Articles
stringlengths
547
7.41k
Summaries
stringlengths
419
1.69k
លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់​សាជាថ្មី​ថា រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក​នឹង​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​វិស័យ​ឯកជន​ ហើយថា​រដ្ឋាភិបាល​មិន​មែន​ប្រៀប​បីដូច​​ជា​សត្វ​ឆ្មា​ដែល​ចាំ​តែ​ចាប់​កណ្ដុរ​នោះ​ទេ។ ក្នុងពិធី​​សម្ពោធ​​សមាគម​សហព័ន្ធ​អ្នក​វិនិយោគ​កម្ពុជា កាល​ពី​រសៀល​ថ្ងៃទី​៩ ខែឧសភា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែង​ថា រដ្ឋាភិបាល​នឹង​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​វិស័យ​ឯកជន និង​ក្រុមហ៊ុន​នានា​ដែល​កំពុង​រកស៊ី​នៅ​កម្ពុជា ព្រមទាំង​បាន​​អំពាវនាវ​ឲ្យ​មាន​ការ​ចូល​មក​​វិនិយោគ​បន្ថែម​ទៀត​ពី​ក្រុមហ៊ុន​នានា​នៅ​ក្រៅ​និង​ក្នុង​ប្រទេស។ យ៉ាងណា​ក៏ដោយ លោកចង់​ឃើញ​មាន​កិច្ច​សហការ​គ្នា​ល្អ​រវាង​វិស័យ​ទាំង​ពីរ​នេះដោយ​គោរព​អនុលោមភាព។ លោក​និយាយ​ថា៖ «ការ​ពង្រឹង​អនុលោមភាព គឺ​ពង្រឹង​ភាពស្របតាម ឬ​ប្រព្រឹត្តទៅ​តាម​គោលការណ៍​ ផែនការ នីតិវិធី​ច្បាប់ បទបញ្ញត្តិ​ និង​កិច្ច​សន្យា។ តើ​ការពង្រឹង​អនុលោមភាព​បាន​​ប្រយោជន៍​អ្វី?​ ការ​ពង្រឹង​អនុលោមភាព គឺការ​ពង្រឹង​សណ្ដាប់​ធ្នាប់​ របៀប​រៀបរយ និង​មាន​តម្លាភាព​ ឲ្យ​មាន​​បរិស្ថាន​មួយ​ដែល​មាន​ភាពច្បាស់​លាស់ និង​ងាយ​ស្រួល​ធ្វើ​សកម្មភាព​អាជីវក​ម្ម។ វាបង្កើត​ការ​ទុកចិត្ត​គ្នា​​រវាង​ឯកជន​និង​ឯកជន រវាង​រដ្ឋ​និង​ឯកជន និង​បង្កើត​បរិស្ថាន​ធុរកិច្ច​ដែល​​មាន​ស្ថិរភាព​និង​មាន​លំនឹង»។ លោក​លើក​ឡើង​ថា នៅ​ពេល​ឮពាក្យ​ថា​​អនុលោមភាព មាន​ក្រុមហ៊ុន​ខ្លះ​យល់​ថា វា​​ជា​រឿង​រសើប​។ លោក​ស្នើ​កុំ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​នានា​​ប្រៀបធៀប​ពាក្យ​នេះ​​ទៅនឹង​សត្វ​​ឆ្មា​ដែល​ចាំ​តែ​ចាប់​កំហុស​កណ្ដុរ​ ព្រោះ​ថា​​រដ្ឋាភិបាល​មិន​មែន​ជា​ឆ្មា​ដែល​ចាំ​តែ​ចាប់​កំហុស​វិស័យ​ឯកជន​នោះទេ។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «រដ្ឋ​មាន​តួនាទី​គាំទ្រ មិន​ដើរ​តួនាទី​ផាក​ពិន័យ​ទេ។ ខ្ញុំ​មិនចង់​ឲ្យមាន​ការ​យល់​ឃើញ​ថា​ឲ្យតែ​ឮពាក្យ​ថា​រដ្ឋ​គឺ​គេ​សំដៅថា​ចាំតែ​ផាក​ ចាំតែចាប់​កំហុស។ រដ្ឋមិន​ចង់​ដើរ​តួនាទី​បែប​នេះទេ។ ភាពជាដៃគូ​ខ្ញុំ​ចង់​បាន​ការ​ជួយ​គិត ជួយធ្វើ ជួយ​អនុវត្ត»។ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ចង់​ឲ្យ​​​វិស័យ​ឯកជន​និង​រដ្ឋ​រួមគ្នា​ធ្វើ​​ឲ្យ​កម្ពុជា​​ក្លាយ​ជា​កន្លែង​ដែល​បរទេស​ចង់​មក​វិនិយោគ។ លោក​ថា រដ្ឋាភិបាល​ប្ដេជ្ញា​​ក្នុង​ការ​បង្កលក្ខណៈ​ងាយ​ស្រួល​ឲ្យ​វិនិយោគិន​នៅ​កម្ពុជា​កាន់តែ​មាន​ភាព​ប្រកួត​ប្រជែង និង​កាន់តែជោគ​ជ័យ។
នៅក្នុងកម្មវិធីសម្ភោធសមាគមសហព័ន្ធអ្នកវិយោគកម្ពុជា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលនឹងសហការគាំទ្រវិស័យឯកជន និងបានជម្រុញការវិនិយោគបន្ថែមទៀតពីក្រុមហ៊ុនក្នុង និងក្រៅប្រទេស។លោកបន្តថា ការពង្រឹងអនុលោមភាព គឺពង្រឹងភាពស្របតាមគោលការណ៍ និងច្បាប់។ វាជាការពង្រឹងសណ្តាប់ធ្នាប់ និងតម្លាភាពឲ្យមានបរិស្ថានច្បាស់លាស់ និងងាយស្រួលធ្វើអាជីវកម្មប្រកបដោយស្ថិរភាព និងមានលំនឹង។ លោកបន្តទៀតថា អនុលោមភាព ជារឿងរសើបរបស់ក្រុមហ៊ុន និងសូមឲ្យក្រុមហ៊ុនឈប់ប្រៀបធៀបរដ្ឋាភិបាលទៅនឹងឆ្មាចាំចាប់កណ្តុរ។ លោកចង់ឲ្យវិស័យទាំងពីររួមគ្នាធ្វើឲ្យកម្ពុជាជាកន្លែងបរទេសងាយស្រួលចូលមកវិនិយោគ និងប្រកួតប្រជែង។
ក្រសួង​បរិស្ថាន​គ្រោង​នឹង​ប្រកាស​ចាប់​ផ្តើម​យុទ្ធនាការ «កម្ពុជា​ស្អាត ខ្មែរ​ធ្វើបាន» នៅ​ថ្ងៃ​ពុធទី១៥ ខែ​ឧសភានេះ ដើម្បីបំផុស​ចលនា​សម្អាត​បរិស្ថាន​រយៈពេល​ ១៥នាទី រៀងរាល់​ថ្ងៃសៅរ៍ នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស និង យុទ្ធនាការ​ចែក​កូន​ឈើ «ពន្លកបៃតង» នៅ​ខែ​កក្កដា ខាងមុខនេះ។ យុទ្ធនាការ «កម្ពុជាស្អាត ខ្មែរធ្វើបាន» ជា​យុទ្ធនាការ​បន្ត​ថ្មី​មួយ​ទៀត ដែល​ដើរ​ទន្ទឹម​គ្នា​ជាមួយ​យុទ្ធនាការ « ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំ​មិន​ប្រើ​ថង់ប្លាស្ទិកទេ» ដែល​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ចេញ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី​១ ខែ​កញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣ ដោយ​មាន​ការ​ចូលរួម​ពី​សំណាក់​សិស្សានុសិស្ស និង ប្រជាជន​ជាង ៨លាន អង្គ/នាក់​ហើយ​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស​កម្ពុជា។ រដ្ឋមន្រ្តី​ក្រសួង​បរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «នេះ​សបញ្ជាក់​ថា កម្ពុជា​យើង​បាន​ទប់​ស្កាត់ ការ​ពារការ​ប្រើប្រាស់ និង​បោះ​ចោល​ថង់​ប្លាស្ទិក​បាន​ច្រើន​ជាង​ការ​បោះចោល​ទៅ​ក្នុង​ទីសាធារណៈហើយ។ ដើម្បី​ជំរុញ​យុទ្ធនាការ​នេះ​ឱ្យ​ទទួល​បាន​ជោគ​ជ័យ​មួយ​កម្រិត​ទៀត ក្រសួង​បរិស្ថាន កំណត់​យក​ថ្ងៃទី​១៥ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០២៤ ជា​ថ្ងៃ​បើក​យុទ្ធនាការ កម្ពុជា​ស្អាត​ ខ្មែរធ្វើ​បាន» ។ នេះ​បើ​យោង​តាម​ក្រសួង​បរិស្ថាន។ អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​បរិស្ថាន លោក ខ្វៃ អាទិត្យា បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា យុទ្ធនាការ «កម្ពុជា​ស្អាត ខ្មែរ​ធ្វើបាន» ជា​យុទ្ធនាការជំហាន​ទី២ បន្ទាប់ពី​យុទ្ធនាការ​ជំហាន​ទី១«ថ្ងៃនេះ ខ្ញុំ​មិន​ប្រើ​ថង់​ប្លាស្ទិក​ទេ» ទទួល​បាន​ជោគជ័យ ដែល​មាន​ពលរដ្ឋ​ជាង​កន្លះប្រទេស​បាន​ចូលរួម។ លោក​បាន​បញ្ជាក់​ថា៖ «អញ្ជឹង​យើង​ច​ង់ឱ្យ​ភូមិ១ ឃុំ១ ស្រុក១ និងខេត្ត១ គាត់​នាំ​ពលរដ្ឋ​គាត់​រើស​សំរាម​តាម​ទីសាធារណ តាម​ផ្ទះ ដើម្បី​ឱ្យ​មូលដ្ឋាន​របស់​គាត់​ស្អាត គ្មាន​សំរាម គ្មាន​ប្លាស្ទិក​បន្តិចៗម្តងៗ ក្នុង​រយៈពេល​តែ​១៥​នាទីទេ រៀងរាល់​ថ្ងៃសៅរ៍»។ បើ​ទោះ​បី​ជា​មិន​ទាន់​ប្រកាស​ជាផ្លូវការ ពលរដ្ឋ​រាប់ពាន់​នាក់​ក្នុង​តំបន់​មួយ​ចំនួន​បាន​ចូលរួម​រួច​ទៅ​ហើយ​ក្នុង​យុទ្ធនាការ «កម្ពុជាស្អាត ខ្មែរធ្វើបាន»នេះ ដោយ​សំរាម​រាប់​តោន​ត្រូវ​បានរើស។ ជាក់ស្តែង ពលរដ្ឋ​ សិស្សានុសិស្ស លោកគ្រូ​អ្នកគ្រូ ព្រះសង្ឃ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និង​យុវជន​ចំនួន ១ ៦០០នាក់ នៅ​ឃុំមៀន ក្នុង​ស្រុក​អូររាំងឪ ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ បាន​ចេញ​ទៅ​សម្អាត​អនាម័យ​នៅ​ជុំវិញ​ផ្ទះ នៅតាម​សាលារៀន វត្តអារាម និង​មូលដ្ឋាន​ទាំង ១៤ភូមិ។ សំរាម​សំណល់​ប្លាស្តិក​ប្រមាណ​ជា​ ២តោន​ត្រូវ​បាន​ប្រមូល។
ក្រសួងបវិស្ថាននឹងប្រកាសចាប់ផ្តើមយុទ្ធនាការ «កម្ពុជាស្អាត ខ្មែរធ្វើបាន» នៅថ្ងៃពុធទី១៥ ខែឧសភានេះ ដែលជាយុទ្ធនាការសម្អាតបរិស្ថានរយៈពេល ១៥នាទី រៀងរាល់ថ្ងៃសៅរ៍ នៅទូទាំងប្រទេស។យុទ្ធនាការនេះ ជាយុទ្ធនាការទីពីរ ដែលនឹងជួយទប់ស្កាត់ ការពារការប្រើប្រាស់ និងបោះចោលថង់ប្លាស្ទិក បើយោងតាមប្រសាសន៍លោក អ៊ាង សុផល្លែត និង លោក ខ្វៃអាទិត្យា។ ទោះបីជាមិនទាន់ប្រកាសជាផ្លូវការ ពលរដ្ឋ ១ ៦០០នាក់នៃខេត្តត្បូងឃ្មុំ បានចូលរួមប្រមូលបានសំរាមសំណល់ប្លាស្ទិកប្រមាណជា ២ តោន។
លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​ជំរុញ​ឱ្យ​ក្រសួង​សង្គមកិច្ច​ពង្រីក​សេវា​សុខុមាលភាព​សង្គម​សម្រាប់​ជន​ក្រីក្រ​ងាយ​រងគ្រោះ និង​បង្ក​លក្ខណសម្បត្តិ​ល្អ​ប្រសើរ​ដល់​គ្រួសារ​ក្នុង​ការ​កសាង​ជីវភាព​រស់នៅ​ឱ្យ​កាន់តែ​ប្រសើរ​ឡើង​ថែម​ទៀត។ ក្នុង​សារលិខិត​អបអរសាទរ​ទិវា​អន្តរជាតិ​ស្ដីពី​គ្រួសារ ១៥ ឧសភា លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីត​យុទ្ធជន និង​យុវ​នីតិសម្បទា ត្រូវ​បន្ត​ជំរុញ​ការ​អនុវត្ត​គោល​នយោបាយ​ជាតិ​នានា​តាមរយៈ​ការ​ពង្រឹង និង​ពង្រីក​សេវា​សុខុមាលភាព​សង្គម​សម្រាប់​ជន​ក្រីក្រ​ងាយ​រងគ្រោះ និង​បង្ក​លក្ខណសម្បត្តិ​ល្អ​ប្រសើរ​ជូន​គ្រួសារ​ក្នុង​ការ​កសាង​ជីវភាព​រស់នៅ​ឱ្យ​កាន់តែ​ប្រសើរ​ឡើង​បន្ថែម​ទៀត​ស្របតាម​ការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គមជាតិ»។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ជំរុញ​ក្រសួង​ឱ្យ​សិក្សា​រៀបចំ​កម្មវិធី​ស្ពាន​ចម្លង​សេវា​សង្គម​ដល់​គ្រួសារ​ក្រីក្រ ជាពិសេស​គ្រួសារ​ ដែល​មាន​កុមារ​កំព្រា កុមារ​ដែល​ត្រូវ​បាន​បោះបង់​ចោល មនុស្ស​វ័យ​ចាស់​គ្មាន​ទីពឹង ជន​មាន​ពិការភាព ជនអនាថា និង​អ្នក​ញៀន​គ្រឿងញៀន។ លោក​ក៏​បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​ក្រសួង​បន្ត​រៀបចំ​កម្មវិធី​គាំទ្រ​ការ​អភិវឌ្ឍ​គ្រួសារ និង​សហគមន៍ ដើម្បី​លើកស្ទួយ​កម្រិត​ជីវភាព​រស់នៅ​របស់​ប្រជាជន​គ្រប់រូប។ ក្រៅ​ពី​នេះ លោក​បាន​អំពាវនាវ​ដល់​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍ អង្គការ​មិនមែន​រដ្ឋាភិបាល​ទាំង​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​បន្ត​ចូលរួម​ឱ្យ​បាន​កាន់តែ​សកម្ម​បន្ថែម​ទៀត​ក្នុង​ការ​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​សកម្មភាព កម្មវិធី​អភិវឌ្ឍន៍​គ្រួសារ ទាំង​ថវិកា និង​ធនធាន​មនុស្ស ដើម្បី​ធានា​ឱ្យ​បាន​នូវ​ការ​លើកកម្ពស់​ដល់​ភាព​រឹងមាំ​របស់​គ្រួសារ​ទាំងអស់​នៅ​កម្ពុជា ទោះបី​ក្នុង​ដំណាក់កាល​ដែល​ពិភពលោក​កំពុង​ជួប​ប្រទះ​បញ្ហា​សេដ្ឋកិច្ច និង​ភូមិសាស្ត្រ​នយោបាយ​ក៏ដោយ។ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ថ្លែងក្នុង​សារលិខិត​ដែល​ផ្សព្វផ្សាយ​នាថ្ងៃទី​១០ ឧសភា ​ថា៖ «ក្រសួង ស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ទាំងអស់ អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន​គ្រប់​លំដាប់​ថ្នាក់ កាកបាទ​ក្រហម​កម្ពុជា សប្បុរស​ជន​នានា សូម​បន្ត​ជំរុញ​ចលនា​លើក​កម្ពស់​ដល់​សុខុមាលភាព​គ្រួសារ និង​បន្ត​បង្កើន​សកម្មភាព​មនុស្សធម៌​ឱ្យ​កាន់តែ​ខ្លាំងក្លា​ថែម​ទៀត តាម​គ្រប់​រូបភាព​ដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន ទាំង​ការ​ជំរុញ​​ចលនា​និង​សកម្មភាព ទោះ​ធ្វើ​ដោយ​ផ្ទាល់​ក្តី ឬ​ដោយ​ប្រយោល​ក្តី»។
ក្នុងសារលិខិតអបអរសាទរទិវាអន្តរជាតិស្ដីពីគ្រួសារ ១៥ ឧសភា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជំរុញឱ្យក្រសួងសង្គមកិច្ចពង្រីកសេវាសុខុមាលភាពសង្គមសម្រាប់ជនក្រីក្រងាយរងគ្រោះ និងបង្កលក្ខណសម្បត្តិល្អប្រសើរដល់គ្រួសារក្នុងការកសាងជីវភាពរស់នៅឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀត។ ក្រៅពីនេះ លោកបានអំពាវនាវអង្គការរដ្ឋ និងមិនមែនរដ្ឋទាំងអស់ បន្តចូលរួមលើកកម្ពស់ដល់ភាពរឹងមាំរបស់គ្រួសារទាំងអស់នៅកម្ពុជា ទោះបីក្នុងដំណាក់កាលដែលពិភពលោកកំពុងជួបប្រទះបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ច។
ការតាំង​ពិព័រណ៍​ដែល​ដំណើរការ​ពី​ថ្ងៃ​ទី ១៦ ខែឧសភា ដល់​ថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៤ ​​នឹង​ក្លាយ​ជា​​វេទិកា​បំពេញ​តម្រូវ​​ការ​អ្នក​ចូលចិត្ត​បក្សី និង​អ្នក​ស្រឡាញ់​ធម្មជាតិ​ដូចគ្នា។ ជាង​១០​ឆ្នាំ​ហើយ ដែល​លោក សេងលីម បាន​បំពេញ​បេសកកម្ម ដើម្បី​ចងក្រង​ឯកសារ​ជីវចម្រុះ សត្វ​ស្លាប ដ៏​សម្បូរ​បែប​​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា​។​ លោក សេងលីម បាន​​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្ដិ៍​ថា៖ «​ក្នុង​រយៈពេល​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​មកនេះ ខ្ញុំ​បាន​ថតរូប​សត្វ​ស្លាប​ចំនួន ២៨ ប្រភេទ ដោយ​កត់ត្រា​យ៉ាង​ល្អិតល្អន់​អំពី​ជម្រក និង​អាកប្បកិរិយា​របស់​ពួកវា​»។​ គម្រោង​រយៈពេល​វែង​នេះ ត្រូវបាន​ធ្វើ​ឡើង​ដោយ​ការ​ចំណាយ​ធនធាន​​ផ្ទាល់ខ្លួន ដែលលោកសេងលីម ​ផ្ដល់​អត្ថប្រយោជន៍​ដល់​​ការអប់រំ និង​អភិរក្ស​សត្វ​ស្លាប​កម្ពុជា (BCEC)​។​ លោក សេងលីម បាន​បន្ដថា​៖ «​​ខ្ញុំ​បាន​ចងក្រង​ឯកសារ​អំពី​សត្វ​ស្លាប​តាំងពី​ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១២​។ វា​មិន​ត្រឹម​តែ​អំពី​សត្វ​ស្លាប​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​អំពី​ជីវចម្រុះ ជាពិសេស​ជម្រក​របស់​សត្វ​ស្លាប និង​សារៈសំខាន់​នៃ​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី​របស់​វា»​។​ គម្រោងអប់រំ និង អភិរក្ស​សត្វស្លាប​នៅ​កម្ពុជា BCEC ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ក្នុង​ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១២ មាន​គោល​បំណង​បង្ហាញ​ពី​​សម្បត្ដិ​​ធម្មជាតិ​របស់​កម្ពុជា​។​ តាមរយៈគម្រោងនេះ លោក សេងលីម ព្យាយាម​ចូលរួម និង​អប់រំ​សាធារណៈ​ជនកម្ពុជា ជាពិសេស​យុវជន​អំពី​សារៈសំខាន់​នៃ​ការអភិរក្ស​សត្វព្រៃ​។​ ការងារ​របស់លោក ​រួមមាន​ការ​ស្រាវជ្រាវ​ដ៏​ទូលំទូលាយ និង​ផែនការ​បោះពុម្ព​សៀវភៅ​ជា​ភាសា​ខ្មែរ ស្តីពី​សត្វ​ស្លាប និង​សត្វព្រៃ​នៅ​កម្ពុជា ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​ចំណេះដឹង​ផ្នែក​បរិស្ថាន​កាន់តែ​មាននៅ​ក្នុង​មូលដ្ឋាន។​ ការតាំង​ពិព័រណ៍​​នៅ​មជ្ឈមណ្ឌល​បុប្ផាណា​នឹង​បង្ហាញ​រូបថត​ដ៏​គួរឱ្យ​ភ្ញាក់ផ្អើល​នៃ​សត្វ​ស្លាប​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា ដែល​ភាគច្រើន​កម្រ​បាន​ឃើញ​ពី​​សាធារណជន។ រូបភាព​ទាំងនេះ​មិន​ត្រឹមតែ​បញ្ជាក់​ពី​ភាពស្រស់ស្អាត​របស់​សត្វ​ស្លាប​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ថែមទាំង​បញ្ជាក់​ពី​តម្រូវការ​សម្រាប់​ការអភិរក្ស​របស់​វា​ទៀតផង​។​ ដោយមាន​កិច្ចសហការ​ជាមួយ​មជ្ឈមណ្ឌល​បុប្ផាណា ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​មានបំណង​បំផុស​ឱ្យមាន​ក្តី​ស្រឡាញ់ និង​ការគោរព​បរិស្ថាន​ធម្មជាតិ​របស់​កម្ពុជា​។​
មជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផាណា គ្រោងនឹងរៀបចំការតាំងពិព័រណ៍ដ៏អស្ចារ្យមួយ នៅថ្ងៃទី ១៦ ខែឧសភា ដល់ថ្ងៃទី ៣០ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៤ ក្រោមចំណងជើងថា «ពិព័រណ៍សត្វស្លាបកម្ពុជា» បង្ហាញពីស្នាដៃរបស់លោក ស៊ុយ សេងលីម ជាអ្នកអភិរក្សនិយម ដែលបានចំណាយពេលជាងមួយទសវត្សរ៍ ដើម្បីចងក្រងឯកសារអំពីសត្វស្លាបនៅកម្ពុជា។ ការតាំងពិព័រណ៍នេះ មិនត្រឹមតែបានបង្ហាញរូបថតដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលនៃសត្វស្លាបកម្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជានោះទេ វាក៏បញ្ជាក់ពីតម្រូវការសម្រាប់ការអភិរក្សផងដែរ។
កាសែត​នេះ​បានចេញ​ផ្សាយ​ប្រចាំខែ​ជា​ភាសា​អង់គ្លេស​តាំងពី​ឆ្នាំ ​១៩៩២ ​និង​បាន​បោះ​​ជំហាន​ទៅមុខ​មួយកម្រិត​ទៀត ដោយមាន​ការចេញផ្សាយ​ជាប្រចាំ​ថ្ងៃ ជា​ភាសា​អង់គ្លេស នៅ​ថ្ងៃទី ​៨ ខែ​ ៨ ឆ្នាំ​ ២០០៨ ហើយ​នៅ​ថ្ងៃទី ​៩ ខែ​៩ ឆ្នាំ ២០០៩ បានចេញ​ផ្សាយ​ជា​ភាសា​ខ្មែរ​ប្រចាំថ្ងៃ​មួយទៀត ដើម្បី​ពង្រីក​ការផ្សព្វផ្សាយ​របស់ខ្លួន​ឱ្យបាន​កាន់តែ​ទូលំទូលាយ​ទៅដល់​មិត្ត​អ្នកអាន​ទាំង​ខ្មែរ​និង​បរទេស​។​ ​ព័ត៌មាន​ដ៏​សម្បូរបែប​ត្រូវបាន​ចុះផ្សាយ​ជាប្រចាំ​ថ្ងៃ នៅលើ​កា​សែត​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​ទាំង​២​ភាសា ហើយ​ក្នុងនោះ​ព័ត៌មាន​ផ្នែក​កីឡា ក៏ត្រូវ​បាន​ពង្រីក​វិសាលភាព​ការចុះផ្សាយ​លើ​កាសែត​ដ៏​ចំណាស់​មួយ​នេះ​ផងដែរ​ដោយ​ផ្តោត​ទាំង​ទៅលើ​កីឡា​ជាតិ និង​អន្តរជាតិ​។ កាសែត​នេះ​បាន​បង្កើតឱ្យមាន​សារព័ត៌មាន​កីឡា​ប្រចាំ​សប្តាហ៍​ដាច់ដោយឡែក​ឈ្មោះថា​ «​កី​ឡា​ថ្ងៃនេះ ឬ Sports Today» នា​អំឡុង​ឆ្នាំ​ ២០១០​។​ ​រំឭក​ទៅដល់​ការបង្កើតឱ្យមាន​ជា​សារព័ត៌មាន​កីឡា​នេះ លោក អ៊ឹង ចំរើន អតីត​ការី​និពន្ធ​ព័​ត៌​មាន​កីឡា​របស់​កាសែត​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍ បានបង្ហាញ​មោទនភាព​ខ្លាំង ដែល​លោក​បានរួម​ចំណែក​បង្កើត​ឱ្យមាន​ទំព័រ​កីឡា «​កីឡា​ថ្ងៃនេះ​» ដើម្បី​ពង្រីក​ការ​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​ពី​វិស័យ​កីឡា​នៅ​កម្ពុជា​ឱ្យ​កាន់តែ​ទូលំទូលាយ​។ លោក​អ៊ឹង ចំរើន​បាន​លាឈប់​ពី​តួនាទី​មួយ​នេះ នៅ​ឆ្នាំ​២០១២ ហើយ​បច្ចុប្បន្ន លោក​ជានា​យក​ប្រតិ​ប​ត្តិ​សារព័ត៌មាន​ឌីជីថល​«​ថ្មីៗ​»​។​ ​លោក អ៊ឹង ចំរើន បាន​ប្រាប់ថា​៖ «​តាមពិតទៅ មុន​ខ្ញុំ​ចូលរួម​ជាមួយ​កាសែត​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍ គឺ​កាសែត​នេះ​មាន​មាតិកា​កីឡា​របស់ខ្លួន​រួចទៅហើយ ប៉ុន្តែ​អ្វី​ដែលជា​មោទនភាព​បំផុត​សម្រាប់​ខ្ញុំ​នោះ គឺ​ការចូលរួម​បង្កើត​សារ​ព័ត៌មាន​កីឡា​ប្រចាំ​សប្តាហ៍​មួយ​ដាច់ដោយឡែក ក្នុងអំឡុង​ឆ្នាំ​ ២០១០ ព្រោះ​កីឡា​ថ្ងៃនេះ របស់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍ បានរួម​ចំណែក​យ៉ាងសំខាន់​ក្នុងការ​លើកកម្ពស់​វិស័យ​កីឡា​នៅ​កម្ពុជា​ដោយ​កាលនោះ ការផ្សព្វផ្សាយ​កីឡា​នៅ​កម្ពុជា​មិនទាន់​ទូលំទូលាយ និង​សម្បូរ​​បែប​ដូច​សព្វថ្ងៃ​នោះឡើយ​»​។​ ​បើទោះបីជា​មនុស្ស​មួយចំនួន​គិតថា ផ្នែក​កីឡា​វា​គ្រាន់តែ​ជា​ព័ត៌មាន​បន្ទាប់បន្សំ​ដើម្បី​បង្គ្រប់​ទំព័រ​នៅ​កាសែត​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍ ប៉ុន្តែ​ក្រុមការងារ​កីឡា​របស់​ស្ថាប័ន​មួយ​បាន​ប្រឹងប្រែង​ខ្លាំង ក្នុងការ​បង្កើត​មាតិកា​ល្អៗ ដែល​បាន​ឆ្លុះ​ប​ញ្ជាំ​ង​ពី​ភាព​ស៊ីជម្រៅ​នៅក្នុង​វិស័យ​កីឡា ហើយ​គ្រប់​ព្រឹត្តិការ​​ណ៍​សំខាន់ៗ សុទ្ធតែ​ត្រូវបាន​ចុះ​​ផ្សាយ នៅលើ​ទំព័រ​កាសែត​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍ បើទោះបីជា​ពេលខ្លះ ត្រូវ​ចំណាយពេល​រង់ចាំ​រហូតដល់​ម៉ោង​ ១​ យប់​ក្នុង​ការផលិត​អត្ថបទ​ឱ្យបាន​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ​ក៏ដោយ​។
ជាកាសែតវ័យចំណាស់ ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ ត្រូវបានមជ្ឈដ្ឋានទូទៅទទួលស្គាល់ថា ជាកាសែតឯករាជ្យ ប្រកាន់ភ្ជាប់នូវវិជ្ជាជីវៈបានយ៉ាងល្អ។ អំឡុងឆ្នាំ ២០១០ កាសែតនេះបានបង្កើតឱ្យមានសារព័ត៌មានកីឡាប្រចាំសប្តាហ៍ឈ្មោះថា «កីឡាថ្ងៃនេះ ឬ Sports Today»។ លោក អ៊ឹង ចំរើន ដែលជាអតីតការីនិពន្ធព័ត៌មានកីឡារបស់កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ បានបញ្ចេញមតិគាំទ្រ និងមានមោទនភាពជាខ្លាំងចំពោះការបង្កើតឡើងនេះ។ បើទោះបីមនុស្សមួយចំនួនពុំសូវយកចិត្តទុកដាក់នឹងព៍ត៌មាន ប៉ុន្តែក្រុមការងារនូវតែខិតខំបង្កើតមាតិកាល្អៗក្នុងវិស័យកីឡា ទោះបីត្រូវចំណាយពេលច្រើនក៏ដោយ។
សន្និសីទ​ចែក​រំលែក​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់ Startups លើកទី ៧​និង​កម្មវិធី Networking Day លើកទី ៦ ​ប្រារព្ធ​ធ្វើឡើង​នៅ​មជ្ឈមណ្ឌល​ជាតិ បណ្តុះ​ធុរៈកិច្ច​ថ្មី​នៃ​កម្ពុជា កាល​ពី​នៅថ្ងៃទី ២៦ ខែ​មេសា ឆ្នាំ ២០២៤។ ព្រឹត្តិការណ៍​នេះ​គឺជា​ផ្នែក​មួយ​នៃគម្រោង​សម្រាប់​ការ​បង្កើត​ប្រព័ន្ធ incubation រវាង​សាលារៀន និង​ឧស្សាហកម្ម​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ដែល​រៀបចំ​ដោយ NICC ក្រោម​ការ​គាំទ្រ​ពី​ទីភ្នាក់ងារ​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ​កូរ៉េ KOICA និង ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា។​ សន្និសីទ​ចែករំលែក​ពី​បច្ចេកវិទ្យា​សម្រាប់​ធុរកិច្ច​ថ្មី គឺជា​កម្មវិធី​រយៈពេល​មួយថ្ងៃ​ដែល​រៀបចំ​ឡើង​ដើម្បី​លើក​កម្ពស់​អាជីវកម្ម​ថ្មីដែល​ទាក់ទង​នឹង​បច្ចេក​វិទ្យាព័ត៌មាន និង​ទំនាក់ទំនង ឲ្យ​មាន​ឱកាស​បង្ហាញ​ពី​ផលិតផល និង​សេវាកម្ម​របស់​ពួកគេ​ដើម្បី​ទាក់ទាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​ពី​ដៃគូ​អាជីវកម្ម អតិថិជន និង​វិនិយោគិន។ សាធារណជន​អាច​មក​ទទួល​យក​ការ​បំផុស​គំនិត និង​ស្វែងយល់​ពី​សក្តានុពល និង​ស្វែងយល់​ពី​សក្តានុពល​នៃ​ការ​រីកចម្រើន​នៃ​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី​ធុរកិច្ច​ថ្មី​កម្ពុជា ក្នុង​វិស័យ​បច្ចេកវិទ្យា ។ នៅក្នុង​ថ្ងៃ​ដដែល​នេះ​ផងដែរ​ក៏​មាន កម្មវិធី Networking Day លើកទី ៦ ដែល​ជា​កម្មវិធី មាន​គោល​បំណង​បង្កើត​ទំនាក់ទំនង ក៏​ដូចជា​ផ្សារ​ភ្ជាប់​ជាមួយ​ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ​ក្នុង​វិស័យ​ធុរកិច្ច ដើម្បី​ចូលរួម​ចំណែក​ក្នុង​ការ​លើកស្ទួយ​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ​របស់​ប្រទេសកម្ពុជា។ ក្នុង​កម្មវិធី​នោះ​ដែរ​មាន​អ្នក​ចូលរួម​ចំនួន ៤០០ នាក់​បាន​មក​ចូលរួម​អបអរសាទរ ក្រោម​វត្តមាន​វាគ្មិន​កិត្តិយស​ជាច្រើន និង​ក្រុម​បណ្តុះ​ធុរៈកិច្ច​ចំនួន ២០ ដែល​មក​ពី​សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ និង​ក្រុម​ធុរកិច្ចថ្មី​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ដើម្បី​បង្ហាញ​ផលិតផល និងសេវាកម្ម និង​ចែករំលែក​បច្ចេកវិទ្យា​របស់​ពួកគេ។ នៅ​ក្នុង​ព្រឹត្តិការណ៍​នោះ មាន​វាគ្មិន​កិត្តិយស​ ជាពិសេស លោក Chang Woo Suk នាយកប្រតិបត្តិ​នៃ​ក្រុមហ៊ុន ToWs និង Silicon Vally PnP Advisor បាន​ចែករំលែក​បទពិសោធន៍​របស់​ពួកគេ​ដោយ​និយាយ​នៅ​ក្នុង​សន្និសីទ​ស្តីពី​អ្នក​ច្នៃប្រឌិត AI និង​អ្នក​ចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម​ដែល​មាន​ឈ្មោះថា "We Awake!"។ នោះ​រាប់​បញ្ចូល​ទាំង​ការ​លើកឡើង​នៅ​ក្នុងចំណុច​សំខាន់ៗ​មួយ​ចំនួន រួមទាំង widespread AI war ដែល​កំពុង​រីករាលដាល​ក្នុង​ចំណោម​ក្រុមហ៊ុន​បច្ចេកវិទ្យា​យក្ស។ ក្រុមហ៊ុន​ដែល​បាន​លើក​ឡើង​រួមមាន OpenAI, Anthropic, Google, Apple, Tesla, Nvidia, ជាដើម ។​ AI នៅ​លើ​ឧបករណ៍​ គឺជា​និន្នាការ​កើនឡើង​ជាមួយ​នឹង​ក្រុមហ៊ុន​ដូចជា Apple ដែល​ផ្តោត​លើ​ម៉ូដែល AI ទម្ងន់ស្រាល​សម្រាប់ iPhones ។ គាត់​ក៏​បាន​បន្ថែម​ថា​មាន​ការ​វិនិយោគ​ធំ​នៅ​ក្នុង​ការ​ចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម AI ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ដូចជា OpenAI, Anthropic និង Figure ដែលនាំមុខគេ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ សន្និសីទ​ចែក​រំលែក​បច្ចេកវិទ្យា​នៃ​ការ​ចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម​លើកទី ៧ បង្ហាញ​ពី​ការ​ជួបប្រជុំ​ធុរកិច្ច​ជា​សាកល​រវាងអ្នកចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម​កូរ៉េ និង​អ្នក​ចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម​កម្ពុជា មុន​ពេល​ការ​តាំងពិព័រណ៌ Booth ។ ក្នុងជំនួបនោះ តំណាង​អ្នក​ចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្មកូរ៉េ និង​កម្ពុជា​មាន​ឱកាស​ចូលរួម​ពិភាក្សា ផ្លាស់​ប្តូរ​យោបល់ និង​ស្វែងយល់​ពី​វិស័យ​សក្តានុពល​សម្រាប់​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ។ បន្ទាប់ពី​ការ​ពិភាក្សា​គ្នា​រវាង​ការ​ចាប់ផ្តើម​អាជីវកម្ម​របស់​ប្រទេស​ទាំងពីរ គេ​សង្កេតឃើញ​ថា ការ​ចាប់​ផ្តើម​អាជីវកម្ម​ទាំងពីរ​បាន​សហការ​គ្នា ដើម្បី​ឈាន​ដល់​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​មួយ។ ជាលទ្ធផ ឃើញ​ថា​ក្រុម​បណ្តុះធុរៈកិច្ច​ចំនួន ៨ បាន​ចុះអនុស្សរណៈ​នៃ​ការ​យោគយល់​គ្នា​សម្រាប់​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​អាជីវកម្ម​របស់​ក្រុម​បណ្តុះធុរៈ​កិច្ច​របស់ប្រទេស​ទាំងពី (MOU) ត្រូវ​បានចុះ​ហត្ថលេខា។ នៅថ្ងៃដដែល​នោះ កម្មវិធី​បន្ទាប់​គឺជា ទិវា​បណ្តាញ​លើកទី ៦ ដែល​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​នៅ​ពេល​ល្ងាច បន្ទាប់ពី​សន្និសីទ​ចែក​រំលែក​បច្ចេក​វិទ្យាចាប់​ផ្តើម​លើកទី ៧។ លោកស្រី Choi Moonjung នាយក KOICA ប្រចាំ​ប្រទេស​កម្ពុជា មាន​ប្រសាសន៍​ថា បច្ចេក​វិទ្យា​ឌីជីថល​មាន​សក្តានុពល​ក្នុង​ការ​ជួយ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ការងារ​ឱ្យ​កាន់តែ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព និង​លើក​កម្ពស់​គុណភាព​ជីវិត។ នេះ​ជា​សន្និសីទ​ចែករំលែក​បច្ចេក​វិទ្យា Startup លើកទី ៧ ដើម្បី​ចែក​រំលែក​ការ​ប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​ដើម្បី​បង្កើត​អាជីវកម្ម​ថ្មីៗ។ ក្នុងកម្មវិធី Networking Day លើកទី ៦ លោកស្រី Che Jungwon នាយករង KOICA ប្រចាំកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា នាពេលកន្លងមក ទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកូរ៉េ KOICA ក៏​បាន​គាំទ្រ​ភាព​ជា​ដៃគូ​សាធារណៈ និងឯកជន ហើយ​ទីភ្នាក់ងារ​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិកូរ៉េ KOICA នឹង​បន្ត​ជួយ​ដល់​វិស័យ​ក្នុង ការ​ផ្តល់​ធនធាន​បច្ចេកទេស និងធនធាន​បន្ថែម សម្រាប់​ក្រុម​បណ្តុះ​ធុរៈកិច្ច​បន្តរទៀត។ ឯកឧត្តមសាស្រ្តាចារ្យ ជេត ជាលី សាកលវិទ្យាធិការ​នៃ​សាកល​វិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ​បាន​ថ្លែង​ថា ព្រឹត្តិការណ៍​នៅ​ថ្ងៃនេះ​ជាបរិយាកាស​មួយ​ល្អ​ ស្របពេល​នៃ​ការវិវត្តន៍​បច្ចេកវិទ្យា​ថ្មីៗ AI ហើយ​សាកលវិទ្យាធិការ​នៃ​សាកល​វិទ្យាល័យ ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ កំពុង​ខិតខំ​សហការ​ជាមួយ​ក្រសួង​អប់រំ យុវជន និង កីឡា ដើម្បី​បង្កើត​កម្មវិធី​ផ្សេងៗ​ដែល​ទាក់ទង​នឹង AI សម្រាប់​ជំរុញ​ឲ្យ​យុវជន​និង​សិស្សានុសិស្ស តាមរយៈ Digital education ដើម្បី​ភាព​រីក​ចម្រើន​នឹង​ផ្លាស់​ប្តូរ​ទិដ្ឋភាព​សេដ្ឋកិច្ច​នៃ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ នៅពេលនេះ កម្ពុជា​បាន​នឹង​កំពុង​រៀបចំ​បង្កើត​នូវ​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី​សម្រាប់​ដំណើរការ​សេដ្ឋកិច្ច​ឌីជីថល​ហើយ ជាពិសេស គឺ​ដើម្បី​ជំរុញ​សេវាកម្ម និង ឧស្សាហកម្ម​ដោយ​ប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា ក៏​ដូចជា​អាជីវកម្ម​ធុរកិច្ច​ផងដែរ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត សាន វឌ្ឍនា អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បាន​បន្ត​​ឡើង​ខ្លួន​មាន​មោទនភាព​ជាខ្លាំង ក្នុង​ការ​ដែល​មជ្ឈមណ្ឌលជាតិ​បណ្តុះ​ធុរកិច្ច​ថ្មី​នៃ​កម្ពុជា​ ដំណើរការ​បាន​យ៉ាង​ជោគជ័យ ក្រោម​ការ​ឧបត្ថម្ភ​របស់ ទីភ្នាក់ងារ​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ​កូរ៉េ (KOICA) ដែល​ជា​ទីតាំង​ដ៏​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​ដល់​យុវជន​និង​សិស្សានុសិស្ស​ដែល​មាន​បំណង​ចង់ទទួល​បាន​ការ​បណ្តុះ​បណ្តាល ពី​អ្នក​ជំនាញ​របស់​ខ្លួន​ទាក់ទង​នឹង​វិស័យ​ធុរៈកិច្ច។ លោក ស៊្រុន សុវិឡា នាយក​មជ្ឈមណ្ឌលជាតិ​បណ្តុះ​ធុរកិច្ច​ថ្មី​នៃ​កម្ពុជា សូមថ្លែង​អំណរគុណ​ដល់ ក្រុមហ៊ុន​ឯកជន និង​ធុរកិច្ចថ្មី​ចំនួន ២០​ក្រុម ដែល​បាន​ចូលរួម​ចែក​រំលែកបទ​ពិសោធន៍ និង​ផលិតផល​របស់​ខ្លួន​សម្រាប់​ព្រត្តិការណ៍​នៅ​ថ្ងៃនេះ ជាពិសេស សូម​ថ្លែង​អំណរគុណ​ដល់​លោកគ្រូ​អ្នកគ្រូ ដែល​បាន​ជួយ​សម្រប​សម្រួល​ដល់​សិស្សានុសិស្ស​ពី​វិទ្យាល័យ​នៅ​ភ្នំពេញ និង​នៅ​ខេត្តផ្សេងៗ អាច​មក​ចូលរួម​ក្នុង​កម្មវិធី​នេះ​ផងដែរ ជា​ចុងក្រោយ លោក​បាន​ប្តេជ្ញាចិត្ត​នឹង​បន្ត​ខិតខំ​ពង្រឹង​បន្ថែម​ដល់ មជ្ឈមណ្ឌលជាតិ​បណ្តុះធុរកិច្ច​ថ្មី ជា​កន្លែង​មួយ​ដែល សិស្សិ និស្សិត អ្នក​ជំនាញ​ខាង​បច្ចេកវិទ្យា​និង​ជំនួញ អ្នក​ធុរកិច្ច​ថ្មី និង​អ្នក​វិនិយោគ អាច​មក​ជួបជុំ​និង​ពិភាក្សាបាន។ ឆ្លៀតក្នុង​ឱកាស​នោះ លោក​ក៏​បាន​លើក​ឡើង​ក្នុង​ឱកាស​ទិវា​បង្កើត​បណ្តាញ​លើក​ទី៦ ជាក់ស្តែង NICC ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​ចែករំលែក​បច្ចេកវិទ្យា និង​បទពិសោធន៍​ថ្មីៗ រវាង​ក្រុមហ៊ុន Korean Startup និង Cambodian Startup ដើម្បីបណ្ដុះ​គំនិត​បន្ថែម​ទៀត ដើម្បី​ជោគជ័យ​ក្នុង​អាជីព​បន្ទាប់។ សម្រាប់​ឆ្នាំនេះ ឬ ឆ្នាំក្រោយ NICC នឹង​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ដល់​ការបណ្ដុះ​បណ្ដាល និង​អភិវឌ្ឍ​ជំនាញ​ផ្សេងៗ​ទៀត​ទាក់ទង​នឹង​សហគ្រិន​ដល់​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ជំនាន់ក្រោយ។
កម្ពុជា និងកូរ៉េបានសហការរៀបចំសន្និសីទចែករំលែកបច្ចេកវិទ្យានៃការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មលើកទី 7 និងទិវាបណ្តាញលើកទី 6 នៅក្នុងខែមេសា ដើម្បីពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនៃការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មរបស់ពួកគេ។ ព្រឹត្តិការណ៍នេះបានបង្ហាញពីការពិភាក្សាដោយអ្នកដឹកនាំឧស្សាហកម្ម កិច្ចប្រជុំធុរកិច្ចដែលនាំឱ្យមានការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង និងការផ្តោតទៅលើសារៈសំខាន់ដែលកំពុងកើនឡើងនៃ AI និងការអប់រំឌីជីថលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ភាគីទាំងពីរបានលើកឡើងពីតួនាទីនៃសន្និសីទក្នុងការលើកកម្ពស់ការច្នៃប្រឌិត ដោយកម្ពុជាមានគោលបំណងប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យា និងជំនាញ ដើម្បីកែលម្អសេដ្ឋកិច្ច និងជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
រដ្ឋមន្ត្រី​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្ម និង​ថាមពល​កូរ៉េខាងត្បូង លោក Dukgeun Ahn បាន​លើក​ឡើង​​ថា ​វិនិយោគិន​កូរ៉េខាងត្បូង​បាន​បង្ហាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​ «យ៉ាង​ខ្លាំង» ​ក្នុង​ការ​មក​វិនិយោគ​នៅ​ប្រទេស​កម្ពុជា ហើយ​លោក​បាន​អំពាវនាវ​ឱ្យ​មាន​ការ​ពង្រីក​ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការ​វិនិយោគ​ទៅវិញ​ទៅមក​រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ​បន្ថែម​ទៀត។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ក្រុមហ៊ុន​កូរ៉េ​បាន​បង្ហាញ​ចំណាប់​អារម្មណ៍​យ៉ាង​ខ្លាំង​ក្នុង​ការ​វិនិយោគ​នៅ​កម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុន​កូរ៉េ​ចំនួន​ជាង​ ៣០០ក្រុមហ៊ុន បាន​ធ្វើការ​វិនិយោគ​រួច​ហើយ​ក្នុង​វិស័យ​កម្មន្តសាល វិស័យ​សំណង់ និង​វិស័យ​ហិរញ្ញវត្ថុ ហើយ​គេ​រំពឹង​ថា​នឹង​មាន​ការ​វិនិយោគ​បន្ថែម​ទៀត​នា​ពេលអនាគត»។ លោក Dukgeun Ahn ថ្លែង​ដូច្នេះ​ក្នុង​វេទិកា​ធុរកិច្ច​រវាង​កម្ពុជា និង​កូរ៉េ នាថ្ងៃទី១៦ ខែ​ឧសភា នៅ​ទីក្រុង​សេអ៊ូល (Seol) ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាងត្បូង ដោយ​មាន​វត្តមាន​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ចូលរួម​ផង​ដែរ ខណៈ​លោក​កំពុង​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាង​ត្បូង រយៈពេល​៤ថ្ងៃ​ចាប់ពី​ថ្ងៃទី១៥ ដល់ថ្ងៃទី១៨ ខែ​ឧសភា។ នៅ​ក្នុង​វេទិកា​នេះ លោក​រដ្ឋមន្ត្រី​បាន​ស្នើ​នូវ​ទិសដៅ​អនាគត​ដែល​ផ្ដោត​លើ​ការ​ពង្រឹង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​សេដ្ឋកិច្ច​រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ ដោយ​លោក​លើក​ឡើង​ថា៖ «ទី១ ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការ​វិនិយោគ​ទៅវិញ​ទៅមក​គួរតែ​ត្រូវ​បាន​ពង្រីក​បន្ថែម​ទៀត ហើយ​ទី​២ ត្រូវ​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ការ​រីក​ចម្រើន​ក្នុង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ឧស្សាហកម្ម និង​បច្ចេកទេស»។ លោក​បាន​បន្ថែម​ថា៖ «ប្រទេស​ទាំងពីរ​មាន​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​លើក​កម្ពស់​ផ្នែក​បច្ចេកវិទ្យា ដែល​ផ្តោត​លើ​វិស័យ​វាយនភ័ណ្ឌ និង​ការ​កែច្នៃ​ម្ហូប​អាហារ ដែល​លើក​កម្ពស់​ជីវភាព​រស់នៅ​របស់​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ដោយ​ផ្ទាល់»។ លោក Dukgeun Ahn បាន​បង្ហាញ​ក្តី​សង្ឃឹម​ថា កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​កម្ពុជា-កូរ៉េ នឹង​ត្រូវ​បាន​ពង្រីក​ឆ្ពោះ​ទៅ​​កាន់​វិស័យ​ទំនើបៗ ដូចជា​រថយន្ត និង​គ្រឿងចក្រ​ធុន​ធ្ងន់ ជាដើម។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​ថា ប្រទេស​កូរ៉េ និង​កម្ពុជា​នឹង​បន្ត​ការ​រីកចម្រើន​ និង​មាន​វិបុលភាពជាមួយគ្នា ក្នុង​នាម​ជា​គ្រួសារ​ជិតស្និទ្ធ និង​រស់នៅ​ដោយ​សុខដុមរមនា»។ ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាថ្ងៃទី១៧ ខែ​ឧសភា នៅ​ទីក្រុង​សេអ៊ូល លោក ប៉ាក សុងជីន (Park Sungjin) តំណាង​ក្រុមហ៊ុន SM Entertainment បាន​លើក​ឡើង​ពី​ចំណាប់​អារម្មណ៍​របស់​ក្រុមហ៊ុន​លោក​ក្នុង​ការ​ស្វែងរក​ឱកាស​ធ្វើ​អាជីវកម្ម ក៏ដូចជា​ការ​វិនិយោគ​លើ​វិស័យ​សិល្បៈ​កម្សាន្ត​នៅ​កម្ពុជា។ នេះ​បើ​យោង​តាម​បណ្ដាញ​សង្គម​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​លើកទឹកចិត្ត​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុន​នេះ​សហការ​ជាមួយ​ស្ថាន​ឯកអគ្គរាជទូត​កម្ពុជា​ប្រចាំ​ប្រទេស​កូរ៉េ ដើម្បី​ភ្ជាប់​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​សិល្បៈ ក៏ដូចជា​ក្រសួង​ទេសចរណ៍​កម្ពុជា ដើម្បី​សិក្សា​អំពី​ឱកាស និង​សក្ដានុពល​វិនិយោគ​លើ​វិស័យ​នេះ​នៅ​កម្ពុជា។ ដោយឡែក លោក Lim Jihoon ប្រធាន​ផ្នែក​យុទ្ធសាស្ត្រ នៃ​ក្រុមហ៊ុន Dunamu ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅ​ថ្ងៃ​ដដែល​នេះ បាន​បញ្ជាក់​អំពី​ចំណាប់​អារម្មណ៍​របស់​ក្រុមហ៊ុន​លោក​ក្នុង​ការ​ពង្រីក​ការ​វិនិយោគ​បន្ថែម​ទៀត​លើ​វិស័យ​ហិរញ្ញវត្ថុ​នៅ​កម្ពុជា។ នេះ​បើ​យោង​តាម​បណ្ដាញ​សង្គម​ដដែល៕
លោក Dukgeun Ahn រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្ម និងថាមពលកូរ៉េខាងត្បូង បានលើកឡើងថា វិនិយោគិនកូរ៉េមានចំណាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងក្នុងការវិនិយោគនៅកម្ពុជា និងអំពាវនាវឱ្យពង្រីកពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគរវាងប្រទេសទាំងពីរបន្ថែមទៀត។ ក្រុមហ៊ុនកូរ៉េជាង ៣០០ បានវិនិយោគក្នុងវិស័យផ្សេងៗនៅកម្ពុជារួចហើយ ហើយមានការរំពឹងថានឹងមានការវិនិយោគបន្ថែមទៀតនាពេលអនាគត។ លោកបានថ្លែងនៅក្នុងវេទិកាធុរកិច្ចកម្ពុជា-កូរ៉េ ដែលមានវត្តមានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ផងដែរ។ លោកបានលើកឡើងពីការលើកកម្ពស់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការឧស្សាហកម្ម និងបច្ចេកទេស ដោយផ្តោតលើវិស័យវាយនភ័ណ្ឌ និងកែច្នៃម្ហូបអាហារ។ ក្រុមហ៊ុន SM Entertainment និង Dunamu បានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ក្នុងការវិនិយោគលើវិស័យសិល្បៈកម្សាន្ត និងហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជា៕
លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​អំពាវនាវ​ដល់​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង​ឱ្យ​មក​វិនិយោគ​បន្ថែម​នៅ​កម្ពុជា​ ដោយ​លោក​លើកឡើង​ថា កម្ពុជា​នៅ​មាន​សក្ដានុពល​ដ៏​ធំ​សម្បើម​សម្រាប់​កំណើន​នៃ​តម្លៃ​បន្ថែម​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម ការ​កែច្នៃ​ម្ហូបអាហារ និង​កម្មន្តសាល​ទំនើប។ លោក​អំពាវនាវ​ដូច្នេះ​ក្នុង​ពិធី​បើក​វេទិកា​ធុរកិច្ច​រវាង​កម្ពុជា និង​កូរ៉េខាងត្បូង នៅ​ទីក្រុង​សេអ៊ូល (Seol) នៃ​ប្រទេស​កូរ៉េខាងត្បូង នាថ្ងៃទី១៦ ខែ​ឧសភា។ សេចក្ដី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ខុទ្ទកាល័យ​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​បញ្ជាក់​ថា៖ «សម្ដេច​មហា​បវរ​ធិបតី បាន​ស្វាគមន៍​ចំពោះ​ការ​វិនិយោគ​បន្ថែម​របស់​សាធារណរដ្ឋ​កូរ៉េ ដោយ​កម្ពុជា​នៅ​មាន​សក្ដានុពល​ដ៏​ធំ​សម្បើម​សម្រាប់​កំណើន​នៃ​តម្លៃ​បន្ថែម ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម ការ​កែច្នៃ​ម្ហូបអាហារ និង​កម្មន្តសាល​ទំនើប ដោយ​សាធារណរដ្ឋ​កូរ៉េ អាច​ប្រើប្រាស់​ឯកទេស​ផ្នែក​បច្ចេកវិទ្យា​ក្នុង​ការ​កែប្រែ​ឧស្សាហកម្ម​កម្ពុជា និង​បង្កើត​កាលានុវត្ត​ភាព ដែល​ផ្ដល់​ផល​ប្រយោជន៍​ឱ្យ​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក» ។ លោក ហ៊ុន​ ម៉ាណែត ថ្លែង​ថា រាជរដ្ឋាភិបាល បាន​បង្កើត​យន្តការ​ក្នុង​ការ​ធានា​បាន​នូវ​បរិយាកាស​គាំទ្រ និង​អំណោយផល​ដល់​ភាព​ជោគជ័យ​នៃ​ធុរកិច្ច ដែល​មាន​ស្រាប់ និង​ធុរកិច្ច​ថ្មី ប្រកប​ដោយ​ភាព​បុរេ​សកម្ម តាម​រយៈ​ការ​ស្ដាប់​យ៉ាង​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ និង​ជា​ប្រចាំ​នូវ​បញ្ហា​ប្រឈម ដែល​វិនិយោគិន​លើកឡើង។ លោក​បញ្ជាក់​ថា រាជរដ្ឋាភិបាល​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​ពង្រឹង​ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​វិស័យ​ឯកជន ដោយ​មិន​ខ្លាច​នឿយ​ហត់ ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ប្រកប​ដោយ​ប្រសិទ្ធភាព និង​ស័ក្ដិសិទ្ធិ​ភាព​ដោយ​ប្រកាន់​ខ្ជាប់​នូវ​អភិក្រម «គិត​រួម​គ្នា ធ្វើ​រួម​គ្នា និង​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​រួមគ្នា»។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បន្ត​ថា៖ «សាធារណរដ្ឋ​កូរ៉េ​គឺ​ជា​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍​ដ៏​សំខាន់​របស់​កម្ពុជា ដោយ​បាន​ចូលរួម​ពង្រឹង​កម្លាំង​ពលកម្ម កែលម្អ​សេវា​សាធារណៈ និង​កសាង​មូលដ្ឋានគ្រឹះ​សម្រាប់​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ប្រកប​ដោយ​ចីរភាព»។ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​លើក​ឡើង​ថា ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​២០១៦ មក​ រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បាន​ផ្តល់​ទិដ្ឋាការ​ដែល​មាន​សុពលភាព​៣ឆ្នាំ និង​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​មាន​ការ​ចេញ-ចូល​បាន​ច្រើន​ដង ជាមួយ​នឹង​ការ​បង់ថ្លៃ​សេវា​តែមួយ​លើក​ដល់​វិនិយោគិន​កូរ៉េ ដែល​កាន់​លិខិត​ឆ្លងដែន​ទូទៅ ដើម្បី​លើកទឹកចិត្ត និង​ជំរុញ​ការ​វិនិយោគ និង​ធុរកិច្ច​កូរ៉េ​នៅ​កម្ពុជា។ លោក​បាន​កត់សម្គាល់​ពី​ការ​កើន​ឡើង​នៃ​វត្តមាន​គម្រោង​វិនិយោគ និង​សហគ្រាស​ពាណិជ្ជកម្ម​កូរ៉េ ទាំង​តូច ទាំង​ធំ​នៅ​កម្ពុជា ហើយ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេភាគី​បាន​កើន​ឡើង​លើស ១ ពាន់​លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក ក្នុង​ឆ្នាំ ២០២៣ ដោយ​គ្រប់​ដណ្ដប់​វិស័យ​វាយនភណ្ឌ ផលិតផល​ធ្វើ​ដំណើរ កង់ គ្រឿង​បន្លាស់​អេឡិចត្រូនិក កសិកម្ម និង​ការ​កែច្នៃ​ផលិតផល​កសិកម្ម។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ក្រុមហ៊ុន​កូរ៉េ​បាន និង​កំពុង​ដើរ​​តួនាទី​ជា​តួអង្គ​គន្លឹះ ​ក្នុង​ទិដ្ឋភាព​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​កម្ពុជា។ ការ​ចូលរួម​របស់​ក្រុមហ៊ុន​កូរ៉េ​នៅ​លើ​វិស័យ​ចម្រុះ ដូចជា កម្មន្តសាល អចលនទ្រព្យ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ កសិកម្ម និង​សេវាកម្ម​ហិរញ្ញវត្ថុ បាន និង​កំពុង​ជួយ​ជំរុញ​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និង​ពន្លឿន​ការ​អភិវឌ្ឍ​វិស័យ​ឧស្សាហកម្ម​នៅ​កម្ពុជា»។ ក្រៅ​ពី​នេះ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ក៏បាន​កត់សម្គាល់​ពី​ការ​កើន​ឡើង​នៃ​ចំនួន​អាពាហ៍ពិពាហ៍ និង​ការ​រស់នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ទាំងពីរ ដោយ​លោក​បញ្ជាក់​ថា ប្រជាជន​កម្ពុជា​ចំនួន​ជាង ៥៩ ០០០ នាក់ កំពុង​រស់នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ​ខាងត្បូង ហើយ​ប្រជាជន​កូរ៉េ​ខាងត្បូង​ប្រមាណ ៧ ៨០០ នាក់ កំពុង​រស់នៅ​កម្ពុជា គិត​ត្រឹម​ឆ្នាំ​២០២៣។ លោក​ ជ័យ តិច អ្នក​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ​ការ​អភិវឌ្ឍ​សង្គម និង​សេដ្ឋកិច្ច ថ្លែង​ថា ការ​នាំចេញ​ពី​កម្ពុជា​ទៅ​កូរ៉េមួយ​ភាគ​ធំ​​ជា​ផលិតផល​កសិកម្ម។ ប្រសិន​បើ​កម្ពុជា​មាន​លទ្ធភាព​វិនិយោគ​លើ​ការ​កែច្នៃ​ផលិតផល​កសិកម្ម​​ដើម្បី​នាំចេញ​ទៅ​កូរ៉េ វា​នឹង​អាច​ជួយ​បន្ថែម​នូវ​តម្លៃ​បន្ថែម​ដល់​ផលិតផល​ទាំងនោះ​ដើម្បី​នាំចេញ​ទៅ​កូរ៉េ និងជួយ​បន្ថែម​ទៀត​ដល់​​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ឱ្យ​មាន​ការងារ​ធ្វើ ក៏ដូចជា​បង្កើន​ការ​នាំចេញ​ទៅ​តាម​បទដ្ឋាន​គុណភាព​កសិផល​ដែល​បាន​កែច្នៃ និង​គោរព​បាន​នូវ​បទដ្ឋាន​អនាម័យ និង​ភូតគាម​អនាម័យ។ លោក​​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​នា​ថ្ងៃទី​១៧ ឧសភា ​ថា៖ «សម្រាប់​ការ​វិនិយោគ​របស់​កូរ៉េ​ទៅ​លើ​វិស័យ​ឧស្សាហកម្ម​នេះ ជាពិសេស​លើ​វិស័យ​កម្មន្តសាល​នេះ​គឺជា​សក្ដានុពល​មួយ​ធំ​ណាស់។ កន្លង​មក​យើង​ឃើញ​ថា កូរ៉េ​បាន​វិនិយោគ​ហើយ​ទាក់ទង​នឹង​វិស័យ​នេះ ដូចជា​ទាក់ទង​នឹង​រោងចក្រ​ផលិត​ខ្សែកាប រោងចក្រ​ផលិត​គ្រឿង​បង្គុំ​អេឡិចត្រូនិក ជាពិសេស រោងចក្រ​ដំឡើង​រថយន្ត»។ លោក​បន្ថែម​ថា៖ «ដោយសារ​តែ​កម្ពុជា​ផ្ដល់​អាទិភាព​សំខាន់​ទៅលើ​វិស័យ​នេះ ជាពិសេស ការ​បណ្ដុះបណ្ដាល​កម្មករ​ដែល​មាន​ជំនាញ​ដើម្បី​បម្រើ​ទៅ​លើ​វិស័យ​ឧស្សាហកម្ម ហើយ​និង​វិស័យ​កម្មន្តសាល​នេះ ដូច្នេះ វា​ជា​ឱកាស​មួយ​សម្រាប់​ការ​បង្កើន​ការ​វិនិយោគ​របស់​កូរ៉េ​ទៅ​លើ​វិស័យ​គ្រឿង​បង្គុំ​អេឡិចត្រូនិក​នេះ»។ លោក ជ័យ តិច លើក​ឡើង​ថា ដើម្បី​បង្កើន​នូវ​ការ​វិនិយោគ​ពី​កូរ៉េ​ខាងត្បូង​មក​កម្ពុជា រាជ​រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​គួរតែ​ធ្វើការ​បន្ថែម​ទៀត​ក្នុង​ការ​ជំរុញ​ការ​អនុវត្ត​កិច្ចព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​​ឱ្យ​បាន​ពេញលេញ ធ្វើការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​រវាង​ធុរកិច្ច​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ពីរ និង​បង្កើត​ឱ្យ​មាន​ការិយាល័យ​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ទាំងពីរ​ដើម្បី​ធ្វើការ​ផ្លាស់ប្ដូរ​ព័ត៌មាន ក៏ដូចជា​ការ​អនុម័ត​នូវ​ច្បាប់​ទាក់ទង​នឹង​ពន្ធ​ត្រួតស៊ីគ្នា ដើម្បី​បង្កើន​ការ​នាំចេញ និង​នាំចូល​រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ។ សេចក្ដី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​ដដែល​បញ្ជាក់​ថា ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នា​ថ្ងៃទី​១៦ ឧសភា លោក ហាន់ ដុកស៊ូ (Han Duck-soo) នាយករដ្ឋមន្រ្តី​កូរ៉េខាងត្បូង​បាន​ប្រកាស​​គាំទ្រ​គំនិត​ផ្ដួចផ្ដើម​របស់​លោក​ ហ៊ុន​ ម៉ាណែត ក្នុង​ការ​បង្កើត​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន​កូរ៉េខាងត្បូង និង​ការ​ជំរុញ​ឱ្យ​មាន​យន្តការ​ជួប​ពិគ្រោះ​យោបល់​ជា​ទៀងទាត់​រវាង​សមាគម​ធុរកិច្ច​កូរ៉េខាងត្បូង​នៅ​កម្ពុជា៕
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអំពាវនាវឱ្យកូរ៉េខាងត្បូងវិនិយោគបន្ថែមនៅកម្ពុជា ដោយសារតែកម្ពុជាមានសក្ដានុពលដ៏ធំសម្រាប់កំណើនក្នុងវិស័យកសិកម្ម ការកែច្នៃម្ហូបអាហារ និងកម្មន្តសាលទំនើប។ លោកបានថ្លែងនៅក្នុងវេទិកាធុរកិច្ចកម្ពុជា-កូរ៉េ ថាលោកស្វាគមន៍ការវិនិយោគបន្ថែម និងរាជរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតបរិយាកាសសម្រាប់ភាពជោគជ័យនៃធុរកិច្ច។ កម្ពុជាបានផ្តល់ទិដ្ឋាការរយៈពេល៣ឆ្នាំ ដើម្បីលើកទឹកចិត្តវិនិយោគិនកូរ៉េ ហើយពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីកើនឡើងលើស១ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០២៣។ លោកក៏បានកត់សម្គាល់ពីការកើនឡើងនៃវត្តមានគម្រោងវិនិយោគ និងសហគ្រាសពាណិជ្ជកម្មកូរ៉េនៅកម្ពុជា ដែលជួយជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងវិស័យឧស្សាហកម្ម៕
មូនិធិវិនិយោគ​សហគ្រាស​​​មេគង្គ​ (Mekong Enterprise Fund IV ឬ MEF IV)) មាន​មោទនភាព​ ប្រកាស​អំពី​ការ​វិនិយោគ​របស់​ខ្លួន​ចំនួន ៥ លាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​នៅ​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន ហាសកម្ពុជា (Husk Ventures Cambodia Co., Ltd) ដែល​ជា​ក្រុមហ៊ុន​ច្នៃ​ធ្យូង​អង្កាម ​និង​ជី​ធម្មជាតិ ​ដែល​មាន​ការ​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​ចំពោះ​ការ​អនុវត្ត​កសិកម្ម​កកើត​ឡើង​វិញ​នៅ​តំបន់​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍។ ការ​វិនិយោគ​នេះ​បាន​បង្ហាញ​ពី​ការ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​របស់ MEF IV មិន​ត្រឹម​តែ ​ផល​ចំណេញ ផ្នែក​​ហិរញ្ញ​វត្ថុ និង​ថែម​ទាំង​បង្កើត​ផល​វិជ្ជមាន​ដល់​សង្គម និងបរិស្ថាន​នៅ​ក្នុង​តំបន់។ ក្រុមហ៊ុន​ហាស ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៧ ដោយ​សហគ្រិន​ស្ត្រី​ពីរ​រូបគឺលោកស្រី Heloise Buckland និង Carol Rius ក្រោម​ការ​គាំទ្រ​ដោយ Richard Kendall កាល​ពីឆ្នាំ ២០១៩។ ក្រុមហ៊ុន​ហាស ​រីកចម្រើន​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​ក្នុង​នាម​ជា​ក្រុមហ៊ុន​ឈាន​មុខ​គេ​ក្នុង​វិស័យ​កសិកម្ម ដោយ​ប្រើប្រាស់​បច្ចេក​វិទ្យា​​ច្នៃប្រឌិត។ ក្រុមហ៊ុន​ហាស ផលិត​ធ្យូង​អង្កាម ជី​កាបូន​ធ្យូង​អង្កាម និង​ផលិតផល​ការពារ​ដំណាំ​ដែល​ត្រូវ​បាន​រចនា​ឡើង​ដើម្បី​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ប្រឈម​ដែល​កសិករ​ជួប​ប្រទះ រួមមាន​គម្លាត​ទិន្នផល សត្វល្អិត ជំងឺ និង​ការ​គ្រប់គ្រង​ដី ​សារធាតុ​ចិញ្ចឹម​មិន​បាន​ល្អ ព្រម​ទាំង​ការ​ប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ។ លោកស្រី Ingrid van Ginkel នាយក​គ្រប់គ្រង​ទូទៅ​នៅ​ក្រុមហ៊ុន​ហាស​កម្ពុជា​ ថ្លែងថា៖ «​ការ​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​របស់ Mekong Capital ចំពោះ​ការ​កែប្រែ​គុណភាព​ដី​ ការ​ប្រមូល​កាបូន និង​ការ​លើក​កម្ពស់​ជីវភាព របស់​កសិករ​ខ្នាតតូច គឺ​ពិត​ជា​ស្របតាម​បេសកកម្ម​របស់​យើង នៅ​ក្រុមហ៊ុន​ហាស​កម្ពុជា។ យើង​មាន​សេចក្តី​សោមនស្ស​រីករាយ ក្នុង​ការ​ធ្វើការ​រួមគ្នា​ជាមួយ​ក្រុម​ការងារ​របស់​ពួកគេ ដើម្បី​ពង្រីក​អាជីវកម្ម​របស់​យើង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេសកម្ពុជា ផលិត​ជី​កាបូន ដែល​មាន​គុណភាព​ខ្ពស់​សម្រាប់​ដំណាំ​សំខាន់ៗ​ដូច​ជា​ស្រូវ ស្វាយចន្ទី និង ដំឡូងមី ដែល​ធ្វើ​ឲ្យដី​កសិករ​ធន់នឹង​អាកាសធាតុ និង​ទិន្នផល​កាន់តែ​ប្រសើរ»។ លោកស្រី Heloise Buckland នាយក​​ប្រតិបត្តិ និង​ជា​សហស្ថាបនិក​ក្រុមហ៊ុន​ហាស មាន​ប្រសាសន៍​ថា​៖​«បេសកកម្ម​របស់​យើង​ គឺ​ដើម្បី​ពន្លឿន​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ទៅជា​កសិកម្ម​កកើត​ឡើងវិញ។ ​ដើម្បី​សម្រេច​បាន​នូវ​ចំណុច​នេះ យើង​បាន​បង្កើត​នូវ​បច្ចេកវិទ្យា និង​ផលិតផល​ដ៏​អស្ចារ្យ​ដែល​អាច​កែប្រែ​គុណភាព​ដី និង​ចាប់​កាបូន ហើយ​ធ្វើឲ្យ​មាន​ភាពធន់​នឹង​អាកាសធាតុ។ កសិករ​ជ្រើសរើស​ផលិតផល​របស់​យើង ព្រោះ​ថា​វា​មាន​តម្លៃ​ធូរថ្លៃ​ជាង​ធាតុ​ចូល​ធម្មតា និង​ជួយ​ដល់​សុខភាព​ដី​រយៈពេល​វែង អាច​ការពារ​ដំណាំ និង​បង្កើន​ប្រសិទ្ធភាព​ទឹក និង សារធាតុ​ចិញ្ចឹម។ ការ​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​របស់ Mekong Capital ក្នុង​ការ​គាំទ្រ​ចក្ខុវិស័យ​របស់​យើង នៅ​ពេល​នេះ គឺជា​ពេល​ដែល​ល្អ​បំផុត ដោយ​ពួកយើង​ត្រូវ​ការ​ដំណោះស្រាយ​ដែល​អាច​សម្រេច​បាន ក្នុង​ការ​ធ្វើ​មាត្រដ្ឋាន និង​ផលប៉ះពាល់​ដល់​ការ​រិចរិលដី​ដែល​នៅ​សេសសល់ គឺជា​រឿង​បន្ទាន់​បំផុត»។ លោកស្រី Ellen Van នាយក​របស់ Mekong Capital និង​ជា​ប្រធាន​ផ្នែកលក់ សម្រាប់​ការ​វិនិយោគ​នៅ​ហាស បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖ «យើង​មាន​កិត្តិយស​ក្នុង​ការ​ចាប់​ដៃគូ​ជាមួយ​ក្រុមហ៊ុន​ហាស​ក្នុង​ការ​នាំ​យក​ចំណេះដឹង និង​ការ​ច្នៃ​ប្រឌិត​រួមគ្នា ដើម្បី​ពន្លឿន​ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​កសិកម្ម​កកើត​​ឡើងវិញ​នៅ Mekong Capital យើង​ជឿជាក់​លើ​ការ​វិនិយោគ​នៅ​ក្នុង​ក្រុមហ៊ុន​ដែល មិន​ត្រឹម​តែ​ផ្តល់​ផល​ចំណេញ​ផ្នែក​ហិរញ្ញ​វត្ថុ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ថែម​ទាំង​បង្កើត​ផល​វិជ្ជមាន​ដល់​សង្គម និង​បរិស្ថាន​ផងដែរ។ យើង​ឈរ​នៅ​ពីក្រោយ​បេសកកម្ម​របស់ ក្រុមហ៊ុន​ហាស ហើយ​យើង​ទន្ទឹង​រង់ចាំ​គាំទ្រ​ការ​រីក​លូតលាស់ នៅ​ឆ្នាំ​ខាង​មុខ ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​ផល​ជះ​ជាវិជ្ជមាន ដល់​សង្គម និង ផល​ចំណេញ»។ អំពី​ក្រុមហ៊ុន​ហាស៖ ក្រុមហ៊ុន​ហាស គឺ​នៅ​ជួរ​មុខ​នៃ​កសិកម្ម​កកើត​​ឡើងវិញ​នៅ​អាស៊ី​អាគ្នេយ៍ បង្កើត​ឡើង​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៧ ដោយលោកស្រី​ Heloise Buckland និង Carol Rius ចូលរួម​ដោយ Richard Kendall ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ក្រុមហ៊ុន​ផ្តល់​អាទិភាព​ដល់​ភាព​ជា​អ្នកដឹកនាំ​របស់​ស្ត្រី និង ដំណោះ​ស្រាយ​ប្រកប​ដោយ​ភាព​ច្នៃ​ប្រឌិត។ យុទ្ធសាស្ត្រ​សំខាន់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​បណ្តុះ​បណ្តាល​ស្ត្រី​ជា​ឯកអគ្គរដ្ឋទូត​កសិកម្ម​កាបូន ផ្តល់​អំណាច​ឱ្យ​ពួកគេ​ក្នុង​ការ​តស៊ូ​មតិ​សម្រាប់​ការ​អនុវត្ត​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព និង​អប់រំ​អ្នក​ដទៃ​អំពី​សុខភាពដី។ វិធីសាស្រ្ត​នេះ គួបផ្សំ​នឹង​កិច្ច​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​លក់​នៅ​នឹង​កន្លែង ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​ស្ត្រី​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា បាន​រួម​ចំណែក​ដល់ ២៧% នៃ​ការ​លក់​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០២៣។ ប្រតិបត្តិការ​ជីសរីរាង្គ និង​ជីសរីរាង្គ​ដំបូង​បង្អស់​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ហាស គឺ​បាន​ចាប់​ផ្តើម នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៩ ហើយ​ប្រទេស​នេះ​នៅ​តែ​ជា​មជ្ឈមណ្ឌល​ប្រតិបត្តិការ ដ៏​សំខាន់​សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន។ ក្រុមហ៊ុន​មាន​គោល​បំណង​បំពេញ​តម្រូវការ​ជី​សរីរាង្គ ដែល​កំពុង​កើន​ឡើង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា ស្របតាម​ចក្ខុវិស័យ​របស់​ក្រសួង​កសិកម្ម រុក្ខា​ប្រមាញ់ និង​នេសាទ សម្រាប់​វិស័យ​កសិកម្ម​ដែល​មាន​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង រួម​បញ្ចូល ភាព​ធន់នឹង​អាកាសធាតុ និង​និរន្តរភាព។ ក្រុមហ៊ុន​ហាស ក៏​មាន​ផែនការ​ប្រកប​ដោយ​មហិច្ឆិតា​ក្នុង​ការ​ដាក់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ឱ្យ​ស្ថិត​ក្នុង​ភាព​ជា​អ្នកដឹកនាំ​ក្នុង​ការ​ចាប់​កាបូន​ដោយ​ធ្វើទៅ​លើ​ដំណាំ​សំខាន់ៗ​ដូចជា ស្រូវ ដំឡូងមី និង​ស្វាយចន្ទី ដោយ​ការ​កែប្រែ​គុណភាព​ដី និង​ការ​ចាប់​កាបូន។
មូលនិធិវិនិយោគសហគ្រាសមេគង្គ (Mekong Enterprise Fund IV) បានប្រកាសការវិនិយោគចំនួន ៥ លានដុល្លារនៅក្រុមហ៊ុន ហាសកម្ពុជា ដែលច្នៃធ្យូងអង្កាម និងជីធម្មជាតិ ដើម្បីអនុវត្តកសិកម្មកកើតឡើងវិញនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ការវិនិយោគនេះបង្ហាញពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់ MEF IV ក្នុងការបង្កើតផលវិជ្ជមានដល់សង្គម និងបរិស្ថាន។ ហាសកម្ពុជាត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ដោយសហគ្រិនស្ត្រី Heloise Buckland និង Carol Rius និងបានរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័សក្នុងវិស័យកសិកម្ម។ ក្រុមហ៊ុននេះផលិតធ្យូងអង្កាម ជីកាបូនធ្យូងអង្កាម និងផលិតផលការពារដំណាំ ដែលត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដែលកសិករជួបប្រទះ។ MEF IV បានសន្យាគាំទ្រចក្ខុវិស័យរបស់ហាសក្នុងការផ្តល់ដំណោះស្រាយដើម្បីបង្កើនផលចំណេញ និងភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ សម្រាប់ដំណាំសំខាន់ៗនៅកម្ពុជា។
កម្ពុជា និង​អេមីរ៉ាត​អារ៉ាប់​រួម (UAE) ប្ដេជ្ញា​ពន្លឿន​ការ​អនុវត្ត​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ភាពជាដៃគូ​សេដ្ឋកិច្ច​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ (CEPA) ដែល​នឹង​បើក​ទូលាយ​ទីផ្សារ​កាន់​តែ​ច្រើន​សម្រាប់​ទំនិញ និង​សេវាកម្ម បង្កើន​រំហូរ​វិនិយោគ និង​បង្កើត​ការងារ។ ការ​ប្ដេជ្ញា​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​ជំនួប​រវាង​លោក សុខ ចិន្តាសោភា ឧបនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី និង​ជា​រដ្ឋមន្ត្រី​ការបរទេស និង​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ និង​លោក Obaid Saeed Obaid Bintaresh Aldhaheri ឯកអគ្គរាជទូតUAE ប្រចាំ​កម្ពុជា ដែល​មាន​និវេសនដ្ឋាន​នៅ​ទីក្រុង​បាងកក ប្រទេស​ថៃ នា​ថ្ងៃទី​១៣ ខែ​ឧសភា នៅ​ទីស្តីការ​ក្រសួង។ ភាគី​ទាំង​២ ​បាន​ឯកភាព​លើ​សារៈសំខាន់​នៃ​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​នេះ​រវាង​កម្ពុជា-UAE ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​កាន់តែ​ស៊ីជម្រៅ​នូវ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ទ្វេភាគី។ ក្រសួង​ការបរទេស​បញ្ជាក់​ក្នុង​សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​នា​ថ្ងៃទី​១៥ ឧសភា ថា៖ «ភាគី​ទាំង២ ក៏បាន​ពិភាក្សា​គ្នា​អំពី​មធ្យោបាយ​នានា ដើម្បី​ពន្លឿន​ការ​អនុវត្តកិច្ច​ព្រមព្រៀង CEPA ដែល​បាន​ចុះហត្ថលេខា​កាលពី​ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងមក និង​បាន​គូស​បញ្ជាក់​ថា កិច្ចព្រមព្រៀង​នេះ នឹង​បើក​ទូលាយ​ទីផ្សារ​កាន់តែ​ច្រើន​សម្រាប់​ទំនិញ និង​សេវាកម្ម បង្កើន​រំហូរ​វិនិយោគ បង្កើត​ការងារ ពង្រឹង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ក្នុង​វិស័យ​ផ្សេងៗ និង​បង្កើន​ផលប្រយោជន៍​ទៅវិញទៅមក»។ សេចក្តី​ប្រកាស​ព័ត៌មាន​បញ្ជាក់ថា៖ «ភាគទាំង២​បាន​សម្ដែង​នូវ​ការ​ពេញចិត្ត​ចំពោះ​មិត្តភាព​យូរអង្វែង និង​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ដ៏​រឹងមាំ​រវាង​កម្ពុជា និង​អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់​រួម ចាប់តាំង​ពី​ការ​បង្កើត​ទំនាក់​ទំនង​ការ​ទូត​នៅ​ឆ្នាំ១៩៩៤ និង​បាន​បញ្ជាក់​ជា​ថ្មី​ពី​ការ​ប្តេជ្ញា​ចិត្ត​ក្នុងការ​ពង្រឹង​បន្ថែម​ទៀត​នូវ​ទំនាក់​ទំនង​ទ្វេភាគី និង​ផ្ដល់​ការ​គាំទ្រ​គ្នាទៅវិញ​ទៅមក​នៅ​លើ​ឆាកអន្តរជាតិ ដើម្បី​ជា​ប្រយោជន៍​រួម​សម្រាប់​ប្រទេស​ទាំង២»។ ភាគី​ទាំង​២​ក៏​បាន​ផ្លាស់ប្ដូរ​យោបល់​ទៅវិញ​ទៅមក អំពីការ​លើក​កម្ពស់​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​រវាង​ប្រទេស​ទាំង២​លើ​វិស័យ​ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ និង​ទេសចរណ៍ ផងដែរ។ ក្នុង​ជំនួប​ជាមួយ​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាថ្ងៃទី​១៣ ឧសភា លោក Aldhaheri បាន​បញ្ជាក់ថា ក្នុង​បេសកកម្ម​ការទូត​របស់​លោក​នៅ​កម្ពុជា លោក​នឹង​ខិតខំ​បន្ត​ពង្រឹង និង​ពង្រីក​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​បន្ថែម​ទៀត​លើ​វិស័យ​ជាច្រើន រួមមាន ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ ដឹកជញ្ជូន កសិកម្ម ថាមពល និង​ទេសចរណ៍។ នេះ​បើ​យោង​តាម​បណ្តាញ​ផ្សព្វផ្សាយ​សង្គម​លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ក្នុង​ជំនួប​នោះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែង​ថា ការ​វិនិយោគ​លើ​វិស័យ​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ថាមពល​ស្អាត ទេសចរណ៍ កសិកម្ម បច្ចេកវិទ្យា និង​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ គឺជា​អាទិភាព​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ក្នុងការ​សម្រេច​បាន​នូវ​កំណើន ការងារ សមធម៌ ប្រសិទ្ធភាព និង​ចីរភាព ដើម្បី​អភិវឌ្ឍ​កម្ពុជា​ប្រកប​ដោយ​ភាព​ធន់ និង​បរិយាបន្ន។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ជាក់ស្ដែង ក្នុង​វិស័យ​ថាមពល​ស្អាត បច្ចុប្បន្ន ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា បាន​សម្រេច​នូវ​ការ​ប្រើប្រាស់​ថាមពល​ស្អាត​ចំនួន ៦២​ភាគរយ នៃ​ការ​ប្រើប្រាស់​ថាមពល​សរុប និង​បាន​ដាក់ចេញ​នូវ​ទិសដៅ​ជំរុញ​ការ​ប្រើប្រាស់​ថាមពល​ស្អាត​ឱ្យ​បាន​ដល់ ៧០ភាគរយ ត្រឹមឆ្នាំ​២០៣០ ព្រមទាំង​បាន​បញ្ឈប់​ទាំងស្រុង​នូវ​ការ​បង្កើត​រោងចក្រ​ដំណើរ​ការ​ដោយ​ថាមពល​ធ្យូងថ្ម ដោយ​ជំនួស​មកវិញ​នូវ​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​ថាមពល​កកើត​ឡើងវិញ»។ លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​​ក៏បាន​បញ្ជាក់​ពី​សារៈសំខាន់​នៃ​វិស័យ​ទេសចរណ៍ ដោយ​រាជរដ្ឋាភិបាល​បាន​ដាក់ចេញ​នូវ​វិធានការ​ជា​កញ្ចប់ ដើម្បី​លើកទឹកចិត្ត និង​លើក​កម្ពស់​វិស័យ​ទេសចរណ៍ ហើយ​តាម​រយៈ​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ល្អ​រវាង​កម្ពុជា-UAE ដោយ​លោក​មាន​ជំនឿ​ថា ចំនួន​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​នឹង​កាន់តែ​កើនឡើង​បន្ថែមទៀត។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏​បាន​លើក​ទឹកចិត្ត​ដល់លោក​ឯកអគ្គរាជទូត​បន្ត​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​ជាមួយក្រសួង-ស្ថាប័ន​កម្ពុជា ជាពិសេស​បន្ត​ជំរុញ​កិច្ចសហប្រតិបតិ្តការ​រវាង​ប្រទេស​ទាំង២​លើ​វិស័យពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ទេសចរណ៍ និង​វិស័យ​សក្ដានុពលផ្សេងៗទៀតផងដែរ៕
កម្ពុជា និងអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម (UAE) បានប្តេជ្ញាពន្លឿនការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ (CEPA) ដែលនឹងបើកទូលាយទីផ្សារសម្រាប់ទំនិញ និងសេវាកម្ម បង្កើនរំហូរវិនិយោគ និងបង្កើតការងារ។ ការប្តេជ្ញានេះធ្វើឡើងក្នុងជំនួបរវាងលោក សុខ ចិន្តាសោភា និងលោក Obaid Saeed Obaid Bintaresh Aldhaheri នៅថ្ងៃទី ១៣ ឧសភា។ ភាគីទាំង២ បានពិភាក្សាអំពីមធ្យោបាយនានា ដើម្បីពន្លឿនការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀង CEPA ដែលបានចុះហត្ថលេខាកាលពីខែមិថុនា ២០២៣ និងបានសម្ដែងការពេញចិត្តចំពោះមិត្តភាពយូរអង្វែង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ។ នៅក្នុងជំនួបនេះ លោក Aldhaheri បានបញ្ជាក់ថា លោកនឹងខិតខំបន្តពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ បន្ថែមលើវិស័យជាច្រើន រួមមាន ពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដឹកជញ្ជូន កសិកម្ម ថាមពល និងទេសចរណ៍ ក្នុងបេសកកម្មការទូតរបស់លោកនៅកម្ពុជា។
វាជា​មោទនភាព​មួយ​ទៀត​របស់​កម្ពុជា​ដែល​ផលិតផល​មាន​គុណភាព​មួយ​ប្រភេទ​បាន​ទៅ​ដល់​ទីផ្សារ​បរទស​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំនេះ។ ម្រេច​ខ្មៅ​ចំនួន ៣០​តោន​បាន​ទៅ​ដល់​ប្រទេស​ចិន កាលពី​ខែ​មេសា ប៉ុន្តែ បញ្ហា​ប្រឈម​អាច​កើត​មាន​នៅ​ឆ្នាំ២០២៥ សម្រាប់​ផលិត​ផល​កសិកម្ម​មួយនេះ។ ម្រេច​ខ្មៅ​ចំនួន ៣០តោន ដែល​ជា​ផលិតផល​របស់​ក្រុមហ៊ុន Sela Pepper ត្រូវ​បាន​នាំ​ចេញ​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ចិន​ជា​លើក​ដំបូង។ ផលិតផល​នេះ​បាន​ទៅ​ដល់​​ទីក្រុង Qingdao ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ Shandong ​នៅ​ភាគខាង​កើត​នៃ​ប្រទេស​ចិន កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២០ ខែ​មេសា​កន្លង​ទៅ។ អ្នកស្រី Anna Cai នាយក​ក្រុមហ៊ុន Sela Pepper បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ការ​នាំចេញ​លើក​ទីមួយ​ទៅ​កាន់​ប្រទេស​ចិន​នេះ​ធ្វើ​ឡើង​ក្នុង​រយៈ​ពេល​មួយ​ឆ្នាំ​ បន្ទាប់​ពី​ស្ថានទូត​ចិន​ប្រចាំ​កម្ពុជា​បាន​ប្រកាស​​អំពី​ការ​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​កម្ពុជា​នាំ​ចេញ​ម្រេច​ទៅ​ប្រទេស​ចិន​កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី១២ ខែ​ឧសភា​ ឆ្នាំ​២០២៣។ អ្នកស្រី​​ពន្យល់​ថា ម្រេច​ដែល​អាច​នាំ​ចេញ​ទៅ​បាន​ត្រូវ​តែ​អនុលោម​ទៅតាម​​ការ​កំណត់​​របស់​អគ្គរដ្ឋបាល​គយ​ នៃ​សាធារណរដ្ឋ​ប្រជាមានិតចិន (GACC)។ អ្នកស្រី​ថា ម្រេច​ពី​ក្រុមហ៊ុន​របស់​អ្នកស្រី​មាន​គុណភាព​ទៅ​តាម​តម្រូវការ​របស់​អតិថិជន​ចិន។ អ្នកស្រី​និយាយ​ថា៖ «វា​ជា​ការ​ប្រារព្ធ​ខួបមួយ​ឆ្នាំ​នៃ​ការ​ប្រកាស​អំពី​ការ​ផ្ដល់​សិទ្ធិ​នាំ​ចេញ​ម្រេច​ទៅ​ប្រទេស​ចិន។ វាជា​សមិទ្ធិផល​មួយ​ដ៏ធំ​គួរ​ឲ្យ​កត់​សម្គាល់ និង​​ថ្ងៃ​ដ៏​ល្អ​សម្រាប់​កសិករ​ដាំម្រេច​កម្ពុជា និង​សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន​ Sela Pepper ផ្ទាល់តែ​ម្ដង។ ខ្ញុំសូម​អរគុណ​ដល់​កសិករ​ទាំង​អស់»។ ក្រៅ​ពី​នាំចេញ​ទៅ​ប្រទេស​ចិន ក្រុមហ៊ុន Sela Pepper ក៏​នាំចេញ​ម្រេច​ខ្មៅ​ទៅ​ប្រទេស​ប្រមាណ​ ១០​ផ្សេង​​ទៀត​នៅ​លើ​ពិភពលោក។ អ្នកស្រី​ Anna Cai បញ្ជាក់​ថា ក្រុមហ៊ុន​របស់​អ្នកស្រី​បាន​ដំណើរ​ការ​ ៩​ឆ្នាំ​មក​ហើយ ដោយ​ធ្វើការ​រួម​គ្នា​ជាមួយ​កសិករ​ដើម្បី​ផលិត​ម្រេច​ដែល​មាន​គុណភាព​សម្រាប់​ទីផ្សារ​ក្នុង​ស្រុក​និង​នាំ​ចេញ។ កាល​ពី​ឆ្នាំ​​២០២៣ កម្ពុជា​បាន​នាំចេញ​ម្រេច​​សរុប​ជាង​ ៦ពាន់​តោន​ទៅ​កាន់​ទីផ្សារ​អន្តរជាតិ ដែល​តួលេខ​នេះ​បង្ហាញ​ពី​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​ជិត ២៧​ភាគរយ​ប្រៀបធៀប​នឹង​ឆ្នាំ​២០២២។ ការធ្លាក់ចុះ​នេះ​បណ្ដាល​មក​ពី​កត្តា​រួមផ្សំ​ផ្សេងៗ​បូករួម​ទាំង​ការ​ស្ទាក់ស្ទើរ​របស់​កសិករ​ដែល​មិន​ចង់​លក់​ចេញ​ដោយសារ​បាន​តម្លៃ​ទាប។ នេះ​បើតាម​តួលេខ​របស់​ក្រសួង​កសិកម្ម​​ រុក្ខាប្រមាញ់ និង​នេសាទ។ យ៉ាងណា​ក៏ដោយ អាកាសធាតុ​ក្ដៅ​ និង​គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត​រយៈ​ពេល​វែង​នៅ​២០២៤​ឆ្នាំ​នេះ នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ផលិតផល​កសិកម្ម​ប្រឈម​នឹង​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​ ក្នុង​នោះ​ក៏​មាន​ទាំង​ម្រេច​ផងដែរ។ លោក ងួន ឡាយ ប្រធាន​សមាគម​លើក​កម្ពស់​ម្រេច​កំពត បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា ក្រុមហ៊ុន Sela Pepper ក៏ជា​សមាជិក​របស់​សមាគម​នេះដែរ។ លោក​ថា ការ​នាំ​ចេញ​នេះ​ជាការ​ចូលរួម​លើក​កម្ពស់​ផលិតផល​កម្ពុជា។ យ៉ាងណា​ក៏ដោយ​លោក​បង្ហាញ​កង្វល់​អំពី​កង្វះ​ផលិតផល​សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០២៥​ ដោយសារ​តែ​ដំណាំ​ម្រេច​ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ​រងគ្រោះ​ពី​គ្រោះ​រាំង​ស្ងួត។ បើតាម​លោក ងួន ឡាយ ​ម្រេចដែល​មាន​ក្នុង​ប្រទេស​នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំ​​២០២៤​នេះ​ គឺ​ជា​ផលិត​ផល​កាល​ពី​ឆ្នាំ​មុន ហើយ​ក៏​មាន​មិន​ច្រើន​នោះដែរ។ លោក​និយាយ​ថា៖ «ស្ថានភាព​សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០២៤​នេះ​​ ម្រេច​ខូចខាត​អស់​ច្រើនណាស់។ យើង​អាច​ប៉ាន់ស្មាន​ថា ការ​ខូចខាត​មាន​ ៦០​ភាគរយ​បាត់​ទៅ​ហើយ។ កាលពី​ឆ្នាំ​មុន ភ្លៀង​​ច្រើន​ពេក ធ្វើ​ឲ្យ​រលួយ​គល់​ដើមម្រេច​មួយ​ចំនួនធំ។ ដល់​មក​រដូវ​ប្រាំង​ឆ្នាំនេះ​ មាន​ការរាំង​រហូត​ដល់​ ៦​ឬ​ ៧​ខែ ធ្វើ​ឲ្យ​ខ្វះទឹក ដល់​អីចឹង​ទៅ​វា​ងាប់​អស់​​ច្រើនណាស់»។ លោក​បន្ត​ថា៖ «ខ្ញុំ​ធ្លាប់​បេះម្រេច​បាន​ ៨​ឬ​៩​តោន​ក្នុង​មួយ​ឆ្នាំ តែ​ឆ្នាំនេះ​អត់​បាន គឺ​​បាន​យ៉ាង​ច្រើន​ ២០០​គីឡូក្រាម។ បើ​យើង​មើល​ទៅ​លើ​កសិដ្ឋាន​ផ្សេងៗ​ក៏​មិន​ខុស​គ្នា​ដែរ គឺ​ខូចច្រើន​ណាស់។ សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០២៥ យើង​មិន​សង្ឃឹម​ថា​នឹង​មាន​ម្រេច​សម្រាប់​នាំ​ចេញ​រាប់​រយ​តោន​ដូច​មុន​ទេ។ បាន​តែ​៥០ ទៅ​៦០​តោន វា​ល្អ​ណាស់​ទៅ​ហើយ»។ ទោះ​បី​ជា​មាន​បញ្ហា​ប្រឈម​បណ្ដាល​មក​ពីគ្រោះ​​ធម្មជាតិ​បែប​នេះ​ក្ដី ​អ្នកស្រី Anna Cai អះអាង​ថា ក្រុមហ៊ុន​​អ្នកស្រី​បន្ត​ធ្វើ​ការ​ជាមួយ​កសិករ​ដើម្បី​មាន​ម្រេច​ផ្គត់ផ្គង់​ទៅ​តាម​តម្រូវការ​ទីផ្សារ។ អ្នកស្រី​ថ្លែង​ថា៖ «ពិតណាស់​ រដូវប្រាំង​នេះ​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​បញ្ហា​លំបាក​សម្រាប់​ដំណាំម្រេច។ ប៉ុន្តែ មិនថា​លំបាក​យ៉ាង​ណា​ទេ កសិករ​នឹង​ក្រុមហ៊ុន​របស់​យើង​នឹង​បន្ត​ពុះពារ​តទៅ​ទៀត»។ លោក ងិន ឆាយ ប្រតិភូ​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ទទួល​បន្ទុក​ជា​អគ្គនាយក​នៃ​អគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្ម បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា អាកាសធាតុ​ឡើង​កម្ដៅ​ខ្លាំង​ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ​ពិត​ជា​ប៉ះពាល់​ដល់​ដំណាំ​កសិកម្ម បូក​រួម​ទាំង​ម្រេច​ផងដែរ។ ដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​ការ​ផល​ប៉ពាល់​នេះ ម្ចាស់​កសិដ្ឋាន​ម្រេច​អាច​ប្រើសំណាញ់​ពណ៌​ខ្មៅ​ដើម្បី​បាំង​ពី​លើ​ទប់​កម្ដៅ ឬ ចំហាយទឹក ឬ ទឹកសាច​ដើម្បី​ស្រោច​ឲ្យ​បាន​ញឹក​ញាប់។ ធ្វើ​ដូច្នេះ​ដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​កម្ដៅ និង ផ្ដល់​ទឹក​ដល់​ដំណាំ​ឲ្យ​បាន​គ្រប់​គ្រាន់៕
ម្រេចខ្មៅចំនួន ៣០តោនដែលផលិតដោយក្រុមហ៊ុន Sela Pepper ត្រូវបាននាំចេញទៅកាន់ប្រទេសចិនជាលើកដំបូងកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៤។ នេះជាសមិទ្ធិផលដ៏មានន័យសម្រាប់កម្ពុជានិងកសិករដាំម្រេច។ ទោះជាយ៉ាងណា បញ្ហាអាកាសធាតុក្ដៅនិងគ្រោះរាំងស្ងួតនៅឆ្នាំ ២០២៤ អាចធ្វើឲ្យមានបញ្ហាកង្វះផលិតផលក្នុងឆ្នាំ ២០២៥។ លោក ងួន ឡាយ ប្រធានសមាគមលើកកម្ពស់ម្រេចកំពត ក៏បានបង្ហាញកង្វល់អំពីការខ្វះខាតនេះ ដោយសារដំណាំម្រេចបានរងការខូចខាតយ៉ាងខ្លាំង។ អ្នកស្រី Anna Cai នាយកក្រុមហ៊ុន Sela Pepper បានអះអាងថា គឺព្យាយាមធ្វើការជាមួយកសិករដើម្បីបន្តផ្គត់ផ្គង់ម្រេចទៅតាមតម្រូវការទីផ្សារ ដោយមិនបញ្ជាអំពីបញ្ហាអាកាសធាតុ។
លោក​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​ ហ៊ុន ម៉ាណែត បញ្ជាក់​សាជាថ្មី​ថា រដ្ឋាភិបាល​របស់​លោក​នឹង​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​វិស័យ​ឯកជន​ ហើយថា​រដ្ឋាភិបាល​មិន​មែន​ប្រៀប​បីដូច​​ជា​សត្វ​ឆ្មា​ដែល​ចាំ​តែ​ចាប់​កណ្ដុរ​នោះ​ទេ។ ក្នុងពិធី​​សម្ពោធ​​សមាគម​សហព័ន្ធ​អ្នក​វិនិយោគ​កម្ពុជា កាល​ពី​រសៀល​ថ្ងៃទី​៩ ខែឧសភា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែង​ថា រដ្ឋាភិបាល​នឹង​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​វិស័យ​ឯកជន និង​ក្រុមហ៊ុន​នានា​ដែល​កំពុង​រកស៊ី​នៅ​កម្ពុជា ព្រមទាំង​បាន​​អំពាវនាវ​ឲ្យ​មាន​ការ​ចូល​មក​​វិនិយោគ​បន្ថែម​ទៀត​ពី​ក្រុមហ៊ុន​នានា​នៅ​ក្រៅ​និង​ក្នុង​ប្រទេស។ យ៉ាងណា​ក៏ដោយ លោកចង់​ឃើញ​មាន​កិច្ច​សហការ​គ្នា​ល្អ​រវាង​វិស័យ​ទាំង​ពីរ​នេះដោយ​គោរព​អនុលោមភាព។ លោក​និយាយ​ថា៖ «ការ​ពង្រឹង​អនុលោមភាព គឺ​ពង្រឹង​ភាពស្របតាម ឬ​ប្រព្រឹត្តទៅ​តាម​គោលការណ៍​ ផែនការ នីតិវិធី​ច្បាប់ បទបញ្ញត្តិ​ និង​កិច្ច​សន្យា។ តើ​ការពង្រឹង​អនុលោមភាព​បាន​​ប្រយោជន៍​អ្វី?​ ការ​ពង្រឹង​អនុលោមភាព គឺការ​ពង្រឹង​សណ្ដាប់​ធ្នាប់​ របៀប​រៀបរយ និង​មាន​តម្លាភាព​ ឲ្យ​មាន​​បរិស្ថាន​មួយ​ដែល​មាន​ភាពច្បាស់​លាស់ និង​ងាយ​ស្រួល​ធ្វើ​សកម្មភាព​អាជីវក​ម្ម។ វាបង្កើត​ការ​ទុកចិត្ត​គ្នា​​រវាង​ឯកជន​និង​ឯកជន រវាង​រដ្ឋ​និង​ឯកជន និង​បង្កើត​បរិស្ថាន​ធុរកិច្ច​ដែល​​មាន​ស្ថិរភាព​និង​មាន​លំនឹង»។ លោក​លើក​ឡើង​ថា នៅ​ពេល​ឮពាក្យ​ថា​​អនុលោមភាព មាន​ក្រុមហ៊ុន​ខ្លះ​យល់​ថា វា​​ជា​រឿង​រសើប​។ លោក​ស្នើ​កុំ​ឲ្យ​ក្រុមហ៊ុន​នានា​​ប្រៀបធៀប​ពាក្យ​នេះ​​ទៅនឹង​សត្វ​​ឆ្មា​ដែល​ចាំ​តែ​ចាប់​កំហុស​កណ្ដុរ​ ព្រោះ​ថា​​រដ្ឋាភិបាល​មិន​មែន​ជា​ឆ្មា​ដែល​ចាំ​តែ​ចាប់​កំហុស​វិស័យ​ឯកជន​នោះទេ។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «រដ្ឋ​មាន​តួនាទី​គាំទ្រ មិន​ដើរ​តួនាទី​ផាក​ពិន័យ​ទេ។ ខ្ញុំ​មិនចង់​ឲ្យមាន​ការ​យល់​ឃើញ​ថា​ឲ្យតែ​ឮពាក្យ​ថា​រដ្ឋ​គឺ​គេ​សំដៅថា​ចាំតែ​ផាក​ ចាំតែចាប់​កំហុស។ រដ្ឋមិន​ចង់​ដើរ​តួនាទី​បែប​នេះទេ។ ភាពជាដៃគូ​ខ្ញុំ​ចង់​បាន​ការ​ជួយ​គិត ជួយធ្វើ ជួយ​អនុវត្ត»។ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ចង់​ឲ្យ​​​វិស័យ​ឯកជន​និង​រដ្ឋ​រួមគ្នា​ធ្វើ​​ឲ្យ​កម្ពុជា​​ក្លាយ​ជា​កន្លែង​ដែល​បរទេស​ចង់​មក​វិនិយោគ។ លោក​ថា រដ្ឋាភិបាល​ប្ដេជ្ញា​​ក្នុង​ការ​បង្កលក្ខណៈ​ងាយ​ស្រួល​ឲ្យ​វិនិយោគិន​នៅ​កម្ពុជា​កាន់តែ​មាន​ភាព​ប្រកួត​ប្រជែង និង​កាន់តែជោគ​ជ័យ។ លោក ច័ន្ទ សុផល នាយកមជ្ឈ​មណ្ឌលសិក្សា​គោល​នយោបាយ​ យល់​ថា​ អនុលោម​ភាព​​របស់​វិស័យ​​ឯកជន​​នៅ​​មិន​​ទាន់​​គ្រប់​​គ្រាន់​ ​ឬ​​មិន​​ទាន់​​គ្រប់​​ក្រុម​ហ៊ុន​​នៅ​ឡើយ​ទេ​ ដែល​មូល​ហេតុ​​អាច​​មក​​ពី​​តម្រូវ​ការ​អនុលោម​ភាព​មាន​ការ​តឹង​តែង​ពេក។ លោក​ថ្លែង​ថា វា​​ជា​ការ​​សំខាន់​​ដែល​​ក្រុមហ៊ុន​​ប្រកួត​​ប្រជែង​​ដោយ​​ឈរ​លើ​​អនុលោម​ភាព​​ដូច​​គ្នា។ ប៉ុន្តែ ក្រុម​ហ៊ុន​​ដែល​​អនុលោម​ទាំង​​ស្រុង​ ប្រឈម​​នឹង​​ការ​​បង់​​ពន្ធ​ច្រើន​ ​ដែល​​ពិបាក​​ធ្វើ​​ឱ្យ​ទំនិញ​ ​ឬ​​សេវា​មាន​​ថ្លៃ​​ទាប​​ដូច​​ក្រុមហ៊ុន​​មិន​​អនុលោម​​ ឬ​​មិន​​អនុលោម​​ទាំង​​ស្រុង​។ លោក​ថ្លែង​ដូច្នេះ​ថា៖ «ខ្ញុំ​​យល់​ថា​​គួរ​​តែ​​សម្រួល​​អនុលោម​​ភាព​ ឱ្យ​​មាន​​ភាព​​ប្រាកដ​​និយម​​សម្រាប់​​ក្រុម​​ហ៊ុន​​ទាំង​​អស់​អនុលោម​បាន​ទាំង​ស្រុង​ ដើម្បី​​ឲ្យ​មាន​ភាព​​យុត្តិធម៌​​ក្នុង​​ការ​​ប្រកួត​ប្រជែង​។ ឧទាហរណ៍​ ដូចជា​ការ​បន្ទាប​អត្រា​ពន្ធ​។ នៅ​​ពេល​​ក្រោយ​ អាច​​មាន​​ការ​​តំឡើង​​បន្តិច​ម្តងៗ​​បាន​ ដោយ​​មាន​​ការ​​ចូល​​រួម​​ទាំង​​អស់​​គ្នា​»។ លោក កាំង ម៉ូនីកា អគ្គលេខាធិការរង​នៃ​សមាគម​​វាយនភណ្ឌ សម្លៀក​បំពាក់ ​ស្បែក​ជើង និង​ផលិតផល​ធ្វើ​ដំណើរ​​​នៅ​​កម្ពុជា ហៅកាត់​ថា TAFTA ថ្លែង​ថា អនុលោមភាព​មាន​ទិដ្ឋភាព​នានា​ដូចជា​ ផ្នែក​ពលកម្ម បរិស្ថាន ពន្ធ សុវត្ថិភាព​ផ្នែក​អាគារ និង​ចំណុច​ជា​ច្រើន​ទៀត ហើយ​ផ្នែក​ទាំង​នេះ​មាន​បញ្ហា​ប្រឈម​ខុសៗ​គ្នា។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «វិស័យ​ឯកជន​បាន​និង​កំពុង​អនុវត្ត​ទៅតាម​គោលការណ៍​នៃ​ការ​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រសើរ​ឡើង​ជា​បន្ត​បន្ទាប់​ដើម្បី​ឲ្យ​សម្រេច​បាន​នូវ​អនុលោមភាព​ពេញ​លេញ»។ លោក លឹម ហេង​ អនុប្រធាន​សភាពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជា បាន​ថ្លែង​ថា អ្វី​ដែល​លោក​ ហ៊ុន ម៉ាណែត​ បាន​លើក​ឡើង​គឺ​លោក​ចង់​ឲ្យ​គ្រប់​ក្រុមហ៊ុន​ទាំង​អស់​គោរព​ច្បាប់​ឲ្យ​បាន​ស្មើរៗគ្នា សូម្បីតែ​ខាង​រដ្ឋាភិបាល​ក៏​ត្រូវ​តែ​គោរព​ដូចគ្នា​ដែរ។ លោក​ថ្លែង​ថា៖ «ដូច្នេះ​អនុលោមភាព​គឺ​ការ​គោរព​ច្បាប់​ទាំង​អស់​គ្នា ទាំង​មន្ត្រី ទាំង​អ្នករកស៊ី គឺយើង​អនុវត្ត​ច្បាប់​ទាំង​អស់​គ្នា ដើម្បី​ទៅថ្ងៃមុខ​យើង​អាច​អនុវត្ត​បាន​ល្អ​ប្រសើរ​ទាំង​អស់​គ្នា បំបាត់​នូវ​ភាព​មិន​ប្រក្រតី ឬ​ការិយាធិបតេយ្យ​ជាដើម គឺ​យើង​ដើរ​ទៅ​ដោយស្រប​គ្នា។ នេះ​ជា​អ្វី​ដែល​វិស័យ​ឯកជន​ចង់បាន គឺ​ប្រកួត​ប្រជែង​ដោយ​ស្មើភាព។​ បើមាន​អនុលោមភាព ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​គឺ​ស្មើគ្នា»។ លោក​ជា​ឧទាហរណ៍​ថា ក្នុង​ករណី​នាំចេញ ក្រុមហ៊ុន​ទាំង​អស់​ត្រូវ​គោរព​តាម​អនុលោមភាព​ពន្ធ​​ គឺត្រូវ​បង់​ពន្ធ​ត្រឹមត្រូវ។ លោក​ថា ការ​អនុវត្ត​អនុលោមភាព​បាន​ត្រឹម​ត្រូវ​នឹង​ជំរុញ​​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច និង​បង្កើន​ថវិកា​ជាតិ៕
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងគាំទ្រវិស័យឯកជន និងក្រុមហ៊ុននានាដែលរកស៊ីនៅកម្ពុជា ហើយមិនដើរតួនាទីដូចជាសត្វឆ្មាចាំតែចាប់កណ្ដុរទេ។ ក្នុងពិធីសម្ពោធសមាគមសហព័ន្ធអ្នកវិនិយោគកម្ពុជា លោកបានអំពាវនាវឲ្យមានការវិនិយោគបន្ថែមទៀត និងបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃអនុលោមភាពដែលជួយបង្កើតបរិស្ថានអាជីវកម្មមានស្ថិរភាព និងមានលំនឹង។ លោកបានស្នើកុំឲ្យយល់ថារដ្ឋចាំតែចាប់កំហុសវិស័យឯកជន ប៉ុន្តែគួរបានឃើញថារដ្ឋគាំទ្រវិស័យឯកជន ដើម្បីធ្វើឲ្យកម្ពុជាក្លាយជាកន្លែងគួរឲ្យវិនិយោគ។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ចង់ឲ្យវិស័យឯកជននិងរដ្ឋធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីអនុវត្តអនុលោមភាពបានល្អ និងប្រកួតប្រជែងដោយស្មើភាព។
លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត លើក​ឡើង​ថា ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ​របស់​កម្ពុជា​នឹង​ជួយ​សម្រួល​ដល់​ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅ​កម្ពុជា​កាន់​តែ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព ដោយ​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ពីការ​ប្រើ​ក្រដាស​ទៅ​ជា​ការ​មិន​ប្រើ​ក្រដាស ដោយ​ប្រព័ន្ធ​នេះ​មាន​ការ​តភ្ជាប់​ទៅកាន់​ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរតែ​មួយ​របស់​អាស៊ាន​ ដើម្បី​ផ្លាស់ប្ដូរ​ទិន្នន័យ​ជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​អាស៊ាន។ ក្នុងពិធី​ប្រកាស​ដាក់​ឱ្យ​អនុវត្ត​ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ ​នា​ថ្ងៃទី​៧ ខែ​ឧសភា នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ លោក​ថ្លែង​ថា ការ​ដាក់​ឱ្យ​អនុវត្ត​ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ​នេះ​ គឺជា​ការ​ចូលរួម​ចំណែក​មួយ​ដ៏សំខាន់​ក្នុង​ការ​កែ​លម្អ​បរិយាកាស​ធុរកិច្ច និង ការ​ជំរុញ​សកម្មភាព​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅ​កម្ពុជា។ ប្រព័ន្ធ​នេះ​មាន​គោលដៅ​លើក​កម្ពស់​គុណភាព តម្លាភាព ប្រសិទ្ធភាព និង​ភាព​ជឿ​ជាក់​ពីសំណាក់​វិនិយោគិន និង​ធុរជន ព្រម​ទាំង​បង្កើត​ការ​បង្ខិត​សេវា​សាធារណៈ​ទៅ​ជិត​អ្នក​ប្រើប្រាស់​តាម​រយៈការ​ប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិកម្ម និង ថ្នាល​បច្ចេក​វិទ្យា និង ការ​ផ្តល់​សេវា​សាធារណៈ​ដើម្បី​សម្រួល​នីតិវិធី កាត់​បន្ថយ​ពេលវេលា និង ចំណាយ​ពាក់​ព័ន្ធ​ផ្សេងៗ។ លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​លើក​ឡើង​ថា៖ «ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ​របស់​កម្ពុជា​មាន​ការ​តភ្ជាប់​ទៅកាន់​ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​អាស៊ាន ដើម្បី​ផ្លាស់ប្ដូរ​ទិន្នន័យ​ជាមួយ​បណ្ដា​ប្រទេស​ជា​សមាជិក​អាស៊ាន និង​កែសម្រួល​នីតិវិធី​នៃ​ការ​ស្នើ​សុំ​អាជ្ញាបណ្ណ លិខិត​អនុញ្ញាត វិញ្ញាបនបត្រ និង​ឯកសារតម្រូវ​នានា​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​នាំចេញ នាំចូល​ទំនិញ ដែល​កន្លង​មក ពាណិជ្ជករ​ត្រូវ​រត់​ការ​ឆ្លងកាត់​ក្រសួង ស្ថាប័ន​មាន​សមត្ថកិច្ច​ផ្សេង​គ្នា​ជាច្រើន​លើក​មក​ជា​ការ​ស្នើសុំ​តែមួយ​លើក​រួមគ្នា​តាម​ទម្រង់​អេឡិចត្រូនិក»។ លោកបន្ថែមថា៖ ​«ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ​រួម​ជាមួយ​នឹង​ប្រព័ន្ធ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិកម្ម​ទិន្នន័យ​គយ ឬហៅថា អាស៊ីគូដា (ASYCUDA) នឹង​ជួយ​សម្រួល​ដល់​ការ​ធ្វើ​ពាណិជ្ជកម្ម​នៅ​កម្ពុជា​ដោយ​ផ្លាស់ប្ដូរ​របៀបរបប​ការងារ​ពី​ការ​ពឹង​ផ្អែក​ទៅ​លើ​ក្រដាស​ទៅ​ជា​ការ​មិន​ប្រើ​ក្រដាស។ ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែមួយ​ជាតិ​នឹង​ក្លាយ​ជា​តួអង្គ​ដ៏សំខាន់​មួយ​នៃ​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូ​ជីឌីថល​សម្រាប់​ធុរកិច្ច​ដែល​ធ្វើឱ្យ​កិច្ចសម្រួល​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​កម្ពុជា​កាន់តែ​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​និង​មាន​លទ្ធផល​តភ្ជាប់​ទៅ​នឹង​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី​ឌីជីថល​សម្រាប់​ធុរកិច្ច​ផ្សេង​ទៀត​ក្នុងតំបន់ និង​លើសកលលោក។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លើក​ឡើង​ថា​៖ «សមិទ្ធផល​នេះ​ក៏​ជា​ការ​បន្ត​ជំរុញ​នូវ​ការ​កែទម្រង់​ស៊ីជម្រៅ និង​ការ​ធ្វើ​ទំនើបកម្ម​រដ្ឋបាល​សារពើពន្ធ ដើម្បី​បង្កើន​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការ​គ្រប់គ្រង​ចំណូល និង​បង្កើត​ការ​ប្រកួត​ប្រជែង​ដោយ​ស្មើរ​ភាព​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ធុរកិច្ច និង​ការ​វិនិយោគ និងដើម្បី​កាត់​បន្ថយ​បន្ទុក​ចំណាយ​លើ​ការ​បំពេញ​តាម​កាតព្វកិច្ច​និង​នីតិវិធី​សារពើពន្ធ»។ លោក​រំពឹង​យ៉ាង​មុតមាំ​ថា ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ​នេះ​នឹង​ក្លាយ​ទៅ​ជា​គំរូជោគជ័យ​មួយ​ទៀត​នៃ​ការ​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​រួមគ្នា​របស់​ក្រសួង ស្ថាប័ន​នៃ​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​បាន​ជម្នះ​នូវ​ការ​លំបាក ក្នុង​ដំណើរការ​សម្របសម្រួល​ស្ថាប័ន។ ប្រព័ន្ធ​នេះ​អាច​ចាត់​ទុក​បាន​ថា​ជា​ជោគជ័យ​រួមគ្នា គឺជា​សមិទ្ធផល​រួម​គ្នា​របស់​ក្រសួង ស្ថាប័ន​នៃ​រដ្ឋាភិបាល​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​ការងារ​តាម​អភិក្រម​ចីរភាព​នៃ​ប្រព័ន្ធ​តួអង្គតែមួយ។ លោក​នាយក​រដ្ឋ​មន្ត្រី​បញ្ជាក់​ថា ការ​ធ្វើ​ការ​រួមគ្នា «ប្រកប​ដោយ​ជោគជ័យ» នេះ​ក៏​បាន​ហុចផលដល់​វិស័យ​ឯកជន និង ទទួល​បាន​ផល​ប្រយោជន៍​ជាច្រើន​ពី​ប្រព័ន្ធ​បញ្ជរ​តែ​មួយ​ជាតិ មាន​ជាអាទិ៍ ចំណេញ​ពេល កាត់​បន្ថយ​ចំណាយ​ដោយ​មិន​ចាំបាច់​ត្រូវ​រត់ការ​ពី​ក្រសួង ស្ថាប័ន​មួយ​ទៅក្រសួង​ស្ថាប័ន​មួយ​ទៀត​នោះទេ។ លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និង​ជា​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ បានថ្លែង​ក្នុង​ពិធី​នេះ​ថា ក្រៅពី​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេក​វិទ្យា​ឌីជីថល​ដែល​គាំទ្រ​ដល់​មុខងារ​បច្ចេកទេស​នីមួយៗ ក្រសួង​របស់​លោក​បាន​គិតគូរ​លើ​ការ​រៀបចំ​ជា​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ី និង ថ្នាល​បច្ចេក​វិទ្យា​ដែល​មាន​ភាព​ប្រទាក់​ក្រឡា​គ្នា​ដែល​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេក​វិទ្យាព័ត៌មាន​ផ្សេងៗ ទាំង​ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា​ក្នុង​ក្រសួង​របស់​លោក និង​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេក​វិទ្យា​របស់​ក្រសួង ស្ថាប័ន​ផ្សេង​ទៀត​ អាចធ្វើការ​ប្រទាក់​ក្រឡា​ជាមួយ​គ្នា​បាន​ជា​ចង្កោម​នៃ​អង្គ​តែមួយ។ លោកថ្លែងថា៖ ​«ការ​ដាក់​ចេញ​នូវ​ថ្នាល​ឌីជីថល​គន្លឹះ​សំខាន់ៗ ដូចជា ថ្នាល​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ទិន្នន័យ​កម្ពុជា ហៅកាត់ថា CamDX បាន​បើក​ឡើង​នូវ​ឱកាស​​ឱ្យ​ប្រព័ន្ធ​ដទៃទៀត​អាច​ធ្វើ​ការ​រួមគ្នា​និង​ប្រទាក់ក្រឡា​គ្នា ដោយ​បង្កើត​បាន​ជា​សេវា​ឌីជីថល​ថ្មីៗ​ឱ្យ​កាន់​តែ​ងាយស្រួល និង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​ជាងមុន។ ជាក់ស្ដែង ប្រព័ន្ធ​ចុះបញ្ជី​អាជីវកម្ម​តាម​ថ្នាល​បច្ចេក​វិទ្យាព័ត៌មាន​ដែល​តភ្ជាប់​ជាខ្សែ​ច្រវ៉ាក់​ពី​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេក​វិទ្យា​ព័ត៌មាន​មួយ​ទៅ​ប្រព័ន្ធ​បច្ចេកវិទ្យា​ព័ត៌មាន​មួយ​ទៀត​នៃ​ក្រសួងស្ថាប័ន​ចំនួន ២១ បាន​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ធុរជន​ចុះ​បញ្ជី​អាជីវកម្ម​ដោយ​ប្រើពេល​ត្រឹម​តែ​ ៨​ថ្ងៃ​នៃ​ថ្ងៃ​ធ្វើការ​ប៉ុណ្ណោះ»។ លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន បញ្ជាក់​ថា ក្នុង​រយៈជិត​​៤ឆ្នាំ បើ​គិត​ពី​ពេល​ចាប់ផ្ដើម​ដាក់​ឱ្យ​ដំណើរការ CamDX នៅពាក់​កណ្ដាល​ឆ្នាំ ២០២០ មក​ដល់​ដំណាច់​ខែ​មេសា ឆ្នាំ ២០២៤ នេះ ក្រុមហ៊ុនចំនួន ៣៥ ៧៥៥ ជាមួយ​នឹង​ទំហំ​ដើម​ទុន ១០,៧៣ ប៊ីលាន​ដុល្លារ​អាមេរិក​បាន​ចុះ​បញ្ជី​ដោយជោគជ័យ​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​អេកូឡូស៊ីនេះ៕
លើកឡើងថា ប្រព័ន្ធបញ្ជរតែមួយជាតិរបស់កម្ពុជានឹងជួយសម្រួលដល់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មនៅកម្ពុជាដោយផ្លាស់ប្ដូររបបការងារពីការពឹងផ្អែកទៅលើក្រដាសទៅជាការមិនប្រើក្រដាស។ ប្រព័ន្ធនេះមានការតភ្ជាប់ទៅកាន់ប្រព័ន្ធបញ្ជរតែមួយរបស់អាស៊ាន ដើម្បីផ្លាស់ប្ដូរទិន្នន័យជាមួយបណ្ដាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន និងកែសម្រួលនីតិវិធីនៃការស្នើសុំអាជ្ញាបណ្ណ លិខិតអនុញ្ញាត និងឯកសារតម្រូវនានាពាក់ព័ន្ធនឹងការនាំចេញ នាំចូលទំនិញ ដែលកន្លងមក ពាណិជ្ជករត្រូវរត់ការឆ្លងកាត់ក្រសួង ស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចផ្សេងៗ។ លើកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបន្ថែមថា ការធ្វើការរួមគ្នា "ប្រកបដោយជោគជ័យ" ក៏បានហុចផលដល់វិស័យឯកជន និង ទទួលបានផលប្រយោជន៍ជាច្រើនពីប្រព័ន្ធបញ្ជរតែមួយជាតិ។ លោកអូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្នបញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈជិត៤ឆ្នាំ បើគិតពីពេលចាប់ផ្ដើមដាក់ឱ្យដំណើរការ CamDX នៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ ២០២០ មកដល់ដំណាច់ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៤ នេះ ក្រុមហ៊ុនចំនួន ៣៥ ៧៥៥ ជាមួយនឹងទំហំដើមទុន ១០,៧៣ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិកបានចុះបញ្ជីដោយជោគជ័យក្នុងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីនេះ។
រុស្ស៊ី​បាន​ព្រមាន​បាញ់​ទម្លាក់​យន្តហោះ​​ចម្បាំង​ដ៏​មាន​ឥទ្ធិពល​របស់សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ F-16 ក្នុង​ករណី​ប្រទេស​​ណា​មួយ​ប្រគល់​ឱ្យ​អ៊ុយក្រែន​សម្រាប់​ការ​ធ្វើ​​សង្គ្រាម​ប្រឆាំង​ខ្លួន​នោះ ប៉ុន្តែ​​​​មហាអំណាច​នុយក្លេអ៊ែរ​​រុស្ស៊ី​បាន​បដិសេធ​ថា​ ខ្លួន​​មិនបាន​គូសវាស​សម្រាប់​ការវាទី​ចូល​ប្រទេស​ណាតូ​ណាមួយ​ដែលជា​​អតី​ត​​​រដ្ឋ​ក្នុង​សហភាព​សូវៀតនោះទេ។ ​ទីភ្នាក់ងារ​ព័ត៌មាន​រ៉យទ័រ បាន​ផ្សាយ​ថា រុស្ស៊ី​គ្មាន​គំនិត​លើ​ប្រទេស​ណា​តូ​ណាមួយ​ឡើយ ហើយ​នឹងមិន​វាយប្រហារ​​ប្រទេស​ប៉ូឡូញ រដ្ឋបាល់​ទិ​ក ឬ​សាធារណរដ្ឋ​ឆេ​ក​ឡើយ ប៉ុន្តែ​ប្រសិនបើ​លោកខាងលិច​ផ្គត់ផ្គង់​យន្តហោះ​ចម្បាំង F-16 ដល់​ប្រទេស​​អ៊ុយ​ក្រែ​ន នោះ​ពួកគេ​នឹងត្រូវ​បាញ់​ទម្លាក់​ដោយ​កងកម្លាំង​រុស្ស៊ី។ ​រុស្ស៊ី​​បាន​ចាប់ផ្តើម​ឈ្លាន​ពាន​ចូល​ទឹកដី​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​​ដែល​ជា​រដ្ឋ​ឯករាជ្យ​​ពេញលេញ​​ និង​ជារដ្ឋ​សមាជិក​​ពេញ​សិទ្ធិ​របស់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​កាល​ពី​ថ្ងៃទី ​២៤ ​​ខែកុម្ភៈ​ ឆ្នាំ​ ២០២២ ដោយប្តេជ្ញា​ប្រើពេល​តែប៉ុន្មានថ្ងៃ​​ដើម្បី​ផ្តួល​រំលំ​​រដ្ឋាភិបាល​របស់ ប្រធានាធិបតី​ វ៉ូឡូឌីមៀរ ហ្សេឡេនស្គី ដែលមាន​ទំនោរ​ទៅរក​បស្ចឹមប្រទេ​ស​ឬប្លុក​សេរី​ដឹកនាំ​ដោយសហរដ្ឋ​អាមេរិក។​ ​​ក្រោយ​ការ​​លើក​ទ័ព​ចូល​អ៊ុយក្រែន វិបត្តសង្គ្រាម​មិន​ឈ្នះ​មិនចាញ់​មួយ​នេះ​បាន​បង្កឱ្យមាន​វិបត្តិ​ដ៏​ជ្រៅ​បំផុត​នៅក្នុង​ទំនាក់ទំនង​របស់​រុស្ស៊ី​ជាមួយ​លោកខាងលិច​ចាប់តាំងពី​វិបត្តិ​មី​ស៊ី​ល​គុយបា​កាល​​ឆ្នាំ ១៩៦២​។ ថ្លែង​ទៅកាន់​អាកាសយានិក​របស់​កង​ទ័ពអាកាស​រុស្ស៊ី ប្រធានាធិបតី​រុស្ស៊ី លោក វ៉្លាឌីមៀរ ពូ​ទីន បាន​និយាយថា សម្ព័ន្ធមិត្ត​យោធា​ដឹកនាំ​ដោយ​សហរដ្ឋអាមេរិក បាន​ពង្រីក​ឆ្ពោះទៅ​ទិសខាងកើត​ឆ្ពោះទៅកាន់​​ប្រទេស​រុស្ស៊ី ចាប់តាំងពី​ការដួលរលំ​នៃ​សហភាពសូវៀត​ឆ្នាំ ១៩៩១ ប៉ុន្តែ​ថា​ ទីក្រុង​ម៉ូស្គូ​មិនមាន​គម្រោង​វាយប្រហារ​រដ្ឋ​ណា​តូ​នោះទេ។ យោងតាម​​ការ​ចេញសេចក្តី​ប្រកាស​របស់​​វិមាន​ក្រឹម​ឡាំង​ដែល​បានចេញ​ផ្សាយ​កាលពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍ លោក ពូ​ទីន​​ បាន​​និយាយថា៖ «យើង​មិនមាន​ចេតនា​ឈ្លានពាន​ចំពោះ​រដ្ឋ​ទាំងនេះ​ទេ។ គំនិត​ដែលថា​យើង​នឹង​វាយប្រហារ​ប្រទេស​មួយចំនួនទៀត ដូចជា ប៉ូឡូញ រដ្ឋបាល់​ទិ​ក និង​ឆេ​ក​ក៏​កំពុង​ភ័យខ្លាច​ផងដែរ គឺ​​គ្មាន​ហេតុ​ផល​ទល់តែសោះ​។ វា​គ្រាន់តែ​ជា​លេស​​ប៉ុណ្ណោះ»។ ​កន្លង​មក​​ មេដឹកនាំ​ប្រទេសលោក​ខាងលិច​ រដ្ឋ​នានានៅ​អឺរ៉ុប​ខាងកើត​សុទ្ធ​តែ​បាន​​សន្និដ្ឋាន​ស្រដៀងៗ​គ្នា​ថា លោក​ ពូទីន​ នឹង​ពង្រីក​សង្គ្រាម​ឆ្ពោះ​ទៅ​ប្រទេសរបស់ពួកគេ នៅពេល​ដែល​ លោក​ ពូទីន​​ ឈ្នះសង្គ្រាម​នៅ​អ៊ុយក្រែន ម្ល៉ោះហើយ​ទើប​​ពួកគេ​ ខិតខំ​​ឧបត្ថម្ភ​​​ និង​ផ្គត់ផ្គង់ឱ្យ​អ៊ុយក្រែន​នូវសព្វាវុធ​ ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ការ​ទូត​​តាមការ​អំពាវនាវ​របស់​អ៊ុយក្រែន។ វិមាន​ក្រឹម​ឡាំង ដែល​ចោទប្រកាន់​សហរដ្ឋអាមេរិក​ថា ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំងនឹង​រុស្ស៊ី ដោយ​គាំទ្រ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន ទាំង​លុយ អាវុធ និង​ចារកម្ម និយាយថា ទំនាក់ទំនង​ជាមួយ​ក្រុង​វ៉ាស៊ីនតោន ប្រហែលជា​មិនដែល​អាក្រក់​ជាង​នេះ​ទេ។ នេះ​បើ​តាមរ៉យទ័រ​។​ នៅពេល​សួរ​អំពី​យន្តហោះ​ចម្បាំង F-16 ដែល​លោកខាងលិច​បាន​សន្យាថា​នឹង​បញ្ជូន​ទៅកាន់​អ៊ុយ​ក្រែ​ន លោក ពូ​ទីន បាន​និយាយថា យន្តហោះ​បែបនេះ​នឹងមិន​ផ្លាស់ប្តូរ​ស្ថានភាព​នៅ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​ឡើយ។ លោកពូ​ទីន​បាន​និយាយថា៖ «ប្រសិនបើ​ពួកគេ​ផ្គត់ផ្គង់​យន្តហោះ F-16 ហើយ​ពួកគេ​កំពុងនិយាយ​អំពី​រឿងនេះ ហើយ​ទំនងជាហ្វឹកហាត់​អ្នកបើក​យន្តហោះ វា​នឹងមិន​ផ្លាស់ប្តូរ​ស្ថានភាព​នៅលើ​សមរភូមិ​ទេ។ យើង​នឹង​បំផ្លាញ​យន្តហោះ ដូចដែល​យើង​បំផ្លាញ​រថក្រោះ រថពាសដែក និង​ឧបករណ៍​ផ្សេងទៀត រួមទាំង​ឧបករណ៍​បាញ់​គ្រាប់​រ៉ុក្កែត​ជាច្រើន»។ លោក ពូ​ទីន​ បាន​និយាយថា F-16 ក៏​អាច​ផ្ទុក​អាវុធ​នុយក្លេអ៊ែរ​ផងដែរ។ លោក ពូ​ទីន បាន​និយាយថា៖ «ជាការ​ពិត ប្រសិនបើ​ពួកវា​នឹងត្រូវ​បាន​ប្រើ​ពី​អាកាសយានដ្ឋាន​នៅក្នុង​ប្រទេស​ទី​បី ពួកគេ​ក្លាយជា​គោលដៅ​ស្របច្បាប់​សម្រាប់​យើង គ្រប់​ទីកន្លែង​ដែល​ពួកគេ​អាច​នឹង​ស្ថិតនៅ»។ កន្លងមក ប្រទេស​បែលហ្ស៊ិក ដា​ណឺ​ម៉ាក ន័​រវេ​ស និង​ហូ​ឡង់ ស្ថិតក្នុង​ចំណោម​ប្រទេស​ដែល​បាន​សន្យា​បរិច្ចាគ​យន្តហោះ F-16 ។ សម្ព័ន្ធ​នៃ​បណ្តា​ប្រទេស​បាន​សន្យាថា​នឹង​ជួយ​បណ្តុះបណ្តាល​អ្នកបើក​យន្តហោះ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​ក្នុងការ​ប្រើប្រាស់​របស់​ពួកគេ៕
ការបញ្ជាក់អំពីការបាញ់ទម្លាក់យន្តហោះចម្បាំង F-16 ដែលបានប្រមាណបញ្ចាំងទៅអ៊ុយក្រែន បានចាប់ផ្តើមឈ្លានពានចូលទឹកដីអ៊ុយក្រែនដែលជារដ្ឋឯករាជ្យពេញលេញ និងជារដ្ឋសមាជិកពេញសិទ្ធិរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃទី ២៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២២។ លោក វ៉្លាឌីមៀរ បានបញ្ចេញសេចក្តីនៅថ្ងៃសៅរ៍របស់ពួកគេដែលបង្ហាញអំពីការពិង្ខានដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ជាមួយនឹងអ៊ុយក្រែនហើយបង្កឱ្យបានវិបត្តិដ៏ជ្រៅបំផុត។ លោកវ៉្លាឌីមៀរពិនិត្យលេខាធិបតេយ្យអឺរ៉ុប បានបញ្ចេញអត្តសញ្ញាណបទថា បើប្រសិនបើវាបានប្រើពីការអនុម័ត្រនៅលើទីបី កន្លងមក ប្រទេសបែលហ្ស៊ិក ដាណឺម៉ាក ន័រវេស និងហូឡង់ ស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសដែលបានសន្យាបរិច្ចាគយន្តហោះ F-16 ។ វិមានក្រឹមឡាំងដែលចោទប្រកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកបានប្រសិនបើវាទទួលបានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ ទាំងដែលបញ្ចេញនឹងជួយបណ្តុះបណ្តាលអ្នកបើកយន្តហោះអ៊ុយក្រែនក្នុងការប្រើប្រាស់របស់ពួកគេ។
រដ្ឋមន្ត្រី​​ដឹកជញ្ជូន​របស់រដ្ឋាភិបាល​ម៉ាឡេស៊ី​បាន​និយាយថា ខ្លួន​នឹង​ពិចារណា​ពង្រីក​គម្រោង​ផ្លូវដែក​ដែល​ដឹកនាំ​ដោយ​ប្រទេស​ចិន​តម្លៃ ១០​ ពាន់​លាន​ដុល្លារ ​ទៅកាន់​ព្រំដែន​របស់ខ្លួន​ជាមួយ​ប្រទេស​ថៃ ដើម្បី​ជំរុញ​ទំនាក់ទំនង​សេដ្ឋកិច្ច​រវាង​ប្រទេសជិតខាង​អាស៊ីអាគ្នេយ៍។ ​ជាផ្នែក​មួយ​នៃ​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម​ខ្សែក្រវាត់ និង​ផ្លូវ​របស់​ប្រទេស​ចិន ផ្លូវដែក​ប្រវែង ៦៦៥ ​គីឡូម៉ែត្រ​ដែល​មាន​តម្លៃ​​ ៥០,២៧​ ពាន​លាន​រីងហ្គីត ឬ​ថា ​​១០,៦៣​ ពាន់​លាន​ដុល្លារ កំពុង​ស្ថិតនៅលើ​ផ្លូវដែក​ ដើម្បី​ត​ភ្ជាប់​ឆ្នេរ​សមុទ្រ​ភាគ​ខាងកើត និង​​ភាគ​ខាងលិច​នៃ​ឧបទ្វីប​ម៉ាឡេស៊ី នៅ​ចុងឆ្នាំ ២០២៦​។ រដ្ឋមន្ត្រី​ដឹកជញ្ជូន​ម៉ាឡេស៊ី លោក Anthony Loke បាន​និយាយ​កាលពី​ថ្ងៃ​ពុធ​ថា រដ្ឋាភិបាល​​ម៉ាឡេស៊ី​បើក​ចំហ​​ចំពោះ​សំណើ​ដើម្បី​ពង្រីក​ផ្លូវ​ទៅកាន់​ព្រំដែន​ជាមួយ​ប្រទេស​ថៃ សម្រាប់​ការធ្វើសមាហរណកម្ម​បន្ថែមទៀត​ទៅក្នុង​បណ្តាញ​ផ្លូវដែក​ដែលមាន​ស្រាប់ ឬ​ការអភិវឌ្ឍន៍​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​នាពេល​អនាគត។ ទោះបី​ជា​យ៉ាង​ណា​ លោករដ្ឋ​មន្ត្រី​​​​មិនបាន​ផ្តល់ព័ត៌មាន​លម្អិត​បន្ថែម​ទេ។ តាមការ​ដក​ស្រង់សម្តី​របស់​ទីភ្នាក់ងារ​ព័ត៌មាន​រ៉យទ័រ ​លោក​រដ្ឋមន្ត្រី Loke បាន​ប្រាប់​ព្រឹទ្ធសភា​ម៉ាឡេស៊ី​ថា ៖«នៅពេលដែល​ការតភ្ជាប់​ផ្លូវ​រថភ្លើង​រវាង​ម៉ាឡេស៊ី និង​ថៃ ​ទំនើបកម្មនិងភាព​​ប្រសើរឡើងត្រូវ​បាន​ធ្វើ​​​ ចលនា​នៃ​ទំនិញ និង​អ្នកដំណើរ​រវាង​ប្រទេស​ទាំងពីរ​នឹង​កាន់តែ​លឿន ដូច្នេះ​វា​ជំរុញ​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ ​តំណ​ភ្ជាប់​ផ្លូវដែក​ដើម​ត្រូវ​បានស្នើ​ឡើងជា​លើកដំបូង​នៅក្នុង​ឆ្នាំ ២០១៧​ ហើយ​កំពុង​ត្រូវបាន​សាងសង់​ដោយ​អង្គភាព​ម៉ាឡេស៊ី​នៃ​ក្រុមហ៊ុន China Communications Construction Co Ltd ដែល​វា​ត្រូវ​បានបញ្ចប់ ៦០ ភាគរយ គិត​ត្រឹម​ខែមីនា។ នេះ​បើ​យោងតាម​ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន​រដ្ឋ Bernama ។ ប្រទេស​ថៃ​ ក៏មាន​គម្រោង​វិនិយោគ​ក្នុង​គម្រោង​ស្ពាន​​ដ៏​ធំ​មួយ​នៅ​ភាគខាងត្បូង​ប្រទេស​ ដើម្បី​ជំរុញ​កំណើន និង​ពាណិជ្ជកម្ម​ពិភពលោក។ ស្ពាន​នេះ​នឹង​ឆ្លងកាត់​ច្រក​សមុទ្រ​ម៉ា​ឡា​កា ដែលជា​ផ្លូវ​សមុទ្រ​តូចចង្អៀត​រវាង​ម៉ាឡេស៊ី និង​ឥណ្ឌូនេស៊ី។ លោក Loke បាន​និយាយថា៖ «ប្រសើរ​ជាង​ការប្រកួត​​ប្រជែង​ផលបូកស្មើសូន្យ​ ក្រសួង​ដឹកជញ្ជូន​របស់​ម៉ាឡេស៊ី​មាន​ទំនុកចិត្ត​ថា​ម៉ាឡេស៊ី និង​ថៃ​អាច​ស្វែងរក​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​កា​ន់​តែ​ជិតស្និទ្ធ​នៅក្នុង​វិស័យ​ដឹកជញ្ជូន និង​ការអភិវឌ្ឍន៍​ជាតិ​សម្រាប់​ផលប្រយោជន៍​ទៅវិញទៅមក​រយៈពេល​វែង៕​
រដ្ឋមន្ត្រីដឹកជញ្ជូនម៉ាឡេស៊ីបាននិយាយថា គម្រោងផ្លូវដែកដែលដឹកជញ្ជូនទៅកាន់ព្រំដែនរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសថៃតម្លៃ ១០ ពាន់លានដុល្លារ និងភាពប្រសើរឡើងត្រូវបានធ្វើចលនា។ លោក Anthony Loke បានប្រាប់ថា រដ្ឋាភិបាលម៉ាឡេស៊ីបានបើកចំហចំដើម្បីពង្រីកផ្លូវទៅកាន់ព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃដើម្បីជំរុញទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសសេដ្ឋកិច្ច។ តំណភ្ជាប់ផ្លូវដែកដើមត្រូវបានស្នើឡើងជាលើកដំបូងនៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ហើយកំពុងត្រូវបានសាងសង់ដោយអង្គភាពម៉ាឡេស៊ីនៃក្រុមហ៊ុន China Communications Construction Co Ltd។ គម្រោងផ្លូវដែកនេះមានគម្រោងវិនិយោគដ៏ធំមួយបង្កើនចំណុចចំណូល និងអាជីវកម្មដូចជាការធ្វើសមាហរណកម្មនិងការអភិវឌ្ឍន៍ជាតិសម្រាប់ផលប្រយោជន។ បើសិនជានិយាយរបស់លោក Loke បានទទួលជ័យ ការប្រសើរជាងការប្រកួតប្រជែងផលបូកស្មើសូន្យក្រសួងដឹកជញ្ជូនមានស្រាប់ថាអាចស្វែងរកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាតិបានជិតស្និទ្ធនៅក្នុងវិស័យដឹកជញ្ជូន។
កាលពី​ថ្ងៃទី ២៧ ខែមីនា ​ឆ្នាំ ២០២៤ សភា​ថៃ​បានអនុម័ត​ច្បាប់​ស្ដីពី​សមភាព​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ដែល​នេះ​ជាការ​បោះជំហាន​ដ៏​សំខាន់​ក្នុងការ​នាំឱ្យ​ប្រទេស​ថៃ ​ខិត​ទៅជិត​ទៅរក​ការទទួលស្គាល់​ភាពស្របច្បាប់​នៃ​ការរៀប​អាពាហ៍ពិពាហ៍​រវាង​មនុស្ស​ភេទ​ដូចគ្នា​ ពោលគឺ​អាច​ក្លាយជា​ប្រទេស​ទី​បី​នៅ​អាស៊ី​ដែលមាន​ច្បាប់​បែប​នេះ​។ យ៉ាងណាក៏ដោយ​សេចក្តីព្រាងច្បាប់​នេះ​នៅតែ​ត្រូវការ​ការអនុម័ត​ពី​ព្រឹទ្ធសភា​និង​ការយល់ព្រម​ពី​ព្រះមហាក្សត្រ​​ មុន​ពេលដែល​ច្បាប់​នេះ​អាច​ចូល​ជា​ធរមាន ដោយ​អាច​នឹងត្រូវ​ប្រើ​រយៈពេល ១២០ ថ្ងៃ​ទៀត។ ច្បាប់​នេះ​ត្រូវបាន​អនុម័ត​ដោយ​សំឡេង​ភាគច្រើន​លើសលប់​នៅក្នុង​សភា​ដោយមាន​សមាជិកសភា​ចំនួន ៤០០ នាក់ ​​ក្នុងចំណោម ៤១៥ នាក់​ បាន​គាំទ្រ​ហើយ​មានតែ ១០ នាក់​ប៉ុណ្ណោះ ​ដែល​បាន​បោះឆ្នោត​ប្រឆាំងនឹង​ច្បាប់​នេះ។ ប្រសិនបើ​ច្បាប់​នេះ​ត្រូវ​បានអនុម័ត​ដោយ​ជោគជ័យ ​នោះ​ប្រទេស​ថៃ​ នឹង​ក្លាយជា​ប្រទេស​ទី៣ នៅ​អាស៊ី​បន្ទាប់ពី​តៃវ៉ាន់​ និង​នេ​ប៉ាល់​ ក្នុង​ការដែល​ទទួលស្គាល់​ភាពស្របច្បាប់​នៃ​អាពាហ៍ពិពាហ៍​រវាង​មនុស្ស​ភេទ​ដូចគ្នា។ លោក​ ដា​នូ​ផន ភូ​ណា​កាន់​តា (Danuphorn Punnakanta) ប្រធាន​គណៈកម្មាធិការ​សភា​ទទួលបន្ទុក​លើ​សេចក្តីព្រាងច្បាប់​នេះ​បាន​លើកឡើងថា​គោលដៅ​នៃ​ច្បាប់​នេះ​ គឺ​ដើម្បី​កាត់បន្ថយ​វិសមភាព​សង្គម​និង​លើកកម្ពស់​សមភាព​សម្រាប់​ប្រជាជន​ថៃគ្រប់ៗរូប។ លោក​ក៏បាន​ប្រកាស​ជំរុញ​ឲ្យ​សមាជិកសភា គាំទ្រ​សេចក្តីព្រាងច្បាប់​ជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​នេះ។ ការអនុម័ត​ច្បាប់​ថ្មី​នេះ​បង្ហាញ​ពី​វឌ្ឍនភាព​របស់​ប្រទេស​ថៃ​ទាក់ទង​នឹង​បញ្ហា​ LGBTQ+ ដោយ​លើកកម្ពស់​ភាព​ចម្រុះ​គ្នា និង​ការបើកចំហ​នៅក្នុង​សង្គម​ថៃ ស្របតាម​គុណ​តម្លៃ​ព្រះពុទ្ធសាសនា​បែប​អភិរក្សនិយម​ និង​ពង្រឹង​ជំហរ​របស់ខ្លួន​ថា​ជា​ប្រទេស​សេរី​បំផុត​មួយ​នៅ​អាស៊ី។ ថៃ​បាន​ក្លាយជា​ប្រទេស​ដ៏​ពេញនិយម​សម្រាប់​គូស្នេហ៍​ស្រលាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា​ដោយសារតែ​ថៃ​ជា​សង្គម​មួយ​ដែល​បើកចំហ​សម្រាប់​អ្នកស្រឡាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា (LGBTQ+) ទាំង​ពលរដ្ឋ​នៅក្នុង​ស្រុក​និង​ជនបរទេស។ យ៉ាងណាក៏ដោយ​សកម្មជន​សិទ្ធិមនុស្ស​បាន​អះអាងថា​ បើទោះជា​យ៉ាងនេះ​ក្តី​ច្បាប់​ និង​ស្ថាប័ន​របស់​ប្រទេស​ថៃ​ មួយចំនួន​នៅតែ​បន្ត​រើសអើង​ចំពោះ​បុគ្គល​និង​គូស្នេហ៍ ​LGBTQ+ ដោយ​មិនបាន​សម្រប​ខ្លួន​តាម​ការវិវត្ត​នៃ​អាកប្បកិរិយា​សង្គម​នោះទេ។ ច្បាប់​ដែល​បានអនុម័ត​កាលពី​ថ្ងៃ​ពុធ​ម្សិលមិញ គឺជា​ការរួមបញ្ចូល​គ្នា​រវាង​សេចក្តីព្រាងច្បាប់​ចំនួន​ ៤ ​ដោយ​មាន​ខ្លឹមសារ​ជារួម​ គឺជា​ការទទួលស្គាល់​ការរៀប​ការ​រវាង​បុគ្គល​ ២ នាក់​ដោយ​មិន​គិតពី​ភេទ។ ច្បាប់​ថ្មី​នេះ​បានចែង​ជំនួស​និយមន័យ​អាពាហ៍ ពិពាហ៍​ដែល​ធ្លាប់ប្រើ​កន្លងមក ដូចជា​ពាក្យ​ថា ប្ដី និង​ប្រពន្ធ​ជាដើម។ការណ៍​នេះ​បានផ្តល់​សិទ្ធិ​ពេញលេញ​ដល់​គូ​ស្វាមីភរិយា​ក្រោម​ក្រមរដ្ឋប្បវេណី​របស់​ប្រទេស​ថៃ​រួមទាំង​សិទ្ធិ​ទទួល​មរតក​និង​សិទ្ធិ​ស្មុំ​កូន។ កាលពី​ឆ្នាំ ២០២១​ តុលាការ​ធម្មនុញ្ញ​ថៃ​ធ្លាប់​បានចេញ​សេចក្ដីសម្រេច​ជុំវិញ​ខ្លឹមសារ​ច្បាប់​ស្ដីពី​អាពាហ៍​ពិពាហ៍​​នៅក្នុង​ប្រទេស​ថៃ​ ដែល​ទទួលស្គាល់​តែ​គូ​ស្វាមីភរិយា​ដែល​ស្រលាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា​នៅក្នុង​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ​តុលាការ​កំពូល​ថៃ​បានផ្តល់​អនុសាសន៍​ឱ្យ​ពង្រីក​ខ្លឹមសារ​ច្បាប់​នេះ ដើម្បី​ការពារ​សិទ្ធិ​របស់​បុគ្គល​គ្រប់រូប​ទាំងអស់ ដែល​គេ​ស្គាល់​ថា​ជា​LGBTQ+។ សកម្មជន ណា​ដា ឆៃ​យ៉ា​ជិត (Nada Chaiyajit) អ្នកតស៊ូ​មតិ​អ្នក​ស្រលាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា​ និង​ជា​សាស្ត្រាចារ្យ​ច្បាប់​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ម៉ែ​ហ្វា​លួង (Mae Fah Luang)​ បាន​យល់ឃើញថា ការអនុម័ត​ច្បាប់​នេះ​ជា​រឿង​វិជ្ជមាន​មួយ​ប៉ុន្តែ​បញ្ហា​មួយចំនួន​នៅតែ​មិនទាន់​ត្រូវបាន​ដោះស្រាយ។ កាលពី​ថ្ងៃ​ពុធ​ម្សិលមិញ ក្រុម​អ្នកតស៊ូ​មតិ​អ្នក​ស្រឡាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា ដែល​គាំទ្រ​ការរៀប​ការ​ភេទ​ដូចគ្នា បាន​ព្យាយាម​លើកឡើង​ពី​អំណះអំណាង​ដើម្បី​ធ្វើការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ពាក្យ​ក្នុង​ច្បាប់​ក្នុងអំឡុងពេល​ប្រជុំ​សភា​ដោយ​ពួកគេ​ចង់​ប្រើពាក្យ "បុព្វការី" ជំនួស​ឱ្យ​ពាក្យ "ឪពុក" និង "ម្តាយ"ដើម្បី​មាន​ភាពងាយស្រួល​សម្រាប់​គូស្នេហ៍​ភេទ​ដូចគ្នា ក្នុងការ​ស្មុំ​កូន។ សកម្មជន ណា​ដា បាន​និយាយថា"ខ្ញុំ​សប្បាយចិត្ត​ប៉ុន្តែ​វា​មិនមែនជា​សមភាព​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ពេញលេញ​នោះទេ​ពោលគឺ​សម្រាប់តែ​អ្នក​ស្រលាញ់​ភេទ​ដូចគ្នា​តែប៉ុណ្ណោះ"។សកម្មជន​រូបនេះ​បាន​បន្ថែមថា "យើង​មាន​សិទ្ធិ​រៀបការ​ប៉ុន្តែ​មិនមាន​សិទ្ធិ​ពេញលេញ​សម្រាប់​ការបង្កើត​គ្រួសារ​នោះទេ។វា​ជា​រឿង​ខកចិត្ត​ដែល​យើង​មិនបាន​ឈានដល់​កម្រិត​ពេញលេញ​មួយ​បាន"៕
ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤, ប្រទេសថៃបានអនុម័តច្បាប់ស្ដីពីសមភាពអាពាហ៍ពិពាហ៍ដែលត្រូវបានរៀបរកឲ្យសម្រាប់ប្រទេសថៃ ដោយការទទួលស្គាល់ភាពស្របច្បាប់នៃការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងមនុស្សភេទដូចគ្នា។ ច្បាប់នេះត្រូវបានអនុម័តដោយសំឡេងភាគច្រើនលើសលប់នៅក្នុងសភាដោយមានសមាជិកសភា៤០០នាក់ក្នុងចំណោម៤១៥នាក់គាំទ្រហើយមានតែ១០នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានបោះឆ្នោតប្រឆាំងនឹងច្បាប់នេះ។ ប្រសិនបើច្បាប់នេះត្រូវបានអនុម័តដោយជោគជ័យនោះប្រទេសថៃនឹងក្លាយជាប្រទេសទី៣នៅអាស៊ីបន្ទាប់ពីតៃវ៉ាន់ និងនេប៉ាល់ក្នុងការដែលទទួលស្គាល់ភាពស្របច្បាប់នៃអាពាហ៍ពិពាហ៍រវាងមនុស្សភេទដូចគ្នា។ គណៈកម្មាធិការសភាទទួលបន្ទុកនៅប្រទេសថៃបានបញ្ចូលសេចក្ដីព្រាងច្បាប់នេះជុំវិញដើម្បីកាត់បន្ថយវិសមភាពសង្គមនិងលើកកម្ពស់សមភាពសម្រាប់ប្រជាជនថៃគ្រប់រូប។ ក្រុមអ្នកតស៊ូមតិបានព្យាយាមលើកឡើងពីអំណះអំណាងដើម្បីធ្វើការផ្លាស់ប្តូរពាក្យក្នុងច្បាប់ដោយបើកចំហន់ឱ្យពាក្យ "បុព្វការី" និង "ម្តាយ" ជំនួសឱ្យពាក្យ "ឪពុក" និង "ម្តាយ" ដើម្បីមានភាពងាយស្រួលសម្រាប់គូស្នេហ៍ភេទដូចគ្នាក្នុងការស្មុំកូន។ សកម្មជនណាដាចាត់ទុកថា "ខ្ញុំសប្បាយចិត្តប៉ុន្តែវា​មិនមែនជាសមភាព​អាពាហ៍ពិពាហ៍​ពេញលេញនោះទេ​ព
យន្តហោះ​ថ្មី​​របស់​ក្រុមហ៊ុន AirAsia Cambodia បាន​បង្ហាញ​រូបរាង​នៅ​​អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​ភ្នំពេញ​កាលពី​ថ្ងៃទី ២០ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៤​ ដោយ​នាំមក​នូវ​ការ​តភ្ជាប់​ជើង​ហោះ​ហើរ​កាន់តែ​ប្រសើរឡើង និង​ការជំរុញ​កំណើន​​ទេសចរណ៍​សម្រាប់​កម្ពុជា​។​ លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​បង្ហោះ​នៅលើ​បណ្ដាញ​សង្គម​របស់​លោក​នាពេល​ថ្មីៗ​នេះថា​ យន្តហោះ​ដែល​តុបតែង​ដោយ​រូបភាព​នៃ​ប្រាសាទ​អង្គរវត្ត និង​គំនូរ​បែប​ប្រពៃណី​របស់​កម្ពុជា គឺជា​ព្រឹត្តិការណ៍​ដ៏​សំខាន់​មួយ​នៅក្នុង​ឧស្សាហកម្ម​អាកាសចរណ៍​របស់​ប្រទេស។​ យោងតាម​ការ​បង្ហោះ​របស់​នាយករដ្ឋមន្ត្រី​នៅលើ Facebook របស់​លោក​ថា៖ «[យន្ដហោះ] បាន​រចនា​រូបប្រាសាទអង្គរវត្ត​ និង​អក្សរ Cambodia យ៉ាង​ស្រស់​ស្អាត​ ដើម្បី​ត្រៀម​ហោះហើរ​បង្ហាញ និង​ហោះហើរ​សាកល្បង នៅ​ថ្ងៃទី៣០ ខែ​មេសា​ខាង​មុខ​នេះ ដើម្បី​ទទួល​បាន​វិញ្ញាបនបត្រ ប្រតិបត្ដិករ​ហោះហើរ​ផ្លូវការ»។ ការ​ហោះហើរ​ក្នុង​ស្រុក​ជា​ផ្លូវការ នឹង​រៀបចំ​ដំណើរការ​នៅ​ថ្ងៃទី​០២ ខែ​ឧសភា ឆ្នាំ​២០២៤ ដោយមាន​ជើងហោះហើរ​ប្រចាំថ្ងៃ​ចំនួន ៤ ជើង គឺ​ពី​ភ្នំពេញ​ទៅ​ខេត្ត​សៀមរាប និង​​​រវាង​ក្រុងព្រះសីហនុ និង​ខេត្តសៀមរាប​។​ លោក David-Jaya Piot ប្រធាន​សមាគម​សណ្ឋាគារ​កម្ពុជា​នៅ​សៀមរាប បានទទួល​ស្គាល់​ពី​កំណើន​នៃ​វិស័យ​ទេសចរណ៍ ជាពិសេស​ពី​ទីផ្សារ​អឺរ៉ុប និង​អាមេរិក​ ហើយ​ទីផ្សារ​អាស៊ី​មិនទាន់មាន​​ការកើនឡើង​នេះ​ទេ ដោយ​បច្ចុប្បន្ន​ទីផ្សារ​កូរ៉េ​កំពុង​នាំមុខគេ​។​ ទោះបីជា​យ៉ាងនេះ​ក្តី លោក Piot ​កូន​កាត់​​បារាំង​-​កម្ពុជា បានបង្ហាញ​ទំនុកចិត្ត​លើ​ស្ថានភាព​ទេសចរណ៍​ប្រកប​ដោយ​​និរន្តរភាព និង​ការលេចឡើង​នៃ​អ្នកដំណើរ​ទ្រព្យ​ស្ដុក​ ដែល​បាន​ជំរុញឱ្យមាន​ការកែលម្អ​គុណភាព​សេវាកម្ម​នៅ​ទូទាំង​ខេត្ត​។​ លោក​បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​ថា​៖ «​ជា​លទ្ធផល នេះ​បាន​នាំ​ឱ្យ​​មានការ​កើនឡើង​ជារួម​នូវ​គុណភាព​បទពិសោធន៍ និង​សេវាកម្ម​ដែល​ផ្តល់ជូន​ក្នុង​ខេត្ត​របស់​យើង​»​។​ លោក​គូស​បញ្ជាក់​ថា បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ជា​ឱកាស​សម្រាប់​ការ​មក​ទស្សនា​ប្រទេស​កម្ពុជា ដោយសារ​លែង​មាន​ភាព​ចង្អៀត​ណែន និង​ការ​ទទួល​បាន​បទពិសោធន៍​ដែល​មាន​គុណភាព​ខ្ពស់​ពី​ក្រុមហ៊ុន​អាកាសចរណ៍។ លោក Piot ​ជា​សហស្ថាបនិក Kulen Elephant Forest បាន​និយាយថា សម្រាប់​ជើងហោះហើរ Air Asia Cambodia គឺជា​ការ​បន្ថែម​សក្ដានុពល​​យ៉ាងខ្លាំង​ចំពោះ​វិស័យ​​ទេសចរណ៍​។ វា​នឹង​អនុញ្ញាត​ឱ្យមាន​ការតភ្ជាប់​កាន់​តែ​​ប្រសើរ​ទៅ​កាន់​គោលដៅ​ក្នុង​តំបន់ និង​ធ្វើឱ្យ​ប្រសើរឡើង​នូវ​លម្ហូរអ្នកដំណើរ​នៅ​ទូទាំង​អាស៊ីអាគ្នេយ៍​។​ ការដាក់​តាំង​បង្ហាញយន្ដ​នាគ​ក្រហម​ របស់​ក្រុមហ៊ុន​ AirAsia Cambodia ត្រូវ​បាន​ដកស្រង់​គំនិត និង​អត្ថន័យ​ពីស្ដេច​នាគ​ដ៏​ស័ក្ដិសិទ្ធ ដែល​តំណាង​ឱ្យ​អំណាច ការ​ការពារ និង​ភាព​សម្បូរ​រុងរឿង។ ​បំពាក់​ដោយ​ពណ៌​ទង់ជាតិ​កម្ពុជា និង​ភាព​អស្ចារ្យ​នៃ​ប្រាសាទអង្គរវត្ត យន្តហោះ​នេះ​គ្រោង​នឹង​ផ្តល់ជូន​អ្នកដំណើរ​នូវ​បទពិសោធន៍​ដែល​មិនអាច​បំភ្លេចបាន​ជាមួយ​នឹង​ពាក្យ​ស្លោកថា​ «ឥឡូវនេះ គ្រប់គ្នាអាចហោះហើរបាន»។​ លោក ​វ៉ន​ ពៅ ​ប្រធាន​សមាគម​ឯករាជ្យ​ សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅ​ប្រព័ន្ធ បាន​ឱ្យដឹងថា បើ​អាកាសចរណ៍​នេះ​ហោះហើរ​ក្នុង​ស្រុកផង និង​អន្ដរជាតិ​ផង ដែល​មាន​ភ្ញៀវ​ទេសចរ​ច្រើន​មក​លេង​ស្រុក​ខ្មែរ លោកគិត​ថា វាជា​ប្រយោជន៍​មួយ​សម្រាប់​អ្នក​ដឹក​ជញ្ជូន ដូចជា អ្នក​រត់​តាក់ស៊ី អ្នករត់​រ៉ឺម៉ក អ្នក​ប្រកប​មុខ​របរ​អាហារដ្ឋាន​ជាដើម ក៏ដូចជា​អ្នក​លក់​ទំនិញ​នៅតំបន់ទេសចរណ៍ អាច​បង្កើន​ប្រាក់​ចំណូល​របស់​ពួកគាត់។ លោក​បាន​ថ្លែង​ថា​៖ «ម្យ៉ាងវិញទៀត បើ​ព្រលាន​យន្ដហោះ​ថ្មីនៅ​ខេត្ដ​កណ្ដាល​ មិនគិតថ្លៃចំណត​ និង​សេវាផ្លូវ​ដល់​អ្នក​សេដ្ឋកិច្ច​ក្រៅប្រព័ន្ធ អ្នក​ដឹក​ជញ្ជូន ដែល​ដឹក​ភ្ញៀវ​ទៅកាន់​ព្រលាន​យន្ដហោះ​ថ្មី​ វាជាការ​បង្កើន​ប្រាក់​ចំណូល​សម្រាប់​ពួកគាត់»៕
យន្តហោះ​ថ្មី​របស់​ក្រុមហ៊ុន AirAsia Cambodia បាន​បង្ហាញ​នៅ​អាកាសយានដ្ឋាន​អន្តរជាតិ​ភ្នំពេញ ក្រោយពីថ្ងៃទី ២០ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៤ និងបញ្ជាក់ថា យន្តហោះដែលបានរចនាដោយនូវរូបរាងនៃប្រាសាទអង្គរវត្ត និងគំនូរបែបប្រពៃណីរបស់កម្ពុជា គឺជា​ព្រឹត្តិការណ៍​ដ៏​សំខាន់​មួយ​នៅក្នុង​ឧស្សាហកម្ម​អាកាសចរណ៍របស់​ប្រទេស។ បន្ទាប់ពីនេះ យន្តហោះនឹងបានបង្ហាញនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ២០២៤ និងក្នុងស្រុកចុងថ្មីរបស់ខេត្តសៀមរាប រវាងភ្នំពេញទៅខេត្តសៀមរាប។ បន្ទាប់ពីនេះ អ្នកប្រធានសមាគមឯករាជ្យសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធបានដាក់តាំងថា យន្តហោះថ្មីនេះគ្រប់គ្នាអាចហោះហើរបាន រួចបានប្រាក់ចំណូលច្រើនសម្រាប់ពួកគាត់។ គ្រប់គ្នាអាចធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវលម្ហូរអ្នកដំណើរនៅទូទាំងអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយជា​ការ​បង្កើន​ស្ថានភាព​ប្រសើរឡើង​នៃអាកាសចរណ៍របស់ប្រទេស។
README.md exists but content is empty. Use the Edit dataset card button to edit it.
Downloads last month
35
Edit dataset card