Datasets:

Zedthecodex

/

Khmer-Articles-Summary

like 0

លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់​សាជាថ្មី​ថា រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក​នឹង​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​វិស័យ​ឯកជន​ ហើយថា​រដ្ឋាភិបាល​មិន​មែន​ប្រៀប​បីដូច​​ជា​សត្វ​ឆ្មា​ដែល​ចាំ​តែ​ចាប់​កណ្ដុរ​នោះ​ទេ។ ក្នុងពិធី​​សម្ពោធ​​សមាគម​សហព័ន្ធ​អ្នក​វិនិយោគ​កម្ពុជា កាល​ពី​រសៀល​ថ្ងៃទី​៩ ខែឧសភា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែង​ថា រដ្ឋាភិបាល​នឹង​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​វិស័យ​ឯកជន និង​ក្រុមហ៊ុន​នានា​ដែល​កំពុង​រកស៊ី​នៅ​កម្ពុជា ព្រមទាំង​បាន​​អំពាវនាវ​ឲ្យ​មាន​ការ​ចូល​មក​​វិនិយោគ​បន្ថែម​ទៀត​ពី​ក្រុមហ៊ុន​នានា​នៅ​ក្រៅ​និង​ក្នុង​ប្រទេស។ យ៉ាងណា​ក៏ដោយ លោកចង់​ឃើញ​មាន​កិច្ច​សហការ​គ្នា​ល្អ​រវាង​វិស័យ​ទាំង​ពីរ​នេះដោយ​គោរព​អនុលោមភាព។ លោក​និយាយ​ថា៖ «ការ​ពង្រឹង​អនុលោមភាព គឺ​ពង្រឹង​ភាពស្របតាម ឬ​ប្រព្រឹត្តទៅ​តាម​គោលការណ៍​ ផែនការ នីតិវិធី​ច្បាប់ បទបញ្ញត្តិ​ និង​កិច្ច​សន្យា។ តើ​ការពង្រឹង​អនុលោមភាព​បាន​​ប្រយោជន៍​អ្វី?​ ការ​ពង្រឹង​អនុលោមភាព គឺការ​ពង្រឹង​សណ្ដាប់​ធ្នាប់​ របៀប​រៀបរយ និង​មាន​តម្លាភាព​ ឲ្យ​មាន​​បរិស្ថាន​មួយ​ដែល​មាន​ភាពច្បាស់​លាស់ និង​ងាយ​ស្រួល​ធ្វើ​សកម្មភាព​អាជីវក​ម្ម។ វាបង្កើត​ការ​ទុកចិត្ត​គ្នា​​រវាង​ឯកជន​និង​ឯកជន រវាង​រដ្ឋ​និង​ឯកជន និង​បង្កើត​បរិស្ថាន​ធុរកិច្ច​ដែល​​មាន​ស្ថិរភាព​និង​មាន​លំនឹង»។ លោក​លើក​ឡើង​ថា នៅ​ពេល​ឮពាក្យ​ថា​​អនុលោមភាព មាន​ក្រុមហ៊ុន​ខ្លះ​យល់​ថា វា​​ជា​រឿង​រសើប​។ លោក​ស្នើ​កុំ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​នានា​​ប្រៀបធៀប​ពាក្យ​នេះ​​ទៅនឹង​សត្វ​​ឆ្មា​ដែល​ចាំ​តែ​ចាប់​កំហុស​កណ្ដុរ​ ព្រោះ​ថា​​រដ្ឋាភិបាល​មិន​មែន​ជា​ឆ្មា​ដែល​ចាំ​តែ​ចាប់​កំហុស​វិស័យ​ឯកជន​នោះទេ។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «រដ្ឋ​មាន​តួនាទី​គាំទ្រ មិន​ដើរ​តួនាទី​ផាក​ពិន័យ​ទេ។ ខ្ញុំ​មិនចង់​ឲ្យមាន​ការ​យល់​ឃើញ​ថា​ឲ្យតែ​ឮពាក្យ​ថា​រដ្ឋ​គឺ​គេ​សំដៅថា​ចាំតែ​ផាក​ ចាំតែចាប់​កំហុស។ រដ្ឋមិន​ចង់​ដើរ​តួនាទី​បែប​នេះទេ។ ភាពជាដៃគូ​ខ្ញុំ​ចង់​បាន​ការ​ជួយ​គិត ជួយធ្វើ ជួយ​អនុវត្ត»។ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ចង់​ឲ្យ​​​វិស័យ​ឯកជន​និង​រដ្ឋ​រួមគ្នា​ធ្វើ​​ឲ្យ​កម្ពុជា​​ក្លាយ​ជា​កន្លែង​ដែល​បរទេស​ចង់​មក​វិនិយោគ។ លោក​ថា រដ្ឋាភិបាល​ប្ដេជ្ញា​​ក្នុង​ការ​បង្កលក្ខណៈ​ងាយ​ស្រួល​ឲ្យ​វិនិយោគិន​នៅ​កម្ពុជា​កាន់តែ​មាន​ភាព​ប្រកួត​ប្រជែង និង​កាន់តែជោគ​ជ័យ។

នៅក្នុងកម្មវិធីសម្ភោធសមាគមសហព័ន្ធអ្នកវិយោគកម្ពុជា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលនឹងសហការគាំទ្រវិស័យឯកជន និងបានជម្រុញការវិនិយោគបន្ថែមទៀតពីក្រុមហ៊ុនក្នុង និងក្រៅប្រទេស។លោកបន្តថា ការពង្រឹងអនុលោមភាព គឺពង្រឹងភាពស្របតាមគោលការណ៍ និងច្បាប់។ វាជាការពង្រឹងសណ្តាប់ធ្នាប់ និងតម្លាភាពឲ្យមានបរិស្ថានច្បាស់លាស់ និងងាយស្រួលធ្វើអាជីវកម្មប្រកបដោយស្ថិរភាព និងមានលំនឹង។ លោកបន្តទៀតថា អនុលោមភាព ជារឿងរសើបរបស់ក្រុមហ៊ុន និងសូមឲ្យក្រុមហ៊ុនឈប់ប្រៀបធៀបរដ្ឋាភិបាលទៅនឹងឆ្មាចាំចាប់កណ្តុរ។ លោកចង់ឲ្យវិស័យទាំងពីររួមគ្នាធ្វើឲ្យកម្ពុជាជាកន្លែងបរទេសងាយស្រួលចូលមកវិនិយោគ និងប្រកួតប្រជែង។

ក្រសួង​បរិស្ថាន​គ្រោង​នឹង​ប្រកាស​ចាប់​ផ្តើម​យុទ្ធនាការ «កម្ពុជា​ស្អាត ខ្មែរ​ធ្វើបាន» នៅ​ថ្ងៃ​ពុធទី១៥ ខែ​ឧសភានេះ ដើម្បីបំផុស​ចលនា​សម្អាត​បរិស្ថាន​រយៈពេល​ ១៥នាទី រៀងរាល់​ថ្ងៃសៅរ៍ នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស និង យុទ្ធនាការ​ចែក​កូន​ឈើ «ពន្លកបៃតង» នៅ​ខែ​កក្កដា ខាងមុខនេះ។ យុទ្ធនាការ «កម្ពុជាស្អាត ខ្មែរធ្វើបាន» ជា​យុទ្ធនាការ​បន្ត​ថ្មី​មួយ​ទៀត ដែល​ដើរ​ទន្ទឹម​គ្នា​ជាមួយ​យុទ្ធនាការ « ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំ​មិន​ប្រើ​ថង់ប្លាស្ទិកទេ» ដែល​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ចេញ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី​១ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣ ដោយ​មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​សំណាក់​សិស្សានុសិស្ស និង ប្រជាជន​ជាង ៨លាន អង្គ/នាក់​ហើយ​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​បរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «នេះ​សបញ្ជាក់​ថា កម្ពុជា​យើង​បាន​ទប់​ស្កាត់ ការ​ពារការ​ប្រើប្រាស់ និង​បោះ​ចោល​ថង់​ប្លាស្ទិក​បាន​ច្រើន​ជាង​ការ​បោះចោល​ទៅ​ក្នុង​ទីសាធារណៈហើយ។ ដើម្បី​ជំរុញ​យុទ្ធនាការ​នេះ​ឱ្យ​ទទួល​បាន​ជោគ​ជ័យ​មួយ​កម្រិត​ទៀត ក្រសួង​បរិស្ថាន កំណត់​យក​ថ្ងៃទី​១៥ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០២៤ ជា​ថ្ងៃ​បើក​យុទ្ធនាការ កម្ពុជា​ស្អាត​ ខ្មែរធ្វើ​បាន» ។ នេះ​បើ​យោង​តាម​ក្រសួង​បរិស្ថាន។ អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​បរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា យុទ្ធនាការ «កម្ពុជា​ស្អាត ខ្មែរ​ធ្វើបាន» ជា​យុទ្ធនាការជំហាន​ទី២ បន្ទាប់ពី​យុទ្ធនាការ​ជំហាន​ទី១«ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំ​មិន​ប្រើ​ថង់​ប្លាស្ទិក​ទេ» ទទួល​បាន​ជោគជ័យ ដែល​មាន​ពលរដ្ឋ​ជាង​កន្លះប្រទេស​បាន​ចូលរួម។ លោក​បាន​បញ្ជាក់​ថា៖ «អញ្ជឹង​យើង​ច​ង់ឱ្យ​ភូមិ១ ឃុំ១ ស្រុក១ និងខេត្ត១ គាត់​នាំ​ពលរដ្ឋ​គាត់​រើស​សំរាម​តាម​ទីសាធារណ តាម​ផ្ទះ ដើម្បី​ឱ្យ​មូលដ្ឋាន​របស់​គាត់​ស្អាត គ្មាន​សំរាម គ្មាន​ប្លាស្ទិក​បន្តិចៗម្តងៗ ក្នុង​រយៈពេល​តែ​១៥​នាទីទេ រៀងរាល់​ថ្ងៃសៅរ៍»។ បើ​ទោះ​បី​ជា​មិន​ទាន់​ប្រកាស​ជាផ្លូវការ ពលរដ្ឋ​រាប់ពាន់​នាក់​ក្នុង​តំបន់​មួយ​ចំនួន​បាន​ចូលរួម​រួច​ទៅ​ហើយ​ក្នុង​យុទ្ធនាការ «កម្ពុជាស្អាត ខ្មែរធ្វើបាន»នេះ ដោយ​សំរាម​រាប់​តោន​ត្រូវ​បានរើស។ ជាក់ស្តែង ពលរដ្ឋ​ សិស្សានុសិស្ស លោកគ្រូ​អ្នកគ្រូ ព្រះសង្ឃ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និង​យុវជន​ចំនួន ១ ៦០០នាក់ នៅ​ឃុំមៀន ក្នុង​ស្រុក​អូររាំងឪ ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ បាន​ចេញ​ទៅ​សម្អាត​អនាម័យ​នៅ​ជុំវិញ​ផ្ទះ នៅតាម​សាលារៀន វត្តអារាម និង​មូលដ្ឋាន​ទាំង ១៤ភូមិ។ សំរាម​សំណល់​ប្លាស្តិក​ប្រមាណ​ជា​ ២តោន​ត្រូវ​បាន​ប្រមូល។

ក្រសួងបវិស្ថាននឹងប្រកាសចាប់ផ្តើមយុទ្ធនាការ «កម្ពុជាស្អាត ខ្មែរធ្វើបាន» នៅថ្ងៃពុធទី១៥ ខែឧសភានេះ ដែលជាយុទ្ធនាការសម្អាតបរិស្ថានរយៈពេល ១៥នាទី រៀងរាល់ថ្ងៃសៅរ៍ នៅទូទាំងប្រទេស។យុទ្ធនាការនេះ ជាយុទ្ធនាការទីពីរ ដែលនឹងជួយទប់ស្កាត់ ការពារការប្រើប្រាស់ និងបោះចោលថង់ប្លាស្ទិក បើយោងតាមប្រសាសន៍លោក អ៊ាង សុផល្លែត និង លោក ខ្វៃអាទិត្យា។ ទោះបីជាមិនទាន់ប្រកាសជាផ្លូវការ ពលរដ្ឋ ១ ៦០០នាក់នៃខេត្តត្បូងឃ្មុំ បានចូលរួមប្រមូលបានសំរាមសំណល់ប្លាស្ទិកប្រមាណជា ២ តោន។

លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ជំរុញ​ឱ្យ​ក្រសួង​សង្គមកិច្ច​ពង្រីក​សេវា​សុខុមាលភាព​សង្គម​សម្រាប់​ជន​ក្រីក្រ​ងាយ​រងគ្រោះ និង​បង្ក​លក្ខណសម្បត្តិ​ល្អ​ប្រសើរ​ដល់​គ្រួសារ​ក្នុង​ការ​កសាង​ជីវភាព​រស់នៅ​ឱ្យ​កាន់តែ​ប្រសើរ​ឡើង​ថែម​ទៀត។ ក្នុង​សារលិខិត​អបអរសាទរ​ទិវា​អន្តរជាតិ​ស្ដីពី​គ្រួសារ ១៥ ឧសភា លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីត​យុទ្ធជន និង​យុវ​នីតិសម្បទា ត្រូវ​បន្ត​ជំរុញ​ការ​អនុវត្ត​គោល​នយោបាយ​ជាតិ​នានា​តាមរយៈ​ការ​ពង្រឹង និង​ពង្រីក​សេវា​សុខុមាលភាព​សង្គម​សម្រាប់​ជន​ក្រីក្រ​ងាយ​រងគ្រោះ និង​បង្ក​លក្ខណសម្បត្តិ​ល្អ​ប្រសើរ​ជូន​គ្រួសារ​ក្នុង​ការ​កសាង​ជីវភាព​រស់នៅ​ឱ្យ​កាន់តែ​ប្រសើរ​ឡើង​បន្ថែម​ទៀត​ស្របតាម​ការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គមជាតិ»។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជំរុញ​ក្រសួង​ឱ្យ​សិក្សា​រៀបចំ​កម្មវិធី​ស្ពាន​ចម្លង​សេវា​សង្គម​ដល់​គ្រួសារ​ក្រីក្រ ជាពិសេស​គ្រួសារ​ ដែល​មាន​កុមារ​កំព្រា កុមារ​ដែល​ត្រូវ​បាន​បោះបង់​ចោល មនុស្ស​វ័យ​ចាស់​គ្មាន​ទីពឹង ជន​មាន​ពិការភាព ជនអនាថា និង​អ្នក​ញៀន​គ្រឿងញៀន។ លោក​ក៏​បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​ក្រសួង​បន្ត​រៀបចំ​កម្មវិធី​គាំទ្រ​ការ​អភិវឌ្ឍ​គ្រួសារ និង​សហគមន៍ ដើម្បី​លើកស្ទួយ​កម្រិត​ជីវភាព​រស់នៅ​របស់​ប្រជាជន​គ្រប់រូប។ ក្រៅ​ពី​នេះ លោក​បាន​អំពាវនាវ​ដល់​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍ អង្គការ​មិនមែន​រដ្ឋាភិបាល​ទាំង​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​បន្ត​ចូលរួម​ឱ្យ​បាន​កាន់តែ​សកម្ម​បន្ថែម​ទៀត​ក្នុង​ការ​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​សកម្មភាព កម្មវិធី​អភិវឌ្ឍន៍​គ្រួសារ ទាំង​ថវិកា និង​ធនធាន​មនុស្ស ដើម្បី​ធានា​ឱ្យ​បាន​នូវ​ការ​លើកកម្ពស់​ដល់​ភាព​រឹងមាំ​របស់​គ្រួសារ​ទាំងអស់​នៅ​កម្ពុជា ទោះបី​ក្នុង​ដំណាក់កាល​ដែល​ពិភពលោក​កំពុង​ជួប​ប្រទះ​បញ្ហា​សេដ្ឋកិច្ច និង​ភូមិសាស្ត្រ​នយោបាយ​ក៏ដោយ។ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ថ្លែងក្នុង​សារលិខិត​ដែល​ផ្សព្វផ្សាយ​នាថ្ងៃទី​១០ ឧសភា ​ថា៖ «ក្រសួង ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់ អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​គ្រប់​លំដាប់​ថ្នាក់ កាកបាទ​ក្រហម​កម្ពុជា សប្បុរស​ជន​នានា សូម​បន្ត​ជំរុញ​ចលនា​លើក​កម្ពស់​ដល់​សុខុមាលភាព​គ្រួសារ និង​បន្ត​បង្កើន​សកម្មភាព​មនុស្សធម៌​ឱ្យ​កាន់តែ​ខ្លាំងក្លា​ថែម​ទៀត តាម​គ្រប់​រូបភាព​ដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន ទាំង​ការ​ជំរុញ​​ចលនា​និង​សកម្មភាព ទោះ​ធ្វើ​ដោយ​ផ្ទាល់​ក្តី ឬ​ដោយ​ប្រយោល​ក្តី»។

ក្នុងសារលិខិតអបអរសាទរទិវាអន្តរជាតិស្ដីពីគ្រួសារ ១៥ ឧសភា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជំរុញឱ្យក្រសួងសង្គមកិច្ចពង្រីកសេវាសុខុមាលភាពសង្គមសម្រាប់ជនក្រីក្រងាយរងគ្រោះ និងបង្កលក្ខណសម្បត្តិល្អប្រសើរដល់គ្រួសារក្នុងការកសាងជីវភាពរស់នៅឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត។ ក្រៅពីនេះ លោកបានអំពាវនាវអង្គការរដ្ឋ និងមិនមែនរដ្ឋទាំងអស់ បន្តចូលរួមលើកកម្ពស់ដល់ភាពរឹងមាំរបស់គ្រួសារទាំងអស់នៅកម្ពុជា ទោះបីក្នុងដំណាក់កាលដែលពិភពលោកកំពុងជួបប្រទះបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច។

ការតាំង​ពិព័រណ៍​ដែល​ដំណើរការ​ពី​ថ្ងៃ​ទី ១៦ ខែឧសភា ដល់​ថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៤ ​​នឹង​ក្លាយ​ជា​​វេទិកា​បំពេញ​តម្រូវ​​ការ​អ្នក​ចូលចិត្ត​បក្សី និង​អ្នក​ស្រឡាញ់​ធម្មជាតិ​ដូចគ្នា។ ជាង​១០​ឆ្នាំ​ហើយ ដែល​លោក សេងលីម បាន​បំពេញ​បេសកកម្ម ដើម្បី​ចងក្រង​ឯកសារ​ជីវចម្រុះ សត្វ​ស្លាប ដ៏​សម្បូរ​បែប​​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​។​ លោក សេងលីម បាន​​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្ដិ៍​ថា៖ «​ក្នុង​រយៈពេល​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​មកនេះ ខ្ញុំ​បាន​ថតរូប​សត្វ​ស្លាប​ចំនួន ២៨ ប្រភេទ ដោយ​កត់ត្រា​យ៉ាង​ល្អិតល្អន់​អំពី​ជម្រក និង​អាកប្បកិរិយា​របស់​ពួកវា​»។​ គម្រោង​រយៈពេល​វែង​នេះ ត្រូវបាន​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ការ​ចំណាយ​ធនធាន​​ផ្ទាល់ខ្លួន ដែលលោកសេងលីម ​ផ្ដល់​អត្ថប្រយោជន៍​ដល់​​ការអប់រំ និង​អភិរក្ស​សត្វ​ស្លាប​កម្ពុជា (BCEC)​។​ លោក សេងលីម បាន​បន្ដថា​៖ «​​ខ្ញុំ​បាន​ចងក្រង​ឯកសារ​អំពី​សត្វ​ស្លាប​តាំងពី​ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១២​។ វា​មិន​ត្រឹម​តែ​អំពី​សត្វ​ស្លាប​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​អំពី​ជីវចម្រុះ ជាពិសេស​ជម្រក​របស់​សត្វ​ស្លាប និង​សារៈសំខាន់​នៃ​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី​របស់​វា»​។​ គម្រោងអប់រំ និង អភិរក្ស​សត្វស្លាប​នៅ​កម្ពុជា BCEC ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ក្នុង​ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១២ មាន​គោល​បំណង​បង្ហាញ​ពី​​សម្បត្ដិ​​ធម្មជាតិ​របស់​កម្ពុជា​។​ តាមរយៈគម្រោងនេះ លោក សេងលីម ព្យាយាម​ចូលរួម និង​អប់រំ​សាធារណៈ​ជនកម្ពុជា ជាពិសេស​យុវជន​អំពី​សារៈសំខាន់​នៃ​ការអភិរក្ស​សត្វព្រៃ​។​ ការងារ​របស់លោក ​រួមមាន​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ដ៏​ទូលំទូលាយ និង​ផែនការ​បោះពុម្ព​សៀវភៅ​ជា​ភាសា​ខ្មែរ ស្តីពី​សត្វ​ស្លាប និង​សត្វព្រៃ​នៅ​កម្ពុជា ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​ចំណេះដឹង​ផ្នែក​បរិស្ថាន​កាន់តែ​មាននៅ​ក្នុង​មូលដ្ឋាន។​ ការតាំង​ពិព័រណ៍​​នៅ​មជ្ឈមណ្ឌល​បុប្ផាណា​នឹង​បង្ហាញ​រូបថត​ដ៏​គួរឱ្យ​ភ្ញាក់ផ្អើល​នៃ​សត្វ​ស្លាប​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា ដែល​ភាគច្រើន​កម្រ​បាន​ឃើញ​ពី​​សាធារណជន។ រូបភាព​ទាំងនេះ​មិន​ត្រឹមតែ​បញ្ជាក់​ពី​ភាពស្រស់ស្អាត​របស់​សត្វ​ស្លាប​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ថែមទាំង​បញ្ជាក់​ពី​តម្រូវការ​សម្រាប់​ការអភិរក្ស​របស់​វា​ទៀតផង​។​ ដោយមាន​កិច្ចសហការ​ជាមួយ​មជ្ឈមណ្ឌល​បុប្ផាណា ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​មានបំណង​បំផុស​ឱ្យមាន​ក្តី​ស្រឡាញ់ និង​ការគោរព​បរិស្ថាន​ធម្មជាតិ​របស់​កម្ពុជា​។​

មជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផាណា គ្រោងនឹងរៀបចំការតាំងពិព័រណ៍ដ៏អស្ចារ្យមួយ នៅថ្ងៃទី ១៦ ខែឧសភា ដល់ថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៤ ក្រោមចំណងជើងថា «ពិព័រណ៍សត្វស្លាបកម្ពុជា» បង្ហាញពីស្នាដៃរបស់លោក ស៊ុយ សេងលីម ជាអ្នកអភិរក្សនិយម ដែលបានចំណាយពេលជាងមួយទសវត្សរ៍ ដើម្បីចងក្រងឯកសារអំពីសត្វស្លាបនៅកម្ពុជា។ ការតាំងពិព័រណ៍នេះ មិនត្រឹមតែបានបង្ហាញរូបថតដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលនៃសត្វស្លាបកម្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជានោះទេ វាក៏បញ្ជាក់ពីតម្រូវការសម្រាប់ការអភិរក្សផងដែរ។

កាសែត​នេះ​បានចេញ​ផ្សាយ​ប្រចាំខែ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស​តាំងពី​ឆ្នាំ ​១៩៩២ ​និង​បាន​បោះ​​ជំហាន​ទៅមុខ​មួយកម្រិត​ទៀត ដោយមាន​ការចេញផ្សាយ​ជាប្រចាំ​ថ្ងៃ ជា​ភាសា​អង់គ្លេស នៅ​ថ្ងៃទី ​៨ ខែ​ ៨ ឆ្នាំ​ ២០០៨ ហើយ​នៅ​ថ្ងៃទី ​៩ ខែ​៩ ឆ្នាំ ២០០៩ បានចេញ​ផ្សាយ​ជា​ភាសា​ខ្មែរ​ប្រចាំថ្ងៃ​មួយទៀត ដើម្បី​ពង្រីក​ការផ្សព្វផ្សាយ​របស់ខ្លួន​ឱ្យបាន​កាន់តែ​ទូលំទូលាយ​ទៅដល់​មិត្ត​អ្នកអាន​ទាំង​ខ្មែរ​និង​បរទេស​។​ ​ព័ត៌មាន​ដ៏​សម្បូរបែប​ត្រូវបាន​ចុះផ្សាយ​ជាប្រចាំ​ថ្ងៃ នៅលើ​កា​សែត​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​ទាំង​២​ភាសា ហើយ​ក្នុងនោះ​ព័ត៌មាន​ផ្នែក​កីឡា ក៏ត្រូវ​បាន​ពង្រីក​វិសាលភាព​ការចុះផ្សាយ​លើ​កាសែត​ដ៏​ចំណាស់​មួយ​នេះ​ផងដែរ​ដោយ​ផ្តោត​ទាំង​ទៅលើ​កីឡា​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​។ កាសែត​នេះ​បាន​បង្កើតឱ្យមាន​សារព័ត៌មាន​កីឡា​ប្រចាំ​សប្តាហ៍​ដាច់ដោយឡែក​ឈ្មោះថា​ «​កី​ឡា​ថ្ងៃនេះ ឬ Sports Today» នា​អំឡុង​ឆ្នាំ​ ២០១០​។​ ​រំឭក​ទៅដល់​ការបង្កើតឱ្យមាន​ជា​សារព័ត៌មាន​កីឡា​នេះ លោក អ៊ឹង ចំរើន អតីត​ការី​និពន្ធ​ព័​ត៌​មាន​កីឡា​របស់​កាសែត​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍ បានបង្ហាញ​មោទនភាព​ខ្លាំង ដែល​លោក​បានរួម​ចំណែក​បង្កើត​ឱ្យមាន​ទំព័រ​កីឡា «​កីឡា​ថ្ងៃនេះ​» ដើម្បី​ពង្រីក​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ពី​វិស័យ​កីឡា​នៅ​កម្ពុជា​ឱ្យ​កាន់តែ​ទូលំទូលាយ​។ លោក​អ៊ឹង ចំរើន​បាន​លាឈប់​ពី​តួនាទី​មួយ​នេះ នៅ​ឆ្នាំ​២០១២ ហើយ​បច្ចុប្បន្ន លោក​ជានា​យក​ប្រតិ​ប​ត្តិ​សារព័ត៌មាន​ឌីជីថល​«​ថ្មីៗ​»​។​ ​លោក អ៊ឹង ចំរើន បាន​ប្រាប់ថា​៖ «​តាមពិតទៅ មុន​ខ្ញុំ​ចូលរួម​ជាមួយ​កាសែត​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍ គឺ​កាសែត​នេះ​មាន​មាតិកា​កីឡា​របស់ខ្លួន​រួចទៅហើយ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែលជា​មោទនភាព​បំផុត​សម្រាប់​ខ្ញុំ​នោះ គឺ​ការចូលរួម​បង្កើត​សារ​ព័ត៌មាន​កីឡា​ប្រចាំ​សប្តាហ៍​មួយ​ដាច់ដោយឡែក ក្នុងអំឡុង​ឆ្នាំ​ ២០១០ ព្រោះ​កីឡា​ថ្ងៃនេះ របស់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍ បានរួម​ចំណែក​យ៉ាងសំខាន់​ក្នុងការ​លើកកម្ពស់​វិស័យ​កីឡា​នៅ​កម្ពុជា​ដោយ​កាលនោះ ការផ្សព្វផ្សាយ​កីឡា​នៅ​កម្ពុជា​មិនទាន់​ទូលំទូលាយ និង​សម្បូរ​​បែប​ដូច​សព្វថ្ងៃ​នោះឡើយ​»​។​ ​បើទោះបីជា​មនុស្ស​មួយចំនួន​គិតថា ផ្នែក​កីឡា​វា​គ្រាន់តែ​ជា​ព័ត៌មាន​បន្ទាប់បន្សំ​ដើម្បី​បង្គ្រប់​ទំព័រ​នៅ​កាសែត​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍ ប៉ុន្តែ​ក្រុមការងារ​កីឡា​របស់​ស្ថាប័ន​មួយ​បាន​ប្រឹងប្រែង​ខ្លាំង ក្នុងការ​បង្កើត​មាតិកា​ល្អៗ ដែល​បាន​ឆ្លុះ​ប​ញ្ជាំ​ង​ពី​ភាព​ស៊ីជម្រៅ​នៅក្នុង​វិស័យ​កីឡា ហើយ​គ្រប់​ព្រឹត្តិការ​​ណ៍​សំខាន់ៗ សុទ្ធតែ​ត្រូវបាន​ចុះ​​ផ្សាយ នៅលើ​ទំព័រ​កាសែត​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍ បើទោះបីជា​ពេលខ្លះ ត្រូវ​ចំណាយពេល​រង់ចាំ​រហូតដល់​ម៉ោង​ ១​ យប់​ក្នុង​ការផលិត​អត្ថបទ​ឱ្យបាន​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ​ក៏ដោយ​។

ជាកាសែតវ័យចំណាស់ ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ត្រូវបានមជ្ឈដ្ឋានទូទៅទទួលស្គាល់ថា ជាកាសែតឯករាជ្យ ប្រកាន់ភ្ជាប់នូវវិជ្ជាជីវៈបានយ៉ាងល្អ។ អំឡុងឆ្នាំ ២០១០ កាសែតនេះបានបង្កើតឱ្យមានសារព័ត៌មានកីឡាប្រចាំសប្តាហ៍ឈ្មោះថា «កីឡាថ្ងៃនេះ ឬ Sports Today»។ លោក អ៊ឹង ចំរើន ដែលជាអតីតការីនិពន្ធព័ត៌មានកីឡារបស់កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ បានបញ្ចេញមតិគាំទ្រ និងមានមោទនភាពជាខ្លាំងចំពោះការបង្កើតឡើងនេះ។ បើទោះបីមនុស្សមួយចំនួនពុំសូវយកចិត្តទុកដាក់នឹងព៍ត៌មាន ប៉ុន្តែក្រុមការងារនូវតែខិតខំបង្កើតមាតិកាល្អៗក្នុងវិស័យកីឡា ទោះបីត្រូវចំណាយពេលច្រើនក៏ដោយ។

សន្និសីទ​ចែក​រំលែក​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់ Startups លើកទី ៧​និង​កម្មវិធី Networking Day លើកទី ៦ ​ប្រារព្ធ​ធ្វើឡើង​នៅ​មជ្ឈមណ្ឌល​ជាតិ បណ្តុះ​ធុរៈកិច្ច​ថ្មី​នៃ​កម្ពុជា កាល​ពី​នៅថ្ងៃទី ២៦ ខែ​មេសា ឆ្នាំ ២០២៤។ ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​គឺជា​ផ្នែក​មួយ​នៃគម្រោង​សម្រាប់​ការ​បង្កើត​ប្រព័ន្ធ incubation រវាង​សាលារៀន និង​ឧស្សាហកម្ម​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ដែល​រៀបចំ​ដោយ NICC ក្រោម​ការ​គាំទ្រ​ពី​ទីភ្នាក់ងារ​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ​កូរ៉េ KOICA និង ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា។​ សន្និសីទ​ចែករំលែក​ពី​បច្ចេកវិទ្យា​សម្រាប់​ធុរកិច្ច​ថ្មី គឺជា​កម្មវិធី​រយៈពេល​មួយថ្ងៃ​ដែល​រៀបចំ​ឡើង​ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​អាជីវកម្ម​ថ្មីដែល​ទាក់ទង​នឹង​បច្ចេក​វិទ្យាព័ត៌មាន និង​ទំនាក់ទំនង ឲ្យ​មាន​ឱកាស​បង្ហាញ​ពី​ផលិតផល និង​សេវាកម្ម​របស់​ពួកគេ​ដើម្បី​ទាក់ទាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​ពី​ដៃគូ​អាជីវកម្ម អតិថិជន និង​វិនិយោគិន។ សាធារណជន​អាច​មក​ទទួល​យក​ការ​បំផុស​គំនិត និង​ស្វែងយល់​ពី​សក្តានុពល និង​ស្វែងយល់​ពី​សក្តានុពល​នៃ​ការ​រីកចម្រើន​នៃ​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី​ធុរកិច្ច​ថ្មី​កម្ពុជា ក្នុង​វិស័យ​បច្ចេកវិទ្យា ។ នៅក្នុង​ថ្ងៃ​ដដែល​នេះ​ផងដែរ​ក៏​មាន កម្មវិធី Networking Day លើកទី ៦ ដែល​ជា​កម្មវិធី មាន​គោល​បំណង​បង្កើត​ទំនាក់ទំនង ក៏​ដូចជា​ផ្សារ​ភ្ជាប់​ជាមួយ​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ក្នុង​វិស័យ​ធុរកិច្ច ដើម្បី​ចូលរួម​ចំណែក​ក្នុង​ការ​លើកស្ទួយ​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ​របស់​ប្រទេសកម្ពុជា។ ក្នុង​កម្មវិធី​នោះ​ដែរ​មាន​អ្នក​ចូលរួម​ចំនួន ៤០០ នាក់​បាន​មក​ចូលរួម​អបអរសាទរ ក្រោម​វត្តមាន​វាគ្មិន​កិត្តិយស​ជាច្រើន និង​ក្រុម​បណ្តុះ​ធុរៈកិច្ច​ចំនួន ២០ ដែល​មក​ពី​សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និង​ក្រុម​ធុរកិច្ចថ្មី​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ដើម្បី​បង្ហាញ​ផលិតផល និងសេវាកម្ម និង​ចែករំលែក​បច្ចេកវិទ្យា​របស់​ពួកគេ។ នៅ​ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​នោះ មាន​វាគ្មិន​កិត្តិយស​ ជាពិសេស លោក Chang Woo Suk នាយកប្រតិបត្តិ​នៃ​ក្រុមហ៊ុន ToWs និង Silicon Vally PnP Advisor បាន​ចែករំលែក​បទពិសោធន៍​របស់​ពួកគេ​ដោយ​និយាយ​នៅ​ក្នុង​សន្និសីទ​ស្តីពី​អ្នក​ច្នៃប្រឌិត AI និង​អ្នក​ចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម​ដែល​មាន​ឈ្មោះថា "We Awake!"។ នោះ​រាប់​បញ្ចូល​ទាំង​ការ​លើកឡើង​នៅ​ក្នុងចំណុច​សំខាន់ៗ​មួយ​ចំនួន រួមទាំង widespread AI war ដែល​កំពុង​រីករាលដាល​ក្នុង​ចំណោម​ក្រុមហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា​យក្ស។ ក្រុមហ៊ុន​ដែល​បាន​លើក​ឡើង​រួមមាន OpenAI, Anthropic, Google, Apple, Tesla, Nvidia, ជាដើម ។​ AI នៅ​លើ​ឧបករណ៍​ គឺជា​និន្នាការ​កើនឡើង​ជាមួយ​នឹង​ក្រុមហ៊ុន​ដូចជា Apple ដែល​ផ្តោត​លើ​ម៉ូដែល AI ទម្ងន់ស្រាល​សម្រាប់ iPhones ។ គាត់​ក៏​បាន​បន្ថែម​ថា​មាន​ការ​វិនិយោគ​ធំ​នៅ​ក្នុង​ការ​ចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម AI ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ដូចជា OpenAI, Anthropic និង Figure ដែលនាំមុខគេ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ សន្និសីទ​ចែក​រំលែក​បច្ចេកវិទ្យា​នៃ​ការ​ចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម​លើកទី ៧ បង្ហាញ​ពី​ការ​ជួបប្រជុំ​ធុរកិច្ច​ជា​សាកល​រវាងអ្នកចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម​កូរ៉េ និង​អ្នក​ចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម​កម្ពុជា មុន​ពេល​ការ​តាំងពិព័រណ៌ Booth ។ ក្នុងជំនួបនោះ តំណាង​អ្នក​ចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្មកូរ៉េ និង​កម្ពុជា​មាន​ឱកាស​ចូលរួម​ពិភាក្សា ផ្លាស់​ប្តូរ​យោបល់ និង​ស្វែងយល់​ពី​វិស័យ​សក្តានុពល​សម្រាប់​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ។ បន្ទាប់ពី​ការ​ពិភាក្សា​គ្នា​រវាង​ការ​ចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម​របស់​ប្រទេស​ទាំងពីរ គេ​សង្កេតឃើញ​ថា ការ​ចាប់​ផ្តើម​អាជីវកម្ម​ទាំងពីរ​បាន​សហការ​គ្នា ដើម្បី​ឈាន​ដល់​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​មួយ។ ជាលទ្ធផ ឃើញ​ថា​ក្រុម​បណ្តុះធុរៈកិច្ច​ចំនួន ៨ បាន​ចុះអនុស្សរណៈ​នៃ​ការ​យោគយល់​គ្នា​សម្រាប់​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​អាជីវកម្ម​របស់​ក្រុម​បណ្តុះធុរៈ​កិច្ច​របស់ប្រទេស​ទាំងពី (MOU) ត្រូវ​បានចុះ​ហត្ថលេខា។ នៅថ្ងៃដដែល​នោះ កម្មវិធី​បន្ទាប់​គឺជា ទិវា​បណ្តាញ​លើកទី ៦ ដែល​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ពេល​ល្ងាច បន្ទាប់ពី​សន្និសីទ​ចែក​រំលែក​បច្ចេក​វិទ្យាចាប់​ផ្តើម​លើកទី ៧។ លោកស្រី Choi Moonjung នាយក KOICA ប្រចាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា មាន​ប្រសាសន៍​ថា បច្ចេក​វិទ្យា​ឌីជីថល​មាន​សក្តានុពល​ក្នុង​ការ​ជួយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ការងារ​ឱ្យ​កាន់តែ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព និង​លើក​កម្ពស់​គុណភាព​ជីវិត។ នេះ​ជា​សន្និសីទ​ចែករំលែក​បច្ចេក​វិទ្យា Startup លើកទី ៧ ដើម្បី​ចែក​រំលែក​ការ​ប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​ដើម្បី​បង្កើត​អាជីវកម្ម​ថ្មីៗ។ ក្នុងកម្មវិធី Networking Day លើកទី ៦ លោកស្រី Che Jungwon នាយករង KOICA ប្រចាំកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា នាពេលកន្លងមក ទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកូរ៉េ KOICA ក៏​បាន​គាំទ្រ​ភាព​ជា​ដៃគូ​សាធារណៈ និងឯកជន ហើយ​ទីភ្នាក់ងារ​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិកូរ៉េ KOICA នឹង​បន្ត​ជួយ​ដល់​វិស័យ​ក្នុង ការ​ផ្តល់​ធនធាន​បច្ចេកទេស និងធនធាន​បន្ថែម សម្រាប់​ក្រុម​បណ្តុះ​ធុរៈកិច្ច​បន្តរទៀត។ ឯកឧត្តមសាស្រ្តាចារ្យ ជេត ជាលី សាកលវិទ្យាធិការ​នៃ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ​បាន​ថ្លែង​ថា ព្រឹត្តិការណ៍​នៅ​ថ្ងៃនេះ​ជាបរិយាកាស​មួយ​ល្អ​ ស្របពេល​នៃ​ការវិវត្តន៍​បច្ចេកវិទ្យា​ថ្មីៗ AI ហើយ​សាកលវិទ្យាធិការ​នៃ​សាកល​វិទ្យាល័យ ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ កំពុង​ខិតខំ​សហការ​ជាមួយ​ក្រសួង​អប់រំ យុវជន និង កីឡា ដើម្បី​បង្កើត​កម្មវិធី​ផ្សេងៗ​ដែល​ទាក់ទង​នឹង AI សម្រាប់​ជំរុញ​ឲ្យ​យុវជន​និង​សិស្សានុសិស្ស តាមរយៈ Digital education ដើម្បី​ភាព​រីក​ចម្រើន​នឹង​ផ្លាស់​ប្តូរ​ទិដ្ឋភាព​សេដ្ឋកិច្ច​នៃ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ នៅពេលនេះ កម្ពុជា​បាន​នឹង​កំពុង​រៀបចំ​បង្កើត​នូវ​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី​សម្រាប់​ដំណើរការ​សេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថល​ហើយ ជាពិសេស គឺ​ដើម្បី​ជំរុញ​សេវាកម្ម និង ឧស្សាហកម្ម​ដោយ​ប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា ក៏​ដូចជា​អាជីវកម្ម​ធុរកិច្ច​ផងដែរ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត សាន វឌ្ឍនា អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បាន​បន្ត​​ឡើង​ខ្លួន​មាន​មោទនភាព​ជាខ្លាំង ក្នុង​ការ​ដែល​មជ្ឈមណ្ឌលជាតិ​បណ្តុះ​ធុរកិច្ច​ថ្មី​នៃ​កម្ពុជា​ ដំណើរការ​បាន​យ៉ាង​ជោគជ័យ ក្រោម​ការ​ឧបត្ថម្ភ​របស់ ទីភ្នាក់ងារ​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ​កូរ៉េ (KOICA) ដែល​ជា​ទីតាំង​ដ៏​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​ដល់​យុវជន​និង​សិស្សានុសិស្ស​ដែល​មាន​បំណង​ចង់ទទួល​បាន​ការ​បណ្តុះ​បណ្តាល ពី​អ្នក​ជំនាញ​របស់​ខ្លួន​ទាក់ទង​នឹង​វិស័យ​ធុរៈកិច្ច។ លោក ស៊្រុន សុវិឡា នាយក​មជ្ឈមណ្ឌលជាតិ​បណ្តុះ​ធុរកិច្ច​ថ្មី​នៃ​កម្ពុជា សូមថ្លែង​អំណរគុណ​ដល់ ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន និង​ធុរកិច្ចថ្មី​ចំនួន ២០​ក្រុម ដែល​បាន​ចូលរួម​ចែក​រំលែកបទ​ពិសោធន៍ និង​ផលិតផល​របស់​ខ្លួន​សម្រាប់​ព្រត្តិការណ៍​នៅ​ថ្ងៃនេះ ជាពិសេស សូម​ថ្លែង​អំណរគុណ​ដល់​លោកគ្រូ​អ្នកគ្រូ ដែល​បាន​ជួយ​សម្រប​សម្រួល​ដល់​សិស្សានុសិស្ស​ពី​វិទ្យាល័យ​នៅ​ភ្នំពេញ និង​នៅ​ខេត្តផ្សេងៗ អាច​មក​ចូលរួម​ក្នុង​កម្មវិធី​នេះ​ផងដែរ ជា​ចុងក្រោយ លោក​បាន​ប្តេជ្ញាចិត្ត​នឹង​បន្ត​ខិតខំ​ពង្រឹង​បន្ថែម​ដល់ មជ្ឈមណ្ឌលជាតិ​បណ្តុះធុរកិច្ច​ថ្មី ជា​កន្លែង​មួយ​ដែល សិស្សិ និស្សិត អ្នក​ជំនាញ​ខាង​បច្ចេកវិទ្យា​និង​ជំនួញ អ្នក​ធុរកិច្ច​ថ្មី និង​អ្នក​វិនិយោគ អាច​មក​ជួបជុំ​និង​ពិភាក្សាបាន។ ឆ្លៀតក្នុង​ឱកាស​នោះ លោក​ក៏​បាន​លើក​ឡើង​ក្នុង​ឱកាស​ទិវា​បង្កើត​បណ្តាញ​លើក​ទី៦ ជាក់ស្តែង NICC ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​ចែករំលែក​បច្ចេកវិទ្យា និង​បទពិសោធន៍​ថ្មីៗ រវាង​ក្រុមហ៊ុន Korean Startup និង Cambodian Startup ដើម្បីបណ្ដុះ​គំនិត​បន្ថែម​ទៀត ដើម្បី​ជោគជ័យ​ក្នុង​អាជីព​បន្ទាប់។ សម្រាប់​ឆ្នាំនេះ ឬ ឆ្នាំក្រោយ NICC នឹង​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ដល់​ការបណ្ដុះ​បណ្ដាល និង​អភិវឌ្ឍ​ជំនាញ​ផ្សេងៗ​ទៀត​ទាក់ទង​នឹង​សហគ្រិន​ដល់​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ជំនាន់ក្រោយ។

កម្ពុជា និងកូរ៉េបានសហការរៀបចំសន្និសីទចែករំលែកបច្ចេកវិទ្យានៃការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មលើកទី 7 និងទិវាបណ្តាញលើកទី 6 នៅក្នុងខែមេសា ដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនៃការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មរបស់ពួកគេ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានបង្ហាញពីការពិភាក្សាដោយអ្នកដឹកនាំឧស្សាហកម្ម កិច្ចប្រជុំធុរកិច្ចដែលនាំឱ្យមានការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង និងការផ្តោតទៅលើសារៈសំខាន់ដែលកំពុងកើនឡើងនៃ AI និងការអប់រំឌីជីថលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ភាគីទាំងពីរបានលើកឡើងពីតួនាទីនៃសន្និសីទក្នុងការលើកកម្ពស់ការច្នៃប្រឌិត ដោយកម្ពុជាមានគោលបំណងប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា និងជំនាញ ដើម្បីកែលម្អសេដ្ឋកិច្ច និងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។

រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្ម និង​ថាមពល​កូរ៉េខាងត្បូង លោក Dukgeun Ahn បាន​លើក​ឡើង​​ថា ​វិនិយោគិន​កូរ៉េខាងត្បូង​បាន​បង្ហាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​ «យ៉ាង​ខ្លាំង» ​ក្នុង​ការ​មក​វិនិយោគ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយ​លោក​បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​មាន​ការ​ពង្រីក​ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការ​វិនិយោគ​ទៅវិញ​ទៅមក​រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ​បន្ថែម​ទៀត។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ក្រុមហ៊ុន​កូរ៉េ​បាន​បង្ហាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​យ៉ាង​ខ្លាំង​ក្នុង​ការ​វិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុន​កូរ៉េ​ចំនួន​ជាង​ ៣០០ក្រុមហ៊ុន បាន​ធ្វើការ​វិនិយោគ​រួច​ហើយ​ក្នុង​វិស័យ​កម្មន្តសាល វិស័យ​សំណង់ និង​វិស័យ​ហិរញ្ញវត្ថុ ហើយ​គេ​រំពឹង​ថា​នឹង​មាន​ការ​វិនិយោគ​បន្ថែម​ទៀត​នា​ពេលអនាគត»។ លោក Dukgeun Ahn ថ្លែង​ដូច្នេះ​ក្នុង​វេទិកា​ធុរកិច្ច​រវាង​កម្ពុជា និង​កូរ៉េ នាថ្ងៃទី១៦ ខែ​ឧសភា នៅ​ទីក្រុង​សេអ៊ូល (Seol) ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាងត្បូង ដោយ​មាន​វត្តមាន​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ចូលរួម​ផង​ដែរ ខណៈ​លោក​កំពុង​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង រយៈពេល​៤ថ្ងៃ​ចាប់ពី​ថ្ងៃទី១៥ ដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែ​ឧសភា។ នៅ​ក្នុង​វេទិកា​នេះ លោក​រដ្ឋមន្ត្រី​បាន​ស្នើ​នូវ​ទិសដៅ​អនាគត​ដែល​ផ្ដោត​លើ​ការ​ពង្រឹង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច​រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ ដោយ​លោក​លើក​ឡើង​ថា៖ «ទី១ ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការ​វិនិយោគ​ទៅវិញ​ទៅមក​គួរតែ​ត្រូវ​បាន​ពង្រីក​បន្ថែម​ទៀត ហើយ​ទី​២ ត្រូវ​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ការ​រីក​ចម្រើន​ក្នុង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ឧស្សាហកម្ម និង​បច្ចេកទេស»។ លោក​បាន​បន្ថែម​ថា៖ «ប្រទេស​ទាំងពីរ​មាន​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​លើក​កម្ពស់​ផ្នែក​បច្ចេកវិទ្យា ដែល​ផ្តោត​លើ​វិស័យ​វាយនភ័ណ្ឌ និង​ការ​កែច្នៃ​ម្ហូប​អាហារ ដែល​លើក​កម្ពស់​ជីវភាព​រស់នៅ​របស់​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ដោយ​ផ្ទាល់»។ លោក Dukgeun Ahn បាន​បង្ហាញ​ក្តី​សង្ឃឹម​ថា កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​កម្ពុជា-កូរ៉េ នឹង​ត្រូវ​បាន​ពង្រីក​ឆ្ពោះ​ទៅ​​កាន់​វិស័យ​ទំនើបៗ ដូចជា​រថយន្ត និង​គ្រឿងចក្រ​ធុន​ធ្ងន់ ជាដើម។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​ថា ប្រទេស​កូរ៉េ និង​កម្ពុជា​នឹង​បន្ត​ការ​រីកចម្រើន​ និង​មាន​វិបុលភាពជាមួយគ្នា ក្នុង​នាម​ជា​គ្រួសារ​ជិតស្និទ្ធ និង​រស់នៅ​ដោយ​សុខដុមរមនា»។ ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាថ្ងៃទី១៧ ខែ​ឧសភា នៅ​ទីក្រុង​សេអ៊ូល លោក ប៉ាក សុងជីន (Park Sungjin) តំណាង​ក្រុមហ៊ុន SM Entertainment បាន​លើក​ឡើង​ពី​ចំណាប់​អារម្មណ៍​របស់​ក្រុមហ៊ុន​លោក​ក្នុង​ការ​ស្វែងរក​ឱកាស​ធ្វើ​អាជីវកម្ម ក៏ដូចជា​ការ​វិនិយោគ​លើ​វិស័យ​សិល្បៈ​កម្សាន្ត​នៅ​កម្ពុជា។ នេះ​បើ​យោង​តាម​បណ្ដាញ​សង្គម​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​នេះ​សហការ​ជាមួយ​ស្ថាន​ឯកអគ្គរាជទូត​កម្ពុជា​ប្រចាំ​ប្រទេស​កូរ៉េ ដើម្បី​ភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​សិល្បៈ ក៏ដូចជា​ក្រសួង​ទេសចរណ៍​កម្ពុជា ដើម្បី​សិក្សា​អំពី​ឱកាស និង​សក្ដានុពល​វិនិយោគ​លើ​វិស័យ​នេះ​នៅ​កម្ពុជា។ ដោយឡែក លោក Lim Jihoon ប្រធាន​ផ្នែក​យុទ្ធសាស្ត្រ នៃ​ក្រុមហ៊ុន Dunamu ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅ​ថ្ងៃ​ដដែល​នេះ បាន​បញ្ជាក់​អំពី​ចំណាប់​អារម្មណ៍​របស់​ក្រុមហ៊ុន​លោក​ក្នុង​ការ​ពង្រីក​ការ​វិនិយោគ​បន្ថែម​ទៀត​លើ​វិស័យ​ហិរញ្ញវត្ថុ​នៅ​កម្ពុជា។ នេះ​បើ​យោង​តាម​បណ្ដាញ​សង្គម​ដដែល៕

លោក Dukgeun Ahn រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្ម និងថាមពលកូរ៉េខាងត្បូង បានលើកឡើងថា វិនិយោគិនកូរ៉េមានចំណាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងក្នុងការវិនិយោគនៅកម្ពុជា និងអំពាវនាវឱ្យពង្រីកពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគរវាងប្រទេសទាំងពីរបន្ថែមទៀត។ ក្រុមហ៊ុនកូរ៉េជាង ៣០០ បានវិនិយោគក្នុងវិស័យផ្សេងៗនៅកម្ពុជារួចហើយ ហើយមានការរំពឹងថានឹងមានការវិនិយោគបន្ថែមទៀតនាពេលអនាគត។ លោកបានថ្លែងនៅក្នុងវេទិកាធុរកិច្ចកម្ពុជា-កូរ៉េ ដែលមានវត្តមានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ផងដែរ។ លោកបានលើកឡើងពីការលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការឧស្សាហកម្ម និងបច្ចេកទេស ដោយផ្តោតលើវិស័យវាយនភ័ណ្ឌ និងកែច្នៃម្ហូបអាហារ។ ក្រុមហ៊ុន SM Entertainment និង Dunamu បានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ក្នុងការវិនិយោគលើវិស័យសិល្បៈកម្សាន្ត និងហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជា៕

លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​អំពាវនាវ​ដល់​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង​ឱ្យ​មក​វិនិយោគ​បន្ថែម​នៅ​កម្ពុជា​ ដោយ​លោក​លើកឡើង​ថា កម្ពុជា​នៅ​មាន​សក្ដានុពល​ដ៏​ធំ​សម្បើម​សម្រាប់​កំណើន​នៃ​តម្លៃ​បន្ថែម​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម ការ​កែច្នៃ​ម្ហូបអាហារ និង​កម្មន្តសាល​ទំនើប។ លោក​អំពាវនាវ​ដូច្នេះ​ក្នុង​ពិធី​បើក​វេទិកា​ធុរកិច្ច​រវាង​កម្ពុជា និង​កូរ៉េខាងត្បូង នៅ​ទីក្រុង​សេអ៊ូល (Seol) នៃ​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង នាថ្ងៃទី១៦ ខែ​ឧសភា។ សេចក្ដី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ខុទ្ទកាល័យ​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​បញ្ជាក់​ថា៖ «សម្ដេច​មហា​បវរ​ធិបតី បាន​ស្វាគមន៍​ចំពោះ​ការ​វិនិយោគ​បន្ថែម​របស់​សាធារណរដ្ឋ​កូរ៉េ ដោយ​កម្ពុជា​នៅ​មាន​សក្ដានុពល​ដ៏​ធំ​សម្បើម​សម្រាប់​កំណើន​នៃ​តម្លៃ​បន្ថែម ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម ការ​កែច្នៃ​ម្ហូបអាហារ និង​កម្មន្តសាល​ទំនើប ដោយ​សាធារណរដ្ឋ​កូរ៉េ អាច​ប្រើប្រាស់​ឯកទេស​ផ្នែក​បច្ចេកវិទ្យា​ក្នុង​ការ​កែប្រែ​ឧស្សាហកម្ម​កម្ពុជា និង​បង្កើត​កាលានុវត្ត​ភាព ដែល​ផ្ដល់​ផល​ប្រយោជន៍​ឱ្យ​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក» ។ លោក ហ៊ុន​ ម៉ាណែត ថ្លែង​ថា រាជរដ្ឋាភិបាល បាន​បង្កើត​យន្តការ​ក្នុង​ការ​ធានា​បាន​នូវ​បរិយាកាស​គាំទ្រ និង​អំណោយផល​ដល់​ភាព​ជោគជ័យ​នៃ​ធុរកិច្ច ដែល​មាន​ស្រាប់ និង​ធុរកិច្ច​ថ្មី ប្រកប​ដោយ​ភាព​បុរេ​សកម្ម តាម​រយៈ​ការ​ស្ដាប់​យ៉ាង​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ និង​ជា​ប្រចាំ​នូវ​បញ្ហា​ប្រឈម ដែល​វិនិយោគិន​លើកឡើង។ លោក​បញ្ជាក់​ថា រាជរដ្ឋាភិបាល​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​ពង្រឹង​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​វិស័យ​ឯកជន ដោយ​មិន​ខ្លាច​នឿយ​ហត់ ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធភាព និង​ស័ក្ដិសិទ្ធិ​ភាព​ដោយ​ប្រកាន់​ខ្ជាប់​នូវ​អភិក្រម «គិត​រួម​គ្នា ធ្វើ​រួម​គ្នា និង​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​រួមគ្នា»។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បន្ត​ថា៖ «សាធារណរដ្ឋ​កូរ៉េ​គឺ​ជា​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍​ដ៏​សំខាន់​របស់​កម្ពុជា ដោយ​បាន​ចូលរួម​ពង្រឹង​កម្លាំង​ពលកម្ម កែលម្អ​សេវា​សាធារណៈ និង​កសាង​មូលដ្ឋានគ្រឹះ​សម្រាប់​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ប្រកប​ដោយ​ចីរភាព»។ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​លើក​ឡើង​ថា ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​២០១៦ មក​ រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​ផ្តល់​ទិដ្ឋាការ​ដែល​មាន​សុពលភាព​៣ឆ្នាំ និង​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​មាន​ការ​ចេញ-ចូល​បាន​ច្រើន​ដង ជាមួយ​នឹង​ការ​បង់ថ្លៃ​សេវា​តែមួយ​លើក​ដល់​វិនិយោគិន​កូរ៉េ ដែល​កាន់​លិខិត​ឆ្លងដែន​ទូទៅ ដើម្បី​លើកទឹកចិត្ត និង​ជំរុញ​ការ​វិនិយោគ និង​ធុរកិច្ច​កូរ៉េ​នៅ​កម្ពុជា។ លោក​បាន​កត់សម្គាល់​ពី​ការ​កើន​ឡើង​នៃ​វត្តមាន​គម្រោង​វិនិយោគ និង​សហគ្រាស​ពាណិជ្ជកម្ម​កូរ៉េ ទាំង​តូច ទាំង​ធំ​នៅ​កម្ពុជា ហើយ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេភាគី​បាន​កើន​ឡើង​លើស ១ ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក ក្នុង​ឆ្នាំ ២០២៣ ដោយ​គ្រប់​ដណ្ដប់​វិស័យ​វាយនភណ្ឌ ផលិតផល​ធ្វើ​ដំណើរ កង់ គ្រឿង​បន្លាស់​អេឡិចត្រូនិក កសិកម្ម និង​ការ​កែច្នៃ​ផលិតផល​កសិកម្ម។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ក្រុមហ៊ុន​កូរ៉េ​បាន និង​កំពុង​ដើរ​​តួនាទី​ជា​តួអង្គ​គន្លឹះ ​ក្នុង​ទិដ្ឋភាព​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​កម្ពុជា។ ការ​ចូលរួម​របស់​ក្រុមហ៊ុន​កូរ៉េ​នៅ​លើ​វិស័យ​ចម្រុះ ដូចជា កម្មន្តសាល អចលនទ្រព្យ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ កសិកម្ម និង​សេវាកម្ម​ហិរញ្ញវត្ថុ បាន និង​កំពុង​ជួយ​ជំរុញ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និង​ពន្លឿន​ការ​អភិវឌ្ឍ​វិស័យ​ឧស្សាហកម្ម​នៅ​កម្ពុជា»។ ក្រៅ​ពី​នេះ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ក៏បាន​កត់សម្គាល់​ពី​ការ​កើន​ឡើង​នៃ​ចំនួន​អាពាហ៍ពិពាហ៍ និង​ការ​រស់នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ទាំងពីរ ដោយ​លោក​បញ្ជាក់​ថា ប្រជាជន​កម្ពុជា​ចំនួន​ជាង ៥៩ ០០០ នាក់ កំពុង​រស់នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាងត្បូង ហើយ​ប្រជាជន​កូរ៉េ​ខាងត្បូង​ប្រមាណ ៧ ៨០០ នាក់ កំពុង​រស់នៅ​កម្ពុជា គិត​ត្រឹម​ឆ្នាំ​២០២៣។ លោក​ ជ័យ តិច អ្នក​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម និង​សេដ្ឋកិច្ច ថ្លែង​ថា ការ​នាំចេញ​ពី​កម្ពុជា​ទៅ​កូរ៉េមួយ​ភាគ​ធំ​​ជា​ផលិតផល​កសិកម្ម។ ប្រសិន​បើ​កម្ពុជា​មាន​លទ្ធភាព​វិនិយោគ​លើ​ការ​កែច្នៃ​ផលិតផល​កសិកម្ម​​ដើម្បី​នាំចេញ​ទៅ​កូរ៉េ វា​នឹង​អាច​ជួយ​បន្ថែម​នូវ​តម្លៃ​បន្ថែម​ដល់​ផលិតផល​ទាំងនោះ​ដើម្បី​នាំចេញ​ទៅ​កូរ៉េ និងជួយ​បន្ថែម​ទៀត​ដល់​​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ឱ្យ​មាន​ការងារ​ធ្វើ ក៏ដូចជា​បង្កើន​ការ​នាំចេញ​ទៅ​តាម​បទដ្ឋាន​គុណភាព​កសិផល​ដែល​បាន​កែច្នៃ និង​គោរព​បាន​នូវ​បទដ្ឋាន​អនាម័យ និង​ភូតគាម​អនាម័យ។ លោក​​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​នា​ថ្ងៃទី​១៧ ឧសភា ​ថា៖ «សម្រាប់​ការ​វិនិយោគ​របស់​កូរ៉េ​ទៅ​លើ​វិស័យ​ឧស្សាហកម្ម​នេះ ជាពិសេស​លើ​វិស័យ​កម្មន្តសាល​នេះ​គឺជា​សក្ដានុពល​មួយ​ធំ​ណាស់។ កន្លង​មក​យើង​ឃើញ​ថា កូរ៉េ​បាន​វិនិយោគ​ហើយ​ទាក់ទង​នឹង​វិស័យ​នេះ ដូចជា​ទាក់ទង​នឹង​រោងចក្រ​ផលិត​ខ្សែកាប រោងចក្រ​ផលិត​គ្រឿង​បង្គុំ​អេឡិចត្រូនិក ជាពិសេស រោងចក្រ​ដំឡើង​រថយន្ត»។ លោក​បន្ថែម​ថា៖ «ដោយសារ​តែ​កម្ពុជា​ផ្ដល់​អាទិភាព​សំខាន់​ទៅលើ​វិស័យ​នេះ ជាពិសេស ការ​បណ្ដុះបណ្ដាល​កម្មករ​ដែល​មាន​ជំនាញ​ដើម្បី​បម្រើ​ទៅ​លើ​វិស័យ​ឧស្សាហកម្ម ហើយ​និង​វិស័យ​កម្មន្តសាល​នេះ ដូច្នេះ វា​ជា​ឱកាស​មួយ​សម្រាប់​ការ​បង្កើន​ការ​វិនិយោគ​របស់​កូរ៉េ​ទៅ​លើ​វិស័យ​គ្រឿង​បង្គុំ​អេឡិចត្រូនិក​នេះ»។ លោក ជ័យ តិច លើក​ឡើង​ថា ដើម្បី​បង្កើន​នូវ​ការ​វិនិយោគ​ពី​កូរ៉េ​ខាងត្បូង​មក​កម្ពុជា រាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​គួរតែ​ធ្វើការ​បន្ថែម​ទៀត​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​ការ​អនុវត្ត​កិច្ចព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​​ឱ្យ​បាន​ពេញលេញ ធ្វើការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​រវាង​ធុរកិច្ច​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ និង​បង្កើត​ឱ្យ​មាន​ការិយាល័យ​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ទាំងពីរ​ដើម្បី​ធ្វើការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​ព័ត៌មាន ក៏ដូចជា​ការ​អនុម័ត​នូវ​ច្បាប់​ទាក់ទង​នឹង​ពន្ធ​ត្រួតស៊ីគ្នា ដើម្បី​បង្កើន​ការ​នាំចេញ និង​នាំចូល​រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ។ សេចក្ដី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ដដែល​បញ្ជាក់​ថា ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នា​ថ្ងៃទី​១៦ ឧសភា លោក ហាន់ ដុកស៊ូ (Han Duck-soo) នាយករដ្ឋមន្រ្តី​កូរ៉េខាងត្បូង​បាន​ប្រកាស​​គាំទ្រ​គំនិត​ផ្ដួចផ្ដើម​របស់​លោក​ ហ៊ុន​ ម៉ាណែត ក្នុង​ការ​បង្កើត​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន​កូរ៉េខាងត្បូង និង​ការ​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​យន្តការ​ជួប​ពិគ្រោះ​យោបល់​ជា​ទៀងទាត់​រវាង​សមាគម​ធុរកិច្ច​កូរ៉េខាងត្បូង​នៅ​កម្ពុជា៕

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអំពាវនាវឱ្យកូរ៉េខាងត្បូងវិនិយោគបន្ថែមនៅកម្ពុជា ដោយសារតែកម្ពុជាមានសក្ដានុពលដ៏ធំសម្រាប់កំណើនក្នុងវិស័យកសិកម្ម ការកែច្នៃម្ហូបអាហារ និងកម្មន្តសាលទំនើប។ លោកបានថ្លែងនៅក្នុងវេទិកាធុរកិច្ចកម្ពុជា-កូរ៉េ ថាលោកស្វាគមន៍ការវិនិយោគបន្ថែម និងរាជរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតបរិយាកាសសម្រាប់ភាពជោគជ័យនៃធុរកិច្ច។ កម្ពុជាបានផ្តល់ទិដ្ឋាការរយៈពេល៣ឆ្នាំ ដើម្បីលើកទឹកចិត្តវិនិយោគិនកូរ៉េ ហើយពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីកើនឡើងលើស១ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០២៣។ លោកក៏បានកត់សម្គាល់ពីការកើនឡើងនៃវត្តមានគម្រោងវិនិយោគ និងសហគ្រាសពាណិជ្ជកម្មកូរ៉េនៅកម្ពុជា ដែលជួយជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងវិស័យឧស្សាហកម្ម៕

មូនិធិវិនិយោគ​សហគ្រាស​​​មេគង្គ​ (Mekong Enterprise Fund IV ឬ MEF IV)) មាន​មោទនភាព​ ប្រកាស​អំពី​ការ​វិនិយោគ​របស់​ខ្លួន​ចំនួន ៥ លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​នៅ​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន ហាសកម្ពុជា (Husk Ventures Cambodia Co., Ltd) ដែល​ជា​ក្រុមហ៊ុន​ច្នៃ​ធ្យូង​អង្កាម ​និង​ជី​ធម្មជាតិ ​ដែល​មាន​ការ​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​ចំពោះ​ការ​អនុវត្ត​កសិកម្ម​កកើត​ឡើង​វិញ​នៅ​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍។ ការ​វិនិយោគ​នេះ​បាន​បង្ហាញ​ពី​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​របស់ MEF IV មិន​ត្រឹម​តែ ​ផល​ចំណេញ ផ្នែក​​ហិរញ្ញ​វត្ថុ និង​ថែម​ទាំង​បង្កើត​ផល​វិជ្ជមាន​ដល់​សង្គម និងបរិស្ថាន​នៅ​ក្នុង​តំបន់។ ក្រុមហ៊ុន​ហាស ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៧ ដោយ​សហគ្រិន​ស្ត្រី​ពីរ​រូបគឺលោកស្រី Heloise Buckland និង Carol Rius ក្រោម​ការ​គាំទ្រ​ដោយ Richard Kendall កាល​ពីឆ្នាំ ២០១៩។ ក្រុមហ៊ុន​ហាស ​រីកចម្រើន​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​ក្នុង​នាម​ជា​ក្រុមហ៊ុន​ឈាន​មុខ​គេ​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម ដោយ​ប្រើប្រាស់​បច្ចេក​វិទ្យា​​ច្នៃប្រឌិត។ ក្រុមហ៊ុន​ហាស ផលិត​ធ្យូង​អង្កាម ជី​កាបូន​ធ្យូង​អង្កាម និង​ផលិតផល​ការពារ​ដំណាំ​ដែល​ត្រូវ​បាន​រចនា​ឡើង​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ប្រឈម​ដែល​កសិករ​ជួប​ប្រទះ រួមមាន​គម្លាត​ទិន្នផល សត្វល្អិត ជំងឺ និង​ការ​គ្រប់គ្រង​ដី ​សារធាតុ​ចិញ្ចឹម​មិន​បាន​ល្អ ព្រម​ទាំង​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ។ លោកស្រី Ingrid van Ginkel នាយក​គ្រប់គ្រង​ទូទៅ​នៅ​ក្រុមហ៊ុន​ហាស​កម្ពុជា​ ថ្លែងថា៖ «​ការ​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​របស់ Mekong Capital ចំពោះ​ការ​កែប្រែ​គុណភាព​ដី​ ការ​ប្រមូល​កាបូន និង​ការ​លើក​កម្ពស់​ជីវភាព របស់​កសិករ​ខ្នាតតូច គឺ​ពិត​ជា​ស្របតាម​បេសកកម្ម​របស់​យើង នៅ​ក្រុមហ៊ុន​ហាស​កម្ពុជា។ យើង​មាន​សេចក្តី​សោមនស្ស​រីករាយ ក្នុង​ការ​ធ្វើការ​រួមគ្នា​ជាមួយ​ក្រុម​ការងារ​របស់​ពួកគេ ដើម្បី​ពង្រីក​អាជីវកម្ម​របស់​យើង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេសកម្ពុជា ផលិត​ជី​កាបូន ដែល​មាន​គុណភាព​ខ្ពស់​សម្រាប់​ដំណាំ​សំខាន់ៗ​ដូច​ជា​ស្រូវ ស្វាយចន្ទី និង ដំឡូងមី ដែល​ធ្វើ​ឲ្យដី​កសិករ​ធន់នឹង​អាកាសធាតុ និង​ទិន្នផល​កាន់តែ​ប្រសើរ»។ លោកស្រី Heloise Buckland នាយក​​ប្រតិបត្តិ និង​ជា​សហស្ថាបនិក​ក្រុមហ៊ុន​ហាស មាន​ប្រសាសន៍​ថា​៖​«បេសកកម្ម​របស់​យើង​ គឺ​ដើម្បី​ពន្លឿន​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ទៅជា​កសិកម្ម​កកើត​ឡើងវិញ។ ​ដើម្បី​សម្រេច​បាន​នូវ​ចំណុច​នេះ យើង​បាន​បង្កើត​នូវ​បច្ចេកវិទ្យា និង​ផលិតផល​ដ៏​អស្ចារ្យ​ដែល​អាច​កែប្រែ​គុណភាព​ដី និង​ចាប់​កាបូន ហើយ​ធ្វើឲ្យ​មាន​ភាពធន់​នឹង​អាកាសធាតុ។ កសិករ​ជ្រើសរើស​ផលិតផល​របស់​យើង ព្រោះ​ថា​វា​មាន​តម្លៃ​ធូរថ្លៃ​ជាង​ធាតុ​ចូល​ធម្មតា និង​ជួយ​ដល់​សុខភាព​ដី​រយៈពេល​វែង អាច​ការពារ​ដំណាំ និង​បង្កើន​ប្រសិទ្ធភាព​ទឹក និង សារធាតុ​ចិញ្ចឹម។ ការ​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​របស់ Mekong Capital ក្នុង​ការ​គាំទ្រ​ចក្ខុវិស័យ​របស់​យើង នៅ​ពេល​នេះ គឺជា​ពេល​ដែល​ល្អ​បំផុត ដោយ​ពួកយើង​ត្រូវ​ការ​ដំណោះស្រាយ​ដែល​អាច​សម្រេច​បាន ក្នុង​ការ​ធ្វើ​មាត្រដ្ឋាន និង​ផលប៉ះពាល់​ដល់​ការ​រិចរិលដី​ដែល​នៅ​សេសសល់ គឺជា​រឿង​បន្ទាន់​បំផុត»។ លោកស្រី Ellen Van នាយក​របស់ Mekong Capital និង​ជា​ប្រធាន​ផ្នែកលក់ សម្រាប់​ការ​វិនិយោគ​នៅ​ហាស បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «យើង​មាន​កិត្តិយស​ក្នុង​ការ​ចាប់​ដៃគូ​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ហាស​ក្នុង​ការ​នាំ​យក​ចំណេះដឹង និង​ការ​ច្នៃ​ប្រឌិត​រួមគ្នា ដើម្បី​ពន្លឿន​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​កសិកម្ម​កកើត​​ឡើងវិញ​នៅ Mekong Capital យើង​ជឿជាក់​លើ​ការ​វិនិយោគ​នៅ​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន​ដែល មិន​ត្រឹម​តែ​ផ្តល់​ផល​ចំណេញ​ផ្នែក​ហិរញ្ញ​វត្ថុ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ថែម​ទាំង​បង្កើត​ផល​វិជ្ជមាន​ដល់​សង្គម និង​បរិស្ថាន​ផងដែរ។ យើង​ឈរ​នៅ​ពីក្រោយ​បេសកកម្ម​របស់ ក្រុមហ៊ុន​ហាស ហើយ​យើង​ទន្ទឹង​រង់ចាំ​គាំទ្រ​ការ​រីក​លូតលាស់ នៅ​ឆ្នាំ​ខាង​មុខ ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​ផល​ជះ​ជាវិជ្ជមាន ដល់​សង្គម និង ផល​ចំណេញ»។ អំពី​ក្រុមហ៊ុន​ហាស៖ ក្រុមហ៊ុន​ហាស គឺ​នៅ​ជួរ​មុខ​នៃ​កសិកម្ម​កកើត​​ឡើងវិញ​នៅ​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍ បង្កើត​ឡើង​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៧ ដោយលោកស្រី​ Heloise Buckland និង Carol Rius ចូលរួម​ដោយ Richard Kendall ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ក្រុមហ៊ុន​ផ្តល់​អាទិភាព​ដល់​ភាព​ជា​អ្នកដឹកនាំ​របស់​ស្ត្រី និង ដំណោះ​ស្រាយ​ប្រកប​ដោយ​ភាព​ច្នៃ​ប្រឌិត។ យុទ្ធសាស្ត្រ​សំខាន់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​បណ្តុះ​បណ្តាល​ស្ត្រី​ជា​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​កសិកម្ម​កាបូន ផ្តល់​អំណាច​ឱ្យ​ពួកគេ​ក្នុង​ការ​តស៊ូ​មតិ​សម្រាប់​ការ​អនុវត្ត​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព និង​អប់រំ​អ្នក​ដទៃ​អំពី​សុខភាពដី។ វិធីសាស្រ្ត​នេះ គួបផ្សំ​នឹង​កិច្ច​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​លក់​នៅ​នឹង​កន្លែង ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​ស្ត្រី​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​រួម​ចំណែក​ដល់ ២៧% នៃ​ការ​លក់​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០២៣។ ប្រតិបត្តិការ​ជីសរីរាង្គ និង​ជីសរីរាង្គ​ដំបូង​បង្អស់​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ហាស គឺ​បាន​ចាប់​ផ្តើម នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៩ ហើយ​ប្រទេស​នេះ​នៅ​តែ​ជា​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រតិបត្តិការ ដ៏​សំខាន់​សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន។ ក្រុមហ៊ុន​មាន​គោល​បំណង​បំពេញ​តម្រូវការ​ជី​សរីរាង្គ ដែល​កំពុង​កើន​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ស្របតាម​ចក្ខុវិស័យ​របស់​ក្រសួង​កសិកម្ម រុក្ខា​ប្រមាញ់ និង​នេសាទ សម្រាប់​វិស័យ​កសិកម្ម​ដែល​មាន​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង រួម​បញ្ចូល ភាព​ធន់នឹង​អាកាសធាតុ និង​និរន្តរភាព។ ក្រុមហ៊ុន​ហាស ក៏​មាន​ផែនការ​ប្រកប​ដោយ​មហិច្ឆិតា​ក្នុង​ការ​ដាក់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ឱ្យ​ស្ថិត​ក្នុង​ភាព​ជា​អ្នកដឹកនាំ​ក្នុង​ការ​ចាប់​កាបូន​ដោយ​ធ្វើទៅ​លើ​ដំណាំ​សំខាន់ៗ​ដូចជា ស្រូវ ដំឡូងមី និង​ស្វាយចន្ទី ដោយ​ការ​កែប្រែ​គុណភាព​ដី និង​ការ​ចាប់​កាបូន។

មូលនិធិវិនិយោគសហគ្រាសមេគង្គ (Mekong Enterprise Fund IV) បានប្រកាសការវិនិយោគចំនួន ៥ លានដុល្លារនៅក្រុមហ៊ុន ហាសកម្ពុជា ដែលច្នៃធ្យូងអង្កាម និងជីធម្មជាតិ ដើម្បីអនុវត្តកសិកម្មកកើតឡើងវិញនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ការវិនិយោគនេះបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់ MEF IV ក្នុងការបង្កើតផលវិជ្ជមានដល់សង្គម និងបរិស្ថាន។ ហាសកម្ពុជាត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ដោយសហគ្រិនស្ត្រី Heloise Buckland និង Carol Rius និងបានរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័សក្នុងវិស័យកសិកម្ម។ ក្រុមហ៊ុននេះផលិតធ្យូងអង្កាម ជីកាបូនធ្យូងអង្កាម និងផលិតផលការពារដំណាំ ដែលត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលកសិករជួបប្រទះ។ MEF IV បានសន្យាគាំទ្រចក្ខុវិស័យរបស់ហាសក្នុងការផ្តល់ដំណោះស្រាយដើម្បីបង្កើនផលចំណេញ និងភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ សម្រាប់ដំណាំសំខាន់ៗនៅកម្ពុជា។

កម្ពុជា និង​អេមីរ៉ាត​អារ៉ាប់​រួម (UAE) ប្ដេជ្ញា​ពន្លឿន​ការ​អនុវត្ត​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ភាពជាដៃគូ​សេដ្ឋកិច្ច​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ (CEPA) ដែល​នឹង​បើក​ទូលាយ​ទីផ្សារ​កាន់​តែ​ច្រើន​សម្រាប់​ទំនិញ និង​សេវាកម្ម បង្កើន​រំហូរ​វិនិយោគ និង​បង្កើត​ការងារ។ ការ​ប្ដេជ្ញា​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​ជំនួប​រវាង​លោក សុខ ចិន្តាសោភា ឧបនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី និង​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស និង​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ និង​លោក Obaid Saeed Obaid Bintaresh Aldhaheri ឯកអគ្គរាជទូតUAE ប្រចាំ​កម្ពុជា ដែល​មាន​និវេសនដ្ឋាន​នៅ​ទីក្រុង​បាងកក ប្រទេស​ថៃ នា​ថ្ងៃទី​១៣ ខែ​ឧសភា នៅ​ទីស្តីការ​ក្រសួង។ ភាគី​ទាំង​២ ​បាន​ឯកភាព​លើ​សារៈសំខាន់​នៃ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នេះ​រវាង​កម្ពុជា-UAE ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​កាន់តែ​ស៊ីជម្រៅ​នូវ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ទ្វេភាគី។ ក្រសួង​ការបរទេស​បញ្ជាក់​ក្នុង​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​នា​ថ្ងៃទី​១៥ ឧសភា ថា៖ «ភាគី​ទាំង២ ក៏បាន​ពិភាក្សា​គ្នា​អំពី​មធ្យោបាយ​នានា ដើម្បី​ពន្លឿន​ការ​អនុវត្តកិច្ច​ព្រមព្រៀង CEPA ដែល​បាន​ចុះហត្ថលេខា​កាលពី​ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងមក និង​បាន​គូស​បញ្ជាក់​ថា កិច្ចព្រមព្រៀង​នេះ នឹង​បើក​ទូលាយ​ទីផ្សារ​កាន់តែ​ច្រើន​សម្រាប់​ទំនិញ និង​សេវាកម្ម បង្កើន​រំហូរ​វិនិយោគ បង្កើត​ការងារ ពង្រឹង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ក្នុង​វិស័យ​ផ្សេងៗ និង​បង្កើន​ផលប្រយោជន៍​ទៅវិញទៅមក»។ សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​បញ្ជាក់ថា៖ «ភាគទាំង២​បាន​សម្ដែង​នូវ​ការ​ពេញចិត្ត​ចំពោះ​មិត្តភាព​យូរអង្វែង និង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ដ៏​រឹងមាំ​រវាង​កម្ពុជា និង​អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់​រួម ចាប់តាំង​ពី​ការ​បង្កើត​ទំនាក់​ទំនង​ការ​ទូត​នៅ​ឆ្នាំ១៩៩៤ និង​បាន​បញ្ជាក់​ជា​ថ្មី​ពី​ការ​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​ក្នុងការ​ពង្រឹង​បន្ថែម​ទៀត​នូវ​ទំនាក់​ទំនង​ទ្វេភាគី និង​ផ្ដល់​ការ​គាំទ្រ​គ្នាទៅវិញ​ទៅមក​នៅ​លើ​ឆាកអន្តរជាតិ ដើម្បី​ជា​ប្រយោជន៍​រួម​សម្រាប់​ប្រទេស​ទាំង២»។ ភាគី​ទាំង​២​ក៏​បាន​ផ្លាស់ប្ដូរ​យោបល់​ទៅវិញ​ទៅមក អំពីការ​លើក​កម្ពស់​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​រវាង​ប្រទេស​ទាំង២​លើ​វិស័យ​ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ និង​ទេសចរណ៍ ផងដែរ។ ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាថ្ងៃទី​១៣ ឧសភា លោក Aldhaheri បាន​បញ្ជាក់ថា ក្នុង​បេសកកម្ម​ការទូត​របស់​លោក​នៅ​កម្ពុជា លោក​នឹង​ខិតខំ​បន្ត​ពង្រឹង និង​ពង្រីក​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​បន្ថែម​ទៀត​លើ​វិស័យ​ជាច្រើន រួមមាន ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ ដឹកជញ្ជូន កសិកម្ម ថាមពល និង​ទេសចរណ៍។ នេះ​បើ​យោង​តាម​បណ្តាញ​ផ្សព្វផ្សាយ​សង្គម​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ក្នុង​ជំនួប​នោះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែង​ថា ការ​វិនិយោគ​លើ​វិស័យ​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ថាមពល​ស្អាត ទេសចរណ៍ កសិកម្ម បច្ចេកវិទ្យា និង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ គឺជា​អាទិភាព​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ក្នុងការ​សម្រេច​បាន​នូវ​កំណើន ការងារ សមធម៌ ប្រសិទ្ធភាព និង​ចីរភាព ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​កម្ពុជា​ប្រកប​ដោយ​ភាព​ធន់ និង​បរិយាបន្ន។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ជាក់ស្ដែង ក្នុង​វិស័យ​ថាមពល​ស្អាត បច្ចុប្បន្ន ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា បាន​សម្រេច​នូវ​ការ​ប្រើប្រាស់​ថាមពល​ស្អាត​ចំនួន ៦២​ភាគរយ នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ថាមពល​សរុប និង​បាន​ដាក់ចេញ​នូវ​ទិសដៅ​ជំរុញ​ការ​ប្រើប្រាស់​ថាមពល​ស្អាត​ឱ្យ​បាន​ដល់ ៧០ភាគរយ ត្រឹមឆ្នាំ​២០៣០ ព្រមទាំង​បាន​បញ្ឈប់​ទាំងស្រុង​នូវ​ការ​បង្កើត​រោងចក្រ​ដំណើរ​ការ​ដោយ​ថាមពល​ធ្យូងថ្ម ដោយ​ជំនួស​មកវិញ​នូវ​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​ថាមពល​កកើត​ឡើងវិញ»។ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​​ក៏បាន​បញ្ជាក់​ពី​សារៈសំខាន់​នៃ​វិស័យ​ទេសចរណ៍ ដោយ​រាជរដ្ឋាភិបាល​បាន​ដាក់ចេញ​នូវ​វិធានការ​ជា​កញ្ចប់ ដើម្បី​លើកទឹកចិត្ត និង​លើក​កម្ពស់​វិស័យ​ទេសចរណ៍ ហើយ​តាម​រយៈ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ល្អ​រវាង​កម្ពុជា-UAE ដោយ​លោក​មាន​ជំនឿ​ថា ចំនួន​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​នឹង​កាន់តែ​កើនឡើង​បន្ថែមទៀត។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏​បាន​លើក​ទឹកចិត្ត​ដល់លោក​ឯកអគ្គរាជទូត​បន្ត​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយក្រសួង-ស្ថាប័ន​កម្ពុជា ជាពិសេស​បន្ត​ជំរុញ​កិច្ចសហប្រតិបតិ្តការ​រវាង​ប្រទេស​ទាំង២​លើ​វិស័យពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ទេសចរណ៍ និង​វិស័យ​សក្ដានុពលផ្សេងៗទៀតផងដែរ៕

កម្ពុជា និងអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម (UAE) បានប្តេជ្ញាពន្លឿនការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ (CEPA) ដែលនឹងបើកទូលាយទីផ្សារសម្រាប់ទំនិញ និងសេវាកម្ម បង្កើនរំហូរវិនិយោគ និងបង្កើតការងារ។ ការប្តេជ្ញានេះធ្វើឡើងក្នុងជំនួបរវាងលោក សុខ ចិន្តាសោភា និងលោក Obaid Saeed Obaid Bintaresh Aldhaheri នៅថ្ងៃទី ១៣ ឧសភា។ ភាគីទាំង២ បានពិភាក្សាអំពីមធ្យោបាយនានា ដើម្បីពន្លឿនការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង CEPA ដែលបានចុះហត្ថលេខាកាលពីខែមិថុនា ២០២៣ និងបានសម្ដែងការពេញចិត្តចំពោះមិត្តភាពយូរអង្វែង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ។ នៅក្នុងជំនួបនេះ លោក Aldhaheri បានបញ្ជាក់ថា លោកនឹងខិតខំបន្តពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ បន្ថែមលើវិស័យជាច្រើន រួមមាន ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដឹកជញ្ជូន កសិកម្ម ថាមពល និងទេសចរណ៍ ក្នុងបេសកកម្មការទូតរបស់លោកនៅកម្ពុជា។

វាជា​មោទនភាព​មួយ​ទៀត​របស់​កម្ពុជា​ដែល​ផលិតផល​មាន​គុណភាព​មួយ​ប្រភេទ​បាន​ទៅ​ដល់​ទីផ្សារ​បរទស​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំនេះ។ ម្រេច​ខ្មៅ​ចំនួន ៣០​តោន​បាន​ទៅ​ដល់​ប្រទេស​ចិន កាលពី​ខែ​មេសា ប៉ុន្តែ បញ្ហា​ប្រឈម​អាច​កើត​មាន​នៅ​ឆ្នាំ២០២៥ សម្រាប់​ផលិត​ផល​កសិកម្ម​មួយនេះ។ ម្រេច​ខ្មៅ​ចំនួន ៣០តោន ដែល​ជា​ផលិតផល​របស់​ក្រុមហ៊ុន Sela Pepper ត្រូវ​បាន​នាំ​ចេញ​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ចិន​ជា​លើក​ដំបូង។ ផលិតផល​នេះ​បាន​ទៅ​ដល់​​ទីក្រុង Qingdao ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ Shandong ​នៅ​ភាគខាង​កើត​នៃ​ប្រទេស​ចិន កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​មេសា​កន្លង​ទៅ។ អ្នកស្រី Anna Cai នាយក​ក្រុមហ៊ុន Sela Pepper បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ការ​នាំចេញ​លើក​ទីមួយ​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ចិន​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​រយៈ​ពេល​មួយ​ឆ្នាំ​ បន្ទាប់​ពី​ស្ថានទូត​ចិន​ប្រចាំ​កម្ពុជា​បាន​ប្រកាស​​អំពី​ការ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​កម្ពុជា​នាំ​ចេញ​ម្រេច​ទៅ​ប្រទេស​ចិន​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១២ ខែ​ឧសភា​ ឆ្នាំ​២០២៣។ អ្នកស្រី​​ពន្យល់​ថា ម្រេច​ដែល​អាច​នាំ​ចេញ​ទៅ​បាន​ត្រូវ​តែ​អនុលោម​ទៅតាម​​ការ​កំណត់​​របស់​អគ្គរដ្ឋបាល​គយ​ នៃ​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិតចិន (GACC)។ អ្នកស្រី​ថា ម្រេច​ពី​ក្រុមហ៊ុន​របស់​អ្នកស្រី​មាន​គុណភាព​ទៅ​តាម​តម្រូវការ​របស់​អតិថិជន​ចិន។ អ្នកស្រី​និយាយ​ថា៖ «វា​ជា​ការ​ប្រារព្ធ​ខួបមួយ​ឆ្នាំ​នៃ​ការ​ប្រកាស​អំពី​ការ​ផ្ដល់​សិទ្ធិ​នាំ​ចេញ​ម្រេច​ទៅ​ប្រទេស​ចិន។ វាជា​សមិទ្ធិផល​មួយ​ដ៏ធំ​គួរ​ឲ្យ​កត់​សម្គាល់ និង​​ថ្ងៃ​ដ៏​ល្អ​សម្រាប់​កសិករ​ដាំម្រេច​កម្ពុជា និង​សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន​ Sela Pepper ផ្ទាល់តែ​ម្ដង។ ខ្ញុំសូម​អរគុណ​ដល់​កសិករ​ទាំង​អស់»។ ក្រៅ​ពី​នាំចេញ​ទៅ​ប្រទេស​ចិន ក្រុមហ៊ុន Sela Pepper ក៏​នាំចេញ​ម្រេច​ខ្មៅ​ទៅ​ប្រទេស​ប្រមាណ​ ១០​ផ្សេង​​ទៀត​នៅ​លើ​ពិភពលោក។ អ្នកស្រី​ Anna Cai បញ្ជាក់​ថា ក្រុមហ៊ុន​របស់​អ្នកស្រី​បាន​ដំណើរ​ការ​ ៩​ឆ្នាំ​មក​ហើយ ដោយ​ធ្វើការ​រួម​គ្នា​ជាមួយ​កសិករ​ដើម្បី​ផលិត​ម្រេច​ដែល​មាន​គុណភាព​សម្រាប់​ទីផ្សារ​ក្នុង​ស្រុក​និង​នាំ​ចេញ។ កាល​ពី​ឆ្នាំ​​២០២៣ កម្ពុជា​បាន​នាំចេញ​ម្រេច​​សរុប​ជាង​ ៦ពាន់​តោន​ទៅ​កាន់​ទីផ្សារ​អន្តរជាតិ ដែល​តួលេខ​នេះ​បង្ហាញ​ពី​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​ជិត ២៧​ភាគរយ​ប្រៀបធៀប​នឹង​ឆ្នាំ​២០២២។ ការធ្លាក់ចុះ​នេះ​បណ្ដាល​មក​ពី​កត្តា​រួមផ្សំ​ផ្សេងៗ​បូករួម​ទាំង​ការ​ស្ទាក់ស្ទើរ​របស់​កសិករ​ដែល​មិន​ចង់​លក់​ចេញ​ដោយសារ​បាន​តម្លៃ​ទាប។ នេះ​បើតាម​តួលេខ​របស់​ក្រសួង​កសិកម្ម​​ រុក្ខាប្រមាញ់ និង​នេសាទ។ យ៉ាងណា​ក៏ដោយ អាកាសធាតុ​ក្ដៅ​ និង​គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត​រយៈ​ពេល​វែង​នៅ​២០២៤​ឆ្នាំ​នេះ នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ផលិតផល​កសិកម្ម​ប្រឈម​នឹង​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​ ក្នុង​នោះ​ក៏​មាន​ទាំង​ម្រេច​ផងដែរ។ លោក ងួន ឡាយ ប្រធាន​សមាគម​លើក​កម្ពស់​ម្រេច​កំពត បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ក្រុមហ៊ុន Sela Pepper ក៏ជា​សមាជិក​របស់​សមាគម​នេះដែរ។ លោក​ថា ការ​នាំ​ចេញ​នេះ​ជាការ​ចូលរួម​លើក​កម្ពស់​ផលិតផល​កម្ពុជា។ យ៉ាងណា​ក៏ដោយ​លោក​បង្ហាញ​កង្វល់​អំពី​កង្វះ​ផលិតផល​សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០២៥​ ដោយសារ​តែ​ដំណាំ​ម្រេច​ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ​រងគ្រោះ​ពី​គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត។ បើតាម​លោក ងួន ឡាយ ​ម្រេចដែល​មាន​ក្នុង​ប្រទេស​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​​២០២៤​នេះ​ គឺ​ជា​ផលិត​ផល​កាល​ពី​ឆ្នាំ​មុន ហើយ​ក៏​មាន​មិន​ច្រើន​នោះដែរ។ លោក​និយាយ​ថា៖ «ស្ថានភាព​សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០២៤​នេះ​​ ម្រេច​ខូចខាត​អស់​ច្រើនណាស់។ យើង​អាច​ប៉ាន់ស្មាន​ថា ការ​ខូចខាត​មាន​ ៦០​ភាគរយ​បាត់​ទៅ​ហើយ។ កាលពី​ឆ្នាំ​មុន ភ្លៀង​​ច្រើន​ពេក ធ្វើ​ឲ្យ​រលួយ​គល់​ដើមម្រេច​មួយ​ចំនួនធំ។ ដល់​មក​រដូវ​ប្រាំង​ឆ្នាំនេះ​ មាន​ការរាំង​រហូត​ដល់​ ៦​ឬ​ ៧​ខែ ធ្វើ​ឲ្យ​ខ្វះទឹក ដល់​អីចឹង​ទៅ​វា​ងាប់​អស់​​ច្រើនណាស់»។ លោក​បន្ត​ថា៖ «ខ្ញុំ​ធ្លាប់​បេះម្រេច​បាន​ ៨​ឬ​៩​តោន​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ តែ​ឆ្នាំនេះ​អត់​បាន គឺ​​បាន​យ៉ាង​ច្រើន​ ២០០​គីឡូក្រាម។ បើ​យើង​មើល​ទៅ​លើ​កសិដ្ឋាន​ផ្សេងៗ​ក៏​មិន​ខុស​គ្នា​ដែរ គឺ​ខូចច្រើន​ណាស់។ សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០២៥ យើង​មិន​សង្ឃឹម​ថា​នឹង​មាន​ម្រេច​សម្រាប់​នាំ​ចេញ​រាប់​រយ​តោន​ដូច​មុន​ទេ។ បាន​តែ​៥០ ទៅ​៦០​តោន វា​ល្អ​ណាស់​ទៅ​ហើយ»។ ទោះ​បី​ជា​មាន​បញ្ហា​ប្រឈម​បណ្ដាល​មក​ពីគ្រោះ​​ធម្មជាតិ​បែប​នេះ​ក្ដី ​អ្នកស្រី Anna Cai អះអាង​ថា ក្រុមហ៊ុន​​អ្នកស្រី​បន្ត​ធ្វើ​ការ​ជាមួយ​កសិករ​ដើម្បី​មាន​ម្រេច​ផ្គត់ផ្គង់​ទៅ​តាម​តម្រូវការ​ទីផ្សារ។ អ្នកស្រី​ថ្លែង​ថា៖ «ពិតណាស់​ រដូវប្រាំង​នេះ​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​បញ្ហា​លំបាក​សម្រាប់​ដំណាំម្រេច។ ប៉ុន្តែ មិនថា​លំបាក​យ៉ាង​ណា​ទេ កសិករ​នឹង​ក្រុមហ៊ុន​របស់​យើង​នឹង​បន្ត​ពុះពារ​តទៅ​ទៀត»។ លោក ងិន ឆាយ ប្រតិភូ​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ទទួល​បន្ទុក​ជា​អគ្គនាយក​នៃ​អគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា អាកាសធាតុ​ឡើង​កម្ដៅ​ខ្លាំង​ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ​ពិត​ជា​ប៉ះពាល់​ដល់​ដំណាំ​កសិកម្ម បូក​រួម​ទាំង​ម្រេច​ផងដែរ។ ដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​ការ​ផល​ប៉ពាល់​នេះ ម្ចាស់​កសិដ្ឋាន​ម្រេច​អាច​ប្រើសំណាញ់​ពណ៌​ខ្មៅ​ដើម្បី​បាំង​ពី​លើ​ទប់​កម្ដៅ ឬ ចំហាយទឹក ឬ ទឹកសាច​ដើម្បី​ស្រោច​ឲ្យ​បាន​ញឹក​ញាប់។ ធ្វើ​ដូច្នេះ​ដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​កម្ដៅ និង ផ្ដល់​ទឹក​ដល់​ដំណាំ​ឲ្យ​បាន​គ្រប់​គ្រាន់៕

ម្រេចខ្មៅចំនួន ៣០តោនដែលផលិតដោយក្រុមហ៊ុន Sela Pepper ត្រូវបាននាំចេញទៅកាន់ប្រទេសចិនជាលើកដំបូងកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៤។ នេះជាសមិទ្ធិផលដ៏មានន័យសម្រាប់កម្ពុជានិងកសិករដាំម្រេច។ ទោះជាយ៉ាងណា បញ្ហាអាកាសធាតុក្ដៅនិងគ្រោះរាំងស្ងួតនៅឆ្នាំ ២០២៤ អាចធ្វើឲ្យមានបញ្ហាកង្វះផលិតផលក្នុងឆ្នាំ ២០២៥។ លោក ងួន ឡាយ ប្រធានសមាគមលើកកម្ពស់ម្រេចកំពត ក៏បានបង្ហាញកង្វល់អំពីការខ្វះខាតនេះ ដោយសារដំណាំម្រេចបានរងការខូចខាតយ៉ាងខ្លាំង។ អ្នកស្រី Anna Cai នាយកក្រុមហ៊ុន Sela Pepper បានអះអាងថា គឺព្យាយាមធ្វើការជាមួយកសិករដើម្បីបន្តផ្គត់ផ្គង់ម្រេចទៅតាមតម្រូវការទីផ្សារ ដោយមិនបញ្ជាអំពីបញ្ហាអាកាសធាតុ។

លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់​សាជាថ្មី​ថា រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក​នឹង​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​វិស័យ​ឯកជន​ ហើយថា​រដ្ឋាភិបាល​មិន​មែន​ប្រៀប​បីដូច​​ជា​សត្វ​ឆ្មា​ដែល​ចាំ​តែ​ចាប់​កណ្ដុរ​នោះ​ទេ។ ក្នុងពិធី​​សម្ពោធ​​សមាគម​សហព័ន្ធ​អ្នក​វិនិយោគ​កម្ពុជា កាល​ពី​រសៀល​ថ្ងៃទី​៩ ខែឧសភា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែង​ថា រដ្ឋាភិបាល​នឹង​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​វិស័យ​ឯកជន និង​ក្រុមហ៊ុន​នានា​ដែល​កំពុង​រកស៊ី​នៅ​កម្ពុជា ព្រមទាំង​បាន​​អំពាវនាវ​ឲ្យ​មាន​ការ​ចូល​មក​​វិនិយោគ​បន្ថែម​ទៀត​ពី​ក្រុមហ៊ុន​នានា​នៅ​ក្រៅ​និង​ក្នុង​ប្រទេស។ យ៉ាងណា​ក៏ដោយ លោកចង់​ឃើញ​មាន​កិច្ច​សហការ​គ្នា​ល្អ​រវាង​វិស័យ​ទាំង​ពីរ​នេះដោយ​គោរព​អនុលោមភាព។ លោក​និយាយ​ថា៖ «ការ​ពង្រឹង​អនុលោមភាព គឺ​ពង្រឹង​ភាពស្របតាម ឬ​ប្រព្រឹត្តទៅ​តាម​គោលការណ៍​ ផែនការ នីតិវិធី​ច្បាប់ បទបញ្ញត្តិ​ និង​កិច្ច​សន្យា។ តើ​ការពង្រឹង​អនុលោមភាព​បាន​​ប្រយោជន៍​អ្វី?​ ការ​ពង្រឹង​អនុលោមភាព គឺការ​ពង្រឹង​សណ្ដាប់​ធ្នាប់​ របៀប​រៀបរយ និង​មាន​តម្លាភាព​ ឲ្យ​មាន​​បរិស្ថាន​មួយ​ដែល​មាន​ភាពច្បាស់​លាស់ និង​ងាយ​ស្រួល​ធ្វើ​សកម្មភាព​អាជីវក​ម្ម។ វាបង្កើត​ការ​ទុកចិត្ត​គ្នា​​រវាង​ឯកជន​និង​ឯកជន រវាង​រដ្ឋ​និង​ឯកជន និង​បង្កើត​បរិស្ថាន​ធុរកិច្ច​ដែល​​មាន​ស្ថិរភាព​និង​មាន​លំនឹង»។ លោក​លើក​ឡើង​ថា នៅ​ពេល​ឮពាក្យ​ថា​​អនុលោមភាព មាន​ក្រុមហ៊ុន​ខ្លះ​យល់​ថា វា​​ជា​រឿង​រសើប​។ លោក​ស្នើ​កុំ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​នានា​​ប្រៀបធៀប​ពាក្យ​នេះ​​ទៅនឹង​សត្វ​​ឆ្មា​ដែល​ចាំ​តែ​ចាប់​កំហុស​កណ្ដុរ​ ព្រោះ​ថា​​រដ្ឋាភិបាល​មិន​មែន​ជា​ឆ្មា​ដែល​ចាំ​តែ​ចាប់​កំហុស​វិស័យ​ឯកជន​នោះទេ។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «រដ្ឋ​មាន​តួនាទី​គាំទ្រ មិន​ដើរ​តួនាទី​ផាក​ពិន័យ​ទេ។ ខ្ញុំ​មិនចង់​ឲ្យមាន​ការ​យល់​ឃើញ​ថា​ឲ្យតែ​ឮពាក្យ​ថា​រដ្ឋ​គឺ​គេ​សំដៅថា​ចាំតែ​ផាក​ ចាំតែចាប់​កំហុស។ រដ្ឋមិន​ចង់​ដើរ​តួនាទី​បែប​នេះទេ។ ភាពជាដៃគូ​ខ្ញុំ​ចង់​បាន​ការ​ជួយ​គិត ជួយធ្វើ ជួយ​អនុវត្ត»។ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ចង់​ឲ្យ​​​វិស័យ​ឯកជន​និង​រដ្ឋ​រួមគ្នា​ធ្វើ​​ឲ្យ​កម្ពុជា​​ក្លាយ​ជា​កន្លែង​ដែល​បរទេស​ចង់​មក​វិនិយោគ។ លោក​ថា រដ្ឋាភិបាល​ប្ដេជ្ញា​​ក្នុង​ការ​បង្កលក្ខណៈ​ងាយ​ស្រួល​ឲ្យ​វិនិយោគិន​នៅ​កម្ពុជា​កាន់តែ​មាន​ភាព​ប្រកួត​ប្រជែង និង​កាន់តែជោគ​ជ័យ។ លោក ច័ន្ទ សុផល នាយកមជ្ឈ​មណ្ឌលសិក្សា​គោល​នយោបាយ​ យល់​ថា​ អនុលោម​ភាព​​របស់​វិស័យ​​ឯកជន​​នៅ​​មិន​​ទាន់​​គ្រប់​​គ្រាន់​ ​ឬ​​មិន​​ទាន់​​គ្រប់​​ក្រុម​ហ៊ុន​​នៅ​ឡើយ​ទេ​ ដែល​មូល​ហេតុ​​អាច​​មក​​ពី​​តម្រូវ​ការ​អនុលោម​ភាព​មាន​ការ​តឹង​តែង​ពេក។ លោក​ថ្លែង​ថា វា​​ជា​ការ​​សំខាន់​​ដែល​​ក្រុមហ៊ុន​​ប្រកួត​​ប្រជែង​​ដោយ​​ឈរ​លើ​​អនុលោម​ភាព​​ដូច​​គ្នា។ ប៉ុន្តែ ក្រុម​ហ៊ុន​​ដែល​​អនុលោម​ទាំង​​ស្រុង​ ប្រឈម​​នឹង​​ការ​​បង់​​ពន្ធ​ច្រើន​ ​ដែល​​ពិបាក​​ធ្វើ​​ឱ្យ​ទំនិញ​ ​ឬ​​សេវា​មាន​​ថ្លៃ​​ទាប​​ដូច​​ក្រុមហ៊ុន​​មិន​​អនុលោម​​ ឬ​​មិន​​អនុលោម​​ទាំង​​ស្រុង​។ លោក​ថ្លែង​ដូច្នេះ​ថា៖ «ខ្ញុំ​​យល់​ថា​​គួរ​​តែ​​សម្រួល​​អនុលោម​​ភាព​ ឱ្យ​​មាន​​ភាព​​ប្រាកដ​​និយម​​សម្រាប់​​ក្រុម​​ហ៊ុន​​ទាំង​​អស់​អនុលោម​បាន​ទាំង​ស្រុង​ ដើម្បី​​ឲ្យ​មាន​ភាព​​យុត្តិធម៌​​ក្នុង​​ការ​​ប្រកួត​ប្រជែង​។ ឧទាហរណ៍​ ដូចជា​ការ​បន្ទាប​អត្រា​ពន្ធ​។ នៅ​​ពេល​​ក្រោយ​ អាច​​មាន​​ការ​​តំឡើង​​បន្តិច​ម្តងៗ​​បាន​ ដោយ​​មាន​​ការ​​ចូល​​រួម​​ទាំង​​អស់​​គ្នា​»។ លោក កាំង ម៉ូនីកា អគ្គលេខាធិការរង​នៃ​សមាគម​​វាយនភណ្ឌ សម្លៀក​បំពាក់ ​ស្បែក​ជើង និង​ផលិតផល​ធ្វើ​ដំណើរ​​​នៅ​​កម្ពុជា ហៅកាត់​ថា TAFTA ថ្លែង​ថា អនុលោមភាព​មាន​ទិដ្ឋភាព​នានា​ដូចជា​ ផ្នែក​ពលកម្ម បរិស្ថាន ពន្ធ សុវត្ថិភាព​ផ្នែក​អាគារ និង​ចំណុច​ជា​ច្រើន​ទៀត ហើយ​ផ្នែក​ទាំង​នេះ​មាន​បញ្ហា​ប្រឈម​ខុសៗ​គ្នា។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «វិស័យ​ឯកជន​បាន​និង​កំពុង​អនុវត្ត​ទៅតាម​គោលការណ៍​នៃ​ការ​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រសើរ​ឡើង​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ដើម្បី​ឲ្យ​សម្រេច​បាន​នូវ​អនុលោមភាព​ពេញ​លេញ»។ លោក លឹម ហេង​ អនុប្រធាន​សភាពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជា បាន​ថ្លែង​ថា អ្វី​ដែល​លោក​ ហ៊ុន ម៉ាណែត​ បាន​លើក​ឡើង​គឺ​លោក​ចង់​ឲ្យ​គ្រប់​ក្រុមហ៊ុន​ទាំង​អស់​គោរព​ច្បាប់​ឲ្យ​បាន​ស្មើរៗគ្នា សូម្បីតែ​ខាង​រដ្ឋាភិបាល​ក៏​ត្រូវ​តែ​គោរព​ដូចគ្នា​ដែរ។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ដូច្នេះ​អនុលោមភាព​គឺ​ការ​គោរព​ច្បាប់​ទាំង​អស់​គ្នា ទាំង​មន្ត្រី ទាំង​អ្នករកស៊ី គឺយើង​អនុវត្ត​ច្បាប់​ទាំង​អស់​គ្នា ដើម្បី​ទៅថ្ងៃមុខ​យើង​អាច​អនុវត្ត​បាន​ល្អ​ប្រសើរ​ទាំង​អស់​គ្នា បំបាត់​នូវ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី ឬ​ការិយាធិបតេយ្យ​ជាដើម គឺ​យើង​ដើរ​ទៅ​ដោយស្រប​គ្នា។ នេះ​ជា​អ្វី​ដែល​វិស័យ​ឯកជន​ចង់បាន គឺ​ប្រកួត​ប្រជែង​ដោយ​ស្មើភាព។​ បើមាន​អនុលោមភាព ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​គឺ​ស្មើគ្នា»។ លោក​ជា​ឧទាហរណ៍​ថា ក្នុង​ករណី​នាំចេញ ក្រុមហ៊ុន​ទាំង​អស់​ត្រូវ​គោរព​តាម​អនុលោមភាព​ពន្ធ​​ គឺត្រូវ​បង់​ពន្ធ​ត្រឹមត្រូវ។ លោក​ថា ការ​អនុវត្ត​អនុលោមភាព​បាន​ត្រឹម​ត្រូវ​នឹង​ជំរុញ​​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និង​បង្កើន​ថវិកា​ជាតិ៕

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងគាំទ្រវិស័យឯកជន និងក្រុមហ៊ុននានាដែលរកស៊ីនៅកម្ពុជា ហើយមិនដើរតួនាទីដូចជាសត្វឆ្មាចាំតែចាប់កណ្ដុរទេ។ ក្នុងពិធីសម្ពោធសមាគមសហព័ន្ធអ្នកវិនិយោគកម្ពុជា លោកបានអំពាវនាវឲ្យមានការវិនិយោគបន្ថែមទៀត និងបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃអនុលោមភាពដែលជួយបង្កើតបរិស្ថានអាជីវកម្មមានស្ថិរភាព និងមានលំនឹង។ លោកបានស្នើកុំឲ្យយល់ថារដ្ឋចាំតែចាប់កំហុសវិស័យឯកជន ប៉ុន្តែគួរបានឃើញថារដ្ឋគាំទ្រវិស័យឯកជន ដើម្បីធ្វើឲ្យកម្ពុជាក្លាយជាកន្លែងគួរឲ្យវិនិយោគ។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចង់ឲ្យវិស័យឯកជននិងរដ្ឋធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីអនុវត្តអនុលោមភាពបានល្អ និងប្រកួតប្រជែងដោយស្មើភាព។

លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត លើក​ឡើង​ថា ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ​របស់​កម្ពុជា​នឹង​ជួយ​សម្រួល​ដល់​ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅ​កម្ពុជា​កាន់​តែ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព ដោយ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ពីការ​ប្រើ​ក្រដាស​ទៅ​ជា​ការ​មិន​ប្រើ​ក្រដាស ដោយ​ប្រព័ន្ធ​នេះ​មាន​ការ​តភ្ជាប់​ទៅកាន់​ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរតែ​មួយ​របស់​អាស៊ាន​ ដើម្បី​ផ្លាស់ប្ដូរ​ទិន្នន័យ​ជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​អាស៊ាន។ ក្នុងពិធី​ប្រកាស​ដាក់​ឱ្យ​អនុវត្ត​ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ ​នា​ថ្ងៃទី​៧ ខែ​ឧសភា នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក​ថ្លែង​ថា ការ​ដាក់​ឱ្យ​អនុវត្ត​ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ​នេះ​ គឺជា​ការ​ចូលរួម​ចំណែក​មួយ​ដ៏សំខាន់​ក្នុង​ការ​កែ​លម្អ​បរិយាកាស​ធុរកិច្ច និង ការ​ជំរុញ​សកម្មភាព​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅ​កម្ពុជា។ ប្រព័ន្ធ​នេះ​មាន​គោលដៅ​លើក​កម្ពស់​គុណភាព តម្លាភាព ប្រសិទ្ធភាព និង​ភាព​ជឿ​ជាក់​ពីសំណាក់​វិនិយោគិន និង​ធុរជន ព្រម​ទាំង​បង្កើត​ការ​បង្ខិត​សេវា​សាធារណៈ​ទៅ​ជិត​អ្នក​ប្រើប្រាស់​តាម​រយៈការ​ប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិកម្ម និង ថ្នាល​បច្ចេក​វិទ្យា និង ការ​ផ្តល់​សេវា​សាធារណៈ​ដើម្បី​សម្រួល​នីតិវិធី កាត់​បន្ថយ​ពេលវេលា និង ចំណាយ​ពាក់​ព័ន្ធ​ផ្សេងៗ។ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​លើក​ឡើង​ថា៖ «ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ​របស់​កម្ពុជា​មាន​ការ​តភ្ជាប់​ទៅកាន់​ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​អាស៊ាន ដើម្បី​ផ្លាស់ប្ដូរ​ទិន្នន័យ​ជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​អាស៊ាន និង​កែសម្រួល​នីតិវិធី​នៃ​ការ​ស្នើ​សុំ​អាជ្ញាបណ្ណ លិខិត​អនុញ្ញាត វិញ្ញាបនបត្រ និង​ឯកសារតម្រូវ​នានា​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​នាំចេញ នាំចូល​ទំនិញ ដែល​កន្លង​មក ពាណិជ្ជករ​ត្រូវ​រត់​ការ​ឆ្លងកាត់​ក្រសួង ស្ថាប័ន​មាន​សមត្ថកិច្ច​ផ្សេង​គ្នា​ជាច្រើន​លើក​មក​ជា​ការ​ស្នើសុំ​តែមួយ​លើក​រួមគ្នា​តាម​ទម្រង់​អេឡិចត្រូនិក»។ លោកបន្ថែមថា៖ ​«ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ​រួម​ជាមួយ​នឹង​ប្រព័ន្ធ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិកម្ម​ទិន្នន័យ​គយ ឬហៅថា អាស៊ីគូដា (ASYCUDA) នឹង​ជួយ​សម្រួល​ដល់​ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅ​កម្ពុជា​ដោយ​ផ្លាស់ប្ដូរ​របៀបរបប​ការងារ​ពី​ការ​ពឹង​ផ្អែក​ទៅ​លើ​ក្រដាស​ទៅ​ជា​ការ​មិន​ប្រើ​ក្រដាស។ ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែមួយ​ជាតិ​នឹង​ក្លាយ​ជា​តួអង្គ​ដ៏សំខាន់​មួយ​នៃ​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូ​ជីឌីថល​សម្រាប់​ធុរកិច្ច​ដែល​ធ្វើឱ្យ​កិច្ចសម្រួល​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​កម្ពុជា​កាន់តែ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​និង​មាន​លទ្ធផល​តភ្ជាប់​ទៅ​នឹង​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី​ឌីជីថល​សម្រាប់​ធុរកិច្ច​ផ្សេង​ទៀត​ក្នុងតំបន់ និង​លើសកលលោក។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លើក​ឡើង​ថា​៖ «សមិទ្ធផល​នេះ​ក៏​ជា​ការ​បន្ត​ជំរុញ​នូវ​ការ​កែទម្រង់​ស៊ីជម្រៅ និង​ការ​ធ្វើ​ទំនើបកម្ម​រដ្ឋបាល​សារពើពន្ធ ដើម្បី​បង្កើន​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការ​គ្រប់គ្រង​ចំណូល និង​បង្កើត​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​ដោយ​ស្មើរ​ភាព​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ធុរកិច្ច និង​ការ​វិនិយោគ និងដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​បន្ទុក​ចំណាយ​លើ​ការ​បំពេញ​តាម​កាតព្វកិច្ច​និង​នីតិវិធី​សារពើពន្ធ»។ លោក​រំពឹង​យ៉ាង​មុតមាំ​ថា ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ​នេះ​នឹង​ក្លាយ​ទៅ​ជា​គំរូជោគជ័យ​មួយ​ទៀត​នៃ​ការ​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​រួមគ្នា​របស់​ក្រសួង ស្ថាប័ន​នៃ​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​បាន​ជម្នះ​នូវ​ការ​លំបាក ក្នុង​ដំណើរការ​សម្របសម្រួល​ស្ថាប័ន។ ប្រព័ន្ធ​នេះ​អាច​ចាត់​ទុក​បាន​ថា​ជា​ជោគជ័យ​រួមគ្នា គឺជា​សមិទ្ធផល​រួម​គ្នា​របស់​ក្រសួង ស្ថាប័ន​នៃ​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​ការងារ​តាម​អភិក្រម​ចីរភាព​នៃ​ប្រព័ន្ធ​តួអង្គតែមួយ។ លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​បញ្ជាក់​ថា ការ​ធ្វើ​ការ​រួមគ្នា «ប្រកប​ដោយ​ជោគជ័យ» នេះ​ក៏​បាន​ហុចផលដល់​វិស័យ​ឯកជន និង ទទួល​បាន​ផល​ប្រយោជន៍​ជាច្រើន​ពី​ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ មាន​ជាអាទិ៍ ចំណេញ​ពេល កាត់​បន្ថយ​ចំណាយ​ដោយ​មិន​ចាំបាច់​ត្រូវ​រត់ការ​ពី​ក្រសួង ស្ថាប័ន​មួយ​ទៅក្រសួង​ស្ថាប័ន​មួយ​ទៀត​នោះទេ។ លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និង​ជា​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ បានថ្លែង​ក្នុង​ពិធី​នេះ​ថា ក្រៅពី​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេក​វិទ្យា​ឌីជីថល​ដែល​គាំទ្រ​ដល់​មុខងារ​បច្ចេកទេស​នីមួយៗ ក្រសួង​របស់​លោក​បាន​គិតគូរ​លើ​ការ​រៀបចំ​ជា​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី និង ថ្នាល​បច្ចេក​វិទ្យា​ដែល​មាន​ភាព​ប្រទាក់​ក្រឡា​គ្នា​ដែល​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេក​វិទ្យាព័ត៌មាន​ផ្សេងៗ ទាំង​ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា​ក្នុង​ក្រសួង​របស់​លោក និង​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់​ក្រសួង ស្ថាប័ន​ផ្សេង​ទៀត​ អាចធ្វើការ​ប្រទាក់​ក្រឡា​ជាមួយ​គ្នា​បាន​ជា​ចង្កោម​នៃ​អង្គ​តែមួយ។ លោកថ្លែងថា៖ ​«ការ​ដាក់​ចេញ​នូវ​ថ្នាល​ឌីជីថល​គន្លឹះ​សំខាន់ៗ ដូចជា ថ្នាល​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ទិន្នន័យ​កម្ពុជា ហៅកាត់ថា CamDX បាន​បើក​ឡើង​នូវ​ឱកាស​​ឱ្យ​ប្រព័ន្ធ​ដទៃទៀត​អាច​ធ្វើ​ការ​រួមគ្នា​និង​ប្រទាក់ក្រឡា​គ្នា ដោយ​បង្កើត​បាន​ជា​សេវា​ឌីជីថល​ថ្មីៗ​ឱ្យ​កាន់​តែ​ងាយស្រួល និង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ជាងមុន។ ជាក់ស្ដែង ប្រព័ន្ធ​ចុះបញ្ជី​អាជីវកម្ម​តាម​ថ្នាល​បច្ចេក​វិទ្យាព័ត៌មាន​ដែល​តភ្ជាប់​ជាខ្សែ​ច្រវ៉ាក់​ពី​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេក​វិទ្យា​ព័ត៌មាន​មួយ​ទៅ​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន​មួយ​ទៀត​នៃ​ក្រសួងស្ថាប័ន​ចំនួន ២១ បាន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ធុរជន​ចុះ​បញ្ជី​អាជីវកម្ម​ដោយ​ប្រើពេល​ត្រឹម​តែ​ ៨​ថ្ងៃ​នៃ​ថ្ងៃ​ធ្វើការ​ប៉ុណ្ណោះ»។ លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន បញ្ជាក់​ថា ក្នុង​រយៈជិត​​៤ឆ្នាំ បើ​គិត​ពី​ពេល​ចាប់ផ្ដើម​ដាក់​ឱ្យ​ដំណើរការ CamDX នៅពាក់​កណ្ដាល​ឆ្នាំ ២០២០ មក​ដល់​ដំណាច់​ខែ​មេសា ឆ្នាំ ២០២៤ នេះ ក្រុមហ៊ុនចំនួន ៣៥ ៧៥៥ ជាមួយ​នឹង​ទំហំ​ដើម​ទុន ១០,៧៣ ប៊ីលាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​បាន​ចុះ​បញ្ជី​ដោយជោគជ័យ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ីនេះ៕

លើកឡើងថា ប្រព័ន្ធបញ្ជរតែមួយជាតិរបស់កម្ពុជានឹងជួយសម្រួលដល់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មនៅកម្ពុជាដោយផ្លាស់ប្ដូររបបការងារពីការពឹងផ្អែកទៅលើក្រដាសទៅជាការមិនប្រើក្រដាស។ ប្រព័ន្ធនេះមានការតភ្ជាប់ទៅកាន់ប្រព័ន្ធបញ្ជរតែមួយរបស់អាស៊ាន ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរទិន្នន័យជាមួយបណ្ដាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន និងកែសម្រួលនីតិវិធីនៃការស្នើសុំអាជ្ញាបណ្ណ លិខិតអនុញ្ញាត និងឯកសារតម្រូវនានាពាក់ព័ន្ធនឹងការនាំចេញ នាំចូលទំនិញ ដែលកន្លងមក ពាណិជ្ជករត្រូវរត់ការឆ្លងកាត់ក្រសួង ស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចផ្សេងៗ។ លើកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបន្ថែមថា ការធ្វើការរួមគ្នា "ប្រកបដោយជោគជ័យ" ក៏បានហុចផលដល់វិស័យឯកជន និង ទទួលបានផលប្រយោជន៍ជាច្រើនពីប្រព័ន្ធបញ្ជរតែមួយជាតិ។ លោកអូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្នបញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈជិត៤ឆ្នាំ បើគិតពីពេលចាប់ផ្ដើមដាក់ឱ្យដំណើរការ CamDX នៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ ២០២០ មកដល់ដំណាច់ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៤ នេះ ក្រុមហ៊ុនចំនួន ៣៥ ៧៥៥ ជាមួយនឹងទំហំដើមទុន ១០,៧៣ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិកបានចុះបញ្ជីដោយជោគជ័យក្នុងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនេះ។

រុស្ស៊ី​បាន​ព្រមាន​បាញ់​ទម្លាក់​យន្តហោះ​​ចម្បាំង​ដ៏​មាន​ឥទ្ធិពល​របស់សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ F-16 ក្នុង​ករណី​ប្រទេស​​ណា​មួយ​ប្រគល់​ឱ្យ​អ៊ុយក្រែន​សម្រាប់​ការ​ធ្វើ​​សង្គ្រាម​ប្រឆាំង​ខ្លួន​នោះ ប៉ុន្តែ​​​​មហាអំណាច​នុយក្លេអ៊ែរ​​រុស្ស៊ី​បាន​បដិសេធ​ថា​ ខ្លួន​​មិនបាន​គូសវាស​សម្រាប់​ការវាទី​ចូល​ប្រទេស​ណាតូ​ណាមួយ​ដែលជា​​អតី​ត​​​រដ្ឋ​ក្នុង​សហភាព​សូវៀតនោះទេ។ ​ទីភ្នាក់ងារ​ព័ត៌មាន​រ៉យទ័រ បាន​ផ្សាយ​ថា រុស្ស៊ី​គ្មាន​គំនិត​លើ​ប្រទេស​ណា​តូ​ណាមួយ​ឡើយ ហើយ​នឹងមិន​វាយប្រហារ​​ប្រទេស​ប៉ូឡូញ រដ្ឋបាល់​ទិ​ក ឬ​សាធារណរដ្ឋ​ឆេ​ក​ឡើយ ប៉ុន្តែ​ប្រសិនបើ​លោកខាងលិច​ផ្គត់ផ្គង់​យន្តហោះ​ចម្បាំង F-16 ដល់​ប្រទេស​​អ៊ុយ​ក្រែ​ន នោះ​ពួកគេ​នឹងត្រូវ​បាញ់​ទម្លាក់​ដោយ​កងកម្លាំង​រុស្ស៊ី។ ​រុស្ស៊ី​​បាន​ចាប់ផ្តើម​ឈ្លាន​ពាន​ចូល​ទឹកដី​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​​ដែល​ជា​រដ្ឋ​ឯករាជ្យ​​ពេញលេញ​​ និង​ជារដ្ឋ​សមាជិក​​ពេញ​សិទ្ធិ​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី ​២៤ ​​ខែកុម្ភៈ​ ឆ្នាំ​ ២០២២ ដោយប្តេជ្ញា​ប្រើពេល​តែប៉ុន្មានថ្ងៃ​​ដើម្បី​ផ្តួល​រំលំ​​រដ្ឋាភិបាល​របស់ ប្រធានាធិបតី​ វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ដែលមាន​ទំនោរ​ទៅរក​បស្ចឹមប្រទេ​ស​ឬប្លុក​សេរី​ដឹកនាំ​ដោយសហរដ្ឋ​អាមេរិក។​ ​​ក្រោយ​ការ​​លើក​ទ័ព​ចូល​អ៊ុយក្រែន វិបត្តសង្គ្រាម​មិន​ឈ្នះ​មិនចាញ់​មួយ​នេះ​បាន​បង្កឱ្យមាន​វិបត្តិ​ដ៏​ជ្រៅ​បំផុត​នៅក្នុង​ទំនាក់ទំនង​របស់​រុស្ស៊ី​ជាមួយ​លោកខាងលិច​ចាប់តាំងពី​វិបត្តិ​មី​ស៊ី​ល​គុយបា​កាល​​ឆ្នាំ ១៩៦២​។ ថ្លែង​ទៅកាន់​អាកាសយានិក​របស់​កង​ទ័ពអាកាស​រុស្ស៊ី ប្រធានាធិបតី​រុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូ​ទីន បាន​និយាយថា សម្ព័ន្ធមិត្ត​យោធា​ដឹកនាំ​ដោយ​សហរដ្ឋអាមេរិក បាន​ពង្រីក​ឆ្ពោះទៅ​ទិសខាងកើត​ឆ្ពោះទៅកាន់​​ប្រទេស​រុស្ស៊ី ចាប់តាំងពី​ការដួលរលំ​នៃ​សហភាពសូវៀត​ឆ្នាំ ១៩៩១ ប៉ុន្តែ​ថា​ ទីក្រុង​ម៉ូស្គូ​មិនមាន​គម្រោង​វាយប្រហារ​រដ្ឋ​ណា​តូ​នោះទេ។ យោងតាម​​ការ​ចេញសេចក្តី​ប្រកាស​របស់​​វិមាន​ក្រឹម​ឡាំង​ដែល​បានចេញ​ផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ លោក ពូ​ទីន​​ បាន​​និយាយថា៖ «យើង​មិនមាន​ចេតនា​ឈ្លានពាន​ចំពោះ​រដ្ឋ​ទាំងនេះ​ទេ។ គំនិត​ដែលថា​យើង​នឹង​វាយប្រហារ​ប្រទេស​មួយចំនួនទៀត ដូចជា ប៉ូឡូញ រដ្ឋបាល់​ទិ​ក និង​ឆេ​ក​ក៏​កំពុង​ភ័យខ្លាច​ផងដែរ គឺ​​គ្មាន​ហេតុ​ផល​ទល់តែសោះ​។ វា​គ្រាន់តែ​ជា​លេស​​ប៉ុណ្ណោះ»។ ​កន្លង​មក​​ មេដឹកនាំ​ប្រទេសលោក​ខាងលិច​ រដ្ឋ​នានានៅ​អឺរ៉ុប​ខាងកើត​សុទ្ធ​តែ​បាន​​សន្និដ្ឋាន​ស្រដៀងៗ​គ្នា​ថា លោក​ ពូទីន​ នឹង​ពង្រីក​សង្គ្រាម​ឆ្ពោះ​ទៅ​ប្រទេសរបស់ពួកគេ នៅពេល​ដែល​ លោក​ ពូទីន​​ ឈ្នះសង្គ្រាម​នៅ​អ៊ុយក្រែន ម្ល៉ោះហើយ​ទើប​​ពួកគេ​ ខិតខំ​​ឧបត្ថម្ភ​​​ និង​ផ្គត់ផ្គង់ឱ្យ​អ៊ុយក្រែន​នូវសព្វាវុធ​ ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ការ​ទូត​​តាមការ​អំពាវនាវ​របស់​អ៊ុយក្រែន។ វិមាន​ក្រឹម​ឡាំង ដែល​ចោទប្រកាន់​សហរដ្ឋអាមេរិក​ថា ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំងនឹង​រុស្ស៊ី ដោយ​គាំទ្រ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន ទាំង​លុយ អាវុធ និង​ចារកម្ម និយាយថា ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន ប្រហែលជា​មិនដែល​អាក្រក់​ជាង​នេះ​ទេ។ នេះ​បើ​តាមរ៉យទ័រ​។​ នៅពេល​សួរ​អំពី​យន្តហោះ​ចម្បាំង F-16 ដែល​លោកខាងលិច​បាន​សន្យាថា​នឹង​បញ្ជូន​ទៅកាន់​អ៊ុយ​ក្រែ​ន លោក ពូ​ទីន បាន​និយាយថា យន្តហោះ​បែបនេះ​នឹងមិន​ផ្លាស់ប្តូរ​ស្ថានភាព​នៅ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​ឡើយ។ លោកពូ​ទីន​បាន​និយាយថា៖ «ប្រសិនបើ​ពួកគេ​ផ្គត់ផ្គង់​យន្តហោះ F-16 ហើយ​ពួកគេ​កំពុងនិយាយ​អំពី​រឿងនេះ ហើយ​ទំនងជាហ្វឹកហាត់​អ្នកបើក​យន្តហោះ វា​នឹងមិន​ផ្លាស់ប្តូរ​ស្ថានភាព​នៅលើ​សមរភូមិ​ទេ។ យើង​នឹង​បំផ្លាញ​យន្តហោះ ដូចដែល​យើង​បំផ្លាញ​រថក្រោះ រថពាសដែក និង​ឧបករណ៍​ផ្សេងទៀត រួមទាំង​ឧបករណ៍​បាញ់​គ្រាប់​រ៉ុក្កែត​ជាច្រើន»។ លោក ពូ​ទីន​ បាន​និយាយថា F-16 ក៏​អាច​ផ្ទុក​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​ផងដែរ។ លោក ពូ​ទីន បាន​និយាយថា៖ «ជាការ​ពិត ប្រសិនបើ​ពួកវា​នឹងត្រូវ​បាន​ប្រើ​ពី​អាកាសយានដ្ឋាន​នៅក្នុង​ប្រទេស​ទី​បី ពួកគេ​ក្លាយជា​គោលដៅ​ស្របច្បាប់​សម្រាប់​យើង គ្រប់​ទីកន្លែង​ដែល​ពួកគេ​អាច​នឹង​ស្ថិតនៅ»។ កន្លងមក ប្រទេស​បែលហ្ស៊ិក ដា​ណឺ​ម៉ាក ន័​រវេ​ស និង​ហូ​ឡង់ ស្ថិតក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ដែល​បាន​សន្យា​បរិច្ចាគ​យន្តហោះ F-16 ។ សម្ព័ន្ធ​នៃ​បណ្តា​ប្រទេស​បាន​សន្យាថា​នឹង​ជួយ​បណ្តុះបណ្តាល​អ្នកបើក​យន្តហោះ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​ក្នុងការ​ប្រើប្រាស់​របស់​ពួកគេ៕

ការបញ្ជាក់អំពីការបាញ់ទម្លាក់យន្តហោះចម្បាំង F-16 ដែលបានប្រមាណបញ្ចាំងទៅអ៊ុយក្រែន បានចាប់ផ្តើមឈ្លានពានចូលទឹកដីអ៊ុយក្រែនដែលជារដ្ឋឯករាជ្យពេញលេញ និងជារដ្ឋសមាជិកពេញសិទ្ធិរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃទី ២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២២។ លោក វ៉្លាឌីមៀរ បានបញ្ចេញសេចក្តីនៅថ្ងៃសៅរ៍របស់ពួកគេដែលបង្ហាញអំពីការពិង្ខានដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ជាមួយនឹងអ៊ុយក្រែនហើយបង្កឱ្យបានវិបត្តិដ៏ជ្រៅបំផុត។ លោកវ៉្លាឌីមៀរពិនិត្យលេខាធិបតេយ្យអឺរ៉ុប បានបញ្ចេញអត្តសញ្ញាណបទថា បើប្រសិនបើវាបានប្រើពីការអនុម័ត្រនៅលើទីបី កន្លងមក ប្រទេសបែលហ្ស៊ិក ដាណឺម៉ាក ន័រវេស និងហូឡង់ ស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសដែលបានសន្យាបរិច្ចាគយន្តហោះ F-16 ។ វិមានក្រឹមឡាំងដែលចោទប្រកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រសិនបើវាទទួលបានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ ទាំងដែលបញ្ចេញនឹងជួយបណ្តុះបណ្តាលអ្នកបើកយន្តហោះអ៊ុយក្រែនក្នុងការប្រើប្រាស់របស់ពួកគេ។

រដ្ឋមន្ត្រី​​ដឹកជញ្ជូន​របស់រដ្ឋាភិបាល​ម៉ាឡេស៊ី​បាន​និយាយថា ខ្លួន​នឹង​ពិចារណា​ពង្រីក​គម្រោង​ផ្លូវដែក​ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​ប្រទេស​ចិន​តម្លៃ ១០​ ពាន់​លាន​ដុល្លារ ​ទៅកាន់​ព្រំដែន​របស់ខ្លួន​ជាមួយ​ប្រទេស​ថៃ ដើម្បី​ជំរុញ​ទំនាក់ទំនង​សេដ្ឋកិច្ច​រវាង​ប្រទេសជិតខាង​អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ​ជាផ្នែក​មួយ​នៃ​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម​ខ្សែក្រវាត់ និង​ផ្លូវ​របស់​ប្រទេស​ចិន ផ្លូវដែក​ប្រវែង ៦៦៥ ​គីឡូម៉ែត្រ​ដែល​មាន​តម្លៃ​​ ៥០,២៧​ ពាន​លាន​រីងហ្គីត ឬ​ថា ​​១០,៦៣​ ពាន់​លាន​ដុល្លារ កំពុង​ស្ថិតនៅលើ​ផ្លូវដែក​ ដើម្បី​ត​ភ្ជាប់​ឆ្នេរ​សមុទ្រ​ភាគ​ខាងកើត និង​​ភាគ​ខាងលិច​នៃ​ឧបទ្វីប​ម៉ាឡេស៊ី នៅ​ចុងឆ្នាំ ២០២៦​។ រដ្ឋមន្ត្រី​ដឹកជញ្ជូន​ម៉ាឡេស៊ី លោក Anthony Loke បាន​និយាយ​កាលពី​ថ្ងៃ​ពុធ​ថា រដ្ឋាភិបាល​​ម៉ាឡេស៊ី​បើក​ចំហ​​ចំពោះ​សំណើ​ដើម្បី​ពង្រីក​ផ្លូវ​ទៅកាន់​ព្រំដែន​ជាមួយ​ប្រទេស​ថៃ សម្រាប់​ការធ្វើសមាហរណកម្ម​បន្ថែមទៀត​ទៅក្នុង​បណ្តាញ​ផ្លូវដែក​ដែលមាន​ស្រាប់ ឬ​ការអភិវឌ្ឍន៍​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​នាពេល​អនាគត។ ទោះបី​ជា​យ៉ាង​ណា​ លោករដ្ឋ​មន្ត្រី​​​​មិនបាន​ផ្តល់ព័ត៌មាន​លម្អិត​បន្ថែម​ទេ។ តាមការ​ដក​ស្រង់សម្តី​របស់​ទីភ្នាក់ងារ​ព័ត៌មាន​រ៉យទ័រ ​លោក​រដ្ឋមន្ត្រី Loke បាន​ប្រាប់​ព្រឹទ្ធសភា​ម៉ាឡេស៊ី​ថា ៖«នៅពេលដែល​ការតភ្ជាប់​ផ្លូវ​រថភ្លើង​រវាង​ម៉ាឡេស៊ី និង​ថៃ ​ទំនើបកម្មនិងភាព​​ប្រសើរឡើងត្រូវ​បាន​ធ្វើ​​​ ចលនា​នៃ​ទំនិញ និង​អ្នកដំណើរ​រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ​នឹង​កាន់តែ​លឿន ដូច្នេះ​វា​ជំរុញ​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ ​តំណ​ភ្ជាប់​ផ្លូវដែក​ដើម​ត្រូវ​បានស្នើ​ឡើងជា​លើកដំបូង​នៅក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៧​ ហើយ​កំពុង​ត្រូវបាន​សាងសង់​ដោយ​អង្គភាព​ម៉ាឡេស៊ី​នៃ​ក្រុមហ៊ុន China Communications Construction Co Ltd ដែល​វា​ត្រូវ​បានបញ្ចប់ ៦០ ភាគរយ គិត​ត្រឹម​ខែមីនា។ នេះ​បើ​យោងតាម​ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន​រដ្ឋ Bernama ។ ប្រទេស​ថៃ​ ក៏មាន​គម្រោង​វិនិយោគ​ក្នុង​គម្រោង​ស្ពាន​​ដ៏​ធំ​មួយ​នៅ​ភាគខាងត្បូង​ប្រទេស​ ដើម្បី​ជំរុញ​កំណើន និង​ពាណិជ្ជកម្ម​ពិភពលោក។ ស្ពាន​នេះ​នឹង​ឆ្លងកាត់​ច្រក​សមុទ្រ​ម៉ា​ឡា​កា ដែលជា​ផ្លូវ​សមុទ្រ​តូចចង្អៀត​រវាង​ម៉ាឡេស៊ី និង​ឥណ្ឌូនេស៊ី។ លោក Loke បាន​និយាយថា៖ «ប្រសើរ​ជាង​ការប្រកួត​​ប្រជែង​ផលបូកស្មើសូន្យ​ ក្រសួង​ដឹកជញ្ជូន​របស់​ម៉ាឡេស៊ី​មាន​ទំនុកចិត្ត​ថា​ម៉ាឡេស៊ី និង​ថៃ​អាច​ស្វែងរក​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​កា​ន់​តែ​ជិតស្និទ្ធ​នៅក្នុង​វិស័យ​ដឹកជញ្ជូន និង​ការអភិវឌ្ឍន៍​ជាតិ​សម្រាប់​ផលប្រយោជន៍​ទៅវិញទៅមក​រយៈពេល​វែង៕​

រដ្ឋមន្ត្រីដឹកជញ្ជូនម៉ាឡេស៊ីបាននិយាយថា គម្រោងផ្លូវដែកដែលដឹកជញ្ជូនទៅកាន់ព្រំដែនរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសថៃតម្លៃ ១០ ពាន់លានដុល្លារ និងភាពប្រសើរឡើងត្រូវបានធ្វើចលនា។ លោក Anthony Loke បានប្រាប់ថា រដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីបានបើកចំហចំដើម្បីពង្រីកផ្លូវទៅកាន់ព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃដើម្បីជំរុញទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសសេដ្ឋកិច្ច។ តំណភ្ជាប់ផ្លូវដែកដើមត្រូវបានស្នើឡើងជាលើកដំបូងនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ហើយកំពុងត្រូវបានសាងសង់ដោយអង្គភាពម៉ាឡេស៊ីនៃក្រុមហ៊ុន China Communications Construction Co Ltd។ គម្រោងផ្លូវដែកនេះមានគម្រោងវិនិយោគដ៏ធំមួយបង្កើនចំណុចចំណូល និងអាជីវកម្មដូចជាការធ្វើសមាហរណកម្មនិងការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិសម្រាប់ផលប្រយោជន។ បើសិនជានិយាយរបស់លោក Loke បានទទួលជ័យ ការប្រសើរជាងការប្រកួតប្រជែងផលបូកស្មើសូន្យក្រសួងដឹកជញ្ជូនមានស្រាប់ថាអាចស្វែងរកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាតិបានជិតស្និទ្ធនៅក្នុងវិស័យដឹកជញ្ជូន។

កាលពី​ថ្ងៃទី ២៧ ខែមីនា ​ឆ្នាំ ២០២៤ សភា​ថៃ​បានអនុម័ត​ច្បាប់​ស្ដីពី​សមភាព​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ដែល​នេះ​ជាការ​បោះជំហាន​ដ៏​សំខាន់​ក្នុងការ​នាំឱ្យ​ប្រទេស​ថៃ ​ខិត​ទៅជិត​ទៅរក​ការទទួលស្គាល់​ភាពស្របច្បាប់​នៃ​ការរៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​រវាង​មនុស្ស​ភេទ​ដូចគ្នា​ ពោលគឺ​អាច​ក្លាយជា​ប្រទេស​ទី​បី​នៅ​អាស៊ី​ដែលមាន​ច្បាប់​បែប​នេះ​។ យ៉ាងណាក៏ដោយ​សេចក្តីព្រាងច្បាប់​នេះ​នៅតែ​ត្រូវការ​ការអនុម័ត​ពី​ព្រឹទ្ធសភា​និង​ការយល់ព្រម​ពី​ព្រះមហាក្សត្រ​​ មុន​ពេលដែល​ច្បាប់​នេះ​អាច​ចូល​ជា​ធរមាន ដោយ​អាច​នឹងត្រូវ​ប្រើ​រយៈពេល ១២០ ថ្ងៃ​ទៀត។ ច្បាប់​នេះ​ត្រូវបាន​អនុម័ត​ដោយ​សំឡេង​ភាគច្រើន​លើសលប់​នៅក្នុង​សភា​ដោយមាន​សមាជិកសភា​ចំនួន ៤០០ នាក់ ​​ក្នុងចំណោម ៤១៥ នាក់​ បាន​គាំទ្រ​ហើយ​មានតែ ១០ នាក់​ប៉ុណ្ណោះ ​ដែល​បាន​បោះឆ្នោត​ប្រឆាំងនឹង​ច្បាប់​នេះ។ ប្រសិនបើ​ច្បាប់​នេះ​ត្រូវ​បានអនុម័ត​ដោយ​ជោគជ័យ ​នោះ​ប្រទេស​ថៃ​ នឹង​ក្លាយជា​ប្រទេស​ទី៣ នៅ​អាស៊ី​បន្ទាប់ពី​តៃវ៉ាន់​ និង​នេ​ប៉ាល់​ ក្នុង​ការដែល​ទទួលស្គាល់​ភាពស្របច្បាប់​នៃ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​រវាង​មនុស្ស​ភេទ​ដូចគ្នា។ លោក​ ដា​នូ​ផន ភូ​ណា​កាន់​តា (Danuphorn Punnakanta) ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​សភា​ទទួលបន្ទុក​លើ​សេចក្តីព្រាងច្បាប់​នេះ​បាន​លើកឡើងថា​គោលដៅ​នៃ​ច្បាប់​នេះ​ គឺ​ដើម្បី​កាត់បន្ថយ​វិសមភាព​សង្គម​និង​លើកកម្ពស់​សមភាព​សម្រាប់​ប្រជាជន​ថៃគ្រប់ៗរូប។ លោក​ក៏បាន​ប្រកាស​ជំរុញ​ឲ្យ​សមាជិកសភា គាំទ្រ​សេចក្តីព្រាងច្បាប់​ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នេះ។ ការអនុម័ត​ច្បាប់​ថ្មី​នេះ​បង្ហាញ​ពី​វឌ្ឍនភាព​របស់​ប្រទេស​ថៃ​ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​ LGBTQ+ ដោយ​លើកកម្ពស់​ភាព​ចម្រុះ​គ្នា និង​ការបើកចំហ​នៅក្នុង​សង្គម​ថៃ ស្របតាម​គុណ​តម្លៃ​ព្រះពុទ្ធសាសនា​បែប​អភិរក្សនិយម​ និង​ពង្រឹង​ជំហរ​របស់ខ្លួន​ថា​ជា​ប្រទេស​សេរី​បំផុត​មួយ​នៅ​អាស៊ី។ ថៃ​បាន​ក្លាយជា​ប្រទេស​ដ៏​ពេញនិយម​សម្រាប់​គូស្នេហ៍​ស្រលាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា​ដោយសារតែ​ថៃ​ជា​សង្គម​មួយ​ដែល​បើកចំហ​សម្រាប់​អ្នកស្រឡាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា (LGBTQ+) ទាំង​ពលរដ្ឋ​នៅក្នុង​ស្រុក​និង​ជនបរទេស។ យ៉ាងណាក៏ដោយ​សកម្មជន​សិទ្ធិមនុស្ស​បាន​អះអាងថា​ បើទោះជា​យ៉ាងនេះ​ក្តី​ច្បាប់​ និង​ស្ថាប័ន​របស់​ប្រទេស​ថៃ​ មួយចំនួន​នៅតែ​បន្ត​រើសអើង​ចំពោះ​បុគ្គល​និង​គូស្នេហ៍ ​LGBTQ+ ដោយ​មិនបាន​សម្រប​ខ្លួន​តាម​ការវិវត្ត​នៃ​អាកប្បកិរិយា​សង្គម​នោះទេ។ ច្បាប់​ដែល​បានអនុម័ត​កាលពី​ថ្ងៃ​ពុធ​ម្សិលមិញ គឺជា​ការរួមបញ្ចូល​គ្នា​រវាង​សេចក្តីព្រាងច្បាប់​ចំនួន​ ៤ ​ដោយ​មាន​ខ្លឹមសារ​ជារួម​ គឺជា​ការទទួលស្គាល់​ការរៀប​ការ​រវាង​បុគ្គល​ ២ នាក់​ដោយ​មិន​គិតពី​ភេទ។ ច្បាប់​ថ្មី​នេះ​បានចែង​ជំនួស​និយមន័យ​អាពាហ៍ ពិពាហ៍​ដែល​ធ្លាប់ប្រើ​កន្លងមក ដូចជា​ពាក្យ​ថា ប្ដី និង​ប្រពន្ធ​ជាដើម។ការណ៍​នេះ​បានផ្តល់​សិទ្ធិ​ពេញលេញ​ដល់​គូ​ស្វាមីភរិយា​ក្រោម​ក្រមរដ្ឋប្បវេណី​របស់​ប្រទេស​ថៃ​រួមទាំង​សិទ្ធិ​ទទួល​មរតក​និង​សិទ្ធិ​ស្មុំ​កូន។ កាលពី​ឆ្នាំ ២០២១​ តុលាការ​ធម្មនុញ្ញ​ថៃ​ធ្លាប់​បានចេញ​សេចក្ដីសម្រេច​ជុំវិញ​ខ្លឹមសារ​ច្បាប់​ស្ដីពី​អាពាហ៍​ពិពាហ៍​​នៅក្នុង​ប្រទេស​ថៃ​ ដែល​ទទួលស្គាល់​តែ​គូ​ស្វាមីភរិយា​ដែល​ស្រលាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា​នៅក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ​តុលាការ​កំពូល​ថៃ​បានផ្តល់​អនុសាសន៍​ឱ្យ​ពង្រីក​ខ្លឹមសារ​ច្បាប់​នេះ ដើម្បី​ការពារ​សិទ្ធិ​របស់​បុគ្គល​គ្រប់រូប​ទាំងអស់ ដែល​គេ​ស្គាល់​ថា​ជា​LGBTQ+។ សកម្មជន ណា​ដា ឆៃ​យ៉ា​ជិត (Nada Chaiyajit) អ្នកតស៊ូ​មតិ​អ្នក​ស្រលាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា​ និង​ជា​សាស្ត្រាចារ្យ​ច្បាប់​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ម៉ែ​ហ្វា​លួង (Mae Fah Luang)​ បាន​យល់ឃើញថា ការអនុម័ត​ច្បាប់​នេះ​ជា​រឿង​វិជ្ជមាន​មួយ​ប៉ុន្តែ​បញ្ហា​មួយចំនួន​នៅតែ​មិនទាន់​ត្រូវបាន​ដោះស្រាយ។ កាលពី​ថ្ងៃ​ពុធ​ម្សិលមិញ ក្រុម​អ្នកតស៊ូ​មតិ​អ្នក​ស្រឡាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា ដែល​គាំទ្រ​ការរៀប​ការ​ភេទ​ដូចគ្នា បាន​ព្យាយាម​លើកឡើង​ពី​អំណះអំណាង​ដើម្បី​ធ្វើការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ពាក្យ​ក្នុង​ច្បាប់​ក្នុងអំឡុងពេល​ប្រជុំ​សភា​ដោយ​ពួកគេ​ចង់​ប្រើពាក្យ "បុព្វការី" ជំនួស​ឱ្យ​ពាក្យ "ឪពុក" និង "ម្តាយ"ដើម្បី​មាន​ភាពងាយស្រួល​សម្រាប់​គូស្នេហ៍​ភេទ​ដូចគ្នា ក្នុងការ​ស្មុំ​កូន។ សកម្មជន ណា​ដា បាន​និយាយថា"ខ្ញុំ​សប្បាយចិត្ត​ប៉ុន្តែ​វា​មិនមែនជា​សមភាព​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ពេញលេញ​នោះទេ​ពោលគឺ​សម្រាប់តែ​អ្នក​ស្រលាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា​តែប៉ុណ្ណោះ"។សកម្មជន​រូបនេះ​បាន​បន្ថែមថា "យើង​មាន​សិទ្ធិ​រៀបការ​ប៉ុន្តែ​មិនមាន​សិទ្ធិ​ពេញលេញ​សម្រាប់​ការបង្កើត​គ្រួសារ​នោះទេ។វា​ជា​រឿង​ខកចិត្ត​ដែល​យើង​មិនបាន​ឈានដល់​កម្រិត​ពេញលេញ​មួយ​បាន"៕

ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤, ប្រទេសថៃបានអនុម័តច្បាប់ស្ដីពីសមភាពអាពាហ៍ពិពាហ៍ដែលត្រូវបានរៀបរកឲ្យសម្រាប់ប្រទេសថៃ ដោយការទទួលស្គាល់ភាពស្របច្បាប់នៃការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងមនុស្សភេទដូចគ្នា។ ច្បាប់នេះត្រូវបានអនុម័តដោយសំឡេងភាគច្រើនលើសលប់នៅក្នុងសភាដោយមានសមាជិកសភា៤០០នាក់ក្នុងចំណោម៤១៥នាក់គាំទ្រហើយមានតែ១០នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានបោះឆ្នោតប្រឆាំងនឹងច្បាប់នេះ។ ប្រសិនបើច្បាប់នេះត្រូវបានអនុម័តដោយជោគជ័យនោះប្រទេសថៃនឹងក្លាយជាប្រទេសទី៣នៅអាស៊ីបន្ទាប់ពីតៃវ៉ាន់ និងនេប៉ាល់ក្នុងការដែលទទួលស្គាល់ភាពស្របច្បាប់នៃអាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងមនុស្សភេទដូចគ្នា។ គណៈកម្មាធិការសភាទទួលបន្ទុកនៅប្រទេសថៃបានបញ្ចូលសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះជុំវិញដើម្បីកាត់បន្ថយវិសមភាពសង្គមនិងលើកកម្ពស់សមភាពសម្រាប់ប្រជាជនថៃគ្រប់រូប។ ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិបានព្យាយាមលើកឡើងពីអំណះអំណាងដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូរពាក្យក្នុងច្បាប់ដោយបើកចំហន់ឱ្យពាក្យ "បុព្វការី" និង "ម្តាយ" ជំនួសឱ្យពាក្យ "ឪពុក" និង "ម្តាយ" ដើម្បីមានភាពងាយស្រួលសម្រាប់គូស្នេហ៍ភេទដូចគ្នាក្នុងការស្មុំកូន។ សកម្មជនណាដាចាត់ទុកថា "ខ្ញុំសប្បាយចិត្តប៉ុន្តែវា​មិនមែនជាសមភាព​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ពេញលេញនោះទេ​ព

យន្តហោះ​ថ្មី​​របស់​ក្រុមហ៊ុន AirAsia Cambodia បាន​បង្ហាញ​រូបរាង​នៅ​​អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​ភ្នំពេញ​កាលពី​ថ្ងៃទី ២០ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៤​ ដោយ​នាំមក​នូវ​ការ​តភ្ជាប់​ជើង​ហោះ​ហើរ​កាន់តែ​ប្រសើរឡើង និង​ការជំរុញ​កំណើន​​ទេសចរណ៍​សម្រាប់​កម្ពុជា​។​ លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​បង្ហោះ​នៅលើ​បណ្ដាញ​សង្គម​របស់​លោក​នាពេល​ថ្មីៗ​នេះថា​ យន្តហោះ​ដែល​តុបតែង​ដោយ​រូបភាព​នៃ​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត និង​គំនូរ​បែប​ប្រពៃណី​របស់​កម្ពុជា គឺជា​ព្រឹត្តិការណ៍​ដ៏​សំខាន់​មួយ​នៅក្នុង​ឧស្សាហកម្ម​អាកាសចរណ៍​របស់​ប្រទេស។​ យោងតាម​ការ​បង្ហោះ​របស់​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​នៅលើ Facebook របស់​លោក​ថា៖ «[យន្ដហោះ] បាន​រចនា​រូបប្រាសាទអង្គរវត្ត​ និង​អក្សរ Cambodia យ៉ាង​ស្រស់​ស្អាត​ ដើម្បី​ត្រៀម​ហោះហើរ​បង្ហាញ និង​ហោះហើរ​សាកល្បង នៅ​ថ្ងៃទី៣០ ខែ​មេសា​ខាង​មុខ​នេះ ដើម្បី​ទទួល​បាន​វិញ្ញាបនបត្រ ប្រតិបត្ដិករ​ហោះហើរ​ផ្លូវការ»។ ការ​ហោះហើរ​ក្នុង​ស្រុក​ជា​ផ្លូវការ នឹង​រៀបចំ​ដំណើរការ​នៅ​ថ្ងៃទី​០២ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០២៤ ដោយមាន​ជើងហោះហើរ​ប្រចាំថ្ងៃ​ចំនួន ៤ ជើង គឺ​ពី​ភ្នំពេញ​ទៅ​ខេត្ត​សៀមរាប និង​​​រវាង​ក្រុងព្រះសីហនុ និង​ខេត្តសៀមរាប​។​ លោក David-Jaya Piot ប្រធាន​សមាគម​សណ្ឋាគារ​កម្ពុជា​នៅ​សៀមរាប បានទទួល​ស្គាល់​ពី​កំណើន​នៃ​វិស័យ​ទេសចរណ៍ ជាពិសេស​ពី​ទីផ្សារ​អឺរ៉ុប និង​អាមេរិក​ ហើយ​ទីផ្សារ​អាស៊ី​មិនទាន់មាន​​ការកើនឡើង​នេះ​ទេ ដោយ​បច្ចុប្បន្ន​ទីផ្សារ​កូរ៉េ​កំពុង​នាំមុខគេ​។​ ទោះបីជា​យ៉ាងនេះ​ក្តី លោក Piot ​កូន​កាត់​​បារាំង​-​កម្ពុជា បានបង្ហាញ​ទំនុកចិត្ត​លើ​ស្ថានភាព​ទេសចរណ៍​ប្រកប​ដោយ​​និរន្តរភាព និង​ការលេចឡើង​នៃ​អ្នកដំណើរ​ទ្រព្យ​ស្ដុក​ ដែល​បាន​ជំរុញឱ្យមាន​ការកែលម្អ​គុណភាព​សេវាកម្ម​នៅ​ទូទាំង​ខេត្ត​។​ លោក​បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​ថា​៖ «​ជា​លទ្ធផល នេះ​បាន​នាំ​ឱ្យ​​មានការ​កើនឡើង​ជារួម​នូវ​គុណភាព​បទពិសោធន៍ និង​សេវាកម្ម​ដែល​ផ្តល់ជូន​ក្នុង​ខេត្ត​របស់​យើង​»​។​ លោក​គូស​បញ្ជាក់​ថា បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ជា​ឱកាស​សម្រាប់​ការ​មក​ទស្សនា​ប្រទេស​កម្ពុជា ដោយសារ​លែង​មាន​ភាព​ចង្អៀត​ណែន និង​ការ​ទទួល​បាន​បទពិសោធន៍​ដែល​មាន​គុណភាព​ខ្ពស់​ពី​ក្រុមហ៊ុន​អាកាសចរណ៍។ លោក Piot ​ជា​សហស្ថាបនិក Kulen Elephant Forest បាន​និយាយថា សម្រាប់​ជើងហោះហើរ Air Asia Cambodia គឺជា​ការ​បន្ថែម​សក្ដានុពល​​យ៉ាងខ្លាំង​ចំពោះ​វិស័យ​​ទេសចរណ៍​។ វា​នឹង​អនុញ្ញាត​ឱ្យមាន​ការតភ្ជាប់​កាន់​តែ​​ប្រសើរ​ទៅ​កាន់​គោលដៅ​ក្នុង​តំបន់ និង​ធ្វើឱ្យ​ប្រសើរឡើង​នូវ​លម្ហូរអ្នកដំណើរ​នៅ​ទូទាំង​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​។​ ការដាក់​តាំង​បង្ហាញយន្ដ​នាគ​ក្រហម​ របស់​ក្រុមហ៊ុន​ AirAsia Cambodia ត្រូវ​បាន​ដកស្រង់​គំនិត និង​អត្ថន័យ​ពីស្ដេច​នាគ​ដ៏​ស័ក្ដិសិទ្ធ ដែល​តំណាង​ឱ្យ​អំណាច ការ​ការពារ និង​ភាព​សម្បូរ​រុងរឿង។ ​បំពាក់​ដោយ​ពណ៌​ទង់ជាតិ​កម្ពុជា និង​ភាព​អស្ចារ្យ​នៃ​ប្រាសាទអង្គរវត្ត យន្តហោះ​នេះ​គ្រោង​នឹង​ផ្តល់ជូន​អ្នកដំណើរ​នូវ​បទពិសោធន៍​ដែល​មិនអាច​បំភ្លេចបាន​ជាមួយ​នឹង​ពាក្យ​ស្លោកថា​ «ឥឡូវនេះ គ្រប់គ្នាអាចហោះហើរបាន»។​ លោក ​វ៉ន​ ពៅ ​ប្រធាន​សមាគម​ឯករាជ្យ​ សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ បាន​ឱ្យដឹងថា បើ​អាកាសចរណ៍​នេះ​ហោះហើរ​ក្នុង​ស្រុកផង និង​អន្ដរជាតិ​ផង ដែល​មាន​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ច្រើន​មក​លេង​ស្រុក​ខ្មែរ លោកគិត​ថា វាជា​ប្រយោជន៍​មួយ​សម្រាប់​អ្នក​ដឹក​ជញ្ជូន ដូចជា អ្នក​រត់​តាក់ស៊ី អ្នករត់​រ៉ឺម៉ក អ្នក​ប្រកប​មុខ​របរ​អាហារដ្ឋាន​ជាដើម ក៏ដូចជា​អ្នក​លក់​ទំនិញ​នៅតំបន់ទេសចរណ៍ អាច​បង្កើន​ប្រាក់​ចំណូល​របស់​ពួកគាត់។ លោក​បាន​ថ្លែង​ថា​៖ «ម្យ៉ាងវិញទៀត បើ​ព្រលាន​យន្ដហោះ​ថ្មីនៅ​ខេត្ដ​កណ្ដាល​ មិនគិតថ្លៃចំណត​ និង​សេវាផ្លូវ​ដល់​អ្នក​សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅប្រព័ន្ធ អ្នក​ដឹក​ជញ្ជូន ដែល​ដឹក​ភ្ញៀវ​ទៅកាន់​ព្រលាន​យន្ដហោះ​ថ្មី​ វាជាការ​បង្កើន​ប្រាក់​ចំណូល​សម្រាប់​ពួកគាត់»៕

យន្តហោះ​ថ្មី​របស់​ក្រុមហ៊ុន AirAsia Cambodia បាន​បង្ហាញ​នៅ​អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​ភ្នំពេញ ក្រោយពីថ្ងៃទី ២០ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៤ និងបញ្ជាក់ថា យន្តហោះដែលបានរចនាដោយនូវរូបរាងនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត និងគំនូរបែបប្រពៃណីរបស់កម្ពុជា គឺជា​ព្រឹត្តិការណ៍​ដ៏​សំខាន់​មួយ​នៅក្នុង​ឧស្សាហកម្ម​អាកាសចរណ៍របស់​ប្រទេស។ បន្ទាប់ពីនេះ យន្តហោះនឹងបានបង្ហាញនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ២០២៤ និងក្នុងស្រុកចុងថ្មីរបស់ខេត្តសៀមរាប រវាងភ្នំពេញទៅខេត្តសៀមរាប។ បន្ទាប់ពីនេះ អ្នកប្រធានសមាគមឯករាជ្យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធបានដាក់តាំងថា យន្តហោះថ្មីនេះគ្រប់គ្នាអាចហោះហើរបាន រួចបានប្រាក់ចំណូលច្រើនសម្រាប់ពួកគាត់។ គ្រប់គ្នាអាចធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវលម្ហូរអ្នកដំណើរនៅទូទាំងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយជា​ការ​បង្កើន​ស្ថានភាព​ប្រសើរឡើង​នៃអាកាសចរណ៍របស់ប្រទេស។

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់​នៃ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជា ជំ​រុញឱ្យ​ពាណិជ្ជករ​ប្រទេស​ប្រេ​ស៊ី​ល មក​វិនិយោគ​លើ​ឧស្សាហកម្ម​កែច្នៃ​ចំណីអាហារ​នៅ​កម្ពុជា ដើម្បី​ទទួលបាន​អត្ថប្រយោជន៍​ពី​វិស័យ​កសិកម្ម​ដ៏​ធំ​របស់​កម្ពុជា​។ ​រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម​លោក រ័ត្ន សា​រ៉ាវុធ បាន​ថ្លែង​នៅក្នុង​៖​ «​សិក្ខាសាលា​ជំរុញ​ពាណិជ្ជកម្ម និង​វិនិយោគ​រវាង​កម្ពុជា និង​ប្រេ​ស៊ី​ល​»​ នៅ​រាជធានី​​ភ្នំពេញ កាលពី​ថ្ងៃទី ​២៧ ខែមីនា ដោយមាន​ការចូលរួម​ពី​ក្រុមហ៊ុន​របស់​ប្រទេស​​ប្រេ​ស៊ី​ល​ចំនួន ​១៤ ដូចជា​ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ ឧស្សាហកម្ម​ម្ហូបអាហារ នេសាទ និង​ស្បែកជើង និង​មន្ត្រី​របស់​ប្រេ​ស៊ី​ល​ជាច្រើនរូប​ថា កម្ពុជា​ត្រូវបាន​គេ​ដាក់ឈ្មោះថា ជា​មជ្ឈមណ្ឌល​យុទ្ធ​​សាស្ត្រ​មួយ​នៅ​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​។ រដ្ឋា​ភិ​​បាល​ទទួលយក​វិធីសាស្ត្រ​ប្រកបដោយ​ភាព​ឆ្លាត​វៃ និង​សកម្ម ដើម្បី​ទាញយក​ប្រយោជន៍​ពី​អត្ថប្រយោជន៍​ទីតាំង​នេះ​»​។​ ​លោក​ពន្យល់ថា ឋានៈ LDC របស់​កម្ពុជា​បាន​ទាក់ទាញ​ការចូល​ទីផ្សារ​អនុ​គ្រោះជា​ច្រើន រួមទាំង​ទីផ្សារ​សហភាព​អឺរ៉ុប ចក្រភព​អង់គ្លេស អាមេរិក កា​ណា​ដា អូស្ត្រាលី និង​ជាង ២៥ ​ប្រទេស​ផ្សេងទៀត​។ ការចុះហត្ថលេខា​លើ​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ (FTAs)​ ទ្វេភាគី​ជាមួយ​ប្រទេស​ចិន កាលពី​ឆ្នាំ​ ២០២០ ជាមួយ​កូរ៉េ ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០២១ និង​ជាមួយ​ប្រទេស​អេ​មី​រ៉ា​ត​អារ៉ាប់​រួម ​(UAE)​ ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០២៣ បាន​ក្លាយជា​ព្រឹត្តិការណ៍​ដ៏​សំខាន់​មួយទៀត​នៅក្នុង​ការផ្សារភ្ជាប់​ទីផ្សារ​នាំចេញ​ប្រកបដោយ​និរន្តរភាព និង​សុវត្ថិភាព និង​បាន​ជំរុញ​ប្រសិទ្ធភាព​ការកសាង​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​កម្ពុជា​។​ ​លោក​ថ្លែងថា​៖ «​ភាគី​កម្ពុជា​ចំពោះ ​FTAs អាស៊ាន​+១ និង​កិច្ចព្រមព្រៀង​ RCEP ធ្វើឱ្យ​វា​កាន់តែ​ទទួលបាន​ជោគ​ជ័យ និង​ទាក់ទាញ​វិនិយោគិន​ដែល​អាច​ទទួលបាន​អត្ថប្រយោជន៍​ពី​កម្លាំង​ពល​កម្ម​ដែលមាន​តម្លៃ​សមរម្យ​របស់​កម្ពុជា គោលនយោបាយ​គាំទ្រ និង​របប​វិ​និ​យោគ​ដែល​ជំរុញ​ដោយ​លើកទឹកចិត្ត​បើ​ប្រៀបធៀប​ជាមួយ​ភាគី​ដទៃទៀត​»​។​ ​លោក​លើកឡើងថា​៖ «​ជំនាញ​របស់​ប្រទេស​ប្រេ​ស៊ី​ល​ខាង​ឧស្សាហកម្ម​កែច្នៃ​ម្ហូបអាហារ គឺមាន​លក្ខណៈ​ពាណិជ្ជកម្ម​ដ៏​ល្អ​សម្រាប់​ការនាំចេញ​គ្រាប់​ធញ្ញជាតិ គ្រាប់ស្វាយចន្ទី អង្ករ និង​ទំនិញ​កសិកម្ម​ផ្សេងទៀត​របស់​កម្ពុជា​។ ការវិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា​លើ​វិស័យ​ក​សិ​ធុរកិច្ច និង​កែច្នៃ​ស្បៀងអាហារ នឹង​ក្លាយជា​ផល​ចំណេញ​ដោយ​ឧស្សាហកម្ម​ប្រេ​ស៊ី​ល​។ ការណ៍​នេះ​នឹង​ក្លាយជា​ហេតុផល​មួយ​ក្នុងចំណោម​ហេតុផល​ជាច្រើន​ទៀត​ដែល​យើង​គួរតែ​ធ្វើការ​បន្ថែមទៀត​ដើម្បី​កែលម្អ​ភាពជា​ដៃគូ​សេដ្ឋកិច្ច​នេះ​»​។​ ​លោក Alex Giacomelli ឯកអគ្គ​រដ្ឋ​ទូត នាយក​ផ្នែក​ជំរុញ​ពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ និង​កសិពាណិជ្ជកម្ម នៃ​ក្រសួង​ការបរទេស​ប្រេ​ស៊ី​ល បាន​ថ្លែង​ក្នុង​សិក្ខា​​សាលា​នេះ​ថា ទំនាក់ទំនង​ទ្វេភាគី​កំពុង​ទទួលបាន​ភាព​ទាក់ទាញ​ជា​លំដាប់​។ ឆ្នាំមុន​ប្រទេស​ប្រេ​ស៊ី​ល និង​កម្ពុជា​បានប្រកាស​បើក​ស្ថានទូត​និវាស​ន​ជន​នៅ​ទីក្រុង Brasilia និង​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ ដែលជា​ព្រឹត្តិការណ៍​សំខាន់​មួយ​នៅក្នុង​រយៈពេល ៣០ ​ឆ្នាំ​បន្ទាប់ពី​ការបង្កើត​ទំនាក់ទំនង​ទ្វេភាគី​ឡើងវិញ​។​ ​លោក​បញ្ជាក់ថា​៖ «​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​យើង​ជាមួយ​ប្រទេស​កម្ពុជា​នៅតែមាន​កម្រិត​តិចតួច ប៉ុន្តែ​វត្តមាន​របស់​អ្នក​នៅទីនេះ នៅ​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​បញ្ជាក់​ពី​ភាព​សាទរ​របស់​សហគម​ន៍​ធុរកិច្ច​ប្រេ​ស៊ី​ល​ក្នុងការ​ស្វែងរក​ទីផ្សារ​ថ្មីៗ និង​បង្កើត​ទំនាក់ទំនង​ជុំវិញ​ពិភពលោក​។ ការបើកទ្វារ​ចំពោះ​ក្រុមហ៊ុន​យើង​នៅ​បរទេស គឺជា​គោលដៅ​ដ៏​ចម្បង​របស់​យើង​នៅក្នុង​នាយកដ្ឋាន​ជំរុញ​ពាណិជ្ជកម្ម កា​រវិ​និ​យោគ និង​កសិពាណិជ្ជកម្ម​»​។​ ​លោក​បន្ថែមថា​៖ «​ជាការ​ពិតណាស់ ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​កម្រិត​ខ្ពស់​បន្ថែមទៀត​នឹង​មកដល់ ហើយ​ពួកគេ​នឹង​នាំមក​នូវ​ទំនុកចិត្ត និង​ភាពខ្លាំង​បន្ថែមទៀត​ដល់​ទំនាក់ទំនង​ទ្វេភាគី​របស់​យើង​ដែល​វា​នឹងមាន​ផលប៉ះពាល់​ជា​វិជ្ជមាន​ទៅលើ​លំហូរ​ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការវិនិយោគ​។ កាលពី​ឆ្នាំ​ ២០២៣ ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេភាគី​របស់​យើង​បាន​កើន​ដល់ ១១៣​ លាន​ដុល្លារ​។ លោក​បាន​បន្តថា​៖ «​ចំនួន​នេះ​តំណាងឱ្យ​ការកើនឡើង ១៦ ​ភាគរយ​ធៀប​ឆ្នាំ ២០២២ ដែល​បង្ហាញថា ​យើង​មានឱកាស​ជាច្រើន​ដើម្បី​បង្កើន​ពា​ណិ​​ជ្ជ​កម្ម​។ ជា​ឧទាហរណ៍ យើង​អាចធ្វើ​ការងារ ដើម្បី​បង្កើន​ការធ្វើ​ពិពិធ​កម្ម និង​តម្លៃ​សរុប​នៃ​ការផ្លាស់ប្តូរ​ទំនិញ​»​។​ ​លោក​ប្រាប់ទៀតថា ទំនាក់ទំនង​រវាង​ប្រេ​ស៊ី​ល និង​កម្ពុ​ជាមាន​សក្ដានុពល​ដ៏​អស្ចារ្យ ដោយ​ផ្តល់​ផលប្រយោជន៍​រួម​ក្នុង​វិស័យ​នានា​ដូចជា ថាមពល​ជីវៈ កសិកម្ម អាហារ សន្តិសុខ​អាហារូបត្ថម្ភ វប្បធម៌ និង​ទេសចរណ៍​។ លោក​អះអាងថា​៖ «​កិច្ចព្រមព្រៀង​សហប្រតិបត្តិការ​បច្ចេក​ទេស​ដែល​ចុះហត្ថលេខា​កាលពី​ឆ្នាំ​ ២០២១ អាច​ផ្តល់​ជា​មូលដ្ឋាន​ច្បាប់​សម្រាប់​គម្រោង​ជាក់ស្តែង​រវាង​ប្រទេស​យើង​លើ​គ្រប់​វិស័យ​ទាំងនេះ​»៕

ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា បានថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលា "សិក្ខាសាលាជំរុញពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគរវាងកម្ពុជា និងប្រេស៊ីល" ដែលរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានបញ្ជាក់នៅរាជធានីភ្នំពេញថា ការចូលរួមរួមពីក្រុមហ៊ុនប្រទេសប្រេស៊ីលចំនួន ១៤ ដូចជា ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ ឧស្សាហកម្មម្ហូបអាហារ នេសាទ និងស្បែកជើង និងមន្ត្រីរបស់ប្រេស៊ីល និងអ្នកស្រាវជ្រាវដឹកនាំកសិកម្មនៅប្រទេសនោះបានបញ្ចប់ដោយគោលដៅច្បាប់ដែលទទួលបានពីសហប្រតិបត្តិការក្នុងរយៈពេល៣០ឆ្នាំក្នុងការនាំចេញគ្រាប់ស្តីពីការផ្សារអន្តរជាតិនិងការចូលរួមរួមបញ្ចប់គ្រឿងផ្សេងៗបែបទេសចរណ៍និងអ្នកស្រាវជ្រាវ។ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាក៏បានគេប្រកាសថា ប្រទេសទ្វេភាគីជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់ដ៏ប្រសើរដែលមានបទពិសោធន៍ក្នុងការធ្វើអាវុធសត្វពិត ស្ថានភាព មានបទពិសោធន៍និងបណ្តុះបណ្តាលអ្នកចូលរួមទៅតាមប្រសិទ្ធភាពសិក្សាអំពីកសិករហ៊ុនដែលទទួលបាន។ នៅពេលនេះកសិកម្មទាំងអស់ក៏បានចេញដោយប្រើប្រាស់មនុស្សទាំងអស់នៅប្រទេសនិងការចូលរួមរួមប្រទេសដែលទទួលបានពីកសិករនេះ។

ចិនបានឯកភាពសិក្សាលទ្ធភាពបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសថ្មីបន្ថែមទៀតនៅកម្ពុជា តាមសំណើរបស់កម្ពុជា និងសន្យាជំរុញឱ្យក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្លួនឱ្យមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា និងពង្រីកការនាំចូលផលិតផលកសិកម្មពីកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិនថែមទៀត។ ការឯកភាពនេះធ្វើឡើងក្នុងកិច្ចប្រជុំរវាងលោក វ៉ាង យី (Wang Yi) រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន និងលោក សុខ ចិន្តាសោភា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា ក្នុងឱកាសលោកបំពេញទស្សនកិច្ចជាលើកដំបូងនៅប្រទេសចិន ចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ដល់ថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា តបតាមការអញ្ជើញពីសមភាគីរបស់លោក។ ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបញ្ជាក់ថា៖ «ក្នុងគោលបំណងពង្រីកទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចឱ្យកាន់តែច្រើន ឯកឧត្ដម វ៉ាង យី ស្វាគមន៍សំណើរបស់ឯកឧត្ដមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ ចិន្តាសោភា ឱ្យភាគីចិនសិក្សាលទ្ធភាពពង្រីក ឬបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសថ្មីបន្ថែមទៀតនៅកម្ពុជា។ ឯកឧត្ដម វ៉ាង យី ក៏បានសន្យាលើកទឹកចិត្តក្រុមហ៊ុន និងសហគ្រាស ចិនឱ្យធ្វើការវិនិយោគនៅកម្ពុជា និងពង្រីកការនាំចូលផលិតផលកសិកម្មពីកម្ពុជាថែមទៀត»។ ក្រសួងបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានដែលផ្សព្វផ្សាយនាថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភា ថា ភាគីចិនក៏បានបញ្ជាក់ពីការបន្តគាំទ្រផ្ដល់ការបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈសំដៅបង្កើនចំនួនកម្លាំងពលកម្មជំនាញនៅកម្ពុជា និងបន្តគាំទ្រគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធំៗនៅកម្ពុជា រួមមានផ្នែកដឹកជញ្ជូន ភស្តុភារកម្ម ប្រព័ន្ធស្រោចស្រព និងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ព្រមទាំងគម្រោងគ្រប់គ្រងធនធានទឹកចម្រុះហ្វូណនតេជោ។ ក្រសួងចាត់ទុកវិស័យទាំងនេះមានសារសំខាន់ជាយុទ្ធសាស្ត្រ ដោយចិនមានបទពិសោធន៍ជោគជ័យជាយូរមកហើយលើវិស័យទាំងនេះ។ ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពផងដែរក្នុងការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសំខាន់ៗ និងមានសក្ដានុពល ដូចជា អប់រំ ទេសចរណ៍ កសិកម្មទំនើប ការតភ្ជាប់ សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល (Digital) និង បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (AI)។ ក្រៅពីជំនួបជាមួយលោក វ៉ាង យី ប្រមុខការទូតកម្ពុជាក៏បានជួបជាមួយ លោក ហាន ចឹង (Han Zheng) អនុប្រធានាធិបតីចិន និងលោក ចាង ជៀនហ័រ (Zhang Jianhua) សមាជិកក្រុមដឹកនាំនៃបក្សកុម្មុយនីស្តចិនប្រចាំគណៈកម្មការកំណែទម្រង់ និងអភិវឌ្ឍន៍ជាតិ និងជាប្រធានរដ្ឋបាលថាមពលជាតិចិន។ ភាគីកម្ពុជា-ចិនបានចាត់ទុក «ចំណងមិត្តភាពដែកថែប» រវាងប្រទេសទាំងពីរថាមានកំណើនរឹងមាំ ហើយថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរបានដំណើរការដ៏ល្អប្រសើរ ដែលត្រូវបានលើកទឹកចិត្តតាមរយៈការផ្លាស់ប្ដូរទស្សនកិច្ច និងការប្រាស្រ័យទាក់ទងកម្រិតខ្ពស់ជាញឹកញាប់។ ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពបន្តជំរុញឱ្យកាន់តែច្រើន និងជិតស្និទ្ធថែមទៀត ទាំងក្នុងក្របខ័ណ្ឌនីតិប្រតិបត្តិ និងនីតិប្បញ្ញត្តិ ខណៈភាគីចិនបានគូសបញ្ជាក់អំពីការបន្តគាំទ្រកម្ពុជាក្នុងការជ្រើសរើស «មាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍» ប្រទេសស្របតាមលក្ខខណ្ឌជាតិរបស់ខ្លួន និងក្នុងការដើរតួនាទីកាន់តែសំខាន់លើឆាកអន្តរជាតិ។ លោក សុខ ចិន្តាសោភា ក៏បានគូសបញ្ជាក់អំពីជំហរជាគោលការណ៍របស់កម្ពុជាក្នុងការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវ «គោលនយោបាយចិនមួយ» និងចាត់ទុកបញ្ហាហុងកុង តៃវ៉ាន់ ទីបេ និងស៊ីនជំាង (Xinjiang) ជាកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ចិន ព្រមទាំងបន្តគាំទ្រតួនាទីកាន់តែសកម្មរបស់ចិនក្នុងកិច្ចការអន្តរជាតិ។ ភាគីទាំងពីរបានទទួលស្គាល់សារសំខាន់នៃការផ្លាស់ប្ដូររវាងប្រជាជន និងប្រជាជន ក៏ដូចជាវប្បធម៌និងវប្បធម៌ និងបានឯកភាពគ្នាសហការជិតស្និទ្ធក្នុងការបង្កើនការផ្លាស់ប្ដូរនេះ ជាពិសេសក្នុងចំណោមយុវជន ។ លោក សុខ ចិន្តាសោភា និងលោក ចាង ជៀនហ័រ បានប្ដេជ្ញាជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ក្នុងក្របខ័ណ្ឌត្បូងពេជ្រ ដោយផ្ដោតទៅការអភិវឌ្ឍថាមពលបៃតង ដែលមានសារសំខាន់ចាំបាច់សម្រាប់ទ្រទ្រង់ការអភិវឌ្ឍច្រករបៀងឧស្សាហកម្ម និងបច្ចេកវិទ្យា» និង «ច្រករបៀងមច្ឆា និងអង្ករ» ។ លោក ថុង ម៉េងដាវិត អ្នកជំនាញផ្នែកទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងជាសាស្ត្រាចារ្យបង្រៀននៅវិទ្យាស្ថានសិក្សាអន្តរជាតិ និងគោលនយោបាយសាធារណៈនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា សន្ទុះនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគចិននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកំពុងមានការកើនឡើងជាលំដាប់ ខណៈពេលដែលកម្ពុជាបានបង្កើនការនាំចេញផលិតផលកសិកម្មរបស់ខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសចិនកាន់តែច្រើនឡើង បន្ទាប់ពីការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងទីផ្សារសេរីកម្ពុជា-ចិន និងកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់ (RCEP)។ លោកថ្លែងថា៖ «ចិនគឺជាទីផ្សារធំជាងគេនៅអាស៊ីសម្រាប់កម្ពុជាបង្កើនការនាំចេញផលិតផលរបស់ខ្លួន ក៏ដូចជាបង្កើនឱកាសការងារ និងការបណ្ដាក់ទុនបន្ថែមពីក្រុមហ៊ុនចិន។ ក្រោមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឆកោណត្បូងពេជ្រ កម្ពុជារំពឹងថា ចិននឹងបង្កើនបន្ថែមការវិនិយោគ កសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងបង្កើនការនាំចូលផលិតផលកសិកម្មកម្ពុជា និងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយកម្ពុជាក្នុងការកសាងមូលធនមនុស្ស ការអភិវឌ្ឍពលកម្មជំនាញ តាមរយៈការបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ជាមួយរដ្ឋាភិបាលចិន និងក្រុមហ៊ុនចិននៅកម្ពុជា»៕

ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសចិននាពេលថ្មីៗនេះ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា សុខ ចិន្តាសោភា និងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន លោក វ៉ាង យី បានព្រមព្រៀងគ្នាក្នុងការស្វែងយល់ពីការបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសថ្មីនៅកម្ពុជា និងលើកទឹកចិត្តក្រុមហ៊ុនចិនឱ្យវិនិយោគ និងបង្កើនការនាំចូលកសិកម្មពីកម្ពុជា។ កិច្ចពិភាក្សាបានគូសបញ្ជាក់ពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលកំពុងបន្ត និងអនាគតក្នុងវិស័យផ្សេងៗ រួមទាំងការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ ការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ការអប់រំ ទេសចរណ៍ សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល និង AI ។ ភាគីទាំងពីរបានសង្កត់ធ្ងន់លើទំនាក់ទំនងមិត្តភាពដ៏រឹងមាំ និងការគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមកនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ដោយប្រទេសចិនបានអះអាងឡើងវិញនូវការគាំទ្ររបស់ខ្លួនចំពោះមាគ៌ាអភិវឌ្ឍន៍ និងជំហរកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះមានគោលបំណងជំរុញពាណិជ្ជកម្ម បង្កើតការងារ និងលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សនៅកម្ពុជា ដោយប្រើប្រាស់កិច្ចព្រមព្រៀងនានាដូចជា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន និងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចទូលំទូលាយក្នុងតំបន់ (RCEP)។

ភ្នំពេញ៖ លោក ធឿន ធារ៉ា អ្នកប្រដាល់គុនខ្មែរដ៏ល្បីល្បាញមួយរូប ទទួលបានកិត្តិយសជាបុគ្គលឆ្នើមក្នុងកម្មវិធី Forbes 30 Under 30 Asia Class 2024 ក្រោមប្រភេទកីឡា និងកម្សាន្តរបស់ទស្សនាវដ្ដី Forbes ។ ការទទួលស្គាល់នេះបញ្ជាក់ពីការចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់របស់លោក ធារ៉ា ចំពោះពិភពកីឡា និងតួនាទីរបស់លោកក្នុងការលើកកម្ពស់សិល្បៈក្បាច់គុនបុរាណខ្មែរនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ បញ្ជីរាយនាម 30 Under 30 Asia របស់ទស្សនាវដ្ដី Forbes ជារៀងរាល់ឆ្នាំអបអរសាទរសហគ្រិនវ័យក្មេង អ្នកដឹកនាំ និងអ្នកមានតួនាទីឆ្នើមលើវិស័យនានាចំនួន ៣០០ នាក់ អាយុក្រោម ៣០ ឆ្នាំ។ ដំណើរការជ្រើសរើសពាក់ព័ន្ធនឹងការវាយតម្លៃហ្មត់ចត់ដោយអ្នកកែសម្រួលរបស់ទស្សាវដ្ដី Forbes និងក្រុមអ្នកជំនាញផ្នែកឧស្សាហកម្ម។ នៅឆ្នាំនេះ បញ្ជីនេះមានក្រុមអ្នកជោគជ័យជាច្រើនប្រភេទ ដែលបានបោះជំហានគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងវិស័យនីមួយៗ រួមទាំងការកម្សាន្ត កីឡា បច្ចេកវិទ្យា និងសហគ្រិនភាពសង្គម។ លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបង្ហាញការសាទរចំពោះកីឡាករ ធឿន ធារ៉ា នៅលើហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោក។ លោកបានសរសេរថា៖ «អបអរសាទរកីឡាករគុនខ្មែរ ធឿន ធារ៉ា ត្រូវបានទស្សនាវដ្តី Forbes ចាត់បញ្ចូលក្នុង 30 Under 30 Asia Class of 2024 ដែលរួមមានបណ្តាសហគ្រិនជោគជ័យ អ្នកដែលមានឥទ្ធិពល និងអ្នកនាំឲ្យមានវឌ្ឍនភាពក្នុងអាជីពរបស់ខ្លួនឡើងដល់ចំណុចកំពូល។ Forbes គឺជាទស្សនាវដ្តីល្បីល្បាញបំផុត ក្នុងការចាត់ចំណាត់ថ្នាក់អ្នកមានមហាសេដ្ឋី នានាលើពិភពលោក»។ យោងតាមការកត់សម្គាល់របស់ទស្សនាវដ្តី Forbes បានឱ្យដឹងថា៖ «ដំណើរជោគជ័យរបស់ ធឿន ធារ៉ា នៅក្នុងគុនខ្មែរ ដែលជាទម្រង់សិល្បៈក្បាច់គុនបុរាណរបស់ខ្មែរត្រូវបានសម្គាល់ដោយការតស៊ូ ជំនាញ និង ការប្តេជ្ញាចិត្តមិនផ្លាស់ប្តូរចំពោះជំនាញរបស់លោក»។ ទស្សនាវដ្ដី Forbes បានបន្ដថា៖ «សមិទ្ធផលរបស់គាត់នៅលើសង្វៀនមិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យគាត់មានការសាទរប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបានធ្វើឱ្យគុនខ្មែរល្បីរន្ធឺ ជំរុញឱ្យមានការទទួលស្គាល់ និងកោតសរសើរកាន់តែខ្លាំងចំពោះកីឡាទាំងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និង អន្តរជាតិ»។ ការដាក់បញ្ចូល ធារ៉ា ក្នុងបញ្ជីដ៏មានកិត្យានុភាពនេះគឺជាសក្ខីភាពបញ្ជាក់ពីការលះបង់របស់លោក និងសារៈសំខាន់វប្បធម៌គុនខ្មែរ។ លោក អេ ភូថង ជាគ្រូបង្វឹករបស់អ្នកលេងគុនខ្មែរ ធឿន ធារ៉ា បានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍រីករាយដែលកូនសិស្សរបស់លោកត្រូវបានចុះផ្សាយក្នុងទស្សាវដ្ដីល្បីទូទាំងពិភពលោក Forbes ជាពិសេសការកោតសរសើរពីសំណាក់លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ដែលបង្ហាញការគាំទ្រដល់កីឡាគុនខ្មែរ។ លោកបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ខ្ញុំសូមអរគុណដល់សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ដែលលោកជួយលើកកិត្ដិយសគុនខ្មែរយើង ហើយខ្ញុំមានមោទនភាពដែលសម្ដេចស្រឡាញ់គុនខ្មែរ។ ខ្ញុំក៏ពិតជារីករាយដែលធឿន ធារ៉ា បានសាងស្នាដៃមួយដ៏ល្អជូនប្រទេសជាតិទៅកាន់ពិភពលោក»។ លោក ភូថង បានឱ្យដឹងថា ក្លិបអេ ភូថង របស់លោក កំពុងតែបណ្ដុះបណ្ដាលកីឡាករគុនខ្មែរប្រមាណ ៤០ នាក់ ដែលពួកគេជាច្រើនបាននិងកំពុងកសាងស្នាដៃលើឆាកអន្ដរជាតិជាមួយការប្រកួតជាលក្ខណៈអន្ដរជាតិទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស។ អតីតកំពូលកីឡាករគុនខ្មែរ ដែលលោកបានអះអាងថា សម័យរបស់លោកមិនជឿលឿនដូចបច្ចុប្បន្នបានបន្ដថា ដោយមានការផ្សព្វផ្សាយទូលំទូលាយ ស្នាដៃ ធឿន ធារ៉ា ក្នុងទស្សនាវដ្ដី Forbes ធ្វើឱ្យរូបលោកសប្បាយចិត្ដខ្លាំង។ ធឿន ធារ៉ា បានសមត្ថភាពគុនខ្មែរក្នុងឆាកកីឡាពិភពលោក នៅពេលដែល ធារ៉ា បន្តហ្វឹកហាត់ និងប្រកួតប្រជែង ភាពជោគជ័យរបស់លោកបានដើរតួជាការបំផុសទឹកចិត្តដល់កីឡាករប្រដាល់ និងអត្តពលិកវ័យក្មេងទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា និងក្រៅប្រទេស។ បើតាមកាសែត The Star ដែលហៅថា ធារ៉ា កីឡាករកម្ពុជា លី ស៊ីវឡុង ក្នុងឆ្នាំ២០២២ លោកចាប់ផ្ដើមសាងកេរ្តិ៍ឈ្មោះបន្ទាប់ពីក្លាយជាអ្នកប្រដាល់កម្ពុជាដំបូងគេដែលឈ្នះខ្សែក្រវាត់ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ Thai Fight គ្រាតែអ្នកលេងគុនខ្មែររូបនេះបានផ្ដួលជើងខ្លាំងថៃ ទម្ងន់ ៧២,៥ គីឡូក្រាមក្នុងព្រឹត្ដិការណ៍ជើងឯក King's Cup ដោយវាយកីឡាករ Saiyok Pumpanmuang ឱ្យសន្លប់នៅប្រទេសថៃ។ បន្ទាប់ពីយកឈ្នះ Saiyok និង Beckham Banchamek លោក ធារ៉ា ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ ក្នុងប្រភេទទម្ងន់មធ្យមពិភពលោក (WMO) ប្រភេទទម្ងន់មធ្យម (៧២,៥គីឡូក្រាម)។ កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៣ លោក ធារ៉ា បានឈ្នះខ្សែក្រវាត់ជើងឯកពិភពលោក តេជោសន្តិភាព គុនខ្មែរ ដោយយកឈ្នះកីឡាករ រ៉ូម៉ានី Alex Bublea ក្នុងប្រភេទទម្ងន់ ៧២ គីឡូក្រាម ដោយមានអ្នកទស្សនាចំនួន ៥០ម៉ឺននាក់ទស្សនាការផ្សាយផ្ទាល់លើបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គម។ នៅថ្ងៃទី ២៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២៣ ដដែល លោក ធារ៉ា បានឈ្នះការប្រកួតកីឡាគុនខ្មែរ ៨ នាក់ ទម្ងន់ ៧២ គីឡូក្រាម IPCC Kun Khmer World Championship នៅរាជធានីភ្នំពេញ ដោយទទួលបានរថយន្តភីកអាប់ពី Ganzberg ជារង្វាន់ពិសេស។ យោងតាមកាសែត The Star របស់ម៉ាឡេស៊ី បានឲ្យដឹងថា៖ «ធារ៉ា ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាអ្នកប្រដាល់គុនខ្មែរដ៏ជោគជ័យបំផុតមួយរូប ហើយត្រូវបានគេគោរពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាថាជា លី ស៊ីវឡុង»។ Forbes 30 Under 30 Asia Class of 2024 គឺជាការប្រារព្ធពិធីនៃការច្នៃប្រឌិត និងឧត្តមភាពរបស់យុវវ័យ។ ការទទួលស្គាល់របស់លោក ធារ៉ា ក្នុងបញ្ជីនេះមិនត្រឹមតែផ្តល់កិត្តិយសដល់ស្នាដៃបុគ្គលផ្ទាល់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្ហាញពីបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែបនៃប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ៕

លោក ធឿន ធារ៉ា អ្នកប្រដាល់គុនខ្មែរដ៏ល្បីត្រូវបានកិត្តិយសជាបុគ្គលឆ្នើមក្នុងកម្មវិធី Forbes 30 Under 30 Asia Class 2024 ក្រោមប្រភេទកីឡានិងកម្សាន្ត ដោយការទទួលស្គាល់នេះបញ្ជាក់ពីការចូលរួមចំណែកសំខាន់របស់គាត់ក្នុងការលើកកម្ពស់សិល្បៈក្បាច់គុនបុរាណខ្មែរនៅឆាកអន្តរជាតិ។ បញ្ជី Forbes 30 Under 30 Asia អបអរសាទរសហគ្រិនវ័យក្មេង អ្នកដឹកនាំ និងអ្នកមានតួនាទីឆ្នើមដែលមានអាយុក្រោម ៣០ ឆ្នាំ ដោយជ្រើសរើសដោយក្រុមអ្នកជំនាញនិងកែសម្រួលរបស់ Forbes។ លោក នាយករដ្ឋមន្ដ្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានសរសេរអបអរសាទរលោក ធារ៉ា ជាអ្នកនាំឲ្យមានវឌ្ឍនភាពក្នុងអាជីព និងលើកកម្ពស់គុនខ្មែរជាទូទៅ។ អ្នកគ្រូបង្វឹករបស់លោក ធារ៉ា បានបង្ហាញមោទនភាពក្នុងការគាំទ្រពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាល និងកិច្ចសហការនៅឆាកអន្តរជាតិ។ លោក ធារ៉ា មានសមត្ថភាពបន្តប្រជែងនិងទទួលជោគជ័យនៅកីឡាពិភពលោក បំផុសទឹកចិត្តដល់កីឡាករវ័យក្មេងទូទាំងប្រទេសកម្ពុជានិងក្រៅប្រទេស៕

សមយុទ្ធជើងទឹក «នាគមាស ឆ្នាំ២០២៤» រវាងកងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា និង កងទ័ពជើងទឹកចិនបានដំណើរការយ៉ាងរលូនតាមការគ្រោងទុក ប្រកបដោយជោគជ័យ និង ធានាបានសុវត្ថិភាព ក្រោយធ្វើសមយុទ្ធរួមគ្នានៅលើលំហរសមុទ្រកម្ពុជា អស់រយៈពេល ១២ ថ្ងៃរួចមក។ នេះជាការលើកឡើងរបស់នាយឧត្តមសេនីយ៍ ឥត សារ៉ាត់ ក្នុងពិធីបិទសមយុទ្ធជើងទឹកនាថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភានេះ។ សមយុទ្ធជើងទឹក «នាគមាស ឆ្នាំ២០២៤» រវាងកម្ពុជា និង ចិន នេះត្រូវបានធ្វើឡើងក្រោមប្រធានបទ «ប្រតិបត្តិការរំដោះចំណាប់ខ្មាំងពីក្រុមភេរវករដែលចាប់ជំរិតនាវាដឹកទំនិញ»។ លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ ឥត សារ៉ាត់ អគ្គមេបញ្ជាការរង នាយសេនាធិការចម្រុះ នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ បានអះអាងថា សមយុទ្ធកងទ័ពជើងទឹករវាងកម្ពុជា និងចិននាពេលនេះ មិនមែនជាការគំរាមកំហែងដល់ប្រទេសណានោះឡើយ។ ប៉ុន្តែសមយុទ្ធនេះ គឺដើម្បីជាការផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ពីរគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងគោលបំណងបង្កើនសមត្ថភាពកងទ័ពទាំងពីរឱ្យកាន់តែល្អប្រសើរបន្ថែមទៀត ជាពិសេស គឺការប្រយុទ្ធប្រឆាំងភេរវកម្មតាមលំហរសមុទ្រ។ នេះបើយោងតាមក្រសួងការពារជាតិ។ លោកបញ្ជាក់ថា៖«សមយុទ្ធជើងទឹកនាគមាសឆ្នាំ ២០២៤ នេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងពង្រីកការទំនាក់ទំនងគ្នា ការពង្រឹងសមត្ថភាពយោធា និង ផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍គ្នាទៅវិញទៅមក ហើយសមយុទ្ធជើងទឹកនាគមាសឆ្នាំ ២០២៤ នេះដែរ មិនមានការគំរាមកំហែងដល់ប្រទេសណាឡើយ»។ សមយុទ្ធនាគមាសឆ្នាំ២០២៤ លើកទី៦ រវាងកម្ពុជា និងចិន ក្រោមប្រធានបទ «ប្រតិបត្តិការប្រឆាំងអំពើភេរវកម្មរួម និងការសង្រ្គោះមនុស្សធម៌» បានចាប់ផ្តើមកាលពីថ្ងៃទី១៦ ដល់ថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភានេះ នៅភ្នំជុំសែនរីករាយ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង និង ខេត្តព្រះសីហនុ។ កម្លាំងដែលចូលរួមក្នុងសមយុទ្ធនេះសរុបមានចំនួន ២ ០៧៥នាក់។ ក្នុងនោះកងយុទ្ធពលខេមរៈភូមិន្ទមានចំនួន ១ ៣១៥នាក់ និងកងទ័ពរំដោះប្រជាជនចិនមាន ៧៦០នាក់។ គ្រឿងបំពាក់លើសមយុទ្ធនៅលើគោករួមមានរថពាសដែក យានយន្តគ្រប់ប្រភេទចំនួន ៦៩គ្រឿង រួមនឹងបរិក្ខាស៊ើបការណ៍ បរិក្ខាបោសសម្អាតជាតិផ្ទុះ និងបរិក្ខាបញ្ជូនសារជាច្រើនឈុតទៀត។ លើសពីនោះ សមយុទ្ធនៅលើផ្ទៃសមុទ្រមាននាវាចូលរួមសរុប ១៤គ្រឿង និង ឧទ្ធម្ភាគចក្រចំនួន ២គ្រឿងផងដែរ។ នាវាចូលរួមសរុប ១៤គ្រឿងនោះ មាននាវាចិន ៣គ្រឿង ហើយនាវាកម្ពុជា ១១គ្រឿង។ ក្នុងឱកាសនោះផងដែរ លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ ឥត សារ៉ាត់ ក៏បានផ្តល់ការណែនាំដល់នាវឹកកម្ពុជា-ចិន ដែលជាសិក្ខាកាមត្រូវបន្តយកចិត្តទុកដាក់សហការគ្នាលើគ្រប់វិស័យ និង ផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ពីគ្នាទៅវិញទៅមក ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពជំនាញ ជាពិសេស បច្ចេកវិទ្យាយោធាដែលមានការវិវត្តយ៉ាងលឿននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ លើសពីនោះត្រូវប្រជុំផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ក្នុងការធ្វើសមយុទ្ធជើងទឹកនាគមាសឆ្នាំ ២០២៤ លើកទី១ នេះ ដើម្បីដកពិសោធន៍ និង ដាក់ចេញទិសដៅបន្តទៀត។ ក្រៅពីនោះ ត្រូវបន្តលើកកម្ពស់សាមគ្គីភាព មិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការ តាមយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងពីរ និង កងទ័ពទាំងពីរដែលបានដាក់ចេញ ដើម្បីកសាងសហការតែមួយ និងជោគវាសនាតែមួយ។ លោក ឥត សារ៉ាត់ ក៏បានកោតសរសើរចំពោះកងទ័ពទាំងពីរ ដែលចូលរួមធ្វើសមយុទ្ធនាគមាសឆ្នាំ ២០២៤ និង ក្រុមការងារដឹកនាំសមយុទ្ធរបស់កងទ័ពប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-ចិន ដែលបានខិតខំរៀបចំនិងដឹកនាំសមយុទ្ធកងទ័ពជើងទឹកនៃប្រទេសទាំងពីររហូតទទួលបានជោគជ័យតាមផែនការ។ លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ក៏បានថ្លែងអំណរគុណ និង កោតសរសើរចំពោះបញ្ជាការដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹក បញ្ជាការដ្ឋានការពារកោះឆ្នេរ មូលដ្ឋានសមុទ្ររាម និងនាយនាវី នាយនាវីរង និងពលនាវិកទាំងអស់ ដែលបានខិតខំអនុវត្តតាមតួនាទីភារកិច្ចក្នុងពេលសមយុទ្ធនាគមាសឆ្នាំ ២០២៤ នេះ ដែលធ្វើឱ្យសមយុទ្ធជើងទឹកនាគមាសឆ្នាំ ២០២៤ លើកទី១«ទទួលបានជោគជ័យ និង ធានាបានសុវត្ថិភាព»៕

សមយុទ្ធជើងទឹក «នាគមាស ឆ្នាំ ២០២៤» រវាងកងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា និងចិនបានដំណើរការជោគជ័យ និងសុវត្ថិភាពកាលពីថ្ងៃទី ១៦ ដល់ ២៧ ឧសភា ក្នុងលំហសមុទ្រកម្ពុជា។ សមយុទ្ធនេះមានប្រធានបទ «ប្រតិបត្តិការរំដោះចំណាប់ខ្មាំងពីក្រុមភេរវករដែលចាប់ជំរិតនាវាដឹកទំនិញ»។ នាយឧត្តមសេនីយ៍ ឥត សារ៉ាត់ បញ្ជាក់ថា សមយុទ្ធនេះគឺដើម្បីផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍និងបង្កើនសមត្ថភាពយោធារបស់កងទ័ពទាំងពីរ។ សមយុទ្ធនាគមាសនេះមានកងទ័ពចូលរួម 2,075 នាក់ នាវា ១៤ គ្រឿង និងឧទ្ធម្ភាគចក្រចំនួន ២ គ្រឿង។ ការធ្វើសមយុទ្ធបានធានាសុវត្ថិភាព និងបានទទួលការសរសើរចំពោះការសហការល្អរបស់កងទ័ពទាំងពីរ៕

អង្គការមូលនិធិកុមារកម្ពុជា (CCF) បានប្រារព្ធខួបលើកទី ២០ របស់ខ្លួនជាមួយនឹងការបង្ហាញពីសមិទ្ធផលដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់រយៈពេលពីរទសវត្សរ៍ក្នុងការជួយដល់កុមារដែលមានហានិភ័យបំផុតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ បង្កើតឡើងដោយ លោក ស្កុត នីសុន អតីតនាយកប្រតិបត្តិហូលីវូដ អង្គការ CCF បានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងទៅលើជីវិតអ្នករស់នៅតំបន់ ស្ទឹងមានជ័យជាង ១៥ម៉ឺននាក់ តាមរយៈកម្មវិធីអប់រំ ការថែទាំសុខភាព និងការគាំទ្រសហគមន៍យ៉ាងទូលំទូលាយរបស់ខ្លួន។ ដំណើរនេះបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ ២០០៤ នៅពេលលោក ស្កុត នីសុន បានបោះបង់ការរស់នៅដ៏ហ៊ឺហាក្នុងហូលីវូដ ហើយបានមកជួបក្មេងស្រីអាយុ ៨ ឆ្នាំម្នាក់ឈ្មោះ ស្រីនិច នៅទីលានចាក់សំរាមស្ទឹងមានជ័យ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ មុនពេលពង្រីកខ្លួនទៅបង្កើតសេវាថែទាំសុខភាព និងសុខុមាលភាពរបស់កុមារចំនួន ៤៥ នាក់។ ឆាកជីវិត ស្រីនិច និងក្រុមគ្រួសាររបស់នាងនៅលើគំនរសំរាមប្រកបដោយគ្រោះថ្នាក់ បានធ្វើឱ្យលោកស្កុត នីសុន ជំរុញការបង្កើតអង្គការ CCF។ សព្វថ្ងៃនេះ អង្គការបានពង្រីកដើម្បីជួយដល់កុមារ ៤៣០០នាក់ដែលមានហានិភ័យខ្ពស់បំផុត ដោយផ្តល់ឱ្យពួកគេនូវលទ្ធភាពទទួលបានសេវា និងការអប់រំសំខាន់ៗ។ លោកស្រី ពេជ ចន្ទមុនី ភរិយាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានចូលរួមក្នុងកម្មវិធីអបអរខួប ២០ ឆ្នាំនេះ ដោយគូសបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃបេសកកម្មរបស់ CCF។ ក្នុងនាមជាអគ្គស្នងការនៃសមាគមកាយឬទ្ធិកម្ពុជា (GGAC) លោកស្រី ចន្ទមុនី បានកោតសរសើរចំពោះការលះបង់ឥតងាករេរបស់លោក ស្កុត នីសុន និងថ្លែងអំណរគុណចំពោះអ្នកគាំទ្ររបស់ CCF។ លោកស្រី ចន្ទមុនី អញ្ជើញចូលជាអធិបតីក្នុងពិធីកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា នៅស្ទឹងមានជ័យ បានថ្លែងថា៖ «ថ្ងៃនេះជាឱកាសដ៏រីករាយ និងមោទនភាពមួយដែលខ្ញុំជាអធិបតីក្នុងខួប២០ឆ្នាំនៃមូលនិធិកុមារកម្ពុជា»។ លោកស្រីដែលជាអនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃសមាគមគ្រូពេទ្យស្ម័គ្រចិត្តយុវជនសម្តេចតេជោ (TYDA) ផងដែរ បានបន្ដថា៖ «វាជាពេលវេលាប្រវត្តិសាស្ត្រដែលមិនអាចបំភ្លេចបានសម្រាប់អង្គការ CCF ក្នុងបុព្វហេតុដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ។ ក្តីមេត្តាពិតចំពោះកុមារកម្ពុជា និងការលះបង់របស់លោក ស្កុត នីសុន បានបំផុសគំនិតខ្ញុំ និងស្វាមីខ្ញុំឱ្យគាំទ្របេសកកម្មរបស់ CCF»។ លោកស្រីបានថ្លែងទៀតថា៖ «អរគុណចេញពីបេះដូងរបស់ខ្ញុំចំពោះលោក ស្កុត នីសុន។ ក្នុងនាមសម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងស្មោះអស់ពីដួងចិត្តចំពោះស្ថាបនិក ថ្នាក់ដឹកនាំ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ក្នុងមូលនិធិកុមារកម្ពុជា ចំពោះទឹកចិត្តសប្បុរសធម៌ និងការខិតខំប្រឹងប្រែងមិនចេះនឿយហត់»។ លោក ស្កុត នីសុន ដែលបានបោះបង់អាជីពដើម្បីចាប់ផ្តើមអង្គការ CCF បាននិយាយថា លោកមិននឹកស្រមៃថានឹងសម្រេចបានអ្វីដូចសព្វថ្ងៃនោះទេ។ លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «វាចាប់ផ្តើមពីក្មេងស្រីអាយុប្រាំបីឆ្នាំម្នាក់ឈ្មោះ ស្រីនិច ដែលរស់នៅ និងរើសអេតចាយក្នុងស្ថានភាពដ៏អាក្រក់បំផុតនៅលើទីលានចាក់សំរាមជាមួយម្តាយ និងបងស្រីរបស់នាង។ សព្វថ្ងៃនេះ យើងមានកុមារប្រហែល ២ពាន់នាក់ដែលកំពុងធ្វើការឆ្ពោះទៅរកជីវិតកាន់តែប្រសើរឡើងសម្រាប់ខ្លួនគេ និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ»។ លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងបានពង្រីកលទ្ធភាពរបស់យើងក្នុងការផ្តល់ការអប់រំ ការថែទាំសុខភាព និងការគាំទ្រសហគមន៍ដើម្បីជះឥទ្ធិពលដល់ជីវិតមនុស្សជាង ១សែន ៥ម៉ឺន ៥ពាន់នាក់ ដែលជារឿងគួរឱ្យកត់សម្គាល់»។ សិស្សជិត ២ពាន់នាក់ឥឡូវនេះកំពុងធ្វើការឆ្ពោះទៅរកអនាគតដ៏ល្អប្រសើរសម្រាប់ខ្លួនឯង និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ។ លោកស្កុត នីសុន បាននិយាយថា កុមារចំនួន ៤៣០០នាក់ត្រូវបានចាត់ទុកថាមានហានិភ័យពីការព្រងើយកណ្ដើយ កង្វះអាហារូបត្ថម្ភ ឬការរំលោភបំពានដោយសារតែភាពក្រីក្រ។ លោក ស្កុត នីសុន បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «បើគ្មានការអន្តរាគមន៍ទេ ពួកគេមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុងការបោះបង់ការសិក្សាទៅធ្វើការ ដើម្បីផ្តល់ប្រាក់ចំណូលដល់គ្រួសាររបស់ពួកគេ ឬមើលថែទាំប្អូនស្រីតូចៗ ខណៈដែលឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេចេញធ្វើការខាងក្រៅ»។ លោកបន្ដថា៖ «កុមារក៏ប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃការចេញទៅក្រៅតាមដងផ្លូវក្នុងបរិយាកាសដែលមិនមានសុវត្ថិភាព ខណៈពេលដែលឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេកំពុងធ្វើការ»។ អង្គការ CCF ផ្តល់ការគាំទ្រ និងការថែទាំដើម្បីរក្សាកុមារទាំងនេះនៅក្នុងសាលារៀន និងមានសុវត្ថិភាពជាមួយនឹងការអប់រំប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ និងកម្មវិធីគាំទ្រសហគមន៍។ លោកស្រី ចន្ទមុនី ដែលមានទំនាក់ទំនងពិសេសជាមួយដូនចាស់ក្នុងសហគមន៍របស់ CCF បានចូលរួមក្នុងពិធីកម្មវិធីអបអរនេះ ចូលរួមជាមួយភ្ញៀវ និងទស្សនាស្តង់ ក៏ដូចជាការបង្ហាញផ្សេងៗ។ នៅក្នុងសុន្ទរកថា លោកស្រីបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការបន្តការគាំទ្រសម្រាប់បេសកកម្មរបស់ CCF ពីសប្បុរសជន និងអ្នកពាក់ព័ន្ធ។ លោកស្រីបានអំពាវនាវថា៖ «ជំនួយរបស់លោកអ្នកគ្រប់ទម្រង់ មិនថាតាមរយៈការរួមចំណែកផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដល់ប្រតិបត្តិការផ្តល់មូលនិធិ ការបរិច្ចាគសម្ភារៈ និងឧបករណ៍អប់រំ ឬការចែករំលែកគំនិត ជំនាញ និងចំណេះដឹង គឺមានតម្លៃមិនអាចកាត់ថ្លៃបានក្នុងការធានាឱ្យទទួលបានភាពជោគជ័យជាបន្តបន្ទាប់នៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់មូលនិធិ»។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះក៏បានលើកឡើងពីរឿងរ៉ាវជោគជ័យរបស់អតីតនិស្សិតអង្គការ CCF ដូចជា កញ្ញា រុន សុភី ដែលបានចេញពីការរស់នៅលើគំនរសំរាមរហូតដល់បញ្ចប់ការសិក្សានៅសាកលវិទ្យាល័យ Melbourne និង លោក ហាវ ញ៉ាញ់ ដែលបច្ចុប្បន្នជាអ្នកផលិតខ្សែភាពយន្តដ៏ជោគជ័យ។ រឿងរ៉ាវរបស់ពួកគេជាឧទាហរណ៍អំពីអំណាចផ្លាស់ប្តូរនៃកម្មវិធីរបស់ CCF។ កញ្ញា សុភី បាននិយាយពីដំណើរជីវិតពីកន្លែងភ្នំសំរាមដើម្បីសម្រេចបានជោគជ័យក្នុងការសិក្សាថា៖ «CCF បានជួយខ្ញុំជាច្រើន។ ខ្ញុំច្បាស់ជាគ្មានថ្ងៃនេះដោយមិនមានអង្គការ CCF នោះ។ ពួកគេបានផ្តល់ឱ្យខ្ញុំនូវអ្វីៗគ្រប់យ៉ាង។ លោក ញ៉ាញ់ បានចំណាយពេលប្រាំឆ្នាំរស់នៅ និងរើសអេតចាយលើទីលានចាក់សំរាមតាំងពីក្មេង ហើយមិនដែលជឿថា លោកនឹងចាកចេញពីទីលានចាក់សំរាមនោះទេ។ ដោយមានការគាំទ្រពី CCF លោកបានចាកចេញ ហើយឥឡូវនេះកំពុងចាប់អាជីពដ៏ជោគជ័យក្នុងការផលិតភាពយន្ត។ លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ខ្ញុំនឹងក្លាយជាអ្នករើសសំរាមមួយជីវិត។ ខ្ញុំមិនបានគិតថា ខ្ញុំមានអនាគតទេ។ នៅពេលខ្ញុំគិតអំពីអតីតកាល ខ្ញុំមិនអាចជឿថា អ្វីៗបានផ្លាស់ប្តូរប៉ុន្មាននោះទេ។ ប្រសិនបើអ្នកមានឱកាសសិក្សាដូចខ្ញុំត្រូវបានផ្តល់ឱ្យ នោះអ្នកទទួលយកវា ហើយនោះជាឱកាសរបស់អ្នកក្នុងការផ្លាស់ប្តូរជោគវាសនារបស់អ្នក។ អ្នកមិនអាចផ្លាស់ប្តូរអតីតកាលបានទេ ប៉ុន្តែអ្នកអាចផ្លាស់ប្តូរអនាគតបាន»។ ពិធីអបអរខួប ២០ ឆ្នាំអង្គការនេះតាមដងផ្លូវសហគមន៍បានបើកទូលាយសម្រាប់សហគមន៍ស្ទឹងមានជ័យទាំងមូលជាមួយនឹងល្បែងកម្សាន្ត និងតន្ត្រី។ ព្រះនាងតូច នរោត្ដម ចេនណា គឺជាតួឯកសំខាន់ម្នាក់ក្នុងចំណោមតារាចម្រៀងល្បីឈ្មោះដែលសម្តែងនៅលើឆាកសហគមន៍។ សិល្បករផ្សេងទៀត រួមមាន លោក សាយ កញ្ញា វិស លោក ពុទ្ធិកា និងកញ្ញា សុខ សេរី។ នេះបើតាមអ្នកនាង ខេត ជីន អ្នកនិពន្ធជាន់ខ្ពស់នៃផ្នែកទំនាក់ទំនងរបស់អង្គការ CCF៕

អង្គការមូលនិធិកុមារកម្ពុជា (CCF) បានប្រារព្ធខួបលើកទី ២០ ដោយពិនិត្យសមិទ្ធផលក្នុងការជួយដល់កុមារដែលមានហានិភ័យនៅកម្ពុជា។ បង្កើតឡើងដោយស្កុត នីសុន អតីតនាយកប្រតិបត្តិហូលីវូដ អង្គការបានជួយកុមារច្រើនតាមរយៈកម្មវិធីអប់រំ សុខភាព និងការគាំទ្រសហគមន៍។ នាពេលនេះ CCF បានជួយកុមារជាង 4300 នាក់ និងជះឥទ្ធិពលដល់ជីវិតអ្នកស្ទឹងមានជ័យជាង ១៥ម៉ឺននាក់។ ក្នុងពិធីអបអរកាលពីថ្ងៃទី ២៦ ឧសភា លោកស្រី ពេជ ចន្ទមុនី បានសរសើរនិងអរគុណស្កុត នីសុន សម្រាប់ការបោះបង់ឥតងាករេរ និងការលះបង់ដើម្បីជួយកុមារកម្ពុជា។ CCF បានផ្តល់ឱកាសសិក្សា និងការថែទាំដល់កុមារជាច្រើន ធ្វើឱ្យពួកគេអាចមានអនាគតប្រសើរ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានបង្ហាញពីសមិទ្ធផល និងរឿងជោគជ័យរបស់កុមារដែលទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីកម្មវិធីរបស់ CCF។

កម្ពុជាស្នើឱ្យជប៉ុនជំរុញគម្រោងសិក្សាធ្វើឱ្យកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុក្លាយជាកំពង់ផែតំបន់ និងមជ្ឈមណ្ឌលភស្តុភារកម្ម (Logistics) នៅឆ្នាំ២០៥០ ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ ការស្នើនេះធ្វើឡើងក្នុងជំនួបរវាងលោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី អនុប្រធានទី១ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) និងលោក Saito Tetsuo រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងដែនដី ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដឹកជញ្ជូន និងទេសចរណ៍ជប៉ុន នាថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា នៅទីក្រុងតូក្យូ ប្រទេសជប៉ុន ក្នុងឱកាសលោកចូលរួមសន្និសីទអន្តរជាតិលើកទី២៩ ស្ដីពី «អនាគតរបស់អាស៊ី»។ សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាន CDC បញ្ជាក់ថា៖ «ឯកឧត្ដមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានសំណូមពរឱ្យភាគីជប៉ុនជួយពន្លឿនការអនុវត្តគម្រោងលើកកម្ពស់កំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុឱ្យបានទាន់ពេលវេលា និងជំរុញគម្រោងការសិក្សាធ្វើឱ្យកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុក្លាយជាកំពង់ផែតំបន់ និងមជ្ឈមណ្ឌលឡូជីស្ទីក (Logistics) នៅឆ្នាំ២០៥០ ដើម្បីជំរុញសន្ទុះកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា»។ CDC បញ្ជាក់ថា លោក Saito បានបង្ហាញនូវការតាំងចិត្តយ៉ាងមុតមាំនឹងជំរុញឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធរបស់ជប៉ុនពន្លឿនការអនុវត្តគម្រោងលើកកម្ពស់កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុនេះឱ្យបានកាន់តែឆាប់រហ័សដើម្បីធានាបានថាគម្រោងនេះនឹងអាចបញ្ចប់តាមផែនការដែលបានគ្រោងទុក។ លោកក៏បានបង្ហាញនូវការតាំងចិត្តថានឹងស្នើឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធរបស់ជប៉ុនពិនិត្យលើសំណើគម្រោងសិក្សាផែនការមេធ្វើឱ្យកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុក្លាយជាកំពង់ផែតំបន់ និងមជ្ឈមណ្ឌលភស្តុភានៅឆ្នាំ២០៥០ ឱ្យបានកាន់តែឆាប់រហ័ស សំដៅអាចឱ្យការសិក្សាគម្រោងនេះអាចចាប់ផ្តើមនាពេលដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ។ លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានថ្លែងអំណរគុណដល់ភាគីជប៉ុន ដែលតែងតែចូលរួម «យ៉ាងសកម្ម» ក្នុងការកសាងសង្គមសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា និងការចូលរួមកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ រាជរដ្ឋាភិបាលនៅដើមអាណត្តិទី៧នេះបានធ្វើការសម្ពោធ និងបើកការដ្ឋានដែលជាជំនួយរបស់ជប៉ុនជាបន្តបន្ទាប់ រួមមាន ផ្លូវជាតិលេខ៥ ប្រព័ន្ធប្រព្រឹត្តកម្មទឹកកខ្វក់ជើងឯក និងគម្រោងបើកការដ្ឋានលើកកម្ពស់កំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុដំណាក់កាលទី២ ជំហានទី១។ លោក ជ័យ តិច អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា ការអភិវឌ្ឍវិស័យឧស្សាហកម្មកម្ពុជា ការទាក់ទាញនូវការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) មកកម្ពុជា ក៏ដូចជាការដឹកជញ្ជូននាំទំនិញទៅលក់នៅទីផ្សារអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជាគឺមានកត្តាប្រឈមមួយចំនួន ដែលក្នុងនោះកត្តាប្រឈមខ្លាំងមួយផងដែររបស់កម្ពុជាគឺទាក់ទងទៅនឹងភស្តុភារកម្ម។ លោកបន្តថា រាជរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៧នេះបានផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការអភិវឌ្ឍវិស័យភស្តុភារកម្ម ក្នុងនោះ មានការដាក់ចេញនូវផែនការយុទ្ធសាស្ត្រភស្តុភារកម្មរបស់កម្ពុជា ក៏ដូចជាមានការអភិវឌ្ឍនូវវិស័យដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវថ្នល់ ផ្លូវដែក ជាពិសេសគឺផ្លូវទឹក ដែលចុងក្រោយនេះគឺគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ។ លោក ជ័យ តិច ថ្លែងថា សម្រាប់កំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុនេះគឺសឹងតែទទួលបានការគាំទ្រជាប្រពៃណីពីភាគីជប៉ុន តាំងពីដើមរហូតមកដល់ការសាងសង់នូវកំពង់ផែនេះក្នុងដំណាក់កាលទី២នេះដើម្បីក្លាយជាកំពង់ផែដ៏ធំបំផុតមួយរបស់កម្ពុជាក្នុងការនាំទំនិញចេញចូល។ លោកថ្លែងថា៖ «ការចូលរួមចំណែករបស់ភាគីជប៉ុនក្នុងការអភិវឌ្ឍ និងពង្រីកនូវកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុនេះពិតជាមានសារសំខាន់ខ្លាំងណាស់ដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ក៏ដូចជាការទាក់ទាញនូវការវិនិយោគដោយផ្ទាល់ពីបរទេស ការអភិវឌ្ឍវិស័យឧស្សាហកម្ម ជាពិសេសគឺទាក់ទងទៅនឹងភស្តុភារកម្ម និងការតភ្ជាប់នៅថ្នាក់តំបន់ និងពិភពលោក»៕

កម្ពុជាបានស្នើឱ្យជប៉ុនជំរុញគម្រោងសិក្សាធ្វើឱ្យកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុក្លាយជាកំពង់ផែតំបន់ និងមជ្ឈមណ្ឌលភស្តុភារកម្មនៅឆ្នាំ ២០២៥ ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ ការស្នើនេះធ្វើឡើងក្នុងជំនួបរវាងលោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងលោក Saito Tetsuo រដ្ឋមន្ត្រីជប៉ុន កាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែឧសភា នៅទីក្រុងតូក្យូ។ លោក Saito បានបញ្ជាក់ពីការតាំងចិត្តរបស់ជប៉ុនក្នុងការពន្លឿនការអនុវត្តគម្រោងនេះឱ្យបានទាន់ពេលវេលា។ លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ក៏បានថ្លែងអំណរគុណដល់ជប៉ុនចំពោះការចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការកសាងសង្គមសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ គម្រោងនេះនឹងជួយពង្រីកកំពង់ផែ ពង្រឹងវិស័យភស្តុភារកម្ម និងទាក់ទាញការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) ទៅកម្ពុជាបន្ថែមទៀត៕

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអំពាវនាវដល់ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងឱ្យមកវិនិយោគបន្ថែមនៅកម្ពុជា ដោយលោកលើកឡើងថា កម្ពុជានៅមានសក្ដានុពលដ៏ធំសម្បើមសម្រាប់កំណើននៃតម្លៃបន្ថែមក្នុងវិស័យកសិកម្ម ការកែច្នៃម្ហូបអាហារ និងកម្មន្តសាលទំនើប។ លោកអំពាវនាវដូច្នេះក្នុងពិធីបើកវេទិកាធុរកិច្ចរវាងកម្ពុជា និងកូរ៉េខាងត្បូង នៅទីក្រុងសេអ៊ូល (Seol) នៃប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង នាថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា។ សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបញ្ជាក់ថា៖ «សម្ដេចមហាបវរធិបតី បានស្វាគមន៍ចំពោះការវិនិយោគបន្ថែមរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដោយកម្ពុជានៅមានសក្ដានុពលដ៏ធំសម្បើមសម្រាប់កំណើននៃតម្លៃបន្ថែម ក្នុងវិស័យកសិកម្ម ការកែច្នៃម្ហូបអាហារ និងកម្មន្តសាលទំនើប ដោយសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ អាចប្រើប្រាស់ឯកទេសផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាក្នុងការកែប្រែឧស្សាហកម្មកម្ពុជា និងបង្កើតកាលានុវត្តភាព ដែលផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក» ។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងថា រាជរដ្ឋាភិបាល បានបង្កើតយន្តការក្នុងការធានាបាននូវបរិយាកាសគាំទ្រ និងអំណោយផលដល់ភាពជោគជ័យនៃធុរកិច្ច ដែលមានស្រាប់ និងធុរកិច្ចថ្មី ប្រកបដោយភាពបុរេសកម្ម តាមរយៈការស្ដាប់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ និងជាប្រចាំនូវបញ្ហាប្រឈម ដែលវិនិយោគិនលើកឡើង។ លោកបញ្ជាក់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលប្ដេជ្ញាចិត្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយវិស័យឯកជន ដោយមិនខ្លាចនឿយហត់ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្ដិសិទ្ធិភាពដោយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវអភិក្រម «គិតរួមគ្នា ធ្វើរួមគ្នា និងទទួលខុសត្រូវរួមគ្នា»។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បន្តថា៖ «សាធារណរដ្ឋកូរ៉េគឺជាដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ដ៏សំខាន់របស់កម្ពុជា ដោយបានចូលរួមពង្រឹងកម្លាំងពលកម្ម កែលម្អសេវាសាធារណៈ និងកសាងមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយចីរភាព»។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីលើកឡើងថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៦ មក រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានផ្តល់ទិដ្ឋាការដែលមានសុពលភាព៣ឆ្នាំ និងអនុញ្ញាតឱ្យមានការចេញ-ចូលបានច្រើនដង ជាមួយនឹងការបង់ថ្លៃសេវាតែមួយលើកដល់វិនិយោគិនកូរ៉េ ដែលកាន់លិខិតឆ្លងដែនទូទៅ ដើម្បីលើកទឹកចិត្ត និងជំរុញការវិនិយោគ និងធុរកិច្ចកូរ៉េនៅកម្ពុជា។ លោកបានកត់សម្គាល់ពីការកើនឡើងនៃវត្តមានគម្រោងវិនិយោគ និងសហគ្រាសពាណិជ្ជកម្មកូរ៉េ ទាំងតូច ទាំងធំនៅកម្ពុជា ហើយពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីបានកើនឡើងលើស ១ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ដោយគ្រប់ដណ្ដប់វិស័យវាយនភណ្ឌ ផលិតផលធ្វើដំណើរ កង់ គ្រឿងបន្លាស់អេឡិចត្រូនិក កសិកម្ម និងការកែច្នៃផលិតផលកសិកម្ម។ លោកថ្លែងថា៖ «ក្រុមហ៊ុនកូរ៉េបាន និងកំពុងដើរតួនាទីជាតួអង្គគន្លឹះ ក្នុងទិដ្ឋភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា។ ការចូលរួមរបស់ក្រុមហ៊ុនកូរ៉េនៅលើវិស័យចម្រុះ ដូចជា កម្មន្តសាល អចលនទ្រព្យ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ កសិកម្ម និងសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុ បាន និងកំពុងជួយជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងពន្លឿនការអភិវឌ្ឍវិស័យឧស្សាហកម្មនៅកម្ពុជា»។ ក្រៅពីនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានកត់សម្គាល់ពីការកើនឡើងនៃចំនួនអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងការរស់នៅក្នុងប្រទេសទាំងពីរ ដោយលោកបញ្ជាក់ថា ប្រជាជនកម្ពុជាចំនួនជាង ៥៩ ០០០ នាក់ កំពុងរស់នៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ហើយប្រជាជនកូរ៉េខាងត្បូងប្រមាណ ៧ ៨០០ នាក់ កំពុងរស់នៅកម្ពុជា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០២៣។ លោក ជ័យ តិច អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ច ថ្លែងថា ការនាំចេញពីកម្ពុជាទៅកូរ៉េមួយភាគធំជាផលិតផលកសិកម្ម។ ប្រសិនបើកម្ពុជាមានលទ្ធភាពវិនិយោគលើការកែច្នៃផលិតផលកសិកម្មដើម្បីនាំចេញទៅកូរ៉េ វានឹងអាចជួយបន្ថែមនូវតម្លៃបន្ថែមដល់ផលិតផលទាំងនោះដើម្បីនាំចេញទៅកូរ៉េ និងជួយបន្ថែមទៀតដល់ប្រជាជនកម្ពុជាឱ្យមានការងារធ្វើ ក៏ដូចជាបង្កើនការនាំចេញទៅតាមបទដ្ឋានគុណភាពកសិផលដែលបានកែច្នៃ និងគោរពបាននូវបទដ្ឋានអនាម័យ និងភូតគាមអនាម័យ។ លោកប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍នាថ្ងៃទី១៧ ឧសភា ថា៖ «សម្រាប់ការវិនិយោគរបស់កូរ៉េទៅលើវិស័យឧស្សាហកម្មនេះ ជាពិសេសលើវិស័យកម្មន្តសាលនេះគឺជាសក្ដានុពលមួយធំណាស់។ កន្លងមកយើងឃើញថា កូរ៉េបានវិនិយោគហើយទាក់ទងនឹងវិស័យនេះ ដូចជាទាក់ទងនឹងរោងចក្រផលិតខ្សែកាប រោងចក្រផលិតគ្រឿងបង្គុំអេឡិចត្រូនិក ជាពិសេស រោងចក្រដំឡើងរថយន្ត»។ លោកបន្ថែមថា៖ «ដោយសារតែកម្ពុជាផ្ដល់អាទិភាពសំខាន់ទៅលើវិស័យនេះ ជាពិសេស ការបណ្ដុះបណ្ដាលកម្មករដែលមានជំនាញដើម្បីបម្រើទៅលើវិស័យឧស្សាហកម្ម ហើយនិងវិស័យកម្មន្តសាលនេះ ដូច្នេះ វាជាឱកាសមួយសម្រាប់ការបង្កើនការវិនិយោគរបស់កូរ៉េទៅលើវិស័យគ្រឿងបង្គុំអេឡិចត្រូនិកនេះ»។ លោក ជ័យ តិច លើកឡើងថា ដើម្បីបង្កើននូវការវិនិយោគពីកូរ៉េខាងត្បូងមកកម្ពុជា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរតែធ្វើការបន្ថែមទៀតក្នុងការជំរុញការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីឱ្យបានពេញលេញ ធ្វើការផ្លាស់ប្ដូររវាងធុរកិច្ចនៃប្រទេសទាំងពីរ និងបង្កើតឱ្យមានការិយាល័យពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងប្រទេសទាំងពីរដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរព័ត៌មាន ក៏ដូចជាការអនុម័តនូវច្បាប់ទាក់ទងនឹងពន្ធត្រួតស៊ីគ្នា ដើម្បីបង្កើនការនាំចេញ និងនាំចូលរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានដដែលបញ្ជាក់ថា ក្នុងជំនួបជាមួយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាថ្ងៃទី១៦ ឧសភា លោក ហាន់ ដុកស៊ូ (Han Duck-soo) នាយករដ្ឋមន្រ្តីកូរ៉េខាងត្បូងបានប្រកាសគាំទ្រគំនិតផ្ដួចផ្ដើមរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងការបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនកូរ៉េខាងត្បូង និងការជំរុញឱ្យមានយន្តការជួបពិគ្រោះយោបល់ជាទៀងទាត់រវាងសមាគមធុរកិច្ចកូរ៉េខាងត្បូងនៅកម្ពុជា៕

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអំពាវនាវដល់កូរ៉េខាងត្បូងឱ្យវិនិយោគបន្ថែមនៅកម្ពុជា ដោយលើកឡើងថា កម្ពុជាមានសក្ដានុពលដ៏ធំសម្រាប់កំណើនក្នុងវិស័យកសិកម្ម ការកែច្នៃម្ហូបអាហារ និងកម្មន្តសាលទំនើប។ ក្នុងពិធីបើកវេទិកាធុរកិច្ចរវាងកម្ពុជា និងកូរ៉េខាងត្បូងនៅទីក្រុងសេអ៊ូល កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែឧសភា លោកបានលើកឡើងពីបរិយាកាសគាំទ្ររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដែលចូលរួមដោយសកម្មក្នុងការធានាអំណោយផលដល់ធុរកិច្ច។ លោកបានសម្គាល់ពីការកើនឡើងនៃវិនិយោគនិងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី ដែលអាចជួយកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ ទោះបីជាយ៉ាងណា លោកជ័យ តិច អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវបានថ្លែងថា កម្ពុជាគួរតែជំរុញកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី និងបង្កើតការិយាល័យពាណិជ្ជកម្មនៅប្រទេសទាំងពីរដើម្បីបង្កើនការនាំចេញនិងនាំចូល។

នាយក​ប្រតិបត្តិ​ក្រុមហ៊ុន​ប្រេង​ដ៏​ធំ​របស់​ចិន​បាន​រិះគន់​ការដាក់ទណ្ឌកម្ម​របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក​ទៅលើ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​ ដោយសារតែ​ទណ្ឌកម្ម​នោះបាន​ប៉ះពាល់​ដល់​ភាគហ៊ុន​ក្រុមហ៊ុន​របស់ខ្លួន ជាពិសេស​គឺ​ប៉ះពាល់​ដល់​គម្រោង​ឧស្ម័ន​ធម្មជាតិ​នៅ​តំបន់​ស៊ី​បេ​រី (Siberia) ក្នុង​ប្រទេស​រុស្ស៊ី។ លោ​ក ចូវ ស៊ិន​ហួយ (Zhou Xinhuai) ប្រធាន ​និង​ជា​នាយក​ប្រតិបត្តិ​ក្រុមហ៊ុន​សាជីវកម្ម​ប្រេង​ឈូង​សមុទ្រ​ជាតិចិន (CNOOC) បាន​និយាយថា៖ «យើង​ប្រឆាំង​ដាច់ខាត​ចំពោះ​ការដាក់ទណ្ឌកម្ម​របស់​អាមេរិក»។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក​បាន​អះអាងថា បើទោះបីជា​ទណ្ឌកម្ម​រប​ស់​សហរដ្ឋអាមេរិក​កំពុង​ប៉ះពាល់​ដល់​ពាណិជ្ជកម្ម​សកល ប៉ុន្តែ​ក្រុមហ៊ុន​របស់លោក​នៅ​អាច​គ្រប់គ្រង​បាន។ ជាការ​កត់សម្គាល់ ចិន​នៅតែ​បន្ត​មាន​ទំនាក់ទំនង​ល្អជា​មួយ​រុស្ស៊ី​ បន្ទាប់ពី​រុស្ស៊ី​បាន​ឈ្លានពាន​ទឹកដី​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​ប៉ុន្តែ​វា​ជា​រឿង​ដែល​កម្រ​កើតមាន​ច​ក្នុង​ការដែល​មេដឹកនាំ​សាជីវកម្ម​ចិន ចេញមុខ​រិះគន់​ដោយ​បើកចំហ​ទៅលើ​គោលនយោបាយ​របស់​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក។ ការណ៍​នេះ​បង្ហាញថា​ទណ្ឌកម្ម​អាមេរិក​អាច​នឹងមាន​ផលប៉ះពាល់​យ៉ាង​ធំធេង​ជាង​ការរំពឹងទុក។ ក្រុមហ៊ុន CNOOC គឺជា​ក្រុមហ៊ុន​ប្រេង​មួយ​ក្នុងចំណោម​ក្រុមហ៊ុន​ប្រេងសំខាន់ៗចំនួន​ ៣ ដែល​គ្រប់គ្រង​ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​ចិន។ លោ​ក ចូវ បាន​ឆ្លើយតបភ្លាមៗ នៅពេល​ត្រូវបាន​សាកសួរ​អំឡុងពេល​លោក​នៅ​ជាមួយនឹង​ប្រធាន​ផ្នែក​ហិរញ្ញវត្ថុ​លោកស្រី វ៉ាង ស៊ីន (Wang Xin) អំពី​គម្រោង ​Arctic LNG-2 ដែលជា​គម្រោង​ផលិត​ប្រេងឥន្ធនៈ​របស់​រុស្ស៊ី។ គម្រោង​នេះ​បាន​ប្រឈមមុខ​នឹង​ទណ្ឌកម្ម​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ហើយ​បាន​ប៉ះពាល់​ដល់​ក្រុមហ៊ុន ​CNOOC ក្នុងនាម​ជា​ម្ចាស់​ភាគហ៊ុន​មួយផ្នែក​តូច​របស់​គម្រោង។ គម្រោង​នេះ​ស្ថិតនៅ​តំបន់​ឧបទ្វីប​ហ្គី​ដា (Gyda) ភាគ​ខាងជើង​នៃ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​ ហើយ​កំពុង​ត្រូវបាន​គ្រប់គ្រង​ចម្បង​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​ឧស្ម័ន​ធម្មជាតិ​រុស្ស៊ី​ឈ្មោះថា​ Novatek ដែលមាន​ភាគហ៊ុន​ចំនួន ៦០%។ ដោយឡែក ក្រុមហ៊ុន CNOOC និង​ក្រុមហ៊ុន​ប្រេង​ជាតិចិន (CNPC) ដែលជា​ក្រុមហ៊ុន​ប្រេង​គ្រប់គ្រង​ដោយ​រដ្ឋ​ចិន​មួយ​ផ្សេងទៀត កំពុង​កាន់កាប់​ភាគហ៊ុន ១០% រៀងៗខ្លួន។ភាគហ៊ុន​ដទៃទៀត ត្រូវបាន​កាន់កាប់​ដោយ​ក្រុមហ៊ុន​ថាមពល​បារាំង​ឈ្មោះថា ​Total Energies និង​ក្រុមហ៊ុន​ជប៉ុន​ដូចជា​ក្រុមហ៊ុន ​Mitsui & Co និង​ក្រុមហ៊ុន ​JOGMEC។ លោកស្រី ​វ៉ាង ​បានលើកឡើង​ពី​គោលជំហរ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ចំពោះ​គម្រោង​នេះ​ថា​ពួកគេ​កំពុង​ទាក់ទង​ជាមួយ​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​នេះ​ឱ្យបាន​ទាន់​ស្ថានការណ៍។ លោ​ក ចូវ បានលើកឡើង​បន្ត​ពី​លោកស្រី វ៉ាង ដោយ​ចាប់ផ្ដើម​រិះគន់​គោលនយោបាយ​របស់​សហ​រដ្ឋ​អាមេរិក។ លោក​បាន​បន្ថែមថា​ ក្រុមហ៊ុន​កំពុងធ្វើការ​យ៉ាងសកម្ម​ដើម្បី​កាត់បន្ថយ​ការខាតបង់​តាមរយៈ​ការពិភាក្សា​ជាមួយ​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ។ គួររំឭកថា កាលពី​ពាក់កណ្តាល​ខែសីហា ឆ្នាំមុន​លោ​កចូវ ធ្លាប់បាន​និយាយថា៖ «គម្រោង ​Arctic LNG-2 កំពុងដំណើរការ​យ៉ាង​ល្អ​ដោយ​មិនមាន​ការផ្លាស់ប្តូរ​អ្វី​គួរ​ឲ្យ​កត់សម្គាល់​នោះទេ»។ លោក សៀ វ៉ី​ជឺ (Xie Weizhi) អតីត​ប្រធាន​ផ្នែក​ហិរញ្ញវត្ថុ​ក៏​ធ្លាប់បាន​រៀបរាប់​ផងដែរ​ថា ​ដំណាក់កាល​ដំបូង​របស់​ផលិតកម្ម​ប្រេង​ក្នុង​គម្រោង​នេះ​គ្រោង​នឹង​ចាប់ផ្តើម​នៅ​ចុងឆ្នាំ ២០២៣។យ៉ាងណាក៏ដោយ​វា​ហាក់ដូចជា​មិនទាន់​កើតឡើង​នៅឡើយ​ទេ​គិត​មកទល់ពេលនេះ។ កាលពី​សប្តាហ៍​មុន​ក្រុមហ៊ុន ​Total Energies បាន​រាយការណ៍​តាមរយៈ​សារព័ត៌មាន​រ៉​យ​ទ័​រ (Reuters) ថា ​ពួកគេ​បានចាប់ផ្តើម​អនុវត្ត​គោលការណ៍​ប្រធាន​សក្ដិ​ទៅតាម​កិច្ចសន្យា​របស់​ពួកគេ​ដែល​បានចែង។ ពួកគេ​នឹងធ្វើ​តាមច្បាប់​ដាក់ទណ្ឌកម្ម​ដែលជា​ផ្នែក​នៃ​គោលការណ៍​ស្នូល​របស់​ពួកគេ។ ក្រុមហ៊ុន Total Energies ក៏បាន​លើកឡើង​ផងដែរ​ថា ក្រុមហ៊ុន​នឹងមិន​មានការ​ទាញយក​ប្រេងឥន្ធនៈ​ពី​គម្រោង​នៅ​ឆ្នាំនេះ​នោះទេ។ យ៉ាងណាមិញ ក្រុមហ៊ុន CNOOC មិនបាន​បញ្ជាក់ថា​ តើ​ខ្លួន​នឹង​សម្រេច​ធ្វើ​ដូចគ្នា​នឹង​ដៃគូ​បារាំង​របស់ខ្លួន​ដែរ​ឬក៏​យ៉ាងណា​នោះទេ។ គួរ​បញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុន​ CNOOC ក៏មាន​ភាគហ៊ុន​ចំនួន ២៥% នៅក្នុង​អណ្តូងប្រេង​មួយ​នៅ​ឆ្នេរសមុទ្រ​ហ្គូ​យ៉ាណា (Guyana) ដែល​ជាប់​នឹង​តំបន់​កំពុងមាន​ជម្លោះទឹកដី​ជាមួយ​ប្រទេស​វេ​ណេ​ស៊ុយ​អេ​ឡា។ ការណ៍​នេះ​បង្ហាញថា​ក្រុមហ៊ុន CNOOC កំពុង​ប្រឈមមុខ​នឹង​ភាព​តានតឹង​ភូមិសាស្ត្រ​នយោបាយ​លើសពី​គម្រោង​ផលិត​ប្រេង​នៅ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី ​ទៅទៀត។ យ៉ាងណាមិញ លោ​កចូវ​បាន​បញ្ជាក់ថា ​គម្រោង​នៅ​តំបន់​ហ្គូ​យ៉ាណា​មិន​ស្ថិតនៅក្នុង​តំបន់​ជម្លោះ​នោះទេ។លោក​បាន​លើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុន CNOOC កំពុង​សហការ​យ៉ាង​ជិតស្និទ្ធ​ជាមួយ​ដៃគូ​និង​អាជ្ញាធរ​ដើម្បី​បញ្ចៀស​បញ្ហា​ជម្លោះទឹកដី។ លោក​បាន​សង្កត់ធ្ងន់ថា​ គម្រោង​នេះ ​គឺមាន​សារៈសំខាន់​ណាស់ ព្រោះ​វា​ជា​ទ្រព្យសកម្ម​នៅក្រៅ​ប្រទេស​ដែលមាន​គុណភាព​ខ្ពស់​សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន។ គម្រោង​អណ្តូងប្រេង​ដ៏​ធំ​មួយ​នេះ​ត្រូវបាន​គេ​ប៉ាន់ប្រមាណ​ថា ​អាច​ផ្ទុក​ប្រេង​បាន​ជាង ៨ ប៊ី​លាន​បារ៉ែល។ ដោយឡែក សម្រាប់​ភាគហ៊ុន​វិញ ក្រុមហ៊ុន ExxonMobil កាន់កាប់​ភាគហ៊ុន ៤៥% និង​ក្រុមហ៊ុន​ Hess កាន់កាប់ ៣០% ។ ដោយឡែក ក្រុមហ៊ុន CNOOC របស់​ចិន​កាន់កាប់​ភាគហ៊ុន ២៥%។ លោក ចូ​វ បាន​និយាយថា លោក​ក៏​កំពុង​ព្រួយបារម្ភ​អំពី​ជម្លោះព្រំដែន​រវាង​តំបន់​ហ្គូ​យ៉ាណា​និង​ប្រទេស​វេ​ណេ​ស៊ុយ​អេ​ឡា​ ផងដែរ។ លោក​សង្ឃឹមថា ច្បាប់​អន្តរជាតិ​នឹង​ការពារ​ការវិនិយោគរ​បស់​ក្រុមហ៊ុន​ខ្លួន៕

នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុនប្រេងចិនរិះគន់ការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់អាមេរិកទៅលើប្រទេសរុស្ស៊ី។ អាស្រ័យលើទណ្ឌកម្មរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានប៉ះពាល់ដល់គម្រោងឧស្ម័នធម្មជាតិនៅតំបន់ស៊ីបេរី ក្នុងប្រទេសរុស្ស៊ី។ បញ្ហានេះបានកំណត់ដោយក្រុមហ៊ុនចិន CNOOC ដោយការប៉ះពាល់ពួកគេជាមួយក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្លួន ហើយបណ្តាលឱ្យគម្រោងនេះប្រឈមមុខនឹងផលិតប្រេងនៅតំបន់ហ្គូយ៉ាណា មានគុណភាពខ្ពស់សម្រាប់ក្រុមហ៊ុន។ ដោយបញ្ហានេះកម្មវិធីនេះត្រូវបានគេដាក់កាន់ភាគហ៊ុនទូទាំងច្បាប់អន្តរជាតិដែលកំពុងត្រូវបានប្រព្រឹត្តក្នុងវិធីសាស្ត្រសិក្សាជម្លោះទឹកដី។

​តម្លៃ​ប្រាក់​យ៉េន (Yen) របស់​ជប៉ុន​បាន​បន្ត​ធ្លាក់ចុះ​ឥតឈប់ឈរ​អស់​ជាច្រើន​ឆ្នាំ បើទោះបីជា​ធនាគារកណ្ដាល​របស់​ជប៉ុន ទើបតែ​ដំឡើង​អត្រា​ការប្រាក់​ជា​លើកដំបូង​ក្នុង​រយៈពេល ១៧​ ឆ្នាំ​មកនេះ​ក៏ដោយ​។ នេះ​ក៏​ព្រោះតែ​ប្រាក់​ដុល្លារ​អាមេរិក​ឡើងថ្លៃ​ខ្លាំង ដោយសារតែ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ព្យាយាម​អនុវត្ត​គោលនយោបាយ​គាំពារ​និយម​។​ ​ខណៈពេលដែល​កិច្ចប្រជុំ​គោ​លន​យោ​បាយ​រូបិយវត្ថុ​បានធ្វើ​ឡើងជា​ច្រើន​នៅ​ចុង​ខែមីនា​នេះ លោក តូ​រូ សា​សា​គី (Tohru Sasaki)​ អ្នកជំនាញ​យុទ្ធសាស្ត្រ​មកពី​ក្រុមហ៊ុន Fukuoka Financial Group បានស្នើ​គំនិត​មួយ​ដ៏​គួរឱ្យ​ចាប់អារម្មណ៍​។​ ​លោក សា​សា​គី បានធ្វើការ​ប្រៀបធៀប​ការសម្រេចចិត្ត​គោលនយោបាយ​រូបិយវត្ថុ​របស់​ប្រទេស​ធំៗ ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​តម្លៃ​រូបិយ​ប័ណ្ណ​ក្នុង​រយៈពេល ​៣ ​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយនេះ​។ លោក​បាន​រកឃើញថា ប្រទេស​ដែលមាន​រូបិយប័ណ្ណ​ខ្លាំង ដូចជា​ប្រទេស​ម៉ិ​ក​ស៊ិ​ក ប្រេ​ស៊ី​ល និង​ស្វ៊ី​ស​បានសម្រេច​កាត់បន្ថយ​អត្រា​ការប្រាក់​។ ដោយឡែក ប្រទេស​តួ​ក​គី និង​ជប៉ុន​ដែលមាន​រូបិយប័ណ្ណ​ចុះខ្សោយ​បានសម្រេច​ចិត្ត​បង្កើន​អត្រា​ការប្រាក់​។​ ​ជាទូទៅ នៅពេល​រូបិយប័ណ្ណ​របស់​ប្រទេសមួយ​កើនឡើង ការវិនិយោគ​ពី​បរទេស​ជាធម្មតា​មានការ​ថយចុះ ដែល​អាចធ្វើឱ្យ​សេដ្ឋកិច្ច​ធ្លាក់ចុះ​ដូចគ្នា​។ ដូច្នេះ​ប្រទេស​នោះ​នឹង​ចាប់ផ្ដើម​កាត់បន្ថយ​អត្រា​ការប្រាក់ ដើម្បី​ទាក់ទាញ​អ្នកវិនិយោគ​។​ ផ្ទុយទៅវិញ នៅពេលដែល​រូបិយប័ណ្ណ​របស់​ប្រទេសមួយ​ធ្លាក់ចុះ នោះ​នឹង​អាច​ទាក់ទាញ​ការវិនិយោគ​កាន់តែច្រើន ដែល​អាច​ជំរុញ​ដល់​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច​។ ដូច្នេះ​ប្រទេស​នោះ​នឹង​ដំឡើង​អត្រា​ការប្រាក់​។​យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក សា​សា​គី បាន​កត់​សម្គាល់​ករណី​លើកលែង​មួយ នោះ​គឺ​សហរដ្ឋអាមេរិក ពោលគឺ​បើទោះបីជា​អាមេរិក​មាន​រូបិយប័ណ្ណ​ខ្លាំង​ក៏ដោយ ក៏​សហរដ្ឋអាមេរិក​នៅតែរ​ក្សា​អត្រា​ការប្រាក់​ថេរ ហើយ​ថែមទាំង​ចង់​ពន្យារពេល​កាត់​បន្ថយ​អត្រា​ការប្រាក់​ទៀតផង​។​ ​លោក សា​សា​គី បាន​ពន្យល់ថា បើទោះបីជា​តម្លៃ​រូបិយប័ណ្ណ​ដុល្លារ​កើនឡើង​ក៏ដោយ ក៏​ការវិនិយោគ​បរទេស​នៅតែ​បន្ត​កើតមាន​។​នេះ​ក៏​ដោយសារតែ​សហរដ្ឋអាមេរិក​កំពុង​ផ្តោតលើ​ការអនុវត្ត​គោលនយោបាយ​គាំពារ​ដល់​អាជីវកម្ម​ក្នុងស្រុក​របស់ខ្លួន​។​ ​ដោយសារតែ​សេដ្ឋកិច្ច​នៅតែ​រឹងមាំ សហរដ្ឋអាមេរិក​ហាក់ដូចជា​គ្មាន​បំណង​ក្នុង​ការបញ្ចុះ​អត្រា​ការប្រាក់​នោះទេ​។ ដូច្នេះ ជំនួស​ឱ្យ​ការ​រំពឹងថា​ប្រាក់​យ៉េន​នឹង​កើនឡើង លោក សា​សា​គី បាន​ព្យាករ​ថា តម្លៃ​ប្រាក់​​ដុល្លារ​នឹង​នៅតែ​បន្ត​កើនឡើង​មួយរយៈ​។​ ​ប្រធានាធិបតី​អាមេរិក លោក ចូ បៃ​ដិ​ន (Joe Biden)​ កំពុង​លើកកម្ពស់​គោល​-​នយោបាយ​មួយ​ឈ្មោះថា «​ទិញ​អាមេរិក​» ដែលជា​គោលនយោបាយ​ជំរុញ​ដល់​ការ​ទិញ​ផលិតផល​ដែល​ផលិត​នៅ​អាមេរិក​។​ ​នេះ​គឺជា​គោលនយោបាយ​មួយ​ដ៏​ចម្បង​ដែល​លោក​កំពុង​ផ្ដោត​សំខាន់ ខណៈដែល​លោក​ក៏​កំពុង​ឈរឈ្មោះ​សម្រាប់​ការបោះ​ឆ្នោត​ប្រធានាធិបតី​នៅក្នុង​ខែវិច្ឆិកា​ខាងមុខនេះ​។ លោក​បាន​ថ្លែង​ក្នុង​សុន្ទរកថា​មួយ​កាលពី​ថ្ងៃទី​ ៧ ខែមីនា​ថា គម្រោង​របស់​រដ្ឋាភិបាល​សហព័ន្ធ ដូចជា​ការសាងសង់​ផ្លូវ និង​ស្ពាន នឹង​ផ្តល់​អាទិភាព​ដល់​ការទិញ​ផលិតផល និង​កម្លាំង​ពលកម្ម​របស់​អាមេរិក​ផ្ទាល់ ដើម្បី​បង្កើត​ការងារ​ដែលមាន​ប្រាក់ខែ​ល្អ​សម្រាប់​កម្មករនិយោជិត​អាមេរិក​។​ ​រដ្ឋបាល​អាមេរិក​បច្ចុប្បន្ន កំពុង​គាំទ្រ​គោល​​នយោបាយ​គាំពារ​និយម​ខ្លាំង ជាពិសេស​នៅមុន​ការប្រកួតប្រជែង​ការបោះឆ្នោត​រវាង​លោក បៃ​ដិ​ន និង​អតីត​ប្រធានាធិបតី លោក ដូ​ណា​ល់ ត្រាំ (Donald Trump)​។ ហេតុនេះហើយ គោលនយោបាយ​សេដ្ឋកិច្ច​អាមេរិក​ត្រូវបាន​គេ​រំពឹងថា​នឹង​ផ្តល់​អាទិភាព​ដល់​អាជីវកម្ម​អាមេរិក​៕

ក្នុងពេលដែលតម្លៃប្រាក់យ៉េនរបស់ជប៉ុនកើនឡើងច្រើនក្នុងរយៈពេលច្រើនឆ្នាំ និងតម្លៃដុល្លារក្នុងស្រុកអាមេរិកក៏ដើម្បីកើនឡើងដោយសារប្រាក់ដុល្លារចុះក្នុងប្រទេសមួយដែលទទួលបានប្រាក់ខ្ពស់មួយរយៈ។ លោកសាសាគីពិតជាជំនាញដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍របស់គោលនយោបាយ ដោយសារតែការចាប់ផ្តើមការប្រកួតប្រជែងការអនុវត្តគោលនយោបាយគាំពារដល់អាជីវកម្មអាមេរិក។ បើទោះបីជាតម្លៃរូបិយប័ណ្ណដុល្លារកើនឡើងប្រសើរ លោកសាសាគីបានថាប្រាក់ដុល្លារនឹងបានកើនឡើងក្នុងរយៈពេលខ្លី។ ចំណាំថា ការរំពឹងរងាររបស់រដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធមិនអាចទាក់ទាញដល់ការលំនាំគ្រប់គ្រងប្រទេសផងដែរ។ បើសិនបានគេទទួលបានគោលនយោបាយនេះ គោលនយោបាយនោះអាចទទួលបានអាទិភាពដល់អាជីវកម្មអាមេរិកបាន។

ព្រៃឈើ​ទំហំ​ជាង ៩ម៉ឺន​ហិកតា​នៅ​ក្នុង​ដែន​ជម្រក​សត្វព្រៃ​ចំនួន​ពីរ​ក្នុង​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី អាច​ផ្តល់​ទិន្នផល​ទឹកឃ្មុំ​ព្រៃ​រហូត​ដល់ ១៥០​តោន ដែល​អាច​ផ្តល់​ជា​ចំណូល​រហូត​ដល់​ទៅ ៣,៦​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​សម្រាប់​សហគមន៍​មូលដ្ឋាន​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំៗ។ នេះ​បើ​យោង​តាម​ការ​ប៉ាន់​ស្មាន​របស់​អង្គការ WWF-កម្ពុជា។ អង្គការ WWF-កម្ពុជា​បាន​លើក​ឡើង​ថា ព្រៃឈើ​ធម្មជាតិ​នៅ​ដែន​ជម្រក​សត្វព្រៃ​ភ្នំព្រិច និង ដែនជម្រក​សត្វព្រៃ​ស្រែពក ដែល​គ្រប​ដណ្តប់​លើ​ផ្ទៃដី ៩២ ៣៩៥ហិកតា គឺ​មាន​សក្តានុពល​ដល់​ការ​ប្រមូល​ទឹក​ឃ្មុំព្រៃ។ ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ និង​ការ​ធ្វើសារពើភ័ណ្ឌ​នា​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ​បាន​បង្ហាញ​ថា ព្រៃឈើ​ទាំងនេះ​អាច​ផ្តល់​ទិន្នផល​ទឹកឃ្មុំ​ព្រៃ​ពី ១១៣ ទៅ ១៥០ តោន​ក្នុង​មួយឆ្នាំ។ អង្គការ​បាន​បញ្ជាក់​ថា៖ «ការ​ប្រមូល​ទឹកឃ្មុំ​ព្រៃ​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព​នេះ​អាច​រក​ចំណូល​បាន​ពី ២,៧ ទៅ ៣,៦លានដុល្លារ​អាមេរិក ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ​សម្រាប់​សហគមន៍។ អង្គការ WWF-កម្ពុជា សហការ​ជាមួយ​សហគ្រាស​សហគមន៍ ដើម្បី​បង្កើន​ប្រាក់​ចំណូល និង​ឱកាស​អាជីវកម្ម តាម​រយៈការ​ប្រើប្រាស់​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព»។ អង្គការ​អភិរក្ស​មួយ​នេះ​ក៏​បាន​ចាត់​ទុក​ទឹកឃ្មុំ​ព្រៃ​ថា ជា​កំណប់​ធម្មជាតិ ដែល​អាច​ប្រែ​ក្លាយ​ទៅ​ជា​ប្រភព​ចំណូល​មួយ​ដ៏សំខាន់​សម្រាប់​គាំទ្រ​ជីវភាព​ដល់​សហគមន៍ ​ក៏​ដូចជា​ការ​គាំទ្រ​ការងារ​អភិរក្ស​ផងដែរ។ លោក ស្រើញ ស៊ីនួន ជនជាតិ​ដើម​ភាគ​តិចព្នង ដែល​ជា​អ្នក​រក​ឃ្មុំព្រៃ​ម្នាក់ អាយុ ៤១ឆ្នាំ ក្នុង​ខេត្ត​មណ្ឌលគិរី​ក៏​បាន​យល់ឃើញ​ផង​ដែរថា ការ​ប្រមូល​ផល​ទឹកឃ្មុំ​ព្រៃ​គឺ​ពិត​ជា​បាន​ចូលរួម​ចំណែក​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​ជីវភាព​រស់នៅ​របស់​ប្រជាសហគមន៍ បើ​ទោះ​បី​ជា​វា​ជា​មុខ​របរបន្ទាប់​បន្សំ​មួយ​យ៉ាង​ណា​ក៏ដោយ។ លោកបាន​និយាយ​ថា៖ «ទឹកឃ្មុំ ជា​ប្រភព​ចំណូល​មួយ​របស់​សហគមន៍។ ឆ្នាំនេះ​យើង​រក​ឃ្មុំព្រៃ​បាន​ច្រើន​គួរ​សម​ជាង​ឆ្នាំមុន»។ លោក​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ការ​រក​ឃ្មុំព្រៃ​ធ្វើឡើង​តែ​ក្នុង​ខែ​ប្រាំង​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​អាច​ចាប់ផ្តើម​ពី​ខែ​មីនា​ រហូត​ដល់​ខែ​មិថុនា។ក្នុង​អំឡុង​ពេល​នេះ អ្នក​ភូមិ​ស្ទើរ​គ្រប់​ផ្ទះ​តែងតែ​ចេញ​ទៅ​រកឃ្មុំ លើកលែង​តែ​មនុស្ស​ចាស់។ ទោះយ៉ាងណា លោក ស៊ីនួន បាន​អះអាង​ថា ការ​ចេញ​ទៅ​រក​ឃ្មុំម្តងៗ​មិន​ប្រាកដ​ថា​ទទួល​បាន​ផលច្រើន​ដូចការ​រំពឹង​ទុកនោះ​ទេ។ ម្យ៉ាង​វិញ​ទៀត អ្នក​រកឃ្មុំ​ព្រៃ​ត្រូវ​ដើរ​រក​ជាក្រុមៗ ដែល​ក្រុម​តូច​មាន​គ្នាពី ៣ ទៅ ៤​នាក់ ព្រោះ​ថា​ នៅ​ក្នុង​ព្រៃជ្រៅ​ឆ្ងាយ​ពី​ផ្ទះ គឺ​ពួកគេ​ប្រឈម​នឹង​បញ្ហា​ច្រើន ដូចជា ការ​រអិល​ធ្លាក់​ពី​លើ​ដើមឈើ និង អាច​ជួប​នឹង​គ្រោះថ្នាក់​ផ្សេងៗ​ទៀត​ក៏​មាន។ លោកថា ចំពោះ​ក្រុម​លោក​អាច​រក​បាន​រក​ទឹក​ឃ្មុំព្រៃ​ប្រមាណ​ជា ៤ ទៅ ៥ កាន​ (១កាន់​ចំណុះ​៣០លីត្រ) នៅ​ក្នុង​ជិតមួយ​រដូវនេះ។ ទឹកឃ្មុំ​ខែ​ចែត្រ លក់​បាន​តម្លៃ​ពី​ ៦ ទៅ ៧ ម៉ឺន​រៀល​ក្នុង​១លីត្រ ព្រោះ​ក្នុង​រដូវប្រាំង​ទឹកឃ្មុំ​វាខាប់​ល្អ តែ​បើក្រោយ​ពី​មាន​ភ្លៀងធ្លាក់​ខ្លះហើយ តម្លៃ​បាន​ធ្លាក់​ចុះ​បន្តិច​មក​នៅ​ប្រមាណ​ជាជាង ៥ម៉ឺន​រៀល​ក្នុង ១លីត្រ ដោយសារ​តែទឹកឃ្មុំ​រាងរាវបន្តិច។ លោក​បាន​និយាយ​ថា៖ «លូវព្រៃ​នៅ​ឆ្ងាយៗ​ពី​ផ្ទះ យើង​ជិះ​ម៉ូតូ​កន្លះថ្ងៃ ឬ​មួយ​ថ្ងៃ​ទំរាំ​ដល់​ព្រៃ​រកឃ្មុំ។ ព្រៃឈើ​ជា​ជម្រកសំបុក​ឃ្មុំ​ដ៏​សំខាន់។ បើ​បាត់​បង់​ព្រៃឈើ​ក៏​វា​បណ្តាល​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​រកឃ្មុំ រក​ចំណូល​យើង ឬ​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុដែរ ព្រោះ​ពលរដ្ឋ​រស់​ដោយ​ពឹង​លើ​ព្រៃឈើ»៕

ការចេញទៅរកឃ្មុំព្រៃប្រសើរបំផុតនៅខែមិថុនា និងអាចបញ្ចូលបានចំនូលច្រើនបំផុតក្នុងឆ្នាំ។ ស្រើញ ស៊ីនួន អះអាងថា ទឹកឃ្មុំជាប្រភពចំណូលមួយរបស់សហគមន៍ និងអាចផ្តល់ផលបានច្រើន។ ទឹកឃ្មុំត្រូវដើររកជាក្រុមដូចគ្នា ដោយសារព្រៃឈើជាជម្រកសំបុកឃ្មុំដ៏សំខាន់។ បើព្រៃឈើបាត់បង់ អាចប៉ះពាល់ដល់ការរកឃ្មុំនិងចំណូលរបស់សហគមន៍។ នៅទីនេះ ការរកឃ្មុំសម្រាប់ប្រជាសហគមន៍ត្រូវបានពិភាក្សា រកឃ្មុំប្រសើរបំផុត និងបង្កើនការស្រូវបញ្ជាក់និងទាក់ទងជាមួយការគាំទ្របន្តរស់នៅព្រៃ។

សហភាព​សហព័ន្ធ​យុវជន​កម្ពុជា​បម្រើការ​នៅ​ក្រសួង​ព្រះបរមរាជវាំង ចូលរួម​សហការ​ជាមួយ សហភាព​សហព័ន្ធ​យុវជន កម្ពុជា​វិស័យ​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រសិល្បៈ រៀបចំ​កម្មវិធី​ការ​ប្រកួត​តែង​និពន្ធ​បទ​ចម្រៀង និង​កំណាព្យ នេះ​ឡើង​គឺ​ដើម្បី ចូលរួម «អបអរសាទរ​ព្រះរាជ​ពិធី​ខួប​លើក​ទី​២០ ការយាង​គ្រង​ព្រះ​បរម​សិរីរាជសម្បត្តិ ព្រះ​ករុណា​​ព្រះបាទ​សម្តេច​ព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រ នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា»។ យោង​តាម​សេចក្ដីប្រកាស​របស់​សហភាព​សហព័ន្ធ​យុវជន​កម្ពុជា​បម្រើការ​នៅ​ក្រសួង​ព្រះបរមរាជវាំង បានឱ្យ​ដឹង​ថា ក្រោម​ប្រធានបទ «អបអរសាទរ​ព្រះរាជ​ពិធី ខួប​លើក​ទី​២០ ការយាង​គ្រង​ព្រះ​បរម​សិរី​រាជ​សម្បត្ដិ ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្តេច​ព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រ នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា» ការ​ប្រកួតប្រជែង​បាន​បើក​ទូលាយ​ដល់​កវីនិពន្ធ​ទាំងអស់​ក្នុងការ​បង្ហាញ​ស្នាដៃ និង​ទេពកោសល្យ​របស់​ខ្លួន។ សេចក្ដី​ប្រកាស​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា៖ «ការ​ប្រកួតប្រជែង​នេះ​ស្វែងរក​បេក្ខជន​ដែល​មាន​ទេពកោសល្យ ក្នុង​គោលបំណង​ផលិត​បទ​ចម្រៀង និង​កំណាព្យ​ដែល​ល្អ​ប្រណិត ដើម្បី​ក្រាប​ថ្វាយ​ព្រះពរ​ព្រះករុណា​ជា​អម្ចាស់​ជីវិត​លើត្បូង»។ បេក្ខជន និង​បេក្ខនារី ដែល​មិន​កំណត់​អាយុ ភេទ សញ្ជាតិ ជា​ក្រុម ឬ ជា​បុគ្គល ត្រូវ​តែង​និពន្ធ​បទ​ចម្រៀង ឬ កំណាព្យ​​ជា​ភាសា​ខ្មែរ លើ​ប្រធានបទ អបអរសាទរ​ព្រះរាជ​ពិធី​ខួប​លើក​ទី​២០ ការយាង​គ្រង​ព្រះ​បរម​សិរី រាជ​សម្បត្តិ​ព្រះមហាក្សត្រ។ ពួកគេ​ត្រូវ​ផ្ញើ​ពាក្យសុំ​ចូលរួម និង​ស្នាដៃ​និពន្ធ​ចម្រៀង​ និង​សាច់ភ្លេង​ថ្មី (Original Melody) ដែល​មិន​ធ្លាប់ ផ្សព្វ​ផ្សាយ ឬ​បង្ហាញ​ជា​សាធារណៈ​ពី​មុន​មក​ មួយ​បទ​ពេញ​លេញជា MP3 ព្រម ទាំង​អត្ថបទ​ចម្រៀង​មក​គណៈកម្មការ​​ដើម្បី​វាយ​តម្លៃ​ជ្រើសរើស ចាប់ពី​ថ្ងៃទី​០៥ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤ រហូតដល់​ថ្ងៃទី​២០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ​២០២៤។ បេក្ខជន និង​បេក្ខនារី ដែល​ជាប់​ជ័យលាភី​ផ្នែក​ចម្រៀង​​ចំនួន ​០៣​នាក់ ចុងក្រោយ​នឹងត្រូវ​ប្រកាស​ជា​ផ្លូវការ​ដើម្បី​ទទួល​រង្វាន់​ពី​គណៈកម្មការ​ប្រកួត​។​ ​ជ័យលាភី​លេខ​១ ទទួលបាន​ទឹកប្រាក់​ចំនួន ៩​លាន​រៀល​ រួមជាមួយរូបសំណាក​មេទ័ព​សម័យ​បុរាណ ចំនួន​០១ និង​សៀវភៅ សម្រង់​រូបភាព​ពណ៌នា​អំពី​ការ ជួសជុល និង​អភិរក្ស​ប្រាសាទ​ចន្ទច្ឆាយា ក្នុង​រជ្ជកាល ព្រះករុណា​ព្រះបាទ សម្តេចព្រះ​បរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី​។​ ​ជ័យលាភី​លេខ ​២ ទទួលបាន​ទឹកប្រាក់​ចំនួន ៧​លាន​រៀល​​ ហើយ ជ័យលាភី​លេខ​៣ ទទួលបាន​ទឹកប្រាក់​ចំនួន ៥​លាន​រៀល និង​រង្វាន់​ដទៃ​ទៀត​។ ​​ ​ចំពោះផ្នែក​កំណាព្យ បេក្ខជន និង​បេ​ក្ខ​នារី ​​ត្រូវ​តែង​កំណាព្យ​ជា​ភាសា​ខ្មែរ​ដែល​ស្របតាម​គោលបំណង​ដែល​បាន​រៀបរាប់ ដែលមាន​ចំនួន​១០​ល្បៈ ហើយ​ចំពោះ​ប្រភេទ​បទ​កំណាព្យ​ដ៏​សេរី​។​ ​ជ័យលាភី​លេខ​១ ទទួលបាន​ទឹកប្រាក់​ចំនួន ​៤​លាន​រៀល​​ ជ័យលាភី​លេខ​២ ទទួលបាន​ទឹកប្រាក់​ចំនួន ៣​លាន​រៀល​​ និង​ ជ័យលាភី​លេខ ​៣ ទទួលបាន​ទឹកប្រាក់​ចំនួន ២​លាន​រៀល​ រួម​​រូបសំណាក​មេទ័ព​សម័យ​បុរាណ ចំនួន​០១ និង​សៀវភៅ សម្រង់​រូបភាព​ពណ៌នា​អំពី​ការ ជួសជុល និង​អភិរក្ស​ប្រាសាទ​ចន្ទច្ឆាយា ក្នុង​រជ្ជកាល ព្រះករុណា​ព្រះបាទ​សម្តេច ព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រ​នៃ​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​។​

សហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជាបម្រើការនៅក្រសួងព្រះបរមរាជវាំងបានបង្កើនកម្រិតនៃការស្វែងរកបេក្ខជនដែលមានទេពកោសល្យនិងបេក្ខនារីដែលសំដីលើប្រធានបទចម្រៀងបទចម្រៀងនិងកំណាព្យដែលល្អដើម្បីក្រាបថ្វាយព្រះពរព្រះករុណាជាអម្ចាស់ជីវិតលើត្បូង។ ក្រោមការគ្រប់គ្រងនៅក្រសួងព្រះបរមរាជវាំង បេក្ខជន និងបេក្ខនារីដែលជាប់ជ័យលាភីផ្នែកចម្រៀងចំនួន ០៣នាក់បានទទួលរង្វាន់ចំនួន៩លានរៀល រួមជាមួយរូបសំណាកមេទ័ពសម័យបុរាណ ចំនួន០១ និងសៀវភៅសម្រង់រូបភាពពណ៌នាអំពីការជួសជុល និងអភិរក្សប្រាសាទចន្ទច្ឆាយា។ បេក្ខនិរីដែលបានជ្រើសរើសជាភាសាខ្មែរកំណាព្យចំពោះប្រភេទបទកំណាព្យត្រូវតែងកំណាព្យជាភាសាខ្មែរដែលស្របតាមគោលបំណងដែលបានរៀបរាប់ ដែលមានចំនួន១០ល្បៈ។ ដើម្បីទទួលរង្វាន់ពីគណៈកម្មការប្រកួត។

ក្រសួង​ទេសចរណ៍​កម្ពុជា​ត្រៀម​រៀបចំ​ព្រឹត្ដិការណ៍​វប្បធម៌​ដ៏ធំ​មួយ​នៅ​បរិវេណ​ខាងជើង​ប្រាសាទបាយ័ន ក្នុង​ខេត្ដ​សៀមរាប ថ្ងៃទី​២៤ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤ ខាង​មុខ​នេះ។ «ពិព័រណ៍​ទេសចរណ៍​វប្បធម៌​កម្ពុជា​-​ចិន ២០២៤» នឹង​បង្ហាញ​អំពី​ «ព្រឹត្តិការណ៍​ពិព័រណ៍​វប្បធម៌​ទេសចរណ៍ និង​ព្រឹត្តិការណ៍​សម្ដែង​ក្បាច់គុន​សាវលីញ និង​គុន​ល្បុក្កតោ​នៅ​អង្គរ»។ យោងតាម​ក្រសួង​ទេសចរណ៍​កម្ពុជា បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា៖​ «ព្រឹត្ដិការណ៍​នេះជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ «ឆ្នាំ​នៃ​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ប្រជាជន និង​ប្រជាជន កម្ពុជា​-​ចិន ២០២៤» ហើយ​វា​ជា​ការ​ជំរុញ​វិស័យ​ទេសចរណ៍​រវាង​ខេត្ដ​សៀមរាប​របស់​កម្ពុជា និង​ខេត្ដ​ហេណាន់ របស់​ចិន»។ ព្រឹត្តិការណ៍​ពិព័រណ៍​វប្បធម៌​ទេសចរណ៍​រវាង​ប្រទេស​កម្ពុជា និង​ចិន​នេះ នឹង​ចាប់​ផ្ដើម​​វេលា​ម៉ោង ៧:៣០​ ​ព្រឹក ក្នុង​គោល​បំណង​ផ្សព្វផ្សាយ​គោលដៅ​ទេសចរណ៍​រួមគ្នា​ជាមួយ​ការសម្ដែង​ក្បាច់គុន​សាវលីញ និង​ក្បាច់គុន​ល្បុក្កតោ។ ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​នឹងមាន​ការ​ចូលរួម​ពី​ថ្នាក់ដឹកនាំ​កម្ពុជា​-​ចិន សមាគម​ទេសចរណ៍ អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​សរុប​ជាង ៥០០ ​នាក់​។​ ការ​សម្តែង​រួមគ្នា​នេះ​មាន​គោល​បំណង​ពង្រឹង​ចំណង​វប្បធម៌ និង បង្ហាញ​ពី​ភាព​ទាក់ទាញ​ទេសចរណ៍​តែ​មួយគត់ ដែល​បង្ហាញ​ពី​បេតិកភណ្ឌ​សិល្បៈ​ក្បាច់គុន​ដ៏​សម្បូរបែប​នៃ​ប្រទេស​ទាំងពីរ។ លោក តុប សុភ័ក អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​ទេសចរណ៍ បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា «ពិព័រណ៍​ទេសចរណ៍​វប្បធម៌​កម្ពុជា-ចិន ២០២៤»​ គឺជា​គំនិត​ផ្ដួចផ្ដើម​របស់​លោក​រដ្ឋមន្ដ្រី​ក្រសួង​ទេសចរណ៍ សុខ សូកេន ដែលជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​«ឆ្នាំ​នៃ​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ប្រជាជន និង​ប្រជាជន កម្ពុជា​-​ចិន ២០២៤» រួមជាមួយ​រដ្ឋបាល​ខេត្ដ​ហេណាន់ របស់​ចិន​ ក៏ដូចជា​រដ្ឋបាល​ខេត្ដ​សៀមរាប​។ លោកបាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្ដិ៍​ថា​៖ «វាក៏ជា​ព្រឹត្ដិការណ៍​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ចិន​បន្ថែម​ទៀត​ និង​ជាការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​សក្ដានុពល​វប្បធម៌​ទេសចរណ៍​កម្ពុជា​យើង ដោយ​យើង​មាន​ធ្វើ​ការ​តាំង​ពិព័រណ៍​ផលិតផល​​វប្បធម៌ និង​ទេសចរណ៍ នៃ​ភាគី​ចិន និង​កម្ពុជា​»។ លោក សុភ័ក បាន​បញ្ជាក់​ថា កាលពីឆ្នាំ ២០២៣ កម្ពុជា​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ចិន​ប្រមាណ ៥៤ ម៉ឺន​នាក់​ ហើយ​ឆ្នាំ​២០២៤ នេះ កម្ពុជា​រំពឹងថា​នឹង​ទទួល​ភ្ញៀវ​ទេសចរចិន​ប្រមាណ ១​លាន​នាក់​។ ថ្នាក់​​​ដឹកនាំ និង​អ្នកលេង​ក្បាច់គុន​សាវលីញ​ ដែល​មាន​ប្រភព​មកពី​ខេត្ដ ហេណាន់​នោះ ក៏នឹង​បង្ហាញ​ក្បាច់​គុន​ប្រចាំ​តំបន់​របស់​ខ្លួន ខណៈ​កម្ពុជា​ក៏​នឹង​បង្ហាញ​ក្បាច់​គុន​ល្បុក្កតោ​ដែល​ពួកគេ​មកពី​សមាគមន៍​ក្បាច់​គុន​ល្បុក្កតោ​កម្ពុជា។ លោក ឡុង កុសល អ្នកនាំពាក្យ​អាជ្ញាធរជាតិ​អប្សរា បាន​ឱ្យដឹងថា ការ​បង្កើត​ព្រឹត្ដិការណ៍​នេះ​ពិត​ជា​ល្អ ដើម្បី​ស្វែងយល់​អំពី​វប្បធម៌​រវាង​គ្នា និង​គ្នា​។ មួយវិញទៀត វាជាការ​បង្កើន​ទំនាក់ទំនង​ល្អ​ ការ​យល់​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅមក ដែល​បន្ដ​ជំរុញ​ទៅដល់​កិច្ច​សហការ​ផ្សេងៗ។ លោក​បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្ដិ៍​ថា​៖ «ចំពោះ​ការ​ជំរុញ​វិស័យ​ទេសចរណ៍​ ពិតណាស់ វប្បធម៌​ជា​ផ្នែក​ស្នូល​មួយ​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុងការ​ផ្សព្វផ្សាយ​វិស័យ​ទេសចរណ៍ ពីព្រោះ​ការ​យល់​គ្នា និង​ការ​ដឹង​អំពី​គ្នា កាន់តែ​ធ្វើ​ឱ្យ​យើង​មាន​ទំនាក់​ទំនង​ជាមួយ​គ្នា​កាន់តែ​ល្អ​។ សង្ឃឹម​ថា ការ​រៀបចំ​ព្រឹត្ដិការណ៍​នានា​​ធ្វើ​ឱ្យ​វិស័យ​ទេសចរណ៍​ខេត្ដ​សៀមរាប​ទទួល​បាន​ចំនួន​ភ្ញៀវ​កាន់តែ​ច្រើន និង​រយៈពេល​កាន់តែ​យូរ​»។ ក្នុង​គោល​បំណង​ផ្សព្វផ្សាយ​ទេសចរណ៍​វប្បធម៌​លើឆាក​អន្ដរជាតិ ក្រសួង​ទេសចរណ៍​កម្ពុជា បាន​​ជូនដំណឹង​ដល់​​សមាគមទេសចរណ៍ ប្រតិបត្តិ​ករ​​ទេសចរណ៍ ផ្នែក​ឯកជន អ្នក​​សារព័ត៌មាន ភ្ញៀវទេសចរ​ជាតិ​-​អន្តរជាតិ សាធារណជន និង​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ ដើម្បី​ធ្វើការ​ផ្សព្វផ្សាយ​បន្ដ។ ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​មិន​គ្រាន់តែ​ជាការ​តាំង​ពិ​ព័រណ៍​​វប្បធម៌​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ក៏​ជា​វេទិកា​មួយ​ដើម្បី​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវទេសចរ និង​អ្នកវិនិយោគ​ចិន​កាន់​តែច្រើន ដោយ​រួមចំណែក​យ៉ាងសំខាន់​ដល់​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម «​ទស្សនា​ខេត្តសៀមរាប​ឆ្នាំ ២០២៤»​។​ ​កិច្ចសហការ​នេះ​បង្ហាញ​ពី​ការពង្រឹង​ទំនាក់ទំនង​រវាង​កម្ពុ​ជា និង​ចិន ដោយ​សន្យាថា​នឹង​បង្កើត​ទំព័រ​ថ្មី​មួយ​នៅក្នុង​ទំនាក់ទំនង​ដ៏​យូរអង្វែង​របស់​ពួកគេ​។​​ ​វា​ជាការ​ប្រារព្ធ​ពិធី​នៃ​ប្រពៃណី​ចែករំលែក និង​ការបង្រួបបង្រួម​សម្ព័ន្ធភាព​ថ្មី​តាមរយៈ​ភាសា​សកល​នៃ​សិល្បៈ និង​ការសម្តែង​៕

ក្រសួង​ទេសចរណ៍​កម្ពុជា ត្រៀមរៀបចំ​ព្រឹត្ដិការណ៍​វប្បធម៌​ដ៏ធំ​មួយ​នៅ​បរិវេណ។ ព្រឹត្តិការណ៍​នេះជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ប្រជាជន និង​ប្រជាជន កម្ពុជា​-​ចិន ២០២៤ ហើយ​វា​ជា​ការ​ជំរុញ​វិស័យ​ទេសចរណ៍​រវាង​ខេត្ដ​សៀមរាប​របស់​កម្ពុជា និង​ខេត្ដ​ហេណាន់ របស់​ចិន។ ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​ចាប់​ផ្ដើម​​វេលា​ម៉ោង ៧:៣០​ ​ព្រឹក នៅក្នុង​គោល​បំណង​ផ្សព្វផ្សាយ​គោលដៅ​ទេសចរណ៍​រួមគ្នា​ជាមួយ​ការសម្ដែង​ក្បាច់គុន​សាវលីញ និង​ក្បាច់គុន​ល្បុក្កតោ។ ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​ថ្នាក់ដឹកនាំ​កម្ពុជា​-​ចិន សមាគម​ទេសចរណ៍ អ្នក​សារព័ត៌មាន និង​ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​សរុប​។ លោក សុភ័ក ដែលជា​ផ្នែក​មួយ​នៃ​«ឆ្នាំ​នៃ​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ប្រជាជន និង​ប្រជាជន កម្ពុជា​-​ចិន ២០២៤» បាន​អោយដឹងថា ការ​បង្កើត​ព្រឹត្ដិការណ៍​នេះ​ពិត​ជា​ល្អ ដើម្បី​ស្វែងយល់​អំពី​វប្បធម៌​រវាង​គ្នា និង​គ្នា​។ វា​ចាប់​ផ្ដើម​ការ​ជំរុញ​ទៅដល់​កិច្ច​សហការ​ផ្សេងៗ ដែល​បង្កើត​ទំនាក់ទំនង​ល្អ​ សម្រាប់​ប្រតិបត្តិ​ករ​ទេសចរណ៍​។

ប៉ូលិសសហព័ន្ធ​ស៊ើបអង្កេត​ផ្ទះរបស់តារារ៉េប​អាមេរិក​។ AFP ផ្ទះ​ចំនួន​កន្លែង​ដែលជា​កម្មសិទ្ធិ​រប​ស់​តារា​រ៉េ​ប​អាមេរិក​គឺ​លោក Sean Diddy Combs នៅ​រដ្ឋ Los Angeles និង​ Miami ពេលនេះ​កំពុង​ស្ថិតក្រោម​ការស៊ើបអង្កេត​របស់​អាជ្ញាធរ​សហព័ន្ធ​ទីក្រុង​ញូវយ៉ក​ជុំវិញ​ករណី​ជួញដូរ​ផ្លូវភេទ។ បើតាម​អាជ្ញាធរ​ក្នុង​តំបន់ គឺមាន​ការអនុវត្ត​ច្បាប់ភ្លាមៗបន្ទាប់ពី​ទទួលបាន​ដំណឹង​អំពី​ការជួញដូរ​ផ្លូវភេទ​ដើម្បី​បន្ត​ការស៊ើបអង្កេត​ទៅដល់​ឬ​សគល់​នៃ​អ្នកពាក់ព័ន្ធ។ ប៉ុន្តែ​យ៉ាងណា​នៅ​មិនទាន់មាន​ការបញ្ជា​ក់ណា​មួយ​ពី​ការជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​របស់ លោក Sean Diddy Combs (Diddy) ទៅក្នុង​ការជួញដូរ​ផ្លូវភេទ​នេះ​នៅឡើយ​ទេ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ មេធាវី និង​អ្នកតំណាង​ផ្សេងទៀត​របស់ តារា​រ៉េ​ប​រូបនេះ ក៏​មិនទាន់​ចេញ​ប្រតិកម្ម​តបត​អ្វី​ដែរ។ មិនទាន់មាន​ការបញ្ជា​ក់ ក៏​មានន័យថា​លោក Diddy មិនទាន់​ទទួលបាន​ភាព​ស្អាតស្អំ នៅឡើយ​ទេ។ លើសពីនេះទៅទៀត នៅ​ប៉ុន្មាន​ខែ​ចុង​ក្រោយនេះ អាជ្ញាធរ​ទទួលបាន​ពាក្យបណ្ដឹង​ជា ច្រើន​ទៅលើ​លោក Diddy ទាក់ទង​នឹង​សំណុំរឿង​រំលោភបំពាន​ផ្លូវភេទ។ កាលពី​ចុងឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ​អតីត​មិត្តស្រី​របស់លោក Diddy បានដាក់​ពាក្យបណ្ដឹង ដោយ​ចោទប្រកាន់​មិត្ត​ប្រុស​ពីបទ​រំលោភបំពាន​ផ្លូវភេទ​ខ្លួន​ជាច្រើន​ឆ្នាំ។ អតីត​មិត្តស្រី​របស់​តា​រ៉ា​រ៉េ​ប​រូបនេះ​ក៏​អះអាង​ពី​ការបង្ខិតបង្ខំ​នាង​ឱ្យ​រួមភេទ​ជាមួយ​បុរស​រកស៊ី​ផ្លូវភេទ ខណៈដែល​លោក Diddy ជា​អ្នក​ថត​វីដេអូ​ទុក។ កាលពី​ខែកុម្ភៈ​កន្លងទៅ​ផងដែរ ផលិតករ​តន្ត្រី​ម្នាក់​បានដាក់​ពាក្យបណ្ដឹង​ដោយ​ចោទប្រកាន់​លោក Diddy ថា​បាន​បង្ខិតបង្ខំ​រូបគេ​ឱ្យ​រក​ស្ត្រី​ដែល​បម្រើ​សេវាកម្ម​ផ្លូវភេទ និង​បង្ខំ​លោក​ឱ្យ​រួមភេទ​ជាមួយ​ស្ត្រី​ទាំងនោះ។ ប៉ុន្តែ​មេធាវី​របស់លោក Diddy នាពេល​នោះបាន​ចេញមក​បដិសេដ និង​អះអាងថា​នោះ​ជាការ​កុហក​ទាំងស្រុង។ ក្រៅពីនោះ​ក៏មាន​ស្ត្រី​មួយរូប​ទៀត​ដែល​បានដាក់​ពាក្យបណ្ដឹង​ដោយ​មិន​បញ្ចេញ​អត្តសញ្ញាណ​ដោយ​ចោទប្រកាន់ថា​លោក Diddy បាន​រំលោភបំពាន​ផ្លូវភេទ​តាំងតែ​ពី​ពេលដែល​នាង​មាន​អាយុ ១៧ឆ្នាំ។ ក្រោយ​ការចោទប្រកាន់​ជា​បន្តបន្ទាប់​នេះ លោក Diddy បាន​ចេញមុខ​បដិសេដ​ជា​ផ្លូវការ​និង​ថា​លោក​មិន​ប្រព្រឹត្តិ​អំពើ​ដ៏​អាក្រក់​ទាំងឡាយ​ដូចដែល​គេ​ចោទប្រកាន់​នោះទេ។ លោក Diddy គឺជា​ផលិតករ​តន្ត្រី​ដែលមាន​ឥទ្ធិពល​បំផុត​ក្នុងចំណោម​អ្នក​ផលិត​តន្ត្រី​ហ៊ី​ប​ហប (Hip Hop) ក្នុង​រយៈពេល ៣ ទសវត្សរ៍​កន្លងមក​នេះ។ លោក​ក៏​ជា​ស្ថាបនិក​នៃ​ផលិតកម្ម Bad Boy Records និង​បានឈ្នះ​ពានរង្វាន់ Grammy ចំនួន​បី​ដង ថែមទាំង​ធ្លាប់​ធ្វើការ​ជាមួយ​សិល្បករ​លំដាប់កំពូលៗជាច្រើន​នាក់​ទៀត៕

តារា​រ៉េ​ប​អាមេរិក Sean Diddy Combs និង​បុរស​របស់រដ្ឋ Los Angeles និង​ Miami ស្ថិតក្រោម​ការស៊ើបអង្កេត​របស់​អាជ្ញាធរ​សហព័ន្ធ​ក្រុមទីក្រុង​ញូវយ៉ក​ទៅជួញដូរ​ផ្លូវភេទ។ អាជ្ញាធរ​ទទួលបាន​ដំណឹង​ប្រវត្តិសង្ឃ​តាម​សកម្មភាព​មួយចំនួន​ពីរ​នេះ​ហើយ​គ្រាន់តែ​កើតឡើង​នាង​មាន​អាយុ ១៧ឆ្នាំ​បានរំលោភបំពាន​ផ្លូវភេទ​និង​អាច​ត្រូវបាន​រងចាំបានទៅនឹង​បង្ខិតបង្ខំ​ស្ត្រី​ដែល​មាន​អាយុ​ច្រើនកើតមាន។ ក្នុងដំណឹង​ពេលកើតឡើង​នេះ​លោក Diddy មិន​បាន​ទទួលបាន​ភាព​ស្អាតស្អំ​នៅឡើយ។ បើទោះបីជា​នេះក៏​បាន​ចេញមុខ​បដិសេដ​ជា​ផ្លូវការ​ដោយស្ថានភាព​ទុក្ខ​រីករាយ​និង​មិន​ប្រព្រឹត្តិ​អំពើ​ទៅលើសិល្ប។

នៅ​ក្នុង​ព្រឹត្តិ​ការណ៍​វប្បធម៌​ដ៏​សំខាន់​មួយ​នៅ​សារ​មន្ទីរ​សេដ្ឋ​កិច្ច ​និង​រូបិយ​វត្ថុព្រះ​ស្រី​ឦ​សាន​វរ្ម័ន (​ស​.​ស​.​រ​)​ ក្នុង​រាជ​ធានី​ភ្នំពេញ​គំនូរ​ដ៏​កម្រ​មួយ​ក្នុង​ទស​វត្សរ៍​ឆ្នាំ ១៩៦០​ របស់​វិចិត្រ​ករ​ខ្មែរ​ដ៏​ល្បី​ឈ្មោះ ​ញឹក​ ឌឹម​ ត្រូវ​បាន​បរិច្ចាគ​ជា​ផ្លូវ​ការ​ដោយ​ក្រុម​គ្រួសារ​របស់​អតីត​ទូត​អូ​ស្ត្រាលី ​Robert Merrillees​នៅ​ថ្ងៃទី ​២៥ ​ខែមីនា​ នៅ​សា​រមន្ទីរ​ ស​.​ស​.​រ​។​ ​នៅ​ក្នុង​ឱកាស​ដ៏​មាន​ន័យ​នេះ ​លោក​ស្រី ជា សិរី ​អគ្គ​ទេសាភិ​បាល​ធនា​គា​រ​ជាតិ​នៃ​កម្ពុជា ​លោក ​Justin Whyatt​ ឯក​អគ្គ​រដ្ឋ​ទូត​អូស្ត្រា​លី​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា​និង​តំណាង​គ្រួសារ​លោក Merrillees បាន​ចូល​រួម​ក្នុង​ពិធី​ប្រគល់​នេះ​។​ ​ផ្ទាំង​គំនូរ​ដែល​បង្ហាញ​យ៉ាង​រស់​រវើក​នៃ​ទេស​ភាព​ជ​នបទ​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ផ្ដោត​លើ​ការ​រស់​នៅ​ប្រ​ជាជន​តាម​បែប​ប្រពៃ​ណី​ ជា​មួយ​នឹង​ទេស​ភាព​ត្រូពិក​ដ៏​ខៀវ​ស្រងាត់​ និង​ផ្ទះ​ឈើ​ប្រណីត​។ ​គំនូរ​ដ៏​ស្អាត​ប្លែក​នេះទ​ទួល​បាន​នៅ​ពាក់​កណ្តាល​ទស​វត្សរ៍​ឆ្នាំ​ ១៩៦០ ​ដោយ​លោក ​Robert Merrillees​ និង​ភរិយា​របស់​លោក​គឺ​លោក​ស្រី ​Helen ​ក្នុង​អំឡុង​អាណត្តិ​ការទូត​របស់​លោក​នៅ​កម្ពុជា​ដែល​បង្ហាញ​ពី​ទិដ្ឋ​ភាព​បែប​ជន​បទ​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ដែល​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ចក្ខុ​វិស័យ​សិល្បៈ​ខុស​ប្លែក​ពី​គេ​របស់​លោក ​ញឹក ឌឹ​ម ។ ​បន្ទាប់​ពី​បាន​ខិតខំ​ប្រឹង​ប្រែង​ស្តារ​ឡើង​វិញ​ដោយ​ចិត្ត​សប្បុ​រស​គ្រួសារ​លោក ​Merrillees បានស​ម្រេច​ចិត្ត​បរិច្ចាគ​ស្នាដៃ​ដ៏​កម្រ​នេះ​មក​កាន់​សារ​មន្ទី​រ ស​.​ស​.​រ ដោយ​ធានា​នូវ​ការ​អភិរ​ក្ស និង​ឱកាស​សម្រាប់​មនុស្ស​ជំនាន់​ក្រោយ​អាច​ទស្សនា​បាន​។ ហេតុ​នេះ ​គំនូរ​នេះ​នឹង​ត្រូវបា​ន​បញ្ចូល​ទៅ​ក្នុង​សមុច្ច័យ​របស់​សារ‍​មន្ទីរ ស​.​ស​.​រ ។​ ​សហ​ប្រធាន​សារ​មន្ទីរ ស​.​ស​.​រ គឺ​លោក​ ប្លែស ​គី​លី​យ៉ង់ ​បាន​សម្តែង​ការ​កោត​សរសើរ​យ៉ាង​ជ្រាល​ជ្រៅ​ចំពោះ​អំណោយ​ដ៏​ថ្លៃ​ថ្លា​នេះ​។​ ​លោក​បាន​ថ្លែង​ថា​៖ «​ស្នាដៃ​របស់​លោក ​ញឹក ឌឹ​ម គឺ​ជា​ការឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ទិដ្ឋភាព​វប្បធ​ម៌ និង​សិល្បៈ​ដ៏​រស់​រវើក ​ដែល​រីក​ដុះ​ដាល​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ក្រោយ​ទទួល​បាន​ឯករាជ្យ ​មុនពេ​ល​ប្រទេស​ត្រូវបា​ន​បំផ្លាញ​ដោយ​សង្គ្រាម ​និង​ក្នុង​របប​ខ្មែរ​ក្រហម​»​។ ​លោក​បាន​បន្ដ​ថា​៖ «​ការ​បរិច្ចាគ​នេះកាន់​តែមាន​អត្ថ​ន័យ ព្រោះ​សារ​មន្ទីរ​ទើបតែ​បាន​សម្ពោធ​ផ្នែក​នៃ​ពិព័​រណ៍​អ​ចិន្ត្រៃយ៍​ដែល​ទើប​បាន​កែល​ម្អ គឺ​សម័យ​ឯក​រាជ្យ ​សា​ធារណ​រដ្ឋ​ខ្មែរ និង​របប​ខ្មែ​រក្រហម ​ដោយ​មាន​ការ​ពិពណ៌​នា​បន្ថែម​អំពី​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​សេដ្ឋ​កិច្ច​សង្គម​ដែល​បាន​កើត​ឡើង​នៅ​ពេល​នោះ​»​។​ ​អ្នក​ស្រី ​Dolla S. Merrillees​ ជា​កូន​ស្រី​លោក ​Robert Merrillees ​និង​ជា​តំណាង​គ្រួសារ​ បាន​លើក​ឡើង​ពី​សារៈ​សំខាន់​នៃ​វប្ប​ធម៌ ​និង​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​នៃ​ការ​បរិច្ចាគ​នេះ​។​ ​អ្នក​ស្រី​បាន​ថ្លែង​ថា​៖ «​យើង​ខ្ញុំ​ពិតជា​​រំភើប​ណាស់ដែល​បាន​ប្រគល់​គំនូរ​នេះ​ គូរ​ដោយ​វិចិត្រករ​ខ្មែរ​ដ៏​ល្បី​ល្បាញ គឺ​លោក​ ញឹក ឌឹម​ ជូន​ប្រជា​ជន​ខ្មែរ​។គំនូរ​នេះ​ទទួល​បាន​ដោយ​ឪពុក​ម្តាយ​ខ្ញុំ​ផ្ទាល់​ពី​វិចិត្រករ​នៅ​ចុង​ទស​វត្សរ៍​ឆ្នាំ​ ១៩៦០​ វា​ជា​កម្ម​សិទ្ធិ​ដ៏​គួរ​ឱ្យ​ស្រឡាញ់​ជាមួយ​នឹង​រូប​គំនូរ​ដែល​គាត់​បាន​គូរ​ពី​គ្រួសារ​របស់​យើង​។ ដោយ​សារ​ស្នាដៃ​របស់គា​ត់​ភាគ​ច្រើន​ត្រូវ​បាន​បំផ្លាញ​ដោយ​របប ប៉ុល ​ពត ​យើង​ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​ថា ​គំនូរ​នេះ​នឹង​ផ្ដល់​ភាព​រីក​រាយ​ដល់​មនុស្ស​ជំនាន់​ក្រោយ​»​។​ ​លោក ​ញឹក ឌឹម ​កើត​ក្នុង​គ្រួសារ​កសិករ​មួយ​នៅ​ភូមិ​រាប ​ឃុំ​រាប ស្រុក​ពារាំង ​ខេត្ត​ព្រៃវែង ក្នុង​ឆ្នាំ ១៩៣៤ ​បាន​ក្លាយ​ជា​បុគ្គល​លេច​ធ្លោ​ក្នុង​សិល្បៈ​ខ្មែរ​ជា​មួយ​នឹង​ស្នាដៃ​សិល្បៈ​បែប​ទំនើប​នៃ​ទេស​ភាព​ប្រពៃ​ណី ​និង​ជីវភាព​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​។​ ​ស្នាដៃ​របស់លោ​កភាគច្រើ​ន​ជា​គំនូរ​ពណ៌​ប្រេង និ​ង​ពណ៌​ទឹក ​តំណាង​ឱ្យ​ស្ពាន​រវាង​បេតិក​ភណ្ឌ​ដ៏​សម្បូរ​បែប​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា ​និង​ការ​បង្ហាញ​សិល្បៈ​សម័យ​ទំនើប​។​ ​ជីវិត ​និង​អាជីព​របស់លោក ញឹក ឌឹម ​ត្រូវ​បាន​បញ្ចប់​ភ្លាមៗ​ដោយ​ខ្មែរ​ក្រហម​ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ស្នាដៃ​របស់​លោក​នៅរស់​រាន​មាន​ជីវិត ជា​វត្ថុ​បុរាណ​ដ៏​មាន​តម្លៃ​នៃ​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​កម្ពុជា​។ ​រចនា​ប័ទ្ម​សិល្បៈ​របស់ ​ញឹក ​ឌឹម ​ត្រូវ​បាន​គេទ​ទួលស្គាល់​ថា​ មាន​ភាព​ខុស​ប្លែក​គ្នា និង​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ពណ៌​ដិតៗ​។ ​ស្នា​ដៃ​របស់​លោក​រមែង​បង្ហាញ​ពី​ទេសភា​ព​ប្រពៃ​ណី​ខ្មែរ​ តំបន់​ទេស​ចរណ៍​ដូចជា​​អង្គរ​ និង​ទឹ​កឈូ ​ខេត្ត​កំពត​ និង​ជន​ជាតិ​ខ្មែរ ​និង​ជន​ជាតិ​ដើម​។​ ​ការ​ប្រគល់​ផ្ទាំង​គំនូរ​របស់​លោក​ ញឹក ឌឹ​ម ទៅ​កាន់​សារម​ន្ទីរ ស​.​ស​.​រ គឺជា​ឱកាស​នៃ​ការប្រារឰ​ពិធី​និង​ការ​បង្ហាញ​​ពី​អតីត​កាល​។​ការ​បរិច្ចាគ​នេះ​រំឭក​ពី​វប្ប​ធម៌​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា ​ឆ្លង​កាត់​អតីត​កាល​និង​បច្ចុប្បន្ន​ហើយ​ធានា​នូវ​កេរ​ដំណែល​របស់​លោក ​ញឹក ឌឹម ​និង​យុគ​សម័យ​ដែល​លោក​រះ​ត្រចះ​ត្រចង់​៕

នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍វប្បធម៌ដ៏សំខាន់មួយនៅសារមន្ទីរសេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុព្រះស្រីឦសានវរ្ម័ន (ស.ស.រ) នៅរាជធានីភ្នំពេញគំនូរដ៏កម្រមួយក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០។ គំនូរនេះត្រូវបានស្នងទាត់ដោយក្រុមគ្រួសាររបស់អតីតទូតអូស្ត្រាលីRobert Merrillees និងភរិយារបស់លោកនៅថ្ងៃទី២៥ខែមីនា។ គំនូរនេះត្រូវបានសម្រេចចិត្តបរិច្ចាគជាផ្លូវការដោយការអភិរក្សនិងឱកាសសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយអាចទស្សនាបាន។ សហប្រធានសារមន្ទីរស.ស.របានគេត្រូវបានសម្តែងការកោតសរសើរយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះអំណោយដ៏ថ្លៃថ្លា។ ស្នាដៃរបស់លោកជាគំនូរពណ៌ប្រេងនិងពណ៌ទឹក តំណាងឱ្យស្ពានរវាងបេតិកភណ្ឌដ៏សម្បូរបែបរបស់ប្រទេសកម្ពុជានិងការបង្ហាញសិល្បៈសម័យទំនើប។ គំនូរនេះអាចជាផ្ដល់ភាពរីករាយដល់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ។ លោកញឹក ឌឹមកើតក្នុងគ្រួសារមួយនៅភូមិរាបឃុំរាបស្រុកពារាំងខេត្តព្រៃវែងក្នុងឆ្នាំ១៩៣៤។

​លោកស្រី ពេ​ជ ចន្ទ​មុ​នី្ន ហ៊ុន ម៉ាណែ​ត បាន​អំពាវនាវ​ដល់​សាធារណជន​ឱ្យចូល​រួម​ទស្សនាការ​តាំងពិព័រណ៍​ហូល​ពិតាន​នៅ​សារមន្ទីរ​ជាតិ ដើម្បី​ចូលរួម​ជួយ​ថែរក្សា​ប្រពៃណី និង​វប្បធម៌​ខ្មែរ ខណៈ​ការ​ពិព័រណ៍​នេះ ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រសិល្បៈ ដាក់តាំង​បង្ហាញ​ចាប់ពី​ថ្ងៃទី ​២១ ខែមីនា ដល់​ថ្ងៃទី ​២១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ​ ២០២៤​។​ ​ការអំពាវនាវ​នេះ​ធ្វើឡើង​នៅពេល​លោកស្រី​ចូល​ទស្សនា​ពិព័រណ៍​មិន​អចិ​ន្រៃ្ដ​យ៍​ស្តីពី «​ហូល​ពិតាន ការវិវឌ្ឍ និង​បញ្ហា​ប្រឈម​» នៅ​សារមន្ទីរ​ជាតិ នា​រសៀល​ថ្ងៃទី ​២៣ ខែមីនា ឆ្នាំ​ ២០២៤​។​លោកស្រី ពេ​ជ ចន្ទ​មុ​នី្ន បាន​សរសេរ​លើ​ហ្វេ​ស​ប៊ុ​ក​លោកស្រី​នៅ​ថ្ងៃទី​ ២៣ ខែមីនា ថា​៖ «​សូម​បងប្អូន​ចូលរួម​ទស្សនាការ​តាំងពិព័រណ៍​ហូល​ពិតាន​នៅ​សារមន្ទីរ​ជាតិ​របស់​យើង​។ យើង​រួមគ្នា​ជួយ​ថែរក្សា​ប្រពៃណី​និង​វប្បធម៌​ខ្មែរ​យើង​»​។​ ​ក្រសួង​វប្បធម៌​ និង​វិចិត្រសិល្បៈ​បានលើកឡើង​ឱ្យដឹង​ដែរ​ថា​ «​ហូល​ពិតាន​» ​គឺជា​ហូល​មាន​លក្ខណពិសេស​ជាង​ហូល​ដទៃទៀត ក៏​ព្រោះតែ​អ្នក​តម្បាញ បាន​ត្បាញ​រំលេច​ជា​ខ្សែ​រឿង​ព្រះពុទ្ធសាសនា ដោយមាន​គោម​ក្បាច់លម្អ​ពិសេសៗ​។​ ​ពិព័រណ៍​មិន​អចិ​ន្រៃ្ដ​យ៍​នេះ ត្រូវបាន​រៀបចំឡើង​ក្នុង​គោលបំណង​ចែករំលែក​ព័ត៌មាន​បន្ថែម​ស្ដីពី​សមុច្ច័យ​តម្បាញ​ហូល​ពិតាន​របស់​សារមន្ទីរ​ជាតិ​ និង​ផ្តល់​សារ​ជូន​សាធារណជន ពី​ការព្រួយបារម្ភ​របស់​សិ​ប្បករ​តម្បាញ​លើ​ហានិភ័យ​នៃ​ការបាត់បង់​ការផលិត​ហូល​ពិតាន​តាមបែប​ប្រពៃណី​ខ្មែរ និង​ក៏​បង្ហាញ​ពី​បរិបទ​នៃ​ការផ្លាស់ប្តូរ​ក្នុងសង្គម​ខ្មែរលើ​តម្រូវការ​ហូល​ពិតាន ព្រមទាំង​ចរន្ត​នៃ​ការផលិត​ហូល​ពិតាន​ប្រើប្រាស់​នានា​ពេលបច្ចុប្បន្ន​។​ ​សូមបញ្ជាក់ថា ពិព័រណ៍​ហូល​ពិតាន​លើក​នេះ ​គឺជា​លើក​ទី ​៤ ហើយ ដែល​លើក​ទី​១ ​បានរៀបចំ​ឡើង​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០១០, លើក​ទី​២ ​នៅ​ឆ្នាំ ​២០១២ និង​លើក​ទី៣ ​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០១៦​។ សម្រាប់​ឆ្នាំនេះ ក្រុមការងារ​នៃ​នាយកដ្ឋាន​សារមន្ទីរ​បានជ្រើសរើស​ហូល​ពិតាន​ចំនួន ១៧ ​មក​តាំង​បង្ហាញ ចាប់ផ្តើម​ពីថ្ងៃ​ទី ​២១ ខែមីនា ដល់​ថ្ងៃទី​ ២១ ខែមិថុនា ខាងមុខ​។ ពិព័រណ៍​នេះ​ធ្វើឡើង​ក៏​ដើម្បី​ចូលរួម​អបអរសាទរ​ខួប​លើក​ទី​ ១០៤ ​ឆ្នាំ​នៃ​ការបង្កើត​សារមន្ទីរ​ជាតិ​កម្ពុជា​ផងដែរ​។​ ​កាលពី​ថ្ងៃទី​ ២១ ខែមីនា លោកស្រី ភឿង ស​កុ​ណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​សិល្បៈ​បាន​បើកសម្ពោធ​ពិព័រណ៍​នេះ​។ យោងតាម​ប្រភព​ដដែល​បានលើកឡើង​ដែរ​ថា ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រសិល្បៈ​បាននិងកំពុង​បណ្តុះបណ្តាល​ជំនាញ​ដូនតា​ជំហាន​ទី​១ ដល់​យុ​វជ​ចំនួន​ ៣០០​ នាក់​នៅតាម​បណ្តា​រាជធានី ខេត្ត​ទាំង ​៨ ជាមួយនឹង ​១២ ​ជំនាញ ដោយ​រាប់បញ្ចូល​ទាំង​តម្បាញ​សូត្រ​ផង​។​ ​ក្នុងនោះ​ក្រសួង​វប្បធម៌ ដែលមាន​នាយកដ្ឋាន​សារមន្ទីរ​ជា​សេនាធិការ ក៏បាន​អំពាវនាវ​ដល់​សប្បុរស​ជនជាតិ និង​អន្តរ​ជាតិ​ក្នុង​ការជួយ​បន្ត​ឧបត្ថម្ភ​សមុច្ច័យ​អំពី​សូត្រ​មកកាន់​សារមន្ទីរ​បន្ថែមទៀត​។​​ លោក​ ឈ​ត ប៊ុន​ថង ជាម​ន្ដ្រី​ស្រាវជ្រាវ​ផ្នែក​ទំនាក់ទំនង វប្បធម៌ អប់រំ និង​ទេសចរណ៍ នៃ​រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានឱ្យដឹង​នៅ​ថ្ងៃទី​ ២៤ ខែមីនា​ដែរ​ថា លោក​គាំទ្រ​ការ​អំពាវនាវ​នេះ ព្រោះ​វា​ជា​កម្លាំង​អូសទាញ​មួយ​ដ៏​សំខាន់​សម្រាប់​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​ទូទៅ​ឱ្យ​ងាក​មក​ផ្ដល់​តម្លៃ​លើ​វប្បធម៌​និង​ប្រពៃណី ព្រមទាំង​ទំនៀមទម្លាប់​របស់ខ្លួន​។​ ​លោក​បាន​បញ្ជាក់ថា ការអំពាវនាវ​របស់​ភរិយា​របស់​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ប្រទេស​នេះ គឺជា​គំរូ​មួយ​ដ៏​ល្អ ប៉ុន្តែ​មិនមែន​សម្រាប់​ភរិយា​ទី​១​ របស់លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន ម៉ា​ណែ​ត នោះទេ តែ​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ប្រទេស​ផ្សេងទៀត​ក៏​អាចធ្វើ​និង​យក​ជា​គំរូ​បាន​ផងដែរ ខណៈ​ការថែរក្សា​ប្រពៃណី និង​វប្បធម៌​របស់​ខ្មែរ​នេះ គឺជា​តួនាទី​របស់​ពលរដ្ឋ​ទាំងអស់គ្នា​។​ ​លោក​ថា​៖ «​រឿង​ការចូលរួម​វប្បធម៌ និង​ប្រពៃណី​នេះ មិនអាច​ចូលរួម​ពី​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ម្នាក់​ ឬ​ ២​ នាក់​ទេ លុះត្រាតែ​មានការ​ចូលរួម​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម​លើកទឹកចិត្ត​ពី​ថ្នាក់ដឹកនាំ​កំពូល ហើយ​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ក្រោមៗ​ និង​ប្រជាពលរដ្ឋ​ចូលរួម​ផងដែរ បើ​មិន​ដូច្នោះ​ទេ​យើង​មិនអាច​ថែរក្សា​បានទេ​ហើយក៏​មិនមែន​តែ​វិស័យ​វប្បធម៌​ដែរ​គឺ​គ្រប់​ការងារ​ទាំងអស់​»៕

លោកស្រី ពេជ ចន្ទមុនីន ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបញ្ជាក់ថា ការអំពាវនាវនេះធ្វើឡើងពេលលោកស្រីចូលទស្សនាការតាំងពិព័រណ៍មិនអចិន្រៃដយ៍ស្តីពី "ហូលពិតាន ការវិវឌ្ឍ និងបញ្ហាប្រឈម" នៅសារមន្ទីរជាតិ ដោយស្តីពីលោកស្រីថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ២០២៤។ រួចហើយ លោកស្រីពេជ ចន្ទមុនីនបានចែកចាយថា បងប្អូនទាំងអស់គួរចូលរួមទស្សនាការតាំងពិព័រណ៍ហូលពិតាននៅសារមន្ទីរជាតិរបស់ពួកយើង។ នៅពេលដែលក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈបានបញ្ជាក់ថា "ហូលពិតាន" ជា​មាន​លក្ខណពិសេសជាច្រើនដែលប្រសើរឡើងពីម្ដង។ បន្ទាប់ពីនេះ ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈបានបើកសម្ពោធពិព័រណ៍នេះនៅថ្ងៃទី២៤ ខែមីនា។ រួចហើយ បញ្ជាក់ថា លោកឈត ប៊ុនថង ជាមន្ដ្រីស្រាវជ្រាវនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថា ការអំពាវនាវរបស់ពលរដ្ឋទាំងនេះគឺជា​​គំរូ​ដ៏​ល្អ និង​តិច។

ទីស្នាក់ការ​កណ្តាល នៃ​កាកបាទ​ក្រហម​កម្ពុជា​ទទួល​បាន​មូលនិធិ​ជាង ១១​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក គិត​មក​ដល់​ថ្ងៃទី១៧ ខែ​ឧសភា​នេះ ខណៈ​ដែល​សាខា​ខេត្ត​២៤ ទៀត​បាន និង​កំពុង​តែ​ដំណើរការ​កៀរគរ​រក​មូលនិធិ​តាម​លទ្ធភាព​រៀងៗ​ខ្លួន។ នេះ​បើ​យោង​តាម​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​របស់​កាកបាទ​ក្រហម​កម្ពុជា ចុះ​ថ្ងៃទី​២១ ខែ​ឧសភា។ «ក្នុងការ​ប្រារព្ធ​ខួប ១៦១ ទិវា ៨ ឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រោម​មូលបទ “រួមគ្នា​ជាមួយ​កាកបាទ​ក្រហម​កម្ពុជា ដើម្បី​សហគមន៍​មាន​សុខភាព​ល្អ និង មាន​ភាព​ធន់​នឹង​អាកាសធាតុ” នោះ ទីស្នាក់ការ​កណ្តាល មក​ដល់​ថ្ងៃទី​១៧ ខែ​ឧសភា សម្រេច​បាន​មូលនិធិ គិត​ជា​ប្រាក់​ដុល្លារ​អាមេរិក ចំនួន ១១លាន ២សែន ២.០២១ ដុល្លារ និង​រថយន្ត​ភីកអាប់ ១គ្រឿង អង្គរ ១៣តោន និង ទឹកស៊ីអ៊ីវ ១០០យូរ»។ នេះ​បើយោង​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ស្តីពី ការ​ចូល​ក្រាប​បង្គំ​គាល់​ព្រះករុណា ព្រះ​បាទ​សម្តេច​ព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី និង​សម្តេច​ព្រះ​មហាក្សត្រី នរោត្តម មុនិនាថ សីហនុ ព្រះវររាជមាតាជាតិ​ខ្មែរ ដែល​ជា​ព្រះ​ប្រធាន​កិត្តិយស​កាកបាទ​ក្រហម​កម្ពុជា​ផងដែរ។ សេចក្តី​ប្រកាស​ដដែល​ក៏​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ផងដែរ​ថា ក្នុង​ឆ្នាំ ២០២៣ និង ៤ខែ ដើម​ឆ្នាំ ២០២៤ កាកបាទ​ក្រហម​កម្ពុជា បានអនុវត្ត​ការងារ​តាម​វិស័យ អាទិភាព​ទាំង៤ ដូចជា​មាន៖ ការ​គ្រប់គ្រង​គ្រោះ​មហន្តរាយ ការ​អប់រំ​ថែទាំ​សុខភាព​តាម​សហគមន៍ ការ​លើក​កម្ពស់​គោលការណ៍​គ្រឹះ និង តម្លៃ​មនុស្សធម៌ និង​ការ​អភិវឌ្ឍ​ស្ថាប័ន។ ក្នុង​នោះ​សម្រេច​បាន ការ​ឧបត្ថម្ភគ្រួសារ​យោធិន​ពលី ២០នាក់ និង​របួស ១៤​នាក់​ដោយ​ការ​ផ្ទុះ​គ្រាប់​នៅ​បន្ទាយ យោធភូមិភាគ​ទី៣ ក្នុង​ខេត្ត​កំពង់ស្ពឺ និងឧបត្ថម្ភ​អ្នក​មាន​ជំងឺ​រ៉ាំរ៉ៃ​មួយ​ចំនួន, ជួយ​សម្រាល​ជីវភាព​ប្រជាពលរដ្ឋ​ងាយរងគ្រោះ​បំផុត​ជាង ១០ម៉ឺន​គ្រួសារ បានកសាង និង ជួសជុល​ផ្ទះ ២៤៧ខ្នង បង្គន់​អនាម័យ ២៦៨បន្ទប់ អណ្តូង​ស្នប់ធំ ១៦ កន្លែង​លាង​សម្អាត​ដៃ​មួយ​កន្លែង។ ក្រៅពី​នោះ​បាន​ផ្តល់​មូលនិធិ​មួយ​លាន​ដុល្លារ​សម្រាប់​ឆ្នាំទី​១២ ជូន​មន្ទីរពេទ្យ​គន្ធបុប្ផា ថវិកា​ចំនួន ២ម៉ឺន​ដុល្លារ​សម្រាប់ឆ្នាំ​ទី​៥ ជូន​មន្ទីរពេទ្យ​កុមារ​អង្គរ​សៀមរាប ផ្តល់​ប្រាក់​កម្ចី​ឥតការ​ប្រាក់​ចំនួន ៨៦៨ គ្រួសារ នៅ​តំបន់​ប្រឈម​នឹង​គ្រោះថ្នាក់មីន ក្នុង​ខេត្ត​ពោធិ៍សាត់ ប៉ៃលិន ឧត្តរមានជ័យ និង​ព្រះវិហារ ហើយ​និង​បាន​ឧបត្ថម្ភ​ថវិកា ស្បៀង និង​រៀបចំ​អាហារសាមគ្គី​ជូន​កុមារ​កំព្រា សិស្ស​ក្រីក្រ ចាស់​ឥត​ទីពឹង អ្នកពិការ នៅ​តាម​មណ្ឌល អង្គការ សមាគម​ចំនួន ៧ផងដែរ។ លើសពីនោះ ក្នុង​រយៈពេល ៤ខែ​ដើម​ឆ្នាំ ២០២៤នេះ កាកបាទ​ក្រហម​កម្ពុជា​បាន​ពង្រីក ការ​អប់រំ​ផ្សព្វផ្សាយ ស្តីពី​ការថែទាំ​សុខភាព​បឋម ការ​ការពារ​ជំងឺ​មិនឆ្លង និង​ការ​បន្សុំា​នឹង​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ រួមជាមួយ​បំផុស​ការ​ប្រឡង​គំនូរ យុវជន​កាក​បាទ​ក្រហម​កម្ពុជា ទូទាំង​ប្រទេស ដែល​មាន​សិស្ស​ចូលរួម​គូរ​ចំនួន១ ៧២៤នាក់ សម្រេច​បាន​ជ័យលាភី​ថ្នាក់ ខេត្ត​ចំនួន ១១៧នាក់ ជ័យលាភី​ថ្នាក់​ជាតិ ៣នាក់ និង​លួងចិត្ត ៣នាក់៕

ពេលក្រហមកម្ពុជា​ទទួលបានមូលនិធិចំនួន១១លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងការអភិវឌ្ឍស្ថាប័នកាកបាទមកដល់ថ្ងៃទី១៧ខែឧសភានេះ។ នៅពេលសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់កាកបាទក្រហមកម្ពុជា​ចំនួនទី២១ខែឧសភា បានប្រាក់បន្តិចទូទាំងការឧបត្ថម្ភរួសារយោធិនពលី២០នាក់និងរបួស១៤នាក់បានរបួសបន្តិច។ រួមទាំងនេះគន្ធបុប្ផាប៉ារ៉ាប់រងគ្រោះថ្នាក់មីន និងអភិបាលកុមារអង្គរសៀមរាបប្រាក់កម្ចីឥតការប្រាក់ចំនួន៨៦៨គ្រួសារដែលគន្លឹះទី៣នៅខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ បន្ទាប់ពីនេះបានឧបត្ថម្ភថវិកាចំនួន១៧២៤នាក់និងស្បៀងកាកបាទទីពឹងនិងចាស់ឥតទីពឹងចំនួន១៦៨នាក់ត្រូវបានរង្វិលរង្គីរសហគមន៍ដែលបានទិញមកពីទីមួយក្នុងរដូវរៀង។

ក្រសួង​បរិស្ថាន​មាន​គម្រោង​បំពាក់​ការ​ប្រើប្រាស់​បច្ចេកទេស​ដ្រូន​បន្ថែម​ទៀត ដល់​គ្រប់​មន្ទីបរិស្ថាន​ខេត្ត​ទាំងអស់​ទូទាំង​ប្រទេស ដើម្បី​បង្កើន​ប្រសិទ្ធភាព​ការងារ ​នៃ​ការ​ការពារ និង​ទប់ស្កាត់​បទល្មើស​ធនធាន​ធម្មជាតិ​នៅ​ក្នុង​ទំហំ​ផ្ទៃដី​ទាំង​ជាង ៧​លាន​ហិកតា។ អ្នក​នាំ​ពាក្យ​ក្រសួង​បរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍ នាថ្ងៃទី​២៣ ខែឧសភាថា គម្រោង​បំពាក់​ដ្រូន​របស់​ក្រសួង​បរិស្ថាន​នេះ គឺ​ធ្វើឡើង​ដើម្បី​ជួយ​សម្រួល​ដល់​ការងារ​ល្បាត​ព្រៃ​នៅ​ក្នុង​ការ​គ្រប់គ្រង​ធនធាន​ធម្មជាតិ​របស់មន្រ្តី​ឧទ្យានុរក្ស​បរិស្ថាន។ លោកញ្ជាក់​ថា៖ «ការ​ល្បាត​ដោយ​ដ្រូន យើង​កំពុង​បាន​អនុវត្ត​នៅ​តាម​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ។ យើង​នឹង​បន្ត​ពង្រឹង​ការចែក​ជូន​ដ្រូន​ដើម្បី​ជួយ​ពង្រឹង​ការ​ល្បាត និង​ទប់់​ស្កាត់​បទល្មើស​ធនធាន​ធម្មជាតិ។ នៅ​ក្នុង​អាណត្តិ​នេះ យើង​ពង្រឹង​ការការពារ​និង​អភិរក្ស​ធនធាន​ធម្មជាតិ តាម​លក្ខណៈ​បច្ចេក​វិទ្យា​ខ្ពស់ មាន​ការ​គ្រប់គ្រង​តំបន់​ការពារ​តាម​រយៈផ្កាយរណប​ថែម​ទៀត។ យើង​នឹង​បំពាក់​ឱ្យ​បាន​គ្រប់​មន្ទីរ​ទាំងអស់»។ លោក​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ក្រសួង​បរិស្ថាន​មាន​មន្រ្តី​ឧទ្យានុរក្ស​ប្រមាណ ១ ១០០​នាក់ គិត​ត្រឹម​ចុង​ឆ្នាំ ២០២៣ ដែល​ត្រូវគ្រប់គ្រង​លើ​ផ្ទៃដី​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ​ចំនួន ៧៣​កន្លែង ដែល​មាន​ទំហំ​ជាង ៧លាន​ហិកតា ស្មើនឹង​ជាង ៤០% នៃ​ប្រទេស។ មន្ទីរ​បរិស្ថាន​ខេត្ត​បាន​សម្តែង​ការ​គាំទ្រ​ចំពោះ​គម្រោង​បំពាក់​ដ្រូន​នេះ។ លោក ឆៅ ប៊ុនធឿន ប្រធាន​មន្ទីរបរិស្ថាន​ខេត្ត​មណ្ឌល​គិរី បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​ថា នា​ពេល​បច្ចុប្ប​នេះ មន្ទីរ​មាន​មន្រ្តីឧទ្យានុរក្ស​បរិស្ថាន​ចំនួន ៩៤​នាក់ ដែល​ត្រូវ​ទទួល​ភារៈកិច្ច​ល្បាត​តំបន់​អភិរក្ស​ប្រមាណ​ជា ១​លាន​ហិកតា។ លោក​បាន​ថ្លែង​ដូច្នេះ​ថា៖ «បើ​បាន​ដ្រូន អរណាស់។ ពេលមាន​ដ្រូន​ទៅ វា​នឹង​ជួយ​ការ​ល្បាត​បាន​ច្រើន។ យើង​អាច​ប្រើដ្រូន​មើល​ពី​ខាង​លើ​មក​វិញ ឃើញ​បាន​ឆ្ងាយ​ជាង។ រាល់ថ្ងៃ យើង​ល្បាត​តែ​លើ​ដី​ក្នុង​ព្រៃ គឺ​មើល​មិន​បាន​ឆ្ងាយ​ទេ មិនបាន​អស់​គ្រប់​កន្លែង​ទេ»។ លោក​បាន​បន្ថែម​ថា ចំនួន​ទំហំ​ព្រៃឈើ​ដែល​ត្រូវ​ដើរល្បាត និង​ចំនួន​មន្រ្តី​ឧទ្យានុរក្ស​ដែល​មាន​គឺ​មិន​សូវ​មាន​តុល្យាភាពនឹងគ្នា។ ហេតុ​នេះ​ការ​ចុះល្បាត​មាន​ការ​ឆកល្វែង​ខ្លះ ដោយសារ​តែ​កន្លែង​ខ្លះ ក្រុម​ល្បាត​មិន​អាច​ធ្វើដំណើរ​ទៅ​ដល់​នោះទេ ពិសេស​គឺ​នៅ​ក្នុង​រដូវវស្សា។ ប្រធាន​មន្ទីរបរិស្ថាន​ខេត្ត​សៀមរាប លោក ស៊ុន គង់ ក៏​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ផងដែរ​ថា នៅពេល​ដែល​មាន​ដ្រូន នោះ​វា​នឹង​ជួយសម្រួល​ដល់​ការ​ទប់ស្កាត់​បទល្មើស​ព្រៃឈើ​ឱ្យ​ទាន់​ពេល​វេលា ពិសេស​នៅ​តំបន់​ក្នុង​ព្រៃ​ឆ្ងាយៗ។ លោក ស៊ុន គង់ បាន​ថ្លែង​ថា៖ «កន្លែងខ្លះ យើង​ពិបាក​ក្នុង​ការ​រុកចូល​ទៅ​ក្នុងព្រៃ វា​នៅ​ឆ្ងាយ។ ប្រសិន​មាន​ដ្រូន​ងាយស្រួល​ក្នុង​ការ​ល្បាត ចំណាយពេល​តិច​ក្នុង​ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ​លើ​ទីតាំង ក្នុង​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ។ តំបន់​មាន​ការ​ទន្ទ្រាន អាច​មើល​ឃើញ​ពី​លើ​អាកាស និង ទប់ស្កាត់​ទាន់​ពេលវេលា»។ ក្រសួង​បរិស្ថាន​ក៏​បាន​បង្កើត APP ពី​ការ​ដាំ​ដើមឈើ ដើម្បី​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​អាច​តាមដាន​មើល​ពី​ស្ថានភាព​ដើមឈើ​ដែលពួកគាត់​បាន​ដាំ។ ប៉ុន្តែ​ក្រសួង​នៅ​មិនទាន់​អាច​បញ្ជាក់​បាន​ទេ​ថា APP នោះ​នឹង​ត្រូវ​ដាក់​ឱ្យ​ដំណើរការ​នៅ​ពេល​ណា​នៅឡើយ​នោះ​ទេ។ រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​បរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖«APP ហ្នឹង កាល​ដែល​បងប្អូន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដាំដើមឈើ​ហើយ ដើមឈើ​ហ្នឹង​នឹង​ជា​របស់​គាត់។ គាត់​ថត​រូបគាត់ គាត់​ដាក់​ឈ្មោះ​ដើមឈើ​ហ្នឹង​ទៅ...ហើយ​ក្នុង APPទូរស័ព្ទ​ដៃ​ហ្នឹង​ឆ្នាំក្រោយ​គាត់​ឆែក​មើល​ទៅ​ឃើញ​ដើមឈើ​នោះ​ធំ​ប៉ុណ្ណា​ហើយ.... APPហ្នឹង​ដាក់​ជូន​សម្រាប់​ការ​ដាំដុះដើមឈើ​នៅ​កម្ពុជា​សម្រាប់​ជំរុញ​ការ​ទាក់ទាញ ការ​ចូលចិត្ត​ស្រលាញ់​ដើមឈើ»។ លោក​រដ្ឋ​មន្រ្តី​បាន​បន្ថែម​ថា APP នោះ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​រួចរាល់​ហើយ ប៉ុន្តែ​កំពុង​តែ​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​តេស្ត​សាកល្បង ដោយសារ​តែមាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ថា វា​អាច​នឹង​គាំង​នៅ​ពេល​ដែល​ពលរដ្ឋ​រាប់​ ១​ម៉ឺន​នាក់​ដាំដើម ហើយ​ថតរូបដាក់​ចូល​ក្នុ​ងថ្ងៃ​តែ​មួយនោះ។ ក្នុង​សន្និសីទ​សារព័ត៌មាន​ស្តីពី យុទ្ធសាស្រ្ត​កម្ពុជា​បៃតង កាល​ពី​ដើម​សប្តាហ៍​នេះ រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​បរិស្ថាន ក៏​បាន​លើកឡើង​ពី​ភាព​ជោគជ័យ​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​បណ្តុះ​កូន​ឈើ​បាន​ចំនួន ១ លាន​២សែន​ដើម​ក្នុងរយៈពេល ៧ខែ ដើម្បី​ចែក​ជូនប្រជាពលរដ្ឋ​យក​ទៅ​ដាំ​នោះ​ផងដែរ។ អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​បរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា ក៏​បាន​លើក​ឡើង​ផងដែរ​ថា ដើម្បី​ធានា​ដល់​កិច្ច​ការពារ ថែរក្សា និង​អភិរក្ស​ធនធាន​ធម្មជាតិ​ទាំងអស់​ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ការពារ​ធម្មជាតិ ការ​ដាក់​ចេញ​នូវ​គោលនយោបាយ និង​យុទ្ធសាស្រ្តជាតិ គឺ​ជា​កត្តា​សំខាន់​និង​ចាំបាច់។ ក្រោម​ក្របខណ្ឌ​យុទ្ធសាស្ត្រ​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​នីតិកាល​ទី៧ រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​បរិស្ថាន បាន​ដាក់​ចេញ «យុទ្ធសាស្រ្ត​ចក្រាវិស័យ​បរិស្ថាន» ​ឆ្នាំ​២០២៣-២០២៨ ក្នុង​គោលបំណង​តម្រង់​ទិស និង​ចង្អុល​បង្ហាញ​ការងារ​ជា​អាទិភាព ក្នុង​ការ​ធានា​ឱ្យ​បាន​នូវ​ចីរភាព​បរិស្ថាន និង​សុក្រឹតកម្ម​បរិស្ថានកិច្ច ដើម្បី​ឆ្លើយតប​ទៅ​នឹង​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ និង​លើក​កម្ពស់​សេដ្ឋកិច្ច​បៃតង។ ក្នុង​នោះ​ជំរុញ​សម្រេច​គោលដៅ​នៃ​យុទ្ធសាស្រ្ត​បញ្ចកោណ​គឺ​ «ជា​ប្រទេស​អព្យាក្រឹត​កាបូន និង​មាន​គម្របព្រៃឈើ ៦០% នៅ​ឆ្នាំ​២០៥០»។ ដើម្បី​សម្រេច​បាន​នូវ​ចក្ខុវិស័យ​ផែនការ​យុទ្ធសាស្រ្ត​ចក្រា ការ​ដាក់​ចេញ​នូវ​ផែនការ​សកម្មភាព និង​ធ្វើ​សកម្មភាព គឺជាកត្តា​សំខាន់ និង​ចាំបាច់ ដែល​គ្រប់​ស្ថាប័ន​ទាំង​នៅ​ថ្នាក់ជាតិ និង​ថ្នាក់​ក្រោម​ជាតិ ត្រូវ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ចូល​រួម​អនុវត្ត៕

ក្រសួង​បរិស្ថាន​បាន​ផ្តល់​ការ​គាំទ្រ​រួមគ្នា​សម្រាប់​គម្រោង​បំពាក់​ការប្រើប្រាស់​បច្ចេកទេស​ដ្រូន​ដោយការ​បង្កើត​កម្មវិធី​សេវា​ដើម្បី​ឆ្លើយតប​ស្ថានភាព​នៃ​ដើមឈើ​ដែល​ត្រូវ​បាន​ដាំ​ដោយ​ស្ថានភាព​ពីរ​អាទិភាព​ក្នុង​រដូវ​វស្សា​។ សន្មត​ទៅ​នឹង​ការ​ដាក់​ចេញ​ប្រទេស​អព្យាក្រឹត​កាបូន​និង​បញ្ចូល​ចូល​រួម​សម្រាប់​ការ​ប្រែប្រួល​នូវ​ប្រសិទ្ធិភាព​នៃ​យុទ្ធសាស្រ្ត​ចក្រា​និង​គម្រោង​ដើម​ដោយ​រួមបញ្ចូល​ប្រសិទ្ធិភាព​និង​សម្រាប់​គ្រប់​ស្ថាប័ន​ដែល​ជា​ប្រជាពលរដ្ឋ។ ជា​ប្រភេទ​សំខាន់នៃ​ការ​បង្កើត​រដ្ឋមន្រ្តី​គឺ​ការ​បង្កើត​កម្មវិធី​សេវា​ដើម្បី​ចុះ​ការងារ​ទៅ​ក្នុង​កម្មវិធី​ដោយ​ការ​ជ្រើស​រើស​ដំណោះស្រាយ​ដោយ​ប្រើ​ប្រាស់​បណ្តុះ​កូន​ឈើ​សម្រាប់​ផ្តល់​សិទ្ធិនៃ​ការដំណើរ​ទៅ​កាន់​តំបន់​ការពារ​ធនធាន​ធម្មជាតិ។

គណៈប្រតិភូ​នៃ​អគ្គនាយកដ្ឋាន​ពន្ធដារ​កម្ពុជា បាន​ចូលរួម​សន្និសីទ​ពន្ធដារ​កម្រិត​ខ្ពស់​លើក​ទី​១៣ នៃ​មូលនិធិ​រូបិយ​វត្ថុ​អន្តរជាតិ-ជប៉ុន សម្រាប់ ប្រទេស​ក្នុង​តំបន់​អាស៊ី សហរៀបចំ​ដោយ​រដ្ឋាភិបាល​ជប៉ុន និង​មូលនិធិ​រូបិយវត្ថុ​អន្តរជាតិ (IMF)​ កាលពី​ថ្ងៃទី​២៥-២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ​២០២៤។ សន្និសីទ​នេះ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​ដោយ​មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​ថ្នាក់ដឹកនាំ ​និង​ជំនាញការ​នៃ​រដ្ឋបាល​សារពើពន្ធ និង​ក្រសួង​ហិរញ្ញវត្ថុ នៃ​២១ ប្រទេស​-​តំបន់​រដ្ឋបាល​ពិសេស នៅ​ទ្វីបអាស៊ី និង​មូលនិធិ​រូបិយវត្ថុ​អន្តរជាតិ (IMF) ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) និង​អង្គការ​សម្រាប់​កិច្ច​សហប្រតិបត្ដិការ​សេដ្ឋកិច្ច​ និង​អភិវឌ្ឍន៍ (OECD) ព្រមទាំង​សាស្ដ្រាចារ្យ​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ​ ដោយ​ផ្ដោត​​លើការ​ពិភាក្សា​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ប្រឈម​ពន្ធ​សកល​ដែល​កំពុង​កើត​មាន។ លោក Kenji Okamura អនុប្រធាន​គ្រប់គ្រង IMF និង​លោក Shuichi Hosoda ឧបការី​រដ្ឋមន្ត្រី​នៃ ក្រសួង​ហិរញ្ញវត្ថុ​នៃ​ប្រទេស​ជប៉ុន បាន​មាន​មតិ​ស្វាមគមន៍​និង​បើក​សន្និសីទ ដោយបាន​វាយ​តម្លៃ​ខ្ពស់​ចំពោះ​ការចូលរួម​របស់ គ្រប់​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់​។ សន្និសីទ​រយៈពេល ២​ថ្ងៃនេះ បានចាប់ផ្តើម​ដោយ​ពិភាក្សា​លើ​ខ្លឹមសារ​សំខាន់ៗ​នៃ​បញ្ហា​ប្រឈម​ផ្នែក​ពន្ធ​កំពុង​កើន​ឡើង​ជាសកល​​ ដូចជា និន្នាការ​ពន្ធដារ​នៅ​តំបន់​អាស៊ី ដោយ​ផ្តោតលើ​បញ្ហា​ប្រឈម​ក្នុងការ​ប្រមូល​ចំណូល ស្រប​ពេល​ដែល​ការ​ចំណាយ មានការ​កើនឡើង​ រួម​ទាំងបញ្ហា​ពន្ធ​អន្តរជាតិ ដែល​ផ្តោតលើ​ផលប៉ះពាល់​និង​គោលនយោបាយ​សារពើពន្ធ​ក្នុងស្រុក ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​ការអនុវត្ត​ និង​​សសរស្តម្ភ​ទី​២ នៃ​ក្របខ័ណ្ឌ​ប្រកប​ដោយ​បរិយាប​ន្ន និង​បញ្ហា​ប្រឈម​ចំពោះ​រដ្ឋបាល​សារពើពន្ធ​អន្តរជាតិ​។ យោងតាមនាយកដ្ឋាន​ពន្ធដារ នៃ​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច​ និង​ហិរញ្ញវត្ថុ​ បាន​ឱ្យដឹងថា​៖ «​ប្រធានបទ​សំខាន់ៗ​ដទៃ​ទៀត​ រួម​មាន ​ការប្រមូល​ពន្ធ​លើ​រូបវន្តបុគ្គល​ដែលមាន​ចំណូល​ខ្ពស់ ដែលជា​ការ​ឆ្លើយតប​ទៅ​នឹង​ការ​កើនឡើង​នៃ​គម្លាត​ប្រាក់​ចំណូល របស់​បុគ្គល, ការ​កំណត់​តម្លៃ​កាបូន​ឆ្លើយតប​ទៅ​នឹង​ផល​ប៉ះពាល់​ពី​បម្រែបម្រួល​អាកាសធាតុ អភិវឌ្ឍ​ជា​សកល មក​លើ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​និង​ការកសាង​សមត្ថភាព​ជំនាញ​ពន្ធដារ តាមរយៈ​អភិបាលកិច្ច​និង​គណនេយ្យភាព ដែល​ផ្តោតលើ​បញ្ហា​ប្រឈម​ក្នុង ការអនុវត្ត​គោលនយោបាយ​សារពើពន្ធ និង​រដ្ឋបាល​សារពើពន្ធ​ និង​បច្ច័យ​នៃ​ឌីជីថលូបនីយកម្ម​និង​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត (AI)»។ លោក សេង ជា​សិទ្ធ ប្រធាន​នាយកដ្ឋាន​នីតិកម្ម គោលនយោបាយ សារពើពន្ធ និង​សហប្រតិបត្តិការ​ពន្ធដារ​អន្តរជាតិ (ន.ន.គ.ស.អ) ត្រូវបាន​ដក​ស្រង់សម្ដីដោយ​បាន​ថ្លែង​ថា​៖ «ការអនុវត្ត​យុទ្ធសាស្ត្រ​កៀរគរ​ចំណូល និងការកសាង​សមត្ថភាព​ជំនាញ​ពន្ធដារ តាមរយៈ​អភិបាលកិច្ច​ និង​គណនេយ្យភាព»។ ចំពោះ​ប្រធានបទ​ទី២ លោក ម៉ុង ឡាមី ប្រធាន​ការិយាល័យ​គោល​នយោបាយ​សារពើពន្ធ នៃ ន.ន.គ.ស.អ បាន​លើក​ឡើង អំពី​ការ​អនុវត្ត​ការងារ​ជាក់​ស្តែង​របស់ អគ្គនាយកដ្ឋាន​ពន្ធដារ អនុលោម​តាម ទិសដៅ គោល​នយោបាយ របស់​រាជ​រដ្ឋាភិបាល ដែល​មាន​ចែង​ក្នុង​យុទ្ធសាស្ត្រ ចតុកោណ ទាំង ៤ ដំណាក់កាល យុទ្ធសាស្ត្រ​បញ្ចកោណ ដំណាក់កាលទី ១ កម្មវិធី​កំណែ​ទម្រង់​ការ​គ្រប់គ្រង​ហិរញ្ញវត្ថុ សាធារណៈ ដំណាក់កាល ទី ១ ដល់ទី ៤ និង យុទ្ធសាស្ត្រ​កៀរគរ​ចំណូល ២០១៤-២០១៨ និង ២០១៩-២០២៣ ។ វា​បាន​គូស​បញ្ជាក់​ពី​ការ​អនុវត្ត​ប្រកប​ដោយ​ជោគជ័យ​នៃ​ផែនការ​យុទ្ធសាស្រ្ត​ឆ្នាំ ២០១៩-២០២៣ និង​ការ​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​បន្ត​ក្រោម​ផែនការ​យុទ្ធសាស្រ្ត​ឆ្នាំ ២០២៤-២០២៨ ដែល​មាន​គោល​បំណង​បង្កើត​ការ​គ្រប់គ្រង​ពន្ធដារប្រកប​ដោយ​ការ​គោរព និង​ជឿទុកចិត្ត។ សន្និសីទ​នេះ​បាន​សង្កត់ធ្ងន់​លើ​សារៈសំខាន់​នៃ​អភិបាលកិច្ច និង​គណនេយ្យភាព​ក្នុង​ការ​កសាង​ជំនាញ​ពន្ធដារ ដែល​មាន​សារៈសំខាន់​សម្រាប់​គោល​នយោបាយ​សារពើពន្ធ និង ការ​គ្រប់គ្រង​ពន្ធដារ​ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធភាព៕

សន្និសីទអន្តរជាតិប្រព្រឹត្តទៅដោយមានការចូលរួមពីថ្នាក់ដឹកនាំនិងជំនាញការនៃរដ្ឋបាលសារពើពន្ធ និងក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុនៃប្រទេស-តំបន់រដ្ឋបាលពិសេស នៅទ្វីបអាស៊ី។ គណៈប្រតិភូនាយកដ្ឋានពន្ធដារកម្ពុជាចូលរួមសន្និសីទកម្រិតខ្ពស់នៅទី១៣នៃមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ-ជប៉ុនសម្រាប់ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីនៅថ្ងៃទី២៥-២៦ខែមេសា២០២៤។ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុននិងមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិបានកាន់តែរួមគ្នាលើការប្រមូលពន្ធសកលប្រទេសក្នុងបរិស្ថានពិសេសនិងសាកលទ្រង់ទ្រាយបញ្ហាប្រឈមពន្ធសកលដែលកំពុងកើតមាន។ មានស្និសីទបញ្ជាក់ថា ការអនុវត្តការងារនៅតំបន់អាស៊ីបានចាប់ផ្តើមដោយពិភាក្សាលើការប្រមូលពន្ធកំពុងកើនឡើងដែលផ្តោតលើបញ្ហាប្រឈមក្នុងការប្រមូលចំណូល និងការកើនចំណាយដែលទទួលបាន។ ជំនាញពន្ធដារកំពុងប្រកបនឹងការគ្រប់គ្រងពន្ធដារប្រកបដោយភាពគិតគុនផ្សេង។ ប្រធានបទជាស្ថាប័នលើកទី២និងមតិយោបល់ពីអភិបាលកិច្ចនិងគណនេយ្យភាពក្នុងការកសាងជំនាញពន្ធដារសម្រាប់ការអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រនិងការគ្រប់គ្រងពន្ធដារប្រកប។

កម្ពុជា និង​ឥណ្ឌូនេស៊ី បាន​សន្យា​នឹង​ជំរុញ​ការធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម និង​វិនិយោគ​ជាមួយគ្នា​ឱ្យ​កាន់តែ​សកម្ម​បន្ថែមទៀត ខណៈ​ទឹកប្រាក់​នៃ​ការផ្លាស់​​ប្តូរ​ទំនិញ​រវាង​ប្រទេស​ទាំង ២ ក្នុង​រយៈ​ពេល ២ ​ខែ​ ដើមឆ្នាំ​ ២០២៤ មាន​ចំនួន​ជាង ១៩០ ​លាន​ដុល្លារ កើនឡើង​តិចតួច​ធៀប​ទៅនឹង​រយៈពេល​ដូចគ្នា​ក្នុង​ឆ្នាំ​ ២០២៣​។​ ​ការសន្យា​នេះ​បាន​ធ្វើឡើង​ក្នុងជំនួប​ពិភាក្សា​រវាង​លោក ស៊ុន ចាន់ថុល អនុប្រធាន​ទី១ ក្រុម​ប្រឹក្សា​អភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា ​(CDC) ជាមួយនឹង​លោក Santo Darmosumarto ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​ឥណ្ឌូនេស៊ី​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា នា​ថ្ងៃទី​ ២៦ ខែមីនា ឆ្នាំ​ ២០២៤ នា​ទីស្តីការ CDC​។​ ​ជា​កិច្ច​ចាប់ផ្តើម លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បាន​ថ្លែងអំណរគុណ​ដល់​ស្ថានទូត​ឥណ្ឌូនេស៊ី​ប្រចាំ​កម្ពុជា ដែល​បាន​ជួយ​សម្រប​សម្រួល​លើ​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​សិក្សា​ស្តីពី​ការអភិវឌ្ឍ និង​ការ​អនុវត្ត​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេកវិទ្យា​ឌីជីថល​ដើម្បី​ជំរុញ​ការវិនិយោគ របស់​ប្រតិភូ CDC ទៅ​ប្រទេស​ឥណ្ឌូ​នេ​ស៊ី កាលពីពេល​កន្លងមក​។ ជាមួយគ្នានេះ​លោក​ក៏​ប្រាប់​គូ​សន្ទនា​ពី​គម្រោង​វិនិយោគ​ធំៗ​ដែល​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​កំពុង​អនុវត្ត​ដែលមាន​ដូចជា ហេ​ដ្ឋា​រចនាសម្ព័ន្ធ​ផ្លូវថ្នល់ ផ្លូវ​ល្បឿន​លឿន ផ្លូវដែក ផ្លូវទឹក គម្រោង​ព្រែកជីក​ហ្វូណន​តេ​ជោ កំពង់ផែ និង​ភ័ស្ដុភារ​កម្ម ជាដើម ដើម្បី​បង្កើត​បរិយាកាស​អំណោយ​ផល​សម្រាប់​ការ​មក​បណ្តាក់ទុន​ផ្ទាល់​នៅ​កម្ពុជា​។​ ​លោក​និយាយថា​៖ «​គម្រោង​ទាំងអស់​គឺ​វិនិយោគិន​ឥណ្ឌូ​នេ​ស៊ី អាច​ពិនិត្យ​ធ្វើការ​វិនិយោគ​បាន ដោយ​ក្រុមប្រឹក្សា​អភិវឌ្ឍន៍​​កម្ពុជា​បាន​ត្រៀមខ្លួន​ជាស្រេច​ក្នុង​ការធ្វើ​កិច្ចសហ ប្រតិបត្តិការ​ជំរុញ​វិនិយោគ​រវាង​ប្រទេស​ទាំង​ ២​ ឱ្យបាន​កាន់តែ​ប្រសើរ​មួយកម្រិត​ទៀត​»​។​ ​លោក Santo Darmosumarto បាន​យល់ស្រប​ចំពោះ​ការពង្រឹង និង​ពង្រីក​កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិការ​នៃ​ភាគី​ទាំង ​២ ​ក្នុង​ការជំរុញ​វិនិយោគ​រវាង​ប្រទេស​ទាំង ​២ ដោយ​ចាប់ផ្តើម​ពី​ការធ្វើ​អនុស្សរណៈ​នៃ​ការយោគយល់​ស្តីពី​ការជំរុញ​វិនិយោគ​រវាង​ប្រ​ទេស​ទាំង ​២​។ លោក​ក៏បាន​ស្នើ​ក្រុមប្រឹក្សា​អភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា​ឱ្យ​ចូលរួម​ក្នុង​ពិព័រណ៍​ផ្នែក​សុខាភិបាល​នៅ​ក្រុងព្រះសីហនុ និង​វេទិកា​ធុរកិច្ច​នានា ដែល​គ្រោង​រៀបចំ​ដោយ​ស្ថានទូត​ឥណ្ឌូ​នេ​ស៊ី​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា​នាពេលខាងមុខ ដើម្បី​បង្ហាញ​សក្ដានុពល ឱកាស​វិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា និង​ឥណ្ឌូនេស៊ី​។​ ​លោក​បញ្ជាក់ថា​៖ «​ឆ្លងតាម​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ល្អ​រវាង​ស្ថានទូត​ឥណ្ឌូនេស៊ី​ប្រចាំ​នៅ​កម្ពុជា និង​ក្រុមប្រឹក្សា​អភិវឌ្ឍន៍​កម្ពុជា ចំណងមិត្តភាព និង​កិច្ច​​សហប្រតិបត្តិ​ការដែល​មាន​ផលប្រយោជន៍​ទៅវិញទៅមក ពិសេស​លើ​វិស័យ​វិនិយោគ​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ ២ នឹង​កាន់តែ​ត្រូវបាន​ពង្រឹង និង​ពង្រីក​បាន​រីក​ចម្រើន​បន្ថែមទៀត​»​។​ ​ទិន្នន័យ​ពី​អគ្គនាយកដ្ឋាន​គយ និង​រដ្ឋាករ​កម្ពុជា​ (GDCE) ឱ្យដឹងថា នៅក្នុង​រយៈពេល ២ ​ខែ​ដើមឆ្នាំ​ ២០២៤ ការធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេភាគី​រវាង​កម្ពុជា និង​ឥណ្ឌូនេស៊ី សម្រេចបាន​ក្នុង​ទឹកប្រាក់​សរុប ១៩១,៧​ លាន​ដុល្លារ កើនឡើង ២,៣ ​ភាគរយ​បើ​ធៀប​រយៈពេល​ដូចគ្នា​ក្នុង​ឆ្នាំ ​២០២៣ ក្នុងនោះ​ទំនិញ​កម្ពុជា​នាំចេញ​មាន​ទឹកប្រាក់ ១៧,៧​ លាន​ដុល្លារ កើនឡើង ១៣៩,៤ ​ភាគរយ ចំណែក​ឥណ្ឌូនេស៊ី នាំមក​កម្ពុជា ចំនួន ១៧៤ ​លាន​ដុល្លារ​ថយចុះ ៣,៤ ភាគរយ​។​ ​យោងតាម GDCE ក្នុង​រយៈ​ពេល ២​ ខែ​ដើមឆ្នាំ​ ២០២៤ ជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុ​ជា មាន​ឱនភាព ១៥៦,៣១​ លាន​ដុ​ល្លារ ខណៈ​រយៈពេល​ដូចគ្នា​ឆ្នាំ​ ២០២៣ មាន ១៧២,៦៦​ លាន​ដុល្លារ​។ ឥណ្ឌូនេស៊ី គឺជា​ដៃគូ​ពាណិជ្ជកម្ម​ធំជាងគេ​ទី៦ របស់​កម្ពុជា​។​ ​អនុប្រធាន​សភាពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជា លោក លឹម ហេង បានឱ្យ​ ភ្នំពេញ​ ប៉ុស្តិ៍​ដឹងថា ក្នុងនាម​ជា​ប្រទេស​សមាជិក​អាស៊ាន​តែមួយ និង​មាន​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិ​ការល្អ​ផ្នែក​នយោបាយ និង​សេដ្ឋកិច្ច ព្រមទាំង​ការចូល​ជា​ធរមាន​កិច្ចព្រមព្រៀង​សេដ្ឋកិច្ច​តំបន់ RCEP បានធ្វើឱ្យ​ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ ២ កើន​ឡើងជា​បន្តបន្ទាប់​។ ទោះយ៉ាងណា​បើ​គេ​ពិនិត្យ​លើ​ចំនួន​ទឹកប្រាក់​ដែល​ឥណ្ឌូនេស៊ី​នាំ​ទំនិញ​មក​កម្ពុជា គឺមាន​ចំនួន​លើសលប់​ច្រើន ដោយ​បញ្ហា​នេះ គឺ​ដោយសារ​ឥណ្ឌូនេស៊ី​ជា​ប្រទេស​ធំ មាន​ប្រជាជន​ច្រើន និង​រោងចក្រ​/​សហគ្រាស​ច្រើន ដូច្នេះ​សមត្ថភាព​ផលិត និង​នាំ​​ចេញ​របស់គេ​ក៏​ខ្លាំង​ដែរ​។​ ​លោក​បន្ថែមថា តាមរយៈ​ការ​​ខិតខំ​របស់​រដ្ឋាភិបាល និង​ផ្នែក​ឯកជន​កម្ពុជា លោក​រំពឹងថា​ទឹកប្រាក់​នាំចេញ​របស់​កម្ពុជា​ទៅ​ឥណ្ឌូនេស៊ី និង​គោលដៅ​អន្តរជាតិ​ផ្សេងៗ​ទៀត​ប្រាកដជា​នឹង​កើនឡើង​។​ ​លោក​ថ្លែងថា​៖ «​ភាព​វិជ្ជមាន​នៃ​ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេភាគី​គឺជា​រឿង​ល្អ​ហើយ ប៉ុន្តែ​អ្វីដែល​កម្ពុជា​ត្រូវខិតខំ​ថែមទៀត​នោះ គឺ​ការលើកកម្ពស់​សមត្ថភាព​នាំ​​ចេញ​របស់ខ្លួន​ទៅគ្រប់​គោល​ដៅ​ឱ្យបាន​កាន់តែច្រើន​។ ក​សិ​ផល នឹង​ក្លាយជា​ផ្នែក​សំខាន់​ដែល​កម្ពុជា​អាច​ចាប់យក​ដើម្បី​ជំរុញ​ការនាំចេញ​របស់ខ្លួន​ទៅ​ទីផ្សារ​អន្តរជាតិ​»​។​ ​ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី កាលពី​ខែ​​កញ្ញា ឆ្នាំ​ ២០២៣ បានប្រកាស​ទិញ​អង្ករ​ពី​កម្ពុជា​ចំនួន​ ២៥ ​ម៉ឺន​តោន ក្នុង ១ ​ឆ្នាំ​ពី​កម្ពុជា ដែលជា​វិធានការ​ដើម្បី​ធានា​សុវត្ថិ​ភាព​ស្បៀងអាហារ​ក្នុងប្រទេស​របស់ខ្លួន ខណៈ​ឥណ្ឌូនេស៊ី​ក៏បាន​សន្យា​នឹង​គាំទ្រ​ហេ​ដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ​សន្តិសុខ​ស្បៀងអាហារ​កម្ពុជា តាមរយៈ​ការផ្គត់ផ្គង់​ជី និង​ផ្តល់​ការបណ្តុះបណ្តាល​ឱ្យដល់​ប្រជាកសិករ​ផងដែរ​៕​

នៅចំណុចនេះកម្ពុជា និងឥណ្ឌូនេស៊ីបានសន្យានឹងជំរុញការធ្វើពាណិជ្ជកម្មនិងវិនិយោគជាមួយគ្នា ដោយបន្ថែមទៀតក្នុងរយៈពេល២ខែដើមឆ្នាំ២០២៤។ ការសន្យានេះបានធ្វើឡើងក្នុងជំនួបពិភាក្សា រវាងលោក ស៊ុន ចាន់ថុល និងអ្នកប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) ជាមួយនឹងលោក Santo Darmosumarto អ្នកគិតលុយទី១នៃឥណ្ឌូនេស៊ី។ លោក ចាន់ថុល បានថ្លែងអំណរគុណដល់ស្ថានទូតឥណ្ឌូនេស៊ីប្រចាំនៅកម្ពុជា នដើមទឹកស្រាលបរិវេណនិងការអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីបង្កើតបរិយាកាសអំណោយផលសម្រាប់ការមកបណ្តាក់ទុនផ្ទាល់នៅកម្ពុជា។ លោក Santo Darmosumarto បានយល់ស្របចំពោះការពង្រឹងនិងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលមានប្រសើរជាងគេនៅក្នុងការជំរុញវិនិយោគរវាងប្រទេសទាំង២។ ក្នុងករណីទឹកប្រាក់ ឥណ្ឌូនេស៊ីនានាបានសន្យាបន្តដើម្បីសង្ឃឹមថាលោក ចាន់ថុល បានពង្រឹងនិងពង្រីករវាងស្ថានទូតឥណ្ឌូនេស៊ីនិងក្រុមប្រឹក្សា។ ស្ថានទូតឥណ្ឌូនេស៊ីនស្គាល់ថាការដាក់អំណោយចាប់ផ្ដើមកម្ពុជាឱ្យចូលរួមក្នុងពិព័រណ៍សុខាភិបាលនិងវេទិកានៅក្រុងព្រះសីហនុនិងធុរកិច្ចនានាដែលគ្រោងរៀបចំដោយស្ថានទូតឥណ្ឌូនេស៊ី។

ក្រុមសិស្សនិស្សិតពីសាកលវិទ្យាល័យអាស៊ីអឺរ៉ុប ដណ្តើមបានមេដាយច្រើនជាងគេសរុប៦១មេដាយ ក្នុងការប្រកួតកីឡាសិស្សឧត្តមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សាបច្ចេកទេសថ្នាក់ជាតិ ឆ្នាំ២០២៤ ក្នុងចំណោម ៤៧គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាចូលរួម។ ១៥ គ្រឹះស្ថាន មិនទទួលបានមេដាយសោះ។ ៤៧គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជា ដែលមានប្រតិភូ គ្រូបង្វឹក កីឡាករ កីឡាការិនីចូលរួមសរុប ១៧៦៤នាក់ ចូលរួមប្រជែងមេដាយក្នុងការប្រកួតកីឡាសិស្សឧត្តមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សាបច្ចេកទេសថ្នាក់ជាតិ បានបញ្ចប់ហើយនៅថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ក្រោយដំណើរការប្រកួត ចាប់ពីថ្ងៃទី១៩ ខែឧសភា។ ក្រោយការប្រកួតរយៈពេល៨ថ្ងៃ អត្តពលោកពីសាកលវិទ្យាល័យអាស៊ីអឺរ៉ុប ដណ្តើមបានមេដាយមាស២៨ ប្រាក់១៨ និងសំរឹទ្ធិ ១៥ សរុប៦១ ច្រើនជាងគេក្នុងតារាងចំណាត់ថ្នាក់មេដា តាមពីក្រោយដោយ វិទ្យាស្ងានខេមអេដ ដែលរកបានមេដាយមាស១៩ ប្រាក់១០ និងសំរឹទ្ធិ១៦ សរុប៤៥មេដាយ និងលេខ៣ សាកលវិទ្យាល័យវេស្ទើន ដែលរកបានមេដាយសរុប៥០ ក្នុងនោះមាស១៦ ប្រាក់១៦ និងសំរឹទ្ធិ១៨។ ដោយឡែក ក្នុងចំណោម ៤៧គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជា ដែលបានចូលរួមប្រកួតប្រជែង មាន១៥គ្រិះស្ថាន មិនទទួលបានមេដាយឡើយ ក្នុងនោះមានបណ្ឌិត្យសភាបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកម្ពុជា, វិ.ពហុបច្ចេកទេសមិត្តភាពកម្ពុជា ចិនខេត្តព្រះសីហនុ, វិទ្យាស្ថាន វ៉ាន់ដា គណនេយ្យ, វិទ្យាស្ថានគរុកោសល្យរាជធានីភ្នំពេញ, វិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ, សាកលវិទ្យាល័យ CUS, សាកលវិទ្យាល័យ ពាណិជ្ជសាស្ត្រ អេស៊ីលីដា, សាកលវិទ្យាល័យ ពុទ្ធិសាស្ត្រ, សាកលវិទ្យាល័យកម្ពុជា គ្រប់គ្រង និងបច្ចេកវិទ្យា, សាកលវិទ្យាល័យក្រចេះ, សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្ម, សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ, សាកលវិទ្យាល័យជាតិមានជ័យ, វិទ្យាស្ថានអាហ្គា និង វិទ្យាស្ថានអាស៊ីកម្ពុជា។ នាពិធីបិទការប្រកួតកីឡាឧត្តមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សាបច្ចេកទេសថ្នាក់ជាតិ ឆ្នាំ២០២៤ នៅក្នុងពហុកីឡដ្ឋានជាតិអូឡាំពិក លោក វ៉ាត់ ចំរើន រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានផ្តែផ្តាំបណ្ដាគ្រឹះស្ថានចូលរួមទាំងអស់ យកបទពិសោធន៍ក្នុងការចូលរួមនៅឆ្នាំនេះ ធ្វើជាត្រីវិស័យ ក្នុងសកម្មភាពអប់រំកាយ និងកីឡា នៅក្នុងឧត្តមសិក្សារៀងៗខ្លួន។ លេខាធិកាគណៈកម្មាធិការអូឡាំពិកកម្ពុជា (NOCC) រូបនេះ ក៏បានណែណាម កីឡាករ កីឡាការិនីបន្ដការខិតខំប្រឹងប្រែងហ្វឹកហាត់ជំនាញកីឡាទៅតាមគ្រឹះស្ថាននីមួយៗ ឱ្យកាន់តែល្អប្រសើរ ដើម្បីអាចមានឱកាសក្លាយជាកីឡាករ កីឡាការិនី ជម្រើសជាតិកម្ពុជា នាពេលខាងមុខ។ សូមបញ្ជាក់ថា ការប្រកួតកីឡាសិស្សឧត្តមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សា ឆ្នាំ២០២៤ ដែលធ្វើឡើងពីថ្ងៃទី១៩ ដល់ ២៦ ខែឧសភា មាន១៣ប្រភេទកីឡា លើ១០៣វិញ្ញាសា។ កីឡាទាំង១៣ប្រភេទរួមមាន កីឡាបាល់ទាត់, បាល់ទះ, បាល់បោះ, គុនដាវ, ប៉េតង់, ហែលទឹក, វាយកូនឃ្លីលើតុ, តេក្វានដូ WT, តេក្វាន់ដូ ITF, ការ៉ាតេ, វាយសី, អត្តពលកម្ម និង ស៊ីប៉ាក់តាក្រ។ ព្រឹត្តិការណ៍ដែលរៀបចំ២ឆ្នាំម្តង នឹងធ្វើឡើងបន្តបន្ទាប់ទៀតនៅឆ្នាំ២០២៦៕

ក្រុមសិស្សនិស្សិតពីសាកលវិទ្យាល័យអាស៊ីអឺរ៉ុប បានទទួលមេដាយច្រើនជាងគេសរុប ៦១មេដាយ (មាស ២៨, ប្រាក់ ១៨, សំរឹទ្ធិ ១៥) ក្នុងការប្រកួតកីឡាសិស្សឧត្តមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សាបច្ចេកទេសថ្នាក់ជាតិ ឆ្នាំ២០២៤ ដែលមានការចូលរួមពី ៤៧ គ្រឹះស្ថានអប់រំ និងកីឡាករ កីឡាការិនី ១៧៦៤ នាក់។ សាកលវិទ្យាល័យខេមអេដ ឈរក្នុងចំណាត់ថ្នាក់ទីពីរ ជាមួយ ៤៥ មេដាយ, និងសាកលវិទ្យាល័យវេស្ទើននៅលេខទីបី ជាមួយ ៥០ មេដាយ។ បន្តិចបន្ទាប់, ១៥ គ្រឹះស្ថានមិនទទួលបានមេដាយសោះ។ លោក វ៉ាត់ ចំរើន រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានអំពាវនាវឱ្យគ្រឹះស្ថានទាំងអស់ប្រើប្រាស់បទពិសោធន៍នេះដើម្បីលើកកម្ពស់សកម្មភាពអប់រំកាយ និងកីឡា, ខណៈពិធីបិទបានរៀបចំនៅពហុកីឡដ្ឋានជាតិអូឡាំពិកថ្ងៃទី ២៦ ខែឧសភា។ ការប្រកួតមាន ១៣ ប្រភេទកីឡា លើ ១០៣ វិញ្ញាសា រួមមានបាល់ទាត់, បាល់ទះ, បាល់បោះ, គុនដាវ, ប៉េតង់, ហែលទឹក, វាយកូនឃ្លីលើតុ, តេក្វាន់ដូ WT, តេក្វាន់ដូ ITF, ការ៉ាតេ, វាយសី, អត្តពលកម្ម និងស៊ីប៉ាក់តាក្រ។

រដ្ឋបាលជលផល នៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានប្រកាសបិទរដូវនេសាទ ចាប់ពីថ្ងៃទី១ មិថុនា ដល់ថ្ងៃទី៣០ កញ្ញា ដើម្បីទុកឱកាសត្រីពងកូន។ ក្នុងរយៈពេលនេះ អ្នកនេសាទទាំងអស់ អាចប្រើប្រាស់បានតែឧបករណ៍នេសាទ បែបលក្ខណៈគ្រួសារប៉ុណ្ណោះ។ យោងតាមសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់រដ្ឋបាលជលផល នៅថ្ងៃទី២០ ឧសភា ភូមិសាស្រ្តដែលត្រូវបិទការនេសាទ រួមមាន ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ពោធិ៍សាត់ បាត់ដំបង ប៉ៃលិន បន្ទាយមានជ័យ ឧត្តរមានជ័យ សៀមរាប កំពង់ធំ ព្រះវិហារ រតនគិរី មណ្ឌលគិរី ក្រចេះ ត្បូងឃ្មុំ កំពង់ចាម និងមួយផ្នែកនៃរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្ដាល ដែលស្ថិតនៅខាងជើងខ្សែស្របទន្លេចតុមុខ។ ចំពោះខេត្តព្រៃវែង ស្វាយរៀង តាកែវ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងមួយផ្នែក នៃរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្តាល ដែលស្ថិតនៅខាងត្បូងខ្សែស្របទន្លេចតុមុខ ត្រូវបានណែនាំឱ្យបិទការនេសាទ ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា ដល់ថ្ងៃទី៣១ ខែតុលា។ ជាមួយគ្នានេះ រដ្ឋបាលជលផល បានអំពាវនាវដល់សាធារណជន និងអ្នកនេសាទទាំងអស់ អនុវត្តតាមសេចក្ដីជូនដំណឹងឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីការពារធនធានជលផលដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយ៕

រដ្ឋបាលជលផល នៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានប្រកាសបិទរដូវនេសាទចាប់ពីថ្ងៃទី ១ មិថុនា ដល់ ៣០ កញ្ញា ដើម្បីឱ្យត្រីមានឱកាសពងកូន, ជាក់ស្ដែង អ្នកនេសាទអាចប្រើប្រាស់តែឧបករណ៍នេសាទបែបគ្រួសារ។ តាមសេចក្ដីជូនដំណឹងថ្ងៃទី ២០ ឧសភា, ភូមិសាស្រ្តដែលត្រូវបិទការនេសាទ រួមមានខេត្តកំពង់ឆ្នាំង, ពោធិ៍សាត់, បាត់ដំបង, ប៉ៃលិន, បន្ទាយមានជ័យ, ឧត្តរមានជ័យ, សៀមរាប, កំពង់ធំ, ព្រះវិហារ, រតនគិរី, មណ្ឌលគិរី, ក្រចេះ, ត្បូងឃ្មុំ, កំពង់ចាម និងមួយផ្នែកនៃរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្ដាលខាងជើងខ្សែស្របទន្លេចតុមុខ។ ចំណែកខេត្តព្រៃវែង, ស្វាយរៀង, តាកែវ, កំពង់ស្ពឺ និងមួយផ្នែកនៃរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្ដាលខាងត្បូងខ្សែស្របទន្លេចតុមុខ ត្រូវបិទចាប់ពី ១ កក្កដា ដល់ ៣១ តុលា។ រដ្ឋបាលជលផលអំពាវនាវឱ្យសាធារណជន និងអ្នកនេសាទអនុវត្តតាមសេចក្ដីជូនដំណឹងនេះដើម្បីការពារធនធានជលផល៕

លោក ប្រាក់ ដាវីដ រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយគណៈប្រតិភូអូស្រ្តាលី ស្ដីពីគម្រោង និងឱកាសអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មនៅកម្ពុជា ប្រកបដោយនិរន្តភាព។ តាមរយៈជំនួបនេះ ភាគីទាំងពីរក៏បានលើកពីគម្រោងបង្កើតកសិ-ពាណិជ្ជកម្មខ្នាតធំដំបូង ដោយធ្វើកសិកម្មឆ្លាតវៃ និងទំនើប ដើម្បីជំរុញកំណើនផលិតភាព របស់ក្រុម Agribusiness Asian Group (AAG) ដែលមានស្ថាបនិកជាជនជាតិអូស្រា្តលី នៅក្នុងខេត្តសៀមរាប។ គម្រោងនេះ នឹងអនុវត្តលើផ្ទៃដីប្រហែល ១ ០០០ ហិកតា ក្នុងរយៈពេល ៥ឆ្នាំ ដោយដាំដុះដំណាំពោត និងកែច្នៃកាកសំណល់កសិកម្មរបស់ខ្លួន (ចង្រ្កានពោត) ទៅជាជីវធ្យូង ដើម្បីរក្សាទុកកាបូន។ AAG បានប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការស្រាវជ្រាវ និងវិនិយោគលើបច្ចេកវិទ្យា ដើម្បីប្រែក្លាយកាកសំណល់កសិកម្ម ដែលមិនត្រូវបានដុត ទៅជាជីវឧស្ម័ន សំណល់ដំណាំ (ជីវម៉ាស)។ ជីវម៉ាសត្រូវបានដុត នៅសីតុណ្ហភាព ៦០០ អង្សាសេ ដើម្បីឈានដល់ជីវម៉ាសកម្រិតខ្ពស់ ហើយជីវឧស្ម័នទាំងនោះ នឹងចាប់យក និងរក្សាទុកកាបូនបានរហូតដល់ ១ ០០០ឆ្នាំ។ ជីវម៉ាសចុងក្រោយ ដែលទទួលបាន នឹងយកទៅប្រើលើដី ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវស្ថានភាពដី ដោយមានការបង្កើន pH ដី បរិយាកាសដី សមត្ថភាពផ្ទុកសារធាតុចិញ្ចឹម និងសកម្មភាពអតិសុខុមប្រាណក្នុងដី។ ជាការឆ្លើយតប លោក ប្រាក់ ដាវីដ បានស្នើឱ្យ AAG សិក្សាបន្ថែមលើការ ប្រែក្លាយកាកសំណល់កសិកម្មលើដំណាំស្រូវ (ជាពិសេសចំបើង) និងដំណាំដទៃទៀត ដែលអាចជា Bio Recycle។ តាមរយៈការអនុវត្តលើដី ១ ០០០ហិកតា ក្នុងដំណាក់កាលដំបូង AAG អាចពិចារណាពង្រីក ឱ្យកាន់តែធំជាងនេះបន្ថែមទៀត ករណីមានការសិក្សា លើសេដ្ឋកិច្ចច្បាស់លាស់ លើដំណាំពោតដែលអាចផ្តល់ប្រាក់ចំណេញខ្ពស់ជាងដំណាំផ្សេងៗ។ បើតាមលោក ប្រាក់ ដាវីដ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ នឹងពិចារណាសហការគ្នា ដោយផ្អែកលើគោលនយោបាយរបស់ក្រសួង ដើម្បីបង្កើតនូវគំរូអាជីវកម្មថ្មី ដើម្បីជួយដល់កសិកម្ម និងកសិកម្មបែបទំនើប និងកំណត់យកទីផ្សារឱ្យច្បាស់ ទាញនូវផលចំណេញសេដ្ឋកិច្ច សម្រាប់អនុវត្តគម្រោងខាងលើ៕

លោក ប្រាក់ ដាវីដ រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានជួបពិភាក្សាជាមួយគណៈប្រតិភូអូស្រ្តាលី ស្ដីពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មប្រកបដោយនិរន្តភាពនៅកម្ពុជា។ ក្នុងនោះ ភាគីទាំងពីរបានលើកឡើងពីគម្រោងកសិ-ពាណិជ្ជកម្មធំដំបូងរបស់ក្រុម Agribusiness Asian Group (AAG) ដោយធ្វើកសិកម្មឆ្លាតវៃ និងទំនើបលើដី ១ ០០០ ហិកតា ក្នុងខេត្តសៀមរាប ហើយនឹងប្រើកាកសំណល់កសិកម្មធ្វើជាជីវធ្យូង ដើម្បីរក្សាទុកកាបូន។ លោក ប្រាក់ ដាវីដ បានស្នើឱ្យ AAG សិក្សាបន្ថែមលើការប្រែក្លាយកាកសំណល់កសិកម្មលើដំណាំស្រូវ និងដំណាំផ្សេងៗ។ ក្រសួងកសិកម្ម នឹងពិចារណាសហការគ្នា ដើម្បីបង្កើតគំរូអាជីវកម្មថ្មីក្នុងកសិកម្មបែបទំនើប និងកំណត់ទីផ្សារដោយច្បាស់ សម្រាប់ទាញយកផលចំណេញសេដ្ឋកិច្ច៕

មកទល់បច្ចុប្បន្ន អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានដាំដើមត្នោត ដើមរាំង ជាង៣ម៉ឺនដើមហើយ នៅតាមជើងទំនប់បុរាណ បារាយណ៍ ដើម្បីការពារពីភាពហូរច្រោះដី និងបង្កើនគម្របព្រៃឈើក្នុងតំបន់អង្គរ។ រាំង ជារុក្ខជាតិម្យ៉ាងដែលមានភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ ហើយវាអាចរស់នៅបានទាំងក្នុងទឹក និងលើគោក។ រីឯត្នោតវិញ ក៏មានភាពធន់នឹងទឹកដែរ ពេលខ្លះគេឃើញវាដុះចាក់ឫស​នៅក្នុងប្រឡាយ​ក៏មានដែរ។ រុក្ខជាតិទាំង២នេះ ត្រូវបានអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបន្តដាំដុះជាច្រើននៅតំបន់អង្គរ ពិសេសតាមមាត់ទំនប់ និងបារាយណ៍នាំទឹក។ បើតាមមន្រ្តីបច្ចេកទេសនាយកដ្ឋានគ្រប់គ្រងទឹក ព្រៃឈើ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ លោក ញ៉ែម រស្មី គិតពីឆ្នាំ២០១៤មក អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានដាំដើមរាំង និងដើមត្នោត នៅតាមជើងទំនប់បុរាណ និងបារាយណ៍បានជាង៣ម៉ឺនដើម។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ ដើមរាំង ៤,៦១១ដើម ត្រូវបានដាំនៅតាម​ជើងទំនប់ នៃបារាយណ៍ខាងជើង បារាយណ៍ខាងលិច និងដាំតាមជើងទេរនៃទំនប់ប្រឡាយបុរាណ ក្នុងរមណីយដ្ឋានអង្គរ។ ដើមរាំងជារុក្ខជាតិងាយដាំ និងងាយលូតលាស់។ យ៉ាងណាលោក ញ៉ែម រស្មី ពន្យល់ថា ដើមរាំងដែលបណ្ដុះនឹងគ្រាប់ងាយលូតលាស់លឿន និងល្អជាងដើមរាំង ដែលគាស់កូនមកដាំ។ នៅស្ថានីយបណ្ដុះកូនឈើក្រាំងក្រូច មានបុគ្គលិកប្រុសស្រីសរុបជាង១០នាក់ កំពុងបណ្ដុះរុក្ខជាតិចម្រុះសរុប១៥មុខ តែក្នុងនោះដើមរាំង និងដើមត្នោត មានបរិមាណច្រើនជាងគេ។ តាមការបញ្ជាក់ពីលោក រស្មី ក្នុងឆ្នាំ២០២៤នេះ ស្ថានីយនេះបានមានដើមរាំងចំនួន១៣ ០០០ដើម ត្រៀមសម្រាប់ដាំនៅតំបន់អង្គរ។ ក្រៅពីដើមរាំង, ក៏មានដើមត្នោតប្រមាណ៥ពាន់ដើមដែរហើយ ត្រូវបានដាំ និងកំពុងលូតលាស់​​​ធំធាត់ នៅតាមជើងទំនប់ បារាយណ៍ក្នុងតំបន់អង្គរ។ ក្នុងនោះ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា នឹងបន្តដាំបន្ថែមទៀត ធ្វើយ៉ាងណាជួយបង្កើនគម្របព្រៃឈើក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជាជួយអភិរក្សរុក្ខជាតិខ្មែរមួយនេះកុំឱ្យបាត់បង់។ « យើងដឹងថា ត្នោតជារុក្ខជាតិតំណាង តំណាងអត្តសញ្ញាណជាតិ បើយើងដាំច្រើនក៏ជួយក្នុងតំបន់យើងហើយ ហើយពេលធំទៅប្រជាជនក្នុងតំបន់ អាចអាស្រ័យផល និងកុំឱ្យវាបាត់បង់ផង ព្រោះសព្វថ្ងៃពលរដ្ឋយើងខ្លះ​គាត់ទាញមកប្រើប្រាស់ច្រើនពេក យើងក៏បារម្ភដែរ»។ នេះជាការរៀបរាប់របស់លោក រស្មី ដែលបានពន្យល់ពីការដាំដុះរុក្ខជាតិទាំងនេះ ក៏ព្រោះវា អាចការពារភាពច្រោះដីបាននារដូវវស្សា មួយទៀតមានភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ និងអាចរស់ក្នុងទឹករយៈពេលយូរផងដែរ គឺក្នុងរយៈពេលរយៈពេល៦ខែ ឬលើសពីនេះ ដោយមិនបារម្ភ​ថាខ្លាច​វាងាប់ឡើយ។ ក្រៅពីនេះ ដូចជាដើមរាំង គ្រាប់របស់វាក៏ជាចំណីរបស់ត្រីផងដែរ។ ថ្ងៃទី២៣ ឧសភា កន្លងទៅ លោក ញ៉ែម រស្មី ក៏នាំបានអ្នកសារព័ត៌មានថ្មីៗ(ThmeyThmey) ទៅមើលដើមរាំង និងដើមត្នោត ដែលក្រុមការងារលោកបានដាំនៅតាមជើងទំនប់នៃសំណង់ទ្វារទឹកតាសោមនៅឆ្នាំ២០១៤ និង២០១៩។ ដើមរាំង និងត្នោត មានដើមធំៗ និងមានមែកធាងត្រឈឹងត្រឈៃ។ នៅទីនោះ លោក រស្មី និងក្រុមការងារព្យាយាមប្រាប់ថា ដើមរាំងដែលដាំនៅគៀកមាត់ទឹក គឺវាលូតលាត់លឿនជាងដើមរាំង ដទៃ។ នៅទីនោះ ក្រៅពីដើមរាំង ដើមត្នោត គេក៏ឃើញមានដើមផ្អាវមួយជួរផងដែរ ដែលគេនាំនៅថ្នាក់​ខាងលើ​បន្ទាប់ពីដើមរាំង និងដើមត្នោតដែលនៅជួរទី២ ចាប់ពីមាត់ទំនប់នៅសំណង់ទ្វារតាសោម។ បើតាមលោក រស្មី នៅខែនេះរុក្ខជាតិនោះនៅលើគោក ដល់ពេលរដូវវស្សាពេលបិទទ្វារទឹក ហើយទឹកឡើងមកពៀបមាត់ទំនប់ នោះរុក្ខជាតិទាំងនោះនៅក្នុងទឹកត្រឹមពាក់កណ្ដាលដើមក៏មានដែរ។ ក្រៅពីរុក្ខជាតិដែលរៀបរាប់ខាងលើ នៅស្ថានីយបណ្ដុះកូនឈើក្រាំងក្រូច ក៏មានបណ្ដុះរុក្ខជាតិដើមអំពិល ផងដែរ។ លោក រស្មី ប្រាប់ថា អំពិលក៏មានប្រយោជន៍ច្រើនដែរ ដែលអាចឱ្យពលរដ្ឋនៅក្បែរតំបន់នោះ អាស្រ័យផល ហើយវាក៏ធន់នឹងអាកាសធាតុមិនចាញ់រាំង និងត្នោតដែរ។ ជាទូទៅ រុក្ខជាតិប្រភេទនេះ​ត្រូវមានអាយុពី៥ទៅ១ឆ្នាំអាចយកទៅដាំបាន ឬក៏វាមានកម្ពស់ចាប់ពី១ម៉ែត្រទៅ តែចំពោះដើមត្នោត គេក៏អាចដាំបាន ពេលវាមានមែកធាងលូតលាត់ល្អ ទោះកម្ពស់វាទាបក្ដី។ លោក រស្មី ប្រាប់ដូច្នេះ និង បន្តថា៖« ជាទូទៅ ក្នុងរុក្ខជាតិទាំងអស់ ចំណាយពី៥ខែទៅ១ឆ្នាំ អាស្រ័យលើកម្ពស់រុក្ខជាតិ បើវាទាបក្រោម​១ម៉ែត្រអី មិនទាន់ដាំទេ រហូតដល់១ម៉ែត្រ ឬ១,២ម៉ែត្រយកទៅដាំ តែត្នោតមិនអាច​មានកម្ពស់១ម៉ែត្រទេ មើលតែវាលាស់មានស្លឹក​មានធាង អាចយកទៅដាំបាន»។ សូមបញ្ជាក់ថា តាមរបាយការណ៍ក្នុងមួយឆ្នាំស្ថានីយបណ្ដុះកូនឈើក្រាំងក្រូច មានសមត្ថភាពបណ្ដុះ និងបញ្ចេញកូនឈើសម្រាប់យកទៅដាំ និងចែកចាយទៅខាងក្រៅសរុបមានចំនួន ប្រមាណ២ម៉ឺនដើម។ ក្នុងនោះដែរ លោក ញ៉ែម រស្មី ក៏ប្រាប់ទៅប្រជាពលរដ្ឋដែលមានបំណងយកកូនឈើទៅដាំនៅតាមដីទំនេរ ឬតាមផ្ទះ អាចមកស្នើសុំនៅអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបាន ដើម្បីរួមចំណែកបង្កើនគម្របព្រៃឈើ​នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា៕

រដ្ឋបាលអប្សរាបានដាំដើមត្នោត និងដើមរាំងជាង ៣ ម៉ឺនដើមនៅតាមជើងទំនប់បុរាណបារាយណ៍ ដើម្បីការពារភាពហូរច្រោះដី និងបង្កើនគម្របព្រៃឈើនៅតំបន់អង្គរ។ គិតពីឆ្នាំ ២០១៤ មក ដើមរាំង ៤,៦១១ ដើម និងដើមត្នោតបានដាំតាមជើងទំនប់នៃបារាយណ៍ខាងជើង ខាងលិច និងតាមជើងទេរនៃទំនប់ប្រឡាយបុរាណ។ នៅឆ្នាំ ២០២០ និង ២០២៤, ដើមរាំងចំនួន ១៣,០០០ និងដើមត្នោត ៥,០០០ ត្រូវបានដាំបន្ថែម។ រូបមន្តីបច្ចេកទេស ញ៉ែម រស្មី បានលើកឡើងថា ការបណ្ដុះដើមរាំងនឹងគ្រាប់លូតលាស់លឿនជាងរុក្ខជាតិកោសចេញពីកូនដើម។ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរានឹងបន្តដាំដើមត្នោត និងដើមរាំងដើម្បីបង្កើនគម្របព្រៃឈើ និងអភិរក្សរុក្ខជាតិដើម្បីការពារពីភាពច្រោះដី និងទប់កំណើនអាកាសធាតុ, ដំណាំទាំងនេះអាចរស់ក្នុងទឹកបានយូរទៅដល់ ៦ ខែឬលើស។

អង្គការ GIZ បានដំឡើងឧបករណ៍ចម្រោះទឹកស្អាតនៅប្រាសាទបន្ទាយស្រី ដែលជាគម្រោងដំបូងអនុញ្ញាតឱ្យភ្ញៀវទេសចរប្រើប្រាស់ទឹកទាំងនោះដោយឥតថ្លៃ។ គម្រោងនេះ មានគោលដៅកាត់បន្ថយប្លាស្ទិក និងការបំពុលដោយកាកសំណល់ប្លាស្ទិកនៅតំបន់ប្រាសាទ។ ប្រធានក្រុមការងារអាស៊ានប្រចាំកម្ពុជា នៃទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអាល្លឺម៉ង់ (GIZ) លោក Frank Jattke លើកឡើងថា នៅកម្ពុជាតាមរយៈក្រសួងបរិស្ថាន GIZ បានជ្រើសរើសតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ក្នុងការសាកល្បងគម្រោងបំពាក់ឧបករណ៍ចម្រោះទឹកស្អាតនៅតាមប្រាសាទនេះ។ ការធ្វើបែបនេះ ក្នុងគោលដៅ កាត់បន្ថយការបំពុលប្លាស្ទិកនៅតំបន់ប្រាសាទ និងឱ្យសាធារណជនផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថ លើការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក ពិសេសដបទឹកសុទ្ធ។ « នៅទីនេះ ពួកគេអាចប្រើដបទឹក ច្រកទឹកស្អាតពិសារបានដោយឥតគិតថ្លៃ ពេលមកលេងប្រាសាទបាន»។ នេះជាការបញ្ជាក់ពីលោក Frank ដែលកន្លែងចម្រោះទឹកស្អាតនៅប្រាសាទបន្ទាយស្រី គឺមាន២កន្លែងផ្សេងពីគ្នា ដោយទីតាំងទីមួយ ស្ថិតនៅទីលានបដិសណ្ឋារកិច្ច និងទីពីរ នៅសាលសារមន្ទីរ។ GIZ បានសហការជាមួយ​អង្គការទឹកស្អាតកម្ពុជា ឬ Water Camdodia ដែលជាអ្នកបច្ចេកទេសដំឡើង​ប្រព័ន្ធចម្រោះទឹកស្អាត។ តំណាងអង្គការ GIZ លោក Frank ជឿជាក់ថា ប្រព័ន្ធចម្រោះទឹកស្អាតនេះ នឹងដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការ ផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថការប្រើប្រាស់ទឹក ដបប្លាស្ទិក និងចង់ឃើញការបំពុលបរិស្ថានក្នុងតំបន់ប្រាសាទមានការ ថយចុះ។ កំណើននៃការអភិវឌ្ឍធ្វើឱ្យនិន្នាការនៃការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកមានការកើនឡើង និងកាន់តែងាយស្រួល។ លោក Frank ថា នាប៉ុន្មានទសវត្សចុងក្រោយនេះ ការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកមានភាពងាយស្រួលពេក ធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបំភ្លេចចោល ឬមើលមិនឃើញនៃការបំពុលរបស់វា។ ដូច្នេះដើម្បីដោះស្រាយជាជំហានៗ​ទៅបាន គឺមានតែការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធទេ ដូចជាផ្លាស់ប្ដូរទម្លាប់ឈប់ប្រើប្រាស់ដបប្លាស្ទិក ហើយតាមអាហារដ្ឋាននានាឈប់ប្រើចាន ស្លាបព្រា ឬទុយោប្លាស្ទិក ជំនួសដោយប្រើសម្ភារ​ដែលអាចកែច្នៃ ឬងាយនឹងរលាយ​ពីភពផែនដីជាដើម។ ជាមួយគ្នានេះ មន្រ្តីអង្គការ GIZ ក៏រំពឹងជាខ្លាំងដែរថា មគ្គុទ្ទេសក៍ មន្រ្តីបុគ្គលិកអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ឬអ្នកលក់ដូរ និងដើរតួសំខាន់ ក្នុងការណែនាំដល់ភ្ញៀវទេសចរឱ្យបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក និងងាកមកពិសារទឹកស្អាតដែលបំពាក់តាមឧបករណ៍ចម្រោះទឹក ដើម្បីរួមចំណែកជួយឱ្យគម្រោង​ទទួលបានជោគជ័យជានិរន្ត។ លើសពីនេះ GIZ ក៏មានគោលដៅសហការជាមួយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា​ បន្តដំឡើងឧបករណ៍ទាំងនេះនៅតាមប្រាសាទដទៃទៀតក្នុងតំបន់អង្គរ ក៏ដូចជានៅក្នុងទីក្រុងសៀមរាបផងដែរ ដើម្បីបង្កើតជាចក្ខុវិស័យមួយថា នៅពេលទេសចរមកលេងសៀមរាប គឺពួកគេមានទីតាំងសម្រាប់ប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងច្រកទឹកបានច្រើន ទីតាំង។ ក្នុងពិធីសម្ពោធ និងទទួលគម្រោងចម្រោះទឹកស្អាតនាព្រឹកថ្ងៃទី២៤ ឧសភា លោក ឡុង កុសល អគ្គរង និងជាអ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា រំពឹងគម្រោងខាងលើនឹងទទួលបានជោគជ័យ និងមានការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធ។ លោកបានវាយតម្លៃថា គម្រោងនេះពិតជាសំខាន់ណាស់ និងស្របតាមគោលដៅរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ក្នុងការរៀបចំឱ្យតំបន់ប្រាសាទគ្មានកាកសំណល់ប្លាស្ទិក និងកាត់បន្ថយការបំពុលផ្សេងៗ។ កិច្ចការងារនេះជាកិច្ចការនេះ ជាគោលសំខាន់របស់អាជ្ញាធរ ដែលបានកំណត់យ៉ាងច្បាស់លាស់។ « អ្វីដែលធំ គឺការផ្លាស់ប្ដូរអាកប្បកិរិយាបថនៃការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក។ កន្លងមកអាជ្ញាធរជាតិងប្សរា ធ្វើការជិតស្និទ្ធជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ដើម្បីសម្អាតបរិស្ថាន និងយកមកកែច្នៃ ហើយដើម្បីឱ្យកចិ្ចការងារនេះរលូន សូមអ្នកពាក់ព័ន្ធជួយបែកចែក ឬញែកសំរាមឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីការគ្រប់គ្រងកាកសំណង់ និងសំរាម មានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់​នៅតំបន់ប្រាសាទ»។ លោក កុសល បាននិយាយបែបនេះជាមួយនឹងសង្ឃឹមថា អ្នកពាក់ព័ន្ធពិសេសអាជីវករនៅ​ប្រាសាទបន្ទាយស្រី នឹងសហការញែកសំរាមឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងចូលរួមជួយជំរុញឱ្យគម្រោងទឹកស្អាត ខាងលើទទួលបានជោគជ័យ។ ប្រសិនទីនេះជោគជ័យ វានឹងក្លាយជាគំរូមួយដែលអាចឱ្យគេរៀនសូត្រ បាននាពេលអនាគត៕

អង្គការ GIZ បានដំឡើងឧបករណ៍ចម្រោះទឹកស្អាតនៅប្រាសាទបន្ទាយស្រី ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យភ្ញៀវទេសចរប្រើប្រាស់ទឹកដោយឥតគិតថ្លៃ ដោយមានគោលដៅកាត់បន្ថយប្លាស្ទិក និងការបំពុលដោយកាកសំណល់ប្លាស្ទិកនៅតំបន់ប្រាសាទ។ លោក Frank Jattke ប្រធានក្រុមការងារអាស៊ានប្រចាំកម្ពុជានៃទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអាល្លឺម៉ង់ (GIZ) បានលើកឡើងថា ការសាកល្បងគម្រោងនេះនៅតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ សហការជាមួយអង្គការទឹកស្អាតកម្ពុជា Water Cambodia, នឹងជួយផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថនៃការប្រើប្រាស់ដបទឹកប្លាស្ទិក និងកាត់បន្ថយការបំពុលបរិស្ថាន។ GIZ និងអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា រំពឹងថាគម្រោងនេះនឹងទទួលបានជោគជ័យ និងគ្រោងពង្រីកទៅតាមប្រាសាទផ្សេងៗនៃតំបន់អង្គរ និងទីក្រុងសៀមរាប។

«មាតុភូមិខ្ញុំ ឆ្នេរសមុទ្រនិងព្រែកស្អាតឆ្នាំ២០២៤» ជាប្រធានបទប្រកួតវីដេអូខ្លី ដែលគណៈកម្មាធិការជាតិ គ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជា រៀបចំឡើងដើម្បីជំរុញការផ្សព្វផ្សាយពីសក្តានុពលឆ្នេរសមុទ្រ ព្រែកស្អាត និងអេកូទេសចរណ៍កម្ពុជាបន្ថែមទៀត។ កម្មវីធីប្រកួតប្រជែងថតវីដេអូនេះ អនុញ្ញាតឱ្យសាធារណជន ជាពិសេសយុវជនអាចចូលរួមបានដោយសេរី។ លោក នី ផល្លី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងទេសចរណ៍ បញ្ជាក់ថា កម្មវីធីប្រកួតប្រជែងថតវីដេអូខ្លី ក្រោមប្រធានបទ «មាតុភូមិខ្ញុំ ឆ្នេរសមុទ្រនិងព្រែកស្អាតឆ្នាំ២០២៤» នឹងអាចបណ្តុះគំនិតស្រឡាញ់ជាតិមាតុភូមិ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីការថែរក្សា និងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់ឆ្នេរ និងព្រែក តាមរយៈសកម្មភាពទេសចរណ៍ និងផ្សព្វផ្សាយពីសក្តានុពលព្រែក និងឆ្នេរទាំង៤​ នៅកម្ពុជា។ ចំពោះលក្ខខណ្ឌចូលរួមប្រកួត ត្រូវបានបែងចែកជា២ដំណាក់កាល ដោយបេក្ខជនត្រូវផលិតវីដេអូខ្លីមិនលើសពី៣នាទី បង្ហាញពីទេសចរណ៍តំបន់ឆ្នេរសមុទ្រនានា និងព្រែក ហើយបង្ហោះលើគណនីហ្វេសប៊ុក និងតិកតុកផ្ទាល់ខ្លួន ភ្ជាប់ជាមួយ Hastage មួយចំនួនដូចជា #videocompetition #beachandstream #tourismcambodia #Coastalzone #beachesofCambodia #CambodiaBay ដើម្បីគណៈកម្មាការតាមដាន និងវាយតម្លៃក្នុងដំណាក់កាលទីមួយ។ បន្ទាប់មកវីដេអូល្អជាងគេក្នុងចំណោមបេក្ខជនប្រកួតទាំងអស់ នឹងត្រូវបានវាយតម្លៃដោយគណៈកម្មការកិត្តិយស ហើយបង្ហាញលើបណ្ដាញសង្គមរបស់កម្មវិធីប្រឡងប្រណាំង ដើម្បីទទួលមតិ និងការវាយតម្លៃបន្ថែម ក្នុងដំណាក់កាលទីពីរ។ នេះបើតាមសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិ គ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រកម្ពុជា ដែលបន្តថា ការប្រកួតប្រជែងវីដេអូខ្លីនេះ ជ្រើសរើសជ័យលាភីចំនួន៦ លើផ្នែក Cinematic ចំនួន៣ និងផ្នែកឌីជីថល ចំនួន៣។ វីដេអូល្អបំផុតចំនួន៣ លើផ្នែក Cinematic នឹងត្រូវជ្រើសរើសជាម្ចាស់ជ័យលាភី ដោយលេខ១ ទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រ និងថវិកា៤លានរៀល, ជ័យលាភីលេខ២ ចំនួន២លានរៀល និងលេខ៣ ចំនួន១លានរៀល។ ចំណែកឯវីដេអូប្រភេទ Digital ល្អជាងគេបំផុតចំនួន៣ នឹងត្រូវជ្រើសរើសជាម្ចាស់ជ័យលាភី ដោយលេខ១ ទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រ និងថវិកា២លានរៀល,លេខ២ ចំនួន​១លានរៀល និងលេខ៣ ចំនួន៥០ម៉ឺនរៀល។ លោក នី ផល្លី លើកទឹកចិត្តឱ្យពលរដ្ឋចូលរួមប្រកួតឱ្យបានច្រើន ដើម្បីជំរុញដល់ការផ្សព្វផ្សាយពីគោលដៅទេសចរណ៍ឆ្នេរសមុទ្រ និងព្រែករបស់កម្ពុជាកាន់តែច្រើន ក្នុងការទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិបន្ថែមទៀត។

កម្មវិធីប្រកួតវីដេអូខ្លី «មាតុភូមិខ្ញុំ ឆ្នេរសមុទ្រនិងព្រែកស្អាតឆ្នាំ២០២៤» ដែលរៀបចំដោយគណៈកម្មាធិការជាតិកម្ពុជា មានគោលដៅផ្សព្វផ្សាយសក្តានុពលឆ្នេរសមុទ្រ ព្រែកស្អាត និងអេកូទេសចរណ៍កម្ពុជា។ ការប្រកួតនេះអនុញ្ញាតឱ្យសាធារណជន ជាពិសេសយុវជនចូលរួមដោយផលិតវីដេអូខ្លីបង្ហាញពីទេសចរណ៍តំបន់ឆ្នេរ និងព្រែក មិនលើសពី៣នាទី ហើយបង្ហោះលើហ្វេសប៊ុក និងតិកតុកផ្ទាល់ខ្លួនជាមួយ Hashtags កំណត់។ វីដេអូល្អៗនឹងត្រូវវាយតម្លៃដោយគណៈកម្មការជំនាញ និងបង្ហាញលើបណ្ដាញសង្គម ដើម្បីទទួលមតិ និងការវាយតម្លៃបន្ថែម។ ការប្រកួតចែកជាទី៣ និងទី៦ប្រភេទ Cinematic និង Digital ដែលមានរង្វាន់វិញ្ញាបនបត្រ និងថវិកាច្រើន។ លោក នី ផល្លី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងទេសចរណ៍ បញ្ជាក់ថាការប្រកួតនេះនឹងជំរុញដល់ការផ្សព្វផ្សាយគោលដៅទេសចរណ៍ឆ្នេរសមុទ្រ និងព្រែករបស់កម្ពុជាបន្ថែមទៀត។

កញ្ញា ស៊ីន យូប៊ីន បានទទួលកិត្តិយសឡើងទទួលពានរង្វាន់ Inspirational Women Hall of Fame ពីកម្មវិធី HOFS AWARDS 2024 (Hall of Fame in Singapore 2024) ដែលប្រារព្ធឡើងកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នៅប្រទេសសិង្ហបុរី។ លើវេទិកា ដៃកំពុងកាន់ពាន ស៊ីន យូប៊ីន បានប្រាប់ភ្ញៀវក្នុងពិធី ដែលសុទ្ធសឹងជា អ្នកធុរកិច្ចល្បីៗមកពីបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗ ថា កុំមើលរំលង ក្នុងការមកបណ្តាក់ទុន ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ កម្មវិធី HOFS AWARDS 2024 (Hall of Fame in Singapore 2024) គឺជាកម្មវិធី ដែលផ្តល់ពានរង្វាន់ទៅកាន់បុគ្គល មានឥទ្ធិពលលើបណ្ដាញសង្គម ទាំងផ្នែកសិល្បៈ និងអ្នកជំនួញនៅអាសីអាគ្នេយ៌ ។ កញ្ញា ស៊ីន យូប៊ីន ជាតារាសម្ដែង ដែលកំពុងទទួលបានការទទួលស្គាល់ពីសមត្ថភាព ទាំងក្នុងកម្រិតជាតិ និងអន្តរជាតិ បានទទួលពាន់រង្វាន់ inspirational women hall of fame 2024 ពីកម្មវិធី HOFS AWARDS 2024 ក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា កន្លងទៅ។ ពាននេះផ្តល់ជូនដល់បុគ្គល ដែលមានសម្ថភាពច្រើនផ្នែក និងមានស្នាដៃ ដែលមហាជនទទួលស្គាល់ច្រើនជាងគេ ព្រមទាំងជាបុគ្គលដែលមានការបំផុសគំនិតដល់អ្នកដទៃ។ ក្នុងកម្មវិធី តារាសម្ដែងទម្រង់មុខមូលពងក្រពើ ស្អាតដូចគំនូររូបនេះ បានលើកចំណុចល្អៗជាច្រើនពីកម្ពុជា ទាំងផ្នែកភូមិសាស្រ និងការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជា ក្នុងវិស័យវិនិយោគ ដើម្បីទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគបរទេស ឱ្យមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ កញ្ញា បាននិយាយទៅកាន់អ្នកវិនិយោគ ដែលនាងជួបផ្ទាល់៖«បើលោកអ្នក ចង់ពង្រីកមុខជំនួញ សូមកុំមើលរំលងប្រទេសកម្ពុជា។ ហេតុអ្វី? ព្រោះទោះកម្ពុជា ជាប្រទេសតូច តែយើងជាប្រទេស ដែលមានសក្ដានុពល។ មានបេះដូងធំ។ កម្ពុជាយើង មិនដែលខ្លាច ក្នុងការចូលរួម បោះជំហ៊ានទៅមុខទេ មិនថាស្ថិតក្នុងស្ថានភាពណាមួយឡើយ។ យើងបានបង្កើតពាក្យស្លោកមួយថា «ខ្មែរធ្វើបាន» ជាចំនុចដែលធានាថា ការវិនិយោគនៅកម្ពុជា ពិតជាទទួលបានលទ្ធផល ឈ្នះ-ឈ្នះជាក់ជាមិនខាន»។ សូមរំលឹកថា នេះមិនមែនជាលើកដំបូងឡើយ ដែលតារាសម្តែងស្រី ស៊ីន យូប៊ីន ទទួលបានពានរង្វាន់ពីកម្មវិធី HOFS AWARDS 2024 ពោលតារាសម្ដែង សាច់សម៉ដ្ឋរលោងរូបនេះ ធ្លាប់ទទួលបានពានរង្វាន់នេះម្តងរួចមកហើយ កាលពីឆ្នាំ២០២៣កន្លងទៅ។ កាលឆ្នាំនោះ យូប៊ីន បានប្រើប្រាស់សម្លេងរបស់ខ្លួន ផ្សព្វផ្សាយពីវិស័យទេសចរណ៍របស់កម្ពុជា ដោយបានលើកឡើងពីតំបន់ទេសចរណ៍ ភាពរួសរាយរាក់ទាក់របស់ប្រជាជនខ្មែរ និងបានជំរុញលើកទឹកចិត្តភ្ញៀវទេសចរ ឱ្យមកកម្សាន្តនៅកម្ពុជា យ៉ាងហោចណាស់ម្តងក្នុងជីវិត។ «គ្រប់គ្នានឹងទទួលបានបទពិសោធ ដ៏អស្ចារ្យជាមួយនឹងសិល្បៈ វប្បធម៌ អរិយធម៌ដ៏រស់រវើករបស់ខ្មែរ។លោកអ្នកនឹងដឹងថា ប្រទេសកម្ពុជា គឺពិតជាអស្ចារ្យ លើសពីអ្វីដែលអ្នកធ្លាប់បានដឹង និងធ្លាប់បានឮ»។ នេះជាអ្វីដែលកញ្ញា ធ្លាប់ផ្សព្វផ្សាយពីកម្ពុជា កាលពីឆ្នាំមុន នៅក្នុងកម្មវិធី HOFS AWARDS 2024។ ជាតារាសម្ដែង ដែលធ្លាប់ទទួលបានពាក្យមិនល្អ ពីសាធារណជនមួយចំនួន ស៊ីន យូប៊ីន បានតស៊ូជម្នះ រហូតទទួលបានការគាំទ្រ ទាំងលើឆាកអន្តរជាតិ។ នារីរូបនេះ បានក្លាយជាតួសម្ដែងដំបូងគេពីកម្ពុជា ដែលបានដើរលើកម្រាលព្រំក្រហម ក្នុងកម្មវិធី Cannes film festival ហើយឆ្នាំ២០២៤នេះ គឺជាលើកទី២របស់នាង ក្នុងកម្មវិធីនោះ។ ក្នុងកម្មវិធីលំដាប់ពិភពលោកនោះ យូប៊ីន សង្កេតឃើញថា បរទេសចាប់ផ្តើមស្គាល់ តារាសម្ដែងរបស់កម្ពុជាជាបណ្ដើរៗហើយ។ នាងសង្កត់ធ្ងន់ថា អ្វីដែលធ្វើឱ្យបរទេស ចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងលើតារាកម្ពុជា គឺការច្នៃបញ្ចូលក្បាច់សិល្បៈបុរាណ លើឈុតសម្លៀកបំពាក់ ដោយបង្ហាញពីវប្បធម៌របស់ខ្មែរ។ កញ្ញាបន្ថែម៖«ពួកគេកោតសរសើរ ថាប្លែកភ្នែកជាខ្លាំង។ នេះសបញ្ចាក់ ឱ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា វប្បធម៌ដ៏ចំណាស់របស់ខ្មែរ ពិតជាស្រស់ស្អាត និងទាក់ទាញបំផុត អាចធ្វើឱ្យពិភពលោក ចាប់អារម្មណ៍ចង់ដឹងចង់ឮ។ ការរំលេចទម្រង់ សិល្បៈបុរាណលាយសម័យ បង្កប់អត្ថសញ្ញាណជាតិ លើឈុតសម្លៀកបំពាក់ និងគ្រឿងអលង្ការ លម្អលើរូបរាងកាយជាដើម សុទ្ធសឹងបង្ហាញពីភាពជាខ្មែរ ទៅកាន់ពិភពលោក។ ហើយពួកយើងបានផ្សព្វផ្សាយពីកម្ពុជា តាមរយៈរឿងទាំងនេះ»។ ឆ្លៀតក្នុង​ឱកាសនេះ តារាសម្ដែង កំពុងតែឆក់យកបេះដូងប្រជាជនខ្មែរ ក៏ដូចជាសាធារណជនបរទេសរូបនេះ សំណូមពរដល់ប្រជាជនខ្មែរគ្រប់រូប រួមគ្នាជាធ្លុងមួយ ដើម្បីជួយផ្សព្វផ្សាយ និងលើកតម្កើងជាតិខ្លួន ទាំងអស់គ្នា។ «សូមកុំបង្ករជម្លោះឈាមឯង ក្នុងផ្ទះឯងធ្វើអី វានាំមកនូវកាវិនាស ក៏ដូចជានាំឱ្យអ្នកក្រៅ គេសើចយំនិងយើងបាន។ កូនខ្មែរគួរតែរស់នៅ ប្រកបដោយគុណធម៌ និងភាពថ្លៃថ្នូរបំផុត។ យើងគ្រប់គ្នាមិនអាចរើសកន្លែងកើត មិនអាចរើសប្រទេសកើត មិនអាចរើសសញ្ជាតិកើត តែយើងអាចរើសធ្វើជាមនុស្សល្អ ធ្វើជាប្រជាជនល្អ ដើម្បីសងគុណប្រទេសជាតិ ដែលយើងកើត។ តែបើមិនបានសងគុណ ក៏សូមកុំបំផ្លាញជាតិ រឹតតែកុំបំបាក់ទឹកចិត្ត អ្នកដែលគេខំធ្វើដើម្បីជាតិ»។ នេះជាការស្នើ និងទទូចរបស់ ស៊ីន យូប៊ិន៕

កញ្ញា ស៊ីន យូប៊ីន បានទទួលពានរង្វាន់ Inspirational Women Hall of Fame ពីកម្មវិធី HOFS AWARDS 2024 នៅសិង្ហបុរី កាលពីថ្ងៃទី 25 ឧសភា 2024។ ក្នុងពិធីនេះ ស៊ីន យូប៊ីន បានលើកទឹកចិត្តអ្នកវិនិយោគអន្តរជាតិឱ្យមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា ដោយលើកអត្ថប្រយោជន៍ និងសក្តានុពលរបស់ប្រទេស។ កម្មវិធី HOFS AWARDS 2024 ផ្តល់ពានដល់បុគ្គលមានឥទ្ធិពលលើបណ្ដាញសង្គម និងជំនួញនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ស៊ីន យូប៊ីន ជាតារាសម្ដែងដែលទទួលការគាំទ្រទាំងជាតិ និងអន្តរជាតិ ហើយនាងបានទទួលពានរង្វាន់នេះម្តងរួចមកហើយកាលពីឆ្នាំ 2023។ ក្នុងការសម្ដែង, នាងបានលើកទឹកចិត្តការផ្សព្វផ្សាយទេសចរណ៍ និងវិនិយោគនៅកម្ពុជា ហើយបានលើកឡើងពីភាពអស្ចារ្យនៃសិល្បៈ វប្បធម៌ និងអរិយធម៌ខ្មែរ។ នាងសំណូមពរឱ្យប្រជាជនខ្មែរ ទាំងអស់រួមគ្នាលើកតម្កើងជាតិ និងរស់នៅដោយគុណធម៌ និងភាពថ្លៃថ្នូរ។

កម្ពុជា បន្តកិច្ចពិភាក្សាជាមួយចិន ដើម្បីជំរុញដំណើរការអនុវត្តគម្រោងផ្លូវនាវាចរណ៍«ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ»។ ការពិភាក្សានេះត្រូវបានដឹកនាំលោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី អនុប្រធានទី១ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា(​CDC) ជាមួយលោកស្រី Jiang Fuhua នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវរបស់គណៈប្រតិភូក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មប្រឹក្សាវិស្វកម្មអន្តរជាតិ (CIECC )ចិន នាថ្ងៃទី២៧ឧសភា។ កិច្ចប្រជុំនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណង ដើម្បីផ្ដល់ព័ត៌មានលម្អិតនានា អំពីគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ជូនទៅគណៈកម្មាធិការជាតិអភិវឌ្ឍន៍ និងកំណែទម្រង់នៃប្រទេសចិន ដើម្បីពិនិត្យត្រៀមរៀបចំអនុវត្តនីតិវិធីបន្ទាប់ ជំរុញការបើកការដ្ឋាននៃគម្រោងនេះ ឱ្យបានឆាប់រហ័ស។ នេះបើតាមចុះផ្សាយរបស់CDC។ ជាមួយគ្នានេះ លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានពន្យល់លោកស្រី Zhang Jianhua អំពីគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណន ដែលមានភូមិសាស្រ្តនៃតម្រាយខ្សែផ្លូវទឹកធម្មជាតិ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា តម្រាយផ្លូវទឹកនេះ បានបន្សល់ទុកពីសម័យបុរាណ និងធ្លាប់បានប្រើប្រាស់តាំងពីអាណាចក្រហ្វូណន។ គម្រោងគ្រោងសាងសសង់សន្ទះផ្លូវទឹកចំនួន៣កន្លែង ដែលស្ថិតនៅខេត្តកណ្តាល ខេត្តតាកែវ និងខេត្តកែប ដើម្បីធានាបាននូវប្រសិទ្ធភាពក្នុងការទប់ស្កាត់ការជ្រៀតចូលនៃទឹកប្រៃ ទៅក្នុងបណ្តាញផ្លូវទឹកសាប និងអាចកំណត់បរិមាណ រួមទាំងអត្រានៃរំហូរទឹកសាប ត្រូវហូរចេញទៅសមុទ្របានផងដែរ។ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីរូបនេះបានអះអាងជាថ្មីថា ៖ « គម្រោងនេះមិនអាចបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់លើផ្នែកបរិស្ថានឡើយ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញគម្រោងនេះ នឹងជួយរក្សាលំនឹងចីរភាពបរិស្ថាន ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី និងបង្កើតជម្រកចម្រុះគ្រប់ប្រភេទ កាត់បន្ថយទឹកជំនន់នៅខេត្តនៅកម្ពុជា និងអាចការពារមិនឱ្យមានទឹកជំនន់ពីប្រទេសកម្ពុជាហូរចូលប្រទេសវៀតណាម»។ តាមការសិក្សាយ៉ាងលម្អិតនៃគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនបានបង្ហាញថា បច្ចុប្បន្នទឹកហូរពីទន្លេមេគង្គទៅសមុទ្រមានប្រមាណ៨០០០ម៉ែត្រគូបក្នុងមួយវិនាទី(8000m3/s) ចំពោះទន្លេបាសាក់មានទំហំ ១៤០០ម៉ែត្រគូបក្នុងមួយវិនាទី(1400m3/s)។ ចំណែកគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណននឹងប្រើប្រាស់ទឹកនោះត្រឹមតែ ៥ម៉ែត្រគូបក្នុងមួយវិនាទី(5m3/s)ប៉ុណ្ណោះ ឬប្រមាណ ០,០៥៣ភាគរយ។ កាលពីថ្ងៃទី១៦ឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ សម្តេច ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាបានជំរុញរដ្ឋាភិបាលបើកដ្ឋានសាងសង់«ព្រែកជីកហ្វូណន» ឱ្យបានលឿន គឺកាន់តែប្រសើរ​ ដើម្បីបញ្ចប់នូវការវាយប្រហារនានា ប្រឆាំងលើគម្រោងនេះ។​ « បើបើកការដ្ឋាន[សាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណន]បានឆាប់​ គឺធ្វើទៅៗ។ កុំរង់ចាំអ្វីទៀត គឺធ្វើទៅ!»។ នេះជាការផ្តល់មតិរបស់ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា ដែលមើលឃើញថា គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនប្រវែង១៨០គីឡូម៉ែត្រនេះ មិនមានក្ដីបារម្ភណាមួយចំពោះបញ្ហាបរិស្ថាន និងសង្គមឡើយ។ ហេតុដូច្នេះ កម្ពុជាត្រូវតែអនុវត្តគម្រោងព្រែកជីកនេះឱ្យខាងតែបាន។ តាមផែនការរបស់ក្រសួងសាធារណការ និងជញ្ជូន គម្រោងព្រែកជីកហ្វូណន នឹងត្រូវបើកដ្ឋានសាងសង់​នៅថ្ងៃទី២៩ធ្នូ ឆ្នាំ២០២៤ ក្រោមទុនវិនិយោគ​ពីក្រុមហ៊ុនចិន១ ៧០០លានដុល្លារអាម៉េរិក។ ប៉ុន្តែគម្រោងនេះនឹងអាចបើកការដ្ឋានសាងសង់មុនពេលកំណត់។ បើតាមការសិក្សា បន្ទាប់ពីកម្ពុជាសាងសង់ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោនេះរួចនឹងទទួលផលចំណេញពីការដឹកជញ្ជូនបានពី ៨៨ ទៅ ៥៧០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ៕

កម្ពុជា កំពុងបន្តកិច្ចពិភាក្សាជាមួយចិន ដើម្បីជំរុញដំណើរការគម្រោងផ្លូវនាវាចរណ៍ «ព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ»។ ការពិភាក្សានេះដឹកនាំដោយលោក ស៊ុន ចាន់ថុល និងលោកស្រី Jiang Fuhua នៃ CIECC ចិន កាលពី ២៧ ឧសភា 2024។ គោលបំណងគឺផ្ដល់ព័ត៌មានលម្អិតអំពីគម្រោងនេះដល់គណៈកម្មាធិការជាតិអភិវឌ្ឍន៍នៃប្រទេសចិន ដើម្បីបង្កើនល្បឿនការអនុវត្ត។ លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានលើកឡើងថា គម្រោងនេះនឹងសាងសង់សន្ទះផ្លូវទឹកបីកន្លែងនៅខេត្តកណ្តាល តាកែវ និងកែប ដើម្បីកាត់បន្ថយទឹកជំនន់ និងទប់ស្កាត់ទឹកប្រៃចូលតំបន់ទឹកសាប។ គម្រោងនេះមិនបង្កផលប៉ះពាល់បរិស្ថានទេ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញនឹងជួយរក្សាលំនឹងចីរភាពបរិស្ថាន និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី។ លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានប្រាប់ថា គម្រោងនេះអាចសាងសង់ឆាប់ជាងកាលកំណត់ដោយទុនវិនិយោគចិន ៧០០លានដុល្លារអាម៉េរិក, ហើយគ្រោងនឹងទទួលបានចំណេញពី ៨៨ ទៅ ៥៧០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ។

សម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានណែនាំឱ្យស្ថានប័នជាតិ ឯកជន សង្គមស៊ីវិល រួមគ្នាបញ្ជ្រាបចំណេះដឹងស្ដីពីសិទ្ធិកុមារ ដល់សាធារណជនឱ្យបានយល់ដឹង ដើម្បីបញ្ចប់ទម្រង់រំលោភបំពានកុមារធ្ងន់ធ្ងរ។ នេះបើតាមសារាចរណែនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ដើម្បីអបអរសាទរខួបលើកទី៧៥ទិវាកុមារអន្តរជាតិ១មិថុនា, ខួបលើកទី២៣ទិវាពិភពលោកប្រឆាំងពលកម្មកុមារ១២មិថុនា និងទិវាកុមារកម្ពុជាឆ្នាំ២០២៤ រដ្ឋាភិបាល ដាក់ចេញប្រធានបទ «ការវិនិយោគលើកុមារថ្ងៃនេះសំដៅបង្កើនមូលធនមនុស្ស ក្នុងយុគសម័យបរិវត្តកម្មឌីជីថល» និង «រួមគ្នាអនុវត្តការប្តេជ្ញាចិត្ត ដើម្បីបញ្ចប់ទម្រង់ធ្ងន់ធ្ងរនៃពលកម្មកុមារ»។ ចំពោះកម្មវិធីខាងលើនេះ សម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាឱ្យក្រុមប្រឹក្សាជាតិកម្ពុជាដើម្បីកុមារ ក្រសួងសង្គមកិច្ច ក្រសួងការងារ ក្រសួងអប់រំ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ត្រូវសហការរៀបចំពិធីជួបជុំថ្នាក់ជាតិ និងរៀបចំកម្មវិធីកម្សាន្តផ្សេងៗ សម្រាប់កុមារនៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ចំណែក ក្រុមប្រឹក្សាជាតិកម្ពុជាដើម្បីកុមារថ្នាក់រាជធានី ខេត្ត ត្រូវសហការជាមួយមន្ទីរ អង្គភាពពាក់ព័ន្ធ និង ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ រៀបចំពិធីអបអរនៅតាមមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន ឱ្យបានផុលផុសដែរ។ ជាមួយគ្នានេះ សម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត ឱ្យក្រសួងព័ត៌មាន សហការជាមួយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់រដ្ឋឯកជន និងបណ្ដាញសារព័ត៌មានសង្គមនានា ឱ្យចូលរួមផ្សព្វផ្សាយដល់សង្គមជាតិទាំងមូលឱ្យជ្រួតជ្រាបពីប្រវត្តិ និងគោលបំណងនៃទិវាកុមារអន្តរជាតិ១ មិថុនា ,ទិវាពិភពលោកប្រឆាំងពលកម្មកុមារ១២មិថុនា និងទិវាកុមារកម្ពុជា។ ទន្ទឹមនឹងនេះ គ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន រដ្ឋបាលរាជធានី ខេត្ត ត្រូវរៀបចំពិធីជួបសំណេះសំណាលជាមួយកុមារ កម្មវិធីកម្សាន្តសប្បាយរបស់កុមារ នៅតាមក្រសួង ស្ថាប័នរាជធានី-ខេត្ត គ្រឹះស្ថានសិក្សារដ្ឋ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងគ្រប់មណ្ឌលកុមារកំព្រា នៅក្នុងមូលដ្ឋានរៀងៗខ្លួន។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានណែនាំឱ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវចងបដាពាក្យស្លោក នៅតាមដងវិថីសំខាន់ ដូចជា ពាក្យស្លោក «ចូលរួមលើកកម្ពស់សុវត្ថិភាពអ៊ីនធឺណិត គឺជាការលើកកម្ពស់កិច្ចការពារកុមារ», «រួមគ្នាការពារកុមារ ដើម្បីអភិវឌ្ឍគ្រួសារនិងសង្គមជាតិ», «រួមគ្នាលុបបំបាត់អំពើហិង្សាលើកុមារ» និង«គ្មានការប្រើប្រាស់ពលកម្មកុមារដើម្បីជំរុញយុទ្ធនាការ»,«សហគ្រាសមួយជាសហគមន៍សុខសាន្តមួយ» ជាដើម៕

សម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត, នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា, បានណែនាំឱ្យស្ថាប័នជាតិ, ឯកជន, និងសង្គមស៊ីវិលសហការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីសិទ្ធិកុមារ ដើម្បីបញ្ចប់ទម្រង់រំលោភបំពានកុមារ។ ដើម្បីអបអរទិវាកុមារអន្តរជាតិ, ទិវាពិភពលោកប្រឆាំងពលកម្មកុមារ, និងទិវាកុមារកម្ពុជា ២០២៤, រដ្ឋាភិបាលបានកំណត់ប្រធានបទ «ការវិនិយោគលើកុមារថ្ងៃនេះសំដៅបង្កើនមូលធនមនុស្សក្នុងយុគសម័យបរិវត្តកម្មឌីជីថល» និង «រួមគ្នាអនុវត្តការប្តេជ្ញាចិត្ត ដើម្បីបញ្ចប់ទម្រង់ធ្ងន់ធ្ងរនៃពលកម្មកុមារ»។ គ្រប់ក្រសួង និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធត្រូវសហការរៀបចំពិធីអបអរ និងកម្មវិធីកម្សាន្តសម្រាប់កុមារ និងពង្រឹងការផ្សព្វផ្សាយអំពីអាទិភាពនៃការការពារសិទ្ធិកុមារ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ, អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធត្រូវចងបដាពាក្យស្លោកលើកកម្ពស់ការពារកុមារតាមដងវិថីសំខាន់ៗ៕

ផ្កាខាត់ណា ជាបន្លែពេញនិយមសម្រាប់ធ្វើម្ហូបអាហារបានច្រើនមុខ ប៉ុន្តែបន្លែប្រភេទនេះពិបាកដាំនៅកម្ពុជា។ អ្នកស្រី ឡេង គឹមណាន ជាកសិករដាំផ្កាខាត់ណាក្នុងផ្ទះសំណាញ់ នៅស្រុកទឹកឈូ ខេត្តកំពត។ មានបទពិសោធដាំបន្លែជាង១០ឆ្នាំ កសិកររូបនេះ បានឱ្យដឹងថាការដាំផ្កាខាត់ណា ពិបាកថែទាំ និងប្រើពេលយូររហូតដល់៣ខែទើបទទួលបានទិន្នផល។ បើតាមអ្នកស្រី គឹមណាន ដើម្បីដាំផ្កាខាត់ណាបានល្អ ត្រូវការបច្ចេកទេសដាំដុះ និងថែទាំយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ចាប់ពីពេលចាប់ផ្ដើមដាំដុះរហូតដល់ពេលប្រមូលផល។ កសិករ គឹមណាន បានប្រាប់ពីរបៀបដាំផ្កាខាត់ណាដូច្នេះ៖ «ដំបូងយើងត្រូវធ្វើដីឱ្យហ្មត់ហើយត្រូវកាប់ជង្ហុកដាក់ជីកំប៉ុស្តលាមកគោដាក់ពូជដាំថែវា។ ​បន្ទាប់មកយើងស្រោចជីត្រីបន្ថែមឱ្យឆាប់លូតលាស់ ពេលល្មមធំបន្ដិចអាចដាក់ជីកំប៉ុស្តម្ដងទៀតបន្ទាប់មកយើងត្រូវលើករងលុបគល់»។ កសិកររូបនេះ បានបន្ថែមថា ក្រោយពេលផ្កាខាត់ណាចេញផ្កាអ្នកស្រីត្រូវស្រោចជីត្រី ដើម្បីជួយឱ្យផ្កាឆាប់ធំ។​ទន្ទឹមនោះ អ្នកស្រី គឹមណាន ត្រូវថែទាំដកស្មៅ រហូតដល់ពេលប្រមូលផល។ ការដាំដុះផ្កាខាត់ណាត្រូវប្រើរយៈពេលជាង៩០ថ្ងៃ ទើបទទួលបានផល។ កសិករវ័យ៤៨ឆ្នាំរូបនេះ បានអះអាងការដាំផ្កាខាត់ណា គួរដាំក្នុងផ្ទះសំណាញ់ទើបងាយថែទាំ ព្រោះបន្លែប្រភេទនេះ ត្រូវការទឹកច្រើន និងអាកាសធាតុត្រជាក់៕

ការដាំផ្កាខាត់ណាជាបន្លែពេញនិយមសម្រាប់ធ្វើម្ហូបអាហារដែលបានច្រើនមុខ។ ទំនិញនេះបានដាំនៅកម្ពុជា។ អ្នកស្រី ឡេង គឹមណាន ជាកសិករដាំផ្កាខាត់ណាក្នុងផ្ទះសំណាញ់នៅក្នុងស្រុកទឹកឈូ ខេត្តកំពត។ អ្នកស្រីបានឱ្យដឹងថាការដាំផ្កាខាត់ណានិងប្រើពេលយូរបានទិន្នផល។ សម្រេចនេះ, ការដាំផ្កាខាត់ណាត្រូវប្រើរយៈពេលជាង៩០ថ្ងៃទើបទទួលបានផល។ អ្នកស្រីគឹមណាន នៅប្រតិបត្តិក្នុងការដាំត្រូវត្រូវការទឹកច្រើន និងអាកាសធាតុត្រជាក់។ បើការទិញទំនិញនេះបានមានចូលចិត្តខ្លួនយើងចង់មើលមូលដ្ឋានគ្រឿងក្នុងបណ្ដោះអាសន្ន។

ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ នឹងរៀបចំពិព័រណ៍កសិកម្ម «ភូមិកសិផលខ្មែរ» និងវេទិកាពិភាក្សា «រសជាតិកសិផល» រយៈពេល ២ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី១-២ ខែមិថុនា ដោយមានការចូលរួមពី លោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ហ៊ុនម៉ាណែត ភរិយានាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា ​និងតារាចម្រៀងល្បីៗ ដូចជា អ្នកនាង មាស សុខសោភា និងព្រះនាង នរោត្តម ជេនណា ផងដែរ។ ពិព័រណ៍ និងវេទិកាពិភាក្សានេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងបំផុសស្មារតីជាតិនិយម ជួយដល់កសិករខ្មែរ និងជំរុញការគាំទ្រកសិផលខ្មែរឱ្យ​បានកាន់តែខ្លាំងក្លាថែមទៀត ក្នុងចំណោមគ្រប់តួអង្គពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ជាពិសេសអ្នកទទួលទាន និងអ្នកប្រើប្រាស់។ កម្មវិធីរយៈពេល ២ថ្ងៃនេះ ក៏នឹងផ្ដល់ឱកាសភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងរវាងអ្នកផលិត និងអ្នកទទួលទិញ ព្រមទាំងបំផុសការពិភាក្សាអំពីការប្រើប្រាស់កសិផលក្នុងស្រុក សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់នៅក្នុងពិធីបុណ្យផ្សេងៗ ផងដែរ។ ចូលរួមទស្សនាដោយសេរី នៅផ្សារទំនើបជីបម៉ុង ម៉េហ្គាម៉ល ២៧១។ ការចូលរួមរបស់សាធារណជន គឺជាការចូលរួមលើកទឹកចិត្តកសិករខ្មែរ គាំទ្រកសិផលក្នុងស្រុក កាត់បន្ថយការនាំចូល និងចូលរួមលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ នេះបើតាមក្រសួងកសិកម្ម។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីថ្ងៃទី១ មេសា បានអំពាវនាវពលរដ្ឋជួយទិញផលិតផលខ្មែរ យកទៅប្រើប្រាស់ឱ្យបានច្រើន ដើម្បីលើកកម្ពស់កិត្យានុភាពជាតិ និងស្មារតីជាតិនិយម។ តាមរយៈសារលិខិតអបអរទិវាជាតិលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ផលិតផល​ខ្មែរ​ លើកទី៧ ​​ក្រោមប្រធានបទ «ផលិតផលនិងផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារប្រកបដោយចីរភាព គឺជាចលនាភូមិ១ ផលិតផល១» សម្ដេច​ ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងដូច្នេះថា៖«ជាថ្មីម្ដងទៀត ខ្ញុំសូមអំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋគ្រប់រូបចូលរួមគាំទ្រ និងលើកទឹកចិត្តប្រកបដោយភាពម៉ឺងម៉ាត់ ជួយទិញផលិតផលខ្មែរ យកទៅប្រើប្រាស់ឱ្យបានច្រើន តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន សំដៅលើកកម្ពស់កិត្យានុភាពជាតិ និងស្មារតីជាតិនិយម»។ ជាមួយគ្នានេះ សម្ដេច ក៏បានណែនាំឱ្យក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ចូលរួមបំផុសបំផុលចលនាដាំដុះ ចិញ្ចឹមសត្វ និងអភិវឌ្ឍនូវផលិតផលគ្រប់ប្រភេទតាមគ្រួសារ សហគមន៍ បណ្ដុំអ្នកផលិតបន្ថែមទៀត។ ពិសេសការកែច្នៃផលិតផលកសិកម្មជាមូលដ្ឋាន ទៅជាម្ហូបអាហារ វត្ថុសិល្បៈ ឬរបស់ប្រើប្រាស់ផ្សេងៗ សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដើម្បីជាការរួមចំណែកលើកកម្ពស់កម្រិតជីវភាពពលរដ្ឋ៕

ក្រសួងកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទរៀបចំពិព័រណ៍កសិកម្ម «ភូមិកសិផលខ្មែរ» និងវេទិកាពិភាក្សា «រសជាតិកសិផល» រយៈពេល ២ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី១-២ ខែមិថុនា។ ការចូលរួមទៅនឹងរយៈពេលនេះមានការគាំទ្រពីលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ហ៊ុនម៉ាណែត និងអ្នកសុខសោភា និងចាត់ប្រាក់បង្ការតាមតំលៃច្បាប់។ ការចូលរួមនេះបង្កើតនូវបទពិសោធន៍ជាតិដែលជួយដល់កសិករខ្មែរ និងគាំទ្របច្ចេកទេសឱ្យបានកាន់តែខ្លាំងក្លាថែមទៀត។ ចំណោមគ្រប់តួអង្គពាក់ព័ន្ធជាពិសេសអ្នកទទួលទាន និងអ្នកប្រើប្រាស់កសិផលខ្មែរ។ ក្រោមច្បាប់ដោយតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ការចូលរួមនេះបានផ្ដល់ឱកាសភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងរវាងអ្នកផលិត និងអ្នកទទួលទិញព្រមទាំងបំផុសការពិភាក្សាអំពីការប្រើប្រាស់កសិផលក្នុងស្រុក សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់នៅក្នុងពិធីបុណ្យផ្សេងៗ។ ដោយសេរី នៅផ្សារទំនើបជីបម៉ុង ម៉េហ្គាម៉ល២៧១។ រយៈពេល២ថ្ងៃនេះ ក៏បានផ្តល់ឱកាសចល័តសម្រាប់បទពិសោធបំផុសបំផុលចលនាដាំដុះ ចិញ្ចឹមសត្វ និងអភិវឌ្ឍនូវផលិតផលគ្រប់ប្រភេទតាមគ្រួសារ។ ពិសេសការកែច្នៃផលិតផលកសិកម្មជាមូលដ្ឋាន ទៅជាម្ហូបអាហារ វត្ថុសិល្បៈ ឬរបស់ប្រើប្រាស់ផ្សេងៗ និងចាត់ប្រាក់បង្ការតាមតំលៃច្បាប់។

កម្ពុជា ដណ្តើមបានមេដាយ១៤ ក្នុងនោះប្រាក់៤ និងសំរឹទ្ធិ១០ ក្នុងការប្រកួតវាយសីជ្រើសរើសជើងឯកយុវជនអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (Badminton Asia Southeast Asia Regional Junior Championships 2024) នៅប្រទេសឡាវ។ សហព័ន្ធកីឡាវាយសីអាស៊ី (BA) បានរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍កីឡាវាយសីយុវជនអាស៊ីអាគ្នេយ៍ នៅក្រុងវៀងច័ន្ទ ប្រទេសឡាវ ចាប់ពីថ្ងៃទី២២ ដល់ថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ដោយមានអត្តពលិកមកពី៥ប្រទេសចូលរួម មានដូចជាម្ចាស់ផ្ទះឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា ទីម័រខាងកើត ព្រុយណេ និងកម្ពុជា។ កម្ពុជា ដែលបញ្ជូនកីឡាករ៤រូប និងកីឡាការិនី៤រូប ទៅចូលរួមប្រកួតប្រជែង ដណ្តើមបានមេដាយប្រាក់៤ និងសំរឹទ្ធិ១០ សរុប១៤ ពីព្រឹត្តិការណ៍នេះ។ បើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក ជាម សុភា អគ្គលេខាធិការសហព័ន្ធកីឡាវាយសីកម្ពុជា ក្នុងចំណោមមេដាយទាំង១៤ ក្រុមយុវជនអាយុក្រោម១៧ឆ្នាំ U17 ដណ្តើមបានមេដាយប្រាក់២ និងសំរឹទ្ធិ៤ ស្របពេលក្រុមអាយុក្រោម១៥ឆ្នាំ U15 ដណ្តើមបានមេដាយប្រាក់១ និងសំរឹទ្ធិ៥។ ដោយឡែក ក្នុង​វិញ្ញាគូ ក្រុម U15 ឈ្នះ​បាន​មេដាយ​ប្រាក់​១ និង​ក្រុម U17 ឈ្នះ​បាន​មេដាយ​សំរឹទ្ធិ​១។ បើតាមការផ្សាយរបស់វេបសាយ Olympiccambodia លោក ជាម សុភា បានចាត់ទុកលទ្ធផលនេះជាសមិទ្ធផលវិជ្ជមានសម្រាប់កីឡាករ-ការិនីយុវជន កីឡាវាយសីកម្ពុជា បើទោះមិនទទួលបានមេដាយមាសក៏ដោយ។ «ដោយសារ​កីឡាករ​ភាគច្រើន​ជា​កីឡាករ​វ័យក្មេង ទើប​បាន​ចូលរួម​ការប្រកួត​អន្តរជាតិ​លើកដំបូង ហើយ​មាន​អាយុ​ក្មេង​ជាង​ការកំណត់​។ ដូច្នេះ នេះជាបទពិសោធន៍ដ៏ល្អសម្រាប់ពួកគេក្នុងការអភិវឌ្ឍខ្លួន ដើម្បីឈានទៅកម្រិតខ្ពស់មួយក្នុងអាជីពកីឡាវាយសីរបស់ពួកគេ»។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់អគ្គលេខាធិការសហព័ន្ធកីឡាវាយសីកម្ពុជា៕

កម្ពុជាដែលបញ្ជូនកីឡាករ៤រូប និងកីឡាការិនី៤រូបទៅចូលរួមប្រកួតប្រជែងដណ្តើមបានមេដាយប្រាក់៤និងសំរឹទ្ធិ១០ សរុប១៤ពីព្រឹត្តិការណ៍នេះ។ ក្នុងនោះជាអត្តពលិកកម្ពុជាដែលចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី២២ ដល់ថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នៅក្រុងវៀងច័ន្ទនៃប្រទេសឡាវ។ សម្រាប់ពួកគេនេះគឺជាការផ្សាយរបស់អគ្គលេខាធិការសហព័ន្ធកីឡាវាយសីកម្ពុជាដែលទទួលបានសមិទ្ធិរបស់ការកាត់បន្ថយនិងការប្រកួតចូលរួមជាតិក្នុងកីឡាការិនី។ អគ្គលេខាធិការសហព័ន្ធកីឡាវាយសីកម្ពុជាបានចាត់ទុកលទ្ធផលនេះជាសមិទ្ធិសម្រាប់កីឡាករ-ការិនីយុវជន កីឡាវាយសីកម្ពុជា។

ក្រុមសិស្សនិស្សិតពីសាកលវិទ្យាល័យអាស៊ីអឺរ៉ុប ដណ្តើមបានមេដាយច្រើនជាងគេសរុប៦១មេដាយ ក្នុងការប្រកួតកីឡាសិស្សឧត្តមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សាបច្ចេកទេសថ្នាក់ជាតិ ឆ្នាំ២០២៤ ក្នុងចំណោម ៤៧គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាចូលរួម។ ១៥ គ្រឹះស្ថាន មិនទទួលបានមេដាយសោះ។ ៤៧គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជា ដែលមានប្រតិភូ គ្រូបង្វឹក កីឡាករ កីឡាការិនីចូលរួមសរុប ១៧៦៤នាក់ ចូលរួមប្រជែងមេដាយក្នុងការប្រកួតកីឡាសិស្សឧត្តមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សាបច្ចេកទេសថ្នាក់ជាតិ បានបញ្ចប់ហើយនៅថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ក្រោយដំណើរការប្រកួត ចាប់ពីថ្ងៃទី១៩ ខែឧសភា។ ក្រោយការប្រកួតរយៈពេល៨ថ្ងៃ អត្តពលោកពីសាកលវិទ្យាល័យអាស៊ីអឺរ៉ុប ដណ្តើមបានមេដាយមាស២៨ ប្រាក់១៨ និងសំរឹទ្ធិ ១៥ សរុប៦១ ច្រើនជាងគេក្នុងតារាងចំណាត់ថ្នាក់មេដា តាមពីក្រោយដោយ វិទ្យាស្ងានខេមអេដ ដែលរកបានមេដាយមាស១៩ ប្រាក់១០ និងសំរឹទ្ធិ១៦ សរុប៤៥មេដាយ និងលេខ៣ សាកលវិទ្យាល័យវេស្ទើន ដែលរកបានមេដាយសរុប៥០ ក្នុងនោះមាស១៦ ប្រាក់១៦ និងសំរឹទ្ធិ១៨។ ដោយឡែក ក្នុងចំណោម ៤៧គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជា ដែលបានចូលរួមប្រកួតប្រជែង មាន១៥គ្រិះស្ថាន មិនទទួលបានមេដាយឡើយ ក្នុងនោះមានបណ្ឌិត្យសភាបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកម្ពុជា, វិ.ពហុបច្ចេកទេសមិត្តភាពកម្ពុជា ចិនខេត្តព្រះសីហនុ, វិទ្យាស្ថាន វ៉ាន់ដា គណនេយ្យ, វិទ្យាស្ថានគរុកោសល្យរាជធានីភ្នំពេញ, វិទ្យាស្ថានជាតិអប់រំ, សាកលវិទ្យាល័យ CUS, សាកលវិទ្យាល័យ ពាណិជ្ជសាស្ត្រ អេស៊ីលីដា, សាកលវិទ្យាល័យ ពុទ្ធិសាស្ត្រ, សាកលវិទ្យាល័យកម្ពុជា គ្រប់គ្រង និងបច្ចេកវិទ្យា, សាកលវិទ្យាល័យក្រចេះ, សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទកសិកម្ម, សាកលវិទ្យាល័យភ្នំពេញអន្តរជាតិ, សាកលវិទ្យាល័យជាតិមានជ័យ, វិទ្យាស្ថានអាហ្គា និង វិទ្យាស្ថានអាស៊ីកម្ពុជា។ នាពិធីបិទការប្រកួតកីឡាឧត្តមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សាបច្ចេកទេសថ្នាក់ជាតិ ឆ្នាំ២០២៤ នៅក្នុងពហុកីឡដ្ឋានជាតិអូឡាំពិក លោក វ៉ាត់ ចំរើន រដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានផ្តែផ្តាំបណ្ដាគ្រឹះស្ថានចូលរួមទាំងអស់ យកបទពិសោធន៍ក្នុងការចូលរួមនៅឆ្នាំនេះ ធ្វើជាត្រីវិស័យ ក្នុងសកម្មភាពអប់រំកាយ និងកីឡា នៅក្នុងឧត្តមសិក្សារៀងៗខ្លួន។

ក្រុមសិស្សនិស្សិតពីសាកលវិទ្យាល័យអាស៊ីអឺរ៉ុបបានមេដាយច្រើនជាងគេសរុប៦១មេដាយក្នុងការប្រកួតកីឡាសិស្សឧត្តមសិក្សានិងមធ្យមសិក្សាបច្ចេកទេសថ្នាក់ជាតិឆ្នាំ២០២៤។ រួមនេះមាន៤៧គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាដែលចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី១៩ដល់ថ្ងៃទី២៦ខែឧសភា នៅកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែក្នុងនោះមាន១៥គ្រឹះស្ថានដែលមិនទទួលបានមេដាយឡើយ។ ក្នុងករណីនេះ មានកីឡាបំបែកពីសាកលវិទ្យាល័យវ៉ាត់ច្រើនទៀតទៀតដែលទទួលបានមេដាយច្រើនជាងគេ ដោយវិទ្យាស្ងានខេមអេដបានទទួលបាន២៨ប្រាក់ និងសំរឹទ្ធិ១៨ សរុប៦១មេដាយ ហើយវិទ្យាស្ងានអាហ្គា ទទួលបាន១៩ប្រាក់ និងសំរឹទ្ធិ១៨ សរុប៥០មេដាយ។ ក្នុងចំណោមនេះវិទ្យាស្ថានអាហ្គាកម្ពុជាដែលជាគ្រូបង្វឹកនិងមានសោះទៅប្រជែងតាមពីលទ្ធផលបានច្រើនជាងគេ។

សមាគមក្លិបបាល់ទះ វិសាខា ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក អាំង សិរីពិសិដ្ឋ អគ្គលេខាធិការសហព័ន្ធកីឡាបាល់ទះកម្ពុជា បានចេញដំណើរទៅប្រទេសតែវ៉ាន់ នៅរសៀលថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភា ដើម្បីចូលរួមប្រកួតពានរង្វាន់ពានរង្វាន់បាល់ទះ Win+Streak Volleyball Invitational (WSVI) ឆ្នាំ ២០២៤ នៅក្នុងទីក្រុង Taichung។ វិសាខា ស្ថិតនៅក្នុងពូលជាមួយម្ចាស់ផ្ទះ Win Streak ដែល វឿន វាសនា កំពុងប្រកបអាជីព។ ការប្រកួតពានរង្វាន់ WSVI នឹងត្រូវធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី២៩ ខែឧសភា រហូតដល់ថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ដោយក្រុមបាល់ទះ Win Streak ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះសម្រាប់ពានរង្វាន់អន្តរជាតិមួយនេះ។ ​ក្លិបបាល់ទះ Win Steak ដែលមានវត្តមានកីឡាករបាល់ទះកម្ពុជា​ វឿន វាសនា​ កំពុងប្រកបអាជីព ជាក្រុមជើងឯកលីគបាល់ទះប្រទេសតៃវ៉ាន់ Enterprise Volleyball League រដូវកាល ២០២៣-២៤។ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ក្លិបបាល់ទះ វិសាខា ទើបតែនាំចូលកីឡាករលំដាប់ A របស់បារាំងចំនួន ៣រូប Francois Rebeyrol, Thomas Gill និង​ Prierre Toledo មករួមក្រុមរយៈពេលខ្លី ដើម្បីចែករំលែកចំណេះដឹងបច្ចេកទេស រួមទាំងបទពិសោធន៍បាល់ទះពីទ្វីបអឺរ៉ុប ពង្រឹងសមត្ថភាពលើកីឡាករបាល់ទះកម្ពុជា។ ស្ថិតក្នុងដំណើរទៅកាន់ការប្រកួតប្រជែងក្នុងប្រទេសតៃវ៉ាន កីឡាករ​បារាំងទាំង ៣រូប ក៏មានវត្តមានជាមួយនឹងក្រុមវិសាខា។ ក្រៅពីកីឡាករបារាំងទាំង ៣រូប សមាភាពក្រុមកីឡាករ​ ក្លិបវិសាខា ដែលនឹងត្រូវទៅប្រកួតប្រជែងពាន WSVI រួមមានកីឡាករ សួន ចាន់ដារូ​, ពិន សារុន, ធី ម៉េងហួង, គួន មុំ, សឿន ហេង, មឿន ម៉េងឡាយ, ចាន់ វាសនា, ផល រតនៈ, មួន និមល, សេង គីមហាប់។ ក្រុមបាល់ទះវិសាខា ក៏នឹងត្រូវបានដឹកនាំទៅកាន់ការប្រកួតដោយ លោក សិរីពិសិដ្ឋ អគ្គលេខាធិការសហព័ន្ធបាល់ទះកម្ពុជា VFC រួមជាមួយនឹងក្រុមគ្រូបង្វឹក មានលោក ប៉េង សុវណ្ណណូ ប្រធានក្រូបង្វឹក, លោក ខន សៀងហីម គ្រូបង្វឹកក្រុមវិសាខា និងលោក នៀវ សាម៉េត ជាជំនួយការគ្រូបង្វឹក។ ពានរង្វាន់ WSVI 2024 នឹងមានក្រុមចំនួន ៨ ចូលរួមប្រជែង រួមមានក្រុមម្ចាស់ផ្ទះ Win Streak, សមាគមក្លិបបាល់ទះ​ វិសាខា របស់កម្ពុជា, ក្លិប Flying Falcon មកពីម៉ាឡេស៊ី, ក្លិប Nature Med Club មកពីប្រទេសម៉ុងហ្គោលី, ក្លិប Long My Construction របស់តៃវ៉ាន់, ក្លិប Saitama Azalea របស់ជប៉ុន, ក្លិប Australian Volleyball Academy មកពីអូស្ត្រាលី និងក្លិប Thanh Pho Ho Chi Minh របស់វៀតណាម។ សម្រាប់កម្មវិធីប្រកួតរបស់ក្រុម វិសាខា ត្រូវបានចាប់គូឱ្យជួបតទល់ជាមួយនឹងក្រុម Australian Volleyball Academy នៅថ្ងៃទីប្រកួតបើកឆាក ទី២៩ ខែឧសភា មុនពេលទៅប៉ះក្លិប Win Streak នៅ១ថ្ងៃបន្ទាប់។ នៅថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ប៉ះក្រុម Saitama Azalea របស់ជប៉ុន នៅវគ្គសន្សំពិន្ទុ។ បន្ទាប់ពីក្រុមទាំង ៨ ត្រូវបានចាប់គូឱ្យយប៉ះគ្នារៀងៗខ្លួន នៅជុំដំបូងរួច នឹងរកឃើញក្រុមដែលមានលំដាប់ពិន្ទុ ពីលេខ ១ ដល់លេខ​៨ រួច។ នៅជុំផ្តាច់ព្រ័ត្រ ក្រុមចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៧ នឹងត្រូវប៉ះជាមួយក្រុមលេខ ៨ ធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី១ ខែមិថុនា និងនៅថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ក្រុមលេខ ៦ ប៉ះគ្នាជាមួយក្រុមលេខ ៥, ក្រុមលេខ ៤ ប៉ះគ្នាជាមួយនឹងក្រុមលេខ ៣ ហើយក្រុមន១ ត្រូវប៉ះក្រុមចំណាត់ថ្នាក់លេខ ២ តែម្តង៕

សមាគមក្លិបបាល់ទះវិសាខា ត្រូវបានដឹកនាំដោយលោក អាំង សិរីពិសិដ្ឋ អគ្គលេខាធិការសហព័ន្ធកីឡាបាល់ទះកម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមប្រកួតពានរង្វាន់ Win+Streak Volleyball Invitational (WSVI) ឆ្នាំ ២០២៤ នៅក្នុងទីក្រុង Taichung។ ក្រុមនឹងត្រូវប្រកួតពានរង្វាន់ WSVI ចាប់ពីថ្ងៃទី២៩ ខែឧសភា រហូតដល់ថ្ងៃទី២ ខែមិថុនា ដោយក្រុមបាល់ទះ Win Streak ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះបទពិសោធន៍និងជំនួយរំលែកចំណេះដឹង។ ពន្លាតប្រកួតនឹងដំណើរការជាក្រុម និងរកឃើញក្រុមប៉ះជាមួយគ្នា។ ពានរង្វាន់ WSVI នឹងមានក្រុមចំនួន ៨ តែរបស់ប្រទេស ក្រុមបាល់ទះវិសាខា និងក្រុមផ្សេងទៀតប្រជែងចំណាត់ថ្នាក់លេខ។ បន្ទាប់ពីប្រកួតចាប់ពន្ធ ក្រុមដែលមានលំដាប់ពិន្ទុខ្លះនឹងត្រូវទៅប៉ះគ្នារៀងៗ ដើម្បីរកមើលក្រុមដែលមានច្បាប់ជ័យលើជ្រុង។

លោក មៀច សុផាន់ណា ប្រធានសហព័ន្ធកីឡាយានយន្តកម្ពុជា បានអំពាវនាវដល់សមាជិកភាពសហព័ន្ធ រួមមានទាំងកីឡាករ និងកីឡាការិនី ដែលមានជំនាញប្រកួតប្រជែងលើប្រភេទកីឡាយានយន្តទាំងម៉ូតូ និងរថយន្ត ឱ្យជួយបន្តផ្សព្វផ្សាយពីតំបន់ទេសចរណ៍ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ព្រមទាំងជួយលើកកម្ពស់គោលនយោបាយស្តីពីសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវ ជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ការលើកឡើងរបស់ប្រធានសហព័ន្ធកីឡាយានយន្តកម្ពុជា បានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា នៅក្នុងកម្មវិធីមហាសន្និបាទបិទបញ្ចប់អាណត្តិទី៣ (២០២០-២៤) និងបន្តអាណត្តិទី៤ (២០២៤-២៨) នៅទីស្នាក់ការគណៈកម្មាធិការជាតិអូឡាំពិកកម្ពុជា (NOCC)។ លោក មៀច​ សុផាន់ណា ដែលជាប្រធានសហព័ន្ធអាណត្តិចាស់ ត្រូវបានសមាជិកភាពសហព័ន្ធ គាំទ្រឱ្យបន្តដឹកនាំនៅក្នុងអាណត្តិថ្មីទី៤ បន្តទៀត។ នាមហាសន្និបាតនោះទៀតសោត សហព័ន្ធកីឡាយានយន្ត បានដាក់បញ្ចូលសមាជិកភាពថ្មី និងរុះរើសមាជិកភាពចាស់ដែលអសកម្មនឹងការងារមួយចំនួនចេញ ដើម្បីបន្តពង្រឹងលើសមត្ថភាពនៃការប្រកួតប្រជែង កីឡាយានយន្តរបស់កម្ពុជាឱ្យកាន់តែខ្លាំងឡើង។ ឆ្លៀតឱកាសជួបជុំជាមួយសមាជិកភាពសហព័ន្ធ កីឡាករ កីឡាការិនីកីឡាយានយន្តរបស់កម្ពុជា ប្រធានសហព័ន្ធដដែលបាន អំពាវនាវដល់កីឡាករ កីឡាការិនី ឱ្យបន្តចូលរួមផ្សព្វផ្សាយពីទេសចរណ៍កម្ពុជា ទៅកាន់បរទេស ដូចដែលក្រុមកីឡាករ កីឡាការិនីទាំងអស់នោះ ធ្លាប់បានធ្វើនាពេលកន្លងទៅ។ លោក សុផាន់ណា ថែមទាំង ក៏ស្នើឱ្យកីឡាករជំនាញទាំងអស់ បន្តជួយលើកកម្ពស់គោលនយោបាយចរាចរណ៍ផ្លូវគោក ឱ្យកាន់តែខ្លាំងបន្ថែមទៀតផងដែរ។ លោក សុផាន់ណា បានលើកឡើងដូច្នេះ៖«កីឡាដទៃប្រើប្រាស់សម្ភារៈមានតម្លៃទាប ប៉ុន្តែកីឡាយើងប្រើប្រាស់សម្ភារៈសុទ្ធសឹងតែមានតម្លៃថ្លៃ។ […] ពួកយើងសុទ្ធសឹងតែជាវីរៈបុរសតាមដងផ្លូវ […] យើងមានជំនាញរបស់យើងមួយៗ បច្ចេកទេស ចំណេះដឹងច្បាស់លាស់ពីការប្រើប្រាស់យានយន្ត និងសមត្ថភាពរបស់យើងនីមួយៗ យើងត្រូវតែមានមោទកភាពលើជំនាញរបស់យើង។ […] យើងត្រូវបន្តផ្សព្វផ្សាយអំពីប្រពៃណី វប្បធម៌ ទេសចរណ៍ របស់យើង ក៏ដូចជាចូលរួមផ្សព្វផ្សាយផ្សព្វផ្សាយគោលនយោបាយចរាចរណ៍មានសុវត្ថិភាពលើដងផ្លូវ របស់យើងផងដែរ។»។ ប្រធានសហព័ន្ធកីឡាយានយន្ត ក៏បានកោតសរសើរ និងអរគុណ ចំពោះសមាជិកភាព ព្រមទាំងកីឡាករ កីឡាការិនី ដែលបានជួយពាំនាំផ្សព្វផ្សាយពី ប្រពៃណី វប្បធម៍ និងទេសចរណ៍កម្ពុជាទៅកាន់កីឡាករបរទេស នាពេលកន្លងមកផងដែរ។ ជាលទ្ធផលនៃមហាសន្និបាតបញ្ចប់អាណត្តិចាស់ សមាជិកភាពថ្នាក់ដឹកនាំថ្មីដែលត្រូវបានដាក់បញ្ចូល ជាសមាជិកគណៈកម្មាធិការប្រតិតប្តិ ក្នុងអាណត្តិទី៤ មានចំនួន ២០រូប ដោយ លោក មៀច សុផាន់ណា បន្តជាប្រធានសហព័ន្ធកីឡាយានយន្តកម្ពុជា៕

លោក មៀច សុផាន់ណា ប្រធានសហព័ន្ធកីឡាយានយន្តកម្ពុជា បានអំពាវនាវដល់សមាជិកភាពសហព័ន្ធ រួមមានទាំងកីឡាករ និងកីឡាការិនី ដែលមានជំនាញប្រកួតប្រជែងលើប្រភេទកីឡាយានយន្តទាំងម៉ូតូ និងរថយន្ត ឱ្យជួយបន្តផ្សព្វផ្សាយពីតំបន់ទេសចរណ៍ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ព្រមទាំងជួយលើកកម្ពស់គោលនយោបាយស្តីពីសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវ ជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ការលើកឡើងរបស់ប្រធានសហព័ន្ធកីឡាយានយន្តកម្ពុជា បានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែឧសភា នៅក្នុងកម្មវិធីមហាសន្និបាទបិទបញ្ចប់អាណត្តិទី៣ (២០២០-២៤) និងបន្តអាណត្តិទី៤ (២០២៤-២៨) នៅទីស្នាក់ការគណៈកម្មាធិការជាតិអូឡាំពិកកម្ពុជា (NOCC)។ លោក មៀច សុផាន់ណា ដែលជាប្រធានសហព័ន្ធអាណត្តិចាស់ ត្រូវបានសមាជិកភាពសហព័ន្ធ គាំទ្រឱ្យបន្តដឹកនាំនៅក្នុងអាណត្តិថ្មីទី៤ បន្តទៀត។ នាមហាសន្និបាតនោះទៀតសោត សហព័ន្ធកីឡាយានយន្ត បានដាក់បញ្ចូលសមាជិកភាពថ្មី និងរុះរើសមាជិកភាពចាស់ដែលអសកម្មនឹងការងារមួយចំនួនចេញ ដើម្បីបន្តពង្រឹងលើសមត្ថភាពនៃការប្រកួតប្រជែង កីឡាយានយន្តរបស់កម្ពុជាឱ្យកាន់តែខ្លាំងឡើង។

ការប្រកួតប្រជែងអត្ថបទ ស្ដីពីពិធីបុណ្យមាឃបូជា ដែលរៀបចំឡើង កាល​ពី​អំឡុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០២៤ បានរកឃើញម្ចាស់ជ័យលាភីហើយ ដោយក្នុងនោះ ម្ចាស់​ជ័យ​លាភី​២អង្គនាក់ មកពីខេត្តបាត់ដំបង និង១រូបទៀត មកពីខេត្តសៀមរាប។ នេះគឺជាលើកទីមួយ ​ដែលប្រកួត​សរសេរអត្ថបទស្ដីពី “ពិធីបុណ្យ​មាឃបូជា​”​ ត្រូវបាន​បង្កើត​ឡើង។ ជ័យលាភីទាំង៣រូប ពុំមានការចាត់ជាចំណាត់ថ្នាក់ឡើយ ដ្បិតអីនេះ​គឺជាការប្រកួត​ប្រជែង​សាកល្បង​។ ប្រសិនមានការគាំទ្រថវិកា ពីរាជរដ្ឋាភិបាល នៅឆ្នាំក្រោយៗ និងមាន​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង សរសេរអត្ថបទ ពីពិធីបុណ្យផ្សេងៗ ទាក់ទងនឹងប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងទ្រង់ទាយធំ។ ព្រះភិក្ខុ រ៉េន រដ្ឋា ជា​ជ័យលាភីមួយអង្គ នៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងសរសេរអត្ថបទស្ដីពី “ពិធី​បុណ្យ​​មាឃ​បូជា”។ ការសរសេរអត្ថបទនេះ ព្រះភិក្ខុ​ ចង់លើកស្ទួយបុណ្យមាឃបូជា ឱ្យ​កាន់តែល្បីល្បាញ និងចង់ឱ្យសាធារណជន បានសិក្សាឈ្វេងយល់កាន់តែច្បាស់ ពី​ពិធី​បុណ្យមាឃបូជា។ និមន្តពីខេត្តបាត់ដំបង ព្រះភិក្ខុ រដ្ឋា បានលើកយកវត្ត ព្រះគន្ធកុដិ ស្ថិតក្នុងភូមិរំចេក៣ សង្កាត់រតនៈ ក្រុងបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង ដែលជាវត្តព្រះអង្គគង់នៅ មកបរិយាយ។មានថេរដីកាមួយៗច្បាស់ៗ ព្រះភិក្ខុអះអាងថា វត្តនោះមានកម្មវិធីល្អៗជាច្រើន ដូចជា​កម្មវិធី​ថ្វាយមធុបាយយាស ការបូជានិងហែប្រទីប និងមានការសូត្រធម៌បទ មួយយប់​ទល់​ភ្លឺជាដើម។ «កម្មវិធីច្រើន តាំងពីព្រឹក រហូតដល់យប់ និងទល់ភ្លឺ។ មានអ្នកចូលរួមប្រមាណ២ពាន់នាក់ ក្នុង​នោះ​យុវជនមានប្រមាណ១ពាន់នាក់។ មានការបូជាប្រទីប និងហែប្រទីប។ ប្រទីបដែល​រៀបចំ​១ម៉ឺន៥ពាន់​ដួង។ មានកម្មវិធីសមាធិ អប់រំចិត្តដែរ។ កម្មវិធីនេះល្អមែនទែន»។ នេះជា​ការបន្ថែម​របស់ព្រះភិក្ខុ រដ្ឋា។ ដ្បិតព្រះពុទ្ធសាសនា ជាសាសនារបស់រដ្ឋ ប៉ុន្តែព្រះភិក្ខុ រដ្ឋា សង្កេតឃើញថា យុវជនខ្មែរ​មួយចំនួន មិនបានដឹងស៊ីជម្រៅ ពីពិធីបុណ្យក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាឡើយ។ ហើយនេះ​ជា​ដើម​ហេតុ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេ មិនចាប់អារម្មណ៍នាំគ្នាទៅវត្ត។ ព្រះអង្គពន្យល់៖«នៅពេលដែលយុវជន បានចូលរួមរឿយៗ ក្នុងថ្ងៃបុណ្យមាឃបូជា ឬបុណ្យផ្សេងៗ ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា នឹងធ្វើឱ្យពួកគេជ្រះថ្លា ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ធ្វើឱ្យពួកគេចូលចិត្តរៀនធម៌ ស្ដាប់ធម៌ ដូច្នេះពួកគេនឹងដូរអត្តចរិត ទៅជាល្អបាន»។ ចំណែកកញ្ញា សរ ស្រីមាន មកពីខេត្តសៀមរាប គឺជាជ័យលាភីមួយរូបទៀត ​ក្នុងកម្មវិធី​ប្រ​កួតប្រជែង សរសេរអត្ថបទស្ដីពី ពិធីបុណ្យមាឃបូជាដែរ។ ធ្វើការក្នុងក្រុមហ៊ុន បច្ចេកវិទ្យា​មួយ ស្រីមាន គឺជាអ្នកដែលចូលចិត្តការតែងនិពន្ធ។ ទើបមានអាយុ២២ឆ្នាំ ស្រីមាន ធ្លាប់​បាន​ដាក់ពាក្យប្រកួតប្រជែង ក្នុងកម្មវិធីជាច្រើន ទាំងជាភាសាខ្មែរ ភាសាអង់គ្លេស និង​ភាសា​ចិនផង។ នារីសម្បុរស្រអែមរូបនេះ ថាការសរសេរអត្ថបទប្រកួតប្រជែង បានផ្ដល់​ឱកាស ​​ឱ្យនាងបញ្ចេញស្នាដៃ។ ជាមនុស្សចូលចិត្តធ្វើអ្វីដែលថ្មី ដូច្នេះរាល់ដង ស្រីមាន ពុំ​បានគិតច្រើន ពីជ័យលាភីឡើយ ប៉ុន្តែនាងផ្ដោតសំខាន់ លើការស្វែងរកបទពិសោធ និងចំណេះដឹង ដែលបានពីការស្រាវជ្រាវ ឯកសារពាក់ព័ន្ធ នឹងប្រធានបទទាំងនោះ។ វិលមកការប្រកួតប្រជែង សរសេរអត្ថបទមាឃបូជាវិញ កញ្ញា សរ ស្រីមាន ថាពីមុន​នាង មិនបានដឹង ពីពិធីបុណ្យមាឃបូជាច្រើនឡើយ។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែល នាងដាក់ពាក្យ​ប្រកួត​ប្រជែង នាងបានស្រាវជ្រាវព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធ តាម​អ៊ីនធឺណិតផង សួរសិស្សច្បង ដែល​ធ្លាប់​ដឹង​ពីពិធីបុណ្យ​នេះ​ផង ទៅអង្កេតពីការប្រារព្ធធិពីបុណ្យ នៅក្នុងវត្តផ្ទាល់ផង ទើបធ្វើឱ្យនាង​យល់ច្បាស់ ពីពិធិបុណ្យនេះ។ វត្តដែល ស្រីមាន បានលើកយកមកសរសេរ គឺវត្តដំណាក់ ដែលស្ថិតក្នុងភូមិវត្តដំណាក់ សង្កាត់សាលាកម្រើក ខេត្តសៀមរាប។ ហើយមូលហេតុ ដែលនារីវ័យ២២ឆ្នាំរូបនេះ ជ្រើស​រើសវត្តខាងលើ​មកសរសេរ ដោយហេតុថា៖«វត្តដំណាក់ គេពេញនិយមទៅទស្សនា និង​ទៅលេងកម្សាន្ត។ វត្តនេះ មានបណ្ណាល័យសិក្សាទំនើប មានការគោរពប្រពៃណី​ពីដើម​ច្រើន ទើបខ្ញុំចង់ចងក្រងសម្រាប់ អ្នកជំនាន់ក្រោយបានដឹង​។ វត្តនោះ ធ្វើកម្មវិធីផ្សេងៗតាំង​ពីព្រឹក រហូតដល់យប់»។ ចំណែកលោក វុត សុវ៉ាន់ដា ជាគ្រូបង្រៀននៅវិទ្យាល័យមួយ ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ក៏ជាជ័យ​លាភី​មួយរូប​ដែរ។ លោក សុវ៉ាន់ដា បានលើកយកវត្ត សម្ពិលីវនារាម ហៅ វត្តរកា ដែល​មាន​ទីតាំង ក្នុងភូមិវត្តរកា អូរម៉ាល់ ក្រុងបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង ជាតួអង្គក្នុង​អត្ថ​បទ​របស់​ខ្លួន​។ ចង់ផ្សព្វផ្សាយពីវត្ត ស្ថិតក្នុងស្រុកកំណើត ឱ្យសាធារណជន ស្គាល់កាន់​តែច្បាស់ លោក សុវ៉ាន់ដា ថាវត្តនោះមានការរៀបចំកម្មវិធីជាច្រើន និងតាមលំដាប់លំ​ដោយផង។ ក៏ជាអ្នកមានចំណុងចំណូលចិត្ត លើការតែងនិពន្ធ បុរសវ័យ៣៦ឆ្នាំរូបនេះ តែងដាក់ពាក្យ​ប្រកួតប្រជែង ក្នុងកម្មវិធីផ្សេងៗជាច្រើន កាលកន្លងទៅ។ ចំពោះការប្រកួតប្រជែងសរសេរ​អត្ថបទ បុណ្យមាឃបូជា លោក សុវ៉ាន់ដា មានបំណងធំ ចង់លើកស្ទួយព្រះពុទ្ធសាសនា ដ្បិតអីកម្ពុជាគឺជាប្រទេស កាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាស្រាប់។ លោកថាកម្មវិធីនេះ ពិតជាមានសារសំខាន់ខ្លាំង សម្រាប់សាធារណជនទូទៅ ដើម្បីចូលរួម​ស្វែងយល់​ពីអត្ថន័យ នៃពិធីបុណ្យមាឃបូជា ហើយលោកពន្យល់ដូច្នេះ៖«ការប្រកួតប្រជែង សរសេរអត្ថបទ ទាក់ទងនឹងវប្បធម៌ សុទ្ធតែល្អ ដ្បិតអីប្រទេសយើងជាប្រទេស ដែល​មាន​វប្បធម៌​ប្លែកៗច្រើន។ ពេលសរសេរអត្ថបទប្រកួត យើងនឹងស្រាវជ្រាវ ឯកសារពាក់ព័ន្ធ​លម្អិត នោះចំណេះយើងនឹងកើន។ ចង់ឱ្យយុវជនទាំងអស់ សាកល្បងដាក់ពាក្យ​ប្រកួត​ប្រជែង​ដែរ»។ ព្រះភិក្ខុ រ៉េន រដ្ឋា ក៏លើកទឹកចិត្តយុវជន ចូលរួមសរសេរអត្ថបទ ប្រកួតប្រជែងផ្សេងៗ ឱ្យ​បាន​ច្រើនដែរ។ ដ្បិតអីការស្រាវជ្រាវអត្ថបទពាក់ព័ន្ធនានា ទាក់ទងនឹងប្រធានបទ និង​ជួយ​ឱ្យអ្នកសរសេរកើនចំណេះដឹង កើនសមត្ថភាព ទោះបីអត្ថបទនោះ ជាប់ជ័យលាភី ឬមិន​ជាប់ក្ដី។ មិនខុសពីព្រះភិក្ខុ រដ្ឋា ឡើយ ស្រីមាន លើកទឹកចិត្តយុវជន រៀនធ្វើអ្វីដែលថ្មី និងគួរព្យា​យាម បញ្ចេញស្នាដៃរបស់ពួកគេ តាមរយៈការប្រកួត​ប្រជែងផ្សេងៗ។ «​ប្រសិនគាត់ចូ​លចិត្តសរសេរអត្ថបទ ប៉ុន្តែមិនហ៊ានបញ្ចេញស្នាដៃរបស់ខ្លួន ដូច្នេះការប្រកួតប្រជែង​ផ្សេងៗ គឺជាឱកាសឱ្យគាត់ បញ្ចេញស្នាដៃហើយ។ កុំភ័យខ្លាច ថាជាប់ឬធ្លាក់ ប៉ុន្តែត្រូវទទួលយកលទ្ធផល​នោះ ហើយត្រូវតែបន្តសរសេរ និងសិក្សាឈ្វេងយល់ ពីអត្ថបទរបស់ខ្លួន យកមកអភិវឌ្ឍ​សមត្ថភាព​បន្ថែមទៀត»។ នេះជាអ្វីដែល ស្រីមាន លើកទឹកចិត្តយុវជន។ លោក ស សុខនី ប្រធានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ បានប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗថា កម្មវិធីប្រកួតប្រជែង សរសេរអត្ថបទ ពីពិធីបុណ្យមាឃបូជានេះ ធ្វើឡើងដើម្បីឱ្យ មានការចូលរួមចំណែកពីសាធារណជន ក្នុងការចងក្រង ពិធីបុណ្យព្រះពុទ្ធសាសនា ក្នុងវត្តអារាមនានាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ កម្មវិធីនេះ តម្រូវឱ្យអ្នកសរសេរ ចុះទៅអង្កេតពីការរៀបចំពិធីបុណ្យ ដល់ទីតាំងវត្ត ដែលពួកគេចង់សរសេរផ្ទាល់។ ការសរសេរអត្ថបទ ត្រូវអង្កេតមើលឱ្យលម្អិតបំផុត ព្រោះដើម្បីទុកជាឯកសារឱ្យក្មេងជំនាន់ក្រោយ បានសិក្សារៀនសូត្រ និងឈ្វេងយល់បន្ត។ ជាគោលបំណងធំ ក្នុងការរៀបចំការប្រកួតនេះ គឺដើម្បីឱ្យក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ មានសកម្មភាពឡើងវិញ ដ្បិតអីតាំងពីឆ្នាំ១៩៣៤ ដែល​ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់បង្កើតឡើង ក្រុមនេះបានកសាងស្នាដៃជាច្រើន ដូចជា​ប្រជុំរឿងព្រេងខ្មែរ ព្រះរាជពិធីទ្វាទសមាស ការដាក់ឈ្មោះកូនតាមបែបខ្មែរ និងពិធីជាប្រពៃណីខ្មែរ ជាច្រើនទៀត។ លោក ស សុខនី ពន្យល់បន្ថែម៖«គ្រប់គ្នាដឹងថាបុណ្យមាឃបូជា ធ្វើឡើងដើម្បីអ្វី។ ប៉ុន្តែការប្រារព្ធពិធីបុណ្យ នៅតាមទីវត្តអារាមនីមួយៗ អ្នកដែលកសាងឯកសារ តាំងពី៥០ឬ៦០ឆ្នាំមុន អាចនឹងមានការប្រែប្រួល បើគិតដល់ឆ្នាំ២០២៤នេះ។ នេះគឺជាចំណុចធំមួយ ដែលក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ នៃពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ចង់ដឹងពីរឿងហ្នឹង ហើយយើងចង់ឱ្យមានការចងក្រងឡើងវិញ»។ យ៉ាងណា លោក ស សុខនី ថាកម្មវិធីប្រកួតប្រជែង សម្រាប់ជំហានដំបូងនេះ គឺជាការធ្វើសាកល្បង។ ប្រសិនមានការគាំទ្រថវិកា ពីរាជរដ្ឋាភិបាល ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ នឹងធ្វើកម្មវិធីប្រកួតប្រជែង សរសេរអត្ថបទ ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ នៅពេលក្រោយទៀត ក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ។ និយាយពីក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ លោក សុខនី បញ្ជាក់ថា តាំងពីបង្កើត ក្រុមនេះគឺជាកន្លែងចងក្រង អត្ថបទស្រាវជ្រាវផ្សេងៗ ទាក់ទងនឹង​ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ។ ការចងក្រងទាំងនោះ ដោយមន្ត្រី នៃក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ខ្លួនឯងផង ពីមន្ត្រីស្ម័គ្រចិត្ត ឬហៅថា(សមាជិកឆ្លើយឆ្លង) និងពី​សាធារណជនផងដែរ។ អត្ថបទស្រាវជ្រាវទាំងនោះ បានយកទៅតម្កល់ទុក និងចងក្រងបោះពុម្ព​ជាសៀវភៅ​ ដែលបន្សល់ទុកដល់បច្ចុប្បន្ន។ នៅឆ្នាំ២០២៣ ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ ត្រូវបានរៀបចំ ឱ្យមានសកម្មភាពដូចពីដើមវិញ ដោយពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ គឺជាលេខាធិការដ្ឋាន ក្នុងការជួយធ្វើការងារ។ សព្វថ្ងៃក្រុមជំនុំ ធ្វើការលើរឿងមួយចំនួន ដូចជាបាឋកថាប្រចាំខែ ពិនិត្យអត្ថបទ ដែលដកស្រង់ចេញពី សាស្ត្រាស្លឹករឹត ឬក្រាំង ឬឯកសារក្រុមជំនុំចាស់ៗ និងមានកម្មវិធី ប្រកួត​ពានរង្វាន់ អក្សរសិល្ប៍ ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យផង។ បន្ថែមពីនោះ ក្រុមជំនុំក៏បានធ្វើការងារ ទាក់ទងនឹង​​បេតិកភណ្ឌ អរូបីរបស់ជាតិជាច្រើន ដែលក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ បានចុះក្នុងបញ្ជី បេតិកភណ្ឌអរូបីរបស់ជាតិ។ វិលមកការចូលរួមរបស់មហាជន ក្នុងការដាក់ស្នាដៃប្រកួត​ប្រជែង ក្នុងកម្មវិធីដែលបង្កើតឡើង ដោយក្រុម​ជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរវិញ លោក ស សុខនី ប្រធានពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ថានេះជាឱកាសមួយ ដែលយុវជន អាចហ្វឹកហាត់ការសរសេរ និងការអង្កេត ព្រោះនេះជាជំហានមួយ ក្នុងការស្រាវជ្រាវ បែបវិទ្យាសាស្រ្ត ក្នុងថ្ងៃអនាគត៕

ការប្រកួតប្រជែងអត្ថបទស្ដីពីពិធីបុណ្យមាឃបូជា ដែលរៀបចំឡើងកាល​ពី​អំឡុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០២៤ បានរកឃើញម្ចាស់ជ័យលាភីហើយ ដោយក្នុងនោះ ម្ចាស់​ជ័យ​លាភី​២អង្គនាក់ មកពីខេត្តបាត់ដំបង និង១រូបទៀត មកពីខេត្តសៀមរាប។ នេះគឺជាលើកទីមួយ ​ដែលប្រកួត​សរសេរអត្ថបទស្ដីពី “ពិធីបុណ្យ​មាឃបូជា​”​ ត្រូវបាន​បង្កើត​ឡើង។ ជ័យលាភីទាំង៣រូប ពុំមានការចាត់ជាចំណាត់ថ្នាក់ឡើយ ដ្បិតអីនេះ​គឺជាការប្រកួត​ប្រជែង​សាកល្បង​។ ប្រសិនមានការគាំទ្រថវិកា ពីរាជរដ្ឋាភិបាល នៅឆ្នាំក្រោយៗ និងមាន​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង សរសេរអត្ថបទ ពីពិធីបុណ្យផ្សេងៗ ទាក់ទងនឹងប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងទ្រង់ទាយធំ។ ព្រះភិក្ខុ រ៉េន រដ្ឋា ជា​ជ័យលាភីមួយអង្គ នៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងសរសេរអត្ថបទស្ដីពី “ពិធី​បុណ្យ​​មាឃ​បូជា”។ ការសរសេរអត្ថបទនេះ ព្រះភិក្ខុ​ ចង់លើកស្ទួយបុណ្យមាឃបូជា ឱ្យ​កាន់តែល្បីល្បាញ និងចង់ឱ្យសាធារណជន បានសិក្សាឈ្វេងយល់កាន់តែច្បាស់ ពី​ពិធី​បុណ្យមាឃបូជា។ និមន្តពីខេត្តបាត់ដំបង ព្រះភិក្ខុ រដ្ឋា បានលើកយកវត្ត ព្រះគន្ធកុដិ ស្ថិតក្នុងភូមិរំចេក៣ សង្កាត់រតនៈ ក្រុងបាត់ដំបង ខេត្តបាត់ដំបង ដែលជាវត្តព្រះអង្គគង់នៅ មកបរិយាយ។ ក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរ នៅវត្តអារាមនានាដែលមានទីតាំងនៅប្រទេសកម្ពុជា បានលើកយកវត្តសម្ពិលីវនារាមហៅថា វត្តរកា ដែលជា​ចំណួរអង្គក្នុង​អត្ថបទ​របស់ខ្លួន។ វត្តនោះមានការរៀបចំកម្មវិធីច្រើនដែលតាមលំដាប់ប្រកួតប្រជែង និងគាំទ្រក្នុងការស្រាវជ្រាវនៃអត្ថបទដែលគេចូលចិត្តសរសេរ។ ក្នុងស្រុកកំណើត ការសរសេរអត្ថបទប្រកួតប្រជែងស្ថិតនៅទីតាំងវត្តដែលចូលចិត្តក្នុងប្រទេស។ ក្នុងកម្មវិធីប្រកួតប្រជែងផ្សេងៗ ការដាក់ស្នាដៃប្រកួត ប្រជែងជាដំបូងជាតិប្រជែងជាប្រទេសប្រទេស។ ក្នុងការប្រកួតប្រជែងអត្ថបទស្រាវជ្រាវ យើងនឹងស្រាវជ្រាវឯកសារពាក់ព័ន្ធ​លម្អិត ដែលទុកស្រង់ដល់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ ពេលដែលវត្តការសិក្សារៀនសូត្រ។ លោក វត្តរកា និងក្រុមជំនុំទំនៀមទម្លាប់ខ្មែរវិញប្រើប្រាស់ប្រកួតប្រជែងដែលបង្កើតឡើង។ វិលមកការចូលរួមរបស់មហាជនបន្តក្នុងបច្ចុប្បន្នគឺសម្រាប់អនាគត៕ និងបង្កើតជាចុងក្រោយទើប។

ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ បណ្តាលមកពីប្រពន្ធ័ភាពស៊ាំអ្នកជំងឺប្រឆាំងនិងកោសិកាលំពែង ដែលមានមុខងារផលិតអាំងស៊ុយលីន (កោសិកាបែតា)។ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ភាគច្រើនកើតលើកុមារវយ័ជំទង់។ មាតាបិតា ដែលមានបុត្រភ្ងា កើតជំងឺនេះ តែងតែមានក្តីកង្វល់ក្តីបារម្ភ ជួនកាលធ្លាក់ទឹកចិត្តផងក៏មាន។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ស៊ុំ សត្ថា ឯកទេសជំងឺទឹកនោមផ្អែម ក្រពេញ និងអ័រម៉ូន បានផ្ដល់អាហារគំនិតមួយចំនួនដល់មាតាបិតាដែលមានកូនកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែម ដូចជា កុំបន្ទោសខ្លួនឯង មានបុត្រកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ មិនមែនជាកំហុសរបស់នរណាទេ។ មិនទាក់ទងនឹងគ្រួសារ ការរស់នៅ ការទទួលទាន អ្វីទ្បើយ។ អាចនិយាយម្យ៉ាងទៀតជារឿងព្រេងវាសនា រើសមិនបាន។ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ព្យាបាលបាន ថ្វីបើអ្នកប្រាជ្ញមិនទាន់អាចពន្យល់បានថាហេតុអ្វីបានជាប្រពន្ធ័ភាពស៊ាំអ្នកជំងឺប្រឆាំងហ្នឹងកោសិកាបែតា ខ្លួនឯង។ តែអ្នកប្រាជ្ញបានរកឃើញ តាំងពី១០០ឆ្នាំមុន ថ្នាំព្យាបាលអ្នកជំងឺអោយរស់នៅដូចគេដូចឯង គឺ ទិព្វឪសថ “អាំងស៊ុយលីន”។ បច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗបង្កើនគុណភាពជីវិតអ្នកជំងឺ អាំងស៊ុយលីនថ្មីៗ ជួយកាត់បន្តយការឡើងចុះៗរបស់ជាតិស្ករអ្នកជំងឺ ហើយតិចម្ជុលជាងមុន។ បច្ចេកវិទ្យាInsulin Pump (សព្វថ្ងៃមាននៅមន្ទីពេទ្យកាល់ម៉ែត) ផ្តល់Freedom អ្នកជំងឺជាងមុនច្រើន។ តែត្រូវចងចាំថា ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា គឺយើង ត្រូវគ្រប់គ្រងTechnology មិនមែនTechnologyគ្រប់គ្រងយើងទេ។ លើសពីនោះDiabetic Mobile App អាចជួយភ្ជាប់ទំនាក់ទំនង វេជ្ជបណ្ឌិត អ្នកជំងឺ និង ក្រុមគ្រួសារ។ ឧទាហរណ៍ App CarnetDia “កំណត់ត្រាទឹកនោមផ្អែម”។ គាំទ្រគាំពារបុត្រអោយចាក់អាំងស៊ុយលីននិងតាមដានជាតិស្ករជាប្រចាំ លើកទឹកចិត្តកូនជាប្រចាំ ប្រឹក្សាជាមួយកូន។ បង្កើតបរិយាកាសគាំទ្រសំរាប់កូន ឧទាហរណ៍ទំនាក់ទំនងរវាង សាលារៀន-ពេទ្យ-ផ្ទះ ដើម្បីទំនុកបំរុងពួកគាត់។ តែមិនត្រូវ ធ្វើជាប៉ូលីស ទាហ៊ាន FBI CIA ។ល។ តាមដានកូនជាដាច់ខាត ព្រោះវាផ្តល់ផលអវិជ្ជមានទៅវិញ។ ចាក់អាំងស៊ុយលីន និង តាមដានជាតិស្ករជាប្រចាំជាកត្តាចំបង។ មិនមានពេលណាមួយដែលអ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទ១ អាចប្តូរ មកថ្នាំគ្រាប់ (ថ្នាំពេទ្យ ថ្នាំបុរាណ) រឺ អាហារបំប៉នជាដាច់ខាត។ មានស្តុកអាំងស៊ុយលីននិងសម្ភារៈចាំបាច់ អ្នកជំងឺនិងក្រុមគ្រួសារ ត្រូវស្តុកទុកអាំងស៊ុយលីន ប្រដាប់មើលជាតិស្ករ ប្រដាប់មើលទឹកនោម (Ketone) អោយបានគ្រប់គ្រាន់។ ស្វែងយល់អំពីរបបចំណីអាហារ និងវិធីជួយអ្នកជំងឺពេលស្ករចុះឬទ្បើងជ្រុល ស្វែងយល់ជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិត និងHealthcare providers អោយបានជាប្រចាំ។ ចូលរួមជាមួយកូនបើមានPatient Education Session៕

លោកស្រី មៀច សុផាន់ណា ប្រធានសហព័ន្ធកីឡាយានយន្តកម្ពុជា បានអំពាវនាវដល់សមាជិកភាពសហព័ន្ធ រួមមានទាំងកីឡាករ និងកីឡាការិនី ដែលមានជំនាញប្រកួតប្រជែងលើប្រភេទកីឡាយានយន្ត និងរថយន្ត ឱ្យជួយបន្តផ្សព្វផ្សាយពីតំបន់ទេសចរណ៍ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ព្រមទាំងជួយលើកកម្ពស់គោលនយោបាយស្តីពីសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវ ជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ រួមមានការលើកឡើងកម្រិតចំណេះដឹងរបស់រថយន្ត និងរថយន្តក្នុងប្រទេស បញ្ចប់គោលដៅនៃការប្រើប្រាស់កីឡាយានយន្តប្រចាំដោយកម្មវិធីសហព័ន្ធអាណត្តិទី៤។ បន្តសមាជិកភាពសហព័ន្ធកីឡាយានយន្តបានគាំទ្រដោយស្នើឱ្យកាន់តែខ្លាំងឡើងដល់កម្រិតប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ រួមមានការលោកប្រធានសហព័ន្ធកីឡាយានយន្ត ការគាំទ្របុត្រនិងកីឡាករនិងការកាន់តែពង្រឹងលើកកម្ពស់គោលនយោបាយផ្លូវគោក។ ផលិតផលនេះមានសមត្ថភាពបំផុតដល់អ្នកជំងឺប្រឆាំង បន្តបន្ទាប់ពីបច្ចកម្មគណៈកម្មាធិការជាតិអូឡាំពិកកម្ពុជា។ នៅទីនេះ បច្ចេកវិទ្យាថ្មីក៏បានបង្កើនគុណភាពជីវិតអ្នកជំងឺប្រឆាំងជាមួយកូន ហើយមានបញ្ហាទីមួយថាការចងចាំបន្តបន្ទាប់អ្នកជំងឺគឺចេញពីស៊ុបគឺគ្រាន់តែទុកជាតិរ៉ែប់របស់ករណាជំងឺ។

លោក ហេរ តូប៉ូកូស្ស៊ី បានទៅសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជំនាញភាសាវិទ្យា នៅប្រទេសចិន តាំងពីឆ្នាំ២០១៤មក។ បច្ចុប្បន្ន លោក កំពុងបន្តថ្នាក់បណ្ឌិតជំនាញភាសាវិទ្យានេះ។ និស្សិតខ្មែររូបនេះ អាចប្រើប្រាស់ភាសាចិនបានយ៉ាងល្អ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ យុវជនរូបនេះ អាចចេះសម្ដែងល្ខោន ឬហ៊ីចិនថែមទៀតផង។ ជាពិសេសផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ខ្មែរ ឱ្យអន្តរជាតិបានស្គាល់ តាមរយៈរៀបចំពិព័រណ៍ និងកម្មវិធីនានា នៅក្នុងប្រទេសចិន។ កាលពីខែមេសាកន្លងមកនេះ កូស្ស៊ី បានសម្ដែងឈុតឆាកល្ខោន ឬហ៊ីចិន តាមរយៈកញ្ចក់ទូរទស្សន៍រដ្ឋចិន China Central Television (CCTV) ។ ក្នុងការសម្ដែងនេះ កូស្ស៊ី ជាតួអង្គ ហួង ចុង មេទ័ពឆ្នើមរបស់ លីវ ប៉ី ក្នុងចំណោមមេទ័ពខ្លាទាំង៥។ ត្រង់ឈុតឆាកនោះ កូស្ស៊ី បានច្រៀងជាភាសាចិន ដោយរៀបរាប់ពីការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់មេទ័ព ដែលបានទទួលបញ្ជាពី លីវ ប៉ី ចេញទៅធ្វើសង្គ្រាមនៅក្នុងសមរភូមិ។ ល្ខោន ឬហ៊ីចិន ដែលលោក កូស្ស៊ី សម្ដែងនេះ មានឈ្មោះថា «ហ៊ីប៉េកាំង»។ បើតាមលោក កូស្ស៊ី ហ៊ីប៉េកាំងនេះ ត្រូវការបច្ចេកទេសប្រើសំឡេងធ្ងន់ និងខ្ពស់ ក្នុងការស្រែកច្រៀង ដែលវាជាការពិបាកមួយ សម្រាប់ កូស្ស៊ី ។ ពិបាកត្រង់ថា យុវជនវ័យជិត៣០ឆ្នាំរូបនេះ អាចស្រែកច្រៀងត្រឹមសំឡេងទាប និងស្រាលប៉ុណ្ណោះ។ ដំបូងឡើយ និស្សិតថ្នាក់បណ្ឌិតជំនាញភាសាវិទ្យារូបនេះ បានដាក់ពាក្យសម្ដែងល្ខោន ឬហ៊ីចិននេះ ក្នុងទម្រង់ «ហ៊ីកន្ដាំង» ទេ ដោយសារតែហ៊ីកន្ដាំង ត្រូវប្រើបច្ចេកទេសសំឡេងទាប និងស្រាល ក្នុងការស្រែកច្រៀង សមតាមសមត្ថភាពខ្លួន ។ ប៉ុន្តែអ្នករៀបចំកម្មវិធីបែរជាជ្រើសរើសឱ្យ កូស្ស៊ី សម្ដែង«ហ៊ីប៉េកាំង» ទៅវិញ។ ដោយសារតែចង់ដឹងពីសមត្ថភាពខ្លួននោះ យុវជនសម្បុរស កូនខ្មែរកាត់ចិនរូបនេះ ក៏សម្រេចចិត្តសាកល្បងសម្ដែង ហើយក៏ដំណើរការទៅដោយរលូន ដ្បិតមិនសូវបានល្អ១០០ភាគរយ ដូចអ្នកជំនាញសម្ដែងរបស់ជនជាតិចិនក្តី។ បើតាមលោក កូស្ស៊ី ល្ខោន ឬហ៊ីចិន មានទម្រង់ច្រើនប្រភេទ ដូចល្ខោនខ្មែរដែរ។ ក្រៅពីសម្ដែង និងច្រៀងល្ខោនប៉េកាំងហើយ យុវជនខ្មែររូបនេះ ក៏មានឱកាសផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ខ្មែរ បង្ហាញទៅអន្តរជាតិ តាមរយៈកញ្ចក់ទូរទស្សន៍រដ្ឋចិន CCTV នេះដែរ។ អ្នករៀបចំកម្មវិធី បានផ្ដល់ឱកាសឱ្យ កូស្ស៊ី យកវប្បធម៌ ប្រពៃណី ឬស្នាដៃណាមួយ ដែលខ្លួនពេញចិត្ត មកបង្ហាញដល់ទស្សនិកជន តាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍បាន ក្រោយពេលសម្ដែងចប់។ ពេលនោះ កូស្ស៊ី ក៏បានភ្នក់គិតដល់វប្បធម៌ខ្មែរ ហើយក៏សម្រេចចិត្តនាំយកម្កុដនាងរបាំក្បាច់បុរាណទម្រង់១០០ឆ្នាំ(ខ្មុក) នៃរបាំព្រះរាជទ្រព្យ ទៅបង្អួតបង្ហាញលើឆាកអន្តរជាតិ។ កូស្ស៊ី ក៏បានប្រើប្រាស់ភាសាចិន រៀបរាបពីគុណតម្លៃម្កុដនាង និងទម្រង់របាំខ្មែរ ទៅកាន់ទស្សនិកជនផងដែរ។ ក្រៅពីមានឱកាសបង្ហាញតម្លៃវប្បធម៌ខ្មែរលើឆាកអន្តរជាតិ តាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍រដ្ឋចិនហើយ បេក្ខបណ្ឌិតជំនាញភាសាវិទ្យារូបនេះ ក៏តែងតែសកម្មភាពក្នុងការរៀបចំកម្មវិធីនានា ដូចជាការតាំងពិព័រណ៍ និងសង្ក្រាន្តឆ្នាំថ្មី តាមរយៈរូបភាព និងការស្លៀកពាក់បែបខ្មែរបុរាណ នាសម័យកាលនីមួយៗ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពីវប្បធម៌ខ្មែរ ដល់និស្សិតបរទេស ដែលកំពុងសិក្សានៅប្រទេសចិនទៀតផង៕

លោក ហេរ តូប៉ូកូស្ស៊ី បានទៅសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជំនាញភាសាវិទ្យា នៅប្រទេសចិន តាំងពីឆ្នាំ២០១៤មក។ បច្ចុប្បន្ន លោក កំពុងបន្តថ្នាក់បណ្ឌិតជំនាញភាសាវិទ្យានេះ និស្សិតខ្មែររូបនេះ អាចប្រើប្រាស់ភាសាចិនបានយ៉ាងល្អ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ យុវជនរូបនេះ អាចចេះសម្ដែងល្ខោន ឬហ៊ីចិនថែមទៀតផង។ ជាពិសេសផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ខ្មែរ ឱ្យអន្តរជាតិបានស្គាល់ តាមរយៈរៀបចំពិព័រណ៍ និងកម្មវិធីនានា នៅក្នុងប្រទេសចិន។ កាលពីខែមេសាកន្លងមកនេះ កូស្ស៊ី បានសម្ដែងឈុតឆាកល្ខោន ឬហ៊ីចិន តាមរយៈកញ្ចក់ទូរទស្សន៍រដ្ឋចិន China Central Television (CCTV)។ ក្នុងការសម្ដែងនេះ កូស្ស៊ី ជាតួអង្គ ហួង ចុង មេទ័ពឆ្នើមរបស់ លីវ ប៉ី ក្នុងចំណោមមេទ័ពខ្លាទាំង៥។ ត្រង់ឈុតឆាកនោះ កូស្ស៊ី បានច្រៀងជាភាសាចិន ដោយរៀបរាប់ពីការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់មេទ័ព ដែលបានទទួលបញ្ជាពី លីវ ប៉ី ចេញទៅធ្វើសង្គ្រាមនៅក្នុងសមរភូមិ។ ល្ខោន ឬហ៊ីចិន ដែលលោក កូស្ស៊ី សម្ដែងនេះ មានឈ្មោះថា «ហ៊ីប៉េកាំង»។ បើតាមលោក កូស្ស៊ី ហ៊ីប៉េកាំងនេះ ត្រូវការបច្ចេកទេសប្រើសំឡេងធ្ងន់ និងខ្ពស់ ក្នុងការស្រែកច្រៀង ដែលវាជាការពិបាកមួយ សម្រាប់ កូស្ស៊ី។ ពិបាកត្រង់ថា យុវជនវ័យជិត៣០ឆ្នាំរូបនេះ។

«ចំប៉ា និងរំដួល» ជាដំរីមួយគូ ដែលប្រធានរដ្ឋនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ បានថ្វាយព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១២ ឧសភានេះ ដើម្បីជានិមិត្តរូបនៃចំណងមិត្តភាពរវាងរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជាតិទាំងពីរ។ ដំរីទាំងពីរនេះ ត្រូវបានដឹកមកដល់កម្ពុជាហើយ ដែលត្រូវរស់នៅឧទ្យានសួនសត្វ «ភ្នំតាម៉ៅ» ស្ថិតនៅស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ។ ដំរីញី-ឈ្មោលមួយគូនេះ មានប្រភពមកពីស្រុក Thongmixay ខេត្ត Xaigna-bouli ប្រទេសឡាវ។ ដំរីញី «រំដួល» មានអាយុ ៣ឆ្នាំ ៩ខែ និង «ចំប៉ា» ជាឈ្មោល មានអាយុ ៣ឆ្នាំ ៧ខែ។ ជាមួយគ្នានេះ ភាគីឡាវ ក៏បានបញ្ចូនហ្មដំរីចំនួន២នាក់ គឺលោក SAK SI OUBON និងលោក VILAI XAINGAVONG ដើម្បីជួយមើលថែរក្សាសត្វដំរីមួយគូនេះ ក្នុងរយៈពេល៦ខែ។ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានរៀបចំសាងសង់ទ្រុងបន្ថែមនៅឧទ្យានសួនសត្វ ព្រៃការពារ និងសួនភូតគាម «ភ្នំតាម៉ៅ» សម្រាប់ដំរីមួយគូនេះ។ ទ្រុងត្រូវបានសាងសង់យ៉ាងសម្រិតសម្រាំង និងធំទូលាយ មានទំហំបណ្តោយ៥០ម៉ែត្រ ទទឹង៣០ម៉ែត្រ និងកម្ពស់១,៣ម៉ែត្រ។ រីឯរោងសម្រាប់ដំរីដេក មានទំហំបណ្តោយ១២ម៉ែត្រ និងទទឹង៦ម៉ែត្រ រួមទាំងអាងទឹកមួយនៅក្នុងទ្រុងនេះផងដែរ ដើម្បីឱ្យដំរីត្រាំ និងលេងទឹកនៅក្នុងតំបន់ព្រៃឈើ សមស្របតាមលក្ខណៈជីវសាស្រ្តរបស់សត្វដំរីអាស៊ីដែលរស់នៅស្រដៀងទៅនឹងព្រៃធម្មជាតិ និងមានសុខុមាលភាពល្អ។ លក្ខណៈជីវសាស្រ្តរបស់សត្វដំរី ច្រើនរស់នៅតាមព្រៃល្បោះ វាលស្មៅ ព្រៃឫស្សី ព្រៃជាំទឹក តាមដងអូរ ព្រៃពាក់កណ្តាលស្រោង និងព្រៃស្រោង។ ដំរីស៊ីសំបកឈើ ស្លឹកឈើ មើមឈើ ឫសឈើខ្ចីៗ ទំពាំង ឫស្សី ផ្តៅនិង វល្លិ៍ជាដើម។ ចំពោះការចិញ្ចឹមក្នុងសួនសត្វ ដំរីអាចស៊ីផ្លែឈើ អំពៅ ចេក។ ដំរីផឹកទឹករហូតដល់ ២០០លីត្រ ក្នុងមួយថ្ងៃ។ ដំរីច្រើនផ្តល់កំណើតកូន ក្នុងខែកក្កដា-សីហា ដោយកូនម្តងបាន១ក្បាល ឬ២ក្បាល បន្ទាប់ពីពពោះរយៈពេល២១ ឬយ៉ាងយូរ២៥ខែ។ ដំរីមេអាចបន្តពូជបាននៅអាយុ ១៥-១៦ ឆ្នាំ ហើយអាចមានកូនរហូតដល់អាយុ ៥០-៧០ឆ្នាំ និងអាចបង្កើតកូនបាន៤ ឬ ៥ដង។ គេអាចសម្គាល់ដំរីឈ្មោលចុះប្រេងនៅពេលដែលគេឃើញមានសារធាតុរាវម្យ៉ាងហូរចេញពីរន្ឋមួយនៅចន្លោះត្រចៀក និងភ្នែកដែលជាទូទៅនៅចន្លោះខែវិច្ឆិកា-ធ្នូ។ សូមជម្រាបថា បច្ចុប្បន្ន ឧទ្យានសួនសត្វ ព្រៃការពារ និងសួនភូតគាម «ភ្នំតាម៉ៅ» មានសត្វដំរីចំនួន៤ក្បាល ក្នុងនោះញី២ក្បាល។ ដំរីញីមួយក្បាល ឈ្មោះឡាក់គី អាយុ២៥ឆ្នាំ និងមួយក្បាលទៀតឈ្មោះចំរើន មានអាយុ៣៥ឆ្នាំ និងឈ្មោល២ក្បាល ឈ្មោះឈូកអាយុ១៨ឆ្នាំ និងសាគរ អាយុ៣២ឆ្នាំ៕

"ចំប៉ា និងរំដួល" ជាដំរីមួយគូដែលប្រធានរដ្ឋនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាធិបតេយ្យប្រជាមានិតឡាវ បានថ្វាយព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១២ ឧសភានេះ ដើម្បីជានិមិត្តរូបនៃចំណងមិត្តភាពរវាងរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជាតិទាំងពីរ។ ដំរីទាំងពីរនេះ ត្រូវបានដឹកមកដល់កម្ពុជាហើយ ដែលត្រូវរស់នៅឧទ្យានសួនសត្វ "ភ្នំតាម៉ៅ" ស្ថិតនៅស្រុកបាទី ខេត្តតាកែវ។ ដំរីញី-ឈ្មោលមួយគូនេះ មានប្រភពមកពីស្រុក Thongmixay ខេត្ត Xaigna-bouli ប្រទេសឡាវ។ ដំរីញី "រំដួល" មានអាយុ ៣ឆ្នាំ ៩ខែ និង "ចំប៉ា" ជាឈ្មោល មានអាយុ ៣ឆ្នាំ ៧ខែ។ ភាគីឡាវ ក៏បានបញ្ចូនហ្មដំរីចំនួន២នាក់ គឺលោក SAK SI OUBON និងលោក VILAI XAINGAVONG ដើម្បីជួយមើលថែរក្សាសត្វដំរីមួយគូនេះ ក្នុងរយៈពេល៦ខែ។ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានរៀបចំសាងសង់ទ្រុងបន្ថែមនៅឧទ្យានសួនសត្វ ព្រៃការពារ និងសួន។

ចម្ការតាថន ជាឈ្មោះចម្ការមានផ្លែឈើដាំដុះច្រើនមុខ ដែលមានទីតាំងនៅស្រុកចំការលើ ខេត្តកំពង់ចាម។ លោក ថន ចាន់ធឿន ម្ចាស់ចម្ការតាថន បានលើកឡើងថា​​ នេះជាឆ្នាំទី៣ហើយ ដែលលោក បើកកម្មវិធីប៊ូហ្វេសាវម៉ាវ ដោយ១ម្នាក់មានតម្លៃ ១ម៉ឺនរៀល និងអាចបរិភោគតាមចិត្ត មិនកំណត់ម៉ោងនោះឡើយ។ ចម្ការ មានអាយុកាលជាង៣០ឆ្នាំនេះ និងមានផ្ទៃដី ១៨ហិកតា គឺជាមុខរបរលក្ខណៈគ្រួសាររបស់សមាជិក«ចម្ការតាថន»។ ក្រៅពីដំណាំសាវម៉ាវ ចម្ការតាថន មានទាំង ដំណាំទុរេន មង្ឃុត ម៉ាក់ប្រាង និងបំពេញរាជ្យជាដើម។ ដោយឡែក អតិថិជន អាចចូលកម្សាន្តក្នុងចម្ការ ដើម្បីដើរបេះផ្លែសាវម៉ាវ តាមចំណង់ ដោយគ្រាន់តែបង់ប្រាក់តម្លៃ ១ម៉ឺនរៀលប៉ុណ្ណោះ។​ លោក ថន ប៊ុនធឿន បានប្រាប់សារព័ត៌មានឌីជីថលThmeyThmey ថា កម្មវិធីប៊ូហ្វេនេះ លោកបានបើកតាំងពីថ្ងៃ៨ ឧសភាមក ដែលជារដូវកាលប្រមូលផលសាវម៉ាវ។ តាមរយៈការបង្ហោះលើហ្វេសប៊ុកផេកកន្លងមក គឺទទួលបានការគាំទ្រច្រើន និងមានភ្ញៀវមកជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ចម្ការនេះ បើកស្វាគមន៍ភ្ញៀវ ចាប់ពីម៉ោង​៧ព្រឹក រហូតដល់ម៉ោង៦ល្ងាច។ «ភ្ញៀវភាគច្រើនជាអ្នកចម្ងាយ ខ្លះមកពីព្រៃវែង កំពង់ធំ ភ្នំពេញ និងខេត្តផ្សេងៗទៀត។ ភ្ញៀវមានរាល់ថ្ងៃ ប៉ុន្តែថ្ងៃដែលសម្បូរភ្ញៀវច្រើនជាងគេ គឺថ្ងៃសៅរ៍ អាទិត្យ។ ហើយក្រៅពី សាវម៉ាវ យើងក៏មានប៊ូហ្វេទុរេន ដោយម្នាក់១០ដុល្លារ តែត្រូវកក់ទុកមុន ព្រោះយើងជាអ្នកប៉ះទុរេនឱ្យគាត់។ ភ្ញៀបមិនអាចប៉ះខ្លួនឯងបានទេ។» លោក ថន ប៊ុនធឿន ម្ចាស់ចម្ការតាថន ពន្យល់បែបនេះ។ ម្ចាស់ចម្ការរូបនេះ បន្ថែមថា ទិន្នផលស្ទើរតែគ្រប់មុខក្នុងឆ្នាំនេះរៀងធ្លាក់ចុះជាងឆ្នាំមុន ព្រោះកត្តាអាកាសធាតុ ប៉ុន្តែតម្លៃគឺមិនខុសពីឆ្នាំមុននោះឡើយ។ សាវម៉ាវ ១គីឡូក្រាម មានតម្លៃ១ម៉ឺនរៀល ចំណែកទុរេន មានតម្លៃចាប់ពី២០០០០រៀល ទៅ ២៦០០០រៀល។ លោក បន្តថា​នាឆ្នាំនេះ ការនាំចេញឱ្យឈ្មួញ នឹងកាត់បន្ថយ ព្រោះលោក ចង់ទុកទិន្នផលទំាងនេះ សម្រាប់ឱ្យអតិថិជន មកជាវនៅចម្ការរបស់លោកផ្ទាល់ច្រើនជាង៕

ចម្ការតាថន ជាឈ្មោះចម្ការដំបូងនៃប្រទេសកម្ពុជា មានទីតាំងនៅស្រុកចំការលើ ខេត្តកំពង់ចាម។ លោក ថន ចាន់ធឿន បានលើកឡើងការដំណាំប៊ូហ្វេសាវម៉ាវ ដោយអាចទិញបានពីម្នាក់ពីមួយសំរាប់តម្លៃ១ម៉ឺនរៀល ហើយអាចបរិភោគតាមចិត្តដែលបានគ្រប់គ្រង។ ចម្ការតាថន ជាមុខរបរគ្រួសារនៃសមាជិក«ចម្ការតាថន» មានអាយុកាលជាង៣០ឆ្នាំនិងមានផ្ទៃដី ១៨ហិកតា ជាមុខរបរលក្ខណៈគ្រួសាររបស់ពូជសមាជិក។ បន្ទាប់ពីដំណាំសាវម៉ាវ មានទាំងដំណាំទុរេន មង្ឃុត ម៉ាក់ប្រាង និងបំពេញរាជ្យជាដើម។ លទ្ធផលស្ទើរតែគ្រប់មុខក្នុងឆ្នាំនេះរៀងធ្លាក់ចុះជាងឆ្នាំមុន ព្រោះកត្តាអាកាសធាតុ។ សាវម៉ាវនៅតម្លៃ១ម៉ឺនរៀលហើយអាចនាំចេញឱ្យឈ្មួញ ចំនួនច្រើន តាមចំណង់ដែលបានកំណត់។ ភ្ញៀវប្រកបដោយច្រើន គឺបណ្តាលទាំងចំណាត់ថ្នាក់ទាំងក្នុងរដូវកាលអាទិត្យ ហើយទទួលបានភ្ញៀវមកជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ចម្ការតាថន មានទិន្នផលស្ទើរតែគ្រប់មុខក្នុងឆ្នាំនេះ ដោយការបង្ហោះលើហ្វេសប៊ុកផេកកន្លងមក ហើយទទួលបានការគាំទ្រច្រើន។ ចម្ការតាថន បើកស្វាគមន៍ភ្ញៀវ តាមចំណង់ចំនួនច្រើនពោលគឺចូលកម្សាន្តនៅចម្ការរបស់ខ្លះ។

សម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា បានអំពាវនាវឱ្យគ្រួសារ និងសហគមន៍ ពង្រឹងការអប់រំផ្នែកសីលធម៌ដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ ដើម្បីរក្សាបាននូវសេចក្តីថ្លៃថ្នូរក្នុងសង្គមជាតិ នាសម័យសកលភាវូបនីយកម្មតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យានេះ។ តាមរយៈសារលិខិតអបអរទិវាស្តីពីគ្រួសា ក្រោមប្រធានបទ «គ្រួសារជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏រឹងមាំក្នុងការចូលរួមអភិវឌ្ឍសង្គម សេដ្ឋកិច្ច» ដែលនឹងប្រារព្ធឡើងនៅថ្ងៃទី១៥ ឧសភា ខាងមុខនេះ សម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងថា គ្រួសារ គឺកោសិកាមួយដ៏សំខាន់សម្រាប់កសាងធនធានមនុស្សឱ្យមានគុណភាពខ្ពស់ និងសុខុមាលភាពល្អ ដែលជាទ្រព្យសកម្មដ៏រឹងមាំ ដើម្បីបន្តរក្សាបានសុខសន្តិភាព និងបង្កើនតម្លៃសេដ្ឋកិច្ច លើកតម្លៃវប្បធម៌ បង្កើតគំនិតថ្មីៗ សំដៅឆ្ពោះទៅសម្រេចបាននូវគោលដៅចីរភាពរយៈពេលវែងនៃការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច។ ទន្ទឹមនេះ ជីដូន ជីតា ឪពុក អ្នកម្ដាយ និងបងប្រុស បងស្រីទាំងអស់ មានតួរនាទីយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការចិញ្ចឹមបីបាច់ និងអប់រំកូនចៅ ឱ្យក្លាយជាកូនល្អ សិស្សល្អ ពលរដ្ឋល្អ សម្រាប់សហគមន៍ និងសង្គមជាតិ។ ការអប់រំចេញពីគ្រួសារនេះហើយ បានរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មក្នុងការបន្តថែរក្សា និងលើកស្ទួយវប្បធម៌ សាសនា ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់របស់ជាតិ ដោយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវសីលធម៌ សុជីវធម៌ ការយោគយល់ ការអធ្យាស្រ័យ ការសន្តោសប្រណី និងការគោរពច្បាប់ ជាដើម។ ក្នុងឱកាសទិវាស្តីពីគ្រួសារនៅកម្ពុជា ខាងមុខនេះ សម្ដេច​ ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​អំពាវនាវឱ្យគ្រួសារ និងសហគមន៍នីមួយៗ បន្តពង្រឹងនូវស្មារតីសាមគ្គីភាពល្អ យកចិត្តទុកដាក់អប់រំសីលធម៌ ប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ឱ្យបានល្អ តាមរយៈការផ្តល់ការអប់រំរៀនសូត្រ សីលធម៌ សុជីវធម៌ ចរិយាធម៌ ចំណេះដឹងទូទៅ និងជំនាញ វិជ្ជាជីវៈផ្សេងៗ។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារូបនេះ ក៏បន្តសុំឱ្យព្រះសង្ឃ ចាស់ព្រឹទ្ធាចារ្យ គ្រូបង្រៀន ជួយផ្ដល់ដំបូន្មានល្អៗ ដល់សមាជិកក្នុងគ្រួសារ និងសហគមន៍សម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយត្រងត្រាប់រៀនសូត្រ និងគោរពអនុវត្តតាម ដូចទស្សនៈលើកឡើងថា « មនុស្សចាស់ជាថ្នាលបណ្តុះបណ្តាលសម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយ »។ សម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏លើកទឹកចិត្តឱ្យផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋ និងឯកជន ផលិតមាតិកា អំពីតួនាទីរបស់មាតាបិតាក្នុងការអប់រំកូនចៅ និងកាតព្វកិច្ចរបស់កូនចៅចំពោះមាតាបិតា ព្រមទាំងអប់រំទូន្មាន កូនចៅឱ្យចាកចេញឆ្ងាយពីអំពើនានា ដែលបង្កផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានដល់សង្គម ដូចជាការជួញដូរនិង ប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន គ្រឿងស្រវឹង អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ជំងឺអេដស៍ និងជំងឺកាមរោគ ការប្រព្រឹត្តល្បែង ស៊ីសង និងអំពើអបាយមុខផ្សេងៗទៀត។ ចំណែក ក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា ដែលជាសេនាធិការ ត្រូវសហការជាមួយក្រសួងព័ត៌មាន និងសមាគមទូរទស្សន៍ រៀបចំឱ្យមានជាវេទិកាតុមូល និងការផលិតវីដេអូអប់រំ ដើម្បីចាក់ផ្សាយនៅតាមស្ថានីយ ទូរទស្សន៍ រោងភាពយន្ត និងទីសាធារណៈផ្សេងៗ អំពីគុណតម្លៃគ្រួសារ។ ជាមួយគ្នានេះ បណ្តាក្រសួង ស្ថាប័នរាជធានី-ខេត្ត ត្រូវបន្តសហការជាមួយក្រសួងសង្គមកិច្ច ក្នុងការលើកកម្ពស់ សីលធម៌សង្គម តម្លៃស្ត្រី និងគ្រួសារខ្មែរ ពិសេសជំរុញដល់ការអនុវត្តនូវគោលនយោបាយភូមិ ឃុំ មានសុវត្ថិភាព ការអនុវត្តគោលនយោបាយជាតិគាំពារសង្គម និងការអនុវត្តច្បាប់ ព្រមទាំងវិធានការផ្សេងៗទៀត ដែលរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញ។ សូមជម្រាបថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា​ បានប្រារព្ធទិវាស្ដីពីគ្រួសារ ចាប់តែពីឆ្នាំ២០០៥មក ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ការយល់ ដឹងអំពីតួនាទីដ៏សំខាន់របស់គ្រួសារ ក្នុងការចូលរួមចំណែកអភិវឌ្ឍគ្រួសារផ្ទាល់និងសង្គមជាតិ ស្របតាម គោលនយោបាយជាតិនិងសកល ដោយផ្តោតអាទិភាពជាចម្បងលើវិស័យពាក់ព័ន្ធសំខាន់ៗ ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវ សុខដុមនីយកម្ម និងការធ្វើបរិវត្តកម្មសង្គមស្របតាមការវិវត្តរបស់កម្ពុជានាពេលបច្ចុប្បន្ន និងការឈានឆ្ពោះទៅ ជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងចំណូលកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០ ដែលជាចក្ខុវិស័យដ៏មុតស្រួច៕

សម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានអំពាវនាវឱ្យគ្រួសារ និងសហគមន៍ពង្រឹងការអប់រំផ្នែកសីលធម៌ដល់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ ដើម្បីរក្សាសេចក្តីថ្លៃថ្នូរក្នុងសង្គមក្នុងសម័យសកលភាវូបនីយកម្មតាមបច្ចេកវិទ្យា។ ក្នុងសារលិខិតអបអរទិវាស្តីពីគ្រួសារ ក្រោមប្រធានបទ «គ្រួសារជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏រឹងមាំក្នុងការចូលរួមអភិវឌ្ឍសង្គម សេដ្ឋកិច្ច» សម្ដេចបានលើកឡើងថា គ្រួសារជាកោសិកាសំខាន់សម្រាប់កសាងធនធានមនុស្សឱ្យមានគុណភាពខ្ពស់ និងសុខុមាលភាពល្អ ដើម្បីបន្តរក្សាសុខសន្តិភាព និងបង្កើនតម្លៃសេដ្ឋកិច្ច។ ជីតា ជីដូន អ្នកម្ដាយ និងបងប្អូនមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការចិញ្ចឹមបីបាច់ និងអប់រំកូនចៅឱ្យក្លាយជាពលរដ្ឋល្អ។ គាត់បានអំពាវនាវឱ្យគ្រួសារ និងសហគមន៍ពង្រឹងស្មារតីសាមគ្គីភាព និងអប់រំសីលធម៌ តាមរយៈការផ្តល់ការអប់រំសីលធម៌ សុជីវធម៌ ចរិយាធម៌ និងជំនាញផ្សេងៗ។ ក្រសួងសង្គមកិច្ច ត្រូវសហការជាមួយក្រសួងព័ត៌មាន ដើម្បីចាក់ផ្សាយវីដេអូអប់រំអំពីគុណតម្លៃគ្រួសារ នៅតាមស្ថានីយទូរទស្សន៍ និងទីសាធារណៈ។

ក្រុមហ៊ុន ខនហ្វីរេល ដែលជាសហគ្រាសផលិតផលខ្មែរ ស្តង់ដាអន្តរជាតិបាន​បើក​សម្ពោធ​សាខាថ្មី នៅក្រុងសៀមរាប។ ជុំវិញការបើកសាខាថ្មីនៅទឹកដីអង្គរនេះ ត្រូវបាន អាជ្ញាធរខេត្ត មើលឃើញថា នឹងផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ក្នុងវិស័យទេសចរណ៍​ខេត្តសៀមរាប។ ក្រោយប្រតិបត្តិការអស់រយៈពេល១៧ឆ្នាំ ក្រុមហ៊ុន ខនហ្វីរេល បានបើកសាខាថ្មីរបស់ខ្លួន នៅទឹកដីអង្គរ កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។ សាខាក្រុមហ៊ុនខនហ្វីរេល នៅ​ខេត្ត សៀមរាប មានទីតាំងនៅបណ្ដោយផ្លូវព្រះសីហនុ ទល់មុខសណ្ឋាគារសូហ្វីតែល ក្រុង សៀម​រាប។ លោក អ៊ឹង គឹមលាង អភិបាលរងខេត្តសៀមរាប លើកឡើងថាសាខាថ្មីក្នុងក្រុងសៀមរាប នេះ នឹងចូលរួមចំណែកក្នុងវិស័យទេសចរណ៍។ លោក អ៊ឹង គឹមលាង ពន្យល់ដូច្នេះ៖ «កាលណាយើងមាន ផ្សារលក់ផលិតផលកសិកម្មដែលមានឈ្មោះល្បី បានធ្វើឱ្យមានការ ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ ជាតិ និងអន្តរជាតិបន្ថែម»។ ហាងថ្មីរបស់ខនហ្វីរេល លើ​ទឹកដីអង្គរ ក៏ជាឱកាសដែលធ្វើឱ្យទេសចរ ពិសេសទេសចរ អន្តរជាតិ បានប្រើ​ប្រាស់​ផលិតផលខ្មែរដែល​មានគុណភាព និងស្តង់ដាអន្តរជាតិ​។ មិនតែ ប៉ុណ្ណោះ វាក៏នឹងផ្តល់ចំណេញក្នុងផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម សម្រាប់ខេត្តទេសចរណ៍មួយនេះផង ដែរ។ នេះជា​ការលើកឡើង របស់លោក ភឿន គឹមលី ប្រធានមន្ទីរពាណិជ្ជកម្មខេត្ត សៀមរាប។ «ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យពាណិជ្ជ​កម្ម មានន័យថាដំណើរកិច្ចការនេះ នឹងអាចជួយចំណូលបាន ទាំងក្រុមហ៊ុន និងប្រជាជនក្នុងខេត្តសៀមរាបដែរ។ ហើយផលិតក្នុងខេត្តសៀមរាប ដែលមានគុណភាពល្អ ក៏អាចដាក់លក់ក្នុងហាងនេះ។ អ៊ីចឹង ជាឱកាសល្អសម្រាប់ទាំង អស់គ្នា»។ លោក ភឿន គឹមលី បន្ថែមដូច្នេះ។ គួរជម្រាបផងដែរថា ក្រុមហ៊ុនខនហ្វីរេលជាសហគ្រាសខ្មែរដំបូងគេដែលបានកែច្នៃ​ធន​ធានក្នុងស្រុកចេញពីត្នោត ប្រមាណ​៣០មុខ ដូចជាស្ករត្នោត, ស្រាទឹកត្នោត និង​ទឹកខ្មេះ​ជាដើម។ គោលដៅរបស់ក្រុមហ៊ុនខ្មែរមួយនេះ គឺចង់លើកកម្ពស់វិស័យកសិកម្ម និងគាំទ្រ​ផលិតផលក្នុងស្រុកដើម្បីរក្សាតម្លៃផលិតផលជាតិ និងបង្កើនកម្រៃដល់កិសករកម្ពុជា។ ផលិតផលទាំងនោះ សុទ្ធសឹងមានលក់នៅទីផ្សារអន្តរជាតិធំៗដូចជា បារាំង ជប៉ុន ចិន វៀតណាម អាល្លឺម៉ង់ អាម៉េរិក ឥណ្ឌូណេស៊ី តៃវ៉ាន់ និងប្រទេសដទៃទៀត៕

ក្រុមហ៊ុន ខនហ្វីរេល ដែលផលិតផលខ្មែរស្តង់ដាអន្តរជាតិបានបើកសម្ពោធសាខាថ្មីនៅក្រុងសៀមរាប ដែលអាជ្ញាធរខេត្តចាត់ទុកថានឹងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់វិស័យទេសចរណ៍ក្នុងខេត្ត។ ក្រោយ ១៧ ឆ្នាំនៃប្រតិបត្តិការ ខនហ្វីរេល បានបើកសាខានៅផ្លូវព្រះសីហនុ ទល់មុខសណ្ឋាគារសូហ្វីតែល។ លោក អ៊ឹង គឹមលាង អភិបាលរងខេត្តសៀមរាប បានលើកឡើងថា សាខាថ្មីនេះនឹងចូលរួមពង្រឹងវិស័យទេសចរណ៍ និងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ ដោយផ្តល់ឱកាសឱ្យទេសចរប្រើប្រាស់ផលិតផលខ្មែរគុណភាពខ្ពស់ និងស្តង់ដាអន្តរជាតិ។ លោក ភឿន គឹមលី ប្រធានមន្ទីរពាណិជ្ជកម្មខេត្តសៀមរាប បានបន្ថែមថា ដំណើរការនេះនឹងជួយទាំងក្រុមហ៊ុន និងប្រជាជនក្នុងខេត្ត។ ខនហ្វីរេល ជាសហគ្រាសខ្មែរដំបូងគេដែលកែច្នៃធនធានក្នុងស្រុកពីត្នោតប្រមាណ ៣០មុខ និងផលិតផលទាំងនោះមានលក់នៅទីផ្សារអន្តរជាតិក្នុងបារាំង, ជប៉ុន, ចិន, វៀតណាម, អាល្លឺម៉ង់, អាម៉េរិក, ឥណ្ឌូណេស៊ី, តៃវ៉ាន់ និងប្រទេសផ្សេងទៀត។

ខនហ្វីរេល(Confiel) ជាសហគ្រាសខ្មែរដំបូងគេដែលបានកែច្នៃធនធានក្នុងស្រុកចេញពីត្នោត ប្រមាណជាង៣០មុខ ដូចជា ស្ករត្នោត ស្រាទឹកត្នោត ខ្មេះជាដើម។ ជាមួយគ្នានេះ ផលិតផលខ្មែរគុណភាពអន្តរជាតិ ខន ហ្វីរេល បានសម្ភោធទីតាំងថ្មី នៅសៀមរាប ដែលជាខេត្តមានសក្តានុពល ក្នុងវិស័យទេសចរណ៍។ វត្តមាននៃផលិតផលខ្មែរទាំងនេះ នឹង ផ្តល់ផលចំណេមួយផ្នែកទៀត ក្រៅពីតំបន់បេតិកភណ្ឌនានា ដែលទេសចរអន្តរជាតិគួរដឹង។ នាថ្ងៃសម្ភោធ ក៏មានវត្តមាននៃស្ថាបនិកនៃក្រុមហ៊ុន ខនហ្វីរេល ប្រតិបត្តិករពាក់ព័ន្ធជាច្រើន ក្នុងនោះក៏មានការចូលរួមពីលោក ឌុច សារ៉េត អនុប្រអានសមាគមទេសចរណ៍កម្ពុជាខេត្តសៀមរាបផងដែរ។ លោក ឌុច សារ៉េត អនុប្រធានសមាគមទេសចរណ៍កម្ពុជាខេត្តសៀមរាប បានលើកឡើងថា ការវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុន ខនហ្វីរេល នៅលើទឹកដីអង្គរ នឹងជាផ្នែកមួយនៃការទាក់ទាញទេសចរ តាមរយៈផលិតផលក្នុងស្រុក។ អនុប្រធានសមាគមទេសចរណ៍កម្ពុជាខេត្តសៀមរាប បន្តថា ជាធម្មតានៅក្នុងប្រទេសមួយ មិនពឹងផ្អែកទៅលើផលិតផលតែមួយមុខនោះទេ ហើយក៏មិនពឹងផ្អែកទៅលើក្រុមហ៊ុនតែមួយនោះដែរ។ នៅពេលដែលកម្ពុជា មានផលិតផលច្រើន ផលិតផលដែលមាននៅក្នុងស្រុកច្រើន ក្រុមហ៊ុនច្រើនដែលអាចមានការផលិតផលិតផ្សេងៗគ្នា ជាផលិតផលមួយនៅក្នុងស្រុក គឺជាការទាក់ទាញមួយដល់ទេសចរ។ ទេសចរ អាចមានឱកាសចាប់អារម្មណ៍ច្រើន មានជម្រើសកាន់តែច្រើន ទាក់ទាញឲ្យទេសចរ មកទស្សនា ហើយអាចមកស្នាក់នៅទីនេះបន្ថែមទៀតបាន។ លោក ឌុច សារ៉េច ពន្យល់បែបនេះ៖ «នៅពេលដែលខ្ញុំបានស្គាល់នូវខនហ្វីរេល ផលិតផលនេះគឺជាផលិតផលនៃអត្តសញ្ញាណខ្មែរ។ តំបន់ទេសចរសៀមរាប ជាតំបន់បេតិកភណ្ឌ ដែលយើងមានវប្បធម៌ដល់រុងរឿងជាដើម ប៉ុន្តែយើងមានតែ វប្បធម៌នៃបេតិកភណ្ឌមួយមុខមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នោះទេ។ យើងមានប្រជាជន មានស្នាមញញឹម រាក់ទាក់ទទួលស្វាគមន៍ភ្ញៀវទេសចរមកកាន់តំបន់របស់យើង ហើយយើងមានផលិតផលដែលផលិតដោយកូនខ្មែរ មានគុណភាពខ្ពស់ ជាផលិតផល ផលិតចេញពីធនធានក្នុងស្រុក ទាំងនេះគឺជាចំណុចមួយដ៌សំខាន់ នៅពេលដែលយើងអាចកែច្នៃធនធានក្នុងស្រុកមានគុណភាពខ្ពស់ នេះជាមោទកភាពខ្ពស់។» ការកែច្នៃធនធានក្នុងស្រុក ឲ្យក្លាយជាផលិតផលមួយ មានគុណភាព និងស្តង់ដាអន្តរជាតិបែបនេះ គឺជាមោទកភាពរបស់ខ្មែរគ្រប់រូប។ ជាពិសេសនៅក្នុងតំបន់សៀមរាប ដែលមានការដាក់លក់នូវផលិតផល ច្នៃដោយកូនខ្មែរ។ ក្នុងនាមជាអនុប្រធានសមាគមន៍ទេសចរណ៍ខេត្តសៀមរាប នឹងជំរុញការផ្សព្វផ្សាយ និងលើកទឹកចិត្តដល់ប្រតិបត្តករទាំងអស់ ដែលប្រកបអាជីវកម្មក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ មគ្គទេសក៍ អ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងវិស័យនេះគួរចូលរួមគាំទ្រគុណភាពផលិតផលក្នុងស្រុកផងដែរ។ នៅថ្ងៃទី៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រុមហ៊ុន ខនហ្វីរេល (Confirel) បានសម្ពោធដំណើរការទីតាំងថ្មីមួយទៀត ស្ថិតនៅតាមបណ្ដោយវិថីព្រះសីហនុ ទល់មុខសណ្ឋាគារសូហ្វីតែល ក្រុងសៀមរាប៕

ក្រុមហ៊ុន ខនហ្វីរេល (Confirel) ជាសហគ្រាសខ្មែរដំបូងគេដែលបានកែច្នៃធនធានក្នុងស្រុកពីត្នោតច្រើនជាង ៣០ មុខដូចជា ស្ករត្នោត ស្រាទឹកត្នោត និងទឹកខ្មេះ បានសម្ភោធទីតាំងថ្មីនៅក្រុងសៀមរាបដែលមានសក្តានុពលទេសចរណ៍។ ការបើកសាខាថ្មីនេះមិនត្រឹមតែជួយឲ្យទេសចរបានឱកាសប្រើប្រាស់ផលិតផលខ្មែរស្តង់ដាអន្តរជាតិនោះទេ ថែមទាំងផ្តល់ផលចំណេញក្នុងផ្នែកពាណិជ្ជកម្មសម្រាប់ខេត្តនេះផងដែរ។ លោក ឌុច សារ៉េត អនុប្រធានសមាគមទេសចរណ៍ខេត្តសៀមរាបបានលើកឡើងថា វិនិយោគរបស់ខនហ្វីរេលនឹងជួយទាក់ទាញទេសចរច្រើន និងផ្តល់ឱកាសដល់ក្រុមហ៊ុននិងប្រជាជនក្នុងស្រុក។ ផលិតផលខ្មែរគុណភាពខ្ពស់នេះមានដាក់លក់នៅទីផ្សារអន្តរជាតិតូចជា បារាំង, ជប៉ុន, ចិន និងអាម៉េរិក។ ការកែច្នៃធនធានក្នុងស្រុកជាមោទនភាពខ្មែរ និងក្នុងនាមជាអនុប្រធានសមាគមទេសចរណ៍ខេត្តសៀមរាប លោកឌុច សារ៉េតបានជំរុញគាំទ្រក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ឲ្យផ្សព្វផ្សាយផលិតផលក្នុងស្រុក។

បញ្ហាឡើងកម្តៅ, សំរាម, កំណើនការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក ជាបញ្ហាដែលយុវជនខ្វល់ខ្វាយជាងគេ ទៅលើបញ្ហាបរិស្ថានបច្ចុប្បន្ន។ សំរាម និងកម្តៅ មានការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងពីមួយឆ្នាំ ទៅមួយឆ្នាំគួរឱ្យព្រួយបារម្ភ។ យុវជនមួយចំនួន បានចូលរួមខ្វល់ខ្វាយ និងរួមចំណែកដោះស្រាយលើបញ្ហានេះបណ្តើរៗផងដែរ។ ការកើនឡើងកម្ដៅ និងបញ្ហាសំរាម កំពុងក្លាយជាប្រធានបទដែលមនុស្សចំនួនចាប់អារម្មណ៍។ កញ្ញា សាត ឈុនលាង ជាគ្រូបង្រៀនសាលាឯកជនមួយកន្លែងនៅរាជធានីភ្នំពេញ បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភខ្លាំងចំពោះបញ្ហាសំរាម។ ឈុនលាង សង្កេតឃើញថាពលរដ្ឋមួយចំនួន មិនទាន់ចេះគ្រប់គ្រងសំរាមរបស់ខ្លួននៅឡើយ។ គ្រូបង្រៀនរូបនេះ លើកឡើងដូច្នេះ៖«ខ្ញុំឃើញនៅតាមដងផ្លូវនៅតាមទីប្រជុំជនមួយចំនួន នៅពេលដែលពួកគាត់ដើរលេង គាត់បរិភោគហើយ កាកសំណល់ដែលគាត់បរិភោគ គឺគាត់អត់បានវេចខ្ចប់ទៅបោះចោល។ ធ្វើដូចនេះនាំឱ្យបាត់បង់សោភ័ណភាពទីក្រុង និងកន្លែងដែលគាត់ទៅកម្សាន្ត»។ ទន្ទឹមនឹងការខ្វល់ខ្វាយពីបញ្ហាសំរាម យុវតីវ័យ ២៣ឆ្នាំរូបនេះ ក៏រួមចំណែកក្នុងការជួយបរិស្ថាន តាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយ និងអនុវត្តខ្លួនឯងផ្ទាល់។ កញ្ញា សាត ឈុនលាង បញ្ជាក់ថា៖«រាល់ថ្ងៃខ្ញុំជាគ្រូបង្រៀន ខ្ញុំក៏បានផ្សព្វផ្សាយទៅកាន់កូនសិស្សខ្ញុំពីបញ្ហាសំរាម និងថង់ប្លាស្ទិកវាប៉ះពាល់អ្វីខ្លះ»។ ដើម្បីរួមចំណែកជួយបរិស្ថាន គ្រូបង្រៀនរូបនេះ ងាកពីការប្រើប្រាស់ដបប្លាស្ទិក មកប្រើប្រាស់ដបថ្ម ឬដបដែលប្រើប្រាស់បានច្រើនដង។ ជាមួយគ្នានេះ កញ្ញា អោក តុលា ក៏បានបង្ហាញពីក្តីបារម្ភចំពោះបរិស្ថានជាពិសេសបញ្ហាការឡើងកម្តៅ។ យុវតីរូបនេះ យល់ថា ការឡើងកម្តៅអាចបណ្តាមកពីការបាត់បង់ព្រៃឈើ និងកំណើនផូស៊ីលឥន្ធនៈ។ «នៅតំបន់យើងប្រសិនបើសម្បូរដើមឈើវាផ្តល់អុកស៊ីសែនច្រើន យើងអាចទទួលបានភាពត្រជាក់ពីដើមឈើ»។ នេះជាការពន្យល់របស់កញ្ញា តុលា ដោយបន្តថាក្រៅពីព្រៃឈើ កំណើនផូស៊ីលឥន្ធនៈដែលកើតចេញពីការប្រើប្រាស់យានយន្តក៏ជាកត្តារួមចំណែកក្នុងការឡើងកម្តៅផងដែរ។ ជាការឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាទាំងអស់នេះ បុគ្គលិកធនាគាររូបនេះ បានរៀបចំផែនការសម្រាប់ខ្លួនឯង គឺមួយឆ្នាំកញ្ញាត្រូវតែដាំដើមឈើឱ្យបាន៥ដើម និងចូលរួមគ្រប់សកម្មភាពទាក់ទង និងព្រៃឈើ។ កញ្ញា អោក តុលា បរិយាយប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មាន Thmey Thmey 25 ថា៖«ចំពោះខ្ញុំ ខ្ញុំព្យាយាមដាំដើមឈើ មួយឆ្នាំខ្ញុំដាំបាន៥ដើម។ នេះជាផែនការ របស់ខ្ញុំ ហើយខ្ញុំពិតជាធ្វើបានមែន»។ ចំណែកយុវតី ប៊ុននី សុំ មានក្តីបារម្ភមិនខុសពីកញ្ញា សាត ឈុនលាង ដែលរៀបរាប់ពីខាងដើមប៉ុន្មានទេ។ និស្សិតវារីសាស្រ្ត នៃវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា(តិចណូ) រូបនេះ លើកឡើងថា ការកើនឡើងនៃការប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិក ជាក្តីបារម្ភមួយដែលត្រូវគិតគូរទាំងអស់គ្នា។ កញ្ញា សង្កេតឃើញថា កំណើនថង់ប្លាស្ទិកនៅតាមទីសាធារណៈមានការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ជាពិសេសកែវកាហ្វេ។ «យើងឃើញថាយុវជនឥឡូវមានការប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិកច្រើន ទាក់ទងនិងថង់កាហ្វេអ្នកខ្លះប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិកពី២ ទៅ៣ដែរ»។ នេះជាការយល់ឃើញរបស់យុវតីវ័យ ២២ឆ្នាំរូបនេះ។ យុវតី ប៊ុននី សុំ ចង់ឃើញយុវជនពីកាប្រើប្រាស់ដបជ័រ កំប៉ុងជ័រ ងាកមកប្រើប្រាស់ដបទឹកដែលប្រើប្រាស់បានច្រើនដង ដើម្បីកាត់បន្ថយការកើនឡើងបា្លស្ទិកដែលនាំឱ្យមានការបំពុលបរិស្ថានកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ៕

យុវជនខ្មែរខ្វល់ខ្វាយយ៉ាងខ្លាំងចំពោះបញ្ហាបរិស្ថានបច្ចុប្បន្ន ដូចជាការឡើងកម្តៅ, សំរាម, និងការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកកាន់តែខ្លាំង។ កញ្ញា សាត ឈុនលាង គ្រូបង្រៀនមួយរូបនៅភ្នំពេញ បានលើកឡើងអំពីការមិនគ្រប់គ្រងសំរាមរបស់ប្រជាជនដែលប៉ះពាល់ដល់សោភ័ណភាពទីក្រុង និងបានសម្រេចឱ្យចូលរួមជួយបរិស្ថានតាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយ និងការអនុវត្តផ្ទាល់។ កញ្ញា អោក តុលា, បុគ្គលិកធនាគាររូបនេះ បានចុះដាំដើមឈើមួយឆ្នាំ ៥ ដើម ដើម្បីជួយបញ្ចុះកម្តៅកើតពីការបាត់បង់ព្រៃឈើ និងការប្រើប្រាស់ផូស៊ីលឥន្ធនៈ។ ចំណែកកញ្ញា ប៊ុននី សុំ, និស្សិតវារីសាស្រ្ត, បានបង្ហាញក្តីបារម្ភអំពីការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិកកាន់តែខ្លាំងរបស់យុវជន ជាពិសេសកែវកាហ្វេ, និងលើកទឹកចិត្តឱ្យយុវជនប្រើប្រាស់ដបទឹកដែលប្រើបានច្រើនដង ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ប្លាស្ទិក។

កម្ពុជាមានស្ថិរភាពនយោបាយ លំនឹងសេដ្ឋកិច្ច និងមានកម្លាំងពលកម្មវ័យក្មេងប្រកបដោយថាមវន្ត រួមទាំងការលើកចិត្ត និងអនុគ្រោះពន្ធនានាពីរដ្ឋាភិបាល។ លើសពីនេះ កម្ពុជា​បាន និងកំពុងសាងសាងនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតភ្ជាប់ជាច្រើន ដើម្បីផ្តល់ភាពងាយស្រួសដល់វិស័យឯកជនក្នុងការធ្វើធុរកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម។ លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងអនុប្រធានទី១ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បាននិយាយបែបនេះ​ទៅកាន់អ្នកវិនិយោគជប៉ុន។ រយៈពេល៣ថ្ងៃ ពោលពីថ្ងៃទី៧ដល់៩ឧសភា លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានដឹកនាំវិនិយោគិនកម្ពុជាទៅជួបផ្ទាល់អ្នកវិនិយោគជប៉ុន ដើម្បីទាក់ទាញ និងផ្សព្វផ្សាយអំពីឱកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជា។​ នាអំឡុងពេលបំពេញបេសកកម្មនៅទឹកដីប្រទេសជប៉ុន លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយមជ្ឈមណ្ឌលអាស៊ាន-ជប៉ុន (AJC) ជាមួយប្រធានសម្ព័ន្ធសភាមិត្តភាពកម្ពុជា-ជប៉ុន និងជាមួយប្រធានអង្គការពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសជប៉ុន (JETRO)។ លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏​បានដឹកនាំធ្វើសិក្ខាសាលា ស្តីពីការវិនិយោគនៅកម្ពុជា ដើម្បីបង្ហាញពីកាលានុវត្តភាពវិនិយោគនៅកម្ពុជា ទៅកាន់ម្ចាស់សហគ្រាសជប៉ុនប្រមាណ១០០នាក់ ផងដែរ។ អនុប្រធានទី១ របស់CDCរូបនេះ បានរំលេចនូវសក្តានុពលសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា ទាំងស្ថិរភាពនយោបាយ លំនឹងសេដ្ឋកិច្ច និងកម្លាំងពលកម្មវ័យក្មេងប្រកបដោយថាមវន្ត រួមទាំងការលើកទឹកចិត្ត និងអនុគ្រោះនានាពីរដ្ឋាភិបាល ទៅកាន់វិនិយោគិនជប៉ុន។ លើសពីនេះ កម្ពុជា​បាន និងកំពុងសាងសាងនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតភ្ជាប់នានា ដើម្បីផ្តល់ភាពងាយស្រួសដល់ការ ធ្វើធុរកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មរបស់វិស័យឯកជន។ នេះបើយោងការចុះផ្សាយរបស់ CDC។​ កម្ពុជាសព្វថ្ងៃមានកំពង់ផែទឹកជ្រៅ, ផ្លូវល្បឿនលឿន, ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិ រួមទាំងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថ្មីៗទៀត នឹងលេចចេញរូបរាងជាបន្តបន្ទាប់។ ជាពិសេស​ កម្ពុជា​​នឹងចាប់ផ្តើមអនុវត្តគម្រោងព្រែកជីកហ្វ៊ូណនតេជោក្នុងប្រវែង១៨០គីឡូម៉ែត្រនៅចុងឆ្នាំ២០២៤ ដែលគម្រោងនេះ នឹងផ្តល់ផលចំណេញតម្លៃដឹកជញ្ជូនបានពី ៨៨ ទៅ ៥៧០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ក្រោយសាងសង់រួច។ បន្ទាប់ពីធ្វើបទបង្ហាញរួច លោក ស៊ុន ចាន់ថុល សង្ឃឹមថា៖ « វិស័យឯកជននឹងខិតខំក្តាប់ជាប់នូវឱកាសមាសពេជ្រនេះ សំដៅទាក់ទាញសហគ្រាសដែលមានវត្តមានឱ្យទៅបណ្តាក់ទុនវិនិយោគនៅលើទឹកដីកម្ពុជា»។ ដើម្បីជំរុញការវិនិយោគបន្ថែមពីសំណាក់វិនិយោគិនជប៉ុន លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានស្នើទៅកាន់ Ishiguro Norihiko ប្រធានអង្គការពាណិជ្ជកម្មក្រៅប្រទេសជប៉ុន(JETRO)ឱ្យបង្កើនកិច្ចសហការ សំដៅលើការពង្រីកការវិនិយោគឱ្យកាន់តែសកម្ម និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។ ជាការឆ្លើយតបលោកប្រធាន JETRO បានបង្ហាញនូវការសាទរសម្រាប់ភាពជោគជ័យនៃដំណើរបេសកកម្មគោះទ្វារវិនិយោគិនដែលដឹកនាំដឹកនាំដោយលោក ស៊ុន ចាន់ថុលមកកាន់ប្រទេសជប៉ុន។ លើសពីនេះ លោក Norihiko បានឯកភាពជាគោលការណ៍តាមសំណើរបស់ភាគីកម្ពុជា និងបង្ហាញក្តីសង្ឃឹមថា៖ « គម្រោងវិនិយោគជប៉ុនដែលកំពុងមាននៅកម្ពុជា នឹងបន្តពង្រីកខ្លួនជាលំដាប់ ហើយវិនិយោគិនជប៉ុន ដែលមានបំណងពង្រីកទីផ្សាររបស់ខ្លួននឹងយកកម្ពុជា ជាទីតាំងសម្រាប់ការបណ្តាក់ទុនវិនិយោគនាពេលអនាគត»។ បច្ចុប្បន្ន​​ រដ្ឋាភិបាល​កំពុងផ្តោតសំខាន់លើការទូតសេដ្ឋកិច្ច​សម្រាប់ការងារក្រៅប្រទេស ដើម្បីប្រយោជន៍ជាតិ។​ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត បានចាត់ទុកទំនាក់ទំនងរវាងអ្នកធុរកិច្ច និងអ្នកធុរកិច្ច ឬទំនាក់ទំនងរវាងអ្នកវិនិយោគនិងវិនិយោគ គឺជាកត្តាសំខាន់សម្រាប់ការចងចំណងមិត្តភាព រវាងប្រទេសទាំងពីរឱ្យរឹងមាំ។ «នេះដែលយើងត្រូវរុញផ្នែកនេះឱ្យមែនទែន»។ សម្តេចបានអះអាងបែបនេះក្នុងពិធីប្រកាសដំណើរការជាផ្លូវការនូវសមាគមសហព័ន្ធអ្នកវិនិយោគកម្ពុជា នាល្ងាចថ្ងៃទី៩ឧសភា។ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់ថា រឿងសេដ្ឋកិច្ច គឺអត់មានភ្ជាប់នឹងលក្ខខណ្ឌនយោបាយអ្វីឡើយ។ ហេតុដូច្នេះ ការជំរុញទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច ងាយស្រួល ជាងការជំរុញផ្នែការទូត ឬមួយទំនាក់ទំនងផ្នែកនយោបាយ។ សម្តេចបន្ថែមថា៖«ប្រសិនបើផ្នែកកាទូតមានបញ្ហា! ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច និងសេដ្ឋកិច្ច គឺជាចំណងមួយដែលថែរក្សានូវលំនឹង ឬមួយក៏មិនទប់មិនអាចឱ្យមានការផ្ទុះនូវអ្វីដែលធ្ងន់ធ្ងរ ព្រោះវាប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ប្រជាជនទាំងពីរប្រទេស តាមរយៈអ្នកវិនិយោគដែលវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសនីមួយៗ។ នេះហើយជាគោលដៅធំ នៅក្នុងជំរុញការទូតសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងអាណត្តិទី៧នេះ»។ កាលពីថ្ងៃទី២ឧសភា ក្រុមហ៊ុនរបស់ប្រទេសជប៉ុន តូយ៉ូតា​ បើក​សម្ពោធ​ជាផ្លូវការនូវរោងចក្រ​ដំឡើងរថយន្តរបស់ខ្លួននៅកម្ពុជា ក្រោមទុនជិត៣៧លានដុល្លារអាម៉េរិក។ រោងចក្រនេះ ដែលមានទីតាំងក្នុងតំបន់​សេដ្ឋកិច្ច ពិសេស រ៉ូយ៉ាល់ គ្រុប ភ្នំពេញ ​ជាការ​វិនិយោគ​រួមគ្នារវាងក្រុមហ៊ុនមេ TO​YO​TA TSUSHO CORPORATION ​ប្រទេសជប៉ុន ​និង​ក្រុមហ៊ុន គង់ នួនគ្រុបនេះ មានសមត្ថភាព​ដំឡើង​រថយន្តបាន​​ចំនួន ១ ​៣២០គ្រឿង សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់តម្រូវការ​ទីផ្សារក្នុងឆ្នាំ២០២៤។ គួរជម្រាបថា​ ក្នុងរយៈពេល៤ខែមកនេះ កម្ពុជាទទួលបានការវិនិយោគថ្មីៗ ចំនួន១២៨គម្រោង ដែលមានទំហំទុនប្រមាណ ២ ៥០០លានដុល្លារអាម៉េរិក។ គម្រោងទាំងនេះ អាចបង្កើតការងារជូនពលរដ្ឋបានជាង១៣ម៉ឺនកន្លែង៕

កម្ពុជាមានស្ថិរភាពនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច ក៏ដូចជាកម្លាំងពលកម្មវ័យក្មេង និងការលើកទឹកចិត្តពន្ធពីរដ្ឋាភិបាល។ កម្ពុជា​កំពុងសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដើម្បីផ្តល់ភាពងាយស្រួលដល់ការធ្វើធុរកិច្ច។ លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានជំរុញការវិនិយោគពីជប៉ុនតាមរយៈការជួបអ្នកវិនិយោគ និងក្រុមអង្គការផ្សេងៗនៅជប៉ុន ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយអំពីឱកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ លោកបានរំលេចអំពីសក្តានុពលសំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា និងការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធថ្មីៗជាច្រើន ដូចជាគម្រោងព្រែកជីកហ្វ៊ូណនតេជោ។ រដ្ឋាភិបាលកំពុងផ្តោតសំខាន់លើការទូតសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បីជំរុញទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ ក្រុមហ៊ុន TOYOTA នឹងបើករោងចក្រដំឡើងរថយន្តនៅកម្ពុជា។ ក្នុងរយៈពេល៤ខែ, កម្ពុជាទទួលបានការវិនិយោគថ្មីចំនួន១២៨គម្រោង តម្លៃ២.៥ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក ដែលអាចបង្កើតការងារជាង១៣ម៉ឺនកន្លែង។

ម្រេចខ្មៅចំនួន៣០តោន របស់ក្រុមហ៊ុន Sela Pepper ត្រូវបាននាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារចិនលើកដំបូង កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមេសា។ ម្រេច គឺជាដំណាំគ្រឿងទេសដំបូងគេ ដែល​ត្រូវ​បានស្ថានទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា បើកភ្លៀងខៀវនាំឱ្យចេញកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣។ លោកស្រី Anna Cai នាយកក្រុមហ៊ុន Sela Pepper Co.,Ltd នៅថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា បានឱ្យដឹងថា កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមេសា ក្រុមហ៊ុន​ Sela Pepper បាននាំចេញម្រេចខ្មៅចំនួន១កុងតឺន័រ ឬស្មើ៣០តោន ទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសចិន។ នេះជាការនាំចេញលើកដំបូង​ ចាប់តាំងពីស្ថានទូតចិន ប្រកាសអនុញ្ញាតឱ្យនាំចេញកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣។ វាជាសមិទ្ធផលដ៏អស្ចារ្យសម្រាប់ម្រេចរបស់កសិករខ្មែរ ដែលបាននាំចេញទៅចិន។ នេះជាការលើកឡើងរបស់ លោកស្រី Anna Cai ដោយបន្ថែមថា៖« វាជាសមិទ្ធផលដ៏អស្ចារ្យ និងគួរឱ្យកត់សម្គាល់។ ជាពេលវេលាដ៏រីករាយសម្រាប់កសិករដែលដាំម្រេចកម្ពុជា ជាពិសេសសម្រាប់ក្រុមហ៊ុន Sela Pepper។ ខ្ញុំសូមអរគុណដល់កសិករទាំងអស់»។ នាយកក្រុមហ៊ុនរូបនេះ​ បានបញ្ជាក់ថា ម្រេចដែលបាននាំចេញនេះ ត្រូវបានអនុម័តតាមលក្ខខណ្ឌតម្រូវរបស់គយចិន (GACC)។ ចំណែក Sela Pepper ក៏មានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់​ ដើម្បីបំពេញតាមតម្រូវការរបស់អតិថិជនចិនដែរ។ លោក ម៉ាក់ នី ប្រធានសហព័ន្ធម្រេច និងគ្រឿងទេសកម្ពុជា​​ CPSF សារទរចំពោះសមិទ្ធផលដ៏គួរជាទីមោទកភាពនេះ។ លោក បន្តថា ការនាំចេញម្រេចទៅចិនរបស់ក្រុមហ៊ុន​ Sela Pepper នៅពេលនេះគឺជាការបង្កើតទីផ្សារថ្មី ដែលផ្ដល់ផលវិជ្ជមានសម្រាប់ផលិតផលកម្ពុជា រួមទាំងអ្នកដាំ និងអ្នកកែច្នៃនាំចេញ។ លោក ប្រាប់ខ្លីបែបនេះ៖« នេះគឺជាសញ្ញាវិជ្ជមានរបស់កម្ពុជាយើង ដែលអាចរកបានទីផ្សារថ្មី និងនាំចេញក្នុងចំនួនច្រើន។ ដូច្នេះ វាល្អទាំងអ្នកដាំ និងអ្នកនាំចេញ»។ នៅឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជាមានផ្ទៃដីដាំដុះម្រេចប្រមាណ ៧ ២០៥ហិកតា នៅក្នុងខេត្តចំនួន១០។ ខេត្តដែលមានផ្ទៃដាំម្រេចច្រើនជាងគេ គឺត្បូងឃ្មុំ កំពង់ធំ រតនគិរី មណ្ឌលគិរី និងពោធិ៍សាត់។ តាម ទិន្នន័យពីអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម នៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ រយៈពេល១១ ឆ្នាំ២០២៣ ខែកម្ពុជានាំចេញម្រេចទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ សម្រេចបានត្រឹមជិត៦ពាន់តោន។ ប្រទេសដែលបញ្ជាទិញម្រេចពីកម្ពុជាច្រើនជាងគេ គឺវៀតណាម បន្ទាប់មក អាល្លឺម៉ង់ និងសហរដ្ឋអាម៉េរិក៕

កាលពីថ្ងៃទី 20 ខែមេសា ក្រុមហ៊ុន Sela Pepper បាននាំចេញម្រេចខ្មៅចំនួន 30 តោន ទៅកាន់ទីផ្សារចិនជាលើកដំបូង បន្ទាប់ពីស្ថានទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា បានអនុញ្ញាតឱ្យនាំចេញជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី 12 ខែឧសភា ឆ្នាំ 2023។ នាយកក្រុមហ៊ុន Sela Pepper លោកស្រី Anna Cai បានលើកឡើងថា វាជាសមិទ្ធផលដ៏អស្ចារ្យសម្រាប់កសិករខ្មែរ។ ម្រេចដែលបាននាំចេញនេះ អនុម័តតាមលក្ខខណ្ឌគយចិន (GACC) ហើយត្រៀមបំពេញតម្រូវការរបស់អតិថិជនចិន។ ប្រធានសហព័ន្ធម្រេច និងគ្រឿងទេសកម្ពុជា លោក ម៉ាក់ នី បានសរសើរចំពោះការបង្កើតទីផ្សារថ្មីនេះ។ ឆ្នាំ 2023 កម្ពុជាមានផ្ទៃដីដាំម្រេចប្រមាណ 7,205 ហិកតា ក្នុងខេត្ត 10 ដែលត្បូងឃ្មុំ, កំពង់ធំ, រតនគិរី, មណ្ឌលគិរី, និងពោធិ៍សាត់មានផ្ទៃដាំច្រើនបំផុត។ ខែកំពស់លើកនេះ កម្ពុជានាំចេញម្រេចបានជិត 6,000 តោន ទៅវៀតណាម អាល្លឺម៉ង់ និងសហរដ្ឋអាមេរិក។

ការទូតសេដ្ឋកិច្ច ជាអាទិភាពធំសម្រាប់ការងារក្រៅប្រទេសរបស់រដ្ឋាភិបាល។ សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងបែបនេះ នៅចំពោះមុខអ្នកវិនិយោគជាតិ​-អន្តរជាតិ ដែលបានអះអាងថា ​រដ្ឋាភិបាល នឹងប្រឹងជំរុញការទូតសេដ្ឋកិច្ចនេះ ដើម្បីប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ។​ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត មើលឃើញការទូតសេដ្ឋកិច្ចមិនត្រឹមជួយពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងរដ្ឋ ​និងរដ្ឋ តាមរយៈការលើកស្ទួយពាណិជ្ជកម្មប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវា​ក៏ជួយពង្រឹងទំនាក់ទំនងមនុស្ស​ និងមនុស្ស ដែលជាកត្តាយ៉ាងសំខាន់។​ សម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត បាននិយាយក្នុងពិធីប្រកាសដំណើរការជាផ្លូវការ នូវសមាគមសហព័ន្ធអ្នកវិនិយោគកម្ពុជា នាល្ងាចថ្ងៃទី៩ឧសភាថា៖ «អ្វីដែលសំខាន់​ និងចីរភាពធំបំផុត គឺទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាពលរដ្ឋ និងប្រជាពលរដ្ឋ តាមគ្រប់វិស័យ។ មិនថា វប្បធម៌ សិល្បៈ​ ឬមួយការអប់រំទេ! ហើយក្នុងនោះវិស័យឯកជន ដើរតួនាទីសំខាន់ណាស់ ដែលយើងបង្កើតនូវទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម ទំនាក់ទំនងធុរកិច្ចរវាងប្រជាជន និងប្រជាជន»។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាល បានចាត់ទុកទំនាក់ទំនងរវាងអ្នកធុរកិច្ច និងអ្នកធុរកិច្ចនេះ គឺជាកត្តាសំខាន់សម្រាប់ការចងចំណងមិត្តភាព រវាងប្រទេសទាំងពីរឱ្យរឹងមាំ។ «នេះដែលយើងត្រូវរុញផ្នែកនេះឱ្យមែនទែន»។ សម្តេចបានអះអាងបែបនេះ ដោយបញ្ជាក់ថា រឿងសេដ្ឋកិច្ច គឺអត់មានភ្ជាប់នឹងលក្ខខណ្ឌនយោបាយអ្វីឡើយ។ ហេតុដូច្នេះ ការជំរុញទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច ងាយស្រួល ជាងការជំរុញផ្នែការទូត ឬមួយទំនាក់ទំនងផ្នែកនយោបាយ។ សម្តេចបានបន្ថែមថា៖«ប្រសិនបើផ្នែកកាទូតមានបញ្ហា! ទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច និងសេដ្ឋកិច្ច គឺជាចំណងមួយដែលថែរក្សានូវលំនឹង ឬមួយក៏មិនទប់មិនអាចឱ្យមានការផ្ទុះនូវអ្វីដែលធ្ងន់ធ្ងរ ព្រោះវាប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ប្រជាជនទាំងពីរប្រទេសតាមរយៈអ្នកវិនិយោគដែលវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសនីមួយៗ។ នេះហើយជាគោលដៅធំ នៅក្នុងជំរុញការទូតសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងអាណត្តិទី៧នេះ»។ បើតាមសម្តេច ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងរយៈពេល៤ខែមកនេះ កម្ពុជាទទួលបានការវិនិយោគថ្មីៗ ចំនួន១២៨គម្រោង ដែលមានទំហំទុនប្រមាណ ២ ៥០០លានដុល្លារអាម៉េរិក។ គម្រោងទាំងនេះ អាចបង្កើតការងារជូនពលរដ្ឋបានជាង១៣ម៉ឺនកន្លែង៕

ការទូតសេដ្ឋកិច្ច គឺជាអាទិភាពសំខាន់សម្រាប់ការងារក្រៅប្រទេសរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយសម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងថា វាជាវិធីសាស្រ្តសំខាន់ក្នុងការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងមិត្តភាពរវាងប្រទេសទាំងពីរ តាមរយៈការលើកស្ទួយពាណិជ្ជកម្ម និងទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជន។ នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់ថា ការទូតសេដ្ឋកិច្ច អាចជួយរក្សាលំនឹង និងការចងចំណងមិត្តភាពរវាងប្រជាជន ទោះបីមានបញ្ហាទូតយ៉ាងណាក៏ដោយ។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានទទួលការវិនិយោគថ្មីចំនួន ១២៨គម្រោង ក្នុងរយៈពេល ៤ខែមកនេះ ដែលមានទឹកប្រាក់សរុបប្រមាណ ២.៥០០ លានដុល្លារអាមេរិក និងអាចបង្កើតការងារជូនប្រជាពលរដ្ឋបានជាង ១៣ម៉ឺនកន្លែង។

ស្រូវ ពោត សណ្តែក នឹងទទួលបានទិន្នផលល្អប្រសើរ។ នេះបើតាមលទ្ធផលដែលព្រាហ្មបុរោហិតប្រចាំព្រះបរមរាជវាំង បានប្រកាសដោយយោងតាមការបរិភោគរបស់គោឧសរាជ នាព្រះរាជពិធីបុណ្យទ្វាទសមាស ច្រត់ព្រះនង្គ័ល ក្រោមព្រះរាជាធិបតីព្រះករុណា ព្រះមហាក្សត្រ ព្រះបាទសម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី។ ព្រះរាជពិធីដែលមានការតាំងពិព័រណ៌ផលិតផលកសិកម្ម សិប្បកម្មក្នុងស្រុកឆ្នាំ២០២៤ ប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៦ ខែឧសភា នេះ នាទីព្រះស្រែក្នុងបរិវេណមន្ទីរអប់រំ យុវជន និងកីឡា ក្រុងច្បារមន ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។ ព្រះរាជពិធីច្រត់ព្រះនង្គ័ល ត្រូវប្រារព្ធធ្វើឡើង ជារៀងរាល់ឆ្នាំ នៅខែពិសាខ ដែលជាព្រះរាជពិធីដ៏សំខាន់មួយនៃពិធីបុណ្យទ្វាទសមាស។ ព្រះរាជពិធីនេះ ត្រូវបានរៀបចំក្នុងគោលបំណងផ្សងមើលប្រផ្នូលរបស់ស្រុកទេស ទៅតាមការបរិភោគរបស់ «គោឧសភរាជ» លើអាហារ៧យ៉ាង រួមមានស្រូវ សណ្តែក ពោត ល្ង ស្មៅ ទឹក និងស្រា។ នាឆ្នាំនេះ លោក វី សំណាង អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ ជាតំណាងព្រះមហាក្សត្រ ដោយធ្វើជាស្តេចមាឃ កាន់នង្គ័លទីពីរ និងភរិយារបស់លោក គឺលោកស្រី ឈុន ស៊ីន ជាព្រះមេហួ។ លោក អ៊ឹម ស៊ីថុល រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ជាអ្នកកាន់នង្គ័លទីមួយ រីឯនង្គ័លទីបី កាន់ដោយលោក កាន់ សូវណ្ណា អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងព្រះបរមរាជវាំង ជាតំណាងក្រសួងព្រះបរមរាជវាំង។ ក្រោយការច្រត់ជានិមិត្តរូបបីជុំ «គោឧសភរាជ» ត្រូវបានគេលែងឲ្យទៅបរិភោគ អាហារចំនួន៧មុខ។ ក្នុងចំណោម អាហារទាំង៧ មុខនេះ មានអាហារចំនួន៣មុខ ដែល «គោឧសភរាជ» បានបរិភោគច្រើនជាងគេ ដោយក្នុងនោះ ស្រូវ មានចំនួន៩៥ ភាគរយ ពោត ៩៥ភាគរយ និងសណ្ដែក៨៥ភាគរយ។ តាមរយៈការបរិភោគរបស់ «គោឧសភរាជ» នេះ ត្រូវបានព្រាហ្មបុរោហិតផ្សងប្រផ្នូលឃើញថា ដំណាំកសិកម្មទាំង៣មុខនេះ នឹងទទួលបានទិន្នផលល្អប្រសើរក្នុងឆ្នាំនេះ។

ស្រូវ, ពោត, និងសណ្តែក នឹងទទួលបានទិន្នផលល្អប្រសើរ នៅក្នុងឆ្នាំនេះ តាមការប្រកាសរបស់ព្រាហ្មបុរោហិតប្រចាំព្រះបរមរាជវាំង បន្ទាប់ពីពិនិត្យការបរិភោគរបស់គោឧសភរាជ ក្នុងព្រះរាជពិធីបុណ្យទ្វាទសមាស ច្រត់ព្រះនង្គ័ល ក្រោមព្រះរាជាធិបតី ព្រះករុណា ព្រះបាទ សម្តេច ព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី។ ព្រះរាជពិធីនេះ ត្រូវបានប្រារព្ធនៅថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា នៅទីព្រះស្រែក្នុងបរិវេណមន្ទីរអប់រំ យុវជន និងកីឡា ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដោយមានការតាំងពិព័រណ៌ផលិតផលកសិកម្ម សិប្បកម្មក្នុងស្រុក។ ការបរិភោគស្រូវ, ពោត, និងសណ្តែក ដោយគោឧសភរាជ ទទួលបានកម្រិត ៩៥% និង ៨៥% បានបញ្ជាក់ថា ដំណាំទាំងនេះ នឹងមានទិន្នផលល្អប្រសើរ។

អ្នកថតរូបបែបច្នៃប្រឌិតបីរូប បានបង្កើតគម្រោង Apsara Granny ដើម្បីអរអបទិវាមាតាអន្តរជាតិ ក៏ដូចជាធ្វើការគោរពទៅដល់អ្នកម្ដាយ និងលោកយាយ ខណៈពួកគេមានបំណងចែករំលែករឿងរ៉ាវនៃបទពិសោធន៍របស់ស្ត្រីទាំងនេះ និងការរួមចំណែករបស់ពួកគេនៅក្នុងសហគមន៍។ លោកយាយ ម៉ៅ មានអាយុ១០៤ ឆ្នាំ និងលោកយាយ រក្សា មានអាយុ៧៩ឆ្នាំ បានគ្រង់ឈុតអប្សរាយ៉ាងល្អឯក ជាតួអង្គសំខាន់នៅក្នុងគម្រោងមួយនេះ។ លោក Hao Taing ដែលជាសហស្ថាបនិកនៃគម្រោង បានថ្លែងថា លោក និងក្រុមការងារមានបំណងផ្សព្វផ្សាយកម្ពុជាទៅកាន់ពិភពលោក ឱ្យលើសពីប្រាង្គប្រាសាទ និងវាលពិឃាដ។ គម្រោងនេះគឺជាផ្នែកនៃយុទ្ធនាការ “Feel the Warmth” (មានអារម្មណ៍កក់ក្តៅ) ដែលរូបលោក លោក Ken Bo និង លោក Raphael Pech បានចាប់ផ្ដើមឡើងរួមគ្នា។ លោកថា កម្ពុជា មានប្រជាជនចិត្តល្អ ប្រកបដោយស្នាមញញឹម ដែលតែងតែចែករំលែកភាពស្និទ្ធស្នាល និងភាពកក់ក្តៅទៅកាន់បុគ្គលគ្រប់រូប។ ដូចនេះ លោកចង់ចែករំលែកចំណុចល្អនេះទៅកាន់ពិភពលោក៕

អ្នកថតរូបបែបច្នៃប្រឌិតបីរូប បានបង្កើតគម្រោង Apsara Granny ដើម្បីអបអរទិវាមាតាអន្តរជាតិ និងគោរពអ្នកម្ដាយ និងលោកយាយ ដោយផ្តោតលើការចែករំលែករឿងរ៉ាវនៃបទពិសោធន៍ និងការរួមចំណែករបស់ស្ត្រីចាស់ទាំងនេះក្នុងសហគមន៍។ លោកយាយ ម៉ៅ អាយុ ១០៤ ឆ្នាំ និងលោកយាយ រក្សា អាយុ ៧៩ ឆ្នាំ បានសម្តែងជាតួអង្គសំខាន់ក្នុងគម្រោងនេះ ដោយគ្រង់ឈុតអប្សរាយ៉ាងល្អឯក។ លោក Hao Taing, Ken Bo, និង Raphael Pech បានចាប់ផ្ដើមគម្រោងនេះក្នុងយុទ្ធនាការ “Feel the Warmth” ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយកម្ពុជាឱ្យលើសពីប្រាង្គប្រាសាទ និងវាលពិឃាដទៅកាន់ពិភពលោក, ហើយបង្ហាញភាពស្និទ្ធស្នាល និងភាពកក់ក្តៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។

បឹងកេត ចាញ់ភ្នំពេញក្រោន យ៉ាងដំណំ ក្នុងប្រកួតពានរង្វាន់ Cambodian Premier League សប្ដាហ៍ទី២៩ ក្នុងលទ្ធផល ៥-០ នៅពហុកីឡដ្ឋានជាតិអូឡាំពិក ខណៈ វិសាខា ចាញ់ ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង ៥-១ នៅកីឡដ្ឋានខេត្តស្វាយរៀង នៅថ្ងៃទី៨ ខែឧសភា។ លោក Oleg Starynskyi គ្រូបង្វឹកភ្នំពេញក្រោន ចាត់ទុកលទ្ធផល នេះលើសពីការរំពឹងទុក ព្រោះរូបលោក គ្រាន់តែផ្ដោតលើការលេងឲ្យបានល្អរបស់កីឡាករប៉ុណ្ណោះ។៥គ្រាប់របស់ភ្នំពេញក្រោន រកបានដោយកីឡាករ Shimizu Shintaro ១គ្រាប់ នៅនាទី៦, លឹម ពិសុទ្ធ ២គ្រាប់ នៅនាទី៤៣ និងនាទី៨៨, ឡុង ភារ៉ាត់ ១គ្រាប់ នាទី៨២ និង កីឡាករ ប្រាក់ ធី វ៉ា ១គ្រាប់ នៅនាទី៩០។ លោក Oleg Starynskyi មិននឹកស្មានថា កូនក្រុមរបស់ខ្លួន អាចរកបានគ្រាប់បាល់ច្រើនពីការប្រកួតនេះ ព្រោះរូបលោក គ្រាន់តែរំពឹងថា ការប្រកួតនាចុងរដូវកាលនេះ គឺគ្រាន់តែផ្ដល់ឱកាសឲ្យកីឡាករមួយចំនួន បានបង្ហាញសមត្ថភាព ហើយកីឡាករក្នុងក្រុម ព្យាយាមធ្វើឲ្យបានល្អ ប៉ុណ្ណោះ។ លោក Oleg Starynskyi បាននិយាយដូច្នេះថា៖«ខ្ញុំ មិនគិតថាបានលទ្ធផលច្រើនទេ។ ខ្ញុំ គ្រាន់តែប្រាប់កីឡាករទាំងអស់ឲ្យខំប្រឹងលេងនៅតង់ទី១ ហើយតង់ទី២ ទម្លាក់បន្ដិច ហើយខ្ញុំគ្រាន់តែចង់ឃើញពីគុណភាព នៃការលេងរបស់ក្រុមទាំងមូល ជុំវិញនៃការប្រកួតនេះ។»។ ក្នុងពេលទន្ទឹមគ្នានោះដែរ ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង បានឈ្នះ វិសាខា លទ្ធផល៥-១ នៅកីឡដ្ឋានខេត្តស្វាយរៀង។ ៥គ្រាប់របស់ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង រកបានដោយកីឡាករ Marcus Haber ១គ្រាប់ នៅនាទី១៩, មិន រតនៈ ១គ្រាប់ នៅនាទី២៦, កីឡាករ Bounphachan ១គ្រាប់ នៅនាទី៤១, ណារ៉ុង កក្កដា ១គ្រាប់ នៅនាទី៨១ និង ចេឡរ ឌឿន នីកូឡាស ១គ្រាប់ នៅនាទី៨៤។ ដោយលែក ១គ្រាប់វាយបករបស់វិសាខា រកបានដោយកីឡាករ Blasco Victor នៅនាទី៥៤៕

បឹងកេត ចាញ់ភ្នំពេញក្រោន ៥-០ ក្នុងការប្រកួត Cambodian Premier League សប្ដាហ៍ទី២៩ នៅពហុកីឡដ្ឋានជាតិអូឡាំពិក ខណៈ វិសាខា ចាញ់ ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀង ៥-១ នៅកីឡដ្ឋានខេត្តស្វាយរៀង ថ្ងៃទី៨ ខែឧសភា។ លោក Oleg Starynskyi គ្រូបង្វឹកភ្នំពេញក្រោន គ្រាន់តែផ្ដោតលើការលេងឲ្យបានល្អរបស់កីឡាករ និងមិនរំពឹងទុកលទ្ធផលល្អនេះ។ ភ្នំពេញក្រោនបានគ្រាប់បាល់ពី Shimizu Shintaro, លឹម ពិសុទ្ធ, ឡុង ភារ៉ាត់ និង ប្រាក់ ធី វ៉ា។ នៅពេលតែម្យ៉ាងគ្នា, ព្រះខ័នរាជស្វាយរៀងបានគ្រាប់បាល់ពី Marcus Haber, មិន រតនៈ, Bounphachan, ណារ៉ុង កក្កដា, និង ចេឡរ ឌឿន នីកូឡាស។ វិសាខា បានគ្រាប់បាល់វាយបកមួយដោយ Blasco Victor។

ហ្វតតេ ជាក្រុមហ៊ុន​ធានារ៉ាប់រងមួយ​នៃព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា ដែលបាន​ទទួលពានរង្វាន់​​ដ៏លេចធ្លោ​ចំនួន ២ ពីស្ថាប័ន​ថ្នាក់ដឹកនាំ​ឆ្នើម​ប្រចាំ​អាស៊ី​ឆ្នាំ២០២៤ ប្រព្រឹត្តទៅ​នៅ ទីក្រុង​បាងកក ប្រទេសថៃ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី២៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤។ ក្នុងនាមជា​ប្រធានអគ្គនាយក​ប្រតិបត្តិនៃ ហ្វតតេ គ្រុប លោក យក់ ចំរើនឫទ្ធិ ត្រូវបាន​​ទទួលស្គាល់​ជា “នាយកប្រតិបត្តិឆ្នើម​ប្រចាំឆ្នាំ នៃវិស័យ​ធានារ៉ាប់រង​ទូទៅ​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា” ដែលកិត្តិនាមនេះ ជាសក្ខីភាព​សបញ្ជាក់​ពីភាពជា អ្នកដឹកនាំដ៏ឆ្នើម និងការលះបង់ របស់លោក ចំពោះវិស័យ ធានារ៉ាប់រង។ នេះ​ជា​លើក​ទី​មួយហើយ​ ​ ដែល​ថ្នាក់ដឹកនាំផ្នែកធុរកិច្ច​កម្ពុជា ទទួល​បាន​កិត្តិយស ​និងការទទួលស្គាល់​លំដាប់​អន្តរជាតិ តាមរយៈ​កម្មវិធី​ Asian Management Excellence Awards 2024។ ទន្ទឹមនឹងការទទួល​បានពានរង្វាន់​ជានាយក​ប្រតិ​បត្តិ​ឆ្នើម​ប្រចាំឆ្នាំគណៈគ្រប់គ្រង​របស់ ហ្វតតេ ក៏ត្រូវបាន​ទទួលស្គាល់​ជា “ក្រុមការងារ​ឆ្នើមប្រចាំឆ្នាំ នៃប្រទេស​កម្ពុជា​”ដោយឆ្លុះបញ្ចាំង​ពីសាមគ្គីភាព និងជំនាញជាយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលបានក្លាយជា​ចំណុចសំខាន់​នៃភាពជោគ​ជ័យ​របស់​ក្រុមហ៊ុន។ ខណៈដែល​ខួបលើកទី ២៥ ឆ្នាំ​របស់ខ្លួនបាន​ឈានមកដល់ ហ្វតតេ អបអរសាទរ​ព្រឹត្តិការណ៍​ដ៏សំខាន់នេះ​ជាមួយនឹង​ពានរង្វាន់​ចំនួនពីរ ដែលជា​និមិត្តរូប​បង្ហាញពី​ការប្តេជ្ញាចិត្ត​របស់ខ្លួន​ចំពោះវិស័យ​ធានារ៉ាប់រង​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ចាប់តាំង​ពីឆ្នាំ១៩៩៩ ។​ រួមចំណែកជាមួយនឹង​ស្ថាបនិក​របស់​ក្រុមហ៊ុន លោក Carlo Cheo និងប្រធាន​គណៈប្រតិបត្តិ​លោក Charles Cheo លោក យក់ ចំរើនឫទ្ធិ បានដើរតួ​យ៉ាងសំខាន់​តាំងពីដើមដំបូង​ក្នុងការធានា​បាននូវ​ចំណែកទីផ្សារ​ដ៏ធំបំផុត​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ដែល មានរហូត​ដល់​ចំនួន 45% នៃវិស័យ​ធានារ៉ាប់រង​ទូទៅក្នុង​ប្រទេសកម្ពុជា​អស់រយៈ​ពេលជាង ២០ ឆ្នាំ​មកហើយ។ ជាមួយនឹង​បទពិសោធន៍​ជាង ៣០ ឆ្នាំ ក្នុងវិស័យ​ធានារ៉ាប់រង និងការគ្រប់គ្រង​ហានិភ័យ​លោក ចំរើនឫទ្ធិ បានចាប់ផ្ដើម​អាជីព​របស់ខ្លួន នៅ ហ្វតតេ ចាប់តាំង​ពីឆ្នាំ ១៩៩៩ ក្នុងនាមជា​ប្រធានផ្នែក​ប្រតិបត្តិការ ហើយបានរីកចម្រើន​យ៉ាងឆាប់​រហ័ស​តាមរយៈ​តួនាទី​ខាងផ្នែក​វាយតម្លៃ​ហានិភ័យ និងយុទ្ធសាស្ត្រ​ផ្សេងៗ។ ការទទួលស្គាល់​ជា នាយក​ប្រតិបត្តិឆ្នើម​ប្រចាំឆ្នាំ នៃប្រទេស​កម្ពុជា នេះជាសក្ខីភាពមួយ​បង្ហាញពីភាពប្តេជ្ញាចិត្ត​អស់រយៈពេល​ជាច្រើនឆ្នាំ​របស់​លោក ចំពោះភាព​ច្នៃប្រឌិត និងការផ្ដោត​សំខាន់លើ​អតិថិជន ដើម្បីរក្សា​បាននូវ​ការឈរជើង​យ៉ាងរឹងមាំ​របស់​ក្រុមហ៊ុន ក្នុងនាមជា​ថ្នាក់ដឹកនាំ​វិស័យ​ធានារ៉ាប់រង។ ​រីឯពានរង្វាន់​ជា ក្រុមការងារឆ្នើម​ប្រចាំឆ្នាំ នៃប្រទេស​កម្ពុជា ក៏បានឆ្លុះបញ្ចាំង​ពីការប្តេជ្ញា​ចិត្តឥតឈប់ឈរ​របស់ថ្នាក់ដឹកនាំ​ក្នុងការបណ្ដុះបណ្ដាល​សមត្ថភាព​ធនធានមនុស្ស និងការការពារ​គ្រួសារនីមួយៗ​នៅក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា និងឡាវ។ បច្ចុប្បន្ន ហ្វតតេ​ បានផ្ដល់ការការពារ​ហានិភ័យ​ដល់អតិថិជន​ជិត ១ លាននាក់ ហើយថែម​ទាំងបានបោះជំហាន​យ៉ាងធំធេង​ក្នុងការពង្រីក​លទ្ធភាពទទួល​បានការការពារ​ហានិភ័យពី​ការប្រើប្រាស់​រថយន្ត ធានារ៉ាប់រង​លើសុខភាព ធានារ៉ាប់រង​លើការថែទាំ​វេជ្ជសាស្ត្រ ធានារ៉ាប់រង​អាយុជីវិត និងការធានារ៉ាប់រង​លើហានិភ័យ​ផ្នែក​កសិកម្ម។ ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយមកនេះ គណៈគ្រប់គ្រង ហ្វតតេ បានខិតខំ​យ៉ាងខ្លាំង ដើម្បី​ផ្លាស់ប្តូរ​យុទ្ធសាស្រ្ត​អាជីវកម្ម​របស់ ហ្វតតេ ដោយផ្ដោតសំខាន់​ទៅលើ​អតិថិជន។ ជាផ្នែកមួយ​នៃយុទ្ធសាស្រ្ត​នេះ ក្រុមហ៊ុន​បានបង្កើត​ដំណោះស្រាយ​ប្រកប​ដោយ​ភាពច្នៃប្រឌិត​ជាបន្តបន្ទាប់​ដើម្បីកែលម្អ​បទពិសោធន៍​អតិថិជន​ឱ្យកាន់តែ​មានភាព​ប្រសើរឡើង។ លើសពីនេះ​គណៈគ្រប់គ្រង ហ្វតតេ ក៏បានយកចិត្ត​ទុកដាក់​ផងដែរ ក្នុងការអភិវឌ្ឍ​សមត្ថភាព និងគិតគូរ​អំពីសុខុមាលភាព​របស់​បុគ្គលិក​គ្រប់រូប​ផងដែរ​ដោយក្នុងចំណោម​បុគ្គលិក​ទាំងអស់ បុគ្គលិកខ្លះ​បានបម្រើ​ការងារនៅ ហ្វតតេ អស់រយៈពេល​ពីរទសវត្សរ៍ ឬច្រើនឆ្នាំ​ជាងនេះ។ លោក ចំរើនឫទ្ធិ បានមានប្រសាសន៍​ថា “ខ្ញុំ ពិតជាមានកិត្តិយស​ណាស់ ដែលត្រូវបាន​ទទួលស្គាល់​ជា នាយកប្រតិបត្តិឆ្នើម​ប្រចាំឆ្នាំ នៃប្រទេសកម្ពុជា​ពីស្ថាប័ន Asian Management Excellence Awards 2024 ។ វាជាដំណើរ​ដ៏វែងឆ្ងាយមួយ​សម្រាប់​ហ្វតតេ និងខ្លួនខ្ញុំ​ផ្ទាល់ ហើយខ្ញុំពិតជា​មានមោទកភាព​យ៉ាងក្រៃលែង​ចំពោះអ្វី ដែលយើង​សម្រេចបាន​កន្លង​មក។ គោលបំណង​ចម្បង​របស់​ខ្ញុំ គឺការជួយ​ប្រជាជន​ក្នុងតំបន់​ឱ្យបានយល់ដឹង​ពីសារៈសំខាន់​នៃវិស័យ​ធានារ៉ាប់រង និងការរៀបចំ​ផែនការ​ហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បី​ធ្វើឱ្យជីវិត​រស់នៅមួយ​សប្បាយ និងប្រកបដោយ​ភាពជឿជាក់។​ តាងនាម​គណៈ​គ្រប់គ្រង ហ្វតតេ ខ្ញុំសូមថ្លែង​អំណរគុណ​ដល់ ស្ថាប័ន Asian Management Excellence Awards សម្រាប់​ពានរង្វាន់មួយ​​នេះ ហើយ​ជាពិសេស​ទៅទៀតនោះ សូមថ្លែងអំណរគុណ​ដល់​អតិថិជន​ជាទីគោរព​រាប់អាន ដែលបាន​ចូលរួមក្នុង​ដំណើរដ៏អស្ចារ្យ​មួយនេះ។” អំពី ហ្វតតេ ហ្វតតេ​ គឺជាក្រុមហ៊ុន​ឈានមុខគេ​ក្នុងវិស័យ​ធានារ៉ាប់រង​ទូទៅ នៅក្នុងតំបន់​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាមួយចក្ខុវិស័យ​ក្នុងការផ្តល់​ការការពារ និងសិទ្ធិអំណាច​ដល់បុគ្គល​គ្រប់រូប​ក្នុងតំបន់ ដើម្បី​អនាគត​កាន់តែប្រសើរឡើង ក្រោម​ពាក្យស្លោក“បុគ្គលម្នាក់​អាជីវកម្មមួយ ក្នុងពេលតែមួយ”។ បង្កើតឡើង​នៅប្រទេស​កម្ពុជា​ក្នុងឆ្នាំ១៩៩៩ ហ្វតតេ នៅតែផ្តោតសំខាន់​ចំពោះបេសកកម្ម​របស់​ខ្លួន ក្នុងការផ្តល់​ជូននូវ​ផលិតផល និងសេវាកម្ម​ធានារ៉ាប់រង​ប្រកបដោយ​ភាពច្នៃប្រឌិត ការកសាង​សមត្ថភាព​ជូន​និយោជិត និងរួមចំណែក​អភិវឌ្ឍន៍​វិស័យ​ធានារ៉ាប់រង ក្នុងទីផ្សារ​ដែលយើង​ប្រតិបត្តិការ ដោយផ្តល់ជូន​ទាំងសេវា​ធានារ៉ាប់រង​ទូទៅ និងសេវាធានា​រ៉ាប់រង​អាយុជីវិត​នៅក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា និងធានារ៉ាប់រង​ទូទៅ ក្នុងប្រទេស​ឡាវ។ ហ្វតតេ​ គឺជាដៃគូ គួរ​ជាទីពេញចិត្តមួយ​ក្នុងចំណោម​ក្រុមហ៊ុន​ធានារ៉ាប់រង​ផ្សេងៗទៀត។ ហ្វតតេ ក៏ជាជម្រើសដ៏ល្អ​សម្រាប់អាជីព​ការងារ ជាពិសេស​ផ្តល់ការលើក​ទឹកចិត្ត និងជូន​រង្វាន់​បុគ្គលិក​ដែលមាន​ស្នាដៃ និងផ្តល់ឱកាស​ដល់បុគ្គលិក​គ្រប់ៗ​រូប​ក្នុងការអភិវឌ្ឍ​អាជីព​ការងារ​តាមរយៈ​វគ្គបណ្តុះបណ្តាល​នានា​ទាំងក្នុង និងក្រៅ​ស្ថាប័ន។

ក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង ហ្វតតេ ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានទទួលពានរង្វាន់ចំនួន ២ ពីស្ថាប័ន Asian Management Excellence Awards 2024 ដែលប្រព្រឹត្តនៅទីក្រុងបាងកក ប្រទេសថៃ កាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤។ លោក យក់ ចំរើនឫទ្ធិ ប្រធានអគ្គនាយកប្រតិបត្តិ បានទទួលស្គាល់ជា “នាយកប្រតិបត្តិឆ្នើមប្រចាំឆ្នាំ នៃវិស័យធានារ៉ាប់រងទូទៅរបស់ប្រទេសកម្ពុជា” ខណៈដែលក្រុមការងាររបស់ហ្វតតេ ត្រូវបានស្គាល់ថាជា “ក្រុមការងារឆ្នើមប្រចាំឆ្នាំ នៃប្រទេសកម្ពុជា”។ ការទទួលស្គាល់ទាំងនេះបង្ហាញពីសមត្ថភាពដឹកនាំ ការប្តេជ្ញាចិត្ត និងសាមគ្គីភាពក្នុងក្រុម ដែលបានធ្វើឱ្យហ្វតតេ ទទួលបានភាពជោគជ័យធំបំផុតនៅក្នុងវិស័យធានារ៉ាប់រងទូទៅរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។

អង្គការ​មូលនិធិ​បង្ការ​របួស​អាស៊ី ក្រោម​កិច្ច​សហការ​ជាមួយ​នាយកដ្ឋាន​ដឹក​ជញ្ជូន នៃក្រ​សួង​សាធារណៈការនិង​ដឹក​ជញ្ជូន បាន​ចាប់​ផ្តើម​បណ្តុះ​បណ្តាល​គ្រូ​បង្គោល​ប្រមាណ​ជា ១០០​នាក់ នៅ​រោងចក្រ ចំនួន១៣ ស្តីពី​បច្ចេកទេស​ក្នុង​ការ​បើកបរ​ម៉ូតូ ប្រកប​ដោយ​សុវត្ថិភាព ដើម្បី​ឱ្យ​ពួកគាត់​យក​ចំណេះដឹង​ទៅ​បង្រៀន​បន្ត​ដល់​រោងចក្រ​គោលដៅ។ លោក អ៊ីម ពិសិដ្ឋ ប្រធាន​គ្រប់គ្រង​កម្មវិធី នៃ​អង្គការ​មូលនិធិ​បង្ការ​របួស​អាស៊ី (AIP Foundation) បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា គ្រូបង្គោល​ដែល​ត្រូវ​បាន​ជ្រើសរើស​ឱ្យ​ចូលរួម​ក្នុង​វគ្គ​បណ្តុះ​បណ្តាល​នេះ​មាន​ប្រមាណ​ជា ៦៥​នាក់ មក​ពី​រោងចក្រ ដៃគូ​ចំនួន​១៣ ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ ខេត្ត​កណ្តាល កំពង់ស្ពឺ កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ចាម និងតាកែវ។ ក្រៅពី​នោះ​ក៏​រួមមាន មន្រ្តីបេឡាជាតិ​សន្តិសុខសង្គម (ប ស ស) និង អង្គការ AIP មួយ​ចំនួន​ផងដែរ។ ក្រោយ​ពី​ការ​រៀនចប់ គ្រូ​បង្គោល​នឹង​យក​ចំណេះដឹង​ទាំង​នោះ ទៅ​បង្រៀន​ដល់​បងប្អូន​កម្មករ​រោចក្រ​ជា​អ្នក​បើកបរ​ម៉ូតូ​ក្នុង​រោងចក្រ​របស់​ពួកគាត់​បន្ត​ទៀត។ លោក​បាន​រៀបរាប់​ត្រួសៗ​ថា ក្នុង​វគ្គ​បណ្តុះ​បណ្តាល​នោះ គ្រូ​បង្គោល​ត្រូវ​រៀន​មេរៀន​ពី​ច្បាប់​ចរាចរណ៍​ផ្លូវគោក​ទូទៅ ពិសេស​ពាក់ព័ន្ធ​ទៅ​នឹង​ម៉ូតូ ការ​ស្គាល់​ពី​ផ្លាក​សញ្ញា​ចរាចរណ៍ ការ​ពិន័យ​អន្តរការណ៏ ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ​ម៉ូតូ​ផ្ទាល់ខ្លួន ហានិភ័យ​ពី​ការ​បើកបរ​ម៉ូតូ ការ​បើកបរ​ប្រកប​ដោយ​សុវត្ថិភាព បច្ចេកទេស​ក្នុង​ការ​កាន់ដៃ​ចង្កូត​លើ​ដងផ្លូវ ទ្រឹស្តី​ពាក់ព័ន្ធ​មួយចំនួន និង​ពី​ការ​រៀបចំ​មេរៀន ដើម្បី​បង្រៀន​បន្ត​ជាដើម។ លោក ពិសិដ្ឋ បាន​ថ្លែង​ថា៖ «ក្នុង​ចំណោម​នៃ​អ្នក​ប្រើប្រាស់​ផ្លូវ អ្នក​ដែល​ទទួល​រងគ្រោះ​ថ្នាក់​ច្រើន​ជាង ស្លាប់ និង​របួស គឺអ្នក​ជិះ​ម៉ូតូ​ហ្នឹង​ហើយ...យើង​ឃើញ​ថា​ការ​បណ្តុះ​បណ្តាល​នេះ មាន​ផល​ទៅ​ដល់​កម្មករ​រោងចក្រ​ផ្សេងៗ​ទៀត ដើម្បី​ផ្តល់ចំណេះដឹង​ពី​ការ​បើកបរ​ម៉ូតូ​ដោយ​សុវត្ថិភាព ផ្តល់​ជំនាញ​នៃ​ការ​បើកបរ ការ​យល់ដឹង​ពី​អាកប្បកិរិយា​ក្នុង​ការ​បើកបរ ការបើកបរ​ម៉ូតូ​ដោយ​ការ​ទទួល​ខុសត្រូវ»។ លោក​បាន​បន្ថែម​ថា គោលដៅ​ទៅ​អនាគត គម្រោង​នេះ​ចង់​ពង្រីក​ទៅ​ដល់​អ្នក​បើកបរ​ម៉ូតូ​ទាំងអស់​ផងដែរ។ ការ​បណ្តុះ​បណ្តាល​ក្នុង​វគ្គ​ទី១ ដែល​មាន​រយៈពេល ៣ថ្ងៃ និង​មាន​គ្រូ​បង្គោល​ចំនួន ២៥​រូបត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​កាល​ពី​ពី​រសប្តាហ៍​មុន​នៅ​សាលាប​ង្រៀន​បើកបរ​របស់​ក្រសួង​សាធារណៈការ និង​ដឹក​ជញ្ជូន។ គ្រូ​បង្គោល​ផ្សេងៗ​ទៀត​នឹង​ត្រូវ​បើក​វគ្គបណ្តុះ​បណ្តាល​នា​ពេល​ក្រោយៗ​ទៀត។ កាលពីឆ្នាំ ២០២៣​កន្លងមក គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍​បាន​កើត​ឡើង​ចំនួន​សរុប ៣ ៣១៧​លើក ដែល​បណ្តាល​មនុស្ស​ស្លាប់​ចំនួន ១ ៥៩០នាក់ និងរបួស ៤ ៥១៥នាក់​ផងដែរ។ ក្នុង​ចំណោម​អ្នក​ស្លាប់​ជា​អ្នក​ជិះ​ម៉ូតូ​ចំនួន ៨០​ភាគរយ មាន​អ្នក​មិនពាក់​មួក​សុវត្ថិភាព​ចំនួន ៦៩ភាគរយ។ លោក ចាន់ ខាន់ ជា​គ្រូ​បង្គោល​ម្នាក់​នៅ​រោងចក្រ QMI ស្ថិត​ក្នុង​ស្រុក អង្គស្នួល ខេត្ត​កណ្តាល បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា អ្នក​ដែលអាច​ចូលរួម​វគ្គ​បណ្តុះ​បណ្តាល​ជា​គ្រូ​បង្គោល​បាន​ គឺ​ទាល់​តែ​ប្រលង​ជាប់​ទទួល​បាន​ប័ណ្ណ​បើកបរ​ម៉ូតូ​ពី​មន្ទីរ​សាធារណៈការ​និង​ដឹក​ជញ្ជូន។ លោក ខាន់ បាន​និយាយ​ថា៖ «គម្រោង​នេះ​ល្អ​ណាស់។ ការ​បណ្តុះ​បណ្តាល​នេះ​មាន​សារៈសំខាន់​ខ្លាំង​ណាស់។ អ្នកចូលរួម​ទទួល​បាន​ចំណេះ​ពី​ច្បាប់​ចរាចរណ៍ បច្ចេកទេស​ក្នុង​ការ​បើកបរ​ម៉ូតូ ស្គាល់​ពី​ទិសដៅ​ចរាចរណ៍ សិទ្ធិ​អាទិភាព​ជាដើម ដែល​អាច​ជួយ​កាត់​បន្ថយ​គ្រោះថ្នាក់​ដល់​ជីវិត កាត់​បន្ថយ​ការ​កកស្ទះ និង គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍»។ លោក ខាន់ បន្តថា លោក​បាន​ធ្វើផែនការ​បង្រៀន​បន្ត ហើយ​បាន​ស្នើទៅ​ខាង​និយោជក​រោងចក្រ​រួច​ហើយ​ផងដែរ ដើម្បីបង្រៀន​ដល់​ក្រុម​គោលដៅ​ក្នុង​រោងចក្រ​របស់​លោក។ ក្នុង​រោងចក្រ​មាន​កម្មករ​ជាង ២ពាន់​នាក់ ក្នុង​នោះ​មាន​ជាង ៣០០​នាក់​ជា​អ្នក​បើកបរ​ម៉ូតូ​ទៅ​ធ្វើការ។ លោក ទូច សុឃៈ អ្នក​នាំពាក្យ​ក្រសួង​មហាផ្ទៃ​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ក្នុង​ត្រីមាស​ទី១ នៃ​ឆ្នាំ ២០៤​នេះ គ្រោះថ្នាក់​ចរាចរណ៍​បានកើត​ឡើង​ចំនួន ៧៨១​លើក ដែល​បណ្តាល​ឱ្យ​ស្លាប់​ចំនួន ៣៨៧នាក់ និង​របួស ១ ០៨៤នាក់។ ស្ថានភាព​គ្រោះថ្នាក់​ច​រាចរណ៍​ក្នុង​ត្រីមាស​ទី១​នេះ គឺ​ប្រហាក់​ប្រហែល​គ្នា​ទៅ​នឹង​រយៈពេល​ដូចគ្នា​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០២៣ ដែល​វា​មិនទាន់​មាន​ការ​ថយចុះ​នៅ​ឡើយ​នោះ​ទេ៕

អង្គការ​មូលនិធិ​បង្ការ​របួស​អាស៊ី (AIP Foundation) ក្នុង​កិច្ច​សហការ​ជាមួយ​នាយកដ្ឋាន​ដឹក​ជញ្ជូន នៃ​ក្រសួង​សាធារណៈការ​និង​ដឹកជញ្ជូន បាន​ចាប់ផ្តើម​បណ្តុះ​បណ្តាល​គ្រូបង្គោល​ប្រមាណ ១០០​នាក់ នៅ​រោងចក្រ​ចំនួន ១៣ ដើម្បី​បង្រៀន​បន្ត​ដល់​អ្នកបើកបរ​ម៉ូតូ​ក្នុង​រោងចក្រ​ផ្សេងៗ។ វគ្គ​បណ្តុះ​បណ្តាល​នេះ​មាន​រៀន​ពី​ច្បាប់​ចរាចរណ៍​ផ្លូវគោក ការ​ស្គាល់​ផ្លាកសញ្ញា និង​បច្ចេកទេស​បើកបរ​ប្រកប​ដោយ​សុវត្ថិភាព។ លោក អ៊ីម ពិសិដ្ឋ ប្រធាន​គ្រប់គ្រង​កម្មវិធី នៃ AIP Foundation បាន​និយាយ​ថា គោលដៅ​នៃ​គម្រោង​នេះ​គឺ​ដើម្បី​ពង្រីក​ចំណេះដឹង​សុវត្ថិភាព​ចរាចរណ៍​ទៅ​កាន់​កម្មករ​រោងចក្រ និង​អ្នកបើកបរ​ម៉ូតូ​ទូទៅ ដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។

ចិន​បាន​ឯកភាព​សិក្សា​លទ្ធភាព​បង្កើត​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​ថ្មី​បន្ថែម​ទៀត​នៅ​កម្ពុជា តាម​សំណើ​របស់​កម្ពុជា និង​សន្យា​ជំរុញ​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​របស់​ខ្លួន​ឱ្យ​មក​វិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា និង​ពង្រីក​ការ​នាំចូល​ផលិតផល​កសិកម្ម​ពី​កម្ពុជា​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ចិន​ថែម​ទៀត។ ការ​ឯកភាព​នេះ​ធ្វើឡើង​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​រវាង​លោក វ៉ាង យី (Wang Yi) រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​ចិន និង​លោក សុខ ចិន្តាសោភា រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស និង​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ​កម្ពុជា ក្នុង​ឱកាស​លោក​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​ជា​លើកដំបូង​នៅ​ប្រទេស​ចិន ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៣ ដល់​ថ្ងៃ​ទី​២៥ ខែ​ឧសភា តប​តាម​ការ​អញ្ជើញ​ពី​សមភាគី​របស់​លោក។ ក្រសួង​ការបរទេស​កម្ពុជា​បញ្ជាក់​ថា៖ «ក្នុង​គោលបំណង​ពង្រីក​ទំនាក់ទំនង និង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច​ឱ្យ​កាន់តែ​ច្រើន ឯកឧត្ដម វ៉ាង យី ស្វាគមន៍​សំណើ​របស់​ឯកឧត្ដម​ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ ចិន្តាសោភា ឱ្យ​ភាគី​ចិន​សិក្សា​លទ្ធភាព​ពង្រីក ឬ​បង្កើត​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​ថ្មី​បន្ថែម​ទៀត​នៅ​កម្ពុជា។ ឯកឧត្ដម វ៉ាង យី ក៏​បាន​សន្យា​លើកទឹកចិត្ត​ក្រុមហ៊ុន និង​សហគ្រាស ចិន​ឱ្យ​ធ្វើ​ការ​វិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា និង​ពង្រីក​ការ​នាំចូល​ផលិតផល​កសិកម្ម​ពី​កម្ពុជា​ថែមទៀត»។ ក្រសួង​បញ្ជាក់​ក្នុង​សេចក្ដី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ដែល​ផ្សព្វផ្សាយ​នាថ្ងៃទី២៧ ខែ​ឧសភា ថា ភាគី​ចិន​ក៏​បាន​បញ្ជាក់​ពី​ការ​បន្ត​គាំទ្រ​ផ្ដល់​ការ​បណ្ដុះបណ្ដាល​វិជ្ជាជីវៈ​សំដៅ​បង្កើន​ចំនួន​កម្លាំង​ពលកម្ម​ជំនាញ​នៅ​កម្ពុជា និង​បន្ត​គាំទ្រ​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​ធំៗ​នៅ​កម្ពុជា រួមមាន​ផ្នែក​ដឹកជញ្ជូន ភស្តុភារ​កម្ម ប្រព័ន្ធ​ស្រោចស្រព និង​ប្រព័ន្ធ​ធារាសាស្ត្រ ព្រមទាំង​គម្រោង​គ្រប់គ្រង​ធនធាន​ទឹក​ចម្រុះ​ហ្វូណន​តេជោ។ ក្រសួង​ចាត់​ទុក​វិស័យ​ទាំងនេះ​មាន​សារសំខាន់​ជា​យុទ្ធសាស្ត្រ ដោយ​ចិន​មាន​បទពិសោធន៍​ជោគជ័យ​ជា​យូរ​មក​ហើយ​លើ​វិស័យ​ទាំងនេះ។ ភាគី​ទាំងពីរ​បាន​ឯកភាព​ផង​ដែរ​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​លើ​វិស័យ​សំខាន់ៗ និង​មាន​សក្ដានុពល​ ដូចជា អប់រំ ទេសចរណ៍ កសិកម្ម​ទំនើប ការ​តភ្ជាប់ សេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថល (Digital) និង បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត (AI)។ ក្រៅពី​ជំនួប​ជាមួយ​លោក វ៉ាង យី ប្រមុខ​ការទូត​កម្ពុជា​ក៏បាន​ជួប​ជាមួយ​ លោក ហាន ចឹង (Han Zheng) អនុ​ប្រធានាធិបតី​ចិន និង​លោក ចាង ជៀនហ័រ (Zhang Jianhua) សមាជិក​ក្រុម​ដឹកនាំ​នៃ​បក្ស​កុម្មុយនីស្ត​ចិន​ប្រចាំ​គណៈកម្មការ​កំណែ​ទម្រង់ និង​អភិវឌ្ឍន៍​ជាតិ និង​ជា​ប្រធាន​រដ្ឋបាល​ថាមពល​ជាតិ​ចិន។ ភាគី​កម្ពុជា-ចិន​បាន​ចាត់​ទុក​ «ចំណង​មិត្តភាព​ដែកថែប​» រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ​ថា​មាន​កំណើន​រឹងមាំ ហើយ​ថា កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ​បាន​ដំណើរ​ការ​ដ៏​ល្អ​ប្រសើរ ដែល​ត្រូវ​បាន​លើកទឹកចិត្ត​តាម​រយៈ​ការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​ទស្សនកិច្ច និង​ការ​ប្រាស្រ័យ​ទាក់ទង​កម្រិត​ខ្ពស់​ជា​ញឹកញាប់។ ភាគីទាំងពីរ​បានឯកភាពបន្តជំរុញឱ្យកាន់តែច្រើន និង​ជិតស្និទ្ធ​ថែមទៀត ទាំង​ក្នុង​ក្របខ័ណ្ឌ​នីតិប្រតិបត្តិ និង​នីតិប្បញ្ញត្តិ ខណៈ​ភាគី​ចិន​បាន​គូស​បញ្ជាក់​អំពី​ការ​បន្ត​គាំទ្រ​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​ជ្រើសរើស​ «មាគ៌ា​អភិវឌ្ឍន៍​» ប្រទេស​ស្រប​តាម​លក្ខខណ្ឌ​ជាតិ​របស់​ខ្លួន និង​ក្នុង​ការ​ដើរ​តួនាទី​កាន់តែ​សំខាន់​លើ​ឆាក​អន្តរជាតិ។ លោក សុខ ចិន្តាសោភា ក៏​បាន​គូស​បញ្ជាក់​អំពី​ជំហរ​ជា​គោលការណ៍​របស់​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​ប្រកាន់​ខ្ជាប់​នូវ «គោលនយោបាយ​ចិន​មួយ» និង​ចាត់​ទុក​បញ្ហា​ហុងកុង តៃវ៉ាន់ ទីបេ និង​ស៊ីនជំាង (Xinjiang) ជា​កិច្ចការ​ផ្ទៃក្នុង​របស់​ចិន ព្រមទាំង​បន្ត​គាំទ្រ​តួនាទី​កាន់តែ​សកម្ម​របស់​ចិន​ក្នុង​កិច្ចការ​អន្តរជាតិ។ ភាគី​ទាំងពីរ​បាន​ទទួលស្គាល់​សារសំខាន់​នៃ​ការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​រវាង​ប្រជាជន និង​ប្រជាជន ក៏ដូចជា​វប្បធម៌​និង​វប្បធម៌ និង​បាន​ឯកភាព​គ្នា​សហការ​ជិតស្និទ្ធ​ក្នុង​ការ​បង្កើន​ការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​នេះ ជាពិសេស​ក្នុង​ចំណោម​យុវជន ។ លោក សុខ ចិន្តាសោភា និង​លោក ចាង ជៀនហ័រ បាន​ប្ដេជ្ញា​ជំរុញ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ជា​ដៃគូ​យុទ្ធសាស្ត្រ​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ ក្នុង​ក្របខ័ណ្ឌ​ត្បូង​ពេជ្រ ដោយ​ផ្ដោត​ទៅ​ការ​អភិវឌ្ឍ​ថាមពល​បៃតង ដែល​មាន​សារសំខាន់​ចាំបាច់​សម្រាប់​ទ្រទ្រង់​ការ​អភិវឌ្ឍ​ច្រក​របៀង​ឧស្សាហកម្ម និង​បច្ចេកវិទ្យា» និង «ច្រក​របៀង​មច្ឆា និង​អង្ករ» ។ លោក​ ថុង ម៉េងដាវិត អ្នក​ជំនាញ​ផ្នែក​ទំនាក់ទំនង​អន្តរជាតិ ​និង​ជា​សាស្ត្រាចារ្យ​បង្រៀន​នៅ​វិទ្យាស្ថាន​សិក្សា​អន្តរជាតិ ​និង​គោលនយោបាយ​សាធារណៈ​នៃ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​ថា សន្ទុះ​នៃ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការ​វិនិយោគ​ចិន​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​កំពុង​មាន​ការ​កើន​ឡើង​ជា​លំដាប់ ខណៈ​ពេល​ដែល​កម្ពុជា​បាន​បង្កើន​ការ​នាំចេញ​ផលិតផល​កសិកម្ម​របស់​ខ្លួន​ទៅកាន់​ប្រទេស​ចិន​កាន់តែ​ច្រើន​ឡើង បន្ទាប់​ពី​ការ​ចុះ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទីផ្សារ​សេរី​កម្ពុជា-ចិន និង​កិច្ចព្រមព្រៀង​ភាពជា​ដៃគូ​សេដ្ឋកិច្ច​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ​តំបន់ (RCEP)។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ចិន​គឺជា​ទីផ្សារ​ធំ​ជាងគេ​នៅ​អាស៊ី​សម្រាប់​កម្ពុជា​បង្កើន​ការ​នាំចេញ​ផលិតផល​របស់​ខ្លួន ក៏ដូចជា​បង្កើន​ឱកាស​ការងារ និង​ការ​បណ្ដាក់ទុន​បន្ថែម​ពី​ក្រុមហ៊ុន​ចិន។ ក្រោម​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ឆកោណ​ត្បូង​ពេជ្រ​ កម្ពុជា​រំពឹង​ថា ចិន​នឹង​បង្កើន​បន្ថែម​ការ​វិនិយោគ កសាង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និង​បង្កើន​ការ​នាំចូល​ផលិតផល​កសិកម្ម​កម្ពុជា និង​ជំរុញ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយ​កម្ពុជា​ក្នុង​ការ​កសាង​មូលធន​មនុស្ស ការ​អភិវឌ្ឍ​ពលកម្ម​ជំនាញ តាម​រយៈ​ការ​បង្កើន​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយ​ក្រសួង​ការងារ និង​បណ្ដុះបណ្ដាល​វិជ្ជាជីវៈ ជាមួយ​រដ្ឋាភិបាល​ចិន និង​ក្រុមហ៊ុន​ចិន​នៅ​កម្ពុជា»៕

ចិន​បាន​ឯកភាព​សិក្សា​លទ្ធភាព​បង្កើត​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​ថ្មី​នៅ​កម្ពុជា និង​សន្យា​ជំរុញ​ក្រុមហ៊ុន​របស់​ខ្លួន​ឱ្យ​វិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា​បន្ថែម និង​ពង្រីក​ការ​នាំចូល​ផលិតផល​កសិកម្ម​ពី​កម្ពុជា​ទៅ​ចិន។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​នេះ​ធ្វើឡើង​ក្នុង​កិច្ចប្រជុំ​រវាង​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​ចិន លោក វ៉ាង យី និង​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស​កម្ពុជា​លោក សុខ ចិន្តាសោភា នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៣-២៥ ខែ​ឧសភា។ ភាគី​ចិន​ក៏​បន្ត​គាំទ្រ​កម្ពុជា​ក្នុង​វិស័យ​អប់រំ ទេសចរណ៍ កសិកម្ម​ទំនើប សេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថល និង AI ហើយ​ដើម្បី​ពង្រីក​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ក្នុង​វិស័យ​អន្តរជាតិ។

រុស្ស៊ី​បាន​ព្រមាន​បាញ់​ទម្លាក់​យន្តហោះ​​ចម្បាំង​ដ៏​មាន​ឥទ្ធិពល​របស់សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ F-16 ក្នុង​ករណី​ប្រទេស​​ណា​មួយ​ប្រគល់​ឱ្យ​អ៊ុយក្រែន​សម្រាប់​ការ​ធ្វើ​​សង្គ្រាម​ប្រឆាំង​ខ្លួន​នោះ ប៉ុន្តែ​​​​មហាអំណាច​នុយក្លេអ៊ែរ​​រុស្ស៊ី​បាន​បដិសេធ​ថា​ ខ្លួន​​មិនបាន​គូសវាស​សម្រាប់​ការវាទី​ចូល​ប្រទេស​ណាតូ​ណាមួយ​ដែលជា​​អតី​ត​​​រដ្ឋ​ក្នុង​សហភាព​សូវៀតនោះទេ។ ​ទីភ្នាក់ងារ​ព័ត៌មាន​រ៉យទ័រ បាន​ផ្សាយ​ថា រុស្ស៊ី​គ្មាន​គំនិត​លើ​ប្រទេស​ណា​តូ​ណាមួយ​ឡើយ ហើយ​នឹងមិន​វាយប្រហារ​​ប្រទេស​ប៉ូឡូញ រដ្ឋបាល់​ទិ​ក ឬ​សាធារណរដ្ឋ​ឆេ​ក​ឡើយ ប៉ុន្តែ​ប្រសិនបើ​លោកខាងលិច​ផ្គត់ផ្គង់​យន្តហោះ​ចម្បាំង F-16 ដល់​ប្រទេស​​អ៊ុយ​ក្រែ​ន នោះ​ពួកគេ​នឹងត្រូវ​បាញ់​ទម្លាក់​ដោយ​កងកម្លាំង​រុស្ស៊ី។ ​រុស្ស៊ី​​បាន​ចាប់ផ្តើម​ឈ្លាន​ពាន​ចូល​ទឹកដី​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​​ដែល​ជា​រដ្ឋ​ឯករាជ្យ​​ពេញលេញ​​ និង​ជារដ្ឋ​សមាជិក​​ពេញ​សិទ្ធិ​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី ​២៤ ​​ខែកុម្ភៈ​ ឆ្នាំ​ ២០២២ ដោយប្តេជ្ញា​ប្រើពេល​តែប៉ុន្មានថ្ងៃ​​ដើម្បី​ផ្តួល​រំលំ​​រដ្ឋាភិបាល​របស់ ប្រធានាធិបតី​ វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ដែលមាន​ទំនោរ​ទៅរក​បស្ចឹមប្រទេ​ស​ឬប្លុក​សេរី​ដឹកនាំ​ដោយសហរដ្ឋ​អាមេរិក។​ ​​ក្រោយ​ការ​​លើក​ទ័ព​ចូល​អ៊ុយក្រែន វិបត្តសង្គ្រាម​មិន​ឈ្នះ​មិនចាញ់​មួយ​នេះ​បាន​បង្កឱ្យមាន​វិបត្តិ​ដ៏​ជ្រៅ​បំផុត​នៅក្នុង​ទំនាក់ទំនង​របស់​រុស្ស៊ី​ជាមួយ​លោកខាងលិច​ចាប់តាំងពី​វិបត្តិ​មី​ស៊ី​ល​គុយបា​កាល​​ឆ្នាំ ១៩៦២​។ ថ្លែង​ទៅកាន់​អាកាសយានិក​របស់​កង​ទ័ពអាកាស​រុស្ស៊ី ប្រធានាធិបតី​រុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូ​ទីន បាន​និយាយថា សម្ព័ន្ធមិត្ត​យោធា​ដឹកនាំ​ដោយ​សហរដ្ឋអាមេរិក បាន​ពង្រីក​ឆ្ពោះទៅ​ទិសខាងកើត​ឆ្ពោះទៅកាន់​​ប្រទេស​រុស្ស៊ី ចាប់តាំងពី​ការដួលរលំ​នៃ​សហភាពសូវៀត​ឆ្នាំ ១៩៩១ ប៉ុន្តែ​ថា​ ទីក្រុង​ម៉ូស្គូ​មិនមាន​គម្រោង​វាយប្រហារ​រដ្ឋ​ណា​តូ​នោះទេ។ យោងតាម​​ការ​ចេញសេចក្តី​ប្រកាស​របស់​​វិមាន​ក្រឹម​ឡាំង​ដែល​បានចេញ​ផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ លោក ពូ​ទីន​​ បាន​​និយាយថា៖ «យើង​មិនមាន​ចេតនា​ឈ្លានពាន​ចំពោះ​រដ្ឋ​ទាំងនេះ​ទេ។ គំនិត​ដែលថា​យើង​នឹង​វាយប្រហារ​ប្រទេស​មួយចំនួនទៀត ដូចជា ប៉ូឡូញ រដ្ឋបាល់​ទិ​ក និង​ឆេ​ក​ក៏​កំពុង​ភ័យខ្លាច​ផងដែរ គឺ​​គ្មាន​ហេតុ​ផល​ទល់តែសោះ​។ វា​គ្រាន់តែ​ជា​លេស​​ប៉ុណ្ណោះ»។ ​កន្លង​មក​​ មេដឹកនាំ​ប្រទេសលោក​ខាងលិច​ រដ្ឋ​នានានៅ​អឺរ៉ុប​ខាងកើត​សុទ្ធ​តែ​បាន​​សន្និដ្ឋាន​ស្រដៀងៗ​គ្នា​ថា លោក​ ពូទីន​ នឹង​ពង្រីក​សង្គ្រាម​ឆ្ពោះ​ទៅ​ប្រទេសរបស់ពួកគេ នៅពេល​ដែល​ លោក​ ពូទីន​​ ឈ្នះសង្គ្រាម​នៅ​អ៊ុយក្រែន ម្ល៉ោះហើយ​ទើប​​ពួកគេ​ ខិតខំ​​ឧបត្ថម្ភ​​​ និង​ផ្គត់ផ្គង់ឱ្យ​អ៊ុយក្រែន​នូវសព្វាវុធ​ ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ការ​ទូត​​តាមការ​អំពាវនាវ​របស់​អ៊ុយក្រែន។ វិមាន​ក្រឹម​ឡាំង ដែល​ចោទប្រកាន់​សហរដ្ឋអាមេរិក​ថា ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំងនឹង​រុស្ស៊ី ដោយ​គាំទ្រ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន ទាំង​លុយ អាវុធ និង​ចារកម្ម និយាយថា ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន ប្រហែលជា​មិនដែល​អាក្រក់​ជាង​នេះ​ទេ។ នេះ​បើ​តាមរ៉យទ័រ​។​ នៅពេល​សួរ​អំពី​យន្តហោះ​ចម្បាំង F-16 ដែល​លោកខាងលិច​បាន​សន្យាថា​នឹង​បញ្ជូន​ទៅកាន់​អ៊ុយ​ក្រែ​ន លោក ពូ​ទីន បាន​និយាយថា យន្តហោះ​បែបនេះ​នឹងមិន​ផ្លាស់ប្តូរ​ស្ថានភាព​នៅ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​ឡើយ។ លោកពូ​ទីន​បាន​និយាយថា៖ «ប្រសិនបើ​ពួកគេ​ផ្គត់ផ្គង់​យន្តហោះ F-16 ហើយ​ពួកគេ​កំពុងនិយាយ​អំពី​រឿងនេះ ហើយ​ទំនងជាហ្វឹកហាត់​អ្នកបើក​យន្តហោះ វា​នឹងមិន​ផ្លាស់ប្តូរ​ស្ថានភាព​នៅលើ​សមរភូមិ​ទេ។ យើង​នឹង​បំផ្លាញ​យន្តហោះ ដូចដែល​យើង​បំផ្លាញ​រថក្រោះ រថពាសដែក និង​ឧបករណ៍​ផ្សេងទៀត រួមទាំង​ឧបករណ៍​បាញ់​គ្រាប់​រ៉ុក្កែត​ជាច្រើន»។ លោក ពូ​ទីន​ បាន​និយាយថា F-16 ក៏​អាច​ផ្ទុក​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​ផងដែរ។ លោក ពូ​ទីន បាន​និយាយថា៖ «ជាការ​ពិត ប្រសិនបើ​ពួកវា​នឹងត្រូវ​បាន​ប្រើ​ពី​អាកាសយានដ្ឋាន​នៅក្នុង​ប្រទេស​ទី​បី ពួកគេ​ក្លាយជា​គោលដៅ​ស្របច្បាប់​សម្រាប់​យើង គ្រប់​ទីកន្លែង​ដែល​ពួកគេ​អាច​នឹង​ស្ថិតនៅ»។ កន្លងមក ប្រទេស​បែលហ្ស៊ិក ដា​ណឺ​ម៉ាក ន័​រវេ​ស និង​ហូ​ឡង់ ស្ថិតក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ដែល​បាន​សន្យា​បរិច្ចាគ​យន្តហោះ F-16 ។ សម្ព័ន្ធ​នៃ​បណ្តា​ប្រទេស​បាន​សន្យាថា​នឹង​ជួយ​បណ្តុះបណ្តាល​អ្នកបើក​យន្តហោះ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​ក្នុងការ​ប្រើប្រាស់​របស់​ពួកគេ៕

រុស្ស៊ី​បាន​ព្រមាន​បាញ់​ទម្លាក់​យន្តហោះ​ចម្បាំង F-16 ប្រសិន​បើ​ប្រទេស​នៃ​លោកខាងលិច​ផ្តល់​ជូន​ដល់​អ៊ុយ​ក្រែ​ន សម្រាប់​សង្គ្រាម​ប្រឆាំង​រុស្ស៊ី។ ទោះបីជា​រុស្ស៊ី​បាន​បដិសេធ​គំនិត​វាយ​ប្រហារ​ប្រទេស​នា​តូ ក៏ដោយ ភាគី​ខ្លួន​និយាយ​ថា​មិនមាន​គំរោង​ណាដែល​នឹងវាយប្រហារ​ប្រទេស​​នីមួយៗ​ដូចជា ប៉ូឡូញ រដ្ឋ​បាល់​ទិ​ក ឬ​សាធារណរដ្ឋ​ឆេកទេ។ ក្នុង​ទស្សនៈ​របស់​ខ្លួន លោក ពូ​ទីន​បាន​និយាយថា រដ្ឋ​ប៉ូឡូញ និង​ប្រទេស​ផ្សេងៗ​នៅ​អឺរ៉ុប​ខាង​កើត​ហាក់​ដូចជា​មាន​ភ័យខ្លាច​ការវាយប្រហារ​របស់​រុស្ស៊ី ប៉ុន្តែ​វា​គ្រាន់​តែ​ជា​លេស​មួយ​ប៉ុណ្ណោះ។ កាល​ពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ វិមាន​ក្រឹម​ឡាំង​បាន​ចេញ​សេចក្តី​ប្រកាស​និយាយ​ថា ពូ​ទីន​ថា «យើង​មិនមាន​ចេតនា​ឈ្លានពាន​ចំពោះ​រដ្ឋ​ទាំងនេះ​ទេ។» ក៏​ដូចជា​គ្មាន​គោល​ដៅ​វាយប្រហារ​ប្រទេស​ដែល​ជា​ណាតូ​នោះទេ។ យោង​តាម​ ទីភ្នាក់ងារ​ព័ត៌មាន​រ៉យទ័រ លោក​ពូ​ទីន​បាន​ថ្លែងថា ទំនាក់ទំនង​រវាង​រុស្ស៊ី​នឹង​សហរដ្ឋអាមេរិក​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថានភាព​អាក្រក់​បំផុត​ក្នុង​រយៈពេល​នេះ ក្រោយការ​ចាប់ផ្តើម​សង្គ្រាម​មួយ​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​កាលពី​ថ្ងៃទី ​២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២២ ។ លោក ពូ​ទីន បាន​ថ្លែងថា ប្រសិនបើ​ពួកលោក​ផ្តល់​ជូន​យន្តហោះ F-16 ទៅកាន់​អ៊ុយ​ក្រែ​ន កងកម្លាំង​រុស្ស៊ី​នឹង​បាញ់​ទម្លាក់​យន្តហោះ​ទាំងនោះ ដូចដែល​បាន​ធ្លាប់បាញ់​ទម្លាក់​រថក្រោះ និង​រថពាសដែក​ផ្សេងៗ​​ មក​មុន​​។

លោក Unai Emery អ្នកចាត់ការក្រុម Aston Villa បានបន្តកិច្ចសន្យាដឹកនាំក្រុមបន្តទៀត រយៈពេល ៥ឆ្នាំ ពោលរហូតដល់ឆ្នាំ ២០២៩។ នេះបើតាមការប្រកាសរបស់ក្លិប​ Aston Villa នាថ្ងៃទី២៧ ខែឧសភា ស្របពេលកិច្ចសន្យានេះ។ លោក Emery អ្នកចាត់ការសញ្ជាតិអេស្ប៉ាញ បានចូលដឹកនាំក្រុម Aston Villa ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ ដោយបានជួយក្រុមឡើងមកឈរនៅចំណាត់ថ្នាក់កំពូលទាំង៤ Premier League ដោយទទួលបានកៅអី UEFA Champions League លើកដំបូងចាប់តាំងពីរដូវកាល ១៩៨២-៨៣។ រដូវកាល ២០២៣-២៤ លោក Emery បាននាំ Aston ឡើងដល់វគ្គពាក់កណ្តាលផ្តាច់ព្រ័ត្រពានរង្វាន់ Europa Conference League ផងដែរ។ ការនាំក្រុមឡើងទៅកាន់ការប្រកួត UEFA Champions League រដូវកាលក្រោយអាចជាមូលហេតុ ធ្វើឱ្យក្លិបពេញចិត្តនិងផ្តល់កុងត្រាបន្ថែមដល់លោកអ្នកចាត់ការអេស្ប៉ាញរូបនេះ។ កាលពីឆ្នាំ ២០២២ អំឡុងពេលមកដឹកនាំដំបូងរបស់លោក Emery ក្លិប Aston ស្ថិតនៅចំណាត់ថ្នាក់លេខ ១៧ ក្នុងតារាង Premier League ប៉ុន្តែក្រុមមួយនេះបានកែប្រែយ៉ាងឆាប់រហ័សក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក Emery។ «ខ្ញុំរីករាយក្នុងការបោះជំហានទៅមុខ ហើយនឹងទំនួលខុសត្រូវក្នុងការដឹកនាំក្លិបនេះបន្ត។ ទីនេះពិតជាមានទំនាក់ទំនងដ៏អស្ចារ្យក្នុង Aston Villa។ មិនថាកម្លាំងចិត្តនៃការគាំទ្រ របស់អ្នកគាំទ្រ ដែលតែងតែជួយដល់យើងរហូតអាចបង្កើតរឿងដែលខុសប្លែក ដើម្បីឱ្យមានអារម្មណ៍ថាទីនេះជាផ្ទះមួយ។ យើងពិតជារំភើបក្នុងការបន្តដំណើររបស់យើង ដែលគ្មានដែលកំណត់នៃសុបិន្ត។»។ លោក Emery បាននិយាយបែបនេះ បន្ទាប់ពីបានចុះកិច្ចសន្យាថ្មីរួចមក។ អតីតគ្រូបង្វឹកក្រុម Sevilla និង Arsenal កន្លងមកក៏ធ្លាប់បានចុះកិច្ចសន្យា បន្តជាមួយនឹងក្រុម Aston Villa ម្តងរួចមកហើយកាលពីខែមេសា ដោយកិច្ចសន្យានោះបានធ្វើឱ្យលោក Emery ដឹកនាំក្រុមត្រឹមឆ្នាំ ២០២៧ តែប៉ុណ្ណោះ។ យ៉ាងណាការបន្តកុងត្រាបន្ថែមរហូតដល់ឆ្នាំ ២០២៩ លោក Emery ត្រូវបានគេដឹងថា ក៏បានទទួលប្រាក់ថ្លៃការងារកើនឡើងផងដែរ៕

លោក Unai Emery ដែលគឺជាអ្នកចាត់ការក្រុមរបស់ Aston Villa បានទទួលកិច្ចសន្យាដឹកនាំក្រុមនេះរយៈពេល ៥ឆ្នាំ ពោលរហូតដល់ឆ្នាំ ២០២៩។ លោក Emery ចូលដឹកនាំក្រុម Aston Villa ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ និងបានជួយដល់ក្រុមអាចឈ្នះនៅចំណាត់ថ្នាក់កំពូលទាំង៤ Premier League ដោយទទួលបានកៅអី UEFA Champions League ដូចដែលមានក្នុងវគ្គចាប់តាំងពីរដូវកាល ១៩៨២-៨៣។ នៅឆ្នាំ ២០២៣-២៤, លោក Emery បាននាំក្រុមដល់វគ្គពាក់កណ្តាលផ្តាច់ព្រ័ត្រពានរង្វាន់ Europa Conference League រួចធ្វើឱ្យក្រុមឡើងទៅកាន់ការប្រកួតនៅក្នុង UEFA Champions League ក្រោយនេះ។ លោក Emery បានកែប្រែករណីជួយដល់ក្រុមនៅចំណាត់ថ្នាក់ខាងក្រោមក្រៅពីការដឹកនាំដំបូងនោះ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា ការបោះជំហានទៅមុខនេះមានទំនាក់ទំនងដ៏អស្ចារ្យនិងទទួលបានការគាំទ្រពីក្រុម។

នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន Tesla លោក Elon Musk នៅថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា បានបង្ហាញការមិនគាំទ្រអាម៉េរិក ដែលបានដំឡើងពន្ធនាំចូលលើរថយន្តអគ្គិសនីរបស់ចិន។ បើតាមមេក្រុមហ៊ុន Teslaរូបនេះ ការដំឡើងពន្ធ គឺមិនល្អឡើយ។ អាម៉េរិក កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែឧសភា បានប្រកាសដំឡើងពន្ធយ៉ាងខ្លាំងលើយានយន្តអគ្គិសនី បន្ទះឈីបកុំព្យូទ័រ ឧបករណ៍វេជ្ជសាស្ត្រ និងទំនិញផ្សេងទៀតពីសេដ្ឋកិច្ចទីពីររបស់ពិភពលោក។ ដោយឡែក​ពន្ធ​លើ​យានយន្ត​អគ្គិសនី​បាន​កើនឡើង​៤​ដង គឺ​ដល់​ជាង​១០០ភាគរយ។ នៅឯវេទិកាបច្ចេកវិទ្យា Viva នៅទីក្រុងប៉ារីសនៅថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា លោក Elon Musk បានបញ្ជាក់ថា ទាំងរូបលោក និងក្រុមហ៊ុនមិនបានស្នើឱ្យដាក់ពន្ធនាំចូលនេះទេ។ លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ៖« ខ្ញុំក៏ភ្ញាក់ផ្អើលដែរ ពេលបានឮព័ត៌មាននោះ។ បទប្បញ្ញត្តិដែលកំណត់ពាណិជ្ជកម្មសេរី ឬបង្ខូចថ្លៃទីផ្សារគឺមិនល្អទេ»។ នេះបើតាមសារព័ត៌មាន​ Reuters ។ នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន Tesla រូបនេះបន្តថា ក្រុមហ៊ុននៅតែប្រជែងគ្នាបានយ៉ាងល្អក្នុងប្រទេសចិនដោយគ្មានការគាំទ្រណាមួយឡើយ។ លោក​បញ្ជាក់​ថា៖ «ខ្ញុំ​មិន​គាំទ្រ​ការ​យក​ពន្ធ​នាំ​ចូល​ទេ»។ ការប៉ាន់ស្មានតម្លៃសរុបនៃការនាំចូលទំនិញចិន ដែលរងផលប៉ះពាល់ពីការសម្រេចចិត្តរបស់រដ្ឋបាល ចូ បៃឌិន ក្នុងការបង្កើនពន្ធលើផលិតផលមួយចំនួនមានតម្លៃ ១៨ពាន់លានដុល្លារ។ គោលនយោបាយនៃការដំឡើងពន្ធនាំចូលត្រូវបានរក្សាដោយរដ្ឋបាលរបស់ប្រធានាធិបតី ចូ បៃឌិន ចាប់តាំងពីអតីតប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ។ គោល​បំណង​នៃ​គោល​នយោបាយ​ទាំង​នេះ​គឺ​ដើម្បី​គាំទ្រ​ដល់​ការ​ផលិត​របស់​ក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុករបស់អាម៉េរិក។ រថយន្តអគ្គិសនីរបស់ចិន បានបង្កើនវត្តមានយ៉ាងសកម្មនៅទូទាំងពិភពលោកក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ នៅក្នុងខែមករា បន្ទាប់ពីបានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុត្រីមាសទី៤ឆ្នាំ២០២៣ លោក Musk បានសរសើរក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តរបស់ប្រទេសនេះ។ លោកថា ក្រុមហ៊ុនចិនប្រកួតប្រជែងខ្ពស់ នឹងទទួលបានជោគជ័យយ៉ាងខ្លាំងនៅខាងក្រៅប្រទេសចិន បើទោះបីជាមានការកម្រិតពន្ធនាំចូល និងរបាំងពាណិជ្ជកម្ម។ «ប្រសិនបើមិនមានរបាំងពាណិជ្ជកម្មទេ ពួកគេនឹងកំទេចក្រុមហ៊ុនរថយន្តផ្សេងទៀតនៅក្នុងពិភពលោក។ ពួកគេពិតជាល្អណាស់»។ លោក Musk ធ្លាប់បាននិយាយបែបនេះ។ ការលើកឡើងទាំងនេះបង្ហាញថា ក្រុមហ៊ុនរថយន្តអគ្គិសនីរបស់អាម៉េរិកកំពុងប្រឈមមុខនឹងសម្ពាធយ៉ាងខ្លាំងពីដៃគូប្រកួតប្រជែងរបស់ចិនដូចជា BYD ដែលជាក្រុមហ៊ុនកំពុងបង្កើនវត្តមានរបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្លាំងនៅទូទាំងពិភពលោក៕

នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន Tesla លោក Elon Musk បានបង្ហាញការមិនគាំទ្រអាម៉េរិកដែលបានដំឡើងពន្ធនាំចូលលើរថយន្តអគ្គិសនីរបស់ចិននៅថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា។ លោកបាននិយាយថា ការដំឡើងពន្ធនេះគឺមិនល្អ ហើយគោលនយោបាយនេះបានរក្សាដោយរដ្ឋបាលចូ បៃឌិន ចាប់តាំងពីអតីតប្រធានាធិបតី ដូណាល់ ត្រាំ ដើម្បីគាំទ្រដល់ក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុក។ នៅវេទិកាបច្ចេកវិទ្យា Viva នៅទីក្រុងប៉ារីស, លោក Musk បានបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនរបស់លោកនៅតែប្រជែងគ្នាបានយ៉ាងល្អក្នុងប្រទេសចិនដោយគ្មានការគាំទ្រណាមួយ និងមិនគាំទ្រការដំឡើងពន្ធនាំចូលនេះទេ។ រថយន្តអគ្គិសនីចិនកំពុងបង្កើនវត្តមាននៅទូទាំងពិភពលោក ហើយក្រុមហ៊ុនចិនអាចទទួលបានជោគជ័យខ្លាំងនៅក្រៅប្រទេស បើមិនមានរបាំងពាណិជ្ជកម្ម៕

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរតនាគារអាម៉េរិក លោកស្រី Janet Yellen បានចោទប្រកាន់យុទ្ធសាស្ត្រឧស្សាហកម្មរបស់ចិន ថាបានគំរាមកំហែងជាសកល ដែលត្រូវការការសម្របសម្រួលជាមួយអឺរ៉ុបដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាលំហូរទំនិញថោកៗពាសពេញពិភពលោក។ ថ្លែងនៅក្នុងទីក្រុង Frankfurt អាល្លឺម៉ង់ នៅថ្ងៃទី២១ ខែឧសភា លោកស្រី Janet Yellen បានអំពាវនាវឱ្យអឺរ៉ុបឆ្លើយតបទៅនឹងគោលនយោបាយឧស្សាហកម្មរបស់ចិនតាមរបៀប «វិធីបង្រួបបង្រួម » ដើម្បីជួយក្រុមហ៊ុនផលិតនៅលើភាគីទាំងសងខាងនៃមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិកអាចបន្តដំណើរការអាជីវកម្ម។ ដោយលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃសម្ព័ន្ធភាពអាម៉េរិក-អឺរ៉ុប លោកស្រី Yellen បានចោទប្រកាន់លើផលិតកម្មឧស្សាហកម្មលើសចំណុះរបស់ចិន ថាបានគំរាមកំហែងទាំងក្រុមហ៊ុនរបស់សម្ព័ន្ធភាព និងទីផ្សារដែលកំពុងរីកចម្រើន។ ការលើកឡើងរបស់លោកស្រី Yellen ធ្វើឡើងមួយសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីរដ្ឋបាលលោក ចូ បៃឌិន បានប្រកាសពន្ធថ្មីលើរថយន្តអគ្គិសនី បន្ទះសូឡា សឺមីកុងឌុចទ័រ ដែកថែប និងផលិតផលឧស្សាហកម្មយុទ្ធសាស្ត្រផ្សេងៗទៀតដែលនាំចូលពីចិន។ កាលពីខែមេសា លោកស្រី Yellen បានប្រាប់មន្ត្រីចិនថា អាម៉េរិកនឹងមិនទទួលយកការផលិតច្រើនហួសហេតុរបស់ប្រទេសនេះទេ ដោយធ្វើឱ្យទីផ្សារពិភពលោកពោរពេញដោយទំនិញថោកៗ។ អាម៉េរិករំពឹងថា សម្ព័ន្ធភាពជាមួយ EU នឹងបញ្ចុះបញ្ចូលថា ដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំបំផុតរបស់ខ្លួន ត្រៀមខ្លួនជាស្រេចក្នុងការដំឡើងរបាំងការពារ ដើម្បីទប់ស្កាត់រថយន្តអគ្គិសនី អាគុយ និងទំនិញផ្សេងទៀតពីការត្រួតត្រាទីផ្សារលោកខាងលិច។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកស្រីបាននិយាយថា អាម៉េរិកមិនព្យាយាមអនុវត្តគោលនយោបាយប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងប៉េកាំងនោះទេ។ និន្នាការ​គាំពារនិយម​ទំនង​ជា​ក្លាយ​ជា​ចំណុច​នៃ​ជម្លោះ​រវាង​រដ្ឋាភិបាល​ក្រុង​ប៉េកាំង និង​ប្រទេស​ជឿនលឿន​ខាង​លិច។ កាលពីសប្តាហ៍មុន បន្ទាប់ពីលោក បៃឌិន បានប្រកាសដំឡើងពន្ធដល់ ១៨ពាន់លានដុល្លារលើផលិតផលចិន អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតចិនប្រចាំនៅទីក្រុង Washington លោក Liu Pengyu បានចេញសារប្រឆាំងភ្លាមៗ។ លោក Liu បាននិយាយថា ៖« យើងរំពឹងថា អាម៉េរិកអាចទទួលយកទស្សនៈវិជ្ជមាននៃការអភិវឌ្ឍរបស់ចិន និងបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ពាក្យលើសចំណុះជាលេសសម្រាប់ការគាំពារនិយមពាណិជ្ជកម្ម»។ ពន្ធគយថ្មីរបស់អាម៉េរិកអាចដាក់សម្ពាធបន្ថែមទៀតលើអឺរ៉ុបឱ្យបង្កើតរបាំងពាណិជ្ជកម្មដើម្បីការពារទីក្រុងប៉េកាំងពីការផ្លាស់ប្តូរការនាំចេញកាន់តែច្រើននៅទីនោះ។ មន្ត្រីអឺរ៉ុបកំពុងពិចារណាដាក់ពន្ធបន្ថែមលើរថយន្តចិន ដែលបង្កការគំរាមកំហែងពិសេសដល់អាល្លឺម៉ង់។ ប្រហែល ៣៧ភាគរយនៃយានជំនិះអគ្គិសនីទាំងអស់ដែលនាំចូលទៅអឺរ៉ុបត្រូវបានផលិតនៅចិន រួមទាំងម៉ាកក្នុងស្រុកដូចជា ក្រុមហ៊ុន Tesla និងក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តអាល្លឺម៉ង់ដែលមានរោងចក្រនៅទីនោះ។ អឺរ៉ុប ជាទីផ្សាររថយន្តអគ្គិសនីធំទីពីររបស់ពិភពលោក ហើយការនាំចូលបានកើនឡើងកាលពីឆ្នាំមុនដល់ ១១,៥ ពាន់លានដុល្លារ ពី ១,៦ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២០ ។ គណៈកម្មការអឺរ៉ុបកំពុងស៊ើបអង្កេតថាតើការឧបត្ថម្ភធនរបស់ទីក្រុងប៉េកាំងដល់ក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្លួនកំពុងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ឧស្សាហកម្មរថយន្តក្នុងតំបន់ដែរឬយ៉ាងណា។ វិស័យនេះផ្តល់ការងារដោយផ្ទាល់ និងដោយប្រយោលជិត ១៤លាននាក់នៅអឺរ៉ុប ដោយបាននាំចេញរថយន្តចំនួន ៦លានគ្រឿងកាលពីឆ្នាំមុន៕

ដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរតនាគារអាម៉េរិក លោកស្រី Janet Yellen បានចោទប្រកាន់យុទ្ធសាស្ត្រឧស្សាហកម្មរបស់ចិនថាគំរាមកំហែងជាសកលនិងអំពាវនាវឱ្យអឺរ៉ុបចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាលំហូរទំនិញថោកៗពាសពេញពិភពលោក។ ថ្លែងនៅទីក្រុង Frankfurt នៅថ្ងៃទី ២១ ខែឧសភា, លោកស្រី Yellen បានស្នើឱ្យអឺរ៉ុបមានវិធីបង្រួបបង្រួមដើម្បីជួយក្រុមហ៊ុនផលិតអាម៉េរិក និងអឺរ៉ុប។ លោកស្រីបានសង្កត់ថាផលិតកម្មឧស្សាហកម្មលើសចំណុះរបស់ចិនគំរាមកំហែងដល់ក្រុមហ៊ុននៅសម្ព័ន្ធភាព និងទីផ្សាររីកចម្រើន។ សារលើកឡើងនេះបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីរដ្ឋបាលបៃឌិនបានដំឡើងពន្ធលើរថយន្តអគ្គិសនី និងផលិតផលឧស្សាហកម្មចិនមួយចំនួន។ អាម៉េរិករំពឹងថាសម្ព័ន្ធភាពជាមួយ EU នឹងបញ្ចុះបញ្ចូលដៃគូពាណិជ្ជកម្មដើម្បីទប់ស្កាត់ការត្រួតត្រាទីផ្សារលោកខាងលិចដោយទំនិញចិន។ លោកស្រី Yellen បានបញ្ជាក់ថា អាម៉េរិកមិនព្យាយាមអនុវត្តគោលនយោបាយប្រឆាំងចិនទេ។

ភ្នំពេញ៖ រដ្ឋបាលខេត្តប៉ៃលិន បានដាក់ដំណើរការរថយន្តដឹកសិស្សនិស្សិតដោយឥតគិតថ្លៃ ដើម្បីសម្រួលដល់ការលំបាករបស់សិស្ស-និស្សិត ដែលមានជីវភាពខ្វះខាត រួមទាំងកាត់បន្ថយហានិភ័យ ដែលកើតចេញពីការធ្វើដំណើរឆ្ងាយតាមទោចក្រយាន។ សេវាសាធារណៈនេះ ត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការពីថ្ងៃទី១៧ឧសភា តទៅ ដោយមានការគាំទ្រច្រើន ពីមហាជន។ «សិស្សនិស្សិតដែលមានបំណងចង់បន្តការសិក្សានៅវិទ្យាល័យ ឬសាកលវិទ្យាល័យនានា ក្នុងខេត្តបាត់ដំបង គឺអាចជិះរថយន្តក្រុងបានដោយឥតគិតថ្លៃ »។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់់រដ្ឋបាលខេត្តប៉ៃលិន ដោយបន្តរៀបរាប់ក្នុងសេចក្តីជូនដំណឹងថា ចំពោះការធ្វើដំណើរ គឺបែងចែកជាពីរពេល។ នៅថ្ងៃសុក្រ ទី១៧ឧសភា រថយន្តសាធារណៈបានចេញដំណើរជាផ្លូវការ ពីខេត្តប៉ៃលិន ទៅបាត់ដំបង នៅម៉ោង៦ល្ងាច។ ចំណតរថយន្ត នៅសួនច្បារកុមារ ទល់មុខវិមានឯករាជ្យខេត្តប៉ៃលិន។ ថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៩ឧសភា រថយន្តនឹងចេញដំណើរពីបាត់ដំបងទៅប៉ៃលិន នៅម៉ោង៦ល្ងាច ខណៈចំណតរថយន្ត ស្ថិតនៅមុខសាកលវិទ្យាល័យគ្រប់គ្រង និងសេដ្ឋកិច្ច(UME)។ បើតាម លោក វិត ចាន់ធឿន មន្ត្រីរដ្ឋបាលខេត្តប៉ៃលិន ការសម្រេចដាក់ដំណើរការជាផ្លូវការនូវឡានក្រុងសាធារណៈសម្រាប់សិស្សនិស្សិត គឺទទួលបានការគាំទ្រច្រើនពីសាធារណជន។ លោកបានថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មានថ្មីៗ តាមទូរសព្ទ នាថ្ងៃទី១៧ឧសភាថា៖ «នៅថ្ងៃនេះ មានសិស្សនិស្សិតជាង៣០រូបហើយ បានទាក់ទងមកអាជ្ញាធរខេត្ត ដើម្បីចុះឈ្មោះដំណើរ។ ពួកគេ(សិស្សនិស្សិត) រួមទាំងឱពុកម្ដាយ សប្បាយរីករាយពេលដឹងថា ធ្វើដំណើរទៅវិញទៅមកដោយឥតគិតថ្លៃ ព្រោះខេត្តប៉ៃលិនពុំទាន់មានសាកលវិទ្យាល័យ ហើយត្រូវធ្វើដំណើរឆ្ងាយ រហូតដល់បាត់ដំបងដើម្បីសិក្សា»។ មន្ត្រីរដ្ឋបាលខេត្តរូបនេះ បន្តរៀបរាប់ថា ក្រុមការងារនឹងរៀបចំឡានក្រុង ដល់សិស្សនិស្សិត ឱ្យបានគ្រប់ចំនួន។ សម្រាប់សិស្ស-និស្សិត​ និង​អាណាព្យាបាល​អាច​ទាក់ទង​​ទីចាត់ការ​រដ្ឋបាល សាលាខេត្ត​ប៉ៃលិន តាមរយៈ​លេខ​ទូរស័ព្ទ ០៨៨ ៦៧៨៩-២៩៥, ០១៦ ៤១៦ ៦៦៨, ០៩៧ ៥៧៩ ៧៨៧៨ រៀងរាល់​ម៉ោង​ធ្វើការ ដើម្បីផ្ដល់ដំណឹងពីវត្តមានក្នុងការធ្វើដំណើរ៕

រដ្ឋបាលខេត្តប៉ៃលិន បានដាក់ដំណើរការរថយន្តដឹកសិស្សនិស្សិតដោយឥតគិតថ្លៃ ចាប់ពីថ្ងៃទី ១៧ ខែឧសភា ដើម្បីជួយសម្រួលការលំបាក និងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការធ្វើដំណើរចម្ងាយ។ សេវាសាធារណៈនេះបានទទួលការគាំទ្រច្រើនពីសាធារណជន។ សិស្សនិស្សិតដែលចង់បន្តការសិក្សានៅបាត់ដំបងអាចប្រើប្រាស់សេវានេះដោយឥតគិតថ្លៃ។ រថយន្តបានចេញដំណើរពីប៉ៃលិនទៅបាត់ដំបងនៅម៉ោង ៦ ល្ងាច ថ្ងៃសុក្រ និងត្រឡប់ពីបាត់ដំបងនៅម៉ោង ៦ ល្ងាច ថ្ងៃអាទិត្យ។ លោក វិត ចាន់ធឿន មន្ត្រីរដ្ឋបាលខេត្តប៉ៃលិន បាននិយាយថា ការបង្កើតសេវានេះទទួលបានការគាំទ្រពីសាធារណជន និងមានសិស្សនិស្សិតជាង ៣០ រូបបានចុះឈ្មោះរួចហើយ។ ចំពោះព័ត៌មានបន្ថែម អាណាព្យាបាលអាចទាក់ទងរដ្ឋបាលខេត្តតាមលេខទូរស័ព្ទដែលបានផ្ដល់៕

ភ្នំពេញ៖ កម្ពុជា បានដាក់គោលដៅ កាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ត្រឹមសូន្យ ក្នុងឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើតាមលោក អ៊ាង សុផល្លែត រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងបរិស្ថាន ។ ក្រសួងបរិស្ថាន បានសហការជាមួយមូលនិធិ W Foundation រៀបចំវេទិកា ស្តីពីសកម្មភាពអាកាសធាតុសាកល ២០២៤ នាថ្ងៃទី១៦ ដល់១៧ ឧសភា ក្នុងគោលបំណងផ្តល់ឱកាសសម្រាប់កិច្ចពិភាក្សាបង្កើនការយល់ដឹងអនាគតកម្ពុជា លើទស្សនៈទាន និងសកម្មភាពប្រែប្រួលអាកាសធាតុ អព្យាក្រឹត្យកាបូន រួមទាំងការធ្វើពាណិជ្ជកម្មឥណទានកាបូន នៅលើពិភពលោក។ ក្នុងកម្មវិធីនេះ លោក Kevin W Lee ប្រធានមូលនិធិ W Foundation បានលើកឡើងថា វេទិកានេះ ជាការនាំនូវគំនិតនុវានុវត្តន៍ ការផ្លាស់ប្តូរលទ្ធផលសិក្សាស្រាវជ្រាវ ការកសាងភាពជាដៃគូថ្មីៗ ដើម្បីចូលរួមកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ និងការឆ្លើយតបដោយប្រសិទ្ធភាព ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ នៅលើសាកលលោក និងនៅប្រទេសកម្ពុជា។ ចំណែកលោក អ៊ាង សុផល្លែត ក៏បានចាត់ទុកការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ជាផលប៉ះពាល់មួយផ្នែកធំ លើជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ និងសេដ្ចកិច្ចសង្គមជាតិ។ ក្នុងនាមជា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោកបានកំណត់ទិសដៅការងារជាអាទិភាព ក្នុងការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងបន្សាំការចូលរួមរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ទាក់ទងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ រដ្ឋមន្ត្រីបរិស្ថាន បានលើកឡើងពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដែលបណ្តាលឱ្យមានរលកកម្ដៅ ខ្យល់ព្យុះ ទឹកជំនន់ ភាពរាំងស្ងួត និងអាកាសធាតុមិនប្រក្រតីជាច្រើនទៀត ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាជន ,បរិស្ថាន និងការបាត់បង់ជីវចម្រុះ។ លោក អ៊ាង សុផល្លែត ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «កម្ពុជាបានកំណត់យកកាត់បន្ថយ ការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ឱ្យបានអតិបរិមានៅសូន្យ នៅឆ្នាំ២០៥០ តាមរយៈការបង្កើនគម្របព្រៃឈើ ឱ្យបាន៦០ភាគរយ ដោយបណ្តុះ និងចែកកូនឈើ ឱ្យបាន ១លានដើមជូនដល់សាធារណជន ដាំដោយឥតគិតថ្លៃ ការប្រើប្រាស់ថាមពលករកើតឡើងវិញ ការប្រើប្រាស់រថយន្តអគ្គិសនី និងការណែនាំពីបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗជាដើម»។ សូមជម្រាបថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់វិធានប្រតិបត្តិ តាមមាត្រា៦ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស៍ ស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ សម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈម ដោយប្រសិទ្ធភាព ជាពិសេសជំរុញនិងលើកទឹកចិត្តដល់កម្ពុជា ក្នុងការធ្វើអាជីវកម្មកាបូនប្រកបដោយតម្លាភាព គណនេយ្យភាព និងស្របតាមស្តង់ដាអន្តរជាតិ៕

កម្ពុជាបានដាក់គោលដៅកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ឱ្យបានអតិបរិមាសូន្យក្នុងឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើតាមលោកអ៊ាង សុផល្លែត រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងបរិស្ថាន។ ក្រសួងបានសហការជាមួយមូលនិធិ W Foundation រៀបចំវេទិកាស្តីពីសកម្មភាពអាកាសធាតុសាកល ២០២៤ នៅថ្ងៃទី១៦ ដល់ ១៧ ខែឧសភា ដើម្បីពិភាក្សាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ អព្យាក្រឹត្យកាបូន និងពាណិជ្ជកម្មឥណទានកាបូន។ លោក Kevin W Lee ប្រធានមូលនិធិ W Foundation បានលើកឡើងថា វេទិកានេះនាំមកនូវគំនិតថ្មី ការផ្លាស់ប្តូរលទ្ធផលសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងការកសាងភាពជាដៃគូថ្មីៗ ដើម្បីកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។ លោក អ៊ាង សុផល្លែត បានបញ្ជាក់ថាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃ និងសេដ្ឋកិច្ចសង្គម ហើយកម្ពុជាមានគម្រោងកាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់អោយសូន្យនៅឆ្នាំ ២០៥០ តាមរយៈការកើនឡើងនៃគម្របព្រៃឈើ ឱ្យបាន៦០ភាគរយ និងការប្រើប្រាស់ថាមពលកកើតឡើងវិញ និងរថយន្តអគ្គិសនី៕

«អង្ករកម្ពុជា» ម៉ាកយីហោ Amru Rice កំពុងពេញនិយម និងលក់ដាច់ខ្លាំងនៅប្រទេសហ៊្វាងឡង់ ដាណឺម៉ាក ស៊ុយអ៊ែត និងន័រវែស។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងពី លោក សុង សារ៉ន អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនអេមរុរាយស៍កម្ពុជា (Amru Rice Cambodia Co,. Ltd) និងជាប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល​សហព័ន្ធ​ស្រូវអង្ករ​កម្ពុជា នៅថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា។ អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនអេមរុរាយស៍កម្ពុជារូបនេះ បញ្ជាក់ថា ភាពពេញនិយមរបស់ «អង្ករកម្ពុជា» នៅតាមបណ្ដាប្រទេសទាំងនេះ គឺកើតឡើងចេញពី រសជាតិឆ្ងាញ់ ក្លិនក្រអូប​ ភាពទន់ និងតម្លៃសមរម្យ។ ម្យ៉ាងទៀត ​ភាពប្រណិត និងការដាំដុះតាមលក្ខណៈសេរីរាង្គ ​បានផ្ដល់នូវទំនុបចិត្ត​ផ្នែកសុខភាព និងសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកបរិភោគ។ លោក សុង សារ៉ន បន្ថែមដូច្នេះថា៖«មិនត្រឹមតែប្រទេសហ៊្វាងឡង់ អង្ករកម្ពុជា ​ក៏មានភាពល្បីល្បាញនៅដាណឺម៉ាក ស៊ុយអ៊ែត និងន័រវែស ផងដែរ។ ប្រទេសទាំងអស់នេះ គឺគិតគូរពីបញ្ហាសុខភាពណាស់ ដូច្នេះ ពួកគេចិត្តអង្ករប្រណិតកម្ពុជា ព្រោះវាមានលក្ខណៈសេរីរាង្គ។ ខ្ញុំមានការត្រេកអរ ព្រោះថាមិនមានតែពលរដ្ឋហ៊្វាងឡង់ ទិញអង្ករយកទៅដាំបាយហូបប៉ុណ្ណោះទេ ក្នុងនោះក៏មានភោជនីយដ្ឋានផងដែរ។ ខ្ញុំឃើញថា​មានការគាំទ្រច្រើន»។ កាលពីឆ្នាំ២០២៣ ក្រុមហ៊ុនអេមរុរាយស៍កម្ពុជា បាននាំអង្ករទៅកាន់ប្រទេសហ៊្វាងឡង់ប្រមាណ ២៣០០តោន។ ដោយឡែក នៅឆ្នាំ២០២៤ ក្រុមហ៊ុនខ្មែរមួយនេះ គម្រោងនាំចេញក្នុងទំហំ ២៨០០តោន។ ក្រុមហ៊ុនអេមរុរាយស៍ នាំចេញអង្ករល្អប្រណិត និង អង្ករសិរីរាង្គ ទៅជាង៤០ប្រទេសនៅលើពិភពលោក ជាពិសេស ប្រទេសក្នុងសហគមន៍អឺរុប (EU) ចិន អូស្រ្តាលី សហរដ្ឋអាមេរិច និង ទីផ្សេងៗទៀត។ ក្រុមហ៊ុន មានផែនការនាំចេញសរុប ៤៥,០០០តោន ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ក្នុងនោះ៣០ភាគរយ ជាអង្ករសរីរាង្គ និង៧០ភាគរយ ជាអង្ករល្អប្រណិត។ សូមជម្រាបថា នៅឆ្នាំ២០២៣ កម្ពុជាទទួលបានចំណូលជាង ១ ៧០០លានដុល្លារ ពីការនាំចេញស្រូវ-អង្ករ

អង្ករកម្ពុជា ម៉ាកយីហោ Amru Rice កំពុងពេញនិយម និងលក់ដាច់ខ្លាំងនៅប្រទេសហ៊្វាងឡង់ ដាណឺម៉ាក ស៊ុយអ៊ែត និងន័រវែស។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ពីលោក សុង សារ៉ន អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន Amru Rice Cambodia Co., Ltd និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី ២៨ ខែឧសភា។ ភាពពេញនិយមរបស់អង្ករកម្ពុជា គឺដោយសាររសជាតិឆ្ងាញ់ ក្លិនក្រអូប ភាពទន់ និងតម្លៃសមរម្យ រួមទាំងភាពប្រណិត និងការដាំដុះតាមលក្ខណៈសេរីរាង្គ ដែលផ្តល់នូវទំនុកចិត្តផ្នែកសុខភាព និងសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកបរិភោគ។ ក្រុមហ៊ុន Amru Rice Cambodia បាននាំអង្ករទៅកាន់ហ៊្វាងឡង់ ២,៣០០ តោន ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ហើយគ្រោងនាំចេញ ២,៨០០ តោន ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤។ ក្រុមហ៊ុននេះបាននាំចេញអង្ករទៅជាង ៤០ ប្រទេស ជាពិសេស EU ចិន អូស្រ្តាលី សហរដ្ឋអាមេរិក និងទីផ្សារផ្សេងៗទៀត មានផែនការនាំចេញសរុប ៤៥,០០០ តោន ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ដែលក្នុងនោះ ៣០ ភាគរយ ជាអង្ករសេរីរាង្គ និង ៧០ ភាគរយ ជាអង្ករល្អប្រណិត។

ភ្នំពេញ​៖ កញ្ញា ស៊ីន យូប៊ីន បានទទួលកិត្តិយសឡើងទទួលពានរង្វាន់ Inspirational Women Hall of Fame ពីកម្មវិធី HOFS AWARDS 2024 (Hall of Fame in Singapore 2024) ដែលប្រារព្ធឡើងកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នៅប្រទេសសិង្ហបុរី។ លើវេទិកា ដៃកំពុងកាន់ពាន ស៊ីន យូប៊ីន បានប្រាប់ភ្ញៀវក្នុងពិធី ដែលសុទ្ធសឹងជា អ្នកធុរកិច្ចល្បីៗមកពីបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗ ថា កុំមើលរំលង ក្នុងការមកបណ្តាក់ទុន ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ កម្មវិធី HOFS AWARDS 2024 (Hall of Fame in Singapore 2024) គឺជាកម្មវិធី ដែលផ្តល់ពានរង្វាន់ទៅកាន់បុគ្គល មានឥទ្ធិពលលើបណ្ដាញសង្គម ទាំងផ្នែកសិល្បៈ និងអ្នកជំនួញនៅអាសីអាគ្នេយ៌ ។ កញ្ញា ស៊ីន យូប៊ីន ជាតារាសម្ដែង ដែលកំពុងទទួលបានការទទួលស្គាល់ពីសមត្ថភាព ទាំងក្នុងកម្រិតជាតិ និងអន្តរជាតិ បានទទួលពាន់រង្វាន់ inspirational women hall of fame 2024 ពីកម្មវិធី HOFS AWARDS 2024 ក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែឧសភា កន្លងទៅ។ ពាននេះផ្តល់ជូនដល់បុគ្គល ដែលមានសម្ថភាពច្រើនផ្នែក និងមានស្នាដៃ ដែលមហាជនទទួលស្គាល់ច្រើនជាងគេ ព្រមទាំងជាបុគ្គលដែលមានការបំផុសគំនិតដល់អ្នកដទៃ។ ក្នុងកម្មវិធី តារាសម្ដែងទម្រង់មុខមូលពងក្រពើ ស្អាតដូចគំនូររូបនេះ បានលើកចំណុចល្អៗជាច្រើនពីកម្ពុជា ទាំងផ្នែកភូមិសាស្រ និងការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់កម្ពុជា ក្នុងវិស័យវិនិយោគ ដើម្បីទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគបរទេស ឱ្យមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ កញ្ញា បាននិយាយទៅកាន់អ្នកវិនិយោគ ដែលនាងជួបផ្ទាល់៖«បើលោកអ្នក ចង់ពង្រីកមុខជំនួញ សូមកុំមើលរំលងប្រទេសកម្ពុជា។ ហេតុអ្វី? ព្រោះទោះកម្ពុជា ជាប្រទេសតូច តែយើងជាប្រទេស ដែលមានសក្ដានុពល។ មានបេះដូងធំ។ កម្ពុជាយើង មិនដែលខ្លាច ក្នុងការចូលរួម បោះជំហ៊ានទៅមុខទេ មិនថាស្ថិតក្នុងស្ថានភាពណាមួយឡើយ។ យើងបានបង្កើតពាក្យស្លោកមួយថា «ខ្មែរធ្វើបាន» ជាចំនុចដែលធានាថា ការវិនិយោគនៅកម្ពុជា ពិតជាទទួលបានលទ្ធផល ឈ្នះ-ឈ្នះជាក់ជាមិនខាន»។ សូមរំលឹកថា នេះមិនមែនជាលើកដំបូងឡើយ ដែលតារាសម្តែងស្រី ស៊ីន យូប៊ីន ទទួលបានពានរង្វាន់ពីកម្មវិធី HOFS AWARDS 2024 ពោលតារាសម្ដែង សាច់សម៉ដ្ឋរលោងរូបនេះ ធ្លាប់ទទួលបានពានរង្វាន់នេះម្តងរួចមកហើយ កាលពីឆ្នាំ២០២៣កន្លងទៅ។ កាលឆ្នាំនោះ យូប៊ីន បានប្រើប្រាស់សម្លេងរបស់ខ្លួន ផ្សព្វផ្សាយពីវិស័យទេសចរណ៍របស់កម្ពុជា ដោយបានលើកឡើងពីតំបន់ទេសចរណ៍ ភាពរួសរាយរាក់ទាក់របស់ប្រជាជនខ្មែរ និងបានជំរុញលើកទឹកចិត្តភ្ញៀវទេសចរ ឱ្យមកកម្សាន្តនៅកម្ពុជា យ៉ាងហោចណាស់ម្តងក្នុងជីវិត។ «គ្រប់គ្នានឹងទទួលបានបទពិសោធ ដ៏អស្ចារ្យជាមួយនឹងសិល្បៈ វប្បធម៌ អរិយធម៌ដ៏រស់រវើករបស់ខ្មែរ។លោកអ្នកនឹងដឹងថា ប្រទេសកម្ពុជា គឺពិតជាអស្ចារ្យ លើសពីអ្វីដែលអ្នកធ្លាប់បានដឹង និងធ្លាប់បានឮ»។ នេះជាអ្វីដែលកញ្ញា ធ្លាប់ផ្សព្វផ្សាយពីកម្ពុជា កាលពីឆ្នាំមុន នៅក្នុងកម្មវិធី HOFS AWARDS 2024។ ជាតារាសម្ដែង ដែលធ្លាប់ទទួលបានពាក្យមិនល្អ ពីសាធារណជនមួយចំនួន ស៊ីន យូប៊ីន បានតស៊ូជម្នះ រហូតទទួលបានការគាំទ្រ ទាំងលើឆាកអន្តរជាតិ។ នារីរូបនេះ បានក្លាយជាតួសម្ដែងដំបូងគេពីកម្ពុជា ដែលបានដើរលើកម្រាលព្រំក្រហម ក្នុងកម្មវិធី Cannes film festival ហើយឆ្នាំ២០២៤នេះ គឺជាលើកទី២របស់នាង ក្នុងកម្មវិធីនោះ។ ក្នុងកម្មវិធីលំដាប់ពិភពលោកនោះ យូប៊ីន សង្កេតឃើញថា បរទេសចាប់ផ្តើមស្គាល់ តារាសម្ដែងរបស់កម្ពុជាជាបណ្ដើរៗហើយ។ នាងសង្កត់ធ្ងន់ថា អ្វីដែលធ្វើឱ្យបរទេស ចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងលើតារាកម្ពុជា គឺការច្នៃបញ្ចូលក្បាច់សិល្បៈបុរាណ លើឈុតសម្លៀកបំពាក់ ដោយបង្ហាញពីវប្បធម៌របស់ខ្មែរ។ កញ្ញាបន្ថែម៖«ពួកគេកោតសរសើរ ថាប្លែកភ្នែកជាខ្លាំង។ នេះសបញ្ចាក់ ឱ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា វប្បធម៌ដ៏ចំណាស់របស់ខ្មែរ ពិតជាស្រស់ស្អាត និងទាក់ទាញបំផុត អាចធ្វើឱ្យពិភពលោក ចាប់អារម្មណ៍ចង់ដឹងចង់ឮ។ ការរំលេចទម្រង់ សិល្បៈបុរាណលាយសម័យ បង្កប់អត្ថសញ្ញាណជាតិ លើឈុតសម្លៀកបំពាក់ និងគ្រឿងអលង្ការ លម្អលើរូបរាងកាយជាដើម សុទ្ធសឹងបង្ហាញពីភាពជាខ្មែរ ទៅកាន់ពិភពលោក។ ហើយពួកយើងបានផ្សព្វផ្សាយពីកម្ពុជា តាមរយៈរឿងទាំងនេះ»។ ឆ្លៀតក្នុង​ឱកាសនេះ តារាសម្ដែង កំពុងតែឆក់យកបេះដូងប្រជាជនខ្មែរ ក៏ដូចជាសាធារណជនបរទេសរូបនេះ សំណូមពរដល់ប្រជាជនខ្មែរគ្រប់រូប រួមគ្នាជាធ្លុងមួយ ដើម្បីជួយផ្សព្វផ្សាយ និងលើកតម្កើងជាតិខ្លួន ទាំងអស់គ្នា។ «សូមកុំបង្ករជម្លោះឈាមឯង ក្នុងផ្ទះឯងធ្វើអី វានាំមកនូវកាវិនាស ក៏ដូចជានាំឱ្យអ្នកក្រៅ គេសើចយំនិងយើងបាន។ កូនខ្មែរគួរតែរស់នៅ ប្រកបដោយគុណធម៌ និងភាពថ្លៃថ្នូរបំផុត។ យើងគ្រប់គ្នាមិនអាចរើសកន្លែងកើត មិនអាចរើសប្រទេសកើត មិនអាចរើសសញ្ជាតិកើត តែយើងអាចរើសធ្វើជាមនុស្សល្អ ធ្វើជាប្រជាជនល្អ ដើម្បីសងគុណប្រទេសជាតិ ដែលយើងកើត។ តែបើមិនបានសងគុណ ក៏សូមកុំបំផ្លាញជាតិ រឹតតែកុំបំបាក់ទឹកចិត្ត អ្នកដែលគេខំធ្វើដើម្បីជាតិ»។ នេះជាការស្នើ និងទទូចរបស់ ស៊ីន យូប៊ិន៕

កញ្ញា ស៊ីន យូប៊ីន បានទទួលពានរង្វាន់ Inspirational Women Hall of Fame ពីកម្មវិធី HOFS AWARDS 2024 នៅសិង្ហបុរី កាលពីថ្ងៃទី 25 ខែឧសភា ឆ្នាំ 2024។ នាងបានអំពាវនាវអ្នកវិនិយោគ មកបណ្តាក់ទុននៅកម្ពុជា ដោយសារប្រទេសមានសក្ដានុពល និងមានចិត្តខ្ពស់ក្នុងការរីកចម្រើន។ កញ្ញា ស៊ីន យូប៊ីន គឺជាតារាសម្ដែង ដែលទទួលការទទួលស្គាល់ពីសមត្ថភាព នៅកម្រិតជាតិ និងអន្តរជាតិ។ នាងបានលើកឡើងអំពីភាពស្រស់ស្អាត និងសក្ដានុពលនៃកម្ពុជា ដើម្បីទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគបរទេស និងជំរុញឱ្យមកវិនិយោគនៅប្រទេសកម្ពុជា។ កញ្ញា ស៊ីន យូប៊ីន បានលើកឡើងពីការច្នៃប្រឌិត សិល្បៈបុរាណលាយសម័យក្នុងសម្លៀកបំពាក់ ដែលបង្ហាញពីវប្បធម៌ខ្មែរ និងបានអំពាវនាវដល់ប្រជាជនខ្មែរគ្រប់រូបឱ្យរួមគ្នាផ្សព្វផ្សាយ និងលើកតម្កើងជាតិខ្លួន៕

អបអរសាទរ! ប្រហុកខ្មែរកែច្នៃជាអាហារសម្រេច បានសម្រេចនាំចេញជាលើកដំបូងទៅកាន់ប្រទេសកូរ៉េជាផ្លូវការហើយ ដែលដំណាក់កាលដំបូងនេះត្រូវបាននាំចេញក្នុងបរិមាណចំនួនជាង ៥០០គីឡូក្រាមពី ក្រុមហ៊ុន ភីភីអេហ្វេ យ៉ាំមី មេនូហ្វេកឆឺរីង ឯ.ក ដែលមាន លោកស្រី ហ៊ុក ស្រីហួរ ជាអគ្គនាយិកា។ តាមសេចក្តីថ្លែងរបស់ លោកស្រី ហ៊ុក ស្រីហួរ ជាអគ្គនាយិកា ក្រុមហ៊ុន ភីភីអេហ្វេ យ៉ាំមី មេនូហ្វេកឆឺរីង ឯ.ក បានឲ្យដឹងថា លោកស្រីមានក្តីសោមនស្សរីករាយក្រៃលែង ដែលបានចូលរួមចំណែកពាំនាំ ផ្សព្វផ្សាយ ម្ហូបខ្មែរ ផលិតផលខ្មែរ ម៉ាកយីហោខ្មែរ ទៅកាន់ពិភពលោក ឲ្យបានដឹង បានលឺ បានស្គាល់ បានភ្លក់កាន់តែសុះសាយ។ ចក្ខុវិស័យបន្ទាប់របស់ក្រុមហ៊ុន គឺពាំនាំម្ហូបខ្មែរទៅកាន់ប្រទេសផ្សេងទៀតដូចជា៖ អាមេរិក អូស្ត្រាលី បារាំង កាណាដា ថៃ ចិន វៀតណាម ជប៉ុន ជាដើម។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ក្រុមហ៊ុន ភីភីអេហ្វេ យ៉ាំមី មេនូហ្វេកឆឺរីង ឯ.ក ជាក្រុមហ៊ុនរបស់កូនខ្មែរ ដែលទើបបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០២១ បានកំពុងផលិត និងកែច្នៃម្ហូបអាហាររបស់ខ្មែរជាច្រើនប្រភេទដូចជា បុកត្រីឆ្អើរ បុកកន្ទុយហេស កាពិផាវ ប្រហុកអង្ក្រង ប្រហុកឡាប ប្រហុកអប់ក្រូចឆ្មារ ប្រហុកខ្ទិះ សាច់ប្រឡាក់គ្រឿងស្រាប់។ នៅក្រោមម៉ាកសញ្ញា អ៊ីអ៊ែនអឹម យ៉ាំមី ដែលកំពុងចរាចរលើទីផ្សារ ពាសពេញប្រទេសកម្ពុជាជាង ៣៥០កន្លែង។

អបអរសាទរ! ប្រហុកខ្មែរកែច្នៃជាអាហារសម្រេចបាននាំចេញជាលើកដំបូងទៅកូរ៉េជាផ្លូវការដោយក្រុមហ៊ុន ភីភីអេហ្វេ យ៉ាំមី មេនូហ្វេកឆឺរីង ឯ.ក ដែលមាន លោកស្រី ហ៊ុក ស្រីហួរ ជាអគ្គនាយិកា។ ដំណាក់កាលដំបូងនេះបាននាំចេញជាង ៥០០គីឡូក្រាម។ លោកស្រី ហ៊ុក ស្រីហួរ បានបង្ហាញក្តីសោមនស្សចំពោះការផ្សព្វផ្សាយម្ហូបខ្មែរទៅពិភពលោក។ ក្រុមហ៊ុនមានចក្ខុវិស័យនាំម្ហូបខ្មែរទៅអាមេរិក អូស្ត្រាលី បារាំង កាណាដា ថៃ ចិន វៀតណាម និងជប៉ុន។ ក្រុមហ៊ុន ភីភីអេហ្វេ យ៉ាំមី មេនូហ្វេកឆឺរីង បង្កើតឡើងឆ្នាំ ២០២១ ដោយកូនខ្មែរនិងផលិតអាហារជាច្រើនប្រភេទដូចជា បុកត្រីឆ្អើរ បុកកន្ទុយហេស កាពិផាវ ប្រហុកអង្ក្រង លក់នៅកម្ពុជាជាង ៣៥០កន្លែង។

សហគ្រាសផលិតអាហារនៅក្នុងស្រុករបស់កូនខ្មែរមួយកន្លែងមានឈ្មោះថា អ៊ីអ៊ែនអឹម យ៉ាំមី បានផលិត និងកែច្នៃម្ហូបអាហារ ដែលមានរសជាតិដើមរបស់ខ្មែរជាច្រើនមុខ កំពុងតែបង្ហាញភាពទាក់ទាញយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងស្រុក ខណៈដែលសហគ្រាសមួយនេះ មានការគាំទ្រពីប្រជាជនមិនដាច់ពីមាត់ជាពិសេសទទួលបានវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ប្រព័ន្ធស្តង់ដាអនាម័យពីក្រសួងថែមទៀត។ សហគ្រាស អ៊ីអ៊ែនអឹម យ៉ាំមី បានច្នៃម្ហូបរបស់ខ្មែរអោយកាន់តែមានភាពទាក់ទាញជាងមុន ពោលគឺម្ហូបអាហាររបស់ខ្មែរ ដែលល្បីៗ និងពេញនិយមមួយចំនួន ត្រូវបានចម្អិនប្រកបដោយអនាម័យខ្ពស់ ទាំងរសជាតិ និងការវេចខ្ចប់ទៅតាមស្តង់ដាចំណីអាហារ ដោយក្នុងនោះសហគ្រាសកូនខ្មែរមួយនេះទទួលបានវិញ្ញាបនបត្រ HACCP ពីក្រសួង ដែលអនុញ្ញាត និងវាយតម្លៃពីសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ក៏ដូចជាស្តង់ដាអនាម័យនៅក្នុងការផលិត ។ លើសពីនេះទៅទៀតសហគ្រាសក៏បានទទួលវិញ្ញាបនបត្រ GMP ពីក្រសួង ដែលទទួលស្គាល់ពីខ្សែច្រវាក់ផលិតកម្មល្អ ដែលក្នុងនោះបុគ្គលិកមាន Uniform ត្រឹមត្រូវអំឡុងពេលប្រតិបត្តិការ ធានាបាននូវគុណភាពអនាម័យខ្ពស់ អ្វីកាន់តែពិសេសនោះសហគ្រាសបានប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនទំនើបៗក្នុងការផលិត ដែលធ្វើឱ្យអតិថិជន ឬអ្នកបរិភោគផ្ទាល់មានទំនុកចិត្ត ។ យ៉ាងណាមិញ នាពេលបច្ចុប្បន្នសហគ្រាសមួយនេះ បានផលិតនិងច្នៃអាហារចំនួន ៥មុខដូចជា បុកកន្ទុយហេស កាពិផាវ បុកត្រីឆ្អើរ ប្រហុកអង្រ្កង និងប្រហុកឡាប ដែលសុទ្ធសឹងតែជាអាហារពេញនិយមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ថែមទាំងបញ្ចេញការវេចខ្ចប់ថ្មីចំណុះ ១៥០ក្រាម ដើម្បីឱ្យអតិថិជនងាយស្រួលក្នុងការសាកល្បងទទួលទានថែមទៀត។ ប្រភេទអាហារទាំងនេះ មានការវេចខ្ចប់នៅក្នុងកែវថ្មយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ ពោលមិនត្រឹមតែមានភាពស្រស់ស្អាតតែប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងធានាបាននូវគុណភាពនិងសុវត្ថិភាពក្នុងការទទួលទានថែមទៀត។ ក្នុងនោះសហគ្រាសបានបញ្ជាក់ថា មានប្រភេទសាច់ប្រឡាក់រួចហើយ រហូតទៅដល់ជាង ២០មុខឯណោះ ចែកចាយទៅកាន់ផ្សារម៉ាតតូចធំជាច្រើននៅក្នុងស្រុក ដូចជាផ្សារទំនើប អ៊ីអន ម៉ាក្រូ Lucky ផ្សារថៃហួត ផ្សារអូរឫស្សី ផ្សារថ្មី ផ្សារអូឡាំពិក និងនៅតាមបណ្ដាផ្សារទំនើបៗជាច្រើនទៀត ។ គួរបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្នសហគ្រាស អ៊ីអ៊ែនអឹម យ៉ាំមី បានចែកចាយផលិតផលរបស់ខ្លួនទៅកាន់ផ្សារទំនើបតូចធំជាច្រើននៅក្នុងស្រុក ហើយសហគ្រាសក៏កំពុងស្វែងរកដៃគូសហការបោះដុំទៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីធ្វើឱ្យម្ហូបអាហាររបស់ខ្មែរយើងមានការទទួលស្គាល់កាន់តែច្រើន និងមានទីផ្សារទូលំទូលាយ ។

អ៊ីអ៊ែនអឹម យ៉ាំមី ជាសហគ្រាសកូនខ្មែរដែលផលិត និងកែច្នៃម្ហូបអាហារដើមខ្មែរជាច្រើនមុខ និងកំពុងទាក់ទាញយ៉ាងខ្លាំងក្នុងស្រុក។ សហគ្រាសនេះបានទទួលការគាំទ្រខ្លាំងពីប្រជាជន និងវិញ្ញាបនបត្រ HACCP និង GMP ពីក្រសួង ស្តង់ដាអនាម័យ និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ។ អ៊ីអ៊ែនអឹម យ៉ាំមី ផលិតអាហារដែលមានប្រជាប្រិយភាពដូចជា បុកកន្ទុយហេស កាពិផាវ បុកត្រីឆ្អើរ ប្រហុកអង្ក្រង និងប្រហុកឡាប ដែលត្រូវបានវេចខ្ចប់យ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងកែវថ្ម ដើម្បីធានាគុណភាព និងសុវត្ថិភាព។ ផលិតផលសហគ្រាសត្រូវបានចែកចាយនៅផ្សារទំនើបជាច្រើន និងកំពុងស្វែងរកដៃគូសហការបោះដុំទៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីពង្រីកទីផ្សារ។

កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ក្លឹបសិក្សាភាសាបរទេស ក្លេ បានការបើកសាខាថ្មីរបស់ខ្លួន នៅលើមហាវិថីម៉ៅសេទុង ផ្ទះលេខ៣៦៧ ផ្លូវ២៤៥ សង្កាត់ផ្សារដេប៉ូ២។ ការបើកសាខាទីបីនេះ គឺដោយសារតែមានការគាំទ្រពីសិស្ស និស្សិត មាតាបិតាសិស្ស និងសាធារណជនជាច្រើន ដែលមានតម្រូវការសិក្សាភាសាបារាំង អង់គ្លេស និងចិន ក៏ដូចជាចង់ពង្រឹងភាសាទាំងនេះ នៅក្នុងមុខជំនាញនៅតាមសាកលវិទ្យាល័យ និងអាជីពរបស់ខ្លួន។ ការបើកសាខាថ្មីនេះ ក៏ជាការបញ្ជាក់ថា ក្លឹបសិក្សាភាសាបរទេស ក្លេ បន្តការពង្រឹង​និង​ពង្រីក ការផ្តល់ជូននូវគុណភាពអប់រំខ្ពស់ ដល់សិស្សដែលត្រូវការភាសាបរទេស ក្នុងការ​រស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។ ក្លឹបសិក្សាភាសាបរទេស ក្លេ បានបង្កើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ២០១៣ ក្នុងគោលបំណងផ្តល់ជូន​នូវ​ការអប់រំភាសាដ៏ល្អ រួមជាមួយនឹងការយកចិត្តទុកដាក់ ប្រកបដោយទំនួលខុសត្រូវ ដល់​សិស្សនិស្សិតទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេសកម្ពុជា។ សាខាថ្មីនេះ នឹងបន្តបំពេញបេសកកម្ម ដោយផ្តល់ជូននូវកម្មវិធីសិក្សាភាសាបារាំង អង់គ្លេស និងចិន ដែលមានគុណភាពខ្ពស់ និង​បង្រៀនដោយគ្រូបង្រៀនដែលមានជំនាញច្បាស់លាស់។ ក្លឹបសិក្សាភាសាបរទេស ក្លេ ក៏មានរៀបចំថ្នាក់បំប៉នចុងសប្ដាហ៍ ដូចជាថ្នាក់បំប៉ន​វេយ្យាករណ៍ភាសាបារាំង ថ្នាក់បំប៉នពាក្យបច្ចេកទេសពេទ្យ ជាភាសាបារាំង និងថ្នាក់​បំប៉នបន្ថែមជាច្រើនទៀត ជូនដល់សិស្ស និស្សិត ដែលសិក្សានៅក្លឹបសិក្សាភាសាបរទេស ក្លេ ផងដែរ។ ក្លឹបសិក្សាភាសាបរទេស ក្លេ សូមស្វាគមន៍លោកអ្នកទាំងអស់ ដែលចង់ពង្រឹងជំនាញ​ភាសារបស់ខ្លួន និងរីករាយជាមួយបរិយាកាសសិក្សា ប្រកបដោយភាពជឿជាក់ និង​ផាសុកភាព។

កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ក្លឹបសិក្សាភាសាបរទេស ក្លេ បានបើកសាខាថ្មីលើមហាវិថីម៉ៅសេទុង ដោយមានការគាំទ្រពីសិស្ស និស្សិត មាតាបិតា និងសាធារណជនដែលចង់សិក្សាភាសាបារាំង អង់គ្លេស និងចិន។ ក្លឹបនេះ បង្កើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ ២០១៣ ដើម្បីផ្តល់ការអប់រំភាសាដ៏ល្អជាមួយទំនួលខុសត្រូវ។ សាខាថ្មីនេះបន្ថែមកម្មវិធីសិក្សាភាសាដែលមានគុណភាព និងគ្រូបង្រៀនជំនាញ ហើយរៀបចំថ្នាក់បំប៉នចុងសប្ដាហ៍សម្រាប់វេយ្យាករណ៍ និងពាក្យបច្ចេកទេសពេទ្យជាភាសាបារាំង។ ក្លឹបក៏ស្វាគមន៍អ្នកដែលចង់ពង្រឹងជំនាញភាសារបស់ខ្លួន និងរីករាយជាមួយបរិយាកាសសិក្សាដោយជឿជាក់ និងផាសុកភាព។

ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ៖ redBus ជាវេទិកាលក់សំបុត្ររថយន្តក្រុងធំជាងគេនៅលើពិភពលោក បានបញ្ជាក់សាជាថ្មីនូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួន ក្នុងការសម្រួលទៅដល់ដំណើរនៃការកក់សំបុត្ររថយន្តក្រុង និងជួយឱ្យការធ្វើដំណើរតាមរថយន្តក្រុង កាន់តែមានភាពងាយស្រួលល្អប្រសើរជាងមុន។ ​ក្រុមហ៊ុន redBus បានបន្តពង្រីកខ្លួន និងបានឈានជើងជាលើកដំបូងមកទីផ្សារប្រទេសកម្ពុជា ដែលជាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ទី៥ បន្ទាប់​ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី ឥណ្ឌូណេស៊ី និងវៀតណាម​។ កម្មវិធី redBus ផ្តល់ជូនអតិថិជន នូវបណ្តាញដ៏ទូលំទូលាយមួយ ទាក់ទងទៅនឹងសេវាកម្មលក់សំបុត្ររថយន្តក្រុងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គ្របដណ្ដប់ផ្លូវធ្វើដំណើរទូទាំង២៥ ខេត្តក្រុង និង​រាជធានី។ redBus ផ្តល់ជូនអ្នកដំណើរនូវភាពបត់បែន តាមរយៈការកក់សំបុត្រតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ផ្តល់ភាពងាយស្រួលក្នុងការកែសម្រួលកាលវិភាគធ្វើដំណើរឡើងវិញ ឬលុប​ចោលការកក់របស់ពួកគេ និងទទួលបានការសងត្រលប់នូវប្រាក់កក់មកវិញ បានយ៉ាងងាយស្រួល។ ការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាទំនើបរបស់ក្រុមហ៊ុន redBus បង្កើននូវភាពជឿជាក់ និងការព្យាករនៃការធ្វើដំណើរតាមរថយន្តក្រុង សម្រាប់ទាំងអ្នកប្រើប្រាស់ និងប្រតិបត្តិករផងដែរ។ លក្ខណៈពិសេសមួយចំនួន មានដូចជា អ្នកដំណើរអាចតាមដានដឹង អំពីបម្លាស់ទីរបស់ ឡានក្រុងតាមពេលវេលាជាក់ស្តែង មុនពេលចេញដំណើរ កាត់បន្ថយកង្វល់ជុំវិញការធ្វើដំណើរតាមរយៈឡានក្រុង ព្រមទាំងការផ្ដល់ជូនព័ត៌មានតាមពេលវេលាជាក់ស្តែង ទៅដល់អ្នកដំណើរ និងអាចចែករំលែកបន្តដល់មនុស្សជាទីស្រលាញ់របស់ពួកគេផងដែរ។ ការផ្តល់ជូនជាច្រើនរបស់ redBus នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានកែសម្រួលដើម្បីបំពេញទៅតាមតម្រូវការភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ ក៏ដូចជាអ្នកដំណើរក្នុងស្រុក​។ ក្នុងដំណាក់កាលសាក​ល្បង redBus បានជួយសម្រួលដល់ភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ មកពីប្រទេសជាច្រើនរួមមាន ប្រទេសអូស្ត្រាលី ចិន បារាំង ឥណ្ឌា អៀរឡង់ ជប៉ុន ហូឡង់ សហរដ្ឋអាម៉េរិក វៀតណាម និង​រុស្ស៊ី ក្នុងការកក់សំបុត្រឡានក្រុងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ redBus ត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការជាប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី សម្រាប់វិស័យរថយន្តក្រុង ដែលជួយគាំទ្រមិនត្រឹមតែសម្រាប់អតិថិជនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ផ្ដល់ការគាំទ្រទៅដល់ប្រតិបត្តិកររថយន្ត​ក្រុង​ដែរ។ ស្រដៀងគ្នាទៅនឹងទីផ្សារផ្សេងទៀត redBus ព្យាយាមក្នុងការសហការជាមួយប្រតិបត្តិកររថយន្តក្រុងខ្នាតតូច ខ្នាតមធ្យម ព្រមទាំងខ្នាតធំនៅក្នុងស្រុក ដោយគាំទ្រទៅដល់ការធ្វើវឌ្ឍនភាពផ្នែកឌីជីថល សម្រាប់ការផ្តល់ជូននូវសេវាកម្មដឹកជញ្ជូនរបស់ពួកគេ ដែលអាចជួយឱ្យប្រតិបត្តិករក្នុងវិស័យរថយន្តក្រុងគ្រប់ខ្នាត ទទួលបានការគាំទ្រពីអតិថិជនកាន់តែទូលំទូលាយ។ បច្ចុប្បន្ន redBus មានចំនួនប្រតិបត្តិករច្រើនជាងគេនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយកម្មវិធីនេះគាំទ្រប្រតិបត្តិករជាមួយនឹងលក្ខណៈពិសេសចុងក្រោយ ដែលមានដូចជា ការកំណត់តម្លៃ​សមរម្យ ការផ្តល់ចំណាត់ថ្នាក់ដែលដំណើរការដោយប្រព័ន្ធបញ្ញាសិប្បនិម្មិត(AI) ​កាត់បន្ថយការចំណាយដោយការផ្តល់ឱ្យប្រតិបត្តិករ នូវការយល់ដឹងបន្ថែមអំពីចំណេះដឹងថ្មីៗ ដើម្បីកែលម្អចំណុចខ្វះខាតចំពោះសេវាកម្មរបស់ពួកគេ។ «ពួកយើងមានសេចក្ដីសោមនស្សរីករាយយ៉ាងខ្លាំង ក្នុងការបើកដំណើរការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីផ្ដល់ជូននូវសេវាកម្មរបស់យើង ជូនទៅដល់ប្រជាជនកម្ពុជា និងភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិផងដែរ។ យើងមានការរំពឹងទុកជាខ្លាំង ទៅលើសក្តានុពលរបស់វិស័យនេះនៅក្នុងទីផ្សារប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារអត្រាកំណើនរបស់ភ្ញៀវទេសចរ ព្រមទាំងការអភិវឌ្ឍរបស់វិស័យឌីជីថលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសព្វថ្ងៃផងដែរ។ redBus គឺជាក្រុមហ៊ុនដែលត្រូវបានផ្ដល់ទំនុកចិត្តនៅក្នុងប្រទេសជាច្រើន ហើយប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនមកពីបណ្តាប្រទេសទាំងនោះ បានមកទស្សនាប្រទេសកម្ពុជា។ នេះជាហេតុផលដែលយើងសម្រេចចិត្តបោះជំហាន មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា។ ការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់យើង លើសពីការផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍សម្រាប់តែអតិថិជន។»។។ នេះបើតាមការអត្ថាធិប្បាយរបស់ លោក Prakash Sangam នាយកប្រតិបត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុន redBus។ នាយកប្រតិបត្តិរូបនេះបន្តថា ការបោះជំហានមកកាន់កម្ពុជា​ redBus មានគោលបំណងធ្វើបដិវត្តន៍ មិនត្រឹមតែបទពិសោធសម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរតែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងរួមចំណែកដល់ការរីកចម្រើននៃវិស័យធ្វើដំណើរ តាមរយៈរថយន្តក្រុងក្នុងប្រទេស​កម្ពុជាទាំងមូល​។ លោក Prakash Sangam បន្ថែមថា៖ «គោលដៅចម្បងរបស់យើង គឺផ្ដោតសំខាន់ទៅលើការផ្តល់នូវភាពងាយស្រួល ដែលមិនអាចប្រៀបផ្ទឹមបានដល់អ្នកដំណើរ ខណៈពេលនេះ ក៏យើងជំរុញទៅដល់ភាពច្នៃប្រឌិត និងការរីកចម្រើននៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះផងដែរ។»។​ redBus ផ្តល់ភាពងាយស្រួលជូនដល់អ្នកដំណើរ ដោយភ្ជាប់នូវបណ្តាញផ្លូវសំខាន់ៗទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅប្រទេសយ៉ាងទូលំទូលាយ ហើយជួយ​ដល់ភ្ញៀវទេសចរ ក្នុងការស្វែងយល់បន្ថែមពីតំបន់វប្បធម៌ជាច្រើនសម្បូរបែបរបស់កម្ពុជា។

កាលពីថ្ងៃទី ២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៤ redBus ដែលជាវេទិកាលក់សំបុត្ររថយន្តក្រុងធំជាងគេនៅលើពិភពលោក បានបញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការសម្រួលដំណើរការកក់សំបុត្ររថយន្តក្រុង និងធ្វើឱ្យការធ្វើដំណើរបានងាយស្រួលជាងមុន។ redBus បានបើកទីផ្សារនៅកម្ពុជា ដោយផ្តល់សេវាកម្មលក់សំបុត្រឡានក្រុងដែលគ្របដណ្ដប់ផ្លូវធ្វើដំណើរទូទាំង ២៥ ខេត្តក្រុង និងរាជធានី និងមានបច្ចេកវិទ្យាជំនាន់ទំនើបសម្រាប់ការកែសម្រួលកាលវិភាគ ឬលុបចោលការកក់បានងាយស្រួល។ កម្មវិធីនេះក៏បានជួយសម្រួលភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិនិងក្នុងស្រុកក្នុងការកក់សំបុត្រតាមអ៊ីនធឺណិត។ redBus មិនត្រឹមតែផ្ដល់សេវាកម្មដល់អតិថិជនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែគាំទ្រទៅដល់ប្រតិបត្តិកររថយន្តក្រុងក្នុងការអភិវឌ្ឍផ្នែកឌីជីថលផងដែរ។ នាយកប្រតិបត្តិ Prakash Sangam បានអោយដឹងថា redBus មានគោលបំណងធ្វើបដិវត្តន៍ការធ្វើដំណើរតាមរថយន្តក្រុងនៅកម្ពុជា ដោយផ្ដោតលើភាពងាយស្រួល និងការច្នៃប្រឌិតក្នុងវិស័យនេះ។

មជ្ឈមណ្ឌលភាសា អេ អាយ អាយ (Aii) ដែលជាគ្រឹះស្ថានអប់រំឈានមុខគេនៅកម្ពុជា បានរៀបចំពិធីប្រគល់វិញ្ញាបនបត្របញ្ចប់ការសិក្សា លើកទី២៦ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ នៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា (ITC)។ កម្មវិធីនេះ មានដូចជាការប្រគល់វិញ្ញាបនបត្របញ្ចប់ការសិក្សាដល់សិស្សានុសិស្សចំនួន ៧៣៤នាក់ ដែលបានបញ្ចប់កម្មវិធីភាសារបស់ពួកគេដោយជោគជ័យពីវគ្គសិក្សាទី៧៧ រហូតដល់វគ្គទី៨០។ សិស្សានុសិស្សទាំងនេះ ពោរពេញទៅដោយក្តីស្រមៃសម្រាប់អនាគតរឿងៗខ្លួន ពួកគេបានទទួលការអប់រំសម្រាប់ការទទួលយកបញ្ហាប្រឈមថ្មីៗ និងក្លាយជាពលរដ្ឋដែលមានទំនួលខុសត្រូវ។ Aii តែងតែលើកទឹកចិត្តដល់សិស្សានុសិស្សរបស់ខ្លួនឱ្យប្រឹងប្រែងជម្នះឧបសគ្គនានា។ អ្នកឧកញ៉ា វេជ្ជបណ្ឌិត គួច ម៉េងលី ដែលជាស្ថាបនិក ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាល និងអគ្គនាយកប្រតិបត្តិ នៃក្រុមហ៊ុន ម៉េងលី ជេ. គួច អេឌ្យូខេសិន បានសង្កត់ធ្ងន់លើតម្រូវការសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងការចាប់យកឱកាស និងបន្តជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង៖ «នៅពេលដែលអ្នកចង់សម្រេចអ្វីមួយ អ្នកត្រូវតែធ្វើវាឱ្យអស់ពីសមត្ថភាព ហើយក្នុងនោះមានដូចជាការសាកល្បងអ្វីដែលថ្មី និងការបន្តពង្រឹងសមត្ថភាពខ្លួនឯង។ អ្នកទាំងអស់គ្នាបានបញ្ចប់ការសិក្សាភាសាអង់គ្លេស ហេតុអ្វីមិនសាកល្បងជំនាញ ឬភាសាថ្មីៗដូចជាភាសាចិន ឬភាសាថៃ? បច្ចុប្បន្ននេះ យើងមានឱកាសច្រើនណាស់ ហើយក្នុងនាមជាប្រជាជនកម្ពុជា យើងត្រូវចាប់យកវាឱ្យបាន»។ ក្រោមប្រធានបទ «Aim for Greatness» មជ្ឈមណ្ឌលភាសា អេ អាយ អាយ (Aii) លើកទឹកចិត្តដល់សិស្សានុសិស្សរបស់ខ្លួនឱ្យមានក្តីសុបិនធំ ពង្រីកចំណេះដឹងឱ្យកាន់តែធំទូលាយ និងសម្រេចបាននូវសមិទ្ធផលដ៏អស្ចារ្យជាច្រើនទៀត។ Aii ប្តេជ្ញាផ្តល់ការអប់រំជូនសិស្សានុសិស្សនូវជំនាញសម្រាប់សតវត្សរ៍ទី២១ រួមទាំងជំនាញទន់ ចំណេះដឹងកុំព្យូទ័រ ការនិយាយជាសាធារណៈ និងការសរសេរបែបបច្ចេកទេស។ ជំនាញទាំងនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីបំពាក់បំប៉នសិស្សានុសិស្សឱ្យទទួលបានជោគជ័យទាំងនៅក្នុងសាលា និងនៅក្នុងជីវិត។ មជ្ឈមណ្ឌលភាសា អេ អាយ អាយ (Aii) រួមជាមួយនឹងសាលារៀន អន្តរទ្វីប អាមេរិកាំង (AIS) ទទួលបានភាពល្បីល្បាញទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា លើគុណភាព វិន័យ និងសេវាកម្ម។ ដោយមានអតីតសិស្សជាង៥០ ០០០នាក់ Aii ផ្តល់ជូននូវកម្មវិធីសិក្សាដូចជា ភាសាអង់គ្លេសជាភាសាទី២ (ESL) កម្មវិធីសិក្សាកម្រិតឌីប្លូម (Diploma Courses) ភាសាចិនជាភាសាទី២ (CSL) ភាសាថៃជាភាសាទី២ (TSL) តេស្ត TOEFL និងកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាល TESOL House ។ Aii នឹងដាក់ដំណើរការកម្មវិធីថ្មីៗនៅក្នុងត្រីមាសទី៣ នៅឆ្នាំ២០២៤ នេះដូចជា កម្មវិធីភាសាបារាំង ភាសាខ្មែរ និងភាសាជាច្រើនទៀត។ គោលដៅចម្បងរបស់មជ្ឈមណ្ឌលភាសា អេ អាយ អាយ (Aii) គឺដើម្បីអប់រំអ្នកសិក្សាឱ្យប្រើប្រាស់ភាសាយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ ដោយមានទំនុកចិត្ត ចំណេះដឹង និងគំនិតជាសកល។ ស្ថាប័ននេះមានគោលបំណងអភិវឌ្ឍកម្ពុជាឱ្យរឹងមាំផ្នែកសង្គម និងសីលធម៌ ជាមួយនឹងបំណិនជីវិត ចំណង់ចំណូលចិត្ត និងក្តីសុបិនដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅរបស់ពួកគេ។ ក្រៅពីការសិក្សាក្នុងថ្នាក់រៀន សិស្សានុសិស្សត្រូវបានលើកទឹកចិត្តឱ្យចូលរួមក្នុងសកម្មភាពក្រៅកម្មវិធីសិក្សាដូចជា ការប្រកួត Spelling Bee ការប្រកួតបញ្ចេញសំឡេង ការប្រឡងសំណេរ ការប្រកួតកីឡា ដំណើរកម្សាន្តក្នុងស្រុក ការបោះជំរំ និងដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សាក្រៅប្រទេសជាដើម។ ផ្តើមចេញពីការចាប់ផ្តើមដ៏សាមញ្ញរបស់ខ្លួន មជ្ឈមណ្ឌលភាសា អេ អាយ អាយ (Aii) មានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ឥឡូវនេះ Aii កំពុងអប់រំសិស្សានុសិស្សជាង១១ ០០០ នាក់ មានបុគ្គលិកជាង ២ ៥០០នាក់ និងមានបណ្តាញអតីតនិស្សិតជាង ៥០ ០០០នាក់។ គ្រឿងបរិក្ខារទំនើបៗរបស់ Aii នេះ មាននៅទូទាំងសាខាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងតាមបណ្តាខេត្តនានា ហើយគ្រោងនឹងដំណើរការសាខាបន្ថែមចំនួនពីរ (០២) ទៀតនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ នេះនៅតំបន់ចំការដូង និងតំបន់ទួលសង្កែ។ Aii គឺជាគ្រឹះស្ថានអប់រំឈានមុខគេមួយនៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលផ្តល់ជូននូវកម្មវិធី និងវគ្គសិក្សាយ៉ាងសម្បូរបែបលើជំនាញភាសាអង់គ្លេស ចិន និងថៃ។ ដោយមានការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងមុតមាំលើការផ្តល់ការអប់រំប្រកបដោយគុណភាព និងភាពជោគជ័យរបស់សិស្សានុសិស្ស Aii ទទួលបានកេរ្តិ៍ឈ្មោះ និងទំនុកចិត្តក្នុងការផ្តល់ការអប់រំលើជំនាញភាសា។ Aii ដែលជាផ្នែកមួយនៃ ក្រុមហ៊ុន ម៉េងលី ជេ. គួច អេឌ្យូខេសិន (MJQE) គឺជាគ្រឹះស្ថានអប់រំឈានមុខគេក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានសាខាចំនួន ២០ ហើយកំពុងរៀបចំដំណើរការសាខាបន្តបន្ទាប់ទៀត៕

មជ្ឈមណ្ឌលភាសា Aii បានរៀបចំពិធីប្រគល់វិញ្ញាបនបត្របញ្ចប់ការសិក្សាលើកទី 26 នៅថ្ងៃទី 18 ខែឧសភា ឆ្នាំ 2024 នៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា (ITC) ជូនសិស្ស 734 នាក់ដែលបានបញ្ចប់កម្មវិធីសិក្សាភាសាអង់គ្លេសដោយជោគជ័យ។ Aii បានលើកទឹកចិត្តសិស្សឱ្យមានក្តីសុបិនធំ និងពង្រឹងជំនាញសម្រាប់សតវត្សរ៍ទី 21 ដូចជាជំនាញទន់ ចំណេះដឹងកុំព្យូទ័រ និងការនិយាយជាសាធារណៈ។ លោកគួច ម៉េងលី អ្នកស្ថាបនិក និងអគ្គនាយកប្រតិបត្តិរបស់ក្រុមហ៊ុន ម៉េងលី ជេ. គួច អេឌ្យូខេសិន បានផ្តោតលើតម្រូវការរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការចាប់យកឱកាសនានា និងជំរុញការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ។ មជ្ឈមណ្ឌល Aii នឹងដាក់ដំណើរការវគ្គសិក្សាថ្មីៗនៅត្រីមាសទី 3 ឆ្នាំ 2024 រួមមានភាសាបារាំង ភាសាខ្មែរ និងភាសាផ្សេងៗទៀត ដោយមានសិស្សជាង 11,000 នាក់ បុគ្គលិក 2,500 នាក់ និងអតីតសិស្ស 50,000 នាក់ Aii គឺជាគ្រឹះស្ថានអប់រំឈានមុខគេនៅកម្ពុជា ដែលផ្តល់ជូនកម្មវិធីសិក្សាជំនាញភាសាបានយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះ។

កាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៤៖ លោក​ ហង់​ជួន​​​ ណារ៉ុន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានចុះមកទស្សនកិច្ចនៅរោងចក្រកែច្នៃផលិតផលអាហារ និងបំលែងសាច់មាន់របស់ក្រុមហ៊ុន ស៊ី.ភី. ខេមបូឌា ចំកាត់ ដែលមានទីតាំងនៅផ្លូវជាតិលេខ​​៤​ ភូមិពើក​ ឃុំពើក ស្រុកអង្គស្នូល ខេត្តកណ្តាល។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ក៏មានការអញ្ជើញចូលរួមពីសំណាក់សកលវិទ្យាល័យដែលជាដៃគូ ដូចជា សាកលវិទ្យាល័យជាតិ ជាស៊ីម កំចាយមារ, វិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកំពង់ស្ពឺ, វិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកំពង់ឈើទាល និងមានការចូលរួមពីសំណាក់ គណៈប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាល ព្រមទាំងមន្រ្តីជំនាញនៃក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ជាច្រើនរូប ដោយមានការទទួលបដិសណ្ឋារកិច្ចពីគណៈគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនស៊ីភី ខេមបូឌា ចំកាត់ ដឹកនាំដោយអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន ស៊ី.ភី. ខេមបូឌា ចំកាត់ លោក Wittaya Kreangkriwit, លោក Thanachit Sriboonlue អគ្គនាយករងនៃក្រុមហ៊ុន ស៊ី.ភី.ខេមបូឌា ចំកាត់ ព្រមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំក្រុមហ៊ុនស៊ី.ភី.ជាច្រើនរូប។ លោក Wittaya Kreangkriwit និង លោក Thanachit Sriboonlue ព្រមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំ នៃក្រុមហ៊ុន ស៊ី.ភី.ខេមបូឌា ចំកាត់ បានណែនាំអំពីអាជីវកម្មស៊ី.ភី. និងមានការពិភាក្សាបើកចំហទាក់ទងនឹងប្រធានបទនៃការកែលម្អសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ ការផលិតចំណីអាហារស្តង់ដា និងកិច្ចសហការរវាងក្រសួង​អប់រំ និងវិស័យឯកជន។ លោក ហង់ជួន ណារ៉ុន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានមានប្រសាសន៏ថា៖ «វិទ្យាស្ថានអប់រំផ្តោតសំខាន់ទៅលើសុខភាព និងសុខុមាលភាពរបស់សិស្ស សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និងស្តង់ដាអនាម័យដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ កម្លាំងរាងកាយ ផ្លូវចិត្ត ការគិត ព្រមទាំងបង្កើនចំណេះដឹងផងដែរ។» លោក បានបន្ថែមទៀតថា៖​«​ កាលដែលបានបរិភោគអាហារមាន​សុវត្ថិភាពស្តង់ដា អនាម័យត្រឹមត្រូវនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងជួយឱ្យយើងទទួលបានសុខភាពល្អរយៈពេលយូរអង្វែង​ព្រមទាំងជួយកាត់បន្ថយការចំណាយក្នុងការព្យាបាលជំងឺល្អជាងការបរិភោគអាហារ ដែលមិនមានសុវត្ថិភាព។​ ដូច្នេះការចែករំលែកចំណេះដឹងរវាងក្រសួង​អប់រំ និងវិស័យឯកជនជាគម្រោងសហការមួយ ដែលសំខាន់ក្នុងការផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់យុវជន និងប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងការយល់ដឹងកាន់តែច្បាស់ពីការថែទាំសុខភាពនៅតាមសាលារៀន និងសាកលវិទ្យាល័យនាពេលអនាគត។» លោក Wittaya Kreangkriwit អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនស៊ី.ភី. បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ក្រុមហ៊ុនស៊ី.ភី.ផ្តោតសំខាន់ទៅលើការអភិវឌ្ឍន៍ស្តង់ដាផលិតកម្មចំណីអាហារ ទាំងគុណភាព និងបរិមាណ ដើម្បីបំពេញតម្រូវការទីផ្សារ។ ក្រុមហ៊ុន ស៊ី.ភី. ខេមបូឌា ចំកាត់ រីករាយក្នុងការសហការ ជាមួយក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ក្នុង​ការ​ចែករំលែក​ចំណេះដឹង​ទាក់ទង​នឹង​សុវត្ថិភាព​ចំណីអាហារ​ដល់​យុវជន និង​ប្រជាជន​កម្ពុជា។» លោក Wittaya Kreangkriwit បានបន្ថែមទៀតថា៖​ «ក្រុមហ៊ុន មិន​ត្រឹម​តែចែករំលែកចំណេះដឹងដល់​ សិស្ស​​និស្សិត ​និងសាលារៀន​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ក្រុមហ៊ុនក៏​បាន​ផ្តល់​ចំណេះដឹង និង​បច្ចេកទេស​ដល់​កសិករអំពីការលើកកម្ពស់ស្ដង់ដាផលិតកម្ម ដោយប្រមូលទិញវត្ថុធាតុដើមរបស់កសិករក្នុងស្រុក ដូចជា ពោតក្រហម ដំឡូងមី កន្ទក់ កញ្ចុងអង្ករ ស្រូវ ​និងវត្ថុធាតុដើមផ្សេងទៀត រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះជាង ១០០០ គ្រួសារ។ លោក Thanachit Sriboonlue អគ្គនាយករង នៃក្រុមហ៊ុន ស៊ី.ភី ខេមបូឌា ចំកាត់ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ក្រុមហ៊ុនស៊ី.ភី សូមចែករំលែកស្តីអំពីចំណេះដឹងអំពីសុវត្ថិភាពចំណីអាហារជាមួយយុវជន និងប្រជាជនកម្ពុជាចំនួន ៣ចំណុចសំខាន់ៗ (១)ជ្រើសរើសទិញ ផលិតផលចំណីអាហារ ដែលមានប្រភពច្បាស់លាស់ (២)ការរក្សាទុកផលិតផលនៅកន្លែង ដែលមានសីតុណ្ហភាពត្រឹមត្រូវ (៣)ការចំអិនដែលត្រឹមត្រូវតាមស្តង់ដា ។ លើស​ពី​នេះទៅទៀត ដើម្បីឱ្យកាន់តែ​ប្រសើរ ​​ក្នុងគ្រឹះស្ថានសិក្សាគួរតែមានអាហារដ្ឋាន ដែលមានអនាម័យនៅក្នុងបរិវេណកន្លែងសិក្សា ដោយហាងអាហារដែលមាននឹងត្រូវមានការត្រួតពិនិត្យពីគុណភាព ចាប់ផ្តើមតាំងពីវត្ថុធាតុដើមដែលនាំមកប្រើប្រាស់រហូតដល់វិធីចំអិនដែលត្រឹមត្រូវ ដើម្បីឱ្យសិស្សានុសិស្សទាំងអស់ទទួលបាននូវអាហារដែលមាន គុណភាព និង​សុវត្ថិភាព។» លោក Thanachit Sriboonlue បានបន្ថែមទៀតថា៖ «ក្រុមហ៊ុនស៊ី.ភី. ប្តេជ្ញាផ្តល់នូវផលិតផលអាហារប្រកបដោយគុណភាព អនាម័យសុវត្ថិភាព និងអាហារូបត្ថម្ភខ្ពស់ដល់ប្រជាជនកម្ពុជា អ្នកបរិភោគទាំងអស់អាចជឿជាក់លើផលិតផលស៊ី.ភី. បានព្រោះថាគ្រប់ផលិតផលចំណីអាហារទាំងអស់របស់ស៊ី.ភី. យើងទទួលបានស្តង់ដាអន្តរជាតិ ដែលមានការត្រួតពិនិត្យត្រឹមត្រូវ ដូចជាស្តង់ដា GHP HACCP និង HALAL លោកអ្នកអាចបរិភោគដោយភាពជឿជាក់ ”អាហារសុវត្ថិភាព ជឿជាក់លើស៊ី.ភី.” ។» ក្រុមហ៊ុន CPF ជាក្រុមហ៊ុនខ្នាតធំមួយដែលប្រតិបត្តិការអាជីវកម្មកសិ-ឧស្សាហកម្ម និងចំណីអាហារ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៦ រហូតដល់បច្ចប្បន្ននេះបានរយះពេល ២៨ឆ្នាំស្ថិតក្រោមចក្ខុវិស័យ “ផ្ទះបាយពិភពលោក” ប្រកបដោយនិរន្តរភាព ដែលផ្តោតសំខាន់លើការប្រតិបត្តិអាជីវកម្មចំណីសត្វ(Feed) ការចិញ្ចឹមសត្វ (Farm ) ចំណីអាហារ (Food ) ហើយក្រុមហ៊ុនក៏បានបើកដំណើរការអាជីវកម្មហាងលក់រាយ និងអាហារជាច្រើនដូចជា CP Fresh mart ,CP Fresh Shop ,Five Star, Star Coffee​ និង​ Hi-Pork ដោយឈរលើមូលដ្ឋានគ្រឹះ ដោយទំនួលខុសត្រូវចំពោះសង្គមជាតិ និងបរិស្ថាន ហើយយើងមានទស្សនវិស័យក្នុងការធ្វើអាជីវកម្មដែលហៅថា “គោលការណ៍ប្រយោជន៍ទាំង៣ប្រការដើម្បីឆ្ពោះទៅកាន់និរន្តរភាព” ដោយចាត់ទុកផលប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសជាតិ ជាអាទិភាពទីមួយ ផលប្រយោជន៍ប្រជាជន ជាអាទិភាពទីពីរ និងផលប្រយោជន៍ដល់ក្រុមហ៊ុន ជាអាទិភាពចុងក្រោយ។

ស្របទៅនឹងការបរិភោគអាហារនេះទាំងមានប្រសាសន៍ពីប្រទេស និងក្រុមហ៊ុន CPF ត្រូវបានកំណត់ឱ្យជាកម្មវិធីស្រាវជ្រាវបន្តិចម្ដងទៀត។ ការចែករំលែកចំណេះដឹងសុខភាពនៃសិស្ស និងប្រជាជនដែលទទួលបានពីការបរិភោគនេះគឺពោរពេញនិងគិតថា និងមានការស្វែងយល់ពីការលើកលែងបណ្តាញសុខាភិបាល ការប្រតិបត្តិការប្រព័ន្ធប្រើប្រាស់និងការរិតរួចរាល់ដោយសារសុខភាពនៃសិស្សនិងប្រជាជន។ បើទស្សនាក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រភេទអាហារ ជាបន្ទាត់របស់សុខភាពការពិភាក្សាច្បាស់លាស់ និងចំណាក់ការពារផ្សេងគ្នាត្រឹមត្រូវគឺពួកគាត់មិនអាចស្នើរសោរដោយបញ្ហារបស់គ្រួសាររបស់ពួកគាត់ទេ។ ក្នុងករណីនេះមានការកំណត់ឱ្យសុខភាពត្រឹមត្រូវរបស់អ្នកនោះជាភាសារខ្លះដែរ។ ដើម្បីអោយបានជាប្រសើរលើបណ្តាញសុខាភិបាល ការប្រតិបត្តិការប្រព័ន្ធប្រើប្រាស់និងការរិតរួចរាល់ នេះស្ដង់ដា។

អេ អឹម ខេ បានចូលរួមកិច្ចប្រជុំថ្នាក់តំបន់ ស្ដីពី «គម្រោងហិរញ្ញប្បទានធនាគារសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម និងលទ្ធភាពទទួលបានហិរញ្ញប្បទានរបស់ប្រតិបត្តិករផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតឯកជននៅកម្ពុជា ដើម្បីពង្រីកវិសាលភាពផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត» កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ អេ អឹម ខេ បានចូលរួមកិច្ចប្រជុំថ្នាក់តំបន់ ស្ដីពី «គម្រោងហិរញ្ញប្បទានធនាគារសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម និងលទ្ធភាពទទួលបានហិរញ្ញប្បទានរបស់ប្រតិបត្តិករផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតឯកជននៅកម្ពុជា ដើម្បីពង្រីកវិសាលភាពផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត» ដោយមានការចូលរួមពីថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីជំនាញពីមន្ទីរឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ ខេត្តកំពង់ចាម ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល សមាគមអ្នកផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតកម្ពុជា ក្រុមហ៊ុនឧបត្ថម្ភកម្មវិធី និងសមាជិកជាប្រតិបត្តិករផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតឯកជនប្រមាណ ៧៥នាក់។

នៅថ្ងៃទី១០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤, អេ អឹម ខេ ចូលរួមកិច្ចប្រជុំថ្នាក់តំបន់ដែលស្ដីពីគម្រោងហិរញ្ញប្បទានធនាគារសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមដែលរួមទទួលបានហិរញ្ញប្បទានពីប្រតិបត្តិករផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតឯកជននៅកម្ពុជា។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះមានមន្រ្តីជំនាញពីមន្ទីរឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ ពីខេត្តកំពង់ចាម និងបច្ចេកទេសនិងមុខងារក្រុមប្រឹក្សាភិបាល ក្រុមហ៊ុនឧបត្ថម្ភកម្មវិធី និងសមាជិកជាប្រតិបត្តិករផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតឯកជនប្រមាណ ៧៥នាក់។

សប្បុរសជនទាំងអស់អាចចូលរួមជាមួយ អេ អឹម ខេ ក្នុងយុទ្ធនាការរៃអង្គាសថវិកាជូនមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា ដើម្បីស្នាមញញឹមកុមារកម្ពុជា តាមមូលនិធិគន្ធបុប្ផាកម្ពុជា – Cambodia Kantha Bopha Foundation។ អ្នកបរិច្ចាគបានចំនួនប៉ុនណា អេ អឹម ខេ នឹងបន្ថែមទ្វេដង នូវចំនួនថវិកាដែលលោកអ្នកបរិច្ចាគ។ ដើម្បីចូលរួមយុទ្ធនាការនេះ លោកអ្នកអាចស្កេន KHQR ពីគ្រប់ធនាគារ ឬតាម AMK Mobile។ ថវិកាទាំងអស់ អេ អឹម ខេ នឹងផ្តល់ជូនមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា នៅថ្ងៃទិវាកុមារអន្តរជាតិ ទី០១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ។ ចូលរួមបរិច្ចាគទាំងអស់គ្នា ដើម្បីស្នាមញញឹមកុមារកម្ពុជា ក្នុងស្មារតី ខ្មែរជួយខ្មែរ!

គណៈពលអគ្គិសនីទាំងអស់អាចចូលរួមជាមួយសហជនរបស់អគ្គិសនីអេ អឹម ខេ នៅក្នុងការរៃអង្គាសថវិកាជូនអនុម័ត្រពេទ្យគន្ធបុប្ផាកម្ពុជា ដើម្បីស្នាមញញឹមកុមារកម្ពុជាដោយប្រើប្រាស់សេវាបុប្ផាកម្ពុជា – Cambodia Kantha Bopha Foundation។ បើអ្នកប្រើប្រាស់ចំនួនថវិកាដូចជា អេ អឹម ខេ អាចស្កេន KHQR ពីគ្រប់ធនាគារ ឬតាម AMK Mobile។ ទាំងអស់គ្នា អេ អឹម ខេ នឹងផ្តល់ជូនសេវាមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាទិវាកុមារអន្តរជាតិនៅថ្ងៃទិវាកុមារអន្តរជាតិទី០១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤។ គេសន្មតបរិច្ចាគដើម្បីស្នាមញញឹមកុមារកម្ពុជាជាមួយខ្លួនខ្លួនក្នុងការជំរុញ គ្រប់ទាំងស្រាប់ស្រស់។

ទឹកជាប្រភពនៃជីវិត​។ ជីវិតទាំងអស់ត្រូវការទឹកជាចាំបាច់បំផុត ហេតុនេះបើភពផែនដីយើងគ្មានទឹកគឺគ្មានជីវិតទាំងអស់ រាប់ទាំងជីវិតមនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ មច្ឆា និងអតិសុខុមប្រាណគ្រប់ប្រភេទ។ ទឹកមានច្រើនប្រភេទណាស់ ហើយទឹកទាំងអស់នេះពិតជាមិនដូចគ្នានោះទេ។ ជាពិសេសទៀតនោះ គុណភាពរបស់ទឹកគឺកាន់តែសំខាន់បំផុត សម្រាប់សុខភាពនិងការលូតលាស់របស់ជីវិត។ ដោយយល់ពីគុណតម្លៃនៃទឹក តាំងពីបុរាណកាលមក មនុស្សបានយកទឹកទៅធ្វើជាខ្នាតវាសវែងក្នុងវិស័យកីឡាក៏ដូចជាសម្រាប់សម្គាល់គុណភាពវត្ថុរូបីនិងអរូបីផ្សេងៗ ដូចជា មួយទឹក ពីរទឹក មិនគ្រប់ទឹក ទឹកដប់ ទឹកសម្បថ ទឹកដៃ ទឹកសំឡេង ទឹកចិត្ត ។ល។ ហើយក្នុងនិទានទេវកថា គេឃើញមានពាក្យទឹកអម្រឹត និងទឹកមន្ត ទឹកបរិត្ត ទឹកមង្គល ក្នុងបរិបទព្រះពុទ្ធសាសនាជាដើម។ នាសម័យទំនើបក្នុងឆ្នាំ១៨៣៤ អ្នកវិទ្យសាស្ត្រក៏បានរកឃើញទ្រឹស្ដីអំពីសមិទ្ធិកម្មថ្មីគឺអគ្គិសនីវិភាគដែលប្រតិកម្មទៅលើទឹក។ នាឆ្នាំ១៨៥០ អ្នកវិទ្យាសាស្ដ្ររុស្សីបានយកទ្រឹស្ដីអគ្គិសនីវិភាគ មកសិក្សាបំបែក រហូតបង្កើតបានម៉ាស៊ីនទឹកអ៊ីយ៉ុងអគ្គិសនីវិភាគជាលើកដំបូងនាឆ្នាំ១៩០០​។ របកកំហើញនេះត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាសមិទ្ធិផលវិទ្យាសាស្ត្រដ៏អស្ចារ្យបំផុតមួយរបស់រុស្ស៊ីក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រមនុស្សជាតិ។ ជាបន្តបន្ទាប់មកទៀត ពួកអ្នកវិទ្យាសាស្ដ្រ​ក៏បានសិក្សាវិភាគអំពីគុណប្រយោជន៍របស់ទឹកធម្មជាតិនៅតាមតំបន់ផ្សេងៗរបស់ពិភពលោកដែលល្បីថាជាទឹកស័ក្តិសិទ្ធិឬទឹកអច្ឆរិយៈ ដែលអាចព្យាបាលជំងឺបានច្រើនមុខដល់មនុស្សតាមតំបន់ទាំងនោះអស់កាលរាប់រយឆ្នាំកន្លងមកហើយនោះ។ លទ្ធផលនៃការសិក្សាវិទ្យាសាស្ត្រនោះបានរកឃើញថា គ្រប់ទឹកអច្ឆរិយៈទាំងនោះមានសារធាតុសំខាន់មួយ។ នោះគឺ អ៊ីដ្រូសែនសកម្ម ឬអ្វីដែលយើងហៅសព្វថ្ងៃនេះហៅថា ទឹកអ៊ីយ៉ូតអាល់កាឡាំង។ នាទសវត្សរ៍១៩៥០ ពួកគេបានច្របាច់ចូលគ្នានូវទ្រឹស្ដីរកឃើញទាំងពីរខាងលើ គឺដំណើរការនៃអគ្គិសនីវិភាគ និង អ៊ីដ្រូសែនសកម្ម ហើយជប៉ុនលេចធ្លោជាងគេក្នុងការច្នៃបង្កើតជារូបរាងនូវម៉ាស៊ីនផលិតទឹកសុខភាពដែលមានលក្ខណៈប្រកដនិយម មានឈ្មោះជាវិទ្យាសាស្ដ្រថា ម៉ាស៊ីនផលិតទឹកអ៊ីយ៉ុងអគ្គិសនីវិភាគ។ សេចក្ដីសន្និដ្ឋានរបស់អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ អំពីអត្ថប្រយោជន៍របស់ទឹកក្នុងរាង្គកាយ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានបញ្ជាក់ថា ជាង៦០ភាគរយនៃតួខ្លួនមនុស្សផ្សំឡើងពីទឹក ហើយអ្វីៗ ដែលកើតឡើងនៅក្នុងខ្លួនមនុស្ស ទាំងការគិតរបស់មនុស្ស ការបញ្ជូននិងបកប្រែទិន្នន័យអេឡេចត្រូនិចក្នុងរាង្គកាយ(ធាតុភ្លើង?) ការសន្ទនាទាក់ទងពីកោសិកាមួយទៅកោសិកាមួយ សមត្ថភាពក្នុងការបញ្ជូនសារជាតិចិញ្ចឹមទៅកោសិកា ការបញ្ចេញជាតិពុលឬកាកសំណល់ពីក្នុងកោសិកា ប្រតិកម្មគីមីទាំងអស់នេះគឺដំណើរការទៅបានដោយសារទឹក។ ដូច្នេះវាមានសារសំខាន់ណាស់ ដែលយើងមិនត្រឹមតែរកទឹកឱ្យបានតែពិសានោះទេ តែត្រូវពិសាទឹកស្អាត ហើយមិនគ្រាន់តែពិសាទឹកស្អាតប៉ុណ្ណោះនោះទេ គឺត្រូវពិសាទឹកដែលមានអត្ថប្រយោជន៍ដល់រាង្គកាយទៀតទើបវិសេសវិសាល។ វិបាកនៃការសិក្សាស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រអំពីទឹក ចន្លោះឆ្នាំ១៩៥០‍ដល់៦៥ ប្រទេសជប៉ុនបានធ្វើការសិក្សាច្រើនអំពីអត្ថប្រយោជន៍ទឹកអ៊ីយ៉ុងអគ្គិសនីវិភាគ មន្ទីរពេទ្យខ្លះចាប់ប្រើប្រាស់ទឹកអ៊ីយ៉ុងអគ្គិសនីវិភាគដើម្បីព្យាបាលរោគរ៉ាំរ៉ៃមួយចំនួនធំ និងសាកលវិទ្យាល័យកសិកម្មជាច្រើនបានធ្វើការសិក្សាអំពីការលូតលាស់របស់រុក្ខជាតិ និងសត្វ តាមរយៈការស្រោចស្រពនិងឳ្យផឹកនូវទឹកអ៊ីយ៉ុងអគ្គិសនីវិភាគនេះ។ គេទទួលបានលទ្ធផលល្អគួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលនិងរីករាយ។ នៅទីបំផុតក្នុងឆ្នាំ១៩៦៥ ក្រសួងសុខាភិបាល ការងារ និងសុខុមាលភាពរបស់ប្រទេសជប៉ុន (JMHLW) បានទទួលស្គាល់ម៉ាស៊ីនទឹកអ៊ីយ៉ុងអគ្គិសនីវិភាគថាជាឧបករណ៍វេជ្ជសាស្រ្តស្របច្បាប់សម្រាប់ការកែលម្អសុខភាពមនុស្ស ជាហេតុនាំឱ្យមានការកើនឡើងនៃការផលិតម៉ាស៊ីនទឹកសុខភាពនេះ សម្រាប់ប្រើប្រាស់តាមគេហដ្ឋាននិងសម្រាប់អាជីវកម្ម។ រហូតមកដល់ពេលនេះនៅប្រទេសជប៉ុន មួយខ្នងផ្ទះក្នុងចំណោមបួនផ្ទះមានម៉ាស៊ីនទឹកនេះប្រើប្រាស់ ពោលគឺ២៥ភាគរយ នៃចំនួនខ្នងផ្ទះទូទាំងប្រទេស។ លទ្ធផលជាក់ស្ដែងគឺភាគច្រើនពលរដ្ឋជប៉ុនមានសុខភាពល្អ រូបសម្បត្តិសមសួន សម្បុរភ្លឺថ្លា ប្រាជ្ញាស្មារតីឈ្លាសវៃមោះមុត និងជាប្រទេសដែលមានមនុស្សអាយុវែងច្រើនជាងគេក្នុងពិភពលោក។ បើគិតត្រឹមខែកញ្ញា២០២៣ ជប៉ុនមានមនុស្សចាស់អាយុលើស១០០ឆ្នាំ បានកើនដល់៩២០០នាក់៕

ទឹកជាប្រភពនៃជីវិតទាំងអស់ត្រូវការទឹកជាចាំបាច់បំផុត។ ជីវិតមនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ មច្ឆា និងអតិសុខុមប្រាណគ្រប់ប្រភេទត្រូវបានយកទឹកជក់វាសំខាន់ក្នុងវិស័យកីឡាដូចជាសម្រាប់ការសម្រាប់សុខភាពនិងការលូតលាស់របស់ជីវិត។ ទឹកមានច្រើនប្រភេទ ហើយទឹកទាំងអស់នេះពិតជាមិនដូចគ្នានោះទេ។ ក្នុងបរិបទព្រះពុទ្ធសាសនានៃទឹកអាកាសវត្ថុ អ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានរកឃើញទ្រឹស្ដីអំពីសមិទ្ធិកម្មថ្មីសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ទឹក។ លទ្ធផលនេះបានបញ្ជាក់ថា គ្រប់ទឹកអច្ឆរិយៈទាំងនោះមានសារធាតុសំខាន់បំផុតតាមសិល្បៈនៃបរិបទព្រះពុទ្ធសាសនា។ ក្រសួងសុខាភិបាលនៃប្រទេសជប៉ុននិងអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានស្គាល់ថា ទឹកអ៊ីយ៉ុងអគ្គិសនីវិភាគជាឧបករណ៍សម្រាប់ការកែលម្អសុខភាពមនុស្ស ដែលមានលក្ខណៈប្រកដនិយម និងស្រូបសម្រាប់សិក្សាដ៏ច្រើនរបស់មនុស្ស។ ក្រុមប្រឹក្សាប្រតិបត្តិការអាស្រ័យនឹងទឹកស្អាតអ៊ីយ៉ុងអគ្គិសនីវិភាគក៏បានបញ្ជាក់ថា ទឹកនេះបានប្រើប្រាស់ដោយមនុស្សផ្សេងទៀត ដើម្បីព្យាបាលជំងឺ ប្រសាទបញ្ជាក់និងប្រើប្រាស់សំរាប់ការបម្រើបម្រាស់របស់សិល្បៈនេះ។ ទទួលស្គាល់លទ្ធផលនេះបានថា ទឹកអច្ឆរិយៈទាំងនោះមានសារសំខាន់ពីទេ ហើយគ្រាន់តែពិសាទឹកស្អាតដែលមានអត្ថប្រយោជន៍ដល់រាង្គកាយប៉ុណ្ណោះ។

បុរី មេគង្គ លែន បាន​ប្រកាសលទ្ធផលជាផ្លូវការក្នុងការអបអរសាទរដល់បេក្ខជន និងបេក្ខនារីឆ្នើមទាំង ៦ក្រុម ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសទៅការប្រកួតបន្តនៅ វគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រ ក្នុងកម្មវិធីធ្វើបទបង្ហាញអំពីអត្ថន័យនៃការរៀបចំឧទ្យាន មេគង្គ លែន ៥ហិកតា កាលពីថ្ងៃទី ២៨-២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ នៅបុរី មេគង្គ លែន គម្រោង មេគង្គ ស៊ីធី។ សម្រាប់វគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រ បុរី មេគង្គ លែន នឹងជ្រើសរើស ៣ក្រុម ដោយសុក្រឹតភាព ដែលនឹងក្លាយជាក្រុមជ័យលាភី ដោយក្រុមចំណាត់ថា្នក់លេខ ១ ទទួលបានទឹកប្រាក់ ១០លានរៀល និងពានរង្វាន់ចំនួន ១, ក្រុមចំណាត់ថ្នាក់លេខ ២ ទទួលបានទឹកប្រាក់ ៥លានរៀល និងពានរង្វាន់ចំនួន ១, និងក្រុមចំណាត់ថ្នាក់លេខ ៣ ទទួលបានទឹកប្រាក់ ២លាន ៥សែនរៀល និងពានរង្វាន់ចំនួន ១។ ចំណែក ៣ក្រុម ដែលមិនបានទទួលជ័យលាភី បុរី មេគង្គ លែន ក៏មានជារង្វាន់លើកទឹកចិត្តផងដែរ។ លើសពីនេះខាង បុរី មេគង្គ លែន ក៏មានផ្តល់ជូនឱកាសការងារដល់សមាជិកក្រុមជ័យលាភី ដើម្បីក្លាយជាបុគ្គលិកពេញសិទ្ធិបម្រើការងារនៅ បុរី មេគង្គ លែន ផ្ទាល់។ ដោយឡែក បុរី មេគង្គ លែន ក៏សូមលើកទឹកចិត្តដល់ប្អូនៗ ដែលមិនបានឈានបន្តទៅវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រ ឱ្យខិតខំបណ្តុះបណ្តាលសម្ថភាពឱ្យកាន់តែខ្លាំង។ ក្រុមការងារបុរី មេគង្គ លែន សង្ឃឹមជួបប្អូនៗសារជាថ្មី ក្នុងកម្មវិធីប្រលងប្រកួតប្រជែងក្រោយៗទៀត។ ជាចុងក្រោយ​ សូមជូនពរបេក្ខជន និងបេក្ខនារីទាំង ៦ក្រុម ឱ្យជួបតែសំណាងល្អ និងសុខភាពល្អ ក្នុងវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រ។

បុរីមេគង្គ លែន បានប្រកាសលទ្ធផលជាផ្លូវការក្នុងការអបអរសាទរដល់បេក្ខជន និងបេក្ខនារីឆ្នើមទាំង៦ក្រុម ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសទៅការប្រកួតបន្តនៅវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រក្នុងកម្មវិធីធ្វើបទបង្ហាញអំពីអត្ថន័យនៃការរៀបចំឧទ្យាន មេគង្គ លែន ៥ហិកតា នៅបុរីមេគង្គ លែនគម្រោងមេគង្គស៊ីធី។ សម្រាប់វគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្របុរីមេគង្គ លែន នឹងជ្រើសរើស៣ក្រុមដោយសុក្រឹតភាពដែលនឹងក្លាយជាក្រុមជ័យលាភី ដោយក្រុមចំណាត់ថា្នក់លេខ១ទទួលបានទឹកប្រាក់១០លានរៀល និងពានរង្វាន់ចំនួន១, ក្រុមចំណាត់ថ្នាក់លេខ២ទទួលបានទឹកប្រាក់៥លានរៀល និងពានរង្វាន់ចំនួន១, និងក្រុមចំណាត់ថ្នាក់លេខ៣ទទួលបានទឹកប្រាក់២លាន៥សែនរៀល និងពានរង្វាន់ចំនួន១។ ចំណែក៣ក្រុមដែលមិនបានទទួលជ័យលាភីបុរីមេគង្គ លែនក៏មានជារង្វាន់លើកទឹកចិត្តផងដែរ។ លើសពីនេះ បុរីមេគង្គ លែនក៏មានផ្តល់ជូនឱកាសការងារដល់សមាជិកក្រុមជ័យលាភី ដើម្បីក្លាយជាបុគ្គលិកពេញសិទ្ធិបម្រើការងារនៅបុរីមេគង្គ លែនផ្ទាល់។ ដោយឡែក បុរីមេគង្គ លែនក៏សូមលើកទឹកចិត្តដល់ប្អូនៗដែលមិនបានឈានបន្តទៅវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រឱ្យខិតខំបណ្តុះបណ្តាលសម្ថភាពឱ្យកាន់តែខ្លាំង។ ក្រុមការងារបុរីមេគង្គ លែនសង្ឃឹមជួបប្អូនៗសារជាថ្មីក្នុងកម្មវិធីប្រលងប្រកួតប្រជែងក្រោយទៀត។ ជាចុងក្រោយសូមជូនពរបេក្ខជននិងបេក្ខនារីទាំង៦ក្រុមឱ្យជួបតែសំណាងល្អនិងសុខភាពល្អក្នុងវគ្គផ្តាច់ព្រ័ត្រ។

កាលពីថ្មីៗនេះ តាមរយៈស្ថានទូតអូស្ត្រាលីប្រចាំកម្ពុជា អាជ្ញាធរគ្រប់គ្រងស្តង់ដា និងកម្មវិធីសិក្សារបស់នាយកដ្ឋានអប់រំរដ្ឋអូស្រ្តាលីខាងលិច បានប្រគល់វិញ្ញាបនបត្រទទួលស្គាល់កម្មវិធីសិក្សាស្តង់ដាអូស្រ្តាលី ទៅដល់សាលាអន្តរជាតិដ៏មានកិត្យានុភាពចំនួន៨ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងអនុញ្ញាតឱ្យប្រើប្រាស់កម្មវិធីសិក្សាអប់រំចំណេះទូទៅស្តង់ដារដ្ឋអូស្ត្រាលីជាផ្លូវការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ចាប់ពីថ្នាក់មត្តេយ្យ រហូតដល់ថ្នាក់ទី១២។ ការទទួលស្គាល់នេះ គឺជាចំណុចដ៏សំខាន់ថ្មីមួយសម្រាប់ការអប់រំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលសិស្សានុសិស្ស អាចសិក្សាកម្មវិធីសិក្សារបស់សាលារដ្ឋអូស្រ្តាលីនៅក្នុងប្រទេសបាន និងជាសារ​​បង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្ត ក្នុងការផ្តល់ឱ្យសិស្សានុសិស្សរបស់ប្រទេសកម្ពុជា នូវបទពិសោធអប់រំលំដាប់ពិភពលោក ស្របតាមស្តង់ដាពិភពលោក។ ហើយការទទួលស្គាល់នេះ មិនត្រឹមតែមានបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់សាលា ចំពោះឧត្តមភាពសិក្សាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងគូសបញ្ជាក់ផងដែរ ទៅលើការប្តេជ្ញាចិត្ត ក្នុងការផ្តល់ឱ្យសិស្សរបស់ខ្លួននូវការអប់រំមួយ ដែលរៀបចំពួកគេសម្រាប់ភាពជោគជ័យនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ កម្មវិធីសិក្សារដ្ឋអូស្ត្រាលី មានភាពល្បីល្បាញទៅលើវិធីសាស្រ្ត និងភាពម៉ត់ចត់ចំពោះការអប់រំ ដែលផ្តោតលើការជំរុញទៅលើជំនាញនៃការ​ត្រិះរិះ​ពិចារណា (critical thinking) ការច្នៃប្រឌិត (creativity) ជំនាញដោះស្រាយបញ្ហា (problem-solving skills) និងការសិក្សាពេញមួយជីវិត​ (lifelong learning)។ សាលាអន្តរជាតិទាំង៨នេះ បានបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការផ្តល់នូវការអប់រំដែលមានគុណភាពខ្ពស់ ស្របតាមស្តង់ដាអន្តរជាតិ។ តាមរយៈការដាក់កម្មវិធីសិក្សារដ្ឋអូស្ត្រាលីខាងលិចក្នុងកម្មវិធីសិក្សារបស់ពួកគេ សាលាមានគោលបំណងផ្តល់ឱ្យសិស្សានុសិស្សរបស់ខ្លួន នូវ​ចំណេះដឹង ជំនាញ និងសមត្ថភាព ដែលចាំបាច់ដើម្បីភាពរីកចម្រើននៅក្នុងយុគសម័យ ឌីជីថល ដែលមានការប្រកួតប្រជែងកាន់តែខ្លាំងនេះ។ ការអនុវត្តន៍កម្មវិធីសិក្សារដ្ឋអូស្ត្រាលី នៅក្នុងសាលាអន្តរជាតិទាំង៨នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានេះ ​នឹងមានឥទ្ធិពលយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ និងភាពវិជ្ជមាន ទៅលើវិស័យអប់រំរបស់ប្រទេស។ ​ទាំងអស់នេះ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីការខិតខំប្រឹងប្រែងជាបន្តបន្ទាប់ របស់ស្ថាប័នអប់រំ អាជ្ញាធរ នឹងរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការលើកកម្ពស់ស្តង់ដានៃការអប់រំ និងផ្តល់ឱ្យសិស្សានុសិស្ស នូវឱកាសសម្រាប់ការសិក្សា និងការរីកចម្រើនផ្ទាល់ខ្លួន។ សិស្សានុសិស្ស ដែលសិក្សាកម្មវិធីសិក្សាចំណេះទូទៅស្តង់ដាអូស្រ្តាលីនៅប្រទេសកម្ពុជា ក៏អាចមានឱកាសទទួលបានអាហារូបករណ៍ ដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សា ផ្ទេរការសិក្សាទៅកាន់សាលារដ្ឋនានា របស់ប្រទេសអូស្រ្តាលី និងប្រទេសផ្សេងៗលើពីភពលោក ដោយមិនខាតឆ្នាំ ទទួលបានសញ្ញាបត្រថ្នាក់ទី១២អូស្រ្តាលី (ចំណេះដឹងទូទៅ) និងការចូលរួមទទួលសញ្ញាបត្រ ពេលបញ្ចប់ការសិក្សាតាមថ្នាក់នីមួយៗ នៅរដ្ឋអូស្រ្តាលីភាគខាងលិចផងដែរ៕

ពណ៌នាំមួយប្រចាំកម្ពុជា បានរក្សាទុកជាការទទួលស្គាល់កម្មវិធីសិក្សាស្តង់ដាអូស្រ្តាលីដែលចំណែកឱ្យកម្មវិធីសិក្សារដ្ឋអូស្ត្រាលី និងសិក្សាប៉ុណ្ណោះទេ របស់សាលាអន្តរជាតិទាំង៨នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ការទទួលស្គាល់នេះជាចំណុចដ៏សំខាន់និងសម្រាប់ការអប់រំដែលសិស្សានុសិស្សប្រើប្រាស់ឱ្យចំបងនៅក្នុងប្រទេសរដ្ឋអូស្រ្តាលី។ បើមិនលែងមានការបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់សាលាឡើងវិញនោះ គឺគ្មានទិន្នន័យបង្ហាញពីការយកចិត្តចំណែកដែលអាចធ្វើឲ្យសិស្សានុសិស្សមានប៉ុន្មានគុណភាព ជំនាញ និងសមត្ថភាពទៀត។ ក្នុងរបៀបប្តេជ្ញាចិត្តនេះ សាលាអន្តរជាតិទាំង៨បានបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តដែលមានគុណភាពខ្ពស់ល្បីល្បាញដែលផ្តល់ឱ្យសិស្សានុសិស្សនូវចំណេះដឹង ជំនាញ និងសមត្ថភាព ដើម្បីភាពរីកចម្រើននៅក្នុងយុគសម័យ។ ជារូបថតស្តីពីទិដ្ឋភាព ការប្តេជ្ញាចិត្ត ក្នុងការផ្តល់ឱ្យសិស្សានុសិស្សទទួលសញ្ញាបត្រថ្នាក់ទី១២ និងទទួលស្ញាតទិដ្ឋភាពបង្រៀន ពីសាលារដ្ឋអូស្រ្តាលី ប្រទេសអូស្រ្តាលី រហូតដល់ប្រទេសផ្សេងៗទៀត។ បន្ទាប់មក ការទទួលស្គាល់ដែលបានរក្សាទុកនេះក៏បង្ហាញពីដំណើរទស្សនកិច្ចនិងការសិក្សាបន្ថែម ដោយមិនចេះអាចសិក្សាបាននៅថ្នាក់ទី១២សូម្បីពិនិត្យមើលអំពីសិក្សានេះដែលមានលទ្ធផលល្បី។

កាលពីថ្មីៗនេះ លោក ជាម ឃុនណាត អគ្គនាយកបុរី មេគង្គ លែន បានឧបត្ថម្ភទឹកប្រាក់ចំនួន ៣ម៉ឺនដុល្លារអាមេរិក ជូនទៅកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងអបអរសាទរខួបទី១៦១ ទិវាពិភពលោកកាកបាទក្រហម និងអឌ្ឍចន្ទក្រហម ក្រោមប្រធានបទ «រួមជាមួយកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ដើម្បីសហគមន៍មានសុខភាពល្អ និងមានភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ»។ នេះមិនមែនជាលើកទី១ ដែលថ្នាក់ដឹកនាំរបស់ បុរី មេគង្គ លែន បានចូលរួមជាមួយកាកបាទក្រហមកម្ពុជានោះទេ ដ្បិតជារៀងរាល់ឆ្នាំលោក ជាម ឃុនណាត និងភរិយា ព្រមទាំងក្រុមគ្រួសារ តែងតែចូលរួមបរិច្ចាគដល់កិច្ចការសង្គមផ្សេងៗ ដើម្បីចូលរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានានាក្នុងសង្គម និងជួយសម្រាលទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែលកំពុងមាន។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា អគ្គនាយកនៃបុរី មេគង្គ លែន មានចក្ខុវិស័យយ៉ាងមុតមាំក្នុងការរួមចំណែកអភិវឌ្ឍសង្គមជាមួយប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល ដោយបរិច្ចាគទៅកាន់សង្គមវិញតាមរយៈរូបភាពជាច្រើនរួមមាន៖ កិច្ចការសប្បុរសធម៌ និងមនុស្សធម៌, ការផ្តល់អាហាររូបករណ៍ដល់សិស្សានុសិស្សសម្រាប់ថ្នាក់ឧតម្តសិក្សា, និងការជ្រោមជ្រែងយ៉ាងសកម្មក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សដោយការបង្កើតកម្មវីធីសិក្សាប្រកួតប្រជែងនានា ដែលរូបភាពទាំងនោះបានសបញ្ជាក់ពីការយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងមោះមុតដល់សង្គម មិនខុសពីអ្វីដែលថ្នាក់ដឹកនាំបាននិងកំពុងតែអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនជាមួយការខិតខំច្នៃប្រឌិត និងផ្តល់នូវរចនាបថ និងម៉ូតផ្ទះដ៏ប្រណីត និងគ្រឹះដ៏រឹងមាំរបស់ស្ថាបត្យកម្ម នៃបុរី មេគង្គ លែន នោះឡើយ។ បុរី មេគង្គ លែន ផ្តើមជីវិតរីករាយ និងជោគជ័យនៅទីនេះ!

ក្នុងរបៀបសង្គមការផ្តល់អង្គការសង្គមដើម្បីជួយសម្រាលទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋ អគ្គនាយកនៃបុរី មេគង្គ លែន មានចក្ខុវិស័យយ៉ាងមុតមាំជាមួយប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាល។ កិច្ចការសប្បុរសធម៌និងមនុស្សធម៌ ការផ្តល់អាហាររូបករណ៍សិស្សានុសិស្សសម្រាប់ឧតម្តសិក្សា និងការបង្កើតកម្មវីធីសិក្សាប្រកួតប្រជែងនានា សបញ្ជាក់ពីការយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងមោះមុតដល់សង្គម និងផ្តល់នូវរចនាបថ និងម៉ូតផ្ទះដ៏ប្រណីត និងគ្រឹះដ៏រឹងមាំរបស់ស្ថាបត្យកម្ម។ បុរី មេគង្គ លែន នោះសួរសុខសប្បាយនឹងលទ្ធផលល្បី។

កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ សហគ្រិនខ្មែរ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងបានដើរតួនាទីជាអ្នកបង្កើតប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីសហគ្រិនភាព ក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយអេនធើប្រាយវិហ្សិនអាខេដេមី មជ្ឈមណ្ឌលកសាងភាពវិជ្ជាជីវៈ និងសមត្ថភាពសហគ្រិន បានរៀបចំកម្មវិធីបើកសម្ពោធ «ក្លឹបមិត្ដសហគ្រិនឆ្នាំ២០២៤»។ កម្មវិធីនេះបានរៀបចំឡើងនៅខេត្ដសៀមរាប ដោយមានវត្ដមានចូលរួមដោយលោកស្រី វាល អេឡែន និង លោកសេង រតនៈវិស្ស័យ សហស្ថាបនិករបស់អេនធើប្រាយវិហ្សិនអាខេដេមី និងចូលរួមដោយសមាជិកក្លឹបមិត្ដសហគ្រិន ដែលជាសហគ្រិនដែលបានបញ្ចប់កម្មវិធីធ្វើឲ្យអាជីវកម្មប្រសើរឡើងរបស់យើង។ ក្លឹបមិត្ដសហគ្រិន បានបង្កើតឡើងដោយអេនធើប្រាយវិហ្សិនអាខេដេមី គឺជាបណ្ដាញសហគ្រិនមួយដែលផ្ដោតសំខាន់ទៅលើការគាំទ្រគ្នាក្នុងនាមជាមិត្ដភក្ដិ និងបន្ដការសិក្សារៀនសូត្រ។ បានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ២០២៣ ក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយសហគ្រិនខ្មែរ ក្លឹបមិត្ដសហគ្រិនមានសកម្មភាពសំខាន់ៗដូចជា ការជួបជុំបង្កើតបណ្ដាញទំនាក់ទំនង ការចែករំលែកវគ្គបណ្ដុះបណ្ដាល និងការផ្ដល់ការប្រឹក្សាយោបល់។ បណ្ដាញនេះ អនុញ្ញាតឲ្យក្រុមមិត្ដសហគ្រិនមានឱកាសផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍ឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមកនៅលើប្រធានបទ ឬបញ្ហាប្រឈមសំខាន់ៗដែលកំពុងកើតឡើងក្នុងប្រតិបត្ដិការអាជីវកម្ម។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ដោយសារការបន្ដជួយគាំទ្រពីសហគ្រិនខ្មែរ សមាជិកក្លឹបមិត្ដសហគ្រិនបានរីកលូតលាស់គួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដោយកើនឡើងពីសមាជិកចំនួនតែ២០នាក់ រហូតដល់សមាជិកចំនួន១០១នាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដែលចំនួនកើនឡើងនេះក៏ដោយសារភាពជោគជ័យនៃកម្មវិធីធ្វើឲ្យអាជីវកម្មប្រសើរឡើងរដូវកាលទី៣។ កម្មវិធីសម្ពោធបើកកម្មវិធីបានប្រព្រឹត្ដទៅយ៉ាងរលូនជាមួយនឹងការបើកស្វាគមន៍ និងការណែនាំពីក្លឹបមិត្ដសហគ្រិន ដោយមានសហគ្រិនចូលរួមសរុបចំនួន ២៤នាក់ មកពីខេត្ដសៀមរាប និងខេត្ដផ្សេងៗទៀត។ បន្ទាប់ការបើកកម្មវិធី និងណែនាំពីក្លឹប សកម្មភាពបន្ដបន្ទាប់ក៏បានចាប់ផ្ដើម, សហគ្រិនបានផ្ដល់ឱកាសឲ្យចែករំលែកបញ្ហាប្រឈមរបស់ពួកគេ ព្រមជាមួយនឹងការចែករំលែកដំណោះស្រាយពីមិត្ដសហគ្រិន។ ជាមួយគ្នានោះផងដែរ បញ្ហាចម្បងពីរត្រូវបានជ្រើសរើសដោយគ្រូប្រឹក្សា ដើម្បីធ្វើការដោះស្រាយ ជាលក្ខណៈប្រឹក្សាយោបល់។ បន្ថែមពីនេះ គ្រូប្រឹក្សាបានពន្យល់ពីវិធីសាស្រ្ដនៃការប្រឹក្សាយោបល់ដែលអាចប្រើប្រាស់បាននៅក្នុងក្រុមហ៊ុន ជាពិសេសគឹការទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ដែលសមាជិកមិត្ដសហគ្រិនដែលសកម្មនឹងទទួលបានការប្រឹក្សាដោយឥតគិតថ្លៃ។ ជាចុងក្រោយ កម្មវិធីត្រូវបានបញ្ចប់ដោយការរីករាយហូបអាហារថ្ងៃត្រង់សាមគ្គីជាមួយគ្នាដោយសហគ្រិនបាននាំយកអាហារម្នាក់បន្ដិចដើម្បីចែករំលែកគ្នា។

នៅថ្ងៃទី១២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤, សហគ្រិនខ្មែរបានបង្កើតឡើងដោយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងបានដើរតួនាទីជាអ្នកបង្កើតប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីសហគ្រិនភាព។ កម្មវិធីនេះបានរៀបចំឡើងនៅខេត្ដសៀមរាប ដោយមានវត្ដមានចូលរួមដោយលោកស្រី វាល អេឡែន និង លោកសេង រតនៈវិស្ស័យ សហស្ថាបនិករបស់អេនធើប្រាយវិហ្សិនអាខេដេមី និងចូលរួមដោយសមាជិកក្លឹបមិត្ដសហគ្រិន។ ក្លឹបមិត្ដសហគ្រិនបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ២០២៣ ក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយសហគ្រិនខ្មែរ ហើយនៅឆ្នាំ២០២៤ បានជួយគាំទ្រប្រទេសទាំងស្រុងដោយរកឱកាសផ្លាស់ប្ដូរបទពិសោធន៍ និងសិក្សារៀនសូត្រ។ ចុងក្រោយកម្មវិធីបើកកម្មវិធីបានបញ្ចប់ដោយការរីករាយហូបអាហារថ្ងៃត្រង់សាមគ្គីជាមួយគ្នាដោយសហគ្រិនបាននាំយកអាហារម្នាក់បន្ដិចដើម្បីចែករំលែកគ្នា។

ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ ៖ ធនាគារ អ៊ូរី ខេមបូឌា ដែលជាគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុឈានមុខគេ បានប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការជំរុញការបង្កើតថ្មី និងការរីកចម្រើន បានប្រកាសពីការចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា ជាផ្លូវការ ជាមួយមជ្ឈមណ្ឌលជាតិបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មីនៃកម្ពុជា និងសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ បង្ហាញពីជំហានដ៏សំខាន់មួយឆ្ពោះទៅរកការជំរុញការរីកចម្រើននៃអាជីវកម្ម Startups របស់កម្ពុជា។​ ជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនក្នុងការលើកកម្ពស់ដល់សហគ្រិន និងជំរុញការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថល ធនាគារ អ៊ូរី នឹងត្រៀមខ្លួនក្នុងការពង្រឹងភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួនជាមួយ មជ្ឈមណ្ឌលជាតិបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មីនៃកម្ពុជា ។ តាមរយៈការបង្កើតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុដ៏រឹងមាំ និងសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុពិសេស កិច្ចសហការនេះមានគោលបំណងផ្តល់ការគាំទ្រដល់សាស្រ្តាចារ្យ គ្រូបណ្តុះបណ្តាល សិក្ខាកាម និងនិស្សិតរបស់ មជ្ឈមណ្ឌលជាតិបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មីនៃកម្ពុជា ក៏ដូចជាសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ។ លោក ជេត ជាលី សាកលវិទ្យាធិការនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ បានសម្តែងការសាទរដោយបញ្ជាក់ថា៖ “យើងមានសេចក្តីសោមនស្សរីករាយក្នុងការចាប់ផ្តើមដំណើរផ្លាស់ប្តូរថ្មីនេះជាមួយធនាគារ អ៊ូរី ។ តាមរយៈភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រនេះ យើងមានគោលបំណងគាំទ្រការបំពាក់ឧបករណ៍ និងធនធានចាំបាច់ដល់សហគ្រិន ដែលទើបចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មថ្មីនៅកម្ពុជា ដើម្បីឲ្យមានភាពរីកចម្រើននៅក្នុងពិភពឌីជីថលកាន់តែច្រើនឡើង»។លោក Cho Byung Kyu អគ្គនាយក ធនាគារ អ៊ូរី ការិយាល័យកណ្តាល បានសង្កត់ធ្ងន់ អំពីសារៈសំខាន់នៃភាពជាដៃគូក្នុងការជំរុញសហគ្រិនភាព និងការរីកចម្រើនផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា។ លោកបានប្រកាសពីផែនការសម្រាប់ ធនាគារ អ៊ូរី ខេមបូឌា ដើម្បីបង្កើតការិយាល័យសាខាជាមួយនឹងគោលគំនិត "ធនាគារនៅក្នុងសាកលវិទ្យាល័យ" ក្នុងគោលបំណងផ្តល់នូវសេវាធនាគារដ៏ងាយស្រួលសម្រាប់សាស្រ្តាចារ្យ បុគ្គលិក និស្សិត និងសាធារណជន។ លោកបន្តថា​៖ “នៅក្នុងឌីជីថលភាវូបនីយកម្ម ខណៈពេលដែលធនាគារកំពុងស្វែងរកដំណោះស្រាយ Fintech ដ៏ល្អបំផុត នោះយើងកំពុងស្នាក់នៅក្នុងអគារតែមួយ ដូច្នេះយើងអាចគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមកយ៉ាងជិតស្និទ្ធ ដូចជាធនាគារ អ៊ូរី នឹងអាចផ្តល់ជំនួយដើមទុនដល់អាជីវកម្ម Startups ផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និង មជ្ឈមណ្ឌលជាតិបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មីនៃកម្ពុជា រួមទាំង ការចាប់ផ្តើមរបស់ខ្លួននឹងគាំទ្រដល់ធនាគារ អ៊ូរី សម្រាប់ដំណោះស្រាយប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត” ។ តាមរយៈការប្រើប្រាស់ធនធាន និងជំនាញដ៏ទូលំទូលាយរបស់ធនាគារ អ៊ូរី មជ្ឈមណ្ឌលជាតិបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មីនៃកម្ពុជា នឹងខិតខំជំរុញការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថលរបស់ អាជីវកម្មStartups និងជំរុញបរិយាកាសដល់ការបង្កើតថ្មី និងកំណើនប្រកបដោយចីរភាព។ កិច្ចសហការនេះបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរួមគ្នាក្នុងការជំរុញការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គម និងជំរុញវប្បធម៌នៃភាពជាសហគ្រិននៅកម្ពុជា។​​ លោក ស្រ៊ុន សុវីឡា នាយកមជ្ឈមណ្ឌលជាតិបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មីនៃកម្ពុជា បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃភាពជាដៃគូថា៖ “សូមអរគុណដល់ធនាគារ អ៊ូរី សម្រាប់ទំនុកចិត្តមកលើមជ្ឈមណ្ឌលជាតិបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មីនៃកម្ពុជា និងឈានទៅដល់ពិធីចុះហត្ថលេខាលើ MOU ជាផ្លូវការនៅថ្ងៃនេះ។ យើងនឹងរួមគ្នា ចាប់ផ្តើមដំណើរនៃកិច្ចសហការ ការច្នៃប្រឌិត និងការរីកចម្រើន ដែលបង្កើតផលជាវិជ្ជមានដល់អាជីវកម្ម Startups និងសហគ្រិនភាពនៅកម្ពុជា ។ ចំពោះសហគ្រិន និងអ្នកច្នៃប្រឌិតទាំងអស់ដែលមានវត្តមាននៅទីនេះថ្ងៃនេះ ខ្ញុំសូមជំរុញឱ្យអ្នកចាប់យកឱកាសដែលភាពជាដៃគូនេះនាំ ដើម្បីធ្វើការរួមគ្នា លើការបង្កើតថ្មី ការចាប់ផ្ដើមអាជីវកម្ម និងសហគ្រិនភាព ដើម្បីជម្រុញការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមាន និងបង្កើតអនាគតដ៏ភ្លឺស្វាងសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា»។​​ សូមបញ្ជាក់ដែរថា សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ និងធនាគារ អ៊ូរី តែងតែមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយគ្នា ដោយធនាគារ អ៊ូរី បានផ្តល់អាហារូបករណ៍ចំនួន ១០០ កន្លែងដល់និស្សិតថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ លើមុខជំនាញឯកទេសសំខាន់ៗ រួមមានឯកទេសបង្កើតថ្មី និងមានស្រាប់ដូចជា៖ នគរូបនីយកម្ម និងការអភិវឌ្ឍន៍ក្រុងប្រកបដោយចីរភាព អភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច អភិវឌ្ឍសហគមន៍ វិទ្យាសាស្ត្រកុំព្យូទ័រ គ្រប់គ្រងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ​និងគណិតវិទ្យា តាំងពីខែមករា ឆ្នាំ ២០២៣ មក។ អំពីធនាគារ អ៊ូរី ធនាគារ អ៊ូរី គឺជាធនាគារឈានមុខគេរបស់កូរ៉េ ដែលផ្តល់សេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុយ៉ាងទូលំទូលាយដល់អតិថិជននៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េ និងក្រៅប្រទេស។ ធនាគារ អ៊ូរី បានចូលទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ ២០១៤ ក្នុងនាមជាគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ ក្រោយមក ធនាគារបានពង្រីកវត្តមានរបស់ខ្លួនដោយរួមបញ្ចូលគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទទួលប្រាក់បញ្ញើ និងបង្កើតសាខាក្នុងស្រុក ហើយបានប្រែក្លាយទៅជាធនាគារពាណិជ្ជនៅឆ្នាំ ២០២២។ ធនាគារ អ៊ូរី ផ្តល់ជូននូវសេវាកម្មជាច្រើនដូចជា បញ្ញើរសន្សំ ប្រាក់កម្ចី ការប្តូរប្រាក់បរទេស ធនាគារឌីជីថល ឥណពន្ធ និងប័ណ្ណឥណទាន សម្រាប់អតិថិជនឯកត្តបុគ្គល និងសម្រាប់អាជីវកម្ម ក៏ដូចជាសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងទៀតដើម្បីបម្រើដល់ទីផ្សារក្នុងស្រុក។ គិតត្រឹមខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣ ធនាគារ អ៊ូរី មានសាខាចំនួន ១៤០ ទូទាំងប្រទេស មានបុគ្គលិកជាង ៤,២០០ នាក់ និងបម្រើអតិថិជនជាង ៤៥៥ ពាន់នាក់ ជាមួយនឹងទ្រព្យសកម្មសរុប​ ១.៤ ពាន់លាន សំពៀតឥណទាន ១,២១២​ លានដុល្លារ និងសមតុល្យ​សន្សំប្រាក់បញ្ញើរហូតដល់ ៤៣៤ លានដុល្លារ។ “ធនាគារ អ៊ូរី ជម្រើសហិរញ្ញវត្ថុដ៏ឆ្លាតវៃរបស់អ្នក!”

ក្នុងថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ ធនាគារអ៊ូរី ខេមបូឌា បានប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការបង្កើតថ្មី និងការរីកចម្រើនបន្តជាមួយនឹងគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុគឺបានបញ្ជាក់ពីការចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈការយោគយល់គ្នានៅផ្លូវការ។ ក្នុងស្ថានទាំងពីនេះ អ្នក Cho Byung Kyu ពេលប្រើប្រាស់សេវាកម្មរាល់ថ្ងៃទៅនឹងសេចក្តីសោមនស្សរីករាយដល់ការបំពេញចំណូលទូទាត់ដែលមានលើអនុស្សរណៈ។ ក្នុងនោះ ការចុះហត្ថលេខាគឺជាផ្លូវការបន្ថែមដើម្បីសម្រេចសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ដោយជំរុញទៅនឹងសហគ្រិន និងចំណាយនៅកម្ពុជា។ ជាមួយនឹងការស្វែងរកផ្លូវការ Fintech ក្នុងភាគច្រើន រីកចម្រើននៃប្រតិបត្តិការសហគ្រិននឹងទទួលបានការគាំទ្រច្រើនជាងមុននោះ។ លើសពីនេះ ការរីកចម្រើនផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា និងចំណាយច្រើនក្នុងការបង្កើតអនាគតទៅកាន់ការចុះហត្ថលេខារបស់អនុស្សរណៈនោះក៏បានទទួលបានការគាំទ្រជាច្រើន។ សូមអរគុណដល់ធនាគារ អ៊ូរី ចំពោះការជួយគ្រីសាករយល់បង្កើតសហគ្រិននិងការជួយអនុស្សរណៈការយោគយល់គ្នាជាធរណី។

សហគ្រិនខ្មែរ(Khmer Enterprise) និងផ្សារទំនើបអ៊ីអន ប្រកាសពីកាតាំងរពិព័រណ៍ផលិតផលក្នុងស្រុក ដែលនឹងដំណើរការចាប់ពីថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ដល់ថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ នៅតាមបណ្តាផ្សារទំនើបអ៊ីអនរាជធានីភ្នំពេញ ផ្សារទំនើបបអ៊ីអនសែនសុខ និងផ្សារទំនើបអ៊ីអនមានជ័យ។ ការតាំងពិព័រណ៍រយៈពេល៣សប្តាហ៍នេះ មានគោលបំណងលើកកម្ពស់ ផលិតផលក្នុងស្រុក លើកកម្ពស់ជីវភាពរបស់ប្រជាកសិករក្នុងស្រុក និងបើកឱកាសទីផ្សារថ្មី ទាំងក្នុងស្រុកនិងអន្តរជាតិ សម្រាប់ផលិតផលក្នុងស្រុក ។ នេះជាលើកទី៧ហើយ ដែលសហគ្រិនខ្មែរ និងផ្សារទំនើបអ៊ីអនបានចាប់ដៃគូក្នុងការលើកកម្ពស់ផលិតផល និងសហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យមក្នុងស្រុក ដែលស្របទៅនឹងគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការជំរុញផលិតផលក្នុងស្រុកឱ្យកាន់តែមានទីផ្សារ ហើយពាក្យស្លោករបស់ពិព័រណ៍ គឺ «គាំទ្រផលិតផលខ្មែរ ថែសេដ្ឋកិច្ចជាតិ»។ លោក ឈៀង វណ្ណមុនិណ្ឌ ប្រតិភូរាជរដ្ឋាភិបាលទទួកបន្ទុកជានាយកប្រតិបត្តិនៃសហគ្រិនខ្មែរ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «សហគ្រិនខ្មែរមានសេចក្តីសោមនស្សរីករាយ ពីការកើនឡើងដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់នៃការគាំទ្ររបស់អតិថិជនចំពោះផលិតផលក្នុងស្រុក។ ភាពជាដៃគូជាមួយ AEON សម្រាប់ពិព័រណ៍ ផលិតផលក្នុងស្រុកនេះនឹងពង្រីកការលក់ និងគាំទ្រដល់សហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យម ដែលស្របតាមបេសកកម្មរបស់សហគ្រិនខ្មែរក្នុងការផ្សព្វផ្សាយផលិតផលក្នុងស្រុកនៅក្នុងផ្សារទំនើប និងទីផ្សារផ្សេងៗទៀត។ សហគ្រិនខ្មែរ នឹងបន្តបេសកកម្មក្នុងការលើកកម្ពស់លទ្ធភាពទទួលបានទីផ្សារសម្រាប់សហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យមតាមរយៈដៃគូក្នុងតំបន់ និងបណ្តាញអន្តរជាតិ។» អគ្គនាយក ក្រុមហ៊ុន អ៊ីអន (ខេមបូឌា) លោក ស៊ិន ពិសី មានប្រសាសន៍ថា៖ «ផ្សារទំនើបអ៊ីអន នៅតែបន្តចូលរួមយ៉ាងសកម្ម និងគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងក្នុងន័យជំរុញការផ្សព្វផ្សាយ ពង្រីកទីផ្សារបន្ថែមសម្រាប់ផលិតផលខ្មែរ និងគាំទ្រដល់កសិករខ្មែរ។ យើងយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ទៅលើសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ គុណភាព សេវាកម្ម និងផ្ដល់ជូននូវតម្លៃសមរម្យជូនដល់អតិថិជន។ ដូច្នេះកុំភ្លេចចូលរួមគាំទ្រទាំងអស់គ្នា នៅផ្សារទំនើបអ៊ីអនទាំង៣សាខាដើម្បីលើកជួយលើកស្ទួយនិងពង្រីកទីផ្សារផលិតផលខ្មែរគ្រប់ប្រភេទឱ្យកាន់តែធំទូលាយ។» សូមចូលរួមគាំទ្រ ផលិតផលក្នុងស្រុកជាច្រើនដែលបំពេញតាមស្តង់ដា គុណភាព និងសុវត្ថិភាព មានដូចជាគ្រឿងទេស របស់ប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ បន្លែស្រស់ ទឹកដោះគោ អង្ករ និងវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ជាច្រើនទៀត។ លើសពីនេះ លោកអ្នកនឹងទទួលបានការបញ្ចុះតម្លៃលើគ្រប់ផលិតល និងមានឱកាសឈ្នះរង្វាន់រាល់ការជាវចាប់ពី ១៥ដុល្លារឡើងទៅ។ ការផ្តល់ជូនពិសេសទាំងនេះ សម្រាប់តែអតិថិជនដែលគាំទ្រផលិតផលក្នុងស្រុក ក្នុងអំឡុងពេលការតាំងពិព័រណ៍នេះតែប៉ុណ្ណោះ៕ អំពីមជ្ឈមណ្ឌលជាតិបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មីនៃកម្ពុជា មជ្ឈមណ្ឌលជាតិ Incubation Center of Cambodia (មជ្ឈមណ្ឌលជាតិបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មីនៃកម្ពុជា) ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងគាំទ្រដល់ការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មនៅកម្ពុជា តាមរយៈការផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាល ការស្រាវជ្រាវ និងការច្នៃប្រឌិតបច្ចេកវិទ្យា ព័ត៌មាន និងទំនាក់ទំនង។ មជ្ឈមណ្ឌលនេះក៏ជាកន្លែងតភ្ជាប់រវាងសហគ្រិន អ្នកចាប់ផ្តើមអាជីវកម្ម និស្សិត និងសហគ្រាស ដើម្បីពិភាក្សាក្នុងគោលបំណងស្វែងរកដំណោះស្រាយដ៏ល្អបំផុត។ អំពីសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ៖ សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ គឺជាស្ថាប័នសិក្សាឈានមុខគេដែល​​​​ផ្តោតលើឧត្តមភាពក្នុងវិស័យអប់រំ ការស្រាវជ្រាវ និងការចូលរួមសហគមន៍។ សាកលវិទ្យាល័យតែងជំរុញការបង្កើតថ្មី ហើយបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរៀបចំអនាគតនៃកម្លាំងចលករ​ និងសង្គមរបស់កម្ពុជា។

ក្នុងសហគ្រិនខ្មែរ (Khmer Enterprise) និងផ្សារទំនើបអ៊ីអន បានបង្កើតផ្សារទំនើបអ៊ីអននិងបន្តជាប្រតិបត្តិការរពិព័រណ៍ផលិតផលក្នុងស្រុកដែលមានចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា រហូតដល់ថ្ងៃទី៦ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ នៅតាមបណ្តាផ្សារទំនើបអ៊ីអនរាជធានីភ្នំពេញ។ សហគ្រិនខ្មែរនិងផ្សារទំនើបអ៊ីអនសែនសុខ និងផ្សារទំនើបអ៊ីអនមានជ័យប្រសើរកាន់គោលបំណងនៃការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មក្នុងស្រុក។ ការតាំងពិព័រណ៍បន្តទៅប្រកបដោយចូលរួមចំពោះរយៈពេល៣សប្តាហ៍នេះត្រូវបានកើនឡើងក្នុងការរកកម្ពស់ផលិតផលក្នុងស្រុក រហូតដល់ការបើកឱកាសទីផ្សារថ្មី និងគាំទ្រសហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យមក្នុងស្រុក។ ក្នុងករណីនេះគោលដៅគឺក្នុងការលូតលាស់សហគ្រិននិងអនុស្សរណៈការយោគយល់គ្នាក្នុងប្រទេស។ មជ្ឈមណ្ឌលជាតិ Incubation Center of Cambodia ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងគាំទ្រដល់ការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មនៅកម្ពុជាដែលគោលដៅគឺចំណេះដឹងនិងស្ថាបនិករបស់អ្នកចាប់ផ្តើមអាជីវកម្ម។ សូមចូលរួមគាំទ្របច្ចេកទេសនេះដែលកាន់តែធំទូលាយ។

ធនាគារ ABA ជាធនាគារពាណិជ្ជឈានមុខគេនៅកម្ពុជាដែលមានការគាំទ្រពីអតិថិជនរាប់លាននាក់មកដល់បច្ចុប្បន្ន។ ក្រឡេកមើលគណនីអតិថិជនរបស់ ធនាគារ ABA បានកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សរហូតដល់ ៧,៦៦៧ លានគណនី នៅត្រីមាសទី១ដើមឆ្នាំ ២០២៤ ដែលចំនួននេះកើនឡើងរហូតដល់ ៤១ភាគរយ បើគិតចាប់ពីត្រីមាសដំបូងនៃឆ្នាំ ២០២៣ កន្លងទៅ។ នេះជាចំនួនកើនឡើងដ៏លើសលប់ដែលគួរជាទីមោទនៈបំផុត។ ក្នុងចំណោមធនាគារ និងមីក្រូហិរញវត្ថុទាំងអស់នៅកម្ពុជា ធនាគារ ABA មានទ្រព្យសកម្មនៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ សម្រាប់ត្រីមាសទី១ ចំនួន ៩,៧០៥ លានដុល្លារ។ បើគិតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្នគឺត្រីមាសដំបូងនៃឆ្នាំ ២០២៤ នេះ ទ្រព្យសកម្មរបស់ធនាគារពាណិជ្ជមួយនេះមានចំនួនដល់ ១២,០៦៨ លានដុល្លារ ដែលចំនួននេះកើនឡើងដល់ទៅ ២៤ភាគរយ។ បន្ថែមពីនោះ ប្រាក់បញ្ញើអតិថិជនកើនដល់ ២២ ភាគរយ ដែលត្រីមាសដំបូង នៃឆ្នាំ២០២៣ មានប្រាក់បញ្ញើអតិថិជនចំនួនត្រឹមតែ ៧,៩៤៥ លានដុល្លារ ប៉ុណ្ណោះ។ មកដល់បច្ចុប្បន្នគឺត្រីមាសទី១ នៃឆ្នាំ២០២៤ គឺប្រាក់បញ្ញើអិតិថិជន កើនឡើងរហូត ៩,៦៩១ លានដុល្លារ។ ចំណែកប្រាក់កម្ចីដុល បានកើនឡើងរហូតដល់ ១៨ភាគរយ គិតត្រឹមត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៤នេះ ដែលចំនួនប្រាក់កម្ចីដុល មានចំនួនដល់ ៨,១៥២ លានដុល្លារ បើធៀបនឹងត្រីមាសទី១ឆ្នាំ២០២៣ គឺមានត្រឹមតែ ៦,៩០៧ លានដុល្លារ ប៉ុណ្ណោះ។ នាយកប្រតិបត្តិ ធនាគារ ABA លោក Askhat Azhikhanov បានមានប្រសាសន៍ថា «នៅក្នុងត្រីមាសដំបូង នៃឆ្នាំ២០២៤ ធនាគារ ABA បានបន្តបង្ហាញ នូវលទ្ធផលហិរញ្ញវត្ថុដ៏ល្អប្រសើរគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដោយពង្រឹង ជំហរជាគ្រឹះស្ថានផ្តល់ប្រាក់កម្ចីចម្បងមួយនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច និង ជាចលករដ៏សំខាន់ ក្នុងការជំរុញវឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ច។ ដោយមានយុទ្ធសាស្ត្រដ៏ល្អឯក បណ្តាញធុរកិច្ចប្រាក់បញ្ញើ និង ប្រាក់កម្ចី ព្រមទាំងផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុឌីជីថល បានធ្វើឲ្យ ABA ក្លាយជាធនាគារឈានមុខគេ ក្នុងការផ្តល់នូវដំណោះស្រាយ ហិរញ្ញវត្ថុដ៏ទំនើប និងសុវត្ថិភាព និងជាធនាគារពាណិជ្ជដ៏ធំបំផុត របស់កម្ពុជា។» លោកបន្ត «យើងខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះអតិថិជន ទាំងអស់ សម្រាប់ទំនុកចិត្ត និងការគាំទ្រធនាគារ ABA ជារហូត មក។ យើងខ្ញុំក៏សូមស្វាគមន៍ដល់អតិថិជនថ្មីៗ ក្នុងការចាប់ផ្តើម ប្រើសេវាធនាគារយើងខ្ញុំ ខណៈដែលយើងបន្តគាំទ្រដល់រូបវន្ត បុគ្គល និងបណ្តាអាជីវកម្មនានា តាមរយៈសេវាហិរញ្ញវត្ថុប្រកប ដោយនវានុវត្ត ជាមួយនឹងកិច្ចការផ្តោតលើការផ្តល់កម្ចីដល់ សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ព្រមទាំងការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះភាព រីកចម្រើននិងវិបុលភាពជាតិ។» គួរបញ្ចាក់ផងដែរថា សាខា ធនាគារ ABA បានពង្រីកខ្លួនយ៉ាងឆាប់រហ័សតាមបណ្ដាខេត្ត-ក្រុង ដើម្បីបំពេញតាមតម្រូវការរបស់អតិថិជន ដែលក្នុងត្រីមាសទី១ឆ្នាំ២០២៤នេះ ធនាគារបានពង្រីកសាខាចំនួន ១០សាខាបន្ថែមទៀត ដែលកើនឡើងដល់ ៩៥សាខា ទូទាំងប្រទេសនាពេលបច្ចុប្បន្ន។

ធនាគារ ABA ជាធនាគារពាណិជ្ជឈានមុខគេនៅកម្ពុជាដែលមានការគាំទ្រពីអតិថិជនរាប់លាននាក់មកដល់បច្ចុប្បន្ន។ ក្រឡេកមើលគណនីអតិថិជនរបស់ធនាគារ ABA បានកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សរហូតដល់ ៧,៦៦៧ លានគណនី នៅត្រីមាសទី១ឆ្នាំ ២០២៤ ដែលចំនួននេះកើនឡើងរហូតដល់ ៤១ភាគរយ បើគិតចាប់ពីត្រីមាសដំបូងនៃឆ្នាំ ២០២៣។ នេះជាចំនួនកើនឡើងដ៏លើសលប់ដែលគួរជាទីមោទនៈបំផុត។ ក្នុងចំណោមធនាគារ និងមីក្រូហិរញវត្ថុទាំងអស់នៅកម្ពុជា ធនាគារ ABA មានទ្រព្យសកម្មនៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ សម្រាប់ត្រីមាសទី១ ចំនួន ៩,៧០៥ លានដុល្លារ។ បើគិតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្នគឺត្រីមាសដំបូងនៃឆ្នាំ ២០២៤ នេះ ទ្រព្យសកម្មរបស់ធនាគារពាណិជ្ជមួយនេះមានចំនួនដល់ ១២,០៦៨ លានដុល្លារ ដែលចំនួននេះកើនឡើងដល់ទៅ ២៤ភាគរយ។ ប្រាក់បញ្ញើអតិថិជនកើនដល់ ២២ ភាគរយ ដែលត្រីមាសដំបូង នៃឆ្នាំ២០២៣ មានប្រាក់បញ្ញើអតិថិជនចំនួនត្រឹមតែ ៧,៩៤៥ លានដុល្លារ។ ប្រាក់បញ្ញើអិតិថិជនកើនឡើងរហូត ៩,៦៩១ លានដុល្លារ ពេលបច្ចុប្បន្នត្រីមាសទី១ នៃឆ្នាំ២០២៤។ ប្រាក់កម្ចីដុលកើនឡើងរហូតដល់ ១៨ភាគរយ គិតត្រឹមត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២៤នេះ ដែលចំនួនប្រាក់កម្ចីដុល មានចំនួនដល់ ៨,១៥២ លានដុល្លារ។ នាយកប្រតិបត្តិ ធនាគារ ABA លោក Askhat Azhikhanov បានមានប្រសាសន៍ថា នៅក្នុងត្រីមាសដំបូង នៃឆ្នាំ២០២៤ ធនាគារ ABA បានបន្តបង្ហាញ នូវលទ្ធផលហិរញ្ញវត្ថុដ៏ល្អប្រសើរគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដោយពង្រឹង ជំហរជាគ្រឹះស្ថានផ្តល់ប្រាក់កម្ចីចម្បងមួយនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច និង ជាចលករដ៏សំខាន់ ក្នុងការជំរុញវឌ្ឍនភាពសេដ្ឋកិច្ច។ ដោយមានយុទ្ធសាស្ត្រដ៏ល្អឯក បណ្តាញធុរកិច្ចប្រាក់បញ្ញើ និង ប្រាក់កម្ចី ព្រមទាំងផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុឌីជីថល បានធ្វើឲ្យ ABA ក្លាយជាធនាគារឈានមុខគេ ក្នុងការផ្តល់នូវដំណោះស្រាយ ហិរញ្ញវត្ថុដ៏ទំនើប និងសុវត្ថិភាព និងជាធនាគារពាណិជ្ជដ៏ធំបំផុត របស់កម្ពុជា។ បន្តក៏សូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះអតិថិជនទាំងអស់ សម្រាប់ទំនុកចិត្ត និងការគាំទ្រធនាគារ ABA ជារហូត មក។

ថ្ងៃទី ០៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ អេ អឹម ខេ បានចូលរួមយុទ្ធនាការបើកបរដោយសុវត្ថិភាព "មួកសុវត្ថិភាពមួយ ជីវិតមួយ" ដែលរៀបចំដោយ តូតាល់អេនើជី ក្រោមការចង្អុលបង្ហាញណែនាំពី ក្រសួងសាធារណការ និង ដឹកជញ្ជូន គណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក ក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡា និងក្រសួងមហាផ្ទៃ នាព្រឹកមិញនេះ។ យុទ្ធនាការនេះផងដែរធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងលើកទឹកចិត្តដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ឲ្យគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពលើម៉ូតូដើម្បីកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ហើយនេះគឺជាយុទ្ធនាការបើកបរប្រកបដោយសុវត្ថិភាពលើកទី៨ ដែលក្រុមហ៊ុន TotalEnergies នឹងធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី 6-10 ខែឧសភា ឆ្នាំ 2024។ ដើម្បីអបអរសាទរក្នុងយុទ្ធនាការនេះ អេ អឹម ខេ បានរៀបចំមួកសុវត្ថិភាពចំនួន ១០០មួកដើម្បីចែកជូនដល់អតិថិជនរបស់ អេ អឹម ខេ ទាំងអស់ដែលបានបើកគណនីកូនឆ្លាតជាមួយ អេ អឹម ខេ។ កាន់តែពិសេស អេ អឹម ខេ មានរៀបចំកាដូអនុស្សាវរីយ៍ជាច្រើនសម្រាប់ អតិថិជនដែលចូលមកលេងស្ដង់ អេ អឹម ខេផ្ទាល់ផងដែរ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថាទំនួលខុសត្រូវសង្គមសាជីវកម្ម (CSR) គឺជាផ្នែកមួយនៃផែនការអាជីវកម្មទីផ្សាររបស់យើង ចំពោះយុទ្ធនាការបើកបរដោយសុវត្ថិភាព គឺជាឱកាសដ៏ល្អមួយដើម្បីអប់រំប្រជាពលរដ្ឋអំពីច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោក ហើយនេះជាឆ្នាំទី 3 ដែល អេ អឹម ខេ បានចូលរួមយុទ្ធនាការបើកបរដោយសុវត្ថិភាពនេះ។ ចូលរួមគោរពច្បាប់ទាំងអស់គ្នា ដើម្បីជៀសវាងនូវគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។

ក្នុងថ្ងៃទី ០៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។ អេ អឹម ខេ បានចូលរួមយុទ្ធនាការបើកបរដោយសុវត្ថិភាព "មួកសុវត្ថិភាពមួយ ជីវិតមួយ" ដែលរៀបចំដោយ តូតាល់អេនើជី ក្រោមការចង្អុលបង្ហាញណែនាំពី ក្រសួងសាធារណការ និង ដឹកជញ្ជូន គណៈកម្មាធិការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ផ្លូវគោក ក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡា និងក្រសួងមហាផ្ទៃ នាព្រឹកមិញ។ យុទ្ធនាការនេះបានផងដែរធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងលើកទឹកចិត្តដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ឲ្យគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោកប្រើប្រាស់មួកសុវត្ថិភាពលើម៉ូតូដើម្បីកាត់បន្ថែមគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ហើយនេះគឺជាយុទ្ធនាការបើកបរប្រកបដោយសុវត្ថិភាពលើកទី៨ ដែលក្រុមហ៊ុន TotalEnergies នឹងធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី 6-10 ខែឧសភា ឆ្នាំ 2024។ ដើម្បីអបអរសាទរក្នុងយុទ្ធនាការនេះ អេ អឹម ខេ បានរៀបចំមួកសុវត្ថិភាពចំនួន ១០០មួកដើម្បីចែកជូនដល់អតិថិជនរបស់ អេ អឹម ខេទាំងអស់ដែលបានបើកគណនីកូនឆ្លាតជាមួយ អេ អឹម ខេ។ កាន់តែពិសេស អេ អឹម ខេ មានរៀបចំកាដូអនុស្សាវរីយ៍ជាច្រើនសម្រាប់ អតិថិជនដែលចូលមកលេងស្ដង់ អេ អឹម ខេផ្ទាល់ផងដែរ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថាទំនួលខុសត្រូវសង្គមសាជីវកម្ម (CSR) គឺជាផ្នែកមួយនៃផែនការអាជីវកម្មទីផ្សាររបស់យើង ចំពោះយុទ្ធនាការបើកបរដោយសុវត្ថិភាព គឺជាឱកាសដ៏ល្អមួយដើម្បីអប់រំប្រជាពលរដ្ឋអំពីច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោក ហើយនេះជាឆ្នាំទី 3 ដែល អេ អឹម ខេ បានចូលរួមយុទ្ធនាការបើកបរដោយសុវត្ថិភាពនេះ។ ចូលរួមគោរពច្បាប់ទាំងអស់គ្នា ដើម្បីជៀសវាងនូវគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។

ថ្ងៃទី០៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ អេ អឹម ខេ (AMK) និងក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិត (Forte) បានប្រារព្ធពិធីប្រគល់ពាន និងលិខិតសរសើរជូនដល់សាខា និងមន្ត្រីឥណទានឆ្នើម លើការលក់ធានារ៉ាប់រងខ្នាតតូចនៅការិយាល័យកណ្ដាលរបស់ អេ អឹម ខេ។ កម្មវិធីនេះធ្វើឡើងដើម្បីប្រគល់រង្វាន់ជាការលើកទឹកចិត្តដល់សាខា និងមន្ត្រីឥណទានឆ្នើមដែលបានខិតខំប្រឹងប្រែងកន្លងមក ក្នុងការលក់ធានារ៉ាប់រងខ្នាតតូចដល់អតិថិជនដែលប្រើប្រាស់កម្ចីរបស់ អេ អឹម ខេ។ លោក គា បូរាណ ប្រធាននាយកប្រតិបត្តិ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ អេ អឹម ខេ បានមានប្រសាសន៍ថា ៖ «ធានារ៉ាប់រង មានតួនាទីសំខាន់ណាស់ ក្នុងការចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងលើកកម្ពស់ដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន នៅក្នុងសង្គមគ្រួសារ សង្គមជាតិ និងប្រទេសទាំងមូល ព្រោះធានារ៉ាប់រង គឺជាការធានានូវបន្ទុកហិរញ្ញវត្ថុ ដោយហេតុថា ទៅថ្ងៃមុខ យើងមិនដឹងថានឹងមានអ្វីកើតឡើងសម្រាប់យើង និងក្រុមគ្រួសារយើងទេ»។ បើតាមលោក គា បូរាណ គិតត្រឹមខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ អេ អឹម ខេ បានបញ្ចេញបណ្ណសន្យារ៉ាប់រងសរុបចំនួនប្រមាណ ២,៣ លានបណ្ណ និងបានទូទាត់សំណងធានារ៉ាប់រងសរុបប្រមាណជាង ៦លានដុល្លារអាមេរិក។ លោក គា បូរាណ បន្ថែមទៀតថា៖«ខ្ញុំពិតជាសប្បាយរីករាយ និងមានមោទកភាព ចំពោះសាខា និងមន្ត្រីឥណទានទាំងអស់ ដែលបានខិតខំប្រឹងប្រែងបំពេញនូវតួនាទីរបស់ខ្លួនបានយ៉ាងល្អ ហើយខ្ញុំនឹងនៅតែបន្តលើកទឹកចិត្ត ដល់មន្ត្រីឥណទាន និងបុគ្គលិករបស់ អេ អឹម ខេ ទាំងអស់ឲ្យខិតខំប្រឹងប្រែងបន្តទៀត ដើម្បីទទួលបានសមិទ្ធផលឱ្យកាន់តែល្អជាងនេះបន្ថែមទៀត។»។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា អេ អឹម ខេ បានសហការជាមួយក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិត ហ្វតតេ ដើម្បីផ្តល់សេវាធានារ៉ាប់រងខ្នាតតូច ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាធានារ៉ាប់រងសុខភាព និងគ្រោះថ្នាក់ដល់អតិថិជនដែលប្រើប្រាស់កម្ចីពី អេ អឹម ខេ តាំងពីឆ្នាំ ២០១៤ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ គោលបំណងចម្បង និងទស្សនវិស័យរួមសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ គឺដើម្បីជួយការពារអតិថិជន និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេពីហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរ ពីព្រោះសុខភាព និងគ្រោះថ្នាក់ គឺជាហានិភ័យដ៏សំខាន់ដែលគ្រួសារមានចំណូលទាបនឹងប្រឈមមុខ ហើយជាទូទៅការចំណាយលើការប្រើប្រាស់សេវាធានារ៉ាប់រងខ្នាតតូចសម្រាប់អតិថិជនកម្ចីរបស់ អេ អឹម ខេ គឺតិចជាង ១០០ រៀលក្នុងមួយថ្ងៃ ឬត្រឹមតែ ២.៥០០ រៀលក្នុងមួយខែតែប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់ការការពារសមាជិកគ្រួសារម្នាក់ៗក្នុងមួយឆ្នាំ៕

ថ្ងៃទី០៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ អេ អឹម ខេ (AMK) និងក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិត (Forte) បានប្រារព្ធពិធីប្រគល់ពាន និងលិខិតសរសើរជូនដល់សាខា និងមន្ត្រីឥណទានឆ្នើម លើការលក់ធានារ៉ាប់រងខ្នាតតូចនៅការិយាល័យកណ្ដាលរបស់ អេ អឹម ខេ។ កម្មវិធីនេះធ្វើឡើងដើម្បីប្រគល់រង្វាន់ជាការលើកទឹកចិត្តដល់សាខា និងមន្ត្រីឥណទានឆ្នើមដែលបានខិតខំប្រឹងប្រែងកន្លងមក ក្នុងការលក់ធានារ៉ាប់រងខ្នាតតូចដល់អតិថិជនដែលប្រើប្រាស់កម្ចីរបស់ អេ អឹម ខេ។ បើតាមលោក គា បូរាណ គិតត្រឹមខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ អេ អឹម ខេ បានបញ្ចេញបណ្ណសន្យារ៉ាប់រងសរុបចំនួនប្រមាណ ២,៣ លានបណ្ណ និងបានទូទាត់សំណងធានារ៉ាប់រងសរុបប្រមាណជាង ៦លានដុល្លារអាមេរិក។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា អេ អឹម ខេ បានសហការជាមួយក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិត ហ្វតតេ ដើម្បីផ្តល់សេវាធានារ៉ាប់រងខ្នាតតូចសម្រាប់អតិថិជនកម្ចីរបស់ អេ អឹម ខេ គឺតិចជាង ១០០ រៀលក្នុងមួយថ្ងៃ ឬត្រឹមតែ ២.៥០០ រៀលក្នុងមួយខែតែប៉ុណ្ណោះ។

កាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែមេសា ឆ្នំា ២០២៤ កន្លងមកនេះ ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ អ៊ែរ អេស៊ា ខេមបូឌា បានប្រកាសការដាក់ដំណើរការនៃការតាំងពិព័រណ៍ទេសចរណ៍ ដែលគ្រោងនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅផ្សារទំនើប អ៊ីអន ម៉ល ភ្នំពេញ ចាប់ពីថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៤ នេះតទៅ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះដែរ សន្យាថានឹងផ្ដល់ជូននូវការបញ្ចុះតម្លៃពិសេសៗដែលមិនដែលមានពីមុនមក ទៅលើជើងហោះហើរទាំងក្នុង និងក្រៅស្រុក ដើម្បីផ្ដល់ឱកាសដល់ ប្រជាជនកម្ពុជាបានហោះហើរទៅកាន់គោលដៅក្នុងក្ដីស្រមៃរបស់ពួកគាត់ក្នុងតម្លៃដ៏សមរម្យបំផុត។ ពិព័រណ៍ទេសចរណ៍នេះ ប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងគោលបំណង ដើម្បីបង្កើនភាពទាក់ទាញ និងចំណាប់អារម្មណ៍ នៅក្នុងសហគមន៍ទេសចរណ៍ ព្រមទាំងជួយលើកស្ទួយដល់កំណើននៃវិស័យទេសចរណ៍នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ ជាមួយគ្នានេះ អ្នកចូលរួមមិនត្រឹមតែអាចរីករាយជាមួយនឹងការផ្ដល់ជូនជើងហោះហើរក្នុងតម្លៃពិសេសប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងអាចចូលរួមលេងហ្គេមសប្បាយៗ ទស្សនាការសម្ដែងពិសេសៗ និងមានឱកាសឈ្នះរង្វាន់ជាទីគាប់ចិត្តជាច្រើនទៀតផង។ ដោយស្របតាមការប្ដេជ្ញារបស់ក្រុមហ៊ុន អ៊ែរ អេស៊ា ដើម្បីផ្ដល់ជូននូវជម្រើសនៃការធ្វើដំណើរក្នុងតម្លៃសមរម្យ ពិព័រណ៍ទេសចរណ៍នេះនឹងមាននូវប្រូម៉ូសិនពិសេសៗផ្ដាច់គេ លើជើងហោះហើរក្នុងស្រុក ជាមួយនឹងតម្លៃចាប់ពី 27$ ក្នុងមួយជើង ទៅតំបន់ទេសចរណ៍សំខាន់ៗដូចជា រាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តសៀមរាប និងខេត្តព្រះសីហនុ។ ចំពោះអតិថិជនដែលមានចំណាប់អារម្មណ៍ចង់ធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេស ជើងហោះហើរអន្ដរជាតិទៅកាន់ទីក្រុងកូឡាឡាំពួរ និងបាងកក នឹងមានផ្ដល់ជូននូវតម្លៃសំបុត្រហោះហើរត្រឹមតែ 75$ ប៉ុណ្ណោះ ក្នុងមួយជើង ដែលស្ដែងឱ្យឃើញថា នេះជាឱកាសដ៏កម្រមានពីមុនមក សម្រាប់អ្នកទេសចរដែលចង់ស្វែងយល់ពីវប្បធម៌ និងរុក រកបទពិសោធថ្មីៗនៅក្រៅប្រទេស។ លោក ណម វិសុត នាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុន អ៊ែរ អេស៊ា ខេមបូឌា បានមានប្រសាសន៍ថា «ការរៀបចំពិព័រណ៍ទេសចរណ៍លើកដំបូងដែលមិនធ្លាប់មានរបស់យើងខ្ញុំនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនេះ នឹងផ្ដល់ជូននូវការបញ្ចុះតម្លៃ និងឱកាសដ៏ពិសេសដល់អតិថិជនដ៏មានតម្លៃរបស់យើងខ្ញុំ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះ បញ្ជាក់ពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់យើងខ្ញុំ ក្នុងការផ្តល់ជូននូវបទពិសោធធ្វើដំណើរប្រកបដោយភាពងាយស្រួល និងក្នុងតម្លៃដ៏សមរម្យបំផុតសម្រាប់គ្រប់គ្នា។ មិនថាលោកអ្នកកំពុងស្វែងរកដំណើរកម្សាន្តក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ឬទៅកាន់គោលដៅដែលលោកអ្នកប្រាថ្នានៅក្រៅប្រទេសនោះទេ ពិព័រណ៍ទេសចរណ៍របស់យើងខ្ញុំនេះ ប្រៀបបានដូចជាលិខិតឆ្លងដែនមួយទៅកាន់តំបន់ទេសចរណ៍សំខាន់ៗដែលមិនអាចបំភ្លេចបានអ៊ីចឹង។» «ក្នុងនាមជាក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ឈានមុខគេ ក្នុងការផ្តល់បទពិសោធធ្វើដំណើរក្នុងតម្លៃដ៏សមរម្យបំផុតនៅក្នុងតំបន់ អ៊ែរ អេស៊ា ប្ដេជ្ញាជំរុញវិស័យទេសចរណ៍ និងតភ្ជាប់លោកអ្នកទៅកាន់ប្រទេសដទៃទូទាំងអាស៊ាន។ ដោយមានការគាំទ្រពីដៃគូសហការណ៍ជាច្រើន យើងខ្ញុំជឿជាក់ថាការតាំងពិព័រណ៍ទេសចរណ៍ អ៊ែរ អេស៊ា នៅ. រាជធានីភ្នំពេញនេះនឹងទទួលបានភាពជោគជ័យយ៉ាងខ្លាំង។» ក្រុមហ៊ុន អ៊ែរ អេស៊ា មានជើងហោះហើរទៅកាន់គោលដៅសំខាន់ៗចំនួន ៥ គឺប្រទេសកម្ពុជា កូឡាឡាំពួរ បាងកក និងហ្សាកាតា ដែលមានជើងហោះហើរចំនួន ៦៣ ដង ក្នុងមួយសប្ដាហ៍។ សម្រាប់ការហោះហើរក្នុងស្រុក ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍នេះមានជើងហោះហើរទៅកាន់រាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តសៀមរាប និងខេត្តព្រះសីហនុ ជារៀងរាល់ថ្ងៃផងដែរ។

អ៊ីអន ម៉ល ហ្វតតេ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានបញ្ជាក់ថា ព្រឹត្តិការណ៍នេះនឹងបញ្ចុះតម្លៃបទពិសោធដោយចូលរួមក្នុងការផ្តល់ជូននូវការបទពិសោធធ្វើដំណើរក្នុងតម្លៃដ៏សមរម្យនៅក្នុងតម្លៃពិសេសប៉ុណ្ណោះ។ ក្រុមហ៊ុនអ៊ែរ អេស៊ា ត្រូវបានគាំទ្រក្នុងគណនីនេះ នៅក្នុងការផ្តល់បទពិសោធក្នុងការបញ្ជាក់ថាការដាក់ដំណើរការបច្ចុប្បន្ន និងការទាញបទពិសោធសម្រាប់អតិថិជនជាច្រើនបង្កើនប្រាក់ដល់ការស្វែងរកដំណើរការបច្ចុប្បន្នថ្មីៗ។ អ្នកប្រើប្រាស់អាចស្វែងយល់បន្ថែមពីការបញ្ជាក់នេះនៅលើទំព័រផ្សាយប្រចាំថ្ងៃរបស់ក្រុមហ៊ុន រស់នៅតាមតំបន់ដែលអាចផ្តល់ជូនសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់តាមលទ្ធផលនៃការស្វែងរកនេះ។

ភ្នំពេញ ថ្ងៃទី ២០ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៤ – អាន់ឆ័រវ៉ាយ (Anchor White) ទទួលបានការកោតសរសើរពីក្រសួងកសិកម្ម រក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ឆ្លើយតបទៅនឹងការយកអង្ករបាត់ដំបងដ៏ល្បីល្បាញមកធ្វើជាគ្រឿងផ្សំចម្បងដើម្បីផលិតបាន អាន់ឆ័រវ៉ាយដែលមានរសជាតិស្រាល ស្រទន់ ស្រស់ស្រាយ។ ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានដែលធ្វើទ្បើង នៅថ្ងៃទី២០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ លោក យ៉ង សាំងកុមារ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និង នេសាទ និង លោក ភួ វាសនា អនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសហព័ន្ធ ស្រូវអង្ករ បានប្រគល់លិខិតសសើរដល់ លោក Andy Hewson ដែលជាអគ្គនាយកគ្រប់គ្រងនៃក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា ។ វិញ្ញាបនបត្រនេះជាការឆ្លើយតបចំពោះការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់ក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា ក្នុងការប្រើប្រាស់ និងលើកកម្ពស់អង្ករក្នុងស្រុកសម្រាប់ផលិតស្រាបៀររបស់ខ្លួន ជាពិសេសអង្ករដែលមានប្រភពមកពីវាលស្រែដែលមានជីជាតិរបស់ខេត្តបាត់ដំបង។ លោក យ៉ង សាំងកុមារា បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងខ្ញុំសូមកោតសរសើរដល់ក្រុមហ៊ុនស្រាបៀរ ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា ចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការគាំទ្រ និងការលើកស្ទួយវិស័យកសិកម្មក្នុងស្រុក។ តាមរយៈការប្រើប្រាស់អង្ករកម្ពុជាសម្រាប់ផលិតស្រាបៀរ ក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា មិនត្រឹមតែជួយដល់កសិករក្នុងស្រុកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំង បានបង្ហាញពីមរតកកសិកម្មដ៏សម្បូរបែបរបស់ប្រទេសយើងផងដែរ។ នេះជាយន្តការឈ្នះឈ្នះ ទាំងសម្រាប់បរិស្ថាន និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាយើង។» លោក ភួ វាសនា អនុប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ក៏បានថ្លែងអំណរគុណដល់ក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា ចំពោះការប្តេជ្ញាចិត្តឥតងាករេក្នុងការលើកស្ទួយស្រូវអង្ករកម្ពុជា និងគាំទ្រកសិករកម្ពុជា។ លោកបញ្ជាក់ថា ការលះបង់នេះជាសក្ខីភាពបញ្ជាក់ពីការខិត្តខំ និងលះបង់របស់កសិករខ្មែរដែលផលិតបានជាអង្ករល្អបំផុតនៅអាស៊ីបានយ៉ាងជាប់លាប់។ ជាពិសេស អង្ករបាត់ដំបងដែលបាននឹងកំពុងធ្វើឲ្យកក្រើកឆាកអន្តរជាតិ សម្រាប់គុណភាព ក្លិន និងរសជាតិដ៏ពិសេសរបស់វា ដូចដែលបានបង្ហាញនៅក្នុងការឈ្នះពានរង្វាន់អង្ករល្អបំផុតរបស់ពិភពលោកចំនួនប្រាំដង ក្នុងទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ។ កញ្ញា Kelly Chng ប្រធានផ្នែកគ្រប់គ្រងម៉ាកយីហោនៃ ក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា បានបញ្ជាក់ផងដែរថា៖ «នៅកម្ពុជាគេតែងតែនិយាយតៗគ្នាថា មានបាយឆ្ងាញ់ ម្ហូបអ្វីក៏ឆ្ងាញ់តាមហ្នឹងដែរ។ នេះបង្ហាញពីសារសំខាន់ និងការរឱ្យតម្លៃខ្ពស់ លើគុណភាពអង្ករនៅក្នុងសង្គមខ្មែរយើង។ យើងពេញចិត្តក្នុង ការបង្កើតស្រាបៀរដែល សាកសមយ៉ាងល្អឥតខ្ចោះជាមួយនឹងមុខម្ហូបដ៏សម្បូបែបរបស់ប្រទេសកម្ពុជា មានទាំងរសជាតិ ផ្អែម ប្រៃ ជូរ ហឹរ។ ទាំងនេះ ជាមូលហេតុដែលយើងជ្រើសរើសប្រើប្រាស់អង្ករដែលមានប្រភពពីដីស្រែមានជីជាតិរបស់កម្ពុជា ជាចម្បងពីទីក្រុងច្នៃប្រឌិតរបស់ UNESCO គឺទីក្រុងបាត់ដំបង ដើម្បីផលិតស្រាបៀរ Anchor White ដែលជាលទ្ធផលទទួលបានស្រាបៀរដែលមានរសជាតិស្រាលស្រទន់ ស្រស់ស្រាយ ស្រួលលេប។» លោក Andy Hewson អគ្គនាយកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា បានបន្ថែមផងដែរថា «យើងមាន សេចក្តីសោមនស្សរីករាយក្នុងការទទួលលិខិតសសើរនេះពីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ជាពិសេសនៅក្នុងឆ្នាំដ៏មានអត្តន័យនេះ ខណៈដែលយើងនឹងប្រារព្ធខួប ៣០ឆ្នាំនៃការវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៤ មក ក្នុងនោះគោលបំណងរបស់យើងនៅ ក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា គឺបង្កើតភាពរីករាយក្នុងឱកាសជួបជុំ និងធ្វើឱ្យពិភពលោកកាន់តែប្រសើរជាងមុន។ អស់រយៈពេលជាង ៣០ ឆ្នាំមកនេះយើងមានមោទនភាពដែល បានដើរតួនាទីយ៉ាងសកម្មក្នុងការគាំទ្រសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំងការគាំទ្រការងារដោយប្រយោលជាច្រើននៅក្នុងការផ្តល់តម្លៃអង្ករក្នុងស្រុកឱ្យសមទៅនឹងច្រវាក់ផលិតកម្ម និងសហគមន៍កសិកម្ម។» មហិច្ឆតា ‘ការធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែប្រសើរ’ រយៈពេលវែងរបស់ ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា មានគោលបំណងបង្កើនការរួមចំណែកជាវិជ្ជមានតាមរយៈសសរស្តម្ភសំខាន់ៗចំនួនបីគឺ និរន្តរភាពបរិស្ថាន និរន្តរភាពសង្គម និងការប្រើប្រាស់ប្រកប ដោយការទទួលខុសត្រូវ។ នៅលើកម្រិតអន្តរជាតិ ហ៊ិននីគែនជាក្រុមហ៊ុនផលិតស្រាបៀរពិភពលោកដំបូងគេដែលមានគោលដៅក្នុងការធ្វើអោយអព្យាក្រឹតកាបូនសូន្យ និង FLAG (ព្រៃឈើ ដី និងកសិកម្ម) ដែលត្រូវបានអនុម័តដោយគំនិតផ្តួចផ្តើមវិទ្យាសាស្រ្តផ្អែកលើគោលដៅ (SBTi) ។ ដើម្បីគាំទ្របន្ថែមទៀតដល់កំណើនប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន និងនិរន្តរភាពសម្រាប់វិស័យកសិកម្មកម្ពុជា ក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា បានចាប់ដៃគូជាមួយអង្គការភាពជាដៃគូរដើម្បីចីរភាពវិស័យកសិកម្មកម្ពុជា(CPSA) ដើម្បីគាំទ្រកសិករ ដែលជាសមាជិកនៃសហគមន៍កសិកម្មក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដោយផ្តល់ឱ្យកសិករទទួលបានធនធាន ដែលអាចឱ្យពួកគេបង្កើនទិន្នផល ផលិតភាព និងប្រាក់ចំណូលកាន់តែប្រសើរទ្បើង។ ដើម្បីបង្កើតចរន្តបណ្តាញតម្លៃស្រូវក្នុងស្រុក ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា - សហការជាមួយក្រុមហ៊ុន Berkeley Energy Commercial Industrial Solutions (BECIS) - ក៏បានប្រើប្រាស់អង្កាមពីរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវក្នុងស្រុក និងកសិករដើម្បីបង្កើតថាមពលកកើតឡើងវិញ (កំដៅ) នៅរោងចក្រជីវម៉ាសរបស់ក្រុមហ៊ុនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ការប្រើប្រាស់អង្កាមប្រែក្លាយកាកសំណល់សរីរាង្គដែលនឹងត្រូវបោះចោលទៅជាប្រភពចំណូលបន្ថែមសម្រាប់សហគមន៍មូលដ្ឋាន។ Anchor White ក៏ត្រូវបានចេញើលក់ក្នុងដបថ្មីដែលអាចប្រមូលមកប្រើប្រាស់ឡើងវិញបានក្នុងខែនេះផងដែរ។ ជាមួយនឹងការវេចខ្ចប់ដែលជាកត្តារួមចំណែកដ៏សំខាន់ដល់ការបោះជំហាននៃចរន្តបណ្តាញតម្លៃពេញលេញរបស់អ្នកផលិត ដូច្នេះហើយ ការពន្លឿនការវេចខ្ចប់ដែលអាចកែច្នៃប្រើប្រាស់ឡើងវិញបានគឺជាគន្លឹះក្នុងការសម្រេចបាននូវគោលដៅក្នុងការបង្កើនការប្រើប្រាស់ឡើងវិញរយៈពេលវែង។ កម្មវិធីប្រមូលដបត្រលប់មករិញត្រូវបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៣ ដែលឥឡូវនេះយើងបាននាំមុខក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនផលិតអាហារ និងភេសជ្ជៈ និងអាជីវកម្មបដិសណ្ឋារកិច្ចក្នុងស្រុក។ បារ និងភោជនីយដ្ឋានដែលចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនេះ នឹងប្រគល់ដបមកវិញមកកាន់ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា (Heineken®, Tiger, ABC, និង Anchor) ពីការលក់នៅក្នុងហាងរបស់ពួកគេ។ ក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា បន្តប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ។ នៅទូទាំងពិភពលោក ក្រុមហ៊ុនពង្រឹងនូវសកម្មភាពការពិសាក្នុងកម្រិតសមស្រប និងគ្មានជាតិអាល់កុល ដើម្បីឈានដល់អតិថិជន១ពាន់លាននាក់ជារៀងរាល់ឆ្នាំតាមរយៈសារ “បើពិសាគ្រឿងស្រវឹង សូមកុំបើកបរ”។ ចំណែកឯសកម្មភាពក្នុងស្រុកវិញ ក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា ក៏បង្កើតភាពជាដៃគូរយៈពេលមួយឆ្នាំថ្មីជាមួយ Grab Cambodia ពីដើមឆ្នាំនេះ ដើម្បីលើកកម្ពស់ដល់អតិថិជន និងអ្នកប្រើប្រាស់ អាចទទួលបានភាពរីករាយក្នុងការជួបជុំជាមួយនឹងការទទួលខុសត្រូវ និងមិនពិសាគ្រឿងស្រវឹង ហើយបើកបរ តាមរយៈការប្តេជ្ញាចិត្តលើឧស្សាហកម្មទាំងមូលក្នុងការធ្វើការរួមគ្នាឆ្ពោះទៅរកការអនុវត្តឧស្សាហកម្មនេះឱ្យកាន់តែរឹងមាំ និងប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ។ អំពី ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា ក្រុមហ៊ុនហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា ជាក្រុមហ៊ុនផលិតស្រាបៀរឈានមុខគេមួយនៅកម្ពុជា ដែលបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៩៤។ ជំរុញដោយគោលបំណងបង្កើតភាពសប្បាយរីករាយរួមគ្នា ក្រុមហ៊ុនបង្កើតបទពិសោធដ៏អស្ចារ្យសម្រាប់អ្នកពិសា និងអតិថិជនដែលត្រូវការស្រាបៀរម៉ាក យីហោអន្តរជាតិគុណភាពខ្ពស់ដូចជាស្រាបៀរ Heineken© ស្រាបៀរ Tiger ស្រាបៀរ ABC ស្រាបៀរ Anchor និងស្រាបៀរ Gold Crown។ ជាមួយនឹងការគ្របដណ្តប់នៅទូទាំងប្រទេស និងដោយមានរោងចក្របច្ចេកវិទ្យាទំនើបស្ថិតនៅរាជធានីភ្នំពេញក្រុមហ៊ុន មានបុគ្គលិក ៧០០ នាក់ និងផ្ដល់ការងារដោយប្រយោលជូនប្រជាជនកម្ពុជាចំនួន ១២០,០០០ នាក់នៅទូទាំងចង្វាក់ផលិតកម្មរបស់ខ្លួន។ ប្តេជ្ញាចំពោះការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយនិរន្តរភាពរបស់កម្ពុជា ក្រុមហ៊ុនហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា មានបំណង “ធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែប្រសើរ” ជាមួយនឹងការផ្តោតលើបរិស្ថាន និរន្តរភាពសង្គម និងការពិសាដោយការទទួលខុសត្រូវដែលស្ថិតនៅលើមាគ៌ាឆ្ពោះទៅកាន់ពិភពលោក ដែលមានអព្យាក្រឹតកាបូនសូន្យ កាន់តែមានភាពស្មើគ្នា និងកាន់តែមានសុខភាពល្អ។ ក្រុមហ៊ុនហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា គឺជាផ្នែកមួយនៃក្រុមហ៊ុន HEINEKEN Company ដែលជាក្រុមហ៊ុនផលិតស្រាបៀរលំដាប់ថ្នាក់ពិភពលោក៕

នៅថ្ងៃទី ២០ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៤ ភ្នំពេញបានស្គាល់ថាអាន់ឆ័រវ៉ាយទទួលបានការកោតសរសើរពីក្រសួងកសិកម្ម រក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ និងសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា។ ក្នុងការឆ្លើយតបទៅនឹងការយកអង្ករបាត់ដំបងដ៏ល្បីល្បាញមកធ្វើជាគ្រឿងផ្សំចម្បងដើម្បីផលិតបានអាន់ឆ័រវ៉ាយដែលមានរសជាតិស្រាល ស្រទន់ ស្រស់ស្រាយ។ លោកយ៉ង សាំងកុមារ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម បានបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា បានស្គាល់ថាវិស័យប្តីរបស់ខ្លួនកំពុងប្តឹងបង់ប្រាក់ផ្តាច់ស្នងចំណុះផ្សព្វផ្សាយស្រាបៀរ Anchor White ដែលមានប្រភពដីមានជីជាតិនៅវាលស្រែដែលមានជីជាតិរបស់ខេត្តបាត់ដំបង។ បន្ទាប់ពីនេះ កញ្ញា Kelly Chng ប្រធានផ្នែកគ្រប់គ្រងម៉ាកយីហោនៃក្រុមហ៊ុនហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា បានជំនួសថា កម្ពុជាមានសារសំខាន់ដល់ការរឱ្យតម្លៃខ្ពស់លើគុណភាពអង្ករដែលមានជីជាតិរបស់ខ្លួន។ លោក Andy Hewson អគ្គនាយកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុន ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា បានបន្ថែមផងដែរថា ក្រុមហ៊ុនខាងក្រៅជាមួយនឹងកសិករក្នុងស្រុកបាត់ដំបងបានរក្សាទុកជាសកល។ ការធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែប្រសើរត្រូវបានគោលបំណងនៅដំណាក់កាលរបស់ ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា។ ការគាំទ្រតាមរយៈសសរស្តម្ភសំខាន់ដែលត្រូវបានផ្តល់ដោយ និរន្តរភាពបរិស្ថាន និរន្តរភាពសង្គម និងការប្រើប្រាស់ប្រកបបានបង្កើនការរួមចំណែកជាវិជ្ជមាន។ រយៈកាលទីនេះ ក្រុមហ៊ុនពង្រឹងសកម្មភាពការពិសាក្នុងកម្រិតសមស្រប និងគ្មានជាតិអាល់កុល បន្តប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ។ បន្តប្តេជ្ញាចិត្តនៅក្នុងកម្មវិធីនេះត្រូវបានផ្តល់ដបមកវិញដល់ការលក់នៅក្នុងហាងរបស់ពួកគេន។ ក្រុមហ៊ុនខាងក្រោមបានបង្កើតចរន្តបណ្តាញតម្លៃស្រូវក្នុងស្រុក ដោយប្រើប្រាស់អង្កាមពីរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវក្នុងស្រុក និងកសិករដើម្បីបង្កើតថាមពលកកើតឡើងវិញនៅរោងចក្រជីវម៉ាសរបស់ក្រុមហ៊ុនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ជនជាតិនិងភោជនីយដ្ឋានទាំងនោះដែលចូលរួមក្នុងកម្មវិធីនេះនឹងប្រគល់ដបមកវិញមកកាន់ហ៊ិននីគែន ខេមបូឌា។

នាថ្ងៃទី០១ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៤​ - ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates ដែលជាក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍អន្តរជាតិដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោក បានត្រលប់មកទីក្រុងភ្នំពេញវិញ ជាមួយនឹងជើងហោះហើរតាមកាលវិភាគប្រចាំថ្ងៃ តាមរយៈប្រទេសសិង្ហបុរី។ ការបន្តពង្រីកបណ្តាញរបស់ក្រុមហ៊ុន Emirates នៅតំបន់ចុងបូព៌ាដល់ ២១​ទីតាំង ហើយសិង្ហបុរីដំណើរការរហូតដល់ ៤ ជើងហោះហើរប្រចាំថ្ងៃ។ ដំណើរការជើងហោះហើរលេខ EK348 ដោយយន្តហោះ Boeing 777-300ER របស់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ បានមកដល់អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី ០១ ខែឧសភា ហើយត្រូវបានស្វាគមន៍ដោយ លោក ម៉ៅ ហាវណ្ណាល់ រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរស៊ីវិល ជាមួយនឹងការសម្តែងរបាំប្រពៃណីខ្មែរ។ គណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់របស់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates អមដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអន្តរជាតិ ត្រូវបានទទួលស្វាគមន៍ដោយ លោក Cyril Girot នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន អាកាសយានដ្ឋានកម្ពុជា។ គណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់ត្រូវបានដឹកនាំដោយ លោក Nabil Sultan អនុប្រធានប្រតិបត្តិផ្នែកលក់ និងអ្នកគ្រប់គ្រងប្រចាំប្រទេស​របស់ក្រុមហ៊ុន Emirates និង លោក Orhan Abbas អនុប្រធានជាន់ខ្ពស់ផ្នែកប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្មតំបន់ចុងបូព៌ា សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates និង លោក Mohammed Al Qassim អ្នកគ្រប់គ្រងប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា។ លោក Nabil Sultan បានអត្ថាធិប្បាយលើប្រតិបត្តិការឡើងវិញរបស់ Emirates មកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញថា៖ «បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែប និងសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងរីកចម្រើនរបស់កម្ពុជា ធ្វើឱ្យប្រទេសនេះ ក្លាយជាគោលដៅទាក់ទាញសម្រាប់ការធ្វើដំណើរកម្សាន្ត និងអាជីវកម្ម។ យើងពិតជារំភើបរីករាយណាស់ សម្រាប់ផ្លូវហោះហើរដ៏ល្អនេះ ដើម្បីផ្សារភ្ជាប់ម្តងទៀត នូវបណ្តាញហោះហើរនៅតំបន់ចុងបូព៌ាដ៏ធំទូលាយរបស់យើងដែលមានស្រាប់។ តាមរយៈសេវាកម្មភ្ជាប់រវាងប្រទេសសិង្ហបុរី និងភ្នំពេញ យើងក៏អាចគាំទ្រសកម្មភាពទេសចរណ៍ និងពាណិជ្ជកម្ម រវាងមជ្ឈមណ្ឌលក្នុងតំបន់ទាំងពីរ និងជួយសម្រួលដល់ការដឹកជញ្ជូនទំនិញនាំចូល និងនាំចេញ ដ៏ងាយស្រួលរវាងសិង្ហបុរី កម្ពុជា និងសហព័ន្ធ​អារ៉ាប់រួម ក៏ដូចជាទីផ្សារផ្សេងទៀត នៅក្នុងបណ្តាញសកលរបស់យើង»។ លោកបានបន្តមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងសូមថ្លែងអំណរគុណដល់ លោក ម៉ៅ ហាវណ្ណាល់ រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានអាកាសចរស៊ីវិល និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា សម្រាប់ការគាំទ្ររបស់ពួកគេ ក្នុងការសម្រួលដល់ការវិលត្រលប់នៃប្រតិបត្តិការរបស់យើងមកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញ ហើយទន្ទឹងរង់ចាំ​ផ្តល់ជូននូវបទពិសោធទេសចរណ៍លំដាប់ពិភពលោកសម្រាប់អតិថិជន និងការជំរុញភ្ញៀវទេសចរកាន់តែច្រើន ទៅកាន់ប្រទេសសិង្ហបុរី និងប្រទេសកម្ពុជា»។ លោក Cyril Girot នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន អាកាសយានដ្ឋានកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ បន្តកសាងបណ្តាញផ្លូវហោះហើរអន្តរជាតិរបស់ខ្លួនឡើងវិញ ខណៈដែលក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates តភ្ជាប់ផ្លូវហោះហើររបស់ខ្លួនឡើងវិញ ជាមួយរាជធានី របស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ នេះជាដំណឹងដ៏ល្អសម្រាប់អ្នកដំណើរដែលនឹងមានជម្រើសក្នុងការធ្វើដំណើរក្នុង និងក្រៅប្រទេសកាន់តែច្រើន ដែលធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវបទពិសោធធ្វើដំណើររបស់ពួកគេបន្ថែមទៀត»។ នៅប្រទេសសិង្ហបុរី សេវាកម្មបន្ថែមថ្មីនេះ ត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅក្នុងកន្លែងសម្រាកក្នុងអាកាសយានដ្ឋាន ដោយមានពិធីកាត់នំខេក នៅចំពោះមុខ លោក Jamal Abdulla Mohammed Bin Abdulwahab AlSuwaidi, ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហព័ន្ធ​អារ៉ាប់រួមប្រចាំប្រទេសសិង្ហបុរី, លោក វី សាមឌី លេខាទីមួយស្ថានទូតកម្ពុជា ប្រចាំប្រទេសសិង្ហបុរី, លោក Steven Ler ប្រធានសមាគមជាតិនៃភ្នាក់ងារទេសចរណ៍សិង្ហបុរី (NATAS) ។ ជើងហោះហើរប្រចាំថ្ងៃរបស់ Emirates EK348 ចាកចេញពីទីក្រុងឌូបៃ នៅម៉ោង ០២:៣០ ហើយមកដល់សិង្ហបុរី នៅម៉ោង ១៤:០៥។ បន្ទាប់​មក​ជើង​ហោះ​ហើរ​ចេញ​ដំណើរ​ពី​សិង្ហបុរី​នៅ​ម៉ោង ១៥:៣៥ និង​មក​ដល់​ភ្នំពេញ ​នៅ​ម៉ោង ១៦:៣៥។ ជើងហោះហើរ EK349 ត្រលប់មកវិញរបស់ Emirates ចាកចេញ ពីភ្នំពេញនៅម៉ោង ២០:៥០ ហើយមកដល់សិង្ហបុរី នៅម៉ោង ២៣:៥០។ បន្ទាប់​មក​ជើង​ហោះ​ហើរ​ចេញ​ដំណើរ​ពី​សិង្ហបុរី​ នៅ​ម៉ោង ០១:៤០ ថ្ងៃ​បន្ទាប់​ មក​ដល់​ទីក្រុង​ឌូបៃ​នៅ​ម៉ោង ០៤:៥៥ ដែលពេលវេលាទាំងអស់ គឺក្នុងស្រុក។ ជំរុញសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មពីប្រទេសកម្ពុជា ជាមួយ Emirates SkyCargo ក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ក្រុមហ៊ុន Emirates SkyCargo បានដឹកជញ្ជូនទំនិញ ២.៤២០ តោនទៅកាន់ និងពីទីក្រុងភ្នំពេញ តាមរយៈផ្លូវគោក និងភាពជាដៃគូអន្តរបណ្តាញដោយ​ផ្តល់នូវការតភ្ជាប់តាមរយៈប្រទេសថៃ និងម៉ាឡេស៊ីទៅកាន់បណ្តាញសកលដ៏ធំរបស់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍។ ជាមួយនឹងការបើកដំណើរការជើងហោះហើរប្រចាំថ្ងៃ ក្រុមហ៊ុន Emirates SkyCargo នឹងសម្រួលប្រតិបត្តិការ និងពង្រឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មរវាងក​ម្ពុជា និងពិភពលោកកាន់តែទូលំទូលាយ ជាមួយនឹងសមត្ថភាពដែលអាចផ្ទុកបាន ៣០០ តោនក្នុងមួយសប្តាហ៍ទៅកាន់ទីផ្សារសំខាន់ៗ ដូចជា អារ៉ាប់រួម សហរដ្ឋអាមេរិក កាណាដា ហូឡង់ និងចក្រភពអង់គ្លេស។ ជាមួយនឹងការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់កំណើនទីផ្សារគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ក្រុមហ៊ុន Emirates SkyCargo នឹងគាំទ្រដល់អាជីវកម្មកម្ពុជា តាមរយៈការនាំចេញទំនិញរបស់ពួកគេទូទាំងពិភពលោក តាមរយៈមជ្ឈមណ្ឌលទំនើបបំផុតរបស់ខ្លួន នៅទីក្រុងឌូបៃ។ ទំនិញដែលរំពឹងទុកសំខាន់ៗ រួមមានសម្លៀកបំពាក់ សម្លៀកបំពាក់ដែលផលិតរួចរាល់ ផ្លែឈើស្រស់ សាច់ និងសម្ភារៈផ្សេងទៀត ដែលនឹងត្រូវដឹកជញ្ជូនយ៉ាងឆាប់រហ័ស ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងអាចទុកចិត្តបាន តាមរយៈផលិតផលឯកទេសពហុបញ្ឈររបស់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍។ បទពិសោធហោះហើរកាន់តែប្រសើររបស់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates ដំណើរការយន្តហោះ Boeing 777-300ER ទំនើបរបស់ខ្លួន ក្នុងការកំណត់រចនាសម្ព័ន្ធបីថ្នាក់ ចំពោះជើងហោះហើរទៅកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយផ្តល់ជូននូវបន្ទប់ឯកជន ចំនួន៨នៅក្នុង First Class, ៤២ កៅអីនៅក្នុង Business Class និង ៣០៤ កៅអីធំទូលាយនៅក្នុង Economy Class ។ អ្នកដំណើរដែលជិះយន្តហោះជាមួយ Emirates អាចរីករាយ ជាមួយនឹងបទពិសោធដ៏ល្អបំផុតនៅលើអាកាស ជាមួយនឹងបទពិសោធន៍ម្ហូបដែលមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន មុខម្ហូបក្នុងតំបន់ជាច្រើន ដែលត្រូវបានចម្អិនដោយក្រុមមេចុងភៅ ដែលទទួលបានពានរង្វាន់ បំពេញបន្ថែមដោយជម្រើសជាច្រើន នៃភេសជ្ជៈ។ អតិថិជន អាចអង្គុយសម្រាកលំហែកាយ ជាមួយនឹងមាតិកាជាង ៦.៥០០ នៃមាតិកាកម្សាន្តជាសកល ដែលបានរៀបចំយ៉ាងលម្អិតជាង ៤០ ភាសា រួមទាំងភាពយន្ត កម្មវិធីទូរទស្សន៍ តន្ត្រី ផតខាស ហ្គេម សៀវភៅអូឌីយ៉ូ និងជាច្រើនទៀត ព្រមទាំងកម្មវិធីកម្សាន្តលើយន្តហោះ ដែលឈ្នះពានរង្វាន់របស់ Emirates ។ ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍នេះ បានឈ្នះពានរង្វាន់ជាច្រើនក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រជោគជ័យរបស់ខ្លួន រួមទាំងក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍លំដាប់ពិភពលោក APEX ឆ្នាំ ២០២៤ សម្រាប់ការផ្តល់សេវាអតិថិជនឆ្នើម និងសម្រាប់ការបង្ហាញពីស្តង់ដារពិភពលោកខ្ពស់បំផុត នៃសុវត្ថិភាព និងសុខុមាលភាព និរន្តរភាព និងបទពិសោធន៍ដែលភ្ញៀវទទួលបាន។ ឧបករណ៍គ្រឿងបរិក្ខារប្រកបដោយនិរន្តរភាព នៃ Economy Class របស់ Emirates ក៏ទទួលបានពានរង្វាន់ IFSA ឆ្នាំ ២០២៤ សម្រាប់ 'Best Onboard Amenity' ផងដែរ៕

នៅថ្ងៃទី០១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤, ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates បានបញ្ចប់ការបង្កើតថ្ងៃចេញហង្សមាសទំនើបទូទាំងប្រទេស។ សម្រាប់វិញជើងហោះហើរ EK348 ទៅទីក្រុងភ្នំពេញ, ប្រព័ន្ធផ្សាយអន្តរជាតិនិងលោកលោកស្វាគមន៍នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុនសម្រាប់កម្ពុជា បានត្រលប់មកដល់យានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ។ បន្ទាប់ពីទិដ្ឋភាពស៊ីវិល, គណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់បានទទួលស្វាគមន៍ពីលោក Cyril Girot នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុនសម្រាប់កម្ពុជា។ គណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់ត្រូវបានដឹកនាំដោយលោក Nabil Sultan និងលោក Orhan Abbas សម្រាប់ការគាំទ្ររបស់ពួកគេសម្រាប់ប្រទេសបច្ចុប្បន្ន។ ក្រុមហ៊ុនក៏បានសម្រួលប្រតិបត្តិការជាមួយនឹងការបើកដំណើរការជើងហោះហើររបស់ខ្លួនប្រចាំថ្ងៃ។ ជើងហោះហើរនេះបានទទួលស្វាគមន៍ពីក្រុមហ៊ុននិងពង្រឹងការត្រៀមខ្លួនសម្រាប់កំណើនទីផ្សាររបស់ពួកគេ។

ការផ្តល់ជូនយ៉ាងពិសេសពី បុរី មេគង្គ លែន! ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ដល់ថ្ងៃទី ៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។ បុរី មេគង្គ លែន មានប្រម៉ូសិនដ៏វិសេសវិសាលគឺ «ទូលុយនាំលាភ» ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអតិថិជនមានឱកាសឈ្នះទឹកប្រាក់រហូតដល់ ៤ម៉ឺនដុល្លារភ្លាមៗ ក្នុងការទិញគេហដ្ឋានក្នុងគម្រោងទី២ «ហ្គោឌិន អាវិននូ» និងគម្រោងទី៣ «មេគង្គ ស៊ីធី»។ របៀបលេងប្រូម៉ូសិន «ទូលុយនាំលាភ» មានលក្ខណៈសប្បាយរំភើបសម្រាប់អតិថិជនដោយតម្រូវឱ្យអតិថិជនដាក់ដៃទាំងពីរចូលក្នុងទូប្រអប់កញ្ចក់ បន្ទាប់មកក្រុមការងារធ្វើការបញ្ជាបើកម៉ាស៊ីនខ្យល់ក្នុងទូដែលធ្វើឱ្យក្រដាស់លុយហើរឡើងលើ អតិថិជនត្រូវខិតខំប្រមូលលុយក្នុងដៃឱ្យបានច្រើនតាមដែលអាចទៅរួចក្នុងរយៈពេល ២០វិនាទី។ ទឹកប្រាក់ដែលអតិថិជនថាអាចចាប់បានក្នុង ២០វិនាទី គឺសន្មត់អាចទៅដល់ ៨ពាន់ដុល្លារ។ សូមប្រញាប់រួសរាន់មកកាន់ការិយាល័យលក់របស់ បុរី មេគង្គ លែន នៅថ្ងៃនេះ ដើម្បីទទួលបានទឹកប្រាក់បញ្ចុះតម្លៃដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ក្នុងខែឧសភា។ បុរី មេគង្គ លែន ផ្តល់ជូនប្រភេទផ្ទះដ៏ច្រើនសម្បូរបែបទៅតាមតម្រូវការរបស់គ្រួសារនីមួយៗ ជាមួយការរស់នៅដោយឧត្តមភាព, ឯកជនភាព, និងហ៊ុមពទ្ធដោយធម្មជាតិបៃតង ល្អបំផុតសម្រាប់កូនៗ និងមនុស្សជាទីស្រលាញ់។ គ្រប់គេហដ្ឋានរបស់ បុរី មេគង្គ លែន ត្រូវបានសាងសង់ដោយការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ពីអ្នកជំនាញមានបទពិសោធន៍យូរឆ្នាំ ដែលធានាថាគ្រប់លំនៅដ្ឋានទទួលបានទាំងគុណភាពសំណង់ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដ៏ប្រណីត លើសពីការរំពឹងទុករបស់អតិថិជន។

ការផ្តល់ជូនប្រភេទផ្ទះដ៏ច្រើនសម្បូរបែបទៅតាមតម្រូវការរបស់គ្រួសារនីមួយៗជាមួយការរស់នៅដោយឧត្តមភាព, ឯកជនភាព, និងហ៊ុមពទ្ធដោយធម្មជាតិបៃតង ល្អបំផុតសម្រាប់កូនៗ និងមនុស្សជាទីស្រលាញ។ គ្រប់គេហដ្ឋានរបស់បុរី មេគង្គ លែន ត្រូវបានសាងសង់ដោយការយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ពីអ្នកជំនាញមានបទពិសោធន៍យូរឆ្នាំ ដែលធានាថាគ្រប់លំនៅដ្ឋានទទួលបានទាំងគុណភាពសំណង់ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដ៏ប្រណីត លើសពីការរំពឹងទុករបស់អតិថិជន។ បុរី មេគង្គ លែន បានផ្តល់ជូនប្រម៉ូសិនដ៏វិសេសវិសាលគឺ «ទូលុយនាំលាភ» ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអតិថិជនមានឱកាសឈ្នះទឹកប្រាក់រហូតដល់ ៤ម៉ឺនដុល្លារភ្លាមៗ ក្នុងការទិញគេហដ្ឋានក្នុងគម្រោងទី២ «ហ្គោឌិន អាវិននូ» និងគម្រោងទី៣ «មេគង្គ ស៊ីធី»។ វិធានការលេងប្រូម៉ូសិនមានលក្ខណៈសប្បាយរំភើបសម្រាប់អតិថិជនដោយតម្រូវឱ្យអតិថិជនដាក់ដៃទាំងពីរចូលក្នុងទូប្រអប់កញ្ចក់ និងបន្ទាប់មកក្រុមការងារធ្វើការបញ្ជាបើកម៉ាស៊ីនខ្យល់ក្នុងទូដែលធ្វើឱ្យក្រដាស់លុយហើរឡើងលើ អតិថិជនត្រូវខិតខំប្រមូលលុយក្នុងដៃឱ្យបានច្រើនតាមដែលអាចទៅរួចក្នុងរយៈពេល ២០វិនាទី។

ថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ បុគ្គលិក អេ អឹម ខេ និង ដាយ អុីឈិ ឡាយហ្វ៍ បានចូលរួមបរិច្ចាគឈាមជូនមជ្ឈមណ្ឌលជាតិផ្ដល់ឈាមក្រោមប្រធានបទ «បរិច្ចាគឈាម សង្គ្រោះជីវិត»។ ការបរិច្ចាគនេះធ្វើឡើងនៅការិយាល័យកណ្ដាលរបស់ អេ អឹម ខេ ដែលមានបុគ្គលិកស្ម័គ្រចិត្តប្រមាណជា ៨០នាក់។ កម្មវិធីនេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងរួមតែមួយគឺ បរិច្ចាគឈាមដើម្បីសង្គ្រោះជីវិត នេះជាចំណែកមួយក្នុងការចូលរួមជួយដល់សង្គមជាតិ និងជាការផ្តល់ក្ដីស្រលាញ់ចំពោះសហគមន៍របស់យើងផងដែរ។ តើអ្នកដឹងទេថាការបរិច្ចាគឈាមមានសារៈសំខាន់យ៉ាងណាចំពោះសង្គមជាតិ? ជាការពិតណាស់ ការបរិច្ចាគឈាមពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ចំពោះសង្គមជាតិរបស់យើង តែវាមិនត្រឹមតែជួយដល់សង្គមជាតិទេ ការបរិច្ចាគឈាមក៏អាចជួយដល់ខ្លួនអ្នកបានផងដែរ។ ឈាមរបស់អ្នកអាចជួយដល់ជីវិតមនុស្សជាច្រើន ដែលពួកគាត់ត្រូវការខ្លាំងបំផុតដូចជា ជនរងគ្រោះដែលជួបគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ម្ដាយសម្រាលកូនមិនធម្មតា ជំងឺមហារីក ការវះកាត់ធ្ងន់ធ្ងរ និងជំងឺផ្សេងៗទៀត។ ម៉្យាងវិញទៀតការបរិច្ចាគឈាម គឺមានសុវត្ថិភាព និងអត្ថប្រយោជន៍សម្រាប់សុខភាពរបស់អ្នកដូចជា កាត់បន្ថយជំងឺមហារីកនានា កាត់បន្ថយកូលេស្តេរ៉ុល ភាពតានតឹង កាត់បន្ថយការដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល ជួយដល់សុខភាពបេះដូង កាត់បន្ថយការឡើងទម្ងន់ និងអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនទៀត។ យោងតាមមជ្ឈមណ្ឌលជាតិផ្ដល់ឈាមនៃក្រសួងសុខាភិបាលបានឲ្យដឹងថា មនុស្សពេញវ័យមានចំណុះឈាមពី ៤លីត្រ ទៅ ៧លីត្រ អាស្រ័យទៅតាមទម្ងន់របស់ខ្លួនមនុស្សយើង។ ក្នុងការបរិច្ចាគឈាមម្ដង មានកម្រិតត្រឹម ៣៥០មីលីលីត្រប៉ុណ្ណោះ ហើយការផ្ដល់ឈាមមិនប៉ះពាល់ដល់សុខភាពនោះទេ ដោយយើងអាចផ្ដល់ឈាមរៀងរាល់ ៣ខែម្ដងចំពោះបុរស និង ៤ខែម្ដង ចំពោះស្រ្តី។ ការបរិច្ចាគឈាម គឺមានភាពងាយស្រួល យើងអាចធ្វើបានទាំងអស់គ្នា។ ដូច្នេះ យើងទាំងអស់គ្នាចូលរួមបរិច្ចាគឈាម ដើម្បីសង្គ្រោះជីវិតក្មេងៗ និងប្រជាពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ ស្របគ្នានេះដែរ អេ អឹម ខេ នឹងរៀបចំយុទ្ធនាការរៃអង្គាសថវិកាជូនមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា ចាប់ពីថ្ងៃទី០១ ដល់ ៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ ដោយ អេ អឹម ខេ នឹងធ្វើការបន្ថែមទ្វេដងនូវចំនួនដែលលោកអ្នកបរិច្ចាគ។ ដើម្បីចូលរួមយុទ្ធនាការនេះ លោកអ្នកអាចធ្វើការស្កេន KHQR ពីគ្រប់ធនាគារ ឬតាម AMK Mobile។ ថវិកាទាំងអស់ អេ អឹម ខេ នឹងធ្វើការផ្តល់ជូនមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា នៅថ្ងៃទិវាកុមារអន្តរជាតិ ទី០១ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៤ ខាងមុខនេះ៕

ថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ បុគ្គលិក អេ អឹម ខេ និង ដាយ អុីឈិ ឡាយហ្វ៍ បានចូលរួមបរិច្ចាគឈាមជូនមជ្ឈមណ្ឌលជាតិផ្ដល់ឈាមក្រោមប្រធានបទ «បរិច្ចាគឈាម សង្គ្រោះជីវិត»។ ការបរិច្ចាគនេះធ្វើឡើងនៅការិយាល័យកណ្ដាលរបស់ អេ អឹម ខេ ដែលមានបុគ្គលិកស្ម័គ្រចិត្តប្រមាណជា ៨០នាក់។ កម្មវិធីនេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងរួមតែមួយគឺ បរិច្ចាគឈាមដើម្បីសង្គ្រោះជីវិត នេះជាចំណែកមួយក្នុងការចូលរួមជួយដល់សង្គមជាតិ។ តែវាមិនត្រឹមតែជួយដល់សង្គមជាតិទេ បើការបរិច្ចាគឈាមក៏អាចជួយដល់ខ្លួនអ្នកបានផងដែរ។ ឈាមរបស់អ្នកអាចជួយដល់ជីវិតមនុស្សជាច្រើន ដែលពួកគាត់ត្រូវការខ្លាំងបំផុតដូចជា ជនរងគ្រោះដែលជួបគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ម្ដាយសម្រាលកូនមិនធម្មតា ជំងឺមហារីក ការវះកាត់ធ្ងន់ធ្ងរ និងជំងឺផ្សេងៗទៀត។ ម៉្យាងវិញទៀតការបរិច្ចាគឈាម គឺមានសុវត្ថិភាព និងអត្ថប្រយោជន៍សម្រាប់សុខភាពរបស់អ្នកដូចជា កាត់បន្ថយជំងឺមហារីកនានា កាត់បន្ថយកូលេស្តេរ៉ុល ភាពតានតឹង កាត់បន្ថយការដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាល ជួយដល់សុខភាពបេះដូង កាត់បន្ថយការឡើងទម្ងន់ និងអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនទៀត។