filename
stringlengths 13
128
| headline
stringlengths 17
281
| content
stringlengths 109
6.26k
| category
stringclasses 7
values | translators
stringclasses 12
values | split
stringclasses 3
values |
|---|---|---|---|---|---|
a_mulheres-mocambicanas-carregam-o-pais-nas-costas_3061975.txt | Athiyana a oMosampiikhi ankuxa elapo mmakhatani, oohima namankhili amerikaana Jeanne Marie Penvenne | Athiyana a oMosampiikhi ankuxa elapo mmakhatani, oohima namankhili amerikaana Jeanne Marie Penvenne
Axithiyana a oMosampiikhi, aakuxa elapo mmakhatani, maxi miteko saya khasinooneya okathi wootheene wala, osuweliwa, oohima wa VOA namankhili amerikaana Jeanne Marie Penvenne.
Mu liivuruni wawe, "Women, Mikarexiyon&Cashew economy in Southern Mozambique" Penvenne onnilavula mwaha wa ethale ya ekumi ni onnuupuwela mwaha wa mukhalelo wa ekima ya axithiyana a oMosampiikhi iikelinhe wa ompera koroxo.
Penvenne, onsomiha eteparatamento ya Universitaate ya Tufs, onlavula, mpanttaya, okathi wa 1945-1975, okathi wa opereriwa koroxo waari muteko woopacera waaruuha muhakhu a ekolooniya poorotukeesa ya khalayi.
Okathi wa woopowa wa 1975, muhakhu wa ikasu waari wa efayita yuulupale ovikana esuukari ni nxotte ni axithiyana yampaka okhala muteko wa opacera oohima purusoora.
Axithiyana yaakhuma wiInyampaane ni oKaasa ewraaka ompera koroxo oMaputu, okathi wa Lowurenso Marekexi.
Muteko wa olipa vanceene, ekontisawu soohikhalela, mukhalelo wa ikuru sootakhala, ni itthu iya sootheene sikhanle sooruha iretta.
Woohitteeliha murima, aanihima Penvenne, nnaamwi ekhalihenreene wii wunnuwe mpantta waaphinhye okhalaka woopacera wa ekonomiya ya mmuttetthene, axithiyana ala imilyaare sene khenawehe yooneliwaka vatthu ikuru saya.
Purussora aanihima, nnakhala eliteratura siyentiifika, sinlavula vakhaani okhalihera waya mpantta ola wa ikasu.
Orukunuwa waya, entaphulela, alamuli a okathi owo ni wataaneya yawoona asithiyana ale ntoko ale ahinkhalela
Yakhala wiira khamalinhe ovara muteko aya wa murivathi otuuxa elaata ya koroxo- wavukuliwa musurukhu aya ni anceene khenakhale yaakhelaka musurukhu vakhaani yayiwanannaya wakhela
Ohiya vo, muxerexere mwakhalaaya, inupa sohisuwanyeya, yawehiwa ntoko athiyana a mukhelelo wohiroromeleya yaarina mukhalelo wa orupana wohisuwanyeya.
Nnaamwi oreene siiso, etaratariwaka wohikhala exariya, ale khiyahiya ovara muteko aya yaaphavela okhala, oohima Penvenne.
Muliivuru, onnihimmwa wii etthu ekina yakhanle ya ovara waari oraruwa muttetthe wa lakowa ni Mafalaala, muxerexere mwa epooma, wahari muupuwelo wokhalela.
Penvenne oolavula mwaha wa ovelavela wa ifapirika ya ikasu oMosampiikhi, epacenre miyaakha sa 1990, ovinreene Panko Muntiyaale ovaha miruku wii koroxo ole aroyihiweke o Intiya ohiperiwe, woniwaka wii saari miyuupuwelo sokhalela.
Wiira olepe eliivuru, Penvenne ahaakoha ovikana 100 axithiyana ni alopwana vakhaani yavara muteko wa ekasu ifapirika ya oMosampiikhi, ni yasuweliwa ntoko KaTharani, mwaha wa emperesaariyu aakhuma wa Asiya insina nawe Jiva Jamal Tharani, epayirro yowaatta atthu, oMaputu.
Eliivuru enniphwanyaneya ni nttaava na enkelexi paahi, maxi mwaneene onsoma itthu siniiraneya oMosampiikhi okhuma miyaakha sa 1970, aanitthuna alalenyeene iliivuru awe ni nttava nla na enkelexi.
Miyo kaanitthuna ovekela okhaliheriwa wala empayixata ya Exitaatu Uniitu oMaputu wii elepe ni nttava nikina okhala wii eliivuru ela ti ya efayita, okhala wii asithiyana ala naawo ta efayita, oohima Jeanne Marie Panvenne. | cultura | benedito | train |
a_fundo-cooperacao-portuguesa-disponibiliza-10-milhoes-de-euros-empresas-mocambique_2479202.txt | Efuntu ya Mapuro anivariwa miteko ya Wataana Portukeesa yoopwanyiha 10,6 imilyawu sa euro wa mapuro anivariwa miteko wa mamosampikaana. | Efuntu ya Mapuro anivariwa miteko ya Wataana Portukeesa yoopwanyiha 10,6 imilyawu sa euro wa mapuro anivariwa miteko wa mamosampikaana.
Efuntu ya mapuro anivariwa miteko ya Wataana Portukeesa yoopwanyiha 10,6 imilyawu sa euro wa Samukhaani ni Seeriyari ya mapuro anivariwa miteko wa mamosampikaana, wahala wa epuruxeetu olipiherya wa mukhalelo ekonoomica sooruwerya muwanelo oMosampiiikhi. Ninwehaweha mipantta thanu ni piili sinirowa wiirela mpantta wa efuntu, oohima olelo ministuro a Intustiriya ni Nakoso oMosampiikhi, Armando Inroga, emaara yookwerwtha sa atenta ya ovaaneliwa sa soovarela miteko sa misurukho ewanelaka Kuveernu oMaputo ni Lispoowa.
Itukumentu sintthunela wiira ivareliwe muteko sookwerethiwa no Mwiilaanyo Mosampikaana sa Ipanku, omooniheraka ekove wa Pankou Anakoso ni sa Sookopiha (BCI), Panku Yeelapo yootheene yooMosampiikhi (BIM), Mosa Panku ni Úniku. | economia | Julio | train |
a_afonso-dhlakama-mediacao-conflito-moambique-mario-raffaelli_3243658.txt | Afonso Dhlakama oolavula ni namakhaliherya akhalayi a mivaneelo, eelapo yo Witaaliya | Afonso Dhlakama oolavula ni namakhaliherya akhalayi a mivaneelo, eelapo yo Witaaliya
Mwaha wa nvaanelo wa Mário Raffaeli ni mukhulupale eelapo ni mahoolela a Renamo khohinmwale.
Mahoolela a anamakhalela a mivaanelo sa murettele sa mwaakha wa 1992 mMosampikhi oolavula enamaxexe yeela, 18, ohiyu wariyari wa eyapelano ni mahoolela a Renamo.
Mário Raffaeli, omphwanyaneya oMaputu, olavula ni Afonso Dhlakama okacamiheya wa mivaanelo sa kuverunu ni Renamo, womananiha omalamaliha mithananiho sinwateeriha okumanela wa makhulupale ala aalupalexa a mMosampikhi.
Raffaeli okumanela enamararu, 16, ni mukhulupale eelapo, masi nnakhala owo ila Filipe Nyusi khahinmye etthu.
Manuel Mazuze, namavaha miruku a Nyusi wa miyaha sa ni ilapo sikina sokhopela, ohinmye paahi wanamasuweliha ihapari wiira Mário Raffaeli "mpatthani muulupalexa a mMosampikhi, owo wakhomaleela miteko sikuxereriihe okhwerekhiwa ettikitti ya mwiwanano wa murettele ni nivaavo owo orwiiye wa muteko ovanelana mipantta somiili ni mutthokelo wophavela otthokiha ikhalelo atthu anMosampikhi wakhanlyaaya ovaanelaka ni olokolela miyaha sa murettele".
Mwaha wa nvaanelo wa Mário Raffaeli ni Afonso Dhlakama nave ninleelo khosuweliwe.
(Itthokiheriwaka) | politica | Araibo,Julio,Safira | train |
a_festival-mariscos-inhambane-mocambique_3630019.txt | Niira na ikhamparawu ninaalamula atthu epooma ya Vilankuulu. | Niira na ikhamparawu ninaalamula atthu epooma ya Vilankuulu.
Etixitiriitu ela eniphwanyaneya eporovinsiya ya Nyampaani, yeela enitthuna olamula eturiiximu okathi yoola wa etala.
Vilankuulu, etixitiriitu emosa ya turiiximu elapo ya Mosampiiki, yeela ennaakusanya wuumalani wa wsuma, mahuku eettaka 10 ni 11, mweeri wa Tesempuru, niira noopacerya na Ekhamparawu.
Akhulupale a elapo yeele, aniphavela wi niira nenla nilamule nkhalelo woreera wa etixitiriitu yeele muhina woomiserya ihopa, ni olamula namuna ya turiiximu okathi yoola yowaatta etala ni ekhotto enoonaneya Okaapu Telekaato mwaha wa makacamiho yaala, anamathothola aneetta otuthuwa.
Ernesto Guivala, sekeretaari peremanenti wa etixitiriitu ya Vilankuulu, olavula iiraka, atthu otheene onnilipelela wootteeliwavo murima mwaha niira nenla.
Elapo ya Mosampiiki, nkhalelo wa eturiiximu onnoonaneya mweeri iye sooviha ntoko Tesempuru ni Xaneero, ehiiwaka ottuli mikacamiho soothowa musurukhu, Guivala onnikupali wi, eyaakha ya 2016 enirowa okhala yooreera.
Niira noopacerya na ekhamparawu ephiro emosa yooreera enittariwa ni akhulupale OVilankuulu ni atthu otheene anivara muteko wa eturiiximu, mwaha wi ennixakaxakihiwa iphareya seyiya siniphwanyaneya arwaaka atthu okhuma ilapo sokhopela orwa othotola, ntoko atthu anirwa elapo ya Afirika tu Suuli.
Niira nenla nireheriwe ni Kuveerunu wa eixitiriitu ya Vilankuulu, vamosa ni Ixitituutu Nasiyonaale ya Poromosawu ya Turiiximu ni Tiresawu Porovinsiyaale ya Turiiximu ya eporovinsiya ya Nyampaani ni, ahiira mpantta Asosiyasawu ya Anamuteko a elapo ya Vilankuulu. | economia | Raja | train |
a_economia-mocambicana-perde-anualmente-500-milhoes-dolares-causa-corrupcao_3356018.txt | Wa khula mwaakha, Mosampiikhi onnihaleela imilyawu soophiyeryaka 500 sa itoolare mwaha wa ekorupusawu, onihimya ti CIP. | Wa khula mwaakha, Mosampiikhi onnihaleela imilyawu soophiyeryaka 500 sa itoolare mwaha wa ekorupusawu, onihimya ti CIP.
Wa Makhalelo oohihooxaniwa anootepiha okorupusawu Mmosampiikhi, onilavula namatholathola a Eriyari yoohimulattu ya atthu.
Mwaha wa ekorupusawu khula mwaakha ekonomiya ya mmosampiikhi enikhala opwata imilyawu soophiyeryaka 500 sa itoolare sa waameerika, okhuma mwaakha 2022 mpakha mwaakha wa 2014, onihimya mooniheryo wa Eriyari yoohimulattu ya atthu (CIP).
Musomo "ehisapo ya ekorupusawu ya ekonomiya ya mMosampiikhi" ohooniherya mikhumelelo soohilokasa mapuro ale anivariwa muteko ni misurukhu sa atthu, waalifantika, opuliisiya, ekumi, anamasomiha, anamateka, anamamiserya, itelekomunikasawu, nlaka ni mireerelo sa ephattu.
Musomo ola onitakanxereya ni miyooniheryo sikinaku sinithoonyerya wiira ekorupusawu Mmosampiikhi ti mukhumelelo wa otteettheya wa inxitituwisawu sinivariwa mitiko sa kuveerunu.
Baltazar Fael, namatholathola wa CIP omuleela VOA, wiira elapo ahu kherina owerya wa otthokiha miruku sa meettelo sa omaliha ekorupusawu, eri ti entepa wuncererya ohaawiya, atthu ohaakhela miteko sooreerela sa epooma ni ohaatta miteko sinivariwa ni matata.
"Mukhalo wa (otthokiha miruku sa meettelo) khonimala ni khoniphiyerya", ni kuveerunu khonikuxererya ni ikuru wiira omalihe mwaha ola, saavirikanihaka anatiri yaalamuliwe ni Muhooleli a elapo ahu Nyusi okathi waakuxaawe elapo, oolavula Fael.
"Etthu yoonanara," oolavula Fael, mwa ole "olimalenle ohihaaxiwa " ti etthu aya onihalaawe opakaka ekorupusawu.
Mpantta mukina, oohimya Fael, mwaha woohikhala muhaaxo ti "oniwiiriha atthu yiikompelaka ni itthu aphwanyaaya mwaha woopaka ekorupusawu ".
Owo oolavula mwaha wa inxitituwisawu sintoko Ekapineeti ya Omaliha Ekorupusawu mwaha woophukaka "milattu sikhaani, sa anamuteko aniphutta vakhaani ni aniphutta wa mananna oowuncerereya vakhaani".
" Anamuteko ale ari osulu wala ale ari mapuliitiku khanakuxiwe arowaniwaka oniphukiwa milattu elapo ela", oolavula Fael.
Mmusomoni mwawe, CIP onihimya, wa miphimo sikinaku, milipiheryo sa inxitituwisawu sa exariya ni reyexituruturasawu mmwe muri munikhuma miruku soothumiwa itthu sa Exitaatu.
Mwaha ola, onoopererirya wiira ohaana okhala mmwe munitepa okhumelela ekorupusawu. | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_director-de-jornal-turco-que-revelou-envio-de-armamentos-para-islamitas-e-presos_3077236.txt | Mahoolela a exoronaale/sookhumela ya elapo yo Torukiya osuwelin'he oveleliheriwa akapwitthi wa masurutaatu wa nikhuru a mamwisilamu otthukiwa. | Mahoolela a exoronaale/sookhumela ya elapo yo Torukiya osuwelin'he oveleliheriwa akapwitthi wa masurutaatu wa nikhuru a mamwisilamu otthukiwa.
Mahoolela a exoronaale/nlaka na Sookhumela na elapo yo Turukiya, Can Dundar, ni namakhalela a nikhuru Wankaara, Erdem Gül, athhukiwa enamaxexe yeela ni an'himyaniwa "othurumeela/wiitela ni olaleerya isiiri ya estaatu", mwaha wokumiherya sa eviitiyu, wahimyaaya wiira miteko sa siiri oTurukiya navahererya akapwitthi wa nikhuru nimosa, elapo yo Siiriya.
Ovariwa wenno ononaneya novira esumana emosa nomala Can Dundar omwakhelela oStarampuuruku, Ofaransa, etthuvo yokhalelalana olavula wohiisova wanamalaleerya a ihapari wohikhala mukano (RSF) ni ooTV5 Monde.
Okathi yoowo, wahopopihiwa wiira anamasuweliha ihapari wa mutthenkeso yoole wa ihapri wamutthukhweliwa, wakuxererin'he aRSF ni aTV5 Monde osuweliha wa yohinmwa wi yatthukweliwa, enrowa okhala ethonyeeryo yuulupale wi afalume oTurukiya ari olikaneene otthokiherya ikettelo samukhalayini wophavela omalamaliha muteko wonamasuweliha ihapari wa namuna yoholovelela oTurukiya.
Mukhalelo ohinmwe mweeri wa Maio wa mwaakha wa 2014 wariayri wa eviitiyu emosa ni, okathi yoowo, mukhulupale oTurukiya Recep Tayyip Erdogan ahivahererya mmansawe ettikitti yonyohola yokhumelela yovaraawe Can Dundar ni ohimya wi awo "yamuhukhunmwa".
Eviitiyu yoniherya ikapwitthi ni icupu, sotthukutteriwa mukaxani mwa mirette siron'hiwaka wa masurutaatu mamwisilamu.
Oturukiya onihinmwa wa solempwa sinceene sa mulaponi okhala elapo emosa ohinreere wonaneya manyoho oluluwana ni ovonyeliwa mukhalelo wolavula ni olaleerya ihapari wokhalelana. | desporto | Araibo | train |
a_ana-azevedo-uma-cantora-romântica-na-era-da-modernidade-da-morna_5509407.txt | Ana Azevedo, namwiipa mmosa waamwaavano wa moorna | Ana Azevedo, namwiipa mmosa waamwaavano wa moorna
Oniiriya sa wa mwaamukhani oninnuwa muxiri, ni wayariya ni khinnuwa nloko nimpakiya itthu, tiwoorika ephiro okhala ekina.
Muhimaa awe namwaalela ithale Ookabu Verde Pedro Corsinyo Azevedo, wa nsina nimosa noottittimihiya wa mpantta soolimalela wa elapo, opacenrye wa iyaakha muloko okhuma 1930 ni epattunxe yoopakiya wa sooreera Okabu Verde, Ana Azevedo mwaana Osvaldo Azevedo, nammwaalela ithale, onttipityela nlepa ni namwiipe, ohiya tho namawana akhalayi wiira a murettele wa elapo ni Zinya Miranda Azevedo mwaneene ni tooreera wa nsu nawe.
Nipuro nla naamusi, oniira nrokora awe piyanista, Ana Azevedo ohoonelela naanano wiira ephiro awe yaarokhala wiipa.
Etthu yookhweyaxa yaatithi aka, ohiya wunla wuulupale, oohimya namwiipa a porokarama ya Arte wa VOA.
Osomme nsipo, Ana Azevedo ookhalana murupa wa masipo awe mmosa wa moorna galopes.
Kimpheela osuweliha etthu aka, emoorna aka, mukhalelo mukina woowipa, oohimya namwiipa wiira musiika omrowa ohimyakaserya iteema sawe ni sikuna soosuweliya.
Mahiku awo, otthara mpantta wa anamwane mapuro makina yoovareerela ya Ana Azevedo, yoohepha ya artiista onsuwela opaka etthu muhina wa exikola ya nsipo woona wiira vannireera artiista osuwela vankhuma aya soosuwela iye sa ephattu.
Wa soowiipa awe, oniira onsuwela eromantika.
Kinrowela moorna , mwaha wa anamwiipa akhalayi sintoko Sanzinya Fonseka, Zenaida Chantre e Gardenia Benros, ontaphulela emoorna wa muteko awe ni mwaha wa okhala yawaawe, kinoowaana yanaanano, onhimya Ana Azevedo, oniisoona okhala anaanano.
Miyo kimmwiipa emoorna, yaakkalayi, epoleero, etangu, masipo Oparaziili, ni Ekunya, ekelesi, fransees, espanyoola, mwaathoonye anamwiipa anaasivela efaatu.
Namuupuwela wa nsipo, oniira khonsuwela mukhalelo wala mpantta woowupuwelela yaveekha awe, nave ompheela wiira masipo awe akhumelele ni wuupuwelela wa nsu nawe.
Mutthare Artes | cultura | Helio | train |
a_covid-19-é-ameaça-nacional-alerta-governante-angolano_5920886.txt | Covid 19 "muxankiho wa elapo sotheene" ohima muholelil awankola. | Covid 19 "muxankiho wa elapo sotheene" ohima muholelil awankola.
Muholeli a ekumi ohima wiira oraviha wa mwaka 2021 wopintteliwa ovikana mwakha wa mmwahisana.
Oluwanta
Muholeli a ekumi awankola, Silvia Lutucuta, ohima sekunta fera,7, wiira elapo yopinttela oraviwa Covid 19 ovikana mwakha wa 2020 nave mwaxithu a akunya otepa ophiya 70% oluwanta.
Muholeli a empa ya peresitenti ohima wiira eretta ela "mopopiho mulupale va elapo yotheene".
Yeyo yohimiwa yari mwaha wa okwa athu 800 wankola ni nto yala 82 mwaha wa yola musya ni athu araru okwa.
"Nri mwa muxankiho wotepaxa ovikana ole wakhalahi" ohima Sílvia Lutucuta, nave nto " kakhumelenle malvi mwaha wiira nihilipiha muthinto wa ixipiritali mwa elapo ahu".
Muholeli owo olipiherya wiira, okhottihiwa sokhottihiwa onnikhaliherya nakoso ni okawiwa iyolya siiphabeleya mmuttetheni nathu.
Nto nave sekunta fera, kuverunu ohacererya mahiku omusyaka Covid 19 mpakha 30, vale nto elapo erinaya athu 32.854 orava eretta ela ni 29.329 openuwa eretta yela.
Wa molumo a Sílvia Lutucuta, sophiheryaka ilapo ithanu ni tharu sokhalana eretta ya Covid 19 ya wafirika tu suli ni winkalatera, ni "sopwanyiwa mumu ni sikina soruhiwa".
Neve nto mukulupale a empa ya piresitenti, Adão de Almeida, okupali wiira elapo "yokuthakutheya" ni nave wilipiha ohana okalaka wathu otheni ni iparititu sene.
"Wilipiherya nikhanlahu, voripiha owithu, ovana matata wiira nivuluwe" ohima.
Nave nto, infirimero anamwane Luís Bernardino onikupali wiira elapo yokhalana vaniinano imilyawu miraru sathu orava eretta ni mammaru athu "anilalehiwa kahiyo ekekhayi wa elapo yele".
Anamuholeli anihima wiira okhuma mweri wa marusu athu 1.980.919 ahomiwa evasina sa Sputnik V, Astrazeneca, Sinopharma ni Pfizer.
Nave mukwaha wa ohomiwa athu oniphaveliwa athu imilyawu 15.7 awankola ophiyaka iyakha 16.
Ekwaha yopacerya yapwannye anamuteko emuki, atoropa, amokwaxa, anorakala ni mapurusore. | saude | constantino,Araibo,Gito | train |
a_stp-autoridades-investigam-militares-acusados-de-violencia-contra-civis_1744147.txt | STP: Alamuli annaakohakoha atoropa anlokohiwa wa waahooxa atthu | STP: Alamuli annaakohakoha atoropa anlokohiwa wa waahooxa atthu
Pinto da Costa oohima wii orumeeliha ohula ekohero emosa wii osuwele waarulela atoropa akina avanre ikuru sootakhala wa echuva ya imphira ovirikana ni mutthu aavaanya wa ovirikana wa yaavanre ikuru sootakhala wa maarpituru. | desporto | benedito | train |
a_segurança-durante-o-mundial-de-futebol-é-preocupante_1931239.txt | Mukhalelo wamphwaheryo wa mixinttano sa molimwinkuni sa mphira muthananiho munceene. | Mukhalelo wamphwaheryo wa mixinttano sa molimwinkuni sa mphira muthananiho munceene.
Otuphelaniwa mpooma ni ikhotto muramphani womukuxereriha kuverunu otthokiherya mukettelo mmosa wokhomaliha mmaaleleyo. | desporto | Araibo | train |
a_mocambicanos-procuram-oportunidades-de-cooperacao-houston_4165698.txt | Houston: Mamusampikaanu anihaavya okathi worerela onirowaaya okhaliheriwa mpantta wa patarooya | Houston: Mamusampikaanu anihaavya okathi worerela onirowaaya okhaliheriwa mpantta wa patarooya
Samuel levy: " Yookhala oreera mirima sa mampereesa sa waameerika wa otumiha wala okhaliherya Omosampiiki, masi hiyo khahiyo na ekhomo paahi ...
Nikhuro na ale arina empereesa Omosampiiki aaxekurya, esumana ela, ipooma sa Maameerikaana sa Houston ni Nova Orleães, wiira aphuuherye okathi wooreerela onirowa okhaliheriwa mpantta wa patarooya ni kaaxi nitho onitthikela elapo otthapaka.
"Wookhala oreera murima sa impereesa sa otumiha wala okhaliherya Omosampiiki, masi hiyo kahiyo na ekhomo paahi(...) nihaana nivaraka vanceene," iirale Samuel Levy, mpatuxa a Sal&Caldeira, empereesa wa Omosampiiki ya anamaphuka
"iyoo khasinipakiwa ni miyoono sookumanihiwa, nookhalana muteko woovara nittharuxiweene woosuweliwa, wa okuruxiwa," oohimya Levy.
Oyo ooleeliha wiira onaamyi oxekuriwaxa ono oreene wa patarooya ni kaaxi paahi, oohiiwa muhupi wiira Omosampiiki wookhala opuro okhanle ookhaliheriwa ni Maamericaanu mapantta makina.
Ahiirela mpantta na nikhuru anamasuwelaxa a aale anikhapelela ipa, inforumaatika ni miteko sa musurukhu.
Ostaatu Uniitu, nikhuru, sintoko onihimyaawe muteko uupuweleliwe, saahikhala mithukumano ni atthi anivara ni patarooya ni kaaxi, atakaaheryanaka ni a impereesa Exxonmobil ni Anadarko, apavelaka Omosampiiki. | economia | Araibo,Julio,Safira | train |
a_saude-mocambique-cancro-cervical-mata-4-mil-todos-os-anos_2527956.txt | Mwa ekumi ya mMosampiki: Oretta wokacamiha onitthaniwa serivikale onniwokottha atthu ikonto xexe wa iyaakha sotheene. | Mwa ekumi ya mMosampiki: Oretta wokacamiha onitthaniwa serivikale onniwokottha atthu ikonto xexe wa iyaakha sotheene.
Sookhala ipamphoorya sinihinmwa wi oretta ola mathupu antthokihiwa ni axaara awirelaka akarinaaya axiiyeya
GILLIAN PARKER OPOANE —
Mosampiki ori mpuwa mwa mittetthe muhinreere wonaneyaxa oretta yoola, ekwereere eniwokottha athiyana ikonto xexe wa iyaakha sotheene mulaponi. Muthinto musya va ohomiwa axirusi a iyakha muluko wokhala wa omala maliha eretta ya athiyana a ilapo sinceene.
Oxipiritali ya Opowani, muratti Cecilia Arnaldo onnirukunuxa mwetto wiira athiyana miloko miloko sene yoniwe. Muthiyana a iyakha 34 okhalana anamwane athanu ni oriye okhaa na makwatta wamirima miheri mithanu ni pili, nave olelo nto onopaceraru orowa oweha wehiwa ni olooliwa.
Cecilia orihe oriwa oxipiritali mwaha wa atelevisawu nto siniviraya moniheriwa wa wavyaviwa kankuru. Cecilia oriye oniphavela openuwa, mwaha wira axithiyana ancene anikwa mwaya wowuliwa muro.
Mukhulupale. Khatia Mumguambe, nipuro ni sowononiwa wa oManyisa, ohimya wira kankuru a athu ancene anira wiiira olohiwa.
"Oniriwa wiira athu yale arino kankuru, asisetaya sa, wii intoyonekiwa na athiyana otheliwa awo anirwa wakhulukana wiira yapake asisetayaha aniwerehiwa. "Nave nto narowa olikanyiha muthinto yowo woraruwa anorwa okuma othanyana". Ohima
Munguambe ohima wira athiyana ancene animova mwaha wa masoso a eretta ela, mwaha wa isintoma oniwereyawe. Nave nto eretta ela yulana muruthuni eniiva. Nave muttinto wa olela eretta ela ovila, mwaha wa ratiyoterapiya avakhani vakhani khonaphwanya athu ohawa.
Jhpiego exipiritali eri Opowani. Muthinto mmosa wa mahala onivara sita ni nave kankuru, onivarawe muteko onapwanya owereyasiwa eretta ela ya kankuru athu ophiyaka 90%.
Cecilia ovira mwa olooliwa onihaniwa oweha iselula sa mutekhu sottela onihela evinakere wiira oniwe arine kankuru. Maferimerira anve nto onivariwa muteko owo wa kiriyosiruxiya, aririhaka iselula ni nitoroxeniyu masyeene .
Nave eriwa 99 purusentu a kankuru ancene mwaha wa viruxi HPV - oniravuwa mukhuwoni. Elapo ya Omasampikhi, mammaru a kankuru mwaha wa HIV onilikhana ni sita mwaha wiira eruthu yofarakuwa wakuva orava HPV - onihaniwa viruxi a Papiloma ni anonnuwa mphaka okhala kankuru.
Sopakiwa ivasina pili sikhanle omusyaka kankuru sinettela nphaka 70 ni 80 purusentu.
Elapo ya oMosampikhi enererya evasina wa tixitiritu pili, wi nto yavinyaka yuulaniweke elapo yothene. Evasina GAVI enivahiwa mahala ilapo sohaawa, nave nto enikhala ikonto miloko mili.
Asiruusi a iyakha muloko anihomiwa ahinatthi opacerya oraruwa ni ahinapwanye eretta HPV.
Munguambe onira wiira waxuttiha mapurusore ni amaholeli a mmuttetheni ekahyero ya oxintta mutthinto yoola. Mwamukokho yola oniriwa viruxi a Papiloma onanyiherya ni HIV, tiivavotho oniphaveliwaya wiira omalamalihiwi ni esina.
"Muxankiho mulupale waari waeleeliherya athu wi tixeeni kankuru serivikale" Nahihana waleliherya athu sana wii ahoneke wiirya nnaaxuttihaya anamyane oraruxiwa, nalelaka wiira evasina ela eniphavela wiira anamwane ala omelo akhaleno ekumi yoyara yoreera.
Evasina ela enirowa opaceriwa mmaxikolani, ni athu akina anirowa mmawani wi yapwanye ale ahinetta oxikola.
Elapo ya omosampikhi yomaliherya ekwaha yopacerya ya ivasina. Oxintta wa itixitiritu iya pili enorowa wulaniwa evasina ya HPV wa elapo yothene mwakha 2015 ni 2016.
(Gillian Parker ohorwa omosampikhi wi ovare muteko ni Internacional Reporting Project). | sociedade | constantino,Araibo,Gito | train |
a_bal-quem-é-o-as-douanes-do-senegal-_5891989.txt | BAL: Pani AS Douanes ooSenekale | BAL: Pani AS Douanes ooSenekale
OKIKALI-
Wotthokiheriwa mwaakha wa 1980 oTakare, elapo yo Senekale, mukettelo wa Association Sportive des Douanes, AS Douanes, ooxintta wa ekwaha awe yopacerya okhalela mixinttaano suulupale sa oSekekaale, nomala ovira iyaakha thannattaaru nthanathana.
Ma "Gabelous", ntoko sinitthaniwa aya, aakhala mixintto mithannamixexe sa mixinttaano sa oSenekaale, ni wakaaha mixexe sottharelana ekhumelo ya mwaakha wa 2016 mpakha 2019.
Funti Mamadou Gueye onnattela othanliwa okhala funtixa wa iyaakha sotheene ekumelo ya mwaakha wa 2016.
Nikhuru khanireerano ehantisi yanamattikha othanleliwa wiira akhaleele nikhuru namulaponi mwa oSenekaale wa mixinttano sa ilapo sikina sookhopela.
Muteko musya, Mmeeerika, Chris Cockley, ohisakaaha ni apatthani awe wepaceroni wa mweeri wa nethanu ni onoorowa okhala vamosa ni Pape Diop, namattikha mukina ontthuneya omonexexa.
Woomuhiya Chris, ma Gabelous ahiwananan ni anamattikha anli, a Wixiipitu Hassan Attia ni ooSenekaale Pape Modou Mbaye. Mutthokelo wa AS Douanes wa mukhalelo yoola okhala mpuwa mwa mapuro mathannamaru oopacerya nomala ovira iyakha muloko ni thannapiili ahiphwanyaneyaka mmuxinttaniono mwa muttetthe. | desporto | Araibo | train |
a_trending-beyoncé-lança-edição-deluxe-de-the-lion-king-the-gift-_5525161.txt | Trending: Beyoncé ovonyerya nlaka na teluxe ya "The Lion King: The Gift" | Trending: Beyoncé ovonyerya nlaka na teluxe ya "The Lion King: The Gift"
Muraatti Beyoncé ohatutuxerya soteene ni otheene ni mulaleerya na nlaka nimosa teluxi na nikhuuru na masiipo awe "The Lion King: The Gift" oxaka yoola.
Olaleeriwa wa nlaka wa nikhuuru na masipo ale anivaha ekasopa wa sowoniheriwa ikina nitepa wulelexiwa, woniheriwa wa nikhuuru nnamoniwa "Black is King" muhina muteko wa nlaka streaming Disney Plus. "Noriipe Mwene" ti musivelo mmosa wa nikhuli noripa. Vaala oweha nlaka nolaleeriwa nihimpisa
Milaleeryo sa Justin Bieber vamosa ni sa Rihanna ti sotepa okhala sanama waani evosiisu ya enamathani yeela.
Bieber oneetta ekwaha orumeelaka mukukutta mulaponi mwawe vamoosa ni amwaara awe Hailey Baldwin ni wa khuta elatarato olalerya awe ti yokumiha mwaha muhina mwa mathavi a mivaanelo sa ema.
Rihanna olaleerya elatarato awe emosa waxukhurela aka oteene ale yirela mpaatta wa niira nothapa narumeeliwa ikaruma isya sa manamuuna ovanela muhina mwa olaleeriwa wopacerexa wa Fenty Skin.
Milaleeryo sawe sootepa ovuwa variyari wapinaatamu talasa Zayn Malik, Rihanna, Shraddha Kapoor LeBron James.
Amphira a NBA:NPA, apacerya vasya wiraneya nsana ni alipo amphira oteene a makhuru yakumane muhina mwa muxinttano ansana yawaranse ihempe salempwe muhuupi olaleerya Black Lives Matter
LeBron James, olaleerya elatarato emosa ari vamosa naxirikha awe alesa a nikhuu Lakers okhoromihe nikutha nimosa niri vathi, ovenxale matata nthonyero na omweene ni oleepa wiiraka ithu sathuna awe okumi awe tiiya " othokiha ikhaleelo ovirikanyihao, wasiveliha ni watanyerya akiinaku".
Muhina mwa mutooro a muthokoso wa kuukele opweteya wa Herman Cain onihoolela sowavya ni ophova imilyawu piili.
Cain waari mulipo othawali mmosa a nikhuli noripa amerikaano, yoowo ayilepiihe wirele mpantte wa othanliwa wiira okhale muhooleli muhina mwa mwathanle nfalume wa nikhuurna EUA moono wa Marepupilikano.
Cain waari tho namukhaliherya wa Nfalume Donald Trump. Namuhakhu a iyaakha 74 opweteya mwaha wa ekwereere ya Koronaviiru- ole waari, mwivaavo, mmosa wa atthu ale ari ti yakhootta owara maxikara owanoni.
Nnamwi nnakhala vahirumeliwaka ti woowi Cain omukwakwiilye awe mwaxiithu, ole wahipwanyiwa ni mukhalelo ole mahikuu yettaka 30 a mweeri wa nethanammosa, okathi wireele awe mpaatte wa muthukumano wa Trump muttetthe wa Tulsa, mahiku yetta aya 20 a mweeri wa neexexe, vaava namuhakhu ohatharihele awe ikettelo so wikasoopa ntoko owara maxikara nnakhala otteyiivelana mukina ni mukwa awe.
Nihiku niri 1 na mweeri wa nethana miili ole wahimaathi oxiripitaali, mahiku 30 wa mweeri wa nethanamiili ole khoweerye silipiherya ni ekwerere ya Kovit-19.
Yokhala evitiyukiliipi esya ni nimwera mpatta Reepi Mulatto Esipo yoratteliwa ele onitthaniwa Mwopp ni ninikoothawirela vamosa ni wa Gucci Maine. Variyari va ikhatiiri 20 mukarumani opiixa emilyawu 1 ya alipo awenhe.
Muhina mwa sowakhuliwa na nlaka na ehapari VOA vookhala voreerela osoma: | cultura | Gito | train |
a_mozambique-border-ressano_1577251.txt | Mwiinano wa Oresaanu Karisiya enitthukuliwa wa iwoora 24 wa khula mahiku mpakha mahiku yeettaka 6 mweeri wa Mayiyu. | Mwiinano wa Oresaanu Karisiya enitthukuliwa wa iwoora 24 wa khula mahiku mpakha mahiku yeettaka 6 mweeri wa Mayiyu.
Epooxito ya mwiinano ya Oresaanu Karasiya ti yootepexa oviriwa ya elapo.
MAPUTU —
MAPUTU
Epooxito ya mwiinano wa Resaanu Karasiya, eriyari ya Omosampiikhi ni Waafirika wa Okuusini, onookela otthikela ovara muteko wa iwoora 24 wa khula nihiku mpakha mahiku yeettaka 6 mweeri wa Mayiyu onaattamela.
Sintoko olavunlaawe namuhupi wa Alifantika a Mmosampiikhi, Joel Guambe, noomala ncampo ele yiiranen'ye mahiku yeettaka 12 a mweeri ola, epooxito ya mwiinano enookela okhala yootthukuliwa mwaha wa Kampeyonaatu a Mphira a ilapo sa Waafirika onikela wiiraneya Waafirika wa Okuusini mpakha mweeri wa Fevereeru ni Paaxikowa.
Maalifantika a Mmosampiikhi anihoolela operasawu Karibo aniirela mpantta Mapoliisiya ni Mikarasawu wiira avarelelihe mmaaleleyo wa alipa a mukwaha anivira mmwiinanoni wa taamika nasiyonaali okathi wa macampo a natali. Epooxito ya mwiinaano wa Oresaanu Karasiya ti yootepexa oviriwa ya elapo.
Mwiinano wa Oresaanu Karisiya enitthukuliwa wa iwoora 24 wa khula mahiku mpakha mahiku yeettaka 6 mweeri wa Mayiyu, masi okathi woopacerya onimalela mweeri wa Xaneeru mahiku yeettaka 12. Vano tho ninookela olavulana atthu anikela omuveleela Kampeyonaatu a Mphira a Ilapo sa Waafirika waanamwaattamanano Waafirika wa Okuusini. Sooniphwanya mihupi sinihimya wiira aakhala amphira ooreerela anikela wiiraneya vakhiviru wa Nelspruit" - oolavula Joel Guambe, namuhupi a Waalifantika a Omosampiikhi.
Mureerelo aya muulupale wa mphimelo ola wa mamosampikaanu okhalaka wiira wavira okathi wooreerela onivariwa miteko Omaputu, alipa oowaasivela mphira muulupale pooti weetta ekwaha akelaka epooma ya Nelspruit enikhala elapo ya Waafira wa Okuusini wiira yamoone mphira okathi yoole onikelaawe wiiraneya CAN (Kampyonaatu a Mphira a Ilapo sa Waafirika) ni tho atthikeleke Omaputu wiira yaxeleliwa avareke miteko saya.
Ohiya macampo ootepexa osuwelia sintoko Natali wala Paaxikowa, mwiinano wa Oresaanu Karasiya onitthukuliwa okhuma ekhatiri ya voosiisu iwoora seettaka thanu ni emosa ni enitthukwa ekhatiri ya ohiyu eriyari.
Miteko sa emikarasawu sinihimya wiira anamweetta ekwaha onaasivela orumeela mwiinano wa Oresaanu Karasiya. Sintoko vanihimyaawe Humberto Cossa, onivara Omikarasawu, "anamweetta ekwaha onaasivela ovira mwiinano wa Oresaanu Karasiya, okhala wiira epooxito ya Onamaaxa owo musurukhu wa itaaxa anivekeliwa mpantta mukina wa Osuwasilantiya.
Okhuma wuupaceryani wa ncampo na natali, atthu oophiyeryaka ekonto emiya emosa aavira mwiinano wa Oresaanu Karasiya arwaaka Mmosampiikhi ni akinaku akhuma Mmosampiikhi akelaka Waafirika wa Okuusini.
Sintoko vanihimyaawe Joel Guambe, okhuma wuupaceryani wa ncampo na natali alipa anivara waalifantika aavarakasa malinkwiti anihapala ni mithinto mikinaku sa marotta. | sociedade | SALUSTIANO | train |
a_quase-250-milhões-de-africanos-serão-infectados-com-o-coronavírus---oms_5423289.txt | Vophiyaka imilyawu sa atthu a Waafirika anoorowa omukwakhiilya mwaxitthu koroonaviiru-OMS | Vophiyaka imilyawu sa atthu a Waafirika anoorowa omukwakhiilya mwaxitthu koroonaviiru-OMS
Mutheekeso Amolumweenkuni muhina mwa Okumi ohimwa wiira wii vowanyiheryaka atthu imilyawu onoorowa okwaakwilya ni mwaaxitthu koronaviiru ni wiira atthu ale150. 000 anoorowa okwa waafirika nno viira vahithariheliwaka ikettelo vowakuveya.
Yoosomwa elaleeriwe muhina mwa ehapari "BMJ Global Health" onithokela mwaattelo wa manamuna opwanyiwa ni okwa nooniherya exikhaani mmpatte sikina sa olumwenku votakaherya ni Ewuroopa ni Ixitaatu Uniitu.
Mwaattelo wa alipo okwa mwahan wa KOVIT-19 waafirika oweela oleelo orowaka mpakha 2.704, ni voophiyaka ikonto 81 omukwakwilya muhina mwa ilapo 54, ntonko vathonyerya aya mwaattelo wa eseenturu ya othokoreriwa Ikwerere sa Uniyawu Afirikaana (Afrika CDC).
Exiitu ti elaapo eriina wootepa okwiiwa(612) ni okhalana myaaha 11.719, votharelana ni Arceeliya, oniira ahookwa 542 ni ampwanya mwaxiittu 6.821.
Afirika ti Suuli ohoorwa okhala opuro aneeraru (261) , anootthikela okhala elapo wa ekontineeti ni vophoovaka myaaha sa kovit-19, vamosa ni 14.335 omukwakhilya.
Variyari va ilapo sa Waafirika sa nttaava na ekunya, nolialeliwa ni (PALOPs) kiine-Pisaawu ti oriina mwaattelo wa okwakwilyiwa, vamosa ni myaaha 913 , ni orepeele okwa wa atthu araaru.
Kaapu-Veerite okhalana 328 myaaha sokwakwilyiwa ni araaru okwa ni Sawu Tome Piriisipe onikootha myaaha thanapiili osookwiwa.
Mosampiikhi onakootha 145 omukwakwilya ni Akoola oriina 48 myaaha soolipiheriwa sa Kovit-19 ni ali tookwa.
Exitatu Sowiraana ni voophovaka myaaha ni okwiiwa.
Exitaatu Uniitu onitthikelaohoolela olumweeku muhona mwa mwaattelo wa myaaha sa maxiitthu Koronaviiru noi vowanyiheriwa immilyawu nnumeya sa myaaha ni vophiyaka 89.000 okwa
Vorukurerya olumweenku vophoovaka imilyawu 4,6 sa atthu yaari tiyampwanye ni vophovaka 311.000 ohookwaasa. | mundo | Gito | train |
a_maputo-10-24-2011-voanews-132467203_1261432.txt | Anamupuweleli awanihana ekumi yaatthu oMaputu | Anamupuweleli awanihana ekumi yaatthu oMaputu
Olaleryanya soowupuwela woowira yinnuwihe sa ephoole sa ekumi ni soowupuweliha owehaweha samakhalelo woowira emalihe eretta sintoko ettekuxa, okothomola, ni onyaasa
Anamasoma oophiyeryaka 300 ni anamoona a ekumi, athonyerya isenturu 42 sa olumwenku ahinkomelelana, oMaputu, woowira avirikanihane muupuwelo woowira yinnuwihe ekumi ni itthu sooweha weha mukhalelo, woowira avukule iretta sa ettekuxa, okothomola, onyaasa wiira elapo ya oMosampiikhi mulattu mulupale onaahoxa atthu ni mulattu owaanale ipurusentu 60 sanookhwa, tiyeeye sinaasimiya iretta sa ekumi ohiya wookhumelela ni waakhuva osyaka ni waakiha ovara satholiya ni mukhalelo woorera , ni sinnahoxa atthu ikonto sene wakhula eyaakha, wakuva wuulaniya wa eretta yoomukuxa muhooleli wa elapo Armando Guebuza, wahimeerya anamasoma yuurane oMaputu, wiira wakhula mutthu owaane yoorerela wa mukhalelo woothola.. Mulavulo okhaleliye ni esenturu ya Yoothola ya ekumi oManyisa , munupani mwa kuveeruunu wa elapo ya oMosampiikhi okhanle wootharelana mwaha wa onthola mwalante mwaha wa ettekuxa. Mukumaano woowira wemereryiye tiwamahiku xexe, omaliha wootthariha ni wiweleliya wa mukhalelo onrerela othariya woowira winnuwihe omaliha iretta sinwereya wa ilapo sininnuwa mukhalelo aya. | economia | Helio | train |
a_nba-anunciou-a-nova-nba-áfrica-_5903549.txt | NBA oolaleerya NBA Aafirika epheya | NBA oolaleerya NBA Aafirika epheya
National Basketball Association (NBA) oolaleerya olelo eforomasawu ya NBA Africa, nsina na niinaano ninkela waahoolela anakoso a eliika mukano a Waafirika, emutakanxaka Basketball Africa League (BAL) - mpatthanano ni NBA e a International Basketball Federation ( FIBA) ni mwiiwanano woopacerya wa NBA wiira ooperari eLiika eniphwanyaneya ota wa Ameerika a osulu onikhuma nsuwa.
Etemporaata yoowiinakurariwa ya BAL, ikulupi soophiyeryaka 12 sa waafirika, eniiraneyamukano wa oKigali, elapo ya oRuwanta, mimaliheryo soopacerya sa BAL sinikela okhumelela enamurunku, mahiku yeettaka 30 mweeri wa Mayiyu, ekhatiri ya 16. CAT / 10:00 ET.
Alipa oomusuwela nakoso annitakanxerya mwaataaniho woohooleliwa ni Babatunde "Tunde" Folawiyo, Muhooleli ni CEO wa Yinka Folawiyo Group; ni Helios Fairfax Partners Corporation (HFP), oohooleliwa ni Tope Lawani, Co-CEO a HFP ni ko-funtatoore ni soosiyu xerenti a Helios Investment Partners ("Helios"), namakohereriwa wa anakoso wa HFP.
Mutteho wa ananakoso wa isetoori suulupale ni mipatthanano soowooniheriwa ni impereesa, makuveerunu ni ONGs a waafirika onookhaliherya waakuviha mwinnuwelo wa NBA wa ekontinenti yootheene.
Lawani ni Folawiyo tho anookesa wiira mpanta wa eKonseelyu ya Atimixitarasawu wa NBA África, yoohooleliwa ni CEO wa NBA a Waafirika, Victor Williams, ni onnimutakaxerya Komisaariyu ya NBA, Adam Silver, ni Viisi-Komisaariyu wa NBA ni Muhooleli a operasawu a Mark Tatum.
Malamulo ala alaleeriwe olelo ni Silver, Tatum, Williams, Lawani ni Folawiyo, yaatthukumanne ni Empaxatoore Kolopaali wa NBA ni nanakoso wa NBA a Waafirika, Dikembe Mutombo (a eRepuupilika Temokaraatika wa oKonku) nihinathi ophiya nihiku na Waafirika, muhakalalo muntiyaali wa khula mwaakha a efuntasawu ya Mulokiheryo wa Unitaati Afirikaana (OUA) wiiranen'ye mahiku yeettaka 25 a mweeri wa Mayiyu.
Ohiya Mutombo, wa NBA a Waafirika enaatakanxerya NBA ilenta nkhama Junior Bridgeman, Luol Deng (do Sudão do Sul), Grant Hill ni Joakim Noah.
NBA ookhalana ehantisi ya miyaakha sa waafirika ni ootthukula eseeti afirikaana oconasipuurukhu mwaakha wa 2010.
Okhuma vaavo, ikhuru sa iliika sa waafirika sinikhala otthuna wuncererya miteko sa paasiketipooli ni wa NBA mwaha wa mwinnuwelo wa epaasi ni eliti, mukawelo wa eriyari, ipareseyariya koroporatiiva, NBA a Waafirika Games, mooniheryo wa BAL ni sikina tho.
Efinansiyamentu enookela wuncererya omwinnuwiha BAL, sintoko vanihimyaawe mulaleeryo wa NBA ori ti onincererya tho ohimya wi NBA a Waafirika " onookela okhaliherya omwaryamwarya mukhalelo wa NBA muhina mwa imerekaatu sa waafirika sinreerela waakuvela ni ekosixiteema ya paasiketipooli a Waafirika ni onookela ophavela osuwela tho mukelelo wa eliika ni alipa oomuttikha mphira ni alipa a omunyakulela mwaha wa mipaceriho nkhama mithoonyiheryo sa Ikatemiya sa NBA soowuncereriwa ni rexiponsapilitaati sosiyaali, mipaceriho sinreeriha makhalelo a anamittompe ni amusi a waafirika, oheliwaka mpuwa mukontho wa xeeneru ni muthipelelo wa mwiirelo mpantta wa NBA ni BAL esuwelihiwe mweeri wa Maarusu".
Folawiyo, ti nixeriyaanu, ti muhooleli ni CEO wa Yinka Folawiyo Group, nikhuru na intuuxitiriya nixeriyaanu yoovirikana masi yookhalana muruku wa exipolorasawu ni mukumiheryo wa peterooleyu, mutumiheryo wa enerexiya, mukukutta wa mphareya ni imobiliyaariyu.
Owo tho ti muhooleli wa khalayi ni asiyoniixita minoritaariyu wa MTN a elapo ya oNixeeriya, empereesa ya mivaanelo, ni muhooleli wa Coronation Merchant Bank.
HFP ti holding aanakoso orina eseeti awe oKanata ni muupuwelo awe ti waanakoso aatthu ootheene ni ale oohikhala aatthu ootheene muhina mwa impereesa iye siniphwanyaneya sinari waafirika. HFP opancerye mwaakha wa 2020 mwaha wa mwiiwanano anakoso okhuma Fairfax Africa Holdings ni a empereesa ya exexitawu ya Helios Investment Partners, Helios Holdings Limited. | desporto | SALUSTIANO | train |
a_ai-acusa-governo-moçambicano-de-violar-direitos-humanos-de-16-estrangeiros-detidos-há-18-meses_5470519.txt | Axeensiya Iinterenasiyonaale onimuthonya wiira Kuveerunu ompikaano ovonyola ihakhi sa apinatamu mwaha otthuukiwa atthu okhopela muhina mwa okathi wa miyeeri 18 | Axeensiya Iinterenasiyonaale onimuthonya wiira Kuveerunu ompikaano ovonyola ihakhi sa apinatamu mwaha otthuukiwa atthu okhopela muhina mwa okathi wa miyeeri 18
Amakhulupale a omosampiikhi othiepelela waatthukwa alipo ottyaweela ni ale aveenke opuro ottyawela muhina mwa ilapo sa afiriika, eriina mukhalelo sohiloka variyari va mukhaleelo a pinatamu, okhathi wa miyeeri 18, ahikhale wiira alpo otheka nnakhala wiira apanke ekhirime, okaxari muthekeso wa Aminixitiya Interenasiyonale(AI)muhina mwa nlaka na mulaleeryo wa esaapatu, 20.
Muraano onakiherya ihakhi sa a pinatamu ohakhuleela wiira"otthukiwa vohotthariheliwa nlamulo ni vophoova okathi wa atthu alasa ononiherya mopopiho mmosa wa mukhaleelo a okumi ayase okathi wa ekwerere ya Kovit-19.
"Nihiku noothapela na mulipo ottyawele na mittetthe anuupuwela wiira nikhuru nne nitthukwiiwe vohithukwasereya mahiku yetta aya 17 mweeri opacerya wa mwaakha wa 2019, novira okathi yawarihasiwe aya aluceema ni varomoliwaka wuputhasiwa ni masupayi ni asupayi ale anakhapeleela akhopela, opuuro wa alipo ottyawela Omarettani, muttetthe awa epuruvisiya ya Wamphula",anithikela Aceesiya Interenasiyonaale, yaawo anaamwi, namanyakela makhata -muhooleli wa mpantte wa ohitto wa Afirika,Muleya Mwananyanda, okhupali wiira"ehasara yulupale yowaleliwa vahithareheliwaka nlamulo ni vohiloka wa aliipo ottyawela"ti mwiriira oniira wiira okathi wa miyeeri 18 novira okathia athukwasiwe aya"ale khasuwelaxa mwaha okeleliha omiholi mukhalelo othukiwa ole, ni ni mwaha aromoleliwa ayasa".
"Manamuna okhapeleliwa waya ti wokhottela ni amakhulupale anikupali mulattu ole, avahe iphiro saya ni alipiherye wiira mavarelo sa miteko sa exariya ya ikhirime variyari wa mwaatanelo ni atthu ale avahiwa mukhalelo alipo ampaka ikhirime"onilipiherya Mwananyanda.
Mpatte wa Aceesiya Iterenasiyonaale ."Kuveerunu omosampikhi ohana otumererya omala wohipisa ni ohirumeliwa mirerelo muhina mwa otthukiwa vohithariha ikettelo sa nlamulo wa alipo ottyaawela ni ataphula-siwe vohipisa nnakhala olamuliwa ni mukhalelo muhina mwa ekhirime nnakhala okonsye aya."
Nleelo ntoko muhina mwa nlaka nolaleerya, alipo ottyaawela ovolohiwa mukalaposa ni mukhalelo otthuunku, vohikhala exawooro mukalaposo mme, nnakhala maasi awurwa, vaavo vantaphulela wiira anikhanyereriwa owurya maasi owutuwanyeya.
"Alesa tho kharina manamuna okweheriwa mipaatte wa soolya siniphiyerya, kharina mwiili owumaathela ya ruupaka vasulu wa iwarakha sohitthukwasereya vathi". onuncererya Aceesiya Iterenasiyonaale.
Atthukiwa
Nikhuru, notakaahereya ni atthu 15 a Elapo ya Repuupilika Temokaratika ya Kooku (RTK) ni mwetiyoope mmosa, yahithukwiwa mahiku yettaka 17 mweeri ypopacerya wa eyaakha ya 2019, vaviire aya mahiku maanli yahitthamihiwa aroohiwa empa ya masuphayi a epooma ya o Pheempa, muttetthe wa epuruvinsiya ya Kaapu-Telekaato.
Mmosa wa wehererya othamihiwa wa atthu thana aanli ari alipo o Kooku aroohiwaka RTK vokoosyeya, ntoko vasuweliha aya Aceesiya Interenasiyonaale. | sociedade | Gito | train |
a_justin-bieber-detido-por-conduzir-embriagado_1835995.txt | Justin Bieber oothukweliya mwaha woowettiha mukukutta ohapaliyene | Justin Bieber oothukweliya mwaha woowettiha mukukutta ohapaliyene
Namwiira Justin Bieber ootthukweliya voosiisu Omiami Beach, oEUA, mwaha woowettiha mwaha woohapaliya, wiirela mpantta wa woomolana ni mukukutta.
Wa ehapari oMiami Herald, axipattyana awe wa ettheneri ya Okanata wa nsipo pop yootthukwa ephiro woowiira Bieber wiira wettihe wa Lamborghini ancaano, ettyawaka wa mukukutta, wa Ferrari wa nlepa notteela.
Justin Bieber otthukweliya ni pulisiya mwaha wattehattehiya awe wa esoprietaate. Okuxiya aka mpakha oxikwaatara, ottehattehiha wa epalawu ehimmye mwaha woowattana ntture mphomeni. Namweettiha mukina ni tho ootthukweliya.
Otthukweliya woolelo onwaliya esumana emosa wiira Justin Bieber yaari ehapari mwaha soowiraneya sikina. Emosa aya ehiireliya mpantta wa ikonto sa etoolar 55 munipanttani wa striptease. Ekina mwaha wa nyuwo o Los Angeles mwaha woowavonyrya mooce anamwattamanani awe, tivo amwaasimmya aya polisiya ni yoonvara Bieber mwaha wa muhakhu ikonto sene sa etoolare Yookhumelela eniireliya treapase ya mwanene ni naanano mulattu. Nsana, nipuro TMZ, yoohimya wiira Bieber ohaana enupa awe onhapaliya awe. | cultura | Helio | train |
a_polícia-moçambicana-detém-uma-dezena-de-caçadores-_4565132.txt | Puliisiya ooMosampiikhi ohaavara tesena emosa ya anamaxaya | Puliisiya ooMosampiikhi ohaavara tesena emosa ya anamaxaya
Imiya sa mirakho ni akapwitthi apakiwe mmawani sootthukweliwa wapakiwa turiximu oManika.
Mapuliisiya ooMosampiikhi ahaavara anamaxaya owiiya muloko ni evara miloko miloko sene sa mirakho ni akapwitthi apakiwe mmawani mwaakha ola wapakiwa turiximu oMakosa, eporovinsiya ya Manika.
Namitthaka wa mapuliisiya, Matus Mindu, oohima wa VOWA sekunta-feeera, 10, wii mulattu woopacera wiranenhye wokiserani wa sumana ela, okathi mlopwana mmosa, orina 36 iyaakha, aphwanyiwe ni alamuli a mapuliisiya ni phako mmosa ni mirako miili esereku wapakiwa turiximu amanke atthu niinano wii exayeke wowiiya.
"Okathi mulopwana ole wa variwawe ohima wii mwaminama ole omphavela opaka mathaapa", ancerera Mindu, ahima wii aalimalela owiiva axinama apwehiwe ni ankhapeleliwa.
Akina aathanu ni anli anamaxaya owiiya avariwa eriyari ya Maiyo ni Xunyu, ni ivariwe 14 mirakho sipakiwe wa mekanika ni sa mmawaani sinvareliwa mooxayani.
Nikhuru nimosa na anamaxaya owiiya yahipaka epwaro mpuwa wa turiximu Nove, nipuro nimpwehiwa axinama eriyari ya etixitiritu ya Makosa (Manika) ni Koronkosa( Sofala), ewivaka wowiipitheya axinama, anamaaya ni itorofewu sakuxiwa ni mikukutta, otthukweliwe Xaneyiro.
Efonte ya mapuliisiya yohima wii ovara muteko wa mapuliisiya ni wa kwarata a itakhwa wa muttetthe ole wa okhapelela yokhottiherya muteko mmosa yootepa ya anamaxaya, wa otaphula mirakho sipakwe mmawani ni siakiwe ni iyuma, saaliwe mapuro oovirikana sa Turiximu.
Eparaviyu muttetthe ola wa okhapeleliwa omakiwe ni emperesa Riyu Save Safari, orina 15 miyaakha sa kontaratu ya oxipolorari muttetthe, osuweli ni mukhalelo wa ephattu ni yothowa nipuro nuulupale wa olumwenku, okaxitariwe imilyawu tharu ya tolare a ohitto -waameerika wa safari ni oxaya wothuwela
Mwaakha wa 2014, Riyu Save Safaris ahaaruuha amwatto wii "nipuro nle" nooviweke eturiximu ya Nove ni omaliha oxayiwa wowiiyiwa, nnaamwi oreene siiso ale anwiiva axinama ni oreeriwa wa eporoxetu emosa wa axinama ni turiximu wa muttetthe.
Oxaya wohitthuniheriwa eri yowisookola wii ekumihiweke itthu wa avaha ereeti ya otumihiwa wa isapo sa okhopela wa itorofewu, ohiya emetisina yolimalela, ni awo "anniliva saana" wa ephome, ekurutura, esapala, manri ni makarikhwa a axinama sa ikuru | sociedade | benedito | train |
a_seis-policias-detidos-por-extorsao-em-manica_3814843.txt | Mapuliisiya athanu ni mmosa atthukweliwe mwaha wa owiiyera atthu misurukhu saya | Mapuliisiya athanu ni mmosa atthukweliwe mwaha wa owiiyera atthu misurukhu saya
Puliisiya oolaleya oreheriwa muluko
Nummuru noophiya athanu ni mmosa na Mapuliisiya a elapo ya Mosampiikhi oManika, annaakhula iporosesu sa miteko sotakhala ni sa mukhalelo mwaha wa owiireya atthu a mulaponi mwahu ni ale anwra ilapo sa okhopela, wohima namanli ola, 18, muloko aya.
Okhuma Xaneyiro mpakha Marusu ookhiserya, mapuliisiya aawiyera musurukhu atthu a elapo ahu, anceene aya mwaha wa ohikhalano itukumento, ni a ilapo sa okhopela, vancene aya maSimpapweyano ni maMalawiyano, ohiya itthu sa olya, anihavya ompaka nakoso epooma ya oManika ni oXimoyiyo.
Milatthu sinceene, mapulisiiya taniwoniherya atthu wiira amphavela musurukhu, oohima Elsidia Filipe, namitthaka a ekomantu ya Puliisiya a oManika, ancereraka wii owiiyera atthu wophiya okaathi empakiwa epaturulya ya puliisiya, em roromeliha okhapelela mutereminale sa mikukutta ni ipasari suulupale.
maPuliisiya khanvahana ni miyettelo iya ni mwaha wa oreherya muloko aya sohuliwa iporosesu sa owiyea atthu ni mapuliisiya anrowa waakhula sottheka saya ni ohiwelela waya, oohima Elsídio Filipe.
Milattu sinhimmwa, oohima Filipe, mapuliisia aatutunxe anamatthukeliwa mukhatteya yavekelaka musurukhu wii yakakhane ni woopowa waya, itthu sikina, khiyaphavela owunnya apassaporete atthu a ilapo sa okhopela evekelaka musukhu ni asithiyana yaronwe ompaka nakoso mmuttettheneni.
Esumana ele evinre mapuliisiya aalaleya otthukeliwa wa mempuru mmosa a muloko ole, ni kapwitthi ni ikuwo sa muloko ole, ahoolela nukhuru nimosa nuulupale na anawiye ni ananvoloweli, yahareere walupattha atthu a elapo ya oXiina | sociedade | benedito | train |
a_angola-musicos-a-favor-de-golpistas_2909275.txt | Ankoola: Anamasipo ari vamosa ni alavilavi | Ankoola: Anamasipo ari vamosa ni alavilavi
Woopowa vano Titempe wiiwanyeya tominku 02 mweeri wa akoxitu oSenturu kulturaale Elinga Teyaaturu ohitto wa Luwanta, woonaneya anamwiipa a mukhalelo ereheriwe ni amwaavano oovirikana a muloko wa akhapeleli wiira etumerere 15 wa maativixita awaleliwe okhuma nihiku 20 wa xuunyu ikhatteya ikina sa Luwanta
Exipetaakulu epacenre maripi 16:00 mpakha 22:30, martixita oovirikana ni miloko sa watthu, amwaavano a waAnkoola, ehiira mpantta wa muxovo wa wiikhupanya ni wiikhottiha woopowa vano, ari vamosa ni 15 maativixita.
Otthekula okhumelenle ovinreene muxovo wa wiikhupanya nihiku nivinre 29 wa xuulyu namararu, ni o Luwanta, yaniaari maativista yakhumenle muxitaraatane ni awo etumereraka woopowa, yahareere ohooxiwa ni mapiliisa.
Hiyo atthu ahiniira mpantta wa kuveerunu, a waAnkoola ni a olumwenku, nirwiiye moota ola ovekela axitokweene a waAnkoola wiira ewoopole vowaakuveya amiravo a temokarasiya, atthukeliwe oLuwanta nihiku 20 a Xuunyu a 2015, anlokoheriwa mwaha wa Kolpe ya Exitaatu. Okhuma okhati wa othukeliwa, woovira miyeeeri, khawonihinwe ethoonyero emosa, aakhuwela vanceene maartista a Elinka.
Yiira mpantta wa muxovo wa wa wiikhupanyera wa anmwiipa a mukhalelo, ahaatumerera axitokweene a waAnkoola wii ettittimiheke woopowa wa mitthaka ne wa miyuupuwelo silempwale muKonstituwisawu ya Repuuplika.
Ereene masina makina, yiirale mpantta wa muxovo wa wiikhupanyera e ovanya, Abada Cpoeira- Zwela Hungu, Laurinda Manuel Goveia, MC K, Flagelo Urbano, Jack Nkanga, Mona Dya Kidi, Sabio Louko & Ngamba Spoken Word, Pretos Racionais, Sanguinarios, Jang Nomada, Emmanuel Pittra 112, Fat Soldiers e Dinamane.
Mitthaka silaleyiwe ni Purokuratoriya-Xeraale ya Repuupilika (PXR) ya Ankoola, amiravo atthukeliwe okhuma 20 a Xuunyu, anaxikola ni malisensiyaatu yaalokiha mukhitto wa kolpe ya Estaatu ni Jose Euardo dos Santos ni mamembro a mithukumano sa soperaniya, wa mitthaka sa ekhotto wa muhooleli a elapo, nnaamwi ninleelo ehisomeliwe elokiho.
Ohima wa Manuel Victoria Pereira, namwiipa ni purusoore, owo aahirowa opaaluku ya Elinka Teyaturu enoonihera wii woopowa wa mitthaka waAnkoola khiyoponwe.
Olelo emphaveleya okhalana ominyala ni orowa ohoolo nnaamwi ehisuwanyyaka enrowa okhumelela wiira okhalano muupuwelo wawo. Ohima khahiyo ohaakhulelana ni omwene oheliwe, ela etthu ya woopiha vanceene, oohima purusoore.
Ohima wa PXR, ale atthukeliwe ereene owanyeya te ala: Henriques Luaty Beirao, Manuel Nito Alves, Afonso Matias, Mbanza-Hamza, Jose Gomes Hata, Hitler Jessy Civonde, Inocencio Antonio de Brito, Sedrick Domingos de Carvalho, Albano Evaristo Bingocabingo, Fernando Antonio Tomas Nicola, Nelson Dibango Mendes dos Santos, Arante Kivuvu Lopes, Nuno Alvaro Dala, Benedito Jeremias, Domingos Jose da Cruz e Osvaldo Caholo ( tenente ikuru sa ekhotto wa waAnkoola). | cultura | Raja,benedito | train |
a_covid-19-oms-ajuda-moçambique-a-fortalecer-a-prevenção-para-evitar-o-pior_5375515.txt | COVID-19: OMS onikhaliherya Mmsampiikhi wiira ehitepe waalelaniwa eretta. | COVID-19: OMS onikhaliherya Mmsampiikhi wiira ehitepe waalelaniwa eretta.
Mulokiheryo wa Ilapo sa Ota a Ekumi (OMS) onihimya wiira onikhaliherya Mmosampiikhi wiira ohitepe waalelaniwa koronaviiru.
Djamila Cabral, muhooleli wa OMS, okohiwaka ni VOA, onihimya wiira mukhaliheryo ala anniira mpantta atthu oophiyeryaka ikonto piili anivara ni mikontho sa ekumi, ni murweelo wa maxipesiyaliixita 25, owaatta ti ale anivara ni ikumi sa atthu, wa mwaakhulu a mulani mwahu.
Owo onihimya wiira OMS onivara muteko ni anamaruma a ekumi wiira ophwanyaneye muruku ooreerela ni oophavela itthu sooreerela wi okhala mwaakhulo. Nithoonyaka nuulumo nla nookhiserya, onihimya wiira onnoonaneya mulipelelo wookhala mulattu muulupale omukaweloni wa esitookhi.
Muxankiho mukina oniira mpantta ni mithowelo sa anamakhaliherya ni mphaveleyo wa" woonexexa ni ohela itthu sooreerela iporovinsiya soothene".
Elapo ahu erina atthu oophiyeryaka imilyawu 29, akina ti ale anikhala mapuro oowoopiha wuuphwanya eretta ni mmwe ehikhanle epooma, sookhala myaha 31 soosuwanyeya sa koronaviru ni mphaka va khomwiivale mutthu. Masi, sintoko mpantta muulupale a Waafirika supusariyaana, mwaakhulo wa koronaviru wa niinaano oniviraneya ni esixiteema ya ekumi yoohaaweya.
Wa miinanelo, Cabral onnoona wiira " atthu ahaana muupuwelo wooreera wa mulattu ola... anninyawa, anniwara maaxikara" masi vanniphaveleya waaleeliherya tho wi ehikhumelele yootepa.
Mwiwuriyane sinirowa okohiwa ni waakhuliwa: | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_mocambique-ferias-judiciais_3830107.txt | Mosampiikhi: ifeeriya sa muxariyani sinnikawanya miyuupuwelo sa atthu | Mosampiikhi: ifeeriya sa muxariyani sinnikawanya miyuupuwelo sa atthu
Makhalelo oniirela waakuviha exariya
Ifeeriya sa xariya soovukuliwa okhuma miili wa mweeri mmosa oMosampiikhi, mweettelo mmosa onkanya miyuupuwelo.
Muloko wa athorihi a Mosampiikhi onhima wii ovukuliwa wa efeeriya sa xariya khonrowa otannya muteko wa athorihi, okhala wii onoopisiha mueko wa alapheleli, nnamwi ala anuupuwela wii mweettelo ola onrowa okhaliherya vaakuveya wa ereherya iporoseesu mpwaro wa milattu.
Ekano ya muloko wa anaxariya oMosampiikhi onrowa wooniwa ni enrowa orukunixiwa iporopoxita sa Muthukumano wa maMinixituru ovukuliwa ifeeriya sa exariya, enrowa okhuma wa miili erowaka mweeri mmosa, wii evahiwe mukhalelo mukina muteko wa exariya.
Carlos Mondlane, muhooleli wa Asosiyasawu ya Mosampiikhi ya athorihi, enhima wii mweettelo onrowa okhaliherya, atthu ancene, wii ipisihe muteko wa alapheleli.
"Muupuwelo owo wa ifeeriya sa exariya wii sinrowa okhaliherya khahiyono etthu ekhanle yoowoneliwa vatthu okhala wii ipwaro sa milattu sinnirowa ohoolo sivaraka muteko, etthu ninrowahu oweha ovelavela vanceene enrowa oruuhiwa ni alapheleli ni atthu akina a muhina mwa ixikiritoori vamosa ni ipwaro wa milattu" oohima Carlos Modlane.
Roque Gonsalve, mempuru wa Mutthukumano wa alapheleli, oohima wii eyo enrowa orukunuxa mukhalelo olimaleliwe ya mweettihiwo wa exariya, wooneyaxaka waakuveya wa eporoseesu.
"Miyeri miili enooniwa ntoko etthu yoowaatta vanceene eniiriha wii iporoseesu sinceene sihineetta, okhala wii iporoseesu sineetta saana mweeri wa marusu. Ovukuwa nno wa mweeri mmosa, woona waka, onookhalihera wii iporoseesu sikhalane mukhalelo mukina mwaha wa oreheriwa ",oohima mulapheleli Roque Gonçalves.
Ohiya efeeriya, Gonçalves ontoonya itthu sikinaku siniiriha muteko wa exariya mosampikaana ni sinreerela owehiwa
"Nookhala oothonya ntoko mooniheryo ophaveleya wa owuncerera anamuteko ni ikaruma. ovikana vo nihaana okhala wa exariya, nihaana nirukuxaka ekootiku ya mukhalelo wa exariya, nookhalano tho ovila okhalano miteko sa exariya sinaakhaha atthu mpwaro mwa milattu mwaha wa owerya onvahiwaya ipwaro sa milattu", ohincerera Gonçalves.
Osareya atthu mukhatteya nthonyihera olekela ophukiwa milattu mpatta wa exariya.
wiira nikhalane owerya ya owinterenari 8.188, Mosampiikhi ori ni atthu atthukweliwe ovikana 18.000 wala, onikana vanli owerya wa owerya wa ekekhayi
Muxankiho ola ontaphuleleya wa iphiro soovirikana, eriyari aya ori opisa ophukiwa wa iporoseesu ni atthu atthenke. | sociedade | benedito | train |
a_interporl-investiga-burladores-moabicanos-internet_3435903.txt | Interpol onaaphelasa anamwiya wa elapo ya oMosampikkhi mwinternetini | Interpol onaaphelasa anamwiya wa elapo ya oMosampikkhi mwinternetini
Mapoliisiya amiteko woowipitheya wa elapo yooMosampiikhi, wAfirika wa suuli ampheelasa miteko samasintikaatu ni anawiiye ankhala wafirika wa osuuli ni anvara miteko sa etekinoloxiya ya malavulelo, vanceenexa ya interneeti
Mamosampiikaano anwaaniha ikaruma soovirikana mwaha wa interneet anoothephyasiya ni masintikaatu wanamwiiya ankhuma wafirika wa osuuli
Ekhurupu ya akulukhana a epoma yooxayixayi, eporovinsiya yooGaza, osuuli wa elapo ya oMosampikhi yoopwata ikonto soophiyeryaka 27 sa etoolare ni ikonto 400 sa eranti sirowaka otumihiya ikuwo sooxiripitaale otakanihaka ampulansiya.
Anamwiiya ampheela ovaha ikuwo sa muteko simalelaka mpakha mahiku 45, akhalaka akulukhana oovahiya muhakhu wanamwiiye oMaputu, nave kharina ikuwo simpheeliya.o
Anawiye khampheela olavula naakulukhana
Mapulusiya anaavaha mureerelo wa etipolomasiya aakupalela waakhela ohimeriya wanawiye ale okelaka muhakhu munceene nave yiireliwe yaahimeerye mapulisiya oxayixayi anrowa wavahererya interpol
Vannisuweliwa wiira muteko wa iphiro soovirikana sa ilapo sikina.
opacerya wa mwaakha ola, makonsulaatu ya oMosampiikhi wa epooma ya wafirika wa osuuli ohaahimarya mamosampiikaano wiira phoole anawiiye amwinterneetini
Nave tho, nlelo khophwanyiye mutthu oyariye omosampiikhi onkhala wa Asiya wa mahiku 16 epooma ya afirika ya oSuuli wa Nelspruit.
Amusi anakhaliherya mapulisisya yatakanihaka mainterpol nnya oryaawe Moshin Nawutulus nlelo khophwanyiwe.
Aniiraaya mapolisiya awafirirka ya Osuuli oNelspruit khampheela ovariya wa Nawutulus okhala mutthu onkhalela wa ekhurupu ya elapo ya oMosampiikhi mmapeleni wamuttetthe namavaha muteko onkhuma wAsiya woowiira ovahiye muhakhu wookhuma wanaanano.
Moshin mwaana amwaneene ekhatteya ya orestawurante Nawutulus envara muteko oMaputu | economia | Helio | train |
a_ponta-gea-de-joao-paulo-borges-coelho-sai-hoje_4104307.txt | "Ponta Xeeya" a João Paulo Borges Coelho onikhuma olelo | "Ponta Xeeya" a João Paulo Borges Coelho onikhuma olelo
Ni "Mixukuryo sa Tothoro. Valdez ", Coelho ooxintta etthuvo ya José Craveirinha – 2006, mutthu ootepexa wooneya muhina mwa literatuura a mmosampiikhi.
Namalepa a mmosampiikhi João Paulo Borges Coelho onnisuweliha, othana ola, oKamooxi-eSenturu ya eWahala ya Akunya, oMaputu, eliivuru "Ponta Xeeya".
Mulavulelo wa wa etitoora Ndjira onihimya wiira eliivuru, enikela wooniheriwa ni xoronaliixita Fernando Lima, enilavula sa "infansiya, ni etiitulo aya enirwa muhina mwa nsina na mukano wa epooma ya oPeyira, epakiwe 'iwe oyareliwaawe' namapaka.
Musuweliho owo onihimya wiira "Ponta Xeeya" orina mitthaka miloko ni mithanu "sinikumana ni sinivaha miruku sa muttharihelo koronolooxika, masi tho sintthunela osomiwa wiiphiini, khenilavuliwa eliivuru ya myuupuwelo sa anamwane, masi sa mayeso a efikisawu."
Wa mitthaka iyo, enihimmwa wiira, "sinikhaliheriwa mikhumelelo ni sinnoopoliwa ifikura ni mikhumelelo sa okathi ovinre".
João Paulo Borges Coelho ti namalepa wa soowaatta, nkhama "Iruku Piili SaMuro ", "Niitho na Hertzog" ni "Mixukuryo sa Tothoro. Valdez ". Wuumaleloni ooxintta etthuvo ya José Craveirinha – 2006, mutthu ootepexa wooneya muhina mwa literatuura a mmosampiikhi.
Oyariwe oPoorutu, oPorutukaali, mwaakha wa 1955, João Paulo Borges Coelho, winnunwe epooma ya oPeyira, weyiwo osomma awe exikola sekuntaariya. Opanke etotoramentu exiko yuulupale ya Univerisitaati ya Bradford (Reyinu Uniitu).
Coelho ti purusoori katetaraatiku a ihantisi ya Univerisitaati Eduardo Mondlane, oMaputu. | cultura | SALUSTIANO | train |
a_article-07-04-2012-nigeria-delta-oil-spills-161346645_1450710.txt | Oyeeheya wa phataroya vatelta wa Niixere aphiya mammaru maalupalexa | Oyeeheya wa phataroya vatelta wa Niixere aphiya mammaru maalupalexa
Ehinapaceriwe ekhotto, ohinatthi othupuluwa patarooya, e Telta ya Nixeree yaakhala mwa etthu yooreeraxa
Mahasu avariwe mwaha wa oyehiwa wa patarooya muttetthe wa onixeeriya wa Telta wa Niixer woophiya mammaru maalupalexa oniira oopopihaka mukhalelo wooreera, wa elapo yoowaattaxa atthu wa Afirika
Mapuro ala annihimya wi atthu anookhwa eriyene amiravo, wala anchawa muttetthe ole, nnaamwi imperesa sa phataroya, ni tho anamalamula oolavala anthaaciri ni muhakhu wa ephattu
Empereesa sa patarooya sinhimya wi miteko sa ohonona siri oorulela wa miloko mithanu ni miili ni ithanu sa pur sento 75 por sento sa oyeeheya.
Ehinapaceriwe ekhotto, ohinatthi othupuluwa petrolyo, e Telta ya Nixeree yaakhala mwa etthu yooreeraxa Nlelo olelo tiyooreera, opakeyaka muttetthe mmosa wa waatta itthu sirina ekumi ya Afirika, ni miro saamukhaani ni suulupale simmwaramwareya ntoko ratasi ori vatakhwani ya murattani.
Masi naweha saana, ninrowa ophwannya wi makhura ooripa, ankhuneela mitathaari sa miri ni sinveveleya mmaasini. Makhalelo yaala aphwanya anammuttettheni oxanka waya onikhala wootepa.
Atthu amphwanyana nipuro ninkhala aphakiti waattamela waaliteyiya. Ale ootheene, ni axipapaya ootheene, yaamiserya ntoko mukhalelo wa ekumi, mpakha okathi phataroya iivalaawe ihopa. Iyaakha iya ithanu sivine , muteko wa omiserya woovukuwa vanceene ophiyelelaka ovukuwa waya numuru na miloko mithanu ni iraru 80.
Mukhalelo wa olevelela wa ilapo sa okhopela onhimya wii, iyakha miloko mithanu sookiserya, eriyari ya ithanu ni ixexe wala miloko ni iraru wa imilyawu sa micima sa phataroya sooyeeheya mmuro saamukhaani wa Telta wa Niilu, mmuro ni va kolufu eneene
Eri wa wunnuwa ntoko okhalanaka eyaakha tiyaakha ohononeya wa emuxeeni wa Exxon-Valites, yiiraneya miyaakha sinceene.
Nkhulupale Aribogha onhoolela imiya soowaatta sa mittetthe seiye siyehennyemo patarooya.
Ntoko sinhimyawe, empereesa suulupale sa patarooya khasimphavela osuwela moota heeni sineetaaya miteko l, ehinatthi oxukhurya, wii mapuro oohihooxeya
Tiyoowooneyaxa wi patarooya ohaahooxa atthu Eniphanyaneya ehimwaka wi patarooya khahonxe muttetthe, ohinatthi oxukhuriwa muttettheene yoowo.
Anamahooleli a kuveerunu anhimya wi, wa nlamulo, impereesa sa phataroya sihaana saalivaka atthu apweteyiwe ni oyeheya wa phataroya
Yiiraneyaka siiso, atthu ahinaakhele musurukhu, ahaana yooniheryaka ni asuwelaka wi patarooya atathelenye mmirini ni oyehenye mmaasini oowurya, etanyale oyeheya wa ekekhayi.
Mitthenkeso sa makhura a ikaruma annihima wiira kharina mpantta wa oyeheya vanceene wa makhura, okhala wiira manceene aniyeheya mwaha wa atthu otakhala murima - mwaha wa wiyiwa wa makhura, wala mapuro amutakhali anooxa makhuwa ohikhalano ipaphelo. Annixinla wiira anamwettiha a elapo khankasopa saneene sovara saya. | mundo | Gito | train |
a_ibrahimovic-vence-golo-do-ano_1829157.txt | Namphira ole onaakhula nsina na Ibrahimovic olola mwaha wa ekoolu yeele mwaakha. | Namphira ole onaakhula nsina na Ibrahimovic olola mwaha wa ekoolu yeele mwaakha.
Namphiwa wa elapo ya Suweesiya olola mphurela nreerelo wa Puuxika mwaha wa ekoolo yeela eyaakha ya 2012, masi namphira yoola okhenle khuntti ya Poola wa Wooru eyaakha yeela. Namphira Ibrahimovic ohaakhela 48,7 ipontusene, ni Matic ari ephantte ya na nenli ni 308, 8 ipontusene Namphira Neymar ohanle epantte ya neeraru. Ekoolu ya yoola wa OParasiili yohaakhela 205,5 purusentu sa ivootu.
Namphira a ekiipa ya Penfiika, Nemanja Matic aphwanyaneya nikhuru na anamphira yaale athanlinwe, okhalana ikoolu sooreera mphira yoole ovinre.
Namophira mukinaaku ololinwe ti Neymar, yoola wa elapo ya Parasiili onimuttikha mphira ekiipa ya Paraseloona. | desporto | Raja,benedito | train |
a_governo-mocambicano-assume-dividas-ocultas_3808584.txt | Kuveerunu oMosampiiki ohaakhulela sookophiwa nviite-nviite. | Kuveerunu oMosampiiki ohaakhulela sookophiwa nviite-nviite.
Makhuru oovirikana muupuwelo ni kuveerunu aavaanya otakanihiwa musurukhu owo mukonthani y'Exitaatu 2015.
Kuveerunu oMosampiiki oolipiherya enamaxexe ela, mahiku yeettaka 13, wiira onoorowa waakhulela oliva iye siniitthaniwa sookophiwa sookhuwiya, esisapo yoophiyeryaka ikonto piili sa imilyawu sa itoolare, vanaamwiiraru sikophiweene ni inamuna soohireerela.
Okathi ene yoola atthu anitikinihiwaaya enamuna seettakasihiwaaya mpantta munceene wa muhakhu yoola okophiwe ni kuveerunu a Armando Guebuza, wa nsina na Exitaatu, Eparalamento esuwenle wiira yookophiwa yoolepiwa Mukonthani Yulupalexa y'Exitaatu ya 2015, ni enirowa oliviwa no epoolosa ya epoovu.
Nikhuru n'atthu ovirikana muupuwelo ni Namalamula a Empa ya Nlamulo aavanyiha numala wiiwa eshawuri ya namalamula elapo.
Okathi waavanyihaniwaa Ekontha Yuulupale ya Exitaatu ya mwaakha wa 2015, RENAMO ni MDM yahitakaniha masu wiira yooniherye ohisiveliwa waya n'ile eniirelaya "ekirini ya kuveerunu ewiirenlyaawe apoovu."
MDM oovikaniha onyohola, masi tho onnaalopola apoovo a Mosampiiki okhootta oliva sookophiwa nviite-nviite.
Kuveerunu oohimmye wiira olepiwa sookophiwa Mukonthani-Yuulupale ya Exitaatu, okha mweettelo onitthuneya. | politica | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_cabo-verde-e-guiné-bissau-com-resultados-diferentes-na-taça-das-nações-africanas_4662909.txt | Okhaapu Veeriti ni Kwine Pisawu ni mikhumelelo soovirikana oTaasani wa Ilapo sa Waafirika. | Okhaapu Veeriti ni Kwine Pisawu ni mikhumelelo soovirikana oTaasani wa Ilapo sa Waafirika.
Atuparawu ooripelela anihala vakhaani omaliheriwa, Kwine-Pisawu nlelo ori osulu wa nikhuru nawe.
Otaasani wa Ilapo sa Waafirika wa mphira Khaapu Veeriti wookacamiha olelo muvirelo awe mpantta wookhiserya wa muxinttano noochiriwa elapo ya Ukanta wa 1-0.
Ukanta oovarelela othanliwa wawe ni Khaapu veeriti oniphwanyaneya onari nipuru na neeraru ni ikhomo xexe ehaleelaka ekhomo emosa wi omphwanye Tanzaniya ori nipuro na nayili onittikha meelo ni Lesothu. Tansaniya wamutthukwa Khaapu Veeriti ola onoomaliheriwa.
Nave tho Kwine-Pisawu khololanne ni Namiipiya khuuvo ohenle ikoolu ni nlelo ori vasulu wa nikhuru K ni ikhomo seyiyo thanu ni tthaaru sintoko Namiipiya.
Mosampiikhi ni Sampiya ni ikhomo xexe anittikhasa meelo.
Ni tho Ankoola ommuttikha meelo ni Purikiina Faasu mphira. | desporto | SALUSTIANO | train |
a_centenas-de-pessoas-em-quarentena-em-moçambique-por-precaução-ao-coronavírus_5298011.txt | Mmosampiikhi, atthu anceene aniphwanyaneya ahikhumaka mpaani mwaha wa omwiinanela koronaviiru. | Mmosampiikhi, atthu anceene aniphwanyaneya ahikhumaka mpaani mwaha wa omwiinanela koronaviiru.
Aakhumelela atthu oophiyeryaka 800 anikhuma ilapo sikina anarina koronaviiru wa niinaano, Covid-19, ni maasiyaatiku, aniphwanyaneya anari mmapaani muhina mwa iporovinsiya sa mmosampiikhi, oolavula enamathanu ela, mahiku yeettaka 21, muhooleli a Eminixiteeriyu ya ekumi.
Armindo Tiago, oniphwanyaneya onari eporovinsiya ya Omanika, ohincererya tho wiiraka, okhuma nihiku na 22, soopakiwa mimwaleyo soophiyeryaka ekonto 24 mmwe muneemela matteeke Mmosampiikhi, masi khuuvo ophwanyaniwe eretta ela.
"Ninrumeela (okhaliwa mpaani) mittharelelo sitthokihiwe ni Mulokiheryo wa Ilapo sootheene wa ekumi " oolavula Tiago, voohitthottokola iporovinsiya aniphwanyaneyaaya atthu ala anari mpaani.
Siiso, Ewarakha ya Muhupi wa Covid-19, elaleeriwe ni Eminixiteeriyu ya Ekumi, enithoonyerya wiira mpakha mahiku yeettaka 16 wa mweeri wa Fevereeru, atthu oophiyeryaka 158 yaaphwanyaneya anari mukwarenteenani wa iporovinsiya thanu ni emosa.
Muhooleli a Eminixiteeriyu a Ekumi oororomeliha wiira Kuveerunu ohuncererya muwehaweho ni ootthukula mapuru ookhala atthu ale anooniherya ohikhala saana masi yeettaka wala ale ootepapexa owereyiya eretta yeela. | politica | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_julgamento-em-mocambique-desencadeia-vaga-de-solidariedade_2880316.txt | Olamuliwa Omosampiikhi otaphuwa nlaka na othuunku | Olamuliwa Omosampiikhi otaphuwa nlaka na othuunku
Olamuliwa wa mulipo a muhakhu Nuno Castel Branco vamosa ni anamalaleerya ihapari Fernando Mbanze vamosa ni Fernando Veloso oniiryaokelelihaka ohoolo miteko sa othuunku, vamosa ni mitumereryo wiira anaamuttettheni omosampikhi akhaala opiixa muriima voluluwana ni mwaha yoola.
Eempa ya Exariya ya muttetthe wa etixitiriitu Munisipaale ya Okamfuumu yothoonya mahiku orowa aya wettaka 31 mweeri wa nithanathana ni miraaru niroowa yiraneya nlaka olamuliwa mulattho ole, yoowo onamwi alesa araaru akhanle tanyiheriwa opaaka ikhirime sowatanela ni mukhalelo a nlipiheryo na Exitaato ni ophoviha onyoholela mukhalelo owixeetta woluluwana ni malavulelo.
IREX. nlaka na muthookiho anireliwa olipiherya miteko sa miitiya, ekweheriwa ni mireerelo sa Kuveerunu ota-wameerika, oniira owiriyanaka saneene malamuleliwo, ohiira Arsénio Manhice, musuweli wa miitiya muhina mwa mapuro ovaariwa muteko.
Manhice nleelo oniira wiira mwaha ola okhala vowehiwa variyari va mikhaleelo sovirikana okupaliki wiira wa khuta pinaatamu oni wixoone wiira avonyoliwa ohaana ovekelaka oleeliheriwa vasya muhina mwa ipa sa exariya wiira owehe milattu saya sophukiwa saneene.
Mwaha wa ekekhayi ola oriina nnaata ni alipo olaleerya ihapari aanli, ekhuumemwa ewaraakha yaweha muhina mwa ihaamu sa matumereryo-ni alipo awaniha ekhutto ni myaaha sa ottyawihiwa atthu,"ni wiira iye nisuwela ahu wiira muhina mwa moonelo ahu ntoko alipo alaleeya ihapari, anamalaleya ihpari ale onoona ntoko okathi woruuhaa ewaraakha ele muhina mwa nlaka nolaleerya wiira ewehiwe ni atthu ovirikana ni ekhale yovanyihniwa."
Moonelo a Manhice,"viira mwaha ovolowe ene eempa ya exaariya, ti voreerela wiira eexariwa yiireke ekelelihiwaka ohoolo vohithanlela mmpaatte mmosa; ti vopwanela wiira alipo ari anamalamula athokooseke milattu ni mmaleleyo, voliipehereya ni wiira vahikhalakhale ahaxiwaka sootthuna waale khamoosa khamosa ari anamuncene ni wiira vahikhaleke ntoko olamuliwa ni mukhalelo wa matumereryo."
IREX, ntoko Manhice, oniwumpererya olamuliwa onittittimiha sopacerya sa mukhalelo wa exariya.
Mwa mpaantte mukinaku, mapuro avariwa miteko anavaha ekasoopa alipo ari anamalaleerya ihapari ntoko Misa (inxitituutu iniireliwa mihupi sa Ohitto wa Afiriika) ni (Mulaano wa Elapo wa alipo olaleerya ihapari) wiira ithariheleke mwaha ola ni wiira akhalanaseke soosoma sireelaka mukhalelo omaalo. | sociedade | Gito | train |
a_covid19-moradores-de-luanda-e-sumbe-ignoram-medidas-de-combate-à-pandemia_5352110.txt | Koviit19: Alipo anikhala mitttetthe sa Oluwnta ni Osumpe khanisuwela mutumereeryo wa owanela ekwerere. | Koviit19: Alipo anikhala mitttetthe sa Oluwnta ni Osumpe khanisuwela mutumereeryo wa owanela ekwerere.
Atthu a wankoola anikhala ntoko khanisuwela mutumereeryo sa kuveerunu wiira nleelo akhale owaani viira vahikhale enitthuneya ya emukaakuve ya okhuma eroowaka mphironi ni amakhuulupaale a pilisa animana natiiri wiira anoorowa olipiha miiriira sa miteko saya wii aakhanyererye orumeeliwa mutumereeryo wa mukhaleelo emukkaakuve oneettiheriwa okhuma esaapaatu, 28.
" Atthu a wankoola owaatta okhanyererya , miyo kooweha mmiravo amaniwe ekhatiri 10 ni ekhatiri ya 11 ole ori ekwaaha ekhina mphironi" ohinya mulipo Oluwaanta olaleerya ohoolo wa nlaka na VOA.
"khanikupali wiira tho sinnithowa soosuweliwa sa myaaha , wahiiso anceene khanisuwela wii ikwerere ti yowoopiha", ohuncereerya,
Ohoolo wa milaleeryo iya soovirikana soolikana , Komantaati - Xeraale a Pilisa Nasiyonaale ( PN ) , komisaariyu- muhooli Paulo Gaspar de Almeida , omalela natiri waavara ale aniira ahitharihe mutumereeryo a alipo anivara muteko Wwa okhanyererya. .
"Ole oniira ohitthariha anirowa mukhatteya, nnakhala ahikhume owaani, muhaana okhala owaani, pahi mwaha wa soowerya sulupale ( ti mukhale anyo okhuma )", ni ohinya Almeida.
Muttetthe o Sumpe mukhaleelo soolattana.
Voovira okathi wa mutivela , epooma waari yooniherya ni mukhaleelo ohittharihiwa ikettelo sa mutumereeryo vamoosa ni imarakaato sihinitthariha ikettelo soorerela mwaattelo , opuro anitumihiwa itthu voosareya aapinaatamu , amiravo avonyaka mphiira mmuttettheni , opuro onilyiwa vatthuruvene , alipo analovola atthu arumeelaka amoota avaraka muteko aya ni mukhaleelo exikhaani . apinaatamu atupha tuphaka mpikatani mpantta mpantta ni okinaaku.
Pilisa Elapo onirwa wiiraka okhuma oleelo , mahiku anitta aya , 30 , mutumereeryo sa owaneliwa mukhalelo ohisuwanyeya mukhaleelo sinoorowa otepa okhala soowalamela .
Ole owehe mukhaleelo ohettakasa muhina mwa esenturu ya olooliwa ya kalumpu Oluwanta , ookhuma muttetthe a Witaaliya , ori muhooleli wa esiminaariyu atokweene ya anamiruku a Etiyoseese ya Osumpe , Paatiri Virgílio Joaquim Canário.
"Mpakha mahiku anirowa aya weetta aka 17 mweeri wa neeraru, eseeturu yaakhanle ni nroromelo noteene. Mireerelo soolya soreeriheliwa. Esenturu ti opuro onikhaala atthu waruuye othokiha wii yakasoope anamwaane ari ni ekhotto ya nlamulo masi nnakhala naale otthukiwa nirina ahu muttetthe o Waco-Kungo masi, nnakhala khokhaliwe mmpakha vaava , mukhalelo aya musya", onalikela, waavekelaka apinaatamu a wankoola wii ottittimihe nlamulo ni wii nnakhala ahikhale" "poopa rorooce" ni akinaku owaatta.
" Miyo koopaka kooviriha mahiku 14 kiryeene ni mukhaleelo wa kiri ni mukhalelo wa ekwarenteena muhina mwa opuro a muteko, masi mahiku 10 a mukhaleelo a ekwareeteena Witaaliya ni nno muhina mwa esiminaariyu miyo kinitthikela kilipiheryaka muhina mwa opuro aka ekeekhayi", ahinya.
Nnakhala nkimunteele Piixipu ni mukhaleelo aka maana nkikhanle owiira muhina mwa miyuupuwe lo", ohuuncererya paatiri, otumereerya nleelo wii alipo onatana awe ahoolele saawaya siiri "sootumererya saya `` . | saude | Gito | train |
a_toi-pinto-sinto-me-bem-em-todo-o-mundo-_4801331.txt | Toi Pinto :" Kinnitteeliwa murima kakhala ilapo sotheene". | Toi Pinto :" Kinnitteeliwa murima kakhala ilapo sotheene".
Toi Pinto oyarinw elapo ya Kaapu Veeriti, ola tipolomaata ni nawiipe.
Olele oniphiiherya ityaakha 38 akhalaka elapo Exitaatu Uniitu ni khanivirikaniha elapo awe ni ilapo sikinaaku.
" Khikhanle etthu ekinaaku yooreera enivikana elapo ahu", alavulaka Toi, okathi yoola avanelaawe ohoonihrya nreerelo wa nkhalelo awe ni, yoola oolavula iiraka omusivela wiipa ni mphira.
Iyaakha sowaatta sivinre, Toi onivara muteko Ompaxaata ya Kaapu Veeriti epooma ya Waxintton, masi onniphavela okathi iitela wiipa isipo sa Kaapu Veeriti oreene Oxitaatu Uniitu wenno onikhaawe.
Toi khanikhumatho elapo ya Noova Inkalateera wenno othaamenlaawe ni anniphwanyaneyawo makaapo - veritiyaano owaatta.
Yoola khuneemela, okathi wowaatta onnirowa elapo awe wiipa ni wiira mpantta muniirani.
Ola onniphwanyaneya iipaka ilapo sikinaaku, mwaha wa meettelo yaala onniphiyelela alavulaka iiraka "Kinnitteeliwa murima kakhala ilapo sotheene".
Ophavelaka wi miteko sawe sihikacamiheya, Toi oolavula iiraka onnisuwela orumeela okathi wa muteko.
" Itthu sotheene sinipakiwa mmeettelo mwahu, etthu yooreera osuwela orumeela okathi wa muteko. Iya miruku kinaahiyeraaka amiravo" alavulakatho Toi.
Okathi woottikela elapo onikha iye, nawiipe oolavula iiraka ookhalana okathi wowaatta woopaka eporoxeeto aw tixikokaraafiku, masi khuniphavela okaravari wi asuwlaxiwe.
Masi yakhumelela siiso, " miyo kinoorowa ottharihela nkhalelo yoola woosuwelaxiwa, ninrowa weeta hoothe, ntoko misithaari soolikana" Kiriyoolu onnirowaka imaara sowaatta othotola elapo awe. Khikhanle etthu yooreera ntoko othotolela. "
Toi Pinto aari namphira woosuwanya wa eporovinsiya ya Uwampo, ehinoopowe elapo ya Okaapu Veeriti ni Ankoola.
Mwiwuriyane eporokaraama oniira mpantta Toi Pinto, mahuku eettaka 14 mweeri wa Fevereero ahiira mpantta nikhuru na VOA ahoolelaka aarriti ya lusofoniiya vaniira na Tivisawu Afirikaana. | cultura | Raja | train |
a_patriots-do-ruanda-vencem-rivers-hoopers-no-jogo-inaugural-da-bal_5893419.txt | Patriots wa Ruwanta aalola ekiipa ya ya Rivers Hoopers mmuphira woopacerya wa BAL. | Patriots wa Ruwanta aalola ekiipa ya ya Rivers Hoopers mmuphira woopacerya wa BAL.
Ekiipa ya Patriots Basketball Club wa Ruwanta yoolola mphira woopacerya wa Basketeball Afirika League, etuminku, yaamuttikha ni Rivers Hoopers wa Nixeeriya 83-60.
Epontu yoopacerya muhina wa mphira yoola yaaheliwe ni namphira wa nikhuru na NBA, Ben Uzoh, yoola eettinhe ekiipa ya Nixeeriya wi ephiye ohoolo wuumalani wa mphira, ni okathi athoonyaka 17-18 ehoolelaka ekiipa ya Hoopers.
Nave ekiipa ya vate yoottikha wookhalelanavo okathi wa nenli, yiisooniheryaka ikhuru, mwaha wa seyiya yoomuvaha olola wa ipontu 30 - 18.
Woonaneyaka olinvwa saana anamphira asya, ntoko Prince Ibeh ni Brandon Constner, ekiipa ya Patriots yootthikela okhala saana ni yoowerya omaliha epantte ya neraru elonleene, 50-36.
Ephantte ya neexexe ni yoomaliha , ekiipa ya vate yaahitthikela ololo ipontu 83 - 63, 23 yoonaneyaka ovirikana wa ipontu sa ikiipa seyiya piili.
Nimuttharelelaka namphira yoola nkhawe muhina woosuwela omuttikha mphira, Bandon Costner oohela ipontu 20, Diudonne Nzizeye opaka ipontu 13 ni Prince Ibeh opaka ipontu 11.
Wuupacerani wa esumana ela, okathi wa nhooleli mosampikaano, ekiipa ya Feroviario wa Omaputu onirowa oxinttaanana ni ekiipa ya Zamalek ya Exiipitu, mphira yoola otthikhiwa iwoora 17: 30. | desporto | Raja | train |
a_ascensao-populistas-ameaca-direitos-humanos_3673727.txt | Oweela wapinaatamu onopopiha ihakhi sa apinatamu, onilaleerya HRW | Oweela wapinaatamu onopopiha ihakhi sa apinatamu, onilaleerya HRW
Mwaattelo o wotutuxa wa amahooleli a waafirika onataleela matumereryo wiira athikele okhalana mutumereryo.
Oweela wa amahooleli, apinaatamu muhina mwa ilapo sa Exitaato Uniitu ni Ewuroopa onooniherya mopopiho a manamuno okhupaarela ihakhi exikhaani nopacerya olosoweliwa ni alipo owikupaali mukherekhere mwa olumweeku, ohimwa oleelo mutheekeso wa Human Rights Watch (HRW) okathi yovonyerya erelatooriyu ya eyaakha ya 2017.
"Oweela wa opinaatamu onooniherya woopiha omosa wuulupale wa ihakhi sa apinaatamu", olipiherya Keneth Roth, tiretoore- ori muteeko wa HRW.
Muthaka wa Erelatooriyo enihimwa wiira ni othaliwa wa Donald Trump ni mukhalelo omukhulupale wa Ixitaato Uniitu noovira ekampaanya emosa yalaleerya mukhalelo othanyana ni ohimwaamini ni munuwelo wa mikweheryo sa iparitiitu puliitiku sinkhoottela ehakhi sa molumweekuni muttetthe we Ewuroopa onikweherya woopiha wa mukhalelo a ihakhi Sapinaatamu noovira ekhotto.
Ntoko Roth"Tramp ni olipo amatumereri khamoosa -khamoosa muttette a Weweroopa anirowelasa ophiya womweneni nntoko soohimwa silaleerya mukhalelo othanyana mwaha wa nikhuuli, xenofopiiya, ohonelana vatthu ni oxineene elapo.
"Oteene aya sa anakhulela wiira atthu anooniherya wi ovonyoliwa muihakhi sapinatamu nntoko wanyiheriwaka opwanela wiira ilipiheryeke miteeko, ikasoopweke orukunuwa mooro a mukhalelo wa ephattu.nnakhala wikasoopa ni mukhalelo wa ataake a materoriixita. Vekekhayi, ohittitthimihiwa ihakhi sa apinaatamu onivaha iphiiro soophova vowanyiherya ntoko mukhalelo wa opuheryana.
HRW onilepa oriiki muhooleli onawikuxererye a elapo ya Ruusiya, Turukhiiya, filipiina ni xiina anivarasa omweene aya voohiya opuuro wa mutumereryo wa kuveerunu ottitthimiheyni Elapo ya Ehakhi, nntoko vowanyiherya nlipiheryo na nnroromelo na wixeetta.
Vakhala Waafirika, HRW onihinya wiira mwaattelo mmosa wootepa wa amatumereeri onaanulari wala onataleela okathi wotumererya wiira otthikela omweene, "nnaamwi akiina aniira attyawelaka ohaaxiwa wootepa wiira imalihiwe manyaku nyaku oluluwana ni mwathanle ovonyola nnlamulo wala mwaha wa Kuveerunu amakwaankwa wala anamwakamela omweene.
Ni "amahooleli ovirikana a mafirikaano, ahixoonelela okhala owakuveeya muhina mwa otumereriwa onakhiriime, sokhootteliwa vootupaxa ohoolo wa Epa ya Exariya ya wakhoopela ni ilapo thaaru solaleerya okhuma waya muhina mwa mmuttumereryoni mwa exariya", onisomwa muhina mwa erelatooriyuni.
Ohoolo wa miriira iya, onikasoopa muraano,"eveneno aya ti wii alipo othaala anikhanyererya mutumereryo mmosa olipiheriwa vekekhaayi ni va othawali mwaha wa seeyo siiteka mukhalelo owixeetta ettittimiha ihakhi." | mundo | Gito | train |
a_article-11-17-2011-nampula-violent-crime-134058308_1261632.txt | Wamphula: Mafalume ohaatthuka atakhali athanu | Wamphula: Mafalume ohaatthuka atakhali athanu
Yaatuphela atthu wala yaavolowa mpani yaarumeela akapwitthi.
Poliisiya wa Repuupilika ya Mosampiik Wamphula onimala waavarakasa atakhali aalupale athanu anamatuphela emurumeelaka kapwitthi.
Atthu ala athanu aniira mpantta ya makhuru manli aanasusukhi oowoopihaxa yaatotokhanya ni kiyapaka ikhirini muttetthe wa ohitto wa elapo, otepexa wene ipooma ya Wamphula ni oPhempa
Mukhwaha ola omalenle ni ovariwa waya, mafalume aawerya waapwanya-tho akapwitthi anli, sintoko AK47 ni pexitoola ni ikaraxuuti 11.
Makhuru oomanli aatakhali yaavara miteko saya yiwananasaka ni ovarakasiwa waya wiiraneyale mwaha woohimiwa ni anammawaani. Aniira mpantta wa nikhuru na atakhali, purusoore onivara Etixitiriitu ya oMoxinkwaale ni namalipelela ekhatteya.
Namuhupi a Poliisiya wa eRepuupilika ya oMosampiiki Wamphula, Inácio João Dina, ohaalikela enamuna evarakasiwaaya alavilavi awo athanu ni onniroromeliha wiira mafalume Wamphula ari oolikaneene wiira evare muteko wa mahiku 45 anihala wiira omale mwaakha.
Muupuweleke wiira mafalume a elapo ahu anirwa iyaakha iya sookhiserya yincereryaka waalopola anammawaani wiira ala ekhaliheryeke owanana ikhirini yaahimyaka atakhali. Niisiisa, muteko ola woowuncereriwa olopoliwa atthu, onnikumiha muraarelo. | politica | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_mocambique-reabilita-bazaruto_4168530.txt | Mosampiikhi onnireeriha ePareke Nasiyonaale ya Arikipelaku ya Pasaruutu | Mosampiikhi onnireeriha ePareke Nasiyonaale ya Arikipelaku ya Pasaruutu
Ennikhala o Pasarrutu axinama oovirikana ni ookhapeleliwa, eriyari ya tukonko, tartaruka, 180 mitthinto sa axipalame, 45 sa axinama aneetta ni etthirima vathi ni 2 miili wa mithinto sa ihopa, eniiriha nipuro nnaasivela atthu wii exukureke.
Muloko wa Afirikan Pareke onrowa orehera ni oxeriri eparike nasiyonaale ya Arikipeelaku ya Pasarutu, eprovinsiya ya inyampaane, vamosa ni wiiwanana, mpaka omala 25 wa miyaakha, yaasinariwe ni alamuli a Mosampiikhi.
Ovelela wa okhapelela iparke sa ilapo wa mipantta soovirikana sa ekontinente, Afirikan Pareke onuupuweliwa ovoleyiha ithanu ni emosa wa imilyawu sa itoolare wiira ehihimuxiwe Pasarutu, woowi epakiwe nipuro na efayita ya marinya yookhapeleliwa ya waAfirika.
Wiiwanana nno nivalu nuulupale wa mukhalelo owo, oohima tirectoore exsekutivo ya Afirikan Pareke Peter Fearnhead, wa asitura, woomalani wa esumana, ntoko simmaawe vise-minixitra wa Etthaya, ampiyente ni Tesenvolvimento Ruraale, Celmira da Silva.
Okathi woopacera, ithokoreryo a Afirinkan Pareke anrowa okhala mwaha wa othoriha itthu sootheene sinoopopiha okhapelela, ni ororomeliha okhaliheriwa ni anammuttetthene ankhala waattamela epareke.
Sinrowa opakiwa inupa wii yeettihiweke saana ni wuncerera miteko sa owehaweha, okhuma vathi ni osulu. Muteko wa owehaweha wa okhapelela enrowa othukumanyiwa muxovo wa efayita ni axinama aya.
Ennikhala o Pasarrutu axinama oovirikana ni ookhapeleliwa, eriyari ya tukonko, tartaruka, 180 mitthinto sa axipalame, 45 sa ireepiti ni 2 miili wa mithinto sa ihopa, eniiriha nipuro nnaasivela atthu wii exukureke.
Kuvernatore wa Inyampaani, Dinel Chapo, aanitthuna eturiiximu yinnuwihiweene, elikanaka ni okhapelela. | cultura | benedito | train |
a_agentes-da-polícia-e-da-guarda-nacional-acusados-de-espancar-cidadãos-indocumentados-em-bissau_4536417.txt | Murumeyi a Pilisa ni Kwaarata Nasiyonaale aniromoliwa wiira aamana mwana mutthu mmosa ohirina ewarakha Opisaawu. | Murumeyi a Pilisa ni Kwaarata Nasiyonaale aniromoliwa wiira aamana mwana mutthu mmosa ohirina ewarakha Opisaawu.
Alipo anihawa ni miiriira ole oomulaleerya muhooleli a mwalaano ni aniira "ti yexikhaani " manyakunyaku variyari vaa Pilisa ni mutthu mmosa
Namuteko ni Kwaarata Nasiyonaale ni Pilisa a Owooroti ya Anamunceene a Kiine-Pisaawu anithoonya wiira omana mutthu ohirina ettikitti ori mukhatteya mwa ekhatteya ya empa ya nanli ya pilisa epooma yulupale ya elapo.
Muteko ole ori, varumeeliwaka alipo okweherya, wiiraneya ohiyu oniira okumiheryaka evuku vuku emosa muhina mwa apinaatamu.
Anamuteko a Kwaarata Nasiyonaale ni Pilisa a Owooroti ya Anamunceene , aniirela mpantta mwa miteko iye sa ohaayiwa noohiyu , aniromoliwa mwaha wa omana ni oliviiha wowikuxererya variyari vaa ikettelo ni waakamela ikonto 5 sa ifaraaku cfa , onlikana ni itoolari 10 sa apinaatamu atthukiwe ohirina ettikitti ya mukhalelo.
Sohimwa iye sa alipo ohaaxiwa onithoonya wiira ale khamosa khamosa otthukiwe , variyari viyaawo anamwane, akumaniwe wattamela mmawanyaya ni akuxiwa , votharelana , oroohiwa ipa sa pilisa sowoneyaxa sa Pisaawu, weewo , oromoliwa , " ahihukhumwa"na alipo ari anamuteko:
"Miyo kahitthukiwa ekhatiri ya 19. Empa ya pilisa enathukumanya ekhatteya omosa , weewo akinaku yaakuxiwe aya khiroohiwa mpantta a ekhatteya ikina votharelana vaniwanyeya okhuwela. Nnakhala nkinisuwela vakhala wiira oroohiwa muxookhini nnakhala hooye. Ookhala amu, alopwana ni athiyana , oweemela , vohi munyukhu ni nnakhala mireerelo sa wiirattela , mpakha oxa" onilaleerya mulipa otthukiwa mmosa, okathi mukina avekele awe olavula vohooniha ethoni , aniira wiira ohaapwanya" mukalaposo anamwane athiyana ni alopwana a manamuna wunuwa waya ophova".
Ohoolo wa miriira iye, muhooleli a mwalaano a Iteriyoore Mutaro Djaló, khonikupali ni mukhalelo .
" Muteko ahu ti ootikiniha. Nnakhala khanihiyo oosuwelaxa. Vaniiraneya wiira pilisa ni apinaatamu anaakhulana ohoolo masi siniromola, mwaha wa ettikitti ya mikhalelo. Eyo etthu eniiraneya", aniixaakiha Djaló .
Yaanyakuliha ohooleliwa ni Mwalaano a Interioyoore onirwa okhalana siniruuhela yolavula owaali mpantta wa apinaatamu . | sociedade | Gito | train |
a_liga-africana-de-basquetebol-já-está-a-rolar-em-kigali_5892679.txt | Nikhuru na ekiipa ya Pasiketipooli na elapo ya Afirika noopacerya wooneya elapo ya Kikaali. | Nikhuru na ekiipa ya Pasiketipooli na elapo ya Afirika noopacerya wooneya elapo ya Kikaali.
XOWANESIPUURUKU-
Muulumo ala tiyaale alavuliwa okathi apaceriwaaya mphira yoola wa Liga Africana Basiketipooli, nnela nnaasimwa BAL, ni ninnoonaneya wincerereya nikhuru na mphira na Pasiketipooli, nennla nnaasimwa NBA.
Etuminku yotheene, mahiku ettaka 16 mweeri wa Maayu, onnoonaneya mwiiraneyo epooma ya Ruwanta.
Mahiku ala, mphira wa Pasiketipooli mphira mmosa wowaasivela atthu ekontinenti yeela. Mphurelo ola onirowa ovahiwa ekiipa ya yoottittimiheya.
Okathi opacerinwawe mphira yoola wa pasiketipooli, eyaakha ya 1960, atthu owaata a elapo sotheene ahasivela saana, mphira yoola aharuwerya anamphira osuwaneya a elapo ya Afirika ni Ameerika, ntoko anamphira osuwaneya a nikhuru na NBA Hakeen Olajuwon a elapo ya Nixeeriya, Dikembe Mutombo wa elapo ya Repuupilika Temokaratika ya Konko, Congo Luol wa elapo ya Sutawu.
Ekiipa sophiyela 12 sa nikhuru na BAL sothanliwa wi siire mpatta wa ikulupi soosuwaneya- sowaata tiseyiye aniira mpantta mapuluusa ni atoropa- elapo sotheene. Nikhuru na ekiipa sa Afirika Ositentaale sinniphwanyaneyamo ekiipa ntoko ya Onixeeriya, Kamaroxi ni Senekaali, masi ekiipa seyiya, innoonaneya iye sosowaneyaxa, ntoko Ankoola ni Mosampiiki ni ile ya elapo ya Makiripi, Tuniisiya, Marooko ni Arixeeliya.
Ni ekiipa yeela esya enniruuha mooneelo wooreera ni ecipo esya ya nmwiipe: J. Cole yoola asinanri ni ekiipa ya Ruwanta, Patriots BBC.
Nnikhuruni wa ekiipa sa Afirika, khikhanle ekiipa emosa ethanliwe wi yiire mpantta wa mphira wottittimeheya ntoko olavunlayiye Refiloe Seiboko Joronalixita wa phantte ya mphira yoola onikhala epooma ya Xowanesipuuruku '' worireera murima, khurookireera murima. Annivira mahuku owaatta'' ahimyakatho yoola.
'' Kinoona wi okathi ola tiyoole atthu owaatta anitthapaaya, atthu yaale onaasivela mphira wa pasiketipooli ni anamphira a pasiketipooli, atthu anivara miteko sa mphira, ola okathi aya. Nave, tisiiso. Nkiniwerya wuuluma nkhalelo xeeni mphira ola wa pasiketipooli wa ya Afirika onaasivelaaya atthu okhalayi ni nno ninrwaahu. ".
Seiboko, orookhotta othanla ekiipa enirowa olola, masi yoola olavula wi atthu yaala anirowa omoona mphira ahaana alipelelaka etthu yooxankiha.
"Mutthu yoole onirowa omoona mphira yoola wa Afirika, mutthu wootthapeleya ni okhalano ntthapelo nooreera, alavulakatho yoola. " Yiiraneyaka siiso, atthu animulipelela mphira weemiravo yoola wooreera ni woosuwaneya. Anamphira (amiravo) yaala anniphwanyaneya atereraka ni hiirerihasaka opacerya khalayi''.
Nikhuru na VOA novaanela ni mukhulupale (peresitenti) wa BAL, yoola anaakhula nsina na Amadou Gallo, elapo ya Xowanesipuukuku, ahinapaceriwe mphira.
Ovaanela wenno, Amadou Gallo olavula iraka wi nkhalelo woovala ekiipa elapo yeela ya Afirika khiyasuwaneyanxe: '' Khanikhalanne nkutokutho ni atthu atthu otheene annisuwela wi ekiipa yeela ennivara muteko saana ni ennittikha mphira woosuwaneya ni yookhalana anamphira ottittimiheya, alavulaka yoola.
"Mwinisuwela, anamphira a elapo ya Afirika annivara mureerelo wakhula woopora wa mphira, opacerya mphira yoola wa NBA, masi nave mphira mukinaaku ontoko NCAA. Ni olelo, miyo kintthuna wuuluma, mahuku ala naahikhalana mphira wa Marcha Medness, mpihira ola wa pasiketipooli onittikhiwa eyaakha yootheene muniverisitaatini ni aniira mpatta anamphira a owaatta a elapo ya Afirika anikhumasa univeresitaati sowaatta soosuwaneya. Nave, nyuwo mwinnisuwela wi osuwela omuttikha mphira etthu emosa ehihalenle elapo ya Afirika".
Seiboko ohuuluma wi nkhalelo ola woosuwela omuttikha mphira elapo yeela ya Afirika enithoonyiherya mukhalelo wa atthu a elapo yeela- ni moota wowiiwanana wa atthu yaala.
" Etthu yooreera okhalano ekiipa ya elapo ya Afirika ni yoopattuxiwa ekontinenti yeela, olavulakatho yoola.
" Nikhuru notheene na mphira nookhalana anamphira osuwela ottikha, yoopacerya: nakhalana namphira woosuwela ottikha, nnoopaka itthu soreera. Naavahe anamphira yaala ephiro yoomuttikha mphira elapo aya ni ekontinenti aya wi ahikhalaneke nkutokutho wootthuna orowa omuttikha mphira elapo sikinaaku wala ikontinenti sikinaaku ntoko Ameerika. Kinoona wi nkhalelo yoola ninrowaahu otthara ti wooreera saana. Vaavo ninrowa waxuttiha sayi amiravo yaala yaala anirowa omoona mphira yoola wi mwatthuna ohakalala mwaha wa mphira khiniphiyelela orowa elapo sikinaaku''.
Ekwaha ela yoopacerya ya mphira ennirowa waathoonyiherya anamphira a elapo sa Afirika osuwela omuttikha mphira? Wala wiiraneya mooniheryo miraru wa mphira, onirowa wathoonyerya moota onimuttikhaaya poola anamphira yaala a elapo ya Afirika?
Atthu annirowa woona akinaaku anirowa wiiwa namuna mphira yoola ottikhiwaaye. Nikhuru nle na VOA ninrowa omulamula Cooku yoola mattaava mayili: Nkeleexi ni Faraseexi ni onnirowa omooniherya mutelivisaawuni ni muraatiyuni.
Mphira opaceriwa ni ekiipa ni ehiira mpantta ekiipa yeela yowaani enaasumwa, Patriots Baskeball Club ya Ruwanta emulolaka poola 83-60 ekiipa ya Rivers Hoopers ya elapo ya Nixeeriya, mphira yoola attikhiwa epooma ya Kigali, ekampo ya Areena, elapo ya Ruwanta. | desporto | Raja,benedito | train |
a_article-05-04-2011-barcelonaafastareal-voanews-121269429_1260173.txt | Yoomala yoolavuliya wa Barcelona ni Real Madrid | Yoomala yoolavuliya wa Barcelona ni Real Madrid
Real Madrid oomora ohiyu wa epula. Ronaldo onoothererya olupatthiya
Mukumaano wa Real Madrid ni Barcelona oophiya wammala awe ohiyu wa epula epooma ya yoomalihiya ya ekhurupu ya madrilena ya mukumaanyiho wanamakanyari wa ewuroopa. wa iikiipa piili iya sikhumme soolikana wa ekoolo emosa emosa wa mukumanyero waneenli wakhalelaniye, nave yookumihiya ekiipa enhooleliya ni Jose Morinyu mwaha wiira mukumaanhyero waneemosa ole akhalelaniye Barcelona aronwe oMadrid olola ikoolu piili ya namunku ule oniitthaniya Meesi. yoowo akhalelaniye enamenli, nave Real irale owiye mukampu wiira olole. Ronaldo, Kaka ni Higwayin anrowasa okhalela mukumaanyero wooholo wa oReyal Mukumaanyero woopacerya, ahanle vakani Barcelona otthuka ohaari Kasillas okhala mpalisa. nave mukumaanyeero wanenli ahivirikana. Higwahin oolola ekoolo emosa ekhottiye, nave khirwaka ya Ronaldo ommorinhe mulipa oottuli Mascherano amutthimakela yoowo. Ronaldo ammeelale Higwahin avariye ni etefesa ya Barca ommorinhe. Omala wa mukumaanyero owo avanhe exawuri omalihaka yoomala aari arpituru mwaha woohinvaha ekaratha yooxerya wala yancano Rikartu akarvalyu. Barcelona apacenrye olola voottharelana yookhottiya ya Higwahin, okhuma vaavo Real Madrid aarina oholo mukumanyero wootikiniha. Ohela ikoolu xexe woowiira ovire Marcelo oohela naanano ikoolu yaalikanyiha mukumanyero okhumme mwaha wa efalya ya etefesa ya Barca Pooti oweha mapuro ottittimiheya wa omala wa mukumaanyeero wiira aale yammukhalenle wa Real Madrid aniira mwaha wa ale yaamoopa arpitu yammakelenle Barcelona. nave ola aari mukumaanyero waneethanu wa okathi okhuma Real Madrid ni Barcelona ikiipa soopiili sinrowa ommukhalela mphira ekwaha yaneenli wa mukumanyeero (olola omosa wa ekiipa ya Barcelona 5-0 ni ohiloliya vamosa) Real Madrid olola ekwaha yookhicerya wamukumanyero ola ya eKoopa ya D'El Rey ni itasa 8 Ospanya okhuma 1-0) nave elika yanamalola Barcelona onlola Madrid 2-0 ni onlikanyiha owaani ekoolu emosa. mwiiwelela sohimiya samphira ni Jowawu Santa Rita ni soohimiya sa Ronaldo. | economia | Helio | train |
a_1587259.txt | Kan 2013: Ankoola 0 - Maroko | Kan 2013: Ankoola 0 - Maroko
Palanka Neekara aahimpatari imphira aari mmatatani mwaya wii elole wa omuhula KAANI 2013.
Ankoola ohimpatari ni Marroko, woohi voloyiha nkhala poola mmosa imohira mpacera a Kampiyonaatu Afirikaano wa ilapo, wa aAfrika A oSuuli, aaxinttaniwa oSoweetu, waattamela o Xowannexipuruku.
Eselesawu ya Palanka Neekara aahiweha oxintta vakhiviru, ihanleene imuutu miraru wii imphira omale, Manucho ni Mateus yahanle vakhaani wii elole emwiirelaka Ankoola.
Muluko A, ale anrowa oxinttana ni Ankoola, aAfirika AoSuuli, aahimpatari ni Kaapu Verete, ehenle ekoolu nnakhala emosa.
Ohoolo wa 15 miili atthu yanweha, Ankoola ahimana okathi wa nenli ovikana okathi wopacera, muupuwelo wa vise peresitente ohinyiye a Petro ya Luwanta, Tomás Faria.
Alavulaka wa ANKOP, Faria ohimme wi ekiipa awe khereere omukusya poola wa ohimukontorolari okathi wa opacera, nnaamwi oreene siiso, ahikhalano okathi wa oreerelaxa ohela okoolu okathi wa nenli
Yahanle waari oreeriwa wa Palanka Neekara, aahihima Tomas, ahimaka wii ekiipa ela yookhala itthu sootheene wa omulola aAfirika A oSuuli, namararu. | desporto | benedito | train |
a_obama-ma-governacao-desastre-economico-zimbabue_1692516.txt | Barack Obama: Olamula elapo ni inamuna soohireerela siirinhe ehasara ya muhakhu Ozimpaapwe. | Barack Obama: Olamula elapo ni inamuna soohireerela siirinhe ehasara ya muhakhu Ozimpaapwe.
Waashintoni
Muhooleli a Ilapo Soowiiraana, Barack Obama, ni a Waafirika ya Okuusini, Jacob Zuma yaahivaanelasa ekumaanyaka munnuwelo wa muhakhu ni temokarasiya a Waafirika, itthu siniwananiwa ni myaha sa mittetthe ni olumwenku.
Sintoko namuhupi a Nsu na Waameerika, Dan Robinson, onihoola muxukuryo, ehaali ya ekumi ya muhooleli akhalayi a Waafirika ya Okuusini Nelson Mandela, waari mwaha mmosa mmosa wa mivaanelo.
Wa muthukumano wahaareere olokela waattharelanne, maperesitente oowayili yaahivaanela myaha saakhanle okhuma khalayi muteko wa Ilpo Soowiirana wa mukhalihero wa wunnuwa muhakhu ni temokarasiya a Waafirika, sa ishawuri sa Waafirika para owanawana wa mukontinente.
Vahinatthi, ni amalihaka soowaaniheriwa saakhanle soopere ankha Obama aamurowa omuxukurya Mandela, Obama akumananne meekhaaweru ni amusi a peresitente akhalayi a Waafirika ya Okuusini.
Obama oohimya wiira wilipiha wawe Mandela ni ethale ya ovira w'Afirika ya Okuusini siri wuupuxerya wawe ni wiira olumwenku.
Obama ni Zuma aavanyihana ekhotto ya Orepuupilika Temokaraatiku ya Okonko, ehaali yoolamulela ya Ozimpaapwe ni miyuupuwelo soowanana HIV Sita.
Peresitente Jacob Zuma ohooniherya mushankiho wiirenlyaawe "omwaryamwareya wa makhuru ahiniiwelela" ahimyaka okhala yoowoopopiha murettele opwanhiwe ni wikhanyaanya wa ilapo sinceene.
Enihimya mwaha wa Ozimpaapwe, onirowa wiiraneya mwaathanle, Zuma oolopola ovukuliwa ihukhumu sa mpantte wa Ilapo Soowiiraana.
Peresitente Obama ooromola olamuliwa elapo ni inamuna soohireerela siirinhe ehasara ya muhakhu wa Ozimpaapwe, ncereryaka wiira mwaathanle oleeheriwe wiiriwa mweeri onirwa ohaana okhalaka soororomeleya.
Muholeli Barack Obama oottottopela muteko w'Afirika ya Okuusini munkoni wa Wiiraana w'Afirika ni miyuupuwelo soophuka sa muttetthe.
Mwaha mukina wa muthukumano waari moonelo wa Obama wiira Ilapo Soowiiraana siikhanyaanyeke vanceene munkoni wa muhakhu ni nakoso a Waafirika.
Obama ohuncererya wiira Ilapo Soowiiraana khasinituthuwa ni ohelaxa muhakhu w'Oxiina ni ilapo sikina, nnya ohatumererya maafirikaano wiira ewehaxaxe ni ephoole ale anaathanlaaya wiira okhalihana.
Muhooleli Zuma oothonya wiira Aafirika, enikhala mpantte ya olumwenku, ahikhanyererihiweke othanla ilapo sintthunaawe okhovanaka enihimya ohela muhakhu.
Enihimya ehaali ya Weecitu, Muhooleli Obama oohimwa wiira Ilapo Soowiirana siiniira sittharaka mwaha ola, aroromelihaka wiira anamuhupi ni ipa sinipwanyaneya silipeleliwaka, atumereryaka opixiwa murima.
Obama oolavula tho olakela ohitakaniha Okheeniya wa muxukuryo awe ola w'Afirika ahimyaka wiira okathi kahiyo woorerela naanaano va makheniyaano aniwanana ni nikhuru na ilapo sa okhopela ni myaha siniwiira mpantta.
Peresitente ni namaranttela a peresitente Ookheeniya anrowa ophukiwa Otiripunaale Penaale Interenasiyonaale siluluwanne ni owali ottharelanne ni mwathanle a 2007. | saude | Vasco | train |
a_ferroviário-de-maputo-perde-com-patriots-do-ruanda-e-falha-apuramento-para-as-meias-finais-_5908203.txt | Feroviyaariyu Omaputu oololiya ni Patriots oRuwanta ni khonrowa ootthuviya wa yoomala ya variyari | Feroviyaariyu Omaputu oololiya ni Patriots oRuwanta ni khonrowa ootthuviya wa yoomala ya variyari
KIKAALI —
Feroviyaariyo OMaputu oomuleha basketball Waafirika League (BAL) nuuloliya wiira arowe opatriyot BBC, wa 73-7 yoosuwelexiwa onrowa wa ohala omala wa BAL.
Ohiya vo, namalola wa elapo ya Omosampiikhi ahoonelliya woohilipeleliya, nave wa mphira mixexeaahilola emaara xexe vooliikana wa mammaru oololiya.
Wa phira woomaliherya wa neexexe ohiyu wa enamaxexe, anamweetta aheemererya ekhurupu ya vate ohiya wookhaliherya yaakhaliheriye atthu enli: Pawulu Kakame( Muhooleli ORuwanta) ni Emanuele Makron (presiteenti Ofaransa) owo ommaliherya oromoliya aweelale othotola elapo.
Nave opaceryaka wa namuxexw woopacerya wa mphira aapacerya wooniherya woolowa Feroviyaariyu waarina awe omupaceroni nno ni woonihenrye wiira 24 -15 woonaneya wa patriots yaarivo saana wa soovahereriya Sa Ota ni tisiiso aaphwanya mureerelo woopacerya.
Wa yanenli ni yaaneexexe, anamphira a khurupu ya Omosampiikhi aapacerya okhala wa mammaru owaatta oopaca sintoko, Álvaro Masa Adjehi Baru sintoko ohala wa mukhalelo woomaliherya wa Ota woonihenrye omaliherya wa makhalelo woolola wa 42-39 wookhaliherya wa ekiipa vate.
Nave murenttelo wa miirirya wa Makome oovaha mukhaliheryo wooreera ophwanyaka yooreerela ya 12-18, ophwanyin'he Mukhaliheryo 54-57 oheliye wa mphira okhalaka woosuwanyeya wa Inelsiyu Chire olempe ipoontu wa elapo wa mahiku ala.
Nuumala imiinutu muloko wa mphira waari woolinyiya wa ORuwanta wiira okhale oolikanyiha woohela mpani sintoko Khenet Kasana ookeliha museestuni ni ipoontu 23 ni sootupha thanu, nave Feroviyariyu onoorowa olola vathi wa nlepo.
Nave, ovonya wa Paruki ovonnye ipontu piili woohitthariya aapheela ovonyola woowiixerya ohiya woohiyerera vookhweya sintoko yaphiya isekuntu 23 wiira emale Álvaro Masa oovonya yaneeraru wa yoomaliherya yaarivo 71-70, nuwoona owereya wa elapo ya Omosampiikhi nuuloliya wa 73-71, kikhalanaka mulipa Ooruwanta opaka niira wa soowuupuweleliha wiira omalihe hata ohiweryaka onkhaliherya wa rapper Oothi wa elapo ya wa Ameerika Joye Kole ohiiye ekiipa awe noohiya mpakha waapaka anamphira awe araru wa mwiirano woopacerya wa muxintto. | desporto | Helio | train |
a_estados-unidos-apoiam-agricultura-e-transporte-rural-em-moçambique_5709959.txt | Ilapo Soowiiraana anikhaliherya miteko soolima ni ipakhira sa mittetthe soohikhala sa mpooma oMosampiiki. | Ilapo Soowiiraana anikhaliherya miteko soolima ni ipakhira sa mittetthe soohikhala sa mpooma oMosampiiki.
Maputu -
Mosampiiki ohaakhulela othanla miteko soolima ni wa ipakhira sa mittetthe sohikhala mpooma sentoko isetore suulupale sa "kompaakutu" a ipuruceeto sa muruweryo sikhaliheriwe ni "Millennium Challenge Corporation" ya kuveerunu a Ilapo Soowiiraana sa Waameerika, yoohimya empaxaata ya Wameerika oMaputu.
Sintoko sihimyalyaawe namuhupi Dennis W Hearne, "kompaato ola onirwa okathi woohela muhakhu oniphiya meelo esetore yoolima ya Mosampiiki, ekhanle enooniherya okhala etthu eniruhela muruweryo wa elapo yootheene".
Mukwaha mukina wa epuruseesu ya mwinnuwelo wa kompaakutu, sintoko sihimyalyaaya empaxaata, wuupuwela ni woona itthu xeeni siniriha opwanyiwaka muruweryo vakhaani esetore yoolima ya Mosampiiki ni owela wa ipakhira.
Ni ishawuri iya, nikhuru na muruweryo ya Kompaakutu ya Kuveerunu oMosampiiki, ahooleliwaka ni namatthokiha a mulaponi, Hgino de Marrule, onoorowa opaka iporopooxita sootthuneya wiira sooneliwe vatthu mukompaakutuni mu.
Moonelo awe muhooleli amulaponi a MCC Kennth Miller onihimya wiira oheliwa atuupu vakhani ni mimiso soohireeraxa pooti wiirihaka opwanyiwa muruweryo vakhani muulimani, yiiraka othowa ipikata mmittettheni soorakamela opooma teniriha owelihiwa isisapo sa epasaci ni ennaakhottiha imaara soorooha okhopela soolima saya.
Mwaakha wa 2008, a MCC ni Kuveerunu oMosampiiki yaahikhalana Kompaakutu a iyaakha thanu ni esisapo yoovikana imilyawu 500 ya itoolare saavareliwe miteko sa maasi, oratta, ipikata, opwanya etthaya ni olima.
Owo waathipeliwa ihimye 614 mmawaani sa iporovinsiya ya Wamphula ni oKaapu Telekaatu, weyiwo nummaru naatthu aniwurya maasi ooreera niwenlyaaya vanli. | economia | Vasco | train |
a_decapitacao-de-jornalista-americano_2437476.txt | Ohitiwa wa namasuweliha ihapari a wAmeerika "Mukhalelo wotakhala", ohimya mukhulupale Obama | Ohitiwa wa namasuweliha ihapari a wAmeerika "Mukhalelo wotakhala", ohimya mukhulupale Obama
"Ale anvara sa manyala sowatuphela atthu a wAmeerika anorowa oxutta wiira hiiyo khininliyala, wi wanalokela wanorowa ovariwa muteko wowoneehiwa exariya ", ohimya mukhulupale Obama.
Mukhulupale a wAmeerika Barack Obama ohoona wiira wokotthiwa wa namasuweliha ihapari a wAmeerika ni masurutaatu a nikhuru "Estado Islamico" okhala ntoko yotakhala yotapanyihiwa mukhalelo.
Wolavula ni anamasuweliha ihapari wa ekwaha yoorowa w'Estooniya, Obama ohimya wiira ale akhwerenkhwe Steven Sotloff aavonya iye saphavelaaya okhala wiira elapo yo Ameerika ni olimwinku wotheene ohawereya yotakhala yiiranen'ye ni khanrowa woova nnakhala vakhaani: "Ale anvara sa manyala sowatuphela atthu a wameerika anoxutta wiira hiyo khinniliyala , ni hata wanapisaka onovariwa muteko woliverya yiiranen'ye wa xariya siiso.
Mukhulupale Obama, olavunle siisa nomala atakhali a nikhuru Estado Islâmico, akhalenle mittetthe khamosa-khamosa sa oSiriya ni w'Irakhi, woniherya eviitiyu emosa yohitiwa namasuweliha ihapri mukina aneenli a wAmeerika, Steven Sotloff.
Afalume elapo yo Ameerika akupaleela okhala ekekhayi eviitiyu olaleeriwe mu internet wa yeeyo atakhali a nikhuru "Estado Islamico" nnihimya ovara sa manyala amuthonyaka mukhulupale a wAmeerika Barack Obama wi tiwakuxererin'he sivanryaaya ni ikhotto sa ipompa savonyiwa ekhumelo ya musulu mwa elapo yo Irakhi.
wa ntoko siranen'yaaya wa ekwaha yopacerya yo wokotthiwa namasuweliha ihapari, namasuweliha ihapari a wAmeerika onooneya okokhonre ni wemeleliwe ni mutakhali owikhuneela owiitho ni ompacerya olavula toko: "Kinitthaniwa Steven Joel Sotloff. Kosuwela wiira wannisuweliwa miyo pani ni exeeni enkhumelelaka wa eviitiyu yeela".
Ottharela waya wa eviitiyu yeeyo mutakhali yoowo olavulaka wa nttaava na ekelesi enkhala ntoko ya opiritaanica onnimuromola mukhulupale Obama: "Amiikhi anyu yatuphelaka atthu-ahu, muxovo-ahu, mwaalo ahu onopwahererya wikittha ixiko sa muxovo anyu".
Wottharelana mutakhali onnihita ni eviitiyu enmalela wa ikhalelo sa othunku.
Mutakhali wahimya ipompa sa vonyiwa musulu mwa muttetthe wo paraaxi wo Mosuli, ekhulupale ya elapo ya w'Irakhi, ni ikhotto sikhumelenle wa Amerli epooma ya muttetthe woota wa w'Irakhi.
Wa muttetthe yoole ananmuttettheni atthapela nomala masurutaatu afalume a w'Irakhi ookhaliheriwa ni masurutaatu a wAmerika omalamaliha mukuttelelo wonaneya wakhaleliwe ni "Estado Islâmico".
Warokhalaru mwanvaavo, Washington wanamwi wokotthiwene namasuweliha a ihapari, axitokweene aasuweliha wiira khan'hiyererya otuphela wa khotto wampwaheryo wa muttetthe wo Mosul, ntoko sisuwelin'haawe miya-muhupi Almirante John Kirby: "Awo yaphwahereryakaru wopopiha mapuro munivarahu muteko, ninopwahererya watuphela wa khotto".
Ekumi ya Steven Sotloff yaari yowopopiheya ekhumelo wa khatir ya isumana piili, okathi mutakhali owikhuneela owiitho wopopihaawe ni nsu na ekelesi. Ntoko sahimyaawe mutakhali, Sotloff waarowa wokotthiwa ntoko James Foley, namasuweliha ihapari mukinaku eelapo yo wAmerika wokotthiwe wa nenanoxa ni nikhuru nenna, yakhala wi khiwarowa ohiiwa ovonyeriwa ipompa sa khotto. | mundo | Gito | train |
a_trending-jefferson-davis-nascar-isabel-dos-santos_5460516.txt | Trending: Jefferson Davis, Nascar, Isabel dos Santos. | Trending: Jefferson Davis, Nascar, Isabel dos Santos.
Nsina na Jefferson Davis nimkhala woonaneya muhina mwa trends wa Tiwiiteri, ni tho okapitaale wa Exitaatu ya Ovirixiiniya, Richmond, anamaphavela exariya aakurumula exitaatuwa awe.
Jefferson Davis waari puliitiku a waameerika ni waari perisitente wa Ixitaatu Sookonfeterariwa okhuma mwaakha wa 1861 mpakha 1865, okathi wa ekhotto sivili ya waameerika, yoosuwelaxiwa okhala Ekhotto ya mukawanyiho.
Ixitaatu Sookonfeterariwa saari 11, noovira mwaathanle wa peresitenti Abraham Lincoln sinakawanyeya muhina mwa Ilapo sa Wiiraana okhala wiira akina khiyaatthuna wiira mukontho ohaculiwa atthu sintoko xipalu ohimale wi muhakhu wa ilapo iya ohirimeele.
Jefferson Davis waari puliitiku oosuwelaxiwa okathi ole oovinre wa Ilapo Sookonfeterariwa.
Anamaphavela oxuwela exariya oRichmond aakumiha muru wa exitaatuwa.
Mukhumelelo ola oheliwe oTuwiitereni ni ohooniwa ivaara soophiyeryaka ikonto 70 mwaha wa mwaha yoola voosiiso wa enamathanu ela, 11 wa xuunyu.
Muuphaveloni mwa Google, imilyawu soophiyeryaka emosa ni eriyari aya ti sootominariwa ni kampeyonaatu a woomolana wa mikukutta Nascar.
Ela okathi Bubba Wallace, namweettiha ooriipa veekhaawe wa Nascar, noolavula mwintereviixitani, wiira Nascar waahaana omalamaliha epantera yookonfeterariwa mmukhumeleloni mwaya, wiira ooniherye muteko awe ookhattela erasiiximu. Enamaxexe Nascar onikela opaka yeeyo. Olelo alipa owaasivela moomolano kanhiya othokoca mwaha yoola.
Winstakaraama nihoona mutthaka mmosa wa IGTV wa eperifiili Hypebeast.
Hypebeast oomwarya eviitiyu yookhala anamasuweliwa ancipale, okhuma Demi Lovato, a Meek Mill, Justin Bieber, Billie Eilish, Post Malone ni akinaku alavulaka wa onyokhiwa wa anooriipe wala akhalelaka ophavela exariya mwaha wa mwiiveliyo wa George Floyd.
Wa yoolempwa, eperifiili yaalepiwe: Anamasuwelaxiwa
Mmwaryamwaryo ola ohooniwa ni atthu oophiyeryaka ikonto 100, ireyasawu soophiyeryaka ikonto 13 ni ikomentaariyu soophiyeryaka 100.
oYuutuupi esipo kamosa kamosa ori otoopi 3 wa iviitiyu sootepexa wooniwa ti a Moneybag Yo. Esipo eyo eniihaniwa Could Shoulder ni mahiku mayili paahi ehooniwa ni atthu oophiyeryaka emilyawu emosa.
Mufiilimeni, tarayileri wa efiilime epheya ya Keanu Reeves, Bill & Ted 3: Face the Music nlelo enivira esivelaka.
Oweepisayite wa VOA mmosa ookhalayi onikhala waasivela anamoona.
- | cultura | SALUSTIANO | train |
a_hezbollah-tem-presença-em-moçambique_4584586.txt | Hezbollah oniirela mpantta wa Omosampiikhi | Hezbollah oniirela mpantta wa Omosampiikhi
Iliivuru aniromola mutumereeryo wa Trump aniiri wi Hezbollah ori muhina mwa anakooso ohisuwanyeya a inyaka .
Variyari vaa atthu 30 arooka 50 wa wettakasa wa mulipo olipaaniya Hezbollah oonivara Omosampiikhi weewo ori aniromoliwa wiireela mpantta wa anakoso ohisuwanyeya a inyaka , oniwiira wii eliivuru ya mulipa onilaleya ihapari sa mpantta wa Waxinttoni Post, Bob Woodward "Fear".
Ntoko eliivuru ele orwa wa alipo owiirela mpantta wa eyeekesekese ya muttetthe wa alipo ari olipaaniya Hezzbollah Omosampiikhi aari oromoliwa ni mukhalelo wa ootepa okhala amakhulupale wiiraneya Empa Yotteela
Eliivuru ele miriira a yooxankiha matumereryo ya o Waxiitthoni okathi ninaanoxe elaleeriwe ohinya wiira wa yooruuha mixankiho ni ikhotto siniiraneya muhina mwa mwa nikhuru na matumeereryo sa Muhooleli Donaldo Trump.
Masi eliivuru enivaha tho muthalakaso soluluwana ni mavanyihano siniirela mpantta myaaha sa ilapo sa okhopeela hoothe ni oweerya aniira wunuwaka nikhuru na atoroopa a Hezzbollah ( ale ilapo sowiraana a Sinikupali aya okhala muuraano alipo owoopiha ) ni soovara saya nnakhala khahiyo paahi Omeetoyu Oriyeente masi orukurerya olumwenku.
Derek Harvey waari mulipo ovaha miruuku wireelaka muttetthe a Metiiyu Oriyente wa Mohooleli Donald Trump mpakha mweeri wa nithanu ni miili wa eyaakha ya 2017 wahikhalana muthukumano mmosa iraneya a Empa Yottela hoothe ni Jared Kushner , mulipo onivaha miruuku (mutthepa) a Muhooleli Tump yoowo omuthonnye awe mihupi sa miteko sa oweha miriira wa alipo a wameerika oluluwana ni mwaha wa Hezbollah yoowo Harvey onikupa awe" muxankiho sa mwaattelo mmosa a Meetiyu Oriyeete".
Mihupi iye sinithoonyerya wiira Hezbollah akhalana awerya wa atoroopa 48.000 akhalane okathi aya oteene ohimukuthakutho muttetthe Olipaano weewo okhaale moopopiho okhaale mpantta wa Isarayeeli "ni nleelo "8.000 wa alipo oweerya ale oruuhiwa akhumaka Osiiriya , Wiyeemeni ni Unitaate ya makumanto okweheriwa a muttetthe".
" Voohiyatho vaavo akhalana 30 orowa 50 sa axaana axilopwana Okolompiya , Venesuweela , Afiriika ti Suuli , Mosampiikhi ni Kheeniya "enihinya eliivuru ele anuncererya eriki wii Iraawu onirwa khiyakhala" olivaka ikonto sa Hezbollah ole oniphiya imilyawu sa itoolari wa khuta mwaakha .
" Iyo khiheliwa muhina musurukhu ole Hezbollah ni ole anipwanya aya ni miriira sa musurukhu, anakoso ohisuwanyeya a mireerelo sa mpantta sa atthu, anakooso a kokayiina ni opiiyu ni otumihiwa iyaaka sa inama sa Mosampiikhi" enihinya eliivuru nnakhala ehinikeliha ohoolo soothalakaseriwa sikiina . | mundo | Gito | train |
a_médicos-e-soldados-moçambicanos-recebem-formação-sobre-assistência-em-campo-de-batalha-_5919217.txt | Alipo ari mameetiku ni atoroopa omosampiikhi anaakhela oxuttiha sooluluwana wa okhaliha opuro eniwaniwa ekhootto | Alipo ari mameetiku ni atoroopa omosampiikhi anaakhela oxuttiha sooluluwana wa okhaliha opuro eniwaniwa ekhootto
Ooxutta iwe enivahiwa mukhaliheryo mmosa wa Exitaato Uniitu
OMAPUUTU —
Masurutaato miloko ixexe ni alipo anivara muteko okumi omosampiikhi axutta wa efeoromosawu emoosa yoolipiheriwa ni mukhaliheryo wa mpantta ya exitaato wa ameerika yooluluwana ni mavarelo emukaakuve ohoolo wa opuro wa ekhootto.
Oxutthihiwa nno wookawanyeya makhuru manli, ntoko ewaraakha ya Epaxaata ya ameerika Omapuutu , anoorowa" wakweeherye atoroopa ni alipo anivara muteeko okumi mameetiku a oloola makwatta ni ookasoopa ovoolowa wa ephome mmirimani yootepa , vowooneyaxa okhala mwaha wa okwiwa okhaale ookasoopa muhina mwa opuro wa ekhootto", okweeherya"alipo oniiniha nikuruutha omosampiikhi vaninaanoni avaahiwa ewarakha ya ekeekhayi ya masomelo wiira alaleeryeke muhina mwa opuro mukina onisomihiwa mwa elapo yoteene".
Alipo ohaapwanya miriira iye yaari mameetiku 26 , manfirimeero ni alipo anivara miteko sa okumi sooluluwana ni emukaakuve oviraka okathi wa mikhaleelo sa ohiwanana . Muloko ni axexe masurutaato a eriitta soteene sa atoroopa omosampiikhi axuuttha okhaliherya mukhaliho okhuma mukaakuve a axirikha ovulala variyari vaa mukutthaano wa ekhootto .
" Ni watanela vamosa ni kuveerunu Omosampiikhi, Kuveeruno wa EUA anivaaha voovikana imilyawu 500 sa itoolari muhina mwa mukhaliheryo wa eyaakha wiira okhalihe ixikhaani ni ekhiitta wa matumereriwo wa okumi, osoomwa, olaleerya ni nroromeelo na muhaakhu, ni okhaliha ooraala owulaana ni nroromelo na muttetthe", yoomaliha yoolempwa ele
Mweeri oviire, Exitaatu Uniitu soohoolela wixuttiha onireeliwa eritta ya mafusileero omosampiikhi . | saude | Gito | train |
a_quatro-mortos-em-novos-ataques-no-norte-de-moçambique_4801934.txt | Okwa axexe variyari wa myaaha wa ataake asya ota wa muttetthe wa Mosampiikhi | Okwa axexe variyari wa myaaha wa ataake asya ota wa muttetthe wa Mosampiikhi
Atthu axexe ahitiwa 20 okina ovulala muhina mwa ataake araaru arepeliwe mutivela yeele epuruvinsiya ya Okaapu Telekatu, ota wa elapo ya Mosampiikhi, ohinya Aceesiya France Press othoonyiwe ni anamasuweliha a mutteetthe.
Ataake ale yiraneeye mahiku vakhaani novira okathi ikoluuna sa mikukutta sa ekompanyiya ya Pataroya Anataaruku yatakariwe mpantta yoowo okumiherye okwa wa namuteko mmosa wa ekompanyiya ya Opurutukaale enivara miteko sa oteka sopwanyiwa ni Anataaruku .-
Aceesiya ohinya wiira ataake opacerya wiraneye mutivela warina opuro muttetthe wa Omatapata muhina mwa etistiriitu ya Opaaluma ni mutthu mmosa ookotthiwa ni khuthikiliwa .
Ataake anaali wiraneye woomalani wa nihiku na nsana muttetthe wa Okhilimani wattamela mukano mmosa ni elapo ya Otansaniya.
Mwa ataake ala atthu araaru ohiviwa ni akinaku 16 tovulalihiwa. Thanu ni mmosa waale ovulalasa onooniherya mukhalelo wootepa ni othamihiwa olovoliwa khiroohiwa exipiritaali ya Omusiipwa ti Paraaya.
Oteele ale alipo ari apwanyiwa ni ehasara ele ookwa ari mwiira omopeliiwa ni votharelana wikitthasiwa, ahimya alipo ari ororomeliwa a mmuttettheni mme.
Ataake wa neerari wireeye Omakuucu vophiyaka ikhilomu 200 ota wa epooma ya Opheempa ni atthu axexe ovulalihiwa, ahiira alipo ororomeliwa ni mamiligtaari athoonyiwe ni aceesiya | sociedade | Gito | train |
a_mocambique-transportes-urbanos_3813342.txt | Ohisuwanyeya wa mikukutta sa mpooma sa mamosampikaanu | Ohisuwanyeya wa mikukutta sa mpooma sa mamosampikaanu
Anamawehaweha anaavaha moonelo atthu oohoolela elapo mwaha wa mukhalelo ola.
Mwaha wa mikukutta inaakuxa atthu variyari wa epooma wa mamosampikaanu eniira elavuliwaka iyaakha sinceene no muwehawehi Moisés Mabunda onaanyiherya wiira "ela mwaha wa muvirokano ooweha wa soowoonela wuunuwihero".
Maspecialista aniira wiira mukhalelo onkhaliwa wa mikukutta sinaakuxa atthu kokhanle saana mmapoomani oMosampiikhi ola mwaha wa ohikhala oweha waatthu anihoolela elapo wa wuunuwihero.
Moisés Mabunda onihimya wiira "ovonya wa iyaakha seettaka 70 sinrwaya ehimwaka wiira enookhala ophutuwa anammuttetthi mpooma, masi hinyo napanke vakhaani aporokarama oowinuwiha ipooma no mikukutta sinaakuxa atthu mpooma, inakhalela siiso ikamiyawu anaalovola atthu sihiyaka inyoope. "
Wa muwehawehi Fernando Gonçalves, mukhalelo khayiyano saana mwaha estaatu oovahererya saari sawawe wa Karina sa waalovola atthu mpooma, woomalela o Kuveernu, okunxawe esixiteema ya musurukhu amamerkaatu, ookupaleela wiira esetori yaatthu meekhaya onoorowa omalamaliha mulattu oowalovola atthu mpooma.
"Olelo Kuveernu onimoopopihiwa ni isetori soopiili sookhala mpantta wa olovola, no akeleliwa aatthu, mwaha wiira aasuwela wiira Anamoonela elapo kharina ikuru no anoohiya apakeke seyiye sinipheelaya"onihimya namooneli ole.
Ministuru mosampikaanu wa Mikukutta ni Olavulasiwa, Carlos Mesquita, oniira wiira Kuveernu onimananiha ovukula ohaawa nno, mwaha wa soovaha musetorini.
Enilavuliwa wiira mwaha wa mikukutta sinaakuxa atthu mpooma yaari yoolavuliwexa nihiku aarwinyaawe Mukhulupale a Elapo omosampiikhi Filipe Nyusi oxukurya, oJapawu. | economia | Julio | train |
a_bilhetes-do-mundial-2014-no-brasil-vendidos-na-huila_1858130.txt | Ipiilyeti sa mixinttano sa molumwnkuni 2014 sintumihiwa oHuwila | Ipiilyeti sa mixinttano sa molumwnkuni 2014 sintumihiwa oHuwila
Namakhalela a miteko sa FIFA oosuweliha sa miteko wohiya oheliwa mpuwa mikumanelo sa mphira, mirereelo sa aletto ni ihisapo simphiyerya 700 ni 40.000 sa toolari. | desporto | Araibo | train |
a_festival-de-bubaque-marca-a-tradição-em-versão-online-_5368822.txt | Efestivaale ya pupake enni markari mukhalelo online | Efestivaale ya pupake enni markari mukhalelo online
Isukusuku sa Pixakus, oKine-Pisawu yaarowa okhala nipuro wa olamala wa esumana wa muteko muulupale ya masipo a elapo, Otthekula wa Pupake.
Efexita ya nsipo, eniireya miyakha sootheene wa esukusuku ya nsina nimosa nenlo, nipuro nootepaxa wa ekalentaariyu wa mukhalelo wa atthu okine ni mwaha wa otthekula owo, aavira masina maalupale a masipo a elapo ya oKine ni a ilapo sinlavula ekunya.
Mwaakha ola, mwaha wa pantemiya ya koronaviruxi ni mwaha wa mukhalelo wa emerxensiya 11o. Efestivaale ya Pupake yookanselariwa mukhalelo aya wa mahiku ni nipuro naya onrowa opakiwa esaapatu ela espetaakulu wa esukusuku, ni anrowa okhala maartista mathanu ni mararu,muxovo mmosa ohikhala atthu, masi enrowa wooniheria olumwenku wootheene mufeyisipuuki.
Mhukhalelo wa efestivaale okhala okathi ola woolipa okhala wii olumwenku onvira ni khaninrowa okuxa masipo ntoko oveleela mitthaka silaleyiwe ni Ahooleli a Ekumi ni siiso okhalihera wii emalihe eretta ya koronaviruxi, oohima wa VOA opattunxe ni onvuwiha efestival ya Pupeke, Nicolau Almeida.
Espetaakulu enrowa wiiraneya ostuutiyu ya artista Ze Manuel Fortes, yoo wiira mamusiku, ahaana muteko muulupale ni mensagem mamosa ya ooriiriha murima
Efestivaale epakiwe wii evuwihiwe isukusu ni elatarato ya Kine-Pissawu, ohiiya mwaha wa ikoma, maxi ohula mikhora wii maturista erwe ni ekhale mahiku manceene oPupeke, esukusuku emosa ni makhalelo manceene ooreerela, onnitaphuxela Nicolau Almeida.
11a. etisawu elimwe mukhalelo wa online enrowa okhala espetaakulu emosa nla nsina na espetaakulu ya Artes.
Anamalayihiwa ti Nicolau Almeida ni Ze Manuel Fortes.
Otthareke: | cultura | Raja,benedito | train |
a_article-02-02-11-african-agenda-115119104_1259475.txt | Exikola ekhulupale enitthaniwa Georgetown envanelela miyaha sa etemokarasiya (okhalelana) mmuttettheni mwa wAfirika munlavuliwa ekunya. | Exikola ekhulupale enitthaniwa Georgetown envanelela miyaha sa etemokarasiya (okhalelana) mmuttettheni mwa wAfirika munlavuliwa ekunya.
Anamasuwelela a muttetthe Wafirika ni a mittetthe so wAfirika onlavuliwa ekunya anvanelela miyaha sa etemokarasiya mmuttettheni mwa PALOP
02 Fev 2011 - Opuro onkhomaleliwa osomeliwa sa exikola ekhulupale Georgetown Washington nno ootthokiherya mithukumano solavuliwaka sa miteko sokhalelana, munnuwelo ni sinkumihereya ni mukhalelo wowuulananeya wa ilapo sinlavula ekunya mmuttettheni mwa wAfirika.
Muthukumano yoowo ohakweeherya asomi, anamasuwelela ni asomexa a ilapo waakaha miruku ni oweherya ni othoonya soreera, sokacamiha ni iyopopiho.
Ni omora wa exiri ya Operlim ni omala wa ekhotto ni ikhalelo sa okhalelana sokhwen'herya ilapo otthokihererya vasya ikettelo saya sa politika ni ikinaku sitthokihererya ni sipwaherihaka ipolitika sikina sa mulaponi ni sa mpartiitu.
Wa muthukumano anamasuwelela a exikola ekhulupale yo Georgetown wahooniwa ni wahinmwa wiira wa ilapo sinlavula ekunya Wafirika, miteko sa okhalelana sinoniherya munnuwelo elapo yo Kaapu Verte ni oSantumeya paahi, khiniira Okine Pisawu onnonaneyawu mikacamiho sotaphuwa, ni wa mukhalelo yoola wAnkoola ni Mosampikhi onnonaneya mukhalelo ipartiitu okhalaka sintthokiha ikettelo, wa ikhalelo wantthuneya okhaleliwaka ni mithinto sotheene sa politika.
Esumana ela wa miteko sa Wafirika, nihiiwa moonelo aya asomi a Wameerika monkoni mwa mettelo a miteko sa etemokarasiya wa ilapo sey-iyo. Mukwannye ethoonyeryo eri vathi va wi mwiiwe sa nvaanelo. | cultura | Araibo | train |
a_the-economist-contra-projeccao-governo-mocambique_3413771.txt | The Economist "onnivirikaniha" miruku sa Kuveerunu oMosampiikhi | The Economist "onnivirikaniha" miruku sa Kuveerunu oMosampiikhi
Maxipesiyaliixita annithoonyerya mwinnuwelo wa ipurusentu soophiyeryaka 3,8 ohiya ipurusentu 4,5.
Munuwiho woothaciri mosampikaanu wa 4,5 ipurusentu wa eyaakha 2016 epuruxeetu Kuveernu oMosampiikhi "tomusivela opuherya", aniirela maxipesiyaliixita wa Economist Intelligence Unit (EIU)
Muveleeliho wa niinaano wa alipa a anakoso, maanalista a reviista piritaanika The Economist annithoonyihera mwinnuwelo wa ipurusentu soophiyeryaka 3,8 ovirikanihaka muupuwelo wa miniisituru wa Othaaciri ni Ifinansa waarina ntoko mwinnuwelo wa Musurukhu wa Estaatu ovahiwe olelo Oparalamentu mosampikaanu.
Muvukuwo wa ekonomiya: económico onileeliheriwa "mpantta ni mpantta" mwaha wa mikhumelelo soota, sintoko isisapo soopunttheya sa makhala, alumiiniyu titaaniyu, imateeriya pirima sooreerela Mosampiikhi oniroohaawe ilapo soota, masi tho maanaliista a Economist annithoonyerya tho mikhumelelo sa mpuwa, sintoko "murumeelo woohireerela wa ekonomiya mpantta wa Kuveerunu" ni mikopho sa misurukhu soovithiwa, siruuhenle mmalamaliho wa mikhaliheryo sa ilapo soota.
Maspesiyaliista wa EIU annoopererya okhala murumeelo wa olipihereya saana, "wiira ohikhale mukutokuto wa mwinnuwelo", ohiya oruuhela "muthowelo wa miteko ni mihaawelo sootepexa winnuwa", soowuncereriwa ni "mukhalelo wa othacirelo wooreerela wa mmwaani".
Nitthikelaka tho, meekonomiista ni ministuru ookhalayi a Ifinansa, Abdul Magid Osmane, oohimya wiira elapo ahu ehaana opakelela miruku sikina, ohiya okhalana murumeelo wa olipiherya paahi, wiira nimalihe ohaawa oniphwannye niinaano, onoonaneya ni muthowelo wa miteko, oyevihiwa esisapo musurukhu wa elapo aahu ni mwinnuwelo wa sa itthu.
"Ti yoola okathi wooreerela ovaanelana ni FMI, siiso paahi tontthunaaya oweryaneya oruuhela mulipiheryo wa makro-ekonoomika ni mulipaneyo wa alipa a nakoso", ohaakiherya Osmane, tori ooperenrye okhala mukilaatho, sintoko oyevihiwa esisapo ya musurukhu, wiira nilipiherye othaaciri ya elapo aahu mpakha eriyari ya mwaakha wa 2017. | economia | Julio | train |
a_angola-fala-só---fernando-kawendimba-receia-o-dilema-morrer-de-fome-ou-morrer-de-coronavírus-_5348712.txt | Ankoola Faala So- Fernando Kawendimba onoovelela ehukhumu" okwa etaala wala okwa mwaha wa koroonaviiru" | Ankoola Faala So- Fernando Kawendimba onoovelela ehukhumu" okwa etaala wala okwa mwaha wa koroonaviiru"
Ankoola Faala So onoohiya namathanu yeela, 27 mweeri wa Neeraru waarina ntoko namalattuliwa Pisikooloku ni mulipo anilepa Fernando Kawendimba.
Kawendimba ohaakhula myaaha sa alipo anirimeela sooluluwana ni mitanyeero sa ekwerere ya koroonaviiru mittette sa wankoola, otthikelaka ohinya wiira mukhaleelo mmosa musya, oniroowa otakaaheryaka watanana nui mukhaleelo wa omuutthu, viira ole owooneyaxa manamuna okasoopa oraviwa ni ovalaanya wa mukhaleelo.
Mpantta mukina. mulipo olattuliwa okooha sooluluwana ni mireerelo sa wankoola wiira ivarane vamosa vaari ekwerere ni ohupuxa:" nihaana mithoonyeryo sa mukhalelo wa okumi masi otthikihiwa ni wiira anikhalana mixankiho ohoolela ni axiitthu".
Ohoolowa mutumereryo ola wa ohettakasa , Fernando Kawendimba ahiitthana ekasoopa wiira ni ohisuwelaxa wiira nmitumereeryo sinoorowa oruuhela mulaleeryo wiira mavareelo sikhaliherye oviiriha ihukhuuma iye.
" Ohinroromelo ti weephattu, ni vanitthuneya okasoopa wawaatta solaleeriwa ni muhina mwa othukunuka mwaha wa (ihapaari sowoothiwa)", ohiinya pisikulooku onuncererya wiira ela ti okathi saana wiira narumeeleke areeti sosiyaale" viireliwaka sowiiriwa soreera" ni " owehaaka ohikhala nnroromelo vorumeela ni othuuku".
Nookohiwa erumeeliwaka WhatsApp toovi waari okhala voopwanela oloola viira ekhumaka mulaala mwaha wa koroonaviiru, mulipo othaleleya ahiinya wiira soolimalela sa atthu awankoola vowataananiha ni miriira sa ephattu sinoorowa okhalana opakeleela mpantta woola, wiira okhale okasoopa wulaana.
" Nihaana okupaali wiira ookwa ni mwiriira", ohinya pisikooloku osuwelihaka wuiira ele teeri mukumaano woopaceryani wiira ohoolele vamosa ni mulaala.
Mpantta wa Fernando Kawendimba " miriira sa muhakhu sa wankoola sinitumereeriwa ni kuveerunu" mwaha wa soovara sa nakooso ohilepihiwa. Ti vaavo ole onoo ela wiura atthu anookhalana wiura athanle variiyari" osyaka ookwa mwarya wa axiitthukoroona walanomuukwa koroonaviiru".
Voosuwela mwaaya wiura ti ekwereere enaapwanya oteene mwa mukhaleelo sa atthu oteene ohinya wiira Wii ela ti mukheheryo Wiira ortthikele wuupuwela mukhaleelo WA okumi, manamuna osooma, mukukutta" ni otumereerya ntthavu nimosa na othunku variiyari va alipo ari mamperesaariyu, atthu aniweery. " amatumereryo" maana ekwereere ela kheniroowa kheniroowa wapwanya aluna mapantta mmosa ohaatta. | saude | Gito | train |
a_article-09-16-2011-moz-us-citizens-129967703_1261148.txt | Atthu athanu a ilapo sokhopela avariwa Mmosampikhi akinxeene ikaruma sa khotto. | Atthu athanu a ilapo sokhopela avariwa Mmosampikhi akinxeene ikaruma sa khotto.
Atthu awo othaanu ari mpuwa mwa mutthenkeso wa miteko someekha
Amahoolela oopuro mukulupalexa wa miteko sa xariya ahaaleva exekuwa ya enamathanu yeela atthu axexe a elapo yo Wameerika ni mmosa a muttetthe wo Winkalateera avariwe nsana (enamaxexe) opuro onmora matteeke Wamphula yakunxe icupu imiya miloko mithannamiili ni miloko mithanu, ikarekatoore muloko ni thannattaaru sa akapwitthi a muthinto wa FNS 5.56mm wa mukhalelo aya ni ikaruma xexe solaleerya wa esurtaatu.
Atthu oxeexe a Wameerika ni mmosa a Winkalateera avariwe nomala ophiya ni ntteeke nimosa nakhuma oKheeniya mpakha Wamphula, ari mpuwa wa mutthenkeso wa Kenya Airways.
Axilopwana yaawo yahitthukweliwa, okathi waniira-aya othokosiwa opwahereryaka, okathi wa iwoora wa thannattaaru, (okathi wa mMosampikhi) atthu a Wameerika axexe ni mmosa a Winkalateera avahereriwa opuro wa miteko sa xariyaoporovinsiya, nomala ovira iwoora thannamosa akumihiwa mukhatteya.
Nlaka na ihapari Voz da América, nothokosa ni nisuwela wiira ikaruma simpwahererya sikuxiwe ni inovahereriwa opuro wa mpaxatore a Wameerika oMaputu.
Atthu othaanu ari mpuwa mwa mutthenkeso mmosa womeekha, onitthaniwa Greyside Group, ni opuro aya muulupalexa Estaatu wo Virixiiniya ni aphiiye wa elapo wa miteko sophavela omuttemulela pakiti a MSB wa nlaka nimosa na Walemaanya wiiyiwe ni athakhali oSomaaliya wampwaheryo wa opahari wo Wintiku, oosuweliha okathi vakhaani ahintthi okumihiwa mukhatteya axilopwana, Inácio João Dina, miya-muhupi a puluusiya. | politica | Araibo,Julio,Safira | train |
a_uefa-inquerito-euro-2016_3382586.txt | UEFA otthukulela othokosa ikhalelo sa miteko saamphira sa oPortukaali, oPelixika ni Wunkiriya. | UEFA otthukulela othokosa ikhalelo sa miteko saamphira sa oPortukaali, oPelixika ni Wunkiriya.
Ekuxereriihe sovara saya anamakhaliherya a miteko samphira sa Euro 2016.
Mutthenkeso wa UEFA ohimya ettiminku yeela, 19, otthukuleliwa miteko sothokosiwa mitthenkeso saamphira sa oPortukaali, Wunkiriya ni oPelixika, mwaha wa sovara saya anamaphenteleya wa mukumanelo wa esaapatu, 18, wa Euro 2016 siniraneya oFaransa.
Mwaha wa oPortukaale namaphenteleya mmosa ovolowa mapuro amphira wemaloni wa mphira olanthe elatarato ni Cristiano Ronaldo.
Elapo yo Wunkiriya yookhala ohukhunmwaka vanceene mwaha wa anamaphenteleya aya okumanela ni owanana anamakuttelela ni mapuluusiya ostaatiyu wo Velodrome, oMarselya, wahinatthi opaceriwa mukumanelo ni Ixilantiya, ni ovonyakasa mithuko sa mooro mustaatiyu nomala omala mukumanelo wa mphira.
Khiniira Opelixika onthokosiwa wa mwaha woophuwiha ni orihakaserya itthu. | desporto | Araibo | train |
a_covid-19-implementar-o-estado-de-emergência-será-um-desafio-dizem-analistas_5354030.txt | KOVIT-19: opaceeriha Mukhalelo wa emukaakuve onoorowa okhala muteko ohikweya, anihinya alipo aniweha myaaha | KOVIT-19: opaceeriha Mukhalelo wa emukaakuve onoorowa okhala muteko ohikweya, anihinya alipo aniweha myaaha
Muhooleli a elapo ya omosampiikhi, Filipe Nyusi, othokiha nlamulo na etekereeto ya mukhalelo wa Emukaakuve viireliwaka wii elapo yeemexe walaanyeya wa axiitthukurona musya, masi alipo anaiweha myaaha anihinya wii wilipiha wa ninaano ti ovoonyerya muhina mwa anamawaani anilipiherya vanceene mpantta wa ale ahina warakha.
Oviraka okathi ole wa ekhaleelo ya emukaakuve, nleelo voohikhala orehereeriwa wa Empa ya Muthukumano sa Elapo, vanooreowa othaleeleya sowateerihiwa othukuumanosa mmpantte wa nakooso, okhanyereerya ovukula voophova wa alipo anivara muteko ni mukhalelo oranttelana okanle vaavo ni owateerihiwa miira oteene , miriira sa amphira ni miira olompa vaviraka mweeri wa Neexexe.
Etthu emosa ti olaleerya etekereeto ya ya Ekhaleelo ya Emukaakuve, itthu ikinaku ti Exitaato ari mupikatani wiira olipiherye wii atthu akhale mmawanyaya", anihinya Adriano Nuvunga, mulipo ori tonithokosa ni tiretoore onivara muteko Osenturu ya Etemokarasiya ni Oraala( CDD)
mpantta wa Nuvunga, " nnakhala viira vakhaale solaleeriwa, atthu anitthuna okhalana yoolya owaani".
Mwaha wowiira nnakhala ohikhala voolipiheriwa mukaleelo wa ekonfinamento yomaleela ya apinaatamu" te etthu ya exariya wiira sohitharihela ikettelo sa muhakhu Omosampiikhi(...) maana wii Exitaato nnakhala khoniroowa ovaha epolosa -emuusi"
Owaliwa wa opuro wootthekulela ti moonelo wa mulipo othokosa ophimeya" ophimeya , maana ti weeyiwo onikhumelela waatthiha wulaana okhanle orepeliwa".
Mpantte mukina, mulipo a muhakhu Inocência Mapisse onikasoopa wiira vanoorowa okhala voolipa orumeela mitumereryo soluluwana ni nakooso, "vookhala otuuruwa omosa ooluluwana wiira nnakhala khivakhanle okhala mithukumanoi(...) vanoorowa okhala vootikiniha akhupaarela mitumereryo iye ni vowoopiha wiraneeya ipwepwetthe sa anamawaani.
Mwiiwelele: | saude | Gito | train |
a_a-cada-seis-horas-uma-criança-é-violada-em-moçambique_5674736.txt | Wa khula iwoora thanu ni mosa mwaana mmosa onnituoheliwa Omosampiikhi | Wa khula iwoora thanu ni mosa mwaana mmosa onnituoheliwa Omosampiikhi
Nikhuru na miteko sa meekhaawe nnihimya wiira otupheliwa wa anamwane waacererenye mwaha wa iretta
Mwaana mmosa orootupheliwa wa khula iwoora thanu ni mosa Omosampiikhi eriyari ya xaneyiru ni setempuru wa mwaakha ola, imaara sinceene ipooma sa Omaputu, Okaasa ni Wamphula.
Iwarakha ti sa Opuluusiya Oorepuupilika ya Omosampiikhi nitho itakaahiwe ni nikhuro ninvara meekhaaya World vision wiira, yoohimmwa elaleyiwe enamayili yeela, mahiku yeettaka miloko miili ni xexe (24), enooniyerya wiira "mitthaka iyo sihimmwale moota ethitimannaaya ephiro elapo ninleelo rinaaya ohoolo, okatthi omanlaaya otthyiciwa wa wiirela ihaakha sa 31 sa wiiwanana wa Ehakhi ya mwaana".
Muthinto ola onihimya wiira otupheliwa wa anamwane waacererenye okhuma eretta ele ya Covid-19, ni waacerereyaxa vanceene ipooma sa Okaasa, Osampeesiya, Oteete ni Wamphula.
Nikhuru nle na nanvara meekhaawe na Waameerika insta kuveerunu oonelaka "mwyaha soopacerya wa otupheliwaka anamwane" ni wiiwelela "wa ohiwehaxaxa" a makhuru oottharela wiira akhapeleliwe ale attikhaani, nitho woovareliwa muteko woolaleya oowaasuwelihaxa ni waaxuttiha anammawaani Oomosampiikhi. | politica | Araibo,Julio,Safira | train |
a_arranca-ano-lectivo-velhos-problemas_4235907.txt | Mwaakha onipacerya ni milattu sa khalayi siniphaveleya omalihiwa | Mwaakha onipacerya ni milattu sa khalayi siniphaveleya omalihiwa
Annihaleela mapurusoori ni misurukhu khasireere opisa oliviwa.
Mmosampiikhi, enamathanu ela, 02, onookela opacerya mwaakha wa 2018, ni mwaha wa iwoora eexitara sa mapurusoori makinaku nlelo khasiliviwe.
Mwaakha ole ovinre, wa ixikola sikinaku sa mmosampiikhi mapurusoori anookhotta osomi ni aniirasa khanivahasa inoota sa anaxikola, mwaha woohiliviwa musurukhu wa iwoora eexitara, wa seyiya kamosa kamosa ti sa mwaakha wa 2016.
Iwoora eexitara sinikhumelela mwaha wa muyevelo wa mapurusoori ookontaratariwa otepexa waya ale anisomiha ixikola pirimaariya ni sekuntaariya, mwaha wa mukotelo finanseyira.
Mwaha ola onootepa okelaka ohoolo, sintoko vanihimyaawe Manuel Simbine, namuhupi a Eminixiteeriyu ya Musomo ni Mwinnuwelo wa Atthu.
Wa mwaakha ola, aalepiwa anamwane oophiyeryaka emilyawu emosa ni ikonto imiya tthaaru sa anamwane a opirimaariya, anikela okhalana iliivuru soophiyeryaka imilyawu 14 sookawiya mahala mmaxikolani.
Makhulupale a musomo annikhupali wiira mapurusoori oophiyeryaka ikonto thanu khanikela ophiyerya mwaakha ola.
Nwiriyane: | sociedade | SALUSTIANO | train |
a_analistas-dizem-entender-posicionamento-de-angola-sobre-a-embaixada-americana-em-jerusalém_4396594.txt | Anamaweha ahima wiira tivorerela simota Ankola onenlawe mwaha wa nukhuru na wAmerika wa ela ya oXerusale. | Anamaweha ahima wiira tivorerela simota Ankola onenlawe mwaha wa nukhuru na wAmerika wa ela ya oXerusale.
Elapo ya Oluwanta yovanya ekotto ya ixiraheli ni palexitina.
Ankola ohira npantta wa ilapo 32 sari nihiku natapuleliwaya nipiru na akhulupale a elapo ya wamerika wa elapo ya oxerusale sekunta fera, 14.
Nnamwi ilapo sincene sinkottene, votepaxa elapo sa weworopa, Ankola ori ni elapo ya amerika.
Luwanta ohona onanara yele onihanawe "ohaxa wa mapilisa" wa athu a elapo ya opalexitina ni nave nto akwihe athu 60 ni 2700 ovulala wa elapo ya oKasa.
Anamawehaweha ari okawana mwaha wa kuverunu Joao Lourenço mwaha wa okumihiwa mukhulupale a elapo ya wamerika oTelavive orowaka oXerusale.
Namasoma Agostinho Sicato ohima wiira tivorera mwaha wirra Ankola ori ni elapo ya wamerika.
"Ankola okhaliherya opakiwa nikhuru na ameria wa alapo ya oXerusale,maxi vomunanara ekhotto palexitina. Nave wopacerani okinala wiira ari va mosa, maxi tivorera Ankola okhapa nipuru na A wala B" ohima Sicato.
Nave nto, mukhulupale Alcides Sakala yomusivela othanla wa elapo ya oluwanta.
"Kokupale wiira elapo ya wankola eniphavela wiira eleveliwe ni ekhomalihe opathani ni elapo ya amerika. Nave nto, vannoneya wiira ilapo sothene sorukunuwa ethoni" ohima Sakala nave "narowa wona simota oniwaniya wa elapo ya opalexitina mahiku ala".
Namasoma Pedro Caparacata,ohima wiira Ankola omukhaliherya Amerika kahiyo omalana ni elapo ya opalexitina.
"Othanla wa Ankola ti okathi, kahiwo omwalana ni palexitina, maxi okathi onihima siso. Ohima Caparacata.
Nakoso a elapo ya Ankola ni Ixiraheli tiwa imilyawu 400 sa itolare, nave wa nukhuru na olima, orame, oteka, maluku,okumi,osoma. | mundo | constantino,Araibo,Gito | train |
a_pessoas-com-hiv-podem-ter-uma-vida-normal-e-saudável-se-aderirem-ao-tratamento_5299468.txt | Atthu ni mwaxiittu HIV akhala okhalanaka okumi omosa ixikhaani ni wolipa wiira atthunaka othaara ikettelo ololiwa. | Atthu ni mwaxiittu HIV akhala okhalanaka okumi omosa ixikhaani ni wolipa wiira atthunaka othaara ikettelo ololiwa.
Mosampiikhi okhupaarela opuro a nethanu muhina mwa olumwenku variyari vaavo ela ophova ohaawa ekwerere ya HIV/SIITA , ntoko sakarataari amuteko manyakela makhata a Ekonseelyo Nasiyonaale wa Owananiwa HIV/SIITA , Idalina Libombo. Eyaakha ya 2019 yahirepeliwa eriiyari ya emiya imiya sene 145 sa myaaha sokwa kwilya isya. Ohonela na vatthu ni othanyana siiri variyari wa mixankiho sowonaneyaxa viira vattittimihiwaka miteko sa osyakha , olooliwa ni ni wikasopa muhina mwa miyataanelo variyari sa HIV .
Muhina mwa nlaka nakoha kohiwa variyari na alipo ehapari a Nsu na Wameerika , Júlia Fara , ofisiaale a muthokiho wa muuraano Kukarisiika Peera , olavula variyari sa mwaha wa sotthokiha sa nlaka "Nitthapela aka Okumi "okhalana ntoko yotthuna awe ovukula mwaattelo wa mwakwelo otanyeriwa ni HIV , olipiherya watteliwa ni sokhanyererihiwa amwaavano ani alyaka mithali , ni voreera vamosa ni amusi aya ..
Muthokiho oola , othukuleliwa yopaceryani wa mweeri wa nethana miili eyakha ya 2019 , anireliwa yakumaanya yomalelani amwaavano 1000 a muttettha sa Okaasa , Omapuutu ni epooma ya Opeera. Muuraano Kukarisiika Opeera okhalana ntoko miphimo ovara muteko ni amwaavano 2000, variyari wa 10 orowa 24 wa iyaakha sa munuwelo aya.
Ntoko Fara , miriira sovirikana siiri othokihiwe ene , ntoko milaleeryo sirowa wiraniya opuro avariwa miteko sa Okumi , mivaanelo sa mmuttettheni ni axitiithi , alipo ohuuwa ni amwaavano , voreera vamosa ni ale akhale anirela mpantta anamuttettheni. Osuka okopha ni woola vireliwaka axitiithi ni alipo anikhapelela tho siiri wa iye siniirela mpantta wa muthokiho , voreera ntoko maxukuryo sa mmawaani anikhala aya ni miteko oroweliwa amwaavano ohiya olya mutthali
Nlaka na "Kini kitthapaka Okumi "tiine anivara ni mukhaliheryo a Epaxaata ya Suwiisa Omosampiikhi nno , owataanana vamosa ni miyupuwelo sa Mittetthe viireliwaka mukhaliheryo a manamuna othooka ni mukhalelo wa nnema , mwekunyani onithaniwa ( Repssi ) Muuraano Kukarisiika okhalana mwataano vamosa ni ( Repssi )
Yirelaka sohimwa sikina , muhaye miyuraano Mapuutu , Okaasa ni Opeera , nnakhala muxukurye nikukhu na miyataanelo sa mukhalelo wa nnema | sociedade | Gito | train |
a_caca-furtiva-movimenta-cerca-72-mil-milhoes-dolares_3958554.txt | Oxaya inama sineettakasiha ikonto 72 ya etoolare | Oxaya inama sineettakasiha ikonto 72 ya etoolare
Okhuma wa aathu mmapuroni makina wowira asyake oxaya inama ennoneya okhala mureerelo woowira asyake milattu
Axineene a mulaponi wa elapo ya oMosampiikhi aniira oxaya inama ehettakasiha ikonto 72 sa etoolare vanrowaya wiinanela mukhalelo owo.
Okhuma wa aathu mmapuroni makina wowira asyake oxaya inama ennoneya okhala mureerelo woowira asyake milattu
Masi aakhalamo malitti, annisuwela axineene amulaponi
Nlelo khaniphiyerin'he mukhalelo woowinnuwiha wilikanyiha wa mwaha wa milattu sootthuneliwa, vaarowaya okhala woowoneya nave nto ninnukhumelela mmutthukumanoni wa atthu amilattu wa inyaka sa inama, irale Carlos Gomes wa mukhalelo wooreriha olumwenku
Wa iyaakha thanu, atthu ya ethepo mulaponi aavukuwa wa 2010 mpakha ikonto 10nwa 2015
Wa mwaakha yoowo, aaphiya atthu oovariya244 wa kapwitthi ovariwe nsa ni sa naanamaxaya.
Gomes onnira tho, ovukuwa wa atthu ni iitthepo mwaha wookhala etala mulaponi mwahu.
Hiyo nihaana akapwiitthi ni macuku, nave nookhalana oreeriha woohawa, nihaana muxankiho ni wiiyeriwa mmwinanoni mwa elapo, ohimya tho Gomes
Etakhwa yoohiyereriwa wa inama yo oMaputu etepenxe woonaneya milatthu sa oxaya inama mwaha atthu ankhala anlipelela okumihiya mpakha mapuro makina.
Amusi oophiyeryaka 60 arina milattu sa mwiiti yookhala mapuro makina, onhimya Rodolfo Cumbane, namakhalela wa inama sa mutakhwani. | economia | Helio | train |
a_govero-e-renamo-acusam-se-do-fracasso-do-dialogo-nacional_2720239.txt | Kuveernu ni Renaamu anootthoonyanasa ofarakuwa wa olavulasiwa weelapo yootheene | Kuveernu ni Renaamu anootthoonyanasa ofarakuwa wa olavulasiwa weelapo yootheene
Noomala anamawehaweha eelapo yootheene ahoonela ohisiveliwa wa mweettelo no oohoolela wa molavulo poliitika, Kuveernu navetho ohoorwa wanamunceene woonihera ooxukumeya no omuthonya Renaamu okhala tonipaka milattu. Epartiitu yuulupalexa yoovirikana muupuwelo ehiikumiherya.
Eriyari wa mikacamiho sinceene, Axuulupale apacerya ookohakoha enipheelaya epartiitu yoohoola yoovirikana muupuwelo, sakhala anithoonya wiira anipheela oheelela ohoolo epuruseesu.
Weeri wa ohitteeliwa murima wa Kuveernu no anamawehaweha, Saimone Macuiane, mutokweene wa telekasawu ya Renaamu mmulavulo poliitiku, onikhootta okhala owo ohintthuniha onihimya wiira owo ori oxanka ni mukhalelo ola.
Sintoko wa 135 mahiku oopacerya, anamawehaweha eelapo yootheene aniira alipelelaka sooheleliwa ohoolo wa mulavulo wa murumeelo wa soopaka sawe. Yahalenlaya mahiku 30, wa 60 yahelelinwaya wa emmaara yaneyiili wamuteko wanawehaweha, Renaamu oniira wiira, sakhala muthunelo wa muthinto soopiili, onoorowa okelela ohoolo, onaakiherya wii mwaakhelo waakapwithi wa atoropa aawe epuruseesu yoorikaxa enipheela okathi munceene.
Kuveernu onikhootta ni onipheela wiira Renaamu iirale mwaakhelo kapwitthi mpuwa wa mahiku 30 anihaleela ola muteko sa anamawehaweha mamilitaari a ilapo sootheene, oowitthaniwa wiira awehawehe epuruseesu. | politica | Julio | train |
a_cr7-leva-portugal-às-costas-e-com-hack-trick-_4441094.txt | CR7 onikhuxa mmakhatani elapo ya Porutukaale ni " hack - trick". | CR7 onikhuxa mmakhatani elapo ya Porutukaale ni " hack - trick".
Cristiano Ronaldo okottiha ekiipa ya Xipaanya onlola mphira yoola omanle ni ikoolu tthaaru wa khuta ekiipa.
Opacerya nihuku noolelo, Cristiano Ronaldo namphira wa nikhuru na nenli woohelaxa ikoolu muhina wa eselesawu ni onniira mpantta muhina muumu, namphira wa elapo ya Unkiriya, Ferenck Puskas, yoola oniphwanyaneya ni ikoolu 84, ni onnirowa wincererya ikoolu sawe mphira yoola onirwa.
Ni ikoolu tthaaru, CR7 apacerenre ohela ohoolo ekiipa ya Porutukaale , masi ekiipa ya Xipaanya, yaahipacerya omuttikha saana mphira, orowaka ohoolo mphira, ekiipa seyiya saahilikana ikoolu saya.
Wuumalani wa mphira, CR7 ohilavula iiraka "olikana wa ikaalu wa ekiipa seyiya piili etthu yooreera".
Ronaldo namphira mmosa muulupale ohenle ekoolu mphira wa ilapo sotheene.
Muhina wa masina anamphira, onihoolela ti iraniyaanu Ali Daei yoola oniphwantaneya ni ikoolu 109.
Nnikhuru muumu wa ikoolu, CR7 oomuvikana Pele, mweeri wa Akooxitu mwaakha wa 2017.
Cristiano Ronaldo oniphwanyaneya alikanaka ni Pele, Klose ni Seeler yoola namphira ohenle ikoolu sowaatta wuumalani wa ekampeyonaatu ya ilapo.
Kapitawu a ekiipa ya OPorutukaale oottottela mureerelo eyaakha ya 2006, 2010, 2014 ni eyaakha ya 2018.
" Mwene" parasileero oomuvikana eyaakha ya 1958, 62 ni 70, Seeler okathi yoola ni Klose eyaakha ya 2002, 06, 10 ni 14.
Olikana wa ikoolu wenno, Irawu orowa ohoola ni oniphwanyaneya nikhuru B, noomulola Maroko ikoolu 1 - 0, nave ekiipa ya Xipaanya ni Porutukaale eniphwanyaneya nikhuru na nenli ni epontu emosa. | desporto | Raja | train |
a_article-06-30-2011-mozambique-sexual-abuse-campaign-voa-news-com-124802389_1260616.txt | Mosampiikhi: toleransiya seero mwaha wa ovoloweliwa wa mmukottani wa anamwane. | Mosampiikhi: toleransiya seero mwaha wa ovoloweliwa wa mmukottani wa anamwane.
Muhooleli wa Esomiho, Zeferino Martins, oolaleya Exikola Sekuntaariya Faransixiku Manyanka, oMaputu, ekampaanya Toleransiya Sero wa ovoloweliwa wa mmukottani wa anamwane. Minixiteeriyu ya Etukasawu ennikorotenari ekampaanya, ni sookhala iMinixiteeriyu sikina ni miloko sikina sinvahana hote ari vamosa, ntoko UNISEFI.
Muhooleli wa Esomiho, Zeferino Martins, oolaleya oExikola Sekuntaariya Faransixiku Manyanka, oMaputu, ekampanya Tolerasiya Sero wa ovoloweliwa wa mmukottani wa anamwane. eMinixiteeriyu ya Etukasawu ennikortenari ekampaanya, ni sookhala iMinixiteeriyu sikina ni miloko sikina sinvahana hote ari vamosa, ntoko UNISEFI.
Anamitthaka nawo ari vamosa. Muratiyuni ni itelevisawu sa elapo ahu ennivirihiwa isipot sa ovuwiha enawra atthu oovuwiheya ntoko muhooleli a khalayi a elapo ahu Joaquim Chissano, minixitara opacera a khalayi Luisa Diogo, ni anakoma Stuart Sukuma ni Mingas. Awo annivaanya ovoloweliwa wa mmukottani wa anamwane ni annilaleya moonelo aya mwaha wa wakhapelela anamwane, vanceenexa axiruuxi, ni okaxari wa mapuliisiya miteko sa onanara sinkhumelela wala sinooneliwa, muxikola, wala mmuttettheni munkhaliwa.
Mariana Muzzi, namasuwela wa itthu sinaakhumemela anamwane wa UNISEEFI ya Maputu
Muteko mmosa orumeeliwe ni mwakhulelaahu oMaputu, Francisco Junior, onnitaphulela mulatu ola ni omananiha waya omaliha
Orina miyaakha 14.
Onkhala ni amiyawe. Onsoma exikola sekuntariya emosa muxerexere wa epooma ya Maputu. aAhivoloweliwa mpakha oveehiwa.
Ole ovanre yootakhala purusore mmosa. Purusore mmosa onsomiha exikola emosa onsomawe mwaruuxi ole
Ovoloweliwa onno okhumelenle owanyawe mutakhali ole. Mwaruuxi ole aahivekela mukhaliheryo. aAhinvekela wii anvarele muteko wa Enkelexi.
Ole ahaakhulela. Evinreene mahiku vakhaani, aahimuleela mwaaruuxi ole wii arowe owannyawe.
Mwaruuxi ole aahirowa ni iitthaniwa mpani wii alovowe. Vavolonwawe, ampurula amuroyihaka okwarutu ni anvarela ovara etthu ahaaphavelawe ni ahaawehererawe. Ohuwela, ohuwela, khavo amwaakinhe.
Nnaamwi ereene atthu, okathi wavoloweliwawe, khavo amwaakinhe. paahi evinrene mahiku mararu amamawe tiyasuwenlaya.
Ahimuhoviherya okhala wii mwaruuxi ole khakhanle saana. Khamaala orurumela ni okhuma ephome.
Vasuwenlaya, aahirowa owannyawe purusore omukoha etthu ya yakhumelenle.
Wopacerani, ole kakhulela etthu, ohoolo waya akhulela ni ohima itthu sotheene sakhumelenle ni axipapawe mutakhali ole evekela wii mulattu ole ophukiwe eriyari ya amusi ale anli. Envekela wii muthiyana ole omuhilaleye mwanawe.
Mulattu ole ori mmatatani mwa mapuliisiya, maxi mwaruuxi ole ahihiya ora oxokola Okhala oowiwalela owannyawe. Ni ori owoova.
Ole ni amamawe ahakhela otutuxiwa.
Woova wawe khoreere vanupuwelawe omukumiha mwanawe omuroyihaka mapuro makina. Aaniphavela arineene epolosa.
Milattu ontoko wa mwaruuxi ola orina miyakha 14 khasinreere okhumelela, oMosampiikhi.
Ovoloweliwa anamwane oonikhumelela. Ni ohiya sa mmukottani, sinnikhumelela moota sikina. Ikontha saya tisoothananiha.
Ntoko sinhimaya mittaka sa kuverunu, axiruuxi oophiya 700 miili a oMosampiikhi, arina 12 wala 14 miyaakha, aatheliwa wala ankhala ni mulopwana ntoko axiyeya.
Ni ovikana nummuru na eriyari wa axiruuxi antheliwa ehinatthi omaleliha 18 miyaakha. Miloko mixexe ni emosa wa purusento wa axiruuxi okhuma 15 mpakha 19 miyaakha aapakeya aximaama wala aarupalihiwa
UNISEEFI ori ooxanka vanceene. Oxankene mwaha wa itthu iya sotheene, ntoko Marie Consolée Mukangendo, namasuweli wa komunikasawu ya wunnuwiha, wa oxikiritoriyu wa UNISEEFI, oMaputu.
Marie-Consolée Mukangendo, wa Kapineeti ya Kominikasawu ya UNISEEFI oMaputu
Khahiyono paahi othelana wohiphiya okathi aya
Etthu ekina yohiyeva mwaha wa muxikola mapurusore anaaveha, ni wavolowela axiruuxi anaxikola
Pisikoloka ni Petakooka Esmeralda Mutemba namasuweli wa Osomiha.
Mpakha Tesempuru wa mwaakha ovinre ahoolela eteparatamento ya emuxeeni ni okhala vamosa ni muttetthe mpantta wa esomiho Eteparatamento emosa ya Minixiteeriyu Mosampiikano ya Etukasawu, epanke muteko wa okohakoha ekhoolelo aya enooniherya ekekhayi ya owalamela.
Anaxikola axiruuxi annikhanyereriwa oraruwa ni anceene aya, khanlipiha murima saana, khansuwela yowiira tivoo anomaliyaya.
Ohivaha nipuro nnakhala vakhaani muteko ola wa waveeha axiruuxi wa mmukottani
UNISEEFI onrowa ovaha mukhalihero ni osuwela wawe, ni musurukhu wii epakiwe manuwale anrowa okaweliwa mapurusore ni anaxikola, anxuttiha wiikasoopa ni olaleya miteko iya sa ovoloweliwa anamwane, ntoko sinaakhulelawe Marie-Consolée Mukangendo.
Enhala mitthaka wa mapurusore; ohakhuleliwa nnakhala vakhani waveeha axiruuxi, enrowa okhala yowalamela, ntoko sihimmawe pisiko-petakoka Esmeralda Mutemba | sociedade | benedito | train |
a_moçambique-recebe-mais-484-mil-vacinas-contra-contra-a-covid-19_5805655.txt | Mosampiikhi onaakhela ikonto 484 sa ipophano sininwanana Covite-19 | Mosampiikhi onaakhela ikonto 484 sa ipophano sininwanana Covite-19
Mwaapomphe aanamuteko a ekumi oopacerya elapo yootheene
MAPUTU—
Mosampiikhi onirowa okhalana okhuma voosiiso wa nihiku noopacerya muteko, mahiku 8, wuncarerya ikonto 484 sa ipophano sininwanana Covite-19, enihimya ewarakha ya okapineeti wa miniixituru-oopacerya, Carlos Agostinho do Rosário.
Eloote enrowa waakheleliwa ni Agostiho do Rosário, Okampo onimora matteeke a Ilapo Sookhopela ya Omaputu
Evolume eyo, ikonto 384 sa ipophelo sipwanyiwe munkoni mwa muupuwelo COVAX, onittokihiwa ni Mutthenkeso Woolumwenku wa Ekumi. Sinihihala iyo ekonto sivahiwe ni Intiya.
Ipophano iya siniphiya mulaponi nihiku nimpaceyaaya opomphwa ikonto 65 s'anamuteko a ekumi anivaa muteko vamosa n'alipa omurava Covite-19, yuurelaka eloote ya ikonto 200 sivahiwe ni Xiina.
Vanaamwiira siiso, wuumalani wa esumana yookhiserya, Mosampiikhi ooreela okhwa w'atthu 13 mwaha wa Covite-19, ephiyerihaka 693 atthu akhwiiye.
Okathi mmosaru yoowo, mulapni anikhala atthu imilyawu, aahomiwa ni khupwanyaniwa mwaaxiitthu atthu 991 ni aapenuwa wa eretta atthu 537. Atthu arina nlelo ari 15.147. | saude | Vasco | train |
a_clinton-afric-china-investments-voa-123748594_1260466.txt | Clinton:Xiina ti "namapottha musyaa" a w'Afirika | Clinton:Xiina ti "namapottha musyaa" a w'Afirika
Clinto oolopola "ohela muhakhu onikhaliherya" onirowa ottottela muraarelo Aafirika
Wa nikhwaha nawe nna oronwaawe ilapo sinceene sa w'Afirika, sakarataari a exitaatu a w'Ameerika, Hillary Clinton, oohimya wiira Aafirika ohaana okhala oosuwela wa "namapottha musyaa" ni Xiina ancereryaka opatthani awe mukontinenteni. Aafirika aahaana, moonelo awe Clinton, aaxukureryaka apatthani anikhaliherya othaaciriha ikuru sa mulaponi.
Alavulaka ni Televisawu ya oZampiya, Clinton oohimya wiira apoovu a w'Afirika yaahaana okhalana ephoole ni elapo y'Oxiina enikhovana paahi ni anamuhakhu a w'Afirika. Khanimphavela onweha namapotta musyaa w'Afirika. Atthu yaarowaka Waafirika orowa owiira anakoso, nimphavela wiira alipa nakoso ekeleleke ohoolo, nnya, nave tho nimphavela wiira awo yiireke sooreera (sakarataari ohincererya nlelo wiira) khanimphavela wiira awo ehonone olamuliwa wooreera ilapo sa Waafirika.
Wuupuxerya wiira mammeru a 2009 onihimya wiira Xiina oohela musurukhu woophiheryaka ipiliyawu 10 sa itoolare, ni nakoso ni Ilapo sa Waafirika sihuncarerya voowaakuveya okhala wiira Namalamula Opekim oniphavela omuthuma patarooya ni mireerelo sikina wiira eheleleke mihakhu sawe sinivira sunnuwaka.
Clinton oolopola "oheliwa muhakhu enireerela" wiira okhaliherya Waafirika nuupuwelaka "nihoona okathi waakolooniya enamuna vaakheyaaya okumiha mireerelo sa vathi, waaliva amahoolela ni orowa."
Ni muhooleli a muhupi a w'Ameerika ya Ohitto oottottela muraarelo wuupuxerya wiira wikhanyaanya wa Waashintoni oniirela okeliherya ohoolo epoliitika yoolamula ni muhakhu. Ohuulula nanco wiira ilapo sa Waafirika sinniwerya wiixutta inamuna anamalamula a Waasiya aniwerya okhaliherya wunnuwa wa muhakhu, masi wiira eyo kahiyoo eniiraneya ni Xiina. Oohimya ntoko nlikanyiho omananiha wa kuveerunu Oxiina woowi awehawehe ovahiwa wa intereneete. Ohincererya wiira milattu ikina sinrowa woonaneya Oxiina sinihimya olamula elapo vanipwanelaaya | economia | Vasco | train |
a_shumacher-reage-bem-a-saida-do-coma_1839940.txt | Schumacher oolavula ratta mwaha woovona. | Schumacher oolavula ratta mwaha woovona.
Atthareliwaka moolumo a xoronaale L' Equipe, Michel Schumacher ookhuma oxipitaali esumana ela ni yoola onnoona vakhaani-vakhaani, noovira isumana xexe oreene oxipitaali mwaha woomora okathi amuttikhaawe mphira.
Michael Shumacher onniphwanyaneya avonaka opacerya okathi okhumaawe oxipitaali, wuupacerani wa esumana ela, ntoko moolumo yaala aruuhiwe ni miteko sa neworosiruxiiya sa oxipitaali Univeresitaariyu ya Okerenopele, osuuli ya Faransa.
Noovira mahuku 6, mweeri wa Xaneero, ihapari saahirwa ihapari saalavula wi, pilotho yoola nkhalelo awe khuwaalonke, nooviratho mahuku muloko na mosa saahirwa ihapari saalelela atthu wi ookhuma oxipitaali. Omuwereya muro wa namphira Schumacher womumaala, opacerya vaavo, namphira yoola onnoona ekumi. | desporto | Raja | train |
a_crise-de-medicamentos-ameaca-saude-publica_3359013.txt | Othoowa wa mithali onoopopiha okumi wa anamunceene Wankoola | Othoowa wa mithali onoopopiha okumi wa anamunceene Wankoola
Exitaato onitumererya empereesa ya mithaali olattaniha vaavo vekekhayi wa Suninvest.
Kuveerunu a Wankoola ohakhulela oholeela miteko sa efaramasiya ya exitaato Ankomeetika , mwaha otikitherya veekhayi , nikhuuru na Suninvest , nilipiheryaka mureerelo sa"omwaryamwarya wirela mpaatte wa esetore pirivaato" muhina mwa mukhalelo wa okumi wa apinaatamu .
Ixiripitaali kinilaleerya mukhalelo mwaha othoowa wa mithali ni mutthenkeso Owanana vamosa ni SIITA , onilipiherya wiira mulaponi anikhwa atthu athanu mpakha 10 wa khuta nihiku mwaha wotthowa mutthali .
Ohoolela wa ifaramaasiya exitataale Ankolometika , mwivaavo olokiheriwa mowokololowa ni Suninvest , enirela mmmpantta wa Efuntasawu Eduardo dos Santos volimaleliwa ni ( FESA ) , aruye olipiheriwa .
Mwivaavo , mapuro a muteko , Ixiripitaali sinathowa ikaruma sexikhaani sinirumeeliwa ntoko iluuva , Ikopereesa , Isiriika ni mithali , ni itthu sikinaku .
António Coelho, Sakarataari-Exekutiivu wa Reeti a Wankoola a Mitheekeso sa Miteko sa Siita, nolimaleeliwa ni ( Anaso ) onikupali wiira othowa nnakhala ovelavela omalamalihiwa ekwerere sa ettekuxa, elapaha ni ettekuxa, masi tho olooliwa ikwerere vamosa ni HIV/SIITA :
"Ookhala mucerereyo onoopopiha wa mwattelo sa myaaha mulattu wa othoowa nlaka na ekampaanya ya olaleeriwa , nto mwaattelo wa atthu aari attharuwe miteko olooliwa mwaha woothowa mireerelo sa amusi"ohinya .
Ativiixita a ekhotto owanela mwaxiitthu SIITA onikupali tho wiira "'kinihoolela otthowa wa mwaakiho".
Coelho anivaha muruuku Kuveerunu wiira wikhanyaanye vanceene owaneele omalamalihiwa HIV-SIITA maana , onithoonya , wii khalayi yaakawa atthu anli wa nihiku axikhaani onetta eriyaari ya myaaha mithanu mpaaka 10 alipo anikhwa , `` mwivaavo vookhala mwattelo a 20 nnakhala 30 sa myaaha sa omurava.
Mpantta awe, pisikooloku Francisco Teixeira , onaavaha muruuku apinaatamu Wiira attharuwa , erooho ni wikasoopa muhina mwa myaaha sa oraruwa wohisuwanyeya ni onamwirela ntoko manamuna ookasoopa mwaha yorava ereetta ele, "mikutthakutho soteene sa mpantta ahu tootepa ohikhuma etthu".
Nlaka na VOA nosuwela Wiira muhina mwa okathi oviire mithaali siniwanana mwaxiitthu aamwiira ovahiwa iireliwa okathi wa miyeeri mithanu ni mmosa masi mahiku ala naarya ahu ovira khukhala wa mweeri mmosa . | saude | Gito | train |
a_moambicanos-na-africa-do-sul-desesperam-se-por-passaportes_2676378.txt | Moçambicanos na África do Sul desesperam-se por passaportes | Moçambicanos na África do Sul desesperam-se por passaportes
Ihakhi sa olavula muraatiyu, sa waakhula ni sa ovaanyiha
A procura de passaportes biométricos pelos mineiros moçambicanos na África do Sul ultrapassa a capacidade de oferta do Ministério do Interior para a produção dos referidos documentos.
Segundo a Delegação do Ministério Moçambicano do Trabalho, Emprego e Segurança Social na África do Sul existem cerca de 32 mil trabalhadores moçambicanos na indústria mineira sul-africana e outros 12 mil nas plantações que usam passaportes manuais e cuja circulação expira em Novembro próximo, por imposição da Organização Internacional de Aviação Civil.
Na primeira fase, cerca de seis mil trabalhadores trocaram de passaportes manuais na África do Sul, mas muitos abstiveram-se, suspeitando que se tratava de burla ou extorsão de dinheiro em nome do Governo. Outros pensavam que fosse campanha eleitoral que estava a decorrer em Moçambique.
Agora, a procura ultrapassa de longe a oferta de passaportes em tempo útil exigido pelos mineiros.
Os técnicos e maquinas instaladas para a produção de passaportes são poucos, o que provoca a fúria nos mineiros.
"Chegamos aqui e não somos atendidos até à hora de regressarmos à mina", reclamou um mineiro que trabalha na unidade numero 8 da de Impala, de Anglo-American, na provincia sul-africana de Noroeste.
Outro acrescentou que "só produzem 30 passaportes por dia, por isso o governo devia aumentar o número de técnicos e de computadores".
O Cônsul-geral de Moçambique em Joanesburgo visitou duas brigadas e viu in loco a fúria dos trabalhadores aparentemente desesperados.
Damasco Mathe tentou acalmar os furiosos pedindo paciência e explicou que todos vão ser atendidos.
O Consul-Geral reconheceu a fraqueza do Governo: "a nossa capacidade de oferta é diminuta e reportaremos aos níveis mais altos do Ministério dos Negócios Estrangeiros e Cooperação e do Ministério do Interior, que superintende a área de emissão de documentos de viagem".
A diferença entre a primeira e a segunda fases é que nesta última os passaportes são emitidos no mesmo local do pedido, enquanto na primeira foram emitidos em Maputo.
Entretanto, alguns trabalhadores inscritos na primeira fase ainda não receberam os passaportes.
O delegado do Ministério moçambicano de Trabalho, Emprego e Segurança Social, na África do Sul Adelino Espanha Muchenga disse que aqueles que ainda não receberam os seus passaportes devem fazer novos pedidos. | sociedade | Gito | train |
a_imprensa-europeia-saúda-regresso-de-cr7_1934568.txt | Imperensa ewuropeyiya ennixeliha mutthikelo wa CR7. | Imperensa ewuropeyiya ennixeliha mutthikelo wa CR7.
"Nwali Cristiano Ronaldo oohokolowa"
Cristiano Ronaldo khomarakhanri ekoolu ya oPorutukaale mwa 5 a 1 ottikhaka ni Irilanta nsana, mahiku yeettaka 10, masi imperensa ya Ewuroopa yoohakalala ni "openuwa wawe" woonyokon'waawe.
Namasuwela omuttikha mphira a moolumwenku khoreere osuwela omuttikha ni waahipakelela okathi wooreerela okoluxa iminuutu seettaka 65 onari mukampu.
"Nookhalana mulopwana a Mutiyaali! Nookhumelela soolepiwa ni soohimiwa wa mukhalelo wa ekumi ya kapitawu a elapo ya ekunya, CR7 waaheehererya ele enikelaawe ovara Omuntiyaaleni wa oParasiili", yoorukunuxa exurunaale ya aneekunya Mphira.
Oxipaanya, muhakalalo wa osuwela wawe omuttikha mphira waari woolikana. Exurunaale Maarakha enihimya wiira owo oohiya "mitthunelo sooreerela" okathi yoole owo waamuttikhaawe mphira:" Oomaliha sahaasuweliwa sootheene. Yoola omuttikhaka ni Irilanta, khiwaareere okhoomala ni waahiphavela vanceene ohela ekoolu awe. Ni ophavelaka, sintoko kweekwe. Onixintta ni eyo ti muntiyaali a oParasiili ", esomiweke exurunaale yuulupalexa ya mphira a oxipaanya.
Olumwenku wa Mphira wiimalelin'he ohimyaka: "Nwali Cristiano Ronaldo oohokolowa". Wuumaleloni, Axi ohimye wiira "etala ya mphira" a Cristiano Ronaldo ti "etthu yootepexa waasivela atthu ti openuwa wawe". | desporto | SALUSTIANO | train |
a_covid-19-oposição-moçambicana-diz-que-as-medidas-do-estado-de-emergência-aumentaram-a-pobreza_5530390.txt | KOVIT-19: Namavanya mosampikaana oohima wii imetita sa Kuverunu sa Emerexensiya sosariherya osikhini | KOVIT-19: Namavanya mosampikaana oohima wii imetita sa Kuverunu sa Emerexensiya sosariherya osikhini
Mahiku evinreene mathanu ni nihiku nimosa muholeli a elapo ya Mosampiikhi, Filipe Nyusi, okelinhawe oparalamento mitthaka mwaha wa 120 mahiku wa Mukhalelo wa emerexensiya, mateputatu a mpantta wa anamavaanya khanakhulelana ni Ferelimu, onlamula, onhima wii Kuverunu oowerya okontorolari eretta ya Kovit-19.
"Wahikhala wilipiha vanceene ovariwe ni Kuverunu okhuma okathi epacenraya eretta molumwenkuni ni mulaponi mwahu. Nahikhalana Muholeli mmosa vamosa ni Kuverunu awe aronwe oholo ni malamulo ohilimaliwa wii eretta ele ehiruhe etthu yowalamela, oohima Jacinto Capito, namitthaka a mpantta wa Ferelimu.
Mpantta wa MTM enupuwela wii malamulo ale avariwe ni Kuverunu khiyakhalenle, yoniheryaka ntoko ekholelo wuncerereya wa osikhini elapo ahu, oohima namitthaka, Fernando Bismarque.
"Malamulo a oruwerya wahu alaleyiwe ni Kuverunu kharuhale mihokhorokho salipeleliwa, mpantta wa wakhaliherya atthu okathi wa mahiku 120, Mosampiikhi ooweha osikhini wowalamela, okhala wii imilyare sa atthu khiyarina etthu ya olya", oohima Bismarque.
Renamu ahonihera oxanka ni ohoneya saana mwaha wa imperesa saathanliwe wii ivare muteko wa ereherya ixoworo sa ixikola sinlamuliwa ni Kuverunu, ni namitthaka Arnaldo Chalaua atumereryaka wii wonihiwe moota settakansaya.
"Ekekhayi wii yokhumelela emosa wa mukhalelo wa emerexensiya, wokhala wohitthariwa malamulo otheene wii othanliwe ole okhanle oovara muteko saana, maxi onnikhalela oruuha imperesa sinthanliwe savara miteko iye", ookoha Chalaua.
Namurummwa a Muholeli Filipe Nyusi, Minixitara a Exariya Helena Kida oohima wii okathi ola wa mukhalelo wa emerexensiya yahithanliwa 14204 iporosesu musurukhu wa 68 miili imilyawu sa metikale, otthariwaka sinhima malamulo.
Kida ahitthikela ohima mwaha wa ophaveleya ophwanya malamulo akhanle ooreherya "mukhalelo masya" onupuwela ohula miteko sa anakoso eriyari ya wiwanana okathi wa eretta.
"Nihana, mpantta mukina, orowa oholo woopola ikumi sa atthu, ni, mpantta mukina otthikela mukhalelo ahu wa wahula anakoso ni wahulela atthu vakhani vakhani, ni nikasopaka mukhalelo ola musya, enrowa ottharihiwa ni opakiwa ipalano sa kontinxensiya wa khula mpantta", oohima Kida. | saude | benedito | train |
a_liga-guineense-direitos-humanos-livro_3415093.txt | Liika Kineese ya Ihaakhi Sapinatamu elaleerya eliivuru | Liika Kineese ya Ihaakhi Sapinatamu elaleerya eliivuru
Yolempwa ele enithonyerya mukhaleelo muhina mwa Ihakhi Sapinatamu eyaakha ya 2015.
Liika Kineese ya Ihaakhi Sapinatamu, yolaleerya enamaali yeela, 12 o Pisawu, eliivuru ya nayiili ettweeliwe ni nsiina na Maweheriwo wa Ihakhi muhina mwa Okiini -Pisawu.
Eliivuru ele muruweryo wa Eporoceetu Maweheriwo Ihakhi, muupuwelelo mmosa onunuuheriwa ni miyatanelo vamosa ni ACEP ni CESA.
Ewaarakha ele eroomola mithoonyero muhina mwa Ihakhi Sapinatamu, mipaatte sa Okumi, Osomiha, Maasi. Maluuxu, opuuro okhaliwa, Wirattela, Exariya ni manamuna owikhupaarela munamuna .
Elivure , yeeyo niira nothonyeriwe naholeeliwe ni miniisituru a Exariya Luís Olundo Mendes, ohoolo wa nfalume a Eliika Kineese ya Ihaakhi Sapinatamu, Augusto Mário da Silva, wa mwuiirela mpatte a Muraano wa Uniyaawu Eyuropeeya Okiine Pisaawu, ethoonyeryoa soopwanyiwa sa eyaakha ya 2015, mwaakha wa ottotteliwa wa neyiili wa ittaato, seeye sikweyiiherya opaka miyataniho khamosa khamosa ni mwaakha wa 2014.
Niira notakaherya tho woniheriwa wa nlaka na nayiili nekese-ekese ninooniherya sowuranyiwa sa muteeko owehaweha ni votharelana woniherya muhina mwa mittetthe sikiinaku sa mulaponi.
Opiserivatoriyuo a Ihakhi ti nlaka na eporoceetu emosa ahikhalihiwa paahi ni Uniyawu ewuropeeya ni Camões- Ixitituutu ya Koperasawu ni ya Nttava. | cultura | Gito | train |
a_pároco-da-sé-catedral-de-pemba-apela-ao-calar-das-armas-e-pela-paz_5713381.txt | Paaroku o Se Kateteraale ya Opheempa oonilopola oomaala ikapwitthi ni mukhalelo wa murettele | Paaroku o Se Kateteraale ya Opheempa oonilopola oomaala ikapwitthi ni mukhalelo wa murettele
Valeriano Atiracho ohinya wiira ori owoova manamuna owookotha wa materoriixita .
Paaroku o se Kateteraale ya Opheempa , epooma yulupale ya muttetthe a epuruviisiya ya omosampiikhi Kaapu-Telekaato , oniveka myaaha wa murettele a mmuttettheni okathi wa nataali , olepeliwe ni onyoholiwa wa okathi a iyaakha thaaru .
Valeriano Atiracho anivaha nsu ni okhuwela ovekelaka mukhalelo vowakuveliwa okhuuma mmatatani mwa apinaatamu ohaawa mwaha wa teroriiximu , wiira ohiya imilyawu sene sa alipo ohaawa muhina mulattu wa miiriira ole .
Woomalani wa eyoolya ya othana wa mwaara a mukhulupale a elapo , Isaura Nyusi , vamosa ni vophiyaka ekonto emosa ya anamwane waphaanye ovonyeliwa iwe , Maria Aida , a munuwelo wa iyaakha 13 ni mulipo okhale ohaawa mwaha wa miiriira sa teroriiximu , ovekela murettele .
"Mwaha wa eheeni hiyo, Okaapu- Telekaato, enivekela ahu wireelaka okathi wootthapa mwaha wa Nataali, ti murettele "ohiira Aida
Okathi aakohiwa awe ni nlaka na ehapari VAO , paaroku o se Kateteraale ya Opheempa olipiherya wiira apinaatamu aniira ahawaka ni wiira owakuva akapwiitthi amaala .
Valeriano Atiracho ohimwa wiira onoova manamuna owookotha wa materoriixita
"Nkirina sohinya sinceene soluluwana ni mukhalelo wa teroriiximu masi manamuna onakamela saya aniira wiira otutuxa nnakhala maana animwiira wikittha , anikumiha mirima sa mutthu mmosa ovoolowa muhima aya , ohoolo wa tittya awe , ohoolo wa anaaya , ohoolo wa mulopwana wa iyaawe , eyo ti yooripiha murima , oothunku. Vaano, ni manamuna aniva aya ... Wopaceryani mpakha vaari tho votepa nleelo ... Axookola muru , waapwata atthu, ni metto ni soteene yavya wa khuuta manamuna onisuweleya ni vathuruvene Vaava mahiku ala , ntooko nthoonyeryo , ampakha anikumiha muuru ni anathipela vathuruvene ni mphironi", olaleerya paatiri , olaleerya aka ariiki wakameliwa nno onipaka wakameliwa muttetthe wa epuruviisiya .
"Noohala ottuli ni miriira iya sa ekhootto nnaamwi elapo , nnamwi anamawaani maana wilipiha woteene onira ovaraka soteene wiira yilipihaka mwaha owi vaavo. Okathi ilapo sikinaku siniira aya etaphuwaka nakhala ohakalala , maana nnakhala kherina mukhalelo wa ekhootto , hiyo nnira nitthikelaka ottuli mwaha wa ikhootto . Nivaavo, voreera, wiira hiyo, ti wiira ekhootto ekhise ni apinaatamu wunnuweke "onivekela paaroku.
Ataake nnakhala okamela wa alipo amopopiha muttetthe wa o Kaapu- Teklekaato, nipaceriwe mweeri wa Namuloko mwaakha wa 2017 ni sotaanyerya, mpakha ninaano vaava, ophova ikonto 560 sa alipo okhuuma mittetthe saya vophiyaka ikonto piili sa alipo ookwa
Nnakhala ikereca mano kithokoreriwe
Paatiri Valeriano Atiracho onilipiherya wiiraka mapuro oloompwa 20 a nikhuuru na makatooliku opwexakasiwa ni thanu namiili ahiiwa ni , mwaha wa sowiraneya seeye wothowa nroromelo , nnakhala vakhiini mamisiyonaariyo 30 aakhanyereriwa wiira ahiiye opuro wa iparookiya saya , seyo sikhanle , okathi yoola vaava , wipitha epooma ya arooka Opheempa ni itixtiriitu ikina sikupaleliwa okhala iye votepa okhalana nroromelo | sociedade | Gito | train |
a_ciclone-idai-sistema-de-abastecimento-de-água-restaurado-na-beira_4850381.txt | Mutaseke Itayi: Mukhalelo wa ovaha maasi ereheriwe oPeera | Mutaseke Itayi: Mukhalelo wa ovaha maasi ereheriwe oPeera
Chris Cormency, mutokwene wa Porokarama ya maasi, oreherya munvira maasi ni oratta, wa Funtu wa iIlapo Sowirana ya Anamwane oMosampiikhi ntoko simmiyawe UNISEEFI, yorehereriwa mukhalelo wa maasi a sitate ya Peera, esumana emosa ovinreene ya mutaseke Itayi, onyannye muttetthe wa osenturu wa Mosampiikhi
Ola munlano wa efayita wi anamwane ancene ni amusi ehikweke, ale anhova okhala saana mwaha wa itthu sikhumelenle wa mutaseke.
Chris Cormency, mutokwene wa Porokarama ya maasi, oreherya iphiro sa maasi ni oratta, wa funtu ya Ilapo Soowiwanana wa Anamwane ( UNISEEFI) oMosampiikhi, oohima walavulawe wii oreherya ephiro yakhalana maasi ooreerela owurya wa 500.000 atthu ankhala o Peera ari ettuhu yopacerya.
oPeera ohanle wohikhala enerexiya wii epompa ekumiheke maasi wa epooma yotheene. Mixovo sa kuverunu, ntoko FIPAG ( Funtu ya Invexitimento ni Patorosiiniyo ya ovaha maasi), ari vanipuroni vamosa ni okhaliheriwa loxixitiku, wa musurukhu ni teenikiku wa UNISEEFI ni wa uk ayiti, yahiwera oreherya mukhalelo wa ovaha maasi nihiku 22 wa Marusu.
Yohimmwa ya UNISEEFI enhima maasi ooreera aneetta 60 puru sento wa reeti ya epooma ni, mpakha va ikaruma sootheene sooreheriwa ni sinnivara muteko, Kuverunu ookhalano mupuwelo woreera wa okuxa maasi oroyihaka mittetthe sootepa.
Mammaru ookiserya alaleyiwe ni Inxitituutu Nasiyonale ya Xexitawu ya Kalamitate ( INGC) enhima wii 468 atthu akhwiye ni 1522 avulanle mwaha wa Itayi.
Ohima wa INGC, Itayi ohahukumu ovikana 800 miili atthu.
Musuwele saana wa nlaka mwanamukhaya Itaayi | sociedade | benedito | train |
a_estados-unidos-e-onu-pedem-provas-do-paradeira-da-tenista-chinesa-peng-shuai_6321089.txt | Estaatus Uniitus ni ONU anvekela yoonihero ya parateyira sa tenista a oxiina Peng Shuai | Estaatus Uniitus ni ONU anvekela yoonihero ya parateyira sa tenista a oxiina Peng Shuai
Xokator olakasennhye wa opacera wa mweeri ovinreene okathi wa olokihiwa muhooleli a epartiitu komunista ya Xiina wa okhalana ikuru sa okhalana wataana wa mmukottani
WAXINKITON
Estaatus Unitus ni ilapo sooWiiraana aatumerera ithonyihero sa olakaseya wa tenista ooxina Penk Shuai, orimenle wa opacerani oolokoha viise-ministuru opacera wa omutumerra okhalana wataana wa mmukottani.
Evekelo enkhumelela okathi wa namatthaka onvara muteko muthukumano ya atthu olalenhye mu Tuwiireni ilatarato, ekhoomalihiwe ni muxovo wa mutthu, wa esteerela ya teenis ooXiina ootheyatheya ni namalepa wa portaale ya Partiitu Komunista ya oXiina oohima wii ole onookhumelela vihipinse
Esakaratariya ya imperensa ya Kaasa Paranka, Jen Psaki, ohima wiira Mweettiho Biden onnilokiha wiira Xiina ovahe miyoonihero sa mpantta sa axineene ni sinoonihera orayiye Peng ni omonihera oxanka wa namaxintta.
Oreene siiso, muloko wa Ilapo Soowiiraana soovekela otholatholiwa saana woohikhuwa ettho wa soohimmwa silavuliwe ni Peng amwiirelaka mukhulupale a Partiitu Komunista Zhang Gaoli.
Peng, orina iyaakha 35, oolavulela wa portale ya Xiina mureeti sosiyaa Weyipo wa opacera wa mweeri, wii Zhang, vano orina iyaakha 70, ahimunyeserera oraruwano okathi aarinaawe mwataano miyakha sinceene.
Sohimmwa iye saahicipiha vahilekenle wa nipuro ninlempwa enlikana ni Tuwiiter ni Peng ehooniwa tho wa atthu,
Tiyoreerela okhalano nthoonyihero na omphwanyaneyaawe ni yookhala saana, oohima Liz Throssell, namahima a muxovo wa Ihaki sa pinaatamu wa ONU, namitthaka o Xeneepara, ovekela wa nenli okohakohiwe wa ohikhuwa etthu mwaha wa sa ohimmwa sa otthekela wa mmukottani.
Atthu akina a efayita a teenis a olumwenku, ahooleli a otthekula wa oxinttana, akuveerunu ni anamwaakiha a ihaki sa pinaatamu awo annivekela mitthaka sa namaxintta.
Muhooleli a muxovo wa atthiyana a Teenis (WTA), Steve Simon, oohima wii muxovo ole ohiilikaniha wii opweteyiwe imeya sa imilyawu sa itoolare wa anakoso a oXiina emerkaatu aya yuulupalexa wiira akhalane ekumi ya okhalela.
Kuveerunu a oXiina ookhootta olavula mwaha wa mulattu ola
Waahiso, esaapatu, Hu Xijin, namalepa a kolopale Times, a ePartiitu Kominixita, oolepa mutuwiitereni: owo onookhumelela eriyari ya atthu ni onimwiira mpantta wa sa ovariwa vahipinse. | desporto | Raja,benedito | train |
a_kuatro-ases-lançará-em-março-álbum-marcas-do-tempo-_5279353.txt | Kwaaturu Ases onooreowa olaalerya murupa wa masipo Soowiiraneya sa Olumwenku | Kwaaturu Ases onooreowa olaalerya murupa wa masipo Soowiiraneya sa Olumwenku
Nlelo khinivo nihiku nihimiye, nto namwiipe Omosampiikhi oolipela olaaleeriya wa Soowiiraneya sa Olumwenku wiira Marsu okohiyaka ni Voz ya Waameerika Murupa owo orina mipantta 19 samasipo ni soohimiya sooreera antthuna waakhaliherya atthu ni yinnuwe wiira akhalane mukhalelo mmosa musya wa ekumi.
Murowe wiirimu wala omootthooni mpantta mukina ya murupa ya masipo enwaana ethale sintoko Jose aarina mmpatthani awe aamusivela. Nihiku nimosa Jose oophiya owannya awe ohaaphwanya amwaaraawe vakhaamani ni mulopwana mukina. Owo oonanariya wamwaseta awe ohinvaha murette ni khikhwaaka. Munrowa wiriimu wala omootthooni?" Ookoha rapper
Nsipo nikina niniira mpantta na Soonyohola ya okathi ti Mariya. Kwatro Assis oohimya wiira nsipo nla ninhimya itthu soowoniha othunku: atthu anrowa epooma yuulupale ni ammalela asuwelaka ekumi aya. Nnya kahiyo atthu otheene arimeela mphironi. Aakhala Mamariya amphwanya mukhalelo wooreera mwaha wa ikuru saya.
Rapper ohiipa ni oopacerya ovara muteko wa Soonyohola sa Okathi wa sookhumelela wa eyaakha ya 2004 ni tho ni mwaha sookhumelela itthu soowatta oomaliha winxaathi wa eyaakha 2027. Kwatru Ases olaleya okumiherya wa murupa wa masipo mmosa Omaputu ni ompheela weteteela elapo ya Omosampiikhi wiira olalerya miteko sikina.
Khahiyo muteko woorera olaleya ni khiyakhala ni apatthani ni amusi pahi.
"4Ases" Sitole oyariye epooma ya oBeera ni opacenrye omusivela Rap 1994. | cultura | Helio | train |
a_organizacoes-querem-reformar-os-ritos-de-iniciacao-para-reduzir-casamentos-prematutos_2861379.txt | Mithukumano simphavela opaka masoma wii evukule othelana ohinatthi ophiya okathi | Mithukumano simphavela opaka masoma wii evukule othelana ohinatthi ophiya okathi
...ni olepa mensasaxi sookhalalewa xuttiha ekumi ya oyara.
Mithukumano sa wakiha ihaki sa anamwane simphavela oreerihiwa masoma a anamwane wii yakasoope axiruuxi atheliwa wala orupala ohinatthi aphiya iyakha sa atthu atokwene, oMosampiikhi.
Maxipesiyalixita annihima wii mixuttiho sinxuttihiwa muniira wa masoma ankhaliherya wii axiruuxi etheliweke
Perciliya Muianga, muhooleli wa porokarama ya wakhapelela anamwane o Visawu Muntiyale, onhima wii "emphaveleya osuwela wii axuruuxi anrowa olya masoma ovinreene okathi wa oweha mweeri", myaha mikina ankhala anamwane arina miyaakha 10, "eri mutko woonanara".
Onnitthikela Muianga, ni enxuttaya mmasomani memmo "yaakhumaka aniixona okhala athiyana alikanne orowa vatthokoni ni okhalano anamwane, eyo mulattu ni ninkontenarahu"
Visawu Muntiyale, ntoko muthukumano onataana wii omalihe othelana wohiphiya okathi, ohaana miteko mipantta soovila, ntoko Sampeesiya ni Wamphula, weiwo masoma ahinrere attharihiwa ni myaha sa othelana wohiphiya okathi kharere ovikana elapo yootheene.
otheliwa wohiphiya okathi onkhumelela ikwaha sinceene mmatta, weyiwo amusi anaavareya anaaya otheliwa ni okhala ni alopwana oowuluvala. Mikacamiho sinonihereya ni okhwa ni erukulu, ohitthuna okhala, ovukuwa okathi woorowa ohoolo ni wunnuwa ni oruwerya.
Mosampiikhi ori nipuro muloko ni numuru nuulupale na othelana wohiphiya okathi olumwenku wotheene, elixita eholeliwe ni Niixeri. Mmosa wa khuta axiruusi anli onitheliwa ahinatthi ophiya munuwelo wa iyaakha 18 ni mmosa wa khuta ale 10 tootheliwa ni muunuwelo wa iyaakha 15.
Ovolowa eriyari weyiwo masoma ampakiwaya tiyookacamiha ni mittetthe sookhala soohemererya orukunuxa masomiho. Ni okhaliheriwa wa kuverunu ni axitokwene ammittetthene ni amwamini, ni mithukumano siniira mpantta aapacera olavula wii erukunuxiwe itthu sikina sinsomihiwa mmasomani ni annilipelela.
Muupuwelo, ohima wa Muianga, khahiyono ottharuwa mukhalelo ola arina itthu sikina sookhalela mmuttettheni. "Nimphavela okilaathi ni aximama nihime nikhanlyahu ooxuttiha mwaha wa esomiho ya mmukottani wii axithiyana okathi wa masoma", yaataphulele aximama wii anaaya ahaana erowaka ohoolo esomaka ovinreene okathi wa masoma.
Wataana, orina nsina na "Imwali ohiya omwaaseta," anvara muteko ni axitiithi ni atthu ahinrere osuweliwa mmuttetthene akhanle oopikuxa muupuwelo mwaha wa othelana wa anamwane.
"Khanireere okupwali wii eyo enopittikuwa vekekhayi," , onnikupwali Célia Claudina, muholeli exekutiva wa reeti ya wataana wa anamwane, eri ohoolo mwaha wa mwaha ola. | sociedade | benedito | train |
a_chanceler-alema-sofre-acidente-de-esqui-na-suica_1824070.txt | Chanceler Awaalemanya oomwiira asiteenti wa eski oSuwisa. | Chanceler Awaalemanya oomwiira asiteenti wa eski oSuwisa.
Chanceler Awaalemanya Ângela Merkel oomwiira asiteenti wa eski oSuwisa nipuro akhanlyaawe okathi wa efeeriya. Ohimya wawe namalavula, Merkel ohoonyokoliwa ya ekattakha ni ehaana okhala woomumula mpakha isumana tthaaru, empheela omaalihiya itthu soovirikana sookhaliha.
Chanceler oohawa tho wa itthu iye soovirikana wa ephome yoophitanyeleya mwa ncicirima.
Muwehe tho: | desporto | Helio | train |
a_veiculo-da-fao-atacado-em-sofala_3196175.txt | Mukukutta wa FAO waatakanri Osofala | Mukukutta wa FAO waatakanri Osofala
Elapao Sowuraana sihavavaha mutumereryo omutthu o Mosampiikhi wiira okhale ni ekasoopa.
Mukukutta mmoosa wa Muraano wa Ilapo sowiraana muhina mwa miteko soolima ni Olyiwa nnithanaiwa (FAO) yeettakasa mittetthe sa Okoronkoosa ni Onyamapaasa ehoopeliwa ekhatiri ya iyoora muloko sa enamararu , 17, ni nikhuurru nimosa naxilopwana enetta nakapwiitti nnakhala ahisuwanyeya.
Xoofeeri nnakhala khovulalihiwe, masi mukukutta wahikhalana nnrootha nothorowa ni maaaraka mmpatte a va mukhorara ottuli.
Muhupi ola olaleeriwe muhina mwa Eteparatamento wa Okasoopa ni Nroromelo na Ilapo Sowurana Omapuutu ni alipo wiirela mpantteooteene a mukhlelo wa ONU.
"Ela ehasara yootepa ni nnamwi nnnakhala nihirina, okathi yoola, mihuupi soreerela soluluwana ni manamuno muhina mwa niira, nniira nithokihaka mueuku ovukuula ikwaha nikela osulu ninanoxe vaava( oleelo 17/02/2016) wiira ikwaaha soteene sa opuuro a muteko Osofala, Maniika Teete ni Sampeesiya" eenihimwa muhina mwa nlaka nne ehapari VAO napwanye nakweheriwe aya.
Ekasoopa enithonya wiira paahi ikwaha samureereloxe sikhaale ovariwaka votthunihiwa mwa miteeko iye ni mikhaleelo mikina sa ONU omosampiikhi.
Muhupi ole oniihimwa wiira nnleelo" alipa avara muteko akhalane ekasoopa wa khuta okathi, ni, wiira mwaha wa mukhalelo anamunceene wutuwanyereyaka, ahaana attyawelasaka otelekasiya yotepa wattamela nnakha oxikiritooro wa Ilaapo Sowuraana ni ahimwe miyiriira iye.
Nleelo nnakhala khekhale ettipiitthu muhina mwa waakhula wa makhulupale elapo soluluwana ni ehasara ele. | sociedade | Gito | train |
a_espanha-alarme-falso-barcelona_4026513.txt | Exipaanya: Muxiini woowootha Opareseloona | Exipaanya: Muxiini woowootha Opareseloona
Nuuvia wi oxekuwa wa enamanli yeela, mahiku 12 ya Setempuru, mafalume ya Okataluunya Oxipaanya, olaleya mu Twitte wiira Sakaraata Famiiliya Opareseloona aaroothamihiwa ni nipuro naahivareleliwa, mwaha wa epakuti yoowaaniheriwa, makhulupale ahimyale wiira yaari etthu yoowoothiwa.
Os Mossos d'Esquadra (mafalume Okataluunya) aalepa mureetini sosiyaale mmwe wiira yaahipwanyasa mukukutta mukhaani ni epakuti yoowaaniheriwa ni naanaanoru yaahivarelela nipuro ni makhuru ya othokosa yaahirowasa nipuru nno, wiira ethokosase epakuti yaahimiwa.
Exikasawu ya meeturu 2 ni 5 sahikumihiwa , mapuro aniiriwa anakoso owaattamela yaahiwaliwa ni nlelo waahikhoottihiwa oviira muaampha sinithaniwa Sareteenya, Roseloo ni Porovensa.
Waattamela ekhatiri ya 20h30, ekhatiri ya wuuwu, mafalume yoonexexa epakuti yaaniheriwa ni nuuvira okathi yaahihimya wiira yaari etthu yoowoothiwa.
Kuvirale okathi munceene Pareseloona otupheliwaawe ni ikwaha piili ni materoriixita, yeera yeettaka maihiku 17 ya mweeri wa Nethanu neraaru, muhina mwa yoowo waatannyenryaaya okhwa atthu 16 ni akina 120 oowulalasa.
Nihiku nne mukukutta mwaamukhani wettihiwa ni marokiinu onakhula ni nsina na Younes Abouyaaqoub ophinte ni wuupa woteene muttitthi mmosa wa Olaaxi Rampalaxi, opuro oneettiwa waareryaka variyari wa epooma yuulupale ya Okataluunya.
Mutuphelo wa Irampalaxi ohaakhuleliwa ni Exitaatu Yaamwisilaamu. | mundo | Vasco | train |
a_cancro-violento-do-extremismo-tem-que-terminar-barack-obama_2460872.txt | ''Naamukhokho ompwanyula mithinto soorera ohaana omala''- Barack Obama | ''Naamukhokho ompwanyula mithinto soorera ohaana omala''- Barack Obama
Obama ohimya tho "owali waamaRussu" ni nthowa na wuukaraania ohimmye wiira Rusiya onoopaca sooruma yamala ekhotto.
Mukhulupale a elapo ya waameerika Barack Obama ohahimerya anamahooleli a ilapo soothene soolumwenku wiira yuuraane woowi "avukule ni anyaanye " epooma ya mwisilamu.
Yuuluma aka naanaano, muhina wa atthu otheene a ilapo soothene soowuuraana, oNova Yorque, obama ahimya wiira nikhuru nno ninoowoopopiha atthu ohiittheka oYiraque ni osiiriya, awiiva aka anamwane ni epaala, yamwarexa aka atthu ookhwa nlitti noosariya, yaavolihaka etala anamalompa.
Mukhulupale a elapo awaameerika oovekela olumwenku ni amwiisilamu wiira akhotte ankhili ale a epoma ya mamwiisilamu ni al-Qaida. Naamukokho ompwanyula soorera omale wakhulelin'he mwene awaameerika.
Obama ohimya tho "owali waamaRusu" ni nthowa na wuukaraania ohimmye wiira Ruusiya onoopaca wa sooruma yamala ekhotto.
Wuulumaka nlelo, Obama oovekela wiiraana wolumwenku woowi amuxukhurele mwaaxitthu Epola owiivale atthu ikonto ikonto sene wa elapo enkela nsuwa ya w'Afirika.
vahinatthi, otthukuliya wa mukumanyero musya wa mwiiraano wootheene, sekeretari wa niira nootheene wa ONU, Ban-moon ohaakhuleliha wiira nikhuru nle naari noowoopopiha wa mukhalelo wa atthu ammuttettheni woolumwenku.
Obama ohiira mpantta wa epooma yoowiiraana wiira khanhireyra waakiha itthu sawe wala "natiri" amulummya awe wa ONU mwaha wa makhalelo apinaatamu -wiira murettele tori orwa wa ekumi yooreera, ohiya ohikhala wa ekhotto.
Atthu awaameerika anootthikela "ovara muteko woowi yaakhule mikacamiho...waawaanela asuweli aya ni...ovaanyihana yaahiwerye sootheene ", irale Obama wincererya aka tho epooma yoowiiraana anyakulihana aka mukhalelo aya "wa nipuro nle nootthukuleya wa omweene wa atthu ni nttittimiho wa nlamulo ni avaha aka nipuro atthu othene amakhuli otheene.
Nuulumo na mukhulupale a elapo ya awaameerika mmutthukumanoni wootheene wa ONU, oNova Yorque, voosisu. | mundo | Gito | train |
a_estados-unidos-reconhecem-jerusalem-capital-de-israel_4152089.txt | Ilapo sa Wiiraana ssinnikhupali wiira Xerusaleemu ti ekapitaali ya Ixirayeeli. | Ilapo sa Wiiraana ssinnikhupali wiira Xerusaleemu ti ekapitaali ya Ixirayeeli.
Donald Trump olavunle olelo ni ohimya wiira empaxaata amerikaana enoorowa othaamela Oxerusaleemu.
Muhooleli Muulupale a waameerika oolavula enamararu ela, mahiku yeettaka 6, wiira Ilapo sa Wiiraana sinnikhupali wiira Xerusaleemu ti ekapitaali ya Ixirayeeli ni soolaleerya wiira soovekela Oteparatamentu wa Oxitaatu wiira sipaceryeke mweettelo wa muthaamiho wa empaxaata amerikaana Otel Aviv erowaniaka Oxerusaleemu.
"Mulamulo aka ola ti mpaceriho wa nvaanelo wa mikutakuto sinikhumelela Ixirayeeli ni Palexitiina", oolavula Trump wuupaceryoni wa olavula awe Ompani wawe Wootteela, ni otthikela tho olavula iiraka "olelo ninikhupaleela voosuwanyeya".
"Ni mulaleyo aka owo kinnikhupali tho nvarihano wa atiminixitarasawu aka mukhumelelo wa murettele a ohoolo", oovareleliha Trump, otthikelaka tho ohimya wiira Ilapo sa iiraana siri "soowiivareliha vanceene" wa mukhaliheryo "mwiiwanano wa murettele wootthuneya"okhuma atthu wa Ixirayeeli ni a Opalexitiina ni okhaliherya oruuha muthoriho wa Ixitaatu piili sa Omeetiyu Oriyente, mwaha wa mipantta miili sintthunaaya.
Wa muhooleli a elapo ya waameerika, Xereusaleemu ohaana otthikaela okhala nipuru namuvekelo wala noolompiwa ni maxutewu, amaka ni makirixitawu ni oovekela "mmaaleleyo, masu oomaaleleya", wiira mulakelelo ola omalamalihe munyokhanano.
Donald Trump oolavula tho muhina mwa moolumo awe wiira viisi-peresitenti Mike Pence onoorowa Omeetiyu Oriyenti wa mahiku awo anirwa.
Ni mulaleyo ola, Trump oopaka muroromeliho waavan'haawe okathi wa ekampaanya.
Mulakelelo ola ti oniiriha sipakiwaka ele nlamulo ninuupuwelelaaya wa mutthapelelo wa Oxerusaleemu sintoko ekapitaali yoophwanyiwa ni Ekonkereesu Amerikaanu mwaakha wa1995.
Murumeelo wa nlamulo noowaattamela nikhanle noowuncereriwa wuumaleloni wa mahiku a miyaakha miili, ni muleeliheryo wa "mikhapelelo sa mulipiheryo nasiyonaali" ni mweeri wa Xuunyu, mwaneeneene Trump ohincererya tho nlamulo wa miyeeri mithanu ni mmosa.
"Noovira miyaakha miloko miili soowuncereriwa, khinirina tho mwaattamelo wa mwiiwanano wa murettele woolokela", oomaliherya Trump.
Mulaleeryo ola opakiwe noovira nihiku nimosa na muleeliheryo wa muttetthe wa ilapo sa ota wiira mulakelelo owo ohiiraneye.
Mukhupalelo wa osuweliwa Exerusaleemu okhala sintoko ekapitaali ti woosuwelaxiwa okhala mwaha woonyakuliheya, okhala wiira atthu a Opalexitiina aniphavela elapo ya Oxerusaleemu Oriyentaali sintoko ekapitaali ya ohoolo wa Exitaatu ni muttetthe a ilapo sa ota khonikupali minyakuliho sa Wiixirayeeli okhala epooma wa etthu yootheene. | mundo | SALUSTIANO | train |
a_top-ten-americano-jermaine-dupri-passeio-drake-comanda-tabela-spice-girls-segunda-chance_4246253.txt | Top Ten Amerikaano: Jermaine Dupri mphironi woosuwelaxiwa; Drake ori ohoolo wa ni nawiipe Spice Girls aniphavela osuwaneya. | Top Ten Amerikaano: Jermaine Dupri mphironi woosuwelaxiwa; Drake ori ohoolo wa ni nawiipe Spice Girls aniphavela osuwaneya.
Rapper opacerya muphironi woophavela osuweliwa ari ti Jay - Z.
Jermaine Dupari ahithoonyiwa wi iire mpatta wa nawiipe oosuwelaxiwa. Yoola oniphwanyaneya nikhuru na nenli attottopeliwaka mwaha wa nkhalelo yoola.
Nookhuma nawiipe Dupri, aahirwa Jay - Z yoola ahaaro ottottopeliwa mwaha wookhala rapper woosuwanexa muhina wa anamapaka esipo.
Dupri ohiira mpantta sa isipo sowaatta soosuwaneya ntoko " We Belong Together" ya Mariah Carey, ' "Burn" ya Usher, "The First Night" ya Monica.
Rapper wa elapo ya Atalanta nave okhalana nipuro nawe apakaawe isipo nnaasimwa, a So So Def ni oopaka isipo ntoko Jegged Edge, Kriss Kross, Bow Wow Xscape ni ikinaaku.
Axirikha araru alavula wi annirowa otthikela wiira mpantta munikhuruni, moolumo ala alavulanse esumana ele evinre, yaala alempwale muwarakhani analamuliwa mutelevisaawuni.
Enikhala ntoko wookhala muupuwelelo ni nreerelo wi anawiipe a Spice Girl atthikase, Mel C, Mel B, Geri, Victoria Beckham ni Emma annitutuxerya itthu sowaatta mahuku anirwa.
Esipo yooreeraxa na nawiipe Katy Perry, "I Kissed A Girl' yoophiyelela ekhalaka ephantte yoopacerya nnikhuru na top amerikaano dos singles. Noovira iyaakha 10 yooniherinwe esipo yeela, Kety olavula iiraka, akhalanne owerya amulepatho esipo yeela. Moonelo awe Katy, esipo yeela yookhalana itthu soohisuwaneya.
Kety ohuupuxerya iiraka eyaakha ya 2008 orupihana athiyanaru wala alopwanaru khiyaakhanle etthu yoolavulaxiwa ekhalayi masi okathi yoole nawiipe ola ahilamuleliwa mwaha wowiipa esipo " I Kissed a Girl" ehimmwaka wi esipo ela ennaanyaari atthu yaala.
Muthiyana mukinaaku iipale esipo noomala alamuliwa, masi olelonawiipe ottotteliwa ti Lady Gaga.
Nawiipe Lady Gaga ohiyererya wiipa ilapo sotheene mwaha wa " wowereyiwa". Nawiipe ola orumeela ETwitter awe aphavelaka waavekela atthu wi aleveleliwe, yoola olavula wawe inre mahuku ala onoowereyiwa.
Wuupacerani wa eyaakha ele evinre, nawiipe Gaga ohaavekela iiraka khamphiyelela orowa wiipa Nttetthe wa Ewuroopa ni khaniira mpantta epooma ya Oriiyu, elapo ya OParasiili mwaha wowereyiwa.
Ephantte ya muloko nenli tiya G- Easy yeela ahiira mpantta A$AP Rocky ni Cardi B ni esipo tema No Limit. G- Easy onnoonaneya awelaka ni esipo awe yeela ni yoola opaka emwaaseeta ni nawiipe Halsey, yaala ahiisoniherya waatthuni.
Ephantte thanu na xexe ya Top Ten Amerikaano ya nsu noreera na Ameerrika nootikela okhala la nawiipe " Thunder" ya nikhuru na Imagine Dragons. Nikhuru nenla linniphwanyaneya neetteettaka elapo ya Ewuroopa mweeri wa Ferereero ni mweeri wa Maarusu anirowa elapo ya Ameerika Latina, Oriiyu ti Caneero ni Sam Pawulu.
Ephantte thanu ni tthaaru ya Top Ten Amerikaano tiya Dual Lipa! Yoola oniphwanyaneya nnikhuru na anawiipe othanliwa wi aakhele mmphurelo wa Piritaaniku LGBT, hoothe ni Frank Ocean ni Harry Styles. Nrowe nimuuryane New Rules,
Ephantte ya thanu na piili tiya nawiipe Drake!
Nawiipe Drake oniphwanyaneya okathi woovaha ahimoonaka mutthu, Ola oovaha ikuwo Exikola secuntaariya ya Mayaami, sookhwa musurukhu woophiyelela 25 imiyasene sa itoolari.
Nawiipe yoola oomulivela iporopiina sa 50 imiyasene sa itoolari naxikola wa Univeresitaati ya Mayaami.
Nohiiwa iiriwaka, nawiipe yoola ahirora opasari ya Mayaami aathumela atthu otheene aphanyaneya mupasari muumu.
Ephantte ya thanu na mosa oniphanyaneya Halsey ni Bat at Love. Okathi iipawe vaniira amFAR epooma ya Noova Yooriki, ahaahiya atthu otheene oosivelasiwa, Halsey onirowa okhala mmiravo onirowa weettiha nikhuru na Yves Saint Laurent.
Ephantte ya neethanu eniphwanyaneya esipo Finesse ya nawiipe Bruno Mars ni Cardi B. Bruno olamula mahuku yaala avinre muTwitter iiraka Cardi B onirowa wiira mpantta nikhuru na 24k Magic ni onirowa wiipa esipo Finesse!
Ephantte ya neexexe oottikela Malone ni esipo awe Rockstar. Areene mmiravo ni mahuku ala orina iyaakha 22, muxirikha awe oxikola ohimuthanlee okhala naxikola oosuwelaxa ni khaavonyanse.
Ephantte ya tthaaru oniphwanyaneya Camila Cabello ni esipo awe Havana. Ed Sheeran ni Beyoncé aniphwanyaneya ephantte ya nenli.
Ephantte yoopacerya oniphwanyaneya mulopwana wa nanaano. Drake ni esipo awe anaasimwa " God's Plan". | cultura | Raja | train |
a_justiça-suspende-assembleia-da-federação-são-tomense-de-futebol-_4748782.txt | Nikhuru na exariya yoomaliha nikhuru na poola na ela elapo ya San Tome. | Nikhuru na exariya yoomaliha nikhuru na poola na ela elapo ya San Tome.
Nikhuru nuulupale na exariya yoovaha mahuku 30 wi ihhiraneye mwathanle.
Nikhuru nuulupale na exariya na elapo ya San- Tome Pririnsipi yoomaliha nikhuru na poola na elapo yeele, mahuku ettaaya 18, namathanu wi amuthanle mukhulupale wa nikhuru nenle,
Nikhuru nenla na exariya yohaavaha mahuku wi amuthanle Idalecio Pachire, nikhuru nenla nohuuluma wi '' mulaleyo woorowa wiiraneya niira nnla noothalana mpakha nilempwe nuumala niveleeliwe mahuku ahinaphiye 30'' muulumo ala khirannen'ye, olavulaka ejoronaale STP-Press.
Nkuthokutho wa namuna yeela ya mwathanle okhumelenle mwaha nuulumo na nikhuru na poola na Osantome (FSF), nenla naahimukhotta Idalecio Pachire ni Jocy Barro wi ahiire mpahtta wa atthu arowa ohoolela nikhuru nenle, mwaha wi khaweryanse ohimya etthu apakal iye mukhulupale yoola ahiya ekhatera, Nino Monteiro.
Makhuru yaala mayili arowa wiira mphatta wi athanliwe akhale mukhulupale wa nikhuru na poola ahoothera nikhuru na FSF wiira nirooveyiya exariya yeela enitthariwa nnikhuruni muumu amutthunelaka peresitenti yoole onitthuniwa.
Nikhuru nenla na mphira nookhala mahuku 30 wi epake niira na mwathanle. | desporto | Raja,benedito | train |
a_desnutricao-cronica-criancas-mocambique_4028873.txt | Wottaseya wanamwane mwaha wohilya saana onnipwahererya mMosampikhi | Wottaseya wanamwane mwaha wohilya saana onnipwahererya mMosampikhi
PMA onoorowa okhaliherya ni musurukhu oniphiyerya imilyawu emiya emosa ni miloko mithannanmosa sa toolari wa miteko sothoriha oretta wowottaseya.
Nlaka na miteko sa malelyo (PMA) ninnilopola wiira oretta wowottaseya onnipwahererya vanceenexa wa anamwane mMosampikhi, elapo emosa atthu iknonto imiya ttaaru ni miloko mithannanmosa wahintthunaaya okhala yoolya, ekhumelo ya mweeri wa Outupuru onikhuveela mpakha Marusu wa 2018, mwaha wovolola muruweryo.
Mutthenkeso yoole wa miteko sapinatamu wa ilapo sowiraana, opaceriha enamararu, 13, oMaputo, muteko wotthokiheya wa iyaakha thanu wireliwaka mMosampikhi, okhaliheriwa atthu okhalana yoolya yoreera, ni enakhaliherya osyaka sa mikacamiho soluluwana ni ovirikanasa wa okathi.
Mahoolela a mutthenkeso wa PMA mMosampikhi Karini Manente, ohimya wa nvaanelo ni VOA wiira wa muteko yoowo onorumeeliwa musurukhu imilyawu emiya emosa ni miloko mithannanmosa ni thannapiili wa toolari, ni ori mpuwa wa miteko sa munnuwelo wa ilapo sowiraana mpakha mwaakha wa 2030, ni otthokiheriwa wawe waavira iyaakha piili wakohereryasiwaka mmuttettheni mwa mMosampikhi.
Manente oosuweliha wiira okohakohiwa weywo wiranen'ye wa mapuro munkhomaleliwaxa muruweryo ni munnuwelo, ntoko sa makahano oxintta opittikhuwa wa ikhalelo sa okathi, othoriha wottaseya wa atthu mwaha wohilya saana ni miteko sikinaku sa nakoso.
Mukhalelo wothowela eyoolya waniphiyerya ipurusento miloko mithanu wa iyaakha muloko ni thanu sinvira, masi olelo mwaattelo wa ipurusento miloko miili ni thanu wa atthu ari mpuwa. Masi oretta wowottaseya onnatepelaxa anamwane. Woovukuwa vakhaani, ipurusento miloko mixexe ni thannattaaru wa iyaakha muloko sinvira, mpakha miloko mixexe ni ttaaru Warokhalaru mwanvaavo, wannonaneya orereela masi wohatta", ohoona Karini Manente.
Siiso, mulalayi anMosampikhi, Graça Machel, ohimya wi wottaseya kahiyo wa mwaha wa mikacamiho sa muruweryo paahi.
Ikwaha sikina mwaha wa malelyo ni matthokihereryo.
Wonawawe muhano akhalayi, elapo ela enothuma sotheene sa eleeti enlyaahu, hata mutistiritu muri inama, khaninwama eleeti hata otthokiherya ninanvaha mwaana, ilimalelo hiyo sikhanlya-ahu omananihaka opittikuxa.
Muteko otthokiheriwe olulumeliwa ovukuleliwa wottaseya mwaha wohilya saana wanamwane wa mapuro munthowela eyoolya ni okhomalihiwa sa miteko soolima wanamalima akhaani. | economia | Araibo | train |
a_manifestantes-brasileiros-convocam-protestos-contra-mundial-pela-internet_1837148.txt | Anamakumiherya mawoowo ooParasiili anrumiha onyoholiwa sa nlaka na olumenku wariyari wa Intereneti | Anamakumiherya mawoowo ooParasiili anrumiha onyoholiwa sa nlaka na olumenku wariyari wa Intereneti
Nikhuru nooParasiili ninitthaniwa Anonymous norumiha wariyari wa mwintereneeti wi yoonaneye manyakunyaku monkoni mwa ikhalelo sa muxinttaano wa mphira molimwinkuni, wiiraneya esaapatu yeela mpooma ikhulupale sa elapo yeele. Wananyihereriwa wi manyakunyaku anirowa wiraneya okathi wa exekuwa, ni othukumaniwa onirowa wiraneya iwoora thanu sa makaaripa sa muttetthe yoole.
Ekuxererin'he, nikhuru nin'himya wonaneya mihaka sikhanle owahuuryaka maaru aletto anrowa ophwanyaneyakawu wampwaheryo wa meera, wa sey-iyo ohuureya wa miteko sanamunceene ni sotakhala sohasunaliwa. Nikhuru nin'himya wiira kheevo etthokiheriwe ratta wa "mikhalelo sa politika ni sa mmawaani" nomala ororomelihiwa ni amahoolela a kuvernu a Dilma Rousseff mwa manyakunyaku yonanen'ye mweeri wa Xuunyu.
Muttetthe wo Rio de Xaneero, othukumanasa w'atthu onirowa wiraneya ohoolo wo Copacabana Palace, ophareya wo Kopakapaana, ni oSawu Paulo anamakhalela mawoowo anthukumana ohoolo wo Musewu wa soopaka (MASP). Wa nikhantta walaleeriwe mawoowo yaawo mwintereneeti, atthu anvikana ikonto miloko miili aroromeliha wiira anoorowa ophwanyaneyawu. | desporto | Araibo | train |
a_ferroviário-de-maputo-lutou-mas-caiu-diante-do-zamalek-na-estreia-da-bal-_5893814.txt | Feroviyariyu oMaputo owana masi omora ni Zamalek wupaceryani wa BAL | Feroviyariyu oMaputo owana masi omora ni Zamalek wupaceryani wa BAL
MAPUTU—
Feroviyariyu oMaputo othakarya ni olooliya ni Basketball Aafrica League nuhinwerya Zamalek, a weEgiptu, oloonle 71-55, mothweelani alaakaka para ecornata yoopacerya ya nikhuru C, wa nithonyihero noopacerya wamuteko wa pola-mucestoni a Aafrika.
Oformariya wa Milagre Macome wovaha eyakhulelo yorera nipatuxa noopacerya, tivotho mphira okhunme 16-13 wumalihani wa nipatuxa nanexexe ni 18-20 nipatuxa naanenli, onamumuliya mphira nithonyeri niirene 34-33.
Ohira mpantta vanceene para monihero worera wa "Ilokomotiva" sa oMaputo wa nipatuxa noopacerya wa othonyeriya wa ovuuwiha Aalvaro Masa yowo opihale ilinha ttharu siikumi ni moro ya ekipa Mosambikana ovaaneela mphira.
Aneeraru exexe, nuumala woopacerya otikithera, osuwela wa Zamalek eelapo ya Egipto erunye yoosulu ni yettihiyaka ni base-armador Walter Hodge, mwaha wa soottikheliya sa ota, owerya oxova eturma ya Egipto wa evantacem yoomumuliha wumalani yarivo.
Mphira okiserya Zamalek ohoniherya mwaha wokhala yena namwiilepiha oxintta Ntthuvo, navetho owerya wokhweyene oreriha evantacem muhina mweekipa ya Mosambique yathonherya ixanse vakhani saphiyerya 29% wa ottikha muhina mwakampu. Wumalihani oloola 71-55, wala okhala, 16 ipontu sovirikana khuwakoheya nitthokelelaka mavirikanelo aritimu ya ovathana sa ekipa sopiili.
Feroviyariyu oMpauto ontthika ottikha vahikiviru nihiku nanamararu ni AS Douanes oSenegal yowo mphira oopcerya omulonle GS Petroliers oArgeeliya 92-76. | desporto | Helio | train |
a_jovens-deverao-assumir-lideranca-africa-thomas-mapfumo_3370861.txt | Amwaavano ahaana akuxaka omweene a Wafiriika, ahimya ti muraatti a isipo simpapweyaano Thomas Mapfumo | Amwaavano ahaana akuxaka omweene a Wafiriika, ahimya ti muraatti a isipo simpapweyaano Thomas Mapfumo
"Afiriika tosareya amahooleli ari anamakwankwa. Vookathi vakhinye ene nokelela", onilipiherya.
Muraatti simpwapweyaano Thomas Mapfumo aniira wiira omeelo wa muttetthe wa afirika ori mmatataani mwa amwaavani, akhanle oholela omweene.
"Awoosa akalana miruuku isya, asomasa, anisuwela itthu sinceene", anilipiherya muhina mwa nlaka na nvaanelo nokweheriwa no ehapaari VOA.
Mmpaaattte wa Mapfumo o ephiiro wa muraano ohisuawanyeya amuttetthe wa afiriika ophattuwa mwaha wa Makwaakwa amahooleli aya.
"kinamini wiira milattu nirinaahu saninanooxe va tiiye siirina nnaata ni muxovo owuluvala, yoowo ohipweleye ohiya omwene. Ni anceene wa hiyo niiri anamakwaankwa. Afiriika ori sareya amahooleli ari anamakwaankwa. Ni vakhaanii nokelela ohoola", onilipiherya.
Mpaatte mukinaku, othawali wa Afiriika, onihimwa muraatti ole wiira mwaha wothowa miyataano Variyaari va ilapo: Afiriika ohaana okhala owiraana. Niwehe wi hahaha mukhaleelo a ninyooho muhina mwa elapo ya Afiriika ti Suuli. Manamuna xeene nyuwo mukhalya anyu omwitthanaka afirikaano mukhopeela muhina mwa Afriika muumu? Nnakhala ti vopwanelela?
Mapfumo ti osuwelewa mwaha wa ovaanyiha wawe ohovelelaka wiira olavulaka myiha sapinaatamu ni mukhaleelo wa matumereryo. Ohiipa esipo yokhottela opotthiwa wa elapo awe wakelelihiwa ohoolo ni elapo ya Inkalateera. Okhaliherya ekhootto ya Roberto Mugabe yiireliwa mwaha wotaphuwa nlapo, masi waari waalesa opaceerya ahukhuumwe manamuna anitumererya awe.
"Ole (Mugabe) waari muharoye, masi ninaano va ti namakwaankwa, nawikuxererye, lataarawu", ohimwa Mapfumo.
Ole Mapfumo, Mugabe ti muhooleli a mukhaleelo wa omasukhini wonaneya muttetthe o Simpaapwe, oni " vakhume eene wa mukhaleelo wa ntaatha na muttetthe niirya khikhala elapo emosa yotepexa ohaawa ya molumweekuni", weewo"apinaatamu nnakhala khaasuwela mukhalelo otaphuwa waya "
Thomas Mapfumo owariwe eyaakha ya 1945, uttetthe o Maronteena, o Simpaapwe, miteko awe opaceerya iyaakha sa namuloko sa 1970, epooma yamukhaani ya imiina enithaniwa Mwanhakura. Nikhuuru nawe nopacerya naari nle Hallelujah Chicken.
Eyaakha ya 1978, opatthuuxa nikhuuru Blacks Unlimited, niyeeno moovara muhina motaphuwani mwa elaapo ya Simpaapwe, mwaakha wa 1980, orumeela mukamoanyani mwa Bob Marley.
Eyaakha ya 2000 ahithama mulaponi mme ni khitthipela muttetthe wa xitaato Sowiraana sa Ameerika. Omulipela irwa oxukuryaka muttetthe ophattuwe awe.
Mwiiwelele: | cultura | Gito | train |
a_amnistia-internacional-pressiona-governo-do-qatar-e-a-fifa-a-acabar-com-trabalho-escravo_1802779.txt | Amnistiya interenasiyonale ennimphunya kuverunu a oQatar ni FIIFA wii omalihe muteko wa opottha. | Amnistiya interenasiyonale ennimphunya kuverunu a oQatar ni FIIFA wii omalihe muteko wa opottha.
FIIFA, opaka mukano wa axitokweene a oQatar ni mamempuru a eKomite Esecutivo wa muxovo othukumanne ni Aminixitiya Interenasiyonale, ampaka ekampanya wa ilapo sa okhopela. | desporto | benedito | train |
a_top-ten-americano-rick-ross-gods-plan-drake-mais-ouvida_4286280.txt | Top Ten Amerikaano: ovinrene otuthuwa, Rick Ross ootthika, Kotisi Palan te Tarake ekoma eniiwiwa mahiku ala. | Top Ten Amerikaano: ovinrene otuthuwa, Rick Ross ootthika, Kotisi Palan te Tarake ekoma eniiwiwa mahiku ala.
Paris Jackson oothoriha mulattu awe ni ma etitoore a ilatarato sawe
Taylor Swift onrowa opacera wookiserani wa esumana ela viitiyukilipi emosa esya. Eniitthaniwa. Epaceriwo enrowa wiiraneya wa otthuveliwa wa ekoma iHeart Raatiyu
Enrowa okhala eviitiyu ya neexexe ya alpum Reputation, elaleyiwe mweeri wa Novempuru wa 2017, ni enrowa weettihiwa ni Joseph Kahn, onsuweliwa mwaha wa ovara muteko wa iviitiyu sikina sa nakoma.
Paris Jackson oothoriha mulattu awe ni ma etitoore a ilatarato sawe
Mwaana a Michel Jacson oolepa muTuwitereni wii oolamwa oweha ilatarato sawe soorukunixiwa wa photoshop.
Ole onnivuwiha muteko sa ma etitoore, a ilatarato, maxi ohaavekela wii ehiye otteliha nikhuli naya, wii ra ekhale ntoko mutthu oottela.
Ni oovekela wi ehiye woora nsuwa oparaya wii ole akhaleke ntoko metisa Paris Jackson toottheeliwa murima siisa, ntoko seraawe
Christina Aguilera, namwiipa oosuweliwa opacenre oreene musya ni ooreeriwa ntoko onkelihawe wa muteko vawe wa sineema.
Arineene 37 iyaakha, aritiixita ahikela efiilime eri mwa soopacera ya Fexitivaale ya Tiripeka ya mwaakha ola.
Khanisuwenle saana mwaha wa muteko wa Aguilera efiilime ela, ohiya oniitthaniwawe Jewel ni efiilime enlavula mwaha wa tekonoloxiya ni niphento.
Aguilera khahiyo marinyeyira oopacera ekwaha wa ekara yuulupale.
Ole opariticipari mpantta wa etheneeri ya ikoma , wa namwiipa Cher ni tho ahikhala eseeriye ya televisawu.
Wiipa wa kantoore Miguel ni Natalie LaFourcade esumana evinre vekeekhayi waari okathi wa ovuwiheya vanceene wa niira.
Awo yahiipa efiilime yootteeliha murima Koko ni Miguel oohima wii wa yena wiipa yaari wa efayitha yuulupale , ya ethoonyihero yookhalela, okhala wiira owo osuulu wa mamexikaano.
Miguel oohima. News oniixona ottittimihiwa mwaha wa othoonyihera muttetthe latina.
Rapper Rick Ross ootuthuwa , maxi ootthikela owaani
Ovinreene okathi waronwaaka hoxipitaali wokiserani wa esumana evinre, mwaha wa murima wakiwereya ohihimmwe mulattu aya, Rick Ross ohaakhela alta.
MuInstakaram, rapper olaleya elatarato ahimaka wii tiyorera otthikela owaani.
Dami Lovato ni owo ohaana mitthaka para hiyo!
Ole oniipa ekoma ya fiilime, efiilime murivathi aya eri olepa ni osoma wa amiravo, ekhaliheriwe ni Oprah, Reese Witherspoon e Chris Pine.
Lovato oniipa ni TC Khalet
E fiilime epaceriwe niinanano oEstaatuUniitu ni efiilime ni eviitiyu ya ekoma envira yootheene ni yomalela miiriirya!
Nipuro na opacera na Top Ten Amerikaano eri wa isumana ixexe!
Ti ya Drake ni
Vatapela ya sowiiwaxiwa sa wa Ameerika nipuro na nenli tinawawe Ed Sheeran ni Beyonce ni Perifeti
Beyonce ni iyawe Jay Z yaahi ttottopeliwa ni Mary J Blige mwaha wa ovaha efeexit emuttittimika yeena ohiyu wa.
Top Ten Amerikaano wa masu a Ameerika enompwa wa sowiiwiwaxa wa Exitaatu Uniitu nifinesse de Bruno Mars ni Cardi B eri vekekhayi emosa wa awo!
Eri nipuro na neeraru.
Camila Cabello onni rowa ohoolo nipuro na neexexe ni onniireherya wii anihave eviitiyuklipi esya.
ennoowra. Ma fa etthimakeleke muTuwiterini mwa Cabello wii ewnehe munkhelo wa viitiyukilipe. Maxi nipuro na neexexe ninleelo mwaha wa yeena oniipa ni Young Thug.
Nipuro na neethanu ti ya Post Malone ni.
Na neethanu eri Blockboy ni ekoma emosa okhaliheriwe ni mestere Drake.
Na neethanu ni piili, nipuro tina Bebe Rexha, ni a ekoma.
Na neetthanu ni iraru eri Dua Lipa com. Dua Lipa ookhura mapuro manli.
Ole ohaana axenta oosareya mweeri ola, ni ikonserutu wa Awuxitraaliya ni Apiriili ole onwela orowaka Irilanta.
Nipuro na neethanu ni ixexe na Top Ten Amerikaano wa masu a waAmeerika tiya Kendrick Lamar
Ekoma eri ni okhaliheriwa wa namwiipe SZA ni eniira mpantta wa panta sonora ya Peleki Pantheri.
Nipuro muloko ari Miiku ni | cultura | benedito | train |
a_equipa-de-andebol-andolano-rio-2016_3455160.txt | Nikhuru na mphira anmeneni Wankoola nimpacerya ni "moono wolopwana" oRio-2016 | Nikhuru na mphira anmeneni Wankoola nimpacerya ni "moono wolopwana" oRio-2016
Nikhuro na Wankoola ya mphira wa muthinto wa andebol nipacenrye wa ikhalelo soreera okhalela mixinttano sa oRio-2016 womuxintta Romeeniya, waneeraru wa nlaka nokhiserya na mixinttaano sa mulumwenkuni wa mitthepo miloko miili wa muloko ni thannaxexe.
Sakarataari mukhulupalexa a nlaka nanamattikha a Wankoola, Antonio Monteiro, ohimya wa nvaanelo ni VOA wiira anamattikha a muthinto yoola wa mphira onvonyeryaniwa, nave anamatthimaka akina awo "khankhanyereriwa wi axintte masi anrowa okhomaalihaka ittikhelo saana".
Wa mukhalelo yoola, ohimya Monteero wiira, amiravo axithiyana atthikha saana ni yaari ohoolo osuwelihaka sa murereelo wolola wa mixinttano sa Waafirika. | desporto | Araibo | train |
a_madeireiros-nampula-fiscais-multas-acima-da-lei_3778714.txt | Anamiri Awamphula ammootherya fiskaale wuuncererya sooliva avonyolaka soohimya sa nlamulo. | Anamiri Awamphula ammootherya fiskaale wuuncererya sooliva avonyolaka soohimya sa nlamulo.
Anamakhaliheryana a alipa amithale arowa ohimya otthekeliya waya otiripunaale, kuverunu ookhotta sootheriya awe.
Anamakhaliheryana alipa ankumiha mithale wa eporovinsiya ya wamphula arowa olaleya sohireerela wa soovara wolivihiya wa muhakhu woowuncerereya wamafiskaale a mithale
Soolaleya iyo sinkhumelela muhina wa mahiku 15 numala okumiha mithale sirowaniwaka oMwaalano wa etthaya e Solumwenku ni winnuwa wa otakhwani onreerela otharelela , otthukweliya wa mithale ni ovahiya multa wa anamakumiha mithale wa sootakhala sinkhumelela.
Muhooleli wa Anamakhaliheryana, Domingos Caetano, oolopola wiira multa owo tisamithale sihirina solempwa ni sittyawenle otiripunaale.
Wa soowootheriya sonanen'ye wiira mafiskaale ahavaha multa wa muhakhu woophiyeryaka ikonto 150 wa nlamulo nihimya ikonto 20 wa muhakhu.
Anamithale aakhotta waasimiya mwa mpantta amafiskaale hata akhalanaka elisensa woovara muteko aya.
Wa soowakhula, muhooleli a porovinsiya ya etthaya ni winnuwa wootakhwani poikarpu Napika, oniira mwanene avate khonaakhela irekalamaxawu
Owo onuupuweliha wiira sihavo nlamulo sinaatthokiherya aatthu mwa soopakiwa ninlamulo
Muhooleli on'himya wiira sakhala soovitthiya, ehakhi enooroha vamphwanelelaya.
Mwaalano wa etthaya ni soorera sa olumwenku wa miteko soomatta ennirerihiya makhalelo mmuvareliyoni muteko wamaliha soovelaveliha woowira atthare makhalelo a nlamulo, ohimya poliparpo | economia | Helio | train |
a_mocambique-nacala-erosao_3565712.txt | Olyeya wa ettaya onnopopiha oNakhala. | Olyeya wa ettaya onnopopiha oNakhala.
Tiwuuwu ori sinceene sa muhakhu muttetthe woota wa oMosampiki.
Epooma ya Mmosampiki yo Nakhala ennopopiheya mwaha woolyeya wa etthaya, mukhalelo onakuxeriha amahoolela ovekela mukhaliheryo wa ilapo sokhopela.
Amahoolela ePooma an'himya wi mwaattelo wa atthu ikonto miloko mithannamiraru annopopiheya, mwaha wa etthya envira elyeyaka. Malitti nave matipu manceene anniphiya imeturu muloko ni thannapiili, ni makinaku ankhala owatapuwa.
Rui Chong Saw, mahoolela eepooma yeele, ohimya wiira makhulupale eepooma khanwerya olokolela muthananiho ola ni muhakhu ni ikaruma saya.
Onakhala, omphwanyaneya wa porovinsiya ya Wamphula, opooma ohireere mihakhu muttetthe woota wa elapo ni wookhalawu epantari ya maasi manceene muttetthe wo pahari oriental Wafirika.
Nwiriyane ehapari: | cultura | Araibo | train |
a_covid-19-moçambique-regista-mais-uma-morte-e-cabo-verde-com-novos-casos_5526875.txt | KOVITI-19: Mosampiikhi oomulepa nakhwe mmosa ni Kapu Verete anamara asya | KOVITI-19: Mosampiikhi oomulepa nakhwe mmosa ni Kapu Verete anamara asya
Axitokweene A oMosampiikhi ni Kapu Verete aalaleya saapatu ola, 1, anamarava asya a koronaviru
oMosampiikhi, Minixiteeriyu ya Ekumi oohima mwaha wa mutthu mmosa okhiye mwammiravo orina 12 iyaakha ni eretta ihinvola
Valattuliwaya, oMinixiteeriyu oohima wii numuru na atthu akhwiye noowela mpakha 12, ni 43 aranve, atthu ootheene anniphiya 1.907
Kapu Verete, elapo afirikaano yanttava na ekunya ni anamarava anootepa waatta olelo aalempwa ovikana 29 anamarava, wa esukusuku ya Santiyako ni Saale, iya piili sihireere oraviwa.
oOtheene otakaxeriwa tina 2.480, oohima Minixiteeriyu ya ekumi, enhima ninlelo 1.824 atthu akhanle akumi ni 2323 akhwiye.
Ni mammaru a nsana, Ankoola oolaleya ikasu sopacera sa eretta oSayire ni Moxiko, yincerereyaka wa 11 otakaxeriwa iporovinsiya sootheene safetaariwe, ovikana Luwanta, Penko, Kwansa ohitto wa eporovinsiya, Kwansa osulu, Kunene, Kapinta, Huila, Uixe ni Luwanta ohitto.
Sekeretariyu a Exitatu wa Ekumi ya kuverunu Franco Mufinda ohaleela miloko sinvara muteko mmosa okhwa wa mutthu mmosa, ephiyaka watakaxera 52, numuru na ale amuranve noophiya 1.148.
OSawu Tome ni Pirinsipe, axitokweene ahaalepa araru ikasu positivu sa eretta mpakha namathanu, 31, wataxera yari 871 ikasu sowakumulariwa
Namitthaka wa Minixiteeriyu ya Ekumi, Isabel dos Santos, oohima wii numuru na aretta apenunwe nihincerereya mpakha 778 ni wiira kokhanle muretta opaxariwe exipitali ya kampanya.
Anamukhwa ahincerereya mpakha 15.
Kine-Pissawu khonatuwalisari numuru isumana piili, mpakha va orino numuro nimosa nenle 1.981 ikasu ni26 akhwiye.
ophiya sapatu ola, kontinente afirikaano ehaalepa 19.650 atthu akhiye ni ovikana numuru na 927 miili aranve. | saude | benedito | train |
a_programa-mundial-de-alimentos-alerta-que-angola-vive-pior-seca-desde-1981_5829669.txt | Porokaarama Muntiyali wa Malyelyo onnilaleerya wiira Wankoola onikhaliwa woohaawiya mwaha wa muumelelo wa etthaya okhuma mwaakha wa 1981 | Porokaarama Muntiyali wa Malyelyo onnilaleerya wiira Wankoola onikhaliwa woohaawiya mwaha wa muumelelo wa etthaya okhuma mwaakha wa 1981
Axensiya wa ONU onihimya wiira, mweeri wa Xaneeru, atthu oophiyeryaka imilyawu 3,8 khiyaarina eyoolya yaaphiyerya, otepexa waya mpantta wa okuusini wa elapo yeele.
Porokaraama Muntiyaali wa Malyelyo (PMA) onnilaleerya wiira Wankoola onikhaliwa woohaawiya mwaha wa muumelelo wa etthaya okhuma mwaakha wa 1981, eri ti enthowiha eyoolya ni enaatthyawiha atthu elapo ele akelaka ilapo soowaattamana sintoko oNamiipiya.
Sintoko vanithoonyiheryaaya ihapari sa VOA , iporovinsiya sa oKunene, Huyila ni Namipe ti sootepa ophwanyiwa ni muumelelo wa etthaya, kukhanle muroromelo wa yoolya ni etixinutirisawu.
Muthokoceryo woolipaneya wa malyelyo oopakiwa ni axensiya ole wa ONU mweeri wa Xaneeru, oomaliherya wiira atthu oophiyeryaka imilyawu 3,8 khiyaarina eyoolya yaaphiyerya, otepexa waya mpantta wa okuusini wa elapo yeele.
Amusi oophiyeryaka 62% akohakohiwe anilavula sa iphiro aniviraaya wiira avukule mukontho wa etala ni ikaruma soowiixoomolelana yaawereyiyaka.
Ni muthowelo wa ephula, etthaya entthuna opacerya olokasa okhuma miyeeri iyo sinirwa.
Ni muthowelo wa maasi, sookhala mihupi sinithoonyerya mpheteyelo woophiyeryaka 40% muhina mwa soolimiwa, ni moopiheryo muulupale wa woohikhala yoolya ya inama.
Sintoko muttharelelo woonineya, sintoko vanihimyaawe PMA, muthowelo wa yoolya onookela wuncerereya, wa maasi, mwiirattelo onookela okacamiha, ni mikhumelelo soohiloka sa ekumi ni enutirisawu.
PMA okathi ola onivira othokocaka osuwela tho muhina mwa axensiya a Wankoola wa iye siniphaveleya. | desporto | SALUSTIANO | train |
a_ferroviário-de-maputo-vence-as-douanes-e-espreita-qualificação-à-segunda-fase-da-bal_5896773.txt | Ferroviyariyu a oMaputu oomuxintta AS Towuwanes ni onnithurumela okwalifikariwa ekwaha ya nenli ya PAL | Ferroviyariyu a oMaputu oomuxintta AS Towuwanes ni onnithurumela okwalifikariwa ekwaha ya nenli ya PAL
ferroviyariyu iipwenhe nipuro na nenli wa muloko C wa Pal
Ferroviyariyu a oMaputu ooxintta AS Towuwane oSenekaale 88 a 74 xooku ya exoornaata ya nenli ya muloko C ya Pasiketipoll Afirika Like, oxintta eninvaha oweherera ni okwalifikariwa wa efaase ya nenli ya oxinttana eniireya oKikali, oRuwanta.
Ni oxintta nno, ma lokomotiva a kapitaale ya Mosampiikhi enrowa okhala nipuro na nenli ya tapela ya kalasifikasawu
Waparitiita ya namararu ola, muxovo onhooleliwa ni Milagre Macome ahivonya poola woohikusya, vawenraawe wiikhaliha osulu okhuma ekwarutu yoopacera, okhummaawe axinttaka 21-12.
Iminuutu muloko sa ohoolo, muxovo wa senekaale owera oxintta wootikiniha ni 17-25, wookiserani 38-37, eponto emosa ohoolo amuxinttaka Peerola tu Intiku, varonwaaya omumula.
Ovalala wa ekuarateeto ya maxitaranxeyiro athummwe wa oxinttana ohoonihereya olelo, vanceenexa okathi wa neeraru okathi wa Alvaro Massa ( exipanyoole, ohireere omuttikha ni 26 wa iponto, 9 iressaltu, 4 assitensiya), Myck kabongo ( konkoles-kanatense oxinttale 20 wa iponto, 12 assixitensiya ni 3 iresaluto), Damarcus Holland ( Xeremaano-amerikaano 19 wa iponto, 5 iresalutu ni 3 assisntensiya) oowerya okhalana epitola ni ovarelela wii eturma ya lokomotiva ehixintthiwe ni okontorolari exooku, woomalani wa etaapa axinttaka ni mukhoolelo wa 62-55.
Nnaamwi eturma ya AS Towuwanes onaavya waakhula ni ayivarelelaka ekampo yootheene, Ferroviyaariyu a oMaputu omanle ooniheraka ottikha saana ni ilansamento sa ota, aweryaka 40% (13/32 wa iponto miraru ni 14/35 wa iponto miili), ekhalinhere ovarelela oxintta ola wooreera ni 14 wa iponto sa osulu, wala 88-74.
Kampeyawu a oMosampiikhi onrowa otthikela ommana imphira esaapatu eyoonrowa oxinttana ni etuuruma ya KS Petoroliye wa Arixeeliya ni axinttaru vamosa enookwalifikari orowaka kwarutu-te-finaale ya eneneero ele enviriha miloko siri mapuro piili soopacera wa khula muxovo ni mixovo miili siri mapuro a neeraru wa mixovo iraru. | desporto | benedito | train |