Article
stringlengths 47
10.6k
⌀ | Summary
stringlengths 11
279
|
|---|---|
គណៈប្រតិភូមកពីសហភាពសូត្រអន្តរជាតិ (International Silk Union-ISU) និងក្រុមហ៊ុន Cathaya Group ដែលជាក្រុមហ៊ុនចិនឯកទេសផ្នែកវាយនភណ្ឌសូត្រ និងជីវបច្ចេកវិទ្យា បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា កាលពីថ្ងៃចន្ទ ដើម្បីពិភាក្សាពីលទ្ធភាពនៃការពង្រីកគម្រោងវិនិយោគឧស្សាហកម្មសូត្រ និងវាយនភណ្ឌ។
លោក សួន សុផល អគ្គលេខាធិការរងក្រុមប្រឹក្សាវិនិយោគកម្ពុជា (CIB) នៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា និងក្រុមការងារនៃអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ ទទួលជួបសម្តែងការគួរសមជាមួយគណៈប្រតិភូចិនតំណាងដោយលោក Zhang Guoquang ប្រធាន ISU និងក្រុមហ៊ុន Cathay Group នៅភ្នំពេញ។
កិច្ចប្រជុំនេះមានគោលបំណងពង្រឹងចំណេះដឹង និងការយល់ដឹងអំពីច្បាប់ស្តីពីការវិនិយោគនៅកម្ពុជា និងពិភាក្សាអំពីលទ្ធភាពនៃការពង្រីកការវិនិយោគលើគម្រោងនានាទាក់ទងនឹងឧស្សាហកម្មសូត្រ និងវាយនភណ្ឌនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ក្នុងកិច្ចពិភាក្សានោះ លោក សុផល បានជម្រាបជូនគណៈប្រតិភូអំពីវត្តមាននៃតុចិន ‘China Desk’ ដែលបម្រើជាយន្តការតុជួរមុខសម្រាប់ផ្តល់ការសម្របសម្រួល និងសេវាកម្មវិនិយោគដល់វិនិយោគិនចិន។
លោកក៏បានលើកឡើងពីកញ្ចប់លើកទឹកចិត្តសម្រាប់គម្រោងវិនិយោគដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ក្រោមរបបវិនិយោគនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដោយបង្កើតក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ដែលបើកចំហ តម្លាភាព និងអាចព្យាករណ៍បាន ដែលអំណោយផលដល់ការវិនិយោគ ធានាបាននូវការប្រកួតប្រជែងពេញលេញ សមភាព និងគ្មានការរើសអើង។
លោកអគ្គលេខាធិការរងបានលើកទឹកចិត្តគណៈប្រតិភូឱ្យរិះរកលទ្ធភាពនៃការបង្កើតចង្កោមឧស្សាហកម្មរួមជាមួយនឹងច្រករបៀងឧស្សាហកម្ម ដោយបើកច្រកផ្លូវសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនចិនផ្សេងទៀតឱ្យមកបណ្តាក់ទុននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ជាការឆ្លើយតប គណៈប្រតិភូបានថ្លែងអំណរគុណចំពោះ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា និងអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធដែលផ្តល់សេវាកម្មពិគ្រោះយោបល់ដែលអាចទុកចិត្តបាន។ ពួកគេក៏បានផ្តល់សញ្ញាវិជ្ជមានក្នុងការបង្កើតទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយក្រសួង ស្ថាប័ននានារបស់កម្ពុជា ដើម្បីពង្រីកសកម្មភាពវិនិយោគប្រកបដោយជោគជ័យ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក។
ថ្លែងប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍ លោក ឡោ វិចិត្រ អនុប្រធានសមាគមពាណិជ្ជកម្មចិនកម្ពុជា (CCCA) មានប្រសាសន៍ថា “វិនិយោគិនចិនបានដឹងហើយថា ច្បាប់វិនិយោគថ្មីរបស់កម្ពុជា ផ្តល់នូវការបន្ធូរបន្ថយពន្ធរហូតដល់ប្រាំបួនឆ្នាំ តាមរយៈវេទិកាគម្រោងវិនិយោគដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ (QIP)។ ”
លោកបានបន្តទៀតថា ក្រៅពីការលើកទឹកចិត្តផ្នែកពន្ធ អ្នកវិនិយោគបានមើលឃើញថាព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាជាគោលដៅពេញចិត្តសម្រាប់អាជីវកម្មផលិត និងនាំចេញ ដែលបង្ហាញឱ្យឃើញពីការវិនិយោគជាបន្តបន្ទាប់របស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ៗដូចជា ទំនើបកម្មផ្លូវដែក កំពង់ផែសមុទ្រទឹកជ្រៅ និងអាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជា»។
លោក វិចិត្រ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា វត្តមានរបស់ក្រុមការងារអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ បានជួយពង្រឹងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការសម្រួលនីតិវិធីគយ ដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាព និងប្រសិទ្ធផលនៃនីតិវិធីនាំចូល និងនាំចេញរបស់កម្ពុជា។
ISU គឺជាអង្គការសង្គមមិនរកប្រាក់ចំណេញឯកទេសអន្តរជាតិដែលមានទីតាំងនៅទីក្រុងហាងចូវ (Hangzhou) ប្រទេសចិន ដែលសហគ្រាស និងអង្គការពាក់ព័ន្ធមកពីប្រទេសផលិត និងប្រើប្រាស់សូត្រ ចូលរួមដោយស្ម័គ្រចិត្ត។
ចាប់តាំងពីការបង្កើតឡើងនៅក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ២០១៥ មានសហគ្រាស និងអង្គការជាង ១១៤ មកពី ៣០ ប្រទេស និងតំបន់ចូលរួមជាមួយ ISU រួមទាំងប្រទេសចិន អ៊ីតាលី បារាំង ស្វីស ប្រេស៊ីល ប៉ូឡូញ ជប៉ុន ថៃ ឥណ្ឌា វៀតណាម និងកម្ពុជា។ | ក្រុមហ៊ុនចិនគ្រោងនឹងវិនិយោគលើឧស្សាហកម្មសូត្រនៅកម្ពុជា |
ភ្នំសំពៅ ដែលមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីល្បាញដោយសារល្អាងប្រចៀវដ៏អស្ចារ្យ បានកំណត់គោលដៅរបស់ខ្លួនក្នុងមហិច្ឆតាដើម្បីក្លាយជាកន្លែងទាក់ទាញទេសចរណ៍សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។
លោក ហម អរុណ អនុប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្ត បាត់ដំបង បាននិយាយទៅកាន់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ អំពីសក្ដានុពលយ៉ាងខ្លាំងនៃទិសដៅទេសចរណ៍ធម្មជាតិដែលមិនទាន់ត្រូវបានគេស្គាល់នេះ។
លោកបាននិយាយថា នាយកដ្ឋានសង្ឃឹមថានឹងប្រែក្លាយទីតាំងនេះទៅជារមណីយដ្ឋានប្រណីតលំដាប់ពិភពលោកនៅឆ្នាំ ២០២៤។
លោក ហម អរុណ បានប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍កាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា៖ «បញ្ហាគឺនៅtត្រង់ថា នៅពេលដែលសត្វប្រចៀវចាកចេញពល្អាងភ្នំនៅម៉ោងប្រហែល ៦ កន្លះល្ងាច បរិយាកាសបានក្លាយជាស្ងប់ស្ងាត់វិញ ហើយក្រុមអ្នកទេសចរក៏ត្រឡប់ទៅទីក្រុងវិញ ។ ដូច្នេះហើយបានជាមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តបាត់ដំបងមានបំណងបង្កើតភាពទាក់ទាញសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរដើម្បីបន្តការស្នាក់នៅ។ ជាមួយនឹងគម្រោងនេះ យើងសង្ឃឹមថានឹងអាចផ្សព្វផ្សាយផលិតផលក្នុងស្រុកដែលផលិតដោយប្រជាជនរស់នៅក្នុង និងជុំវិញភ្នំសំពៅ ហើយដោយហេតុនេះធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់មានភាពប្រសើរឡើង»។
លោកបន្តថា ក្រុមមន្រ្តីក៏កំពុងស្វះស្វែងរកវិធីដើម្បីឱ្យរមណីយដ្ឋានធម្មជាតិជាមួយនឹងផលិតផលអាចទាក់ទាញ់ភ្ញៀវទេសចរ ដែលមិនប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន ។
លោកបន្តថា៖ «យើងក៏អាចលើកស្ទួយវប្បធម៌របស់យើង ជាពិសេសសិប្បកម្មខ្មែរដែលធ្វើឡើងដោយអ្នកស្រុក»។
លោក Jeremie Clement អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនទេសចរ Peninsula Phnom Penh បាននិយាយថា នៅពេលដែលមនុស្សគិតពីភ្នំសំពៅ ពួកគេតែងតែប្រៀបធៀបទៅនឹងល្អាងភ្នំ Batu ដ៏ល្បីល្បាញនៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។
លោកពន្យល់ថា ដើម្បីបង្កើនការទាក់ទាញរបស់ភ្នំសំពៅ កម្ពុជាអាចផ្តោតលើចំណុចសំខាន់ពីរ។ ទីមួយ ការធ្វើទំនើបកម្មផ្លូវចូល និងការបង្កើតទីផ្សារដ៏រស់រវើកជាមួយនឹងហាងក្នុងស្រុក និងបរិក្ខារទំនើបៗ រួមទាំងបង្គន់អនាម័យនៅមូលដ្ឋានភ្នំ នឹងជួយកែលម្អបទពិសោធន៍របស់អ្នកទស្សនាទាំងមូល។
លោកបន្តថា៖ «ទីពីរ កម្ពុជាអាចយកតម្រុយពីយុទ្ធសាស្ត្រទីផ្សារដ៏ជោគជ័យរបស់ប្រទេសថៃ ដោយប្រើប្រាស់រូបភាពទាក់ទាញ និងទាក់ទាញការនិទានរឿង ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយភ្នំសំពៅជាអន្តរជាតិ។ តាមរយៈការអនុវត្តវិធានការទាំងនេះ ភ្នំសំពៅ និងបាត់ដំបងអាចវិវឌ្ឍទៅជាគោលដៅទេសចរណ៍លំដាប់កំពូល ដោយផ្តល់នូវការលាយបញ្ចូលគ្នានៃភាពសម្បូរបែបនៃវប្បធម៌ និងសម្រស់ធម្មជាតិ ខណៈពេលដែលធានាបាននូវផាសុកភាព និងការពេញចិត្តរបស់ភ្ញៀវទេសចរ»។
លោកស្រី Catherine Germier-Hamel នាយកប្រតិបត្តិ និងជាស្ថាបនិកនៃ Millennium Destinations មានប្រសាសន៍ថា ភ្នំសំពៅមានសក្តានុពលក្លាយជាតំបន់ទេសចរណ៍ដ៏សំខាន់មួយរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដោយវាអាចរមណីយដ្ឋានប្រណិតលំដាប់ពិភពលោកអាចជាគោលដៅរយៈពេលវែង វិធីសាស្រ្តប្រកបដោយនិរន្តរភាពនិងឧត្តមភាព។
លោកស្រីថា៖ «ការផ្តោតលើទីផ្សារក្នុងស្រុក និងក្នុងតំបន់ជាដំបូង រួមជាមួយនឹងការរួមបញ្ចូលគេហទំព័រជាមួយនឹងការផ្តល់ជូនខេត្តបាត់ដំបងដែលមានស្រាប់ នឹងក្លាយជាជំហានដំបូងដ៏ឈ្លាសវៃ។ នេះនឹងអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេបង្កើតមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏រឹងមាំមួយ មុនពេលទាក់ទាញទស្សនិកជនឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយ»។
លោកស្រីបន្តថា៖ «សំខាន់ ស្លាកយីហោភ្នំសំពៅ គួរតែជាការបំពេញបន្ថែម ជំនួសឱ្យការប្រកួតប្រជែងជាមួយបាត់ដំបង និងរូបភាពរួមរបស់កម្ពុជា។ ការរំលេចទិដ្ឋភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ និងធម្មជាតិពិសេសរបស់វា ដូចជាល្អាងប្រជៀវ និងទិដ្ឋភាពរស់រវើកនឹងបង្កើតបានជាទស្សនីយភាពដ៏គួរឱ្យទាក់ទាញមួយនៅក្នុងនិទានកថាទេសចរណ៍កម្ពុជាដែលមានស្រាប់»។
លោក ហម អារុណ បានកោតសរសើរចំពោះម្ហូបអាហារ និងផលិតផលនៃខេត្តបាត់ដំបង។
លោកក៏បានលើកឡើងពីការបន្តសាងសង់ភូមិក្រោមគម្រោង “ភូមិមួយ ផលិតផលមួយ” របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមានភ្លើងពណ៌ ដើម្បីបង្កើនភាពទាក់ទាញជាផ្សាររាត្រី។ លោកបាននិយាយអំពីការលះបង់យ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនរបស់នាយកដ្ឋានរបស់លោកដែលធ្វើការដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅ៕ | រដ្ឋបាលខេត្តបាត់ដំបងចង់ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរណ៍មកល្អាងប្រចៀវឱ្យបានកុះករ |
អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមួយ កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា នៅនាយកដ្ឋានសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ស្តីពីការផ្ទេរចំណេះដឹង និងជំនាញ ដល់អ្នកបន្តវេន ក្នុងការងារអភិរក្ស និងជួសជុលប្រាសាទ។
វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះ ធ្វើឡើងក្រោមអធិបតីភាព លោក ឡុង កុសល អគ្គនាយករង តំណាងលោក ហង់ ពៅ អគ្គនាយកអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងលោក អ៊ឹម សុខរិទ្ធី ប្រធាននាយកដ្ឋានស្រាវជ្រាវ បណ្តុះបណ្តាល និងទំនាក់ទំនង រួមទាំងសិក្ខាកាមសរុបចំនួន ២៥នាក់ មន្ត្រី បុគ្គលិក ភ្នាក់ងារទេសចរណ៍ និងភ្នាក់ងារសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ នៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ដែលកំពុងបំពេញការងារអភិរក្ស និងជួសជុលប្រាសាទនៅក្នុងតំបន់អង្គរ។
លោក ឡុង កុសល បានមានប្រសាសន៍ថា វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ក្នុងការបង្កើនសមត្ថភាពគ្រប់គ្រងការងារប្រចាំថ្ងៃឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព ក៏ដូចជាផ្តល់ចំណេះដឹងបន្ថែមដល់ភ្នាក់ងារ និងប្រធានក្រុមនៅតាមប្រាសាទនានា ដើម្បីឱ្យដឹងពីរបៀបធានាការការពារ អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍរមណីដ្ឋានអង្គរប្រកបដោយនិរន្តរភាព។
លោកបានជំរុញឱ្យសិក្ខាកាមទាំងអស់ខិតខំសិក្សារៀនសូត្របន្ថែមនូវចំណេះដឹងដែលផ្តល់ដោយអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ដើម្បីចូលរួមចំណែកក្នុងការថែរក្សា និងគ្រប់គ្រងរមណីយដ្ឋានអង្គរឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។
វគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការផ្ទេរចំណេះដឹង និងជំនាញដល់អ្នកបន្តវេន ក្នុងការងារអភិរក្ស និងជួសជុលប្រាសាទនេះ មានរយៈពេលប្រាំពីរថ្ងៃ ដោយចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី៧ ដល់ថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។ | អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការផ្ទេរចំណេះដឹង និងជំនាញដល់អ្នកបន្តវេន ក្នុងការងារអភិរក្ស និងជួសជុលប្រាសាទ |
កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ លោក ប៉ែន សុវិជាតិ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងជាឧត្តមមន្ត្រី CLV សម្រាប់កម្ពុជា បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូកម្ពុជា ចូលរួមកិច្ចប្រជុំឧត្តមមន្ត្រីសម្រាប់តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា-ឡាវ-វៀតណាម។
កិច្ចប្រជុំបានប្រព្រឹត្តទៅដោយរលូន ដោយបានពិភាក្សាលើចំណុចសំខាន់ៗដូចខាងក្រោម៖ ១. ការពិនិត្យលើរបាយការណ៍របស់គណៈកម្មការជំនាញទាំងបួន ដែលមានដូចជា (ក) កិច្ចប្រជុំអនុគណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ច លើកទី១២ (ខ) កិច្ចប្រជុំអនុគណៈកម្មការសន្តិសុខ និងការបរទេស លើកទី១២ (គ) កិច្ចប្រជុំអនុគណៈកម្មការសង្គមកិច្ច និងបរិស្ថាន លើកទី១០ និង (ឃ) កិច្ចប្រជុំអនុគណៈកម្មការសម្របសម្រួលថ្នាក់ខេត្ត លើកទី១១
២. ការពិនិត្យលើរបាយការណ៍សន្និសីទស្តីពីការជំរុញពិព័រណ៍ពាណិជ្ជកម្ម និងទេសចរណ៍ លើកទី១៣ និងវេទិកាយុវជន CLV លើកទី៩ និង
៣. ការងារត្រៀមសម្រាប់កិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួលចម្រុះលើកទី១៣ នៃតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា-ឡាវ-វៀតណាម (13th CLV DTA JCC)។ | ឧត្តមមន្ត្រី CLV សម្រាប់កម្ពុជា បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូកម្ពុជាចូលរួមកិច្ចប្រជុំឧត្តមមន្ត្រីនៅប្រទេសឡាវ |
រាជរដ្ឋាភិបាលដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា កាន់តែទទួលបានប្រជាប្រិយភាពកាន់តែខ្លាំងឡើងពីមួយអាណត្តិទៅមួយអាណត្តិ តាមរយៈសន្ទុះនៃការគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដែលបន្តកើនឡើងជាលំដាប់។
លោក ប៉ែន បូណា ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល បានសរសេរនៅលើ Facebook របស់លោកកាលពីថ្ងៃទី២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ថា ប្រជាប្រិយភាពក្នុងប្រទេសត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងនៅក្នុងការបោះឆ្នោតពីរលើកចុងក្រោយនេះ៖ ទីមួយគឺការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តនីតិកាលទី៧ នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣៖ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានឈ្នះច្រើនជាង ៨២% នៃសំឡេងឆ្នោតឈ្នះ ដោយទទួលបាន១២០អាសនៈ នៃអាសនៈទាំង១២៥ ក្នុងរដ្ឋសភា។
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភាកាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែកុម្ភៈ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបានសំឡេងគាំទ្រជិត ៩៥ ភាគរយ ដោយទទួលបានអាសនៈចំនួន ៥៥ ក្នុងចំណោមអាសនៈទាំង ៥៨ ក្នុងការបោះឆ្នោតអសកល។ សំឡេងឆ្នោតទាំងនេះគឺខ្ពស់ជាងការរំពឹងទុក។
លោក ប៉ែន បូណា បន្តថា នៅបរទេស គ្រប់ទ្វីបដែលពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅ ចំនួនអ្នកគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលកើនឡើងដូចទឹកបាក់ទំនប់។ ជាក់ស្តែង គ្រប់ទីកន្លែងដែលមេដឹកនាំកម្ពុជាបានមកដល់ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនធំបានចេញមកស្វាគមន៍ អបអរសាទរ និងចង់ជួប។ ចាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក អឺរ៉ុប រហូតដល់អូស្ត្រាលី ចំនួនអ្នកគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលបានកើនឡើងជាលំដាប់ ខណៈដែលសំឡេងរបស់គណបក្សប្រឆាំងបានថយចុះ និងស្ទើរតែបាត់សម្លេង។
លោក ប៉ែន បូណា បានលើកឡើងថា ប្រជាប្រិយភាពរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល មានការរីកលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័ស ដោយសារតែសមិទ្ធិផលធំៗ ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលបានកសាងសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា ជាពិសេសសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ និងការអភិវឌ្ឍន៍លើគ្រប់វិស័យ ដែលប្រជាពលរដ្ឋបានទទួលផលប្រយោជន៍។
លោកបានបន្តទៀតថា នេះបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ថា ប្រជាជនកម្ពុជាដឹងពីភាពខុសគ្នារវាងសភាវគតិល្អ និងអាក្រក់ និងរវាងអ្នកដែលពិតជាខិតខំបម្រើប្រទេស និងប្រជាជន និងអ្នកដែលមិនបានធ្វើអ្វីសោះ ហើយអង្គុយរិះគន់អ្នកដទៃ។
ប្រជាប្រិយភាពដែលរាជរដ្ឋាភិបាលទទួលបានគឺយុត្តិធម៌ដែលផ្តល់ដោយប្រជាជនក្នុងប្រទេស ហើយវាជាការឆ្លុះបញ្ចាំងយ៉ាងច្បាស់អំពីតម្លៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ ខ្មែរថាមស៍ | លោក ប៉ែន បូណា៖ សំឡេងប្រជាពលរដ្ឋទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេសបានឆ្លុះបញ្ចាំងយ៉ាងច្បាស់ពីតម្លៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា |
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតកាណាដាប្រចាំកម្ពុជា លោកស្រី Pink Kitnikone បានផ្ញើសាររំលែកទុក្ខជូនចំពោះប្រជាជនកម្ពុជា ដោយចូលរួមរំលែកទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំបំផុតថ្វាយចំពោះការសោយទីវង្គតរបស់សម្ដេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជាធិបតី ទេព វង្ស។
លោកស្រីបានសរសេរក្នុងសារលិខិតរំលែកទុក្ខ ចុះថ្ងៃទី២៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ថា “ការចាកចេញរបស់សម្តេចព្រះសង្ឃរាជ ក្នុងព្រះជន្មាយុ ៩៣ ព្រះវស្សា គឺជាការបាត់បង់ប្រកបដោយក្តីសង្វេគអាឡោះអាល័យបំផុត ក្នុងចិត្តរបស់ពុទ្ធសាសនិកទាំងអស់ មិនត្រឹមតែនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងនៅទូទាំងពិភពលោកផងដែរ”។
យោងតាមឯកអគ្គរដ្ឋទូតដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងបាងកក បានឱ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលកាណាដាមានកិត្តិយសក្នុងការធ្វើការជាមួយសម្ដេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជាធិបតី ទេព វង្ស លើគម្រោងផ្សេងៗស្តីពីការដោះស្រាយវិវាទ និងជម្លោះ ដែលអនុវត្តដោយមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់គំនិតផ្តួចផ្តើមអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (CAPI) និងវិទ្យាស្ថានសម្រាប់ដោះស្រាយវិវាទនៃសកលវិទ្យាល័យ Victoria។ រដ្ឋាភិបាលកាណាដាបានយាងព្រះអង្គឱ្យមានព្រះបន្ទូលជាច្រើនលើក អំពីវិធីសាស្រ្តព្រះពុទ្ធសាសនាក្នុងការដោះស្រាយវិវាទពីឆ្នាំ១៩៩៦ ដល់ឆ្នាំ១៩៩៨។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «ក្នុងឱកាសពិធីកាន់ទុក្ខ ថ្វាយចំពោះសម្តេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជាធិបតី ទេព វង្ស រដ្ឋាភិបាលកាណាដាសូមចូលរួមរំលែកទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំបំផុត»។
សម្ដេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជាធិបតី ទេព វង្ស សោយទិវង្គតនៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ក្នុងព្រះជន្មាយុ ៩៣ឆ្នាំ ដោយរោគាពាធ។ ព្រះសពត្រូវបានតម្កល់ទុកនៅវត្តឧណ្ណាលោម ស្ថិតក្នុងសង្កាត់ជ័យជំនះ ខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីធ្វើបុណ្យតាមប្រពៃណីរហូតដល់ពិធីបូជាព្រះសព។ AKP | ស្ថានទូតកាណាដា ចូលរួមរំលែកទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំបំផុត ចំពោះការបាត់បង់ព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជាធិបតី ទេព វង្ស |
អង្គការអភិរក្សអន្តរជាតិកម្ពុជា សហការជាមួយមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តកំពង់ធំ បានជួយសង្គ្រោះកូនសត្វស្វាព្រាមមួយក្បាល អាយុ២ខែ ដែលត្រូវបានចាប់ចេញពីព្រៃ ដើម្បីរក្សាទុកជាសត្វចិញ្ចឹមក្នុងផ្ទះ ដោយជោគជ័យ ។
កូនស្វាព្រាមនេះ ត្រូវបានបញ្ជូនបន្តទៅមជ្ឈមណ្ឌលសង្គ្រោះភ្នំតាម៉ៅ ដើម្បីថែទាំ នេះបើយោងតាមអង្គការអភិរក្សអន្តរជាតិកម្ពុជា ដែលបានបង្ហោះនៅលើ Facebook នៅថ្ងៃទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។
ស្វាព្រាម (Silvered Langurs) ត្រូវបានគេស្គាល់ដោយអាកប្បកិរិយាស្ងប់ស្ងាត់របស់វា។ គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៥ ពួកវាត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ថាជាសត្វជិតផុតពូជដោយសហភាពអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិរក្សធម្មជាតិ (IUCN) ។ ប្រភេទសត្វនេះប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំង រួមទាំងការបំផ្លិចបំផ្លាញទីជម្រក ដោយសារការផ្លាស់ប្តូរការប្រើប្រាស់ដី ការបរបាញ់សត្វព្រៃ ការជួញដូរសត្វចិញ្ចឹមខុសច្បាប់ និងការយកទៅធ្វើជាឱសថបុរាណ។
ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការរិចរិលទីជម្រក ជាពិសេសសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍គម្រោងនានា ដូចជាចម្ការកៅស៊ូ បង្កហានិភ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ ការបែកខ្ញែកនៃទីជម្រករបស់ពួកវាបាននាំឱ្យចំនួនប្រជាសាស្ត្រត្រូវបែងចែកទៅជាក្រុមតូចៗ និងនៅដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ដែលធ្វើអោយពួកវាទទួលរងការគំរាមកំហែងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរបន្ថែមទៀត។
ដើម្បីបញ្ឈប់ការធ្លាក់ចុះនៃចំនួនសត្វស្វាព្រាម ចាំបាច់ត្រូវមានការពង្រឹងវិធានការការពារ។ ទាំងនេះគួរតែរួមបញ្ចូលការការពារជម្រករបស់ពួកវា និងការអនុវត្តការរឹតបន្តឹងការហាមឃាត់ការបរបាញ់។
អង្គការអភិរក្សអន្តរជាតិកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ថា “យើងសូមអញ្ជើញអ្នកឱ្យចូលរួមជាមួយយើងក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងដើម្បីការពារ និងអភិរក្សប្រភេទសត្វព្រៃដ៏កម្រនេះ”។ | អង្គការអភិរក្សអន្តរជាតិកម្ពុជាបានជួយសង្គ្រោះស្វាព្រាម អាយុពីរខែដោយជោគជ័យ |
រដ្ឋសភា នៅថ្ងៃទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ បានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសលោក សុខ ឥសាន និងលោក ហេង ហាលីម ជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា សម្រាប់នីតិកាលទី៥។
ការបោះឆ្នោតនេះ ធ្វើឡើងនៅវិមានរដ្ឋសភា ក្នុងសម័យប្រជុំវិសាមញ្ញលើកទី៧ របស់រដ្ឋសភា ក្រោមអធិបតីភាព លោកស្រី ឃួន សុដារី ប្រធានរដ្ឋសភា។
លោក សុខ ឥសាន និង លោក ហេង ហាលីម ត្រូវបានជ្រើសរើសក្នុងចំណោមបេក្ខភាពបួននាក់។ ពីរនាក់ទៀតគឺ លោក អ៊ា ឃីម៉េង និង លោក ឌី ទេពកោសល្យ ។
ព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជាមាន ៦២ អាសនៈ ដែលក្នុងនោះ ៥៨ អាសនៈត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោតអសកល ២ អាសនៈ តែងតាំងដោយព្រះមហាក្សត្រ និង ២ អាសនៈទៀត ត្រូវបានជ្រើសតាំងដោយរដ្ឋសភា។
យោងតាមលទ្ធផលបឋមដែលចេញផ្សាយដោយគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) បានឲ្យដឹងថា ក្នុងការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី៥ កាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែកុម្ភៈ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបាន ៥៥ អាសនៈ និងគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ទទួលបាន ៣ អាសនៈ។
គណបក្សដែលចូលរួមចំនួនពីរទៀត គឺគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច និងគណបក្សកម្លាំងជាតិ មិនបានសំឡេងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីទទួលបានអាសនៈទេ។ AKP | លោក សុខ ឥសាន និងលោក ហេង ហាលីម ជាប់ឆ្នោតសមាជិកព្រឹទ្ធសភានីតិកាលទី៥ |
របាយការណ៍ពីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន បានអោយដឹងកាលពីថ្ងៃសុក្រថា មានរថយន្តអគ្គិសនីថ្មីចំនួន៦០៤គ្រឿងបានចុះបញ្ជីក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដែលនាំឱ្យចំនួនរថយន្តអគ្គិសនីសរុបកើនឡើងដល់១៣៣៥គ្រឿងនៅកម្ពុជា។
ក្រសួងបានលើកឡើងទៀតថា រថយន្តអគ្គិសនីទទួលបានសន្ទុះនៅកម្ពុជាក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយបន្ថែមថា កាលពីឆ្នាំ២០២០ កម្ពុជាមានរថយន្តអគ្គិសនីត្រឹមតែ៥គ្រឿង ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែក្នុងឆ្នាំ២០២១ រថយន្តអគ្គិសនីមានរហូតដល់៦៣ គ្រឿងនិងកើនឡើងដល់៦៦៣គ្រឿង នៅឆ្នាំ២០២២។
បច្ចុប្បន្ននេះ ស្ថានីយ៍សាកថ្មរថយន្តអគ្គិសនីមាន១៨ ទីតាំងនៅក្នុងប្រទេស។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបាននិងកំពុងជំរុញឲ្យប្រជាជនប្រើប្រាស់រថយន្តអគ្គិសនី និងម៉ូតូអគ្គិសនី ព្រោះវាមិនប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន និងជួយសន្សំប្រាក់បានផងដែរ។
មឿង សុខម៉េង អ្នកគ្រប់គ្រងផ្នែកលក់នៅក្រុមហ៊ុន Mingyang Guoji Co., Ltd. ដែលជាភ្នាក់ងារផ្តាច់មុខនៃម៉ាកយីហោហុងឈី (Hongqi) របស់ប្រទេសចិនបាននិយាយថា ចំណាប់អារម្មណ៍របស់អ្នកប្រើប្រាស់បានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារប្រជាជនយល់ដឹងកាន់តែច្រើនអំពីអត្ថប្រយោជន៍នៃរថយន្តអគ្គិសនី។ “បច្ចុប្បន្ននេះ យើងបានលក់រថយន្តអគ្គិសនីបានច្រើន ទាំងរថយន្តអគ្គិសនីខ្នាតតូច និងខ្នាតធំ ហើយរថយន្តអគ្គិសនីរបស់យើងបានទទួលការគាំទ្រយ៉ាងច្រើនពីអ្នកប្រើប្រាស់” ។
ឧត្តម ពិសី អ្នកគ្រប់គ្រងនៅក្រុមហ៊ុន Car4you Co., Ltd. ដែលនាំចូលរថយន្ត Letin Mengo EVs ពីប្រទេសចិន បាននិយាយថា រថយន្តអគ្គិសនីមានគ្រឿងបំលាស់តិចជាងរថយន្តសាំង ឬម៉ាស៊ូត ដូច្នេះតម្លៃថែទាំ និងជួសជុលរបស់វាក៏ទាបតាមហ្នឹងដែរ៊។
គាត់បានប្រាប់ Xinhua ថា “ការប្រើប្រាស់រថយន្តអគ្គិសនីជួយសន្សំប្រាក់ ព្រោះវាងាយស្រួលសាកថ្ម ហើយមិនប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាន”។
យោងតាមប្រភពដដែលបានឱ្យដឹងថា កម្ពុជាបានប្តេជ្ញាចិត្តថានឹងបង្កើនចំនួនរថយន្ត អគ្គិសនីអោយបាន៤០ ភាគរយ និងម៉ូតូអគ្គិសនីអោយបាន ៧០ ភាគរយនៅឆ្នាំ២០៥០ ដើម្បីកាត់បន្ថយការបញ្ចេញកាបូន។
ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅនេះ រដ្ឋាភិបាលបានកាត់បន្ថយពន្ធនាំចូលលើរថយន្ត អគ្គិសនីចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២១ មកនៅត្រឹមប្រហែល៥០ ភាគរយទាបជាងពន្ធលើរថយន្តម៉ាស៊ីនធម្មតា។ Xinhua | មានរថយន្តអគ្គិសនីថ្មីចំនួន ៦០៤ គ្រឿង ត្រូវបានចុះបញ្ជីក្នុងឆ្នាំ២០២៣ |
លោក Nguyen Chi Dung រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងផែនការ និងវិនិយោគ បានថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី១ ខែមីនា កម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម គួរតែគូសបញ្ជាក់ពីវិធានការដោះស្រាយ សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងធនធានមនុស្ស ព្រមទាំងកំណែទម្រង់ស្ថាប័ន ដើម្បីអនុវត្ត និងកសាងផែនការសហប្រតិបត្តិការសម្រាប់តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា-ឡាវ-វៀតណាម (CLV)។
ក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងកិច្ចប្រជុំលើកទី១៣ នៃគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួលរួមស្តីពីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ CLV នៅខេត្តអាត់តាពើ ប្រទេសឡាវ រួមជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងផែនការ និងវិនិយោគឡាវ លោក Khamjane Vongphosi និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លោកស្រី ចម និម្មល លោក Nguyen Chi Dung បានសង្កត់ធ្ងន់ថា វៀតណាមតែងតែយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសជិតខាងទាំងពីរ ហើយចាត់ទុកទំនាក់ទំនងនេះជាបេសកកម្មយុទ្ធសាស្ត្រ និងជាអាទិភាពកំពូលក្នុងគោលនយោបាយការបរទេសរបស់ប្រទេស។
លោកបានបន្តថា តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ CLV ដែលបានបង្កើតឡើងកាលពី ២៥ ឆ្នាំមុន បានរួមចំណែកក្នុងការលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច-សង្គម ការតភ្ជាប់ក្នុងតំបន់ ក៏ដូចជាការផ្លាស់ប្តូររវាងសភា រដ្ឋាភិបាល អង្គការ និងប្រជាជន តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់ជ្រុងជ្រោយលើវិស័យដឹកជញ្ជូន ទូរគមនាគមន៍ ថាមពល ពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ ឧស្សាហកម្ម ហិរញ្ញវត្ថុ-ធនាគារ កសិកម្ម ទេសចរណ៍ និងសុខាភិបាល ក្នុងចំណោមវិស័យដ៏ទៃទៀត។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកបានចង្អុលបង្ហាញថា លទ្ធផលនៅតែមិនទាន់ឆ្លើយតបតាមការរំពឹងទុក ហើយមិនបានផ្តល់នូវដំណោះស្រាយសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍មូលដ្ឋានក្នុងតំបន់នោះទេ។
ក្នុងបរិបទនេះ លោកបានស្នើឱ្យប្រទេសនានាផ្តល់ធនធានជាអាទិភាព ក្នុងការកសាងផ្លូវដឹកជញ្ជូនសំខាន់ៗសម្រាប់ការដឹកជញ្ជូនទំនិញទៅកាន់កំពង់ផែ និងផ្សារទំនើប ហើយត្រូវអនុវត្តវិធានការចុះសម្រុងគ្នាក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្សក្នុងគោលបំណងទាក់ទាញការវិនិយោគ ជាពិសេសលើវិស័យដែលមានភាពខ្លាំងដូចជា កសិកម្មបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់ ថាមពលកកើតឡើងវិញ ការរុករករ៉ែ និងទេសចរណ៍។
ទន្ទឹមនឹងនោះ ភាគីទាំងអស់គួរតែសរសេរផែនការសកម្មភាព ដើម្បីពន្លឿនការអនុវត្តប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនៃកិច្ចព្រមព្រៀងដែលបានចុះហត្ថលេខាក្នុងក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ ហើយសិក្សាដើម្បីបញ្ជាក់ និងអនុម័តគោលនយោបាយពិសេសសម្រាប់តំបន់នេះ ដើម្បីជំរុញពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ ដោយផ្តោតលើពាណិជ្ជកម្មតាមព្រំដែន និង ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅតំបន់ព្រំដែន។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា វាចាំបាច់ដើម្បីសម្រួលនីតិវិធីសម្រាប់ការដឹកជញ្ជូនទំនិញឆ្លងកាត់ព្រំដែន ការរក្សាកសិផល និងការផ្ទៀងផ្ទាត់គុណភាព ដើម្បីកាត់បន្ថយថ្លៃពលកម្ម និងការដឹកជញ្ជូន ដោយលោកបានបន្ថែមថា ប្រទេសនានាគួរតែបង្កើតលក្ខខណ្ឌអំណោយផលសម្រាប់គម្រោងក្នុងវិស័យកសិកម្មបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់ ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងថាមពលខ្យល់ ព្រមទាំងការទាញយក និងដំណើរការឧស្សាហកម្មទាំងនោះ។
លោកក៏បានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការអនុវត្តផែនការសកម្មភាពឱ្យបានឆាប់រហ័ស និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ក្នុងការតភ្ជាប់សេដ្ឋកិច្ចទាំងបី ដើម្បីកែលម្អការប្រកួតប្រជែង ទាក់ទាញការវិនិយោគពីបរទេស និងបង្រួមគម្លាតអភិវឌ្ឍន៍ជាមួយរដ្ឋសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀត។
យោងតាមលោក Dung បានឱ្យដឹងថា ក្រៅពីសេដ្ឋកិច្ច ប្រទេសនានាគួរតែយកចិត្តទុកដាក់លើការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសន្តិសុខ-កិច្ចការបរទេស សង្គម និងបរិស្ថាន និងការបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការថ្នាក់ខេត្ត។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ រដ្ឋមន្ត្រីនានាបានទទួលស្គាល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាវិជ្ជមាននៃប្រទេសទាំងបី ដើម្បីបញ្ចប់របាយការណ៍ត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តផែនការមេស្តីពីការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់តំបន់ឆ្នាំ២០២០ និងដាក់ចេញនូវសេចក្តីព្រាងចក្ខុវិស័យសម្រាប់តំបន់នេះរហូតដល់ឆ្នាំ ២០៣០ និងលើសពីនេះ។ ភាគីទាំងអស់បានឯកភាពបញ្ជូនរបាយការណ៍ និងសំណើទៅកាន់កិច្ចប្រជុំកំពូល CLV លើកទី១២ ស្តីពីតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជានៅឆ្នាំនេះ។
ភាគីទាំងអស់បានវាយតម្លៃខ្ពស់នូវការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ប្រទេសនានាក្នុងការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីការជំរុញពាណិជ្ជកម្ម និងការសម្របសម្រួលនៅតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ CLV ហើយបានស្នើឱ្យស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ច និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននានាបង្កើនសកម្មភាពលើកកម្ពស់ពាណិជ្ជកម្ម និងទាក់ទាញសហគ្រាសពីខាងក្រៅមកវិនិយោគក្នុងតំបន់។
លើសពីនេះទៀត ភាគីទាំងអស់បានលើកទឹកចិត្តដល់ប្រទេសសមាជិកCLV ឱ្យធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា ដើម្បីស្វែងរកការគាំទ្រ ឬធនធានហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ ជាពិសេសការសម្រេចបាននូវផែនការសកម្មភាពសម្រាប់ការតភ្ជាប់សេដ្ឋកិច្ច CLV រហូតដល់ឆ្នាំ២០៣០។
រដ្ឋមន្ត្រីបានអះអាងជាថ្មីនូវការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងកិច្ចការបរទេស និងសន្តិសុខ តាមរយៈយន្តការសហប្រតិបត្តិការ CLV ដែលមានស្រាប់ ព្រមទាំងក្របខ័ណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីផ្សេងទៀត ដើម្បីធានាបាននូវសន្តិភាព ស្ថិរភាព កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងវិបុលភាពក្នុងតំបន់។
លើសពីនេះ ភាគីទាំងអស់ក៏បានឯកភាពគ្នាក្នុងការសហការក្នុងការឆ្លើយតបនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ការការពារជីវចម្រុះ និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចបៃតង និងរាងជារង្វង់(circular economy) ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងទូលំទូលាយនៅក្នុងតំបន់ និងប្រទេសទាំងបី។
តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ CLV គ្របដណ្តប់ខេត្តចំនួនបួនរបស់ប្រទេសកម្ពុជា (រតនគិរី ស្ទឹងត្រែង មណ្ឌលគិរី ក្រចេះ) ខេត្តឡាវចំនួនបួន (អាត់តាពើ សាលាវ៉ាន់ សេកុង ចំប៉ាសាក់) និងខេត្តចំនួនប្រាំរបស់វៀតណាម (ខុនទុំ ហ្យ៉ាឡៃ ដាកឡាក់ ដាកណុង ប៊ិញហ្វឿក)។
តំបន់នេះត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីបង្កើនសាមគ្គីភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងបី ដើម្បីធានាសន្តិសុខ ស្ថិរភាពនយោបាយ ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមនៅក្នុងតំបន់។ ក្នុងរយៈពេល ២៥ ឆ្នាំកន្លងទៅ អាជីវកម្មវៀតណាមបានចាក់បញ្ចូលទឹកប្រាក់ជាង ៣,៧ ប៊ីលានដុល្លារ ក្នុងគម្រោងចំនួន ១១០ នៅក្នុងតំបន់។ (VNA/VLLF) | វៀតណាមស្នើឲ្យមានវិធានការដោះស្រាយសម្រាប់តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឡាវ និងវៀតណាម |
លោក លី ធុច ប្រធានកិច្ចប្រជុំនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ាឆ្នាំ២០២៤ បានធ្វើជាប្រធានសន្និសីទកៀរគរធនធានប្រចាំឆ្នាំលើកទី៩ (the 9th Annual Pledging Conference) ដើម្បីគាំទ្រការអនុវត្តអនុសញ្ញាហាមប្រាមមីនប្រឆាំងមនុស្ស (APMBC) ដែលកិច្ចប្រជុំនេះបានធ្វើឡើងនៅអង្គការសហប្រជាជាតិនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស នៅថ្ងៃទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។
ក្នុងឱកាសនោះ លោក លី ធុច បានលើកឡើងពីចក្ខុវិស័យរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី សម្តេច ហ៊ុន សែន ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រាប់មីនដែលនៅសេសសល់។ លោក លី ធុច មានប្រសាសន៍ថា “សម្តេច ហ៊ុន សែន គឺជាអ្នកគាំទ្រ និងតស៊ូមតិដ៏ឆ្នើម ហើយបានផ្តល់ទស្សនៈដ៏មានតម្លៃដល់ពិភពលោកថា ជ័យជម្នះពិតប្រាកដក្នុងសង្គ្រាមលើគ្រាប់មីន មិនមែនត្រឹមតែកំណត់តំបន់បោសសម្អាតមីនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែជាការជួយសង្គ្រោះជីវិត និងស្តារសហគមន៍ ដែលរងប៉ះពាល់ដោយគ្រាប់មីនឡើងវិញ»។
ស្របតាមទស្សនៈរបស់សម្តេច ហ៊ុន សែន លោក លី ធុច មានប្រសាសន៍ថា សមិទ្ធិផលរួមគ្នាក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រាប់មីន គឺជាសក្ខីភាពនៃស្មារតីមនុស្សធម៌ដ៏យូរអង្វែង ហើយការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់រដ្ឋភាគី និងអង្គការសង្គមស៊ីវិល មិនត្រឹមតែជួយសង្គ្រោះជីវិតប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងសាបព្រោះគ្រាប់ពូជនៃ អនាគតមួយដែល [យើង] ទាំងអស់គ្នាត្រូវរក្សាស្មារតីនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការប្តេជ្ញាចិត្តរួមគ្នា។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា “ដើម្បីរៀបចំសម្រាប់អនាគតនៃបេសកកម្មរួមគ្នា ផ្លូវទៅកាន់ពិភពលោកដែលគ្មានមីនគឺពោរពេញទៅដោយឧបសគ្គ ប៉ុន្តែយើងអាចយកឈ្នះវាបាន”។ “ការយល់ដឹងអំពីសកម្មភាព និងជំនួយហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ ដល់អង្គភាពគាំទ្រការអនុវត្ត (ISU) គឺមានសារៈសំខាន់ចំពោះចក្ខុវិស័យ និងបេសកកម្មទាំងមូល។”
លោក លី ធុច បានបញ្ជាក់ថា កិច្ចប្រជុំកៀរគរធនធានប្រចាំឆ្នាំរបស់អនុសញ្ញានេះ បង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្ត និងទំនុកចិត្តរួមគ្នា ដើម្បីគាំទ្រការងាររបស់ ISU ដែលជាមូលដ្ឋាននៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នាក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រាប់មីនប្រឆាំងមនុស្ស។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ ប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នីមួយៗបានលើកឡើងពីការរួមចំណែករបស់ពួកគេចំពោះសកម្មភាពដោះមីនមនុស្សធម៌នៅក្នុងប្រទេសនានាជុំវិញពិភពលោក និងបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវការគាំទ្ររបស់ពួកគេចំពោះសកម្មភាពរបស់ ISU និងអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីសម្រេចបាននូវគោលដៅរួមនៃពិភពលោកដែលគ្មានមីន។ | លោក លី ធុច៖ ជ័យជំនះពិតប្រាកដក្នុងសង្គ្រាមលើគ្រាប់មីន គឺសង្គ្រោះជីវិត និងស្តារសហគមន៍រងគ្រោះឡើងវិញ |
បន្ទាប់ពីបង្កើត និងទទួលបានវគ្គបណ្តុះបណ្តាលមូលដ្ឋាននៃការងារល្បាតពីអង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា (NatureLife Cambodia) ក្រុមល្បាតរបស់ស្ត្រីនៃសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិទួលនាងសាវផ្លូវហ្លួង (CPA) បានធ្វើការល្បាតលើកដំបូង។
យោងតាមអង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ថា សមាជិកស្ត្រីទាំងនេះ ធ្វើសកម្មភាពល្បាត ដោយចូលរួមជាមួយក្រុមល្បាត សហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិទួលនាងសាវផ្លូវហ្លួង ដើម្បីកត់ត្រាទិន្នន័យជីវចម្រុះ អប់រំ និងបញ្ឈប់សកម្មភាពខុសច្បាប់។
សហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិទួលនាងសាវផ្លូវហ្លួង គឺជាផ្នែកមួយនៃតំបន់រ៉ាមសារស្ទឹងសែន ដែលស្ថិតនៅក្នុងបឹងទន្លេសាប។ ការល្បាតក្នុងខែដំបូង (ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤) ត្រូវបានបញ្ចប់ ហើយក្រុមការងារបានឈានដល់ចំណុចសំខាន់ៗចំនួន ៤ ក្នុងតំបន់សហគមន៍ រួមមាន ចំណុច ទង់ចងក ចាន់ច្រកែង បត់ដៃ និង ប៉ាហាល។ ក្នុងពេលចុះល្បាត ក្រុមការងារបានអប់រំប្រជាពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋានចំនួនពីរលើក ប្រជាពលរដ្ឋទាំងនេះបានចូលទៅតំបន់ទង់ចងក ដើម្បីប្រមូលអនុផលព្រៃលិចទឹក (រើសខ្យង)។
លើសពីនេះ ក្រុមការងារក៏បានកត់ត្រាប្រភេទសត្វស្លាបចំនួន ២៣ ប្រភេទ រួមទាំងសត្វដែលជិតរងការគំរាមកំហែងចំនួនពីរប្រភេទ គឺចាបពូកទ្រូងលឿង និងអកត្រីក្បាលប្រផេះ។
កម្ពស់ទឹកបានស្រកចុះ ក្រុមការងារមិនអាចចូលបានគ្រប់តំបន់ដោយទូក ប៉ុន្តែតម្រូវឱ្យក្រុមល្បាតដើរ ដែលនេះចាត់ទុកថាជាបញ្ហាប្រឈមចម្បងក្នុងអំឡុងការល្បាតក្នុងខែដំបូងរបស់ក្រុមស្ត្រី។ ស្ត្រីគឺជាសមាជិកដ៏សំខាន់នៃតំបន់សហគមន៍ ហើយការចូលរួមរបស់ស្ត្រីក្នុងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិរបស់តំបន់សហគមន៍ គឺមានសារៈសំខាន់។ | លទ្ធផលការងារល្បាតខែទី១ របស់ក្រុមល្បាតស្ត្រី |
លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី លី ធុច ប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា ឆ្នាំ២០២៤ បានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំនៃក្រុមសម្របសម្រួលសកលភាវូបនីយកម្មនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា ដើម្បីពិភាក្សាអំពីការរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្រ្ត និងវិធានការអនុវត្តដើម្បីលើកកម្ពស់សកលភាវូបនីយកម្មនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា ដោយផ្តោតលើការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្ត ការដោះមីននៃមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ការទទួលចូលជាសមាជិកនៃរដ្ឋគោលដៅ និងជំហានឆ្ពោះទៅរកការចូលជាសមាជិកនៃរដ្ឋដែលត្រូវបានជ្រើសរើសផ្សេងទៀត។
កិច្ចប្រជុំនេះត្រូវបានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី២៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ដោយមានការចូលរួមពីតំណាងប្រទេសជាសមាជិក និងអង្គការអន្តរជាតិនានា រួមមាន កម្ពុជា អូស្ត្រាលី បែលហ្សិក ចក្រភពអង់គ្លេស កាណាដា ស្វីស ជប៉ុន ស៊ុយអែត ហូឡង់ អាល្លឺម៉ង់ និងតំណាងអង្គភាពគាំទ្រការអនុវត្ត (ISU) យុទ្ធនាការអន្តរជាតិ ដើម្បីទប់ស្កាត់មីន (ICBL) និងគណៈកម្មាធិការអន្តរជាតិនៃកាកបាទក្រហម (ICRC)។
លោក លី ធុច បានលើកឡើងអំពីការធ្វើជាប្រធានរបស់កម្ពុជា នៃអនុសញ្ញា ឆ្នាំ២០២៤ ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលកំណត់គោលដៅ យន្តការ និងផែនការនានា សម្រាប់សកលភាវូបនីយកម្ម ការបញ្ចុះបញ្ចូល និងការប្រមូលផ្តុំ។
កិច្ចប្រជុំ ទទួលបានការពេញចិត្ត និងគាំទ្រចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជាក្នុងសកលភាវូបនីយកម្មនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា។ កិច្ចប្រជុំបានលើកទឹកចិត្តបន្ថែមលើការផ្តល់នូវទស្សនៈ និងព័ត៌មានចាំបាច់មួយចំនួន ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ សន្និសីទ និងព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗទៀត។
មានប្រទេសចំនួន ៣៣ ដែលមិនទាន់ក្លាយជាភាគីនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា ហើយនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ កិច្ចប្រជុំបានដាក់ចេញ និងកំណត់គោលដៅ សម្រាប់ប្រទេសមួយចំនួនដើម្បីធ្វើសកលភាវូបនីយកម្ម រួមមាន បារ៉ែន ឡាវ កោះម៉ាស្យល មីក្រូនេស៊ី នេប៉ាល់ តុងហ្គា វៀតណាម អាមេនី អាស៊ែបៃហ្សង់ ហ្សកហ្ស៊ី លីបង់ ម៉ុងហ្គោលី និងសិង្ហបុរី។ វិទ្យុជាតិ | អាជ្ញាធរមីនបង្ហាញពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង និងយន្តការរបស់កម្ពុជាក្នុងការលើកកម្ពស់សកលភាវូបនីយកម្មនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស |
ក្នុងរយៈពេលបីខែដើមឆ្នាំនេះ មជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកម្ចាត់មីនកម្ពុជា (CMAC) បានបោសសម្អាតផ្ទៃដីមីនជាង ៥១ គីឡូម៉ែត្រការ៉េ។
យោងតាមរបាយការណ៍របស់មជ្ឈមណ្ឌលដែលបានចេញផ្សាយនាពេលថ្មីៗនេះបានឱ្យដឹងថាCMAC បានរកឃើញ និងបំផ្លាញមីនចំនួន ៤.០៩២ គ្រាប់ ដែលក្នុងនោះមានមីនប្រឆាំងមនុស្សចំនួន ៤.០៥៨ គ្រាប់ មីនប្រឆាំងរថក្រោះចំនួន៣០គ្រាប់ និងមីនកែច្នៃចំនួន ៤គ្រាប់។
CMAC ក៏បានរកឃើញ និងកម្ទេចចោលយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះសល់ពីសង្គ្រាម (ERW) ចំនួន ៣០.១៣១ គ្រាប់ រួមទាំងគ្រាប់បែកទម្លាក់ពីលើយន្តហោះ គ្រាប់បែកចង្កោម និងយុទ្ធភណ្ឌផ្សេងៗទៀត។
របាយការណ៍បានបន្ថែមថាក្នុងអំឡុងពេលនោះ មជ្ឈមណ្ឌលក៏បានផ្សព្វផ្សាយឱ្យមានការយល់ដឹងអំពីហានិភ័យនៃគ្រាប់មីនដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្តគោលដៅចំនួន៦០៩.២២៤នាក់។ AKP | ផ្ទៃដីដែលមានមីនជាង៥១គីឡូម៉ែត្រការ៉េត្រូវបានបោសសំអាតក្នុងរយៈពេល៣ខែដំបូង |
ដោយអនុវត្តតាមការណែនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ស្តីពីសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងតាមស្ថានភាពជាក់ស្តែងនៃជំងឺគ្រុនឈាម លោក ឃួង ស្រេង អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំជាមួយអាជ្ញាធរ និងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីចាត់វិធានការជាបន្ទាន់ ដោយបាញ់ថ្នាំសម្លាប់មូស ក្នុងសង្កាត់ទាំង១០៥ ទូទាំងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីលុបបំបាត់មូស និងជំងឺគ្រុនឈាម។
លោក ងី មានហេង ប្រធានមន្ទីរសុខាភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានឲ្យដឹងថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ក្រុមការងារបានបើកយុទ្ធនាការសម្លាប់សត្វមូសនៅតាមបណ្តាខណ្ឌមួយចំនួន ដែលប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃជំងឺគ្រុនឈាម ដែលបានអនុវត្តនៅក្នុងឃុំចំនួន ៤៧ នៃឃុំចំនួន ១០៥ និងបានបាញ់ថ្នាំរួច នៅក្នុងសង្កាត់៤ នៃសង្កាត់ចំនួន៩។
ក្រុមការងារបានបាញ់ថ្នាំនៅខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ ខណ្ឌសែនសុខ ខណ្ឌមានជ័យ និងខណ្ឌដង្កោ ហើយចាប់ពីថ្ងៃទី១ ដល់ថ្ងៃទី២ ខែមីនា ក្រុមការងារនឹងបញ្ចប់នៅខណ្ឌទួលគោក។
លោក ងី មានហេង ក៏បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ឱ្យលុបបំបាត់ជម្រកមូស។
លោកបានបន្ថែមថា “យើងរួមគ្នាលុបបំបាត់ជម្រកមូសខ្លា នៅក្នុងសហគមន៍របស់យើង ដើម្បីជួយទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺគ្រុនឈាម។ មូសខ្លាគឺជាភ្នាក់ងារចម្លងជំងឺគ្រុនឈាម ខណៈដែលមូសផ្សេងទៀតមិនមែនជាភ្នាក់ងារចម្លងជំងឺគ្រុនឈាមនោះទេ”។ | អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញបើកយុទ្ធនាការបាញ់ថ្នាំមូសនៅឃុំចំនួន៤៧ ក្នុងខណ្ឌចំនួន៤ រយៈពេល៧ថ្ងៃ |
របាយការណ៍របស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានឱ្យដឹងកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា ពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជាជាមួយប្រទេសសមាជិកភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) បានដល់ ២,៧៤ ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងខែមករា កើនឡើង ២១,២ ភាគរយ ធៀបនឹងរយៈពេលមួយឆ្នាំ។
របាយការណ៍បានឱ្យដឹងថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុបរបស់កម្ពុជាជាមួយសមាជិក RCEP ផ្សេងទៀតមានចំនួន ៦៧,៦ ភាគរយនៃទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុបរបស់ប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ចំនួន ៤,០៥ ប៊ីលានដុល្លារ ក្នុងខែមករាឆ្នាំនេះ។
របាយការណ៍បានបន្ថែមថា ដៃគូពាណិជ្ជកម្មកំពូលទាំងប្រាំរបស់ខ្លួនក្រោមកតិកាសញ្ញាពាណិជ្ជកម្មធំក្នុងតំបន់នេះគឺ ចិន វៀតណាម ថៃ ជប៉ុន និងឥណ្ឌូនេស៊ី។
រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លោក ប៉ែន សុវិជាតិ មានប្រសាសន៍ថា RCEP គឺជាកត្តាជំរុញកំណើនពាណិជ្ជកម្មរបស់ប្រទេស និងជាមេដែកដើម្បីទាក់ទាញការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសកាន់តែច្រើនមកកាន់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ទោះបីជាមានការកើនឡើងនូវលទ្ធិគាំពារនិយម និងការធ្លាក់ចុះនៃតម្រូវការសកលក៏ដោយ ក៏ RCEP បានជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគក្នុងតំបន់ ដោយនាំមកនូវផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនដល់ប្រទេសសមាជិកទាំងអស់។
លោកបានប្រាប់ Xinhua ថា “វាបានជួយប្រទេសសមាជិក ក្នុងការជំរុញការស្តារឡើងវិញក្រោយជំងឺរាតត្បាតកាន់តែលឿន និងកំណើនពាណិជ្ជកម្មយូរអង្វែងប្រកបដោយនិរន្តរភាព ដែលរួមចំណែកដល់ការលើកកម្ពស់សន្តិភាព ស្ថិរភាព ភាពសុខដុមរមនា ការអភិវឌ្ឍន៍ និងវិបុលភាពក្នុងតំបន់” ។
លោក សុវិជាតិ បានមានប្រសាសន៍ថា កតិកាសញ្ញាពាណិជ្ជកម្មសេរីដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោក នឹងជួយកម្ពុជាឱ្យសម្រេចបាននូវគោលដៅប្រកបដោយមហិច្ឆតារបស់ខ្លួនក្នុងការក្លាយជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងជាប្រទេសដែលមានចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០។
កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP ចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ដោយមានប្រទេសចំនួន ១៥ ក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក រួមមានប្រទេសសមាជិកអាស៊ានចំនួន ១០ ដូចជា ប្រ៊ុយណេ កម្ពុជា ឥណ្ឌូនេស៊ី ឡាវ ម៉ាឡេស៊ី មីយ៉ាន់ម៉ា ហ្វីលីពីន សិង្ហបុរី ថៃ និងវៀតណាម និងដៃគូពាណិជ្ជកម្មចំនួន៥ រួមមាន ចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង អូស្ត្រាលី និងនូវែលសេឡង់។ Xinhua | ពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជាជាមួយប្រទេសសមាជិក RCEP កើនឡើង ២១,២% ក្នុងខែមករា |
យោងតាមរបាយការណ៍ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃសុក្របានឱ្យដឹងថា កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ (កសស) ដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋ និងជាកន្លែងដឹកជញ្ជូនដ៏ធំបំផុតរបស់កម្ពុជា បានឃើញការកើនឡើងនៃបរិមាណកុងតឺន័រចំនួន ៦,៣៥ ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣។
របាយការណ៍បានឱ្យដឹងថា កំពង់ផែសមុទ្រនេះ បានផ្ទុកកុងតឺន័រចំនួន ៧៩៧,៧៧៨ TEUs (ទំហំស្តង់ដារកុងតឺន័រ) កាលពីឆ្នាំមុន កើនឡើង ៦,៣៥ ភាគរយ ពី ៧៥០,១៤៨ TEUs កាលពីឆ្នាំមុន។
របាយការណ៍បានបន្ថែមថា បរិមាណទំនិញក្នុងកុងតឺន័របានកើនឡើង ១២,៧ ភាគរយដល់ ៧,៨៩ លានតោន ពី ៧ លានតោន។
លោក ថៃ ឫទ្ធី អគ្គនាយករង កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ បាននិយាយនៅក្នុងរបាយការណ៍ថា “កសស បានគ្រប់គ្រងប្រហែល ៦០ ភាគរយនៃចរាចរណ៍ទំនិញរបស់កម្ពុជា ដែលរួមចំណែកយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា” ។
យោងតាមឯកសាររបស់ខ្លួនទៅកាន់ផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា (CSX) កំពង់ផែស្វយ័តក្រុងព្រះសីហនុ បានឃើញប្រាក់ចំណេញសុទ្ធរបស់ខ្លួន(net profit)កើនឡើង ៤៥ ភាគរយ ដល់ប្រហែល ៣០,៥ លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ពី ២១ លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន។
ទន្ទឹមនឹងនេះ កំពង់ផែស្វយ័តភ្នំពេញ (PPAP) ដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលកុងតឺន័រធំទីពីររបស់ប្រទេសបានរាយការណ៍ពីការធ្លាក់ចុះចំនួន ៥ ភាគរយនៃការដឹកជញ្ជូនកុងតឺន័រ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ មកនៅត្រឹម ៣៩៦,២២៥ TEUs ពី ៤១៧,៦៩៦ TEUs កាលពីឆ្នាំមុន។
កំពង់ផែស្វយ័តភ្នំពេញ ក៏បានជួបប្រទះការធ្លាក់ចុះ ៣៦,៣ភាគរយ នៃប្រាក់ចំណេញសុទ្ធរបស់ខ្លួនមកត្រឹម ៩,១ លានដុល្លារ កាលពីឆ្នាំមុនពី ១៤,៣ លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន នេះបើយោងតាមឯកសាររបស់ខ្លួនជាមួយ CSX ។ Xinhua | កំពង់ផែសមុទ្រធំបំផុតរបស់ប្រទេសកម្ពុជាមើលឃើញពីកំណើននៃកុងតឺន័រទំនិញកាលពីឆ្នាំមុន |
លោកស្រី ឃួន សុដារី ប្រធានរដ្ឋសភាកម្ពុជា នឹងដឹកនាំគណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់ ទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការ និងចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលប្រធានសភាជាស្ត្រី លើកដំបូង ដែលរដ្ឋសភានៃប្រទេសបារាំងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ចាប់ពីថ្ងៃទី០២ ដល់ថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ តបតាមការអញ្ជើញរបស់ លោកស្រី Yaël Braun-Privet ប្រធានសភាបារាំង។
យោងតាមសេចក្តីជូនដំណឹងរបស់អគ្គលេខាធិការដ្ឋានរដ្ឋសភាកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី ២៩ ខែកុម្ភៈ បានឱ្យដឹងថា កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះ នឹងមានការចូលរួមពីប្រធានសភាស្ត្រីចំនួន ២៥រូប ដើម្បីបង្កើនទំនាក់ទំនងការទូតសភាប្រកបដោយបុរេសកម្ម ដែលផ្តោតលើបញ្ហាស្ត្រី និងកុមារី និងលើកកម្ពស់សិទ្ធិស្ត្រីនៅទូទាំងពិភពលោកក្នុងអាជីពនយោបាយជាសមាជិកសភា ក៏ដូចជាប្រឆាំងគ្រប់ទម្រង់នៃអំពើហឹង្សាលើស្ត្រី ជាពិសេសលើកកម្ពស់តួនាទីនាំមុខរបស់សភា ដើម្បីបង្កើនសមភាពយេនឌ័រ តាមរយៈសេចក្តីស្នើច្បាប់ និងការអនុម័តច្បាប់។
ប្រភពដដែលបន្តថា កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះមានវេទិកាតុមូលចំនួនពីរ៖ (១) សមភាពក្នុងវិស័យអប់រំ ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងអំពើហិង្សាលើស្ត្រី និងសុខភាពស្ត្រី និង (២) សមភាពយេនឌ័រក្នុងវិស័យនយោបាយ និងការបញ្ជាក់ពីគំរូនៃស្ត្រី។
ប្រភពបានបន្ថែមថា គណៈប្រតិភូកម្ពុជាគ្រោងនឹងជួបសមភាគីបារាំង និងចូលរួមការតាំងពិព័រណ៍ ដែលឧទ្ទិសដល់សិទ្ធិនយោបាយរបស់ស្ត្រីក្នុងពិភពលោក និងជួបពិភាក្សាជាមួយប្រធានរដ្ឋសភាមកពីប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី អាល្លឺម៉ង់ និងបែលហ្ស៊ិក អគ្គប្រតិភូនៃសភានិយាយភាសាបារំាង (La Francophonie-APF) ក្រុមមិត្តភាពសភាកម្ពុជា-បារាំង គណៈកម្មាធិការកិច្ចការសង្គមនៃរដ្ឋសភាបារាំង និងអគ្គលេខាធិការរដ្ឋសភាបារាំង។
សេចក្តីប្រកាសបានបញ្ចប់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចនាពេលខាងមុខរបស់គណៈប្រតិភូកម្ពុជាមិនត្រឹមតែរួមចំណែកលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីដ៏ស្និទ្ធស្នាលរវាងស្ថាប័ននីតិប្បញ្ញត្តិ និងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជាឱកាសដ៏ល្អក្នុងការពង្រឹងវិស័យការទូតសភារបស់កម្ពុជាជាមួយសភាជុំវិញពិភពលោក ជាពិសេសក្នុងការលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ និងគោលការណ៍ពហុភាគីនិយម ដើម្បីរក្សាសន្តិភាព ស្ថិរភាពសង្គម និងវិបុលភាពប្រកបដោយចីរភាព និង បរិយាប័ន្នសម្រាប់ប្រជាជន។ AKP | ប្រធានរដ្ឋសភាកម្ពុជានឹងទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅប្រទេសបារាំងនៅថ្ងៃនេះ |
ក្រុមការងារនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានរៀបចំដាក់ស្លាកសញ្ញាមួយចំនួន ដើម្បីប្រាប់ពីទីតាំងខ្លះៗ ដល់ភ្ញៀវទេសចរ ឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នមុននិងដើរឆ្លងកាត់ នៅតាមទិសដៅវង់ទស្សនា ប្រាសាទបាយ័ន។
លោក ប៊ូ ផានេត ប្រធានក្រុមការងាររៀបចំស្លាកសញ្ញាហានិភ័យ ឱ្យដឹងថា ក្រុមការងារបានចុះទៅពិនិត្យទីតាំងមួយចំនួន ដែលអាចនឹងធ្វើឱ្យភ្ញៀវទេសចរគ្រោះថ្នាក់ដូចជា ដើរដួល ដើរផុតថ្ម ដើរចូលកន្លែងទាបជាដើម។ ដើម្បីបញ្ចៀសនូវគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗជាយថាហេតុ ទើបក្រុមការងាររៀបចំដាក់ស្លាកសញ្ញានៅតាមចំណុចហានិភ័យខ្ពស់ទាំងនោះ បំណងប្រាប់ដល់ភ្ញៀវជាតិ-អន្តរជាតិ ឱ្យបានដឹងជាមុន និងប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ ក្នុងពេលកំពុងដើរទស្សនា។
លោក ប៊ូ ផានេត បន្ថែមថា ស្លាកសញ្ញាប្រាប់ដំណឹងដល់ភ្ញៀវទេសចរនេះ មានទំហំតូចល្មម មិនប៉ះពាល់ដល់ទេសភាព សោភ័ណភាពប្រាសាទនោះឡើយ ដែលអាចធ្វើឱ្យភ្ញៀវទេសចរបានឃើញ និងយកចិត្តទុកដាក់ទីតាំងដែលពួកគាត់ឆ្លងកាត់។
អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា សូមសំណូមពរដល់ភ្ញៀវទេសចរជាតិ និងអន្តរជាតិ មេត្តាចូលរួមគោរពតាមការណែនាំតាមស្លាកសញ្ញាផ្សេងៗដែលបានរៀបចំនៅគ្រប់ប្រាសាទទាំងអស់ ដើម្បីចៀសវាងគ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗ ក្នុងពេលទស្សនាប្រាសាទក្នុងតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ៕ | អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា រៀបចំដាក់ស្លាកសញ្ញាបង្ហាញទីតាំងនៅប្រាសាទបាយ័ន |
នៅកម្ពុជា ការបង្កើតសាលាធុរកិច្ចកំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ដោយសារឧស្សាហកម្មវិវត្តន៍យ៉ាងឆាប់រហ័សរបស់ប្រទេស។ ឧស្សាហកម្មទាំងនេះគ្រប់ដណ្តប់យ៉ាងទូលំទូលាយលើវិស័យនានា រួមមាន ធនាគារ និងហិរញ្ញវត្ថុ ខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ និងភ័ស្តុភារ សំណង់ និងអចលនទ្រព្យ ការគ្រប់គ្រងគម្រោង សេវាកម្មវេជ្ជសាស្រ្ត យានយន្ត និងផលិតកម្ម ទេសចរណ៍ និងបដិសណ្ឋារកិច្ច ការអប់រំ ថាមពល រ៉ែ គម្រោងរដ្ឋាភិបាល បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាននិងទំនាក់ទំនង វាយនភ័ណ្ឌនិងសម្លៀកបំពាក់ កសិកម្ម និងច្រើនទៀត។ វិស័យនីមួយៗបង្ហាញពីបញ្ហាប្រឈម និងឱកាសរៀងៗខ្លួន ដោយត្រូវការកម្លាំងពលកម្មជំនាញ (មានជំនាញ ពាក់កណ្តាលជំនាញ និងគ្មានជំនាញ) បំពាក់ដោយជំនាញសំខាន់ៗ ដើម្បីជំរុញកំណើន និងនវានុវត្តន៍។
សាលាធុរកិច្ចដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបំពេញតម្រូវការទាំងនេះ ដោយផ្តល់នូវការអប់រំដែលមិនត្រឹមតែទូលំទូលាយប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងមានលក្ខណៈផ្ទាល់ខ្លួនទៅនឹងតម្រូវការជាក់លាក់នៃឧស្សាហកម្មទាំងនេះផងដែរ។ និស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាពីសាលាធុរកិច្ចមានជំនាញច្បាស់លាស់លើគោលការណ៍ធុរកិច្ច ការអនុវត្តការគ្រប់គ្រង និងនិន្នាការឧស្សាហកម្ម ដែលធ្វើឱ្យពួកគេក្លាយជាទ្រព្យដ៏មានតម្លៃដល់អង្គភាពនានានៅទូទាំងវិស័យផ្សេងៗ។
អត្ថប្រយោជន៍សំខាន់មួយនៃសាលាធុរកិច្ចគឺសមត្ថភាពរបស់ពួកគេក្នុងការរៀបចំនិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាសម្រាប់ទីផ្សារពិភពលោក។ នៅក្នុងពិភពដែលមានទំនាក់ទំនងគ្នានាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ អាជីវកម្មកំពុងដំណើរការកាន់តែខ្លាំងឡើងនៅលើមាត្រដ្ឋានសកលលោក ដែលតម្រូវឱ្យបុគ្គលិកដែលអាចរុករកបរិបទវប្បធម៌ចម្រុះ និងយល់ពីការអនុវត្តអាជីវកម្មអន្តរជាតិ។ សាលាធុរកិច្ចបំពាក់ឱ្យនិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សានូវសមត្ថភាពឆ្លងវប្បធម៌ និងទស្សនៈសកល ដែលត្រូវការដើម្បីជោគជ័យក្នុងបរិយាកាសបែបនេះ។
ជាងនេះទៅទៀត សាលាធុរកិច្ច គឺជាឧបករណ៍សំខាន់ក្នុងការជំរុញភាពជាសហគ្រិន។ ទិដ្ឋភាពសហគ្រិនភាពរបស់ប្រទេសកម្ពុជាកំពុងមានការរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស ដោយមានចំនួនបុគ្គលកើនឡើងដែលចង់ចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មផ្ទាល់ខ្លួន។ សាលាធុរកិច្ចផ្តល់ឱ្យសហគ្រិនដែលមានមហិច្ឆតានូវជំនាញ ចំណេះដឹង និងបណ្តាញដែលត្រូវការដើម្បីបង្វែរគំនិតរបស់ពួកគេទៅជាការបណ្តាក់ទុនដែលទទួលបានជោគជ័យ។
លើសពីនេះ សាលាធុរកិច្ចក៏កំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍អ្នកដឹកនាំជំនាន់ក្រោយផងដែរ។ ដោយសារឧស្សាហកម្មនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបន្តរីកចម្រើន និងវិវឌ្ឍ គឺមានតម្រូវការសម្រាប់អ្នកដែលមានជំនាញដែលអាចដឹកនាំក្រុម ជំរុញការបង្កើតថ្មី និងគ្រប់គ្រងការផ្លាស់ប្តូរប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ សាលាធុរកិច្ចផ្តល់ឱ្យសិស្សនូវជំនាញភាពជាអ្នកដឹកនាំ ការគិតជាយុទ្ធសាស្ត្រ និងសមត្ថភាពធ្វើការសម្រេចចិត្តដែលត្រូវការដើម្បីប្រើប្រាស់ក្នុងតួនាទីជាអ្នកដឹកនាំ។ លើសពីនេះ សាលាធុរកិច្ចកំពុងចូលរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដោយបង្កើតនិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សា ដែលមិនត្រឹមតែមានសមត្ថភាពធ្វើការក្នុងឧស្សាហកម្មដែលបានបង្កើតឡើងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្កើតឱកាសថ្មីៗទៀតផង។ និស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាជាច្រើនកំពុងចាប់ផ្តើមអាជីវកម្មផ្ទាល់ខ្លួន ដោយប្រើប្រាស់ការអប់រំ និងជំនាញរបស់ពួកគេ ដើម្បីរួមចំណែកដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងបង្កើតឱកាសការងារសម្រាប់អ្នកដទៃ។
សាលាធុរកិច្ចដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបំពេញតម្រូវការទាំងនេះដោយផ្តល់ជូននូវឯកទេស ឬការប្រមូលផ្តុំជាច្រើននៅក្នុងកម្មវិធីរបស់ពួកគេ។ ជំនាញទាំងនេះរួមមាន បច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន (IT) ធនធានមនុស្ស (HR) ហិរញ្ញវត្ថុ ការវិភាគអាជីវកម្ម ទីផ្សារ ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម ការគ្រប់គ្រងគម្រោង ជាដើម។ ឯកទេសនីមួយៗបំពាក់ឱ្យសិស្សនូវជំនាញជាក់លាក់ដែលត្រូវនឹងមុខវិជ្ជាដែលបានជ្រើសរើសរបស់ពួកគេ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេមានតម្រូវការខ្ពស់នៅក្នុងទីផ្សារការងារ។
ជំនាញធនធានមនុស្សផ្តោតលើការអភិវឌ្ឍន៍ជំនាញក្នុងការគ្រប់គ្រងទេពកោសល្យ ទំនាក់ទំនងបុគ្គលិក ប្រាក់សំណង និងអត្ថប្រយោជន៍ និងការអភិវឌ្ឍន៍អង្គការ។ ឯកទេសហិរញ្ញវត្ថុផ្តល់ឱ្យសិស្សនូវការយល់ដឹងយ៉ាងស៊ីជម្រៅអំពីទីផ្សារហិរញ្ញវត្ថុ យុទ្ធសាស្រ្តវិនិយោគ ការគ្រប់គ្រងហានិភ័យ និងការវិភាគហិរញ្ញវត្ថុ។ ឯកទេសវិភាគអាជីវកម្មផ្តោតលើការសម្រេចចិត្តដែលជំរុញដោយទិន្នន័យ បង្រៀនសិស្សពីរបៀបប្រមូល វិភាគ និងបកស្រាយទិន្នន័យ ដើម្បីជំរុញដំណើរការអាជីវកម្ម។
ជំនាញផ្នែកទីផ្សារ និងការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មបង្រៀនសិស្សពីរបៀបបង្កើតយុទ្ធសាស្រ្តទីផ្សារប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ធ្វើការស្រាវជ្រាវទីផ្សារ និងបង្កើតយុទ្ធនាការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មដែលឆ្លើយតបនឹងអតិថិជនគោលដៅ។ ឯកទេសគ្រប់គ្រងគម្រោងផ្តោតលើការអភិវឌ្ឍជំនាញក្នុងការធ្វើផែនការ ការអនុវត្ត និងការគ្រប់គ្រងគម្រោងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។
ការបង្កើតសាលាធុរកិច្ចនៅកម្ពុជាគឺមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស។ ស្ថាប័នទាំងនេះមិនត្រឹមតែរៀបចំនិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាសម្រាប់តម្រូវការទីផ្សារការងារនាពេលបច្ចុប្បន្នប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងសម្រាប់បញ្ហាប្រឈម និងឱកាសដែលមាននៅខាងមុខផងដែរ។ តាមរយៈការបំពាក់ឱ្យសិស្សនូវជំនាញ ចំណេះដឹង និងផ្នត់គំនិតដែលត្រូវការដើម្បីជោគជ័យក្នុងបរិយាកាសធុរកិច្ចដែលផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងឆាប់រហ័ស សាលាធុរកិច្ចកំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរៀបចំអនាគតនៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
អ្នកនិពន្ធគឺ សាស្ត្រាចារ្យរង សាលាធុរកិច្ច សាកលវិទ្យាល័យអាមេរិកាំងភ្នំពេញ។ | និស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាពីសាលាធុរកិច្ច ដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការរៀបចំអនាគតនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា |
ក្នុងសន្និបាតប្រចាំឆ្នាំលើកទី១២ របស់សមាគមផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតកម្ពុជា នាពេលថ្មីៗនេះ បានឱ្យដឹងថា ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងវិស័យផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត បានជួបប្រជុំនៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដើម្បីអបអរសាទរសមិទ្ធិផលដែលកំពុងរីកចម្រើន ក្នុងវិស័យផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតរបស់កម្ពុជា រួមជាមួយនឹងទស្សនវិស័យសម្រាប់ឧស្សាហកម្មនាពេលអនាគត។
នៅក្នុងឱកាសដែលមានការចូលរួមធ្វើជាអធិបតីភាព ពី លោក ហែម វណ្ណឌី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ និងឯកអគ្គរដ្ឋទូតអូស្ត្រាលីប្រចាំកម្ពុជា លោក ចាស្ទីន វ៉ាយអេត (Justin Whyatt) រួមជាមួយនឹងក្រុមប្រឹក្សាភិបាលរបស់សមាគមផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតកម្ពុជា ដោយលោករដ្ឋមន្ត្រី បានលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រតិបត្តិករទឹកស្អាតឯកជន ពង្រីកផលិតកម្ម ទន្ទឹមនឹងការរក្សាបាននូវស្តង់ដារគុណភាព នៅទូទាំងឧស្សាហកម្ម។
លោករដ្ឋមន្ត្រី ហែម វណ្ណឌី បានសង្កត់ធ្ងន់លើតួនាទីនៃកិច្ចសហការរវាង រដ្ឋ និងឯកជន ក្នុងចំណោមអាជ្ញាធរផ្គត់ផ្គង់ទឹក ប្រតិបត្តិករទឹកឯកជន ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ក្រសួង និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ក្នុងការជំរុញវិស័យទឹកស្អាតរបស់កម្ពុជាឆ្ពោះទៅអនាគតដែលមានការផ្គត់ផ្គង់ប្រកបដោយគុណភាព នៅគ្រប់ទិសទីនៃប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបានមានប្រសាសន៍ទៅកាន់អង្គសន្និបាតថា “ក្រសួងគាំទ្រក្នុងការលើកកម្ពស់សមត្ថភាពក្នុងចំណោមប្រតិបត្តិករទឹកស្អាតឯកជន ដើម្បីពង្រីកសេវាកម្មរបស់ពួកគេស្របតាមតម្រូវការអាជ្ញាប័ណ្ណ ផ្តល់អាទិភាពដល់ការផ្តល់ទឹកប្រកបដោយគុណភាព សុវត្ថិភាព និរន្តរភាព និងតម្លៃសមរម្យដល់ទាំងអស់គ្នា”។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ផងដែរថា ការធានានូវលទ្ធភាពទទួលបានទឹកស្អាត គឺជាកត្តាសំខាន់បំផុតសម្រាប់ការពារសុខភាពសាធារណៈជាតិ និងទាក់ទាញការវិនិយោគទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក ដែលកត្តាទាំងពីរនេះមានសារសំខាន់ជាខ្លាំង ក្នុងការពង្រឹងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច-សង្គមរបស់កម្ពុជា។
បន្ទាប់ពីការថ្លែងសុន្ទរកថារបស់លោករដ្ឋមន្ត្រី ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអូស្ត្រាលី Whyatt បានកត់សម្គាល់ថា រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីក៏បានប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការសម្រេចបាននូវលទ្ធភាពទទួលបានជាសកលនូវទឹកស្អាតដែលមានតម្លៃសមរម្យនៅកម្ពុជា នៅឆ្នាំ២០៣០។
លោក Whyatt បានរៀបរាប់លម្អិតអំពីការរួមចំណែកសំខាន់ៗតាមរយៈកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសអូស្ត្រាលីក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ភាពជាដៃគូកម្ពុជា-អូស្ត្រាលី សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចដែលមានភាពធន់ (CAPRED)។ លោកបានពន្យល់ថា ភាពជាដៃគូយូរអង្វែងរបស់កម្មវិធីជាមួយប្រទេសកម្ពុជាលើការអភិវឌ្ឍន៍ទឹកគឺផ្តោតលើជំនឿរួមគ្នា ដែលថាការទទួលបានទឹកស្អាតគឺជាកត្តាជំរុញដ៏សំខាន់នៃការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព។
លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតបានមានប្រសាសន៍ថា “អូស្ត្រាលីបានចាប់ដៃគូជាមួយប្រទេសកម្ពុជាអស់រយៈពេលជិតមួយទសវត្សរ៍ ដើម្បីជួយប្រជាជនកម្ពុជានៅតាមជនបទជាងមួយលាននាក់ទទួលបានទឹកស្អាតប្រើប្រាស់។ លទ្ធផលគឺប្រជាជនមានសុខភាពល្អ មានការងារកាន់តែច្រើននៅក្នុងសហគមន៍ ហើយសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុកកាន់តែរឹងមាំ”។
សន្និបាតសមាគមផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតកម្ពុជា រួមមានតំណាងចំនួន ៣៨៤ នាក់ មកពីស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល ប្រតិបត្តិករទឹកស្អាត អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ និងអ្នកផ្គត់ផ្គង់ឧស្សាហកម្មទាក់ទងនឹងទឹក។
សមាជិកភាព នៃសមាគមផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតកម្ពុជា រួមមានប្រតិបត្តិករទឹកឯកជនចំនួន ២៨១ មកពី ២៣ ខេត្ត រួមជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុន និងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុចំនួន ៣៧ ដែលទាក់ទងនឹងការផ្គត់ផ្គង់ទឹក។
សមាគមផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើង ក្នុងឆ្នាំ២០១១ ដោយក្រុមប្រតិបត្តិករទឹកស្អាតឯកជនកម្ពុជា ក្រោមការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងបច្ចេកទេសនៃគម្រោង USAID Cambodia-MSME ។ សមាគមត្រូវបានផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណស្របច្បាប់ដោយក្រសួងមហាផ្ទៃក្នុងខែសីហា ឆ្នាំ២០១២។ ថ្មីៗនេះសមាគមផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតកម្ពុជាបានចុះឈ្មោះឡើងវិញជាសមាគមនីតិបុគ្គលនៅក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១។
សមាជិកនៃសមាគមផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតកម្ពុជា ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត និងតម្លៃសមរម្យដល់ប្រជាជនកម្ពុជានៅតាមជនបទ និងតំបន់ប្រមូលផ្តុំនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ចន្លោះឆ្នាំ ២០១២ និង ២០២២សមាគមបានទទួលខុសត្រូវលើការដំឡើងបណ្តាញតភ្ជាប់ប្រព័ន្ធទឹក ជាង ៥០០,០០០ នៅទូទាំងប្រទេស ដោយផ្តល់ទឹកដល់ប្រជាពលរដ្ឋរហូតដល់ ២ លាននាក់។
សន្និបាតលើកទី១២ របស់សមាគមផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតកម្ពុជា ដែលធ្វើឡើងក្នុងខែនេះ ក៏បានអបអរសាទរចំពោះសមិទ្ធិផលរបស់ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលរបស់សមាគមមិនរកប្រាក់ចំណេញ ក្នុងអំឡុងអាណត្តិ ២០២០-២០២៣ ខណៈធ្វើការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាភិបាលថ្មី ដើម្បីត្រួតពិនិត្យអាណត្តិ ២០២៤-២០២៧របស់សមាគម។
សមាគមផ្តល់នូវវេទិកាមួយសម្រាប់បង្កើនទំនាក់ទំនងរវាងសមាជិក រួមជាមួយនឹងការចែករំលែកចំណេះដឹង បទពិសោធន៍ នវានុវត្តន៍ និងបច្ចេកវិទ្យា។
ការលើកកម្ពស់កិច្ចសហការ និងការរៀនសូត្រក្នុងចំណោមភាគីពាក់ព័ន្ធជាតិ និងអន្តរជាតិក៏ជាចំណុចសំខាន់របស់ សមាគមផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតកម្ពុជា ផងដែរ។ | ក្រសួងឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ លើកទឹកចិត្តឱ្យប្រតិបត្តិករទឹកស្អាតឯកជនពង្រឹងសេវាកម្មផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត |
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ទទួលបានការផ្ញើសារអបអរទូទាំងវិស័យទេសចរណ៍ និងធ្វើដំណើរ ដោយកម្ពុជាទទួលបានពានរង្វាន់ទេសចរណ៍ពិភពលោក (World Travel Awards)ជាគោលដៅវប្បធម៌ឈានមុខគេនៅអាស៊ី សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៣ នៅដើមសប្តាហ៍នេះ។ លោក សុខ សូកេន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍ បានសរសេរលើបណ្តាញតេឡេក្រាមរបស់លោកកាលពីថ្ងៃពុធ ដោយបានអបអរសាទរចំពោះកិត្តិយសនេះ និងបានកត់សម្គាល់ថាសមិទ្ធផលនេះ បញ្ជាក់ថាប្រទេសកម្ពុជាជា «គោលដៅដែលត្រូវតែមកទស្សនា សម្រាប់អ្នកចូលចិត្តវប្បធម៌ទាំងអស់»។
លោក តុប សុភ័ក រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងទេសចរណ៍បានពណ៌នាប្រទេសកម្ពុជាថាជាគោលដៅទេសចរណ៍វប្បធម៌ និងអេកូឡូស៊ី ដោយបានលើកឡើងពីភាពទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍នៃឧទ្យានបុរាណអង្គរ និងឆ្នេរសមុទ្រដ៏ស្រស់ស្អាតនៃខេត្តព្រះសីហនុ។
កាលពីឆ្នាំមុន ក្រសួងទេសចរណ៍បានរាយការណ៍ថា មានភ្ញៀវទេសចរបរទេសសរុបជិត ៥,៤៥ លាននាក់ ដោយទទួលបានចំណូល ដល់ទៅ ៣,០៨ ប៊ីលានដុល្លារ ដែលស្មើនឹង ៧,៥ ភាគរយ នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។ វិស័យទេសចរណ៍បានផ្តល់ការងារដោយផ្ទាល់សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ ចំនួន ៤៥០,០០០ នាក់។
Katrine Solhaug ម្ចាស់ផ្ទះសំណាក់ Babel និង Babel Boutique Hotel ខេត្តសៀមរាប ប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ថា “នេះជាដំណឹងដ៏ល្អសម្រាប់ពួកយើងដែលធ្វើការក្នុងវិស័យទេសចរណ៍នៅទីនេះ។ ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍ជាច្រើននៅតែកំពុងរងផលប៉ះពាល់បន្ទាប់ពីជំងឺកូវីដ ព្រោះថាវិស័យទេសចរណ៍មិនទាន់វិលមកដូចដើមនៅឡើយទេ។ យើងត្រូវការការជំរុញបន្ថែមទៀត។
David Totten វិនិយោគិន និងជាអតីតនាយកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុន Emerging Markets Consulting បានលើកឡើងថា ការទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិចំពោះបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌របស់កម្ពុជា នឹងទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរដែលមានគុណភាពខ្ពស់ ហើយទាក់ទាញពួកគេឱ្យស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានយូរ។
លោក សោម សុជាតិ អ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធី អេកូទេសចរណ៍ និងបដិសណ្ឋារកិច្ច នៃសមាគមទេសចរណ៍អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកកម្ពុជា បាននិយាយថា “សូមអបអរសាទរកម្ពុជាជាទីស្រលាញ់របស់ខ្ញុំ ដែលបានឈ្នះពានរង្វាន់ទេសចរណ៍ពិភពលោកឈានមុខគេនៅអាស៊ី។ កម្ពុជាពិតជាមានផលិតផលជាច្រើនដើម្បីផ្តល់ជូនភ្ញៀវទេសចរណ៍អន្តរជាតិ សូមអញ្ជើញមកទស្សនា ដោយមេត្រី”។
Catherine Germier-Hamel ស្ថាបនិក និងជានាយកប្រតិបត្តិនៃ Millennium Destinations បានសួរថា តើប្រទេសកម្ពុជាចាំបាច់ត្រូវទទួលស្គាល់ម្តងទៀតថាជាគោលដៅទេសចរណ៍វប្បធម៌ឈានមុខគេដែរឬទេ? ខណៈដែលពានរង្វាន់នេះ អាចជំរុញការមកដល់របស់ភ្ញៀវទេសចរ និងកិត្យានុភាពនៃព្រះរាជាណាចក្រ ពួកគេអាចរួមចំណែកក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ នៅកន្លែងដែលពេញនិយមនានា បង្កើនភាពរីករាយ និងផ្តោតលើការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។ ការផ្តល់អាទិភាពដល់ភ្ញៀវទេសចរនូវបទពិសោធន៍ដ៏អស្ចារ្យ ការការពារបរិស្ថាន និងការគ្រប់គ្រងភ្ញៀវទេសចរណ៍ នឹងធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែមានភាពទាក់ទាញ។
Richard Casswell នាយកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុន Kouprey Adventures បាននិយាយថា «ខ្ញុំរីករាយដែលឃើញកម្ពុជាឈ្នះពានរង្វាន់ទិសដៅទេសចរណ៍វប្បធម៌ឈានមុខគេនៅអាស៊ី ព្រោះពិព័រណ៍ពាណិជ្ជកម្ម ITB ជិតដល់ហើយ។ សង្ឃឹមថា ពានរង្វាន់នឹងនាំប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ពីប្រជាជនក្នុងឆ្នាំខាងមុខនេះ។ ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាកន្លែងដ៏អស្ចារ្យមួយនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីទទួលភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិពីគ្រប់ទីកន្លែង។
របាយការណ៍ខែកុម្ភៈរបស់ក្រសួងទេសចរណ៍ បានប៉ាន់ប្រមាណថាមានការកើនឡើងប្រចាំឆ្នាំ ១១៥ ភាគរយ។ ចំនួនភ្ញៀវទេសចរបរទេសបានកើនឡើង ១៤០ ភាគរយធៀបនឹងតួលេខឆ្នាំមុនដែលមានចំនួន ២,២៧ លាននាក់។ ជាមធ្យមភ្ញៀវទេសចរម្នាក់ៗបានស្នាក់នៅ ៧,៦ ថ្ងៃ នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រ។ | កម្ពុជាទទួលបានជោគជ័យផ្នែកវប្បធម៌ជាមួយនឹងកិត្តិយសជាសាកល |
គោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទាននៅតែទទួលបានការពេញនិយមនៅកម្ពុជា។ នៅឆ្នាំ២០២៣ គោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានមានរហូតដល់៨២ ភាគរយនៃគោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិតទាំងអស់ដែលបានលក់នៅកម្ពុជា។
ដូច្នេះតើអ្វីជាគោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទាន ហើយតើវាខុសគ្នាយ៉ាងដូចម្តេចពីផលិតផលធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិតផ្សេងទៀត? គោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានគឺជាធានារ៉ាប់រង/ការការពារផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនៅពេលមានករណីស្លាប់ និងពិការភាព រួមនឹងការទូទាត់សាច់ប្រាក់ធម្មតា។ គោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងនេះក៏សំដៅទៅលើគោលការណ៍ “សងប្រាក់វិញ”។ ដូច្នេះតើមានគោលការណ៍ណាខ្លះដែលមិនបានប្រាក់មកវិញ? នោះនឹងជាការធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិតដែលត្រូវបានគេហៅផងដែរថាជាផលិតផល “ជីវិតមានកំណត់ (term life)” ដោយឧស្សាហកម្មធានារ៉ាប់រង។ គោលការណ៍ទាំងនេះការពារគ្រួសារ (ដែលត្រូវបានជ្រើសរើស) របស់បុគ្គល (អ្នកធានារ៉ាប់រង) ដែលទិញការធានារ៉ាប់រង ដូច្នេះក្នុងករណីមានការស្លាប់ ឬពិការភាព អ្នកដែលត្រូវបានជ្រើសរើសនឹងទទួលបានប្រាក់សំណង។ ចំនួនប្រាក់សំណងជាធម្មតាគឺផ្អែកលើប្រាក់ចំណូលរបស់បុគ្គលនោះក្នុងពេលមានជីវិតរស់នៅ ដោយគណនាលើអតិផរណាផងដែរ។ ក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏ផ្តល់ជូននូវគោលនយោបាយមួយផ្សេងទៀត ហៅថា ពេញមួយជីវិត (whole life) ដែលធានារ៉ាប់រងបុគ្គលរហូតដល់១០០ ឆ្នាំ។
ប៉ុន្តែ ក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង បើទោះបីជាផ្តល់ជម្រើសបែបនេះ ឃើញថា ប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើនចូលចិត្តទិញគោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទាន។ នៅឆ្នាំ២០២៣ បុព្វលាភសរុបពីគោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានមានចំនួន ១៥៩,៧០ លានដុល្លារ។ បុព្វលាភរ៉ាប់រងសរុបគឺជារង្វាស់ដ៏សំខាន់មួយនៃការលក់ក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង ដោយសារផលបូកនៃបុព្វលាភរ៉ាប់រងទាំងអស់ដែលប្រមូលបានសម្រាប់ឆ្នាំនោះពីអ្នកទិគធានារ៉ាប់រង។ បុព្វលាភ គឺជាចំនួនទឹកប្រាក់ដែលអតិថិជន ឬអ្នកកាន់ប័ណ្ណធានារ៉ាប់រងបង់ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិត។ ដូច្នេះ ខណៈពេលដែលបុព្វលាភរបស់គោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានមានដល់ចំនួន ១៥៩,៧០ លានដុល្លារ បុព្វលាភសរុបពីធានារ៉ាប់រងជីវិតមានរយៈពេលកំណត់មានចំនួន ១៦,៩០ លានដុល្លារ ដោយឡែកធានារ៉ាប់រងពេញមួយជីវិតគឺមានចំនួន១លានដុល្លារ។
បើផ្អែកលើចំណែកទីផ្សារ គោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានមានចំនួន៨២ភាគរយនៃការលក់ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ បន្ទាប់មកក្រោយធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិតមានកាលកំណត់ និងការលក់ធានារ៉ាប់រងជីវិតជាក្រុមមានចំនួន ៨,៧ ភាគរយនីមួយៗ។ និងធានារ៉ាប់រងពេញមួយជីវិតមានចំនួន ០,៥ ភាគរយនៃគោលនយោបាយសរុបដែលបានលក់។
លោក ហ៊ុយ វ៉ាថារ៉ូ ប្រធានសមាគមធានារ៉ាប់រងកម្ពុជា និងជាអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងកម្ពុជា បាននិយាយ “វាអាចជាការឆ្លុះបញ្ចាំងពីផ្នត់គំនិតរបស់មនុស្សដែលទិញធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិត។ ពួកគេរំពឹងថានឹងទទួលបានអ្វីមកវិញ ប្រសិនបើមិនមានអ្វីកើតឡើងចំពោះពួកគេ”។
លោក ចាន់ រដ្ឋា អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនមេនូឡាយហ្វ៍ ខេមបូឌា ភីអិលស៊ីបានប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមន៍ថា អ្នកប្រើប្រាស់មើលឃើញថាគោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានជាមធ្យោបាយដ៏មានប្រសិទ្ធភាពបំផុតមួយ ដូចជាការចូលនិវត្តន៍ ការអប់រំរបស់កូនៗ និងការសន្សំទ្រព្យសម្បត្តិ។ “គោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានគឺជាការរួមបញ្ចូលនៃការធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិត និងផែនការសន្សំ ដែលមានន័យថាអតិថិជនទទួលបានការការពារសម្រាប់មនុស្សជាទីស្រលាញ់របស់ពួកគេក្នុងករណីមានហេតុការណ៍ណាមួយកើតឡើង ខណៈដែលធ្វើការសន្សំប្រាក់សម្រាប់ខ្លួនពួកគេរហូតដល់គោលនយោបាយត្រូវបានបញ្ចប់។ គោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានក៏ជាដំណោះស្រាយដែលងាយស្រួលយល់សម្រាប់អ្នកទិញគោលនយោបាយ។ ផ្អែកលើការយល់ដឹងបែបនេះ ភ្នាក់ងារធានារ៉ាប់រងក៏អាចអប់រំ និងពន្យល់បន្ថែមអំពីអត្ថប្រយោជន៍នៃការធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិត ដែលមានសារៈសំខាន់ ដោយសារទីផ្សារទាំងមូលនៅតែស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនៅកម្ពុជា។”
គោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទាននៅកម្ពុជាមានប្រជាប្រិយភាពអស់រយៈពេលជាយូមកហើយ ដោយមានរហូតលើសពី៨០ ភាគរយនៃការលក់បុព្វលាភសរុបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ នៅឆ្នាំ២០១៩ គោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានមានចំនួន ៨៦,៥០ ភាគរយនៃការលក់ធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិតសរុបក្នុងឆ្នាំ២០២០ និងមាន៨៤ ភាគរយនៅឆ្នាំ២០២១ និងមានរហូតដល់៨០ ភាគរយ ហើយនៅឆ្នាំ ២០២២ ហើយវាបានកើនឡើងដល់ ៨០,៤ ភាគរយនៃការលក់សរុប។
នៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃតម្លៃ ចំនួនទឹកប្រាក់នៃបុព្វលាភសរុបពីគោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានបានកើនឡើងជាលំដាប់ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ បុព្វលាភសរុបសម្រាប់គោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានមាន ១២៤,៩០ លានដុល្លារ កើនឡើង៣ ភាគរយដល់ ១២៨,៨០ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២០ ដែលបានកើនឡើង៧ភាគរយដល់១៣៧,៧០ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២១។ នៅឆ្នាំ២០២២ កំណើនពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំមានរហូតដល់ ១៣,៥ ភាគរយដល់ ១៥៦,៣៥ ដុល្លារ។
ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ២០២៣ កំណើនបានថយចុះ ហើយគោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានបានកើនឡើងត្រឹមតែ២ ភាគរយដល់ ១៦០ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២៣។ ការធ្លាក់ចុះនេះបណ្តាលមកពីដៃគូលក់ដ៏សំខាន់របស់ពួកគេ គឺធនាគារ។ ចាប់តាំងពីធនាគារមានវិបត្តិក្នុងឆ្នាំ២០២២ ធនាគារមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ច្រើនចំពោះការលក់ធានារ៉ាប់រង។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ធនាគារក៏បានប្រុងប្រយ័ត្នបន្ថែមទៀតក្នុងការចុះឈ្មោះអតិថិជនថ្មីចាប់តាំងពីធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានចេញប្រកាសចែងថា “សុំការអនុញ្ញាតអោយច្បាស់ពីអតិថិជន” ។ ហេតុផលមួយទៀតសម្រាប់កំណើនទាបគឺថា និយតករធានារ៉ាប់រងកម្ពុជា (IRC) បានរឹតបន្តឹងគោលការណ៍លក្ខណៈសម្បត្តិរបស់ភ្នាក់ងារធានារ៉ាប់រង។ ដូច្នេះចំនួនទីភ្នាក់ងារបានធ្លាក់ចុះមកត្រឹម ១០.០០០ ភ្នាក់ងារពី ៣០.០០០ ភ្នាក់ងារនៅក្នុងប្រទេសកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន។
លោកវ៉ាថារ៉ូ ប្រធានIAC បាននិយាយថា “ការពេញនិយមនៃគោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានឆ្លុះបញ្ចាំងពីតម្រូវការរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។ លក្ខណៈពិសេសនៃគោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទានមិនត្រឹមតែផ្តល់នូវការសន្សំសម្រាប់គោលបំណងទូទៅប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងព្យាយាមបំពេញតម្រូវការជាក់លាក់ដូចជាសម្រាប់ការរៀនសូត្រ ផងដែរ។ ដូច្នេះ ធាតុផ្សំនៃបណ្តុំទាំងនេះ – ការការពារហានិភ័យ និងការសន្សំ បានទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍របស់ប្រជាជនកម្ពុជា” ។ | គោលនយោបាយធានារ៉ាប់រងទាយជ្ជទាននៅតែបន្តទទួលបានការពេញនិយមនៅកម្ពុជា |
សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី នរោត្តម មុនិនាថ សីហនុ ព្រះវររាជមាតាជាតិខ្មែរ បានកោតសរសើរ និងគាំទ្រការលើកយកប្រធានបទ «ស្ត្រី និងក្មេងស្រី ក្នុងបរិវត្តកម្មឌីជីថល» ដែលប្រធានបទនេះ ពិ តជាមានសារសំខាន់ និងស្របតាមស្ថានភាពវិវត្តន៍របស់ពិភពលោក និងប្រទេសកម្ពុជា។
សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី បានលើកឡើងដូចនេះ តាមរយៈព្រះរាជសារនាឱកាសអបអរសាទរខួបលើកទី១១៣ ទិវាអន្តរជាតិ នារី ៨មិនា ឆ្នាំ២០២៤។
ព្រះមហាក្សត្រីបានបញ្ជាក់តាមព្រះរាជសារថា ៖ «ក្នុងទិវាដ៏ថ្លៃថ្លានេះ ខ្ញុំម្ចាស់ ខ្ញុំព្រះករុណា ខ្ញុំ សូមសម្តែងនូវការកោតសរសើរ និងសូមគាំទ្រការលើក យកប្រធានបទ ស្ត្រី និងក្មេងស្រី ក្នុងបរិវត្តកម្មឌីជីថល ដែលប្រធានបទនេះ ពិតជាមានសារសំខាន់ និងស្របតាមស្ថានភាពវិវត្តន៍របស់ពិភពលោក និងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាយើង»។
ព្រះមហាក្សត្រី ក៏បានសរសើរ និងគាំទ្រក្រសួងកិច្ចការនារី គណៈកម្មាធិការជាតិលើកកម្ពស់សីលធម៌សង្គម តម្លៃស្ត្រី និងគ្រួសារខ្មែរ និងក្រុមប្រឹក្សាជាតិកម្ពុជាដើម្បីស្ត្រី ដែលបាននឹងកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងអនុវត្តន៍ភារកិច្ចដ៏ថ្លៃថ្លា ដើម្បីស្រ្តី និងក្មេងស្រី បានទទួលនូវកិច្ចការពារសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ តាមរយៈការទទួលស្គាល់ ផ្តល់តម្លៃ និងចាត់ទុកស្ត្រី ក្មេងស្រីជាដៃគូដ៏សំខាន់ ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍គ្រួសារ និងសង្គម ព្រម ទាំងជំរុញ លើកទឹកចិត្ត កសាង និងអភិវឌ្ឍន៍សមត្ថភាពស្ត្រីក៏ដូចជាការផ្ដល់ឱកាសឱ្យពួកគេចូលរួមប្រកប ដោយសមភាព និងសមធម៌ក្នុងគ្រប់ការងារនៅគ្រប់វិស័យ។
សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី ក៏បានអំពាវនាវ និងលើកទឹកចិត្តឱ្យរាជរដ្ឋភិបាល និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធបន្តយកចិត្តទុកដាក់អនុវត្តន៍ការងារជាបន្តទៀតដើម្បីវិបុលភាព និងសេចក្តីសុខចម្រើនរបស់ជនរួមជាតិ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី បានបន្តថា ទ្រង់បានកត់សម្គាល់ឃើញថា សម្រាប់កម្ពុជា បរិវត្តកម្មឌីជី ថល គឺជាការចាំបាច់ដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍ជាអតិបរមាពីការរីកចម្រើននៃបច្ចេកវិទ្យាគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន និងបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល ដើម្បីបង្កើនផលិតភាព ភាពប្រកួតប្រជែង និងប្រសិទ្ធភាពសេដ្ឋកិច្ច ព្រមទាំងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងកសាងសង្គមទំនើប។
ព្រះអង្គបានបន្តថា ពលរដ្ឋមានចំណេះដឹង និង ជំនាញខ្ពស់ដែលអាចទទួលបាននូវផលប្រយោជន៍ពីការប្រើប្រាស់សេវាឌីជីថលដោយប្រកាន់ភ្ជាប់នូវមនសិការស្នេហាជាតិ រក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណ និងវប្បធម៌ជាតិ បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលដើរតួកាន់តែសំខាន់ក្នុងការសម្រួលដល់ការប្រាស្រ័យទាក់ទង និងផ្សាភ្ជាប់រវាងប្រទេសនិងប្រទេស សង្គមនិងសង្គមមនុស្សនិងមនុស្ស។
កម្ពុជា បាននិងកំពុងទទួលភាគផលពីកិច្ចអភិវឌ្ឍលើគ្រប់វិស័យ ក្រោមម្លប់ន សុខសន្តិភាពពេញលេញបរិបូរណ៍ តាមរយៈការដាក់ចេញនូវនយោបាយ«ឈ្នះ-ឈ្នះ» របស់អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដែលបានបញ្ចប់ទាំងស្រុងនូវសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃ ធ្វើឱ្យប្រជារាស្ត្ររស់នៅដោយភាពសុខដុមរមនា ជីវភាពរុងរឿងថ្កុំថ្កើង គ្មានការរើសអើង មានសិទ្ធិ សេរីភាពពេញលេញក្នុងការគោរពប្រតិបត្តិជំនឿ សាសនា និងទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណី។ សម្តេចព្រះមហាក្សត្រីបានបញ្ជាក់បន្ថែម។
សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី បានបន្ថែមថា ៖ «ទន្ទឹមនឹងនេះ ខ្ញុំសូមកោតសរសើរ និងអរគុណដល់ សម្តេចកត្តព្រឹទ្ធបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ដែលបានដឹកនាំដ៏វាងវៃកម្មវិធីមនុស្សធម៌ និង សកម្មភាពនៅក្នុងវិស័យសុខាភិបាល ដែលបានរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មក្នុងការកាត់បន្ថយភាពងាយរងគ្រោះរបស់ប្រជារាស្ត្រក្នុងគោលបំណងមិនទុកនរណាម្នាក់ឱ្យនៅឯកោ ស្របតាមគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព»។
ជាមួយនិន្នាការសកលនៃបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មជំនាន់ទី៤ បូកផ្សំនឹងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩ បានជំរុញឱ្យបណ្តាប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោក រួមទាំងកម្ពុជាផងនោះ ពន្លឿនការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមដោយចាប់យក និងប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល ដែលជាកាលានុ វត្តភាពមួយដ៏ចម្បង ដើម្បីជំរុញប្រភពកំណើនថ្មីសំដៅឈានទៅសម្រេចបានចក្ខុវិស័យក្នុងការប្រែក្លាយប្រទេសកម្ពុជាទៅជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងជាប្រទេសមានចំណូល ខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០។
សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី បានលើកឡើងថា រាជរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មី បាននិងកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ និងវិធាន ការចាំបាច់ដើម្បីបណ្តុះបណ្តាល និងកសាងមូលធនមនុស្សលើវិស័យឌីជីថល ក្នុងនោះ មាតាបិតា និង អាណាព្យាបាល គឺជាតួអង្គដ៏សំខាន់ ដើម្បីរួមចំណែកក្នុងការតម្រង់ទិសកូនចៅ ជាពិសេសស្ត្រីនិងក្មេង ស្រីឱ្យចាប់យកជំនាញបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការទីផ្សារការងារ និងសង្គម៕ | សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី កោតសរសើរនិងគាំទ្រក្រសួងកិច្ចការនារី អនុវត្តន៍ភារកិច្ចដើម្បីស្រ្តី និងក្មេងស្រីទទួលបានការការពារសិទ្ធិ និងផលប្រយោជន៍ |
ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាបានកើនឡើងជាមធ្យម ១៣,៣ ភាគរយនៅចន្លោះឆ្នាំ២០១៧ដល់ឆ្នាំ២០២៣ ហើយកើនដល់ ២៣,៤៧ ពាន់លានដុល្លារ ឬ ៥៤,៧ ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២៣។
តួលេខនេះត្រូវបានលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ធ្វើការគូសបញ្ជាក់ក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់នូវប្រព័ន្ធបញ្ជរតែមួយជាតិនៅសណ្ឋាគារសុខាភ្នំពេញកាលពីម្សិលមិញ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានចង្អុលបង្ហាញថានៅក្នុងត្រីមាសទីមួយនៃឆ្នាំ២០២៤ និន្នាការនាំចេញបានបន្តមានចលនាវិជ្ជមាន ដោយមានកំណើន១៧,២ ភាគរយ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានអះអាងថា រាជរដ្ឋាភិបាលតែងតែចាត់ទុកការកែលម្អបរិយាកាសធុរកិច្ច ការវិនិយោគ និងកិច្ចសម្រួលពាណិជ្ជកម្មជាអាទិភាពដ៏ចម្បង ដោយបានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ យុទ្ធសាស្ត្រ កម្មវិធី និងវិធានការកំណែទម្រង់ ព្រមទាំងស្តង់ដារបទដ្ឋានគតិយុត្ត ដើម្បីកែលម្អការអនុវត្តជាក់ស្តែង។
ជាលើកដំបូង ដែលកម្ពុជា មានអតិរេកពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងសមតុល្យពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិក្នុងរយៈពេលបីខែដំបូងនៃឆ្នាំនេះ។ របាយការណ៍ផ្លូវការបង្ហាញថា ចំណូលនាំចូល-នាំចេញសរុបក្នុងអំឡុងខែមករា ដល់ខែមីនា ឈានដល់ ១២,៤៩ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ១១,៩ ភាគរយ ធៀបនឹងរយៈពេលមួយឆ្នាំ ដែលក្នុងនោះ ៦,២៦១ លានដុល្លារ បានមកពីការនាំចេញ និង ៦,២៣៤ លានដុល្លារ បានមកពីការនាំចូល។
ឧស្សាហកម្មកាត់ដេរសំលៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងផលិតផលធ្វើដំណើរ គឺជាវិស័យផ្តល់ប្រាក់ចំណូលធំបំផុតសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។ ផលិតផលនាំចេញផ្សេងទៀតគឺជាផលិតផលផលិតមិនមែនកាត់ដេរ ដែលមានដូចជា គ្រឿងបន្លាស់អេឡិចត្រូនិច ផលិតផលកសិកម្ម កង់ និងបន្ទះស្រូបពន្លឺព្រះអាទិត្យ។ AKP | ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាកើន១៣%ក្នុងរយៈពេល៧ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ |
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងបង្កើនផលិតកម្មកសិកម្ម និងម៉ាកយីហោសម្រាប់ទីផ្សារអង្ករកម្ពុជា ត្រូវបានលើកឡើងយកមកនិយាយក្នុងកិច្ចប្រជុំកសិកម្មប្រកបដោយនិរន្តរភាពលើកទី៤ដែលធ្វើឡើងនៅសណ្ឋាគារកាំបូឌីយ៉ាណា រាជធានីភ្នំពេញ ចាប់ពីថ្ងៃទី២៧-២៨ ខែកុម្ភៈ។
កិច្ចប្រជុំកំពូលរយៈពេលពីរថ្ងៃក្រោមប្រធានបទ “ការអនុវត្តកសិកម្មកសិកម្មកកើតឡើងវិញឆ្ពោះទៅកសិកម្មកាបូនទាប” ត្រូវបានសហការរៀបចំដោយក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មកសិកម្មកម្ពុជា ភីអិលស៊ី (CACC) សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា (CRF) និងអង្គការ Grow Asia។ លោក ចាន់ សុឃាំង ប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា បាននិយាយថា សហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា និងអង្គការ Grow Asia បានផ្តល់ចំណេះដឹងជាក់ស្តែងអំពីការអនុវត្តកម្មវិធីស្តង់ដាដំណាំស្រូវប្រកបដោយនិរន្តរភាព ស្តង់ដាស្រូវកកើតឡើងវិញ និងស្តង់ដា ស្រូវសរីរាង្គ។
លោកបានបន្តថា កិច្ចប្រជុំនេះបានអនុញ្ញាតឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់បង្កើតទំនាក់ទំនងកាន់តែប្រសើរឡើង និងចែករំលែកចំណេះដឹង និងការទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗអំពីបច្ចេកវិទ្យាកសិកម្មឌីជីថល ឥណទាន និងគំនិតផ្តួចផ្តើមកសិកម្មថ្មី។
លោកបានបន្ថែមថា “កម្មវិធីនេះក៏បានជួយបង្ហាញដល់ពិភពលោកថា កសិកម្មកម្ពុជាកំពុងដើរលើមាគ៌ាស្តង់ដារអន្តរជាតិ ដែលរួមចំណែកក្នុងការសង្គ្រោះផែនដី ក៏ដូចជាយន្តការពង្រីក និងកសាងម៉ាកយីហោទីផ្សារអង្ករកម្ពុជា”។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានលើកឡើងថា ក្រសួងបានផ្តល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹង ដើម្បីពង្រឹងគំរូភាពជាដៃគូជាមួយគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់កសិករ។
លោកបានបន្តថា “កិច្ចសហការពីភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ដើម្បីធ្វើអោយវិស័យកសិកម្មមាននិរន្តរភាព ដែលអាចផ្តល់ជាគំរូល្អក្នុងការអនុវត្តភាពជាដៃគូក្នុងខ្សែសង្វាក់តម្លៃកសិកម្ម រួមមានអ្នកផលិត ធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ វិស័យឯកជន ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងរដ្ឋាភិបាលដើម្បីសម្រេចបាននូវនិរន្តរភាពបរិស្ថាន និងសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់កសិករនៅតាមជនបទ»។
ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ រួមជាមួយសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ បានដាក់អោយប្រើប្រាស់កម្មវិធី “វេទិកាស្រូវអង្ករប្រកបដោយនិរន្តរភាព (SRP)” ជាផ្លូវការ។
វាជាកម្មវិធីដ៏សំខាន់មួយដើម្បីជំរុញផលិតកម្មអង្ករឱ្យមានស្តង់ដារខ្ពស់ប្រកបដោយនិរន្តរភាព ហើយការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិសម្រេចបាននូវគោលដៅដែលបានកំណត់ចំនួន ១ លានតោនក្នុងមួយឆ្នាំចាប់ពីឆ្នាំ២០២៥ ។
លោក សុង សារ៉ន អគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន Amru Rice (ខេមបូឌា) បាននិយាយថា“កម្មវិធីនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់វិស័យស្រូវអង្ករនៅកម្ពុជា ជាពិសេសផ្តោតលើការពង្រឹងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ និងខ្សែសង្វាក់តម្លៃនៃវិស័យស្រូវ ដើម្បីលើកកម្ពស់ជីវភាព និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់កសិករ សន្តិសុខស្បៀងក្នុងប្រទេស និងការនាំចេញអង្ករទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។
ព្រឹត្តិការណ៍នេះមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ៣៥០ នាក់ ដែលភាគច្រើនជាថ្នាក់ដឹកនាំនៃសហករណ៍កសិកម្ម តំណាងមកពីវិស័យឯកជន រដ្ឋាភិបាល ធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ម្ចាស់ជំនួយ និងអ្នកស្រាវជ្រាវ។ | កិច្ចប្រជុំកសិកម្មអំពាវនាវឱ្យមានផលិតកម្មស្រូវប្រកបដោយនិរន្តរភាព |
នាទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស លោក លី ធុជ ប្រធានអនុសញ្ញាអូតាវ៉ាឆ្នាំ២០២៤ បានដឹកនាំកិច្ចប្រជុំក្រុមការងារសម្របសម្រួលសកលភាវូបនីយកម្ម (Universalization Coordinating Group) នៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា ដើម្បីពិភាក្សាលើការរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្រ្ត និងវិធានការអនុវត្តក្នុងការលើកកម្ពស់សកលភាវូបនីយកម្មនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា។
កិច្ចប្រជុំនេះ ផ្តោតលើការសម្រេចបានតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិកគ្មានមីន ការចូលជាសមាជិកនៃរដ្ឋគោលដៅ និងជំហានឆ្ពោះទៅរកការចូលជាសមាជិកនៃរដ្ឋដែលបានកំណត់ផ្សេងទៀត។
យោងតាមអាជ្ញាធរមីន បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមីនាថា កិច្ចប្រជុំនេះ មានការចូលរួមពីតំណាងប្រទេសជាសមាជិក និងអង្គការអន្តរជាតិ រួមមាន ប្រទេសកម្ពុជា អូស្រ្តាលី បែលហ្សិក ចក្រភពអង់គ្លេស កាណាដា ស្វីស ជប៉ុន ស៊ុយអែត ហូឡង់ អាល្លឺម៉ង់ និងតំណាង ISU, ICBL, ICRC ។
ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះដែរ លោក លី ធុជ បានលើកឡើងអំពីភាពជាប្រធាននៃអនុសញ្ញាឆ្នាំ២០២៤របស់កម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តី ដែលបានដាក់ចេញនូវគោលដៅយន្តការ និងផែនការក្នុងសកម្មភាពសកលភាវូបនីយកម្ម ការបញ្ចុះបញ្ចូល និងការកៀរគរបណ្តាប្រទេសមិនទាន់ក្លាយជារដ្ឋភាគី ឱ្យបានចូលរួមផ្តល់សច្ចាប័ន/យល់ព្រមចូលរួមជារដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ៖ «សកម្មភាពសកលភាវូបនីយកម្ម អាចត្រូវបានធ្វើឡើងតាមរយៈទំនាក់ទំនងការទូត កំណត់ទូត កិច្ចប្រជុំកំពូល វេទិកាកោះប៉ាស៊ីហ្វិក កិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធ និងការស្វែងរកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនិងការគាំទ្រពីប្រទេសជាមិត្ត ជាដើម»។
ជាមួយគ្នានឡដែរ អង្គប្រជុំ បានសម្តែងនូវការអបអរសាទរ និងគាំទ្រចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា ក្នុងការធ្វើសកលភាវូបនីយកម្មនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា។ អង្គប្រជុំ បានជំរុញបន្ថែមរៀបចំឱ្យមានជាទស្សនៈទាន និងព័ត៌មានចាំបាច់មួយចំនួន ដើម្បីធ្វើការផ្សព្វផ្សាយតាមបណ្ដាកិច្ចប្រជុំ សន្និសីទ និងព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗ ព្រមទាំងត្រូវប្រមូលព័ត៌មានអំពីជំហរ លក្ខខណ្ឌនានា និងស្ថាប័នសម្រេចចិត្ត នៃប្រទេសមិនទាន់ក្លាយជារដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញា អូតាវ៉ា ឱ្យបានចូលរួមជារដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញា។
សូមបញ្ជាក់ថា ប្រទេសមិនទាន់ក្លាយជារដ្ឋភាគីនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ាមានចំនួន ៣៣ ហើយកាលពីកិច្ចប្រជុំក្នុងខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ កន្លងទៅ អង្គប្រជុំ បានដាក់ចេញ និងកំណត់គោលដៅប្រទេសមួយចំនួនដែលត្រូវធ្វើសកម្មភាពសកលភាវូបនីយកម្មរួមមាន បារ៉ែន ឡាវ កោះម៉ាស្យល មីក្រូណេស៊ី នេប៉ាល់ តុងហ្គា វៀតណាម អាមេនី អាស៊ែបៃហ្សង់ ហ្សកហ្ស៊ី លីបង់ ម៉ុងហ្គោលី និងសិង្ហបុរី៕ | លោក លី ធុជ លើកឡើងពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង និងយន្តការរបស់កម្ពុជា ក្នុងការជំរុញសកលភាវូបនីយកម្មនៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ា |
កុមារចាប់អារម្មណ៍នឹងអ្វីដែលប្លែក។ ហើយការផ្តល់នូវការពិតដែលមានលក្ខណៈប្លែក និងបទពិសោធន៍អន្តរកម្មគឺ សារមន្ទីរ សេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុព្រះស្រីឦសានវរ្ម័ន (ស.ស.រ)។ ជាឧទាហរណ៍ តើអ្នកដឹងទេថា ប្រទេសកម្ពុជាមិនបានចាប់ផ្តើមបោះពុម្ពក្រដាស់ប្រាក់ នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្ររហូតដល់ដើមសហស្សវត្សរ៍? មុននោះ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា កំពុងមានរោងពុម្ពនៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីបោះពុម្ពប្រាក់រៀលខ្មែរ។ វាគឺជាការពិតបែបនេះ ដែលធ្វើឲ្យអ្នកទស្សនាជក់ចិត្តនឹងគំនិតផ្តួចផ្តើមសារមន្ទីរ ស.ស.រ របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។
៨៥ ភាគរយនៃអ្នកទស្សនាសារមន្ទីរគឺជាជនជាតិខ្មែរ និងគេឃើញថា សារមន្ទីនេះមានការចាប់អារម្មណ៍ជាពិសេសក្នុងចំណោមស្ថាប័នអប់រំដែលរៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សា។ សិស្សសាលា និងនិស្សិតមហាវិទ្យាល័យចំនួន ១៨ ០០០នាក់ បានទៅទស្សនាសារមន្ទីរ ស.ស.រ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ស្មើនឹង ៥០ ភាគរយ នៃចំនួនអ្នកទស្សនាសរុបចំនួន ៣៦ ០០០ នាក់។ សិស្សានុសិស្សបានទៅទស្សនាសារមន្ទីរ មកពីស្ថាប័នអប់រំដូចជា សាកលវិទ្យាល័យ ប៊ែលធី អន្តរជាតិ សាលាអន្តរជាតិ CIA First សាលា CamEd Business School សាកលវិទ្យាល័យ ជាតិគ្រប់គ្រង។
លោក Blaise Kilian សហនាយកសារមន្ទី ស.ស.រ បាននិយាយថា “ដំបូងឡើយ យើងរំពឹងថាមានតែសិស្សវិទ្យាល័យ និងអ្នកចូលរៀនមហាវិទ្យាល័យប៉ុណ្ណោះដែលចាប់អារម្មណ៍។ ប៉ុន្តែវាគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការដែលឃើញសាលារៀនជាច្រើនរៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សា សម្រាប់ក្មេងៗពីអនុវិទ្យាល័យ និងសូម្បីតែបឋមសិក្សា”។
ការចាប់អារម្មណ៍ជាពិសេសចំពោះកុមារដែលមកសារមន្ទីរគឺជាម៉ូឌុលដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយដែលមានឈ្មោះថា “ដើមឈើនៃចំណេះដឹង” ដែលមានហ្គេម និងកម្រងសំណួរល្បងប្រាជ្ញា។ ក្មេងៗក៏អាចលេង Sudoku នៅទីនេះផងដែរ។ វីដេអូហ្គេម និងធាតុអន្តរកម្មទាំងអស់នៃសារមន្ទីរ ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយ ស.ស.រ និងត្រូវបានរចនាឡើងដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងរបស់អ្នកទស្សនាអំពីរូបិយវត្ថុ និងតួនាទីរបស់វានៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
ថ្មីៗនេះ សារមន្ទីរបានកែលម្អរជាមួយនឹងការពង្រីកផ្នែកបន្ថែមថ្មីៗ។ នៅក្នុងផ្នែកថ្មីរបស់សារមន្ទី អ្នកទស្សនាអាចឃើញខ្សែវីដេអូដែលថតដោយព្រះករុណា ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ (១៩២២-២០១២) ដែលទ្រង់ធ្លាប់ជាព្រះមហាក្សត្រ និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់កម្ពុជា។ ភាពយន្តរបស់ព្រះអង្គ បានបង្ហាញពីមរតក វប្បធម៌ សេដ្ឋកិច្ច និងជីវិតរបស់ប្រជាជនដ៏សម្បូរបែបរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ | សារមន្ទីរ សេដ្ឋកិច្ចនិងរូបិយវត្ថុព្រះស្រីឦសានវរ្ម័ន ទាក់ទាញអ្នកទស្សនាជាសិស្សនិស្សិត ចំនួន ១៨ ០០០ |
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានណែនាំដល់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកដែលមានបំណងចង់មកវិនិយោគនៅកម្ពុជា អោយសហការជិតស្និទ្ធជាមួយក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា តាមរយៈការចុះបញ្ជីគម្រោងវិនិយោគមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ (QIP Online) ជាវេទិកាអនឡាញដែលបង្កើតឡើងដើម្បីផ្តល់លទ្ធភាពដល់វិនិយោគិនដើម្បីដាក់សំណើវិនិយោគ។
នេះត្រូវបានលើកឡើងដោយលោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី អនុប្រធានទីមួយនៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា កាលពីថ្ងៃពុធ ក្នុងអំឡុងពេលជួបពិភាក្សាជាមួយគណៈប្រតិភូមកពីក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន (US-ABC) និងតំណាងក្រុមហ៊ុនអាមេរិកដែលដឹកនាំដោយលោក W. Patrick Murphy ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា។
គណៈប្រតិភូ US-ABC បានស្នើសុំលោក ស៊ុន ចាន់ថុល ជួយសម្រួលដល់ការវិនិយោគ ពាណិជ្ជកម្ម និងប្រតិបត្តិការអាជីវកម្មរបស់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកដែលមានស្រាប់នៅកម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុនដែលនឹងបណ្តាក់ទុនក្នុងពេលខាងមុខ ហើយលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានឆ្លើយតបភ្លាមៗអំពីការត្រៀមខ្លួនរបស់ក្រុមប្រឹក្សារអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា តាមរយៈវេទិការ QIP Online ដែលជាប្រព័ន្ធមួយត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីសម្រួលដល់អ្នកវិនិយោគ។
លោកបានជម្រាបជូនគណៈប្រតិភូអំពីទិសដៅនៃការធ្វើពិពិធកម្មផលប័ត្រវិនិយោគពីប្រទេសផ្សេងៗ ដោយសារកម្ពុជាមានច្បាប់វិនិយោគបើកចំហសម្រាប់អ្នកវិនិយោគទាំងអស់ មិនថាជនជាតិណា ឬប្រទេសណាក៏ដោយ ដូចជាក្រុមហ៊ុនអាមេរិក ចិន ថៃ ឬជប៉ុន។
លោកក៏បានជម្រាបជូនគណៈប្រតិភូនៃក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន លើទិសដៅធ្វើពិពិធកម្មផលប័ត្រវិនិយោគពីបណ្ដាប្រទេសនានា ដោយហេតុថាកម្ពុជាមានច្បាប់វិនិយោគដែលបើកចំហរទូលាយជូនវិនិយោគិន ពីគ្រប់បណ្ដាប្រទេសទាំងអស់។ បន្ថែមពីនេះ ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានរំលេចឡើងអំពីផែនការមេគ្រប់ជ្រុងជ្រោយស្ដីពីប្រព័ន្ធដឹកជញ្ជូនអន្តរមធ្យោបាយ និងភស្ដុរភាកម្មកម្ពុជា ២០២៣-២០៣៣ ដែលក្នុងផែនការនេះមានគម្រោងវិនិយោគសរុបចំនួន ១៧៤គម្រោង គ្រោងប្រើប្រាស់ថវិកាវិនិយោគសរុបចំនួន ៣៦,៦ប៊ីលានដុល្លាអាមេរិក។
ក្នុងអំឡុងសន្និសីទសារព័ត៌មានរួមគ្នាជាមួយលោក Jim Jones នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន Jones Group International នៅទីស្តីការក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បាននិយាយថារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាស្វាគមន៍អ្នកវិនិយោគមកពីគ្រប់ប្រទេស រួមទាំងក្រុមហ៊ុនអាមេរិកផងដែរ។ លោកបាននិយាយថា “យើងចង់ឃើញការវិនិយោគរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកកាន់តែច្រើនចូលមកក្នុងប្រទេសរបស់យើង និងអភិវឌ្ឍសមត្ថភាពធនធានមនុស្ស និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូន ដោយសារសន្តិភាព និងស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេស”។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលបច្ចុប្បន្ន ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺជារដ្ឋាភិបាលដែលគាំទ្រផ្នែកធុរកិច្ច ដោយផ្តោតលើការសម្រួលវិនិយោគ និងធុរកិច្ចក្នុងប្រទេស ដូច្នេះហើយក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាបានដាក់ចេញបញ្ជីយុទ្ធសាស្រ្តមួយចំនួនដូចជា ការពង្រីកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងផែនការមេដឹកជញ្ជូន ដើម្បីកាត់បន្ថយថ្លៃដឹកជញ្ជូន។
លើសពីនេះ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាកំពុងកែលម្អវេទិការ QIP Online ជាប្រព័ន្ធដែលអនុញ្ញាតឲ្យពាណិជ្ជករអាចដាក់ពាក្យស្នើសុំចុះបញ្ជីវិនិយោគដោយមិនចាំបាច់ដាក់ឯកសារដែលធ្វើឲ្យដំណើរការចុះឈ្មោះ ពិនិត្យ និងអនុម័តកាន់តែមានភាពងាយស្រួល។
លោកបានបន្តទៀតថា វត្តមានរបស់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ មានគោលបំណងពីរ ទីមួយគឺស្វែងរកឱកាសវិនិយោគដែលមានសក្តានុពលនៅក្នុងប្រទេសរបស់យើង និងធ្វើអោយប្រាកដថាតើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពិតជាស្វាគមន៍ និងសម្របសម្រួលប្រតិបត្តិការអាជីវកម្មរបស់ពួកគេ ឬមួយក៏យើងនៅតែបន្តពឹងផ្អែកលើការវិនិយោគរបស់ចិនតែមួយប៉ុណ្ណោះ។
ជាក់ស្តែង លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបញ្ជាក់ជាច្រើនដងថា គ្រប់អ្នកវិនិយោគមិនថាមកពីប្រទេសណាមួយនឹងទទួលបានឱកាស និងការគាំទ្រស្មើគ្នាពីរដ្ឋាភិបាល។
លោក Jim បានទទួលស្គាល់ថា វឌ្ឍនភាពនៃការអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជាពិតជាគួរអោយកោតសរសើរ ហើយប្រវត្តិសិក្សានៅសកលវិទ្យាល័យនៅសហរដ្ឋអាមេរិករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី នឹងធ្វើអោយយើងមានទំនាក់ទំនងកាន់តែងាយស្រួលដោយពួកយើងយល់អំពីតម្រូវការរបស់គ្នាទៅវិញទៅមក។
បើនិយាយអំពីទំនាក់ទំនងវិនិយោគរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក និងផលប្រយោជន៍នយោបាយកម្ពុជា-អាមេរិក លោក Jim បាននិយាយថា គាត់មិនមែនជាអ្នកនយោបាយទេ ប៉ុន្តែជាធម្មតា ពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ គឺជាផ្នែកគន្លឹះដែលធ្វើឲ្យចំណងមិត្តភាពប្រទេសទាំងពីរកាន់តែល្អ ដោយបានផ្តល់ឱកាសដល់អ្នកដឹកនាំបង្កើនទំនុកចិត្ត និងទំនាក់ទំនង ដូច្នេះរាល់ការពិភាក្សាគឺអាចធ្វើទៅបាន។
លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ក៏បានបន្តថា ច្បាប់វិនិយោគកម្ពុជាមិនរើសអើងចំពោះការវិនិយោគបរទេសណាមួយឡើយ ដូច្នេះហើយមនុស្សគ្រប់រូបនឹងទទួលបាននៅភាពស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់។
ថ្មីៗនេះ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាបានទទួលការវិនិយោគជាច្រើនពីប្រទេសចិន ហើយនោះជាការពិត នេះមានន័យថា យើងមិនអាចនិយាយថាទេចំពោះការវិនិយោគពីប្រទេសចិន ហើយរង់ចាំការវិនិយោគរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនោះទេ។ លោកបានបន្ថែមថា “យើងចង់បានការវិនិយោគពីគ្រប់ប្រទេស ដូចដែលបានឃើញក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគបរទេសនៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន ចិន បារាំង ថៃ និងម៉ាឡេស៊ី ហើយលោកនឹងអញ្ជើញទៅប្រទេសអូស្ត្រាលីនៅសប្តាហ៍ក្រោយ” ។ | លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានលើកឡើងថា កម្ពុជាស្វាគមន៍ការវិនិយោគពីបណ្តាក្រុមហ៊ុនមកពីសហរដ្ឋអាមេរិក |
អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO) សហការជាមួយអង្គការក្រុមការងារកម្ពុជាដើម្បីការអប់រំ (CTEP) បានរៀបចំពិព័រណ៍ការងារតាមខេត្តជាបន្តបន្ទាប់ ដូចជានៅខេត្តកំពង់ចាម បាត់ដំបង និងបន្ទាយមានជ័យ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយដល់តំណាងឧស្សាហកម្ម អ្នកអប់រំ សិស្ស និស្សិត មន្ត្រីរាជការ និងអ្នកស្វែងរកការងារធ្វើ អំពីអនាគតនៃនិន្នាការការងារ និងដោះស្រាយបញ្ហានៃភាពមិនស៊ីគ្នានៃជំនាញនៅក្នុងទីផ្សារការងារ។ ពិព័រណ៍ការងារទាំងបីទីតាំង បានទាក់ទាញអ្នកចូលរួមចំនួន ៣៦៩៣ នាក់ ដោយបង្ហាញពីឱកាសការងារជាងចំនួន១៧០០ នៅទូទាំងឧស្សាហកម្មផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីបង្កើតបរិយាកាសដែលអាចឱ្យយុវជនទទួលបានឱកាសការងារសមរម្យ ទន្ទឹមនឹងការធានាថាគ្មាននរណាម្នាក់ត្រូវបានទុកចោល នោះទេ។
លោក ឈុន សុខសាន្ត ប្រធានអង្គការក្រុមការងារកម្ពុជាដើម្បីការអប់រំ បាននិយាយថា “ពិព័រណ៍ការងារតាមខេត្ត គឺជាស្ពានតភ្ជាប់អ្នកស្វែងរកការងារ និងនិយោជក។ វាក៏ដើរតួជាច្រកផ្លូវ ក្នុងការចែករំលែកចំណេះដឹង និងបទពិសោធន៍ជាមួយអ្នកស្វែងរកការងារធ្វើ ជាពិសេសយុវជនដែលកំពុងស្វែងរកការងារធ្វើ។ នេះគឺជាការផ្សព្វផ្សាយដល់ដៃគូពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ឱ្យយល់ដឹងអំពីទីផ្សារការងារដែលកំពុងវិវត្ត និងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីការផ្លាស់ប្តូរតម្រូវការជំនាញ។ យើងបានគាំទ្រក្រុមគោលដៅផ្សេងៗគ្នាដូចជា ជនមានពិការភាព សហគមន៍អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា យុវជន និងយុវតី ដើម្បីចូលរួមពិព័រណ៍ទាំងនេះ ដើម្បីធានាថាពួកគេមិនត្រូវបានទុកចោល ព្រោះយើងដឹងថា ដើម្បីសម្រេចបានការងារប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន យើងចង់ឱ្យមនុស្សទាំងអស់ចូលរួម។ យើងសង្ឃឹមថា អ្នកស្វែងរកការងារវ័យក្មេងទាំងនោះ ទទួលបានឱកាសការងារសមរម្យ និងអ្នកដែលកំពុងសិក្សា ទទួលបានឱកាសការងារ និងត្រូវបានបំពាក់សម្រាប់ការងារនាពេលអនាគត»។
បន្ថែមពីលើការភ្ជាប់អ្នកស្វែងរកការងារជាមួយឱកាសការងារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពិព័រណ៍ការងារក៏បានផ្តល់ព័ត៌មានដល់អ្នកស្វែងរកការងារ និងនិស្សិតអំពីឱកាសបច្ចេកទេស ការអប់រំ និងបណ្តុះបណ្តាលផ្សេងៗ ព្រមទាំងទិដ្ឋភាពទូទៅនៃនិន្នាការទីផ្សារការងារ ផ្នត់គំនិតការងារសមរម្យ លក្ខខណ្ឌការងារ និងសន្តិសុខសង្គម ដែលនឹងជួយពួកគេរៀបចំខ្លួនសម្រាប់តម្រូវការអាជីព និងជំនាញដែលកំពុងរីកចម្រើន។
លោក ទុន សុភ័ណ អ្នកសម្របសម្រួលជាតិសម្រាប់អង្គការ ILO ប្រចាំកម្ពុជា បាននិយាយថា “ដោយការប្រមូលផ្តុំអ្នកស្វែងរកការងារវ័យក្មេង ដៃគូឧស្សាហកម្ម ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល អ្នកអប់រំ និងយុវជន ពិព័រណ៍ការងារបានបម្រើជាវេទិកាបណ្តាញដ៏សំខាន់ក្នុងចំណោមតួអង្គផ្សេងៗគ្នា ដើម្បីជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពហុភាគី ដើម្បីធានាថាអ្នកដែលប្រឈមនឹងហានិភ័យនៃការមិនយកចិត្តទុកដាក់ ទទួលបាននូវលទ្ធភាព ការងារសមរម្យនិងប្រកបដោយផលិតភាព និងសម្រេចបានការងារសមរម្យសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា តាមរយៈសេវាកម្មការងារប្រកបដោយបរិយាប័ន្ននេះ”។
ពិព័រណ៍ការងារត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយ CTEP ដោយមានការគាំទ្រពី ILO តាមរយៈកម្មវិធី ‘ការងារសមរម្យសម្រាប់យុវជននៅកម្ពុជា’ ដំណាក់កាលទី២ (DEY II) ឧបត្ថម្ភដោយទីភ្នាក់ងារស្វីសសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និង “ការលើកកម្ពស់គំនិតផ្តួចផ្តើមអភិវឌ្ឍន៍សកលដោយផ្តោតលើ គម្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការការងារ ត្បូង-ត្បូង ក្នុងអាស៊ាន” (ProSSCE-ASEAN) ដែលជាភាពជាដៃគូរវាង ILO និងក្រសួងធនធានមនុស្ស និងសន្តិសុខសង្គមនៃសាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។
ព្រឹត្តិការណ៍នេះក៏ត្រូវបានប្រារព្ធឡើងដោយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយទីភ្នាក់ងារជាតិមុខរបរ និងការងារនៅថ្នាក់ខេត្ត និងអង្គការសកម្មភាពប្រជាជន ដើម្បីការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន (PAFID) ដែលជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលធ្វើការដើម្បីជួយដល់ជនមានពិការភាព។ | អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ ផ្តល់ឱកាសការងារដល់យុវជនកម្ពុជាជាង ៣៥០០ នាក់ |
ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emiratesនឹងចាប់ផ្តើមបើកជើងហោះហើរប្រចាំថ្ងៃរបស់ខ្លួនទៅកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញឡើងវិញចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែឧសភា ដោយឆ្លងកាត់ប្រទេសសិង្ហបុរី ដែលនេះនឹងជំរុញការតភ្ជាប់ពីតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ទៅ និងមកពីទីក្រុងឌូបៃ ព្រមទាំងភ្ជាប់មជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្ម និងកន្លែងកម្សាន្តចំនួនពីរនៅក្នុងតំបន់។
Adnan Kazim អនុប្រធានក្រុមហ៊ុន Emirates និងជាប្រធានផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម បានលើកឡើងថា “ការបើកជើងហោះហើរទៅទីក្រុងភ្នំពេញឡើងវិញបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់យើងក្នុងការពង្រឹងបណ្តាញនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ខណៈដែលយើងបន្តបង្កើតឱកាសកាន់តែច្រើនសម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរកម្សាន្តនៅតាមទីតាំងដ៍សម្បូរបែប និងជួយអាជីវកម្ម និងអ្នកនាំចេញពង្រឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មកាន់តែរឹងមាំ” ។
យន្តហោះ Boeing 777-300ER មានបីថ្នាក់នឹងត្រូវដាក់អោយដំណើរការ។ ជើងហោះហើរ EK348 របស់ Emirates នឹងចាកចេញពីទីក្រុងឌូបៃនៅម៉ោង ២៖៣០នាទី ហើយមកដល់សិង្ហបុរីនៅម៉ោង ១៤៖០៥នាទី។
បន្ទាប់មកជើងហោះហើរនឹងចាកចេញពីសិង្ហបុរីនៅម៉ោង ១៥៖៣៥ នាទី ហើយមកដល់ភ្នំពេញនៅម៉ោង ១៦៖៣៥។ ជើងហោះហើរ EK349 នឹងចាកចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញនៅម៉ោង ២០៖៥០នាទីហើយទៅដល់សិង្ហបុរីនៅម៉ោង២៣៖៥០នាទី។
បន្ទាប់មកជើងហោះហើរនឹងចាកចេញពីសិង្ហបុរីនៅម៉ោង ០១៖៤០ នៅថ្ងៃបន្ទាប់ ហើយមកដល់ទីក្រុងឌូបៃនៅម៉ោង ០៤៖៥៥នាទី ម៉ោងក្នុងស្រុក។
ការតរភ្ជាប់ទីក្រុងភ្នំពេញជាមួយសិង្ហបុរីគឺផ្តល់ភាពងាយស្រួល ដោយផ្តល់នូវឱកាសតភ្ជាប់ដ៏ល្អប្រសើរទៅកាន់ និងមកពីទីក្រុងជាច្រើនក្នុងប្រទេសបារាំង ចក្រភពអង់គ្លេស អាល្លឺម៉ង់ ស្វីស និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ តាមរយៈការតភ្ជាប់បន្ថែមនេះ Emirates នឹងមានជើងហោះហើរប្រចាំថ្ងៃចំនួន៤ដង ដែលនឹងចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី១ ខែឧសភា។
Emirates SkyCargoក៏នឹងផ្តល់សមត្ថភាពផ្ទុកទំនិញលើយន្តហោះ Boeing 777-300ER ជាង៣០០ តោនក្នុងមួយសប្តាហ៍។
ទំនិញសំខាន់ៗដែលនាំចេញពីទីក្រុងភ្នំពេញរួមមាន វាយនភណ្ឌ ឱសថ និងទំនិញមានតម្លៃខ្ពស់ផ្សេងទៀត។
ក្រុមហ៊ុន Emirates បានដាក់ដំណើរការជើងហោះហើររបស់ខ្លួនមកទីក្រុងភ្នំពេញតាំងពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៧ មុនពេលដែលផ្អាកដំណើរការនៅឆ្នាំ២០២១ ដែលបណ្តាលមកពីជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ ដែលធ្វើអោយប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់តម្រូវការធ្វើដំណើរតាមផ្លូវអាកាស។
ទីក្រុងភ្នំពេញ គឺជាទីក្រុងធំជាងគេ និងកំពុងអភិវឌ្ឍន៍លឿនបំផុតរបស់កម្ពុជាសម្រាប់ទេសចរណ៍ និងពាណិជ្ជកម្ម ដែលផ្តល់ភាពទាក់ទាញយ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរមកពីអឺរ៉ុប និងអាមេរិក។
ការបើកជើងហោះហើរឡើងវិញត្រូវបានធ្វើឡើងចំពេលកម្ពុជា និងអារ៉ាប់រួម (UAE) ប្ដេជ្ញាចិត្តលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច។
កិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយកម្ពុជា-អារ៉ាប់រួមត្រូវបានដាក់ឱ្យចូលជាធរមាននៅថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤ បន្ទាប់ពីប្រទេសទាំងពីរបានបញ្ចប់កិច្ចពិភាក្សាស្តីពីការបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងនៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣។
យោងតាមក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងអារ៉ាប់រួមឈានដល់ ១៥១ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ពោលគឺកើនឡើង ៥៣ ភាគរយពីឆ្នាំ ២០២០។
មុខទំនិញសំខាន់ៗដែលបាននាំចូល និងនាំចេញរវាងប្រទេសទាំងពីរ រួមមាន សម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង កង់ ទំនិញធ្វើដំណើរ ថ្នាំជក់ អង្ករ គ្រឿងអគ្គិសនី គ្រឿងបន្លាស់រថយន្ត កៅស៊ូអាផាត ស្ករមើម ចំណីសត្វ ប្លាស្ទិក យានជំនិះ និងក្រដាស។ | ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ Emirates នឹងបើកជើងហោះហើរមកទីក្រុងភ្នំពេញឡើងវិញនៅក្នុងខែឧសភា |
ប្រទេសកម្ពុជាមានសក្តានុពលខ្លាំងជាគោលដៅទេសចរណ៍ដ៏ល្អសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរវ័យចំណាស់ ដែលផ្តល់ជូននូវភាពទាក់ទាញនៃទេសចរណ៍វប្បធម៌ ប្រវត្តិសាស្ត្រ និងធម្មជាតិ។ ដើម្បីទាញយកសក្តានុពលនេះឱ្យបានពេញលេញ ការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានាដូចជា ការកែលម្អលភាពទទួលបាននូវសេវា ការធានានូវការថែទាំសុខភាពប្រកបដោយគុណភាព និងការសម្របខ្លួនទៅនឹងអាកាសធាតុត្រូពិច គឺជារឿងសំខាន់។
លោក William Lake សហម្ចាស់ក្រុមហ៊ុន Olive & Lake ប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍ថា “ការកែសម្រួលបទពិសោធន៍ធ្វើដំណើរដើម្បីបំពេញតម្រូវមនុស្សវ័យចំណាស់រួមទាំងដំណើរទេសចរណ៍វប្បធម៌ ដំណើរកម្សាន្តតាមដងទន្លេ បទពិសោធន៍ធ្វើម្ហូប និងការសម្រាកលំហែសុខភាព អាចជួយបង្កើនភាពទាក់ទាញរបស់ប្រទេសកម្ពុជា” ។ ជាមួយនឹងការវិនិយោគជាយុទ្ធសាស្រ្តនៅក្នុងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងកញ្ចប់ធ្វើដំណើរដែលស្របតាមតម្រូវការ កម្ពុជាអាចជាគោលដៅចម្បងសម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរវ័យចំណាស់ ដោយរួមបញ្ចូលគ្នានូវភាពសម្បូរបែបនៃវប្បធម៌ជាមួយនឹងផាសុខភាព និងការយកចិត្តទុកដាក់។
Craig Dodge នាយកផ្នែកលក់ និងទីផ្សារនៃ Phare Circus បាននិយាយថា ក្រុមអ្នកទេសចរណ៍វ័យចំណាស់តំណាងឱ្យទីផ្សារដែលមានសក្តានុពលជាមួយនឹងការកើនឡើងនៃប្រាក់ចំណូលរបស់ពួកគេ និងកាលវិភាគដែលមានភាពបត់បែនបាន។ ប្រទេសកម្ពុជា ជាមួយនឹងបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ដ៏រស់រវើក និងកន្លែងប្រវត្តិសាស្ត្រគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ ទទួលបានការទាក់ទាញយ៉ាងខ្លាំងពីមនុស្សវ័យចំណាស់។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលកំពុងអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេស រួមទាំងកន្លែងស្នាក់នៅ និងជម្រើសដឹកជញ្ជូនដ៏ច្រើនកំពុងបង្កើនភាពងាយស្រួល ដែលបានទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរវ័យចំណាស់បន្ថែមទៀត។
Catherine Germier-Hamel ស្ថាបនិក និងជានាយកប្រតិបត្តិនៃ Millennium Destinations បានអោយដឹងថា ដោយមើលឃើញពីការកើនឡើងនៃតម្រូវការកន្លែងទេសចរណ៍សម្រាប់មនុស្សវ័យចំណាស់មកពីប្រទេសចិន ឥណ្ឌា ជប៉ុន និងកូរ៉េ កម្ពុជាបានលេចចេញជាទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍របស់ពួកគេ។ “ជាពិសេស ខ្ញុំជឿថា ការរៀបចំសំណង់ដែលមិនទាន់រួចរាល់ក្នុងក្រុងព្រះសីហនទៅជាទីកន្លែងសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរណ៍វ័យចំណាស់គឺស្របតាមគោលបំណងនៃ “កម្មវិធីជំរុញការវិនិយោគពិសេសនៅខេត្តព្រះសីហនុ ឆ្នាំ២០២៤” ។
Alexis de Suremainស្ថាបនិកម៉ាក Maads បាននិយាយថា“សម្រាប់ភ្ញៀវមកពីប្រទេសលោកខាងលិច អ្វីដែលសំខាន់គឺសន្តិសុខផ្នែកសុខភាព ការវិនិយោគ និងសន្តិសុខផ្ទាល់ខ្លួន ដែលខ្ញុំគិតថាកត្តាទាំងនេះមានរួចជាស្រេចហើយនៅប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែសម្រាប់វិស័យសុខាភិបាលខ្ញុំគិតថាវាមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នៅឡើយទេដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលភ្ញៀវដែលមានសុខភាពទន់ខ្សោយ”។ “ប្រសិនបើយើងគិតពីកត្តាផ្សេងទៀត ពួកគេត្រូវការជីវិតវប្បធម៌ ហើយអ្នកមានវ័យចំណាស់ជាច្រើនចាប់អារម្មណ៍លើសិល្បៈសហសម័យ ដែលស្ទើរតែមិនមាននៅកម្ពុជា។ វាអាស្រ័យលើហ្វូងមនុស្សដែលអ្នកចង់ទាក់ទាញ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកចង់ទាក់ទាញមនុស្សវ័យចំណាស់មកពីប្រទេសលោកខាងលិចដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិច្រើន អ្នកត្រូវជំរុញទិដ្ឋភាពសិល្បៈសហសម័យ និងព្រឹត្តិការណ៍ពាក់ព័ន្ធ។
លោក Allan Michaud ប្រធាន Lodge Manager, Cardamom Tented Camp បានពន្យល់ថា កត្តាគុណភាពគឺជាបញ្ហាប្រឈមដ៏ធំបំផុតក្នុងការទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរវ័យចំណាស់កាន់តែច្រើន។ “ពួកគេត្រូវការភាពប្រណីត ប៉ុន្តែពួកគេក៏ត្រូវប្រាកដថាអាហារដែលពួកគេបរិភោគមានសុវត្ថិភាពផងដែរ។ សម្រាប់ប្រទេសលោកខាងលិចជាច្រើនគិតថាប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីជាធម្មតាមានអាហារមិនស្អាត យើងអាចវិនិច្ឆ័យលើចំនួនភ្ញៀវដែលបានធ្លាក់ខ្លួនឈឺនេះជាបញ្ហាសំខាន់ដែលយើងត្រូវតែពិចារណា។ ក្នុងផ្ទះបាយរបស់យើងគឺយកតាមស្តង់ដារចក្រភពអង់គ្លេសដើម្បីធានាថាភ្ញៀវរបស់យើងមានសុវត្ថិភាព។
លោកបានបន្តថា អាកាសធាតុត្រូពិចនៅកម្ពុជាអាចបង្ហាញពីបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់មនុស្សវ័យចំណាស់ ដែលទាមទារឱ្យមានការរៀបចំផែនការយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្ន និងការកែសម្រួលការធ្វើដំណើរប្រកបដោយសក្តានុពល ដើម្បីធានាបាននូវផាសុកភាព។ ភ្ញៀវគួរតែដឹងថា សណ្ឋានភាពដីគឺមិនស្មើគ្នា កង្វះផ្លូវជម្រាល និងផ្លូវតូចចង្អៀតនៅទីតាំងខ្លះអាចបង្កការលំបាកក្នុងការធ្វើដំណើរ។ លើសពីនេះ ការទទួលបានការថែទាំសុខភាពប្រកបដោយគុណភាព ជាពិសេសក្នុងករណីមានអាសន្ន អាចមានកម្រិតនៅតំបន់ដាច់ស្រយាល ដោយបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃការរៀបចំផែនការ និងការរៀបចំសម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរវ័យចំណាស់។
លោកបានិយាយទៀតថា“ខ្ញុំគិតថាទីផ្សារសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរវ័យចាស់មានទំហំធំពីព្រោះពួកគេមានលទ្ធភាពចំណាយ។សម្រាប់ពួកយើងនៅCardamom Tented Camp ភាគច្រើននៃភ្ញៀវរបស់យើងមានវ័យពី៥០ ទៅ៦០ឆ្នាំ ហើយយើងពេលខ្លះយើងក៏មានភ្ញៀវមានអាយុចាប់ពី៧០ទៅ៨០ឆ្នាំផងដែរ។ | កម្ពុជាជាគោលដៅដ៏ល្អសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរវ័យចំណាស់ |
បណ្ឌិត ជា សិរី ទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន (US-ABC) កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ និងបានផ្លាស់ប្តូរយោបល់លើការបណ្តាក់ទុនអាជីវកម្ម និងសក្តានុពលវិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុនធំៗរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។
នាយកប្រតិបត្តិដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ រួមមានតំណាងមកពី ក្រុមហ៊ុន VISA ក្រុមហ៊ុនMastercard ក្រុមហ៊ុនFord និងក្រុមហ៊ុនអាមេរិកជាច្រើនទៀត។
កិច្ចប្រជុំបានពិភាក្សាអំពីវឌ្ឍនភាពធុរកិច្ច បញ្ហាប្រឈម និងទស្សនវិស័យរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាស្តីពីការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។
បណ្ឌិត ជា សិរី បានជម្រាបជូនគណៈប្រតិភូក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន អំពីទស្សនវិស័យវិជ្ជមាននៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា កំណើន និងបញ្ហាប្រឈមក្នុងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ ក៏ដូចជាសក្តានុពលសំខាន់នៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
លោកស្រីបណ្ឌិតក៏បានជម្រាបជូនគណៈប្រតិភូអំពីគោលនយោបាយទាក់ទាញការវិនិយោគរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងការលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ប្រាក់រៀលក្នុងសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ច។
កិច្ចពិភាក្សាបានលើកឡើងពីការរីកចម្រើននៃប្រព័ន្ធធនាគារ និងការទូទាត់ ដែលការទូទាត់តាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកមានការរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងបានថ្លែងអំណរគុណដល់ក្រុមហ៊ុនពាក់ព័ន្ធរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចំពោះការរួមចំណែករបស់ពួកគេ លើឌីជីថលនីយកម្មនៃប្រព័ន្ធទូទាត់ និងក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍនៃវិស័យធនាគារ។
បណ្ឌិត ជា សិរី បានគូសបញ្ជាក់ថា ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានចូលរួមចំណែកក្នុងការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវតម្លាភាពនៃបរិយាកាសហិរញ្ញវត្ថុ និងការទូទាត់ដែលបានតភ្ជាប់នៅក្នុងតំបន់។
លោកស្រីទេសាភិបាល បានលើកទឹកចិត្តដល់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិក ឱ្យមកបណ្តាក់ទុនកាន់តែច្រើននៅកម្ពុជា ក្នុងស្ថានភាពដែលប្រទេសជាតិមានសក្តានុពលច្រើន រួមទាំងវិស័យផលិតកម្ម ទេសចរណ៍ កសិកម្ម និងហិរញ្ញវត្ថុ ជាមួយនឹងសុទិដ្ឋិនិយមខ្ពស់សម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍន៍នាពេលអនាគត។
កាលពីព្រឹកថ្ងៃពុធ ក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន បានជួបពិភាក្សាដាច់ដោយឡែកជាមួយ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងលោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាអនុប្រធានទី១ នៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជានិងបានជំរុញឱ្យស្វែងរកឱកាសវិនិយោគនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានជំរុញដល់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកឱ្យធ្វើការឱ្យបានជិតស្និទ្ធជាមួយក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) តាមរយៈការចុះបញ្ជីគម្រោងវិនិយោគមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់តាមប្រព័ន្ធអនឡាញ (QIP Online) ដែលជាវេទិកាអនឡាញដែលបង្កើតឡើងដើម្បីឱ្យវិនិយោគិនអាចដាក់សំណើវិនិយោគ។
គណៈប្រតិភូ ក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន បានស្នើឱ្យ លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ជួយសម្រួលដល់ការវិនិយោគ ពាណិជ្ជកម្ម និងប្រតិបត្តិការអាជីវកម្មដែលមានស្រាប់ និងនាពេលខាងមុខរបស់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកក្នុងព្រះរាជាណាចក្រ ហើយលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានឆ្លើយតបទៅនឹងការត្រៀមខ្លួនរបស់ CDC តាមរយៈ QIP Online ដែលជាប្រព័ន្ធមួយដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីសម្រួលដល់អ្នកវិនិយោគដោយស្មើភាព។
លោកបានជម្រាបជូនគណៈប្រតិភូអំពីទិសដៅនៃការធ្វើពិពិធកម្មផលប័ត្រវិនិយោគពីប្រទេសផ្សេងៗ ខណៈ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាមានច្បាប់វិនិយោគដែលបើកចំហសម្រាប់អ្នកវិនិយោគទាំងអស់ មិនថាជនជាតិណា មកពីប្រទេសណា ដូចជាក្រុមហ៊ុនអាមេរិក ចិន ថៃ ឬជប៉ុនជាដើម។ | ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ានស្វែងរកការបណ្តាក់ទុនអាជីវកម្ម និងឱកាសវិនិយោគ |
ព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី បានមានបន្ទូលបំផុសស្មារតីប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសយុវជនចូលរួមលើកស្ទួយតម្លៃមរតកវប្បធម៌ជាតិ និងការថែរក្សាការពារអត្តសញ្ញាណជាតិបានស្ថិតស្ថេរគង់វង្ស។
ព្រះមហាក្សត្របានចេញព្រះរាជសារចុះថ្ងៃទី២៤ ខែកុម្ភៈ ដើម្បីអបអរសាទរទិវាវប្បធម៌ជាតិ៣មីនា លើកទី២៦សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ ដែលជាទិវាដ៏មានសារៈសំខាន់ក្នុងការចូលរួមបំផុសស្មារតីប្រជាពលរដ្ឋ ជាពិសេសយុវជនស្រឡាញ់វប្បធម៌ជាតិ ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី និងមនសិការស្នេហាជាតិ។
ព្រះអង្គមានបន្ទូលបន្តថា ទិវានេះប្រារព្ធធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងរំលឹកដល់គុណូបការៈចំពោះបុព្វបុរសខ្មែរគ្រប់ជំនាន់ដែលបានពលីកម្លាំងកាយ កម្លាំងចិត្ត បញ្ញាញាណ និងជីវិតក្នុងការបង្កើតសម្បត្តិវប្បធម៌ដ៏សម្បូរបែបសម្រាប់កូនចៅខ្មែរជំនាន់ក្រោយ។
ព្រះអង្គបន្ថែមថា៖ «ទិវានេះបំផុសស្មារតីស្រឡាញ់វប្បធម៌ជាតិ ទំនៀមទម្លាប់ ប្រពៃណី និងមនសិការស្នេហាជាតិក្នុងការចូលរួមលើកស្ទួយតម្លៃមរតកវប្បធម៌ជាតិ និងថែរក្សាការពារអត្តសញ្ញាណជាតិ មាតុភូមិស្ថិតស្ថេរគង់វង្សជារៀងរហូត»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីសប្ដាហ៍មុនបានចេញសារាចររៀបចំទិវាវប្បធម៌ជាតិសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ ក្រោមប្រធានបទ «យុវជនដើម្បីវប្បធម៌» ដើម្បីជំរុញពលរដ្ឋខ្មែរទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស ជាពិសេសយុវជនបន្តវេនចូលរួមក្នុងសកម្មភាពវប្បធម៌ជាតិកាន់តែច្រើន។
លោកបានជំរុញពួកគេចូលរួមលើកកម្ពស់ស្មារតីមោទនភាពជាតិ មនសិការស្នេហាជាតិ ភាពជាម្ចាស់កេរដំណែលវប្បធម៌ និងភាពជាពលរដ្ឋក្នុងសង្គមដែលមានអារ្យធម៌ខ្ពស់។
លោកថា៖ «ការជំរុញពួកគេបំផុសប្រជាជនខ្មែរចូលរួមសកម្មភាពវប្បធម៌ជាតិ គឺជាកម្លាំងចលករក្នុងកិច្ចអភិរក្ស លើកស្ទួយ និងអភិវឌ្ឍវប្បធម៌ជាតិ រួមទាំងវប្បធម៌ចម្រុះរបស់សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជាបានស្ថិតស្ថេរគង់វង្ស»។
លោកបានលើកទឹកចិត្តដល់ស្មារតីសហគ្រិនភាពនិងការបង្កើតការងារផ្នែកសិល្បៈវប្បធម៌នៅក្នុងចំណោមយុវជនកម្ពុជាគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មវប្បធម៌និងច្នៃប្រឌិត ដែលជាសក្តានុពលមួយនៃប្រភពកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសតាមរយៈការផ្ដល់ឱកាសសម្រាប់យុវជនមកពីគ្រួសារក្រីក្រ និងគ្រួសារងាយរងហានិភ័យបានទទួលការបណ្ដុះបណ្តាលជំនាញវិជ្ជាជីវៈមរតដូនតា (ចម្លាក់ ស្មិត ស្មូន គំនូរ និងតម្បាញជាដើម) ដើម្បីធានាការផ្ទេរចំណេះដឹងនិងជំនាញប្រពៃណីដល់យុវជនជំនាន់ក្រោយ។
ជាមួយគ្នានេះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានណែនាំក្រសួងស្ថាប័នថ្នាក់ជាតិនិងក្រោមជាតិរួមគ្នារៀបចំទិវាវប្បធម៌ជាតិចាប់ពីខែមីនាដល់ពេលចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីខ្មែរ ដើម្បីលើកកម្ពស់តម្លៃវប្បធម៌ខ្មែរ។
នៅក្នុងនោះលោកបានណែនាំក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈជំរុញអង្គភាពក្រោមឱវាទរៀបចំផ្សព្វផ្សាយសមិទ្ធផលការងារសំខាន់ៗពាក់ព័ន្ធនឹងការអភិរក្ស ការលើកស្ទួយ និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពនៅតំបន់បេតិកភណ្ឌពិភពលោក រមណីយដ្ឋានវប្បធម៌ ដើម្បីអបអរសាទរទិវាវប្បធម៌ជាតិ។
លោកបានជំរុញក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតចូលរួមផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌ជាតិ និងខ្លឹមសារទិវាវប្បធម៌ជាតិ ព្រមទាំងធ្វើសកម្មភាពបង្ហាញការប្រតិបត្តិប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ និងវប្បធម៌ជាតិនៅតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សា វត្តអារាម រោងចក្រ សហគ្រាស និងនៅតាមសហគមន៍ជាដើម។ ចំណែកក្រសួងមហាផ្ទៃនិងក្រសួងការពារជាតិត្រូវចាត់ចែងកម្លាំងអង្គភាពមូលដ្ឋាន ដើម្បីរក្សាសន្តិសុខនិងសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈក្នុងកំលុងពេលប្រារព្ធទិវាវប្បធម៌ជាតិ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋបាលរាជធានីខេត្តត្រូវចូលរួមជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រមន្ទីរវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈអាចរៀបចំកម្មវិធីនិងសកម្មភាពផ្សព្វផ្សាយវប្បធម៌នៅក្នុងដែនដីរបស់ខ្លួនដោយផ្ដោតសំខាន់លើការអប់រំមហាជនចូលរួមថែរក្សា ការពារ លើកស្ទួយ អភិវឌ្ឍវប្បធម៌ជាតិ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «អ្នកចូលរួមកម្មវិធីនិងសកម្មភាពផ្សព្វផ្សាយដែលពាក់ព័ន្ធនឹងព្រឹត្តិការណ៍ទិវាវប្បធម៌ជាតិត្រូវស្លៀកពាក់សមរម្យតាមបែបប្រពៃណីជាតិ»។
នៅក្នុងសន្នីសីទសារព័ត៌មានស្ដីពីការរៀបចំទិវាវប្បធម៌ជាតិពីម្សិលមិញ លោក ហាប់ ទូច រដ្ឋលេខាធិការប្រចាំការក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ បានថ្លែងថា ក្រសួងបានត្រៀមប្រារព្ធទិវាវប្បធម៌ជាតិទ្រង់ទ្រាយធំនៅថ្ងៃទី៧ ខែមីនា នៅមជ្ឈមណ្ឌលកោះពេជ្រ ដែលនឹងមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ៤ ០០០នាក់។
លោកថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងភរិយារបស់លោកនឹងអញ្ជើញជាអធិបតីនៅក្នុងពិធីនោះ។
លោកបានពន្យល់ថា ចំពោះការជ្រើសរើសប្រធានបទ «យុវជនដើម្បីវប្បធម៌ជាតិ» សម្រាប់ទិវាវប្បធម៌ជាតិឆ្នាំនេះ ដោយសារតែយុវជនជាកម្លាំងចលករដ៏ខ្លាំងក្លាសម្រាប់ការទ្រទ្រង់វប្បធម៌ជាតិឱ្យរីកចម្រើនទៅមុខ។
លោកបាននិយាយថា៖ «បច្ចុប្បន្នយុវជនដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច រួមចំណែកនៅក្នុងវិស័យវប្បធម៌ យុវជនក៏ចូលរួមច្រើនដែរ»៕ | ព្រះមហាក្សត្រមានបន្ទូលបំផុសស្មារតីចូលរួមលើកស្ទួយតម្លៃមរតកវប្បធម៌ជាតិ |
គិតចាប់ពីខែមករា ដល់ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ សមត្ថកិច្ចជំនាញរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ចុះបង្ក្រាបបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌចំនួនជាង ៣ ១៦០ករណី ក្នុងចំណោមបទល្មើសជាង ៣៥០០ករណី និងឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យបានជាង ៥០០០នាក់ នៅទូទាំងប្រទេស។
ក្នុងពិធីបើកសន្និបាតបូកសរុបលទ្ធផលការងារឆ្នាំ២០២៣ និងលើកទិសដៅការងារបន្ដរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ នៅទីស្ដីការក្រសួងកាលពីថ្ងៃពុធ លោក ផាត សុផានិត អគ្គលេខាធិការដ្ឋាននៃក្រសួងមហាផ្ទៃ បានឱ្យដឹងថា ចំពោះបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ នៅតែមានភាពស្មុគស្មាញ និងមានការកើនឡើងនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣។
លោកបន្ថែមថា បទល្មើសដែលបាននិងកំពុងកើតឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់មានដូចជា បទល្មើសលួច ឆក់ ប្លន់ ការចរាចរ ជួញដូរ និងប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ បទល្មើសជួញដូរមនុស្សលើគ្រប់ទម្រង់ បទល្មើសឆបោកតាមអនឡាញ បទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា និងសកម្មភាពក្មេងទំនើង។
លោកបន្តថា ចំពោះបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌកើតមានចំនួន ៣ ៥១១ករណី បានកើនឡើង ៧៤១ករណី ស្មើនឹង ២៧ភាគរយ។ ក្នុងនោះបទឧក្រិដ្ឋកើតឡើង ៦៦៨លើក និងបទមជ្ឈិម ២ ៨៤៣លើក។
លោកបញ្ជាក់ថា ក្នុងចំណោមបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌដែលកើតឡើងខាងលើនេះ សមត្ថកិច្ចបានបើកប្រតិបត្តិការស្រាវជ្រាវ ស៊ើបអង្កេត និងបង្ក្រាបបានចំនួន ៣ ១៦៣ករណី ស្មើនឹង ៩០ភាគរយ និងឃាត់ខ្លួនចំនួន ៥ ០៩០នាក់ (មានផ្ទុកសារធាតុញៀន ១ ៦៧០នាក់ ស្មើ ៣៣ភាគរយ)។ ក្នុងនោះបទឧក្រិដ្ឋ ៦០៥ករណី ឃាត់ខ្លួន ១ ០៦៥នាក់ និងបទមជ្ឈិម ២ ៥៥៨ករណី ឃាត់ខ្លួន ៤ ០២៥នាក់។
លោក ផាត សុផានិត បន្ថែមថា ចំពោះការបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀន គឺមានចំនួន ៧ ០៦២ករណី ឃាត់ខ្លួនចំនួន ១៧ ៣៦៣នាក់ (ស្រី ១ ០៥៨នាក់)។ ក្នុងចំណោមសមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួន គឺមានជនបរទេស ៤៤១នាក់ ស្ថិតក្នុងចំណោម ១៥សញ្ជាតិ។
លោក ស សុខា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លើកឡើងថា ក្រៅពីការងារសន្តិសុខសណ្ដាប់ធ្នាប់ និងភូមិ ឃុំ សង្កាត់មានសុវត្ថិភាព សមត្ថកិច្ចក៏បានពង្រឹងបញ្ហាអន្តោប្រវេសន៍ ដោយចុះត្រួតពិនិត្យយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់រាល់ការចេញចូលតាមច្រកទ្វារព្រំដែននានា។
លោកបន្ថែមថា ការចុះត្រួតពិនិត្យនៅតាមច្រកទ្វារព្រំដែន សមត្ថកិច្ចជំនាញបានពង្រឹងពិនិត្យលើការស្នាក់នៅ និងកន្លែងធ្វើការងាររបស់ជនបរទេស ជាពិសេសបានតាមដានសភាពការណ៍ជាប្រចាំ ដែលកំពុងកើតឡើងនៅលើពិភពលោកដូចជា បង្កើនការពារបញ្ហាភេរវកម្ម ប៉ុន្តែកាលពីឆ្នាំ២០២៣ ពុំមានបញ្ហាភេរវកម្មកើតឡើងក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឡើយ។
លោកក៏បានជំរុញសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធត្រូវអនុវត្តបទបញ្ជានានា ដែលបានដាក់ចេញដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលមានបញ្ហាគ្រឿងញៀន ក្មេងទំនើប ល្បែងស៊ីសង់ ព្រមទាំងពង្រឹងគោលនយោបាយ ភូម ឃុំ មានសុវត្ថិភាព ក៏ដូចជាពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ចរាចរណ៍ផ្លូវគោក និងខិតខំលើកមុខមាត់រដ្ឋាភិបាល នីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា។
លោក ឃួង ស្រេង អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានឱ្យដឹងថា រដ្ឋាបាលរាជធានីភ្នំពេញបានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់លើការអនុវត្តគោលនយោបាយភូមិ ឃុំ សង្កាត់មានសុវត្ថិភាព ដើម្បីរក្សាសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈជូនប្រជាពលរដ្ឋ និងសង្គមជាតិ។
លោកបន្ថែមថា កាលពីឆ្នាំ២០២៣ មានបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌកើតឡើង ៥៣១ករណី បានថយចុះ ៣២ករណី ស្មើនឹង ៥.៧% បើប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០២២។
ក្នុងនោះគណៈបញ្ជាការឯកភាពរដ្ឋបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានបង្ក្រាបបទល្មើសចំនួន ៤៥៩ករណី ស្មើនឹង ៨៦.៤៤% នៃចំនួនបទល្មើសសរុបរួម ដែលបង្ហាញឱ្យឃើញពីសញ្ញាណវិជ្ជមាននៃការថយចុះចំនួនបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ និងការបង្ក្រាបបទល្មើសកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព៕ | ក្រសួងមហាផ្ទៃ បង្ក្រាបបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌជាង ៣១៦០ករណី និងឃាត់ខ្លួនជាង ៥០០០នាក់ |
កម្ពុជាប្តេជ្ញាពង្រឹងបន្ថែមទៀតនូវប្រព័ន្ធអេកូពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក ដោយសារកម្ពុជាជាប្រទេសឈានមុខគេក្នុងការអនុវត្ត eTrade Readiness Assessment ដោយសម្រេចបាននូវអត្រាអនុវត្តខ្ពស់គួរឱ្យកត់សម្គាល់ប្រមាណ៩២%។
នេះត្រូវបានលើកឡើងដោយលោកស្រី ចម និម្មល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ក្នុងកិច្ចពិភាក្សាថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រី ក្រោមប្រធានបទស្តីពី “ការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់ការត្រៀមលក្ខណៈឌីជីថលនៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍” ដែលជាកិច្ចពិភាក្សាដ៏សំខាន់មួយថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំលើកទី៧ ស្តីពី “UNCTAD Intergovernmental Group of Experts (IGE) on E-Commerce and the Digital Economy”ដែលធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី៦ ខែឧសភា នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស។
លោកស្រីបានសង្កត់ធ្ងន់ថា កម្ពុជាជាប្រទេសឈានមុខគេក្នុងការអនុវត្ត eTrade Readiness Assessment ដោយសម្រេចបាននូវអត្រាអនុវត្តខ្ពស់គួរឱ្យកត់សម្គាល់ប្រមាណ៩២%។
ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានអនុវត្ត eTrade Readiness Assessment ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីជំរុញគំនិតផ្តួចផ្តើមនានារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់ប្រព័ន្ធអេកូឡូហ្ស៊ីនៃពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក។
លោកស្រីបានបន្តថា៖ «កម្ពុជាប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការពង្រួមគម្លាតឌីជីថល និងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យនេះ។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា កម្ពុជាទទួលស្គាល់នូវសារសំខាន់នៃសហគ្រាសមីក្រូ ធុនតូច និងមធ្យម ព្រមទាំងបាននិងកំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីធានានូវកំណើនសហគ្រាសមីក្រូ ធុនតូច និងមធ្យម ឱ្យកាន់តែច្រើនឡើង និងអាចទទួលបាននូវសេវាសាធារណៈ និងធានាបាននូវហិរញ្ញប្បទានដែលពួកគេត្រូវការដើម្បីបន្តភាពរីកចម្រើនបន្ថែមទៀត។AKP | កម្ពុជាប្តេជ្ញាលើកកម្ពស់ប្រព័ន្ធអេកូឡូហ្ស៊ីនៃពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក |
ក្រសួងសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូននៅឆ្នាំ២០២៣ បានដាក់គោលដៅស្ថាបនានិងសាងសង់ផ្លូវជាតិផ្លូវខេត្តចំនួន៨៥០ខ្សែដែលមានប្រវែងជាង២ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រ តែផ្លូវទាំងនោះបានក្រាលកៅស៊ូនិងបេតុងបានប្រវែងជាង១.១ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រ ឬស្មើនឹង៥៦.៣៨% នៃប្រវែងខ្សែផ្លូវសរុប។
ក្រសួងសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូនពីម្សិលមិញបានបើកសន្និបាតបូកសរុបលទ្ធផលការងារឆ្នាំ២០២៣ និងលើកទិសដៅការងារឆ្នាំ២០២៤ ដែលប្រារព្ធធ្វើនៅទីស្ដីការក្រសួងក្រោមប្រធានបទ «ពង្រឹងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស គុណភាពសំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ការរៀបចំច្បាប់-បទដ្ឋានគតិយុត្ត ការផ្តល់សេវា និងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យានិងឌីជីថល»។
លោក ប៉េង ពោធិ៍នា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូន ដែលអញ្ជើញជាអធិបតីនៅក្នុងពិធីនោះបានអានរបាយការណ៍សង្ខេបថា នៅឆ្នាំ២០២៣ក្រសួងបានស្ថាបនានិងសាងសង់ផ្លូវជាតិនិងផ្លូវខេត្ត៨៥០ខ្សែមានប្រវែង ២០ ០១៦គីឡូម៉ែត្រ ហើយបានក្រាលកៅស៊ូនិងបេតុងប្រវែង ១១ ២៨៥គីឡូម៉ែត្រ ឬស្មើនឹង ៥៦,៣៨% នៃប្រវែងផ្លូវសរុប។
លោកថា នៅក្នុងនោះក្រសួងបានស្ថាបនានិងសាងសង់ផ្លូវជាតិកម្រិត១ចំនួន៩ខ្សែមានប្រវែងសរុប ២២ ០៥៤គីឡូម៉ែត្រ ហើយបានក្រាលកៅស៊ូនិងបេតុងសម្រេចបាន១០០%។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «ក្រសួងបានស្ថាបនានិងសាងសង់ផ្លូវជាតិកម្រិត២ចំនួន៧២ខ្សែមានប្រវែងសរុប ៥១ ៣៥.៨៨គីឡូម៉ែត្រ ហើយបានក្រាលកៅស៊ូនិងបេតុងប្រវែង៣ ៩៣១គីឡូម៉ែត្រ ឬស្មើនឹង៧៦.៥៤% នៃប្រវែងផ្លូវសរុប»។
លោកថា៖ «ក្រសួងបានស្ថាបនានិងសាងសង់ផ្លូវខេត្តចំនួន៧៦៩ខ្សែមានប្រវែងសរុប ១២ ៦២៦គីឡូម៉ែត្រ ហើយបានក្រាលកៅស៊ូនិងបេតុង៥ ១០០គីឡូម៉ែត្រ ឬស្មើនឹង៤០.៣៩%នៃប្រវែងផ្លូវសរុប»។
នៅក្នុងពិធីបើកសន្និបាតនោះលោក ប៉េង ពោធិ៍នា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូន មិនបានបញ្ជាក់ពីមូលហេតុដែលមិនសម្រេចតាមគោលដៅ ហើយក៏មិនបានបញ្ជាក់ពីថវិកាសរុបដែលបានចំណាយលើគម្រោងស្ថាបនានិងជួសជុលផ្លូវទាំងនោះទេ ដោយគ្រាន់តែនិយាយថា គម្រោងស្ថាបនានិងសាងសង់ផ្លូវស្ពានដោយប្រើប្រាស់ថវិកាជាតិនិងថវិកាដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានា។
លោកថា បច្ចុប្បន្ននេះក្រសួងសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូនកំពុងដំណើរការសាងសង់គម្រោងផ្លូវស្ពានដោយប្រើប្រាស់ថវិកាដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ដូចជាគម្រោងប្រើប្រាស់ថវិកាប្រទេសចិនសម្រាប់ផ្លូវជាតិចំនួន៧ខ្សែមានប្រវែងសរុប៥៧៥.២៩គីឡូម៉ែត្រ រួមមានមានកំណត់ផ្លូវជាតិលេខ៧ប្រវែង៤៥.៤៨គីឡូម៉ែត្រ ផ្លូវជាតិលេខ១០ប្រវែង១៩៨.៥១គីឡូម៉ែត្រ ផ្លូវជាតិលេខ៣១ប្រវែង៥៣.៣៩គីឡូម៉ែត្រ ផ្លូវជាតិលេខ៣៣ប្រវែង៥២.៥៧គីឡូម៉ែត្រ ផ្លូវជាតិលេខ៤១ប្រវែង៩៥.២៩គីឡូម៉ែត្រ ផ្លូវជាតិលេខ៧១សេប្រវែង១០១.៣៦គីឡូម៉ែត្រ និងផ្លូវតភ្ជាប់ពីក្រុងក្រចេះប្រវែង៣១.៦៩គីឡូម៉ែត្រ។ គម្រោងប្រើប្រាស់ថវិកាប្រទេសចិនសម្រាប់សាងសង់ស្ពានចំនួនពីរប្រវែងសរុប២៦០៦.៧០ម៉ែត្រ រួមមានស្ពានឆ្លងទន្លេក្រចេះប្រវែង១៧៦១ម៉ែត្រ និងស្ពានចាក់អង្រែក្រោម-ព្រែប្រាប្រវែង៨៤៥.៧០ម៉ែត្រ។
លោកបន្ថែមថា ក្រសួងកំពុងដំណើរការគម្រោងសាងសង់ផ្លូវដោយប្រើប្រាស់ថវិកាប្រទេសជប៉ុនមានមួយខ្សែមានប្រវែង៣៥.១៤គីឡូម៉ែត្រ គឺកំណត់ផ្លូវជាតិលេខ៥ពីសិរីសោភ័ណទៅប៉ោយប៉ែត។ គម្រោងប្រើប្រស់ថវិកាប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងមានមួយខ្សែផ្លូវ គឺផ្លូវលេខជាតិ៤៨ប្រវែង១៤៨គីឡូម៉ែត្រ។
លោកថា សម្រាប់គម្រោងប្រើប្រាស់ថវិកាធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីមានពីរខ្សែផ្លូវជាតិប្រវែងសរុប៤៣.២០គីឡូម៉ែត្រ រួមមានផ្លូវជាតិលេខ២៣ប្រវែង១៩.៨៣គីឡូម៉ែត្រ និងផ្លូវខេត្តលេខ៣១២ប្រវែង ២៣.៣៧ គីឡូម៉ែត្រ។ ចំណែកគម្រោងប្រើប្រាស់ធនាគារពិភពលោកមានប្រាំខ្សែផ្លូវប្រវែងសរុប ៣២៥.៧៥គីឡូម៉ែត្រ រួមមានផ្លូវជាតិលេខ៤ ប្រវែង១៩៦.១០គីឡូម៉ែត្រ កំណាត់ផ្លូវជាតិលេខ៧ប្រវែង៣១.២៥គីឡូម៉ែត្រ ផ្លូវជាតិលេខ៧៣ប្រវែង៤៩.៨១គីឡូម៉ែត្រ ព្រមទាំងផ្លូវខេត្តលេខ៣៧៧ និងផ្លូវខេត្តលេខ៣៧៧Aប្រវែង៤៨.៥គីឡូម៉ែត្រ៕ | ក្រសួងសាធារណការសម្រេចបានជាង ៥៦% នៃគោលដៅស្ថាបនានិងសាងសង់ផ្លូវគោក |
ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ (MAFF) កំពុងរិះរកយន្តការ ដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពតម្លៃលក់ស្រូវរបស់អ្នកផលិតក្នុងស្រុក ក្នុងករណីមានការធ្លាក់ចុះជាបណ្តោះអាសន្ន ដែលបណ្តាលមកពីការប្រែប្រួលទីផ្សារ។
ដើម្បីបញ្ជូនបន្តកម្មវិធីហិរញ្ញប្បទានគាំទ្រ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានដាក់សំណើសុំរក្សាតម្លៃអង្ករ និងធានាសន្តិសុខស្បៀងជូនប្រធានគណៈកម្មាធិការគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។
សកម្មភាពនេះធ្វើឡើងដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការធ្លាក់ចុះតម្លៃអង្ករក្នុងខេត្តមួយចំនួនដល់ក្រោម ១០០០ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបានថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកកាលពីថ្ងៃអង្គារថា «ក្រុមការងារចម្រុះលើការសម្របសម្រួលតម្លៃកសិផល» បានជួបប្រជុំរួចហើយនៅក្រសួងក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក។
លោកថា ក្រុមការងារជំនាញបានពិនិត្យយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ និងវិភាគនិន្នាការតម្លៃអង្ករ និងតម្លៃផលិតកម្ម។
ទន្ទឹមនឹងស្ថិតិប្រមូលផលបច្ចុប្បន្ន ក្រុមក៏បានពិចារណាលើព័ត៌មានអំពីប្រតិបត្តិការដែលកំពុងដំណើរការនៃរោងម៉ាស៊ីនក្នុងស្រុក និងការនាំចេញអង្ករទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមផងដែរ។
តាមរយៈការធ្វើដូច្នេះ ក្រុមការងារបានវាយតម្លៃផលិតកម្មរយៈពេលមួយឆ្នាំ រួមទាំងការបញ្ចប់រដូវប្រាំង និងការចាប់ផ្តើមរដូវវស្សា។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ បានពន្យល់ថា៖ «គោលបំណងនៃក្រុមការងារគឺត្រូវរៀបចំដើម្បីជួយរក្សាស្ថិរភាពតម្លៃស្រូវក្នុងកម្រិតសមរម្យ និងធានាថាកសិករទទួលបានប្រាក់ចំណេញសមរម្យ»។
នៅថ្ងៃទី ២៥ ខែកុម្ភៈ ក្រសួងកសិកម្មបានរាយការណ៍អំពីតមស្រូវក្នុងតំបន់មួយចំនួនទូទាំងប្រទេស។
យោងតាមស្ថិតិរបស់ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ កសិករខេត្តបន្ទាយមានជ័យ អាចទទួលបានតម្លៃពី ៩៩០-១០០០ រៀល ក្នុងមួយគីឡូក្រាម សម្រាប់ពូជស្រូវ OM ខណៈដែលពូជស្រូវ IR ត្រូវបានលក់ក្នុងតម្លៃជាមធ្យម ១០៤០ រៀល ក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
នៅខេត្តកំពង់ចាម OM ទទួលបានតម្លៃចន្លោះពី ៩៩០-១០៥០ រៀល ហើយនៅខេត្តព្រៃវែង ពូជដូចគ្នាត្រូវបានលក់ក្នុងតម្លៃ ១០៣០-១០៥០ រៀល។
នៅខេត្តបាត់ដំបង ជាទូទៅស្រូវលក់ក្នុងតម្លៃ ៩៨០ ទៅ ១០២០ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
កសិករខេត្តត្បូងឃ្មុំកំពុងជួបប្រទះនឹងតម្លៃចាប់ពី១០០០ទៅ១១០០រៀលសម្រាប់ពូជទូទៅ ដោយពូជសែនក្រអប់ (SKO) ដែលពេញនិយមអាចលក់បានក្នុងតម្លៃ១២៥០ ទៅ ១៣០០រៀល។
តម្លៃស្រូវខេត្តកំពង់ធំតម្លៃ ៩៩០ ទៅ ១០៣០ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម ដោយ SKO លក់ក្នុងតម្លៃ ១២២០ រៀល។
លោកយ៉ង សាំងកុមារ បន្តថា ខណៈតមស្រូវរបស់អ្នកផលិតមួយចំនួនបានធ្លាក់ចុះក្រោម ១០០០ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាមបន្តិច ប៉ុន្តែវានៅតែមានតម្លៃខ្ពស់ជាងឆ្នាំ ២០២២។
លោកបាននិយាយថានៅឆ្នាំ ២០២៣ តម្លៃបានជួបប្រទះការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ដែលជំរុញដោយតម្រូវការកើនឡើងនៅក្នុងទីផ្សារអន្តរជាតិចំពេលមានការខ្វះខាតស្បៀងអាហារពិភពលោក។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងក៏បានកត់សម្គាល់ផងដែរថា ការប្រមូលផលស្រូវសរុបទូទាំងប្រទេសក្នុងអំឡុងខែកុម្ភៈ និងខែមីនា សម្រាប់រដូវប្រាំងឆ្នាំនេះ អាចឈានដល់បីលានតោន។
យោងតាមក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ទិន្នផលស្រូវរដូវប្រាំង លើសពីការរំពឹងទុក។ ទិន្នផលដែលបានព្យាករណ៍មានត្រឹមតែ ៥០០,០០០ ហិកតាប៉ុណ្ណោះ ខណៈពេលដែលការដាំដុះជាក់ស្តែងមានជិត ៨០០,០០០ ហិកតា។
ក្រសួងបានកត់សម្គាល់ថា ទោះបីជាយ៉ាងណា ការកើនឡើងនៃការផលិតបាននាំឱ្យមានការខ្វះខាតទឹកនៅតំបន់មួយចំនួន។
កាលពីថ្ងៃទី ២៦ ខែកុម្ភៈ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក ឃឹម ហ្វីណាន មានប្រសាសន៍ថា តម្លៃអង្ករបានធ្លាក់ចុះបន្តិចក្នុងរយៈពេលថ្មីៗនេះ ដោយសារប្រទេសផ្សេងៗក្នុងតំបន់ប្រមូលផលស្រូវរបស់ពួកគេក្នុងពេលតែមួយជាមួយកម្ពុជា។
«ការកើនឡើងនៃការផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារអន្តរជាតិនេះបាននាំឱ្យមានការធ្លាក់ចុះតម្លៃ។ នេះជានិន្នាការរដូវកាលដែលកើតឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ»។
នៅពេលរដូវប្រមូលផលចាប់ផ្តើម មានស្រូវច្រើននៅលើទីផ្សារ ហើយជាទូទៅតម្លៃធ្លាក់ចុះបន្តិចបើធៀបនឹងរដូវមុនច្រូតកាត់។
លោកបានពន្យល់ថា៖ «នេះគឺជាវដ្តធម្មតានៃតម្រូវការ និងសមតុល្យការផ្គត់ផ្គង់។ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយក្នុងករណី ការប្រែប្រួលតម្លៃយ៉ាងខ្លាំងដែលកើតឡើងដោយសារកត្តាបណ្តោះអាសន្ន ក្រសួងនឹងមាន “យន្តការអន្តរាគមន៍“ សម្រាប់ផលិតករដែលទទួលរងពីផលប៉ះពាល់»។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ទាំងនេះរួមមានការប្រើប្រាស់កញ្ចប់ហិរញ្ញប្បទានពិសេសដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពតម្លៃ និងស្របតាមកម្មវិធីអាទិភាពទីប្រាំរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលទាក់ទងនឹងវិស័យកសិកម្មរបស់ព្រះរាជាណាចក្រ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកបានពន្យល់ថាកម្លាំងទីផ្សារមានសារៈសំខាន់ក្នុងការពិចារណា។ ដូច្នេះ ដំណើរការរក្សាស្ថិរភាពតម្លៃ គឺជាដំណើរការបណ្តោះអាសន្ន ហើយត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅពេលចាំបាច់ ព្រោះវាមិនមែនជាដំណោះស្រាយរយៈពេលវែងនោះទេ។
លោកថា៖ «យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំនាញកំពុងតាមដានការអភិវឌ្ឍក្នុងវិស័យនេះយ៉ាងដិតដល់ ហើយ ក្រសួងកសិកម្ម នឹងព្យាយាមរក្សាលំនឹង និងធានាបាននូវប្រាក់ចំណេញដោយយុត្តិធម៌សម្រាប់កសិករ»៕ | ក្រសួងកសិកម្មកំពុងស្វែងរកស្ថិរភាពតម្លៃស្រូវរបស់អ្នកផលិត |
ក្រុមហ៊ុនផ្លូវដែក Royal Railway of Cambodia បានបង្ហាញផែនការរបស់ខ្លួនសម្រាប់ការវិនិយោគបន្ថែម ដើម្បីកែលម្អខ្សែរថភ្លើងភាគខាងជើង ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងដំណើរការ។
តំណាងក្រុមហ៊ុនដែលដឹកនាំដោយនាយកប្រតិបត្តិរបស់ខ្លួនលោក John Guir បានបង្ហាញផែនការអាជីវកម្មនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយដែលបានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃអង្គារជាមួយមន្ត្រីនៃក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន។
ផ្លូវដែកកម្ពុជា គ្រប់គ្រងបណ្តាញផ្លូវដែកនៅកម្ពុជា និងជាក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុន Royal Group ក្នុងស្រុក។
កិច្ចប្រជុំដែលធ្វើឡើងក្រោមវត្តមានលោក វ៉ាស៊ីម សូរិយា អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងនេះ ធ្វើឡើងក្នុងគោល បំណងពិភាក្សាអំពីគម្រោងវិនិយោគបន្ថែមរបស់ក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុប លើការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវផ្លូវរថភ្លើងភាគខាងជើង (ភ្នំពេញ-ប៉ោយប៉ែត) ដើម្បីដាក់សំណើ និងអនុម័តពីក្រសួង។
យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួង តំណាងក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុបបានធ្វើបទបង្ហាញអំពីប្រវត្តិនៃស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន សេចក្តីព្រាងផែនការសកម្មភាព និងថវិកាសម្រាប់ការអនុវត្តគម្រោង។
កិច្ចប្រជុំបានពិភាក្សាលម្អិត និងបានស្នើដល់ក្រុមហ៊ុនរៀបចំក្រុមការងារបច្ចេកទេសរួមមួយ ដើម្បីត្រួតពិនិត្យ និងសិក្សា ដើម្បីរៀបចំ និងកែសម្រួលរបាយការណ៍គម្រោងអំពីស្ថានភាព និងសំណើជួសជុល និងកែលម្អផ្លូវដែក ស្ពាន ស្ថានីយ និងផ្លូវដែកឆ្លងកាត់។
ក្រសួងបាននិយាយថា ពួកគេក៏បានពិភាក្សាអំពីផែនការសកម្មភាពលើសេវាដឹកអ្នកដំណើរ និងដឹកជញ្ជូនអន្តរជាតិរវាងកម្ពុជា និងថៃ ក៏ដូចជាការដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរ និងទំនិញតាមបណ្ដោយផ្លូវពីភ្នំពេញទៅប៉ោយប៉ែត ដើម្បីបម្រើដល់វិស័យដឹកជញ្ជូនចម្រុះ។
Royal Railway គឺជាក្រុមហ៊ុនសម្បទានតែមួយគត់ដែលផ្តល់សេវារថភ្លើង រួមទាំងការដឹកជញ្ជូនទំនិញ និងអ្នកដំណើរនៅក្នុងប្រទេស។
ផ្លូវដែកភាគខាងត្បូងត្រូវបានសាងសង់នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៦០ និង ១៩៦៩ ហើយមានប្រវែងសរុប ២៦៤ គីឡូម៉ែត្រ។
ខ្សែទាំងពីរត្រូវបានខូចខាតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ និងត្រូវបានបំផ្លាញដោយផ្នែកក្នុងអំឡុងពេលសង្រ្គាម។
បច្ចុប្បន្នខ្សែទាំងពីរនេះ មានមុខងារ និងរក្សាបាននូវស្តង់ដារសុវត្ថិភាពអន្តរជាតិខ្ពស់បំផុត ដោយសហការរវាងក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន និង RRC។
ក្រសួងធ្លាប់បានលើកឡើងពីផែនការអនាគតរបស់ខ្លួនក្នុងការបំប្លែងខ្សែរថភ្លើងខាងជើង និងខាងត្បូងទៅជាផ្លូវរថភ្លើងល្បឿនលឿន ដែលលោកបាននិយាយថានឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានល្បឿនរហូតដល់ ១៦០ គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង៕ | RRC នឹងជំរុញការវិនិយោគលើគម្រោងផ្លូវដែកភាគខាងជើង |
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអាល្លឺម៉ង់ ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើការបណ្ដុះបណ្ដាលវិស័យធនធានមនុស្ស អប់រំ និងវិស័យសុខាភិបាល ដើម្បីពង្រឹង និងពង្រីកទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរឱ្យកាន់តែរឹងមាំ និងល្អប្រសើរបន្ថែមទៀត។
ការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងភាគីទាំងពីរខាងលើនេះ ធ្វើឡើងក្នុងជំនួបរវាងលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា និងលោកស្រី Martina Stamm-Fibich ប្រធានគណៈកម្មាធិការសម្របសម្រួលញត្តិ នៃសហព័ន្ធអាល្លឺម៉ង់ នៅវិមានសន្តិភាព កាលពីរសៀលថ្ងៃពុធ។
លោកស្រី Martina Stamm-Fibich បានសម្ដែងការអរគុណចំពោះលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលបានចំណាយពេលដ៏មមាញឹកឱ្យគណៈប្រតិភូចូលជួបសម្ដែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារដើម្បីពង្រឹង និងពង្រីកទំនាក់ទំនង ព្រមទាំងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរឱ្យកាន់តែរឹងមាំបន្ថែមទៀត។
លោកស្រីបន្ថែមថា ការពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងភាគីទាំងពីរនេះ ធ្វើឡើងតាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យអប់រំ ការបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្ស និងវិស័យសុខាភិបាល ព្រោះវិស័យទាំងនេះ គឺដើរតួនាទីសំខាន់ ដើម្បីបម្រើដល់សេចក្តីត្រូវការចំបាច់របស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកដល់កម្ពុជា និងអាល្លឺម៉ង់។
លោកស្រីបន្តថា បច្ចុប្បន្នសហព័ន្ធអាល្លឺម៉ង់ ក៏កំពុងជួបប្រទះនូវកង្វះខាតធនធានមនុស្សសម្រាប់បម្រើការក្នុងវិស័យសុខាភិបាល និងកម្មករជំនាញផងដែរ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានស្វាគមន៍ចំពោះលោកស្រី Martina Stamm-Fibich និងគណៈប្រតិភូដែលបានបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ជាពិសេសបានបញ្ជាក់អំពីចំណងនៃទំនាក់ទំនងការទូតរវាងកម្ពុជា និងអាល្លឺម៉ង់ ដែលមានរយៈពេលជាង៥ទសវត្សរ៍។ ឆ្នាំ២០២៤ គឺជាឆ្នាំទី៥៧ នៃទំនាក់ទំនងការទូតរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
លោកក៏បានអរគុណរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនអាល្លឺម៉ង់ ដែលបានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការកសាងប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសក្រោយពីសង្គ្រាមដែលរដ្ឋាភិបាលអាល្លឺម៉ង់បានផ្ដោតទៅលើវិស័យអប់រំ ការកសាងធនធានមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបញ្ជាក់ថា ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់គណៈប្រតិភូអាល្លឺម៉ង់ បានបង្ហាញអំពីទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរទាំងក្នុងក្របខណ្ឌនីតិប្រតិបត្តិ និងនីតិប្បញ្ញត្តិ ជាពិសេសទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងភាគីទាំងពីរនេះ នឹងបន្តពង្រឹង និងពង្រីកបន្ថែមទៀត។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកទឹកចិត្តឱ្យស្ថាប័នជំនាញពាក់ព័ន្ធរបស់កម្ពុជា និងអាល្លឺម៉ង់ បន្តពិភាក្សា និងសហការគ្នារៀបចំជាយន្តការ និងផែនការ ដើម្បីជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យពាក់ព័ន្ធខាងលើនេះឱ្យល្អប្រសើរ។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ កាលពីម្សិលមិញថា បច្ចុប្បន្នទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា-អាល្លឺម៉ង មានការរីកចម្រើនច្រើន បន្ទាប់ពីកម្ពុជាគាំទ្រសេចក្ដីសម្រេចរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិពាក់ព័ន្ធសង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន។
លោកបន្ថែមថា ការគាំទ្រសេចក្ដីសម្រេចរបស់អង្គការសហប្រជាតិ បានធ្វើឱ្យបណ្ដាប្រទេសស្ថិតក្នុងតំបន់អឺរ៉ុប និងអាល្លឺម៉ង់ ផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថជាច្រើនដែលធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា-អាល្លឺម៉ង មានការរីកចម្រើន និងមានមតិយល់ស្របគ្នាច្រើន៕ | កម្ពុជា-អាល្លឺម៉ង់ ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើ វិស័យធនធានមនុស្ស អប់រំ និងវិស័យសុខាភិបាល |
អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ផ្តល់សម្ភារ និងកម្លាំងកម្មករជំនាញដល់អង្គការមូលនិធិ ប្រាសាទ ពិភពលោក(world Monument Fund)ដើម្បីជួយធ្វើការជាប្រចាំថ្ងៃ នៅការដ្ឋានជួសជុល ប្រាសាទភ្នំបាខែង។
កម្លាំងមនុស្ស ដែលអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាផ្ដល់ទៅជួយការងារអង្គការ(WMF)នោះ គឺសុទ្ធតែអ្នកជំនាញខាងគូរប្លង់ រកថ្ម ជួសជុលថ្ម រើថ្ម រៀបថ្ម ឆ្លាក់ក្បាច់ អ្នកជំនាញផ្នែកជួសជុលពង្រឹងគ្រឹះ និងអ្នកជំនាញការពារប្រព័ន្ធទឹក ដែលយល់ដឹងពីផលបះពាល់នៃការជម្រាបទឹក ដែលម្នាក់ៗមានបទពិសោធន៍ និងជំនាញ យ៉ាងហោចណាស់ក៏ជាង១០ឆ្នាំដែរ។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា។
ស្ថាបត្យករ និងជាអ្នកសម្របសម្រួលគម្រោងរបស់មូលនិធិប្រាសាទពិភពលោក អ្នកស្រី ជាម ផល្លី មានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរជាតិអប្សរានឹងបន្តផ្ដល់សម្ភារ ដូចជា ថ្មបាយក្រៀម ថ្មភក់ និងកម្លាំងកម្មករ ក្នុងន័យជួយគ្នាលើគម្រោងជួយជុល និងអភិរក្សប្រាសាទបុរាណនេះ (WMF) ពិតជារីករាយ និងស្វាគមន៍ ហើយថ្លែងអំណរគុណចំពោះអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ។ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា និងអង្គការមូលនិធិប្រាសាទពិភពលោក(WMF) គឺជាដៃគូសហប្រតិបត្តិការ យ៉ាងល្អ ក្នុងកិច្ចការអភិរក្ស និងជួសជុលប្រាសាទបុរាណរយៈពេល៣៥ឆ្នាំមកហើយ។
អ្នកស្រី ជាម ផល្លី ឱ្យដឹងថា រយៈពេល៣៥ឆ្នាំមកនេះ អង្គការមូលនិធិប្រាសាទពិភពលោក បានចូលរួមកិច្ចការអភិរក្ស បេតិកភណ្ឌនៅតំបន់អង្គរ ដោយជួសជុលប្រាសាទចំនួន៥ដូចជា ប្រាសាទព្រះខ័ន ប្រាសាទតាសោម ប្រាសាទអង្គរវត្ត ប្រាសាទភ្នំបាខែង។ រីឯប្រាសាទនាគព័ន្ធ ស្ថិតក្នុងគម្រោងថែទាំ សម្អាតស្មៅនៅជុំវិញស្រះ អស់រយៈពេលជាង១០ឆ្នាំមកដែរ។
បន្ថែមលើនេះ ក្នុងអំឡុងពេល៣៥ឆ្នាំ អង្គការមូលនិធិប្រាសាទពិភពលោក( WMF) ក៏បានចូលរួមកិច្ចការអភិរក្ស បេតិកភណ្ឌនៅប្រទេសកម្ពុជា ដូចជា ការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សនិស្សិត កម្មករ មេជាង ឱ្យក្លាយទៅជាអ្នកជំនាញពិតប្រាកដ ធ្វើការដោយខ្លួនឯងដោយមិនពឹងផ្អែកលើអ្នកជំនាញអន្តរជាតិ។ ជួយចងក្រងឯកសារបេតិកភណ្ឌស្ថាបត្យកម្មដ៏សម្បូរបែបរបស់កម្ពុជា ហើយក៏បានធ្វើឱ្យមានស្ថិរភាព និងអភិរក្សប្រាសាទសំខាន់ៗជាដើម៕ | អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ផ្តល់សម្ភារ និងកម្លាំងកម្មករ ដល់អង្គការមូលនិធិប្រាសាទពិភពលោក ក្នុងកិច្ចការជួសជុលប្រាសាទ |
អ្នកអានជាច្រើននឹងបានដឹងអំពីព្រះរាជកិច្ចរបស់ព្រះករុណា ព្រះបាទ នរោត្តម សីហនុ (១៩២២ – ២០១២) ទ្រង់ជារដ្ឋបុរស និងជាអ្នកដឹកនាំនយោបាយ និងមានតួនាទីជាព្រះមហាក្សត្រផង និងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់កម្ពុជា ផង។ អ្វីដែលគេមិនសូវស្គាល់នោះគឺព្រះរាជកិច្ចជាអ្នកផលិតភាពយន្ត។ ព្រះអង្គបានផលិតខ្សែភាពយន្តចំនួន ៥០ រឿង នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៤១ និង២០០៦។ ជាលើកដំបូង ខ្សែភាពយន្ដមួយចំនួនរបស់ទ្រង់បានបង្ហាញនូវវប្បធម៌ បេតិកភណ្ឌ ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច ជីវិតរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ និងគោលនយោបាយសារពើពន្ធរូបិយវត្ថុក្នុងយុគសម័យផ្សេងៗគ្នា ដែលអាចចូលទស្សនាមើលបាននៅ សារមន្ទីរ សេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុព្រះស្រីឦសានវរ្ម័ន (ស.ស.រ)។
លោក Blaise Kilian សហនាយកសារមន្ទីរ ស.ស.រ បាននិយាយថា “ផ្នែកដែលបានបន្ថែមថ្មី នៅក្នុងសារមន្ទីរ នឹងធានាផ្តល់នូវបទពិសោធន៍កាន់តែប្រសើរឡើងដល់អ្នកទស្សនារបស់យើង។ យើងបានគូសវាស និងរៀបរាប់កាន់តែច្បាស់អំពីសម័យកាលសំខាន់ៗនៃប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ប្រទេសកម្ពុជា»។
លោក Kilian បាននិយាយថា “សម្រាប់ភ្ញៀវអន្តរជាតិជាច្រើន ភាគច្រើននៅក្នុងគំនិតរបស់ពួកគេគឺផ្តោតទៅលើសម័យខ្មែរក្រហមចន្លោះឆ្នាំ១៩៧៥ ដល់ ឆ្នាំ១៩៧៩។ ប៉ុន្តែតាមពិត ប្រវត្តិសាស្រ្តរបស់ប្រទេសកម្ពុជាគឺមានច្រើនជាងនេះ ដែលពេលខ្លះវាក្លាយជាការភ្ញាក់ផ្អើលមួយសម្រាប់ភ្ញៀវអន្តរជាតិ រួមទាំងឥស្សរជនដូចជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស សមាជិកព្រឹទ្ធសភា ទេសាភិបាលធនាគារកណ្តាល ឯកអគ្គរដ្ឋទូត និងភ្ញៀវរដ្ឋផ្សេងទៀតរបស់រដ្ឋាភិបាល និងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។
លោកបានបន្តថា ការពង្រីកទីតាំងបន្ថែមថ្មី នៅក្នុងសារមន្ទីរមានឯកសារបណ្ណសារ និងការស្រាវជ្រាវជាច្រើនទៀតដែលនឹងត្រូវដាក់បង្ហាញនៅទីនោះ។ ជាឧទាហរណ៍ មានរូបថត និងឯកសារស្រាវជ្រាវពីបណ្ណសាររបស់ក្រសួងការពារជាតិបារាំង ដែលគេហៅថា វិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងការពារជាតិបារាំង និងផលិតកម្មសោតទស្សន៍ និងបណ្ណសារជាតិបារាំង។ សារមន្ទីរ ស.ស.រ ក៏បានសហការជាមួយសារមន្ទីរ British Pathé និង សាលា Ecole Française d’Extreme-Orient (EFEO) ផងដែរ។ សារមន្ទីរ ស.ស.រ ក៏បានទទួលជំនួយពីលោក Jean-Daniel Gardère អគ្គស្នងការនៃសារមន្ទី ស.ស.រ និងជាទីប្រឹក្សាធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។
លោកបាននិយាយថា “សារមន្ទីរត្រូវរៀបចំបានយ៉ាងល្អដោយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩ នៅត្រូវបានដាក់សម្ពោធនៅឆ្នាំ២០១៩។ វិធីសាស្រ្តតាមកាលប្បវត្តិផ្តល់ឱ្យអ្នកទស្សនានូវទិដ្ឋភាពរួមនៃប្រវត្តិសាស្រ្តកម្ពុជា។ នៅឯសារមន្ទីរ ស.ស.រ ភ្ញៀវអាចធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ទិដ្ឋភាពទាំងមូល ក្នុងរយៈពេល ២០០០ ឆ្នាំ ចាប់តាំងពីនគរហ្វូណនរហូតដល់បច្ចុប្បន្ន»។
ហេតុការណ៍សំខាន់មួយចំនួនដែលអាចនឹងធ្វើឲ្យសាធារណជនជក់ចិត្តនោះគឺក្រដាសប្រាក់ដែលបានបោះពុម្ពក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ “នៅឆ្នាំ១៩៧៥ នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាច រូបិយប័ណ្ណត្រូវបានហាមឃាត់។ មនុស្សគ្រប់គ្នាចងចាំរឿងនោះ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលមនុស្សជាច្រើនអាចដឹងគឺថា ខ្មែរក្រហមពិតជាបានបោះពុម្ពក្រដាស់ប្រាក់នៅពេលនោះ ហើយយើងមានក្រដាស់ប្រាក់ទាំងនេះសម្រាប់ដាក់តាំងបង្ហាញជូនអ្នកទស្សនា»។
រូបភាពដ៏គួរអោយចាប់អារម្មណ៍នៃសម័យកាលនោះ គឺខ្មែរក្រហមបានបំផ្ទុះអគារធនាគារជាតិ នៅថ្ងៃទី១៧ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥។ ប៉ុន្តែការដាក់តាំងបង្ហាញនៅ សារមន្ទីរ ស.ស.រ បង្ហាញពីរបៀប – “ដំបូងឡើយ ដូចជានៅក្នុងបដិវត្តន៍បង្កើតប្រាក់។ គំរូនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៧២ និងក្រដាសប្រាក់ដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ នៅដើមឆ្នាំ១៩៧៥ ត្រូវបានបោះពុម្ព។ ប៉ុន្តែរបប ប៉ុល ពត បានប្រឆាំងនឹងការចេញក្រដាស់ប្រាក់ បន្ទាប់ពីការដណ្តើមយកទីក្រុងភ្នំពេញ»។
អ្វីដែលគួឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយទៀតនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្មែរក្រហមគឺថា ក្រដាសប្រាក់ត្រូវបានបោះពុម្ពសូម្បីតែក្រោយឆ្នាំ១៩៧៥។ “ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៣ ដល់១៩៩៨ ពួកគេបានចេញក្រដាសប្រាក់សម្រាប់ទឹកដីដែលខ្លួនកាន់កាប់នៅជុំវិញប៉ៃលិន និងអន្លង់វែង។ ដោយពោរពេញទៅដោយការបង្ហាញពីជីវិតជនបទ និងវប្បធម៌ខ្មែរ ក្រដាសប្រាក់ទាំងនេះមិនមានបំណងសំដៅលើបដិវត្តន៍ទេ នេះបើតាមការបង្ហាញនៅសារមន្ទីរ ស.ស.រ។
លោក Kilian សហនាយកសារមន្ទីរ ស.ស.រ បាននិយាយថា នៅឆ្នាំ២០២៣ សារមន្ទីរ ស.ស.រ មានអ្នកទស្សនារហូតដល់ ៣៦,០០០ នាក់ ដែលជាការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ពីអ្នកទស្សនា ១៨,០០០ នាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០២២។ “យើងបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ២០១៩។ ក្នុងអំឡុងពេលជំងឺកូវីដ យើងមិនបើកពេញលេញទេ។ ដូច្នេះចំនួនអ្នកចូលទស្សនាទើបតែកើនឡើងថ្មីៗនេះ។ យើងសង្ឃឹមថានឹងមានមនុស្សមកទស្សនាច្រើនថែមទៀតនៅឆ្នាំនេះ»។
រហូតដល់ទៅ ៨៥ ភាគរយនៃអ្នកចូលទស្សនាសារមន្ទីរជាជនជាតិខ្មែរ។ ហើយប្រហែល ៥០ ភាគរយនៃអ្នកទស្សនាសរុប ៣៦,០០០ នាក់ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ គឺជាសិស្សសាលា និងមហាវិទ្យាល័យ។ “ដំបូងឡើយ យើងរំពឹងថាសិស្សវិទ្យាល័យ និងអ្នកចូលរៀនមហាវិទ្យាល័យនឹងចាប់អារម្មណ៍។ ប៉ុន្តែវាជាការភ្ញាក់ផ្អើល ដែលឃើញសាលារៀបចំដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សា សម្រាប់កុមារពីអនុវិទ្យាល័យ និងបឋមសិក្សា»។ ការចាប់អារម្មណ៍ជាពិសេសចំពោះកុមារដែលមកសារមន្ទីរគឺការបង្ហាញអន្តរកម្ម - វីដេអូហ្គេម សំណួរ ល្បែងផ្គុំរូប និងស៊ូដូគុ។
ទាំងអស់ត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងរបស់ពួកគេអំពីរូបិយបណ្ណ និងតួនាទីរបស់វានៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
សហនាយកបាននិយាយថា ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និង សារមន្ទីរ ស.ស.រ បានខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការធានាថាសារមន្ទីរអាចផ្តល់ជូនសេវាដល់ភ្ញៀវអន្តរជាតិ។ “យើងបានជួបមិត្តរួមការងារផ្សេងទៀតជាប្រចាំក្នុងវិស័យសារមន្ទីរក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងនៅបរទេស។ យើងជាផ្នែកមួយនៃក្រុមប្រឹក្សាសារមន្ទីរអន្តរជាតិ(ICOM) ហើយថ្មីៗនេះខ្ញុំបានជួបសហការីសារមន្ទីររូបិយវត្ថុផ្សេងទៀតមកពីជុំវិញពិភពលោកក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ីក្នុងអំឡុងសន្និសីទអន្តរជាតិមួយដែលរៀបចំដោយធនាគារជាតិម៉ាឡេស៊ី។ | សារមន្ទីរសេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុព្រះស្រីឦសានវរ្ម័ន នៃធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដាក់បង្ហាញខ្សែវីដេអូ ដែលមិនធ្លាប់ឃើញពីមុន ចន្លោះពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៥០ និង ១៩៦០ |
លោក សុខ សុភមង្គល ប្រធាន និងជាសហស្ថាបនិកនៃ Codingate Technology បានប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍កាលពីថ្ងៃពុធថា វត្តមានរបស់បញ្ញាសិប្បនិម្មិត (Artificial Intelligence-AI) គឺកំពុងធ្វើអោយមានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងខ្លាំងនូវរបៀបធ្វើអាជីវកម្មនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ដោយលើកឡើងពីគុណសម្បត្តិគ្មានដែនកំណត់របស់ AI លោកបាននិយាយថា “ឧទាហរណ៍ថា បើយើងត្រូវការមនុស្សមួយរយនាក់ដើម្បីបំពេញកិច្ចការតែមួយ ប៉ុន្តែជាមួយនឹង AI ផលិតភាពអាចកើនឡើងដប់ដងដោយប្រើធនធានដូចគ្នា”។
សម្រាប់អាជីវកម្ម បច្ចេកវិទ្យាក៏ត្រូវមានពេលវេលាត្រឹមត្រូវផងដែរ។ អ្វីៗកំពុងផ្លាស់ប្តូរលឿនណាស់ ដែលផលិតផលខ្លះអាចមិនដំណើរការនៅពេលជាក់លាក់ណាមួយ។ ដូច្នេះនៅពេលដែលបញ្ហានេះកើតឡើង ការងារត្រូវបានផ្អាក ហើយធនធានត្រូវផ្តោតទៅផលិតផលផ្សេងទៀត។ ផលិតផលខ្លះអាចនឹងត្រូវបិទក្នុងរយៈពេលជាក់លាក់មួយ។ គោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានអំណោយផលយ៉ាងខ្លាំងដល់អាជីវកម្ម។ គោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលជំរុញឱ្យអាជីវកម្មទាំងសាធារណៈ និងឯកជនឆ្ពោះទៅរកឌីជីថល។ តម្រូវការសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍បច្ចេកវិទ្យាក្នុងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុបានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង ហើយមនុស្សត្រូវការបច្ចេកវិទ្យាច្រើនជាងមុន។ មនុស្សជំនាន់ថ្មីអាចមានប្រវត្តិសិក្សាខុសៗគ្នា ប៉ុន្តែពួកគេនៅតែត្រូវការប្រើបច្ចេកវិទ្យា។
AI អាចជាអត្ថប្រយោជន៍ដ៏ធំសម្រាប់យើង ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងនេះ យើងត្រូវដឹងពីវិធីក្នុងការទាញយកអត្ថប្រយោជន៍អោយច្រើនវា។ ក្នុងការធ្វើទីផ្សារ តួនាទីនៃទីផ្សារឌីជីថលគឺមិនខ្វះបានទេនៅក្នុងសម័យនេះ ហើយមនុស្សកាន់តែទទួលស្គាល់ និងបង្កើនការប្រើប្រាស់ AI ។ លោកបានបន្តថា៖ «ប៉ុន្តែសម្រាប់កម្ពុជា ស្តង់ដារត្រូវតែបង្កើនឡើង។ យើងដឹងថា AI អាចជួយយើងបានច្រើន ប៉ុន្តែយើងត្រូវតែអាចប្រើប្រាស់វាឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដើម្បីទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនបំផុតពីវា»។
លោកបានលើកឡើងទៀតថា “វាអាចមានហេតុផលជាច្រើនសម្រាប់ក្រុមហ៊ុននានាក្នុងការបញ្ឈប់បុគ្គលិក ប៉ុន្តែវាអាចត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាច្រើនជាមួយនឹងការកើនឡើងផលិតភាពដោយសារតែការប្រើប្រាស់ AI ។ ប៉ុន្តែ វាក៏អាចមកពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដែលអាចជះឥទ្ធិពលដល់ការប្រកួតប្រជែងដែលជំរុញឱ្យការធ្វើអាជីវកម្មមានសុវត្ថិភាព»។ លោកបានណែនាំឲ្យអាជីវកម្មផ្តោតលើការកែលម្អផលិតផល និងសេវាកម្មរបស់ពួកគេបន្ថែមទៀត ជាជាងកាត់បន្ថយការងារ។
ការរើសបុគ្គលិកធ្វើការគឺជាអ្វីគ្រប់យ៉ាងប៉ុន្តែងាយស្រួល ដូច្នេះវាអាចជាការកាត់បន្ថយការចំណាយ ជាពិសេសសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនធំៗ នៅក្នុងទីផ្សារ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ដោយសារពួកគេជាក្រុមហ៊ុនធំរួចហើយ ពួកគេគួរតែប្រើប្រាស់ធនធានរបស់ពួកគេក្នុងការកសាងផលិតផល និងសេវាកម្មកាន់តែច្រើន និងប្រសើរជាងមុន។ លោកបានបន្ថែមថា “សម្រាប់ខ្ញុំក្នុងនាមជាសហគ្រិន ជំនាញគឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ក្នុងការបង្កើតផលិតផលប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត និងសេវាកម្មកាន់តែប្រសើរឡើង។
និយាយអំពីផលប៉ះពាល់របស់ Covid មកលើឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យា លោកបាននិយាយថា លុយសុទ្ទនៅតែចរាចរលើទីផ្សារ “ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍ធ្លាក់ចុះ ប៉ុន្តែតើលុយទៅណា? លុយគឺត្រូវបានចំណាយទៅលើឧស្សាហកម្មវេជ្ជសាស្ត្រ ការលក់រាយ និងការផ្គត់ផ្គង់អាហារ។ នៅគ្រប់ប្រទេស ស្ថានភាពអាចផ្លាស់ប្តូរ ប៉ុន្តែលុយនឹងនៅតែចរាចរ។
កម្ពុជាត្រូវការរយៈពេលដប់ឆ្នាំទៀត ដើម្បីយល់ច្បាស់ពីរបៀបប្រើប្រាស់ AI ដើម្បីទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីវា។ វាត្រូវការពេលវេលាដើម្បីយល់ឱ្យបានច្បាស់អំពីរបៀបដែល AI អាចត្រូវបានប្រើដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាពការងាររបស់ពួកគេ។ អត្ថប្រយោជន៍មួយដែលប្រទេសកម្ពុជាមាន គឺមនុស្សជំនាន់ថ្មីចេះភាសាអង់គ្លេស។ លោកបានបន្ថែមថា នេះបង្ហាញពីការបើកចំហដ៏ធំមួយនៅក្នុងផ្លូវឆ្ពោះទៅមុខ។ | តើបញ្ញាសិប្បនិម្មិតកំពុងផ្លាស់ប្តូរការធ្វើអាជីវកម្មនៅកម្ពុជាយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ? |
វិស័យសាជីវកម្មទាំងមូលនៅទូទាំងភពផែនដី ត្រូវបានរង្គោះរង្គើដល់ស្នូលរបស់វាដោយជំងឺរាតត្បាតកូវីដ និងការបិទខ្ទប់ជាបន្តបន្ទាប់។ អាជីវកម្មជាច្រើនត្រូវបានបង្ខំឱ្យបិទទ្វារដើម្បីបង្ការការឆ្លង។ ប្រទេសកម្ពុជាមិនមានភាពស៊ាំនឹងផលប៉ះពាល់នោះទេ ហើយបានឃើញគ្រឹះស្ថានជាច្រើន បានបិទទ្វារ ជាបន្តបន្ទាប់។
អ្នកស្រី ឃុន ពិសី នាយកប្រតិបត្តិ និងជាសហស្ថាបនិកក្រុមហ៊ុន Workingna (Cambodia) Co., Ltd បានប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា “បន្ទាប់ពីជំងឺរាតត្បាត យើងបានកត់សម្គាល់ឃើញថា គំរូ ‘ធ្វើការងារពីផ្ទះ’ លែងមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ដៃគូដែលមានបុគ្គលិកការងារពេញម៉ោងទៀតហើយ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មានការកើនឡើងនៃកិច្ចប្រជុំ និងការសម្ភាសន៍តាមអនឡាញ ដែលជាការសន្សំសំចៃពេលវេលាសម្រាប់ទាំងនិយោជក និងបេក្ខជន។ ឥឡូវនេះ បុគ្គលិកត្រូវបានតម្រូវឱ្យធ្វើការពីការិយាល័យ ដើម្បីរក្សាការចូលរួមជាក្រុមរបស់ពួកគេ ដែលអាចជួយបង្កើនផលិតភាពផងដែរ។
ក្រុមការងារ CamboJob យល់ឃើញថា ការធ្វើការងារពីផ្ទះ (WFH) ជាជម្រើសដែលអាចប្រព្រឹត្តទៅបាន ទោះបីជាពួកគេផ្តល់អាទិភាពដល់ការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់បុគ្គលិក ដើម្បីសម្រេចបាននូវលទ្ធផលល្អប្រសើរក៏ដោយ។ តាមគំនិតរបស់ពួកគេ វាគឺអាចទទួលយកបានដូចគ្នាក្នុងការធ្វើការពីផ្ទះក៏ដូចជាពីការិយាល័យ។ CamboJob ក៏បាននិយាយថា ពួកគេគាំទ្រគំរូកូនកាត់ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យបុគ្គលិកធ្វើការទាំងពីចម្ងាយ ដោយផ្តល់នូវភាពបត់បែន និងធ្វើឱ្យតុល្យភាពជីវិតការងារកាន់តែប្រសើរឡើង។
អ្នកស្រី ពិសី បាននិយាយថា “ខណៈពេលដែលយើងចូលចិត្តអន្តរកម្មដោយផ្ទាល់នៅពេលពួកគេបង្កើនការទំនាក់ទំនង ការងារជាក្រុម និងការដោះស្រាយបញ្ហា ភាពសមស្របនៃគំរូកូនកាត់ គឺអាស្រ័យលើការងារជាក់លាក់ និងសក្ដានុពលនៃបរិយាកាសការងារ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គំរូកូនកាត់ក៏អាចមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់តួនាទីជាក់លាក់ ដែលផ្តោតលើពេលវេលាកំណត់ និងលទ្ធផលបន្ថែមទៀត ដូចជាអ្នកសរសេរកម្មវិធី(developers) និងអ្នករចនាកម្មវិធីជាដើម។ នេះអាចធ្វើឱ្យមានតុល្យភាពរវាងការងារពីចម្ងាយ និងការសហការដោយផ្ទាល់ ដោយផ្តល់នូវភាពបត់បែនខណៈដែលរក្សាបាននូវផលិតភាព និងការសម្រេចបានគោលដៅ។
នៅពេលសួរថាតើការបង្ហាញខ្លួនដោយផ្ទាល់សម្រាប់ការងារមួយ អាចធ្វើឱ្យមានភាពខុសគ្នានៅក្នុងផលិតភាពឬអត់ CamboJob បានជ្រើសរើសវិធីសាស្ត្រដែលមានសុវត្ថិភាព(play safe)ដោយនិយាយថា “វាអាចប្រែប្រួល។ ខណៈពេលដែលនៅក្នុងការិយាល័យអាចបង្កើនការងារជាក្រុម និងប្រសិទ្ធភាពនៅពេលខ្លះ ការងារពីចម្ងាយក៏មានប្រសិទ្ធភាពផងដែរ ដោយសារការវិវត្តនៃបច្ចេកវិទ្យា។ គន្លឹះនៃផលិតភាពគឺស្ថិតនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងភារកិច្ច មិនថាការងារត្រូវបានធ្វើនៅទីណានោះទេ»។
បើតាមពិសី និយាយជាទូទៅ ការមកធ្វើការងារផ្ទាល់ អាចមានឥទ្ធិពលខ្លាំងដល់ផលិតភាព។ អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា “នៅពេលដែលយើងមានវត្តមានដោយផ្ទាល់ យើងមានឱកាសចូលរួមក្នុងអន្តរកម្មដោយផ្ទាល់ ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថានឹងជួយសម្រួលដល់ការទំនាក់ទំនងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព កិច្ចសហការ និងការដោះស្រាយបញ្ហា”។ ការមានវត្តមានដោយផ្ទាល់ អាចឱ្យមនុស្សម្នាក់អានសញ្ញាដែលមិនមែនជាពាក្យសំដី ដូចជាទឹកមុខ និងភាសាកាយវិការ ដែលអាចជួយបង្កើនការយល់ដឹង និងភាពច្បាស់លាស់នៃសារដែលបានផ្លាស់ប្តូរ។
CamboJob បានរាយបញ្ជីអត្ថប្រយោជន៍នៃការប្រើប្រាស់សេវាកម្មរបស់ពួកគេ ដូចជាការទទួលបានបណ្តាញដ៏ធំទូលាយនៃបេក្ខជនដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ដែលមានជំនាញក្នុងការផ្គូផ្គងទម្រង់ឯកសារ (profiles) ទៅនឹងមុខតំណែងត្រឹមត្រូវ។ ជាមួយនឹងវត្តមានគេហទំព័រ កម្មវិធី និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមនៅលើ Facebook, Telegram និង LinkedIn ពួកគេក៏ផ្តល់នូវលទ្ធភាពដែលមានភាពងាយស្រួលសម្រាប់និយោជិត និងនិយោជក ផងដែរ។
អ្នកស្រី ពិសី បាននិយាយថា “យើងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់អាជីវកម្មនានា ដែលកំពុងស្វែងរកការសម្រួលដំណើរការជួលរបស់ពួកគេ”។ ជាមួយនឹងការកាត់បន្ថយ ៥០ ភាគរយ នៃពេលវេលាដើម្បីជួល អង្គការនានា អាចបំពេញមុខតំណែងកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។
ដូច្នេះខណៈពេលដែលមានជំងឺរាតត្បាត និងការបិទខ្ទប់ បានធ្វើឱ្យឧស្សាហកម្មនេះបិទទ្វារជាបណ្ដោះអាសន្ន ហើយអ្វីៗ បានឆាប់វិលត្រឡប់ទៅរកភាពប្រក្រតីវិញ។ ជំងឺរាតត្បាតបានលើកកម្ពស់វេទិកាឌីជីថលសម្រាប់ដំណើរការជួលពីចម្ងាយ ការសម្ភាសន៍និម្មិត ការវាយតម្លៃតាមអ៊ីនធឺណិត និងការស្វែងរកការងារតាមអ៊ីនធឺណិត។ | តើការធ្វើការងារពីផ្ទះ អាចនៅតែដំណើរការបានក្រោយជំងឺរាតត្បាតដែរឬទេ? |
ឯកឧត្តបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានជំរុញឱ្យធនាគារ មេយប៊ែង (Maybank) ដែលជាធនាគារដ៏ល្បីរបស់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី បង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដើម្បីបង្កើតការទូទាត់ឆ្លងធនាគាររួម ដើម្បីលើកកម្ពស់វិស័យហិរញ្ញវត្ថុរបស់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
ឯកឧត្តបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានលើកទឹកចិត្តធនាគារឱ្យពិចារណាលើការបង្កើតឧស្សាហកម្មម្ហូបអាហារហាឡាល ក៏ដូចជាគាំទ្រការនាំចេញផលិតផលហាឡាលពីកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។
គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពី ឯកឧត្តបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត ធ្វើជាសាក្សីក្នុងពិធីផ្លាស់ប្តូរអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា រវាងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងធនាគារជាតិម៉ាឡេស៊ី។
នៅពេលល្ងាច ឯកឧត្តបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានទទួលការជួបសម្តែងការគួរសមពីគណៈប្រតិភូធនាគារ មេយប៊ែង ដឹកនាំដោយ លោក Dato’ Khairussaleh Ramli ប្រធាន និងជានាយកប្រតិបត្តិនៃធនាគារ មេយប៊ែង។ ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សាគ្នាអំពីមធ្យោបាយ និងផ្លាស់ប្តូរបទពិសោធន៍ ដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការហិរញ្ញវត្ថុបន្ថែមទៀត ដើម្បីជាប្រយោជន៍នៃប្រទេសទាំងពីរ។
ក្នុងជំនួបនោះ លោក Ramli បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលបានឆ្លៀតពេលពីវេទិកាធុរកិច្ចកម្ពុជា-ម៉ាឡេស៊ី ដែលអនុញ្ញាតឱ្យលោក និងគណៈប្រតិភូមានឱកាសស្តាប់ និងស្វែងយល់បន្ថែមអំពីលទ្ធភាពនៃការពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការវិស័យធនាគារនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
ប្រធានធនាគារ មេយប៊ែង បានកោតសរសើរចំពោះការដឹកនាំរបស់ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងរយៈពេលប្រាំមួយខែចុងក្រោយនេះ ហើយជឿជាក់ថា ឯកឧត្តមបណ្ឌិត នាយករដ្ឋមន្ត្រីគឺជាមេដឹកនាំដែលពោរពេញដោយភាពឆ្លាតវៃ និងចំណេះដឹង ព្រមទាំងមានការយល់ដឹងយ៉ាងស៊ីជម្រៅលើការវិនិយោគ ហិរញ្ញវត្ថុ និងប្រព័ន្ធធនាគារ។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានជំរុញឱ្យប្រធានធនាគារ មេយប៊ែង ពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ជាពិសេសឱ្យសហការលើការទូទាត់ឆ្លងធនាគារ ដើម្បីលើកកម្ពស់វិស័យហិរញ្ញវត្ថុនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ធនាគារដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងប្រទេស ហើយជាការពិតវាគឺជាសរសៃឈាម និងជាកម្លាំងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ដែលនាំមកនូវផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកសម្រាប់កម្ពុជា និងធនាគារផងដែរ។
លោកបានសម្តែងការកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះធនាគារ មេយប៊ែង សម្រាប់ការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួនក្នុងការវិនិយោគនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត នាយករដ្ឋមន្ត្រីបានលើកទឹកចិត្តបន្ថែមទៀតដល់ធនាគារឱ្យពិចារណាពីលទ្ធភាពនៃការវិនិយោគលើការកសាងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីអាហារហាឡាលនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារធនាគារគឺជាតួអង្គសំខាន់ដែលអាចជួយសម្រួលដល់អតិថិជន និងភាគីពាក់ព័ន្ធដែលទាក់ទងនឹងគម្រោងនេះ។
លោកបានជំរុញឱ្យធនាគារ មេយប៊ែង សហការជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីជំរុញការបង្កើតឧស្សាហកម្មអាហារហាឡាល ព្រមទាំងគាំទ្រដល់ការនាំចេញផលិតផលហាឡាលពីព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិផងដែរ។
ក្នុងឱកាសនោះ ក៏មានវត្តមាន លោកស្រី ជា សិរី ទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា លោក គិត ម៉េង ប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងលោក តាំង ឃីម៉េង ប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មម៉ាឡេស៊ីប្រចាំកម្ពុជា។
លោកស្រី ជា សិរី បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំធនាគារឯកជនម៉ាឡេស៊ី រួមមាន Public Bank Group និង Maybank Group ដែលមានក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធនៅកម្ពុជា ពាក់ព័ន្ធនឹងការវិនិយោគ ពាណិជ្ជកម្ម និងហិរញ្ញវត្ថុ ព្រមទាំងការសម្រួលប្រតិបត្តិការទូទាត់។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានបានឱ្យដឹងថា ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងធនាគារជាតិម៉ាឡេស៊ី បានចាប់ផ្តើមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីតាមរយៈការចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា លើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ២០១០ ក្នុងគោលបំណងលើកកម្ពស់នវានុវត្តន៍ហិរញ្ញវត្ថុ ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រព័ន្ធទូទាត់ ការតភ្ជាប់ប្រព័ន្ធទូទាត់ឆ្លងប្រទេស និងយន្តការត្រួតពិនិត្យធនាគារ។ | ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្រ្តី ជំរុញឱ្យធនាគារ មេយប៊ែង ភ្ជាប់ការទូទាត់ឆ្លងធនាគារជាមួយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា |
Royal Railway of Cambodia (RRC) បានបង្ហាញផែនការរបស់ខ្លួនសម្រាប់ការវិនិយោគបន្ថែម ដើម្បីកែលម្អផ្លូវដែករថភ្លើងភាគខាងជើង ដែលបច្ចុប្បន្នត្រូវបានផ្អាកដំណើរការ។
លោក John Guirតំណាងក្រុមហ៊ុនបានបង្ហាញផែនការអាជីវកម្មនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមួយដែលបានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃអង្គារជាមួយមន្ត្រីនៃក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន។
ក្រុមហ៊ុន Royal Railway of Cambodia គ្រប់គ្រងបណ្តាញផ្លូវដែកនៅកម្ពុជា និងជាក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ក្រុមហ៊ុន Royal Group ។
កិច្ចប្រជុំដែលធ្វើឡើងក្រោមវត្តមានលោក វ៉ាស៊ីម សូរិយា អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងពិភាក្សាអំពីគម្រោងវិនិយោគបន្ថែមរបស់ក្រុមហ៊ុនRoyal Group លើការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវផ្លូវរថភ្លើងភាគខាងជើង (ភ្នំពេញ-ប៉ោយប៉ែត) ដើម្បីដាក់សំណើ និងសុំការសម្រេចពីក្រសួង។
មិនអាចទាក់ទងសុំព័ត៌មានលម្អិតពីលោក វ៉ាស៊ីម សូរិយាបានទេនៅថ្ងៃពុធ។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួង តំណាងក្រុមហ៊ុនRoyal Group បានធ្វើបទបង្ហាញអំពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន សេចក្តីព្រាងផែនការសកម្មភាព និងថវិកាសម្រាប់ការអនុវត្តគម្រោង។
កិច្ចប្រជុំបានពិភាក្សាលម្អិត និងបានស្នើដល់ក្រុមហ៊ុនរៀបចំក្រុមការងារបច្ចេកទេសរួមមួយ ដើម្បីត្រួតពិនិត្យ និងសិក្សា ដើម្បីរៀបចំ និងកែសម្រួលរបាយការណ៍គម្រោងអំពីស្ថានភាព និងសំណើជួសជុល និងកែលម្អផ្លូវដែក ស្ពាន ស្ថានីយ និងផ្លូវដែកឆ្លងកាត់។
ក្រសួងបាននិយាយថា ពួកគេក៏បានពិភាក្សាអំពីផែនការសកម្មភាពអំពីសេវាដឹកអ្នកដំណើរ និងដឹកជញ្ជូនអន្តរជាតិរវាងកម្ពុជា និងថៃ ក៏ដូចជាការដឹកជញ្ជូនអ្នកដំណើរ និងទំនិញតាមបណ្ដោយផ្លូវពីភ្នំពេញទៅប៉ោយប៉ែត ដើម្បីបម្រើដល់វិស័យដឹកជញ្ជូនចម្រុះ។
Royal Railway គឺជាក្រុមហ៊ុនសម្បទានតែមួយគត់ដែលផ្តល់សេវារថភ្លើង រួមទាំងការដឹកជញ្ជូនទំនិញ និងអ្នកដំណើរនៅក្នុងប្រទេស។
ផ្លូវដែកភាគខាងត្បូងត្រូវបានសាងសង់នៅចន្លោះឆ្នាំ១៩៦០ និង១៩៦៩ ហើយមានប្រវែងសរុប២៦៤គីឡូម៉ែត្រ។ ខ្សែផ្លូវទាំងពីរត្រូវបានខូចខាតយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដោយសារក្នុងអំឡុងពេលសង្រ្គាម។
បច្ចុប្បន្នខ្សែផ្លូវទាំងពីរនេះ អាចដំណើរការបាន និងរក្សាបាននូវស្តង់ដារសុវត្ថិភាពអន្តរជាតិខ្ពស់បំផុត ដោយការសហការរវាងក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន និងក្រុមហ៊ុនRoyal Group។
ក្រសួងធ្លាប់បានលើកឡើងពីផែនការអនាគតរបស់ខ្លួនក្នុងការបំប្លែងខ្សែរថភ្លើងខាងជើង និងខាងត្បូងទៅជាផ្លូវរថភ្លើងល្បឿនលឿន ដែលលោកបាននិយាយថានឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានល្បឿនរហូតដល់160គីឡូម៉ែត្រក្នុងមួយម៉ោង។ | ក្រុមហ៊ុន Royal Railway of Cambodiaនឹងពង្រឹងការវិនិយោគលើគម្រោងផ្លូវដែករថភ្លើងដែលស្ថិតនៅភាគខាងជើង |
រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតែងតែបើកចំហ ស្វាគមន៍ និងគាំទ្រក្នុងការពង្រឹង និងពង្រីកទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងកាតា។
ការប្តេជ្ញាចិត្តនេះត្រូវបានគូសបញ្ជាក់ដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅពេលដែលលោកបានទទួលជួបសម្តែងការគួរសមពីលោក Khalid Ali Abdullah Abel ឯកអគ្គរាជទូតកាតាប្រចាំកម្ពុជា នៅវិមានសន្តិភាព រាជធានីភ្នំពេញ កាលពីម្សិលមិញ។
ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សា និងឯកភាពគ្នាក្នុងការបន្តជំរុញ និងលើកកម្ពស់នូវទំនាក់ទំនងការទូត ក៏ដូចជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យសំខាន់ៗ រួមមាន វិស័យពាណិជ្ជកម្ម វិនិយោគ អប់រំ និងការបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវ:។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីក៏បានលើកទឹកចិត្តឱ្យមានជំនួបធុរកិច្ចរវាងបណ្តាក្រុមហ៊ុននៃប្រទេសកាតា ជាមួយនឹងក្រសួង-ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនៅកម្ពុជា និងលើកទឹកចិត្តឱ្យលោកអគ្គរាជទូតដើរតួនាទីជាអ្នកសម្របសម្រួល ដើម្បីជាស្ពានផ្សារភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងនេះឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។
លោក Khalid Ali Abdullah Abel បានសន្យាថានឹងខិតខំប្រឹងប្រែងឱ្យអស់ពីសមត្ថភាពដើម្បីលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរឱ្យឱ្យឈានដល់កម្រិតខ្ពស់បន្ថែមទៀតក្នុងអំឡុងពេលបេសកកម្មការទូតរបស់លោកនៅកម្ពុជា។
ជាមួយគ្នានេះ លោកឯកអគ្គរាជទូត បានជម្រាបជូនលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអំពីបំណងក្នុងការសម្របសម្រួល និងជំរុញវិនិយោគិនរបស់ប្រទេសកាតាឱ្យមកទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ដើម្បីស្វែងរកឱកាសវិនិយោគ និងដៃគូអាជីវកម្ម។AKP | កម្ពុជាស្វាគមន៍ចំពោះការពង្រីកទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសកាតា |
ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) និងធនាគារកណ្តាលរបស់ម៉ាឡេស៊ី (BNM) បានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកនវានុវត្តន៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងប្រព័ន្ធទូទាត់សងប្រាក់។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះត្រូវបានរំពឹងថានឹងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ពាណិជ្ជករជាង៥លាននាក់មកពីប្រទេសទាំងពីរខណៈដែលពួកគេនឹងទូទាត់តាម QR កូដ។
ការចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាកាលពីថ្ងៃអង្គាររវាងលោកស្រី ជា សិរី ទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជានិងលោក Datuk Shaik Abdul Rasheed Ghaffourទេសភិបាលនៃធនាគារកណ្តាលម៉ាឡេស៊ីត្រូវបានធ្វើឡើងក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងលោក Datuk Seri Anwar Ibrahim នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី នៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួ។
លោកស្រីជា សិរីបាននិយាយថា “ព្រឹត្តិការណ៍ថ្ងៃនេះ គឺជាជំហានដ៏សំខាន់មួយ ឆ្ពោះទៅរកការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់ធនាគារកណ្តាលទាំងពីរ ហើយតាមរយៈអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នានេះ យើងនឹងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកនវានុវត្តន៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងប្រព័ន្ធទូទាត់QR code ឆ្លងប្រទេស ក្នុងគោលបំណងជំរុញសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និងបរិយាប័ន្នហិរញ្ញវត្ថុ ក៏ដូចជាការលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់រូបិយប័ណ្ណក្នុងស្រុក ដែលស្របតាមគោលដៅអាស៊ាន។
សម្រាប់លោកDatuk Shaik Abdul Rasheed Ghaffourបាននិយាយថា អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នានេះបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រទេសទាំងពីរក្នុងការលើកកម្ពស់ការទូទាត់ឆ្លងដែន និងការទូទាត់រូបិយប័ណ្ណក្នុងស្រុក ដែលក៏ធ្វើឱ្យស៊ីជម្រៅផងដែរនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយូរអង្វែងរបស់ BNM ជាមួយ NBC សម្រាប់ផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក។ វាបានជួយជំរុញការធ្វើសមាហរណកម្មហិរញ្ញវត្ថុកាន់តែស៊ីជម្រៅក្នុងការគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួម អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នានេះនឹងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាន់តែជិតស្និទ្ធរវាង NBC និង BNM ដើម្បីជំរុញការបង្កើតថ្មីនៃផលិតផលហិរញ្ញវត្ថុ និងជំរុញការទូទាត់ឆ្លងដែនប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងសុវត្ថិភាពបន្ថែមទៀតសម្រាប់ជាប្រយោជន៍ដល់បុគ្គល និងអាជីវកម្មក្នុងប្រទេសទាំងពីរ ដែលរួមមានការភ្ជាប់ប្រព័ន្ធទូទាត់ក្នុងស្រុកក្នុងគោលបំណងបើកការទូទាត់តាម QR ឆ្លងដែន។
ក្របខ័ណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនឹងលើកទឹកចិត្តបន្ថែមទៀតដល់ការប្រើប្រាស់ការទូទាត់រូបិយប័ណ្ណក្នុងស្រុក និងគាំទ្រដល់ការបង្កើតយន្តការត្រួតពិនិត្យកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសម្រាប់ការទូទាត់ឆ្លងដែនប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។
អនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នានេះគឺព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់មួយទៀតនៅក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើម ‘ការតភ្ជាប់ការទូទាត់ក្នុងតំបន់អាស៊ាន’ ដែលស្របតាមផែនទីផ្លូវ G20ក្នុងការបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនៃការទូទាត់ឆ្លងដែន ខណៈដែលជួយសម្រួលដល់ពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែន និងសកម្មភាពទេសចរណ៍រវាងប្រជាជាតិទាំងពីរ ខណៈបច្ចុប្បន្នមានណិជ្ជករជាង៥លាននាក់ រួមទាំងអាជីវកម្មខ្នាតតូចផងដែរ ដែលទទួលយកការទូទាត់ QC ដើម្បីទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ។
លោកស្រីជា សិរី បានសរសេរនៅលើបណ្តាញសង្គមកាលពីថ្ងៃអង្គារថា លោកស្រីពិតជាមានកិត្តិយសណាស់ដែលមាននាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ីធ្វើជាអធិបតីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នារវាងធនាគារកណ្តាលនៃប្រទេសទាំងពីរ។
លោកស្រីបានបន្តថា ថាអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នានេះបង្កើតមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាន់តែជិតស្និទ្ធ រួមទាំងការភ្ជាប់ប្រព័ន្ធទូទាត់ក្នុងស្រុកនៅក្នុងប្រទេសទាំងពីរ ដើម្បីបើកដំណើរការទូទាត់ QR ឆ្លងប្រទេស។
កាលពីម្សិលមិញលោកស្រីបានសរសេរសារមួយទៀតថា “ការរៀបចំកិច្ចប្រជុំទ្វេភាគីរបស់យើងជាមួយធនាគារកណ្តាលម៉ាឡេស៊ីបន្ទាប់ពីបានធ្វើកាលពី៥ ឆ្នាំមុន នៅពេលដែលភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សាលើផ្នែកនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួមទាំងការអប់រំផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ និងបរិយាបន្នហិរញ្ញវត្ថុ នៅពេលដែលប្រទេសម៉ាឡេស៊ីមានភាពលេចធ្លោនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ក៏ដូចជាការគ្រប់គ្រងធនាគារ និងធនធានមនុស្ស។”
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ NBC គណៈប្រតិភូធនាគារទាំងពីរបានជួបពិភាក្សាអំពីការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យធនាគារក្នុងប្រទេសទាំងពីរ និងតាមដានវឌ្ឍនភាពនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនាពេលកន្លងមក ក៏ដូចជាការពង្រឹងទំនាក់ទំនងរវាងធនាគារកណ្តាលទាំងពីរ។
ពួកគេបានផ្លាស់ប្តូរយោបល់លើស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច ដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍នៃវិស័យធនាគារ នយោបាយ រូបិយប័ណ្ណ និងការងាររបស់ធនាគារកណ្តាល ព្រមទាំងបានកោតសរសើរចំពោះវឌ្ឍនភាពនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនាពេលកន្លងមក ដែលបានរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រព័ន្ធធនាគារ និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសពីរ។ | កិច្ចព្រមព្រៀងរវាងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងធនាគារកណ្តាលរបស់ម៉ាឡេស៊ីផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ពាណិជ្ជករជាង៥ លាននាក់នៅក្នុងប្រទេសទាំងពីរ |
តំណាងមកពីក្រុមហ៊ុនធំចំនួន ១៧ មកពីសហរដ្ឋអាមេរិកបានបង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍ក្នុងការស្វែងរកឱកាសវិនិយោគនៅក្នុងកម្ពុជា។
គណៈប្រតិភូដឹកនាំដោយលោក Brian David McFeetersអនុប្រធានជាន់ខ្ពស់ និងជានាយកគ្រប់គ្រងប្រចាំតំបន់នៃក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន រួមជាមួយឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា លោក W. Patrick Murphy បានចូលជួបសម្តែងការគួសមជាមួយឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅវិមានសន្តិភាពកាលពីថ្ងៃពុធ ដោយបានពិភាក្សាអំពីឱកាសវិនិយោគដ៏ច្រើននៅកម្ពុជា។
លោក McFeetersបាននិយាយថា ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកមានបំណងស្វែងរកឱកាសវិនិយោគបន្ថែមទៀត និងពង្រីកការវិនិយោគរបស់ពួកគេនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបាននិយាយថា គណៈប្រតិភូអាមេរិកមានក្រុមហ៊ុនធំៗចំនួន ១៧ ដែលមានប្រតិបត្តិការអាជីវកម្មក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យាទំនើប ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គម ទេសចរណ៍ ហិរញ្ញវត្ថុ ថាមពល ទីផ្សារលក់រាយ ការផលិត និងការធានារ៉ាប់រងថាមពល។
ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកទាំងនោះរួមមាន Abbott, ADM, Chevron, ConocoPhillips, Estée Lauder Companies, FedEx Express, Ford, Jhpiego, Manulife, Mastercard, Meta, Pfizer, Philip Morris International, RMA Group, Roche, Tilleke& Gibbins និង Visa ។
លោកបានបន្ថែមថា “អ្នកវិនិយោគអាមេរិកបានបង្ហាញពីចំណាប់អារម្មណ៍ និងបំណងពង្រីកការវិនិយោគនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ហើយបានស្នើសុំស្វែងយល់បន្ថែមអំពីគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលលើការវិនិយោគ”។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានវាយតម្លៃខ្ពស់អំពីការវិនិយោគរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅកម្ពុជា ក៏ដូចជាចំណាប់អាម្មណ៍របស់ក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន ក្នុងការពង្រីកការវិនិយោគនៅកម្ពុជា។
លោកបានលើកទឹកចិត្តដល់ក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន បន្តធ្វើការជាមួយក្រសួង ស្ថាប័ន និងអ្នកពាក់ព័ន្ធកម្ពុជា ដើម្បីរៀបចំផែនការសកម្មភាព ដើម្បីពង្រីកទំនាក់ទំនង ដូចជាការវិនិយោគក្នុងវិស័យឯកជននៅកម្ពុជា។
“រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគាំទ្រការវិនិយោគដោយផ្តល់នូវបរិយាកាសវិនិយោគអំណោយផលជាមួយនឹងការធានានូវសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម ជាពិសេសជាមួយនឹងគោលនយោបាយផ្តល់ការលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកវិនិយោគ និងគំនិតផ្តួចផ្តើមនៃគំរូអាជីវកម្មថ្មី ដូចជាគំរូសេដ្ឋកិច្ចពិសេសថ្មី តំបន់តាមប្រភេទឧស្សាហកម្ម និងតម្រូវការរបស់ប្រទេសនីមួយៗ»។
សហរដ្ឋអាមេរិកបានបន្តជាទិសដៅនាំចេញដ៏ធំបំផុតសម្រាប់ផលិតផលកម្ពុជា បើទោះបីជាមានគម្រោងអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មប្រព័ន្ធអនុគ្រោះទូទៅ (GSP) ក៏ដោយ។
តួលេខពីអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ បានបង្ហាញថា កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញមានតម្លៃ ៨.៨៩៧ លានដុល្លារទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលធ្លាក់ចុះ ០.៨ ភាគរយ ធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២២។
កម្ពុជាបាននាំចូលទំនិញដែលមានតម្លៃ ២៥៧ លានដុល្លារពីសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានការកើនឡើង ១៧,៧ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន។
កម្ពុជាទទួលបានប្រព័ន្ធអនុគ្រោះGSP សម្រាប់ទំនិញធ្វើដំណើររហូតដល់ផុតកំណត់នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២០។
ផលិតផលដូចជាសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងផលិតផលផលិតស្រាលត្រូវបង់ពន្ធក្រោមគោលការណ៍អនុគ្រោះ (Most Favorite Nation) ទៅកាន់ទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិក។
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាបាននិយាយនៅថ្ងៃពុធថាសហរដ្ឋអាមេរិកគឺជាទីផ្សារដ៏ធំបំផុតរបស់កម្ពុជា ហើយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកផ្តល់សារៈសំខាន់ខ្លាំងលើពលកម្ម បរិស្ថាន និងតម្លៃសហគមន៍។
លោកបានបន្តថា «ខ្ញុំមានកិត្តិយសដែលបាននាំគណៈប្រតិភូពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកអាស៊ានចូលជួបសម្តែងការគួសមជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដើម្បីពិភាក្សាពីការកែលំអបរិយាកាសសម្រាប់អាជីវកម្ម និងការវិនិយោគនៅកម្ពុជា»។ | ក្រុមហ៊ុនធំៗចំនួន១៧របស់សហរដ្ឋអាមេរិកចង់ស្វែងរកឱកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជា |
ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទកំពុងរិះរកយន្តការ ដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពតម្លៃស្រូវរបស់អ្នកផលិតក្នុងស្រុក ក្នុងករណីមានការធ្លាក់ចុះតម្លៃជាបណ្តោះអាសន្ន ដែលបណ្តាលមកពីការប្រែប្រួលទីផ្សារ។ ដូច្នេះ ក្រសួងបានដាក់សំណើសុំរក្សាតម្លៃអង្ករ និងធានាសន្តិសុខស្បៀងជូនប្រធានគណៈកម្មាធិការគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។
ចំណាត់ការនេះធ្វើឡើងដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការធ្លាក់ចុះតម្លៃអង្ករក្នុងខេត្តមួយចំនួនក្រោមដែលមានតម្លៃក្រោម ១០០០រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
លោក យ៉ង សាំងកុមារ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបានប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកកាលពីថ្ងៃអង្គារថា “ក្រុមការងាររួមស្តីពីការសម្របសម្រួលតម្លៃផលិតផលកសិកម្ម” បានជួបប្រជុំគ្នារួចហើយនៅក្រសួងក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក។
លោកបានបន្តថា៖ «ក្រុមការងារជំនាញបានពិនិត្យយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់ និងវិភាគនិន្នាការតម្លៃអង្ករ និងតម្លៃផលិតកម្ម»។
ជាមួយនឹងស្ថិតិប្រមូលផលបច្ចុប្បន្ន ក្រុមការងារក៏បានពិចារណាលើព័ត៌មានអំពីប្រតិបត្តិការដែលកំពុងដំណើរការនៃរោងម៉ាស៊ីនក្នុងស្រុក និងការនាំចេញអង្ករទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមផងដែរ។
តាមរយៈការធ្វើដូច្នេះ ក្រុមការងារបានវាយតម្លៃផលិតកម្មរយៈពេលមួយឆ្នាំ រួមទាំងការបញ្ចប់នៃរដូវប្រាំង និងការចាប់ផ្តើមនៃរដូវវស្សា។
លោកបានពន្យល់ថា “គោលបំណងរបស់ក្រុមការងារគឺដើម្បីជួយរក្សាស្ថិរភាពតម្លៃស្រូវក្នុងកម្រិតសមរម្យ និងធានាថាកសិករទទួលបានប្រាក់ចំណេញសមរម្យ”។
នៅថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទបានរាយការណ៍អំពីតម្លៃអង្ករក្នុងតំបន់មួយចំនួនទូទាំងប្រទេស។
យោងតាមស្ថិតិរបស់ក្រសួងបានឲ្យដឹងថា កសិករខេត្តបន្ទាយមានជ័យ អាចទទួលបានតម្លៃពី ៩៩០-១០០០ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម សម្រាប់ពូជស្រូវ OM ខណៈដែលពូជស្រូវ IR ត្រូវបានលក់ក្នុងតម្លៃជាមធ្យម ១០៤០ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
នៅខេត្តកំពង់ចាមពូជស្រូវOM ទទួលបានតម្លៃចន្លោះពី ៩៩០-១០៥០ រៀល ហើយនៅខេត្តព្រៃវែង ពូជដូចគ្នាត្រូវបានលក់ក្នុងតម្លៃ ១០៣០-១០៥០ រៀល។ ដោយឡែកនៅខេត្តបាត់ដំបង ជាទូទៅស្រូវលក់ក្នុងតម្លៃ ៩៨០-១០២០ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
កសិករខេត្តត្បូងឃ្មុំអាចលក់ចាប់ពីតម្លៃ១០០០រៀលដល់១១០០រៀលសម្រាប់ពូជទូទៅ ដោយពូជសែនក្រអូប (SKO) អាចលក់បានក្នុងតម្លៃ១២៥០-១៣០០រៀល។
ស្រូវខេត្តកំពង់ធំតម្លៃ ៩៩០-១០៣០ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម ដោយពូជស្រូវSKO លក់ក្នុងតម្លៃ ១២២០ រៀល។
លោកបានបន្តថា ខណៈតម្លៃអង្កររបស់អ្នកផលិតមួយចំនួនបានធ្លាក់ចុះក្រោម ១០០០ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាមបន្តិច ប៉ុន្តែវានៅតែខ្ពស់ជាងឆ្នាំ ២០២២។
លោកបាននិយាយថានៅឆ្នាំ២០២៣ តម្លៃបានកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ដែលជំរុញដោយតម្រូវការកើនឡើងនៅក្នុងទីផ្សារអន្តរជាតិចំពេលមានការខ្វះខាតស្បៀងអាហារក្នុងពិភពលោក។
លោកក៏បានកត់សម្គាល់ផងដែរថា ការប្រមូលផលស្រូវសរុបទូទាំងប្រទេសក្នុងអំឡុងខែកុម្ភៈ និងខែមីនា សម្រាប់រដូវប្រាំងឆ្នាំនេះ អាចឈានដល់បីលានតោន។
យោងតាមក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ទិន្នផលស្រូវរដូវប្រាំងមានចំនួនលើសពីការរំពឹងទុក។ ទិន្នផលដែលបានព្យាករណ៍មានត្រឹមតែ ៥០០.០០០ ហិកតាប៉ុណ្ណោះ ខណៈដែលការដាំដុះជាក់ស្តែងមានជិត ៨០០.០០០ ហិកតា។
ក្រសួងបានកត់សម្គាល់ថា ទោះបីជាយ៉ាងណា ការកើនឡើងនៃការផលិតបាននាំឱ្យមានការខ្វះខាតទឹកនៅតំបន់មួយចំនួន។
កាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក ឃឹម ហ្វីណង់បានលើកឡើងថា តម្លៃអង្ករបានធ្លាក់ចុះបន្តិចក្នុងរយៈពេលថ្មីៗនេះ ដោយសារប្រទេសផ្សេងៗក្នុងតំបន់ប្រមូលផលស្រូវរបស់ពួកគេក្នុងពេលតែមួយជាមួយកម្ពុជា។
«ការកើនឡើងនៃការផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារអន្តរជាតិនេះបាននាំឱ្យមានការធ្លាក់ចុះតម្លៃ។ នេះជានិន្នាការរដូវកាលដែលកើតឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ»។
នៅពេលរដូវប្រមូលផលចាប់ផ្តើម មានស្រូវច្រើននៅលើទីផ្សារ ហើយជាទូទៅតម្លៃធ្លាក់ចុះបន្តិចបើធៀបនឹងរដូវមុនច្រូតកាត់។
លោកបានពន្យល់ថា “នេះគឺជាវដ្តធម្មតានៃតម្រូវការ និងសមតុល្យការផ្គត់ផ្គង់”។
លោកបានបន្តថា ក្នុងករណីមានការប្រែប្រួលតម្លៃខ្លាំងដោយសារកត្តាបណ្តោះអាសន្ន” ក្រសួងនឹងមាន “យន្តការអន្តរាគមន៍” សម្រាប់ផលិតករដែលទទួលរងពីផលប៉ះពាល់។
លោកបាននិយាយទៀតថា ទាំងនេះរួមមានការប្រើប្រាស់កញ្ចប់ហិរញ្ញប្បទានពិសេស ដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពតម្លៃ និងស្របតាមកម្មវិធីអាទិភាពទីប្រាំរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលទាក់ទងនឹងវិស័យកសិកម្ម។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកបានពន្យល់ថាកម្លាំងទីផ្សារមានសារៈសំខាន់ក្នុងការពិចារណា។ ដូច្នេះ ដំណើរការរក្សាស្ថិរភាពតម្លៃ គឺជាយន្តការបណ្តោះអាសន្ន ហើយត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅពេលចាំបាច់ ព្រោះវាមិនមែនជាដំណោះស្រាយរយៈពេលវែងនោះទេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំនាញកំពុងតាមដានការវិវត្តន៍ក្នុងវិស័យនេះយ៉ាងដិតដល់ ហើយក្រសួងនឹងព្យាយាមរក្សាលំនឹង និងធានាបាននូវប្រាក់ចំណេញដោយយុត្តិធម៌សម្រាប់កសិករ។ | ក្រសួងកសិកម្មកំពុងរិះរកយន្តការដើម្បីរក្សាស្ថិរភាពតម្លៃស្រូវរបស់អ្នកផលិត |
លោក សុខ សូកេន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍បានមានប្រសាសន៍ថា ខេត្តសៀមរាបនឹងរៀបចំពិធីបុណ្យទន្លេលើកទី៨ និងយុទ្ធនាការទស្សនាខេត្តសៀមរាបឆ្នាំ២០២៤ នៅចុងសប្តាហ៍ក្រោយ។
លោករដ្ឋមន្ត្រីបានបន្ថែមថា យុទ្ធនាការនេះនឹងត្រូវធ្វើឡើងក្រោមអធិបតីភាពឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅថ្ងៃទី១៦ ខែមីនា។
លោកបានលើកឡើងដូច្នេះកាលពីម្សិលមិញ ក្នុងជំនួបពិភាក្សាការងារជាមួយក្រុមការងារសភាយុវពាណិជ្ជករអន្តរជាតិកម្ពុជា (JCI Cambodia)ដឹកនាំដោយលោក លី ឧត្តម ប្រធានថ្នាក់ជាតិសភាយុវពាណិជ្ជករអន្តរជាតិកម្ពុជាឆ្នាំ២០២៤ នៅក្រសួងទេសចរណ៍ រាជធានីភ្នំពេញ។
ព្រឹត្តិការណ៍ទាំងពីរនេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងដោយសហការជាមួយរដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាប សហភាពសហព័ន្ធយុវជនកម្ពុជា ក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ រួមនឹងវិស័យឯកជន ក្រោមប្រធានបទ «ទន្លេដើម្បីសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍»។
យោងតាមក្រសួងទេសចរណ៍ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នឹងអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីបើកជាផ្លូវការពិធីបុណ្យទន្លេលើកទី៨ នៅពាក់កណ្តាលខែមីនា នេះ។
ពិធីបុណ្យដែលនឹងប្រព្រឹត្តិចាប់ពីថ្ងៃទី១៤ដល់ថ្ងៃទី១៧ខែមីនា នឹងមានការតាំងពិពណ៌ទេសចរណ៍ និងផលិតផលទូទៅ ក៏ដូចជាពិធីបុណ្យអាហារមេគង្គ ជាមួយនឹងសកម្មភាពរីករាយផ្សេងទៀតដូចជា ការប្រគុំតន្ត្រីផ្ទាល់ ការសំដែង និងការបាញ់កាំជ្រួចនៅតាមដងស្ទឹងខេត្តសៀមរាប និងផាប់ស្ទ្រីត។ | ខេត្តសៀមរាប នឹងរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ទេសចរណ៍ចំនួនពីរក្នុងខែមីនា |
រដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យដាក់អនុវត្តនិយាមនីតិវិធីប្រតិបត្តិសម្រាប់ការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល ដើម្បីធានាការជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលប្រកបដោយគុណាធិបតេយ្យ តម្លាភាព យុត្តិធម៌ បរិយាបន្ន និងប្រសិទ្ធភាព។
អនុក្រឹត្យដែលខ្មែរថាមស៍បានទទួលពីម្សិលមិញ បានបញ្ជាក់ថា វាមានវិសាលភាពអនុវត្តចំពោះការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលក្នុងសមត្ថកិច្ចជ្រើសរើសរបស់ក្រសួងស្ថាប័នថ្នាក់ជាតិ ហើយការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលត្រូវរៀបចំនិងគ្រប់គ្រងដោយគណៈកម្មការរៀបចំការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល ដែលជាយន្តការស្ថាប័នរួមរបស់រដ្ឋាភិបាល។
អនុក្រឹត្យមានចុះហត្ថលេខាដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបន្ថែមថា៖ «សេចក្តីណែនាំបន្ថែមស្តីពីបែបបទនិងនីតិវិធីនៃការអនុវត្តនិយាមនីតិវិធីប្រតិបត្តិសម្រាប់ការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលត្រូវកំណត់ដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមុខងារសាធារណៈ»។
តាមនិយាមនីតិវិធីប្រតិបត្តិសម្រាប់ការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិស័យ បានឱ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៧ បានពិនិត្យនិងកែលម្អប្រព័ន្ធជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងសេចក្តីត្រូវការនៃការងារក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈនិងការផ្តល់ឱកាសស្មើគ្នាដល់ប្រជាពលរដ្ឋចូលបម្រើការងារក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈស្របតាមច្បាប់។
និយាមនីតិវិធីប្រតិបត្តិថា បានបន្ថែមថា ការជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលដែលមានលក្ខណសម្បត្តិស័ក្តិសមបំផុតនឹងមុខតំណែងវិជ្ជាជីវៈរបស់អង្គភាពនៅតាមក្រសួងស្ថាប័នត្រូវបានចាត់ទុកជាភារកិច្ចស្នូល និងការទទួលខុសត្រូវរួមរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលនិងក្រសួងស្ថាប័ននីមួយៗ។
និយាមនីតិវិធីប្រតិបត្តិបន្ថែមថា ដើម្បីធានាសុក្រឹតភាពក្នុងការជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលចូលបម្រើការងារក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈប្រកបដោយគុណាធិបតេយ្យ តម្លាភាព យុត្តិធម៌ បរិយាបន្ន និងប្រសិទ្ធភាព គឺចាំបាច់ត្រូវតែប្រតិបត្តិតាមនិយាមនីតិវិធីប្រតិបត្តិសម្រាប់ការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលរបស់រដ្ឋាភិបាល។
យោងតាមនិយាមនីតិវិធីប្រតិបត្តិ រាល់ការជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលចូលបម្រើការងារក្នុងរដ្ឋបាលសាធារណៈត្រូវតែប្រតិបត្តិដោយហ្មត់ចត់បំផុតតាមខ្លឹមសារនៃច្បាប់និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តជាធរមានរបស់រដ្ឋាភិបាលស្របតាមអភិក្រម «ជវភាពនៃប្រព័ន្ធតួអង្គតែមួយ»។
និយាមនីតិវិធីប្រតិបត្តិនេះ គឺជាឧបករណ៍គតិយុត្តមូលដ្ឋានសម្រាប់អនុវត្តការរៀបចំការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសបានមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលដែលមានចំណេះដឹង ជំនាញ និងសមត្ថភាពពិតប្រាកដស្របតាមប្រសាសន៍របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលបានលើកឡើងថា៖ «ជាប់ដោយមោទនភាព ធ្លាក់ដោយអស់ចិត្ត»។
តាមគោលការណ៍ទូទៅកំណត់ដោយនីតិវិធីនេះ រាល់ការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលត្រូវអនុវត្តផ្អែកលើសេចក្តីត្រូវការពិតប្រាកដនៃការងាររបស់ក្រសួងស្ថាប័ន មុខតំណែង និងគុណវុឌ្ឍជាក់លាក់នៃមុខតំណែង ទីតាំងភូមិសាស្ត្រដែលបេក្ខជនត្រូវទៅបំពេញការងារ ឥណទានថវិកាដែលបានអនុម័តក្នុងច្បាប់ថវិកាប្រចាំឆ្នាំជាដើម។
ការសម្រេចជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលដើម្បីបម្រើការងារនៅតាមអង្គភាពណាមួយត្រូវផ្អែកលើលទ្ធផលនៃការពិនិត្យឡើងវិញនិងការវិភាគមុខងារជាមុន គឺក្រសួងស្ថាប័នត្រូវវិភាគមុខងារតាមអង្គភាពនៃរចនាសម្ព័ន្ធរបស់ក្រសួងស្ថាប័ន ដើម្បីដឹងច្បាស់អំពីស្ថានភាពបុគ្គលិកដែលលើស និងពិចារណាការពង្រាយមន្ត្រីពីអង្គភាពដែលលើសទៅអង្គភាពដែលខ្វះ ឬរិះរកវិធានការជាដំណោះស្រាយផ្សេងទៀតដែលមានប្រសិទ្ធភាពមុននឹងកំណត់តម្រូវការជ្រើសរើស។
ការកំណត់ចំនួនក្របខណ្ឌដែលត្រូវជ្រើសរើស គឺមិនផ្អែកលើចំនួនក្របខណ្ឌដែលបាត់បង់ទេ ប៉ុន្តែត្រូវផ្អែកលើតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់អង្គភាពជាក់លាក់។ ការកំណត់តម្រូវការជ្រើសរើសត្រូវអនុវត្តតាមគោលការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាល។
លោក យក់ ប៊ុនណា រដ្ឋលេខាធិការប្រចាំការក្រសួងមុខងារសាធារណៈ និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មការរៀបចំការប្រឡងប្រជែង មិនអាចស្នើសុំការបញ្ជាក់លើករណីនេះបានទេពីម្សិលមិញ។
ក្រសួងមុខងារសាធារណៈបានបង្ហោះសារនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការពីម្សិលមិញថា ឆ្លើយតបនឹងនឹងកម្មវិធីកំណែទម្រង់រដ្ឋបាលសាធារណៈ ជាពិសេសការកែលម្អប្រព័ន្ធជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល ក្រសួងមុខងារសាធារណៈបានសិក្សា រៀបចំ និងទាញយកបទពិសោធពីការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសរើសមន្ត្រីរាជការពីពេលកន្លងមក ដើម្បីតាក់តែងជានិយាមនីតិវិធីប្រតិបត្តិសម្រាប់ការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល។
ក្រសួងបានបញ្ជាក់ថា៖ «និយាមនីតិវិធីប្រតិបត្តិសម្រាប់ការប្រឡងប្រជែងជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលនឹងត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការសម្រាប់ការប្រឡងប្រជែងជាបន្តបន្ទាប់នៅថ្ងៃខាងមុខ»។
នៅក្នុងខែមីនាខាងមុខ ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ នឹងរៀបចំការប្រឡងជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលចូលបម្រើការងារក្នុងឺអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ក្រសួងសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូន និងក្រសួងកសិកម្ម៕ | រដ្ឋាភិបាលចេញអនុក្រឹត្យសម្រាប់ការអនុវត្តនីតិវិធីជ្រើសរើសមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល |
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ទុករយៈពេល ៧២ម៉ោង ស្មើនឹង ៣ថ្ងៃ សម្រាប់គណបក្សនយោបាយដែលបានប្រកួតប្រជែងបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី៥ កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ដើម្បីប្ដឹងជំទាស់ បន្ទាប់ពីប្រកាសលទ្ធផលបណ្ដោះអាសន្ននៅថ្ងៃនេះ។
ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អគ្គលេខាធិការដ្ឋាន គ.ជ.ប កាលពីថ្ងៃអង្គារបញ្ជាក់ថា ចំពោះការត្រួតពិនិត្យ និងផ្ទៀងផ្ទាត់លទ្ធផលបឋមនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា រកមិនឃើញកំហុស ឬភាពមិនប្រក្រតីពាក់ព័ន្ធនឹងលទ្ធផលសំឡេងឆ្នោតគាំទ្ររបស់គណបក្សនយោបាយនោះទេ។
លោក តុប ឬទ្ធី អគ្គនាយកដ្ឋានសេវាកម្មច្បាប់ និងបច្ចេកទេស នៃ គ.ជ.ប បានឱ្យដឹងថា បន្ទាប់ពីគណៈកម្មាធិការបោះឆ្នោតរាជធានី-ខេត្ត បានបញ្ជូនលទ្ធផលតាមមណ្ឌលនីមួយៗមក គឺ គ.ជ.ប បានរៀបចំបែងចែកជា៨ក្រុម ដើម្បីត្រួតពិនិត្យលើទម្រង់ ១១១០ ទម្រង់ ១១១១ និងទម្រង់ ១១១៤។
លោកបន្ថែមថា៖ «បើសិនទម្រង់ទាំង៣ មិនមានទិន្នន័យណាមួយខុសឆ្គង យើងនឹងបូកសរុបបញ្ចូលទៅក្នុង ១១១៧ ជានីតិវិធី ប៉ុន្តែក្នុងករណីត្រួតពិនិត្យទម្រង់ទាំង៣ មិនស៊ីគ្នា ឬមានភាពខុសឆ្គង យើងនឹងឈានដល់ដំណាក់កាលត្រួតពិនិត្យទៅលើកញ្ចប់ ១១០២, ១១០១ និងកញ្ចប់ ១១០៨ បន្ថែមទៀត»។
លោកបន្តថា បន្ទាប់ពីត្រួតពិនិត្យលើទម្រង់ទាំង៣ ឃើញថាពុំមានអ្វីខុសឆ្គងនោះទេ គឺមានភាពត្រឹមត្រូវទាំងអស់។ ការត្រួតពិនិត្យនេះ មានភាគីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ដែលមានសំឡេងច្រើនបានចូលរួមដែរ ប៉ុន្តែគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច និងកម្លាំងជាតិ ពុំបានចូលរួមពិនិត្យនោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា សម្រាប់លទ្ធផលដែលបានពិនិត្យ និងផ្ទៀងផ្ទាត់រួច គ.ជ.ប នឹងធ្វើការប្រកាសផ្សព្វផ្សាយលទ្ធផលបណ្ដោះអាសន្ននៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ។
លោក តុប ឬទ្ធី បន្ថែមថា ក្រោយប្រកាសលទ្ធផលបណ្តោះអាសន្ន គ.ជ.ប ទុកពេលឱ្យគណបក្សនយោបាយ ដែលបានចូលរួមបោះឆ្នោតមានសិទ្ធិដាក់ពាក្យប្តឹងតវ៉ាក្នុងរយៈពេល ៧២ម៉ោង ប៉ុន្តែបើគ្មានពាក្យបណ្តឹងទេ គ.ជ.ប នឹងប្រកាសលទ្ធផលជាផ្លូវការនៅចន្លោះថ្ងៃទី៣ ដល់ថ្ងៃទី៦ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤។
លោកបន្តថា ចំពោះការប្រកាសលទ្ធផលជាផ្លូវការ ធ្វើឡើងតាមសំឡេងគណបក្សនីមួយៗទទួលបានអាសនៈ និងស្រង់បេក្ខជនជាប់ឆ្នោតផងដែរ។
លោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាវិន័យគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ បានឱ្យដឹងថា បើតាមតួលេខអង្គបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន មានការបោះឆ្នោតឱ្យគណបក្សផ្សេងតាមរយៈការគំរាមកំហែង ការលួងលោម ការទាក់ទាញទិញទឹកចិត្ត និងសន្យាផ្ដល់ផលប្រយោជន៍ដល់ក្រុមប្រឹក្សាមួយចំនួន ដែលធ្វើឱ្យគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ទទួលបានត្រឹមតែ ៣ អាសនៈ មិនដូចការគ្រោងទុកចំនួន ៨អាសនៈនោះទេ។
លោកបន្ថែមថា ទោះគណបក្សមិនទទួលបានអាសនៈដូចការគ្រោងទុក តែគណបក្សបន្តទទួលបានការគាំទ្រពីអ្នកបោះឆ្នោតនៅតាមភូមិភាគនីមួយៗជាច្រើន។
លោកបញ្ជាក់ថា លទ្ធផលបឋមដែលចេញផ្សាយដោយ គ.ជ.ប គឺគណបក្សគ្មានអ្វីទៅជំទាស់ ឬប្ដឹងតវ៉ានោះទេ ព្រោះក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ដែលជាអ្នកបោះឆ្នោតរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន គឺមានប្រមាណ ២ ១៩៨ នាក់ ដែលអាសនៈគណបក្សទទួលបានចន្លោះពី ៣ ទៅ៨ អាសនៈ។
លោកបន្តថា គណបក្សភ្លើងទៀន បានផ្ដល់សិទ្ធិឱ្យ គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ចុះបញ្ជីឈរឈ្មោះ និងដាក់បេក្ខជនឈរបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី៥ ព្រោះ គណបក្សភ្លើងទៀម ត្រូវបាន គ.ជ.ប មិនអនុញ្ញាតឱ្យចូលរួមប្រកួតដោយហេតុផលខ្វះឯកសារច្បាប់ដើម។
គួររម្លឹកថា គណបក្សនយោបាយចំនួន៤ បានចូលរួមប្រកួតការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ឆ្នាំ២០២៤ ក្នុងនោះមាន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឆន្ទៈខ្មែរ ហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច និង គណបក្សកម្លាំងជាតិ។
លទ្ធផលបឋមនៃការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា ចេញផ្សាយដោយ គ.ជ.ប កាលពីយប់ថ្ងៃអាទិត្យ បានឱ្យដឹងថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបាន ៥៥អាសនៈ ស្មើនឹង ១០,០៥២សំឡេង។
គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ទទួលបាន ៣អាសនៈ ស្មើនឹង ១,៣៩៤សំឡេង។ ដោយឡែក គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច និងគណបក្សកម្លាំងជាតិ មិនទទួលបានអាសនៈនោះទេ ប៉ុន្តែទទួលបានសំឡេងឆ្នោតនៅតាមភូមិភាគមួយចំនួនដែរ។
បើតាមបញ្ជីបោះឆ្នោតផ្លូវការសម្រាប់បម្រើឱ្យការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា ឆ្នាំ២០២៤ អ្នកបោះឆ្នោតមានចំនួន ១១ ៧៤៧នាក់ ក្នុងនោះតំណាងរាស្រ្តក្នុងតំណែងមានចំនួន ១២៥នាក់ និងសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ទាំងអស់ក្នុងតំណែងមានចំនួន ១១ ៦២២នាក់។
របាយការណ៍របស់ គ.ជ.ប បញ្ជាក់ថា អ្នកទៅបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា មានចំនួន ១១ ៧៣០នាក់ ស្មើនឹង ៩៩,៨៦ភាគរយ នៃចំនួនអង្គបោះឆ្នោតសរុប ដែលបែងចែកជា ៨ភូមិភាគ ស្មើនឹង ៣៣ការិយាល័យ៕ | គ.ជ.ប ទុករយៈពេល៣ថ្ងៃ សម្រាប់គណបក្សនយោបាយប្តឹងជំទាស់លទ្ធផលបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា |
ចាប់ពីខែមករា ដល់ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាទាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តសៀមរាប បានចំណាយថវិកាប្រមាណជាង ៤០.៧១ លានដុល្លារ សម្រាប់ពិនិត្យព្យាបាលជំងឺកុមារជិត ៩០ម៉ឺននាក់ ដើម្បីបន្តបេសកកម្មផ្តល់សេវាពិនិត្យ និងព្យាបាលជំងឺដល់ទារក កុមារ និងស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ។
ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់មូលនិធិគន្ធបុប្ផាកម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា នៅឆ្នាំ២០២៣ មន្ទីរពេទ្យបានចំណាយថវិកាប្រមាណ ៤០.៧១ លានដុល្លារ សម្រាប់ផ្ដល់សេវាពិគ្រោះ និងព្យាបាលកុមារនៅផ្នែកចំនួន ៨៩៩ ៦៩២ ករណី។
ចំពោះកុមារដែលបានចូលមកសម្រាកព្យាបាលក្នុងមន្ទីរពេទ្យមានចំនួន ១៨៤ ០៥៥ នាក់ និងស្រ្តីមានផ្ទៃពោះបានពិនិត្យ និងព្យាបាលនៅផ្នែកពិគ្រោះជំងឺក្រៅ (មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាសៀមរាប) ចំនួន ១០៨ ៧១៩ ករណី និងសម្រាលកូនចំនួន ២១ ៦៤៤ នាក់។
មូលនិធិបញ្ជាក់ថា កុមារដែលមានជំងឺគ្រុនឈាមធ្ងន់ធ្ងរចំនួន ១៦ ១៦០ នាក់ និងមានការវះកាត់ចំនួន ២៧ ៧០០ នាក់។ ដោយឡែក កុមារមានជំងឺបេះដូងពីកំណើតត្រូវបានវះកាត់បេះដូង និងអន្តរាគមន៍ឆ្លុះភ្ជិតសរសៃបេះដូងមានចំនួន ៩៤៩នាក់។
ក្នុងឆ្នាំដដែលនេះ មូលនិធិគន្ធបុប្ផាកម្ពុជា មានចំណូលសរុបចំនួន ២១,០៨ លានដុល្លារ ដែលទទួលបានមកពី វិភាគទានរបស់រដ្ឋាភិបាល ការកាត់កម្រៃពីលក់សំបុត្រចូលទស្សនាតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ ព្រមទាំងពីវិភាគទានរបស់កាកបាទក្រហម និងវិភាគទានរបស់សប្បុរសជនទូទៅ។
ចំណូលសរុបក្នុងឆ្នាំ២០២៣ បើប្រៀបធៀបកាលពីឆ្នាំ២០២២ ថវិកាបរិច្ចាគដែលមូលនិធិទទួលបានមានការកើនឡើង ១៣% និងទទួលបានសមាជិកចំនួន ២៧១ ៧០២ នាក់។ ជាមួយគ្នានេះ មូលនិធិគន្ធបុប្ផាកម្ពុជាបានផ្ទេរថវិកាជូនមន្ទីរពេទ្យចំនួនប្រមាណ ៣,៥៨ លានដុល្លារផងដែរ។
ក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានបញ្ជាក់ថា មូលនិធិបន្តអំពាវនាវរកថវិកាពីសប្បុរសជនទូទៅបន្ថែមទៀត តាមរយៈសកម្មភាពបង្កើតគណៈកម្មការទ្រទ្រង់មូលនិធិគន្ធបុប្ផាប្រចាំក្រសួង-ស្ថាប័ន រដ្ឋបាលរាជធានី-ខេត្ត និងក្រុមហ៊ុនឯកជន ការបង្កើនការផ្សព្វផ្សាយលើបណ្តាញសារព័ត៌មាន និងសង្គម ការធ្វើបទបង្ហាញនៅតាមសមាគមធុរកិច្ច និងបណ្តាគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានៅតាមបណ្តារាជធានី-ខេត្ត និងការដាក់បដារមូលនិធិនៅតាមទីសាធារណៈ។
មូលនិធិបន្តរៀបចំយុទ្ធនាការកៀរគរការបរិច្ចាគនានាដូចជា ការរៀបចំកម្មវិធីដើរដើម្បីកុមារកម្ពុជា កម្មវិធីប្រកួតកីឡាបាល់ទាត់ កម្មវិធីប្រកួតវាយសី កម្មវិធីជិះកង់ដើម្បីកុមារកម្ពុជា និងកីឡាផ្សេងៗទៀត។
ក្នុងនោះក៏មាន ការប្រគំតន្រ្តីដើម្បីភាពញញឹមកុមារ និងយុទ្ធនាការជាច្រើនទៀត ដែលមានកិច្ចសហការពីបណ្តាក្រសួងស្ថាប័ន ធនាគារ គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រុមហ៊ុនឯកជន។
លោក អូន ព័ន្ធមុនីរ័ត្ន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាបរធនបាលនៃមូលនិធិគន្ធបុប្ផាកម្ពុជា បានអរគុណដល់ក្រសួងស្ថាប័ន ក្រុមហ៊ុន និងសាធារណជនទាំងអស់ដែលបានចូលរួមបរិច្ចាគទាំងថវិកា និងសម្ភារៈបរិក្ខារនានាជូនមូលនិធិគន្ធបុប្ផាកម្ពុជា និងមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា និងបានវាយតម្លៃខ្ពស់លើការខិតខំប្រឹងប្រែងបំពេញការងាររបស់មូលនិធិ និងមន្ទីរពេទ្យ ដែលបានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់បំពេញការងារប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈខ្ពស់ ដើម្បីពិនិត្យ ព្យាបាល និងសង្រ្គោះកុមារកម្ពុជា៕ | មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា ចំណាយថវិកាជាង៤០លានដុល្លារ ពិនិត្យព្យាបាលជំងឺកុមារជិត៩០ម៉ឺននាក់ |
ប្រារព្ធឡើងនៅទីក្រុងកូឡាឡាំពួរ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងក្រោមអធិបតីភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃអង្គារ វេទិកាធុរកិច្ចកម្ពុជា-ម៉ាឡេស៊ីឆ្នាំ ២០២៤ (CMBF) បានបង្ហាញខ្លួនឯងថាជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រនៅក្នុងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីនៃប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងពីរដោយផ្សារភ្ជាប់ពាណិជ្ជករកាន់តែជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងការយល់ដឹង និងការយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមក ដែលជាកត្តាពង្រីកលំហកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងភាពជាដៃគូបន្ថែមទៀត។
វេទិកាដែលរៀបចំឡើងដោយសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងសភាធុរកិច្ចម៉ាឡេស៊ីនៃកម្ពុជា (MBCC) សហការជាមួយសភាពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មជាតិនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ី បានធ្វើឡើងក្នុងឱកាសដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីកាលពីថ្ងៃអង្គារ។
វាមានគោលបំណងពង្រឹងទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគរវាងកម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី ដោយជំរុញបរិយាកាសផ្តល់ផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកសម្រាប់កំណើនអាជីវកម្ម និងកិច្ចសហការ។
ក្នុងចំណោមអ្នកដែលអមដំណើរលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានលោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាអនុប្រធានទី១ នៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា និងឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី សុខ ចិន្តាសោភា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ លោកស្រី ជា សិរី ទេសាភិបាលនៃធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា រួមជាមួយនឹងទេសរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលសំខាន់ៗ និងថ្នាក់ដឹកនាំធុរកិច្ចមកពីសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា។
ក្នុងពេលថ្លែងទៅកាន់តំណាងធុរកិច្ចម៉ាឡេស៊ីចំនួន ៣២០ និងក្រុមហ៊ុនកម្ពុជាចំនួន ៨០ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងពីចក្ខុវិស័យ និងអាទិភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាទាក់ទងនឹងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយម៉ាឡេស៊ី។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានសម្តែងសុទិដ្ឋិនិយមអំពីសមត្ថភាពរបស់វេទិកាក្នុងការជំរុញយុគសម័យថ្មីនៃភាពជោគជ័យសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគទ្វេភាគី ជាពិសេសក្នុងវិស័យដូចជា អង្ករ គ្រាប់ស្វាយចន្ទី យានយន្ត អេឡិចត្រូនិក និងថាមពលកកើតឡើងវិញ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ឱកាសដ៏សំខាន់នេះជាជំហានដ៏ធំមួយក្នុងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ។ សូមចាប់យកឱកាសនេះ ដើម្បីមិនត្រឹមតែស្វែងរកលទ្ធភាពបន្ថែមទៀតប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងធ្វើការសម្រេចចិត្តយ៉ាងក្លាហានដែលនឹងជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសរបស់យើង»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានមានប្រសាសន៍ថា ក្រៅពីចំណងប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏រឹងមាំ និងចំណងមរតកវប្បធម៍ កម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ីបានចែករំលែកការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក ក៏ដូចចក្ខុវិស័យសម្រាប់ភាពរីកចម្រើនបន្ថែមទៀតនៅក្នុងតំបន់។
លោកថ្លែងថា៖«ចំណុចនោះអាចត្រូវបានគេមើលឃើញតាមរយៈសក្ដានុពល និងទំនាក់ទំនងដែលកំពុងរីកចម្រើនរវាងប្រជាជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើង។ ម្យ៉ាងវិញទៀត កម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី មានសហគមន៍ធុរកិច្ចជិតស្និទ្ធ ដែលមានទាំងចក្ខុវិស័យ និងជំនាញ ដោយប្រាថ្នាចង់បានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងភាពជាដៃគូដែលមានប្រយោជន៍បន្ថែមទៀត»។
ទន្ទឹមនឹងនោះ លោក Tan Sri Dato’ Soh Thian Lai ប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មជាតិម៉ាឡេស៊ី (NCCIM) បានផ្តល់បរិបទបន្ថែមអំពីទស្សនវិស័យរបស់ម៉ាឡេស៊ីឆ្ពោះទៅការពង្រឹងទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចទ្វេភាគី។
លោកថា៖ «ក្នុងនាមជាប្រទេសពាណិជ្ជកម្ម ម៉ាឡេស៊ីមានគោលបំណងលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ចដែលមានតុល្យភាព និងរួមបញ្ចូលជាមួយដៃគូពាណិជ្ជកម្ម និង ការវិនិយោគដោយផ្ទាល់ទាំងអស់របស់ខ្លួន។ អាស៊ាននៅតែជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់សម្រាប់ម៉ាឡេស៊ី ដោយបានកាន់កាប់ ២៧.៣ ភាគរយ នៃពាណិជ្ជកម្មសរុបរបស់ម៉ាឡេស៊ីក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ហើយពាណិជ្ជកម្មជាមួយកម្ពុជាតែមួយមានចំនួន ៣.០២៤ ពាន់លានរីងហ្គីត (៦៣៥,០២៧,៦០១ ដុល្លារ) ដែលជាប្រទេសអាស៊ានតែមួយគត់ដែលម៉ាឡេស៊ីបានកត់ត្រាអតិរេកពាណិជ្ជកម្ម សម្រាប់ការនាំចេញកាលពីឆ្នាំមុន»។
លោកបន្តថា៖ «ឆ្នាំ ២០២៤ គឺជាខួបលើកទី ៦៧ នៃការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតម៉ាឡេស៊ី-កម្ពុជា ហើយនេះបង្ហាញថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធរវាងប្រទេសទាំងពីរមិនត្រឹមតែអាចទប់ទល់នឹងការសាកល្បងនៃពេលវេលា និងការផ្លាស់ប្តូរក្នុងទិដ្ឋភាពតំបន់ និងអន្តរជាតិប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាក៏បាន រីកចម្រើននិងរីកចម្រើន»។
លោក Soh ក៏បានស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្កើតតំបន់វិនិយោគពិសេសកម្ពុជា-ម៉ាឡេស៊ី ដើម្បីបន្ថែមកន្លែងបន្ថែមទៀតសម្រាប់ប្រទេសទាំងពីរក្នុងការមើលឃើញការកើនឡើងនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច និងភាពជាដៃគូ។ លោកបានផ្តល់អនុសាសន៍ថា កម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី ជំរុញភាពជាដៃគូអាជីវកម្មលើវិស័យសក្តានុពល ដូចជាផលិតផលហាឡាល និងការអប់រំ និងបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេស និងវិជ្ជាជីវៈ (TVET)។ សំណើទាំងនេះត្រូវបានស្វាគមន៍ដោយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដោយសារពួកវាស្របតាមគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ចំពោះទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយម៉ាឡេស៊ី។
ក្នុងឱកាសពិសេសនោះ អ្នកឧកញ៉ា គិត ម៉េង ប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា (CCC) និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ាន-កម្ពុជា បានដឹកនាំកិច្ចសន្ទនាចែករំលែកក្នុងន័យស្ថាបនា និងភាពជាដៃគូរវាងសមាជិកអាស៊ានទាំងពីរ។
លោកថ្លែងថា៖ «ប្រជាជាតិទាំងពីររបស់យើងបានដឹកនាំសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់រួមគ្នា ដោយកសាងនៅលើមូលដ្ឋាននៃទំនាក់ទំនងដែលបានបង្កើតឡើងជាយូរមកហើយរបស់យើង។ លទ្ធផលគឺជាការរួមគ្នាដែលផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់ភាគីទាំងសងខាង»។
ដោយលើកឡើងពីសារដែលធ្វើឡើងដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក គិត ម៉េង បានអំពាវនាវឱ្យអ្នកវិនិយោគម៉ាឡេស៊ីកាន់តែច្រើនមកកម្ពុជា និងស្វែងយល់ពីឱកាសអាជីវកម្ម ដែលពួកគេអាចប្រើប្រាស់បណ្តាញដ៏ធំទូលាយនៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអនុគ្រោះ រួមទាំងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី (FTAs) និងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចទូលំទូលាយក្នុងតំបន់។ (RCEP) ក៏ដូចជាលទ្ធភាពទទួលបាននៃទីផ្សារអាស៊ានដែលមានមនុស្ស ២.៥ ពាន់លាននាក់។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «នៅពេលដែលយើងបន្តបើក និងធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា និងពង្រីកទីផ្សាររបស់យើង យើងស្វែងរកអ្នកវិនិយោគម៉ាឡេស៊ីយ៉ាងសកម្មលើវិស័យសំខាន់ៗ រួមមានវិស័យកសិកម្ម បច្ចេកវិទ្យា ថាមពល និងវិស័យអាហារហាឡាល»។
លោកបន្តថា៖ «ធុរកិច្ចម៉ាឡេស៊ីនៅទូទាំងវិស័យជាច្រើនបានរកឃើញភាពជោគជ័យយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ សមិទ្ធិផលទាំងនេះគឺជាភស្តុតាងដ៏មានអានុភាពនៃគោលនយោបាយដែលងាយស្រួលវិនិយោគ ការការពារផ្លូវច្បាប់ និងកម្លាំងពលកម្មជំនាញក្នុងស្រុក។គោលនយោបាយគាំទ្រអាជីវកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា រួមទាំងការលើកលែងកពន្ធរហូតដល់ប្រាំបួនឆ្នាំ និងអត្ថប្រយោជន៍នានានៅទូទាំងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស សុទ្ធតែត្រូវបានកែសម្រួលដើម្បីបំពេញតម្រូវការវិនិយោគជាក់លាក់»។
ទន្ទឹមនឹងនោះ លោកឧកញ៉ា តាន់ ឃីម៉េង ប្រធាន MBCC បានចែករំលែកទស្សនៈយល់ឃើញលើ ‘រឿងរ៉ាវជោគជ័យនៃការវិនិយោគរបស់ម៉ាឡេស៊ីនៅកម្ពុជាក្នុងវេទិកានេះ‘ ដោយផ្តល់ជូននូវមេរៀនដ៏មានតម្លៃ និងការអនុវត្តល្អៗសម្រាប់វិនិយោគិនដែលប្រាថ្នាចង់បាន។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា វត្តមានធុរកិច្ចម៉ាឡេស៊ីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបានរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងក្នុងរយៈពេលបីទសវត្សរ៍មកនេះ ហើយ MBCC ដែលទើបតែប្រារព្ធខួបលើកទី ៣០ របស់ខ្លួនមានមោទនភាពដែលបានក្លាយជាផ្នែកមួយនៃកេរ្តិ៍ដំណែលនេះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ក្រុមហ៊ុនម៉ាឡេស៊ីជាច្រើនបានពង្រីកប្រតិបត្តិការរបស់ពួកគេនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដោយកំណើនដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ពី ១០ ទៅ ២០ ដងនៃទំហំដើមរបស់ពួកគេក្នុងរយៈពេល ៣ ទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ»។
លោកថា៖ «កំណើននេះមិនមែនគ្រាន់តែជាសំណាងមួយនោះទេ។ វាជាលទ្ធផលនៃបរិយាកាសអំណោយផលធុរកិច្ចរបស់កម្ពុជា ដែលជំរុញដោយគោលនយោបាយបើកចំហរបស់រដ្ឋាភិបាល និងការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះភាពយុត្តិធម៌សម្រាប់អ្នកវិនិយោគទាំងអស់»។
នៅក្នុងកម្មវិធីនេះផងដែរ សភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា (MoU) ចំនួនពីរ រវាង MBCC និងសភាពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មជាតិនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។
វេទិកានេះបានបញ្ចប់ជាមួយនឹងពិធីជប់លៀងអាហារពេលល្ងាចដែលផ្តល់ជូនអ្នកចូលរួមនូវវេទិកាមួយដើម្បីបង្កើតទំនាក់ទំនងដ៏មានតម្លៃ ស្វែងយល់ពីភាពជាដៃគូដែលមានសក្តានុពល និងពង្រឹងទំនាក់ទំនងអាជីវកម្មក្នុងស្ថានភាពជាក់ស្តែង។
បន្ទាប់ពីទទួលបានឯករាជ្យពីចក្រភពអង់គ្លេសនៅថ្ងៃទី ៣១ ខែសីហា ឆ្នាំ ១៩៥៧ ម៉ាឡេស៊ីបានបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប្រទេសកម្ពុជា ដែលទើបតែត្រូវបានរំដោះចេញពីអាណានិគមនិយមបារាំងកាលពីបីឆ្នាំមុន។
នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៦៩ និង ១៩៧៥ ម៉ាឡេស៊ីមានវត្តមានការទូតនៅកម្ពុជាក្នុងកម្រិតឯកអគ្គរដ្ឋទូត ដោយឯកអគ្គរដ្ឋទូតរបស់ខ្លួននៅទីក្រុងប៉េកាំង ។
ស្ថានទូតម៉ាឡេស៊ីត្រូវបានបិទនៅឆ្នាំ ១៩៧៩ បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅក្នុងកម្ពុជា ហើយត្រូវបានបើកឡើងវិញនៅថ្ងៃទី ២៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ១៩៩១ បន្ទាប់ពីការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសនៅថ្ងៃទី ២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ ១៩៩១។ ជាក់ស្តែងពាណិជ្ជករម៉ាឡេស៊ីគឺជាអ្នកដំបូងដែលបានមក ធ្វើជំនួញនៅកម្ពុជាបន្ទាប់ពីប្រទេសនេទទួលបានសន្តិភាពឡើងវិញ។
ជាមួយនឹងប្រវត្តិទំនាក់ទំនងការទូតដ៏យូរលង់រវាងប្រទេសកម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី សកម្មភាព និងការផ្តួចផ្តើមដ៏ខ្លាំងក្លាដែលជំរុញដោយរដ្ឋាភិបាល ប្រជាជន និងសហគមន៍ធុរកិច្ចនៃប្រទេសអាស៊ីអាគ្នេយ៍ទាំងពីរក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បានបង្ហាញឱ្យឃើញថាទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេឥឡូវនេះមានកម្រិតខ្ពស់ជាងពេលណាទាំងអស់។
ក្រៅពីការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយចំនួននៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការផ្លាស់ប្តូរទស្សនកិច្ចរវាងថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគដ៏រឹងមាំរវាងប្រទេសទាំងពីរបានបង្ហាញឱ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា ម៉ាឡេស៊ីនៅតែជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំជាងគេទី ១៥ ចន្លោះឆ្នាំ ២០២០ ដល់ ២០២២ បន្ថែមពីលើទំហំពាណិជ្ជកម្មជាប្រវត្តិសាស្ត្រកាលពីឆ្នាំមុនដែលមានទំហំជាង ៦០០ លានដុល្លារ។
យោងតាម MBCC លក្ខខណ្ឌអំណោយផលដែលផ្តល់ដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ បានអនុញ្ញាតឱ្យការវិនិយោគរបស់ម៉ាឡេស៊ីកើនឡើង ដោយតួលេខកើនឡើងដល់ទៅជាង ៣.២ ពាន់លានដុល្លារនៅចុងឆ្នាំ ២០២២៕ | វេទិកាធុរកិច្ចកម្ពុជា-ម៉ាឡេស៊ីនាំទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសទាំងពីរទៅកម្រិតខ្ពស់ថ្មីមួយទៀត |
ការបើកគណនីធនាគារ ដោយងាយស្រួលពីផ្ទះរបស់អ្នក គឺអាចធ្វើទៅបាននៅថ្ងៃនេះ ដោយសារសេវាកម្មប្រព័ន្ធសម្គាល់អត្តសញ្ញាណអតិថិជនឌីជីថល (e-KYC) នៅកម្ពុជា។
ប្រព័ន្ធសម្គាល់អត្តសញ្ញាណអតិថិជនឌីជីថល (Know Your Customer-KYC) ដែលអនុម័តដោយធនាគារ កាលពីមុន តម្រូវឱ្យមានការបង្ហាញអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ និងវត្តមានជាក់ស្តែងរបស់អតិថិជននៅសាខាធនាគារ។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) បានផ្លាស់ប្តូរបទប្បញ្ញត្តិរបស់ខ្លួន ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ធនាគារកាន់តែច្រើនអាចផ្តល់ជូនប្រជាជនកម្ពុជានូវភាពងាយស្រួលក្នុងការប្រើប្រាស់សេវាធនាគារអនឡាញ។
លោក Igor Zimarev ប្រធានផ្នែកទីផ្សារនៃធនាគារ ABA បាននិយាយថា ធនាគារ ABA បានអនុវត្តដំណើរការ e-KYC របស់ខ្លួននៅក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ ហើយបាននិយាយថា ខ្លួនបានឃើញការកើនឡើងជាលំដាប់នៃការប្រើប្រាស់។ “ក្នុងឆ្នាំ២០២២ អតិថិជនធនាគារ ABA ប្រហែល ៤៧ ភាគរយ បានជ្រើសរើសបើកគណនីថ្មីដោយផ្ទាល់នៅតាមសាខាធនាគាររបស់យើង ខណៈដែល ៥៣ ភាគរយ បានជ្រើសរើសធ្វើតាមប្រព័ន្ធ e-KYC ។ ចំនួននេះបានកើនឡើង ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដោយភាគច្រើន (៦២ ភាគរយ) ជ្រើសរើសបើកគណនីតាមរយៈប្រព័ន្ធ e-KYC បើធៀបនឹង ៣៨ ភាគរយ ដែលជ្រើសរើសធ្វើដោយផ្ទាល់”។
ករណីប្រើប្រាស់ដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍មួយទៀតសម្រាប់ e-KYC គឺគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ អេ អឹម ខេ ដែលទទួលប្រាក់បញ្ញើ (MFI AMK) ប្រើប្រព័ន្ធ e-KYC សម្រាប់អតិថិជននៅតាមជនបទ រួមទាំងកសិករផងដែរ។ ជាប្រពៃណី គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុមានភ្នាក់ងារប្រមូលប្រាក់ ដែលប្រមូលប្រាក់កម្ចីក្នុងនាមពួកគេពីអតិថិជននៅតាមជនបទ។ ចាប់តាំងពីចំនួនប្រាក់កម្ចីមានតិចតួច វាកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពសម្រាប់ភ្នាក់ងារប្រមូលប្រាក់ទាំងនេះ ដើម្បីធ្វើការនៅទីតាំងផ្ទាល់ និងប្រមូល ហើយសម្រាប់អតិថិជននៅតាមជនបទ ធ្វើដំណើរទៅកាន់សាខាធនាគារ/គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុដែលនៅជិតបំផុត។ កាលពីដើមវាគ្រាន់តែជាការប្រមូលប្រាក់កម្ចីដែលត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយភ្នាក់ងារទាំងនេះ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះជាមួយនឹង e-KYC ភ្នាក់ងារប្រើប្រាស់កម្មវិធីទូរស័ព្ទរបស់ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ សម្រាប់បើកគណនីដាក់ប្រាក់/គណនីសន្សំ។
នៅឆ្នាំ២០២២ ធនាគារកណ្តាលបានចេញគោលការណ៍ណែនាំបន្ថែមអំពីប្រព័ន្ធ e-KYC ដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់ ផ្គូផ្គង ឬកំណត់អត្តសញ្ញាណអតិថិជន ដើម្បីជៀសវាងហានិភ័យនៃការក្លែងបន្លំ និងឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអ៊ីនធឺណិត នៅពេលដែលអតិថិជនបើកគណនីដោយប្រើប្រព័ន្ធបាគង។ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា បានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា (MoU) ជាមួយមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មីតេជោ នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២២។ MoU ក៏បានឃើញការបើកដំណើរការកម្មវិធី CamDigiKey កំណែ២.០ ដែលជាវេទិកាផ្លាស់ប្តូរទិន្នន័យវិមជ្ឈការ ដែលធនាគារអាចប្រើប្រាស់ដើម្បីផ្ទៀងផ្ទាត់អត្តសញ្ញាណនៅក្នុងដំណើរការ e-KYC ។
ដូច្នេះហេតុអ្វីបានជាធនាគារ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ (MFI) និងក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងចង់ប្តូរទៅប្រើប្រព័ន្ធ e-KYC? “ទីមួយ៖ វាកាត់បន្ថយថ្លៃដើមនៃការបើកគណនី។ ហើយទីពីរ៖ វាធ្វើអោយប្រសើរឡើងនូវល្បឿនដំណើរការ កាត់បន្ថយបន្ទុកការងារសម្រាប់បុគ្គលិកធនាគារ ហើយមានឱកាសតិចជាងក្នុងការណែនាំអំពីកំហុសរបស់មនុស្ស ដូចជាកំហុសក្នុងឈ្មោះមនុស្ស និងការវាយអក្សរជាដើម។ វាក៏មានលទ្ធភាពនៃការពង្រីកឱ្យកាន់តែលឿនជាងមុនផងដែរ ដោយសារសេវាកម្មអាចត្រូវបានផ្តល់ជូនអតិថិជនកាន់តែទូលំទូលាយ” នេះបើតាម លោក George Lee ប្រធានក្រុមហ៊ុន Innov8tif Solutions។
លោក Lee មកពីក្រុមហ៊ុន Innov8tif Solutions ដែលផ្តល់ដំណោះស្រាយ e-KYC ដល់ធនាគារចំនួនប្រាំបី និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុចំនួនពីរនៅកម្ពុជាបានបន្ថែមថា “ដើម្បីសង្ខេបវា eKYC ផ្តល់ជូនអតិថិជន និងធនាគារនូវភាពងាយស្រួល ល្បឿន និង ឯកជនភាព”។ ខណៈដែលក្រុមហ៊ុន Innov8tif បានបង្កើតក្រុមហ៊ុនក្នុងស្រុកមួយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្រុមហ៊ុនមេគឺមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ហើយនៅក្នុងតំបន់ផ្សេងទៀតនៃអាស៊ាន ខ្លួនក៏មានក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង និងក្រុមហ៊ុនទូរគមនាគមន៍ជាអតិថិជនផងដែរ។
លោក Phoukkol Say ទីប្រឹក្សាធុរកិច្ច Innov8tif បាននិយាយថា តើអ្វីជាមេទ្រីក (metrics) ដែល e-KYC ស្វែងរក? “វានឹងអាចជាឈ្មោះ អាស័យដ្ឋាន ថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត លេខអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ”។ «នៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមានតែអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ និងលិខិតឆ្លងដែនប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវបានទទួលយកជាអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសម្រាប់ e-KYC ។ ឯកសារដែលប្រទេសផ្សេងប្រើដូចជាប័ណ្ណបើកបរនៅមិនទាន់អាចអនុវត្តបាននៅទីនេះទេ»។
ធនាគារិកនិយាយថា លទ្ធភាពនៃការក្លែងបន្លំ និងការលួចអត្តសញ្ញាណពិតជាមានការធ្វេសប្រហែស ដោយសារធនាគារកណ្តាល និងក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុបានធានាការផ្ទៀងផ្ទាត់ និងវាយតម្លៃអត្តសញ្ញាណយ៉ាងតឹងរ៉ឹងជាមួយនឹងយន្តការ CamDigiKey របស់ខ្លួន។
«យើងត្រូវតែវាយតម្លៃដោយប្រុងប្រយ័ត្នថាតើយើងកំពុងយកអ្នកណាជាអតិថិជន ដោយសារច្បាប់របស់កម្ពុជាស្តីពីការប្រឆាំងការលាងលុយកខ្វក់។ យើងជូនដំណឹងដល់អង្គភាពស៊ើបការណ៍ហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជាអំពីប្រតិបត្តិការគួរឱ្យសង្ស័យណាមួយនៅដំណាក់កាលចុងក្រោយរបស់ធនាគារ” នេះបើតាមនាយកប្រតិបត្តិធនាគារដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ។ លោកបានបន្ថែមថា “ដូច្នេះ ខណៈពេលដែលយើងបានអនុម័តបទដ្ឋាន KYC យើងត្រូវធ្វើឱ្យប្រាកដថា ការត្រួតពិនិត្យអត្តសញ្ញាណរបស់យើងគឺមិនអាចមានការភ័ន្តច្រឡំ” ។
ធនាគារផ្សេងទៀតដែលបានអនុម័ត e-KYC នៅក្នុងប្រទេសរួមមាន ធនាគារវិនិយោគ និងអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ភីអិលស៊ី (BIDC)។ BIDC បាននិយាយថា ខ្លួនអនុញ្ញាតឱ្យអតិថិជនបើកគណនីធនាគារចល័ត BIDC តាមអ៊ីនធឺណិតតាមរយៈការផ្ទៀងផ្ទាត់ eKYC ។ ធនាគារបាននិយាយថា “អតិថិជនត្រូវថតរូបអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណជាតិ និងស្កេនមុខ ដើម្បីឲ្យប្រព័ន្ធពិនិត្យ និងចុះឈ្មោះគណនីដោយស្វ័យប្រវត្តិ។ ដំណោះស្រាយ e-KYC របស់យើងប្រើប្រាស់បញ្ញាសិប្បនិម្មិត និងការផ្ទៀងផ្ទាត់ជីវមាត្រ(biometric authentication) ដូចជាការសម្គាល់ផ្ទៃមុខ។
កាលពីឆ្នាំមុន ក្នុងខែកុម្ភៈ ធនាគារ ហត្ថា ភីអិលស៊ី បានចូលរួមជាមួយ CamDX ដែលជាវេទិកាផ្លាស់ប្តូរទិន្នន័យវិមជ្ឈការដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមជ្ឈមណ្ឌលបណ្តុះធុរកិច្ចថ្មីតេជោ ក្រោមក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ដូចដែលបានចុះហត្ថលេខាលើ MoU ឆ្នាំ២០២២។ ការប្រើប្រាស់ CamDigiKey របស់ធនាគារហត្ថា អនុញ្ញាតឱ្យអតិថិជនរបស់ខ្លួនបើកគណនីសន្សំតាមអនឡាញ តាមរយៈកម្មវិធី Hattha Mobile កំណែ 3.0។ | ប្រព័ន្ធសម្គាល់អត្តសញ្ញាណអតិថិជនឌីជីថល ដែលជាប្រព័ន្ធផ្ទៀងផ្ទាត់ឯកសារឌីជីថល ចាប់ផ្តើមដំណើរការក្នុងប្រទេសកម្ពុជា |
នាថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ក្រសួងទេសចរណ៍បានរៀបចំសិក្ខាសាលាបណ្ដុះបណ្ដាលអំពីនិន្នាការ និងតម្រូវការរបស់ទេសចរមូស្លីម ដល់ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ ដែលជាផ្នែកមួយ ដើម្បីឱ្យមានការរៀបចំ និងត្រៀមសម្រាប់ការទទួលទេសចរមូស្លីម។
ថ្លែងក្នុង សិក្ខាសាលា បណ្តុះបណ្តាលលោក ប៉ាក់ សុខុម បានគូសបញ្ជាក់ អំពី សក្តានុពល នៃទេសចរណ៍ មូស្លីម ដែលក្រសួងទេសចរណ៍ ចាត់ទុកជា ទីផ្សារមួយដ៏សំខាន់ សម្រាប់គោលដៅកម្ពុជា ។ លោករដ្ឋលេខាធិការ បាន គូសបញ្ជាក់ ថា ដោយសារ កត្តា សុខសន្តិភាព ស្ថេរភាព និងគោលនយោបាយ សុខដុមនីយកម្ម តាំងពីដើមរៀងមក ក្រោម មគ្គុទ្ទេសក៍ ដឹកនាំដ៏ត្រឹមត្រូវ និងឈ្លាសវៃ របស់ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន អតីត នាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏ដូចជាការបន្តដឹកនាំប្រកបដោយភាព ប៉ិនប្រសប់ និង ស្វាហាប់ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុង អណត្តិ ទី៧ នៃរដ្ឋសភានេះ ដែលមាន សម្តេចមហាបវរ ធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានធ្វើឱ្យ កម្ពុជា ក្លាយជាប្រទេស ដែលមានភាព លេចធ្លោ មួយ ទៅកាន់ពិភពនៃ បណ្តាប្រទេសអ៊ីស្លាម ។
លោក ប៉ាក់ សុខុម បន្ថែមថា កិច្ចការនេះ សមស្រប ជាមួយនឹងការដាក់ចេញ នូវ គំនិតផ្តួចផ្តើម របស់ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងទេសចរណ៍លោក សុខ សូកេន បង្កើន ៥ អភិវឌ្ឍ ៣ (BUILD+3Ds) និងផែនការអភិវឌ្ឍន៍ទេសចរណ៍មូស្លីម របស់ក្រសួងទេសចរណ៍ បានដាក់ចេញកន្លងមក ផងដែរ ដែលនឹងធ្វើឱ្យកម្ពុជា ជាគោលដៅ ដែលផ្តល់ភាពកក់ក្តៅ និងភាព ទាក់ទាញ សម្រាប់ ទេសចរមូស្លីម ។
លោក កាទើ មហាំម៉ាត់ណោសស្រ៊ើ រដ្ឋលេខាធិការ និងជាប្រធានក្រុមការងារ ទេសចរណ៍ មូស្លីម នៃក្រសួងទេសចរណ៍ បាន ឱ្យដឹងថា ទេសចរមូស្លីម មានតម្រូវការ មួយចំនួន ដូចជា ម្ហូបអាហារហាឡាល ការ បដិសណ្ឋារកិច្ច និងការ ផ្តល់សេវាកម្ម បែបមូស្លីម ជាដើម ទើបទាមទារ ឱ្យ វិស័យ ឯកជន ភាគីពាក់ព័ន្ធ ក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ យល់ដឹង អំពី និន្នាការ និងតម្រូវការ ទាំងនោះ។ ដូច្នេះ វគ្គបណ្តុះបណ្តាល នេះ សំខាន់ណាស់ គឺមានបំណង ចង់ឱ្យ វិស័យឯកជន និងភាគី ពាក់ព័ន្ធ ក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ យល់ដឹង អំពី តម្រូវការ របស់ ភ្ញៀវមូស្លីម ដើម្បី ងាយស្រួល ឱ្យ មូលដ្ឋានអាជីវកម្មរបស់ពួកគាត់ បានរៀបចំ ទទួល បដិសណ្ឋារកិច្ច ល្អប្រសើរ។
លោក ប្រធានក្រុមការងារ បានបន្ថែមថា ការទាក់ទាញ ទេសចរមូស្លីម មិនត្រឹមតែជំរុញកំណើនទេសចរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ វាថែមទាំងជួយជំរុញ ការវិនិយោគ ជាពិសេស ការវិនិយោគលើវិស័យហាឡាល ដែលកម្ពុជាជាប្រទេស មានសក្តានុពលស្រាប់ ទាំង កសិកម្ម និង ឧស្សាហកម្ម ។
គួរបញ្ជាក់ថា សិក្ខាសាលាខាងលើរៀបចំនៅសណ្ឋាគារភ្នំពេញ ដោយមានអ្នកចូលរួម សរុប១៨០នាក់ ដែលក្នុងនោះមានទាំងស្ថាប័នរដ្ឋ និងឯកជន។ ហើយវគ្គបណ្តុះបណ្តាល នេះនឹងបន្ត ធ្វើនៅតាមបណ្តាគោលដៅខេត្តមួយចំនួនទៀត ដូចជា សៀមរាប ព្រះសីហនុ និងខេត្តត្បូងឃ្មុំ ៕ | ក្រសួងទេសចរណ៍ រៀបចំ សិក្ខាសាលា បណ្តុះបណ្តាល អំពី និន្នាការ និងតម្រូវការ ទេសចរ មូស្លីម |
ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា លោក W. Patrick Murphy បានសម្តែងនូវសុទិដ្ឋិនិយម និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អរវាងប្រជាជាតិទាំងពីរ ជាពិសេសលើវិស័យនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ការអប់រំ សុខាភិបាល ការដោះមីន ជាដើម។
ក្នុងជំនួបសម្តែងការគួរសម និងជម្រាបលាលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅវិមានសន្តិភាព កាលពីម្សិលមិញ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតបានកត់សម្គាល់ថា ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីក្នុងរយៈពេល៨ខែកន្លងមកនេះ ទំនាក់ទំនងការទូត និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរកាន់តែត្រូវបានពង្រឹង និងពង្រីក បន្ថែមទៀត។
លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតបានថ្លែងអំណរគុណចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានូវការគាំទ្រ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អដ៏ល្អក្នុងបេសកកម្មស្រាវជ្រាវ និងជីករុករកអដ្ឋិធាតុជនជាតិអាមេរិកបាត់ខ្លួន (POW/MIA) ក្នុងនាមជាដៃគូសំខាន់របស់កម្ពុជាក្នុងការបោសសម្អាតមីន លោកបានបន្តថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងបន្តគាំទ្រដល់កម្ពុជាក្នុងការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំ «កំពូលសៀមរាប-អង្គរ ស្តីពីពិភពលោកមួយដែលគ្មានមីន»នៅខែវិច្ឆិកាឆ្នាំនេះ។
លោក W. Patrick Murphy ក៏បានលើកឡើងពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យការពារជាតិរវាងប្រទេសទាំងពីរតាមរយៈការពិភាក្សាលើផែនការសកម្មភាពរួម រួមទាំងកម្មវិធីផ្លាស់ប្តូរនិស្សិតយោធាផងដែរ។
ក្នុងឱកាសនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះការរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មរបស់លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត និងសហការី ក្នុងការពង្រឹង និងពង្រីកទំនាក់ទំនងការទូត និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងអាណត្តិការទូតរបស់លោក លើវិស័យជាច្រើន រួមមាន៖ អប់រំ សុខាភិបាល ទេសចរណ៍ វប្បធម៌ ការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងប្រជាជននិងប្រជាជន និងការលើកកម្ពស់ការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងវិស័យឯកជន ក្នុងវិស័យធុរកិច្ច និងវិនិយោគ។
លោកបានបញ្ជាក់សារជាថ្មី ពីការត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចក្នុងការបន្តពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកម្ពុជា-សហរដ្ឋអាមេរិក ដោយបានបន្ថែមផងដែរថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅតែរក្សាគោលនយោបាយទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសទាំងអស់ ដោយឈរលើមូលដ្ឋានសង្គតិភាព និងចរីភាព។
បន្ថែមពីនេះ លោកបានលើកឡើងពីការដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ និងផែនការសកម្មភាពថ្មីៗក្នុងការកែលម្អបរិយាកាសធុរកិច្ចនៅកម្ពុជាដើម្បីទាក់ទាញវិនិយោគិនថ្មីៗបន្ថែមទៀត រួមទាំងវិនិយោគិនមកពីសហរដ្ឋអាមេរិក ផងដែរ។
ក្នុងឱកាសនោះ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបំពាក់គ្រឿងឥស្សរិយយសជូនលោក W. Patrick Murphy ដោយទទួលស្គាល់ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់លោកក្នុងការជំរុញទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ AKP | ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកចប់អាណត្តិមានសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះទំនាក់ទំនងល្អរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជា |
ប្រាសាទអ្នកតាវាំង ឬអ្នកស្រុកហៅប្រាសាទគោកតាវាំង ជាប្រាសាទតូចមួយ មានទីតាំងស្ថិតនៅភូមិថ្មី សង្កាត់ស្វាយដង្គំ ក្រុងសៀមរាប។ ប្រាសាទនេះ បានបែកបាក់ បាត់បង់រូបរាងស្ទើរទាំងស្រុងទៅហើយ ដោយសារកត្តាជាច្រើន មានធម្មជាតិ អាយុកាល និងកត្តាមនុស្សជាដើម។
អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានចាប់ផ្តើមសម្អាត និងចុះបញ្ជីថ្ម ដើម្បីអភិរក្សសំណង់បុរាណ ស្វែងរកថ្ម រួចធ្វើការសម្អាត និងអាចរៀបផ្គុំប្រាសាទឱ្យមានរូបរាងឡើងវិញ។ លោក រស់ វិសុទ្ធ មន្ត្រីអភិរក្សប្រាសាទភ្នំក្រោម បានឱ្យដឹងថា ជាងមួយខែមកហើយ ដែលក្រុមការងារបស់លោក បានចុះមកកាន់ទីតាំងប្រាសាទអ្នកតាវាំង ពិនិត្យមើលកិច្ចការងារមួយចំនួន ដើម្បីអភិរក្សប្រាសាទ ដែលរងការខូចខាតទ្រុឌទ្រោម នៅសល់តែគ្រឹះខាងក្រោម ថ្មធ្លាក់រាយប៉ាយ និងមានការរំលោភបំពាន ពីសំណាក់ពលរដ្ឋរស់នៅក្បែរៗនោះ ដោយបានចាក់ដីលុប និងសាងសង់សំណង់ថ្មីពីលើ។
តាមលោក រស់ វិសុទ្ធ ក្រៅពីការងារបោសសម្អាត នៅជុំវិញបរិវេណប្រាសាទ ក្រុមការងារកំពុងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពទៅលើថ្មដែលនៅរាយប៉ាយ ធ្វើការសម្អាតថ្ម បង់លេខថ្ម ទើបចុះបញ្ជី ដើម្បីបានបែងចែកទៅតាមប្រភេទថ្មផ្សេងៗ និងរៀបចំផ្គុំថ្មឡើងវិញ។
សូមបញ្ជាក់ថា តាមរយៈឯកសារសាលាបារាំងចុងបូព៌ាបញ្ជាក់ថា ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ១៩៧២ បារាំងធ្លាប់បានមកធ្វើកំណាយស្រាវជ្រាវនៅលើទីតាំងនេះ ម្តងរួចមកហើយ កាលនោះនៅកំពូល ខាងលើប្រាសាទ មានសំណងសំណង់ប្រក់ក្បឿង សម្រាប់គោរបូជាអ្នកតា៕ | អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាកំពុងសម្អាតនិងចុះបញ្ជីថ្មនៅប្រាសាទអ្នកតាវាំង |
ទីផ្សារអចលនវត្ថុកម្ពុជាកំពុងមានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងស្វាហាប់ និងវិវឌ្ឍន៍ទៅមុខ ហើយជាទូទៅតម្លៃអចលនទ្រព្យមានស្ថិរភាព អាស្រ័យលើតំបន់ និងប្រភេទអចលនទ្រព្យ។
រាជធានីភ្នំពេញនៅតែបន្តទាក់ទាញការវិនិយោគលើអចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្ម និងលំនៅដ្ឋានលំដាប់ខ្ពស់ ហើយការវិនិច្ឆ័យបានចេញសម្រាប់ខេត្តព្រះសីហនុចាប់តាំងពីមានសេចក្តីប្រកាសស្តីពីការទាក់ទាញការវិនិយោគដើម្បីជួយបន្តផ្លាស់ប្តូរតំបន់។
ទស្សនវិស័យរយៈពេលវែងសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា ជាទូទៅមានភាពវិជ្ជមាន ដោយពិចារណាលើការបន្តធ្វើនគរូបនីយកម្ម ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងការវិវត្តនៃនិន្នាការប្រជាសាស្រ្ត។ យោងតាម Statista.com បានឱ្យដឹងថា ទីផ្សារអចលនទ្រព្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានព្យាករណ៍ថានឹងកើនឡើង ១,៥៦ ភាគរយ ពីឆ្នាំ២០២៤ ដល់ឆ្នាំ២០២៨ ដែលបណ្តាលឱ្យមានបរិមាណទីផ្សារចំនួន ៦៣៩,៥០ ប៊ីលានដុល្លារ ក្នុងឆ្នាំ២០២៨។
Ross Wheble ដែលជាប្រធានប្រចាំប្រទេសរបស់ Knight Frank Cambodia បន្ថែមគំនិតរបស់គាត់អំពីស្ថានភាពនៃអចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្មនៅកម្ពុជា និងឱកាសសក្តានុពលអ្វីខ្លះនៅក្នុងផ្នែករងនេះ។
Wheble មានមករស់នៅកម្ពុជាអស់រយៈពេលមួយទសវត្សរ៍ ហើយបានធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងក្នុងវិស័យសាធារណៈ និងឯកជន ដើម្បីជួយធ្វើការងារលើវិស័យអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា និងជួយកែលម្អស្តង់ដារឧស្សាហកម្ម និងឧត្តម្មានុវត្ត នៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះ។
តើទីផ្សារអចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមាននិន្នាការអ្វីខ្លះ?
ប្រភេទអចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗ មានដូចជា អគារការិយាល័យ អចលនទ្រព្យលក់រាយ រោងចក្រនិងឃ្លាំងឧស្សាហកម្ម សណ្ឋាគារ ព្រមទាំងដីពាណិជ្ជកម្ម។
Wheble និយាយថា “ជាទូទៅនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ឥឡូវនេះយើងកំពុងចូលទៅក្នុងសេណារីយ៉ូនៃការផ្គត់ផ្គង់លើស នៅគ្រប់ផ្នែកទាំងអស់ រួមទាំងការិយាល័យ ការលក់រាយ និងបដិសណ្ឋារកិច្ច ហើយវានឹងចំណាយពេលច្រើនឆ្នាំដើម្បីឱ្យការផ្គត់ផ្គង់ដែលមានស្រាប់ ត្រូវបានស្រូបចូលទៅក្នុងទីផ្សារ។ នេះបានដាក់សម្ពាធធ្លាក់ចុះលើអត្រាកាន់កាប់ ការជួល និងតម្លៃបន្ទប់សណ្ឋាគារ»។
យោងតាមក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់កម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា ទុនវិនិយោគសរុបក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ និងគម្រោងសាងសង់បានធ្លាក់ចុះចន្លោះឆ្នាំ ២០២០-២០២២ ជាមួយនឹងអនុវិស័យអចលនទ្រព្យទាំងអស់រងផលប៉ះពាល់ មានដូចជា ផ្នែកលំនៅដ្ឋាន ឧស្សាហកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម។
ទិន្នន័យចុងក្រោយបំផុតពី ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ សម្រាប់ ១១ ខែដំបូង នៃឆ្នាំ២០២៣ បានបង្ហាញមានសុទិដ្ឋិនិយមជាងមុន ជាមួយនឹងការវិនិយោគចំនួន ៥,២៥៥ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក។ ផ្ទៃដីសរុបដែលកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ (១២,៦៩ លានម៉ែត្រការ៉េ) ហើយទុនវិនិយោគសរុបមានការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងបើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២២។
ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានរាយការណ៍ពីកំណើនសំណង់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងអត្រា ១,១ ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ និង ០,៥ ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០២២ ខណៈដែលវិស័យអចលនទ្រព្យមានកំណើន ០,៥ ភាគរយ កាលពីឆ្នាំមុន ដែលមានភាពប្រសើរឡើងបន្តិចបន្តួច នៅ ០,២ ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០២២។ នេះជាចំនួនកំណើនទាប ប៉ុន្តែនៅតែឈានទៅមុខក្នុងគន្លងវិជ្ជមាន។
តើអចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្មនៅកម្ពុជាប្រៀបធៀបនឹងដៃគូក្នុងអាស៊ានដោយរបៀបណា?
Wheble បានអត្ថាធិប្បាយថា “ទីផ្សារកម្ពុជានៅតែស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនៅឡើយ ជាមួយនឹងកំណើនតម្រូវការយឺតសម្រាប់ទាំងការិយាល័យ និងកន្លែងលក់រាយ ដោយសារក្រុមហ៊ុន/ម៉ាក/អ្នកលក់រាយដែលចូលទីផ្សារនៅមានកម្រិត។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នេះក៏តំណាងឱ្យឱកាសមួយសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការដើរលឿនជាងប្រទេសជិតខាង ទាក់ទងនឹងគំនិតថ្មី បច្ចេកវិទ្យា ស្តង់ដារ និងការអនុវត្តដែលអាចត្រូវបានបង្ហាញក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
បទប្បញ្ញត្តិថ្មីអាចនឹងជួយបង្កើនការអនុវត្តការសាងសង់ ខណៈដែលបច្ចេកវិទ្យា និងផ្នត់គំនិតត្រូវបានប្រើប្រាស់កាន់តែប្រសើរឡើងនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ថ្មីៗដែលត្រូវបានប្រកាស។
ក្រឡេកទៅមើលទីផ្សារអចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្មរបស់ប្រទេសជិតខាងមួយចំនួន មានការបញ្ហាជាច្រើនដែលកំពុងប្រឈមនៅក្នុងប្រទេសភាគច្រើន៖
ប្រទេសថៃ – ទីផ្សារអចលនទ្រព្យថៃក៏មិនទាន់ឃើញមានការស្ទុះងើបឡើងវិញ ដូចការរំពឹងទុក ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ប៉ុន្តែវាមានភាពមិនប្រាកដប្រជាផ្នែកនយោបាយ ដែលបានបង្អាក់ការងើបឡើងវិញមួយចំនួន។ ក្តីបារម្ភអំពីការធ្លាក់ចុះនៃសេដ្ឋកិច្ចសកល និងលក្ខណៈវិនិច្ឆ័យកម្ចីដ៏តឹងរ៉ឹងសម្រាប់អចលនទ្រព្យគឺជាកង្វល់។
វិស័យលំនៅដ្ឋានគឺធំជាងគេនៅក្នុងប្រទេសថៃ ដែលស្មើនឹង ២ភាគ៣ នៃតម្លៃទីផ្សារសរុបនៃទីផ្សារអចលនទ្រព្យរបស់ខ្លួន។ ដូចនៅប្រទេសកម្ពុជា និងទីផ្សារផ្សេងទៀត អចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្មមានដំណើរវែងឆ្ងាយ។
ប្រទេសវៀតណាម – ប្រទេសជិតខាងរបស់កម្ពុជាក៏បានមើលឃើញពីការធ្លាក់ចុះនៃទីផ្សារអចលនទ្រព្យរបស់ខ្លួនផងដែរ (របាយការណ៍បានបង្ហាញថាចន្លោះឆ្នាំ២០២២ ដល់២០២៣ ចំនួននៃប្រតិបត្តិការអចលនទ្រព្យបានធ្លាក់ចុះដល់ទៅ ៩០ភាគរយ) ប៉ុន្តែគេរំពឹងថានឹងមានការងើបឡើងវិញនៅក្នុងពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០២៤។ ច្បាប់ថ្មីក៏ត្រូវបានអនុម័តបន្ថែមលើគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលដើម្បីគាំទ្រវិស័យនេះ ដែលគេសង្ឃឹមថានឹងជំរុញទីផ្សាររបស់ពួកគេ។ ទីក្រុងធំៗដូចជាហាណូយ និងទីក្រុងហូជីមិញក៏បានឃើញការរីកដុះដាលនៃអចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្មថ្មីៗ ដែលនាំឱ្យមានការផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការ។
នគរូបនីយកម្មកម្ពុជា
កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា មានផលវិជ្ជមានដល់ទីផ្សារអចលនទ្រព្យ ជាមួយនឹងការកើនឡើងនៃតម្រូវការសម្រាប់អចលនទ្រព្យទាំងថ្នាក់កណ្តាល និងថ្នាក់ខ្ពស់ ដោយសារតែការកើនឡើងនៃវណ្ណៈកណ្តាល។ ផលនេះមានន័យថា មានតម្រូវការកើនឡើងសម្រាប់លំនៅឋានស្តង់ដារប្រសើរជាងមុន ហើយមជ្ឈមណ្ឌលទីក្រុងបន្តមានភាពទាក់ទាញសម្រាប់ប្រជាជនវ័យក្មេង និងជាទូទៅពលរដ្ឋដែលមានការអប់រំកាន់តែប្រសើរ។
ថាតើការធ្វើនគរូបនីយកម្ម កំពុងបង្កើតផលវិជ្ជមានលើអចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្មឬអត់នោះ Wheble បានបន្ថែមថា “បាទ ពិតណាស់។ ការកើនឡើងចំនួនប្រជាជននៅក្នុងទីក្រុងសំខាន់ៗរបស់ប្រទេសកម្ពុជានឹងជំរុញឱ្យមានតម្រូវការ សម្រាប់កន្លែងធ្វើពាណិជ្ជកម្ម ប៉ុន្តែនេះជាដំណើរការរយៈពេលវែង ដោយសារពលរដ្ឋក្នុងស្រុកជាច្រើនមកពីខេត្តនានាមានប្រាក់ចំណូលទាប។
យោងតាមធនាគារពិភពលោក ប្រជាជនទីក្រុងរបស់កម្ពុជាមានចំនួនប្រមាណមួយភាគបួននៃចំនួនប្រជាជននៅឆ្នាំ២០២០ ហើយវាត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងកើនឡើងដល់ ៤៤ ភាគរយ នៅឆ្នាំ២០៣០។ រដ្ឋាភិបាលរក្សានូវគោលដៅប្រកបដោយមហិច្ឆិតា ក្នុងការប្រែក្លាយកម្ពុជាទៅជាប្រទេសដែលមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៣០ និងជាប្រទេសដែលមានចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០។
ប្រទេសកម្ពុជាបានឃើញកំណើនប្រជាជននៅទីក្រុងចំនួន ៣,០៧ ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ (៤,៥៨ លាននាក់) ជាមួយនឹងអត្រាកំណើនប្រចាំឆ្នាំ ៣,២៩ ភាគរយ សម្រាប់រយៈពេល ១០ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ថា រដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តរៀបចំ “ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធទីក្រុងភ្នំពេញនាពេលអនាគត ដើម្បីស្របតាមតម្រូវការអភិវឌ្ឍន៍នៃចំនួនប្រជាជនដែលកំពុងកើនឡើង”។
បញ្ហាប្រឈមក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យកម្ពុជា
ទីផ្សារអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជាកំពុងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាដ៏ធំបំផុតរបស់ខ្លួនក្នុងរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ ហើយមានការធ្លាក់ចុះនៃការលក់អចលនទ្រព្យមួយចំនួន ក៏ដូចជាបញ្ហានៃការផ្គត់ផ្គង់លើសតម្រូវការ។
មានកត្តាចម្រុះដែលបានរួមចំណែកដល់បញ្ហានេះ – ជាមួយនឹងភាពយឺតយ៉ាវក្រោយជំងឺរាតត្បាត វិបត្តិទីផ្សារអចលនទ្រព្យរបស់ចិន វិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោក និងបញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។
នាយកប្រចាំប្រទេស Knight Frank Cambodia បាននិយាយថា ថាតើបញ្ហាប្រឈមដោយវិស័យអចលនទ្រព្យលំនៅដ្ឋាននៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងលំហអចលនៈទ្រព្យពាណិជ្ជកម្មឬអត់? “ដូចដែលខ្ញុំបានលើកឡើងពីមុនមក ឥឡូវនេះយើងបានចូលទៅក្នុងសេណារីយ៉ូនៃការផ្គត់ផ្គង់លើសចំនួន នៅគ្រប់វិស័យទាំងអស់ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលស្រដៀងទៅនឹងវិស័យលំនៅដ្ឋានដែរ។ នេះបាននាំឱ្យមានការធ្លាក់ចុះតម្លៃ និងអត្រាកាន់កាប់។ ផ្ទុយទៅវិញ នេះតំណាងឱ្យឱកាសដ៏ល្អសម្រាប់អ្នកទិញ និងអ្នកជួលដើម្បីទទួលបានតម្លៃប្រកួតប្រជែងសម្រាប់អចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្ម»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យនេះក្នុងរយៈពេលវែង លោកបាននិយាយនាពេលថ្មីៗនេះថា គ្មានអ្វីដែលគួរឱ្យងឿងឆ្ងល់ទេថា អនាគតរបស់ប្រទេសកម្ពុជាមានភាពប្រសើរឡើង ជាមួយនឹងឱកាសអាជីវកម្មដ៏សម្បូរបែបនៅទូទាំងវិស័យដ៏ធំទូលាយ។ | ទីផ្សារអចលនទ្រព្យពាណិជ្ជកម្មនៅកម្ពុជា |
ជាសក្ខីភាពចំពោះការសន្យារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាពេលថ្មីៗនេះ ក្នុងការជំរុញសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដោយផ្តោតលើការរីកលូតលាស់នៃអាជីវកម្មខ្នាតតូច ឬដូចដែលលោកបានហៅថាជា “ម៉ាស៊ីន” ផ្សាររាត្រីនៅផ្សារទំនើប ផ្លូវ៦០ម៉ែត្រ បានរីកដុះដាល នាពេលរាត្រីក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ តូបប្រហែល៨០ភាគរយ បើកលក់អាហារ និងភេសជ្ជៈ ក៏មានតូបលក់សំលៀកបំពាក់ ផលិតផលថែរក្សាផ្ទាល់ខ្លួន និងហ្គេមផងដែរ។
គីម សុវណ្ណី អាយុ ៣១ឆ្នាំ បាននិយាយ ក្នុងពេលបម្រើអតិថិជននៅតូបលក់នំផេនខេកដ៏មមាញឹករបស់នាងថា “រដ្ឋាភិបាលគួរតែរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ និងសកម្មភាពបន្ថែមទៀត ដូចជាការប្រគុំតន្ត្រីជាដើម”។ បំណងប្រាថ្នាដ៏ក្លៀវក្លារបស់នាងគឺចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើអ្វីដែលអាចធ្វើទៅបាន ដើម្បីធានាឱ្យបានមនុស្សមកលេងកាន់តែច្រើននៅក្នុងផ្សាររាត្រី ខណៈចំនួនបានកើនឡើងជាបណ្តើរៗ។
នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍មួយកាលពីសប្តាហ៍មុន លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានសម្តែងការគាំទ្រចំពោះសហគ្រាសធុនមីក្រូ តូច និងមធ្យម (MSMEs) ដោយកោតសរសើរពួកគេចំពោះការរួមចំណែកដ៏សំខាន់របស់ពួកគេក្នុងការកសាងប្រទេស។ លោកបានគូសបញ្ជាក់អំពីសារៈសំខាន់នៃប្រតិបត្តិការទាំងនេះ ដែលមានចំនួនជិត ៩៩ ភាគរយនៃអាជីវកម្មរបស់កម្ពុជា។
សូមណែនាំនូវមុខម្ហូបសាច់ជ្រូកជាច្រើនមុខ ដែលដាក់លក់នៅតូបរបស់នាង ចាប់ពីក្រពះដល់ត្រចៀក ច្រមុះ និងក្បាល សោម ពិសី អាយុ ៣២ឆ្នាំ គឺជាម្តាយដែលមានកូនបីនាក់ បានបើកតូបរបស់នាងនៅផ្សាររាត្រីអស់រយៈពេលបីខែមកហើយ។ គ្រួសារនាងមានមុខរបរលក់ម្ហូបអាហារ រួមទាំងប្ដីនាងដែលជាដៃគូបើកអាជីវកម្មពីផ្ទះនៅស្ទឹងមានជ័យ។
ពិសី បាននិយាយថា “ខ្មែរយើងចូលចិត្តញុំាអាហារ នោះហើយជាហេតុផលដែលខ្ញុំចង់ធ្វើអាជីវកម្មខាងអាហារ”។ កង្វល់ធំបំផុតរបស់នាងគឺថា ផ្សាររាត្រីដំណើរការតែបីយប់ក្នុងមួយសប្តាហ៍ប៉ុណ្ណោះ គឺចាប់ពីថ្ងៃសុក្រដល់ថ្ងៃអាទិត្យ។ នាងបានបន្ថែម ដោយត្អូញត្អែថា “បញ្ហារបស់ខ្ញុំគឺនៅចន្លោះថ្ងៃច័ន្ទដល់ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។ នៅថ្ងៃចុងសប្តាហ៍ ខ្ញុំលក់ដាច់ ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃធ្វើការ ខ្ញុំលក់មិនដាច់ទេ”។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងអំពីនិរន្តរភាពនៃសេដ្ឋកិច្ច ដើម្បីបង្កើតឱកាសការងារជាអតិបរមា ដើម្បីសម្រេចបានគោលដៅ ឆ្នាំ២០៣០ ជាប្រទេសមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ និងប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ឆ្នាំ២០២៥។ ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើតួនាទីស្នូលរបស់ MSMEs លោកបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃការជំរុញវិស័យឯកជននៅគ្រប់កម្រិត។ លោកបានបន្តថា ជាជាងការចែកប្រាក់ប្រចាំថ្ងៃដល់ប្រជាជន ជម្រើសតែមួយគត់គឺការបង្កើតការងារ។
មកពីគ្រួសារដែលមានទំនាក់ទំនងអាជីវកម្ម ចាន់ តារា គឺជាបុគ្គលិកនៅផ្សារទំនើបដែលបើកផ្សាររាត្រី និងឆ្លៀតលក់អាហារបែបចិននៅចុងសប្តាហ៍។ គាត់បាននិយាយថា គាត់លក់អាហារនៅផ្សាររាត្រី ដើម្បីអោយគាត់ចេះជំនាញ និងចំណេះដឹង ដើម្បីទទួលបានជោគជ័យក្នុងការបើកអាជីវកម្មថ្មីផ្ទាល់ខ្លួនរបស់គាត់។
លោកបាននិយាយថា “គ្រួសាររបស់ខ្ញុំមានមុខជំនួញលក់គ្រឿងទេស ដូច្នេះហើយនេះជាបទពិសោធន៍ថ្មីសម្រាប់ខ្ញុំក្នុងការលក់អាហារនៅផ្សាររាត្រី។ ពេលខ្លះ ក៏មានការលំបាកដែរ»។ ក្នុងនាមក្រុមរបស់លោក ពួកគេចង់ផ្សព្វផ្សាយម្ហូបខ្មែរដល់ជនបរទេស។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលលើកតម្កើងម្ហូបអាហារខ្មែរ និងលើកទឹកចិត្តអាជីវកម្មថ្មី មិនត្រឹមតែក្នុងឧស្សាហកម្មម្ហូបអាហារប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែនៅក្នុងឧស្សាហកម្មទាំងអស់»។
មនុស្សម្នាកាន់តែច្រើន នៅពេលយប់ ហើយគ្រួសារដែលមានកូនតូចៗ បានប្រមូលផ្តុំគ្នានៅតូបលក់អាហារដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ដែលគ្រប់គ្រងដោយ សុវណ្ណនី ចាន់ និង ពិសី ដែលកំពុងបម្រើអាហារយ៉ាងរហ័សដល់អតិថិជនដែលកំពុងឃ្លាន។ ខណៈនោះ ម៉ាស៊ីនរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី កំពុងតែដើរយ៉ាងរលូននៅក្រោមភ្លើងចម្រុះពណ៌នៃផ្សាររាត្រី។ | ’ម៉ាស៊ីន’ កំពុងដំណើរការ នៅផ្សាររាត្រី |
ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរបស់កម្ពុជាជាមួយប្រទេសអារ៉ាប់រួម (UAE) នឹងកើនឡើងបន្ថែមទៀត បន្ទាប់ពីមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មឯកជនកម្ពុជាត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការជាផ្លូវការនៅនៅរាជធានីអាប៊ុយដាប៊ី។
ពិធីសម្ពោធមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មឯកជនកម្ពុជា បានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ នៅទីក្រុងឌូបៃ ក្រោមវត្តមានលោកស្រី តឹករ៉េត កំរង រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដោយមានការចូលរួមពីថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា មន្ត្រី និងអាជ្ញាធរនៃប្រទេសអារ៉ាប់រួម និងតំណាងក្រុមហ៊ុន Oneroad Group ។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម “ មជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មឯកជនកម្ពុជា នៅរាជធានីអាប៊ុយដាប៊ី ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បីជំរុញការផ្សព្វផ្សាយ និងនាំចេញផលិតផលខ្មែរ ទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ ព្រមទាំងផ្សព្វផ្សាយឯកសារទាក់ទងនឹងវិស័យពាណិជ្ជកម្ម សេដ្ឋកិច្ច វិនិយោគ វប្បធម៌ និងទេសចរណ៍របស់ប្រទេសកម្ពុជាទៅកាន់ធុរជន វិនិយោគិន និងភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ ជាពិសេសប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម។
ប្រធានសហព័ន្ធម្រេច និងគ្រឿងទេសកម្ពុជា លោក ម៉ក់ នី បានសាទរចំពោះចំណាត់ការនេះ ដោយសង្ឃឹមខ្ពស់ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយផលិតផលកសិកម្មនៅលើទីផ្សារនៃប្រទេសអារ៉ាប់រួម។
លោកបានប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ថា៖ «ជាមួយនឹងវត្តមាននៃមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្ម យើងសង្ឃឹមថាផលិតផលរបស់កម្ពុជារួមទាំងផលិតផលកសិកម្មនឹងត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយ និងដាក់បង្ហាញដល់អតិថិជននៅទីនោះ»។
លោកបានបន្តថា រហូតមកដល់ពេលនេះ សហព័ន្ធបានធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយក្រសួងពាណិជ្ជកម្មក្នុងការលើកកម្ពស់ម្រេច និងគ្រឿងទេសនៅក្នុងទីផ្សារបរទេស ជាពិសេសនៅមជ្ឈិមបូព៌ា និងអាហ្វ្រិកខាងជើង។“វត្តមានរបស់មជ្ឈមណ្ឌលនេះ គឺស្របតាមអ្វីដែលសហព័ន្ធ និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានរួមគ្នាផ្សព្វផ្សាយផលិតផលរបស់យើង ដែលផ្តល់ឱ្យយើងនូវក្តីសង្ឃឹមខ្ពស់ក្នុងការទទួលបានទីផ្សារថ្មីនៅមជ្ឈិមបូព៌ាក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ”។
ក្រុមហ៊ុន Oneroad Group ដែលជាក្រុមហ៊ុននាំចេញអង្ករក្នុងស្រុកបាននាំចេញអង្ករដំបូងក្នុងកិច្ចសន្យាចំនួន ៦០.០០០ តោនជាផ្លូវការទៅកាន់ប្រទេសអារ៉ាប់រួមកាលពីដើមឆ្នាំនេះ។
ការនាំចេញនេះបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីកម្ពុជា និង UAE បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋគ្រប់ជ្រុងជ្រោយកម្ពុជា-អារ៉ាប់រួម (CAM-UAE CEPA) កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣។ កម្ពុជា និង UEA កំពុងពង្រឹង និងពង្រីកពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីជាមួយប្រទេសអារ៉ាប់រួម តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀង CAM-UEA CEPA ។
យោងតាមក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និង UAE ឈានដល់ ១៥១ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ពោលគឺកើនឡើង ៥៣ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២០។
មុខទំនិញសំខាន់ៗនៅក្នុងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី រួមមាន សម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង កង់ ទំនិញធ្វើដំណើរ ថ្នាំជក់ អង្ករ គ្រឿងអគ្គិសនី គ្រឿងបន្លាស់រថយន្ត ជ័រកៅស៊ូ ស្ករមើម ចំណីសត្វ ប្លាស្ទិក យានជំនិះ និងក្រដាស។ | មជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មឯកជនកម្ពុជាត្រូវបានបើកដំណើរការនៅនៅរាជធានីអាប៊ុយដាប៊ី |
របាយការណ៍របស់ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុបានបង្ហាញថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈអាជីវកម្មសរុបចំនួន ៣៣.៩៨៦ ដែលមានដើមទុនវិនិយោគចំនួន១០,២២ ពាន់លានដុល្លារបានចុះបញ្ជីជាមួយនឹងប្រព័ន្ធចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មតាមបច្ចេកវិទ្យា (Single Portal Phase I)។
ប្រព័ន្ធនេះបានបម្រុងទុកចំនួន ១៨.៣៨២ នៃឈ្មោះក្រុមហ៊ុន ដោយបន្ថែមថាពាក្យរបស់ក្រុមហ៊ុនចំនួនពីរត្រូវបានបដិសេធ។
ប្រភពដដែលបានបន្តថា វិស័យសំណង់នាំមុខគេចំនួប ១១,៣ ភាគរយនៃការវិនិយោគសរុប បន្ទាប់មកអចលនទ្រព្យ ១០,៣៥ ភាគរយ សេវាស្នាក់នៅ ៩,៨៨ ភាគរយ សេវាប្រឹក្សា ៥,៨៧ ភាគរយ និងវិស័យផលិតកម្ម ៥,៣១ ភាគរយ និងវិស័យចម្រុះមាន ៥៧,២៩ ភាគរយ។
អាជីវកម្មដែលបានចុះបញ្ជីគ្រប់គ្រងដោយស្ត្រីមានចំនួន៣៨ ភាគរយនៃអាជីវកម្មសរុប។
ក្រសួងបានអោយដឹងទៀតថា រហូតមកដល់ពេលនេះ ការបង្កើតប្រព័ន្ធចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ បានរួមចំណែកកាត់បន្ថយនីតិវិធី ពេលវេលា និងការចំណាយក្នុងការចុះបញ្ជីអាជីវកម្ម និងផ្តល់ភាពងាយស្រួលក្នុងការរៀបចំអាជីវកម្មស្របច្បាប់របស់វិស័យឯកជននៅកម្ពុជា។
បើកដំណើរការនៅថ្ងៃទី១៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០ ប្រព័ន្ធនេះបានរួមបញ្ចូលការចុះបញ្ជីពាណិជ្ជកម្មជាមួយក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ការចុះបញ្ជីពន្ធជាមួយអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ និងការចេញវិញ្ញាបនបត្របើកសហគ្រាសនៅក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ។
ដំណាក់កាលទី II ត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២១ និងដំណាក់កាលទី III នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣ ។ AKP | ប្រព័ន្ធចុះបញ្ជីអាជីវកម្មតាមបច្ចេកវិទ្យាដំណាក់កាលទី១មានអាជីវកម្មចំនួន ៣៣.៩៨៦ បានចុះបញ្ជី ជាមួយនឹងដើមទុនវិនិយោគ ១០,២២ ពាន់លានដុល្លារ |
ដោយបញ្ជាក់ជំហររបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយកម្ពុជា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អាមេរិកមួយរូបកាលពីថ្ងៃចន្ទបាននិយាយថា កម្ពុជានឹងដើរតួជាអ្នកសម្របសម្រួលសម្រាប់កិច្ចសន្ទនាអាស៊ាន-អាមេរិក ដែលចាប់ផ្តើមពីខែកក្កដាឆ្នាំនេះ ដល់ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៧។
កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក មានភាពប្រសើរឡើង ហើយភាគីទាំងពីរបានឯកភាពពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ក្នុងវិស័យសំខាន់ៗមួយចំនួន ដើម្បីផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក រួមមានពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ ការតភ្ជាប់រវាងប្រជាជននិងប្រជាជន វិស័យការពារជាតិ និងសន្តិសុខ។
បញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកបានកើតមានឡើងនៅពេលដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានទទួលជួបសម្តែងការគួរសម ជាមួយលោក Daniel J. Kritenbrink ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិក លោក Jedidiah P. Royal ឧបការីរងជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកទទួលបន្ទុកកិច្ចការសន្តិសុខ ឥណ្ឌូ-ប៉ាស៊ីហ្វិក (PDASD) និងឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា W. Patrick Murphy នៅវិមានសន្តិភាព។
ទទួលស្វាគមន៍គណៈប្រតិភូអាមេរិក ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត បានចែករំលែកវឌ្ឍនភាពរវាងកម្ពុជា-អាមេរិក ក្នុងក្របខ័ណ្ឌទ្វេភាគី និងពហុភាគី។ ដោយរំលឹកពីជំនួបរវាងឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងលោកស្រី Victoria Nuland អនុរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិកទទួលបន្ទុកកិច្ចការនយោបាយនៅទីក្រុងញូវយ៉កកាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ លោក Kritenbrink បានគូសបញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការបន្តធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមទៀត។ លោកក៏បានមានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជានឹងក្លាយជាអ្នកសម្របសម្រួលសម្រាប់កិច្ចសន្ទនាអាស៊ាន-អាមេរិក ចាប់ពីខែកក្កដាឆ្នាំនេះ ដល់ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៧។
យោងតាមការបង្ហោះតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកាលពីម្សិលមិញ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត និងឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏បានពិភាក្សាអំពីការពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យសំខាន់ៗមួយចំនួន ដើម្បីផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក រួមមានពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ ការតភ្ជាប់រវាងប្រជាជន និងប្រជាជន ការពារជាតិ និងសន្តិសុខ។
លោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ សេដ្ឋវិទូជាន់ខ្ពស់ និងជានាយកវិទ្យាស្ថានសិក្សាចិន នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា “បើក្រឡេកទៅមើលប្រវត្តិសាស្រ្តវិញ ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងសហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្ម និងជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រ អស់រយៈពេលជាយូរមកហើយ ប៉ុន្តែប្រទេសទាំងពីរ ពិបាកក្នុងការបង្កើនទៅជាភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។” លោកបានបន្ថែមថា សហរដ្ឋអាមេរិកភាគច្រើនផ្តោតទៅលើផលប្រយោជន៍ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ដែលបណ្តាលឱ្យទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរមិនស្ថិតស្ថេរ ដោយសារគណបក្សឈ្នះឆ្នោតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ប្រកាន់យកគោលនយោបាយ និងយុទ្ធសាស្ត្រការបរទេសខុសៗគ្នា ដូច្នេះហើយ វាពិតជាលំបាកក្នុងការសម្របខ្លួនទៅនឹងការផ្លាស់ប្តូរថ្មីៗ រៀងរាល់បួនឆ្នាំម្តង។
លោក សេរីវឌ្ឍន៍ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និងធុរកិច្ចទ្វេភាគី ប្រទេសយើង និងសហរដ្ឋអាមេរិក បានកើនឡើងជាវិជ្ជមានជាយូរណាស់មកហើយ ដែលនាំឱ្យចំណែកទីផ្សារកម្ពុជាកើនឡើងជាង ៤០ភាគរយ។
លោកបានបន្ថែមថា ការពិភាក្សារវាងមេដឹកនាំទាំងពីរអាចជួយបង្កើនទំនាក់ទំនងរវាងអាស៊ាន និងសហរដ្ឋអាមេរិក ឱ្យក្លាយជាភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ដែលនឹងឈានទៅដល់ការបើកទ្វារទីផ្សារអន្តរជាតិ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំងអស់ រួមទាំងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ស្រូបយកអ្នកវិនិយោគ និងអ្នកទេសចរអន្តរជាតិ។
ក្រៅពីកិច្ចសហការទាំងអស់នោះ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏មានបំណងកាត់បន្ថយការរំលោភសិទ្ធិ និងការជួញដូរមនុស្ស ដែលកើតមានដូចគ្នាចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដូច្នេះនេះអាចជាឱកាសដ៏ល្អសម្រាប់មេដឹកនាំទាំងពីរក្នុងការរួមគ្នាលុបបំបាត់ និង ទប់ស្កាត់ករណីបែបនេះនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រ ទន្ទឹមនឹងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេផងដែរ។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ស្ថានទូតអាមេរិក នៅថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ លោក Kritenbrink បានគូសបញ្ជាក់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះប្រជាជនកម្ពុជា និងបំណងប្រាថ្នាចង់ឱ្យប្រទេសជាតិមានភាពរុងរឿង ប្រជាធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យ ដែលសំឡេងទាំងអស់ត្រូវបានគេស្តាប់ឮ និងត្រូវបានគោរព ហើយអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជាត្រូវបានការពារ។
ជាងនេះទៅទៀត ភាគីទាំងពីរ [លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត និងគណៈប្រតិភូអាមេរិក] បានពិភាក្សាគ្នាអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលមានស្រាប់ រួមទាំង ការអនុវត្តទណ្ឌកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិលើសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតប្រជាធិបតេយ្យកូរ៉េ ការថ្កោលទោសចំពោះការឈ្លានពានរបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន កម្មវិធីជំនួយបរទេស អ្នកទោសសង្គ្រាម ឬ គណនេយ្យបាត់ខ្លួនក្នុងសកម្មភាព (POW/MIA) និងការអនុវត្តច្បាប់ ទន្ទឹមនឹងនោះក៏កំពុងដោះស្រាយបញ្ហាសម្រាប់វឌ្ឍនភាពក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ ដូចជាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ការជួញដូរមនុស្ស ការបង្កើតកន្លែងសម្រាប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសេរី និងឯករាជ្យ និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់។ | មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អាមេរិក៖ កម្ពុជានឹងសម្របសម្រួលកិច្ចសន្ទនាអាស៊ាន-អាមេរិក |
ស្ថិតិបានបង្ហាញថា គិតមកដល់ពេលនេះ វៀតណាមបានវិនិយោគជាង ៣,៧ ប៊ីលានដុល្លារ ក្នុងគម្រោងចំនួន ១១០ នៅក្នុងខេត្តនៃប្រទេសឡាវ និងកម្ពុជា ដែលមានទីតាំងនៅតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍របស់ប្រទេសទាំងបី។
ក្រសួងផែនការ និងវិនិយោគវៀតណាម (MPI) បានបង្ហាញទិន្នន័យនៅក្នុងសន្និសីទលើកទី១៣ ស្តីពីពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ និងការជំរុញទេសចរណ៍សម្រាប់តំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា-ឡាវ-វៀតណាម (CLV) ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅខេត្តអាត់តាពើ ប្រទេសឡាវ នាថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ។
ព្រឹត្តិការណ៍នេះ មានការអញ្ជើញចូលរួមពីមន្ត្រីនៃប្រទេសទាំងបី រួមជាមួយអាជ្ញាធរ និងធុរកិច្ចនៃខេត្តចំនួន១៣ នៅតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ CLV គឺខេត្ត កុន ទុម ខេត្ត ស៊ែ ឡាយ ខេត្តដាក់ ឡាក់ ខេត្តដាក់ ណុង និងខេត្តប៊ិញ ហ្វឿក របស់វៀតណាម និងខេត្តសេកុង ខេត្តអាត់តាពើ ខេត្តសាលាវ៉ាន់ និងខេត្តចំប៉ាសាក់ នៃប្រទេសឡាវ ព្រមទាំងខេត្តស្ទឹងត្រែង ខេត្តរតនគិរី ខេត្តមណ្ឌលគិរី និងខេត្តក្រចេះ នៃប្រទេសកម្ពុជា។ អ្នកចូលរួមបានចែករំលែកទស្សនៈថា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការវិនិយោគក្នុងចំណោមអាជីវកម្ម CLV នៅតំបន់ត្រីកោណបានទទួលលទ្ធផលជាក់លាក់ ប៉ុន្តែមិនទាន់ត្រូវគ្នានឹងសក្តានុពល កម្លាំង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយុទ្ធសាស្ត្រនៃប្រទេសទាំងបី។ វិស័យសក្តានុពលមួយចំនួនមិនត្រូវបានផ្តល់មូលធនឱ្យបានសមរម្យ លើវិស័យកសិកម្ម ថាមពលស្អាត ការរុករករ៉ែ និងវិស័យទេសចរណ៍។
ភាគីទាំងអស់បានគូសបញ្ជាក់ថា យើងនៅតែមានឧបសគ្គមួយចំនួន ចំពោះការវិនិយោគនៅក្នុងតំបន់ត្រីកោណ ដូចជាហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមានកម្រិត កង្វះខាតទុនវិនិយោគ ការលើកទឹកចិត្តក្នុងការវិនិយោគមិនច្បាស់លាស់ និងនីតិវិធីរដ្ឋបាលដ៏ស្មុគស្មាញលើការដឹកជញ្ជូនទំនិញ គយ និងពន្ធ។
ដោយស្នើដំណោះស្រាយមួយចំនួនចំពោះចំណុចខ្វះខាតទាំងនោះ នាយកទីភ្នាក់ងារវិនិយោគបរទេសរបស់ក្រសួងផែនការ និងវិនិយោគវៀតណាម លោក Vu Van Chung បាននិយាយថា ប្រទេសទាំងបីចាំបាច់ត្រូវបង្កើតការលើកទឹកចិត្តជាក់លាក់សម្រាប់តំបន់សេដ្ឋកិច្ចសង្គមដែលជួបការលំបាក ហើយខេត្តដែលមានទីតាំងនៅតំបន់ត្រីកោណគួរតែទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីគោលនយោបាយដ៏ល្អនេះ។
លោកបានកត់សម្គាល់ថា ក្នុងផែនការសកម្មភាពរួមសម្រាប់តំបន់ត្រីកោណ បណ្តាប្រទេសនានាគួរតែបង្កើតតំបន់សម្ភារៈទ្រង់ទ្រាយធំ ដើម្បីលើកទឹកចិត្តអ្នកវិនិយោគមកទិញសម្ភារៈ សាងសង់រោងចក្រកែច្នៃ និងនាំចេញផលិតផលតាមដងផ្លូវតភ្ជាប់ខេត្តជាមួយច្រកព្រំដែន និងកំពង់ផែសមុទ្ររបស់វៀតណាម ដើម្បីជួយធានាការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពសម្រាប់តំបន់ត្រីកោណ និងប្រទេសទាំងបីទាំងមូល។
មន្ត្រីក៏បានផ្តល់អនុសាសន៍ឱ្យទីភ្នាក់ងាររដ្ឋ CLV ពន្លឿនការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងសហប្រតិបត្តិការ ដើម្បីសម្រួលដល់សកម្មភាពវិនិយោគ និងអាជីវកម្ម និងធ្វើសេចក្តីព្រាងកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីដែលចាំបាច់សម្រាប់ការងារ ការវិនិយោគ ភាពជាដៃគូអាជីវកម្ម ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើង និងសាងសង់នូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ជាពិសេសការដឹកជញ្ជូន អគ្គិសនី ទឹក និងប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្ត និងសម្រួលនីតិវិធីគយសម្រាប់ការបញ្ជូនកម្លាំងពលកម្ម ទំនិញ ឧបករណ៍ និងយានជំនិះតាមច្រកព្រំដែន។
យោងតាម ក្រសួងផែនការ និងវិនិយោគវៀតណាម បានឱ្យដឹងថា គម្រោងចំនួន ១១០ របស់វៀតណាម និងទំហំវិនិយោគដែលបានចុះបញ្ជីមានចំនួនជាង ៣,៧ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិកនៅក្នុងខេត្តនៃប្រទេសឡាវ និងកម្ពុជា នៅតំបន់ត្រីកោណ ដែលមានចំនួនជាង ២៤% និង ៤៤% នៃគម្រោង និងទុនវិនិយោគសរុបរបស់ប្រទេសវៀតណាមនៅក្នុងប្រទេសទាំងពីររៀងគ្នា។ គម្រោងទាំងនោះមាន ៦៥ គម្រោងដែលមានតម្លៃជាង ២ ប៊ីលានដុល្លារក្នុងប្រទេសឡាវ និង ៤៥ គម្រោងដែលមានតម្លៃជិត ១,៧ ប៊ីលានដុល្លារក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
VNA | វៀតណាមវិនិយោគជាង ៣,៧ ប៊ីលានដុល្លារ ក្នុងខេត្តនៃប្រទេសឡាវ និងកម្ពុជា នៅតំបន់ត្រីកោណអភិវឌ្ឍន៍ |
ស្តូបមិត្តភាពវៀតណាម-កម្ពុជា ត្រូវបានធ្វើពិធីបើកសម្ពោធ កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ក្នុងខេត្តស្វាយរៀង។ នេះជាស្តូបទី ១៨ ដែលត្រូវបានសាងសង់រួចរាល់ ក្រោមគម្រោងសាងសង់ស្តូបមិត្តភាពវៀតណាម-កម្ពុជាចំនួន ២៣ នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។
ថ្លែងមតិក្នុងពិធីសម្ពោធ នោះ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតវៀតណាមប្រចាំនៅកម្ពុជា លោក Nguyen Huy Tang បានអះអាងថា ស្តូបមិត្តភាពនេះគឺជាការទទួលស្គាល់របស់ប្រជាជនកម្ពុជាចំពោះជំនួយដែលប្រជាជនវៀតណាមបានផ្តល់ដល់ប្រទេសជិតខាងក្នុងអំឡុងពេលតស៊ូផ្តួលរំលំរបប ប៉ុល ពត ក៏ដូចជាការកសាងប្រទេសជាតិ រហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
លោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ការងារនេះ បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអប់រំយុវជនជំនាន់ក្រោយនៃប្រទេសទាំងពីរអំពីតម្លៃនៃសន្តិភាព និងសេរីភាព ព្រមទាំងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីទំនាក់ទំនងមិត្តភាពប្រពៃណីវៀតណាម-កម្ពុជា។ សម្តេច ម៉ែន សំអន អនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជាតិរណសិរ្សសាមគ្គីអភិវឌ្ឍន៍មាតុភូមិកម្ពុជា ព្រមទាំងជាប្រធានសមាគមមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាម បានសង្កត់ធ្ងន់លើភាពជាអ្នកជិតខាងល្អរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដែលបានប្រកៀកស្មាគ្នា ដើម្បីជំនះនូវឧបសគ្គដ៏ធំធេងក្នុងដំណាក់កាលផ្សេងៗនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ ដើម្បីទទួលបានសន្តិភាព បូរណភាពទឹកដី និងការអភិវឌ្ឍន៍ ព្រមទាំងរួមចំណែកដល់សន្តិភាព កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ វិបុលភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក។
សម្តេច ម៉ែន សំអន បានសម្តែងការដឹងគុណចំពោះបក្ស រដ្ឋ រណសិរ្សមាតុភូមិ យោធា និងប្រជាជនវៀតណាម ដែលបានជួយកម្ពុជារំដោះខ្លួនចេញពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ដ៏ឃោរឃៅ និងបានរួមចំណែកក្នុងដំណើរការស្វែងរកសន្តិភាពរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
សម្តេច បានមានប្រសាសន៍ថា ពិធីសម្ពោធស្តូបមិត្តភាពនេះ មានគោលដៅលើកកម្ពស់ចំណងសាមគ្គីភាព មិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាប្រពៃណី រវាងប្រជាជាតិទាំងពីរ ដោយសម្តេចបានបន្ថែមថា វាជាការបង្ហាញពីភាពរស់រវើកសម្រាប់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង ដើម្បីបន្តថែរក្សា បង្រួបបង្រួម និងលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនងវៀតណាម-កម្ពុជា។
ការសាងសង់ស្តូបមិត្តភាពចំនួន ២៣ បានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ១៩៨០។ ក្នុងចំណោមនោះ មានស្តូបចំនួន១៨ត្រូវបានសាងសង់រួចរាល់ នៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ និងតំបន់ផ្សេងទៀត ខណៈដែល ៥ កន្លែងផ្សេងទៀតកំពុងសាងសង់ ហើយនឹងត្រូវធ្វើពិធីសម្ពោធ នៅខេត្តឧត្តរមានជ័យ ព្រៃវែង សៀមរាប ប៉ៃលិន និងត្បូងឃ្មុំ។ VNA | ស្តូបមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាម នៅក្នុងខេត្តស្វាយរៀង ត្រូវបានបើកសម្ពោធ |
នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាបានលើកទឹកចិត្តដល់ធនាគារ Maybank ពិចារណាវិនិយោគលើការកសាងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីអាហារហាឡាលនៅកម្ពុជា។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងបែបនេះ ខណៈដែលបានទទួលការជួបសម្តែងការគួរសមពីលោ Dato’ Khairussaleh Ramli ប្រធាន និងជានាយកប្រតិបត្តិធនាគារ Maybank នៅទីក្រុងគួឡាឡំពួរ កាលពីល្ងាចម្សិលមិញ ក្នុងដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចរយៈពេលមួយថ្ងៃនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានពន្យល់ថា ធនាគារគឺជាតួអង្គសំខាន់ក្នុងវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ ដែលជួយសម្រួលដល់អតិថិជន និងអ្នកពាក់ព័ន្ធ។
លើសពីនេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានជំរុញឱ្យធានាគារសហការជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ នៅកម្ពុជា ដើម្បីជំរុញបង្កើតឧស្សាហកម្មអាហារហាឡាល់ ជាឧស្សាហកម្មមួយដែលមានសក្ដានុពល គាំទ្រដល់វិស័យសំខាន់ៗមួយចំនួនទៀត និងគាំទ្រដល់ការនាំចេញផលិតផលហាឡាល់ពីកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សាអន្តរជាតិ។
ជាមួយគ្នានេះ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតក៏បានអំពាវនាវឱ្យបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងធនាគារ Maybank និងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ជាពិសេសលើការទូទាត់ឆ្លងធនាគារ ដើម្បីលើកកម្ពស់វិស័យហិរញ្ញវត្ថុ ឱ្យក្លាយជាកម្លាំងចលករដ៏សំខាន់នៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
ចំណែកលោក Dato’ Khairussaleh Ramli បានកោតសរសើរនូវខ្លឹមសារសុន្ទរកថាប្រកបដោយអត្ថន័យរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតក្នុងវេទិកាធុរកិច្ច កម្ពុជា-ម៉ាឡេស៊ី ឆ្នាំ ២០២៤ ហើយលោកពិតជាមានការស្ងប់ស្ងែងចំពោះឯកឧត្តមបណ្ឌិតដែលជាមេដឹកនាំមួយរូបពោរពេញដោយភាពឆ្លាតវៃ មានការយល់ដឹងស៊ីជម្រៅអំពីវិស័យវិនិយោគហិរញ្ញវត្ថុ និងធនាគារ នៅកម្ពុជា។
ធនាគារ Maybank បានចាប់ផ្តើមការវិនិយោគនៅប្រទេសកម្ពុជាក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៩៣ ដោយបានបើកសាខាដំបូងនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ បច្ចុប្បន្ន ធនាគារមានសាខាចំនួន ២១ ដែលក្នុងនោះមាន ១៣ សាខានៅរាជធានីភ្នំពេញ។ AKP | នាយករដ្ឋមន្ត្រីលើកទឹកចិត្តឱ្យពិនិត្យលទ្ធភាពលើការវិនិយោគកសាងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីអាហារហាឡាល់នៅកម្ពុជា |
មេដឹកនាំកម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី បានឯកភាពគ្នាលើវិស័យមួយចំនួន ដើម្បីជំរុញបន្ថែមនូវទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរ។
ការឯកភាពនេះ ធ្វើឡើងក្នុងជំនួបទ្វេភាគីរវាង ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងសមភាគីម៉ាឡេស៊ី ឯកឧត្តម ដាតុ ស៊េរី អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម (Dato’ Seri Anwar Ibrahim) នៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី កាលពីម្សិលមិញ។
ក្នុងឱកាសនោះ មេដឹកនាំទាំងពីរបានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះលទ្ធផលនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីនាពេលកន្លងមក ព្រមទាំងបានផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈ លើការពង្រឹងនិងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យផ្សេងៗ រួមមាន នយោបាយ ការពារជាតិ សន្តិសុខ ពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ ទេសចរណ៍ ឧស្សាហកម្ម អាហារហាឡាល់ ទូរគមនាគមន៍ និងព័ត៌មានវិទ្យា បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និងសន្តិសុខថាមពល។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីទាំងពីរក៏បានពិភាក្សាគ្នាអំពីលទ្ធភាពនៃការពង្រីកជើងហោះហើរត្រង់ពីម៉ាឡេស៊ីទៅកាន់គោលដៅទេសចរណ៍សំខាន់ៗរបស់កម្ពុជា ដូចជាខេត្តសៀមរាបជាដើម។
ក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃវិស័យការពារជាតិ និងសន្តិសុខ ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពបន្តជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ រួមមានការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្ស ការកសាងសមត្ថភាព ការផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មាន និងលំហាត់សមយុទ្ធរួមគ្នា ចំណែកវិស័យសន្តិសុខថាមពល ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគាំទ្រ និងសម្របសម្រួលគម្រោងបញ្ជូនថាមពលក្រោមបាតសមុទ្រ ( ឡាវ-កម្ពុជា-សិង្ហបុរី) ដោយឆ្លងកាត់ដែនសមុទ្រម៉ាឡេស៊ី។
ក្រៅពីនេះ សមភាគីទាំងពីរបានឯកភាពគ្នាក្នុងការពិនិត្យលទ្ធភាពនៃការរៀបចំកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មការចម្រុះសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី (JCBC) ដែលដឹកនាំដោយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទាំងពីរ។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីទាំងពីរបានសម្តែងសុទិដ្ឋិនិយមថា ទំនាក់ទំនងរវាងកម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ីនឹងកាន់តែរឹងមាំ និងអាចឈានដល់កម្រិតកាន់តែខ្ពស់។
បន្ទាប់ពីកិច្ចពិភាក្សាទ្វេភាគីរួចមក ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត និងឯកឧត្តម អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម បានអញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងធនាគារជាតិម៉ាឡេស៊ី (Negara Malaysia) ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យនវានុវត្តន៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងប្រព័ន្ធទូទាត់។
គណៈប្រតិភូជាន់ខ្ពស់កម្ពុជា ដឹកនាំដោយ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត បានទៅដល់ទីក្រុងគូឡាឡាំពួ កាលពីម្សិលមិញ ដើម្បីបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការរយៈពេលមួយថ្ងៃ។ AKP | កម្ពុជា-ម៉ាឡេស៊ី ឯកភាពគ្នាជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី ដើម្បីផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមក |
កម្ពុជានិងបារាំងកំពុងវេចខ្ចប់ប្រតិមាព្រះនារាយណ៍ធ្វើអំពីសំរឹទ្ធដ៏ធំជាងគេ និងបំណែកចំនួន៣៩ ដើម្បីបញ្ជូនទៅជួសជុលនិងតាំងពិព័រណ៌នៅប្រទេសបារាំងនៅថ្ងៃទី១៣ ខែឧសភា។
ប្រតិមាព្រះនារាយណ៍ផ្ទុំធ្វើពីសំរឹទ្ធត្រូវមន្ត្រីអភិរក្សជាជនជាតិបារាំងរកឃើញក្នុងកំណាយមួយនៅប្រាសាទមេបុណ្យខាងលិចកាលពីឆ្នាំ១៩៣៦ ។ ប្រតិមានេះមានអាយុកាលតាំងពីសតវត្សរ៍ទី១១ ហើយជារូបសំណាក់សំរឹទ្ធធំជាងគេបំផុត (រូបប្រតិមាដើមអាចមានបណ្ដោយប្រវែងជាង៥ម៉ែត្រនិងកម្ពស់៤.៥០ម៉ែត្រ) ដែលមិនធ្លាប់ប្រទះឃើញនៅតំបន់រមណីយដ្ឋានអង្គរ។
ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈនិងភាគីបារាំងពីម្សិលមិញបាននិមន្តព្រះសង្ឃមកសូត្រមន្តប្រោសព្រំដល់ប្រតិមាព្រះនារាយណ៍នៅសារមន្ទីរជាតិកម្ពុជាមុននឹងបញ្ជូនទៅប្រទេសបារាំង។
ពិធីនោះប្រារព្ធធ្វើក្រោមអធិបតីភាពរបស់លោកស្រី ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ព្រមទាំងការចូលរួមពីលោក Fabrice Etienne ភារធារីស្ថានទូតបារាំងប្រចាំនៅកម្ពុជា អ្នកតំណាងសារមន្ទីរជាតិសិល្បៈអាស៊ី-ហ្គីមេ សាលាបារាំងចុងបូព៌ា មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវនិងជួសជុលនៃសារមន្ទីរបារាំង (C2RMF) និងសម្ព័ន្ធភាពអន្តរជាតិសម្រាប់ការការពារបេតិកភណ្ឌនៅតាមតំបន់ជម្លោះ (ALIPH)។
លោកស្រី ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈបានថ្លែងក្នុងពិធីនោះថា ប្រតិមាសំរឹទ្ធដ៏វិចិត្រនេះមានទំហំធំជាងនៅកម្ពុជា ដែលត្រូវបញ្ជូនទៅជួសជុលនៅប្រទេសបារាំងក្នុងគម្រោងសហប្រតិបត្តិការផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រនិងបច្ចេកទេសរវាងបារាំងនិងកម្ពុជា។
លោកស្រីថា ការបញ្ជូនប្រតិមាព្រះនរាយណ៍ផ្ទុំទៅជួសជុលនៅប្រទេសបារាំង ដោយសារតែនៅទីនោះមានបច្ចេកវិទ្យាថ្មីដែលមិនអាចជួសជុលនៅកម្ពុជាបានឡើយ។ យ៉ាងណាកម្ពុជាបញ្ជូនអ្នកជំនាញការខ្មែរទៅតាមជាមួយនឹងប្រតិមាព្រះនរាយណ៍ផ្ទុំជាប់ជានិច្ច ហើយអ្នកជំនាញការខ្មែរទាំងនោះអាចរៀនសូត្របច្ចេកទេសថ្មីពីអ្នកជំនាញលើពិភពលោកបានផងដែរ។
លោកនិយាយថា៖ «នៅតាមសារមន្ទីរយើងមានការជួសជុលវត្ថុឬចម្លាក់បុរាណជារៀងរាល់ថ្ងៃ ប៉ុន្តែរូបសំណាក់ព្រះនរាយណ៍ផ្ទុំនេះមានទំហំធំ ហើយត្រូវការបច្ចេកវិទ្យាថ្មីសម្រាប់ការវិភាគដែលមិនទាន់មាននៅក្នុងប្រទេសយើងទេ»។
លោកស្រីបន្ថែមថា គម្រោងសហប្រតិបត្តិការនេះក៏មានសិក្សាវិភាគសមាភាពផ្សំប្រតិមាព្រះនារាណ៍សំរឹទ្ធ ដើម្បីឈ្វេងយល់បន្ថែមពីបច្ចេកទេសដ៏ប៉ិនប្រសប់នៃការសិតលោហៈខ្នាតធំមហាសាលក្នុងអារ្យធម៌ខ្មែរសម័យអង្គរ។
លោកស្រី ភឿង សកុណា បាននិយាយបញ្ជាក់ថា៖ «ក្រោយពីជួសជុលប្រតិមាសំរឹទ្ធដ៏វិចិត្រនេះរួចរាល់ក្នុងរយៈពេលជិតមួយឆ្នាំ ប្រតិមាសំរឹទ្ធដ៏វិចិត្រនឹងត្រូវដាក់តាំងពិព័រណ៌នៅសារមន្ទីរសិល្បៈអាស៊ីហ្គីមេនៅប្រទេសបារាំងនៅពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ២០២៥ ។ ការដាក់តាំងពិព័រណ៌នេះនឹងមានបន្ថែមរូបចម្លាក់ធ្វើអំពីសំរឹទ្ធចំនួន១២៦ផ្សេងទៀតដែលបានខ្ចីពីសារមន្ទីរជាតិកម្ពុជាក្នុងដំណាក់កាលទី២»។
លោកស្រីបន្ថែមថា ការតាំងពិព័រណ៌នេះ ជាពិព័រណ៌មិនអចិន្ត្រៃយ៍ស្ដីពី “សំរឹទ្ធសម័យអង្គរ៖ សិល្បៈនៃអាទិទេព” ដែលបង្ហាញពីការវិវឌ្ឍបច្ចេកទេសនៃការសិតលោហៈក្នុងអារ្យធម៌ខ្មែរចាប់ពីសម័យបុរេប្រវត្តិសាស្ត្រដល់សម័យក្រោយអង្គរ។
លោកស្រីថា ក្រោយពីបញ្ចប់ពិព័រណ៌មិនអចិន្ត្រៃយ៍នៅសារមន្ទីរសិល្បៈអាស៊ីហ្គីមេនៅបារាំង ប្រតិមាសំរឹទ្ធនេះនឹងធ្វើដំណើរទៅតាំងពិព័រណ៌នៅសហរដ្ឋអាមេរិកបីទីតាំងបន្ថែមទៀត។
លោក Fabrice Etienne ភារធារីស្ថានទូតបារាំងប្រចាំនៅកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ប្រតិមាព្រះនារាយណ៍ផ្ទុំ ជាចម្លាក់ដ៏មហិមារបស់ខ្មែរ ដែលនឹងក្លាយជាវត្ថុសំខាន់សម្រាប់ការតាំងពិព័រណ៌នៅសារមន្ទីរជាតិសិល្បៈអាស៊ី-ហ្គីមេប្រទេសបារាំង។
លោកថា៖ «ពិព័រណ៍នេះនឹងទទួលអត្ថប្រយោជន៍ពីវត្ថុពិសេសដែលខ្ចីពីសារមន្ទីរជាតិកម្ពុជាដែលផ្តល់ដោយរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងក្របខ័ណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាក់លាក់រវាងក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈកម្ពុជានិងសារមន្ទីរជាតិសិល្បៈអាស៊ី-ហ្គីមេ សាលាបារាំងចុងបូព៌ា មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវនិងជួសជុលនៃសារមន្ទីរបារាំង (C2RMF) និងសម្ព័ន្ធភាពអន្តរជាតិសម្រាប់ការការពារបេតិកភណ្ឌនៅតាមតំបន់ជម្លោះ (ALIPH)»។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានថា ការបញ្ជូនប្រតិមានេះទៅកាន់ប្រទេសបារាំងធ្វើឡើងក្របខណ្ឌកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏សកម្មមួយដែលផ្ដោតលើការសិក្សានិងការជួសជុលប្រតិមាព្រះនារាយណ៍ផ្ទុំ៕ | កម្ពុជាត្រៀមបញ្ជូនប្រតិមាព្រះនារាយណ៍ទៅជួសជុលនិងតាំងពិព័រណ៌នៅបារាំង |
កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ មេដឹកនាំកម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី បានសម្តែងការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការជំរុញកំណើន និងវិបុលភាពរួមគ្នាសម្រាប់ប្រទេសទាំងពីរ។
នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានរួមគ្នាមួយ ដែលធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីជំនួបទ្វេភាគីជាមួយ លោក Dato’ Seri Anwar Ibrahim នាយករដ្ឋមន្រ្តីម៉ាឡេស៊ីនៅទីក្រុងគួឡាឡំពួរ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សាលើបញ្ហាជាច្រើនដើម្បីធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យផ្សេងៗ។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានបន្ត “យើងបានកត់សម្គាល់ដោយការពេញចិត្តចំពោះជំហានវិជ្ជមានចាប់តាំងពីដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី Anwar Ibrahim មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាកាលពីខែមីនាឆ្នាំមុន។ យើងបានកំណត់ទិសដៅរួមគ្នាសម្រាប់សកម្មភាពថ្មី ក្នុងគោលបំណងជំរុញកំណើន និងវិបុលភាពរួម»។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានបន្ថែមថា កម្ពុជាស្វាគមន៍ចំពោះការសម្រេចចិត្តរបស់ម៉ាឡេស៊ីក្នុងការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចភាក្សាអំពីគណៈកម្មការរួមរបស់យើងសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី ដែលសង្ឃឹមថានឹងប្រព្រឹត្តទៅក្នុងពេលឆាប់ៗនេះមុនពាក់កណ្តាលឆ្នាំ២០២៤ ដើម្បីចាប់ផ្តើមដំណើរការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យផ្សេងទៀតផងដែរ។
សម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរបស់យើងបង្ហាញពីនិន្នាការកើនឡើង ហើយនៅតែមានសក្ដានុពលដែលមិនទាន់បានប្រើប្រាស់ ក្នុងការពង្រឹងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចបន្ថែមទៀត។
កម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ីបានគូសបញ្ជាក់ពីតួនាទីសកម្មបន្ថែមទៀតរបស់វិស័យឯកជនក្នុងការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងគំនិតផ្តួចផ្តើមអភិវឌ្ឍន៍។
ដោយបានទទួលស្គាល់ពីសារៈសំខាន់នៃការតភ្ជាប់កាន់តែល្អប្រសើរ ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សាអំពីលទ្ធភាពនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមទៀតលើវិស័យទេសចរណ៍ និងការសម្រួលដល់ការហោះហើរត្រង់បន្ថែម ជាពិសេសសម្រាប់ទិសដៅបន្ថែមទៀតរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដើម្បីសម្រួលដល់ការធ្វើដំណើររវាងប្រជាជន ក៏ដូចជាភ្ញៀវទេសចរមកពីប្រទេសទាំងពីរ និងប្រទេសទីបី។
ភាគីទាំងពីរក៏បានបញ្ជាក់សារជាថ្មីនូវការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធា និងរក្សាកិច្ចសហការប្រកបដោយនិរន្តរភាព រួមទាំងការផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មាន និងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមក្នុងតំបន់ដូចជាការឆបោកតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ ចំពោះវិស័យថាមពល កម្ពុជាបានកោតសរសើរចំពោះគោលការណ៍របស់ម៉ាឡេស៊ីចំពោះការជួយសម្រួលដល់ឡាវ-កម្ពុជា-សិង្ហបុរី លើថាមពលក្រោមសមុទ្រ គម្រោងខ្សែបញ្ជូនឆ្លងកាត់តំបន់ឆ្នេរ។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានបន្ថែមថា កម្ពុជាបានស្នើម៉ាឡេស៊ីឱ្យពិចារណាចូលរួមក្នុងគម្រោងខាងលើរវាងកម្ពុជា ម៉ាឡេស៊ី និងសិង្ហបុរី សម្រាប់សន្តិសុខថាមពលក្នុងតំបន់។ AKP
| កម្ពុជា-ម៉ាឡេស៊ី នឹងបន្តជំរុញកំណើន និងវិបុលភាពរួមគ្នា |
នាយករដ្ឋមន្រ្តី លោក សេដ្ឋា ថាវីស៊ីន នៅថ្ងៃអង្គារនេះ បានប្រកាសថា លោកបានណែនាំដល់ក្រសួងធនធានធម្មជាតិ និងបរិស្ថាន ឱ្យពន្លឿនការចាត់តាំងមន្ត្រី ដើម្បីសម្របសម្រួលជាមួយកម្ពុជា ពាក់ព័ន្ធនឹងគណៈកម្មការចម្រុះដែលទើបបង្កើតថ្មី ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងភ្លើងឆេះឆ្លងដែន។
ថ្លែងទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មានបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំគណៈរដ្ឋមន្ត្រីប្រចាំសប្តាហ៍ លោក សេដ្ឋា បានមានប្រសាសន៍ថា ចំណុចឆេះជាច្រើនត្រូវបានរកឃើញនៅខាងភាគីកម្ពុជា ហើយក្រសួងការបរទេសថៃបានរាយការណ៍អំពីករណីភ្លើងឆេះនេះមករដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
លោក សេដ្ឋា បានមានប្រសាសន៍ថា “ដូច្នេះ ខ្ញុំបានប្រាប់ក្រសួងធនធានធម្មជាតិ និងបរិស្ថាន និងទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលផ្សេងទៀតដែលពាក់ព័ន្ធ ឱ្យបង្កើតក្រុមការងារថៃដើម្បីសម្របសម្រួលជាមួយភាគីកម្ពុជា”។
លោក សេដ្ឋា បានមានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងការបរទេសបានបញ្ជូនក្រុមការងារទៅជួបពិភាក្សាជាមួយកម្ពុជា ដើម្បីបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលប្រយុទ្ធនឹងភ្លើងឆេះព្រៃរួមគ្នាសម្រាប់ប្រទេសទាំងពីរ។
លោកបន្តថា ការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលនេះនឹងអនុញ្ញាតឱ្យប្រទេសទាំងពីរសម្របសម្រួលគ្នាជាផ្លូវការក្នុងការគ្រប់គ្រងភ្លើងឆេះព្រៃ។ Nation Thailand | លោក សេដ្ឋា បញ្ជាឲ្យក្រុមការងារថៃពន្លឿនកិច្ចសហការជាមួយកម្ពុជាក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងភ្លើងឆេះព្រៃ |
យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមបានឱ្យដឹងថា កាលពីថ្ងៃអង្គារធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និង ធនាគារកណ្តាលម៉ាឡេស៊ីបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈយោគយល់ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកនវានុវត្តន៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងប្រព័ន្ធទូទាត់សងប្រាក់។
អនុស្សរណៈយោគយល់នេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុង Putrajaya ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី រវាងលោកស្រី ជា សិរី ទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជានិងលោក Abdul Rasheed Ghaffourទេសាភិបាល ធនាគារកណ្តាលម៉ាឡេស៊ី។
ពិធីចុះហត្ថលេខានេះរៀបចំឡើង ក្រោមអធិបតីភាពរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា និងលោកAnwar Ibrahim នាយករដ្ឋមន្រ្តីម៉ាឡេស៊ី។
អនុស្សរណៈយោគយល់នេះត្រូវបានរៀបចំឡើង ដើម្បីជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឱ្យកាន់តែជិតស្និទ្ធ ព្រមទាំងលើកកម្ពស់នវានុវត្តន៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងការទូទាត់ឆ្លងដែនប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពនិងសុវត្ថិភាពបន្ថែមទៀត សំដៅផ្តល់ជាប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ និងធុរជនរបស់ប្រទេសទាំងពីរ។
កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះក៏នឹងជួយលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់រូបិយវត្ថុក្នុងស្រុកសម្រាប់ការទូទាត់ ព្រមទាំងជួយគាំទ្រដល់យន្តការកិច្ចសហការត្រួតពិនិត្យការទូទាត់ឆ្លងដែន ឱ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព និងសុវត្ថិភាពផងដែរ។
លោក Rasheed បាននិយាយថាអនុស្សរណៈយោគយល់នេះបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រទេសទាំងពីរក្នុងការលើកកម្ពស់ការទូទាត់ឆ្លងដែន និងការទូទាត់រូបិយប័ណ្ណក្នុងស្រុក។Xinhua | ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងធនាគារកណ្តាលនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ីចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈយោគយល់ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្នែកនវានុវត្តន៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងប្រព័ន្ធទូទាត់សងប្រាក់ |
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងនាយករដ្ឋមន្រ្តីម៉ាឡេស៊ី លោក Datuk Seri Anwar Ibrahim បានឯកភាពគ្នាជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចបន្ថែមទៀត ដោយពិចារណាលើលទ្ធភាពនៃការបង្កើតគណៈកម្មាធិការពាណិជ្ជកម្មរួមគ្នាមួយ ដើម្បីបង្កើនសន្ទុះក្នុងទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្ម។
ការប្តេជ្ញាចិត្តនេះបានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃអង្គារក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីដោយតបតាមការអញ្ជើញរបស់លោក Datuk Seri Anwar Ibrahim នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី។
យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការរួមដែលបានធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីមេដឹកនាំទាំងពីរបានពិភាក្សាគ្នាយ៉ាងទូលំទូលាយអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសទាំងពីរក្នុងគោលបំណងពង្រឹងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគី និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យផ្សេងៗ ជាពិសេសពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត បានមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងឱកាសខួបលើកទី៦៧ នៃទំនាក់ទំនងការទូតនៅឆ្នាំនេះ ចំណងមិត្តភាពកម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ីបានកើនឡើងដល់កម្រិតថ្មីនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច អន្តរកម្មកម្រិតខ្ពស់ ការផ្លាស់ប្តូររវាងប្រជាជន និងប្រជាជន និងការពង្រឹងទំនាក់ទំនងលើវិស័យការពារជាតិ។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានបន្តថា “ចំពោះផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរបស់យើងបង្ហាញពីនិន្នាការកើនឡើង ហើយនៅតែមានសក្ដានុពលដែលមិនទាន់បានប្រើប្រាស់ ក្នុងការពង្រឹងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចបន្ថែមទៀត។ សម្តេចធិបតី បានលើកឡើងផងដែរថា សម្តេច និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី បានគូសបញ្ជាក់ពីតួនាទីដ៏សំខាន់របស់វិស័យឯកជនប្រទេសទាំងពីរ ក្នុងការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងគំនិតផ្តួចផ្តើមអភិវឌ្ឍន៍ថ្មីៗបន្ថែមទៀត។
សម្រាប់វិស័យថាមពល ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានកោតសរសើរចំពោះគោលការណ៍របស់ម៉ាឡេស៊ីចំពោះការជួយសម្រួលដល់ឡាវ-កម្ពុជា-សិង្ហបុរី លើថាមពលក្រោមសមុទ្រ គម្រោងខ្សែបញ្ជូនឆ្លងកាត់តំបន់ឆ្នេរ។ លើសពីនេះ កម្ពុជាបានស្នើម៉ាឡេស៊ីឱ្យពិចារណាលើការចូលរួមក្នុងគម្រោងខ្សែបញ្ជូនថាមពលអគ្គិសនីលើសមុទ្រ និងក្រោមសមុទ្រ រវាងកម្ពុជា ម៉ាឡេស៊ី និងសិង្ហបុរី សម្រាប់សន្តិសុខថាមពលក្នុងតំបន់។
កម្ពុជាបានស្នើម៉ាឡេស៊ីឲ្យពិចារណាពីលទ្ធភាពនៃការបង្កើតគណៈកម្មាធិការពាណិជ្ជកម្មរួមគ្នាមួយផងដែរ។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី បានសម្តែងការគាំទ្រចំពោះសំណើរបស់សមភាគីកម្ពុជា ដោយលើកឡើងថា ប្រទេសទាំងពីរមានសក្តានុពលដ៏ធំក្នុងការជំរុញទំហំពាណិជ្ជកម្ម និងកិច្ចសហការលើការស្រាវជ្រាវ ការវិនិយោគ ឧស្សាហកម្មហាឡាល ថាមពលកកើតឡើងវិញ ឧស្សាហកម្មបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់ រួមទាំងរថយន្តអគ្គិសនីផងដែរ។
លោកបានបន្តថា “ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនៃប្រទេសទាំងពីរនឹងចូលរួមវេទិកាគណៈកម្មាធិការពាណិជ្ជកម្ម ហើយនឹងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈម និងស្វែងរកដំណោះស្រាយសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្ម និងទេសចរណ៍។ ការវិនិយោគគឺមានរួចស្រេចទៅហើយ ប៉ុន្តែយើងរំពឹងថានឹងមានការវិនិយោគបន្ថែមទៀតមកកម្ពុជា និងពីកម្ពុជាទៅម៉ាឡេស៊ី»។
ក្នុងឱកាសនេះដែរ នាយករដ្ឋមន្រ្តីទាំងពីរបានធ្វើជាអធិបតីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈយោគយល់ស្តីពី “កិច្ចសហប្រតិបត្តិការជំរុញនវានុវត្តន៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងប្រព័ន្ធទូទាត់សងប្រាក់” រវាងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងធនាគាកណ្ដាលម៉ាឡេស៊ី។
ដើម្បីគាំទ្រភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចទ្វេភាគី ភាគគីទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នាពង្រីកជើងហោះហើររវាងប្រទេសទាំងពីរ។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានចូលរួមវេទិកាធុរកិច្ចកម្ពុជា-ម៉ាឡេស៊ី ដោយបានអំពាវនាវដល់អ្នកវិនិយោគម៉ាឡេស៊ី ពិចារណាលើឱកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជា។
របាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករបានបង្ហាញថា ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរមានចំនួន ៦៣២ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២៣ កើនឡើង ១,៩ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន
ផលិតផលសំខាន់ៗដែលកម្ពុជានាំចេញទៅកាន់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីមានដូចជា ក្រណាត់ អង្ករ និងផលិតផលឧស្សាហកម្ម ខណៈដែលផលិតផលសំខាន់ៗដែលនាំចូលពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ីមាន គ្រឿងបន្លាស់រថយន្ត អាហារ និងភេសជ្ជៈ និងឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក។
ក្នុងនោះ កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញទៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីមានទំហំទឹកប្រាក់ត្រឹមតែ ១០៥ លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ ធ្លាក់ចុះ ៦,១ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ | កម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី ឯកភាពគ្នាជំរុញទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចបន្ថែមទៀត |
កាលពីថ្ងៃចន្ទក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា និងស្ថានទូតនូវែលហ្សេឡង់ប្រចាំកម្ពុជាបានរៀបចំកិច្ចពិភាក្សារួមគ្នាមួយ ដើម្បីលើកកម្ពស់បន្ថែមទៀតនូវកម្មវិធីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍ទ្វេភាគី ឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការរបស់កម្ពុជា និងប្រទេសអាស៊ានដទៃទៀត។
នេះបានកើតឡើងក្នុងជំនួបរវាងលោកស្រីផាណា វ៉ឺនីដា អគ្គលេខាធិការរងគណៈកម្មាធិការសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជានៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជានិងលោក Matthew Allen លេខាទីមួយនៃស្ថានទូតនូវែលហ្សេឡង់ប្រចាំកម្ពុជា ឡាវ និងថៃ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជានៅថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ គោលបំណងនៃកិច្ចប្រជុំនេះគឺដើម្បីពិភាក្សាអំពីកម្មវិធីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍ទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងនូវែលសេឡង់ និងការគាំទ្រពីរដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសទាំងពីរសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសង្គម។
លោកស្រីបានថ្លែងអំណរគុណដល់ដៃគូនូវែលសេឡង់ដែលបានចូលរួមគាំទ្រកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា ដោយផ្ដោតសំខាន់លើវិស័យកសិកម្ម ថាមពលកកើតឡើងវិញ អភិបាលកិច្ច អប់រំ និងជំនាញ ភាពធន់នៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងជំនួយមនុស្សធម៌ ។
លោក Matthew Allen ក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរថានូវែលសេឡង់កំពុងធ្វើការសិក្សាអំពីអាទិភាពអភិវឌ្ឍ និងតម្រូវការរបស់កម្ពុជា ក៏ដូចជាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀត ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវសង្គតិភាពរវាងគោលនយោបាយក្នុងការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានរបស់នូវែលសេឡង់ និងបរិការណ៍អភិវឌ្ឍន៍របស់ប្រទេសជាដៃគូ ។
ជំនួបនេះក៏មានការចូលរួមពីលោកស្រី Gabrielle Issakមន្រ្តីគោលនយោបាយជាន់ខ្ពស់ និង លោកស្រី Sophie Chrispមន្រ្តីគោលនយោបាយទទួលបន្ទុកកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍សកល និងអាហាររូបករណ៍នៃក្រសួងការបរទេស និងពាណិជ្ជកម្មនៃប្រទេសនូវែលសេឡង់ ។
នៅពាក់កណ្តាលខែកុម្ភៈ កម្ពុជា និងនូវែលសេឡង់បានប្រារព្ធខួបលើកទី៦៥ នៃទំនាក់ទំនងការទូតចាប់តាំងពីត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៥៩ដោយប្រទេសទាំងពីរបានប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលកំពុងរីកចម្រើនស្ទើរតែលើគ្រប់វិស័យ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក សុខ ចិន្តាសោភា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ និងលោក Winston Peters រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនូវែលហ្សេឡង់ បានឯកភាពគ្នារៀបចំកិច្ចពិគ្រោះយោបល់លើកទី៣ តាមពេលវេលាសមស្របនៅប្រទេសនូវែលសេឡង់។
ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ជាតិដល់កម្ពុជា គឺផ្តោតលើវិស័យកសិកម្ម ថាមពលកកើតឡើងវិញ អភិបាលកិច្ច ចំណេះដឹង និងជំនាញ ដែលនូវែលហ្សេឡង់បានបន្តផ្តល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុប្រមាណ ២២,៤ លានដុល្លារដល់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ពីឆ្នាំ ២០២១-២០២៤ ដែលតំណាងឱ្យកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍ទ្វេភាគីដ៏ធំបំផុតមួយនៅខាងក្រៅតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក។ | កម្ពុជា និងនូវែលសេឡង់ បង្ហាញចំណាប់អារម្មណ៍លើការកសាងគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ |
ពលរដ្ឋខ្មែរទូទាំងប្រទេសបានកាន់ទុក្ខចំពោះការចូលទិវង្គតរបស់សម្ដេចមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស នៅវត្តឧណ្ណាលោមកាលពីថ្ងៃចន្ទដោយជរាពាធក្នុងព្រះជន្ម៩៣ព្រះវស្សា។
រដ្ឋាភិបាលបានចេញសារាចរណែនាំមួយដោយប្រកាសកំណត់ថ្ងៃអង្គារពីម្សិលមិញ ជាថ្ងៃកាន់ទុក្ខជាផ្លូវការចំពោះការចូលទិវង្គតរបស់សម្ដេចមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស និងណែនាំគ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ វត្តអារាម មន្ត្រីរាជការ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគ្រប់ប្រភេទ និងប្រជាជនទូទាំងប្រទេសត្រូវបង្ហូតទង់ជាតិត្រឹមពាក់កណ្ដាលដងទង់។
សារាចររបស់រដ្ឋាភិបាលបានណែនាំទៀតថា គ្រប់ស្ថានីយវិទ្យុនិងទូរទស្សន៍ទាំងអស់ត្រូវផ្អាកការចាក់ផ្សាយទស្សនីយភាពផ្សេងៗដែលមានលក្ខណៈសប្បាយគគ្រឹកគគ្រេង។
សារាចរបានបញ្ជាក់ថា៖ «មន្ត្រីរាជការគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគ្រប់ប្រភេទ ព្រមទាំងជនរួមជាតិទាំងអស់នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាត្រូវចូលរួមអនុវត្ត ដើម្បីជាកិច្ចចូលរួមមរណទុក្ខដ៏ក្រៀមក្រំនេះ»។
តាមសារាចររបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងមួយជីវិតរបស់សម្ដេចមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស មានគុណបំណាច់យ៉ាងធំធេងចំពោះជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ ជាពិសេសបានធ្វើពលីកម្មទ្រទ្រង់ពុទ្ធប្បញ្ញត្តិនិងបានលើកកម្ពស់ព្រះពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជា។
ពេលនេះព្រះសពសម្ដេចមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស បានតម្កល់ទុកក្នុងវត្តឧណ្ណាលោម សង្កាត់ជ័យជំនះ ខណ្ឌដូនពេញ រាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីធ្វើបុណ្យតាមប្រពៃណីព្រះពុទ្ធសាសនារហូតដល់ថ្វាយព្រះភ្លើង។
ព្រះតេជគុណ ឃឹម សន ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានគណៈសង្ឃនាយក និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មធិការរៀបចំបុណ្យព្រះសព បានមានសង្ឃដិការថា នៅទូទាំងវត្តឧណ្ណាលោមកំពុងកាន់ទុក្ខ ហើយនិងរៀបចំពិធីបុណ្យព្រះសព។
ព្រះតេជគុណមានថេរដីកាថា តាមជំនុំរបស់គណៈកម្មការ គឺគ្រោងតម្កល់ព្រះសពនៅវត្តឧណ្ណាលោមរយៈពេល ១០០ថ្ងៃហើយទើបថ្វាយព្រះភ្លើងដោយព្រះមហាក្សត្រ។
ព្រះតេជគុណបន្ថែមថា៖ «យើងរៀបចំធ្វើបុណ្យគោរពព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធរយៈពេល៧ថ្ងៃ ហើយបន្តធ្វើបុណ្យរហូតគម្រប់១០០ថ្ងៃទើបដង្ហែព្រះសពនិងថ្វាយព្រះភ្លើង។ ចំពោះទីតាំងថ្វាយព្រះភ្លើង គឺស្រេចតែគណៈកម្មការជាអ្នកកំណត់ ប៉ុន្តែប្រហែលជាអាចរៀបចំនៅមុខវត្តបទុមវត្តី»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីយប់ថ្ងៃចន្ទបានអញ្ជើញទៅគោរពវិញាណក្ខន្ធសម្តេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស ហើយបានណែនាំចាត់ចែងការរៀបចំពិធីបុណ្យព្រះរាជសពត្រឹមត្រូវស្របតាមប្រពៃណីព្រះពុទ្ធសាសនា និងបង្កើតគណៈកម្មការទទួលបន្ទុកដឹកនាំនិងរៀបចំពិធីបុណ្យនោះ។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងក្នុងសាររំលែកទុក្ខថា៖ «រដ្ឋាភិបាល មន្ត្រីរាជការគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធគ្រប់ប្រភេទមានសេចក្ដីសង្វេគ សោកស្ដាយ អាឡោះអាល័យជាពន់ពេក ព្រោះការចូលទិវង្គតរបស់សម្តេចព្រះមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស ជាការបាត់បង់ដ៏ធំធេងរបស់ជាតិនិងប្រជាជនកម្ពុជា»។
ព្រះតេជគុណ ឡេង លួត ព្រះសង្ឃគង់នៅវត្តឧណ្ណាលោមបានមានសង្ឃដីការថា ព្រះតេជគុណបានមកអាស្រ័យនៅវត្តឧណ្ណាលោមបួនព្រះវស្សា ហើយបានចូលរួមមើលថែពេលសម្ដេចមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស មានអាពាធក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ។
ព្រះតេជគុណមានសង្ឃដីការថា ព្រះសង្ឃនៅទូទាំងប្រទេសប្រហែលជាមិនខុសពីព្រះសង្ឃនៅវត្តឧណ្ណាលោម ដែលមានសេចក្ដីរន្ធត់និងសោកស្ដាយចំពោះការចូលទិវង្គតសម្ដេចមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស។
ព្រះតេជគុណឈ្វេងយល់ថា នេះជាហេតុការណ៍មួយដែលបានបាត់បង់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលរបស់ពុទ្ធចក្រនៅកម្ពុជា។ ការចូលទីវង្គតរបស់សម្ដេចមហាសង្ឃរាជបានធ្វើឱ្យព្រះសង្ឃនៅក្នុងវត្តអារាមទាំងអស់មានការសោកស្ដាយនិងមានទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំបំផុត។
ព្រះតេជគុណបន្ថែមថា៖ «គុណតម្លៃចុងក្រោយរបស់សិស្សគុណដូចអាត្មា គឺមានតែការកាន់ទុក្ខនិងការចូលរួមសូត្រធម៌ដើម្បីឧទ្ទិសព្រះរាជផលថ្វាយចំពោះព្រះអង្គប៉ុណ្ណោះ»។
លោក ញីម ញ៉ឹម ដែលជាអតីតសង្ឃ និងបច្ចុប្បន្នជាគ្រូបង្រៀនព្រះសង្ឃនៅពុទ្ធិកវិទ្យាល័យព្រះសុរាម្រឹតបានសម្ដែងការសោកស្ដាយ តែមិនរន្ធត់ខ្លាំងទេចំពោះការចូលទិវង្គតរបស់សម្ដេចមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស ព្រោះលោកបានដឹងថា សម្ដេចមហាសង្ឃរាជមានអាពាធនិងមានព្រះជន្មក៏ច្រើនណាស់ដែរ។
លោកថា លោកធ្លាប់បានទទួលដំបូន្មានច្រើនពីសម្ដេចមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស តាមរយៈកម្មវិធីផ្សេងៗដែលពាក់ព័ន្ធនងវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនា។
លោកបន្ថែមថា គុណបំណាច់របស់សម្ដេចមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស នៅក្នុងវិស័យពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជា គឺបានចូលរួមស្ដារព្រះពុទ្ធសាសនានៅកម្ពុជាឡើងវិញ បន្ទាប់ពីបានលុបបំបាត់នៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យឬរបបខ្មែរក្រហមដឹកនាំដោយ ប៉ុល ពត។
លោកបាននិយាយថា៖ «ព្រះអង្គជាស្ដេចសង្ឃនៅកម្ពុជា ដូច្នេះយើងត្រូវនាំគ្នាកាន់ទុក្ខតាមអនុសាសន៍ណែនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល ហើយយើងមិនត្រូវធ្វើកម្មវិធីសប្បាយផ្សេងៗនៅក្នុងពេលនេះទេ។ ជាងនេះទៅទៀត យើងត្រូវបង្ហូតទង់ជាតិមកត្រឹមពាក់កណ្ដាលទង់»។
សម្ដេចមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស ប្រសូតថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៣២ នៅឃុំជ្រាវ ស្រុកប្រាសាទបាគង ខេត្តសៀមរាប។ បិតាមាននាម ទេព ឈិត និងមាតាមាននាម ប៉ិច អាត់។ សម្ដេចមហាសង្ឃរាជបានលះបង់ព្រះរាជកាយពលយ៉ាងខ្លាំងក្នុងវិស័យព្រះពុទ្ធសាសនា ក្រោយពីកម្ពុជាបានរួចផុតពីសម័យរបបខ្មែរក្រហម ប៉ុល ពត។ ព្រះអង្គបានបង្កើតគណៈសង្ឃកម្ពុជាឡើងវិញតាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០មក។ ព្រះអង្គក៏បានទទួលគោរម្យងារជា «សម្ដេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជាធិបតី ទេព វង្ស» នៅអំឡុងឆ្នាំ២០០៦។
សម្ដេចមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស បានសាងផ្នួសចំនួន ២លើក។ លើកទី១ បួសនៅវត្តរាជបូណ៌ ខេត្តសៀមរាប នៅឆ្នាំ១៩៥២។ លើកទី២ បួសនៅវត្តឧណ្ណាលោម រាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី១៩ កញ្ញា ១៩៧៩។ នៅឆ្នាំដដែលនោះ ព្រះតេជគុណ ទេព វង្ស បានឡើងជាព្រះវិន័យធរប្រធានសង្ឃ និងជាព្រះឧបជ្ឈាហ៍ទូទាំងប្រទេសបន្តពីព្រះគ្រូមហាថេរព្រះនាម កើត វ៉ាយ។
ក្រោយពីកាន់តួនាទីជាព្រះវិន័យធរនិងជាព្រះឧបជ្ឈាយ៍នៃកម្ពុជាអស់១៤ឆ្នាំ ព្រះតេជគុណ ទេព វង្ស បានទទួលគោរម្យងារជាព្រះមហាសុមេធាធិបតី សង្ឃនាយក នៅឆ្នាំ១៩៩១។ ស្នាព្រះហស្ថព្រះអង្គក្នុងវិស័យពុទ្ធសាសនាពិតជាជ្រាលជ្រៅឥតគណនារហូតបានទទួលគោរម្យងារ ជាសម្ដេចព្រះមហាសុមេធាធិបតីព្រះសង្ឃរាជ គណៈមហានិកាយ នៅឆ្នាំ១៩៩១។ ក្រោយមកទៀតបានទទួលគោរម្យងារនិងតួនាទីជាសម្ដេចព្រះអគ្គមហាសង្ឃរាជាធិបតី កិត្តិឧទេសបណ្ឌិត សម្ដេចព្រះមហាសង្ឃរាជ នៅឆ្នាំ២០០៦៕ | ពលរដ្ឋទូទាំងប្រទេសកាន់ទុក្ខចំពោះការចូលទិវង្គត របស់សម្ដេចព្រះមហាសង្ឃរាជ ទេព វង្ស |
ក្រសួងមហាផ្ទៃ ជំរុញថ្នាក់ដឹកនាំស្នងការដ្ឋាន និងអង្គភាពពាក់ព័ន្ធត្រូវមានភាពស្មោះត្រង់លាតត្រដាងក្នុងករណីធ្វើតេស្ដរកឃើញមន្ត្រីមានសារធាតុញៀន ឬប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ដើម្បីអនុវត្តវិធានការច្បាប់ និងធានាមន្ត្រីមានភាពស្អាតស្អំនៅគ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន។
ក្នុងពិធីបិទសន្និបាត និងសម្ពោធសមិទ្ធផលនានានៅបណ្ឌិត្យសភានគរបាលកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃចន្ទ លោក ស សុខា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃ បានណែនាំថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្រ្តីគ្រប់អង្គភាពនគរបាលជាតិ ត្រូវមានភាពស្មោះត្រង់ និងមិនត្រូវបណ្ដែតបណ្ដោយឱ្យមានចន្លោះប្រហោង ឬឆកល្វែងកើតមានដោយងាយៗក្នុងយុទ្ធនាការធ្វើតេស្តរកសារធាតុញៀននោះឡើយ។
លោកបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងដែរថា គ្រប់ថ្នាក់ដឹកនាំស្នងការដ្ឋាន និងអង្គភាពចំណុះក្រសួងមហាផ្ទៃ កុំបិទបាំងករណីរកឃើញមន្រ្តីមានសារធាតុញៀន ឬមន្ត្រីប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន ដោយសារតែការទទួលបានផលប្រយោជន៍ ឬមានការយោគយល់ដល់មន្រ្តីជិតដល់អាយុចូលនិវត្តន៍ជាដើម។
លោកបន្ថែមថា៖ «សូមកុំមានការព្រួយបារម្ភខ្លាចបាត់មន្រ្តី ព្រោះក្រសួងនឹងផ្ដល់ចំនួនក្របខ័ណ្ឌថ្មីជំនួសឱ្យអ្នកចាស់ដែលបានបណ្ដេញចេញផងដែរ»។
លោក ស សុខា ក៏បានណែនាំថ្នាក់ដឹកនាំ និងមន្រ្តីរាជការស៊ីវិល មន្ត្រីនគរបាលជាតិ និងមន្រ្តីពន្ធនាគារ យកចិត្តទុកដាក់អនុវត្តវិន័យ គោរពពេលវេលាការងារឱ្យបានត្រឹមត្រូវ និងបានណែនាំឱ្យអគ្គនាយកដ្ឋានធនធានមនុស្ស ត្រូវអនុវត្តគ្រប់យន្តការ និងមធ្យោបាយ ដើម្បីធានាមន្រ្តីទាំងអស់ពិតជាបានមកបំពេញការងារបានត្រឹមត្រូវ ស្របតាមច្បាប់ និងគោលការណ៍របស់អង្គភាព។
លោក ឡាំ សុជាតិ នាយកប្រតិបត្តិនៃវិទ្យាស្ថានតស៊ូមតិ និងគោលនយោបាយ(API) បានឱ្យដឹងថា មិនថានៅក្រុង ជនបទ ឬតំបន់ដាច់ស្រយាលនោះទេ ប្រជាពលរដ្ឋតែងព្រួយបារម្ភខ្លាំងចំពោះគ្រឿងញៀន ដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ។
លោកបន្ថែមថា នៅក្នុងភូមិ ឃុំ សង្កាត់នីមួយៗយ៉ាងហោចក៏ប្រជាពលរដ្ឋធ្លាប់បានដឹង និងស្គាល់មនុស្សចន្លោះពីមួយទៅពីរនាក់ ដែលធ្លាប់ប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀននៅក្នុងមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ ក្នុងនោះមានដូចជា សាច់ញាតិ ឬមិត្តភក្ដិ ឬក៏ជាអ្នកភូមិ ហើយអ្នកខ្លះក៏ធ្លាប់ស្គាល់អ្នកជួញដូរ ឬជនល្មើសគ្រឿងញៀនផងដែរ។
លោកបន្តថា ក្នុងមួយឆ្នាំៗពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសគ្រឿងញៀន គឺនៅតែបន្តកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ និងជាការព្រួយបារម្ភបំផុតរបស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន ព្រោះការអនុវត្តច្បាប់ហាក់នៅធូរលុងនៅ ឡើយចំពោះមន្ត្រីខូចខិល អ្នកជួញដូរ ជនប្រព្រឹត្ត ហើយជនបង្កមួយចំនួននៅតែមានឱកាសប្រព្រឹត្តល្មើសដដែល។
លោក ឡាំ សុជាតិ បញ្ជាក់ថា៖ «បញ្ហាគ្រឿងញៀន គឺជារឿងធ្ងន់ធ្ងររបស់សង្គមជាតិ ហើយអ្នកដែលរងគ្រោះជាយុវជនដែលបានប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន និងបន្តរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់គ្រួសារ និងសង្គម ប៉ុន្តែអ្នកដែលទទួលផលប្រយោជន៍ពីគ្រឿងញៀន គឺមានក្រុមមនុស្សតិចតួចតែប៉ុណ្ណោះ»។
លោក នេត សាវឿន ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ធ្លាប់លើកឡើងថា បច្ចុប្បន្ននិន្នាការនៃការផលិត ការចរាចរ ការជួញដូរ និងការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន នៅតែមានកំណើនខ្លាំងទាំងក្នុងក្របខណ្ឌអន្តរជាតិ តំបន់ និងអនុតំបន់ ហើយបានបន្តគំរាមកំហែង និងជះឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានធ្ងន់ធ្ងរដល់កម្ពុជា។
លោកបន្តថា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ការប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនក្នុងស្រទាប់យុវវ័យបានរាលដាលគួរឱ្យព្រួយបារម្ភចំពោះសុខភាព សន្តិសុខ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ដែលជាក្តីកង្វល់យ៉ាងខ្លាំងចំពោះប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមមូលដ្ឋាន និងសង្គមជាតិទាំងមូល។
លោកបញ្ជាក់ថា ការកែច្នៃផលិតគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ ត្រូវបានរកឃើញ និងបង្ក្រាបបានជាបន្តបន្ទាប់ ជាមួយនឹងវត្តមានសារធាតុគីមីផ្សំជាច្រើនត្រូវបានរកឃើញនៅទីតាំងគោលដៅមួយចំនួនក្នុងរាជធានី ខេត្ត។
ក្នុងផែនការស្ដីពី យុទ្ធនាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ លើកទី៩ឆ្នាំ២០២៤ របស់រដ្ឋាភិបាល បានឱ្យដឹងថា យុទ្ធនាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនចាប់ពីឆ្នាំ២០១៧ ដល់ឆ្នាំ២០២៣ កងកម្លាំងពាក់ព័ន្ធចុះបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនបានចំនួន ៥៥,៣០៥ករណី និងឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យចំនួន ១២០,៣០៧នាក់។
យុទ្ធនាការខាងលើនេះ ក៏បានចាប់យកសារធាតុញៀនគ្រប់ប្រភេទទម្ងន់ប្រមាណ២៧,៦៤១គីឡូក្រាម និងសារធាតុគីមីផ្សំប្រមាណ ៥២០,០០៥គីឡូក្រាម។
ក្នុងនោះមានមធ្យោបាយ សម្ភារៈ និងវត្ថុតាងជាច្រើនផ្សេងទៀត ជាពិសេសសមត្ថកិច្ចស្រាវជ្រាវបានរកឃើញ និងបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀន ដែលមានអង្គការចាត់តាំងចំនួន ៤៣៥ករណី ឃាត់ខ្លួនមេក្លោងចំនួន ១៦៤នាក់ និងខ្សែរយៈបណ្ដាញ ៨១១នាក់ ដើម្បីកសាងសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅតុលាការផ្តន្ទាទោសតាមច្បាប់៕ | ក្រសួងមហាផ្ទៃ ជំរុញភាគីពាក់ព័ន្ធឱ្យមានភាពស្មោះត្រង់លាតត្រដាងមន្ត្រីដែលមានសារធាតុញៀន |
ទោះបីជាវិស័យអចលនទ្រព្យនៅតែមានកំណើននៅឆ្នាំ ២០២៣ សន្ទុះនៃកំណើននេះនៅតែមានកម្រិតយឺតខ្លាំងត្រឹម ០.៥ ភាគរយ បើធៀបនឹង ០.២ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០២២។
អចលនទ្រព្យ និងសំណង់រួមចំណែកប្រហែល ១០ ភាគរយដល់ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) របស់កម្ពុជា ដូច្នេះហើយវាជាកត្តាសំខាន់ដែលវិស័យនេះទទួលបានសន្ទុះបន្ថែមទៀត។ លោក រ័ត្ន សោភ័ណ្ឌ នាយកប្រតិបត្តិ និងនាយកប្រចាំប្រទេសរបស់ធនាគារ មេយប៊ែងកម្ពុជា បាននិយាយកាលពីពេលថ្មីៗនេះ នៅក្នុងកម្មវិធីផ្សព្វផ្សាយរបស់គម្រោងអចលទ្រព្យ J-Tower 3 ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញថា ៖ «ជាមួយនឹងកំណើនប្រជាជនយ៉ាងច្រើន ជាពិសេសនៅក្នុងទីក្រុងធំៗដូចជាទីក្រុងភ្នំពេញ និងខេត្តសៀមរាប តម្រូវការលំនៅដ្ឋាន និងពាណិជ្ជកម្មកំពុងកើនឡើង»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «យើងកំពុងមើលឃើញគម្រោងសាងសង់ថ្មីដើម្បីបំពេញតម្រូវការរបស់ប្រជាជនដែលកំពុងកើនឡើង»។ ប្រជាជនកម្ពុជាចំនួន ១៧.១២ លាននាក់មានកំណើន ១.០៤ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ 2024។ នេះធៀបនឹងអត្រាកំណើនប្រចាំឆ្នាំ ១.១៩ ភាគរយក្នុងទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ»។
កំណើនប្រជាជនក្នុងទីក្រុងមានចំនួន ៤.៥៨ លាននាក់ តំណាងឱ្យការកើនឡើង ៣.០៧ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០២៤។ នេះគឺនៅក្នុងការប្រៀបធៀបទៅនឹងអត្រាកំណើនប្រចាំឆ្នាំ ៣.២៩ ភាគរយក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
លោកបានបន្តថា៖ «យើងកំពុងមើលឃើញថាមនុស្សមានទំនោរនៅលីវយូរជាងមុន ប៉ុន្តែមានទំនោរចង់រើចេញឬមានផ្ទះសម្បែងមុនពេលរៀបការ»។
ជាមួយនឹងការកើនឡើងនៃចំនួនប្រជាជនបែបនេះ ទីផ្សារអចលនទ្រព្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជាពិតជាកំពុងទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ជាសកល។ អ្នកអភិវឌ្ឍន៍មកពីប្រទេសចិន សិង្ហបុរី ជប៉ុន ម៉ាឡេស៊ី តៃវ៉ាន់ បាននឹងកំពុងវិនិយោគលើគម្រោងអចលនទ្រព្យរបស់ប្រទេសនេះ។
ខណៈពេលដែលបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ គឺដោយសារតែការធ្លាក់ចុះនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ស្ថានភាពនេះអាចប្រសើរឡើងនៅឆ្នាំ ២០២៤។ ប្រសិនបើយើងក្រឡេកមើលទិដ្ឋភាពឥណទានរបស់ប្រទេសកម្ពុជានៃឥណទានសរុបនៅឆ្នាំ ២០២៣ កម្ចីទិញផ្ទះមាន ១៤ ភាគរយនៃប្រាក់កម្ចី ខណៈសកម្មភាពអចលនទ្រព្យមាន ១០ ភាគរយ និងសំណង់ ៩ ភាគរយ។ ជាសរុបផ្នែកនេះបានបង្កើតកម្រិតខ្ពស់រហូតដល់ ៣៤ ភាគរយនៃឥណទានដែលមិនសង់រួចគិតត្រឹមខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៣។
សេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងរីកចម្រើនរបស់កម្ពុជាបាននឹងកំពុងទាក់ទាញការវិនិយោគពីបរទេសកាន់តែច្រើន និងបុគ្គលដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិ ដែលបណ្តាលឱ្យមានតម្រូវការកើនឡើងសម្រាប់អចលនទ្រព្យកម្រិតខ្ពស់។
នាយកប្រតិបត្តិរបស់ធនាគារ មេយប៊ែង បាននិយាយ៖«និន្នាការនេះត្រូវបានបង្កើនបន្ថែមទៀតដោយវិធានការរបស់រដ្ឋាភិបាល ដូចជាការសម្រេចចិត្តអនុញ្ញាតឱ្យជនបរទេសទិញអចលនទ្រព្យដោយប្រើកិច្ចព្រមព្រៀងបរធនបាលកិច្ច (Trust) និង ការផ្លាស់ប្តូរពីការជួលរយៈពេល ៥០ ឆ្នាំទៅការជួលរយៈពេលវែងសម្រាប់ជនបរទេស» ។
ប៉ុន្តែការពឹងផ្អែកលើជនបរទេស និងជនបរទេសសម្រាប់ផ្នែកអចលនទ្រព្យផ្នែកបុព្វលាភក៏មានគុណវិបត្តិរបស់វាដែរ ដោយសារមានការរឹតបន្តឹងផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុពិភពលោកជាយូរមកហើយ បូកនឹងប្រាក់ដុល្លារកាន់តែខ្លាំងអាចប៉ះពាល់ដល់អចលនទ្រព្យក្នុងសេដ្ឋកិច្ចដុល្លារខ្លាំងដូចប្រទេសកម្ពុជា។ ទស្សនវិស័យមួយទៀតសម្រាប់ទីផ្សារអចលនទ្រព្យកម្ពុជាគឺកំណើននៃតម្រូវការអចលនទ្រព្យសម្រាប់ជួលសម្រាប់ក្រុមមនុស្សវ័យក្មេង។ ទាំងអ្នកក្នុងប្រទេស និងអ្នកដែលមកពីបរទេស ការជួលអាចមើលទៅជាជម្រើសដែលមានតម្លៃសមរម្យ និងទាក់ទាញជាងការទិញអចលនទ្រព្យ ។
អ្នកជំនាញអចលនទ្រព្យ លោក Keller Williams បាននិយាយនៅក្នុងកំណត់ត្រាស្រាវជ្រាវស្តីពីទីផ្សារអចលនទ្រព្យកម្ពុជាថា៖«ការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក៏ត្រូវបានកំណត់ដើម្បីជំរុញទីផ្សារអចលនទ្រព្យរបស់ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ ជាមួយនឹងការវិនិយោគយ៉ាងទូលំទូលាយរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ រួមទាំងផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន និងអាកាសយានដ្ឋាន ភាពងាយស្រួលនៃការរស់នៅក៏អាចធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវការជំរុញអចលនទ្រព្យផងដែរ»៕ | អចលទ្រព្យនៅកម្ពុជាកើនត្រឹមតែ ០.៥ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០២៣ |
ការហោះហើរត្រង់ពីឥណ្ឌាមកកម្ពុជាត្រូវបានរំពឹងទុកនៅឆ្នាំនេះ ខណៈដែលភាគីទាំងពីរកំពុងបញ្ចប់នីតិវិធីច្បាប់សម្រាប់ការតភ្ជាប់ផ្លូវអាកាស ដោយត្រួសត្រាយកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ។
យោងទៅតាមការឱ្យដឹងរបស់សេចក្តីថ្លែងការណ៍ចេញដោយសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា ការលើកឡើងនេះត្រូវបានលោក កុយ គួង ឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសឥណ្ឌាធ្វើឡើងក្នុងជំនួបជាមួយសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា (COA) ដែលដឹកនាំដោយអគ្គលេខាធិការរបស់ខ្លួនក្នុងទីក្រុងដេលី ប្រទេសឥណ្ឌា កាលពីសប្តាហ៍។
លោក កុយ គួង បានមានប្រសាសន៍ថា ស្ថានទូតកម្ពុជាកំពុងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយភាគីឥណ្ឌា ដើម្បីសម្រេចសេចក្តីសម្រេចចុងក្រោយស្តីពីការតភ្ជាប់ជើងហោះហើរត្រង់រវាងឥណ្ឌា និងកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងខែមេសា ឬខែមិថុនា។
ក្នុងគោលបំណងជំរុញចំនួនភ្ញៀវទេសចរដែលធ្វើដំណើររវាងប្រជាជាតិទាំងពីរ កម្ពុជា និងឥណ្ឌាបានពិភាក្សាគ្នាអំពីការបង្កើតជើងហោះហើរត្រង់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។
អនុរដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យលោក ស៊ិន ច័ន្ទសេរីវុត្ថា បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋលេខាធិការនៃអាកាសចរស៊ីវិលបានពន្លឿន និងអនុម័តនីតិវិធីផ្លូវអាកាសសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ក្នុងស្រុក ខេមបូឌា អង្គរអ៊ែរ និងខេមបូឌា អ៊ែរវ៉េ នៅកម្ពុជា។
លោកបាននិយាយកាលពីថ្ងៃចន្ទថា៖ «ឥឡូវនេះយើងកំពុងរង់ចាំការយល់ព្រមលើការហោះហើរត្រង់ទៅកាន់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ពីភាគីឥណ្ឌា» ។
ទិន្នន័យពីក្រសួងទេសចរណ៍បង្ហាញថា ប្រទេសកម្ពុជាបានស្វាគមន៍ភ្ញៀវឥណ្ឌាចំនួន ៦៨,៨៣៦ នាក់កាលពីឆ្នាំមុន កើនឡើងជាង ១០២ ភាគរយពីចំនួន ៣៤,០១៦ នាក់។
សមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា និងសហព័ន្ធសភាពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មឥណ្ឌា ត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការជាផ្លូវការនូវក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចរួមឥណ្ឌា-កម្ពុជា នៅរដ្ឋធានីញូវដេលីនៃប្រទេសឥណ្ឌា កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ។
ក្រុមប្រឹក្សានេះមានគោលបំណងលើកកម្ពស់សកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគរវាងប្រជាជាតិទាំងពីរតាមរយៈការសន្ទនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យឯកជន។
យោងតាមអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករបានឱ្យដឹងថា ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងព្រះរាជាណាចក្រ និងឥណ្ឌាមានការកើនឡើងជាលំដាប់ ដោយឈានដល់ជិត ៤៨៥,៧០ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ដែលជាការកើនឡើង ១០ ភាគរយពីឆ្នាំ ២០២២។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំណត់គោលដៅបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីជាមួយប្រទេសពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗ រួមមានឥណ្ឌា។
កម្ពុជា និងឥណ្ឌា បានបង្កើតការងារបច្ចេកទេសផ្ទៃក្នុង ដើម្បីបង្កើតការចរចាសម្រាប់កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគី ដោយលើកឡើងថា កតិកាសញ្ញានេះនឹងលើកកម្ពស់ពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យផ្សេងទៀត៕ | ការហោះហើរត្រង់ពីឥណ្ឌាមកកម្ពុជា រំពឹងថានឹងមកដល់ឆាប់ៗនេះ |
ក្នុងរយៈពេលជិត២ឆ្នាំ មន្ត្រីជលផលនៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានចុះបង្ក្រាបបទល្មើសរបាំងស្បៃមុង និងសាច់អួនចំនួន ១ ៦៥០ ៦១៧ម៉ែត្រ នៅតាមបណ្ដាខេត្តទាំង៦ នៃជុំវិញតំបន់បឹងទន្លេសាប។
ក្នុងរបាយការណ៍របស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ កាលពីម្សិលមិញបញ្ជាក់ថា គិតត្រឹមខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ ដល់ចុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ មន្ត្រីជំនាញជលផលបង្ក្រាបបទល្មើសឧបករណ៍អួនអូសទឹកសាប ៥៣ វង់ ម៉ាញ់ ១៤វង់ ឧបករណ៍ឆក់ត្រជាក់និងក្តៅ ១៤៧៣គ្រឿង។
មន្ត្រីជលផលក៏បង្ក្រាបឈិបយន្ត ២៣គ្រឿង អួនហ៊ុម ៣៣វង់ លូនិងលបចំនួន ១៥ ២២៩មាត់ បង្គោលចម្រឹង ៧៦៨ ២១១ដើម ឈ្នក់រួមផ្សំភ្លើង ១១៩វង់ កាណូត ១៧៦គ្រឿង ម៉ាស៊ីន ៨៤គ្រឿង និងបានបញ្ជូនសំណុំរឿងតុលាការ ៧១ករណី ចេញដីកាកោះ ២០នាក់ និងឃុំខ្លួន ៣១នាក់។
កញ្ញា អ៊ឹម រចនា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានឱ្យដឹងថា សម្រាប់ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង មន្ត្រីបង្ក្រាបបានឧបករណ៍ឆក់ត្រជាក់និងក្តៅ ៥៩១គ្រឿង របាំងស្បៃមុងនិងសាច់អួន ១៩៩ ៨០២ម៉ែត្រ លូនិងលប ៣៩៣៨មាត់ បង្គោលចម្រឹង ១០៧ ៧៤៥ដើម កាណូត ១១គ្រឿង ម៉ាស៊ីនកាណូត ៣គ្រឿង។ បទល្មើសខាងលើនេះ បានបញ្ជូនជនសង្ស័យទៅតុលាការ ១១នាក់ និងឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ន ៤នាក់។
ខេត្តពោធិ៍សាត់ បង្ក្រាបបានអួនអូសទឹកសាប ១២វង់ ឧបករណ៍ឆក់ត្រជាក់និងក្តៅ ៣៥គ្រឿង ឈិបយន្ត ៤គ្រឿង អួនហ៊ុម ៩វង់ របាំងសាច់អួននិងរបាំងស្បៃមុង ៤០១ ៩៥១ម៉ែត្រ លូនិងលប ១៨៣៣មាត់ បង្គោលចម្រឹង ៩៥ ៤២៤ដើម ឈ្នក់រួមផ្សំភ្លើង ៧៧វង់ កាណូត ៥៣គ្រឿង ម៉ាស៊ីន ១៩គ្រឿង។ បទល្មើសខាងលើនេះ បានបញ្ជូនជនសង្ស័យទៅតុលាការ ២២នាក់ ឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ន ១៤នាក់ និងចេញដីកាកោះ ៦នាក់។
កញ្ញាបន្តថា សម្រាប់ខេត្តបាត់ដំបង មន្ត្រីបង្ក្រាបម៉ាញ់ ១វង់ ឧបករណ៍ឆក់ក្តៅនិងត្រជាក់ ៦៨៦គ្រឿង របាំងសាច់អួននិងស្បៃមុង ២៣៤ ២៥០ម៉ែត្រ លូនិងលប ២៦២មាត់ បង្គោលចម្រឹង ៨៥ ៦១០ដើម កាណូត ២គ្រឿង ម៉ាស៊ីន ២គ្រឿង និងបានបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅតុលាការ ៣ករណី។
ខេត្តសៀមរាប មន្ត្រីចុះត្រួតពិនិត្យ និងបង្ក្រាបអួនអូសទឹកសាប ២៧វង់ ម៉ាញ់ ១២វង់ ឆក់ត្រជាក់និងក្តៅ ១០០គ្រឿង ឈិបយន្ត ១៩គ្រឿង អួនហ៊ុម ១៧វង់ របាំងស្បៃមុងនិងសាច់អួន ៣៦០ ៣៦៦ម៉ែត្រ លូនិងលប ៨៨៧មាត់ បង្គោលចម្រឹង ១៦៧ ០៥៣ដើមឈ្នក់រួមផ្សំភ្លើង ៤៩វង់ កាណូត ៥៥គ្រឿង ម៉ាស៊ីន ២២គ្រឿង។ បទល្មើសខាងលើនេះ បាបញ្ជូនសំណុំរឿងទៅតុលាការ ២៦ករណី ចេញដីកាកោះ ១០នាក់ និងឃុំខ្លួន ១១នាក់។
ខេត្តកំពង់ធំ មន្ត្រីចុះត្រួតពិនិត្យ និងបង្ក្រាបអួនអូសទឹកសាប ១៤វង់ ម៉ាញ់ ១វង់ ឆក់ត្រជាក់និងក្តៅ ៥៤គ្រឿង អួនហ៊ុម ៧វង់ របាំងស្បៃមុងនិងសាច់អួន ៤៤៨ ៥៣៨ម៉ែត្រ លូនិងលប ៧ ៩២៤មាត់ បង្គោលចម្រឹង ៣១០ ៩៣០ដើម ឈ្នក់រួមផ្សំភ្លើង ២វង់ កាណូត ៥៣គ្រឿង ម៉ាស៊ីន ៣៧គ្រឿង។ ក្នុងនោះបាន បញ្ជូនសំណុំរឿងទៅតុលាការ ១១ករណី ចេញដីកាកោះ ២នាក់ និងឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ន៣នាក់។
អ្នកនាំពាក្យបន្ថែមថា សម្រាប់ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ មន្ត្រីចុះបង្ក្រាបឧបករណ៍ឆក់ក្តៅចំនួន ៧គ្រឿង របាំងស្បៃមុងនិងសាច់អួន ៥ ៧១០ម៉ែត្រ លូនិងលប ៣៨៥មាត់ បង្គោលចម្រឹង ១ ៤៤៩ដើម កាណូត២គ្រឿង និងម៉ាស៊ីន ១គ្រឿង។
កញ្ញា អុឹម រចនា បញ្ជាក់ថា គិតចាប់ពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ ដល់ថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ លេខាធិការដ្ឋានបានទទួលព័ត៌មានពីប្រជាពលរដ្ឋ និងសារព័ត៌មានចំនួន ១៥លើក ដើម្បីចុះប្រតិបត្តិការស្រាវជ្រាវ ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបជាបន្តបន្ទាប់។
លោក ម៉ិល សុផល អភិបាលស្រុកឯកភ្នំ ខេត្តបាត់ដំបង និយាយថា មន្ត្រីជំនាញរដ្ឋបាលស្រុក តែងសហការជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធចុះបង្ក្រាបរាល់បទល្មើសនេសាទខុសច្បាប់ក្នុងភូមិសាស្ត្របឹងទន្លេសាប ហើយសម្រេចបានលទ្ធផលជាច្រើន ជាពិសេសកាត់បន្ថយបទល្មើសនេសាទខុសច្បាប់៕ | មន្ត្រីជលផលបង្ក្រាបបទល្មើសរបាំងស្បៃមុង-សាច់អួន ក្នុងខេត្តជុំវិញបឹងទន្លេសាបជាង ១លានម៉ែត្រ |
ក្រោយពីករណីក្មេងស្រីរងគ្រោះអាយុវ័យ១៥នៅខេត្តសៀមរាបត្រូវរំលោភបូកដោយជនល្មើស២០នាក់ លោកស្រី ម៉ម សុម៉ាលី ប្រធានអង្គការអាហ្វេស៊ីបកម្ពុជាស្នើដល់អ្នកពាក់ព័ន្ធចូលរួមទប់ស្កាត់រូបភាពអវិជ្ជមានមួយចំនួនដែលជំរុញការរំលោភសេពសន្ថវៈក្មេងស្រី ដូចជាការផ្សព្វផ្សាយពាណ្ជិជកម្មដោយស្ត្រីសម្លៀកពាក់ស្រើបស្រាលជាដើម។
ក្មេងស្រីរងគ្រោះត្រូវលោកស្រីទទួលយកទៅមើលថែនៅអង្គការអាហ្វេស៊ីបកម្ពុជាដែលមានមូលដ្ឋាននៅភ្នំពេញ។
ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយខ្មែរថាមស៍កាលពីម្សិលមិញ លោកស្រី ម៉ម សុម៉ាលី ប្រធានអង្គការអាហ្វេស៊ីបកម្ពុជា បានលើកឡើងពីឫសគល់ចម្បងដែលនាំដល់ការរំលោភសេពសន្ថវៈក្មេងស្រី ជាពិសេសក្មេងស្រីដែលរស់នៅតំបន់ដាច់ស្រយាល។
លោកស្រីថា មួយរយៈចុងក្រោយនេះ លោកស្រីបានទទួលការរាយការណ៍ពាក់ព័ន្ធនឹងក្មេងស្រីរងគ្រោះដោយការរំលោភបូកដោយជនល្មើស ហើយករណីក្មេងស្រីរងគ្រោះត្រូវរំលោភបូកយ៉ាងព្រៃផ្សៃដោយជនល្មើស២០នាក់នៅខេត្តសៀមរាបអាចជាករណីដែលមិនធ្លាប់ជួបប្រទះពីមុនមកនៅកម្ពុជា។ នេះបង្ហាញថា ករណីរំលោភបូកដោយជនល្មើសបានកើនឡើង ប៉ុន្តែករណីខ្លះលោកស្រីមិនបានបង្ហាញជាសាធារណៈទេ ព្រោះលោកស្រីគិតគូរពីផលប៉ះពាល់ដល់សង្គម។
លោកស្រីសង្កេតឃើញថា ដើមចមចម្បងដែលជំរុញដល់ការរំលោភបូក គឺបណ្ដាលមកពីសីលធម៌សង្គមធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំង។ ការធ្លាក់ចុះសីលធម៌សង្គមបណ្ដាលមកពីការផ្សព្វផ្សាយវីដេអូលក់ផលិតផលតាមបណ្ដាញសង្គមដោយស្ត្រីស្លៀកពាក់ស្រើបស្រាលនិងអាសអាភាសច្រើន។ បន្ថែមលើសពីនេះ បញ្ហាការសេពគ្រឿងញៀននិងគ្រឿងស្រវឹង ក៏ជាកត្ដាជំរុញការរំលោភបំពាននេះដែរ។
លោកស្រីបន្ថែមថា កត្តារួមផ្សំផ្សេងទៀត គឺបណ្ដាលមកពីឪពុកម្ដាយដែលបណ្ដែតបណ្ដោយកូនមើលទូរសព្ទតាំងពីតូចមកដែលជូនកាលពួកគេអាចឃើញវីដេអូអាសអាភាសដោយចៃដន្យ ខណៈឪពុកម្ដាយគ្មានពេលអប់រំនិងមើលថែកូនដោយសារតែរវល់នឹងការងាររកស៊ី។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «ការមិនយកចិត្តទុកដាក់ពីឪពុកម្ដាយដែលធ្វើឱ្យកូនឯកោ។ នេះជាឱកាសដែលកូនពួកគេសេពគប់ប៉ះចំមិត្តភក្ដិមិនល្អ ហើយនាំគ្នាសេពគ្រឿងស្រវឹង គ្រឿងញៀន និងឈានទៅរកការរំលោភ។ យើងបានទទួលការរាយការណ៍ករណីរំលោភបូកមិនមែនជាលើកទី១ទេ គឺមានច្រើនណាស់»។
លោកស្រីបានបន្តថា ដើមចមផ្សេងទៀតដែលនាំដល់ការរំលោភបូកដែរនោះ គឺបណ្ដាលមកពីការអនុវត្តច្បាប់ដោយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានមួយចំនួននៅមានភាពធូររលុង។ ចំណែកប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមួយចំនួនធំក៏បានចូលរួមចំណែកផ្សព្វផ្សាយពីករណីមិនល្អដែលជះឥទ្ធិពលដល់ក្មេងដែរ៕ | អង្គការអាហ្វេស៊ីបកម្ពុជាស្នើអ្នកពាក់ព័ន្ធចូលរួមរារាំងរូបភាពដែលជំរុញការរំលោភបំពានក្មេងស្រី |
ទទួលបានបទពិសោធន៍រីករាយនៃការបោះជំរុំ រួមជាមួយនឹងប្រណិតភាព និងផាសុខភាពនៃពិភពទំនើប ដែលមានឈ្មោះថាការបោះជំរុំដ៏អស្ចារ្យ (Glamping) ដែលកើតចេញពីការរួមបញ្ចូលគ្នានៃពាក្យ ‘អស្ចារ្យ’ (Glamouor) និង ‘ការបោះជំរុំ’ (Camping)។
នាពេលថ្មីៗនេះ ពាក្យនិរន្តរភាពបានក្លាយជាផ្នត់គំនិតពេញនិយមនៅទូទាំងឧស្សាហកម្មបោះជុំរុំ ដែលត្រូវបានយកមកអនុវត្តដើម្បលើកកម្ពស់និរន្តរភាពអោយកាន់តែខ្លាំងឡើង។
លោក Alexis de Suremain ស្ថាបនិកម៉ាក Maads បាននិយាយថា Glamping បានផ្តល់នូវបទពិសោធន៍បែបថ្មី ដែលរមណីយដ្ឋានបែបប្រពៃណីធម្មតាមិនមានផ្តល់ជូននោះទេ។ «ប្រទេសកម្ពុជាមានឱកាសនេះ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន តំបន់អង្គរត្រូវបាននាំមុខក្នុងវិស័យទេសចរណ៍»។
ហ៊ន សុខ ចាន់លីដា សហស្ថាបនិក/CEO Solo Landscapes បានពន្យល់ថា ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍របស់កម្ពុជាកំពុងរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយមានតម្រូវការសម្រាប់ជម្រើសកន្លែងស្នាក់នៅប្លែក និងទំនើបជាងមុន។ Glamping អាចបំពេញតម្រូវការនេះ និងទាក់ទាញអ្នកទេសចរថ្មីមកកម្ពុជា ជាពិសេសក្នុងចំណោមភ្ញៀវទេសចរក្នុងស្រុក។
Allan Michaud អ្នកគ្រប់គ្រងនៅរមណីយដ្ឋាន Cardamom Tented Camp បាននិយាយថា អ្វីដែលពិសេសអំពី Cardamom Tented Camp នោះ គឺយើងជាកន្លែងតែមួយគត់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលមានបរិស្ថានស្រស់ស្អាត។ ស្ទើរតែគ្មានកាកសំណល់ ប្រើប្រាស់ពន្លឺព្រះអាទិត្យ និងកែច្នៃអ្វីៗគ្រប់យ៉ាង។ យើងក៏ចំណាយលើការការពារឧទ្យានជាតិបុទុមសាគរចំនួន ១៨,០០០ ហិកតាផងដែរ»។
Catherine Germier-Hamel ស្ថាបនិក និងជានាយកប្រតិបត្តិនៃ Millennium Destinations បាននិយាយថា Glamping អាចជាដៃគូដ៏ល្អឥតខ្ចោះសម្រាប់វិស័យទេសចរណ៍នៅកម្ពុជា ទាំងក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក។ វាអាចទាក់ទាញភ្ញៀវដែលចង់បានទាំងការផ្សងព្រេង និងផាសុខភាព រួមមានទេសភាពធម្មជាតិដ៏ស្រស់បំព្រង។ ត្រូវសិក្សាទីផ្សារ និងលទ្ធភាពឱ្យបានហ្មត់ចត់ ដើម្បីវាយតម្លៃសក្តានុពលនេះឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។
Nick Ray មកពី Lonely Planet បានលើកឡើងថា សក្ដានុពលសម្រាប់ glamping គឺមានទំហំធំ ហើយកំពុងត្រូវបានគេយកទៅអនុវត្តនៅតាមកន្លែងជាច្រើន។ Canvas and Orchids ដែលពីមុនត្រូវបានគេស្គាល់ថាជារមណីយដ្ឋាន Four Rivers Floating Ecolodge នៅតែបន្តជាជម្រើសរមណីយដ្ឋានបណ្តែតទឹកនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ក៏មានរមណីយដ្ឋាន Cardamom Tented Camp ដែលមានបរិស្ថានល្អបំផុតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំងShinta Mani Wild ដ៏ប្រណិត ដែលផ្តល់នូវបទពិសោធន៍ដ៏អស្ចារ្យសម្រាប់អ្នកដែលមានធនធាន។
Suremain បានបន្តថា៖ «យើងជឿជាក់ថាទិសដៅទេសចរណ៍ត្រូវតែធ្វើឱ្យមានភាពខុសប្លែកពីប្រទេសជិតខាង ហើយដំណោះស្រាយនោះគឺការបង្កើតកន្លែងកម្សាន្តបែប glamping »។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «យើងបាននឹងកំពុងអភិវឌ្ឍទីតាំងបោះជំរុំ ‘Jungloo’ ជាពិសេសសម្រាប់បរិយាកាសក្តៅ និងសើម ដោយមានមួយចំនួននៅ Templation Resort ក្នុងខេត្តសៀមរាប និងមួយកន្លែងទៀតក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ»។
យោងតាម Statista ការកើនឡើងនៃប្រាក់ចំណូលទីផ្សារខាងវិស័យទេសចរណ៍បោះជំរុំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា មានចំនួនប្រមាណ ១,៧ លានដុល្លារនៅឆ្នាំនេះ។ បើតាមការព្យាករណ៍កំណើនប្រចាំឆ្នាំនៅក្នុងទីផ្សារនេះមានចំនួន ១៩,៥៣ ភាគរយនៅឆ្នាំ២០២៨ ដល់ ៣,៤៧ លានដុល្លារ។
នៅឆ្នាំ២០២២៨ ចំនួនភ្ញៀវមកបោះជំរុំកម្សាន្តត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងកើនឡើងដល់ ២.៧៨១.០០០ ខណៈដែលនៅឆ្នាំ២០២៤ មានការកើនឡើង០,១ ភាគរយនៅឆ្នាំ២០២៤ ដែលត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងកើនឡើងដល់ ០,២ ភាគរយនៅឆ្នាំ២០២៨។ ខណៈដែល ៦៣ ភាគរយនៃវិសស័យបោះជំរុំកម្សាន្តនៅក្នុងកម្ពុជាបានមកការលក់តាមអនឡាញនៅឆ្នាំ២០២៨។ ការរំពឹងទុកសម្រាប់ប្រាក់ចំណូលជាមធ្យមសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ (ARPU) គឺ ១០៨,១០ ដុល្លារ។ | ការបោះជំរុំដ៏អស្ចារ្យដែលរួមបញ្ជូលនូវផ្នត់គំនិតនិរន្តរភាពនៅកម្ពុជា |
ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) កំពុងរិះរកមធ្យោបាយងាយស្រួលសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនបរទេសក្នុងការចុះឈ្មោះជាអ្នកដាក់ពាក្យស្នើសុំគម្រោងវិនិយោគមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ (Qualified Investment Projects-QIP) នៅកម្ពុជា តាមរយៈការកែលម្អប្រព័ន្ធចុះឈ្មោះតាមតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ។
លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាអនុប្រធានទី១ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ នៅក្នុងជំនួបជាមួយគណៈប្រតិភូសភាពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកនៅកម្ពុជា (AmCham Cambodia) កាលពីសប្តាហ៍មុនថា ការកែលម្អបច្ចេកវិទ្យារបស់ CDC ជុំវិញប្រព័ន្ធចុះបញ្ជី QIP នឹងជួយសម្រួលដល់វិនិយោគិនអាមេរិក និងវិនិយោគិនអន្តរជាតិផ្សេងទៀត ឱ្យបានកាន់តែប្រសើរឡើង ក្នុងការដាក់ពាក្យស្នើសុំគម្រោងវិនិយោគដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ពីប្រទេសកំណើតរបស់ពួកគេ ដោយលុបបំបាត់របាំងរូបវន្តសម្រាប់ការដាក់ពាក្យស្នើសុំ QIP ។
ប្រព័ន្ធអនឡាញក៏អនុញ្ញាតឱ្យម្ចាស់ភាគហ៊ុនយល់ពីលទ្ធភាពរបស់គម្រោងក្រោមគម្រោងវិនិយោគអនុគ្រោះកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។
ដើម្បីជំរុញការយល់ដឹងកាន់តែច្រើនពីក្រុមហ៊ុនដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុង QIPs និងការវិនិយោគសក្តានុពលផ្សេងទៀត លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ក៏បានជម្រាបទៅកាន់គណៈប្រតិភូពាណិជ្ជកម្មអាមេរិកថា CDC គ្រោងនឹងធ្វើទស្សនកិច្ចបន្ថែមទៀតទៅកាន់អាមេរិក ក្នុងរយៈពេលឆាប់ៗខាងមុខ ដើម្បីជំរុញឱកាសនានា និងទាក់ទាញការវិនិយោគរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបន្ថែមទៀត មកវិនិយោគនៅកម្ពុជា។
យោងទៅតាមច្បាប់ស្តីពីការវិនិយោគ ឆ្នាំ២០២១ បានឱ្យដឹងថា QIP គឺជាគម្រោងវិនិយោគដែលបានទទួលវិញ្ញាបនបត្រចុះបញ្ជីចុងក្រោយ (Final Registration Certificate-FRC) ពី CDC និងមានសិទ្ធិទទួលបានការលើកទឹកចិត្តផ្នែកសារពើពន្ធ និងមិនមែនសារពើពន្ធពីក្រុមប្រឹក្សាវិនិយោគកម្ពុជា (CIB)។
QIPs ត្រូវបានផ្តល់ការលើកទឹកចិត្ត ដើម្បីធ្វើប្រតិបត្តិការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារពួកគេត្រូវបានមើលឃើញថាមានផលវិជ្ជមានដល់សេដ្ឋកិច្ច។
ប្រភេទ QIPs ទាំងបីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជារួមមាន៖ គម្រោងវិនិយោគដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់បម្រើទីផ្សាក្នុងស្រុក គម្រោងវិនិយោគដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់បម្រើឱ្យការនាំចេញ និង គម្រោងវិនិយោគដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ ដែលជាប្រភេទឧស្សាហកម្មគាំទ្រ។
ក្រុមហ៊ុនបរទេសដែលត្រូវបានចុះបញ្ជីជា QIP អាចទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីការលើកលែងពន្ធពិសេស ឬការរំលោះពន្ធពិសេស។
ប្រភេទ QIP អាចទទួលបានការលើកលែងពន្ធលើប្រាក់ចំណូល រហូតដល់រយៈពេល៩ឆ្នាំដំបូងនៃប្រតិបត្តិការ ការលើកលែងពន្ធលើការនាំចេញ និងការលើកលែងពន្ធលើការនាំចូលពេញលេញលើសម្ភារសំណង់ ឧបករណ៍ និងការនាំចូលផលិតកម្ម ក្នុងចំណោមអត្ថប្រយោជន៍ពន្ធផ្សេងទៀត។
យោងតាមបទប្បញ្ញត្តិ QIPs ដែលមិនជ្រើសរើសទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីការលើកលែងពន្ធពិសេសមានសិទ្ធិជំនួសដោយរបបរំលោះពិសេស ៤០ ភាគរយ នៃតម្លៃនៃទ្រព្យសម្បត្តិរូបីថ្មី ឬប្រើប្រាស់ដែលក្រុមហ៊ុនប្រើប្រាស់សម្រាប់ផលិត ឬដំណើរការ។
របបរំលោះពិសេស អាចត្រូវបានកាត់ក្នុងអំឡុងពេលឆ្នាំដំបូងនៃការទិញអចលនទ្រព្យរូបី ឬឆ្នាំដំបូងដែលប្រើប្រាស់អចលនទ្រព្យនោះ។
លោក ស៊ីម ស៊ីសុវុត្ថារ៉ា នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុនប្រឹក្សាក្នុងស្រុក Nexus Capital & Investment Advisory បានប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ថា កម្មវិធី QIP បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជំរុញទំហំពាណិជ្ជកម្ម និងចំណូលវិនិយោគរបស់កម្ពុជាក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ និងនៅតែបន្តទាក់ទាញក្រុមហ៊ុនផលិតសំខាន់ៗកាន់តែច្រើនមកកាន់ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា នាពេលអនាគត។
គាត់បាននិយាយថា ការផ្តល់ការអនុគ្រោះពន្ធរបស់កម្មវិធី QIP រួមជាមួយនឹងបណ្តាញតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស (SEZ) ទូទាំងប្រទេស ដែលរួមបញ្ចូលតំបន់ឧស្សាហកម្មដែលត្រៀមរួចជាស្រេចសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនផលិតកម្មដែលចូលមក មានន័យថាអ្នកវិនិយោគបរទេសដែលមានសក្តានុពលមានហានិភ័យតិចតួចណាស់សម្រាប់ការចូលមកក្នុងសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
គាត់បានលើកឡើងថា ទន្ទឹមនឹងនោះ សម្រាប់ក្រុមហ៊ុនផលិតកម្ម កម្ពុជាតំណាងឱ្យមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ឱកាសពាណិជ្ជកម្មក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិ សម្រាប់ផលិតផលនាំចេញដែលផលិតនៅកម្ពុជា ដោយសារសន្ធិសញ្ញាអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម ជាច្រើន ដែលមានរួចហើយ។
លោកបានពន្យល់ថា ក្រុមហ៊ុនផលិត ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសកម្ពុជា មិនថាបានចុះបញ្ជីជា QIPs ឬអត់នោះទេ ត្រូវបានគាំទ្រដោយកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយដៃគូពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក រួមទាំងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីក្នុងអាស៊ាន កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី កម្ពុជា-ចិន កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-កូរ៉េខាងត្បូង ភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) រួមជាមួយនឹងប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពាណិជ្ជកម្មផ្សេងទៀតដែលផ្តល់ដោយដៃគូពាណិជ្ជកម្ម។
លោកបន្តថា ខណៈនោះ ក្រុមហ៊ុនផលិតអន្តរជាតិ ដែលបើកផលិតកម្មនៅកម្ពុជាឃើញពីគុណសម្បត្តិពិសេសដែលអាចនឹងមិនមានក្នុងប្រទេសកំណើតរបស់ខ្លួន។ James Whitehead | ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា កែលម្អដំណើរការដាក់ពាក្យស្នើសុំ គម្រោងវិនិយោគមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់វិនិយោគិនបរទេស |
អ្នកជំនាញថ្មនៃអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានរៀបចំជួសជុលចម្រឹងបង្អួចចំនួន២ ដែលប្រឈមនិងហានិភ័យខ្ពស់ ឱ្យរឹងមាំឡើងវិញ។ ចម្រឹងបង្អួចទាំង២នោះ មួយនៅរួតព្រះពាន់ ផ្នែកខាងក្រៅនាទិសឦសាន បានបាក់ជាពីរកំណាត់ និងមួយទៀត នៅខ្លោងទ្វារចូលខាងមុខ ប្រាសាទអង្គរ ចំណុចផ្លូវដំរីទិសខាងជើង ដែលបាក់ជាបួនកំណាត់ និងមានស្នាមប្រេះដោយអន្លើ។
លោក សយ សុភារិន្ទ អ្នកជំនាញអភិរក្សថ្មបានលើកឡើងថា ស្ថានភាពចម្រឹងបង្អួចទាំងនោះ មានសភាពទ្រុឌទ្រោមខ្លាំង និងមិនមានលំនឹង។ ដើម្បីជួយសង្រ្គោះចម្រឹងបង្អួចនេះបាន ក្រុមការងារក៏បានចាត់វិធានការសង្គ្រោះបឋម ដោយចងក្រៀកជាមួយនិងឈើទប់លំនឹង ជាបណ្តោះអាសន្នដើម្បីកុំឱ្យធ្លាក់ នៅមុនពេលជួសជុល។
លោក សយ សុភារិន្ទ បន្តថា ចម្រឹងបង្អួចទី១ ដែលនៅខ្លោងទ្វារចូល នៅចំណុចផ្លូវដំរី មានគុណភាពល្អ គ្រាន់តែបាក់មួយកំណាត់ផ្នែកគល់ ទាមទារការជួសជុល និងព្យាបាលតាម ដំណាក់ដូចជា សម្អាតស្ងួត សម្អាតសើម ដកជាតិអំបិល តភ្ជាប់ដោយដាក់ស្នូល និងបិតកាវភ្ជាប់សាច់ថ្ម បិតកំបោរបាយអ តាមមុខដំណរការពារដើម្បីកុំឱ្យជ្រាបទឹក និងបន្ថែមថ្មថ្មីតាមកន្លែងដែលបាត់សាច់ថ្ម ដើម្បីជួយទ្រតួចម្រឹងទាំងមូលឡើងវិញ។ រីឯចម្រឹងបង្អួចទី២ ដែលយកមកពីផ្នែកខាងក្រៅជ្រុងឦសាននៃថែវទី២វិញ មានសភាព ទ្រុឌទ្រោម និងចុះខ្សោយខ្លាំង ដោយសារតែបាត់ថ្មមួយចំហៀង ធ្វើឱ្យក្រុមការងារព្យាយាម ជួសជុលពង្រឹង ព្យាបាលតភ្ជាប់ និងបន្ថែមថ្មថ្មីត្រង់កន្លែង ដែលបាត់ ដើម្បីឱ្យរឹងមាំនិងមាន លំនឹងដូចដើមឡើងវិញ។
អ្នកជំនាញបញ្ជាក់ថា ការខូចខាតចម្រឹងបង្អួចទាំង២ បណ្តាលមកពីអាយុកាលនៃថ្ម អាកាសធាតុ ក្ដៅ សើម ពិសេសសំណើម ដែលធ្វើឱ្យមានទឹកជ្រាបចូលតាមថ្នេរថ្ម ឬស្នាមប្រេះរបស់ថ្ម បណ្ដាលឱ្យថ្មឆាប់ពុកផុយ៕ | អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាជួសជុលសង្គ្រោះចម្រឹងបង្អួចចំនួន២នៅប្រាសាទអង្គរវត្ត |
ក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិត ព្រូដិនសល (ខេមបូឌា) ឡាយហ្វ៍ អឹសួរ៉ិនស៍ ម.ក និងធនាគារ វីង (ខេមបូឌា) ភីអិលស៊ី បានប្រកាសពីភាពជាដៃគូធានារ៉ាប់រងជាយុទ្ធសាស្ត្រ ដែលគាំទ្រដោយនិយតករធានារ៉ាប់រងកម្ពុជា និងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។
ភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រនេះមានគោលបំណងលើកកម្ពស់លទ្ធភាពទទួលបានសេវាធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិត និងការការពារហិរញ្ញវត្ថុនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដោយប្រើប្រាស់ចំណុចខ្លាំងនៃស្ថាប័នទាំងពីរក្នុងការផ្តល់នូវសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុដ៏ទូលំទូលាយនៅក្នុងប្រទេស។ ប៊េនកាសួរេន (Bancassurance) ដូចដែលបានកំណត់ដោយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា គឺជាភាពជាដៃគូរវាងធនាគារ និងក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង ដើម្បីលក់ផលិតផលធានារ៉ាប់រងតាមរយៈបណ្តាញរបស់ធនាគារ។
ពិធីប្រកាសជាផ្លូវការនេះ មានការអញ្ជើញចូលរួមពីលោកបណ្ឌិត ម៉ី វ៉ាន់ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងជាអគ្គលេខាធិការនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានអាជ្ញាធរសេវាហិរញ្ញវត្ថុមិនមែនធនាគារ រួមទាំងលោក ប៊ូ ច័ន្ទភីរូ អគ្គនាយកនិយតករធានារ៉ាប់រងកម្ពុជា លោក ហេង បូមករា អគ្គនាយករងត្រួតពិនិត្យទី១នៃផ្នែកត្រួតពិនិត្យធនាគារ នៃធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា លោក ហ៊ុយ វត្ថារ៉ូ ប្រធានសមាគមធានារ៉ាប់រងកម្ពុជា អ្នកឧកញ៉ា គិត ម៉េង នាយកប្រតិបត្តិនៃក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់ គ្រុប និងជាក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃធនាគារវីង លោក Han Peng Kwang នាយកប្រតិបត្តិនៃធនាគារ Wing លោក Wilson Ma ប្រធានក្រុមហ៊ុនព្រូដិនសលកម្ពុជា និងជានាយកក្រុមការងារគ្រប់គ្រងអាជីវកម្ម ក្រុមហ៊ុន Strategic Business Group នៃព្រូដិនសល ភីអិលស៊ី និងលោក Mandar Hastekar នាយកប្រតិបត្តិបណ្តោះអាសន្ន និង CFO នៃក្រុមហ៊ុនព្រូដិនសលកម្ពុជា (CLM Hub) និងភ្ញៀវកិត្តិយសផ្សេងទៀត។
លោក Mandar Hastekar នាយកប្រតិបត្តិស្តីទី និង CFO នៃក្រុមហ៊ុនព្រូដិនសលកម្ពុជា (CLM Hub) បាននិយាយ“កិច្ចសហការរបស់យើងជាមួយធនាគារ Wing គឺជាជំហានដ៏សំខាន់មួយឆ្ពោះទៅរកបរិយាប័ន្នហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជា។ វាគឺអំពីការនាំយកភាពខ្លាំងនៃធនាគារ និងការធានារ៉ាប់រងរួមគ្នា ដើម្បីបម្រើសហគមន៍របស់យើង។ ភាពជាដៃគូនេះគឺជាការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់យើងក្នុងការធានាបាននូវអនាគតដ៏ភ្លឺស្វាង និងស្ថិរភាពហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់គ្រួសារកម្ពុជាគ្រប់រូប”។
លោកបានបន្ថែមថា “ភាពជាដៃគូជាយុទ្ធសាស្រ្តរួមបញ្ចូលគ្នានូវបណ្តាញដ៏ធំទូលាយរបស់ធនាគារ Wing ជាមួយនឹងអ្នកជំនាញរបស់ក្រុមហ៊ុនព្រូដិនសលកម្ពុជាក្នុងការធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិត ក្នុងគោលបំណងផ្តល់អាទិភាពដល់សុខុមាលភាព និងសន្តិសុខហិរញ្ញវត្ថុរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងកាលៈទេសៈដែលមិនបានមើលឃើញទុកជាមុន” ។
ឥឡូវនេះ អតិថិជនមានភាពងាយស្រួលក្នុងការទិញធានារ៉ាប់រងរបស់ក្រុមហ៊ុនព្រូដិនសលដោយផ្ទាល់នៅសាខាធនាគារវីងទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដែលនឹងសម្របសម្រួលដោយបុគ្គលិកធនាគារវីងដែលបានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលយ៉ាងល្អ។
ដើម្បីរំលឹកដល់ភាពជាដៃគូនេះ អតិថិជនដែលទិញផលិតផលធានារ៉ាប់រងណាមួយពីក្រុមហ៊ុនព្រូដិនសលកម្ពុជា តាមរយៈធនាគារ WingBank នឹងទទួលបានអត្រាការប្រាក់ពិសេសសម្រាប់ការដាក់ប្រាក់បញ្ញើរយៈពេល ១២ ខែនិងទទួលបាន PRUMySafety ដោយឥតគិតថ្លៃ ដែលជាកញ្ចប់ធានារ៉ាប់រងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍សម្រាប់យានយន្តច្រើនប្រភេទ និងការផ្តល់ជូនផ្តាច់មុខផ្សេងទៀត។ ប៉ុន្តែការផ្តល់ជូននេះ មានតែក្នុងរយៈពេលកំណត់មួយខែប៉ុណ្ណោះ ដោយចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤។
លោក Han Peng Kwang នាយកប្រតិបត្តិនៃធនាគារ Wing បានលើកឡើងថា “ភាពជាដៃគូនេះគឺជាការផ្លាស់ប្តូរដ៏សំខាន់មួយឆ្ពោះទៅរកការលើកកម្ពស់ការផ្តល់ការការពារផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុរបស់យើងសម្រាប់អតិថិជន ដែលរួមចំណែកដល់ស្ថិរភាព និងសន្តិសុខនៃគ្រួសារ និងសហគ្រាសនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា”។ “ជាមួយនឹងគោលបំណងរួមគ្នាក្នុងការផ្តល់នូវស្ថិរភាពហិរញ្ញវត្ថុដ៏រឹងមាំដល់សហគមន៍ និងអ្នកប្រើប្រាស់ ការសហការរបស់យើងតំណាងឱ្យការ ឆ្ពោះទៅរកការសម្រេចបាននូវគោលដៅរបស់យើង និងផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ប្រជាជនកម្ពុជាគ្រប់រូបដើម្បីទទួលបាននូវអនាគតដ៏មានសុវត្ថិភាព និងកាន់តែភ្លឺស្វាង។”
Bancassurance កំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធ្វើឱ្យការធានារ៉ាប់រងកាន់តែងាយស្រួលដល់ប្រជាជនកម្ពុជា ដែលមានចំនួន៤០% នៃការលក់សរុបនៅក្នុងវិស័យធានារ៉ាប់រងកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២២។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាពឹងផ្អែកលើ bancassurance ដើម្បីពង្រីកវិសាលភាពនៃឧស្សាហកម្មធានារ៉ាប់រងក្នុងគោលបំណងបង្កើនការធានារ៉ាប់រងដល់ ៥,៥ ភាគរយ និងចំនួនជាមធ្យមនៃការធានារ៉ាប់រងក្នុងមនុស្សម្នាក់ដល់១៣៥ ដុល្លារនៅឆ្នាំ២០៣០។
ក្រុមហ៊ុន ព្រូដិនសល ខេមបូឌា គឺជាស្ថាប័នដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងវិស័យធានារ៉ាប់រងអាយុជីវិតរបស់កម្ពុជា ចាប់តាំងពីការបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិជាង ២៥៩ លានដុល្លារ។ ក្រុមហ៊ុនព្រូដិនសលកម្ពុជាបានបម្រើអតិថិជនចំនួន ៤២៥,០០០នាក់ និងបានសងសំណងចំនួន២០ លានដុល្លារគិតត្រឹមខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៣។
ធនាគារ វីង ជាធនាគារឌីជីថលដែលរីកចម្រើនលឿនបំផុតរបស់កម្ពុជា ដោយបានបង្ហាញពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ខ្លួនចំពោះបរិយាប័ន្នហិរញ្ញវត្ថុ និងការពង្រឹងអំណាចតាមរយៈដំណោះស្រាយហិរញ្ញវត្ថុប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត។ ដដោយមានការិយាល័យធនាគារជាច្រើនបានដំណើរការរួចហើយ រួមជាមួយនឹងភ្នាក់ងារ Wing ចំនួន ១១,000 នៅទូទាំងប្រទេស ធនាគារ Wing បម្រើអ្នកប្រើប្រាស់គណនីជាង ១៤,៥ លាននាក់។
គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះគឺសំដៅឆ្ពោះទៅរកការផ្តល់ភាពងាយស្រួល និងការការពារផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុកាន់តែច្រើនសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជា។ | ធនាគារ វីង និងក្រុមហ៊ុន ព្រូដិនសល បានប្រកាសជាផ្លូវការពីកិច្ចសហការដៃគូអាជីវកម្ម ប៊េនកាសួរេន |
សាលដែលត្រូវបានកែលម្អនឹងត្រូវបានតាំងបង្ហាញទិដ្ឋភាពពីសម័យឯករាជ្យ របបសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ និងរបប ប៉ុល ពត ក្នុងគោលបំណងផ្តល់នូវភាគទាក់ទាញ និងការយល់ដឹងកាន់តែច្រើនតាមរយៈប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា។
សារមន្ទីរ សេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុព្រះស្រីឦសានវរ្ម័ន របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (ស.ស.រ) កាលពីថ្ងៃសៅរ៍បានសម្ពោធសាលធំចំនួនបីដែលត្រូវបានពង្រីកកែលម្អ។ សាលទាំងនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីរំលឹកដល់យុគសម័យដ៏សំខាន់ក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា មានដូចជា សម័យឯករាជ្យ របបសាធារណរដ្ឋខ្មែរ និងរបប ប៉ុល ពត ដើម្បីបង្កើនបទពិសោធន៍សម្រាប់ភ្ញៀវទស្សនា និងការយល់ដឹងអំពីប្រវត្តិសាស្ត្រកាន់តែស៊ីជម្រៅ។
សារមន្ទី ស.ស.រ ត្រូវបានពង្រីកកែលម្អយ៉ាងល្អិតល្អន់ដើម្បីពង្រីកទីតាំងបន្ថែមទៀតសម្រាប់ដាក់តាំងបង្ហាញពីសម័យឯករាជ្យ និងសមិទ្ធិផលនានាក្នុងការកសាងជាតិរបស់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ ជាពិសេសក្នុងការធានាឯករាជ្យ ការបង្កើតធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់រូបិយប័ណ្ណជាតិ ប្រាក់រៀល។
ការរចនាសាលពិព័រណ៌ ក៏ដូចជាផ្លូវដើរសម្រាប់ភ្ញៀវទស្សនា ក៏ត្រូវបានកែលម្អផងដែរ ដោយមានរូបថតជាច្រើនទៀតអំពីរបបសាធារណៈរដ្ឋខ្មែរ និងព័ត៌មានបន្ថែមអំពីរបប ប៉ុល ពត ដោយធានាថាសាលនីមួយៗមិនត្រឹមតែរៀបរាប់អំពីសម័យកាលដ៏សំខាន់ទាំងនេះប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងមានវិធីសាស្រ្តអប់រំដ៏ស៊ីជម្រៅ ដោយប្រើបច្ចេកវិទ្យាបញ្ចាំងតាមអេក្រង់ដ៏ទំនើប។
សរុបមក ការកែលម្អទាំងនេះ មានគោលបំណងផ្តល់នូវភាពទាក់ទាញ និងការយល់ដឹងកាន់តែច្រើនតាមរយៈប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់កម្ពុជា។
ពិធីសម្ពោធនេះ ធ្វើឡើងក្រោមព្រះរាជអធិបតីភាព សម្ដេចក្រុមព្រះ នរោត្តម ច័ក្រពង្ស ឧត្តមប្រឹក្សាផ្ទាល់ព្រះមហាក្សត្រ លោកបណ្ឌិត ជា ចាន់តូ ទេសាភិបាលកិត្តិយសធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និង លោកស្រីបណ្ឌិត ជា សិរី ទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។
សមាជិករដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឯកអគ្គរាជទូត អ្នកការទូត និងភ្ញៀវកិត្តិយសផ្សេងទៀតមកពីវិស័យអប់រំ វប្បធម៌ និងធនាគារ ក៏មានវត្តមាននៅក្នុងឱកាសនោះដែរ។
សារមន្ទីរ ស.ស.រ ប្តេជ្ញាថែរក្សា និងផ្សព្វផ្សាយប្រវត្តិសាស្រ្តដ៏សម្បូរបែបរបស់កម្ពុជា។ សាលពិព័រណ៌ដែលត្រូវបានកែលម្អទាំងនេះ តំណាងឱ្យការបោះជំហានយ៉ាងសំខាន់ឆ្ពោះទៅរកកាបន្តបេសកកម្ម ដោយផ្តល់ជូនទាំងភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិនូវទិដ្ឋភាពដ៏ពិសេសអំពីអតីតកាល ឧបសគ្គ និងជ័យជំនះរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ ខ្មែរថាមស៍ | សារមន្ទីរសេដ្ឋកិច្ច និងរូបិយវត្ថុព្រះស្រីឦសានវរ្ម័ន បង្ហាញសាលពិព័រណ៍ចំនួន៣ ក្នុងយុគសម័យដ៏សំខាន់នៃប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជា |
នគរបាលបានឲ្យដឹងថា បន្ទាប់ពីបានសម្លាប់បុរសតៃវ៉ាន់ម្នាក់ និងកប់សាកសពដែលមានចាក់សាក់ពេញខ្លួន នៅក្បែរអាកាសយានដ្ឋានសុវណ្ណភូមិ ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនតៃវ៉ាន់ ៤ នាក់ និងស្ត្រីថៃម្នាក់បានទៅលេងកាស៊ីណូក្នុងក្រុងប៉ោយប៉ែត មុនពេលចេញដំណើរមកភ្នំពេញ។
នគរបាលស៊ើបអង្កេតនៅសាមុតប្រ៉ាកាន បានស្នើឱ្យនគរបាលអន្តោប្រវេសន៍ក្នុងខេត្តស្រះកែវនៅល្ងាចថ្ងៃអាទិត្យ ឱ្យឃ្លាំមើលសមាជិកក្រុមឧក្រិដ្ឋជន ដែលសង្ស័យថាបានសម្លាប់ជនជាតិតៃវ៉ាន់ ឈ្មោះ Shih Mou Chiang អាយុ ៤៤ឆ្នាំ។
សាកសពដែលមានស្នាមសាក់ត្រូវបានគេរកឃើញនៅក្នុងតូបលក់អាហារដែលគ្មានមនុស្ស នៅក្បែរព្រលានយន្តហោះកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។
លោកវរសេនីយ៍ឯក ណាផាត់ភុង ស៊ូផាផន (Napatpong Supaporn) ប្រធានអន្តោប្រវេសន៍ខេត្តស្រះកែវ បាននិយាយកាលពីថ្ងៃចន្ទថា វីដេអូនៃកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាព បានបង្ហាញពីក្រុមឧក្រិដ្ឋជនដែលមកដល់ខេត្តស្រះកែវ ដោយជិះឡាន នៅវេលាម៉ោងប្រហែល ៤ រសៀល ថ្ងៃអាទិត្យ។
ជនសង្ស័យទាំង៥នាក់ បានបង្ហាញលិខិតឆ្លងដែន ដល់មន្ត្រីអន្តោប្រវេសន៍ ប្រចាំច្រកទ្វារអារញ្ញប្រ៉ាថេត និងបានឆ្លងដែនចូលមកក្រុងប៉ោយប៉ែត ប្រទេសកម្ពុជា នៅម៉ោងប្រមាណ៦ល្ងាចថ្ងៃអាទិត្យ។ លោកបន្តថា នគរបាលអន្តោប្រវេសន៍មិនអាចឃាត់ពួកគេបានទេ ព្រោះពេលនោះមិនមានដីកាចាប់ខ្លួនទេ។
សមត្ថកិច្ចខេត្តស្រះកែវ បានរកឃើញថា ជនសង្ស័យបានទៅលេងកាស៊ីណូ នៅក្រុងប៉ោយប៉ែត វេលាម៉ោងប្រហែល ៧ និង៣០នាទីយប់ ហើយម៉ោងប្រហែល ៩យប់ ពួកគេបានជួលតាក់ស៊ី ហើយធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅភ្នំពេញ។
សមត្ថកិច្ចស៊ើបអង្កេតកំពុងរង់ចាំព័ត៌មានពីអាជ្ញាធរកម្ពុជាថាតើឧក្រិដ្ឋជនទាំងនោះ បានចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជាឬយ៉ាងណា។
ប្រភពពីនគរបាលបាននិយាយថា ជនរងគ្រោះជាជនជាតិតៃវ៉ាន់ ត្រូវបានបាញ់ចំក្បាលជាច្រើនគ្រាប់ នៅផ្ទះដែលជាកម្មសិទ្ធរបស់ជនជាតិថៃ ដែលសព្វថ្ងៃរស់នៅតៃវ៉ាន់។ ផ្ទះនេះស្ថិតក្នុងតំបន់ ឡាត ផ្លាខាវ (Lat Plakhao) នៃសង្កាត់ឡាត ផ្រាវ (Lat Phrao) ក្នុងទីក្រុងបាងកក ហើយត្រូវបានជួលទៅឱ្យស្ត្រីជនជាតិថៃម្នាក់។
សាក្សីបាននិយាយថា ស្ត្រីជនជាតិថៃម្នាក់ ក្នុងវ័យ២០ឆ្នាំរស់នៅទីនោះ។ គេគិតថា នាងប្រហែលជាមិត្តស្រីរបស់បុរសដែលត្រូវគេសម្លាប់។ យុវជនថៃ និងចិនតែងមកជប់លៀងនៅផ្ទះ ហើយជិះរថយន្តទំនើបៗ មកចតចោលទីនោះ។
ជនរងគ្រោះឈ្មោះ Shih បានរត់គេចខ្លួនពីកោះតៃវ៉ាន់ ដើម្បីគេចពីការចាប់ខ្លួនពីបទប្លន់ និងកាន់កាប់អាវុធខុសច្បាប់។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ គាត់បានលួចរថយន្ត Toyota Yaris ពណ៌ស នៅប៉ាតាយ៉ា។ រថយន្ត ត្រូវបានគេប្រទះឃើញទុកចោលនៅផ្លូវរ៉ាតឆាដាភីសែក (Ratchadaphisek) ក្នុងទីក្រុងបាងកក នៅម៉ោងប្រហែល ១២៖១០ នាទី ព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ។
ឃាតកបានមកដល់ផ្ទះជួលនៅម្តុំឡាត ផ្លាខាវ ដោយជិះម៉ូតូម៉ោងប្រហែល២ទៀបភ្លឺ ។ ជនសង្ស័យតៃវ៉ាន់បីនាក់ក្នុងចំណោមបួននាក់បានមកដល់ប្រទេសថៃក្នុងពេលដូចគ្នា។ ជនសង្ស័យមានអាយុ២៥ឆ្នាំ ទៅដល់ ៤២ឆ្នាំ។
នៅម៉ោង៣៖១២នាទីរំលងអធ្រាត្រថ្ងៃអាទិត្យ ជនសង្ស័យបានមកដល់ផ្ទះជួល ដោយរថយន្តតាក់ស៊ី។ មួយសន្ទុះក្រោយមក អ្នកជិតខាងបានឮស្នូរកាំភ្លើង។ នៅម៉ោង ៤៖៥១ នាទីព្រឹក គេឃើញមានរថយន្ត Mazda ពណ៌ក្រហមបើកចេញពីផ្ទះនោះ។
នៅម៉ោង ៧៖៣០ ព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ រថយន្តនោះ បានទៅដល់ស្រុក បាង ភ្លី (Bang Phli) នៃខេត្ត សាមុត ប្រ៉ាកាន (Samut Prakan) ។រថយន្តបានបើកចូលទៅក្នុងផ្លូវលំមួយនៅជិតកន្លែងចោលសំរាមសម្រាប់អាកាសយានដ្ឋានសុវណ្ណភូមិ។ នគរបាលបានជឿថា រថយន្តនេះត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ដើម្បីដឹកសាកសពជនរងគ្រោះ ដែលបន្ទាប់មកត្រូវបានគេយកទៅបោះចោលក្នុងតូបលក់អាហារដែលគេទុកចោលក្បែរព្រលានយន្តហោះ។
ក្រោយមកឃើញរថយន្ត Mazda ពណ៌ក្រហមត្រូវបានគេឃើញទុកចោល នៅមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីទីនោះ។ ក្នុងរថយន្ត នគរបាលបានរកឃើញថ្នាំញៀនប្រភេទកេតាមីន ៥០០ ក្រាម ទឹកសម្អាត ក្រណាត់ប្រឡាក់ឈាមមួយ និងប្រអប់កាំភ្លើងខ្លីមួយដើម។ នគរបាលកំពុងបន្តធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើករណីនេះ។ Bangkok Post | ក្រុមឃាតកជនជាតិតៃវ៉ាន់រត់គេចខ្លួនមកកម្ពុជា |
ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិក Daniel J. Kritenbrink បានជួបសម្តែងការគួរសម ជាមួយឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ដើម្បីពិភាក្សាអំពីការពង្រឹងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីអាមេរិក-កម្ពុជា ឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងដោះស្រាយបញ្ហាកង្វល់នានា នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤។
ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សាអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដែលមានស្រាប់ជាច្រើន រួមទាំងការអនុវត្តទណ្ឌកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លើកូរ៉េខាងជើង ការថ្កោលទោសចំពោះការលុកលុយរបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន កម្មវិធីជំនួយបរទេស ទីភ្នាក់ងារគណនេយ្យ POW/MIA និងការអនុវត្តច្បាប់ ខណៈលើកឡើងអំពីវឌ្ឍនភាពនៃវិស័យនានា នៅកម្ពុជា ដូចជាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស ការជួញដូរមនុស្ស បង្កើតកន្លែងសម្រាប់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសេរី និងឯករាជ្យ និងសន្តិសុខក្នុងតំបន់។
ក្នុងអំឡុងពេលនៃកិច្ចពិភាក្សានេះ ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីបានគូសបញ្ជាក់ថា សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតែប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះប្រជាជនកម្ពុជា និងបំណងប្រាថ្នារបស់ពួកគេចង់ឱ្យប្រទេសជាតិកាន់តែរីកចម្រើន ប្រជាធិបតេយ្យ និងឯករាជ្យ ដែលសំឡេងទាំងអស់ត្រូវបានស្តាប់ និងគោរព ហើយអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជាត្រូវបានការពារ។
ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រី Kritenbrink ក៏បានចូលរួមជាមួយអតីតនិស្សិតកម្ពុជានៃគំនិតផ្តួចផ្តើមអ្នកដឹកនាំអាស៊ីអាគ្នេយ៍វ័យក្មេង (YSEALI) ដើម្បីអបអរខួបលើកទី១០ នៃកម្មវិធីផ្លាស់ប្តូរថ្នាក់តំបន់។ | ឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក ទទួលបន្ទុកតំបន់អាស៊ីបូព៌ា និងប៉ាស៊ីហ្វិក ជួបពិភាក្សាការងារជាមួយឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត |
អង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា (NatureLife Cambodia) និងតំបន់ការពារសហគមន៍អូររៃ (CPA) បានសហការជាមួយក្រុមការងាររដ្ឋបាលព្រៃឈើជាតិ និងខេត្ត និងក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ហុង អាញ់លំផាត់ ដើម្បីសិក្សាពីវត្តមានសត្វព្រៃនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ហុង អាញ់លំផាត់ នៅថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤។
យោងតាមហ្វេសប៊ុកដែលបានបង្ហោះនៅថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ អង្គការជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ថា ផ្ទៃដីទំហំ ២៧០ ហិកតានេះ គឺជាដីដ៏មានសារៈសំខាន់មួយដោយសារតែគ្របដណ្តប់ដោយព្រៃស្ងួត វាលស្មៅ និងដីសើមតាមរដូវសំខាន់ៗចំនួនប្រាំ (ដូចជា ទន្សោងតូច ទន្សោងធំ ក្តាន់ទឹក តាដក់ ត្រយ៉ង និង អាលំត្រយ៉ង ដែលបម្រើជាជម្រកចំណី និងសំបុកនៃប្រភេទសត្វដែលរងការគំរាមកំហែងជាសាកល រួមមាន សត្វក្រៀល សត្វត្រយ៉ងយក្ស សត្វត្រុំ សត្វក្ងោកបៃតង និងសត្វត្រដក់តូច។
ឆ្លើយតបនឹងសំណួររបស់ក្រុមការងារអង្កេត គណៈកម្មាធិការតំបន់ការពារសហគមន៍អូររៃ បានស្នើសុំរក្សាដីនេះ ដើម្បីអភិរក្សសត្វក្រៀល (ប្រភេទសត្វងាយរងគ្រោះ) និងសត្វត្រយ៉ងយក្ស (សត្វស្លាបដែលជិតផុតពូជ និងជានិមិត្តរូបជាតិនៃប្រទេសកម្ពុជា)។ ដីនេះក៏បម្រើជាតំបន់វាលស្មៅ សម្រាប់សត្វពាហនៈរាប់រយក្បាល ដែលជារបស់អ្នកភូមិក្បែរនោះ។ ការចិញ្ចឹមសត្វគឺជាប្រភពចំណូលមួយរបស់សហគមន៍មូលដ្ឋាន។
ការសិក្សា និងតាមដានវត្តមានសត្វព្រៃ ត្រូវបានធ្វើឡើង ចាប់ពីថ្ងៃទី៥ ដល់ថ្ងៃទី១៦ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤ ដើម្បីកត់ត្រាប្រភេទសត្វព្រៃសំខាន់ៗ និងការគំរាមកំហែងផ្សេងៗ នៅក្នុងតំបន់សិក្សា។ | ក្រុមការងាររដ្ឋបាលព្រៃឈើ ចុះធ្វើការអង្កេតសត្វព្រៃ |
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យកម្ពុជាបានអំពាវនាវឱ្យមានការដាក់បញ្ចូលកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីកិច្ចសម្រួលវិនិយោគសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ (IFD) ទៅក្នុងកម្មវិធីរបស់អង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក(WTO)ដោយសារវិធានការនេះនឹងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសជាសមាជិករួមទាំងកម្ពុជាតាមរយៈការលើកកម្ពស់បរិយាកាសវិនិយោគ។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍លោកស្រី ចម និម្មលរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានដឹកនាំគណៈប្រតិភូអន្តរក្រសួងទៅចូលរួមក្នុងសន្និសីទថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីលើកទី១៣ (MC13) របស់អង្គការWTO នៅទីក្រុង Abu Dhabi ។
ក្នុងឱកាសនៃកិច្ចប្រជុំនេះ លោកស្រីបានគាំទ្រការដាក់បញ្ចូលកិច្ចព្រមព្រៀង IFD ទៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង WTO ហើយបានសង្កត់ធ្ងន់លើសារៈសំខាន់នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ និងអត្ថប្រយោជន៍របស់វាចំពោះរដ្ឋសមាជិក រួមទាំងកម្ពុជា តាមរយៈការលើកកម្ពស់បរិយាកាសវិនិយោគ។
លោកស្រីរដ្ឋមន្ត្រីក៏បានចូលរួមនៅក្នុងសន្និសីទថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីកម្រិតខ្ពស់ផងដែរ ដោយលោកស្រីបានសង្កត់ធ្ងន់លើការគាំទ្រផ្នែកពាណិជ្ជកម្មសម្រាប់ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួចនាពេលអនាគត។
លោកស្រីបានចែករំលែកបទពិសោធន៍របស់កម្ពុជាស្តីពីឧត្តមានុវត្តន៍ ផលប៉ះពាល់ និងមេរៀនក្នុងការអនុវត្តកម្មវិធី និងគម្រោងគាំទ្រវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ព្រមទាំងបានផ្តល់មតិយោបល់ទៅលើកម្មវិធីជំនួយសម្រាប់ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួចក្នុងការធ្វើសមាហរណកម្មទៅក្នុងពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។
នៅព្រឹកថ្ងៃដដែល លោកស្រីរដ្ឋមន្រ្តីបានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយលោកស្រី Helene BudligerArtiedaរដ្ឋលេខាធិការទទួលបន្ទុកកិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច និងជាប្រធានគណៈប្រតិភូសហព័ន្ធស្វ៊ីសនាយករដ្ឋលេខាធិការដ្ឋានកិច្ចការសេដ្ឋកិច្ច (SECO) ប្រចាំប្រទេសថៃ ទទួលបន្ទុកកម្ពុជា និងឡាវ ក្នុងឱកាសដែលលោកស្រីបានដឹកនាំគណៈប្រតិភូស្វីសចូលរួមក្នុងសន្និសីទថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រី។
ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សាលើប្រធានបទ និងមធ្យោបាយមួយចំនួន ដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងស្វីស និងកម្ពុជា។
បន្ទាប់មក លោកស្រី ចម និម្មល បានបន្តចូលរួមជាភ្ញៀវកិត្តិយសក្នុងកម្មវិធីសម្ពោធអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក និងមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ (WTO-ITC) ស្ត្រីនាំចេញក្នុងមូលនិធិសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល (WEIDE) ដើម្បីលើកកម្ពស់សហគ្រិនភាពស្ត្រី និងតួនាទីរបស់ពួកគេក្នុងពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក និងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយុទ្ធសាស្ត្រ។
យោងតាម WTO ITC គឺជាទីភ្នាក់ងាររួមរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ និង WTO ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីជួយអាជីវកម្មខ្នាតតូចនៃប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។ វាជាចំណុចស្នូលនៅក្នុងប្រព័ន្ធអង្គការសហប្រជាជាតិសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេសជាមួយប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ និងការផ្លាស់ប្តូរសេដ្ឋកិច្ចលើការលើកកម្ពស់ពាណិជ្ជកម្ម និងការអភិវឌ្ឍន៍ការនាំចេញ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ លោកស្រីបានជួបពិភាក្សាការងារដាច់ដោយឡែកជាមួយលោកបណ្ឌិត Ratnakar Adhikari នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គភាពពង្រឹងក្របខណ្ឌសមាហរណកម្មពាណិជ្ជកម្ម (EIF) នៃ WTO ដើម្បីចែករំលែកបទពិសោធន៍លើការអនុវត្តគម្រោងកន្លងមក ការគាំទ្រ EIF ដល់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២៤ និងផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈបន្ថែមទៀតអំពីអនាគតនៃពាណិជ្ជកម្មជំនួយបច្ចេកទេសពាក់ព័ន្ធ (TRTA) សម្រាប់ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួចក្រោមក្របខណ្ឌគម្រោង។
យោងតាមWTO សកម្មភាពជំនួយបច្ចេកទេសមានគោលបំណងជួយប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពេញលេញពីប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគីដែលត្រូវបានសម្របសម្រួលដោយវិទ្យាស្ថានបណ្តុះបណ្តាល និងសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេស (ITTC)។
លោក សុខ សុភ័ក្រ្ត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្មក៏បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូទៅចូលរួមកិច្ចប្រជុំតុមូលលើកទី១២ របស់ប្រទេសចិន ស្តីពីការចូលជាសមាជិក WTO’ ដែលកិច្ចប្រជុំតុមូលលើកទីមួយត្រូវបានរៀបចំនៅតំបន់អារ៉ាប់ ដែលផ្តោតលើទស្សនវិស័យអារ៉ាប់ស្តីពីការចូលជាសមាជិក WTO និង ប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគី ដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី ២៤-២៥ ខែកុម្ភៈ ក្នុងឱកាសសន្និសីទថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រី។
ក្នុងកិច្ចពិភាក្សានោះ លោកបានចែករំលែកពីការខិតខំប្រឹងប្រែង បញ្ហាប្រឈម និងឱកាសដែលទទួលបានក្នុងនាមជាសមាជិក WTO រួមមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងស្ថិរភាព ពាណិជ្ជកម្ម ការទទួលបានទីផ្សារ ការទាក់ទាញការវិនិយោគ ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងការលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន។
លើសពីនេះ WTO ក៏បានបើកផ្លូវថ្មីមួយ ដើម្បីទទួលបានជំនួយបច្ចេកទេស និងការកសាងសមត្ថភាព ដោយសារប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគី ដែលផ្អែកលើច្បាប់នៃសេរីភាវូបនីយកម្ម ក៏ដូចជាការអនុវត្តកាតព្វកិច្ច កំណែទម្រង់ច្បាប់ និងគោលនយោបាយពាណិជ្ជកម្ម សំដៅធានាឱ្យមានវេទិកាពាណិជ្ជកម្មប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងភាពធន់។ | កម្ពុជាអំពាវនាវអោយមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្មបន្ថែមនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំរបស់អង្គការ WTO |
ដោយមើលឃើញពីការរួមបញ្ចូលគ្នារវាងធនាគារ Kookmin Cambodia និង គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទទួលប្រាក់បញ្ញើប្រាសាក់អគ្គទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាលោកស្រី ជា សិរី បានបង្ហាញក្តីសង្ឃឹមថា នឹងឃើញការរួមបញ្ជូលបែបនេះកាន់តែច្រើនឡើងនៅក្នុងឧស្សាហកម្មដើម្បីបង្កើនភាពធន់ និងប្រសិទ្ធភាព។
ធនាគារKB ប្រាសាក់ ភីអិលស៊ីត្រូវបានសម្ពោធជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃសុក្រនៅរាជធានីភ្នំពេញក្រោមអធិបតីភាពរបស់លោកស្រី ជា សិរី អគ្គទេសាភិបាល ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងលោក Yang Jong Heeប្រធាននាយកប្រតិបត្តិ KB Financial Groupរួមជាមួយលោក Lee Jae Keunប្រធានធនាគារKookmin Cambodia។
ការរួមបញ្ចូលគ្នារវាងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទទួលប្រាក់បញ្ញើប្រាសាក់និងធនាគារ Kookmin Cambodia ដែលជាក្រុមហិរញ្ញវត្ថុដ៏ធំបំផុតមួយនៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។លោកស្រី ជាសិរីបាន បង្ហោះនៅលើបណ្តាញសង្គមថា “វត្តមានរបស់លោកប្រធាន Yang Jong Hee និងលោកនាយកប្រតិបត្តិ Lee Jae Keunនៅក្នុងពិធីនេះ គឺជាសក្ខីភាពនៃទំនុកចិត្តរបស់ Group សម្រាប់ប្រតិបត្តិការនៅកម្ពុជា។ ខ្ញុំមានក្តីសង្ឃឹមថានឹងមានការរួមបញ្ចូលគ្នាកាន់តែច្រើននៅក្នុងវិស័យធនាគារដើម្បីបង្កើនភាពធន់ និងសក្តិសិទ្ធិភាព។»។
នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ លោក Yang បាននិយាយថា “យើងប្តេជ្ញាក្នុងការផ្តល់នូវបទពិសោធន៍ដ៏ល្អបំផុតដល់អតិថិជនរបស់យើង និងជំរុញកំណើនទៅវិញទៅមកតាមរយៈការលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយតុល្យភាពនៅទូទាំងតំបន់ក្នុងស្រុកក្នុងប្រទេស រួមនឹងការទទួលយកការរួមរស់ និងវិបុលភាពរួមគ្នា។
«ជាមួយនឹងវិធីសាស្រ្តដែលផ្តោតលើអតិថិជន យើងប្រាថ្នាចង់វិវត្តទៅជាដៃគូហិរញ្ញវត្ថុយូរអង្វែងរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ដោយផ្តល់សេវាហិរញ្ញវត្ថុដ៏ល្អប្រសើរជូនដល់ពួកគេ»។
ដើម្បីក្លាយជាធនាគារពាណិជ្ជលំដាប់កំពូលនៅកម្ពុជា ធនាគារមានបំណងណែនាំផលិតផលដែលស្របតាមតម្រូវការជាក់លាក់របស់អតិថិជននៅក្នុងតំបន់នីមួយៗ។ លោកបានបន្ថែមថាការផ្តល់ទាំងនេះនឹងរួមបញ្ចូលប្រាក់កម្ចីខ្នាតតូចសម្រាប់កសិករ កម្ចីគាំទ្រសម្រាប់អាជីវកម្មខ្នាតតូច និងប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះសម្រាប់អ្នកមានជីវភាពមធ្យម។
ធនាគារក៏មានគម្រោងក្នុងការផ្សារភ្ជាប់គម្លាតរវាងប្រតិបត្តិការបច្ចុប្បន្នរបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់ជនបទ និងគោលដៅថ្មីនៅក្នុងតំបន់ទីក្រុង តាមរយៈមធ្យោបាយហិរញ្ញវត្ថុ។
បុគ្គលិកធនាគារ KB Kookminបាននិយាយថា “ធនាគារ KB ប្រាសាក់ ជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ជាធនាគារពាណិជ្ជធំជាងគេទី៤ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បើនិយាយពីទំហំ ជាមួយនឹងសាខាប្រតិបត្តិការចំនួន ១៩០ទីតាំង និងមានបុគ្គលិកលើសពី៥០០០នាក់ ។
ដូច្នេះហើយ យើងប្តេជ្ញាពង្រីកមូលដ្ឋានអាជីវកម្មរបស់យើង ស្របពេលពង្រឹងមូលដ្ឋានគ្រឹះរបស់យើង” ។
ពិធីនេះ មានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ៧០០នាក់ រួមជាមួយនឹងឥស្សរជនសំខាន់ៗ រួមមាន លោកស្រី ច្រឹង បុទុមរង្សី ឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជា ប្រចាំប្រទេសកូរ៉េ និងតំណាងក្រុមហ៊ុនកូរ៉េ ព្រមទាំងបុគ្គលិកមកពីធនាគារ KB ប្រាសាក់ ក៏មានវត្តមាននៅក្នុងឱកាសនោះដែរ។
ក្នុងឆ្នាំ២០០៩ KB Group បានបោះជំហានដំបូងរបស់ខ្លួនចូលទៅក្នុងទីផ្សារកម្ពុជា ដោយបានបង្កើតធនាគារ Kookmin Cambodia។ ក្រោយមក បានកាន់កាប់ភាគហ៊ុន១០០ ភាគរយនៅក្នុងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទទួលប្រាក់បញ្ញើប្រាសាក់ ដែលមានឯកទេសលើប្រតិបត្តិការប្រាក់កម្ចីខ្នាតតូច។
កាលពីខែសីហា ឆ្នាំមុនធនាគារKB ទទួលបានការយល់ព្រមពីអាជ្ញាធរកម្ពុជាក្នុងការបញ្ចូលគ្នារវាងធនាគារ Kookmin Cambodia និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទទួលប្រាក់បញ្ញើប្រាសាក់ ដែលឈានទៅដល់ការបង្កើតធនាគារ KB ប្រាសាក់។ | អគ្គទេសាភិបាលធនាគារជាតិកម្ពុជាបាននិយាយថា ការរួមបញ្ជូលគ្នារវាងក្រុមហ៊ុនហិរញ្ញវត្ថុនឹងជំរុញភាពធន់របស់ឧស្សាហកម្ម |
កាកបាទក្រហមកម្ពុជា ទទួលបានថវិកាពីសប្បុរជនដែលទិន្នន័យបឋមប្រមាណ ១០លានដុល្លារ ក្នុង ឱកាសខួប១៦១ឆ្នាំ ទិវាពិភពលោកកាកបាទក្រហម និងអឌ្ឍចន្ទក្រហម ៨ ឧសភា ២០២៤ ក្រោមប្រធានបទ «រួមគ្នាជាមួយកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ដើម្បីសហគមន៍មានសុខភាពល្អ និងមានភាពធន់នឹងអាកាសធាតុ»។
លោកស្រី ម៉ែន នារីសោភ័គ អគ្គលេខាធិការរងទី១ នៃកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ កាល ពីម្សិលមិញថា គិតត្រឹមម៉ោង១:០០រសៀល ថ្ងៃទី៧ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ កាកបាទក្រហមកម្ពុជាទទួលថវិកាបឋមពីសម្បុរជនចំនួន៨៣៥នាក់ ដែលគិតទាំងថវិកា និងសម្ភារមានប្រមាណ ១០លានដុល្លារ។
លោកស្រីបន្ថែមថា សម្រាប់យុទ្ធនាការក្នុងឱកាសខួប១៦១ ទិវាពិភពលោកកាកបាទក្រហមខាងលើនេះ ក៏ទទួលបានការបរិច្ចាគរថយន្ត អង្ករ មី និងភេសជ្ជៈ មួយចំនួនពីសប្បុរសជនផងដែរ។
លោកស្រីបន្តថា ថវិកាបឋមទទួលបានប្រមាណ ១០លានដុល្លារ នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៤ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២៣ គឺមានចំនួនតិចជាងនៅឡើយ។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា គោលដៅចម្បងដែលកាកបាទក្រហមផ្ដោតសំខាន់ គឺការបប្រែបម្រួលអាកាសធាតុពាក់ព័ន្ធនឹងការកើនឡើងកំដៅ ការងារសុខភាពប្រជាពលរដ្ឋ ការងារចូលរួមអប់រំផ្សព្វផ្សាយ និងការលើកកម្ពស់សុខមាលភាពសង្គម ជាពិសេសពង្រីកនិងពង្រឹងកម្លាំងយុវជន ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងសេចក្ដីត្រូវការបញ្ហាប្រឈមថ្មីក្នុងសកម្មភាពមនុស្សធម៌ឱ្យបានឆាប់រហ័ស និងទាន់ពេលវេលា។
លោកស្រី ម៉ែន នារីសោភ័គ បន្ថែមថា ទោះទិវាពិភពលោកកាកបាទក្រហម និងអឌ្ឍចន្ទក្រហម ៨ ឧសភា ត្រូវបានបញ្ចប់ តែយុទ្ធនាការកៀរគរថវិកាពុំបានបិទបញ្ចប់ទេ ហើយកាកបាទក្រហមកម្ពុជា នៅតែបន្តបើកទទួលការបរិច្ចាគពីសប្បុរសជននៅគ្រប់ទិសទីជាបន្តបន្ទាប់ទៀត ក្នុងស្មារតីចែករំលែកដល់អ្នកលំបាក និងអ្នកដែលងាយរងគ្រោះ។
កាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ កាកបាទក្រហមកម្ពុជា ប្រកាសព័ត៌មានថា ការប្រារព្ធខួប ១៦១ ទិវាពិភពលោកកាកបាទក្រហម និងអឌ្ឍចន្ទក្រហម (៨ ឧសភា) មានគោលបំណងរម្លឹកដល់ខួបនៃការបង្កើតចលនាអន្តរជាតិកាកបាទក្រហម និងអឌ្ឍចន្ទក្រហម និងជាឱកាសបង្ហាញពីបេសកកម្មមនុស្សដល់សាធារណជនទាំងជាតិ និងអន្តរជាតិ។
កាកបាទក្រហមបញ្ជាក់ថា តាមរយៈការប្ដេជ្ញាចិត្តខ្ពស់របស់របស់សមាគមជាតិ រួមជាមួយរដ្ឋាភិបាល នីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា ក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ សុខភាពសាធារណៈ និងការពង្រឹងភាពធន់របស់សហគមន៍ទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ គឺកាកបាទក្រហមត្រូវការចាំបាច់នូវការជួយឧបត្ថម្ភគាំទ្រពីសប្បុរជនគ្រប់មជ្ឈដ្ឋាន ដើម្បីធានាបន្តនិរន្តរភាពការងារ។
កាកបាទក្រហមកម្ពុជា ក៏បានអំពាវនាវដល់សប្បុរសជន បន្តចូលរួមបរិច្ចាគថវិកា សម្ភារ ដើម្បីឱ្យសមាគមជាតិមានធនធាន និងលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ផ្ដល់សេវាមនុស្សធម៌ដល់ជនរងគ្រោះ និងជនងាយរងគ្រោះបំផុត ប្រកបដោយបរិយាបន្ន។
ក្នុងឱកាសខួបលើកទី១៦០ ទិវាពិភពលោកកាកបាទក្រហម និងអឌ្ឍចន្ទក្រហម ៨ ឧសភា ២០២៣ លោកស្រី ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា បញ្ជាក់ថា មានសប្បុរសជនចំនួន ៩៩៧ អង្គ/នាក់ បានបរិច្ចាគថវិកាសរុបចំនួន ១៣ ៨១៨ ៥៩២ ដុល្លារអាមេរិក៕ | កាកបាទក្រហមកម្ពុជាទទួលថវិកាបឋម១០លានដុល្លារ ពីយុទ្ធនាការខួប១៦១ ទិវាពិភពលោក |
ជើងហោះហើរត្រង់ពីឥណ្ឌាមកកម្ពុជាត្រូវបានរំពឹងថានឹងចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំនេះ ខណៈដែលភាគីទាំងពីរកំពុងបញ្ចប់នីតិវិធីច្បាប់ផ្សេងៗសម្រាប់ការតភ្ជាប់ផ្លូវអាកាស ដោយបានត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់សមាគមអ្នកឧកញ៉ា ដំណឹងនេះត្រូវបានលើកឡើងដោយលោក កុយ គួង ឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសឥណ្ឌាក្នុងជំនួបជាមួយសមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយលោក ហ៊ុន ឡាក់ អគ្គលេខាធិការនៅទីក្រុងដេលី ប្រទេសឥណ្ឌា កាលពីសប្តាហ៍មុន។
លោក កុយ គួង បាននិយាយថា ស្ថានទូតកម្ពុជាកំពុងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយភាគីឥណ្ឌា ដើម្បីសម្រេចការតភ្ជាប់ជើងហោះហើរត្រង់រវាងឥណ្ឌា និងកម្ពុជា ក្នុងអំឡុងខែមេសា ឬខែមិថុនា។
ក្នុងគោលបំណងជំរុញចំនួនភ្ញៀវទេសចរដែលធ្វើដំណើររវាងកម្ពុជា និងឥណ្ឌា ប្រទេសទាំងពីរបានពិភាក្សាគ្នាអំពីការបង្កើតជើងហោះហើរត្រង់ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។
លោក ស៊ីន ចាន់សេរីវុត្ថា អ្នកនាំពាក្យអាកាសចរណ៍ស៊ីវិល បានគូសបញ្ជាក់ថា រដ្ឋលេខាធិការអាកាសចរស៊ីវិលបានពន្លឿន និងអនុម័តនីតិវិធីផ្លូវអាកាសសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ក្នុងស្រុក ខេមបូឌា អង្គរអ៊ែរ និងខេមបូឌា អ៊ែរវ៉េ នៅកម្ពុជា។
លោកបាននិយាយកាលពីថ្ងៃចន្ទថា “ឥឡូវនេះយើងកំពុងរង់ចាំការឯកភាពលើការហោះហើរត្រង់ទៅកាន់ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ពីភាគីឥណ្ឌា” ។
ទិន្នន័យពីក្រសួងទេសចរណ៍បានបង្ហាញថា កម្ពុជាបានស្វាគមន៍ភ្ញៀវទេសចរឥណ្ឌាចំនួន ៦៨.៨៣៦ នាក់កាលពីឆ្នាំមុន កើនឡើងជាង១០២ ភាគរយពីចំនួន ៣៤.០១៦នាក់។
សមាគមឧកញ៉ាកម្ពុជា និងសហព័ន្ធសភាពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មឥណ្ឌា បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំជាផ្លូវការលើកដំបូងនៃក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចរួមឥណ្ឌា-កម្ពុជា នៅរដ្ឋធានីញូវដែលីនៃប្រទេសឥណ្ឌា កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែកុម្ភៈ។
ក្រុមប្រឹក្សានេះមានគោលបំណងលើកកម្ពស់សកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគរវាងប្រជាជាតិទាំងពីរតាមរយៈកិច្ចពិភាក្សា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យឯកជន។
យោងតាមអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករបានឱ្យដឹងថា ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងឥណ្ឌាមានការកើនឡើងជាលំដាប់ ដោយឈានដល់ជិត ៤៨៥,៧០ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ការកើនឡើង ១០ ភាគរយពីឆ្នាំ ២០២២។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំណត់គោលដៅបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីជាមួយប្រទេសពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗ រួមមានប្រទេសឥណ្ឌា។
កម្ពុជា និងឥណ្ឌា បានបង្កើតក្រុមការងារបច្ចេកទេសផ្ទៃក្នុង ដើម្បីចរចាសម្រាប់កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគី ដោយលើកឡើងថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងជួយពង្រឹងពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យផ្សេងទៀត។ | ជើងហោះហើរត្រង់ពីឥណ្ឌាមកកម្ពុជាអាចនឹងចាប់ផ្តើមក្នុងខែមេសា |
វេទិកាធុរកិច្ចដែលគ្រោងនឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃអង្គារនៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួ ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងត្រួសត្រាយផ្លូវដើម្បីបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីលើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ និងសេដ្ឋកិច្ចរវាងកម្ពុជា និងម៉ាឡេស៊ី។
រៀបចំដោយសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា សភាធុរកិច្ចម៉ាឡេស៊ីនៅកម្ពុជា និងសភាពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មជាតិម៉ាឡេស៊ី វេទិកាធុរកិច្ចនឹងប្រព្រឹត្តទៅក្នុងឱកាសនៃដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅកាន់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី នៅថ្ងៃទី២៧ ខែកុម្ភៈ។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត នឹងថ្លែងសុន្ទរកថាគន្លឹះ និងធ្វើជាអធិបតីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្មរវាងសភាពាណិជ្ជកម្មនៃប្រទេសទាំងពីរ។
លោក លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាបាននិយាយថា វេទិកាធុរកិច្ច គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់មួយ ដើម្បីលើកកម្ពស់ និងទាក់ទាញការវិនិយោគពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ី មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា។
លោកបានបន្តថា មានការវិនិយោគរបស់ម៉ាឡេស៊ីជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ខណៈដែលប្រទេសទាំងពីរកំពុងសហការសម្រួលនីតិវិធីដើម្បីបង្កើនសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និងទាក់ទាញការវិនិយោគទៅវិញទៅមក ដោយលោកបានលើកឡើងថា ម៉ាឡេស៊ីគឺជាអ្នកវិនិយោគបរទេសដ៏សំខាន់នៅកម្ពុជាក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ រោងចក្រកាត់ដេរ និងកែច្នៃរុក្ខជាតិ។
លោកបន្ថែមថា “វេទិកានេះនឹងផ្តល់ឱកាសកាន់តែច្រើនដល់ភាគីទាំងសងខាងដើម្បីពិភាក្សាពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ និងវិស័យផ្សេងៗទៀត ជាពិសេសកម្ពុជាឆ្លៀតយកឱកាសនេះដើម្បីផ្សព្វផ្សាយច្បាប់ស្តីពីការវិនិយោគ និងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម ដើម្បីទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគ”។
លោកបានលើកឡើងទៀតថា មានក្តីសង្ឃឹមខ្ពស់ក្នុងការទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគម៉ាឡេស៊ីកាន់តែច្រើនមកកម្ពុជាត្រូវបន្ទាប់ពីការៀបចំនៃវេទិកានេះ។
នៅក្នុងអំឡុងពេលចូលរួមនៃវេទិកានេះ សភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជានឹងចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នាចំនួនពីរ រវាងសភាពាណិជ្ជកម្មម៉ាឡេស៊ីនៅកម្ពុជា និងសភាពាណិជ្ជកម្ម និងឧស្សាហកម្មជាតិនៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ី។
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នឹងអញ្ជើញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការរយៈពេលមួយថ្ងៃនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ដែលគ្រោងនឹងជួបលោក Anwar Ibrahim នាយករដ្ឋមន្រ្តីម៉ាឡេស៊ីដើម្បីពិភាក្សាអំពីការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងវិស័យអាទិភាព ជាពិសេសទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច។
ក្នុងចំណោមថ្នាក់ដឹកនាំដែលអមដំណើរនាយករដ្ឋមន្ត្រីមានលោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី អនុប្រធានទី១ នៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា លោកសុខ ចិន្តាសោភា ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ រួមជាមួយទេសរដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រី មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងថ្នាក់ដឹកនាំធុរកិច្ចមកពីសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា។
នាយករដ្ឋមន្រ្តីទាំងពីរនឹងធ្វើជាអធិបតីក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា និងធនាគារ Negara Malaysia ស្តីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យនវានុវត្តន៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងប្រព័ន្ធទូទាត់។
ផលិតផលសំខាន់ៗដែលកម្ពុជានាំចេញទៅកាន់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ីមានដូចជា ក្រណាត់ អង្ករ និងផលិតផលឧស្សាហកម្ម ខណៈដែលទំនិញដែលកម្ពុជានាំចូលពីប្រទេសម៉ាឡេស៊ីមាន គ្រឿងបន្លាស់រថយន្ត អាហារ និងភេសជ្ជៈ និងឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក។
របាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករបានបង្ហាញថា ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរមានចំនួន ៦៣២ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២៣ កើនឡើង ១,៩ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន ខណៈដែលទំហំទឹកប្រាក់ដែលកម្ពុជានាំចេញទំនិញទៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីមានត្រឹមតែ ១០៥ លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះ ធ្លាក់ចុះ ៦,១ ភាគរយ។ | កម្ពុជាត្រៀមខ្លួនពង្រឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មជាមួយម៉ាឡេស៊ី |
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ឈ្នះបាន ៥៥កៅអី និង គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ឈ្នះបាន ៣កៅអី ក្នុងដំណើរការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី៥ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ខណៈគណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច និងគណបក្សកម្លាំងជាតិ ពុំទទួលបានអាសនៈ តែទទួលសំឡេងគាំទ្រ។
ផ្អែកតាមលទ្ធផលបឋមបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា ដែលរៀបចំដោយគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប) បញ្ជាក់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបាន ៥៥អាសនៈ ស្មើនឹង ១០,០៥២សំឡេង។
គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ទទួលបាន ៣ អាសនៈ ស្មើនឹង ១,៣៩៤សំឡេង។ ចំណែក គណបក្សហ៊្វុនស៊ិនប៉ិច និង គណបក្សកម្លាំងជាតិ មិនទទួលបានអាសនៈ តែទទួលបានសំឡេងបោះឆ្នោតគាំទ្រមួយចំនួន។
ដំណើរការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា ស្ថិតក្នុងការិយាល័យចំនួន ៣៣ នៅទូទាំងរាជធានី ខេត្ត ដែលបានបែងចែក ៨ភូមិភាគ។ ក្នុងនោះភូមិភាគទី១ រាជធានីភ្នំពេញ មាន៦ អាសនៈ។ ភូមិភាគទី២ ខេត្តកំពង់ចាម និងខេត្តត្បូងឃ្មុំ មាន៨ អាសនៈ។
ភូមិភាគទី៣ ខេត្តកណ្ដាល មាន៥ អាសនៈ។ ភូមិភាគទី៤ ខេត្តបាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ សៀមរាប ឧត្តរមានជ័យ និងខេត្តប៉ៃលិន មាន១០ អាសនៈ។ ភូមិភាគទី៥ ខេត្តតាកែវ កំពត និងខេត្តកែប មាន៧ អាសនៈ។
ភូមិភាគទី៦ ខេត្តព្រៃវែង និងខេត្តស្វាយរៀង មាន៧ អាសនៈ។ ភូមិភាគទី៧ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ កំពង់ឆ្នាំង ពោធិ៍សាត់ កោះកុង និងខេត្តព្រះសីហនុ មាន៩ អាសនៈ។ ភូមិភាគទី៨ ខេត្តកំពង់ធំ ព្រះវិហារ ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង រតនគិរី និងខេត្តមណ្ឌលគិរី មាន៦ អាសនៈ។
អនុលោមតាមច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាឆ្នាំ២០០៥ ព្រឹទ្ធសភាកើតឡើងដោយការបោះឆ្នោតជាអសកល ជ្រើសតាំង និងការចាត់តាំង ដែលមានរយៈពេល៦ឆ្នាំ។ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា មានសមាជិកស្មើនឹងពាក់កណ្តាលនៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភា។
ក្នុងនោះសមាជិក ២រូប ត្រូវចាត់តាំងដោយព្រះមហាក្សត្រ និង ២រូបទៀត ត្រូវបានរដ្ឋសភាជ្រើសតាំងតាមមតិភាគច្រើន។ អនុលោមតាមច្បាប់នេះ សមាជិកព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី៥ មាន ៦២រូប។ ក្នុងនោះសមាជិក ៥៨រូប ត្រូវជ្រើសរើសតាមរយៈការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភាបែបអសកល។
លោក ប្រាជ្ញ ចន្ទ ប្រធាន គ.ជ.ប បានឱ្យដឹងថា ដំណើរការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភាគណបក្សនយោបាយចំនួន៤ ក៏បានដាក់ភ្នាក់ងារគណបក្សរបស់ខ្លួនសរុបចំនួន ២២៨នាក់ ដើម្បីសង្កេតមើលការបោះឆ្នោតនៅតាមការិយាល័យបោះឆ្នោត និងរាប់សន្លឹកឆ្នោតនានាផងដែរ។
លោកបន្ថែមថា គ.ជ.ប ក៏បានទទួលស្គាល់អ្នកសង្កេតការណ៍ជាតិ ចំនួន ៧៦០នាក់ ដែលមកពី ១៨ សមាគម និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល។ អ្នកសង្កេតការណ៍អន្តរជាតិ ៣០នាក់ មកពីសមាគមនិស្សិត និងសមាគមទំនាក់ទំនងយុវជនកម្ពុជា-ចិន។
ភ្ញៀវពិសេសចំនួន ៣នាក់ ដែលជាសាស្ត្រាចារ្យមកពីសាកលវិទ្យាល័យចំនួន ៣ ក្នុងប្រទេសជប៉ុន។ គ.ជ.ប ក៏បានទទួលស្គាល់ និងចេញបណ្ណអ្នកសារព័ត៌មានជាតិចំនួន ៣០៦នាក់ ដែលមកពី ៤៥ អង្គភាព ចំណែកអ្នកសារព័ត៌មានអន្តរជាតិមានចំនួន ២៥នាក់ មកពី១៤ អង្គភាព។
លោក ប្រាជ្ញ ចន្ទ បញ្ជាក់ថា គ.ជ.ប នឹងបិទផ្សាយលទ្ធផលបណ្តោះអាសន្ននៃការបោះឆ្នោត នៅថ្ងៃទី ២៩កុម្ភៈ ប៉ុន្តែបើគ្មានពាក្យបណ្ដឹងតវ៉ា នឹងប្រកាសលទ្ធផលផ្លូវការនៅចន្លោះថ្ងៃទី៤ ដល់ថ្ងៃទី៦មីនាខាងមុខ។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា មិនថាបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភានេះទេ គណបក្សរបស់លោកតែងឈ្នះគ្រប់ការប្រកួតទាំងបោះឆ្នោតបែបសាកល និងអសកល។
លោកបន្ថែមថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា នឹងបន្តឈ្នះភ្លូកទឹកភ្លូកដីសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត និងក្រុមប្រឹក្សាក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ខាងមុខនេះ ដូច្នេះគណបក្សមិនដែលព្រួយបារម្ភពីលទ្ធផលនោះទេ។
លោកបញ្ជាក់ថា គណបក្សប្រឆាំង នៅតែបន្តចាញ់ ហើយចាញ់ជារៀងរហូត ព្រោះបច្ចុប្បន្នគណបក្សប្រឆាំងកំពុងបន្តបាក់បែកផ្ទៃក្នុង ដែលធ្វើឱ្យកម្លាំងកាន់តែទន់ខ្សោយ។
លោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាវិន័យគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ បានឱ្យដឹងថា ទោះបី គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ មិនទទួលបាន ៨អាសនៈ ដូចការគ្រោងទុកពិតមែន ប៉ុន្តែគណបក្សនៅតែទទួលបាន ៣អាសនៈ ក្នុងព្រឹទ្ធសភា ដែលជាមោទនភាពមួយដែលអង្គបោះឆ្នោតភាគច្រើននៅតែបន្តគាំទ្រ និងស្មគ្រស្មោះជាមួយគណបក្សភ្លើងទៀន និង ឆន្ទៈខ្មែរ៕ | គណបក្សប្រជាជន ឈ្នះបាន ៥៥កៅអី និង គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ឈ្នះ៣កៅអី |
ពីម្សិលមិញរដ្ឋបាលខេត្តបាត់ដំបងបានរៀបចំពីធីដង្ហែពានជ័យលាភីអង្គភាពផ្តល់សេវាសាធារណៈគំរូក្នុងវិស័យអប់រំនិងសុខាភិបាលឆ្នាំ២០២៣នៅជុំវិញក្រុងបាត់ដំបង បន្ទាប់ពីការប្រកាសទទួលស្គាល់ដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីសប្ដាហ៍មុន។
បាត់ដំបងជាខេត្តមួយក្នុងចំណោមខេត្តដែលបានទទួលពានជ័យលាភីអង្គភាពផ្តល់សេវាសាធារណៈគំរូក្នុងវិស័យអប់រំនិងសុខាភិបាលឆ្នាំ២០២៣សម្រាប់វិស័យអប់រំ រួមមានសាលាបឋមសិក្សាសម្តេចជាស៊ីមបានទទួលចំណាត់ថ្នាក់លេខ១ សាលាបឋមសិក្សាវត្តចែងជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ៧ និងអនុវិទ្យាល័យបាក់អំរែកជាប់ចំណាត់ថ្នាក់លេខ១០។
សម្រាប់វិស័យសុខាភិបាល មណ្ឌលសុខភាពនៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបងពុំបានទទួលពានជ័យលាភីឡើយសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៣ ប៉ុន្តែកាលពីឆ្នាំ២០១៩ មន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តបាត់ដំបងបានទទួលចំណាត់ថ្នាក់លេខ៤លើការផ្ដល់សេវាសាធារណៈគំរូសម្រាប់វិស័យសុខាភិបាល និងវិទ្យាល័យពេជ្រចិន្តាស្រុកភ្នំព្រឹកខេត្តបាត់ដំបងបានទទួលជ័យលាភីលេខ១លើការផ្ដល់សេវាសាធារណៈគំរូសម្រាប់វិស័យអប់រំ។
លោក អ៊ុយ រី ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត និងលោក សុខ លូ អភិបាល បានអញ្ជើញជាអធិបតីនៅក្នុងពិធីដង្ហែពានជ័យលាភីពីម្សិលមិញ ព្រមទាំងមានការចូលពីសំណាក់មន្ត្រីរាជការមកពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងសិស្សនិស្សិតជាច្រើននាក់។
លោក សុខ លូ អភិបាលខេត្តបាត់បងដែលបានអញ្ជើញជាអធិបតីនៅក្នុងពិធីនោះ បានសម្ដែងការអបអរសាទរចំពោះការទទួលជ័យលាភីអង្គភាពផ្ដល់សេវាសាធារណៈគំរូក្នុងវិស័យអប់រំនិងវិស័យសុខាភិបាលខេត្តបាត់ដំបង។
លោថា នេះជាជោគជ័យថ្មីមួយទៀតរបស់ខេត្តបាត់ដំបងលើការផ្ដល់សេវាសាធារណៈគំរូក្នុងវិស័យអប់រំនិងសុខាភិបាល។ ពាន់ជ័យលាភីនេះពិតជាមោទនភាពចំពោះពលរដ្ឋទូទាំងខេត្តបាត់ដំបង។
ជាមួយនឹងគ្នានោះ លោកបានជំរុញអាជ្ញធរពាក់ព័ន្ធខិតខំយកចិត្តទុកដាក់ធ្វើការប្រឡងប្រណាំងគ្រប់អង្គភាពជំនាញ ដើម្បីដណ្ដើមបានជ័យលាភីច្រើនជាងឆ្នាំមុនៗ ជាពិសេសការប្រឡងប្រណាំងក្នុងវិស័យសុខាភិបាលសម្រាប់ខេត្តបាត់ដំបង។
លោកបានថ្លែងថា៖ «កាលពីឆ្នាំកន្លងទៅ ខេត្តតែងតែបានទទួលជ័យលាភីជាប់ៗគ្នាជាបន្តបន្ទាប់ ដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋនៅក្នុងខេត្តបាត់ដំបងមានមោទនភាពខ្លាំង។ ជាក់ស្តែងនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣ គណៈកម្មាការវាយតម្លៃ ថ្នាក់ជាតិបានវាយតម្លៃជ័យលាភីអង្គភាពផ្តល់សេវាសាធារណៈគំរូក្នុងវិស័យអប់រំនិងសុខាភិបាលប្រចាំឆ្នាំ ហើយជាលទ្ធផលសម្រាប់ខេត្តបាត់ដំបងបនទទួលជ័យលាភីលើសាលារៀនចំនួនបី»។
លោក ឆោង វីរីយ៉ា ប្រធានការរិយាល័យប្រឡងនៅខេត្តបាត់ដំបង បានលើកឡើងថា ការបានទទួលពានជ័យលាភីនេះ ជាការខិតខំរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តបាត់ដំបង ក៏ដូចជាថ្នាក់ដឹកនាំមន្ទីរអប់រំខេត្តបាត់ដំបង ដើម្បីជំរុញអង្គភាពពាក់ព័ន្ធខិតខំអនុវត្តធ្វើយ៉ាងណាឆ្លើយតបនឹងសូចនាកររបស់ថ្នាក់ជាតិ។
លោកបាននិយាយថា៖ «យើងអាចទទួលពានជ័យលាភីបានលុះត្រាតែយើងអនុវត្តដោយផ្ដោតសំខាន់លើការផ្ដល់សេវាសាធារណៈដល់ប្រជាជន ក៏ដូចជាសិស្សនុសិស្សទទួលយកបាន ប៉ុន្តែចំណុចដែលត្រូវវាយតម្លៃដោយថ្នាក់ជាតិ គឺនៅមានចំណុចច្រើនជាងនេះទៅទៀត ដូចជាការដឹកនាំ ការគ្រប់គ្រង ហើយត្រូវមានការចូលរួមពីសហគមន៍ និងការរៀបចំបរិស្ថានបៃតងរបស់សាលារៀនជាដើម»។
លោកស្រី ឃន យ៉ារ៉ាន់ នាយិកាសាលាបឋមសិក្សាសម្តេចជាស៊ីម បានសម្ដែងក្ដីរីករាយដែលសាលារៀនបឋមសិក្សាត្រូវបានវាយតម្លៃជាប់ពានជ័យលាភីអង្គភាពផ្តល់សេវាសាធារណៈគំរូក្នុងវិស័យអប់រំប្រចាំឆ្នាំ២០២៣។
លោកស្រីថា គណៈកម្មាការវាយតម្លៃថ្នាក់ជាតិបានវាយតម្លៃសាលារៀនបឋមសិក្សាសម្ដេចជាស៊ីមបីបួនដំណាក់កាលមុននឹងសាលារៀនមួយនេះបានទទួលជ័យលាភីអង្គភាពផ្ដល់សេវាសាធារណៈគំរូ។
លោកស្រីបាននិយាយថា៖ «ការវាយតម្លៃនេះបញ្ជាក់ឱ្យយើងដឹងអំពីគុណភាពនៃការផ្ដល់សេវាសាធារណៈរបស់សាលារៀន ដែលមានការចូលរួមខិតខំពីគ្រូបង្រៀន សិស្សានុសិស្ស អាណាព្យាបាល និងការចូលរួមពីសហគមន៍ទើបអាចធ្វើឱ្យសាលារៀនយើងបានទទួលលទ្ធផលល្អ»។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា ការបង្រៀនរបស់លោកគ្រូអ្នកគ្រូ គឺគោរពតាមគរុកោសល្យនិងមានវិជ្ជាជីវៈច្បាស់លាស់ ដែលបង្រៀនសិស្សប្រកបដោយគុណភាព។ ពួកគាត់ផ្ដោតសំខាន់លើការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះសិស្ស ហើយមានទំនាក់ទំនងល្អជាមួយនឹងអាណាព្យាបាល ដើម្បីជំរុញការសិក្សាក្នុងករណីមានសិស្សរៀនខ្សោយ។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «ចំណែកបរិស្ថានសាលារៀនសោត គឺមានសោភ័ណភាពល្អដោយសារតែមានការចូលរួមជួយគាំទ្រពីសហគមន៍។ វាពុំដែលមានបញ្ហាខុសប្រក្រតីកើតមានឡើងនៅក្នុងសាលារៀនរបស់យើងឡើយ»។
កាលពីសប្ដាហ៍មុន លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអញ្ជើញជាអធិបតីប្រកាសទទួលស្គាល់ជ័យលាភីអង្គភាពផ្តល់សេវាសាធារណៈគំរូក្នុងវិស័យអប់រំនិងសុខាភិបាលប្រចាំឆ្នាំ២០២៣។ ពានជ័យលាភីសម្រាប់វិស័យអប់រំត្រូវបានបែងចែកជាពីកម្រិត គឺកម្រិតសាលាបឋមសិក្សានិងកម្រិតអនុវិទ្យាល័យ៕ | ខេត្តបាត់ដំបងដង្ហែពានជ័យលាភីអង្គភាពផ្ដល់សេវាសាធារណៈគំរូក្នុងវិស័យអប់រំនិងសុខាភិបាល |
គណបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សកម្លាំងជាតិ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាបក្សដែលទទួលសមិទ្ធផល និងប្រជាប្រិយភាពរបស់លោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពដណ្ដើមសន្លឹកឆ្នោតទាំងបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ នឹងបន្តដណ្ដើមសន្លឹកឆ្នោតបន្ថែមទៀតសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សានាពេលខាងមុខ។
ការដណ្ដើមសន្លឹកឆ្នោតរវាងបក្សទាំងពីរនេះ នឹងធ្វើឲ្យបក្សទាំងពីរកាន់តែចុះខ្សោយ។
ឆ្លងតាមលទ្ធផលបឋមនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី៥ គណបក្សភ្លើងទៀន ដែលបានផ្ដល់សិទ្ធិឱ្យ គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ឈរឈ្មោះគណបក្ស និងដាក់បេក្ខជនឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតជំនួសនោះ ពុំទទួលបានអាសនៈក្នុងព្រឹទ្ធសភាដូចការគ្រោងទុកនោះទេ។
លទ្ធផលគ្រោងទុករបស់ ភ្លើងទៀន ដែលមានអង្គបោះឆ្នោតប្រមាណ ២ ១៩៨នាក់ ស្មើនឹងចំនួនអាសនៈចន្លោះពី ៨ ទៅ ៩ អាសនៈ ប៉ុន្តែគណបក្សនេះត្រូវបានបរាជ័យដោយសារ កម្លាំងជាតិ បានប្រទាញប្រទង់ដណ្ដើមអង្គបោះឆ្នោតនៅតាមមូលដ្ឋានដែលធ្វើឱ្យ ឆន្ទៈខ្មែរ ទទួលបានត្រឹមតែ ៣កៅអី ខណៈគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបាន ៥៥អាសនៈ ក្នុងចំណោម ៥៨អាសនៈ ដែលកើតចេញពីការបោះឆ្នោត។
ការដណ្ដើមសន្លឹកឆ្នោតសម្រាប់បោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី៥ រវាងបក្សទាំងពីរនេះ ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ឆន្ទៈខ្មែរ និង កម្លាំងជាតិ នឹងបន្តខាតបង់សន្លឹកឆ្នោតយ៉ាងសន្ធឹកសន្ធាប់ទៅខាងគណបក្សកាន់អំណាចសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ ឱ្យដឹងថា គណបក្សរបស់លោកទទួលបាន ៥៥អាសនៈ ក្នុងការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា ក៏ដោយសារគណបក្សប្រឆាំងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពបាក់បែកផ្ទៃក្នុង និងដណ្តើមអង្គបោះឆ្នោតដែលកើតចេញពីគណបក្សភ្លើងទៀន។
លោកបន្ថែមថា ដោយសារការបាក់បែកផ្ទៃក្នុងបែបនេះ បានធ្វើឱ្យអង្គបោះឆ្នោតរបស់ ឆន្ទៈខ្មែរ និង កម្លាំងជាតិ ដែលកើតចេញពី ភ្លើងទៀន បានងាកមកបោះឆ្នោតឱ្យ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងសំឡេងមួយចំនួនទៀតបានបោះឆ្នោតឱ្យ ឆន្ទៈខ្មែរ និងមួយចំនួនទៀតបោះឱ្យ កម្លាំងជាតិ ដែលធ្វើឱ្យសំឡេងគណបក្សប្រឆាំងនីមួយៗមានចំនួនមិនគ្រប់គ្រាន់។
លោកថា៖ «យើងគិតថាទទួលបានអាសនៈយ៉ាងតិចត្រឹមតែ ៥០អាសនៈប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែក្រោយពីការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភាបានបញ្ចប់ ទើបយើងដឹងថាចំនួនអាសនៈត្រូវបានកើនឡើងជាង ៥០អាសនៈទៅវិញ។ នេះក៏ដោយសារអង្គបោះឆ្នោតរបស់ ភ្លើងទៀន លែងមានជំនឿលើថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សទៀតហើយ»។
លទ្ធផលបឋមនៃការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភានីតិកាលទី៥ បញ្ជាក់ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ទទួលបាន ៥៥អាសនៈ ស្មើនឹង (១០,០៥២សំឡេង)។គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ទទួលបាន ៣ អាសនៈ ស្មើនឹង (១,៣៩៤សំឡេង)។
លោក គីមសួរ ភីរិទ្ធ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាវិន័យគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ បានឱ្យដឹង ទោះបីគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ មិនទទួលបាន ៨អាសនៈ ដូចការគ្រោងទុកពិតមែន ប៉ុន្តែគណបក្សនៅតែទទួលបាន ៣អាសនៈ ក្នុងព្រឹទ្ធសភា ដែលជាមោទនភាពមួយដែលអង្គបោះឆ្នោតភាគច្រើននៅតែបន្តគាំទ្រ និងស្មគ្រស្មោះជាមួយគណបក្សភ្លើងទៀន និង ឆន្ទៈខ្មែរ៕ | បក្សភ្លើងទៀន និងកម្លាំងជាតិ ដណ្តើមសន្លឹកឆ្នោតទាំងព្រឹទ្ធសភា និងក្រុមប្រឹក្សា |
នៅមុនដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ទៅកាន់ប្រទេសអូស្ត្រាលីនៅខែក្រោយនេះ វិស័យឯកជនរួមជាមួយក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធកំពុងធ្វើការលើមធ្យោបាយទាក់ទាញដៃគូវិនិយោគពីប្រទេសអូស្ត្រាលី និងជំរុញការនាំចេញផលិតផលពាក់កណ្តាលសម្រេច និងកែច្នៃទៅកាន់ប្រទេសអូស្ត្រាលី។
ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងស្រុកមួយក្រុមបានប្រមូលផ្តុំគ្នាក្នុងការតម្រង់ទិសដល់ប្រតិភូធុរកិច្ចកម្ពុជា កម្មវិធី «បេសកកម្មកសិពាណិជ្ជកម្ម ពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគទៅកាន់ប្រទេសអូស្ត្រាលី» ដែលរៀបចំដោយសមាគមអ្នកវិនិយោគច្នៃប្រឌិត និងអភិវឌ្ឍន៍ (IDI) កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន។
កម្មវិធីនេះត្រូវបានរៀបចំឡើងដើម្បីផ្តល់នូវធាតុចូល និងអនុសាសន៍ទាក់ទងនឹងបេសកកម្មខាងលើដល់គណៈប្រតិភូ ដែលគ្រោងនឹងចូលរួមនៅទីក្រុងមែលប៊ន ចាប់ពីថ្ងៃទី ៥ ដល់ទី ៧ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០២៤។
លោក សួន សុផល អគ្គលេខាធិការរងក្រុមប្រឹក្សាវិនិយោគកម្ពុជានៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) បានវាយតម្លៃខ្ពស់អំពីកម្មវិធីដែលផ្តួចផ្តើមដោយ IDI អ្នកជំនួញ និងអ្នកវិនិយោគក្នុងស្រុកក្នុងការរៀបចំបេសកកម្មធុរកិច្ច រួមជាមួយនឹងការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសអាស៊ាន-អូស្ត្រាលី។
លោកនិយាយថា៖ «គណៈប្រតិភូក្នុងបេសកកម្មនាពេលខាងមុខ នឹងធ្វើការជាមួយក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីទាក់ទាញដៃគូវិនិយោគពីប្រទេសអូស្ត្រាលី មកបណ្តាក់ទុននៅកម្ពុជា ក៏ដូចជាជំរុញការនាំចេញផលិតផលពាក់កណ្តាលសម្រេច និងកែច្នៃរបស់កម្ពុជា ជាពិសេសក្នុងវិស័យកសិ-ម្ហូបអាហារទៅកាន់ប្រទេសអូស្ត្រាលី»។
កម្មវិធីតម្រង់ទិសនេះមានការចូលរួមពីតំណាងប្រមាណ៣០នាក់មកពីក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម IDI និងវិស័យឯកជន។
កិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសអាស៊ាន-អូស្ត្រាលី គ្រោងនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅខែមីនា នៅទីក្រុងមែលប៊ន ប្រទេសអូស្ត្រាលី ក្នុងគោលបំណងផ្តល់ឱកាសដល់រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី ដើម្បីកែលម្អជំហររបស់ខ្លួនជាមួយរដ្ឋអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នឹងទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសអូស្ត្រាលីជាលើកដំបូងក្នុងនាមជាមេដឹកនាំជាតិដើម្បីចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសអូស្ត្រាលី-អាស៊ាននៅថ្ងៃទី៤-៦ ខែមីនា នៅទីក្រុងមែលប៊ន។
សភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាក៏គ្រោងនឹងចូលរួមក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅប្រទេសអូស្ត្រាលីដែរ។
យោងតាមអនុប្រធានរបស់ CCC លោក លឹម ហេង វេទិកាធុរកិច្ចមួយគ្រោងនឹងប្រារព្ធធ្វើនៅខែមីនា ក្នុងអំឡុងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅអូស្ត្រាលីក្នុងខែមីនា។
លោក បានឱ្យដឹងកាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា៖ «វេទិកានេះមានគោលបំណងលើកកម្ពស់អាជីវកម្ម និងឱកាសវិនិយោគក្នុងប្រទេសកម្ពុជាដល់វិនិយោគិនដែលមានសក្តានុពលនៅទីនោះ ដើម្បីទាក់ទាញលំហូរនៃការវិនិយោគមកកម្ពុជា»។
លោកបានបន្តថា អូស្ត្រាលីត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាប្រទេសមួយក្នុងចំណោមប្រទេសទទួលទំនិញកម្ពុជាច្រើនជាងគេក្នុងពិភពលោក ហើយជាអ្នកវិនិយោគដ៏មានសក្ដានុពលនៅកម្ពុជា។
តួលេខពីអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ បានបង្ហាញថា ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងអូស្ត្រាលី មានចំនួន ៥០២លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២៣ កើនឡើង ១.០៥ភាគរយ ធៀបនឹងឆ្នាំ២០២២។
កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញប្រមាណ ៣៧០ លានដុល្លារទៅអូស្ត្រាលី កើនឡើង ១,៥៧ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន៕ | កម្ពុជាព្យាយាមជំរុញការវិនិយោគពីអូស្ត្រាលី |
ក្រសួងទេសចរណ៍ និងមូលនិធិពិភពលោកសម្រាប់ធម្មជាតិ (WWF) បានសហការគ្នាក្នុងការលើកកម្ពស់ «ទេសចរណ៍បៃតង» នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយផ្តល់អាទិភាពដល់ការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ ទន្ទឹមនឹងការលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ថាមពលកកើតឡើងវិញ សំដៅប្រែក្លាយប្រទេសកម្ពុជាទៅជាគោលដៅទេសចរណ៍ថ្នាក់ពិភពលោក។
ការប្តេជ្ញានេះត្រូវបានលើកឡើងនៅពេលលោក សុខ សូកេន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍បានទទួលការគួរសមពីលោកស្រី Bella Roscher ប្រធានផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍បណ្តាញសកលនៃ WWF និងលោក Richard Scotney ប្រធានផ្នែកប្រសិទ្ធភាពថាមពលសកល ដើម្បីពិភាក្សាអំពីឱកាសសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍ប្រកបដោយចីរភាព ភាពធន់ និងការការពារធម្មជាតិ នៅរាជធានីភ្នំពេញ។
ក្នុងជំនួបនោះ លោក សុខ សូកេន បានបង្ហាញពីចក្ខុវិស័យរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការប្រែក្លាយកម្ពុជា ទៅជាគោលដៅទេសចរណ៍ប្រកបដោយគុណភាពជាសាកល ដោយផ្តោតលើការអភិវឌ្ឍទេសចរណ៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងទេសចរណ៍បៃតង ផ្តល់អាទិភាពដល់ការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ ក៏ដូចជាកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថាមពល តាមរយៈការលើកកម្ពស់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ និងការប្រើប្រាស់ថាមពលកកើតឡើងវិញ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ការសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យនេះ ទាមទារឱ្យមានការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដែលអាចធ្វើទៅបានក្រោមយន្តការភាពជាដៃគូរបស់ស្ថាប័ន-ឯកជន និងសហការជាមួយក្រុមប្រឹក្សាទីផ្សារ និងផ្សព្វផ្សាយទេសចរណ៍កម្ពុជា (CTB) ដែលត្រូវបានអនុម័តដោយរាជរដ្ឋាភិបាលនាពេលថ្មីៗនេះ។
លោកស្រី Bella បានរៀបរាប់សង្ខេបពីការរួមចំណែករបស់អង្គការ WWF តាមរយៈគម្រោង «ការកសាងឡើងវិញនូវបរិស្ថាន និងទេសចរណ៍ដែលប៉ះពាល់ដល់អាកាសធាតុ» ដែលត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការនៅឆ្នាំ ២០២២ ឧបត្ថម្ភថវិកាដោយទីភ្នាក់ងារអភិវឌ្ឍន៍ស្វីស ដើម្បីជួយលើកកម្ពស់អេកូទេសចរណ៍ និងសហគមន៍ទេសចរណ៍ក្នុងតំបន់មេគង្គលើ រួមមានខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង និងខេត្តមណ្ឌលគិរី។
ថ្លែងទៅកាន់កាសែតខ្មែរថាមស៍ លោក Scotney បាននិយាយថា៖ «WWF បានអនុវត្តការសិក្សាលទ្ធភាពជាង ១០ សម្រាប់សណ្ឋាគារ និងភោជនីយដ្ឋាននៅទូទាំងប្រទេស ហើយការសិក្សាទាំងនេះបង្ហាញពីរបៀបដែលពន្លឺព្រះអាទិត្យអាចជួយពួកគេសន្សំថវិកា និងជំរុញអត្តសញ្ញាណបៃតងរបស់ពួកគេ។
លោកបន្តថា៖ «ក្រុមហ៊ុនបដិសណ្ឋារកិច្ចជាង ១២ ក៏កំពុងប្រកួតប្រជែងក្នុងការជំរុញប្រសិទ្ធភាពថាមពលកម្ពុជាផងដែរ ដើម្បីកាត់បន្ថយវិក្កយបត្រ និងការបំភាយកាបូនរបស់ពួកគេ»។
លោកបានបន្ថែមថា WWF បានដំឡើងថាមពលព្រះអាទិត្យនៅតាមតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិសហគមន៍មួយចំនួនក្នុងព្រៃលិចទឹកទន្លេមេគង្គ ដែលទេសចរណ៍ធម្មជាតិជាមធ្យោបាយមួយក្នុងការបង្កើតប្រាក់ចំណូលសម្រាប់សហគមន៍មូលដ្ឋាន ក៏ដូចជាការពារសត្វព្រៃ ខណៈដែលពន្លឺព្រះអាទិត្យអនុញ្ញាតឱ្យមានសេវាកម្មកាន់តែប្រសើរសម្រាប់អតិថិជន និងសន្សំសំចៃថ្លៃប្រេងម៉ាស៊ូត៕ | ក្រសួងទេសចរណ៍ និង WWF សហការគ្នាដើម្បីលើកកម្ពស់ទេសចរណ៍បៃតង |
ថ្ងៃទី២៦ ខែកុម្ភៈ នៅទីស្នាក់ការអាជ្ញាធរមីន លោក លី ធុជ ទេសរដ្ឋមន្រ្តី និងជាអនុប្រធានទី១ អាជ្ញាធរមីន បានអនុញ្ញាតឱ្យ លោក Martin Vavra ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសាធារណរដ្ឋឆែកប្រចាំកម្ពុជា ចូលជួបសម្តែងការគួរសម និងស្វែងយល់អំពីវិស័យសកម្មភាពមីននៅកម្ពុជា។
ក្នុងជំនួបនោះ ភាគីទាំងពីរ បានធ្វើការពិភាក្សាគ្នាដោយឆ្លុះបញ្ចាំងពីទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីដ៏ជិតស្និទ្ធ ទំនាក់ទំនងមិត្តភាព និងកិច្ចសហការរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ក្នុងឱកាសនោះ លោកលី ធុជ បានពាំនាំនូវសេចក្តីសាកសួរសុខទុក្ខពីសំណាក់ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជាប្រធានអាជ្ញាធរមីន ជូនចំពោះ លោក Martin Vavra ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសាធារណរដ្ឋឆែកប្រចាំកម្ពុជា និងសហការី ដែលបំពេញបេសកកម្មដ៏មានតម្លៃ ដើម្បីជាផលប្រយោជន៍រួម ពង្រឹងចំណងមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសម្រាប់ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ។
ជាមួយគ្នានោះ លោកទេសរដ្ឋមន្រ្តី បានមានប្រសាសន៍លើកឡើងអំពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាមីន និងសំណល់ជាតិផ្ទុះពីសង្រ្គាមនៅកម្ពុជា និងការដាក់ចេញនូវចក្ខុវិស័យដឹកនាំរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ដើម្បីឆ្ពោះរកកម្ពុជាគ្មានមីនឆ្នាំ២០២៥។ លោកក៏បានលើកឡើងអំពីភាពជាប្រធាន និងម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកិច្ចប្រជុំសៀមរាប-អង្គរ ស្តីពីពិភពលោកមួយដែលគ្មានមីន នៃអនុសញ្ញាអូតាវ៉ាឆ្នាំ២០២៤ ដែលដំណើរការរៀបចំនេះ កម្ពុជា សូមស្វាគមន៍ និងត្រូវការការរួមចំណែកជួយគាំទ្រពីប្រទេសជាមិត្ត ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ និងគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីឱ្យកិច្ចប្រជុំនេះទទួលបានជោគជ័យតាមការគ្រោងទុក។
លោក Martin Vavra បានសម្តែងនូវការអបអរសាទរចំពោះការរីកចម្រើនរបស់កម្ពុជា ក៏ដូចជាសមិទ្ធផលសម្រេចបានសម្រាប់វិស័យសកម្មភាពមីននៅកម្ពុជា។ ដោយឡែកពាក់ព័ន្ធនឹងការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលសៀមរាប-អង្គរ លោក Martin Vavra នឹងលើកយកសំណើរបស់កម្ពុជាដាក់ជូនរដ្ឋាភិបាលនៃសាធារណរដ្ឋឆែក ដើម្បីធ្វើការពិនិត្យ និងពិចារណា៕ | លោក Martin Vavra ឯកអគ្គរដ្ឋទូតឆែក ជួបលោក លី ធុជ ស្តីពីវិស័យសកម្មភាពមីននៅប្រទេសកម្ពុជា |
សៀវភៅដែលមានចំណងជើងថា The Donut King ដែលមានអត្ថន័យសម្បូរបែប មិនមែនម្តងទេ ប៉ុន្តែពីរដងក្នុងមួយជីវិតរបស់គាត់ គឺជាសាច់រឿងប្រកបដោយអត្ថន័យ។ Ted Ngoy អ្នកជំនួញក្នុងទីផ្សារអចលនទ្រព្យនៅកម្ពុជា បានបង្ហាញពីរឿងរ៉ាវជីវិតក្នុងនាមជាអ្នកធ្វើនំដូណាត់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងភាពបរាជ័យមុនពេលអាចងើបឡើងសារជាថ្មីម្តងទៀត។
នៅក្នុងសៀវភៅ The Donut King: The Rags to Riches Story of a Poor Immigrant who Change the World និពន្ធដោយ ម៉ៅ សំណាង។ លោកបានត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៣ ជាមួយភរិយាដែលបច្ចុប្បន្នបានបែកបាក់គ្នា។
លោកបាននិយាយកាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំមុន ធនាគារពិភពលោកបានព្យាករណ៍ថា កម្ពុជានឹងក្លាយជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេទីប្រាំនៅអាស៊ី ក្រោមការដឹកនាំថ្មីនៅត្រឹមឆ្នាំ២០៥។ លោកបានបន្ថែមថា “ជាមួយនឹងភាពជាអ្នកដឹកនាំថ្មី ការប្តេជ្ញាចិត្ត និងប្រភពនៃបញ្ញវន្តវ័យក្មេងជាច្រើន កម្ពុជានឹងរីកចម្រើនខ្លាំងក្នុងពេលខាងមុខ”។
លោកបានលើកឡើងថា កម្ពុជានៅតែជាកន្លែងដ៏ល្អសម្រាប់ការវិនិយោគ ប៉ុន្តែត្រូវបានញាំញីដោយគ្រឿងញៀន ល្បែងស៊ីសង និងអំពើពុករលួយ។ ខណៈដែលថៃមានអំពើពុករលួយខ្លាំង កម្ពុជាត្រូវរៀនសូត្រពីប្រទេសវៀតណាម និងសិង្ហបុរី។ នៅប្រទេសវៀតណាម គ្មាននរណានៅពីលើច្បាប់នោះទេ ទោះបីជាប្រទេសកុម្មុយនិស្តក៏ដោយ។ វៀតណាមអាចល្អជាងចិន ព្រោះប្រទេសនេះធ្លាប់ទទួលរងនូវរបបផ្តាច់ការ។
ដោយបានស្នើសុំឱ្យលាតត្រដាងពីអាថ៌កំបាំងនៃភាពជោគជ័យរបស់គាត់ដែលធ្លាប់ធ្លាក់ខ្លួនក្រ ដែលបណ្ដាលមកពីលេងល្បែងស៊ីសងនោះ លោកបាននិយាយទៀតថា លោកមិនខ្លាចការងារលំបាកអ្វីទាំងអស់ គឺលោកតែងតែបើកទទួលឱកាស។ លោកបានបន្តថា៖ «ប្រសិនបើឱកាសមិនបានមកដល់អ្នកទេ អ្នកត្រូវតែបង្កើតវា»។
តើជីវិតរបស់គាត់នឹងទៅជាយ៉ាងណា ប្រសិនបើគាត់មិនបានចាកចេញទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយបន្តរកលុយរាប់លានក្នុងនាមជា King Donut? លោកបានចង្អុលបង្ហាញថា៖ «ទី១ ខ្ញុំនឹងស្លាប់ព្រោះខ្ញុំជាទាហ៊ាននៅសម័យនោះគេបានសម្លាប់គ្រប់គ្នា សិស្ស គ្រូ បញ្ញវន្ត»។ ទី២ គាត់គ្មានគំនិតធ្វើជាអ្នកជំនួញទេ ដូច្នេះគាត់គ្មានតម្រុយថាគាត់នឹងធ្វើអ្វីនៅកម្ពុជា បើគាត់មិនបង្ខំភៀសខ្លួនទៅប្រទេសលោកខាងលិចនោះទេ ។ អ្វីដែលគាត់អាចគិតបានក្នុងជីវិតដំបូងរបស់គាត់នៅអាមេរិកគឺត្រូវរកការងារធ្វើ ដែលអាចទទួលបានប្រាក់ខែខ្លះៗ ដើម្បីគាត់អាចចិញ្ចឹមគ្រួសាររបស់គាត់ និងបញ្ជូនកូនរបស់គាត់ទៅសាលារៀន។ រស់នៅលើទឹកដីថ្មី គាត់មិនយល់ពីវប្បធម៌ ប្រទេស ឬសង្គមនោះទេ។
ដោយនិយាយអំពីការសោកស្តាយដ៏ធំបំផុតរបស់គាត់នៅក្នុងជីវិតដែលបណ្តាលមកពីការលេងល្បែងស៊ីសងនៅក្នុងកាស៊ីណូ Las Vegas គាត់បាននិយាយថា “ខ្ញុំបានបាត់បង់គ្រួសាររបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំបានបាត់បង់អ្វីៗទាំងអស់ ប៉ុន្តែសូមអរគុណព្រះជាម្ចាស់ដែលធ្វើអោយខ្ញុំក្រោកឈរឡើងវិញបាន” ។
រាល់ពេលទៅព្រះវិហារគ្រិស្តម្តងៗ ខ្ញុំតែងតែបន់ស្រន់សុំឱកាសថ្មីម្តងទៀត។ ឥឡូវនេះលោកបាននិយាយថាការអធិស្ឋានរបស់លោកគឺត្រូវបានសម្រេចដោយទទួលបានក្រុមហ៊ុនថ្មីមួយជាមួយនឹងអ្នកវិនិយោគដែលមានទ្រព្យសម្បត្តិ។ | ការងើបឡើងវិញជាលើកទី២នៃជីវិតរបស់ Donut Kingនៅកម្ពុជា |