Datasets:

biswa921

/

orwiki-latest-pages-articles-raw

like 0

ଭାରତ

https://or.wikipedia.org/wiki/ଭାରତ

ଭାରତ ସରକାରୀ ସ୍ତରରେ ଏକ ଗଣରାଜ୍ୟ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆର ଏକ ଦେଶ । ଏହା ଭୌଗୋଳିକ ଆୟତନ ଅନୁସାରେ ବିଶ୍ୱର ସପ୍ତମ ଓ ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ ବୃହତ୍ତମ ଦେଶ । ଏହା ବିଶ୍ୱର ବୃହତ୍ତମ ଗଣତନ୍ତ୍ର ରୁପରେ ପରିଚିତ । ଏହାର ଉତ୍ତରରେ ଉଚ୍ଚ ଏବଂ ବହୁଦୂର ଯାଏ ଲମ୍ବିଥିବା ହିମାଳୟ, ଦକ୍ଷିଣରେ ଭାରତ ମହାସାଗର, ପୂର୍ବରେ ବଙ୍ଗୋପସାଗର ଓ ପଶ୍ଚିମରେ ଆରବସାଗର ରହିଛି । ଏହି ବିଶାଳ ଭୂଖଣ୍ଡରେ 28 ଗୋଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ୮ଟି କେନ୍ଦ୍ର-ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି । ଭାରତର ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ, ଉତ୍ତରରେ ଚୀନ, ନେପାଳ ଓ ଭୁଟାନ, ପଶ୍ଚିମରେ ପାକିସ୍ତାନ, ପୂର୍ବରେ ବଙ୍ଗଳାଦେଶ ଓ ମିଆଁମାର, ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣରେ ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ଅବସ୍ଥିତ । ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତାର ଉତ୍ଥାନ ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତରୁ ହୋଇଥିଲା । ପ୍ରାଚୀନ ଭାରତ ବହୁ ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟବସାୟୀଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ ଥିଲା । ନିଜର ବ୍ୟବସାୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଜଣାଶୁଣା ଥିଲା । ବିଶ୍ୱର ପ୍ରମୁଖ ଧର୍ମ (ଯଥା ହିନ୍ଦୁ, ବୌଦ୍ଧ, ଜୈନ ଓ ଶିଖ୍)ର ଉତ୍ପତ୍ତି ଭାରତରୁ ହୋଇଥିଲା । ଷଷ୍ଠ ଖ୍ରୀ.ପୂ.ରେ ଜୀଉମାନେ ଭାରତକୁ ଆଗମନ କଲେ । ପ୍ରଥମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ପାର୍ସୀ, ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଓ ମୁସଲମାନମାନଙ୍କ ଆଗମନ ପରେ ପ୍ରଚୀନ ଭାରତର ରୂପରେଖରେ ଉନ୍ନତି ଘଟିଥିଲା । ୧୮ଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ରାଜୁତିର ପ୍ରାରମ୍ଭ ହୋଇ ଭାରତ ପରାଧୀନତାର ଶିକାର ହୋଇଥିଲା । ଭାରତର ବହୁ ବରପୁତ୍ରଙ୍କ ସଂଗ୍ରାମ ପରେ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ (୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭ ରେ) ଭାରତ ସ୍ୱାଧୀନତା ଫେରି ପାଇଥିଲା । thumb|ଓଡ଼ିଆରେ ଭାରତ ମାନଚିତ୍ର ପ୍ରାଚୀନ ସିନ୍ଧୁ ଉପତ୍ୟକାର ସଭ୍ୟତା, ଇତିହାସ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ସମ୍ରାଟ ଓ ରାଜାମାନଙ୍କର ବିଚରଣ ଭୂମି, ଧନଧାନ୍ୟରେ ସମୃଦ୍ଧି, ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତିର କେନ୍ଦ୍ରରୂପେ ଭାରତ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ସୁପରିଚିତ । ହିନ୍ଦୁ, ବୌଦ୍ଧ, ଜୈନ ଓ ଶିଖ ଧର୍ମ ପରି ବିଶ୍ୱର ଚାରିଟି ପ୍ରଧାନ ଧର୍ମର ଉତ୍ପତ୍ତିସ୍ଥଳ ହେଉଛି ଏହି ଦେଶ । ଏହାଛଡ଼ା ଜୁଦା, ଜୋରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ, ଖ୍ରୀଷ୍ଟ ତଥା ଇସଲାମ ଆଦି ଅନ୍ୟ ଧର୍ମର ଅନେକ ଧର୍ମାବଲମ୍ବୀମାନଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ବ୍ୟାପକତା ଆକଳନ କରିହୁଏ । ମୋଟ ଜାତୀୟ ଉତ୍ପାଦ ହିସାବରେ ଭାରତ ପୃଥିବୀର ଏକାଦଶ ବୃହତ ଅର୍ଥନୀତି ଓ କ୍ରୟ-ଶକ୍ତି-ସମତା ହିସାବରେ ଭାରତ ପୃଥିବୀର ତୃତୀୟ ବୃହତ ଅର୍ଥନୀତି । ଭାରତ ଏକ ଦ୍ରୁତ ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ, ନିରକ୍ଷରତା, ଭ୍ରଷ୍ଟାଚାର ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇ ପାରିନାହିଁ । ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦେଖିଲେ ଭାରତ ପୃଥିବୀର ଆଣବିକ ଶକ୍ତି ସମ୍ପନ୍ନ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ଗୋଟିଏ । ଏହାର ସ୍ଥଳସେନା ପୃଥିବୀରେ ତୃତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଓ ପ୍ରତିରକ୍ଷାରେ ଭାରତ କରୁଥିବା ଖର୍ଚ୍ଚରେ ପୃଥିବୀର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଶମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଭାରତର ସ୍ଥାନ ନବମ । ରାଜନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭାରତ ଏକ ସାର୍ବଭୌମ, ସାଂସଦୀୟ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ, ପନ୍ଥନିରପେକ୍ଷ ରାଷ୍ଟ୍ର । ୨୯ ଗୋଟି ପ୍ରଦେଶ ଓ ୭ ଗୋଟି କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ମିଶାଇ ଗଠିତ ଏହି ଦେଶର ଭାଷା, ଚଳଣି, ପରମ୍ପରା, ଜଳବାୟୁ ଓ ଧର୍ମମତର ବିଭିନ୍ନତାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ଅବିଭାଜିତ ଭାରତକୁ ଉପମହାଦେଶର ଆଖ୍ୟା ଦିଆଯାଏ । ଏହି ଦେଶରେ ବିବିଧ ପ୍ରକାରର ପଶୁପକ୍ଷୀ ଓ ସଂରକ୍ଷିତ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାନ୍ତି । + ଭାରତ ଗଣରାଜ୍ୟର ଜାତୀୟ ପ୍ରତୀକ ଗୁଡ଼ିକ ଜାତୀୟ ପଶୁ 50px ଜାତୀୟ ପକ୍ଷୀ 50px ଜାତୀୟ ଗଛ 50px ଜାତୀୟ ଫୁଲ 50px ଜାତୀୟ ଐତିହ୍ୟ ପଶୁ 50px ଜାତୀୟ ଜଳୀୟ ପଶୁ 50px ଜାତୀୟ ସରୀସୃପ 50px ଜାତୀୟ ଐତିହ୍ୟ ପଶୁ 50px ଜାତୀୟ ଫଳ 50px ଜାତୀୟ ମନ୍ଦିର 50px ଜାତୀୟ ନଦୀ 50px ଜାତୀୟ ପର୍ବତ 50px ପ୍ରାକୃତିକ ଗଠନ ହିମାବୃତ ଉତ୍ତୁଙ୍ଗ ପର୍ବତମାଳା,ବିସ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ଉର୍ବର ସମତଳ ଭୂମି, ଉଚ୍ଚ ମାଳଭୂମି, ଦିଗନ୍ତବିସ୍ତାରୀ ଶୁଷ୍କ ମରୁଭୂମି, ନିବିଡ଼ ବନରାଜି, ମନୋହର ହ୍ରଦ,ଗଭୀର ସାଗର ଓ ମହାସାଗର, ଉର୍ବର ଉପକୂଳ, ସୁବିସ୍ତୃତ ନଦୀ ଅବବାହିକା ଆଦି ପ୍ରାକୃତିକ ପରିବେଶରେ ଭାରତବର୍ଷର ଭୂଗୋଳ ଗଠନ । ଏହି ପ୍ରାକୃତିକ ଆବେଷ୍ଟନୀ ଭାରତର ଜଳବାୟୁ ଓ ମୃତ୍ତିକା ଗଠନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ । ଏତଦ୍‌ବ୍ୟତିତ ଏହା ଭାରତକୁ ଏକ ଆପାତସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପରିବେଷ୍ଟନୀ ମଧ୍ୟରେ ଭୌଗଳିକ ଏକତ୍ୱ ଦେବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ବହିର୍ଜଗତରୁ ଅନେକାଂଶରେ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ କରିଛି । ନାମକରଣ ପୁରାଣରୁ ଜଣାଯାଏ , ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ ପୃଥିବୀ ସାତଟି ଦ୍ୱୀପରେ ବିଭକ୍ତ ଥିଲା । ତନ୍ମଧ୍ୟରୁ ଜମ୍ବୁ ଦ୍ୱୀପ ଅନ୍ୟତମ । ଜମ୍ବୁ ଦ୍ୱୀପ ନଅଟି ଦେଶରେ ବିଭକ୍ତ । ଭାରତ ଏହି ନଅଟି ଦେଶ ଅନ୍ତର୍ଗତ ବୋଲି କେତେକ ଐତିହାସିକ ମତ ବ୍ୟକ୍ତ କରନ୍ତି । ମହାଭାରତ ଓ ପୌରାଣିକ ଯୁଗରେ ଚନ୍ଦ୍ରବଂଶର ରାଜା ଦୁଷ୍ମନ୍ତଙ୍କ ପୁତ୍ର ଭରତ ଆମ ଦେଶର ସର୍ବ ପ୍ରଥମ ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ ବା ସମ୍ରାଟ ଥିଲେ । ତାଙ୍କରି ନାମାନୁଯାୟୀ ଆମ ଦେଶ ଭାରତ ବର୍ଷ ନାମରେ ଅଭିହିତ । http://satyameva-jayate.org/2006/05/27/hindu-india-and-bharat-word-origins/ ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ଏହାକୁ ଆର୍ଯ୍ୟାବର୍ତ୍ତ, ଜମ୍ବୁଦ୍ୱୀପ ଓ ଅଜନାଭ ଦେଶ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି। ବ୍ୟୁତ୍ପତ୍ତି ମାନବ ସଭ୍ୟତାର ପ୍ରଥମ ଦେଶ ହୋଇଥିବାରୁ ଏହାକୁ ସନାତନ ରାଷ୍ଟ୍ର କୁହାଯାଏ । ଶ୍ରୀମଦ ଭାଗବତର ପଞ୍ଚମ ସ୍କନ୍ଧରେ ଏହାର ସ୍ଥାପନା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି। ଭାରତୀୟ ଦର୍ଶନ ଅନୁସାରେ ସୃଷ୍ଟି ରଚନା ପରେ ବ୍ରହ୍ମା ଜଗତର ଭାର ତାଙ୍କ ପୁତ୍ର ସ୍ୱୟଂଭୁବ ମନୁଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କଲେ। ତାଙ୍କର ଦୁଇପୁତ୍ର ଥିଲେ ପ୍ରିୟବ୍ରତ ଓ ଉତ୍ତାନପାଦ। ପ୍ରିୟବ୍ରତଙ୍କର ଦଶପୁତ୍ର ଥିଲେ । ଏମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ତିନିଜଣ ସଂସାର ପ୍ରତି ବୈରାଗ୍ୟ ଭାବ ରଖିଥିବାରୁ ବିଶ୍ୱକୁ ସାତ ଖଣ୍ଡରେ ବିଭାଜିତ କରି ପ୍ରିୟବ୍ରତ ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ। ଏମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ଜମ୍ବୁଦ୍ୱୀପର ରାଜାଥିଲେ ଅଗ୍ନୀଧ୍ର, ଯିଏ ଜମ୍ବୁଦ୍ୱୀପର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ନଅ ଭାଗର ଦାୟିତ୍ୱ ନିଜର ନଅ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ସମର୍ପି ଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କ ଭିତରୁ ହିମବର୍ଷର ଶାସକ ଥିଲେ ନାଭି। ସେ ନିଜ ନାମ (ନାଭି ବା ଅଜନାଭ) ସହିତ ରାଜ୍ୟର ନାମକୁ ଯୋଡ଼ି ଅଜନାଭବର୍ଷ ନାମରେ ପ୍ରଚାର କଲେ। ରାଜା ନାଭିଙ୍କ ଶତପୁତ୍ରଙ୍କ ଭିତରେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଓ ଉତ୍ତମ ଥିଲେ ଋଷଭଦେବ। ତାଙ୍କର ପୁତ୍ର ଭରତ ଲୋକପ୍ରିୟ ଓ ପ୍ରଜାପାଳକ ରାଜାଥିଲେ। ତାଙ୍କ ନାମ ଅନୁସାରେ ଏହି ଅଜନାଭ ବର୍ଷହିଁ ପରବର୍ତ୍ତୀକାଳରେ ଭାରତ ନାମରେ ପରିଚିତ ହେଲା। ସଭ୍ୟତା ୫୦୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ସଭ୍ୟତା ସିନ୍ଧୁ ଉପତ୍ୟକାର ସଭ୍ୟତା – ୩୩୦୦ ଖ୍ରୀ.ପୂ., ବିଶ୍ୱର ହାତଗଣତି ବିକଶିତ ପ୍ରାଚୀନ ସହରୀ ସଭ୍ୟତା ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟତମ ହରପ୍ପାର ସଭ୍ୟତା – ୨୭୦୦ ଖ୍ରୀ.ପୂ. ବିଶ୍ୱର ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ – ତକ୍ଷଶିଳା ୭୦୦ ଖ୍ରୀ. ପୂ. ଆୟୁର୍ବେଦ – ମାନବ ଇତିହାସରେ ସର୍ବପୁରାତନ ଚିକିତ୍ସା ପଦ୍ଧତି ଯୋଗ – ୫୦୦୦ ଖ୍ରୀ. ପୂ. – ପତଞ୍ଜଳୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ସଂଗୃହିତ (୨୦୦ ଖ୍ରୀ.ପୂ.) କଲାରିପାୟାଟ ସମରକଳା – ୨୦୦ ଖ୍ରୀ. ପୂ. ବିଶେଷତା ୩୨୫ଟି ଭାଷା ଓ ୧୬୫୨ଟି ଉପଭାଷା (ବୋଲି), ୧୮ଟି ରାଜକୀୟ ଭାଷା ପ୍ରଥମ ଭାରତୀୟ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ର ରାମାୟଣ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ପୁରାଣ ମହାଭାରତ – ୧୦୦,୦୦୦ଟି ଶ୍ଳୋକ କଳା ଓ ସଂସ୍କୃତି ୪୫ରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ନୃତ୍ୟ ୮ଟି ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ନୃତ୍ୟ (ଓଡ଼ିଶୀ, ଭାରତନାଟ୍ୟମ, କଥକ, କଥକାଳୀ, କୁଚିପୁଡ଼ି, ସାତ୍ରୀୟ, ମଣିପୁରୀ, ମୋହିନୀଆଟ୍ଟମ) ୬୫ରୁ ଅଧିକ ପର୍ବପର୍ବାଣି ଇତିହାସ ୭୦୦୦ ଖ୍ରୀ.ପୂ.ର ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶସ୍ଥ ପାଷାଣ ଯୁଗର ଭୀମବେଟକା ଗୁମ୍ଫା ଭାରତରେ ମାନବ ଜୀବନରେ ପ୍ରାଚୀନତମ ପ୍ରମାଣ । ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାୟୀ ବସ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ପରେ ପରେ ସିନ୍ଧୁ ଘାଟୀ ସଭ୍ୟତା ରୂପେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲେ । ୧୭୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ: ଇଂରେଜ ଶାସନର ସୂତ୍ରପାତ ୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ୧୯୪୭: ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ୨୬ ଜାନୁଆରୀ ୧୯୫୦: ଭାରତର ଜନରାଜ୍ୟ ଦିବସ thumb|୧୯୦୯ରେ ଭାରତ ଭୌଗୋଳିକ ଅବସ୍ଥିତି ଓ ପ୍ରଭାବ thumb|ହିମାଳୟ ୨୮ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ୯ଟି କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭାରତ ପୃଥିବୀରେ ସପ୍ତମ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛି । ୩.୨୮ ନିୟୁତ ବର୍ଗ କି.ମି. କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ୭୫୧୬ କି.ମି. ସାମୁଦ୍ରିକ ସୀମା ୧୩୮୨୪୪୬,୦୦୦ ଲୋକସଂଖ୍ୟା ୨୦୨୦ରେ ଆୟତନ ଓ ଜନସଂଖ୍ୟା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭାରତକୁ ସାଧାରଣତଃ ଏକ ଉପମହାଦେଶ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ପୃଥିବୀର ବୃହତ୍ତମ ମହାଦେଶ ଏସିଆର ଦକ୍ଷିଣାଂଶର କେନ୍ଦ୍ରସ୍ଥଳୀରେ ଭାରତବର୍ଷ ଅବସ୍ଥିତ । ଭାରତର ଉତ୍ତରରେ ସୁଦୀର୍ଘ ହିମାଳୟ ପର୍ବତଶ୍ରେଣୀ ଦୁର୍ଭେଦ୍ୟ ପ୍ରଚୀର ସଦୃଶ ଦଣ୍ଡାୟମାନ । ତାହା ଭାରତବର୍ଷକୁ ଏସିଆ ମହାଦେଶର ଅନ୍ୟ ଅନ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳମାନଙ୍କରୁ ପ୍ରାୟ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ କରି ରଖିଛି । ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମରେ ସୁଲେମାନ ଓ ହିନ୍ଦୁକୁସ ପର୍ବତମାଳା ଅବସ୍ଥିତ । ଏହା ଭରତ ଉପଦେଶକୁ ଋଷିଆ, ଆଫଗାନିସ୍ଥାନ ଓ ଇରାନଠାରୁ ପୃଥକ୍ କରିଅଛି । ଇତିହାସ ସହିତ ଭୂଗୋଳ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ । ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଗଠନ ଭାରତର ଇତିହାସର ଗତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଅଛି । ହିମାଳୟ ପର୍ବତ ଏକ ପ୍ରାଚୀର ସଦୃଶ । ଏହାର ଦୁର୍ଗମ ଗିରିପଥ ଅତିକ୍ରମ କରିବା କଷ୍ଟସାଧ୍ୟ । ଗିରିପଥଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଷର ଅଧିକାଂଶ ସମୟ ତୁଷାରାଚ୍ଛନ୍ନ ରହେ । ତେଣୁ ହିମାଳୟ ପର୍ବତ ଅତିକ୍ରମ କରି ଅତୀତରେ ବୈଦେଶିକ ଶତ୍ରୁମାନେ ଭାରତ ଆକ୍ରମଣ କରିବା ଦୁଃସାଧ୍ୟ ଥିଲା । ଭାରତର ସୈନ୍ଧବ-ଗାଙ୍ଗେୟ ସମତଳ ଭୂମି ସିନ୍ଧୁ,ଗଙ୍ଗା, ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଉପନଦୀଗୁଡିକର ଅବବାହିକାଦ୍ୱାରା ଗଠିତ । ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଏବ, ମୃତ୍ତିକା ଉର୍ବର ଓ କୃଷୀ ଉପଯୋଗୀ । ତେଣୁ ଏଠାରେ ପ୍ରଥମେ ଦ୍ରାବିଡ଼ ଓ ଆର୍ଯ୍ୟ ସଭ୍ୟତାର ଅଭ୍ୟୁଦୟ ହୋଇଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳରେ ନନ୍ଦ, ମୌର୍ଯ୍ୟ, କୁଶାଣ ଗୁପ୍ତ, ଆଫଗାନ୍ ଓ ମୋଗଲ୍ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ବିସ୍ତାର ଲାଭ କରିଥିଲା । ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମରେ ଖାଇବର ଓ ବୋଲାନ୍ ଗିରିପଥ ଅତିକ୍ରମକରି ପ୍ରଥମେ ଦ୍ରାବିଡ଼ ଓ ଆର୍ଯ୍ୟମାନେ ଭାରତରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ । ବଙ୍ଗୋପ ସାଗର, ଆରବ ସାଗର ଏବଂ ଭାରତ ମହାସାଗରରେ ନୌଯାତ୍ରା କରି ଭାରତୀୟମାନେ ଚୀନ, ଜାପାନ ସମେତ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆ ଏବଂ ପଶ୍ଚିମ ଏସିଆ ଅନ୍ତର୍ଗତ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶ ଏବଂ ଉଇରୋପର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳ ସହିତ ବାଣିଜ୍ୟ ବେବସାୟ କରିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୋଇଥିଲେ । ବିଶେଷତଃ କଳିଙ୍ଗର ଅଧିବାସୀମାନେ ଜାଭା, ସୁମାତ୍ରା, ବାଲି, ବୋର୍ଣ୍ଣିଓ ଆଦି ପୂର୍ବ ଭାରତୀୟ ଦୀପପୁଞ୍ଜ ଓ ମାଳୟ ଉପଦ୍ୱୀପରେ ବାଣିଜ୍ୟକେନ୍ଦ୍ର ଓ ବସତିସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ହିନ୍ଦୁ, ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ ଆଦି ଧର୍ମ ସଂସ୍କୃତି ସେହି ଦେଶ ଗୁଡିକରେ ପ୍ରସାର ଲାଭ କରିଥିଲା । ସେହିପରି ଭାରତର ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ଅଞ୍ଚଳମାନଙ୍କରେ ୧୪୯୮ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରୁ ୧୬୯୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ, ଓଲନ୍ଦାଜ, ଇଂରେଜ ଓ ଫରାସୀ ପ୍ରଭୃତି ଇଉରୋପୀୟମାନେ ବାଣିଜ୍ୟକୋଠି ତଥା ଉପନିବେଶମାନ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ । ରାଜନୀତି ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ୍ତ ଗଣତାନ୍ତ୍ରୀକ ରାଷ୍ଟ୍ର । ଏକ ସଂସଦୀୟ ଲୋକତନ୍ତ୍ର ହିସାବରେ, ଏହା ୬ ଗୋଟି ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ଜାତୀୟ ରାଜନୈତିକ ଦଳକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ତନ୍ମଧ୍ୟରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି, ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଭଳି ପ୍ରମୁଖ ଦଳଗୁଡିକ ସହ ୪୦ଟି ପ୍ରାଦେଶିକ ଦଳ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଭାରତକୁ ୧୯୫୦ ମସିହାରେ ଏକ ଗଣତନ୍ତ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବେ ଘୋଷଣା କରିବା ପରଠାରୁ ନେଇ ୧୯୮୦ ମସିହା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ସଂସଦରେ ଏକମାତ୍ର ଦଳ ହିସାବରେ ପୂର୍ଣ୍ଣବହୁମତ ହାସିଲ କରି ଆସୁଥିଲା । ପରବର୍ତ୍ତୀ ଅନେକାଂଶ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି ବହୁ ପ୍ରାଦେଶିକ ଦଳମାନଙ୍କ ସହ ମିଶି ଗଠବନ୍ଧନ ଜରିଆରେ ବହୁମତ ହାସିଲ କରିଥିଲା । ୨୦୧୪ ମସିହା ସାଧାରଣ ଲୋକ ସଭା ନିର୍ବାଚନ ପରଠାରୁ ବର୍ତ୍ତମାନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି ଶାସନ କ୍ଷମତାରେ ରହିଛି । ସରକାର ଭାରତ ହେଉଛି ଏକ ସାର୍ବଭୌମ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଦେଶ । ଦେଶର ସମ୍ବିଧାନ ଭାରତରେ ସଂଘୀୟ ଶାସନ ପରିଚାଳିତ। ସଂଘର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପ୍ରଧାନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଅଟନ୍ତି । ତାଙ୍କର ସହାୟତା ପାଇଁ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରହିଥାନ୍ତି । ଭାରତୀୟ ପ୍ରଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ତିନିଟି ମୁଖ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ରହିଛି: ୧. ବିଧାୟିକା ଭାରତୀୟ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ହାତରେ ହିଁ ସବୁ ଶକ୍ତି ରହିଥାଏ। ସେମାନେ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ଥରେ ନିର୍ବାଚନ ମାଧ୍ୟମରେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରତିନିଧି ବାଛିଥାନ୍ତି । ୧୮ ବର୍ଷରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ନେତାମାନଙ୍କ ଭିତରୁ (କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତରରେ) ସାଂସଦ ଓ (ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ) ବିଧାୟକମାନଙ୍କର ନିର୍ବାଚନ କରିଥାନ୍ତି। ଏହି ନିର୍ବାଚନ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସୁଚାରୁ ରୂପେ ଚଲାଇବା ପାଇଁ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ସ୍ଥାପନା କରା ଯାଇଛି। ଭାରତର ସରକାର ଦେଶ ଓ ଜନତାର ହିତରେ କାମ କରିଥାଏ। ସରକାରୀ ତନ୍ତ୍ରର ଢାଞ୍ଚା ଭାରତରେ କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ ଏକା ପ୍ରକାର ହୋଇଥାଏ । କେନ୍ଦ୍ରର ସଂସଦ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ – ଲୋକ ସଭା ଓ ରାଜ୍ୟ ସଭା। ଲୋକ ସଭାର ସଞ୍ଚାଳନ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଓ ରାଜ୍ୟ ସଭାର ସଞ୍ଚାଳନ ଉପ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କରିଥାନ୍ତି। ସେହିପରି କେତକ ରାଜ୍ୟର ବିଧାୟିକା ମଧ୍ୟ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ – ବିଧାନ ସଭା ଓ ବିଧାନ ପରିଷଦ । ୨. କାର୍ଯ୍ୟପାଳିକା ଭାରତର ପ୍ରଶାସନିକ ପ୍ରଧାନ ହେଉଛନ୍ତି ରାଷ୍ଟ୍ରପତି । ଦେଶର ସମସ୍ତ ପ୍ରଶାସନିକ କାମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ନାମରେ ଚାଲିଥାଏ । ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ବହୁମତ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥିବା ରାଜନୈତିକ ଦଳର ନେତାମାନଙ୍କୁ ସରକାର ଗଠନ କରିବାପାଇଁ ଆମନ୍ତ୍ରଣ ଦେଇଥାନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ଗୋଟିଏ ଦଳକୁ ବହୁମତ ମିଳି ନ ଥାଏ, ସେତେବେଳେ କେତେଗୋଟି ଦଳ ପରସ୍ପର ସହିତ ମିଶି ସରକାର ଗଠନ କରିଥାନ୍ତି । ଏମାନଙ୍କର ନେତାଙ୍କୁ ସେ ପ୍ରଧାନ ମନ୍ତ୍ରୀ ରୂପେ ନିଯୁକ୍ତ କରିଥାନ୍ତି । ପ୍ରଧାନ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶକ୍ରମେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳ ଗଠନ କରିଥାନ୍ତି । ମନ୍ତ୍ରୀମଣ୍ଡଳରେ ଦୁଇ ସ୍ତରର ମନ୍ତ୍ରୀ ରହିଥାନ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତରର ମନ୍ତ୍ରୀ ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରର ମନ୍ତ୍ରୀ ୩. ନ୍ୟାୟପାଳିକା ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ନ୍ୟାୟ ପାଳିକାକୁ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତା ଏବଂ ନିଷ୍ପକ୍ଷତା ପ୍ରଦାନ କରିଛି । କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତରରେ ଉଚ୍ଚତମ ନ୍ୟାୟାଳୟ ଓ ରାଜ୍ୟ ସ୍ତରରେ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି । ଉଚ୍ଚତମ ଓ ଉଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟର ବିଚାର ପତିମାନଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ନିଯୁକ୍ତ କରିଥାନ୍ତି । ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟର ଆବଣ୍ଟନ: ସରକାରୀ ତନ୍ତ୍ରକୁ ଠିକ୍ ଭାବେ ଚଳାଇବାପାଇଁ ସମସ୍ତ କାମକୁ ବିଭିନ୍ନ ଭାଗରେ ବଣ୍ଟା ଯାଇଥାଏ । ଏଥିପାଇଁ ଅନେକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଗଠିତ ହୋଇଛି । ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ପ୍ରଧାନ ଜଣେ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତରୀୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥାନ୍ତି । କେବେ କେବେ ଏକାଧିକ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ତରୀୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଗୋଟିଏ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ପ୍ରମୁଖ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଏହା ନିମ୍ନ ସାରଣୀରୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଜଣାପଡ଼େ। ଆବଣ୍ଟନର ସ୍ତର ପ୍ରଶାସନିକ ପ୍ରଧାନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ସଚୀବ ସ୍କନ୍ଧ ସଂଯୁକ୍ତ ସଚୀବ ପ୍ରଭାଗ ଉପ ସଚୀବ / ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଶାଖା ଅନୁକର୍ମ ସଚୀବ ଅନୁଭାଗ ଅନୁଭାଗ ଅଧିକାରୀ ଗୋଟିଏ ଅନୁଭାଗରେ ସହାୟକ, ଲିପିକ, ଟାଇପିଷ୍ଟ ଆଦି କର୍ମଚାରୀ ରହିଥାନ୍ତି । ସିଧା ମନ୍ତ୍ରାଳୟର ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ମଧ୍ୟ କେତେକ ଶାଖା କାମ କରିଥାନ୍ତି, ଏଗୁଡ଼ିକୁ କକ୍ଷ ବା ପ୍ରକୋଷ୍ଠ କୁହାଯାଇଥାଏ। ସରକାରଙ୍କର ନୀତିକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ଅଧିନରେ ଦୁଇପ୍ରକାରର କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ରହିଥାଏ – ସଂଲଗ୍ନ ଓ ଅଧିନସ୍ଥ । ଏମାନେ ପ୍ରଶାସନିକ ରୂପରେ ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ଅଧିନରେ କାମ କରିଥାନ୍ତି । ଏହାର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ହୋଇଥାନ୍ତି । ସମ୍ବନ୍ଧିତ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ଟେକନିକାଲ ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହର କେନ୍ଦ୍ର ହୋଇଥାନ୍ତି ଓ ଟେକ୍ନିକାଲ ଦିଗରେ ମନ୍ତ୍ରାଳୟକୁ ପରାମର୍ଶ ମଧ୍ୟ ଦେଇଥାନ୍ତି ତଥା ଅଧିନସ୍ଥ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ ମନ୍ତ୍ରାଳୟର ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ କାମରେ ଲଗାଇଥାନ୍ତି । ରାଜ୍ୟ ଓ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଭାରତରେ ୨୮ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ୯ ଗୋଟି କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି। ତେଲେଙ୍ଗାନା ୨୦୧୪ରେ ନୂତନ ରାଜ୍ୟ ଭାବେ ମାନ୍ୟତା ପାଇଲା ତଥା ଜମ୍ମୁ ଓ କାଶ୍ମୀର୍ ଏବଂ ଲଦାଖ ନୂତନ ଭାବେ କେନ୍ଦ୍ର ଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ପରିଣତ ହେଲା। ରାଜ୍ୟ {| |- | <ol start="1"> ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଆସାମ ବିହାର ଛତିଶଗଡ଼ ଗୋଆ ଗୁଜରାଟ ହରିୟାଣା | <ol start="9"> ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ କର୍ଣ୍ଣାଟକ କେରଳ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦେଶ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ମଣିପୁର | <ol start="16"> ମେଘାଳୟ ମିଜୋରାମ ନାଗାଲାଣ୍ଡ ଓଡ଼ିଶା ପଞ୍ଜାବ ରାଜସ୍ଥାନ ସିକିମ ତାମିଲନାଡୁ | <li> ତେଲେଙ୍ଗାନା <li> ତ୍ରିପୁରା <li> ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶ <li> ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ <li> ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ |} କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ <li> ଆଣ୍ଡମାନ ଓ ନିକୋବର ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ <li> ଚଣ୍ଡୀଗଡ଼ <li> ଦାଦ୍ରା ଓ ନଗର ହବେଳୀ <li> ଡାମନ ଓ ଡିଉ <li> ଲାକ୍ଷାଦ୍ୱୀପ <li> ଦିଲ୍ଲୀ <li> ପୁଡୁଚେରୀ <li> ଜାମ୍ମୁ ଓ କାଶ୍ମୀର <li> ଲଦାଖ ବୈଦେଶିକ ନୀତି ଓ ମିଲିଟାରି thumb|ସୁଖୋଇ Su-30 MKI thumb|right|INS ଚକ୍ର the nuclear attack submarine of the Indian Navy thumb|right|ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟ . ଅର୍ଥନୀତି ସଂସ୍କୃତି ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ବିଶ୍ୱରେ ଅନନ୍ୟ । ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି ବିଶ୍ୱର ଅନେକ ପୁରାତନ ସଂସ୍କୃତି ମାନଂକ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟତମ । ଜାତୀୟ ଚିହ୍ନ ଭାରତର ତ୍ରିରଙ୍ଗା ଜାତୀୟ ପତାକା ଗେରୁଆ ରଙ୍ଗ : ସାହସ, ତ୍ୟାଗ ଓ ବୈରାଗ୍ୟର ପ୍ରତୀକ, ଧଳା ରଙ୍ଗ : ଶୁଦ୍ଧତା ଓ ସତ୍ୟର ପ୍ରତୀକ, ସବୁଜ ରଙ୍ଗ : ବିଶ୍ୱାସ ଓ ସୃଜନର ପ୍ରତୀକ, ନୀଳ ରଙ୍ଗର ଚକ୍ର : ଚକ୍ର ଦେଶର ପ୍ରଗତିର ପ୍ରତୀକ ଓ ନୀଳ ରଙ୍ଗ ଆକାଶର ବିଶାଳତା ଓ ସମୁଦ୍ରର ବ୍ୟାପ୍ତିର ପ୍ରତୀକ । ଜାତୀୟ ଚିହ୍ନ – ଅଶୋକ ଚକ୍ର – ସତ୍ୟମେବ ଜୟତେ, ସତ୍ୟର ଜୟ ହେଉ ଜାତୀୟ ପଶୁ – ବାଘ ଜାତୀୟ ପକ୍ଷୀ – ମୟୁର ଜାତୀୟ ଫୁଲ – ପଦ୍ମ ଜାତୀୟ ବୃକ୍ଷ – ବରଗଛ ଜାତୀୟ କ୍ରୀଡ଼ା – ହକି ଜାତୀୟ ଫଳ - ଆମ୍ବ ଜାତୀୟ ଭାଷା - ନାହିଁ ମହାନ ଭାରତୀୟ ଆର୍ଯ୍ୟଭଟ୍ଟ – ଶୂନର ଆବିଷ୍କାର କରିଥିଲେ ରାମାନୁଜନ – ବିଖ୍ୟାତ ଗଣିତଜ୍ଞ – ୩୫୪୨ଟି ଉପପାଦ୍ୟର ରଚନା ଓ ପ୍ରମାଣ ସ୍ୱାମୀ ବିବେକାନନ୍ଦ – ସନ୍ଥ, ରାମକୃଷ୍ଣ ପରମହଂସଙ୍କର ଶିଷ୍ୟ, ଚିକାଗୋ ବିଶ୍ୱ ଧର୍ମସଭାରେ ଯୋଗଦେଇ ଭାରତୀୟ ସନାତନ ଧର୍ମର ବ୍ୟାଖ୍ୟା ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ଜାତିର ପିତା – ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ – ଅହିଂସାର ପ୍ରତୀକ ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଠାକୁର – ସାହିତ୍ୟରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର – ୧୯୧୩ ସି.ଭି. ରମଣ – ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ମଦର ଟେରେସା – ୧୯୩୯ରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ହର ଗୋବିନ୍ଦ ଖୋରାନା – ଚିକିତ୍ସା ବିଜ୍ଞାନରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର – ଜେନେଟିକ କୋଡ଼ ସୁବ୍ରମଣ୍ୟମ ଚନ୍ଦ୍ର ଶେଖର – ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର – ୧୯୮୩ ଭେଙ୍କଟରମଣ ରାମକୃଷ୍ଣନ - ରସାୟନ ବିଜ୍ଞାନରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର - ୨୦୦୯ ଅଭିଜିତ ବାନାର୍ଜୀ - ଅର୍ଥନୀତିରେ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର - ୨୦୧୯ ଦର୍ଶନୀୟ ସ୍ଥାନ ପୁରୀର ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଦ୍ୱାରକାର ଦ୍ୱାରକାଧୀଶ ମନ୍ଦିର ବାରଣାସୀର କାଶୀ ବିଶ୍ୱନାଥ ମନ୍ଦିର ବଦ୍ରିନାଥର ବଦ୍ରୀନାଥ ମନ୍ଦିର ରାମେଶ୍ୱରମର ରାମନାଥସ୍ୱାମୀ ମନ୍ଦିର ଆସାମର କାମାକ୍ଷା ମନ୍ଦିର କୋଣାର୍କର ସୂର୍ଯ୍ୟ ମନ୍ଦିର ଅମୃତସରର ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ମନ୍ଦିର ତିରୁମାଲା ତିରୁପତି ମନ୍ଦିର – ବିଶ୍ୱର ଦ୍ୱିତୀୟ ଧନଶାଳୀ ମନ୍ଦିର ସନ୍ଥ ଥୋମାସ କ୍ୟାଥେଡ୍ରାଲ, କୁମାରୀ ମେରୀଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି – ଯାହା ପର୍ତ୍ତୁଗାଲରୁ ଆସିଥିଲା ଅଜନ୍ତା ଏଲୋରାର ଗୁମ୍ଫା ଜାମା ମସଜିଦ – ଭାରତର ବୃହତ୍ତମ ମସଜିଦ ସହସ୍ର ଖମ୍ବ ବିଶିଷ୍ଟ ମନ୍ଦିର ୯୭୦୦୦ ବତୀଯୁକ୍ତ ମହିଶୁର ପ୍ୟାଲେସ ଏକକ ପ୍ରସ୍ତର ନିର୍ମିତ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପ୍ରତିମା, ଏସିଆରେ ବୃହତ୍ତମ କାଶ୍ମୀରର ଡାଲ ହ୍ରଦ ଆଗ୍ରାର ତାଜମହଲ କଲିକତା, ଆନନ୍ଦର ସହର ସର୍ବାଧିକ ବୃଷ୍ଟି ବହୁଳ ଅଞ୍ଚଳ – ଚେରାପୁଞ୍ଜି ଭାରତ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ମନ୍ତବ୍ୟ ମାନବ ଜାତିର କ୍ରୀଡ଼ାଭୂମି, ମାନବ ଭାଷାର ଜନ୍ମଭୂମି, ଇତିହାସର ଜନନୀ, କିମ୍ବଦନ୍ତୀର ଜେଜେମା’, ସଂସ୍କୃତିର ଗୋସେଇଁ ମା । ମାନବ ଜାତୀର ସବୁଠାରୁ ମୁଖ୍ୟ ଦସ୍ତାବେଜ ଓ ଇତିହାସର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ସୂଚନାତ୍ମକ ନଥିପତ୍ର ଆଦି ଭାରତରେ ହିଁ ମିଳିଥାଏ।... ମାର୍କ ଟ୍ୱାଇନ୍ (India is, the cradle of the human race,the birthplace of human speech, the mother of history, the grandmother of legend, and the great grand mother of tradition.Our most valuable and most instructive materials in the history of man are treasured up in India only. – Mark Twain) ଭାରତ ନିକଟରେ ଆମେ ସମସ୍ତେ କୃତଜ୍ଞ, ଯିଏ ଆମକୁ ଗଣନା ଶିଖାଇଛି, ଯାହା ବିନା କୌଣସି ବୈଜ୍ଞାନିକ ଉଦ୍ଭାବନ ସମ୍ଭବପର ହୋଇ ପାରି ନ ଥାନ୍ତା।... ଆଲବର୍ଟ ଆଇନଷ୍ଟାଇନ (We owe a lot to the Indians, who taught us how to count, without which no worthwhile scientific discovery could have been made. – Albert Einstein) ଖେଳ thumb|କବାଡି ଖେଳ ଭାରତରେ ବହୁ ସ୍ଥାନୀୟ ଖେଳ ରହିଛି ଯାହା ଏବେ ମଧ୍ୟ ଲୋକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇରହିଛି ଯଥା: କବାଡି, ଖୋ-ଖୋ, କୁସ୍ତି , ଗିଲି-ଦଣ୍ଡା ଇତ୍ୟାଦି. କବାଡିରେ ଭାରତ ସମସ୍ତ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ ପଦକ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛି । ଆଉ କେତେକ ଯୁଦ୍ଧ କୌଶଳକୁ ମଧ୍ୟ ଖେଳ ଭାବରେ ଖେଳାଯାଉଥିଲା ଯେପରିକିକଳରିପୟୁଟୁ, ମୁଷ୍ଟି ଯୁଦ୍ଦ, ସିଲାମ୍ବ୍ମମ ଓ ମର୍ଦମି, । ରାଜୀବ ଗାନ୍ଧୀ ଖେଳରତ୍ନ ଓ ଅର୍ଜୁନ ପୁରସ୍କାର ଭାରତରେ ଖେଳ ନିମନ୍ତେ ଦିଆଯାଉଥିବା ସର୍ବୋଚ୍ଚ ପୁରସ୍କାର। ଦ୍ରୋଣାଚାର୍ୟ ପୁରସ୍କାର ଶ୍ରେଷ୍ଠ କୋଚଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥାଏ । ଚେସ, ଭାରତରେ ଖୁବ ଲୋକପ୍ରିୟ ଏହାକୁ ଚତୁରଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ, ଚେସରେ ଭାରତରୁ ବହୁ ଗ୍ରାଣ୍ଡମାଷ୍ଟର ଥିବାରୁ ଏହା ବହୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ହୋଇପାରିଛି।ବିଶ୍ୱନାଥ ଆନନ୍ଦ ଚତୁରଂଗ ଖେଲରେ ବିଶ୍ୱ ବିଜେତା ଥିଲେ। ଅନ୍ୟ ଖେଳ ମଧ୍ୟରୁ ଭାରତ ବ୍ୟାଡମିନ୍ଟନ, ଟେନିସ, ବନ୍ଧୁକ ଚାଳଣାରେ ବହୁ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି। କୁସ୍ତି ଓ ଫୁଟବଲ ଭାରତର ଗୋଆ, ତାମିଲନାଡୁ, କେରଳ, ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାରତରେ ଖୁବ ଲୋକପ୍ରିୟ । ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଖେଳ ହେଉଛି ହକି । ଭାରତୀୟ ହକି ଦଳ ୧୯୭୫ ହକି ବିଶ୍ୱକପ ଓ ଅଲମ୍ପିକ କ୍ରୀଡାରେ ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆଠ ଥର ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ, ଥରେ ରୌପ୍ୟ ଏବଂ ଦୁଇଥର ବ୍ରୋଞ୍ଜ ପଦକ ଜିତି ସାରିଛି ।କ୍ରିକେଟ ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ଖେଳ ଭାରତ ଏଥିରେ ୧୯୮୩ ଓ ୨୦୧୧ରେ କ୍ରିକେଟ ବିଶ୍ୱକପ ଓ ୨୦୦୭ରେ ୨୦-୨୦ ବିଶ୍ୱକପ ଜିତିଛି ।୨୦୧୭ରେ ଭାରତ ୧୭ ବର୍ଷରୁ କମ୍ ଫିଫା ବିଶ୍ୱକପ ଆୟୋଜନ କରିବା ଆହୁରି ଦେଖନ୍ତୁ ଭାରତର ରାଷ୍ଟ୍ରପତିମାନଙ୍କର ତାଲିକା ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କର ତାଲିକା ଆଧାର ଅଧିକ ତଥ୍ୟ National Portal of the Government of India India profile from the BBC News India Encyclopædia Britannica entry India at the UCB Government Information Library ଶ୍ରେଣୀ:ଭାରତ ଶ୍ରେଣୀ:ଦେଶ ଶ୍ରେଣୀ:ବଛା ଲେଖା

India

https://or.wikipedia.org/wiki/India

ଲେଉଟାଣି ଭାରତ

Main Page

https://or.wikipedia.org/wiki/Main_Page

redirect ପ୍ରଧାନ ପୃଷ୍ଠା]]

ଓଡ଼ିଆ

https://or.wikipedia.org/wiki/ଓଡ଼ିଆ

ଓଡ଼ିଆ ବୋଧେ: ଭାରତରେ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଓଡ଼ିଆ ଲିପି ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ଖାଦ୍ୟକୁ ବୁଝାଇପାରେ

ପ୍ରଧାନ ପୃଷ୍ଠା

https://or.wikipedia.org/wiki/ପ୍ରଧାନ_ପୃଷ୍ଠା

<div id="ପ୍ରଧାନ ପୃଷ୍ଠା"> 40px|link=|alt=78px|link= ବଛା ଲେଖା 40px|link=|alt=ପ୍ରସଙ୍ଗ ପଞ୍ଜିକା 40px|link=|alt=18px|link= ବଛା ଛବି 38px|link=|alt=ଉଇକିପିଡ଼ିଆ ବ୍ୟବହାର କରିବେ କିପରି |} 44px|link=|alt=ଅଲଗା ଭାଷାରେ ଉଇକିପିଡ଼ିଆ 37px|link=|alt=ଉଇକିମିଡିଆର ସହପ୍ରକଳ୍ପ  ''ଉପରକୁ ଯିବେ – [ ପୁନଃ ଲୋଡ଼] – ଉଇକିମିଡ଼ିଆ ଭାରତ ପୋର୍ଟାଲ – ପରିସଂଖ୍ୟାନ – ଆଲୋଚନା ସଭା – ଯୋଗାଯୋଗ – 14px|link=//facebook.com/groups/OdiaWiki ଫେସବୁକ – 14px|link=//twitter.com/odiawiki ଟୁଇଟର </div> __NOTOC__ __NOEDITSECTION__ __NOINDEX__

୨୦୦୬

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୦୦୬

ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୦୦୬

ଜାପାନ

https://or.wikipedia.org/wiki/ଜାପାନ

ଜାପାନ (日本, ନିପ୍ପୋଁ ବା ନିହୋଁ), ପୂର୍ବ ଏସିଆରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ଦ୍ୱୀପ ରାଷ୍ଟ୍ର । ଏହାର ପଶ୍ଚିମରେ ଜାପାନ ସାଗର, ଓଖୋତ୍ସକ ସାଗରଠାରୁ ପୂର୍ବ ଚୀନ ସାଗର ଓ ତାଇୱାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ଯାପ୍ତ ହୋଇ ରହିଛି । ପ୍ରଶାନ୍ତ ଅଗ୍ନିବଳୟର ଏକ ଅଂଶ, ଜାପାନ ୬,୮୫୨ଟି ଦ୍ୱୀପରେ ଗଢାହୋଇଛି ଯାହାର ପ୍ରାୟ ୩,୭୭,୯୭୫ ବର୍ଗ କି.ମି. କ୍ଷେତ୍ରଫଳ ରହିଛି; ଦେଶର ପାଞ୍ଚଟି ମୁଖ୍ଯ ଦ୍ୱୀପ ହେଲା, ଉତ୍ତରରୁ ଦକ୍ଷିଣକୁ କ୍ରମେ ହୋକାଇଦୋ, ହୋଁଶୁ, ଶିକୋକୁ, କ୍ଯୁଶୁ ଏବଂ ଓକିନାୱା । ଟୋକିଓ ଜାପାନର ରାଜଧାନୀ ଓ ବୃହତ୍ତମ ସହର । ଅନ୍ଯାନ୍ଯ ମୁଖ୍ଯ ସହରଗୁଡ଼ିକ ହେଲା; ୟୋକୋହାମା, ଓସାକା, ନାଗୋୟା, ସାପ୍ପୋରୋ, ଫୁକୁଓକା, କୋବେ ଓ କ୍ଯୋଟୋ ଇତ୍ୟାଦି । ଜାପାନ, ବିଶ୍ୱର ଏକାଦଶ ଜନବହୁଳ ଦେଶ ତଥା ଅଧିକ ଘନତ୍ୱ ବିଶିଷ୍ଟ ଏବଂ ଅଧିକ ସହରୀକୃତ ଦେଶମାନଙ୍କ ମଧ୍ଯରୁ ଅନ୍ଯତମ । ଦେଶର ତିନି-ଚତୁର୍ଥାଂଶ ଅଞ୍ଚଳ ପାର୍ବତ୍ଯାଞ୍ଚଳ ହୋଇଥିବାରୁ ପ୍ରାୟ ୧୨.୬୨ କୋଟି ଲୋକ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ଉପକୂଳବର୍ତ୍ତୀ ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସକରନ୍ତି । ଜାପାନକୁ ୪୭ଟି ପ୍ରଶାସନିକ ରାଜ୍ଯରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଏହା ପାରମ୍ପରିକ ରୂପେ ଆଠଟି ଅଞ୍ଚଳରେ ଗଠିତ । ୩୭.୪ ନିୟୁତ ଲୋକଙ୍କ ସହ, ବୃହତ୍ତ୍ ଟୋକିଓ ଅଞ୍ଚଳ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବାଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ମହାନଗର ଅଞ୍ଚଳ । ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:ଏସିଆର ଦେଶ

2006

https://or.wikipedia.org/wiki/2006

REDIRECT ୨୦୦୬

୨୦୦୭

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୦୦୭

ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୦୦୭

Oriya

https://or.wikipedia.org/wiki/Oriya

REDIRECT ଓଡ଼ିଆ

୨୦୦୪

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୦୦୪

ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୦୦୪

ବାଂଲାଦେଶ

https://or.wikipedia.org/wiki/ବାଂଲାଦେଶ

ଲେଉଟାଣି ବଙ୍ଗଳାଦେଶ

ସାର୍ବଭୌମ ସ୍ୱାଧୀନ ଦେଶମାନଙ୍କର ତାଲିକା

https://or.wikipedia.org/wiki/ସାର୍ବଭୌମ_ସ୍ୱାଧୀନ_ଦେଶମାନଙ୍କର_ତାଲିକା

ଦେଶର ନାମଜାତିସଙ୍ଘରେ ସଦସ୍ୟତା ସାର୍ବଭୌମତା ଉପରେ ବିବାଦ ଦେଶ ବିଷୟରେ ଟିପ୍ପଣୀ A AAAA AAAA AAAZZZ↓ ଜାତିସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ଦେଶ କିମ୍ବା ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ଦେଶ ↓A AAAZZZ – ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଅଷ୍ଟ୍ରିଆ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ଓ ନ‍ଅଗୋଟି ରାଜ୍ୟ (Bundesländer)କୁ ନେଇ ଗଠିତ. – ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ରାଷ୍ଟ୍ରମଣ୍ଡଳ (commonwealth)A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଏକ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ ଏବଂ ୬ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ୧୦ଟି ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ଗଠିତ – କୋଟ ଡେ ଆଇଭଏରେ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଆଇସଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଆଙ୍ଗୋଲା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଆଜେରବୈଜାନ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଆଜେରବୈଜାନରେ ଦୁଇଟି ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ନାକଚିଭିଆନ ଓ ନାଗୋର୍ନୋ-କାରାବାଖA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଆଣ୍ଟିଗୁଆ ଓ ବାର୍ବୁଡା ଏକ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ ଅର୍ଥାତ୍ ଏହା କମନୱେଲ୍‍ଥ ଦେଶ(ବ୍ରିଟେନର ପୂର୍ବତନ ଉପନିବେଶ)ଙ୍କ ଭିତରୁ ଗୋଟେ ଓ ଏଯାବତ୍ ବ୍ରିଟେନର ରାଜା/ରାଣୀଙ୍କୁ ଦେଶର ମୁଖିଆ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ – ଆଣ୍ଡୋରା ରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଆଣ୍ଡୋରା ଦେଶର ରାଷ୍ଟ୍ରାଧ୍ୟକ୍ଷ ପଦବୀ ମିଳିତ ଭାବେ ଫରାସୀ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଓ ଅର୍ଗେଲ ରୋମାନ କ୍ୟାଥଲିକ ଧର୍ମପ୍ରଦେଶ (diocese)ର ବିଶପଙ୍କ ହାତରେ  – ଆଫଗାନିସ୍ତାନ ଇସ୍ଲାମିକ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁZZZAbkhazia → ଆବଖାଜିଆA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା ୨୩ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ଗୋଟିଏ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ନଗରୀକୁ ନେଇ ଗଠିତ – ଆର୍ମେନିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶପାକିସ୍ତାନଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ ନୁହଁPakistan Worldview – Report 21 – Visit to AzerbaijanSenate of Pakistan — Senate foreign relations committee, 2008 Nilufer Bakhtiyar: "For Azerbaijan Pakistan does not recognise Armenia as a country" 13 September 2006 [14:03] – Today.Az – ଆଲଜିରିଆ ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଆଲବାନିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁThe Irish state is often referred to as the Republic of Ireland (its official description but not its name). Sometimes this is done to distinguish the state from the island of Ireland as a whole. However, sometimes it is done for political reasons and is contentious.A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ – ଇକ୍ୱାଡୋର ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଇଜିପ୍ଟ ଆରବ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଇଟାଲୀ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ଇଟାଲୀରେ ୫ଟି ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ଆଓସ୍ତା ଉପତ୍ୟକା, ଫ୍ରିଉଲି-ଭେନେଜିଆ ଜିଉଲିଆ, ସାର୍ଡିନିଆ, ସିସିଲି ଓ ଟ୍ରେଣ୍ଟିନୋ-ଆଲ୍ଟୋ ଆଡିଜେ (ସୁଦ୍‌ତିରୋଲ) – ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆରେ ବିଶେଷ ସ୍ୱାତନ୍ତ୍ର୍ୟ ଥିବା ପାଞ୍ଚଟି ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ଆସେହ୍, [ଜାକାର୍ତ୍ତା]], ଯୋଗଜାକାର୍ତ୍ତା, ପାପୁଆ ଓ ପଶ୍ଚିମ ପାପୁଆ  – ଇଥିଓପିଆ ସଙ୍ଘୀୟ ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଥିଓପିଆ ନ‍ଅଟି ପ୍ରଦେଶ ଓ ଦୁଇଟି ଅଧିକୃତ ନଗରୀକୁ ନେଇ ଗଠିତ – ଇରିଟ୍ରିଆ ପ୍ରଦେଶA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଇରାକ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇରାକ ୧୮ଟି ରାଜ୍ୟର ଗୋଟେ ସଙ୍ଘSource: Iraqi constitution ଯେଉଁଥିରୁ ତିନିଟି ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଇରାକି କୁର୍ଦ୍ଦିସ୍ତାନର ଅଂଶବିଶେଷ – ଇରାନ ଇସ୍ଲାମିକ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଇସ୍ରାଏଲ ପ୍ରଦେଶA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ୩୨ଟି ଦେଶଙ୍କଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ ନୁହଁ ପାଲେଷ୍ଟାଇନ ଦାବୀ କରୁଥିବା ପ୍ରୟ ଅଞ୍ଚଳ ଇସ୍ରାଏଲ ଅଧିକୃତ । ଇସ୍ରାଏଲ ଆକ୍ରମଣ କରି ପୂର୍ବ ଜେରୁସାଲେମକୁ ଅଧିକାର କରିଥିଲା, Knesset website, Basic Law: Jerusalem, Capital of Israel ଯାହାକି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସମୁଦାୟଦ୍ୱାରା ମାନ୍ୟତାପ୍ରାପ୍ତ ନଥିଲା । ୱେଷ୍ଟ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳଅରେ ଏଯାବତ୍ ଇସ୍ରାଏଲର ଅଧିକାର ବଳବତ୍ତର । ଇସ୍ରାଏଲର ଏକପାଖିଆ ଯୁଦ୍ଧବିରାମ ପରଠୁଁ ଗାଜା ପଟ୍ଟିରେ ଏହାର ନାଗରିକ ବା ସୈନିକ ଉପସ୍ଥିତି ନାହିଁ ତଥାପି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ନିୟମାନୁସାରେ ଏହା ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ଇସ୍ରାଏଲ ଦଖଲରେ ଇସ୍ରାଏଲ ୩୨ଟି ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ (ପ୍ରାୟ ସବୁ ଆରବ ଦେଶ) ଓ ସାହାରାୱି ଆରବ ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ ନୁହଁ । – ଉଗାଣ୍ଡା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଉଜବେକିସ୍ତାନ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଉଜବେକିସ୍ତାନରେ ଗୋଟେ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଅଛି: କାରାକଲ୍‌ପକସ୍ତାନଉତ୍ତର କୋରିଆ → ଉତ୍ତର କୋରିଆA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁZZZଉତ୍ତର ସାଇପ୍ରସ → ଉତ୍ତର ସାଇପ୍ରସA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଉରୁଗୁଏ ପ୍ରାଚ୍ୟ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଋଷୀୟ ସଙ୍ଘA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଋଷିଆ ୮୫ଟି ସଙ୍ଘୀୟ ଘଟକ (ଗଣରାଜ୍ୟ, ଓବଲାଷ୍ଟ, କ୍ରାଇ, ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଓକ୍ରୁଗ, କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ନଗରୀ ଓ ଗୋଟିଏ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଓବଲାଷ୍ଟ)ର ଏକ ସଙ୍ଘ ।  – ଏଲ ସାଲଭାଡୋର ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଏସ୍ତୋନିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ – ଓମାନ ସଲ୍‍ତନତA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରଚଳିତ ନାମ ହେଲା କଙ୍ଗୋ-ବ୍ରାଜାଭିଲA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁଅନ୍ୟ ଏକ ପ୍ରଚଳିତ ନାମ ହେଲା କଙ୍ଗୋ-କିନସାସା । ପୂର୍ବେ ଜାଇରେ ନାମଟି ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ଯାହାକି ୧୯୭୧ରୁ ୧୯୯୭ ଯାଏଁ ଆଧିକାରିକ ନାମ ମଧ୍ୟ ଥିଲା ।A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – କତର ପ୍ରଦେଶA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – କମ୍ବୋଡ଼ିଆ ରାଜତନ୍ତ୍ରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – କଲମ୍ବିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – କାଜାଖସ୍ତାନ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁThe legal name for Canada is the sole word; an officially sanctioned, though disused, name is Dominion of Canada (which includes its legal title); see: Name of Canada, Dominion.A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ କାନାଡ଼ା ଗୋଟେ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ । ଏହା ୧୦ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ୩ଟି ଅଞ୍ଚଳ ଏକ ସଙ୍ଘ – କାମେରୁନ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – କିରଗିଜ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – କିରିବାତି ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – କୁଏତ ପ୍ରଦେଶA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁZZZକୁକ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ → କୁକ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – କେନିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – କାବୋ ଭର୍ଡ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – କୋମୋରୋସ ସଙ୍ଘA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ କୋମୋରୋସ ୩ଟି ଦ୍ୱୀପର ଏକ ସଙ୍ଘConstitution of Comoros, Art. 1. – କୋରିଆ ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଜନବାଦୀ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ ଏହାର ସ୍ୱତ୍ତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ଉତ୍ତର କୋରିଆ ଦୁଇଟି ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟଙ୍କଦ୍ୱାରା ଅସ୍ୱୀକୃତ: ଜାପାନ ଓ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆBoth North Korea and South Korea claim to be the sole legitimate government of Korea. See also Foreign relations of North Korea and Foreign relations of South Korea.କୋରିଆ ଗଣରାଜ୍ୟ → କୋରିଆ, ଦକ୍ଷିଣA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁକୋରିଆ ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଜନବାଦୀ ଗଣରାଜ୍ୟ → କୋରିଆ, ଉତ୍ତରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – କୋରିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶଉତ୍ତର କୋରିଆ ଏହାର ସ୍ୱତ୍ତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆରେ ଗୋଟେ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ଜେଜୁ-ଡୋ ଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ ଗୋଟେ ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟଦ୍ୱାରା ଅସ୍ୱୀକୃତ: ଉତ୍ତର କୋରିଆ – କୋଷ୍ଟାରିକା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁZZZକୋସୋଭୋ → କୋସୋଭୋA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – କ୍ରୋଏସିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ – କ୍ୟୁବା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଗାବନୀୟ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁଗାମ୍ବିଆ  – ଗାମ୍ବିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଗାୟାନା ସହକାରୀ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଗିନି ଗଣରାଜ୍ୟଗିନି-କୋନାକ୍ରି ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣାଶୁଣାA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଗିନି-ବିଶାଉ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଗ୍ୱାଟେମାଲା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ହେଲେନିକ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ଅଥୋସ ଶୃଙ୍ଗ ଗ୍ରୀସର ଏକ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଯାହା ମିଳିତ ଭାବେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ "ପବିତ୍ର ସଙ୍ଗଠନ" ଓ ଗ୍ରୀସଦ୍ୱାରା ନିଯୁକ୍ତ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କଦ୍ୱାରା ସଞ୍ଚାଳିତ ହୁଏConstitution of Greece, Art. 105.A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଗ୍ରେନାଡ଼ା ଗୋଟେ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ – ଘାନା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଚାଡ଼ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଚିଲି ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଷ୍ଟର ଦ୍ୱୀପ ଓ ଜୁଆନ ଫର୍ଣ୍ଣାଣ୍ଡେଜ ଦ୍ୱୀପ ଚିଲିର ବିଶେଷ ଅଞ୍ଚଳ – ଚୀନ ଜନବାଦୀ ଗଣରାଜ୍ୟThe People's Republic of China (PRC) is commonly referred to as "China", while the Republic of China (ROC) is commonly referred to as "Taiwan". The ROC is also occasionally known diplomatically as Chinese Taipei, along with other names.A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ ଅନୁସାରେ ୨୨ଟି ଦେଶଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ ନୁହଁ ଚୀନ ଜନତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟରେ ପାଞ୍ଚଟି ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ଗୁଆଙ୍ଗସି, ଇନର ମଙ୍ଗୋଲିଆ, ନିଙ୍ଗସିଆ, ଜିନଜିଆଙ୍ଗ ଓ ତିବତ । ଏହାଛଡା ଦୁଇଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଶାସନିକ କ୍ଷେତ୍ର ଚୀନର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱରେ,ଯଥା ଚୀନ ୨୧ଟି ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ ଓ ଭାଟିକନଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ ନୁହଁ, ଏମାନେ ବରଂ ତାଇୱାନକୁ ସ୍ୱୀକୃତ କରନ୍ତିSee also Dates of establishment of diplomatic relations with the People's Republic of China and Foreign relations of the People's Republic of China.ଚୀନ ଗଣରାଜ୍ୟ → ତାଇୱାନA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁA simpler official short-form name has been encouraged by the Czech government: the English variant Czechia remains uncommon, but variants in Czech (Česko) and some other languages are more popular. See Name of the Czech RepublicA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଜର୍ଜିଆରେ ଦୁଇଟି ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ଆଡଜାରା ଓ ଆବଖାଜିଆ । In ଆବଖାଜିଆ and ଦକ୍ଷିଣ ଓସେଟିଆ, ବସ୍ତୁତଃ ଦୁଇଟି ନୂଆ ଦେଶ ଗଠିତ ହୋ‍ଇସାରିଛି – ଜର୍ଡାନ ହାଶିମି ରାଜତନ୍ତ୍ରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଜର୍ମାନୀ ସଙ୍ଘୀୟ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ଜର୍ମାନୀ ୧୬ଟି ରାଜ୍ୟ (Länder)ର ଏକ ସଙ୍ଘ ।A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଜାମାଇକା ଗୋଟେ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ – ଜାମ୍ବିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଜିବୁଟି ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଜିମ୍ବାୱେ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁଟିମୋର-ଲେଷ୍ଟେ → ପୂର୍ବ ଟିମୋରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଟୁଭାଲୋ ଏକ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ – ଟୋଗୋ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଟୋଙ୍ଗା ରାଜତନ୍ତ୍ରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁZZZଟ୍ରାନ୍ସନିଷ୍ଟ୍ରିଆ → ଟ୍ରାନ୍ସନିଷ୍ଟ୍ରିଆA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଟ୍ୟୁନିସିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଡେନମାର୍କ ରାଜତନ୍ତ୍ରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ଡେନମାର୍କ ରାଜତନ୍ତ୍ରରେ ଦୁଇଟି ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: (Føroyar/Færøerne) (Kalaallit Nunaat/Grønland) – ଡୋମିନିକା ରାଷ୍ଟ୍ରମଣ୍ଡଳA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁZZZତାଇୱାନ (ଚୀନ ଗଣରାଜ୍ୟ) → ତାଇୱାନA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ତାଜିକିସ୍ତାନ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ତାଜିକିସ୍ତାନରେ ଗୋଟିଏ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛୀ: ଗର୍ନୋ-ବାଦଖ‌ଶାନ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ରାଜ୍ୟ – ସଂଯୁକ୍ତ ତାଞ୍ଜାନିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ତାଞ୍ଜାନିଆରେ ଗୋଟେ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଅଛି: ଜାଞ୍ଜିବର A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ତୁର୍କୀ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ତ୍ରିନିଦାଦ ଓ ଟବାଗୋ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ତ୍ରିନିଦାଦ ଓ ଟବାଗୋରେ ଗୋଟେ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ଟବାଗୋ – ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ରାଜତନ୍ତ୍ରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁZZZ ଦକ୍ଷିଣ ଓସେଟିଆ → ଦକ୍ଷିଣ ଓସେଟିଆA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁଦକ୍ଷିଣ କୋରିଆ → କୋରିଆ, ଦକ୍ଷିଣA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଦକ୍ଷିଣ ସୁଦାନ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଦକ୍ଷିଣ ସୁଦାନ ୧୦ଟି ରାଜ୍ୟର ଏକ ସଙ୍ଘ – ନରୱେ ରାଜତନ୍ତ୍ରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ସ୍‌ଭାଲବାର୍ଡ ନରୱେର ଅବିଭାଜ୍ୟ ଅଙ୍ଗ, କିନ୍ତୁ ସ୍‌ଭାଲବାର୍ଡ ସନ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ଏହାର ବିଶେଷ ସ୍ଥିତି ରହିଛି । ଜାନ ମାୟେନ ଦ୍ୱୀପ ନରୱେର ଅବିଭାଜ୍ୟ ଅଙ୍ଗ, କିନ୍ତୁ ଏହା ସମ୍ମିଳିତ ହୋ‍ଇନାହିଁ । ନରୱେର ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଆଶ୍ରିତ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ରହିଛି: ବୋଭେଟ ଦ୍ୱୀପ ପିଟର ୧ ଦ୍ୱୀପ କ୍ୱିନ୍ ମଡ୍ ସ୍ଥଳୀ – ନାଇଜର ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ନାଇଜେରିଆ ସଙ୍ଘୀୟ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ନାଇଜେରିଆ ୩୬ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ଗୋଟିଏ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳର ଏକ ସଙ୍ଘ – ନାଉରୁ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁZZZନାଗୋର୍ନୋ-କାରାବାଖ → ନାଗୋର୍ନୋ-କାରାବାଖA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ନାମିବିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଗୋଟେ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ । ଦୁଇଟି ପରାଶ୍ରିତ ଅଞ୍ଚଳ ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଉପରେ ନିର୍ଭର: ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଦୁଇଟି ସ୍ୱାଧୀନ କ୍ଷେତ୍ର ପ୍ରତି ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱ ରହିଛି (କିନ୍ତୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣର ଦାବୀ ନୁହଁ): କୁକ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ ଓ ନିଉଏର ଯଥାକ୍ରମେ ୩୯ଟି ଓ ୧୧ଟି ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ ସହ ରାଜନୈତିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ରହିଛି । For more information, see Foreign relations of the Cook Islands. ଜାତିସଙ୍ଘରେ ସେମାନଙ୍କର ଚୁକ୍ତି କରିବାର ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଧିକାର ଅଛି ଓ ସେମାନେ ଜାତିସଙ୍ଘର କେତେକ ବିଶିଷ୍ଟ ସଙ୍ଗଠନର ସଦସ୍ୟ.ZZZନିଉଏ → ନିଉଏA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ନିକାରାଗୁଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ନିକାରାଗୁଆରେ ଦୁଇଟି ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ଆଟଲାଣ୍ଟିକୋ ସୁର ଓ ଆଟଲାଣ୍ଟିକୋ ନର୍ଟେ  – ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡ ରାଜତନ୍ତ୍ର A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡ ରାଜତନ୍ତ୍ର ଚାରୋଟି ଦେଶକୁ ନେଇ ଗଠିତ: ରାଜା ଓ ତାଙ୍କ ମନ୍ତ୍ରୀ ଘଟକ ଦେଶ ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଓ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜତନ୍ତ୍ର, ଉଭୟର ଶାସନ କରନ୍ତି । କୁରାସାଓ, ସିଣ୍ଟ ମାର୍ଟେନ ଓ ଆରୁବାର ଯଥେଷ୍ଟ ସ୍ୱାଧୀନତା ରହିଛି । ବୋନାଏରେ, ସାବା ଓ ସିଣ୍ଟ ଇଉଷ୍ଟାସିଅସ ନାମକ ତିନିଟି ଦ୍ୱୀପ, ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବିଶେଷ ରାଜ୍ୟ । ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡ ସମଗ୍ର ରାଜତନ୍ତ୍ର କିମ୍ବା ଏହାର ଗୋଟିଏ ଘଟକ ଦେଶ ନେଦରଲ୍ୟାଣ୍ଡକୁ ସୂଚାଇ ପାରେ । ସମଗ୍ର ରାଜତନ୍ତ୍ରଟି ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ କିନ୍ତୁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ଆଇନ କେବଳ ଇଉରୋପରେ ଥିବା ଅଂଶରେ ହିଁ ଲାଗୁ ହୁଏ । – ନେପାଳ ସଙ୍ଘୀୟ ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ନେପାଳ ୧୪ଟି ମଣ୍ଡଳକୁ ନେଇ ଗଠିତ ଏକ ସଙ୍ଘ – ପର୍ତ୍ତୁଗୀଜ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ପର୍ତ୍ତୁଗାଲର ଦୁଇଟି ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ଆଜୋରେସ ଓ ମଦିରା – ପାକିସ୍ତାନ ଇସ୍ଲାମି ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ପାକିସ୍ତାନ ଚାରୋଟି ରାଜ୍ୟ, ଗୋଟିଏ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଜିଲ୍ଲା ଓ ଆଦିବାସୀ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡିକୁ ନେଇ ଗଠିତ । ପାକିସ୍ତାନ, କାଶ୍ମୀର ଉପରେ ଭାରତର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ ଅସ୍ୱୀକାର କରେ ଏବଂ କାଶ୍ମୀରର କିଛି ଭାଗ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ମଧ୍ୟ କରେ, କିନ୍ତୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବେ ଏହାର କୌଣସି ଭାଗ ଉପରେ ଦାବୀ କରେନାହିଁ, Constitution of Pakistan, Art. 1. ବରଂ ଏହାକୁ ବିବାଦିତ ଅଞ୍ଚଳ ଗ୍ରହଣ କରେ । ଏହାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣଭୁକ୍ତ କାଶ୍ମୀର ଦୁଇଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଭକ୍ତ ଓ ପାକିସ୍ତାନର ମୁଖ୍ୟ ଭାଗଠାରୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୁଏ:Sovereignty over Kashmir is disputed between India and Pakistan; smaller parts are disputed by the People's Republic of China and the Republic of China. Kashmir is divided between India, Pakistan and the PRC. See the List of territorial disputes.  – ପାନାମା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ପାପୁଆ ନିଉ ଗିନି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ପାପୁଆ ନିଉ ଗିନି ଗୋଟେ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ ଓ ଏହାର ଗୋଟିଏ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ବାଉଗେନଭିଲେ – ପାରାଗୁଏ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ପାଲାଉ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ସହ ମୁକ୍ତ ସଂସର୍ଗ ସନ୍ଧିଦ୍ୱାରା ଚୁକ୍ତିବଦ୍ଧ – ପାଲେଷ୍ଟାଇନ ପ୍ରଦେଶA ଜାତିସଙ୍ଘରେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ଦେଶ; ଜାତିସଙ୍ଘର ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ ସଙ୍ଗଠନର ସଦସ୍ୟ ଇସ୍ରାଏଲ ଏହାର ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ପାଲେଷ୍ଟାଇନ ୧୩୫ଟି ଦେଶର ରାଜନୈତିକ ସମର୍ଥନ ହାସଲ କରିଛି । ଏହାର କୈଣସି ନିଶ୍ଚିତ ସୀମାରେଖା ନାହିଁ କିମ୍ବା ଏହା ଦାବୀ କରୁଥିବା ଅଧିକାଂଶ ଅଞ୍ଚଳ ଏହାର ଦଖଲରେ ହିଁ ନାହିଁSee the following on statehood criteria: "...the Palestinian State also meets the traditional criteria under the Montevideo Convention..."; "...the fact that a majority of states have recognised Palestine as a State should easily fulfill the requisite state practice". "It is possible, however, to argue for Palestinian statehood based on the constitutive theory". "Whether one applies the criteria of statehood set out in the Montevideo Convention or the more widely accepted constitutive theory of statehood, Palestine might be considered a state." ପାଲେଷ୍ଟାଇନ ଜାତିସଙ୍ଘର ୟୁନେସ୍କୋର ସଦସ୍ୟ ଓ ଜାତିସଙ୍ଘରେ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ସଦସ୍ୟ । – ଟିମୋର-ଲେଷ୍ଟେର ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟThe government of East Timor uses "Timor-Leste" as the English translation.A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ପେରୁ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ପୋଲାଣ୍ଡ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟପ୍ରିଡନେଷ୍ଟ୍ରୋଭି → ଟ୍ରାନ୍ସନିଷ୍ଟ୍ରିଆA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଫିଜି ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଫିଜିରେ ଗୋଟେ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ରୋଟୁମା – ଫିନଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ହେଉଛି ଫିନଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଗୋଟେ ନିଷ୍ପକ୍ଷ ଓ ସୈନ୍ୟମୁକ୍ତ ଦ୍ୱୀପÅland was demilitarised by the Treaty of Paris in 1856, which was later affirmed by the League of Nations in 1921, and in a somewhat different context reaffirmed in the treaty on Finland's admission to the European Union in 1995. – ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଫିଲିପାଇନ୍ସର ଗୋଟିଏ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଅଛି: ମୁସଲିମ ମିଣ୍ଡାନାଓରେ ଥିବା ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ. – ଫ୍ରାନ୍ସ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ପାଞ୍ଚଟି ବୈଦେଶିକ ଅଞ୍ଚଳ ଫ୍ରାନ୍ସ ଅନ୍ତର୍ଗତ: ଫରାସୀ ଗାୟାନା, ଗୁଆଡାଲୁପେ, ମାର୍ଟିନିକ୍, ମାୟୋଟ୍ଟେ ଓ ରିୟୁନିୟନ । ଏହାଛଡା ନିମ୍ନୋକ୍ତ ବୈଦେଶିକ ପ୍ରଦେଶଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ଫ୍ରାନ୍ସ ଅଧୀନରେ  – ବଙ୍ଗଳାଦେଶ ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ମିଆଁମାର ସଙ୍ଘୀୟ ଗଣରାଜ୍ୟଜାତିସଙ୍ଘଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବହୃତ ବର୍ମାର ଲଘୁ ନାମ ହେଲା ମିଆଁମାର । ୨୦୧୦ରେ ବର୍ମା ସରକାର ଦେଶର ନାମ ମିଆଁମାର ସଙ୍ଘରୁ ବଦଳେଇ ମିଆଁମାର ସଙ୍ଘୀୟ ଗଣରାଜ୍ୟ କରିଦେଲେ.A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ବାରବାଡୋସ ଗୋଟେ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ – ବାହରିନ ରାଜତନ୍ତ୍ରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ବାହାମାସ ରାଷ୍ଟ୍ରମଣ୍ଡଳA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ବାହାମାସ ଗୋଟେ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ – ବିଷୁବରେଖୀୟ ଗିନି ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ୧୯୮୪ ଯାଏଁ ଏହାର ନାମ ଥିଲା ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱ ଭୋଲ୍ଟା ଗଣରାଜ୍ୟ – ବୁରୁଣ୍ଡି ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ବୁଲଗାରିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ – ବୃନେଇ ଦାରୁସ୍‍ସଲାମ୍A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ବେନିନ ଗଣରାଜ୍ୟ୧୯୭୫ ଯାଏଁ ଏହାର ନାମ ଥିଲା ଡାହୋମେA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ବେଲଜିଅମ ରାଜତନ୍ତ୍ରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ବେଲଜିଅମ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ – ବେଲାଋଷ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ବେଲିଜ ଗୋଟେ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ – ବୋତ୍ସୱାନା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – Plurinational State of BoliviaA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ବ୍ରାଜିଲ ସଙ୍ଘୀୟ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ବ୍ରାଜିଲ ୨୬ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ଗୋଟିଏ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ସଙ୍ଘ – ଭାଟିକାନ ନଗରୀ ପ୍ରଦେଶA "ହୋଲି ସୀ" ନାମ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଏହା ଜାତିସଙ୍ଘର ଏକ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ଦେଶ । ଏହା ଜାତିସଙ୍ଘର ତିନିଟି ବିଶେଷ ସଙ୍ଗଠନ ଓ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଆଣବିକ ଶକ୍ତି ସଂସ୍ଥାର ସଦସ୍ୟ ।A ନାହିଁ ଏହା ଏକ ସାର୍ବଭୌମ ସଂସ୍ଥିତି ଯାହାର ଦେଶ ସହ ରାଜନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି ।. "ହୋଲି ସୀ" ଜାତିସଙ୍ଘର ସ୍ଥାୟୀ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ସଦସ୍ୟ । ଏହା ମଧ୍ୟ ଜାତିସଙ୍ଘର ତିନିଟି ବିଶେଷ ସଙ୍ଗଠନର ସଦସ୍ୟ । ରୋମ ଡାୟୋସିଜର ବିଶପ ବା ପୋପ ହେଉଛନ୍ତି ଭାଟିକାନ ନଗରୀର ପଦାନୁସାରେ ଶାସକ ଓ ତାଙ୍କଦ୍ୱାରା ନିଯୁକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କଦ୍ୱାରା ନଗରୀଟି ପରିଚାଳିତ ହୁଏ । – ଭାନୁଆଟୁ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଭାରତ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଭାରତ ୨୯ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ୭ଟି କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳର ଏକ ସଙ୍ଘ – ଭିଏତନାମ ସାମ୍ୟବାଦୀ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଭୁଟାନ ରାଜତନ୍ତ୍ରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଭେନେଜୁଏଲାର ବଲିଭାରୀୟ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଭେନେଜୁଏଲା ୨୩ଟି ରାଜ୍ୟ, ଗୋଟିଏ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଜିଲ୍ଲା ଓ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଗୁଡିକର ଏକ ସଙ୍ଘA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ମରିସସ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ମରିସସରେ ଗୋଟେ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଦ୍ୱୀପ ରଡ୍ରିଗୁଏସ ରହିଛିA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ସହ ମୁକ୍ତ ସଂସର୍ଗ ସନ୍ଧିଦ୍ୱାରା ଚୁକ୍ତିବଦ୍ଧ । ମାଇକ୍ରୋନେସିଆ କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ପ୍ରଦେଶ ଚାରୋଟି ରାଜ୍ୟର ଏକ ସଙ୍ଘ । – ମାଡାଗାସ୍କାର ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ମାଲଟା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ – ମାଲାୱି ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ମାଲି ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ମାଲେସିଆ ୧୩ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ୩ଟି କେନ୍ଦ୍ରଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ନେଇ ଗଠିତ – ମାଲଡିଭ୍ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ମାର୍ଶାଲ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜର ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା ସହ ମୁକ୍ତ ସଂସର୍ଗ ସନ୍ଧିଦ୍ୱାରା ଚୁକ୍ତିବଦ୍ଧ – ମାସେଡୋନିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ମାସେଡୋନିଆ ନାମକରଣ ବିବାଦାସ୍ପଦ (ଗ୍ରୀସ୍ ସହ) ହୋ‍ଇଥିବାରୁ ଜାତିସଙ୍ଘ ଓ ଅନ୍ୟ କେତେକ ଦେଶ ଏହାକୁ "ଭୂତପୂର୍ବ ଯୁଗୋସ୍ଲାଭୀୟ ମାସେଡୋନିଆ ଗଣରାଜ୍ୟ" ନାମରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରନ୍ତିମିଆଁମାର → ବର୍ମାA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ସଂଯୁକ୍ତ ମେକ୍ସିକୋ ରାଷ୍ଟ୍ରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ମେକ୍ସିକୋ ୩୧ଟି ରାଜ୍ୟ ଓ ଗୋଟିଏ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଜିଲ୍ଲାର ଏକ ସଙ୍ଘ – ମୋଜାମ୍ବିକ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ମୋନାକୋ ରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ମୋଲ୍ଡୋଭା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ମୋଲ୍ଡୋଭାରେ ଦୁଇଟି ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ଗାଗାଉଜିଆ ଓ ଟ୍ରାନ୍ସନିଷ୍ଟ୍ରିଆ, ଟ୍ରାନ୍ସନିଷ୍ଟ୍ରିଆରେ ବସ୍ତୁତଃ ନୂତନ ଦେଶ ଗଠିତ ହୋ‍ଇସାରିଛି – ମୋରିତାନିଆ ଇସ୍ଲାମି ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ମୋରୋକ୍କୋ ରାଜତନ୍ତ୍ରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ମୋରୋକ୍କୋ ପଶ୍ଚିମ ସାହାରା ଉପରେ ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ଓ ଏହାର ପ୍ରାୟ ଭାଗ ମୋରୋକ୍କୋର ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ହିଁ ରହିଛି ଯାହାକି ସାହାରାୱି ଆରବ ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟ ସହ ବିବାଦର କାରଣ – ଗ୍ରେଟ୍ ବ୍ରିଟେନ ଓ ଉତ୍ତର ଆୟର୍ଲ୍ୟାଣ୍ଡର ସଂଯୁକ୍ତ ସାମ୍ରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟ ଗୋଟେ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ ଯାହା ଚାରୋଟି ଦେଶକୁ ନେଇ ଗଠିତ: ଇଂଲଣ୍ଡ, ଉତ୍ତର ଆୟର୍ଲ୍ୟାଣ୍ଡ, ସ୍କଟଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଓ ୱେଲସ୍ । ଯୁକ୍ତରାଜ୍ୟର ନିମ୍ନୋକ୍ତ ବୈଦେଶିକ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ବ୍ରିଟିଶ ରାଜା/ରାଣୀଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଅଧୀନରେ ତିନିଟି କ୍ରାଉନ ଡିପେଣ୍ଡେନ୍ସି ରହିଛି: , ଯାହାର ତିନିଟି ଆଶ୍ରିତ ଅଞ୍ଚଳ ଅଛି:  – ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକାA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ୫୦ଟି ରାଜ୍ୟ, ଗୋଟେ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଜିଲ୍ଲା ଓ ପାମିରା ପ୍ରବାଳଦ୍ୱୀପର ସମ୍ମିଳିତ ଅଞ୍ଚଳର ଏକ ସଙ୍ଘ । ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଅଧିକୃତ କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ସାର୍ବଭୌମତା ରହିଛି: ନିମ୍ନୋକ୍ତ ନିର୍ଜନ ଅଧିକୃତ କ୍ଷେତ୍ର ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ସାର୍ବଭୌମତା ରହିଛି: ବେକର ଦ୍ୱୀପ ହାଓଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଦ୍ୱୀପ ଜାର୍ଭିସ ଦ୍ୱୀପ ଜନ୍‌ଷ୍ଟନ ପ୍ରବାଳଦ୍ୱୀପ କିଙ୍ଗମ୍ୟାନ ରିଫ୍ ମିଡୱେ ପ୍ରବାଳଦ୍ୱୀପ ନାଭାସା ଦ୍ୱୀପ ୱେକ ଦ୍ୱୀପ ମୁକ୍ତ ସଂସର୍ଗ ସନ୍ଧିଦ୍ୱାରା ତିନିଟି ସାର୍ବଭୌମ ଦେଶ ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ରର ସହଯୋଗୀ ରାଜ୍ୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ହୋ‍ଇଛନ୍ତି  – ମାର୍ଶାଲ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ ଗଣରାଜ୍ୟ  – ମାଇକ୍ରୋନେସିଆ ସଙ୍ଘୀୟ ପ୍ରଦେଶ  – ପାଲାଉ ଗଣରାଜ୍ୟ ନିମ୍ନୋକ୍ତ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଏହା ସାର୍ବଭୌମତା ଦାବୀ କରେ ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ବିବାଦିତ: ବାଜୋ ନିଉଭୋ ତଟ ସେରାନିଲ୍ଲା ତଟ – ରୁଆଣ୍ଡା ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ – ଲକ୍ସମବର୍ଗ ଗ୍ରାଣ୍ଡ ଡଚିA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ – ଲାଇବେରିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଲାଓ ଜନବାଦୀ ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଲାଟଭିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ – ଲିକ୍ଟେନଷ୍ଟାଇନ ରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଲିଥୁଆନିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ – ଲିବିଆ ପ୍ରଦେଶA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଲିବିଆରେ ଗୋଟେ ସ୍ୱୟଂଘୋଷିତ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ସାଇରେନାଇକା – ଲେବାନୀୟ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଲେସୋଥୋ ରାଜତନ୍ତ୍ରA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ଶ୍ରୀଲଙ୍କା ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ସାମ୍ୟବାଦୀ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ଏହାର ପୂର୍ବତନ ନାମ ଥିଲା ସିଲୋନ – ସମୋଆ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ – ସର୍ବିଆ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶA ନାହିଁ ସର୍ବିଆର ଦୁଇଟି ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: ଭୋଜଭୋଡିନା ଏବଂ କୋସୋଭୋ ଓ ମେତୋହିୟା ଯାହାର ଅଧିକାଂଶ ଭାଗ ବସ୍ତୁତଃ କୋସୋଭୋ ଗଣରାଜ୍ୟ ଅଧୀନରେ – ସାଇପ୍ରସ ଗଣରାଜ୍ୟA ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶତୁର୍କୀଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ ନୁହଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ । ଦ୍ୱୀପଟିର ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାଗଟି ବସ୍ତୁତଃ ଉତ୍ତର ସାଇପ୍ରସ ଦେଶ । ସାଇପ୍ରସର ସରକାରକୁ ତୁର୍କୀ "ଦକ୍ଷିଣ ସାଇପ୍ରସର ଗ୍ରୀକ୍-ସାଇପ୍ରସ ପ୍ରଶାସନ" ଭବେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥାଏ କାରଣ ଏହା ସାଇପ୍ରସର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦିଏ ନାହିଁ ।See Republic of Turkey Ministry for European Union Affairs Retrieved June 12, 2012.</ref> |- |style="vertical-align:top;"| – ସାଉଦି ଆରବ ରାଜତନ୍ତ୍ର |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"| – ସାଓ ତୋମେ ଓ ପ୍ରିନସିପେ ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ସାଓ ତୋମେ ଓ ପ୍ରିନସିପେରେ ପ୍ରିନସିପେ ଗୋଟେ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ |- |style="vertical-align:top;"| – ସାନ ମାରିନୋ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"|ZZZସାହାରାୱି ଆରବ ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟ → ସାହାରାୱି ଆରବ ପ୍ରଜାତାନ୍ତ୍ରିକ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ | |- |style="vertical-align:top;"| – ସିଏରା ଲିଓନ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"| – ସିଙ୍ଗାପୁର ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"| – ସିରୀୟ ଆରବ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ସିରିଆ ଜାତୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ, ଯାହାକି ୨୦ଟି ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ, ସିରିଆ ଗୃହଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ବିଦ୍ରୋହୀଙ୍କ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ଥିବା ଅଞ୍ଚଳ ପରିଚାଳନା ଲାଗି ଗୋଟିଏ କାମଚଳା ସରକାର ଗଠନ କରିଛି ସିରିଆରେ ଗୋଟେ ସ୍ୱୟଂଘୋଷିତ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ରହିଛି: |- |style="vertical-align:top;"| – ସୁଇସ୍ ପରିସଙ୍ଘ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ସୁଇଜରଲ୍ୟାଣ୍ଡ ୨୬ଟି କ୍ୟାଣ୍ଟନ (ଜିଲ୍ଲା)ର ଏକ ସଙ୍ଘ |- |style="vertical-align:top;"| – ସୁଦାନ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ସୁଦାନ ୧୭ଟଇ ରାଜ୍ୟର ଏକ ସଙ୍ଘ । ଏହାର ଆବୟେଇ ଓ କାଫିଆ କିଙ୍ଗି ଦୁଇଟି ଅଞ୍ଚଳ ଦକ୍ଷିଣ ସୁଦାନ ସହ ବିବାଦିତ ଅଞ୍ଚଳ । |- |style="vertical-align:top;"| – ସୁରିନାମ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"| – ସେଣ୍ଟ କ୍ରିଷ୍ଟୋଫର ଓ ନେଭିସ ସଙ୍ଘ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ସେଣ୍ଟ କିଟସ ଓ ନେଭିସ ଗୋଟେ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ ଓ ୧୪ଟି ଗ୍ରାମର ଏକ ସଙ୍ଘ |- |style="vertical-align:top;"| |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ସେଣ୍ଟ ଭିନସେଣ୍ଟ ଓ ଗ୍ରିନେଡାନ୍ସ |- |style="vertical-align:top;"| |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ସେଣ୍ଟ ଲୁସିଆ ଗୋଟେ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ |- |style="vertical-align:top;"| |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"| – ସେନେଗାଲ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"| – ସେଶେଲଜ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"| – ସୋମାଲିଆ ସଙ୍ଘୀୟ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ସୋମାଲିଆ ଏକ ବିବାଦିତ ଦେଶ । ଦେଶର ଆଧିକାରିକ ସୋମାଲିଆ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରର ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ଦେଶର ଅଳ୍ପ କିଛି ଭାଗ ହିଁ ରହିଛି । ପୁଣ୍ଟଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଓ ଗାଲମୁଡୁଗ ନିଜକୁ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ ଘୋଷିତ କରିସାରିଛନ୍ତି (ଯାହାକି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଦ୍ୱାରା ଅସ୍ୱୀକୃତ) । ତା ଛଡା ଦେଶର ଅଂଶବିଶେଷକୁ ନେଇ ସୋମାଲିଲ୍ୟାଣ୍ଡ ନାମକ ଆଉ ଏକ ଦେଶ ଗଠିତ ହୋ‍ଇସାରିଛି ଯାହା ଅସ୍ୱୀକୃତ । |- |style="vertical-align:top;"|ZZZସୋମାଲିଲ୍ୟାଣ୍ଡ → ସୋମାଲିଲ୍ୟାଣ୍ଡ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ | |- |style="vertical-align:top;"| |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ {{extent}ସୋଲୋମନ ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ ଗୋଟେ କମନୱେଲ୍‍ଥ ରିଏଲ୍ମ |- |style="vertical-align:top;"| – ସ୍ୱାଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡ ରାଜତନ୍ତ୍ର |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"| – ସ୍ୱିଡେନ ରାଜତନ୍ତ୍ର |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ |- |style="vertical-align:top;"| – ସ୍ପେନ ରାଜତନ୍ତ୍ର |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ସ୍ପେନ ୧୭ଟି ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ସମୂହ ଓ ୨ଟି ବିଶେଷ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ନଗରୀରେ ବିଭକ୍ତ |- |style="vertical-align:top;"| |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ସଂଯୁକ୍ତ ଆରବ ଏମିରେତ ୭ଟି ଏମିରେତର ସଙ୍ଘ |- |style="vertical-align:top;"| – ସ୍ଲୋଭାକ୍ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ |- |style="vertical-align:top;"| – ସ୍ଲୋଭେନିଆ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ |- |style="vertical-align:top;"| |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ ଇଉରୋପୀୟ ସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ |- |style="vertical-align:top;"| – ହାଇତି ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"| – ହୋଣ୍ଡୁରାସ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"|ହୋଲି ସୀ → ଭାଟିକାନ ନଗରୀ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"| |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- |style="vertical-align:top;"| – ୟେମେନ ଗଣରାଜ୍ୟ |A ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ |A ନାହିଁ |- style="background:Lightgrey;" |style="text-align:center;"|ZZZ↑ ଜାତିସଙ୍ଘର ସଦସ୍ୟ ଦେଶ ଓ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ ଦେଶ ↑ |A ZZZ |ZZZ | |- style="background:Darkgrey;" |style="text-align:center;"|ZZZ |AB |B | |- style="background:Darkgrey;" |style="text-align:center;"|ZZZ |AB |B | |- style="background:Lightgrey;" |style="text-align:center;"|ZZZ↓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦେଶ ↓ |D AAA |ZZZ | |- |style="vertical-align:top;"| – ଆବଖାଜିଆ ଗଣରାଜ୍ୟ | style="background:LemonChiffon;" |D ସଦସ୍ୟତା ନାହିଁ | style="background:LightCoral;" |ଜର୍ଜିଆ ଏହାର ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ଏହା ଋଷିଆ, ନାଉରୁ, ନିକାରାଗୁଆ, ଭେନେଜୁଏଲା, ନାଗୋର୍ନୋ-କାରାବାଖ, ଦକ୍ଷିଣ ଓସେଟିଆ ଓ ଟ୍ରାନ୍ସନିଷ୍ଟ୍ରିଆଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ । ଜର୍ଜିଆ ଦାବୀ କରେ ଯେ ଏହା ତାର ଏକ ରାଜ୍ୟ: ଆବଖାଜିଆ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଗଣରାଜ୍ୟ । |- |style="vertical-align:top;"| – ଉତ୍ତର ସାଇପ୍ରସର ତୁର୍କୀୟ ଗଣରାଜ୍ୟ | style="background:LemonChiffon;" |D ସଦସ୍ୟତା ନାହିଁ | style="background:LightCoral;" | ସାଇପ୍ରସ ଏହାର ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ କେବଳ ତୁର୍କୀଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ । ସାଇପ୍ରସ ଏହାର ସମଗ୍ର ଅଞ୍ଚଳ ଉପରେ ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ।<ref>See The World Factbook|Cyprus (10 January 2006). Central Intelligence Agency. Retrieved January 17, 2006.D ଜାତିସଙ୍ଘର ସାତଟି ବିଶେଷ ସଙ୍ଗଠନର ସଦସ୍ୟA ନାହିଁ ଏହା ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡ ସହ ମୁକ୍ତ ସଂସର୍ଗରେ ଥିବା ଦେଶ । ଏହାର ୪୧ଟି ଅନ୍ୟ ଦେଶ ସହ ରାଜନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ଏହା ଜାତିସଙ୍ଘର ବିଭିନ୍ନ ସଙ୍ଗଠନର ସଦସ୍ୟ ଓ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦେଶ ଭାବେ ଚୁକ୍ତି କରିବାର ପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷମତା ରହିଛି । ଏହାର ଓ ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଶାସନମୁଖ୍ୟ ଓ ନାଗରିକତା ସମାନ । – କୋସୋଭୋ ଗଣରାଜ୍ୟD ଜାତିସଙ୍ଘର ଦୁଇଟି ବିଶେଷ ସଙ୍ଗଠନର ସଦସ୍ୟସର୍ବିଆ ଏହା ଉପରେ ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ମିଳିତ ଜାତିସଙ୍ଘ ପ୍ରସ୍ତାବ ନଂ ୧୨୪୪ ଅନୁସାରେ ୧୯୯୯ମସିହାରେ କୋସୋଭୋକୁ ମିଳିତ ଜାତିସଙ୍ଘ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀକାଳୀନ ପ୍ରଶାସନ ଅଧୀନରେ ରଖାଯାଇଥିଲା । କୋସୋଭୋ ୨୦୦୮ରେ ସ୍ୱାଧୀନତା ଘୋଷଣା କଲା ଓ ଏଯାଏଁ ୧୦୮ଟି ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ ଓ ଚୀନ ଗଣରାଜ୍ୟର ସ୍ୱୀକୃତି ପାଇଛି । ସର୍ବିଆ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ଉପରେ ନିଜର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ । ଏହି ୧୦୮ଟି ଦେଶ ଛଡା ଅନ୍ୟ ଦେଶ ସର୍ବିଆର ଦାବୀକୁ ସମର୍ଥନ କରିଛନ୍ତି କିମ୍ବା ନିରପେକ୍ଷ ରହିଛନ୍ତି । ବିବାଦିତ ଅଞ୍ଚଳ ଉପରେ କୋସୋଭୋ ଗଣରାଜ୍ୟର ହିଁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରହିଛି । – ପ୍ରିଡେନିଷ୍ଟ୍ରୀୟ ମୋଲ୍ଡାଭୀୟ ଗଣରାଜ୍ୟD ସଦସ୍ୟତା ନାହିଁମୋଲ୍ଡୋଭା ଏହା ଉପରେ ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ଏହା ବସ୍ତୁତଃ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦେଶ । ଏହା କେବଳ ଆବଖାଜିଆ, ନାଗୋର୍ନୋ-କାରାବାଖ ଓ ଦକ୍ଷିଣ ଓସେଟିଆଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ । ମୋଲ୍ଡୋଭା ଦାବୀ କରେ ଯେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ତାର ଏକ ଅଂଶ: ଟ୍ରାନ୍ସନିଷ୍ଟ୍ରିଆ ସ୍ୱୟଂଶାସିତ ଭୂକ୍ଷେତ୍ର'See Regions and territories'': Trans-Dniester (13 December 2005). BBC News. Retrieved January 17, 2006. – ଚୀନ ଗଣରାଜ୍ୟD "ଚାଇନିଜ ତାଇପେଇ" ନାମରେ ଏହା ଜାତିସଙ୍ଘର ଗୋଟିଏ ବିଶେଷ ସଙ୍ଗଠନର ସଦସ୍ୟଚୀନ ଏହା ଉପରେ ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ଚୀନ ବୈଧ ସରକାର କିଏ ଏ ନେଇ ତାଇୱାନ ଓ ଚୀନ ମଧ୍ୟରେ ୧୯୪୯ରୁ ଟଣାଓଟରା ଲାଗି ରହିଛି । ଚୀନ ଗଣରାଜ୍ୟ ତାଇୱାନ, କେମୋଏ, ମାତ୍ସୁ, ପ୍ରାଟା ଦ୍ୱୀପ ଓ ସ୍ପାର୍ଟଲି ଦ୍ୱୀପର ଅଂଶବିଶେଷକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରେ । ଚୀନର ମୁଖ୍ୟ ଭୂଖଣ୍ଡ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ । ୩୦୧୩ ସୁଦ୍ଧା ଚୀନ ଗଣରାଜ୍ୟ ୨୧ଟି ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଓ ଭାଟିକାନ ନଗରୀଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ ।In 1949, the Republic of China government led by the Kuomintang (KMT) lost the Chinese Civil War to the Communist Party of China (CPC) and set up a provisional capital in Taipei. The CPC established the PRC. As such, the political status of the ROC and the legal status of Taiwan (alongside the territories under ROC jurisdiction) are in dispute. In 1971, the United Nations gave the China seat to the PRC and the ROC withdrew from the UN. Most states recognise the PRC to be the sole legitimate representative of all China, and the UN classifies Taiwan as "Taiwan, Province of China". The ROC has de facto relations with most sovereign states. A significant political movement within Taiwan advocates Taiwan independence. ଚୀନ ଗଣରାଜ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ଛଦ୍ମନାମ (ଯଥା ଚାଇନିଜ ତାଇପେଇ)ରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସଙ୍ଗଠନ ଗୁଡିକରେ ଭାଗ ନିଏ । ଏହା ମିଳିତ ଜାତିସଙ୍ଘର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା-ସଦସ୍ୟ ଥିଲା ଓ ୧୯୪୫ରୁ ୧୯୭୧ ଯାଏଁ ଏହାର ସଦସ୍ୟ ଥିଲା । ଏହି ସମୟରେ ଏହାର ଜାତିସଙ୍ଘର ସୁରକ୍ଷା ପରିଷଦରେ ଭିଟୋ ଅଧିକାର ମଧ୍ୟ ଥିଲା । – ଦକ୍ଷିଣ ଓସେଟିଆ ଗଣରାଜ୍ୟD ସଦସ୍ୟତା ନାହିଁଜର୍ଜିଆ ଏହାର ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ଏହା ବସ୍ତୁତଃ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦେଶ । ଏହା ଋଷିଆ, ନିକାରାଗୁଆ, ନାଉରୁ, ଭେନେଜୁଏଲା, ଆବଖାଜିଆ, ନାଗୋର୍ନୋ-କାରାବାଖ ଓ ଟ୍ରାନ୍ସନିଷ୍ଟ୍ରିଆଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ । ଜର୍ଜିଆ ଦାବୀ କରେ ଯେ ଏହା ଦକ୍ଷିଣ ଓସେଟିଆ ଅସ୍ଥାୟୀ ପ୍ରଶାସନିକ ଖଣ୍ଡ ଭାବେ ତାର ଏକ ଅଙ୍ଗ । – ନାଗୋର୍ନୋ-କାରାବାଖ ଗଣରାଜ୍ୟThe Constitution of the Nagorno-Karabakh Republic (Art. 1.2) recognizes "Artsakh Republic" as an alternative denomination.D ସଦସ୍ୟତା ନାହିଁଆଜେରବୈଜାନ ଏହାର ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ବସ୍ତୁତଃ ଏହା ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦେଶ । ଏହା କେବଳ ଆବଖାଜିଆВице-спикер парламента Абхазии: Выборы в НКР соответствуют всем международным стандартам : "Абхазия, Южная Осетия, НКР и Приднестровье уже давно признали независимость друг друга и очень тесно сотрудничают между собой", – сказал вице-спикер парламента Абхазии. ... "...Абхазия признала независимость Нагорно-Карабахской Республики..." – сказал он." ଦକ୍ଷିଣ ଓସେଟିଆ ଓ ଟ୍ରାନ୍ସନିଷ୍ଟ୍ରିଆଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ । ଆଜେରବୈଜାନ ଏହାର ସମଗ୍ର ଅଞ୍ଚଳ ଉପରେ ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ।See Regions and territories'': Nagorno-Karabakh (17 January 2006). BBC News. Retrieved January 17, 2006.D ଜାତିସଙ୍ଘର ପାଞ୍ଚଟି ବିଶେଷ ସଙ୍ଗଠନର ସଦସ୍ୟA ନାହିଁ ଏହା ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡ ସହ ମୁକ୍ତ ସଂସର୍ଗରେ ଥିବା ଦେଶ । ଏହାର ୧୨ଟି ଅନ୍ୟ ଦେଶ ସହ ରାଜନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି । ଏହା ଜାତିସଙ୍ଘର ବିଭିନ୍ନ ସଙ୍ଗଠନର ସଦସ୍ୟ ଓ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦେଶ ଭାବେ ଚୁକ୍ତି କରିବାର ପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷମତା ରହିଛି । ଏହାର ଓ ନିଉଜିଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଶାସନମୁଖ୍ୟ ଓ ନାଗରିକତା ସମାନ ।D ସଦସ୍ୟତା ନାହିଁମୋରୋକ୍କୋ ଏହାର ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ଏକଦା ୮୪ଟି ଜାତିସଙ୍ଘ ସଦସ୍ୟ ଦେଶଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ ଥିଲା ଯେଉଁଥିରୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ୩୯ଟି ନିଜ ସ୍ୱୀକୃତି ପ୍ରତ୍ୟହାର କରିନେଇଛନ୍ତି । ଏହା ଆଫ୍ରିକୀୟ ସଙ୍ଘର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା-ସଦସ୍ୟ । ଏହାର ଅଧିକାରରେ ଥିବା ଅଞ୍ଚଳଗୁଡିକୁ ମୋରୋକ୍କୋ ନିଜର ଦକ୍ଷିଣ ରାଜ୍ୟର ଅଂଶ ବୋଲି ଦାବୀ କରେ । ଅନ୍ୟ ପକ୍ଷେ ଏହା ମୋରୋକ୍କୋ ଅଧୀନରେ ଥିବା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପଶ୍ଚିମ ସାହାରା ଉପରେ ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ । ଦେଶର ସରକାର ନିର୍ବାସିତ ଭାବେ ଆଲଜିରିଆର ଟିଣ୍ଡୁଫଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ । – ସୋମାଲିଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଗଣରାଜ୍ୟD ସଦସ୍ୟତା ନାହିଁସୋମାଲିଆ ଏହାର ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ଏହା ଏକ ବସ୍ତୁତଃ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦେଶ । ଏହା ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଦେଶଦ୍ୱାରା ସ୍ୱୀକୃତ ନୁହଁ । ସୋମାଲିଆ ସମଗ୍ର ରୂପେ ଏହାର ସ୍ୱତ୍ୱ ଦାବୀ କରେ ।See Regions and territories'': Somaliland (30 December 2005). BBC News. Retrieved January 17, 2006.ZZZ↑ Other states ↑D ZZZZZZZZZZZZZZZZZZ Legend "Membership within the UN system" columnLegend "Sovereignty dispute" column ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:ତାଲିକା

ଏସିଆ ମହାଦେସ

https://or.wikipedia.org/wiki/ଏସିଆ_ମହାଦେସ

REDIRECT ଏସିଆ thumb|ଏସିଯା ଏସିଆ ଏକ ମହାଦେସ । ଆମ ଦେସ ଭାରାତ ଏହା ଭିତରେ ଅଛି । cu:Асі́ꙗ got:𐌰𐍃𐌹𐌰 nv:(*"asia")

Japan

https://or.wikipedia.org/wiki/Japan

REDIRECT ଜାପାନ

ବଙ୍ଗଳା ଭାଷା

https://or.wikipedia.org/wiki/ବଙ୍ଗଳା_ଭାଷା

ବଙ୍ଗଳା ଭାଷା (),Laurie Bauer, 2007, The Linguistics Student’s Handbook, Edinburgh ଏହାର ଅନ୍ୟନାମ "ବାଂଲା" (; ) ନାମରେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ) ଏକ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟଗୋଷ୍ଠୀ ଭାଷା । ଏହା ପ୍ରାଥମିକ ଭାବେ ବଙ୍ଗାଳୀମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ କଥିତ । ଏହା ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ଉଭୟ ସରକାରୀ ଏବଂ ସର୍ବାଧିକ କଥିତ ଭାଷା ଏବଂ ହିନ୍ଦୀ ପରେ ଭାରତର ୨୨ଗୋଟି ସରକାରୀ ଭାଷା ମଧ୍ୟରୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ବହୁଳ କଥିତ ଭାଷା । ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ସରକାରୀ ଜାତୀୟ ଭାଷା ଏହାର ଆଧୁନିକ ମାନକ ବଙ୍ଗଳା ବା ସାହିତ୍ୟ ବଙ୍ଗଳା । । ବଙ୍ଗଳାଦେଶର ୯୮% ଲୋକ ଅନର୍ଗଳ ନିଜ ମାତୃଭାଷା ଭାବେ ବଙ୍ଗଳାରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରିପାରନ୍ତି ଓ ଏହା ଦେଶର ମୁଖ୍ୟ ଭାବ ବିନିମୟର ଭାଷା । ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ତ୍ରିପୁରା ଓ ଆସାମର ବରାକ ଉପତ୍ୟକାରେ ବଙ୍ଗଳା ସରକାରୀ ଭାଷା । ଏହା ଆସାମର ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ଉପତ୍ୟକାର ବିଭିନ୍ନ ଅଂଶରେ କଥିତ । ଏହାଛଡ଼ା ବହୁଳ ବଙ୍ଗୋପସାଗରରେ ଥିବା ଆଣ୍ଡାମାନ ଓ ନିକୋବର ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜରେ ଏହା ପ୍ରଚଳିତ ଏବଂ ବିହାର, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, ମିଜୋରାମ, ନାଗାଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଓ ଓଡ଼ିଶାରେ ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁଙ୍କଦ୍ୱାରା କଥିତ । ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ମୋଟ ପ୍ରାୟ ୨୫୦୩୦୦ମିଲିୟନ ଭାଷାଭାଷୀଙ୍କଦ୍ୱାରା କଥିତ ବଙ୍ଗଳା ଜନସଂଖ୍ୟା ଅନୁସାରେ ବିଶ୍ୱର ସପ୍ତମ ଅଧିକ କଥିତ ଭାଷା । ଆଧାର ଅଧିକ ତଥ୍ୟ Bengali Phrasebook at Wikivoyage Biswas, Sailendra. Samsada Bangala abhidhana. 7th ed. Calcutta, Sahitya Samsad, 2004. Requires unicode enabled browser. Biswas, Sailendra. Samsad Bengali-English dictionary. 3rd ed. Calcutta, Sahitya Samsad, 2000. Requires unicode enabled browser. Free Bengali Unicode Solutions. The South Asian Literary Recordings Project, The Library of Congress. Bengali Authors. Bengali computing resources at TDIL ଶ୍ରେଣୀ:ଭାଷା ଶ୍ରେଣୀ:ବାଂଲାଦେଶ ଶ୍ରେଣୀ:ଭାରତର ସାମ୍ବିଧାନିକ ଭାଷା

ଭାଷା

https://or.wikipedia.org/wiki/ଭାଷା

ଭାଷା ହେଉଛି ଯୋଗାଯୋଗର ଜଟିଳ ପ୍ରଣାଳୀକୁ ଶିଖିବା ଓ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ଥିବା ମନୁଷ୍ୟର ସାମର୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଗୋଟିଏ ଭାଷା ହେଉଛି ଏହି ଜଟିଳ ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଣାଳୀର ଏକ ଉଦାହରଣ । ପୃଥିବୀରେ ସର୍ବମୋଟ କେତେ ଭାଷା ଅଛି ଏକଥା ସଠିକ ଭାବେ କହିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ ଏବଂ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଭାଷା (language) ଓ ଲୋକଭାଷା (dialects) ମଧ୍ୟରେ ସୂକ୍ଷ୍ମ ପ୍ରଭେଦ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ତଥାପି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି ଯେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୬୦୦୦ରୁ ୭୦୦୦ ହେବ । ମଣିଷ ଭାଷା ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ସର୍ଜୀବଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର । ଏହାର ଜଟିଳ ଗଠନ ଶୈଳୀ ଭାବ ପ୍ରକାଶ ପାଇଁ ଏକ ବୃହତ୍ତର କ୍ଷେତ୍ର ଯୋଗାଇଥାଏ ଯାହାକି ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ଜଣାଥିବା ସମସ୍ତ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କ ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଣାଳୀ ଅପେକ୍ଷା ଉତ୍କୃଷ୍ଟ । ଏହି ପ୍ରାଣୀ-ଯୋଗାଯୋଗ ପ୍ରଣାଳୀ ସାଧାରଣତଃ ମନୁଷ୍ୟ ଭଳି ସାମାଜିକ ନହୋଇ ଅନୁବଂଶୀୟ ହୋଇଥାଏ । ସଂଜ୍ଞା ପ୍ରକରଣ ମନୁଷ୍ଯର ମୁଖନିଃସୃତ ସାର୍ଥକ ଧ୍ୱନିମାନଙ୍କ ସମାହାରକୁ ଭାଷା କୁହାଯାଏ । ଉତ୍ପତି ଭାଷା ବିଜ୍ଞାନ ଐତିହାସିକ, ତୁଳନାତ୍ମକ, ବର୍ଣ୍ଣନାତ୍ମକ, ବ୍ୟାବହାରିକ, ବ୍ୟାକରଣଗତ କିମ୍ବା ଅର୍ଥଗତ ଭାଷା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଯେକୌଣସି ଆଲୋଚନାକୁ ଆମେ ଭାଷାତତ୍ତ୍ୱର ଅନ୍ତର୍ଗତ ବୋଲି ଧରିନେଉ । ଭାଷା ଆଲୋଚନା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଫିଲଲଜି ଓ ଲିଙ୍ଗୁଇଷ୍ଟିକସ୍ ବୋଲି ଦୁଇଟି ଶବ୍ଦ ପ୍ରଚଳିତ । ପୂର୍ବରୁ ସେମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ସୂଚିତ ଅର୍ଥରେ ବିଶେଷ ବ୍ୟବଧାନ ଥିବା ପରି ମନେହେଉନଥିଲା । ଅନ୍ତତଃ ଭାରତବର୍ଷରେ ଆମ୍ଭେମାନେ ଦୁଇଟିଯାକ ଶବ୍ଦକୁ ଏକପ୍ରକାର ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲୁ । ଏବେ କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଦୁଇଟି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅର୍ଥରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି । ସେଥିପାଇଁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ "ଫିଲଲଜି" ପାଇଁ "ଭାଷାଜ୍ଞାନ" ଓ "ଲିଙ୍ଗୁଇଷ୍ଟିକସ୍" ପାଇଁ "ଭାଷାବିଜ୍ଞାନ" ଶବ୍ଦ ରଖିବା ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଛି । ଗଠନ ଧ୍ୱନି ଓ ସଂକେତ ବ୍ୟାକରଣ ବିବିଧତା ଅଧିକ ଦେଖନ୍ତୁ ବାଗ୍ ଯନ୍ତ୍ର ସ୍ୱର ବ୍ୟଞ୍ଜନ ସିଲେବ୍ଲ ବା ଅକ୍ଷର ଆଧାର ବାହାର ଲିଙ୍କ ଶ୍ରେଣୀ:ଭାଷା

ପାକିସ୍ତାନ

https://or.wikipedia.org/wiki/ପାକିସ୍ତାନ

thumb|ପାକିସ୍ତାନ thumb|ପାକିସ୍ଥାନର ପତାକା ପାକିସ୍ତାନ (ପାକିସ୍ଥାନ ନାମରେ ମଧ୍ୟ ଜଣା, ), ସରକାରୀ ଭାବେ Islamic Republic of Pakistan (ISO: , )) ଏସିଆର ଏକ ଦେଶ । ୨୪.୧୫ କୋଟି (୨୪୧.୫ ନିୟୁତ) ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଏହି ଦେଶ ବିଶ୍ୱର ପଞ୍ଚମ ସର୍ବାଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଏବଂ ୨୦୨୩ ସୁଦ୍ଧା ଏଠାରେ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ମୁସଲମାନ ଜନସଂଖ୍ୟା ରହିଛି । ଇସଲାମାବାଦ ଦେଶର ରାଜଧାନୀ ହୋଇଥିବା ବେଳେ କରାଚୀ ଏହାର ସର୍ବବୃହତ ନଗର ଏବଂ ଆର୍ଥିକ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ତା' ତଳକୁ କ୍ରମାନ୍ୱୟରେ ଲାହୋର, ଫୈସଲାବାଦ, ମୁଲତାନ, ପେଶାୱାର ଏବଂ ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଆଦି ନଗର ଅଛନ୍ତି । ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ପାକିସ୍ତାନ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ୩୩ତମ ବୃହତ୍ତମ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆର ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଦେଶ । ଏହାର ଦକ୍ଷିଣରେ ଆରବ ସାଗର ଏବଂ ଓମାନ ଉପସାଗରରେ ସମୁଦ୍ରତଟ ରହିଛି ଏବଂ ଏହାର ପୂର୍ବରେ ଭାରତ, ପଶ୍ଚିମରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନ, ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମରେ ଇରାନ ଏବଂ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବରେ ଚୀନ ଅବସ୍ଥିତ । ଉତ୍ତରରେ ଆଫଗାନିସ୍ତାନର ୱାଖାନ କରିଡରଦ୍ୱାରା ତାଜିକିସ୍ତାନଠାରୁ ଏହା ଅଳ୍ପ ଦୂରରେ ରହିଛି ଏବଂ ଓମାନ ସହିତ ଏକ ସାମୁଦ୍ରିକ ସୀମା ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ପାକିସ୍ତାନ ଅନେକ ପ୍ରାଚୀନ ସଂସ୍କୃତିର ସ୍ଥାନ । ଏଠାର ବେଲୁଚିସ୍ତାନସ୍ଥିତ ମେହେରଗଡ଼ରେ ୮୫୦୦ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ନିଓଲିଥିକ ସ୍ଥାନ, Quote: ""Mehrgarh remains one of the key sites in South Asia because it has provided the earliest known undisputed evidence for farming and pastoral communities in the region, and its plant and animal material provide clear evidence for the ongoing manipulation, and domestication, of certain species. Perhaps most importantly in a South Asian context, the role played by zebu makes this a distinctive, localised development, with a character completely different from other parts of the world. Finally, the longevity of the site, and its articulation with the neighbouring site of Nausharo (c. 2800—2000 BCE), provides a very clear continuity from South Asia's first farming villages to the emergence of its first cities (Jarrige, 1984)." ବ୍ରୋଞ୍ଜ ଯୁଗର ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା ଏବଂ ପ୍ରାଚୀନ ଗାନ୍ଧାର ସଭ୍ୟତା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଆଧୁନିକ ପାକିସ୍ତାନରେ ଅନ୍ତର୍ଗତ ଅନେକ ଅଂଶ ଏକାଧିକ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ଏବଂ ରାଜବଂଶର ରାଜ୍ୟ ଥିଲା ଓ ସେହି ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଆକମେନିଡ଼, ମୌର୍ଯ୍ୟ, କୁଶାଣ, ଗୁପ୍ତ; ଏହାର ଦକ୍ଷିଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ଉମାୟାଦ ଖଲିଫା, ସାମ୍ମା, ହିନ୍ଦୁ ଶାହି, ଶାହ ମିରିସ, ଗଜନବୀଦ, ଦିଲ୍ଲୀ ସୁଲତାନା, ମୋଗଲ, ଏବଂ ନିକଟରେ ୧୮୫୮ରୁ ୧୯୪୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ଚାଲିଥିଲା । + National symbols of Pakistan (Official) National animal 50px National bird 50px National tree 50px National flower 50px National heritage animal 50px National heritage bird 50px National aquatic marine mammal 50px National reptile 50px National amphibian 50px National fruit 50px National mosque 50px National mausoleum National river 50px National mountain 50px ଆଧାର ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ସରକାରୀ Pakistan Public Policies & Researches ଶ୍ରେଣୀ:ପାକିସ୍ଥାନ ଶ୍ରେଣୀ:ଏସିଆର ଦେଶ

ଭୁଟାନ

https://or.wikipedia.org/wiki/ଭୁଟାନ

ଭୁଟାନ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆ ମହାଦେଶର ଭୁ-ପରିବେଷ୍ଟିତ ଏକ ଦେଶ। ଏହା ହିମାଳୟର ପୂର୍ବ ପାର୍ଶ୍ୱରେ ଅବସ୍ଥିତ।ଏହାର ଉତ୍ତରକୁ ଚୀନର ସ୍ୱାୟତ୍ତ ଅଞ୍ଚଳ ତିବେତ,ଭାରତର ସିକ୍କିମ ରାଜ୍ୟ,ପଶ୍ଚିମକୁ ତିବେତ୍‌ର ଚୁମ୍ବି,ପୂର୍ବକୁ ଭାରତର ଅରୁଣାଞ୍ଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଓ ଦକ୍ଷିଣକୁ ଭାରତର ଆସାମ ଘେରି ରହିଛି। ଭୂଟାନ ଦକ୍ଷିଣ ଏସିଆରେ ଅବସ୍ଥିତ ଓ ମାଲଦିଭେସ ପରେ ଏହା ଦ୍ୱିତୀୟ ଅଳ୍ପ ଜନାକୀର୍ଣ୍ଣ ଦେଶ।ଥିମ୍ପୁ ଏହାର ରାଜ୍ୟ ଓ ବୃହତ୍ତମ ସହର ଅଟେ ଯେଉଁଠାରେକି ଫୁଣ୍ଟସୋଲିଙ୍ଗ ଏହାର ଅର୍ଥନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ର। ଏହା ତା'ର ଇତିହାସରେ କେବେ ମଧ୍ୟ ଉପନିବେଶ ସ୍ଥାପନ କରିପାରିନାହିଁ। ପାଣିପାଗ ଭୂଟାନରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ପାଞ୍ଚଟି ଋତୁ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ ଗ୍ରୀଷ୍ମ,ବର୍ଷା,ଶରତ,ଶୀତ,ବସନ୍ତ।ପଶ୍ଚିମ ଭୂଟାନରେ ପ୍ରବଳ ବର୍ଷା ଅନୁଭୂତ ହୁଏ,ଦକ୍ଷିଣ ଭୂଟାନରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଓ ଶୀତ ଅନୁଭୂତ ହୁଏ, ଭୂଟାନର ପୂର୍ବ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ପଶ୍ଚିମ ଅପେକ୍ଷା ଶୁଷ୍କ ରୁହେ। ପଶୁପକ୍ଷୀ ଭୂଟାନର ଦକ୍ଷିଣରେ Bengal tiger, clouded leopard, hispid hare the sloth bear ଆଦି ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି। ଆଉ କିଛି ଅଞ୍ଚଳରେ grey langur, tiger, goral and serow ଆଦି ଦେଖିବାକୁ ମିଳନ୍ତି। ବାଉଁଶ ଗଛ ଓ ଫଳ ଗଛ ଆଦି Himalayan black bear, red panda, squirrel, sambar, wild pig, barking deerମାନଙ୍କୁ ବାସ ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି। ବୃହତ୍ତ ପର୍ବତଗୁଡ଼ିକ snow leopard, blue sheep, marmot, Tibetan wolf, antelope, Himalayan musk deer, takin ଆଦିଙ୍କୁ ବାସ ପ୍ଦାନ କରିଥାନ୍ତି। takin ଭୂଟାନର ଜାତୀୟ ପଶୁ। କୃଷି ଭୂଟାନରୁ ଉତ୍ତର ଆମେରିକା ଓ ଇୟୁରୋପକୁ ବହୁଳ ମାତ୍ରାରେ ନାଲି ଚାଉଳ ରପ୍ତାନୀ ହୋଇଥାଏ। ବାଂଲାଦେଶ ଭୂଟାନର ସେଓ ଓ କମଳା ପାଇଁ ଏକ ବୃହତ୍ ବଜାର ଅଟେ। ଭୂଟାନରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ସାଲ୍‌ମନ୍‌ ଜାତୀୟ ମାଛ ଓ ଭାକୁର ମାଛ ଚାଷ ହୋଇଥାଏ। ବାଣିଜ୍ୟ ଭୂଟାନର ଅର୍ଥନୀତିର ୨୨ ପ୍ରତିଶତ ଅର୍ଥ ଏହି ବାଣିଜ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରୁ ମିଳିଥାଏ।।ଭୂଟାନରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଫେରୋଆଲୋୟେ, ସିମେଣ୍ଟ,ମେଟାଲ ପୋଲ,ଲୁହା,ନନାଆଲୋୟେ ଷ୍ଟିଲ୍ ଓ ଗ୍ରାଫାଇଟ୍,ତମ୍ବା ଆଦି ମିଳିଥାଏ। ଖଣି ଭୂଟାନରେ କୋଇଲା,ଡୋଲୋମାଇଟ୍,ଜିପ୍‌ସମ୍ ଓ ଚୂନପଥର ମିଳେ। ବେରିଲ୍,ତମ୍ବା,ଗ୍ରାଫାଇଟ୍,ଲିଡ୍,ପାଇରାଇଟ୍,ସୀସା,ଟଙ୍ଗଷ୍ଟନ୍ ଓ ଜିଙ୍କ୍ ଗଚ୍ଛିତ ରହିଛି। ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:ଏସିଆର ଦେଶ

ଚୀନ

https://or.wikipedia.org/wiki/ଚୀନ

thumbnail|ଚୀନ ପତକା thumbnail| ଚୀନ ଅବସ୍ଥିତ ଚୀନ ଏସିଆରେ ଥିବା ଦେଶ । ଏହା ବିଶ୍ୱର ସର୍ବାଧିକ ଜନ-ବହୁଳ ଦେଶ । ଇତିହାସ ଡାହାଣ|thumb|Retrach de Sun Yat-sen. thumb|Sun Yat-sen, the father of modern China (seated on right), and Chiang Kai-shek, later President of the Republic of China ଡାହାଣ|thumb|Fotografia de Chiang Kaishek, cap principau dei nacionalistas chinés. ଡାହାଣ|thumb|Retrach de Yuan Shikai. ଭୂଗୋଳ ଧର୍ମ ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଜନ ଭାଷା ରାଜନୀତି ପିପୁଲ୍ସ ରିପବ୍ଲିକ୍ ଅଫ୍ ଚାଇନା ହେଉଛି ଏକ ଦଳୀୟ ରାଜ୍ୟ ଯାହା ମାର୍କ୍ସବାଦୀ - ଲେନିନ୍ଷ୍ଟ ଚାଇନିଜ୍ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି (ସିସିପି) ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ | ଏହା ଚାଇନାକୁ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଦଳ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଅଳ୍ପ କେତେକ ଦେଶ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ କରିଥାଏ | ଚୀନ୍ ସମ୍ବିଧାନରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ PRC ହେଉଛି ଏକ ସମାଜବାଦୀ ରାଜ୍ୟ ଯାହାକି ଏକ ଜନ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଏକଛତ୍ରବାଦୀ ଶାସନ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଏବଂ ଶ୍ରମିକ ଶ୍ରେଣୀର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥାଏ ଏବଂ ଶ୍ରମିକ ଏବଂ କୃଷକଙ୍କ ମିଳିତ ମଞ୍ଚ ଉପରେ ଆଧାର କରି ରାଜ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡିକ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ କେନ୍ଦ୍ରୀୟତାର ନୀତି ପ୍ରଣୟନ କରିବେ। "Constitution of the People's Republic of China". ଏବଂ " ଚାଇନାର ବ characteristics ଶିଷ୍ଟ୍ୟ ସହିତ ସମାଜବାଦର ବ୍ୟାଖ୍ୟାକାରୀ ବ feature ଶିଷ୍ଟ୍ୟ ହେଉଛି ଚାଇନାର କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟିର ନେତୃତ୍ୱ।" Wei, Changhao (11 March 2018). PRC ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ନିଜକୁ ଗଣତନ୍ତ୍ର ବୋଲି କହିଥାଏ, ଯେପରିକି "ସମାଜବାଦୀ ପରାମର୍ଶଦାତା ଗଣତନ୍ତ୍ର", Jia, Qinglin (1 January 2013). ଏବଂ " ସମଗ୍ର ପ୍ରକ୍ରିୟା ଲୋକ ଗଣତନ୍ତ୍ର " | "Democracy". ଅବଶ୍ୟ, ଦେଶକୁ ସାଧାରଣତ an ଏକ କ୍ଷମତାସୀନ ଏକ ଦଳୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ଏବଂ ଏକଛତ୍ରବାଦୀ ଶାସନ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଏ, Ringen, Stein (2016). Qian, Isabelle; Xiao, Muyi; Mozur, Paul; Cardia, Alexander (21 June 2022). ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବିଶ୍ worldwide ର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ମଧ୍ୟରେ, ବିଶେଷତ the ସାମ୍ବାଦିକ ସ୍ୱାଧୀନତା, ସଭା ସ୍ୱାଧୀନତା, ପ୍ରଜନନ ଅଧିକାର, ମୁକ୍ତ ସାମାଜିକ ସଂଗଠନ ଗଠନ, ଧର୍ମର ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ମାଗଣା ପ୍ରବେଶ | "Freedom in the World 2023: China". ଇକୋନୋମିଷ୍ଟ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ୟୁନିଟର ଡେମୋକ୍ରାସି ଇଣ୍ଡେକ୍ସ ଦ୍ୱାରା ଚୀନ୍ କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ମଧ୍ୟରେ ଏକ "କ୍ଷମତାସୀନ ଶାସନ" ଭାବରେ ସ୍ଥାନିତ ହୋଇଛି, 2022 ମସିହାରେ 167 ଦେଶ ମଧ୍ୟରୁ 156 ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି "The world's most, and least, democratic countries in 2022". ଚାଇନାର କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି | thumb|ଚାଇନାର କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ହେଉଛି ପିପୁଲ୍ସ ରିପବ୍ଲିକ୍ ଅଫ୍ ଚାଇନାର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ତଥା ଶାସକ ରାଜନ political ତିକ ଦଳ। ସିସିପି ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ ଏହାର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସଂସ୍ଥା ହେଉଛି ପ୍ରତି ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ଆୟୋଜିତ ହେଉଥିବା ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ । Ruwitch, John (13 October 2022). ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କମିଟି ଚୟନ କରେ, ଯାହା ପରେ ଦଳର ପଲିଟବୁରୋ, ପଲିଟବୁରୋ ଷ୍ଟାଣ୍ଡିଂ କମିଟି ଏବଂ ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନେତୃତ୍ୱ ସାଧାରଣ ସଚିବ ( ଦଳର ନେତା ) ଚୟନ କରେ। ସାଧାରଣ ସଚିବ ରାଜ୍ୟ ତଥା ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ଚରମ କ୍ଷମତା ଏବଂ ଅଧିକାର ରଖିଛନ୍ତି ଏବଂ ଅନ inform ପଚାରିକ ଅଗ୍ରଣୀ ନେତା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। Hernández, Javier C. (25 October 2017). ବର୍ତ୍ତମାନର ସାଧାରଣ ସମ୍ପାଦକ ହେଉଛନ୍ତି ସି ଜିନପିଙ୍ଗ, ଯିଏ 15 ନଭେମ୍ବର 2012 ରେ କାର୍ଯ୍ୟଭାର ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ Phillips, Tom (24 October 2017). ସ୍ଥାନୀୟ ସ୍ତରରେ, ଏକ ସବଡିଭିଜନର ସିସିପି କମିଟିର ସଚିବ ସ୍ଥାନୀୟ ସରକାରୀ ସ୍ତରଠାରୁ ଅଧିକ; ଏକ ପ୍ରାଦେଶିକ ବିଭାଗର ସିସିପି କମିଟି ସଚିବ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କଠାରୁ ଅଧିକ ଥିବାବେଳେ ସହରର ସିସିପି କମିଟି ସଚିବ ମେୟରଙ୍କଠାରୁ ଅଧିକ। Lawrence, Susan V.; Lee, Mari Y. (24 November 2021). ଚାଇନାର ପରିସ୍ଥିତିରେ ଅନୁକୂଳ ମାର୍କ୍ସବାଦ ଦ୍ୱାରା CCP ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ଗାଇଡ୍ ହୋଇଛି | . ସରକାର ଚାଇନାରେ ସରକାର କେବଳ ସିସିପିଙ୍କ ଅଧୀନରେ ଅଛନ୍ତି। Ma, Josephine (17 May 2021). CCP ସରକାରୀ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକରେ ନିଯୁକ୍ତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିଥାଏ, ଅଧିକାଂଶ ବରିଷ୍ଠ ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ CCP ସଦସ୍ୟ ଅଟନ୍ତି | ପ୍ରାୟ 3000 ସଦସ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ବିଧାନସଭା ନ୍ୟାସନାଲ ପିପୁଲ୍ସ କଂଗ୍ରେସ (NPC) ସାମ୍ବିଧାନିକ ଭାବରେ " ରାଜ୍ୟ ଶକ୍ତିର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଅଙ୍ଗ " ଅଟେ, ଏହାକୁ ଏକ " ରବର ଷ୍ଟାମ୍ପ " ସଂସ୍ଥା ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି। "How China is Ruled: National People's Congress". NPC ପ୍ରତିବର୍ଷ ବ meets ଠକ କରୁଥିବାବେଳେ NPC ଷ୍ଟାଣ୍ଡିଂ କମିଟି, NPC ପ୍ରତିନିଧୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ 150 ସଦସ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମାସରେ ଦୁଇଥର ସାକ୍ଷାତ କରନ୍ତି | ନିର୍ବାଚନ ପରୋକ୍ଷ ଏବଂ ବହୁମୁଖୀ ନୁହେଁ, ସମସ୍ତ ସ୍ତରରେ ନାମାଙ୍କନଗୁଡିକ CCP ଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇଥାଏ | ସିସିପି ନେତୃତ୍ୱକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ସର୍ତ୍ତରେ ଅନ୍ୟ ଆଠଟି ଛୋଟ ଦଳଙ୍କ ନାମମାତ୍ର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ with ସହିତ NPC ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ବିସ୍ତାର କରିଛି | "China: Nipped In The Bud – Background". ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହେଉଛନ୍ତି ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିନିଧୀ, ଏନପିସି ଦ୍ୱାରା ନିର୍ବାଚିତ | ବର୍ତ୍ତମାନର ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ହେଉଛନ୍ତି ସି ଜିନପିଙ୍ଗ, ଯିଏକି ସିସିପିର ସାଧାରଣ ସମ୍ପାଦକ ତଥା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସାମରିକ ଆୟୋଗର ଚେୟାରମ୍ୟାନ୍ ଭାବରେ ତାଙ୍କୁ ଚୀନ୍‌ର ପ୍ରମୁଖ ନେତା କରିଛନ୍ତି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେଉଛନ୍ତି ଲି କିଆଙ୍ଗ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଦ୍ inated ାରା ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ପରେ ଏନପିସି ଦ୍ elected ାରା ମନୋନୀତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ସାଧାରଣତ the ପଲିଟବୁରୋ ଷ୍ଟାଣ୍ଡିଂ କମିଟି (ପିଏସସି) ର ଦ୍ୱିତୀୟ କିମ୍ବା ତୃତୀୟ ମାନ୍ୟତା ସଦସ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ। ଚାରିଜଣ ଉପାଧ୍ୟକ୍ଷ, ରାଜ୍ୟ କାଉନସିଲର ଏବଂ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ଆୟୋଗର ମୁଖ୍ୟଙ୍କୁ ନେଇ ଗଠିତ ଚୀନ୍‌ର କ୍ୟାବିନେଟ୍‌ରେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରନ୍ତି। ଚାଇନାର ପିପୁଲ୍ସ ପଲିଟିକାଲ୍ କନସଲଟେସନ୍ କନଫରେନ୍ସ (ସିପିପିସିସି) ହେଉଛି ଏକ ରାଜନ political ତିକ ପରାମର୍ଶଦାତା ସଂସ୍ଥା ଯାହାକି ଚୀନର “ ମିଳିତ ଫ୍ରଣ୍ଟ ” ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, ଯାହା CCP କୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ଅଣ ସିସିପି ସ୍ୱର ସଂଗ୍ରହ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି | ଜନ କଂଗ୍ରେସ ପରି, ବିଭିନ୍ନ ବିଭାଗରେ ସିପିପିସିସି ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛି, ସିପିପିସିର ଜାତୀୟ କମିଟି PSC ର ଚତୁର୍ଥ ମାନ୍ୟତା ସଦସ୍ୟ ୱାଙ୍ଗ ହୁନିଙ୍ଗଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅଛି। Tiezzi, Shannon (4 March 2021). The governance of China is characterized by a high degree of political centralization but significant economic decentralization.Jin, Keyu (2023). Heilmann, Sebastian (2018). : ନୀତି ଉପକରଣ କିମ୍ବା ପ୍ରକ୍ରିଯ଼ାଗୁଡ଼ିକ ଅଧିକ ବ୍ଯ଼ାପକ ଭାବେ ପ୍ରଯ଼ୋଗ କରାଯିବା ପୂର୍ବରୁ ସ୍ଥାନୀଯ଼ ସ୍ତରରେ ପରୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥାଏ, ଯାହାର ଫଳସ୍ୱରୂପ ଏକ ନୀତି ପ୍ରକ୍ରିଯ଼ା ହୋଇଥାଏ ଯେଉଁଥିରେ ପରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ମତାମତ ସାମିଲ ଥାଏ।Brussee, Vincent (2023). : ସାଧାରଣତଃ, ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀଯ଼ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତି, ଏହା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଅନୌପଚାରିକ ନେଟୱାର୍କ ଏବଂ ସାଇଟ୍ ପରିଦର୍ଶନକୁ ସ୍ଥାନୀଯ଼ ନୀତି ପରୀକ୍ଷଣ କିମ୍ବା ପାଇଲଟ ପ୍ରୋଗ୍ରାମର ଦିଗରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ କିମ୍ବା ପରାମର୍ଶ ଦେବାକୁ ବ୍ଯ଼ବହାର କରନ୍ତି।:">: 71  ସାଧାରଣ ଆଭିମୁଖ୍ଯ଼ ହେଉଛି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ସ୍ଥାନୀଯ଼ ସ୍ତରରେ ନୀତି ବିକଶିତ ହେବା ପରେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ନୀତି, ଆଇନ କିମ୍ବା ନିଯ଼ମାବଳୀର ଚିଠା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରେ _ : 71  ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଗ "Administrative Division". ସାମ୍ବିଧାନିକ ଭାବରେ ଏକ ଏକକ ରାଜ୍ଯ଼ ଯାହା 23 ଟି ପ୍ରଦେଶରେ ବିଭକ୍ତ, [2] ପାଞ୍ଚଟି ସ୍ୱଯ଼ଂଶାସିତ ଅଞ୍ଚଳ (ପ୍ରତ୍ଯ଼େକ ଏକ ମନୋନୀତ ସଂଖ୍ଯ଼ାଲଘୁ ଗୋଷ୍ଠୀ ସହିତ) ଏବଂ ଚାରୋଟି ପ୍ରତ୍ଯ଼କ୍ଷ-ପ୍ରଶାସିତ ପୌରପାଳିକା-ସାମୂହିକ ଭାବରେ "ମୁଖ୍ଯ଼ ଭୂମି ଚୀନ୍" ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା-ତଥା ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପ୍ରଶାସନିକ ଅଞ୍ଚଳ (ହଂକଂ ଏବଂ ମାକାଉର ସାର୍ସ୍) | ପିଆରସି ତାଇୱାନ ଦ୍ୱୀପ ଏହାର ତାଇୱାନ ପ୍ରଦେଶ, କିମେନ ଏବଂ ମାଟ୍ସୁ ଫୁଜିଆନ ପ୍ରଦେଶର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରେ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ROC ନିଯ଼ନ୍ତ୍ରଣ କରୁଥିବା ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜକୁ ହାଇନାନ ପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ଗୁଆଙ୍ଗଡୋଙ୍ଗ ପ୍ରଦେଶ ଏକ ଅଂଶ ବୋଲି ବିବେଚନା କରେ, ଯଦିଓ ଏହି ସମସ୍ତ ଅଞ୍ଚଳ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ | ଚୀନ୍ ଗଣତନ୍ତ୍ର (ROC) Chang, Bi-yu (2015). "What's behind China-Taiwan tensions?". Kerry Brown (2013). ଦୃଷ୍ଟିରୁ, ଚୀନ୍ର ମୁଖ୍ଯ଼ ଭୂଖଣ୍ଡର ସମସ୍ତ 31ଟି ପ୍ରାଦେଶିକ ବିଭାଗକୁ ଛଅଟି ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇପାରେଃ ଉତ୍ତର ଚୀନ, ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଚୀନ, ପୂର୍ବ ଚୀନ, ଦକ୍ଷିଣ କେନ୍ଦ୍ରୀଯ଼ ଚୀନ, ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମ ଚୀନ ଏବଂ ଉତ୍ତର-ପଶ୍ଚିମ ଚୀନ। ପି. ଆର. ସି. ର 179ଟି ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସଦସ୍ଯ଼ ରାଷ୍ଟ୍ର ସହିତ କୂଟନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି ଏବଂ 174ଟିରେ ଦୂତାବାସ ପରିଚାଳନା କରୁଛି। 2021 "Global Diplomacy Index – Country Rank" . , ଚୀନ୍ର ବିଶ୍ୱର ଯେକୌଣସି ଦେଶର ସର୍ବବୃହତ୍ କୂଟନୈତିକ ନେଟୱାର୍କ ରହିଛି। 1971 Chang, Eddy (22 August 2004). , ପିଆରସି ମିଳିତ ଜାତିସଂଘରେ ଚାଇନାର ଏକମାତ୍ର ପ୍ରତିନିଧି ଭାବରେ ଏବଂ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ସୁରକ୍ଷା ପରିଷଦ ପାଞ୍ଚ ସ୍ଥାଯ଼ୀ ସଦସ୍ଯ଼ଙ୍କ ମଧ୍ଯ଼ରୁ ଜଣେ ଭାବରେ ଚୀନ୍ ଗଣତନ୍ତ୍ରକୁ ବଦଳାଇଥିଲା। "About APEC". ଜି20-20, "About G20". ଏସ୍ସିଓ, "Riyadh joins Shanghai Cooperation Organization as ties with Beijing grow". ପୂର୍ବ ଏସିଆ ସମ୍ମିଳନୀ, "EAS Participating Countries". ଏବଂ ଏପିଇସି ସମେତ ଆନ୍ତଃସରକାରୀ ସଂଗଠନର ସଦସ୍ଯ଼ ଅଟେ। "China says communication with other developing countries at Copenhagen summit transparent". ମଧ୍ଯ଼ ଅଣ-ମିଳିତ ଆନ୍ଦୋଳନର ଜଣେ ପୂର୍ବତନ ସଦସ୍ଯ଼ ଏବଂ ନେତା ଥିଲେ, ଏବଂ ତଥାପି ନିଜକୁ ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶ ଓକିଲ ବୋଲି ବିବେଚନା କରନ୍ତି | "Bric summit ends in China with plea for more influence". , ରୁଷ, ଭାରତ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା ସହିତ, ଚୀନ୍ ଉଦୀଯ଼ମାନ ପ୍ରମୁଖ ଅର୍ଥନୀତିର ବ୍ରିକ୍ସ ଗୋଷ୍ଠୀର ସଦସ୍ଯ଼ ଏବଂ ଏପ୍ରିଲ 2011 ରେ ଗୋଷ୍ଠୀର ତୃତୀଯ଼ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ସମ୍ମିଳନୀ ଆଯ଼ୋଜନ କରିଥିଲା। Drun, Jessica (28 December 2017). ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ଏକ-ଚୀନ୍ ନୀତିକୁ ବଜାଯ଼ ରଖିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଏହି ମତ ରହିଛି ଯେ ଚୀନ୍ ନାମରେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ସାର୍ବଭୌମ ରାଷ୍ଟ୍ର ଅଛି, ଯାହାକୁ ପିଆରସି ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରେ ଏବଂ ତାଇୱାନ ସେହି ଚାଇନାର ଅଂଶ | ଅନନ୍ଯ଼ ସ୍ଥିତି PRC କୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଉଥିବା ଦେଶମାନଙ୍କୁ ଅନନ୍ଯ଼ "ଏକ-ଚୀନ୍ ନୀତି" ବଜାଯ଼ ରଖିବାକୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇଛି ଯାହା ପରସ୍ପରଠାରୁ ଭିନ୍ନ | କିଛି ଦେଶ ତାଇୱାନ ଉପରେ PRC ର ଦାବିକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ସ୍ୱୀକାର କରୁଥିବାବେଳେ ଆମେରିକା ଏବଂ ଜାପାନ ସମେତ ଅନ୍ଯ଼ମାନେ କେବଳ ଏହି ଦାବିକୁ ସ୍ୱୀକାର କରନ୍ତି | Macartney, Jane (1 February 2010). ଦେଶମାନେ ତାଇୱାନକୁ କୂଟନୈତିକ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିବା ବେଳେ ଚୀନ୍ ଅଧିକାରୀମାନେ ଅନେକ ସମଯ଼ରେ ବିରୋଧ କରିଛନ୍ତି, . ବିଶେଷ କରି ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ବିକ୍ରଯ଼ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ। Hale, Erin (25 October 2021). ଦେଶ ROC ରୁ PRC କୁ ସ୍ୱୀକୃତି ବଦଳାଇଛନ୍ତି ଯେହେତୁ 1971 ରେ ଜାତିସଂଘରେ ପୂର୍ବତନ ସ୍ଥାନ ବଦଳାଇଥିଲା। thumb|21 ମେ 2014ରୁଷିଆ ଚୀନ ଏବଂ ରୁଷ 400 ବିଲିଯ଼ନ ଡଲାରର ଗ୍ଯ଼ାସ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଥିଲେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ରୁଷିଆ ଚୀନକୁ ପ୍ରାକୃତିକ ବାଷ୍ପ ଯୋଗାଇ ଦେଉଛି। Keith, Ronald C. China from the inside out – fitting the People's republic into the world. ଚାଇନାର ବୈଦେଶିକ ନୀତିର ଅଧିକାଂଶ ପ୍ରିମିଯ଼ର ଝୋ ଏନଲାଇଙ୍କ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସହାବସ୍ଥାନର ପାଞ୍ଚଟି ନୀତି ଉପରେ ଆଧାରିତ, ଏବଂ ଏହା ମଧ୍ଯ଼ "ଏକରୂପତା ବିନା ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ଯ଼" ର ଧାରଣା ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ, ଯାହା ଆଦର୍ଶଗତ ପାର୍ଥକ୍ଯ଼ ସତ୍ତ୍ୱେ ରାଜ୍ଯ଼ମାନଙ୍କ ମଧ୍ଯ଼ରେ କୂଟନୈତିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ | Martel, William C. (29 June 2012). Timothy Webster (17 May 2013). ନୀତି ଚୀନକୁ ସୁଦାନ, ଉତ୍ତର କୋରିଆ ଏବଂ ଇରାନ ଭଳି ପାଶ୍ଚାତ୍ଯ଼ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ବିପଜ୍ଜନକ ଏବଂ ଦମନକାରୀ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିବା ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କ ବଜାଯ଼ ରଖିବା କିମ୍ବା ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରିତ କରିଥାଇପାରେ। DAVID BREWSTER (8 November 2022). Maria Siow (27 March 2021). ମିଆଁମାର ସହିତ ଚୀନର ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କରେ ଏହାର ଶାସକ ସରକାର ତଥା ଆରାକାନ୍ ଆର୍ମି ସମେତ ଏହାର ଜାତିଗତ ବିଦ୍ରୋହୀ ଗୋଷ୍ଠୀ ପାଇଁ ସମର୍ଥନ ରହିଛି। "Xi Jinping: Russia-China ties 'guarantee world peace'". Gladstone, Rick (19 July 2012). "Energy to dominate Russia President Putin's China visit". ସହିତ ଚୀନର ଘନିଷ୍ଠ ରାଜନୈତିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ସାମରିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି, Davidson, Helen (16 March 2022). ଏବଂ ଦୁଇ ଦେଶ ମିଳିତ ଜାତିସଂଘ ସୁରକ୍ଷା ପରିଷଦରେ ପ୍ରାଯ଼ତଃ ମିଳିତ ଭାବରେ ଭୋଟ୍ ଦିଅନ୍ତି। Martin, Eric; Monteiro, Ana (7 February 2023). ଆମେରିକା ସହିତ ଚୀନର ସମ୍ପର୍କ ଜଟିଳ, ଏବଂ ଏଥିରେ ଗଭୀର ବାଣିଜ୍ଯ଼ ସମ୍ପର୍କ କିନ୍ତୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜନୈତିକ ପାର୍ଥକ୍ଯ଼ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ | Politzer, Malia (6 August 2008). Lyman, Princeton (21 July 2005). ଦଶକର McLaughlin, Abraham (30 March 2005). ଚୀନ୍ ବାଣିଜ୍ଯ଼ ଏବଂ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସହଯୋଗ ପାଇଁ ଆଫ୍ରିକୀଯ଼ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଜଡିତ ହେବାର ନୀତି ଅନୁସରଣ କରିଛି। Timsit, Annabelle (15 February 2021). ଯ଼ୁରୋପୀଯ଼ ସଂଘ ସହିତ ବ୍ଯ଼ାପକ ଏବଂ ଅତ୍ଯ଼ଧିକ ବିବିଧ ବାଣିଜ୍ଯ଼ ସମ୍ପର୍କ ବଜାଯ଼ ରଖିଛି, ଏବଂ ସାମଗ୍ରୀ ପାଇଁ ଏହାର ସର୍ବବୃହତ ବାଣିଜ୍ଯ଼ିକ ଅଂଶୀଦାର ହୋଇପାରିଛି। Garrison, Cassandra (14 December 2020). ଆସିଆନ ଦେଶଗୁଡ଼ିକ "ASEAN Statistical Yearbook 2022" (PDF). ଏବଂ ପ୍ରମୁଖ ଦକ୍ଷିଣ ଆମେରିକୀଯ଼ ଅର୍ଥବ୍ଯ଼ବସ୍ଥା ସହିତ ଚୀନର ଦୃଢ଼ ବାଣିଜ୍ଯ଼ିକ ସମ୍ପର୍କ ରହିଛି, "The U.S. and China Are Battling for Influence in Latin America, and the Pandemic Has Raised the Stakes". ଏବଂ ଏହା ବ୍ରାଜିଲ, ଚିଲି, ପେରୁ, ଉରୁଗୁଏ, ଆର୍ଜେଣ୍ଟିନା ଏବଂ ଅନ୍ଯ଼ାନ୍ଯ଼ ଅନେକ ଦେଶମାନଙ୍କର ସର୍ବବୃହତ୍ ବାଣିଜ୍ଯ଼ିକ ଅଂଶୀଦାର। Dollar, David (October 2020). , ଚୀନ ବେଲ୍ଟ ଆଣ୍ଡ ରୋଡ ଇନିସିଏଟିଭ୍ (BRI) ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା, ଯାହା ଏକ ବୃହତ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀଯ଼ ଭିତ୍ତିଭୂମି ନିର୍ମାଣ ପଦକ୍ଷେପ ଥିଲା, ଯାହାର ପାଣ୍ଠି ଯୋଗାଣ ବାର୍ଷିକ $50-100 ବିଲିଯ଼ନ ଡଲାର ଥିଲା। Cai, Peter. . ଆର. ଆଇ. ଆଧୁନିକ ଇତିହାସର ସର୍ବବୃହତ ବିକାଶ ଯୋଜନା ମଧ୍ଯ଼ରୁ ଗୋଟିଏ ହୋଇପାରେ। ଗତ ଛଅ ବର୍ଷ ମଧ୍ଯ଼ରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖନୀଯ଼ ଭାବରେ ବିସ୍ତାର କରିଛି ଏବଂ ଏପ୍ରିଲ 2020 ସୁଦ୍ଧା [update], 138 ଟି ଦେଶ ଏବଂ 30 ଟି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀଯ଼ ସଂଗଠନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ |   Category:Articles containing potentially dated statements from April 2020 Category:All articles containing potentially dated statements ବୈଦେଶିକ ନୀତି ସମ୍ବନ୍ଧକୁ ତୀବ୍ର କରିବା ବ୍ଯ଼ତୀତ, ବିଶେଷ କରି ଦକ୍ଷ ପରିବହନ ମାର୍ଗ ନିର୍ମାଣ ଉପରେ ଧ୍ଯ଼ାନ ଦିଆଯାଇଛି, ବିଶେଷ କରି ପୂର୍ବ ଆଫ୍ରିକା ଏବଂ ଯ଼ୁରୋପ ସହିତ ଏହାର ସଂଯୋଗ ସହିତ ସାମୁଦ୍ରିକ ସିଲ୍କ ରୋଡ Harry G. Broadman (2007). Kynge, James; Sun, Yu (30 April 2020). ଏହି କାର୍ଯ୍ଯ଼କ୍ରମ ଅଧୀନରେ ଦିଆଯାଇଥିବା ଅନେକ ଋଣ ଛାଡ଼ ନୁହେଁ ଏବଂ ଋଣଗ୍ରସ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଋଣ ରିଲିଫ୍ ପାଇଁ ଚୀନ୍ ଅନେକ ଆହ୍ୱାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛି। ସାମାଜିକ-ରାଜନୈତିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଏବଂ ମାନବାଧିକାର thumb|2017ରେ ସରକାରୀ ହେପାଜତରେ ଥିବା ସମଯ଼ରେ ଅଙ୍ଗ ବିଫଳତା ହେତୁ ମୃତ୍ଯ଼ୁବରଣ କରିଥିବା ଚୀନ୍ର ନୋବେଲ ଶାନ୍ତି ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ଲିଉ ଜିଆବୋ ସ୍ମୃତିରେ ମାର୍ଚ୍ଚ "China". ଚୀନରେ ମାନବାଧିକାର ପରିସ୍ଥିତି ବିଦେଶୀ ସରକାର, ବିଦେଶୀ ପ୍ରେସ୍ ଏଜେନ୍ସି ଏବଂ ଅଣ-ସରକାରୀ ସଂଗଠନମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମାଲୋଚନା କରିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ବିନା ବିଚାରରେ ଅଟକ ରଖିବା, ବାଧ୍ଯ଼ତାମୂଳକ ସ୍ୱୀକାରୋକ୍ତି, ନିର୍ଯ୍ଯ଼ାତନା, ମୌଳିକ ଅଧିକାରର ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଏବଂ ଅତ୍ଯ଼ଧିକ ବ୍ଯ଼ବହାର ଭଳି ବ୍ଯ଼ାପକ ନାଗରିକ ଅଧିକାର ଉଲ୍ଲଂଘନ ଅଭିଯୋଗ କରାଯାଇଛି। ଆରମ୍ଭ ପରଠାରୁ, ଫ୍ରିଡମ୍ ହାଉସ୍ ଏହାର ବିଶ୍ୱରେ ଫ୍ରିଡମ୍ ସର୍ଭେରେ ଚୀନ୍କୁ "ମୁକ୍ତ ନୁହେଁ" ଭାବରେ ମାନ୍ଯ଼ତା ଦେଇଛି, ଯେତେବେଳେ ଆମ୍ନେଷ୍ଟି ଇଣ୍ଟରନ୍ଯ଼ାସନାଲ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାନବିକ ଅଧିକାର ଉଲ୍ଲଂଘନ ଡକ୍ଯ଼ୁମେଣ୍ଟ କରିଛି। ଚୀନ ସମ୍ବିଧାନରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ନାଗରିକଙ୍କ "ମୌଳିକ ଅଧିକାର" ମଧ୍ଯ଼ରେ ରହିଛି ବାକ୍ ସ୍ୱାଧୀନତା, ସମ୍ବାଦପତ୍ରର ସ୍ୱାଧୀନତା ଏବଂ ନିରପେକ୍ଷ ବିଚାରର ଅଧିକାର, ଧର୍ମର ସ୍ୱାଧୀନତା ଅଧିକାର, ସାର୍ବଜନୀନ ମତାଧିକାର ଏବଂ ସମ୍ପତ୍ତି ଅଧିକାର "China: Events of 2021". Sorman, Guy (2008). , ବାସ୍ତବରେ, ଏହି ବ୍ଯ଼ବସ୍ଥା ଗୁଡ଼ିକ ରାଜ୍ଯ଼ ଦ୍ବାରା ଅପରାଧିକ ଅଭିଯୋଜନ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରେ ନାହିଁ। "For China's LGBTQ community, safe spaces are becoming harder to find". ଏଲଜିବିଟି ଅଧିକାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଚୀନରେ ସୀମିତ ସୁରକ୍ଷା ରହିଛି। King, Gary; Pan, Jennifer; Roberts, Margaret E. (May 2013). ସରକାରୀ ନୀତି ଏବଂ ଶାସକ ସିସିପିର କିଛି ସମାଲୋଚନାକୁ ସହ୍ଯ଼ କରାଯାଏ, ରାଜନୈତିକ ଭାଷଣ ଏବଂ ସୂଚନାର ସେନ୍ସରସିପ୍ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ କଠୋର ଏବଂ ନିଯ଼ମିତ ଭାବରେ ସାମୂହିକ କାର୍ଯ୍ଯ଼କୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ବ୍ଯ଼ବହୃତ ହୁଏ | "Freedom on the Net: 2022". ମଧ୍ଯ଼ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ବ୍ଯ଼ାପକ ଏବଂ ଅତ୍ଯ଼ାଧୁନିକ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ସେନ୍ସରସିପ୍ ବ୍ଯ଼ବସ୍ଥା ରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଅନେକ ୱେବସାଇଟ୍ ଅବରୋଧ କରାଯାଇଛି। ସରକାର ଲୋକପ୍ରିଯ଼ ବିକ୍ଷୋଭ ଏବଂ ପ୍ରଦର୍ଶନକୁ ଦମନ କରନ୍ତି ଯାହା ଏହା "ସାମାଜିକ ସ୍ଥିରତା" ପାଇଁ ଏକ ସମ୍ଭାବ୍ଯ଼ ବିପଦ ବୋଲି ବିବେଚନା କରେ | Christian Göbel and Lynette H. Ong, "Social unrest in China." Long Briefing, Europe China Research and Academic Network (ECRAN) (2012) p 18. Qian, Isabelle; Xiao, Muyi; Mozur, Paul; Cardia, Alexander (21 June 2022). ମଧ୍ଯ଼ ଦେଶରେ ରହୁଥିବା ଲୋକମାନଙ୍କ ଉପରେ ସାମାଜିକ ନିଯ଼ନ୍ତ୍ରଣର ମାଧ୍ଯ଼ମ ଭାବେ କ୍ଯ଼ାମେରା, ମୁହଁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ସଫ୍ଟୱେଯ଼ାର୍, ସେନ୍ସର୍ ଏବଂ ବ୍ଯ଼କ୍ତିଗତ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ତଦାରଖ ପାଇଁ ଏକ ବିଶାଳ ଗୁପ୍ତଚର ନେଟୱାର୍କ ବ୍ଯ଼ବହାର କରିଥାଏ। thumb|ଜିନଜିଆଙ୍ଗ, ଚୀନ୍ ଉଇଘୁରମାନଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଗଣହତ୍ଯ଼ା କରିଥିବା ଏବଂ ଶିବିରରେ ଏକ ମିଲିଯ଼ନରୁ ଅଧିକ ଉଇଘୁର ଏବଂ ଅନ୍ଯ଼ାନ୍ଯ଼ ଜାତିଗତ ସଂଖ୍ଯ଼ାଲଘୁଙ୍କୁ ଅଟକ ରଖିଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି। "Fresh unrest hits China's Xinjiang". Hatton, Celia (27 June 2013). ଉପରେ ନିଯ଼ମିତ ଭାବରେ ତିବ୍ଦତ ଏବଂ ଜିନଜିଆଙ୍ଗ ବଡ଼ ଧରଣର ଦମନ ଏବଂ ମାନବିକ ଅଧିକାର ଉଲ୍ଲଂଘନ ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଛି, Anna Morcom (June 2018). "Dalai Lama hits out over burnings". Asat, Rayhan; Yonah Diamond (15 July 2020). ଯେଉଁଠାରେ ବହୁ ସଂଖ୍ଯ଼କ ଜାତିଗତ ସଂଖ୍ଯ଼ାଲଘୁ ବାସ କରନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ହିଂସାତ୍ମକ ପୋଲିସ୍ ଦମନ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ଦମନ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ | 2017 Graham-Harrison, Emma; Garside, Juliette (24 November 2019). ଚୀନ୍ ସରକାର ଜିନଜିଆଙ୍ଗରେ ଏକ କଠୋର କାର୍ଯ୍ଯ଼ାନୁଷ୍ଠାନରେ ନିଯ଼ୋଜିତ ଅଛନ୍ତି, ପ୍ରାଯ଼ ଏକ ନିଯ଼ୁତ ଉଇଘୁର ଏବଂ ଅନ୍ଯ଼ାନ୍ଯ଼ ଜାତିଗତ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ସଂଖ୍ଯ଼ାଲଘୁଙ୍କୁ ଅଟକ ଶିବିରରେ ଅଟକ ରଖାଯାଇଛି ଯାହା ବନ୍ଦୀଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ଚିନ୍ତାଧାରା, ସେମାନଙ୍କର ପରିଚଯ଼ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ଯ଼ ରଖିଛି। Khatchadourian, Raffi (5 April 2021). ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାଯ଼ୀ, ରାଜନୈତିକ ଉପଦେଶ, ନିର୍ଯ୍ଯ଼ାତନା, ଶାରୀରିକ ଏବଂ ମାନସିକ ନିର୍ଯାତନା, ବାଧ୍ଯ଼ତାମୂଳକ ବନ୍ଧ୍ଯ଼ାକରଣ, ଯୌନ ଶୋଷଣ ଏବଂ ବାଧ୍ଯ଼ତାମୂଳକ ଶ୍ରମ ଏହି ସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକରେ ସାଧାରଣ | 2020ର Cumming-Bruce, Nick; Ramzy, Austin (31 August 2022). ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାଯ଼ୀ, ଉଇଘୁରମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଚୀନ୍ର ବ୍ଯ଼ବହାର ଜାତିସଂଘର ଗଣହତ୍ଯ଼ାର ସଂଜ୍ଞାକୁ ପୂରଣ କରେ, "China Suppression Of Uighur Minorities Meets U.N. Definition Of Genocide, Report Says". ଯେତେବେଳେ ଏକ ପୃଥକ ଜାତିସଂଘ ମାନବାଧିକାର କାର୍ଯ୍ଯ଼ାଳଯ଼ ରିପୋର୍ଟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ସେମାନେ ମାନବତା ବିରୋଧୀ ଅପରାଧ ପାଇଁ ସମ୍ଭାବ୍ଯ଼ ସଂଜ୍ଞା ପୂରଣ କରିପାରିବେ। "Hong Kong national security law: What is it and is it worrying?". କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷ ମଧ୍ଯ଼ ହଂକଂ ଅସନ୍ତୋଷ ଉପରେ କାର୍ଯ୍ଯ଼ାନୁଷ୍ଠାନ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି, ବିଶେଷ କରି 2020 ରେ ଏକ ଜାତୀଯ଼ ସୁରକ୍ଷା ଆଇନ ପାରିତ ହେବା ପରେ। thumb|2019-20 ହଂକଂ ବିକ୍ଷୋଭ 2017 ଏବଂ 2020 ରେ, ପିଉ ରିସର୍ଚ୍ଚ ସେଣ୍ଟର ଧର୍ମ ଉପରେ ଚୀନ୍ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରତିବନ୍ଧକଗୁଡ଼ିକର ଗମ୍ଭୀରତାକୁ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ମଧ୍ଯ଼ରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଛି, ଯଦିଓ ଚାଇନାରେ ଧାର୍ମିକ ସମ୍ବନ୍ଧୀଯ଼ ସାମାଜିକ ଶତ୍ରୁତାର ତୀବ୍ରତା କମ୍ | "3. Middle East still home to highest levels of restrictions on religion, although levels have declined since 2016". "3. Small changes in median scores for government restrictions, social hostilities involving religion in 2020". ଗ୍ଲୋବାଲ ସ୍ଲେଭରୀ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ ଆକଳନ କରିଛି ଯେ 2016 ରେ ଜନସଂଖ୍ଯ଼ାର 38 ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଲୋକ (ଆଇଡି1) ମାନବ ଚୋରାଚାଲାଣ, ବାଧ୍ଯ଼ତାମୂଳକ ଶ୍ରମ, ବାଧ୍ଯ଼ତାମୂଳକ ବିବାହ, ଶିଶୁ ଶ୍ରମ ଏବଂ ରାଜ୍ଯ଼ ଦ୍ୱାରା ବାଧ୍ଯ଼ତାମୂଳକ ଶ୍ରମ ସମେତ "ଆଧୁନିକ ଦାସତ୍ୱ ପରିସ୍ଥିତିରେ" ରହୁଛନ୍ତି। . ମାଧ୍ଯ଼ମରେ ରାଜ୍ଯ଼ ଦ୍ୱାରା ଲାଗୁ ହୋଇଥିବା ପୁନଃ ଶିକ୍ଷା (ଲାଓଜିଲାଜିଆଓ) ପ୍ରଣାଳୀକୁ 2013 ରେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ଉଚ୍ଛେଦ କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏହାର ଅଭ୍ଯ଼ାସ କେତେ ପରିମାଣରେ ବନ୍ଦ ହୋଇଛି ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇନାହିଁ। "Laogai Handbook: 2007–2008" (PDF). ମାଧ୍ଯ଼ମରେ ବହୁତ ବଡ ସଂସ୍କାର (ଲାଗାଇ ସିଷ୍ଟମରେ ଶ୍ରମ କାରାଗାର କାରଖାନା, ଅଟକ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ପୁନଃ ଶିକ୍ଷା ଶିବିର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ) ଜୁନ୍ 2008 ରେ ଲାଓଗାଇ ରିସର୍ଚ୍ଚ ଫାଉଣ୍ଡେସନ୍ ଆକଳନ କରିଛି ଯେ ଏହି ସୁବିଧା ମଧ୍ଯ଼ରୁ ପ୍ରାଯ଼ 1,422 ଟି ଥିଲା, ଯଦିଓ ଏହା ଚେତାବନୀ ଦେଇଛି ଯେ ଏହି ସଂଖ୍ଯ଼ା ସମ୍ଭବତଃ ଏକ କମ୍ ଆକଳନ | ସରକାରଙ୍କ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ମତାମତ . ରାଜନୈତିକ ଚିନ୍ତା ମଧ୍ଯ଼ରେ ଧନୀ ଓ ଗରିବଙ୍କ ମଧ୍ଯ଼ରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଥିବା ବ୍ଯ଼ବଧାନ ଏବଂ ସରକାରୀ ଦୁର୍ନୀତି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। , ଆନ୍ତର୍ଜାତୀଯ଼ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଚୀନ୍ ଜନସାଧାରଣ ସେମାନଙ୍କର ସରକାରଙ୍କୁ ନେଇ ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରର ସନ୍ତୋଷ ଅଛନ୍ତି |: ଏହି ମତାମତ ସାଧାରଣତଃ ଚାଇନାର ଜନସଂଖ୍ଯ଼ାର ବୃହତ ବର୍ଗ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ଭୌତିକ ଆରାମ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ତଥା ସରକାରଙ୍କ ଧ୍ଯ଼ାନ ଏବଂ ପ୍ରତିକ୍ରିଯ଼ାଶୀଳତାର କାରଣ ଅଟେ। : ବିଶ୍ୱ ମୂଲ୍ଯ଼ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଅନୁଯାଯ଼ୀ (2022) 91% ଚୀନ୍ ଉତ୍ତରଦାତାମାନେ ସେମାନଙ୍କ ସରକାର ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ୱାସ ରଖିଛନ୍ତି।Zhao, Suisheng (2023). : ଜୁଲାଇ 2020 ରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ହାର୍ଭାର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ଯ଼ାଳଯ଼ ସର୍ବେକ୍ଷଣରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ 2003 ପରଠାରୁ ସରକାର ପ୍ରତି ନାଗରିକ ସନ୍ତୁଷ୍ଟି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଇତିହାସରେ ଚୀନ୍ ସରକାରଙ୍କୁ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଏବଂ ସକ୍ଷମ ଭାବରେ ମାନ୍ଯ଼ତା ଦେଇଛି। ଆଧାର ଅଧିକ ତଥ୍ୟ Overviews China at a Glance from People's Daily BBC News – China Profile China, People's Republic of from UCB Libraries GovPubs China's Encyclopædia Britannica entry Modern China: A Primer —slideshow by Life magazine "Rethinking 'Capitalist Restoration' in China" by Yiching Wu Key Development Forecasts for China from International Futures "China on the Rise" PBS Online NewsHour, October 2005 ChinaToday.com Government The Central People's Government of People's Republic of China China Internet Information Center —Authorized government portal site to China Studies Assertive Pragmatism: China's Economic Rise and Its Impact on Chinese Foreign Policy Minxin Pei, IFRI Proliferation Papers n°15, 2006 The Dragon's Dawn: China as a Rising Imperial Power, 11 February 2005 Travel China National Tourist Office (CNTO) The Silk Road in China Maps Google Maps—China ଶ୍ରେଣୀ:ଏସିଆର ଦେଶ

ଇରାନ

https://or.wikipedia.org/wiki/ଇରାନ

ଇରାନ, ଏସିଆ ମହାଦେଶର ଏକ ଦେଶ । ଭୂଗୋଳ ଇତିହାସ ପ୍ରଶାସନିକ ବିଭାଗ ଭାଷା ଆଧାର ବାହାର ତଥ୍ୟ The e-office of the Supreme Leader of Iran The President of Iran Iran.ir Iran profile from the BBC News Key Development Forecasts for Iran from International Futures ଶ୍ରେଣୀ:ଏସିଆର ଦେଶ

ଜଗନ୍ନାଥ

https://or.wikipedia.org/wiki/ଜଗନ୍ନାଥ

220x124px|thumb|right|alt=ପୁରୀ,ଓଡ଼ିଶା|ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ରଥଯାତ୍ରା 2022 ଜଗତର ନାଥ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ହିନ୍ଦୁ ଓ ବୌଦ୍ଧମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ଓଡ଼ିଶା ତଥା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵରେ ପୂଜିତ । ଜଗନ୍ନାଥ ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତି ଭାବେ ଜଗତି (ରତ୍ନବେଦୀ) ଉପରେ ବଳଭଦ୍ର ଓ ସୁଭଦ୍ରା ଓ ସୁଦର୍ଶନଙ୍କ ସହିତ ପୂଜିତ ହୋଇଥାନ୍ତି । ମତବାଦ ଅନୁସାରେ ଜଗନ୍ନାଥ ପ୍ରାୟ ଏକ ସହସ୍ରାବ୍ଦୀ ଧରି ବର୍ଷର ବାର ମାସରୁ ଏଗାର ମାସ ହିନ୍ଦୁ ଦେବତା ବିଷ୍ଣୁ ରୂପରେ ଓ ଏକ ମାସ ଛଦ୍ମ ଭାବେ ବୁଦ୍ଧ ରୂପରେ ପୂଜା ପାଇ ଆସୁଛନ୍ତି । ଦ୍ୱାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଜଗନ୍ନାଥ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଅବତାର ରୂପରେ ପୂଜା ପାଉଥିଲେ । ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଜାତି, ଧର୍ମ ଓ ବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମସ୍ତେ ପୂଜା କରିବା ଦେଖାଯାଏ । ହିନ୍ଦୁମାନେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଧାମକୁ ଏକ ପବିତ୍ର ତୀର୍ଥକ୍ଷେତ୍ର ଭାବେ ମଣିଥାନ୍ତି। ଏହା ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ସବୁଠାରୁ ପବିତ୍ର ଚାରିଧାମ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ପ୍ରଧାନ ଧାମ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ନାମାର୍ଥ ବ୍ୟାକରଣ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଜଗନ୍ନାଥ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ "ଜଗତି" (ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସ୍ଥାନ, 'ରତ୍ନବେଦୀ') ଉପରେ ବିଜେ କରିଥିବା "ନାଥ" (ସ୍ୱାମୀ/ମାଲିକ) | ତେବେ ଅଧିକାଂଶ ସମୟରେ ପଣ୍ଡିତମାନେ ଏହାକୁ ସଂସ୍କୃତ ସନ୍ଧି ପ୍ରକରଣ ଆଧାରରେ 'ଜଗତ୍+ନାଥ' ବୋଲି ଯୁକ୍ତି ଦର୍ଶାଇଥାନ୍ତି, ଯାହା ଓଡ଼ିଆ ସନ୍ଧି ନିୟମ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଭ୍ରମାତ୍ମକ ମନେହୁଏ । ଜଗନ୍ନାଥ ଓଡ଼ିଶାରେ ନାନା ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା, ଜଗା, ଜଗବନ୍ଧୁ (ଜଗତର ବନ୍ଧୁ), କାଳିଆ ସାଆନ୍ତ (କଳା ବର୍ଣ୍ଣର ଠାକୁର),ଦାରୁବ୍ରହ୍ମ/ଦାରୁ ଦେବତା (ଦାରୁ/କାଠରେ ତିଆରି ଦେବତା), ଚକା ଆଖି/ଚକା ନୟନ (ଗୋଲ ଆଖିଥିବା ଦେବତା), ଚକା ଡୋଳା (ଗୋଲ ଆଖି ଡୋଳା ଥିବା ଦେବତା)| ଜଗନ୍ନାଥ ବୁଦ୍ଧଙ୍କୁ ବୁଝାଉଥିବା ଏକ ତିବତୀୟ ଶବ୍ଦ । କେତେକ ଗବେଷକଙ୍କ ମତରେ ଜଗନ୍ନାଥ ଶବ୍ଦ ଆଦିବାସୀ ଶବ୍ଦ "ଜଗନେଲୋ" (କାଠରେ ତିଆରି ଦେବତା) ଶବ୍ଦରୁ ଆସିଛି ଯାହା ଆଗକାଳର ଶବରମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପୂଜା ପାଉଥିବା ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ବୁଝାଇଥାଏ । Mohanty (1980) quoting Misra ଦାରୁବ୍ରହ୍ମ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଙ୍କ ଅସଂଖ୍ୟ ନାମ ମଧ୍ୟରୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ନାମଟିର ସାତନ୍ତ୍ର୍ୟ, ବୈଶିଷ୍ଟ, ମୂଲ୍ୟବୋଧ, ଓ ମହନୀୟତା ଅବର୍ଣ୍ଣନୀୟ । ଏହି ନାମଟିର ସ୍ମରଣ, ମନନ ଓ ଉଚ୍ଚାରଣ ମାତ୍ରେ ଭାବ ମହାଭାବରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଯାଏ, ପ୍ରାଣ ଉଦ୍ୱେଳିତ ହୋଇଉଠେ, ହୃଦୟରେ ବ୍ୟାକୁଳତା ଜାଗିଉଠେ ଏବଂ ଭକ୍ତର ନୟନ ତାଙ୍କ ଦର୍ଶନ ନିମିତ୍ତ ଅଧୀର ହୁଏ । ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ଶବ୍ଦର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଅକ୍ଷରର ମଧ୍ୟ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ମାହାତ୍ମ୍ୟ ରହିଛି ! thumb|ସିଂହଦ୍ୱାର ଗୁମୁଟରେ ଅଧିଷ୍ଠିତ ପତିତପାବନ ଜଗନ୍ନାଥ ଧାର୍ମିକ ଅର୍ଥାନୁବାଦ ଶ୍ରୀ – ‘ଶ୍ରୀ’ର ଅର୍ଥ ଲକ୍ଷ୍ମୀ, ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟ, ବିଭବ, ଆଲୋକ । ସେ ଭକ୍ତି, ପ୍ରୀତି ଓ ଶୋଭା ପ୍ରଦାୟିନୀ ଶକ୍ତି । ସେ ଜଗନ୍ମୟ ଜ୍ୟୋତି ସ୍ୱରୂପ, ସେ ସର୍ବ ପ୍ରକାଶ୍ୟ, ସେ ହିଁ ପଥ ପ୍ରଦର୍ଶକ । ଜ – ‘ଜ’ର ଅର୍ଥ ଉତ୍ପତ୍ତି, ବିଷ୍ଣୁ, ପିତାମାତା, ତେଜଃ । ସକଳ ସୃଷ୍ଟିର କାରଣ ହେଉଛନ୍ତି ଭଗବାନ ଜଗନ୍ନାଥ । ସର୍ବ ଦେବତା ତାଙ୍କଠାରୁ ସୃଷ୍ଟି । ସେ ବେଦ, ମନ୍ତ୍ର, ଯୋଗ, ଜ୍ଞାନ ଆଦିର ଉତ୍ପତ୍ତିସ୍ଥଳ । ସେ ହିଁ ଆରାଧ୍ୟ ଦେବତା ବିଷ୍ଣୁ, ସେ ହେଉଛନ୍ତି ସକଳ ପ୍ରାଣୀ ଜଗତର ପିତାମାତା । ସେ ସଂସାରର ସର୍ବକାରିଣୀ ଶକ୍ତିରୂପେ ବିଦ୍ୟମାନ । ଗ – ‘ଗ’ର ଅର୍ଥ ଗଗନ, ସ୍ୱର୍ଗ, ଗୁରୁ । ଅର୍ଥାତ୍ ସେ ହେଉଛନ୍ତି ଅନନ୍ତ, ସାଗର ପରି ଗଭୀର, ଗୋଲାପ ପରି କୋମଳ । ସେ ସମସ୍ତଙ୍କର ଗୁରୁ, ତାଙ୍କର ଶ୍ରୀଚରଣ ତଳେ ଆଶ୍ରୟ ପାଇବା ସମସ୍ତଙ୍କର କାମ୍ୟ । ନ୍ନା(ନ) – ‘ନ’ର ଅର୍ଥ ନିରାକାର, ନିର୍ବିକାର, ଅବିନାଶୀ, ସ୍ଥାନାତୀତ, ନିର୍ମାୟା, ନିରୀହ, ନିର୍ମଳ । ନିରାକାର, ନିର୍ଗୁଣ, ନିତ୍ୟ, ଅବିନାଶୀ ପରମାତ୍ମା ପରମେଶ୍ୱରଙ୍କର ସାକାର, ସଗୁଣ ସ୍ୱରୂପ ହିଁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ । ଥ – ‘ଥ’ର ଅର୍ଥ ପର୍ବତ, ଭୟତ୍ରାତା, ମଙ୍ଗଳ, ରକ୍ଷଣ । ସେ ଅଜୟ, ଅନାଥର ନାଥ, ଭୟ ନାଶକ, ସର୍ବ ମଙ୍ଗଳକାରକ । ସେ ଦ୍ରୌପଦୀଙ୍କର ମାନ ରକ୍ଷଣ, ଗଜ ଉଦ୍ଧାରଣ ପରି ସମସ୍ତଙ୍କର ଦୁଃଖ ଦୂର କରନ୍ତି । [[ [[{{}}]] Yatra Puri 07-11027.jpg|thumb|right|250px|alt=|ପୁରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଓ ବିଶ୍ୱ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ରଥଯାତ୍ରା ଅବସରରେ ବଡ଼ଦାଣ୍ଡରେ ତିନି ରଥ]] ଇତିହାସ thumb|right|250px|alt=|ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ନୀଳଚକ୍ରରେ ଉଡୁଥିବା ପତିତ ପାବନ ବାନା thumb|right|=|ବାହୁଡା ଯାତ୍ରାରେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ନନ୍ଦିଘୋଷ ବିଜେ। thumb|right|250px|alt=|ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ପତିତପାବନ ମୂର୍ତ୍ତି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସ୍ଥାପନ କର୍ତ୍ତା ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାପନ କର୍ତ୍ତା ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ପଞ୍ଚମପୁରୁଷ, ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶର ରାଜା ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ, ସେ ଅବନ୍ତୀ ଦେଶର ରାଜା ଥିଲେ । ସତ୍ୟଯୁଗରେ ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନଙ୍କଦ୍ୱାରା ପ୍ରଥମେ ଜଗନ୍ନାଥ ପ୍ରକଟ ହେଲେ ବୋଲି ସ୍କନ୍ଧପୁରାଣ କହନ୍ତି । ଯସ୍ତୁ ସାକ୍ଷାତ ଜଗନ୍ନାଥଃ ଆବିର୍ଭୂତଃ କୃତେନ (୨୧ ଅଧ୍ୟାୟ) ସତ୍ୟ ଯୁଗରେ ଏହି ପୌରାଣିକ ପୁରୁଷ ପୂଜା ଖ୍ୟାତ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। ତ୍ରେତୟା ଯୁଗର କ୍ଷେତ୍ରଥିଲା, ମାତ୍ର ପୂଜା ଋଷିମାନଙ୍କଦ୍ୱାରା ହିଁ ହେଉଥିଲା । ରାଜା ରତ୍ନଗ୍ରୀବ ତ୍ରେତାଯୁଗରେ ଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଆସିଥିବା ପଦ୍ମପୁରାଣ କହନ୍ତି । ଏହି ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନଙ୍କ ସମୟ ହେଲା, ଦ୍ୱିତୀୟ ପରାର୍ଦ୍ଧ ସ୍ୱାୟମ୍ଭୁବ ମନୁଙ୍କ ରାଜଜ୍ୱ କାଳର ଶ୍ୱେତ ବାରାହକଳ୍ପ । ଏତେ ବେଳକୁ ଦାରୁପୂଜା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। । ଏହି ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନଙ୍କୁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରର ଶ୍ରାଦ୍ଧ ପରମ୍ପରାନୁସାରେ ଆଶ୍ୱମେଧି ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ କହନ୍ତି, କେହି କେହି ଇନ୍ଦ୍ରଭୂତି, କେହିକେହି ବା ଇନ୍ଦ୍ରବୋଲି ମଧ୍ୟ କହନ୍ତି । ମାତ୍ର ଯାହା ଜଣାଯାଏ ଯେତେବେଳେ ଯେଉଁ ରାଜା ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପୂଜାରେ ନିକଟତମ ବ୍ୟକ୍ତି ରୂପରେ ଆସିଛନ୍ତି ସେ ନିଜକୁ ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ବୋଲାଇଥିବା ମାଦଳାପାଞ୍ଜିର ଯଯାତି କେଶରୀଙ୍କ ଇତିହାସରୁ ଜଣାଯାଏ । କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ମତରେ ତାହା ୧୫୬ କୋଟି ବର୍ଷ ତଳର କଥା । (ପୁରୁଷୋତ୍ତମ କ୍ଷେତ୍ରର ଇତିବୃତ୍ତ ପୁସ୍ତକ) ବାସ୍ତବରେ ସ୍ୱାୟମ୍ଭୂବ ମନୁଙ୍କ କାଳକୁ ଧରିଲେ ଏହା ସ୍ମରଣାତୀତ କାଳର କଥା ହେବ । ସାପ୍ରଂତ ମେ ଦ୍ୱିତୀୟ ତୁ ପରାର୍ଦ୍ଧେ ସସମସ୍ଥିତ ମନୁ ସ୍ୱାୟମ୍ଭୁ ର୍ବୋନମ ଶ୍ୱେତ ବାରାହ କଳ୍ପକେ ଶ୍ଳୋକରୁ ଜଣାଯାଏ ଇନ୍ଦ୍ରଦ୍ୟୁମ୍ନ ନାମକ ପୌରାଣିକ ରାଜା ସତ୍ୟଯୁଗରେ ଜଗନ୍ନାଥ ପୂଜାର ପ୍ରଚଳନ କରାଇଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଇତିହାସରେ ଏହା ସମର୍ଥନ କରେନାହିଁ । ମୋଗଲ ଆକ୍ରମଣ ବେଳେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ମହିମା ମୁକ୍ତିପ୍ରଦ ପ୍ରଭୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମହିମା ଭୌତିକ ଧାରଣାରେ ଚିନ୍ତା କରାଯାଇ ନ ପାରେ । ତାଙ୍କର ଥିବା ନ ଥିବା ସବୁ ସମାନ, ତଥାପି ଦେଖିଲେ ଜଣାଯାଏ ଜଗନ୍ନାଥ ମହାପ୍ରଭୁ ଯଥେଷ୍ଟ ମହିମା ପ୍ରକାଶ କରିଅଛନ୍ତି । ପ୍ରଥମ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ରାଜଦେବ ରାଜଗୁରୁଙ୍କ ସମୟରେ ଭାନୁଦେବ ୩ୟଙ୍କ ସମୟରେ, ଶକାବ୍ଦ ୧୨୮୨ ବା ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦ ୧୩୬୦ର ବୃଷମାସରେ ସୁଲତାନ ଫିରୁଜ ଖାଁ ପ୍ରଥମେ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଆକ୍ରମଣ କରି ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ସ୍ପର୍ଶ କରିବାକୁ ଆସିଥିଲା । ମାଦଳାପାଞ୍ଜି ସମ୍ପର୍କୀୟ ବିବରଣୀରୁ ଜଣାଯାଏ ସେ ମନ୍ଦିରରେ ପ୍ରବେଶ କଲା ମାତ୍ରେ ଅନ୍ଧପରି ହୋଇଗଲା ଓ ବଡ଼ ବିକଳ ହୋଇ ବାଡ ଡେଇଁ ପଳାଇଲା । ତାହାଦେଖି ଭାନୁଦେବ ଖାଲି ପଡିଥିବା ମେରଦା ଘରକୁ ଲୋକଙ୍କ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଦେଇଦେବାରୁ ସରଘରଗୁଡିକ ଭାନୁଦେବ ଖଞ୍ଜା ନାମରେ ଖ୍ୟାତ ହେଲା । ଏହି କାରଣରୁ Sriatae Firuja Sahi ପ୍ରସ୍ତାବରେ ସେ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିର ଆକ୍ରମଣ କରି ଅପବିତ୍ର କରିବା କଥା ଲେଖାଥିଲେ ମଧ୍ୟ Tarikha E Firuja Sahi ଅପକୃତ୍ୟର ନାମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନେଇ ନାହାନ୍ତି । ଏହାପରେ ୧୪୨୧ରେ ନିଶଙ୍କଭାନୁଙ୍କ ସମୟରେ ସୁଲତାନ ହୋସେନ ଘୋରି ମୁଗଲ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଛୁଇଁବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକରି ପାରି ନଥିଲା। ଚୈତନ୍ୟଦେବଙ୍କ ଆଗମନ ପୂର୍ବରୁ ମୁରଥାନଗାଜି ଇସ୍ମାଇଲ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ନେଇଯିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରିଥିଲେ । ମାତ୍ର ୧୦୦୯ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ଗୋଦାବର ରାଜଗୁରୁ ସାହାସ ଆକ୍ରମଣର ଖବର ପାଇ ହୁଳୁହୁଳିଆ କୂଳରୁ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଚାପରେ ବସାଇ ଚିଲିକାର କୌଣସି ସ୍ଥାନକୁ ନେଇଯାଇଥିଲେ । ମାତ୍ର ୧୫୨୨ରେ ଶ୍ରୀଚୈତନ୍ୟ ଆସିବା ବେଳକୁ ପ୍ରଭୁମାନେ ଫେରି ଆସିଥିଲେ। ପ୍ରଭୁଙ୍କ ମାୟାରେ ସୁରଥାନ ଶକ୍ତ ବେମାର ପଡି ପୁରୀ ଯାଇନଥିଲା । କଳାପାହାଡ ୧୫୬୮ରେ ଆସିଲେ ବଟମାଧବଙ୍କୁ ନେଇଥିଲେ, ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ସେବକମାନେ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟରେ ଲୁଚାଇ ରଖିଥିଲେ । ପରିଶେଷରେ ଏକ ଦୀର୍ଘ ସମୟ ପାଇଁ ରହିଥିଲେ ଚଢେ଼ଇ ଗୁହାରେ ଏକରାମ ଖାଁ ଅପବିତ୍ର କରିଦେବା ଭୟରେ । ଏହା Riaz us Salatin English page ୩୦୨ ପୃଷ୍ଠାରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି । ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କର ଜିଦ୍ ଥିଲା ଯେ ସେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ନିଶ୍ଚିତ ଅପବିତ୍ର କରିବେ । ମାତ୍ର ସେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଇଷ୍ଟଦେବ ରୂପରେ ହିଁ ଦେଖିଲେ ।ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ତିଳକ ଅବିକଳ ରୂପରେ ମକ୍କାର ପ୍ରଧାନ ଦେବତାଙ୍କ ସହିତ ଜଡ଼ିତ ଅଟେ । ଆଲମ ଇ ପିର୍ ନାମରେ ରମଦୟିତି ଗୋସ୍ୱାମୀ ବଡ଼ମଠ ମହନ୍ତଙ୍କ ମାର୍ଫତରେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଭୂମିଦାନ କରିଥିଲେ ପ୍ଲେଟ ଆର୍କଇଭସ୍ର ଦସ୍ତାବିଜରୁ ଏହା ପ୍ରମାଣ ହୁଏ । ଏଠାରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଉଲ୍ଲେଖ କରିବାର କଥା ଯେ ମକ୍କାର ପବିତ୍ର ପୀଠ ଉପରେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ତିଳକ ପରି ସାଙ୍କେତ ଅଛି । ଏହି ବିଷୟ ଜାଣି ନ ଥିବା ବହୁ ମୋଗଲ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଅପବିତ୍ର କରିବାକୁ ଆପ୍ରାଣ ଚେଷ୍ଟା କରିବିଫଳ ମନୋରଥ ହୋଇଛନ୍ତି । ଏହାଙ୍କୁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଅପୂର୍ବ ମହିମା ବୋଲି କହିବା । ସେବକମାନେ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ନିଜର ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ମନେ କରୁଥିବାରୁ ଅପବିତ୍ର କରାଇ ନଦେବାକୁ ଭକ୍ତି ଶ୍ରଦ୍ଧାର ସହିତ ନେଇଛନ୍ତି ସିନା ଆକ୍ରମଣ ପ୍ରତିହତ ହୋଇଛି କେବଳ ପ୍ରଭୁଙ୍କ କୃପାରୁ । ମୋଗଲ ଇସଲାମ ବନ୍ଧୁ ଏଣେ ଆକ୍ରମଣ ସତ୍ତ୍ୱେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଭକ୍ତିକରି ଆସୁଛନ୍ତି । ବିଭିନ୍ନ ଯୁଗରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କର ସ୍ଥିତି ଓ ଆଦର୍ଶ ପୁରାଣାଦି ପ୍ରାଚୀନ ସାହିତ୍ୟରେ ଜଗନ୍ନାଥ ସବୁ ଯୁଗରେ ଊଣା ଅଧିକେ ପ୍ରଭାବବାନ୍ ଥିଲେ । ଐତିହାସିକ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଗ୍ରାମୀଣ ବା ବୈଦିକ ସମାଜରେ ସେ ଥିଲେ ଯୂପମୟ ରୂପ । ପ୍ରାକ୍ ଗୁପ୍ତକାଳର ସେ ପ୍ରତୀକ । ସେ ଉତ୍ତରଗୁପ୍ତ କାଳରେ ପ୍ରଣବମୟ ରୂପ । ମହାଭାରତ କାଳରେ ସେ ଅନ୍ତର୍ବେଦୀ ବା ପବିତ୍ର ବେଦୀ ରୂପରେ । ଗୁପ୍ତୋତ୍ତର କାଳରେ ସେ ତ୍ରିରତ୍ନ, ତତ୍ ପୂର୍ବରୁ ସେ କଳିଙ୍ଗ ଜୀନ । ପ୍ରାଚୀନ ପୁରାଣ କାଳରେ ସେ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ । ପୁରାଣ (ଐତିହାସିକ ମତରେ)ରେ ସେ ଅବତାର ବା କୃଷ୍ଣ ଅଟନ୍ତି । ତନ୍ତ୍ର ମତରେ ସେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଯନ୍ତ୍ରାରୂଢ ବିଗ୍ରହ । ତେଣୁ ସବୁମତର ଆଖ୍ୟାୟିକା ପୂରି ରହିଛି ତାଙ୍କ ଇତିହାସରେ, ଚରିତ୍ରରେ ଏହାହିଁ ବୈଚିତ୍ର୍ଯ । ଏହା ଯଦି ପୂର୍ବାଚାର୍ଯ୍ୟ ସୃଷ୍ଟିକରି ନଥାନ୍ତେ ତାହାହେଲେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସମନ୍ୱୟବାଦର ପ୍ରତୀକ କୁହାଯିବା କଠିନ ହୋଇଥାନ୍ତା । ସେହି କାରଣରୁ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ପୂଜା, ଅର୍ଚ୍ଚନା ପୌରାଣିକ ମତବାଦ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ରାହ୍ମଣଗୋଷ୍ଠୀ (ସୂତ୍ରଧାରୀ)ଙ୍କଦ୍ୱାରା ଓଁ ମୂର୍ତ୍ତି ଓ ତାହାର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସମସ୍ତ କ୍ରିୟାଧିକାର ଦଇତା ବା ଶାବର ସେବକଙ୍କ ଉପରେ ନ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଛି । ଏହା କମ୍ ସମନ୍ୱୟର ପ୍ରତୀକ ନୁହେଁ । ସବୁ ଅନୈକ୍ୟ ମଡରେ ଐକ୍ୟ । ଐକ୍ୟତା ମଧ୍ୟରେ ଅନୈକ୍ୟତା ଏହାର ମୂଳ ଆଦର୍ଶ ଅଟେ । କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଷୋଳକଳା ପ୍ରଥମ କଳା - ନିବୃତ୍ତି : ସଂସାରରେ ରହି ସଂସାରିକତାରୁ ମୁକ୍ତ ହେବାର କଳା । ଦ୍ୱିତୀୟ କଳା - ପ୍ରତିଷ୍ଠା : ସତମାର୍ଗରେ ଯଶ ଅର୍ଜନ କରିବାର କଳା । ତୃତୀୟ କଳା - ବିଦ୍ୟା : ନିଃସ୍ୱାର୍ଥ ଭାବରେ ଆଜି ଜନହିତକର ବିସ୍ତାର କରିବାର କଳା । ଚତୁର୍ଥ କଳା - ଶାନ୍ତି : ମନ ଓ ମସ୍ତିଷ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମନ୍ୱୟ ରଖି ସ୍ଥିର ଚିତରେ ରହିବାର କଳା । ପଞ୍ଚମ କଳା - ଇନ୍ଧିକା : ନିଜ ଅନ୍ତଃଶକ୍ତିକୁ ସଂଗ୍ରହ କରିବାର କଳା । ଷଷ୍ଠ କଳା - ଦୀପିକା: ଶକ୍ତିର ସତ ଏବଂ ଉପଯୁକ୍ତ ପ୍ରୟୋଗର କଳା । ସପ୍ତମ କଳା - ରେଚିକା : ନିଜ ଦୁଷ୍ଟ ପ୍ରବୃତ୍ତିକୁ ଚିହ୍ନି, ତାହାକୁ ସ୍ୱୀକାର କରି ପରିତ୍ୟାଗ କରିବାର କଳା । ଅଷ୍ଟମ କଳା- ମୋଚିକା : ମାୟା ଓ ମୋହରୁ ମୁକ୍ତ ହେବାର କଳା । ନବମ କଳା - ପରା : ନୂଆ ଦିଶା ଅଙ୍କନ ଓ ଭିନ୍ନ ଅମୃତ ଲକ୍ଷ ସ୍ଥାପନ କରିବାର କଳା । ଦଶମ କଳା - ସୂକ୍ଷ୍ମ : ସତ ସୂକ୍ଷଗତ ବିଚାର କରିବାର କଳା । ଏକାଦଶ କଳା - ସୁକ୍ଷ୍ମ ଅମୃତ :ଅମୃତତୁଲ୍ୟ କଥାର ପ୍ରୟୋଗ ତଥା ତାହାକୁ ଅମୃତ ପରି ବିସ୍ତରଣର କଳା । ଦ୍ୱାଦଶ କଳା - ଜ୍ଞାନ : ଠିକ ଓ ଭୁଲ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଭେଦକୁ ବୁଝିବା ଓ ବୁଝାଇବା କଳା । ତ୍ରୟୋଦଶ କଳା- ଜ୍ଞାନ ଅମୃତ : ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରି ତାହାକୁ ଅମୃତ ପରି ବାଣ୍ଟିବାର କଳା । ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ କଳା - ଅପ୍ୟାୟିନୀ : ନିଜ କର୍ମଦ୍ୱାରା ସମାଜ କଲ୍ୟାଣ କରିବାର କଳା । ପଞ୍ଚଦଶ କଳ - ବ୍ୟାପିନୀ : ସତ୍ୟକୁ ସର୍ବବ୍ୟାପୀ କରିବାର କଳା । ଷୋଡ଼ଶ କଳା - ବ୍ୟୋମରୂପା : ଆକାଶ ପରି ନିଜ ବିରାଟ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସମାହିତ କରିବାର କଳା। ଜଗନ୍ନାଥ ତତ୍ତ୍ୱ ବିଚାର ''== ତାନ୍ତ୍ରିକ ଦୃଷ୍ଟିଭଙ୍ଗୀରେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ == ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିରେ ଅନ୍ୟ ବହୁ ମତବାଦ ପରି ତନ୍ତ୍ରର ମଧ୍ୟ ବିପୁଳ ପ୍ରଭାବ ପଡିଛି । ଐତିହାସିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଓଡ଼ିଶା ଏକଦା ତନ୍ତ୍ରର ଏକ ପ୍ରଧାନ ପୀଠ ଥିଲା । "ହେବଜ୍ରତନ୍ତ୍ର" ଗ୍ରନ୍ଥ ତନ୍ତ୍ରର ଚାରିପୀଠ ମଧ୍ୟରେ ଉଡ୍ଡୀୟାନପୀଠକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ସହ, ଏହାକୁ ତନ୍ତ୍ର ସାଧନାର ମୁଖ୍ୟପୀଠ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛି । କାଳିକା ପୁରାଣରେ ଏହି ପୀଠ "ଓଡ୍ରାଖ୍ୟଂ" ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଏବଂ ପ୍ରଥମ ପୀଠ ଭାବରେ ସ୍ୱୀକୃତ । ହରପ୍ରସାଦ ଶାସ୍ତ୍ରୀ, ଡ. ବିନୟତୋଷ ଭଟ୍ଟାଚାର୍ଯ୍ୟ ଆଦି ଗବେଷକମାନେ ଉଡ୍ଡୀୟାନପୀଠ ଓ ଓଡ଼ିଶାକୁ ଏକ ବୋଲି ପ୍ରମାଣ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ପୀଠ ମଧ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥିତ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରକୁ ତନ୍ତ୍ରପୀଠ ରୂପେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦିଆଯାଇଛି । ତନ୍ତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ର ଉଲ୍ଲେଖ କରେ "ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସାକ୍ଷାଦ୍ ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀକା" । ଅର୍ଥାତ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ସାକ୍ଷାତ ଦକ୍ଷିଣ କାଳୀକା ଅଟନ୍ତି । ଅନ୍ୟ ଏକ ମତାନୁସାରେ ଏହି ପୀଠର ଇଷ୍ଟଦେବୀ ବିମଳାଙ୍କୁ ଅନେକ ଗ୍ରନ୍ଥରେ ଭୈରବୀ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଭୈରବ ରୂପେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି । ତନ୍ତ୍ର ଅନୁସାରେ ପ୍ରତ୍ୟକ ତନ୍ତ୍ରପୀଠର ରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଅଷ୍ଟଶକ୍ତି ଓ ଅଷ୍ଟରୂଦ୍ର ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଶ୍ରୀ କ୍ଷେତ୍ରର ଅଷ୍ଟଶକ୍ତି ରୂପେ ବଟମୂଳ ଅଗ୍ନିକୋଣରେ ମଙ୍ଗଳା, ପଶ୍ଚିମରେ ବିମଳା, ବାୟୁକୋଣରେ ସର୍ବମଙ୍ଗଳା, ଉତ୍ତରରେ ଅର୍ଦ୍ଧଶୋଷିନୀ, ଈଶାନରେ ଆଲାମଚଣ୍ଡୀ, ଦକ୍ଷିଣରେ କାଳରାତ୍ରୀ, ପୂର୍ବରେ ମରୀଚିକା, ନୈରତରେ ଚଣ୍ଡରୂପା ବିରାଜିତା । ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରର ଅନ୍ତର୍ବେଦୀର ରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଏହି ଅଷ୍ଟଶକ୍ତିଙ୍କ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ସେହିପରି ଅଷ୍ଟରୂଦ୍ର ମଧ୍ୟ ସମସ୍ତ ଦିଗରେ ବିରାଜିତ । ସେମାନେ ହେଲେ କପାଳମୋଚନ, ଯମେଶ୍ୱର, ଈସାନେଶ୍ୱର, ମାର୍କଣ୍ଡେଶ୍ୱର, ବିଲେଶ୍ୱର, ନୀଳକଣ୍ଠ, ବଟେଶ ଓ ମହେଶ ବା ଲୋକନାଥ । ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିରରେ ବିମଳାଙ୍କୁ ଭୈରବ ରୂପୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟ ସମର୍ପଣ କରାଯାଉଥିବାରୁ ଏହା ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟପୀଠ ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣିତ । ଏଠାରେ ଦେବୀ ସତୀଙ୍କ ପାଦ ପଡିଥିବାରୁ ଏହା ପାଦପୀଠ ରୂପେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ । ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ତାନ୍ତ୍ରିକ ଦେବୀ ଯଥା କୁତାମଚଣ୍ଡୀ, ମଶାଣିଚଣ୍ଡୀ, ଖମ୍ବକାଳୀ, ବେଢାକାଳୀ, କମଳା ଆଦି ପୂଜା ପାଆନ୍ତି । ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ବିଶ୍ୱର ସକଳ ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରର ସାରତତ୍ତ୍ୱ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିରେ ଅନୁଭବନୀୟ, ଅଥଚ ଏହି ସଂସ୍କୃତି କୈଣସି ଧର୍ମଧାରାରେ ସୀମାବଦ୍ଧ ନୁହେଁ। ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିରେ କୌଣସି ପ୍ରକାର ଆଞ୍ଚଳିକ ସଂକୀର୍ଣ୍ଣତା ନାହିଁ। ଏହା ଅତୀତ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଓ ଭବିଷ୍ୟତର ସଂଯୋଗକାରୀ ସେତୁ। ପରିବର୍ତ୍ତିତ ସ୍ଥିତିରେ ଏହାର ବାହ୍ୟ ରୂପର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଘଟିଥିଲେ ହେଁ ମୂଳତତ୍ତ୍ୱ ଅପରିବର୍ତ୍ତିତ ରହିଛି। ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ ବିଶ୍ୱର ସକଳ ସଂସ୍କୃତି ମଧ୍ୟରେ ଏହା ସମନ୍ୱୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିପାରିଛି। ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ସମସ୍ତ ଜାତି, ଧର୍ମ,ପ୍ରଥା, ପରମ୍ପରା ଓ ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରଶୟ ଦେଇଛି। ନିଜେ ବଞ୍ଚିବା ଓ ଅନ୍ୟକୁ ବଞ୍ଚାଇବା ଏହାର ମୌଳିକ ନୀତି। ଏହି ସଂସ୍କୃତିରେ ଏକତା, ସମାନତା, ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ସହାବସ୍ଥାନ ଓ ଭ୍ରାତୃତ୍ୱର ବାଣୀ ଅତି ସୁସ୍ପଷ୍ଟ । ଚତୁର୍ଦ୍ଧା ମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କର ଚାରିଗୋଟି ବର୍ଣ୍ଣ ସମଗ୍ର ମାନବ ଜାତିର ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗର ନିଦର୍ଶନ । ଏହାହିଁ ପ୍ରମାଣ କରିଥାଏ ଯେ ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ହେଉଛି ସାର୍ବଜନୀନ ସସ୍କୃତି। ଏକତା, ସମାନତା ଓ ବିଶ୍ୱଭ୍ରାତୃତ୍ୱ ଏହାର ପରମ ଲକ୍ଷ୍ୟ । ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତିଙ୍କର ଚାରିଗୋଟି ବର୍ଣ୍ଣ ହେଉଛି ପ୍ରତୀକାତ୍ମକ,ଯାହା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱବାସୀଙ୍କ ନିକଟରେ ସାମ୍ୟ,ମୈତ୍ରୀ ଓ ଭାତୃତ୍ୱ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରି ଆସୁଅଛି। ଏହି ପୁରୋଦୃଷ୍ଟିରେ ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି କେବଳ ଜନହିତୈଷୀ ସଂସ୍କୃତି ନୁହେଁ, ବିଶ୍ୱହିତୈଷୀ ସଂସ୍କୃତି। ଏହି ସଂସ୍କୃତି ବିଶ୍ୱର ମଙ୍ଗଳ ଉପରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦିଏ । ଏହି ସଂସ୍କୃତି ଉଦଘୋଷଣା କରେ ଯେ ; ଇଶ୍ୱର ସକଳ ଜୀବ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରକାଶିକ, ତେଣୁ ପୃଥିବୀର ସକଳ ପ୍ରାଣି ସମାନ। ନୃତ୍ୟ, ସଙ୍ଗୀତ,ସାହିତ୍ୟ, କଳା,ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଓ ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଭୃତି ହେଉଛି ସଂସ୍କୃତିର ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ବିଭବ । ସମନ୍ୱୟାତ୍ମକ ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିରେ ଏହିସବୁ ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ବିଭବର ଅନ୍ତଃସ୍ରୋତ ପ୍ରବାହିତ ଓ ମାନବୀୟ ପ୍ରକାର ଉନ୍ନତ ରୁଚି ଓ ସଂସ୍କାରବୋଧଦ୍ୱାରା ଏହା ଉଜ୍ଜଳବନ୍ତ। ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପାରମ୍ପାରିକ ନୃତ୍ୟ ପ୍ରବାହରୁ ଓଡ଼ିଶୀ ନୃତ୍ୟ ଉଦ୍ଭବ, ଯାହାକି ସଂପ୍ରତି ପୃଥିବୀର ସର୍ବଜନାଦୃତ ନୃତ୍ୟକଳା । ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ସଙ୍ଗୀତା ଭାବସ୍ପର୍ଶୀ ଓ ଚେତନାଦ୍ୟୋତକ। ଏହି ସଂସ୍କୃତିକୁ ଆଧାର କରି ଯେଉଁ ଅସଂଖ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି ତହିଁର ପଟ୍ଟାନ୍ତର ନାହିଁ। ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିର କଳା, ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଓ ଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଆଲୋଚନା ପ୍ରତୀକ୍ଷା କରିଥାଏ। ଏହା ଆତ୍ମିକ ସନନ୍ଦ ଭାବରେ ପ୍ରତିଭାତ ହୋଇ ଉତ୍କଳରୁ ଉତ୍କୃଷ୍ଟ କଳାର ଭୂଖଣ୍ଡ ରୂପେ ଖ୍ୟାତ କରିଛି। ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ବିଭବ ଉଦାର ଓ ମହାନ ଅନ୍ତଃପ୍ରେରଣାର ଦୀପ୍ତିମନ୍ତ। ଏଗୁଗିକର ବୌଦ୍ଧିକ ସୃଜନଶୀଳତା ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱ ସଂସ୍କୃତିରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଆସନରେ ଅଧିଷ୍ଠିତ କରିପାରିଛି। ଶତାବ୍ଦୀ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଏହା ମାନବ ସମାଜର ଜୀବନ ଚର୍ଯ୍ୟାକୁ ସରସ, ସୁନ୍ଦର,ସମୃଦ୍ଧ,ସୃଜନଶୀଳ ଓ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଆସିଛି। ବିଷେଶତ୍ୱ ହେଉଛି,ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଧରି ଏହି ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ବିଭବ ସମୂହ ବିଶ୍ୱ ଜନମାନସକୁ ଆକର୍ଷିତ କରି ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଜନଜୀବନକୁ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀ ଭାବରେ ଜଡ଼ିତ କରିପାରିଛି। ମହନୀୟତା ହେଉଛି,କ୍ରମାଗତ ସଂସ୍କାର ଓ ଉତ୍ତରଶୀଳତାଦ୍ୱାରା ଉର୍ଦ୍ଧମୂଖୀ ହୋଇ ଏହା ମାନବିକତାର ଫଳପ୍ରଦ ଶକ୍ତିରେ ସମୃଦ୍ଧ। ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ, ସୁଦୀର୍ଘ ପରମ୍ପରା ଏହାକୁ ଉଜ୍ଜୀବିତ ରଖିବା ସହିତ ଆତ୍ମିୟ ସନନ୍ଦ ଭାବରେ ପ୍ରତିଭାତ ହୋଇ ନୈତିକତା,ମର୍ଯ୍ୟାଦାବୋଧ ଓ ସୃଜନଶୀଳତାକୁ ଭବ୍ୟରୂପ ପ୍ରଦାନ କରିପାରିଛି। ଅଧିକନ୍ତୁ, ପରମ୍ପରା କ୍ରମବିକାଶ ଧାରା ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ସହିତ ଜୀବନର ସମ୍ପର୍କକୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରିପାରିଛି। ପରିଣାମ ସ୍ୱରୂପ, ଏହାର ସାଂସ୍କୃତିକ ସ୍ତୋତ୍ରରେ ଅବଗାହନ କରୁଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକଟି ବ୍ୟକ୍ତି,ଜାତି,ଗୋଷ୍ଠୀ ଓ ସମାଜର ଜନଜୀବନ ସୁଶୃଙ୍ଖଳିତ,ସୁସଂହତ,ସମୃଦ୍ଧ ଓ ସମ୍ଭାବ୍ୟ। ଏହି ପ୍ରବାହମାନ ଧାରାରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଐକ୍ୟବୋଧର ଉନ୍ନତି ରୁଚି,ବୌଦ୍ଧିକ ସୃଜନଶୀଳତା ଓ ସଂସ୍କାରବୋଧ ଚିର ଜାଜ୍ଜ୍ୱଲ୍ୟମାନ। ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ନିତ୍ୟ ସମାହିତ ତିନିଧୂପ ପାଞ୍ଚ ଅବକାଶ ରୀତିରେ ପୂଜା,ନୈମିତ୍ତିକ ପର୍ବାପର୍ବାଣି ଓ ବାରମାସରେ ସଂଘଟିତ ତେର ଯାତ୍ରା ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତିକୁ ସୁସଙ୍ଗଠିତ କରିପାରିଛି। ଏଥିରେ ସମାଜର ସକଳଶ୍ରେଣୀ ସକ୍ରିୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ମହାନତାରେ ଉଦବୁଦ୍ଧ ହୋଇଥାନ୍ତ୍ରି। ସଭିଙ୍କୁ ଧର୍ମକ୍ଷେତ୍ରରେ ସମାନ ଅଧିକାର ପ୍ରଦାନ କରିବାର ମହାଭିପ୍ରାୟରେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ବାହୁପ୍ରସାରି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆପଣାର କରିନେଇଛନ୍ତି। ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସେବାଧିକାର ଦେବ ନିମିତ୍ତ ସେ ଛତିଶା ନିଯୋଗ ଭିଆଇଛନ୍ତି। ମହନୀୟତା ଗଜପତିଙ୍କ ଭୂମିକା ଗଜପତି ରାଜାଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ହେଉଛି ମହାରାଜ ଛେରା ପହଁରା କରନ୍ତି ଯେତେବେଳେ ମହାପ୍ରଭୁ ତାଙ୍କ ରଥକୁ ଆସନ୍ତି. ଏହା ହେଉଛି ତାଙ୍କ ପ୍ରଧାନ ସେବା.. ଘୋଷ ଯାତ୍ରା ଇତିହାସ ପୁରାଣ ଓ ସାହିତ୍ୟରେ ଜଗନ୍ନାଥ ଲୋକ ବିଶ୍ୱାସ ବରୋଦାରୁ ପ୍ରକାଶିତ ଇନ୍ଦଭୁତିଙ୍କ ରଚିତ ଜ୍ଞାନସିଦ୍ଧି'' ପୋଥିରେ ଜଗନ୍ନାଥ ବୁଦ୍ଧ ରୂପରେ ପୂଜିତ ହେଉଥିଲେ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣିତ ହୋଇଛି । ଓଡ଼ିଶାର ପୁରାତନ କବିଗଣ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ବୁଦ୍ଧ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କରି କବିତା ରଚି ଅଛନ୍ତି । କେତେକ ପୁରାଣରୁ ଜଣା ଯାଇଥାଏ ଯେ ପୁରୀଠାରେ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ଦେଇ ଜଗନ୍ନାଥ ବୁଦ୍ଧ ରୂପରେ ପୂଜିତ ହେଉଥିଲେ । ଓଡ଼ିଆ କବି ଜୟଦେବ ମଧ୍ୟ ଗୀତ ଗୋବିନ୍ଦରେ ବୁଦ୍ଧଙ୍କୁ ଦଶାବତାରରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଅଛନ୍ତି । ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପରିବାର ପୁରୀ ଓ ଓଡ଼ିଶାରେ ଥିବା ଅନେକ ପ୍ରାଚୀନ ଦେବାଦେବୀଙ୍କ ସହ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପାରିବାରିକ ସମ୍ବନ୍ଧ ରହିଛି । ପୁରୀର ଅର୍ଦ୍ଧାଶନୀ ଦେବୀ ଲୋକଙ୍କର 'ମାଉସୀ ମାଁ' ଭାବେ ଜଣାଶୁଣା । କେତେକଙ୍କ ମତରେ ସେ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କର ଭଉଣୀ ଓ ସୁଭଦ୍ରା 'ମାଆ' ହୋଇଥିବାରୁ ତାଙ୍କ ଭଉଣୀ 'ମାଉସୀ' ପଦବାଚ୍ୟ । ନିଆଳୀର ମାଧବାନନ୍ଦ ଜୀଉ ବା ମାଧବ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମାମୁଁ ଭାବେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଚକ୍ରନୃସିଂହଙ୍କ ମନ୍ଦିରକୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଶଶୁର ଘର କୁହାଯାଏ । ମହୋଦଧିଙ୍କୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଶଶୁର ବୋଲାଯାଏ । ମେଘନାଦ ପାଚେରୀ ଭିତରେ ଥିବା ଈଶାନେଶ୍ୱର ମହାଦେବଙ୍କୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଗୁରୁ କୁହାଯାଏ । ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଦ୍ୱାଦଶ ଯାତ୍ରା ଚନ୍ଦନ ଯାତ୍ରା: ବୈଶାଖ ଶୁକ୍ଳ ତୃତୀୟା (ଅକ୍ଷୟ ତୃତୀୟା): ଗନ୍ଧଲେପନ ଯାତ୍ରା ସ୍ନାନ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା: ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଶୁକ୍ଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା: ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଜନ୍ମଦିନ, ଗଜ ବେଶ ରଥଯାତ୍ରା: ଆଷାଢ଼ ଶୁକ୍ଳ ଦ୍ୱିତୀୟା: ରଥରେ ଆଡ଼ପ ମଣ୍ଡପ ଗୁଣ୍ଡିଚା ମନ୍ଦିରକୁ ବିଜେ କରନ୍ତି । ହରିଶୟନ ଏକାଦଶୀ: ଆଷାଢ଼ ଶୁକ୍ଳ ଏକାଦଶୀ: ବାହୁଡ଼ା ଏକାଦଶୀ । କର୍କଟ ସଂକ୍ରାନ୍ତି: ଶ୍ରାବଣ କୃଷ୍ଣ ଦ୍ୱିତୀୟା: ଦକ୍ଷିଣାୟନ ଯାତ୍ରା ପାର୍ଶ୍ୱପରିବର୍ତ୍ତନ ଏକାଦଶୀ: ଭାଦ୍ରବ ଶୁକ୍ଳ ଏକାଦଶୀ: ହରି ଉତ୍ଥାପନ ଏକାଦଶୀ: କାର୍ତ୍ତିକ ଶୁକ୍ଳ ଏକାଦଶୀ: ଦେବୋତ୍ଥାନ ଏକାଦଶୀ ବା ପ୍ରବୋଧନ ଯାତ୍ରା । ପ୍ରାବରଣ ଷଷ୍ଠୀ: ମାର୍ଗଶିର ଶୁକ୍ଳ ଷଷ୍ଠୀ: ମୂଳକ ଷଷ୍ଠୀ/ ଓଢ଼ଣ ଷଷ୍ଠୀ / ଗୁହ ଷଷ୍ଠୀ : ଏହିଦିନଠାରୁ ଶୀତ ବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ କରନ୍ତି । ଦେବାଭିଷେକ: ଫାଲ୍‌ଗୁନ ଶୁକ୍ଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା: ପୁଷ୍ୟାଭିଷେକ ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି: ମାଘ କୃଷ୍ଣ ସପ୍ତମୀ: ଉତ୍ତରାୟଣ ଯାତ୍ରା ଦୋଳୋତ୍ସବ (ବସନ୍ତୋତ୍ସବ): ଫାଲ୍‌ଗୁନ ଶୁକ୍ଳ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଦମନକ ଲାଗି ବା ଦମନକ ଚୋରି: ଚୈତ୍ର ଶୁକ୍ଳ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ ଆଧାର ଆହୁରି ପଢ଼ନ୍ତୁ Das, M.N. (ed.): Sidelights on History and Culture of Orissa, Cuttack, 1977. Eschmann, A., H. Kulke and G.C. Tripathi (Ed.): The Cult of Jagannātha and the Regional Tradition of Orissa, 1978, Manohar, Delhi. Hunter, W.W. Orissa: The Vicissitudes of an Indian Province under Native and British Rule, Vol. I, Chapter-III, 1872. Mahapatra, G.N.: Jagannātha in History and Religious Tradition, Calcutta, 1982. Mahapatra, K.N.: Antiquity of Jagannātha Puri as a place of pilgrimage, OHRJ, Vol.III, No.1, April, 1954, p. 17. Mahapatra, R.P.: Jaina Monuments of Orissa, New Delhi, 1984. Mishra, K.C.: The Cult of Jagannath, Firma K.L. Mukhopadhyaya, Calcutta, 1971. Mishra, K.C.: The Cult of Jagannath, Calcutta, 1971. Mohanty, B.: Patachitras of Orissa. (Study of Contemporary Textile Crafts of India). Ahmedabad, India: Calico Museum of Textiles, 1980. Mukherji, Prabhat: The History of Medieval Vaishnavism in Orissa, Calcutta, 1940. Padhi, B.M.: Daru Devata (Oriya), Cuttack, 1964. Panda, L.K.: Saivism in Orissa, New Delhi, 1985. Patnaik, H.S.: Lord Jagannath, His Temple, Cult and Festivals, New Delhi, 1994. Patnaik, N.: Sacred Geography of Puri : Structure and Organisation and Cultural Role of a Pilgrim Centre, Year: 2006, Rajguru, S.N.: "Inscriptions of Jagannath Temple and Origin of Purushottam Jagannath" Vol.-I. Ray, B.L.: Studies in Jagannatha Cult, Classical Publishing Company, New Delhi, 1993. Ray, Dipti: Prataparudradeva, the last great Suryavamsi King of Orissa (A.D. 1497 to A.D . Research Journals Shri Jagannatha - Jyothih, (Vol-I to V). Sahu, N.K.: Buddhism in Orissa, Utkal University, 1958. Singh, N.K.: Encyclopaedia of Hinduism, Volume 1. Starza-Majewski, Olgierd M. L: The Jagannatha temple at Puri and its Deities, Amsterdam, 1983. Starza-Majewski, Olgierd Maria Ludwik: The Jagannatha Temple At Puri: Its Architecture, Art And Cult, E.J. Brill (Leiden and New York). [1993] Upadhyay, Arun Kumar: Vedic View of Jagannath: Series of Centre of Excellence in Traditional Shastras:10, Rashtriya Sanskrita Vidyapeetha, Tirupati-517507, AP. [2006] ଅଧିକ ତଥ୍ୟ Jaganath temple, Official website http://rathjatra.nic.in/ Jagannath Sanskruti Shri Jagannath Swami Website Beshas (Appearances) of Lord Shri Jagannath http://www.Rathyatra.co.uk/ http://www.jagannathtemplepuri.com/ Appearance of Lord Jagannath Lord Shri Jagannath Dham ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ ଧାମ ଶ୍ରେଣୀ:ହିନ୍ଦୁ ଦେବତା ଶ୍ରେଣୀ:କୃଷ୍ଣଙ୍କ ରୂପ ଶ୍ରେଣୀ:ବଛା ଲେଖା ଶ୍ରେଣୀ:ଜଗନ୍ନାଥ

୦ (ମସିହା)

https://or.wikipedia.org/wiki/୦_(ମସିହା)

୦ ଗ୍ରେଗୋରିଯନ ପାତ୍ରୋ ଅନୁସାରେ ଲୀପ୍ ବର୍ଷ | thumb|right|A Swedish pocket calendar from 2008 showing February 29 thumb|February 1900 calendar showing that 1900 was not a leap year ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଏପ୍ରିଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ ଏପ୍ରିଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଏପ୍ରିଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଶ୍ରେଣୀ:୦ ଶ୍ରେଣୀ:ବର୍ଷ

୨

https://or.wikipedia.org/wiki/୨

୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ସାଂଖ୍ୟିକ ସାର୍ଥକତା thumb|250px|The twos of all four suits in playing cards ପୃଥିବୀର ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭାଷା ଭଳି, ଭାରତର ପୁରାତନ ସଂସ୍କୃତ ଭାଷାରେ ଯେ କେବଳ ସଂଖ୍ୟା ଓ ବିଶେଷ୍ୟ ପଦର ବହୁବଚନ ଥିଲା ତାହା ନୁହେଁ, ବରଂ ୨ର ସାର୍ଥକତା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ବିଶେଷ୍ୟ ପଦର ଏକବଚନ (୧) ରୂପ, ଦ୍ୱିବଚନ (୨) ରୂପ, ଓ ବହୁବଚନ (୨ରୁ ଅଧିକ) ରୂପ ମଧ୍ୟ ଅଛି । ୨ର ସାର୍ଥକତା (୨ଟି ଗୋଡ଼, ୨ଟି ନାକପୁଡ଼ା, ୨ଟି ଆଖି, ୨ଟି ହାତ, ପ୍ରଭୃତି) ହେତୁ ଏହାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ ଭାବେ ଦେଖାଯାଏ । ଦୁଇ (, èr) ଚାଇନା ସଂସ୍କୃତିରେ ଏକ ଭଲ ସଂଖ୍ୟି । ଏକ ଚାଇନା କଥା ଅନୁଯାୟୀ, "ଭଲ ଜିନିଷ ହଳ' ଯୋଡାରେ ଆସେ" । ଏକ ଉତ୍ପାଦନରେ ଦୁଇଟି ପ୍ରତୀକ ବ୍ୟବହାର କରିବା ସାଧାରଣ ହୋଇଗଲାଣି, ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଦୁଇଟି ଖୁସୀ, ଦୁଇଟି ମୁଦ୍ରା, ଦୁଇଟି ହାତୀ, ପ୍ରଭୃତି । କାଣ୍ଟୋନିଜ ଲୋକମାନେ ୨ ସଂଖ୍ୟାକୁ ପସନ୍ଦ କରନତି, କାରଣ କାଣ୍ଟୋନିଜରେ ଏହା, "ସହଜ" () ଶବ୍ଦ ପରି ଶୁଣାଯାଏ । ଫିନଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ, ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସରେ ଦୁଇଟି ମହମବତୀ ଜଳାଯାଏ । ୧୯୭୨ ମସିହା ପୂର୍ବ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ଓ ମାଳୟର ବନାନରେ, ୨କୁ ଓରାଂ "ମଣିଷ,ଓରାଂ-ଓରାଂ କିମ୍ବା ଓରାଂ୨'' "ଲୋକମାନେ" ପ୍ରଭୃତି ହିସାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଥିଲା । ଜ୍ୟୋତିଷ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ବୃଷ ହେଉଛି ଦ୍ୱିତୀୟ ରାଶି । ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨

୩

https://or.wikipedia.org/wiki/୩

୩ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୩

୪

https://or.wikipedia.org/wiki/୪

୪ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୪

୫

https://or.wikipedia.org/wiki/୫

୫ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୫

୬

https://or.wikipedia.org/wiki/୬

୬ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୬

୭

https://or.wikipedia.org/wiki/୭

୭ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୭

୮

https://or.wikipedia.org/wiki/୮

୮ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୮

୯

https://or.wikipedia.org/wiki/୯

୯ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୯

୧୧

https://or.wikipedia.org/wiki/୧୧

୧୧ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୧୧

୧୨

https://or.wikipedia.org/wiki/୧୨

୧୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୧୨

୧୩

https://or.wikipedia.org/wiki/୧୩

୧୩ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୧୩

୧୪

https://or.wikipedia.org/wiki/୧୪

୧୪ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୧୪

୧୫

https://or.wikipedia.org/wiki/୧୫

୧୫ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୧୫

୧୬

https://or.wikipedia.org/wiki/୧୬

୧୬ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୧୬

୧୭

https://or.wikipedia.org/wiki/୧୭

୧୭ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୧୭

୧୮

https://or.wikipedia.org/wiki/୧୮

୧୮ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୧୮

୧୯

https://or.wikipedia.org/wiki/୧୯

୧୯ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୧୯

୨୦

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୦

୨୦ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୦

୨୧

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୧

୨୧ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୧

୨୨

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୨

୨୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୨

୨୩

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୩

୨୩ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୩

୨୪

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୪

୨୪ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୪

୨୫

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୫

୨୫ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୫

୨୬

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୬

୨୬ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୬

୨୭

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୭

୨୭ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୭

୨୮

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୮

୨୮ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୮

୨୯

https://or.wikipedia.org/wiki/୨୯

୨୯ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୨୯

୩୦

https://or.wikipedia.org/wiki/୩୦

୩୦ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୩୦

୩୧

https://or.wikipedia.org/wiki/୩୧

୩୧ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୩୧

୩୨

https://or.wikipedia.org/wiki/୩୨

୩୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୩୨

୩୩

https://or.wikipedia.org/wiki/୩୩

୩୩ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୩୩

୩୪

https://or.wikipedia.org/wiki/୩୪

୩୪ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୩୪

୩୫

https://or.wikipedia.org/wiki/୩୫

୩୫ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୩୫

୩୬

https://or.wikipedia.org/wiki/୩୬

୩୬ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୩୬

୩୭

https://or.wikipedia.org/wiki/୩୭

୩୭ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୩୭

୩୮

https://or.wikipedia.org/wiki/୩୮

୩୮ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୩୮

୩୯

https://or.wikipedia.org/wiki/୩୯

୩୯ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୩୯

୪୦

https://or.wikipedia.org/wiki/୪୦

୪୦ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୪୦

୪୧

https://or.wikipedia.org/wiki/୪୧

୪୧ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୪୧

୪୨

https://or.wikipedia.org/wiki/୪୨

୪୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୪୨

୪୩

https://or.wikipedia.org/wiki/୪୩

୪୩ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୪୩

୪୪

https://or.wikipedia.org/wiki/୪୪

୪୪ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୪୪

୪୫

https://or.wikipedia.org/wiki/୪୫

୪୫ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୪୫

୪୬

https://or.wikipedia.org/wiki/୪୬

୪୬ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୪୬

୪୭

https://or.wikipedia.org/wiki/୪୭

୪୭ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୪୭

୪୮

https://or.wikipedia.org/wiki/୪୮

୪୮ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୪୮

୪୯

https://or.wikipedia.org/wiki/୪୯

୪୯ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୪୯

୫୦

https://or.wikipedia.org/wiki/୫୦

୫୦ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୫୦

୫୧

https://or.wikipedia.org/wiki/୫୧

୫୧ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୫୧

୫୨

https://or.wikipedia.org/wiki/୫୨

୫୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୫୨

୫୩

https://or.wikipedia.org/wiki/୫୩

୫୩ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୫୩

୫୪

https://or.wikipedia.org/wiki/୫୪

୫୪ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୫୪

୫୫

https://or.wikipedia.org/wiki/୫୫

୫୫ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୫୫

୫୬

https://or.wikipedia.org/wiki/୫୬

୫୬ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୫୬

୫୭

https://or.wikipedia.org/wiki/୫୭

୫୭ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୫୭

୫୮

https://or.wikipedia.org/wiki/୫୮

୫୮ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୫୮

୫୯

https://or.wikipedia.org/wiki/୫୯

୫୯ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୫୯

୬୦

https://or.wikipedia.org/wiki/୬୦

୬୦ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୬୦

୬୧

https://or.wikipedia.org/wiki/୬୧

୬୧ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୬୧

୬୨

https://or.wikipedia.org/wiki/୬୨

୬୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୬୨

୬୩

https://or.wikipedia.org/wiki/୬୩

୬୩ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୬୩

୬୪

https://or.wikipedia.org/wiki/୬୪

୬୪ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୬୪

୬୫

https://or.wikipedia.org/wiki/୬୫

୬୫ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୬୫

୬୬

https://or.wikipedia.org/wiki/୬୬

୬୬ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୬୬

୬୭

https://or.wikipedia.org/wiki/୬୭

୬୭ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୬୭

୬୮

https://or.wikipedia.org/wiki/୬୮

୬୮ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୬୮

୬୯

https://or.wikipedia.org/wiki/୬୯

୬୯ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୬୯

୭୦

https://or.wikipedia.org/wiki/୭୦

୭୦ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୭୦

୭୧

https://or.wikipedia.org/wiki/୭୧

୭୧ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୭୧

୭୨

https://or.wikipedia.org/wiki/୭୨

୭୨ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୭୨

୭୩

https://or.wikipedia.org/wiki/୭୩

୭୩ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୭୩

୭୪

https://or.wikipedia.org/wiki/୭୪

୭୪ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୭୪

୭୫

https://or.wikipedia.org/wiki/୭୫

୭୫ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୭୫

୭୬

https://or.wikipedia.org/wiki/୭୬

୭୬ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୭୬

୭୭

https://or.wikipedia.org/wiki/୭୭

୭୭ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୭୭

୭୮

https://or.wikipedia.org/wiki/୭୮

୭୮ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୭୮

୭୯

https://or.wikipedia.org/wiki/୭୯

୭୯ ଗ୍ରେଗୋରି ପାଞ୍ଜି ଅନୁସାରେ ଏକ ସାଧାରଣ ବର୍ଷ ଅଟେ | ଘଟଣା ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଅଜ୍ଞାତ ତିଥି ଘଟଣା ଜନ୍ମ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ମୃତ୍ୟୁ ଜାନୁଆରୀ-ମାର୍ଚ୍ଚ ଅପ୍ରେଲ-ଜୁନ ଜୁଲାଇ-ସେପ୍ଟେମ୍ବର ଅକ୍ଟୋବର-ଡିସେମ୍ବର ଆଧାର ଶ୍ରେଣୀ:୭୯