertmasure_Education_ComparA_e.pdf))\n23. [↑](#cite_ref-23) Cf. Pierre Le QUEAU, Mathieu BRUGIDOU. La dynamique interne du récit. Contribution au traitement et à l'analyse des entretiens non directifs de recherche. Paris, Cahier de recherche Crédoc N° 124, 1998\\.\n24. [↑](#cite_ref-24) Cf. BABAYOU Patrick. Traitement des questions ouvertes : Comparaison d'une postcodification et de méthodes lexicométrique et d'analyse du discours. Paris, Cahier de recherche Crédoc numéro 101, 1997\\.\n25. [↑](#cite_ref-25) Cf. L'Usine Nouvelle, E\\+ Hors série \\- février 2001 : Les bons outils pour faire sa veille sur le Web.\n26. [↑](#cite_ref-26) Cf. Dominique FERNANDEZ\\-BONET. Conflit et coopération dans le canal de la distribution. L'analyse du discours des acteurs comme révélateur des comportements stratégiques. Thèse de Doctorat en Sciences de Gestion. Université d'Aix\\-Marseille. 1999\\.\n27. [↑](#cite_ref-27) Par exemple, cf. FERNANDEZ\\-BONET Op. Cit.\n28. [↑](#cite_ref-28) Cf. Amélie SEIGNOUR. Marketing interne et communication interne. Légitimité et pratiques. Thèse de Doctorat à l'Institut supérieur de l'Entreprise de Montpellier 2\\. 1998\n29. [↑](#cite_ref-29) Cf Pierre MOLETTE. Apport du Web sémantique à la recherche d’informations. Conférence au Salon i\\-Expo, 2008\\. Atelier \"Quoi de neuf sur les moteurs de recherche ?\"\n30. [↑](#cite_ref-30) Cf. Pascal MARCHAND. Le grand oral \\- Les discours de politique générale de la Ve république. De Boeck, Bruxelles, 2007\\.\n31. [↑](#cite_ref-31) Cf R.GHIGLIONE et M.BROMBERG. Discours politique et télévision. La vérité de l'heure. Paris, Presses Universitaires de France, 1998\\.\n32. [↑](#cite_ref-32) Cf. N. GARRIC, I. LEGLISE. La place du logiciel, du corpus, de l'analyste : l'exemple d'une analyse de discours patronal à deux voix. In G. Williams, coord, Linguistique de corpus, Presses Universitaires de Rennes, 101\\-113\\. 2005\n33. [↑](#cite_ref-33) Cf. M. WOLFF, W. VISSER. Méthodes et outils pour l'analyse des verbalisations : une contribution à l'analyse du modèle de l'interlocuteur dans la description d'itinéraires. @ctivités (Revue électronique), Vol. 2 \\- No 1\n34. [↑](#cite_ref-34) Cf. Le Monde informatique, numéro 848, 7 avril 2000 : Traitement de l'information sur Internet\n35. [↑](#cite_ref-35) Il manque une référence ici !\n36. [↑](#cite_ref-36) Cf. MIGAYROU Frédéric (ed). Morphosis. Continuities of the incomplete. Editions du Centre Georges Pompidou, Paris 2006\\.\n\n\n\n## Voir aussi\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit&section=8 \"Modifier la section : Voir aussi\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit&section=8 \"Modifier le code source de la section : Voir aussi\")]\n### Articles connexes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit&section=9 \"Modifier la section : Articles connexes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit&section=9 \"Modifier le code source de la section : Articles connexes\")]\n* [Analyse du discours](/wiki/Analyse_du_discours \"Analyse du discours\")\n* [Rodolphe Ghiglione](/wiki/Rodolphe_Ghiglione \"Rodolphe Ghiglione\")\n* [Traitement automatique du langage naturel](/wiki/Traitement_automatique_du_langage_naturel \"Traitement automatique du langage naturel\")\n* [Sémantique](/wiki/S%C3%A9mantique \"Sémantique\")\n\n\n### Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&veaction=edit&section=10 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&action=edit&section=10 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n* [Documentation et Téléchargement de Tropes](http://www.tropes.fr)\n* [Liste de travaux de recherche réalisés avec Tropes](http://tropes.forumactif.fr/t6-travaux-de-recherche-realises-avec-tropes)\n* [Université de Provence. EMOTAIX \\- un Scénario de Tropes pour de réaliser la quantification du lexique de l'émotion](http://centrepsycle-amu.fr/outils-recherche/)\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Circle-icons-computer.svg/24px-Circle-icons-computer.svg.png)](/wiki/Portail:Informatique \"Portail de l’informatique\") [Portail de l’informatique](/wiki/Portail:Informatique \"Portail:Informatique\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Logo_language.svg/24px-Logo_language.svg.png)](/wiki/Portail:Linguistique \"Portail de la linguistique\") [Portail de la linguistique](/wiki/Portail:Linguistique \"Portail:Linguistique\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Tropes\\_(logiciel)\\&oldid\\=207186781](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&oldid=207186781) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Logiciel de linguistique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Logiciel_de_linguistique \"Catégorie:Logiciel de linguistique\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche logiciel](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_logiciel \"Catégorie:Wikipédia:ébauche logiciel\")\n* [Image locale sans image sur Wikidata](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Image_locale_sans_image_sur_Wikidata \"Catégorie:Image locale sans image sur Wikidata\")\n* [Page utilisant P306](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P306 \"Catégorie:Page utilisant P306\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Informatique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Informatique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Informatique/Articles liés\")\n* [Portail:Technologies/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Technologies/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Technologies/Articles liés\")\n* [Portail:Linguistique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Linguistique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Linguistique/Articles liés\")\n* [Portail:Langues/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Langues/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Langues/Articles liés\")\n* [Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences_humaines_et_sociales/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Sciences humaines et sociales/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 23 août 2023 à 17:40\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Tropes_(logiciel) \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Tropes_(logiciel)&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776606
https://fr.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9once%20et%20L%C3%A9na
Léonce et Léna
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776609
https://fr.wikipedia.org/wiki/Pascal%20Fabre
Pascal Fabre
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Courage_C32LM_-_Lionel_Robert%2C_Pascal_Fabre_%26_Pierre-Henri_Raphanel_exits_the_Esses_at_the_1994_Le_Mans_%2831596820800%29.jpg/220px-Courage_C32LM_-_Lionel_Robert%2C_Pascal_Fabre_%26_Pierre-Henri_Raphanel_exits_the_Esses_at_the_1994_Le_Mans_%2831596820800%29.jpg" ]
[ "Courage C32LM de Pascal Fabre, Lionel Robert et Pierre-Henri Raphanel lors des 24 heures du Mans 1994." ]
[ "\n\n\n\nPascal Fabre — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Pascal+Fabre \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Pascal+Fabre \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Pascal+Fabre \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Pascal+Fabre \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nBiographie](#Biographie)\n* [2\nRésultats en championnat du monde de Formule 1](#Résultats_en_championnat_du_monde_de_Formule_1)\n* [3\nSources](#Sources)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Pascal Fabre\n\n\n\n\n\n20 langues\n\n\n\n* [العربية](https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D9%83%D8%A7%D9%84_%D9%81%D8%A7%D8%A8%D8%B1 \"باسكال فابر – arabe\")\n* [مصرى](https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D9%83%D8%A7%D9%84_%D9%81%D8%A7%D8%A8%D8%B1 \"باسكال فابر – arabe égyptien\")\n* [Български](https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB_%D0%A4%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B5 \"Паскал Фабре – bulgare\")\n* [Català](https://ca.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – catalan\")\n* [Čeština](https://cs.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – tchèque\")\n* [Deutsch](https://de.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – allemand\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – anglais\")\n* [Español](https://es.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – espagnol\")\n* [فارسی](https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84_%D9%81%D8%A7%D8%A8%D8%B1 \"پاسکال فابر – persan\")\n* [Suomi](https://fi.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – finnois\")\n* [Magyar](https://hu.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – hongrois\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – italien\")\n* [日本語](https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%91%E3%82%B9%E3%82%AB%E3%83%AB%E3%83%BB%E3%83%95%E3%82%A1%E3%83%96%E3%83%AB \"パスカル・ファブル – japonais\")\n* [Malagasy](https://mg.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – malgache\")\n* [Nederlands](https://nl.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – néerlandais\")\n* [Polski](https://pl.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – polonais\")\n* [Português](https://pt.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – portugais\")\n* [Русский](https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B1%D1%80,_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8C \"Фабр, Паскаль – russe\")\n* [Slovenščina](https://sl.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – slovène\")\n* [Svenska](https://sv.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre \"Pascal Fabre – suédois\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q171884#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Pascal_Fabre \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Pascal_Fabre \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Pascal_Fabre)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Pascal_Fabre)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Pascal_Fabre \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Pascal_Fabre \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&oldid=206254545 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Pascal_Fabre&id=206254545&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FPascal_Fabre)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FPascal_Fabre)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q171884 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Pascal+Fabre)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Pascal_Fabre&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n Dans d’autres projets\n \n\n* [Wikimedia Commons](https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Pascal_Fabre)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nPour les articles homonymes, voir [Fabre](/wiki/Fabre \"Fabre\").\n\n\n\n\n\n\nPascal Fabre\n\n[![Description de cette image, également commentée ci-après](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Courage_C32LM_-_Lionel_Robert%2C_Pascal_Fabre_%26_Pierre-Henri_Raphanel_exits_the_Esses_at_the_1994_Le_Mans_%2831596820800%29.jpg/220px-Courage_C32LM_-_Lionel_Robert%2C_Pascal_Fabre_%26_Pierre-Henri_Raphanel_exits_the_Esses_at_the_1994_Le_Mans_%2831596820800%29.jpg)](/wiki/Fichier:Courage_C32LM_-_Lionel_Robert,_Pascal_Fabre_%26_Pierre-Henri_Raphanel_exits_the_Esses_at_the_1994_Le_Mans_(31596820800).jpg)\n\nCourage C32LM de Pascal Fabre, Lionel Robert et Pierre\\-Henri Raphanel lors des 24 heures du Mans 1994\\.\n\n\nBiographie\n| Date de naissance | [9 janvier](/wiki/9_janvier_en_sport \"9 janvier en sport\") [1960](/wiki/1960_en_sport \"1960 en sport\") (64 ans) |\n| --- | --- |\n| Lieu de naissance | [Lyon](/wiki/Lyon \"Lyon\"), [Rhône](/wiki/Rh%C3%B4ne_(d%C3%A9partement) \"Rhône (département)\"), [France](/wiki/France \"France\") |\n| Nationalité | [français](/wiki/France \"France\") |\n\n\n\nCarrière\n| Années d'activité | 1987 |\n| --- | --- |\n| Qualité | [Pilote automobile](/wiki/Pilote_automobile \"Pilote automobile\") |\n\n\n\n\nParcours\n| Années | Écurie | ~~0~~C.~~0~~(V.) |\n| --- | --- | --- |\n| | [Team El Charro AGS](/wiki/Automobiles_Gonfaronnaises_Sportives \"Automobiles Gonfaronnaises Sportives\") |\n\n\n\n\n\n\nStatistiques\n| Nombre de courses | 14 (11 départs) |\n| --- | --- |\n| Pole positions | 0 |\n| Podiums | 0 |\n| Victoires | 0 |\n| Champion du monde | 0 |\n\n\n\n\n\n\n[modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pascal_Fabre&action=edit) [![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Info_Simple.svg/12px-Info_Simple.svg.png)](/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Pilote \"Consultez la documentation du modèle\")\n\n\n**Pascal Fabre** est un pilote automobile [français](/wiki/France \"France\") né le 9 janvier 1960 à [Lyon](/wiki/Lyon \"Lyon\"), qui a notamment participé à quatorze Grands Prix de [Formule 1](/wiki/Formule_1 \"Formule 1\") avec l'écurie [AGS](/wiki/Automobiles_Gonfaronnaises_Sportives \"Automobiles Gonfaronnaises Sportives\") lors de la [saison 1987](/wiki/Championnat_du_monde_de_Formule_1_1987 \"Championnat du monde de Formule 1 1987\").\n\n\n\n## Biographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Biographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Biographie\")]\nIl débute en Formule 1 le 12 avril 1987 au [Grand Prix du Brésil](/wiki/Grand_Prix_automobile_du_Br%C3%A9sil_1987 \"Grand Prix automobile du Brésil 1987\"). Il ne marque aucun point et il est remplacé avant la fin de la saison 1987 par [Roberto Moreno](/wiki/Roberto_Moreno \"Roberto Moreno\").\n\n\nAprès son passage en Formule 1, il court pour l'écurie [Courage Compétition](/wiki/Courage_Comp%C3%A9tition \"Courage Compétition\") de 1988 à 1990 en [championnat du monde des voitures de sport](/wiki/Championnat_du_monde_des_voitures_de_sport \"Championnat du monde des voitures de sport\"), puis fait diverses apparitions dans plusieurs catégories du sport automobile durant les années 1990\\.\n\n\nIl participe dix fois au [24 Heures du Mans](/wiki/24_Heures_du_Mans \"24 Heures du Mans\") en [1983](/wiki/24_Heures_du_Mans_1983 \"24 Heures du Mans 1983\"), de [1989](/wiki/24_Heures_du_Mans_1989 \"24 Heures du Mans 1989\") à [1994](/wiki/24_Heures_du_Mans_1994 \"24 Heures du Mans 1994\"), en [1996](/wiki/24_Heures_du_Mans_1996 \"24 Heures du Mans 1996\"), en [1998](/wiki/24_Heures_du_Mans_1998 \"24 Heures du Mans 1998\") et en [2001](/wiki/24_Heures_du_Mans_2001 \"24 Heures du Mans 2001\").\n\n\n\n## Résultats en championnat du monde de Formule 1\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Résultats en championnat du monde de Formule 1\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Résultats en championnat du monde de Formule 1\")]\n\n\n| Saison | Écurie | Châssis | Moteur | Pneus | GP disputés | Points inscrits | Classement |\n| --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- |\n| [1987](/wiki/Championnat_du_monde_de_Formule_1_1987 \"Championnat du monde de Formule 1 1987\") | [Team El Charro AGS](/wiki/Automobiles_Gonfaronnaises_Sportives \"Automobiles Gonfaronnaises Sportives\") | [JH22](/wiki/AGS_JH22 \"AGS JH22\") | [Ford](/wiki/Ford \"Ford\")\\-[Cosworth](/wiki/Cosworth \"Cosworth\") DFZ [V8](/wiki/Moteur_V8 \"Moteur V8\") | [Goodyear](/wiki/Goodyear_Tire_%26_Rubber \"Goodyear Tire & Rubber\") | 11 | 0 | Non classé |\n\n\n\n\n**Résultats détaillés des saisons de Pascal Fabre en Formule 1**\n\n| Saison | Écurie | Châssis | Moteur | Pneus | Courses | | | | | | | | | | | | | | | | Classement | Points inscrits |\n| --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- |\n| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |\n| [1987](/wiki/Championnat_du_monde_de_Formule_1_1987 \"Championnat du monde de Formule 1 1987\") | [Team El Charro AGS](/wiki/Automobiles_Gonfaronnaises_Sportives \"Automobiles Gonfaronnaises Sportives\") | [AGS JH22](/wiki/AGS_JH22 \"AGS JH22\") | [Ford](/wiki/Ford \"Ford\")\\-[Cosworth](/wiki/Cosworth \"Cosworth\") DFZ [V8](/wiki/Moteur_V8 \"Moteur V8\") | [Goodyear](/wiki/Goodyear_Tire_%26_Rubber \"Goodyear Tire & Rubber\") | [BRÉ](/wiki/Grand_Prix_automobile_du_Br%C3%A9sil_1987 \"Grand Prix automobile du Brésil 1987\") | [SMR](/wiki/Grand_Prix_automobile_de_Saint-Marin_1987 \"Grand Prix automobile de Saint-Marin 1987\") | [BEL](/wiki/Grand_Prix_automobile_de_Belgique_1987 \"Grand Prix automobile de Belgique 1987\") | [MON](/wiki/Grand_Prix_automobile_de_Monaco_1987 \"Grand Prix automobile de Monaco 1987\") | [DET](/wiki/Grand_Prix_automobile_de_Detroit_1987 \"Grand Prix automobile de Detroit 1987\") | [FRA](/wiki/Grand_Prix_automobile_de_France_1987 \"Grand Prix automobile de France 1987\") | [GBR](/wiki/Grand_Prix_automobile_de_Grande-Bretagne_1987 \"Grand Prix automobile de Grande-Bretagne 1987\") | [ALL](/wiki/Grand_Prix_automobile_d%27Allemagne_1987 \"Grand Prix automobile d'Allemagne 1987\") | [HON](/wiki/Grand_Prix_automobile_de_Hongrie_1987 \"Grand Prix automobile de Hongrie 1987\") | [AUT](/wiki/Grand_Prix_automobile_d%27Autriche_1987 \"Grand Prix automobile d'Autriche 1987\") | [ITA](/wiki/Grand_Prix_automobile_d%27Italie_1987 \"Grand Prix automobile d'Italie 1987\") | [POR](/wiki/Grand_Prix_automobile_du_Portugal_1987 \"Grand Prix automobile du Portugal 1987\") | [ESP](/wiki/Grand_Prix_automobile_d%27Espagne_1987 \"Grand Prix automobile d'Espagne 1987\") | [MEX](/wiki/Grand_Prix_automobile_du_Mexique_1987 \"Grand Prix automobile du Mexique 1987\") | [JAP](/wiki/Grand_Prix_automobile_du_Japon_1987 \"Grand Prix automobile du Japon 1987\") | [AUS](/wiki/Grand_Prix_automobile_d%27Australie_1987 \"Grand Prix automobile d'Australie 1987\") | 0 | Non classé |\n| 12e | 13e | 10e | 13e | 12e | 9e | 9e | Abd | 13e | Nc | Nq | Nq | Abd | Nq | | |\n| **Légende : [ici](/wiki/Mod%C3%A8le:L%C3%A9gende_r%C3%A9sultats_F1 \"Modèle:Légende résultats F1\")** | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |\n\n\n## Sources\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Sources\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Pascal_Fabre&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Sources\")]\n* (en) Cet article est partiellement ou en totalité issu de l’article de Wikipédia en anglais intitulé « [Pascal Fabre](https://en.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre?oldid=140403079) » ([voir la liste des auteurs](https://en.wikipedia.org/wiki/Pascal_Fabre?action=history)).\n\n\n \n\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Checkered_flags-fr.svg/15px-Checkered_flags-fr.svg.png)](/wiki/Portail:Sport_automobile \"Portail du sport automobile\") [Portail du sport automobile](/wiki/Portail:Sport_automobile \"Portail:Sport automobile\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/F1_pictogram.svg/24px-F1_pictogram.svg.png)](/wiki/Portail:Formule_1 \"Portail de la Formule 1\") [Portail de la Formule 1](/wiki/Portail:Formule_1 \"Portail:Formule 1\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/962Logo.png/47px-962Logo.png)](/wiki/Portail:Endurance_automobile \"Portail de l'endurance automobile\") [Portail de l'endurance automobile](/wiki/Portail:Endurance_automobile \"Portail:Endurance automobile\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/33px-Flag_of_France.svg.png)](/wiki/Portail:France \"Portail de la France\") [Portail de la France](/wiki/Portail:France \"Portail:France\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Pascal\\_Fabre\\&oldid\\=206254545](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Pascal_Fabre&oldid=206254545) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Pilote de Formule 1](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Pilote_de_Formule_1 \"Catégorie:Pilote de Formule 1\")\n* [Pilote des 24 Heures du Mans](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Pilote_des_24_Heures_du_Mans \"Catégorie:Pilote des 24 Heures du Mans\")\n* [Pilote automobile français](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Pilote_automobile_fran%C3%A7ais \"Catégorie:Pilote automobile français\")\n* [Naissance en janvier 1960](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_en_janvier_1960 \"Catégorie:Naissance en janvier 1960\")\n* [Naissance à Lyon](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Naissance_%C3%A0_Lyon \"Catégorie:Naissance à Lyon\")\nCatégories cachées : * [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Portail:Sport automobile/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sport_automobile/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Sport automobile/Articles liés\")\n* [Portail:Sport/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sport/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Sport/Articles liés\")\n* [Portail:Formule 1/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Formule_1/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Formule 1/Articles liés\")\n* [Portail:Endurance automobile/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Endurance_automobile/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Endurance automobile/Articles liés\")\n* [Portail:France/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:France/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:France/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n* [Wikipédia:Article biographique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:Article_biographique \"Catégorie:Wikipédia:Article biographique\")\n* [Portail:Biographie/Articles liés/Sciences](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Sciences \"Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Sciences\")\n* [Portail:Biographie/Articles liés/Sport](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biographie/Articles_li%C3%A9s/Sport \"Catégorie:Portail:Biographie/Articles liés/Sport\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 22 juillet 2023 à 21:46\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Pascal_Fabre \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Pascal_Fabre&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776610
https://fr.wikipedia.org/wiki/D%C3%A9mocratie%20lib%C3%A9rale%20%28homonymie%29
Démocratie libérale (homonymie)
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776611
https://fr.wikipedia.org/wiki/Benshi%20%28homonymie%29
Benshi (homonymie)
[]
[]
[ "\n\n\n\nBenshi (homonymie) — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Benshi+%28homonymie%29 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Benshi+%28homonymie%29 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Benshi+%28homonymie%29 \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Benshi+%28homonymie%29 \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n# Benshi (homonymie)\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2896694#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Benshi_(homonymie) \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/w/index.php?title=Discussion:Benshi_(homonymie)&action=edit&redlink=1 \"Discussion au sujet de cette page de contenu (page inexistante) [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Benshi_(homonymie))\n* [Modifier](/w/index.php?title=Benshi_(homonymie)&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Benshi_(homonymie)&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Benshi_(homonymie)&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Benshi_(homonymie))\n* [Modifier](/w/index.php?title=Benshi_(homonymie)&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Benshi_(homonymie)&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Benshi_(homonymie)&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Benshi_(homonymie) \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Benshi_(homonymie) \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Benshi_(homonymie)&oldid=215712737 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Benshi_(homonymie)&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Benshi_%28homonymie%29&id=215712737&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FBenshi_%28homonymie%29)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FBenshi_%28homonymie%29)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2896694 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Benshi+%28homonymie%29)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Benshi_%28homonymie%29&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Benshi_(homonymie)&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nCette [page d’homonymie](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\") répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom.\n\n\n\n\n**Benshi** peut désigner :\n\n\n\n* [benshi](/wiki/Benshi \"Benshi\"), personne qui, à l'époque du cinéma muet au Japon, commentait les films ;\n* [Benshi (73\\-70 av. J.\\-C)](/wiki/Benshi_(73-70_av._J.-C) \"Benshi (73-70 av. J.-C)\"), seconde [ère](/wiki/Nianhao \"Nianhao\") de l'empereur [Xuandi](/wiki/Xuandi \"Xuandi\") des [Han](/wiki/Dynastie_Han \"Dynastie Han\").\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Benshi\\_(homonymie)\\&oldid\\=215712737](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Benshi_(homonymie)&oldid=215712737) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Homonymie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie \"Catégorie:Homonymie\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 5 juin 2024 à 20:03\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Benshi_(homonymie) \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Benshi_(homonymie)&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776614
https://fr.wikipedia.org/wiki/Dijie
Dijie
[]
[]
[ "\n\n\n\nDijie — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Dijie \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Dijie \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Dijie \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Dijie \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nChronique](#Chronique)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Chronique\n\n\t+ [1\\.1\n\t2e année (68 av. J.\\-C.)](#2e_année_(68_av._J.-C.))\n\t+ [1\\.2\n\t4e année (66 av. J.\\-C.)](#4e_année_(66_av._J.-C.))\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Dijie\n\n\n\n\n\n3 langues\n\n\n\n* [日本語](https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%B0%E7%AF%80 \"地節 – japonais\")\n* [한국어](https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A7%80%EC%A0%88 \"지절 – coréen\")\n* [中文](https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%B0%E8%8A%82 \"地节 – chinois\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q836490#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Dijie \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Dijie \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Dijie)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Dijie&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Dijie&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Dijie&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Dijie)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Dijie&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Dijie&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Dijie&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Dijie \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Dijie \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Dijie&oldid=187722967 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Dijie&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Dijie&id=187722967&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FDijie)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FDijie)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q836490 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Dijie)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Dijie&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Dijie&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n\n\n\n\n\n\n| Dijie | |\n| --- | --- |\n| 69 av. J.\\-C. \\- 66 av. J.\\-C. | |\n| | |\n| Dynastie | [Han occidentaux](/wiki/Han_occidentaux \"Han occidentaux\") |\n| Empereur | [Xuandi](/wiki/Han_Xuandi \"Han Xuandi\"), Liu Xun |\n| Durée | 4 ans |\n| Précédente | [Benshi](/wiki/Benshi_(73-70_av._J.-C) \"Benshi (73-70 av. J.-C)\") |\n| Suivante | [Yuankang](/wiki/Yuankang_(65-61_av._J.-C.) \"Yuankang (65-61 av. J.-C.)\") |\n| --- | |\n| | |\n| Dijie \\- Deuxième ère de l'empereur Xuandi des Han occidentaux. | |\n| [modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dijie&action=edit&section=0) | |\n\n\nL'ère ***Dijie***, ou ***Ti\\-tsie*** (69 \\- 66 av. J.\\-C.) ([chinois simplifié](/wiki/Sinogramme_simplifi%C3%A9 \"Sinogramme simplifié\") : 地节 ; [chinois traditionnel](/wiki/Sinogramme_traditionnel \"Sinogramme traditionnel\") : 地節 ; [pinyin](/wiki/Hanyu_pinyin \"Hanyu pinyin\") : Dìjié ; litt. « temps de la terre ») est la deuxième [ère chinoise](/wiki/%C3%88re_chinoise \"Ère chinoise\") de l'empereur [Xuandi](/wiki/Han_Xuandi \"Han Xuandi\") de la [dynastie Han](/wiki/Dynastie_Han \"Dynastie Han\").\n\n\n\n## Chronique\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Dijie&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Chronique\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Dijie&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Chronique\")]\n### 2e année (68 av. J.\\-C.)\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Dijie&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : 2e année (68 av. J.-C.)\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Dijie&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : 2e année (68 av. J.-C.)\")]\n* Mort du ministre [Huo Guang](/wiki/Huo_Guang \"Huo Guang\") mettant fin à la régence contrôlée de l'empereur Xuandi.\n\n\n### 4e année (66 av. J.\\-C.)\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Dijie&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : 4e année (66 av. J.-C.)\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Dijie&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : 4e année (66 av. J.-C.)\")]\n* Le complot que menait les membres du clan Huo est découvert. Tout le clan Huo est exterminé à l'exception de l'impératrice Huo qui est déposée.\n\n\n\n\n**Correspondance [calendrier julien](/wiki/Calendrier_julien \"Calendrier julien\") et [calendrier sexagésimal](/wiki/Cycle_sexag%C3%A9simal_chinois \"Cycle sexagésimal chinois\")**\n\n| Dijie | 1re année | 2de année | 3e année | 4e année |\n| --- | --- | --- | --- | --- |\n| [Calendrier julien](/wiki/Calendrier_julien \"Calendrier julien\") | 69 av. J.\\-C. | 68 av. J.\\-C. | 67 av. J.\\-C. | 66 av. J.\\-C. |\n| [Calendrier sexagésimal](/wiki/Cycle_sexag%C3%A9simal_chinois \"Cycle sexagésimal chinois\") | [Renzi](/wiki/Rat_d%27eau_(astrologie) \"Rat d'eau (astrologie)\") | [Guichou](/w/index.php?title=Guichou&action=edit&redlink=1 \"Guichou (page inexistante)\") [(de)](https://de.wikipedia.org/wiki/Wasser-B%C3%BCffel \"de:Wasser-Büffel\") | [Jiayin](/w/index.php?title=Tigre_de_bois&action=edit&redlink=1 \"Tigre de bois (page inexistante)\") [(de)](https://de.wikipedia.org/wiki/Holz-Tiger \"de:Holz-Tiger\") | [Yimao](/w/index.php?title=Li%C3%A8vre_de_bois&action=edit&redlink=1 \"Lièvre de bois (page inexistante)\") [(de)](https://de.wikipedia.org/wiki/Holz-Hase \"de:Holz-Hase\") |\n\n\n\n\n\n| [Ères chinoises](/wiki/Nianhao \"Nianhao\") | | |\n| --- | --- | --- |\n| Précédé par | | Suivi par |\n| | **[Benshi](/wiki/Benshi_(73-70_av._J.-C) \"Benshi (73-70 av. J.-C)\")** | | --- | | | **Dijie** | | --- | | | **[Yuankang](/wiki/Yuankang_(65-61_av._J.-C.) \"Yuankang (65-61 av. J.-C.)\")** | | --- | |\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/36px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png)](/wiki/Portail:R%C3%A9publique_populaire_de_Chine \"Portail de la Chine\") [Portail de la Chine](/wiki/Portail:R%C3%A9publique_populaire_de_Chine \"Portail:République populaire de Chine\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/P_history.svg/27px-P_history.svg.png)](/wiki/Portail:Histoire \"Portail de l’histoire\") [Portail de l’histoire](/wiki/Portail:Histoire \"Portail:Histoire\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Dijie\\&oldid\\=187722967](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dijie&oldid=187722967) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Ère des Han occidentaux](/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%88re_des_Han_occidentaux \"Catégorie:Ère des Han occidentaux\")\nCatégories cachées : * [Page utilisant une frise chronologique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_une_frise_chronologique \"Catégorie:Page utilisant une frise chronologique\")\n* [Article à illustrer Ère chinoise](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_illustrer_%C3%88re_chinoise \"Catégorie:Article à illustrer Ère chinoise\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article contenant un appel à traduction en allemand](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_allemand \"Catégorie:Article contenant un appel à traduction en allemand\")\n* [Portail:République populaire de Chine/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:R%C3%A9publique_populaire_de_Chine/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:République populaire de Chine/Articles liés\")\n* [Portail:Monde chinois/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Monde_chinois/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Monde chinois/Articles liés\")\n* [Portail:Asie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Asie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Asie/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 5 novembre 2021 à 02:02\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Dijie \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Dijie&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776618
https://fr.wikipedia.org/wiki/Idioteque
Idioteque
[]
[]
[ "\n\n\n\nIdioteque — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Idioteque \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Idioteque \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Idioteque \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Idioteque \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nRéférences](#Références)\n* [2\nLiens externes](#Liens_externes)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# *Idioteque*\n\n\n\n\n\n10 langues\n\n\n\n* [Català](https://ca.wikipedia.org/wiki/Idioteque \"Idioteque – catalan\")\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Idioteque \"Idioteque – anglais\")\n* [Español](https://es.wikipedia.org/wiki/Idioteque \"Idioteque – espagnol\")\n* [فارسی](https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%AA%DA%A9 \"ایدیوتک – persan\")\n* [עברית](https://he.wikipedia.org/wiki/Idioteque \"Idioteque – hébreu\")\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Idioteque \"Idioteque – italien\")\n* [日本語](https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A4%E3%83%87%E3%82%A3%E3%82%AA%E3%83%86%E3%83%83%E3%82%AF \"イディオテック – japonais\")\n* [Română](https://ro.wikipedia.org/wiki/Idioteque \"Idioteque – roumain\")\n* [Українська](https://uk.wikipedia.org/wiki/Idioteque \"Idioteque – ukrainien\")\n* [Tiếng Việt](https://vi.wikipedia.org/wiki/Idioteque \"Idioteque – vietnamien\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2378884#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Idioteque \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Idioteque \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Idioteque)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Idioteque&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Idioteque&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Idioteque&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Idioteque)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Idioteque&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Idioteque&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Idioteque&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Idioteque \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Idioteque \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Idioteque&oldid=210674662 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Idioteque&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Idioteque&id=210674662&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FIdioteque)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FIdioteque)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2378884 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Idioteque)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Idioteque&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Idioteque&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Vinyl_record.svg/35px-Vinyl_record.svg.png)](/wiki/Fichier:Vinyl_record.svg)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant une [chanson](/wiki/Chanson \"Chanson\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n\n***Idioteque*** est la huitième piste de l’album *[Kid A](/wiki/Kid_A \"Kid A\")* de [Radiohead](/wiki/Radiohead \"Radiohead\"), sorti en [2000](/wiki/2000_en_musique \"2000 en musique\").\n\n\nSous\\-tendue par des rythmes électroniques, *Idioteque* est une des pièces qui met en valeur la direction musicale moins rock et plus [électronique](/wiki/Musique_%C3%A9lectronique \"Musique électronique\") prise par le groupe à partir de *Kid A*. Elle reste une chanson favorite des fans, surtout lors des concerts, et a d'ailleurs été jouée à presque tous les concerts depuis 2001\\.\n\n\nLa partie harmonique de la chanson est un [sample](/wiki/%C3%89chantillon_(musique) \"Échantillon (musique)\") extrait de la pièce *Mild und Leise* du compositeur américain [Paul Lansky](/wiki/Paul_Lansky \"Paul Lansky\") et datant de [1973](/wiki/1973_en_musique \"1973 en musique\"). [Jonny Greenwood](/wiki/Jonny_Greenwood \"Jonny Greenwood\"), en grande partie à l'origine du morceau, a écrit à Lansky pour lui demander l'autorisation d'utiliser ce sample, lequel a accepté et est même venu assister à un concert du groupe donné en fin d'année 2000[\\[1]](#cite_note-1).\n\n\nUne autre partie de l'œuvre est également un sample, cette fois\\-ci extrait de *Short Piece (In Memory of My Father)* du compositeur américain Arthur Kreiger en 1974\\. Ce sample est présent au début du morceau.\n\n\nEn 2021, *Idioteque* est classée en 48e position dans la liste des « [500 plus grandes chansons de tous les temps](/wiki/Les_500_plus_grandes_chansons_de_tous_les_temps_selon_Rolling_Stone \"Les 500 plus grandes chansons de tous les temps selon Rolling Stone\") » du magazine américain *[Rolling Stone](/wiki/Rolling_Stone \"Rolling Stone\")*, qui la désigne comme étant « la pièce maîtresse, inquiétante et envoûtante de *Kid A* »[\\[2]](#cite_note-2).\n\n\n\n## Références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Idioteque&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Idioteque&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Références\")]\n1. [↑](#cite_ref-1) « [Idioteque](https://www.radiohead.fr/idioteque-2/) », sur Radiohead.Fr (consulté le 12 novembre 2023).\n2. [↑](#cite_ref-2) (en) « [500 Greatest Songs of All Time](https://www.rollingstone.com/music/music-lists/best-songs-of-all-time-1224767/radiohead-idioteque-2-1225290/) », sur Rolling Stone, 15 septembre 2021 (consulté le 28 octobre 2021).\n\n\n## Liens externes\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Idioteque&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Liens externes\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Idioteque&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Liens externes\")]\n\n\n\n\n* \n* Ressource relative à la musique[![Voir et modifier les données sur Wikidata](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Blue_pencil.svg/10px-Blue_pencil.svg.png)](https://www.wikidata.org/wiki/Q2378884?uselang=fr#identifiers \"Voir et modifier les données sur Wikidata\") : \n\t+ [MusicBrainz (œuvres)](https://musicbrainz.org/work/a67e5edb-a950-3eff-843c-fa4da381f8dc)\n* \n* \n\n\n\n\n\n| [v](/wiki/Mod%C3%A8le:Palette_Radiohead \"Modèle:Palette Radiohead\") · [m](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mod%C3%A8le:Palette_Radiohead&action=edit)[Radiohead](/wiki/Radiohead \"Radiohead\") | |\n| --- | --- |\n| * **[Thom Yorke](/wiki/Thom_Yorke \"Thom Yorke\")** * **[Jonny Greenwood](/wiki/Jonny_Greenwood \"Jonny Greenwood\")** * **[Ed O'Brien](/wiki/Ed_O%27Brien \"Ed O'Brien\")** * **[Colin Greenwood](/wiki/Colin_Greenwood \"Colin Greenwood\")** * **[Phil Selway](/wiki/Phil_Selway \"Phil Selway\")** | |\n| Albums studio | * *[Pablo Honey](/wiki/Pablo_Honey \"Pablo Honey\")* * *[The Bends](/wiki/The_Bends \"The Bends\")* * *[OK Computer](/wiki/OK_Computer \"OK Computer\")* * *[Kid A](/wiki/Kid_A \"Kid A\")* * *[Amnesiac](/wiki/Amnesiac \"Amnesiac\")* * *[Hail to the Thief](/wiki/Hail_to_the_Thief \"Hail to the Thief\")* * *[In Rainbows](/wiki/In_Rainbows \"In Rainbows\")* * *[The King of Limbs](/wiki/The_King_of_Limbs \"The King of Limbs\")* * *[A Moon Shaped Pool](/wiki/A_Moon_Shaped_Pool \"A Moon Shaped Pool\")* |\n| Chansons | * *[Creep](/wiki/Creep_(chanson_de_Radiohead) \"Creep (chanson de Radiohead)\")* * *[Anyone Can Play Guitar](/wiki/Anyone_Can_Play_Guitar \"Anyone Can Play Guitar\")* * *[Pop Is Dead](/wiki/Pop_Is_Dead \"Pop Is Dead\")* * *[Stop Whispering](/wiki/Stop_Whispering \"Stop Whispering\")* * *[Planet Telex](/wiki/Planet_Telex \"Planet Telex\")* * *[High and Dry](/wiki/High_and_Dry \"High and Dry\")* * *[Fake Plastic Trees](/wiki/Fake_Plastic_Trees \"Fake Plastic Trees\")* * *[Just](/wiki/Just_(chanson) \"Just (chanson)\")* * *[Street Spirit (Fade Out)](/wiki/Street_Spirit_(Fade_Out) \"Street Spirit (Fade Out)\")* * *[Paranoid Android](/wiki/Paranoid_Android \"Paranoid Android\")* * *[Karma Police](/wiki/Karma_Police \"Karma Police\")* * *[No Surprises](/wiki/No_Surprises \"No Surprises\")* * *[Everything in Its Right Place](/wiki/Everything_in_Its_Right_Place \"Everything in Its Right Place\")* * *[The National Anthem](/wiki/The_National_Anthem \"The National Anthem\")* * *[How to Disappear Completely](/wiki/How_to_Disappear_Completely \"How to Disappear Completely\")* * *Idioteque* * *[Pyramid Song](/wiki/Pyramid_Song \"Pyramid Song\")* * *[Knives Out](/wiki/Knives_Out \"Knives Out\")* * *[You and Whose Army?](/wiki/You_and_Whose_Army%3F \"You and Whose Army?\")* * *[I Might Be Wrong](/wiki/I_Might_Be_Wrong \"I Might Be Wrong\")* * *[There There](/wiki/There_There \"There There\")* * *[Go to Sleep](/wiki/Go_to_Sleep \"Go to Sleep\")* * *[2\\+2\\=5](/wiki/2%2B2%3D5_(chanson) \"2+2=5 (chanson)\")* * *[Bodysnatchers](/wiki/Bodysnatchers \"Bodysnatchers\")* * *[Jigsaw Falling into Place](/wiki/Jigsaw_Falling_into_Place \"Jigsaw Falling into Place\")* * *[Nude](/wiki/Nude_(chanson) \"Nude (chanson)\")* * *[All I Need](/wiki/All_I_Need_(chanson) \"All I Need (chanson)\")* * *[Reckoner](/wiki/Reckoner \"Reckoner\")* * *[Harry Patch (In Memory Of)](/wiki/Harry_Patch_(In_Memory_Of) \"Harry Patch (In Memory Of)\")* * *[These Are My Twisted Words](/wiki/These_Are_My_Twisted_Words \"These Are My Twisted Words\")* * *[Supercollider](/wiki/Supercollider \"Supercollider\")* * *[The Butcher](/wiki/The_Butcher_(chanson) \"The Butcher (chanson)\")* * *[Daydreaming](/wiki/Daydreaming_(chanson) \"Daydreaming (chanson)\")* * [catégorie…](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Chanson_interpr%C3%A9t%C3%A9e_par_Radiohead \"Catégorie:Chanson interprétée par Radiohead\") |\n| Albums live | * *[Live at the Astoria](/wiki/Live_at_the_Astoria \"Live at the Astoria\")* * *[I Might Be Wrong: Live Recordings](/wiki/I_Might_Be_Wrong:_Live_Recordings \"I Might Be Wrong: Live Recordings\")* |\n| Compilations | * *[7 Television Commercials](/wiki/7_Television_Commercials \"7 Television Commercials\")* * *[The Best Of](/wiki/Radiohead:_The_Best_Of \"Radiohead: The Best Of\")* |\n| Extended plays | * *[My Iron Lung](/wiki/My_Iron_Lung_(EP) \"My Iron Lung (EP)\")* * *[No Surprises/Running from Demons](/wiki/No_Surprises/Running_from_Demons \"No Surprises/Running from Demons\")* * *[Airbag/How Am I Driving?](/wiki/Airbag/How_Am_I_Driving%3F \"Airbag/How Am I Driving?\")* * *[Com Lag (2plus2isfive)](/wiki/Com_Lag_(2plus2isfive) \"Com Lag (2plus2isfive)\")* |\n| Voir aussi | * [Discographie](/wiki/Discographie_de_Radiohead \"Discographie de Radiohead\") * [Stanley Donwood](/wiki/Stanley_Donwood \"Stanley Donwood\") * [Nigel Godrich](/wiki/Nigel_Godrich \"Nigel Godrich\") * *[Meeting People Is Easy](/wiki/Meeting_People_Is_Easy \"Meeting People Is Easy\")* * *[Bodysong](/wiki/Bodysong_(album) \"Bodysong (album)\")* * *[The Eraser](/wiki/The_Eraser \"The Eraser\")* * *[Atoms for Peace](/wiki/Atoms_for_Peace_(groupe) \"Atoms for Peace (groupe)\")* * *[Radio Rewrite](/wiki/Radio_Rewrite \"Radio Rewrite\")* * *[The Smile](/wiki/The_Smile \"The Smile\")* |\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Vinyl_record.svg/24px-Vinyl_record.svg.png)](/wiki/Portail:Musique \"Portail de la musique\") [Portail de la musique](/wiki/Portail:Musique \"Portail:Musique\") • [section **Chanson**](/wiki/Portail:Musique/Chanson \"Portail:Musique/Chanson\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Fxemoji_u1F398.svg/24px-Fxemoji_u1F398.svg.png)](/wiki/Portail:Musique_%C3%A9lectronique \"Portail de la musique électronique\") [Portail de la musique électronique](/wiki/Portail:Musique_%C3%A9lectronique \"Portail:Musique électronique\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Idioteque\\&oldid\\=210674662](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Idioteque&oldid=210674662) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Chanson interprétée par Radiohead](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Chanson_interpr%C3%A9t%C3%A9e_par_Radiohead \"Catégorie:Chanson interprétée par Radiohead\")\n* [Chanson de 2000](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Chanson_de_2000 \"Catégorie:Chanson de 2000\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche chanson](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_chanson \"Catégorie:Wikipédia:ébauche chanson\")\n* [Page utilisant P435](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_P435 \"Catégorie:Page utilisant P435\")\n* [Page pointant vers des bases externes](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_externes \"Catégorie:Page pointant vers des bases externes\")\n* [Page pointant vers des bases relatives à la musique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_pointant_vers_des_bases_relatives_%C3%A0_la_musique \"Catégorie:Page pointant vers des bases relatives à la musique\")\n* [Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_le_mod%C3%A8le_Dictionnaires_inactif \"Catégorie:Article utilisant le modèle Dictionnaires inactif\")\n* [Page utilisant le modèle Autorité inactif](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_le_mod%C3%A8le_Autorit%C3%A9_inactif \"Catégorie:Page utilisant le modèle Autorité inactif\")\n* [Portail:Musique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Musique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Musique/Articles liés\")\n* [Portail:Chanson/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Chanson/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Chanson/Articles liés\")\n* [Portail:Musique électronique/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Musique_%C3%A9lectronique/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Musique électronique/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 18 décembre 2023 à 20:24\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Idioteque \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Idioteque&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776620
https://fr.wikipedia.org/wiki/Yuankang%20%2865-61%20av.%20J.-C.%29
Yuankang (65-61 av. J.-C.)
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776621
https://fr.wikipedia.org/wiki/Henri%20Bourdeau%20de%20Fontenay
Henri Bourdeau de Fontenay
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776622
https://fr.wikipedia.org/wiki/Lucien%20Rousselot
Lucien Rousselot
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776623
https://fr.wikipedia.org/wiki/Wata%20al-Mousseitbeh
Wata al-Mousseitbeh
[]
[]
[ "\n\n\n\nWata al\\-Mousseitbeh — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Wata+al-Mousseitbeh \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Wata+al-Mousseitbeh \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Wata+al-Mousseitbeh \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Wata+al-Mousseitbeh \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nPolitique](#Politique)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Wata al\\-Mousseitbeh\n\n\n\n\n\nAjouter des langues\n\n\n\n\n\n[Ajouter des liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3566590#sitelinks-wikipedia \"Ajouter des liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Wata_al-Mousseitbeh \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/w/index.php?title=Discussion:Wata_al-Mousseitbeh&action=edit&redlink=1 \"Discussion au sujet de cette page de contenu (page inexistante) [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Wata_al-Mousseitbeh)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Wata_al-Mousseitbeh)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Wata_al-Mousseitbeh \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Wata_al-Mousseitbeh \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&oldid=173799848 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Wata_al-Mousseitbeh&id=173799848&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FWata_al-Mousseitbeh)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FWata_al-Mousseitbeh)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3566590 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Wata+al-Mousseitbeh)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Wata_al-Mousseitbeh&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n**Wata al\\-Mousseitbeh** est un secteur du centre\\-ville de [Beyrouth](/wiki/Beyrouth \"Beyrouth\"), la capitale du [Liban](/wiki/Liban \"Liban\"). Ce quartier (secteur 48\\) est peuplé majoritairement de [Druzes](/wiki/Druzes \"Druzes\").\n\n\n\n## Politique\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Politique\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Politique\")]\nC'est un fief électoral du [parti socialiste progressiste](/wiki/Parti_socialiste_progressiste_(Liban) \"Parti socialiste progressiste (Liban)\")/[parti communiste libanais](/wiki/Parti_communiste_libanais \"Parti communiste libanais\") en particulier. Les bureaux du [parti socialiste progressiste](/wiki/Parti_socialiste_progressiste_(Liban) \"Parti socialiste progressiste (Liban)\") y sont basés. Le député de ce quartier est [Ghazi Aridi](/wiki/Ghazi_Aridi \"Ghazi Aridi\") élu à 67 % des voix.\n\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Flag_of_Lebanon.svg/33px-Flag_of_Lebanon.svg.png)](/wiki/Portail:Liban \"Portail du Liban\") [Portail du Liban](/wiki/Portail:Liban \"Portail:Liban\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Wata\\_al\\-Mousseitbeh\\&oldid\\=173799848](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&oldid=173799848) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Beyrouth](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Beyrouth \"Catégorie:Beyrouth\")\nCatégories cachées : * [Portail:Liban/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Liban/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Liban/Articles liés\")\n* [Portail:Asie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Asie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Asie/Articles liés\")\n* [Portail:Monde arabe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Monde_arabe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Monde arabe/Articles liés\")\n* [Portail:Moyen\\-Orient/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Moyen-Orient/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Moyen-Orient/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 13 août 2020 à 21:20\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Wata_al-Mousseitbeh \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Wata_al-Mousseitbeh&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776625
https://fr.wikipedia.org/wiki/Abdellatif%20Ghissassi
Abdellatif Ghissassi
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
[ "Notfound" ]
1776627
https://fr.wikipedia.org/wiki/Anthodon
Anthodon
[]
[]
[ "\n\n\n\nAnthodon — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Anthodon \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Anthodon \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Anthodon \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Anthodon \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n# Anthodon\n\n\n\n\n\n2 langues\n\n\n\n* [English](https://en.wikipedia.org/wiki/Anthodon \"Anthodon – anglais\")\n* [Русский](https://ru.wikipedia.org/wiki/Anthodon \"Anthodon – russe\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2852763#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Anthodon \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/w/index.php?title=Discussion:Anthodon&action=edit&redlink=1 \"Discussion au sujet de cette page de contenu (page inexistante) [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Anthodon)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Anthodon&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Anthodon&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Anthodon&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Anthodon)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Anthodon&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Anthodon&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Anthodon&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Anthodon \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Anthodon \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Anthodon&oldid=203324572 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Anthodon&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Anthodon&id=203324572&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FAnthodon)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FAnthodon)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2852763 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Anthodon)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Anthodon&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Anthodon&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![Page d’aide sur l’homonymie](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Logo_disambig.svg/20px-Logo_disambig.svg.png)](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\")\nCette [page d’homonymie](/wiki/Aide:Homonymie \"Aide:Homonymie\") répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom.\n\n\n\n\n***Anthodon*** peut désigner :\n\n\n\n* *[Anthodon](/w/index.php?title=Anthodon_(plante)&action=edit&redlink=1 \"Anthodon (plante) (page inexistante)\")*, un [genre](/wiki/Genre_(biologie) \"Genre (biologie)\") de plantes de la [famille](/wiki/Famille_(biologie) \"Famille (biologie)\") des *[Celastraceae](/wiki/Celastraceae \"Celastraceae\")* ;\n* *[Anthodon](/wiki/Anthodon_(reptile) \"Anthodon (reptile)\")*, un genre éteint de reptiles.\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Anthodon\\&oldid\\=203324572](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Anthodon&oldid=203324572) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Homonymie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Homonymie \"Catégorie:Homonymie\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 14 avril 2023 à 13:54\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Anthodon \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Anthodon&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776628
https://fr.wikipedia.org/wiki/Shenjue
Shenjue
[]
[]
[ "\n\n\n\nShenjue — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Shenjue \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Shenjue \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Shenjue \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Shenjue \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nChronique](#Chronique)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Chronique\n\n\t+ [1\\.1\n\t1re année (61 av. J.\\-C.)](#1re_année_(61_av._J.-C.))\n\t+ [1\\.2\n\t2e année (60 av. J.\\-C.)](#2e_année_(60_av._J.-C.))\n\t+ [1\\.3\n\t3e année (59 av. J.\\-C.)](#3e_année_(59_av._J.-C.))\n\t+ [1\\.4\n\t4e année (58 av. J.\\-C.)](#4e_année_(58_av._J.-C.))\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Shenjue\n\n\n\n\n\n3 langues\n\n\n\n* [日本語](https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%A5%9E%E7%88%B5 \"神爵 – japonais\")\n* [한국어](https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%8B%A0%EC%9E%91_(%EC%A0%84%ED%95%9C) \"신작 (전한) – coréen\")\n* [中文](https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%A5%9E%E7%88%B5 \"神爵 – chinois\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q836628#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Shenjue \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Shenjue \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Shenjue)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Shenjue&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Shenjue&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Shenjue&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Shenjue)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Shenjue&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Shenjue&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Shenjue&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Shenjue \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Shenjue \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Shenjue&oldid=128712192 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Shenjue&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Shenjue&id=128712192&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FShenjue)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FShenjue)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q836628 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Shenjue)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Shenjue&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Shenjue&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n\n\n\n\n\n\n| Shenjue | |\n| --- | --- |\n| avril 61 av. J.\\-C. \\- 58 av. J.\\-C. | |\n| | |\n| Dynastie | [Han occidentaux](/wiki/Han_occidentaux \"Han occidentaux\") |\n| Empereur | [Xuandi](/wiki/Xuandi \"Xuandi\"), Liu Xun |\n| Durée | 4 ans |\n| Précédente | [Yuankang](/wiki/Yuankang_(65-61_av._J.-C.) \"Yuankang (65-61 av. J.-C.)\") |\n| Suivante | [Wufeng](/wiki/Wufeng_(57-54_av._J.-C.) \"Wufeng (57-54 av. J.-C.)\") |\n| --- | |\n| | |\n| Shenjue \\- Quatrième ère de l'empereur Xuandi des Han occidentaux. | |\n| [modifier](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Shenjue&action=edit&section=0) | |\n\n\nL'ère ***Shenjue***, ou ***Chen\\-tsiue*** (61 \\- 58 av. J.\\-C.) ([chinois](/wiki/Langues_chinoises \"Langues chinoises\") : 神爵 ; [pinyin](/wiki/Hanyu_pinyin \"Hanyu pinyin\") : Shénjué ; litt. « noblesse divine ») est la quatrième [ère chinoise](/wiki/%C3%88re_chinoise \"Ère chinoise\") de l'empereur [Xuandi](/wiki/Xuandi \"Xuandi\") de la [dynastie Han](/wiki/Dynastie_Han \"Dynastie Han\").\n\n\nL'ère Shenjue fut proclamée au deuxième mois de la cinquième année de [Yuankang](/wiki/Yuankang_(65-61_av._J.-C.) \"Yuankang (65-61 av. J.-C.)\") (mars 61 av. J.\\-C.) et entra en application au troisième mois (avril 61 av. J.\\-C.)\n\n\n\n\n## Chronique\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Shenjue&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Chronique\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Shenjue&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Chronique\")]\n### 1re année (61 av. J.\\-C.)\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Shenjue&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : 1re année (61 av. J.-C.)\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Shenjue&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : 1re année (61 av. J.-C.)\")]\n* Les [Qiang](/wiki/Qiang_(ethnie) \"Qiang (ethnie)\") occidentaux fomentent une rébellion contre les [Han](/wiki/Dynastie_Han \"Dynastie Han\") et empruntent des troupes aux [Xiongnu](/wiki/Xiongnu \"Xiongnu\"). L'empereur [Xuandi](/wiki/Xuandi \"Xuandi\") envoie le général [Zhao Chongguo](/w/index.php?title=Zhao_Chongguo&action=edit&redlink=1 \"Zhao Chongguo (page inexistante)\") [(zh)](https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B5%B5%E5%85%85%E5%9B%BD \"zh:赵充国\") pour les mater. Celui\\-ci et le général Xu Yunshou obtiennent une grande victoire.\n\n\n### 2e année (60 av. J.\\-C.)\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Shenjue&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : 2e année (60 av. J.-C.)\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Shenjue&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : 2e année (60 av. J.-C.)\")]\n* Les Qiang livrent la tête de leur chef Yang Yu et se soumettent aux Han. Xuandi accepte leur serment de vassalité et retire ses troupes.\n\n\n### 3e année (59 av. J.\\-C.)\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Shenjue&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : 3e année (59 av. J.-C.)\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Shenjue&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : 3e année (59 av. J.-C.)\")]\n* Début d'une grande guerre civile entre les Xiongnu.\n\n\n### 4e année (58 av. J.\\-C.)\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Shenjue&veaction=edit&section=5 \"Modifier la section : 4e année (58 av. J.-C.)\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Shenjue&action=edit&section=5 \"Modifier le code source de la section : 4e année (58 av. J.-C.)\")]\n* Le *[chanyu](/wiki/Chanyu \"Chanyu\")* [Hu Hanxie](/wiki/Hu_Hanxie \"Hu Hanxie\") attaque le *chanyu* [Woyanqudi](/w/index.php?title=Woyanqudi&action=edit&redlink=1 \"Woyanqudi (page inexistante)\") [(zh)](https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8F%A1%E8%A1%8D%E6%9C%90%E9%9E%AE%E5%96%AE%E4%BA%8E \"zh:握衍朐鞮單于\").\n\n\n\n\n**Correspondance [calendrier julien](/wiki/Calendrier_julien \"Calendrier julien\") et [calendrier sexagésimal](/wiki/Cycle_sexag%C3%A9simal_chinois \"Cycle sexagésimal chinois\")**\n\n| Shenjue | 1re année | 2de année | 3e année | 4e année |\n| --- | --- | --- | --- | --- |\n| [Calendrier julien](/wiki/Calendrier_julien \"Calendrier julien\") | 61 av. J.\\-C. | 60 av. J.\\-C. | 59 av. J.\\-C. | 58 av. J.\\-C. |\n| [Calendrier sexagésimal](/wiki/Cycle_sexag%C3%A9simal_chinois \"Cycle sexagésimal chinois\") | [Gengshen](/wiki/Gengshen \"Gengshen\") | [Xinyou](/w/index.php?title=Xinyou&action=edit&redlink=1 \"Xinyou (page inexistante)\") [(de)](https://de.wikipedia.org/wiki/Metall-Hahn \"de:Metall-Hahn\") | [Renxu](/w/index.php?title=Renxu&action=edit&redlink=1 \"Renxu (page inexistante)\") [(de)](https://de.wikipedia.org/wiki/Wasser-Hund \"de:Wasser-Hund\") | [Guihai](/w/index.php?title=Guihai&action=edit&redlink=1 \"Guihai (page inexistante)\") [(de)](https://de.wikipedia.org/wiki/Wasser-Schwein \"de:Wasser-Schwein\") |\n\n\n\n\n\n| [Ères chinoises](/wiki/Nianhao \"Nianhao\") | | |\n| --- | --- | --- |\n| Précédé par | | Suivi par |\n| | **[Yuankang](/wiki/Yuankang_(65-61_av._J.-C.) \"Yuankang (65-61 av. J.-C.)\")** | | --- | | | **Shenjue** | | --- | | | **[Wufeng](/wiki/Wufeng_(57-54_av._J.-C.) \"Wufeng (57-54 av. J.-C.)\")** | | --- | |\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/TerracottaOfficer.jpg/24px-TerracottaOfficer.jpg)](/wiki/Portail:Civilisations_asiatiques \"Portail des civilisations asiatiques\") [Portail des civilisations asiatiques](/wiki/Portail:Civilisations_asiatiques \"Portail:Civilisations asiatiques\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/%E4%B8%AD-red.svg/24px-%E4%B8%AD-red.svg.png)](/wiki/Portail:Monde_chinois \"Portail du monde chinois\") [Portail du monde chinois](/wiki/Portail:Monde_chinois \"Portail:Monde chinois\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Shenjue\\&oldid\\=128712192](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Shenjue&oldid=128712192) ».\n[Catégorie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Ère des Han occidentaux](/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%88re_des_Han_occidentaux \"Catégorie:Ère des Han occidentaux\")\nCatégories cachées : * [Page utilisant une frise chronologique](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Page_utilisant_une_frise_chronologique \"Catégorie:Page utilisant une frise chronologique\")\n* [Article à illustrer Ère chinoise](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_%C3%A0_illustrer_%C3%88re_chinoise \"Catégorie:Article à illustrer Ère chinoise\")\n* [Article utilisant une Infobox](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_utilisant_une_Infobox \"Catégorie:Article utilisant une Infobox\")\n* [Article contenant un appel à traduction en chinois](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_chinois \"Catégorie:Article contenant un appel à traduction en chinois\")\n* [Article contenant un appel à traduction en allemand](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Article_contenant_un_appel_%C3%A0_traduction_en_allemand \"Catégorie:Article contenant un appel à traduction en allemand\")\n* [Portail:Civilisations asiatiques/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Civilisations_asiatiques/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Civilisations asiatiques/Articles liés\")\n* [Portail:Histoire/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Histoire/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Histoire/Articles liés\")\n* [Portail:Asie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Asie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Asie/Articles liés\")\n* [Portail:Monde chinois/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Monde_chinois/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Monde chinois/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 17 août 2016 à 11:49\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Shenjue \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Shenjue&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]
1776629
https://fr.wikipedia.org/wiki/Asinoth%C3%A9rapie
Asinothérapie
[ "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Asino_3.jpg/220px-Asino_3.jpg", "https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Asinoth%C3%A9rapie_Pontivy_2017.jpg/220px-Asinoth%C3%A9rapie_Pontivy_2017.jpg" ]
[ "Illustration séance d'asinothérapie adaptée aux personnes âgées.", "Asinothérapie en démonstration à Pontivy, Bretagne, 2017." ]
[ "\n\n\n\nAsinothérapie — Wikipédia\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[Aller au contenu](#bodyContent)\n\n\n\n\n\n\n\nMenu principal\n\n\n\n\n\nMenu principal\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Navigation\n \n\n* [Accueil](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal \"Accueil général [z]\")\n* [Portails thématiques](/wiki/Portail:Accueil)\n* [Article au hasard](/wiki/Sp%C3%A9cial:Page_au_hasard \"Affiche un article au hasard [x]\")\n* [Contact](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Contact)\n\n\n\n\n\n\n Contribuer\n \n\n* [Débuter sur Wikipédia](/wiki/Aide:D%C3%A9buter)\n* [Aide](/wiki/Aide:Accueil \"Accès à l’aide\")\n* [Communauté](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_de_la_communaut%C3%A9 \"À propos du projet, ce que vous pouvez faire, où trouver les informations\")\n* [Modifications récentes](/wiki/Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes \"Liste des modifications récentes sur le wiki [r]\")\n* [Faire un don](//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fr.wikipedia.org&uselang=fr \"Soutenez-nous\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n[![](/static/images/icons/wikipedia.png)\n\n![Wikipédia](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fr.svg)\n![l'encyclopédie libre](/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fr.svg)](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Accueil_principal)\n\n\n\n[Rechercher](/wiki/Sp%C3%A9cial:Recherche \"Rechercher sur Wikipédia [f]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nRechercher\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Asinoth%C3%A9rapie \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Asinoth%C3%A9rapie \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils personnels\n\n\n\n\n* [Créer un compte](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Cr%C3%A9er_un_compte&returnto=Asinoth%C3%A9rapie \"Nous vous encourageons à créer un compte utilisateur et vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire.\")\n* [Se connecter](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Connexion&returnto=Asinoth%C3%A9rapie \"Nous vous encourageons à vous connecter ; ce n’est cependant pas obligatoire. [o]\")\n\n\n\n\n\n\n Pages pour les contributeurs déconnectés [en savoir plus](/wiki/Aide:Introduction)\n\n\n* [Contributions](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_contributions \"Une liste des modifications effectuées depuis cette adresse IP [y]\")\n* [Discussion](/wiki/Sp%C3%A9cial:Mes_discussions \"La page de discussion pour les contributions depuis cette adresse IP [n]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n## Sommaire\n\n\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n* [Début](#)\n* [1\nNotes et références](#Notes_et_références)\n* [2\nVoir aussi](#Voir_aussi)\n\n\nAfficher / masquer la sous\\-section Voir aussi\n\n\t+ [2\\.1\n\tBibliographie](#Bibliographie)\n\t+ [2\\.2\n\tArticle connexe](#Article_connexe)\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nBasculer la table des matières\n\n\n\n\n\n\n\n# Asinothérapie\n\n\n\n\n\n2 langues\n\n\n\n* [Italiano](https://it.wikipedia.org/wiki/Onoterapia \"Onoterapia – italien\")\n* [Polski](https://pl.wikipedia.org/wiki/Onoterapia \"Onoterapia – polonais\")\n\n\n[Modifier les liens](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3882776#sitelinks-wikipedia \"Modifier les liens interlangues\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Article](/wiki/Asinoth%C3%A9rapie \"Voir le contenu de la page [c]\")\n* [Discussion](/wiki/Discussion:Asinoth%C3%A9rapie \"Discussion au sujet de cette page de contenu [t]\")\n\n\n\n\n\n\nfrançais\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n* [Lire](/wiki/Asinoth%C3%A9rapie)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&action=history \"Historique des versions de cette page [h]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\nOutils\n\n\n\n\n\nOutils\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n Actions\n \n\n* [Lire](/wiki/Asinoth%C3%A9rapie)\n* [Modifier](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&veaction=edit \"Modifier cette page [v]\")\n* [Modifier le code](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&action=edit \"Modifier le wikicode de cette page [e]\")\n* [Voir l’historique](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&action=history)\n\n\n\n\n\n\n Général\n \n\n* [Pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_li%C3%A9es/Asinoth%C3%A9rapie \"Liste des pages liées qui pointent sur celle-ci [j]\")\n* [Suivi des pages liées](/wiki/Sp%C3%A9cial:Suivi_des_liens/Asinoth%C3%A9rapie \"Liste des modifications récentes des pages appelées par celle-ci [k]\")\n* [Téléverser un fichier](/wiki/Aide:Importer_un_fichier \"Téléverser des fichiers [u]\")\n* [Pages spéciales](/wiki/Sp%C3%A9cial:Pages_sp%C3%A9ciales \"Liste de toutes les pages spéciales [q]\")\n* [Lien permanent](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&oldid=188738817 \"Adresse permanente de cette version de cette page\")\n* [Informations sur la page](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&action=info \"Davantage d’informations sur cette page\")\n* [Citer cette page](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Citer&page=Asinoth%C3%A9rapie&id=188738817&wpFormIdentifier=titleform \"Informations sur la manière de citer cette page\")\n* [Obtenir l'URL raccourcie](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FAsinoth%25C3%25A9rapie)\n* [Télécharger le code QR](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffr.wikipedia.org%2Fwiki%2FAsinoth%25C3%25A9rapie)\n* [Élément Wikidata](https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q3882776 \"Lien vers l’élément dans le dépôt de données connecté [g]\")\n\n\n\n\n\n\n Imprimer / exporter\n \n\n* [Créer un livre](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Livre&bookcmd=book_creator&referer=Asinoth%C3%A9rapie)\n* [Télécharger comme PDF](/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:DownloadAsPdf&page=Asinoth%C3%A9rapie&action=show-download-screen)\n* [Version imprimable](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&printable=yes \"Version imprimable de cette page [p]\")\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nApparence\ndéplacer vers la barre latérale\nmasquer\n\n\n\n\n\n\n\n\n\n\nUn article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Lep-moth-sucing-mouthparts.gif/27px-Lep-moth-sucing-mouthparts.gif)](/wiki/Fichier:Lep-moth-sucing-mouthparts.gif)\n**Cet article est une [ébauche](/wiki/Aide:%C3%89bauche \"Aide:Ébauche\") concernant la [zoologie](/wiki/Zoologie \"Zoologie\").**\n\n\nVous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (**[comment ?](/wiki/Aide:Comment_modifier_une_page \"Aide:Comment modifier une page\")**) selon les recommandations des [projets correspondants](/wiki/Projet:Accueil \"Projet:Accueil\").\n\n\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Asino_3.jpg/220px-Asino_3.jpg)](/wiki/Fichier:Asino_3.jpg)\n\nIllustration séance d'asinothérapie adaptée aux personnes âgées.\n\n\n[![](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Asinoth%C3%A9rapie_Pontivy_2017.jpg/220px-Asinoth%C3%A9rapie_Pontivy_2017.jpg)](/wiki/Fichier:Asinoth%C3%A9rapie_Pontivy_2017.jpg)\n\nAsinothérapie en démonstration à [Pontivy](/wiki/Pontivy \"Pontivy\"), Bretagne, 2017\\.\n\n\nL'**asinothérapie** est une [thérapie comportementale](/wiki/Th%C3%A9rapie_comportementale \"Thérapie comportementale\") avec l'aide d'un [âne](/wiki/%C3%82ne \"Âne\")[\\[1]](#cite_note-TN-1). Elle fait partie de la grande famille de l'[équithérapie](/wiki/%C3%89quith%C3%A9rapie \"Équithérapie\"), terme générique pour désigner les thérapies assistées d'un équidé. Il s'agit d'une [médecine non conventionnelle](/wiki/M%C3%A9decine_non_conventionnelle \"Médecine non conventionnelle\") et alternative, de la grande famille des [zoothérapies](/wiki/Zooth%C3%A9rapie \"Zoothérapie\").\n\n\nLes études scientifiques se développent, plus particulièrement au Canada, mais ses effets restent à démontrer[\\[2]](#cite_note-2). Elle est beaucoup pratiquée en [Italie](/wiki/Italie \"Italie\"), où existe une importante population d'ânes, mais également en France et en Suisse. L'asinothérapie met en relation une personne en difficulté dans sa santé (psychique ou physique) ou sociale avec un thérapeute, issu des professions de la santé la plupart du temps (infirmière, psychologue, ergothérapeute) et une personne en demande. L'animal est intégré aux outils de la relation d'aide et des soins de la discipline du praticien santé ou social dans une optique thérapeutique. Des formations complémentaires sont nécessaires pour utiliser les qualités spécifiques des ânes avec un objectif de soins. \n\n\n\n\n## Notes et références\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&veaction=edit&section=1 \"Modifier la section : Notes et références\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&action=edit&section=1 \"Modifier le code source de la section : Notes et références\")]\n* (it) Cet article est partiellement ou en totalité issu de l’article de Wikipédia en italien intitulé « [Onoterapia](https://it.wikipedia.org/wiki/Onoterapia?oldid=59372775) » ([voir la liste des auteurs](https://it.wikipedia.org/wiki/Onoterapia?action=history)).\n\n\n1. [↑](#cite_ref-TN_1-0) (it) Alfonso Pascale, [\"Asini, ma non solo. La buona compagnia che fa bene\"](http://www.teatronaturale.it/articolo/7366.html), *Teatro Naturale*, n. 31, anno 7, 12 settembre 2009\\. (URL consultato il 30 gennaio 2010\\)\n2. [↑](#cite_ref-2) (it) [\"Speciale \\- Terapie con gli animali \\- Onoterapia\"](http://www.disabili.com/component/content/article/797-pagine-interne-speciale-terapie-con-animali/18205-onoterapia), 27 novembre 2008, www.disabili.com. (consulté le 30 gennaio 2010\\)\n\n\n## Voir aussi\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&veaction=edit&section=2 \"Modifier la section : Voir aussi\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&action=edit&section=2 \"Modifier le code source de la section : Voir aussi\")]\n### Bibliographie\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&veaction=edit&section=3 \"Modifier la section : Bibliographie\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&action=edit&section=3 \"Modifier le code source de la section : Bibliographie\")]\n* (it) Eugenio Milonis, Io e gli asini. Attività di mediazione con l’asino, Lupetti, 2010, 230 p. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-88\\-95962\\-55\\-9](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-88-95962-55-9 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-88-95962-55-9\"))\n* (it) Patrizia Reinger Cantiello, L'asino che cura. Prospettive di onoterapia, Rome, Carocci, 2009, 159 p. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-88\\-7466\\-566\\-2](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-88-7466-566-2 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-88-7466-566-2\"))\n* (it) Alberto Pellai et Antonio Ferrara, Un asino per amico, Saronno, Monti, 2007 ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-88\\-8477\\-146\\-9](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-88-8477-146-9 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-88-8477-146-9\"))\n* (it) Eugenio Milonis, Un asino per amico. Onoterapia ovvero attività assistita con l'asino, Milan, Lupetti, 2004, 144 p. ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-88\\-8391\\-110\\-1](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-88-8391-110-1 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-88-8391-110-1\"))\n* (it) Silvia Allegri, Il raglio magico. Divagazioni intorno alla figura di un animale frainteso, Osiride, 2012 ([ISBN](/wiki/International_Standard_Book_Number \"International Standard Book Number\") [978\\-88\\-7498\\-180\\-9](/wiki/Sp%C3%A9cial:Ouvrages_de_r%C3%A9f%C3%A9rence/978-88-7498-180-9 \"Spécial:Ouvrages de référence/978-88-7498-180-9\"))\n* (ch) Véronique Julier, infirmière spécialisée en zoothérapie : Déroulement d'une séance d'asinothérapie : <http://asinotherapie.ch/comment.shtml>\n\n\n### Article connexe\n\n\\[[modifier](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&veaction=edit&section=4 \"Modifier la section : Article connexe\") \\| [modifier le code](/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&action=edit&section=4 \"Modifier le code source de la section : Article connexe\")]\n* [Randonnée avec un âne](/wiki/Randonn%C3%A9e_avec_un_%C3%A2ne \"Randonnée avec un âne\")\n\n\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/75/Symbole-faune.png/27px-Symbole-faune.png)](/wiki/Portail:Zoologie \"Portail de la zoologie\") [Portail de la zoologie](/wiki/Portail:Zoologie \"Portail:Zoologie\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Horse_badge.svg/22px-Horse_badge.svg.png)](/wiki/Portail:Monde_%C3%A9questre \"Portail équestre\") [Portail équestre](/wiki/Portail:Monde_%C3%A9questre \"Portail:Monde équestre\")\n* [![icône décorative](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/33px-Flag_of_Italy.svg.png)](/wiki/Portail:Italie \"Portail de l’Italie\") [Portail de l’Italie](/wiki/Portail:Italie \"Portail:Italie\")\n\n\n\n\n\n![](https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1)\nCe document provient de « [https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title\\=Asinothérapie\\&oldid\\=188738817](https://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Asinothérapie&oldid=188738817) ».\n[Catégories](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Accueil \"Catégorie:Accueil\") : * [Âne](/wiki/Cat%C3%A9gorie:%C3%82ne \"Catégorie:Âne\")\n* [Médecine non conventionnelle](/wiki/Cat%C3%A9gorie:M%C3%A9decine_non_conventionnelle \"Catégorie:Médecine non conventionnelle\")\nCatégories cachées : * [Wikipédia:ébauche zoologie](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Wikip%C3%A9dia:%C3%A9bauche_zoologie \"Catégorie:Wikipédia:ébauche zoologie\")\n* [Portail:Zoologie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Zoologie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Zoologie/Articles liés\")\n* [Portail:Biologie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Biologie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Biologie/Articles liés\")\n* [Portail:Sciences/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Sciences/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Sciences/Articles liés\")\n* [Projet:Biologie/Pages liées](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Projet:Biologie/Pages_li%C3%A9es \"Catégorie:Projet:Biologie/Pages liées\")\n* [Portail:Monde équestre/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Monde_%C3%A9questre/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Monde équestre/Articles liés\")\n* [Portail:Italie/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Italie/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Italie/Articles liés\")\n* [Portail:Europe/Articles liés](/wiki/Cat%C3%A9gorie:Portail:Europe/Articles_li%C3%A9s \"Catégorie:Portail:Europe/Articles liés\")\n\n\n\n\n\n\n* La dernière modification de cette page a été faite le 10 décembre 2021 à 12:39\\.\n* [Droit d'auteur](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Citation_et_r%C3%A9utilisation_du_contenu_de_Wikip%C3%A9dia \"Droit d'auteur\") : les textes sont disponibles sous [licence Creative Commons attribution, partage dans les mêmes conditions](https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr \"Licence Creative Commons Attribution - partage dans les mêmes conditions 4.0 international\") ; d’autres conditions peuvent s’appliquer. Voyez les [conditions d’utilisation](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/fr \"Conditions d’utilisation de la Wikimedia Foundation\") pour plus de détails, ainsi que les [crédits graphiques](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Cr%C3%A9dits_graphiques \"Droit d'auteur de certaines icônes\"). En cas de réutilisation des textes de cette page, voyez [comment citer les auteurs et mentionner la licence](/wiki/Sp%C3%A9cial:Citer/Asinoth%C3%A9rapie \"Citer ou réutiliser cette page\"). \n\nWikipedia® est une marque déposée de la [Wikimedia Foundation, Inc.](https://wikimediafoundation.org/ \"Wikimedia Foundation\"), organisation de bienfaisance régie par le paragraphe [501(c)(3\\)](/wiki/501c \"501c\") du code fiscal des États\\-Unis.\n\n\n* [Politique de confidentialité](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr)\n* [À propos de Wikipédia](/wiki/Wikip%C3%A9dia:%C3%80_propos_de_Wikip%C3%A9dia)\n* [Avertissements](/wiki/Wikip%C3%A9dia:Avertissements_g%C3%A9n%C3%A9raux)\n* [Contact](//fr.wikipedia.org/wiki/Wikipédia:Contact)\n* [Code de conduite](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct)\n* [Développeurs](https://developer.wikimedia.org)\n* [Statistiques](https://stats.wikimedia.org/#/fr.wikipedia.org)\n* [Déclaration sur les témoins (cookies)](https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement)\n* [Version mobile](//fr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Asinoth%C3%A9rapie&mobileaction=toggle_view_mobile)\n\n\n* [![Wikimedia Foundation](/static/images/footer/wikimedia-button.svg)](https://wikimediafoundation.org/)\n* [![Powered by MediaWiki](/static/images/footer/poweredby_mediawiki.svg)](https://www.mediawiki.org)\n\n\n\n\n\n\n\n* \n\n\n\n\n\n\n" ]