Datasets:

PhanithLIM

/

rfi-news-dataset

like 0

នោះគឺទាំងរដ្ឋាភិបាល ទាំងវិស័យឯកជន រួមនឹងស្ត្រីខ្លួនឯង ត្រូវមានឆន្ទៈចូលរួម ស្វែងរកយន្តការដ៏មានប្រសិទ្ធភាព

ស្ត្រីភាគច្រើន មិនទាន់យល់បានទូលំទូលាយពីសារៈសំខាន់នៃ វិទ្យាសាស្ត្រ និងមិនទាន់ទុកចិត្តខ្លួនឯងថា មានសមត្ថភាពដូចបុរស។

ខណៈដែលប្រទេសកម្ពុជាបានស្ថិតនៅក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រ នៅក្នុងតំបន់អាស៊ី អាគ្នេយ៍។

ម្យ៉ាងទៀត ក្មេងស្រីនៅក្នុងគ្រួសារ តាមប្រពៃណីខ្មែរតំណតមក តែងផ្សារភ្ជាប់តែចង្ក្រានជើងឆ្នាំង។

អត្រាបោះបង់ចោលការសិក្សារបស់សិស្សស្រី មានកំរិតខ្ពស់

ដែលមិនអាចយកទៅប្រើការ នៅក្នុងការងារជំនាញ ឬបច្ចេកទេសវិទ្យាសាស្ត្របានទេ។

ការសិក្សារបស់ស្ត្រីកាលពីជំនាន់មុនៗ បានធ្វើឡើង គ្រាន់តែឲ្យស្គាល់អក្សរ និងចេះដឹងបន្តិចបន្តួចនៅក្នុងកំរិតមួយ

ក្រៅពីនោះ ក៏មានផងដែរ ការនាំចេញតាមរយៈបញ្ញើប្រៃសនីយ៍។

ដោយចំពោះនៅក្នុងសហគមន៍និងនៅក្នុងគ្រួសារផ្ទាល់ខ្លួន នៅចំពោះមុខឧក្រិដ្ឋជនគ្រឿងញៀនជាបរទេស

សន្ទុះកើនឡើងនៃការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជា ឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញថា ការជួញដូរនិងការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀននៅកម្ពុជាកំពុងតែមានសន្ទុះកើនឡើង។

មួយវិញទៀត និងសំខាន់ជាងនេះ គឺកម្ពុជាកំពុងក្លាយទៅជាផ្លូវឆ្លងកាត់ដ៏ពេញនិយមរបស់ឈ្មួញជួញដូរគ្រឿងញៀន

ការចូលរួមរបស់ពលរដ្ឋ ច្បាស់ណាស់ថាមានសារៈសំខាន់និងចាំបាច់សម្រាប់បញ្ហានៅក្នុងសង្គមខ្មែរ

តាមបណ្ដាច្រកនៃខេត្តក្នុងភូមិភាគឦសាន ដើម្បីនាំចេញបន្តទៅប្រទេសចិន កោះតៃវ៉ាន់ អូស្ត្រាលី និងអាមេរិកជាដើម តាមផ្លូវសមុទ្រ។

ឧក្រិដ្ឋជនខ្លះ មិននាំគ្រឿងញៀនចូលមកកម្ពុជាទាំងដុលទេ។

ពោលគឺនៅឆ្នាំពីរពាន់ដប់ប្រាំបួន សមត្ថកិច្ចរឹបអូសបានសារធាតុញៀនចំនួនជាងប្រាំមួយរយគីឡូក្រាមតែប៉ុណ្ណោះ។

បរិមាណគ្រឿងញៀននេះ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំពីរពាន់ដប់ប្រាំបួន គឺកើនឡើងចំនួនជិតប្រាំដង

ពួកគេនាំចូលសារធាតុផលិតគ្រឿងញៀនមកកម្ពុជា រួចទើបលាយផ្សំបង្កើតជាគ្រឿងញៀន មុននឹងនាំចេញទៅវិញ។

នៅកម្ពុជា គ្រឿងញៀនបានសម្រុកចូលមកច្រើនមែនទែន ដោយបាននាំចូលពីតំបន់ត្រីកោណមាស

គ្មានការថយចុះទេ ករណីគ្រឿងញៀននៅកម្ពុជា ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ពីមួយខែទៅមួយខែ ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំទៀត

ករណីគ្រឿងញៀន និងបរិមាណគ្រឿងញៀនដែលបង្ក្រាបបានមានតែកើនឡើងឥតឈរឈប់។

ក្រសួងមហាផ្ទៃកម្ពុជា តាមរយៈលោក ម៉ក់ ជីតូ អគ្គស្នងការរងនគរបាលជាតិ បានគូសបញ្ជាក់ថា

ដោយសារតែប្រទេសមួយចំនួនធំបានបិទជើងហោះហើរ ហើយប្រទេសដែលនៅសល់ មានវិធានការតឹងតែងបារម្ភក្រែងឆ្លងជំងឺកូវីដដប់ប្រាំបួន។

និងរឹបអូសគ្រឿងញៀនបានគ្រប់ប្រភេទចំនួនជាងបីពាន់គីឡូក្រាម។

គិតត្រឹមដប់មួយខែដើមឆ្នាំពីរពាន់ម្ភៃនេះ សមត្ថកិច្ចកម្ពុជាបង្ក្រាបបានករណីគ្រឿងញៀនសរុបចំនួនជាងប្រាំបួនពាន់ករណី

ដោយលែងបាននាំចូលតាមផ្លូវអាកាស ឧក្រិដ្ឋជនបានប្រើប្រាស់វិធីសាស្ត្រថ្មីៗនិងច្រកថ្មីៗ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាបម្រើដល់ការនាំចេញនិងនាំចូលគ្រឿងញៀន។

ព្រោះប្រសិនបើសកម្មភាពរត់ពន្ធគ្រឿងញៀនឆ្លងប្រទេស ជាពិសេសគឺការនាំចូលមិនថយចុះទេនោះ

ការជួញដូរនិងប្រើប្រាស់នៅក្នុងប្រទេសនៅតែមានសកម្មភាពផុលផុសដដែល បើទោះបីជាការបង្ក្រាបសកម្មជាងមុន ឬកើនឡើងជាងមុនយ៉ាងណាក៏ដោយ។

ក៏មានផងដែរ នៅតាមបណ្ដាប្រទេសជិតខាងកម្ពុជា ព្រមទាំងនៅប្រទេសដទៃទៀតទូទាំងពិភពលោក។

បើមើលក្នុងបរិបទសកល វាជាការពិតហើយថា កំណើននៃឧក្រិដ្ឋកម្មគ្រឿងញៀន មិនមែនមានតែនៅប្រទេសកម្ពុជាទេ។

ជាជាងតាមឲ្យទាន់ ឬស្ទាក់ចាប់គ្រឿងញៀន ក្រសួងមហាផ្ទៃបញ្ជាក់ថា សមត្ថភាពរបស់ខ្លួននៅមានកម្រិត និងកំពុងតាមពីក្រោយឧក្រិដ្ឋជនគ្រឿនញៀននៅឡើយ។

ចាប់តាំងពីវិបត្តិកូវីដចូលមកដល់ គ្រឿងញៀនលែងអាចនាំចូលឬនាំចេញតាមផ្លូវអាកាសបានទៀតហើយ

ដើម្បីកែច្នៃហើយបន្តនាំចេញគ្រឿងញៀនទៅកាន់ប្រទេសមួយទៀត។

ក្រសួងមហាផ្ទៃស្នើឲ្យពលរដ្ឋទាំងអស់ចូលរួមក្នុងការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀន។

ចាត់ទុកថាជារឿងសំខាន់និងទាមទារឲ្យចាត់វិធានការក្ដៅជាបន្ទាន់។

ក្រសួងមហាផ្ទៃខ្លួនឯង បានទទួលស្គាល់ថា ខ្លួននៅខ្វះសមត្ថភាពក្នុងការបង្ក្រាបគ្រឿងញៀន។

នៅចំពោះមុខការងារដ៏ប្រថុយប្រថាននិងធំដុំនេះ បើមិនត្រូវពឹងលើអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច តើពលរដ្ឋទៅពឹងនរណាបាន?

តើពលរដ្ឋខ្មែរមានជំនាញឯណាមានសមត្ថភាពឯណា មានអំណាចអ្វី មានយុត្តាធិការអ្វី ដើម្បីទៅចាប់ឈ្មួញជនល្មើសដែលមានល្បិចរាប់ពាន់ជំពូក?

យ៉ាងណាក៏ដោយ គេមិនត្រូវយកបរិបទនេះជាអាវក្រោះការពារខ្លួនអំពីការព្រួយបារម្ភ ឬការរិះគន់ក៏ទេដែរ។

នៅចំពោះមុខការប្រឈមនេះ ការរឹតបន្តឹងសកម្មភាពបង្ក្រាបគ្រឿងញៀននៅតាមច្រកនាំចេញនាំចូលទាំងអស់

ដែលអាចជួយឲ្យសំឡេងប្រឆាំងមានកម្លាំងនិងឥទ្ធិពលទៅតទល់នឹងគណបក្សកាន់អំណាចនៅក្នុងការបោះឆ្នោត ព្រមទាំងស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឡើងវិញ។

ការជ្រកក្រោមស្លាកតែមួយ បើតាមលោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន គឺជាវិធីមួយ

ពួកគេមានប្រភពមកពីទីផ្សេងគ្នា និងជាពិសេស ធ្លាប់ដើរតាមមេដឹកនាំផ្សេងគ្នា។

គឺសហស្ថាបនិកគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន

ដែលថ្មីៗនេះបានចេញមុខអំពាវនាវឲ្យអ្នកនយោបាយនៃអតីតបក្សប្រឆាំង រួបរួមគ្នាឡើងវិញ ចូលជ្រកក្រោមស្លាកគណបក្សតែមួយ។

ខ្លះធ្លាប់ដើរតាមលោក សម រង្ស៊ី និងខ្លះទៀតស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក កឹម សុខា។

ដើម្បីត្រៀមចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់នៅឆ្នាំពីរពាន់ម្ភៃពីរ និងការបោះឆ្នោតជាតិនៅឆ្នាំពីរពាន់ម្ភៃបី។

ដែលទទួលបានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ ដោយថែមទាំងបានឈានទៅបង្កើតគណបក្សនយោបាយផ្ទាល់ខ្លួនទៀតផង

គណបក្សដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយអតីតមន្ដ្រីនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ រាប់ត្រួសៗមានចំនួនប្រាំមួយ ជាអាថិ៍

គណបក្សឆន្ទះខ្មែរ គណបក្សខ្មែរអភិរក្ស គណបក្សខ្មែរស្រឡាញ់ជាតិ គណបក្សកម្ពុជានិយម គណបក្សបេះដូងជាតិ និងគណបក្សកែទម្រង់កម្ពុជា។

ក៏ត្រូវបានតុលាការកំពូលហាមឃាត់មិនឲ្យធ្វើនយោបាយរយៈពេលប្រាំឆ្នាំផងដែរ។

មិនត្រឹមតែរំលាយគណបក្សប៉ុណ្ណោះទេ អ្នកនយោបាយនៃអតីតបក្សប្រឆាំងនេះចំនួនមួយរយដប់ប្រាំបីនាក់

កាលពីថ្ងៃទីដប់ប្រាំមួយវិច្ឆិកាឆ្នាំពីរពាន់ដប់ប្រាំពីរ តុលាការកំពូលកម្ពុជា

បានចេញសាលដីកាប្រកាសរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលកាលណោះជាគណបក្សប្រឆាំងធំជាងគេបង្អស់នៅកម្ពុជា។

បានភៀសខ្លួនទៅរស់នៅក្រៅប្រទេស ហើយបន្តធ្វើនយោបាយពីទីនោះមកកាន់កម្ពុជា តាមបណ្ដាញសង្គម។

ជិតបួនឆ្នាំកន្លងមកនេះ អ្នកនយោបាយខ្លះដែលមិនសុខចិត្តនឹងបម្រាមរបស់តុលាការកំពូល

ខ្លះទៀតអនុវត្តតាមបម្រាមរបស់តុលាការកំពូល ដោយលាក់ខ្លួណយ៉ាងស្ងាមស្ងាត់រស់នៅក្នុងជីវភាពធម្មតាដូចគេដូចឯង។

ចំណែកមួយចំនួនទៀត បានដាក់ពាក្យទៅកាន់ក្រសួងមហាផ្ទៃកម្ពុជា

រហូតមកទល់ពេលនេះ មានមន្ដ្រីជាន់ខ្ពស់នៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចំនួនម្ភៃបួនរូបហើយ

ដើម្បីស្នើសុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញហើយកំណើននៃការដាក់ពាក្យសុំសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញនេះកាន់តែមានច្រើនឡើងៗនៅពេលដែលការបោះឆ្នោតខិតជិតចូលមកដល់។

និយាយពីសំណើរបស់លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន។

ប្រសិនបើគោលដៅ គឺដើម្បីស្ដារប្រជាធិបតេយ្យនិងរួមចំណែកជួយផ្ដល់ភាពចម្រុងចម្រើនដល់ប្រជាជន ការរួមគ្នាមិនគួរជាបញ្ហាអ្វីនោះឡើយ។

បើទោះបីជាមិនស្វិតស្វាញដូចការបោះឆ្នោតដោយមានវត្តមានអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏ដោយ

ការរួបរួមគ្នានេះ ដ្បិតតែអាចបង្កើនឥទ្ធិពលនិងទាក់ទាញការគាំទ្រពីសំណាក់ម្ចាស់ឆ្នោត ប៉ុន្តែក៏មានបញ្ហាប្រឈមផ្ទៃក្នុងត្រូវដោះស្រាយផងដែរ។

តាមរយៈការច្របាច់បញ្ចូលគ្នានៃគណបក្សសមរង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស កាលពីឆ្នាំពីរពាន់ដប់ពីរកន្លងទៅ ហើយបង្កើតគណបក្សថ្មីដែលគ្រប់គ្នាស្គាល់ថាជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។

ការប្រកួតលើសង្វៀនបោះឆ្នោតនាឆ្នាំពីរពាន់ម្ភៃពីរនិងពីរពាន់ម្ភៃបីខាងមុខ អាចនឹងមានភាពស្វិតស្វាញជាងមុន

របៀបធ្វើការ និងទស្សនៈមិនត្រូវគ្នា គឺជាចំណោទដែលចាំបាច់ត្រូវតែដោះស្រាយចៀសមិនរួច។

លើកលែងតែអ្នកនយោបាយម្នាក់ៗចង់បានតំណែង ចង់កាន់អំណាច ចង់ធ្វើមេបក្សតែរៀងៗខ្លួន។

មែនទែនទៅ ការរួបរួមសំឡេងប្រឆាំងឲ្យចូលមកជ្រកក្រោមស្លាកនយោបាយតែមួយ មិនមែនជារឿងថ្មីនោះទេ។

លោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ធ្លាប់ធ្វើដូច្នេះរួចមកហើយ

ប្រសិនបើដូច្នោះមែន ការរួបរួមគ្នា ជ្រកក្រោមស្លាកគណបក្សតែមួយទំនងជាពិបាកធ្វើទៅរួចណាស់។

ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើនៅទីបំផុតទៅ ការរួបរួមអាចសម្រេចបានមែន នោះគណបក្សប្រហែលជាអាចកើនសំឡេងគាំទ្រ

ព្រោះសូមកុំភ្លេចថា ក្នុងចំណោមមន្ដ្រីនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលទទួលបានសិទ្ធិធ្វើនយោបាយឡើងវិញ

ប្រសិនបើការរួបរួមអាចសម្រេចបានមែននោះ

ព្រោះតំណែងអតីតបក្សប្រឆាំងនៅក្នុងចិត្តម្ចាស់ឆ្នោតនៅកម្ពុជា ទំនងជានៅមិនទាន់មានគណបក្សថ្មីណាអាចជំនួសបាននៅឡើយ។

ហើយប្រសិនបើអាចធ្វើបាន នោះគណបក្សក៏ទំនងជាមិនអាចឈរជើងបានយូរឡើយ។

ភាពរស់រវើកនៅក្នុងវិស័យតែងនិពន្ធ និងបោះពុម្ពផ្សាយសៀវភៅនៅក្នុងបរិបទកូវីដដប់ប្រាំបួន គឺជារឿងគួរឱ្យអបអរសាទរ។

គឺមានតែធ្វើដូច្នេះទេ ទើបអ្នកអាន នៅតែមានសៀវភៅល្អៗសម្រាប់អានទៅថ្ងៃអនាគត និងជារៀងរហូត៕

សៀវភៅច្បាប់ដើម ដែលជាទូទៅ មានតម្លៃថ្លៃជាងសៀវភៅចម្លង។

ប៉ុន្តែសូមកុំភ្លេចថា ការចម្លងដោយគ្មានការអនុញ្ញត ទោះធ្វើក្នុងហេតុផលអ្វីក៏ដោយ ក៏នៅតែជាការចម្លង។

យ៉ាងណាម៉ិញ ទន្ទឹមនឹងការរីកចម្រើននេះ គេក៏សង្កេតឃើញដែរថា

ហើយត្រូវការចំណីអារម្មណ៍ថ្មីៗ ដើម្បីគេចចេញពីពិភពនៃការពិតមួយរយៈ។

ដើម្បីឱ្យស្នាដៃតែងនិពន្ធនោះ ជ្រួតជ្រាបទៅដល់មជ្ឈដ្ឋានអ្នកអានដែលមិនមានធនធានគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីទិញសៀវភៅច្បាប់ដើម។

គឺមានតែធ្វើដូច្នេះទេ ទើបគេអាចធានាថា អ្នកនិពន្ធអាចបន្តការតាក់តែងស្នាដៃរបស់ខ្លួនបានប្រកបដោយនិរន្ដរភាព។

គឺមានតែធ្វើដូច្នេះទេ ទើបអាចកាត់បន្ថយ និងឈានទៅបញ្ចប់ការលួចចម្លងដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពីសំណាក់ជនទុច្ចរិតបាន។

មតិមួយចំនួនការពារការលួចចម្លងទាំងនេះថា ជាការផ្សព្វផ្សាយ

អ្នកអាន ដែលអផ្សុក ដែលបារម្ភ ដែលមួហ្មងចិត្ត ដោយសារតែវិបត្តិកូវីដដប់ប្រាំបួន

នៅកម្ពុជា ជំងឺកូវីដដប់ប្រាំបួន បានបង្អាក់សកម្មភាពនៃវិស័យជាច្រើន

ការលួចចម្លងដោយគ្មានការអនុញ្ញត មិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យអ្នកនិពន្ធដែលមានស្នាដៃទាំងឡាយធ្លាក់ទឹកចិត្តប៉ុណ្ណោះទេ

វាជាទង្វើខុសនឹងច្បាប់ស្ដីពីកម្មសិទ្ធិបញ្ញា ខុសនឹងសីលធម៌សង្គម ហើយប្រាសចាកពីគុណធម៌ជាមនុស្ស។

ក្នុងន័យនេះ និងដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាលួចចម្លងស្នាដៃដោយគ្មានការអនុញ្ញាត

អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច គួរតែអនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីកម្មសិទ្ធិបញ្ញាប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព នៅពេលទទួលបានពាក្យបណ្ដឹងពីអ្នកនិពន្ធរងគ្រោះ។

វាជារឿងគួរឱ្យសោកស្ដាយ ដែលរហូតមកទល់ពេលនេះ បញ្ហាការលួចចម្លងស្នាដៃដោយគ្មានការអនុញ្ញាត នៅតែបន្តកើតឡើងព្រោងព្រាតនៅស្រុកខ្មែរ។

តែវាក៏ធ្វើឲ្យអ្នកដែលមានចំណូលចិត្តខាងតែងនិពន្ធ រារែក មិនហ៊ានបោះពុម្ពស្នាដៃរបស់ខ្លួនដើម្បីដាក់លក់នៅលើទីផ្សារដែរ ព្រោះខ្លាចជួបបញ្ហាលួចចម្លងនេះ។

ប៉ុន្តែវាមិនអាចរារាំងមនោសញ្ចេតនារបស់អ្នកនិពន្ធ មិនឲ្យតាក់តែងស្នាដៃ និងបោះពុម្ពស្នាដៃរបស់ខ្លួនឡើយ។

ហើយខ្លះថែមទាំងបានចេញផ្សាយសៀវភៅថ្មីៗរបស់ខ្លួន ដើម្បីកំដរអារម្មណ៍មិត្តអ្នកអាន។

គួរតែនាំគ្នាធ្វើពហិការ កុំគាំទ្រ និងកុំទិញស្នាដៃគ្រប់ទម្រង់ ដែលបានមកពីការលួចចម្លងដោយគ្មានការអនុញ្ញាត។

ដោយសារតែការអនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីកម្មសិទ្ធិបញ្ហានៅទន់ខ្សោយ។

ចំណែកអ្នកនិពន្ធរងគ្រោះ មិនអាចធ្វើអ្វីបានចំពោះអ្នកលួចចម្លង

ចំណែកអ្នកអាន ប្រសិនបើចង់ឃើញអ្នកនិពន្ធបន្តចេញផ្សាយស្នាដៃល្អៗបន្ថែមទៀត

អ្នកនិពន្ធខ្មែរជាច្រើន បានបន្តសរសេរស្នាដៃរបស់ខ្លួនជាប់ឥតដាច់