id
stringlengths 25
34
| title
stringlengths 2
61
| context
stringlengths 53
1.26k
| question
stringlengths 20
113
| answers
dict |
|---|---|---|---|---|
-7570888236708330149#57090_3_1 | Терморегуляция | Денедегі жылудың тұрақтылығын реттеу механизмі адам мен жоғары сатыдағы жануарларда ғана жақсы дамыған. Мысалы, терлеу тек адам мен маймылға, сондай-ақ тақ тұяқты жануарларға ғана тән. Құстар терлемейді. Жәндік қоректілер, кемірушілер, т.б. аз терлейді. Ал төм. сатыдағы жануарларда (мысалы, бақа, кесіртке) жылу реттеу механизмі дамып жетілмеген. Сондықтан олардың дене температурасы сыртқы орта температурасына тәуелді болады. Адам қалыпты жағдайда жылудың 70%-ін ішкі органдардың қызметінің, ал 30%-ін бұлшық еттердің жиырылуы нәтижесінде алады. Адамның дене қимылы арқылы түзілген жылуы тері арқылы, тыныс алғанда, зәр шығарғанда және дефекация кезінде шығарылады. | Біздің денеміздегі жылу қайдан пайда болады? | {
"text": [
"жылудың 70%-ін ішкі органдардың қызметінің, ал 30%-ін бұлшық еттердің жиырылуы"
],
"answer_start": [
451
]
} |
-7566024297732114693#509278_1_1 | Үйде жалғыз қалғанда | Үйде жалғыз қалғанда (Home Alone) — 1990 жылы Джон Хьюздың сценариі бойынша түсірілген америкалық жаңа жылдық комедия. Режиссері - Крис Коламбус. Маколей Калкин фильмде Кевин Маккаллистердің рөлін сомдады. Кевиннің отбасы Парижге жаңа жылдық демалысқа ұшып кетіп, оны үйде қалай жалғыз қалдырып кеткендерін байқамай қалады. Алғашында Кевин үйдегі жалғыздықтан рақаттанады, бірақ кейіннен екі қарақшыға тап болады. Қарақшылар рөлдерін Джо Пеши мен Дэниел Стерн орындады. Сондай-ақ картинаға Джон Херд, Кэтрин О’Хара және тағы басқа актерлар қатысты. | Кевиннің отбасы 'үйде жалғыз 1' фильмінде қайда кетті? | {
"text": [
"Парижге"
],
"answer_start": [
222
]
} |
-7562340985928354600#74839_1_1 | Томас Джефферсон | Томас Джефферсон (Thomas Jefferson; 13 сәуір 1743, Шэдуэлл, Вирджиния, Британ империясы — 4 шілде 1826, Шарлотсвилль, Вирджиния, АҚШ) — америкалық ағартушы және мемлекеттік қайраткер, АҚШ Тәуелсіздігі Декларациясы жобасының авторы , АҚШ-тың 3-ші президенті және 2-ші вице-президенті. Мамандығы - адвокат. | Америка Құрама Штаттарының 3-ші президенті кім болды? | {
"text": [
"Томас Джефферсон"
],
"answer_start": [
0
]
} |
-7559183873473789916#665082_1_1 | Moon River | «Moon River» (Ай өзені) — Тиффанидегі таңғы ас фильмінде Одри Хепбёрн орындайтын ән. Ол 1961 жылдың үздік фильм әні үшін «Оскар» жүлдесін және 1962 жылдың екі «Грэмми» сыйлығын жеңіп алған. Музыкасын Генри Манчини, мәтінін Джонни Мёрсер жазған. | Одри Хепберн 'Тиффанидегі таңғы ас'фильмінде қандай ән айтады? | {
"text": [
"«Moon River»"
],
"answer_start": [
0
]
} |
-7555584616815023587#191952_1_1 | Пьер де Кубертен | Пьер де Фреди, барон де Кубертен (Pierre de Frédy, baron de Coubertin) (1 қаңтар 1863, Париж — 2 қыркүйек 1937, Женева) — француздық спорт және қоғам қайраткері, тарихшы, педагог, литератор, барон. Қазіргі Олимпиада ойындарынының ұйымдастырушысы (1896 жылдан бастап өткізіледі). Халықаралық олимпиада комитетінің президенті (ХОК, 1896—1916, 1919-25). | Олимпиада ойындарының идеясын кім жандандырды? | {
"text": [
"Пьер де Фреди",
"барон де Кубертен"
],
"answer_start": [
0,
15
]
} |
-7552869399150532078#513942_2_1 | Үлкен ақ акула | Ұзындығы, орта есеппен алғанда, 4.9 м. Алайда әлемнің рекордына айналған ең ұзын, үлкен ақ акуланың ұзындығы- 6.4 метр, ал салмағы 3 тонна. Бұл акула скумбрия акулалары отбасына кіреді. Оның бұдан басқа 4 тұқымдасы бар. Екеуі мако, қалған екеуі- майшабақты акула.* Аналықтары аталықтарынан үлкен. туған кезде акуланың балалары 1,5 метрдей болады. Ақ акула- үлкен жыртқыш. Көбінесе салқын және жағалауға жақын жерлерде жүзіп жүреді. Ет жегенді ұнатады. Сол себепті кейде оны "теңіз арыстаны" деп те атайды. Жүзуіне құйрығы көмектеседі. Жүзбеқанаттары тек тепе- теңдікті сақтау үшін керек. Тұмсығы үшкір. Құйрығы, тыныс алу тесігі, қырлы үш негізгі жүзбеқанаты бар.* Оңтүстік Африка * Австралия* Жаңа Зеландия* Жерорта теңізі* Батыс Африка* Скандинавия* Жапония жәнеШығыс Қытай жағалауларында шоғырланған. | Үлкен ақ акула қандай жануарлар түріне жатады? | {
"text": [
"скумбрия акулалары"
],
"answer_start": [
150
]
} |
-7549320537054038046#558919_1_1 | Гувер бөгеті | Гувер бөгеті (ағылш. Hoover Dam, жәнеде Boulder Dam атымен танымал) — АҚШ-тың ең ыстық, ең құрғақ бөлігінде тұратын миллиондаған адамдардың өмірлерін қажетті сумен қамтамасыз етеді. Табиғаттың дүлей күшіне тосқауыл жасаған инженерлер Невада мен Аризона штаттарының фермерлік жайылымдарын ғана емес, гидроэлектростанциялардың да сумен қамтамасыз еткен. Бөгет салу жұмыстары Колорадо өзенінде 1931 ж. басталып, бес жыл мерзімде аяқталған. Құрылыстың ұзындығы – 379 м, биіктігі – 221 м. Ол 20 жыл бойы әлемдегі ең биік бөгет болып саналған. | Гувер бөгеті қашан салынды және аяқталды? | {
"text": [
"1931 ж. басталып, бес жыл мерзімде аяқталған"
],
"answer_start": [
391
]
} |
-7541979174960122366#78887_3_1 | Машинажасау | Өз кезегінде бұл топтар келесі салалық топтарға бөлінеді:* ауыр машина жасау;* жалпы машина жасау;* орта машина жасау;* нақты машина жасау;* металл бұйымдары мен дайындамаларды өндіру;* машиналар мен жабдықтарды жөндеу. | Машина жасаудың әртүрлі салалары қандай? | {
"text": [
"ауыр машина жасау",
"жалпы машина жасау",
"орта машина жасау",
"нақты машина жасау",
"металл бұйымдары мен дайындамаларды өндіру",
"машиналар мен жабдықтарды жөндеу"
],
"answer_start": [
59,
79,
100,
120,
141,
186
]
} |
-7530974661282035137#49025_2_1_1 | Шумер | Шумер () – Месопотамия ойпатының оңтүстігінде орналасқан ежелгі тарихи аймақ. Ол Тигр мен Евфрат өзендерінің аралығында, қазіргі Ирак аум-ның оңтүстік бөлігінде болған. Қазіргі күнге жеткен жазба деректер бойынша Шумерді — біздің заманымыздан бұрын 3-мыңжылдықтың соңында негізінен шумерлер және аздаған мөлшерде шығыс семиттер – аккадтар мекендеген. Аккадтар шамамен — біздің заманымыздан бұрын 2400 жылы Аккаде қ-ның негізін қалады. Осы уақыттан бастап Шумердің солтүстік облысы Аккад деп атала бастады. Джемдет-Наср және одан да ертеректегі Урук пен эль-Обейд археол. мәдениеттеріне тән ескерткіштер шумерлердің бұл аймақты біздің заманымыздан бұрын 5 – 4-мыңжылдықта мекендей бастағанын дәлелдейді. Шамамен біздің заманымыздан бұрын 3-мыңжылдықта Шумерде алғашқы мемлекеттік құрылым қалыптаса бастады. Зерттеушілер сына жазуы пайда болып, орныққан б.з.б. 2700 – 2300 жылы аралығын ерте әулеттік кезеңге жатқызады. Ол кезде бұл аймақта сыртында үлкен отбасылық қауымдар өмір сүрген көптеген қала-мемлекеттер құрылды. Ондағы негізгі халық толық құқық-ты қауым мүшелері мен оларға тәуелді қалалық ғибадатхана тұрғындары еді. Қалаларда дәулетті қауымдық ақсүйектер пайда болды. | Шумерлер өркениет ретінде қашан пайда болды? | {
"text": [
"біздің заманымыздан бұрын 3-мыңжылдықтың соңында"
],
"answer_start": [
223
]
} |
-7530974661282035137#49025_4_1 | Шумер | Шумер тарихи аймағында, шамамен біздің заманымыздан бұрын 3400 жылы қалыптасқан. Бұл мәдениеттің жарқын көріністері Эриду, Лагаш, Урук, Ур, т.б. қалаларда жүргізілген археол. қазба нәтижесінде анықталды. Кейін қазба жұмыстардың нәтижесінде бұл өркениет Шумер мәдениетті аталып, ғылыми айналымға енді. Мәдениетті егін ш-мен айналысқан халық қалдырған. Оларда қолөнер бұйымдарын жасау, металл өндіру, сәулет өнері мен мүсін жасау зор қарқынмен дамыды әрі осы жерде әлемдегі алғашқы жазулардың бірі пайда болды (қала Шумер жазуы). Археол. жұмыстар барысында күнделікті тұрмысқа қажетті құрал-саймандар, құмыра сынықтары, қару-жарақ түрлері, зергерлік бұйымдар, қолөнер туындылары аршып алынған. Олардың техникасы мен жасалу технологиясы өзіндік ерекшелігімен көзге түсіп, Шумер мәдениеттінің бірегейлігін нақтылайды. Шумер мәдениеттінің Элам, Мысыр, Үнді өркениеттері сияқты көне замандағы мәдениеттерге тигізген ықпалы зор болды. Шумер мәдениеттін қалдырған халықтардың саяси бірлігін қала-мемлекеттер құраған. Түрлі қалалардан Энки, Энлиль, Наннар, т.б. құдайлардың бейнелері, мүсіндері табылған. Шумер мәдениетті көрші елдердің ықпалына азды-кемді ұшырағанымен, өзіндік сипатын ұзақ уақыт сақтап тұрды. | Шумерлер өркениет ретінде қашан пайда болды? | {
"text": [
"біздің заманымыздан бұрын 3400 жылы"
],
"answer_start": [
32
]
} |
-7524541867718969135#529456_2_1 | Red Hot Chili Peppers | * Энтони Кидис — вокал* Фли — бас-гитара* Чад Смит — барабандар* Джон Фрушанте — гитара | Red hot chili peppers-те гитарада кім ойнайды? | {
"text": [
"Фли",
"Джон Фрушанте"
],
"answer_start": [
24,
65
]
} |
-7520230678460804753#20007_3_1 | Google | ==Құрылу тарихы==Google іздеу жүйесін Стэнфорд университетінің аспиранттары Ларри Пейдж және Сергей Брин оқу жобасы ретінде шығарған еді. Олар 1996 жылы BackRub іздеу жүйесімен жұмыс істеп, 1998 жылы аталмыш іздеу жүйесінің негізінде Google-дың негізін салады.Алғаш рет Google жеке-меншік корпорация ретінде 1998 жылы 4 қыркүйекте құрылады, Ларри Пейдж, Сергей Брин және Эрик Шмидт Google-да 2014 жылға дейін бірлесіп жұмыс істеуге келіседі. Компанияның көздеген мақсаты «әлемдік ақпаратты жинап, халық тұтынуына мол мүмкіндік беру. Google инженері Амит Патель ойлап тапқан компанияның бейресми ұраны –"Don"t be evil" (Қатыгез болма!)». 2006 жылы компания қазіргі Штаб-пәтері орналасқан Калифорния штаты, Маунтин-Вьюға көшеді. Google.com домені 1997 жылы 15 қыркүйекте тіркеледі, іздеу жүйесі (2000 жылдан бастап) туған күнін 7 де және 27 қыркүйекте де атап өтеді. | Google идеясы кімге келді? | {
"text": [
"Ларри Пейдж және Сергей Брин"
],
"answer_start": [
76
]
} |
-7517258780234437547#11670_1_1 | Бостандық ескерткіші | Бостандық ескерткіші (Statue of Liberty) — Солтүстік Америкадағы ағылшын иелігіндегі жерлердің азаттық күресіндегі Франциямен болған одақтастыққа ескерткіші ретінде Францияның АҚШ-қа тартқан сыйлығы. | АҚШ Бостандық мүсінін кім сыйға тартты? | {
"text": [
"Францияның"
],
"answer_start": [
165
]
} |
-7496777195569019987#35019_1_1 | Альбуминдер | Альбуминдер – молекулалық массалары жоғары емес, қарапайым глобулярлы ақуыздар; жануарлардың және өсімдіктердің қарапайым глобулярлы ақуыздары; суда тұздар, қышқылдар және негіздер ерітінділерінде жақсы ериді, қышқылдарда және сілтілерде араластырылады; аммоний сульфатының ерітіндісімен қанықтырылу кезінде тұнады. Альбуминдер жұмыртқа ақуыздары қан сарысуының, сүттің, өсімдіктің, жапырақтарының және тұқымдарының және т.б. құрамында болады. Олар ағзаның резервтегі негізгі ақуыздары олар рН қанның осмотикалық қысымына көмекші ретінде маңызды рөл атқарады. Альбуминдердің жиынтық қалыптастыра алу қабілетінің арқасында қанға дәрумендер, кейбір гормондар майлы қышқылдарды әкеледі. | Қандағы альбуминнің қызметі қандай? | {
"text": [
"рН қанның осмотикалық қысымына көмекші",
"қанға дәрумендер, кейбір гормондар майлы қышқылдарды әкеледі"
],
"answer_start": [
491,
622
]
} |
-7496777195569019987#35019_2_1 | Альбуминдер | Ерітіндіні аммоний сульфатымен 50%-дан жоғары қанықтырғанда альбуминдер тұнбаға түседі. Альбуминдер сүт құрамында (лактальбумин), жұмыртқада (овальбумин), өсімдік дәндерінде, т.б. кездеседі. Альбуминдер – организмнің негізгі қор ақуызы. Сонымен қатар дәрумендермен, микроэлементтермен, гормондармен кешенді байланыс түзіп, оларды бүкіл организмге тасымалдайды. | Қандағы альбуминнің қызметі қандай? | {
"text": [
"организмнің негізгі қор ақуызы",
"дәрумендермен, микроэлементтермен, гормондармен кешенді байланыс түзіп, оларды бүкіл организмге тасымалдайды"
],
"answer_start": [
205,
251
]
} |
-7491588856725034046#5824_2_1 | Албания | Албания (Shqipëria), толық ресми атауы — Албания Республикасы (Republika e Shqipërisë ) — Еуропаның оңтүстігінде орналасқан шағын мемлекет. Солтүстігінде Черногория және Сербиямен, оңтүстік-шығысында Грекия және Солтүстік Македониямен, шығысында Косовомен шектеседі. Халқы — 2,8 млн. адам. | Албания Еуропа картасында қайда орналасқан? | {
"text": [
"Еуропаның оңтүстігінде"
],
"answer_start": [
90
]
} |
-7485995908696943625#199046_1_1 | Микроб теориясы | Микроб теориясы (germ theory) – кейбір ауру түрлерін ағзаға енген микроағзалар қоздыратыны туралы тұжырымдама. 19 ғасырдың соңында Л.Пастер және Д.Ж.Листер, P.Кох микробтар теориясын қабылдауда үлкен рөл атқарған. Пастер ауадағы микробтардың тағамдарды бұзып, ашытып жіберетінін көрсетсе, Листер инфекцияның алдын-алу үшін, ауадағы микробтарды жоюға бірінші болып антисептиканы қолданған, ал Кох белгілі микроағзаны аурумен байланыстырған (Сібір жарасы). Медициналық тәжірибе үшін микроб теориясының маңызы нақты дәлелденгенге дейін, 1890 жылдары хирургтар бас киім және бетперде кимей операция жасауды жалғастырған. | Бұл адам микробтар мен ауру арасында байланыс орнатты ма? | {
"text": [
"Пастер"
],
"answer_start": [
133
]
} |
-7484833078166173326#309216_3_1 | Java (бағдарламалау тілі) | Айтылуы жөнінде қазақ тілінде басқа тілдердегі сияқты екі бір-бірінен ажыратылған қағида пайда болды: ағылшын тілінен алынған («джава») және Ява аралының айтылуына сәйкес келетін дәстүрлі-халықтық «ява». Sun компаниясы ағылшындық айтылуды бүкіл әлемде ұстанады.Java — деп тек қана тілді ғана емес, сонымен қатар осы тіл негізінде жасайтын және орындайтын платформаны атайды. Бастапқыда тіл Oak («емен») болып аталған және оны Джеймс Гослинг тұрмыстық электрондық құрылғыларды бағдарламалау үшін жасалынатын. Біраз уақыт өткеннен кейін тілдіі атын JAVA деп ауыстырады және оны клиенттік қосымшаларды және серверлік бағдарламалық қамтаманы жасау үшін қолданыла бастады. Кейбір бағдарламалаушылардың сүйікті кофе маркасы Java құрметіне аталды. Сол себепті тілідң эмлемасында түтіндеп тұрған кофесі бар шынаяқ бейнеленген. Сонымен қатар осы java атауының шығу тегі туралы басқа да нұсқалар бар. | Java бағдарламалау тілінің өнертапқышы кім? | {
"text": [
"Джеймс Гослинг"
],
"answer_start": [
426
]
} |
-7479688298029874503#43527_2_1_1 | Юань Империясы | 1206 ж. Орталық Азияны мекендеген көшпелі түркі-моңғол тайпаларын бағындырған Шыңғысхан 1211 – 15 ж. Қытайды жаулап алуды бастап берді, ал оның мирасқоры Үгедей хан 1234 ж. Солтүстік Қытайды толық бағындырды. 13 ғасырдың 50-жылдарының соңына қарай Шыңғысхан империясы іс жүзінде бірнеше дербес мемлекеттерге бөлінді, солардың бірін Құбылай басқарды. Ол Қытайды жаулап алуды әрі қарай жалғастырды да өз мақсатына жету үшін мемлекет астанасын Қарақорымнан Дадуға (Пекинге) көшірді (1264). Алғашқыда бұл мемлекетке Моңғолия мен Солтүстік Қытай жері кірді. 1271 ж. Құбылай өз иелігіне “Юань“ деген ханзу (қытай) атауын берді. Оның әкімшілік жүйесі қытай үлгісінде жасалды. Бірақ сол кездегі саяси жағдайларға байланысты оның өзіндік ерекшеліктері де бар еді. Мысалы, Қарақорым мен Шанду (Ханбалчасун, кейіннен Кайпин) қалалары Пекинмен бірдей астана саналды. Ел аумағы жергілікті хатшылықтар (син-чжуншушэн) басқаратын 11 провинцияға бөлінді. Шаньдун, Шаньси, Хэбэе сынды аумақтардың біразы тікелей Сарай хатшылығына бағынды. Сондай-ақ кейбір моңғол ақсүйектерінің үлестік жерлері де орталық және жергілікті әкімшілік билікке бағынбады. Жоғарғы үкімет – чжуншушэн (сарай хатшылығы) болды. Хатшылыққа 6 мекеме бағынды. | Қытайда алғашқы шетелдік әулетті кім құрды? | {
"text": [
"Құбылай"
],
"answer_start": [
332
]
} |
-7479688298029874503#43527_3_1_1 | Юань Империясы | Юань Империясы, Дай Юань (Ұлы Юань) – 1271 – 1368 жылдар аралығында Қытайда билік құрған көшпелілер мемлекеті. Мемлекеттің негізін қалаған Шыңғысханның немересі Құбылай болды. Шыңғысханның қол астына біріккен түркі-моңғол тайпалары Қытайды жаулап алуды ұлы жихангердің көзі тірісінде бастағанымен бұл жорықтар аяғына дейін жеткізілген жоқ. 13 ғасырдың 50 жылдары Шыңғысхан империясы іс жүзінде бірнеше дербес мемлекеттерге бөлініп кетті. Соның бірін басқарған Құбылай Қытайды әрі қарай жаулап алуға кірісті. Өз мақсатына жету үшін ол 1264 ж. астананы Қарақорымнан Дадуға (Пекинге) көшірді. 1271 ж. Құбылай өз әулетіне қытайша Юань атауын берді. 1279 ж. ол оңт-тегі сун империясын біржолата талқандап, Қытайды жаулап алуды аяқтады. Қытайды толық басып алғаннан кейін ол қытайлық дәстүрді жалғастырып, өзін “Көктің ұлы” деп жариялады. Моңғолдар Қытайда билік ету үшін сол елдің сан ғасырлар бойы қалыптасқан дәстүрлі мемлекеттік тәртіптерін сақтауға, биліктің қытайлық түрін қабылдауға мәжбүр болды. Құбылай бүкіл Қытайды 11 провинция, 180 округке бөлді, оларды басқаратын уәкілдерді өзі тағайындады. | Қытайда алғашқы шетелдік әулетті кім құрды? | {
"text": [
"Құбылай"
],
"answer_start": [
161
]
} |
-7471766960990537165#528028_4_1 | Вьетнам соғысы | # Оңтүстік Вьетнамдағы азаматтық соғыс (1957—1964 жылдар).# АҚШ-тың толық араласуы (1965—1973 жылдар).# Соғыстың ақырғы кезеңі (1973—1975 жылдар). | Вьетнам соғысы қашан басталып, аяқталды? | {
"text": [
"1957",
"1975"
],
"answer_start": [
40,
133
]
} |
-7470895381721372982#30519_2_1_2 | Неологизм | Қазіргі тілімізде жасалған неологизмнің көпшілігі сөз тіркестері түрінде келіп, анықтауыштық қатынаста болады. Мысалы, "антропогендік фактор, компьютерлік жүйе, компьютер орталығы", т.б. АҚШ-та, Францияда, Жапония елдерінде неологизмді зерттейтін арнайы орталықтар құрылып, ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізіп келеді. | Интернеттен неологизмнің мысалы? | {
"text": [
"\"антропогендік фактор, компьютерлік жүйе, компьютер орталығы\","
],
"answer_start": [
119
]
} |
-7464920035160182777#606126_1_1 | Шотландия тәуелсіздігі үшін соғыс | Шотландия тәуелсіздігі үшін соғыс — Шотландия мен Англия тәуелсіз патшалықтары арасындағы XIII ғасырдың аяғынан бастап XIV ғасырдың ортасына дейін орын алған екі әскери қақтығыстар. | Шотландияның тәуелсіздік соғысы қашан басталды? | {
"text": [
"XIII ғасырдың"
],
"answer_start": [
90
]
} |
-7449602038472732499#287857_2_1 | Версаль бейбіт келісімі | Версаль бейбіт келісімі (фр. "Traité de Versailles"; ағылш. "Treaty of Versailles"; нем. "Versailler Vertrag") — 1919 жылы 28 маусымда болған Антанта (Ұлыбритания, Франция, Италия, Бельгия, АҚШ, Румыния, т.б.) елдері мен Германия арасындағы бітім шарт. | Германия Версаль келісіміне қашан қол қойды? | {
"text": [
"1919 жылы 28 маусымда"
],
"answer_start": [
113
]
} |
-7444334966455992656#499127_5_1 | Пангея | Пангея перм кезеңінде пайда болды және триастың соңында бұзылды. Шамамен 200-210 миллион жыл бұрын екі континентке ажырады.Солтүстік континент Лавразия соңынан Еуразия мен Солтүстік Америкаға бөлінген және оңтүстік континент Гондвана соңынан Африка,Оңтүстік Америка,Үндістан,Австралия және Антарктидаға бөлінген. | Құрлықтар қашан жеке құрлық массаларына бөлінді? | {
"text": [
"200-210 миллион жыл бұрын"
],
"answer_start": [
73
]
} |
-7443625835093718630#11670_1_1 | Бостандық ескерткіші | Бостандық ескерткіші (Statue of Liberty) — Солтүстік Америкадағы ағылшын иелігіндегі жерлердің азаттық күресіндегі Франциямен болған одақтастыққа ескерткіші ретінде Францияның АҚШ-қа тартқан сыйлығы. | Бостандық мүсіні қайда? | {
"text": [
"АҚШ-қа"
],
"answer_start": [
176
]
} |
-7443625835093718630#11670_3_1 | Бостандық ескерткіші | Француздар мүсінді, ал америкалықтар оның тұғырын жасауға келісті. Мүсінді Бартольди жасады, металл қаңқасын Г. Эйфель құрастырды, бет-бейнесіне мүсіншінің анасы Шарлотта Бартольди үлгі болды. 1884—1886 жылдарда мүсін дайын болды. Ескерткіш 1886 жылы 28 қазанда Нью-Йорктегі Бедлоу аралында ашылды. Мүсіннің биіктігі 46.5 м, тұғыры 46.94 м, жалпы салмағы 225 т. Әйел мүсінінің басына 7 шабағы бар тәж кигізілген, оң қолына алау көтерген, сол қолында заңдар кітабы бар, ол кітапта АҚШ-тың тәуелсіздік күні жазылған. 1903 жылы мыс табақша жапсырылды, онда Э. Лазарустың дастанынан үзінді берілген. Тәждегі шабақтар 7 теңіз бен 7 құрлыққа жарқырап төгілген сәулені білдіреді. Мүсін әуелде боялмаған еді, кейін мыстың қышқылдануы нәтижесінде ол жасыл түске енді. Мүсін тұғырының ішінде АҚШ-қа иммигранттардың келу тарихы және осы ескерткіштің құрылысы туралы мәліметтер беретін мұражай бар. Мүсін азаттықтың белгісі ретінде ұлттық ескерткішке айналған. | Бостандық мүсіні қайда? | {
"text": [
"Нью-Йорктегі Бедлоу аралында"
],
"answer_start": [
262
]
} |
-7422686062709273328#490598_1_1 | One Direction | One Direction — 2010 жылы Лондонда құрылған ағылшын - ирландиялық бой-бэнд. Оның құрамына 5 жігіт кіреді, олар: Гарри Стайлс, Луи Томлинсон, Найл Хоран, Лиам Пейн және Зейн Малик. The X Factor шоуындағы орындаудан кейін, олар Саймон Коуэллдің "Syco Records" деп аталатын дыбыс жазушы компаниясымен контракт жасасты. Солтүстік Америкада "Columbia Records" компаниясымен контрактқа қол қойды. | One direction қай уақытта топқа айналды? | {
"text": [
"2010 жылы"
],
"answer_start": [
16
]
} |
-7399867236753434911#88277_1_1 | Брест келісімі | Брест келісімі әлде Брест-Литовск келісімі-Брест-Литовскіде 1918 жылы Кеңестік Ресеймен - бірінші жағынан, және Германия, Австро-Венгрия, Болгария және Осман империясымен - екінші жағынан жасалған келісім. | Брест-Литва бейбітшілік келісіміне кім қатысты? | {
"text": [
"Кеңестік Ресеймен",
"Германия",
"Австро-Венгрия",
"Болгария",
"Осман империясымен"
],
"answer_start": [
70,
112,
122,
138,
152
]
} |
-7389946477033124570#489813_3_1 | Неймар | === Клубтық ===2008 жылы "Сантоспен" тұңғыш кәсіби келісім шартын жасасты. Жас талантты қатарына қосып алушы командалар көбейген соң нарқын тым жоғары бағалап қойды да, балаң футболшыны алуға ешкімнің зауқы соқпады. | Неймар 'Барселонаға'дейін қандай командада өнер көрсетті? | {
"text": [
"\"Сантоспен\""
],
"answer_start": [
25
]
} |
-7380304009109782618#126116_1_1 | Сақиналар әміршісі (роман) | «Сақиналар әміршісі» (The Lord of the Rings) – ағылшын жазушысы Дж.Р.Р. Толкиеннің романы. Фэнтези жанрындағы танымал романдардың бірі. «Хоббит» романының жалғасы. Негізінен бір бүтін кітап, көлемінің үлкендігінен баспа кезінде оны үш кітап етіп жарыққа шығарады: «Сақина бауырластығы», «Қос қамал» және «Патшаның оралуы». XX ғасырдың ең үздік әрі танымал кітаптарының бірі. Әлемнің 38 тіліне аударылған. Кітаптың мазмұн желісімен режиссер Питер Джексон фильм түсіреді, кино жоғары деңгейден көрініп, кассалық фильмдер қатарына қосылады. Толкин ағылшын эпосын құру мақсатында жазған романын 1937 жылы бастап, 1948 жылы бітірген. Алайда бірқатар қиыншылықтарға байланысты кітап тек 1954-1955 жылдары ғана жарық көреді. Кітапқа қатысты жақсы пікірлер айтылған. | Сақиналардың иесі кітаптары қашан шықты? | {
"text": [
"1954-1955 жылдары"
],
"answer_start": [
681
]
} |
-7380198181258873418#505765_1_1 | Райт ағайындылар | Райт ағайныдылар (Wilbur Wright (1867—1912) және Orville Wright (1871—1948)) — адам тарихындағы ең алғашықы ұшқыштар болып саналады. 19 ғасырдың аяғында автомобильдерде кеңінен қолданылған іштен жанатын қозғалтқыштардың жетілдірілуі жеңіл әрі қуатты авиациялық қозғалтқышты жасауға жол ашты. Оны ұшаққа алғаш болып америкалық ағайынды механиктер Уилбер мен Орвилл Райт пайдаланды. | Әлемдегі алғашқы ұшақты кім басқарды? | {
"text": [
"Райт ағайныдылар"
],
"answer_start": [
0
]
} |
-7374692010339996060#37148_1_1_1 | Афина | Афина (Αθήνα) қаласы ежелгі өркениет орталықтарының бірі, Грекияның астанасы. Эгей теңізінің жағасында, Аттика түбегіндегі төбелі жазықта орналасқан. Ол өзімен іргелес жатқан ең ірі теңіз порты — Пиреймен қосылып, үлкен Афинаны құрайды (аумағы 433,28 км²). Афина — Жерорта теңізінің жағалауындағы ең ірі қалалардың бірі. Тұрғыны 3,4 млн. адам (1994). Климаты жерортатеңіздік (жазы — ыстық, қуаң, қысы — жылы, жаңбырлы), қаңтар айының орташа температурасы 90С, шілде айының орташа температурасы 270С. Ежелгі Грекия тарихында Спартамен қатар жетекші рөл атқарған қала-мемлекет. Қала әйел құдай Афина Палладаның (Зевстің қызы) есімімен аталған. Қала-мемлекеттің қалыптасу тарихын баяндайтын негізгі еңбек — Аристотельдің “Афина политиясы”. Афиналықтар шежіресі бойынша, қала Афина акрополінің төңірегінде (бұл жерде микен дәуірінің кезінде-ақ бекініс тәрізді елді мекендер мен б.з.б. 16 — 13 ғасырларда салынған сарайлар болған) таңдаулы рулық қауымдарды біріктірудің нәтижесінде пайда болған. Б.з.б. 5 ғасырдың 2-жартысында бұған дейін бірнеше әлеуметтік-саяси реформаларды басынан өткерген Афина мәдени гүлденудің (“Периклдің алтын ғасыры” деп аталатын) ең биік деңгейіне жетті. | Афина, Греция картада қайда? | {
"text": [
"Эгей теңізінің жағасында, Аттика түбегіндегі төбелі жазықта"
],
"answer_start": [
78
]
} |
-7371644269435122351#99895_3_1 | Ежелгі Рим өнері | Ежелгі Рим шеберлері өзінен бұрынғы ерте дүние цивилизациялары көріп-білмеген алып сәулет ансамбльдері мен инженерлік ғимараттардың жаңа типін, реалистік мүсіндік портрет пен ғажайып фрескаларды, мозаикалар мен көркемдік кәсіп шығармаларын тудырды. | Римдіктер өнердің қай түрінде ең жаңашыл болды? | {
"text": [
"алып сәулет ансамбльдері",
"инженерлік ғимараттардың жаңа типін",
"реалистік мүсіндік портрет",
"ғажайып фрескаларды",
"мозаикалар",
"көркемдік кәсіп шығармаларын"
],
"answer_start": [
78,
107,
144,
175,
196,
211
]
} |
-7367627336414630328#9989_1_1_1 | Көп нүкте | Көп нүкте — белгілі бір себептермен ойдың аяқталмай қалғандығын немесе айтылмақшы пікірдің толық айтылмағандығын білдіру үшін қойылатын тыныс белгі. Көп нүкте - мағынаға байланысты қойылатын белгі. Ол, негізінен, мынадай жағдайларда қойылады: # Өлең немесе прозалық текстен кейбір сөз, я кейбір тармақ түсіп қапса: "- Ім-м... сыртта тағы біреу бар ма? - Бар, ол Жағалбай ғой... Ақсақалдармен мақұл десіп тізімге кірген жігіттердің бірі..." (X. Е.). "Бірақ секіріп шығам деп... мертігеді, жатады" (Абай). # Алынған цитаттан сөз немесе сөйлем қалдырылған жағдайда: "Әуелі еңбек, ал онан соң және сонымен бірге... сөз ең басты екі стимул болды, - деп жазды Ф. Энгельс, - осы екі стимулдың әсерінен маймылдың миы... адам миына айналды" (К. Маркс, Ф. Энгельс, Таңд. шығ., А., 1956).# Айтылмақшы ой желісі әр түрлі себептермен (булығып сөйлей алмау, ой бөлініп кету, сөйлеушінің сөзін аяқтатпай бөліп жіберу т. б.): "Жоқ, ешкім де ұрған жоқ, кейін айтам... Aнa, төсек салып берші, жатқызшы" (М. Ә.). | Сөйлемнен кейінгі нүктелер қалай аталады? | {
"text": [
"Көп нүкте"
],
"answer_start": [
0
]
} |
-7364904766238395652#7763_1_1 | Эйфель мұнарасы | Эйфель мұнарасы (Tour Eiffel) — Париждің ең танымал сәулеттік туындысы. Өзінің әйгілі құрастырушысы Густав Эйфельдің атымен аталған. Париждің бұл нышаны уақытша ғимарат ретінде, 1889 жылғы әлемдік көрменің кіреберіс дарбазасы қызметін атқару үшін жобаланып, салынған болатын. Манхеттендегі Крайслер салынғанға дейін 40 жыл бойы әлемдегі ең биік мұнарасы болып саналды. | Францияда Эйфель мұнарасы қашан салынды? | {
"text": [
"1889 жылғы"
],
"answer_start": [
178
]
} |
-7363918588454020508#19269_1_1_2 | Маршалл жоспары | Алғаш рет бағдарламаның идеясын 1947 жылы маусымның 5-інде Джордж Кэтлетт Маршалл Гарвард университетінде сөйлеген кезде ұсынған. маусым — шілде айларында жеңімпаз державалар (АҚШ, Ұлыбритания, КСРО және Франция) Сыртқы істер министрлерінің Париж Кеңесінде талқылауға ұсынды. М. ж-н Ұлыбритания мен Франция қолдады. КСРО және Албания, Болгария, Венгрия, Польша, Румыния, Чехословакия, Югославия мен Финляндия М. ж-на қатысудан бас тартты. Жоспардың шарттарын 16 мемлекет — Ұлыбритания, Франция, Италия, Бельгия, Голландия, Люксембург, Швеция, Норвегия, Дания, Ирландия, Исландия, Португалия, Австрия, Швейцария, Грекия мен Түркия мақұлдады. Бұл мемлекеттер қатарына 1948 ж. Бат. Германия қосылды. М. ж-н қабылдаған елдер 1947 ж. шілдеде “Еуропаны қалпына келтіру бағдарламасын” жасайтын экон. қатынастар ұйымын құру жөніндегі конвенцияға қол қойды. Қаржының таратылуы АҚШ үкіметінің бақылауында болды. АҚШ М. ж-ның көмегімен Бат. Еуропадағы экон. дағдарыс қарқынын едәуір баяулата отырып, аталған аймақты өз ықпалында ұстады. Нәтижесінде 1949 ж. 4 сәуірде Вашингтонда 12 мемлекеттің қатысуымен (АҚШ, Канада, Франция, Италия, Исландия, Ұлыбритания, Норвегия, Голландия, Дания, Бельгия, Люксембург, Португалия) Солт. Атлантик. пактіге (НАТО) қол қойылды. | Маршалл жоспары бойынша кімге көмек ұсынылды? | {
"text": [
"(АҚШ, Канада, Франция, Италия, Исландия, Ұлыбритания, Норвегия, Голландия, Дания, Бельгия, Люксембург, Португалия) Солт. Атлантик"
],
"answer_start": [
1094
]
} |
-7363918588454020508#19269_2_1 | Маршалл жоспары | Маршалл жоспары бойынша жәрдем алған мемлекеттерінің тізімі:* Батыс Германия (1,3 млрд.)* Австрия* Бельгия* Ұлыбритания (2,8 млрд.)* Люксембург* Дания* Франция (2,5 млрд.)* Грекия* Исландия* Ирландия* Италия (1,3 млрд.)* Нидерланд (1 млрд.)* Норвегия* Португалия* Швеция* Швейцария* Түркия | Маршалл жоспары бойынша кімге көмек ұсынылды? | {
"text": [
"Батыс Германия (1,3 млрд.)",
"Австрия* Бельгия",
"Ұлыбритания (2,8 млрд.)",
"Люксембург* Дания",
"Франция (2,5 млрд.)",
"Грекия* Исландия",
"Ирландия* Италия (1,3 млрд.)",
"Нидерланд (1 млрд.)",
"Норвегия",
"Португалия",
"Швеция",
"Швейцария"
],
"answer_start": [
62,
90,
108,
133,
152,
173,
191,
221,
242,
252,
264,
272
]
} |
-7361748101463504461#560935_5_1 | Tesla, Inc. | === Tesla Roadster ===Tesla Roadster — электр спорт автомобилі, компанияның бірінші автокөлігі. Ресми тұсаукесері Санта Моникада, Калифорнияда 19 шілдеде 2006 жылы өтті. | Алғашқы Tesla электромобилі қашан жасалды? | {
"text": [
"19 шілдеде 2006 жылы"
],
"answer_start": [
143
]
} |
-7358837555029491941#532468_1_1 | Гиппократ серті | Гиппократ серті немесе Гиппократ анты (Facіes Hіppokratіca) — медицина қызметкерлерінің қызметке алғаш кірген уақытта беретін моральдік-этикалық анты. Мәтінін Гиппократың өзі жазған. Алғашқы дәрігер саналатын Гиппократтың серті дәрігерлердің ортақ заңына жатады | Бүгінгі күні бар дәрігерлерге ант берумен кім танымал? | {
"text": [
"Гиппократ"
],
"answer_start": [
0
]
} |
-7347271582582615586#42997_3_1_1 | Зооноздар | Таралуы жағынан белгілі бір тұрақты аймақтармен шектелетін зооноздарды табиғи ошақтық инфекциялар деп атайды. Зооноздар қоздырғыштары эволюциялық даму барысында белгілі бір жануарлар организмінде паразиттік тіршілік етуге бейімделген. Кейбір аурулардың қоздырғыштары адамдар мен жануарлардың организмінде тұрақты айналыста болып, түр ретінде сақталуға бейімделген. Ондай қоздырғыштар ауруларын антропозооноздар немесе зооантропоноздар дейді (дене сарғаю қызбасы, африкалық және америкалық трипаносомоз, тениоидоз, описторхоз, т.б.). Зооноздар адамнан адамға сирек жағдайда жұғады (мысалы, оба ауруы кезінде), көбінесе, адамдарға жануарлардан жұғады. Жануарлардың биологиялық ерекшеліктеріне (мысалы, саршұнақтардың, кенелердің көктемгі-жазғы белсенділігінің күшеюі) байланысты зооноздардың маусымдық таралуы байқалады (мысалы, оба індеті, кене энцефалиті, т.б.). Қоздырғыштар сүт, сілекей, несеп, қи арқылы тарайды. Зооноздар ауырған жануарлардың өзінен немесе олардан алынған өнімдерден дайындалған азық-түліктен, ауру малдың қи-несебімен, ласталған судан, жемнен, қорадан, жайылым топырағы арқылы, сондай-ақ маса, бүрге, сона, шыбын-шіркей, кене шаққанда жұғады. | Адамнан адамға жануарлар немесе жәндіктер сияқты басқа хосттар арқылы берілетін аурулар? | {
"text": [
"Зооноздар"
],
"answer_start": [
110
]
} |
-7330729309913752255#288535_4_1 | Үлкен жарылыс теориясы (телесериал) | Бастапқыда телехикаяның басты кейіпкерлері Калифорния штатының Пасадена қаласында тұратын бес кейіпкер болатын. Бұл Калифорния технологиялық институтының екі физигі, бір пәтерде тұратын Леонард Хофстедтер мен Шелдон Купер; Пенни, даяшы және жаңа бастап жүрген актриса, қарама — қарсы пәтерде тұрады; сонымен қатар Леонард пен Шелдонның достары мен әріптестері-аэроғарыш инженері Ховард Воловиц пен астрофизик Раджеш Кутраппали. | Үлкен жарылыс теориясының кейіпкерлері қайда тұрады? | {
"text": [
"Пасадена"
],
"answer_start": [
63
]
} |
-7328682565712386495#40835_2_1 | Монблан | Монблан (Mont Blanc, Monte Bіanco) — Батыс Альпідегі тау массиві. Франция мен Италияның шекарасында орналасқан. Таудың ұзындығы 50 км. Батыс Еуропаның ең биік жері (4807 м).Гранит, гнейс, кристалды тақтатастардан құралған. Жер бедері күшті тілімденген; альпілік тау жасалуда пайда болған. Кен байлықтары: темір, магнезит, пирит, көмір, мыс, мырыш, қорғасын. Мұз басқан бөлігінің ауданы 200 км<sup>2</sup>-ден астам. Ең ірі мұздығы – Мер-де-Глас (ұзындығы 15 км). Туризмнің орталығы. Монбланда астрономия обсерватория бар. Монблан арқылы Франциядан Италияға автомобиль тоннелі (ұзындығы 11,6 км) салынған. | Картада Монблан қайда орналасқан? | {
"text": [
"Франция мен Италияның шекарасында"
],
"answer_start": [
66
]
} |
-7325210267828124260#649427_2_1 | Аполлон 11 | Ғарыш кемесі 16 шілдеде сағат 13:32 UTC ұшырылды. Бұл Аполлон бағдарламасының экипажы бар бесінші миссиясы болған еді. 20 шілдеде сағат 20:17 UTC ғарыш кеменің ай модулі Айдағы Сабырлық теңізіне сәтті қонған. Ал 21 шілдеде сағат 02:56 UTC миссия командирі Нил Армстронг ай модулінен түсіп, Жер серігінің бетінде серуендеген алғашқы адам болып санала бастады. 15 минуттан кейін оған Базз Олдрин қосылды. Ай бетіндегі ізденістері жалпы 2 сағат 31 минут уақытты алды, ал модульде өткізген уақытпен санағанда 21 сағат 36 минутқа созылды. | Айға қонған бірінші адам кім? | {
"text": [
" миссия командирі Нил Армстронг",
"командирі Нил Армстронг"
],
"answer_start": [
238,
246
]
} |
-7324236608676410354#489778_2_2 | Эдмунд Хиллари | ===Эдмунд Хиллари===Персиваль Эдмунд Хиллари ( ағылшынша.Sir Edmund Percival Hillary, 20 шiлде 1919 - 11 қаңтар 2008) - ЖаңаЗеландиялық зерттеушi , альпинист және (29 май 1953) Эверестiң бiрiншi бағындырушысы .Непалдың құрметтi азаматы. | Эверестке шыққан алғашқы адам кім болды? | {
"text": [
"Персиваль Эдмунд Хиллари"
],
"answer_start": [
20
]
} |
-7323210314329638694#419901_1_1 | IP адрес | IP адрес (Internet Protocol address) - Интернет протокол адресі бұл әр құралға (компьютер, принтер және т.б.) жеке-дара бекітілген нөмірлі белгі, бұл құралдар компьютер желісінде өзара қарым қатынас жасау үшін Интернет протоколын қолданады. | IP мекенжайындағы ip нені білдіреді? | {
"text": [
"Internet Protocol"
],
"answer_start": [
10
]
} |
-7309023787813663938#87713_2_1 | Өлікті жару | Өлікті жару немесе аутопсия - Өлімнің себептері мен жүзеге асқан уақытын дәл анықтау үшін өлікті (аутопсия) соттық-медициналық жару; бұл шара өлім қылмыстық салдардан пайда болды деген күдік туғанда немесе өлімнің себептері түсініксіз болған кезде жасалады және ол бас сүйек куысы мен кеуде және ішек-қарын қуыстарын ашу шаралары арқылы жасалады; судьяның немесе прокурордың қаулысы бойынша жүргізіледі. | Мәйітті кесуге кім жауапты болады? | {
"text": [
"судьяның",
"прокурордың"
],
"answer_start": [
347,
363
]
} |
-7307782329718839962#48101_1_1 | Ниагара сарқырамасы | Ниагара су құламасы — Солтүстік Америкадағы АҚШ пен Канаданың шекарасымен ағып өтетін Ниагара өзенінің орта ағысында. Эри мен Онтарио көлдерінің қысқа аралығында Ниагара өзені 100 метрге жуық биіктіктен төмен қарай құлап ағады. Су құламасының астындағы тау жыныстары доломитті әктастар мен сазды тақтатастардан тұрады. Әктастардан тұратын кемері үнемі шайылудың әсерінен Эри көліне қарай жылына 7 – 10 см жылжуда. | Атақты Ниагара сарқырамасын қайдан табасыз? | {
"text": [
"Солтүстік Америкадағы АҚШ пен Канаданың"
],
"answer_start": [
22
]
} |
-7306333210669383398#17966_1_1 | Тау-кен ісі | Тау-кен ісі кен ісі – ғылым мен техниканың жер қойнауын игеру, пайдалы қазылымдар өндіру жұмыстарын қамтитын саласы. Ол жер қыртысына техногендік әсер етудің барлық түрін қамтиды. Тау-кен ісі негізінен жер қойнауындағы пайдалы қазбаларға барлау жүргізу, құрамы мен сапасын анықтау, өндіру жүйесін тағайындау, алынған пайдалы қазылымдарды алғашқы өңдеуден өткізу және тау-кен технологиясы саласында ғылыми-зерттеуші жұмыстарын жүргізумен айналысады. Содан кейін ғана кен қазу үшін дайындық жұмыстары (кенді ашу, дайындық қазбалар жасау, жер астылық және жер үстілік қажетті құрылыстар тұрғызу, т.б.) орындалып, кен белгіленген жүйемен қазыла бастайды. | Жерден металл кенін алу үшін қолданылатын әдіс қалай аталады? | {
"text": [
"пайдалы қазылымдар өндіру"
],
"answer_start": [
63
]
} |
-7306333210669383398#17966_2_1_2 | Тау-кен ісі | кен орындары ашылып, кен өндіріле бастады. 18 – 19 ғ-ларда тек Кенді Алтайда ғана түсті металдардың 850-ге тарта кен орындары ашылды. 1920 – 80 ж. Қазақстанда кен өндіру өнеркәсіп орындары қарқынды дамыды. Осы жылдарда барлау жұмыстарының көлемі ұлғайып, түсті және қара металдар, тау-кен хим. шикізаттар, көмір мен мұнай, алтын және сирек металдар, хром, т.б. пайдалы қазылымдардың жаңа кен орындары ашылды. Сонымен қатар бұрынғы су басып қираған кеніштер қалпына келтірілді. 2-дүниежүз. соғыс жылдары Қазақстан стратег. маңызы бар металдар мен отындар – марганец, қорғасын, молибден, хром, көмір, т.б. пайдалы қазылымдарды өндірудің негізгі орт-тарының біріне айналды. 1991 – 2000 ж. пайдалы қазылымдардың өндірілуі күрт төмендеді. Ал қазіргі уақытта пайдалы қазылымдарды өндіру біртіндеп қалпына келтіріліп, мұнай өндіру қарқындап өсуде; қ. Тау-кен өнеркәсібі; Тау-кен техникасы. | Жерден металл кенін алу үшін қолданылатын әдіс қалай аталады? | {
"text": [
"пайдалы қазылымдарды өндірудің"
],
"answer_start": [
604
]
} |
-7304278505599971170#11670_3_1 | Бостандық ескерткіші | Француздар мүсінді, ал америкалықтар оның тұғырын жасауға келісті. Мүсінді Бартольди жасады, металл қаңқасын Г. Эйфель құрастырды, бет-бейнесіне мүсіншінің анасы Шарлотта Бартольди үлгі болды. 1884—1886 жылдарда мүсін дайын болды. Ескерткіш 1886 жылы 28 қазанда Нью-Йорктегі Бедлоу аралында ашылды. Мүсіннің биіктігі 46.5 м, тұғыры 46.94 м, жалпы салмағы 225 т. Әйел мүсінінің басына 7 шабағы бар тәж кигізілген, оң қолына алау көтерген, сол қолында заңдар кітабы бар, ол кітапта АҚШ-тың тәуелсіздік күні жазылған. 1903 жылы мыс табақша жапсырылды, онда Э. Лазарустың дастанынан үзінді берілген. Тәждегі шабақтар 7 теңіз бен 7 құрлыққа жарқырап төгілген сәулені білдіреді. Мүсін әуелде боялмаған еді, кейін мыстың қышқылдануы нәтижесінде ол жасыл түске енді. Мүсін тұғырының ішінде АҚШ-қа иммигранттардың келу тарихы және осы ескерткіштің құрылысы туралы мәліметтер беретін мұражай бар. Мүсін азаттықтың белгісі ретінде ұлттық ескерткішке айналған. | Нью-Йорк Бостандық мүсінін қашан алды? | {
"text": [
"1886 жылы 28 қазанда"
],
"answer_start": [
241
]
} |
-7283188668261960597#17685_4_1 | Адам даму индексі | АДИ адамның өмір ұзақтығын, білімін, әріп тану және адам басына шаққандағы ЖІӨ өлшемдерін біріктіреді. Индекс адамның жалпы даму деңгейін көрсетеді. Біріккен Ұлттар Ұйымының Даму Бағдарламасы АДИ-дың даму деңгейін адамдардың таңдау қыбілеті, білім алу мүмкіншіліктері, денсаулық сақтауға арналған, табыс табу мен жұмыс жағдайлары сияқты факторларды есепке алатын үрдіс деп атайды. | Ади мағынасын түсіндіріңіз. Ади өлшеудің үш компонентін атап өтіңіз? | {
"text": [
"өмір ұзақтығын",
"білімін, әріп тану",
"адам басына шаққандағы ЖІӨ өлшемдерін",
"адамның жалпы даму деңгейін"
],
"answer_start": [
12,
28,
52,
110
]
} |
-7280332598766156895#585902_1_1 | Samsung Galaxy S7 | Samsung Galaxy S7 (SM-G930, SM-G935) — Galaxy S буын желісін жетінші смартфон, Samsung Electronics компаниясы 2016 жылдың 21 ақпан MWC Барселонада ұсынды. | Samsung Galaxy s7 edge қашан шықты? | {
"text": [
" 2016 жылдың 21 ақпан"
],
"answer_start": [
109
]
} |
-7278064710344603466#7061_1_1 | Меркурий (ғаламшар) | Болпан немесе Меркурий немесе Шолпан, Таңшолпан, Кіші Шолпан — Күнге ең жақын және Күн жүйесінің 1-ең кіші ғаламшары. Күнді 88 тәулік ішінде айналып шығады. Ал өз белін ұзақ уақыт 59 тəулікте айналып шығады, Болпанның бір тәулігі Жердің 176 тәулігіне сәйкес. Болпанды бақылау өте қиын. Бетіндегі температура күндіз +400 дәреже болса, түнде -200 градусқа барады.Яғни түн жағында қар жауады.дәрежеге төмендейді. Болпанның үстінде бұлттар жоқ, соңдықтан ғаламшарда жуан атмосфера жоқ. Аспаны қараңғы, жұлдыздар Болпаннан жарық көрінеді,Күн үлкен тәжі бар шар сияқты көрінеді. Меркурийдің беткі қабаты құлаған метеориттерден пайда болған кратерлермен жабылған. Шолпанды әлемде "Меркурий" деп атайды, бұл атау көне юнанның Гермес құдайының мадағына берілген. Күннен орташа қашықт. 0,387 а.б. (58 млн. км), Күнді айналу периоды 88 тәулік, өз осінен айналу периоды 58,6 тәулік, орташа диам. 4878 км, массасы 3,3 кг; өте сирек атмосферасының құрамында Ar, Ne, He бар. М. беті сыртта. Меркурий ежелгі римдіктердің құдайы болды. | Меркурийдің жер жылдарындағы айналым кезеңі қандай? | {
"text": [
"Күнді 88 тәулік ішінде айналып шығады",
"бір тәулігі Жердің 176 тәулігіне сәйкес"
],
"answer_start": [
118,
218
]
} |
-7276724408163181286#483593_1_1 | Ораза айт | Ораза айт (عيد الفطر — "ид әл-фитр) — ораза ұсталатын Рамазан айынан кейінгі Шәууәл айының бірінші күні, мұсылмандардың маңызды діни мейрамы. Исламдағы екі айт мейрамының бірі. Бұл күні мұсылмандар мешітте жиналып жамағатпен айт намазын оқиды. Ораза ұстауға тыйым салынған күн. | Рамазаннан кейін тойланатын фестиваль қалай аталады? | {
"text": [
"Ораза айт"
],
"answer_start": [
0
]
} |
-7272470051211892791#6165_1_1 | Сербия | Сербия (Ср̀бија), ресми Сербия Республикасы (Репу̀блика Ср̀бија) — Еуропадағы Балқан түбегінде орналасқан ел. Халқы-8, 698 млн. адам. | Сербия Еуропа картасында қай жерде орналасқан? | {
"text": [
"Еуропадағы Балқан түбегінде"
],
"answer_start": [
67
]
} |
-7242368809291381853#200651_2_1 | Джон Дэвисон Рокфеллер | Джон Дэвисон Рокфеллер (ағылш. "John Davison Rockefeller"; 8 шілде 1839 жыл – 23 мамыр 1937 жыл) — америкалық магнат-кәсіпкер әрі филантроп. АҚШ мұнай индустриясында үстемдік құрған әрі ең алғашқы ірі тресттердің бірі Standard Oil компаниясының негізін қалаушылардың бірі. Компания шарықтау шегіне келген кезде бүкіл өндірістің 90% бақылап отырған. | Мұнай өнеркәсібінің магнаты кім болды? | {
"text": [
"Джон Дэвисон Рокфеллер"
],
"answer_start": [
0
]
} |
-7228099177565618533#17280_1_1 | Ұлы көлдер | Ұлы көлдер (Great Lakes) — Солтүстік Американың шығысындағы Әулие Лаврентий өзені алабындағы ірі көлдер тобы. Жоғарғы көл, Гурон, Мичиган, Эри, Онтарио көлдері кіреді. Ауданы 245,2 мың км², алабының аумағы 768 мың км², суының көл. 22,7 мың км³. Батыс жарты шардағы тұщы судың ең көп жиналған жері. Көпшілігінің тереңдігі 200 м-ден астам, тек Эри көлінің тереңдігі 64 м. Көлдер төрттік кезеңнің мұздықтары өңдеген тектоник. қазаншұңқырда орналасқан. Бойында Ниагара су құламасы бар Ниагара өз. Эри және Онтарио көлдерін жалғастырады. Желтоқсаннан сәуірге дейін Ұлы көлдердің жағалау бөлігі қатады. Ірі порттары:* Дулут,* Милуоки,* Чикаго,* Толидо,* Кливленд,* Эри,* Буффало (АҚШ),* Порт-Артур,* Форт-Уильям,* Торонто (Канада). | Солтүстік Америкадағы 5 ұлы көл қандай? | {
"text": [
"Жоғарғы көл, Гурон, Мичиган, Эри, Онтарио"
],
"answer_start": [
110
]
} |
-7226272539160888774#45335_1_1 | Кайман аралдары | Кайман аралдары (Cayman Islands) — Кариб теңізінің Солтүстік-батыс бөлігіндегі аралдар тобы. Вест-Индия аралдары құрамына кіреді. Аралдарды 1503 ж Христофор Колумб ашқан. Кайман аралдары Ұлыбританияның қарамағында. Аум. 259 км2. Халқы 33,6 мың адам (1995). Тұрғындарының ресми тілі – ағылшын тілі. Кайман аралдары Үлкен Кайман, Кіші Кайман және Кайман-Брак аралдарынан тұрады. Әкімшілік орталығы – Джорджтаун қаласы. Климаты тропиктік, пассаттық. Жылдық орташа температура 15 – 30С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 1300 мм. Аралдарды мәңгі жасыл қоңыржай ылғалды орман көмкерген. Мұнда сирек кездесетін құнды ағаштар (негізінен, махагон ағаштары) өседі. Балық кәсіпшілігі жақсы дамыған. Акула, омар, тасбақа, т.б. теңіз жануарлары ауланады. Тропиктік егіншілік қалыптасқан. Құнды ағаш өнімдері және лангуст, тасбақа сауыттары экспортқа шығарылады. Кайман аралдары ірі халықаралық банк операциялары жүргізілетін орталықтардың бірі саналады. Шетелдік туризм жақсы дамыған. | Картада Кайман аралдары қайда орналасқан? | {
"text": [
"Кариб теңізінің Солтүстік-батыс бөлігіндегі аралдар тобы"
],
"answer_start": [
35
]
} |
-7215237646224924629#545895_1_1 | Лышан алып Буддасы | Лышан алып буддасы (ағылшынша: Leshan Giant Buddha, қытайша: Lèshān Dàfó}}) — Қытай Халық Республикасының Сычуан өлкесінің Лышан қаласына қарасты Ымишан тауының шығыс баурайында, Минжяң, Дадухы және Чиң-ижяң сынды үш өзеннің құйғанына қасқая қарап тұрған, Линйүншан тауының тау жолын сағалай таудан шауып, тастан қашап жасалған айбынды мүсін. Ол мыңдаған жылдардың жауын-шашынын бастан кешірсе де, күні бүгінге дейін буырқанып аққан Минжяң өзені жағасында бәз-баяғысынша мызғымай тұр. Ол әлемдегі ең үлкен Будда мүсіні есептеледі. | Әлемдегі ең үлкен Будда мүсіні қайда? | {
"text": [
"Қытай Халық Республикасының Сычуан өлкесінің Лышан қаласына қарасты Ымишан тауының шығыс баурайында, Минжяң, Дадухы және Чиң-ижяң сынды үш өзеннің құйғанына қасқая қарап тұрған, Линйүншан тауының тау жолын сағалай таудан шауып, тастан қашап жасалған айбынды мүсін."
],
"answer_start": [
78
]
} |
-7214972573560147397#132753_1_1 | Абуджа | Абуджа (Abuja) — Нигерияның астанасы, халық саны 107 069 адам (1991). Лагостың солтүстік-шығысында, шамамен 480 км-ге жуық қашықтықта орналасқан қаланың құрылысы 1976 жылы сәулетші Танге Кензоның жетекшілігімен басталған. Астана орны оның орталықта орналасқандығына және климатының қолайлығына байланысты таңдалған. 1991 жылы астана Лагостан Абуджаға ресми түрде ауыстырылды. | Абуджа қашан Нигерияның астанасы болды? | {
"text": [
"1991 жылы"
],
"answer_start": [
316
]
} |
-7209099324477208906#138803_2_1 | Манхэттен жобасы | 1942 жылға таман жоба ертеректе зерттеудің көп бөлігі өткізілген Колумбия университеті орналасқан жеріне байланысты «Манхэттен» деген кодты атауға ие болды. Сондай-ақ зерттеулер Калифорния университетінде және Чикаго университетінде өткізілген. 1943 жылы бомбаны өндіретін зертхана Нью-Мексикодағы Лос АЛАМОСТЕ құрылған, оның штатына енген ғалымдарды Р.ОППЕНГЕЙМЕР басқарған. | Атом бомбасын зерттеуге және дамытуға жауапты әскери офицер кім болды? | {
"text": [
"Р.ОППЕНГЕЙМЕР"
],
"answer_start": [
351
]
} |
-7207965047559164271#537630_1_1 | Эрос | Эрос (Ἔρως, тағы да Эрот, Амур, римдіктерде Купидон) — ежелгі грек мифологиясында махаббат Құдайы, осы жерде ұрпақ қалдыру үшін жасалатын рәсімнің тірі бет-бердесі. | Грек мифологиясындағы махаббат құдайы кім? | {
"text": [
"Эрос"
],
"answer_start": [
0
]
} |
-7207965047559164271#537630_3_1 | Эрос | Феспияларда, гимнастикалық және музыкалық жарыстармен жүргізілетін, әр төрт жылда Эросқа арналған мереке жасайды – Эротидии. Бұдан басқа да, Эрос бозбалалар мен бойжеткендерді қосатын, махаббат пен достықтың Құдайы ретінде гимназиялар мен мектептерде табынушылықты пайдаланған. Гимназияларда, Эростың ескерткіштерін, Гермес пен Гераклдың бейнесінің жанына қойған. Спартандықтар мен криттер, соғыс алдында Эросқа құрбан шалып әкелетін. Оның құрбан шалатын орны, гимназиялар мен мектептердің кіреберісінде орналасқан. | Грек мифологиясындағы махаббат құдайы кім? | {
"text": [
"Эрос"
],
"answer_start": [
82
]
} |
-7207855177807895751#605038_3_1 | Англия Премьер-лигасы | Премьер-лига тарихында 45 түрлі клуб өнер көрсетті, алайда оның 6-ы ғана чемпиондық атаққа қол жеткізді: «Манчестер Юнайтед» (13 рет), «Челси» (5 рет), «Арсенал» (3 рет), «Манчестер Сити» (3 рет), «Блэкберн Роверс» (1 рет) және «Лестер Сити» (1 рет). Қазіргі уақытта «Манчестер Сити» клубы чемпион болып табылады. Олар 2017/18 маусымында Премьер-лигадағы өздерінің 3-ші титулына қол жеткізді. | Әр команда премьер-лигада неше рет жеңіске жетті? | {
"text": [
"«Манчестер Юнайтед» (13 рет),",
"«Челси» (5 рет)",
"«Арсенал» (3 рет)",
"«Манчестер Сити» (3 рет)"
],
"answer_start": [
105,
135,
152,
171
]
} |
-7201489105548848855#609030_1_1 | Футболдан 2026 жылғы әлем біріншілігі | Футболдан 2026 жылғы әлем біріншілігі — Футболдан 2026 жылы Мексика, АҚШ, Канадада өтетін әлем чемпионаты. Бұл чемпионаттың финалдық турниріне 48 команда қатысады. Чемпионат ойындарын өткізу үшін 16 қалада 16 стадион дайындалуы тиіс. | 2026 жылғы футболдан әлем чемпионаты қайда өтеді? | {
"text": [
"Мексика",
"АҚШ",
"Канадада"
],
"answer_start": [
60,
69,
74
]
} |
-7196947065618864481#62641_1_1 | Интернет желісінің хаттамасы | Интернет желісінің хаттамасы ("Протокол интерсети"; Internet Protocol (IP) — желінің бір жұмыс станциясынан келесісіне хабарлар кестесін жеткізуді қамтамасыз ететін негізгі хаттама. Желідегі мәліметтерді дер кезінде тиімді маршрут таңдап, дұрыс жеткізу мақсатында АҚШ Қорғаныс министрлігі жасап шығарған. Ол жергілікті желілер мен хосткомпьютерлерді жалғастырып, Internet желісінде, UNIX ортасында кең қолданылатын TCP/IP хаттамалары тобына кіреді. | Tcpip әзірлеуге қай ұйым ең жауапты? | {
"text": [
"АҚШ Қорғаныс министрлігі"
],
"answer_start": [
264
]
} |
-7194424286783918160#60926_1_1 | Серотонин | Серотонин — биогенді камин, қан иммунитетін қоздырушы медиатор. Фенилаланин-гидроксилаза және декарбоксилазаның көмегімен триптофаннан құралады. Серотинин әртүрлі органдарда кездеседі. Әсіресе мидың, ішектің әртүрлі торшаларында, кеміргіштердің тромобоциттердіде және мес торшалардың қүрамында өте көп болады. | Серотонин рецепторлары денеде қай жерде орналасқан? | {
"text": [
"мидың",
"ішектің",
"мес торшалардың қүрамында"
],
"answer_start": [
193,
200,
268
]
} |
-7193335753082880040#601746_2_1 | Футболдан әлем чемпионатының сұрмергендері | Әлем чемпионаттарында ең көп гол соққан футболшы германиялық Мирослав Клозе. Оның еншісінде 16 гол бар. Екінші орындағы бразилиялық Роналдо 15 гол соқты. | Әлем чемпионатында ең көп гол соққан кім? | {
"text": [
"германиялық Мирослав Клозе."
],
"answer_start": [
49
]
} |
-7187008218233510970#83520_1_1 | Интроспекция | Интроспекция - өз психикасын басқаратын заңдылықтарды ашу барысындағы, бақылау. Дуалистік философияда (тән және рух) интроспекция негізгі философиялық методология болып саналады. Интроспекцияға Т. Гоббс, Д. Локк, Д. Беркли, Д. Юма, Д. Миль т.б. экспериментті психологияның негізін салушылар В. Вунд көп мән берді. | Интроспекцияны сананы зерттеудің ғылыми әдісі ретінде кім қолданды? | {
"text": [
"В. Вун"
],
"answer_start": [
291
]
} |
-7185006631647201848#587022_2_1 | Бразилия — Германия футбол матчы (2014) | 2014 жылғы Әлем Чемпионатының жартылай финалында Бразилия футболшылары тарихта болмаған масқараға ұшырап, Германиядан 1:7 есебімен жеңіліп қалды. Бұл кездесуде Әлемдік футболдың бірнеше рекорды жаңарды. | Бразилия мен Германия арасындағы матчта кім жеңіске жетті? | {
"text": [
"Германиядан 1:7 есебімен жеңіліп қалды."
],
"answer_start": [
106
]
} |
-7185006631647201848#587022_3_1 | Бразилия — Германия футбол матчы (2014) | * Ең әуелі – неміс Мирослав Клозе өзінің ӘЧ-дағы 16-шы голын соғып, тарихтағы мергендердің бәрінен озды (бұған дейінгі рекордшы – Рональдо өзінің рекордының бұзылғанына сол стадионда телекомментаторлық жасап отырып куә болды).* Германияның Әлем Чемпионаттарында соққан голдарының саны 223-ке жетіп, Бразилияны басып озды (олардікі – 221 гол). * Әлем Чемпионаттарындағы бір жақтың тарапынан соғылған ең жылдам бес гол да осы матчта тіркелді (18 минут ішінде бес доп).* Томас Мюллер Германия құрамасының тарихтағы 2000-шы голын соқты (11-минутта).* Тони Кроос 69 секундтың ішінде екі доп соқты. Мұндай жылдамдықпен дубль жасау да өзіндік рекорд.* Германия ӘЧ тарихында сегізінші рет финалға жолдама алды. Мұндай көрсеткішпен олардан басқа ешкім де мақтана алмайды. * Бұл нәтиже жартылай финалдар тарихындағы ең ірі жеңіс немесе ең ірі жеңіліс. Сондай-ақ Бразилияның 38 жылдан бергі ірі турнирлердегі өз алаңында алғаш жеңілуі. Бұл тұрғыдағы жеңіліссіз матчтар сериясы 62-ге жеткен. | Бразилия мен Германия арасындағы матчта кім жеңіске жетті? | {
"text": [
"Германияның Әлем Чемпионаттарында соққан голдарының саны 223-ке жетіп, Бразилияны басып озды"
],
"answer_start": [
228
]
} |
-7168827482672562099#3462_2_1_1 | Операциялық жүйелер | Операциялық жүйе (operating system) — компьютердің барлық басты әрекеттерін (пернелер тақтасын, экранды, диск-жетектерді пайдалануды), сондай-ақ қатар операциялық жүйенің басқаруымен іске қосылатын басқа программалардың жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш құрылғыда тұратын, машиналық кодта жазылған программа. Алғашқы компьютерлердің операциялық жүйесі болған жоқ, себебі басқару программалары тек компьютердің нақты бір типіне арналып жазылды, бірақ шалғайлық жабдықтарға стандарттардың пайда болуымен, сан алуан компьютерлер үшін осындай жабдықпен әрекеттестіктің бірыңғай программаларын жазуға мүмкіндік туғызды. Операциялық жүйені жазудың екі жүйесі бар — тұрақты сақтауыш құрылғыға барлық жүйені жазу және қатқыл дискіден операциялық жүйенің қалған бөлігінің тек жүктеу программаларын ғана жазу. Мекемеде пайдаланылатын шағын компьютерлер, әдеттегідей, MS-DOS немесе ең соңғы OS/2 операциялық жүйесін пайдаланады. Ықшам машиналарда, дискжетектердің қажеттілігінен аулақ болу үшін, тұрақты сақтауыш құрылғыда жазылған операциялық жүйені пайдаланады. | Компьютерлік операциялық жүйе дегеніміз не және ол не істейді? | {
"text": [
"компьютердің барлық басты әрекеттерін (пернелер тақтасын, экранды, диск-жетектерді пайдалануды), сондай-ақ қатар операциялық жүйенің басқаруымен іске қосылатын басқа программалардың жұмысын басқаратын, көбінесе тұрақты сақтауыш құрылғыда тұратын, машиналық кодта жазылған программа"
],
"answer_start": [
38
]
} |
-7167287211702165014#48179_1_1 | Эндоплазмалық тор | Эндоплазмалық тор (reticulum — тор, endoplasmaticum — эндоплазмалық) — ұзынша келген қуысты түтікшелер мен өзекшелерден тұратын, қабырғасы биологиялық жарғақтармен шектелген жасуша цитоплазмасының органелласы.Эндоплазмалық тор (цитоплазмалық тор): дәншелі (гранулалы) және дәншесіз (агранулалы) эндоплазмалық тор болып екіге бөлінеді. Гранулалы эндоплазмалық тор жарғақтарының қабырғаларында рибосомалар орналасады, ал агранулалы эндоплазмалық тор қабырғаларында рибосомалар болмайды. Эндоплазмалық тор жасуша цитоплазмасында жеке не топтаса орналасады. Бауыр гепатоциттерінде және кейбір нейроциттерде агранулалы эндоплазмалық тор жеке аймақтарға жинақталып жатады. Гранулалы эндоплазмалық торда ас қорыту ферменттері, жарғақтық интегральды протеиндер түзіледі. Агранулалы эндоплазмалық торда полисахаридтер (гликогеннің түзілуі мен ыдырауы), жасуша жарғағы құрамына кіретін липидтер мен стероидты гормондардың түзілу процестері жүреді. Бұнымен қатар, органелла әртүрлі иондар мен қоректік заттарды тасымалдайды, зиянды заттарды бейтараптандырып, сыртқа шығарады (гепатоциттерде), ядро қабықшасы — кариолемманы плазмолеммамен байланыстырады. | Эндоплазмалық тордың негізгі қызметі қандай? | {
"text": [
"ас қорыту ферменттері, жарғақтық интегральды протеиндер түзіледі."
],
"answer_start": [
697
]
} |
-7161454457609285665#47215_1_1 | Баренц теңізі | Баренц теңізі (Barentshavet, 1853 жылға дейін Мурман теңізі, "Мурман") — Солтүстік Мұзды мұхиттың шеткі теңізі. Голландияның теңіз саяхатшысы В.Баренцтің құрметіне аталған. Еуропаның солтүстік жағалауы мен Шпицберген, Франц-Иосиф жері, Жаңа Жер аралдарымен шектесіп, Ресей мен Норвегия жағалауларын шаяды. Вайгач және Кальгучев аралдары аралығындағы оңтүстік-батыс бөлігі Печора теңізі деп аталады. Бұғаздар арқылы Кар тауларымен, Ақ теңізбен жалғасады. | Баренц теңізі әлем картасында қайда орналасқан? | {
"text": [
"Солтүстік Мұзды мұхиттың"
],
"answer_start": [
73
]
} |
-7147575837798532734#6127_3_1 | Қытай қорғаны | Қытай Қорғанының шығысы Ляудұңның Жолбарыс тауынан басталып, батысы Гансудағы Жяйүйгуанға дейін барады, жалпы ұзындығы 6700 км артық. VII ғ-дан ХVII ғ-ға дейінгі 1000 жылда, шамамен 10 патшалық әулеті құрылыс салып, осы қорғанды жасаған.Қытай қорғаны Қытайдағы ежелгі қорғаныс құрылысы. Қытай қорғанының құрылысы Қытай тарихындағы Чуньцю («Көктем және күз» б.з.б. 770 – 476 жылы) және Чжаньго («Жауласқан патшалықтар» б.з.б. 475 – 221 жылы) заманында салына бастаған. Ол кезде Хуанхэ алқабында жеті шағын патшалық жеке-дара өмір сүрді. Олар өздерінің солтүстігіндегі ғұн және дунху сияқты көшпелі тайпалардан қорғану үшін өз шекараларына қорғаныс қамалдарын тұрғыза бастады. | Ұлы Қытай қорғанының соңы қайда? | {
"text": [
"Гансудағы Жяйүйгуанға"
],
"answer_start": [
68
]
} |
-7146228949544898828#14380_3_1 | Екінші дүниежүзілік соғыс | Екінші дүниежүзілік соғыс (1 қыркүйек, 1939 жыл – 2 қыркүйек, 1945 жыл) — дүние жүзіне үстемдік жасау үшін Германия, Италия, Жапония тарапынан басталған соғыс. 1933 ж. нацистік диктатура орнағаннан кейін Германия дүние жүзіне үстемдік жүргізу жоспарын жүзеге асыруға кірісті. Оны Италия және Жапония үкіметтері қолдады. | Екінші дүниежүзілік соғыс қашан басталып, аяқталды? | {
"text": [
"1 қыркүйек, 1939 жыл – 2 қыркүйек, 1945 жыл"
],
"answer_start": [
27
]
} |
-7136429652932012662#492476_1_1 | Диснейленд | Диснейленд (Disneyland, Disneyland Park) — Анахайм қаласындағы (Калифорния штаты, АҚШ) «Уолт Дисней» компания бөлімшесі - "Walt Disney Parks and Resorts"-тың басқаруындағы ойын-сауық паркы. 1955 жылдың 17 шілдесінде ашылған Уолт Диснейдің ересектер мен балаларға да қызық болатын мультфильмдер мен ертегілер әлемі бар паркы туралы ойларының іске асырылған бірінші тақырыптық паркы болып табылады. | Диснейленд Америка Құрама Штаттарында қай жерде орналасқан? | {
"text": [
"Анахайм"
],
"answer_start": [
43
]
} |
-7129219817059580789#510338_1_1 | Қайырлы үміт мүйісі | Африканың оңтүстік шетінде мұхит толқындары шулап келіп соғылып жатқан биік тік жартас- Қайырлы Үміт мүйісі орын тепкен. Бұл Африканың ең оңтүстік нүктесі емес (ең оңтүстік мүйісі - Инелі), бірақ дәл осы Қайырлы Үміт мүйісіне жеткенде жағалау алған рет Атлант мұхитынан Үнді мұхитына қарай жол аша отырып , күншығысқа қарай бұрылады. Бұл мүйісті ең алғаш рет 1488 ж. португал теіңзшісі Б. Диаш ашып, Дауыо мүйісі атаған. Бірақ, Үндістанға теіңз жолын ашуға тырысып, Африка маңына экспедиция жіберген португал королі ІІ жуан бұл жерді Қайырлы үмір мүйісі деп атауды бұйырды. Көп ұзамай, португалдықтардың үміті ақталып, 1497 ж. Васко да Гама Қайырлы Үміт мүйісін айналып өтіп, Үнді мұхитына шығып, оны жүзіп өтіп 1498 ж. Үндістанға жүзіп келді. Қайырлы үміт мүйісінен Солтүстік жартышардан көрінбейтін Оңтүстік жартышар аспанының шоқ жұлдызын өте жақсы бақылауға болады екен. ХІХ ғ. мұнда бейтаныс жұлдыздарды зерттеуе еуропалық астрономдар арнайы келеген екен. 2012 "Мәскеу Росмэн" "Әлем ғажайыптары" ISBN 978-5-353-06044-4 УДК 087,5 ББК 92 | Жақсы үміт мүйісіне кім өз атын берді? | {
"text": [
"Б. Диаш"
],
"answer_start": [
386
]
} |
-7128445347722695086#656477_2_1 | Ким Кэмбелл | Ким Кэмпбелл (10 наурыз 1947 жыл, Порт-Элберни, Британдық Колумбия, Канада) — канадалық мемлекет қайраткері, Канаданың он тоғызыншы Премьер-Министрі. Сондай-ақ, ол қырық екінші Әділет министрі, он бесінші ардагерлер істері министрі және Ұлттық қорғаныс отызыншы министрі болды. 1993 жылдың 13 маусымы мен 14 желтоқсаны аралығында Канаданың прогрессивті-консервативті партиясының көшбасшысы болды. | Канаданың жалғыз әйел премьер-министрі кім болды? | {
"text": [
"Ким Кэмпбелл"
],
"answer_start": [
0
]
} |
-7121348146670759345#38157_1_1_1 | Жатыр | Жатыр ("uterus") — адамның және жануарлардың ұрық дамитын аналық жыныс мүшесі. Адам Жатыры кіші жамбас қуысында орналасады. Жатыр денесі алға қарай иіліп, жатыр мойнымен доғал бұрыш жасайды. Оның сырт пішіні алмұрт тәрізді. ұзындығы 8 см, салмағы 40 — 50 г. Жатырдың жоғарғы жағы — Жатыр денесі немесе Жатыр түбі, төменгі жағы Жатыр мойны деп аталады. Жатыр денесі: сыртқы — сір, ортаңғы — бұлшық етті, ішкі — шырышты қабаттардан, ал Жатыр мойны қынаптан және мойын өзегінен тұрады. Жатырдың сір қабығы іш перденің бір бөлігі, Жатырдың алдыңғы және артқы жағын жауып жатады; бұлшық етті қабатының әйел босанған кезде маңызы зор, оның жиырылу қасиетінің салдарынан нәресте босану жолдарынан тез өтеді; Жатырдың шырышты қабатында етеккір айналымының барлық циклдік өзгерістері өтеді. Шырышты қабатқа енген ұрық, тоғыз ай бойы ана организмінен тиісті қоректік заттарды плацента арқылы алып, өсіп жетіледі (қ. Жыныс мүшелері). Жатыр кейбір құрттар, буынаяқтылар, моллюскілерде және омыртқалы жануарлардың көпшілігінде — шеміршекті балықтар (акула) мен кейбір сүйекті балықтарда, қосмекенділерде, бауырымен жорғалаушыларда, барлық сүтқоректілерде болады. Тірі туатын жануарлар Жатырында газ алмасу процесі жүреді және ұрық аналық организмнен қоректеніп дамиды. | Әйел денесінде жатыр қайда орналасқан? | {
"text": [
"кіші жамбас қуысында"
],
"answer_start": [
91
]
} |
-7113598725185629183#530804_1_1 | Роберт Годдард | Роберт Хатчингс Годдард (Robert Hutchings Goddard, 5 қазан 1882 жыл — 10 тамыз 1945 жыл) — америкалық колледж профессоры және ғалымы. Годдардты «қазіргі заман зымыран саласының атасы» деп жиі атайды. Ол 1926 жылы әлемдегі әң сұйық жағармайлы зымыранды құрастырып, ұшырды. Ол зымыранның жылдамдағы – сағатына 898 км-ге жетіп, 12,5 биіктікте ұшты. Зымыранның ұшу уақыты 2 минут болды. | Әлемдегі алғашқы сұйық отын зымыранын кім жасады? | {
"text": [
"Роберт Хатчингс Годдард"
],
"answer_start": [
0
]
} |
-7113373060549793240#95722_1_1 | Қарын сөлі | Қарын сөлі - безді қарны бар жануарлардың, құрамы күрделі, түссіз қарынның кілегей қабаты шығаратын сөлі. Онын құрамында протеиназ ферменттері, ("пепсин, гастрексин, ренин, желатиназ"), аздаған липаздар, тұз қышқылы және қарын шырыны бар. Қышқыл ақ заттар денатурациясы мен оларды жұмсартып, қабартады және бактериоцидтық әсер етеді. Қарын сөлі ішектің сөл бөлуін күшейтеді. Шырын қарынның кілегей қабатын әртүрлі механикалық және химиялық әсерлерден қорғайды. Адам тәулігіне 2 л сөл шығарады. Қарын сөлі құрамы қоректік затқа және ас қорыту жүйесінің ауруларына байланысты өзгеріп тұрады. Жануарлардан алынған қарын сөлі медицинада қолданылады. | Асқазан қышқылының (тұз қышқылы) негізгі қызметі қандай? | {
"text": [
"Қарын сөлі ішектің сөл бөлуін күшейтеді."
],
"answer_start": [
334
]
} |
-7111838254369910101#556486_1_1 | Супермен | Супермен (Superman) — DC Comics компаниясының комикс суперқаһарманы. Джерри Сигел (жазушы) және Джо Шустердің (суретші) туындысы. Бірінші рет Action Comics #1 (1938 жылының маусым айында) пайда болды. Комикстардан кейін радиобағдарламаларда, телебағдарламарда, фильмдерде, видео ойындарда пайда болды. Супермен америкалық комикс кейіпкерлерінің арасында бірінші орынға ие болды. Суперменнің келбеті ерекше: костюмі қызыл, көк және сары түсті, жадағайы және «S» әрпімен бірге жейдесінің ортасында үшбұрышты танымбелгісі бар. Осы танымбелгі кез келген жерде Суперменнің өзімен бірге ассоциацияланады. | Супермен комиксте алғаш рет қашан пайда болды? | {
"text": [
"1938 жылының"
],
"answer_start": [
160
]
} |
-7105646900390589512#11621_2_1 | Юпитер | Қызылжұлдыз бен Сатурн (Қоңырқай) ғаламшарларының арасында орналасқан. Есекқырған күннен 773 млн. шақырым қашықтықта орналасқан.Есекқырған Күн жүйесінің ең үлкен ғаламшары. Диаметр бойынша ол Жерден 11 есе, ал салмағы бойынша 300 есе үлкен. | Юпитер планетасы Күн жүйесінде қай жерде орналасқан? | {
"text": [
"Қызылжұлдыз бен Сатурн (Қоңырқай) ғаламшарларының арасында"
],
"answer_start": [
0
]
} |
-7103817398195678841#489778_2_2 | Эдмунд Хиллари | ===Эдмунд Хиллари===Персиваль Эдмунд Хиллари ( ағылшынша.Sir Edmund Percival Hillary, 20 шiлде 1919 - 11 қаңтар 2008) - ЖаңаЗеландиялық зерттеушi , альпинист және (29 май 1953) Эверестiң бiрiншi бағындырушысы .Непалдың құрметтi азаматы. | Эверест шыңына шыққан алғашқы адам? | {
"text": [
"Персиваль Эдмунд Хиллари"
],
"answer_start": [
20
]
} |
-7101267355537557585#531532_1_1 | Ұлы Гэтсби (фильм, 2013) | « Ұлы Гэтсби» (The Great Gatsby) — Фрэнсис Скотт Фицджеральдтың аттас романы бойынша 2013 жылы режиссер Баз Лурман түсірген көркем фильмі. Фильм 3D форматта түсірілген, басты ролдерде Леонардо Ди Каприо, Кэри Маллиган және Тоби Магуайр түскен. Әлемдік бірінші көрсетілімі бастапқы кезде 2012 жылдың 25 желтоқсанға жоспарланған, алайда 2012 жылдың 6 тамызында релизді 2013 жазына ауыстырылғаны хабарланды. АҚШ-та премьера 2013 жылдың 10 мамырында болды. Қазақстандағы премьера: 16 мамыр 2013 жылы болды. Жас шектеуі:PG-13 - 13 жасқа дейінгі балаларға көруге ұсынылмайды | Ұлы Гэтсби фильмі қашан шықты? | {
"text": [
"2013 жылдың 10 мамырында"
],
"answer_start": [
421
]
} |
-7092352709008443882#30730_2_1 | Ортағасыр | Ортағасыр ұғымдын XV – XVI ғасырларда Қайта өркендеу дәуірінің итальян тарихшы-гуманистері (Ф.Бьондо, т. б.) енгізіп, ғылымда XVIII ғасырда бекіді. Ортағасыр – Батыс Еуропада феодалдықтың өмірге келіп, үстемдік құруы және ыдырай бастау дәуірі. КСРО кезіндегі тарих ғылымында Орта ғасырға құл иеленуші Рим империясының күйреуі (шартты түрде 476 жылы) мен XVII ғасырдағы ағылшын революциясына дейінгі кезең жатқызылды. Бұл Еуропада он екі ғасырға тең уақыт, ал Шығыс елдері кейіндеу дамығандықтан, бұл заңдылық сақталмайды. Ортағасыр ұғымы тарих ғылымында Еуропа тарихи деректемелеріне сай пайда болып, жете зерттелген. Дегенмен, бұл ұғым дүние жүзінің басқа аймақтарында да қолданылады. Соңғы кезде тарих ғылымында Ортағасырдың басталуы арабтардың Еуропаға шабуылы басталған кез (VIII ғасырдың басы), ал аяқталуы – Константинопольдің құлауы (1453 ж.), Американың ашылуы (1492 ж.), Германияда реформация мен шаруалар соғысы (1525 ж.) деген әр түрлі көзқарастар орын алып отыр. Ортағасыр тарихын зерттейтін ғылым медиевистика деп аталады. | Орта ғасырлар қашан басталып, аяқталды? | {
"text": [
"(шартты түрде 476 жылы) мен XVII ғасырдағы ағылшын революциясына дейінгі",
"(VIII ғасырдың басы), ал аяқталуы – Константинопольдің құлауы (1453 ж.), Американың ашылуы (1492 ж.), Германияда реформация мен шаруалар соғысы (1525 ж.)"
],
"answer_start": [
326,
778
]
} |
-7074446638560667139#549469_1_1 | Отты шеңбер | Отты шеңбер (Ring of Fire) — жанартаулар жиі атқылайтын және жиі жер сілкінетін қауіпті аймақ. Бұл сақина Тынық мұхиты алабын қоршап тұрғандықтан, оны "Тынық мұхитының Отты шеңбері" немесе "Тынық мұхиттық белдеу" деп те атайды. Сақина Жаңа Зеландиядан басталып, Азияны жағалап Аляскаға жетіп, сосын Америка құрлығының оңтүстігіне дейін созылып барады. Отты шеңбердің тұрқы жүзікке, тағаға ұқсайды және 40 мың шақырымға дейін созылып жатыр. Бұл мұхит ойпатының, аралдар доғасы мен жанартаулы тау жоталарының және плиталардың үздіксіз тізбегімен байланысты. | Өрт сақинасын қайдан табуға болады? | {
"text": [
"Тынық мұхиты алабын"
],
"answer_start": [
106
]
} |
-7073753935552610201#14679_2_1 | Горст | Горст(Horst— сөзбе-сөз: ұя) — екі жиегі ой, ортасы дөң болып келген жер қабығының параллель участогы. Мұндай жерлер көбіне тау жотасы немесе қырат болып есептелінеді.Жер қыртысының айналасындағы алқаптан көтеріңкі және лықсымалармен немесе қаусырмалармен шектелген бөлікшесі.Ұзындығы жүздеген, ені ондаған км болуы мүмкін. Жылыстау амплитудасы бірнеше км-ге жетеді. | Хорст деп аталатын тау, бұл? | {
"text": [
"екі жиегі ой, ортасы дөң болып келген жер қабығының параллель участогы"
],
"answer_start": [
30
]
} |
-7073753935552610201#14679_3_1 | Горст | Горст, орқаш тау - жер қыртысының екі жағы көлбеу, орта тұсында өңтелімі. Ұзындығы жүздеген км-ге, ені ондаған км-ге дейін болады. Орын ауыстыру амплитудасы бірнеше мың метр болуы мүмкін (мысалы, Сьерра-Невада Горстының ені 90 км, ең биік көтерілген қанатының сырғу амплитудасы 2000 м). | Хорст деп аталатын тау, бұл? | {
"text": [
"жер қыртысының екі жағы көлбеу, орта тұсында өңтелімі"
],
"answer_start": [
19
]
} |
-7072857193323362813#164950_3_1 | Linkin Park | Топ мүшелері Марк Уэйкфилд кеткеннен кейін оның орнына жаңа вокалшыны өте көп уақыт бойы іздеді. Өздернің танысы Zomba Music-тің вице-президенті Джефф Блю арқылы олар Аризонада тұратын вокалшы Честер Беннингтон туралы естіген болатын. Музыкантшылар Беннингтонге қонырау шалып, өзінің вокалын демо-касетаға жазып, оларға жіберуін өтінді. Беннингтон өзінің туған күнінің тойлауынан бас тартып, демо-касетаны жазып, жігіттерге телефон арқылы тындауға берді. Оның даусы топ мүшелерінде үлкен әсер калдырды. Келесі күні Честер Лос Анжелеске ұшып келеді. Осыдан кейін шұғыл өзгерістер науқаны басталды. Честер топтың құрамына кіруге келіскен соң, топтың аты Hybrid Theory деп атала бастады. Бірақ Hybrid деп аталатын британ электро тобы оларды плагиаторлықта кінәләді. Сондықтан Честер Беннингтон топқа жаңа Lincoln Park атауын ойлап тапты, өйткені ол Санта-Моникада студияға Линкольн паркі бойымен баратын. Бірақ, өкінішке орай lincolnpark.com домены бос болмағандықтан, атын Linkin Park - ке өзгертіп linkinpark.com доменің алды. | Линкин паркі топ па, әлде жеке тұлға ма? | {
"text": [
"Топ"
],
"answer_start": [
0
]
} |
-7071203021016003281#45015_2_1_1 | Миссисипи (өзен) | Дүние жүзіндегі аса ірі өзендердің бірі. ұзындығы 3950 км, Миссуридің бастауынан есептегенде 6420 км. Алабы 3268 мың км<sup>2</sup>, орташа жылдық су ағымы сағасында 19000 м<sup>3</sup>/с. Ірі оң салалары – Миссури, Арканзас, Ред-Ривер, сол салалары – Висконсин, Иллинойс және Огайо. Миннесота штатындағы шағын көлден басталып, АҚШ-ты солтүстігінен оңтүстікке қарай өлы жазықтарды бойлап қиып өтеді де, Мексика шығанағына үлкен атырау жасап құяды. Миссисипи жыл сайын теңізге 360 миллион тұнба алып барады да атырауы Мексика шығанағының ішіне қарай жылына 100 метрдей жылжиды. Қар, жаңбыр суымен толығады. Оң салалары арқылы Сеңгір тауларынан, көбінесе, еріген қар суы, сол салаларымен жаңбыр суы келіп қосылады. Көктем мен жазда тасиды. Жоғарғы жағы қыста 3 – 4 ай қатады. Миссисипи өзен жүйесіндегі кеме жолының ұзындығы 25 мың км-ден асады. Каналдар арқылы өлы көлдер алабымен және Әулие Лаврентий өзені арқылы Атлант мұхитымен жалғасады. Өзен кемелері Сент-Пол қаласына дейін (3 мың км-ден артық қашықтыққа), теңіз кемелері Батон-Руж қаласына дейін қатынайды. Миссисипи және оның салалары өзен алабының оңтүстік қуаң аудандарында жер суаруға пайдаланылады. | Миссисипи өзенінің бағыты қандай? | {
"text": [
"солтүстігінен оңтүстікке қарай"
],
"answer_start": [
359
]
} |
-7069971820212829114#643186_1_1 | Пасха аралы | Пасха аралы (Рапа Нуи тілінде: Рапа Нуи, Isla de Pascua) — Чилидің аралы және ерекше аймағы болып, ол шығыс-оңтүстік Тынық мұхитта, Океаниядағы Полинездік үшбұрыштың оңтүстік-шығыс нүктесінде орналасқан. Пасха аралы ежелгі Рапа Нуи халқының қолымен жасалған Моаи (Moai) деп аталатын 900-ге жуық монументалды мүсіндерімен әйгілі. 1995 жылы ЮНЕСКО Пасха аралын Әлемдік мұра деп атады, аралдың көп бөлігі Рапа Нуи ұлттық паркінде қорғалады. | Пасха Аралы әлем картасында қайда орналасқан? | {
"text": [
"Тынық мұхитта"
],
"answer_start": [
117
]
} |
-7045739806605498138#48583_1_1_1 | Потсдамдық конференция | Потсдам конференциясы (1945) — КСРО, АҚШ және Ұлыбритания үкімет басшыларының келісімі. 1945 ж. 17 шілде мен 2 тамыз аралығында Потсдамдағы (Берлин түбінде) "Сесилиан-Хоф сарайында" өтті. Конференцияға КСРО ХКК-нің төрағасы И.В. Сталин, АҚШ президенті Г.Трумэн, Ұлыбритания премьер-министрі У.Черчилль (оны 28 шілдеден бастап жаңа сайлауда жеңіске жеткен "К.Эттли" ауыстырды), үш елдің сыртқы істер министрлері, штаб басшылары және кеңесшілер қатысты. Потсдам конференциясында үш ел басшылары 13 отырыс өткізіп, 19 негізгі сұрақ бойынша шешім қабылдады. Конференцияда Германияның соғыстан кейінгі құрылымы және репарация төлеуі, Польшаның шекаралары мен ішкі саяси жағдайы туралы мәселелерге қайта-қайта тоқталуға тура келді. Келісуші жақтар Германиядағы жоғарғы өкіметті құрамы КСРО, АҚШ, Ұлыбритания, сондай-ақ Францияның өкілдерінен тұратын "Бақылау Кеңесінің" күштерімен жүзеге асыруға келісті. Потсдам конференциясына қатысушылар Германияны толық қарусыздандыру, соғыс қаруларын шығаратын өндіріс орындарын жою, барлық қарулы күштерін (СС, СА, СД, гестапо, әскери оқу орындары, соғыс ардагерлерінің бірлестіктері, әскери, жартылай әскери ұйымдар, т.б. | Одақтас көшбасшылар 1945 жылы шілдеде Германияны қалай жазалау керектігін талқылау үшін қай жерде кездесті? | {
"text": [
"Потсдамдағы (Берлин түбінде) \"Сесилиан-Хоф сарайында\""
],
"answer_start": [
128
]
} |
-7037251011090618730#82636_3_1 | Радиан | * 1 радиан = (1/2) айналым = 180/ градус = 200/ град. | Градустан радианға айналу коэффициенті қандай? | {
"text": [
"180/ градус = 200/ град."
],
"answer_start": [
29
]
} |
-7035955126922459683#52612_1_1 | Игуасу | Игуасу – Оңтүстік Америкадағы Парана өзенінің сол жақ саласы – Игуасу өзеніндегі сарқырама. | Игуасу сарқырамасы картада қайда орналасқан? | {
"text": [
"Оңтүстік Америкадағы"
],
"answer_start": [
9
]
} |
-7035955126922459683#52612_2_1 | Игуасу | Өзеннің Аргентина мен Бразилия мемлекеттерінің шекарасымен өтетін бөлігінде, Паранаға құятын жерінен 26 км жоғары орналасқан. Ені 2700 м, биіктігі 72 м, жылдық орташа су ағыны 1725 м<sup>3</sup>/с. Су базальттан түзілген екі тік жардан асып, шатқалға құлайды. Сарқырама тармақтарының аралығы жартастармен бөлінген. Сарқыраманың буырқанған суының сарылы 20 – 25 км жерден естіледі. Игуасу өзенінің каньоны мен сарқырамасы ұлттық саябақ болып жарияланған (1939). | Игуасу сарқырамасы картада қайда орналасқан? | {
"text": [
"Аргентина мен Бразилия"
],
"answer_start": [
8
]
} |
-7034227064116735078#52132_1_1 | Роман | Роман (11 — 12 ғасырларда роман тілдерінде жазылған әр түрлі шығармалар) — күрделі сюжетті, көбіне қара сөзбен, кейде өлеңмен жазылған кең көлемді эпикалық түр. | Роман әдебиеттің бір түрі ретінде қашан пайда болды? | {
"text": [
" (11 — 12 ғасырларда"
],
"answer_start": [
5
]
} |
-7034227064116735078#52132_2_1_1 | Роман | Романда өмір құбылыстары, адамдар арасындағы қарым-қатынастар молынан қамтылған, композициялық күрделі құрылымнан тұрады. Романда лирика мен драма жанрларының сипаттары да кірігіп отырады, әңгіме мен повеске қарағанда онда түрлі оқиғалар жүйесі, сюжеттік желі, қаһармандар қатары кеңірек қамтылады. Роман адамдар тағдырын, замана шындығын суреттеу арқылы дәуір мен қоғамды, салт пен сананы бейнелейді. Романның жекелеген нұсқалары ерте дәуірден белгілі. Дегенмен оның жаңалық сипаттары бертінде қалыптасты, 16 — 18 ғасырларда батыста ақсүйек серілердің бастан кешкендерін суреттейтін романдар дамыды. Бұған испан жазушысы Сервантестің “Дон Кихот”, француз жазушысы Лесаждың “Ақсақ шайтан” романдары мысал бола алады. 19 ғасырдан бастап роман жанры биік деңгейде дами түсті. Романның ерекше үлгілерін Францияда Г.Флобер, А.Стендаль, О.Бальзак, Ж.Занд (Ж.Санд), Англияда В.Скотт, Ч.Диккенс, Ресейде А.С. Пушкин, М.Ю. Лермонтов, И.С. Тургенев, Л.Н. Толстой, Ф.М. Достоевский, И.А. Гончаров, АҚШ-та М.Твен, Дж. Лондон, Германияда Т.Манн, Г.Манн, т.б. жасады. Орыс жазушылары Толстой мен Достаевский адам психологиясын, “мінез диалектикасын” ашудың тамаша үлгісін көрсетті. | Роман әдебиеттің бір түрі ретінде қашан пайда болды? | {
"text": [
"16 — 18 ғасырларда"
],
"answer_start": [
507
]
} |