Zedthecodex/KhmerTimes-Summary · Datasets at Hugging Face

Article stringlengths 47 10.6k ⌀	Summary stringlengths 11 279
ធនាគារជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំងធនាគារ ABA និងធនាគារអេស៊ីលីដា ឥឡូវនេះផ្តល់ប្រាក់កម្ចីភ្លាមៗតាមរយៈប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់។ ធនាគារចុងក្រោយបំផុតដែលផ្តល់ជូននូវសេវាកម្មនេះគឺធនាគារ Wing។ ធនាគារ ABA ក៏មានសេវាកម្មផ្តល់ប្រាក់កម្ចីតាមរយៈប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់។ ធនាគារផ្តល់ប្រាក់កម្ចីពី ៥០ ទៅ ៥០,០០០ ដុល្លារ (២០០,០០០ រៀល-២០០ លានរៀល) តាមរយៈប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់។ ហើយចំនួនប្រាក់កម្ចីអាចឡើងដល់៩០ ភាគរយនៃចំនួនប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់។ ធនាគារ ABA បាននិយាយថា ខ្លួនផ្តល់ប្រាក់កម្ចីនេះនៅលើកម្មវិធីទូរស័ព្ទរបស់ខ្លួនសម្រាប់អ្នកដែលត្រូវការសាច់ប្រាក់បន្ទាន់។ ប្រាក់កម្ចីនេះអនុញ្ញាតឱ្យអតិថិជនមិនចាំបាច់បិទគណនីបញ្ញើមានកាលកំណត់របស់ខ្លួន ដែលធ្វើឲ្យបាត់បង់ការប្រាក់ឡើយ។ ដូចគ្នាទៅនឹងធនាគារWing និងធនាគារអេស៊ីលីដា ប្រាក់កម្ចីភ្លាមៗរបស់ធនាគារ ABA នឹងផ្ដល់ជូនជាមួយលក្ខខណ្ឌងាយៗ គ្រប់ពេលវេលា ដោយមិនតម្រូវឲ្យបំពេញក្រដាសស្នាម និងបង់សេវាឡើយ។ ធនាគារ ABA បាននិយាយថា អត្រាការប្រាក់សម្រាប់ប្រាក់កម្ចីនេះ ជាធម្មតាគឺ៣ ភាគរយច្រើនជាងអត្រាការប្រាក់ដែលធនាគារកំពុងផ្តល់ជូនលើប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់របស់អតិថិជន។ ហើយកម្ចីនេះ ធនាគារ ABA បានកំណត់ជាកាលបរិច្ឆេទនៃការដាក់ប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់របស់អតិថិជន។ ថ្មីៗនេះ ធនាគារ Wing បានដាក់ចេញនូវផលិតផលថ្មីមួយ ដែលអតិថិជនអាចខ្ចីប្រាក់តាមរយៈប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់។ផលិតផលថ្មីមានឈ្មោះថា ‘កម្ចីឌីជីថលរបស់ធនាគារវីងតាមរយៈប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់’ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអតិថិជនទទួលបានប្រាក់កម្ចីរហូតដល់៩០ភាគរយនៃប្រាក់បញ្ញើ។ ដូច្នេះប្រសិនបើអតិថិជនរបស់ធនាគារ Wing មានប្រាក់បញ្ញើ ១០.០០០ ដុល្លារ ពួកគេអាចស្នើសុំប្រាក់កម្ចីរហូតដល់ ៩០០០ ដុល្លារ។ អតិថិជនអាចដកប្រាក់យ៉ាងច្រើនបំផុតរហូតដល់ចំនួន ៥០.០០០ ដុល្លារជាប្រាក់កម្ចីក្នុងមួយគណនីប្រាក់បញ្ញើ។ Han Peng Kwang នាយកប្រតិបត្តិការរបស់ធនាគារ Wing បានប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ថារយៈពេលដាក់ប្រាក់របស់អតិថិជននឹងនៅដដែល ហើយបន្តទទួលបានការប្រាក់។”យើងប្តេជ្ញាបង្កើតផលិតផលប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត ដើម្បីផ្តល់ភាពងាយស្រួលដល់អតិថិជន”។ លោកបានបន្តថា “ផលិតផលនេះក៏នឹងផ្តល់ឱ្យអតិថិជននូវភាពបត់បែនក្នុងការសងប្រាក់កម្ចីផងដែរ។ ពួកគេអាចជ្រើសរើសការសងវិញមុនពេលប្រាក់បញ្ញើដល់កាលកំណត់ ឬសម្រេចចិត្តលើការសងវិញរបស់ពួកគេផ្ទាល់”។ ផលិតផលនេះធានាថាអតិថិជននឹងអាចទទួលបានឥណទានភ្លាមៗនៅពេលដែលពួកគេត្រូវការដោយមិនចាំបាច់បិទគណនីបញ្ញើមានកាលកំណត់របស់ខ្លួន និងបាត់បង់អត្រាការប្រាក់ដែលពួកគេទទួលបានពីការដាក់ប្រាក់។ កម្ចីនេះអាចត្រូវបានស្នើសុំតាមរយៈកម្មវិធីលើទូរស័ព្ទរបស់ធនាគារ ឬនៅសាខាធនាគារ។ ការសម្រេចផ្តល់ប្រាក់កម្ចីគឺធ្វើឡើងតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ហើយប្រសិនបើប្រាក់កម្ចីត្រូវបានផ្តល់ជូន ប្រាក់នោះនឹងត្រូវបានផ្ទេទៅក្នុងគណនីធនាគារ Wing របស់បុគ្គលនោះ។ មិនដូចប្រាក់កម្ចីផ្សេងទៀតទេ ប្រាក់កម្ចីនេះនឹងមិនគិតថ្លៃសេវាណាមួយនោះទេ ដោយសារមិនមានការវាយតម្លៃហានិភ័យឥណទាន ដោយសារមានប្រាក់បញ្ញើរយៈពេលវែងរួចស្រេចទៅហើយជាមួយធនាគារ។ ធនាគារ WIng បច្ចុប្បន្នផ្តល់អត្រាការប្រាក់៩ ភាគរយលើប្រាក់បញ្ញើតាមកាលកំណត់មួយចំនួន ហើយអតិថិជនមានជម្រើសក្នុងការដាក់ជាប្រាក់រៀល ឬដុល្លារអាមេរិក។ ចំណែកធនាគារអេស៊ីលីដាក៏ផ្តល់ជូននូវផលិតផលស្រដៀងគ្នានេះដែរ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់បរិមាណខ្ពស់ជាងច្រើន។ ធនាគារ អេស៊ីលីដា ផ្តល់ប្រាក់កម្ចីភ្លាមៗខ្ពស់រហូតដល់ ២០០.០០០ ដុល្លារ (ឬ៨០០ លានរៀល) ប្រសិនបើអតិថិជនមានប្រាក់បញ្ញើរយៈពេលវែងជាងជាមួយធនាគារ។ បុគ្គលិកធនាគារអេស៊ីលីដាបានអោយដឹងថា ការស្នើសុំនេះមាននៅលើកម្មវិធីទូរស័ព្ទរបស់ធនាគារអេស៊ីលីដា ដែលនឹងសម្រេចផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដោយស្វ័យប្រវត្តិ ដោយ“មិនចាំបាច់មកធនាគារ ឬបំពេញទម្រង់បែបបទអ្វីនោះទេ”។ ធនាគារអេស៊ីលីដា បាននិយាយថា នៅលើកម្មវិធីទូរស័ព្ទរបស់ខ្លួន វានឹងតម្រូវការផ្ទៀងផ្ទាត់ ដូចជា Touch ID, ស្កេនមុខ ឬ លេខកូដសម្ងាត់។ នៅពេលដែលអតិថិជនផ្តល់ការផ្ទៀងផ្ទាត់ នោះសំណើកម្ចីអាចត្រូវបានដំណើរការ។ ពាក្យស្នើសុំប្រាក់កម្ចី ដំណើរការផ្តល់សាច់ប្រាក់ ឬក៏បញ្ឈប់ដំណើការគឺធ្វើនៅលើប្រព័ន្ធអនឡាញទាំងអស់។	ធនាគារនៅកម្ពុជាផ្តល់ប្រាក់កម្ចីភ្លាមៗតាមរយៈប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់
ទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់របស់ IMF ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ បានបង្ហាញថា អតិផរណានៅកម្ពុជានឹងនៅតែមានស្ថិរភាពនៅឆ្នាំនេះនៅកម្រិត ២,៣ ភាគរយ ពោលគឺកើនឡើងបន្តិចពី ២,១ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដែលមិនខុសពីតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិកប៉ុន្មាននោះទេ។ របាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយថ្មីៗនេះបានបន្ត «ជាមួយនឹងការបន្ថយអតិផរណា (disinflation) យ៉ាងឆាប់រហ័ស និងកំណើនប្រកបដោយភាពធន់ អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិកកំពុងស្ថិតនៅលើផ្លូវដ៏ល្អមួយ»។ វាក៏បានព្យាករណ៍អតិផរណាសម្រាប់កម្ពុជានៅត្រឹម៣ ភាគរយសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៥។ យោងតាម IMF កម្ពុជានឹងមានកំណើនក្នុងអត្រា៦ ភាគរយនៅឆ្នាំនេះ និង ៦,១ នៅឆ្នាំក្រោយ។ ដោយឡែកអាស៊ានមានកំណើនត្រឹម ៦,២ ភាគរយសម្រាប់ទាំងពីរឆ្នាំ។ របាយការណ៍ក៏បានបន្តថា សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាបានកើនឡើង ៥ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០២៣។ “សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅអាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិកបានដំណើរការលើសពីការរំពឹងទុកនៅក្នុងឆមាសទីពីរនៃឆ្នាំ២០២៣ បើទោះបីជាមានបញ្ហាប្រឈមដែលបណ្តាលមកពីការរឹតបន្តឹងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ និងការធ្លាក់ចុះនៃតម្រូវការខាងក្រៅ។ តំបន់នេះកំណើនចំនួន៥ ភាគរយកាលពីឆ្នាំមុន និង០,៤ ភាគរយច្រើនជាងការព្យាករណ៍នៅក្នុងខែតុលា” ដោយសារតម្រូវការដ៏រឹងមាំនៅក្នុងទីផ្សាររបស់ប្រទេសដែលកំពុងរីកចម្រើន។ យោងតាមរបាយការណ៍ អតិផរណាបានបន្តធ្លាក់ចុះ ជាពិសេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការរឹតបន្តឹងរូបិយវត្ថុក្នុងឆ្នាំ២០២២ និងដើមឆ្នាំ២០២៣ ការរៀបចំតម្លៃទំនិញឡើងវិញ អតិផរណាតម្លៃទំនិញផលិតសកលទាប និងសមត្ថភាពផ្គត់ផ្គង់បន្ទាប់ពីជំងឺរាតត្បាត Covid-19 ។ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ កំណើននៅអាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក ត្រូវបានគេព្យាករណ៍ថានឹងធ្លាក់ចុះតិចតួចមកត្រឹម៤,៥ ភាគរយ កើនឡើងនៃ ០,៣ ភាគរយពីខែតុលាឆ្នាំមុន ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីកត្តាផ្សេងទៀត ដែលបន្តពីឆ្នាំ២០២៣ និងការគាំទ្រគោលនយោបាយ។ តំបន់នេះត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងនៅតែជាតំបន់ដែលមានថាមពលខ្លាំងបំផុតរបស់ពិភពលោក ដោយរួមចំណែកប្រហែល៦០ ភាគរយនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ យោងតាម IMF ការបន្ថយអតិផរណាឡើងវិញ ហើយជាលទ្ធផល ការរំពឹងទុកនៃការបន្ធូរបន្ថយរូបិយវត្ថុបានបង្កើនលទ្ធភាពអោយមានដំណើការល្អនៅអាស៊ី និងនៅទូទាំងពិភពលោក។”ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះការកើនឡើងនៃការបែងចែកភូមិសាស្ត្រនិងភាពតានតឹងនយោបាយនៅតែបន្តបង្កឱ្យមានហានិភ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់កំណើនរយៈពេលមធ្យមនៅក្នុងតំបន់” ។ របាយការណ៍នេះបានបន្តថា សេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនពិបាកនឹងរក្សាសន្ទុះក្រោយបើកប្រទេសឡើងវិញនៅដើមឆ្នាំ២០២៣ ខណៈដែលការកែតម្រូវវិស័យអចលនទ្រព្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ។ គម្រោងលំនៅឋានថ្មី និងការលក់បន្តធ្លាក់ចុះ រួមទាំងការផលិត និងសេវាកម្មធ្លាក់ចុះ សន្ទស្សន៍អ្នកគ្រប់គ្រងការទិញនៅពាក់កណ្តាលទីពីរនៃឆ្នាំ២០២៣។ ទេសចរណ៍ក្រៅប្រទេសក៏នៅទាបជាងកម្រិតមុនពេលមានជំងឺត្បាតរាតត្បាតខ្លាំងនៅក្នុងប្រទេសចិនផងដែរ។ ប៉ុន្តែកំណើនឆ្នាំ២០២៣គឺមាន៥,២ ភាគរយគឺ ០,២ ភាគរយខ្ពស់ជាងការព្យាករនៅក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ជាមួយនឹងសកម្មភាពដែលទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីគោលនយោបានយជំរុញសារពើពន្ធដែលបានប្រកាសដោយរដ្ឋាភិបាលក្នុងខែតុលាដែលនឹងបន្តរហូតដល់ឆ្នាំ២០២៤ ផងដែរ។ យោងតាមធនាគារជាតិនៃកម្ពុជានៅឆ្នាំ២០២៤ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាត្រូវបានជំរុញដោយឧស្សាហកម្មដែលរំពឹងថានឹងកើនឡើង ៨,៦ ភាគរយ ខណៈដែលសេវាកម្ម ៦,៤ ភាគរយ និងកសិកម្ម១,៣ ភាគរយ។ យោងតាមរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០២៣ និងផែនការសកម្មភាពឆ្នាំ២០២៤ របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបញ្ហាប្រឈមខាងក្រៅសម្រាប់ឆ្នាំនេះ រួមមានប្រទេសដៃគូដែលមានកំណើនយឺតជាងការរំពឹងទុក ការបន្តរឹតបន្តឹងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ ភាពតានតឹងពីភូមិសាស្ត្រនយោបាយសកល ការបែងចែកសេដ្ឋកិច្ចភូមិសាស្ត្រ និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ បញ្ហាប្រឈមផ្ទៃក្នុងសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា រួមមានបំណុលខ្ពស់ក្នុងវិស័យឯកជន ការកើនឡើងនៃប្រាក់កម្ចីមិនដំណើការ(NPLs)ការងើបឡើងវិញយឺតនៃវិស័យសំណង់ ការធ្លាក់ចុះនៃតម្រូវការអចលនទ្រព្យ និងជើងហោះហើរទេសចរណ៍។	IMF៖អតិផរណានៅកម្ពុជានឹងមានស្ថិរភាពក្នុងកម្រិត ២,៣ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០២៤
កម្ពុជា និងកាណាដា នៅថ្ងៃអង្គារនេះ បានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា (MoU) ស្តីពីការបង្កើតកិច្ចពិគ្រោះយោបល់ទ្វេភាគីរវាងក្រសួងការបរទេសនៃប្រទេសទាំងពីរ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយពីគេហទំព័រក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។ យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានបានឲ្យដឹងថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុងភ្នំពេញ រវាង លោក ឈូក ប៊ុណ្ណា អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានអឺរ៉ុប អាមេរិក និងអាហ្វ្រិក-មជ្ឈិមបូព៌ា នៃក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា និងលោក អាឡិន បូមិន (Alan Bowman) អគ្គនាយកប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងអូសេអានី នៃក្រសួងការបរទេស ពាណិជ្ជកម្ម និងការអភិវឌ្ឍនៃប្រទេសកាណាដា។ មុនពេលចុះហត្ថលេខានេះ លោក Bowman បានជួបពិភាក្សាជាមួយលោក ជុំ សុន្ទរី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ដោយបានលើកឡើងអំពីការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងក្របខ័ណ្ឌទ្វេភាគី និងពហុភាគី។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានបានបន្តថា លោក ជុំ សុន្ទរី បានចាត់ទុកការចុះហត្ថលេខានេះថាជាព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់មួយទៀតក្នុងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីកម្ពុជា-កាណាដា។ ភាគីទាំងពីរក៏បានពិភាក្សាអំពីរបៀបវារៈ និងកាលបរិច្ឆេទសមស្រប សម្រាប់កិច្ចប្រជុំដំបូងនៃកិច្ចពិគ្រោះយោបល់ទ្វេភាគីដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅក្នុងឆ្នាំនេះ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន។ លោក បូមិន កំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចការងារនៅកម្ពុជា ពីថ្ងៃច័ន្ទ ដល់ថ្ងៃពុធ។ Xinhua	កម្ពុជា-កាណាដា ចុះអនុស្សារណៈយោគយល់គ្នា ស្តីពីការបង្កើតកិច្ចពិគ្រោះយោបល់ទ្វេភាគី
ក្រុមហ៊ុន Lippo Group ដែលជាក្រុមហ៊ុនដ៏ធំមួយរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី មានចំណាប់អារម្មណ៍លើការវិនិយោគលើវិស័យអចលនទ្រព្យ សេវាថែទាំសុខភាព ហិរញ្ញវត្ថុនិងធនាគារ ផ្សារទំនើប ជាដើម ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ការចាប់អារម្មណ៍នេះត្រូវបានបង្ហាញដោយលោក John Riady នាយកក្រុមហ៊ុន Lippo Group ក្នុងឱកាសដែលលោក ចូលជួបសម្តែងការគួរសម ជាមួយលោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាអនុប្រធានទីមួយនៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) នៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ។ ក្នុងឱកាសនោះ លោក ចាន់ថុល បានស្វាគមន៍ចំពោះចំណាប់អារម្មណ៍វិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុន ខណៈដែលលោក John បានកោតសរសើរចំពោះការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់របស់កម្ពុជា ជាពិសេសកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថ្មីក្នុងការបន្តការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស។ ក្រុមហ៊ុន Lippo Group មានបទពិសោធន៍ប្រមាណ ៦០ ឆ្នាំ នៅក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ ការលក់រាយ បដិសណ្ឋារកិច្ច និងការកម្សាន្ត ការថែទាំសុខភាព ការអប់រំ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិងព័ត៌មាន ទូរគមនាគមន៍ បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និងសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុ។ AKP	ក្រុមហ៊ុនឥណ្ឌូណេស៊ីដ៏ធំមួយចាប់អារម្មណ៍លើវិស័យអចលនទ្រព្យ និងផ្នែកថែទាំសុខភាព នៅកម្ពុជា
កម្ពុជាទទួលបានភាពល្បីល្បាញនៅទ្វីបអឺរ៉ុបនាពេលថ្មីៗនេះ ដោយសារគម្រោងរបស់ខ្លួនបានឈ្នះពានរង្វាន់ដ៏មានកិត្យានុភាពនៅទីក្រុងរ៉ូម។ នៅក្នុងកាប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលមូលនិធិអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម (IFAD) គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ខ្នាតតូចនៅទន្លេសាប – ហិរញ្ញប្បទានបន្ថែម (Tonle Sap Smallholder Development Project – Additional Financing -TSSD-AF) – សហហិរញ្ញប្បទានដោយ IFAD និងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី បានទទួលពានរង្វាន់យេនឌ័រ(Gender Award)។ ពានរង្វាន់នេះបានទទួលស្គាល់នូវស្នាដៃពិសេសក្នុងការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្ត្រីនៅតាមជនបទដែលរស់នៅតាមដងទន្លេសាប។ គម្រោងនេះជាគម្រោង១ក្នុងចំណោមគម្រោងចំនួន៥ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសបន្ទាប់ពីដំណើរការពិនិត្យយ៉ាងម៉ត់ចត់។ លោក នី គឹមសាន ប្រធានគម្រោងបាននិយាយថា “គម្រោងដែលផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដោយ IFAD បានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវជីវភាពរបស់ស្ត្រីនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន ហើយឥឡូវនេះពួកគេមានជីវភាពប្រសើរឡើងនៅក្នុងសហគមន៍” ។ ក្នុងកិច្ចពិភាក្សាជាក្រុមរវាងអ្នកទទួលរង្វាន់ លីម សេរីរ័ត្ន ទីប្រឹក្សាផ្នែកយេនឌ័រ TSSD-AF បានលើកឡើងពីរបៀបដែលគម្រោងនេះដំណើរការដើម្បីកសាងសហគមន៍ដែលផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្ត្រីនៅតាមជនបទ ដូចទៅនឹងបុរសផងដែរ។ Frew Behabtuប្រធានប្រចាំប្រទេសរបស់ IFAD បាននិយាយថា “គម្រោងផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានរបស់ IFAD ផ្តោតលើប្រជាជននៅតាមជនបទ ដោយដោះស្រាយអតុល្យភាពដែលមានស្រាប់ និងបង្កើនឱកាសសេដ្ឋកិច្ច ការងារ ការសម្រេចចិត្ត និងកាត់បន្ថយបន្ទុកការងារ ជាពិសេសសម្រាប់ស្ត្រី” ។ លោកបានបន្ថែមថា ពានរង្វាន់ដែលTSSD-AF ទទួលបាននឹងជំរុញគម្រោងដែលកំពុងដំណើរការផ្សេងទៀតឱ្យដើរតាម និងបន្តនូវបេសកកម្មនេះ។ TSSD-AF បានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចសេដ្ឋកិច្ចរបស់ស្ត្រីនៅតាមជនបទ និងបង្កើនលទ្ធភាពទទួលបានហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ពួកគេ ជាមួយនឹងមូលនិធិជាង ៧០ ភាគរយរបស់IFAD ត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយស្ត្រី។ ស្ត្រីនៅតាមជនបទក៏បានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលដើម្បីកែលម្អចំណេះដឹងផ្នែកធុរកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ភាពជាអ្នកដឹកនាំ ទទួលយកការអនុវត្តប្រកបដោយភាពឆ្លាតវៃ និងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រង និងកាត់បន្ថយហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយ។ ស្ត្រីបានក្លាយជាអ្នកដឹកនាំដែលមានចំនួនជិត ៦០ ភាគរយនៃសមាជិកគណៈកម្មាធិការគ្រប់គ្រងទាំងអស់នៅទូទាំង២៧០ ឃុំក្នុងខេត្តគោលដៅចំនួនប្រាំពីរ។ ពួកគេក៏មានលទ្ធភាពទទួលបានសមធម៌ជាមួយនឹងប្រាក់ឈ្នួលស្មើគ្នាសម្រាប់ការងារដែលគ្មានជំនាញនៅក្នុងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ ស្ត្រីមានចំនួនពាក់កណ្តាលនៃបុគ្គលិក Commune Mobile Access Worker ដែលត្រូវបានជ្រើសរើស ដែលពួកគេទាំងនោះបានប្រើប្រាស់បទពិសោធន៍ការងារ និងជំនាញដើម្បីទទួលបានការងារកាន់តែប្រសើរនៅក្នុងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល វិស័យឯកជន និងរចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋាភិបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ ហែម ចន្ធូ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីបាននិយាយថា “ស្របតាមគម្រោង TSSD ដើមដែលបានចាប់ផ្តើមជាងមួយទសវត្សរ៍មុន ការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានបន្ថែមរបស់TSSD បានផ្តល់អាទិភាពដល់ស្ត្រីជាកសិករដែលរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ ដែលធ្វើអោយជីវភាពរបស់ពួកគេកាន់តែប្រសើរឡើង ដោយបានបង្កើនដើមទុន និងប្រាក់ចំណូលខ្ពស់”។ ពានរង្វាន់ IFAD ត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅទីស្នាក់ការកណ្តាល IFAD នៅទីក្រុងរ៉ូម ប្រទេសអ៊ីតាលី នៅថ្ងៃទី១៤ខែកុម្ភៈ។ កិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាភិបាលត្រូវបានធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី ១៤-១៥ខែកុម្ភៈ មានការចូលរួមពីមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលជាន់ខ្ពស់ រដ្ឋមន្ត្រី អ្នកជំនាញអភិវឌ្ឍន៍ អ្នកជំនាញនុវានុវត្តន៍ និងកសិករខ្នាតតូចមកពី ជុំវិញពិភពលោក ដើម្បីពិភាក្សាអំពីរបៀបដែល IFAD និងដៃគូរបស់ខ្លួនអាចប្រើប្រាស់នុវានុវត្តន៍កាន់តែប្រសើរឡើង ដើម្បីបម្រើសេចក្តីត្រូវការរបស់សហគមន៍ជនបទ និងប្រជាជនក្រីក្រ។	កម្ពុជាទទួលបានពានរង្វាន់ IFAD Gender Award នៅទីក្រុងរ៉ូម
អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារប្រមូលចំណូលពន្ធបានចំនួន ២៩៨ លានដុល្លារក្នុងខែមករាឆ្នាំនេះ ធ្លាក់ចុះ ០,៦៨ ភាគរយបើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០២៣។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដែលបានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃអង្គារបានអោយដឹងថា “ប្រាក់ចំណូលពន្ធក្នុងខែមករាឆ្នាំនេះមានចំនួន ៧,១៧ ភាគរយនៃគោលដៅថវិកាដែលបានកំណត់ក្នុងឆ្នាំនេះ” ។ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារបានបន្តថាខ្លួនទទួលបានពន្ធលើតម្លៃបន្ថែម (VAT) ចំនួន ៨,៦៧ លានដុល្លារពីប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកពីអ្នកជាប់ពន្ធមិនមែននិវាសនជន អ្នកផ្គត់ផ្គង់ទំនិញ និងសេវាកម្មអេឡិចត្រូនិកពីបរទេស។ លោក គង់ វិបុល អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ បានស្នើឱ្យមន្ត្រីពន្ធដារបង្កើនប្រសិទ្ធភាពការងារក្នុងការប្រមូលពន្ធ ដើម្បីសម្រេចតាមផែនការគោលដៅ។ លោកបានលើកឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំខែកាលពីថ្ងៃចន្ទថា អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារកំពុងកំណែរទម្រង់ប្រព័ន្ធពន្ធដារ រួមទាំងការផ្តល់សេវាដល់អ្នកជាប់ពន្ធ និងសេវាកម្មចុះបញ្ជី សវនកម្មល្អ ការគ្រប់គ្រងបំណុល និងការដោះស្រាយបញ្ហាសម្រាប់អ្នកជាប់ពន្ធក្នុងការបង់ពន្ធរបស់ពួកគេ” លោកក៏បានរៀបរាប់ពីសមិទ្ធិផលដែលសម្រេចបានក្នុងអំឡុងខែមករា ដូចជាការរៀបចំសេវារដ្ឋបាលតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក(GDT e-Administration)សិក្ខាសាលាស្តីពីការផ្សព្វផ្សាយបទប្បញ្ញត្តិ និងច្បាប់ពន្ធ និងសេវាពន្ធតាមអេឡិចត្រូនិកជាដើម។ លោកបានបន្តថា “សេវារដ្ឋបាលតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកនឹងត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការក្នុងពេលឆាប់ៗនេះក្នុងគោលបំណងផ្តល់នូវទំនុកចិត្ត សេវារហ័ស និងទាន់ពេលវេលាក្នុងការផ្តល់សេវាពន្ធ និងការដាក់ឯកសាររដ្ឋបាលទៅអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដា”។ កម្ពុជាមានស្ថាប័នចំនួនពីរដែលទទួលខុសត្រូវក្នុងការប្រមូលពន្ធ។ មួយគឺអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ (GDT) ដែលផ្តោតលើពន្ធប្រាក់ចំណូល ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សរ៍ ពន្ធលើតម្លៃបន្ថែម និងពន្ធអចលនទ្រព្យ ហើយមួយទៀតគឺអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ (GDCE) ដែលប្រមូលពន្ធលើទំនិញចូល និងចេញពីប្រទេស។ យោងតាមប្រភពដដែលបានអោយដឹងអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដាររកចំណូលបាន ៣,៦១ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២៣ កើនឡើង ៤,៥ភាគរយពី ៣,៤៥ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២២។ ពន្ធដែលប្រមូលបាន៣,៦១ពាន់លានដុល្លារ3.61 ធានាឱ្យអគ្គនាយកដ្ឋានសម្រេចបាន១០១ភាគរយនៃគោលដៅប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួន។	ប្រាក់ចំណូលពន្ធក្នុងខែមករារបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារបានធ្លាក់ចុះ
អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្តេច ហ៊ុន សែន គ្រោងនឹងធ្វើដំណើរទៅទីក្រុងបាងកក នៅថ្ងៃស្អែក ដើម្បីអញ្ជើញទៅសួរសុខទុក្ខលោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា នៅឯគេហដ្ឋានរបស់លោកនៅBan Chan Song La នេះបើយោងតាមការបញ្ជាក់របស់កូនស្រីពៅលោកថាក់ស៊ីនកាលពីម្សិលមិញ។ លោក Paetongtarnប្រធានគណបក្សភឿថៃ បាននិយាយថា សម្តេច ហ៊ុន សែន ព្រួយបារម្ភអំពីស្ថានភាពរបស់លោកថាក់ស៊ីន ហើយបានស្នើសុំជួបលោកដោយផ្ទាល់។សម្តេច ហ៊ុន សែន នឹងទទួលទានអាហារថ្ងៃត្រង់ជាមួយលោក ថាក់ស៊ីន មុនពេលត្រឡប់មកទីក្រុងភ្នំពេញវិញ។ សម្តេច ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានតែងតាំងលោកថាក់ស៊ីន ជាទីប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចរបស់លោក ដែលពេលនោះត្រូវបាននិរទេសខ្លួនបន្ទាប់ពីរដ្ឋប្រហារទម្លាក់លោក ហើយកាលពីឆ្នាំមុន លោកថាក់ស៊ីន រួមជាមួយនឹងប្អូនស្រីរបស់លោក គឺលោកស្រីយីងឡាក់ បានចូលរួមពិធីខួបកំណើតរបស់សម្តេច ហ៊ុន សែន នៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ដំណើសួរសុខទុក្ខនៅថ្ងៃស្អែកនេះ ធ្វើឡើងក្រោយរយៈប្រាំថ្ងៃ បន្ទាប់ពីលោកថាក់ស៊ីន ត្រូវបានដោះលែងដោយមានលក្ខខណ្ឌ បន្ទាប់ពីបានជាប់ពន្ធនាគារពីបទពុករលួយ។ លោកបានចំណាយពេលតែពីរបីម៉ោងនៅក្នុងពន្ធនាគារ Remand ទីក្រុងបាងកក មុនពេលត្រូវបានបញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យនគរបាល ជាកន្លែងដែលលោកស្នាក់នៅរយៈពេលប្រាំមួយខែមុនពេលត្រូវបានដោះលែង។ លោកបានចេញពីមន្ទីរពេទ្យកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ដោយពាក់បង់រុំក និងបង់រុំដៃ។ សមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សភឿថៃបានផ្តល់ព័ត៌មានមិនច្បាស់អំពីស្ថានភាពរបស់លោក ដោយលើកឡើងពីជំងឺដូចជាឈឺស្មារ ឈឺឆ្អឹងករ និងពិបាកធ្វើចលនា។ Thai PBS World	ថ្ងៃនេះ សម្តេច ហ៊ុន សែន អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី នឹងអញ្ជើញទៅសួរសុខទុក្ខលោក ថាក់ស៊ីន
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងព័ត៌មានជាមួយនឹងមន្រ្តីមកពីក្រសួង ស្ថាប័ននានានឹងចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលរយៈពេលបីថ្ងៃស្តីពីការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថលនៅវិទ្យាស្ថានអភិបាលកិច្ចឌីជីថល (IDG)។ វគ្គសិក្សានេះមានគោលបំណងដើម្បីទទួលបាននូវគោលគំនិតជាមូលដ្ឋានឈានមុខគេក្នុងការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថល ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការអនុវត្តគោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលឌីជីថលកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២២-២០៣៥។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលខ្លីចំនួន២វគ្គនេះ គ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី ២១-២៣ ខែកុម្ភៈ និងថ្ងៃទី១៣-១៥ ខែមីនា សម្រាប់ថ្នាក់អគ្គនាយករង រហូតដល់រដ្ឋលេខាធិការ។ នៅពេលបញ្ចប់ សិក្ខាកាមនឹងដឹងអំពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃបដិវត្តន៍បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល តួនាទីនៃបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍ ការប្រើប្រាស់ឌីជីថល និងការអនុវត្តជាក់ស្តែងក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គម និងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីសក្តានុពលនៃបច្ចេកវិទ្យា។ លើសពីនេះទៀត ពួកគេនឹងមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថលឈានមុខគេ និងបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មទីបួន (4IR) បូករួមទាំងស្ថានភាពទូទៅនៃអភិបាលកិច្ចឌីជីថល និងសារៈសំខាន់របស់វានៅក្នុងក្រសួង/ស្ថាប័ន។ លើសពីនេះ អ្នកចូលរួមនឹងស្វែងយល់អំពីគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមឌីជីថលកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២១-២០៣៥ និងគោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលឌីជីថលកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២២-២០៣៥ រួមជាមួយនឹងការកំណត់អត្តសញ្ញាណព័ត៌មានដែលត្រូវការតាមរយៈអ៊ីនធឺណិត ការស្វែងរកព័ត៌មានប្រកបដោយសុវត្ថិភាពតាមរយៈ Google និងបណ្តាញសង្គម ព្រមទាំងការកំណត់អត្តសញ្ញាណព័ត៌មានពិត និងក្លែងក្លាយ។ លើសពីនេះ អ្នកចូលរួមនឹងទទួលបានចំណេះដឹងផ្នែកសន្តិសុខព័ត៌មាន និងឯកជនភាព ការគំរាមកំហែងសន្តិសុខព័ត៌មាន ច្បាប់ស្តីពីសន្តិសុខអ៊ីនធឺណិតអន្តរជាតិ និងអនុសាសន៍ស្តីពីសុវត្ថិភាពអ៊ីនធឺណិត។AKP	មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងព័ត៌មាន ចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថល
ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ជំរុញក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់លើកកម្ពស់គុណភាពផ្តល់យោបល់ ដើម្បីរក្សាឱ្យបានសន្តិសុខគតិយុត្ត និងទ្រទ្រង់ដល់ការអនុវត្តគោលនយោបាយសំខាន់ៗ របស់រដ្ឋាភិបាលប្រកបដោយគុណភាព និងប្រសិទ្ធភាព។ ក្នុងសន្និបាតបូកសរុបលទ្ធផលការងារប្រចាំឆ្នាំ២០២៣ និងលើកទិសដៅការងារសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ ស្ដីពី «លើកកម្ពស់កិត្យានុភាពនិងប្រសិទ្ធភាពការងាររបស់ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់» កាលពីថ្ងៃចន្ទ លោក វង្សី វិស្សុត រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ បានណែនាំក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់បន្តគោរពវិន័យការងារ ពង្រឹងគោលការណ៍វិជ្ជាជីវៈ គោលការណ៍ច្បាប់ និងគុណភាពការងារតាមរយៈអនុវត្តការងារឱ្យបានឆាប់រហ័ស។ លោកបន្ថែមថា ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ ក៏ត្រូវលើកកម្ពស់គុណភាពនៃការផ្តល់យោបល់ ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការគោរព និងរក្សាឱ្យបាននូវគោលការណ៍សង្គតិភាព សន្តិសុខគតិយុត្ត និងទ្រទ្រង់ដល់ការអនុវត្តគោលនយោបាយសំខាន់ៗប្រកប ដោយប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្តិសិទ្ធភាព សំដៅរក្សាឱ្យបាននូវតម្លៃគតិយុត្ត និងការអនុវត្តយូរអង្វែង ជាពិសេសរួមចំណែកដល់ដំណើរការពង្រឹងនីតិរដ្ឋស្របតាមយុទ្ធសាស្រ្តបញ្ចកោណ ដំណាក់កាលទី១ ក្នុងមុំទី៤ ស្ដីពីលើកកម្ពស់និងពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពនៃច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្ដិធម៌។ លោកបន្តថា ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ ត្រូវបន្តលើកកម្ពស់កិត្យានុភាពនិងប្រសិទ្ធភាពការងារ តាមរយៈការពង្រឹងសមត្ថភាព ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ការបណ្តុះបណ្តាល សិក្ខាសាលា ទស្សនកិច្ចសិក្សាទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស និងការចែករំលែកបទពិសោធ។ ជុំវិញករណីខាងលើនេះ កាសែតខ្មែរថាមស៍ ពុំអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមពីអ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានឡើយកាលពីម្សិលមិញ។ លោក ឡាំ សុជាតិ នាយកប្រតិបត្តិនៃវិទ្យាស្ថានតស៊ូមតិ និងគោលនយោបាយ (API) ប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ កាលពីម្សិលមិញថា ការជំរុញឱ្យមានការលើកកម្ពស់គុណភាពក្នុងការផ្ដល់យោបល់ គឺជារឿងល្អសម្រាប់ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ ព្រោះការព្រាងច្បាប់មួយដើម្បីល្អគួរតែឆ្លងកាត់នីតិវិធីចូលរួមផ្ដល់យោបល់ពីប្រជាពលរដ្ឋ សាធារណជន សង្គមស៊ីវិល វិស័យឯកជន និងភាគីពាក់ព័ន្ធសំខាន់ៗទាំងអស់។ លោកបន្ថែមថា ការបង្កើតឱ្យមាននីតិវិធីបែបចូលរួមពីគ្រប់ភាគី និងមានបរិយាបន្នក្នុងការផ្ដល់ប្រឹក្សាផ្នែកច្បាប់ ដើម្បីធានាធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ និងការអនុវត្តមានប្រសិទ្ធភាពជាជាងធ្វើតែបក្សពួកមួយក្រុម ឬមួយស្ថាប័នដោយគ្មានការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងជាតិ និងអន្តរជាតិ។ លោកបន្តថា ច្បាប់ភាគច្រើននៅលើពិភពលោក គឺមានស្ដង់ដាររួមជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ ដូច្នេះការធ្វើច្បាប់ត្រូវធានាស្ដង់ដារអន្តរជាតិដោយគោរពឱ្យបានភាពត្រឹមត្រូវ តម្លាភាព គណេយ្យភាព ជាពិសេសត្រូវពិគ្រោះជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធ និងជនងាយរងគ្រោះដែលមិនសូវមានសំឡេង ដើម្បីចូលរួមផ្ដល់មតិយោបល់ក្នុងធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់។ ក្នុងប្រទេសកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស គណបក្សកាន់អំណាច ឬរដ្ឋាភិបាល តែងធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ ឬគណបក្សមានសំឡេងក្នុងសភាពស្នើធ្វើច្បាប់ ហើយតែងទទួលការរិះគន់ពីភាគីអ្នកមានមតិផ្ទុយ ប៉ុន្តែអ្នកធ្វើច្បាប់ត្រូវបើកឱ្យទូលាយសម្រាប់តួអង្គគាំទ្រ មិនគាំទ្រ វិស័យឯកជន ដៃគូអភិវឌ្ឍ ដើម្បីប្រសិទ្ធភាពនៅពេលអនុវត្ត និងកាត់បន្ថយការរិះគន់។ លោកអះអាងបន្ថែម។ លោក ឡាំ សុជាតិ បញ្ជាក់ថា៖ «បច្ចុប្បន្នច្បាប់នៅកម្ពុជាមានគោលការណ៍ជាច្រើនដែលល្អ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តនៅមានកម្រិតដោយសារចំណេះដឹង ធនធាន ក៏ដូចជាប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តរបស់តួអង្គពាក់ព័ន្ធ គឺមិនទាន់ស្មើភាពគ្នា មិនទាន់មានសមធម៌»។ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខាងលើបន្តថា៖ «អ្នកមានអំណាច ឬមានធនធាន គាត់អាចប្រើមេធាវី ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកដែលគ្មានអំណាច និងគ្មានធនធាន គាត់មិនអាចមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការពឹងពាក់មេធាវីឡើយ ដូច្នេះការអនុវត្តច្បាប់នៅតែខ្វះខាតនៅឡើយ»។ គួររម្លឹកថា ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ ជាអង្គភាពមួយដែលបង្កើតឡើងកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩៤ ក្នុងគោលបំណងប្រមូលផ្ដុំឥស្សរជន ដែលមានចំណេះដឹងខ្ពស់ មានជំនាញ និងមានបទពិសោធក្នុងវិស័យច្បាប់ ដើម្បីរៀបចំ ចងក្រង និងតាក់តែងច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តនានា។ លទ្ធផលការងារក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដើម្បីលើកកម្ពស់កិត្យានុភាព និងប្រសិទ្ធភាពការងារ ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ បានពិនិត្យនិងផ្តល់យោបល់លើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តចំនួន ១៧៧ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំចំនួន ៣៣៤លើក ដែលក្នុងនោះមានសេចក្ដីព្រាងក្រមចំនួន១ សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ចំនួន ១៨ សេចក្ដីព្រាងព្រះរាជក្រឹត្យចំនួន ១២ សេចក្ដីព្រាងអនុក្រឹត្យចំនួន ៨៩ សេចក្ដីព្រាងគោលនយោបាយចំនួន ២ សេចក្ដីព្រាងសេចក្ដីសម្រេចចំនួន ២ និងឯកសារផ្សេងៗចំនួន ៥៣៕	ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ជំរុញក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់លើកកម្ពស់គុណភាពផ្ដល់យោបល់
លោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ស្ត្រីទី១របស់ប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលនាមាភិធេយ្យកិត្តិយសជាន់ខ្ពស់ក្នុងឋានៈជា “អភិសិរីបវរពុទ្ធសាសនូបការធរជោតិកា“ ពីគណៈសង្ឃនាយកកម្ពុជា និងក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រកម្ពុជា។ គណៈសង្ឃនាយកកម្ពុជានិងក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រកម្ពុជា បានផ្ដល់គោរមងារពិសេសនេះជូនលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី នៅក្នុងពិធីបុណ្យផ្កាប្រាក់រស្មីសាមគ្គីរបស់សាកលវិទ្យាល័យកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។ ការផ្ដល់ជូននេះ ដោយយល់ឃើញថា លោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ជាស្ត្រីមួយរូបដែលបានទ្រទ្រង់គុណវឌ្ឍិដ៏ប្រសើរថ្លៃថ្លា ហើយបានបំពេញហិតានុហិតប្រយោជន៍ដ៏ឧត្តមក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនានិងសង្គមជាតិ ដើម្បីសុខសន្តិភាពដល់សត្វលោក។ ព្រះតេជគុណ ឃឹម សន ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានគណៈសង្ឃនាយក មានថេរដីកាថា គណៈសង្ឃនាយកកម្ពុជាបានឯកភាពក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រកម្ពុជាក្នុងការផ្ដល់គោរមងារនេះដល់ភរិយារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី។ ព្រះតេជគុណថា គោរមងារពិសេសបែបនេះមិនធ្លាប់មានពីមុនមកទេ។ តាមការចង់ចាំរបស់ព្រះតេជគុណ គោរមងារបែបនេះមានប្រភពចេញពីប្រទេសភូមា ព្រោះប្រទេសនេះធ្លាប់ប្រគេនគណៈសង្ឃរាជជាដើម។ ព្រះតេជគុណបន្ថែមថា គោរមងារនេះផ្ដល់ជូនសម្រាប់តែអ្នកគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាដោយជឿជាក់ មិនថាជាថ្នាក់ដឹកនាំ ជាបុព្វជិត ឬជាគ្រហស្ថនោះទេ។ ព្រះតេជគុណបានមានសង្ឃដីកាថា៖ «ការផ្ដល់គោរមងារជូនលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី គឺជារឿងត្រឹមត្រូវ ដើម្បីជាគុណតម្លៃ គុណប្រយោជន៍ និងជាកិត្តិយសសម្រាប់អ្នកគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនា»។ ព្រះតេជគុណ ឃឹម សន បានកត់សម្គាល់ឃើញថា ថ្វីដ្បិតលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ស្ថិតក្នុងភាពវ័យក្មេងក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែគាត់បានគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាដំបូងតាមរយៈឪពុកម្ដាយ ហើយក្រោយមកគាត់បានលះបង់ពេលវេលាច្រើនក្នុងការគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាទាំងការធ្វើទាន ការសមាធិ វិបស្សនាដោយខ្លួនឯង។ នេះជាគុណសម្បត្តិការប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនារបស់គាត់។ ព្រះតេជគុណបន្ថែមថា នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាមិនត្រឹមតែអប់រំខាងផ្លូវកាយប៉ុណ្ណោះ តែក៏បានអប់រំដ៏សំខាន់ខាងផ្លូវចិត្ត សតិ បញ្ញា ស្មារតី។ លោក ពៅ សុខ ទីប្រឹក្សាផ្ទាល់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែតបានថ្លែងថា ការផ្ដល់គោរមងារជូនលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ដែលជាភរិយារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺមិនមែនជារឿងខុសឆ្គងទេ។ លោកថា៖ «ទាំងកិត្តិយស ឋានៈ និងចំណេះដឹងរបស់លោកស្រីពិតជាស័ក្តិសមនឹងទទួលបាននូវឋានៈនិងងារនេះណាស់»។ ព្រះតេជគុណ ហាក់ សៀងហៃ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការព្រះពុទ្ធសាសនាដើម្បីអប់រំនៃកម្ពុជា បានបកស្រាយថា ការផ្ដល់គោរមងារជូនលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី គឺការផ្ដល់គុណតម្លៃជូនស្ត្រីមានពន្លឺគំនិតប្រាជ្ញានិងជាអ្នកមានឧបការៈដ៏ប្រសើរនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា។ ព្រះតេជគុណមានថេរដីកាថា មិនមានទាស់ខុសទេ ការផ្ដល់គោរមងារនេះជូនលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ព្រោះគាត់ជាអ្នកមានសទ្ធាជ្រះថ្លាក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ជាអ្នកប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធឱវាទ ជាអ្នកសមាទានសីល និងជាអ្នកធ្វើបុណ្យធ្វើទានតាំងពីដើមរហូតមក។ ព្រះតេជគុណមានសង្ឃដីកាថា៖ «នេះជាការផ្ដល់តម្លៃជូនអ្នកគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាពីសំណាក់ព្រះសង្ឃយើង»៕	ស្ត្រីទី១នៃប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលគោរមងារពិសេសពីគណៈសង្ឃនាយក
អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាកម្ពុជានិងរដ្ឋបាលបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌កូរ៉េបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈយោគយល់គ្នាលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសម្រាប់វិស័យបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌កាលពីថ្ងៃចន្ទ នៅក្រុងសេអ៊ូល ប្រទេសកូរ៉េ។ អនុស្សារណៈយោគយល់គ្នានេះផ្តោតសំខាន់លើកិច្ចការងារអភិរក្សនិងជួសជុលរួតបាកាណនៃប្រាសាទអង្គវត្តដែលមានរយៈពេលបីឆ្នាំ។ លោក ហង់ ពៅ អគ្គនាយកអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាកម្ពុជា និងលោក Choi Eung-Chon ប្រធានរដ្ឋបាលបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌កូរ៉េបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈយោគយល់គ្នាលើវិស័យបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌។ វាជាការសម្ពោធគម្រោងអភិរក្សនិងស្ដារឡើងវិញរួតបាកានប្រាសាទអង្គរវត្តដោយគម្រោងជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។ កូរ៉េជាប្រទេសទី៥លើពិភពលោកដែលបានចូលរួមគម្រោងនេះ។ តាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ការជួសជុលរួតបាកាណនៃប្រាសាទអង្គរវត្តមានសារៈសំខាន់ជាងគេរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបន្ថែមថា តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ កូរ៉េក៏ផ្ដោតសំខាន់លើការបណ្តុះបណ្តាលនិងការផ្លាស់ប្តូរចំណេះដឹងទាក់ទងនឹងបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗក្នុងការបង្ហាញទៅកាន់ទេសចរជាតិនិងអន្តរជាតិផងដែរ។ លោក ឡុង កុសល អ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានបន្ថែមថា អនុស្សារណៈយោគយល់គ្នានេះ ជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគម្រោងជួសជុលនិងថែទាំប្រាសាទអង្គរវត្តនៅកម្ពុជានឹងចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំនេះ ដល់ឆ្នាំ២០២៦។ លោកថា ភាគីទាំងពីរផ្ដោតសំខាន់លើកិច្ចការភិរក្សនិងជួសជុលរួតបាកានប្រាសាទអង្គរវត្ត និងការថែទាំកន្លែងទេសចរណ៍ ដូចជាមជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មានសាធារណៈសម្រាប់ទេសចរដែលមកទស្សនាប្រាសាទអង្គរវត្តជាដើម។ បន្ថែមលើសពីនេះ គឺផ្ដោតសំខាន់លើការចែករំលែកបច្ចេកវិទ្យា បទពិសោធន៍ និងព័ត៌មានអភិរក្សបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ ការគ្រប់គ្រង ការប្រើប្រាស់ និងឌីជីថលនីយកម្ម ក៏ដូចជាផ្ដោតសំខាន់លើការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សតាមរយៈការបណ្តុះបណ្តាលផ្អែកលើការអញ្ជើញ និងការស្រាវជ្រាវរួមគ្នាជាដើម។ ភាគីទាំងពីររំពឹងថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះនឹងលើកម្ពស់ការយល់ដឹងបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌រវាងប្រទេសទាំងពីរ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «តាមពិតយើងបានទទួលថវិកាពីគម្រោងជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការ (ODA) របស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ហើយការចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈយោគយល់ គឺជាការបំពេញបន្ថែមសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ថវិកាលើកិច្ចការងារដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា»។ លោករំពឹងថា គ្រឹះរួតបាកាននៃប្រាសាទអង្គរវត្តកាន់តែមានស្ថេរភាពនិងរឹងមាំល្អ ក្រោយពីការជួសជុលវារួចរាល់។ កន្លងមកទោះក្រុមការងារជំនាញរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានខិតខំអនុវត្តកិច្ចការជួសជុលរួចរាល់ផ្នែកខ្លះនៃគ្រឹះប្រាសាទអង្គរវត្ត ប៉ុន្តែផ្នែកមួយចំនួនទៀតនៅមិនទាន់បានជួសជុលរួចរាល់នៅឡើយទេ។ លោកថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះនឹងបំពេញបន្ថែមលើការជួសជុលគ្រឹះរួតបាកាននៃប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលធ្វើឱ្យមានភាពរឹងមាំនៃកំពូលកណ្ដាលរបស់ប្រាសាទអង្គរវត្ត។ លោក ឡុង កុសល បញ្ជាក់ថា៖ «នេះជាគម្រោងទី៣របស់ភាគីសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដែលកន្លងមកគាត់បានជួយជួសជុលក្រុមប្រាសាទព្រះពិធូរ និងបច្ចុប្បន្នគាត់កំពុងតែជួយជួសជុលព្រះលានជល់ដំរី»៕	កម្ពុជានិងភាគីកូរ៉េចុះ MoU លើវិស័យបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌រយៈពេលបីឆ្នាំសម្រាប់ការស្ដារប្រាសាទអង្គរវត្ត
ប្រជាជនកម្ពុជាកាន់តែច្រើនឥឡូវនេះកំពុងខ្ចីប្រាក់ពីស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ (MFIs) សម្រាប់តម្រូវការគ្រួសារជាជាងសម្រាប់ធ្វើកសិកម្ម ដែលបង្ហាញពីការផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតថ្មីមួយ។ ជាច្រើនឆ្នាំមុន កម្ចីកសិកម្មគឺជាចំណែកធំនៃសេវាឥណទានគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុភាគច្រើន។ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ប្រាក់កម្ចីកសិកម្មបានមានចំណែក ៤២ ភាគរយនៃផលប័ត្រប្រាក់កម្ចីរបស់ MFI ។ សព្វថ្ងៃនេះ ប្រាក់កម្ចីរហូតដល់ ៣១ ភាគរយកំពុងត្រូវបានយកសម្រាប់តម្រូវការគ្រួសារ ដូចជាការអប់រំរបស់កូនៗ ម៉ូតូ ឬឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ កសិកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មគឺជាវិស័យសំខាន់ពីរដែលគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុផ្តោតទៅលើ។ យោងតាមទិន្នន័យរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) ប្រាក់កម្ចី ៤២ ភាគរយនៃគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុត្រូវបានផ្តល់សម្រាប់គោលបំណងកសិកម្ម និង ៣៥ ភាគរយសម្រាប់សកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ។ មានតែ៨ភាគរយនៃប្រាក់កម្ចីសម្រាប់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមក្នុងវិស័យសេវាកម្ម ៤ ភាគរយសម្រាប់ការដឹកជញ្ជូន ២ ភាគរយ សម្រាប់អ្នកលក់ និងអ្នកផ្គត់ផ្គង់ក្នុងការសាងសង់ និង ៨ ភាគរយសម្រាប់តម្រូវការគ្រួសារ។ ជិតមួយទសវត្សរ៍ក្រោយមក អ្វីៗនៅតែដដែលនៅក្នុងវិស័យនេះ។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ មក ប្រាក់កម្ចីសម្រាប់តម្រូវការគ្រួសារបានចាប់ផ្តើមមានតម្រូវការច្រើនដូចជាកម្ចីកសិកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម។ ហើយឥឡូវនេះនៅឆ្នាំ ២០២៣ មានតម្រូវការគ្រួសារដែលកាន់កាប់ ៣១ ភាគរយធៀបនឹងប្រាក់កម្ចីសម្រាប់វិស័យកសិកម្ម (២២ ភាគរយ) ពាណិជ្ជកម្ម (២០ ភាគរយ) និងសេវាកម្ម (១២ ភាគរយ)។ លោក វង្ស ភគីនី ប្រធាននាយកដ្ឋានបរិយាបន្នហិរញ្ញវត្ថុ និងសង្គម នៃសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា បានលើកឡើងថា៖ «វិស័យកសិកម្មមានការរីកចម្រើន។ ប៉ុន្តែវាយឺតជាងបើប្រៀបធៀបនឹងវិស័យផ្សេងទៀត។ ដូច្នេះ ខ្ញុំគិតថានិន្នាការនេះគឺឆ្លុះបញ្ចាំង និងពាក់ព័ន្ធទៅនឹងយុទ្ធសាស្រ្តរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃការធ្វើពិពិធកម្ម ដោយផ្តោតលើពាណិជ្ជកម្ម សេវាកម្ម និងឧស្សាហូបនីយកម្មផ្សេងទៀត»។ នៅក្នុងការសិក្សាអំពីរបៀបដែលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុប៉ះពាល់ដល់កម្រិតជីវភាពរបស់អ្នកខ្ចីកម្ពុជាដោយសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា (CMA) និងការវាយតម្លៃ និងក្រុមហ៊ុនស្រាវជ្រាវ M-CRIL បានរកឃើញថា ជាមធ្យមប្រជាជនកម្ពុជាបានមើលឃើញពីភាពប្រសើរឡើងនៃប្រាក់ចំណូលគ្រួសារក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ លោកស្រី Ratika Kathuria ប្រធានក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវរបស់ M-CRIL បានលើកឡើងថា៖ « យើងបានពិនិត្យលើកម្រិតជីវភាពរបស់អ្នកខ្ចី ជាពិសេសការចូលរៀនរបស់កុមារ ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ កំណើនសេដ្ឋកិច្ច ជាដើម។ ហើយយើងបានឃើញថាមានការកែលម្អជីវិតដ៏ច្រើនឬមួយចំនួនសម្រាប់ ៦៧ ភាគរយនៃអ្នកខ្ចីសរុបក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំកន្លងមកនេះ; រួមទាំង ៥០ ភាគរយនៃគ្រួសារក្រីក្រខ្លាំង»។ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានប្រឈមមុខនឹងការរិះគន់នាពេលកន្លងមកចំពោះការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដោយអសីលធម៌ និងការរឹបអូសដីធ្លីពីអ្នកខ្ចី ដែលត្រូវបានមនុស្សជាច្រើនមើលឃើញថាជាការរុញពួកគេឱ្យកាន់តែជ្រៅទៅក្នុងភាពក្រីក្រ។ ប៉ុន្តែអ្វីៗហាក់ដូចជាមានភាពប្រសើរឡើងក្នុងរឿងនេះ។ លោកស្រី Ratika Kathuria អះអាងថា៖«យើងមើលទៅរយៈពេលប្រាំឆ្នាំ ហើយមានការបាត់បង់ដីក្នុង ៦ភាគរយនៃករណីសរុប។ ហើយក្នុងរយៈពេលប្រាំមួយខែចុងក្រោយនេះ (ឆមាសទីមួយនៃឆ្នាំ ២០២៣) មានការបាត់បង់ដីត្រឹមតែ ០.៥ ភាគរយនៃករណីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។ នៅពេលដែលគេមើលទម្រង់អ្នកខ្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ អ្នកជំនាញក្នុងវិស័យបាននិយាយថា អ្នកខ្ចីមានចាប់ពីកម្មករកសិកម្ម រហូតដល់អ្នកដែលធ្វើការងារតាមរដូវ ការងារសំណង់ រត់តុ ចម្អិនម្ហូបនៅតូប និងធ្វើការនៅរោងចក្រកាត់ដេរ និងស្បែកជើង ក៏មានមនុស្សជាច្រើនដែលប្រកបមុខរបរដោយខ្លួនឯង ដូចជាបើកហាងលក់គ្រឿងទេស ហាងលក់សំលៀកបំពាក់ កន្លែងប្តូរប្រាក់ លក់អាហារសមុទ្រ សាច់ ឬផ្លែឈើនៅលើរទេះរុញ។ ការផ្លាស់ប្តូរនៃការខ្ចីប្រាក់ក៏ជាសូចនាករមួយបង្ហាញពីរបៀបដែលសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាកំពុងផ្លាស់ប្តូរ។ កសិកម្មបានរួមចំណែកដល់ទៅ ៣៦ ភាគរយដល់ GDP របស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០១៣។ ប៉ុន្តែ ១០ ឆ្នាំក្រោយក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ កសិកម្មបានរួមចំណែកត្រឹមតែ ២២ ភាគរយដល់ GDP របស់ប្រទេស។ ពីសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងផ្អែកខ្លាំងលើវិស័យកសិកម្ម ប្រទេសនេះមានភាពចម្រុះ ដូច្នេះហើយមានកម្មករ/អ្នកខ្ចីប្រាក់ដែលធ្វើការនៅរោងចក្រ ហាង និងការិយាល័យក្នុងវិស័យផ្សេងៗដូចជា សម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង អង្គភាពកែច្នៃម្ហូបអាហារ គ្រឿងចក្រធុនធ្ងន់ គ្រឿងអគ្គិសនី និងសំណង់។ វាក៏មានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏ច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាមួយនឹងការមកដល់នៃកម្មវិធីដឹកជញ្ជូនដូចជា NHAM24, E-GetS, Food Panda, TukOut, WingMall ។ បន្ទាប់មកមានកម្មវិធីហៅទូរស័ព្ទដូចជា PassApp, WeGO, Grab ជាដើម។ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាបាននិយាយថា យុវជនដែលធ្វើការជាភ្នាក់ងារចែកចាយត្រូវការទូរស័ព្ទទំនើប និងម៉ូតូហើយពួកគេឬឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេគឺជាអ្នកមកខ្ចីប្រាក់ពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ ចំនួនអ្នកខ្ចីជាស្ត្រីគឺខ្ពស់ជាងនៅ ៤៦ ភាគរយធៀបនឹងអ្នកខ្ចីបុរសនៅ ៤១ ភាគរយ នេះបើយោងតាមការសិក្សាដោយ CMA និង M-CRIL ។ លោក វង្ស ភគីនី បានលើកឡើងថា៖ «ស្ត្រីថែរក្សាការចំណាយក្នុងគ្រួសារ និងគ្រប់គ្រងកម្ចីទាំងនេះ។ ពួកគេត្រូវការទូទឹកកកព្រោះពួកគេមានតូបលក់អាហារ ប្រាក់សម្រាប់ការទូទាត់ថ្លៃសាលា ឬម៉ូតូដើម្បីរកប្រាក់ចិញ្ចឹមជីវិត យើងឃើញស្ត្រីខ្ចីប្រាក់សម្រាប់តម្រូវការបែបនេះ»។ លោកថា៖ «ជាធម្មតា ការទូទាត់សម្រាប់ការអប់រំ សុខភាព និងតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃនឹងត្រូវបានគណនាជាការចំណាយគ្រួសារ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងគណនេយ្យរបស់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុរបស់យើងប្រាក់កម្ចីសម្រាប់ទិញម៉ូតូ ហើយបើម៉ូតូត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់អាជីវកម្ម ឬការងារ នោះវាមិនត្រូវបានកត់ត្រានៅក្រោមអាជីវកម្មនោះទេ ប៉ុន្តែជាការប្រើប្រាស់ក្នុងគ្រួសារ»៕	ពលរដ្ឋកម្ពុជាខ្ចីកម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់តម្រូវការក្នុងគ្រួសារច្រើនជាងពង្រីករបរកសិកម្ម
ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្ម (ARDB) គ្រោងនឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំសមាគមគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក(ADFIAP) លើកទី៤៧ នៅសប្តាហ៍ក្រោយ។ ក្រោមប្រធានបទនៃតួនាទីរបស់ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងប្រព័ន្ធអេកូហិរញ្ញវត្ថុប្រកបដោយចីរភាព កិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរយៈពេលបីថ្ងៃនឹងធ្វើឡើងនៅសណ្ឋាគារសូហ្វីតែលភ្នំពេញភូគីត្រា ហើយត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងប្រមូលផ្តុំស្ថាប័នប្រហែល៩៣ មកពីប្រទេសចំនួន៤១ នៃសមាជិក ADFIAP និងអ្នកពាក់ព័ន្ធ។ លោក កៅ ថាច អគ្គនាយកធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្ម (ARDB) ដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋបានអោយដឹងថា ការរៀបចំកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់ ADFIAP នឹងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសជាតិ លើកកម្ពស់តួនាទីរបស់កម្ពុជានៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ លោកបានបន្តថា ការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះក៏នឹងទាក់ទាញលំហូរវិនិយោគពីស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអភិវឌ្ឍន៍មកកម្ពុជា ក៏ដូចជាលំហូរដើមទុនកសិកម្ម រួមទាំងកម្ចីបៃតង និងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព ដែលជាការផ្តល់ឥណទានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងលក្ខខណ្ឌបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។ លោកបានប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍កាលពីថ្ងៃចន្ទថា កិច្ចប្រជុំនេះនឹងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងភាពជាដៃគូរវាងស្ថាប័នហិរញ្ញប្បទានអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដោយផ្តល់ឱកាសសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការចែករំលែកបទពិសោធន៍ និងទស្សនៈស្តីពីការអនុវត្តកម្មវិធីហិរញ្ញប្បទានពិសេសរបស់ខ្លួន។ លោកបានបន្ថែមថា វានឹងក្លាយជាវេទិកាមួយសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការទទួលបានចំណេះដឹងថ្មីៗពីហិរញ្ញប្បទានអភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។ ARDB ត្រូវបានអនុម័តដោយក្រុមប្រឹក្សា ADFIAP ដើម្បីធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកទី ៤៧។ ADFIAPត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦ក្នុងទម្រង់ជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលផ្តល់ប្រឹក្សាដល់ក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលមានលេខាធិការដ្ឋានអចិន្ត្រៃយ៍នៅតំបន់ Makati ទីក្រុងម៉ានីល ប្រទេសហ្វីលីពីន។ បច្ចុប្បន្ន វាមានស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអភិវឌ្ឍន៍ចំនួន៩០មកពីប្រទេសចំនួន៤០នៅអាស៊ី។ បេសកកម្មរបស់ ADFIAP គឺដើម្បីលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពតាមរយៈការពង្រឹងស្ថាប័ន និងមុខងារហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ ការកសាងសមត្ថភាពសមាជិក និងការតស៊ូមតិសម្រាប់នុវានុវត្តន៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងការអភិវឌ្ឍន៍។ ARDBបានក្លាយជាសមាជិករបស់ ADFIAP តាំងពីឆ្នាំ២០០៥ មក។ ARDB បានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានពិសេសដើម្បីគាំទ្រអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នៅក្នុងខ្សែសង្វាក់អភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម កសិឧស្សាហកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ចសង្គម។	កម្ពុជានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំ ADFIAP លើកទី៤៧នៅសប្តាហ៍ក្រោយ
ពិធីលៀងមេមត់ជាប្រពៃណីបុរាណរបស់អ្នកភូមិនៅតំបន់អង្គរ ក្នុងនោះសោតក៏មានភូមិត្នោតជ្រុំ ឃុំដូនកែវ ស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាបដែរ។ លៀងមេមត់ ជាជំនឿដែលខ្មែរគោរពតាំងពីយូរមកហើយ និងនៅតែបន្តប្រតិបត្តិរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ជាពិសេស អ្នករស់នៅក្នុងតំបន់អង្គរ។ ការគោរពអមនុស្សមានដូចជា ព្រលឹងដូនតា អារក្ស អ្នកតាម្ចាស់ទឹក ម្ចាស់ដីជាដើម គឺជាការដឹងគុណ ដែលអមនុស្សអាចជួយឱ្យពួកគាត់ បានសេចក្ដីសុខចម្រើន និងរួចផុតពីជំងឺនានា។ លោកតា ឌិន ហាន ដែលជាអ្នកស្នងរូប បានរៀបចំពិធីលៀងមេមត់នៅផ្ទះរបស់គាត់ស្ថិតនៅភូមិ ត្នោតជ្រុំ ឃុំដូនកែវ ស្រុកពួក មានប្រសាសន៍ថា ពិធីលៀងមេមត់ ធ្វើឡើងដើម្បីលាបំណន់ និងលាមាត់ដែលបានបន់ស្រន់ ក្រោយពីអ្នកជំងឺបានជាសះស្បើយ និងដើម្បីសុំសេចក្ដីសុខ និងសេចក្ដីចម្រើនឱ្យព្រលឹងដូនតាដែលជាគ្រូកំណើតឱ្យបានសប្បាយផង និងឱ្យអ្នកស្នងរូប បានជា ពីជំងឺផ្សេងៗ ព្រមទាំង ការបង្ហាញនូវការនឹកគុណដល់ខ្មោចជីដូនជីតា ដែលបានថែរក្សាក្រុមគ្រួសារឱ្យសុខសប្បាយកន្លងមក។ តាមការចុះផ្សាយរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា លោកតា ឌិន ហាន ឱ្យដឹងទៀតថា បន្ទាប់ពីបន់ស្រន់ រួចហើយ បើសិនអ្នកជំងឺបានជាសះស្បើយហើយ យើងត្រូវរៀបចំពិធីលៀងមេមត់ ទៅតាមថ្ងៃខែ ដែលបានសន្យាជាមួយគ្រូ។ តាមជំនឿ គេធ្វើពិធីលៀងមេមត់ឱ្យចំថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ចំថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែមាឃ។ លោកតា បន្តទៀតថា មុនដល់ពិធីលៀងមេមត់នេះ គេត្រូវធ្វើពិធីឡើងអ្នកតា នៅថ្ងៃ៣កើត ខែមាឃ ហើយបន្ទាប់ពីពិធីឡើងអ្នកតា គឺមានកិច្ចពិធីសំពះគ្រូ ដោយធ្វើឱ្យចំខែពេញបូណ៌មី។ ផុតពីនោះ បើគ្រូណាចង់លៀង គឺស្រេចតែគ្រូ តែគ្រូនេះ ២ទៅ៣ឆ្នាំទើបធ្វើម្ដង មិនកំណត់ថា ធ្វើជារៀងរាល់ឆ្នាំទេ គឺអាស្រ័យលើការសន្យាជាមួយគ្រូ និងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំត្រូវលៀងមេមត់ជូនគ្រូ។ ពិធីលៀងមេមត់នេះ ត្រូវលេងភ្លេងមេមត់ ទើបអាចបញ្ចូលរូបបាន។ រីឯគ្រឿងរណ្តាប់ សំណែនក្នុងពិធីលៀងមេមត់ មានដូចជា គ្រូកំណើត កន្លងគ្រូកំណើត ពែបាយព្រាយ សំណែនគ្រូកំណើត គ្រែព្រះធម៌ បាយសី ជម ពិតាន តោក ជមព្រះភូមិ ក្បាលជ្រូក ម្លូ ស្លា បារី ធូប ទៀន សម្លបាយ នំអន្សម ចេកណាំវ៉ា ផ្លែឈើគ្រប់មុខ។ គ្រឿងរណ្ដាប់ទាំងអស់នេះ ត្រូវបានរៀបចំដោយអ្នកត្រូវស្នងរូបនីមួយៗផ្សេងគ្នាទៅតាមគ្រូបាអាចារ្យកាន់រៀងខ្លួនៗ មានចំនួនច្រើនមិនក្រោម១០រូបនោះឡើយ មានប្រុសស្រី ចាស់ ក្មេង និងរៀបចំនៅក្នុងរោងមួយយ៉ាងសមរម្យសម្រាប់ធ្វើកិច្ចពិធី ហើយមានក្រុមវង់ភ្លេងអារក្សផង។ ក្នុងកម្មវិធីនេះដែរ ឃើញមានអ្នកភូមិផង បានយកអង្ករ និងបច្ច័យមកចូលរួមតាមសទ្ធាផង។ តាមការសង្កេត ពិធីលៀងមេមត់ គឺពិតជាសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់មនុស្សខ្មែរតំបន់អង្គរ ព្រោះជាផ្នែកមួយនៃការរស់នៅរបស់ពួកគាត់ទាក់ទងនឹងជំនឿ ដែលផ្តាច់មិនបាន។ បន្ថែមពីនេះ វាក៏បង្ហាញពីការដឹងគុណចំពោះបុព្វបុរសជាគ្រូបាអាចារ្យ ជាឪពុកម្ដាយដែលបានចែកឋានទៅហើយផង។ ការជឿជាក់ និងការឃើញរឿង ហេតុការណ៍នៅក្នុងពិធីជាអ្វីដែលធ្វើឱ្យអ្នកស្រុកអង្គរយល់ថា វត្ថុស័ក្ដិសិទ្ធិ និងបារមីនៅតែមានជីវិតរស់នៅលើដែនដីអង្គរមិនសាបសូន្យទៅណា។ ការគោរពប្រតិបត្តិទាំងនេះ ជាការរួមចំណែកមួយក្នុងការថែរក្សាមរតក ជំនឿឱ្យនៅតែមានជីវិតគ្រប់ជំនាន់របស់ជាតិខ្មែរ៕	លៀងមេមត់ប្រពៃណីពីបុរាណរបស់អ្នកភូមិត្នោតជ្រុំ
ប្រាក់ចំណេញប្រចាំឆ្នាំនៃឆ្នាំ២០២៣របស់ រដ្ឋាករទឹកស្វយ័តក្រុងភ្នំពេញ (PWSA) បានកើនឡើង នេះបើយោងតាមឯកសារហិរញ្ញវត្ថុចុងក្រោយបំផុតរបស់ក្រុមហ៊ុនផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា (CSX)។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ប្រាក់ចំណេញសុទ្ធរបស់ PWSA បានកើនឡើង១៧ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុនពី ១០៨,២ ពាន់លានរៀលដល់ ១២៦,៦ ពាន់លានរៀល (៣១,២ លានដុល្លារ)។ ក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានេះ PWSA ទទួលបានចំណូលសរុបកើនឡើង ១២,៩ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន សរុបចំនួន ៣៩២,១ ពាន់លានរៀល (៩៦,៥ លានដុល្លារ) សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៣ បើធៀបនឹង ៣៤៧,៣ ពាន់លានរៀលក្នុងឆ្នាំ២០២២។ នៅក្នុងត្រីមាសចុងក្រោយបំផុត អង្គភាពឃើញពីការកើនឡើងនៃប្រាក់ចំណេញសុទ្ធជាង ៥០ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ PWSA ទទួលបានប្រាក់ចំណេញសុទ្ធចំនួន ៣៥,២ ពាន់លានរៀល (៨,៧ លានដុល្លារ)។ នេះបង្ហាញពីកំណើនប្រាក់ចំណេញសុទ្ធ ៥៩,៣ ភាគរយនៅចុងឆ្នាំ២០២៣ ធៀបនឹងប្រាក់ចំណេញសុទ្ធត្រឹមតែ ២២,១ ពាន់លានរៀលកាលពីឆ្នាំ២០២២ ។ ចំណែកនៅក្នុងត្រីមាសទី៤នៃឆ្នាំ ២០២៣ ប្រាក់ចំណូលរបស់ PWSA បានកើនឡើង ១៣.៧ ភាគរយដល់ ១០៤,៩ ពាន់លានរៀល (២៥,៨ លានដុល្លារ) ធៀបនឹង ៩២,៣ ពាន់លានរៀល (២២,៧ លានដុល្លារ) ក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានៃឆ្នាំ២០២២។ ក្រុមហ៊ុនបានលើកឡើងពីការកើនឡើងនៃការលក់ទឹក រួមជាមួយនឹងការថយចុះនៃការខាតបង់ ដែលជាកត្តាជំរុញដ៏សំខាន់នៅពីក្រោយការបង្កើនប្រាក់ចំណូលនៅក្នុងត្រីមាសទី៤។ យោងតាម CSX ប្រាក់ចំណូលពីការលក់ទឹកបានកើនឡើង ១០ ភាគរយ ‘ប្រាក់ចំណូលផ្សេងទៀត’ បានកើនឡើង ៩,៤ ពាន់លានរៀល ខណៈដែលអង្គភាពទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីការថយចុះ១០០ ភាគរយនៃការខាតបង់រូបិយប័ណ្ណបរទេស។ ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ PWSA បានធ្លាក់ចុះ ១៦,៣១ ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២១ ដោយទទួលបានប្រាក់ចំណេញ ១០៨ ពាន់លានរៀល ឬ ២៦,៦ លានដុល្លារ។ PWSA បានចាត់ទុកការធ្លាក់ចុះនៃប្រាក់ចំណេញក្នុងឆ្នាំ២០២២ ដោយសារនិន្នាការអវិជ្ជមាននៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ក៏ដូចជាក្នុងតំបន់។ ប៉ុន្តែ យោងតាមរបាយការណ៍ឆ្នាំ ២០២២ អង្គភាពនៅតែទទួលបានប្រាក់ចំណេញនៅក្នុងត្រីមាសទី៤ ហើយបានព្យាករណ៍ថា ខ្លួននឹងបន្តរក្សាប្រាក់ចំណេញនេះ ខណៈដែលប្រាក់ចំណូលពីការលក់បន្តកើនឡើងនៅត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ២០៣។ អង្គភាពក៏បានពង្រីកបណ្តាញផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតរបស់ខ្លួនពេញមួយឆ្នាំ២០២២ និង២០២៣ ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពលក់ និងកាត់បន្ថយការខាតបង់។ លោក ឡុង ណារ៉ូ អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋាន PWSA បានលើកឡើងក្នុងសន្ទរកថាកាលពីខែមករាថា ឥឡូវនេះ PWSA មានសមត្ថភាពផលិតប្រមាណ១ លានម៉ែត្រគូបក្នុងមួយថ្ងៃ ដែលគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលមានតម្រូវការទឹកប្រមាណ ៨២០.០០០ ម៉ែត្រគូបក្នុងមួយថ្ងៃ។ លោកបានបន្តថា ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកគ្រប់គ្រាន់ គឺដោយសារអាជ្ញាធរអាចផលិតទឹកបានច្រើនជាងមុន និងមានស្ថានីយ៍ប្រព្រឹត្តិកម្មទឹកជាច្រើនត្រូវបានសាងសង់ជាបន្តបន្ទាប់ រួមនឹងកត្តាផ្សេងៗទៀត។ ក្រៅពីរាជធានីភ្នំពេញ អង្គភាពក៏បានចែកចាយទឹកសម្រាប់តំបន់ជុំវិញរួមមាន ក្រុងតាខ្មៅ ត្បូងឃ្មុំ និងម្លិច។ PWSA គឺជាក្រុមហ៊ុនដំបូងគេដែលបានចុះបញ្ជីនៅ CSX ក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១២ ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមក ភាគហ៊ុនមានការកើនឡើងតម្លៃជាលំដាប់។ នៅក្នុងវេទិកាវិនិយោគិនដែលបានរៀបចំឡើងកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ លោកបានកត់សម្គាល់ថា ភាគហ៊ុនរបស់ PWSA ទទួលបានទំនុកចិត្តពីអ្នកវិនិយោគចាប់តាំងពីខ្លួនបានចូលរួមជាមួយ CSX ជាលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ២០១២ ដោយលើកឡើងពីកំណើនតម្លៃភាគហ៊ុនសរុបជិត២០ ភាគរយក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ លោកបានកត់សម្គាល់ថា ចាប់ពីឆ្នាំ២០១២ ដល់ឆ្នាំ ២០២២ តម្លៃភាគហ៊ុនបានកើនឡើងពី ៦៣០០ រៀលក្នុងមួយហ៊ុនក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ដល់ ៧៥៦០ រៀលក្នុងមួយហ៊ុនត្រឹមថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២។ គិតត្រឹមពេលបច្ចុប្បន្ន ភាគហ៊ុនទាបជាងឆ្នាំ ២០២២ បន្តិចនៅតម្លៃ ៧៣០០ រៀលក្នុងមួយហ៊ុន។ ប៉ុន្តែ ការបង្កើនប្រាក់ចំណេញសម្រាប់ PWSA គឺបង្ហាញពីសន្ទុះកើនឡើងសម្រាប់ភាគហ៊ុននៅឆ្នាំ២០២៤។	ប្រាក់ចំណេញប្រចាំឆ្នាំរបស់រដ្ឋាករទឹកស្វយ័តក្រុងភ្នំពេញ កើនឡើងជិត២០ ភាគរយ
លាងមេមត់ជាជំនឿមួយដែលប្រជាជនខ្មែរបានកាន់និងបន្តអនុវត្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ជាពិសេសអ្នករស់នៅតំបន់អង្គរ។ ពិធីនេះធ្វើឡើងដើម្បីគោរពព្រលឹងវិញ្ញាណ ដូចជា ព្រលឹងដូនតា អារក្ស អ្នកតាម្ចាស់ទឹក ម្ចាស់ដីជាដើម ហើយជាការដឹងគុណដែលព្រលឹងវិញ្ញាណអាចជួយឱ្យពួកគាត់បានសេចក្ដីសុខចម្រើន និងរួចផុតពីជំងឺផ្សេងៗ។ លោកតា ឌិន ហាន ដែលជាអ្នកស្នងរូបមេមត់ បានប្រារព្ធពិធីលាងមេមត់នៅផ្ទះរបស់គាត់នៅភូមិត្នោតជ្រុំ ឃុំដូនកែវ ស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប ដោយនិយាយថា ពិធីលាងមេមត់ ធ្វើឡើងដើម្បីលាបំណន់ ដែលបានបន់ស្រន់ ក្រោយពីអ្នកជំងឺបានជាសះស្បើយ និងដើម្បីសុំសេចក្ដីសុខ និងសេចក្ដីចម្រើនឱ្យព្រលឹងដូនតាដែលជាគ្រូកំណើតឱ្យបានសប្បាយផង និងឱ្យអ្នកស្នងរូបបានជាពីជំងឺផ្សេងៗ ព្រមទាំង ការបង្ហាញនូវការនឹកគុណដល់ខ្មោចជីដូនជីតា ដែលបានថែរក្សាក្រុមគ្រួសារឱ្យសុខសប្បាយកន្លងមក។ លោកតា បានឱ្យដឹងទៀតថា បន្ទាប់ពីបន់ស្រន់រួចហើយ បើសិនអ្នកជំងឺបានជាសះស្បើយហើយ យើងត្រូវរៀបចំពិធីលៀងមេមត់ទៅតាមថ្ងៃខែដែលបានសន្យាជាមួយគ្រូ។ តាមជំនឿ ពិធីលាងមេមត់ ធ្វើនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ជាថ្ងៃពេញបូណ៌មី។ លោកបានបន្ថែមថា មុនពិធីនេះ យើងត្រូវរៀបចំពិធីឡើងអ្នកតា ហើយបន្ទាប់ពីពិធីឡើងអ្នកតា គឺមានកិច្ចពិធីសំពះគ្រូ នៅថ្ងៃពេញបូណ៌មី។ ពិធីលាងមេមត់នៅភូមិត្នោតជ្រុំ សង្កាត់ដូនកែវ ស្រុកពួក ធ្វើឡើងម្តងក្នុងរយៈពេលពីរទៅបីឆ្នាំ។ ពិធីលៀងមេមត់នេះ ត្រូវលេងភ្លេងមេមត់ ទើបអាចបញ្ចូលរូបបាន។ ចំណែកដង្វាយក្នុងពិធីលាងមេមត់វិញមានដូចជា ក្បាលជ្រូក បាយសម្ល បារី ធូប ទៀន នំអន្សម ចេក ផ្លែឈើគ្រប់ប្រភេទ។ល។ គ្រឿងរណ្ដាប់ទាំងអស់នេះ ត្រូវបានរៀបចំដោយអ្នកស្នងរូប។ មានមនុស្សច្រើនមិនក្រោម១០រូបនោះឡើយ មករៀបចំពិធីនេះ ជាមួយភ្លេងអារក្ស។ ក្នុងកម្មវិធីនេះ គេឃើញមានអ្នកភូមិក៏បាននាំអង្ករ និងបច្ច័យមកចូលរួមតាមសទ្ធាផង។ តាមការសង្កេត ពិធីលាងមេមត់ មានសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរនៅតំបន់អង្គរ ព្រោះវាជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃជីវិតរស់នៅរបស់ពួកគាត់ទាក់ទងនឹងជំនឿដែលមិនអាចកាត់ផ្តាច់ពីគ្នាបាន។ លើសពីនេះ វាក៏បង្ហាញពីការដឹងគុណចំពោះបុព្វការីជន គ្រូបាអាចារ្យ និងមាតាបិតាដែលបានចែកឋានទៅ។ ការជឿជាក់ និងឃើញហេតុការណ៍ក្នុងពិធីនេះ គឺជាអ្វីដែលធ្វើឲ្យអ្នកស្រុកអង្គរយល់ថា វត្ថុស័ក្តិសិទ្ធិ និងបារមីនៅតែមានជីវិតនៅក្នុងទឹកដីអង្គរ។ ពិធីទាំងនេះគឺជាការរួមចំណែកក្នុងការថែរក្សាមរតកនៃជំនឿឲ្យគង់វង្សនៅគ្រប់ជំនាន់នៃជាតិខ្មែរ។ ពិធីលាងមេមត់របស់អ្នកភូមិរស់នៅក្នុងតំបន់អង្គរ ដូចជា ភូមិនគរក្រៅ (សង្កាត់គោកចក) ភូមិអារក្សស្វាយ (សង្កាត់នគរធំ) ភូមិក្រសាំងរលើង ភូមិទ្រៀក (សង្កាត់សៀមរាប) ភូមិថ្នល់បាក់ (ឃុំអំពិល) ភូមិភ្លុង (ឃុំលាងដៃ) ភូមិក្បាលដំរី (ឃុំរើស) និងភូមិស្នាសង្គ្រាម (ស្រុកបន្ទាយស្រី)។ល។ គួរកត់សម្គាល់ថាពិធីនេះអាចត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងបរិបទពិសេសណាមួយនៅពេលដែលមនុស្ស (ដែលត្រូវបានគេជឿថាជាអ្នកស្នងរូប) មានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរដោយសារតែព្រលឹងវិញ្ញាណនៃរូបនោះធ្វើឱ្យគាត់ឈឺ។ ដូច្នេះ ដើម្បីដោះស្រាយ និងបញ្ចៀសកុំឲ្យកើតជំងឺ ពិធីលាងមេមត់ ធ្វើឡើងម្តង ឬពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ។ ជាទូទៅស្រុក ឬតំបន់ខ្លះហៅថា អារក្ស (វិញ្ញាណ) ប៉ុន្តែនៅតំបន់អង្គរ គេច្រើនហៅថា “មេមត់” ហើយពាក្យ “អារក្ស” កម្រប្រើណាស់។ ហេតុនេះហើយបានជាគេតែងហៅថា “ភ្លេងមេមត់” “ពិធីស្នងរូបមេមត់” និង “ពិធីលាងមេមត់”។ មេមត់គឺជាអមនុស្សមួយប្រភេទដែលមាន«អ្នកស្នងរូប» ភាគច្រើនជាមនុស្សស្រី។ “អ្នកស្នងរូប” មានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយព្រលឹងវិញ្ញាណ ដើម្បីស្វែងរកមូលហេតុនៃគ្រោះ ដែលកើតឡើងដោយផ្ទាល់ក្នុងគ្រួសារ ឬអ្នកជិតខាង ដើម្បីជួយព្យាបាលដោយការស្តោះផ្លុំ ក៏ដូចជានៅពេលដែលបាត់បង់អ្វីមួយ។ល។ «នៅពេលដែលយើងជាសះស្បើយពីជំងឺដោយធ្វើតាមពាក្យរបស់ព្រលឹងវិញ្ញាណ យើងត្រូវធ្វើពិធីឱ្យអមនុស្សធម៌ជាការដឹងគុណដែលប្រាប់ពីហេតុផល ហើយព្យាយាមព្យាបាលយើង។ ពិធីនេះគេហៅថាពិធីលាងមេមត់»។ ក្នុងពិធីនេះ ភ្លេងសំខាន់មិនអាចខ្វះបានទេ ព្រោះត្រូវលេងឱ្យមេមត់រាំលេងសប្បាយ។ ពិធីលាងមេមត់មានពីរប្រភេទគឺ៖ ទី១ ពិធីឯកជនដោយថ្វាយដង្វាយ និងភ្លេងមេមត់ ដើម្បីរំលឹកគុណដល់ព្រលឹងវិញ្ញាណ ដែលខំជួយព្យាបាល ឬស្វែងរករបស់ដែលបាត់។ ពិធីនេះជាធម្មតាធ្វើឡើងនៅពេលថ្ងៃត្រង់ ឬពេលរសៀល។ ចំពោះប្រភេទទី២ ពិធីលាងមេមត់ក្នុងសហគមន៍មួយ ធ្វើឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ ឬនៅតាមភូមិខ្លះ រៀងរាល់ពីរ ឬបីឆ្នាំម្តង ទោះបីអ្នកឈឺ ឬអត់ក៏ដោយ ក៏ត្រូវប្រារព្ធពិធីលាងមេមត់ដែរ។ ក្នុងពិធីនេះ អ្នកស្នងរូបមេមត់ក៏រាំថ្វាយព្រលឹងវិញ្ញាណ និងអ្នកភូមិខ្លះមកសុំការជួយ ហើយពេលខ្លះមេមត់ព្យាបាលអ្នកជំងឺដោយការស្ដោះផ្លុំ ក្នុងពិធីនោះផងដែរ។	អ្នកភូមិត្នោតជ្រុំ ស្រុកពួក ប្រារព្ធពិធីលាងមេមត់
សហភាពអឺរ៉ុបនឹងគាំទ្រគម្រោងកសាងសមត្ថភាពរបស់វិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិនៃក្រសួងផែនការដើម្បីលើកកម្ពស់ភាពស៊ីចង្វាក់គ្នានៃវិធីសាស្រ្ត សម្រាប់ការប្រមូល ការផលិត និងការផ្សព្វផ្សាយទិន្នន័យស្ថិតិ និងការបណ្តុះបណ្តាលមន្ត្រីកម្ពុជា។ លោក ប៊ិន ត្រឈៃ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងផែនការ បានទទួលជួបលោក អ៊ីហ្គ័រ ឌ្រីសមែន (Igor Driesmans) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតវិសាមញ្ញ និងពេញសមត្ថភាព នៃគណៈប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ នៅទីស្តីការក្រសួង ដើម្បីពិភាក្សាការងារ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងក្រសួង និងសហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីគាំទ្រ និងរួមចំណែកដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឱ្យសម្រេចបានយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១។ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាពអឺរ៉ុប បានបញ្ជាក់ថា ចាប់តាំងពីជំងឺរាតត្បាតសកលកូវីដ-១៩ សហភាពអឺរ៉ុបបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ និងបានជួយដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាពិសេសការគាំទ្ររបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការកំណត់អត្តសញ្ញាណគ្រួសារក្រីក្រ ដែលបានរួមចំណែកដល់ការ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធានាឱ្យមានជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាមានភាពប្រក្រតីឡើងវិញ ។ ជាមួយគ្នានេះ លោកបានថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបានដាក់ចេញនូវវិធានការឆ្លើយតបប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងទាន់ពេលវេលា ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិ និងបញ្ហាប្រឈមនានាក្នុងអំឡុងពេលនៃការរីករាលដាលនៃមេរោគកូវីដ-១៩ ជាសកល។ ជាការឆ្លើយតប លោករដ្ឋមន្ត្រី ប៊ិន ត្រឈៃ បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះសហភាពអឺរ៉ុប ដែលបានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមជាតិរបស់កម្ពុជា។ លើសពីនេះ លោករដ្ឋមន្ត្រីមានបំណងប្រែក្លាយការធ្វើជំរឿន និងការស្ទង់មតិផ្អែកលើការប្រើប្រាស់ក្រដាសទៅជាឧបករណ៍ឌីជីថល ដោយស្នើដល់សហភាពអឺរ៉ុប ជួយគាំទ្រលើគម្រោងជាជំនួយបច្ចេកទេស និងឧបករណ៍ ICT សម្រាប់ការងារជំរឿន និងអង្កេត ដែលនៅឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួងផែនការនឹងធ្វើការស្ទង់មតិជំរឿន។ លោក អ៊ីហ្គ័រ ឌ្រីសមែន បានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះសំណើរបស់លោករដ្ឋមន្ត្រី ហើយលោកបានបញ្ជាក់ថា គណៈប្រតិភូអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជានឹងពិនិត្យលទ្ធភាពនៃការផ្តល់ការគាំទ្រសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ។ ជាលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំ សហភាពអឺរ៉ុបនឹងគាំទ្រដល់គម្រោងការកសាងសមត្ថភាពរបស់វិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិនៃក្រសួងផែនការ លើការពង្រឹងការសម្របសម្រួល និងដំណើរការការងារ ដោយផ្តោតលើការត្រួតពិនិត្យគុណភាពនៃស្ថិតិផ្លូវការ លើកកម្ពស់ភាពស៊ីសង្វាក់នៃវិធីសាស្រ្តក្នុងការប្រមូល ផលិត និងផ្សព្វផ្សាយទិន្នន័យស្ថិតិ ក៏ដូចជាការកែលម្អប្រព័ន្ធបណ្តុះបណ្តាលមន្ត្រី ទាំងនៅក្នុងវិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិ និងប្រព័ន្ធស្ថិតិជាតិ។	សហភាពអឺរ៉ុប គាំទ្រគម្រោងកសាងសមត្ថភាពរបស់វិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិនៃក្រសួងផែនការ
កម្លាំងមជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា (CMAC) នឹងចុះស្រាវជ្រាវឱ្យបានពេញលេញ នៅវត្តបរមសាលព្រឹកភ្នំស្វាយ ដើម្បីធានាថាមិនមានអាវុធយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះនៅសេសសល់នៅក្នុងវត្ត បន្ទាប់ពីព្រះសង្ឃមួយអង្គបានរងរបួសដោយសារគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះ បណ្តាលឲ្យរបួសភ្លៅខាងស្តាំ និងក្បែរត្រចៀក។ យោងតាម CMAC បានឱ្យដឹងថា កាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤ ថា ព្រះតេជគុណ ញ៉ិប សុណាង ព្រះជន្ម ១៨ ព្រះវស្សា គង់នៅវត្តបរមសាលព្រឹកភ្នំស្វាយ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បានរងរបួសត្រង់ភ្លៅខាងស្តាំ និងជិតត្រចៀក ដោយសារការផ្ទុះ នៃគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះកាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ។ ឧបទ្ទវហេតុនេះ បានកើតឡើងនៅវេលាម៉ោង៥៖៣០នាទីល្ងាច ខណៈដែលព្រះសង្ឃរងគ្រោះបានកំពុងប្រមូលសំរាមដុតក្នុងវត្ត។ ព្រះសង្ឃរងគ្រោះ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យបង្អែកក្រុងសិរីសោភ័ណ ដើម្បីព្យាបាលរបួស។ ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ អាជ្ញាធរកំចាត់មីនកម្ពុជា ក៏បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ បង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ ចំពោះគ្រាប់មីន និងយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ ដែលអាចបណ្តាលឲ្យមានការផ្ទុះ ស្លាប់ និងរបួសគ្រប់ពេលវេលា។ អាជ្ញាធរបានបន្ថែមថា នៅពេលដែលឃើញគ្រាប់ទាំងនោះ ត្រូវតែរាយការណ៍ទៅអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននិងប្រតិបត្តិករដោះមីននៅក្បែរនោះដើម្បីបំផ្លាញចោលនូវយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ ទាំងនោះ។	ព្រះសង្ឃរងរបួសដោយសារការផ្ទុះគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ
កម្ពុជាកាលពីថ្ងៃចន្ទបានបើកការដ្ឋានសាងសង់ស្ពានឆ្លងកាត់ទន្លេបាសាក់ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញក្រោមជំនួយរបស់ប្រទេសចិន។ ពិធីនេះប្រព្រឹត្តទៅក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តី និងលោក វ៉ាង វិនធាន (Wang Wentian) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា និងមានការចូលរួមពីមន្ត្រីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ប្រជាពលរដ្ឋ និងសិស្សានុសិស្ស។ ស្ពាននេះមានប្រវែង ៨៤៥,៧ ម៉ែត្រ និងទទឹង ២៧ ម៉ែត្រ រួមជាមួយនឹងផ្លូវតភ្ជាប់ប្រវែង ៨០៤,៣ ម៉ែត្រ នឹងត្រូវបានសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុន Shanghai Construction Group ក្រោមកម្ចីសម្បទានរបស់ប្រទេសចិន ហើយត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងបញ្ចប់ក្នុងរយៈពេល ៤២ ខែ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត មានប្រសាសន៍ថា ស្ពានតភ្ជាប់ខណ្ឌមានជ័យ ភាគខាងលិចជាមួយខណ្ឌច្បារអំពៅ ភាគខាងកើត នឹងដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការដោះស្រាយការកើនឡើងនៃចំនួនប្រជាជន និងយានយន្តក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានសង្កត់ធ្ងន់លើផលវិជ្ជមាននៃគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនក្រោមជំនួយរបស់ប្រទេសចិនក្នុងការតភ្ជាប់ក្នុងប្រទេស និងសមាហរណកម្មក្នុងតំបន់ជាមួយប្រទេសជិតខាង។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានបន្តថា “តាងនាមប្រជាជន និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះប្រជាជន និងរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសចិន ដែលតែងតែគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍន៍របស់កម្ពុជាលើគ្រប់វិស័យ និងគ្រប់កាលៈទេសៈ ដោយមិនភ្ជាប់ចំណងអ្វីឡើយ”។ ដោយសារឆ្នាំ ២០២៤ ជាឆ្នាំផ្លាស់ប្តូររវាងប្រជាជន និងប្រជាជន កម្ពុជា-ចិន ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត មានទំនុកចិត្តថាគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះនឹងនាំភ្ញៀវទេសចរ និងអ្នកវិនិយោគចិនកាន់តែច្រើនមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា។ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនមានទំនុកចិត្តថា គម្រោងស្ពានថ្មីនេះនឹងជំរុញបន្ថែមដល់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ជាពិសេសនៅតំបន់ភាគខាងត្បូងនៃរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្តាល។ លោកបន្តថា គម្រោងនេះជាសក្ខីភាពនៃចំណងមិត្តភាពដែកថែប រវាងប្រទេសចិន និងកម្ពុជា។ Xinhua	កម្ពុជាចាប់ផ្តើមសាងសង់ស្ពានឆ្លងកាត់ទន្លេបាសាក់ ក្រោមជំនួយរបស់ប្រទេសចិន
កាលពីថ្ងៃសុក្រសមាគម Cambodia Sommelier Association (CSA) បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកដំបូងក៏ដូចជាបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាភិបាលរបស់ខ្លួន។ សុន្ទរកថាស្វាគមន៍នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយលោក Anthony Galliano អគ្គលេខាធិការនៃសមាគមភោជនីយដ្ឋានកម្ពុជា (CRA)។ បេក្ខជនចំនួន៦រូបត្រូវបានណែនាំខ្លួនដល់អ្នកចូលរួម ដោយបានជម្រាបពីប្រវត្តិ និងអាជីពរបស់ពួកគេ និងមូលហេតុដែលពួកគេចង់ក្លាយជាផ្នែកមួយនៃសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាល CSA និងអ្វីដែលពួកគេអាចចូលរួមចំណែកជាមួយសមាគម។ Sommeliers ដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងកាផ្តល់បទពិសោធន៍អាហារឆ្ងាញ់ និងប្រណិត។ ពួកគេបង្កើត និងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពបញ្ជីស្រា សហការជាមួយមេចុងភៅ ណែនាំភ្ញៀវអំពីជម្រើសស្រា ធានាបាននូវសេវាកម្មស្រាត្រឹមត្រូវ គ្រប់គ្រងបន្ទប់ដាក់ស្រា និងធ្វើការភ្លក់ស្រា។ សមាគមគឺជាក្រុមឯករាជ្យ និងមិនរកប្រាក់ចំណេញ ហើយសមាជិករបស់ខ្លួនមានសុច្ឆន្ទៈសហការ និងការចែករំលែកគោលបំណង និងគោលដៅរួម។ ការបង្កើតCambodia Sommelier Association គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងវិស័យធ្វើម្ហូប និងបដិសណ្ឋារកិច្ចរបស់ប្រទេស។ វាគឺជាសក្ខីភាពមួយចំពោះការយកចិត្តទុកដាក់លើកកម្ពស់ស្តង់ដារនៃសេវាកម្មស្រានៅក្នុងឧស្សាហកម្មភោជនីយដ្ឋាន និងជំរុញកំណើនវិជ្ជាជីវៈរបស់ sommeliers នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ CSA មានឆន្ទៈសម្រេចបាននូវគោលបំណងសំខាន់ៗមួយចំនួន រួមទាំងការលើកកម្ពស់ស្តង់ដារវិជ្ជាជីវៈផងដែរ។ CSA ក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីលើកកម្ពស់ស្តង់ដារ និងក្រមសីលធម៌សេវាកម្មសម្រាប់សមាជិកsommeliers នៅកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងទទួលស្គាល់ដល់ឧត្តមភាពតាមរយៈវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ជំនាញ។ CSA ក៏ចូលរួមលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីសិល្បៈនៃស្រា ផងដែរ។ លើសពីនេះ CSA មានគោលបំណងសហការជាមួយអ្នកជំនាញស្រា និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ដើម្បីជំរុញសកម្មភាព និងរួមចំណែកដល់ការរីកចម្រើននៃសមាគម។	សមាគម Cambodia Sommelier Association បានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាភិបាលដំបូងរបស់ខ្លួន
ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអំពាវនាវអោយអ្នកវិនិយោគិនចិនមកបណ្តាក់ទុនលើគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅកម្ពុជា ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលមើលឃើញថានេះជាគន្លឹះនៃការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់ប្រទេស។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងបែបនេះក្នុងពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់ស្ពានឆ្លងទន្លេបាសាក់ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃចន្ទ។ ស្ពាននេះត្រូវបានសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនចិន Shanghai Construction Group ដោយចំណាយថវិការប្រហែល៦០លានដុល្លារ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “អ្នកវិនិយោគចិនអាចជឿទុកចិត្តយ៉ាងរឹងមាំលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការវិនិយោគលើគម្រោងដឹកជញ្ជូនខ្នាតធំនៅកម្ពុជា”។ កម្ពុជាបាននិងកំពុងធ្វើការឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធំៗលើផ្លូវល្បឿនលឿន រថភ្លើងធុនស្រាលក្នុងទីក្រុង មេត្រូ និងព្រែក។ និយាយទៅកាន់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា លោក Wang Wentianឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានលើកឡើងទៀតថា លោកអាចជួយក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ និងបង្ហាញពីឱកាសវិនិយោគដែលមានស្រាប់នៅកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិន។ ការកើនឡើងចំនួនប្រជាជន កម្រិតជីវភាពកាន់តែខ្ពស់ និងតម្រូវការដឹកជញ្ជូនដែលកំពុងកើនឡើង គឺជាអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលផ្តល់អាទិភាពដល់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានបន្តថា “បច្ចុប្បន្នរដ្ឋាភិបាលកំពុងសិក្សាការកសាងសមត្ថភាពសម្រាប់ការដឹកជញ្ជូនសាធារណៈ គម្រោងផ្លូវក្រវ៉ាត់ក្រុង និងរថភ្លើងក្រោមដី” វិស័យទាំងនេះមានសក្តានុពលក្នុងការទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគមកពីប្រទេសចិន និងបារាំង។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនចិនមួយចំនួនបានសិក្សាពីលទ្ធភាពធ្វើផ្លូវក្រោមដីក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅលើវិស័យមួយចំនួនគឺបណ្តាលមកពីទំនងដ៏រឹងមាំរវាងកម្ពុជា និងចិន ដោយសារអ្នកវិនិយោគចិនផ្តល់ឱ្យកម្ពុជានូវការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស។ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាបានសម្រេចចេញវិញាបត្រគម្រោងវិនិយោគចំនួន២៦៨ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ កើនឡើង៤៤ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ គម្រោងដែលបានអនុម័តបាននាំមកនូវការវិនិយោគសរុបចំនួន ៤,៩ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ២២ភាគរយជាងឆ្នាំ២០២២។ វិនិយោគិនបរទេសកំពូលទាំងបីនៅកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំមុនគឺមកពីប្រទេសចិន សិង្ហបុរី និងម៉ាឡេស៊ី ដោយបន្ថែមថាការវិនិយោគពីប្រទេសចិនមានចំនួន៦៦ ភាគរយនៃការវិនិយោគសរុប។ យោងតាមក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ស្ពានចំនួន ១៦ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនចិន។ ក្នុងនោះមានស្ពានចំនួន១៤ ត្រូវបានសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុន Shanghai Construction Group។ លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានទី១នៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បាននិយាយថា គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវរបស់ចិនបានជួយប្រជាជនកម្ពុជាយ៉ាងច្រើន។ វាបានជួយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គម។ យើងកំពុងដើរលើផ្លូវដើម្បីក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០»។ គម្រោងដូចជា អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាបអង្គរ ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ព្រះសីហនុ អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញថ្មីដែលកំពុងសាងសង់ និងផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-បាវិត អាចធ្វើទៅបានក្រោមគម្រោងគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ។	នាយករដ្ឋមន្ត្រីអំពាវនាវអោយវិនិយោគិនចិនមកបណ្តាក់ទុនលើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅកម្ពុជា
ដោយបង្ហាញពីការផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិត បច្ចុប្បន្នប្រជាជនកម្ពុជាកាន់តែច្រើនកំពុងខ្ចីប្រាក់ពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ (MFIs) សម្រាប់ដោះស្រាយតម្រូវការក្នុងគ្រួសារជាជាងសម្រាប់ការធ្វើកសិកម្ម។ កាលពីទស្សវត្សមុនៗ កម្ចីធ្វើកសិកម្មមានចំនួនច្រើននៅតាមគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ ក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ប្រាក់កម្ចីកសិកម្មមានរហូតដល់៤២ ភាគរយនៃផលប័ត្រប្រាក់កម្ចីរបស់ MFI ។ សព្វថ្ងៃនេះ ប្រាក់កម្ចីរហូតដល់៣១ ភាគរយគឺសម្រាប់តម្រូវការគ្រួសារ ដូចជាការអប់រំ ទិញម៉ូតូ ឬសម្ភារប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះ។ ក្នុងឆ្នាំ២០០៩ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានផ្តោតលើវិស័យចំនួន២ គឺកសិកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម។ យោងតាមទិន្នន័យរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាប្រាក់កម្ចី ៤២ ភាគរយនៃគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុត្រូវបានផ្តល់សម្រាប់គោលបំណងកសិកម្ម និង៣៥ ភាគរយសម្រាប់សកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ។ មានតែ ៨ ភាគរយនៃប្រាក់កម្ចីសម្រាប់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមក្នុងឧស្សាហកម្មសេវាកម្ម ៤ភាគរយសម្រាប់ ការដឹកជញ្ជូន ២សម្រាប់អ្នកលក់ និងអ្នកផ្គត់ផ្គង់ក្នុងការសាងសង់ និង៨ ភាគរយសម្រាប់តម្រូវការក្នុងគ្រួសារ។ អស់រយៈពេលជិតមួយទសវត្សរ៍ក្រោយមក អ្វីៗនៅតែដដែលនៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះ។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីឆ្នាំ២១០១៧ មក ប្រាក់កម្ចីសម្រាប់តម្រូវការគ្រួសារបានចាប់ផ្តើមមានតម្រូវខ្ពស់ដូចជាកម្ចីសម្រាប់កសិកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម។ ហើយឥឡូវនេះនៅឆ្នាំ២០២៣ តម្រូវការគ្រួសារមានរហូតដល់៣១ ភាគរយធៀបនឹងប្រាក់កម្ចីសម្រាប់វិស័យកសិកម្ម (២២ ភាគរយ) ពាណិជ្ជកម្ម (២០ ភាគរយ) និងសេវាកម្ម (១២ ភាគរយ)។ PheakynyWong ប្រធានផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនៃCMA បានប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ថា “វិស័យកសិកម្មមានការរីកចម្រើន ប៉ុន្តែវាយឺតជាងវិស័យផ្សេងទៀត ដូច្នេះខ្ញុំគិតថានិន្នាការនេះឆ្លុះបញ្ចាំង និងពាក់ព័ន្ធទៅនឹងយុទ្ធសាស្ត្រនៃការធ្វើពិពិធកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលកំពុងផ្តោតលើពាណិជ្ជកម្ម សេវាកម្ម និងឧស្សាហូបនីយកម្មផ្សេងទៀត” ។ នៅក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីរបៀបដែលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុមានឥទ្ធិពលលើកម្រិតជីវភាពរបស់អ្នកខ្ចីជាជនជាតិខ្មែរដោយសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា (CMA) រួមទាំងការវាយតម្លៃ និងក្រុមហ៊ុនស្រាវជ្រាវ M-CRIL បានរកឃើញថាជាមធ្យមប្រាក់ចំណូលគ្រួសារក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះគឺមានភាពប្រសើរឡើង ។ “យើងបានពិនិត្យមើលកម្រិតជីវភាពរបស់អ្នកខ្ចី ដោយផ្តោតលើការចូលរៀនរបស់កុមារ ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ កំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ ហើយយើងបានឃើញថា ៦៧ ភាគរយនៃអ្នកខ្ចីសរុបក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ជីវភាពរបស់ពួកគេមានភាពប្រសើររួមទាំង៥០ ភាគរយនៃគ្រួសារក្រីក្រខ្លាំង។ លោក Sanjay Sinha នាយកគ្រប់គ្រង M-CRIL បាននិយាយថា គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានប្រឈមនឹងការរិះគន់នាពេលកន្លងមកចំពោះការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដោយគ្មានសីលធម៌ និងរឹបអូសដីពីអ្នកខ្ចី ដែលបានរុញពួកគេឱ្យកាន់តែជ្រៅទៅក្នុងភាពក្រីក្រ។ ប៉ុន្តែអ្វីៗហាក់ដូចជាមានភាពប្រសើរឡើងសម្រាប់បញ្ហានេះ។ «យើងបានពិនិត្យក្នុងអំឡុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំហើយមានករណីបាត់បង់ដីធ្លា៦ភាគរយ ហើយក្នុងរយៈពេល៦ខែចុងក្រោយនេះ(ឆមាសទី១នៃឆ្នាំ២០២៣) មានការបាត់បង់ដីធ្លាតែ០,៥ភាគរយនៅម្ពុជា។ នៅពេលដែលយើងពិនិត្យមើលប្រវត្តិរបស់អ្នកខ្ចីពីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ អ្នកខ្ចីមានតាំងពីកសិកររហូតដល់អ្នកដែលធ្វើការងារតាមរដូវ ដូចជាការងារសំណង់ រត់តុ ចម្អិនម្ហូប និងធ្វើការនៅរោងចក្រកាត់ដេរ និងស្បែកជើង។ ហើយក៏មានអ្នកជាច្រើនទៀតដែលប្រកបមុខរបរខ្លួនឯង ដូចជាបើកហាងលក់គ្រឿងទេស ហាងលក់សំលៀកបំពាក់ កន្លែងប្តូរប្រាក់ លក់អាហារសមុទ្រ សាច់ ឬផ្លែឈើនៅលើរទេះរុញ។ ការផ្លាស់ប្តូរនៃផ្នត់គំនិតខ្ចីប្រាក់ក៏ជាសូចនាករមួយបង្ហាញពីរបៀបដែលសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាកំពុងផ្លាស់ប្តូរ។ កសិកម្មបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងច្រើនដល់ទៅ៣៦ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០១៣។ ប៉ុន្តែ១០ឆ្នាំក្រោយមកនៅឆ្នាំ២០២៣កសិកម្មបានរួមចំណែកត្រឹមតែ២២ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។ ពីសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងផ្អែកខ្លាំងលើវិស័យកសិកម្ម សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាបានធ្វើពិពិធកម្ម ហើយហេតុដូច្នេះហើយមានកម្មករ/អ្នកខ្ចីប្រាក់ដែលធ្វើការនៅរោងចក្រ ហាង និងការិយាល័យក្នុងវិស័យផ្សេងៗដូចជាសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង សិប្បកម្មកែច្នៃម្ហូបអាហារ គ្រឿងចក្រធុនធ្ងន់ គ្រឿងអគ្គិសនី និងសំណង់។ វាក៏មានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចថ្មីច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាមួយនឹងការមកដល់នៃកម្មវិធីដឹកជញ្ជូនដូចជា NHAM24, E-GetS, Food Panda, TukOut, WingMall។ បន្ទាប់មក ក៏មានប្រភេទអាជីវកម្មដូចជា PassApp, WeGO, Grab ជាដើម។ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាបាននិយាយថា យុវជនដែលធ្វើការជាភ្នាក់ងារចែកចាយត្រូវការទូរស័ព្ទទំនើប និងម៉ូតូ ហើយពួកគេឬឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេបានខ្ចីប្រាក់។ Pheakyny Wong បានបន្តថា ចំនួនអ្នកខ្ចីជាស្ត្រីគឺខ្ពស់ជាង ៤៦ ភាគរយធៀបនឹងអ្នកខ្ចីជាបុរសមានត្រឹមតែ៤១ ភាគរយ នេះបើយោងតាមការសិក្សាដោយ CMA និង M-CRIL ។ “ស្ត្រីជាអ្នកចាត់ចែងចំណាយក្នុងគ្រួសារ និងគ្រប់គ្រងកម្ចីទាំងនេះ។ ពេលខ្លះ ពួកគេត្រូវការទូទឹកកកព្រោះពួកគេមានតូបលក់អាហារ ឬប្រាក់សម្រាប់ការទូទាត់ថ្លៃសាលាឬម៉ូតូដើម្បីរកប្រាក់ចិញ្ចឹមជីវិត យើងឃើញស្ត្រីខ្ចីសម្រាប់តម្រូវការបែបនេះ»។ “ជាធម្មតា ការទូទាត់សម្រាប់ការអប់រំ សុខភាព និងតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃត្រូវបានកំណត់ថាជាការចំណាយក្នុងគ្រួសារ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងគណនេយ្យរបស់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុរបស់យើង បើប្រាក់កម្ចីសម្រាប់ទិញម៉ូតូ ហើយប្រសិនបើម៉ូតូត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់អាជីវកម្ម ឬការងារនោះ វាមិនត្រូវបានកត់ត្រានៅក្រោមអាជីវកម្មនោះទេ ប៉ុន្តែជាការប្រើប្រាស់ក្នុងគ្រួសារ»។ “យើងក៏សង្កេតឃើញដែរថា ស្ត្រីមានភាពរហ័សរហួនក្នុងការសងប្រាក់ជាងបុរស ដែលនាំឱ្យយើងផ្តល់ប្រាក់កម្ចីអោយពួកគេម្តងហើយម្តងទៀត» ។ ហេតុផលមួយទៀតដែលប្រជាជនខ្ចីតិចសម្រាប់កសិកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម គឺដោយសារការធ្វើចំណាកស្រុកក្នុងស្រុក និងការធ្វើការងារនៅក្រៅប្រទេស។ ប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនជ្រើសរើសចាកចេញពីខេត្តមកធ្វើការនៅទីក្រុងភ្នំពេញឬ ចាកចេញពីប្រទេសទៅធ្វើការឱ្យប្រទេសអាស៊ានផ្សេងទៀតនិងខ្លះទៀតទៅធ្វើការរហូតដល់អាស៊ីបូព៌ា ឈូងសមុទ្រ និងអឺរ៉ុប។ នៅក្នុងការសិក្សា CMA និង M-CRIL ២៨ ភាគរយនៃគ្រួសារដែលខ្ចីប្រាក់គឺពឹងផ្អែកលើការផ្ញើប្រាក់ពីបរទេស។ ប៉ុន្តែខណៈដែលតម្រូវការគ្រួសារអាចក្លាយជាការកត្តាចម្បងនៃការខ្ចីប្រាក់និងការបង្កើតប្រាក់ចំណូល – វាមិនមែនដូច្នោះទេនៅពេលនិយាយអំពីការសន្សំ។ ដោយសារគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដោយផ្អែកលើវត្ថុបញ្ចាំអចលនទ្រព្យ អ្នកខ្ចីស្ទើរតែទាំងអស់ (៩៩,៧ភាគរយ) មានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី។ ប្រហែល ៤៨ភាគរយមានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់សេវាហិរញ្ញវត្ថុផ្លូវការដូចជាគណនីសន្សំជាមួយធនាគារ ឬគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ “ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការជ្រៀតចូលនៃសេវាសន្សំផ្លូវការក្នុងចំណោមមនុស្សពេញវ័យគឺនៅមានកម្រិតណាស់ ហើយមានតែ១២ភាគរយនៃមនុស្សពេញវ័យដែលមានគណនីសន្សំយ៉ាងតិចណាស់មួយ»។	នៅពេលពលរដ្ឋខ្មែរខ្ចីប្រាក់ពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុតម្រូវការចំណាយនៅក្នុងគ្រួសារ គឺច្រើនជាងតម្រូវការធ្វើកសិកម្ម
ក្រុមហ៊ុន Viettel Cambodia (Metfone) ដែលជាប្រតិបត្តិករទូរស័ព្ទចល័តឈានមុខគេនៅកម្ពុជា បានគ្របដណ្តប់ដល់ទៅ៩៨ ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនក្នុងប្រទេស និងបានរួមចំណែកជាង ១ពាន់លានដុល្លារដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ នេះត្រូវបានប្រកាសក្នុងឱកាសពិធីគម្រប់ខួប១៥ឆ្នាំនៃការសម្ពោធសេវាកម្មមិត្តហ្វូន ‘The Met’s Sonata’ ដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅសណ្ឋាគារ Sokha Phnom Penh Hotel & Residenceកាលពីម្សិលមិញក្រោមអធិបតីភាពលោក ទៀ សីហា ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ រួមជាមួយលោក Nguyen Huy Tang ឯកអគ្គរដ្ឋទូតវៀតណាមប្រចាំកម្ពុជា និងលោក Tao Duc Thang ជាប្រធាន និងជាអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន Viettel Group។ អញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីនេះ លោកទៀ សីហា បានកោតសរសើរចំពោះការរួមចំណែករបស់ក្រុមហ៊ុនViettel Group ចំពោះព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងបន្តអភិវឌ្ឍទំនាក់ទំនងដ៏ល្អរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុនViettel Group ។ លោកបាននិយាយថា “ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រុមហ៊ុន Viettel Group និងការដឹកនាំរបស់ក្រុមហ៊ុន Metfoneដែលបាននាំមកនូវអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនដើម្បីរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនៃប្រទេសរបស់យើង។ Metfoneបាននាំយកសេវាទូរគមនាគមន៍ និងបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានទៅកាន់គ្រប់ទីកន្លែង និងជួយលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា”។ លោកបានសង្ឃឹមថាទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងសមាជិកនៃក្រុមហ៊ុន Viettel Group នឹងត្រូវបានបន្តអភិវឌ្ឍយ៉ាងស៊ីជម្រៅ ដោយនាំមកនូវផលប្រយោជន៍កាន់តែច្រើនដល់ភាគីទាំងពីរ ដែលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់ប្រទេសយើង។ ក្រុមហ៊ុនMetphoneបានរួមចំណែកជាង១ ពាន់លានដុល្លារដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ជាក្រុមហ៊ុនកំពូលដែលបង់ពន្ធខ្ពស់បំផុតទាំងប្រាំ និងនាំមុខគេក្នុងវិស័យទូរគមនាគមន៍។ លើសពីនេះ ចំនួនទឹកប្រាក់សរុបដែលក្រុមហ៊ុនMetfoneបានជួយសង្គម និងសហគមន៍បានកើនឡើងដល់ ១២០លានដុល្លារនៅឆ្នាំនេះ។ កម្មវិធី’The Met’s Sonata’ មានគោលបំណងបង្ហាញពីសាររបស់ក្រុមហ៊ុន ហើយនឹងបន្តរួមចំណែកជួយដល់ប្រជាជន និងប្រទេសកម្ពុជា។ ចាប់តាំងពីក្រុមហ៊ុនត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០០៩Metfoneបានអនុវត្តយុទ្ធសាស្រ្ត “បង្កើតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាមុនសិន បន្ទាប់មកធ្វើអាជីវកម្មនៅពេលក្រោយ” ដោយនាំយកសេវាទូរគមនាគមន៍ទៅកាន់តំបន់ឆ្ងាយ និងដាច់ស្រយាលបំផុតនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ការប្រារព្ធពិធីនេះបានបង្ហាញពីដំណើររបស់ Metfoneដែលបានបន្សល់ទុកស្នាដៃរបស់ខ្លួននៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដោយបានផ្តល់សេវាទូរស័ព្ទដល់ទៅ ៩៨ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជន។ ក្នុងអំឡុងពិធីនោះមេដាយមុនីសារាភ័ណ្ឌចំនួន ៤ ត្រូវបានប្រគល់ជូនថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រុមហ៊ុន Viettel Group និង Metfoneសម្រាប់ការចូលរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជា។	បណ្តាញក្រុមហ៊ុនMetfoneបានគ្របដណ្តប់ដល់ទៅ៩៨ ភាគរយនៃប្រជាជនកម្ពុជា
ទិន្នន័យពីអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ (GDCE) បានបង្ហាញកាលពីថ្ងៃសុក្រថា កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញមានទំហំទឹកប្រាក់រហូតដល់ ៨ ពាន់លានដុល្លារក្នុងរយៈពេល៤ខែដើមឆ្នាំនេះ កើនឡើង ១៥,២ ភាគរយពី៧,៦០ ពាន់លានដុល្លារក្នុងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។ ការនាំចូលរបស់កម្ពុជាក៏បានកើនឡើងចំនួន ៩,៣ ភាគរយដល់ទៅ ៨,៦៦ ពាន់លានដុល្លារក្នុងអំឡុងពេលខែមករាដល់ខែមេសា។ សហរដ្ឋអាមេរិកគឺជាទីផ្សារដ៏ធំបំផុតសម្រាប់ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាដែលមានទឹកប្រាក់សរុបចំនួន ២,៦១ ពាន់លានដុល្លារ បន្ទាប់មកគឺប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសចិនដែលមានទឹកប្រាក់ចំនួន១,៧១ ពាន់លានដុល្លារ និង៤៨៦ លានដុល្លាររៀងគ្នា។ ទិន្នន័យបានបង្ហាញថា ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងដៃគូពាណិជ្ជកម្មមានចំនួន១៦,៦៧ ពាន់លានដុល្លារក្នុងអំឡុងខែមករា ដល់ខែមេសា ពោលគឺកើនឡើង ១២,១ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ លោក ប៉ែន សុវិជ្ជា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបាននិយាយថា ការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន និងកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) បានបន្ថែមសន្ទុះដល់កំណើននៃការនាំចេញរបស់ប្រទេស។ លោកបានប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍ថា«ទោះបីជាមានវិបត្តិសង្រ្គាម និងការចុះខ្សោយនៃអំណាចទិញក៏ដោយ ការបញ្ជាទិញរបស់កម្ពុជានៅតែមានកម្រិតខ្ពស់ ដោយបរិមាណនៃការបញ្ជាទិញនៅតែមិនផ្លាស់ប្តូរ។ ទោះបីជាមានការថយចុះនៃមុខទំនិញមួយចំនួនក៏ដោយ ប៉ុន្តែការបញ្ជាទិញទំនិញផ្សេងទៀតបានកើនឡើង។ លោកបន្តថា ទីផ្សារសម្រាប់ប្រទេសសមាជិក RCEP មានទំហំធំសម្រាប់ផលិតផលរបស់កម្ពុជា។ លោក លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ទីផ្សារក្រោមការអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម និងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗបានផ្តល់ទីផ្សារដ៏ធំសម្រាប់ផលិតផលរបស់កម្ពុជា។ លោកបានប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ថា “ការកើនឡើងនៃការនាំចេញឆ្លុះបញ្ចាំងពីតម្រូវការខ្ពស់សម្រាប់ផលិតផលរបស់កម្ពុជានៅក្នុងទីផ្សារបរទេស”។ កម្ពុជាក៏បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយប្រទេសចិន កូរ៉េខាងត្បូង និងអារ៉ាប់រួម (UAE) ដែលបានជួយដល់ការនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសទាំងនេះ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងក្នុងព្រឹត្តិការណ៍មួយកាលពីខែមេសាថា កម្ពុជាកំពុងចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយប្រទេសមួយចំនួនទៀតផងដែរ ដោយជំរុញឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធ និងអ្នកផលិតរក្សាទីផ្សារដែលមានស្រាប់ ដោយរក្សាបាននូវស្តង់ដារ និងទំនុកចិត្ត។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានបង្ហាញនូវចេតនាចង់ប្រែក្លាយកម្ពុជាទៅជាប្រទេសនាំចេញវត្ថុធាតុដើម ដែលមានសមត្ថភាពផលិតផលិតផលពាក់កណ្តាលសម្រេច និងផលិតរួចរាល់ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុក និងនាំចេញ ដែលរួមចំណែកលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ៕	ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាកើនឡើង ១៥ភាគរយ ក្នុងរយៈពេល៤ខែ
ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា រួមជាមួយនឹងអាស៊ាន+៣ (ជប៉ុន កូរ៉េ និងចិន) ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានឯកភាពបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមទៀតដើម្បីពង្រឹងប្រព័ន្ធសន្តិសុខហិរញ្ញវត្ថុ។ លោកស្រី ជា សិរី ទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានដឹកនាំគណៈប្រតិភូចូលរួមកិច្ចប្រជុំរួមថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីនិងទេសាភិបាលធនាគារកណ្តាលអាស៊ាន+៣(AFMGM+3) នៅទីក្រុង Tbilisi ប្រទេសហ្សកហ្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី០៣ ខែឧសភា។ AFMGM+3 ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្រោមអធិបតីភាពលោក SantiphabPhomvihaneរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុនៃប្រទេសឡាវ លោក BounleuaSinxayvoravongទេសាភិបាលធនាគារនៃប្រទេសឡាវ លោក Choi Sang-Mokរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុនៃប្រទេសកូរ៉េ និងលោក Rhee Chang ។ -Yong ទេសាភិបាលនៃធនាគារកូរ៉េ។ លោកស្រីបានសរសេរនៅលើបណ្តាញសង្គមកាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា កិច្ចប្រជុំ AFMGM+3 នៅទីក្រុង Tbilisi ប្រទេសហ្សកហ្ស៊ី មានគោលបំណងធ្វើឱ្យកិច្ចសហការកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងពង្រឹងភាពធន់នៃប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុក្នុងតំបន់។ ផ្អែកលើសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាកិច្ចប្រជុំ AFMGM+3 បានឯកភាពលើការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការហិរញ្ញវត្ថុក្នុងតំបន់ រួមទាំងប្រសិទ្ធភាពនៃយន្តការChiang Mai Initiative Multilateralisation (CMIM) ដែលជាប្រព័ន្ធសន្តិសុខដែលបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងហិរញ្ញប្បទានក្នុងតំបន់ (RFAs) និង ASEAN+3 Future Initiatives។ កិច្ចប្រជុំក៏បានផ្តោតលើការកែលម្អការអនុវត្តការិយាល័យស្រាវជ្រាវម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន+៣ (AMRO) ដោយប្រែក្លាយវាទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលចំណេះដឹងក្នុងតំបន់ បន្តការអភិវឌ្ឍន៍គំនិតផ្តួចផ្តើមទីផ្សារមូលបត្របំណុលអាស៊ាន (ABMI) និងហិរញ្ញប្បទានហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយ (DRF)។ កិច្ចប្រជុំនេះក៏បានសាទរចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ឆ្ពោះទៅរកការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងថាមវន្ត ដែលសំដៅទៅលើការអភិវឌ្ឍន៍ពិភពលោកអោយកាន់តែបៃតង មានភាពធន់ តុល្យភាព និងសមធម៌។ ទន្ទឹមនឹងនេះ វាបានគាំទ្របន្ថែមទៀតដល់ប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគីដោយផ្អែកលើច្បាប់នៃការមិនរើសអើង តម្លាភាព សមធម៌ បរិស្ថាន យុត្តិធម៌ សេរីភាព និងបើកចំហ។ គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថាតំបន់អាស៊ាន +៣មានកំណើនខ្លាំងរហូតដល់៤,៣ ភាគរយកាលពីឆ្នាំមុន កើនឡើងពី ៣,២ ភាគរយនៅឆ្នាំ២០២២ ដែលជំរុញដោយតម្រូវការក្នុងស្រុកស្របពេលតម្រូវការខាងក្រៅបានធ្លាក់ចុះ។ ប៉ុន្តែកំណើននេះត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងកើនឡើងដល់ ៤,៥ ភាគរយនៅឆ្នាំនេះ ដោយសារតែការងើបឡើងវិញនៃការវិនិយោគ ការចំណាយរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ ការនាំចេញ និងទេសចរណ៍ ដែលធ្វើឱ្យអាស៊ាន+៣អាចបង្កើតគោលនយោបាយឡើងវិញដោយស្ដារថវិកា ពង្រឹងនិរន្តរភាពហិរញ្ញវត្ថុ និងរឹតបន្តឹងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុបន្ទាប់ពីវិបត្តិជំងឺCovid -១៩។ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួមរបស់ AFMGM+3 អាស៊ាន+៣ រំពឹងថានឹងបន្តធ្វើជាក្បាលម៉ាស៊ីននៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ដែលរួមចំណែកប្រហែល៤៥% នៃកំណើនពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ២០២៤-២០៣០។ កិច្ចប្រជុំក៏បានឯកភាពពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការហិរញ្ញវត្ថុក្នុងតំបន់ដោយការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មបើកចំហ សេរី បរិយាបន្ន សមធម៌ តម្លាភាព និងពហុភាគីជាមួយអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) និងគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងដល់ការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ( RCEP) ។ អ្នកចូលរួមបានឯកភាពថានឹងជួបគ្នាម្តងទៀតនៅទីក្រុង Milan ប្រទេសអ៊ីតាលីនៅឆ្នាំក្រោយ ហើយត្រៀមខ្លួនធ្វើការជាមួយម៉ាឡេស៊ី និងចិនក្នុងនាមជាសហប្រធានAFMGM+3លើកទី២៨ នៅឆ្នាំ២០២៥។ កិច្ចប្រជុំនេះមានការចូលរួមពីលោកបណ្ឌិត Kouqing Li នាយក AMRO លោក Masatsugu Asakawa ប្រធានធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីនិងលោក Li Bo នាយករងផ្នែកគ្រប់គ្រងនៃមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ។	ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា-អាស៊ាន+៣សហការគ្នាដើម្បីបង្កើនទំនាក់ទំនង និងពង្រឹងសន្តិសុខហិរញ្ញវត្ថុ
កម្ពុជា និងចក្រភពអង់គ្លេសបានឯកភាពគ្នាជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មអោយកាន់តែប្រសើរឡើង ស្របពេលមានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅក្នុងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ ការប្តេជ្ញាចិត្តនេះ ធ្វើឡើងក្នុងជំនួបកាលពីថ្ងៃចន្ទ រវាងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោកស្រី ចម និម្មលនិងលោកស្រី Heather Wheeler ប្រេសិតពាណិជ្ជកម្មរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីចក្រភពអង់គ្លេស ប្រចាំកម្ពុជា និងឡាវ នៅទីស្តីការក្រសួង។ ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សា និងចែករំលែកអំពីវឌ្ឍនភាពនៃភាពជាដៃគូក្នុងការវិនិយោគរបស់ចក្រភពអង់គ្លេស (BIP) និងការអនុវត្តប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ DCTS របស់ចក្រភពអង់គ្លេសផងដែរ។ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងបានអោយដឹងថា “ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សាអំពីវិធីជំរុញឱ្យកាន់តែជិតស្និទ្ធ និងពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយចក្រភពអង់គ្លេស ជាពិសេសនៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច” ។ ស្ថានទូតអង់គ្លេសបានអោយដឹងបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំនោះថា កិច្ចប្រជុំនេះគឺដើម្បីពិភាក្សាអំពីវឌ្ឍនភាពនៃភាពជាដៃគូវិនិយោគរបស់ចក្រភពអង់គ្លេស និងការបង្កើនការប្រើប្រាស់គ្រោងការណ៍ពាណិជ្ជកម្មប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍របស់ចក្រភពអង់គ្លេស។ ចក្រភពអង់គ្លេសប្តេជ្ញាគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា និងកំណើនបៃតង ប្រកបដោយបរិយាបន្ន។ កម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមទទួលអត្ថប្រយោជន៍កាលពីខែមេសាឆ្នាំមុនពីគម្រោងអនុវត្តប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ DCTS ដែលជាប្រភេទអនុគ្រោះពន្ធថ្មី។ កម្ពុជាទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍រួចហើយពី GSP របស់ចក្រភពអង់គ្លេស ដែលធ្វើការនាំចេញដោយគ្មានពន្ធ និងកូតាចូលទីផ្សារចក្រភពអង់គ្លេស។ DCTS ជំនួស និងកែលម្អគម្រោងអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មដែលមានពីមុន ជាមួយនឹងវិធីសាស្រ្តថ្មីដែលកំពុងត្រូវបានអនុវត្តទាក់ទងនឹងប្រភពដើមនៃទំនិញដែលបាននាំចេញពីប្រទេសកម្ពុជាទៅកាន់ចក្រភពអង់គ្លេស។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករបានឱ្យដឹងថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងចក្រភពអង់គ្លេសមានចំនួន ៨៧២ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ធ្លាក់ចុះ ១០,៧ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ ក្នុងនោះ កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញទៅចក្រភពអង់គ្លេសក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ ៧៩៦ លានដុល្លារ ថយចុះ ១០,២ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន ហើយការនាំចូលពីចក្រភពអង់គ្លេសថយចុះ ១៥,៩ ភាគរយ មកនៅត្រឹម ៧៦ លានដុល្លារ។ ការនាំចេញទៅកាន់ចក្រភពអង់គ្លេសរួមមានសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង កាបូប កង់ និងផលិតផលកសិកម្ម ខណៈដែលចក្រភពអង់គ្លេសនាំចេញមកកម្ពុជាមានរថយន្ត គ្រឿងចក្រ គ្រឿងអគ្គិសនី និងគ្រឿងអេឡិចត្រូនិក។	កម្ពុជា និងអង់គ្លេស ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច
បណ្ឌិត្យសភាបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកម្ពុជា (CADT) សហការជាមួយអង្គការយូណេស្កូ បានចាប់ផ្តើមគំនិតផ្តួចផ្តើម ដើម្បីធ្វើការវាយតម្លៃនៃការអភិវឌ្ឍន៍អ៊ីនធឺណិតនៅកម្ពុជា ដោយប្រើប្រាស់សូចនាករសកលនៃអ៊ីនធឺណិតរបស់អង្គការយូណេស្កូ។ ការវាយតម្លៃនេះនឹងផ្តល់នូវការវិនិច្ឆ័យរួមនៃគោលនយោបាយអ៊ីនធឺណិត និងបរិយាកាសឌីជីថលរបស់កម្ពុជា។ ជាផ្នែកមួយនៃភាពជាដៃគូនេះ CADT នឹងវាយតម្លៃស្ថានភាពអ៊ីនធឺណិតនៅកម្ពុជា ដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ R.O.A.M ដែលបង្កើតឡើងដោយអង្គការយូណេស្កូ។ គោលការណ៍ R.O.A.M -X សំដៅលើអ៊ីនធឺណិតដែលផ្អែកមូលដ្ឋានលើសិទ្ធិមនុស្ស បើកចំហ អាចចូលប្រើបាន និងគ្រប់គ្រងដោយការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធច្រើន។ ការវាយតម្លៃនេះក៏នឹងពិនិត្យមើលស្ថានភាពនៃអ៊ីនធឺណិតទាក់ទងនឹង៖ សមភាពយេនឌ័រ តម្រូវការជាក់លាក់របស់កុមារ ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព ទំនុកចិត្ត និងសន្តិសុខ ព្រមទាំងទិដ្ឋភាពច្បាប់ និងសីលធម៌ផងដែរ។ នៅពេលដែលការវាយតម្លៃត្រូវបានបញ្ចប់ វានឹងត្រូវបានបោះពុម្ពជារបាយការណ៍ជាតិ ដែលនឹងបង្ហាញពីការយល់ដឹងដ៏ទូលំទូលាយ និងជាក់ស្តែងនៃបរិស្ថាន និងគោលនយោបាយជាតិអ៊ីនធឺណិត ហើយផ្អែកលើនោះ ផ្តល់នូវអនុសាសន៍គោលនយោបាយ និងគំនិតផ្តួចផ្តើមជាក់ស្តែង ដែលនឹងអាចឱ្យប្រទេសកម្ពុជាធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីអ៊ីនធឺណិតជាតិ ខណៈដែល ICT មានការវិវត្តន៍ជឿនលឿន។ លោក ជុន វ៉ាត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃការស្រាវជ្រាវ ដើម្បីគាំទ្រដល់ការអនុវត្ត “ក្របខណ្ឌគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមឌីជីថលឆ្នាំ ២០២១-២០៣៥” របស់កម្ពុជា ដែលត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការដោយរដ្ឋាភិបាលក្នុងឆ្នាំ ២០២១។ លោក ជុន វ៉ាត បានចង្អុលបង្ហាញថា “ការសិក្សានេះ នឹងផ្តល់នូវអនុសាសន៍គោលនយោបាយផ្អែកលើភស្តុតាងពីទស្សនវិស័យពហុភាគី នឹងបម្រើជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំង និងកែសម្រួលសកម្មភាពតាមវិធីនៃការអនុវត្តក្របខ័ណ្ឌ។ សំខាន់ជាងនេះទៅទៀត លទ្ធផលនៃការវាយតម្លៃនឹងរួមចំណែក និងផ្តល់មូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់ការតាក់តែងគោលនយោបាយឌីជីថលនាពេលអនាគត”។ នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ CADT និង UNESCO បានបើកកិច្ចប្រជុំលើកដំបូងនៃក្រុមប្រឹក្សាប្រឹក្សាពហុភាគី (Multistakeholder Adversary Board-MAB) ដែលជាយន្តការមានអ្នកជំនាញមកពីវិស័យជំនាញ និងវិស័យផ្សេងៗនៃសង្គមកម្ពុជា ដែលនឹងរួមចំណែកជាមួយអ្នកជំនាញបច្ចេកទេសរបស់ពួកគេក្នុងការវាយតម្លៃ។ ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល រួមមានតំណាងមកពីក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ ក្រសួងព័ត៌មាន អង្គការសង្គមស៊ីវិល ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ វិស័យឯកជន និយតករ និងទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ប្រធាន CADT លោកបណ្ឌិត សេង សុភាព បានកោតសរសើរចំពោះភាពចម្រុះនៃតំណាងនៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាប្រឹក្សា៖ “ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណដល់សមាជិកនៃក្រុមប្រឹក្សាប្រឹក្សាពហុភាគីដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងស្រាវជ្រាវនេះ ដើម្បីធានាថាការវាយតម្លៃនេះគឺប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន និងភាពរួមគ្នា។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា លទ្ធផលដែលបានមកពីការវាយតម្លៃនេះនឹងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ការបង្កើតគោលនយោបាយនាពេលអនាគត ហើយនឹងបម្រើជាឱកាសសម្រាប់ជាគំរូអភិវឌ្ឍន៍នៃអ៊ីនធឺណិតសកល( Internet Universality) នៅកម្ពុជា បើធៀបទៅនឹងស្តង់ដារអន្តរជាតិ។ តំណាងអង្គការយូណេស្កូប្រចាំកម្ពុជា លោក Sardar Umar Alam បានពន្យល់ថា ការវាយតម្លៃនេះគឺជាផ្នែកមួយនៃការងារដែលកំពុងដំណើរការរបស់អង្គការយូណេស្កូនៅកម្ពុជា ក្នុងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានជាសកល និងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ។ លោក Alam បាននិយាយថា “នៅក្នុងបរិបទពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន ការអភិវឌ្ឍន៍អ៊ីនធឺណិតដែលបើកចំហ អាចចូលប្រើបាន និងផ្អែកលើសិទ្ធិ គឺជាកត្តាសំខាន់ក្នុងការធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាមានការអភិវឌ្ឍន៍បន្ថែមទៀត និងកាត់បន្ថយវិសមភាព។ អង្គការយូណេស្កូធ្វើការដើម្បីបង្កើតសង្គមដែលប្រកបដោយបរិយាបន្នចំណេះដឹង ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅលើសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ការទទួលបានព័ត៌មានជាសកល ការគោរពភាពចម្រុះនៃវប្បធម៌ និងការអប់រំប្រកបដោយគុណភាពសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះត្រូវបានគាំទ្រដោយកម្មវិធីអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ទំនាក់ទំនង (IPDC) របស់អង្គការយូណេស្កូ និងគម្រោង “ការពង្រឹងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា” ដែលកំពុងត្រូវបានអនុវត្តដោយអង្គការយូណេស្កូ ដោយមានការគាំទ្រពីទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិស៊ុយអែត៕ India Education Diary	ការវាយតម្លៃនៃការអភិវឌ្ឍន៍អ៊ីនធឺណិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
អ្នកទេសចរបរទេសទំនងជាតម្រូវអោយមានជំរើសធានារ៉ាប់រងច្រើនជាងមុន ដើម្បីរ៉ាប់រងការចំណាយលើមន្ទីរពេទ្យ និងសណ្ឋាគារធ្វើចត្តាឡីស័កក្នុងប្រទេសថៃ ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហាអ្នកទេសចរដែលឆ្លងជំងឺកូវីដ មិនព្រមបង់ថ្លៃព្យាបាល ឬរត់ចេញពីសណ្ឋាគារ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ នៅកម្ពុជា តម្រូវការអោយមានធានារ៉ាប់រង ៥០,០០០ ដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីធានាបាននូវការធានារ៉ាប់រងគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការព្យាបាលកូវីដ-១៩ នៅតែមានភាពស្រពិចស្រពិល។ វិធានការណ៍ដែលបង្កើតឡើងដោយក្រសួងសុខាភិបាល មិនបានកំណត់គោលការណ៍ទាំងនេះទៀតទេ ប៉ុន្តែការអនុវត្តរបស់វាត្រូវបានធ្វើឡើងជាក់ស្តែងភាគច្រើនដោយមន្ត្រីដែលបំពេញបេសកកម្មនៅអាកាសយានដ្ឋាន ដោយសារអ្នកដំណើរមួយចំនួននៅតែត្រូវបានស្នើ អោយអនុវត្តគោលការណ៍ធានារ៉ាប់រង ហើយប្រសិនបើមិនមានធានារ៉ាប់រងនោះទេ គឺត្រូវបានទទូចឱ្យទិញតាមអ៊ីនធឺណិត ដើម្បីបំពេញបែបបទបន្តទៀត។ អ្នកដំណើរផ្សេងទៀតដែលទិញធានារ៉ាប់រង មានការភ្ញាក់ផ្អើល នៅពេលដែលគ្មាននរណាម្នាក់ត្រូវបានស្នើសុំឬទាមទារអោយទិញធានារ៉ាប់រង។ “អ្នកដំណើរមានការងឿងឆ្ងល់នូវអ្វីដែលពួកគេគួរធ្វើ នៅពេលដែលយើងទទួលបានការសាកសួរគ្រប់ពេលវេលាសម្រាប់ជំនួយក្នុងការទិញធានារ៉ាប់រង អ្នកដំណើរមួយចំនួនត្រូវបានសួរ ហើយមនុស្សជាច្រើនមិនត្រូវបានគេសួរនាំទេ” នេះបើយោងតាមភ្នាក់ងារទេសចរណ៍មួយដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះបានប្រាប់ខ្មែរថាមស៍។ លោក Yuthasak Supasorn អភិបាលអាជ្ញាធរទេសចរណ៍នៃប្រទេសថៃបាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងពិភាក្សាជាមួយការិយាល័យគណៈកម្មការធានារ៉ាប់រង (OIC) ផ្តល់ជម្រើសធានារ៉ាប់រងកូវីដ-១៩ សម្រាប់អ្នកទេសចរដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំង ដែលការធានារ៉ាប់រងការធ្វើដំណើរមិនរ៉ាប់រងលើការចំណាយផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តសម្រាប់មន្ទីរពេទ្យ ឬសណ្ឋាគារធ្វើចត្តាឡីស័កសម្រាប់ករណីមិនមានរោគសញ្ញាស្រាល។ សេចក្តីសម្រេចថ្មីមួយពីមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍កូវីដ-១៩ (CCSA) កាលពីសប្តាហ៍មុនបានចែងថា ប្រសិនបើការធានារ៉ាប់រងរបស់អ្នកទេសចរមិនរ៉ាប់រងថ្លៃព្យាបាលទាំងអស់សម្រាប់ការឆ្លងកូវីដ-១៩ ពួកគេត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះការចំណាយបែបនេះដោយខ្លួនឯង។ លោក Yuthasak បានបន្តទៀតថា នេះមានន័យថា សណ្ឋាគារដែលអនុញ្ញាតចេញចូលដោយមិនបានត្រួយពិនិត្យ និងភ្ញៀវដែលមិនព្រមបង់ថ្លៃព្យាបាលនឹងត្រូវប្រឈមមុខនឹងវិធានការផ្លូវច្បាប់។ អនុគណៈកម្មាធិការ CCSA នៅតែត្រូវពិភាក្សាលម្អិតអំពីជម្រើស និងការដាក់ពិន័យ។ គាត់បាននិយាយថា ជាគោលការណ៍ បុព្វលាភធានារ៉ាប់រងអាចចាប់ផ្តើមពី ៨០០ បាតក្នុងមនុស្សម្នាក់ ដើម្បីរ៉ាប់រងការចំណាយលើការស្នាក់នៅដាច់ដោយឡែកពីសណ្ឋាគារ ដែលចាប់ផ្តើមពី ៣០,០០០ បាត។ លោក Yuthasak បាននិយាយថា “កាលពីមុនយើងបានស្វែងរកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពីសណ្ឋាគារដើម្បីមើលថែភ្ញៀវក្នុងអំឡុងពេលដំណើរការពិនិត្យសុខភាព។ ច្បាប់ថ្មីកំណត់ការអនុលោមតាមវិធានការសុខភាពយ៉ាងតឹងរ៉ឹង។ សណ្ឋាគារមិនអាចមានការព្រងើយកន្តើយចំពោះដំណើរការនេះទេ ឬពួកគេប្រថុយនឹងការបណ្តេញចេញពីការចុះឈ្មោះក្នុងប្រទេសថៃ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេមិនអាចទទួលភ្ញៀវបន្តទៀតបាន។ ក្នុងអំឡុងពេលប៉ុន្មានខែកន្លងទៅនៃគម្រោង Test & Go មានរបាយការណ៍ជាច្រើនអំពីអ្នកទេសចរដែលឆ្លងមេរោគដែលបានបាត់ខ្លួនពីសណ្ឋាគារ។ Marisa Sukosol Nunbhakdi ប្រធានសមាគមសណ្ឋាគារថៃ (THA) បាននិយាយថា ភ្ញៀវសណ្ឋាគារមួយចំនួនបានបដិសេធមិនទៅមន្ទីរពេទ្យ ដោយសារតែពួកគេព្រួយបារម្ភអំពីការចំណាយ។ យោងតាមរបាយការណ៍ពីសណ្ឋាគារ បញ្ហាចម្បងគឺគ្រែមន្ទីរពេទ្យមិនគ្រប់គ្រាន់ និងការចំណាយលើការព្យាបាលខ្ពស់នៅមន្ទីរពេទ្យ។ អ្នកទេសចរមួយចំនួនក៏មានការព្រួយបារម្ភផងដែរចំពោះការទាមទារធានារ៉ាប់រងរបស់ពួកគេអាចត្រូវបានបដិសេធ ដោយសារតែធានារ៉ាប់រ៉ងរបស់ពួកគេមិនគ្របដណ្តប់លើការព្យាបាលនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ឬធ្វើចត្តាឡីស័កនៅសណ្ឋាគារ ទោះបីជាទាំងនេះបានក្លាយជាជម្រើសដ៏ពេញនិយមសម្រាប់អ្នកជំងឺដែលគ្មានរោគសញ្ញានៅក្នុងប្រទេសថៃក៏ដោយ។ នាងបាននិយាយថា “ជម្រើសនៃធានារ៉ាប់រងនឹងជួយគ្របដណ្តប់លើការចំណាយក្នុងករណីដែលអ្នកទេសចរឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩ ឬមានទំនាក់ទំនងដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ដែលទាមទារឱ្យនៅដាច់ដោយឡែក” ។ ដោយសារប្រតិបត្តិការសណ្ឋាគារក្នុងអំឡុងពេលជំងឺរាតត្បាតមានភាពលំបាកដោយសារតែការចំណាយខ្ពស់ទាក់ទងនឹងការជួលបុគ្គលិកបន្ថែមទៀតសម្រាប់ការត្រួតពិនិត្យសុខភាពបន្ថែមនៅសណ្ឋាគាររបស់ពួកគេ THA មិនយល់ស្របនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មដល់សណ្ឋាគារនៅក្នុងសេចក្តីសម្រេច CCSA ថ្មី។ លោកស្រី Marisa បាននិយាយថា ច្បាប់នេះនឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រតិបត្តិករតូចៗដែលថវិកាមានកម្រិតហើយមិនអាចមានលទ្ធភាពបង្កើនកម្លាំងពលកម្មភ្លាមៗ មិនដូចបុគ្គលិកសណ្ឋាគារធំៗនោះទេ៕ Bangkokpost/Khmer Times	ជម្រើសធានារ៉ាប់រងកូវីដ-១៩ សម្រាប់អ្នកទេសចរបរទេសក្នុងប្រទេសថៃត្រូវបានពិចារណា ខណៈដែលលក្ខខណ្ឌរបស់កម្ពុជាស្ថិតក្នុងភាពស្រពិចស្រពិល
អង្គការមូលនិធិទំពាំងស្នងឫស្សី ហៅកាត់ថា NGO2 សហការជាមួយសមាគមទេសចរណ៍កម្ពុជា CATA គ្រោងរៀបចំកម្មវិធីទេសចរណ៍បរិស្ថាន នៅសហគមន៍មេជ្រៃ ក្នុងបំណងលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ចអ្នកភូមិតាមរយៈវិស័យទេសចរណ៍។ ប្រធានអង្គការមូលនិធិទំពាំងស្នងឫស្សី លោក ស៊ា សុផល មានប្រសាសន៍ថា កម្មវិធីទេសចរណ៍បរិស្ថាន ធ្វើឡើងក្នុងបំណងលើកកម្ពស់ជីវភាពសហគមន៍តាមរយៈការបង្កើតចំណូលដោយផ្ទាល់ពីភ្ញៀវទេសចរ។ លោកបន្តថា ភ្ញៀវទេសចរអាចអុំទូកកម្សាន្តលេងនៅភូមិបណ្តែតទឹកពាមតាអួរ សហគមន៍មេជ្រៃ ហើយអាចជួយសម្អាតសំរាមប្លាស្ទិកនារដូវទឹកស្រក ដែលចូលរួមជួយលើកកម្ពស់សោភ័ណភាព បរិស្ថានក្នុងសហគមន៍នេះ កាន់តែល្អប្រសើរថែមទៀត។ លោក ស៊ា សុផល បន្ថែមថា សំណល់ប្លាស្ទិកដែលបានពីការសម្អាតនេះ សហគមន៍អាចយកច្រកក្នុងដបដើម្បីដូរយកអង្ករ ដែលឧបត្ថម្ភដោយអង្គការរបស់លោក ក្នុងនោះដបប្លាស្ទិកចំនួន១០០ ដូរបានអង្ករ៥គីឡូក្រាម។ សម្រាប់លោក សុផល មើលឃើញថា កម្មវិធីនេះនឹងមាននិរន្តរភាពសេដ្ឋកិច្ចសហគមន៍ ព្រោះពួកគេលែងពឹងតែលើកម្មវិធីរបស់អង្គការដែលចូលទៅជួយទៀតហើយ គឺពួកគាត់នឹងអនុវត្តន៍ជារៀងរាល់ថ្ងៃដោយខ្លួនឯង។ កម្មវិធីទេសចរណ៍បរិស្ថាននេះ គ្រោងរៀបចំប្រកាសជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី៣០ ខែ មករា ឆ្នាំ២០២២ នៅសហគមន៍មេជ្រៃ ដោយមានការចូលរួមពីអង្គការ សមាគម ភ្ញៀវទេសចរ អាជ្ញាធរ និងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ដោយផ្ទាល់៕	អង្គការ NGO2 រៀបចំកម្មវិធីទេសចរណ៍បរិស្ថានលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ចសហគមន៍មេជ្រៃ
ការឆ្លងវីរុសបំលែង Omicron ក្នុងសហគមន៍របស់ប្រទេសកម្ពុជាបានកើនឡើងដល់ ២១៤ ករណី ចាប់តាំងពីករណីដំបូងត្រូវបានកត់ត្រានៅថ្ងៃទី ១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១។ នៅថ្ងៃច័ន្ទ ទី ២៤ ខែមករា ករណីថ្មីចំនួន ៤០ នៃជំងឺកូវីដ-១៩ សុទ្ធតែជាករណីឆ្លងវីរុសបំលែងOmicron ទាំងអស់ត្រូវបានប្រកាសដោយក្រសួងសុខាភិបាល ហើយក្នុងចំណោមករណីនេះ មាន ១៥ករណីគឺជាការឆ្លងក្នុងសហគមន៍ ខណៈករណីដែលនៅសល់គឺជាករណីនាំចូល ដោយបន្តនិន្នាការពីការចាប់ផ្តើមនៃវីរុសបំលែងថ្មី។ សរុបមក ចំនួនករណីឆ្លងវីរុសបំលែង Omicron បានកើនឡើងដល់ ៦១៣ករណីដោយភាគច្រើននៃការឆ្លងចូលមកតាមផ្លូវអាកាសក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តសៀមរាប និងផ្សេងៗទៀតតាមរយៈព្រំដែនគោកជាមួយប្រទេសថៃ។ ចំនួនអ្នកស្លាប់ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ១១ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១១ នៅតែរក្សាបាននៅត្រឹម ៣០១៥នាក់ សម្រាប់ រយៈពេល ២០ ថ្ងៃជាប់ៗគ្នា ហើយនេះបង្ហាញអំពីគោលនយោបាយចាក់វ៉ាក់សាំងដ៏មានប្រសិទ្ធភាពរបស់កម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងស្ថិតក្នុងកម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងលើកទី ៤ របស់ខ្លួន ទោះបីជាការចាក់លើកទី ១ សម្រាប់ក្មេងជំទង់មិនទាន់ត្រូវបានបញ្ចប់ និងការចាក់ដូសទីពីរមានសន្ទុះយឺតក៏ដោយ។ ករណីកូវីដ-១៩ ដំបូង ត្រូវបានរកឃើញនៅកម្ពុជា នៅចុងខែមករា ឆ្នាំ ២០២០ នៅខេត្តព្រះសីហនុ លើជនជាតិចិន ហើយទោះបីជាមានការភ័យខ្លាចខ្លះក៏ដោយ ព្រឹត្តិការណ៍ធំដែលអង្រួនប្រព័ន្ធសុខាភិបាលកម្ពុជា ដល់ចំណុចស្នូលគឺព្រឹត្តិការណ៍សហគមន៍ ថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ដែលធ្វើអោយមានអ្នកឆ្លងដល់ចំនួនប្រាំមួយខ្ទង់ និងចំនួនអ្នកស្លាប់កើនឡើងដល់ ៤ ខ្ទង់យ៉ាងឆាប់រហ័ស។ ការរើសអើងមួយចំនួនប្រឆាំងនឹងប្រភេទវ៉ាក់សាំងក៏បានជះឥទ្ធិពលដល់ការសម្រេចបាននូវគោលដៅរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការចាក់វ៉ាក់សាំងអោយបាន១៤.៥ លាននាក់ ឬ ៩១% នៃចំនួនប្រជាជនប្រមាណ ១៦ លាននាក់ (ជំរឿនឆ្នាំ ២០១៩)៕	ការឆ្លងវីរុសបំលែង Omicron ក្នុងសហគមន៍ នៅកម្ពុជាកើនឡើងដល់ ២១៤ ករណីក្នុងរយៈពេល ៥០ ថ្ងៃ
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ អ្នកដំណើរពីកម្ពុជាចំនួន១០នាក់ មានតេស្តវិជ្ជមានជំងឺកូវីដ-១៩ នៅប្រទេសថៃ ។ ពួកគេមានចំនួន១០ ករណី ក្នុងចំណោម ១៩៥ ករណីនាំចូលដែលត្រូវបានរកឃើញ រួមទាំង ៣៦ ករណីមកពីប្រទេសរុស្ស៊ី ១៦ករណីមកពីម៉ុងហ្គោលី ១៦ករណីមកពីអាល្លឺម៉ង់ និង ១១ករណី មកពីអ៊ុយក្រែន។ គ្មានអ្នកស្លាប់ជាជនជាតិខ្មែរត្រូវបានគេរាយការណ៍ឡើយ។ ក្រសួងសុខាភិបាលសាធារណៈបានរាយការណ៍កាលពីព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទថា មានអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ ចំនួន ១៣ នាក់បន្ថែមទៀត និងករណីថ្មី ៧.១៣៩ ករណីបានកត់ត្រាក្នុងរយៈពេល ២៤ ម៉ោងមុន។ នេះធៀបនឹងអ្នកស្លាប់ដែលទាក់ទងនឹងមេរោគឆ្លងចំនួន ១៣ នាក់ និងករណីថ្មីចំនួន ៧.៦៨៦ ត្រូវបានរាយការណ៍កាលពីព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ។ អ្នកស្លាប់ថ្មីទាំង១៣នាក់មានអាយុពី៤០ដល់៩១ឆ្នាំ។ មានករណីថ្មីចំនួន ៦,៩២៤ នៅក្នុងចំណោមប្រជាជនទូទៅ ២០ ករណីក្នុងចំណោមអ្នកទោសក្នុងពន្ធនាគារ និង ១៩៥ ករណីជាករណីនាំចូល។ ក្នុងចំណោមការឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងស្រុក មាន៦,៩១៤ករណី ត្រូវបានបញ្ជាក់នៅមន្ទីរពេទ្យ និង ១០ករណី តាមរយៈការធ្វើតេស្តទ្រង់ទ្រាយធំ។ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ មនុស្សចំនួន ៨២,៤៨៥ នាក់បានទទួលការព្យាបាលកូវីដ-១៩ នៅមន្ទីរពេទ្យ រួមទាំងអ្នកជំងឺធ្ងន់ធ្ងរចំនួន ៥៥០ នាក់ដែលមានជំងឺរលាកសួត និង ១១៤ នាក់ពឹងផ្អែកលើម៉ាស៊ីនដកដង្ហើម។ ក្នុងរយៈពេល ២៤ ម៉ោងក៏បានឃើញអ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ ចំនួន ៨,១០០នាក់ត្រូវបានអនុញ្ញាតអោយចេញពីមន្ទីរពេទ្យបន្ទាប់ពីបានជាសះស្បើយពីវីរុសនេះ។ ចាប់តាំងពីជំងឺរាតត្បាតបានចាប់ផ្តើមនៅដើមឆ្នាំ ២០២០ មានករណីកូវីដ-១៩ ចំនួន ២,៣៨៤,៦៣៩ ករណីក្នុងនោះមាន ១៦១,២០៤ ករណីនៅឆ្នាំនេះ ជាមួយនឹងការជាសះស្បើយពេញលេញចំនួន ២,២៨០,១០៩ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ អ្នកស្លាប់មានចំនួន ២២,០៤៥ នាក់ចាប់តាំងពីការចាប់ផ្តើមនៃជំងឺរាតត្បាត រួមទាំងអ្នកស្លាប់ចំនួន ៣៤៧នាក់ រហូតមកដល់ពេលនេះ។ កម្រិតខ្ពស់បំផុតក្នុងរយៈពេល ២៤ម៉ោងនៃអ្នកស្លាប់ដែលទាក់ទងនឹងកូវីដ របស់ប្រទេសថៃគឺ ៣១២ នាក់ដែលត្រូវបានកត់ត្រានៅថ្ងៃទី១៣ ខែសីហាឆ្នាំ ២០២១ ។ ចំនួនករណីខ្ពស់បំផុតគឺ ២៣,៤១៨ នៅថ្ងៃទី ១៨ ខែសីហាឆ្នាំ ២០២១៕ ប្រភពៈ Bangkokpost	បន្ទាប់ពីស្ងប់ស្ងាត់អស់រយៈពេលជាយូរនូវករណីឆ្លង ឬការស្លាប់របស់អ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ នៅប្រទេសថៃ មាន១០ ករណីត្រូវបានរកឃើញកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាកំពុងខិតខំកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃជំងឺកូវីដ-១៩ មកលើប្រព័ន្ធអប់រំ ដោយងាកទៅរកវិធីសាស្រ្តបែបចំរុះក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំ។ យោងតាមការបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសបុក របស់ក្រសួងអប់រំ នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមករា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ លោកបណ្ឌិត ហង់ ជួនណារ៉ុន បានចែករំលែកនូវផែនការយុទ្ធសាស្រ្តមួយចំនួន ដែលកម្ពុជាបានដាក់ចេញ ដើម្បីពង្រឹងប្រព័ន្ធអប់រំជាតិ។ ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីបានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាបានខិតខំប្រឹងប្រែងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃជំងឺកូវីដ-១៩ ដោយងាកទៅរកវិធីសាស្រ្តសិក្សាចម្រុះ។ កម្ពុជាក៏បានយកចិត្តទុកដាក់លើការកែទម្រង់កម្មវិធីសិក្សាជាតិ និងសម្ភារៈអប់រំផ្សេងៗទៀត ដើម្បីលើកកម្ពស់គុណភាពក្នុងអំឡុងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩។ លោករដ្ឋមន្ត្រី ណារ៉ុន បានបន្ថែមថា លទ្ធផលនៃការប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិនាពេលថ្មីៗនេះ បង្ហាញពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា ក្នុងការពង្រឹង និងអភិវឌ្ឍវិស័យអប់រំ។ ចំណងជើង: រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន ថ្លែងក្នុងព្រឹត្តិការណ៍មួយ៕ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា	រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ ប្តេជ្ញាកាត់បន្ថយជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំ
ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី លោក ចូកូ វីដូដូ បានអះអាងសារជាថ្មីអំពីសារៈសំខាន់នៃការព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ៥ ចំណុចរបស់សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) ស្តីពីមីយ៉ាន់ម៉ា ក្នុងអំឡុងកិច្ចពិភាក្សាតាមទូរស័ព្ទជាមួយនាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា។ លោកក៏បានឯកភាពចំពោះសំណើរបស់កម្ពុជា ក្នុងការបង្កើតកិច្ចប្រជុំពិគ្រោះយោបល់ ដែលមានបេសកជនពិសេស និងអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន មជ្ឈមណ្ឌលសម្របសម្រួលអាស៊ានសម្រាប់វិបត្តិមនុស្សធម៌ (AHA) អាជ្ញាធរមីយ៉ាន់ម៉ា ក៏ដូចជាទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីផ្តល់ការគាំទ្រដល់ការចែកចាយជំនួយមនុស្សធម៌ ដោយគ្មានការរើសអើង។ ក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ីបាននិយាយកាលពីថ្ងៃទី ២២ ខែមករាថា ក្នុងជំនួបសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទកាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែមករា មានបំណងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពអំពីលទ្ធផលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា មេដឹកនាំឥណ្ឌូនេស៊ីបានសង្កត់ធ្ងន់ថា វិធីសាស្រ្តរបស់អាស៊ានចំពោះមីយ៉ាន់ម៉ាគួរតែឈរលើគោលការណ៍ដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា ជាពិសេសការព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ៥ ចំនុច។ លោកបាននិយាយថា យោធាមីយ៉ាន់ម៉ាត្រូវតែផ្តល់មធ្យោបាយដល់ដំណើរការសម្រាប់បេសកជនពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ាន ដើម្បីអាចទំនាក់ទំនងភ្លាមៗជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយលោកបានកត់សម្គាល់ថាទំនាក់ទំនងនេះគឺមានសារៈសំខាន់ដើម្បីត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់កិច្ចសន្ទនាថ្នាក់ជាតិដែលចូលរួមដោយគ្រប់ភាគី។ ឆ្លើយតបនឹងសំណើរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងការបង្កើតត្រូយការ (troika) ដែលមានរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជាជាបេសកជនពិសេស រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសប្រ៊ុយណេ និងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ព្រមទាំងអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន ដើម្បីត្រួតពិនិត្យការព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ៥ ចំនុច លោកប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីបានកត់ចំណានូវសំណើនេះ ប៉ុន្តែត្រូវពិភាក្សាបន្ថែមទៀតក្នុងចំណោមរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន៕ VNA	ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីបញ្ជាក់ពីការគាំទ្រសម្រាប់ការបង្កើតកិច្ចប្រជុំប្រឹក្សាអាស៊ានស្តីពីមីយ៉ាន់ម៉ា
កម្ពុជាទទួលបានប្រាក់ចំណូលជាង ១.៧ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក កាលពីឆ្នាំមុនពីវិស័យវារីវប្បកម្ម និងនេសាទទឹកសាប ជាមួយនឹងទិន្នផលជាង ៣៨០,០០០ តោនពីជលផលទឹកសាប។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់រដ្ឋបាលជលផលក្នុងពិធីបិទសន្និបាតបូកសរុបការងារវិស័យជលផលឆ្នាំ២០២១ និងទិសដៅអនុវត្តឆ្នាំ២០២២ នៅរសៀលថ្ងៃទី២៤ ខែមករា។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់រដ្ឋបាលជលផល ទិន្នផលសរុបនៃវិស័យវារីវប្បកម្ម និងជលផលក្នុងឆ្នាំ ២០២១ មានចំនួន ៨៥៦.៤០០ តោន ដែលក្នុងនោះ ៣៨៣.០៥០ តោនជាទិន្នផលទឹកសាប ១២៥.០០០ តោនជាទិន្នផលសមុទ្រ និង ៣៤៨.៣៥០ តោនជាទិន្នផលវារីវប្បកម្ម។ ការនាំចេញពីវិស័យនេះមានចំនួន ៣.៤៦៩ តោន។ ប្រាក់ចំណេញពីវិស័យនេះត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាមានចំនួនជាង ១.៧១៣ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ របាយការណ៍បានបន្តថាក្នុងប្រទេសមានសហគមន៍នេសាទសរុបចំនួន ៥១៦ (សហគមន៍ទឹកសាបចំនួន ៤៧៥ និងសហគមន៍សមុទ្រចំនួន ៤១)។ សហគមន៍មានចំនួនប្រជាពលរដ្ឋពី ១៤៧.៥១៨ នាក់ ឬ ៣៣២.១៦៨ នាក់។	កម្ពុជារកចំណូលបានជាង ១,៧ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ពីវិស័យវារីវប្បកម្ម និងជលផលទឹកសាបក្នុងឆ្នាំ ២០២១
ក្រសួងសុខាភិបាលបានឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៣ ខែមករាថា ប្រទេសកម្ពុជាគ្មានអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ រយៈពេល ២០ថ្ងៃជាប់គ្នា។ យោងតាមក្រសួងសុខាភិបាល ចំនួនករណីឆ្លងវីរុសបំលែង Omicron នៃវីរុសកូវីដ-១៩ នៅកម្ពុជា បានកើនឡើងដល់ ៦២៥ ករណីហើយ បន្ទាប់ពីរកឃើញការឆ្លងថ្មីចំនួន ៤០ ករណី។ ក្រសួងបានបន្ថែមថា៖ «ក្នុងចំណោមករណីឆ្លងថ្មី ១៥ករណីជាករណីនាំចូល និង ២៥ ករណីជាករណីឆ្លងក្នុងស្រុក។ កម្ពុជាបានរាយការណ៍ករណីដំបូងនៃវីរុសបំលែង Omicron កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូឆ្នាំ ២០២១ លើស្ត្រីកម្ពុជាមានផ្ទៃពោះដែលត្រឡប់មកពីប្រទេសហ្គាណាក្នុងទ្វីបអាហ្រ្វិក។ នៅថ្ងៃទី២១ ខែមករា លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកជំងឺទាំងអស់ដែលឆ្លងវីរុសបំលែង Omicron ព្យាបាលនៅផ្ទះ ប្រសិនបើពួកគេជ្រើសយកវិធីនេះ។ ចាប់តាំងពីជំងឺរាតត្បាតឆ្លងក្នុងប្រទេសក្នុងខែមករា ឆ្នាំ ២០២០ មក ប្រទេសកម្ពុជាបានកត់ត្រាករណីសរុបចំនួន ១២១.០៦៦ ករណី មានករណីស្លាប់ចំនួន ៣.០១៥ នាក់ និងជាសះស្បើយចំនួន ១១៧.២៣២ នាក់ នេះបើយោងតាមក្រសួងសុខាភិបាល។ រហូតមកដល់ពេលនេះ ប្រទេសកម្ពុជាបានចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ-១៩ យ៉ាងតិចណាស់មួយដូសដល់ប្រជាជនចំនួន ១៤,៣៣ លាននាក់ ឬ ៨៩,៦ ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនសរុប។ វ៉ាក់សាំងភាគច្រើនដែលប្រើក្នុងកម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់ប្រទេសគឺវ៉ាក់សាំង Sinovac និង Sinopharm របស់ចិន។ Xinhua	កម្ពុជាគ្មានអ្នកស្លាប់ដោយសារ ជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងរយៈពេល២០ថ្ងៃ
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោករដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសវៀតណាមលោក Bui Thanh Son បានជួបពិភាក្សាគ្នាយ៉ាងទូលំទូលាយលើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងទេសចរណ៍ ដោយភាគីទាំងពីរបានប្តេជ្ញាបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្មឲ្យលើសពី ១០ ពាន់លានដុល្លារ។ ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាមបានឡើងដល់ជិត ១០ពាន់លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន បើទោះជាមានវិបត្តិកូវីដ-១៩ ក៏ដោយ។ ប្រធានបទនេះត្រូវបានលើកឡើងក្នុងជំនួបនាពេលថ្មីៗនេះរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក Bui Thanh Son រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាមដែលកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចដោយភាគីទាំងពីរបានប្តេជ្ញាថានឹងធ្វើឲ្យមានឈានដល់កម្រិត ១០ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២២។ នៅថ្ងៃទី ១៩ និង ២០ ខែមករា ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងនិរន្តរភាពនៃសន្ទុះកំណើននេះ។ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន និងលោក Bui Thanh Son បានជួបពិភាក្សាគ្នាយ៉ាងទូលំទូលាយលើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងទេសចរណ៍ ដោយភាគីទាំងពីរបានប្តេជ្ញាបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្មឲ្យលើសពី ១០ ពាន់លានដុល្លារ។ ក្នុងជំនួបនោះ លោក Son បានជម្រាបជូនលោក ហ៊ុន សែន ថាទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម បានកើនឡើងដល់ជិត ១០ពាន់លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន ហើយលោករំពឹងថា ប្រទេសទាំងពីរនឹងបន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច និងធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្មនៅឆ្នាំ២០២២ បន្ថែមទៀត។ លោកនិយាយថា លោកក៏រំពឹងផងដែរថា ប្រទេសទាំងពីរនឹងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យកសិកម្ម និងឧស្សាហកម្ម។ ការបើកជើងហោះហើរត្រង់រវាងវៀតណាម និងកម្ពុជាឡើងវិញនឹងផ្តល់ភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរ។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយបានឲ្យដឹងថា៖ «លោក ហ៊ុន សែន និយាយថាយើងត្រូវតែបន្តធ្វើការលើការវិនិយោគទេសចរណ៍ ដើម្បីធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងមានទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមក។ លោកក៏បានលើកឡើងអំពីផែនការនៃការសាងសង់ផ្លូវរថភ្លើងតភ្ជាប់រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ហើយថាកម្ពុជាចង់ឃើញផ្លូវរថភ្លើងនេះសាងសង់ឡើងក្នុងគោលបំណងសម្រួលដល់ការតភ្ជាប់សេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសទាំងពីរ»។ យោងតាមទិន្នន័យពីការិយាល័យពាណិជ្ជកម្មវៀតណាមនៅកម្ពុជា បើទោះជាមានផលប៉ះពាល់ពីជំងឺកូវីដ-១៩ក៏ដោយ ក៏ពាណិជ្ជកម្មសរុបរវាងវៀតណាម និងកម្ពុជាបានឈានដល់ ៩.៣ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ដែលជាការឈានទៅមុខយ៉ាងខ្លាំងចំនួន ៧៥ ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២០។ ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ក្រុមហ៊ុនវៀតណាមបានចាក់បញ្ចូលទឹកប្រាក់ជាង ៨៨,៩ លានដុល្លារទៅក្នុងគម្រោងថ្មីចំនួនបួននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ នេះបានបង្កើនការវិនិយោគសរុបរបស់វៀតណាមដល់ទៅជាង ២,៨៤ ពាន់លានដុល្លារ ដែលធ្វើឲ្យវៀតណាមក្លាយជាអ្នកវិនិយោគបរទេសធំជាងគេមួយក្នុងចំណោមវិនិយោគិនបរទេសធំជាងគេទាំងប្រាំនៅកម្ពុជា។ ការិយាល័យពាណិជ្ជកម្មបង្ហាញថាប្រាក់ចំណូលនាំចូល និងនាំចេញរវាងប្រទេសទាំងពីរត្រូវបានរាយការណ៍ថាមានចំនួន ៨,៦៣ ពាន់លានដុល្លារក្នុងរយៈពេល ១១ ខែដំបូងនៃឆ្នាំនេះ ដែលកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងចំនួន ៨៤ ភាគរយបើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។ ប្រាក់ចំណូលពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរបានកើនឡើងដល់ ៩,៣ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកនៅចុងឆ្នាំ ២០២១ ដែលជាកើនឡើងដល់បួនពាន់លានដុល្លារក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានៅកាលពីឆ្នាំ ២០២០។ កម្ពុជាក៏បានឃើញក្រុមផលិតផលចំនួនប្រាំបួនប្រភេទក្នុងចំណោម ១១ ប្រភេទដែលបាននាំចេញទៅប្រទេសវៀតណាមជាមួយនឹងកំណើនវិជ្ជមានរួមមានបន្លែ ផ្លែឈើ គ្រាប់ស្វាយចន្ទី កៅស៊ូ និងផលិតផលផ្សេងៗទៀត។ ផលិតផលវៀតណាមចំនួន ២៤ ក្នុងចំណោម ២៩ ក្រុមដែលនាំចូលមកកម្ពុជាឃើញថាមានកំណើនវិជ្ជមានក្នុងរយៈពេល ១១ ខែ ធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន រួមមានបន្លែ ដំឡូង និងផ្លែឈើ ចំណីសត្វ និងវត្ថុធាតុដើម ប្រេងឥន្ធនៈ និងប្រេង ជី និងផលិតផលផ្សេងៗទៀត។ វៀតណាម និងកម្ពុជាបានប្រកាសពីប្រាក់ចំណូលនាំចូល និងនាំចេញសរុបជាង ៥,៣២ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ដែលជាកើនឡើងបន្តិចក្នុងចំនួណ ០,៨៤ ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៩៕	ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាមមានតម្លៃជិត ១០ ពាន់លានដុល្លារ
ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិបានជួបពិភាក្សាជាមួយគណៈប្រតិភូមកពីស្ថានទូតជប៉ុនក្នុងគោលបំណងផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈ និងវិធីសាស្រ្តក្នុងការពន្លឿននីតិវិធីឯកសារធនាគារក្នុងការទទួលបានជំនួយឥតសំណងរបស់ជប៉ុនសម្រាប់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោកស្រី ខៀវ សុផានី រដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងកាបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំជាមួយតំណាងប្រទេសជប៉ុន ដឹកនាំដោយលោក TaninaiIchitomoអគ្គរាជទូត និងជាអនុប្រធានស្ថានបេសកកម្មនៃស្ថានទូតជប៉ុនប្រចាំកម្ពុជា ដែលមានការចូលរួមពីតំណាងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុនិងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។ ក្នុងជំនួបនោះ លោកស្រី ខៀវ សុផានី បានលើកឡើងពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកន្លងមក និងទំនាក់ទំនងល្អរវាងកម្ពុជា និងជប៉ុន ក្នុងរយៈពេលជិតមួយសតវត្សរ៍ ដែលបង្កើតបាននូវការអភិវឌ្ឍន៍សំខាន់ៗជាច្រើននៅកម្ពុជា រួមមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ គ្រឹះស្ថានសិក្សា មណ្ឌលសុខភាព និងស្តារនីតិសម្បទានៅទូទាំងប្រទេស។ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេស ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សា និងផ្លាស់ប្តូរយោបល់គ្នាលើការកែលម្អឱ្យកាន់តែប្រសើរនូវមធ្យោបាយ និងវិធីសាស្រ្តក្នុងការអនុវត្តនីតិវិធីទាក់ទងនឹងឯកសារធនាគារ “ Banking Arrangement (B/A) and Authorization to Pay (A/P)” សម្រាប់គម្រោងហិរញ្ញប្បទានឥតសំណងនៅកម្ពុជាដែលផ្តល់ដោយរដ្ឋាភិបាលជប៉ុន ក្នុងគោលបំណងធ្វើឱ្យការទទួលហិរញ្ញប្បទានឥតសំណងកាន់តែមានភាពឆាប់រហ័ស ននិងងាយស្រួលដើម្បីគាំទ្រគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា។ មួយថ្ងៃមុនកិច្ចប្រជុំ លោកស្រីខៀវ សុផានី បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំអន្តរក្រសួងតាមប្រព័ន្ធវីដេអូជាមួយក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធចំនួនប្រាំពីរ ដើម្បីដោះស្រាយកង្វល់របស់រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន ដែលស្នើសុំឱ្យពិនិត្យលទ្ធភាពផ្តល់សិទ្ធិឱ្យស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសជប៉ុន ធ្វើជាតំណាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ តំណាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងអាចចុះហត្ថលេខាលើឯកសារដែលទាក់ទងនឹងឯកសារធនាគារ “ Banking Arrangement (B/A) and Authorization to Pay (A/P)” ជាមួយធនាគារជប៉ុនសម្រាប់ការទទួលបានថវិកាហិរញ្ញប្បទានឥតសំណងរបស់រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន។ កាលពីពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុន រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបានផ្តល់ថវិកាសរុបជិតកន្លះលានដុល្លារដល់មន្ទីរខេត្តចំនួនបី សម្រាប់គម្រោងសន្តិសុខមនុស្សជាតិ ដែលបានចុះហត្ថលេខានៅស្ថានទូតជប៉ុនប្រចាំកម្ពុជា ដែលមានមន្ទីរធនធានទឹក និងឧតុនិយមខេត្តឧត្តរមានជ័យ ទទួលបានថវិកាចំនួន ១១៩.៤២៤ ដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់គម្រោងស្តារឡើងវិញនូវប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រថ្នល់ដាច់។ មន្ទីរសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ទទួលបានថវិកាចំនួន ១៣៧.២០៧ ដុល្លារ សម្រាប់សាងសង់ស្ពាននៅស្រុកកំពង់លែង ខណៈមន្ទីរអភិវឌ្ឍន៍ជនបទខេត្តស្ទឹងត្រែង បានទទួលថវិកាចំនួន ១៦៨.២៧៦ ដុល្លារ សម្រាប់គម្រោងសាងសង់ស្ពាននៅឃុំអូរម្រះ ស្រុកសៀមបូក”។ ថវិការនេះត្រូវបានរំពឹងថានឹងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវកម្រិតជីវភាពរស់នៅ និងជំរុញប្រាក់ចំណូលកសិកម្មនៅក្នុងតំបន់ទាំងនោះ ច្រើនជាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត ដែល គម្រោងទាំងនេះជានិមិត្តរូបនៃការពង្រឹងភាពធន់ និងការពឹងផ្អែកលើខ្លួនឯងរបស់សហគមន៍។ យោងតាមស្ថានទូតជប៉ុន B/A គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរសម្រាប់ការបើកគណនីធនាគារ។ A/P គឺជាវិញ្ញាបនបត្រពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដើម្បីផ្តល់សិទ្ធិអនុវត្តការទូទាត់ទៅធនាគារជប៉ុន។ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបានកែសម្រួលធម្មនុញ្ញនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍កាលពីខែមិថុនាឆ្នាំមុន និងកំពុងពិនិត្យដំណើរការអនុវត្តជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីធ្វើឱ្យវាកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។ សំខាន់ជាងនេះទៅទៀត ការធ្វើឱ្យដំណើរការនៃការផ្តល់ជំនួយកាន់តែងាយស្រួល និងឆាប់រហ័ស គឺជាអាទិភាពមួយក្នុងចំណោមអាទិភាពផ្សេងទៀត ហើយយើងនៅតែកំពុងពិភាក្សាជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអំពីវិធីដែលយើងអាចសម្រេចបាននេះ ទាក់ទងនឹងជំនួយឥតសំណងពីប្រទេសជប៉ុនសម្រាប់កម្ពុជា ហើយអ្វីៗមិនទាន់បានសម្រេចនោះទេ។ ស្ថានទូតជប៉ុនបានបន្ថែមថា ដូច្នេះហើយ យើងសូមបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមលើបញ្ហានេះទេ។	រដ្ឋាភិបាលពិនិត្យឯកសារសម្រាប់ការទទួលជំនួយពីប្រទេសជប៉ុន
ទន្ទឹមនឹងការត្រៀមរៀបចំការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នាពេលខាងមុខ អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង បានអំពាវនាវឱ្យមន្ត្រីមូលដ្ឋានទាំងអស់បន្តពង្រឹងការអភិវឌ្ឍន៍មូលដ្ឋាន និងផ្តល់សេវាសាធារណៈចាំបាច់ដល់សមាជិកបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួន។ ការលើកឡើងនេះបានធ្វើឡើងក្នុងជំនួបជាមួយមន្ត្រីខណ្ឌព្រែកព្នៅ នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមករា។ មន្ត្រីត្រូវបានប្រាប់ឲ្យបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ និងលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋានក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន។ លោកអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ ក៏បានជំរុញដល់ថ្នាក់ដឹកនាំមូលដ្ឋានឲ្យពង្រឹងសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួនផងដែរ។ លោកអភិបាល បានក្រើនរំលឹកដល់មន្ត្រីទាំងអស់ថា ពួកគេជាអ្នកបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ ហើយត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើសុខុមាលភាពរបស់សមាសភាពខ្លួនជានិច្ច។ ដោយឡែក មន្ត្រីមូលដ្ឋានបានរាយការណ៍ថា មានការកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងខណ្ឌព្រែកព្នៅបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស៕	អភិបាលភ្នំពេញជំរុញឱ្យមន្ត្រីបន្តពង្រឹងការអភិវឌ្ឍន៍មូលដ្ឋាន
នៅក្នុងឱកាសទទួលជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារជាមួយគណៈប្រតិភូសហព័ន្ធឧស្សាហកម្មយានយន្តកម្ពុជា (CAIF) ដើម្បីពិភាក្សាលើគោល នយោបាយគាំទ្រសម្រាប់រថយន្តប្រើប្រាស់ថាមពលអគ្គិសនី (EV) នៅកម្ពុជា លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ស៊ុន ចាន់ថុល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន បានប្តេជ្ញាជំរុញឱ្យមានការប្រើប្រាស់រថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនីឱ្យបានទូលំទូលាយនៅកម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នកាបូនទៅក្នុងបរិយាកាស ផែនដី។ ជំនួបនេះបានធ្វើឡើងនាថ្ងៃទី២៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២នេះ នៅទីស្ដីការក្រសួង ដោយគណៈប្រតិភូសហព័ន្ធឧស្សាហកម្មយានយន្តកម្ពុជា ដឹកនាំដោយលោក តាន់ មុនីវណ្ណ ប្រធានសហព័ន្ធ និងជាអនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងមានការចូលរួមអមដំណើរពីអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនរថយន្តមួយទៀតចំនួនផងដែរ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងរថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនីនេះលោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានបង្ហាញពីការរៀបចំសេចក្តីព្រាងគោលនយោបាយដឹកជញ្ជូនផ្លូវគោក ដើម្បីជំរុញការ ប្រើប្រាស់រថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនី (EV) ក្នុងការចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នកាបូន រវាងកិច្ចសហការរវាងក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន និងអង្គការ UNDP (កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ) ដើម្បីដំឡើងស្ថានីយសាកថ្ម Evs ចំនួនប្រាំទីតាំងរួមមាន៖ ទីស្តីការក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន និងបណ្តារាជធានី-ខេត្តមួយចំនួន គម្រោងដំឡើងស្ថានីយថ្ម EV នៅតាមផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ក្រុងព្រះសីហនុ ដែលគ្រោងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ដោយសហការជាមួយស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈ PTT និងគម្រោងដំឡើងស្ថានីយសាកថ្ម EV នៅក្នុងរាជធានីចំនួន១០ទីតាំង ដោយសហការជាមួយវិស័យឯកជនផងដែរ។ បន្ថែមពីនេះលោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានគូសបញ្ជាក់ពីតួនាទីនាំមុខ និងការប្តេជ្ញាចិត្តប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ ខ្ពស់របស់ក្រសួងក្នុងការជំរុញការ ប្រើប្រាស់រថយន្ត ដើរដោយថាមពលអគ្គិសនីឱ្យបានទូលំទូលាយ និងបានបន្ថែមថា រាជរដ្ឋាភិបាលមានការបើកចំហរទូលំទូលាយដល់វិនិយោគិនទាំងក្នុងស្រុក ក៏ដូចជាក្រៅស្រុក វិនិយោគលើការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សម្រាប់ដំណើរការរថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនី។ នាឱកាសនោះគណៈប្រតិភូសហព័ន្ធឧស្សាហកម្មយានយន្តកម្ពុជា បានសំណូមពរឱ្យក្រសួងជួយពិនិត្យ និងសម្របសម្រួលលើការងារបច្ចេកទេសពាក់ព័ន្ធនឹងការដំឡើង ឧបករណ៍ស្តង់ដារួម (យថាប្រភេទតែមួយ) ដែលអាចឱ្យរថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនីគ្រប់ប្រភេទទាំងអស់ដោតសាកថ្ម EVs នៅតាមស្ថានីយ សាកថ្មណាមួយក៏បាន និងបានស្នើឱ្យមានគោលនយោបាយសម្រាប់រថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនីផងដែរ។ ជាការឆ្លើយតបលោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានណែនាំឱ្យសហព័ន្ធសហការឱ្យបានជិតស្និទ្ធជាមួយមន្ត្រី ជំនាញពាក់ព័ន្ធក្រោមឱវាទក្រសួង សំដៅដោះស្រាយបញ្ហា ដែលសហព័ន្ធបានលើកឡើងឱ្យបានជោគជ័យ ដើម្បីជំរុញលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការប្រើប្រាស់រថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនីបានទូលំទូលាយ និងទាក់ទាញចំណាប់ អារម្មណ៍ខ្ពស់ពីវិស័យឯកជន ក៏ដូចជាសាធារណជនជាទូទៅផងដែរ៕	ក្រសួងសាធារណការ ប្តេជ្ញាជំរុញឱ្យមានការប្រើប្រាស់រថយន្តអគ្គិសនីនៅកម្ពុជា
ក្រសួងសុខាភិបាលមានទំនុកចិត្តថាពេលនេះ កម្ពុជាកំពុងឈានចូលទៅដល់ដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃជំងឺកូវីដ-១៩ បន្ទាប់ពីបានដាក់ចេញនូវវិធានការគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីទប់ទល់នឹងជំងឺរាតត្បាត។ លោក ហុក គឹមចេង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលបានឲ្យដឹងថា ហេតុផលមួយសម្រាប់ករណីនេះ គឺដោយសារតែវីរុស Omicron មានកម្រិតស្រាលជាងវីរុស Alpha និង Delta។ លោកនិយាយថា ជាមួយនឹងបទពិសោធន៍ក្នុងការឆ្លើយតបនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ និងវីរុសបម្លែងថ្មីរបស់វា កម្ពុជាមិនមានការព្រួយបារម្ភជាមួយមេរោគ និងវីរុសបម្លែងថ្មីទៀតនោះទេ ដោយសារប្រជាជនមានការការពារយ៉ាងរឹងមាំ ដែលបានត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការបើកដំណើរការឡើងវិញ និងការស្តារសេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់ប្រទេស។ លោកបន្តថា៖ «យើងបានកត់សម្គាល់ឃើញថាអ្នកជំងឺដែលឆ្លងវីរុស Omicron ស្ថិតក្រោមស្ថានភាពកម្រិតស្រាល ដោយមិនមានអ្វីធ្ងន់ធ្ងរគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដែលប៉ះពាល់ដល់មនុស្សជុំវិញខ្លួននោះទេ»។ លោកបន្ថែមថា៖ «កត្តាសំខាន់ចំនួនពីរដែលកម្ពុជាកំពុងឆ្ពោះទៅរកដំណាក់កាលនៃការឆ្លងផុតជំងឺកូវីដដ-១៩ គឺអត្រាការចាក់វ៉ាក់សាំងខ្ពស់ ហើយបទពិសោធន៍រឹងមាំដែលទទួលបានពីការផ្ទុះឡើង និងការបិទខ្ទប់នឹងអនុញ្ញាតឲ្យយើងដោះស្រាយឲ្យបានកាន់តែប្រសើរជាមួយវីរុស Omicron និងវីរុសបម្លែងថ្មីផ្សេងៗទៀត»។ លោកកត់សម្គាល់ថាដោយសារអត្រាទទួលបានការចាក់សវ៉ាក់សាំងខ្ពស់ អ្នកដែលឆ្លងវីរុសកូវីដ-១៩ មានរោគសញ្ញាស្រាលជាងមុខ ហើយនិងបានកាត់បន្ថយចំនួនករណីស្លាប់ផងដែរ។ លោកនិយាយថា៖ «ជាមួយនឹងបទពិសោធន៍ដ៏រឹងមាំដែលយើងទទួលបាន យើងអាចឆ្លើយតបទៅនឹងវីរុសបម្លែងថ្មីនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ដូចដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានណែនាំ»។ លោកកត់សម្គាល់ថារដ្ឋាភិបាលបានជំរុញឲ្យមនុស្សគ្រប់គ្នារៀនសម្របខ្លួនទៅនឹងស្ថានភាពធម្មតាបែបថ្មី និងការរៀនរស់នៅជាមួយមេរោគ ដោយនិយាយថា៖ «ដោយសារតែរឿងនេះ យើងកំពុងធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅរកដំណាក់កាលនៃការឆ្លងផុតជំងឺរាតត្បាតហើយ»។ លោកថា៖ «ទោះយ៉ាងណា នេះមិនបានន័យថាយើងឈប់ការពារខ្លួនយើងនោះទេ។ ដើម្បីឈានទៅដល់ដំណាក់កាលនៃការឆ្លងផុតជំងឺរាតត្បាត វិធានការសុខភាពដ៏តឹងរ៉ឹងត្រូវតែត្រូវបានអនុវត្ត»។ កាលពីម្សិលមិញ លោកស្រី Li Ailan តំណាងអង្គការសុខភាពពិភពលោកប្រចាំកម្ពុជា បានថ្លឹងថ្លែងលើបញ្ហានេះដោយលើកឡើងថា៖«យើងនៅតែស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលនៃជំងឺរាតត្បាតជាសកល រួមទាំងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ វីរុស Omicron គឺជាបញ្ហាប្រឈមមួយ ព្រោះវាពិតជាមានសមត្ថភាពឆ្លងខ្ពស់ ប៉ុន្តែវីរុស Omicron ក៏ផ្តល់នូវឱកាសថ្មីសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការប្រើប្រាស់ យុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួន ដើម្បីផ្តោតលើការទប់ស្កាត់ និងការរៀនរស់នៅជាមួយវាផងដែរ»។ ប្រទេសកម្ពុជាបាននិងកំពុងអនុវត្តវិធីសាស្រ្តផ្អែកលើហានិភ័យ និងឈានទៅដល់ដំណាក់កាលនៃការឆ្លងផុតជំងឺរាតត្បាត តាមរយៈការអនុវត្តឧបករណ៍ទាំងប្រាំបញ្ចូលគ្នា រួមទាំងការចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញ។ យើងមិនទាន់អាចឈានទៅដល់ដំណាក់កាលនៃការឆ្លងផុតជំងឺរាតត្បាតនៅឡើយទេ ហើយការកើនឡើងនៃវីរុស Omicron គឺជាការសាកល្បងនៃស្ថានភាពពិតប្រាកដមួយផ្សេងទៀត ដើម្បីសង្កេតពីរបៀបដែលយើងទាំងអស់គ្នាអាចឆ្លងកាត់វាបាន។ លោកស្រីកត់សម្គាល់ថាការព្យាបាលនៅផ្ទះគឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់សម្រាប់អ្នកជំងឺទាំងមូល។ ករណីវិជ្ជមានភាគច្រើន ជាពិសេសអ្នកដែលមិនមានរោគសញ្ញា ឬរោគសញ្ញាស្រាល ហើយបានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញអាចទទួលការព្យាបាលនៅផ្ទះក្រោមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យបាន។ លោកស្រីថាមន្ទីរពេទ្យគួរតែត្រូវបានរក្សាទុកដើម្បីព្យាបាលជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងផ្តល់ការថែទាំព្យាបាលដល់អ្នកដែលត្រូវការវា។ លោកស្រីបានក្រើនរំលឹកថារាល់វិធានការការពារជំងឺកូវីដ-១៩ នៅតែមានសារៈសំខាន់ រួមទាំងសម្រាប់អ្នកដែលកំពុងសម្រាកព្យាបាលនៅផ្ទះផងដែរ ដើម្បីការពារអ្នកដទៃ ក៏ដូចជាដោយឯកឯង ការពាក់ម៉ាស់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ រក្សាគម្លាតសង្គម ការរក្សាអនាម័យដៃ រក្សាខ្យល់ចេញចូលបានល្អ ការហូបចុក អាហារដែលមានសុខភាពល្អ និងគ្រប់គ្រងភាពតានតឹង។ លោកស្រីនិយាយថា៖ «យើងទាំងអស់គ្នាគួរតែបន្តអនុវត្តតាមការណែនាំ និងវិធានការសុខភាពសាធារណៈដែលមានប្រសិទ្ធភាពនាពេលបច្ចុប្បន្ន ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការបើកដំណើរការឡើងវិញប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និរន្តរភាព និងជោគជ័យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំងវិស័យទេសចរណ៍ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងរក្សាការបើកអាជីវកម្មផងដែរ»។ លោកស្រីបន្តថា៖ «វាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ដែលទាក់ទងនឹងពិធីចូលឆ្នាំចិនខាងមុខ។ ការជៀសវាង ៣C ដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ គឺជាការសម្រេចចិត្តដ៏ឈ្លាសវៃ ព្រោះវីរុស Omicron អាចរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស ជាពិសេសនៅក្នុងការកំណត់ហានិភ័យខ្ពស់បែបនេះ»។ កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសនៅក្នុងសារជាសំឡេងថា អ្នកជំងឺដែលឆ្លងវីរុស Omicron ទាំងអស់ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យទទួលសម្រាកព្យាបាលនៅផ្ទះ។ នេះគឺជាការប្រកាសដែលផ្ទុយពីសេចក្តីសម្រេចនៅកាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមករាដែលត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការកើនឡើងនៃចំនួនករណីឆ្លងវីរុសបម្លែងថ្មីក្នុងចំណោមករណីឆ្លងនាំចូល។ នៅក្នុងសារជាសំឡេងនោះលោកបានកត់សម្គាល់ថា ទោះបីជាវីរុស Omicron ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាវីរុសបម្លែងថ្មីដែលជាការព្រួយបារម្ភដែលរីករាលដាលលឿនបំផុតដែលកំណត់ដោយ WHO ក៏ដោយ ក៏វាមិនមានគ្រោះថ្នាក់ដូចវីរុស Delta និង Alpha ដែរ។ សម្រាប់ជនបរទេសដែលឆ្លងវីរុស គឺវាអាស្រ័យលើពួកគេ។ ពួកគេអាចជ្រើសរើសព្យាបាលនៅសណ្ឋាគារ ឬស្ថានទូត ឬនៅកន្លែងដែលត្រូវបានជ្រើសរើសដោយពួកគេ។ ពួកគេមិនតម្រូវឲ្យស្នាក់នៅ មន្ទីរពេទ្យទៀតនោះទេ។ លោកនិយាយថាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យព្យាបាលនៅផ្ទះ ខណៈបែបបទ និងនីតិវិធីគឺដូចគ្នាទៅនឹងករណីឆ្លងវីរុស Delta និង Alpha ដែរ។ លោកបន្តថា៖ «សម្រាប់អ្នកជំងឺដែលកំពុងសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ មិនថាពួកគេមានសញ្ជាតិណាទេ ពួកគេអាចត្រូវបានផ្ទេរទៅផ្ទះដើម្បីទទួលមើលថែទាំ និងព្យាបាលប្រសិនបើពួកគេចង់ធ្វើដូច្នោះ»។ លោក កើត ឆែ អភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញ បាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា មន្ត្រីមិនដែលធ្វេសប្រហែសក្នុងការត្រួតពិនិត្យអ្នកជំងឺនៅផ្ទះឡើយ ហើយឥឡូវនេះយើងរួមគ្នាជាមួយអ្នកជំងឺដែលឆ្លងវីរុស Omicron ដើម្បីចាត់វិធានការតឹងរ៉ឹងជាងនេះ។ លោកបន្តថា៖ «ឥឡូវនេះយើងកំពុងផ្លាស់ប្តូរពីដំណាក់កាលនៃជំងឺរាតត្បាតដែលពោរពេញដោយទុក្ខសោក ទៅកាន់ដំណាក់កាលឆ្លងផុតជំងឺរាតត្បាតវិញ ដូច្នេះមន្ត្រី និងប្រជាពលរដ្ឋត្រូវតែសហការគ្នា ដើម្បីពន្លឿនការអនុវត្តដំណើរនេះ»។ លោកបន្ថែមថា៖ «យើងនឹងនៅតែពិន័យអ្នកដែលមិនអនុវត្តតាមវិធានការសុខភាពដូចជា ៣កុំ និង ៣ការពារ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រទេសយើងទាំងមូល»។ ទោះជាយ៉ាងណា នៅខេត្តជាប់ព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃ ពលករចំណាកស្រុកត្រឡប់មកវិញមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យទទួលសម្រាកព្យាបាលនៅផ្ទះឡើយ។ លោក ឌី រ៉ាដូ អភិបាលរងខេត្តឧត្តរមានជ័យ បាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថាពលករចំណាកស្រុកដែលត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃ ហើយវិជ្ជមានកូវិដ-១៩ អំឡុងពេលធ្វើតេស្តរហ័សនៅព្រំដែន នឹងត្រូវទទួលព្យាបាលនៅមណ្ឌលព្យាបាល។ លោកបន្តថា៖ «យើងបានរកឃើញករណីឆ្លងនាំចូលនៃវីរុស Omicron ចំនួន ២២ ករណីក្នុងចំណោមពលករចំណាកស្រុក។ ទោះបីជាវីរុស Omicron ឬវីរុសបម្លែងថ្មីផ្សេងទៀតមានកម្រិតស្រាលជាងមុនក៏ដោយ ក៏ពួកគេនៅតែត្រូវទទួលការព្យាបាលនៅមជ្ឈមណ្ឌលដែរ»។ លោកបន្ថែមថា៖ «នេះគឺដោយសារតែពលករចំណាកស្រុកខុសពីអ្នកដំណើរតាមយន្តហោះ។ ទោះបីជាពួកគេមកពីប្រទេសផ្សេងទៀតក៏ដោយ ក៏ពួកគេមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះវិធានការសុខភាពដែរ។ ដូច្នេះ យល់ល្អគួរតែឲ្យគេព្យាបាលនៅមណ្ឌល ដើម្បីការពារកុំឲ្យមានការផ្ទុះឡើងក្នុងសហគមន៍ខេត្ត»៕	កម្ពុជាជិតឆ្លងផុតដំណាក់កាលជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ ហើយ
កាលពីម្សិលមិញមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម បានច្រានចោលនូវក្តីកង្វល់ចុងក្រោយបង្អស់ដែលលើកឡើងដោយក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកអំពីការសាងសង់ និងវត្តមានយោធារបស់ចិននៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម បន្ទាប់ពីការប្រទះឃើញនូវកប៉ាលបូមខ្សាច់ស្តារជម្រៅទឹកសមុទ្រនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិកត្រូវបានដកស្រង់ដោយសម្តីដោយទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters នៅកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ថា៖ «ការអភិវឌ្ឍទាំងនេះគំរាមកំហែងដល់ផលប្រយោជន៍សហរដ្ឋអាមេរិកនិងដៃគូ សន្តិសុខក្នុងតំបន់ និងអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា»។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានរំលឹកឡើងវិញនូវការព្រួយបារម្ភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងររបស់ខ្លួន បន្ទាប់ពីស្ថាប័នសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកយុទ្ធសាស្ត្រ និងកិច្ចការអន្តរជាតិដ៏មានឥទ្ធិពលរបស់អាមេរិក (CSIS) បានរាយការណ៍កាលពីថ្ងៃសុក្រថា កប៉ាលបូមខ្សាច់ទាំងនេះត្រូវបានគេប្រទះឃើញនៅឆ្នេរសមុទ្រនៃមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមរបស់កម្ពុជានៅក្នុងរូបភាពដែលត្រូវបានចេញផ្សាយដោយរដ្ឋាភិបាល និងរូបភាពផ្កាយរណប។ របាយការណ៍បាននិយាយថា៖ «ការអភិវឌ្ឍតំបន់នេះឲ្យកាន់តែជ្រៅ គឺជាការចាំបាច់សម្រាប់ការចូលចតនៃកប៉ាល់យោធាធំៗនៅតំបន់មូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម និងជាកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់មួយរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងចិន ដែលសហរដ្ឋអាមេរិក រកឃើញតាំងពីឆ្នាំ២០១៩។ កិច្ចព្រមព្រៀងនោះត្រូវបានរាយការណ៍ថាបានផ្តល់សិទ្ធិឲ្យយោធាចិនចូលទៅកាន់កាប់មូលដ្ឋាន ដែលជាថ្នូរនឹងការកែលម្អគ្រឿងបរិក្ខារដែលជាមូលនិធិរបស់ចិន»។ នៅពេលទាក់ទងទៅកាលពីម្សិលមិញ ឧត្ដមនាវីទោ ម៉ី ឌីណា នាយសេនាធិការមូលដ្ឋានសមុទ្ររាមរបស់កម្ពុជាបានឲ្យដឹងថាការធ្វើទំនើបកម្ម និងការពង្រីកមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹក មិនមែនជាគម្រោងនៃការដាក់យោធារបស់ចិននៅតំបន់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមនោះទេ។ លោកថាការបូមខ្សាច់នេះ គឺដើម្បីធ្វើឲ្យទឹកជុំវិញរាមមានសភាពកាន់តែជ្រៅសម្រាប់កប៉ាល់កម្ពុជា ប៉ុន្តែមិនអាចបញ្ជាក់ថាគម្រោងនឹងត្រូវបញ្ចប់នៅពេលណានោះទេ។ លោកនិយាយថា៖ «យើងគ្រាន់តែស្ដារឃ្លង ដើម្បីឲ្យនាវាបើកបរស្រួល។ វាមិនមែនដូចការគិតរបស់ពួកគាត់ទេ (អាមេរិក)។ វាមិនអាចថា ប្រទេសយើងមិនអាចអភិវឌ្ឍបាននោះទេ។ ការអភិវឌ្ឍត្រូវតែធ្វើ មិនអាចប្រើប្រាស់កប៉ាលតូចៗរហូតទេ»។ លោកក៏ជាមេបញ្ជាការរងមូលដ្ឋានសមុទ្ររាមផងដែរនោះបានបញ្ជាក់ជាថ្មីថាតំបន់មូលដ្ឋានទ័ពនេះមិនមែនជាសិទ្ធិផ្តាច់មុខសម្រាប់យោធាបរទេសណាមួយឡើយ។ លោកបន្តថា៖ «យើងគង់តែមានកប៉ាលខ្នាតធំចូលចត ហើយកំពង់ផែត្រូវតែល្អ។ យើងត្រូវតែធ្វើ ព្រោះវាជាជាការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ តាមយរៈធ្វើឲ្យ(កំពង់ផែរាម)ទំនើបជាងមុន។ វាមិនមែនជារបស់អ្នកណាទេ គឺជារបស់ខ្មែរយើង»។ លោក ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ ធ្លាប់បានបញ្ជាក់កាលពីមុនថា ប្រទេសចិនកំពុងជួយសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម ដោយថាកម្ពុជាត្រូវការជំនួយដើម្បីពង្រីក និងធ្វើទំនើបកម្មមូលដ្ឋាន ដើម្បីឲ្យនាវខ្នាតធំអាចចូលចតបាន។ ទោះយ៉ាងណា កាលពីឆ្នាំមុនលោកបានបដិសេធលើការលើកឡើងថា កម្ពុជាបានផ្តល់សិទ្ធិផ្តាច់មុខដល់ប្រទេសចិន ដើម្បីជាផ្នែកដល់ការដាក់កងទ័ពចិននៅមូលដ្ឋានជើងទឹកកម្ពុជាឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ពួកគេជួយយើងដោយមិនមានលក្ខខណ្ឌពិសេសណាមួយឡើយ។ ពួកគេនាំកម្លាំងមកជួយ។ ហើយនៅពេលសាងសងរួច ពួកគេនឹងប្រគល់មកឲ្យកម្ពុជាវិញ។ កម្ពុជាមានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការប្រើប្រាស់មូលដ្ឋាននេះ»។ កាលពីថ្ងៃសុក្រ CSIS បានចេញផ្សាយរូបភាពដែលលើកឡើងថាជារូបភាពផ្កាយរណបដែលចាប់បាននៅថ្ងៃទី១៦ ខែមករាពីអ្នកផ្តល់សេវាពាណិជ្ជកម្ម Maxar ដែលបង្ហាញពីកប៉ាលបូមខ្សាច់ចំនួនពីរ គ្រឿងនៅតំបន់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម អមដោយកប៉ាល់ផ្ទុកមួយគ្រឿង។ ហើយតាមរយៈរូបភាពពី Planet Labs បានឲ្យដឹងថាមានកប៉ាល់ពីរគ្រឿងកំពុងបូមខ្សាច់ចេញពីមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម នៅចន្លោះថ្ងៃទី១៣ដល់ថ្ងៃទី១៥មករា។ CSIS បន្ថែមថា៖ «គេមិនដឹងច្បាស់អំពីវិសាលភាពនៃការបូមខ្សាច់ដែលបានគ្រោងទុកនេះទេ ប៉ុន្តែ នេះជាការអភិវឌ្ឍដ៏សំខាន់មួយក្នុងការពង្រីកសមត្ថភាពមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម។ ទឹករាក់នៅមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ អាចទទួលសំចតបានតែនាវាល្បាតខ្នាតតូចតែប៉ុណ្ណោះ។ ផ្ទុយទៅវិញ កំពង់ផែទឹកជ្រៅ នឹងកាន់តែមានប្រយោជន៍ដល់កងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា និងចិន»។ ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវរបស់អាមេរិក ក៏បានដកស្រង់រូបថតមួយសន្លឹកដែលបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ទៀ បាញ់ បន្ទាប់ពីការបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោកទៅកាន់មូលដ្ឋាននាពេលថ្មីៗនេះ ដែលបង្ហាញនូវកប៉ាលបូមខ្សាច់ចំនួនពីរគ្រឿងនៅតំបន់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម អមដោយកប៉ាល់ផ្ទុកខ្សាច់មួយគ្រឿងទៀត។ កាលពីខែវិច្ឆិកាកន្លងទៅនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមលើមន្ត្រីយោធាកម្ពុជាពីររូប គឺនាយឧត្តមសេនីយ៍ ចៅ ភិរុណ ដែលមានតួនាទីជាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានសម្ភារៈបច្ចេកទេសនៃក្រសួងការពារជាតិ និងនាយឧត្តមនាវី ទៀ វិញ ជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងទឹក ដោយសារតែសហរដ្ឋអាមេរិកចោទមន្ត្រីទាំងពីររូបនេះថាបានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយតាមរៈគម្រោងនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹក។ ក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា ខ្លួនកំពុងបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ និងប្រតិបត្តិការឧក្រិដ្ឋកម្មជាមួយពួកគេ ជុំវិញការប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរក្នុងគម្រោងធ្វើទំនើបកម្មកំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាមនេះ។ កាលពីខែធ្នូ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានបន្ថែមទណ្ឌកម្មបញ្ឈប់ការលក់ ឬរឹតត្បិតអាវុធផលិតដោយអាមេរិកមកឲ្យកម្ពុជាផងដែរ ជុំវិញការយល់ឃើញពីឥទ្ធិពលយោធារបស់ចិននៅកម្ពុជា។ ទោះយ៉ាងណា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះ គឺជាសញ្ញានៃនិន្នាការនយោបាយ ជាជាងការចង់បានពិតប្រាកដ ដើម្បីការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋរបស់អាមេរិក។ ការចោទប្រកាន់អំពីកងទ័ពចិននៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយសារព័ត៌មានរបស់អាមេរិក The Wall Street Journal កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ ដែលបានរាយការណ៍ថារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងចិន បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់មួយអនុញ្ញាតឲ្យចិនប្រើប្រាស់មូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមរបស់កម្ពុជា ប៉ុន្តែការចោទប្រកាន់មួយត្រូវបានបដិសេធយ៉ាងខ្លាំងពីភាគីទាំងពីរ។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភរបស់ខ្លួនម្តងហើយម្តងទៀត បន្ទាប់ពីទីបញ្ជាការជួរមុខ អគ្គលេខាធិការដ្ឋាន នៃគណៈកម្មាធិការជាតិសន្តិសុខលម្ហសមុទ្រដែលឧបត្ថម្ភថវិកាដោយសហរដ្ឋអាមេរិក (NCMS) ត្រូវបានកម្ទេចចោល។ មន្ត្រីអាមេរិកបាននិយាយថាការវាយកម្ទេចទីតាំងនេះ អាចត្រូវបានចងភ្ជាប់ទៅនឹងផែនការរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការដាក់ទ័ព និងបុគ្គលិកយោធាចិននៅឯមូលដ្ឋាននោះ។ ប៉ុន្តែលេខាធិការដ្ឋាន NCMS បាននិយាយថា ការផ្លាស់ប្តូរនេះត្រូវបានពិភាក្សាតាំងពីចុងឆ្នាំ២០១៧ ហើយគណៈកម្មាធិការក៏បានជូនដំណឹង និងពន្យល់ពីហេតុផលនៃការសម្រេចចិត្តនេះដល់ដៃគូអន្តរជាតិ ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។ លោក ទៀ បាញ់ បានចុះទៅពិនិត្យមូលដ្ឋានទ័ពនៅកាលពីថ្ងៃអង្គារ ហើយត្រូវបានអមដំណើរដោយនាយឧត្តមនាវី ទៀ វិញ និងនាយឧត្ដមសេនីយ៍ វង្ស ពិសេន អគ្គមេបញ្ជាការនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ក៏ដូចជាមន្ត្រីយោធាជាន់ខ្ពស់ដទៃទៀត។ លោកបានលើកឡើងតាមរយៈទំព័រហ្វេកប៊ុកផ្លូវការថា៖ «ខ្ញុំសូមសម្តែងការកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះសមិទ្ធផលជាច្រើន ដែលកងទ័ពជើងទឹកបាននិងកំពុងសហការជាមួយដៃគូអភិវឌ្ឍក្នុងការធ្វើទំនើបកម្មមូលដ្ឋានសមុទ្ររាម ក្នុងគោលដៅអភិវឌ្ឍវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ គ្រឿងបំពាក់យុទ្ធោបកណ៍ទំនើបៗ ដើម្បីពង្រឹងកិច្ចការពារបូរណភាពទឹកដី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឲ្យកាន់តែរឹងមាំថែមទៀត»។ កាលពីម្សិលមិញឧត្ដមនាវីទោ ម៉ី ឌីណា នាយសេនាធិការមូលដ្ឋានសមុទ្ររាមបាននិយាយថាដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ទៀ បាញ់ ទៅកាន់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកគឺគ្រាន់តែដើរពិនិត្យមើលភូមិសាស្ត្រ សម្រាប់កងទ័ពកំពុងស្នាក់នៅ។ លោកថា៖«យើងធុញទ្រាន់។ វាជាកាលើកឡើង និងការវាយតំលៃមិនសមរម្យចំពោះកម្ពុជាយើង គឺយើងមិនសប្បាយចិត្តទទួលយកទេ»៕	កងទ័ពជើងទឹកច្រានចោលការព្រួយបារម្ភរបស់អាមេរិកទាក់ទងនឹងការបូមខ្សាច់ស្តារជម្រៅទឹកសមុទ្រនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម
លោក Harry Hwang នាយកទទួលកិច្ចការតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក នៃអង្គការទេសចរណ៍ពិភពលោក (UNWTO) បានកោតសរសើរការរៀបចំវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន ឆ្នាំ២០២២ នៅក្រុងព្រះសីហនុ ខេត្តព្រះសីហនុ បន្ទាប់ពីបានត្រឡប់ទៅដល់ប្រទេសអេស្ប៉ាញវិញប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។ ការកោតសរសើរយ៉ាងដូច្នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកបានដឹកនាំគណៈប្រតិភូចូលរួមកិច្ចប្រជុំជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីទេសចរណ៍អាស៊ាន និងកម្មវិធីផ្សេងៗទៀត នាអំឡុងវេទិការណ៍ទេសចរណ៍អាស៊ាន ចាប់ពីថ្ងៃទី១៦-២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នៅក្រុងព្រះសីហនុកន្លងទៅ។ យោងតាមគណនី Facebook ផ្ទាល់ខ្លួន លោក Harry Hwang បានលើកឡើងថា៖«ផ្ដើមដោយការផ្សព្វផ្សាយ ស្នាក់នៅផ្ទះថ្ងៃនេះ ធ្វើដំណើរនៅថ្ងៃស្អែក ទៅជានាំគ្នាចាប់ផ្ដើមទេសចរណ៍ឡើងវិញ….បច្ចុប្បន្ន យើងកំពុងក្លាយជាអ្នកធ្វើដំណើរដែលមានភាពវៃឆ្លាតជាងមុន ប្រកបដោយភាពធន់កាន់តែប្រសើរ និងធ្វើដំណើរជាមួយកូវីដ-១៩»។ លោកបានថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅដល់ក្រសួងទេសចរណ៍កម្ពុជា សម្រាប់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏មោះមុត ការគាំទ្រដ៏លើសលប់ បដិសណ្ឋារកិច្ចដ៏ប្រសើរ និងការរៀបចំល្អឥតខ្ចោះក្នុងការធ្វើម្ចាស់វេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន ២០២២។ វេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន ២០២២ ដែលជាការជួបជុំដ៏ធំបំផុតក្នុងទ្វីបអាស៊ី ចាប់តាំងពីការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ គឺពិតជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏គួរឲ្យកត់សម្គាល់ និងពេញចិត្តជាទីបំផុត រៀបចំនៅក្រុងព្រះសីហនុ ដែលជាគោលដៅទេសចរណ៍មានការអភិវឌ្ឍនាពេលថ្មីៗនៃប្រទេសកម្ពុជា។ បច្ចុប្បន្ន ទេសចរណ៍អាស៊ានបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចសម្រាប់ការបើកឡើងវិញ។ នាកិច្ចប្រជុំជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីទេសចរណ៍អាស៊ាន លោកនាយកប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកក៏បានកោតសរសើរដល់ភាពជាប្រធានទេសចរណ៍អាស៊ានរបស់កម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ២០២០ និង ឆ្នាំ២០២១ ដែលបានសម្រេចនូវការងារដ៏ច្រើនក្នុងការចូលរួមទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ក៏ដូចជារៀបចំស្ដារវិស័យទេសចរណ៍អាស៊ានផងដែរ៕	អង្គការទេសចរណ៍ពិភពលោក កោតសរសើរការរៀបចំវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន២០២២
ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២នេះ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសាធារណៈ បញ្ជាក់អំពីស្ថានភាពរបស់ខ្លួនអំឡុងរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ និងការដោះស្រាយចំពោះការកាត់បន្ថយបុគ្គលិក។ ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសាធារណៈរបស់ខ្លួន ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ បានបញ្ជាក់៨ចំណុចដូចតទៅ៖ x	ណាហ្គាវើលដ៍បញ្ជាក់ស្ថានភាពខ្លួនអំឡុងជំងឺកូវីដ-១៩
ការផ្លាស់ប្តូរនេះនឹងលើកកម្ពស់ផលិតផលក្នុងស្រុកនៅក្នុងទីផ្សារក្នុងស្រុក អភិវឌ្ឍអាជីវកម្មនៅលើមូលដ្ឋាននៃ តម្លាភាព និងផលប្រយោជន៍សហគមន៍ លើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ផលិតផល បង្កើន និងកសាងសមត្ថភាពសហគ្រិន ក៏ដូចជាបង្កើតឱកាសអាជីវកម្មសម្រាប់ការចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងលើកកម្ពស់បរិយាកាសសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនៅក្នុងប្រទេស។ ផលិតផលក្នុងស្រុកនឹងដាក់តាំងលក់ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះនៅស្ថានីយ៍ប្រេងរបស់ភីធីធី (ខេមបូឌា) ដែលជាការផ្លាស់ប្តូរដើម្បីស្វែងរក និងទាញយកទីផ្សារ និងផ្សព្វផ្សាយការលក់ផលិតផលក្នុងស្រុក។ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងក្រុមហ៊ុន ភីធីធី (ខេមបូឌា) កាលពីសប្តាហ៍មុន បានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា ដោយត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការលក់ផលិតផលកម្ពុជានៅស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ធនៈភីធីធី។ អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នានេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខាដោយលោក សុខ សុភ័ក្រ្ត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងលោក Nuttapong Kaewtrakulpong នាយកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនភីធីធី (ខេមបូឌា) នៅចំពោះមុខវត្តមាន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មលោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ ។ អនុស្សារណៈនេះមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ផលិតផលកម្ពុជានៅលើទីផ្សារក្នុងស្រុក អភិវឌ្ឍវិស័យធុរកិច្ចកម្ពុជាដោយផ្អែកលើតម្លាភាព និងផលប្រយោជន៍សហគមន៍ លើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ផលិតផលក្នុងស្រុក បង្កើន និងកសាងសមត្ថភាពសហគ្រិន ក៏ដូចជាបង្កើតឱកាសអាជីវកម្មសម្រាប់ការចូលរួមក្នុង ការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងលើកកម្ពស់បរិយាកាសសេដ្ឋកិច្ចសង្គមកម្ពុជា។ ក្រសួងបាននិយាយថា «កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះនឹងរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍពាណិជ្ជកម្ម និងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសដើម្បីលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ផលិតផលក្នុងស្រុកឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយ ក៏ដូចជាធ្វើឱ្យទីផ្សារកាន់តែច្រើនសម្រាប់ផលិតផលក្នុងស្រុក»។ ក្រោមអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នានេះ ជំហានដំបូងរបស់ខ្លួន តូបលក់ផលិតផលក្នុងស្រុកនឹងដាក់នៅស្ថានីយ៍ភីធីធីចំនួនប្រាំក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តចំនួនបួន ដែលចាប់ផ្តើមពីចុងខែមករា ឆ្នាំ២០២២។ ស្ថានីយភីធីធីទាំងនោះគឺមាននៅរាជធានីភ្នំពេញ (នៅច្បារអំពៅ និងព្រែកព្នៅ) ខេត្តសៀមរាប ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ខេត្តកំពង់ចាម និងខេត្តតាកែវ។ ក្រុមហ៊ុនផ្តល់ជូនដើម្បីលក់ផលិតផលដូចជាផ្លែឈើ អាហារសម្រន់ដែលផលិតក្នុងស្រុក និងវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍សិប្បកម្មក្នុងស្រុក។ បន្ទាប់ពីគម្រោងសាកល្បងរយៈពេលប្រាំពីរថ្ងៃ ក្រុមហ៊ុន ភីធីធី (ខេមបូឌា) នឹងដំណើរការគម្រោងចំនួនបីផ្សេងទៀត ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅខែឧសភា សីហា និងវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២។ នៅក្រោមគម្រោងថ្មីទាំងបីនេះ ផលិតផលក្នុងស្រុកនឹងត្រូវបានដាក់តាំងបង្ហាញនៅថ្ងៃសុក្រ សៅរ៍ និងថ្ងៃអាទិត្យ នៅតាមស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ធនៈភីធីធី៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា	ផលិតផលក្នុងស្រុកនឹងដាក់តាំងនៅស្ថានីយ៍ប្រេងភីធីធី
រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសជប៉ុន តាមរយៈទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិជប៉ុន (JICA) បានវាយតម្លៃលើការសាងសង់អគារ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប និងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដើម្បីបម្រើដល់វិស័យដោះមីន។ ការវាយតម្លៃនេះធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុនរវាងលោក ហេង រតនា អគ្គនាយកមជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា (CMAC) និងគណៈប្រតិភូ JICA មកពីទីក្រុងតូក្យូ ដឹកនាំដោយលោក Eri Komukai ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការ JICA និងក្រុមការងារ។ លោក រតនា មានប្រសាសន៍ថា កិច្ចប្រជុំនេះផ្តោតសំខាន់ដើម្បីពិភាក្សាអំពីសមិទ្ធិផលវឌ្ឍនភាពនៃការដោះមីន ការពង្រឹងគម្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការភាគខាងត្បូង-ខាងត្បូង និងការរៀបចំសិក្ខាសាលាសម្រាប់ការបញ្ចប់យុទ្ធសាស្ត្រ និងអាណត្តិក្រោយឆ្នាំ២០២៥។ លោកមានប្រសាសន៍ថា ក្រុមការងារ JICA ដឹកនាំដោយលោក Komukai បានវាយតម្លៃលើជំនួយផ្នែកសាងសង់ និងការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមួយចំនួននៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកទេសសកម្មភាពមីនកំពង់ឆ្នាំង និងការសាងសង់សារមន្ទីរសន្តិភាពសកម្មភាពមីនក្នុងខេត្តសៀមរាប។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ជំនួយដ៏មានសារៈសំខាន់ ដោយសារភាគីទាំងពីរបានធ្វើការរួមគ្នាលើគម្រោងនេះជាច្រើនឆ្នាំ ហើយ CMAC ចង់ពង្រឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត ជាពិសេសអគារសិក្សា បន្ទប់រៀន កន្លែងស្នាក់នៅ និងកន្លែងបណ្តុះបណ្តាលសម្រាប់បម្រើសេវាកម្មដោះមីនរយៈពេលវែង»។ រហូតមកដល់ពេលនេះ អង្គការ JICA បានផ្តល់ជំនួយផ្តោតលើសម្ភារៈបច្ចេកទេស និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេស ដូចជាម៉ាស៊ីនដោះមីន ឧបករណ៍ដោះមីន និងយានជំនិះសម្រាប់ដោះមីនចំនួន ៧ដងក្នុងរយៈពេល ២០ឆ្នាំកន្លងមក ហើយគម្រោងថ្មីគឺពង្រឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្តរបស់សាលាបណ្តុះបណ្តាល។ លោក រតនា បានបន្ថែមថា គម្រោងថ្មីនេះ គឺជាសំណើផ្ទាល់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទៅកាន់រដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនជប៉ុន ដើម្បីគាំទ្រដល់ការសាងសង់ ដែលជាធាតុសំខាន់ ដើម្បីឈានទៅមុខកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យបោសសម្អាតមីន។ កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោករតនាក៏បានទទួលការស្វាគមន៍និងទទួលជំនួបពិភាក្សាលោកស្រី Ana Maria Prieto Abad ឯកអគ្គរដ្ឋទូតប្រទេសប្រទេសកូឡុំប៊ី។ ក្នុងជំនួបនោះ លោកស្រីឯកអគ្គរដ្ឋទូតបានស្នើឱ្យកម្ពុជាបន្តផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសលើសត្វឆ្កែរាវរកមីនដល់ប្រទេសកូឡុំប៊ីផងដែរ៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា	អង្គការជប៉ុនវាយតម្លៃជំនួយសម្រាប់ស៊ីម៉ាក់ក្នុងខេត្តពីរ
ក្រសួងសុខាភិបាល នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២នេះ បានចេញសេចក្តីណែនាំក្រើនរំលឹក ស្តីពីការការពារការចម្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ជំងឺផ្តាសាយបក្សី និងការបង្ការការពុលចំណីអាហារ ឬ ពុលស្រា ដែលរៀបចំមិនត្រឹមត្រូវ នាឱកាសរៀបចំសែនដូនតា និងនាឱកាសចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរ នាពេលខាងមុខ។ ក្នុងសេចក្តីណែនាំបានដកស្រង់សំដីរបស់សាស្រ្តាចារ្យ ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល ដោយអំពាវនាវ និងធ្វើការក្រើនរំលឹកដល់បងប្អូន ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប ត្រូវបន្តការប្រុងប្រយ័ត្នផ្ទាល់ខ្លួន ប្រកបដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ក្នុងការការពារសុខភាពពីការចម្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ជាពិសេសអូមីក្រុង ជំងឺផ្តាសាយបក្សី និងជំងឺផ្សេងៗរួមទាំងការបង្ការសុខភាពបណ្តាលមកពីការពុលចំណីអាហារ ឬពុលស្រា ស នៅក្នុងការរស់នៅជាប្រចាំថ្ងៃរបស់ខ្លួន ក៏ដូចជានារដូវបុណ្យទាន ពិធីសែនដូនតាផ្សេងៗ និងនាឱកាសចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរខាងមុខនេះ ដោយអនុវត្តវិធានការដូចខាងក្រោម៖ -អនុវត្តឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួននូវវិធានការ ៣ការពារ (ពាក់ម៉ាស់ លាងដៃឱ្យញឹកញាប់ជាមួយសាប៊ូ ឬអាល់កុល ឬជែល និងរក្សាគម្លាតសុវត្ថិភាពបុគ្គល ពីមួយម៉ែត្រកន្លះឡើង) និង ៣កុំ (កុំទៅកន្លែងមានមនុស្សច្រើន កុំទៅកន្លែង បិទជិតគ្មានខ្យល់ចេញចូល កុំប៉ះពាល់គ្នា កុំចាប់ដៃគ្នា កុំកៀកស្មាគ្នា ជាដើម)។ -ត្រូវលាងដៃឱ្យបានញឹកញាប់ជាមួយសាប៊ូ និងទឹកស្អាតឱ្យបានញឹកញាប់ បន្ទាប់ពីការប៉ះពាល់សត្វ បោចសំអាតសត្វបសុបក្សី ឬវត្ថុផ្សេងៗ ដែលអាចជាប្រភពចម្លងរោគ ព្រមទាំងប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការអនុវត្តន៍អនាម័យ និងចំណីអាហារដែលមានសុវត្ថិភាពល្អ និងចម្អិនម្ហូបអាហារឱ្យបានឆ្អិនល្អ មុននឹងបរិភោគ។ -គួរត្រូវជៀសវាង ការចូលទៅកន្លែងចិញ្ចឹមសត្វ (បើគ្មានភារកិច្ច ឬប៉ះពាល់ផ្ទាល់ជាមួយសត្វនៅតាមកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមសត្វ និងទីផ្សារបក្សីរស់ ឬចូលកន្លែងសត្តឃាត ឬប៉ះពាល់ជាមួយផ្ទៃណាមួយដែលកខ្វក់ ឬប្រឡាក់ដោយលាមកសត្វបសុបក្សី ឬសត្វដទៃទៀត។ -ជៀសវាងប្រជ្រៀតគ្នា នៅពេលទិញម្ហូបអាហារ ទិញសាច់ ឬបក្សីរស់ ឬសម្ភារៈនានា ជាពិសេស ត្រូវចេះត្រៀមលក្ខណៈទុកជាមុនពីចម្ងាយ ជៀសវាងការកកស្ទះ ឬការកកកុញមនុស្សច្រើន នៅតាមទីផ្សារ ឬហាងនៅក្នុងថ្ងៃតែមួយ ឬក្នុងថ្ងៃនៃពិធីនានាជាដើម។ -ទុកដាក់អាហារឆៅ និងឆ្អិន ដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។ -ចម្អិនម្ហូបអាហារឱ្យបានឆ្អិនល្អ ជាពិសេសសាច់ សត្វស្លាប ស៊ុត និងអាហារសមុទ្រ។ នៅពេលលោកអ្នកទិញម្ហូបអាហារដែលឆ្អិនស្រាប់ នៅតាមផ្សារ ឬតាមដងផ្លូវ ត្រូវប្រាកដថាអាហារទាំងនោះមានអនាម័យ និងមានសុវត្ថិភាព។ -ទុកដាក់ចំណីអាហារក្នុងសីតុណ្ហភាពមានសុវត្ថិភាព (បើត្រជាក់ ត្រូវតិចជាង៥អង្សាសេ និងបើក្ដៅ គឺត្រូវលើសពី៦០អង្សាសេ ឬចម្អិនអាហារមួយពេលសម្រាប់តែមួយពេល ដោយមិនទុកអាហារសេសសល់យូរ ដែលអាចផ្អូម ឬមានដុះផ្សិត ដែលបង្កឱ្យមានការរាគរូស ឈឺពោះ ក្អួត ជាដើម។ -ត្រូវប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងវត្ថុធាតុដើមនៅល្អ។ បើសង្ស័យថាមានឆ្លងវីរុសផ្ដាសាយបក្សី ដោយមានរោគសញ្ញាទូទៅរួមមាន៖ គ្រុនក្តៅលើសពី ៣៨.៥ អង្សាសេ ក្អក និងពិបាកដកដង្ហើម និងមានប្រវត្តិប៉ះពាល់សត្វបសុបក្សីឈឺ ឬស្លាប់ក្នុងអំឡុងពេល ១៤ថ្ងៃ មុនចេញរោគសញ្ញា សូមទូរស័ព្ទមកលេខទូរស័ព្ទទាន់ហេតុការណ៍១១៥ និងប្រញាប់ទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យដែលនៅជិតលោកអ្នក។ -អាជ្ញាធរ ខេត្ត ស្រុក ក្រុង ខណ្ឌ រដ្ឋបាលឃុំ/សង្កាត់ ត្រូវចាត់តាំងកម្លាំងគ្រប់គ្រង ឃ្លាំមើល និងធ្វើការណែនាំ ការអនុវត្តវិធានការការពារខាងលើ ជាពិសេស៖ – នៅតាមកសិដ្ឋាន ទីផ្សារលក់សត្វបសុបក្សីរស់ ដោយមានការត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តវិធានការការពារឱ្យបានហ្មត់ចត់ ដើម្បីជៀសផុតពីការផ្ទុះចេញនូវជំងឺផ្តាសាយបក្សី ក្នុងសហគមន៍របស់ខ្លួន។ – នៅមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន ចាត់ចែងការត្រួតពិនិត្យចំពោះ វិធានការ ៣ការពារ ៣កុំ និងវិធានការសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ។ – ត្រួតពិនិត្យទីតាំងបិទស្រា ស ឬផលិតស្រា ស ហើយអ្នករៀបចំ ឬអ្នកផលិតស្រា ស ត្រូវធានានូវការអនុវត្តតាមក្បួនបច្ចេកទេសត្រឹមត្រូវ ដោយមិនយកសារធាតុមេតាណុល មកលាយធ្វើជាស្រា សផ្តេសផ្តាសនោះឡើយ។ -ដាច់ខាតមិនត្រូវទិញ ឬផលិត ឬបិរភោគស្រា ស ដែលមិនមានប្រភពផលិតច្បាស់លានស់ ហើយដែលមិនគោរពតាមបទដ្ឋានបច្ចេកទេសត្រឹមត្រូវ ឬយកមេតាណុលធ្វើជាស្រា ស ដែលបង្កឲ្យមានការពុលរហូតដល់ស្លាប់នោះទេ។ ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងសុខាភិបាលសូមលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាជនទូទៅ អនុវត្តតាមដំបូន្មានសាមញ្ញាខាងលើ ដើម្បីការពារខ្លួន និងក្រុមគ្រួសារ និងជូនពរឲ្យបុគ្គលគ្រប់រូបជួបនូវសុខភាពល្អ និងចៀសផុតនូវជំងឺកូវីដ-១៩ និងជំងឺផ្សេងៗ៕	ក្រសួងរំលឹកឲ្យការពារសុខភាពនាឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ
មនុស្សប្រុសស្រីជាង ៣០ នាក់ បានពុលអាហារ ក្នុងពិធីជប់លៀងមួយ កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ។ ហេតុការណ៍នេះ បានកើតឡើង ក្នុងបរិវេណរោងចក្រ ផលិតទឹកបរិសុទ្ធ ម៉ាកប្រូវីដា មានទីតាំងស្ថិត ក្នុងភូមិស្នំប្រាំពីរ ឃុំមាក់ប្រាង ស្រុកទឹកឈូ ខេត្តកំពត។ សមត្ថកិច្ចបានប្រាប់ឱ្យដឹងថា កាលពីម៉ោង ៦ ល្ងាច ថ្ងៃទី២១ ខែមករា មានករណីពុលអារហារ ក្នុងពិធីជប់លៀង របស់ក្រុមហ៊ុនផលិតទឹកបរិសុទ្ធម៉ាកប្រូវីដា ស្ថិតក្នុងភូមិស្នំប្រាំពីរ ឃុំមាក់ប្រាង ស្រុកទឹកឈូ។ ករណីនេះ បានបណ្តាលឱ្យមនុស្ស ប្រុសស្រី ៣៤ នាក់ ត្រូវបញ្ជូនចូលសង្គ្រោះបន្ទាន់។ សមត្ថកិច្ចបានបញ្ជាក់ទៀតថា ក្នុងចំណោមនោះ ជនរងគ្រោះ ២៦ នាក់ បានចូលសម្រាកក្នុងមន្ទីរបង្អែកខេត្តកំពត និង ៨ នាក់ផ្សេងទៀត ទទួលការព្យាបាល នៅគ្លីនិកឯកជន។ រហូតដល់រសៀល ថ្ងៃទី២២ ខែមករានេះ ជនរងគ្រោះទាំងអស់ បានជាសះស្បើយ ព្រមទាំងចាកចេញពីមន្ទីរពេទ្យ និង គ្លីនិកវិញហើយ៕	មនុស្សជាង ៣០នាក់ពុលអាហារក្នុងពិធីជប់លៀងនៅកំពត
ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាបានសម្រេចចេញវិញ្ញាបនបត្រចុះបញ្ជីគម្រោងវិនិយោគចំនួន ២២ ដែលមានទុនវិនិយោគសរុបប្រមាណជា ៤៤៤ លានដុល្លារក្នុងរយៈពេល ១៥ ថ្ងៃដំបូងនៃខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤។ សម្រេចចេញវិញ្ញាបនបត្រចុះបញ្ជីគម្រោងវិនិយោគទាំងនេះ ត្រូវបានប្រកាសកាលពីម្សិលមិញដោយក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍកម្ពុជាហើយទុនភាគច្រើនត្រូវបានវិនិយោគលើវិស័យឧស្សាហកម្ម កសិកម្ម កសិឧស្សាហកម្ម និងការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរដែលភាគច្រើនមានទីតាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញស្វាយរៀង ព្រះសីហនុ និងកំពង់ស្ពឺ។ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា មានគម្រោងវិនិយោគចំនួន៤នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដូចជា ការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលទិន្នន័យ និងសេវាកម្មពពក នៅក្នុងខណ្ឌឬស្សីកែវ និងខណ្ឌដូនពេញ ការសាងសង់រោងចក្រផលិតថង់យួរ ថង់ប្លាស្ទិក ស្រោមកង់រថយន្ត គម្របសៀវភៅ និងទ្រនាប់ប្រភេទនៅស្រុកកំបូល និងគម្រោងសាងសង់រោងចក្រកាត់ដេរនៅខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ សម្រាប់ផលិតសម្លៀកបំពាក់ពេទ្យ និងសម្លៀកបំពាក់សត្វចិញ្ចឹម។ ក្រៅពីនេះ ខេត្តស្វាយរៀងបានទទួលគម្រោងវិនិយោគចំនួនដូចគ្នា រួមមានការសាងសង់រោងចក្រផលិតគ្រឿងប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះពីលោហធាតុកែច្នៃ ដែលមានទីតាំងនៅស្រុកស្វាយជ្រំ ការបង្កើតរោងចក្រចំនួន៣ នៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសស្វាយរៀងហ្គីហ្គាដែលមានរោងចក្រចំនួនពីរផលិតគ្រឿងសង្ហារិម គ្រឿងប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះ សម្ភារៈវេចខ្ចប់គ្រប់ប្រភេទ អំពូលភ្លើង ខ្សែភ្លើង និងប្រអប់កេស។ ខេត្តព្រះសីហនុ ជាខេត្តជាប់មាត់សមុទ្រ ទទួលបានកញ្ចប់លើកទឹកចិត្តពិសេសពីរដ្ឋាភិបាល ក៏ទទួលបានគម្រោងវិនិយោគចំនួន ៣ ដែលក្នុងនោះមានរោងចក្រចំនួន ២ នឹងត្រូវសាងសង់នៅស្រុកព្រៃនប់ សម្រាប់កែច្នៃដូង ធ្វើតុក្កតា និងផ្គត់ផ្គង់សត្វចិញ្ចឹម ខណៈគម្រោងសំខាន់មួយទៀតផ្តោតលើការផលិតសាឡុង និងគ្រឿងសង្ហារិម ក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងព្រះសីហនុ។ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ មានរោងចក្រផលិតថ្មីចំនួន ៣ ដែលរោងចក្រចំនួន ២ នឹងត្រូវសាងសង់នៅស្រុកគងពិសី សម្រាប់ផលិតដើមឈើណូអែល អំពូលភ្លើងលំអរ និងប្រអប់ក្រដាសកាតុងធ្វើកេស ហើយរោងចក្រមួយទៀតនឹងផ្តោតលើការផលិតគ្រប់ប្រភេទ មានដូចជាកាបូប សម្ភារៈប្រើប្រាស់ ដែលត្រូវសាងសង់នៅស្រុកសំរោងទង។ ខេត្តស្ទឹងត្រែង ក៏បានត្រៀមស្វាគមន៍គម្រោងចំនួនពីរសម្រាប់ការសាងសង់កសិដ្ឋានផ្លែឈើ និងកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមជ្រូក ដោយភ្ជាប់មកជាមួយរោងចក្រកែច្នៃដែលនឹងសាងសង់នៅក្នុងសង្កាត់បូរីអូរស្វាយសែនជ័យ។ ដូចគ្នានេះដែរ ខេត្តតាកែវក៏បានឃើញការវិនិយោគចំនួនពីរសម្រាប់ការសាងសង់រោងចក្រកាត់ដេរនៅស្រុកបាទី និងស្រុកសំរោង។ គម្រោងវិនិយោគចំនួន ៤ ដែលនៅសេសសល់មាននៅខេត្តព្រះវិហារ រោងចក្រកាត់ដេរនៅក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្តាល សាងសង់កំពង់ផែពហុបំណង និងមណ្ឌលភស្តុភារកំពង់ឆ្នាំង នៅស្រុកកំពង់លែង និងចុងក្រោយគឺគម្រោង សាងសង់រោងចក្រផលិតសម្លៀកបំពាក់ ស្រោមដៃ ស្រោមជើង មួក កាបូប នៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសជាំងស៊ូ (JS-SEZ) លើផ្លូវជាតិលេខ៦ ខេត្តកំពង់ចាម។	ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាសម្រេចចេញវិញ្ញាបនបត្រចុះបញ្ជីគម្រោងវិនិយោគដែលមានទុនវិនិយោគសរុបប្រមាណជាង ៤៤៤លានដុល្លារ
ខណៈដែលអាជ្ញាធរបន្តប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រកបអាជីវកម្មដែលគ្មានសីលធម៌ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និងសុវត្ថិភាពអ្នកប្រើប្រាស់នោះ មន្ត្រីបានរាយការណ៍ថា ការប្រកបអាជីវកម្មទាំងនោះនៅតែបន្តគំរាមកំហែងដល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានការពារអ្នកប្រើប្រាស់ កិច្ចការប្រកួតប្រជែង និង បង្រ្កាបការក្លែងបន្លំ (CCF) បានឲ្យដឹងថា ប្រជាជនកម្ពុជានៅតែបន្តប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាចំណីអាហារ និងសុវត្ថិភាពអ្នកប្រើប្រាស់។ មន្ត្រី CCF បានរាយការណ៍ថា តាមរយៈប្រតិបត្តិការត្រួតពិនិត្យតាមបណ្តាផ្សារកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមករា អធិការក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ និងកំពង់ធំ បានចុះត្រួតពិនិត្យផលិតផលម្ហូបអាហារ និងគ្រឿងសម្អាងនៅតាមបណ្តាអាជីវករមួយចំនួននៅតាមផ្សារតាមបណ្តាខេត្តនានា ដើម្បីការពារសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ មន្ត្រីជំនាញបានរឹបអូសផលិតផលកែសម្ផស្សគ្មានការចុះបញ្ជី ឬគ្មានសុវត្ថិភាពប្រមាណ ៦១ គីឡូក្រាម។ ចំណែកនៅខេត្តកំពង់ធំវិញ អាជ្ញាធរបានរឹបអូសអាហារគ្មានសុវត្ថិភាព និងទឹកសុទ្ធ ៥០០ ដប ដែលមិនស្របតាមស្តង់ដារសុខភាព។ ដោយឡែក អាជ្ញាធរខេត្តកំពត បានចាប់ឃាត់រថយន្តដឹកគ្រឿងសមុទ្រ។ ទំនិញនោះត្រូវបានគេចាត់ទុកថា មិនស័ក្តិសមនឹងការប្រើប្រាស់ ហើយបានប្រគល់ឱ្យសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ។ បង្គាត្រូវបានគេរកឃើញថា ត្រូវបានចាក់ជាមួយចាហួយ។ ការបង្រ្កាបលើទំនិញខូចគុណភាព និងគ្មានការចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវ នៅតែបន្តកើតមានក្នុងប្រទេស ដើម្បីទប់ស្កាត់ការបាត់បង់អាយុជីវិត ឬគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពសាធារណៈ៕	សុខភាពសាធារណៈនៅកម្ពុជារងការគំរាមកំហែង
គម្រោងលាភរបស់រដ្ឋាភិបាល បានដាក់លក់បន្លែសុវត្ថិភាព ដែលដាំដុះដោយក្រុមផលិតរបស់គម្រោង នៅស្រុកសូទ្រនិគម និងស្រុកជីក្រែង នៅរៀងរាល់ចុងសប្តាហ៍ ថ្ងៃសៅរិ៍ និងអាទិត្យ។ ក្រុមការងារគម្រោងលាភ ដែលជាក្រុមការងារផលិតបានប្រមូលកសិផលរបស់ខ្លួន ដែលបានដាំដុះតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស និងតាមការណែនាំក្នុងការប្រើប្រាស់ជីធម្មជាតិ ដោយពុំប្រើប្រាស់ជីគីមីឡើយ។ បើយោងតាមការបញ្ជាក់របស់ក្រុមការងារចម្រុះ នៃមន្ទីរពាណិជ្ជកម្មក្នុងពេលចុះត្រួតពិនិត្យលើបន្លែ សាច់ ដែលក្រុមការងារគម្រោងលាភបានដាក់លក់ ជាលទ្ធផលតេស្ត គឺមានភាពត្រឹមត្រូវ ដោយពុំមានជាតិគីមី ឬជាតិអ្វីដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពឡើង គឺមានសុវត្ថិភាព។ ដោយឡែក តំណាងក្រុមផលិតបានលើកឡើងថា បន្ទាប់ពីទទួលបានបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសពីមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទខេត្ត ដែលជាសមាសភាពមួយក្នុងគម្រោងលាភ ក្រុមការងារផលិតបានយកបច្ចេកទេសទាំងនោះ ទៅអនុវត្តក្នុងការដាំដុះបន្លែ ចិញ្ចឹមសត្វ ដោយទទួលបានលទ្ធផលល្អប្រសើរ ដែលអាចយកទៅប្រកួតប្រជែងក្នុងទីផ្សារបាន៕	គម្រោងលាភបានដាក់លក់បន្លែសុវត្ថិភាពដែលដាំដុះដោយកសិករនៅស្រុកសូទ្រនិគម និងស្រុកជីក្រែង
គណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងផលិតផលក្លែងក្លាយកម្ពុជាហៅកាត់ថា (CCCC) បានប្រកាសថា បានរកឃើញថ្នាំខុសច្បាប់ ផលិតផលពេទ្យ គ្រឿងសំអាង និងផលិតផលក្លែងក្លាយទូទៅសរុបចំនួន ១៤០ ករណី ស្មើនឹងជាង ៤,៧តោន។ រីឯផលិតផលថ្នាំជក់ និងឧបករណ៍វេជ្ជសាស្ត្របានចំនួន ៧៧ កញ្ចប់ រួមមា ស្រា ៧៧,៧៧០ លីត្របានរឹបអូសកាលពីឆ្នាំមុនដោយមានជាង ៤០ ករណីត្រូវបានបញ្ជូនទៅតុលាការ។ លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក តាន់ សុខវិជ្ជា ប្រធានលេខាធិការដ្ឋាន នៃគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងផលិតផលក្លែងក្លាយបានមានប្រសាសន៍យ៉ាងដូច្នេះក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយកាសែតខ្មែរថាមស៍ថាផលិតផលក្លែងក្លាយកំពុងរីករាលដាលនៅក្នុងទីផ្សារកម្ពុជា។ ការផលិត ស្តុកទុក និងចែកចាយផលិតផលក្លែងក្លាយនៅតែបន្តកើនឡើង បើទោះបីជា គណៈកម្មាធិការបានធ្វើប្រតិបត្តិការរឹបអូស និងបំផ្លាញចោលរាប់រយតោននៃផលិតផលគ្មានស្តង់ដារ និងក្លែងក្លាយ ជាពិសេសថ្នាំក្នុងបរិមាណច្រើន ដែលបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភ និងទាមទារឱ្យមានការពិចារណាឱ្យបានហ្មត់ចត់បន្ថែមទៀត។ លោកឧត្តមសេនីយ៍ទោមានប្រសាសន៍ថា ៖ « បច្ចុប្បន្នផលិតផលក្លែងក្លាយដែលកំពុងរីករាលដាលជារៀងរាល់ថ្ងៃស្ទើរតែគ្រប់ទីកន្លែងត្រូវបានចាត់ទុកថាបញ្ហា ដែលបង្កហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាព និងអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ និងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ»។ លោកបានបន្ថែមថា ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយបទល្មើសផលិតផលក្លែងក្លាយឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ត្រូវមានការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ និងរួមសហការគ្នាអនុវត្តបេសកកម្មការពារសុខភាព និងសុខមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋស្របតាមច្បាប់ស្របតាមការណែនាំផ្ទាល់របស់លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។ លោកបន្តថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះ បច្ចេកវិទ្យាកាន់តែទំនើប និងជឿនលឿន ខណៈការយល់ដឹង នៅមានកម្រិត។ ប្រជាពលរដ្ឋមានតម្រូវការប្រើប្រាស់ខ្ពស់ ហើយទំនិញស្ទើរតែទាំងអស់ត្រូវបាននាំចូលពីបរទេស ដូច្នេះការកំណត់អត្តសញ្ញាណផលិតផលក្លាយជាបញ្ហាស្មុគស្មាញសម្រាប់អាជ្ញាធរ»។ លោកបន្ថែមថា ក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំកន្លងមកគណៈកម្មាធិការបានចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យសរុបចំនួន ៤៦ នាក់ ដែលបញ្ជូនទៅតុលាការ ដោយរកឃើញផលិតផលក្លែងក្លាយសរុបជាង១០០០តោន និងមានតម្លៃជាង២០លានដុល្លារ។ លោកបានបន្ថែមថា យោងតាមស្ថិតិនីតិវិធី គណៈកម្មាធិការបានធ្វើកិច្ចសន្យាជាមួយជនសង្ស័យចំនួន ១១១ករណី បន្ទាប់ពីបានធ្វើការអប់រំអំពីច្បាប់រួច ១៩រណីកំពុងស្ថិតនៅក្រោមការស៊ើបអង្កេត និង ១០ករណីកំពុងត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់តុលាការដើម្បីបន្តនីតិវិធីក្នុងនោះមានជនសង្ស័យចំនួន ៥ នាក់ដែលជាជនជាតិចិន។ លោកក៏បានអំពាវនាវឲ្យមានការសិក្សារៀបចំច្បាប់ស្តីពី «ការប្រឆាំងផលិតផលក្លែងបន្លំ» ដែលមានក្រសួងមហាផ្ទៃជាអ្នកសម្របសម្រួល ដើម្បីឲ្យការអនុវត្តច្បាប់អាចមានឥទ្ធិពលលើជនល្មើស។ លោកមានប្រសាសន៍ថា «យើងនឹងខិតខំប្រឹងប្រែងឱ្យអស់ពីសមត្ថភាព ដើម្បីសហការជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ជាពិសេសគណៈកម្មាធិការអន្តរក្រសួង ដើម្បីទប់ស្កាត់ផលិតផលក្លែងក្លាយកុំឱ្យដាក់លក់នៅលើទីផ្សារ និងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋ»។ លោក ទេព ប៊ុនធឿន អាយុ ៣៥ឆ្នាំ រស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ បាននិយាយថា គាត់តែងតែឃើញផលិតផលក្លែងក្លាយដាក់លក់តាមអនឡាញ។ លោកគិតថា ប្រសិនបើ គណៈកម្មាធិការត្រូវបានពង្រឹង និងចាត់វិធានការយ៉ាងតឹងរ៉ឹងជាមួយជនល្មើសមកផ្តន្ទាទោសនោះ វានឹងកាន់តែងាយស្រួលក្នុងការការពារសុខភាពប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកថា៖ «ខ្ញុំសូមសំណូមពរដល់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ហាមដាច់ខាតរាល់អាជីវកម្មដែលនាំចូលផលិតផលក្លែងក្លាយ មកលក់នៅទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រ ដើម្បីកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋ»៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា	ប៉ូលិសបង្រ្កាបការផលិតផលិតផលក្លែងក្លាយ ១៤០ករណីឆ្នាំ២០២១
យ៉ាងហោចណាស់មនុស្ស ១២០០០ នាក់ដែលត្រូវបានសង្ស័យថាកំពុងរស់នៅជាមួយមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍ មិនបានមករកការព្យាបាលទេ ហើយនេះកំពុងប៉ះពាល់ដល់គោលដៅរបស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ក្នុងការបញ្ចប់គ្រោះមហន្តរាយនៅឆ្នាំ២០២៥។ អនុប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រឆាំងជំងឺអេដស៍ លោក ទៀ ផល្លា បាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា ក្នុងរយៈពេល 30 ឆ្នាំកន្លងមកនេះ មានតែអ្នកដែលមានជំងឺចំនួន ៦៣០០០ ប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវបានទទួលការព្យាបាល ហើយត្រូវបានបញ្ចូលទៅក្នុងមូលដ្ឋានទិន្នន័យមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍។ លោកមានប្រសាសន៍ថា «យ៉ាងហោចណាស់ ១២000 នៃអ្នកដែលអាចមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍ មិនបានមកធ្វើតេស្ត និងការព្យាបាលវេជ្ជសាស្រ្តទេ។ អ្វីដែលយើងត្រូវធ្វើបន្ទាប់ដើម្បីសម្រេចបានគោលដៅឆ្នាំ២០២៥ របស់យើងគឺការកំណត់ទីតាំងពួកគេ ហើយនេះជាបញ្ហាប្រឈមមួយ»។ លោក ផល្លាបានមានប្រសាសន៍ថា អ្នកទាំងនោះមានអាយុចន្លោះពី ៥០ ទៅ ៧០ ឆ្នាំ ហើយត្រូវគេសង្ស័យថាបានឆ្លងជំងឺនេះយ៉ាងហោចណាស់ ១០ ឆ្នាំមកហើយ។ កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោក អៀង មូលី ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រឆាំងជំងឺអេដស៍ បានមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងរយៈពេលបីទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ រដ្ឋាភិបាលបានចំណាយថវិកាប្រមាណ ៩០០ លានដុល្លារដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍/អេដស៍។ ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលាមួយដើម្បីពិនិត្យវឌ្ឍនភាព នៃផែនការយុទ្ធសាស្រ្តគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងពហុវិន័យជាតិលើកទី៥ សម្រាប់ជំងឺអេដស៍ (២០១៩-២០២៣) លោកមូលីមានប្រសាសន៍ថា ថវិកាភាគច្រើនបានមកពីប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ។ អ្នកចូលរួមនៅក្នុងសិក្ខាសាលានេះ គឺជាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលចូលរួមក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រោះមហន្តរាយពីជំងឺអេដស៍ និងមេរោគអេដស៍។ លោកម៉ូលីបានក្រើនរំលឹកពួកគេអំពីតម្រូវការក្នុងការអនុវត្តគោលការណ៍ណែនាំរបស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលបានអំពាវនាវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ក្នុងប្រទេសចូលរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាលដើម្បីបញ្ចប់មេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍នៅឆ្នាំ២០២៥។ លោកម៉ូលីក៏បានអំពាវនាវដល់ទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល អង្គការសហប្រជាជាតិ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងតំណាងសំខាន់ៗនៃអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ចូលរួមក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រអនុវត្តគោលនយោបាយជាតិ ដើម្បីលុបបំបាត់មេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍នៅឆ្នាំ២០២៥។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ការងារដែលកំពុងត្រូវបានធ្វើគួរតែជាវិធីសាស្ត្រដ៏ស្វាហាប់នៃប្រព័ន្ធភាគីពាក់ព័ន្ធនៃយុទ្ធសាស្ត្រ។ វិធីសាស្រ្តនេះមានគោលបំណងចូលរួមគ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន មិនត្រឹមតែក្នុងការបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួនដោយមិនបន្ទោសគ្នាទៅវិញទៅមកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងសម្របសម្រួល និងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា ដើម្បីសម្រេចបាននូវរាល់បេសកកម្ម និងគោលបំណង គោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល និងការឆ្លើយតបប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ លោកម៉ូលី បានមានប្រសាសន៍ថា «យើងបន្តលើកកម្ពស់ការចូលរួមពហុភាគីក្នុងការឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍ពីគ្រប់ភាគីជាតិ អន្តរជាតិ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ សង្គមស៊ីវិល វិស័យឯកជន ជាពិសេសជាមួយនឹងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិតែមួយ និងប្រព័ន្ធតាមដាន និងវាយតម្លៃជាតិតែមួយ»៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា	អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ១២០០០នាក់មិនមកទទួលសេវាព្យាបាល
កូនឈើចម្រុះជាង២៧០០ដើម ត្រូវបានរដ្ឋបាល ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ចុះដាំនៅតំបន់៣ នៃបឹងទន្លេសាបជាលើកទី៥ ដោយមានការចូលរួមពីលោក ខេង ស៊ុម ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត និងលោក អ៊ុ រាត្រី អភិបាលខេត្ត ដែលស្ថិតនៅក្នុងឃុំប្រាសាទ និងឃុំភ្នំលៀប ស្រុកព្រះនេត្រព្រះ ខេត្ត បន្ទាយមានជ័យ។ ថ្លែងក្នុងពិធីដាំកូនឈើ នៅពីទីថ្ងៃទី២៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ លោក អ៊ុ រាត្រី អភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ មានប្រសាសន៍ថា ការដាំកូនឈើឡើងវិញនៅពេលនេះ គឺដើម្បីបង្ហាញពីការចូលរួមទប់ស្កាត់ការកាប់ទន្ទ្រានខុសច្បាប់ដីតំបន់៣ ដីព្រៃលិចទឹក បឹងទន្លេសាប។ លោកថា ការដាំនេះមិនមែនដាំតែពេលនេះទេ គឺស្រុក២ ដែលរងការកាប់ទន្រ្ទានខុសច្បាប់ គឺព្រះនេត្រព្រះ ស្រុកមង្គលបូរី នឹងបន្តដាំបន្ថែមទៀត ទាំងក្រុមការងារខេត្តទទួលបន្ទុកស្រុក និងអាជ្ញាស្រុកសាម៊ី ត្រូវទទួលខុសត្រូវ និងថែទាំបន្ត។ ជាមួយគ្នានេះ លោកអភិបាលខេត្តបានអរគុណចំពោះការចូលរួមយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំ របស់ថ្នាក់ដឹកនាំខេត្ត មន្ត្រីរាជការ មន្ទីរអង្គភាព កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទាំងអស់ អាជ្ញាធរដែនដីគ្រប់ថ្នាក់ យុវជន ដើម្បីរួមចំណែកដាំឈើឡើងវិញ ដើម្បីការពារធនធានធម្មជាតិ ព្រៃលិចទឹកសាប។ រីឯកូនឈើចម្រុះដែលត្រូវបានយកមកដាំរួមមាន ដើមឬស្សី ៦៥០ដើម ដើមរាំងទឹក ៨៥០ដើម និងគ្រាប់ត្នោត១២០០គ្រាប់ផងដែរ៕	កូនឈើចម្រុះជាង ២៧០០ដើម ត្រូវបានរដ្ឋបាល ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ដាំនៅតំបន់៣ នៃបឹងទន្លេសាប
នៅពេលដែលអូមីក្រុង បន្តបង្កើតមូលដ្ឋានសម្រាប់ខ្លួនវានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាមួយនឹងករណីឆ្លងក្នុងសហគមន៍ជិត ២០០ នៃវ៉ារ្យ៉ង់ប្រភេទថ្មី អត្រានៃការចាក់វ៉ាក់សាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែខិតជិតដល់ទីបញ្ចប់ ដោយសម្រេចបាន ៨៩.៥៩ ភាគរយនៃប្រជាជនគោលដៅដែលបានកំណត់ចំនួន ១៦ លាននាក់ ដោយចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ បានយ៉ាងហោចមួយដូស។ ខណៈពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងឆ្ពោះទៅរកការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការ បាន ៩១ ភាគរយចំនួនប្រជាជន ដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី៣ និងទី៤ ក៏កំពុងកើនឡើងជាលំដាប់ផងដែរ។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៣ ខែមករា ប្រទេសកម្ពុជាបានកត់ត្រាចំនួនប្រជាជន ៤,៧៦០,៥៧៣ នាក់ បានចាក់ដូសទី៣ និង ចំនួន ៣០៤,៨៧៤ នាក់ បានចាក់ដូសទី៤។ ប្រជាជន អាយុ ១៨ ឆ្នាំ និងលើសពីនេះ ត្រូវបានកត់ត្រាពីការចាក់វ៉ាក់សាំង មានចំនួនកាន់តែច្រើន។ យោងតាមរបាយការណ៍ចុងក្រោយបំផុត ១០១.៩១ ភាគរយនៃប្រជាជនគោលដៅ ១០ លាននាក់ បានចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការកូវីដ-១៩ រួចហើយ ស្មើនឹង ១០,១៩០,៦២៤ នាក់ ក្នុងចំណោមនោះ ចំនួន ៥,១៦១,១៣៦ ជាស្ត្រី។ ប្រជាជនចំនួន ៩,៨៣៨,៨៨៦ នាក់ក្នុងចំណោម ១០១.៩១ ភាគរយ បានចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការពេញលេញ។ យុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងសម្រាប់កុមារ អាយុពី៦ ដល់១១ឆ្នាំ កំពុងកើនឡើងជាលំដាប់ ដោយយុទ្ធនាការនេះទទួលបានជោគជ័យបំផុត។ យុទ្ធនាការនេះបានកត់ត្រា បានចំនួន ១០៥.៧៨ភាគរយនៃចំនួនគោលដៅ ១,៨៩៧,៣៨២ ដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងរួចហើយ។ កុមារចំនួន ២,០០៧,១៣៧ នាក់ ក្នុងក្រុមអាយុ បានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី១រួចរាល់ និងចំនួន ១,៩១៦,៩៩០ បានចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញ។ យុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងសម្រាប់កុមារអាយុ ៥ ឆ្នាំបានឈានដល់ចំនួន ១០៥.០៥ ភាគរយ នៃចំនួនគោលដៅ ៣០៤.៣១៧ ដែលស្មើនឹង ៣១៩.៦៨១ ជាកុមារ។ កុមារចំនួន ២៤២,០៤២ នាក់ ក្នុងក្រុមអាយុ ត្រូវបានចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញ។ យុទ្ធនាការតែមួយគត់ដែលមិនបានសម្រេចគោលដៅគឺយុទ្ធនាការសម្រាប់យុវជនដែលមានអាយុពី១២ ទៅ ១៧ ឆ្នាំ។ យុទ្ធនាការនេះទើបតែសម្រេចបានការចាក់វ៉ាក់សាំង ៩៩.៤២ ភាគរយ នៃចំនួនប្រជាជនគោលដៅ ១,៨២៧,៣៤៨ ។ ក្នុងចំណោមចំនួនគោលដៅ មានតែយុវជន ១,៨១៦,៧២៣ នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវបានចាក់វ៉ាក់សាំង និង ១,៧៣៧,៤៦៣ នាក់ ត្រូវបានចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញ៕	យុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងកាន់តែខិតជិតដល់គោលដៅ ខណៈដែលករណីអូមីក្រុងកើនឡើង
កំពង់ស្ពឺៈ រថយន្តដឹកជញ្ជូនសិប្បសត្វទម្ងន់ជាង១២តោនត្រូវបានសមត្ថកិច្ចខេត្តកំពង់ស្ពឺឃាត់ទុក។ សមត្ថកិច្ចបានរឹបអូសរថយន្តនិងទំនិញកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមករា នៅភូមិក្រាំងព្នៅ ឃុំអូរ ស្រុកភ្នំស្រួច ខេត្តកំពង់ស្ពឺ តាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ៤ ។រថយន្តនេះត្រូវបានកម្លាំងនគរបាលប្រឆាំងបទល្មើសសេដ្ឋកិច្ចខេត្តកំពង់ស្ពឺរឹបអូស។ ប្រធានការិយាល័យនគរបាលប្រឆាំងបទល្មើសសេដ្ឋកិច្ច នៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក ហេង សំរេច បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា នគរបាលប្រឆាំងបទល្មើសសេដ្ឋកិច្ចខេត្ត បានឃាត់រថយន្តម៉ាក Daewoo ពាក់ស្លាកលេខ កំពង់ធំ 3A 2312 អ្នកបើកបររថយន្តនោះមានឈ្មោះ ឃាង សុខា ភេទប្រុស អាយុ៤១ឆ្នាំ រស់នៅភូមិត្រពាំងត្រស់ ឃុំសំរោងទង ស្រុកសំរោងទង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ។ បុរសរូបនេះដឹកជញ្ជូនសិប្បសត្វដោយគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាតពីកំពង់ផែកែវផុស ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុងទៅប្រទេសវៀតណាម ឆ្លងកាត់ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ។ ប្រធានការិយាល័យបានបញ្ជាក់ថា សមត្ថកិច្ចបានរកឃើញបាវចំនួន ២៤៥ បាវ មានទម្ងន់ជាង ១២ តោន។ វត្ថុតាងត្រូវបានប្រគល់ជូនមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ៕	ការដឹកជញ្ជូនសិប្បសត្វខុសច្បាប់ជាង ១២តោនត្រូវសមត្ថកិច្ចរឹបអូស
មន្ត្រីកីឡាជាន់ខ្ពស់ និងប្រជាជនសាមញ្ញនៅកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃអាទិត្យបានសម្តែងការគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិករដូវរងានៅទីក្រុងប៉េកាំងឆ្នាំ២០២២ ដោយបង្ហាញការជឿជាក់របស់ពួកគេថាការប្រកួតនឹងទទួលបានជោគជ័យដ៏ត្រចះត្រចង់។ ថ្លែងទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មាន ខណៈទៅទស្សនាការតាំងពិព័រណ៍រូបថតកីឡាអូឡាំពិករដូវរងាទីក្រុងប៉េកាំង អគ្គលេខាធិការគណៈកម្មាធិការជាតិអូឡាំពិកកម្ពុជា (NOCC) លោក វ៉ាត់ ចំរើន បាននិយាយថា កម្ពុជាគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិក និងប្រឆាំងគ្រប់ទម្រង់នៃការយកកីឡាមកធ្វើជាឈ្នាន់នយោបាយ។ លោក ចំរើន បានប្រាប់សារព័ត៌មានថា៖ «តាងនាមគណៈកម្មាធិការជាតិអូឡាំពិកកម្ពុជា ខ្ញុំសូមសម្តែងការគាំទ្រពេញទំហឹងចំពោះទីក្រុងប៉េកាំងក្នុងការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះកីឡាអូឡាំពិករដូវរងានេះ ហើយខ្ញុំសូមជូនពរឲ្យព្រឹត្តិការណ៍ប្រកួតនេះទទួលបានជោគជ័យ»។ លោក ចំរើន បានបន្តទៀតថា “ទោះបីជាការប្រកួតកំពុងស្ថិតកាលៈទេសៈនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ក៏ដោយ ក៏វិធានការត្រូវបានចាត់យ៉ាងម៉ត់ចត់ក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ហើយវិធានការទាំងនេះគឺល្អ។ “ទីក្រុងប៉េកាំងបានធ្វើការងារបានល្អក្នុងការរៀបចំការប្រកួតកីឡានេះ”។ រៀបចំដោយសមាគមអ្នកសរសេរផ្ចង់ចិន-កម្ពុជា ការតាំងពិព័រណ៍រូបថតរយៈពេលពីរខែនៅខុនដូ លី ហួត រាជធានីភ្នំពេញ បានបើកនៅថ្ងៃទី ២៣ ខែមករា។ អ្នកស្រី ឈាន រូកា អាយុ ២៥ ឆ្នាំ ជាភ្ញៀវទេសចរណ៍បាននិយាយថា គាត់គាំទ្រពេញទំហឹងចំពោះការប្រកួតនេះ ពីព្រោះវាជាកីឡា មិនមែនរឿងនយោបាយទេ។ លោកស្រីរូកា បាននិយាយថា “ប្រទេសចិនបានធ្វើការងារដ៏ល្អក្នុងការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍នេះ ដែលខ្ញុំគិតថានឹងបង្ហាញព្រឹត្តិការណ៍កីឡាដ៏អស្ចារ្យមួយទៅកាន់ពិភពលោក” ។ លោកស្រីរូកា មានទំនុកចិត្តព្រឹត្តិការណ៍កីឡានេះនឹងមានសុវត្ថិភាព និងជោគជ័យ ហើយនឹងនាំមកនូវមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាន់តែជិតស្និទ្ធ ក៏ដូចជាការចងចាំដ៏ល្អ និងមិនអាចបំភ្លេចបានដល់អ្នកចូលរួមទាំងអស់។ រូកាបានបន្តទៀតថា “រួមគ្នាដើម្បីអនាគតរួមគ្នា។ ប្រទេសចិន យើងឈរជាមួយអ្នក ហើយសូមជូនពរឱ្យទទួលបានជោគជ័យក្នុងការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះព្រឹត្តិការណ៍កីឡាដ៏អស្ចារ្យនេះ” ។ លោក ទ្រិញ ស៊ុនហេង ដែលជាអ្នកទស្សនាម្នាក់ទៀតបាននិយាយថា កីឡាគឺជាភាសាសកល ហើយនាំមកនូវឯកភាព និងមិនមានការរើសអើងចំពោះជាតិសាសន៍ ពូជសាសន៍ ឬវប្បធម៌ណាមួយឡើយ។ លោក ស៊ុនហេង បាននិយាយថា “សន្តិភាព និងមិត្តភាពតែងតែជាផ្នែកនៃចលនាអូឡាំពិក។ វាពិតជាមិនសមរម្យទេដែលប្រទេសមួយចំនួនបានយកព្រឹត្តិការណ៍នេះមកធ្វើជានយោបាយ”។ ខ្ញុំគិតថា ពួកគេកំពុងតែធ្វើឱ្យខូចស្មារតីអូឡាំពិក ព្រមទាំងគោលការណ៍នៃការរួបរួម កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការប្រកួតប្រជែងដោយយុត្តិធម៌»។ លោក ស៊ុនហេង បានបន្ថែមថា កីឡាអូឡាំពិក គឺជាឱកាសមួយសម្រាប់អត្តពលិកមកពីប្រទេស និងតំបន់ជុំវិញពិភពលោក ដើម្បីបង្ហាញពីសមត្ថភាព និងទេពកោសល្យរបស់ពួកគេក្នុងវិស័យកីឡា មិនមែនជាមជ្ឈមណ្ឌលមនោគមវិជ្ជានោះទេ។ អ្នកស្រី ចំរើន ធីតា ជំនួយការរបស់សមាគមបាននិយាយថា រូបថតចំនួន ២៣៨ សន្លឹក និងអក្សរផ្ចង់ជាង ១០០ដែលទាក់ទងនឹងទីក្រុងប៉េកាំងឆ្នាំ២០២២ ត្រូវបានដាក់បង្ហាញនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ។ ធីតា បាននិយាយថា “យើងចង់ប្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជាថា ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអន្តរជាតិនេះ គឺនិយាយអំពីសន្តិភាព មិត្តភាព សាមគ្គីភាព ការលេងដោយយុត្តិធម៌ ការគោរព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសនានាជុំវិញពិភពលោក មិនមែននិយាយអំពីនយោបាយនោះទេ។ ធីតា បានបន្ថែមថា “ខ្ញុំជឿជាក់ថា ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិករដូវរងានៅទីក្រុងប៉េកាំង នឹងពោរពេញទៅដោយភាពទាក់ទាញយ៉ាងជ្រាលជ្រៅនៃវប្បធម៌ប្រពៃណីរបស់ចិន ព្រោះវាមិនត្រឹមតែជាព្រឹត្តិការណ៍កីឡាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាក៏ជាព្រឹត្តិការណ៍វប្បធម៌ផងដែរ”។ Xinhua	មន្ត្រីកម្ពុជាជូនពរកីឡាអូឡាំពិករដូវរងាទីក្រុងប៉េកាំងអោយទទួលបានជោគជ័យ
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍ លោក ថោង ខុន បានសង្កត់ធ្ងន់ថា វេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ានឆ្នាំ២០២២ ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះទទួលបានជោគជ័យ ហើយមិនមានបុគ្គលណាមួយដែលចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ មានលទ្ធផលតេស្តជំងឺកូវីដ-១៩វិជ្ជមាន នោះទេ។ កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមករា លោករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ចំពោះការងារគ្រប់គ្រងសុវត្ថិភាព និងសុខភាពភ្ញៀវ គិតត្រឹមថ្ងៃទី២២ ខែមករា ប្រតិភូទាំងអស់ដែលបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំបានត្រឡប់ទៅប្រទេសរៀងៗខ្លួនវិញហើយ។ បន្ទាប់ពីធ្វើតេស្ត PCR មុនចាកចេញពីខេត្តព្រះសីហនុ ហើយមិនមានករណីឆ្លងកូវីដ-១៩»នោះទេ។ លោកបានបន្ថែមថា ប្រតិភូអន្តរជាតិមួយចំនួនបានផ្ញើសារអបអរសាទរចំពោះការរៀបចំវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន (ATF 2022) និងបានថ្លែងអំណរគុណដល់កម្ពុជាសម្រាប់បដិសណ្ឋារកិច្ចរបស់ខ្លួន។ ជនបរទេសផ្សេងទៀតដែលបានចូលរួមក្នុងវេទិកានេះក៏បានឆ្លៀតឱកាសទៅលេងកោះនានាក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ខណៈខ្លះទៀតបានធ្វើដំណើរទៅកាន់តំបន់ផ្សេងទៀតនៃប្រទេស។ បើតាមលោករដ្ឋមន្ត្រី អ្នកចូលរួមបរទេសក្រុមចុងក្រោយបានចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា បន្ទាប់ពីពួកគេទទួលបានលទ្ធផលអវិជ្ជមានក្នុងការធ្វើតេស្ត PCR របស់ពួកគេ។ មានតែអ្នកកាសែតអន្តរជាតិពីររូបប៉ុណ្ណោះ ដែលម្នាក់មកពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងម្នាក់មកពីប្រទេសអៀរឡង់ ត្រូវបានស្នើសុំឱ្យស្នាក់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ លោករដ្ឋមន្ត្រី ខុន បានបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា “ក្រសួងទេសចរណ៍នឹងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានដ៏ល្អនេះទៅកាន់តំបន់ និងពិភពលោក ដើម្បីលើកកម្ពស់គោលដៅទេសចរណ៍ប្រកបដោយសុវត្ថិភាពក្នុងប្រទេស ខណៈរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាសបើកទេសចរណ៍អាស៊ាន បន្ទាប់ពីវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ានឆ្នាំ២០២២ ( ATF 2022) ៕	រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍៖ ការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ានឆ្នាំ២០២២ ទទួលបានជោគជ័យ
Are You Ok? វីដេអូចម្រៀងរបស់ តន់ ច័ន្ទសីម៉ា តារាចម្រៀងលំដាប់កំពូលរបស់ប្រទេសកម្ពុជា បានផ្ទុះការពេញនិយមនៅកម្ពុជា ដោយទទួលបានអ្នកចូលទស្សនាបានជាង ១១៧ លានដង ចាប់តាំងពីការចេញផ្សាយថ្មីៗនេះនៅលើ CAM-POP Galaxy Navatra ។ តន់ ច័ន្ទសីម៉ា តារាចម្រៀងវ័យក្មេងរបស់ប្រទេសកម្ពុជា កំពុងតែទទួលបានការសរសើរយ៉ាងខ្លាំងពីទស្សនិកជននៅលើ Channel YouTube របស់ CAM-POP Galaxy Navatra សម្រាប់បទចម្រៀងដ៏ទាក់ទាញរបស់នាង។ ដូច្នេះហើយ ទើបក្រុមហ៊ុនផ្សាយពាណិជ្ជកម្មកំពូលៗ ចាប់ផ្តើមតម្រង់ជួរ ដើម្បីចុះហត្ថលេខា ជាមួយ ច័ន្ទ សីម៉ា ផ្សាយម៉ាកឲ្យក្រុមហ៊ុនល្បីឈ្មោះនៅកម្ពុជា។ វីដេអូចម្រៀងនេះត្រូវបានចេញផ្សាយកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ដែលមានសាច់ភ្លេង និងទំនុកច្រៀងដោយឧកញ៉ាអចលនៈទ្រព្យ ឡេង ណាវ៉ាត្រា ម្ចាស់ផលិតកម្ម Galaxy Navatra។ បទនេះនិពន្ធជាភាសាអង់គ្លេសដោយ ហេង ឡុង និពន្ធទំនុកច្រៀងដោយ Tempo Tris និងដឹកនាំដោយ Rawyer, Juedy, Run Sokheng។ តន់ ច័ន្ទសីម៉ា បាននិយាយថា “Are You Ok? ជាបទដំបូងដែលទទួលបានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងក្នុងចំណោមអ្នកស្រលាញ់តន្ត្រីក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រុមការងារទាំងមូលនៅផលិតកម្ម Galaxy Navatra បានខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីធ្វើឱ្យបទនេះទទួលបានការស្រលាញ់ពីមហាជន មិនគួរឱ្យជឿ។ ជាមួយនឹងបទភ្លេងខ្លាំងដូច បទ Are You Ok?នេះ កំពុងបោះជំហានក្នុងវិស័យចម្រៀង»។ Filmbeat.com	បទ Are You Ok? របស់ តន់ ច័ន្ទសីម៉ា ក្លាយជាបទចម្រៀងដ៏ពេញនិយមបំផុតនៅកម្ពុជា
ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំ គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជាកើនពី ១១០ ដល់ជាង ១៣០ ដែលកំពុងដំណើរការនៅតាម ២១ខេត្ត និងរាជធានី ដើម្បីបំពេញតម្រូវការបណ្ដុះបណ្ដាលនិស្សិត និងផលិតធនធានមនុស្សសម្រាប់រួមចំណែកលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ច និងអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ។ ក្នុងរបាយការណ៍សមិទ្ធផលរយៈពេល១០ឆ្នាំ របស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បញ្ជាក់ថា គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជាកើនពី ១១០ ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០១៣-២០១៤ ដល់ចំនួន ១៣២ ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២ ដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួង និងស្ថាប័នចំនួន ១៦។ ក្នុងនោះគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សា៥ បានប្រែក្លាយទៅជាគ្រឹះស្ថានសាធារណៈរដ្ឋបាល ដែលមានដូចជា សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ សាកលវិទ្យាល័យជាតិបាត់ដំបង សាកលវិទ្យាល័យស្វាយរៀង សាកលវិទ្យាល័យជាស៊ីមកំចាយមារ និងវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា។ ក្នុងរបាយការណ៍បន្តថា និសិ្សតឧត្តមសិក្សាមានចំនួន ២៤៩០៩២នាក់ (ស្រី ១០៣៦៧៤នាក់) នៅក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០១៣-២០១៤ និងក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២ មានមានការធ្លាក់មកត្រឹមតែ ២០៩០៥៩នាក់។ និសិ្សតឧត្តមសិក្សាមានការថយ ដោយសារស្ថិតិនិស្សិតនៃក្រសួងការពារជាតិ ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងក្រសួងការងារនិងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ មិនបានរាប់បញ្ចូលក្នុងរបាយការណ៍។ លើសពីនេះ ភាគរយនៃការប្រឡងជាប់មធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិមានការថយចុះ កត្តាជំងឺកូវីដ-១៩ និងកង្វះថវិកាក្នុងការបង់ថ្លៃសិក្សាចូលរៀននៅឧត្តមសិក្សា។ ឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២ និស្សិតសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្ររងមានចំនួន ២០២៣៥នាក់ និងនិស្សិតសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រមាន ១៧៥៩៦២នាក់។ ចំពោះនិស្សិតសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់មាន ៩៤៨៣នាក់ និងនិស្សិតសិក្សាថ្នាក់បណ្ឌិត ១២១៣នាក់។ សម្រាប់ការសិក្សាជំនាញវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា វិស្វកម្ម សិល្បៈច្នៃប្រឌិត និងគណិតវិទ្យា (STEAM) បានកើនពី ១៩,៦ភាគរយ នៅឆ្នាំសិក្សា ២០១៣-២០១៤ ដល់ ២៥,៦ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២។ ឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២ បុគ្គលិកអប់រំនៅឧត្តមសិក្សាមាន ១៦ ៤៧១នាក់។ ក្នុងនោះគ្រូមានសញ្ញាបត្របរិញ្ញាបត្រ ៣៨៨៧នាក់ បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ ១១១៣០នាក់ និងបណ្ឌិត ១៤៥៤នាក់។ ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បុគ្គលិកសិក្សាពេញម៉ោងមានគុណវុឌ្ឍិថ្នាក់បណ្ឌិតមានការកើនឡើងតិចតួចពី ៣,៣% ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០១៣-២០១៤ ដល់ ៥,៧% ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២។ លោកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានឱ្យដឹងថា គ្រឹះស្ថានគ្រប់កម្រិតសិក្សាបានកើនឡើងជាលំដាប់ស្ទើរតែគ្រប់ទីតាំងភូមិសាស្ត្រទូទាំងប្រទេស ដើម្បីបង្ខិតសាលារៀនឱ្យទៅជិតលំនៅឋានប្រជាជន ស្របតាមគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ វិស័យអប់រំសម្រេចបានតាមរយៈធ្វើយុទ្ធនាការប្រមូលកុមារដល់វ័យសិក្សាឱ្យចូលរៀន ការសាងសង់អគារសិក្សា ការផ្ដល់គ្រូបង្រៀន ការផ្ដល់ថវិកាដំណើរការសាលារៀន ការផ្តល់អាហារូបករណ៍ដល់សិស្សក្រីក្រ ដែលបានបង្កលក្ខណៈដល់សិស្ស និងនិស្សិតមានលទ្ធភាពកាន់តែច្រើនទទួលបានការអប់រំនៅគ្រប់កម្រិត។ លោកស្រីបន្ថែមថា ជាង១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ក្រសួងក៏បានប្រឹងប្រែងធ្វើកំណែទម្រង់ការអប់រំនៅឧត្តមសិក្សា តាមរយៈការកែលម្អកម្មវិធីសិក្សាឱ្យមានស្តង់ដាជាតិ និងអន្តរជាតិ ពង្រឹងសមត្ថភាពគ្រូ និងវិធីសាស្រ្តបង្រៀនឱ្យស្របនឹងយុគសម័យឌីជីថល លើកកម្ពស់ការស្រាវជ្រាវ និងនវានុវត្តន៍ ព្រមទាំងពង្រឹងអភិបាលកិច្ចនៅតាមគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សា។ លោកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា បន្ថែមថា ក្រសួងបានវិនិយោគថវិកាមួយចំនួនធំ លើការពង្រឹងគុណភាពនៃកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលគ្រូតាមរយៈការកែលម្អកម្មវិធីសិក្សាផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងការងារ និងសហគ្រាសអាជីវកម្ម ឧស្សាហកម្ម ក្រោមគំរូភាពជាដៃគូជាមួយសាកលវិទ្យាល័យជាតិ អន្តរជាតិ និងបង្កើនចំនួនបណ្ឌិត និងអ្នកស្រាវជ្រាវ ដើម្បីគុណភាពអប់រំនៅឧត្តមសិក្សា។ ប្រធានសមាគមគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាឯកជន លោក ហេង វណ្ណដា បានឱ្យដឹងថា វិស័យអប់រំឯកជន និងរដ្ឋមានការរីកចម្រើនទាំងបរិមាណ និងគុណភាព ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋល្អប្រសើរជាមុន ជាពិសេសអត្រានៃភាពក្រីក្រត្រូវបានកាន់បន្ថយគួរឱ្យកត់សម្គាល់។ លោកបន្ថែមថា នៅឆ្នាំ១៩៩៦ គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាឯកជនចាប់ផ្ដើមបង្កើតឡើងសាកលវិទ្យាល័យ និងមុនឆ្នាំ១៩៩៦ គឺមានតែមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាឯកជន ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នមានសាកលវិទ្យាល័យឯកជនជាច្រើននៅក្នុងប្រទេស។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៦ ដល់បច្ចុប្បន្នកំណើនសិស្ស និស្សិត ក្នុងវិស័យឯកជនមានការកើតឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំជាង១០ម៉ឺននាក់ ដែលបានបន្តសិក្សានៅថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា»។ លោកនិយាយថា គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាឯកជនមួយចំនួន គឺស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ហើយមួយចំនួនទៀតស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ និងមួយចំនួនទៀតស្ថិតនៅក្រោមក្រសួងពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត។ លោកបន្ថែមថា បើគ្មានវិស័យអប់រំ គឺគ្មានការអភិវឌ្ឍ និងរីកចម្រើន ព្រោះសង្គមជាតិមួយរីកចម្រើនទៅបានអាស្រ័យលើការអប់រំ។ មានន័យថា ការអប់រំ ជំរុញសេដ្ឋកិច្ចឱ្យជឿនលឿន ហើយការអប់រំ ជំរុញកត្តាសង្គមឱ្យកាន់តែរីកចម្រើន និងមានការអភិវឌ្ឍ។ ក្នុងរបាយការណ៍របស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បញ្ជាក់ថា ក្រសួងបន្តអនុវត្តកំណែទម្រង់នៅឧត្តមសិក្សា ដើម្បីធានាបាននូវការបណ្តុះធនធានមនុស្ស សម្រាប់បម្រើដល់ការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដោយផ្ដោតការពង្រឹងអភិបាលកិច្ចនៅតាមគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សា លើកកម្ពស់គុណវុឌ្ឍសាស្ត្រាចារ្យ ដើម្បីឱ្យមានសញ្ញាបត្រថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់បណ្ឌិត៕	គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជាកើនពី ១១០ ដល់ជាង ១៣០ ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំ
ទាក់ទងនឹងចំនួនប្រជាជន ១៤,៣៣២,៤៩៩ នាក់ ត្រូវបានគេកត់ត្រាថាបានទទួលវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ ដូសទី១ ដែលត្រូវបានចាប់ផ្តើមចាក់លើកដំបូងនៅថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ កម្មវិធីវ៉ាក់សាំងរបស់ប្រទេសកម្ពុជាមានការភ្ញាក់ផ្អើល និងដំណើរការល្អមុនកាលវិភាគ។ ទោះបីជាការចាប់ផ្តើមបើកកម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី៤ នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ក៏ដោយ រយៈពេលមួយឆ្នាំ និង ៤ ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីការចាក់វ៉ាក់សាំងលើកទី១ ត្រូវបានរៀបចំចាក់ ក៏នៅមានចំណុចខ្វះខាត។ អ្នកចាក់វ៉ាក់សាំងសរុបចំនួន ១៤,៣៣២,៤៩៩ ដែលបានចាក់ដូសទី១ មានត្រឹមតែ ១៣,៧៣៣,៧៨៧នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានចាក់ដូសទី២ នៅខ្វះប្រមាណ ៦០០,០០០ នាក់។ លើសពីនេះ ប្រជាជនវ័យជំទង់ មិនទាន់បានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសដំបូងរបស់ពួកគេអោយចប់សព្វគ្រប់នៅឡើយទេ ហើយនៅតែនៅទ្រឹងនៅកម្រិត ៩៩+ ភាគរយ ប្រហែល ៩៩.៤០ភាគរយ ទោះបីជាការចាក់វ៉ាក់សាំងសម្រាប់ក្មេងជំទង់ដែលមានអាយុពី១២ ទៅ ១៨ ឆ្នាំ បានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី១ ខែសីហាក៏ដោយ។ ក្នុងចំណោមចំនួនគោលដៅ ១,៨២៧,៣៤៨ ដែលត្រូវបានកំណត់គោលដៅឱ្យចាក់វ៉ាក់សាំងក្នុងក្រុមអាយុនេះ ចំនួន ១,៨១៦,៤៥០ បានចាក់ដូសទីមួយ ដោយក្នុងចំណោមនេះ ចំនួនជិត ៨០,០០០ នាក់ មិនទាន់បានចាក់ដូសទី២ នៅឡើយ។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីជំរុញការចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី១ សម្រាប់ក្មេងជំទង់ នៅតែមានកំណើនយឺត ទោះបីជាចំនួនដែលនៅសល់ ដើម្បីចាក់អោយបាន១០០ ភាគរយ មានត្រឹមតែជាង ១០,០០០ ក៏ដោយ។ នៅក្នុងផ្នែកប្រជាជនពេញវ័យ អ្នកដែលមានអាយុចាប់ពី ១៨ ឆ្នាំឡើងទៅ ប្រជាជនចំនួន ១០,១៨៩,៨៦២ នាក់បានចាក់ដូសទី១ ហើយជាថ្មីម្តងទៀត របបចាក់ពីរដូស មិនទាន់ត្រូវបានចប់សព្វគ្រប់នៅឡើយទេ ខណៈដែលមានចំនួនតែ ៩,៨៣៨,២៩០ បានចាក់ដូសទីពីររបស់ពួកគេ ដោយនៅសល់ជាង ៣៥១,០០០នាក់ មិនទាន់បានបញ្ចប់ការចាក់ដូសទាំងពីរដំបូង។ ក្នុងចំណោមប្រជាជនសរុប ១៤,៣៣២,៤៩៩ នាក់ ដែលបានចាក់ដូសដំបូង មានតែ ១៣,៧៣៧,៧៨៧ នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលបានចាក់ដូសទីពីរ នៅក្នុងផ្នែកអាយុទាំង៤ក្រុម។ អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធដែលដឹកនាំដោយអនុគណៈកម្មាធិការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការ ត្រូវតែចាត់វិធានការយ៉ាងសកម្ម ដើម្បីធានាថា គ្មានពលរដ្ឋខ្មែរណាដែលអាចចាក់វ៉ាក់សាំងបាន ត្រូវបានទុកចោល ដើម្បីជំរុញឱ្យពួកគេចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ-១៩ និងសម្រេចបានមិនត្រឹមតែភាពស៊ាំក្នុងសហគមន៍ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវខិតខំសម្រេចគោលដៅដែលបានកំណត់ ក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីបំផុត ដើម្បីផ្តល់ពេលវេលាអោយអ្នកគ្រប់គ្រងការចាក់វ៉ាក់សាំងមានពេលវេលាផ្តោតលើការចាក់ដូសទី៣ និងទី៤៕	ទោះបីជាការចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ ដូសទី៣ និងទី៤ នៅកម្ពុជាកើនឡើងក៏ដោយ គួរតែត្រូវធ្វើបន្ថែមទៀត ដើម្បីជំរុញការចាក់ដូសទី២បានចប់សព្វគ្រប់
ជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ នៅប្រទេសកម្ពុជា បន្តឈានទៅដល់ដំណាក់កាលឆ្លងតាមតំបន់ ដោយមិនមានអ្នកស្លាប់ក្នុងរយៈពេល ១៨ថ្ងៃជាប់ៗគ្នា។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងជនបរទេសសរុបចំនួន ៣០១៥ នាក់ បានបាត់បង់ជីវិតដោយសារវីរុសដ៏កាចសាហាវនេះ ចាប់តាំងពីការស្លាប់ដំបូងត្រូវបានកត់ត្រានៅថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១។ ការចាប់ផ្តើមនៃព្រឹត្តិការណ៍សហគមន៍ ថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ដ៏អាក្រក់ និងសម្លាប់មនុស្សក្នុងឆ្នាំ២០២១ មិនត្រឹមតែនាំឱ្យមានការផ្ទុះឡើងនៃការឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩ ដែលបានកើនឡើងដល់ ១២១,០០០ យ៉ាងឆាប់រហ័សមុនពេលយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការដ៏ខ្លាំងក្លា និងវិធានការបង្ការ បាននាំមេរោគស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះ និងឆក់យកជីវិត ៣០១៥នាក់។ ការពិតដែលថាដំណាក់កាលឆ្លងរាតត្បាតនៃមេរោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឥឡូវនេះកំពុងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រង ដែលនាំទៅដល់ដំណាក់កាលឆ្លងតាមតំបន់ ដែលការព្យាបាលតាមផ្ទះសម្រាប់ករណីជំងឺកូវីដ-១៩ ទាំងអស់ត្រូវបានអនុញ្ញាត រួមទាំងវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុងដ៏កាចសាហាវ ប៉ុន្តែមិនសូវជាមានការបារម្ភនៃមេរោគនេះ បង្ហាញពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង របស់ប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាយុទ្ធសាស្ត្រដ៏ឆ្លាតវៃដែលបានគណនារបស់កម្ពុជា។ ការដែលធ្វើអោយមេរោគ ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រង បានផ្តល់ឱ្យសេដ្ឋកិច្ចដែលខូចនូវឱកាសនៃការរស់ឡើងវិញ និងវិស័យទេសចរណ៍ ដើម្បីចាប់ផ្តើមឡើងវិញក្នុងលក្ខណៈប្រុងប្រយ័ត្នជាមួយនឹងជើងហោះហើរចូលយឺតៗ ប៉ុន្តែប្រាកដជាកើនឡើង និងរួមជាមួយនឹងអ្នកទេសចរ និងអ្នកធ្វើដំណើរអាជីវកម្ម។ ចំណុចសំខាន់នៃចំណុចទាំងអស់នេះ ប្រសិនបើការចូលដោយមិនបាច់ធ្វើចត្តាឡីស័កដ៏គួរឱ្យទាក់ទាញ សម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញមកដល់ប្រទេសកម្ពុជា និងការធ្វើចត្តាឡីស័ករយៈពេល១៤ ថ្ងៃ សម្រាប់អ្នកដែលចង់មកលេងប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែមិនទាន់បានបំពេញពេញលេញ ឬមិនទាន់បានចាក់វ៉ាក់សាំងនៅឡើយ ដោយផ្តល់ការធ្វើតេស្តទាំងអស់បញ្ជាក់ថាអវិជ្ជមាន។ ការព្រមានចំពោះរឿងទាំងអស់នេះ គឺថាតើក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ណាមួយនឹងអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកដំណើរដែលមិនបានចាក់វ៉ាក់សាំងឡើងយន្តហោះ ដោយសារភស្តុតាងនៃការចាក់វ៉ាក់សាំង ឥឡូវនេះគឺជាតម្រូវការស្តង់ដារ នៅតាមបញ្ជរត្រួតពិនិត្យភាគច្រើន។ ប្រទេសកម្ពុជាមានប្រៀបជាងប្រទេសជិតខាងជាច្រើន ដោយសារប្រទេសខ្លះនៅតែអនុវត្តវិធានការចត្តាឡីស័ក និងការធ្វើតេស្តយ៉ាងម៉ត់ចត់ ដែលមិនត្រូវបានអនុវត្តចំពោះប្រជាជនរបស់ខ្លួន។ ទោះក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ ការដែលមិនមានអ្នកស្លាប់ត្រូវបានកត់ត្រាទុករយៈពេល១៨ថ្ងៃ គឺពិតជាសញ្ញាដ៏ល្អមួយដើម្បីបង្ហាញដល់ពិភពលោកថាប្រទេសកម្ពុជាមានសុវត្ថភាព បើទោះបីជាមានការព្រួយបារម្ភអំពីវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង ដែលមានចំនួន ៥៤៧ ដែលក្នុងនោះ ១៦៨ គឺជាករណីឆ្លងក្នុងសហគមន៍៕	ក្នុងរយៈពេល ១៨ ថ្ងៃជាប់ៗគ្នា កម្ពុជាមិនមានអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ទេ
ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងជនបរទេសជិត ៥.២ លាននាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានទទួលវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ ដូសទី៣ ចាប់តាំងពីយុទ្ធនាការនេះបានចាប់ផ្តើមកាលពីខែសីហាឆ្នាំមុន ជាមួយនឹងក្រុមជួរមុខ ហើយកាលពីខែតុលាឆ្នាំមុនបានបើកសម្រាប់សាធារណជនទូទៅ។ នេះគឺគិតត្រឹមថ្ងៃទី២២ ខែមករា ខណៈដែលការជំរុញឥតឈប់ឈររបស់រដ្ឋាភិបាលសម្រាប់អ្នកដែលបានឆ្លងកាត់រយៈពេល១២០ ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃដែលពួកគេបានចាក់ដូសទីពីរ ដើម្បីទទួលដូសទី៤ ដោយចាំផ្តើមចាក់បន្ទាប់ពីការចាប់ផ្តើម ហាក់ដូចជាយឺតបន្តិចពេលដំបូង។ ការចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី៤ ដើម្បីបង្កើនភាពស៊ាំដល់កម្រិតអតិបរមាដែលអាចមាន ដើម្បីបង្កើតភាពស៊ាំគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវ៉ារ្យ៉ង់ថ្មីដូចជាអូមីក្រុង និងវ៉ារ្យ៉ង់នៃការព្រួយបារម្ភផ្សេងទៀតដែលអាចកើតមាននាពេលអនាគតបានឈានដល់ ២៨០,៤៦៨ ក្នុងរយៈពេលប្រាំបីថ្ងៃ ចាប់តាំងពីយុទ្ធនាការបានចាប់ផ្តើម ថ្ងៃទី១៤ ខែមករាឆ្នាំនេះ។ យោងតាមព័ត៌មានដែលចេញផ្សាយដោយ news.harvard.edu មិនមានអង់ទីគ័រប្រឆាំងនឹងវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង ដែលក្តីព្រួយបារម្ភដែលកំពុងផ្ទុះនៅជុំវិញពិភពលោក បានទេ ដរាបណាយើងមិនបានចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ ដូសជម្រុញ។ របាយការណ៍ថ្មីដែលចេញផ្សាយដោយមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង និងបង្ការជំងឺ បញ្ជាក់ថា ដូសជម្រុញនៃវ៉ាក់សាំងបង្ការកូវីដ-១៩ កាត់បន្ថយការសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យរបស់ប្រជាជនយ៉ាងសំខាន់ពីវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង។ ការស្រាវជ្រាវបានគូសបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃការចាក់ដូសជម្រុញ ដើម្បីការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺធ្ងន់ធ្ងរពីការរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័សរបស់វ៉ារ្យ៉ង់។ នាយក CDC លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Rochelle Walensky បានមានប្រសាសន៍ក្នុងអំឡុងសន្និសីទសារព័ត៌មានរបស់ White House Covid Task Force កាលពីថ្ងៃសុក្រថា “ការការពារប្រឆាំងនឹងការឆ្លង និងការសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យជាមួយនឹងវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង គឺខ្ពស់បំផុតសម្រាប់អ្នកដែលធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពជាមួយនឹងការចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់ពួកគេ មានន័យថាអ្នកដែលត្រូវបានចាក់ដូសជម្រុញនៅពេលដែលពួកគេមានសិទ្ធិអាចចាក់បាន” ។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា នៅពេលដែលវីរុសដែលតាកំពុងផ្ទុះឡើង ការចាក់វ៉ាក់សាំងទាំងពីរដូសមានប្រសិទ្ធភាព ៨៦ ភាគរយ ទប់ទល់នឹងការទៅជួបផ្នែកសង្គ្រោះបន្ទាន់ និងមជ្ឈមណ្ឌលថែទាំបន្ទាន់សម្រាប់ជំងឺកូវីដ។ ប្រសិទ្ធភាពនោះបានធ្លាក់ចុះដល់ ៧៦ភាគរយ បន្ទាប់ពីរយៈពេល ៦ ខែ ប៉ុន្តែដូសជម្រុញមួយ បានបង្កើនប្រសិទ្ធភាពដល់ ៩៤ ភាគរយ៕ ខ្មែរថាមស៍/CDC	វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ ដូសទី៣ ត្រូវបានចាក់ជូនពលរដ្ឋកម្ពុជា បានចំនួន ៥,១៩៩,០៦២នាក់ ខណៈ ចំនួន២៨០,៤៦៨នាក់ បានទទួលវ៉ាក់សាំងដូសទី៤
កិច្ចប្រជុំណែនាំសម្រាប់គម្រោងនវានុវត្តន៍ ដើម្បីបង្កើនទាំងតម្រូវការវ៉ែនតា និងការទទួលបានការពិនិត្យ និងការផ្តល់ និងពន្លឿនការទទួលបានផលិតផលដែលមានតម្លៃសមរម្យ និងគុណភាពនៅកម្ពុជា ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅសប្តាហ៍នេះនៅរាជធានីភ្នំពេញ។ អន្តរក្រសួងរបស់កម្ពុជា មានដូចជាក្រសួងសុខាភិបាល ក្រសួងអប់រំ ក្រសួងកិច្ចការនារី ក្រសួងសង្គមកិច្ច ក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការ រដ្ឋបាលខេត្តចំនួន ១៥ និងមូលនិធិ Fred Hollows Foundation បានរួមគ្នារៀបចំការផ្តើមកិច្ចប្រជុំ សម្រាប់ការអនុវត្តការពង្រីកសេវាភ្នែក (Refractive Error Services) ។ យោងតាមមូលនិធិ Fred Hollows Foundation កិច្ចប្រជុំបានណែនាំដៃគូ និងគូសបញ្ជាក់ទិសដៅយុទ្ធសាស្ត្ររបស់គម្រោង ផែនការសកម្មភាពលម្អិត អភិបាលកិច្ចនិងគោលនយោបាយគម្រោង ព្រមទាំងបង្កើតគំរូអនុវត្តដែលល្អ សម្រាប់មណ្ឌលពិនិត្យភ្នែកខេត្ត ដើម្បីធានាបាននូវមុខងារ ប្រសិទ្ធភាព ប្រសិទ្ធផល និងនិរន្តរភាព។ គោលបំណងចម្បងរបស់គម្រោង គឺដើម្បីពង្រឹងគំរូនៃការផ្តល់សេវា និងដោះស្រាយធាតុផ្សំផ្សេងទៀតដែលមានឥទ្ធិពលលើទីផ្សារសម្រាប់វ៉ែនតា។ វាត្រូវបានផ្តល់មូលនិធិដោយជំនួយឥតសំណងរបស់ USAID និងក្នុងការគាំទ្រពី ATscale និង UNOPS ។ មនុស្សជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមិនអាចមានលទ្ធភាពទិញវ៉ែនតា ដែលមានគុណភាពខ្ពស់និងតម្លៃសមរម្យ និងសេវាពិនិត្យភ្នែក។ មានការខ្វះខាតបុគ្គលិកថែទាំភ្នែកដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ និងអ្នកផ្តល់វ៉ែនតា ជារឿយៗ មិនត្រូវបានរៀបចំអោយបានល្អ និងមិនមានការគ្រប់គ្រងច្បាស់ស់។ មិនមានទិន្នន័យគ្រប់គ្រាន់អំពីអត្រាប្រេវ៉ាឡង់នៃកំហុសឆ្គង refractive error ដើម្បីជូនដំណឹងអំពីគោលនយោបាយ និងការសម្រេចចិត្ត។ វាក៏មិនមានគំរូហិរញ្ញប្បទានសម្រាប់ការផ្តល់វ៉ែនតាដែលមានតម្លៃសមរម្យសម្រាប់អ្នកក្រីក្រ និងកង្វះតម្រូវការពីអ្នកប្រើប្រាស់។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានការរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការផ្តល់សេវាសុខភាពភ្នែកក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ។ មានការថយចុះយ៉ាងខ្លាំងនៃប្រេវ៉ាឡង់នៃភាពពិការភ្នែក (ពី ៣.៨ ទៅ ០.៣៧ ភាគរយ) ប៉ុន្តែបញ្ហាប្រឈមនៃការផ្តល់វ៉ែនតានៅតែមាន។ កិច្ចប្រជុំណែនាំនេះ ធ្វើឡើងក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្តមវេជ្ជបណ្ឌិត ឡូ វាសនា គីរី រដ្ឋលេខាធិការ តំណាងឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល លោកស្រី Lenna Neat Arango ប្រធានក្រុមជំងឺឆ្លង ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ និងមានការចូលរួមពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មកពីទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្នែកសុខភាពភ្នែកចំនួន ១០៥នាក់។ លោកស្រី Arango មានប្រសាសន៍ថា “USAID មានសេចក្តីសោមនស្សរីករាយក្នុងការគាំទ្រគម្រោងនេះ ព្រោះវានឹងជួយឱ្យកុមារ និងមនុស្សពេញវ័យរាប់ពាន់នាក់ដែលមានពិការភ្នែក អាចប្រើប្រាស់វ៉ែនតាដែលមានតម្លៃសមរម្យ។ យើងប្តេជ្ញាលើកកម្ពស់បរិយាប័ន្ន និងសេវាសុខភាពភ្នែកប្រកបដោយសមធម៌ ជាពិសេសសម្រាប់អ្នកដែលត្រូវការវាច្រើនបំផុត។ នេះរួមបញ្ចូលទាំងស្ត្រី កុមារី ជនពិការ ជនជាតិភាគតិច ប្រជាជនក្រីក្រ និងអ្នកដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ដាច់ស្រយាល”។ នៅក្នុងពិធីបើក លោកបណ្ឌិត ឡូ វាសនា គីរី បានផ្តល់អនុសាសន៍មួយចំនួនរួមមានៈ – ស្វែងយល់ពីគំរូល្អបំផុត ដើម្បីដំណើរការមណ្ឌលពិនិត្យភ្នែកប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងនិរន្តរភាព ស្របតាមធនធានដែលមាន រួមទាំងបន្ទាប់ពីគម្រោងនេះត្រូវបានបញ្ចប់។ – ពិចារណារួមបញ្ចូលផែនការសុខភាពភ្នែក និងថវិកាទៅក្នុងផែនការសុខភាពថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ – រួមបញ្ចូលសូចនាករសុខភាពភ្នែកសំខាន់ៗទៅក្នុងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងព័ត៌មានសុខភាពរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល។ – ផ្សព្វផ្សាយសកម្មភាពស្រាវជ្រាវសុខភាពភ្នែក ដើម្បីប្រមូលទិន្នន័យដែលផ្អែកលើភស្តុតាង ដើម្បីជូនដំណឹងអំពីការអភិវឌ្ឍន៍ និងអន្តរាគមន៍។ – មន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយមន្ទីរខេត្ត និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានា ដើម្បីលើកកម្ពស់កិច្ចអន្តរាគមន៍សុខភាពភ្នែក។ និង – អំពាវនាវឱ្យមានការជួយឧបត្ថម្ភជាបន្តបន្ទាប់ពីម្ចាស់ជំនួយ រួមទាំងទីភ្នាក់ងារ USAID ដើម្បីបញ្ចប់ភាពពិការភ្នែកដែលអាចជៀសបាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ តាមរយៈគម្រោងនេះ កុមារប្រហែល ៨០,០០០ នាក់នឹងទទួលបានវ៉ែនតាដែលមានតម្លៃសមរម្យ ហើយស្ត្រី និងបុរសចំនួន ៣០,០០០ នាក់ដែលរស់នៅក្រោមបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រនឹងទទួលបានវ៉ែនតាដែលឧបត្ថម្ភធន។ សំខាន់បំផុត ការចូលប្រើប្រាស់ជាអចិន្ត្រៃយ៍ទៅកាន់សេវាកម្មពិនិត្យភ្នែក និងវ៉ែនតានឹងត្រូវបានបង្កើត។ គម្រោងនេះនឹងផ្តល់នូវគំរូសក្តានុពលដែលអាចចម្លង និងធ្វើមាត្រដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសផ្សេងទៀត ឬសម្រាប់ឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាជំនួយផ្សេងទៀត។ វាជាគម្រោងបង្ហាញដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់វិធីសាស្ត្របង្កើតទីផ្សារ market-shaping approach ចំពោះការផ្តល់វ៉ែនតា។ មូលនិធិ Fred Hollows Foundation ដែលឆ្នាំនេះប្រារព្ធខួបលើកទី៣០ របស់ខ្លួនបានដំណើរការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨ ។ ចក្ខុវិស័យរបស់វាគឺដើម្បីបញ្ចប់ភាពពិការភ្នែកដែលអាចជៀសវាងបាន និងការចុះខ្សោយនៃការមើលឃើញ៕ Nika – ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា AKP	ទីភ្នាក់ងារជំនួយអាមេរិក USAID ផ្តល់ថវិកាចំនួន ២.១ លានដុល្លារ ដើម្បីពង្រីកសេវាភ្នែកនៅកម្ពុជា
អូមីក្រុង នៅតែបន្តវាយលុកពិភពលោក ប៉ុន្តែករណីហាក់ដូចជាបានឈានដល់កម្រិតកំពូលនៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួន ដែលផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមដល់ប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ដែលថា រលកចុងក្រោយនៃកូវីដ-១៩ ដ៏អាក្រក់បំផុតនេះត្រូវបានបញ្ចប់។ ថ្លែងប្រាប់អ្នកកាសែតនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ អគ្គនាយកអង្គការសុខភាពពិភព លោក Tedros Ghebreyesus បានមានប្រសាសន៍ថា ករណីឆ្លងជាង ១៨ លានករណី ត្រូវបានរាយការណ៍កាលពីសប្តាហ៍មុន ហើយជំងឺរាតត្បាតខ្លួនឯងគឺនៅឆ្ងាយនៅឡើយ ដូច្នេះគ្មានប្រទេសណាមួយអាចគេចចេញពីព្រៃបាននៅឡើយទេ។ ចំនួនអ្នកស្លាប់នៅតែមានស្ថេរភាព ប៉ុន្តែទីភ្នាក់ងារនេះមានការព្រួយបារម្ភអំពីផលប៉ះពាល់ដែលវ៉ារ្យ៉ង់ ដែលកំពុងកើតមាន ដែលធ្វើអោយបុគ្គលិកសុខាភិបាលហត់នឿយ និងមានបន្ទុកហួសកម្រិតដល់ប្រព័ន្ធសុខភាព។ លោក Tedros បានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំនៅតែមានការព្រួយបារម្ភជាពិសេស ចំពោះប្រទេសជាច្រើនដែលមានអត្រាចាក់វ៉ាក់សាំងទាប ដែលប្រជាជនប្រឈមនឹងហានិភ័យជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងការស្លាប់ច្រើនជាង ប្រសិនបើពួកគេមិនបានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការ”។ អូមីក្រុង ប្រហែលជាមិនសូវធ្ងន់ធ្ងរទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់ប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោក “ការរៀបរាប់ថាវាជាជំងឺស្រាលគឺជាការយល់ច្រឡំ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការឆ្លើយតបទាំងមូល និងធ្វើឱ្យជីវិតមនុស្សស្លាប់កាន់តែច្រើន”។ លោកTedros បានកត់សម្គាល់ថាវីរុសកំពុងចរាចរ ដល់មនុស្សដែលងាយរងគ្រោះជាច្រើនលើលលប់ ហើយបានអះអាងថា សម្រាប់ប្រទេសជាច្រើន ប៉ុន្មានសប្តាហ៍ខាងមុខនៅតែសំខាន់។ កម្មវិធី COVAX នៅចុងសប្តាហ៍នេះ មជ្ឈមណ្ឌល COVAX ដែលគាំទ្រដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ បានផ្តល់វ៉ាក់សាំងចំនួនមួយពាន់លានដូសរបស់ខ្លួន។ លោកTedros បានមានប្រសាសន៍ថាគាត់មានមោទនភាពចំពោះព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់នេះ ប៉ុន្តែជឿថាវាចាំបាច់ណាស់ក្នុងការបន្តឆ្ពោះទៅមុខជាមួយនឹងការចែកចាយវ៉ាក់សាំងដោយស្មើភាពនៅទូទាំងពិភពលោក។ លោកបានពន្យល់ថា “វ៉ាក់សាំងអាចមានប្រសិទ្ធភាពតិចជាងក្នុងការការពារការឆ្លង និងការចម្លងនៃអូមីក្រុង ជាងពពួកវ៉ារ្យ៉ង់ពីមុនៗ ប៉ុន្តែវ៉ាក់សាំងនៅតែល្អពិសេស ក្នុងការការពារជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងការស្លាប់”។ សម្រាប់លោក ការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការបន្តជា “គន្លឹះក្នុងការការពារមន្ទីរពេទ្យពីការទទួលអ្នកជំងឺលើសកម្រិត” ។ ការតាមដានមេរោគ ប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោកក៏បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃការតាមដានវ៉ារ្យ៉ង់ថ្មីដូចជាអូមីក្រុង ក្នុងពេលជាក់ស្តែង។ លោកTedros ជឿជាក់ថាជំងឺរាតត្បាតគឺ “គ្មានកន្លែងណាជិតចប់ទេ” ហើយជាមួយនឹងការកើនឡើងមិនគួរឱ្យជឿនៃអូមីក្រុង និងវ៉ារ្យ៉ង់ថ្មីៗ ទំនងជានឹងលេចរូបរាងឡើង។ រហូតមកដល់ពេលនេះ លំដាប់ហ្សែនទាំងមូល (genome sequences) ជាង ៧លាន ពីប្រទេសចំនួន ១៨០ ត្រូវបានដាក់ជូនទៅ GISAID ដែលជាយន្តការសកលដែលផ្តល់ច្រកបើកចំហរចំពោះទិន្នន័យហ្សែន (genomic data) ហើយត្រូវបានបង្កើតឡើងដំបូងដើម្បីតាមដានជំងឺផ្តាសាយ។ ដោយប្រើទិន្នន័យទាំងអស់នោះ ការបង្កើតវ៉ាក់សាំងថ្មីកំពុងត្រូវបានអភិវឌ្ឍ និងវាយតម្លៃពីរបៀបដែលពួកគេទប់ទល់ប្រឆាំងនឹងវីរុសប្រភេទផ្សេងៗ។ ទោះបីជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនោះក៏ដោយ លោក Tedros មានការព្រួយបារម្ភថាពិភពលោកនឹងចូលទៅក្នុង “ដំណាក់កាលទីពីរ និងកាន់តែត្រូវបានបំផ្លាញនៃវិសមភាពវ៉ាក់សាំង” ប្រសិនបើមិនមានការផ្លាស់របៀប។ ការព្យាបាលថ្មីៗ កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន WHO បានផ្តល់អនុសាសន៍ដល់ការព្យាបាលកូវីដ-១៩ ថ្មីចំនួនពីរដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងការស្លាប់៖ ថ្នាំរលាកសន្លាក់ឆ្អឹង (rheumatoid arthritis drug) ហៅថា baricitinib និងអង់ទីករ monoclonal ហៅថា sotrovimab ។ សម្រាប់ លោក Tedros បញ្ហាប្រឈមជាថ្មីម្តងទៀត គឺថាតម្លៃខ្ពស់ និងការផ្គត់ផ្គង់មានកំណត់មានន័យថាការចូលប្រើមានកំណត់។ បច្ចុប្បន្ន WHO កំពុងធ្វើការជាមួយដៃគូរបស់ខ្លួននៅក្នុង ACT-Accelerator ដើម្បីចរចាតម្លៃទាបជាមួយក្រុមហ៊ុនផលិត និងធានាថាការផ្គត់ផ្គង់នឹងមានសម្រាប់ប្រទេសដែលមានចំណូលទាប និងមធ្យម។ ការប្រជុំ នៅសប្តាហ៍ក្រោយ គណៈកម្មការប្រតិបត្តិរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ដែលបង្កើតឡើងដោយរដ្ឋសមាជិកចំនួន៣៤ នឹងជួបប្រជុំគ្នាដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាប្រឈមសុខភាពរបស់ពិភពលោក។ ជំងឺរាតត្បាតនឹងនៅតែនាំមុខគេ ប៉ុន្តែរដ្ឋសមាជិកក៏នឹងកំពុងពិភាក្សាអំពីផលប៉ះពាល់ដ៏សាហាវនៃជំងឺរាតត្បាតលើបញ្ហាសុខភាពផ្សេងទៀត និងរបៀបដែលការរអិលថយក្រោយអាចត្រូវបានបញ្ឈប់។ យោងតាមប្រធាន WHO ទីភ្នាក់ងារនេះនឹងធ្វើការ ដើម្បីពន្លឿនវឌ្ឍនភាពលើការចរចាជុំវិញកិច្ចព្រមព្រៀងជំងឺរាតត្បាតសកល។ ព័ត៌មានអង្គការសហប្រជាជាតិ UN News ចំណងជើង៖ ប្រជាជនចាកចេញពីមណ្ឌលព្យាបាលកូវីដ–១៩9 នៅកម្ពុជា។ ខ្មែរថាមស៍/ឆ សុគន្ធា	WHO បង្ហាញក្តីសង្ឃឹមនៃរលកអូមីក្រុងដ៏អាក្រក់និងត្រូវបញ្ចប់
ឯកអគ្គរដ្ឋទូត Jacques Pellet នៃប្រទេសបារាំង បានកោតសរសើរគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ចំពោះសមិទ្ធិផលក្នុងការងារសិទ្ធិមនុស្សកន្លងមក ដោយទទួលបានសមិទ្ធផលជាច្រើន។ ការវាយតម្លៃរបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងនេះ ធ្វើឡើងក្នុងជំនួបលើកដំបូងរវាងលោក កែវ រ៉េមី រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូទទួលបន្ទុកនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា នារសៀលថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១ ដោយមានការចូលរួមពីលោកស្រី Minh Ditang ប្រធាន ផ្នែកអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៃក្រសួងការបរទេសបារាំង និងលោក Hugo Warren លេខាទីមួយនៃស្ថានទូតបារាំង នៅទីស្នាក់ការគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា។ ក្នុងជំនួបនេះ ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សាលើរបៀបវារៈសំខាន់ៗដូចខាងក្រោម៖ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Pele មានប្រសាសន៍ថា ការងារសិទ្ធិមនុស្ស គឺជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងឆ្លងវិស័យ ហើយមិនមែនជាការងារងាយស្រួលនោះទេ ព្រោះទាមទារឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ច្រើន។ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតសង្ឃឹមថានឹងធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងប្រទេសទាំងពីរកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងកាន់តែប្រសើរឡើង ជាពិសេសកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជា និងបារាំងលើវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស។ លោក កែវ រ៉េមី បានជម្រាបជូនគណៈប្រតិភូស្ថានទូតបារាំង អំពីវឌ្ឍនភាពដ៏ល្អប្រសើរនៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា តាមរយៈការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩។ លោក រ៉េមី ក៏បានរៀបរាប់សង្ខេបអំពីបេសកកម្ម និងសមិទ្ធិផលរបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ក្នុងការសរសេររបាយការណ៍ជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស ការស៊ើបអង្កេតយន្តការនៃការទទួល និងដោះស្រាយបណ្តឹងពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងការផ្តល់ជំនួយផ្នែកច្បាប់ដោយមិនគិតថ្លៃ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងការងាររបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម លោកបានរាយការណ៍អំពីសមិទ្ធផល និងជោគជ័យធំៗចំនួនប្រាំនៃសាលាក្តីកូនកាត់នេះ៖ ទីមួយ វាបានក្លាយជាតុលាការអន្តរជាតិគំរូដែលប្រទេសមួយចំនួនកំពុងសិក្សាពីវា រួមមាន បង់ក្លាដែស កេនយ៉ា សេណេហ្គាល់ ស្រីលង្កា និងអាហ្រ្វិកកណ្តាល ៖ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិមានថវិកាទាបបំផុត (ជាង ២០ លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ បើធៀបនឹងតុលាការអន្តរជាតិផ្សេងទៀត ដែលចំណាយ ១០០ លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ) ដោយអនុញ្ញាតឱ្យមានសវនាការដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីច្រើនជាងគេ ទី៤៖ បន្សល់ទុកនូវមរតកសម្រាប់ការបង្កើតរដ្ឋបាលតុលាការគ្រប់ជាន់ថ្នាក់នៅកម្ពុជា និងទី៥៖ ដំណើរការតុលាការបង្ហាញពីភាពជាម្ចាស់នៃការងារ និងការដឹកនាំរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលនាំមកនូវការ ការបង្រួបបង្រួម និងការផ្សះផ្សាជាតិ និងអធិបតេយ្យភាពជាតិ៕ សារព័ត៌មាន Fresh News	ឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងសរសើរគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាចំពោះសមិទ្ធផលការងារសិទ្ធិមនុស្ស
នៅក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នាំ រដ្ឋបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានចេញដីកាប្រកាសបដិសេដ និងដកហូតដីព្រៃទន្ទ្រានកាន់កាប់ដោយខុសច្បាប់ក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិចំនួន៣៥ដីកា ស្មើនឹង ៤១កន្លែង លើផ្ទៃដីទំហំជាង ៨ពាន់ហិកតាមកធ្វើជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ។ ដោយឡែកនាថ្ងៃទី២០ ខែមករា ម្សិលមិញ រដ្ឋបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានសម្រេចប្រកាសបដិសេធ និងដកហូតដីព្រៃឈើ ដែលទទួលរងនូវការកាប់គាស់ រុករាន ទន្ទ្រានយកដីព្រៃរបស់រដ្ឋ ដើម្បីធ្វើជាកម្មសិទ្ធិដោយខុសច្បាប់ លើទីតាំងចំនួន២កន្លែង ដែលមានផ្ទៃដីសរុប ៧៨៤ហិកតា ស្ថិតនៅក្នុងដែលជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ត្រង់ចំណុចភូមិត្រាង និងភូមិចំបក់ ឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដែលមានចំណុចនិយាមកា និង ការបង្ហាញទីតាំងដី មកជាមួយស្រាប់។ ជាមួយគ្នានេះដែរ រដ្ឋបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានកំណត់រយៈពេល៣០ថ្ងៃ នៃថ្ងៃធ្វើការសម្រាប់ទុកសិទ្ធិដើម្បីធ្វើការតវ៉ា៕	កំពង់ស្ពឺរឹបអូសដីព្រៃទន្ទ្រានជាង ៨ពាន់ហិកតាជាង ២ឆ្នាំ
គ្រាប់យុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះមួយគ្រាប់ ប្រភេទ DK.75 ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋប្រទះឃើញនៅមាត់ស្ទឹង រួចរាយការណ៍ជូននគរបាលចុះពិនិត្យ និងរាយការណ៍បន្តជូនអង្គភាពកំចាត់មីន ដើម្បីទទួលយកទៅកម្ទេចចោល ។ ហេតុការណ៍ប្រទះឃើញគ្រាប់ខាងលើ បានកើតឡើងកាលពីរសៀលថ្ងៃទី២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នៅចំណុចមាត់ស្ទឹងវត្តចាស់ ភូមិទ័ពសៀម ឃុំស្លក្រាម ស្រុកស្វាយចេក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ កម្លាំងនគរបាលប៉ុស្តិ៍ស្លរក្រាមបានប្រាប់ថា គ្រាប់យុទ្ធភ័ណមិនទាន់ផ្ទុះប្រភេទ DK.75 ចំនួន១គ្រាប់នេះ ជាគ្រាប់ដែលសេសសល់ពីសម័យសង្គ្រាម ហើយចំណុចនេះគឺជាតំបន់សមភូមិក្តៅនាសម័យសង្គ្រាម ហើយត្រូវប្រជាពលរដ្ឋធ្វើចំការបានប្រទះឃើញនៅចំណុចមាត់ស្ទឹងវត្តចាស់ រួចរាយការណ៍ជូនអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចឱ្យចុះមកពិនិត្យ។ ក្រោយទទួលព័ត៌មានខាងលើភ្លាម កម្លាំងនគរបាលបានចុះទៅពិនិត្យ ហើយរាយការណ៍ជូនអង្គភាពកំចាត់មីនហាឡូត្រាស់ ដើម្បីចុះមកទទួលយកទៅកម្ទេចចោល។ នគរបាលប៉ុស្តិ៍បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ ក្នុងករណីប្រទះឃើញគ្រាប់យុទ្ធភ័ណមិនទាន់ផ្ទុះ ត្រូវរាយការណ៍ជូនអាជ្ញាធរ ឬកម្លាំងនគរបាលប៉ុស្តិ៍ដែលនៅជិត មិនត្រូវរើសយកមកដំ ឬប៉ះពាល់ បណ្តាលឱ្យផ្ទុះ បង្កគ្រោះថ្នាក់គ្រប់ពេលវេលា៕	ប្រទះឃើញគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះ ១គ្រាប់នៅមាត់ស្ទឹងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ
Global Schools Foundation (GSF) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសសិង្ហបុរី បានប្រកាសថា ក្រុមហ៊ុន Waterbridge Global Education Co. Ltd. ដ៏ល្បីល្បាញ ដែលគ្រប់គ្រង និងដំណើរការបណ្តាញសាលាអន្តរជាតិល្បីៗចំនួនប្រាំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានចូលរួមជាផ្លូវការជាមួយបណ្តាញសាលារៀន GSF ។ Waterbridge កាន់កាប់ និងដំណើរការសាខាចំនួនបួននៃ Harrods International Academy (HIA) និងសាខាមួយនៃសាលា Renford International School (RIS) ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ GSF មានបណ្តាញសាលាអន្តរជាតិចំនួន២៦ នៅទូទាំងប្រទេសចំនួន៩ ដែលផ្តល់ជូននូវការអប់រំល្អបំផុតក្នុងថ្នាក់ដល់សិស្សជិត ២៥,០០០ នាក់មកពីជាង ៧០ សញ្ជាតិ។ ទាំងអស់នេះ ពួកគេមានគម្រោងនាំយកម៉ាកសញ្ញានៃការអប់រំពេញលេញមកកម្ពុជា ដែលនឹងរួមបញ្ចូលគ្នានូវការរៀនសូត្រនាពេលអនាគតជាមួយនឹងគំនិតជាសកល។ លោក Atul Temurnikar សហស្ថាបនិក និងជាប្រធានមូលនិធីសាលាសកល Global Schools Foundation បាននិយាយថា “យើងមានគម្រោងធ្វើការរួមគ្នាជាមួយ Harrods និង Renford ដើម្បីបង្កើតសាលារៀនដែលមានគុណភាពខ្ពស់នៅសតវត្សរ៍ទី២១ ដើម្បីបំពេញតាមសេចក្តីប្រាថ្នារបស់ឪពុកម្តាយសហស្សវត្សរ៍ និងចិញ្ចឹមកូនជំនាន់ Alpha របស់ពួកគេទៅជាពលរដ្ឋសកល” ។ ដោយផ្តោតលើការអប់រំកម្រិត K12 បណ្តាញសាលារៀន GSF ផ្តល់ជូននូវការអនុវត្ត និងសមត្ថភាពអប់រំប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិតល្អបំផុត ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើការសិក្សាតាមជំនាញតាមរយៈបណ្តាញដ៏រឹងមាំនៃអ្នកអប់រំអន្តរជាតិ។ ការផ្តល់ជូនកម្មវិធីសិក្សារបស់ពួកគេរួមមាន International Baccalaureate (IB) និង Cambridge IGCSE ដោយផ្តោតលើតម្លៃសកល។ HIA និង RIS នឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីកំណត់ត្រាតាមដានដ៏រឹងមាំនៃសាលា GSF នៅក្នុងលទ្ធផលនៃគរុកោសល្យ និងភាពជាសហគ្រិនក្នុងចំណោមសិស្សរបស់ពួកគេ។ “សិស្ស និងឪពុកម្តាយរបស់ Harrods និង Renford នឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងពិតប្រាកដ ពីបណ្តាញដ៏ធំនៃសាលា GSF ។ ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសិក្សាផ្ទាល់ខ្លួនដោយយកចិត្តទុកដាក់ ជួយលើកកម្ពស់ការច្នៃប្រឌិត និងការសហការគ្នាក្នុងចំណោមសិស្ស និងលើកទឹកចិត្តពួកគេឱ្យក្លាយជាពលរដ្ឋសកលលោកដែលមានចិត្តសប្បុរស” នេះបើយោងតាម លោក សុខ សម្បត្តិ អតីតនាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន Waterbridge ដែលនឹងបន្តធ្វើជាទីប្រឹក្សា GSF កម្ពុជា។ GSF បានប្រកាសមុននេះថាពួកគេបានបង្កើនទុនវិនិយោគចំនួន ២៥០ លានដុល្លារ នៅក្នុងវិស័យអប់រំ K12 នៅអាស៊ី និងមជ្ឈិមបូព៌ា។ ខ្លួនក៏បានចូលរួមភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រជាមួយ Dwight School Seoul ដែលជាសាលា IB លំដាប់កំពូលឈានមុខគេ ដែលមានបណ្តាញនៅទីក្រុងញូវយ៉ក។ នៅពេលដែល GSF ប្រារព្ធខួបលើកទី២០ របស់ខ្លួន អង្គភាព Global Schools Holdings (GSH)របស់ខ្លួន ជំរុញយុទ្ធសាស្ត្រកំណើន និងផែនទីបង្ហាញផ្លូវអន្តរជាតិពីទីស្នាក់ការរបស់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី។ GSH គឺជាអ្នកចូលរួមក្នុងកម្មវិធី SG Scale-up របស់ទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរី Enterprise Singapore ដែល GSH បាននឹងកំពុងធ្វើការជាមួយ PWC លើផែនការកំណើនជាយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ខ្លួន ដែលរួមមានការបង្កើនប្រសិទ្ធភាពអាជីវកម្ម ភាពជាអន្តរជាតិ ការកំណត់អាទិភាពទីផ្សារ និងការផ្គូផ្គងអាជីវកម្ម ហើយបានទទួលអត្ថប្រយោជន៍ពីការចែករំលែកមិត្តភ័ក្តិរបស់កម្មវិធី និងបណ្តាញ។ “សហគ្រាសសិង្ហបុរីអបអរសាទរ GSH ចំពោះការពង្រីកបណ្តាញសាលារៀនរបស់ខ្លួនមកកាន់កម្ពុជា។ តាមរយៈកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងផ្គូផ្គងអាជីវកម្មគោលដៅ ក្រុមហ៊ុនដូចជា GSH អាចស្វែងរកដៃគូនៅបរទេសដែលមានគំនិតដូចគ្នា ដើម្បីពង្រីកការបោះជំហានជាអន្តរជាតិរបស់ពួកគេ។ តាមរយៈភាពជាដៃគូនេះ GSH នឹងអាចពង្រីក ការកែលម្អកម្មវិធីសិក្សារបស់ខ្លួន និងឈុតនៃការវិភាគទិន្នន័យអប់រំដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីតាមរយៈបណ្តាញសាលារៀនទូទាំងពិភពលោក” នេះបើយោងតាមលោក Dilys Boey ជំនួយការនាយកប្រតិបត្តិនៃ Lifestyle and Consumer Group, Enterprise Singapore ។ GSF បានឈ្នះពានរង្វាន់ចំនួន 300 ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍នៅកម្រិតជាតិ និងអន្តរជាតិ។ ពានរង្វាន់ត្រូវបានឈ្នះក្នុងប្រភេទផ្សេងៗគ្នាដូចជា នវានុវត្តន៍ និងការគ្រប់គ្រង ឧត្តមភាពនៃការអនុវត្ត ឧត្តមភាពអាជីវកម្ម គំនិតផ្តួចផ្តើមបៃតង ការចូលរួមជួយសង្គមCSR និងនិរន្តរភាព៕ GLOBE NEWSWIRE	Harrods International Academy & Renford International School នៅកម្ពុជា ចូលរួមជាមួយ Global Schools Foundation
មូលនិធិគន្ធបុប្ផាកម្ពុជា បានប្រកាសថា នៅឆ្នាំ២០២១ មូលនិធិនេះបានទទួលជំនួយសរុបជាង ១៣លានដុល្លារ។ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានបានឲ្យដឹងថា មូលនិធិបានផ្ទេរប្រាក់ជាង៤,៥ លានដុល្លារដល់មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា ដើម្បីផ្តល់សេវាព្យាបាលប្រកបដោយគុណភាពដោយឥតគិតថ្លៃដល់កុមារកម្ពុជា ដោយគ្មានការរើសអើង។ មូលនិធិគន្ធបុប្ផាកម្ពុជា ផ្តល់ការពិនិត្យ និងព្យាបាលដោយឥតគិតថ្លៃ នៅមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាទាំង៥ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា តាមរយៈការបរិច្ចាគពីសប្បុរសជនក្នុង និងក្រៅប្រទេស៕	មូលនិធិគន្ធបុប្ផាទទួលជំនួយជាង ១៣លានដុល្លារឆ្នាំ២០២១
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ជំរុញមន្ត្រីក្នុងគណៈកម្មការពាក់ព័ន្ធនៅតាមរាជធានី ខេត្ត និងឃុំ សង្កាត់ទទួលបន្ទុកពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ ចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងផ្ដល់សុពលភាពលើបញ្ជីបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២៤ ដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតនៅគ្រប់អាណត្តិ។ ក្នុងសេចក្ដីសម្រេចស្ដីពី ការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០២៤ របស់ គ.ជ.ប បញ្ជាក់ថា ចំពោះការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងការផ្តល់សុពលភាពលើបញ្ជីបោះឆ្នោត ត្រូវចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤។ គ.ជ.ប បន្ថែមថា សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលមិនទាន់បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតពីមុនមក អ្នកដែលទើបគ្រប់អាយុ ១៨ឆ្នាំ និងអ្នកដែលបានផ្លាស់លំនៅឋាន គឺមានសិទ្ធិស្នើសុំចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតក្នុងឃុំ សង្កាត់ ដែលខ្លួនកំពុងរស់នៅ ឬស្នាក់អាស្រ័យតាមភាពជាក់ស្ដែង។ ចំពោះការគ្រប់គ្រង និងប្រព្រឹត្តទៅនៃការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងការផ្តល់សុពលភាពលើបញ្ជីបោះឆ្នោត ត្រូវអនុវត្តតាមបទបញ្ជា និងនីតិវិធីសម្រាប់ការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតប្រចាំឆ្នាំ និងសេចក្តីសម្រេចពាក់ព័ន្ធនានា។ គ.ជ.ប បន្តថា ការកំណត់អាយុ ១៨ឆ្នាំ សម្រាប់ចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ត្រូវគិតដល់ថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ (កើតមុន ឬត្រឹមថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៦)។ ចំពោះនាយកដ្ឋានគ្រប់គ្រងទិន្នន័យអ្នកបោះឆ្នោត និងបញ្ជីបោះឆ្នោត ត្រូវចាត់ចែងផលិតបញ្ជីបោះឆ្នោតផ្លូវការឆ្នាំ២០២៣ (បញ្ជីបោះឆ្នោតចុងក្រោយ) ចំនួនបីច្បាប់ផ្តល់ជូនក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់សម្រាប់បិទផ្សាយនៅតាមសាលាឃុំ សង្កាត់ និងទីប្រជុំជនណាមួយក្នុងឃុំ សង្កាត់ ព្រមទាំងរក្សាទុកមួយច្បាប់ ដើម្បីបម្រើឱ្យការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០២៤។ លោក ប្រាជ្ញ ចន្ទ ប្រធាន គ.ជ.ប បានឱ្យដឹងថា ក្នុងដំណើរការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធរបស់ គ.ជ.ប នឹងផ្តល់លិខិតអញ្ជើញជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតផ្លូវការ ឆ្នាំ២០២៣ ដើម្បីពិនិត្យទិន្នន័យ និងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពក្នុងចំណុចមិនត្រឹមត្រូវ។ លោកបន្ថែមថា គ.ជ.ប ក៏ផ្ដល់លិខិតអញ្ជើញជូនអ្នកដែលបានប្រើប្រាស់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណញាតិខ្មែរ ដែលអស់សុពលភាព ដើម្បីឱ្យមកធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពទិន្នន័យក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតប្រភេទថ្មី ក្នុងអំឡុងពេលនៃការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០២៤។ លោកបញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈពេលជាក់ស្តែងនៃការផ្តល់លិខិតអញ្ជើញជូនប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមភូមិ ឃុំ សង្កាត់ត្រូវកំណត់តាមប្រតិទិនការងាររបស់ គ.ជ.ប។ ប្រធាន គ.ជ.ប បានជំរុញអគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានរាជធានី ខេត្តរៀបចំការបោះឆ្នោត ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ប្រធានក្រុមចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ត្រូវអនុវត្តសេចក្ដីសម្រេចខាងលើនេះឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ លោក ញៀន រ៉ាដែន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច បានឱ្យដឹងថា ចំពោះយុវជនដែលទើបអាយុ១៨ឆ្នាំ នឹងមានចំនួនច្រើន ដូច្នេះពួកគេនឹងនាំគ្នាចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅតាមមូលដ្ឋានគ្រប់ៗគ្នា ដើម្បីមានសិទ្ធិសម្រេចលើជោកវាសនាប្រទេសជាតិ។ លោកបន្ថែមថា គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច នឹងព្យាយាមដាក់ភ្នាក់ងារសង្កេតការណ៍ក្នុងដំណើរការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មី ដើម្បីធានាតម្លាភាព និងសុក្រឹត្យភាពទាំងអស់គ្នា។ លោកបញ្ជាក់ថា បើសិនពិនិត្យទៅឃើញមានភាពមិនប្រក្រតី ឬចំណុចខ្វះខាតមិនស្របតាមនីតិវិធី នោះគណបក្សនឹងពិភាក្សាស្នើសុំដោះស្រាយ ដូច្នេះគណបក្សនឹងព្យាយាមដាក់ភ្នាក់ងារសង្កេតការណ៍នៅតាមការិយាល័យចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតមួយចំនួនផងដែរ។ គួររំលឹកថា កាលពីឆ្នាំ២០២៣ គ.ជ.ប បានបង្ហាញតារាងស្ថិតិប៉ាន់ស្មានប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ដែលមានអាយុចាប់ពី ១៨ឆ្នាំឡើងទៅមានចំនួន ១០.៩៧៨.២៥៨នាក់ (ស្រី ៥.៦៨៦.១៥៨នាក់)។ ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋដែលទើបគ្រប់អាយុ ១៨ឆ្នាំ មានចំនួន ១២៣.០០២នាក់ និងប្រជាពលរដ្ឋត្រូវចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតមានចំនួន ២៨០.៥៩៣នាក់។ តារាងស្ថិតិប៉ាន់ស្មានបញ្ជាក់ថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលត្រូវលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជីបោះឆ្នោតមានចំនួន ៩៦.៧១០នាក់ និងអ្នកផ្លាស់ទីលំនៅចូលក្នុងឃុំ សង្កាត់ថ្មីមានចំនួន ៥៣.៥៩៦នាក់។ ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២២ មានចំនួន ៩.៧១០.៦៥៥នាក់៕	គ.ជ.ប ជំរុញមន្ត្រីថ្នាក់មូលដ្ឋានចុះឈ្មោះអ្នកពាក់ព័ន្ធ និងអ្នកទើបគ្រប់អាយុបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០២៤
វ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង កំពុងរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយទំនងជាមូលហេតុនៃការឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩ ក្នុងស្រុកភាគច្រើន នៅចុងខែនេះ នេះបើយោងតាមនាយកដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រវេជ្ជសាស្ត្រ។ ចាប់ពីថ្ងៃទី១១ ដល់ថ្ងៃទី១៧ ខែមករាវីរុសអូមីក្រុង ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងអ្នកដំណើរមកដល់ពីក្រៅប្រទេសចំនួន ៩៧% ដែលត្រូវបានយកសំណាក តាមរយៈការត្រួតពិនិត្យដ៏ហ្មត់ចត់ និង ៨០% ជាករណីឆ្លងក្នុងស្រុក ជាមួយការឆ្លងនៃវ៉ារ្យ៉ង់ដែលតាផ្សេងទៀត នេះបើតាមលោកនាយក Supakit Sirilak ប្រធាននាយកដ្ឋាន បានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃសុក្រ។ លោកបានបន្ថែមថា “ការចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី៣ គឺចាំបាច់ព្រោះវានឹងជួយកាត់បន្ថយការរីករាលដាលនៃអូមីក្រុង ក៏ដូចជាភាពធ្ងន់ធ្ងរ និងចំនួនអ្នកស្លាប់។ យើងនឹងត្រូវរស់នៅជាមួយអូមីក្រុង។ ប្រសិនបើវាមិនធ្ងន់ធ្ងរទេ វានឹងកាន់តែងាយស្រួលគ្រប់គ្រងនៅទីបំផុត។ ដើម្បីដោះស្រាយ។ ដូច្នេះសូមទៅចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទីបី។ វេជ្ជបណ្ឌិត Supakit បាននិយាយថា “នៅចុងខែនេះ ៩៧% ទៅ ៩៨% នៃករណីឆ្លងក្នុងស្រុកនឹងជា អូមីក្រុង ហើយនៅទីបំផុត ដែលតា នឹងរលាយបាត់” ។ ប្រទេសថៃបានកត់ត្រាករណីអូមីក្រុង ចំនួន ១០,៧២១ ករណី ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា គិតត្រឹមពាក់កណ្តាលអធ្រាត្រ និងរាប់បញ្ចូលទាំងករណីនាំចូល។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Supakit បានមានប្រសាសន៍ថា ករណីឆ្លងអូមីក្រុង ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងខេត្តទាំង ៧៧។ ចាប់ពីថ្ងៃទី១១ ដល់ថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ការឆ្លងអូមីក្រុង មានចំនួន ៨៦.៨% នៃករណីឆ្លងកូវីដ-១៩ ទាំងអស់ ដែលត្រូវបានយកសំណាក សម្រាប់ការវិភាគមេរោគបំលែង និង ៨០.៤% ជាករណីឆ្លងក្នុងស្រុក ដែលភាគច្រើជាវីរុសដែលតា។ ក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់ និងអ្នកជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ ករណីឆ្លងអូមីក្រុង មានចំនួន ៦៧.២% និងដែលតា មានចំនួន ៣២.៨% ។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Supakit បានមានប្រសាសន៍ថា “ក្នុងចំណោមករណីធ្ងន់ធ្ងរ និងស្លាប់ ការគ្រប់ដណ្តប់នៃអូមីក្រុង គឺតិចជាងភាគរយជាមធ្យមរបស់វា ក្នុងគ្រប់ករណីទាំងអស់ ប៉ុន្តែដែលតា មានស្ទើរតែចំនួនទ្វេដងនៃមធ្យមភាគ ១៥% របស់វា។ នេះបញ្ជាក់ថាអូមីក្រុង គឺពិតជាមិនសូវធ្ងន់ធ្ងរដូចដែលតា ។ គាត់បានមានប្រសាសន៍ថា មានតែនៅភាគខាងត្បូងឆ្ងាយប៉ុណ្ណោះដែលវ៉ារ៉្យង់អូមីក្រុង និងដែលតាមានចំណែកស្មើគ្នានៃករណីកូវីដ-១៩ ដោយសារតែមានកន្លែងកម្សាន្តតិចតួច ការឆ្លងមិនបានចូលខ្លាំងពីម៉ាឡេស៊ី ហើយអ្នកដំណើរមកដល់មិនបានធ្វើដំណើរក្នុងស្រុក។ ទោះជាយ៉ាងណា អូមីក្រុងនៅតែមានភាពលេចធ្លោនៅក្នុងតំបន់។ វេជ្ជបណ្ឌិត Supakit ក៏បានមានប្រសាសន៍ថា អូមីក្រុងបណ្តាលឱ្យមានការឆ្លងឡើងវិញ នៅក្នុងករណីគំរូទាំងអស់ ដែលបង្ហាញថាប្រព័ន្ធភាពសុំាពីមុន មិនបានការពារបាននោះទេ។ ប្រទេសកម្ពុជាបានឆ្លើយតបយ៉ាងឆាប់រហ័សចំពោះការគំរាមកំហែងថ្មីនេះដែលបង្កឡើងដោយ អូមីក្រុង ដោយចាប់ផ្តើមចាក់វ៉ាក់សាំងដូសជម្រុញ ចាប់តាំងពីខែសីហាឆ្នាំ២០២១ ដោយចាប់ផ្តើមជាមួយមន្ត្រីជួរមុខ ដែលមានទីតាំងនៅខេត្តចំនួនប្រាំបីដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេសថៃនិងខេត្តសៀមរាប។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ដល់ថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ប្រជាពលរដ្ឋសរុបចំនួន ៥,១៤៦,៤៩៧នាក់ ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋ ១៤,៣៣០,៣៧២នាក់ ដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ ដូសទី១ នៅកម្ពុជា បានទទួលវ៉ាក់សាំងដូសទី៣រួចរាល់ ហើយចំនួននេះនៅតែបន្តកើនឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ ខណៈដែលការចាក់ដូសទី៤ កំពុងតែមានចំនួនកើនឡើង៕ Bangkokpost/ខ្មែរថាមស៍	ប្រទេសថៃប្រកាសថាមានតែករណីឆ្លងអូមីក្រុង នៅចុងខែ ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើភាពចាំបាច់នៃការចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទីបី ខណៈដែលពលរដ្ឋកម្ពុជាមួយភាគបីបានចាក់រួចរាល់
Raffles Hotels & Resorts បានបញ្ជាក់ពីការតែងតាំងលោក Dennis de Groot ជាអ្នកគ្រប់គ្រងទូទៅស្តីទីនៃសណ្ឋាគារ Raffles Hotel Le Royal ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងសណ្ឋាគារបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួន Raffles Grand Hotel d’Angkor ក្នុងខេត្តសៀមរាប។ ជាមួយនឹងបទពិសោធន៍ជាង ១៥ ឆ្នាំ នៅក្នុងឧស្សាហកម្មបដិសណ្ឋារកិច្ច លោក de Groot ពីមុនបានកាន់តំណែងជាអ្នកគ្រប់គ្រងសណ្ឋាគារជាច្រើន នៅ ម៉ាល់ឌីវ អាហ្សែបៃហ្សង់ និងអាហ្វ្រិកខាងត្បូង រួមទាំងបទពិសោធន៍ជិតបីឆ្នាំនៅរមណីដ្ឋានស្នាក់នៅឯកជន។ គាត់ត្រូវបានជ្រើសរើសដោយ Accor Group ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ដើម្បីមើលការខុសត្រូវលើការប្តូរម៉ាកយីហោ Jumeirah Dhevanafushi ដូចដែលវាបានផ្លាស់ប្តូរទៅជា Raffles Maldives Meradhoo ។ គាត់បានផ្លាស់មកប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ធ្វើជាអ្នកគ្រប់គ្រងសណ្ឋាគារនៅ Raffles Hotel Le Royal ។ នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់ សណ្ឋាគារនេះបានទទួលនូវគម្រោងជួសជុលឡើងវិញយ៉ាងម៉ត់ចត់ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ នៅពេលដែលបន្ទប់ចំនួន១៧៥ នីមួយៗនិងបន្ទប់ឈុត នៅសណ្ឋាគារប្រវត្តិសាស្រ្តបានទទួលការជួសជុលពេញលេញ។ ការផ្លាស់ប្តូរ បានដើរជាខ្សែបន្ទាត់ដ៏ល្អមួយ រវាងភាពចាំបាច់ក្នុងការធ្វើឱ្យផ្ទៃខាងក្នុងភ្លឺចែងចាំង និងរួមបញ្ចូលនូវភាពជាម្ចាស់នៃភាពប្រណិត (mod-cons) និងការចាំបាច់ដើម្បីរក្សាបេះដូង និងព្រលឹងនៃសណ្ឋាគារបែបបុរាណ។ កម្រាលឈើរឹងត្រូវបានប៉ូលាឲ្យមានសភាពដូចចាស់ទ្រុឌទ្រោម កង្ហារពិដានដែលមានអាយុកាលយូរនៅតែវិល ហើយទូរស័ព្ទបង្វិលចំណាស់ នៅតែបន្តបន្លឺសម្លេងឡើង។ ដូចគ្នាដែរ សណ្ឋាគារ Raffles Grand d’Angkor បានឆ្លងកាត់ការកែទម្រង់ឡើងវិញក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ រមណីយដ្ឋានបែបបុរាណនេះ ត្រូវបានសាងសង់ឡើងដំបូងក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩២០ ជាកន្លែងឈប់សម្រាកដ៏ប្រណិត នៅតាមផ្លូវទៅកាន់ប្រាសាទអង្គរវត្តដែលដួលរលំ ដែលគេទើបរកឃើញថ្មីៗនេះ។ អចលនទ្រព្យដែលមានរូបរាងថ្មីនេះ កើតឡើងនៅពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងបើកច្រកព្រំដែនរបស់ខ្លួនឡើងវិញចំពោះភ្ញៀវអន្តរជាតិដែលមិនតម្រូវអោយធ្វើចត្តាឡីស័ក។ ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានគេកោតសរសើរយ៉ាងទូលំទូលាយចំពោះការដោះស្រាយបញ្ហាជំងឺរាតត្បាត និងកម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងដ៏មានប្រសិទ្ធភាពរបស់ខ្លួន។	លោក Dennis de Groot នឹងដឹកនាំក្រុមហ៊ុន Raffles ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
សណ្ឋាគារចំនួនប្រាំ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តព្រះសីហនុ និងខេត្តសៀមរាប បានឈ្នះពានរង្វាន់ស្តង់ដារសណ្ឋាគារបៃតងអាស៊ានលើកទី៨ សម្រាប់សេវាកម្មរបស់ពួកគេ។ Rosewood Phnom Penh និង Hyatt Regency Phnom Penh នៅទីក្រុងភ្នំពេញ កោះសង្សារឯកជន (Songsaa Private Island) និងសណ្ឋាគារ Jin Bei Palace ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ និង សណ្ឋាគារភូមិបៃតង (Phum Baitang) ក្នុងខេត្តសៀមរាប គឺជាសណ្ឋាគារទាំងប្រាំដែលទទួលបានពានរង្វាន់។ ពិធីប្រគល់ពានរង្វាន់នេះ ធ្វើឡើងក្នុងវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ានលើកទី៤០ នៅខេត្តព្រះសីហនុ ចាប់ពីថ្ងៃទី១៦ ដល់ថ្ងៃទី២២ ខែមករា។ ស្តង់ដារសណ្ឋាគារបៃតងអាស៊ាន (The ASEAN Green Hotel Standard) គឺជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់អាស៊ានដែលផ្តល់តម្លៃដល់ការលើកកម្ពស់ការអនុវត្តទេសចរណ៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាពជុំវិញប្រទេសអាស៊ាន តាមរយៈការអនុម័តការអភិរក្សថាមពល និងអំណោយផលដល់បរិស្ថាន ការចងក្រង ការសម្របខ្លួន និងបង្កើតឧបករណ៍ និងការបណ្តុះបណ្តាល ដើម្បីចូលរួមក្នុងការអនុវត្តសណ្ឋាគារបៃតងអាស៊ាន៕ ទីភ្នាកងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា AKP-ផល សុផានិត	សណ្ឋាគារចំនួន ៥ របស់កម្ពុជាឈ្នះពានរង្វាន់ស្តង់ដារសណ្ឋាគារបៃតងអាស៊ានលើកទី៨
សភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា (CCC) និងក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ានអ៊ឺរ៉ុប (EU-ABC) បានសន្យាពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម និងគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ។ ការលើកឡើងនេះត្រូវបានលើកឡើងក្នុងកិច្ចប្រជុំ ដែលធ្វើឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះរវាងប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លោក គិត ម៉េង និងលោក Tassilo Brinzer អនុប្រធាន EU-ABC ដែលកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ច។ កិច្ចប្រជុំបានផ្តោតលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីរវាងស្ថាប័នទាំងពីរក្នុងការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគរវាងប្រទេសកម្ពុជា អឺរ៉ុប និងតំបន់អាស៊ានទាំងមូល។ ក្នុងជំនួបនោះ លោកប្រធាន ម៉េង បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះ EU-ABC ក៏ដូចជាសភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបនៅកម្ពុជា ដែលបានគាំទ្រ និងសហការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយ CCC ដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់វិស័យឯកជនទាំងមូល។ ចំណែកលោក Brinzer បានវាយតម្លៃខ្ពស់ និងគាំទ្រគំនិតរបស់ CCC ក្នុងការបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អរវាងស្ថាប័នទាំងពីរ។ ស្ថាប័នទាំងពីរបានយល់ព្រមគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងអំឡុងពេលនៃការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលធុរកិច្ចអាស៊ានអ៊ឺរ៉ុប (EU-ASEAN Business Summit )នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលធុរកិច្ច និងការវិនិយោគ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ព្រមទាំងព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិផ្សេងៗទៀត៕ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា AKP-ជា វណ្ណៈ	CCC ក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ាន-អ៊ឺរ៉ុប សន្យាអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម
បន្ទាប់ពីចំណាយពេលជាង១៣០ឆ្នាំដោយគ្មានព្រះកេស បដិមាពេញព្រះអង្គពីសម័យបុរាណ ទ្រង់បានគង់ពេញជំហរនៅក្នុងការដាក់តាំងបង្ហាញនៅសារមន្ទីរជាតិកម្ពុជា។ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមករា សារមន្ទីរជាតិកម្ពុជាបានដាក់បង្ហាញបដិមាព្រះវិស្ណុ Harihara ពេញជំហរ។ យោងតាមសារមន្ទីជាតិនៃកម្ពុជា បដិមានេះ គឺជាបដិមារបស់ ព្រះហរិហរា ដែលមានព្រះវិស្ណុ (ហរិ) និងព្រះសិវៈ (ហារា)។ បដិមានេះត្រូវបានរកឃើញជាពីរដំណាក់កាល គឺព្រះកេសបដិមា ត្រូវបានរកឃើញដោយ Étienne Aymonier នៅភ្នំដាក្នុងឆ្នាំ១៨៨៤ មុនពេលត្រូវបានបញ្ជូនទៅប្រទេសបារាំងនៅឆ្នាំ១៨៨៦ ។ ដងព្រះកាយរបស់បដិមានេះត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងរូងភ្នំដា ហើយត្រូវបានប្រគល់ទៅសារមន្ទីរជាតិនៅឆ្នាំ១៩៤៤ ដោយលោក Henri Mauger ។ នៅឆ្នាំ១៩៥៥ លោក Pierre Dupont បានផ្តល់យោបល់ថា ព្រះកេសដែលត្រូវបានរកឃើញពីមុនជារបស់ ព្រះកាយបដិមា ដែលមាននៅក្នុងសារមន្ទីរជាតិ។ បន្ទាប់ពីមានការផ្ទៀងផ្ទាត់ និងចរចាជាច្រើនឆ្នាំដោយអ្នកជំនាញ ភាគីទាំងពីរបានយល់ព្រមបញ្ជូនព្រះកេសត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ។ ក្រោយពីបែកគ្នាអស់ជាង ១៣០ឆ្នាំ បដិមាពេញជំហរត្រូវបានដាក់បង្ហាញនៅសារមន្ទីរជាតិ៕	បដិមាខ្មែរបុរាណគ្មានព្រះកេស ត្រូវបានផ្គុំបន្ទាប់ពីរយៈពេលជាងមួយសតវត្ស
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស លោក Bùi Thanh Sơn នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានជួបពិភាក្សាជាមួយសមភាគីកម្ពុជា លោក ប្រាក់ សាខុន ក្នុងអំឡុងពេលដែលភាគីទាំងពីរបាននិយាយថា ពួកគេរីករាយដែលបានឃើញទំនាក់ទំនងកាន់តែរីកចម្រើនរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ថ្វីបើមានកូវីដ-១៩ក៏ដោយ ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីបានកើនឡើងជិត ៨០ ភាគរយ ដែលមានទឹកប្រាក់រហូតដល់ ១០ ពាន់លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន។ ក្នុងឆ្នាំ២០២១ ក្រុមហ៊ុនវៀតណាមបានបោះទុនវិនិយោគ គិតជាទឹកប្រាក់ជាង ៨៨,៩លានដុល្លារក្នុងគម្រោងថ្មីចំនួន៤នៅកម្ពុជា។ ចំនួននេះបានបង្កើនការវិនិយោគសរុបរបស់វៀតណាមដល់ជាង ២.៨៤ ពាន់លានដុល្លារ ដែលធ្វើឱ្យប្រទេសវៀតណាម ក្លាយជាអ្នកវិនិយោគបរទេសធំជាងគេមួយក្នុងចំណោម៥ នៅក្នុងប្រទេសជិតខាង។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទាំងពីរបានឯកភាពពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមេដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរសម្រេចបានលើការកំណត់ព្រំដែនគោក និងការបោះបង្គោលព្រំដែន។ លោក Sơn ក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរអំពីសារៈសំខាន់នៃការរក្សាសន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាព ក៏ដូចជាសេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍ និងសន្តិសុខអាកាសចរណ៍នៅក្នុងតំបន់ ដោយលោកមានប្រសាសន៍ថា ជម្លោះត្រូវតែដោះស្រាយតាមរយៈការចរចាដោយសន្តិវិធី ឈរលើមូលដ្ឋានច្បាប់អន្តរជាតិ និងអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិឆ្នាំ ១៩៨២ ស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ។ លោកបានបន្តថា វាចាំបាច់ដើម្បីជំរុញឲ្យមានការចរចាដើម្បីបញ្ចប់ក្រមប្រតិបត្តិនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ មុននេះ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតវៀតណាមបានចូលជួបសម្តែងការគួរសមជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ ការស្វាគមន៍ចំពោះលោក សឺន ក្នុងថ្ងៃដំបូងនៃចំណងមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាមឆ្នាំ២០២២ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានសម្តែងនូវសេចក្តីរីករាយ ចំពោះការអភិវឌ្ឍន៍ជាវិជ្ជមាន និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនៃទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំងពីរលើគ្រប់វិស័យ ចាប់ពីនយោបាយ សន្តិសុខ ការពារជាតិ រហូតដល់ការអប់រំ-បណ្តុះបណ្តាល វប្បធម៌ វិទ្យាសាស្ត្រ-បច្ចេកវិទ្យា ការផ្លាស់ប្តូរប្រជាជន និងប្រជាជន និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រជាជនរស់នៅតាមព្រំដែនរួម។ លោកក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទាំងពីរត្រូវសហការគ្នាឱ្យបានល្អ ដើម្បីរៀបចំពិធីអបអរសាទរឆ្នាំមិត្តភាព និងខួបលើកទី៥៥ នៃទំនាក់ទំនងការទូតនៃប្រទេសទាំងពីរ។ ចំណែកលោករដ្ឋមន្ត្រី Sơn បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា វៀតណាមគាំទ្រកម្ពុជាក្នុងតួនាទីជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០២២ ហើយត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចដើម្បីចូលរួមជាមួយកម្ពុជា និងរដ្ឋសមាជិកផ្សេងទៀត ដើម្បីពន្លឿនការអនុវត្តរបៀបវារៈរបស់ប្លុក ជាពិសេសការឯកភាពប្រាំចំណុចស្តីពីមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោកបានពាំនាំនូវការនឹករលឹក និងរំលឹកឡើងវិញអំពីការអញ្ជើញរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី Pham Minh Chính និងថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាមដទៃទៀត ជូនលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អញ្ជើញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅវៀតណាមក្នុងឆ្នាំ២០២២។ នាថ្ងៃដដែល រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាម បានចូលជួបសម្តែងការគួរសមជាមួយប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា សម្តេច សាយ ឈុំ និងប្រធានរដ្ឋសភា សម្តេច ហេង សំរិន និងបានជូនអំណោយដល់ប្រជាជនវៀតណាមដែលរងគ្រោះដោយជំងឺរាតត្បាតនៅកម្ពុជាក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិវៀតណាម (Tết)។ លោក Sơn មកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាពីថ្ងៃទី១៩ ដល់ថ្ងៃទី២០ ខែមករា តាមការអញ្ជើញរបស់លោក ប្រាក់ សុខុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា៕ សាព័ត៌មានវៀតណាម VNS	រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស៖ កម្ពុជានិងវៀតណាមសាទរ ចំពោះទំនាក់ទំនងកាន់តែរីកចម្រើន
រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានបញ្ជាក់ថា គោលដៅនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា និងការដោះស្រាយវិបត្តិ គឺសំដៅធ្វើកិច្ចការជាមួយប្រទេសនេះ។ ក្នុងពេលថ្លែងក្នុងបទសម្ភាសន៍កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមករា រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូ លោក កៅ គឹមហួន បានបញ្ជាក់ពីការយល់ខុស និងការបែងចែកខុសចំពោះវិធីដោះស្រាយរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាមួយរបបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោករដ្ឋមន្ត្រី គឹម ហួន បានបញ្ជាក់ថា ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា គឺជាសមាជិកនៃប្លុកអាស៊ាន ដូច្នេះហើយ មិនអាចទុកអោយនៅឯកោបានទេ។ ប្រតិភូរដ្ឋមន្ត្រីបានបកស្រាយថា កិច្ចសន្ទនាបើកចំហគឺទាមទារអោយមានការអង្កេត និងដោះស្រាយវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោក គឹម ហួន មានប្រសាសន៍ថា “អាស៊ានត្រូវការសាមគ្គីភាព និងឯកភាពគ្នា ដើម្បីធ្វើការជាមួយគ្នា”។ លោក គឹម ហួន ពន្យល់បន្ថែមថា គោលបំណងនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺដើម្បីធានាអោយមានបទឈប់បាញ់គ្នារវាងកងកម្លាំងប្រឆាំងនៅក្នុងវិបត្តិនោះ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានស្នើឱ្យមេដឹកនាំយោធា រក្សាបទឈប់បាញ់ ហើយមេដឹកនាំយោធាបាននិយាយថាពួកគេនឹងរក្សាបទឈប់បាញ់រហូតដល់ចុងឆ្នាំ។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ក៏ដើម្បីសម្រួលដល់មធ្យោបាយ សម្រាប់ប្រេសិតពិសេសអាស៊ាន មកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសនេះ និងបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួនផងដែរ។ គោលបំណងចុងក្រោយនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោក គីម ហួន បានចង្អុលបង្ហាញថា ឯកភាពប្រាំចំណុចដែលបានព្រមព្រៀងដោយរដ្ឋសមាជិកនៃប្លុកអាស៊ីអាគ្នេយ៍កំណត់ថា គួរតែមានវិធានការណ៍ដើម្បីបញ្ឈប់អំពើហិង្សា និងបង្កើតកិច្ចសន្ទនាជាមួយមីយ៉ាន់ម៉ា។ ប្រេសិតពិសេសមួយរូបក៏ត្រូវចូលរួមពិភាក្សាជាមួយគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងស្ថានភាពអរិភាពផងដែរ។ រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូ ក៏បានរាយការណ៍ផងដែរថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកជាគំនិតនៃការបង្កើតអាស៊ាន Troika ដែលមានប្រទេសកម្ពុជា ប្រ៊ុយណេ ឥណ្ឌូនេស៊ី និងអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន ដើម្បីតាមដានស្ថានការណ៍នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា៕	រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូ៖ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្វើការជាមួយមីយ៉ាន់ម៉ា មិនមែនផ្តល់ភាពស្របច្បាប់ដល់របបនោះទេ
កិច្ចប្រជុំចង្អៀតថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ដែលដើមឡើយគ្រោងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ១៨-១៩ ខែមករា នៅខេត្តសៀមរាប ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានផ្អាកភាគច្រើនដោយសារតែមានការព្រួយបារម្ភអំពីហានិភ័យដែលបង្កឡើងដោយការវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង និងតាមការជាក់ស្តែង គឺរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានមួយចំនួនមិនអាចចូលរួមបាន នេះបើយោងតាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស លោកស្រី Lê Thi Thu Hằng។ លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “កម្ពុជាកំពុងធ្វើការយ៉ាងសកម្មជាមួយសមាជិកអាស៊ានផ្សេងទៀតដើម្បីកំណត់ពេលវេលាសមស្រប និងវិធីសាស្រ្តនៃការរៀបចំកិច្ចប្រជុំនេះនៅពេលអនាគត”។ លោកស្រី Hằng បានមានប្រសាសន៍ថា វៀតណាមនឹងធ្វើការយ៉ាងសកម្មជាមួយប្រធានអាស៊ាន និងសមាជិកអាស៊ានលើការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍នេះ ដែលជាកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់អាស៊ាន ដោយកំណត់អាទិភាពនៃតំបន់សម្រាប់ឆ្នាំនេះ ក៏ដូចជាការពិភាក្សាអំពីបញ្ហាផ្សេងទៀតនៃប្លុកនេះ។ លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ក្នុងនាមជាសមាជិកសកម្ម និងមានការទទួលខុសត្រូវរបស់អាស៊ាន វៀតណាមខិតខំជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងសាមគ្គីភាពក្នុងសមាគម។ វៀតណាមនឹងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយប្រធានអាស៊ាន និងសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀត ដើម្បីជំរុញដំណើរការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន និងការអនុវត្តការឯកភាពប្រាំចំណុច ដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រជាជន និងសន្តិភាព សន្តិសុខ ស្ថិរភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក។ បាននិយាយថា ក្នុងការសាកសួរយោបល់អំពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា អ្នកនាំពាក្យបានថ្លែងថា៖ «យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះជាព្រឹត្តិការណ៍ទ្វេភាគីដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងភាគីទាំងពីរ និងពិនិត្យមើលបញ្ហាតំបន់ដែលមានផលប្រយោជន៍រួម»។ ក្នុងនាមជាសមាជិកអាស៊ាន វៀតណាមនឹងជួយកម្ពុជាក្នុងការពង្រឹងសាមគ្គីភាព និងការឯកភាពគ្នា និងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា ដើម្បីរួមចំណែកក្នុងការអនុវត្តដំណើរការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន និងការអនុវត្តការឯកភាពប្រាំចំណុច។ ឆ្លើយតបនឹងសំណួរអំពីគោលជំហររបស់វៀតណាមចំពោះបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា លោកស្រី Hằng បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ក្នុងនាមជាប្រទេសជិតខាងមីយ៉ាន់ម៉ា និងជាសមាជិកអាស៊ាន វៀតណាមសង្ឃឹមថា ស្ថានភាពនៅមីយ៉ាន់ម៉ានឹងមានស្ថិរភាពក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ការកសាង និងអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ និងដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីឱ្យប្រទេសនេះអាចបន្តរួមចំណែកក្នុងសហគមន៍អាស៊ាន ដែលការឯកភាពរួម»។ លោកស្រី Hằng បានមានប្រសាសន៍ថា អាស៊ានដំណើរការដោយឈរលើមូលដ្ឋាននៃការពិគ្រោះយោបល់ ការសន្ទនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតាមរយៈធម្មនុញ្ញអាស៊ាន។ លោកស្រីបានបន្តថា៖ «ជាមួយនឹងការលំបាកដែលមីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងជួបប្រទះ អាស៊ានកំពុងប្រឹងប្រែងជួយមីយ៉ាន់ម៉ា ជាពិសេសផ្នែកជំនួយមនុស្សធម៌»។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសលោកស្រី Le Thị Thu Hang ត្រូវបានគ្របដណ្ដប់ដោយការកត់សម្គាល់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីម្សិលមិញនៅក្នុងកិច្ចសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាមួយប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីលោក Joko Widodo ដោយបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ទោះបីជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសម៉ាឡេស៊ីបានធ្វើការក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃក្រុមប្រឆាំងនាពេលកន្លងមកក៏ដោយ ប៉ុន្តែគាត់មិនគួរជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស និងជាអ្នកការទូតទេ។ «ម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកគេបានប្រើពាក្យក្រអឺតក្រទមជាមួយប្រធានអាស៊ាន ព្រមទាំងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន ដែលមិនបានប្រើភាសាការទូតទាល់តែសោះ។ លោក Saifuddin Abdullah អ្នកការទូតជាន់ខ្ពស់របស់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានកាលពីសប្តាហ៍មុនថា លោក ហ៊ុន សែន គួរតែពិភាក្សាជាមួយមេដឹកនាំផ្សេងទៀតមកពីសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍មុននឹងទៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានៅថ្ងៃទី ៧-៨ ខែមករា ដើម្បីជួបជាមួយមេដឹកនាំរបបយោធាភូមា Min Aung Hlaing ក្នុងគោលបំណងចង់ ដោះស្រាយវិបត្តិក្រោយរដ្ឋប្រហាររបស់ប្រទេសនោះ។ ជាការពិត ឥណ្ឌូណេស៊ីក៏ធ្លាប់បានរិះគន់ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដោយបញ្ជាក់ថា លោកត្រូវតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវអ្វីដែលប្លុកក្នុងតំបន់បានព្រមព្រៀងក្នុងកិច្ចប្រជុំ រួមទាំងការឯកភាពប្រាំចំណុច ដើម្បីដាក់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាដើរលើផ្លូវឆ្ពោះទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ លោក Teuku Faizasyah អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ី បានបញ្ជាក់ប្រាប់ BenarNews កាលពីថ្ងៃសុក្រថា នៅពេលសួរអំពីការហៅទូរស័ព្ទរវាងមេដឹកនាំកម្ពុជា និងឥណ្ឌូនេស៊ី ថា “នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ពិតជាបានស្នើអោយមានការពិភាក្សាតាមទូរស័ព្ទ ហើយគោលបំណងនៃការហៅទូរស័ព្ទ គឺដើម្បីបង្ហាញពីលទ្ធផលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនាពេលថ្មីៗនេះ ទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា” ។ លោក លាភ ច័ន្ទថាវី អ្នកវិភាគកម្ពុជាដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងភ្នំពេញបានមានប្រសាសន៍ថា សារទៅកាន់លោកប្រធានាធិបតី Joko Widodo ប្រហែលជាមានន័យសម្រាប់ទាំងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី ក៏ដូចជាលោក Teuku Faizasyah៕ VNS/ខ្មែរថាមស៍	កិច្ចប្រជុំចង្អៀតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ត្រូវបានពន្យាពេលដោយផ្នែក ដោយសារក្តីបារម្ភពីវីរុសអូមីក្រុង
គណៈប្រតិភូមកពីបញ្ជាការដ្ឋានកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស ដឹកនាំដោយលោកឧត្តមសេនីយ៍ទោ គឹម ហេន អគ្គមេបញ្ជាការរង នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ បានទៅសួរសុខទុក្ខ និងជូនពរឆ្នាំថ្មី នៅខេត្ត Soc Trang ភាគខាងត្បូងប្រទេស នាថ្ងៃទី២១ ខែមករា។ ក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខាងមុខនេះ លោក គឹម ហេង បានជូនពរដល់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ មន្ទីរ អង្គភាព នាយទាហាន ពលទាហាន និងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្ត អោយមានសុខភាពល្អ ជួបតែសេចក្តីសុខចម្រើន។ លោកបានជម្រាបថា ចំនួនអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ នៅកម្ពុជាបានថយចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដោយក្នុងមួយថ្ងៃមានអ្នកឆ្លងថ្មីពី ២០ ទៅ ៣០នាក់។ អនុលេខាអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណៈកម្មាធិការបក្សខេត្ត លោកស្រី Ho Thi Cam Dao បានមានប្រសាសន៍ថា កាលពីឆ្នាំមុន ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GRDP) របស់ខេត្តនៅតែកើនឡើង ១.១៨ ភាគរយ ទោះបីជាមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដែលបណ្តាលមកពីរលកទី ៤ នៃការឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩ ក៏ដោយ។ លោកស្រីបន្តថា ប្រជាជនជាង៣០ភាគរយ ជាជនជាតិខ្មែរភាគតិច ខេត្តតែងតែយកចិត្តទុកដាក់លើការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងការថែរក្សាអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ ហើយផ្តល់ការគាំទ្រដល់សកម្មភាពសាសនា និងការសាងសង់លំនៅដ្ឋានសម្រាប់គ្រួសារខ្មែរក្រីក្រ និងខ្វះខាតផងដែរ។ en.nhandan	គណៈប្រតិភូកងរាជអាវុធហត្ថកម្ពុជា បំពេញទស្សនកិច្ចនិងអបអរបុណ្យចូលឆ្នាំនៅខេត្ត Soc Trang
បុរសម្នាក់ ត្រូវបានកម្លាំងនគរបាលស្រុកសំឡូតឃាត់ខ្លួន បន្ទាប់ពីទាញកាំភ្លើង AK-47 ស្វ័យបត់ ដែលលាក់ទុក មកគំរាមប្រពន្ធឲ្យចេញពីផ្ទះ ក្រោយផ្ទុះជម្លោះជាមួយគ្នា។ ការឃាត់ខ្លួននេះ បានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នៅចំណុចភូមិតាតោក ឃុំតាតោក ស្រុកសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង។ លោកវរសេនីយ៍ទោ ម៉ែន រីម អធិការនគរបាល ស្រុកសំឡូត បានឲ្យដឹងថា ជនសង្ស័យមានឈ្មោះ ឈួន វ៉ាន់ថា ភេទប្រុស អាយុ ៣៩ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិតាតោក ឃុំតាតោក ស្រុកសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង។ សមត្ថកិច្ច ដកហូតបានកាំភ្លើង AK-47 ស្វាយបត់ ១ដើម មានគ្រាប់ចំនួន ២០ គ្រាប់។ ក្រោយឃាត់ខ្លួន ជនសង្ស័យ ត្រូវបានបញ្ជូនមកអធិការដ្ឋាន នគរបាលស្រុកសំឡូត និងកសាងសំណុំរឿង បញ្ជូនបន្តទៅការិយាល័យជំនាញខេត្តដើម្បីចាត់ការតាមនីតិវីធីច្បាប់៕	ប្តីទាញកាំភ្លើងគំរាមប្រពន្ធក្រោយផ្ទុះជម្លោះ
អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលប្រមាណជិត២០ស្ថាប័នបានស្នើរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនការអនុម័តច្បាប់ស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យផលិតផលគ្រឿងស្រវឹង ដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រាការស្លាប់ដែលបណ្ដាលមកពីការប៉ះពាល់ដោយការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹង។ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានស្នើរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមួយពីម្សិលមិញ។ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលទាំងនោះរួមមានអង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា អង្គការវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា បណ្ដេញយុវជនកម្ពុជា មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍនិងសន្តិភាព អង្គអភិវឌ្ឍសំលេងសហគមន៍ និងអង្គការស្ដារកម្ពុជាជាដើម។ ពួកគេយល់ឃើញថា ការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងបានបង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ រួមទាំងបង្កឱ្យមានអំពើហិង្សាលើស្ត្រី កុមារ អសន្តិសុខសហគមន៍ ភាពឥតសណ្ដាប់ធ្នាប់ និងជាបន្ទុកជំងឺជាង២០០មុខ ដូចជា ជំងឺថ្លើម ទឹកនោម ផ្អែម ជំងឺមហារីក លើសសម្ពាធឈាម ជាពិសេសជំងឺគ្រោះថ្នាក់សរសៃឈាមខួរក្បាល។ ពួកគេថា នៅឆ្នាំ២០២៤ ការផឹកគ្រឿងស្រវឹងក្នុងមនុស្សម្នាក់អាចកើនឡើងដល់ទៅ២៧.៣៨ លីត្រ។ កាលណាអត្រានៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងកាន់តែខ្ពស់ អត្រាគ្រោះថ្នាក់ក៏កាន់តែខ្ពស់ដែរ។ ឆ្នាំ២០២៣ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅកម្ពុជាមានអ្នកស្លាប់ចំនួន១៥៩០។ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ធ្វើឱ្យខាតបង់ថវិកាប្រមាណជា៤៦៦.៨លានដុល្លារក្នុងនៅឆ្នាំ២០១៩។ ដោយសារតែផលប៉ះពាល់ដ៏អាក្រក់នៃគ្រឿងស្រវឹងមកលើយុវវ័យ ស្ត្រី រួមទាំងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ក៏ដូចជាសុខុមាលភាពសង្គម។ ពួកគេកត់សម្គាល់ថា ថ្មីៗមានប្រតិកម្មចម្រុះរបស់សាធារណជនទៅលើការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មស្រាបៀរក្នុងកម្មវិធីកីឡាប្រដាល់គុណខ្មែរ ការផ្សព្វពាណិជ្ជកម្មស្រាបៀរដោយតារាល្បី និងបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ក្រោមស្ថានភាពស្រវឹងជាដើម។ ពួកគេបន្ថែមថា៖ «វិធានការទាំងនោះមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ការដោះស្រាយបញ្ហាចំពោះមុខនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ តែការធ្វើច្បាប់ស្តីពីការត្រួតពិនិត្យផលិតផលគ្រឿងស្រវឹង ជាវិធានការច្បាប់ដែលមិនអាចខ្វះបានសម្រាប់ការដោះស្រាយបញ្ហាគ្រឿងស្រវឹងសម្រាប់រយៈពេលវែង»។ ដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រាការស្លាប់ដែលបណ្តាលមកពីផលប៉ះពាល់ដោយគ្រឿងស្រវឹង ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនេះបានស្នើរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការត្រួតពិនិត្យផលិតផលគ្រឿងស្រវឹង ដែលបានព្រាងនិងឆ្លងអន្តរក្រសួងរួចរាល់កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ ដើម្បីឆ្លងគណរដ្ឋមន្ត្រីនិងបញ្ជូនទៅកាន់រដ្ឋសភា ដើម្បីអនុម័ត។ ពួកគេបានលើកឡើងថា៖ «ការហាមឃាត់ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម ការដំឡើងពន្ធ និងការដាក់កម្រិតភាពងាយរកបាននៃគ្រឿងស្រវឹងគប្បីមានចែងយ៉ាងច្បាស់នៅក្នុងច្បាប់នេះ»។ លោក ប៉ែ បូណា ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបានឆ្លើយតបថា រដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហានេះជាខ្លាំង ប៉ុន្តែពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើច្បាប់នេះមានភាពស្មុគស្មាញ ជាពិសេសត្រូវការភាគីពាក់ព័ន្ធផ្ដល់ធាតុចូលដើម្បីសុក្រឹត្យភាពនៃច្បាប់មុននឹងអនុម័ត។ លោកថា៖ «រដ្ឋាភិបាលបានលម្អិតលើជ្រុងសុខភាព សន្តិសុខសុវត្ថិភាព សេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មជាដើម។ រួចហើយប្រមូលធាតុចូលពីភាគីពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗ ដើម្បីថ្លឹងថ្លែងតុល្យភាពគ្នា។ កត្តាទាំងនេះបាននាំការអនុម័តច្បាប់ហាក់យឺតបន្តិច»៕	ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលស្នើរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនច្បាប់ស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យផលិតផលគ្រឿងស្រវឹង
លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និងជាប្រធានអាស៊ាន បានបង្ហាញការប្រតិកម្មខ្លាំងៗចំពោះសម្តីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី ដោយហ៊ានវាយប្រហារចំពោះដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោក ហ៊ុន សែន បានហៅលោក Saifuddin Abdullah រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី ជាអ្នកការទូតមិនយល់ពីសិល្បៈការទូត ហើយព្រហើនហ៊ានប្រើសម្តីវាយប្រហារលើប្រធានអាស៊ាន។ ក្នុងជំនួបពិភាក្សាការងារតាមទូរស័ព្ទជាមួយលោក ចូកូ វីដូដូ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី នាព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានផ្ញើសារទៅរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដោយស្នើរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ី បញ្ជូនសារប្រតិកម្មរបស់លោកបន្តទៅរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី នេះបើយោងតាមលោក កៅ គឹមហួន រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ លោក កៅ គឹមហួន បានគូសបញ្ជាក់ដូច្នេះ៖«សម្តេចតេជោនាយរកដ្ឋមន្ត្រី បានគូសបញ្ជាក់ថា ថ្វីត្បិតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី ធ្លាប់ធ្វើការងារក្នុងក្របខណ្ឌគណបក្សប្រឆាំងនាពេលកន្លងទៅនេះក៏ដោយ ប៉ុន្តែគាត់មិនគួរណាក្នុងនាមជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងជាអ្នកការទូតមួយរូប បែរជាប្រើពាក្យសំដីព្រហើនជាមួយប្រធានអាស៊ាន ក៏ដូចជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន ដែលពុំមានប្រើប្រាស់ភាសាការទូតសោះឡើយ»។ ប្រតិកម្មរបស់លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីលោក Saifuddin Abdullah បានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ដល់សារព័ត៌មាន Al Jazeera ទាក់ទងនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា កាលពីថ្ងៃទី ៧ និង ៨ ខែមករា កន្លងមកនេះ៕	កម្ពុជា-ឥណ្ឌូនេស៊ីពិភាក្សាអត្ថាធិប្បាយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី
ក្រុមការងារ ចម្រុះ រដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាប បានចុះពិនិត្យទីតាំងប្រកបអាជីវកម្មសិប្បកម្មធនធានរ៉ែ គ្រប់ប្រភេទ នៅក្នុងស្រុកសូទ្រនិគម ក្រោមការដឹកនាំដោយ លោក ពិន ប្រាកដ អភិបាលរងខេត្តសៀមរាប។ ក្នុងការចុះពិនិត្យទីតាំងប្រកបអាជីវកម្ម សិប្បកម្មធនធានរ៉ែ គ្រប់ប្រភេទ នៅក្នុងស្រុកសូទ្រនិគម ក្រុមការងារចម្រុះ រដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាប បានធ្វើការចុះពិនិត្យចំនួន០២ទីតាំង ដែលស្ថិតនៅភូមិស្រែធ្នង់ ឃុំដំដែក និងស្ថិតនៅភូមិដំរីកូន ឃុំពពេល ស្រុកសូទ្រនិគម ខេត្តសៀមរាប ។ ជាមួយគ្នានោះ ក្រុមការងារ ចម្រុះរដ្ឋបាលខេត្ត បានណែនាំដល់ម្ចាស់អាជីវកម្ម ឱ្យអនុវត្តបានត្រឹមត្រូវតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស ដែលមានក្នុងអាជ្ញាបណ្ណកំណត់ និងណែនាំឱ្យម្ចាស់អាជីវកម្មមួយចំនួនដែលផុតសុពលភាពអាជ្ញាបណ្ណរៀបចំស្នើសុំបន្តអាជ្ញាបណ្ណ និងត្រូវគោរពតាមគោលការណ៍ច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តនានា និងអប់រំ ផ្សព្វផ្សាយ ច្បាប់ លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តថ្មីៗដល់អាជីវករ។ បន្ថែមពីនោះ តម្រូវឱ្យម្ចាស់អាជីវកម្ម ត្រូវគោរពតាម និងអនុវត្តឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន ព្រមទាំងដឹកជញ្ជូន ត្រូវគ្របឱ្យបានត្រឹមត្រូវ មិនត្រូវដឹកលើសទម្ងន់ បើកបរលើសល្បឿនកំណត់ និងណែនាំក្រុមហ៊ុនឱ្យដាំដើមឈើ លើកទំនប់ ធ្វើរបងព័ទ្ធជុំរណ្តៅ ដើម្បីការពារមនុស្ស និងសត្វពាហនៈ។ ត្រួតពិនិត្យ ការធ្វើអាជីវកម្មធនធានរ៉ែ ដែលពុំមានអាជ្ញាបណ្ណ មានអាជ្ញាបណ្ណតែធ្វើខុសលក្ខណៈបច្ចេកទេស ដោយធ្វើការចុះបិទ និងអនុវត្តតាមនីតិវិធីច្បាប់៕	ក្រុមការងារខេត្តសៀមរាប ចុះពិនិត្យទីតាំងប្រកបអាជីវកម្ម សិប្បកម្មធនធានរ៉ែគ្រប់ប្រភេទនៅស្រុកសូទ្រនិគម
ក្រុមការងារនៃមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីកម្ម សំណង់ និងសុយោដី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានសម្រេចចេញប្លង់សំគាល់អចលនវត្ថុជូនដល់គ្រួសារយោធិនអតីតយុទ្ធជនចំនួន ៨៧គ្រួសារហើយ ក្រោយបញ្ចប់វិវាទរ៉ាំរ៉ៃ។ ការបិទផ្សាយជាសាធារណៈឯកសារនៃតំបន់វិនិច្ឆ័យ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅចំណុចភូមិទី៦ ឃុំត្រែងត្រយឹង ស្រុកភ្នំស្រួច ខេត្តកំពង់ស្ពឺ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២។ លោក តាប់ ម៉ាឡៃ ប្រធានមន្ទីររៀបចំដែនដីន គរូបនីយកម្ម សំណង់ និងសុរិយោដី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានឱ្យដឹងថា ការប្រកាសតំបន់វិនិច្ឆ័យធ្វើឡើងក្រោយទទួលបាន ស.ជ.ណ របស់ទីស្តីការគណរដ្ឋមន្ត្រីដែលអនុញ្ញាតឱ្យមន្ទីរជំនាញធ្វើការចុះបញ្ជីជូនមជ្ឈមណ្ឌលហ្វឹកហ្វឺនកងទ័ពជើងគោក និង គ្រួសារអតីតយុទ្ធចំនួន ៨៧គ្រួសារ ស្ថិតក្នុងភូមិ-ឃុំខាងលើ។ ទីតាំងខាងលើ ជាទីតាំងដែលមានវិវាទរ៉ាំរ៉ៃយូរឆ្នាំ ដែលអាជ្ញាធរ និងសមត្ថកិច្ចជំនាញព្យាយាមធ្វើការដោះស្រាយ សម្រួលច្រើនលើកច្រើនសារ តែមិនមានភាពចុះសម្រុងគ្នា។ ក្រោយមានការសម្របសម្រួលពីលោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ហ៊ុន ម៉ាណែត អគ្គមេបញ្ជការរង មេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោក រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចចេញ ស.ជ.ណ លេខ២៨៦ ត្រូវឱ្យមានការចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិជូនគ្រួសារអតីយុទ្ធជន និងអង្គភាព។ លោក តាប់ ម៉ាឡៃ បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ការបិទផ្សាយជាសាធារណៈនូវឯកសារក្បាលដីរបស់មន្ត្រីសុរិយោដី ជានិតិវិធីទុកផ្លូវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធមានឱកាសក្នុងការតវ៉ាតាមផ្លូវច្បាប់គ្រប់ក្បាលដីនីមួយៗ ជៀសវាងខាងជំនាញចេញបណ្ណហើយ នៅតែមានទំនាស់ ហើយការបិទផ្សាយនេះមានរយៈ៣០ថ្ងៃ ដោយបិទនៅទីតាំងដីផ្ទាល់ និងនៅសាលាឃុំ និងនៅសាលាស្រុកផងដែរ៕	កំពង់ស្ពឺចេញប្លង់ដីជូនគ្រួសារអតីតយុទ្ធជន ៨៧ គ្រួសារ
កម្លាំងសមត្ថកិច្ចនគរបាលខណ្ឌជ្រោយចង្វារ កាលពីរសៀល ថ្ងៃទី ២០ ខែ មករា ឆ្នាំ ២០២២ កន្លងទៅនេះ បានចុះបង្រ្កាបករណី ការប្រើប្រាស់ និង ជួញដូគ្រឿងញៀន មួយកន្លែង និង បានឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យប្រុស-ស្រីចំនួន ១៥ នាក់ នៅក្នុងភូមិចាម សង្កាត់ជ្រោយចង្វា ខណ្ឌជ្រោយចង្វា រាជធានីភ្នំពេញ ។ លោកវរសេនីយ៍ត្រី កែវ សាវុធ អធិការរងនគរបាលខណ្ឌបានប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍កាលពីថ្ងៃសុក្រថា ជនសង្ស័យត្រូវបានចាប់ខ្លួន បន្ទាប់ពីកម្លាំងនគរបាល ឆ្មក់ចូលផ្ទះជួលចំនួនបីនៅភូមិចាម ខណ្ឌជ្រោយចង្វារ។ ក្រោយប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបខាងលើនេះ សមត្ថកិច្ចនគរបាល បានដកហូតថ្នាំញៀនមួយចំនួនធំ ព្រមទាំង សម្ភារ:សម្រាប់ប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀនមួយចំនួនផ្សេងទៀត។ បច្ចុប្បន្ននេះ ជនសង្ស័យទាំង១៥នាក់ខាងលើ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចនាំខ្លួនទៅអធិការដ្ឋាននគរបាលខណ្ឌជ្រោយចង្វារ ដើម្បីធ្វើការសាកសួរចម្លើយ និង កសាងសំណុំរឿង បញ្ជូនទៅកាន់តុលាការដើម្បីចាត់ការតាមនីតិវិធី ៕	សមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យ១៥នាក់ពាក់ព័ន្ធគ្រឿងញៀន
ក្រុមហ៊ុនជប៉ុនមួយបានប្រកាសថា ខ្លួននឹងវិនិយោគលើកសិដ្ឋានត្រីទីឡាព្យានៅកម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុនជប៉ុន Fish Biotech Co., Ltd ដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ លោក Migita Takanobu និងមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន បានចាប់ដៃគូជាមួយ Rainbow Progress Enterprise Co., Ltd. ក្រោមគម្រោងកសិដ្ឋានត្រីកម្ពុជា (Cambodia Fish Farm) ដែលដឹកនាំដោយលោក ចៅ សួស្តី។ ភាពជាដៃគូនេះ ត្រូវបានសម្របសម្រួលដោយ JETRO ។ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមករា ក្រុមហ៊ុន Rainbow Progress Enterprise Co., Ltd. បានជួបជាមួយក្រុមហ៊ុន Fish Biotech Co., Ltd តាមរយៈ Zoom ដើម្បីពិភាក្សាអំពីការរៀបចំគម្រោងចិញ្ចឹមត្រីទីឡាព្យា ស្របតាមស្តង់ដារសុខភាព និងសុវត្ថិភាពរបស់ប្រទេសជប៉ុន។ ក្រុមហ៊ុនសង្ឃឹមថា នៅឆ្នាំ២០២៣ នឹងអាចនាំចេញត្រីទីឡាព្យាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។ ដោយឡែក ត្រីនឹងត្រូវបែងចែកជាកំរិតខ្ពស់ និងកំរិតទាប។ កំរិតខ្ពស់នឹងត្រូវនាំចេញសម្រាប់ប្រើប្រាស់ រីឯ កំរិតទាបនឹងត្រូវបំប្លែងទៅជាចំណីត្រីវិញ៕	ក្រុមហ៊ុនជប៉ុនវិនិយោគលើវិស័យជលផលនៅកម្ពុជា
វគ្គបណ្តុះបណ្តាលរយៈពេលពីរថ្ងៃត្រូវបានប្រារព្ធឡើងសម្រាប់មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើលើការយល់ដឹងកាន់តែប្រសើរឡើងអំពីបញ្ហាប្រឈមទាក់ទងនឹងព្រៃឈើ និងរបៀបគ្រប់គ្រងវាឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព រួមទាំងការការពារធនធានធម្មជាតិ និងសត្វព្រៃផងដែរ។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃពុធ និងម្សិលមិញ គឺសម្រាប់មន្ត្រីមកពីគ្រប់មន្ទីររដ្ឋបាលព្រៃឈើខេត្តទាំងអស់ ដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលពួកគេអំពីការគ្រប់គ្រងព្រៃឈើ របៀបចូលរួមសហគមន៍។ ក្រៅពីការយល់ដឹងពីការទទួលខុសត្រូវរបស់ពួកគេ និងដឹងពីគោលនយោបាយព្រៃឈើ និងភាពជោគជ័យរបស់វាដែរក្នុងការអនុវត្តជាក់ស្តែង។ លោក អ៊ុង សំអាត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្មទទួលបន្ទុករដ្ឋបាលព្រៃឈើបានជំរុញមន្ត្រីទាំងអស់ក្នុងខេត្តត្រូវការពារព្រៃឈើ និងចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ចំពោះអ្នកពាក់ព័ន្ធបទល្មើសព្រៃឈើ រួមទាំងសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងសកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់។ លោកបន្តថា « មានតម្រូវការក្នុងការការពារធនធានធម្មជាតិសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ»។ លោកបានបន្ថែមថា ចាំបាច់ត្រូវជម្នះការគំរាមកំហែងដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពពីការកេងប្រវ័ញ្ចខុសច្បាប់នៃធនធានធម្មជាតិព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃដែលសត្វត្រូវបានចាប់សម្រាប់ជួញដូរ។ លោកមានប្រសាសន៍បន្តថា ប្រសិនបើស្ថានការណ៍មិនត្រូវបានដោះស្រាយនៅពេលនេះ វានឹងមានផលវិបាកយ៉ាងឆ្ងាយ ហើយវាមិនល្អសម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយឡើយ។ ជាមួយគ្នានេះ អគ្គនាយកនៃរដ្ឋបាលព្រៃឈើ កែវ អូម៉ាលីស បានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា រដ្ឋបាលព្រៃឈើបាននឹងកំពុងតាមដានរាល់សកម្មភាព និងបានចងក្រងឯកសារវាយតម្លៃដើម្បីបញ្ជាក់ពីលទ្ធផលការងារកាលពីឆ្នាំមុន។ លោកមានប្រសាសន៍ថា «ដំបូន្មានរបស់ខ្ញុំចំពោះអ្នកគ្រប់គ្នា រួមទាំងអ្នកពាក់ព័ន្ធ គឺត្រូវអនុវត្តភារកិច្ចរបស់អ្នកដោយការទទួលខុសត្រូវ កែលម្អភាពខ្លាំងរបស់អ្នក និងយកឈ្នះលើចំណុចខ្សោយរបស់អ្នក។ យើងត្រូវទទួលយកបញ្ហាប្រឈមដែលយើងជួបប្រទះក្នុងព្រៃ»។ លោកបានជំរុញឱ្យអ្នកចូលរួមគោរពច្បាប់ព្រៃឈើ និងអនុវត្តវិធានការប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព រួមទាំងយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណសម្រាប់កំណើនការងារ សមធម៌ និងប្រសិទ្ធភាព។ លោកមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា រដ្ឋបាលព្រៃឈើបាននិងកំពុងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ដើម្បីគ្រប់គ្រងព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។ លោកសង្ឃឹមថាឆ្នាំនេះនឹងឃើញមន្ត្រីបានផ្តោតខ្លាំងលើការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងបទល្មើសព្រៃឈើដោយមានការកែលម្អអភិបាលកិច្ចព្រៃឈើនិងការអនុវត្តច្បាប់។ ជាមួយគ្នានេះ លោក នេត្រ ភក្ត្រា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន មានប្រសាសន៍ថា កាលពីឆ្នាំមុន ពួកគេបានដកអន្ទាក់ចំនួន ៤៣,២៧០ ដែលដាក់ដោយមនុស្សគ្មានការទទួលខុសត្រូវនៅក្នុងព្រៃទូទាំងប្រទេស ដើម្បីចាប់សត្វព្រៃ។ លោកមានប្រសាសន៍បន្តថា “កត្តាគំរាមកំហែងបំផុតសម្រាប់សត្វព្រៃគឺអន្ទាក់ ដែលជាឃាតកលាក់មុខ។ អន្ទាក់ទាំងនេះក៏បង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សត្វព្រៃផងដែរ»។ លោកបានបន្ថែមថា មន្ត្រីអនុរក្សព្រៃបានរឹបអូសអាវុធចំនួន ៧៥៨ ដើម ដែលត្រូវបានគេប្រើសម្រាប់បរបាញ់កាលពីឆ្នាំមុន។ ដើម្បីបញ្ឈប់ការជួញដូរសត្វព្រៃខុសច្បាប់បែបនេះ លោកបានជំរុញឱ្យប្រជាជនបញ្ឈប់ការបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ និងឆ្អឹងសត្វព្រៃដើម្បីធ្វើជាឱសថ ព្រោះថាអ្នកដែលបរិភោគ អាចឆ្លងមេរោគក្នុងទម្រង់មួយចំនួនផងដែរ៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា	បណ្តុះបណ្តាលមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើអភិរក្សឲ្យល្អប្រសើរ
ប្រទេសជប៉ុនបានឈានមុខគេម្តងទៀតជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តជាថ្មីដើម្បីជួយប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ធនធានទឹក និងឧតុនិយម។ នេះបើតាមឯកអគ្គរដ្ឋទូតជប៉ុនលោក Mikami Masahiro ក្នុងជំនួបជាមួយលោកលឹម គានហោ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងធនធានទឹកកាលពីម្សិលមិញ។ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Mikami និងតំណាងទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិជប៉ុន (JICA) លោក Kamei Haruko បានជួបជាមួយលោករដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងធនធានទឹកនៅទីស្តីការក្រសួង ដើម្បីពិភាក្សាអំពីជំនួយរបស់ប្រទេសជប៉ុនក្នុងវិស័យធនធានទឹក និងឧតុនិយម។ ក្នុងការកោតសរសើរក្រសួងចំពោះសមិទ្ធិផលដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់ដែលសម្រេចបានកន្លងមកក្នុងវិស័យធនធានទឹក និងឧតុនិយម លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Mikami មានប្រសាសន៍ថា នៅមានការងារដែលត្រូវអនុវត្តក្នុងបេសកកម្មរបស់លោកដើម្បីរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនប្តេជ្ញាជួយអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា»។ ក្នុងជំនួបនោះ លោករដ្ឋមន្រ្តី បានថ្លែងអំណរគុណ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនជប៉ុន ដែលបាននិងកំពុងបន្តជួយដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំងវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្ត សុខាភិបាល ស្តារនីតិសម្បទា និងអប់រំ លើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍសង្គម និងការពង្រឹងអភិបាលកិច្ច ជាពិសេសវិស័យទឹក ធនធាន និងឧតុនិយម។ លោកក៏បានជម្រាបជូនអំពីសមិទ្ធិផលមួយចំនួនដែលក្រសួងសម្រេចបាន ដោយមានការគាំទ្រពីប្រទេសជប៉ុន ជាពិសេសក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានាក្នុងបរិបទនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងសន្តិសុខទឹក ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការនៃការប្រើប្រាស់ និងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៥ ប្រទេសជប៉ុនតាមរយៈ JICA បានជួយដល់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការគ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍន៍ធនធានទឹក តាមរយៈជំនួយឥតសំណង និងជំនួយហិរញ្ញវត្ថុសម្បទាន។ កាលពីដើមខែនេះ ក្រសួង និងអង្គការ JICA បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយសម្រាប់គម្រោងរយៈពេល៤ឆ្នាំ ដើម្បីអភិវឌ្ឍស្តង់ដារប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រជាតិក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីកែលម្អប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ។ គម្រោងនេះគ្រោងនឹងចាប់ផ្តើមនៅត្រីមាសទីពីរនៃឆ្នាំនេះ ហើយនឹងបញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០២៥ ខណៈដែល «ផែនការយុទ្ធសាស្រ្តសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានទឹក និងឧតុនិយម២០១៩-២០២៣» បានកំណត់អាទិភាពក្នុងការបង្កើនសមត្ថភាពនៃប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រដែលមានស្រាប់ និង ពង្រីកផ្ទៃដីស្រោចស្រពដល់ ១.៩៥២.០០០ ហិកតានៅឆ្នាំក្រោយ៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា	ជប៉ុនបន្តប្ដេជ្ញាចិត្តជួយអភិវឌ្ឍកម្ពុជា
ក្រសួងសុខាភិបាលសាធារណៈថៃបានប្រកាសនៅព្រឹកនេះថា ប្រទេសជិតខាងរបស់កម្ពុជាបានកត់ត្រាករណីឆ្លងសរុបប្រចាំថ្ងៃដ៏ធំមួយទៀតកាលពីម្សិលមិញជាមួយនឹងករណីឆ្លងថ្មីចំនួន ៨.៦៤០នាក់ ក្នុងរយៈពេល ២៤ ម៉ោងមុន។ នេះគឺជាការកើនឡើងបន្តិចបន្តួចពីតួលេខប្រចាំថ្ងៃមុននៃករណីឆ្លងថ្មីចំនួន៨.១២៩នាក់ ដែលបានរាយការណ៍កាលពីព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។ ទោះបីជាមានតួលេខប្រចាំថ្ងៃខ្ពស់នាពេលបច្ចុប្បន្នក៏ដោយ ក៏ប្រទេសថៃបានប្រកាសកាលពីម្សិលមិញថា ខ្លួននឹងចាប់ផ្តើមឡើងវិញនូវគម្រោង ‘Test & Go’ ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈដើម្បីព្យាយាម និងជួយសង្គ្រោះឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍របស់ខ្លួន ដែលកំពុងរងការរំខាន ឡើងវិញ។ គម្រោង ‘Test & Go’ ថ្មី ឥឡូវនេះតម្រូវឱ្យអ្នកមកដល់ពីក្រៅប្រទេសកក់សណ្ឋាគារនៅថ្ងៃទី១ និង ម្តងទៀត នៅថ្ងៃទី៥ សំរាប់ការស្នាក់នៅរបស់ពួកគេ និងដើម្បីធ្វើតេស្ត PCR ជារៀងរាល់ថ្ងៃផងដែរ។ ពួកគេត្រូវតែស្ថិតនៅក្នុងបន្ទប់សណ្ឋាគាររបស់ពួកគេ បន្ទាប់ពីការធ្វើតេស្តនីមួយៗរួច រហូតដល់ពួកគេទទួលបានលទ្ធផលអវិជ្ជមាន។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នករិះគន់គម្រោងថ្មីនេះបាននិយាយថា ហាក់ដូចជាមិនមានតម្រូវការសម្រាប់អ្នកទេសចរស្នាក់នៅក្នុងទីតាំងតែមួយនោះទេ ពោលគឺបើកសេណារីយ៉ូដែលអ្នកទេសចរអាចធ្វើដំណើរដោយសេរីពីខេត្តមួយទៅខេត្តមួយទៀត។ លោក Pichet Panapong អភិបាលរងខេត្តភូកេត បានមានប្រសាសន៍ថា លោកជឿជាក់ថា អ្នកទេសចរមិនគួរត្រូវបានអនុញ្ញាតិឱ្យចូលទៅផ្ទាល់ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋទូទៅឡើយ ដោយបន្ថែមថា៖«ប្រសិនបើអ្នកទេសចរត្រូវការចេញ ពួកគេអាចទៅលេងតំបន់ដែលគ្មានមនុស្សផ្សេងទៀត ដូចជាឆ្នេរដាច់ដោយឡែក និងមានការបិទផ្លូវជាដើម។ ប៉ុន្តែការរៀបចំនេះត្រូវតែគ្រប់គ្រងដោយអ្នកគ្រប់គ្រង SHA Plus ។ អ្នកទេសចរខ្លះដែលគ្មានរោគសញ្ញា ក៏អាចឆ្លងមេរោគនេះ ក្រោយមកពួកគេទៅលេងផ្សារ ឬផ្សារទំនើប។ នេះជាការព្រួយបារម្ភមួយ។ ខ្ញុំគិតថា អ្វីដែលល្អបំផុតដែលត្រូវធ្វើ គឺរក្សាពួកគេឱ្យនៅដាច់ដោយឡែក»៕	ថៃបន្តមានអ្នកឆ្លងថ្មីប្រចាំថ្ងៃខណៈគម្រោងតេស្ត៍ថ្មីរងការរិះគន់
អាស៊ានទាំងមូលបានរាយការណ៍ករណីឆ្លងកូវីដ-១៩ ជាង ១៥,៩ លានករណី។ ក្នុងនោះមានជាង ៨០០.០០០ ករណីគឺជាចំនួនសរុបនៃអ្នកកំពុងសំរាកព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩ នេះបើគិតត្រឹមថ្ងៃទី ២១ ខែមករា។ ជំងឺកូវីដ-១៩ កំពុងប៉ះពាល់ដល់ប្រទេស និងដែនដីចំនួន ២១៩ ជុំវិញពិភពលោក។ នៅទីនេះ យើងសូមផ្តល់ព័ត៌មានថ្មីៗអំពីស្ថានភាពកូវីដ-១៩ក្នុងអាស៊ាន ដែលរួមមានករណីឆ្លងថ្មី ករណីឆ្លងសរុប អ្នកស្លាប់ថ្មី និង អ្នកស្លាប់សរុប៕	តារាងស្ថានភាពកូវីដ-១៩ នៅអាស៊ាន គិតត្រឹមថ្ងៃទី ២១ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២២
ខេត្តកំពង់ធំ នឹងរៀបចំពិធីបុណ្យទន្លេលើកទី៧ នៅដើមខែមីនា បន្ទាប់ពីត្រូវបានលុបចោលក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយសារជំងឺរាតត្បាតកូវិត១៩។ លោក ញឹក បានខេង អភិបាលរងខេត្តកំពង់ធំបានថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថាការរៀបចំបានដំណើរការរួចហើយនៅសួនស្ទឹងសែនដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខេត្តកំពង់ធំដើម្បីរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ជាតិ។ លោកបានបន្ថែមថា ពិធីបុណ្យនេះបានទទួលការយល់ព្រមពីរដ្ឋាភិបាល ហើយវានឹងជាឱកាសមួយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ និងភ្ញៀវទេសចរណ៍ចូលរួមអបអរសាទរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងសម្រាប់ខេត្តដើម្បីបង្ហាញពីសមិទ្ធផល និងការអភិវឌ្ឍន៍របស់ខ្លួនផងដែរ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា គោលបំណងនៃការរៀបចំពិធីបុណ្យនេះគឺដើម្បីលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍ និងការរីកចម្រើនវិស័យទេសចរណ៍ និងការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលបានធ្វើឡើងនៅក្នុងខេត្តកំពង់ធំជាម្ចាស់ផ្ទះ និងសេចក្តីប្រាថ្នារបស់ខ្លួនក្នុងការចូលរួម «ទីក្រុងស្អាត រមណីយដ្ឋានស្អាត សេវាកម្មល្អ និងបដិសណ្ឋារកិច្ចល្អក្នុងក្របខ័ណ្ឌជាតិ»។ និង “ចលនាទីក្រុងទេសចរណ៍អាស៊ានស្អាត” ។ លោកបន្ថែមថា ខេត្តមិនទាន់ទទួលបានកាលបរិច្ឆេទផ្លូវការសម្រាប់ព្រឹត្តិការណ៍នេះពីក្រសួងទេសចរណ៍នៅឡើយទេ។ លោកបានបន្ថែមថា ខេត្តបាននឹងកំពុងសហការគ្នាជាមួយអាជ្ញាធរខេត្ត និងមន្ទីរនានាក្នុងការសម្អាតទីក្រុង រួមទាំងកាត់ដើមឈើ ដើម្បីបំភ្លឺ និងឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលមានផ្ទះនៅតាមដងផ្លូវមកលាបពណ៌ ឬជួសជុលឡើងវិញ ប្រសិនបើចាស់ហើយមើលទៅទ្រុឌទ្រោម។ លោក រី វណ្ណា ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងក្រុងស្ទឹងសែន បាននិយាយថា លោករំភើបណាស់ដែលខេត្តបានទទួលភ្លើងខៀវធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះពិធីបុណ្យទន្លេលើកទី៧ ខណៈដែលពួកគេបានខកខានការប្រារព្ធពិធីនេះអស់រយៈពេលពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ហើយវានឹងជំរុញវិស័យទេសចរណ៍ផងដែរ។ លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំគ្រោងនឹងនាំក្រុមគ្រួសារទៅលេងខេត្ត និងសម្រាប់ពិធីបុណ្យ ជាពិសេសទៅទស្សនាស្តង់តាំងពិព័រណ៌ និងការប្រគំតន្ត្រីនានា»។ លោក ឆៃ រ័ត្ន ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្តកំពង់ចាម បាននិយាយផងដែរថា ពិធីបុណ្យទន្លេគឺដើម្បីបង្ហាញពីការដឹងគុណ ពរជ័យ និងការដឹងគុណចំពោះទឹកដែលពួកគេប្រើប្រាស់សម្រាប់តម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ និងការដាំដុះដំណាំកសិកម្ម។ លោកថា « ការរំលឹកគុណទឹកក្នុងឱកាសបុណ្យនេះក៏ជាពិធីលាងជម្រះក្តីប្រាថ្នាដែរ។ ខ្ញុំនឹងនាំគ្រួសារខ្ញុំទៅខេត្តកំពង់ធំ»។ ពិធីបុណ្យទន្លេត្រូវបានប្រារព្ធឡើងជាលើកដំបូងនៅក្នុងខេត្តក្រចេះក្នុងឆ្នាំ២០១៥ បន្ទាប់មកនៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាម (រួមទាំងត្បូងឃ្មុំ) ស្ទឹងត្រែង កណ្តាល កំពង់ឆ្នាំង និងឥឡូវនេះនៅក្នុងខេត្តកំពង់ធំ៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា	ពិធីបុណ្យទន្លេនឹងប្រារព្ធធ្វើនៅកំពង់ធំខែមីនា
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងថា ប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់អាស៊ានបានសម្រេចផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងរាជធានីដោយសារតែកំណើនប្រជាជន ប៉ុន្តែសម្រាប់កម្ពុជាមិនមានផែនការផ្លាស់ប្ដូររាជធានីទៅទីតាំងផ្សេងទេ ទោះបីជានៅភ្នំពេញមានកំណើនប្រជាជនខ្ពស់ក៏ដោយ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ពីម្សិលមិញបានអញ្ជើញជាអធិបតីភាពនៅក្នុងពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់ស្ពានឆ្លងកាត់ទន្លេបាសាក់ពីចាក់អង្រែក្រោម-ព្រែកប្រា។ លោកបានថ្លែងនៅក្នុងពិធីនោះថា ប្រទេសមួយចំនួនបានលើករាជធានីពីទីតាំងចាស់ទៅទីតាំងថ្មីដោយសារតែកំណើនប្រជាជន ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរាជធានី។ ដូចនៅឥណ្ឌូនេស៊ីជាដើម ប្រទេសនេះកំពុងរៀបចំផ្លាស់ប្ដូររដ្ឋធានីពីយ៉ាកាតាទៅកោះបរនេអូដោយសារតែកត្តាកំណើនមនុស្សខ្ពស់។ រាជធានីយ៉ាកាតាដែលពឹងផ្អែកលើប្រភពទឹកបានស្រុតចុះក្រោមបួនម៉ែត្រដោយសារតែប្រជាជនប្រើប្រាស់ទឹកអស់ក្រោមដី។ លោកថា សម្រាប់កម្ពុជាគ្មានផែនការលើករាជធានីភ្នំពេញទៅទីតាំងផ្សេងដោយសារតែកំណើនប្រជាជននៅភ្នំពេញទេ។ ទោះកំណើនប្រជាជនបាននាំតម្រូវករាយានយន្តកើនឡើង ដែលវាជាកត្តាមួយនាំដល់ការកក់ស្ទះចរាចរណ៍ក៏ដោយ ប៉ុន្តែបញ្ហានេះត្រូវបានដោះស្រាយតាមរយៈការពង្រីកផ្លូវ និងកសាងស្ពានអាកាសជាច្រើនកន្លែង ដើម្បីបញ្ចៀសការកកស្ទះចរាចរណ៍នៅភ្នំពេញ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់បានផ្លាស់ប្ដូររាជធានីពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងជាច្រើនលើកច្រើនសាមកហើយ។ ឥឡូវនេះរដ្ឋាភិបាលមានតែពង្រឹងនិងពង្រីកនៅនឹងកន្លែងប៉ុណ្ណោះ គឺគ្មានការចាំបាច់ផ្លាស់ប្ដូររាជធានីទៅទីតាំងផ្សេងទេ។ លោកបន្ថែមថា៖ «ប្រជាជនកាន់តែច្រើន ជីវភាពរស់នៅកាន់តែសម្បូរបែប មធ្យោបាយធ្វើដំណើរកាន់តែមានច្រើន តែយើងគ្មានជម្រើសលើករាជធានីទៅណាទេ ហើយរដ្ឋាភិបាលក៏គ្មានផែនការហាមប្រជាពលរដ្ឋទិញយានយន្តដែលជាមធ្យោបាយធ្វើដំណើរនិងដឹកជញ្ជូនដែរ»។ លោកថា ប្រសិនបើមិនមានកំណើនប្រជាជននិងគ្មានកំណើនយានយន្តដែលជាមធ្យោបាយធ្វើដំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ រដ្ឋាភិបាលគ្មានការចាំបាច់ពង្រីកផ្លូវនៅភ្នំពេញទេ ប៉ុន្តែនៅទីណាមានតម្រូវការកសាងផ្លូវច្រើន នៅទីនោះបញ្ជាក់ពីការរីកចម្រើននៃកំណើនប្រជាជនក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននិងនៅពេលអនាគត។ លោកបានបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្នផ្លូវនៅភ្នំពេញមិនអាចពង្រីកបានទៀតទេ ព្រោះតែកំណើនប្រជាជន។ នៅភ្នំពេញមានប្រជាជនប្រមាណជាង៣លាននាក់។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានប្ដេជ្ញាថា រដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តខិតខំបង្កើនមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនតាមរយៈការបន្ថែមសេវារថយន្តក្រុង ការកសាងផ្លូវក្រវ៉ាត់រាជធានីភ្នំពេញ គម្រោងផ្លូវក្រោមដីដោយមានជាផ្សារទំនើបៗ និងគម្រោងរទេះភ្លើងលើអាកាសដូចនឹងប្រទេសជឿនលឿន។ លោកក៏បានជជែកអំពីគម្រោងទាំងនេះជាមួយក្រុមហ៊ុនចិនដែរ។ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងអណត្តិទី៧ ចាត់ទុកការងារកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ស្ពានផ្លូវថ្នល់ជាអាទិភាពទី២ បន្ទាប់ពីកិច្ចការងារកសាងធនធានមនុស្ស។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានរំពឹងថា នៅក្នុងអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខ កម្ពុជានឹងមានធនធានមនុស្សពេញដោយសមត្ថភាព ដែលអាចកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស្ពាននិងផ្លូវថ្នល់ធំៗដោយខ្លួនឯង។ នេះជាមហិច្ឆតាដែលរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ចង់បាន។ លោក សេក សុជាតិ អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិតនិងការស្រាវជ្រាវ បានគាំទ្រចំពោះឆន្ទៈដ៏មុតស្រួចរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលគ្មានផែនការផ្លាស់ប្ដូររាជធានីទៅកាន់ទីតាំងផ្សេង។ លោកយល់ឃើញថា ភ្នំពេញ ជាទីតាំងភូមិសាស្ត្រដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់រាជធានី ហើយពុំមានទីតាំងភូមិសាស្ត្រណាដែលល្អជាងនេះទៀតទេ។ លោកថា ការផ្លាស់ប្ដូររាជធានីលុះត្រាតែតំបន់នោះមានបញ្ហានិងពិបាកគ្រប់គ្រងជាដើមទើបមានការសម្រេចចិត្តជារួមមួយដើម្បីធ្វើកំណែទម្រង់ថ្មី ឬត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងរាជធានីទៅកាន់កន្លែងថ្មីដែលមានលក្ខណៈល្អប្រសើរជាងទីតាំងចាស់។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា សម្រាប់កម្ពុជា គឺគ្មានគោលការណ៍ ហើយក៏គ្មានទីតាំងណាដែលល្អប្រសើរជាងទីតាំងនៅភ្នំពេញនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះទេ ព្រោះភូមិសាស្ត្រភ្នំពេញនៅមានលក្ខណៈល្អបំផុតនៅក្នុងប្រទេស។ នៅក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងអស់ក្នុងតំបន់អាស៊ាន ទីតាំងភូមិសាស្ត្រភ្នំពេញមានគុណសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ដែលអាចចាត់ទុកជារាជធានីដ៏ប្រណីត ហើយមិនចាំបាច់ផ្លាស់ប្ដូរទៅទីតាំងថ្មីទេ។ លោកបាននិយាយថា៖ «ភូមិសាស្ត្ររាជធានីភ្នំពេញនៅចំណុចប្រសព្វគ្នារវាងផ្លូវទឹក ផ្លូវអាកាស និងផ្លូវគោក ដែលអាចប្រើប្រាស់បាន។ យើងហាក់មិនទាន់ប្រើប្រាស់អស់លទ្ធភាពនៅឡើយ ជាពិសេសនៅទីតាំងទន្លេចតុមុខនៅមិនទាន់ប្រើប្រាស់អស់សក្ដានុពលទេ ហើយក៏មិនឃើញមានកត្តាណាដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កំណើនប្រជាពលរដ្ឋនៅភ្នំពេញដែរ»៕	លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថា កម្ពុជាគ្មានផែនការផ្លាស់ប្ដូររាជធានីដូចប្រទេសដទៃទេ
កម្ពុជា និងបារាំងបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយកាលពីថ្ងៃពុធ ដើម្បីសហការគ្នាទៅវិញទៅមកទាក់ទងនឹងការស្រាវជ្រាវក្នុងវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា ក្នុងក្របខណ្ឌភាពជាដៃគូ Hubert Curien (PHC) «ទន្លេសាប»។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ លោក រស់ សុវាចា បានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខាដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន និងឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងលោក Jacques Pellet។ យោងតាមក្រសួងអប់រំ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងក្របខ័ណ្ឌ PHC “ទន្លេសាប” ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងជំរុញការគាំទ្រការស្រាវជ្រាវលើវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា រវាងអ្នកស្រាវជ្រាវកម្ពុជា និងបារាំង។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះក៏មានគោលបំណងលើកទឹកចិត្តអ្នកស្រាវជ្រាវឱ្យបង្កើតភាពជាដៃគូថ្មី ក៏ដូចជាបង្កើតគំនិតច្នៃប្រឌិត ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពក្នុងចំណោមអ្នកស្រាវជ្រាវវ័យក្មេង។ គោលបំណងមួយទៀតនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគឺដើម្បីគាំទ្រដល់ការចល័តរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវដើម្បីអាចធ្វើការស្រាវជ្រាវរបស់ពួកគេនៅកន្លែង និងប្រទេសផ្សេងៗគ្នា។ ជាលទ្ធផល អ្នកស្រាវជ្រាវនឹងអាចធ្វើការជាមួយគ្នាដោយរលូន និងប្រកបដោយនិរន្តរភាព។ ក្រសួងបានបន្ថែមថា តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងក្របខណ្ឌ PHC អ្នកស្រាវជ្រាវមកពីប្រទេសបារាំងនឹងត្រូវបានគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដើម្បីមកធ្វើការស្រាវជ្រាវនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយអ្នកស្រាវជ្រាវមកពីប្រទេសកម្ពុជាក៏នឹងទទួលបានការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ពួកគេទៅប្រទេសបារាំងផងដែរ។ ការស្រាវជ្រាវនឹងផ្តោតលើសេដ្ឋកិច្ច និងបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល កសិកម្មអនុវត្ត ជីវបច្ចេកវិទ្យា វិទ្យាសាស្ត្រថាមពល វិទ្យាសាស្ត្រកុំព្យូទ័រ វិទ្យាសាស្ត្របរិស្ថាន វិទ្យាសាស្ត្រមនុស្ស និងសង្គម និងគរុកោសល្យប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត។ ចាប់ពីឆ្នាំនេះតទៅ ក្រសួងនឹងសហការជាមួយប្រទេសបារាំង ដើម្បីជ្រើសរើសគម្រោងស្រាវជ្រាវជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ គម្រោងស្រាវជ្រាវដែលបានជ្រើសរើសត្រូវតែមានគុណភាព វិទ្យាសាស្រ្ត និងបច្ចេកវិទ្យាដែលអាចអនុវត្តបាន ។ យោងតាមស្ថានទូតបារាំង ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៧ រដ្ឋាភិបាលបារាំងបានផ្តល់ជំនួយផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដល់អ្នកស្រាវជ្រាវតាមរយៈកម្មវិធី “Partenariat Hubert Curien”៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា	អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកម្ពុជានឹងទៅសិក្សានៅប្រទេសបារាំង
កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែមករា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាម លោក Bui Thanh Son បានជួបជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំសមាគមខ្មែរ-វៀតណាម និងបានប្រគល់អំណោយដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលមានដើមកំណើតវៀតណាមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ដែលជាផ្នែកមួយនៃដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរយៈពេលពីរថ្ងៃរបស់លោកទៅកាន់ប្រទេសជិតខាង។ ប្រធានសមាគមខ្មែរ-វៀតណាមនៅកម្ពុជា លោក ស៊ឹម ជី បានផ្តល់ព័ត៌មានខ្លីៗអំពីស្ថានភាពសហគមន៍ជនជាតិខ្មែរដើមកំណើតវៀតណាម សកម្មភាពសំខាន់ៗរបស់សមាគម និងរបៀបដែលសហគមន៍គ្រោងប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីរបស់វៀតណាម។ លោកបានបន្តថា សមាគមបាននិងកំពុងផ្តោតលើការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីបទប្បញ្ញត្តិច្បាប់របស់កម្ពុជាក្នុងចំណោមជនជាតិវៀតណាមកម្ពុជា និងជួយពួកគេក្នុងការដោះស្រាយឯកសារច្បាប់ក្នុងចំណោមបញ្ហាដ៏ទៃទៀត។ លោកបានបន្ថែមថា គ្រប់ជំពូកទាំងអស់នៃសមាគមបានប្រកាន់ខ្ជាប់នូវតួនាទីរបស់ខ្លួនក្នុងការបំផុសគំនិត និងលើកកម្ពស់សាមគ្គីភាព និងការគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងសហគមន៍នៅពេលមានកូវីដ-១៩។ លោក Son បានសរសើរអំពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សមាគមខ្មែរ-វៀតណាម ដោយស្នើឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំ និងថ្នាក់មូលដ្ឋានរបស់ខ្លួនរៀបចំសកម្មភាពជាក់ស្តែងបន្ថែមទៀតសម្រាប់សហគមន៍ និងដើរតួជាស្ពានរវាងប្រជាជនទាំងពីរក្នុងឆ្នាំមិត្តភាពវៀតណាម-កម្ពុជាឆ្នាំ២០២២ នៅពេលដែលភាគីទាំងពីរប្រារព្ធខួបលើកទី៥៥ នៃទំនាក់ទំនងការទូតរបស់ពួកគេ។ លោកបានឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ ប្រគល់អំណោយចំនួន ៥០០ កញ្ចប់ ដែលឧបត្ថម្ភដោយរណសិរ្សមាតុភូមិវៀតណាម ដល់ប្រជាជនកម្ពុជាដើមកំណើតវៀតណាមដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយជំងឺរាតត្បាត។ VNA	រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាមប្រគល់អំណោយដល់ពលរដ្ឋវៀតណាមកម្ពុជាដែលខ្វះខាត ក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី
កម្ពុជា ដែលជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ២០២២ បានអំពាវនាវដល់គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងការប៉ះទង្គិចគ្នានៅរដ្ឋ Kayah នៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឱ្យបញ្ចប់រាល់អំពើហឹង្សា និងចាប់ផ្តើមកិច្ចសន្ទនា។ “អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ សម្តែងការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការប៉ះទង្គិចគ្នាដ៏ខ្លាំងក្លានៅក្នុងរដ្ឋធានីនៃរដ្ឋ Kayah រវាងយោធា និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដទៃទៀត។ អំពើហិង្សានៅតែបន្តកើតមាននេះកំពុងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់វឌ្ឍនភាពដែលសម្រេចបានក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចការងារនាពេលថ្មីៗនេះដោយ លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា នេះបើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ដែលបានចេញកាលពីយប់មិញ។ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងពីជោគជ័យនៃនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះរបស់កម្ពុជាក្នុងការសម្រេចបាននូវការបង្រួបបង្រួមជាតិ សន្តិភាពយូរអង្វែង ស្ថិរភាព ការអភិវឌ្ឍន៍ និងវិបុលភាព។ លោកបានបញ្ជាក់ថា យោងតាមបទពិសោធន៍ និងមេរៀនដែលបានរៀនពីដំណើរការសន្និភាពរបស់កម្ពុជា គឺថាការផ្សះផ្សាជាតិនិងសន្តិភាពពេញលេញ មិនអាចសម្រេចបានទេ បើគ្មានការចូលរួម និងការព្រមព្រៀងពេញលេញ ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ”។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បានគូសបញ្ជាក់ថា “ក្នុងស្មារតីនេះ យើងមានទស្សនៈថា គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធត្រូវទទួលយកបទឈប់បាញ់ បញ្ចប់រាល់អំពើហឹង្សា អនុវត្តការអត់ធ្មត់ជាទីបំផុត និងចាប់ផ្តើមការសន្ទនា ដើម្បីបង្កើតលក្ខខណ្ឌអំណោយផល ឈានទៅដល់ការកសាងសន្តិភាពឡើងវិញក្នុងប្រទេស ដែលអាច ត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការអនុវត្តការឯកភាពប្រាំចំណុចរបស់អាស៊ាន”៕ Nika – ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា AKP	ការប៉ះទង្គិចគ្នានៅ Kayah នៅមីយ៉ាន់ម៉ា៖ កម្ពុជាអំពាវនាវឱ្យបញ្ចប់អំពើហិង្សា
សហព័ន្ធសន្តិភាពសកល និងកម្ពុជាបានប្រកាសពីសន្និសីទកំពូលពិភពលោកឆ្នាំ២០២២ (សន្និសីទកំពូលដើម្បីសន្តិភាពនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ) ដែលប្រមូលផ្តុំវាគ្មិនសំខាន់ៗ និងអ្នកចូលរួមមកពី១៥៧ ប្រទេស ដើម្បីស្វែងយល់ពីទស្សនវិស័យសម្រាប់ការផ្សះផ្សាសន្តិភាពនៃឧបទ្វីបកូរ៉េ។ សន្និសីទកំពូលពិភពលោកឆ្នាំ២០២២ នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងសេអ៊ូល ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ទាំងដោយផ្ទាល់ និងតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ដោយប្រើទម្រង់កូនកាត់បច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់។ អ្នកចូលរួមជាងមួយពាន់នាក់ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងជួបជុំផ្តុំនៅទីក្រុងសេអ៊ូល ហើយអ្នកចូលរួមរាប់លាននាក់នឹងចូលរួមតាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិម្មិត។ សហព័ន្ធសន្តិភាពសកល (UPF) ដែលជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលមានស្ថានភាពប្រឹក្សាទូទៅជាមួយក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ រួមជាមួយនឹងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងសហការឧបត្ថម្ភដល់សន្និសីទកំពូលពិភពលោកឆ្នាំ២០២២។ សហស្ថាបនិក UPF លោកស្រីបណ្ឌិត ហាក់ ចាហាន មូន ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ហើយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក បាន គីមូន អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិលើកទី៨ ជាសហប្រធាននៃសន្និសីទកំពូលពិភពលោកឆ្នាំ២០២២។ កម្មវិធីនេះបើកនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២2 ហើយបញ្ចប់ដោយការជួបជុំនិម្មិតនៃមនុស្សមួយលាននាក់ នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។ ឧបទ្វីបកូរ៉េនៅតែជាចំណុចចាប់ផ្តើមសម្រាប់សន្តិភាពពិភពលោក បើទោះបីជារយៈពេលជិត ៧០ឆ្នាំរបស់ខ្លួនជាប្រទេសបែកបាក់គ្នាក៏ដោយ។ វាឈរជាអតិសុខុមប្រាណនៃការតស៊ូរបស់ពិភពលោក ហើយការផ្សះផ្សាសន្តិភាពរបស់វានឹងមានឥទ្ធិពលវិជ្ជមាននៅទូទាំងអាស៊ីឦសាន និងពិភពលោក។ កាលពីឆ្នាំមុន UPF បានចាប់ផ្តើមកម្មវិធី Think Tank 2022 ដើម្បីស្វែងរកប្រាជ្ញារបស់មេដឹកនាំពិភពលោកជាង ២,០០០ ដើម្បីលើកកម្ពស់សន្តិភាពនៅលើឧបទ្វីបកូរ៉េ។ សន្និសីទកំពូលពិភពលោកឆ្នាំ២០២២ ស្វែងរកការបើកផ្លូវទៅកាន់សន្តិភាពពិភពលោកដោយបង្ហាញចក្ខុវិស័យឧបទ្វីបកូរ៉េជាមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ អប់រំ បរិស្ថាន និងសាសនានៅបូព៌ា និងជាច្រកចូលទៅកាន់ពិភពលោកដែលមនុស្សជាតិទាំងអស់អាចរីករាយនឹងជីវិតនៃភាពរុងរឿង ការពឹងពាក់គ្នាទៅវិញទៅមក និងតម្លៃសកលរួមគ្នា៕ Finance.yahoo.com	លោក ហ៊ុន សែន និងលោក បាន គីមូន នឹងធ្វើជាសហប្រធានសន្និសីទកំពូលពិភពលោកឆ្នាំ២០២២ នៅទីក្រុងសេអ៊ូល ក្នុងខែកុម្ភៈ
ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងព្រះរាជាណាចក្រថៃបានបញ្ជាក់ជាថ្មីអំពីការត្រៀមខ្លួនក្នុងការជួយមីយ៉ាន់ម៉ាដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិដែលកំពុងបន្ត។ លោក ប្រាក់ សុខុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា បានសរសេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោកកាលពីល្ងាចម្សិលមិញ បន្ទាប់ពីកិច្ចសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាមួយសមភាគីថៃ លោក Don Pramudwinaiថា «យើងទាំងពីរយល់ថាវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ា គឺមិនអាចដោះស្រាយបានភ្លាមៗនោះទេ។ ពិតណាស់ ដំណោះស្រាយនេះគឺត្រូវតែដឹកនាំដោយភាគីនៅមីយ៉ាន់ម៉ាខ្លួនឯង។ ក្នុងនាមជាគ្រួសារអាស៊ាន យើងត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីគាំទ្រដំណើរការនេះ។ ។ ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជានឹងបន្តចូលរួមជួយការងារនេះប្រកបដោយសុច្ឆន្ទៈ ខណៈដែលយើងខិតខំធ្វើយ៉ាងណាឱ្យអាស៊ានបន្តបោះជំហានដើរទៅមុខ។ មន្រ្តីការទូតកំពូលរបស់កម្ពុជា បានថ្លែងអំណរគុណលោក Don Pramudwinai ចំពោះការយោគយល់និងលើកទឹកចិត្ត ខណៈដែលប្រទេសកម្ពុជារែកអម្រែកដ៏ធ្ងន់មួយនេះក្នុងអំឡុងពេលធ្វើជាប្រធានអាស៊ានក្នុងឆ្នាំនេះ។ ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន កម្ពុជាបានស្នើគំនិតផ្ដួចផ្ដើមដើម្បីសម្រេចបានសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍបន្ថែមទៀតក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ក៏ដូចជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជួបពិភាក្សាការងារការទូតតាមទូរស័ព្ទជាច្រើនជាមួយប្រទេសមួយចំនួនដូចជា ឥណ្ឌា បង់ក្លាដែស ជប៉ុន សិង្ហបុរី ឥណ្ឌូនេស៊ី និងថៃ ។ ផល សុផានិត – ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា	កម្ពុជា ថៃ ត្រៀមខ្លួនជួយមីយ៉ាន់ម៉ា
កម្ពុជាបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសការវាយប្រហារដ៏សាហាវលើទីតាំងស្តុកប្រេងនៅទីក្រុង Abu Dhabi ប្រទេសអារ៉ាប់រួមនៅថ្ងៃទី ១៨ ខែមករា។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ចេញកាលពីយប់មិញបាននិយាយថា “អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បានថ្កោលទោសយ៉ាងខ្លាំងក្លាចំពោះការវាយប្រហារដែលគួរឱ្យស្អប់ខ្ពើមទៅលើទីតាំងស្តុកប្រេងក្នុងទីក្រុង Abu Dhabi នៃប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ដែលបានធ្វើអោយបាត់បង់ជីវិតជនស៊ីវិល និងការខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ។ សេចក្តីថ្លែងការបានសង្កត់ធ្ងន់ថា កម្ពុជាអំពាវនាវឱ្យបញ្ឃប់នូវរាល់សកម្មភាពហឹង្សាដែលធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់សន្តិភាព ស្ថេរភាព និងសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ និងដល់អាយុជីវិតជនស៊ីវិល។ ការថ្កោលទោសនេះកើតឡើងបន្ទាប់ពីការវាយប្រហារដោយដ្រូនបើកឆ្លងព្រំដែនបង្ករឡើងដោយក្រុមចលនា Yemeni Ansar Allah នៅកន្លែងស្តុកប្រេងនៅជិតអាកាសយានដ្ឋាន Abu Dhabi ។ ការវាយប្រហារប្រឆាំងនឹងជនស៊ីវិល និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស៊ីវិលគឺមិនអាចទទួលយកបានទេ។ ការវាយប្រហារចុងក្រោយនេះបង្កើនហានិភ័យនៃការកើនឡើងបន្ថែមទៀតនៃជម្លោះយេម៉ែន និងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដែលកំពុងបន្តដើម្បីបញ្ចប់សង្រ្គាម។ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បាននិយាយនៅលើ Twitter ប៉ុន្មានម៉ោងបន្ទាប់ពីប្រទេសអារ៉ាប់រួម (UAE) ប្តេជ្ញាសងសឹក “ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការគំរាមកំហែង ដោយធ្វើការវាយប្រហារតាមអាកាសដែលវាយលុកនៅក្នុងទីក្រុង Sanaa” ។ ប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍ Al-Masirah របស់ Houthi បានបញ្ជាក់ពីការវាយឆ្មក់នេះធ្វើឡើយដោយក្រុមចម្រុះ។ ប្រជាជនម្នាក់បាននិយាយកាលពីថ្ងៃអង្គារថា ការវាយប្រហារតាមអាកាសមួយបានសម្លាប់មនុស្សប្រហែល១៤ នាក់នៅក្នុងអគារតែមួយក្នុងរដ្ឋធានីSanaaនៃប្រទេសយេម៉ែន។ នីការ – ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា	កម្ពុជាថ្កោលទោសចំពោះការវាយប្រហារលើទីតាំងស្តុកប្រេងក្នុងទីក្រុង Abu Dhabi
កម្ពុជាស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង១០ ដែលទទួលស្គាល់លិខិតឆ្លងដែនវ៉ាក់សាំងរបស់វៀតណាម រួមជាមួយនឹងអូស្ត្រាលី បេឡារុស ឥណ្ឌា ជប៉ុន ម៉ាល់ឌីវ ប៉ាឡេស្ទីន ហ្វីលីពីន ចក្រភពអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមករា វៀតណាមបានបើកជើងហោះហើរពាណិជ្ជកម្មធម្មតាឡើងវិញមួយផ្នែកនៅលើផ្លូវអន្តរជាតិចំនួនប្រាំបួន ដែលគ្របដណ្តប់ប្រទេសកម្ពុជា ចិន ជប៉ុន តៃវ៉ាន់ កូរ៉េខាងត្បូង ថៃ សិង្ហបុរី ឡាវ និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រទេសវៀតណាមទទួលស្គាល់លិខិតឆ្លងដែនវ៉ាក់សាំងពីប្រទេស និងតំបន់ចំនួន ៧៩ រួមទាំងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាមលោកស្រី Le Thi Thu Hang បាននិយាយថា ឯកសារដែលសម្រួលនីតិវិធីសម្រាប់ជនបរទេសចូលមកក្នុងប្រទេសដែលត្រូវបានអនុម័តដោយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមកាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែមករា បានចូលជាធរមានភ្លាមៗ។ ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់ VnExpress International លោកស្រី Hang បានបញ្ជាក់នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា “ការសម្រេចចិត្តចូលជាធរមានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃចុះហត្ថលេខា” ។ លោកស្រីបានបន្តទៀតថា លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី Pham Binh Minh បានយល់ព្រមជាគោលការណ៍ដើម្បីសម្រួលនីតិវិធីរដ្ឋបាលចំពោះជនបរទេសដែលចូលមកវៀតណាម។ អាស្រ័យហេតុនេះ ការមកដល់របស់ជនបរទេសដែលមានឯកសារត្រឹមត្រូវ រួមមានទិដ្ឋាការ ការលើកលែងទិដ្ឋាការ ប័ណ្ណស្នាក់នៅ និងប័ណ្ណស្នាក់នៅបណ្តោះអាសន្ន នឹងត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចូលប្រទេសវៀតណាម ដោយមិនចាំបាច់ទទួលបានការអនុញ្ញាតជាមុនពីនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ ក្រោមក្រសួងការបរទេស និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។ ពីមុនៗ អ្នកណាដែលចង់ចូលប្រទេសវៀតណាមត្រូវរៀបចំបញ្ជីឯកសាររួមទាំងមានការយល់ព្រមពីគណៈកម្មាធិការប្រជាជន និងនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ ភស្តុតាងនៃការចាក់វ៉ាក់សាំង លទ្ធផលតេស្ត PCR និងវិញ្ញាបនបត្រធានារ៉ាប់រងសុខភាពសម្រាប់ការធ្វើចត្តាឡីស័ក។ លោកស្រី Hang បានបញ្ជាក់ថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលមិនមានឯកសារទាំងអស់ខាងលើ ត្រូវសុំការឯកភាពពីខេត្ត និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ក្រោមច្បាប់ស្តីពីការចូល ចេញ របស់ជនបរទេស ឆ្លងដែន និងស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ លោកស្រីបានបន្ថែមថា បទប្បញ្ញត្តិនេះក៏អនុវត្តចំពោះជនជាតិវៀតណាមនៅឯបរទេស និងសាច់ញាតិរបស់ពួកគេផងដែរ។ VnExpress International	កម្ពុជាទទួលស្គាល់លិខិតឆ្លងដែនធ្វើដំណើររបស់វៀតណាម ហើយវៀតណាមសម្រួលលក្ខខណ្ឌនៃការចូលក្នុងប្រទេស
បន្ទាប់ពីមានសន្ទុះថយចុះក្នុងការចាក់វ៉ាក់សាំង៣លានដូស 3 លានដូស ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងខែសីហាឆ្នាំមុនរហូតដល់ចុងឆ្នាំ២០២១ ការលេចឡើងនៃវីរុស Omicron និងការទទួលបានវ៉ាក់សាំង Pfizer ទោះបីជាការផ្គត់ផ្គង់មានកំណត់ វាហាក់ដូចជាកម្លាំងរុញច្រានសម្រាប់ក្រសួងសុខាភិបាលត្រូវការដើម្បីអោយប្រជាពលរដ្ឋប្រញាប់ប្រញាលត្រឡប់ទៅមជ្ឈមណ្ឌលចាក់វ៉ាក់សាំង។ ដូសជំរុញលើកទី៣ ត្រូវបានចាក់អោយប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៥,០៧៣,២៦៥ នាក់ក្នុងនោះមានស្រ្តីចំនួន ២,៥៨៧,៦១៩ នាក់ ខណៈការចាក់លើកទី៤ ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា មានចំនួនប្រជាពលរដ្ឋសរុប ២០៤,៧៣០នាក់បានចាក់វ៉ាក់សាំង គិតត្រឹមថ្ងៃទី២០ ខែមករា។ មកទល់នឹងពេលនេះ ចាប់តាំងពីការចាក់វ៉ាក់សាំងលើកដំបូងបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២១ ប្រជាពលរដ្ឋសរុបចំនួន ១៤,៣២៦,៥១៣ នាក់បានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី១ ខណៈប្រជាពលរដ្ឋចំនួន១៣,៧២៨,០៨៩ នាក់បានចាក់វ៉ាក់សាំងលើកទី២។ ក្រុមអាយុដែលមិនតាំងពីទាន់សម្រេចបានគោលដៅ ចាប់តាំងពីខែសីហា នៅពេលដែលការចាក់វ៉ាក់សាំងសម្រាប់ពួកគេបានចាប់ផ្តើម ក្មេងជំទង់ដែលមានអាយុពី១២ ទៅ១៨ ឆ្នាំនៅតែមិនទាន់ឈានដល់ ១០០% ទោះបីជាចំនួនគោលដៅត្រូវបានកាត់បន្ថយពី ៤០,០០០ ទៅ ១,៨២៧,៣៤៨ ក៏ដោយ។ អត្រានៃការចាក់វ៉ាក់សាំងលើកទី២ របស់ក្មេងជំទង់ក៏មានសន្ទុះយឺតផងដែរ ដោយមានតែ ១,៧៣៦,២៩៤ បានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី២ របស់ពួកគេបើធៀបនឹង ១,៨១៥,៩១០ ដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសដំបូងរបស់ពួកគេ។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី២០ ខែមករា ក្មេងជំទង់សរុបចំនួន ៤០៩,០៦៣ នាក់បានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសជំរុញ របស់ពួកគេ។ ភាគរយនៃការទទួលវ៉ាក់សាំងសរុបក្នុងចំណោមគោលដៅ ៩១% នៃចំនួនប្រជាជន ១៦ លាននាក់ដែលនឹងត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំង គឺសម្រេចបាន ៨៩.៥៤% ដែលយឺតជាងគោលដៅ ៩១% ដោយនៅខ្វះ ១.៤៦%ទៀត។ ការសិក្សាមួយដោយអ្នកស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្របានបង្ហាញថាបើគ្មានការចាក់ដូសជំរុញ ក៏មិនអាចមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំប្រឆាំងនឹងវីរុសបំលែងOmicron ដែរ។ យោងតាមការសិក្សារបស់អ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថាន Ragon នៃ MGH , MIT និង Harvard ការចាក់ដូសជំរុញបន្ថែមនៃវ៉ាក់សាំង Moderna ឬ Pfizer mRNA គឺត្រូវការជាចាំបាច់ ដើម្បីផ្តល់ភាពស៊ាំប្រឆាំងនឹងវីរុសបំលែង Omicron នៃ SARS-CoV-2 ដែលជាមេរោគដែលបណ្តាលឱ្យមានកូវីដ-១៩ ។ លទ្ធផលនៃការសិក្សានេះដែលត្រូវបានបង្ហាញថា វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ ប្រភេទចាស់ៗ ដែលមាននៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក មិនផលិតអង្គបដិប្រាណដែលមានសមត្ថភាពទទួលស្គាល់ និងបន្សាបវីរុសបំលែង Omicron នោះទេ។ វាមិនទាន់ច្បាស់នៅឡើយទេថាហេតុអ្វីបានជាដូសជំរុញប្រភេទ mRNA ធ្វើអោយប្រសើរឡើងនូវការការពារប្រព័ន្ធភាពស៊ាំប្រឆាំងនឹង Omicron ប៉ុន្តែលទ្ធភាពមួយគឺថាការចាក់វ៉ាក់សាំងបន្ថែមបង្កើតអង្គបដិប្រាណដែលចងទៅនឹងប្រូតេអ៊ីន(Spike protein)កើនឡើង ដែលធ្វើអោយប្រសិទ្ធភាពកើនឡើង។ ដូចគ្នានេះផងដែរ ដូសជំរុញអាចបង្កើតអង្គបដិប្រាណដែលកំណត់តំបន់ប្រូតេអ៊ីន ដែលជាការធម្មតាចំពោះគ្រប់ទម្រង់ទាំងអស់នៃ SARS-CoV-2។ ខ្មែរថាមស៍/News Harvard.Edu	ការចាក់ដូសជំរុញលើកទី៣ ប្រឆាំងជំងឺកូវីដ-១៩ នៅកម្ពុជា ទីបំផុតបានចាប់ផ្តើមដំណាលគ្នាជាមួយការចាក់ដូសជំរុញលើកទី៤

ធនាគារជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំងធនាគារ ABA និងធនាគារអេស៊ីលីដា ឥឡូវនេះផ្តល់ប្រាក់កម្ចីភ្លាមៗតាមរយៈប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់។ ធនាគារចុងក្រោយបំផុតដែលផ្តល់ជូននូវសេវាកម្មនេះគឺធនាគារ Wing។ ធនាគារ ABA ក៏មានសេវាកម្មផ្តល់ប្រាក់កម្ចីតាមរយៈប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់។ ធនាគារផ្តល់ប្រាក់កម្ចីពី ៥០ ទៅ ៥០,០០០ ដុល្លារ (២០០,០០០ រៀល-២០០ លានរៀល) តាមរយៈប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់។ ហើយចំនួនប្រាក់កម្ចីអាចឡើងដល់៩០ ភាគរយនៃចំនួនប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់។ ធនាគារ ABA បាននិយាយថា ខ្លួនផ្តល់ប្រាក់កម្ចីនេះនៅលើកម្មវិធីទូរស័ព្ទរបស់ខ្លួនសម្រាប់អ្នកដែលត្រូវការសាច់ប្រាក់បន្ទាន់។ ប្រាក់កម្ចីនេះអនុញ្ញាតឱ្យអតិថិជនមិនចាំបាច់បិទគណនីបញ្ញើមានកាលកំណត់របស់ខ្លួន ដែលធ្វើឲ្យបាត់បង់ការប្រាក់ឡើយ។ ដូចគ្នាទៅនឹងធនាគារWing និងធនាគារអេស៊ីលីដា ប្រាក់កម្ចីភ្លាមៗរបស់ធនាគារ ABA នឹងផ្ដល់ជូនជាមួយលក្ខខណ្ឌងាយៗ គ្រប់ពេលវេលា ដោយមិនតម្រូវឲ្យបំពេញក្រដាសស្នាម និងបង់សេវាឡើយ។ ធនាគារ ABA បាននិយាយថា អត្រាការប្រាក់សម្រាប់ប្រាក់កម្ចីនេះ ជាធម្មតាគឺ៣ ភាគរយច្រើនជាងអត្រាការប្រាក់ដែលធនាគារកំពុងផ្តល់ជូនលើប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់របស់អតិថិជន។ ហើយកម្ចីនេះ ធនាគារ ABA បានកំណត់ជាកាលបរិច្ឆេទនៃការដាក់ប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់របស់អតិថិជន។ ថ្មីៗនេះ ធនាគារ Wing បានដាក់ចេញនូវផលិតផលថ្មីមួយ ដែលអតិថិជនអាចខ្ចីប្រាក់តាមរយៈប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់។ផលិតផលថ្មីមានឈ្មោះថា ‘កម្ចីឌីជីថលរបស់ធនាគារវីងតាមរយៈប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់’ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអតិថិជនទទួលបានប្រាក់កម្ចីរហូតដល់៩០ភាគរយនៃប្រាក់បញ្ញើ។ ដូច្នេះប្រសិនបើអតិថិជនរបស់ធនាគារ Wing មានប្រាក់បញ្ញើ ១០.០០០ ដុល្លារ ពួកគេអាចស្នើសុំប្រាក់កម្ចីរហូតដល់ ៩០០០ ដុល្លារ។ អតិថិជនអាចដកប្រាក់យ៉ាងច្រើនបំផុតរហូតដល់ចំនួន ៥០.០០០ ដុល្លារជាប្រាក់កម្ចីក្នុងមួយគណនីប្រាក់បញ្ញើ។ Han Peng Kwang នាយកប្រតិបត្តិការរបស់ធនាគារ Wing បានប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ថារយៈពេលដាក់ប្រាក់របស់អតិថិជននឹងនៅដដែល ហើយបន្តទទួលបានការប្រាក់។”យើងប្តេជ្ញាបង្កើតផលិតផលប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត ដើម្បីផ្តល់ភាពងាយស្រួលដល់អតិថិជន”។ លោកបានបន្តថា “ផលិតផលនេះក៏នឹងផ្តល់ឱ្យអតិថិជននូវភាពបត់បែនក្នុងការសងប្រាក់កម្ចីផងដែរ។ ពួកគេអាចជ្រើសរើសការសងវិញមុនពេលប្រាក់បញ្ញើដល់កាលកំណត់ ឬសម្រេចចិត្តលើការសងវិញរបស់ពួកគេផ្ទាល់”។ ផលិតផលនេះធានាថាអតិថិជននឹងអាចទទួលបានឥណទានភ្លាមៗនៅពេលដែលពួកគេត្រូវការដោយមិនចាំបាច់បិទគណនីបញ្ញើមានកាលកំណត់របស់ខ្លួន និងបាត់បង់អត្រាការប្រាក់ដែលពួកគេទទួលបានពីការដាក់ប្រាក់។ កម្ចីនេះអាចត្រូវបានស្នើសុំតាមរយៈកម្មវិធីលើទូរស័ព្ទរបស់ធនាគារ ឬនៅសាខាធនាគារ។ ការសម្រេចផ្តល់ប្រាក់កម្ចីគឺធ្វើឡើងតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ហើយប្រសិនបើប្រាក់កម្ចីត្រូវបានផ្តល់ជូន ប្រាក់នោះនឹងត្រូវបានផ្ទេទៅក្នុងគណនីធនាគារ Wing របស់បុគ្គលនោះ។ មិនដូចប្រាក់កម្ចីផ្សេងទៀតទេ ប្រាក់កម្ចីនេះនឹងមិនគិតថ្លៃសេវាណាមួយនោះទេ ដោយសារមិនមានការវាយតម្លៃហានិភ័យឥណទាន ដោយសារមានប្រាក់បញ្ញើរយៈពេលវែងរួចស្រេចទៅហើយជាមួយធនាគារ។ ធនាគារ WIng បច្ចុប្បន្នផ្តល់អត្រាការប្រាក់៩ ភាគរយលើប្រាក់បញ្ញើតាមកាលកំណត់មួយចំនួន ហើយអតិថិជនមានជម្រើសក្នុងការដាក់ជាប្រាក់រៀល ឬដុល្លារអាមេរិក។ ចំណែកធនាគារអេស៊ីលីដាក៏ផ្តល់ជូននូវផលិតផលស្រដៀងគ្នានេះដែរ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់បរិមាណខ្ពស់ជាងច្រើន។ ធនាគារ អេស៊ីលីដា ផ្តល់ប្រាក់កម្ចីភ្លាមៗខ្ពស់រហូតដល់ ២០០.០០០ ដុល្លារ (ឬ៨០០ លានរៀល) ប្រសិនបើអតិថិជនមានប្រាក់បញ្ញើរយៈពេលវែងជាងជាមួយធនាគារ។ បុគ្គលិកធនាគារអេស៊ីលីដាបានអោយដឹងថា ការស្នើសុំនេះមាននៅលើកម្មវិធីទូរស័ព្ទរបស់ធនាគារអេស៊ីលីដា ដែលនឹងសម្រេចផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដោយស្វ័យប្រវត្តិ ដោយ“មិនចាំបាច់មកធនាគារ ឬបំពេញទម្រង់បែបបទអ្វីនោះទេ”។ ធនាគារអេស៊ីលីដា បាននិយាយថា នៅលើកម្មវិធីទូរស័ព្ទរបស់ខ្លួន វានឹងតម្រូវការផ្ទៀងផ្ទាត់ ដូចជា Touch ID, ស្កេនមុខ ឬ លេខកូដសម្ងាត់។ នៅពេលដែលអតិថិជនផ្តល់ការផ្ទៀងផ្ទាត់ នោះសំណើកម្ចីអាចត្រូវបានដំណើរការ។ ពាក្យស្នើសុំប្រាក់កម្ចី ដំណើរការផ្តល់សាច់ប្រាក់ ឬក៏បញ្ឈប់ដំណើការគឺធ្វើនៅលើប្រព័ន្ធអនឡាញទាំងអស់។

ធនាគារនៅកម្ពុជាផ្តល់ប្រាក់កម្ចីភ្លាមៗតាមរយៈប្រាក់បញ្ញើមានកាលកំណត់

ទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់របស់ IMF ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ បានបង្ហាញថា អតិផរណានៅកម្ពុជានឹងនៅតែមានស្ថិរភាពនៅឆ្នាំនេះនៅកម្រិត ២,៣ ភាគរយ ពោលគឺកើនឡើងបន្តិចពី ២,១ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដែលមិនខុសពីតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិកប៉ុន្មាននោះទេ។ របាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយថ្មីៗនេះបានបន្ត «ជាមួយនឹងការបន្ថយអតិផរណា (disinflation) យ៉ាងឆាប់រហ័ស និងកំណើនប្រកបដោយភាពធន់ អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិកកំពុងស្ថិតនៅលើផ្លូវដ៏ល្អមួយ»។ វាក៏បានព្យាករណ៍អតិផរណាសម្រាប់កម្ពុជានៅត្រឹម៣ ភាគរយសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៥។ យោងតាម IMF កម្ពុជានឹងមានកំណើនក្នុងអត្រា៦ ភាគរយនៅឆ្នាំនេះ និង ៦,១ នៅឆ្នាំក្រោយ។ ដោយឡែកអាស៊ានមានកំណើនត្រឹម ៦,២ ភាគរយសម្រាប់ទាំងពីរឆ្នាំ។ របាយការណ៍ក៏បានបន្តថា សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាបានកើនឡើង ៥ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០២៣។ “សកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅអាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិកបានដំណើរការលើសពីការរំពឹងទុកនៅក្នុងឆមាសទីពីរនៃឆ្នាំ២០២៣ បើទោះបីជាមានបញ្ហាប្រឈមដែលបណ្តាលមកពីការរឹតបន្តឹងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ និងការធ្លាក់ចុះនៃតម្រូវការខាងក្រៅ។ តំបន់នេះកំណើនចំនួន៥ ភាគរយកាលពីឆ្នាំមុន និង០,៤ ភាគរយច្រើនជាងការព្យាករណ៍នៅក្នុងខែតុលា” ដោយសារតម្រូវការដ៏រឹងមាំនៅក្នុងទីផ្សាររបស់ប្រទេសដែលកំពុងរីកចម្រើន។ យោងតាមរបាយការណ៍ អតិផរណាបានបន្តធ្លាក់ចុះ ជាពិសេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីការរឹតបន្តឹងរូបិយវត្ថុក្នុងឆ្នាំ២០២២ និងដើមឆ្នាំ២០២៣ ការរៀបចំតម្លៃទំនិញឡើងវិញ អតិផរណាតម្លៃទំនិញផលិតសកលទាប និងសមត្ថភាពផ្គត់ផ្គង់បន្ទាប់ពីជំងឺរាតត្បាត Covid-19 ។ សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ កំណើននៅអាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក ត្រូវបានគេព្យាករណ៍ថានឹងធ្លាក់ចុះតិចតួចមកត្រឹម៤,៥ ភាគរយ កើនឡើងនៃ ០,៣ ភាគរយពីខែតុលាឆ្នាំមុន ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីកត្តាផ្សេងទៀត ដែលបន្តពីឆ្នាំ២០២៣ និងការគាំទ្រគោលនយោបាយ។ តំបន់នេះត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងនៅតែជាតំបន់ដែលមានថាមពលខ្លាំងបំផុតរបស់ពិភពលោក ដោយរួមចំណែកប្រហែល៦០ ភាគរយនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ យោងតាម IMF ការបន្ថយអតិផរណាឡើងវិញ ហើយជាលទ្ធផល ការរំពឹងទុកនៃការបន្ធូរបន្ថយរូបិយវត្ថុបានបង្កើនលទ្ធភាពអោយមានដំណើការល្អនៅអាស៊ី និងនៅទូទាំងពិភពលោក។”ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះការកើនឡើងនៃការបែងចែកភូមិសាស្ត្រនិងភាពតានតឹងនយោបាយនៅតែបន្តបង្កឱ្យមានហានិភ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់កំណើនរយៈពេលមធ្យមនៅក្នុងតំបន់” ។ របាយការណ៍នេះបានបន្តថា សេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនពិបាកនឹងរក្សាសន្ទុះក្រោយបើកប្រទេសឡើងវិញនៅដើមឆ្នាំ២០២៣ ខណៈដែលការកែតម្រូវវិស័យអចលនទ្រព្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ។ គម្រោងលំនៅឋានថ្មី និងការលក់បន្តធ្លាក់ចុះ រួមទាំងការផលិត និងសេវាកម្មធ្លាក់ចុះ សន្ទស្សន៍អ្នកគ្រប់គ្រងការទិញនៅពាក់កណ្តាលទីពីរនៃឆ្នាំ២០២៣។ ទេសចរណ៍ក្រៅប្រទេសក៏នៅទាបជាងកម្រិតមុនពេលមានជំងឺត្បាតរាតត្បាតខ្លាំងនៅក្នុងប្រទេសចិនផងដែរ។ ប៉ុន្តែកំណើនឆ្នាំ២០២៣គឺមាន៥,២ ភាគរយគឺ ០,២ ភាគរយខ្ពស់ជាងការព្យាករនៅក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ជាមួយនឹងសកម្មភាពដែលទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីគោលនយោបានយជំរុញសារពើពន្ធដែលបានប្រកាសដោយរដ្ឋាភិបាលក្នុងខែតុលាដែលនឹងបន្តរហូតដល់ឆ្នាំ២០២៤ ផងដែរ។ យោងតាមធនាគារជាតិនៃកម្ពុជានៅឆ្នាំ២០២៤ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាត្រូវបានជំរុញដោយឧស្សាហកម្មដែលរំពឹងថានឹងកើនឡើង ៨,៦ ភាគរយ ខណៈដែលសេវាកម្ម ៦,៤ ភាគរយ និងកសិកម្ម១,៣ ភាគរយ។ យោងតាមរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០២៣ និងផែនការសកម្មភាពឆ្នាំ២០២៤ របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបញ្ហាប្រឈមខាងក្រៅសម្រាប់ឆ្នាំនេះ រួមមានប្រទេសដៃគូដែលមានកំណើនយឺតជាងការរំពឹងទុក ការបន្តរឹតបន្តឹងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុ ភាពតានតឹងពីភូមិសាស្ត្រនយោបាយសកល ការបែងចែកសេដ្ឋកិច្ចភូមិសាស្ត្រ និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ បញ្ហាប្រឈមផ្ទៃក្នុងសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា រួមមានបំណុលខ្ពស់ក្នុងវិស័យឯកជន ការកើនឡើងនៃប្រាក់កម្ចីមិនដំណើការ(NPLs)ការងើបឡើងវិញយឺតនៃវិស័យសំណង់ ការធ្លាក់ចុះនៃតម្រូវការអចលនទ្រព្យ និងជើងហោះហើរទេសចរណ៍។

IMF៖អតិផរណានៅកម្ពុជានឹងមានស្ថិរភាពក្នុងកម្រិត ២,៣ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០២៤

កម្ពុជា និងកាណាដា នៅថ្ងៃអង្គារនេះ បានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា (MoU) ស្តីពីការបង្កើតកិច្ចពិគ្រោះយោបល់ទ្វេភាគីរវាងក្រសួងការបរទេសនៃប្រទេសទាំងពីរ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយពីគេហទំព័រក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។ យោងតាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានបានឲ្យដឹងថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខានៅទីក្រុងភ្នំពេញ រវាង លោក ឈូក ប៊ុណ្ណា អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានអឺរ៉ុប អាមេរិក និងអាហ្វ្រិក-មជ្ឈិមបូព៌ា នៃក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា និងលោក អាឡិន បូមិន (Alan Bowman) អគ្គនាយកប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងអូសេអានី នៃក្រសួងការបរទេស ពាណិជ្ជកម្ម និងការអភិវឌ្ឍនៃប្រទេសកាណាដា។ មុនពេលចុះហត្ថលេខានេះ លោក Bowman បានជួបពិភាក្សាជាមួយលោក ជុំ សុន្ទរី រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ដោយបានលើកឡើងអំពីការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងក្របខ័ណ្ឌទ្វេភាគី និងពហុភាគី។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានបានបន្តថា លោក ជុំ សុន្ទរី បានចាត់ទុកការចុះហត្ថលេខានេះថាជាព្រឹត្តិការណ៍សំខាន់មួយទៀតក្នុងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីកម្ពុជា-កាណាដា។ ភាគីទាំងពីរក៏បានពិភាក្សាអំពីរបៀបវារៈ និងកាលបរិច្ឆេទសមស្រប សម្រាប់កិច្ចប្រជុំដំបូងនៃកិច្ចពិគ្រោះយោបល់ទ្វេភាគីដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅក្នុងឆ្នាំនេះ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន។ លោក បូមិន កំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចការងារនៅកម្ពុជា ពីថ្ងៃច័ន្ទ ដល់ថ្ងៃពុធ។ Xinhua

កម្ពុជា-កាណាដា ចុះអនុស្សារណៈយោគយល់គ្នា ស្តីពីការបង្កើតកិច្ចពិគ្រោះយោបល់ទ្វេភាគី

ក្រុមហ៊ុន Lippo Group ដែលជាក្រុមហ៊ុនដ៏ធំមួយរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី មានចំណាប់អារម្មណ៍លើការវិនិយោគលើវិស័យអចលនទ្រព្យ សេវាថែទាំសុខភាព ហិរញ្ញវត្ថុនិងធនាគារ ផ្សារទំនើប ជាដើម ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ការចាប់អារម្មណ៍នេះត្រូវបានបង្ហាញដោយលោក John Riady នាយកក្រុមហ៊ុន Lippo Group ក្នុងឱកាសដែលលោក ចូលជួបសម្តែងការគួរសម ជាមួយលោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាអនុប្រធានទីមួយនៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) នៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ។ ក្នុងឱកាសនោះ លោក ចាន់ថុល បានស្វាគមន៍ចំពោះចំណាប់អារម្មណ៍វិនិយោគរបស់ក្រុមហ៊ុន ខណៈដែលលោក John បានកោតសរសើរចំពោះការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់របស់កម្ពុជា ជាពិសេសកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថ្មីក្នុងការបន្តការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេស។ ក្រុមហ៊ុន Lippo Group មានបទពិសោធន៍ប្រមាណ ៦០ ឆ្នាំ នៅក្នុងវិស័យអចលនទ្រព្យ ការលក់រាយ បដិសណ្ឋារកិច្ច និងការកម្សាន្ត ការថែទាំសុខភាព ការអប់រំ ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិងព័ត៌មាន ទូរគមនាគមន៍ បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល និងសេវាកម្មហិរញ្ញវត្ថុ។ AKP

ក្រុមហ៊ុនឥណ្ឌូណេស៊ីដ៏ធំមួយចាប់អារម្មណ៍លើវិស័យអចលនទ្រព្យ និងផ្នែកថែទាំសុខភាព នៅកម្ពុជា

កម្ពុជាទទួលបានភាពល្បីល្បាញនៅទ្វីបអឺរ៉ុបនាពេលថ្មីៗនេះ ដោយសារគម្រោងរបស់ខ្លួនបានឈ្នះពានរង្វាន់ដ៏មានកិត្យានុភាពនៅទីក្រុងរ៉ូម។ នៅក្នុងកាប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលមូលនិធិអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម (IFAD) គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ខ្នាតតូចនៅទន្លេសាប – ហិរញ្ញប្បទានបន្ថែម (Tonle Sap Smallholder Development Project – Additional Financing -TSSD-AF) – សហហិរញ្ញប្បទានដោយ IFAD និងធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី បានទទួលពានរង្វាន់យេនឌ័រ(Gender Award)។ ពានរង្វាន់នេះបានទទួលស្គាល់នូវស្នាដៃពិសេសក្នុងការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្ត្រីនៅតាមជនបទដែលរស់នៅតាមដងទន្លេសាប។ គម្រោងនេះជាគម្រោង១ក្នុងចំណោមគម្រោងចំនួន៥ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសបន្ទាប់ពីដំណើរការពិនិត្យយ៉ាងម៉ត់ចត់។ លោក នី គឹមសាន ប្រធានគម្រោងបាននិយាយថា “គម្រោងដែលផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដោយ IFAD បានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវជីវភាពរបស់ស្ត្រីនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន ហើយឥឡូវនេះពួកគេមានជីវភាពប្រសើរឡើងនៅក្នុងសហគមន៍” ។ ក្នុងកិច្ចពិភាក្សាជាក្រុមរវាងអ្នកទទួលរង្វាន់ លីម សេរីរ័ត្ន ទីប្រឹក្សាផ្នែកយេនឌ័រ TSSD-AF បានលើកឡើងពីរបៀបដែលគម្រោងនេះដំណើរការដើម្បីកសាងសហគមន៍ដែលផ្តល់សិទ្ធិអំណាចដល់ស្ត្រីនៅតាមជនបទ ដូចទៅនឹងបុរសផងដែរ។ Frew Behabtuប្រធានប្រចាំប្រទេសរបស់ IFAD បាននិយាយថា “គម្រោងផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានរបស់ IFAD ផ្តោតលើប្រជាជននៅតាមជនបទ ដោយដោះស្រាយអតុល្យភាពដែលមានស្រាប់ និងបង្កើនឱកាសសេដ្ឋកិច្ច ការងារ ការសម្រេចចិត្ត និងកាត់បន្ថយបន្ទុកការងារ ជាពិសេសសម្រាប់ស្ត្រី” ។ លោកបានបន្ថែមថា ពានរង្វាន់ដែលTSSD-AF ទទួលបាននឹងជំរុញគម្រោងដែលកំពុងដំណើរការផ្សេងទៀតឱ្យដើរតាម និងបន្តនូវបេសកកម្មនេះ។ TSSD-AF បានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវការផ្តល់សិទ្ធិអំណាចសេដ្ឋកិច្ចរបស់ស្ត្រីនៅតាមជនបទ និងបង្កើនលទ្ធភាពទទួលបានហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ពួកគេ ជាមួយនឹងមូលនិធិជាង ៧០ ភាគរយរបស់IFAD ត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយស្ត្រី។ ស្ត្រីនៅតាមជនបទក៏បានទទួលការបណ្តុះបណ្តាលដើម្បីកែលម្អចំណេះដឹងផ្នែកធុរកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ភាពជាអ្នកដឹកនាំ ទទួលយកការអនុវត្តប្រកបដោយភាពឆ្លាតវៃ និងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រង និងកាត់បន្ថយហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយ។ ស្ត្រីបានក្លាយជាអ្នកដឹកនាំដែលមានចំនួនជិត ៦០ ភាគរយនៃសមាជិកគណៈកម្មាធិការគ្រប់គ្រងទាំងអស់នៅទូទាំង២៧០ ឃុំក្នុងខេត្តគោលដៅចំនួនប្រាំពីរ។ ពួកគេក៏មានលទ្ធភាពទទួលបានសមធម៌ជាមួយនឹងប្រាក់ឈ្នួលស្មើគ្នាសម្រាប់ការងារដែលគ្មានជំនាញនៅក្នុងគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ ស្ត្រីមានចំនួនពាក់កណ្តាលនៃបុគ្គលិក Commune Mobile Access Worker ដែលត្រូវបានជ្រើសរើស ដែលពួកគេទាំងនោះបានប្រើប្រាស់បទពិសោធន៍ការងារ និងជំនាញដើម្បីទទួលបានការងារកាន់តែប្រសើរនៅក្នុងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល វិស័យឯកជន និងរចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋាភិបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ ហែម ចន្ធូ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីបាននិយាយថា “ស្របតាមគម្រោង TSSD ដើមដែលបានចាប់ផ្តើមជាងមួយទសវត្សរ៍មុន ការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានបន្ថែមរបស់TSSD បានផ្តល់អាទិភាពដល់ស្ត្រីជាកសិករដែលរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រ ដែលធ្វើអោយជីវភាពរបស់ពួកគេកាន់តែប្រសើរឡើង ដោយបានបង្កើនដើមទុន និងប្រាក់ចំណូលខ្ពស់”។ ពានរង្វាន់ IFAD ត្រូវបានប្រារព្ធឡើងនៅទីស្នាក់ការកណ្តាល IFAD នៅទីក្រុងរ៉ូម ប្រទេសអ៊ីតាលី នៅថ្ងៃទី១៤ខែកុម្ភៈ។ កិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាភិបាលត្រូវបានធ្វើឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី ១៤-១៥ខែកុម្ភៈ មានការចូលរួមពីមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលជាន់ខ្ពស់ រដ្ឋមន្ត្រី អ្នកជំនាញអភិវឌ្ឍន៍ អ្នកជំនាញនុវានុវត្តន៍ និងកសិករខ្នាតតូចមកពី ជុំវិញពិភពលោក ដើម្បីពិភាក្សាអំពីរបៀបដែល IFAD និងដៃគូរបស់ខ្លួនអាចប្រើប្រាស់នុវានុវត្តន៍កាន់តែប្រសើរឡើង ដើម្បីបម្រើសេចក្តីត្រូវការរបស់សហគមន៍ជនបទ និងប្រជាជនក្រីក្រ។

កម្ពុជាទទួលបានពានរង្វាន់ IFAD Gender Award នៅទីក្រុងរ៉ូម

អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារប្រមូលចំណូលពន្ធបានចំនួន ២៩៨ លានដុល្លារក្នុងខែមករាឆ្នាំនេះ ធ្លាក់ចុះ ០,៦៨ ភាគរយបើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ២០២៣។ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដែលបានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃអង្គារបានអោយដឹងថា “ប្រាក់ចំណូលពន្ធក្នុងខែមករាឆ្នាំនេះមានចំនួន ៧,១៧ ភាគរយនៃគោលដៅថវិកាដែលបានកំណត់ក្នុងឆ្នាំនេះ” ។ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារបានបន្តថាខ្លួនទទួលបានពន្ធលើតម្លៃបន្ថែម (VAT) ចំនួន ៨,៦៧ លានដុល្លារពីប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកពីអ្នកជាប់ពន្ធមិនមែននិវាសនជន អ្នកផ្គត់ផ្គង់ទំនិញ និងសេវាកម្មអេឡិចត្រូនិកពីបរទេស។ លោក គង់ វិបុល អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ បានស្នើឱ្យមន្ត្រីពន្ធដារបង្កើនប្រសិទ្ធភាពការងារក្នុងការប្រមូលពន្ធ ដើម្បីសម្រេចតាមផែនការគោលដៅ។ លោកបានលើកឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំប្រចាំខែកាលពីថ្ងៃចន្ទថា អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារកំពុងកំណែរទម្រង់ប្រព័ន្ធពន្ធដារ រួមទាំងការផ្តល់សេវាដល់អ្នកជាប់ពន្ធ និងសេវាកម្មចុះបញ្ជី សវនកម្មល្អ ការគ្រប់គ្រងបំណុល និងការដោះស្រាយបញ្ហាសម្រាប់អ្នកជាប់ពន្ធក្នុងការបង់ពន្ធរបស់ពួកគេ” លោកក៏បានរៀបរាប់ពីសមិទ្ធិផលដែលសម្រេចបានក្នុងអំឡុងខែមករា ដូចជាការរៀបចំសេវារដ្ឋបាលតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក(GDT e-Administration)សិក្ខាសាលាស្តីពីការផ្សព្វផ្សាយបទប្បញ្ញត្តិ និងច្បាប់ពន្ធ និងសេវាពន្ធតាមអេឡិចត្រូនិកជាដើម។ លោកបានបន្តថា “សេវារដ្ឋបាលតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកនឹងត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការក្នុងពេលឆាប់ៗនេះក្នុងគោលបំណងផ្តល់នូវទំនុកចិត្ត សេវារហ័ស និងទាន់ពេលវេលាក្នុងការផ្តល់សេវាពន្ធ និងការដាក់ឯកសាររដ្ឋបាលទៅអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដា”។ កម្ពុជាមានស្ថាប័នចំនួនពីរដែលទទួលខុសត្រូវក្នុងការប្រមូលពន្ធ។ មួយគឺអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ (GDT) ដែលផ្តោតលើពន្ធប្រាក់ចំណូល ពន្ធលើប្រាក់បៀវត្សរ៍ ពន្ធលើតម្លៃបន្ថែម និងពន្ធអចលនទ្រព្យ ហើយមួយទៀតគឺអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ (GDCE) ដែលប្រមូលពន្ធលើទំនិញចូល និងចេញពីប្រទេស។ យោងតាមប្រភពដដែលបានអោយដឹងអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដាររកចំណូលបាន ៣,៦១ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២៣ កើនឡើង ៤,៥ភាគរយពី ៣,៤៥ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២២។ ពន្ធដែលប្រមូលបាន៣,៦១ពាន់លានដុល្លារ3.61 ធានាឱ្យអគ្គនាយកដ្ឋានសម្រេចបាន១០១ភាគរយនៃគោលដៅប្រចាំឆ្នាំរបស់ខ្លួន។

ប្រាក់ចំណូលពន្ធក្នុងខែមករារបស់អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារបានធ្លាក់ចុះ

អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា សម្តេច ហ៊ុន សែន គ្រោងនឹងធ្វើដំណើរទៅទីក្រុងបាងកក នៅថ្ងៃស្អែក ដើម្បីអញ្ជើញទៅសួរសុខទុក្ខលោក ថាក់ស៊ីន ស៊ីណាវ៉ាត្រា នៅឯគេហដ្ឋានរបស់លោកនៅBan Chan Song La នេះបើយោងតាមការបញ្ជាក់របស់កូនស្រីពៅលោកថាក់ស៊ីនកាលពីម្សិលមិញ។ លោក Paetongtarnប្រធានគណបក្សភឿថៃ បាននិយាយថា សម្តេច ហ៊ុន សែន ព្រួយបារម្ភអំពីស្ថានភាពរបស់លោកថាក់ស៊ីន ហើយបានស្នើសុំជួបលោកដោយផ្ទាល់។សម្តេច ហ៊ុន សែន នឹងទទួលទានអាហារថ្ងៃត្រង់ជាមួយលោក ថាក់ស៊ីន មុនពេលត្រឡប់មកទីក្រុងភ្នំពេញវិញ។ សម្តេច ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានតែងតាំងលោកថាក់ស៊ីន ជាទីប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចរបស់លោក ដែលពេលនោះត្រូវបាននិរទេសខ្លួនបន្ទាប់ពីរដ្ឋប្រហារទម្លាក់លោក ហើយកាលពីឆ្នាំមុន លោកថាក់ស៊ីន រួមជាមួយនឹងប្អូនស្រីរបស់លោក គឺលោកស្រីយីងឡាក់ បានចូលរួមពិធីខួបកំណើតរបស់សម្តេច ហ៊ុន សែន នៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ដំណើសួរសុខទុក្ខនៅថ្ងៃស្អែកនេះ ធ្វើឡើងក្រោយរយៈប្រាំថ្ងៃ បន្ទាប់ពីលោកថាក់ស៊ីន ត្រូវបានដោះលែងដោយមានលក្ខខណ្ឌ បន្ទាប់ពីបានជាប់ពន្ធនាគារពីបទពុករលួយ។ លោកបានចំណាយពេលតែពីរបីម៉ោងនៅក្នុងពន្ធនាគារ Remand ទីក្រុងបាងកក មុនពេលត្រូវបានបញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យនគរបាល ជាកន្លែងដែលលោកស្នាក់នៅរយៈពេលប្រាំមួយខែមុនពេលត្រូវបានដោះលែង។ លោកបានចេញពីមន្ទីរពេទ្យកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ដោយពាក់បង់រុំក និងបង់រុំដៃ។ សមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សភឿថៃបានផ្តល់ព័ត៌មានមិនច្បាស់អំពីស្ថានភាពរបស់លោក ដោយលើកឡើងពីជំងឺដូចជាឈឺស្មារ ឈឺឆ្អឹងករ និងពិបាកធ្វើចលនា។ Thai PBS World

ថ្ងៃនេះ សម្តេច ហ៊ុន សែន អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រី នឹងអញ្ជើញទៅសួរសុខទុក្ខលោក ថាក់ស៊ីន

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងព័ត៌មានជាមួយនឹងមន្រ្តីមកពីក្រសួង ស្ថាប័ននានានឹងចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលរយៈពេលបីថ្ងៃស្តីពីការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថលនៅវិទ្យាស្ថានអភិបាលកិច្ចឌីជីថល (IDG)។ វគ្គសិក្សានេះមានគោលបំណងដើម្បីទទួលបាននូវគោលគំនិតជាមូលដ្ឋានឈានមុខគេក្នុងការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថល ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការអនុវត្តគោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលឌីជីថលកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២២-២០៣៥។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលខ្លីចំនួន២វគ្គនេះ គ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី ២១-២៣ ខែកុម្ភៈ និងថ្ងៃទី១៣-១៥ ខែមីនា សម្រាប់ថ្នាក់អគ្គនាយករង រហូតដល់រដ្ឋលេខាធិការ។ នៅពេលបញ្ចប់ សិក្ខាកាមនឹងដឹងអំពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃបដិវត្តន៍បច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល តួនាទីនៃបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍន៍ ការប្រើប្រាស់ឌីជីថល និងការអនុវត្តជាក់ស្តែងក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គម និងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីសក្តានុពលនៃបច្ចេកវិទ្យា។ លើសពីនេះទៀត ពួកគេនឹងមានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថលឈានមុខគេ និងបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្មទីបួន (4IR) បូករួមទាំងស្ថានភាពទូទៅនៃអភិបាលកិច្ចឌីជីថល និងសារៈសំខាន់របស់វានៅក្នុងក្រសួង/ស្ថាប័ន។ លើសពីនេះ អ្នកចូលរួមនឹងស្វែងយល់អំពីគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមឌីជីថលកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២១-២០៣៥ និងគោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលឌីជីថលកម្ពុជាឆ្នាំ ២០២២-២០៣៥ រួមជាមួយនឹងការកំណត់អត្តសញ្ញាណព័ត៌មានដែលត្រូវការតាមរយៈអ៊ីនធឺណិត ការស្វែងរកព័ត៌មានប្រកបដោយសុវត្ថិភាពតាមរយៈ Google និងបណ្តាញសង្គម ព្រមទាំងការកំណត់អត្តសញ្ញាណព័ត៌មានពិត និងក្លែងក្លាយ។ លើសពីនេះ អ្នកចូលរួមនឹងទទួលបានចំណេះដឹងផ្នែកសន្តិសុខព័ត៌មាន និងឯកជនភាព ការគំរាមកំហែងសន្តិសុខព័ត៌មាន ច្បាប់ស្តីពីសន្តិសុខអ៊ីនធឺណិតអន្តរជាតិ និងអនុសាសន៍ស្តីពីសុវត្ថិភាពអ៊ីនធឺណិត។AKP

មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងព័ត៌មាន ចូលរួមវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការផ្លាស់ប្តូរឌីជីថល

ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ជំរុញក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់លើកកម្ពស់គុណភាពផ្តល់យោបល់ ដើម្បីរក្សាឱ្យបានសន្តិសុខគតិយុត្ត និងទ្រទ្រង់ដល់ការអនុវត្តគោលនយោបាយសំខាន់ៗ របស់រដ្ឋាភិបាលប្រកបដោយគុណភាព និងប្រសិទ្ធភាព។ ក្នុងសន្និបាតបូកសរុបលទ្ធផលការងារប្រចាំឆ្នាំ២០២៣ និងលើកទិសដៅការងារសម្រាប់ឆ្នាំ២០២៤ ស្ដីពី «លើកកម្ពស់កិត្យានុភាពនិងប្រសិទ្ធភាពការងាររបស់ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់» កាលពីថ្ងៃចន្ទ លោក វង្សី វិស្សុត រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ បានណែនាំក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់បន្តគោរពវិន័យការងារ ពង្រឹងគោលការណ៍វិជ្ជាជីវៈ គោលការណ៍ច្បាប់ និងគុណភាពការងារតាមរយៈអនុវត្តការងារឱ្យបានឆាប់រហ័ស។ លោកបន្ថែមថា ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ ក៏ត្រូវលើកកម្ពស់គុណភាពនៃការផ្តល់យោបល់ ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការគោរព និងរក្សាឱ្យបាននូវគោលការណ៍សង្គតិភាព សន្តិសុខគតិយុត្ត និងទ្រទ្រង់ដល់ការអនុវត្តគោលនយោបាយសំខាន់ៗប្រកប ដោយប្រសិទ្ធភាព និងស័ក្តិសិទ្ធភាព សំដៅរក្សាឱ្យបាននូវតម្លៃគតិយុត្ត និងការអនុវត្តយូរអង្វែង ជាពិសេសរួមចំណែកដល់ដំណើរការពង្រឹងនីតិរដ្ឋស្របតាមយុទ្ធសាស្រ្តបញ្ចកោណ ដំណាក់កាលទី១ ក្នុងមុំទី៤ ស្ដីពីលើកកម្ពស់និងពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពនៃច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្ដិធម៌។ លោកបន្តថា ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ ត្រូវបន្តលើកកម្ពស់កិត្យានុភាពនិងប្រសិទ្ធភាពការងារ តាមរយៈការពង្រឹងសមត្ថភាព ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ការបណ្តុះបណ្តាល សិក្ខាសាលា ទស្សនកិច្ចសិក្សាទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស និងការចែករំលែកបទពិសោធ។ ជុំវិញករណីខាងលើនេះ កាសែតខ្មែរថាមស៍ ពុំអាចសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមពីអ្នកនាំពាក្យទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បានឡើយកាលពីម្សិលមិញ។ លោក ឡាំ សុជាតិ នាយកប្រតិបត្តិនៃវិទ្យាស្ថានតស៊ូមតិ និងគោលនយោបាយ (API) ប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ កាលពីម្សិលមិញថា ការជំរុញឱ្យមានការលើកកម្ពស់គុណភាពក្នុងការផ្ដល់យោបល់ គឺជារឿងល្អសម្រាប់ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ ព្រោះការព្រាងច្បាប់មួយដើម្បីល្អគួរតែឆ្លងកាត់នីតិវិធីចូលរួមផ្ដល់យោបល់ពីប្រជាពលរដ្ឋ សាធារណជន សង្គមស៊ីវិល វិស័យឯកជន និងភាគីពាក់ព័ន្ធសំខាន់ៗទាំងអស់។ លោកបន្ថែមថា ការបង្កើតឱ្យមាននីតិវិធីបែបចូលរួមពីគ្រប់ភាគី និងមានបរិយាបន្នក្នុងការផ្ដល់ប្រឹក្សាផ្នែកច្បាប់ ដើម្បីធានាធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ និងការអនុវត្តមានប្រសិទ្ធភាពជាជាងធ្វើតែបក្សពួកមួយក្រុម ឬមួយស្ថាប័នដោយគ្មានការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងជាតិ និងអន្តរជាតិ។ លោកបន្តថា ច្បាប់ភាគច្រើននៅលើពិភពលោក គឺមានស្ដង់ដាររួមជាលក្ខណៈអន្តរជាតិ ដូច្នេះការធ្វើច្បាប់ត្រូវធានាស្ដង់ដារអន្តរជាតិដោយគោរពឱ្យបានភាពត្រឹមត្រូវ តម្លាភាព គណេយ្យភាព ជាពិសេសត្រូវពិគ្រោះជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធ និងជនងាយរងគ្រោះដែលមិនសូវមានសំឡេង ដើម្បីចូលរួមផ្ដល់មតិយោបល់ក្នុងធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់។ ក្នុងប្រទេសកាន់របបប្រជាធិបតេយ្យ សេរី ពហុបក្ស គណបក្សកាន់អំណាច ឬរដ្ឋាភិបាល តែងធ្វើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ ឬគណបក្សមានសំឡេងក្នុងសភាពស្នើធ្វើច្បាប់ ហើយតែងទទួលការរិះគន់ពីភាគីអ្នកមានមតិផ្ទុយ ប៉ុន្តែអ្នកធ្វើច្បាប់ត្រូវបើកឱ្យទូលាយសម្រាប់តួអង្គគាំទ្រ មិនគាំទ្រ វិស័យឯកជន ដៃគូអភិវឌ្ឍ ដើម្បីប្រសិទ្ធភាពនៅពេលអនុវត្ត និងកាត់បន្ថយការរិះគន់។ លោកអះអាងបន្ថែម។ លោក ឡាំ សុជាតិ បញ្ជាក់ថា៖ «បច្ចុប្បន្នច្បាប់នៅកម្ពុជាមានគោលការណ៍ជាច្រើនដែលល្អ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តនៅមានកម្រិតដោយសារចំណេះដឹង ធនធាន ក៏ដូចជាប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តរបស់តួអង្គពាក់ព័ន្ធ គឺមិនទាន់ស្មើភាពគ្នា មិនទាន់មានសមធម៌»។ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការខាងលើបន្តថា៖ «អ្នកមានអំណាច ឬមានធនធាន គាត់អាចប្រើមេធាវី ប៉ុន្តែសម្រាប់អ្នកដែលគ្មានអំណាច និងគ្មានធនធាន គាត់មិនអាចមានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការពឹងពាក់មេធាវីឡើយ ដូច្នេះការអនុវត្តច្បាប់នៅតែខ្វះខាតនៅឡើយ»។ គួររម្លឹកថា ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ ជាអង្គភាពមួយដែលបង្កើតឡើងកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៩៤ ក្នុងគោលបំណងប្រមូលផ្ដុំឥស្សរជន ដែលមានចំណេះដឹងខ្ពស់ មានជំនាញ និងមានបទពិសោធក្នុងវិស័យច្បាប់ ដើម្បីរៀបចំ ចងក្រង និងតាក់តែងច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តនានា។ លទ្ធផលការងារក្នុងឆ្នាំ២០២៣ ដើម្បីលើកកម្ពស់កិត្យានុភាព និងប្រសិទ្ធភាពការងារ ក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់ បានពិនិត្យនិងផ្តល់យោបល់លើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តចំនួន ១៧៧ នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំចំនួន ៣៣៤លើក ដែលក្នុងនោះមានសេចក្ដីព្រាងក្រមចំនួន១ សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ចំនួន ១៨ សេចក្ដីព្រាងព្រះរាជក្រឹត្យចំនួន ១២ សេចក្ដីព្រាងអនុក្រឹត្យចំនួន ៨៩ សេចក្ដីព្រាងគោលនយោបាយចំនួន ២ សេចក្ដីព្រាងសេចក្ដីសម្រេចចំនួន ២ និងឯកសារផ្សេងៗចំនួន ៥៣៕

ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ជំរុញក្រុមប្រឹក្សាអ្នកច្បាប់លើកកម្ពស់គុណភាពផ្ដល់យោបល់

លោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ស្ត្រីទី១របស់ប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលនាមាភិធេយ្យកិត្តិយសជាន់ខ្ពស់ក្នុងឋានៈជា “អភិសិរីបវរពុទ្ធសាសនូបការធរជោតិកា“ ពីគណៈសង្ឃនាយកកម្ពុជា និងក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រកម្ពុជា។ គណៈសង្ឃនាយកកម្ពុជានិងក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រកម្ពុជា បានផ្ដល់គោរមងារពិសេសនេះជូនលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី នៅក្នុងពិធីបុណ្យផ្កាប្រាក់រស្មីសាមគ្គីរបស់សាកលវិទ្យាល័យកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។ ការផ្ដល់ជូននេះ ដោយយល់ឃើញថា លោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ជាស្ត្រីមួយរូបដែលបានទ្រទ្រង់គុណវឌ្ឍិដ៏ប្រសើរថ្លៃថ្លា ហើយបានបំពេញហិតានុហិតប្រយោជន៍ដ៏ឧត្តមក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនានិងសង្គមជាតិ ដើម្បីសុខសន្តិភាពដល់សត្វលោក។ ព្រះតេជគុណ ឃឹម សន ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានគណៈសង្ឃនាយក មានថេរដីកាថា គណៈសង្ឃនាយកកម្ពុជាបានឯកភាពក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រកម្ពុជាក្នុងការផ្ដល់គោរមងារនេះដល់ភរិយារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី។ ព្រះតេជគុណថា គោរមងារពិសេសបែបនេះមិនធ្លាប់មានពីមុនមកទេ។ តាមការចង់ចាំរបស់ព្រះតេជគុណ គោរមងារបែបនេះមានប្រភពចេញពីប្រទេសភូមា ព្រោះប្រទេសនេះធ្លាប់ប្រគេនគណៈសង្ឃរាជជាដើម។ ព្រះតេជគុណបន្ថែមថា គោរមងារនេះផ្ដល់ជូនសម្រាប់តែអ្នកគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាដោយជឿជាក់ មិនថាជាថ្នាក់ដឹកនាំ ជាបុព្វជិត ឬជាគ្រហស្ថនោះទេ។ ព្រះតេជគុណបានមានសង្ឃដីកាថា៖ «ការផ្ដល់គោរមងារជូនលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី គឺជារឿងត្រឹមត្រូវ ដើម្បីជាគុណតម្លៃ គុណប្រយោជន៍ និងជាកិត្តិយសសម្រាប់អ្នកគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនា»។ ព្រះតេជគុណ ឃឹម សន បានកត់សម្គាល់ឃើញថា ថ្វីដ្បិតលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ស្ថិតក្នុងភាពវ័យក្មេងក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែគាត់បានគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាដំបូងតាមរយៈឪពុកម្ដាយ ហើយក្រោយមកគាត់បានលះបង់ពេលវេលាច្រើនក្នុងការគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាទាំងការធ្វើទាន ការសមាធិ វិបស្សនាដោយខ្លួនឯង។ នេះជាគុណសម្បត្តិការប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនារបស់គាត់។ ព្រះតេជគុណបន្ថែមថា នៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាមិនត្រឹមតែអប់រំខាងផ្លូវកាយប៉ុណ្ណោះ តែក៏បានអប់រំដ៏សំខាន់ខាងផ្លូវចិត្ត សតិ បញ្ញា ស្មារតី។ លោក ពៅ សុខ ទីប្រឹក្សាផ្ទាល់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែតបានថ្លែងថា ការផ្ដល់គោរមងារជូនលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ដែលជាភរិយារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត គឺមិនមែនជារឿងខុសឆ្គងទេ។ លោកថា៖ «ទាំងកិត្តិយស ឋានៈ និងចំណេះដឹងរបស់លោកស្រីពិតជាស័ក្តិសមនឹងទទួលបាននូវឋានៈនិងងារនេះណាស់»។ ព្រះតេជគុណ ហាក់ សៀងហៃ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការព្រះពុទ្ធសាសនាដើម្បីអប់រំនៃកម្ពុជា បានបកស្រាយថា ការផ្ដល់គោរមងារជូនលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី គឺការផ្ដល់គុណតម្លៃជូនស្ត្រីមានពន្លឺគំនិតប្រាជ្ញានិងជាអ្នកមានឧបការៈដ៏ប្រសើរនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា។ ព្រះតេជគុណមានថេរដីកាថា មិនមានទាស់ខុសទេ ការផ្ដល់គោរមងារនេះជូនលោកស្រី ពេជ ចន្ទមុន្នី ព្រោះគាត់ជាអ្នកមានសទ្ធាជ្រះថ្លាក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ជាអ្នកប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធឱវាទ ជាអ្នកសមាទានសីល និងជាអ្នកធ្វើបុណ្យធ្វើទានតាំងពីដើមរហូតមក។ ព្រះតេជគុណមានសង្ឃដីកាថា៖ «នេះជាការផ្ដល់តម្លៃជូនអ្នកគោរពប្រតិបត្តិព្រះពុទ្ធសាសនាពីសំណាក់ព្រះសង្ឃយើង»៕

ស្ត្រីទី១នៃប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលគោរមងារពិសេសពីគណៈសង្ឃនាយក

អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាកម្ពុជានិងរដ្ឋបាលបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌កូរ៉េបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈយោគយល់គ្នាលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសម្រាប់វិស័យបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌កាលពីថ្ងៃចន្ទ នៅក្រុងសេអ៊ូល ប្រទេសកូរ៉េ។ អនុស្សារណៈយោគយល់គ្នានេះផ្តោតសំខាន់លើកិច្ចការងារអភិរក្សនិងជួសជុលរួតបាកាណនៃប្រាសាទអង្គវត្តដែលមានរយៈពេលបីឆ្នាំ។ លោក ហង់ ពៅ អគ្គនាយកអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាកម្ពុជា និងលោក Choi Eung-Chon ប្រធានរដ្ឋបាលបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌កូរ៉េបានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈយោគយល់គ្នាលើវិស័យបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌។ វាជាការសម្ពោធគម្រោងអភិរក្សនិងស្ដារឡើងវិញរួតបាកានប្រាសាទអង្គរវត្តដោយគម្រោងជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការរបស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ។ កូរ៉េជាប្រទេសទី៥លើពិភពលោកដែលបានចូលរួមគម្រោងនេះ។ តាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា ការជួសជុលរួតបាកាណនៃប្រាសាទអង្គរវត្តមានសារៈសំខាន់ជាងគេរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។ អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបន្ថែមថា តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ កូរ៉េក៏ផ្ដោតសំខាន់លើការបណ្តុះបណ្តាលនិងការផ្លាស់ប្តូរចំណេះដឹងទាក់ទងនឹងបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗក្នុងការបង្ហាញទៅកាន់ទេសចរជាតិនិងអន្តរជាតិផងដែរ។ លោក ឡុង កុសល អ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរជាតិអប្សរា បានបន្ថែមថា អនុស្សារណៈយោគយល់គ្នានេះ ជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគម្រោងជួសជុលនិងថែទាំប្រាសាទអង្គរវត្តនៅកម្ពុជានឹងចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំនេះ ដល់ឆ្នាំ២០២៦។ លោកថា ភាគីទាំងពីរផ្ដោតសំខាន់លើកិច្ចការភិរក្សនិងជួសជុលរួតបាកានប្រាសាទអង្គរវត្ត និងការថែទាំកន្លែងទេសចរណ៍ ដូចជាមជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មានសាធារណៈសម្រាប់ទេសចរដែលមកទស្សនាប្រាសាទអង្គរវត្តជាដើម។ បន្ថែមលើសពីនេះ គឺផ្ដោតសំខាន់លើការចែករំលែកបច្ចេកវិទ្យា បទពិសោធន៍ និងព័ត៌មានអភិរក្សបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ ការគ្រប់គ្រង ការប្រើប្រាស់ និងឌីជីថលនីយកម្ម ក៏ដូចជាផ្ដោតសំខាន់លើការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សតាមរយៈការបណ្តុះបណ្តាលផ្អែកលើការអញ្ជើញ និងការស្រាវជ្រាវរួមគ្នាជាដើម។ ភាគីទាំងពីររំពឹងថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះនឹងលើកម្ពស់ការយល់ដឹងបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌រវាងប្រទេសទាំងពីរ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «តាមពិតយើងបានទទួលថវិកាពីគម្រោងជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការ (ODA) របស់សាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ហើយការចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សារណៈយោគយល់ គឺជាការបំពេញបន្ថែមសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ថវិកាលើកិច្ចការងារដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា»។ លោករំពឹងថា គ្រឹះរួតបាកាននៃប្រាសាទអង្គរវត្តកាន់តែមានស្ថេរភាពនិងរឹងមាំល្អ ក្រោយពីការជួសជុលវារួចរាល់។ កន្លងមកទោះក្រុមការងារជំនាញរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបានខិតខំអនុវត្តកិច្ចការជួសជុលរួចរាល់ផ្នែកខ្លះនៃគ្រឹះប្រាសាទអង្គរវត្ត ប៉ុន្តែផ្នែកមួយចំនួនទៀតនៅមិនទាន់បានជួសជុលរួចរាល់នៅឡើយទេ។ លោកថា កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះនឹងបំពេញបន្ថែមលើការជួសជុលគ្រឹះរួតបាកាននៃប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលធ្វើឱ្យមានភាពរឹងមាំនៃកំពូលកណ្ដាលរបស់ប្រាសាទអង្គរវត្ត។ លោក ឡុង កុសល បញ្ជាក់ថា៖ «នេះជាគម្រោងទី៣របស់ភាគីសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ដែលកន្លងមកគាត់បានជួយជួសជុលក្រុមប្រាសាទព្រះពិធូរ និងបច្ចុប្បន្នគាត់កំពុងតែជួយជួសជុលព្រះលានជល់ដំរី»៕

កម្ពុជានិងភាគីកូរ៉េចុះ MoU លើវិស័យបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌រយៈពេលបីឆ្នាំសម្រាប់ការស្ដារប្រាសាទអង្គរវត្ត

ប្រជាជនកម្ពុជាកាន់តែច្រើនឥឡូវនេះកំពុងខ្ចីប្រាក់ពីស្ថាប័នមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ (MFIs) សម្រាប់តម្រូវការគ្រួសារជាជាងសម្រាប់ធ្វើកសិកម្ម ដែលបង្ហាញពីការផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតថ្មីមួយ។ ជាច្រើនឆ្នាំមុន កម្ចីកសិកម្មគឺជាចំណែកធំនៃសេវាឥណទានគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុភាគច្រើន។ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ប្រាក់កម្ចីកសិកម្មបានមានចំណែក ៤២ ភាគរយនៃផលប័ត្រប្រាក់កម្ចីរបស់ MFI ។ សព្វថ្ងៃនេះ ប្រាក់កម្ចីរហូតដល់ ៣១ ភាគរយកំពុងត្រូវបានយកសម្រាប់តម្រូវការគ្រួសារ ដូចជាការអប់រំរបស់កូនៗ ម៉ូតូ ឬឧបករណ៍ប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះ។ ក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ កសិកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មគឺជាវិស័យសំខាន់ពីរដែលគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុផ្តោតទៅលើ។ យោងតាមទិន្នន័យរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) ប្រាក់កម្ចី ៤២ ភាគរយនៃគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុត្រូវបានផ្តល់សម្រាប់គោលបំណងកសិកម្ម និង ៣៥ ភាគរយសម្រាប់សកម្មភាពពាណិជ្ជកម្ម និងពាណិជ្ជកម្មក្នុងឆ្នាំ ២០០៩ ។ មានតែ៨ភាគរយនៃប្រាក់កម្ចីសម្រាប់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមក្នុងវិស័យសេវាកម្ម ៤ ភាគរយសម្រាប់ការដឹកជញ្ជូន ២ ភាគរយ សម្រាប់អ្នកលក់ និងអ្នកផ្គត់ផ្គង់ក្នុងការសាងសង់ និង ៨ ភាគរយសម្រាប់តម្រូវការគ្រួសារ។ ជិតមួយទសវត្សរ៍ក្រោយមក អ្វីៗនៅតែដដែលនៅក្នុងវិស័យនេះ។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ មក ប្រាក់កម្ចីសម្រាប់តម្រូវការគ្រួសារបានចាប់ផ្តើមមានតម្រូវការច្រើនដូចជាកម្ចីកសិកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម។ ហើយឥឡូវនេះនៅឆ្នាំ ២០២៣ មានតម្រូវការគ្រួសារដែលកាន់កាប់ ៣១ ភាគរយធៀបនឹងប្រាក់កម្ចីសម្រាប់វិស័យកសិកម្ម (២២ ភាគរយ) ពាណិជ្ជកម្ម (២០ ភាគរយ) និងសេវាកម្ម (១២ ភាគរយ)។ លោក វង្ស ភគីនី ប្រធាននាយកដ្ឋានបរិយាបន្នហិរញ្ញវត្ថុ និងសង្គម នៃសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា បានលើកឡើងថា៖ «វិស័យកសិកម្មមានការរីកចម្រើន។ ប៉ុន្តែវាយឺតជាងបើប្រៀបធៀបនឹងវិស័យផ្សេងទៀត។ ដូច្នេះ ខ្ញុំគិតថានិន្នាការនេះគឺឆ្លុះបញ្ចាំង និងពាក់ព័ន្ធទៅនឹងយុទ្ធសាស្រ្តរបស់រដ្ឋាភិបាលនៃការធ្វើពិពិធកម្ម ដោយផ្តោតលើពាណិជ្ជកម្ម សេវាកម្ម និងឧស្សាហូបនីយកម្មផ្សេងទៀត»។ នៅក្នុងការសិក្សាអំពីរបៀបដែលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុប៉ះពាល់ដល់កម្រិតជីវភាពរបស់អ្នកខ្ចីកម្ពុជាដោយសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា (CMA) និងការវាយតម្លៃ និងក្រុមហ៊ុនស្រាវជ្រាវ M-CRIL បានរកឃើញថា ជាមធ្យមប្រជាជនកម្ពុជាបានមើលឃើញពីភាពប្រសើរឡើងនៃប្រាក់ចំណូលគ្រួសារក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ លោកស្រី Ratika Kathuria ប្រធានក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវរបស់ M-CRIL បានលើកឡើងថា៖ « យើងបានពិនិត្យលើកម្រិតជីវភាពរបស់អ្នកខ្ចី ជាពិសេសការចូលរៀនរបស់កុមារ ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ កំណើនសេដ្ឋកិច្ច ជាដើម។ ហើយយើងបានឃើញថាមានការកែលម្អជីវិតដ៏ច្រើនឬមួយចំនួនសម្រាប់ ៦៧ ភាគរយនៃអ្នកខ្ចីសរុបក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំកន្លងមកនេះ; រួមទាំង ៥០ ភាគរយនៃគ្រួសារក្រីក្រខ្លាំង»។ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានប្រឈមមុខនឹងការរិះគន់នាពេលកន្លងមកចំពោះការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដោយអសីលធម៌ និងការរឹបអូសដីធ្លីពីអ្នកខ្ចី ដែលត្រូវបានមនុស្សជាច្រើនមើលឃើញថាជាការរុញពួកគេឱ្យកាន់តែជ្រៅទៅក្នុងភាពក្រីក្រ។ ប៉ុន្តែអ្វីៗហាក់ដូចជាមានភាពប្រសើរឡើងក្នុងរឿងនេះ។ លោកស្រី Ratika Kathuria អះអាងថា៖«យើងមើលទៅរយៈពេលប្រាំឆ្នាំ ហើយមានការបាត់បង់ដីក្នុង ៦ភាគរយនៃករណីសរុប។ ហើយក្នុងរយៈពេលប្រាំមួយខែចុងក្រោយនេះ (ឆមាសទីមួយនៃឆ្នាំ ២០២៣) មានការបាត់បង់ដីត្រឹមតែ ០.៥ ភាគរយនៃករណីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។ នៅពេលដែលគេមើលទម្រង់អ្នកខ្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ អ្នកជំនាញក្នុងវិស័យបាននិយាយថា អ្នកខ្ចីមានចាប់ពីកម្មករកសិកម្ម រហូតដល់អ្នកដែលធ្វើការងារតាមរដូវ ការងារសំណង់ រត់តុ ចម្អិនម្ហូបនៅតូប និងធ្វើការនៅរោងចក្រកាត់ដេរ និងស្បែកជើង ក៏មានមនុស្សជាច្រើនដែលប្រកបមុខរបរដោយខ្លួនឯង ដូចជាបើកហាងលក់គ្រឿងទេស ហាងលក់សំលៀកបំពាក់ កន្លែងប្តូរប្រាក់ លក់អាហារសមុទ្រ សាច់ ឬផ្លែឈើនៅលើរទេះរុញ។ ការផ្លាស់ប្តូរនៃការខ្ចីប្រាក់ក៏ជាសូចនាករមួយបង្ហាញពីរបៀបដែលសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាកំពុងផ្លាស់ប្តូរ។ កសិកម្មបានរួមចំណែកដល់ទៅ ៣៦ ភាគរយដល់ GDP របស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០១៣។ ប៉ុន្តែ ១០ ឆ្នាំក្រោយក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ កសិកម្មបានរួមចំណែកត្រឹមតែ ២២ ភាគរយដល់ GDP របស់ប្រទេស។ ពីសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងផ្អែកខ្លាំងលើវិស័យកសិកម្ម ប្រទេសនេះមានភាពចម្រុះ ដូច្នេះហើយមានកម្មករ/អ្នកខ្ចីប្រាក់ដែលធ្វើការនៅរោងចក្រ ហាង និងការិយាល័យក្នុងវិស័យផ្សេងៗដូចជា សម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង អង្គភាពកែច្នៃម្ហូបអាហារ គ្រឿងចក្រធុនធ្ងន់ គ្រឿងអគ្គិសនី និងសំណង់។ វាក៏មានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏ច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាមួយនឹងការមកដល់នៃកម្មវិធីដឹកជញ្ជូនដូចជា NHAM24, E-GetS, Food Panda, TukOut, WingMall ។ បន្ទាប់មកមានកម្មវិធីហៅទូរស័ព្ទដូចជា PassApp, WeGO, Grab ជាដើម។ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាបាននិយាយថា យុវជនដែលធ្វើការជាភ្នាក់ងារចែកចាយត្រូវការទូរស័ព្ទទំនើប និងម៉ូតូហើយពួកគេឬឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេគឺជាអ្នកមកខ្ចីប្រាក់ពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ ចំនួនអ្នកខ្ចីជាស្ត្រីគឺខ្ពស់ជាងនៅ ៤៦ ភាគរយធៀបនឹងអ្នកខ្ចីបុរសនៅ ៤១ ភាគរយ នេះបើយោងតាមការសិក្សាដោយ CMA និង M-CRIL ។ លោក វង្ស ភគីនី បានលើកឡើងថា៖ «ស្ត្រីថែរក្សាការចំណាយក្នុងគ្រួសារ និងគ្រប់គ្រងកម្ចីទាំងនេះ។ ពួកគេត្រូវការទូទឹកកកព្រោះពួកគេមានតូបលក់អាហារ ប្រាក់សម្រាប់ការទូទាត់ថ្លៃសាលា ឬម៉ូតូដើម្បីរកប្រាក់ចិញ្ចឹមជីវិត យើងឃើញស្ត្រីខ្ចីប្រាក់សម្រាប់តម្រូវការបែបនេះ»។ លោកថា៖ «ជាធម្មតា ការទូទាត់សម្រាប់ការអប់រំ សុខភាព និងតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃនឹងត្រូវបានគណនាជាការចំណាយគ្រួសារ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងគណនេយ្យរបស់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុរបស់យើងប្រាក់កម្ចីសម្រាប់ទិញម៉ូតូ ហើយបើម៉ូតូត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់អាជីវកម្ម ឬការងារ នោះវាមិនត្រូវបានកត់ត្រានៅក្រោមអាជីវកម្មនោះទេ ប៉ុន្តែជាការប្រើប្រាស់ក្នុងគ្រួសារ»៕

ពលរដ្ឋកម្ពុជាខ្ចីកម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់តម្រូវការក្នុងគ្រួសារច្រើនជាងពង្រីករបរកសិកម្ម

ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្ម (ARDB) គ្រោងនឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំសមាគមគ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក(ADFIAP) លើកទី៤៧ នៅសប្តាហ៍ក្រោយ។ ក្រោមប្រធានបទនៃតួនាទីរបស់ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងប្រព័ន្ធអេកូហិរញ្ញវត្ថុប្រកបដោយចីរភាព កិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរយៈពេលបីថ្ងៃនឹងធ្វើឡើងនៅសណ្ឋាគារសូហ្វីតែលភ្នំពេញភូគីត្រា ហើយត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងប្រមូលផ្តុំស្ថាប័នប្រហែល៩៣ មកពីប្រទេសចំនួន៤១ នៃសមាជិក ADFIAP និងអ្នកពាក់ព័ន្ធ។ លោក កៅ ថាច អគ្គនាយកធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្ម (ARDB) ដែលគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋបានអោយដឹងថា ការរៀបចំកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់ ADFIAP នឹងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសជាតិ លើកកម្ពស់តួនាទីរបស់កម្ពុជានៅលើឆាកអន្តរជាតិ។ លោកបានបន្តថា ការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះក៏នឹងទាក់ទាញលំហូរវិនិយោគពីស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអភិវឌ្ឍន៍មកកម្ពុជា ក៏ដូចជាលំហូរដើមទុនកសិកម្ម រួមទាំងកម្ចីបៃតង និងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព ដែលជាការផ្តល់ឥណទានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងលក្ខខណ្ឌបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។ លោកបានប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍កាលពីថ្ងៃចន្ទថា កិច្ចប្រជុំនេះនឹងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងភាពជាដៃគូរវាងស្ថាប័នហិរញ្ញប្បទានអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដោយផ្តល់ឱកាសសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការចែករំលែកបទពិសោធន៍ និងទស្សនៈស្តីពីការអនុវត្តកម្មវិធីហិរញ្ញប្បទានពិសេសរបស់ខ្លួន។ លោកបានបន្ថែមថា វានឹងក្លាយជាវេទិកាមួយសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការទទួលបានចំណេះដឹងថ្មីៗពីហិរញ្ញប្បទានអភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។ ARDB ត្រូវបានអនុម័តដោយក្រុមប្រឹក្សា ADFIAP ដើម្បីធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកទី ៤៧។ ADFIAPត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ១៩៧៦ក្នុងទម្រង់ជាអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលដែលផ្តល់ប្រឹក្សាដល់ក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលមានលេខាធិការដ្ឋានអចិន្ត្រៃយ៍នៅតំបន់ Makati ទីក្រុងម៉ានីល ប្រទេសហ្វីលីពីន។ បច្ចុប្បន្ន វាមានស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអភិវឌ្ឍន៍ចំនួន៩០មកពីប្រទេសចំនួន៤០នៅអាស៊ី។ បេសកកម្មរបស់ ADFIAP គឺដើម្បីលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាពតាមរយៈការពង្រឹងស្ថាប័ន និងមុខងារហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ ការកសាងសមត្ថភាពសមាជិក និងការតស៊ូមតិសម្រាប់នុវានុវត្តន៍ហិរញ្ញវត្ថុ និងការអភិវឌ្ឍន៍។ ARDBបានក្លាយជាសមាជិករបស់ ADFIAP តាំងពីឆ្នាំ២០០៥ មក។ ARDB បានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានពិសេសដើម្បីគាំទ្រអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នៅក្នុងខ្សែសង្វាក់អភិវឌ្ឍន៍កសិកម្ម កសិឧស្សាហកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ចសង្គម។

កម្ពុជានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំ ADFIAP លើកទី៤៧នៅសប្តាហ៍ក្រោយ

ពិធីលៀងមេមត់ជាប្រពៃណីបុរាណរបស់អ្នកភូមិនៅតំបន់អង្គរ ក្នុងនោះសោតក៏មានភូមិត្នោតជ្រុំ ឃុំដូនកែវ ស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាបដែរ។ លៀងមេមត់ ជាជំនឿដែលខ្មែរគោរពតាំងពីយូរមកហើយ និងនៅតែបន្តប្រតិបត្តិរហូតដល់សព្វថ្ងៃ ជាពិសេស អ្នករស់នៅក្នុងតំបន់អង្គរ។ ការគោរពអមនុស្សមានដូចជា ព្រលឹងដូនតា អារក្ស អ្នកតាម្ចាស់ទឹក ម្ចាស់ដីជាដើម គឺជាការដឹងគុណ ដែលអមនុស្សអាចជួយឱ្យពួកគាត់ បានសេចក្ដីសុខចម្រើន និងរួចផុតពីជំងឺនានា។ លោកតា ឌិន ហាន ដែលជាអ្នកស្នងរូប បានរៀបចំពិធីលៀងមេមត់នៅផ្ទះរបស់គាត់ស្ថិតនៅភូមិ ត្នោតជ្រុំ ឃុំដូនកែវ ស្រុកពួក មានប្រសាសន៍ថា ពិធីលៀងមេមត់ ធ្វើឡើងដើម្បីលាបំណន់ និងលាមាត់ដែលបានបន់ស្រន់ ក្រោយពីអ្នកជំងឺបានជាសះស្បើយ និងដើម្បីសុំសេចក្ដីសុខ និងសេចក្ដីចម្រើនឱ្យព្រលឹងដូនតាដែលជាគ្រូកំណើតឱ្យបានសប្បាយផង និងឱ្យអ្នកស្នងរូប បានជា ពីជំងឺផ្សេងៗ ព្រមទាំង ការបង្ហាញនូវការនឹកគុណដល់ខ្មោចជីដូនជីតា ដែលបានថែរក្សាក្រុមគ្រួសារឱ្យសុខសប្បាយកន្លងមក។ តាមការចុះផ្សាយរបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា លោកតា ឌិន ហាន ឱ្យដឹងទៀតថា បន្ទាប់ពីបន់ស្រន់ រួចហើយ បើសិនអ្នកជំងឺបានជាសះស្បើយហើយ យើងត្រូវរៀបចំពិធីលៀងមេមត់ ទៅតាមថ្ងៃខែ ដែលបានសន្យាជាមួយគ្រូ។ តាមជំនឿ គេធ្វើពិធីលៀងមេមត់ឱ្យចំថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ចំថ្ងៃពេញបូណ៌មី ខែមាឃ។ លោកតា បន្តទៀតថា មុនដល់ពិធីលៀងមេមត់នេះ គេត្រូវធ្វើពិធីឡើងអ្នកតា នៅថ្ងៃ៣កើត ខែមាឃ ហើយបន្ទាប់ពីពិធីឡើងអ្នកតា គឺមានកិច្ចពិធីសំពះគ្រូ ដោយធ្វើឱ្យចំខែពេញបូណ៌មី។ ផុតពីនោះ បើគ្រូណាចង់លៀង គឺស្រេចតែគ្រូ តែគ្រូនេះ ២ទៅ៣ឆ្នាំទើបធ្វើម្ដង មិនកំណត់ថា ធ្វើជារៀងរាល់ឆ្នាំទេ គឺអាស្រ័យលើការសន្យាជាមួយគ្រូ និងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំត្រូវលៀងមេមត់ជូនគ្រូ។ ពិធីលៀងមេមត់នេះ ត្រូវលេងភ្លេងមេមត់ ទើបអាចបញ្ចូលរូបបាន។ រីឯគ្រឿងរណ្តាប់ សំណែនក្នុងពិធីលៀងមេមត់ មានដូចជា គ្រូកំណើត កន្លងគ្រូកំណើត ពែបាយព្រាយ សំណែនគ្រូកំណើត គ្រែព្រះធម៌ បាយសី ជម ពិតាន តោក ជមព្រះភូមិ ក្បាលជ្រូក ម្លូ ស្លា បារី ធូប ទៀន សម្លបាយ នំអន្សម ចេកណាំវ៉ា ផ្លែឈើគ្រប់មុខ។ គ្រឿងរណ្ដាប់ទាំងអស់នេះ ត្រូវបានរៀបចំដោយអ្នកត្រូវស្នងរូបនីមួយៗផ្សេងគ្នាទៅតាមគ្រូបាអាចារ្យកាន់រៀងខ្លួនៗ មានចំនួនច្រើនមិនក្រោម១០រូបនោះឡើយ មានប្រុសស្រី ចាស់ ក្មេង និងរៀបចំនៅក្នុងរោងមួយយ៉ាងសមរម្យសម្រាប់ធ្វើកិច្ចពិធី ហើយមានក្រុមវង់ភ្លេងអារក្សផង។ ក្នុងកម្មវិធីនេះដែរ ឃើញមានអ្នកភូមិផង បានយកអង្ករ និងបច្ច័យមកចូលរួមតាមសទ្ធាផង។ តាមការសង្កេត ពិធីលៀងមេមត់ គឺពិតជាសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់មនុស្សខ្មែរតំបន់អង្គរ ព្រោះជាផ្នែកមួយនៃការរស់នៅរបស់ពួកគាត់ទាក់ទងនឹងជំនឿ ដែលផ្តាច់មិនបាន។ បន្ថែមពីនេះ វាក៏បង្ហាញពីការដឹងគុណចំពោះបុព្វបុរសជាគ្រូបាអាចារ្យ ជាឪពុកម្ដាយដែលបានចែកឋានទៅហើយផង។ ការជឿជាក់ និងការឃើញរឿង ហេតុការណ៍នៅក្នុងពិធីជាអ្វីដែលធ្វើឱ្យអ្នកស្រុកអង្គរយល់ថា វត្ថុស័ក្ដិសិទ្ធិ និងបារមីនៅតែមានជីវិតរស់នៅលើដែនដីអង្គរមិនសាបសូន្យទៅណា។ ការគោរពប្រតិបត្តិទាំងនេះ ជាការរួមចំណែកមួយក្នុងការថែរក្សាមរតក ជំនឿឱ្យនៅតែមានជីវិតគ្រប់ជំនាន់របស់ជាតិខ្មែរ៕

លៀងមេមត់ប្រពៃណីពីបុរាណរបស់អ្នកភូមិត្នោតជ្រុំ

ប្រាក់ចំណេញប្រចាំឆ្នាំនៃឆ្នាំ២០២៣របស់ រដ្ឋាករទឹកស្វយ័តក្រុងភ្នំពេញ (PWSA) បានកើនឡើង នេះបើយោងតាមឯកសារហិរញ្ញវត្ថុចុងក្រោយបំផុតរបស់ក្រុមហ៊ុនផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា (CSX)។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ ប្រាក់ចំណេញសុទ្ធរបស់ PWSA បានកើនឡើង១៧ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុនពី ១០៨,២ ពាន់លានរៀលដល់ ១២៦,៦ ពាន់លានរៀល (៣១,២ លានដុល្លារ)។ ក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានេះ PWSA ទទួលបានចំណូលសរុបកើនឡើង ១២,៩ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន សរុបចំនួន ៣៩២,១ ពាន់លានរៀល (៩៦,៥ លានដុល្លារ) សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៣ បើធៀបនឹង ៣៤៧,៣ ពាន់លានរៀលក្នុងឆ្នាំ២០២២។ នៅក្នុងត្រីមាសចុងក្រោយបំផុត អង្គភាពឃើញពីការកើនឡើងនៃប្រាក់ចំណេញសុទ្ធជាង ៥០ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ PWSA ទទួលបានប្រាក់ចំណេញសុទ្ធចំនួន ៣៥,២ ពាន់លានរៀល (៨,៧ លានដុល្លារ)។ នេះបង្ហាញពីកំណើនប្រាក់ចំណេញសុទ្ធ ៥៩,៣ ភាគរយនៅចុងឆ្នាំ២០២៣ ធៀបនឹងប្រាក់ចំណេញសុទ្ធត្រឹមតែ ២២,១ ពាន់លានរៀលកាលពីឆ្នាំ២០២២ ។ ចំណែកនៅក្នុងត្រីមាសទី៤នៃឆ្នាំ ២០២៣ ប្រាក់ចំណូលរបស់ PWSA បានកើនឡើង ១៣.៧ ភាគរយដល់ ១០៤,៩ ពាន់លានរៀល (២៥,៨ លានដុល្លារ) ធៀបនឹង ៩២,៣ ពាន់លានរៀល (២២,៧ លានដុល្លារ) ក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានៃឆ្នាំ២០២២។ ក្រុមហ៊ុនបានលើកឡើងពីការកើនឡើងនៃការលក់ទឹក រួមជាមួយនឹងការថយចុះនៃការខាតបង់ ដែលជាកត្តាជំរុញដ៏សំខាន់នៅពីក្រោយការបង្កើនប្រាក់ចំណូលនៅក្នុងត្រីមាសទី៤។ យោងតាម CSX ប្រាក់ចំណូលពីការលក់ទឹកបានកើនឡើង ១០ ភាគរយ ‘ប្រាក់ចំណូលផ្សេងទៀត’ បានកើនឡើង ៩,៤ ពាន់លានរៀល ខណៈដែលអង្គភាពទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីការថយចុះ១០០ ភាគរយនៃការខាតបង់រូបិយប័ណ្ណបរទេស។ ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ PWSA បានធ្លាក់ចុះ ១៦,៣១ ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២១ ដោយទទួលបានប្រាក់ចំណេញ ១០៨ ពាន់លានរៀល ឬ ២៦,៦ លានដុល្លារ។ PWSA បានចាត់ទុកការធ្លាក់ចុះនៃប្រាក់ចំណេញក្នុងឆ្នាំ២០២២ ដោយសារនិន្នាការអវិជ្ជមាននៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ក៏ដូចជាក្នុងតំបន់។ ប៉ុន្តែ យោងតាមរបាយការណ៍ឆ្នាំ ២០២២ អង្គភាពនៅតែទទួលបានប្រាក់ចំណេញនៅក្នុងត្រីមាសទី៤ ហើយបានព្យាករណ៍ថា ខ្លួននឹងបន្តរក្សាប្រាក់ចំណេញនេះ ខណៈដែលប្រាក់ចំណូលពីការលក់បន្តកើនឡើងនៅត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ២០៣។ អង្គភាពក៏បានពង្រីកបណ្តាញផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតរបស់ខ្លួនពេញមួយឆ្នាំ២០២២ និង២០២៣ ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពលក់ និងកាត់បន្ថយការខាតបង់។ លោក ឡុង ណារ៉ូ អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋាន PWSA បានលើកឡើងក្នុងសន្ទរកថាកាលពីខែមករាថា ឥឡូវនេះ PWSA មានសមត្ថភាពផលិតប្រមាណ១ លានម៉ែត្រគូបក្នុងមួយថ្ងៃ ដែលគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលមានតម្រូវការទឹកប្រមាណ ៨២០.០០០ ម៉ែត្រគូបក្នុងមួយថ្ងៃ។ លោកបានបន្តថា ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកគ្រប់គ្រាន់ គឺដោយសារអាជ្ញាធរអាចផលិតទឹកបានច្រើនជាងមុន និងមានស្ថានីយ៍ប្រព្រឹត្តិកម្មទឹកជាច្រើនត្រូវបានសាងសង់ជាបន្តបន្ទាប់ រួមនឹងកត្តាផ្សេងៗទៀត។ ក្រៅពីរាជធានីភ្នំពេញ អង្គភាពក៏បានចែកចាយទឹកសម្រាប់តំបន់ជុំវិញរួមមាន ក្រុងតាខ្មៅ ត្បូងឃ្មុំ និងម្លិច។ PWSA គឺជាក្រុមហ៊ុនដំបូងគេដែលបានចុះបញ្ជីនៅ CSX ក្នុងខែមេសា ឆ្នាំ២០១២ ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមក ភាគហ៊ុនមានការកើនឡើងតម្លៃជាលំដាប់។ នៅក្នុងវេទិកាវិនិយោគិនដែលបានរៀបចំឡើងកាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ លោកបានកត់សម្គាល់ថា ភាគហ៊ុនរបស់ PWSA ទទួលបានទំនុកចិត្តពីអ្នកវិនិយោគចាប់តាំងពីខ្លួនបានចូលរួមជាមួយ CSX ជាលើកដំបូងក្នុងឆ្នាំ២០១២ ដោយលើកឡើងពីកំណើនតម្លៃភាគហ៊ុនសរុបជិត២០ ភាគរយក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ លោកបានកត់សម្គាល់ថា ចាប់ពីឆ្នាំ២០១២ ដល់ឆ្នាំ ២០២២ តម្លៃភាគហ៊ុនបានកើនឡើងពី ៦៣០០ រៀលក្នុងមួយហ៊ុនក្នុងឆ្នាំ ២០១២ ដល់ ៧៥៦០ រៀលក្នុងមួយហ៊ុនត្រឹមថ្ងៃទី៣០ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២២។ គិតត្រឹមពេលបច្ចុប្បន្ន ភាគហ៊ុនទាបជាងឆ្នាំ ២០២២ បន្តិចនៅតម្លៃ ៧៣០០ រៀលក្នុងមួយហ៊ុន។ ប៉ុន្តែ ការបង្កើនប្រាក់ចំណេញសម្រាប់ PWSA គឺបង្ហាញពីសន្ទុះកើនឡើងសម្រាប់ភាគហ៊ុននៅឆ្នាំ២០២៤។

ប្រាក់ចំណេញប្រចាំឆ្នាំរបស់រដ្ឋាករទឹកស្វយ័តក្រុងភ្នំពេញ កើនឡើងជិត២០ ភាគរយ

លាងមេមត់ជាជំនឿមួយដែលប្រជាជនខ្មែរបានកាន់និងបន្តអនុវត្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ ជាពិសេសអ្នករស់នៅតំបន់អង្គរ។ ពិធីនេះធ្វើឡើងដើម្បីគោរពព្រលឹងវិញ្ញាណ ដូចជា ព្រលឹងដូនតា អារក្ស អ្នកតាម្ចាស់ទឹក ម្ចាស់ដីជាដើម ហើយជាការដឹងគុណដែលព្រលឹងវិញ្ញាណអាចជួយឱ្យពួកគាត់បានសេចក្ដីសុខចម្រើន និងរួចផុតពីជំងឺផ្សេងៗ។ លោកតា ឌិន ហាន ដែលជាអ្នកស្នងរូបមេមត់ បានប្រារព្ធពិធីលាងមេមត់នៅផ្ទះរបស់គាត់នៅភូមិត្នោតជ្រុំ ឃុំដូនកែវ ស្រុកពួក ខេត្តសៀមរាប ដោយនិយាយថា ពិធីលាងមេមត់ ធ្វើឡើងដើម្បីលាបំណន់ ដែលបានបន់ស្រន់ ក្រោយពីអ្នកជំងឺបានជាសះស្បើយ និងដើម្បីសុំសេចក្ដីសុខ និងសេចក្ដីចម្រើនឱ្យព្រលឹងដូនតាដែលជាគ្រូកំណើតឱ្យបានសប្បាយផង និងឱ្យអ្នកស្នងរូបបានជាពីជំងឺផ្សេងៗ ព្រមទាំង ការបង្ហាញនូវការនឹកគុណដល់ខ្មោចជីដូនជីតា ដែលបានថែរក្សាក្រុមគ្រួសារឱ្យសុខសប្បាយកន្លងមក។ លោកតា បានឱ្យដឹងទៀតថា បន្ទាប់ពីបន់ស្រន់រួចហើយ បើសិនអ្នកជំងឺបានជាសះស្បើយហើយ យើងត្រូវរៀបចំពិធីលៀងមេមត់ទៅតាមថ្ងៃខែដែលបានសន្យាជាមួយគ្រូ។ តាមជំនឿ ពិធីលាងមេមត់ ធ្វើនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ជាថ្ងៃពេញបូណ៌មី។ លោកបានបន្ថែមថា មុនពិធីនេះ យើងត្រូវរៀបចំពិធីឡើងអ្នកតា ហើយបន្ទាប់ពីពិធីឡើងអ្នកតា គឺមានកិច្ចពិធីសំពះគ្រូ នៅថ្ងៃពេញបូណ៌មី។ ពិធីលាងមេមត់នៅភូមិត្នោតជ្រុំ សង្កាត់ដូនកែវ ស្រុកពួក ធ្វើឡើងម្តងក្នុងរយៈពេលពីរទៅបីឆ្នាំ។ ពិធីលៀងមេមត់នេះ ត្រូវលេងភ្លេងមេមត់ ទើបអាចបញ្ចូលរូបបាន។ ចំណែកដង្វាយក្នុងពិធីលាងមេមត់វិញមានដូចជា ក្បាលជ្រូក បាយសម្ល បារី ធូប ទៀន នំអន្សម ចេក ផ្លែឈើគ្រប់ប្រភេទ។ល។ គ្រឿងរណ្ដាប់ទាំងអស់នេះ ត្រូវបានរៀបចំដោយអ្នកស្នងរូប។ មានមនុស្សច្រើនមិនក្រោម១០រូបនោះឡើយ មករៀបចំពិធីនេះ ជាមួយភ្លេងអារក្ស។ ក្នុងកម្មវិធីនេះ គេឃើញមានអ្នកភូមិក៏បាននាំអង្ករ និងបច្ច័យមកចូលរួមតាមសទ្ធាផង។ តាមការសង្កេត ពិធីលាងមេមត់ មានសារសំខាន់ណាស់សម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរនៅតំបន់អង្គរ ព្រោះវាជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃជីវិតរស់នៅរបស់ពួកគាត់ទាក់ទងនឹងជំនឿដែលមិនអាចកាត់ផ្តាច់ពីគ្នាបាន។ លើសពីនេះ វាក៏បង្ហាញពីការដឹងគុណចំពោះបុព្វការីជន គ្រូបាអាចារ្យ និងមាតាបិតាដែលបានចែកឋានទៅ។ ការជឿជាក់ និងឃើញហេតុការណ៍ក្នុងពិធីនេះ គឺជាអ្វីដែលធ្វើឲ្យអ្នកស្រុកអង្គរយល់ថា វត្ថុស័ក្តិសិទ្ធិ និងបារមីនៅតែមានជីវិតនៅក្នុងទឹកដីអង្គរ។ ពិធីទាំងនេះគឺជាការរួមចំណែកក្នុងការថែរក្សាមរតកនៃជំនឿឲ្យគង់វង្សនៅគ្រប់ជំនាន់នៃជាតិខ្មែរ។ ពិធីលាងមេមត់របស់អ្នកភូមិរស់នៅក្នុងតំបន់អង្គរ ដូចជា ភូមិនគរក្រៅ (សង្កាត់គោកចក) ភូមិអារក្សស្វាយ (សង្កាត់នគរធំ) ភូមិក្រសាំងរលើង ភូមិទ្រៀក (សង្កាត់សៀមរាប) ភូមិថ្នល់បាក់ (ឃុំអំពិល) ភូមិភ្លុង (ឃុំលាងដៃ) ភូមិក្បាលដំរី (ឃុំរើស) និងភូមិស្នាសង្គ្រាម (ស្រុកបន្ទាយស្រី)។ល។ គួរកត់សម្គាល់ថាពិធីនេះអាចត្រូវបានធ្វើឡើងនៅក្នុងបរិបទពិសេសណាមួយនៅពេលដែលមនុស្ស (ដែលត្រូវបានគេជឿថាជាអ្នកស្នងរូប) មានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរដោយសារតែព្រលឹងវិញ្ញាណនៃរូបនោះធ្វើឱ្យគាត់ឈឺ។ ដូច្នេះ ដើម្បីដោះស្រាយ និងបញ្ចៀសកុំឲ្យកើតជំងឺ ពិធីលាងមេមត់ ធ្វើឡើងម្តង ឬពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ។ ជាទូទៅស្រុក ឬតំបន់ខ្លះហៅថា អារក្ស (វិញ្ញាណ) ប៉ុន្តែនៅតំបន់អង្គរ គេច្រើនហៅថា “មេមត់” ហើយពាក្យ “អារក្ស” កម្រប្រើណាស់។ ហេតុនេះហើយបានជាគេតែងហៅថា “ភ្លេងមេមត់” “ពិធីស្នងរូបមេមត់” និង “ពិធីលាងមេមត់”។ មេមត់គឺជាអមនុស្សមួយប្រភេទដែលមាន«អ្នកស្នងរូប» ភាគច្រើនជាមនុស្សស្រី។ “អ្នកស្នងរូប” មានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយព្រលឹងវិញ្ញាណ ដើម្បីស្វែងរកមូលហេតុនៃគ្រោះ ដែលកើតឡើងដោយផ្ទាល់ក្នុងគ្រួសារ ឬអ្នកជិតខាង ដើម្បីជួយព្យាបាលដោយការស្តោះផ្លុំ ក៏ដូចជានៅពេលដែលបាត់បង់អ្វីមួយ។ល។ «នៅពេលដែលយើងជាសះស្បើយពីជំងឺដោយធ្វើតាមពាក្យរបស់ព្រលឹងវិញ្ញាណ យើងត្រូវធ្វើពិធីឱ្យអមនុស្សធម៌ជាការដឹងគុណដែលប្រាប់ពីហេតុផល ហើយព្យាយាមព្យាបាលយើង។ ពិធីនេះគេហៅថាពិធីលាងមេមត់»។ ក្នុងពិធីនេះ ភ្លេងសំខាន់មិនអាចខ្វះបានទេ ព្រោះត្រូវលេងឱ្យមេមត់រាំលេងសប្បាយ។ ពិធីលាងមេមត់មានពីរប្រភេទគឺ៖ ទី១ ពិធីឯកជនដោយថ្វាយដង្វាយ និងភ្លេងមេមត់ ដើម្បីរំលឹកគុណដល់ព្រលឹងវិញ្ញាណ ដែលខំជួយព្យាបាល ឬស្វែងរករបស់ដែលបាត់។ ពិធីនេះជាធម្មតាធ្វើឡើងនៅពេលថ្ងៃត្រង់ ឬពេលរសៀល។ ចំពោះប្រភេទទី២ ពិធីលាងមេមត់ក្នុងសហគមន៍មួយ ធ្វើឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំ ឬនៅតាមភូមិខ្លះ រៀងរាល់ពីរ ឬបីឆ្នាំម្តង ទោះបីអ្នកឈឺ ឬអត់ក៏ដោយ ក៏ត្រូវប្រារព្ធពិធីលាងមេមត់ដែរ។ ក្នុងពិធីនេះ អ្នកស្នងរូបមេមត់ក៏រាំថ្វាយព្រលឹងវិញ្ញាណ និងអ្នកភូមិខ្លះមកសុំការជួយ ហើយពេលខ្លះមេមត់ព្យាបាលអ្នកជំងឺដោយការស្ដោះផ្លុំ ក្នុងពិធីនោះផងដែរ។

អ្នកភូមិត្នោតជ្រុំ ស្រុកពួក ប្រារព្ធពិធីលាងមេមត់

សហភាពអឺរ៉ុបនឹងគាំទ្រគម្រោងកសាងសមត្ថភាពរបស់វិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិនៃក្រសួងផែនការដើម្បីលើកកម្ពស់ភាពស៊ីចង្វាក់គ្នានៃវិធីសាស្រ្ត សម្រាប់ការប្រមូល ការផលិត និងការផ្សព្វផ្សាយទិន្នន័យស្ថិតិ និងការបណ្តុះបណ្តាលមន្ត្រីកម្ពុជា។ លោក ប៊ិន ត្រឈៃ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងផែនការ បានទទួលជួបលោក អ៊ីហ្គ័រ ឌ្រីសមែន (Igor Driesmans) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតវិសាមញ្ញ និងពេញសមត្ថភាព នៃគណៈប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ នៅទីស្តីការក្រសួង ដើម្បីពិភាក្សាការងារ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងក្រសួង និងសហភាពអឺរ៉ុប ដើម្បីគាំទ្រ និងរួមចំណែកដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ឱ្យសម្រេចបានយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១។ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាពអឺរ៉ុប បានបញ្ជាក់ថា ចាប់តាំងពីជំងឺរាតត្បាតសកលកូវីដ-១៩ សហភាពអឺរ៉ុបបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ និងបានជួយដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ជាពិសេសការគាំទ្ររបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការកំណត់អត្តសញ្ញាណគ្រួសារក្រីក្រ ដែលបានរួមចំណែកដល់ការ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធានាឱ្យមានជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាមានភាពប្រក្រតីឡើងវិញ ។ ជាមួយគ្នានេះ លោកបានថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលបានដាក់ចេញនូវវិធានការឆ្លើយតបប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងទាន់ពេលវេលា ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិ និងបញ្ហាប្រឈមនានាក្នុងអំឡុងពេលនៃការរីករាលដាលនៃមេរោគកូវីដ-១៩ ជាសកល។ ជាការឆ្លើយតប លោករដ្ឋមន្ត្រី ប៊ិន ត្រឈៃ បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះសហភាពអឺរ៉ុប ដែលបានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមជាតិរបស់កម្ពុជា។ លើសពីនេះ លោករដ្ឋមន្ត្រីមានបំណងប្រែក្លាយការធ្វើជំរឿន និងការស្ទង់មតិផ្អែកលើការប្រើប្រាស់ក្រដាសទៅជាឧបករណ៍ឌីជីថល ដោយស្នើដល់សហភាពអឺរ៉ុប ជួយគាំទ្រលើគម្រោងជាជំនួយបច្ចេកទេស និងឧបករណ៍ ICT សម្រាប់ការងារជំរឿន និងអង្កេត ដែលនៅឆ្នាំ២០២៤ ក្រសួងផែនការនឹងធ្វើការស្ទង់មតិជំរឿន។ លោក អ៊ីហ្គ័រ ឌ្រីសមែន បានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះសំណើរបស់លោករដ្ឋមន្ត្រី ហើយលោកបានបញ្ជាក់ថា គណៈប្រតិភូអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជានឹងពិនិត្យលទ្ធភាពនៃការផ្តល់ការគាំទ្រសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះ។ ជាលទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំ សហភាពអឺរ៉ុបនឹងគាំទ្រដល់គម្រោងការកសាងសមត្ថភាពរបស់វិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិនៃក្រសួងផែនការ លើការពង្រឹងការសម្របសម្រួល និងដំណើរការការងារ ដោយផ្តោតលើការត្រួតពិនិត្យគុណភាពនៃស្ថិតិផ្លូវការ លើកកម្ពស់ភាពស៊ីសង្វាក់នៃវិធីសាស្រ្តក្នុងការប្រមូល ផលិត និងផ្សព្វផ្សាយទិន្នន័យស្ថិតិ ក៏ដូចជាការកែលម្អប្រព័ន្ធបណ្តុះបណ្តាលមន្ត្រី ទាំងនៅក្នុងវិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិ និងប្រព័ន្ធស្ថិតិជាតិ។

សហភាពអឺរ៉ុប គាំទ្រគម្រោងកសាងសមត្ថភាពរបស់វិទ្យាស្ថានជាតិស្ថិតិនៃក្រសួងផែនការ

កម្លាំងមជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា (CMAC) នឹងចុះស្រាវជ្រាវឱ្យបានពេញលេញ នៅវត្តបរមសាលព្រឹកភ្នំស្វាយ ដើម្បីធានាថាមិនមានអាវុធយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះនៅសេសសល់នៅក្នុងវត្ត បន្ទាប់ពីព្រះសង្ឃមួយអង្គបានរងរបួសដោយសារគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះ បណ្តាលឲ្យរបួសភ្លៅខាងស្តាំ និងក្បែរត្រចៀក។ យោងតាម CMAC បានឱ្យដឹងថា កាលពីថ្ងៃទី ១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤ ថា ព្រះតេជគុណ ញ៉ិប សុណាង ព្រះជន្ម ១៨ ព្រះវស្សា គង់នៅវត្តបរមសាលព្រឹកភ្នំស្វាយ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បានរងរបួសត្រង់ភ្លៅខាងស្តាំ និងជិតត្រចៀក ដោយសារការផ្ទុះ នៃគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះកាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែកុម្ភៈ។ ឧបទ្ទវហេតុនេះ បានកើតឡើងនៅវេលាម៉ោង៥៖៣០នាទីល្ងាច ខណៈដែលព្រះសង្ឃរងគ្រោះបានកំពុងប្រមូលសំរាមដុតក្នុងវត្ត។ ព្រះសង្ឃរងគ្រោះ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅមន្ទីរពេទ្យបង្អែកក្រុងសិរីសោភ័ណ ដើម្បីព្យាបាលរបួស។ ពាក់ព័ន្ធនឹងករណីនេះ អាជ្ញាធរកំចាត់មីនកម្ពុជា ក៏បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ បង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ ចំពោះគ្រាប់មីន និងយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ ដែលអាចបណ្តាលឲ្យមានការផ្ទុះ ស្លាប់ និងរបួសគ្រប់ពេលវេលា។ អាជ្ញាធរបានបន្ថែមថា នៅពេលដែលឃើញគ្រាប់ទាំងនោះ ត្រូវតែរាយការណ៍ទៅអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននិងប្រតិបត្តិករដោះមីននៅក្បែរនោះដើម្បីបំផ្លាញចោលនូវយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ ទាំងនោះ។

ព្រះសង្ឃរងរបួសដោយសារការផ្ទុះគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យ

កម្ពុជាកាលពីថ្ងៃចន្ទបានបើកការដ្ឋានសាងសង់ស្ពានឆ្លងកាត់ទន្លេបាសាក់ ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញក្រោមជំនួយរបស់ប្រទេសចិន។ ពិធីនេះប្រព្រឹត្តទៅក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តី និងលោក វ៉ាង វិនធាន (Wang Wentian) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា និងមានការចូលរួមពីមន្ត្រីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ប្រជាពលរដ្ឋ និងសិស្សានុសិស្ស។ ស្ពាននេះមានប្រវែង ៨៤៥,៧ ម៉ែត្រ និងទទឹង ២៧ ម៉ែត្រ រួមជាមួយនឹងផ្លូវតភ្ជាប់ប្រវែង ៨០៤,៣ ម៉ែត្រ នឹងត្រូវបានសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុន Shanghai Construction Group ក្រោមកម្ចីសម្បទានរបស់ប្រទេសចិន ហើយត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងបញ្ចប់ក្នុងរយៈពេល ៤២ ខែ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត មានប្រសាសន៍ថា ស្ពានតភ្ជាប់ខណ្ឌមានជ័យ ភាគខាងលិចជាមួយខណ្ឌច្បារអំពៅ ភាគខាងកើត នឹងដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការដោះស្រាយការកើនឡើងនៃចំនួនប្រជាជន និងយានយន្តក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិត នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានសង្កត់ធ្ងន់លើផលវិជ្ជមាននៃគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនក្រោមជំនួយរបស់ប្រទេសចិនក្នុងការតភ្ជាប់ក្នុងប្រទេស និងសមាហរណកម្មក្នុងតំបន់ជាមួយប្រទេសជិតខាង។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានបន្តថា “តាងនាមប្រជាជន និងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅចំពោះប្រជាជន និងរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសចិន ដែលតែងតែគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍន៍របស់កម្ពុជាលើគ្រប់វិស័យ និងគ្រប់កាលៈទេសៈ ដោយមិនភ្ជាប់ចំណងអ្វីឡើយ”។ ដោយសារឆ្នាំ ២០២៤ ជាឆ្នាំផ្លាស់ប្តូររវាងប្រជាជន និងប្រជាជន កម្ពុជា-ចិន ឯកឧត្តមបណ្ឌិត ហ៊ុន ម៉ាណែត មានទំនុកចិត្តថាគំនិតផ្តួចផ្តើមនេះនឹងនាំភ្ញៀវទេសចរ និងអ្នកវិនិយោគចិនកាន់តែច្រើនមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជា។ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនមានទំនុកចិត្តថា គម្រោងស្ពានថ្មីនេះនឹងជំរុញបន្ថែមដល់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ជាពិសេសនៅតំបន់ភាគខាងត្បូងនៃរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្តាល។ លោកបន្តថា គម្រោងនេះជាសក្ខីភាពនៃចំណងមិត្តភាពដែកថែប រវាងប្រទេសចិន និងកម្ពុជា។ Xinhua

កម្ពុជាចាប់ផ្តើមសាងសង់ស្ពានឆ្លងកាត់ទន្លេបាសាក់ ក្រោមជំនួយរបស់ប្រទេសចិន

កាលពីថ្ងៃសុក្រសមាគម Cambodia Sommelier Association (CSA) បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំលើកដំបូងក៏ដូចជាបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាភិបាលរបស់ខ្លួន។ សុន្ទរកថាស្វាគមន៍នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយលោក Anthony Galliano អគ្គលេខាធិការនៃសមាគមភោជនីយដ្ឋានកម្ពុជា (CRA)។ បេក្ខជនចំនួន៦រូបត្រូវបានណែនាំខ្លួនដល់អ្នកចូលរួម ដោយបានជម្រាបពីប្រវត្តិ និងអាជីពរបស់ពួកគេ និងមូលហេតុដែលពួកគេចង់ក្លាយជាផ្នែកមួយនៃសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាភិបាល CSA និងអ្វីដែលពួកគេអាចចូលរួមចំណែកជាមួយសមាគម។ Sommeliers ដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងកាផ្តល់បទពិសោធន៍អាហារឆ្ងាញ់ និងប្រណិត។ ពួកគេបង្កើត និងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពបញ្ជីស្រា សហការជាមួយមេចុងភៅ ណែនាំភ្ញៀវអំពីជម្រើសស្រា ធានាបាននូវសេវាកម្មស្រាត្រឹមត្រូវ គ្រប់គ្រងបន្ទប់ដាក់ស្រា និងធ្វើការភ្លក់ស្រា។ សមាគមគឺជាក្រុមឯករាជ្យ និងមិនរកប្រាក់ចំណេញ ហើយសមាជិករបស់ខ្លួនមានសុច្ឆន្ទៈសហការ និងការចែករំលែកគោលបំណង និងគោលដៅរួម។ ការបង្កើតCambodia Sommelier Association គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងវិស័យធ្វើម្ហូប និងបដិសណ្ឋារកិច្ចរបស់ប្រទេស។ វាគឺជាសក្ខីភាពមួយចំពោះការយកចិត្តទុកដាក់លើកកម្ពស់ស្តង់ដារនៃសេវាកម្មស្រានៅក្នុងឧស្សាហកម្មភោជនីយដ្ឋាន និងជំរុញកំណើនវិជ្ជាជីវៈរបស់ sommeliers នៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ CSA មានឆន្ទៈសម្រេចបាននូវគោលបំណងសំខាន់ៗមួយចំនួន រួមទាំងការលើកកម្ពស់ស្តង់ដារវិជ្ជាជីវៈផងដែរ។ CSA ក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីលើកកម្ពស់ស្តង់ដារ និងក្រមសីលធម៌សេវាកម្មសម្រាប់សមាជិកsommeliers នៅកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងទទួលស្គាល់ដល់ឧត្តមភាពតាមរយៈវិញ្ញាបនបត្របញ្ជាក់ជំនាញ។ CSA ក៏ចូលរួមលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីសិល្បៈនៃស្រា ផងដែរ។ លើសពីនេះ CSA មានគោលបំណងសហការជាមួយអ្នកជំនាញស្រា និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ ដើម្បីជំរុញសកម្មភាព និងរួមចំណែកដល់ការរីកចម្រើននៃសមាគម។

សមាគម Cambodia Sommelier Association បានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាភិបាលដំបូងរបស់ខ្លួន

ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានអំពាវនាវអោយអ្នកវិនិយោគិនចិនមកបណ្តាក់ទុនលើគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅកម្ពុជា ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលមើលឃើញថានេះជាគន្លឹះនៃការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់ប្រទេស។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងបែបនេះក្នុងពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់ស្ពានឆ្លងទន្លេបាសាក់ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃចន្ទ។ ស្ពាននេះត្រូវបានសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនចិន Shanghai Construction Group ដោយចំណាយថវិការប្រហែល៦០លានដុល្លារ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “អ្នកវិនិយោគចិនអាចជឿទុកចិត្តយ៉ាងរឹងមាំលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្នុងការវិនិយោគលើគម្រោងដឹកជញ្ជូនខ្នាតធំនៅកម្ពុជា”។ កម្ពុជាបាននិងកំពុងធ្វើការឆ្ពោះទៅរកការអភិវឌ្ឍន៍គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធធំៗលើផ្លូវល្បឿនលឿន រថភ្លើងធុនស្រាលក្នុងទីក្រុង មេត្រូ និងព្រែក។ និយាយទៅកាន់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំកម្ពុជា លោក Wang Wentianឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានលើកឡើងទៀតថា លោកអាចជួយក្នុងការផ្សព្វផ្សាយ និងបង្ហាញពីឱកាសវិនិយោគដែលមានស្រាប់នៅកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិន។ ការកើនឡើងចំនួនប្រជាជន កម្រិតជីវភាពកាន់តែខ្ពស់ និងតម្រូវការដឹកជញ្ជូនដែលកំពុងកើនឡើង គឺជាអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលផ្តល់អាទិភាពដល់គម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតបានបន្តថា “បច្ចុប្បន្នរដ្ឋាភិបាលកំពុងសិក្សាការកសាងសមត្ថភាពសម្រាប់ការដឹកជញ្ជូនសាធារណៈ គម្រោងផ្លូវក្រវ៉ាត់ក្រុង និងរថភ្លើងក្រោមដី” វិស័យទាំងនេះមានសក្តានុពលក្នុងការទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគមកពីប្រទេសចិន និងបារាំង។ ឯកឧត្តមបណ្ឌិតនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនចិនមួយចំនួនបានសិក្សាពីលទ្ធភាពធ្វើផ្លូវក្រោមដីក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានៅលើវិស័យមួយចំនួនគឺបណ្តាលមកពីទំនងដ៏រឹងមាំរវាងកម្ពុជា និងចិន ដោយសារអ្នកវិនិយោគចិនផ្តល់ឱ្យកម្ពុជានូវការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស។ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាបានសម្រេចចេញវិញាបត្រគម្រោងវិនិយោគចំនួន២៦៨ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ កើនឡើង៤៤ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ គម្រោងដែលបានអនុម័តបាននាំមកនូវការវិនិយោគសរុបចំនួន ៤,៩ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ២២ភាគរយជាងឆ្នាំ២០២២។ វិនិយោគិនបរទេសកំពូលទាំងបីនៅកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំមុនគឺមកពីប្រទេសចិន សិង្ហបុរី និងម៉ាឡេស៊ី ដោយបន្ថែមថាការវិនិយោគពីប្រទេសចិនមានចំនួន៦៦ ភាគរយនៃការវិនិយោគសរុប។ យោងតាមក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ស្ពានចំនួន ១៦ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុនចិន។ ក្នុងនោះមានស្ពានចំនួន១៤ ត្រូវបានសាងសង់ដោយក្រុមហ៊ុន Shanghai Construction Group។ លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និងជាអនុប្រធានទី១នៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បាននិយាយថា គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវរបស់ចិនបានជួយប្រជាជនកម្ពុជាយ៉ាងច្រើន។ វាបានជួយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គម។ យើងកំពុងដើរលើផ្លូវដើម្បីក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០»។ គម្រោងដូចជា អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិសៀមរាបអង្គរ ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ព្រះសីហនុ អាកាសយានដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញថ្មីដែលកំពុងសាងសង់ និងផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-បាវិត អាចធ្វើទៅបានក្រោមគម្រោងគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ។

នាយករដ្ឋមន្ត្រីអំពាវនាវអោយវិនិយោគិនចិនមកបណ្តាក់ទុនលើវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅកម្ពុជា

ដោយបង្ហាញពីការផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិត បច្ចុប្បន្នប្រជាជនកម្ពុជាកាន់តែច្រើនកំពុងខ្ចីប្រាក់ពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ (MFIs) សម្រាប់ដោះស្រាយតម្រូវការក្នុងគ្រួសារជាជាងសម្រាប់ការធ្វើកសិកម្ម។ កាលពីទស្សវត្សមុនៗ កម្ចីធ្វើកសិកម្មមានចំនួនច្រើននៅតាមគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ ក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ប្រាក់កម្ចីកសិកម្មមានរហូតដល់៤២ ភាគរយនៃផលប័ត្រប្រាក់កម្ចីរបស់ MFI ។ សព្វថ្ងៃនេះ ប្រាក់កម្ចីរហូតដល់៣១ ភាគរយគឺសម្រាប់តម្រូវការគ្រួសារ ដូចជាការអប់រំ ទិញម៉ូតូ ឬសម្ភារប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះ។ ក្នុងឆ្នាំ២០០៩ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានផ្តោតលើវិស័យចំនួន២ គឺកសិកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម។ យោងតាមទិន្នន័យរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាប្រាក់កម្ចី ៤២ ភាគរយនៃគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុត្រូវបានផ្តល់សម្រាប់គោលបំណងកសិកម្ម និង៣៥ ភាគរយសម្រាប់សកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ។ មានតែ ៨ ភាគរយនៃប្រាក់កម្ចីសម្រាប់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមក្នុងឧស្សាហកម្មសេវាកម្ម ៤ភាគរយសម្រាប់ ការដឹកជញ្ជូន ២សម្រាប់អ្នកលក់ និងអ្នកផ្គត់ផ្គង់ក្នុងការសាងសង់ និង៨ ភាគរយសម្រាប់តម្រូវការក្នុងគ្រួសារ។ អស់រយៈពេលជិតមួយទសវត្សរ៍ក្រោយមក អ្វីៗនៅតែដដែលនៅក្នុងឧស្សាហកម្មនេះ។ ប៉ុន្តែចាប់តាំងពីឆ្នាំ២១០១៧ មក ប្រាក់កម្ចីសម្រាប់តម្រូវការគ្រួសារបានចាប់ផ្តើមមានតម្រូវខ្ពស់ដូចជាកម្ចីសម្រាប់កសិកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម។ ហើយឥឡូវនេះនៅឆ្នាំ២០២៣ តម្រូវការគ្រួសារមានរហូតដល់៣១ ភាគរយធៀបនឹងប្រាក់កម្ចីសម្រាប់វិស័យកសិកម្ម (២២ ភាគរយ) ពាណិជ្ជកម្ម (២០ ភាគរយ) និងសេវាកម្ម (១២ ភាគរយ)។ PheakynyWong ប្រធានផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុនៃCMA បានប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ថា “វិស័យកសិកម្មមានការរីកចម្រើន ប៉ុន្តែវាយឺតជាងវិស័យផ្សេងទៀត ដូច្នេះខ្ញុំគិតថានិន្នាការនេះឆ្លុះបញ្ចាំង និងពាក់ព័ន្ធទៅនឹងយុទ្ធសាស្ត្រនៃការធ្វើពិពិធកម្មរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលកំពុងផ្តោតលើពាណិជ្ជកម្ម សេវាកម្ម និងឧស្សាហូបនីយកម្មផ្សេងទៀត” ។ នៅក្នុងការសិក្សាស្រាវជ្រាវអំពីរបៀបដែលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុមានឥទ្ធិពលលើកម្រិតជីវភាពរបស់អ្នកខ្ចីជាជនជាតិខ្មែរដោយសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា (CMA) រួមទាំងការវាយតម្លៃ និងក្រុមហ៊ុនស្រាវជ្រាវ M-CRIL បានរកឃើញថាជាមធ្យមប្រាក់ចំណូលគ្រួសារក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះគឺមានភាពប្រសើរឡើង ។ “យើងបានពិនិត្យមើលកម្រិតជីវភាពរបស់អ្នកខ្ចី ដោយផ្តោតលើការចូលរៀនរបស់កុមារ ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ កំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ ហើយយើងបានឃើញថា ៦៧ ភាគរយនៃអ្នកខ្ចីសរុបក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំកន្លងមកនេះ ជីវភាពរបស់ពួកគេមានភាពប្រសើររួមទាំង៥០ ភាគរយនៃគ្រួសារក្រីក្រខ្លាំង។ លោក Sanjay Sinha នាយកគ្រប់គ្រង M-CRIL បាននិយាយថា គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានប្រឈមនឹងការរិះគន់នាពេលកន្លងមកចំពោះការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដោយគ្មានសីលធម៌ និងរឹបអូសដីពីអ្នកខ្ចី ដែលបានរុញពួកគេឱ្យកាន់តែជ្រៅទៅក្នុងភាពក្រីក្រ។ ប៉ុន្តែអ្វីៗហាក់ដូចជាមានភាពប្រសើរឡើងសម្រាប់បញ្ហានេះ។ «យើងបានពិនិត្យក្នុងអំឡុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំហើយមានករណីបាត់បង់ដីធ្លា៦ភាគរយ ហើយក្នុងរយៈពេល៦ខែចុងក្រោយនេះ(ឆមាសទី១នៃឆ្នាំ២០២៣) មានការបាត់បង់ដីធ្លាតែ០,៥ភាគរយនៅម្ពុជា។ នៅពេលដែលយើងពិនិត្យមើលប្រវត្តិរបស់អ្នកខ្ចីពីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ អ្នកខ្ចីមានតាំងពីកសិកររហូតដល់អ្នកដែលធ្វើការងារតាមរដូវ ដូចជាការងារសំណង់ រត់តុ ចម្អិនម្ហូប និងធ្វើការនៅរោងចក្រកាត់ដេរ និងស្បែកជើង។ ហើយក៏មានអ្នកជាច្រើនទៀតដែលប្រកបមុខរបរខ្លួនឯង ដូចជាបើកហាងលក់គ្រឿងទេស ហាងលក់សំលៀកបំពាក់ កន្លែងប្តូរប្រាក់ លក់អាហារសមុទ្រ សាច់ ឬផ្លែឈើនៅលើរទេះរុញ។ ការផ្លាស់ប្តូរនៃផ្នត់គំនិតខ្ចីប្រាក់ក៏ជាសូចនាករមួយបង្ហាញពីរបៀបដែលសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាកំពុងផ្លាស់ប្តូរ។ កសិកម្មបានចូលរួមចំណែកយ៉ាងច្រើនដល់ទៅ៣៦ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០១៣។ ប៉ុន្តែ១០ឆ្នាំក្រោយមកនៅឆ្នាំ២០២៣កសិកម្មបានរួមចំណែកត្រឹមតែ២២ភាគរយប៉ុណ្ណោះ។ ពីសេដ្ឋកិច្ចដែលពឹងផ្អែកខ្លាំងលើវិស័យកសិកម្ម សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាបានធ្វើពិពិធកម្ម ហើយហេតុដូច្នេះហើយមានកម្មករ/អ្នកខ្ចីប្រាក់ដែលធ្វើការនៅរោងចក្រ ហាង និងការិយាល័យក្នុងវិស័យផ្សេងៗដូចជាសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង សិប្បកម្មកែច្នៃម្ហូបអាហារ គ្រឿងចក្រធុនធ្ងន់ គ្រឿងអគ្គិសនី និងសំណង់។ វាក៏មានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចថ្មីច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាមួយនឹងការមកដល់នៃកម្មវិធីដឹកជញ្ជូនដូចជា NHAM24, E-GetS, Food Panda, TukOut, WingMall។ បន្ទាប់មក ក៏មានប្រភេទអាជីវកម្មដូចជា PassApp, WeGO, Grab ជាដើម។ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាបាននិយាយថា យុវជនដែលធ្វើការជាភ្នាក់ងារចែកចាយត្រូវការទូរស័ព្ទទំនើប និងម៉ូតូ ហើយពួកគេឬឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេបានខ្ចីប្រាក់។ Pheakyny Wong បានបន្តថា ចំនួនអ្នកខ្ចីជាស្ត្រីគឺខ្ពស់ជាង ៤៦ ភាគរយធៀបនឹងអ្នកខ្ចីជាបុរសមានត្រឹមតែ៤១ ភាគរយ នេះបើយោងតាមការសិក្សាដោយ CMA និង M-CRIL ។ “ស្ត្រីជាអ្នកចាត់ចែងចំណាយក្នុងគ្រួសារ និងគ្រប់គ្រងកម្ចីទាំងនេះ។ ពេលខ្លះ ពួកគេត្រូវការទូទឹកកកព្រោះពួកគេមានតូបលក់អាហារ ឬប្រាក់សម្រាប់ការទូទាត់ថ្លៃសាលាឬម៉ូតូដើម្បីរកប្រាក់ចិញ្ចឹមជីវិត យើងឃើញស្ត្រីខ្ចីសម្រាប់តម្រូវការបែបនេះ»។ “ជាធម្មតា ការទូទាត់សម្រាប់ការអប់រំ សុខភាព និងតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃត្រូវបានកំណត់ថាជាការចំណាយក្នុងគ្រួសារ។ ប៉ុន្តែនៅក្នុងគណនេយ្យរបស់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុរបស់យើង បើប្រាក់កម្ចីសម្រាប់ទិញម៉ូតូ ហើយប្រសិនបើម៉ូតូត្រូវបានប្រើប្រាស់សម្រាប់អាជីវកម្ម ឬការងារនោះ វាមិនត្រូវបានកត់ត្រានៅក្រោមអាជីវកម្មនោះទេ ប៉ុន្តែជាការប្រើប្រាស់ក្នុងគ្រួសារ»។ “យើងក៏សង្កេតឃើញដែរថា ស្ត្រីមានភាពរហ័សរហួនក្នុងការសងប្រាក់ជាងបុរស ដែលនាំឱ្យយើងផ្តល់ប្រាក់កម្ចីអោយពួកគេម្តងហើយម្តងទៀត» ។ ហេតុផលមួយទៀតដែលប្រជាជនខ្ចីតិចសម្រាប់កសិកម្ម និងពាណិជ្ជកម្ម គឺដោយសារការធ្វើចំណាកស្រុកក្នុងស្រុក និងការធ្វើការងារនៅក្រៅប្រទេស។ ប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនជ្រើសរើសចាកចេញពីខេត្តមកធ្វើការនៅទីក្រុងភ្នំពេញឬ ចាកចេញពីប្រទេសទៅធ្វើការឱ្យប្រទេសអាស៊ានផ្សេងទៀតនិងខ្លះទៀតទៅធ្វើការរហូតដល់អាស៊ីបូព៌ា ឈូងសមុទ្រ និងអឺរ៉ុប។ នៅក្នុងការសិក្សា CMA និង M-CRIL ២៨ ភាគរយនៃគ្រួសារដែលខ្ចីប្រាក់គឺពឹងផ្អែកលើការផ្ញើប្រាក់ពីបរទេស។ ប៉ុន្តែខណៈដែលតម្រូវការគ្រួសារអាចក្លាយជាការកត្តាចម្បងនៃការខ្ចីប្រាក់និងការបង្កើតប្រាក់ចំណូល – វាមិនមែនដូច្នោះទេនៅពេលនិយាយអំពីការសន្សំ។ ដោយសារគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដោយផ្អែកលើវត្ថុបញ្ចាំអចលនទ្រព្យ អ្នកខ្ចីស្ទើរតែទាំងអស់ (៩៩,៧ភាគរយ) មានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លី។ ប្រហែល ៤៨ភាគរយមានលទ្ធភាពប្រើប្រាស់សេវាហិរញ្ញវត្ថុផ្លូវការដូចជាគណនីសន្សំជាមួយធនាគារ ឬគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ “ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការជ្រៀតចូលនៃសេវាសន្សំផ្លូវការក្នុងចំណោមមនុស្សពេញវ័យគឺនៅមានកម្រិតណាស់ ហើយមានតែ១២ភាគរយនៃមនុស្សពេញវ័យដែលមានគណនីសន្សំយ៉ាងតិចណាស់មួយ»។

នៅពេលពលរដ្ឋខ្មែរខ្ចីប្រាក់ពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុតម្រូវការចំណាយនៅក្នុងគ្រួសារ គឺច្រើនជាងតម្រូវការធ្វើកសិកម្ម

ក្រុមហ៊ុន Viettel Cambodia (Metfone) ដែលជាប្រតិបត្តិករទូរស័ព្ទចល័តឈានមុខគេនៅកម្ពុជា បានគ្របដណ្តប់ដល់ទៅ៩៨ ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនក្នុងប្រទេស និងបានរួមចំណែកជាង ១ពាន់លានដុល្លារដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ នេះត្រូវបានប្រកាសក្នុងឱកាសពិធីគម្រប់ខួប១៥ឆ្នាំនៃការសម្ពោធសេវាកម្មមិត្តហ្វូន ‘The Met’s Sonata’ ដែលត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅសណ្ឋាគារ Sokha Phnom Penh Hotel & Residenceកាលពីម្សិលមិញក្រោមអធិបតីភាពលោក ទៀ សីហា ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ រួមជាមួយលោក Nguyen Huy Tang ឯកអគ្គរដ្ឋទូតវៀតណាមប្រចាំកម្ពុជា និងលោក Tao Duc Thang ជាប្រធាន និងជាអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុន Viettel Group។ អញ្ជើញជាអធិបតីក្នុងពិធីនេះ លោកទៀ សីហា បានកោតសរសើរចំពោះការរួមចំណែករបស់ក្រុមហ៊ុនViettel Group ចំពោះព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងបន្តអភិវឌ្ឍទំនាក់ទំនងដ៏ល្អរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុនViettel Group ។ លោកបាននិយាយថា “ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រុមហ៊ុន Viettel Group និងការដឹកនាំរបស់ក្រុមហ៊ុន Metfoneដែលបាននាំមកនូវអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនដើម្បីរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនៃប្រទេសរបស់យើង។ Metfoneបាននាំយកសេវាទូរគមនាគមន៍ និងបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មានទៅកាន់គ្រប់ទីកន្លែង និងជួយលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា”។ លោកបានសង្ឃឹមថាទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងសមាជិកនៃក្រុមហ៊ុន Viettel Group នឹងត្រូវបានបន្តអភិវឌ្ឍយ៉ាងស៊ីជម្រៅ ដោយនាំមកនូវផលប្រយោជន៍កាន់តែច្រើនដល់ភាគីទាំងពីរ ដែលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់ប្រទេសយើង។ ក្រុមហ៊ុនMetphoneបានរួមចំណែកជាង១ ពាន់លានដុល្លារដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដោយបានជាប់ចំណាត់ថ្នាក់ជាក្រុមហ៊ុនកំពូលដែលបង់ពន្ធខ្ពស់បំផុតទាំងប្រាំ និងនាំមុខគេក្នុងវិស័យទូរគមនាគមន៍។ លើសពីនេះ ចំនួនទឹកប្រាក់សរុបដែលក្រុមហ៊ុនMetfoneបានជួយសង្គម និងសហគមន៍បានកើនឡើងដល់ ១២០លានដុល្លារនៅឆ្នាំនេះ។ កម្មវិធី’The Met’s Sonata’ មានគោលបំណងបង្ហាញពីសាររបស់ក្រុមហ៊ុន ហើយនឹងបន្តរួមចំណែកជួយដល់ប្រជាជន និងប្រទេសកម្ពុជា។ ចាប់តាំងពីក្រុមហ៊ុនត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០០៩Metfoneបានអនុវត្តយុទ្ធសាស្រ្ត “បង្កើតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាមុនសិន បន្ទាប់មកធ្វើអាជីវកម្មនៅពេលក្រោយ” ដោយនាំយកសេវាទូរគមនាគមន៍ទៅកាន់តំបន់ឆ្ងាយ និងដាច់ស្រយាលបំផុតនៃប្រទេសកម្ពុជា។ ការប្រារព្ធពិធីនេះបានបង្ហាញពីដំណើររបស់ Metfoneដែលបានបន្សល់ទុកស្នាដៃរបស់ខ្លួននៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា ដោយបានផ្តល់សេវាទូរស័ព្ទដល់ទៅ ៩៨ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជន។ ក្នុងអំឡុងពិធីនោះមេដាយមុនីសារាភ័ណ្ឌចំនួន ៤ ត្រូវបានប្រគល់ជូនថ្នាក់ដឹកនាំនៃក្រុមហ៊ុន Viettel Group និង Metfoneសម្រាប់ការចូលរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជា។

បណ្តាញក្រុមហ៊ុនMetfoneបានគ្របដណ្តប់ដល់ទៅ៩៨ ភាគរយនៃប្រជាជនកម្ពុជា

ទិន្នន័យពីអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ (GDCE) បានបង្ហាញកាលពីថ្ងៃសុក្រថា កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញមានទំហំទឹកប្រាក់រហូតដល់ ៨ ពាន់លានដុល្លារក្នុងរយៈពេល៤ខែដើមឆ្នាំនេះ កើនឡើង ១៥,២ ភាគរយពី៧,៦០ ពាន់លានដុល្លារក្នុងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។ ការនាំចូលរបស់កម្ពុជាក៏បានកើនឡើងចំនួន ៩,៣ ភាគរយដល់ទៅ ៨,៦៦ ពាន់លានដុល្លារក្នុងអំឡុងពេលខែមករាដល់ខែមេសា។ សហរដ្ឋអាមេរិកគឺជាទីផ្សារដ៏ធំបំផុតសម្រាប់ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាដែលមានទឹកប្រាក់សរុបចំនួន ២,៦១ ពាន់លានដុល្លារ បន្ទាប់មកគឺប្រទេសវៀតណាម និងប្រទេសចិនដែលមានទឹកប្រាក់ចំនួន១,៧១ ពាន់លានដុល្លារ និង៤៨៦ លានដុល្លាររៀងគ្នា។ ទិន្នន័យបានបង្ហាញថា ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងដៃគូពាណិជ្ជកម្មមានចំនួន១៦,៦៧ ពាន់លានដុល្លារក្នុងអំឡុងខែមករា ដល់ខែមេសា ពោលគឺកើនឡើង ១២,១ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ លោក ប៉ែន សុវិជ្ជា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបាននិយាយថា ការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន និងកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) បានបន្ថែមសន្ទុះដល់កំណើននៃការនាំចេញរបស់ប្រទេស។ លោកបានប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍ថា«ទោះបីជាមានវិបត្តិសង្រ្គាម និងការចុះខ្សោយនៃអំណាចទិញក៏ដោយ ការបញ្ជាទិញរបស់កម្ពុជានៅតែមានកម្រិតខ្ពស់ ដោយបរិមាណនៃការបញ្ជាទិញនៅតែមិនផ្លាស់ប្តូរ។ ទោះបីជាមានការថយចុះនៃមុខទំនិញមួយចំនួនក៏ដោយ ប៉ុន្តែការបញ្ជាទិញទំនិញផ្សេងទៀតបានកើនឡើង។ លោកបន្តថា ទីផ្សារសម្រាប់ប្រទេសសមាជិក RCEP មានទំហំធំសម្រាប់ផលិតផលរបស់កម្ពុជា។ លោក លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ទីផ្សារក្រោមការអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្ម និងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់ៗបានផ្តល់ទីផ្សារដ៏ធំសម្រាប់ផលិតផលរបស់កម្ពុជា។ លោកបានប្រាប់ខ្មែរថាមស៍ថា “ការកើនឡើងនៃការនាំចេញឆ្លុះបញ្ចាំងពីតម្រូវការខ្ពស់សម្រាប់ផលិតផលរបស់កម្ពុជានៅក្នុងទីផ្សារបរទេស”។ កម្ពុជាក៏បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយប្រទេសចិន កូរ៉េខាងត្បូង និងអារ៉ាប់រួម (UAE) ដែលបានជួយដល់ការនាំចេញទៅកាន់ប្រទេសទាំងនេះ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងក្នុងព្រឹត្តិការណ៍មួយកាលពីខែមេសាថា កម្ពុជាកំពុងចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយប្រទេសមួយចំនួនទៀតផងដែរ ដោយជំរុញឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធ និងអ្នកផលិតរក្សាទីផ្សារដែលមានស្រាប់ ដោយរក្សាបាននូវស្តង់ដារ និងទំនុកចិត្ត។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានបង្ហាញនូវចេតនាចង់ប្រែក្លាយកម្ពុជាទៅជាប្រទេសនាំចេញវត្ថុធាតុដើម ដែលមានសមត្ថភាពផលិតផលិតផលពាក់កណ្តាលសម្រេច និងផលិតរួចរាល់ ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុក និងនាំចេញ ដែលរួមចំណែកលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋ៕

ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាកើនឡើង ១៥ភាគរយ ក្នុងរយៈពេល៤ខែ

ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា រួមជាមួយនឹងអាស៊ាន+៣ (ជប៉ុន កូរ៉េ និងចិន) ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានឯកភាពបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្ថែមទៀតដើម្បីពង្រឹងប្រព័ន្ធសន្តិសុខហិរញ្ញវត្ថុ។ លោកស្រី ជា សិរី ទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាបានដឹកនាំគណៈប្រតិភូចូលរួមកិច្ចប្រជុំរួមថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីនិងទេសាភិបាលធនាគារកណ្តាលអាស៊ាន+៣(AFMGM+3) នៅទីក្រុង Tbilisi ប្រទេសហ្សកហ្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី០៣ ខែឧសភា។ AFMGM+3 ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្រោមអធិបតីភាពលោក SantiphabPhomvihaneរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុនៃប្រទេសឡាវ លោក BounleuaSinxayvoravongទេសាភិបាលធនាគារនៃប្រទេសឡាវ លោក Choi Sang-Mokរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុនៃប្រទេសកូរ៉េ និងលោក Rhee Chang ។ -Yong ទេសាភិបាលនៃធនាគារកូរ៉េ។ លោកស្រីបានសរសេរនៅលើបណ្តាញសង្គមកាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា កិច្ចប្រជុំ AFMGM+3 នៅទីក្រុង Tbilisi ប្រទេសហ្សកហ្ស៊ី មានគោលបំណងធ្វើឱ្យកិច្ចសហការកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងពង្រឹងភាពធន់នៃប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុក្នុងតំបន់។ ផ្អែកលើសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជាកិច្ចប្រជុំ AFMGM+3 បានឯកភាពលើការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការហិរញ្ញវត្ថុក្នុងតំបន់ រួមទាំងប្រសិទ្ធភាពនៃយន្តការChiang Mai Initiative Multilateralisation (CMIM) ដែលជាប្រព័ន្ធសន្តិសុខដែលបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងហិរញ្ញប្បទានក្នុងតំបន់ (RFAs) និង ASEAN+3 Future Initiatives។ កិច្ចប្រជុំក៏បានផ្តោតលើការកែលម្អការអនុវត្តការិយាល័យស្រាវជ្រាវម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន+៣ (AMRO) ដោយប្រែក្លាយវាទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលចំណេះដឹងក្នុងតំបន់ បន្តការអភិវឌ្ឍន៍គំនិតផ្តួចផ្តើមទីផ្សារមូលបត្របំណុលអាស៊ាន (ABMI) និងហិរញ្ញប្បទានហានិភ័យគ្រោះមហន្តរាយ (DRF)។ កិច្ចប្រជុំនេះក៏បានសាទរចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ឆ្ពោះទៅរកការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងថាមវន្ត ដែលសំដៅទៅលើការអភិវឌ្ឍន៍ពិភពលោកអោយកាន់តែបៃតង មានភាពធន់ តុល្យភាព និងសមធម៌។ ទន្ទឹមនឹងនេះ វាបានគាំទ្របន្ថែមទៀតដល់ប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគីដោយផ្អែកលើច្បាប់នៃការមិនរើសអើង តម្លាភាព សមធម៌ បរិស្ថាន យុត្តិធម៌ សេរីភាព និងបើកចំហ។ គួរកត់សម្គាល់ផងដែរថាតំបន់អាស៊ាន +៣មានកំណើនខ្លាំងរហូតដល់៤,៣ ភាគរយកាលពីឆ្នាំមុន កើនឡើងពី ៣,២ ភាគរយនៅឆ្នាំ២០២២ ដែលជំរុញដោយតម្រូវការក្នុងស្រុកស្របពេលតម្រូវការខាងក្រៅបានធ្លាក់ចុះ។ ប៉ុន្តែកំណើននេះត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងកើនឡើងដល់ ៤,៥ ភាគរយនៅឆ្នាំនេះ ដោយសារតែការងើបឡើងវិញនៃការវិនិយោគ ការចំណាយរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ ការនាំចេញ និងទេសចរណ៍ ដែលធ្វើឱ្យអាស៊ាន+៣អាចបង្កើតគោលនយោបាយឡើងវិញដោយស្ដារថវិកា ពង្រឹងនិរន្តរភាពហិរញ្ញវត្ថុ និងរឹតបន្តឹងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុបន្ទាប់ពីវិបត្តិជំងឺCovid -១៩។ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួមរបស់ AFMGM+3 អាស៊ាន+៣ រំពឹងថានឹងបន្តធ្វើជាក្បាលម៉ាស៊ីននៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ដែលរួមចំណែកប្រហែល៤៥% នៃកំណើនពិភពលោកក្នុងឆ្នាំ២០២៤-២០៣០។ កិច្ចប្រជុំក៏បានឯកភាពពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការហិរញ្ញវត្ថុក្នុងតំបន់ដោយការប្តេជ្ញាចិត្តចំពោះប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មបើកចំហ សេរី បរិយាបន្ន សមធម៌ តម្លាភាព និងពហុភាគីជាមួយអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) និងគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងដល់ការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ ( RCEP) ។ អ្នកចូលរួមបានឯកភាពថានឹងជួបគ្នាម្តងទៀតនៅទីក្រុង Milan ប្រទេសអ៊ីតាលីនៅឆ្នាំក្រោយ ហើយត្រៀមខ្លួនធ្វើការជាមួយម៉ាឡេស៊ី និងចិនក្នុងនាមជាសហប្រធានAFMGM+3លើកទី២៨ នៅឆ្នាំ២០២៥។ កិច្ចប្រជុំនេះមានការចូលរួមពីលោកបណ្ឌិត Kouqing Li នាយក AMRO លោក Masatsugu Asakawa ប្រធានធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ីនិងលោក Li Bo នាយករងផ្នែកគ្រប់គ្រងនៃមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ។

ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា-អាស៊ាន+៣សហការគ្នាដើម្បីបង្កើនទំនាក់ទំនង និងពង្រឹងសន្តិសុខហិរញ្ញវត្ថុ

កម្ពុជា និងចក្រភពអង់គ្លេសបានឯកភាពគ្នាជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មអោយកាន់តែប្រសើរឡើង ស្របពេលមានការរីកចម្រើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅក្នុងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ ការប្តេជ្ញាចិត្តនេះ ធ្វើឡើងក្នុងជំនួបកាលពីថ្ងៃចន្ទ រវាងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោកស្រី ចម និម្មលនិងលោកស្រី Heather Wheeler ប្រេសិតពាណិជ្ជកម្មរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីចក្រភពអង់គ្លេស ប្រចាំកម្ពុជា និងឡាវ នៅទីស្តីការក្រសួង។ ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សា និងចែករំលែកអំពីវឌ្ឍនភាពនៃភាពជាដៃគូក្នុងការវិនិយោគរបស់ចក្រភពអង់គ្លេស (BIP) និងការអនុវត្តប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ DCTS របស់ចក្រភពអង់គ្លេសផងដែរ។ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងបានអោយដឹងថា “ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សាអំពីវិធីជំរុញឱ្យកាន់តែជិតស្និទ្ធ និងពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយចក្រភពអង់គ្លេស ជាពិសេសនៅក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច” ។ ស្ថានទូតអង់គ្លេសបានអោយដឹងបន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំនោះថា កិច្ចប្រជុំនេះគឺដើម្បីពិភាក្សាអំពីវឌ្ឍនភាពនៃភាពជាដៃគូវិនិយោគរបស់ចក្រភពអង់គ្លេស និងការបង្កើនការប្រើប្រាស់គ្រោងការណ៍ពាណិជ្ជកម្មប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍របស់ចក្រភពអង់គ្លេស។ ចក្រភពអង់គ្លេសប្តេជ្ញាគាំទ្រដល់ការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា និងកំណើនបៃតង ប្រកបដោយបរិយាបន្ន។ កម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមទទួលអត្ថប្រយោជន៍កាលពីខែមេសាឆ្នាំមុនពីគម្រោងអនុវត្តប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ DCTS ដែលជាប្រភេទអនុគ្រោះពន្ធថ្មី។ កម្ពុជាទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍រួចហើយពី GSP របស់ចក្រភពអង់គ្លេស ដែលធ្វើការនាំចេញដោយគ្មានពន្ធ និងកូតាចូលទីផ្សារចក្រភពអង់គ្លេស។ DCTS ជំនួស និងកែលម្អគម្រោងអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មដែលមានពីមុន ជាមួយនឹងវិធីសាស្រ្តថ្មីដែលកំពុងត្រូវបានអនុវត្តទាក់ទងនឹងប្រភពដើមនៃទំនិញដែលបាននាំចេញពីប្រទេសកម្ពុជាទៅកាន់ចក្រភពអង់គ្លេស។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករបានឱ្យដឹងថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងចក្រភពអង់គ្លេសមានចំនួន ៨៧២ លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ធ្លាក់ចុះ ១០,៧ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន។ ក្នុងនោះ កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញទៅចក្រភពអង់គ្លេសក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ ៧៩៦ លានដុល្លារ ថយចុះ ១០,២ ភាគរយធៀបនឹងឆ្នាំមុន ហើយការនាំចូលពីចក្រភពអង់គ្លេសថយចុះ ១៥,៩ ភាគរយ មកនៅត្រឹម ៧៦ លានដុល្លារ។ ការនាំចេញទៅកាន់ចក្រភពអង់គ្លេសរួមមានសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង កាបូប កង់ និងផលិតផលកសិកម្ម ខណៈដែលចក្រភពអង់គ្លេសនាំចេញមកកម្ពុជាមានរថយន្ត គ្រឿងចក្រ គ្រឿងអគ្គិសនី និងគ្រឿងអេឡិចត្រូនិក។

កម្ពុជា និងអង់គ្លេស ជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ច

បណ្ឌិត្យសភាបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកម្ពុជា (CADT) សហការជាមួយអង្គការយូណេស្កូ បានចាប់ផ្តើមគំនិតផ្តួចផ្តើម ដើម្បីធ្វើការវាយតម្លៃនៃការអភិវឌ្ឍន៍អ៊ីនធឺណិតនៅកម្ពុជា ដោយប្រើប្រាស់សូចនាករសកលនៃអ៊ីនធឺណិតរបស់អង្គការយូណេស្កូ។ ការវាយតម្លៃនេះនឹងផ្តល់នូវការវិនិច្ឆ័យរួមនៃគោលនយោបាយអ៊ីនធឺណិត និងបរិយាកាសឌីជីថលរបស់កម្ពុជា។ ជាផ្នែកមួយនៃភាពជាដៃគូនេះ CADT នឹងវាយតម្លៃស្ថានភាពអ៊ីនធឺណិតនៅកម្ពុជា ដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ R.O.A.M ដែលបង្កើតឡើងដោយអង្គការយូណេស្កូ។ គោលការណ៍ R.O.A.M -X សំដៅលើអ៊ីនធឺណិតដែលផ្អែកមូលដ្ឋានលើសិទ្ធិមនុស្ស បើកចំហ អាចចូលប្រើបាន និងគ្រប់គ្រងដោយការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធច្រើន។ ការវាយតម្លៃនេះក៏នឹងពិនិត្យមើលស្ថានភាពនៃអ៊ីនធឺណិតទាក់ទងនឹង៖ សមភាពយេនឌ័រ តម្រូវការជាក់លាក់របស់កុមារ ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព ទំនុកចិត្ត និងសន្តិសុខ ព្រមទាំងទិដ្ឋភាពច្បាប់ និងសីលធម៌ផងដែរ។ នៅពេលដែលការវាយតម្លៃត្រូវបានបញ្ចប់ វានឹងត្រូវបានបោះពុម្ពជារបាយការណ៍ជាតិ ដែលនឹងបង្ហាញពីការយល់ដឹងដ៏ទូលំទូលាយ និងជាក់ស្តែងនៃបរិស្ថាន និងគោលនយោបាយជាតិអ៊ីនធឺណិត ហើយផ្អែកលើនោះ ផ្តល់នូវអនុសាសន៍គោលនយោបាយ និងគំនិតផ្តួចផ្តើមជាក់ស្តែង ដែលនឹងអាចឱ្យប្រទេសកម្ពុជាធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីអ៊ីនធឺណិតជាតិ ខណៈដែល ICT មានការវិវត្តន៍ជឿនលឿន។ លោក ជុន វ៉ាត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃការស្រាវជ្រាវ ដើម្បីគាំទ្រដល់ការអនុវត្ត “ក្របខណ្ឌគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមឌីជីថលឆ្នាំ ២០២១-២០៣៥” របស់កម្ពុជា ដែលត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការដោយរដ្ឋាភិបាលក្នុងឆ្នាំ ២០២១។ លោក ជុន វ៉ាត បានចង្អុលបង្ហាញថា “ការសិក្សានេះ នឹងផ្តល់នូវអនុសាសន៍គោលនយោបាយផ្អែកលើភស្តុតាងពីទស្សនវិស័យពហុភាគី នឹងបម្រើជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំង និងកែសម្រួលសកម្មភាពតាមវិធីនៃការអនុវត្តក្របខ័ណ្ឌ។ សំខាន់ជាងនេះទៅទៀត លទ្ធផលនៃការវាយតម្លៃនឹងរួមចំណែក និងផ្តល់មូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់ការតាក់តែងគោលនយោបាយឌីជីថលនាពេលអនាគត”។ នៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ CADT និង UNESCO បានបើកកិច្ចប្រជុំលើកដំបូងនៃក្រុមប្រឹក្សាប្រឹក្សាពហុភាគី (Multistakeholder Adversary Board-MAB) ដែលជាយន្តការមានអ្នកជំនាញមកពីវិស័យជំនាញ និងវិស័យផ្សេងៗនៃសង្គមកម្ពុជា ដែលនឹងរួមចំណែកជាមួយអ្នកជំនាញបច្ចេកទេសរបស់ពួកគេក្នុងការវាយតម្លៃ។ ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល រួមមានតំណាងមកពីក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ ក្រសួងព័ត៌មាន អង្គការសង្គមស៊ីវិល ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ វិស័យឯកជន និយតករ និងទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិ។ ប្រធាន CADT លោកបណ្ឌិត សេង សុភាព បានកោតសរសើរចំពោះភាពចម្រុះនៃតំណាងនៅក្នុងក្រុមប្រឹក្សាប្រឹក្សា៖ “ខ្ញុំសូមថ្លែងអំណរគុណដល់សមាជិកនៃក្រុមប្រឹក្សាប្រឹក្សាពហុភាគីដែលបានចូលរួមក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងស្រាវជ្រាវនេះ ដើម្បីធានាថាការវាយតម្លៃនេះគឺប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន និងភាពរួមគ្នា។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថា លទ្ធផលដែលបានមកពីការវាយតម្លៃនេះនឹងផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ការបង្កើតគោលនយោបាយនាពេលអនាគត ហើយនឹងបម្រើជាឱកាសសម្រាប់ជាគំរូអភិវឌ្ឍន៍នៃអ៊ីនធឺណិតសកល( Internet Universality) នៅកម្ពុជា បើធៀបទៅនឹងស្តង់ដារអន្តរជាតិ។ តំណាងអង្គការយូណេស្កូប្រចាំកម្ពុជា លោក Sardar Umar Alam បានពន្យល់ថា ការវាយតម្លៃនេះគឺជាផ្នែកមួយនៃការងារដែលកំពុងដំណើរការរបស់អង្គការយូណេស្កូនៅកម្ពុជា ក្នុងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិទទួលបានព័ត៌មានជាសកល និងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ។ លោក Alam បាននិយាយថា “នៅក្នុងបរិបទពិភពលោកបច្ចុប្បន្ន ការអភិវឌ្ឍន៍អ៊ីនធឺណិតដែលបើកចំហ អាចចូលប្រើបាន និងផ្អែកលើសិទ្ធិ គឺជាកត្តាសំខាន់ក្នុងការធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាមានការអភិវឌ្ឍន៍បន្ថែមទៀត និងកាត់បន្ថយវិសមភាព។ អង្គការយូណេស្កូធ្វើការដើម្បីបង្កើតសង្គមដែលប្រកបដោយបរិយាបន្នចំណេះដឹង ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅលើសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ការទទួលបានព័ត៌មានជាសកល ការគោរពភាពចម្រុះនៃវប្បធម៌ និងការអប់រំប្រកបដោយគុណភាពសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា។ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះត្រូវបានគាំទ្រដោយកម្មវិធីអន្តរជាតិសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ទំនាក់ទំនង (IPDC) របស់អង្គការយូណេស្កូ និងគម្រោង “ការពង្រឹងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនៅកម្ពុជា” ដែលកំពុងត្រូវបានអនុវត្តដោយអង្គការយូណេស្កូ ដោយមានការគាំទ្រពីទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិស៊ុយអែត៕ India Education Diary

ការវាយតម្លៃនៃការអភិវឌ្ឍន៍អ៊ីនធឺណិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា

អ្នកទេសចរបរទេសទំនងជាតម្រូវអោយមានជំរើសធានារ៉ាប់រងច្រើនជាងមុន ដើម្បីរ៉ាប់រងការចំណាយលើមន្ទីរពេទ្យ និងសណ្ឋាគារធ្វើចត្តាឡីស័កក្នុងប្រទេសថៃ ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលកំពុងព្យាយាមដោះស្រាយបញ្ហាអ្នកទេសចរដែលឆ្លងជំងឺកូវីដ មិនព្រមបង់ថ្លៃព្យាបាល ឬរត់ចេញពីសណ្ឋាគារ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ នៅកម្ពុជា តម្រូវការអោយមានធានារ៉ាប់រង ៥០,០០០ ដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីធានាបាននូវការធានារ៉ាប់រងគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ការព្យាបាលកូវីដ-១៩ នៅតែមានភាពស្រពិចស្រពិល។ វិធានការណ៍ដែលបង្កើតឡើងដោយក្រសួងសុខាភិបាល មិនបានកំណត់គោលការណ៍ទាំងនេះទៀតទេ ប៉ុន្តែការអនុវត្តរបស់វាត្រូវបានធ្វើឡើងជាក់ស្តែងភាគច្រើនដោយមន្ត្រីដែលបំពេញបេសកកម្មនៅអាកាសយានដ្ឋាន ដោយសារអ្នកដំណើរមួយចំនួននៅតែត្រូវបានស្នើ អោយអនុវត្តគោលការណ៍ធានារ៉ាប់រង ហើយប្រសិនបើមិនមានធានារ៉ាប់រងនោះទេ គឺត្រូវបានទទូចឱ្យទិញតាមអ៊ីនធឺណិត ដើម្បីបំពេញបែបបទបន្តទៀត។ អ្នកដំណើរផ្សេងទៀតដែលទិញធានារ៉ាប់រង មានការភ្ញាក់ផ្អើល នៅពេលដែលគ្មាននរណាម្នាក់ត្រូវបានស្នើសុំឬទាមទារអោយទិញធានារ៉ាប់រង។ “អ្នកដំណើរមានការងឿងឆ្ងល់នូវអ្វីដែលពួកគេគួរធ្វើ នៅពេលដែលយើងទទួលបានការសាកសួរគ្រប់ពេលវេលាសម្រាប់ជំនួយក្នុងការទិញធានារ៉ាប់រង អ្នកដំណើរមួយចំនួនត្រូវបានសួរ ហើយមនុស្សជាច្រើនមិនត្រូវបានគេសួរនាំទេ” នេះបើយោងតាមភ្នាក់ងារទេសចរណ៍មួយដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះបានប្រាប់ខ្មែរថាមស៍។ លោក Yuthasak Supasorn អភិបាលអាជ្ញាធរទេសចរណ៍នៃប្រទេសថៃបាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងពិភាក្សាជាមួយការិយាល័យគណៈកម្មការធានារ៉ាប់រង (OIC) ផ្តល់ជម្រើសធានារ៉ាប់រងកូវីដ-១៩ សម្រាប់អ្នកទេសចរដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំង ដែលការធានារ៉ាប់រងការធ្វើដំណើរមិនរ៉ាប់រងលើការចំណាយផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តសម្រាប់មន្ទីរពេទ្យ ឬសណ្ឋាគារធ្វើចត្តាឡីស័កសម្រាប់ករណីមិនមានរោគសញ្ញាស្រាល។ សេចក្តីសម្រេចថ្មីមួយពីមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍កូវីដ-១៩ (CCSA) កាលពីសប្តាហ៍មុនបានចែងថា ប្រសិនបើការធានារ៉ាប់រងរបស់អ្នកទេសចរមិនរ៉ាប់រងថ្លៃព្យាបាលទាំងអស់សម្រាប់ការឆ្លងកូវីដ-១៩ ពួកគេត្រូវទទួលខុសត្រូវចំពោះការចំណាយបែបនេះដោយខ្លួនឯង។ លោក Yuthasak បានបន្តទៀតថា នេះមានន័យថា សណ្ឋាគារដែលអនុញ្ញាតចេញចូលដោយមិនបានត្រួយពិនិត្យ និងភ្ញៀវដែលមិនព្រមបង់ថ្លៃព្យាបាលនឹងត្រូវប្រឈមមុខនឹងវិធានការផ្លូវច្បាប់។ អនុគណៈកម្មាធិការ CCSA នៅតែត្រូវពិភាក្សាលម្អិតអំពីជម្រើស និងការដាក់ពិន័យ។ គាត់បាននិយាយថា ជាគោលការណ៍ បុព្វលាភធានារ៉ាប់រងអាចចាប់ផ្តើមពី ៨០០ បាតក្នុងមនុស្សម្នាក់ ដើម្បីរ៉ាប់រងការចំណាយលើការស្នាក់នៅដាច់ដោយឡែកពីសណ្ឋាគារ ដែលចាប់ផ្តើមពី ៣០,០០០ បាត។ លោក Yuthasak បាននិយាយថា “កាលពីមុនយើងបានស្វែងរកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពីសណ្ឋាគារដើម្បីមើលថែភ្ញៀវក្នុងអំឡុងពេលដំណើរការពិនិត្យសុខភាព។ ច្បាប់ថ្មីកំណត់ការអនុលោមតាមវិធានការសុខភាពយ៉ាងតឹងរ៉ឹង។ សណ្ឋាគារមិនអាចមានការព្រងើយកន្តើយចំពោះដំណើរការនេះទេ ឬពួកគេប្រថុយនឹងការបណ្តេញចេញពីការចុះឈ្មោះក្នុងប្រទេសថៃ ដែលធ្វើឱ្យពួកគេមិនអាចទទួលភ្ញៀវបន្តទៀតបាន។ ក្នុងអំឡុងពេលប៉ុន្មានខែកន្លងទៅនៃគម្រោង Test & Go មានរបាយការណ៍ជាច្រើនអំពីអ្នកទេសចរដែលឆ្លងមេរោគដែលបានបាត់ខ្លួនពីសណ្ឋាគារ។ Marisa Sukosol Nunbhakdi ប្រធានសមាគមសណ្ឋាគារថៃ (THA) បាននិយាយថា ភ្ញៀវសណ្ឋាគារមួយចំនួនបានបដិសេធមិនទៅមន្ទីរពេទ្យ ដោយសារតែពួកគេព្រួយបារម្ភអំពីការចំណាយ។ យោងតាមរបាយការណ៍ពីសណ្ឋាគារ បញ្ហាចម្បងគឺគ្រែមន្ទីរពេទ្យមិនគ្រប់គ្រាន់ និងការចំណាយលើការព្យាបាលខ្ពស់នៅមន្ទីរពេទ្យ។ អ្នកទេសចរមួយចំនួនក៏មានការព្រួយបារម្ភផងដែរចំពោះការទាមទារធានារ៉ាប់រងរបស់ពួកគេអាចត្រូវបានបដិសេធ ដោយសារតែធានារ៉ាប់រ៉ងរបស់ពួកគេមិនគ្របដណ្តប់លើការព្យាបាលនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ឬធ្វើចត្តាឡីស័កនៅសណ្ឋាគារ ទោះបីជាទាំងនេះបានក្លាយជាជម្រើសដ៏ពេញនិយមសម្រាប់អ្នកជំងឺដែលគ្មានរោគសញ្ញានៅក្នុងប្រទេសថៃក៏ដោយ។ នាងបាននិយាយថា “ជម្រើសនៃធានារ៉ាប់រងនឹងជួយគ្របដណ្តប់លើការចំណាយក្នុងករណីដែលអ្នកទេសចរឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩ ឬមានទំនាក់ទំនងដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ដែលទាមទារឱ្យនៅដាច់ដោយឡែក” ។ ដោយសារប្រតិបត្តិការសណ្ឋាគារក្នុងអំឡុងពេលជំងឺរាតត្បាតមានភាពលំបាកដោយសារតែការចំណាយខ្ពស់ទាក់ទងនឹងការជួលបុគ្គលិកបន្ថែមទៀតសម្រាប់ការត្រួតពិនិត្យសុខភាពបន្ថែមនៅសណ្ឋាគាររបស់ពួកគេ THA មិនយល់ស្របនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មដល់សណ្ឋាគារនៅក្នុងសេចក្តីសម្រេច CCSA ថ្មី។ លោកស្រី Marisa បាននិយាយថា ច្បាប់នេះនឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រតិបត្តិករតូចៗដែលថវិកាមានកម្រិតហើយមិនអាចមានលទ្ធភាពបង្កើនកម្លាំងពលកម្មភ្លាមៗ មិនដូចបុគ្គលិកសណ្ឋាគារធំៗនោះទេ៕ Bangkokpost/Khmer Times

ជម្រើសធានារ៉ាប់រងកូវីដ-១៩ សម្រាប់អ្នកទេសចរបរទេសក្នុងប្រទេសថៃត្រូវបានពិចារណា ខណៈដែលលក្ខខណ្ឌរបស់កម្ពុជាស្ថិតក្នុងភាពស្រពិចស្រពិល

អង្គការមូលនិធិទំពាំងស្នងឫស្សី ហៅកាត់ថា NGO2 សហការជាមួយសមាគមទេសចរណ៍កម្ពុជា CATA គ្រោងរៀបចំកម្មវិធីទេសចរណ៍បរិស្ថាន នៅសហគមន៍មេជ្រៃ ក្នុងបំណងលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ចអ្នកភូមិតាមរយៈវិស័យទេសចរណ៍។ ប្រធានអង្គការមូលនិធិទំពាំងស្នងឫស្សី លោក ស៊ា សុផល មានប្រសាសន៍ថា កម្មវិធីទេសចរណ៍បរិស្ថាន ធ្វើឡើងក្នុងបំណងលើកកម្ពស់ជីវភាពសហគមន៍តាមរយៈការបង្កើតចំណូលដោយផ្ទាល់ពីភ្ញៀវទេសចរ។ លោកបន្តថា ភ្ញៀវទេសចរអាចអុំទូកកម្សាន្តលេងនៅភូមិបណ្តែតទឹកពាមតាអួរ សហគមន៍មេជ្រៃ ហើយអាចជួយសម្អាតសំរាមប្លាស្ទិកនារដូវទឹកស្រក ដែលចូលរួមជួយលើកកម្ពស់សោភ័ណភាព បរិស្ថានក្នុងសហគមន៍នេះ កាន់តែល្អប្រសើរថែមទៀត។ លោក ស៊ា សុផល បន្ថែមថា សំណល់ប្លាស្ទិកដែលបានពីការសម្អាតនេះ សហគមន៍អាចយកច្រកក្នុងដបដើម្បីដូរយកអង្ករ ដែលឧបត្ថម្ភដោយអង្គការរបស់លោក ក្នុងនោះដបប្លាស្ទិកចំនួន១០០ ដូរបានអង្ករ៥គីឡូក្រាម។ សម្រាប់លោក សុផល មើលឃើញថា កម្មវិធីនេះនឹងមាននិរន្តរភាពសេដ្ឋកិច្ចសហគមន៍ ព្រោះពួកគេលែងពឹងតែលើកម្មវិធីរបស់អង្គការដែលចូលទៅជួយទៀតហើយ គឺពួកគាត់នឹងអនុវត្តន៍ជារៀងរាល់ថ្ងៃដោយខ្លួនឯង។ កម្មវិធីទេសចរណ៍បរិស្ថាននេះ គ្រោងរៀបចំប្រកាសជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី៣០ ខែ មករា ឆ្នាំ២០២២ នៅសហគមន៍មេជ្រៃ ដោយមានការចូលរួមពីអង្គការ សមាគម ភ្ញៀវទេសចរ អាជ្ញាធរ និងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ដោយផ្ទាល់៕

អង្គការ NGO2 រៀបចំកម្មវិធីទេសចរណ៍បរិស្ថានលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ចសហគមន៍មេជ្រៃ

ការឆ្លងវីរុសបំលែង Omicron ក្នុងសហគមន៍របស់ប្រទេសកម្ពុជាបានកើនឡើងដល់ ២១៤ ករណី ចាប់តាំងពីករណីដំបូងត្រូវបានកត់ត្រានៅថ្ងៃទី ១៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១។ នៅថ្ងៃច័ន្ទ ទី ២៤ ខែមករា ករណីថ្មីចំនួន ៤០ នៃជំងឺកូវីដ-១៩ សុទ្ធតែជាករណីឆ្លងវីរុសបំលែងOmicron ទាំងអស់ត្រូវបានប្រកាសដោយក្រសួងសុខាភិបាល ហើយក្នុងចំណោមករណីនេះ មាន ១៥ករណីគឺជាការឆ្លងក្នុងសហគមន៍ ខណៈករណីដែលនៅសល់គឺជាករណីនាំចូល ដោយបន្តនិន្នាការពីការចាប់ផ្តើមនៃវីរុសបំលែងថ្មី។ សរុបមក ចំនួនករណីឆ្លងវីរុសបំលែង Omicron បានកើនឡើងដល់ ៦១៣ករណីដោយភាគច្រើននៃការឆ្លងចូលមកតាមផ្លូវអាកាសក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តសៀមរាប និងផ្សេងៗទៀតតាមរយៈព្រំដែនគោកជាមួយប្រទេសថៃ។ ចំនួនអ្នកស្លាប់ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី ១១ ខែមីនា ឆ្នាំ ២០១១ នៅតែរក្សាបាននៅត្រឹម ៣០១៥នាក់ សម្រាប់ រយៈពេល ២០ ថ្ងៃជាប់ៗគ្នា ហើយនេះបង្ហាញអំពីគោលនយោបាយចាក់វ៉ាក់សាំងដ៏មានប្រសិទ្ធភាពរបស់កម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងស្ថិតក្នុងកម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងលើកទី ៤ របស់ខ្លួន ទោះបីជាការចាក់លើកទី ១ សម្រាប់ក្មេងជំទង់មិនទាន់ត្រូវបានបញ្ចប់ និងការចាក់ដូសទីពីរមានសន្ទុះយឺតក៏ដោយ។ ករណីកូវីដ-១៩ ដំបូង ត្រូវបានរកឃើញនៅកម្ពុជា នៅចុងខែមករា ឆ្នាំ ២០២០ នៅខេត្តព្រះសីហនុ លើជនជាតិចិន ហើយទោះបីជាមានការភ័យខ្លាចខ្លះក៏ដោយ ព្រឹត្តិការណ៍ធំដែលអង្រួនប្រព័ន្ធសុខាភិបាលកម្ពុជា ដល់ចំណុចស្នូលគឺព្រឹត្តិការណ៍សហគមន៍ ថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ដែលធ្វើអោយមានអ្នកឆ្លងដល់ចំនួនប្រាំមួយខ្ទង់ និងចំនួនអ្នកស្លាប់កើនឡើងដល់ ៤ ខ្ទង់យ៉ាងឆាប់រហ័ស។ ការរើសអើងមួយចំនួនប្រឆាំងនឹងប្រភេទវ៉ាក់សាំងក៏បានជះឥទ្ធិពលដល់ការសម្រេចបាននូវគោលដៅរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការចាក់វ៉ាក់សាំងអោយបាន១៤.៥ លាននាក់ ឬ ៩១% នៃចំនួនប្រជាជនប្រមាណ ១៦ លាននាក់ (ជំរឿនឆ្នាំ ២០១៩)៕

ការឆ្លងវីរុសបំលែង Omicron ក្នុងសហគមន៍ នៅកម្ពុជាកើនឡើងដល់ ២១៤ ករណីក្នុងរយៈពេល ៥០ ថ្ងៃ

កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ អ្នកដំណើរពីកម្ពុជាចំនួន១០នាក់ មានតេស្តវិជ្ជមានជំងឺកូវីដ-១៩ នៅប្រទេសថៃ ។ ពួកគេមានចំនួន១០ ករណី ក្នុងចំណោម ១៩៥ ករណីនាំចូលដែលត្រូវបានរកឃើញ រួមទាំង ៣៦ ករណីមកពីប្រទេសរុស្ស៊ី ១៦ករណីមកពីម៉ុងហ្គោលី ១៦ករណីមកពីអាល្លឺម៉ង់ និង ១១ករណី មកពីអ៊ុយក្រែន។ គ្មានអ្នកស្លាប់ជាជនជាតិខ្មែរត្រូវបានគេរាយការណ៍ឡើយ។ ក្រសួងសុខាភិបាលសាធារណៈបានរាយការណ៍កាលពីព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទថា មានអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ ចំនួន ១៣ នាក់បន្ថែមទៀត និងករណីថ្មី ៧.១៣៩ ករណីបានកត់ត្រាក្នុងរយៈពេល ២៤ ម៉ោងមុន។ នេះធៀបនឹងអ្នកស្លាប់ដែលទាក់ទងនឹងមេរោគឆ្លងចំនួន ១៣ នាក់ និងករណីថ្មីចំនួន ៧.៦៨៦ ត្រូវបានរាយការណ៍កាលពីព្រឹកថ្ងៃអាទិត្យ។ អ្នកស្លាប់ថ្មីទាំង១៣នាក់មានអាយុពី៤០ដល់៩១ឆ្នាំ។ មានករណីថ្មីចំនួន ៦,៩២៤ នៅក្នុងចំណោមប្រជាជនទូទៅ ២០ ករណីក្នុងចំណោមអ្នកទោសក្នុងពន្ធនាគារ និង ១៩៥ ករណីជាករណីនាំចូល។ ក្នុងចំណោមការឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងស្រុក មាន៦,៩១៤ករណី ត្រូវបានបញ្ជាក់នៅមន្ទីរពេទ្យ និង ១០ករណី តាមរយៈការធ្វើតេស្តទ្រង់ទ្រាយធំ។ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ មនុស្សចំនួន ៨២,៤៨៥ នាក់បានទទួលការព្យាបាលកូវីដ-១៩ នៅមន្ទីរពេទ្យ រួមទាំងអ្នកជំងឺធ្ងន់ធ្ងរចំនួន ៥៥០ នាក់ដែលមានជំងឺរលាកសួត និង ១១៤ នាក់ពឹងផ្អែកលើម៉ាស៊ីនដកដង្ហើម។ ក្នុងរយៈពេល ២៤ ម៉ោងក៏បានឃើញអ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ ចំនួន ៨,១០០នាក់ត្រូវបានអនុញ្ញាតអោយចេញពីមន្ទីរពេទ្យបន្ទាប់ពីបានជាសះស្បើយពីវីរុសនេះ។ ចាប់តាំងពីជំងឺរាតត្បាតបានចាប់ផ្តើមនៅដើមឆ្នាំ ២០២០ មានករណីកូវីដ-១៩ ចំនួន ២,៣៨៤,៦៣៩ ករណីក្នុងនោះមាន ១៦១,២០៤ ករណីនៅឆ្នាំនេះ ជាមួយនឹងការជាសះស្បើយពេញលេញចំនួន ២,២៨០,១០៩ រហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។ អ្នកស្លាប់មានចំនួន ២២,០៤៥ នាក់ចាប់តាំងពីការចាប់ផ្តើមនៃជំងឺរាតត្បាត រួមទាំងអ្នកស្លាប់ចំនួន ៣៤៧នាក់ រហូតមកដល់ពេលនេះ។ កម្រិតខ្ពស់បំផុតក្នុងរយៈពេល ២៤ម៉ោងនៃអ្នកស្លាប់ដែលទាក់ទងនឹងកូវីដ របស់ប្រទេសថៃគឺ ៣១២ នាក់ដែលត្រូវបានកត់ត្រានៅថ្ងៃទី១៣ ខែសីហាឆ្នាំ ២០២១ ។ ចំនួនករណីខ្ពស់បំផុតគឺ ២៣,៤១៨ នៅថ្ងៃទី ១៨ ខែសីហាឆ្នាំ ២០២១៕ ប្រភពៈ Bangkokpost

បន្ទាប់ពីស្ងប់ស្ងាត់អស់រយៈពេលជាយូរនូវករណីឆ្លង ឬការស្លាប់របស់អ្នកជំងឺកូវីដ-១៩ នៅប្រទេសថៃ មាន១០ ករណីត្រូវបានរកឃើញកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាកំពុងខិតខំកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃជំងឺកូវីដ-១៩ មកលើប្រព័ន្ធអប់រំ ដោយងាកទៅរកវិធីសាស្រ្តបែបចំរុះក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំ។ យោងតាមការបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសបុក របស់ក្រសួងអប់រំ នៅថ្ងៃទី២៤ ខែមករា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ លោកបណ្ឌិត ហង់ ជួនណារ៉ុន បានចែករំលែកនូវផែនការយុទ្ធសាស្រ្តមួយចំនួន ដែលកម្ពុជាបានដាក់ចេញ ដើម្បីពង្រឹងប្រព័ន្ធអប់រំជាតិ។ ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីបានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាបានខិតខំប្រឹងប្រែងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃជំងឺកូវីដ-១៩ ដោយងាកទៅរកវិធីសាស្រ្តសិក្សាចម្រុះ។ កម្ពុជាក៏បានយកចិត្តទុកដាក់លើការកែទម្រង់កម្មវិធីសិក្សាជាតិ និងសម្ភារៈអប់រំផ្សេងៗទៀត ដើម្បីលើកកម្ពស់គុណភាពក្នុងអំឡុងការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩។ លោករដ្ឋមន្ត្រី ណារ៉ុន បានបន្ថែមថា លទ្ធផលនៃការប្រឡងសញ្ញាបត្រមធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិនាពេលថ្មីៗនេះ បង្ហាញពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា ក្នុងការពង្រឹង និងអភិវឌ្ឍវិស័យអប់រំ។ ចំណងជើង: រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន ថ្លែងក្នុងព្រឹត្តិការណ៍មួយ៕ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ ប្តេជ្ញាកាត់បន្ថយជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំ

ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី លោក ចូកូ វីដូដូ បានអះអាងសារជាថ្មីអំពីសារៈសំខាន់នៃការព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ៥ ចំណុចរបស់សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ (អាស៊ាន) ស្តីពីមីយ៉ាន់ម៉ា ក្នុងអំឡុងកិច្ចពិភាក្សាតាមទូរស័ព្ទជាមួយនាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា។ លោកក៏បានឯកភាពចំពោះសំណើរបស់កម្ពុជា ក្នុងការបង្កើតកិច្ចប្រជុំពិគ្រោះយោបល់ ដែលមានបេសកជនពិសេស និងអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន មជ្ឈមណ្ឌលសម្របសម្រួលអាស៊ានសម្រាប់វិបត្តិមនុស្សធម៌ (AHA) អាជ្ញាធរមីយ៉ាន់ម៉ា ក៏ដូចជាទីភ្នាក់ងារអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីផ្តល់ការគាំទ្រដល់ការចែកចាយជំនួយមនុស្សធម៌ ដោយគ្មានការរើសអើង។ ក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ីបាននិយាយកាលពីថ្ងៃទី ២២ ខែមករាថា ក្នុងជំនួបសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទកាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែមករា មានបំណងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពអំពីលទ្ធផលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា មេដឹកនាំឥណ្ឌូនេស៊ីបានសង្កត់ធ្ងន់ថា វិធីសាស្រ្តរបស់អាស៊ានចំពោះមីយ៉ាន់ម៉ាគួរតែឈរលើគោលការណ៍ដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា ជាពិសេសការព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ៥ ចំនុច។ លោកបាននិយាយថា យោធាមីយ៉ាន់ម៉ាត្រូវតែផ្តល់មធ្យោបាយដល់ដំណើរការសម្រាប់បេសកជនពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ាន ដើម្បីអាចទំនាក់ទំនងភ្លាមៗជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដោយលោកបានកត់សម្គាល់ថាទំនាក់ទំនងនេះគឺមានសារៈសំខាន់ដើម្បីត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់កិច្ចសន្ទនាថ្នាក់ជាតិដែលចូលរួមដោយគ្រប់ភាគី។ ឆ្លើយតបនឹងសំណើរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងការបង្កើតត្រូយការ (troika) ដែលមានរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជាជាបេសកជនពិសេស រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសប្រ៊ុយណេ និងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ព្រមទាំងអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន ដើម្បីត្រួតពិនិត្យការព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ៥ ចំនុច លោកប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីបានកត់ចំណានូវសំណើនេះ ប៉ុន្តែត្រូវពិភាក្សាបន្ថែមទៀតក្នុងចំណោមរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន៕ VNA

ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីបញ្ជាក់ពីការគាំទ្រសម្រាប់ការបង្កើតកិច្ចប្រជុំប្រឹក្សាអាស៊ានស្តីពីមីយ៉ាន់ម៉ា

កម្ពុជាទទួលបានប្រាក់ចំណូលជាង ១.៧ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក កាលពីឆ្នាំមុនពីវិស័យវារីវប្បកម្ម និងនេសាទទឹកសាប ជាមួយនឹងទិន្នផលជាង ៣៨០,០០០ តោនពីជលផលទឹកសាប។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់រដ្ឋបាលជលផលក្នុងពិធីបិទសន្និបាតបូកសរុបការងារវិស័យជលផលឆ្នាំ២០២១ និងទិសដៅអនុវត្តឆ្នាំ២០២២ នៅរសៀលថ្ងៃទី២៤ ខែមករា។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់រដ្ឋបាលជលផល ទិន្នផលសរុបនៃវិស័យវារីវប្បកម្ម និងជលផលក្នុងឆ្នាំ ២០២១ មានចំនួន ៨៥៦.៤០០ តោន ដែលក្នុងនោះ ៣៨៣.០៥០ តោនជាទិន្នផលទឹកសាប ១២៥.០០០ តោនជាទិន្នផលសមុទ្រ និង ៣៤៨.៣៥០ តោនជាទិន្នផលវារីវប្បកម្ម។ ការនាំចេញពីវិស័យនេះមានចំនួន ៣.៤៦៩ តោន។ ប្រាក់ចំណេញពីវិស័យនេះត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាមានចំនួនជាង ១.៧១៣ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក។ របាយការណ៍បានបន្តថាក្នុងប្រទេសមានសហគមន៍នេសាទសរុបចំនួន ៥១៦ (សហគមន៍ទឹកសាបចំនួន ៤៧៥ និងសហគមន៍សមុទ្រចំនួន ៤១)។ សហគមន៍មានចំនួនប្រជាពលរដ្ឋពី ១៤៧.៥១៨ នាក់ ឬ ៣៣២.១៦៨ នាក់។

កម្ពុជារកចំណូលបានជាង ១,៧ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ពីវិស័យវារីវប្បកម្ម និងជលផលទឹកសាបក្នុងឆ្នាំ ២០២១

ក្រសួងសុខាភិបាលបានឲ្យដឹងនៅថ្ងៃទី២៣ ខែមករាថា ប្រទេសកម្ពុជាគ្មានអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ រយៈពេល ២០ថ្ងៃជាប់គ្នា។ យោងតាមក្រសួងសុខាភិបាល ចំនួនករណីឆ្លងវីរុសបំលែង Omicron នៃវីរុសកូវីដ-១៩ នៅកម្ពុជា បានកើនឡើងដល់ ៦២៥ ករណីហើយ បន្ទាប់ពីរកឃើញការឆ្លងថ្មីចំនួន ៤០ ករណី។ ក្រសួងបានបន្ថែមថា៖ «ក្នុងចំណោមករណីឆ្លងថ្មី ១៥ករណីជាករណីនាំចូល និង ២៥ ករណីជាករណីឆ្លងក្នុងស្រុក។ កម្ពុជាបានរាយការណ៍ករណីដំបូងនៃវីរុសបំលែង Omicron កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែធ្នូឆ្នាំ ២០២១ លើស្ត្រីកម្ពុជាមានផ្ទៃពោះដែលត្រឡប់មកពីប្រទេសហ្គាណាក្នុងទ្វីបអាហ្រ្វិក។ នៅថ្ងៃទី២១ ខែមករា លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកជំងឺទាំងអស់ដែលឆ្លងវីរុសបំលែង Omicron ព្យាបាលនៅផ្ទះ ប្រសិនបើពួកគេជ្រើសយកវិធីនេះ។ ចាប់តាំងពីជំងឺរាតត្បាតឆ្លងក្នុងប្រទេសក្នុងខែមករា ឆ្នាំ ២០២០ មក ប្រទេសកម្ពុជាបានកត់ត្រាករណីសរុបចំនួន ១២១.០៦៦ ករណី មានករណីស្លាប់ចំនួន ៣.០១៥ នាក់ និងជាសះស្បើយចំនួន ១១៧.២៣២ នាក់ នេះបើយោងតាមក្រសួងសុខាភិបាល។ រហូតមកដល់ពេលនេះ ប្រទេសកម្ពុជាបានចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ-១៩ យ៉ាងតិចណាស់មួយដូសដល់ប្រជាជនចំនួន ១៤,៣៣ លាននាក់ ឬ ៨៩,៦ ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនសរុប។ វ៉ាក់សាំងភាគច្រើនដែលប្រើក្នុងកម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់ប្រទេសគឺវ៉ាក់សាំង Sinovac និង Sinopharm របស់ចិន។ Xinhua

កម្ពុជាគ្មានអ្នកស្លាប់ដោយសារ ជំងឺកូវីដ-១៩ ក្នុងរយៈពេល២០ថ្ងៃ

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោករដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសវៀតណាមលោក Bui Thanh Son បានជួបពិភាក្សាគ្នាយ៉ាងទូលំទូលាយលើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងទេសចរណ៍ ដោយភាគីទាំងពីរបានប្តេជ្ញាបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្មឲ្យលើសពី ១០ ពាន់លានដុល្លារ។ ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាមបានឡើងដល់ជិត ១០ពាន់លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន បើទោះជាមានវិបត្តិកូវីដ-១៩ ក៏ដោយ។ ប្រធានបទនេះត្រូវបានលើកឡើងក្នុងជំនួបនាពេលថ្មីៗនេះរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក Bui Thanh Son រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាមដែលកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចដោយភាគីទាំងពីរបានប្តេជ្ញាថានឹងធ្វើឲ្យមានឈានដល់កម្រិត ១០ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២២។ នៅថ្ងៃទី ១៩ និង ២០ ខែមករា ភាគីទាំងពីរបានឯកភាពបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងនិរន្តរភាពនៃសន្ទុះកំណើននេះ។ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន និងលោក Bui Thanh Son បានជួបពិភាក្សាគ្នាយ៉ាងទូលំទូលាយលើវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងទេសចរណ៍ ដោយភាគីទាំងពីរបានប្តេជ្ញាបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្មឲ្យលើសពី ១០ ពាន់លានដុល្លារ។ ក្នុងជំនួបនោះ លោក Son បានជម្រាបជូនលោក ហ៊ុន សែន ថាទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម បានកើនឡើងដល់ជិត ១០ពាន់លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន ហើយលោករំពឹងថា ប្រទេសទាំងពីរនឹងបន្តពង្រឹងទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច និងធ្វើការរួមគ្នាដើម្បីបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្មនៅឆ្នាំ២០២២ បន្ថែមទៀត។ លោកនិយាយថា លោកក៏រំពឹងផងដែរថា ប្រទេសទាំងពីរនឹងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើគ្រប់វិស័យកសិកម្ម និងឧស្សាហកម្ម។ ការបើកជើងហោះហើរត្រង់រវាងវៀតណាម និងកម្ពុជាឡើងវិញនឹងផ្តល់ភាពងាយស្រួលក្នុងការធ្វើដំណើរ។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយបានឲ្យដឹងថា៖ «លោក ហ៊ុន សែន និយាយថាយើងត្រូវតែបន្តធ្វើការលើការវិនិយោគទេសចរណ៍ ដើម្បីធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងមានទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមក។ លោកក៏បានលើកឡើងអំពីផែនការនៃការសាងសង់ផ្លូវរថភ្លើងតភ្ជាប់រវាងកម្ពុជា និងវៀតណាម ហើយថាកម្ពុជាចង់ឃើញផ្លូវរថភ្លើងនេះសាងសង់ឡើងក្នុងគោលបំណងសម្រួលដល់ការតភ្ជាប់សេដ្ឋកិច្ចរវាងប្រទេសទាំងពីរ»។ យោងតាមទិន្នន័យពីការិយាល័យពាណិជ្ជកម្មវៀតណាមនៅកម្ពុជា បើទោះជាមានផលប៉ះពាល់ពីជំងឺកូវីដ-១៩ក៏ដោយ ក៏ពាណិជ្ជកម្មសរុបរវាងវៀតណាម និងកម្ពុជាបានឈានដល់ ៩.៣ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ដែលជាការឈានទៅមុខយ៉ាងខ្លាំងចំនួន ៧៥ ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២០។ ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ក្រុមហ៊ុនវៀតណាមបានចាក់បញ្ចូលទឹកប្រាក់ជាង ៨៨,៩ លានដុល្លារទៅក្នុងគម្រោងថ្មីចំនួនបួននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ នេះបានបង្កើនការវិនិយោគសរុបរបស់វៀតណាមដល់ទៅជាង ២,៨៤ ពាន់លានដុល្លារ ដែលធ្វើឲ្យវៀតណាមក្លាយជាអ្នកវិនិយោគបរទេសធំជាងគេមួយក្នុងចំណោមវិនិយោគិនបរទេសធំជាងគេទាំងប្រាំនៅកម្ពុជា។ ការិយាល័យពាណិជ្ជកម្មបង្ហាញថាប្រាក់ចំណូលនាំចូល និងនាំចេញរវាងប្រទេសទាំងពីរត្រូវបានរាយការណ៍ថាមានចំនួន ៨,៦៣ ពាន់លានដុល្លារក្នុងរយៈពេល ១១ ខែដំបូងនៃឆ្នាំនេះ ដែលកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងចំនួន ៨៤ ភាគរយបើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។ ប្រាក់ចំណូលពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរបានកើនឡើងដល់ ៩,៣ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកនៅចុងឆ្នាំ ២០២១ ដែលជាកើនឡើងដល់បួនពាន់លានដុល្លារក្នុងរយៈពេលដូចគ្នានៅកាលពីឆ្នាំ ២០២០។ កម្ពុជាក៏បានឃើញក្រុមផលិតផលចំនួនប្រាំបួនប្រភេទក្នុងចំណោម ១១ ប្រភេទដែលបាននាំចេញទៅប្រទេសវៀតណាមជាមួយនឹងកំណើនវិជ្ជមានរួមមានបន្លែ ផ្លែឈើ គ្រាប់ស្វាយចន្ទី កៅស៊ូ និងផលិតផលផ្សេងៗទៀត។ ផលិតផលវៀតណាមចំនួន ២៤ ក្នុងចំណោម ២៩ ក្រុមដែលនាំចូលមកកម្ពុជាឃើញថាមានកំណើនវិជ្ជមានក្នុងរយៈពេល ១១ ខែ ធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន រួមមានបន្លែ ដំឡូង និងផ្លែឈើ ចំណីសត្វ និងវត្ថុធាតុដើម ប្រេងឥន្ធនៈ និងប្រេង ជី និងផលិតផលផ្សេងៗទៀត។ វៀតណាម និងកម្ពុជាបានប្រកាសពីប្រាក់ចំណូលនាំចូល និងនាំចេញសរុបជាង ៥,៣២ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ ២០២០ ដែលជាកើនឡើងបន្តិចក្នុងចំនួណ ០,៨៤ ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៩៕

ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា និងវៀតណាមមានតម្លៃជិត ១០ ពាន់លានដុល្លារ

ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិបានជួបពិភាក្សាជាមួយគណៈប្រតិភូមកពីស្ថានទូតជប៉ុនក្នុងគោលបំណងផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈ និងវិធីសាស្រ្តក្នុងការពន្លឿននីតិវិធីឯកសារធនាគារក្នុងការទទួលបានជំនួយឥតសំណងរបស់ជប៉ុនសម្រាប់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោកស្រី ខៀវ សុផានី រដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងកាបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិបានរៀបចំកិច្ចប្រជុំជាមួយតំណាងប្រទេសជប៉ុន ដឹកនាំដោយលោក TaninaiIchitomoអគ្គរាជទូត និងជាអនុប្រធានស្ថានបេសកកម្មនៃស្ថានទូតជប៉ុនប្រចាំកម្ពុជា ដែលមានការចូលរួមពីតំណាងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុនិងធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា។ ក្នុងជំនួបនោះ លោកស្រី ខៀវ សុផានី បានលើកឡើងពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកន្លងមក និងទំនាក់ទំនងល្អរវាងកម្ពុជា និងជប៉ុន ក្នុងរយៈពេលជិតមួយសតវត្សរ៍ ដែលបង្កើតបាននូវការអភិវឌ្ឍន៍សំខាន់ៗជាច្រើននៅកម្ពុជា រួមមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ គ្រឹះស្ថានសិក្សា មណ្ឌលសុខភាព និងស្តារនីតិសម្បទានៅទូទាំងប្រទេស។ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេស ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សា និងផ្លាស់ប្តូរយោបល់គ្នាលើការកែលម្អឱ្យកាន់តែប្រសើរនូវមធ្យោបាយ និងវិធីសាស្រ្តក្នុងការអនុវត្តនីតិវិធីទាក់ទងនឹងឯកសារធនាគារ “ Banking Arrangement (B/A) and Authorization to Pay (A/P)” សម្រាប់គម្រោងហិរញ្ញប្បទានឥតសំណងនៅកម្ពុជាដែលផ្តល់ដោយរដ្ឋាភិបាលជប៉ុន ក្នុងគោលបំណងធ្វើឱ្យការទទួលហិរញ្ញប្បទានឥតសំណងកាន់តែមានភាពឆាប់រហ័ស ននិងងាយស្រួលដើម្បីគាំទ្រគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជា។ មួយថ្ងៃមុនកិច្ចប្រជុំ លោកស្រីខៀវ សុផានី បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំអន្តរក្រសួងតាមប្រព័ន្ធវីដេអូជាមួយក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធចំនួនប្រាំពីរ ដើម្បីដោះស្រាយកង្វល់របស់រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន ដែលស្នើសុំឱ្យពិនិត្យលទ្ធភាពផ្តល់សិទ្ធិឱ្យស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសជប៉ុន ធ្វើជាតំណាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ តំណាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានឹងអាចចុះហត្ថលេខាលើឯកសារដែលទាក់ទងនឹងឯកសារធនាគារ “ Banking Arrangement (B/A) and Authorization to Pay (A/P)” ជាមួយធនាគារជប៉ុនសម្រាប់ការទទួលបានថវិកាហិរញ្ញប្បទានឥតសំណងរបស់រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន។ កាលពីពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុន រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបានផ្តល់ថវិកាសរុបជិតកន្លះលានដុល្លារដល់មន្ទីរខេត្តចំនួនបី សម្រាប់គម្រោងសន្តិសុខមនុស្សជាតិ ដែលបានចុះហត្ថលេខានៅស្ថានទូតជប៉ុនប្រចាំកម្ពុជា ដែលមានមន្ទីរធនធានទឹក និងឧតុនិយមខេត្តឧត្តរមានជ័យ ទទួលបានថវិកាចំនួន ១១៩.៤២៤ ដុល្លារអាមេរិក សម្រាប់គម្រោងស្តារឡើងវិញនូវប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រថ្នល់ដាច់។ មន្ទីរសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ទទួលបានថវិកាចំនួន ១៣៧.២០៧ ដុល្លារ សម្រាប់សាងសង់ស្ពាននៅស្រុកកំពង់លែង ខណៈមន្ទីរអភិវឌ្ឍន៍ជនបទខេត្តស្ទឹងត្រែង បានទទួលថវិកាចំនួន ១៦៨.២៧៦ ដុល្លារ សម្រាប់គម្រោងសាងសង់ស្ពាននៅឃុំអូរម្រះ ស្រុកសៀមបូក”។ ថវិការនេះត្រូវបានរំពឹងថានឹងធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវកម្រិតជីវភាពរស់នៅ និងជំរុញប្រាក់ចំណូលកសិកម្មនៅក្នុងតំបន់ទាំងនោះ ច្រើនជាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត ដែល គម្រោងទាំងនេះជានិមិត្តរូបនៃការពង្រឹងភាពធន់ និងការពឹងផ្អែកលើខ្លួនឯងរបស់សហគមន៍។ យោងតាមស្ថានទូតជប៉ុន B/A គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរសម្រាប់ការបើកគណនីធនាគារ។ A/P គឺជាវិញ្ញាបនបត្រពីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដើម្បីផ្តល់សិទ្ធិអនុវត្តការទូទាត់ទៅធនាគារជប៉ុន។ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបានកែសម្រួលធម្មនុញ្ញនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍន៍កាលពីខែមិថុនាឆ្នាំមុន និងកំពុងពិនិត្យដំណើរការអនុវត្តជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីធ្វើឱ្យវាកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព។ សំខាន់ជាងនេះទៅទៀត ការធ្វើឱ្យដំណើរការនៃការផ្តល់ជំនួយកាន់តែងាយស្រួល និងឆាប់រហ័ស គឺជាអាទិភាពមួយក្នុងចំណោមអាទិភាពផ្សេងទៀត ហើយយើងនៅតែកំពុងពិភាក្សាជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអំពីវិធីដែលយើងអាចសម្រេចបាននេះ ទាក់ទងនឹងជំនួយឥតសំណងពីប្រទេសជប៉ុនសម្រាប់កម្ពុជា ហើយអ្វីៗមិនទាន់បានសម្រេចនោះទេ។ ស្ថានទូតជប៉ុនបានបន្ថែមថា ដូច្នេះហើយ យើងសូមបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមលើបញ្ហានេះទេ។

រដ្ឋាភិបាលពិនិត្យឯកសារសម្រាប់ការទទួលជំនួយពីប្រទេសជប៉ុន

ទន្ទឹមនឹងការត្រៀមរៀបចំការបោះឆ្នោតឃុំ-សង្កាត់នាពេលខាងមុខ អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង បានអំពាវនាវឱ្យមន្ត្រីមូលដ្ឋានទាំងអស់បន្តពង្រឹងការអភិវឌ្ឍន៍មូលដ្ឋាន និងផ្តល់សេវាសាធារណៈចាំបាច់ដល់សមាជិកបោះឆ្នោតរបស់ខ្លួន។ ការលើកឡើងនេះបានធ្វើឡើងក្នុងជំនួបជាមួយមន្ត្រីខណ្ឌព្រែកព្នៅ នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមករា។ មន្ត្រីត្រូវបានប្រាប់ឲ្យបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ និងលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍមូលដ្ឋានក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួន។ លោកអភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ ក៏បានជំរុញដល់ថ្នាក់ដឹកនាំមូលដ្ឋានឲ្យពង្រឹងសន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់ក្នុងដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្លួនផងដែរ។ លោកអភិបាល បានក្រើនរំលឹកដល់មន្ត្រីទាំងអស់ថា ពួកគេជាអ្នកបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ ហើយត្រូវយកចិត្តទុកដាក់លើសុខុមាលភាពរបស់សមាសភាពខ្លួនជានិច្ច។ ដោយឡែក មន្ត្រីមូលដ្ឋានបានរាយការណ៍ថា មានការកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងខណ្ឌព្រែកព្នៅបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស៕

អភិបាលភ្នំពេញជំរុញឱ្យមន្ត្រីបន្តពង្រឹងការអភិវឌ្ឍន៍មូលដ្ឋាន

នៅក្នុងឱកាសទទួលជួបសម្តែងការគួរសម និងពិភាក្សាការងារជាមួយគណៈប្រតិភូសហព័ន្ធឧស្សាហកម្មយានយន្តកម្ពុជា (CAIF) ដើម្បីពិភាក្សាលើគោល នយោបាយគាំទ្រសម្រាប់រថយន្តប្រើប្រាស់ថាមពលអគ្គិសនី (EV) នៅកម្ពុជា លោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ស៊ុន ចាន់ថុល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន បានប្តេជ្ញាជំរុញឱ្យមានការប្រើប្រាស់រថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនីឱ្យបានទូលំទូលាយនៅកម្ពុជា ដើម្បីចូលរួមកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នកាបូនទៅក្នុងបរិយាកាស ផែនដី។ ជំនួបនេះបានធ្វើឡើងនាថ្ងៃទី២៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២នេះ នៅទីស្ដីការក្រសួង ដោយគណៈប្រតិភូសហព័ន្ធឧស្សាហកម្មយានយន្តកម្ពុជា ដឹកនាំដោយលោក តាន់ មុនីវណ្ណ ប្រធានសហព័ន្ធ និងជាអនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា និងមានការចូលរួមអមដំណើរពីអគ្គនាយកក្រុមហ៊ុនរថយន្តមួយទៀតចំនួនផងដែរ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងរថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនីនេះលោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានបង្ហាញពីការរៀបចំសេចក្តីព្រាងគោលនយោបាយដឹកជញ្ជូនផ្លូវគោក ដើម្បីជំរុញការ ប្រើប្រាស់រថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនី (EV) ក្នុងការចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយការបំភាយឧស្ម័នកាបូន រវាងកិច្ចសហការរវាងក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន និងអង្គការ UNDP (កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍សហប្រជាជាតិ) ដើម្បីដំឡើងស្ថានីយសាកថ្ម Evs ចំនួនប្រាំទីតាំងរួមមាន៖ ទីស្តីការក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន និងបណ្តារាជធានី-ខេត្តមួយចំនួន គម្រោងដំឡើងស្ថានីយថ្ម EV នៅតាមផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ក្រុងព្រះសីហនុ ដែលគ្រោងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ដោយសហការជាមួយស្ថានីយប្រេងឥន្ធនៈ PTT និងគម្រោងដំឡើងស្ថានីយសាកថ្ម EV នៅក្នុងរាជធានីចំនួន១០ទីតាំង ដោយសហការជាមួយវិស័យឯកជនផងដែរ។ បន្ថែមពីនេះលោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានគូសបញ្ជាក់ពីតួនាទីនាំមុខ និងការប្តេជ្ញាចិត្តប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ ខ្ពស់របស់ក្រសួងក្នុងការជំរុញការ ប្រើប្រាស់រថយន្ត ដើរដោយថាមពលអគ្គិសនីឱ្យបានទូលំទូលាយ និងបានបន្ថែមថា រាជរដ្ឋាភិបាលមានការបើកចំហរទូលំទូលាយដល់វិនិយោគិនទាំងក្នុងស្រុក ក៏ដូចជាក្រៅស្រុក វិនិយោគលើការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សម្រាប់ដំណើរការរថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនី។ នាឱកាសនោះគណៈប្រតិភូសហព័ន្ធឧស្សាហកម្មយានយន្តកម្ពុជា បានសំណូមពរឱ្យក្រសួងជួយពិនិត្យ និងសម្របសម្រួលលើការងារបច្ចេកទេសពាក់ព័ន្ធនឹងការដំឡើង ឧបករណ៍ស្តង់ដារួម (យថាប្រភេទតែមួយ) ដែលអាចឱ្យរថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនីគ្រប់ប្រភេទទាំងអស់ដោតសាកថ្ម EVs នៅតាមស្ថានីយ សាកថ្មណាមួយក៏បាន និងបានស្នើឱ្យមានគោលនយោបាយសម្រាប់រថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនីផងដែរ។ ជាការឆ្លើយតបលោកទេសរដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានណែនាំឱ្យសហព័ន្ធសហការឱ្យបានជិតស្និទ្ធជាមួយមន្ត្រី ជំនាញពាក់ព័ន្ធក្រោមឱវាទក្រសួង សំដៅដោះស្រាយបញ្ហា ដែលសហព័ន្ធបានលើកឡើងឱ្យបានជោគជ័យ ដើម្បីជំរុញលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការប្រើប្រាស់រថយន្តដើរដោយថាមពលអគ្គិសនីបានទូលំទូលាយ និងទាក់ទាញចំណាប់ អារម្មណ៍ខ្ពស់ពីវិស័យឯកជន ក៏ដូចជាសាធារណជនជាទូទៅផងដែរ៕

ក្រសួងសាធារណការ ប្តេជ្ញាជំរុញឱ្យមានការប្រើប្រាស់រថយន្តអគ្គិសនីនៅកម្ពុជា

ក្រសួងសុខាភិបាលមានទំនុកចិត្តថាពេលនេះ កម្ពុជាកំពុងឈានចូលទៅដល់ដំណាក់កាលចុងក្រោយនៃជំងឺកូវីដ-១៩ បន្ទាប់ពីបានដាក់ចេញនូវវិធានការគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីទប់ទល់នឹងជំងឺរាតត្បាត។ លោក ហុក គឹមចេង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលបានឲ្យដឹងថា ហេតុផលមួយសម្រាប់ករណីនេះ គឺដោយសារតែវីរុស Omicron មានកម្រិតស្រាលជាងវីរុស Alpha និង Delta។ លោកនិយាយថា ជាមួយនឹងបទពិសោធន៍ក្នុងការឆ្លើយតបនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ និងវីរុសបម្លែងថ្មីរបស់វា កម្ពុជាមិនមានការព្រួយបារម្ភជាមួយមេរោគ និងវីរុសបម្លែងថ្មីទៀតនោះទេ ដោយសារប្រជាជនមានការការពារយ៉ាងរឹងមាំ ដែលបានត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការបើកដំណើរការឡើងវិញ និងការស្តារសេដ្ឋកិច្ចសង្គមរបស់ប្រទេស។ លោកបន្តថា៖ «យើងបានកត់សម្គាល់ឃើញថាអ្នកជំងឺដែលឆ្លងវីរុស Omicron ស្ថិតក្រោមស្ថានភាពកម្រិតស្រាល ដោយមិនមានអ្វីធ្ងន់ធ្ងរគួរឲ្យកត់សម្គាល់ដែលប៉ះពាល់ដល់មនុស្សជុំវិញខ្លួននោះទេ»។ លោកបន្ថែមថា៖ «កត្តាសំខាន់ចំនួនពីរដែលកម្ពុជាកំពុងឆ្ពោះទៅរកដំណាក់កាលនៃការឆ្លងផុតជំងឺកូវីដដ-១៩ គឺអត្រាការចាក់វ៉ាក់សាំងខ្ពស់ ហើយបទពិសោធន៍រឹងមាំដែលទទួលបានពីការផ្ទុះឡើង និងការបិទខ្ទប់នឹងអនុញ្ញាតឲ្យយើងដោះស្រាយឲ្យបានកាន់តែប្រសើរជាមួយវីរុស Omicron និងវីរុសបម្លែងថ្មីផ្សេងៗទៀត»។ លោកកត់សម្គាល់ថាដោយសារអត្រាទទួលបានការចាក់សវ៉ាក់សាំងខ្ពស់ អ្នកដែលឆ្លងវីរុសកូវីដ-១៩ មានរោគសញ្ញាស្រាលជាងមុខ ហើយនិងបានកាត់បន្ថយចំនួនករណីស្លាប់ផងដែរ។ លោកនិយាយថា៖ «ជាមួយនឹងបទពិសោធន៍ដ៏រឹងមាំដែលយើងទទួលបាន យើងអាចឆ្លើយតបទៅនឹងវីរុសបម្លែងថ្មីនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ដូចដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានណែនាំ»។ លោកកត់សម្គាល់ថារដ្ឋាភិបាលបានជំរុញឲ្យមនុស្សគ្រប់គ្នារៀនសម្របខ្លួនទៅនឹងស្ថានភាពធម្មតាបែបថ្មី និងការរៀនរស់នៅជាមួយមេរោគ ដោយនិយាយថា៖ «ដោយសារតែរឿងនេះ យើងកំពុងធ្វើដំណើរឆ្ពោះទៅរកដំណាក់កាលនៃការឆ្លងផុតជំងឺរាតត្បាតហើយ»។ លោកថា៖ «ទោះយ៉ាងណា នេះមិនបានន័យថាយើងឈប់ការពារខ្លួនយើងនោះទេ។ ដើម្បីឈានទៅដល់ដំណាក់កាលនៃការឆ្លងផុតជំងឺរាតត្បាត វិធានការសុខភាពដ៏តឹងរ៉ឹងត្រូវតែត្រូវបានអនុវត្ត»។ កាលពីម្សិលមិញ លោកស្រី Li Ailan តំណាងអង្គការសុខភាពពិភពលោកប្រចាំកម្ពុជា បានថ្លឹងថ្លែងលើបញ្ហានេះដោយលើកឡើងថា៖«យើងនៅតែស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលនៃជំងឺរាតត្បាតជាសកល រួមទាំងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ វីរុស Omicron គឺជាបញ្ហាប្រឈមមួយ ព្រោះវាពិតជាមានសមត្ថភាពឆ្លងខ្ពស់ ប៉ុន្តែវីរុស Omicron ក៏ផ្តល់នូវឱកាសថ្មីសម្រាប់កម្ពុជាក្នុងការប្រើប្រាស់ យុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួន ដើម្បីផ្តោតលើការទប់ស្កាត់ និងការរៀនរស់នៅជាមួយវាផងដែរ»។ ប្រទេសកម្ពុជាបាននិងកំពុងអនុវត្តវិធីសាស្រ្តផ្អែកលើហានិភ័យ និងឈានទៅដល់ដំណាក់កាលនៃការឆ្លងផុតជំងឺរាតត្បាត តាមរយៈការអនុវត្តឧបករណ៍ទាំងប្រាំបញ្ចូលគ្នា រួមទាំងការចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញ។ យើងមិនទាន់អាចឈានទៅដល់ដំណាក់កាលនៃការឆ្លងផុតជំងឺរាតត្បាតនៅឡើយទេ ហើយការកើនឡើងនៃវីរុស Omicron គឺជាការសាកល្បងនៃស្ថានភាពពិតប្រាកដមួយផ្សេងទៀត ដើម្បីសង្កេតពីរបៀបដែលយើងទាំងអស់គ្នាអាចឆ្លងកាត់វាបាន។ លោកស្រីកត់សម្គាល់ថាការព្យាបាលនៅផ្ទះគឺជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់សម្រាប់អ្នកជំងឺទាំងមូល។ ករណីវិជ្ជមានភាគច្រើន ជាពិសេសអ្នកដែលមិនមានរោគសញ្ញា ឬរោគសញ្ញាស្រាល ហើយបានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញអាចទទួលការព្យាបាលនៅផ្ទះក្រោមការណែនាំរបស់គ្រូពេទ្យបាន។ លោកស្រីថាមន្ទីរពេទ្យគួរតែត្រូវបានរក្សាទុកដើម្បីព្យាបាលជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងផ្តល់ការថែទាំព្យាបាលដល់អ្នកដែលត្រូវការវា។ លោកស្រីបានក្រើនរំលឹកថារាល់វិធានការការពារជំងឺកូវីដ-១៩ នៅតែមានសារៈសំខាន់ រួមទាំងសម្រាប់អ្នកដែលកំពុងសម្រាកព្យាបាលនៅផ្ទះផងដែរ ដើម្បីការពារអ្នកដទៃ ក៏ដូចជាដោយឯកឯង ការពាក់ម៉ាស់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ រក្សាគម្លាតសង្គម ការរក្សាអនាម័យដៃ រក្សាខ្យល់ចេញចូលបានល្អ ការហូបចុក អាហារដែលមានសុខភាពល្អ និងគ្រប់គ្រងភាពតានតឹង។ លោកស្រីនិយាយថា៖ «យើងទាំងអស់គ្នាគួរតែបន្តអនុវត្តតាមការណែនាំ និងវិធានការសុខភាពសាធារណៈដែលមានប្រសិទ្ធភាពនាពេលបច្ចុប្បន្ន ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការបើកដំណើរការឡើងវិញប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និរន្តរភាព និងជោគជ័យរបស់ប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំងវិស័យទេសចរណ៍ប្រកបដោយសុវត្ថិភាព និងរក្សាការបើកអាជីវកម្មផងដែរ»។ លោកស្រីបន្តថា៖ «វាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ដែលទាក់ទងនឹងពិធីចូលឆ្នាំចិនខាងមុខ។ ការជៀសវាង ៣C ដែលមានហានិភ័យខ្ពស់ គឺជាការសម្រេចចិត្តដ៏ឈ្លាសវៃ ព្រោះវីរុស Omicron អាចរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស ជាពិសេសនៅក្នុងការកំណត់ហានិភ័យខ្ពស់បែបនេះ»។ កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានប្រកាសនៅក្នុងសារជាសំឡេងថា អ្នកជំងឺដែលឆ្លងវីរុស Omicron ទាំងអស់ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យទទួលសម្រាកព្យាបាលនៅផ្ទះ។ នេះគឺជាការប្រកាសដែលផ្ទុយពីសេចក្តីសម្រេចនៅកាលពីថ្ងៃទី៥ ខែមករាដែលត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីការកើនឡើងនៃចំនួនករណីឆ្លងវីរុសបម្លែងថ្មីក្នុងចំណោមករណីឆ្លងនាំចូល។ នៅក្នុងសារជាសំឡេងនោះលោកបានកត់សម្គាល់ថា ទោះបីជាវីរុស Omicron ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាវីរុសបម្លែងថ្មីដែលជាការព្រួយបារម្ភដែលរីករាលដាលលឿនបំផុតដែលកំណត់ដោយ WHO ក៏ដោយ ក៏វាមិនមានគ្រោះថ្នាក់ដូចវីរុស Delta និង Alpha ដែរ។ សម្រាប់ជនបរទេសដែលឆ្លងវីរុស គឺវាអាស្រ័យលើពួកគេ។ ពួកគេអាចជ្រើសរើសព្យាបាលនៅសណ្ឋាគារ ឬស្ថានទូត ឬនៅកន្លែងដែលត្រូវបានជ្រើសរើសដោយពួកគេ។ ពួកគេមិនតម្រូវឲ្យស្នាក់នៅ មន្ទីរពេទ្យទៀតនោះទេ។ លោកនិយាយថាប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងក្នុងប្រទេស និងក្រៅប្រទេស ត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យព្យាបាលនៅផ្ទះ ខណៈបែបបទ និងនីតិវិធីគឺដូចគ្នាទៅនឹងករណីឆ្លងវីរុស Delta និង Alpha ដែរ។ លោកបន្តថា៖ «សម្រាប់អ្នកជំងឺដែលកំពុងសម្រាកព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យ មិនថាពួកគេមានសញ្ជាតិណាទេ ពួកគេអាចត្រូវបានផ្ទេរទៅផ្ទះដើម្បីទទួលមើលថែទាំ និងព្យាបាលប្រសិនបើពួកគេចង់ធ្វើដូច្នោះ»។ លោក កើត ឆែ អភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញ បាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា មន្ត្រីមិនដែលធ្វេសប្រហែសក្នុងការត្រួតពិនិត្យអ្នកជំងឺនៅផ្ទះឡើយ ហើយឥឡូវនេះយើងរួមគ្នាជាមួយអ្នកជំងឺដែលឆ្លងវីរុស Omicron ដើម្បីចាត់វិធានការតឹងរ៉ឹងជាងនេះ។ លោកបន្តថា៖ «ឥឡូវនេះយើងកំពុងផ្លាស់ប្តូរពីដំណាក់កាលនៃជំងឺរាតត្បាតដែលពោរពេញដោយទុក្ខសោក ទៅកាន់ដំណាក់កាលឆ្លងផុតជំងឺរាតត្បាតវិញ ដូច្នេះមន្ត្រី និងប្រជាពលរដ្ឋត្រូវតែសហការគ្នា ដើម្បីពន្លឿនការអនុវត្តដំណើរនេះ»។ លោកបន្ថែមថា៖ «យើងនឹងនៅតែពិន័យអ្នកដែលមិនអនុវត្តតាមវិធានការសុខភាពដូចជា ៣កុំ និង ៣ការពារ ដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រទេសយើងទាំងមូល»។ ទោះជាយ៉ាងណា នៅខេត្តជាប់ព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃ ពលករចំណាកស្រុកត្រឡប់មកវិញមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យទទួលសម្រាកព្យាបាលនៅផ្ទះឡើយ។ លោក ឌី រ៉ាដូ អភិបាលរងខេត្តឧត្តរមានជ័យ បាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថាពលករចំណាកស្រុកដែលត្រឡប់មកពីប្រទេសថៃ ហើយវិជ្ជមានកូវិដ-១៩ អំឡុងពេលធ្វើតេស្តរហ័សនៅព្រំដែន នឹងត្រូវទទួលព្យាបាលនៅមណ្ឌលព្យាបាល។ លោកបន្តថា៖ «យើងបានរកឃើញករណីឆ្លងនាំចូលនៃវីរុស Omicron ចំនួន ២២ ករណីក្នុងចំណោមពលករចំណាកស្រុក។ ទោះបីជាវីរុស Omicron ឬវីរុសបម្លែងថ្មីផ្សេងទៀតមានកម្រិតស្រាលជាងមុនក៏ដោយ ក៏ពួកគេនៅតែត្រូវទទួលការព្យាបាលនៅមជ្ឈមណ្ឌលដែរ»។ លោកបន្ថែមថា៖ «នេះគឺដោយសារតែពលករចំណាកស្រុកខុសពីអ្នកដំណើរតាមយន្តហោះ។ ទោះបីជាពួកគេមកពីប្រទេសផ្សេងទៀតក៏ដោយ ក៏ពួកគេមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះវិធានការសុខភាពដែរ។ ដូច្នេះ យល់ល្អគួរតែឲ្យគេព្យាបាលនៅមណ្ឌល ដើម្បីការពារកុំឲ្យមានការផ្ទុះឡើងក្នុងសហគមន៍ខេត្ត»៕

កម្ពុជាជិតឆ្លងផុតដំណាក់កាលជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ ហើយ

កាលពីម្សិលមិញមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម បានច្រានចោលនូវក្តីកង្វល់ចុងក្រោយបង្អស់ដែលលើកឡើងដោយក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិកអំពីការសាងសង់ និងវត្តមានយោធារបស់ចិននៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម បន្ទាប់ពីការប្រទះឃើញនូវកប៉ាលបូមខ្សាច់ស្តារជម្រៅទឹកសមុទ្រនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសអាមេរិកត្រូវបានដកស្រង់ដោយសម្តីដោយទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន Reuters នៅកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ថា៖ «ការអភិវឌ្ឍទាំងនេះគំរាមកំហែងដល់ផលប្រយោជន៍សហរដ្ឋអាមេរិកនិងដៃគូ សន្តិសុខក្នុងតំបន់ និងអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា»។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានរំលឹកឡើងវិញនូវការព្រួយបារម្ភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងររបស់ខ្លួន បន្ទាប់ពីស្ថាប័នសិក្សាស្រាវជ្រាវផ្នែកយុទ្ធសាស្ត្រ និងកិច្ចការអន្តរជាតិដ៏មានឥទ្ធិពលរបស់អាមេរិក (CSIS) បានរាយការណ៍កាលពីថ្ងៃសុក្រថា កប៉ាលបូមខ្សាច់ទាំងនេះត្រូវបានគេប្រទះឃើញនៅឆ្នេរសមុទ្រនៃមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមរបស់កម្ពុជានៅក្នុងរូបភាពដែលត្រូវបានចេញផ្សាយដោយរដ្ឋាភិបាល និងរូបភាពផ្កាយរណប។ របាយការណ៍បាននិយាយថា៖ «ការអភិវឌ្ឍតំបន់នេះឲ្យកាន់តែជ្រៅ គឺជាការចាំបាច់សម្រាប់ការចូលចតនៃកប៉ាល់យោធាធំៗនៅតំបន់មូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម និងជាកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់មួយរវាងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងចិន ដែលសហរដ្ឋអាមេរិក រកឃើញតាំងពីឆ្នាំ២០១៩។ កិច្ចព្រមព្រៀងនោះត្រូវបានរាយការណ៍ថាបានផ្តល់សិទ្ធិឲ្យយោធាចិនចូលទៅកាន់កាប់មូលដ្ឋាន ដែលជាថ្នូរនឹងការកែលម្អគ្រឿងបរិក្ខារដែលជាមូលនិធិរបស់ចិន»។ នៅពេលទាក់ទងទៅកាលពីម្សិលមិញ ឧត្ដមនាវីទោ ម៉ី ឌីណា នាយសេនាធិការមូលដ្ឋានសមុទ្ររាមរបស់កម្ពុជាបានឲ្យដឹងថាការធ្វើទំនើបកម្ម និងការពង្រីកមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹក មិនមែនជាគម្រោងនៃការដាក់យោធារបស់ចិននៅតំបន់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាមនោះទេ។ លោកថាការបូមខ្សាច់នេះ គឺដើម្បីធ្វើឲ្យទឹកជុំវិញរាមមានសភាពកាន់តែជ្រៅសម្រាប់កប៉ាល់កម្ពុជា ប៉ុន្តែមិនអាចបញ្ជាក់ថាគម្រោងនឹងត្រូវបញ្ចប់នៅពេលណានោះទេ។ លោកនិយាយថា៖ «យើងគ្រាន់តែស្ដារឃ្លង ដើម្បីឲ្យនាវាបើកបរស្រួល។ វាមិនមែនដូចការគិតរបស់ពួកគាត់ទេ (អាមេរិក)។ វាមិនអាចថា ប្រទេសយើងមិនអាចអភិវឌ្ឍបាននោះទេ។ ការអភិវឌ្ឍត្រូវតែធ្វើ មិនអាចប្រើប្រាស់កប៉ាលតូចៗរហូតទេ»។ លោកក៏ជាមេបញ្ជាការរងមូលដ្ឋានសមុទ្ររាមផងដែរនោះបានបញ្ជាក់ជាថ្មីថាតំបន់មូលដ្ឋានទ័ពនេះមិនមែនជាសិទ្ធិផ្តាច់មុខសម្រាប់យោធាបរទេសណាមួយឡើយ។ លោកបន្តថា៖ «យើងគង់តែមានកប៉ាលខ្នាតធំចូលចត ហើយកំពង់ផែត្រូវតែល្អ។ យើងត្រូវតែធ្វើ ព្រោះវាជាជាការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ តាមយរៈធ្វើឲ្យ(កំពង់ផែរាម)ទំនើបជាងមុន។ វាមិនមែនជារបស់អ្នកណាទេ គឺជារបស់ខ្មែរយើង»។ លោក ទៀ បាញ់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ ធ្លាប់បានបញ្ជាក់កាលពីមុនថា ប្រទេសចិនកំពុងជួយសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម ដោយថាកម្ពុជាត្រូវការជំនួយដើម្បីពង្រីក និងធ្វើទំនើបកម្មមូលដ្ឋាន ដើម្បីឲ្យនាវខ្នាតធំអាចចូលចតបាន។ ទោះយ៉ាងណា កាលពីឆ្នាំមុនលោកបានបដិសេធលើការលើកឡើងថា កម្ពុជាបានផ្តល់សិទ្ធិផ្តាច់មុខដល់ប្រទេសចិន ដើម្បីជាផ្នែកដល់ការដាក់កងទ័ពចិននៅមូលដ្ឋានជើងទឹកកម្ពុជាឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ពួកគេជួយយើងដោយមិនមានលក្ខខណ្ឌពិសេសណាមួយឡើយ។ ពួកគេនាំកម្លាំងមកជួយ។ ហើយនៅពេលសាងសងរួច ពួកគេនឹងប្រគល់មកឲ្យកម្ពុជាវិញ។ កម្ពុជាមានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការប្រើប្រាស់មូលដ្ឋាននេះ»។ កាលពីថ្ងៃសុក្រ CSIS បានចេញផ្សាយរូបភាពដែលលើកឡើងថាជារូបភាពផ្កាយរណបដែលចាប់បាននៅថ្ងៃទី១៦ ខែមករាពីអ្នកផ្តល់សេវាពាណិជ្ជកម្ម Maxar ដែលបង្ហាញពីកប៉ាលបូមខ្សាច់ចំនួនពីរ គ្រឿងនៅតំបន់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម អមដោយកប៉ាល់ផ្ទុកមួយគ្រឿង។ ហើយតាមរយៈរូបភាពពី Planet Labs បានឲ្យដឹងថាមានកប៉ាល់ពីរគ្រឿងកំពុងបូមខ្សាច់ចេញពីមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម នៅចន្លោះថ្ងៃទី១៣ដល់ថ្ងៃទី១៥មករា។ CSIS បន្ថែមថា៖ «គេមិនដឹងច្បាស់អំពីវិសាលភាពនៃការបូមខ្សាច់ដែលបានគ្រោងទុកនេះទេ ប៉ុន្តែ នេះជាការអភិវឌ្ឍដ៏សំខាន់មួយក្នុងការពង្រីកសមត្ថភាពមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាម។ ទឹករាក់នៅមូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ អាចទទួលសំចតបានតែនាវាល្បាតខ្នាតតូចតែប៉ុណ្ណោះ។ ផ្ទុយទៅវិញ កំពង់ផែទឹកជ្រៅ នឹងកាន់តែមានប្រយោជន៍ដល់កងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា និងចិន»។ ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវរបស់អាមេរិក ក៏បានដកស្រង់រូបថតមួយសន្លឹកដែលបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ទៀ បាញ់ បន្ទាប់ពីការបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់លោកទៅកាន់មូលដ្ឋាននាពេលថ្មីៗនេះ ដែលបង្ហាញនូវកប៉ាលបូមខ្សាច់ចំនួនពីរគ្រឿងនៅតំបន់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម អមដោយកប៉ាល់ផ្ទុកខ្សាច់មួយគ្រឿងទៀត។ កាលពីខែវិច្ឆិកាកន្លងទៅនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានដាក់ទណ្ឌកម្មបន្ថែមលើមន្ត្រីយោធាកម្ពុជាពីររូប គឺនាយឧត្តមសេនីយ៍ ចៅ ភិរុណ ដែលមានតួនាទីជាអគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានសម្ភារៈបច្ចេកទេសនៃក្រសួងការពារជាតិ និងនាយឧត្តមនាវី ទៀ វិញ ជាអគ្គមេបញ្ជាការរងនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ និងជាមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងទឹក ដោយសារតែសហរដ្ឋអាមេរិកចោទមន្ត្រីទាំងពីររូបនេះថាបានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយតាមរៈគម្រោងនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹក។ ក្រសួងរតនាគារសហរដ្ឋអាមេរិក ក៏ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា ខ្លួនកំពុងបង្កកទ្រព្យសម្បត្តិ និងប្រតិបត្តិការឧក្រិដ្ឋកម្មជាមួយពួកគេ ជុំវិញការប្រព្រឹត្តិអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរក្នុងគម្រោងធ្វើទំនើបកម្មកំពង់ផែកងទ័ពជើងទឹករាមនេះ។ កាលពីខែធ្នូ សហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានបន្ថែមទណ្ឌកម្មបញ្ឈប់ការលក់ ឬរឹតត្បិតអាវុធផលិតដោយអាមេរិកមកឲ្យកម្ពុជាផងដែរ ជុំវិញការយល់ឃើញពីឥទ្ធិពលយោធារបស់ចិននៅកម្ពុជា។ ទោះយ៉ាងណា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មនេះ គឺជាសញ្ញានៃនិន្នាការនយោបាយ ជាជាងការចង់បានពិតប្រាកដ ដើម្បីការពារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងនីតិរដ្ឋរបស់អាមេរិក។ ការចោទប្រកាន់អំពីកងទ័ពចិននៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម ត្រូវបានធ្វើឡើងដោយសារព័ត៌មានរបស់អាមេរិក The Wall Street Journal កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ ដែលបានរាយការណ៍ថារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងចិន បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសម្ងាត់មួយអនុញ្ញាតឲ្យចិនប្រើប្រាស់មូលដ្ឋានកងទ័ពជើងទឹករាមរបស់កម្ពុជា ប៉ុន្តែការចោទប្រកាន់មួយត្រូវបានបដិសេធយ៉ាងខ្លាំងពីភាគីទាំងពីរ។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភរបស់ខ្លួនម្តងហើយម្តងទៀត បន្ទាប់ពីទីបញ្ជាការជួរមុខ អគ្គលេខាធិការដ្ឋាន នៃគណៈកម្មាធិការជាតិសន្តិសុខលម្ហសមុទ្រដែលឧបត្ថម្ភថវិកាដោយសហរដ្ឋអាមេរិក (NCMS) ត្រូវបានកម្ទេចចោល។ មន្ត្រីអាមេរិកបាននិយាយថាការវាយកម្ទេចទីតាំងនេះ អាចត្រូវបានចងភ្ជាប់ទៅនឹងផែនការរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការដាក់ទ័ព និងបុគ្គលិកយោធាចិននៅឯមូលដ្ឋាននោះ។ ប៉ុន្តែលេខាធិការដ្ឋាន NCMS បាននិយាយថា ការផ្លាស់ប្តូរនេះត្រូវបានពិភាក្សាតាំងពីចុងឆ្នាំ២០១៧ ហើយគណៈកម្មាធិការក៏បានជូនដំណឹង និងពន្យល់ពីហេតុផលនៃការសម្រេចចិត្តនេះដល់ដៃគូអន្តរជាតិ ជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។ លោក ទៀ បាញ់ បានចុះទៅពិនិត្យមូលដ្ឋានទ័ពនៅកាលពីថ្ងៃអង្គារ ហើយត្រូវបានអមដំណើរដោយនាយឧត្តមនាវី ទៀ វិញ និងនាយឧត្ដមសេនីយ៍ វង្ស ពិសេន អគ្គមេបញ្ជាការនៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ ក៏ដូចជាមន្ត្រីយោធាជាន់ខ្ពស់ដទៃទៀត។ លោកបានលើកឡើងតាមរយៈទំព័រហ្វេកប៊ុកផ្លូវការថា៖ «ខ្ញុំសូមសម្តែងការកោតសរសើរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះសមិទ្ធផលជាច្រើន ដែលកងទ័ពជើងទឹកបាននិងកំពុងសហការជាមួយដៃគូអភិវឌ្ឍក្នុងការធ្វើទំនើបកម្មមូលដ្ឋានសមុទ្ររាម ក្នុងគោលដៅអភិវឌ្ឍវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ គ្រឿងបំពាក់យុទ្ធោបកណ៍ទំនើបៗ ដើម្បីពង្រឹងកិច្ចការពារបូរណភាពទឹកដី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាឲ្យកាន់តែរឹងមាំថែមទៀត»។ កាលពីម្សិលមិញឧត្ដមនាវីទោ ម៉ី ឌីណា នាយសេនាធិការមូលដ្ឋានសមុទ្ររាមបាននិយាយថាដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ទៀ បាញ់ ទៅកាន់មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកគឺគ្រាន់តែដើរពិនិត្យមើលភូមិសាស្ត្រ សម្រាប់កងទ័ពកំពុងស្នាក់នៅ។ លោកថា៖«យើងធុញទ្រាន់។ វាជាកាលើកឡើង និងការវាយតំលៃមិនសមរម្យចំពោះកម្ពុជាយើង គឺយើងមិនសប្បាយចិត្តទទួលយកទេ»៕

កងទ័ពជើងទឹកច្រានចោលការព្រួយបារម្ភរបស់អាមេរិកទាក់ទងនឹងការបូមខ្សាច់ស្តារជម្រៅទឹកសមុទ្រនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម

លោក Harry Hwang នាយកទទួលកិច្ចការតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក នៃអង្គការទេសចរណ៍ពិភពលោក (UNWTO) បានកោតសរសើរការរៀបចំវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន ឆ្នាំ២០២២ នៅក្រុងព្រះសីហនុ ខេត្តព្រះសីហនុ បន្ទាប់ពីបានត្រឡប់ទៅដល់ប្រទេសអេស្ប៉ាញវិញប្រកបដោយសុវត្ថិភាព។ ការកោតសរសើរយ៉ាងដូច្នេះ ត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីលោកបានដឹកនាំគណៈប្រតិភូចូលរួមកិច្ចប្រជុំជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីទេសចរណ៍អាស៊ាន និងកម្មវិធីផ្សេងៗទៀត នាអំឡុងវេទិការណ៍ទេសចរណ៍អាស៊ាន ចាប់ពីថ្ងៃទី១៦-២២ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នៅក្រុងព្រះសីហនុកន្លងទៅ។ យោងតាមគណនី Facebook ផ្ទាល់ខ្លួន លោក Harry Hwang បានលើកឡើងថា៖«ផ្ដើមដោយការផ្សព្វផ្សាយ ស្នាក់នៅផ្ទះថ្ងៃនេះ ធ្វើដំណើរនៅថ្ងៃស្អែក ទៅជានាំគ្នាចាប់ផ្ដើមទេសចរណ៍ឡើងវិញ….បច្ចុប្បន្ន យើងកំពុងក្លាយជាអ្នកធ្វើដំណើរដែលមានភាពវៃឆ្លាតជាងមុន ប្រកបដោយភាពធន់កាន់តែប្រសើរ និងធ្វើដំណើរជាមួយកូវីដ-១៩»។ លោកបានថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅដល់ក្រសួងទេសចរណ៍កម្ពុជា សម្រាប់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដ៏មោះមុត ការគាំទ្រដ៏លើសលប់ បដិសណ្ឋារកិច្ចដ៏ប្រសើរ និងការរៀបចំល្អឥតខ្ចោះក្នុងការធ្វើម្ចាស់វេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន ២០២២។ វេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន ២០២២ ដែលជាការជួបជុំដ៏ធំបំផុតក្នុងទ្វីបអាស៊ី ចាប់តាំងពីការរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ គឺពិតជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏គួរឲ្យកត់សម្គាល់ និងពេញចិត្តជាទីបំផុត រៀបចំនៅក្រុងព្រះសីហនុ ដែលជាគោលដៅទេសចរណ៍មានការអភិវឌ្ឍនាពេលថ្មីៗនៃប្រទេសកម្ពុជា។ បច្ចុប្បន្ន ទេសចរណ៍អាស៊ានបានត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចសម្រាប់ការបើកឡើងវិញ។ នាកិច្ចប្រជុំជាមួយរដ្ឋមន្ត្រីទេសចរណ៍អាស៊ាន លោកនាយកប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកក៏បានកោតសរសើរដល់ភាពជាប្រធានទេសចរណ៍អាស៊ានរបស់កម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ២០២០ និង ឆ្នាំ២០២១ ដែលបានសម្រេចនូវការងារដ៏ច្រើនក្នុងការចូលរួមទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ក៏ដូចជារៀបចំស្ដារវិស័យទេសចរណ៍អាស៊ានផងដែរ៕

អង្គការទេសចរណ៍ពិភពលោក កោតសរសើរការរៀបចំវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន២០២២

ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ នៅថ្ងៃទី២៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២នេះ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសាធារណៈ បញ្ជាក់អំពីស្ថានភាពរបស់ខ្លួនអំឡុងរីករាលដាលជំងឺកូវីដ-១៩ និងការដោះស្រាយចំពោះការកាត់បន្ថយបុគ្គលិក។ ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសាធារណៈរបស់ខ្លួន ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ បានបញ្ជាក់៨ចំណុចដូចតទៅ៖ x

ណាហ្គាវើលដ៍បញ្ជាក់ស្ថានភាពខ្លួនអំឡុងជំងឺកូវីដ-១៩

ការផ្លាស់ប្តូរនេះនឹងលើកកម្ពស់ផលិតផលក្នុងស្រុកនៅក្នុងទីផ្សារក្នុងស្រុក អភិវឌ្ឍអាជីវកម្មនៅលើមូលដ្ឋាននៃ តម្លាភាព និងផលប្រយោជន៍សហគមន៍ លើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ផលិតផល បង្កើន និងកសាងសមត្ថភាពសហគ្រិន ក៏ដូចជាបង្កើតឱកាសអាជីវកម្មសម្រាប់ការចូលរួមក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងលើកកម្ពស់បរិយាកាសសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនៅក្នុងប្រទេស។ ផលិតផលក្នុងស្រុកនឹងដាក់តាំងលក់ក្នុងពេលឆាប់ៗនេះនៅស្ថានីយ៍ប្រេងរបស់ភីធីធី (ខេមបូឌា) ដែលជាការផ្លាស់ប្តូរដើម្បីស្វែងរក និងទាញយកទីផ្សារ និងផ្សព្វផ្សាយការលក់ផលិតផលក្នុងស្រុក។ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងក្រុមហ៊ុន ភីធីធី (ខេមបូឌា) កាលពីសប្តាហ៍មុន បានចុះហត្ថលេខាលើអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នា ដោយត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការលក់ផលិតផលកម្ពុជានៅស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ធនៈភីធីធី។ អនុស្សរណៈយោគយល់គ្នានេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខាដោយលោក សុខ សុភ័ក្រ្ត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម និងលោក Nuttapong Kaewtrakulpong នាយកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនភីធីធី (ខេមបូឌា) នៅចំពោះមុខវត្តមាន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មលោក ប៉ាន សូរស័ក្តិ ។ អនុស្សារណៈនេះមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ផលិតផលកម្ពុជានៅលើទីផ្សារក្នុងស្រុក អភិវឌ្ឍវិស័យធុរកិច្ចកម្ពុជាដោយផ្អែកលើតម្លាភាព និងផលប្រយោជន៍សហគមន៍ លើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ផលិតផលក្នុងស្រុក បង្កើន និងកសាងសមត្ថភាពសហគ្រិន ក៏ដូចជាបង្កើតឱកាសអាជីវកម្មសម្រាប់ការចូលរួមក្នុង ការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងលើកកម្ពស់បរិយាកាសសេដ្ឋកិច្ចសង្គមកម្ពុជា។ ក្រសួងបាននិយាយថា «កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះនឹងរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍពាណិជ្ជកម្ម និងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ជាពិសេសដើម្បីលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ផលិតផលក្នុងស្រុកឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយ ក៏ដូចជាធ្វើឱ្យទីផ្សារកាន់តែច្រើនសម្រាប់ផលិតផលក្នុងស្រុក»។ ក្រោមអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នានេះ ជំហានដំបូងរបស់ខ្លួន តូបលក់ផលិតផលក្នុងស្រុកនឹងដាក់នៅស្ថានីយ៍ភីធីធីចំនួនប្រាំក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តចំនួនបួន ដែលចាប់ផ្តើមពីចុងខែមករា ឆ្នាំ២០២២។ ស្ថានីយភីធីធីទាំងនោះគឺមាននៅរាជធានីភ្នំពេញ (នៅច្បារអំពៅ និងព្រែកព្នៅ) ខេត្តសៀមរាប ខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ខេត្តកំពង់ចាម និងខេត្តតាកែវ។ ក្រុមហ៊ុនផ្តល់ជូនដើម្បីលក់ផលិតផលដូចជាផ្លែឈើ អាហារសម្រន់ដែលផលិតក្នុងស្រុក និងវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍សិប្បកម្មក្នុងស្រុក។ បន្ទាប់ពីគម្រោងសាកល្បងរយៈពេលប្រាំពីរថ្ងៃ ក្រុមហ៊ុន ភីធីធី (ខេមបូឌា) នឹងដំណើរការគម្រោងចំនួនបីផ្សេងទៀត ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅខែឧសភា សីហា និងវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២។ នៅក្រោមគម្រោងថ្មីទាំងបីនេះ ផលិតផលក្នុងស្រុកនឹងត្រូវបានដាក់តាំងបង្ហាញនៅថ្ងៃសុក្រ សៅរ៍ និងថ្ងៃអាទិត្យ នៅតាមស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ធនៈភីធីធី៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា

ផលិតផលក្នុងស្រុកនឹងដាក់តាំងនៅស្ថានីយ៍ប្រេងភីធីធី

រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសជប៉ុន តាមរយៈទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិជប៉ុន (JICA) បានវាយតម្លៃលើការសាងសង់អគារ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅក្នុងខេត្តសៀមរាប និងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ដើម្បីបម្រើដល់វិស័យដោះមីន។ ការវាយតម្លៃនេះធ្វើឡើងនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុនរវាងលោក ហេង រតនា អគ្គនាយកមជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា (CMAC) និងគណៈប្រតិភូ JICA មកពីទីក្រុងតូក្យូ ដឹកនាំដោយលោក Eri Komukai ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការ JICA និងក្រុមការងារ។ លោក រតនា មានប្រសាសន៍ថា កិច្ចប្រជុំនេះផ្តោតសំខាន់ដើម្បីពិភាក្សាអំពីសមិទ្ធិផលវឌ្ឍនភាពនៃការដោះមីន ការពង្រឹងគម្រោងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការភាគខាងត្បូង-ខាងត្បូង និងការរៀបចំសិក្ខាសាលាសម្រាប់ការបញ្ចប់យុទ្ធសាស្ត្រ និងអាណត្តិក្រោយឆ្នាំ២០២៥។ លោកមានប្រសាសន៍ថា ក្រុមការងារ JICA ដឹកនាំដោយលោក Komukai បានវាយតម្លៃលើជំនួយផ្នែកសាងសង់ និងការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមួយចំនួននៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកទេសសកម្មភាពមីនកំពង់ឆ្នាំង និងការសាងសង់សារមន្ទីរសន្តិភាពសកម្មភាពមីនក្នុងខេត្តសៀមរាប។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ជំនួយដ៏មានសារៈសំខាន់ ដោយសារភាគីទាំងពីរបានធ្វើការរួមគ្នាលើគម្រោងនេះជាច្រើនឆ្នាំ ហើយ CMAC ចង់ពង្រឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្ត ជាពិសេសអគារសិក្សា បន្ទប់រៀន កន្លែងស្នាក់នៅ និងកន្លែងបណ្តុះបណ្តាលសម្រាប់បម្រើសេវាកម្មដោះមីនរយៈពេលវែង»។ រហូតមកដល់ពេលនេះ អង្គការ JICA បានផ្តល់ជំនួយផ្តោតលើសម្ភារៈបច្ចេកទេស និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបច្ចេកទេស ដូចជាម៉ាស៊ីនដោះមីន ឧបករណ៍ដោះមីន និងយានជំនិះសម្រាប់ដោះមីនចំនួន ៧ដងក្នុងរយៈពេល ២០ឆ្នាំកន្លងមក ហើយគម្រោងថ្មីគឺពង្រឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្តរបស់សាលាបណ្តុះបណ្តាល។ លោក រតនា បានបន្ថែមថា គម្រោងថ្មីនេះ គឺជាសំណើផ្ទាល់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ទៅកាន់រដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនជប៉ុន ដើម្បីគាំទ្រដល់ការសាងសង់ ដែលជាធាតុសំខាន់ ដើម្បីឈានទៅមុខកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យបោសសម្អាតមីន។ កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោករតនាក៏បានទទួលការស្វាគមន៍និងទទួលជំនួបពិភាក្សាលោកស្រី Ana Maria Prieto Abad ឯកអគ្គរដ្ឋទូតប្រទេសប្រទេសកូឡុំប៊ី។ ក្នុងជំនួបនោះ លោកស្រីឯកអគ្គរដ្ឋទូតបានស្នើឱ្យកម្ពុជាបន្តផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសលើសត្វឆ្កែរាវរកមីនដល់ប្រទេសកូឡុំប៊ីផងដែរ៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា

អង្គការជប៉ុនវាយតម្លៃជំនួយសម្រាប់ស៊ីម៉ាក់ក្នុងខេត្តពីរ

ក្រសួងសុខាភិបាល នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២នេះ បានចេញសេចក្តីណែនាំក្រើនរំលឹក ស្តីពីការការពារការចម្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ជំងឺផ្តាសាយបក្សី និងការបង្ការការពុលចំណីអាហារ ឬ ពុលស្រា ដែលរៀបចំមិនត្រឹមត្រូវ នាឱកាសរៀបចំសែនដូនតា និងនាឱកាសចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរ នាពេលខាងមុខ។ ក្នុងសេចក្តីណែនាំបានដកស្រង់សំដីរបស់សាស្រ្តាចារ្យ ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល ដោយអំពាវនាវ និងធ្វើការក្រើនរំលឹកដល់បងប្អូន ប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប ត្រូវបន្តការប្រុងប្រយ័ត្នផ្ទាល់ខ្លួន ប្រកបដោយស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ក្នុងការការពារសុខភាពពីការចម្លងជំងឺកូវីដ-១៩ ជាពិសេសអូមីក្រុង ជំងឺផ្តាសាយបក្សី និងជំងឺផ្សេងៗរួមទាំងការបង្ការសុខភាពបណ្តាលមកពីការពុលចំណីអាហារ ឬពុលស្រា ស នៅក្នុងការរស់នៅជាប្រចាំថ្ងៃរបស់ខ្លួន ក៏ដូចជានារដូវបុណ្យទាន ពិធីសែនដូនតាផ្សេងៗ និងនាឱកាសចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខ្មែរខាងមុខនេះ ដោយអនុវត្តវិធានការដូចខាងក្រោម៖ -អនុវត្តឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួននូវវិធានការ ៣ការពារ (ពាក់ម៉ាស់ លាងដៃឱ្យញឹកញាប់ជាមួយសាប៊ូ ឬអាល់កុល ឬជែល និងរក្សាគម្លាតសុវត្ថិភាពបុគ្គល ពីមួយម៉ែត្រកន្លះឡើង) និង ៣កុំ (កុំទៅកន្លែងមានមនុស្សច្រើន កុំទៅកន្លែង បិទជិតគ្មានខ្យល់ចេញចូល កុំប៉ះពាល់គ្នា កុំចាប់ដៃគ្នា កុំកៀកស្មាគ្នា ជាដើម)។ -ត្រូវលាងដៃឱ្យបានញឹកញាប់ជាមួយសាប៊ូ និងទឹកស្អាតឱ្យបានញឹកញាប់ បន្ទាប់ពីការប៉ះពាល់សត្វ បោចសំអាតសត្វបសុបក្សី ឬវត្ថុផ្សេងៗ ដែលអាចជាប្រភពចម្លងរោគ ព្រមទាំងប្រកាន់ខ្ជាប់នូវការអនុវត្តន៍អនាម័យ និងចំណីអាហារដែលមានសុវត្ថិភាពល្អ និងចម្អិនម្ហូបអាហារឱ្យបានឆ្អិនល្អ មុននឹងបរិភោគ។ -គួរត្រូវជៀសវាង ការចូលទៅកន្លែងចិញ្ចឹមសត្វ (បើគ្មានភារកិច្ច ឬប៉ះពាល់ផ្ទាល់ជាមួយសត្វនៅតាមកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមសត្វ និងទីផ្សារបក្សីរស់ ឬចូលកន្លែងសត្តឃាត ឬប៉ះពាល់ជាមួយផ្ទៃណាមួយដែលកខ្វក់ ឬប្រឡាក់ដោយលាមកសត្វបសុបក្សី ឬសត្វដទៃទៀត។ -ជៀសវាងប្រជ្រៀតគ្នា នៅពេលទិញម្ហូបអាហារ ទិញសាច់ ឬបក្សីរស់ ឬសម្ភារៈនានា ជាពិសេស ត្រូវចេះត្រៀមលក្ខណៈទុកជាមុនពីចម្ងាយ ជៀសវាងការកកស្ទះ ឬការកកកុញមនុស្សច្រើន នៅតាមទីផ្សារ ឬហាងនៅក្នុងថ្ងៃតែមួយ ឬក្នុងថ្ងៃនៃពិធីនានាជាដើម។ -ទុកដាក់អាហារឆៅ និងឆ្អិន ដាច់ដោយឡែកពីគ្នា។ -ចម្អិនម្ហូបអាហារឱ្យបានឆ្អិនល្អ ជាពិសេសសាច់ សត្វស្លាប ស៊ុត និងអាហារសមុទ្រ។ នៅពេលលោកអ្នកទិញម្ហូបអាហារដែលឆ្អិនស្រាប់ នៅតាមផ្សារ ឬតាមដងផ្លូវ ត្រូវប្រាកដថាអាហារទាំងនោះមានអនាម័យ និងមានសុវត្ថិភាព។ -ទុកដាក់ចំណីអាហារក្នុងសីតុណ្ហភាពមានសុវត្ថិភាព (បើត្រជាក់ ត្រូវតិចជាង៥អង្សាសេ និងបើក្ដៅ គឺត្រូវលើសពី៦០អង្សាសេ ឬចម្អិនអាហារមួយពេលសម្រាប់តែមួយពេល ដោយមិនទុកអាហារសេសសល់យូរ ដែលអាចផ្អូម ឬមានដុះផ្សិត ដែលបង្កឱ្យមានការរាគរូស ឈឺពោះ ក្អួត ជាដើម។ -ត្រូវប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងវត្ថុធាតុដើមនៅល្អ។ បើសង្ស័យថាមានឆ្លងវីរុសផ្ដាសាយបក្សី ដោយមានរោគសញ្ញាទូទៅរួមមាន៖ គ្រុនក្តៅលើសពី ៣៨.៥ អង្សាសេ ក្អក និងពិបាកដកដង្ហើម និងមានប្រវត្តិប៉ះពាល់សត្វបសុបក្សីឈឺ ឬស្លាប់ក្នុងអំឡុងពេល ១៤ថ្ងៃ មុនចេញរោគសញ្ញា សូមទូរស័ព្ទមកលេខទូរស័ព្ទទាន់ហេតុការណ៍១១៥ និងប្រញាប់ទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យដែលនៅជិតលោកអ្នក។ -អាជ្ញាធរ ខេត្ត ស្រុក ក្រុង ខណ្ឌ រដ្ឋបាលឃុំ/សង្កាត់ ត្រូវចាត់តាំងកម្លាំងគ្រប់គ្រង ឃ្លាំមើល និងធ្វើការណែនាំ ការអនុវត្តវិធានការការពារខាងលើ ជាពិសេស៖ – នៅតាមកសិដ្ឋាន ទីផ្សារលក់សត្វបសុបក្សីរស់ ដោយមានការត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តវិធានការការពារឱ្យបានហ្មត់ចត់ ដើម្បីជៀសផុតពីការផ្ទុះចេញនូវជំងឺផ្តាសាយបក្សី ក្នុងសហគមន៍របស់ខ្លួន។ – នៅមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន ចាត់ចែងការត្រួតពិនិត្យចំពោះ វិធានការ ៣ការពារ ៣កុំ និងវិធានការសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ។ – ត្រួតពិនិត្យទីតាំងបិទស្រា ស ឬផលិតស្រា ស ហើយអ្នករៀបចំ ឬអ្នកផលិតស្រា ស ត្រូវធានានូវការអនុវត្តតាមក្បួនបច្ចេកទេសត្រឹមត្រូវ ដោយមិនយកសារធាតុមេតាណុល មកលាយធ្វើជាស្រា សផ្តេសផ្តាសនោះឡើយ។ -ដាច់ខាតមិនត្រូវទិញ ឬផលិត ឬបិរភោគស្រា ស ដែលមិនមានប្រភពផលិតច្បាស់លានស់ ហើយដែលមិនគោរពតាមបទដ្ឋានបច្ចេកទេសត្រឹមត្រូវ ឬយកមេតាណុលធ្វើជាស្រា ស ដែលបង្កឲ្យមានការពុលរហូតដល់ស្លាប់នោះទេ។ ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងសុខាភិបាលសូមលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាជនទូទៅ អនុវត្តតាមដំបូន្មានសាមញ្ញាខាងលើ ដើម្បីការពារខ្លួន និងក្រុមគ្រួសារ និងជូនពរឲ្យបុគ្គលគ្រប់រូបជួបនូវសុខភាពល្អ និងចៀសផុតនូវជំងឺកូវីដ-១៩ និងជំងឺផ្សេងៗ៕

ក្រសួងរំលឹកឲ្យការពារសុខភាពនាឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ

មនុស្សប្រុសស្រីជាង ៣០ នាក់ បានពុលអាហារ ក្នុងពិធីជប់លៀងមួយ កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ។ ហេតុការណ៍នេះ បានកើតឡើង ក្នុងបរិវេណរោងចក្រ ផលិតទឹកបរិសុទ្ធ ម៉ាកប្រូវីដា មានទីតាំងស្ថិត ក្នុងភូមិស្នំប្រាំពីរ ឃុំមាក់ប្រាង ស្រុកទឹកឈូ ខេត្តកំពត។ សមត្ថកិច្ចបានប្រាប់ឱ្យដឹងថា កាលពីម៉ោង ៦ ល្ងាច ថ្ងៃទី២១ ខែមករា មានករណីពុលអារហារ ក្នុងពិធីជប់លៀង របស់ក្រុមហ៊ុនផលិតទឹកបរិសុទ្ធម៉ាកប្រូវីដា ស្ថិតក្នុងភូមិស្នំប្រាំពីរ ឃុំមាក់ប្រាង ស្រុកទឹកឈូ។ ករណីនេះ បានបណ្តាលឱ្យមនុស្ស ប្រុសស្រី ៣៤ នាក់ ត្រូវបញ្ជូនចូលសង្គ្រោះបន្ទាន់។ សមត្ថកិច្ចបានបញ្ជាក់ទៀតថា ក្នុងចំណោមនោះ ជនរងគ្រោះ ២៦ នាក់ បានចូលសម្រាកក្នុងមន្ទីរបង្អែកខេត្តកំពត និង ៨ នាក់ផ្សេងទៀត ទទួលការព្យាបាល នៅគ្លីនិកឯកជន។ រហូតដល់រសៀល ថ្ងៃទី២២ ខែមករានេះ ជនរងគ្រោះទាំងអស់ បានជាសះស្បើយ ព្រមទាំងចាកចេញពីមន្ទីរពេទ្យ និង គ្លីនិកវិញហើយ៕

មនុស្សជាង ៣០នាក់ពុលអាហារក្នុងពិធីជប់លៀងនៅកំពត

ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាបានសម្រេចចេញវិញ្ញាបនបត្រចុះបញ្ជីគម្រោងវិនិយោគចំនួន ២២ ដែលមានទុនវិនិយោគសរុបប្រមាណជា ៤៤៤ លានដុល្លារក្នុងរយៈពេល ១៥ ថ្ងៃដំបូងនៃខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៤។ សម្រេចចេញវិញ្ញាបនបត្រចុះបញ្ជីគម្រោងវិនិយោគទាំងនេះ ត្រូវបានប្រកាសកាលពីម្សិលមិញដោយក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍកម្ពុជាហើយទុនភាគច្រើនត្រូវបានវិនិយោគលើវិស័យឧស្សាហកម្ម កសិកម្ម កសិឧស្សាហកម្ម និងការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរដែលភាគច្រើនមានទីតាំងនៅរាជធានីភ្នំពេញស្វាយរៀង ព្រះសីហនុ និងកំពង់ស្ពឺ។ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា មានគម្រោងវិនិយោគចំនួន៤នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដូចជា ការបង្កើតមជ្ឈមណ្ឌលទិន្នន័យ និងសេវាកម្មពពក នៅក្នុងខណ្ឌឬស្សីកែវ និងខណ្ឌដូនពេញ ការសាងសង់រោងចក្រផលិតថង់យួរ ថង់ប្លាស្ទិក ស្រោមកង់រថយន្ត គម្របសៀវភៅ និងទ្រនាប់ប្រភេទនៅស្រុកកំបូល និងគម្រោងសាងសង់រោងចក្រកាត់ដេរនៅខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យ សម្រាប់ផលិតសម្លៀកបំពាក់ពេទ្យ និងសម្លៀកបំពាក់សត្វចិញ្ចឹម។ ក្រៅពីនេះ ខេត្តស្វាយរៀងបានទទួលគម្រោងវិនិយោគចំនួនដូចគ្នា រួមមានការសាងសង់រោងចក្រផលិតគ្រឿងប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះពីលោហធាតុកែច្នៃ ដែលមានទីតាំងនៅស្រុកស្វាយជ្រំ ការបង្កើតរោងចក្រចំនួន៣ នៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសស្វាយរៀងហ្គីហ្គាដែលមានរោងចក្រចំនួនពីរផលិតគ្រឿងសង្ហារិម គ្រឿងប្រើប្រាស់ក្នុងផ្ទះ សម្ភារៈវេចខ្ចប់គ្រប់ប្រភេទ អំពូលភ្លើង ខ្សែភ្លើង និងប្រអប់កេស។ ខេត្តព្រះសីហនុ ជាខេត្តជាប់មាត់សមុទ្រ ទទួលបានកញ្ចប់លើកទឹកចិត្តពិសេសពីរដ្ឋាភិបាល ក៏ទទួលបានគម្រោងវិនិយោគចំនួន ៣ ដែលក្នុងនោះមានរោងចក្រចំនួន ២ នឹងត្រូវសាងសង់នៅស្រុកព្រៃនប់ សម្រាប់កែច្នៃដូង ធ្វើតុក្កតា និងផ្គត់ផ្គង់សត្វចិញ្ចឹម ខណៈគម្រោងសំខាន់មួយទៀតផ្តោតលើការផលិតសាឡុង និងគ្រឿងសង្ហារិម ក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងព្រះសីហនុ។ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ មានរោងចក្រផលិតថ្មីចំនួន ៣ ដែលរោងចក្រចំនួន ២ នឹងត្រូវសាងសង់នៅស្រុកគងពិសី សម្រាប់ផលិតដើមឈើណូអែល អំពូលភ្លើងលំអរ និងប្រអប់ក្រដាសកាតុងធ្វើកេស ហើយរោងចក្រមួយទៀតនឹងផ្តោតលើការផលិតគ្រប់ប្រភេទ មានដូចជាកាបូប សម្ភារៈប្រើប្រាស់ ដែលត្រូវសាងសង់នៅស្រុកសំរោងទង។ ខេត្តស្ទឹងត្រែង ក៏បានត្រៀមស្វាគមន៍គម្រោងចំនួនពីរសម្រាប់ការសាងសង់កសិដ្ឋានផ្លែឈើ និងកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមជ្រូក ដោយភ្ជាប់មកជាមួយរោងចក្រកែច្នៃដែលនឹងសាងសង់នៅក្នុងសង្កាត់បូរីអូរស្វាយសែនជ័យ។ ដូចគ្នានេះដែរ ខេត្តតាកែវក៏បានឃើញការវិនិយោគចំនួនពីរសម្រាប់ការសាងសង់រោងចក្រកាត់ដេរនៅស្រុកបាទី និងស្រុកសំរោង។ គម្រោងវិនិយោគចំនួន ៤ ដែលនៅសេសសល់មាននៅខេត្តព្រះវិហារ រោងចក្រកាត់ដេរនៅក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្តាល សាងសង់កំពង់ផែពហុបំណង និងមណ្ឌលភស្តុភារកំពង់ឆ្នាំង នៅស្រុកកំពង់លែង និងចុងក្រោយគឺគម្រោង សាងសង់រោងចក្រផលិតសម្លៀកបំពាក់ ស្រោមដៃ ស្រោមជើង មួក កាបូប នៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសជាំងស៊ូ (JS-SEZ) លើផ្លូវជាតិលេខ៦ ខេត្តកំពង់ចាម។

ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាសម្រេចចេញវិញ្ញាបនបត្រចុះបញ្ជីគម្រោងវិនិយោគដែលមានទុនវិនិយោគសរុបប្រមាណជាង ៤៤៤លានដុល្លារ

ខណៈដែលអាជ្ញាធរបន្តប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រកបអាជីវកម្មដែលគ្មានសីលធម៌ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និងសុវត្ថិភាពអ្នកប្រើប្រាស់នោះ មន្ត្រីបានរាយការណ៍ថា ការប្រកបអាជីវកម្មទាំងនោះនៅតែបន្តគំរាមកំហែងដល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា។ យោងតាមរបាយការណ៍របស់អគ្គនាយកដ្ឋានការពារអ្នកប្រើប្រាស់ កិច្ចការប្រកួតប្រជែង និង បង្រ្កាបការក្លែងបន្លំ (CCF) បានឲ្យដឹងថា ប្រជាជនកម្ពុជានៅតែបន្តប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាចំណីអាហារ និងសុវត្ថិភាពអ្នកប្រើប្រាស់។ មន្ត្រី CCF បានរាយការណ៍ថា តាមរយៈប្រតិបត្តិការត្រួតពិនិត្យតាមបណ្តាផ្សារកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមករា អធិការក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ និងកំពង់ធំ បានចុះត្រួតពិនិត្យផលិតផលម្ហូបអាហារ និងគ្រឿងសម្អាងនៅតាមបណ្តាអាជីវករមួយចំនួននៅតាមផ្សារតាមបណ្តាខេត្តនានា ដើម្បីការពារសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ មន្ត្រីជំនាញបានរឹបអូសផលិតផលកែសម្ផស្សគ្មានការចុះបញ្ជី ឬគ្មានសុវត្ថិភាពប្រមាណ ៦១ គីឡូក្រាម។ ចំណែកនៅខេត្តកំពង់ធំវិញ អាជ្ញាធរបានរឹបអូសអាហារគ្មានសុវត្ថិភាព និងទឹកសុទ្ធ ៥០០ ដប ដែលមិនស្របតាមស្តង់ដារសុខភាព។ ដោយឡែក អាជ្ញាធរខេត្តកំពត បានចាប់ឃាត់រថយន្តដឹកគ្រឿងសមុទ្រ។ ទំនិញនោះត្រូវបានគេចាត់ទុកថា មិនស័ក្តិសមនឹងការប្រើប្រាស់ ហើយបានប្រគល់ឱ្យសមត្ថកិច្ចពាក់ព័ន្ធ។ បង្គាត្រូវបានគេរកឃើញថា ត្រូវបានចាក់ជាមួយចាហួយ។ ការបង្រ្កាបលើទំនិញខូចគុណភាព និងគ្មានការចុះបញ្ជីត្រឹមត្រូវ នៅតែបន្តកើតមានក្នុងប្រទេស ដើម្បីទប់ស្កាត់ការបាត់បង់អាយុជីវិត ឬគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពសាធារណៈ៕

សុខភាពសាធារណៈនៅកម្ពុជារងការគំរាមកំហែង

គម្រោងលាភរបស់រដ្ឋាភិបាល បានដាក់លក់បន្លែសុវត្ថិភាព ដែលដាំដុះដោយក្រុមផលិតរបស់គម្រោង នៅស្រុកសូទ្រនិគម និងស្រុកជីក្រែង នៅរៀងរាល់ចុងសប្តាហ៍ ថ្ងៃសៅរិ៍ និងអាទិត្យ។ ក្រុមការងារគម្រោងលាភ ដែលជាក្រុមការងារផលិតបានប្រមូលកសិផលរបស់ខ្លួន ដែលបានដាំដុះតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស និងតាមការណែនាំក្នុងការប្រើប្រាស់ជីធម្មជាតិ ដោយពុំប្រើប្រាស់ជីគីមីឡើយ។ បើយោងតាមការបញ្ជាក់របស់ក្រុមការងារចម្រុះ នៃមន្ទីរពាណិជ្ជកម្មក្នុងពេលចុះត្រួតពិនិត្យលើបន្លែ សាច់ ដែលក្រុមការងារគម្រោងលាភបានដាក់លក់ ជាលទ្ធផលតេស្ត គឺមានភាពត្រឹមត្រូវ ដោយពុំមានជាតិគីមី ឬជាតិអ្វីដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពឡើង គឺមានសុវត្ថិភាព។ ដោយឡែក តំណាងក្រុមផលិតបានលើកឡើងថា បន្ទាប់ពីទទួលបានបណ្តុះបណ្តាលបច្ចេកទេសពីមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់និងនេសាទខេត្ត ដែលជាសមាសភាពមួយក្នុងគម្រោងលាភ ក្រុមការងារផលិតបានយកបច្ចេកទេសទាំងនោះ ទៅអនុវត្តក្នុងការដាំដុះបន្លែ ចិញ្ចឹមសត្វ ដោយទទួលបានលទ្ធផលល្អប្រសើរ ដែលអាចយកទៅប្រកួតប្រជែងក្នុងទីផ្សារបាន៕

គម្រោងលាភបានដាក់លក់បន្លែសុវត្ថិភាពដែលដាំដុះដោយកសិករនៅស្រុកសូទ្រនិគម និងស្រុកជីក្រែង

គណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងផលិតផលក្លែងក្លាយកម្ពុជាហៅកាត់ថា (CCCC) បានប្រកាសថា បានរកឃើញថ្នាំខុសច្បាប់ ផលិតផលពេទ្យ គ្រឿងសំអាង និងផលិតផលក្លែងក្លាយទូទៅសរុបចំនួន ១៤០ ករណី ស្មើនឹងជាង ៤,៧តោន។ រីឯផលិតផលថ្នាំជក់ និងឧបករណ៍វេជ្ជសាស្ត្របានចំនួន ៧៧ កញ្ចប់ រួមមា ស្រា ៧៧,៧៧០ លីត្របានរឹបអូសកាលពីឆ្នាំមុនដោយមានជាង ៤០ ករណីត្រូវបានបញ្ជូនទៅតុលាការ។ លោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក តាន់ សុខវិជ្ជា ប្រធានលេខាធិការដ្ឋាន នៃគណៈកម្មាធិការប្រយុទ្ធប្រឆាំងផលិតផលក្លែងក្លាយបានមានប្រសាសន៍យ៉ាងដូច្នេះក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយកាសែតខ្មែរថាមស៍ថាផលិតផលក្លែងក្លាយកំពុងរីករាលដាលនៅក្នុងទីផ្សារកម្ពុជា។ ការផលិត ស្តុកទុក និងចែកចាយផលិតផលក្លែងក្លាយនៅតែបន្តកើនឡើង បើទោះបីជា គណៈកម្មាធិការបានធ្វើប្រតិបត្តិការរឹបអូស និងបំផ្លាញចោលរាប់រយតោននៃផលិតផលគ្មានស្តង់ដារ និងក្លែងក្លាយ ជាពិសេសថ្នាំក្នុងបរិមាណច្រើន ដែលបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភ និងទាមទារឱ្យមានការពិចារណាឱ្យបានហ្មត់ចត់បន្ថែមទៀត។ លោកឧត្តមសេនីយ៍ទោមានប្រសាសន៍ថា ៖ « បច្ចុប្បន្នផលិតផលក្លែងក្លាយដែលកំពុងរីករាលដាលជារៀងរាល់ថ្ងៃស្ទើរតែគ្រប់ទីកន្លែងត្រូវបានចាត់ទុកថាបញ្ហា ដែលបង្កហានិភ័យធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាព និងអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋ និងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ»។ លោកបានបន្ថែមថា ដើម្បីទប់ស្កាត់ និងកាត់បន្ថយបទល្មើសផលិតផលក្លែងក្លាយឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ត្រូវមានការប្តេជ្ញាចិត្តខ្ពស់ និងរួមសហការគ្នាអនុវត្តបេសកកម្មការពារសុខភាព និងសុខមាលភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋស្របតាមច្បាប់ស្របតាមការណែនាំផ្ទាល់របស់លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។ លោកបន្តថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះ បច្ចេកវិទ្យាកាន់តែទំនើប និងជឿនលឿន ខណៈការយល់ដឹង នៅមានកម្រិត។ ប្រជាពលរដ្ឋមានតម្រូវការប្រើប្រាស់ខ្ពស់ ហើយទំនិញស្ទើរតែទាំងអស់ត្រូវបាននាំចូលពីបរទេស ដូច្នេះការកំណត់អត្តសញ្ញាណផលិតផលក្លាយជាបញ្ហាស្មុគស្មាញសម្រាប់អាជ្ញាធរ»។ លោកបន្ថែមថា ក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំកន្លងមកគណៈកម្មាធិការបានចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យសរុបចំនួន ៤៦ នាក់ ដែលបញ្ជូនទៅតុលាការ ដោយរកឃើញផលិតផលក្លែងក្លាយសរុបជាង១០០០តោន និងមានតម្លៃជាង២០លានដុល្លារ។ លោកបានបន្ថែមថា យោងតាមស្ថិតិនីតិវិធី គណៈកម្មាធិការបានធ្វើកិច្ចសន្យាជាមួយជនសង្ស័យចំនួន ១១១ករណី បន្ទាប់ពីបានធ្វើការអប់រំអំពីច្បាប់រួច ១៩រណីកំពុងស្ថិតនៅក្រោមការស៊ើបអង្កេត និង ១០ករណីកំពុងត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់តុលាការដើម្បីបន្តនីតិវិធីក្នុងនោះមានជនសង្ស័យចំនួន ៥ នាក់ដែលជាជនជាតិចិន។ លោកក៏បានអំពាវនាវឲ្យមានការសិក្សារៀបចំច្បាប់ស្តីពី «ការប្រឆាំងផលិតផលក្លែងបន្លំ» ដែលមានក្រសួងមហាផ្ទៃជាអ្នកសម្របសម្រួល ដើម្បីឲ្យការអនុវត្តច្បាប់អាចមានឥទ្ធិពលលើជនល្មើស។ លោកមានប្រសាសន៍ថា «យើងនឹងខិតខំប្រឹងប្រែងឱ្យអស់ពីសមត្ថភាព ដើម្បីសហការជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ជាពិសេសគណៈកម្មាធិការអន្តរក្រសួង ដើម្បីទប់ស្កាត់ផលិតផលក្លែងក្លាយកុំឱ្យដាក់លក់នៅលើទីផ្សារ និងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋ»។ លោក ទេព ប៊ុនធឿន អាយុ ៣៥ឆ្នាំ រស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ បាននិយាយថា គាត់តែងតែឃើញផលិតផលក្លែងក្លាយដាក់លក់តាមអនឡាញ។ លោកគិតថា ប្រសិនបើ គណៈកម្មាធិការត្រូវបានពង្រឹង និងចាត់វិធានការយ៉ាងតឹងរ៉ឹងជាមួយជនល្មើសមកផ្តន្ទាទោសនោះ វានឹងកាន់តែងាយស្រួលក្នុងការការពារសុខភាពប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកថា៖ «ខ្ញុំសូមសំណូមពរដល់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ហាមដាច់ខាតរាល់អាជីវកម្មដែលនាំចូលផលិតផលក្លែងក្លាយ មកលក់នៅទូទាំងព្រះរាជាណាចក្រ ដើម្បីកុំឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋ»៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា

ប៉ូលិសបង្រ្កាបការផលិតផលិតផលក្លែងក្លាយ ១៤០ករណីឆ្នាំ២០២១

យ៉ាងហោចណាស់មនុស្ស ១២០០០ នាក់ដែលត្រូវបានសង្ស័យថាកំពុងរស់នៅជាមួយមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍ មិនបានមករកការព្យាបាលទេ ហើយនេះកំពុងប៉ះពាល់ដល់គោលដៅរបស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជំងឺអេដស៍ក្នុងការបញ្ចប់គ្រោះមហន្តរាយនៅឆ្នាំ២០២៥។ អនុប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រឆាំងជំងឺអេដស៍ លោក ទៀ ផល្លា បាននិយាយកាលពីម្សិលមិញថា ក្នុងរយៈពេល 30 ឆ្នាំកន្លងមកនេះ មានតែអ្នកដែលមានជំងឺចំនួន ៦៣០០០ ប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវបានទទួលការព្យាបាល ហើយត្រូវបានបញ្ចូលទៅក្នុងមូលដ្ឋានទិន្នន័យមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍។ លោកមានប្រសាសន៍ថា «យ៉ាងហោចណាស់ ១២000 នៃអ្នកដែលអាចមានផ្ទុកមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍ មិនបានមកធ្វើតេស្ត និងការព្យាបាលវេជ្ជសាស្រ្តទេ។ អ្វីដែលយើងត្រូវធ្វើបន្ទាប់ដើម្បីសម្រេចបានគោលដៅឆ្នាំ២០២៥ របស់យើងគឺការកំណត់ទីតាំងពួកគេ ហើយនេះជាបញ្ហាប្រឈមមួយ»។ លោក ផល្លាបានមានប្រសាសន៍ថា អ្នកទាំងនោះមានអាយុចន្លោះពី ៥០ ទៅ ៧០ ឆ្នាំ ហើយត្រូវគេសង្ស័យថាបានឆ្លងជំងឺនេះយ៉ាងហោចណាស់ ១០ ឆ្នាំមកហើយ។ កាលពីថ្ងៃសុក្រ លោក អៀង មូលី ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រឆាំងជំងឺអេដស៍ បានមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងរយៈពេលបីទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ រដ្ឋាភិបាលបានចំណាយថវិកាប្រមាណ ៩០០ លានដុល្លារដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងមេរោគអេដស៍/អេដស៍។ ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលាមួយដើម្បីពិនិត្យវឌ្ឍនភាព នៃផែនការយុទ្ធសាស្រ្តគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងពហុវិន័យជាតិលើកទី៥ សម្រាប់ជំងឺអេដស៍ (២០១៩-២០២៣) លោកមូលីមានប្រសាសន៍ថា ថវិកាភាគច្រើនបានមកពីប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ។ អ្នកចូលរួមនៅក្នុងសិក្ខាសាលានេះ គឺជាមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលចូលរួមក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងគ្រោះមហន្តរាយពីជំងឺអេដស៍ និងមេរោគអេដស៍។ លោកម៉ូលីបានក្រើនរំលឹកពួកគេអំពីតម្រូវការក្នុងការអនុវត្តគោលការណ៍ណែនាំរបស់សម្តេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលបានអំពាវនាវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ក្នុងប្រទេសចូលរួមជាមួយរដ្ឋាភិបាលដើម្បីបញ្ចប់មេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍នៅឆ្នាំ២០២៥។ លោកម៉ូលីក៏បានអំពាវនាវដល់ទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល អង្គការសហប្រជាជាតិ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងតំណាងសំខាន់ៗនៃអ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ចូលរួមក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រអនុវត្តគោលនយោបាយជាតិ ដើម្បីលុបបំបាត់មេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍នៅឆ្នាំ២០២៥។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា ការងារដែលកំពុងត្រូវបានធ្វើគួរតែជាវិធីសាស្ត្រដ៏ស្វាហាប់នៃប្រព័ន្ធភាគីពាក់ព័ន្ធនៃយុទ្ធសាស្ត្រ។ វិធីសាស្រ្តនេះមានគោលបំណងចូលរួមគ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន មិនត្រឹមតែក្នុងការបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួនដោយមិនបន្ទោសគ្នាទៅវិញទៅមកប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងសម្របសម្រួល និងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា ដើម្បីសម្រេចបាននូវរាល់បេសកកម្ម និងគោលបំណង គោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល និងការឆ្លើយតបប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ លោកម៉ូលី បានមានប្រសាសន៍ថា «យើងបន្តលើកកម្ពស់ការចូលរួមពហុភាគីក្នុងការឆ្លើយតបនឹងមេរោគអេដស៍/ជំងឺអេដស៍ពីគ្រប់ភាគីជាតិ អន្តរជាតិ ដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ សង្គមស៊ីវិល វិស័យឯកជន ជាពិសេសជាមួយនឹងផែនការយុទ្ធសាស្ត្រជាតិតែមួយ និងប្រព័ន្ធតាមដាន និងវាយតម្លៃជាតិតែមួយ»៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា

អ្នកផ្ទុកមេរោគអេដស៍ ១២០០០នាក់មិនមកទទួលសេវាព្យាបាល

កូនឈើចម្រុះជាង២៧០០ដើម ត្រូវបានរដ្ឋបាល ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ចុះដាំនៅតំបន់៣ នៃបឹងទន្លេសាបជាលើកទី៥ ដោយមានការចូលរួមពីលោក ខេង ស៊ុម ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាខេត្ត និងលោក អ៊ុ រាត្រី អភិបាលខេត្ត ដែលស្ថិតនៅក្នុងឃុំប្រាសាទ និងឃុំភ្នំលៀប ស្រុកព្រះនេត្រព្រះ ខេត្ត បន្ទាយមានជ័យ។ ថ្លែងក្នុងពិធីដាំកូនឈើ នៅពីទីថ្ងៃទី២៣ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ លោក អ៊ុ រាត្រី អភិបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ មានប្រសាសន៍ថា ការដាំកូនឈើឡើងវិញនៅពេលនេះ គឺដើម្បីបង្ហាញពីការចូលរួមទប់ស្កាត់ការកាប់ទន្ទ្រានខុសច្បាប់ដីតំបន់៣ ដីព្រៃលិចទឹក បឹងទន្លេសាប។ លោកថា ការដាំនេះមិនមែនដាំតែពេលនេះទេ គឺស្រុក២ ដែលរងការកាប់ទន្រ្ទានខុសច្បាប់ គឺព្រះនេត្រព្រះ ស្រុកមង្គលបូរី នឹងបន្តដាំបន្ថែមទៀត ទាំងក្រុមការងារខេត្តទទួលបន្ទុកស្រុក និងអាជ្ញាស្រុកសាម៊ី ត្រូវទទួលខុសត្រូវ និងថែទាំបន្ត។ ជាមួយគ្នានេះ លោកអភិបាលខេត្តបានអរគុណចំពោះការចូលរួមយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំ របស់ថ្នាក់ដឹកនាំខេត្ត មន្ត្រីរាជការ មន្ទីរអង្គភាព កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទាំងអស់ អាជ្ញាធរដែនដីគ្រប់ថ្នាក់ យុវជន ដើម្បីរួមចំណែកដាំឈើឡើងវិញ ដើម្បីការពារធនធានធម្មជាតិ ព្រៃលិចទឹកសាប។ រីឯកូនឈើចម្រុះដែលត្រូវបានយកមកដាំរួមមាន ដើមឬស្សី ៦៥០ដើម ដើមរាំងទឹក ៨៥០ដើម និងគ្រាប់ត្នោត១២០០គ្រាប់ផងដែរ៕

កូនឈើចម្រុះជាង ២៧០០ដើម ត្រូវបានរដ្ឋបាល ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ដាំនៅតំបន់៣ នៃបឹងទន្លេសាប

នៅពេលដែលអូមីក្រុង បន្តបង្កើតមូលដ្ឋានសម្រាប់ខ្លួនវានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាជាមួយនឹងករណីឆ្លងក្នុងសហគមន៍ជិត ២០០ នៃវ៉ារ្យ៉ង់ប្រភេទថ្មី អត្រានៃការចាក់វ៉ាក់សាំងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែខិតជិតដល់ទីបញ្ចប់ ដោយសម្រេចបាន ៨៩.៥៩ ភាគរយនៃប្រជាជនគោលដៅដែលបានកំណត់ចំនួន ១៦ លាននាក់ ដោយចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ បានយ៉ាងហោចមួយដូស។ ខណៈពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងឆ្ពោះទៅរកការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការ បាន ៩១ ភាគរយចំនួនប្រជាជន ដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី៣ និងទី៤ ក៏កំពុងកើនឡើងជាលំដាប់ផងដែរ។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៣ ខែមករា ប្រទេសកម្ពុជាបានកត់ត្រាចំនួនប្រជាជន ៤,៧៦០,៥៧៣ នាក់ បានចាក់ដូសទី៣ និង ចំនួន ៣០៤,៨៧៤ នាក់ បានចាក់ដូសទី៤។ ប្រជាជន អាយុ ១៨ ឆ្នាំ និងលើសពីនេះ ត្រូវបានកត់ត្រាពីការចាក់វ៉ាក់សាំង មានចំនួនកាន់តែច្រើន។ យោងតាមរបាយការណ៍ចុងក្រោយបំផុត ១០១.៩១ ភាគរយនៃប្រជាជនគោលដៅ ១០ លាននាក់ បានចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការកូវីដ-១៩ រួចហើយ ស្មើនឹង ១០,១៩០,៦២៤ នាក់ ក្នុងចំណោមនោះ ចំនួន ៥,១៦១,១៣៦ ជាស្ត្រី។ ប្រជាជនចំនួន ៩,៨៣៨,៨៨៦ នាក់ក្នុងចំណោម ១០១.៩១ ភាគរយ បានចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការពេញលេញ។ យុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងសម្រាប់កុមារ អាយុពី៦ ដល់១១ឆ្នាំ កំពុងកើនឡើងជាលំដាប់ ដោយយុទ្ធនាការនេះទទួលបានជោគជ័យបំផុត។ យុទ្ធនាការនេះបានកត់ត្រា បានចំនួន ១០៥.៧៨ភាគរយនៃចំនួនគោលដៅ ១,៨៩៧,៣៨២ ដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងរួចហើយ។ កុមារចំនួន ២,០០៧,១៣៧ នាក់ ក្នុងក្រុមអាយុ បានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី១រួចរាល់ និងចំនួន ១,៩១៦,៩៩០ បានចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញ។ យុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងសម្រាប់កុមារអាយុ ៥ ឆ្នាំបានឈានដល់ចំនួន ១០៥.០៥ ភាគរយ នៃចំនួនគោលដៅ ៣០៤.៣១៧ ដែលស្មើនឹង ៣១៩.៦៨១ ជាកុមារ។ កុមារចំនួន ២៤២,០៤២ នាក់ ក្នុងក្រុមអាយុ ត្រូវបានចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញ។ យុទ្ធនាការតែមួយគត់ដែលមិនបានសម្រេចគោលដៅគឺយុទ្ធនាការសម្រាប់យុវជនដែលមានអាយុពី១២ ទៅ ១៧ ឆ្នាំ។ យុទ្ធនាការនេះទើបតែសម្រេចបានការចាក់វ៉ាក់សាំង ៩៩.៤២ ភាគរយ នៃចំនួនប្រជាជនគោលដៅ ១,៨២៧,៣៤៨ ។ ក្នុងចំណោមចំនួនគោលដៅ មានតែយុវជន ១,៨១៦,៧២៣ នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវបានចាក់វ៉ាក់សាំង និង ១,៧៣៧,៤៦៣ នាក់ ត្រូវបានចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញ៕

យុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងកាន់តែខិតជិតដល់គោលដៅ ខណៈដែលករណីអូមីក្រុងកើនឡើង

កំពង់ស្ពឺៈ រថយន្តដឹកជញ្ជូនសិប្បសត្វទម្ងន់ជាង១២តោនត្រូវបានសមត្ថកិច្ចខេត្តកំពង់ស្ពឺឃាត់ទុក។ សមត្ថកិច្ចបានរឹបអូសរថយន្តនិងទំនិញកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមករា នៅភូមិក្រាំងព្នៅ ឃុំអូរ ស្រុកភ្នំស្រួច ខេត្តកំពង់ស្ពឺ តាមបណ្តោយផ្លូវជាតិលេខ៤ ។រថយន្តនេះត្រូវបានកម្លាំងនគរបាលប្រឆាំងបទល្មើសសេដ្ឋកិច្ចខេត្តកំពង់ស្ពឺរឹបអូស។ ប្រធានការិយាល័យនគរបាលប្រឆាំងបទល្មើសសេដ្ឋកិច្ច នៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក ហេង សំរេច បានប្រាប់ឲ្យដឹងថា នគរបាលប្រឆាំងបទល្មើសសេដ្ឋកិច្ចខេត្ត បានឃាត់រថយន្តម៉ាក Daewoo ពាក់ស្លាកលេខ កំពង់ធំ 3A 2312 អ្នកបើកបររថយន្តនោះមានឈ្មោះ ឃាង សុខា ភេទប្រុស អាយុ៤១ឆ្នាំ រស់នៅភូមិត្រពាំងត្រស់ ឃុំសំរោងទង ស្រុកសំរោងទង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ។ បុរសរូបនេះដឹកជញ្ជូនសិប្បសត្វដោយគ្មានច្បាប់អនុញ្ញាតពីកំពង់ផែកែវផុស ស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុងទៅប្រទេសវៀតណាម ឆ្លងកាត់ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ។ ប្រធានការិយាល័យបានបញ្ជាក់ថា សមត្ថកិច្ចបានរកឃើញបាវចំនួន ២៤៥ បាវ មានទម្ងន់ជាង ១២ តោន។ វត្ថុតាងត្រូវបានប្រគល់ជូនមន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ៕

ការដឹកជញ្ជូនសិប្បសត្វខុសច្បាប់ជាង ១២តោនត្រូវសមត្ថកិច្ចរឹបអូស

មន្ត្រីកីឡាជាន់ខ្ពស់ និងប្រជាជនសាមញ្ញនៅកម្ពុជាកាលពីថ្ងៃអាទិត្យបានសម្តែងការគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិករដូវរងានៅទីក្រុងប៉េកាំងឆ្នាំ២០២២ ដោយបង្ហាញការជឿជាក់របស់ពួកគេថាការប្រកួតនឹងទទួលបានជោគជ័យដ៏ត្រចះត្រចង់។ ថ្លែងទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មាន ខណៈទៅទស្សនាការតាំងពិព័រណ៍រូបថតកីឡាអូឡាំពិករដូវរងាទីក្រុងប៉េកាំង អគ្គលេខាធិការគណៈកម្មាធិការជាតិអូឡាំពិកកម្ពុជា (NOCC) លោក វ៉ាត់ ចំរើន បាននិយាយថា កម្ពុជាគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិក និងប្រឆាំងគ្រប់ទម្រង់នៃការយកកីឡាមកធ្វើជាឈ្នាន់នយោបាយ។ លោក ចំរើន បានប្រាប់សារព័ត៌មានថា៖ «តាងនាមគណៈកម្មាធិការជាតិអូឡាំពិកកម្ពុជា ខ្ញុំសូមសម្តែងការគាំទ្រពេញទំហឹងចំពោះទីក្រុងប៉េកាំងក្នុងការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះកីឡាអូឡាំពិករដូវរងានេះ ហើយខ្ញុំសូមជូនពរឲ្យព្រឹត្តិការណ៍ប្រកួតនេះទទួលបានជោគជ័យ»។ លោក ចំរើន បានបន្តទៀតថា “ទោះបីជាការប្រកួតកំពុងស្ថិតកាលៈទេសៈនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ក៏ដោយ ក៏វិធានការត្រូវបានចាត់យ៉ាងម៉ត់ចត់ក្នុងការទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ហើយវិធានការទាំងនេះគឺល្អ។ “ទីក្រុងប៉េកាំងបានធ្វើការងារបានល្អក្នុងការរៀបចំការប្រកួតកីឡានេះ”។ រៀបចំដោយសមាគមអ្នកសរសេរផ្ចង់ចិន-កម្ពុជា ការតាំងពិព័រណ៍រូបថតរយៈពេលពីរខែនៅខុនដូ លី ហួត រាជធានីភ្នំពេញ បានបើកនៅថ្ងៃទី ២៣ ខែមករា។ អ្នកស្រី ឈាន រូកា អាយុ ២៥ ឆ្នាំ ជាភ្ញៀវទេសចរណ៍បាននិយាយថា គាត់គាំទ្រពេញទំហឹងចំពោះការប្រកួតនេះ ពីព្រោះវាជាកីឡា មិនមែនរឿងនយោបាយទេ។ លោកស្រីរូកា បាននិយាយថា “ប្រទេសចិនបានធ្វើការងារដ៏ល្អក្នុងការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍នេះ ដែលខ្ញុំគិតថានឹងបង្ហាញព្រឹត្តិការណ៍កីឡាដ៏អស្ចារ្យមួយទៅកាន់ពិភពលោក” ។ លោកស្រីរូកា មានទំនុកចិត្តព្រឹត្តិការណ៍កីឡានេះនឹងមានសុវត្ថិភាព និងជោគជ័យ ហើយនឹងនាំមកនូវមិត្តភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកាន់តែជិតស្និទ្ធ ក៏ដូចជាការចងចាំដ៏ល្អ និងមិនអាចបំភ្លេចបានដល់អ្នកចូលរួមទាំងអស់។ រូកាបានបន្តទៀតថា “រួមគ្នាដើម្បីអនាគតរួមគ្នា។ ប្រទេសចិន យើងឈរជាមួយអ្នក ហើយសូមជូនពរឱ្យទទួលបានជោគជ័យក្នុងការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះព្រឹត្តិការណ៍កីឡាដ៏អស្ចារ្យនេះ” ។ លោក ទ្រិញ ស៊ុនហេង ដែលជាអ្នកទស្សនាម្នាក់ទៀតបាននិយាយថា កីឡាគឺជាភាសាសកល ហើយនាំមកនូវឯកភាព និងមិនមានការរើសអើងចំពោះជាតិសាសន៍ ពូជសាសន៍ ឬវប្បធម៌ណាមួយឡើយ។ លោក ស៊ុនហេង បាននិយាយថា “សន្តិភាព និងមិត្តភាពតែងតែជាផ្នែកនៃចលនាអូឡាំពិក។ វាពិតជាមិនសមរម្យទេដែលប្រទេសមួយចំនួនបានយកព្រឹត្តិការណ៍នេះមកធ្វើជានយោបាយ”។ ខ្ញុំគិតថា ពួកគេកំពុងតែធ្វើឱ្យខូចស្មារតីអូឡាំពិក ព្រមទាំងគោលការណ៍នៃការរួបរួម កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការប្រកួតប្រជែងដោយយុត្តិធម៌»។ លោក ស៊ុនហេង បានបន្ថែមថា កីឡាអូឡាំពិក គឺជាឱកាសមួយសម្រាប់អត្តពលិកមកពីប្រទេស និងតំបន់ជុំវិញពិភពលោក ដើម្បីបង្ហាញពីសមត្ថភាព និងទេពកោសល្យរបស់ពួកគេក្នុងវិស័យកីឡា មិនមែនជាមជ្ឈមណ្ឌលមនោគមវិជ្ជានោះទេ។ អ្នកស្រី ចំរើន ធីតា ជំនួយការរបស់សមាគមបាននិយាយថា រូបថតចំនួន ២៣៨ សន្លឹក និងអក្សរផ្ចង់ជាង ១០០ដែលទាក់ទងនឹងទីក្រុងប៉េកាំងឆ្នាំ២០២២ ត្រូវបានដាក់បង្ហាញនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ។ ធីតា បាននិយាយថា “យើងចង់ប្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជាថា ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអន្តរជាតិនេះ គឺនិយាយអំពីសន្តិភាព មិត្តភាព សាមគ្គីភាព ការលេងដោយយុត្តិធម៌ ការគោរព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេសនានាជុំវិញពិភពលោក មិនមែននិយាយអំពីនយោបាយនោះទេ។ ធីតា បានបន្ថែមថា “ខ្ញុំជឿជាក់ថា ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអូឡាំពិករដូវរងានៅទីក្រុងប៉េកាំង នឹងពោរពេញទៅដោយភាពទាក់ទាញយ៉ាងជ្រាលជ្រៅនៃវប្បធម៌ប្រពៃណីរបស់ចិន ព្រោះវាមិនត្រឹមតែជាព្រឹត្តិការណ៍កីឡាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាក៏ជាព្រឹត្តិការណ៍វប្បធម៌ផងដែរ”។ Xinhua

មន្ត្រីកម្ពុជាជូនពរកីឡាអូឡាំពិករដូវរងាទីក្រុងប៉េកាំងអោយទទួលបានជោគជ័យ

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍ លោក ថោង ខុន បានសង្កត់ធ្ងន់ថា វេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ានឆ្នាំ២០២២ ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះទទួលបានជោគជ័យ ហើយមិនមានបុគ្គលណាមួយដែលចូលរួមក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ មានលទ្ធផលតេស្តជំងឺកូវីដ-១៩វិជ្ជមាន នោះទេ។ កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមករា លោករដ្ឋមន្ត្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ចំពោះការងារគ្រប់គ្រងសុវត្ថិភាព និងសុខភាពភ្ញៀវ គិតត្រឹមថ្ងៃទី២២ ខែមករា ប្រតិភូទាំងអស់ដែលបានចូលរួមកិច្ចប្រជុំបានត្រឡប់ទៅប្រទេសរៀងៗខ្លួនវិញហើយ។ បន្ទាប់ពីធ្វើតេស្ត PCR មុនចាកចេញពីខេត្តព្រះសីហនុ ហើយមិនមានករណីឆ្លងកូវីដ-១៩»នោះទេ។ លោកបានបន្ថែមថា ប្រតិភូអន្តរជាតិមួយចំនួនបានផ្ញើសារអបអរសាទរចំពោះការរៀបចំវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ាន (ATF 2022) និងបានថ្លែងអំណរគុណដល់កម្ពុជាសម្រាប់បដិសណ្ឋារកិច្ចរបស់ខ្លួន។ ជនបរទេសផ្សេងទៀតដែលបានចូលរួមក្នុងវេទិកានេះក៏បានឆ្លៀតឱកាសទៅលេងកោះនានាក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ ខណៈខ្លះទៀតបានធ្វើដំណើរទៅកាន់តំបន់ផ្សេងទៀតនៃប្រទេស។ បើតាមលោករដ្ឋមន្ត្រី អ្នកចូលរួមបរទេសក្រុមចុងក្រោយបានចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជា បន្ទាប់ពីពួកគេទទួលបានលទ្ធផលអវិជ្ជមានក្នុងការធ្វើតេស្ត PCR របស់ពួកគេ។ មានតែអ្នកកាសែតអន្តរជាតិពីររូបប៉ុណ្ណោះ ដែលម្នាក់មកពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងម្នាក់មកពីប្រទេសអៀរឡង់ ត្រូវបានស្នើសុំឱ្យស្នាក់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ លោករដ្ឋមន្ត្រី ខុន បានបញ្ជាក់បន្ថែមទៀតថា “ក្រសួងទេសចរណ៍នឹងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានដ៏ល្អនេះទៅកាន់តំបន់ និងពិភពលោក ដើម្បីលើកកម្ពស់គោលដៅទេសចរណ៍ប្រកបដោយសុវត្ថិភាពក្នុងប្រទេស ខណៈរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រកាសបើកទេសចរណ៍អាស៊ាន បន្ទាប់ពីវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ានឆ្នាំ២០២២ ( ATF 2022) ៕

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងទេសចរណ៍៖ ការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ានឆ្នាំ២០២២ ទទួលបានជោគជ័យ

Are You Ok? វីដេអូចម្រៀងរបស់ តន់ ច័ន្ទសីម៉ា តារាចម្រៀងលំដាប់កំពូលរបស់ប្រទេសកម្ពុជា បានផ្ទុះការពេញនិយមនៅកម្ពុជា ដោយទទួលបានអ្នកចូលទស្សនាបានជាង ១១៧ លានដង ចាប់តាំងពីការចេញផ្សាយថ្មីៗនេះនៅលើ CAM-POP Galaxy Navatra ។ តន់ ច័ន្ទសីម៉ា តារាចម្រៀងវ័យក្មេងរបស់ប្រទេសកម្ពុជា កំពុងតែទទួលបានការសរសើរយ៉ាងខ្លាំងពីទស្សនិកជននៅលើ Channel YouTube របស់ CAM-POP Galaxy Navatra សម្រាប់បទចម្រៀងដ៏ទាក់ទាញរបស់នាង។ ដូច្នេះហើយ ទើបក្រុមហ៊ុនផ្សាយពាណិជ្ជកម្មកំពូលៗ ចាប់ផ្តើមតម្រង់ជួរ ដើម្បីចុះហត្ថលេខា ជាមួយ ច័ន្ទ សីម៉ា ផ្សាយម៉ាកឲ្យក្រុមហ៊ុនល្បីឈ្មោះនៅកម្ពុជា។ វីដេអូចម្រៀងនេះត្រូវបានចេញផ្សាយកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ដែលមានសាច់ភ្លេង និងទំនុកច្រៀងដោយឧកញ៉ាអចលនៈទ្រព្យ ឡេង ណាវ៉ាត្រា ម្ចាស់ផលិតកម្ម Galaxy Navatra។ បទនេះនិពន្ធជាភាសាអង់គ្លេសដោយ ហេង ឡុង និពន្ធទំនុកច្រៀងដោយ Tempo Tris និងដឹកនាំដោយ Rawyer, Juedy, Run Sokheng។ តន់ ច័ន្ទសីម៉ា បាននិយាយថា “Are You Ok? ជាបទដំបូងដែលទទួលបានប្រជាប្រិយភាពខ្លាំងក្នុងចំណោមអ្នកស្រលាញ់តន្ត្រីក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រុមការងារទាំងមូលនៅផលិតកម្ម Galaxy Navatra បានខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីធ្វើឱ្យបទនេះទទួលបានការស្រលាញ់ពីមហាជន មិនគួរឱ្យជឿ។ ជាមួយនឹងបទភ្លេងខ្លាំងដូច បទ Are You Ok?នេះ កំពុងបោះជំហានក្នុងវិស័យចម្រៀង»។ Filmbeat.com

បទ Are You Ok? របស់ តន់ ច័ន្ទសីម៉ា ក្លាយជាបទចម្រៀងដ៏ពេញនិយមបំផុតនៅកម្ពុជា

ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំ គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជាកើនពី ១១០ ដល់ជាង ១៣០ ដែលកំពុងដំណើរការនៅតាម ២១ខេត្ត និងរាជធានី ដើម្បីបំពេញតម្រូវការបណ្ដុះបណ្ដាលនិស្សិត និងផលិតធនធានមនុស្សសម្រាប់រួមចំណែកលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ច និងអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ។ ក្នុងរបាយការណ៍សមិទ្ធផលរយៈពេល១០ឆ្នាំ របស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បញ្ជាក់ថា គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជាកើនពី ១១០ ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០១៣-២០១៤ ដល់ចំនួន ១៣២ ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២ ដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួង និងស្ថាប័នចំនួន ១៦។ ក្នុងនោះគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សា៥ បានប្រែក្លាយទៅជាគ្រឹះស្ថានសាធារណៈរដ្ឋបាល ដែលមានដូចជា សាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ សាកលវិទ្យាល័យជាតិបាត់ដំបង សាកលវិទ្យាល័យស្វាយរៀង សាកលវិទ្យាល័យជាស៊ីមកំចាយមារ និងវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យាកម្ពុជា។ ក្នុងរបាយការណ៍បន្តថា និសិ្សតឧត្តមសិក្សាមានចំនួន ២៤៩០៩២នាក់ (ស្រី ១០៣៦៧៤នាក់) នៅក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០១៣-២០១៤ និងក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២ មានមានការធ្លាក់មកត្រឹមតែ ២០៩០៥៩នាក់។ និសិ្សតឧត្តមសិក្សាមានការថយ ដោយសារស្ថិតិនិស្សិតនៃក្រសួងការពារជាតិ ក្រសួងមហាផ្ទៃ និងក្រសួងការងារនិងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ មិនបានរាប់បញ្ចូលក្នុងរបាយការណ៍។ លើសពីនេះ ភាគរយនៃការប្រឡងជាប់មធ្យមសិក្សាទុតិយភូមិមានការថយចុះ កត្តាជំងឺកូវីដ-១៩ និងកង្វះថវិកាក្នុងការបង់ថ្លៃសិក្សាចូលរៀននៅឧត្តមសិក្សា។ ឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២ និស្សិតសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្ររងមានចំនួន ២០២៣៥នាក់ និងនិស្សិតសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រមាន ១៧៥៩៦២នាក់។ ចំពោះនិស្សិតសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់មាន ៩៤៨៣នាក់ និងនិស្សិតសិក្សាថ្នាក់បណ្ឌិត ១២១៣នាក់។ សម្រាប់ការសិក្សាជំនាញវិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា វិស្វកម្ម សិល្បៈច្នៃប្រឌិត និងគណិតវិទ្យា (STEAM) បានកើនពី ១៩,៦ភាគរយ នៅឆ្នាំសិក្សា ២០១៣-២០១៤ ដល់ ២៥,៦ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២។ ឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២ បុគ្គលិកអប់រំនៅឧត្តមសិក្សាមាន ១៦ ៤៧១នាក់។ ក្នុងនោះគ្រូមានសញ្ញាបត្របរិញ្ញាបត្រ ៣៨៨៧នាក់ បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ ១១១៣០នាក់ និងបណ្ឌិត ១៤៥៤នាក់។ ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បុគ្គលិកសិក្សាពេញម៉ោងមានគុណវុឌ្ឍិថ្នាក់បណ្ឌិតមានការកើនឡើងតិចតួចពី ៣,៣% ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០១៣-២០១៤ ដល់ ៥,៧% ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២១-២០២២។ លោកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បានឱ្យដឹងថា គ្រឹះស្ថានគ្រប់កម្រិតសិក្សាបានកើនឡើងជាលំដាប់ស្ទើរតែគ្រប់ទីតាំងភូមិសាស្ត្រទូទាំងប្រទេស ដើម្បីបង្ខិតសាលារៀនឱ្យទៅជិតលំនៅឋានប្រជាជន ស្របតាមគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈពេល ១០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ វិស័យអប់រំសម្រេចបានតាមរយៈធ្វើយុទ្ធនាការប្រមូលកុមារដល់វ័យសិក្សាឱ្យចូលរៀន ការសាងសង់អគារសិក្សា ការផ្ដល់គ្រូបង្រៀន ការផ្ដល់ថវិកាដំណើរការសាលារៀន ការផ្តល់អាហារូបករណ៍ដល់សិស្សក្រីក្រ ដែលបានបង្កលក្ខណៈដល់សិស្ស និងនិស្សិតមានលទ្ធភាពកាន់តែច្រើនទទួលបានការអប់រំនៅគ្រប់កម្រិត។ លោកស្រីបន្ថែមថា ជាង១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ក្រសួងក៏បានប្រឹងប្រែងធ្វើកំណែទម្រង់ការអប់រំនៅឧត្តមសិក្សា តាមរយៈការកែលម្អកម្មវិធីសិក្សាឱ្យមានស្តង់ដាជាតិ និងអន្តរជាតិ ពង្រឹងសមត្ថភាពគ្រូ និងវិធីសាស្រ្តបង្រៀនឱ្យស្របនឹងយុគសម័យឌីជីថល លើកកម្ពស់ការស្រាវជ្រាវ និងនវានុវត្តន៍ ព្រមទាំងពង្រឹងអភិបាលកិច្ចនៅតាមគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សា។ លោកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា បន្ថែមថា ក្រសួងបានវិនិយោគថវិកាមួយចំនួនធំ លើការពង្រឹងគុណភាពនៃកម្មវិធីបណ្តុះបណ្តាលគ្រូតាមរយៈការកែលម្អកម្មវិធីសិក្សាផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងការងារ និងសហគ្រាសអាជីវកម្ម ឧស្សាហកម្ម ក្រោមគំរូភាពជាដៃគូជាមួយសាកលវិទ្យាល័យជាតិ អន្តរជាតិ និងបង្កើនចំនួនបណ្ឌិត និងអ្នកស្រាវជ្រាវ ដើម្បីគុណភាពអប់រំនៅឧត្តមសិក្សា។ ប្រធានសមាគមគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាឯកជន លោក ហេង វណ្ណដា បានឱ្យដឹងថា វិស័យអប់រំឯកជន និងរដ្ឋមានការរីកចម្រើនទាំងបរិមាណ និងគុណភាព ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋល្អប្រសើរជាមុន ជាពិសេសអត្រានៃភាពក្រីក្រត្រូវបានកាន់បន្ថយគួរឱ្យកត់សម្គាល់។ លោកបន្ថែមថា នៅឆ្នាំ១៩៩៦ គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាឯកជនចាប់ផ្ដើមបង្កើតឡើងសាកលវិទ្យាល័យ និងមុនឆ្នាំ១៩៩៦ គឺមានតែមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាឯកជន ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្នមានសាកលវិទ្យាល័យឯកជនជាច្រើននៅក្នុងប្រទេស។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៦ ដល់បច្ចុប្បន្នកំណើនសិស្ស និស្សិត ក្នុងវិស័យឯកជនមានការកើតឡើងពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំជាង១០ម៉ឺននាក់ ដែលបានបន្តសិក្សានៅថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា»។ លោកនិយាយថា គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាឯកជនមួយចំនួន គឺស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា ហើយមួយចំនួនទៀតស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ និងមួយចំនួនទៀតស្ថិតនៅក្រោមក្រសួងពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀត។ លោកបន្ថែមថា បើគ្មានវិស័យអប់រំ គឺគ្មានការអភិវឌ្ឍ និងរីកចម្រើន ព្រោះសង្គមជាតិមួយរីកចម្រើនទៅបានអាស្រ័យលើការអប់រំ។ មានន័យថា ការអប់រំ ជំរុញសេដ្ឋកិច្ចឱ្យជឿនលឿន ហើយការអប់រំ ជំរុញកត្តាសង្គមឱ្យកាន់តែរីកចម្រើន និងមានការអភិវឌ្ឍ។ ក្នុងរបាយការណ៍របស់ក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បញ្ជាក់ថា ក្រសួងបន្តអនុវត្តកំណែទម្រង់នៅឧត្តមសិក្សា ដើម្បីធានាបាននូវការបណ្តុះធនធានមនុស្ស សម្រាប់បម្រើដល់ការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដោយផ្ដោតការពង្រឹងអភិបាលកិច្ចនៅតាមគ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សា លើកកម្ពស់គុណវុឌ្ឍសាស្ត្រាចារ្យ ដើម្បីឱ្យមានសញ្ញាបត្រថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជាន់ខ្ពស់ និងថ្នាក់បណ្ឌិត៕

គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជាកើនពី ១១០ ដល់ជាង ១៣០ ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំ

ទាក់ទងនឹងចំនួនប្រជាជន ១៤,៣៣២,៤៩៩ នាក់ ត្រូវបានគេកត់ត្រាថាបានទទួលវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ ដូសទី១ ដែលត្រូវបានចាប់ផ្តើមចាក់លើកដំបូងនៅថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ កម្មវិធីវ៉ាក់សាំងរបស់ប្រទេសកម្ពុជាមានការភ្ញាក់ផ្អើល និងដំណើរការល្អមុនកាលវិភាគ។ ទោះបីជាការចាប់ផ្តើមបើកកម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី៤ នៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ក៏ដោយ រយៈពេលមួយឆ្នាំ និង ៤ ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីការចាក់វ៉ាក់សាំងលើកទី១ ត្រូវបានរៀបចំចាក់ ក៏នៅមានចំណុចខ្វះខាត។ អ្នកចាក់វ៉ាក់សាំងសរុបចំនួន ១៤,៣៣២,៤៩៩ ដែលបានចាក់ដូសទី១ មានត្រឹមតែ ១៣,៧៣៣,៧៨៧នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលបានចាក់ដូសទី២ នៅខ្វះប្រមាណ ៦០០,០០០ នាក់។ លើសពីនេះ ប្រជាជនវ័យជំទង់ មិនទាន់បានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសដំបូងរបស់ពួកគេអោយចប់សព្វគ្រប់នៅឡើយទេ ហើយនៅតែនៅទ្រឹងនៅកម្រិត ៩៩+ ភាគរយ ប្រហែល ៩៩.៤០ភាគរយ ទោះបីជាការចាក់វ៉ាក់សាំងសម្រាប់ក្មេងជំទង់ដែលមានអាយុពី១២ ទៅ ១៨ ឆ្នាំ បានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី១ ខែសីហាក៏ដោយ។ ក្នុងចំណោមចំនួនគោលដៅ ១,៨២៧,៣៤៨ ដែលត្រូវបានកំណត់គោលដៅឱ្យចាក់វ៉ាក់សាំងក្នុងក្រុមអាយុនេះ ចំនួន ១,៨១៦,៤៥០ បានចាក់ដូសទីមួយ ដោយក្នុងចំណោមនេះ ចំនួនជិត ៨០,០០០ នាក់ មិនទាន់បានចាក់ដូសទី២ នៅឡើយ។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីជំរុញការចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី១ សម្រាប់ក្មេងជំទង់ នៅតែមានកំណើនយឺត ទោះបីជាចំនួនដែលនៅសល់ ដើម្បីចាក់អោយបាន១០០ ភាគរយ មានត្រឹមតែជាង ១០,០០០ ក៏ដោយ។ នៅក្នុងផ្នែកប្រជាជនពេញវ័យ អ្នកដែលមានអាយុចាប់ពី ១៨ ឆ្នាំឡើងទៅ ប្រជាជនចំនួន ១០,១៨៩,៨៦២ នាក់បានចាក់ដូសទី១ ហើយជាថ្មីម្តងទៀត របបចាក់ពីរដូស មិនទាន់ត្រូវបានចប់សព្វគ្រប់នៅឡើយទេ ខណៈដែលមានចំនួនតែ ៩,៨៣៨,២៩០ បានចាក់ដូសទីពីររបស់ពួកគេ ដោយនៅសល់ជាង ៣៥១,០០០នាក់ មិនទាន់បានបញ្ចប់ការចាក់ដូសទាំងពីរដំបូង។ ក្នុងចំណោមប្រជាជនសរុប ១៤,៣៣២,៤៩៩ នាក់ ដែលបានចាក់ដូសដំបូង មានតែ ១៣,៧៣៧,៧៨៧ នាក់ប៉ុណ្ណោះ ដែលបានចាក់ដូសទីពីរ នៅក្នុងផ្នែកអាយុទាំង៤ក្រុម។ អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធដែលដឹកនាំដោយអនុគណៈកម្មាធិការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការ ត្រូវតែចាត់វិធានការយ៉ាងសកម្ម ដើម្បីធានាថា គ្មានពលរដ្ឋខ្មែរណាដែលអាចចាក់វ៉ាក់សាំងបាន ត្រូវបានទុកចោល ដើម្បីជំរុញឱ្យពួកគេចាក់វ៉ាក់សាំងការពារជំងឺកូវីដ-១៩ និងសម្រេចបានមិនត្រឹមតែភាពស៊ាំក្នុងសហគមន៍ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែត្រូវខិតខំសម្រេចគោលដៅដែលបានកំណត់ ក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីបំផុត ដើម្បីផ្តល់ពេលវេលាអោយអ្នកគ្រប់គ្រងការចាក់វ៉ាក់សាំងមានពេលវេលាផ្តោតលើការចាក់ដូសទី៣ និងទី៤៕

ទោះបីជាការចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ ដូសទី៣ និងទី៤ នៅកម្ពុជាកើនឡើងក៏ដោយ គួរតែត្រូវធ្វើបន្ថែមទៀត ដើម្បីជំរុញការចាក់ដូសទី២បានចប់សព្វគ្រប់

ជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩ នៅប្រទេសកម្ពុជា បន្តឈានទៅដល់ដំណាក់កាលឆ្លងតាមតំបន់ ដោយមិនមានអ្នកស្លាប់ក្នុងរយៈពេល ១៨ថ្ងៃជាប់ៗគ្នា។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងជនបរទេសសរុបចំនួន ៣០១៥ នាក់ បានបាត់បង់ជីវិតដោយសារវីរុសដ៏កាចសាហាវនេះ ចាប់តាំងពីការស្លាប់ដំបូងត្រូវបានកត់ត្រានៅថ្ងៃទី១១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២១។ ការចាប់ផ្តើមនៃព្រឹត្តិការណ៍សហគមន៍ ថ្ងៃទី២០ ខែកុម្ភៈ ដ៏អាក្រក់ និងសម្លាប់មនុស្សក្នុងឆ្នាំ២០២១ មិនត្រឹមតែនាំឱ្យមានការផ្ទុះឡើងនៃការឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩ ដែលបានកើនឡើងដល់ ១២១,០០០ យ៉ាងឆាប់រហ័សមុនពេលយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការដ៏ខ្លាំងក្លា និងវិធានការបង្ការ បាននាំមេរោគស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះ និងឆក់យកជីវិត ៣០១៥នាក់។ ការពិតដែលថាដំណាក់កាលឆ្លងរាតត្បាតនៃមេរោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឥឡូវនេះកំពុងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រង ដែលនាំទៅដល់ដំណាក់កាលឆ្លងតាមតំបន់ ដែលការព្យាបាលតាមផ្ទះសម្រាប់ករណីជំងឺកូវីដ-១៩ ទាំងអស់ត្រូវបានអនុញ្ញាត រួមទាំងវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុងដ៏កាចសាហាវ ប៉ុន្តែមិនសូវជាមានការបារម្ភនៃមេរោគនេះ បង្ហាញពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែង របស់ប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាយុទ្ធសាស្ត្រដ៏ឆ្លាតវៃដែលបានគណនារបស់កម្ពុជា។ ការដែលធ្វើអោយមេរោគ ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រង បានផ្តល់ឱ្យសេដ្ឋកិច្ចដែលខូចនូវឱកាសនៃការរស់ឡើងវិញ និងវិស័យទេសចរណ៍ ដើម្បីចាប់ផ្តើមឡើងវិញក្នុងលក្ខណៈប្រុងប្រយ័ត្នជាមួយនឹងជើងហោះហើរចូលយឺតៗ ប៉ុន្តែប្រាកដជាកើនឡើង និងរួមជាមួយនឹងអ្នកទេសចរ និងអ្នកធ្វើដំណើរអាជីវកម្ម។ ចំណុចសំខាន់នៃចំណុចទាំងអស់នេះ ប្រសិនបើការចូលដោយមិនបាច់ធ្វើចត្តាឡីស័កដ៏គួរឱ្យទាក់ទាញ សម្រាប់អ្នកធ្វើដំណើរដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងពេញលេញមកដល់ប្រទេសកម្ពុជា និងការធ្វើចត្តាឡីស័ករយៈពេល១៤ ថ្ងៃ សម្រាប់អ្នកដែលចង់មកលេងប្រទេសកម្ពុជា ប៉ុន្តែមិនទាន់បានបំពេញពេញលេញ ឬមិនទាន់បានចាក់វ៉ាក់សាំងនៅឡើយ ដោយផ្តល់ការធ្វើតេស្តទាំងអស់បញ្ជាក់ថាអវិជ្ជមាន។ ការព្រមានចំពោះរឿងទាំងអស់នេះ គឺថាតើក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ណាមួយនឹងអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកដំណើរដែលមិនបានចាក់វ៉ាក់សាំងឡើងយន្តហោះ ដោយសារភស្តុតាងនៃការចាក់វ៉ាក់សាំង ឥឡូវនេះគឺជាតម្រូវការស្តង់ដារ នៅតាមបញ្ជរត្រួតពិនិត្យភាគច្រើន។ ប្រទេសកម្ពុជាមានប្រៀបជាងប្រទេសជិតខាងជាច្រើន ដោយសារប្រទេសខ្លះនៅតែអនុវត្តវិធានការចត្តាឡីស័ក និងការធ្វើតេស្តយ៉ាងម៉ត់ចត់ ដែលមិនត្រូវបានអនុវត្តចំពោះប្រជាជនរបស់ខ្លួន។ ទោះក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ ការដែលមិនមានអ្នកស្លាប់ត្រូវបានកត់ត្រាទុករយៈពេល១៨ថ្ងៃ គឺពិតជាសញ្ញាដ៏ល្អមួយដើម្បីបង្ហាញដល់ពិភពលោកថាប្រទេសកម្ពុជាមានសុវត្ថភាព បើទោះបីជាមានការព្រួយបារម្ភអំពីវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង ដែលមានចំនួន ៥៤៧ ដែលក្នុងនោះ ១៦៨ គឺជាករណីឆ្លងក្នុងសហគមន៍៕

ក្នុងរយៈពេល ១៨ ថ្ងៃជាប់ៗគ្នា កម្ពុជាមិនមានអ្នកស្លាប់ដោយសារជំងឺកូវីដ-១៩ទេ

ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងជនបរទេសជិត ៥.២ លាននាក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានទទួលវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ ដូសទី៣ ចាប់តាំងពីយុទ្ធនាការនេះបានចាប់ផ្តើមកាលពីខែសីហាឆ្នាំមុន ជាមួយនឹងក្រុមជួរមុខ ហើយកាលពីខែតុលាឆ្នាំមុនបានបើកសម្រាប់សាធារណជនទូទៅ។ នេះគឺគិតត្រឹមថ្ងៃទី២២ ខែមករា ខណៈដែលការជំរុញឥតឈប់ឈររបស់រដ្ឋាភិបាលសម្រាប់អ្នកដែលបានឆ្លងកាត់រយៈពេល១២០ ថ្ងៃ ចាប់ពីថ្ងៃដែលពួកគេបានចាក់ដូសទីពីរ ដើម្បីទទួលដូសទី៤ ដោយចាំផ្តើមចាក់បន្ទាប់ពីការចាប់ផ្តើម ហាក់ដូចជាយឺតបន្តិចពេលដំបូង។ ការចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី៤ ដើម្បីបង្កើនភាពស៊ាំដល់កម្រិតអតិបរមាដែលអាចមាន ដើម្បីបង្កើតភាពស៊ាំគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងវ៉ារ្យ៉ង់ថ្មីដូចជាអូមីក្រុង និងវ៉ារ្យ៉ង់នៃការព្រួយបារម្ភផ្សេងទៀតដែលអាចកើតមាននាពេលអនាគតបានឈានដល់ ២៨០,៤៦៨ ក្នុងរយៈពេលប្រាំបីថ្ងៃ ចាប់តាំងពីយុទ្ធនាការបានចាប់ផ្តើម ថ្ងៃទី១៤ ខែមករាឆ្នាំនេះ។ យោងតាមព័ត៌មានដែលចេញផ្សាយដោយ news.harvard.edu មិនមានអង់ទីគ័រប្រឆាំងនឹងវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង ដែលក្តីព្រួយបារម្ភដែលកំពុងផ្ទុះនៅជុំវិញពិភពលោក បានទេ ដរាបណាយើងមិនបានចាក់វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ ដូសជម្រុញ។ របាយការណ៍ថ្មីដែលចេញផ្សាយដោយមជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង និងបង្ការជំងឺ បញ្ជាក់ថា ដូសជម្រុញនៃវ៉ាក់សាំងបង្ការកូវីដ-១៩ កាត់បន្ថយការសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យរបស់ប្រជាជនយ៉ាងសំខាន់ពីវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង។ ការស្រាវជ្រាវបានគូសបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃការចាក់ដូសជម្រុញ ដើម្បីការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺធ្ងន់ធ្ងរពីការរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័សរបស់វ៉ារ្យ៉ង់។ នាយក CDC លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Rochelle Walensky បានមានប្រសាសន៍ក្នុងអំឡុងសន្និសីទសារព័ត៌មានរបស់ White House Covid Task Force កាលពីថ្ងៃសុក្រថា “ការការពារប្រឆាំងនឹងការឆ្លង និងការសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យជាមួយនឹងវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង គឺខ្ពស់បំផុតសម្រាប់អ្នកដែលធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពជាមួយនឹងការចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់ពួកគេ មានន័យថាអ្នកដែលត្រូវបានចាក់ដូសជម្រុញនៅពេលដែលពួកគេមានសិទ្ធិអាចចាក់បាន” ។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានបង្ហាញថា នៅពេលដែលវីរុសដែលតាកំពុងផ្ទុះឡើង ការចាក់វ៉ាក់សាំងទាំងពីរដូសមានប្រសិទ្ធភាព ៨៦ ភាគរយ ទប់ទល់នឹងការទៅជួបផ្នែកសង្គ្រោះបន្ទាន់ និងមជ្ឈមណ្ឌលថែទាំបន្ទាន់សម្រាប់ជំងឺកូវីដ។ ប្រសិទ្ធភាពនោះបានធ្លាក់ចុះដល់ ៧៦ភាគរយ បន្ទាប់ពីរយៈពេល ៦ ខែ ប៉ុន្តែដូសជម្រុញមួយ បានបង្កើនប្រសិទ្ធភាពដល់ ៩៤ ភាគរយ៕ ខ្មែរថាមស៍/CDC

វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ ដូសទី៣ ត្រូវបានចាក់ជូនពលរដ្ឋកម្ពុជា បានចំនួន ៥,១៩៩,០៦២នាក់ ខណៈ ចំនួន២៨០,៤៦៨នាក់ បានទទួលវ៉ាក់សាំងដូសទី៤

កិច្ចប្រជុំណែនាំសម្រាប់គម្រោងនវានុវត្តន៍ ដើម្បីបង្កើនទាំងតម្រូវការវ៉ែនតា និងការទទួលបានការពិនិត្យ និងការផ្តល់ និងពន្លឿនការទទួលបានផលិតផលដែលមានតម្លៃសមរម្យ និងគុណភាពនៅកម្ពុជា ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅសប្តាហ៍នេះនៅរាជធានីភ្នំពេញ។ អន្តរក្រសួងរបស់កម្ពុជា មានដូចជាក្រសួងសុខាភិបាល ក្រសួងអប់រំ ក្រសួងកិច្ចការនារី ក្រសួងសង្គមកិច្ច ក្រុមប្រឹក្សាសកម្មភាពជនពិការ រដ្ឋបាលខេត្តចំនួន ១៥ និងមូលនិធិ Fred Hollows Foundation បានរួមគ្នារៀបចំការផ្តើមកិច្ចប្រជុំ សម្រាប់ការអនុវត្តការពង្រីកសេវាភ្នែក (Refractive Error Services) ។ យោងតាមមូលនិធិ Fred Hollows Foundation កិច្ចប្រជុំបានណែនាំដៃគូ និងគូសបញ្ជាក់ទិសដៅយុទ្ធសាស្ត្ររបស់គម្រោង ផែនការសកម្មភាពលម្អិត អភិបាលកិច្ចនិងគោលនយោបាយគម្រោង ព្រមទាំងបង្កើតគំរូអនុវត្តដែលល្អ សម្រាប់មណ្ឌលពិនិត្យភ្នែកខេត្ត ដើម្បីធានាបាននូវមុខងារ ប្រសិទ្ធភាព ប្រសិទ្ធផល និងនិរន្តរភាព។ គោលបំណងចម្បងរបស់គម្រោង គឺដើម្បីពង្រឹងគំរូនៃការផ្តល់សេវា និងដោះស្រាយធាតុផ្សំផ្សេងទៀតដែលមានឥទ្ធិពលលើទីផ្សារសម្រាប់វ៉ែនតា។ វាត្រូវបានផ្តល់មូលនិធិដោយជំនួយឥតសំណងរបស់ USAID និងក្នុងការគាំទ្រពី ATscale និង UNOPS ។ មនុស្សជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាមិនអាចមានលទ្ធភាពទិញវ៉ែនតា ដែលមានគុណភាពខ្ពស់និងតម្លៃសមរម្យ និងសេវាពិនិត្យភ្នែក។ មានការខ្វះខាតបុគ្គលិកថែទាំភ្នែកដែលមានលក្ខណៈសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ និងអ្នកផ្តល់វ៉ែនតា ជារឿយៗ មិនត្រូវបានរៀបចំអោយបានល្អ និងមិនមានការគ្រប់គ្រងច្បាស់ស់។ មិនមានទិន្នន័យគ្រប់គ្រាន់អំពីអត្រាប្រេវ៉ាឡង់នៃកំហុសឆ្គង refractive error ដើម្បីជូនដំណឹងអំពីគោលនយោបាយ និងការសម្រេចចិត្ត។ វាក៏មិនមានគំរូហិរញ្ញប្បទានសម្រាប់ការផ្តល់វ៉ែនតាដែលមានតម្លៃសមរម្យសម្រាប់អ្នកក្រីក្រ និងកង្វះតម្រូវការពីអ្នកប្រើប្រាស់។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានការរីកចម្រើនយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការផ្តល់សេវាសុខភាពភ្នែកក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ។ មានការថយចុះយ៉ាងខ្លាំងនៃប្រេវ៉ាឡង់នៃភាពពិការភ្នែក (ពី ៣.៨ ទៅ ០.៣៧ ភាគរយ) ប៉ុន្តែបញ្ហាប្រឈមនៃការផ្តល់វ៉ែនតានៅតែមាន។ កិច្ចប្រជុំណែនាំនេះ ធ្វើឡើងក្រោមអធិបតីភាព ឯកឧត្តមវេជ្ជបណ្ឌិត ឡូ វាសនា គីរី រដ្ឋលេខាធិការ តំណាងឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល លោកស្រី Lenna Neat Arango ប្រធានក្រុមជំងឺឆ្លង ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ និងមានការចូលរួមពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មកពីទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាល និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលផ្នែកសុខភាពភ្នែកចំនួន ១០៥នាក់។ លោកស្រី Arango មានប្រសាសន៍ថា “USAID មានសេចក្តីសោមនស្សរីករាយក្នុងការគាំទ្រគម្រោងនេះ ព្រោះវានឹងជួយឱ្យកុមារ និងមនុស្សពេញវ័យរាប់ពាន់នាក់ដែលមានពិការភ្នែក អាចប្រើប្រាស់វ៉ែនតាដែលមានតម្លៃសមរម្យ។ យើងប្តេជ្ញាលើកកម្ពស់បរិយាប័ន្ន និងសេវាសុខភាពភ្នែកប្រកបដោយសមធម៌ ជាពិសេសសម្រាប់អ្នកដែលត្រូវការវាច្រើនបំផុត។ នេះរួមបញ្ចូលទាំងស្ត្រី កុមារី ជនពិការ ជនជាតិភាគតិច ប្រជាជនក្រីក្រ និងអ្នកដែលរស់នៅក្នុងតំបន់ដាច់ស្រយាល”។ នៅក្នុងពិធីបើក លោកបណ្ឌិត ឡូ វាសនា គីរី បានផ្តល់អនុសាសន៍មួយចំនួនរួមមានៈ – ស្វែងយល់ពីគំរូល្អបំផុត ដើម្បីដំណើរការមណ្ឌលពិនិត្យភ្នែកប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងនិរន្តរភាព ស្របតាមធនធានដែលមាន រួមទាំងបន្ទាប់ពីគម្រោងនេះត្រូវបានបញ្ចប់។ – ពិចារណារួមបញ្ចូលផែនការសុខភាពភ្នែក និងថវិកាទៅក្នុងផែនការសុខភាពថ្នាក់ក្រោមជាតិ។ – រួមបញ្ចូលសូចនាករសុខភាពភ្នែកសំខាន់ៗទៅក្នុងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងព័ត៌មានសុខភាពរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល។ – ផ្សព្វផ្សាយសកម្មភាពស្រាវជ្រាវសុខភាពភ្នែក ដើម្បីប្រមូលទិន្នន័យដែលផ្អែកលើភស្តុតាង ដើម្បីជូនដំណឹងអំពីការអភិវឌ្ឍន៍ និងអន្តរាគមន៍។ – មន្ទីរសុខាភិបាលខេត្តបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយមន្ទីរខេត្ត និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានា ដើម្បីលើកកម្ពស់កិច្ចអន្តរាគមន៍សុខភាពភ្នែក។ និង – អំពាវនាវឱ្យមានការជួយឧបត្ថម្ភជាបន្តបន្ទាប់ពីម្ចាស់ជំនួយ រួមទាំងទីភ្នាក់ងារ USAID ដើម្បីបញ្ចប់ភាពពិការភ្នែកដែលអាចជៀសបាននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ តាមរយៈគម្រោងនេះ កុមារប្រហែល ៨០,០០០ នាក់នឹងទទួលបានវ៉ែនតាដែលមានតម្លៃសមរម្យ ហើយស្ត្រី និងបុរសចំនួន ៣០,០០០ នាក់ដែលរស់នៅក្រោមបន្ទាត់នៃភាពក្រីក្រនឹងទទួលបានវ៉ែនតាដែលឧបត្ថម្ភធន។ សំខាន់បំផុត ការចូលប្រើប្រាស់ជាអចិន្ត្រៃយ៍ទៅកាន់សេវាកម្មពិនិត្យភ្នែក និងវ៉ែនតានឹងត្រូវបានបង្កើត។ គម្រោងនេះនឹងផ្តល់នូវគំរូសក្តានុពលដែលអាចចម្លង និងធ្វើមាត្រដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសផ្សេងទៀត ឬសម្រាប់ឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាជំនួយផ្សេងទៀត។ វាជាគម្រោងបង្ហាញដ៏សំខាន់មួយសម្រាប់វិធីសាស្ត្របង្កើតទីផ្សារ market-shaping approach ចំពោះការផ្តល់វ៉ែនតា។ មូលនិធិ Fred Hollows Foundation ដែលឆ្នាំនេះប្រារព្ធខួបលើកទី៣០ របស់ខ្លួនបានដំណើរការនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៨ ។ ចក្ខុវិស័យរបស់វាគឺដើម្បីបញ្ចប់ភាពពិការភ្នែកដែលអាចជៀសវាងបាន និងការចុះខ្សោយនៃការមើលឃើញ៕ Nika – ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា AKP

ទីភ្នាក់ងារជំនួយអាមេរិក USAID ផ្តល់ថវិកាចំនួន ២.១ លានដុល្លារ ដើម្បីពង្រីកសេវាភ្នែកនៅកម្ពុជា

អូមីក្រុង នៅតែបន្តវាយលុកពិភពលោក ប៉ុន្តែករណីហាក់ដូចជាបានឈានដល់កម្រិតកំពូលនៅក្នុងប្រទេសមួយចំនួន ដែលផ្តល់ក្តីសង្ឃឹមដល់ប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ដែលថា រលកចុងក្រោយនៃកូវីដ-១៩ ដ៏អាក្រក់បំផុតនេះត្រូវបានបញ្ចប់។ ថ្លែងប្រាប់អ្នកកាសែតនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ អគ្គនាយកអង្គការសុខភាពពិភព លោក Tedros Ghebreyesus បានមានប្រសាសន៍ថា ករណីឆ្លងជាង ១៨ លានករណី ត្រូវបានរាយការណ៍កាលពីសប្តាហ៍មុន ហើយជំងឺរាតត្បាតខ្លួនឯងគឺនៅឆ្ងាយនៅឡើយ ដូច្នេះគ្មានប្រទេសណាមួយអាចគេចចេញពីព្រៃបាននៅឡើយទេ។ ចំនួនអ្នកស្លាប់នៅតែមានស្ថេរភាព ប៉ុន្តែទីភ្នាក់ងារនេះមានការព្រួយបារម្ភអំពីផលប៉ះពាល់ដែលវ៉ារ្យ៉ង់ ដែលកំពុងកើតមាន ដែលធ្វើអោយបុគ្គលិកសុខាភិបាលហត់នឿយ និងមានបន្ទុកហួសកម្រិតដល់ប្រព័ន្ធសុខភាព។ លោក Tedros បានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំនៅតែមានការព្រួយបារម្ភជាពិសេស ចំពោះប្រទេសជាច្រើនដែលមានអត្រាចាក់វ៉ាក់សាំងទាប ដែលប្រជាជនប្រឈមនឹងហានិភ័យជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងការស្លាប់ច្រើនជាង ប្រសិនបើពួកគេមិនបានទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការ”។ អូមីក្រុង ប្រហែលជាមិនសូវធ្ងន់ធ្ងរទេ ប៉ុន្តែសម្រាប់ប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោក “ការរៀបរាប់ថាវាជាជំងឺស្រាលគឺជាការយល់ច្រឡំ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការឆ្លើយតបទាំងមូល និងធ្វើឱ្យជីវិតមនុស្សស្លាប់កាន់តែច្រើន”។ លោកTedros បានកត់សម្គាល់ថាវីរុសកំពុងចរាចរ ដល់មនុស្សដែលងាយរងគ្រោះជាច្រើនលើលលប់ ហើយបានអះអាងថា សម្រាប់ប្រទេសជាច្រើន ប៉ុន្មានសប្តាហ៍ខាងមុខនៅតែសំខាន់។ កម្មវិធី COVAX នៅចុងសប្តាហ៍នេះ មជ្ឈមណ្ឌល COVAX ដែលគាំទ្រដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ បានផ្តល់វ៉ាក់សាំងចំនួនមួយពាន់លានដូសរបស់ខ្លួន។ លោកTedros បានមានប្រសាសន៍ថាគាត់មានមោទនភាពចំពោះព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់នេះ ប៉ុន្តែជឿថាវាចាំបាច់ណាស់ក្នុងការបន្តឆ្ពោះទៅមុខជាមួយនឹងការចែកចាយវ៉ាក់សាំងដោយស្មើភាពនៅទូទាំងពិភពលោក។ លោកបានពន្យល់ថា “វ៉ាក់សាំងអាចមានប្រសិទ្ធភាពតិចជាងក្នុងការការពារការឆ្លង និងការចម្លងនៃអូមីក្រុង ជាងពពួកវ៉ារ្យ៉ង់ពីមុនៗ ប៉ុន្តែវ៉ាក់សាំងនៅតែល្អពិសេស ក្នុងការការពារជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងការស្លាប់”។ សម្រាប់លោក ការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការបន្តជា “គន្លឹះក្នុងការការពារមន្ទីរពេទ្យពីការទទួលអ្នកជំងឺលើសកម្រិត” ។ ការតាមដានមេរោគ ប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោកក៏បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃការតាមដានវ៉ារ្យ៉ង់ថ្មីដូចជាអូមីក្រុង ក្នុងពេលជាក់ស្តែង។ លោកTedros ជឿជាក់ថាជំងឺរាតត្បាតគឺ “គ្មានកន្លែងណាជិតចប់ទេ” ហើយជាមួយនឹងការកើនឡើងមិនគួរឱ្យជឿនៃអូមីក្រុង និងវ៉ារ្យ៉ង់ថ្មីៗ ទំនងជានឹងលេចរូបរាងឡើង។ រហូតមកដល់ពេលនេះ លំដាប់ហ្សែនទាំងមូល (genome sequences) ជាង ៧លាន ពីប្រទេសចំនួន ១៨០ ត្រូវបានដាក់ជូនទៅ GISAID ដែលជាយន្តការសកលដែលផ្តល់ច្រកបើកចំហរចំពោះទិន្នន័យហ្សែន (genomic data) ហើយត្រូវបានបង្កើតឡើងដំបូងដើម្បីតាមដានជំងឺផ្តាសាយ។ ដោយប្រើទិន្នន័យទាំងអស់នោះ ការបង្កើតវ៉ាក់សាំងថ្មីកំពុងត្រូវបានអភិវឌ្ឍ និងវាយតម្លៃពីរបៀបដែលពួកគេទប់ទល់ប្រឆាំងនឹងវីរុសប្រភេទផ្សេងៗ។ ទោះបីជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនោះក៏ដោយ លោក Tedros មានការព្រួយបារម្ភថាពិភពលោកនឹងចូលទៅក្នុង “ដំណាក់កាលទីពីរ និងកាន់តែត្រូវបានបំផ្លាញនៃវិសមភាពវ៉ាក់សាំង” ប្រសិនបើមិនមានការផ្លាស់របៀប។ ការព្យាបាលថ្មីៗ កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន WHO បានផ្តល់អនុសាសន៍ដល់ការព្យាបាលកូវីដ-១៩ ថ្មីចំនួនពីរដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ និងការស្លាប់៖ ថ្នាំរលាកសន្លាក់ឆ្អឹង (rheumatoid arthritis drug) ហៅថា baricitinib និងអង់ទីករ monoclonal ហៅថា sotrovimab ។ សម្រាប់ លោក Tedros បញ្ហាប្រឈមជាថ្មីម្តងទៀត គឺថាតម្លៃខ្ពស់ និងការផ្គត់ផ្គង់មានកំណត់មានន័យថាការចូលប្រើមានកំណត់។ បច្ចុប្បន្ន WHO កំពុងធ្វើការជាមួយដៃគូរបស់ខ្លួននៅក្នុង ACT-Accelerator ដើម្បីចរចាតម្លៃទាបជាមួយក្រុមហ៊ុនផលិត និងធានាថាការផ្គត់ផ្គង់នឹងមានសម្រាប់ប្រទេសដែលមានចំណូលទាប និងមធ្យម។ ការប្រជុំ នៅសប្តាហ៍ក្រោយ គណៈកម្មការប្រតិបត្តិរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក ដែលបង្កើតឡើងដោយរដ្ឋសមាជិកចំនួន៣៤ នឹងជួបប្រជុំគ្នាដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាប្រឈមសុខភាពរបស់ពិភពលោក។ ជំងឺរាតត្បាតនឹងនៅតែនាំមុខគេ ប៉ុន្តែរដ្ឋសមាជិកក៏នឹងកំពុងពិភាក្សាអំពីផលប៉ះពាល់ដ៏សាហាវនៃជំងឺរាតត្បាតលើបញ្ហាសុខភាពផ្សេងទៀត និងរបៀបដែលការរអិលថយក្រោយអាចត្រូវបានបញ្ឈប់។ យោងតាមប្រធាន WHO ទីភ្នាក់ងារនេះនឹងធ្វើការ ដើម្បីពន្លឿនវឌ្ឍនភាពលើការចរចាជុំវិញកិច្ចព្រមព្រៀងជំងឺរាតត្បាតសកល។ ព័ត៌មានអង្គការសហប្រជាជាតិ UN News ចំណងជើង៖ ប្រជាជនចាកចេញពីមណ្ឌលព្យាបាលកូវីដ–១៩9 នៅកម្ពុជា។ ខ្មែរថាមស៍/ឆ សុគន្ធា

WHO បង្ហាញក្តីសង្ឃឹមនៃរលកអូមីក្រុងដ៏អាក្រក់និងត្រូវបញ្ចប់

ឯកអគ្គរដ្ឋទូត Jacques Pellet នៃប្រទេសបារាំង បានកោតសរសើរគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ចំពោះសមិទ្ធិផលក្នុងការងារសិទ្ធិមនុស្សកន្លងមក ដោយទទួលបានសមិទ្ធផលជាច្រើន។ ការវាយតម្លៃរបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងនេះ ធ្វើឡើងក្នុងជំនួបលើកដំបូងរវាងលោក កែវ រ៉េមី រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូទទួលបន្ទុកនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជាប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា នារសៀលថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១ ដោយមានការចូលរួមពីលោកស្រី Minh Ditang ប្រធាន ផ្នែកអាស៊ីអាគ្នេយ៍នៃក្រសួងការបរទេសបារាំង និងលោក Hugo Warren លេខាទីមួយនៃស្ថានទូតបារាំង នៅទីស្នាក់ការគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា។ ក្នុងជំនួបនេះ ភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សាលើរបៀបវារៈសំខាន់ៗដូចខាងក្រោម៖ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Pele មានប្រសាសន៍ថា ការងារសិទ្ធិមនុស្ស គឺជាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងឆ្លងវិស័យ ហើយមិនមែនជាការងារងាយស្រួលនោះទេ ព្រោះទាមទារឱ្យមានការយកចិត្តទុកដាក់ច្រើន។ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូតសង្ឃឹមថានឹងធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងប្រទេសទាំងពីរកាន់តែស៊ីជម្រៅ និងកាន់តែប្រសើរឡើង ជាពិសេសកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជា និងបារាំងលើវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស។ លោក កែវ រ៉េមី បានជម្រាបជូនគណៈប្រតិភូស្ថានទូតបារាំង អំពីវឌ្ឍនភាពដ៏ល្អប្រសើរនៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា តាមរយៈការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការលើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩។ លោក រ៉េមី ក៏បានរៀបរាប់សង្ខេបអំពីបេសកកម្ម និងសមិទ្ធិផលរបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ក្នុងការសរសេររបាយការណ៍ជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស ការស៊ើបអង្កេតយន្តការនៃការទទួល និងដោះស្រាយបណ្តឹងពាក់ព័ន្ធនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស និងការផ្តល់ជំនួយផ្នែកច្បាប់ដោយមិនគិតថ្លៃ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងការងាររបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហម លោកបានរាយការណ៍អំពីសមិទ្ធផល និងជោគជ័យធំៗចំនួនប្រាំនៃសាលាក្តីកូនកាត់នេះ៖ ទីមួយ វាបានក្លាយជាតុលាការអន្តរជាតិគំរូដែលប្រទេសមួយចំនួនកំពុងសិក្សាពីវា រួមមាន បង់ក្លាដែស កេនយ៉ា សេណេហ្គាល់ ស្រីលង្កា និងអាហ្រ្វិកកណ្តាល ៖ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិមានថវិកាទាបបំផុត (ជាង ២០ លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ បើធៀបនឹងតុលាការអន្តរជាតិផ្សេងទៀត ដែលចំណាយ ១០០ លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ) ដោយអនុញ្ញាតឱ្យមានសវនាការដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីច្រើនជាងគេ ទី៤៖ បន្សល់ទុកនូវមរតកសម្រាប់ការបង្កើតរដ្ឋបាលតុលាការគ្រប់ជាន់ថ្នាក់នៅកម្ពុជា និងទី៥៖ ដំណើរការតុលាការបង្ហាញពីភាពជាម្ចាស់នៃការងារ និងការដឹកនាំរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលនាំមកនូវការ ការបង្រួបបង្រួម និងការផ្សះផ្សាជាតិ និងអធិបតេយ្យភាពជាតិ៕ សារព័ត៌មាន Fresh News

ឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងសរសើរគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាចំពោះសមិទ្ធផលការងារសិទ្ធិមនុស្ស

នៅក្នុងរយៈពេល ២ឆ្នាំ រដ្ឋបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានចេញដីកាប្រកាសបដិសេដ និងដកហូតដីព្រៃទន្ទ្រានកាន់កាប់ដោយខុសច្បាប់ក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិចំនួន៣៥ដីកា ស្មើនឹង ៤១កន្លែង លើផ្ទៃដីទំហំជាង ៨ពាន់ហិកតាមកធ្វើជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ។ ដោយឡែកនាថ្ងៃទី២០ ខែមករា ម្សិលមិញ រដ្ឋបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានសម្រេចប្រកាសបដិសេធ និងដកហូតដីព្រៃឈើ ដែលទទួលរងនូវការកាប់គាស់ រុករាន ទន្ទ្រានយកដីព្រៃរបស់រដ្ឋ ដើម្បីធ្វើជាកម្មសិទ្ធិដោយខុសច្បាប់ លើទីតាំងចំនួន២កន្លែង ដែលមានផ្ទៃដីសរុប ៧៨៤ហិកតា ស្ថិតនៅក្នុងដែលជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ត្រង់ចំណុចភូមិត្រាង និងភូមិចំបក់ ឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដែលមានចំណុចនិយាមកា និង ការបង្ហាញទីតាំងដី មកជាមួយស្រាប់។ ជាមួយគ្នានេះដែរ រដ្ឋបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានកំណត់រយៈពេល៣០ថ្ងៃ នៃថ្ងៃធ្វើការសម្រាប់ទុកសិទ្ធិដើម្បីធ្វើការតវ៉ា៕

កំពង់ស្ពឺរឹបអូសដីព្រៃទន្ទ្រានជាង ៨ពាន់ហិកតាជាង ២ឆ្នាំ

គ្រាប់យុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះមួយគ្រាប់ ប្រភេទ DK.75 ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋប្រទះឃើញនៅមាត់ស្ទឹង រួចរាយការណ៍ជូននគរបាលចុះពិនិត្យ និងរាយការណ៍បន្តជូនអង្គភាពកំចាត់មីន ដើម្បីទទួលយកទៅកម្ទេចចោល ។ ហេតុការណ៍ប្រទះឃើញគ្រាប់ខាងលើ បានកើតឡើងកាលពីរសៀលថ្ងៃទី២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នៅចំណុចមាត់ស្ទឹងវត្តចាស់ ភូមិទ័ពសៀម ឃុំស្លក្រាម ស្រុកស្វាយចេក ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ កម្លាំងនគរបាលប៉ុស្តិ៍ស្លរក្រាមបានប្រាប់ថា គ្រាប់យុទ្ធភ័ណមិនទាន់ផ្ទុះប្រភេទ DK.75 ចំនួន១គ្រាប់នេះ ជាគ្រាប់ដែលសេសសល់ពីសម័យសង្គ្រាម ហើយចំណុចនេះគឺជាតំបន់សមភូមិក្តៅនាសម័យសង្គ្រាម ហើយត្រូវប្រជាពលរដ្ឋធ្វើចំការបានប្រទះឃើញនៅចំណុចមាត់ស្ទឹងវត្តចាស់ រួចរាយការណ៍ជូនអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចឱ្យចុះមកពិនិត្យ។ ក្រោយទទួលព័ត៌មានខាងលើភ្លាម កម្លាំងនគរបាលបានចុះទៅពិនិត្យ ហើយរាយការណ៍ជូនអង្គភាពកំចាត់មីនហាឡូត្រាស់ ដើម្បីចុះមកទទួលយកទៅកម្ទេចចោល។ នគរបាលប៉ុស្តិ៍បានអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់ ក្នុងករណីប្រទះឃើញគ្រាប់យុទ្ធភ័ណមិនទាន់ផ្ទុះ ត្រូវរាយការណ៍ជូនអាជ្ញាធរ ឬកម្លាំងនគរបាលប៉ុស្តិ៍ដែលនៅជិត មិនត្រូវរើសយកមកដំ ឬប៉ះពាល់ បណ្តាលឱ្យផ្ទុះ បង្កគ្រោះថ្នាក់គ្រប់ពេលវេលា៕

ប្រទះឃើញគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះ ១គ្រាប់នៅមាត់ស្ទឹងខេត្តបន្ទាយមានជ័យ

Global Schools Foundation (GSF) ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសសិង្ហបុរី បានប្រកាសថា ក្រុមហ៊ុន Waterbridge Global Education Co. Ltd. ដ៏ល្បីល្បាញ ដែលគ្រប់គ្រង និងដំណើរការបណ្តាញសាលាអន្តរជាតិល្បីៗចំនួនប្រាំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា បានចូលរួមជាផ្លូវការជាមួយបណ្តាញសាលារៀន GSF ។ Waterbridge កាន់កាប់ និងដំណើរការសាខាចំនួនបួននៃ Harrods International Academy (HIA) និងសាខាមួយនៃសាលា Renford International School (RIS) ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ GSF មានបណ្តាញសាលាអន្តរជាតិចំនួន២៦ នៅទូទាំងប្រទេសចំនួន៩ ដែលផ្តល់ជូននូវការអប់រំល្អបំផុតក្នុងថ្នាក់ដល់សិស្សជិត ២៥,០០០ នាក់មកពីជាង ៧០ សញ្ជាតិ។ ទាំងអស់នេះ ពួកគេមានគម្រោងនាំយកម៉ាកសញ្ញានៃការអប់រំពេញលេញមកកម្ពុជា ដែលនឹងរួមបញ្ចូលគ្នានូវការរៀនសូត្រនាពេលអនាគតជាមួយនឹងគំនិតជាសកល។ លោក Atul Temurnikar សហស្ថាបនិក និងជាប្រធានមូលនិធីសាលាសកល Global Schools Foundation បាននិយាយថា “យើងមានគម្រោងធ្វើការរួមគ្នាជាមួយ Harrods និង Renford ដើម្បីបង្កើតសាលារៀនដែលមានគុណភាពខ្ពស់នៅសតវត្សរ៍ទី២១ ដើម្បីបំពេញតាមសេចក្តីប្រាថ្នារបស់ឪពុកម្តាយសហស្សវត្សរ៍ និងចិញ្ចឹមកូនជំនាន់ Alpha របស់ពួកគេទៅជាពលរដ្ឋសកល” ។ ដោយផ្តោតលើការអប់រំកម្រិត K12 បណ្តាញសាលារៀន GSF ផ្តល់ជូននូវការអនុវត្ត និងសមត្ថភាពអប់រំប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិតល្អបំផុត ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើការសិក្សាតាមជំនាញតាមរយៈបណ្តាញដ៏រឹងមាំនៃអ្នកអប់រំអន្តរជាតិ។ ការផ្តល់ជូនកម្មវិធីសិក្សារបស់ពួកគេរួមមាន International Baccalaureate (IB) និង Cambridge IGCSE ដោយផ្តោតលើតម្លៃសកល។ HIA និង RIS នឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីកំណត់ត្រាតាមដានដ៏រឹងមាំនៃសាលា GSF នៅក្នុងលទ្ធផលនៃគរុកោសល្យ និងភាពជាសហគ្រិនក្នុងចំណោមសិស្សរបស់ពួកគេ។ “សិស្ស និងឪពុកម្តាយរបស់ Harrods និង Renford នឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងពិតប្រាកដ ពីបណ្តាញដ៏ធំនៃសាលា GSF ។ ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសិក្សាផ្ទាល់ខ្លួនដោយយកចិត្តទុកដាក់ ជួយលើកកម្ពស់ការច្នៃប្រឌិត និងការសហការគ្នាក្នុងចំណោមសិស្ស និងលើកទឹកចិត្តពួកគេឱ្យក្លាយជាពលរដ្ឋសកលលោកដែលមានចិត្តសប្បុរស” នេះបើយោងតាម លោក សុខ សម្បត្តិ អតីតនាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុន Waterbridge ដែលនឹងបន្តធ្វើជាទីប្រឹក្សា GSF កម្ពុជា។ GSF បានប្រកាសមុននេះថាពួកគេបានបង្កើនទុនវិនិយោគចំនួន ២៥០ លានដុល្លារ នៅក្នុងវិស័យអប់រំ K12 នៅអាស៊ី និងមជ្ឈិមបូព៌ា។ ខ្លួនក៏បានចូលរួមភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រជាមួយ Dwight School Seoul ដែលជាសាលា IB លំដាប់កំពូលឈានមុខគេ ដែលមានបណ្តាញនៅទីក្រុងញូវយ៉ក។ នៅពេលដែល GSF ប្រារព្ធខួបលើកទី២០ របស់ខ្លួន អង្គភាព Global Schools Holdings (GSH)របស់ខ្លួន ជំរុញយុទ្ធសាស្ត្រកំណើន និងផែនទីបង្ហាញផ្លូវអន្តរជាតិពីទីស្នាក់ការរបស់ខ្លួននៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី។ GSH គឺជាអ្នកចូលរួមក្នុងកម្មវិធី SG Scale-up របស់ទីភ្នាក់ងាររដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរី Enterprise Singapore ដែល GSH បាននឹងកំពុងធ្វើការជាមួយ PWC លើផែនការកំណើនជាយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ខ្លួន ដែលរួមមានការបង្កើនប្រសិទ្ធភាពអាជីវកម្ម ភាពជាអន្តរជាតិ ការកំណត់អាទិភាពទីផ្សារ និងការផ្គូផ្គងអាជីវកម្ម ហើយបានទទួលអត្ថប្រយោជន៍ពីការចែករំលែកមិត្តភ័ក្តិរបស់កម្មវិធី និងបណ្តាញ។ “សហគ្រាសសិង្ហបុរីអបអរសាទរ GSH ចំពោះការពង្រីកបណ្តាញសាលារៀនរបស់ខ្លួនមកកាន់កម្ពុជា។ តាមរយៈកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងផ្គូផ្គងអាជីវកម្មគោលដៅ ក្រុមហ៊ុនដូចជា GSH អាចស្វែងរកដៃគូនៅបរទេសដែលមានគំនិតដូចគ្នា ដើម្បីពង្រីកការបោះជំហានជាអន្តរជាតិរបស់ពួកគេ។ តាមរយៈភាពជាដៃគូនេះ GSH នឹងអាចពង្រីក ការកែលម្អកម្មវិធីសិក្សារបស់ខ្លួន និងឈុតនៃការវិភាគទិន្នន័យអប់រំដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីតាមរយៈបណ្តាញសាលារៀនទូទាំងពិភពលោក” នេះបើយោងតាមលោក Dilys Boey ជំនួយការនាយកប្រតិបត្តិនៃ Lifestyle and Consumer Group, Enterprise Singapore ។ GSF បានឈ្នះពានរង្វាន់ចំនួន 300 ក្នុងរយៈពេលពីរទសវត្សរ៍នៅកម្រិតជាតិ និងអន្តរជាតិ។ ពានរង្វាន់ត្រូវបានឈ្នះក្នុងប្រភេទផ្សេងៗគ្នាដូចជា នវានុវត្តន៍ និងការគ្រប់គ្រង ឧត្តមភាពនៃការអនុវត្ត ឧត្តមភាពអាជីវកម្ម គំនិតផ្តួចផ្តើមបៃតង ការចូលរួមជួយសង្គមCSR និងនិរន្តរភាព៕ GLOBE NEWSWIRE

Harrods International Academy & Renford International School នៅកម្ពុជា ចូលរួមជាមួយ Global Schools Foundation

មូលនិធិគន្ធបុប្ផាកម្ពុជា បានប្រកាសថា នៅឆ្នាំ២០២១ មូលនិធិនេះបានទទួលជំនួយសរុបជាង ១៣លានដុល្លារ។ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានបានឲ្យដឹងថា មូលនិធិបានផ្ទេរប្រាក់ជាង៤,៥ លានដុល្លារដល់មន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផា ដើម្បីផ្តល់សេវាព្យាបាលប្រកបដោយគុណភាពដោយឥតគិតថ្លៃដល់កុមារកម្ពុជា ដោយគ្មានការរើសអើង។ មូលនិធិគន្ធបុប្ផាកម្ពុជា ផ្តល់ការពិនិត្យ និងព្យាបាលដោយឥតគិតថ្លៃ នៅមន្ទីរពេទ្យគន្ធបុប្ផាទាំង៥ក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា តាមរយៈការបរិច្ចាគពីសប្បុរសជនក្នុង និងក្រៅប្រទេស៕

មូលនិធិគន្ធបុប្ផាទទួលជំនួយជាង ១៣លានដុល្លារឆ្នាំ២០២១

គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ជំរុញមន្ត្រីក្នុងគណៈកម្មការពាក់ព័ន្ធនៅតាមរាជធានី ខេត្ត និងឃុំ សង្កាត់ទទួលបន្ទុកពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ ចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងផ្ដល់សុពលភាពលើបញ្ជីបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២៤ ដើម្បីប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិបោះឆ្នោតនៅគ្រប់អាណត្តិ។ ក្នុងសេចក្ដីសម្រេចស្ដីពី ការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០២៤ របស់ គ.ជ.ប បញ្ជាក់ថា ចំពោះការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងការផ្តល់សុពលភាពលើបញ្ជីបោះឆ្នោត ត្រូវចាប់ផ្ដើមពីថ្ងៃទី១ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤។ គ.ជ.ប បន្ថែមថា សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលមិនទាន់បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតពីមុនមក អ្នកដែលទើបគ្រប់អាយុ ១៨ឆ្នាំ និងអ្នកដែលបានផ្លាស់លំនៅឋាន គឺមានសិទ្ធិស្នើសុំចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតក្នុងឃុំ សង្កាត់ ដែលខ្លួនកំពុងរស់នៅ ឬស្នាក់អាស្រ័យតាមភាពជាក់ស្ដែង។ ចំពោះការគ្រប់គ្រង និងប្រព្រឹត្តទៅនៃការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត និងការផ្តល់សុពលភាពលើបញ្ជីបោះឆ្នោត ត្រូវអនុវត្តតាមបទបញ្ជា និងនីតិវិធីសម្រាប់ការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតប្រចាំឆ្នាំ និងសេចក្តីសម្រេចពាក់ព័ន្ធនានា។ គ.ជ.ប បន្តថា ការកំណត់អាយុ ១៨ឆ្នាំ សម្រាប់ចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ត្រូវគិតដល់ថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ (កើតមុន ឬត្រឹមថ្ងៃទី១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៦)។ ចំពោះនាយកដ្ឋានគ្រប់គ្រងទិន្នន័យអ្នកបោះឆ្នោត និងបញ្ជីបោះឆ្នោត ត្រូវចាត់ចែងផលិតបញ្ជីបោះឆ្នោតផ្លូវការឆ្នាំ២០២៣ (បញ្ជីបោះឆ្នោតចុងក្រោយ) ចំនួនបីច្បាប់ផ្តល់ជូនក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់សម្រាប់បិទផ្សាយនៅតាមសាលាឃុំ សង្កាត់ និងទីប្រជុំជនណាមួយក្នុងឃុំ សង្កាត់ ព្រមទាំងរក្សាទុកមួយច្បាប់ ដើម្បីបម្រើឱ្យការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០២៤។ លោក ប្រាជ្ញ ចន្ទ ប្រធាន គ.ជ.ប បានឱ្យដឹងថា ក្នុងដំណើរការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធរបស់ គ.ជ.ប នឹងផ្តល់លិខិតអញ្ជើញជូនប្រជាពលរដ្ឋដែលមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតផ្លូវការ ឆ្នាំ២០២៣ ដើម្បីពិនិត្យទិន្នន័យ និងធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពក្នុងចំណុចមិនត្រឹមត្រូវ។ លោកបន្ថែមថា គ.ជ.ប ក៏ផ្ដល់លិខិតអញ្ជើញជូនអ្នកដែលបានប្រើប្រាស់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណញាតិខ្មែរ ដែលអស់សុពលភាព ដើម្បីឱ្យមកធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពទិន្នន័យក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតប្រភេទថ្មី ក្នុងអំឡុងពេលនៃការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០២៤។ លោកបញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈពេលជាក់ស្តែងនៃការផ្តល់លិខិតអញ្ជើញជូនប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមភូមិ ឃុំ សង្កាត់ត្រូវកំណត់តាមប្រតិទិនការងាររបស់ គ.ជ.ប។ ប្រធាន គ.ជ.ប បានជំរុញអគ្គលេខាធិការ គ.ជ.ប ប្រធានលេខាធិការដ្ឋានរាជធានី ខេត្តរៀបចំការបោះឆ្នោត ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ ប្រធានក្រុមចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ត្រូវអនុវត្តសេចក្ដីសម្រេចខាងលើនេះឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ លោក ញៀន រ៉ាដែន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច បានឱ្យដឹងថា ចំពោះយុវជនដែលទើបអាយុ១៨ឆ្នាំ នឹងមានចំនួនច្រើន ដូច្នេះពួកគេនឹងនាំគ្នាចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅតាមមូលដ្ឋានគ្រប់ៗគ្នា ដើម្បីមានសិទ្ធិសម្រេចលើជោកវាសនាប្រទេសជាតិ។ លោកបន្ថែមថា គណបក្សហ្វ៊ុនស៊ិនប៉ិច នឹងព្យាយាមដាក់ភ្នាក់ងារសង្កេតការណ៍ក្នុងដំណើរការពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះ និងចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតថ្មី ដើម្បីធានាតម្លាភាព និងសុក្រឹត្យភាពទាំងអស់គ្នា។ លោកបញ្ជាក់ថា បើសិនពិនិត្យទៅឃើញមានភាពមិនប្រក្រតី ឬចំណុចខ្វះខាតមិនស្របតាមនីតិវិធី នោះគណបក្សនឹងពិភាក្សាស្នើសុំដោះស្រាយ ដូច្នេះគណបក្សនឹងព្យាយាមដាក់ភ្នាក់ងារសង្កេតការណ៍នៅតាមការិយាល័យចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតមួយចំនួនផងដែរ។ គួររំលឹកថា កាលពីឆ្នាំ២០២៣ គ.ជ.ប បានបង្ហាញតារាងស្ថិតិប៉ាន់ស្មានប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ដែលមានអាយុចាប់ពី ១៨ឆ្នាំឡើងទៅមានចំនួន ១០.៩៧៨.២៥៨នាក់ (ស្រី ៥.៦៨៦.១៥៨នាក់)។ ចំពោះប្រជាពលរដ្ឋដែលទើបគ្រប់អាយុ ១៨ឆ្នាំ មានចំនួន ១២៣.០០២នាក់ និងប្រជាពលរដ្ឋត្រូវចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតមានចំនួន ២៨០.៥៩៣នាក់។ តារាងស្ថិតិប៉ាន់ស្មានបញ្ជាក់ថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលត្រូវលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជីបោះឆ្នោតមានចំនួន ៩៦.៧១០នាក់ និងអ្នកផ្លាស់ទីលំនៅចូលក្នុងឃុំ សង្កាត់ថ្មីមានចំនួន ៥៣.៥៩៦នាក់។ ប្រជាពលរដ្ឋដែលមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០២២ មានចំនួន ៩.៧១០.៦៥៥នាក់៕

គ.ជ.ប ជំរុញមន្ត្រីថ្នាក់មូលដ្ឋានចុះឈ្មោះអ្នកពាក់ព័ន្ធ និងអ្នកទើបគ្រប់អាយុបោះឆ្នោត ឆ្នាំ២០២៤

វ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង កំពុងរីករាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយទំនងជាមូលហេតុនៃការឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩ ក្នុងស្រុកភាគច្រើន នៅចុងខែនេះ នេះបើយោងតាមនាយកដ្ឋានវិទ្យាសាស្ត្រវេជ្ជសាស្ត្រ។ ចាប់ពីថ្ងៃទី១១ ដល់ថ្ងៃទី១៧ ខែមករាវីរុសអូមីក្រុង ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងអ្នកដំណើរមកដល់ពីក្រៅប្រទេសចំនួន ៩៧% ដែលត្រូវបានយកសំណាក តាមរយៈការត្រួតពិនិត្យដ៏ហ្មត់ចត់ និង ៨០% ជាករណីឆ្លងក្នុងស្រុក ជាមួយការឆ្លងនៃវ៉ារ្យ៉ង់ដែលតាផ្សេងទៀត នេះបើតាមលោកនាយក Supakit Sirilak ប្រធាននាយកដ្ឋាន បានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃសុក្រ។ លោកបានបន្ថែមថា “ការចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី៣ គឺចាំបាច់ព្រោះវានឹងជួយកាត់បន្ថយការរីករាលដាលនៃអូមីក្រុង ក៏ដូចជាភាពធ្ងន់ធ្ងរ និងចំនួនអ្នកស្លាប់។ យើងនឹងត្រូវរស់នៅជាមួយអូមីក្រុង។ ប្រសិនបើវាមិនធ្ងន់ធ្ងរទេ វានឹងកាន់តែងាយស្រួលគ្រប់គ្រងនៅទីបំផុត។ ដើម្បីដោះស្រាយ។ ដូច្នេះសូមទៅចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទីបី។ វេជ្ជបណ្ឌិត Supakit បាននិយាយថា “នៅចុងខែនេះ ៩៧% ទៅ ៩៨% នៃករណីឆ្លងក្នុងស្រុកនឹងជា អូមីក្រុង ហើយនៅទីបំផុត ដែលតា នឹងរលាយបាត់” ។ ប្រទេសថៃបានកត់ត្រាករណីអូមីក្រុង ចំនួន ១០,៧២១ ករណី ចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា គិតត្រឹមពាក់កណ្តាលអធ្រាត្រ និងរាប់បញ្ចូលទាំងករណីនាំចូល។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Supakit បានមានប្រសាសន៍ថា ករណីឆ្លងអូមីក្រុង ត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងខេត្តទាំង ៧៧។ ចាប់ពីថ្ងៃទី១១ ដល់ថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ការឆ្លងអូមីក្រុង មានចំនួន ៨៦.៨% នៃករណីឆ្លងកូវីដ-១៩ ទាំងអស់ ដែលត្រូវបានយកសំណាក សម្រាប់ការវិភាគមេរោគបំលែង និង ៨០.៤% ជាករណីឆ្លងក្នុងស្រុក ដែលភាគច្រើជាវីរុសដែលតា។ ក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់ និងអ្នកជំងឺធ្ងន់ធ្ងរ ករណីឆ្លងអូមីក្រុង មានចំនួន ៦៧.២% និងដែលតា មានចំនួន ៣២.៨% ។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Supakit បានមានប្រសាសន៍ថា “ក្នុងចំណោមករណីធ្ងន់ធ្ងរ និងស្លាប់ ការគ្រប់ដណ្តប់នៃអូមីក្រុង គឺតិចជាងភាគរយជាមធ្យមរបស់វា ក្នុងគ្រប់ករណីទាំងអស់ ប៉ុន្តែដែលតា មានស្ទើរតែចំនួនទ្វេដងនៃមធ្យមភាគ ១៥% របស់វា។ នេះបញ្ជាក់ថាអូមីក្រុង គឺពិតជាមិនសូវធ្ងន់ធ្ងរដូចដែលតា ។ គាត់បានមានប្រសាសន៍ថា មានតែនៅភាគខាងត្បូងឆ្ងាយប៉ុណ្ណោះដែលវ៉ារ៉្យង់អូមីក្រុង និងដែលតាមានចំណែកស្មើគ្នានៃករណីកូវីដ-១៩ ដោយសារតែមានកន្លែងកម្សាន្តតិចតួច ការឆ្លងមិនបានចូលខ្លាំងពីម៉ាឡេស៊ី ហើយអ្នកដំណើរមកដល់មិនបានធ្វើដំណើរក្នុងស្រុក។ ទោះជាយ៉ាងណា អូមីក្រុងនៅតែមានភាពលេចធ្លោនៅក្នុងតំបន់។ វេជ្ជបណ្ឌិត Supakit ក៏បានមានប្រសាសន៍ថា អូមីក្រុងបណ្តាលឱ្យមានការឆ្លងឡើងវិញ នៅក្នុងករណីគំរូទាំងអស់ ដែលបង្ហាញថាប្រព័ន្ធភាពសុំាពីមុន មិនបានការពារបាននោះទេ។ ប្រទេសកម្ពុជាបានឆ្លើយតបយ៉ាងឆាប់រហ័សចំពោះការគំរាមកំហែងថ្មីនេះដែលបង្កឡើងដោយ អូមីក្រុង ដោយចាប់ផ្តើមចាក់វ៉ាក់សាំងដូសជម្រុញ ចាប់តាំងពីខែសីហាឆ្នាំ២០២១ ដោយចាប់ផ្តើមជាមួយមន្ត្រីជួរមុខ ដែលមានទីតាំងនៅខេត្តចំនួនប្រាំបីដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេសថៃនិងខេត្តសៀមរាប។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ ដល់ថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ ប្រជាពលរដ្ឋសរុបចំនួន ៥,១៤៦,៤៩៧នាក់ ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋ ១៤,៣៣០,៣៧២នាក់ ដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺកូវីដ-១៩ ដូសទី១ នៅកម្ពុជា បានទទួលវ៉ាក់សាំងដូសទី៣រួចរាល់ ហើយចំនួននេះនៅតែបន្តកើនឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ ខណៈដែលការចាក់ដូសទី៤ កំពុងតែមានចំនួនកើនឡើង៕ Bangkokpost/ខ្មែរថាមស៍

ប្រទេសថៃប្រកាសថាមានតែករណីឆ្លងអូមីក្រុង នៅចុងខែ ដោយសង្កត់ធ្ងន់លើភាពចាំបាច់នៃការចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទីបី ខណៈដែលពលរដ្ឋកម្ពុជាមួយភាគបីបានចាក់រួចរាល់

Raffles Hotels & Resorts បានបញ្ជាក់ពីការតែងតាំងលោក Dennis de Groot ជាអ្នកគ្រប់គ្រងទូទៅស្តីទីនៃសណ្ឋាគារ Raffles Hotel Le Royal ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ និងសណ្ឋាគារបុត្រសម្ព័ន្ធរបស់ខ្លួន Raffles Grand Hotel d’Angkor ក្នុងខេត្តសៀមរាប។ ជាមួយនឹងបទពិសោធន៍ជាង ១៥ ឆ្នាំ នៅក្នុងឧស្សាហកម្មបដិសណ្ឋារកិច្ច លោក de Groot ពីមុនបានកាន់តំណែងជាអ្នកគ្រប់គ្រងសណ្ឋាគារជាច្រើន នៅ ម៉ាល់ឌីវ អាហ្សែបៃហ្សង់ និងអាហ្វ្រិកខាងត្បូង រួមទាំងបទពិសោធន៍ជិតបីឆ្នាំនៅរមណីដ្ឋានស្នាក់នៅឯកជន។ គាត់ត្រូវបានជ្រើសរើសដោយ Accor Group ក្នុងឆ្នាំ២០១៦ ដើម្បីមើលការខុសត្រូវលើការប្តូរម៉ាកយីហោ Jumeirah Dhevanafushi ដូចដែលវាបានផ្លាស់ប្តូរទៅជា Raffles Maldives Meradhoo ។ គាត់បានផ្លាស់មកប្រទេសកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ធ្វើជាអ្នកគ្រប់គ្រងសណ្ឋាគារនៅ Raffles Hotel Le Royal ។ នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គាត់ សណ្ឋាគារនេះបានទទួលនូវគម្រោងជួសជុលឡើងវិញយ៉ាងម៉ត់ចត់ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ នៅពេលដែលបន្ទប់ចំនួន១៧៥ នីមួយៗនិងបន្ទប់ឈុត នៅសណ្ឋាគារប្រវត្តិសាស្រ្តបានទទួលការជួសជុលពេញលេញ។ ការផ្លាស់ប្តូរ បានដើរជាខ្សែបន្ទាត់ដ៏ល្អមួយ រវាងភាពចាំបាច់ក្នុងការធ្វើឱ្យផ្ទៃខាងក្នុងភ្លឺចែងចាំង និងរួមបញ្ចូលនូវភាពជាម្ចាស់នៃភាពប្រណិត (mod-cons) និងការចាំបាច់ដើម្បីរក្សាបេះដូង និងព្រលឹងនៃសណ្ឋាគារបែបបុរាណ។ កម្រាលឈើរឹងត្រូវបានប៉ូលាឲ្យមានសភាពដូចចាស់ទ្រុឌទ្រោម កង្ហារពិដានដែលមានអាយុកាលយូរនៅតែវិល ហើយទូរស័ព្ទបង្វិលចំណាស់ នៅតែបន្តបន្លឺសម្លេងឡើង។ ដូចគ្នាដែរ សណ្ឋាគារ Raffles Grand d’Angkor បានឆ្លងកាត់ការកែទម្រង់ឡើងវិញក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ រមណីយដ្ឋានបែបបុរាណនេះ ត្រូវបានសាងសង់ឡើងដំបូងក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩២០ ជាកន្លែងឈប់សម្រាកដ៏ប្រណិត នៅតាមផ្លូវទៅកាន់ប្រាសាទអង្គរវត្តដែលដួលរលំ ដែលគេទើបរកឃើញថ្មីៗនេះ។ អចលនទ្រព្យដែលមានរូបរាងថ្មីនេះ កើតឡើងនៅពេលដែលប្រទេសកម្ពុជាកំពុងបើកច្រកព្រំដែនរបស់ខ្លួនឡើងវិញចំពោះភ្ញៀវអន្តរជាតិដែលមិនតម្រូវអោយធ្វើចត្តាឡីស័ក។ ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានគេកោតសរសើរយ៉ាងទូលំទូលាយចំពោះការដោះស្រាយបញ្ហាជំងឺរាតត្បាត និងកម្មវិធីចាក់វ៉ាក់សាំងដ៏មានប្រសិទ្ធភាពរបស់ខ្លួន។

លោក Dennis de Groot នឹងដឹកនាំក្រុមហ៊ុន Raffles ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា

សណ្ឋាគារចំនួនប្រាំ នៅរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តព្រះសីហនុ និងខេត្តសៀមរាប បានឈ្នះពានរង្វាន់ស្តង់ដារសណ្ឋាគារបៃតងអាស៊ានលើកទី៨ សម្រាប់សេវាកម្មរបស់ពួកគេ។ Rosewood Phnom Penh និង Hyatt Regency Phnom Penh នៅទីក្រុងភ្នំពេញ កោះសង្សារឯកជន (Songsaa Private Island) និងសណ្ឋាគារ Jin Bei Palace ក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ និង សណ្ឋាគារភូមិបៃតង (Phum Baitang) ក្នុងខេត្តសៀមរាប គឺជាសណ្ឋាគារទាំងប្រាំដែលទទួលបានពានរង្វាន់។ ពិធីប្រគល់ពានរង្វាន់នេះ ធ្វើឡើងក្នុងវេទិកាទេសចរណ៍អាស៊ានលើកទី៤០ នៅខេត្តព្រះសីហនុ ចាប់ពីថ្ងៃទី១៦ ដល់ថ្ងៃទី២២ ខែមករា។ ស្តង់ដារសណ្ឋាគារបៃតងអាស៊ាន (The ASEAN Green Hotel Standard) គឺជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់អាស៊ានដែលផ្តល់តម្លៃដល់ការលើកកម្ពស់ការអនុវត្តទេសចរណ៍ប្រកបដោយនិរន្តរភាពជុំវិញប្រទេសអាស៊ាន តាមរយៈការអនុម័តការអភិរក្សថាមពល និងអំណោយផលដល់បរិស្ថាន ការចងក្រង ការសម្របខ្លួន និងបង្កើតឧបករណ៍ និងការបណ្តុះបណ្តាល ដើម្បីចូលរួមក្នុងការអនុវត្តសណ្ឋាគារបៃតងអាស៊ាន៕ ទីភ្នាកងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា AKP-ផល សុផានិត

សណ្ឋាគារចំនួន ៥ របស់កម្ពុជាឈ្នះពានរង្វាន់ស្តង់ដារសណ្ឋាគារបៃតងអាស៊ានលើកទី៨

សភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា (CCC) និងក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ានអ៊ឺរ៉ុប (EU-ABC) បានសន្យាពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម និងគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគ។ ការលើកឡើងនេះត្រូវបានលើកឡើងក្នុងកិច្ចប្រជុំ ដែលធ្វើឡើងកាលពីពេលថ្មីៗនេះរវាងប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លោក គិត ម៉េង និងលោក Tassilo Brinzer អនុប្រធាន EU-ABC ដែលកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ច។ កិច្ចប្រជុំបានផ្តោតលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីរវាងស្ថាប័នទាំងពីរក្នុងការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគរវាងប្រទេសកម្ពុជា អឺរ៉ុប និងតំបន់អាស៊ានទាំងមូល។ ក្នុងជំនួបនោះ លោកប្រធាន ម៉េង បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះ EU-ABC ក៏ដូចជាសភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបនៅកម្ពុជា ដែលបានគាំទ្រ និងសហការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយ CCC ដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់វិស័យឯកជនទាំងមូល។ ចំណែកលោក Brinzer បានវាយតម្លៃខ្ពស់ និងគាំទ្រគំនិតរបស់ CCC ក្នុងការបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អរវាងស្ថាប័នទាំងពីរ។ ស្ថាប័នទាំងពីរបានយល់ព្រមគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងអំឡុងពេលនៃការរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលធុរកិច្ចអាស៊ានអ៊ឺរ៉ុប (EU-ASEAN Business Summit )នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលធុរកិច្ច និងការវិនិយោគ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ព្រមទាំងព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិផ្សេងៗទៀត៕ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា AKP-ជា វណ្ណៈ

CCC ក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ាន-អ៊ឺរ៉ុប សន្យាអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្ម

បន្ទាប់ពីចំណាយពេលជាង១៣០ឆ្នាំដោយគ្មានព្រះកេស បដិមាពេញព្រះអង្គពីសម័យបុរាណ ទ្រង់បានគង់ពេញជំហរនៅក្នុងការដាក់តាំងបង្ហាញនៅសារមន្ទីរជាតិកម្ពុជា។ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមករា សារមន្ទីរជាតិកម្ពុជាបានដាក់បង្ហាញបដិមាព្រះវិស្ណុ Harihara ពេញជំហរ។ យោងតាមសារមន្ទីជាតិនៃកម្ពុជា បដិមានេះ គឺជាបដិមារបស់ ព្រះហរិហរា ដែលមានព្រះវិស្ណុ (ហរិ) និងព្រះសិវៈ (ហារា)។ បដិមានេះត្រូវបានរកឃើញជាពីរដំណាក់កាល គឺព្រះកេសបដិមា ត្រូវបានរកឃើញដោយ Étienne Aymonier នៅភ្នំដាក្នុងឆ្នាំ១៨៨៤ មុនពេលត្រូវបានបញ្ជូនទៅប្រទេសបារាំងនៅឆ្នាំ១៨៨៦ ។ ដងព្រះកាយរបស់បដិមានេះត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងរូងភ្នំដា ហើយត្រូវបានប្រគល់ទៅសារមន្ទីរជាតិនៅឆ្នាំ១៩៤៤ ដោយលោក Henri Mauger ។ នៅឆ្នាំ១៩៥៥ លោក Pierre Dupont បានផ្តល់យោបល់ថា ព្រះកេសដែលត្រូវបានរកឃើញពីមុនជារបស់ ព្រះកាយបដិមា ដែលមាននៅក្នុងសារមន្ទីរជាតិ។ បន្ទាប់ពីមានការផ្ទៀងផ្ទាត់ និងចរចាជាច្រើនឆ្នាំដោយអ្នកជំនាញ ភាគីទាំងពីរបានយល់ព្រមបញ្ជូនព្រះកេសត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ។ ក្រោយពីបែកគ្នាអស់ជាង ១៣០ឆ្នាំ បដិមាពេញជំហរត្រូវបានដាក់បង្ហាញនៅសារមន្ទីរជាតិ៕

បដិមាខ្មែរបុរាណគ្មានព្រះកេស ត្រូវបានផ្គុំបន្ទាប់ពីរយៈពេលជាងមួយសតវត្ស

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស លោក Bùi Thanh Sơn នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានជួបពិភាក្សាជាមួយសមភាគីកម្ពុជា លោក ប្រាក់ សាខុន ក្នុងអំឡុងពេលដែលភាគីទាំងពីរបាននិយាយថា ពួកគេរីករាយដែលបានឃើញទំនាក់ទំនងកាន់តែរីកចម្រើនរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ ថ្វីបើមានកូវីដ-១៩ក៏ដោយ ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីបានកើនឡើងជិត ៨០ ភាគរយ ដែលមានទឹកប្រាក់រហូតដល់ ១០ ពាន់លានដុល្លារកាលពីឆ្នាំមុន។ ក្នុងឆ្នាំ២០២១ ក្រុមហ៊ុនវៀតណាមបានបោះទុនវិនិយោគ គិតជាទឹកប្រាក់ជាង ៨៨,៩លានដុល្លារក្នុងគម្រោងថ្មីចំនួន៤នៅកម្ពុជា។ ចំនួននេះបានបង្កើនការវិនិយោគសរុបរបស់វៀតណាមដល់ជាង ២.៨៤ ពាន់លានដុល្លារ ដែលធ្វើឱ្យប្រទេសវៀតណាម ក្លាយជាអ្នកវិនិយោគបរទេសធំជាងគេមួយក្នុងចំណោម៥ នៅក្នុងប្រទេសជិតខាង។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទាំងពីរបានឯកភាពពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមេដឹកនាំប្រទេសទាំងពីរសម្រេចបានលើការកំណត់ព្រំដែនគោក និងការបោះបង្គោលព្រំដែន។ លោក Sơn ក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរអំពីសារៈសំខាន់នៃការរក្សាសន្តិភាព សន្តិសុខ និងស្ថិរភាព ក៏ដូចជាសេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍ និងសន្តិសុខអាកាសចរណ៍នៅក្នុងតំបន់ ដោយលោកមានប្រសាសន៍ថា ជម្លោះត្រូវតែដោះស្រាយតាមរយៈការចរចាដោយសន្តិវិធី ឈរលើមូលដ្ឋានច្បាប់អន្តរជាតិ និងអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិឆ្នាំ ១៩៨២ ស្តីពីច្បាប់សមុទ្រ។ លោកបានបន្តថា វាចាំបាច់ដើម្បីជំរុញឲ្យមានការចរចាដើម្បីបញ្ចប់ក្រមប្រតិបត្តិនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ មុននេះ ឯកអគ្គរដ្ឋទូតវៀតណាមបានចូលជួបសម្តែងការគួរសមជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។ ការស្វាគមន៍ចំពោះលោក សឺន ក្នុងថ្ងៃដំបូងនៃចំណងមិត្តភាពកម្ពុជា-វៀតណាមឆ្នាំ២០២២ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានសម្តែងនូវសេចក្តីរីករាយ ចំពោះការអភិវឌ្ឍន៍ជាវិជ្ជមាន និងគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនៃទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំងពីរលើគ្រប់វិស័យ ចាប់ពីនយោបាយ សន្តិសុខ ការពារជាតិ រហូតដល់ការអប់រំ-បណ្តុះបណ្តាល វប្បធម៌ វិទ្យាសាស្ត្រ-បច្ចេកវិទ្យា ការផ្លាស់ប្តូរប្រជាជន និងប្រជាជន និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រជាជនរស់នៅតាមព្រំដែនរួម។ លោកក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ថា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសទាំងពីរត្រូវសហការគ្នាឱ្យបានល្អ ដើម្បីរៀបចំពិធីអបអរសាទរឆ្នាំមិត្តភាព និងខួបលើកទី៥៥ នៃទំនាក់ទំនងការទូតនៃប្រទេសទាំងពីរ។ ចំណែកលោករដ្ឋមន្ត្រី Sơn បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថា វៀតណាមគាំទ្រកម្ពុជាក្នុងតួនាទីជាប្រធានអាស៊ាននៅឆ្នាំ២០២២ ហើយត្រៀមខ្លួនរួចជាស្រេចដើម្បីចូលរួមជាមួយកម្ពុជា និងរដ្ឋសមាជិកផ្សេងទៀត ដើម្បីពន្លឿនការអនុវត្តរបៀបវារៈរបស់ប្លុក ជាពិសេសការឯកភាពប្រាំចំណុចស្តីពីមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោកបានពាំនាំនូវការនឹករលឹក និងរំលឹកឡើងវិញអំពីការអញ្ជើញរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី Pham Minh Chính និងថ្នាក់ដឹកនាំវៀតណាមដទៃទៀត ជូនលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អញ្ជើញទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅវៀតណាមក្នុងឆ្នាំ២០២២។ នាថ្ងៃដដែល រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាម បានចូលជួបសម្តែងការគួរសមជាមួយប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា សម្តេច សាយ ឈុំ និងប្រធានរដ្ឋសភា សម្តេច ហេង សំរិន និងបានជូនអំណោយដល់ប្រជាជនវៀតណាមដែលរងគ្រោះដោយជំងឺរាតត្បាតនៅកម្ពុជាក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីជាតិវៀតណាម (Tết)។ លោក Sơn មកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជាពីថ្ងៃទី១៩ ដល់ថ្ងៃទី២០ ខែមករា តាមការអញ្ជើញរបស់លោក ប្រាក់ សុខុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា៕ សាព័ត៌មានវៀតណាម VNS

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស៖ កម្ពុជានិងវៀតណាមសាទរ ចំពោះទំនាក់ទំនងកាន់តែរីកចម្រើន

រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានបញ្ជាក់ថា គោលដៅនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា និងការដោះស្រាយវិបត្តិ គឺសំដៅធ្វើកិច្ចការជាមួយប្រទេសនេះ។ ក្នុងពេលថ្លែងក្នុងបទសម្ភាសន៍កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមករា រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូ លោក កៅ គឹមហួន បានបញ្ជាក់ពីការយល់ខុស និងការបែងចែកខុសចំពោះវិធីដោះស្រាយរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ជាមួយរបបយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោករដ្ឋមន្ត្រី គឹម ហួន បានបញ្ជាក់ថា ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា គឺជាសមាជិកនៃប្លុកអាស៊ាន ដូច្នេះហើយ មិនអាចទុកអោយនៅឯកោបានទេ។ ប្រតិភូរដ្ឋមន្ត្រីបានបកស្រាយថា កិច្ចសន្ទនាបើកចំហគឺទាមទារអោយមានការអង្កេត និងដោះស្រាយវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោក គឹម ហួន មានប្រសាសន៍ថា “អាស៊ានត្រូវការសាមគ្គីភាព និងឯកភាពគ្នា ដើម្បីធ្វើការជាមួយគ្នា”។ លោក គឹម ហួន ពន្យល់បន្ថែមថា គោលបំណងនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន គឺដើម្បីធានាអោយមានបទឈប់បាញ់គ្នារវាងកងកម្លាំងប្រឆាំងនៅក្នុងវិបត្តិនោះ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានស្នើឱ្យមេដឹកនាំយោធា រក្សាបទឈប់បាញ់ ហើយមេដឹកនាំយោធាបាននិយាយថាពួកគេនឹងរក្សាបទឈប់បាញ់រហូតដល់ចុងឆ្នាំ។ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ក៏ដើម្បីសម្រួលដល់មធ្យោបាយ សម្រាប់ប្រេសិតពិសេសអាស៊ាន មកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសនេះ និងបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួនផងដែរ។ គោលបំណងចុងក្រោយនៃដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ជំនួយមនុស្សធម៌ដល់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោក គីម ហួន បានចង្អុលបង្ហាញថា ឯកភាពប្រាំចំណុចដែលបានព្រមព្រៀងដោយរដ្ឋសមាជិកនៃប្លុកអាស៊ីអាគ្នេយ៍កំណត់ថា គួរតែមានវិធានការណ៍ដើម្បីបញ្ឈប់អំពើហិង្សា និងបង្កើតកិច្ចសន្ទនាជាមួយមីយ៉ាន់ម៉ា។ ប្រេសិតពិសេសមួយរូបក៏ត្រូវចូលរួមពិភាក្សាជាមួយគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងស្ថានភាពអរិភាពផងដែរ។ រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូ ក៏បានរាយការណ៍ផងដែរថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកជាគំនិតនៃការបង្កើតអាស៊ាន Troika ដែលមានប្រទេសកម្ពុជា ប្រ៊ុយណេ ឥណ្ឌូនេស៊ី និងអគ្គលេខាធិការអាស៊ាន ដើម្បីតាមដានស្ថានការណ៍នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា៕

រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូ៖ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្វើការជាមួយមីយ៉ាន់ម៉ា មិនមែនផ្តល់ភាពស្របច្បាប់ដល់របបនោះទេ

កិច្ចប្រជុំចង្អៀតថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ដែលដើមឡើយគ្រោងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ១៨-១៩ ខែមករា នៅខេត្តសៀមរាប ប្រទេសកម្ពុជា ត្រូវបានផ្អាកភាគច្រើនដោយសារតែមានការព្រួយបារម្ភអំពីហានិភ័យដែលបង្កឡើងដោយការវ៉ារ្យ៉ង់អូមីក្រុង និងតាមការជាក់ស្តែង គឺរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានមួយចំនួនមិនអាចចូលរួមបាន នេះបើយោងតាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស លោកស្រី Lê Thi Thu Hằng។ លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “កម្ពុជាកំពុងធ្វើការយ៉ាងសកម្មជាមួយសមាជិកអាស៊ានផ្សេងទៀតដើម្បីកំណត់ពេលវេលាសមស្រប និងវិធីសាស្រ្តនៃការរៀបចំកិច្ចប្រជុំនេះនៅពេលអនាគត”។ លោកស្រី Hằng បានមានប្រសាសន៍ថា វៀតណាមនឹងធ្វើការយ៉ាងសកម្មជាមួយប្រធានអាស៊ាន និងសមាជិកអាស៊ានលើការរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍នេះ ដែលជាកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំរបស់អាស៊ាន ដោយកំណត់អាទិភាពនៃតំបន់សម្រាប់ឆ្នាំនេះ ក៏ដូចជាការពិភាក្សាអំពីបញ្ហាផ្សេងទៀតនៃប្លុកនេះ។ លោកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ក្នុងនាមជាសមាជិកសកម្ម និងមានការទទួលខុសត្រូវរបស់អាស៊ាន វៀតណាមខិតខំជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងសាមគ្គីភាពក្នុងសមាគម។ វៀតណាមនឹងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយប្រធានអាស៊ាន និងសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀត ដើម្បីជំរុញដំណើរការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន និងការអនុវត្តការឯកភាពប្រាំចំណុច ដើម្បីផលប្រយោជន៍ប្រជាជន និងសន្តិភាព សន្តិសុខ ស្ថិរភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងតំបន់ និងពិភពលោក។ បាននិយាយថា ក្នុងការសាកសួរយោបល់អំពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា អ្នកនាំពាក្យបានថ្លែងថា៖ «យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរវាងប្រទេសទាំងពីរ ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះជាព្រឹត្តិការណ៍ទ្វេភាគីដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងភាគីទាំងពីរ និងពិនិត្យមើលបញ្ហាតំបន់ដែលមានផលប្រយោជន៍រួម»។ ក្នុងនាមជាសមាជិកអាស៊ាន វៀតណាមនឹងជួយកម្ពុជាក្នុងការពង្រឹងសាមគ្គីភាព និងការឯកភាពគ្នា និងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយគ្នា ដើម្បីរួមចំណែកក្នុងការអនុវត្តដំណើរការកសាងសហគមន៍អាស៊ាន និងការអនុវត្តការឯកភាពប្រាំចំណុច។ ឆ្លើយតបនឹងសំណួរអំពីគោលជំហររបស់វៀតណាមចំពោះបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា លោកស្រី Hằng បានមានប្រសាសន៍ថា៖ “ក្នុងនាមជាប្រទេសជិតខាងមីយ៉ាន់ម៉ា និងជាសមាជិកអាស៊ាន វៀតណាមសង្ឃឹមថា ស្ថានភាពនៅមីយ៉ាន់ម៉ានឹងមានស្ថិរភាពក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ការកសាង និងអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ និងដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាជនមីយ៉ាន់ម៉ា ដើម្បីឱ្យប្រទេសនេះអាចបន្តរួមចំណែកក្នុងសហគមន៍អាស៊ាន ដែលការឯកភាពរួម»។ លោកស្រី Hằng បានមានប្រសាសន៍ថា អាស៊ានដំណើរការដោយឈរលើមូលដ្ឋាននៃការពិគ្រោះយោបល់ ការសន្ទនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការតាមរយៈធម្មនុញ្ញអាស៊ាន។ លោកស្រីបានបន្តថា៖ «ជាមួយនឹងការលំបាកដែលមីយ៉ាន់ម៉ាកំពុងជួបប្រទះ អាស៊ានកំពុងប្រឹងប្រែងជួយមីយ៉ាន់ម៉ា ជាពិសេសផ្នែកជំនួយមនុស្សធម៌»។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសលោកស្រី Le Thị Thu Hang ត្រូវបានគ្របដណ្ដប់ដោយការកត់សម្គាល់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីម្សិលមិញនៅក្នុងកិច្ចសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាមួយប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ីលោក Joko Widodo ដោយបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ទោះបីជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសម៉ាឡេស៊ីបានធ្វើការក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃក្រុមប្រឆាំងនាពេលកន្លងមកក៏ដោយ ប៉ុន្តែគាត់មិនគួរជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស និងជាអ្នកការទូតទេ។ «ម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកគេបានប្រើពាក្យក្រអឺតក្រទមជាមួយប្រធានអាស៊ាន ព្រមទាំងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន ដែលមិនបានប្រើភាសាការទូតទាល់តែសោះ។ លោក Saifuddin Abdullah អ្នកការទូតជាន់ខ្ពស់របស់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី បានប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានកាលពីសប្តាហ៍មុនថា លោក ហ៊ុន សែន គួរតែពិភាក្សាជាមួយមេដឹកនាំផ្សេងទៀតមកពីសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍មុននឹងទៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ានៅថ្ងៃទី ៧-៨ ខែមករា ដើម្បីជួបជាមួយមេដឹកនាំរបបយោធាភូមា Min Aung Hlaing ក្នុងគោលបំណងចង់ ដោះស្រាយវិបត្តិក្រោយរដ្ឋប្រហាររបស់ប្រទេសនោះ។ ជាការពិត ឥណ្ឌូណេស៊ីក៏ធ្លាប់បានរិះគន់ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដោយបញ្ជាក់ថា លោកត្រូវតែប្រកាន់ខ្ជាប់នូវអ្វីដែលប្លុកក្នុងតំបន់បានព្រមព្រៀងក្នុងកិច្ចប្រជុំ រួមទាំងការឯកភាពប្រាំចំណុច ដើម្បីដាក់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ាដើរលើផ្លូវឆ្ពោះទៅរកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ លោក Teuku Faizasyah អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសឥណ្ឌូណេស៊ី បានបញ្ជាក់ប្រាប់ BenarNews កាលពីថ្ងៃសុក្រថា នៅពេលសួរអំពីការហៅទូរស័ព្ទរវាងមេដឹកនាំកម្ពុជា និងឥណ្ឌូនេស៊ី ថា “នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ពិតជាបានស្នើអោយមានការពិភាក្សាតាមទូរស័ព្ទ ហើយគោលបំណងនៃការហៅទូរស័ព្ទ គឺដើម្បីបង្ហាញពីលទ្ធផលនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនាពេលថ្មីៗនេះ ទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា” ។ លោក លាភ ច័ន្ទថាវី អ្នកវិភាគកម្ពុជាដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងភ្នំពេញបានមានប្រសាសន៍ថា សារទៅកាន់លោកប្រធានាធិបតី Joko Widodo ប្រហែលជាមានន័យសម្រាប់ទាំងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី ក៏ដូចជាលោក Teuku Faizasyah៕ VNS/ខ្មែរថាមស៍

កិច្ចប្រជុំចង្អៀតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ត្រូវបានពន្យាពេលដោយផ្នែក ដោយសារក្តីបារម្ភពីវីរុសអូមីក្រុង

គណៈប្រតិភូមកពីបញ្ជាការដ្ឋានកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស ដឹកនាំដោយលោកឧត្តមសេនីយ៍ទោ គឹម ហេន អគ្គមេបញ្ជាការរង នៃកងយោធពលខេមរភូមិន្ទ បានទៅសួរសុខទុក្ខ និងជូនពរឆ្នាំថ្មី នៅខេត្ត Soc Trang ភាគខាងត្បូងប្រទេស នាថ្ងៃទី២១ ខែមករា។ ក្នុងឱកាសពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីជាតិខាងមុខនេះ លោក គឹម ហេង បានជូនពរដល់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ មន្ទីរ អង្គភាព នាយទាហាន ពលទាហាន និងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្ត អោយមានសុខភាពល្អ ជួបតែសេចក្តីសុខចម្រើន។ លោកបានជម្រាបថា ចំនួនអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ-១៩ នៅកម្ពុជាបានថយចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ដោយក្នុងមួយថ្ងៃមានអ្នកឆ្លងថ្មីពី ២០ ទៅ ៣០នាក់។ អនុលេខាអចិន្ត្រៃយ៍នៃគណៈកម្មាធិការបក្សខេត្ត លោកស្រី Ho Thi Cam Dao បានមានប្រសាសន៍ថា កាលពីឆ្នាំមុន ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GRDP) របស់ខេត្តនៅតែកើនឡើង ១.១៨ ភាគរយ ទោះបីជាមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដែលបណ្តាលមកពីរលកទី ៤ នៃការឆ្លងមេរោគកូវីដ-១៩ ក៏ដោយ។ លោកស្រីបន្តថា ប្រជាជនជាង៣០ភាគរយ ជាជនជាតិខ្មែរភាគតិច ខេត្តតែងតែយកចិត្តទុកដាក់លើការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច និងការថែរក្សាអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ ហើយផ្តល់ការគាំទ្រដល់សកម្មភាពសាសនា និងការសាងសង់លំនៅដ្ឋានសម្រាប់គ្រួសារខ្មែរក្រីក្រ និងខ្វះខាតផងដែរ។ en.nhandan

គណៈប្រតិភូកងរាជអាវុធហត្ថកម្ពុជា បំពេញទស្សនកិច្ចនិងអបអរបុណ្យចូលឆ្នាំនៅខេត្ត Soc Trang

បុរសម្នាក់ ត្រូវបានកម្លាំងនគរបាលស្រុកសំឡូតឃាត់ខ្លួន បន្ទាប់ពីទាញកាំភ្លើង AK-47 ស្វ័យបត់ ដែលលាក់ទុក មកគំរាមប្រពន្ធឲ្យចេញពីផ្ទះ ក្រោយផ្ទុះជម្លោះជាមួយគ្នា។ ការឃាត់ខ្លួននេះ បានធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នៅចំណុចភូមិតាតោក ឃុំតាតោក ស្រុកសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង។ លោកវរសេនីយ៍ទោ ម៉ែន រីម អធិការនគរបាល ស្រុកសំឡូត បានឲ្យដឹងថា ជនសង្ស័យមានឈ្មោះ ឈួន វ៉ាន់ថា ភេទប្រុស អាយុ ៣៩ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិតាតោក ឃុំតាតោក ស្រុកសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង។ សមត្ថកិច្ច ដកហូតបានកាំភ្លើង AK-47 ស្វាយបត់ ១ដើម មានគ្រាប់ចំនួន ២០ គ្រាប់។ ក្រោយឃាត់ខ្លួន ជនសង្ស័យ ត្រូវបានបញ្ជូនមកអធិការដ្ឋាន នគរបាលស្រុកសំឡូត និងកសាងសំណុំរឿង បញ្ជូនបន្តទៅការិយាល័យជំនាញខេត្តដើម្បីចាត់ការតាមនីតិវីធីច្បាប់៕

ប្តីទាញកាំភ្លើងគំរាមប្រពន្ធក្រោយផ្ទុះជម្លោះ

អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលប្រមាណជិត២០ស្ថាប័នបានស្នើរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនការអនុម័តច្បាប់ស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យផលិតផលគ្រឿងស្រវឹង ដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រាការស្លាប់ដែលបណ្ដាលមកពីការប៉ះពាល់ដោយការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹង។ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលបានស្នើរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមួយពីម្សិលមិញ។ អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលទាំងនោះរួមមានអង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា អង្គការវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា បណ្ដេញយុវជនកម្ពុជា មជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍនិងសន្តិភាព អង្គអភិវឌ្ឍសំលេងសហគមន៍ និងអង្គការស្ដារកម្ពុជាជាដើម។ ពួកគេយល់ឃើញថា ការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងបានបង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ រួមទាំងបង្កឱ្យមានអំពើហិង្សាលើស្ត្រី កុមារ អសន្តិសុខសហគមន៍ ភាពឥតសណ្ដាប់ធ្នាប់ និងជាបន្ទុកជំងឺជាង២០០មុខ ដូចជា ជំងឺថ្លើម ទឹកនោម ផ្អែម ជំងឺមហារីក លើសសម្ពាធឈាម ជាពិសេសជំងឺគ្រោះថ្នាក់សរសៃឈាមខួរក្បាល។ ពួកគេថា នៅឆ្នាំ២០២៤ ការផឹកគ្រឿងស្រវឹងក្នុងមនុស្សម្នាក់អាចកើនឡើងដល់ទៅ២៧.៣៨ លីត្រ។ កាលណាអត្រានៃការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងកាន់តែខ្ពស់ អត្រាគ្រោះថ្នាក់ក៏កាន់តែខ្ពស់ដែរ។ ឆ្នាំ២០២៣ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍នៅកម្ពុជាមានអ្នកស្លាប់ចំនួន១៥៩០។ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ធ្វើឱ្យខាតបង់ថវិកាប្រមាណជា៤៦៦.៨លានដុល្លារក្នុងនៅឆ្នាំ២០១៩។ ដោយសារតែផលប៉ះពាល់ដ៏អាក្រក់នៃគ្រឿងស្រវឹងមកលើយុវវ័យ ស្ត្រី រួមទាំងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ ក៏ដូចជាសុខុមាលភាពសង្គម។ ពួកគេកត់សម្គាល់ថា ថ្មីៗមានប្រតិកម្មចម្រុះរបស់សាធារណជនទៅលើការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មស្រាបៀរក្នុងកម្មវិធីកីឡាប្រដាល់គុណខ្មែរ ការផ្សព្វពាណិជ្ជកម្មស្រាបៀរដោយតារាល្បី និងបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ក្រោមស្ថានភាពស្រវឹងជាដើម។ ពួកគេបន្ថែមថា៖ «វិធានការទាំងនោះមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ការដោះស្រាយបញ្ហាចំពោះមុខនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ តែការធ្វើច្បាប់ស្តីពីការត្រួតពិនិត្យផលិតផលគ្រឿងស្រវឹង ជាវិធានការច្បាប់ដែលមិនអាចខ្វះបានសម្រាប់ការដោះស្រាយបញ្ហាគ្រឿងស្រវឹងសម្រាប់រយៈពេលវែង»។ ដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រាការស្លាប់ដែលបណ្តាលមកពីផលប៉ះពាល់ដោយគ្រឿងស្រវឹង ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនេះបានស្នើរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការត្រួតពិនិត្យផលិតផលគ្រឿងស្រវឹង ដែលបានព្រាងនិងឆ្លងអន្តរក្រសួងរួចរាល់កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ ដើម្បីឆ្លងគណរដ្ឋមន្ត្រីនិងបញ្ជូនទៅកាន់រដ្ឋសភា ដើម្បីអនុម័ត។ ពួកគេបានលើកឡើងថា៖ «ការហាមឃាត់ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម ការដំឡើងពន្ធ និងការដាក់កម្រិតភាពងាយរកបាននៃគ្រឿងស្រវឹងគប្បីមានចែងយ៉ាងច្បាស់នៅក្នុងច្បាប់នេះ»។ លោក ប៉ែ បូណា ប្រធានអង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបានឆ្លើយតបថា រដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្តទុកដាក់លើបញ្ហានេះជាខ្លាំង ប៉ុន្តែពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើច្បាប់នេះមានភាពស្មុគស្មាញ ជាពិសេសត្រូវការភាគីពាក់ព័ន្ធផ្ដល់ធាតុចូលដើម្បីសុក្រឹត្យភាពនៃច្បាប់មុននឹងអនុម័ត។ លោកថា៖ «រដ្ឋាភិបាលបានលម្អិតលើជ្រុងសុខភាព សន្តិសុខសុវត្ថិភាព សេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មជាដើម។ រួចហើយប្រមូលធាតុចូលពីភាគីពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗ ដើម្បីថ្លឹងថ្លែងតុល្យភាពគ្នា។ កត្តាទាំងនេះបាននាំការអនុម័តច្បាប់ហាក់យឺតបន្តិច»៕

ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលស្នើរដ្ឋាភិបាលពន្លឿនច្បាប់ស្ដីពីការត្រួតពិនិត្យផលិតផលគ្រឿងស្រវឹង

លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និងជាប្រធានអាស៊ាន បានបង្ហាញការប្រតិកម្មខ្លាំងៗចំពោះសម្តីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី ដោយហ៊ានវាយប្រហារចំពោះដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោក ហ៊ុន សែន បានហៅលោក Saifuddin Abdullah រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី ជាអ្នកការទូតមិនយល់ពីសិល្បៈការទូត ហើយព្រហើនហ៊ានប្រើសម្តីវាយប្រហារលើប្រធានអាស៊ាន។ ក្នុងជំនួបពិភាក្សាការងារតាមទូរស័ព្ទជាមួយលោក ចូកូ វីដូដូ ប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូនេស៊ី នាព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២នេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានផ្ញើសារទៅរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដោយស្នើរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ី បញ្ជូនសារប្រតិកម្មរបស់លោកបន្តទៅរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី នេះបើយោងតាមលោក កៅ គឹមហួន រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី។ លោក កៅ គឹមហួន បានគូសបញ្ជាក់ដូច្នេះ៖«សម្តេចតេជោនាយរកដ្ឋមន្ត្រី បានគូសបញ្ជាក់ថា ថ្វីត្បិតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី ធ្លាប់ធ្វើការងារក្នុងក្របខណ្ឌគណបក្សប្រឆាំងនាពេលកន្លងទៅនេះក៏ដោយ ប៉ុន្តែគាត់មិនគួរណាក្នុងនាមជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងជាអ្នកការទូតមួយរូប បែរជាប្រើពាក្យសំដីព្រហើនជាមួយប្រធានអាស៊ាន ក៏ដូចជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលអាស៊ាន ដែលពុំមានប្រើប្រាស់ភាសាការទូតសោះឡើយ»។ ប្រតិកម្មរបស់លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា បានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីលោក Saifuddin Abdullah បានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ដល់សារព័ត៌មាន Al Jazeera ទាក់ទងនឹងដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក នៅប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា កាលពីថ្ងៃទី ៧ និង ៨ ខែមករា កន្លងមកនេះ៕

កម្ពុជា-ឥណ្ឌូនេស៊ីពិភាក្សាអត្ថាធិប្បាយរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសម៉ាឡេស៊ី

ក្រុមការងារ ចម្រុះ រដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាប បានចុះពិនិត្យទីតាំងប្រកបអាជីវកម្មសិប្បកម្មធនធានរ៉ែ គ្រប់ប្រភេទ នៅក្នុងស្រុកសូទ្រនិគម ក្រោមការដឹកនាំដោយ លោក ពិន ប្រាកដ អភិបាលរងខេត្តសៀមរាប។ ក្នុងការចុះពិនិត្យទីតាំងប្រកបអាជីវកម្ម សិប្បកម្មធនធានរ៉ែ គ្រប់ប្រភេទ នៅក្នុងស្រុកសូទ្រនិគម ក្រុមការងារចម្រុះ រដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាប បានធ្វើការចុះពិនិត្យចំនួន០២ទីតាំង ដែលស្ថិតនៅភូមិស្រែធ្នង់ ឃុំដំដែក និងស្ថិតនៅភូមិដំរីកូន ឃុំពពេល ស្រុកសូទ្រនិគម ខេត្តសៀមរាប ។ ជាមួយគ្នានោះ ក្រុមការងារ ចម្រុះរដ្ឋបាលខេត្ត បានណែនាំដល់ម្ចាស់អាជីវកម្ម ឱ្យអនុវត្តបានត្រឹមត្រូវតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស ដែលមានក្នុងអាជ្ញាបណ្ណកំណត់ និងណែនាំឱ្យម្ចាស់អាជីវកម្មមួយចំនួនដែលផុតសុពលភាពអាជ្ញាបណ្ណរៀបចំស្នើសុំបន្តអាជ្ញាបណ្ណ និងត្រូវគោរពតាមគោលការណ៍ច្បាប់ និងលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តនានា និងអប់រំ ផ្សព្វផ្សាយ ច្បាប់ លិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តថ្មីៗដល់អាជីវករ។ បន្ថែមពីនោះ តម្រូវឱ្យម្ចាស់អាជីវកម្ម ត្រូវគោរពតាម និងអនុវត្តឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួន ព្រមទាំងដឹកជញ្ជូន ត្រូវគ្របឱ្យបានត្រឹមត្រូវ មិនត្រូវដឹកលើសទម្ងន់ បើកបរលើសល្បឿនកំណត់ និងណែនាំក្រុមហ៊ុនឱ្យដាំដើមឈើ លើកទំនប់ ធ្វើរបងព័ទ្ធជុំរណ្តៅ ដើម្បីការពារមនុស្ស និងសត្វពាហនៈ។ ត្រួតពិនិត្យ ការធ្វើអាជីវកម្មធនធានរ៉ែ ដែលពុំមានអាជ្ញាបណ្ណ មានអាជ្ញាបណ្ណតែធ្វើខុសលក្ខណៈបច្ចេកទេស ដោយធ្វើការចុះបិទ និងអនុវត្តតាមនីតិវិធីច្បាប់៕

ក្រុមការងារខេត្តសៀមរាប ចុះពិនិត្យទីតាំងប្រកបអាជីវកម្ម សិប្បកម្មធនធានរ៉ែគ្រប់ប្រភេទនៅស្រុកសូទ្រនិគម

ក្រុមការងារនៃមន្ទីររៀបចំដែនដី នគរូបនីកម្ម សំណង់ និងសុយោដី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានសម្រេចចេញប្លង់សំគាល់អចលនវត្ថុជូនដល់គ្រួសារយោធិនអតីតយុទ្ធជនចំនួន ៨៧គ្រួសារហើយ ក្រោយបញ្ចប់វិវាទរ៉ាំរ៉ៃ។ ការបិទផ្សាយជាសាធារណៈឯកសារនៃតំបន់វិនិច្ឆ័យ ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅចំណុចភូមិទី៦ ឃុំត្រែងត្រយឹង ស្រុកភ្នំស្រួច ខេត្តកំពង់ស្ពឺ នៅព្រឹកថ្ងៃទី២១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២។ លោក តាប់ ម៉ាឡៃ ប្រធានមន្ទីររៀបចំដែនដីន គរូបនីយកម្ម សំណង់ និងសុរិយោដី ខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានឱ្យដឹងថា ការប្រកាសតំបន់វិនិច្ឆ័យធ្វើឡើងក្រោយទទួលបាន ស.ជ.ណ របស់ទីស្តីការគណរដ្ឋមន្ត្រីដែលអនុញ្ញាតឱ្យមន្ទីរជំនាញធ្វើការចុះបញ្ជីជូនមជ្ឈមណ្ឌលហ្វឹកហ្វឺនកងទ័ពជើងគោក និង គ្រួសារអតីតយុទ្ធចំនួន ៨៧គ្រួសារ ស្ថិតក្នុងភូមិ-ឃុំខាងលើ។ ទីតាំងខាងលើ ជាទីតាំងដែលមានវិវាទរ៉ាំរ៉ៃយូរឆ្នាំ ដែលអាជ្ញាធរ និងសមត្ថកិច្ចជំនាញព្យាយាមធ្វើការដោះស្រាយ សម្រួលច្រើនលើកច្រើនសារ តែមិនមានភាពចុះសម្រុងគ្នា។ ក្រោយមានការសម្របសម្រួលពីលោកឧត្តមសេនីយ៍ឯក ហ៊ុន ម៉ាណែត អគ្គមេបញ្ជការរង មេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោក រាជរដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចចេញ ស.ជ.ណ លេខ២៨៦ ត្រូវឱ្យមានការចេញប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិជូនគ្រួសារអតីយុទ្ធជន និងអង្គភាព។ លោក តាប់ ម៉ាឡៃ បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ការបិទផ្សាយជាសាធារណៈនូវឯកសារក្បាលដីរបស់មន្ត្រីសុរិយោដី ជានិតិវិធីទុកផ្លូវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ និងអ្នកពាក់ព័ន្ធមានឱកាសក្នុងការតវ៉ាតាមផ្លូវច្បាប់គ្រប់ក្បាលដីនីមួយៗ ជៀសវាងខាងជំនាញចេញបណ្ណហើយ នៅតែមានទំនាស់ ហើយការបិទផ្សាយនេះមានរយៈ៣០ថ្ងៃ ដោយបិទនៅទីតាំងដីផ្ទាល់ និងនៅសាលាឃុំ និងនៅសាលាស្រុកផងដែរ៕

កំពង់ស្ពឺចេញប្លង់ដីជូនគ្រួសារអតីតយុទ្ធជន ៨៧ គ្រួសារ

កម្លាំងសមត្ថកិច្ចនគរបាលខណ្ឌជ្រោយចង្វារ កាលពីរសៀល ថ្ងៃទី ២០ ខែ មករា ឆ្នាំ ២០២២ កន្លងទៅនេះ បានចុះបង្រ្កាបករណី ការប្រើប្រាស់ និង ជួញដូគ្រឿងញៀន មួយកន្លែង និង បានឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យប្រុស-ស្រីចំនួន ១៥ នាក់ នៅក្នុងភូមិចាម សង្កាត់ជ្រោយចង្វា ខណ្ឌជ្រោយចង្វា រាជធានីភ្នំពេញ ។ លោកវរសេនីយ៍ត្រី កែវ សាវុធ អធិការរងនគរបាលខណ្ឌបានប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍កាលពីថ្ងៃសុក្រថា ជនសង្ស័យត្រូវបានចាប់ខ្លួន បន្ទាប់ពីកម្លាំងនគរបាល ឆ្មក់ចូលផ្ទះជួលចំនួនបីនៅភូមិចាម ខណ្ឌជ្រោយចង្វារ។ ក្រោយប្រតិបត្តិការបង្ក្រាបខាងលើនេះ សមត្ថកិច្ចនគរបាល បានដកហូតថ្នាំញៀនមួយចំនួនធំ ព្រមទាំង សម្ភារ:សម្រាប់ប្រើប្រាស់ថ្នាំញៀនមួយចំនួនផ្សេងទៀត។ បច្ចុប្បន្ននេះ ជនសង្ស័យទាំង១៥នាក់ខាងលើ ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចនាំខ្លួនទៅអធិការដ្ឋាននគរបាលខណ្ឌជ្រោយចង្វារ ដើម្បីធ្វើការសាកសួរចម្លើយ និង កសាងសំណុំរឿង បញ្ជូនទៅកាន់តុលាការដើម្បីចាត់ការតាមនីតិវិធី ៕

សមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួនជនសង្ស័យ១៥នាក់ពាក់ព័ន្ធគ្រឿងញៀន

ក្រុមហ៊ុនជប៉ុនមួយបានប្រកាសថា ខ្លួននឹងវិនិយោគលើកសិដ្ឋានត្រីទីឡាព្យានៅកម្ពុជា។ ក្រុមហ៊ុនជប៉ុន Fish Biotech Co., Ltd ដែលស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ លោក Migita Takanobu និងមានមូលដ្ឋាននៅក្នុងប្រទេសជប៉ុន បានចាប់ដៃគូជាមួយ Rainbow Progress Enterprise Co., Ltd. ក្រោមគម្រោងកសិដ្ឋានត្រីកម្ពុជា (Cambodia Fish Farm) ដែលដឹកនាំដោយលោក ចៅ សួស្តី។ ភាពជាដៃគូនេះ ត្រូវបានសម្របសម្រួលដោយ JETRO ។ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែមករា ក្រុមហ៊ុន Rainbow Progress Enterprise Co., Ltd. បានជួបជាមួយក្រុមហ៊ុន Fish Biotech Co., Ltd តាមរយៈ Zoom ដើម្បីពិភាក្សាអំពីការរៀបចំគម្រោងចិញ្ចឹមត្រីទីឡាព្យា ស្របតាមស្តង់ដារសុខភាព និងសុវត្ថិភាពរបស់ប្រទេសជប៉ុន។ ក្រុមហ៊ុនសង្ឃឹមថា នៅឆ្នាំ២០២៣ នឹងអាចនាំចេញត្រីទីឡាព្យាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។ ដោយឡែក ត្រីនឹងត្រូវបែងចែកជាកំរិតខ្ពស់ និងកំរិតទាប។ កំរិតខ្ពស់នឹងត្រូវនាំចេញសម្រាប់ប្រើប្រាស់ រីឯ កំរិតទាបនឹងត្រូវបំប្លែងទៅជាចំណីត្រីវិញ៕

ក្រុមហ៊ុនជប៉ុនវិនិយោគលើវិស័យជលផលនៅកម្ពុជា

វគ្គបណ្តុះបណ្តាលរយៈពេលពីរថ្ងៃត្រូវបានប្រារព្ធឡើងសម្រាប់មន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើលើការយល់ដឹងកាន់តែប្រសើរឡើងអំពីបញ្ហាប្រឈមទាក់ទងនឹងព្រៃឈើ និងរបៀបគ្រប់គ្រងវាឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព រួមទាំងការការពារធនធានធម្មជាតិ និងសត្វព្រៃផងដែរ។ វគ្គបណ្តុះបណ្តាលនេះធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃពុធ និងម្សិលមិញ គឺសម្រាប់មន្ត្រីមកពីគ្រប់មន្ទីររដ្ឋបាលព្រៃឈើខេត្តទាំងអស់ ដើម្បីបណ្តុះបណ្តាលពួកគេអំពីការគ្រប់គ្រងព្រៃឈើ របៀបចូលរួមសហគមន៍។ ក្រៅពីការយល់ដឹងពីការទទួលខុសត្រូវរបស់ពួកគេ និងដឹងពីគោលនយោបាយព្រៃឈើ និងភាពជោគជ័យរបស់វាដែរក្នុងការអនុវត្តជាក់ស្តែង។ លោក អ៊ុង សំអាត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្មទទួលបន្ទុករដ្ឋបាលព្រៃឈើបានជំរុញមន្ត្រីទាំងអស់ក្នុងខេត្តត្រូវការពារព្រៃឈើ និងចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ចំពោះអ្នកពាក់ព័ន្ធបទល្មើសព្រៃឈើ រួមទាំងសកម្មភាពកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងសកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់។ លោកបន្តថា « មានតម្រូវការក្នុងការការពារធនធានធម្មជាតិសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ»។ លោកបានបន្ថែមថា ចាំបាច់ត្រូវជម្នះការគំរាមកំហែងដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពពីការកេងប្រវ័ញ្ចខុសច្បាប់នៃធនធានធម្មជាតិព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃដែលសត្វត្រូវបានចាប់សម្រាប់ជួញដូរ។ លោកមានប្រសាសន៍បន្តថា ប្រសិនបើស្ថានការណ៍មិនត្រូវបានដោះស្រាយនៅពេលនេះ វានឹងមានផលវិបាកយ៉ាងឆ្ងាយ ហើយវាមិនល្អសម្រាប់ក្មេងជំនាន់ក្រោយឡើយ។ ជាមួយគ្នានេះ អគ្គនាយកនៃរដ្ឋបាលព្រៃឈើ កែវ អូម៉ាលីស បានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា រដ្ឋបាលព្រៃឈើបាននឹងកំពុងតាមដានរាល់សកម្មភាព និងបានចងក្រងឯកសារវាយតម្លៃដើម្បីបញ្ជាក់ពីលទ្ធផលការងារកាលពីឆ្នាំមុន។ លោកមានប្រសាសន៍ថា «ដំបូន្មានរបស់ខ្ញុំចំពោះអ្នកគ្រប់គ្នា រួមទាំងអ្នកពាក់ព័ន្ធ គឺត្រូវអនុវត្តភារកិច្ចរបស់អ្នកដោយការទទួលខុសត្រូវ កែលម្អភាពខ្លាំងរបស់អ្នក និងយកឈ្នះលើចំណុចខ្សោយរបស់អ្នក។ យើងត្រូវទទួលយកបញ្ហាប្រឈមដែលយើងជួបប្រទះក្នុងព្រៃ»។ លោកបានជំរុញឱ្យអ្នកចូលរួមគោរពច្បាប់ព្រៃឈើ និងអនុវត្តវិធានការប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព រួមទាំងយុទ្ធសាស្ត្រចតុកោណសម្រាប់កំណើនការងារ សមធម៌ និងប្រសិទ្ធភាព។ លោកមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា រដ្ឋបាលព្រៃឈើបាននិងកំពុងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ដើម្បីគ្រប់គ្រងព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។ លោកសង្ឃឹមថាឆ្នាំនេះនឹងឃើញមន្ត្រីបានផ្តោតខ្លាំងលើការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងបទល្មើសព្រៃឈើដោយមានការកែលម្អអភិបាលកិច្ចព្រៃឈើនិងការអនុវត្តច្បាប់។ ជាមួយគ្នានេះ លោក នេត្រ ភក្ត្រា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន មានប្រសាសន៍ថា កាលពីឆ្នាំមុន ពួកគេបានដកអន្ទាក់ចំនួន ៤៣,២៧០ ដែលដាក់ដោយមនុស្សគ្មានការទទួលខុសត្រូវនៅក្នុងព្រៃទូទាំងប្រទេស ដើម្បីចាប់សត្វព្រៃ។ លោកមានប្រសាសន៍បន្តថា “កត្តាគំរាមកំហែងបំផុតសម្រាប់សត្វព្រៃគឺអន្ទាក់ ដែលជាឃាតកលាក់មុខ។ អន្ទាក់ទាំងនេះក៏បង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សត្វព្រៃផងដែរ»។ លោកបានបន្ថែមថា មន្ត្រីអនុរក្សព្រៃបានរឹបអូសអាវុធចំនួន ៧៥៨ ដើម ដែលត្រូវបានគេប្រើសម្រាប់បរបាញ់កាលពីឆ្នាំមុន។ ដើម្បីបញ្ឈប់ការជួញដូរសត្វព្រៃខុសច្បាប់បែបនេះ លោកបានជំរុញឱ្យប្រជាជនបញ្ឈប់ការបរិភោគសាច់សត្វព្រៃ និងឆ្អឹងសត្វព្រៃដើម្បីធ្វើជាឱសថ ព្រោះថាអ្នកដែលបរិភោគ អាចឆ្លងមេរោគក្នុងទម្រង់មួយចំនួនផងដែរ៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា

បណ្តុះបណ្តាលមន្ត្រីរដ្ឋបាលព្រៃឈើអភិរក្សឲ្យល្អប្រសើរ

ប្រទេសជប៉ុនបានឈានមុខគេម្តងទៀតជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តជាថ្មីដើម្បីជួយប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច ធនធានទឹក និងឧតុនិយម។ នេះបើតាមឯកអគ្គរដ្ឋទូតជប៉ុនលោក Mikami Masahiro ក្នុងជំនួបជាមួយលោកលឹម គានហោ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងធនធានទឹកកាលពីម្សិលមិញ។ លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Mikami និងតំណាងទីភ្នាក់ងារសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិជប៉ុន (JICA) លោក Kamei Haruko បានជួបជាមួយលោករដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងធនធានទឹកនៅទីស្តីការក្រសួង ដើម្បីពិភាក្សាអំពីជំនួយរបស់ប្រទេសជប៉ុនក្នុងវិស័យធនធានទឹក និងឧតុនិយម។ ក្នុងការកោតសរសើរក្រសួងចំពោះសមិទ្ធិផលដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់ដែលសម្រេចបានកន្លងមកក្នុងវិស័យធនធានទឹក និងឧតុនិយម លោកឯកអគ្គរដ្ឋទូត Mikami មានប្រសាសន៍ថា នៅមានការងារដែលត្រូវអនុវត្តក្នុងបេសកកម្មរបស់លោកដើម្បីរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនប្តេជ្ញាជួយអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា»។ ក្នុងជំនួបនោះ លោករដ្ឋមន្រ្តី បានថ្លែងអំណរគុណ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនជប៉ុន ដែលបាននិងកំពុងបន្តជួយដល់ការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំងវិស័យហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវ័ន្ត សុខាភិបាល ស្តារនីតិសម្បទា និងអប់រំ លើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍសង្គម និងការពង្រឹងអភិបាលកិច្ច ជាពិសេសវិស័យទឹក ធនធាន និងឧតុនិយម។ លោកក៏បានជម្រាបជូនអំពីសមិទ្ធិផលមួយចំនួនដែលក្រសួងសម្រេចបាន ដោយមានការគាំទ្រពីប្រទេសជប៉ុន ជាពិសេសក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានាក្នុងបរិបទនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងសន្តិសុខទឹក ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការនៃការប្រើប្រាស់ និងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពនៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៥ ប្រទេសជប៉ុនតាមរយៈ JICA បានជួយដល់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការគ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍន៍ធនធានទឹក តាមរយៈជំនួយឥតសំណង និងជំនួយហិរញ្ញវត្ថុសម្បទាន។ កាលពីដើមខែនេះ ក្រសួង និងអង្គការ JICA បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយសម្រាប់គម្រោងរយៈពេល៤ឆ្នាំ ដើម្បីអភិវឌ្ឍស្តង់ដារប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រជាតិក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីកែលម្អប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ។ គម្រោងនេះគ្រោងនឹងចាប់ផ្តើមនៅត្រីមាសទីពីរនៃឆ្នាំនេះ ហើយនឹងបញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០២៥ ខណៈដែល «ផែនការយុទ្ធសាស្រ្តសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានទឹក និងឧតុនិយម២០១៩-២០២៣» បានកំណត់អាទិភាពក្នុងការបង្កើនសមត្ថភាពនៃប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រដែលមានស្រាប់ និង ពង្រីកផ្ទៃដីស្រោចស្រពដល់ ១.៩៥២.០០០ ហិកតានៅឆ្នាំក្រោយ៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា

ជប៉ុនបន្តប្ដេជ្ញាចិត្តជួយអភិវឌ្ឍកម្ពុជា

ក្រសួងសុខាភិបាលសាធារណៈថៃបានប្រកាសនៅព្រឹកនេះថា ប្រទេសជិតខាងរបស់កម្ពុជាបានកត់ត្រាករណីឆ្លងសរុបប្រចាំថ្ងៃដ៏ធំមួយទៀតកាលពីម្សិលមិញជាមួយនឹងករណីឆ្លងថ្មីចំនួន ៨.៦៤០នាក់ ក្នុងរយៈពេល ២៤ ម៉ោងមុន។ នេះគឺជាការកើនឡើងបន្តិចបន្តួចពីតួលេខប្រចាំថ្ងៃមុននៃករណីឆ្លងថ្មីចំនួន៨.១២៩នាក់ ដែលបានរាយការណ៍កាលពីព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។ ទោះបីជាមានតួលេខប្រចាំថ្ងៃខ្ពស់នាពេលបច្ចុប្បន្នក៏ដោយ ក៏ប្រទេសថៃបានប្រកាសកាលពីម្សិលមិញថា ខ្លួននឹងចាប់ផ្តើមឡើងវិញនូវគម្រោង ‘Test & Go’ ចាប់ពីថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈដើម្បីព្យាយាម និងជួយសង្គ្រោះឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍របស់ខ្លួន ដែលកំពុងរងការរំខាន ឡើងវិញ។ គម្រោង ‘Test & Go’ ថ្មី ឥឡូវនេះតម្រូវឱ្យអ្នកមកដល់ពីក្រៅប្រទេសកក់សណ្ឋាគារនៅថ្ងៃទី១ និង ម្តងទៀត នៅថ្ងៃទី៥ សំរាប់ការស្នាក់នៅរបស់ពួកគេ និងដើម្បីធ្វើតេស្ត PCR ជារៀងរាល់ថ្ងៃផងដែរ។ ពួកគេត្រូវតែស្ថិតនៅក្នុងបន្ទប់សណ្ឋាគាររបស់ពួកគេ បន្ទាប់ពីការធ្វើតេស្តនីមួយៗរួច រហូតដល់ពួកគេទទួលបានលទ្ធផលអវិជ្ជមាន។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នករិះគន់គម្រោងថ្មីនេះបាននិយាយថា ហាក់ដូចជាមិនមានតម្រូវការសម្រាប់អ្នកទេសចរស្នាក់នៅក្នុងទីតាំងតែមួយនោះទេ ពោលគឺបើកសេណារីយ៉ូដែលអ្នកទេសចរអាចធ្វើដំណើរដោយសេរីពីខេត្តមួយទៅខេត្តមួយទៀត។ លោក Pichet Panapong អភិបាលរងខេត្តភូកេត បានមានប្រសាសន៍ថា លោកជឿជាក់ថា អ្នកទេសចរមិនគួរត្រូវបានអនុញ្ញាតិឱ្យចូលទៅផ្ទាល់ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋទូទៅឡើយ ដោយបន្ថែមថា៖«ប្រសិនបើអ្នកទេសចរត្រូវការចេញ ពួកគេអាចទៅលេងតំបន់ដែលគ្មានមនុស្សផ្សេងទៀត ដូចជាឆ្នេរដាច់ដោយឡែក និងមានការបិទផ្លូវជាដើម។ ប៉ុន្តែការរៀបចំនេះត្រូវតែគ្រប់គ្រងដោយអ្នកគ្រប់គ្រង SHA Plus ។ អ្នកទេសចរខ្លះដែលគ្មានរោគសញ្ញា ក៏អាចឆ្លងមេរោគនេះ ក្រោយមកពួកគេទៅលេងផ្សារ ឬផ្សារទំនើប។ នេះជាការព្រួយបារម្ភមួយ។ ខ្ញុំគិតថា អ្វីដែលល្អបំផុតដែលត្រូវធ្វើ គឺរក្សាពួកគេឱ្យនៅដាច់ដោយឡែក»៕

ថៃបន្តមានអ្នកឆ្លងថ្មីប្រចាំថ្ងៃខណៈគម្រោងតេស្ត៍ថ្មីរងការរិះគន់

អាស៊ានទាំងមូលបានរាយការណ៍ករណីឆ្លងកូវីដ-១៩ ជាង ១៥,៩ លានករណី។ ក្នុងនោះមានជាង ៨០០.០០០ ករណីគឺជាចំនួនសរុបនៃអ្នកកំពុងសំរាកព្យាបាលជំងឺកូវីដ-១៩ នេះបើគិតត្រឹមថ្ងៃទី ២១ ខែមករា។ ជំងឺកូវីដ-១៩ កំពុងប៉ះពាល់ដល់ប្រទេស និងដែនដីចំនួន ២១៩ ជុំវិញពិភពលោក។ នៅទីនេះ យើងសូមផ្តល់ព័ត៌មានថ្មីៗអំពីស្ថានភាពកូវីដ-១៩ក្នុងអាស៊ាន ដែលរួមមានករណីឆ្លងថ្មី ករណីឆ្លងសរុប អ្នកស្លាប់ថ្មី និង អ្នកស្លាប់សរុប៕

តារាងស្ថានភាពកូវីដ-១៩ នៅអាស៊ាន គិតត្រឹមថ្ងៃទី ២១ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២២

ខេត្តកំពង់ធំ នឹងរៀបចំពិធីបុណ្យទន្លេលើកទី៧ នៅដើមខែមីនា បន្ទាប់ពីត្រូវបានលុបចោលក្នុងរយៈពេលពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយសារជំងឺរាតត្បាតកូវិត១៩។ លោក ញឹក បានខេង អភិបាលរងខេត្តកំពង់ធំបានថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថាការរៀបចំបានដំណើរការរួចហើយនៅសួនស្ទឹងសែនដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខេត្តកំពង់ធំដើម្បីរៀបចំព្រឹត្តិការណ៍ជាតិ។ លោកបានបន្ថែមថា ពិធីបុណ្យនេះបានទទួលការយល់ព្រមពីរដ្ឋាភិបាល ហើយវានឹងជាឱកាសមួយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ និងភ្ញៀវទេសចរណ៍ចូលរួមអបអរសាទរប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងសម្រាប់ខេត្តដើម្បីបង្ហាញពីសមិទ្ធផល និងការអភិវឌ្ឍន៍របស់ខ្លួនផងដែរ។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា គោលបំណងនៃការរៀបចំពិធីបុណ្យនេះគឺដើម្បីលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍ និងការរីកចម្រើនវិស័យទេសចរណ៍ និងការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលបានធ្វើឡើងនៅក្នុងខេត្តកំពង់ធំជាម្ចាស់ផ្ទះ និងសេចក្តីប្រាថ្នារបស់ខ្លួនក្នុងការចូលរួម «ទីក្រុងស្អាត រមណីយដ្ឋានស្អាត សេវាកម្មល្អ និងបដិសណ្ឋារកិច្ចល្អក្នុងក្របខ័ណ្ឌជាតិ»។ និង “ចលនាទីក្រុងទេសចរណ៍អាស៊ានស្អាត” ។ លោកបន្ថែមថា ខេត្តមិនទាន់ទទួលបានកាលបរិច្ឆេទផ្លូវការសម្រាប់ព្រឹត្តិការណ៍នេះពីក្រសួងទេសចរណ៍នៅឡើយទេ។ លោកបានបន្ថែមថា ខេត្តបាននឹងកំពុងសហការគ្នាជាមួយអាជ្ញាធរខេត្ត និងមន្ទីរនានាក្នុងការសម្អាតទីក្រុង រួមទាំងកាត់ដើមឈើ ដើម្បីបំភ្លឺ និងឲ្យប្រជាពលរដ្ឋដែលមានផ្ទះនៅតាមដងផ្លូវមកលាបពណ៌ ឬជួសជុលឡើងវិញ ប្រសិនបើចាស់ហើយមើលទៅទ្រុឌទ្រោម។ លោក រី វណ្ណា ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងក្រុងស្ទឹងសែន បាននិយាយថា លោករំភើបណាស់ដែលខេត្តបានទទួលភ្លើងខៀវធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះពិធីបុណ្យទន្លេលើកទី៧ ខណៈដែលពួកគេបានខកខានការប្រារព្ធពិធីនេះអស់រយៈពេលពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ហើយវានឹងជំរុញវិស័យទេសចរណ៍ផងដែរ។ លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំគ្រោងនឹងនាំក្រុមគ្រួសារទៅលេងខេត្ត និងសម្រាប់ពិធីបុណ្យ ជាពិសេសទៅទស្សនាស្តង់តាំងពិព័រណ៌ និងការប្រគំតន្ត្រីនានា»។ លោក ឆៃ រ័ត្ន ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងខេត្តកំពង់ចាម បាននិយាយផងដែរថា ពិធីបុណ្យទន្លេគឺដើម្បីបង្ហាញពីការដឹងគុណ ពរជ័យ និងការដឹងគុណចំពោះទឹកដែលពួកគេប្រើប្រាស់សម្រាប់តម្រូវការប្រចាំថ្ងៃ និងការដាំដុះដំណាំកសិកម្ម។ លោកថា « ការរំលឹកគុណទឹកក្នុងឱកាសបុណ្យនេះក៏ជាពិធីលាងជម្រះក្តីប្រាថ្នាដែរ។ ខ្ញុំនឹងនាំគ្រួសារខ្ញុំទៅខេត្តកំពង់ធំ»។ ពិធីបុណ្យទន្លេត្រូវបានប្រារព្ធឡើងជាលើកដំបូងនៅក្នុងខេត្តក្រចេះក្នុងឆ្នាំ២០១៥ បន្ទាប់មកនៅក្នុងខេត្តកំពង់ចាម (រួមទាំងត្បូងឃ្មុំ) ស្ទឹងត្រែង កណ្តាល កំពង់ឆ្នាំង និងឥឡូវនេះនៅក្នុងខេត្តកំពង់ធំ៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា

ពិធីបុណ្យទន្លេនឹងប្រារព្ធធ្វើនៅកំពង់ធំខែមីនា

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានលើកឡើងថា ប្រទេសមួយចំនួនក្នុងតំបន់អាស៊ានបានសម្រេចផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងរាជធានីដោយសារតែកំណើនប្រជាជន ប៉ុន្តែសម្រាប់កម្ពុជាមិនមានផែនការផ្លាស់ប្ដូររាជធានីទៅទីតាំងផ្សេងទេ ទោះបីជានៅភ្នំពេញមានកំណើនប្រជាជនខ្ពស់ក៏ដោយ។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ពីម្សិលមិញបានអញ្ជើញជាអធិបតីភាពនៅក្នុងពិធីបើកការដ្ឋានសាងសង់ស្ពានឆ្លងកាត់ទន្លេបាសាក់ពីចាក់អង្រែក្រោម-ព្រែកប្រា។ លោកបានថ្លែងនៅក្នុងពិធីនោះថា ប្រទេសមួយចំនួនបានលើករាជធានីពីទីតាំងចាស់ទៅទីតាំងថ្មីដោយសារតែកំណើនប្រជាជន ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរាជធានី។ ដូចនៅឥណ្ឌូនេស៊ីជាដើម ប្រទេសនេះកំពុងរៀបចំផ្លាស់ប្ដូររដ្ឋធានីពីយ៉ាកាតាទៅកោះបរនេអូដោយសារតែកត្តាកំណើនមនុស្សខ្ពស់។ រាជធានីយ៉ាកាតាដែលពឹងផ្អែកលើប្រភពទឹកបានស្រុតចុះក្រោមបួនម៉ែត្រដោយសារតែប្រជាជនប្រើប្រាស់ទឹកអស់ក្រោមដី។ លោកថា សម្រាប់កម្ពុជាគ្មានផែនការលើករាជធានីភ្នំពេញទៅទីតាំងផ្សេងដោយសារតែកំណើនប្រជាជននៅភ្នំពេញទេ។ ទោះកំណើនប្រជាជនបាននាំតម្រូវករាយានយន្តកើនឡើង ដែលវាជាកត្តាមួយនាំដល់ការកក់ស្ទះចរាចរណ៍ក៏ដោយ ប៉ុន្តែបញ្ហានេះត្រូវបានដោះស្រាយតាមរយៈការពង្រីកផ្លូវ និងកសាងស្ពានអាកាសជាច្រើនកន្លែង ដើម្បីបញ្ចៀសការកកស្ទះចរាចរណ៍នៅភ្នំពេញ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា ប្រទេសកម្ពុជាធ្លាប់បានផ្លាស់ប្ដូររាជធានីពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងជាច្រើនលើកច្រើនសាមកហើយ។ ឥឡូវនេះរដ្ឋាភិបាលមានតែពង្រឹងនិងពង្រីកនៅនឹងកន្លែងប៉ុណ្ណោះ គឺគ្មានការចាំបាច់ផ្លាស់ប្ដូររាជធានីទៅទីតាំងផ្សេងទេ។ លោកបន្ថែមថា៖ «ប្រជាជនកាន់តែច្រើន ជីវភាពរស់នៅកាន់តែសម្បូរបែប មធ្យោបាយធ្វើដំណើរកាន់តែមានច្រើន តែយើងគ្មានជម្រើសលើករាជធានីទៅណាទេ ហើយរដ្ឋាភិបាលក៏គ្មានផែនការហាមប្រជាពលរដ្ឋទិញយានយន្តដែលជាមធ្យោបាយធ្វើដំណើរនិងដឹកជញ្ជូនដែរ»។ លោកថា ប្រសិនបើមិនមានកំណើនប្រជាជននិងគ្មានកំណើនយានយន្តដែលជាមធ្យោបាយធ្វើដំណើររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ រដ្ឋាភិបាលគ្មានការចាំបាច់ពង្រីកផ្លូវនៅភ្នំពេញទេ ប៉ុន្តែនៅទីណាមានតម្រូវការកសាងផ្លូវច្រើន នៅទីនោះបញ្ជាក់ពីការរីកចម្រើននៃកំណើនប្រជាជនក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននិងនៅពេលអនាគត។ លោកបានបញ្ជាក់ថា បច្ចុប្បន្នផ្លូវនៅភ្នំពេញមិនអាចពង្រីកបានទៀតទេ ព្រោះតែកំណើនប្រជាជន។ នៅភ្នំពេញមានប្រជាជនប្រមាណជាង៣លាននាក់។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានប្ដេជ្ញាថា រដ្ឋាភិបាលនឹងបន្តខិតខំបង្កើនមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនតាមរយៈការបន្ថែមសេវារថយន្តក្រុង ការកសាងផ្លូវក្រវ៉ាត់រាជធានីភ្នំពេញ គម្រោងផ្លូវក្រោមដីដោយមានជាផ្សារទំនើបៗ និងគម្រោងរទេះភ្លើងលើអាកាសដូចនឹងប្រទេសជឿនលឿន។ លោកក៏បានជជែកអំពីគម្រោងទាំងនេះជាមួយក្រុមហ៊ុនចិនដែរ។ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងអណត្តិទី៧ ចាត់ទុកការងារកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ស្ពានផ្លូវថ្នល់ជាអាទិភាពទី២ បន្ទាប់ពីកិច្ចការងារកសាងធនធានមនុស្ស។ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានរំពឹងថា នៅក្នុងអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខ កម្ពុជានឹងមានធនធានមនុស្សពេញដោយសមត្ថភាព ដែលអាចកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស្ពាននិងផ្លូវថ្នល់ធំៗដោយខ្លួនឯង។ នេះជាមហិច្ឆតាដែលរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ចង់បាន។ លោក សេក សុជាតិ អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិតនិងការស្រាវជ្រាវ បានគាំទ្រចំពោះឆន្ទៈដ៏មុតស្រួចរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលគ្មានផែនការផ្លាស់ប្ដូររាជធានីទៅកាន់ទីតាំងផ្សេង។ លោកយល់ឃើញថា ភ្នំពេញ ជាទីតាំងភូមិសាស្ត្រដ៏ល្អបំផុតសម្រាប់រាជធានី ហើយពុំមានទីតាំងភូមិសាស្ត្រណាដែលល្អជាងនេះទៀតទេ។ លោកថា ការផ្លាស់ប្ដូររាជធានីលុះត្រាតែតំបន់នោះមានបញ្ហានិងពិបាកគ្រប់គ្រងជាដើមទើបមានការសម្រេចចិត្តជារួមមួយដើម្បីធ្វើកំណែទម្រង់ថ្មី ឬត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងរាជធានីទៅកាន់កន្លែងថ្មីដែលមានលក្ខណៈល្អប្រសើរជាងទីតាំងចាស់។ លោកបានមានប្រសាសន៍ថា សម្រាប់កម្ពុជា គឺគ្មានគោលការណ៍ ហើយក៏គ្មានទីតាំងណាដែលល្អប្រសើរជាងទីតាំងនៅភ្នំពេញនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះទេ ព្រោះភូមិសាស្ត្រភ្នំពេញនៅមានលក្ខណៈល្អបំផុតនៅក្នុងប្រទេស។ នៅក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងអស់ក្នុងតំបន់អាស៊ាន ទីតាំងភូមិសាស្ត្រភ្នំពេញមានគុណសម្បត្តិគ្រប់គ្រាន់ដែលអាចចាត់ទុកជារាជធានីដ៏ប្រណីត ហើយមិនចាំបាច់ផ្លាស់ប្ដូរទៅទីតាំងថ្មីទេ។ លោកបាននិយាយថា៖ «ភូមិសាស្ត្ររាជធានីភ្នំពេញនៅចំណុចប្រសព្វគ្នារវាងផ្លូវទឹក ផ្លូវអាកាស និងផ្លូវគោក ដែលអាចប្រើប្រាស់បាន។ យើងហាក់មិនទាន់ប្រើប្រាស់អស់លទ្ធភាពនៅឡើយ ជាពិសេសនៅទីតាំងទន្លេចតុមុខនៅមិនទាន់ប្រើប្រាស់អស់សក្ដានុពលទេ ហើយក៏មិនឃើញមានកត្តាណាដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កំណើនប្រជាពលរដ្ឋនៅភ្នំពេញដែរ»៕

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថា កម្ពុជាគ្មានផែនការផ្លាស់ប្ដូររាជធានីដូចប្រទេសដទៃទេ

កម្ពុជា និងបារាំងបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងមួយកាលពីថ្ងៃពុធ ដើម្បីសហការគ្នាទៅវិញទៅមកទាក់ទងនឹងការស្រាវជ្រាវក្នុងវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា ក្នុងក្របខណ្ឌភាពជាដៃគូ Hubert Curien (PHC) «ទន្លេសាប»។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ លោក រស់ សុវាចា បានមានប្រសាសន៍កាលពីម្សិលមិញថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខាដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន និងឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងលោក Jacques Pellet។ យោងតាមក្រសួងអប់រំ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងក្របខ័ណ្ឌ PHC “ទន្លេសាប” ត្រូវបានរៀបចំឡើងក្នុងគោលបំណងជំរុញការគាំទ្រការស្រាវជ្រាវលើវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យា រវាងអ្នកស្រាវជ្រាវកម្ពុជា និងបារាំង។ កិច្ចសហប្រតិបត្តិការនេះក៏មានគោលបំណងលើកទឹកចិត្តអ្នកស្រាវជ្រាវឱ្យបង្កើតភាពជាដៃគូថ្មី ក៏ដូចជាបង្កើតគំនិតច្នៃប្រឌិត ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពក្នុងចំណោមអ្នកស្រាវជ្រាវវ័យក្មេង។ គោលបំណងមួយទៀតនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគឺដើម្បីគាំទ្រដល់ការចល័តរបស់អ្នកស្រាវជ្រាវដើម្បីអាចធ្វើការស្រាវជ្រាវរបស់ពួកគេនៅកន្លែង និងប្រទេសផ្សេងៗគ្នា។ ជាលទ្ធផល អ្នកស្រាវជ្រាវនឹងអាចធ្វើការជាមួយគ្នាដោយរលូន និងប្រកបដោយនិរន្តរភាព។ ក្រសួងបានបន្ថែមថា តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការក្នុងក្របខណ្ឌ PHC អ្នកស្រាវជ្រាវមកពីប្រទេសបារាំងនឹងត្រូវបានគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដើម្បីមកធ្វើការស្រាវជ្រាវនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយអ្នកស្រាវជ្រាវមកពីប្រទេសកម្ពុជាក៏នឹងទទួលបានការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុសម្រាប់ពួកគេទៅប្រទេសបារាំងផងដែរ។ ការស្រាវជ្រាវនឹងផ្តោតលើសេដ្ឋកិច្ច និងបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថល កសិកម្មអនុវត្ត ជីវបច្ចេកវិទ្យា វិទ្យាសាស្ត្រថាមពល វិទ្យាសាស្ត្រកុំព្យូទ័រ វិទ្យាសាស្ត្របរិស្ថាន វិទ្យាសាស្ត្រមនុស្ស និងសង្គម និងគរុកោសល្យប្រកបដោយភាពច្នៃប្រឌិត។ ចាប់ពីឆ្នាំនេះតទៅ ក្រសួងនឹងសហការជាមួយប្រទេសបារាំង ដើម្បីជ្រើសរើសគម្រោងស្រាវជ្រាវជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ គម្រោងស្រាវជ្រាវដែលបានជ្រើសរើសត្រូវតែមានគុណភាព វិទ្យាសាស្រ្ត និងបច្ចេកវិទ្យាដែលអាចអនុវត្តបាន ។ យោងតាមស្ថានទូតបារាំង ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៧ រដ្ឋាភិបាលបារាំងបានផ្តល់ជំនួយផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដល់អ្នកស្រាវជ្រាវតាមរយៈកម្មវិធី “Partenariat Hubert Curien”៕ ប្រែសម្រួលដោយ៖ សុ ជាតា

អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រកម្ពុជានឹងទៅសិក្សានៅប្រទេសបារាំង

កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែមករា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាម លោក Bui Thanh Son បានជួបជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំសមាគមខ្មែរ-វៀតណាម និងបានប្រគល់អំណោយដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលមានដើមកំណើតវៀតណាមនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែមករា ដែលជាផ្នែកមួយនៃដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរយៈពេលពីរថ្ងៃរបស់លោកទៅកាន់ប្រទេសជិតខាង។ ប្រធានសមាគមខ្មែរ-វៀតណាមនៅកម្ពុជា លោក ស៊ឹម ជី បានផ្តល់ព័ត៌មានខ្លីៗអំពីស្ថានភាពសហគមន៍ជនជាតិខ្មែរដើមកំណើតវៀតណាម សកម្មភាពសំខាន់ៗរបស់សមាគម និងរបៀបដែលសហគមន៍គ្រោងប្រារព្ធពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីរបស់វៀតណាម។ លោកបានបន្តថា សមាគមបាននិងកំពុងផ្តោតលើការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីបទប្បញ្ញត្តិច្បាប់របស់កម្ពុជាក្នុងចំណោមជនជាតិវៀតណាមកម្ពុជា និងជួយពួកគេក្នុងការដោះស្រាយឯកសារច្បាប់ក្នុងចំណោមបញ្ហាដ៏ទៃទៀត។ លោកបានបន្ថែមថា គ្រប់ជំពូកទាំងអស់នៃសមាគមបានប្រកាន់ខ្ជាប់នូវតួនាទីរបស់ខ្លួនក្នុងការបំផុសគំនិត និងលើកកម្ពស់សាមគ្គីភាព និងការគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងសហគមន៍នៅពេលមានកូវីដ-១៩។ លោក Son បានសរសើរអំពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សមាគមខ្មែរ-វៀតណាម ដោយស្នើឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំ និងថ្នាក់មូលដ្ឋានរបស់ខ្លួនរៀបចំសកម្មភាពជាក់ស្តែងបន្ថែមទៀតសម្រាប់សហគមន៍ និងដើរតួជាស្ពានរវាងប្រជាជនទាំងពីរក្នុងឆ្នាំមិត្តភាពវៀតណាម-កម្ពុជាឆ្នាំ២០២២ នៅពេលដែលភាគីទាំងពីរប្រារព្ធខួបលើកទី៥៥ នៃទំនាក់ទំនងការទូតរបស់ពួកគេ។ លោកបានឆ្លៀតក្នុងឱកាសនេះ ប្រគល់អំណោយចំនួន ៥០០ កញ្ចប់ ដែលឧបត្ថម្ភដោយរណសិរ្សមាតុភូមិវៀតណាម ដល់ប្រជាជនកម្ពុជាដើមកំណើតវៀតណាមដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយជំងឺរាតត្បាត។ VNA

រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសវៀតណាមប្រគល់អំណោយដល់ពលរដ្ឋវៀតណាមកម្ពុជាដែលខ្វះខាត ក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី

កម្ពុជា ដែលជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ២០២២ បានអំពាវនាវដល់គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងការប៉ះទង្គិចគ្នានៅរដ្ឋ Kayah នៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឱ្យបញ្ចប់រាល់អំពើហឹង្សា និងចាប់ផ្តើមកិច្ចសន្ទនា។ “អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ សម្តែងការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការប៉ះទង្គិចគ្នាដ៏ខ្លាំងក្លានៅក្នុងរដ្ឋធានីនៃរដ្ឋ Kayah រវាងយោធា និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធដទៃទៀត។ អំពើហិង្សានៅតែបន្តកើតមាននេះកំពុងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់វឌ្ឍនភាពដែលសម្រេចបានក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចការងារនាពេលថ្មីៗនេះដោយ លោក ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា នេះបើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ដែលបានចេញកាលពីយប់មិញ។ ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនោះ លោក ហ៊ុន សែន បានថ្លែងពីជោគជ័យនៃនយោបាយឈ្នះ-ឈ្នះរបស់កម្ពុជាក្នុងការសម្រេចបាននូវការបង្រួបបង្រួមជាតិ សន្តិភាពយូរអង្វែង ស្ថិរភាព ការអភិវឌ្ឍន៍ និងវិបុលភាព។ លោកបានបញ្ជាក់ថា យោងតាមបទពិសោធន៍ និងមេរៀនដែលបានរៀនពីដំណើរការសន្និភាពរបស់កម្ពុជា គឺថាការផ្សះផ្សាជាតិនិងសន្តិភាពពេញលេញ មិនអាចសម្រេចបានទេ បើគ្មានការចូលរួម និងការព្រមព្រៀងពេញលេញ ពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ”។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បានគូសបញ្ជាក់ថា “ក្នុងស្មារតីនេះ យើងមានទស្សនៈថា គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធត្រូវទទួលយកបទឈប់បាញ់ បញ្ចប់រាល់អំពើហឹង្សា អនុវត្តការអត់ធ្មត់ជាទីបំផុត និងចាប់ផ្តើមការសន្ទនា ដើម្បីបង្កើតលក្ខខណ្ឌអំណោយផល ឈានទៅដល់ការកសាងសន្តិភាពឡើងវិញក្នុងប្រទេស ដែលអាច ត្រួសត្រាយផ្លូវសម្រាប់ការអនុវត្តការឯកភាពប្រាំចំណុចរបស់អាស៊ាន”៕ Nika – ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា AKP

ការប៉ះទង្គិចគ្នានៅ Kayah នៅមីយ៉ាន់ម៉ា៖ កម្ពុជាអំពាវនាវឱ្យបញ្ចប់អំពើហិង្សា

សហព័ន្ធសន្តិភាពសកល និងកម្ពុជាបានប្រកាសពីសន្និសីទកំពូលពិភពលោកឆ្នាំ២០២២ (សន្និសីទកំពូលដើម្បីសន្តិភាពនៅឧបទ្វីបកូរ៉េ) ដែលប្រមូលផ្តុំវាគ្មិនសំខាន់ៗ និងអ្នកចូលរួមមកពី១៥៧ ប្រទេស ដើម្បីស្វែងយល់ពីទស្សនវិស័យសម្រាប់ការផ្សះផ្សាសន្តិភាពនៃឧបទ្វីបកូរ៉េ។ សន្និសីទកំពូលពិភពលោកឆ្នាំ២០២២ នឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងសេអ៊ូល ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ទាំងដោយផ្ទាល់ និងតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ដោយប្រើទម្រង់កូនកាត់បច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់។ អ្នកចូលរួមជាងមួយពាន់នាក់ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងជួបជុំផ្តុំនៅទីក្រុងសេអ៊ូល ហើយអ្នកចូលរួមរាប់លាននាក់នឹងចូលរួមតាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនិម្មិត។ សហព័ន្ធសន្តិភាពសកល (UPF) ដែលជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលដែលមានស្ថានភាពប្រឹក្សាទូទៅជាមួយក្រុមប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ រួមជាមួយនឹងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងសហការឧបត្ថម្ភដល់សន្និសីទកំពូលពិភពលោកឆ្នាំ២០២២។ សហស្ថាបនិក UPF លោកស្រីបណ្ឌិត ហាក់ ចាហាន មូន ធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ហើយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងលោក បាន គីមូន អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិលើកទី៨ ជាសហប្រធាននៃសន្និសីទកំពូលពិភពលោកឆ្នាំ២០២២។ កម្មវិធីនេះបើកនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២2 ហើយបញ្ចប់ដោយការជួបជុំនិម្មិតនៃមនុស្សមួយលាននាក់ នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២២។ ឧបទ្វីបកូរ៉េនៅតែជាចំណុចចាប់ផ្តើមសម្រាប់សន្តិភាពពិភពលោក បើទោះបីជារយៈពេលជិត ៧០ឆ្នាំរបស់ខ្លួនជាប្រទេសបែកបាក់គ្នាក៏ដោយ។ វាឈរជាអតិសុខុមប្រាណនៃការតស៊ូរបស់ពិភពលោក ហើយការផ្សះផ្សាសន្តិភាពរបស់វានឹងមានឥទ្ធិពលវិជ្ជមាននៅទូទាំងអាស៊ីឦសាន និងពិភពលោក។ កាលពីឆ្នាំមុន UPF បានចាប់ផ្តើមកម្មវិធី Think Tank 2022 ដើម្បីស្វែងរកប្រាជ្ញារបស់មេដឹកនាំពិភពលោកជាង ២,០០០ ដើម្បីលើកកម្ពស់សន្តិភាពនៅលើឧបទ្វីបកូរ៉េ។ សន្និសីទកំពូលពិភពលោកឆ្នាំ២០២២ ស្វែងរកការបើកផ្លូវទៅកាន់សន្តិភាពពិភពលោកដោយបង្ហាញចក្ខុវិស័យឧបទ្វីបកូរ៉េជាមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ច វប្បធម៌ អប់រំ បរិស្ថាន និងសាសនានៅបូព៌ា និងជាច្រកចូលទៅកាន់ពិភពលោកដែលមនុស្សជាតិទាំងអស់អាចរីករាយនឹងជីវិតនៃភាពរុងរឿង ការពឹងពាក់គ្នាទៅវិញទៅមក និងតម្លៃសកលរួមគ្នា៕ Finance.yahoo.com

លោក ហ៊ុន សែន និងលោក បាន គីមូន នឹងធ្វើជាសហប្រធានសន្និសីទកំពូលពិភពលោកឆ្នាំ២០២២ នៅទីក្រុងសេអ៊ូល ក្នុងខែកុម្ភៈ

ព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងព្រះរាជាណាចក្រថៃបានបញ្ជាក់ជាថ្មីអំពីការត្រៀមខ្លួនក្នុងការជួយមីយ៉ាន់ម៉ាដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិដែលកំពុងបន្ត។ លោក ប្រាក់ សុខុន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា បានសរសេរនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោកកាលពីល្ងាចម្សិលមិញ បន្ទាប់ពីកិច្ចសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាមួយសមភាគីថៃ លោក Don Pramudwinaiថា «យើងទាំងពីរយល់ថាវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ា គឺមិនអាចដោះស្រាយបានភ្លាមៗនោះទេ។ ពិតណាស់ ដំណោះស្រាយនេះគឺត្រូវតែដឹកនាំដោយភាគីនៅមីយ៉ាន់ម៉ាខ្លួនឯង។ ក្នុងនាមជាគ្រួសារអាស៊ាន យើងត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីគាំទ្រដំណើរការនេះ។ ។ ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា កម្ពុជានឹងបន្តចូលរួមជួយការងារនេះប្រកបដោយសុច្ឆន្ទៈ ខណៈដែលយើងខិតខំធ្វើយ៉ាងណាឱ្យអាស៊ានបន្តបោះជំហានដើរទៅមុខ។ មន្រ្តីការទូតកំពូលរបស់កម្ពុជា បានថ្លែងអំណរគុណលោក Don Pramudwinai ចំពោះការយោគយល់និងលើកទឹកចិត្ត ខណៈដែលប្រទេសកម្ពុជារែកអម្រែកដ៏ធ្ងន់មួយនេះក្នុងអំឡុងពេលធ្វើជាប្រធានអាស៊ានក្នុងឆ្នាំនេះ។ ក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន កម្ពុជាបានស្នើគំនិតផ្ដួចផ្ដើមដើម្បីសម្រេចបានសន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍបន្ថែមទៀតក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស ក៏ដូចជាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានជួបពិភាក្សាការងារការទូតតាមទូរស័ព្ទជាច្រើនជាមួយប្រទេសមួយចំនួនដូចជា ឥណ្ឌា បង់ក្លាដែស ជប៉ុន សិង្ហបុរី ឥណ្ឌូនេស៊ី និងថៃ ។ ផល សុផានិត – ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា

កម្ពុជា ថៃ ត្រៀមខ្លួនជួយមីយ៉ាន់ម៉ា

កម្ពុជាបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសការវាយប្រហារដ៏សាហាវលើទីតាំងស្តុកប្រេងនៅទីក្រុង Abu Dhabi ប្រទេសអារ៉ាប់រួមនៅថ្ងៃទី ១៨ ខែមករា។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ចេញកាលពីយប់មិញបាននិយាយថា “អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ បានថ្កោលទោសយ៉ាងខ្លាំងក្លាចំពោះការវាយប្រហារដែលគួរឱ្យស្អប់ខ្ពើមទៅលើទីតាំងស្តុកប្រេងក្នុងទីក្រុង Abu Dhabi នៃប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម ដែលបានធ្វើអោយបាត់បង់ជីវិតជនស៊ីវិល និងការខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិ។ សេចក្តីថ្លែងការបានសង្កត់ធ្ងន់ថា កម្ពុជាអំពាវនាវឱ្យបញ្ឃប់នូវរាល់សកម្មភាពហឹង្សាដែលធ្វើអោយប៉ះពាល់ដល់សន្តិភាព ស្ថេរភាព និងសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ និងដល់អាយុជីវិតជនស៊ីវិល។ ការថ្កោលទោសនេះកើតឡើងបន្ទាប់ពីការវាយប្រហារដោយដ្រូនបើកឆ្លងព្រំដែនបង្ករឡើងដោយក្រុមចលនា Yemeni Ansar Allah នៅកន្លែងស្តុកប្រេងនៅជិតអាកាសយានដ្ឋាន Abu Dhabi ។ ការវាយប្រហារប្រឆាំងនឹងជនស៊ីវិល និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស៊ីវិលគឺមិនអាចទទួលយកបានទេ។ ការវាយប្រហារចុងក្រោយនេះបង្កើនហានិភ័យនៃការកើនឡើងបន្ថែមទៀតនៃជម្លោះយេម៉ែន និងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដែលកំពុងបន្តដើម្បីបញ្ចប់សង្រ្គាម។ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត បាននិយាយនៅលើ Twitter ប៉ុន្មានម៉ោងបន្ទាប់ពីប្រទេសអារ៉ាប់រួម (UAE) ប្តេជ្ញាសងសឹក “ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការគំរាមកំហែង ដោយធ្វើការវាយប្រហារតាមអាកាសដែលវាយលុកនៅក្នុងទីក្រុង Sanaa” ។ ប៉ុស្តិ៍ទូរទស្សន៍ Al-Masirah របស់ Houthi បានបញ្ជាក់ពីការវាយឆ្មក់នេះធ្វើឡើយដោយក្រុមចម្រុះ។ ប្រជាជនម្នាក់បាននិយាយកាលពីថ្ងៃអង្គារថា ការវាយប្រហារតាមអាកាសមួយបានសម្លាប់មនុស្សប្រហែល១៤ នាក់នៅក្នុងអគារតែមួយក្នុងរដ្ឋធានីSanaaនៃប្រទេសយេម៉ែន។ នីការ – ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មានកម្ពុជា

កម្ពុជាថ្កោលទោសចំពោះការវាយប្រហារលើទីតាំងស្តុកប្រេងក្នុងទីក្រុង Abu Dhabi

កម្ពុជាស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង១០ ដែលទទួលស្គាល់លិខិតឆ្លងដែនវ៉ាក់សាំងរបស់វៀតណាម រួមជាមួយនឹងអូស្ត្រាលី បេឡារុស ឥណ្ឌា ជប៉ុន ម៉ាល់ឌីវ ប៉ាឡេស្ទីន ហ្វីលីពីន ចក្រភពអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមករា វៀតណាមបានបើកជើងហោះហើរពាណិជ្ជកម្មធម្មតាឡើងវិញមួយផ្នែកនៅលើផ្លូវអន្តរជាតិចំនួនប្រាំបួន ដែលគ្របដណ្តប់ប្រទេសកម្ពុជា ចិន ជប៉ុន តៃវ៉ាន់ កូរ៉េខាងត្បូង ថៃ សិង្ហបុរី ឡាវ និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រទេសវៀតណាមទទួលស្គាល់លិខិតឆ្លងដែនវ៉ាក់សាំងពីប្រទេស និងតំបន់ចំនួន ៧៩ រួមទាំងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសវៀតណាមលោកស្រី Le Thi Thu Hang បាននិយាយថា ឯកសារដែលសម្រួលនីតិវិធីសម្រាប់ជនបរទេសចូលមកក្នុងប្រទេសដែលត្រូវបានអនុម័តដោយរដ្ឋាភិបាលវៀតណាមកាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែមករា បានចូលជាធរមានភ្លាមៗ។ ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់ VnExpress International លោកស្រី Hang បានបញ្ជាក់នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា “ការសម្រេចចិត្តចូលជាធរមានធ្វើឡើងនៅថ្ងៃចុះហត្ថលេខា” ។ លោកស្រីបានបន្តទៀតថា លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី Pham Binh Minh បានយល់ព្រមជាគោលការណ៍ដើម្បីសម្រួលនីតិវិធីរដ្ឋបាលចំពោះជនបរទេសដែលចូលមកវៀតណាម។ អាស្រ័យហេតុនេះ ការមកដល់របស់ជនបរទេសដែលមានឯកសារត្រឹមត្រូវ រួមមានទិដ្ឋាការ ការលើកលែងទិដ្ឋាការ ប័ណ្ណស្នាក់នៅ និងប័ណ្ណស្នាក់នៅបណ្តោះអាសន្ន នឹងត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចូលប្រទេសវៀតណាម ដោយមិនចាំបាច់ទទួលបានការអនុញ្ញាតជាមុនពីនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ ក្រោមក្រសួងការបរទេស និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន។ ពីមុនៗ អ្នកណាដែលចង់ចូលប្រទេសវៀតណាមត្រូវរៀបចំបញ្ជីឯកសាររួមទាំងមានការយល់ព្រមពីគណៈកម្មាធិការប្រជាជន និងនាយកដ្ឋានអន្តោប្រវេសន៍ ភស្តុតាងនៃការចាក់វ៉ាក់សាំង លទ្ធផលតេស្ត PCR និងវិញ្ញាបនបត្រធានារ៉ាប់រងសុខភាពសម្រាប់ការធ្វើចត្តាឡីស័ក។ លោកស្រី Hang បានបញ្ជាក់ថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលមិនមានឯកសារទាំងអស់ខាងលើ ត្រូវសុំការឯកភាពពីខេត្ត និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ ក្រោមច្បាប់ស្តីពីការចូល ចេញ របស់ជនបរទេស ឆ្លងដែន និងស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ លោកស្រីបានបន្ថែមថា បទប្បញ្ញត្តិនេះក៏អនុវត្តចំពោះជនជាតិវៀតណាមនៅឯបរទេស និងសាច់ញាតិរបស់ពួកគេផងដែរ។ VnExpress International

កម្ពុជាទទួលស្គាល់លិខិតឆ្លងដែនធ្វើដំណើររបស់វៀតណាម ហើយវៀតណាមសម្រួលលក្ខខណ្ឌនៃការចូលក្នុងប្រទេស

បន្ទាប់ពីមានសន្ទុះថយចុះក្នុងការចាក់វ៉ាក់សាំង៣លានដូស 3 លានដូស ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងខែសីហាឆ្នាំមុនរហូតដល់ចុងឆ្នាំ២០២១ ការលេចឡើងនៃវីរុស Omicron និងការទទួលបានវ៉ាក់សាំង Pfizer ទោះបីជាការផ្គត់ផ្គង់មានកំណត់ វាហាក់ដូចជាកម្លាំងរុញច្រានសម្រាប់ក្រសួងសុខាភិបាលត្រូវការដើម្បីអោយប្រជាពលរដ្ឋប្រញាប់ប្រញាលត្រឡប់ទៅមជ្ឈមណ្ឌលចាក់វ៉ាក់សាំង។ ដូសជំរុញលើកទី៣ ត្រូវបានចាក់អោយប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៥,០៧៣,២៦៥ នាក់ក្នុងនោះមានស្រ្តីចំនួន ២,៥៨៧,៦១៩ នាក់ ខណៈការចាក់លើកទី៤ ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី១៤ ខែមករា មានចំនួនប្រជាពលរដ្ឋសរុប ២០៤,៧៣០នាក់បានចាក់វ៉ាក់សាំង គិតត្រឹមថ្ងៃទី២០ ខែមករា។ មកទល់នឹងពេលនេះ ចាប់តាំងពីការចាក់វ៉ាក់សាំងលើកដំបូងបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី១០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២១ ប្រជាពលរដ្ឋសរុបចំនួន ១៤,៣២៦,៥១៣ នាក់បានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី១ ខណៈប្រជាពលរដ្ឋចំនួន១៣,៧២៨,០៨៩ នាក់បានចាក់វ៉ាក់សាំងលើកទី២។ ក្រុមអាយុដែលមិនតាំងពីទាន់សម្រេចបានគោលដៅ ចាប់តាំងពីខែសីហា នៅពេលដែលការចាក់វ៉ាក់សាំងសម្រាប់ពួកគេបានចាប់ផ្តើម ក្មេងជំទង់ដែលមានអាយុពី១២ ទៅ១៨ ឆ្នាំនៅតែមិនទាន់ឈានដល់ ១០០% ទោះបីជាចំនួនគោលដៅត្រូវបានកាត់បន្ថយពី ៤០,០០០ ទៅ ១,៨២៧,៣៤៨ ក៏ដោយ។ អត្រានៃការចាក់វ៉ាក់សាំងលើកទី២ របស់ក្មេងជំទង់ក៏មានសន្ទុះយឺតផងដែរ ដោយមានតែ ១,៧៣៦,២៩៤ បានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសទី២ របស់ពួកគេបើធៀបនឹង ១,៨១៥,៩១០ ដែលបានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសដំបូងរបស់ពួកគេ។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី២០ ខែមករា ក្មេងជំទង់សរុបចំនួន ៤០៩,០៦៣ នាក់បានចាក់វ៉ាក់សាំងដូសជំរុញ របស់ពួកគេ។ ភាគរយនៃការទទួលវ៉ាក់សាំងសរុបក្នុងចំណោមគោលដៅ ៩១% នៃចំនួនប្រជាជន ១៦ លាននាក់ដែលនឹងត្រូវចាក់វ៉ាក់សាំង គឺសម្រេចបាន ៨៩.៥៤% ដែលយឺតជាងគោលដៅ ៩១% ដោយនៅខ្វះ ១.៤៦%ទៀត។ ការសិក្សាមួយដោយអ្នកស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្របានបង្ហាញថាបើគ្មានការចាក់ដូសជំរុញ ក៏មិនអាចមានប្រព័ន្ធភាពស៊ាំប្រឆាំងនឹងវីរុសបំលែងOmicron ដែរ។ យោងតាមការសិក្សារបស់អ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថាន Ragon នៃ MGH , MIT និង Harvard ការចាក់ដូសជំរុញបន្ថែមនៃវ៉ាក់សាំង Moderna ឬ Pfizer mRNA គឺត្រូវការជាចាំបាច់ ដើម្បីផ្តល់ភាពស៊ាំប្រឆាំងនឹងវីរុសបំលែង Omicron នៃ SARS-CoV-2 ដែលជាមេរោគដែលបណ្តាលឱ្យមានកូវីដ-១៩ ។ លទ្ធផលនៃការសិក្សានេះដែលត្រូវបានបង្ហាញថា វ៉ាក់សាំងកូវីដ-១៩ ប្រភេទចាស់ៗ ដែលមាននៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក មិនផលិតអង្គបដិប្រាណដែលមានសមត្ថភាពទទួលស្គាល់ និងបន្សាបវីរុសបំលែង Omicron នោះទេ។ វាមិនទាន់ច្បាស់នៅឡើយទេថាហេតុអ្វីបានជាដូសជំរុញប្រភេទ mRNA ធ្វើអោយប្រសើរឡើងនូវការការពារប្រព័ន្ធភាពស៊ាំប្រឆាំងនឹង Omicron ប៉ុន្តែលទ្ធភាពមួយគឺថាការចាក់វ៉ាក់សាំងបន្ថែមបង្កើតអង្គបដិប្រាណដែលចងទៅនឹងប្រូតេអ៊ីន(Spike protein)កើនឡើង ដែលធ្វើអោយប្រសិទ្ធភាពកើនឡើង។ ដូចគ្នានេះផងដែរ ដូសជំរុញអាចបង្កើតអង្គបដិប្រាណដែលកំណត់តំបន់ប្រូតេអ៊ីន ដែលជាការធម្មតាចំពោះគ្រប់ទម្រង់ទាំងអស់នៃ SARS-CoV-2។ ខ្មែរថាមស៍/News Harvard.Edu

ការចាក់ដូសជំរុញលើកទី៣ ប្រឆាំងជំងឺកូវីដ-១៩ នៅកម្ពុជា ទីបំផុតបានចាប់ផ្តើមដំណាលគ្នាជាមួយការចាក់ដូសជំរុញលើកទី៤