passage_answer_candidates
sequence
question_text
stringlengths
1
226
document_title
stringlengths
1
116
language
stringclasses
11 values
annotations
sequence
document_plaintext
stringlengths
11
739k
document_url
stringlengths
31
792
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 173, 786, 992, 1258, 2256, 2447, 3147, 3646, 4033, 4234, 4341, 4384, 4676, 4903, 4970, 5570, 5596, 6201, 6248, 6549, 6747, 6781, 6801, 6897, 7348, 7703, 7828, 7904, 8595, 9771, 10039, 10142, 10266, 10470, 10662, 11452, 11844, 12085, 12438, 12589, 13255, 13632, 13694, 14235 ], "plaintext_end_byte": [ 164, 785, 991, 1257, 2255, 2446, 3146, 3645, 4032, 4219, 4317, 4383, 4657, 4902, 4969, 5569, 5595, 6200, 6247, 6548, 6698, 6780, 6800, 6896, 7347, 7702, 7827, 7883, 8570, 9756, 10038, 10141, 10265, 10421, 10638, 11390, 11836, 12074, 12427, 12571, 13254, 13617, 13679, 14209, 14286 ] }
음식과 같이 마시는 포도주를 뭐라고 하나요?
포도주
korean
{ "passage_answer_candidate_index": [ 4 ], "minimal_answers_start_byte": [ 1258 ], "minimal_answers_end_byte": [ 1267 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
포도주(葡萄酒) 또는 와인()은 포도를 으깨서 나온 즙을 발효시킨 술을 말한다. 제조 방법상 양조주 중 과실주에 해당한다. 분류 색상에 의한 분류 포도주의 종류는 크게 적포도주(레드 와인), 백포도주(화이트 와인), 로제 포도주 등으로 나뉜다. 이 분류법은 포도주의 색상에 기초한 분류법으로, 백포도주라고 해서 꼭 청포도로만 만드는 것은 아니고, 양조방법에 따라 적포도로도 충분히 백포도주를 만들 수 있다. 포도의 즙과 함께 적포도의 껍질과 씨를 같이 발효시켰느냐 아니냐의 여부에 따라 색이 결정되고 이 차이가 적포도주, 백포도주, 로제, 블러시 와인 등의 분류를 만드는 것이다. 식사시 용도에 따른 분류 식전, 식중, 식후에 마시는 포도주를 따로 분류하는 방법으로, 각각 아페리티프 포도주, 테이블 포도주, 디저트 포도주로 불린다. 식전주는 보통 신맛이 나고 산뜻한 샴페인이나 백포도주, 혹은 도수가 낮은 셰리 포도주를 많이 쓴다. 식전에 단 것을 먹으면 입맛을 버리게 되기 쉽기에, 식전주로는 주로 달지 않은 포도주를 마신다. 식중주는 음식과 같이 마시는 포도주이다. 우리 전통에도 있는 "반주"와 같은 것이다. 함께 마시는 포도주의 맛에 따라 음식맛도 크게 다르게 느껴지게 되므로, "식사에 나올 음식과 잘 어울리는 맛을 지닌 포도주"를 선택하는 일은 중요하다. 일반적으로는, 주로 양고기나 쇠고기 향미가 강한 고기의 요리에는 포도주도 탄닌등이 많아 강한 맛을 내는 적포도주가 잘 어울리고, 송아지고기나 닭고기 요리에 좀 부드러운 적포도주, 은은하고 담백한 맛을 내는 생선 요리에는 백포도주를 많이 찾는다. 하지만, 이런 알려진 궁합에 너무 얽매일 필요는 없는 것이다. 각 포도주가 지닌 특성과 음식의 맛이 궁합의 객관적인 부분이라면, 그 궁합을 좋다 나쁘다라고 판단하는 데에는 결국 식음자의 경험과 취향이라는 주관적인 영역이 덧붙여져야 하기 때문이다. 식후주는 식후에 디저트와 같이 마시는 포도주로, 포르투 포도주나 게뷔르츠트라미네, 쏘떼른 같이 단맛이 나는 포도주를 쓰는 것이 특징이다. 거품 유무에 따른 분류 과즙이 발효되는 과정에서 탄산가스가 생성된다. 하지만 보통 양조과정 중에 특별히 이것을 모으지 않는 이상 다 날아가 버리고(게다가 이 탄산가스는 모아봤자 발포 포도주를 만들 수 있는 것도 아니라 단지 발효의 부산물로 생기는 기체일 뿐이다)발효액만 남는데, 이러한 포도주들을 스틸 와인(Still wine)이라고 부른다. 발포 포도주를 제외한 모든 일반 포도주가 이 스틸 와인이다. 즉, 레드, 화이트, 로제, 블러시 와인 등은 모두 스틸 와인로 분류되므로 스틸 와인 자체의 의미는 별로 없다고 보면 된다. 발포 포도주 발효가 끝난 포도주에 당분과 효모(이스트)를 첨가하여 인위적으로 재 발효를 유도해 탄산이 포함된 포도주를 통칭하는 말이다. 이 중 프랑스의 샹파뉴지방에서 생산되는 것만을 샴페인이라고 하며, 이 외에 다른 지방도 각자 다른 명칭을 사용하여 부른다. (ex. 프랑스 부르고뉴지방 - 크레망 / 스페인 - 까바/ 이탈리아 - 스푸만테 / 독일 - 젝트/ 미국 - 발포 포도주) 강화 포도주 일반 포도주의 양조과정 중 어떤 과정중에 브랜디를 첨가하여 도수를 높인 포도주를 주정강화포도주라고 한다. 어떤 양조과정에 얼마만큼의 브랜디를 넣었는가에 따라 당도나 도수가 결정되며, 스페인의 셰리포도주, 포르투갈의 포르투 포도주 등이 유명한 주정강화포도주이다. 풍미첨가포도주 포도주에 약초, 과일, 감미료, 에센스 등을 첨가하여 풍미를 낸 포도주를 총칭하며 베르무트가 유명한 풍미첨가포도주이다. 포도 품종 포도주를 만드는데 사용되는 포도의 품종은 수십 종에 이른다. 적포도주용 품종 카베르네 소비뇽(Cabernet Sauvignon) 세계적으로 가장 많이 생산되는 포도주용 포도 품종의 하나이다. 타닌 함량이 높아 무거운 맛의 포도주가 만들어지며, 초콜렛과 블랙 베리의 맛이 주로 난다. 프랑스 보르도 포도주의 주 품종으로 사용된다. 메를로(Merlot) 카베르네 쇼비뇽과 함께 프랑스 보르도 포도주에 가장 많이 사용되는 품종의 하나이다. 카베르네 쇼비뇽보다는 타닌 함량이 낮고, 과일향이 풍부한 포도주가 만들어진다. 카베르네 프랑(Cabernet Franc) 쁘띠 베르도(Petit Verdot) 만생종으로 늦게 익기 때문에 보르도 지방에서는 점차로 보르도 지방에서는 수확면적이 점차 줄어들고 있다. 유럽의 수확기는 일기가 불순하여 비가 내리는 일이 잦기 때문에, 늦게 익을수록 비에 의해 포도 과즙이 묽어질 위험에 노출되기 때문이다. 보르도 지방의 포도주에서는 풍미를 돋구기 위해 1~2% 정도의 비율로 블렌딩되는 용도로만 쓰이고 있지만, 남아공이나 오스트리아 일부에서는 이 품종만으로 단일 품종 포도주를 만드는 일이 가끔 있다. 피노 느와(Pinot Noir) 적포도주의 원료로 주로 사용된다. 키우기가 까다로운 포도로 알려져 있으나, 향과 맛이 우수하여 인기가 높다. 껍질이 얇아 타닌의 함량이 높지 않고 맛이 부드러워, 피노 느와로 만든 포도주는 여성적인 포도주 또는 가장 낭만적인 포도주라고 일컬어진다. 프랑스 부르고뉴 지방이 대표적인 산지이고, 미국 캘리포니아와 오레건에서도 생산되고 있다. 특히 부르고뉴의 피노 느와 포도주는 인기가 높으나 생산량이 많지 않아 가장 비싼 포도주로 여겨진다. 가메(Gamay) 시라(Syrah), 쉬라즈(Shiraz) 적포도주의 원료로 주로 사용된다. 가장 무거운 맛의 포도주가 만들어지는 포도 품종의 하나이고, 보통 스파이시(spicy)하다고 표현되는 맛의 포도주가 만들어진다. 프랑스 프로방스지방과 오스트레일리아가 대표적인 산지이다. 그르나쉬(Grenache) 무르베드르(Mourvèdre) 산지오베제(Sangiovese) 네비올로(Nebbiolo) 알리아니코(Aglianico) 진판델(Zinfandel) 백포도주용 품종 샤르도네(Chardonnay) 소비뇽 블랑(Sauvignon Blanc) 세미용(Semillon) 슈냉 블랑(Chenin Blanc) 프랑스 르와르(Loire) 일대에서 널리 재배되는 품종. 위니 블랑(Ugni Blanc) 포도주를 생산할 수 있는 많이 재배되고 있기에 더 중요한 백포도주용 품종이다. 프랑스에서는 이 품종의 재배면적이 두 번째로 넓으며, 특히 샤랑뜨(꼬냑 지방의 주품종)와 남서부 지방에서 많이 재배되고 있다. 이탈리아에서는 거의 전 지역에서 재배되는 품종으로 맑은 색과 연한 향의 라이트 바디 포도주가 생산한다. 리슬링(Riesling) 독일을 대표하는 품종. 신선한 산미가 특징으로, 샤르도네와는 달리 오크통에 숙성시키지 않는다. 독일 모젤(Mosel), 라인가우(Rheingau) 지방과 프랑스 알자스(Alsace)지방이 대표적인 산지이다. 신대륙에서는 뉴질랜드의 리슬링이 뛰어난 것으로 알려져있다. 게뷔르츠트라미너(Gewürztraminer), 그뤼너 펠틀리너(Grüner Veltliner) 오스트리아의 대표적인 품종. 푸르민트(Furmint) 헝가리의 대표적인 품종. 프랑스 포도주 프랑스는 전통적인 고급 포도주 산지로 이름 있는 포도원의 역사적 배경과 기후, 토질 등을 바탕으로 등급(프랑스 와인의 품질 체계)이 정해져 있다. 프랑스의 포도주 생산지역 중 이름 있는 곳은 알자스, 루아르, 보르도, 부르고뉴, 론, 샹빠뉴 등 6개의 지방이다. 알자스와 루아르는 대부분 백포도주를 생산하며 보르도와 부르고뉴(영어식 표현으로는 버건디)는 적포도주와 백포도주를 모두 생산한다. 론 지방에서는 적포도주를 주로 생산하며, 샹빠뉴는 샴페인이라고 알려진 발포성 포도주를 생산한다. 포르투갈 포도주 포르투갈은 생산의 절반은 영국과 프랑스,미국,독일에 수출하는 포도주의 왕국이다.이름난 술은 열손가락을 넘는데,향기와 맛의 비밀은 포도의 종류와 꼼꼼한 관리에 있다. 북서부의 대서양 연안에에서 생산되는 비뉴 베르드는 빨강이나 하양이 다같이 맛이 산뜻하고 향기가 높으며, 적당한 산도와 거품으로 온 세계의 사랑을 받고 있다. 병에 넣어 익히는 방법도 특이하지만, 포도의 재배방법도 재미있다. 덩굴이 4.5m에서 때로는 10m를 넘는 것도 있다. 포르투 포도주라고 하는 도루 강 유역에서 생산되는 포도주는 식전주와 식후주로 인기있는데, 수출항 포르투에서 유래한 이름이다. 쏘는 맛이 있고 산도는 적으나 세례와 결혼의 피로연 등 특별한 모임에는 빠질 수 없는 고급술이다. 포도재배에 잔손질이 많이 가므로 값이 비싸진다. 당()은 도루 남쪽으로 이어지는 지역인데, 빨강,하양, 다같이 향기와 맛에서 높이 평가되고 있다. 하양은 오래되지 않은 것을 높이 평가한다. 주 생산국 최대 생산국은 프랑스와 이탈리아이며 스페인, 미국등이 그 뒤를 따르고 있다. 남유럽에서는 그리스가 돋보이고, 칠레, 아르헨티나 등 남미와 오스트레일리아에서도 많은 양의 포도주가 생산되고 있다. 일본의 경우, 야마나시현이나 홋카이도를 중심으로 포도주가 생산되고 있다. 보통 구세계와 신세계로 나뉘는데, 구세계의 경우 프랑스, 이탈리아를 비롯한 유럽 지역이며 신세계로서는 미국, 오스트레일리아, 뉴질랜드, 칠레, 아르헨티나, 남아프리카공화국 등을 비롯한 여러 나라가 있다. 소비 종교와 포도주 악마의 포도주 탈무드에 따르면 포도주에 악마가 개, 원숭이의 피를 넣어서 술을 마시면 개와 원숭이처럼 정신이 풀리게 했다는 내용이 있다. 성만찬과 포도주 기독교에서는 수난하기 전날 제자들과의 저녁자리에서 빵은 자신의 몸이고, 포도주는 자신의 보혈이라고 선언한 예수 전승의 내용에 따라 예수의 거룩한 몸과 보혈인 면병과 포도주를 먹고 마시며 신학적으로는 인간의 구원을 위한 죽음이요, 역사적으로는 로마제국과 예루살렘 성전의 결탁에 의한 사법살인인 예수의 죽음을 기억(Anamneis)한다. 이를 거룩한 저녁식사라는 뜻의 성만찬(聖晩餐, 영어로는 거룩한 사귐이라는 뜻의 Holy Communion라고 한다.)이라고 하는데, 주의 만찬, 성찬례, 성찬(Eucharist), 영성체(Communion), 만찬, 성체성사 등으로도 부른다. 제조 과정 한국에서의 포도주 오페르트 사건 포도주는 한국에 처음으로 들어온 양주이다.[1] 흥선대원군 이하응의 부친인 남연군의 묘를 도굴하려다가 뜻을 이루지 못한 사건으로 유명한 독일의 상인 오페르트는 1866년 두 차례에 걸쳐 통상을 요구하였는데, 그가 남긴 《조선기행》이라는 책에서 포도주와 샴페인을 들여왔다고 밝혔다. 하멜 또한 조선 인조 때 호조판서 김도령이 대마도주와 대좌하여 포도주를 마셨다는 기록이 있으며, 효종 때 하멜이 표류해 와서 지방관에게 바친 술이 네덜란드산 적포도주였다. 천주교 조선시대에 살던 천주교 신자인 복자 윤유일이 미사의 성찬전례에 사용할 포도주를 만들기 위해 포도를 가꾼 역사도 있다. 성직자 영입운동에 앞장선 윤유일(바오로)는 베이징에서 주교를 만나고 오는 길에 들여온 포도로써 포도주를 담가 미사를 드렸다 .[2] 성공회 성공회는 성공회 수도공동체인 성가수녀원에서 감사성찬례에 사용할 면병과 포도주를 만들고 있다. 포도주 제조 구한말부터 대한민국 정부 수립 초기까지 포도주는 주로 유럽에서 수입하여 상류층에만 보급되어 오다가, 1965년 양곡관리법의 시행으로 주류 제조 목적의 포도 재배가 장려되기 시작하였으며, 1968년 농어촌개발공사(현 한국농수산식품유통공사)가 일본 산토리(Suntory)사와 합작으로 한국산토리 주식회사를 설립하고 충청남도 대전시 월평동(현 대전광역시 서구 월평동)에 포도주 공장을 세워 '선리 포트 포도주(Sunry Port Wine)'의 생산을 개시하면서[3] 대한민국에서도 포도주의 상업적 생산이 시작되었다. 이후 한국산토리는 해태그룹에 인수되어 1974년 해태주조(현 국순당)가 노블 와인을 내놓았고, 이후 백화양조(현 롯데칠성음료 군산공장)와 동양맥주(현 롯데칠성음료 경산공장) 등이 포도주 시장에 진출하면서 대한민국의 포도주 시장은 3사 경쟁 체제에 돌입하게 되었다.[4] 관련 단체 한국와인생산협회 장클로드 베루에 같이 보기 오크통 - 포도주가 숙성되는 통. 박스 포도주(en:Box wine) 범 포도주(bum wines, en:Flavored fortified wines) 루돌프 슈타이너 인지학 바이오다이내믹 농업(en:Biodynamic agriculture) 바이오다이내믹 포도주(en:Biodynamic wine) 얼음 포도주 소믈리에 신의 물방울 코르크스쿠르(en:Corkscrew) 포도주 액세서리(en:Wine accessory) 포도주의 건강효과(en:Health effects of wine) 포도주의 페놀 성분 포도주의 세계화 파스타 바리스타 각주 외부 링크 분류:가톨릭 전례용품 분류:발효 음료
https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%8F%AC%EB%8F%84%EC%A3%BC
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 2060, 3248, 6917, 10761, 11752, 14529, 16766, 17211, 17789, 19352, 19802, 22328, 25314, 27433, 28756, 30362, 32485, 34918, 36216, 37355, 37523, 38488, 39199, 41315 ], "plaintext_end_byte": [ 2059, 3247, 6761, 10760, 11751, 14528, 16452, 17210, 17788, 19351, 19801, 21731, 25313, 27432, 28632, 30361, 32374, 34865, 36215, 37285, 37409, 38440, 39116, 41180, 41544 ] }
เอ็กโซ มีสมาชิกกี่คน ?
เอ็กโซ (วงดนตรี)
thai
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
เอ็กโซ (Korean: 엑소; เขียนเป็น EXO) วงดนตรีบอยแบนด์สัญชาติจีนและเกาหลีใต้ ก่อตั้งขึ้นที่โซล ภายใต้สังกัด SM เอนเตอร์เทนเมนต์ EXO ฟอร์มวงขึ้นในช่วงปี ค.ศ. 2011 และเปิดตัวในปี 2012 มีสมาชิกทั้งหมด 9 คน คือ ซูโฮ, แบ็กฮย็อน, ชันย็อล, ดี.โอ., ไค, เซฮุน, ซิ่วหมิน, เลย์ และ เฉิน[1] พวกเขาเป็นที่รู้จักในเรื่องความแปลกใหม่ของแนวเพลง ซึ่งเป็นที่ยอมรับและถูกชื่นชมในการนำดนตรีที่หลากหลายเข้ามาใช้ในการผลิตผลงาน ไม่ว่าจะเป็น ป็อป, ฮิปฮอป, อาร์แอนด์บี, อีดีเอ็ม รวมถึง เฮาส์, แทร็ป และ ซินท์ป็อป[1][2][3][4][5] EXO ทำการแสดงดนตรีในภาษาเกาหลี, แมนดาริน และญี่ปุ่น[1] ในประเทศต่าง ๆ ทั่วโลก พวกเขาถูกจัดอันดับให้เป็นที่สุดของกลุ่มคนผู้มีชื่อเสียงในการจัดอันดับผู้ทรงอิทธิพลในเกาหลีโดยนิตยสารฟอบส์ ในปี 2014 และในปี 2015 EXO ก็ถูกยกย่องให้เป็น "บอยแบนด์ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก" โดยสื่อสาธารณะ[1] เดิมที EXO เปิดตัวด้วยสมาชิกทั้งหมด 12 คน แยกเป็นสองกลุ่มย่อย คือ เอ็กโซ-เค (EXO-K) (ซูโฮ, แบ็กฮย็อน, ชันย็อล, ดี.โอ., ไค, เซฮุน) และ เอ็กโซ-เอ็ม (EXO-M) (ซิ่วหมิน, เลย์, เฉิน และอดีตสมาชิก คริส ลู่หาน เทา) โดยมีจุดมุ่งหมายเดิมคือให้โปรโมทแยกกันระหว่างเกาหลีใต้-จีน อย่างไรก็ตาม ครั้งสุดท้ายที่มีการแยกกันโปรโมทเพลงคือในช่วงปี ค.ศ. 2014[6] หลังจากนั้นเป็นต้นมา EXO ก็ได้ปฏิบัติงานในฐานะวงเดี่ยวพร้อมทั้งทำการแสดงและปล่อยผลงานในหลากหลายภาษามาโดยตลอด อัลบั้มเต็มชุดแรกของ EXO 'XOXO' (ปี 2013) กับซิงเกิลยอดฮิตอย่าง "'Growl" ได้สร้างชื่อเสียงเป็นปรากฏการณ์ให้กับวงอย่างมากมาย EXO ชนะรางวัลแดซังในงาน Golden Disc Awards ครั้งที่ 28 และรางวัล Album of the Year (อัลบั้มแห่งปี) ในงาน Mnet Asian Music Awards ครั้งที่ 15 ตัวอัลบั้มสามารถทำยอดขายได้ถึงหนึ่งล้านชุด ส่งผลให้ EXO เป็นกลุ่มไอดอลที่ทำยอดขายได้ดีที่สุดในรอบ 12 ปี[7] รวมถึงอัลบั้มและผลงานถัด ๆ มา พวกเขาก็ยังสามารถรักษายอดขายไว้ได้อย่างต่อเนื่อง อัลบั้มเต็มชุดที่สอง 'EXODUS' (ปี 2015) และอัลบั้มชุดที่สามของพวกเขา 'EX'ACT' (ปี 2016) ก็ยังสามารถจำหน่ายได้หลักล้านชุดเช่นเดียวกัน[8] ผลงานอัลบั้มนี้รวมถึงอีพี Overdose (ปี 2014) ของพวกเขาชนะรางวัลมากมายไม่ว่าจะเป็นรางวัลแดซัง สาขาอัลบั้ม สามครั้งติดต่อกันในงาน Golden Disc Awards ครั้งที่ 29, 30 และ 31[9]ชนะรางวัล Album of the Year สามครั้งติดในงาน Mnet Asian Music Awards ครั้งที่ 16, 17 และ 18[10] เช่นเดียวกันกับรางวัลแดซังในงานประกาศรางวัล Seoul Music Awards ครั้งที่ 24, 25 และ 26[11] อัลบั้มเต็มชุดที่สี่ของพวกเขา 'The Wa<b data-parsoid='{"dsr":[6651,6658,3,3]}'>r (ปี 2017) กลายเป็นอัลบั้มที่สามารถทำยอดจำหน่ายได้มากที่สุดของ EXO ด้วยตัวเลขกว่า 1 ล้าน 6 แสน ชุด ในประเทศเกาหลีใต้[12] EXO ยังคงขึ้นรับรางวัล Artist of the Year (ศิลปินแห่งปี) เป็นปีที่สอง ในงาน Melon Music Awards ครั้งที่ 9[13] และสามารถรักษามาตรฐานของตนโดยมุ่งหน้าทำลายสถิติของตนเองด้วยการคว้ารางวัล Album of the Year ได้เป็นปีที่ 5 ได้ในงานประกาศรางวัล Mnet Asian Music Awards ครั้งที่ 19[14] นอกจากนั้นเองอัลบั้ม The War ก็ยังเป็นอัลบั้มที่ขึ้นอันดับสูงสุดบนชาร์ต บิลบอร์ด 200 ของพวกเขา[15] ประวัติ 2006-2012: การก่อตั้งวงและการเปิดตัวอย่างเป็นทางการ หัวหน้าของกลุ่ม EXO-K ซูโฮ เป็นคนแรกที่ได้เข้ามารับการฝึกฝนในค่าย SM เอนเตอร์เทนเมนต์ หลังจากออดิชั่นผ่านในระบบแคสติ้งเมื่อปี ค.ศ. 2006 ในปีถัดมา ไค ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากทางครอบครัวในเส้นทางนี้เองก็ได้ชนะการออดิชั่นในการประกวด SM Youth Best Contest และได้เซ็นสัญญาเข้ามาในทันที[16] เช่นเดียวกับ ชันย็อล ซึ่งได้อันดับที่ 2 ในการประกวด Smart Model Contest พร้อมทั้ง เซฮุน ที่ถูกพบและทาบทามโดยแมวมองของทางค่ายและได้รับการแคสติ้งเข้ามาภายในบริษัท ภายในปี 2008[17] และในปี 2010 ดี.โอ. ซึ่งได้รับข้อเสนอในการเซ็นสัญญาจากทางค่ายหลังจากที่เห็นคุณสมบัติในตัวเขาจากการออดิชั่นก็ได้เข้าสังกัดเป็นลำดับถัดมา[18] โดยสมาชิกคนสุดท้ายของฝั่ง EXO-K ก็คือ แบ็กฮย็อน ซึ่งได้เข้ามาในบริษัทด้วยระบบแคสติ้งภายในปี 2011 และใช้เวลาฝึกฝนอยู่ประมาณเพียงหนึ่งปีเท่านั้นจึงเดบิวต์สู่สายตาสาธารณชน สำหรับฝั่ง EXO-M คริส ได้ผ่านการออดิชั่น Global Audition จากประเทศแคนาดาในปี ค.ศ. 2008 เขาได้ย้ายมาอยู่ที่ประเทศเกาหลีใต้เพื่อฝึกฝนเพื่อเป็นศิลปิน เช่นเดียวกันในปีเดียวกันนั้นเอง เลย์ ก็ได้ผ่านการออดิชั่นจากฉางชาและย้ายมาในประเทศเกาหลี ในขณะที่ ซิ่วหมิน เองก็ได้เข้าร่วมการแข่งขันพร้อมกันกับเพื่อนของเขาและชนะอันดับที่ 2 ในการออดิชั่นได้ในปี 2010[19] ลู่หาน นั้นถูกทาบทามเข้ามาในสังกัดโดยตัวแทนของทางค่ายในขณะที่เขาเดินเที่ยวอยู่ในมย็องดงและผ่านการออดิชั่นเข้ามาในเวลาถัดมา เช่นเดียวกับ เทา ซึ่งถูกทาบทามจากรายการโชว์ทักษะพิเศษ และสมาชิกคนสุดท้ายซึ่งก็คือ เฉิน เขาผ่านเข้ามาเป็นหนึ่งในสมาชิกได้โดยผ่านการแคสติ้งจากทางค่ายในปี ค.ศ. 2011 สมาชิก เลย์ ได้ให้สัมภาษณ์ในรายการแข่งขันจัดหาศิลปินในประเทศจีน Idol Producer เกี่ยวกับการก่อตั้งวง EXO ว่า จากเด็กฝึกหัดทั้งหมด 120 คน 20 คนนั้นตกรอบเหลือเพียง 100 คน 60 คนเป็นผู้ถูกเลือกหลังจากนั้นก็มีการทดสอบคัดเหลือผู้ที่มีคุณสมบัติเพียง 24 คนเท่านั้น ในแต่ละอาทิตย์จะมีการทดสอบซึ่งจะมีหนึ่งคนถูกตัดออกเสมอ จนสุดท้ายก็เหลือเพียงเมมเบอร์ 12 คนที่ได้กลายเป็น EXO[20][21] โดยในเดือนมกราคม 2011 อี ซู-มัน ได้ประกาศว่าจะมีการเปิดตัวบอยแบนด์กลุ่มใหม่ในเดือนมีนาคม-เมษายน ปี 2011[22]ซึ่งรูปของสมาชิก 7 คนที่ได้ใช้ชื่อกลุ่มว่า M1 ขณะที่กำลังซ้อมเต้นอยู่ได้รั่วไหลทางสื่อออนไลน์[23] ต่อมาในเดือนพฤษภาคม 2011 อี ซู-มัน ได้พูดถึงวงดังกล่าวกับกระแสธุรกิจฮันรยูในการสัมมนา ณ มหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด ซึ่งในการสัมมนาครั้งนั้นเอง เขาได้อธิบายเหตุผลในการแบ่งกลุ่มดังกล่าวเป็น 2 กลุ่มย่อย คือ M1 และ M2 โดยจะทำการโปรโมทด้วยเพลงเดียวกันทั้งในเกาหลีและจีน[24] ซึ่งนายอีเองได้วางแผนไว้ว่าจะเปิดตัววงดังกล่าวได้ในเดือนพฤษภาคม 2011 แต่การเปิดตัวต้องล่าช้าออกไป รวมทั้งไม่มีข่าวคราวของวงดังกล่าวจนถึงเดือนตุลาคม 2011[25] เมื่อถึงเดือนธันวาคม ปี 2011 ทางกลุ่มได้ถูกเปิดตัวภายใต้ใช้ชื่อว่า EXO (เอ็กโซ) พร้อมกับสมาชิก 12 คน โดยมีการเผยแพร่คลิปทีเซอร์ที่อัปโหลดผ่านในยูทูบทั้งหมด 23 คลิป ตั้งแต่เดือนธันวาคม 2011 จนถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2012[26][27]เป็นการเปิดตัว โดยที่ ไค, เฉิน รวมถึงอดีตสมาชิกอย่าง ลู่หาน และ เทา เป็นสมาชิก 4 คนแรกที่ได้ปรากฏตัวต่อสาธารณชนครั้งแรกในรายการ Gayo Daejun ของสถานีโทรทัศน์ SBS ในวันที่ 29 ธันวาคม 2011[28] EXO-K และ EXO-M ได้ปล่อยซิงเกิลเปิดตัว MAMA ในวันที่ 8 เมษายน[29]ตามมาด้วยการปล่อยอีพี MAMA ในวันที่ 9 เมษายน โดยในวันก่อนหน้านั้น EXO-K ได้มีการแสดงเปิดตัวในรายการ ดิ มิวสิก เทรนด์ ในขณะที่ EXO-M ก็ได้แสดงในงาน China's 12th Yinyue Fengyun Bang Awards ในวันเดียวกัน[30][31] หลายวันถัดมา เพลงดังกล่าวก็อยู่ในอันดับที่ 1 ของเว็บไซต์เพลงออนไลน์ และชาร์ตเพลงในจีน[32]โดยอัลบั้มของ EXO-M อยู่ในอันดับที่ 2 บน ซินา อัลบั้ม ชาร์ต ของจีน ,อันดับที่ 5 บน กาอน ซิงเกิล ชาร์ต ของเกาหลีใต้ และอันดับที่ 12 บน บิลบอร์ด เวิลด์ อัลบั้ม ชาร์ต[33]ส่วนอัลบั้มของ EXO-K อยู่ในอันดับที่ 1 บน กาอน ซิงเกิล ชาร์ต[34] และอันดับที่ 8 บน บิลบอร์ด เวิลด์ อัลบั้ม ชาร์ต[33]ในขณะที่มิวสิกวีดีโอ MAMA ของ EXO-M อยู่ในอันดับที่ 1 ของเว็บสตรีมมิงของจีน ส่วนของ EXO-K ก็อยู่ในอันดับที่ 7 บน ยูทูบ โกลบอล ชาร์ต[35] 2013-2014: อัลบั้มสตูดิโอชุดแรกและทัวร์คอนเสิร์ตเดี่ยวครั้งแรก, การประสบความสำเร็จ, คริสและลู่หานยื่นฟ้องต่อสังกัด 31 พฤษภาคม 2013 EXO comeback เพลง Wolf ซึ่งเป็นเพลงจากอัลบั้มเต็มอัลบั้มแรก XOXO หลังจากห่างหายไปนานเกือบ 1 ปี บนเวที M countdown ซึ่งการ comeback ครั้งนี้ EXO-K และ EXO-M ได้กลับมารวมตัวกันทั้ง 12 คน หลังจากจบการโปรโมตเพลง Wolf บนเวที Inkigayo ในวันที่ 21 กรกฎาคม 2013 EXO ได้ comeback อีกครั้ง ในเพลง Growl ซึ่งเป็นเพลงจากอัลบั้ม Repackage XOXO ซึ่งอัลบั้มนี้ได้เพิ่มเพลงใหม่ 3 เพลง ได้แก่ Growl, Lucky, XOXO และในวันที่ 1 สิงหาคม 2013 EXO ได้ comeback stage บนเวที M countdown และในเดือนกันยายน เป็นช่วงจบการโปรโมตของเพลง Growl บนเวที Music Core ในวันที้ 7 กันยายน 2013 ซึ่งเพลง Growl ได้ความนิยมเป็นอย่างมาก ทำให้ EXO ได้รับรางวัลจากงานต่างๆมากมาย เช่น Song Of The Years หรือ Album Of The Years ซึ่งอัลบั้ม Repackage XOXO มียอดขาย 500,000 ก๊อปปี้ สร้างสถิติกลุ่มศิลปินที่ขายอัลบั้มได้มากที่สุดในปี 2013 จนกระทั่ง EXO comeback อีกครั้ง ในมินิอัลบั้ม Miracle In December โดย โปรโมตเพลง Miracle In December ซึ่งในช่วงแรก จะมีแค่ แบคฮยอน, เฉิน และดีโอ มาโปรโมต ต่อมาก็ได้มี ลู่หาน และ เลย์ มาสมทบด้วย และในช่วงหลังๆการโปรโมตเพลง Miracle In December ก็จะมีเพลง Christmas day เป็น Special satge ซึ่งได้โปรโมตทั้ง 12 คน และในวันที่ 5 ธันวาคม 2013 EXO ได้ comeback stage บนเวที M! Countdown[36][37] วันที่ 1 เมษายน 2014 SM เอนเตอร์เทนเมนต์ ได้แถลงว่า EXO จะเริ่มโปรโมทมินิอัลบัมใหม่ในวันที่ 15 พฤษภาคม โดยได้ปล่อยรูปทีเซอร์เดี่ยวออกมา และมีชื่อของเพลงไตเติ้ลว่า "Overdose" ในวันที่ 15 เมษายน 2014 เวลาราว 20:00 น. EXO ได้แสดง comeback showcase โดยออกอากาศผ่านทาง Samsung Music ในระบบออนไลน์ ซึ่งเป็นที่แรกในการปล่อยมิวสิกวิดีโอเพลง Overdose ให้แฟนๆได้รับชม รวมทั้งได้แสดงเพลงฮิตเก่าๆ ของพวกเขาในโชว์เคสครั้งนี้ด้วย โดย EXO ได้โปรโมทมินิอัลบัมนี้ทั้ง 2 ประเทศ คือ เกาหลีและจีนไปพร้อมกันเช่นเคย แต่ด้วยสถานการณ์ของเกาหลีใต้เรื่องอุบัติเหตุเรือเฟอร์รี่ในเวลานั้น ทำให้ EXO-K ต้องเลื่อนโปรโมทที่เกาหลีใต้ออกไปก่อน ส่วนทางด้าน EXO-M ได้คัมแบ็คที่จีนในวันที่ 19 เมษายน 2014 บนเวที Global Chinese Music โดยในตอนแรกมินิอัลบัมนี้จะถูกปล่อยออนไลน์ในวันที่ 21 เมษายน แต่ถูกเลื่อนออกไปเป็น 7 พฤษภาคม 2014 จึงทำให้เพลง Overdose ของพวกเขาได้รับการตอบรับอย่างดีเยี่ยมจากชาร์ตเพลง จนได้รับ "All-kill" ภายในเวลา 7 ชั่วโมงหลังจากที่ปล่อยเพลงออกมา[38] 2015-2017: ผลงานเป็นที่รู้จักและมีชื่อเสียงอย่างกว้างขวาง, เทายื่นฟ้องต่อสังกัด, คริสและลู่หานถอนตัวออกจากวง 2018–ปัจจุบัน: อัลบั้มเต็มชุดแรกในประเทศญี่ปุ่น, การแสดงสดที่สนามกีฬาโอลิมปิกฤดูหนาวและการได้รับการยอมรับ ในวันที่ 16 มกราคม "Power" ได้ถูกนำไปเปิดในงานแสดงน้ำพุแห่งดูไบ ณ ทะเลสาบบุรจญ์เคาะลีฟะฮ์ในสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ ถือเป็นเพลงสัญชาติเกาหลีเพลงแรกที่ได้ใช้ในงานแสดงนี้ การแสดงน้ำพุจะควบคุมการทำงานด้วยระบบคอมพิวเตอร์ แสดงประกอบดนตรีพร้อมแสงสีอย่างอลังการ สมาชิกวง EXO ทั้ง 7 คน (ไม่รวม ดี.โอ. และ เลย์) เองก็ได้เดินทางเพื่อไปชมงานแสดงครั้งนี้ด้วยเช่นกัน[39] โดยตามกำหนดแล้วนั้นเพลง "Power" จะถูกเปิดในการแสดงน้ำพุนี้ไปจนสิ้นเดือนมกราคม อย่างไรก็ตามกำหนดการดังกล่าวได้ถูกเลื่อนขยายออกไปจนถึงวันที่ 31 มีนาคม จึงนับได้ว่าโชว์น้ำพุนั้นใช้เพลงนี้ในการทำการแสดงทั้งหมด 5 ครั้งต่อสัปดาห์ด้วยกัน[40] ในวันที่ 31 มกราคม EXO ได้ปล่อยอัลบั้มเต็มชุดแรกของพวกเขาในประเทศญี่ปุ่น ชื่อว่า COUNTDOWN อัลบั้มได้เปิดตัวบนชาร์ตรายสัปดาห์ด้วยอันดับที่ 1 บนชาร์ตชื่อดังอย่าง ออริคอน โดยสามารถทำยอดขายรวมได้ประมาณ 89,000 ชุด ทำให้ EXO เป็นศิลปินต่างชาติกลุ่มแรกในญี่ปุ่นที่สามารถนำผลงานทั้งซิงเกิลและอัลบั้มเต็มขึ้นสู่อันดับที่ 1 บนชาร์ตรายสัปดาห์ของออริคอนได้[41][42] โดยภายใน 10 วันหลังจากเปิดตัวอัลบั้ม ในวันที่ 9 กุมภาพันธ์ COUNTDOWN ก็ได้รับการรับรองอยู่ในระดับ 'ทองคำ' โดยสมาคมอุตสาหกรรมแผ่นเสียงของญี่ปุ่น[43] ในช่วงต้นเดือนกุมภาพันธ์ได้มีการประกาศว่า EXO ได้เป็นส่วนหนึ่งในการแสดงปิดงาน โอลิมปิกฤดูหนาว 2018 ที่เมืองพย็องชังในวันที่ 25 กุมภาพันธ์ ในฐานะตัวแทนของอุตสาหกรรมเพลงเคป็อปร่วมกับ ซีแอล[44] EXO ได้เปิดฉากการแสดงที่ยอดเยี่ยมด้วยการโชว์เพลงยอดฮิตอย่าง Growl และ Power การแสดงครั้งนี้ได้ยกระดับอุตสาหกรรมวงการเพลงของเคป็อปไปอีกขั้น โดยได้รับการตอบรับอย่างดีจากผู้คนทั่วโลกและถือได้ว่าเป็นการสร้างประวัติศาสตร์หน้าใหม่ของวงการเพลงเกาหลีที่ไม่มีกลุ่มใดเคยทำมาก่อน และก่อนหน้านั้นเอง แบ็กฮย็อนหนึ่งในสมาชิกวง EXO ได้รับเกียรติให้ร่วมขับร้องเพลงชาติในพิธีเปิดงานต้อนรับคณะกรรมการโอลิมปิกสากล ในวันที่ 5 กุมภาพันธ์ ซึ่งวง EXO นั้นก็ได้ทำการแสดงบนเวทีพิเศษในคอนเสิร์ตนับถอยหลัง 100 วัน สู่วันเปิดงาน โอลิมปิกฤดูหนาว 2018 ไปในวันที่ 1 พฤศจิกายน ปี ค.ศ. 2017 ด้วยเช่นกัน[44][45] ในเดือนมีนาคมถัดมา โรงกษาปณ์แห่งชาติเกาหลีที่ได้รับผิดชอบในการผลิตเหรียญรางวัลงานแข่งขันโอลิมปิกฤดูหนาวได้ออกมาประกาศว่าจะผลิตเหรียญที่ระลึกขึ้นสำหรับ EXO เพื่อเป็นเกียรติให้กับการที่พวกเขาได้ขึ้นเป็นจุดศูนย์กลางของกระแสความนิยมในวงการเพลงเกาหลีใต้ ซึ่ง EXO เป็นศิลปินกลุ่มแรกและกลุ่มเดียวในขณะนี้ที่ได้รับเกียรตินี้จากหน่วยงานของรัฐบาล โดยทางโรงกษาปณ์มีแผนที่จะปล่อยเหรียญที่ระลึกออกมาในช่วงกลางเดือนเมษายน[46] สมาชิก ยูนิตย่อยและกิจกรรมเดี่ยวของสมาชิก ในวันที่ 5 ตุลาคม ปี ค.ศ. 2016 ทางบริษัทเอสเอ็มเอนเตอร์เทนเมนต์ได้ประกาศเปิดตัวยูนิตย่อยแรกของเอ็กโซ ซึ่งประกอบไปด้วยสมาชิกสามคนคือ เฉิน, แบ็กฮย็อน และซิ่วหมิน[47] ที่ได้มีผลงานร่วมกันร้องเพลงประกอบละครหลัก เพลง "ฟอร์ยู" ให้กับละครโทรทัศน์ทางช่องเอสบีเอสเรื่อง ข้ามมิติ ลิขิตสวรรค์ ไปก่อนหน้าไม่นานนัก ในวันที่ 24 เดือนเดียวกัน ทางยูนิตก็ได้ถูกเปิดเผยในชื่อที่เรียกว่า เอ็กโซ-ซีบีเอกซ์ ซึ่ง "ซีบีเอกซ์" นั้นมีความหมายจากการนำตัวอักษรภาษาอังกฤษพยัญชนะแรกของทั้งสามคน (C</b>hen, B</b>aekhyun และ X</b>iumin มาย่อเหลือเป็น CBX โดยสามารถเรียกชื่อในภาษาอังกฤษคือ ซีบีเอกซ์ หรือภาษาเกาหลี เฉินแบ็กชิ) เอ็กโซ-ซีบีเอกซ์ได้ปรากฏตัวสู่สายตาสาธารณะชนครั้งแรกด้วยเอกซ์เทนเดดเพลย์ชื่อ เฮย์มามา! มิวสิกวิดีโอสำหรับเพลงนำที่มีชื่อเดียวกับเอกซ์เทนเดดเพลย์ ถูกปล่อยออกมาในวันที่ 31 ตุลาคม[48] อัลบั้มของพวกเขาจัดว่าอยู่ในขั้นประสบความสำเร็จโดยสามารถทำยอดขายได้มากที่สุดในหมวดศิลปินยูนิตย่อยในปี 2016 ด้วยตัวเลขกว่า 275,191 ชุดด้วยกัน เอ็กโซ-ซีบีเอกซ์ได้เปิดตัวครั้งแรกในประเทศญี่ปุ่นในวันที่ 24 พฤษภาคม 2017 ด้วยเอกซ์เทนเดดเพลย์ เกิลส์[49] ซึ่งก่อนปรากฏตัวในประเทศญี่ปุ่นนั้น พวกเขาได้ปล่อยมิวสิกวิดีโอของเพลงโปรโมตหลัก "คา-ชิง!" มาก่อนแล้วในวันที่ 30 เมษายน 2017[50] หลังจากปล่อยตัวอัลบั้มออกมา พวกเขาสามารถทำยอดขายได้กว่า 60,000 ชุด[51] และสามารถขึ้นไปสู่อันดับต้น ๆ ในชาร์ตการจัดอันดับอัลบั้มของแกออนชาร์ตประเทศเกาหลีใต้ได้ด้วยเช่นกัน[52] บทบาทด้านอื่นในวงการ พรีเซนเตอร์โฆษณา ในช่วงต้นเดือนกุมภาพันธ์ของปี ค.ศ. 2013 EXO ได้มีบทบาทในการเป็นพรีเซนเตอร์ให้กับแบรนด์เสื้อผ้า โคลอนสปอร์ต ทางแบรนด์ได้ตั้งชื่อรุ่นรองเท้าตามชื่อของพวกเขาคือ MOVE-XO[53]นอกจากนี้เองทางวงก็ได้เปิดตัวแบรนด์เสื้อผ้าของตัวเองที่เรียกว่า Boy Who Cried Wolf (BWCW) ซึ่งเป็นการหุ้นกับแบรนด์เสื้อผ้าสไตล์สตรีทหลากหลายยี่ห้อด้วยกัน โดยร้านค้าของแบรนด์นั้นตั้งอยู่ที่ OUTLAB ถนนชินซาดงคาโรซูกิล[54] อีกทั้ง EXO ก็ได้มีสัญญาเป็นจำนวนสองปีกับแบรนด์เครื่องสำอางค์ Nature Republic ด้วยเช่นกัน[55]ปัจจุบันวง EXO ได้ทำหน้าที่เป็นพรีเซนเตอร์ให้กับแบรนด์สินค้ามากมายหลายชนิดไม่ว่าจะเป็น ซัมซุง, แบรนด์เสื้อผ้า SPAO, ไอศกรีมบาสกิ้น รอบบิ้นส์, ชุดนักเรียน<i data-parsoid='{"dsr":[31350,31362,2,2]}'>ไอวีคลับ, แบรนด์แฟชั่น MCM, ขนมเปเปโร, ลอตเต้เวิลด์, ห้างสรรพสินค้าปลอดภาษี<i data-parsoid='{"dsr":[31441,31460,2,2]}'>ลอตเต้ดิวตี้ฟรี, ชาเย็นคังชือฝุ, หมวก<i data-parsoid='{"dsr":[31486,31499,2,2]}'>แฮทส์ออน, ไก่<i data-parsoid='{"dsr":[31503,31512,2,2]}'>กุมเน, และรองเท้ากีฬา<i data-parsoid='{"dsr":[31528,31543,2,2]}'>สเก็ตเชอร์ส[56][57][58][59][60][61][62][63][64][65][66][67] การช่วยเหลือสังคม สมาชิกฝั่ง EXO-K ได้รับเกียรติให้เป็นทูตสันถวไมตรีสำหรับงาน Red Cross Youth ในประเทศเกาหลีใต้ในเดือนธันวาคมปี ค.ศ. 2012[68] EXO และ นักแสดงสาว แพ ดู-นา ได้รับแต่งตั้งให้เป็นทูตสันถวไมตรีร่วมกันอย่างเป็นทางการในงาน Fashion-KODE ปี 2014 ซึ่งมีกระทรวงวัฒนธรรมกีฬาและการท่องเที่ยวของเกาหลีและหน่วยงานจัดงานเทศกาลแฟชั่นของเกาหลีร่วมกันเป็นเจ้าภาพในเดือนกรกฎาคม ปี ค.ศ. 2014 และในเดือนกรกฎาคมปีเดียวกัน บริษัทซัมซุงได้ประกาศให้ EXO เป็นแบรนด์แอมบาสเดอร์ในงานแข่งขันกีฬาโอลิมปิกเยาวชนฤดูร้อน 2014[69] ในปี ค.ศ. 2015 EXO ได้เข้าร่วมโปรเจกต์ "Smile for U" ซึ่งเป็นการร่วมมือกันระหว่างบริษัท SM เอนเตอร์เทนเมนต์ และ ยูนิเซฟ ที่ได้จัดโครงการการกุศลทางด้านการศึกษาสาขาดนตรีเพื่อเยาวชนในทวีปเอเชีย โดยทางสังกัดได้นำเงินรายได้ส่วนหนึ่งจากอัลบั้มฤดูหนาวชุดที่สอง Sing for You และอัลบั้มเต็มชุดที่สามของพวกเขา EX'ACT บริจาคเพื่อส่วนรวม[70][71] ทั้งนี้เองสมาชิกที่ได้เข้ามามีส่วนร่วมในโปรเจกต์นี้ก็คือ ไค และ เซฮุน ผลงานเพลง อัลบั้มเกาหลี XOXO (2013) EXODUS (2015) EX'ACT (2016) The War (2017) อัลบั้มญี่ปุ่น COUNTDOWN (2018) ผลงานด้านการแสดง รายการเรียลลิตี้ 2013: EXO's Showtime 2014: XOXO EXO 2014: EXO 90:2014 2015: SurpLines EXO[72] (ไลน์ทีวี) (เข้าร่วมโดย ซิ่วหมิน, ชันย็อล, ไค, เซฮุน และอดีตสมาชิก เทา) 2015: EXO Channel 2017: EXO Tourgram 2018: Exo's World Trip on a Ladder ละครโทรทัศน์ 2015: EXO Next Door ดีวีดี 2014: EXO's First Box 2015: EXO FROM. EXOPLANET #1 - THE LOST PLANET in Japan 2015: EXO FROM. EXOPLANET #1 - THE LOST PLANET in Seoul 2015: EXO's Second Box 2016: EXOPLANET 2 - The EXO'luXion in Japan 2016: EXOPLANET 2 - The EXO'luXion in Seoul 2017: EXOPLANET 3 - The EXO'rDIUM in Japan 2017: EXOPLANET 3 - The EXO'rDIUM in Seoul 2017: From Happiness 2018: Exo Planet #4 – The EℓyXiOn – in Japan 2018: Exo Planet #4 – The EℓyXiOn – in Seoul ทัวร์คอนเสิร์ต คอนเสิร์ตเดี่ยว 2014-2015: EXO FROM. EXOPLANET #1 - THE LOST PLANET 2015-2016: EXOPLANET 2 - The EXO'luXion 2016-2017: EXOPLANET 3 - The EXO'rDIUM 2017-2018: EXOPLANET 4 - The EℓyXiOn คอนเสิร์ตร่วม 2012-2013: SM Town Live World Tour III 2014-2015: SMTown Live World Tour IV 2015: SM Town Live World Tour V คอนเสิร์ตพิเศษ 2013: SM Town Week: Christmas Wonderland (ร่วมกับ f(x)) แขกรับเชิญ 2012: Super Junior – Super Show 4 (เฉพาะ EXO-M เท่านั้นที่เข้าร่วม) รางวัลและการเสนอชื่อเข้าชิง EXO ได้รับรางวัลมากมายจากทั้งเกาหลีใต้และจีนแผ่นดินใหญ่ พวกเขาชนะรางวัลแรกให้กับวงในรายการเพลงของประเทศเกาหลีใต้ มิวสิกแบงก์ ด้วยซิงเกิลเพลง "Wolf" ในวันที่ 14 มิถุนายน ปี ค.ศ. 2013 ปีถัดมาหลังจากการเปิดตัวอย่างเป็นทางการของพวกเขา[73] หลังจากนั้น EXO ก็ได้ทำสถิติในการรับรางวัลกว่า 100 รางวัล เป็นศิลปินชายกลุ่มเดียวหลังจากเกิร์ลกรุปรุ่นพี่อย่าง โซนยอชีแด[74][75]EXO ชนะรางวัลใหญ่จากงานประกาศรางวัลอย่าง 'แดซัง' ทั้งหมด 23 ครั้งด้วยกัน[76][77][78] ซึ่งรางวัลที่โดดเด่นนั้นมาจากแดซังที่ขึ้นรับภายในงานประกาศรางวัล Mnet Asian Music Awards ที่ได้ถูกบันทึกใน บันทึกสถิติโลกกินเนสส์บุ๊ก ในเรื่องของ "วงที่ชนะแดซังมากที่สุด" ปี ค.ศ. 2018[79] โดยรางวัลแดซังนั้นถือว่าเป็นรางวัลที่มีเกียรติและถือเป็นรางวัลใหญ่ที่สุดในอุตสาหกรรมวงการเพลงของเกาหลีใต้[80] ประเด็นทางกฎหมาย อ้างอิง แหล่งข้อมูลอื่น (in Korean) หมวดหมู่:กลุ่มดนตรีที่ก่อตั้งในปี ค.ศ. 2012 หมวดหมู่:กลุ่มดนตรีเคป็อป หมวดหมู่:เอ็กโซ
https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B9%87%E0%B8%81%E0%B9%82%E0%B8%8B%20%28%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%94%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B5%29
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 1577, 3571, 5524, 8356, 9691, 10863, 12338, 15081, 16514, 17926, 19914, 21139, 22691, 23595, 24254, 25821, 26531, 28161, 30205, 31767, 33914, 34508, 36180, 37625, 38975, 39934, 41204, 41933, 43562, 45229 ], "plaintext_end_byte": [ 1536, 3569, 5523, 8287, 9690, 10862, 12337, 15080, 16513, 17925, 19890, 21138, 22690, 23594, 24253, 25820, 26530, 28160, 30204, 31715, 33913, 34507, 36179, 37624, 38974, 39902, 41203, 41932, 43561, 45216, 46210 ] }
متى توفي أغسطس دفوراك ؟
أنتونين دفورجاك
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
أنتونين ليوبولد دفورجاك أو أنتونين دفوراك (Antonín Leopold Dvořák؛ 8 سبتمبر 1841 في بوهيميا بإمبراطورية النمسا - 1 مايو 1904 في براغ) مؤلف موسيقي تشيكي بوهيمي. درس في مدرسة الأرغنات في مدينة براغ، وعزف الكمان الأوسط في أوركسترا المسرح الوطني (1861 إلى 1871). نشر أول أعماله بمعاونة من يوهانس برامز. بعد أدائه مقطوعة "التراتيل" (Hymnus) في عام 1873، كسب شهرة عالمية. في عام 1884 انتقل إلى إنجلترا لتأليف بعض أعماله، وعاش في الولايات المتحدة الأمريكية بعد ثمان سنوات. كان دفورجاك أيضاً رئيس المعهد الموسيقي الوطني في نيويورك (1892 إلى 1894) حينما ألف "سيمفونية نيويورك" التي احتوت على نغمات للموسيقى الأمريكية الشعبية. بعد عودته لبراغ، عين بروفسور ومدير للمعهد الموسيقي هناك. لم يكتب أي نوتات باليه، ولكن تم استخدام عدد من مؤلفاته الموسيقية للرقص، مثل "التنويعات السيمفونية" (Symphonic Variations). من أعماله المعروفة الأخرى: "الرقصات السلافية" (1878)، و"متتالية في مقام لا" بعنوان "الأمريكي" (1893). حياته السنوات الأولى ولد أنطونين (ليوبولد) دفورجاك في نيلازوفز قرب كرالوبي، في 8 سبتمبر 1841. لم تتعدّ الإنجازات الموسيقية لوالده فرانتسك العزف على ال قانون Zither وتأليف عدة رقصات بسيطة. منح ناظر مدرسة القرية أنطونين تعليمه الموسيقى الأول. وقبل وقت طويل كان يعزف الكمان في حانة والده وفرقة القرية والكنائس المجاورة. غادر المدرسة قبل بلوغه 12 سنة؛ كان من المحتمل أن يعمل في محل الجزارة مثل والده وجده. ولينال خبرة أوسع، ترك الوطن بعد عام إلى زلونيس وهي بلدة أمكنه فيها تعلم الألمانية، وأتاحت له إمكانيات موسيقية أكبر. أحرز تقدماً جيداً في دراساته الموسيقية تحت إرشاد أنطونين ليمان، مدرس في المدرسة الألمانية وعازف الأرغن بالكنيسة. علمه ليمان العزف على الكمان والفيولا والبيانو والهارموني الخاص بالأرغن والآلة ذات لوحة المفاتيح. ولتحسين لغته الألمانية أرسل دفورجاك عام 1856 إلى تشايسكا كامنيسا في شمالي بوهيميا لمدة سنة، وأثناء وجوده هناك أكمل دراسته الموسيقية بإشراف فرانز هانك. توجد أسباب لاعتقاد أنه لم يكمل تدريبه. فرانتسك كان مصمماً أن يصبح جزاراً، لكن توسلات ليمان وعرض أحد أعمامه مساعدته مالياً، إلى جانب كراهية أنطونين للجزارة، وحبه الشديد للموسيقى وتصميمه على المجازفة في امتهان الموسيقى، جعل فرانتسك يلين أخيراً. عام 1857 دفورجاك التحق بمدرسة براغ للأرغن، حيث تلقى تعليم تقليدي كموسيقي في الكنيسة وتلقى دروساً في الأرغن من الناظر كي إف بتش. أثناء العام الأول التحق أيضاً بمدرسة مجاورة لتحسين لغته الألمانية. توفي بتش عام 1858 وخلفه جوزيف كيرشي، الذي امتدت اهتماماته الحديثة لمندلسون وحتى ليست. صار دفورجاك عازف الفيولا المقتدر، وتمكن من المشاركة دون أجر في حفلات جمعة سانت سيسليا؛ وقد تضمنت برامجهم عدداً من الأعمال المعاصرة. كما عزف في حفلات اليوبيل الذهبي الهامة لكونسرفتوار براغ، وحين قررت أوركسترا مسرح "إستيتس "عرض تانهاوزر ولوهنجرين لفاجنر، وربما إنتاج أعمال مايربير كذلك، شارك فيها بشكل مؤكد. لا شك أنه أحيانا ادخر مال يكفي لحضور حفلات حين يظهر ليست أو بولوف أو كلارا شومان، لكنه لم يقدر على سداد ثمن النوت الموسيقية، ولم يكن يملك بيانو في منزله، لذا كانت صداقته الوثيقة باكبل بندل (طالب في العام الثالث ومايسترو ومؤلف موسيقي موهوب) قيّمة جداً له؛ إذ سمح له بندل دراسة المجموعة الكبيرة التي امتلكها من النوت الموسيقية وأتاح له العزف بحرية على البيانو الخاص به. حين تخرج دفورجاك عام 1859 منح الجائزة الثانية فقط، قيل له آنذاك أنه ممتاز لكن أقل موهبة في الجانب النظري منه في الجانب العملي. حصل دفورجاك على أول وظيفة مهنية بعد مغادرته المدرسة وكانت مع فرقة صغيرة، قادها كاريل كوزماك، التي عزفت في المطاعم والحفلات وعام 1862 خلال فترة التدفق الكبير للثقافة القومية في بوهيميا، صارت نواة اوركسترا مسرح جديد. وللتسع سنوات التالية كان دفورجاك عازف الفيولا الرئيسي في الاوركسترا، أولا تحت جي إن ماير ومن 1866 تحت سميتانا؛ حين قاد فاجنر برنامج لموسيقاه الخاصة في براج في اوائل فبراير 1863، تعرض دفورجاك لخبرة عزف افتتاحية تانهاوزر، ومقتطفات من "أساطين الشعراء في نورمبرج" و"الفالكيري" ومقدمة "تريستان وأيزولدة". أول أعماله الجادة ترجع لهذه الفترة. بعض موسيقى الحجرة، سيمفونيتين 1865، كونشرتو للتشيللو، مجموعة أغاني مستلهمة من حبه من طرف واحد لإحدى طالباته، جوزفينا شيرماكوفا. على الأرجح بدأ التدريس في أوائل 1860، طلابه تضمنوا آنا شيرماكوفا شقيقة جوزفينا الصغيرة، وزوجته في المستقبل. أكمل أول عملين أوبرا، "ألفريد"، و"الملك ومشعل الفحم" في أعوام 1870 و1871 وحصل على وعد أن الثانية، وهي أوبرا كوميدية على نموذج فاجنر، ستعرض على المسرح، لكن آخر الامر اعلن أنها "أعقد من اللازم" (سميتانا قاد الافتتاحية في الحفل الفيلهارموني في 14 أبريل 1872، حين أحسن استقبالها) في نفس الوقت تقريبا عرضت بعض الاغاني والحركة البطيئة من ثلاثية البيانو في الامسيات الموسيقية الخاصة التي بدأها لودفينا بروتشازكا؛ وبعد عدة أشهر عزفت خماسية البيانو مصنف رقم 5 في إحدى الامسيات. ومنذ تخليه عن منصبه في المسرح 1871 تمكن من تكريس مزيدا من الوقت في التاليف. لكن كان صعب العمل في وظيفتين حتى أوائل 1873 حين طلب منه جان نيف وهو تاجر جملة ثري أن يعمله عنده كعازف مصاحب له ولزوجته في الغناء ويقوم بتدريس البيانو لأبنائهما. اعتمد دفورجاك على التدريس كمصدر دخل رئيسي حتى 1878.[1] من الاعتراف الأول حتى الشهرة الدولية بدأ دفورجاك يجذب الانتباه كمؤلف موسيقى في سن 31، حين عرضت كنتاتا وطنية "ورثة الجبل الأبيض" في 9 مارس 1873 بنجاح مذهل. شعر بالتشجيع الكبير، فشرع العمل في سيمفونية ثالثة. بعد عدة أشهر رفض عمله "الملك ومشعل الفحم"؛ لكن التأثير عليه كان جيدا، فأجبر على أن يصبح منتقد لذاته بحدة، لدرجة أنه ليس فقط أتلف عددا كبيرا من أعماله الاولى، لكن في صيف 1874 اتخذ خطوة غير معتادة لوضع ليبريتو الاوبرا غير الناجحة بعدم استخدام الموسيقى الأصلية. في الوقت نفسه تخلى عن ميوله الفاجنرية السابقة. في نوفمبر 1873 تزوج آنا شيرماكوفا، وبعد عدة أشهر صار عازف أرغن في سانت أدلبرت في براج. كانت تجربة مفيدة لسماع سيمفونيته الثالثة تعرض في حفل فيلهارموني في 29 مارس 1874، قادها سميتانا، رغم أنه أكمل بالفعل سيمفونية رابعة. اللحن الثاني لعمله "الملك ومشعل الفحم" أنتج في 24 نوفمبر. بحلول يوليو 1874 كان دفورجاك يملك كل من الثقة الكافية وأعمال جديدة ليدخل 15 عمل، بما في ذلك أحدث سيمفونيتين له، بعضها افتتاحيات وأغنيات من مسودة Dvůr Králové (اسم مدينة في التشيك) مصنف رقم 7، لجمعية النمسا، التي أقيمت لمساعدة الفنانين الشباب الفقراء والموهوبين. المحكمون كانوا يوهان هربيك (قائد الأوبرا الإمبريالية) وهانزليك وبرامز وحصل دفورجاك على جائزة قيمتها 400 جولدن. هذا منحه تشجيعا جديدا: كذلك بعض موسيقى الحجرة وأعمال أخرى أصغر، كتب أوبرا كبيرة من خمسة فصول، "فاندا" (كان مشروع طموح ، بالنظر إلى قلة قدراته الفنية وخبرته)، والسيمفونية رقم 5 في مقام فا الكبير، التي تمثل تقدما كبيرا على أي شيء كتبه في السابق. نافس في المسابقة عدة مرات وفاز في 1876 و1877. ومنذ عام 1873 فصاعدا نشرت عدة مؤلفات لدفورجاك، معظمها من دار نشر ستاري في براج؛ لكن الدار كانت صغيرة، ولم يتوقع منها نطاق واسع في النشر. في 30 نوفمبر 1877، كتب هانزليك يعلمه أن فاز ب600 جولدن، وأخبره بمدى اهتمام برامز بموسيقاه. كتب برامز إلى ناشره سيمروك في 12 ديسمبر والنتيجة مباشرة قبول الناشر "الدويتوات المورافية"، وطلب منه كتابة "الرقصات السلافية"، ونشر كلا العملين في 1878. ونقدهم بشكل مؤيد لويس إيلرت في المجلة القومية في برلين في 15 نوفمبر ذلك العام. ثم واصل سيمروك نشر ثلاثة رابسوديات سلافية جديدة، وسرينادة لآلات النفخ، والسداسية الوترية، والرباعية الوترية في مقام مي بيمول، ومجموعتين من الأغنيات، والمزيد من الدويتوات المورافية وأعمال أخرى، كلها خلال 12 شهر. في نفس الوقت أصدرت دار نشر "بوت وبوك" خمسة أعمال لدفورجاك، بما في ذلك "اللحن والتنويعات للبيانو"، و"السرينادة للوتريات"، و"ثلاثية للبيانو في مقام صول صغير". مع إتاحة الكثير من موسيقى دفورجاك، العروض الأجنبية تلت بعضها البعض في تلاحق سريع. وقتها حين سمع الجمهور الرقصات السلافية في براج، برنارد جوتلوبر قدم العرض الأول للمجموعة الأولى من 8 رقصات في درسدن: أرقام 1:4 في 4 دسمبر و5:8 في 18 ديسمبر 1878. في العام التالي سمعت مجموعات صغيرة مختارة في هامبورغ ونيس في يناير، في برلين في أوائل فبراير وفي كريستال بالاس سيندهام، في مارس. الرابسوديات السلافية رقم 2 عرضت في درسدن في 3 سبتمبر 1879، رقم 3 قدمت عرضها العالمي الأول في برلين في 24 سبتمبر، وهي رابسودية سلافية غير معروفة عرضت في بيرن في 9 أكتبر، ورقم 1 عرضت في مونستر في 8 نوفمبر ذلك العام. العرض الأمريكية في سنسيناتي وبالتيمور ونيويورك تلت في فبراير ومارس 1880. رباعي يواكيم مع جيكبسون وديشرنن قدم العرض الأول للسداسي الوتري في برلين في 9 نوفمبر 1879، وفي 10 نوفمبر ذلك العام فرضت الرباعية الوترية في مقام مي بيمول في ماجدبورج، قبل خمسة أسابيع عرضت في براج. السرينادة في مقام ري الصغير لآلات النفخ عرض في درسدن في 12 نوفمبر 1879، وفي هامبورغ في 24 أبريل 1880 ثلاثية البيانو في مقام صول الصغير والسرينادة والرومانس في مقام فا الصغير للكمان والبيانو ظهرت في برنامج مخصص لموسيقى دفورجاك. كان هانز ريختر متلهفا لتقديم العرض الأول للسيمفونية رقم 6 في مقام ري في فيينا، لكن الشعور المعادي للتشيك منع هذا (أهدى دفورجاك العمل إليه). كلنجيل قدم أول عرض في الخارج للعمل في لايبزغ في 14 فبراير 1882، وفي 22 أبريل قاده مانز في كريستال بالاس. مع ذلك، نتيجة هذا الاهتمام الذي ظهر بسرعة بموسيقى دفورجاك، بدأ الناشرون وآخرون في عمل مطالب متزايدة للمؤلف. حصل سمروك على الخيار الأول في كل عمل كتبه، فترك دفورجاك حرا ليقدم أعمال ليست جديدة كليا على "بوت وبوك" او شليسنجر. في أي وقت من حياته لم يسمح دفورجاك لأي وقت بالمرور دون البحث عن كلمات الأوبرا جديدة، فألف أوبرا أو راجع واحدة كتبها بالفعل. بالتالي بعد عامين من كتابة "فاندا" أكمل الأوبرا كوميك "المزارع الخبيث"؛ وبعد خمس سنوات اخرى، الآن مع خبرة أكبر بكثير، كتب جراند أوبرا ناجحة نسبيا من أربعة فصول، "دميتري". الان كانت إنتاج براج لاوبراته تشير الاهتمام في الخارج، خاصة إنتاج "المزارع الخبيث" وأوبرا كوميدية كتبهت قبلها من فصل واحد، "العشاق المكابرون"، كلاهما نشرها سيمروك عام 1882. ثقة شوش (مايسترو أوبرا درسدن) في أعمل الأول برره العرض الناجح في درسدن في 24 أكتوبر 1882، في حين تلا انتاج في هامبورغ في 3 يناير 1883. في نحو ذلك الوقت، بارون هوفمان، مدير أوبرا فيينا الإمبريالي، كان يحاول إغراء دفورجاك بليبريتو ألماني؛ لكن المؤلف الموسيقي لم يكن في عجلة ليقرر ان كان بوصفه تشيكي لديه مبرر الاستفادة من كلمات ألمانية. برامز كان العامل الأساسي لنجاح دفورجاك، فهو كان سبب اهتمام يوكيم بموسيقى دفورجاك وأعد دفورجاك ليزور "يونير" مدير الاوبرا الإمبريالية، واتصالاته مع هيلمبرجر (عازف الكمان الصولو للاوبرا الإمبريالية) على الأرجح أدى لتفويض الآخر له بكتابة الرباعية الوترية في مقام دو مصنف رقم 61. اقتنع كل من برامز وهانسليك بشدة أنه من الحكمة لدفورجاك الابتعاد عن "مسرح براج" إلى مركز موسيقى مثل فيينا، مع تقاليده الموسيقية القوية. مثلما عبر عنه هنسليك في رسالة يوم 11 يونيو 1882: "بعد هذه النجاحات الأولى العظيمة، يتطلب فنك آفاق أوسع وبيئة ألمانية، وجمهورية أكبر غير تشيكية". في حين كان دفورجاك شديد الامتنان لمساعدة أصدقائه، كان مدرك بدشة مدى معاناة شعبه في ظل حكم الهابسبورغ، والعداء المستمر من المتحدثين بالألمانية تجاه الشعب التشيكي؛ ووجد من الصعب قبول النية الحسنة من أصدقائه حين اخذت هذا الشكل. العرض الأول لستابات ماتر لدفورجاك لم يحدث حتى 23 ديسمبر 1880، بعد إكماله بثلاثة أعوام. نشر في العام التالي وأداه يناتشيك في برنو وبيلوفتز في بودابست في ابريل 1882. حين قدمه بارنبي في ليدز في 10 مارس 1883 كان ترحاب متحمس، الذي قد يسهم جيدا في القرار اللاحق للجمعية الفيلهارمونية لدعوة المؤلف إلى لندن لقيادة بعض موسيقاه. كانت هذه الفرصة الأولى لدفورجاك لقيادة الأوركسترا خارج بوهيميا. قدم ريختر الرابسودية السلافية رقم 3 في فيينا وعندما عرض "المزارع الخبيث" في درسدن، لكن ترحاب لندن كان أكثر دفئا. في الثلاثة عروض العلنية في مارس 1884 قاد أولا "ستابات ماتر" في رويال ألبرت هول، ثم "الافتتاحية الهوسية"، والرابسودية السلافية رقم 2 والسيمفونية رقم 6 في سانت جيمس هول وآخر اسكرتزو كابريشيوزو مصنف رقم 66، وليلية للوتريات مصنف رقم 40 في كريستال بالاس، حيث ظهر كذلك كعازف مصاحب في اثنين من "الألحان الغجرية" وفي الحال تلقى دعوة لقيادة "ستابات ماتر" ونفس السيمفونية في "مهرجان ثري شوار" في ووستر، ولكتابة أعمال كوارلية كبرى لبرمنجهام ومهرجانات ليدز وسيمفونية جديدة للجمعية الفيلهارمونية. توقع فترة بلا قلق مادي جعله يقرر شراء كوخ وأرض في فيوسكا، قرب بربرام وهو منتجع ريفي مناسب حيث يمكنه التأليف في سلام.[2] سنوات النضج خلال فترة 1884-1886 كانت الاستعدادات لزيارات إلى إنجلترا لها الأولوية في ذهن دفورجاك. في ا,اخر 1884 سافر إلى برلين ليقود أوركسترا برلين الفيلهارموني في حفل يتضمن كونشرتو البيان، عزفته آنا جروسريلك و"الافتتاحية الهوسية"؛ وبعد ذلك بوقت قصير هانز فون بولوف، الذي أصبح متحمسا لهذه الافتتاحية والسيمفونية السابعة، التي أحضرتها أوركسترا منينجين لبراج، ودعت دفورجاك لقيادة الافتتاحية "وطني". التفويض الإنجليزي شكل تحديا كبيرا لدفورجاك، وكان مستعدا لمواجهة هذا التحدي. أثناء العمل في الكانتاتا الدرامية "عروس الشبح" لبرمنجهام، اصبح مقتنعا أن هذا أفضل عمل له؛ وتحول إلى سيمفونيته رقم 7 في مقام ري الصغير، التي كان يؤلفها للجمعية الفيلهارمونية، قرر جعلها، بمساعدة الله، "عمل يهز العالم". واقترح أن السيمفونية تدين بصفاتها النبيلة لكتابتها أثناء فترة من الازمة الشديدة. كان بارون هوفمان يحاول إقناع دفورجاك بكتابة اوبرا ألمانيا لفيينا. بعد فوزه بالفعل بالشهرة الدولية مع موسيقاه الاوركسترالية والكورالية وموسيقى الحجرة، كان دفورجاك حريصا أن يحاول مضاهاة هذه الانجازات في المسرح. أراد اوبرا فيينا أن تأخذ واحدة من اوبراته التشيكية، لكن الإدارة رفضت أوبرات "المزارع الخبيث" و"ديمتري". رفض أوبرا "ديمتري" جرحه بعمق، فكانت ناجحة في براج، وموضوعها الروسي-البولندي بدا مناسبا لفيينا؛ لكنه علم أن الجمهور في فيينا كان "سئم نوعا ما من التراجيديات الطويلة من خمسة فصول". السبب الرئيسي لتواني دفورجاك عن مراعاة رغبات البارون كن شعوره إن فعل هذا فيعتبر خيانة رفاقه التشيك. ومثير للسخرية أن الاوبرا الإمبريالية أخيرا ألغت القرار لمنع "المزراع الخبيث" وعرضتها في 19 نوفمبر 1885 - لكن وقت الأزمة السياسية الكبيرة، حتى أن الإنتاج لم يلاق حماس وكان العرض مهزلة. مع ثلاث زيارات تالية لإنجلترا أضاف دفورجاك لسمعته كواحد من المؤلفين المعاصرين المهمين. العرض الأول الإنجليزي ل"عروس الشبح" في برمنجهام كان ملحوظ لحماس الجمهور، وفي زيارته الخامسة كان العرض الأول لأوراتوريو "سانت لودميلا" في ليدز في 15 أكتوبر 1886 حقق نجاحا آخر. ومع ذلك، كانت الجماهير اصغر حين قاد دفورجاك العمل في سانت جيمس هول وكريستال بالاس في الأسابيع التالية، والجمعيات الكورالية الإقليمية لم تود عرضها. ومع ذلك، الموسيقى الكورالية لدفورجاك كانت ثبتت أنها أكثر ترحابا في إنجلترا من أي مكان اخر. أثناء هذه الفترة بدأ بعض النزاع يتطور بين المؤلف الموسيقي وناشره. الخلاف الأول كان يتعلق بالسعر المقرر دفعه للسيمفونية السابعة؛ تلا ذلك شجار بشأن إصرار سيمروك على طباعة عناوين أعماله واسم دفورجاك الأول بالألمانية. طلب المؤلف أن تظهر العناوين بكل من التشيكية والألمانية وأن يظهر اسمه "انط."، الذي يمكن أن يكون اختصار لاسمه "أنطونين" بالتشيكية و"أنطون" بالألمانية. ولمدة طويلة كان سيمروك يحث دفورجاك على أن يقدم له مجموعة ثانية من الرقصات السلافية؛ لكن في حين ركز ذهن الموسيقي على اعمال واسعة النطاق، كان هذا خارج النقاش. جاءت فرصة جديدة في صيف 1886، في حين كان دفورجاك في حالة مزاجية مسترخية حين عزف فرانتشك أوندريتشك كونشرتو الكمان مع أوركسترا فيينا الفيلهارموني في حفل يوبيل اتحاد المغنين السلافيين، ذهب ذفورجاك هناك ليقود الاوركسترا. في نحو هذا الوقت أيضا، بدأ ينظر خلال أعمال سابقة ويراجع بعضها ليساعد على تحقيق المطالب المطلوبة منه. وخطر له ان ريختر قد يكون مهتما بتنويعاته السيمفونية، التي ظلت دون عرضها لعشر سنوات. كان محقا؛ فريختر أسعده هذا العمل المنسي، وبعد تقديمه في حفل لندن في 16 مايو 1887 تمكن من القول أنه في خبرته كلها في قيادة الاوركسترا انه لم ينجح أي عمل جديد آخر بهذا الحد. بعد ثلاثة أشهر بدأ دفورجاك العمل في خماسية للبيانو في مقام لا مصنف 81، وقبل نهاية العام انشغل في أوبرا أخرى the jacobin التي لم يكملها إلا بعد عام. دفورجاك دعي لقيادة "ستابات ماتر" في بودابست في مارس 1888، والسيمفونية الخامسة في دريسدن بعد عام. في 1889 طلب منه مرتين الانضمام إلى طاقم التدريس في كونسرفتوار براج، الذي كان يقوده حينها انطونين بنيفتز؛ لكن لم يكن مستعدا ليلزم نفسه بالتدريس وقتها، ولم يقبل إلا بعد عامين. في يونيو منح مرتبة التاج الحديدي من النمسا، وبعد عدة أشهر استقبله الامبراطور. اطلق السيمفونية الثامنة في براج في 2 فبراير 1890. زيارة دفورجاك لروسيا في مارس 1890 كانت نتيجة صداقته مع تشايكوفسكي، التي تكونت اثناء بقاء تشايكوفسكي في براج في فبراير 1888 وتجددت لدى عودته في نوفمبر. دعا تشايكوفسكي دفورجاك إلى روسيا في الزيارة الثانية لكن اضطر إلى الانتظار عدة أسابيع ليرد عليه بحسم: ابتهج حين قبل دفورجاك لكن كان في جولة للخارج أثناء زيارة دفورجاك بأكملها. في موسكو في 11 مارس 1890 قاد دفورجاك برنامج يضم سيمفونيته الخامسة، والأداجيو من سرينادة في مقام ري الصغير، والاسكرتزو كابريشيوزو، والرابسودية السلافية رقم 1 والتنويعات السيمفونية. بعد عدم إتاحة عمليا لأي فرصة سابقة لسماع أي أعمال دفورجاك، وبعد مراجعة أعمال جديدة بالكامل لهم باستثناء الرابسودة، غادر الروس القاعة قبل انتهاء الحفل، وعلق على ذلك النقاد؛ ولم يؤيده إلا الجمعيات التشيكية والألمانية. الترتيبات في حفل الجمعية الموسيقية الروسية في سانت بطرسبرج في 22 مارس كان أفضل نوعا ما: في هذه المناسبة لم يقدم دفورجاك سوى عملين، السيمفونية رقم 6 ومرة أخرى الاسكرتزو كابريشيوزو. لدى عودته للوطن انتخب دفورجاك عضوا في الأكاديمية التشيكية للعلوم والنون. وبعد بضعة أيام سافر إلى لندن لتقديم سيمفونيته الثامن في حفل الجمعية الفيلهارمونية في 24 أبريل 1890. أثناء معظم العام انشغل بالكامل بقداس جنائزي اوكلته بكتابته احتفال برمنجهام. حدثت خلافات أخرى مع سيمروك، الذي توانى عن تقديم الأجر الكامل للسيمفونية الجديدة، مجادلا أن فقط الأعمال الصغيرة تحقق ربح: ولم يشأ نشر القداس الصغير في مقام ري. بما أن النزاع لم يحل في أكتوبر، قطع دفورجاك علاقاته مع سيمروك ولاحقا باع كلا العملين إلى دار "نوفيللو" في نوفمبر 1890 كان في فرانكفورت يقود السيمفونية الثامنة والافتتاحية الهوسية. وبعد شهرين بدأ يغطي دروس في فصول التأليف الموسيقي في الكونسرفتوار، كان من بين طلابه جوزيف سوك وأوسكار نيدبال. فيمارس 1891 جامعة براج منحته دكتوراه فخرية، وفي يونيو ذهب إلى كامبردج ليتسلم دكتوراه فخرية في الموسيقى. في 15 يونيو، قبل الاحتفال بيوم، قاد السيمفونية رقم 8 وستابات ماتر، وغنى ألباني "أين أنت، يا أبي العزيز؟" من "عروس الشبح". تم الاحتفال بمرور خمسين عام على مولد دفورجاك في براج لكنه فضل البقاء في هدوء في "فيوسكا". وبعد شهر في 9 أكتوبر، قاد العرض الأول لقداسه الجنائزي في برمنجهام، حيث ترك انطباع دائم أكثر مما تركه "سانت لودميلا" في ليدز. في يونيو 1891 دعته السيدة جانيت ثيربر دفورجاك ليدير الكونسرفتوار الوطني للموسيقى في نيويورك براتب 15000 دولار في السنة. رغم أنه وجد الفكرة جذابة، احتاج للتأكد أن الاحوال مرضية، لذا لم تكتمل المفاوضات ولم يوقع العقد حتى ديسمبر. العقد كان له لتولي الوظيفة لعامين من 1 أكتوبر 1892 لمدة خمسة أشهر في بداية ذلك العام قضى دفورجاك معظم الوقت في جولة وداع لبوهيميا ومرافيا مع عازف الكمان فرديناند لاتشنر وعازف التشيللو هاناس ويهان، يعزف الثلاثية الجديدة dumky في 40 حفل. في حفل وداع خاص في براج في 28 أبريل قاد العرض الأول لدورة كاملة حديثا من ثلاث افتتاحيات مصنف 91-93. "في نطاق الطبيعة"، "كارنفال"، و"عطيل". وقت المعرض الدولي في فيينا، استغلت فرقة المسرح القومي الفرصة لزيارة المدينة لتقديم عملين بالتشيكية لم يعرضا من قبل هناك. في 1 يونيو 1892 عرضوا. "الخطيبة المباعة" واليوم التالي "ديمتري"، وهو العمل الذي رفضته الاوبرا الإمبريالية قبل ذلك بثمانية أعوام.[3] الفترة التي قضاها في أمريكا كان مخطط بشكل خاص أن يتصادف وصول دفورجاك إلى نيويورك مع الاحتفالات التي تخلد ذكرى المئوية الرابعة على اكتشاف أمريكا. بما أن قصيدة رودمان دريك "الراية الأمريكية" لم تصل إليه في الموعد، كتب بدلا منها "تسبيحة" للبرنامج المويقي قبل مغادرة الوطن. هدف السيدة ثيربر في دعوته كان مزدوج: توقعت منه تأسيس مدرسة أمريكية للتاليف الموسيقي، وأرادت شخص معروف وليس مجرد مدير للكونسرفتوار الذي أسسته. كما حرصت على دفورجاك ان يكتب اوبرا أمريكية عن "هياواثا" القائد الأمريكي من السكان الأصليين ، لكن لم يتقدم المشروع قط وراء مجرد عدة اسكتشات أولية. ادارت الكونسرفتوار على أساس خيري، وتحكمت في التمويل؛ كان متوقع من دفورجاك تدريس التأليف الموسيقي والتوزيع الأوركسترالي لمعظم الطلاب الموهوبين 3 مرات في الاسبوع، وفي الثلاث أيام الاخرى للجوقة والاوركسترا، وأن يتوفر عند اللزوم للاستشارة في العمل مع السيدة ثيربر. أثناء الشتاء الأول قاد "التسبيحة"، والافتتاحية الثالثة، والسيمفونية السادسة والافتتاحية الهوسية في نيويورك والقداس في بوسطن، وبين يناير ومايو 1893 كتب السيمفونية رقم 9 في مقام مي الصغير "من العالم الجديد". وحيث اهتم دفورجاك بموسيقى الأمريكان السود، استغل الفرصة لدعوة مطرب أسود موهوب ليغني أغاني السود الدينية له كان يدعى هاري تي بيرلي، وهو طالب في الكونسرفتوار القومي، لكن لم يكن من طلابه. قضى دفورجاك إجازة الصيف مع أسرته في سبيلفيل، وهي منطقة فيها أقلية تشيكية في شمال شرق آيوا؛ أثناء فترة بقاءه هناك كتب الرباعية الوترية في مقام فا والخماسية الوترية في مقام مي بيمول، كلاهما يعرف باسم "الأمريكية". ذهب لشيكاغو للمعرض العالمي، وفي "اليوم التشيكي"، 12 أغسطس، قاد السيمفونية الثامنة، و3 رقصات سلافية مصنف رقم 72 و"وطني". دعاه إدوارد روزووتر إلى أوماها، وهو صاحب جريدة تشيكي أمريكي، أعد له احتفال في بداية سبتمبر. من هناك ذهب غإلى سانت بول ليرى القس بي جي ريندا وهو مروافي، والتشيك قدموا له احتفال أخر. في رحلة العودة إلى نيويورك توقف في بفالو وشلالات نياجرا. مباشرة بعد عودته قاد "الافتتاحية الهوسية" والمزمور 149 في احتفال ووستر الموسيقي، في ماساتشوستس بنجاح كبير. قرب نهاية العام واصل العلاقة مع سيمروك، الذي، تمكن حينها من نشر السيمفونية التاسعة، ودورة الثلاث افتتاحيات مصنف 91-93، والخماسية والسداسية "الأمريكية" وسوناتينا للكمان عام 1894. السوناتينا مصنف رقم 100، أهداها إلى أبنائه الستة. أسرع نشرها عندما عرض برامز بسخاء تصحيح المسودات، وهي لمسة صداقة كان دفورجاك ممتن لها بعمق. السمفونية "من العالم الجديد" عرضت للمرة الاولى (إلى جمهور متلف وشديد الحماس) من صديق دفورجاك أنطون سيدل في قاعة كارينجي في نيويورك، في 16 ديسمبر 1893، ورباعي كنيسزل قدم العرض الأول للرباعية الوترية في مقام مي في بوسطن في 1 يناير والخماسية الجديدة في نيويورك في 12 يناير. منذ منتصف نوفمبر 1893 كانت السيدة ثيربر تحث دفورجاك على توقيع عقد جديد ليسري بعد انقضاء مدة سريان العقد الحالي في مايو التالي. لم يكن في عجلة لفعل ذلك أساسا بسبب قلقه الشديد على وضعه المالي. حتى قبل وصول الأزمة المالية في أمريكا لذروتها عام 1893، تأخرت السيدة ثيربر عن سداد راتب دفورجاك الشهري عدة أشهر. نصف أجره كان مقرر إيداعه في حسابه في بنك براج في سبتمبر 1893 ظل دون سداد عدة أشهر أخرى، وكان هناك فجوة كبيرة في المبالغ الشهرية أثناء شتاء 1893-1894. آخر الأمر دفعت المبالغ وتعهدت بسداد الديون التي تحملتها، مما اعاد دفورجاك لمائدة المفاوضات. اخيرا في 28 أبريل 1894، وافق على العودة إلى نيويورك لعامين آخرين. عاد إلى بوهيميا في الصيف، وقضى وقتا هادئا وسعيدا في المنتجع الريفي المحبوب لديه. رغم أن السيدة ثيربر لم تحافظ على الوعد بالكامل، غادر منزله كالمعتاد ليواصل مهامه كمدير للكونسرفتوار الوطني في 1 نوفمبر. قبل نهاية 1893 كتب دفورجاك السوناتينا للكمان والبيانو وأثناء الشهور الصعبة فبراير ومارس في العام التالي كتب متتالية البيانو في مقام لا الكبير و"الأغنيات الإنجيلية". في أبريل ويوليو 1894 راجع الفصلين 2و4 من "ديتمري"، فأثناء ذلك جعلهم فاجنريين بشكل أكبر، وهذا نتيجة تجدد اهتمامه بفاجنر بعد مناقشاته مع سيدل. لدى العودة إلى الكونسرفتوار لعامه الثالث (الذي دام في هذه الحالة ستة أشهر فحسب) استقر ليكتب كونشرتو التشيللو في مقام سي الصغير. أكمله بعد 3 أشهر، مباشرة قبل سماع انه صار عضو شرف في جمعية أصدقاء الموسيقي في فيينا، في الصيف شعر بالإجبار على استبدال المازورات الختامية اللامعة بكودا تأملية طويلة، حيث أعاد إدخال ذكرى لأغنيته في مقام 82، التي تحولت إلى أندانتي؛ حضر جنازة جوزفينا شيرماكوفا للتو وكانت هذه الأغنية مفضلة لديها. اهدى العمل إلى ويهان. اثناء 1894-1895 الوضع المالي تحسن بشكل كبير، لكن زاد كره دفورجاك للابتعاد مدد طويلة عن المنزل. وحصل بالفعل على موافقة السيدة ثيربر لتقليل عامة الرابع في نيويورك من 8 إلى 6 أشهر؛ لكن اتضح بتزايد أن رفاهية وصحة أطفاله الستة ستعاني إذا انقسمت الأسرة مرة أخرى. بعد طلب نصيحة جوزيف هلافكا، مؤسس الأكاديمية التشيكية للعلوم والفنون، قرر دفورجاك تقديم استقالته للسيدة ثيربر. بما أنه ظل وفيا لها في المحن، فلم يكن لديها خيار سوى أن تقبل استقالته. في 1 نوفمبر 1895 واصل دفورجاك تدريسه لفصول التأليف الموسيقي في كونسرفتوار براج.[5] السنوات الأخيرة بعد شعوره بالرضا لأسرته المحيطة به مرة أخرى، ولقربه من أصدقائه وإقامته في الريف الذي أحبه، لكن حزن بعمق لوفاة أخذ زوجته المحبوبة، استقر دفورجاك ليكتب رباعيتين وتريتين، في مقام صول ولا بيمول، انهى الثانية في 30 ديسمبر 1895. بعد ذلك استكشف بعض المنطقة الموسيقية غير المألوفة، القصيد السيمفوني، ومن كي جي إربين "باقة حكايات شعبية"، مصدر "عروس الشبح"، اختار أربع مقطوعات بالاد أخرى: "عفريت المياه"، "ساحرة الظهيرة"، "المغزل الذهبي" و"اليمامة البرية"؛ حيث عمل في تزامن على أول ثلاثة، أكملهم في أربعة أشهر. بعد عرضها في عرض خاص في كونسرفتوار براج 3 يونيو قام بعدة تعديلات. وبمجرد نشرها، اداها ريختر وهنري وود في لندن خلال أكتوبر ونوفمبر من نفس العام. في ذلك الوقت كان دفورجاك يعمل بالفعل في كتابة "اليمامة البرية". زار دفورجاك لندن للمرة الأخيرة للعرض الأول العالمي لكونشرتو التشيللو، الذي عزفه ليو ستيرن في حفل الجمعية الفيلهارمونية في 19 مارس 1896. في فيينا بعد عدة أيام زار برامز المسن، الذي كان مهتم بضرورة مقابلة تأثير بروكنر المتزايد في الكونسرفتوار. حاول بشدة إقناع دفورجاك الانتقال إلى فيينا مع أسرته، وحتى عرض وضع كل أمواله تحت تصرف صديقه ليجعل ذلك ممكنا. ولم يره دفورجاك إلا مرة واحدة بعد ذلك، على فراش الموت. في عام 1897 قام دفورجاك بمراجعات مكثفة لعمله The Jacobin وكتب قصيد سيمفوني آخر، "أغنية بطولية"، التي لا برنامج لها. العرض الأول قدمه في فيينا مالر في 4 ديسمبر 1898. في نهاية 1897 عين دفورجاك حكم في الجائزة النمساوية. في يوم الاحتفال باليوبيل الفضي لزواجه تزوجت انته أوتلي طالبه جوزيف سوك. لباقي حياته كانت الاوبرا اهتمامه الأساسي؛ وبمجرد ان يكمل واحدة يبدأ في البحث عن ليبريتو للعمل الذي يليه. "كيت والشيطان"، اوبرا كوميدية تعتمد على قصة خيالية تشيكية قديمة، تليها "روسالكا"، وهي أوبرا تراجيدية عن قصة خيالية تناولها على خطوط سيمفونية عريضة واعتمدت على موضوع مقتبس من حكاية هانز كريستيان أندرسون "عروس البحر الصغيرة" و"أوندين" للكاتب الألماني "فوكيه" Fouqué en ومصادر أخرى. عرضت في المسرح القومي في 31 مارس 1901 وحققت نجاحا ساحقا: أخيرا شعر المؤلف بالرضا من كتابة عمل للمسرح نال قلوب مواطنيه. خطط مالر لتقديم "روسالكا" في فيينا عام 1902 وفي مايو ذلك العام وقع دفورجاك العقد، لكن شيء ما كان خطأ؛ فلم تعرض الأوبرا هناك حتى 1910. أثناء هذه السنوات الاخيرة من الاعتراف والتكريمات جاءت إلى دفورجاك من كل الجوانب في احتفالات اليوبيل للإمبراطور حصل على ميدالية دهبية كبيرة، وهو تكريم منح لموسيقي واحد فقط وهو برامز. انتخب عضو لمجلس الزملاء النمساوي المجري، لكن حضر جلسة واحدة فحسب. وفي 6 يوليو 1901 صار مدير كونسرفتوار براج، رغم أنه لم توكل إليه مهام إدارية. وللاحتفال بعيد ميلاده الستين عرض المسرح القومي مجموعة من اوبراته ونسخة للمسرح لعمل "سانت لودميلا"، وأعدت الجمعية الفنية سلسلة من البرامج الموسيقية ومادبة. وكان دفورجاك ما زال يشعر بالانتهاء من الأوبرا، فقضى 17 شهر حتى اغسطس 1903 يعمل في موضوع "أرميدا". على الأرجح في اختيار هذا الموضوع كان يحاول عن وعي تحقيق نجاح في المسرح الدولي. كانت صدمة كبيرة له أن ثبت فشل آخر أوبراته، رغم أن السبب الجزئي لذلك يرجع إلى ضعف الانتاج. خلال العرض الأول في 25 مارس 1904، اجبر على المغادرة مبكرا بسبب الم في جنبه. مرض لخمسة أسابيع وتوفي في 1 مايو. منح جنازة قومية ودفن في مقبرة فيتشهراد، حيث يرقد أعظم رجال الدولة.[7] هوامش تصنيف:أشخاص تشيكيون في القرن 19 تصنيف:أشخاص تشيكيون في القرن 20 تصنيف:تشيكيون تصنيف:رومان كاثوليك تشيكيون تصنيف:ملحنون رومانسيون تشيكيون تصنيف:ملحنون كلاسيكيون تشيكيون تصنيف:ملحنون وملحنات كلاسيكيون تشيكيون تصنيف:مواليد 1841 تصنيف:موسيقيون أوروبيون تصنيف:موسيقيون تشيكيون في القرن 19 تصنيف:موسيقيون كلاسيكيون تشيكيون تصنيف:مؤلفو أوبرات تصنيف:مؤلفو الأوبرا تشيكيون تصنيف:مؤلفون موسيقيون في القرن ال19 تصنيف:مؤلفون موسيقيون في القرن ال20 تصنيف:مؤلفون موسيقيون من العصر الرومانسي تصنيف:وفيات 1904 تصنيف:وفيات بسبب قصور القلب تصنيف:وفيات في براغ
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%86%20%D8%AF%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%83
{ "plaintext_start_byte": [ 34, 456, 637, 770, 823, 917, 1009, 1120, 1280, 1410, 1514, 1659, 1749, 1906, 2063, 2207, 2310, 2527, 2683, 2895, 2995, 3144, 3291, 3450, 3538, 3652, 3814, 3997, 4170, 4470, 4611, 5109, 5214, 5255 ], "plaintext_end_byte": [ 455, 636, 769, 822, 916, 998, 1119, 1279, 1409, 1513, 1658, 1748, 1905, 2044, 2206, 2309, 2526, 2682, 2894, 2994, 3133, 3273, 3449, 3532, 3651, 3813, 3996, 4169, 4469, 4597, 5097, 5184, 5253, 5391 ] }
Je,rais wa Italia mwaka 2019 ni nani?
Italia
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Repubblica Italiana Jamhuri ya ItaliaLugha rasmiKiitalia; kijimbo pia Kijerumani, Kifaransa, Kiladino, Kislovenia, KisardiniaMji MkuuRomaRaisSergio MattarellaWaziri MkuuGiuseppe ConteEneo301.338 km²Wakazi60,579,000 (31-7-2017) (23º duniani)Wakazi kwa km²201.7JPT31,022 US-$ (2008)PesaEuroWakatiUTC+1Wimbo wa TaifaFratelli d'Italia (Ndugu wa Italia)Sikukuu ya Jamhuri2 JuniSikukuu ya Taifa25 ApriliSimu ya kimataifa+39 Jamhuri ya Italia (kwa Kiitalia: Repubblica Italiana) ni nchi ya Ulaya Kusini inayoenea katika sehemu kubwa ya Rasi ya Italia na baadhi ya visiwa vya jirani kwenye Bahari ya Kati. Eneo lake ni km² 301.338 ambalo lina wakazi 60,579,000 (1-1-2017): ni nchi ya 23 duniani kwa wingi wa watu, lakini ya 8 kwa uchumi. Imepakana na Ufaransa, Uswisi, Austria na Slovenia. Nchi huru mbili ndogo zinazozungukwa na eneo la Italia pande zote ni San Marino na Vatikano. Makao makuu ni jiji la Roma, lenye umuhimu mkubwa katika historia ya dunia nzima. Jiografia Umbo la jamhuri, kama lile la rasi yake, linafanana na mguu linalozungukwa na maji ya Mediteraneo pande tatu. Milima ya Appennini inaunda uti wa mgongo wake na ile ya Alpi, ambayo ni mirefu zaidi inaunda kwa kiasi kikubwa mpaka kati ya Italia na nchi nyingine za Ulaya. Mlima mrefu zaidi, ukiwa na mita 4,810 juu ya usawa wa bahari, unaitwa Monte Bianco (Mlima Mweupe) na uko mpakani kwa Ufaransa. Visiwa viwili vikubwa vya Sicilia na Sardinia ni sehemu za Italia pamoja na visiwa vingi vidogovidogo. Italia ina volkeno 14, ambazo 4 kati yake ziko hai: ile ndefu zaidi kuliko zote za Ulaya (mita 3,329) inaitwa Etna na iko mashariki mwa Sicilia. Mto mrefu zaidi unaitwa Po na una urefu wa kilomita 652. Mito mingine ni Tiber, Arno n.k. Maziwa makubwa zaidi ni: Garda (km2 367.94), Ziwa Maggiore (212.51, likiingia Uswisi), Ziwa la Como (145.9), Trasimeno (124.29) na Ziwa la Bolsena (113.55). Kutokana na urefu mkubwa wa Italia toka kaskazini hadi kusini, hali ya hewa ni tofauti sana, kuanzia baridi kali sana hadi joto kali sana. Mikoa Historia Akiolojia imethibitisha uwepo wa Homo neanderthaliensis miaka 200,000 hivi iliyopita. Homo sapiens sapiens alifika miaka 40,000 hivi iliyopita. Kufikia milenia ya 1 KK wakazi wengi walikuwa wa jamii ya Kizungu na kutumia lugha za Kihindi-Kiulaya. Peninsula ya Italia iliunganishwa mara ya kwanza na Jamhuri ya Roma (509-27 KK), lakini hiyo ilipoenea Ulaya kusini na magharibi, Afrika ya Kaskazini na Asia ya Magharibi ikawa na sura ya kimataifa kama Dola la Roma. Umoja ulipotea kuanzia uvamizi wa jiji la Roma uliofanywa na Wagermanik (476 BK) na hasa baada ya ufalme wa Karolo Mkuu aliyetawala sehemu ya kaskazini tu. Juhudi za kuurudisha umoja zilifanywa hasa katika karne ya 19, ambapo Ufalme wa Sardinia uliteka sehemu kubwa ya Italia (hasa miaka 1860, 1866 na 1870) na kubadilika kuwa Ufalme wa Italia wenye makao makuu Roma. Baada ya vita vikuu vya pili iligeuka Jamhuri yenye katiba inayotia mamlaka kuu mikononi mwa bunge. Ni kati ya nchi sita zilizoanzisha Umoja wa Ulaya mwaka 1957 ikaendelea kuunga mkono ustawi wake hadi uanzishaji wa pesa ya pamoja (Euro). Maendeleo Italia ni kati ya nchi zilizoendelea, ikiwa na nafasi ya nane kwa nguvu ya uchumi duniani, hivyo ni mwanachama wa G7, G8 na G20. Sanaa na utalii Italia ndiyo nchi inayongoza duniani kwa kuwa na mahali pengi (51) pa kimaumbile na pa kihistoria palipoingizwa katika orodha ya UNESCO ya "Urithi wa Dunia". Kwa sababu hiyo pia inashika nafasi ya 5 kati ya nchi zote zilizo lengo la utalii. Watu Wananchi wana sifa za pekee kati ya Wazungu wote, hata upande wa DNA, kutokana na jiografia na historia ya rasi. Ni kati ya nchi ambamo watu wanatarajiwa kuishi miaka mingi zaidi, lakini pia ni kati ya nchi ambapo uzazi ni mdogo zaidi: wanaokufa ni wengi kuliko wanaozaliwa. Kutokana na umati wa Waitalia waliohama nchi hiyo karne za nyuma, sasa zaidi ya watu milioni 60 nje ya Italia wana asili ya nchi hiyo, mbali na raia zaidi ya milioni 4 wanaoishi nje. Lugha rasmi ni Kiitalia, inayotegemea zaidi lahaja za Italia ya Kati, lakini siku hizi inatumiwa na wananchi walio wengi hata katika mikoa mingine, ambayo kwa jumla ni 20. Upande wa dini, wengi wao (81.2%) ni Wakristo wa Kanisa Katoliki, wakifuatwa na Waorthodoksi (2.8%, wengi wao wakiwa wahamiaji, hasa kutoka Romania) na Waprotestanti (1.1%, wengi wao wakiwa Wapentekoste). Uhamiaji mwingi wa miaka ya mwisho wa karne ya 20 umeleta pia Uislamu (3.7%) na dini nyingine. Dini zote zinaachiwa uhuru na, tofauti na nchi nyingi za Ulaya, waumini wake wanajitahidi kiasi kufuata ibada (29% kila wiki). Watu maarufu Fransisko wa Asizi Marko Polo Dante Alighieri Katerina wa Siena Bernardino wa Siena Kristofa Columbus Amerigo Vespucci Yohane wa Verrazzano Nikola Machiavelli Leonardo wa Vinci Michelangelo Raffaello Sanzio Karolo Borromeo Papa Pius V Galileo Galilei Amedeo Avogadro Alessandro Volta Giuseppe Verdi Giuseppe Garibaldi Yohane Bosco Antonio Meucci Papa Pius X Maria Montessori Guglielmo Marconi Benito Mussolini Enrico Fermi Papa Yohane XXIII Papa Paulo VI Pio wa Pietrelcina Carlo Rubbia Tazama pia Mikoa ya Italia Orodha ya miji ya Italia Orodha ya nchi kufuatana na wakazi Marejeo Viungo vya nje at UCB Libraries GovPubs at Curlie Jamii:Nchi za Ulaya Jamii:Italia Jamii:Nchi za G7 Jamii:Nchi za G8 Jamii:Nchi za G20 Jamii:Nchi za Umoja wa Ulaya Jamii:Maeneo ya Biblia
https://sw.wikipedia.org/wiki/Italia
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 346, 1011, 1615, 1985, 2187, 3009, 3367, 3907, 4368, 5125, 6041, 6243, 6815, 7389, 8056, 8213, 8415, 9362, 10396, 10740, 11618, 12593, 12982, 13156, 13727, 14535, 21109, 21713, 23649, 26094, 26682, 30785, 31453, 32181, 32483, 32962, 33178, 33694, 33800, 34467, 34605, 34639, 37936, 43859, 46611, 46775, 47238, 47461, 47820, 47919, 49716, 50544, 50639, 50876, 51936, 52206, 54561, 55999, 56159, 56442, 56495, 61768, 61823, 62060, 62520, 62997 ], "plaintext_end_byte": [ 338, 1010, 1614, 1984, 2166, 3008, 3366, 3878, 4367, 5124, 6040, 6242, 6789, 7388, 8055, 8212, 8383, 9336, 10395, 10739, 11598, 12592, 12981, 13155, 13726, 14514, 21095, 21693, 23638, 26079, 26665, 30759, 31452, 32180, 32472, 32931, 33158, 33677, 33774, 34444, 34604, 34638, 37894, 43836, 46594, 46758, 47221, 47441, 47800, 47887, 49692, 50536, 50625, 50853, 51928, 52198, 54550, 55972, 56148, 56405, 56480, 61750, 61803, 62059, 62500, 62959, 63095 ] }
鳥山明の出身地はどこですか?
鳥山明
japanese
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 122 ], "minimal_answers_end_byte": [ 143 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
鳥山 明(とりやま あきら、1955年(昭和30年)4月5日 - )は、日本の漫画家、デザイナー。愛知県名古屋市出身[1]、同県清須市在住(合併前は清洲町)[2][3]。プロダクションは「BIRD STUDIO」(バードスタジオ)。血液型はA型。妻は漫画家のみかみなち。 概要 1978年に『週刊少年ジャンプ』52号にて読み切り作品『ワンダーアイランド』でデビュー。集英社との専属契約下で『週刊少年ジャンプ』などジャンプ系列誌に作品を発表。代表作『Dr.スランプ』『ドラゴンボール』はいずれもテレビアニメ化され、1981年から1999年にかけてフジテレビ系列の毎週水曜日19:00 - 19:30は『Dr.スランプ アラレちゃん』から始まり、『ドラゴンボール』『ドラゴンボールZ』『ドラゴンボールGT』『ドクタースランプ』と、長期に渡り鳥山原作のアニメが放映されていた。 漫画家としての活動の合間にデザイナーとしても活動し、『ドラゴンクエストシリーズ』などのゲームやマスコットのキャラクターデザイン、プラモデルや車などのデザインを多数手掛けている。漫画家デビュー以来、地元で活動を行っており、Dr.スランプ単行本の描きおろしページによると、当時は名古屋空港から航空便で原稿を送っていたとの事である(現在、名古屋空港から東京方面の航空便は東海道新幹線の利便性に圧倒されて廃止)[4]。 1980年から90年代の「(週刊少年)ジャンプ黄金時代」を支えた立役者であり、当時編集長を務めた西村繁男は、「『週刊少年ジャンプ』発行部数600万部達成の快挙は、鳥山明の破壊的なパワーを借りて初めて実現し得たことは、誰も否定できないだろう」と評価している[5]。 『Dr.スランプ』『ドラゴンボール』は2018年現在でも、コマーシャルに起用されたり、グッズが作られるなど根強い人気を博している。 来歴 幼少時代 初代担当編集者の鳥嶋和彦によると、家は貧しかったが両親ともにのんびり屋の性格で、夕食代にも事欠く時でも代わりにと2人でワルツを踊るような人だった。鳥山自身は絵を描くことが好きで、欲しいものが手に入らなかった場合は絵に描いていたり[6]、腹を空かせながら漫画を描くのを唯一の楽しみにしていた[7]。当時通っていた絵画教室で描いた『101匹わんちゃん大行進』が表彰されたことで自信を持ったといい[8]、小学校の写生コンクールで数回入賞し、高校時代には美化キャンペーンのポスターで全国高校生の部で入賞している[9]。また、妹がいる。よく悪戯をしていて、父親に怒られていた[10]。 尊敬していた漫画家は手塚治虫とウォルト・ディズニーで、『鉄腕アトム』に登場するロボットを毎日いたずら描きしていた[11]。一番影響を受けたのはディズニーアニメであり[12]、『101匹わんちゃん大行進』にディフォルメの影響を受けて毎日模写をしていた[13]。 幼少時は漫画やアニメに熱中したが、小学校高学年以降は映画やテレビドラマに興味の対象が移り、漫画に触れる機会が無くなっていた[14][15]。しかし、絵を描くことは変わらず好きで自信もあったため、愛知県立起工業高等学校デザイン科に進学した。高校時代はマンガ研究同好会に所属し、同好会の会長にもなったが漫画を描くことはなかったという[16]。1974年に同校を卒業。 デビューまでの経緯 高校を卒業した1974年、絵を描く仕事に就きたいと思い地元の広告関係のデザイン会社にデザイナーとして就職したが、平然と遅刻を繰り返したり[17][18]、レタリング作業が仕事のメインになり嫌気が差して約2年半[19]ほど経った1977年[20]1月[21]に退職。本人は「わずかでも世間の仕組みを知ることができてムダではなかった」と述べている[19]。 退職後1年間はアルバイトでイラストを手掛けていた[9]が、その後は遊ぶ金もなく途方に暮れていたある日、喫茶店で偶然手に取った『週刊少年マガジン』で、新人賞の作品募集の記事を見つける。入賞すると賞金50万円が手に入ることを知り、23歳にして初めて漫画を描き始めた[22]。結局、締め切りには間に合わなかったため、1978年1月に『週刊少年ジャンプ』の新人賞である月例ヤングジャンプ賞へ応募作品『アワワワールド』を投稿する[12][23]。投稿したのはギャグ漫画だが、その理由はストーリー漫画と賞金が一緒なのにページ数は半分だったため[18][24]。 投稿した作品は入賞には及ばないものの[25]、すぐにまた描き上げた鳥山の投稿作品『謎のレインジャック』を目にした『週刊少年ジャンプ』の編集者鳥嶋和彦は作中の描き文字(擬音、擬態語など、写植以外の文字のこと)をカタカナでなくアルファベットを使用していることや、対象を様々な角度から描けること、絵が丁寧に描き込まれていることにセンスを感じ[18][26]「今は下手だが頑張れば何とかなるかもしれないから、もっと描いて送ってよ」とアドバイスをした[23]。この頃は『スター・ウォーズ』のパロディなどを描いており[26]、一部の作品は後にファンクラブの会報に掲載された。なお、この作品自体はパロディは賞の対象にならない規定により選外になった[18]。 鳥山は厳しくネームのボツ(不採用)を出す鳥嶋のもとで懸命に修行することになる。この間のボツ原稿の総量は、1年で500ページにも及んだ[27][18]。 デビュー前は「どうせ売れる訳がない」と思っており、ペンネームを使う発想もなく本名で通した[12]。「鳥山明」という名前は愛知県には数軒しか存在せず、デビュー直後はイタズラ電話がよくかかって来たため、冗談で水田二期作(みずたにきさく)というペンネームを使おうとも考えたが、担当者に「つまらん」とボツにされた[11]。本名を使ったことが漫画家になって一番後悔したことだという[12]。 Dr.スランプの連載 1978年、『週刊少年ジャンプ』にて読み切り作品『ワンダー・アイランド』でデビューを飾るも、アンケート結果は最下位であり[28]、その後『週刊少年ジャンプ』本誌や増刊号で発表した短編作品の人気も、芳しいものではなかった。鳥嶋に促されて描いた1979年の読み切り作品『ギャル刑事トマト』は、鳥山が本来苦手とする女性を主人公とした作品だったが、評判が良かったため『週刊少年ジャンプ』での掲載が決まった。 1980年に『Dr.スランプ』の連載を開始。鳥山は当初、自称天才科学者の則巻千兵衛を主役と考えていたが、鳥嶋のアドバイスを受け、少女アンドロイドの則巻アラレを主人公に配し、千兵衛は脇に据えた[29]。これが功を奏して人気作となり、1981年より『Dr.スランプ アラレちゃん』としてTVアニメ化され、最高視聴率36.9%を記録、歴代アニメ最高視聴率で3位になる[30]など大ヒットアニメとなった。鳥山の地元である東海3県の東海テレビでは関東以上に視聴率が高く視聴率40%超を記録している[31]。 ジャンプ・コミックス第5巻は、『ドラえもん』(第19巻)の120万部を上回り[32]、第6巻は初版220万部を記録した[32]。 連載1年目は、睡眠は3日に1回[33]、最高記録となる6日連続徹夜[12]、ペン入れの記憶がない回がある[34][35]などと多忙を極めた。 ドラゴンボールの連載 アイディアの不足を理由に『Dr.スランプ』の連載終了を相談したところ、「3ヶ月後に新連載を始めるのなら終わってもいい」と言われ[12]、次回作のネタを固めるために読み切り漫画『騎竜少年』『トンプー大冒険』を描きつつ、1984年8月に『Dr.スランプ』の連載を終了。同年11月に『ドラゴンボール』の連載を開始する。当初は西遊記に格闘漫画の要素を加えた、孫悟空という少年の冒険譚であり、アンケートで反響も無く人気は低迷していた[12]が、格闘大会天下一武道会で人気が出たのをきっかけに、次々に登場する強敵・難敵との戦闘をメインに据えたシリアスな物語となることで人気を獲得し、1986年から1997年まで放送されたTVアニメシリーズは、平均視聴率20%を維持した[36]。 ドラゴンクエスト 『ドラゴンクエストシリーズ』のキャラクター、モンスターデザインを1986年の第1作『ドラゴンクエスト』から担当している。堀井雄二の描いたラフ絵を基にデザインしているものもあるが、スライムに代表されるように自分のアレンジを加えており、キャラクターデザインに至ってはほとんど別物になっている。堀井のラフ絵では目も口もないドロっとしたスライムであり、鳥山により「ドロドロしてデザインしにくかったから」という理由で、液体で雨粒様のデザインになった[37]。なお専属契約上の問題で公式攻略本にはイラストが載せられず、鳥山の絵が掲載されているのは集英社から出ているファミコン神拳奥義大全書やVジャンプブックスゲームシリーズに限られている。このため、公式攻略本では鳥山明風の作画ができる村上ゆみ子などに委託している。 鳥山は当時「コンピュータRPGをやったことがなかったため初めは苦労したが、『ドラゴンクエストII 悪霊の神々』以降はどんな感じかわかったのでやりやすかった」と語り、『ドラゴンボール』のストーリー全体にかかわるような影響を受けたという[13]。 鳥嶋の紹介により「あっ、いいですよ」という軽い気持ちで引き受けたが、30年以上続くシリーズになるとは想定しておらず、「そんなに続くなら断っていた」と心境を語っている。キャラクターデザインは楽しくもキツい仕事であるといい、最初はなんでもない雑魚キャラクターを自由にデザインをしていたが、回を重ねていく内に個人的にあまり興味のない健全なメインキャラクターのデザインが多くなり、ある程度の時代設定や細かく指定されるデザイン設定のため自由に書かせてもらえなくなり、今は騙し騙しで描いているという。ただし引き受けた仕事は目一杯やる主義であり、今後も一生懸命デザインすると語っている[38]。 その後の活動 『ドラゴンボール』がテレビアニメとの関係でアニメスタッフに原稿を下描き状態で見せなければならなくなるなど、精神的にも肉体的にもハードな連載になったため、長期連載を辞めることを決断。1995年の『ドラゴンボール』の連載終了後は、デザイナー仕事の合間に『週刊少年ジャンプ』およびジャンプ系列誌での読み切り、短期集中連載作品がメインになっている。1997年11月から1999年9月まで放送された『ドクタースランプ』において、初めてキャラクター原案を担当する[39]。1997年の短期集中連載『TOKIMECHA』を一部CGで製作したのをきっかけに、2000年代以降はコンピューターでの作画に移行。フルカラーでの作画が多いのが特徴となっている。『SAND LAND』と『ネコマジンシリーズ』は日本国外でも翻訳出版された。 また、2003年には絵本『天使のトッチオ』を発表。2009年にはNPO「田園社会プロジェクト」が発行する環境教育教材『最終戦略 バイオスフィア』に読み切り漫画『おいしい島のウーさま』を発表。集英社との専属契約上描けないことになっているのを特別に許可してもらったものである[40]。 2007年3月には、『Dr.スランプ』の最終回から1年後の物語『ドクター・スランプ2007特別編 Dr.MASHIRITO ABALEちゃん』を執筆した[41]。 2013年7月から10月まで、『週刊少年ジャンプ』で『銀河パトロール ジャコ』を短期集中連載した。2013年3月30日には鳥山が初めてアニメシリーズに脚本から深く関わった『ドラゴンボールZ 神と神』が公開。2015年4月18日にはその続編となる『ドラゴンボールZ 復活の「F」』が公開され、こちらでは単独で脚本を務めている。また、2015年7月から放送の『ドラゴンボール超』において、ストーリー&キャラクター原案を担当する。 2017年11月、租税回避に関する流出文書、パラダイス文書に鳥山の名が記載されており、投資組合に出資していたことがわかった[42]。ただし本人によれば資産運用は完全に税理士任せで、報道を見て知ったという。この組合は12人の投資で組成されていたが赤字に陥り、本業の所得からの控除が認められず修正申告を行ったことで知られていたが、パラダイス文書の解析の結果、そのひとりが鳥山であったことが判明したにすぎない[43]。この煽りを受ける形で11月8日に自宅前でFLASHの突撃取材に遭い、元々露出を好まない本人の意思とは無関係に顔出しをすることになってしまった[44]。 作風 作画方法 面倒くさがり 3代目編集者の武田冬門によると、『Dr.スランプ』では一番簡単だからと丸い山に木があるだけの背景にしたという[26]。『ドラゴンボール』では、描くのが大変な市街地などの背景で闘いに入ると爆破させる[45]、もしくはすぐに登場人物を荒野に移動させたり[46]、超サイヤ人を金髪にすることでアシスタントのベタ塗りの時間を節約させる、などのエピソードがある[45]。『Dr.スランプ』の途中から『ドラゴンボール』までアシスタントは松山孝司1人しか使っておらず、いつも悟空の髪の毛のベタ塗りに時間を取られていたため、鳥山は「超サイヤ人を登場させたことでアシスタント君との約束をやっと果たすことができた」と語っている[47]。 しかし鳥山は2015年に「ボクはいつもそうなんですが、人と話す時、特に収録などされていると余計に面倒だからとか、なんとなくとか、ちょっと格好つけて苦労を悟られないように話してしまうという、つまらないクセがあります。もちろん、そんなに面倒くさがりだったら漫画など描けないし、なんとなく描けるほど漫画家という職業は甘いものではありません。なんてことないようなフリをしていますが、陰ではけっこう頑張っているんです」「ジジイになった今だって、漫画の仕事こそあまりしませんが、わずかな睡眠時間であれこれ頑張っています。それでもなかなか満足できるような仕事はできません。自信のあるような態度も、じつは自分を追い込んでいるだけです。よく言われることではありますが、本当に永遠に勉強だと思っています」と言っている[48]。そして「また、少しだけ話を大げさに盛ってしまったり、プチ自慢したり、言ってることが変わってしまうのも我ながら感心しませんね。へそまがりなうえに孤独好きで人付き合いの悪い部分は、職業的にプラス部分もあったりするので反省はしませんが、人間的にはどうなんでしょう」と言って「流行に乗るな、とまでは言いませんが、わしの作品について来い!なんていうぐらいの流れに逆らう根性とセンスと個性は、できれば身につけてほしいですね」とアドバイスしている[48]。 かつてのインタビューではマンガ製作の準備・練習が嫌いなことを公言しており、鳥嶋にも鳥山ほど資料を持っていないマンガ家はなかなかいないと言われている[49]。ただし鳥嶋は鳥山のことを「基本的な絵の勉強を漫画ではなく、デザイン画などから学んでいるため、バランス感覚が優れている」「トーンを使わないので、白と黒のバランスを取るのが非常に上手い」「背景などを描かなくても画面が持つだけの構成力とデッサン力を持っている」とも評している[26]。 武田によると、インタビューではよく「ペン入れが嫌い」や「ネームがしんどい」と言っているが、実際にはほぼ言わないという[50]。 トーンは少なめ 漫画作品では、あまりタッチをつけない均一な線が用いられており、スクリーントーンはあまり使われない。前述のように鳥山は自身のことを非常に面倒臭がりだとしており、トーンを使わないのも、本人は「切ったり貼ったりするのが面倒だから、というより好きではない」と語っている。また、「トーンを切り貼りする作業は漫画を描く作業ではない」とのこと[45]。ただし、トーンが嫌いな訳ではなく、むしろ使いたいとも述べていたこともある[51]。 ネームは描かない 一般的に漫画作品は、ネーム、下描き、ペン入れの工程を経て完成する。鳥山も初期はネームを作成した上で下描きをしていたが、その後はネームを描かずに、下描きから始める製作方法を取るようになった(『Dr.スランプ』の連載中期以降、それを逆手に取ったような描写も見られるようになる)。これは「3度も描くのが面倒」と、担当編集者の鳥嶋に進言したことによる[45]。2代目担当編集者の近藤裕は「いきなり下描きが上がってくるから、描き直しをさせていいものかどうか」と、戸惑ったという[52]。 CGによる制作 『ドラゴンボール』連載終了後にバンダイからMacをもらい、使い方を教えてもらったのをきっかけにデジタル制作を始め[53]、以降は制作過程でCGを用いたものがかなりの割合を占めており、「パソコンが無ければ絵を描くのが完全に嫌になっていた」[45]「よくパソコン塗りは味がないなんて言われるが、芸術作品を描いているわけでもないので」[54]とのこと。デジタル化以降のカラーでは、特徴的であったメリハリの利いたアニメ絵のような塗り方から、境界を明確にしないグラデーション塗りに変わっている(特に陰影の塗り方に顕著)。ただしCGを用いるようになった後も『ネコマジン』などの漫画作品は以前と同様に原稿用紙にペン入れしてベタとトーンだけをPCで作業しており、ゲームのデザイン画やイラストを描くときのみペンタブレットを使用している[53]。 模倣の難しさ とよたろうとの対談で、「鳥山先生の絵は、一見するとシンプルなので、連載当時に僕たち子供は描けるような気がしちゃったんですよね。でも実際に描いてみるともう何か、圧倒的にちがうんです。どうやっても『本物の悟空』にならない…」(とよたろう)「そうかもしれないですね。プロのアニメーターさんが描いても『ちょっとちがうかな〜』って思うことがあるくらい(笑)。僕のは線がシンプルだから、かえってむずかしいのかもしれませんね。自分しかわからない線っていうのがあるのかなあ」(鳥山明)と語っている[55]。 使用道具 インクはパイロット製図用インクか証券用インク。ペンはゼブラGペン、たまにコピックペン、ピグマ[56]。着色は昔はルマのカラーインク、現在はほとんどパソコンで、使用ソフトはAdobe Photoshop、たまにColor Painterを使用[56]。また「ペン入れの際スベスベの紙を使えばスムーズな線が描けることを、ほとんどマンガを書かなくなった最近になって発見。これまで使っていた紙は質が悪かったようでちょっとショック」と語っている[56]。 人物以外の物 様々なメカ 作中にロボットや車、バイクなどが多く登場するのも特徴のひとつで、父親がかつてバイクレーサーだった影響もあるとのこと[57]。『Dr.スランプ』では表紙や扉絵に車ばかりを描いていたら、鳥嶋に「いい加減飽きた、この漫画は車が主人公だっけ?」と嫌味を言われたことがある[58]。ただし、構造に詳しいわけではなく、専門用語などは理解できないという[59]。他にも『スター・ウォーズ』など好みのSF映画からの影響が強い。オリジナルのメカを考えるのが一番楽しいときであり、どのように乗り込むのか、どこにエンジンが付いているのかなどをきちんと考えて描いているとのこと[51]。 動物好き 脇役に擬人化した動物キャラクターが多いのは、「人間だけだと顔を描き分けるのが大変だから」[60]、「動物好きというということもあるが、基本的に人間より安易にバリエーションが増やせるから。特に犬は人間よりはるかに忠実でピュアなイメージなので多用している」[61]とのこと。多くが人間の言葉を操るなど普通に人間社会に溶け込んでいる。元来が少年時代に「馬やチンパンジーを飼いたい」と親に駄々をこねたほどの動物好きで、犬や猫を始め、ウサギ、鳥類、魚類などの飼育を趣味としている[62]。ハイギョの飼育がテーマの短編作品『ハイギョのマヒマヒ』を執筆しており、『Dr.スランプ』にも、村の乱暴者がブンチョウの飼育を通じて更生する、などのエピソードがある。唯一ネズミだけは苦手だったが、子供にせがまれて飼い始めたハムスターの影響で苦手意識が薄れた、と語っている[12]。 話作り 話作りについて もともと先の展開をじっくりと考えて描くタイプではなく、『ドラゴンボール』では行き当たりばったりで描いていたことが多いとのこと。鳥山自身、自分でもどうなっていくのかわからなくて、なかなかドキドキわくわくして描けて悪くないという。また、悟空が大猿に変身したりサイヤ人だったと設定は当初まったく考えておらず、こういう辻褄合わせは上手いと語っている[63]。『Dr.スランプ』でも、作中で行き当たりばったりで考えていたことをネタにしていた。また、「鉛筆で実際にコマを割って絵や台詞を書いたりして話を進めていくと、頭で考えていた漫画と、ちょっと違ってきてしまうことが僕はよくある」と発言している[64]。 「普通はこう考えるところを逆手にとって面白くできないか」と考えており[65]、へそ曲がりな性格から「天下一武道会で悟空が優勝するんでしょう」と周りに言われてなかなか優勝させなかったり[66]、「ベジータを殺さないで」というファンの意見を聞いてワザと殺したりすることもある[67]。また、『ドラゴンボール』連載初期でも「戦いの場面を増やせば受けるということは分かっていたが、天邪鬼な性格だからシャクに障る」と、すぐに戦いのほうにシフトはしなかった[68]。 『ドラゴンボール』の連載については「絵を描いている時よりも話を考えている時の方が仕事にしてはちょっとだけ楽しいかも」「でも後半の方の話は結構無理して考えていたから苦しかった」と語っている[69]。また、新しいことを考えるために連載が終了した漫画のことはわざと忘れるようにしていると語っている[70]。 恋愛マンガ嫌い 「ラブコメは読めない、ダメ」と語ったことがあり[49]、ラブコメ好きの鳥嶋が出したアラレとオボッチャマン、あかねと突詰、タロウと鶴燐、悟空とブルマを恋愛させろという指示に対しては頑なに拒否し、千兵衛とみどりの結婚をあっさりと済ませ[71]、ドラゴンボールでも悟空とチチの結婚をあっさりと描いている。 人物 性格 人付き合いは苦手 人付き合いが苦手だと公言しており、家族と気の合う友人、信頼できる仕事仲間以外の人物とは積極的に会いたいとは思わないと語っている。田舎在住であるのも同じ理由からとのこと[72]。1982年に漫画家のみかみなち[注 1]と結婚。出会いのきっかけは、鳥山がイタズラ電話をかけたのが始まりである[73]。「あのセンスと知識にはかなわない」と妻を評している[12]。 親交がある漫画家に、桂正和がいる。 趣味・嗜好 モデルガンやプラモデル好き プラモデル作りの腕前はプロ級で、株式会社タミヤが毎年主催している1/35フィギュア改造コンテストで複数回入賞。1986年開催の同コンテストでは金賞を受賞している[74]。また愛知県唯一のプラモデルメーカーファインモールドの社長と懇意であることから、同社関連の仕事もいくつか手がけている。 ヘビースモーカー 読者からプレゼントされた女性用下着がヤニで黄色くなってしまう[12]ほどのヘビースモーカーであり、多い時は1日で3箱[60][注 2]、締め切り前は100本以上吸うこともある[75]。会社勤めを辞めた後、『週刊少年ジャンプ』の新人賞に応募したのも煙草代が欲しい一心からだったと語っている[76]。その一方、酒は苦手でせいぜいビールをコップ1杯程度だという[60]。 ウルトラマン テレビで見た『ウルトラマン』に深い感激を受けており、一番好きなのはシンプルな初代ウルトラマンであると『スターログ』1980年11月号のインタビューで語っている。『Dr.スランプ』にも幾度と無くウルトラマンやバルタン星人などのキャラクターを登場させており、『ウルトラマン』と『Dr.スランプ』によるコラボ商品の公式サイトのインタビューで、当時はルールをよく知らず勢い余って描いたと語っている。また、読み切り作品『騎竜少年』でオチを描いた際にも、脇役キャラクターの台詞で事例としてウルトラマンに言及していた。 影響された作品 手塚治虫の『鉄腕アトム』に敬意を表明しているほか、ウォルト・ディズニーによる『101匹わんちゃん』のクオリティの高いアニメーションにかなりの感銘を受けたという[77][78]。 学生時代、ブルース・リー主演の香港映画『燃えよドラゴン』を観るために1日に3回、10日間ほど映画館に通っていた。多感な頃に観た映画のため影響は大きいという。『ドラゴンボール』のタイトルも『燃えよドラゴン』から来ている[79]。結婚後に妻からジャッキー・チェンの映画を薦められて『酔拳』にもハマり[77][66]、「この2作のどちらかが映画の中で一番ワクワクしたベスト」だと語っている[12]。ジャッキー・チェンの映画を流しながら、漫画を描くこともある[80]。 他に影響を受けた作品として『ギャラクシー・クエスト』、『エイリアン(1作目)』も挙げている[81]。 その他 『Dr.スランプ』の登場キャラクターである空豆ピースケの趣味はサイン集めだが、これは、鳥山の趣味がそのまま反映されたもの[11]。 子供たちと一緒に『スーパー戦隊シリーズ』を見ていたところはまり、『ドラゴンボール』に戦隊ヒーローのパロディであるギニュー特戦隊を登場させた[66][78]。戦う時に変身するという超サイヤ人のアイデアも当時子供と一緒に見ていた特撮テレビ番組からヒントを得ている[36]。 好きな季節は夏だと語っており、作品の季節感も夏であることが多い。本人いわく「蚊さえいなければ最高」とのこと[82]。 女性の髪形ではショートカットが好みで、それは『ドラゴンボール』内では第22回天下一武道会の頃のブルマの髪形に反映されている。 『週刊少年ジャンプ』1983年32号の企画でシーラカンスを食べたことがある。 歴史・地理方面には疎く、織田信長の死因を知らなかった[49]。 「生まれも育ちも名古屋。中日ドラゴンズファン」[1]と語っている。『Dr.スランプ』内でもキャラクターたちが中日ドラゴンズを応援する一幕がみられる[83]。 マスコミへの露出 『Dr.スランプ』連載時代は『徹子の部屋』(1983年5月4日放送)に出演したり、NHK特集『わが青春のトキワ荘〜現代マンガ家立志伝〜』(1981年5月25日放送)に荒木飛呂彦とともに登場するなどテレビやラジオ番組には何度か出ており、鳥嶋の指示により『ジャンプ』誌面や『Dr.スランプ』などの単行本にも自身の写真を積極的に載せていた[12]。また、1984年の映画『ゴジラ』にエキストラで参加。本編中では大写しにならなかったが、市販もされた一部ポスターにおける群衆の中に写っている[84]。 元々マスコミなどへの露出を好まなかったが『ドラゴンボール』の連載後期には顕著となり[85]、小さな町に在住しているため顔がばれるのが嫌だから[86]という理由で本人の写真が公表、掲載されることはなくなっている[注 3]。スーパーマーケットなどを見て歩くのが好きだというが、新しくオープンしたスーパーマーケットに行った際に売場の女性たちからサイン攻めに遭い、なかなか出ることができなかったことがあり、それ以降はそれまで応じていたインタビューを断るようになり、顔のあからさまな露出も避けるようになった[76]。 自画像は『Drスランプ』連載時は普通の人間の顔だったが、のちに擬人化した鳥やマスク姿など変遷を繰り返し、最終的にガスマスクを着用をしたデフォルメキャラクターとなった。照れくさいという理由による[60]。 受賞歴 1981年 第27回小学館漫画賞 少年少女部門受賞(『Dr.スランプ』) 2000年 第4回文化庁メディア芸術祭 デジタルアート・インタラクティブ部門大賞受賞(『ドラゴンクエストVII エデンの戦士たち』) 2006年 日本のメディア芸術100選 マンガ部門3位選出(『ドラゴンボール』) 2013年 第40回アングレーム国際漫画祭 40周年記念特別賞受賞[87] 作品リスト 漫画 連載 Dr.スランプ(『週刊少年ジャンプ』1980年5・6合併号 - 1984年39号)全236話。 ドラゴンボール(『週刊少年ジャンプ』1984年51号 - 1995年25号)全519話。 短期集中連載 鳥山明のヘタッピマンガ研究所 (『フレッシュジャンプ』1982年10月号 - 1984年3月号)全12話。原作:さくまあきら。 COWA!(『週刊少年ジャンプ』1997年48号 - 1998年15号)全14話。 カジカ(『週刊少年ジャンプ』1998年32号 - 44号)全12話。 SAND LAND(『週刊少年ジャンプ』2000年23号 - 36・37合併号)全14話。 銀河パトロール ジャコ(『週刊少年ジャンプ』2013年33号 - 44号)全11話。 不定期連載 GO!GO!ACKMAN(『Vジャンプ』1993年7月号 - 1994年10月号)全11話。 シリーズ短編作品 ネコマジンシリーズ ネコマジンがいる(『週刊少年ジャンプ』1999年22・23合併号、37・38合併号)全2話。 ネコマジンZ(『月刊少年ジャンプ』2001年6月号、2003年9月号、2004年3月号、2005年1月号、2月号)全5話。 ネコマジンみけ(『週刊少年ジャンプ』2003年37・38合併号) 銀河パトロールシリーズ[88][注 4] さちえちゃんグー!!(『ジャンプスクエア』2008年5月号)原作担当で作画は桂正和。 JIYA -ジヤ-(『週刊ヤングジャンプ』2010年2・3合併号 - 6号)全3話。原作担当で作画は桂正和。 短編・読み切り 1978年から1990年代半ばまでの大半の作品は短編作品集『鳥山明○作劇場』シリーズに収録されている。 ※は単行本未収録作品。 アワワワールド※(1978年)月例ヤングジャンプ賞投稿作品。1983年、ファンクラブ会報誌「BIRD LAND PRESS」の5〜6号に掲載。 謎のレインジャック※(1978年)月例ヤングジャンプ賞投稿作品(最終選考作品)。1982年、ファンクラブ会報誌「BIRD LAND PRESS」の3〜4号および『週刊少年ジャンプ増刊号』1983年12月号に掲載。 ワンダー・アイランド(『週刊少年ジャンプ』1978年52号)デビュー作。 ワンダー・アイランド2 (『少年ジャンプ』1979年1月25日増刊号) 本日のハイライ島(『少年ジャンプ』1979年4月20日増刊号) ギャル刑事トマト(『少年ジャンプ』1979年8月15日増刊号) POLA&ROID(『週刊少年ジャンプ』1981年17号)愛読者賞1位。 ESCAPE(『少年ジャンプ』1982年1月10日増刊号) MAD MATIC (『週刊少年ジャンプ』1982年12号)愛読者賞2位。 PINK(『フレッシュジャンプ』1982年12月号) CHOBIT (『週刊少年ジャンプ』1983年10号)愛読者賞3位。 CHOBIT2(『フレッシュジャンプ』1983年6月号) 騎竜少年 其之壱(『フレッシュジャンプ』1983年8月号) 騎竜少年 其之弐(『フレッシュジャンプ』1983年10月号) トンプー大冒険(『週刊少年ジャンプ』1983年52号) Mr.ホー(『週刊少年ジャンプ』1986年49号) LADY RED『スーパージャンプ』創刊2号(週刊少年ジャンプ1987年4月10日増刊号) 剣之介さま(『週刊少年ジャンプ』1987年38号) SONCHOH(『週刊少年ジャンプ』1988年5号) 豆次郎くん(『週刊少年ジャンプ』1988年38号) ROCKY※(猫十字社の同人誌『動じん誌』1989年) 空丸くん日本晴れ(『週刊少年ジャンプ』1989年13号) WOLF※(画集『鳥山明 the world』1990年) 貯金戦士キャッシュマン(週刊少年ジャンプ増刊『ブイジャンプ』1990年12/12号 - 1991年11/27号)全3話。 TRUNKS THE STORY -たったひとりの戦士-(『週刊少年ジャンプ』1992年36・37合併号) DUB&PETER1(『Vジャンプ』1992年11月12日号 - 1993年4月4日号)全4話。 宇宙人ペケ(『週刊少年ジャンプ』1996年37・38合併号、39号)全2話。 TOKIMECHA※(『週刊少年ジャンプ』1997年3・4合併号 - 7号)全3話。 魔人村のBUBUL※(『週刊少年ジャンプ』1997年22・23合併号) ハイギョのマヒマヒ※(『週刊少年ジャンプ』1999年4・5合併号) ヒョータム※ (『e-ジャンプ[89]』2000年1月18日増刊) こちらナメック星ドラゴン公園前派出所※(『超こち亀』2006年)秋本治との合作。 CROSS EPOCH※(『週刊少年ジャンプ』2007年4・5合併号)尾田栄一郎との合作。 Dr.MASHIRITO ABALEちゃん※(『月刊少年ジャンプ』2007年4月号) おいしい島のウーさま※(2009年) KINTOKI-金目族のトキ-※(『週刊少年ジャンプ』2010年50号) DRAGON BALL- 放たれた運命の子供(コミックス『銀河パトロール ジャコ』2014年4月4日)描き下ろしおまけ漫画。 デザイン コンピュータゲーム ドラゴンボールシリーズ ドラゴンボール 神龍の謎(敵キャラクターのクリリアン、アシュラロボ、M・B軍将軍[90]) ドラゴンボールZ (アーケードゲーム)(筐体デザイン[91]) ドラゴンボールZ V.R.V.S(魔人オゾット[91]) PS2版超ドラゴンボールZ(メカフリーザデザイン監修) ドラゴンボールオンライン(全面監修) ドラゴンボールヒーローズ(フリーザ一族アバター[注 5][92]) ドラゴンボール ゼノバース(キャラクターデザイン監修) ドラゴンボール ファイターズ(オリジナルキャラクターデザイン監修[93]) ドラゴンボール レジェンズ(オリジナルキャラクターデザイン[94]) ドラゴンクエストシリーズ ドラゴンクエスト ドラゴンクエストII 悪霊の神々 ドラゴンクエストIII そして伝説へ… ドラゴンクエストIV 導かれし者たち ドラゴンクエストV 天空の花嫁(メインキャラクターデザインは主人公、パパス、ビアンカのみ) ドラゴンクエストVI 幻の大地(一部のモンスターは中鶴勝祥が担当) ドラゴンクエストVII エデンの戦士たち(メインキャラクター、モンスター担当。その他のモンスターは中鶴勝祥とかねこ統が担当) ドラゴンクエストVIII 空と海と大地と呪われし姫君 ドラゴンクエストIX 星空の守り人(一部のメインキャラクター、ボスモンスター。職業イラスト) ドラゴンクエストX 目覚めし五つの種族 オンライン(一部のメインキャラクター、ボスモンスター) ドラゴンクエストXI 過ぎ去りし時を求めて トルネコの大冒険 不思議のダンジョンシリーズ トルネコの大冒険 不思議のダンジョン(パッケージイラストのみ) ドラゴンクエストキャラクターズ トルネコの大冒険2 不思議のダンジョン(パッケージイラストのみ。他のイラストは中鶴勝祥が担当) ドラゴンクエストキャラクターズ トルネコの大冒険3 不思議のダンジョン(パッケージイラストのみ。他のイラストは中鶴勝祥が担当) ドラゴンクエストモンスターズシリーズ ドラゴンクエストモンスターズ テリーのワンダーランド(パッケージイラスト、わたぼう) ドラゴンクエストモンスターズ2 マルタのふしぎな鍵(パッケージイラストのみ) ドラゴンクエストモンスターズ キャラバンハート(パッケージイラストのみ) ドラゴンクエストモンスターズ ジョーカー(パッケージイラスト、主人公、神獣) ドラゴンクエストモンスターズ ジョーカー2(パッケージイラストのみ) ドラゴンクエストモンスターズ ジョーカー3(パッケージイラスト、主人公、謎の少女) スライムもりもりドラゴンクエストシリーズ スライムもりもりドラゴンクエスト 衝撃のしっぽ団(パッケージイラストのみ) スライムもりもりドラゴンクエスト2 大戦車としっぽ団(パッケージイラストのみ) スライムもりもりドラゴンクエスト3 大海賊としっぽ団(パッケージイラストのみ) 剣神ドラゴンクエスト 甦りし伝説の剣(パッケージイラストのみ) ドラゴンクエスト 少年ヤンガスと不思議のダンジョン(パッケージイラストのみ) ドラゴンクエストソード 仮面の女王と鏡の塔(パッケージイラスト、主人公、ディーン、セティア、ヒルダ) ドラゴンクエスト モンスターバトルロードシリーズ ドラゴンクエスト モンスターバトルロード(I、II、III主人公描き下ろしイラスト、ロトSPカード描き下ろしイラスト) ドラゴンクエスト モンスターバトルロードII(IV、V、VI主人公描き下ろしイラスト) ドラゴンクエスト モンスターバトルロードIIレジェンド(既存のキャラクターのみ) ドラゴンクエスト モンスターバトルロードビクトリー(既存のキャラクターのみ) ドラゴンクエスト モンスターバトルスキャナー(既存のキャラクターのみ) 戦え! ドラゴンクエスト スキャンバトラーズ(既存のキャラクターのみ) ドラゴンクエストヒーローズシリーズ ドラゴンクエストヒーローズ 闇竜と世界樹の城(アクト、メーア、ディルク、ジュリエッタ、ヘルムード) ドラゴンクエストヒーローズII 双子の王と予言の終わり(ラゼル、テレシア、ツェザール、オルネーゼ) ドラゴンクエストビルダーズシリーズ ドラゴンクエストビルダーズ アレフガルドを復活せよ(パッケージイラスト、主人公) ドラゴンクエストビルダーズ2 破壊神シドーとからっぽの島(パッケージイラスト、主人公、少年シドー、昆虫型乗り物) ファミコンジャンプII 最強の7人(敵キャラクターのいっかくねこ、ダークレイド、ゼドー) クロノ・トリガー 空想科学世界ガリバーボーイ(メカデザイン) 桃太郎電鉄シリーズ(メカボンビーRX) トバルシリーズ トバルNo.1 トバル2 ジャンプアルティメットスターズ(Dr.マシリトとキャラメルマンJ) ブルードラゴン(キャラクターデザインの他、トリッポの声優としても出演) 超速変形ジャイロゼッター(BEEMAN) ジャンプフォース(グラパー、ナビゲーター、ガレナ、カイン[95]) アニメーション ドラゴンボールシリーズ ドラゴンボール(一部のゲストキャラクター) ドラゴンボール 神龍の伝説(グルメス、ボンゴ、パスタ、パンジ、兵士、召し使いロボット) ドラゴンボール 最強への道(レッド総帥、ブラック参謀、ブルー将軍、ホワイト将軍、バイオレット大佐、ハッチャン、 巨大ロボット) ドラゴンボールZ(劇場版の主要ゲストなど、一部のアニメオリジナルキャラクターをデザイン) ドラゴンボールZ この世で一番強いヤツ(Dr.ウィロー) ドラゴンボールZ 地球まるごと超決戦(神精樹) ドラゴンボールZ たったひとりの最終決戦〜フリーザに挑んだZ戦士 孫悟空の父〜(バーダック、トーマ、セリパ、トテッポ、パンブーキン) ドラゴンボールZ 超サイヤ人だ孫悟空(スラッグ) ドラゴンボールZ とびっきりの最強対最強(クウラ、クウラ最終形態、サウザー、ドーレ、ネイズ) ドラゴンボールZ 極限バトル!!三大超サイヤ人(人造人間13号、人造人間14号、人造人間15号、合体13号) ドラゴンボールZ 燃えつきろ!!熱戦・烈戦・超激戦(ブロリー、超サイヤ人ブロリー) ドラゴンボールZ 銀河ギリギリ!!ぶっちぎりの凄い奴(ボージャック、ゴクア、ザンギャ、ビドー、ブージン) ドラゴンボールZ 龍拳爆発!!悟空がやらねば誰がやる(タピオン、ミノシア) ドラゴンボールZ 神と神(2013年)ストーリー[注 6]、キャラクターデザイン ドラゴンボールZ 復活の「F」(2015年)脚本、キャラクターデザイン ドラゴンボールGT(タイトルロゴ、メインキャラクターなどのデザイン) ドラゴンボール超(2015年 - 2018年)原案、キャラクター原案 ドラゴンボール超 ブロリー(2018年)脚本、キャラクターデザイン ドクタースランプ(1997年 - 1999年)監修[96]、キャラクター原案[39] ドクタースランプ アラレのびっくりバーン(1999年)デザイン[97] 劇場版クラッシャージョウ(1983年)宇宙ステーションMAX310のデザイン 小助さま力丸さま -コンペイ島の竜-(1988年)初の描き下ろしオリジナルアニメ。芦田豊雄と共に脚本も担当。 ドラゴンクエスト(1989年 - 1991年)メインキャラクターデザイン 空想科学世界ガリバーボーイ(1995年)一部メカデザイン 超速変形ジャイロゼッター(2013年)スペシャルジャイロゼッターデザイン テレビ番組 アップルポップ(1988年 - 1992年)『ひらけ!ポンキッキ』内のコーナードラマ人形劇。キャラクターデザイン。 プラモデル LISA(リーザ)[98](1985年)デザイン、パッケージイラスト、説明書のイラストを担当。 ファインモールド「ワールドファイターコレクション」シリーズ全7種[99](1994年)デザイン、パッケージイラスト、説明書のイラストを担当。世界各国の陸軍兵士をリアルに再現した上でコミカルにデフォルメしたプラモデルフィギュア[注 7]。 ピンバッジ ファインモールド「ワールドファイタープレーン ピンバッジコレクション」全3種[100](2017年)愛知航空ミュージアムのカフェ、その他イベントで販売 メカデザイン レディ・ビー(1992年)『Vジャンプ』1992年11月22日号のカバー原画としてデザインされた飛行艇。三面図も描き起こし、それを基にバンプレストのスタジオ・デュースによりCGイラストが作られた。後に『空想科学世界ガリバーボーイ』に登場している。 カーデザイン QVOLT(2005年)『チョロQモーターズ』の電気自動車 キャラクターデザイン コアラ舎シンボルマーク(1984年)名古屋市東山動植物園にある、コアラ舎のコアラのシンボルマーク ギャオくん(1989年)『週刊少年ジャンプ』創刊20周年記念キャラクター。ゲーム『ファミコンジャンプ 英雄列伝』にも登場。 V龍(ブイロン)(1990年→2008年→2013年[注 8])『ブイジャンプ』イメージキャラクター。後にデザインが変更され、ゲーム『ドラゴンクエストX』や『ガイストクラッシャー』『モンスターストライク』にも登場。 ガラクタじじい、小悪魔(1991年)フジテレビ系列『F1イギリスGP』番組内に放映された『週刊少年ジャンプ』のCMに登場するキャラクター。 五式犬(1991年)ファインモールドマスコットキャラクター。 ジッポライター[101]に使われているイラスト Tシャツ、エコバッグ、エプロン[102]、缶バッジ[103]、名刺入れ、灰皿[104]、プラモデル[105]などに使われているイラスト スーパーセンス ストーリー(1991年)ホンダの交通安全啓発用パンフレットのキャラクターデザイン。作画は東映動画(現・東映アニメーション)が担当。 リードン(2002年)伝説の読書龍として集英社のキャラクターとして使用 ジャンタ(2005年)ジャンプショップオリジナルキャラクター 日本マンガ塾オリジナルキャラクター KAIZOくん[106](2009年)集英社『週刊少年ジャンプ』公式サイト、ジャンプフェスタのオリジナルキャラクター マイ、ホンボット(2016年)アプリ『Myジャンプ』オリジナルキャラクター 書籍 イラスト集 鳥山明 the world(1990年1月10日発売、集英社) 鳥山明 THE WORLD SPECIAL(1990年9月19日発売、集英社) 鳥山明の世界 AKIRA TORIYAMA EXHIBITION(1993年、1995年増補版発行(全2種)、「鳥山明の世界」展実行委員会) ドラゴンボール大全集 1巻 COMPLETE ILLUSTRATIONS(1995年6月25日発行、集英社) ドラゴンクエストモンスターズ 鳥山明イラストレーションズ[注 9](1996年12月1日発売、集英社) ドラゴンクエスト25thアニバーサリー モンスター大図鑑[注 10](2012年5月31日発売、スクウェア・エニックス) ドラゴンボール超画集(2013年5月9日発売、集英社) 鳥山明 ドラゴンクエスト イラストレーションズ(2016年5月27日発売、集英社) 絵本 TOCCIO THE ANGEL てんしのトッチオ(2003年1月24日発売、集英社) 関連書籍 鳥山明 THE WORLD アニメ・スペシャル(1990年10月10日発行、集英社) AKIRA TORIYAMA LE MAITRE DU MANGA(2011年11月3日発売、12 bis、ISBN 978-2-35648-332-4)※フランスのみで発売 イラスト・挿絵 さくまあきら『燃えよ!フトリッパー』(1982年)シングルレコードジャケットのイラスト ファーブル昆虫記全6巻(1996年)奥本大三郎編訳による集英社文庫の表紙および扉絵を担当 ビッチズ・ライフ・イラストレーション・ファイル[107](2001年、グラフィック社) 『月刊アーマーモデリング』2009年1月号表紙描き下ろしイラスト(コミカライズされた日本陸軍九七式中戦車チハと日本兵たち)、2010年11月号表紙描き下ろしイラスト 浜崎あゆみ『Rule/Sparkle』(2009年)初回盤ピクチャーレーベルのイラスト(映画『DRAGONBALL EVOLUTION』主題歌) jealkb『Invade』(2011年)通常版、初回版A、初回版Bジャケットイラスト(3つ共同じイラストだが着色が異なる) 『西遊記〜はじまりのはじまり〜』(2014年)広告用イラスト 清州町観光協会設立15周年記念事業『交響曲信長』ジャケットイラスト 作詞 「んちゃんちゃソング」(1981年)『Dr.スランプ アラレちゃん』挿入歌 「クリラ」「ヘリコプター」(1984年)小山茉美のアルバム『ポルカドットマジック』に収録。ジャケットイラストも担当。 寄稿 『こちら葛飾区亀有公園前派出所』特別寄稿(1993年)『Kamedas』にイラストを寄稿。 『さくらももこ』と往復書簡でのコラボ作品(1995年)『さくらももこの総天然色満足館』にイラストを寄稿。 『「ミッキー」&「ミニー」生誕70周年記念フェスティバル』展示用イラスト(1998年)当時の『ディズニーファン』にイラストを掲載。 『こちら葛飾区亀有公園前派出所』連載25周年紀念 特別寄稿(2001年)『Kamedas2』にイラストを寄稿。 『ONE PIECE』連載10周年紀念 特別寄稿(2007年)『ONE PIECE 10th Treasures』2007年 9/10号にイラストを寄稿。 『NARUTO -ナルト-』連載10周年紀念 特別寄稿(2009年)『NARUTO秘伝・皆の書』オフィシャルプレミアムファンBOOKにイラストを2枚寄稿。 『桂正和』画業30周年紀念 特別寄稿(2011年)『桂正和 画業30周年記念本「桂大全」』にイラストを2枚寄稿。 『浅田弘幸』画業25周年紀念 特別寄稿(2012年)『テガミバチ』14巻小冊子付き特装版にイラストを寄稿。 『ジョジョの奇妙な冒険』連載25周年紀念 特別寄稿(2012年)『ウルトラジャンプ』2012年10月号付録の冊子「25YEARS WITH JOJO」にイラストを寄稿。 ジャイアント・ジャガ・イモムシ、ベビークラーケン(2014年)『トリコ』公式ファンブック 29.5巻に寄稿されたキャラクター。 『NARUTO -ナルト-』展 特別寄稿(2015年)NARUTO展の前売特典『新伝・雷の書』にイラストを寄稿。 『こちら葛飾区亀有公園前派出所』連載40周年紀念 特別寄稿(2016年)『週刊少年ジャンプ』2016年7号にイラストを寄稿[108]。同イラストが『週刊少年ジャンプ増刊・こち亀ジャンプ』にも掲載。 『銀魂』展 展示用イラスト(2016年)銀魂展『連載完結寸前 大銀魂展〜ツケが回る前にケツを拭け〜』のパンフレットにイラストを掲載。 『To LOVEる -とらぶる-』シリーズ10周年紀念 特別寄稿(2017年)『To LOVEる-とらぶる-シリーズ10周年アニバーサリーブック とらぶるくろにくる』にイラストを寄稿。 その他 激突!4コマ競作バトルロイヤル(1986年)『スーパージャンプ』創刊号に4コマ漫画を2本掲載。 BATTLEMAN F-1西ドイツホッケンハイムGP観戦記レポート漫画(1990年)『週刊少年ジャンプ』1990年44号および週刊少年ジャンプ特別編集『F-1 GRAND PRIX 1990』に掲載。 モンモンの相撲遊戯(『週刊少年ジャンプ』1992年3・4合併号)つの丸の読み切り漫画。他連載作家と共に協力。 『月刊アーマーモデリング』2009年1月号模型作例「1/35四式軽戦車」製作および記事執筆(模型の車体はファインモールド製、砲塔はタミヤ製) ちかごろのワシ(1995年 - 1996年)全7回。『ドラゴンボール大全集』別冊付録『神龍通信』全7号に描き下ろし漫画を掲載。 さいきんのわし(2014年)『最強ジャンプ』2014年7月号に描き下ろし4コマ漫画を掲載。 ドラゴンボール30周年スペシャル裏マンガ(2016年)『30th ANNIVERSARY ドラゴンボール 超史集』に描き下ろし漫画を掲載。 タレントに頼まれて似顔絵を描いている(品川庄司の品川祐、次長課長の井上聡、麒麟の川島明、千秋[109]、jealkb(haderu、elsa、ediee、hideki、dunch、chaos、mofto)、ニブンノゴ!の大川知英、じゃぴょん、坂口博信など) 番組出演歴 テレビ わが青春のトキワ荘〜現代マンガ家立志伝〜(NHK、1981年5月25日) 徹子の部屋(テレビ朝日系列、1983年5月4日) ラジオ ミッドナイト東海[注 11](東海ラジオ放送、1980年頃) 島田紳助のおっと危ない!東京ばくだん小僧のコーナー「アタック北斗の拳」あたた耐久レース(ニッポン放送、1985年)電話出演 個展開催歴 鳥山明の世界 鳥山明 The World of DRAGONBALL[112] 関連人物 桂正和 鳥山同様に鳥嶋和彦によって才能を見出された一人。鳥山が「恋愛モノ」を苦手にしているのと対照的に桂は「恋愛モノ」を得意にしており、その道の第一人者。鳥山とはデビュー直後から交流があり、『ウイングマン』の作中に「生徒会トリヤマ」や「Mr.マヤリト」として鳥山が登場している。逆に『Dr.スランプ』には、非常な田舎者として桂が登場しており、番外の短編漫画でエピソードが語られている。また、悟空が界王を笑わせるために使ったギャグは、鳥山が桂に披露したもののバカにされたといわれるものであり、フュージョンのアイディアも桂による、と述べている[113]。1984年に桂が病気療養のため約5ヶ月間『ウイングマン』の連載を中断した際、週1ページの応援作品「がんばれ!桂くん」が連載されたが、鳥山は、タイトルとタイトルバックの似顔絵(病室で寝巻き姿の桂が、元気にウイングマンの変身ポーズを決めている)を寄稿している。桂が『D・N・A² 〜何処かで失くしたあいつのアイツ〜』連載前に鳥山に相談したところ「主人公を変身させて髪の色を変えてみてはどうか」「戦わせるしかない」と言われ、不安を抱きつつ描いたら鳥山のファンから「(超サイヤ人の)マネをするな」と抗議が来たという[114]。 桂、寺田克也、竹谷隆之の3名について鳥山いわく「自分からは滅多に誰かに会おうとはしないが、この3人の天才に会うのは悪くない」とのことである[115]。桂とは2008年に『さちえちゃんグー!!』(読切)、2009年には『JIYA -ジヤ-』(短期連載)で共作(原作を鳥山、作画を桂が担当)しており、鳥山は「組むんだったら桂君しかありえない。文句を言ってくれる人は彼くらい」と語っている[116]。 尾田栄一郎 1995年の集英社主催のパーティーで徳弘正也に同行し(当時、アシスタントをしていた)、鳥山からイラスト入りのサインを貰ったのが初対面。その後、尾田の希望で鳥山と対談して以降、さまざまな場で交流している。『天才パソコミ塾』(2002年 集英社インターナショナル)でMacを使った漫画の描き方で共演したり、2006年12月には『ONE PIECE』と『ドラゴンボール』のコラボレーション漫画『CROSS EPOCH』(『週刊少年ジャンプ』2007年4・5合併号、2006年12月25日発売)を発表した。 岸本斉史 岸本は『NARUTO』の連載が3周年を迎えたらご褒美として、鳥山のサイン色紙を貰うという約束を編集部と取り付けており、実際にサインを手に入れた際には、その喜びを『ジャンプ』の巻末コメントで語っていた。また、ナルトの連載10周年を記念して発売された『NARUTO-ナルト-秘伝・皆の書』では、鳥山がナルトのイラストや、ナルトの格好をした悟空を描いている。 棚園正一 不登校だった13歳の時に自立支援組織から来ていた家庭教師の協力で鳥山明と対面した[117]。棚園は、その実体験を基にした漫画『学校へ行けない僕と9人の先生』を連載。同作品コミックス(2015年2月27日発売)に鳥山明寄稿による1600字超のコメントが収録されている。また鳥山と棚園は「作品をより面白い漫画にするためには」と言った話し合いを年5回程度のペースで続けている[118]。 桑折貴之(お笑いコンビ・じゃぴょん) 鳥山明の娘がじゃぴょんの桑折のファンということから、じゃぴょん単独ネタライブの似顔絵、およびチラシを描いたことがある[119][120]。そのことは2008年6月7日放送の『やりすぎコージー・オ〜ガの泉2〜モヤモヤ芸人救済スペシャル〜』で語られた。 大川知英(お笑いトリオ・ニブンノゴ!) 『ドラゴンボール』のハリウッド化の話が出た際、一番初めに相談したほどの親友[注 13]。 jealkb 鳥山明の娘がjealkbとマキシマムザホルモンのファンであり、jealkbがライブで名古屋に来た時は、仕事で忙しくない限りは参加している[注 14]。上記のじゃぴょんの桑折、ニブンノゴ!の大川もjealkbのメンバーである。またjealkbのメンバーでもある田村淳が香那と入籍した際には、結婚祝のイラスト付き色紙を贈っている[注 15]。 マキシマムザホルモン 娘と一緒に2012年10月29日に開催されたjealkbとマキシマムザホルモンの対バンライブ「異色薔薇ノ歌合戦」に参加した。その際、鳥山明はマキシマムザホルモンの楽屋に訪れてサインを描いている[注 16]。またライブで歌われた曲「「F」」にインスパイアされて『ドラゴンボールZ 復活の「F」』のアイデアを閃いた。 担当編集者 鳥嶋和彦 近藤裕 武田冬門 アシスタント アシスタントは歴代2人。『Dr.スランプ』連載初期はアシスタントを雇うこと自体知らなかったため、1人で全部描いていた[121]。アシスタントを呼ぶのは1週間に1日だった[121]。 ひすゎし(現:田中久志) まつやまたかし 『Dr.スランプ』後半から『ドラゴンボール』後半まで担当している[121]。『Dr.スランプ』のペンギン村の建物や風景、『ドラゴンボール』のカメハウス、ナメック星などの背景画を担当[122]。2009年に再びアシスタントとして『おいしい島のウーさま』の作画に関わっている[122][注 17]。 アニメーター 中鶴勝祥 「『僕こんなの書いたっけ?』と思えるほど完成度の高いイメージボードを書いてくれる」と話している[123]。 山室直儀 「孫悟空を書けるのはこの人しかいない」と評している[124]。 芦田豊雄 影響を受けたことを公言しており、「影やハイライトの入れ方・カラーの処理の仕方に尊敬を覚えた」と話している[51][125]。 脚注 注釈 出典 関連項目 手塚賞 - 審査員を務めている。 天下一漫画賞 - 第1回の審査員を務めた。 外部リンク
https://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%B3%A5%E5%B1%B1%E6%98%8E
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 313, 1035, 1546, 1930, 2414, 2936, 3405, 3556 ], "plaintext_end_byte": [ 312, 1034, 1545, 1929, 2413, 2892, 3403, 3523, 3599 ] }
siapakah yang menemukan metodde pengukuran metrik desimal?
Sistem metrik
indonesian
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
jmpl|upright=1.35| "Sistem metrik ada untuk semua orang kapanpun." (Condorcet, 1791). Empat alat ukur sehari-hari yang telah dikalibrasi metrik: meter ukur dikalibrasi dalam sentimeter, termometer dikalibrasi dalam derajat Celsius, timbangan kilogram, dan multimeter listrik yang mengukur volt, ampere, dan ohm. Sistem metrik adalah sistem pengukuran desimal yang disetujui secara internasional. Sistem ini menggunakan dasar dari [mètre des Archives]error: {{lang}}: text has italic markup (help) dan [kilogramme des Archives]error: {{lang}}: text has italic markup (help) yang pertama kali diperkenalkan Republik Perancis Pertama tahun 1799, namun dari tahun ke tahun definisi meter dan kilogram telah diperbaharui, dan sistem metrik telah ditambahkan untuk mengakomodasi banyak satuan baru. Meskipun banyak variasi sistem metrik muncul di akhir abad ke-19 dan awal abad ke-20, sebutan ini sekarang dikenal dengan "SI"[Note 1] atau "Sistem Satuan Internasional"—sistem pengukuran resmi yang digunakan hampir tiap negara di dunia. Sistem metrik secara resmi telah didukung penggunaannya di Amerika Serikat sejak 1866, namun hingga saat ini AS menjadi satu-satunya negara maju yang tidak mengadopsi sistem metrik sebagai sistem pengukuran resminya. Banyak sumber lain juga mengatakan bahwa Liberia dan Myanmar sebagai beberapa negara lain yang juga tidak mengadopsi sistem metrik. Meskipun Inggris menggunakan sistem metrik untuk kebanyakan tujuan resmi, namun penggunaan sistem imperial juga banyak dipakai umum dan diperbolehkan oleh hukum. Meski para pencetus pada awalnya bertujuan untuk melahirkan sistem yang bisa digunakan semua orang, namun terbukti penting untuk menggunakan unit prototipe untuk keperluan standar nasional atau otoritas lokal. Kontrol unit prototipe pengukuran ini dipegang oleh pemerintah Perancis sampai 1875, yang kemudian diserahkan ke Konferensi Umum tentang Berat dan Pengukuran (CGPM).[Note 1] Dari awalnya, kelengkapan utama dari sistem metrik adalah set standar dari beberapa satuan dasar yang berhubungan dan set standar awalan pangkat sepuluh. Satuan-satuan dasar ini digunakan untuk menurunkan satuan yang lebih besar atau kecil yang dapat menggantikan angka yang luar biasa besar dari satuan yang sudah ada. Meskipun awalnya sistem ini digunakan untuk keperluan komersial, pengembangan satuan pengukuran koheren menjadikannya bisa digunakan untuk ilmu sains dan rekayasa. Penggunaan sistem metrik yang tidak terkoordinasi oleh multidisiplin ilmu yang berbeda-beda, terutama di akhir abad ke-19, menghasilkan pemilihan satuan dasar yyang berbeda-beda, meskipun semuanya mengambil basis dari definisi meter dan kilogram yang sama. Pada abad ke-20, muncul usaha-usaha untuk merasionalisasi satuan-satuan ini, maka pada tahun 1960 CPGM merilis Sistem Satuan Internasional, yang kemudian digunakan sebagai sistem metrik standar internasional yang dikenal. Konversi antara satuan SI dan satuan lama Selama evolusinya, sistem metrik telah mengadopsi banyak satuan pengukuran. Diperkenalkannya SI kemudian merasionalisasi cara satuan didefinisikan dan daftar satuan apa saja yang digunakan. Satuan-satuan ini sekarang terdapat pada brosur resmi SI.[1] Tabel di bawah ini menunjukkan daftar satuan pengukuran pada katalog dan menunjukkan faktor konversi yang menghubungkan satuan-satuan ini dengan satuan setara yang pernah digunakan sebelum diadopsinya SI.[2][3][4][5] Brosur SI juga menuliskan beberapa satuan non-SI yang digunakan secara luas bersama SI. Beberapa satuan ini adalah:[1] Catatan Referensi Lihat pula Sistem Internasional Satuan Sistem Imperial Kategori:Sistem satuan
https://id.wikipedia.org/wiki/Sistem%20metrik
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 727, 1821, 3476, 4399, 5243, 5659, 6992, 7568, 9318, 10827, 11557, 13056, 14842, 15263, 16086, 16780, 17861, 18934, 19903, 21288, 21983, 22620, 23813, 24226, 24792, 25776, 26303, 26649, 28210, 29011, 30499, 31629, 32365, 33410, 34304, 34922 ], "plaintext_end_byte": [ 726, 1820, 3459, 4398, 5242, 5642, 6991, 7567, 9286, 10826, 11556, 13055, 14841, 15255, 16062, 16779, 17835, 18933, 19883, 21287, 21982, 22619, 23812, 24225, 24791, 25775, 26289, 26648, 28190, 29010, 30498, 31628, 32364, 33409, 34303, 34900, 35255 ] }
ジョン・ヤング・ブラウンの出身はどこ
ジョン・Y・ブラウン・ジュニア
japanese
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
ジョン・ヤング・ブラウン・ジュニア(、1933年12月28日 - )は、アメリカ合衆国の政治家、起業家、実業家である。1979年から1983年に第55代ケンタッキー州知事を務めたが、そのことよりも、ケンタッキー・フライド・チキンを世界的なレストランチェーンに育てたことで知られている。ブラウンは現在独身であるが、過去に三度結婚しており、2度目の妻はミス・アメリカのフィリス・ジョージだった。子供の中にはニューズ・アンカーのパメラ・アシュレー・ブラウンや、元ケンタッキー州務長官のジョン・ヤング・ブラウン3世がいる。 アメリカ合衆国下院議員の息子として、事業に才能があることは大学時代に明らかになり、ブリタニカ百科事典のセットを販売して多額の資金を作った。父とともに短期間法律実務を行った後の1964年、ケンタッキー・フライド・チキンを設立者のハーランド・サンダースから購入した。ブラウンはこの会社を世界的な成功に導き、1971年に会社の持ち分を売って莫大な利益を得た。続いて幾つかのレストラン事業に投資したが、ケンタッキー・フライド・チキンほどの成功は収められなかった。1970年代、様々なタイミングで、3つのバスケットボール・チームを所有した。アメリカン・バスケットボール・アソシエーションのケンタッキー・カーネルズ、ナショナル・バスケットボール・アソシエーションのボストン・セルティックスとバッファロー・ブレーブス(現在のロサンゼルス・クリッパーズ)である。 ブラウンは若い時に政治にはほとんど関心を示していなかったが、1979年にケンタッキー州知事選挙に出馬すると表明して、政治評論家を驚かせた。ケンタッキー州もアメリカ合衆国も経済的に難しい時代にあり、ブラウンは州政府を企業のように運営すると約束した。私財を投じて強力なメディアを使った選挙運動により、民主党予備選挙に勝利し、本選挙では共和党の対抗馬、元知事のルーイー・ナンを破って知事に当選した。すでに実績ある政治指導者から特に恩恵を受けずに当選したので、多くの成功した実業家を州の要職に指名し、政治的な人事は行わなかった。選挙戦中に多様な人事を行うと公約していたので、その内閣には女性1人とアフリカ系アメリカ人1人を入れた。知事の任期の間、それまでの知事よりも議会に対してあまり影響力を行使しておらず、むしろ州を離れることが多く、任期の4分の1以上は副知事のマーサ・レイン・コリンズに知事代行をさせた。知事を退任した後の一時期、アメリカ合衆国上院議員選挙への出馬を考えたが、健康問題を理由に僅か3週間で撤退した。事業への投資は続けており、その中でも著名なのが、カントリー・ミュージックのスター、ケニー・ロジャースと共に設立した、薪を使ったローストチキンのレストラン、ケニー・ロジャース・ロースターズである。 初期の経歴 ジョン・ヤング・ブラウン・ジュニアは1933年12月28日に、ケンタッキー州レキシントンで生まれた[1]。父はジョン・ヤング・ブラウン・シニア、母はドロシー(旧姓インマン)であり、その5人の子供では唯一の男の子だった[2]。父はケンタッキー州選出のアメリカ合衆国下院議員であり、ケンタッキー州議会議員は30年間近く務めており、その間に下院議長も務めた。父の名前は同名の第31代州知事ジョン・Y・ブラウンから採られたが、親戚ではなかった[3][4]。1979年の雑誌「ピープル」では、父が州知事やアメリカ合衆国上院議員など9回の選挙にでて落選を続けたことが、家族にとって大きな負担となり、その妻は選挙に使われた金のことで不満に感じていたという記事を載せた[2]。 ブラウンはレキシントンのラファイエット高校に入学し、様々なスポーツで17回「レターマン」(優秀選手)を取った[2][5]。ある年の夏、ブラウンがフットボール・チームの仲間と共に道路工事に加わらず、電気掃除機を売ることで夏を費やすことに決めたために、父が失望を表明した[2]。父の失望でかえって動機付けられたブラウンは電気掃除機販売で毎月平均1,000ドルの手数料を得た[2]。高校を卒業した後はケンタッキー大学に入学し、1957年に学士号を、1960年に法学士号を取得した[5][6]。法学校に通う間にブリタニカ百科事典のセットを売り、年間25,000ドルの利益を上げ、さらに級友を販売部隊に雇って利益を増した[2]。 ブラウンは法学士を得たあとは父の法律実務に加わった[6]。1959年から1965年、アメリカ陸軍予備役にも務めた[1][6]。1963年のNFLシーズンで、トップスターのポール・ホーナングがギャンブルで出場停止になった時にその法律顧問を務めた[7]。父の会社も数年後には離れ、実業家の道を進み始めた[6]。 冒険的事業 1960年、ブラウンはエレノア・ベネット・デュラルと結婚し、ジョン・Y・ブラウン3世、エレノア・ファリス、サンドラ・ベネットの3人の子供をもうけた[8]。ブラウンはバーベキュー・レストランの経営に妻を関わらせた。それが成功するとファーストフード産業の経営的可能性を確信するようになった[6][9]。1963年、ある日の政治的朝食会でケンタッキー・フライド・チキン(KFC)の創設者カーネル・ハーランド・サンダースと出会い、ブラウンのバーベキュー・レストラン・チェーン店でサンダースのチキンを売ることについて論じた[2]。1964年までにブラウンは投資家の一団を纏め上げ、サンダースから200万ドルでKFCを買収した[2]。この投資家集団はレストランの形態をサンダースの描いていたディナー・スタイルのレストランからお持ち帰りファーストフード形態に転換した[10]。全ての店に赤と白の縞模様を配し、全米50州や海外の数カ所を含め、1,500以上の店舗をオープンした[10]。1967年までにKFCは売上高で国内第6位のレストランチェーンとなり、1969年には初めて株式を上場した[10]。 ブラウンはこのKFCの業績を上げたことで、1966年には青年会議所からアメリカの傑出した若者の1人に指名された。翌年には同じく青年会議所からアメリカの傑出した市民指導者の1人に挙げられた[11]。最終的にケンタッキー商工会議所とルイビル商工会議所の会員になった[11]。ルイビル青年会議所は1969年にルイビルの傑出した若者として表彰し、1970年11月6日には、ケンタッキー大学同窓会傑出した卒業生殿堂に入れられた[11]。 1971年、ブラウンはKFCの持ち分を食品流通のヒューブラインに2億8,400万ドルで売却した[12]。KFC株売却から得られた利益を使い、ブラウンと数人の仲間でマイアミを本拠とするラムズのレストランチェーンを、その創業者スチュアート・パールマンとクリフォード・パールマンの兄弟から400万ドルで買収した[2][13]。340店のビールとホットドッグのチェーン店についてブラウンは、「これらは大変良い食品を持っている訳ではなかった。それの質を上げるのが私の最初の仕事だと構想を描いた。」と言っていた[13]。その考えに立って、一群の若い執行役を雇用し、「完全なハンバーガー」を見つけさせた[13]。1か月後、マイアミビーチのハンバーガー・レストランのオーナー、オリー・グライヘンハウスを雇い、ラムズのスタッフを訓練してそのハンバーガーを創り上げた[13]。さらにグライヘンハウスから名前を採ったオリーズ・トロリーと呼ぶ、ドライブスルー・レストランのチェーンを始めたが、このフランチャイズは失敗した[14]。タンパのライオンズクラブ・インターナショナルが1974年にアメリカへのサービス賞を与えた[11]。1978年、ブラウンはラムズのチェーン店をフリードリヒ・ヤーンのウィーナーワルド・ホールディンググループに950万ドルで売却した[2][15]。その数年後、ブラウンはベンチャーのジョン・Yズ・チキンを始めたが、これも最終的に失敗だった[14]。 バスケットボール事業 KFCの後のレストラン事業と平行して、ブラウンは何度かプロのバスケットボール・チームの所有権を購入した。1970年、ウェンデル・チェリーがブラウンを含む仲間を集めてアメリカン・バスケットボール・アソシエーションのケンタッキー・カーネルズを買収した[16]。1972年から73年のシーズン後、チェリーはカーネルズのその持ち分をオハイオ州シンシナティの集団に売却した。ブラウンは即座にチェリーの持ち分をシンシナティの集団から買い戻し、チームがシンシナティに移転するのを防いだとされている[17]。ブラウンは妻と10人の女性による取締役会を創ってチーム運営に当たらせた[18]。カーネルズの総監督マイク・ストーレンは、これがブラウンの「自分のやり方」でチームを運営しようと言う意思表示だと考え、チームを離れた。ストーレンはその2か月後にはABAのリーグコミッショナーに職を受けた[19]。ヘッドコーチのジョー・マラニーもその後に続き、ブラウンは個人的な判断におせっかいを焼きすぎると語っていた[18]。マラニーの後任であるベイブ・マッカーシーも1年しか続かなかった。1975年、ブラウッはヘッドコーチとしてハビー・ブラウンを雇った[20]。翌年、カーネルズはABAで優勝した[21]。 ブラウンはまずカーネルズをシンシナティ移転から救ったことと、ルイビルにチャンピオン旗をもたらしたことで、英雄ともてはやされた。しかし、カーネルズが優勝した後で、経費削減のためにセンターのダン・イッセルをボルティモア・クロウズに放出したことで激しい批判を浴びた[22]。1975年から76年のシーズンではヘッドコーチのハビー・ブラウンと度々衝突し、その年末には1976年のABAとNBAの合併に伴い、チームをたたむことで300万ドルを受け取った。NBAに加入するために300万ドルを払う選択肢もあったが、それは選ばなかった[23]。 ブラウンはカーネルズを畳んだ後、バスケットボールは自分が関わろうとしたタイプの事業ではなかったと言っていた[24]。この言明にも拘らず、1976年後期にはNBAのバッファロー・ブレーブスの所有権を半分買収した[25]。ブレーブスは1975年から76年のシーズンで30勝52敗という散々な成績を残していた。ブラウンは即座に次のシーズンでチームの成績を改善するための動きに取りかかった[26]。フリーエージェントとしてチームを出て行くと脅かしていたオールスターのガード、ランディ・スミスと再契約した。続いてミルウォーキー・バックスのセンター、スウェン・ネイターをドラフト1巡目の指名権とのトレードで獲得した[26]。ブラウンは1日で重要なトレード2件を成立させた。最初にNBAの新人王に輝いたエイドリアン・ダントリーを、インディアナ・ペイサーズのビリー・ナイトとトレードした。ナイトは前年の得点ではリーグ第2位だった[26]。その4時間後、ニューヨーク・ネッツのネイト・"タイニー"・アーチボルドを、ジョージ・ジョンソンと1979年ドラフト第1巡指名権とのトレードで獲得した[26]。1977年、ブラウンはもう一人のオーナー、ポール・スナイダーからチームの所有権を全て買い取った[25]。 翌年、ブラウンはボストン・セルティックスのオーナー、アービング・レビンと所有チームを交換した[27]。この交換でレビンは所有チームを出身州であるカリフォルニア州に移すことが可能になり、ブラウンはリーグの中でも名門チームの1つを所有することになった[27]。この所有権交換が公にされる2週間前に、両チームの間で6人の選手が関わるトレードが報告された[28]。ボストンからフリーマン・ウィリアムズ、ケビン・クナート、カーミット・ワシントンを出し、ブレーブスからは"タイニー"・アーチボルド、ビリー・ナイト、マービン・バーンズを出した。このトレードはボストンのファンからブラウンに対する敵意を生んだ。クナートとワシントンはチームの将来にとって重要な選手と見られており、またチームの会長で伝説的な元コーチであるレッド・アワーバックがこのトレードについて事前に相談を受けなかったと公言したからだった[28]。ブラウンはアワーバックがチーム再建のために使おうと計画していたドラフト1巡指名権3回分とボブ・マカドゥーとをトレードすると判断したことで、ブラウンとアワーバックとの関係がさらに悪化した[7]。ブラウンは再度、アワーバックとの相談無しにトレードを実行した[29]。その結果、アワーバックはボストンを去ってニューヨーク・ニックスからの申し出を受けるところだった[7]。ブラウンは1979年に共同所有者ハリー・マングリアンに持ち分を売却した[24][30]。 ブラウンと最初の妻エレノアは1977年に離婚した[8]。1979年3月17日、元ミス・アメリカでCBSのスポーツキャスターだったフィリス・ジョージと再婚した[31]。結婚式はが取り仕切った[2]。この夫妻にはリンカーン・タイラー・ジョージ・ブラウンとパメラ・アシュレー・ブラウンという2人の子供が生まれた[32]。 政歴 ブラウンはその父とは異なり、1979年以前に政治には上辺だけの興味しか示していなかった。1960年、ケンタッキー州におけるジョン・F・ケネディの大統領選挙運動で副議長に指名された[33]。民主党全国委員会では青年指導者委員会の委員であり、1972年の民主党全国大会では名誉議長に指名された[11]。その年後半、アメリカ合衆国上院議員選挙への出馬を検討したが、元州知事のルーイー・ナンが出馬することが明らかになった時点で断念した[13]。1972年から1974年、民主党全国テレソンを主催した[33]。ケンタッキー州知事の経済開発委員会を設立し、1975年から1977年までその議長を務めた[11]。 1979年州知事選挙 1979年3月27日、ブラウンはフィリス・ジョージとのハネムーンを中断して、ケンタッキー州知事選挙に出馬すると発表した[6][34]。この発表は、それ以前にブラウンが政治に無関心であり、事業のためにかなりの時間を州外で過ごし、贅沢な生活様式を取っていたために、大半の政治評論家にとっては驚きだった[6]。選挙戦には私財を投じ、遅れて出馬したことを補うためにメディアを大量に使った選挙運動を始めた[34]。州政府を事業のように運営し、州知事として州のためにセールスマンになることを公約した[6]。 民主党のその他の候補者には、現職副知事セルマ・ストーバル、現職知事ジュリアン・キャロル推薦のテリー・マクブレイアー、アメリカ合衆国下院議員のキャロル・ハバード・ジュニア、州監査官のジョージ・アドキンス、ルイビル市長のハーベイ・スローンがいた[35]。当初の選挙戦をリードしていたストーバルは選挙戦中に健康を害して後退した[35]。ブラウンは連邦税納税申告書の公開を拒否したことでマクブレイアーに攻撃された[36]。マクブレイアーは、公的な投票記録を調べて、ブラウンが1975年以降民主党予備選挙に投票していないとも主張した[36]。それでもブラウンは二位に25,000票の差をつけて当選した[6]。時点はスローンであり、2日間は敗北を認めようとしなかった[6]。本選挙では共和党の元州知事ルーイー・ナンを554,083票対376,809票で破って州知事に当選した[6]。 州知事公邸の改修 ブラウンは州知事公邸に移って1か月もしないうちに、配線がかなり朽ちていることに気付き、全面的な検査を命じた[37]。建築物建設省の予備報告書は「これが民間で運営されているものであれば、配線をやり直すために30ないし60日工事させる以外に手段が無いだろう」としていた[38]。この報告書は続けて、この公邸は火災時の避難が非常に困難な建物であると付け加えていた[38]。ブラウンはこの報告を受けると、即座に家族を公邸から出して、レキシントンにある自邸のケイブヒルに戻した[38]。建築物建設省は修繕が住むまで、公邸での宿泊および会合の開催を禁止した[38]。ブラウンのケイブヒル私邸は公式に暫定の知事公邸に指定され、州はブラウンに食料品を供給し、公式客の接待費用を払い戻し、知事としての電話代を支払うことに合意した[39]。ブラウンは交通費も支給された[39]。 1980年3月、州議会が新しい知事公邸を建設するか、あるいは古い公邸を修理するのとどちらが合理的かを検討する委員会を創設した[40]。最終的に現存の公邸を改修することに決め、ブラウンの妻フィリスが意思決定に自由に関わる資格を与えられた[40]。州は連邦政府の歳入共有資金を使って修繕費を賄えると期待したが、ジミー・カーター大統領が1980年5月にその支出を止めるよう命じた[40]。ファーストレディのフィリス・ブラウンは「公邸を救え」という集団を組織して、修繕費を補えるだけの民間資金を集めた[40]。個人的には裕福なブラウンは初年度の給与をこのプロジェクトに寄付した(残り任期の給与は辞退した)[41]。公邸の改築改修は1983年3月に完工し、ブラウン家は4月に公邸に戻った[42]。 州知事として ブラウンは、すでに実績ある政治指導者から特に恩恵を受けずに当選したので、多くの成功した実業家を州の要職に指名した[6]。選挙戦中に女性1人とアフリカ系アメリカ人1人を閣僚に指名すると公約していたので、ウィリアム・E・マカナルティ・ジュニアとジャクリーン・スワイガートを指名した[43]。マカナルティは家族と過ごす十分な時間が保てなくなると言って、1か月後に司法長官の職を辞した[44]。ブラウンはマカナルティを元のジェファーソン郡地区判事に指名し直し、もう一人のアフリカ系アメリカ人ジョージ・W・ウィルソンを後任に指名した[44]。また、1980年にはビオラ・デイビス・ブラウンを公衆健康看護局の執行役員に指名し、国内でも州の公衆健康看護局を指導する最初のアフリカ系アメリカ人看護師となった。最も議論を呼んだ人事は運輸省長官に指名したフランク・メッツだった[41]。メッツはケンタッキー州の政治的伝統を破り、発注は競争入札に基づいて行われ、政治的な恩恵よりも実績を重視すると宣言した[41]。メッツは省内の人員を削減したものの、舗装を施した道路の延長は2倍にした[41]。 ブラウンが州知事を務めた時期は経済的に難しい時代だった。その任期中に州内失業率は5.6%から11.7%に上昇した[34]。ブラウンは選挙での公約である増税をしないことに固執した[41]。州の歳入が計画値よりも少なくなると、歳出を22%カットし、州職員の数を37,241 人から 30,783 人に減らしたが、その大半は転籍と自然減によってだった[1][41]。これと同時に成果主義政策で残っている職員の給与を平均34%増加させた[41]。行政職スタッフの数を97人から30人にまで減らし、8機あった州政府所有飛行機の7機を売却した[41]。 ブラウンは州の政策を研究するために保険の専門家集団を指名し、彼らを入札に関わらせて最終的に200万ドルを節約した[45]。また州の資金を貯蓄する銀行からも競争入札を要求しこれによって生まれた余剰利子によって一般会計に5,000万ドルの歳入を加えた[46]。日本との対話と接触を開始し、将来の経済的関係のために足がかりを設けた[46]。その他の知事としての業績としては政府契約に競争入札を導入し、トラックに重量と距離に拠る税を成立させたことがあった[34]。 ブラウンはそれまでの知事と比べて州議会との交渉が少なかった[6]。例えば、議会指導者の選択に影響力を及ぼそうとしなかった。以前の知事の大半は両院の院内総務などを自ら選んでいた[6]。2期あった会期の1つでは、その間に休暇すら取った[34]。その結果、議会に対して行った提案の多くが法制化されなかった[6]。成立しなかった提案の中には、複数郡銀行法、一律税率所得税、教師のための専門家交渉、州知事が連続して任期を務められるようにする憲法修正があった[6]。ブラウンが州外に出た時は、副知事のマーサ・レイン・コリンズが知事代行を務めたが、ブラウンの任期中に代行を務めた期間が500日以上になった[34]。ケンタッキー州の歴史家ローウェル・H・ハリソンが発言しているように、ブラウンの干渉しないやり方は、ケンタッキー州の歴史の中でも初めて議会が知事に対して比較的強い権限を持つこととなり、この傾向はその後継者の任期にも引き継がれた[34]。 ブラウンはその任期中にアパラチア地域委員会の共同議長を務め、南部州エネルギー委員会の議長も務めた[1]。1981年5月、ケンタッキー大学から法学名誉博士号を贈られ、1982年5月、「年間の父」賞を贈られた[11]。1983年9月、全国民主党が年間の民主党員に指名し、後に党の終身名誉財務官に指名された[1]。 1982年、ブラウンは高血圧で短期間入院し、その任期末近くには、冠動脈大動脈バイパス移植術を受けた[32]。この手術からの快復期に珍しい肺疾患を患い、数週間もの入院が続き、その一部は昏睡状態だった[47]。一時期は脈が止まり、肺の1つが部分的に壊れた[48]。ブラウンの事務所はその容態の重篤さを隠そうとし、新聞から攻撃された[34]。ブラウンは快復すると喫煙をあきらめ、ジョギングを行うようになった[47]。 ブラウンの伝記作者メアリー・K・ボンスティール・タチョーはその著作『ケンタッキー州の知事達』の中で、ブラウンの政権について「スキャンダルは何も無かった。彼もその関係者も汚職で告発されることも無かった。」と言っている[47]。しかし、ブラウン個人にはスキャンダルがあり、その親しい仲間の幾人かにもあった。1981年、マイアミのオール・アメリカン銀行から個人預金130万ドルを引き出した件で捜査された[49]。この銀行は法に要求されるアメリカ合衆国内国歳入庁への報告を怠った[49]。連邦捜査局が1983年にその事実を嗅ぎ付けた時、ブラウンはラスベガスで「悪い一晩の賭け」で擦った借金を返済するために現金を降ろしたと釈明した[49]。ブラウンはFBI捜査の中心ではなく、後にその申し立てを撤回した[49]。 ブラウンの仲間数人も、「ザ・カンパニー」と呼ばれるレキシントンのコカインと銃の密輸団の事件に巻き込まれた[50]。ブラウンがケンタッキー大学に入学して以来の仲間であるジェイムズ・P・ランバートは60件以上の薬物に関わる容疑で告訴された[51]。電話の通話記録からは、知事公邸からこの捜査に関連して薬物容疑で告発された数人に電話が掛けられたことが分かった[52]。 後の政歴 1984年3月15日、ブラウンはウォルター・"ディー"・ハドルストンが保持していたアメリカ合衆国上院議員の議席について立候補を申請した。それは申請期限の数時間前だった[47]。その6週間後の4月27日、重い病気と前年の手術を理由に立候補を取り消した[47]。 1987年、ブラウンは再度州知事選挙に立候補した。民主党予備選挙は、現職副知事のスティーブ・ベッシャー、元知事のジュリアン・キャロル、グラディ・スタンボ、政治的には新人であるウォレス・ウィルキンソンが乱立していた[53]。ブラウンは選挙戦に立ち後れ、2月下旬に出馬を届け出、5月後半の予備選挙に進んだ[54]。ブラウンが届出書を持って集会議事堂に入るとき、ベッシャーとその階段で出遭って即興の討論を挑んだが、ブラウンは固辞した[54]。ブラウンが直ぐに有力候補になったので、ベッシャーは一連の選挙演説でブラウンの贅沢な生活様式を攻撃した。その演説の1つは人気テレビ番組「富者と有名人の生活様式」に基づいていた[55]。ベッシャーによる別の攻撃は、ブラウンがジェイムズ・P・ランバートと結びついていることに関してであり、さらに別の攻撃では、ブラウンが税を上げるであろうことを言っていた[55][56]。ブラウンの自分の演説でベッシャーの言い分に反論し、ベッシャーとブラウンの戦いがウィルキンソンにチャンスを作った。ウィルキンソンは州営宝くじを提案することで特徴を出し、選挙後半戦に追い上げた[53][56]。ウィルキンソンが次点のブラウンに58,000票の差を付けて公認指名を勝ち取った[53]。 その後の人生 ブラウンは1987年に再度州知事に挑戦して落選した後、レストラン産業の経営に戻った。ルイビルでチキン・グリル・レストランを開店し、妻のフィリスを助けてチキン・バイ・ジョージを始めさせた。これは骨無し、皮無しの鶏胸肉をスーパーマーケットの販売と家庭での調理用に加工するものだった[57]。1988年、食品大手のホーメルがチキン・バイ・ジョージをその子会社にした[57]。ブラウンは、マイアミ・サブズ、テキサス・ロードハウス、ロードハウス・グリルなどその他幾つかのレストランを拡大した[47]。しかしそのどれも、若い時に経験したような成功を収めることは無かった[6]。 1991年、ブラウンはカントリー歌手ケニー・ロジャースと組んでケニー・ロジャース・ロースターズを立ち上げ、CEOを務めた。これは薪を使ったローストチキンのレストランの国際チェーンだった[14]。その設立は健康志向で家に持ち帰りができる大きなレストラン産業の動きの一部だった[58]。ケニー・ロジャース・ロースターズは直ぐにボストン・チキン(後のボストン・マーケット)やその他小さなローストチキン・チェーン店と競合するようになった[58]。ケンタッキー・フライド・チキンもロティセリー・ゴールドと呼ぶローストチキン商品を導入して、ケニー・ロジャース・ロースターズやボストン・チキンと競うようになった[58]。1992年12月、ローストチキン市場では小企業であるクラッカーズが、ケニー・ロジャース・ロースターズはレシピとメニューをコピーしていると主張して訴訟に出た[59]。この法廷闘争は、ケニー・ロジャース・ロースターズが1994年8月にクラッカーズの株式の大半を購入するまで続いた[59]。その後ブラウンはケニー・ロジャース・ロースターズを1,000店以上のチェーンに成長させ、1996年にマレーシアに本拠を置くベルジャヤ・グループにその持ち分を売却した[60]。 ブラウンと妻のフィリスは1995年8月に別居した[61]。1996年、フィリスはケンタッキー州で離婚訴訟を起こしたが、夫との和解交渉の中で申請を取り消した[61]。ブラウンが妻への財政支援の多くを切り捨てたとされた後、フィリスは再度1997年に離婚訴訟を起こした。当時夫が住んでいたフロリダ州ブロワード郡での訴訟になった[61]。訴訟をケンタッキー州で続けるかフロリダ州で行うかについて短期間の法廷闘争があった後、1998年に離婚が成立した[61][62]。その年後半、ブラウンは元ミセス・ケンタッキーで27歳年下のジル・ルイーズ・ローチと再婚したが、2003年に理由を明かさないまま離婚した。ブラウンは離婚の理由を問われると、「私はジルに大きな愛を与えたが、見通せていなかったものが我々の結婚生活に入ってきた。私はこれからも彼女とその子供達を常に愛するが、今は離婚が唯一の選択肢に思われる」と語っていた[62]。 1997年、ブラウンはポール・E・パットン知事の家庭内暴力委員会を、パットンの妻ジュディと共に共同主宰することに合意した[63]。ブラウンは常に家庭内暴力を抑制することに興味があったと言ったが、その興味は姉妹のベティ・"ブー"・マッカンが犠牲者だったということが分かった後では、個人的なものになった[63]。2003年、パットンはケンタッキー州道9号線を「ジョン・Y・ブラウン・ジュニアAAハイウェイ」と改名した[64]。「AA」が付いたのはこのハイウェイが元々アレクサンドリアとアシュランドの各市に接続されていたからだった[64]。 2006年後半、ブラウンは女優のとの共同で、「スザンヌのキッチン」と呼ぶ自作調理準備店舗をオープンした。旗艦店はレキシントンのテイツクリーク・センターでオープンし、二番店はニュージャージー州に開いた。ブラウンはこの事業をチェーン展開するつもりだったが、レキシントン店がオープンして5か月後、2店ともに閉鎖した。ブラウンは、「全体の形式をもっと便利なものになるよう改造する」ことを望んだと語り、まだ明言できない将来に両店とも再開させることを約束した[65]。投資家のジョン・シャノン・ブーチロンはブラウンとサマーズを、40万ドル投資した前後でだましていたと主張して訴訟を起こした[66]。このブラウンに対する訴訟は裁判になる前に取り下げられ、サマーズに対する訴訟は2011年に証拠不十分のままファイエット郡判事が棄却した[66]。 かつての政敵スティーブ・ベッシャーが2007年に州知事に当選したとき、ブラウンはその就任委員会の委員になることを拒否した。ケンタッキー州の存命中の元知事が全て参加を呼びかけられ、ブラウン以外はその招待を受けた。ブラウンはその拒否について、「私は彼を尊敬しない。私はそれに加わりたくない。私は真に政治的に正しいものに興味がある」と語った。1987年民主党州知事予備選挙の時のことを引き合いに出し、「彼は真実でないことを言った。我々が税を上げたというようなことを。私はあの後彼を尊敬したことが無かった」と続けた[67]。2011年にベッシャーが州知事に再選された時、ブラウンは他の元知事と共に就任委員会を共同主宰した[68]。 2008年、ブラウンはケンタッキー大学法学校同窓会殿堂に入れられた[33]。その記者発表では、同窓会がブラウンのケンタッキー・フライド・チキンでの成功、政歴、大学のサンダース=ブラウン高齢者会館設立に貢献したことを、殿堂入りの理由に挙げた[33]。この会館はハーランド・サンダースとブラウンの父の栄誉を称えて命名されている[33]。現在のブラウンはレキシントンと、フロリダ州フォートローダーデールで交互に住んでいる[47]。 脚注 参考文献 Denton, Sally. The Bluegrass Conspiracy: An Inside Story of Power, Greed, Drugs, and Murder. An Authors Guild Backprint.com Edition. Avon, 1990; Lincoln, NE: iUniverse, 2001. ISBN 0-595-19666-7 Unknown parameter |deadurldate= ignored (help); Check date values in: |archivedate= (help) 外部リンク 関連図書
https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B8%E3%83%A7%E3%83%B3%E3%83%BBY%E3%83%BB%E3%83%96%E3%83%A9%E3%82%A6%E3%83%B3%E3%83%BB%E3%82%B8%E3%83%A5%E3%83%8B%E3%82%A2
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 1868, 3619, 4294, 4560, 5061, 5633, 6284, 6648 ], "plaintext_end_byte": [ 1829, 3618, 4252, 4515, 5032, 5575, 6267, 6606, 7928 ] }
మాధవరం గ్రామం సముద్రమట్టం నుండి ఎంత ఎత్తులో ఉంది ?
మాధవరం (తాడేపల్లిగూడెం)
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
మాధవరం, పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా, తాడేపల్లిగూడెం మండలానికి చెందిన గ్రామము.[1]. దీనికి మిలట్రీ మాధవరం అని కూడా పేరు. ఘనమైన గత చరిత్ర ఈ గ్రామం సొంతం. బ్రిటీష్ ఏలుబడిలో ఉన్న సమయంలోనే ఈ గ్రామం నుంచి అనేక మంది యువత సైన్యంలో ఉన్నారు. రెండో ప్రపంచ యుద్ధంలో పాల్గొన్నారు. అందులో కొందరు అమరులయ్యారు. వారి స్మారకార్థం గ్రామంలోని చెరువు గట్టున ఓ స్మారకస్థూపం కూడా ఏర్పాటు చేశారు. ప్రపంచీకరణతో ఈ గ్రామం నుంచి అనేక మంది అనేక దేశాలకు వెళ్లి స్థిరపడిపోయారు. ఈ గ్రామంలో ప్రతి కుటుంబం నుంచి కనీసం ఒక్కరైనా సైన్యంలో ఉంటారంటే అతిశయోక్తి కాదు. అందుకే మిలట్రీ మాధవరం పేరు సార్థకనామధేయంగా మిగిలింది. మంచి విలువలు కలిగిన విద్యా వ్యవస్థ ఈ గ్రామానికి మణిహారం. జూనియర్ కాలేజి వరకు ఇక్కడ విద్యా సౌకర్యాలున్నాయి. మాధవరం చరిత్ర 17వ శతాబ్దంలో ఈ గ్రామం ఏర్పడినట్టుగ ఆధారాలు ఉన్నాయి. అప్పటి ఒడిషా, డెక్కన్ ప్రాంతాలను పరిపాలించే గజపతి వంశానికి చెందినా పూసపాటి మాధవ వర్మ బ్రహ్మ తన రాజ్య రక్షణ కోసం ఈ గ్రామానికి సుమారు 6 కీ.మీ దూరంలో ఉన్న అరుగొలను గ్రామంలో ఒక కోటను నిర్మించి, ఉత్తర ఆంధ్ర నుంచి సేన్యాన్ని ఇక్కడుకు రప్పించి వారికీ సాగు భూమి మరియు ఇళ్ళ స్థలాలు ఇచ్చారు. అరుగొలను గ్రామంలో ఇప్పటికి ఆ కోట శిథిలాలు ఉన్నాయి. ఈ సైనికులు మాధవరం గ్రామాన్ని ఏర్పాటు చేసుకున్నారు. ఆనాటి నుండి ఈ గ్రామంలోని వాళ్ళు అందరు సైన్యంలో చేరుతూ వచ్చారు. తరతరాలుగ దేశరక్షణ తమ ధ్యేయం జీవిస్తున్నారు. బ్రిటిష్ పరిపాలనలో భారతదేశం తరుపున మొదటి మరియు రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో సుమారు రెండువేల మంది పాల్గొన్నారు.[2][3][4] గాంధీ మహాత్మడు స్వతంత్రియోద్యమం కొరకు భారత దేశ సంచారము చేస్తున్నప్పుడు ఈ గ్రామానికి వచ్చారు అని అక్కడి వృద్ధులు చెబుతారు. ఈ గ్రామంలో సైనికుల గౌరవ చిహ్నంగ ఇండియా గేటు దగ్గర ఉన్న అమర్ జవాన్ స్తూపం పోలిన ఒక స్థుపాన్ని ఇక్కడ నిర్మించారు. ముఖ్య వృత్తులు మాధవరం గ్రామ ప్రజలుకు మిలిటరీ తరువాత వ్యవసాయం ముఖ్య వృత్తి. వరి, చెరకు ముఖ్య పంటలు. విద్య కేంద్రాలు మాధవర గ్రామంలో ఒక ప్రాథమిక పాఠశాలా, ఒక జిల్లా పరిషత్ హై స్కూల్ మరియు ప్రభుత్వ జూనియర్ కాలేజీలు ఉన్నాయి. వీటితో పాటుగా ఒక మిషనరీ కాన్వెంట్ మరియు ఒక ప్రైవేటు స్కూల్ కూడా ఉన్నాయి. దేవాలయాలు మాధవరం గ్రామంలో పోలరమ్మ గుడి, శివాలయం, వెంకటేశ్వర ఆలయం, వీర బ్రహ్మేంద్ర స్వామి ఆలయం, కుమారస్వామి ఆలయం, వైష్ణవ ఆలయం ఉన్నాయి. పోలేరమ్మ గుడి ఆ చుట్టుప్రక్కల గ్రామాలలో మంచి ప్రాచుర్యం పొందిన ఆలయం. పండుగలు మరియు జాతరలు దక్షిణ భారతదేశములో జరుపుకునే అన్ని పండుగులు ఇక్కడ ఘనంగ జరుపుకుంటారు. ముఖ్యంగా గ్రామా దేవత అయిన పోలేరమ్మ జాతర ఇక్కడ ఎంతో భక్తీ శ్రద్ధలతో ఘనంగా జరుపుకుంటారు. ఈ జాతరకి పక్క ఉళ్ళ నుంచే కాక కర్ణాటక రాష్ట్రము నుంచి కూడా భక్తులు పాల్గొంటారు. రవాణా తాడేపల్లిగూడెం నుంచి ఈ గ్రామానికి వారి బస్సు సర్వీస్ ద్వారా చేరుకొనవచ్చు. దగ్గరలో ఉన్న రైల్వే స్టేషను తాడేపల్లిగూడెం. మిలిటరీ మాధవరం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రము లోని పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా తాడేపల్లిగూడెం మండలంలో మాధవరం గ్రామం ఉంది. ఇది తాడేపల్లిగూడెం పట్టనణానికి 12 కీ మీ ల దూరంలో ఉంది. ఈ గ్రామన్ని చుట్టుప్రక్కల గ్రామాలు వారు మిలిటరీ మాధవరం అని పిలుస్తారు. ఈ గ్రామంలో నివసించే ప్రతి కుటుంబంలో కనీసం ఒకరు మిలిటరీలో ఉండటమే అ పేరుకి కారణం. మొదటి మరియు రెండవ ప్రపంచం యుద్ధలలలో ఈ గ్రామం నుంచి సుమారు రెండు వేల మంది పాల్గొన్నారు. తోంభయి ఒక్కమంది అసువులు బాసారు. ఈ గ్రామంలో ప్రతి ఒక యువకునికి మిలిటరీలో చేరడం అంటే ఒక ఆశయం. మూలాలు
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A7%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%82%20%28%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%97%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B1%86%E0%B0%82%29
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 377, 462, 602, 990, 1678, 2543, 3136, 3924, 4795, 6368, 7611, 9047, 10287, 10510, 10740, 10988, 11185, 11549, 11949, 12047, 12164, 12249 ], "plaintext_end_byte": [ 376, 461, 563, 989, 1677, 2542, 3135, 3905, 4794, 6367, 7580, 9046, 10286, 10487, 10739, 10987, 11177, 11548, 11948, 12037, 12153, 12205, 12849 ] }
Kuka suunnitteli Pyhämaan vaakunan?
Pyhämaa
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ 1 ], "minimal_answers_start_byte": [ 408 ], "minimal_answers_end_byte": [ 425 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Pyhämaa (aikaisemmin Pyhämaan Luoto) oli Varsinais-Suomessa sijainnut Suomen kunta. Pyhämaan kunta pakkoliitettiin vuoden 1974 alusta Uuteenkaupunkiin tuolloin vireillä olleen Neste Oy:n kolmannen öljynjalostamon rakennushankkeen johdosta. Rakennushanke kuitenkin kariutui. Pyhämaan naapurikunnat olivat Kalanti, Pyhäranta, Uudenkaupungin maalaiskunta ja Uusikaupunki. Pyhämaan vaakunan suunnitteli Gustaf von Numers ja se vahvistettiin vuonna 1969.[1] Pyhämaalla on vanha runsaasti maalattu uhrikirkko 1600-luvulta. Uudempi kivikirkko on vuodelta 1804. Kunnan historiaa Alueen muodostuminen Ensimmäisen pysyvän asutuksen on otaksuttu Pyhämaan alueelle tulleen vuoden 1000 tienoilla, jolloin alueelle katsotaan asettuneen jonkin verran ruotsalaislähtöistä väestöä. Samalla on katsottu suomalaisperäisen "mannerkansan" alkaneen muuttaa saaristoon noin kaksisataa vuotta myöhemmin, jolloin he asettuivat oletettavasti niille saarille, joilla ei vielä asutusta ollut.[2] Pyhämaan asuttamisesta ei ole kovin varhaisia kirjallisia lähteitä. Vanhin on latinankielinen vuodelta 1411 oleva asiakirja, jossa jaetaan Uudenkirkon seurakunnan 75 kyläkuntaa neljään yökuntaan pappilan rakentamista varten. Tuossa asiakirjassa mainitaan Edväinen ja Kammela, jotka tuolloin kuuluivat Uuteenkirkkoon. Uuteenkirkkoon Pyhämaan kylistä kuului vuodesta 1712 aina 1800-luvulle asti myös Kukainen, mutta Kukaisten ensimmäisen asutuksen tiedetään syntyneen vuonna 1704. Samoin Uuteenkirkkoon kuuluivat Meri-Saarnisto ja Majamaa, joista ensimmäinen sai asutuksensa 1749 ja jälkimmäinenkin 1700-luvun kuluessa. Torlahden alue oli asuttu jo ainakin vuonna 1463.[3] Osa Pyhämaasta kuului aina 1600-luvulle asti Untamalan kirkkopitäjään, joka myöhemmin tunnetaan Laitilana. Tältä alueelta ei tunneta kovin tarkasti asutuksen alkamisvuosia, mutta voidaan sanoa, että Pyhämaan, Kettelin ja Pitkäluodon kylät mainitaan asiakirjoissa ensi kerran vuonna 1413, jolloin niitten on pitänyt olla asuttuja. Paasio esittää kirjassaan otaksuman,[4] perustaen väitteensä Kettelin ja Pyhämaan kylien melko suureen talolukuun vuoden 1540 maakirjassa, että edellä mainitut kylät ovat syntyneet jo varhain keskiajalla, viimeistään 1300-luvulla. Pyhämaan nimi esiintyy ensimmäistä kertaa maakirjassa vuonna 1540 muodossa Pyhema, jolloin sillä tarkoitettiin Pyhämaan kirkonkylää. Paasio arvelee,[5] että nimi on jo varhaiskeskiaikaista perua ja toteaa samalla nimeen liittyvät kansantarinat mielikuvituksen tuotteeksi. Koska Kammelan, Kukaisten ja Edväisten yhteydet pitäjänsä, Uudenkirkon, keskustaan olivat hankalat, anoivat nämä kylät siirtoa Pyhämaan seurakuntaan. Olihan niiden asukkaat jo vanhastaan käyneet Pyhämaan kirkossa ja heillä oli siellä omat penkit ja kirkkotalli. Kylät päätettiinkin siirtää Pyhämaahan 2.12.1863 päivätyllä tuomiokapitulin kirjeellä. Tosin on huomattava, että osia Kukaisten saaresta, nimittäin Meri-Saarnisto ja Majamaa jäivät tässä yhteydessä edelleen Uuteenkirkkoon ja ne liitettiin Pyhämaahan vasta 1920, pitkällisten neuvotteluiden jälkeen. Kun 1920-luvulla tuli voimaan oppivelvollisuuslaki, joka määräsi muodostamaan kansakoulupiirit, tuli monille kunnille ongelmia hajanaisen saariston kanssa. Uusikirkko oli yksi näistä kunnista. Ongelmat koskivat Ruotsinveden ja Velhoveden alueen saaria, joita oikein kukaan ei olisi halunnut ristikseen. Tämäkään neuvottelu ei edennyt nopeasti, vaan vasta vuoden 1942 alusta liitettiin nuo saaret, ja tosin vastoin tuolloin jo kalantilaisten tahtoa myös Raulion ja Torlahden alueet Pyhämaahan. Liitoksen myötä Pyhämaan maapinta-ala kasvoi 14,1 neliökilometrillä ja väkilukukin lähes kahdellasadalla. Tämä liitos ei ilmeisesti po. alueilla saanut yksimielistä kannatusta ja vielä 1960-luvullakin ilmeni ajoittaista halua liittyä takaisin Kalantiin. Hallinnon kehitys Pyhämaan alue oli jakaantunut kahteen eri kirkkopitäjään keskiajalta aina 1800-luvun maalaiskuntia koskeneeseen lakiin asti. Nykyinen Pyhärannan kunta muodosti Pyhämaan alueen kanssa yhden kunnan aina vuoteen 1908 asti, jolloin tuolloinen Pyhämaan Rohdainen, siis oikeastaan pitäjän mannerosa ja Pyhämaan Luoto, eli Pyhämaa, erosivat omiksi kunnikseen. 1400-luvulta lähtien käytössä olivat myös hallintopitäjät, jotka luotiin lähinnä veronkantoa varten. Pyhämaan alue, lukuun ottamatta Laitilan hallintopitäjään kuuluneita Pyhämaan, Kettelin ja Pitkäluodon kyliä, kuului tässä jaossa Velluan veropitäjään eli Peteksen lääniin. Huomataan siis, etteivät kirkkopitäjät ja hallintopitäjät olleet alueeltaan yhteneviä. Kirkollisesti Laitilaan kuuluneet Heinäinen, Kuivarauma ja Kursila kuuluivatkin hallinnollisesti Uuteenkirkkoon.[6] Aina vuoteen 1865 asti oli maallinenkin hallinto seurakunnan kirkkoherran taskussa. Asetuksella ja lailla oli määrätty kirkkoherra pitämään kaksi pitäjäkokousta vuodessa, joissa äänioikeutettuja olivat manttaalin pannun maan ja ruukkien omistajat. Näissä kokouksissa tuli käsitellä taloudelliset ja muut kunnalliset asiat kirkollisten asioitten ohella. Kirkkoherra oli siis ikään kuin oman toimensa ohella myös kunnanjohtaja.[7] Kun kunnallisten tehtävien määrä 1800-luvun mittaan kasvoi, eikä seurakunnalla ollut varsinaisia toimeenpanoelimiä, alkoi kunnallisasioiden hoito viedä kohtuuttomasti kirkkoherrojen aikaa. Asiantilan korjaamiseksi julkaistiin valtiopäivien päätöksen mukaisesti 6.2.1865 asetus kunnallishallinnosta maaseudulla. Tämä asetus määräsi ensimmäisessä pykälässään, että "kukin seurakunta maaseudulla on ittepäällensä erinäinen kunta". Tässä yhteydessä maalliselle hallinnolle siirtyivät opetus, palosuojelu, sairaanhoito, köyhäinhoito, järjestyksen ylläpitäminen aj kunnallinen rakentaminen. Suuri uudistus oli manttaaliin perustuvasta äänioikeudesta luopuminen. Nyt uusissa kuntakokouksissa äänivaltaa voivat käyttää kaikki kunnan asukkaat, jotka eivät olleet holhouksen alla, jotka nauttivat kansalaisluottamusta ja joilla ei ollut velkana enempää kuin edellisen vuoden kunnallisverot. Äänimäärä kuitenkin oli veroäyrien luvusta riippuva. Toimeenpanoelimeksi muodostettiin kunnallislautakunta, johon kuului esimies, varaesimies ja vähintään viisi jäsentä varajäsenineen.[8] Pyhämaassa tilanne koettiin hankalaksi. Seurakunta oli laaja ja voimakkaasti kahteen osaan jakautunut. Lisäksi seurakunnasta käytettiin nimeä Pyhämaa, jota luotolaiset eivät suin surminkaan olisi koko kunnan nimeksi antaneet, koska katsoivat sen kuuluvan juuri saaristo-osalle. Samaan aikaan sattuneet katovuodet köyhdyttivät aluetta voimakkaasti. Useaan otteeseen anottiin lykkäystä uudistuksen toteuttamiseen, mutta sitä ei myönnetty kuin ainoastaan vuoden 1870 alkuun. Kun näin oli kunta muodostettava, alkoi voimakas kiistely siitä, pitäisikö muodostaa yksi vai kaksi kuntaa. Luotolaiset ajoivat kappelinsa muodostamista omaksi kunnakseen, koska katsoivat olevansa joka tapauksessa erillään mantereesta, rohdaislaiset taas yhtä kuntaa, koska arvelivat sen tulevan halvemmaksi. Tätä kiistelyä jatkui vuosikymmenen kunnes vuoden 1883 syyskuussa pidetty Rohdaisten ja Luodon viimeinen yhteinen kuntakokous totesi kuvernöörin vahvistaneen kunnan jaon. Tämän jälkeen luotolaiset käyttivät aina vuoteen 1908 asti kunnastaan nimeä Pyhämaan luodon kunta, rohdaislaiset vaihtelevasti Pyhämaan Rohdaisten kunta, Pyhämaan mantereen kunta, Rohdaisten kunta ja lopulta 1908 Pyhäranta.[9] Seurakuntaelämä Pyhämaassa Paasio otaksuu,[10] että Pyhämaan alueella, ehkä jopa erikseen Rohdaisissa ja Luodolla, oli tavallaan itsellinen seurakunta 1200- ja 1300-luvuilla. 1400-luvun mittaan hän katsoo käydyn kilpailua näistä alueista edellä mainittujen Uudenkirkon ja Untamalan kirkkopitäjien välillä, kun katsottiin suurempien seurakuntakokonaisuuksien olevan välttämättömiä. Tämä johti alueen edellä kuvattuun jakoon. Kaksisataa vuotta tuon yhdistämisen jälkeen puhalsivat toisenlaiset tuulet. Tuolloin katsottiin laajojen kirkkopitäjien olevan hajanaisia ja tehokkaamman puhdasoppisuuden levittämisen takia, varsinkin piispa Isak Rothoviuksen aikana (1627-1652) suosittiin uusien seurakuntien syntyä. Pyhämaan Laitilaan kuuluneet alueet erotettiinkin omaksi seurakunnakseen vuonna 15.4.1639. On ymmärrettävissä myös välimatkojen takia se, miksi nämä alueet Laitilasta haluttiin erottaa.[11] Tuolloin muodostuneen Pyhämaan seurakunnan sisällä alkoi melkoinen kissanhännänveto luodon ja mantereen välillä, jonka seurauksena seurakunnan ja kappelin statukset vaihtelivat edestakaisin. Kun seurakuntaa muodostettiin pidettiin sen kahta osaa ainakin teoriassa saman arvoisina. Vuonna 1688 sitten muodostettiin Rohdaisten kappeli ja siis luodosta tuli emäseurakunta. Vuonna 1782 osat vaihtuivat. Tämä status sitten pysyikin siihen saakka, kun molemmista muodostettiin pitäjän jaon yhteydessä oma seurakuntansa 1908. Pyhämaan seurakunta koki tavallaan kunnan kohtalon vuoden 2009 alusta. Uudenkaupungin alueella toimi vielä 1970-luvun alun kuntarajoja noudattaneen neljän seurakunnan (Kalanti, Lokalahti, Pyhämaa ja Uusikaupunki) muodostama seurakuntayhtymä, jonka purkamisesta Uudenkaupungin seurakunnan seurakuntaneuvosto teki aloitteen muitten kanssa asiasta neuvottelematta syksyllä 2007. Kirkossakin vallalla olevan suuriin kokonaisuuksiin pyrkimisen myötä seurakuntayhtymän purkautuminen katsottiin pienemmissä seurakunnissa olevan väistämätön tosiasia, joka sai nämä laatimaan aiesopimusluonnosta, joka sitten solmittiinkin kaikkien neljän seurakunnan välillä lopputalvesta 2008. Kesäkuussa 2008 Kirkkohallitus teki päätöksen yhtymän ja neljän seurakunnan lakkauttamisesta ja uuden Uudenkaupungin seurakunnan perustamisesta 1.1.2009. Palmusunnuntaina 5.4.2009 pidettiin uuden seurakunnan ensimmäiset seurakuntavaalit, joissa valittiin kirkkovaltuusto. Tämän valtuuston tehtäväksi jäi aiesopimuksen toteuttaminen, eli käytännössä neljän kappeliseurakunnan perustaminen seurakuntaan noudatellen lakkautettujen seurakuntien/kuntien rajoja. Pyhämaan seurakunnan seuraajana toimii nyt Pyhämaan kappeliseurakunta.[12] Vanha puinen Pyhämaan uhrikirkko on sisäseiniltään kauttaaltaan raamatun kertomuksilla kuvitettu. Se on rakennettu ja uusittu vuosina 1647–52. Uudempi kivikirkko on vuodelta 1804. (T. Vennberg). Pyhämaan nykypäivä Nykyisin alueen asukasluku on noin 600 henkilöä. Alueella on paljon kesämökkejä, joten väkimäärä lisääntyy kesäisin. Kirkonkylässä sijaitsee vierasvenesatama. Pyhämaan Suviteatteri esittää näytelmiä kesäisin. Kunnallisista palveluista Pyhämaassa on jäljellä Kirkonkylässä sijaitseva koulu, jossa lukuvuonna 2011-2012 on nelisenkymmentä oppilasta ja kolme opettajaa. Kaksi kauppaa palvelevat kirkonkylässä ja Kammelassa. Alueella on myös ravintola. Kylätoiminta Pyhämaalla on vilkasta ja toimivia yhdistyksiä on kymmenkunta. Vuonna 2015 koko Pyhämaalle nimellä Pyhämaan Luoto myönnetiin Varsinais-Suomen vuoden kylän arvonimi.[13] Kyliä Vuodesta 1942 Pyhämaan alueella on ollut kuusitoista kylää: Edväinen/Ärväne (Edsvik), Hallu, Heinäinen, Kammela, Ketteli/Ketli (Kettils), Kuivarauma/Kuiviraumo, Kukainen/Kukane, Kursila/Kursla, Majamaaholm-yksinäistila, Pitkäluoto (Långholm), Pyhämaa, Saarnistoholm-yksinäistila, Suurikkala/Raulio, Torlahti-yksinäistila (Torlax), Varhela ja Viisola. Edellä mainituista Hallu, Suurikkala, Varhela ja Viisola eivät varsinaisesti ole käytössä olevia kylännimiä, vaan Kalannin kylien mukaan nimensä saaneita alueita. Suurikkalaa väestö kutsuu Raulioksi, joksi sen nimeä on anottu aikanaan muutettavaksikin, siinä onnistumatta. Muut kolme ovat alueina pieniä ja niistä yleensä käytetäänkin saaren tms. maatieteellisen paikan nimeä.[14] Vuosien 1960 ja 1970 taajamarajausten mukaan Pyhämaalla ei ollut lainkaan taajamia.[15] Väestö Seuraavassa kuvaajassa on esitetty Pyhämaan väestönkehitys kymmenen vuoden välein vuosina 1880–1970. Lähteet Veikko Paasio: Pyhämaan historia. (1979) Viitteet Aiheesta muualla Kirjallisuutta Mikola, Päivi ym. (toim.): Entisajan elämää Pyhämaassa. Osa 1, Kuivarauma, Pyhämaan kaupat, vanhoja kuvia. Pyhämaan Perinnepiiri, 2014. ISBN 978-952-68063-1-0. Mikola, Päivi ym. (toim.): Entisajan elämää Pyhämaassa. Osa 2, Edväinen, Pyhämaan käsityöläisistä, Uutisia Pyhämaasta vuodelta 1931, vanhoja kuvia. Pyhämaan Perinnepiiri, 2014. ISBN 978-952-68063-2-7. Mikola, Päivi ym. (toim.): Entisajan elämää Pyhämaassa. Osa 3, Pitkäluoto-Ihamo, Pyhämaan kalastuksesta, Uutisia Pyhästämaasta vuodelta 1932, vanhoja kuvia. Pyhämaan Perinnepiiri, 2015. ISBN 978-952-68063-3-4. *
https://fi.wikipedia.org/wiki/Pyh%C3%A4maa
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 673, 1239, 3285, 3699, 4617, 5103, 5514, 7259, 8436, 8541, 9197, 9508, 10324, 10588, 11055, 11258, 11627, 12313, 13091, 14698, 16424, 17197, 18010, 18482, 18631, 19595, 20045, 21535, 22995, 23645, 24349, 25150, 26376, 26720, 27402, 27638, 27772, 28574, 29923, 31461, 32203, 34191, 35380, 37265, 37644, 37816, 38227, 38884, 39790, 40753, 41853, 42282, 43251, 44154, 45082, 45577, 46578, 46816, 47535, 48277, 49199, 50903, 51165, 51675, 52313, 53719, 54878, 55077, 55686, 56466, 57279, 57833, 58193, 59200, 59477, 60298, 61343, 62230, 64520, 65709, 66177, 68192, 68884, 69343, 69821, 70948, 71226, 72206, 72411, 73093, 73252, 74576, 74936, 76663, 77751, 77982, 78381, 79017, 79649, 80860, 81706, 82066, 82694, 84023, 85552, 94275, 95511, 96544, 98767, 102146, 106470, 110416, 110931, 111800, 112816, 114369, 115716, 116264, 116790, 117129, 117490, 117843, 118043, 118396, 119055, 119949, 120470, 121384, 122299, 123660, 124296, 125123, 126090, 126475, 127117 ], "plaintext_end_byte": [ 672, 1227, 3284, 3698, 4616, 4991, 5513, 7258, 8435, 8540, 9127, 9507, 10323, 10587, 11054, 11257, 11598, 12283, 13046, 14674, 16396, 17141, 18009, 18481, 18630, 19594, 20044, 21534, 22994, 23644, 24348, 25149, 26360, 26719, 27401, 27637, 27771, 28573, 29922, 31423, 32202, 34190, 35379, 37236, 37643, 37815, 38226, 38839, 39744, 40752, 41789, 42237, 43250, 44097, 45081, 45576, 46577, 46784, 47505, 48276, 49198, 50873, 51164, 51647, 52289, 53691, 54856, 55076, 55662, 56441, 57278, 57771, 58192, 59155, 59476, 60297, 61342, 62208, 64519, 65708, 66176, 68191, 68883, 69342, 69820, 70947, 71225, 72205, 72410, 73092, 73251, 74575, 74935, 76662, 77684, 77981, 78380, 79016, 79648, 80859, 81705, 82036, 82693, 84022, 85551, 94274, 95510, 96544, 98766, 102145, 106469, 110342, 110930, 111799, 112815, 114368, 115715, 116263, 116789, 117128, 117489, 117842, 118042, 118395, 119054, 119948, 120469, 121316, 122298, 123659, 124295, 125122, 126053, 126444, 127115, 127169 ] }
Когда началось Протестное движение в России?
Протестное движение в России (2011—2013)
russian
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 327 ], "minimal_answers_end_byte": [ 348 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Протестное движение в России («болотная революция») — многократные массовые политические выступления граждан России, начавшиеся после выборов в Государственную думу VI созыва 4 декабря 2011 года, продолжавшиеся во время кампании по выборам президента России и после состоявшихся 4 марта 2012 года президентских выборов, на которых Владимир Путин победил в первом туре. Участники акций заявляли, что выборы сопровождались нарушениями федерального законодательства и массовыми фальсификациями[1]. Один из основных лозунгов большинства акций — «За честные выборы!» Один из символов акций протеста — белая лента. Выступления также имели антипутинскую направленность[2][3]. Обзор Первые массовые протестные акции в Москве и Санкт-Петербурге начались вечером 4 декабря. Многотысячный митинг прошёл в Москве 5 декабря 2011 года. 10 декабря 2011 года акции протеста прошли в 99 городах страны и 42 городах за рубежом[4]. Московский оппозиционный митинг на Болотной площади стал самым массовым за последнее десятилетие[5] (по другим данным — крупнейшим с начала 1990-х[6]). 24 декабря состоялся ещё более масштабный митинг на проспекте Академика Сахарова в Москве и новые митинги в других городах России. Требования протестующих поддержали многие известные люди, в том числе известные политики и люди искусства, как российские, так и иностранные. Очередные акции прошли 4 февраля 2012 года. В Москве это было шествие по центральным улицам и массовый митинг[7]. В конце февраля и в марте 2012 года массовые протесты продолжились. 26 февраля в Москве состоялась общегражданская акция «Большой белый круг». Её участники вышли на Садовое кольцо без плакатов и, взявшись за руки, замкнули круг; по оценкам прессы, в акции приняли участие 34 тысячи человек[8]. У многих в руках были белые шарики, к одежде прикреплены белые ленточки. 5 марта (на следующий день после выборов Президента России) и 10 марта в Москве прошли митинги с числом участников от 10 до 30 тысяч человек. События декабря 2011 — марта 2012 года получили наименование «Снежная революция»[9][10][11][12][13]. Затем, по мнению многих наблюдателей, произошёл спад протестной активности, однако было много локальных акций — гуляния с белыми ленточками по Красной площади в Москве, «десант» наблюдателей на выборы в Ярославль, митинги за пересмотр результатов выборов в Астрахани, шествие с несостоявшимся митингом на Большой Якиманке и Болотной площади 6 мая с числом участников до 70 тысяч, серия акций «Оккупай», «Прогулка с писателями» 13 мая с числом участников до 20 тысяч, митинг 12 июня на проспекте Сахарова. Резолюции массовых митингов были поддержаны и либо частично, либо полностью включены в предвыборные программы кандидатов в Президенты РФ 2012 Сергея Миронова, Михаила Прохорова и Геннадия Зюганова[14][15][16]. Хронология протестов Протесты в Москве 4—6 декабря 2011 года За месяц до выборов, 4 ноября 2011 года, на «Русском марше» представителями движения «Русские» было объявлено о предстоящей акции протеста, которая должна была начаться в день выборов, когда закроются избирательные участки[40]. Согласования не было получено. В 21.00 в Москве состоялась акция националистического движения «Русские». Было распространено заявление о непризнании результатов выборов. Наряду с описанием механизмов фальсификаций происходящих во время выборов в нём содержался призыв к гражданам создавать органы самоуправления, которые будут отражать народные интересы. Александр Белов объявил о начале кампании «Путин, уходи!»[41]. Акция протеста, в которой приняли участие несколько сотен человек, была разогнана ОМОНом. Были задержаны руководители «Русских» Александр Белов и Дмитрий Дёмушкин, Георгий Боровиков, Даниил Константинов, а также несколько десятков националистов. Руководитель запрещённой ДПНИ Владимир Ермолаев был задержан прямо на избирательном участке, где он находился в качестве наблюдателя. Кроме того, в Москве произошли задержания представителей других националистических организаций. По данным полиции было задержано 258 человек[42][43][44]. На следующий день после выборов самым крупным событием стала санкционированная акция движения «Солидарность». Она проходила на Чистопрудном бульваре. Собрала по разным оценкам от 2 до 10 тысяч участников[45][46]. Большинство источников оценивает численность примерно в шесть-семь тысяч человек. По утверждению журналистов изданий «Коммерсантъ» и «Ведомости», это был самый массовый митинг с 1993 года, после которого на Лубянке прошли массовые столкновения протестующих с полицией[47][48]. В результате проведения акции были арестованы более 300 человек[49], в том числе Алексей Навальный и Илья Яшин, впоследствии получившие по 15 суток ареста каждый. Днём 6 декабря в Москву были введены внутренние войска[50]. Вечером 6 декабря на Триумфальной площади по призыву Эдуарда Лимонова и его сторонников прошла акция с числом участников до 5000[51]. Всего на этой акции было задержано 569 человек[52], в том числе Борис Немцов и Божена Рынска, против которой впоследствии было возбуждено уголовное дело об оскорблении представителей власти[53]. Последующие протесты Декабрь 2011 года В декабре прошли многочисленные акции протеста. Среди традиционных митингов имели место и наномитинги. В акциях участвовали жители большинства крупных городов России. Одним из крупнейших декабрьских митингов стал митинг в Москве на Болотной площади, прошедший 10 декабря. По разным оценкам он собрал от 25 тысяч до 150 тысяч участников[17][18][54]. Центральное телевидение поначалу не освещало происходящие в Москве события, однако после демарша известного тележурналиста Алексея Пивоварова, отказавшегося выходить в эфир НТВ без освещения темы митингов[55], сюжет о митинге прошёл по НТВ и другим федеральным каналам[56]. Среди требований митингующих были назначение перевыборов[57], а также освобождение «политзаключённых» и отставка главы ЦИК Владимира Чурова[58]. Стало известно, что ФСБ предложила гендиректору социальной сети «ВКонтакте» Павлу Дурову заблокировать пять сообществ и две встречи. Дуров отказался это сделать[59]. После этого его повесткой вызвали для дачи объяснений в прокуратуру Санкт-Петербурга[60]. 15 декабря во время «Разговора с Владимиром Путиным» тема проходящих акций протеста стала первой и основной[61]. 24 декабря 2011 года состоялся крупный митинг на проспекте Академика Сахарова в Москве и серия акций в других городах России. В этот раз митинг собрал ещё больше участников — до 120 тысяч[62]. Январь 2012 года 14 января 2012 года в Москве на Чистопрудном бульваре прошёл митинг, организованный партией «Яблоко». После окончания митинга за превышение заявленной численности сотрудниками полиции были задержаны председатель партии Сергей Митрохин и член партии, организатор митинга, Майя Завьялова[63]. Всего по оценкам участников в митинге приняло участие до 600 человек. Февраль 2012 года 4 февраля 2012 года прошёл один из самых крупных митингов против фальсификации выборов на Болотной площади в Москве. Он собрал от 36 тысяч, по мнению столичного ГУ МВД, до 120 тысяч участников, по версии оргкомитета митинга[64][65]. По подсчётам программиста Анатолия Каца, в шествии по Большой Якиманке приняло участие 208 тысяч 25 человек[66]. Митинги и шествия прошли более чем в 100 городах России и зарубежья[67]. «Антиоранжевый митинг» Одновременно с митингом «За честные выборы», широкая коалиция его противников, лидер которой был Сергей Кургинян, организовала «Антиоранжевый митинг»[68] на Поклонной горе. По словам организаторов, основной его задачей было создать противовес митингу на Болотной площади, который критиковался ими как подготовка к «оранжевой революции»[69]. В митинге, по разным оценкам, приняли участие от 50[70] до 138, по версии столичного ГУ МВД[71], тысяч человек. В поддержку антиоранжевого митинга прошли митинги в Перми[72], Омске[73], Воронеже[73][74][75], Кургане[76][77], Ростове-на-Дону[78], Курске[73] и ряде других городов. Ряд СМИ сообщили, что некоторых людей, главным образом сотрудников государственных предприятий, заставили участвовать при помощи административного давления[79], а также оплачивали участие в нём[80]. Штраф за превышение числа участников митинга выплатил Владимир Путин[81]. Март 2012 года 5 и 10 марта 2012 года в Москве прошли два митинга, каждый из которых собрал, по разным оценкам, от 10 до 30 тыс. человек[82][83]. Митинг на Пушкинской площади был разогнан ОМОНом[84]. Была разогнана и акция «Другой России» на Лубянской площади и митинг оппозиции в Петербурге. Накануне апрельских акций МВД заявляло, что протестующие готовились к «столкновениям с полицией», для координации которых якобы должны были использоваться подставные журналисты.[85][86] 17 и 18 марта в Москве прошла серия акций, в частности, в защиту политзаключённых и против телеканала НТВ. Марш и митинги за честные выборы прошли 24 и 25 марта в Петербурге, в них участвовало до 3 тысяч человек[87]. 18 и 25 марта полиция в Москве задерживала гуляющих граждан с белыми ленточками на Красной площади и рядом с ней. Протестные митинги прошли также в Ростове-на-Дону, Новосибирске, Омске, Барнауле, Томске, Нижнем Новгороде, Архангельске, Туле, Костроме, Воронеже, Екатеринбурге. Апрель 2012 года В воскресенье 1 апреля 2012 года граждане подошли к Красной площади для проведения флешмоба «Белая площадь», однако полиция закрыла ворота на площадь и задержала более 20 человек[88]. Через неделю, 8 апреля, в центре Москвы прошли флэшмобы «Белое метро» и «Белая площадь». В этот раз полиция почти не препятствовала участникам, но задержала троих человек, поставивших на Красной площади палатку[89]. Май 2012 года «Марш миллионов» 6 мая в Москве прошла акция, называемая «Народный марш», «Марш миллиона» или «Марш миллионов», для выражения протеста против инаугурации Владимира Путина. Маршрут — от Калужской площади до Болотной площади. Главным организатором этого мероприятия был Сергей Удальцов. Оргкомитет прошлых митингов оппозиции закончил свою работу. Кроме того, на этот раз на митинг не собирали деньги в электронный кошелёк Ольги Романовой, как это было ранее[95]. На фоне подготовки к шествию звучали сомнения в его численности и обвинения в угасании и «сливе протеста»; сами организаторы и их помощники в этот раз почти не занимались уличной агитацией. Лента.ру сообщала, что подготовка к «Маршу миллиона» велась вяло[95]. После ряда отказов в согласовании всё же удалось согласовать шествие и митинг[95]. На акцию приехали участники из других городов России. За несколько дней до мероприятия силовики в ряде городов старались препятствовать движению автобусов и поездов с оппозиционерами вплоть до объявления полной эвакуации вокзалов. По меньшей мере, более тысячи человек со всей России так и не смогли приехать в Москву[96]. По информации радио «Эхо Москвы» предполагаемых участников снимали с поезда в Уфе, Ельце, Астрахани, Петербурге[97]. Лента.ру отмечала, что подобные мероприятия практиковались против Марша несогласных[95]. В день акции в ходе её подготовки с ссылкой на гражданских активистов сообщалось, что полиция не давала начать монтаж сцены. Полиция якобы не пропускала на Болотную площадь грузовик (машины), из которого собирались монтировать сцену для акции[96]. Участники прошли шествием по Большой Якиманке, но на подходе к Болотной площади напротив кинотеатра «Ударник» возник конфликт с полицией из-за того, что властями была нарушена ранее согласованная и утверждённая схема проведения массового мероприятия[93][98], опубликованная за день до этого на сайте ГУ МВД России по городу Москве[90] и растиражированная накануне информационными агентствами[91]. Удальцов и Алексей Навальный объявили на мосту перед полицейским оцеплением «сидячую забастовку». После того как среди собравшихся на мосту демонстрантов стали раздаваться призывы пойти на прорыв полицейского оцепления, Удальцов, Навальный и Немцов покинули мост и в сопровождении журналистов и охраны беспрепятственно прошли к согласованному месту проведения митинга, где через некоторое время были задержаны[99]. В аналитической статье Лента.ру сообщила, что «таких масштабных уличных боёв Москва не видела лет двадцать, а может и больше»[100]. На следующий день в своем новостном выпуске российская радиостанция «Эхо Москвы» заявила: «Участники акции уверяют, что стражи порядка применяли силу без предупреждения, били людей дубинками и ногами, рвали одежду и бесцеремонно швыряли в автозаки. В полиции, впрочем, все это называют мерами к вытеснению граждан с площади. В результате вытеснений было задержано почти 450 человек, а столичному управлению МВД пришлось опровергать появившиеся в интернете сообщения о погибших. Официально есть лишь пострадавшие, из которых 30 полицейские. Что же касается задержанных, то большинство из них, по официальным данным, уже отпущены». Среди отпущенных был и Борис Немцов[101]. За медицинской помощью обратились 40 участников оппозиционной акции[102]. Во время событий на «марше миллионов» пострадали 29 сотрудников правоохранительных органов, четверо были госпитализированы[103]. Всего, по официальным данным, были задержаны 436 человек (по данным активистов оппозиции, которые составили свой список задержанных, — около 650 человек)[103]. Материальные потери понесли бойцы ОМОНа: 23 каски, 13 бронежилетов, 29 резиновых дубинок, 7 щитов, 4 противопожарных ковра, 2 электромегафона, 6 радиостанций, 3 пояса, 19 противогазов, 12 наручников. Протестующие срывали с полицейских каски и кидали в Водоотводный канал. Официально подтверждена гибель одного человека — фотографа, который сорвался с балкона дома № 35 по Большой Якиманке[104]. По данным ГУ МВД по Москве, на Калужской площади собрались около восьми тысяч человек. Илья Яшин сообщил о 100—120 тысячах человек[105]. Лента.ру сообщала, что в блогах писали о 30 тысячах участников акции[106]. Геннадий Гудков, выступая 15 мая в Госдуме, заявил о 50-60 тысячах, сославшись на свой опыт подсчёта людей на митингах[107]. Всего для обеспечения порядка на Болотной площади было задействовано 12 759 сотрудников правоохранительных органов[108]. Гарри Каспаров назвал действия полиции провокацией: «Никто цепи омоновские не прорывал, никто в сторону Каменного моста не направлялся. Сразу стало ясно, что именно этой провокации и ждут. Волнения и насилие спровоцированы, конечно, действиями полиции, наглыми действиями совершенно, когда они всячески пытались не дать провести мероприятие, которое по факту было согласовано». «Могли бы уж соблюсти хоть чуть-чуть, минимум приличия и ждать до половины восьмого, потому что никто от маршрута не уклонялся, никто ничего не прорывал. Внутри маршрута люди захотели остаться на повороте, который выходит на Болотную. Разгоны и избиения начались гораздо раньше»[109]. Реакция В связи с беспорядками были возбуждены уголовные дела по части 3 статьи 212 (призывы к массовым беспорядкам) и части 1 статьи 318 УК РФ (применение насилия в отношении представителя власти)[110]. Михаил Касьянов заявил, что «протесты должны быть продолжены», а «власть преднамеренно или по безалаберности и халатности устроила провокацию, резко ограничив доступ участников „Марша миллионов“ на Болотную площадь. Очевидно, конечной целью сегодняшних действий властей было создать в глазах общества мнение о том, что оппозиционеры — безответственные бузотёры»[111]. 6 мая пресс-секретарь Путина Дмитрий Песков заявил, что полиция действовала мягко, а он хотел бы, чтобы она действовала жёстче[112]. Конгресс США и Freedom House осудили репрессии против российской оппозиции[113]. 8 мая депутат Госдумы от фракции «Справедливая Россия» Илья Пономарёв спросил у Дмитрия Пескова «не перебрал ли он лишнего, когда сказал на „Дожде“ о том, что полиции надо было действовать жёстче 6 мая». По словам Пономарёва, Песков заявил, что надо было размазать печень митингующих по асфальту[114]. 10 мая Дмитрий Песков подтвердил свои слова про печень и назвал сборище на Чистых прудах незаконным и пообещал, что полиция его разгонит[115]. 10 мая сообщалось, что фракции Справедливой России и КПРФ в Госдуме готовят постановление с требованием расследовать применение силы со стороны полиции во время так называемого Марша миллионов 6 мая и в последующие дни[116]. Пресс-служба фракции КПРФ в Государственной думе сообщила «6 мая в Москве полиция дубинками и слезоточивым газом разогнала мирную демонстрацию. Причём, полицейские особо не церемонились. На этом видео полицейские волокут по асфальту беременную женщину, другой держиморда пинает её прямо в живот.»[117][118]. Позже, в ходе расследования ситуации несколькими новостными агентствами, в частности, Lifenews, и полицией, выяснилось, что «беременная женщина» оказалась студентом по имени Николай, который был ударен в бедро[119]. По результатам событий 6 мая 2012 года на Болотной площади и её окрестностей впоследствии было арестован 31 человек. Ещё несколько, объявленных в федеральный розыск, покинули пределы России. Часть из них была амнистирована перед Сочинской Олимпиадой 2014 года, другие получили от 2,5 до 4,5 лет заключения в колонии общего режима. Двое получили условный срок. Организаторами «массовых беспорядков» были названы Сергей Удальцов и Леонид Развозжаев. Представителями оппозиции был создан «Комитет 6 мая», поддерживающий арестованных и находящихся в розыске[120]. Комиссией «Круглого стола 12 декабря» 22 апреля 2013 года был представлен доклад по Общественному расследованию событий 6 мая 2012 года на Болотной площади, полностью переложивший ответственность за произошедшее на представителей власти и «неизвестных провокаторов»[121]. «Народные гуляния» С 7 мая в Москве каждый день проходили «Народные гуляния» — массовые акции в знак протеста против разгона «Марша миллионов» 6 мая[122]. Полиция произвела задержания. На 10 мая число задержанных достигло 1000[123]. Навальный и Удальцов были арестованы на 15 суток. Тем не менее вечером 10 мая численность протестующих достигла 1500 человек[124], а акция объявлена бессрочной до выполнения требований протестующих[125][126]. 7 мая московская полиция разогнала толпу, собравшуюся у гостиницы «Националь» рядом с Манежной площадью в центре города. В толпе не было людей с транспарантами, никто не выкрикивал никаких лозунгов. Сторонники оппозиции призывали утром 7 мая устроить на Манежной площади акцию, приуроченную к инаугурации избранного президента России Владимира Путина[127]. Всего утром 7 мая было задержано около 120 человек. Сотрудники московской полиции провели массовые задержания оппозиционеров, скопившихся на Тверском бульваре. Протестующие оказались на Тверском после того, как они прошли туда стихийным шествием с Никитского бульвара. Оппозиционеры массово собирались на Никитском, чтобы присутствовать при проезде кортежа Путина, однако их вытеснили оттуда сотрудники полиции[128]. Всего за 7 мая было произведено около 300 задержаний. Полиция разогнала оппозиционеров на Манежной площади, на Никитском бульваре, на Тверской улице, в районе Чистых прудов и в районе метро «Китай-город»[129]. Большая часть задержанных была отпущена после составления протоколов об административных нарушениях[130]. В течение 8 мая полиция, по официальным данным, всего задержала около 200 человек, причём многих повторно. Активисты же подсчитали, что в полицию попали 317 человек, среди них много журналистов либеральных изданий[131]. Вечером 8 мая в районе Пушкинской площади и у Никитских ворот были задержаны Алексей Навальный, телеведущая Ксения Собчак и депутат Госдумы Дмитрий Гудков[132]. Последнее задержание полиция опровергла[133]. Вечером 8 мая 150 граждан продолжали стихийные массовые «гулянья» на Патриарших прудах. Туда прибыли бойцы ОМОН и начали задержания. Приехавший поддержать граждан Сергей Удальцов был задержан[132]. Ночью он был доставлен в больницу[131]. Рано утром 9 мая около 100 человек оставались на Кудринской площади в Москве в районе станции метро «Баррикадная», в том числе Дмитрий Гудков и Алексей Навальный. Ксения Собчак сразу после освобождения из полиции приехала в сквер на площади, но потом её покинула[131]. Вскоре сотрудники полиции «зачистили» сквер, где оппозиционно настроенные горожане устроили «народные гулянья». Полиция задержала активистов, несмотря на то, что Гудков объявил происходящее встречей с избирателями, которая не требует согласования[134]. 9 мая оппозиционеры присоединились к шествию КПРФ, которое началось на Пушкинской площади и закончилось митингом на Лубянке[135]. После завершения согласованного шествия и митинга на Лубянской площади движение «За честные выборы» призвало своих сторонников «прогуливаться» в районе Александровского сада[136]. Вечером 9 мая Навальный и Удальцов были приговорены к 15 суткам ареста. Суд признал их виновными в неповиновении полиции[137]. 24 мая 2012 года Удальцов и Навальный были отпущены из-под ареста. «#ОккупайАбай» С 9 мая оппозиционеры собираются у памятника казахскому поэту Абаю Кунанбаеву на Чистопрудном бульваре, поэтому акция получила название и хэштег «#ОккупайАбай»[138], использовав название акции Occupy Wall Street[139]. 10 мая было объявлено, что с 5 мая восстановлена госрегистрация Республиканской партии России. Вечером 10 мая к памятнику Абаю Кунанбаеву на Чистопрудном бульваре пришли полторы тысячи человек[140]. Дмитрий Песков назвал незаконным лагерь оппозиции на Чистых прудах в Москве и пообещал, что он будет разогнан полицией[141]. Вечером 10 мая Илья Яшин заявил, что «„Народные гуляния“ на Чистых прудах в Москве будут бессрочными». По его словам, они не прекратятся до тех пор, пока власти не выполнят требования протестующих. Согласно «Эху Москвы», это прежде всего «освобождение политзаключённых» и проведение новых парламентских и президентских выборов[142][143]. «Контрольная прогулка» 13 мая по инициативе группы писателей, музыкантов и журналистов в центре Москвы прошла акция «Контрольная прогулка», чтобы установить, могут ли москвичи свободно гулять по своему городу[138]. Участники прошли от Пушкинской площади до Чистых прудов, где располагался гражданский лагерь «ОккупайАбай». По данным СМИ, в акции приняли участие более 20 тысяч человек (сайт Каспаров.ру сообщил, что их было более 30 тысяч)[144]; по данным полиции, участников было всего две тысячи[145]. Разгон лагеря оппозиции 15 мая несколько жителей Чистопрудного бульвара подали судебный иск по поводу бездействия властей в отношении участников протестной акции, которые, по их словам, создавали невыносимые условия для проживания. Басманный районный суд, рассмотрев дело в тот же день, постановил удовлетворить требования жильцов. Префектуру ЦАО суд обязал восстановить пострадавшие газоны, цветники и зелёные насаждения на бульваре[146]. Полиция ликвидировала лагерь на Чистых прудах ранним утром 16 мая. При этом было задержано более 20 человек[147]. Лагерь переместился на Кудринскую площадь у станции метро «Баррикадной», там его позднее также разогнали. Людей на Кудринской площади начали задерживать без объяснения причин ещё в первый день существования лагеря. Рано утром 19 мая полиция задержала 14 пришедших с Кудринской площади участников «народных гуляний» на Никитском бульваре[148]. От 10 до 20 участников оппозиционных «народных гуляний» были задержаны 19 мая на старом Арбате[149]. В ночь на 21 мая вновь происходили задержания на Кудринской площади[150]. 23 мая участники «народных гуляний» вернулись на Арбат[151]. Акции в других российских городах Акции, похожие на московские, проходили в ряде других городов. По состоянию на 21 мая 2012 года, сообщения о лагерях и гуляньях оппозиции поступили из Санкт-Петербурга, Саратова, Нижнего Новгорода, Новосибирска[152]. 6 мая в последующие годы Ежегодно 6 мая люди приходят на Болотную набережную, Болотную площадь, Лужков мост — в память о событиях 2012 года, в знак солидарности с «узниками Болотной». В 2013 году прошёл крупный организованный митинг; в 2014, 2015 и 2016 годах власти города отказались согласовать акции, и граждане приходили неорганизованно, несмотря на опасность быть задержанными полицией за нахождение в этом месте. Так, в 2015 году на Болотной набережной были задержаны десятки граждан, пришедших сюда в третью годовщину протестной акции «За честные выборы»[153]. 6 мая 2017 года в городах России прошли митинги по случаю пятой годовщины «болотного дела». В Москве, по разным данным, от 2800 до 10 тыс. человек пришли на проспект Академика Сахарова[154]. Впервые за всю историю антипутинских протестов — по распоряжению человека в штатском — полицией был сорван баннер, который был элементом оформления сцены[155]. После окончания митинга некоторые его участники отправились на Болотную площадь, где полиция задержала семь человек[156]. Июнь 2012 года «Марш миллионов» 12 июня в Москве состоялся повторный «Марш миллионов». Участники акции собрались на Пушкинской площади, после чего прошли по Бульварному кольцу до Тургеневской площади и повернули на проспект Сахарова, где начался митинг[157]. По оценкам полиции, в шествии приняло участие 10 тысяч, а на митинге присутствовало 18 тысяч человек. Сами же организаторы говорили о 100 тысячах протестующих, а Илья Пономарёв назвал цифру более 200 тысяч[158]. Мероприятие прошло спокойно, столкновений с полицией и задержаний не было[159]. За день до акции, 11 июня, были проведены обыски у ряда лидеров оппозиции по делу о беспорядках во время акции 6 мая, и им было предписано 12 июня, в день акции, прийти на допрос[160]. Под обыск попали Алексей Навальный, Сергей Удальцов, Ксения Собчак, Илья Яшин и Борис Немцов.[161] Митинги прошли и во многих других городах России. Среди них Петербург (около 10 тысяч человек[162]), Волгоград, Челябинск, Краснодар, Астрахань, Пермь (500 человек), Томск (300 человек), Тюмень (200 человек), Барнаул (100 человек), Новосибирск, Омск, Чита. В Петербурге за нарушение регламента шествия (задержку 15 минут) были задержаны лидер местного ОГФ Ольга Курносова и националист Николай Бондарик, после чего, по требованию полиции, шествие пришлось прекратить. Задержания активистов произошли также в Волгограде, Челябинске, Астрахани и Новосибирске[163][164]. Акции солидарности прошли в Лондоне, Париже, Мюнхене, Амстердаме, Вашингтоне, Нью-Йорке, Сан-Франциско и Турку[165]. Сентябрь 2012 года 15 сентября прошёл «Марш миллионов» в Москве и других городах. В Москве марш начался на Пушкинской площади. Его участники прошли по бульварам до проспекта Сахарова, где проходил митинг. Численность людей, пришедших на митинг, была около 54 тысяч человек[166]. В Петербурге марш прошёл от БКЗ «Октябрьский» до Конюшенной площади[167]. Акции затронули десятки других городов России[168]. Октябрь 2012 года На московском митинге 12 июня 2012 года было объявлено о предстоящих выборах в Координационный Совет российской оппозиции[169] — постоянный орган, который будет легитимно представлять оппозицию. Выборы состоялись 20-21 октября 2012 года[170]. В результате голосования среди более 80 тысяч участников в Координационный совет были избраны многие лидеры протеста и те, кто организовывал митинги «За честные выборы!». 6 октября Генеральная прокуратура РФ решила провести проверку по фактам, изложенным в документальном фильме «Анатомия протеста-2»[171]. На допрос 10 октября были вызваны Сергей Удальцов, Константин Лебедев и Леонид Развозжаев[172]. 17 октября 2012 года было возбуждено уголовное дело по статьям 30 и 212 УК РФ (приготовление к организации массовых беспорядков). В рамках этого дела у Удальцова, Развозжаева и Лебедева проведены обыски. Лебедев был задержан, а Удальцов допрошен и отпущен под подписку о невыезде[173]. Леонид Развозжаев, по данным оппозиции, был схвачен и увезён в неизвестном направлении вечером 19 октября в Киеве, около украинского отделения управления верховного комиссара (УВКБ) ООН по делам беженцев, куда он обращался о возможности получения политического убежища[174]. Факт исчезновения оппозиционера подтвердила представитель УВКБ Александра Маковская. 21 октября Леонид был доставлен в Басманный суд, заседание проходило в закрытом режиме без адвокатов задержанного и предъявления обвинения. Сам процесс Развозжаев охарактеризовал как незаконный, и заявил, что его «схватили в Киеве и два дня после этого пытали»[175]. Следственный комитет РФ выпустил заявление, что Леонид сам обратился к ним и сообщил о своём желании заявить явку с повинной. В ней он сообщил об обстоятельствах подготовки к организации массовых беспорядков 6 мая 2012 года на Болотной площади в Москве.[176]. Развозжаев опроверг эти сведения. Декабрь 2012 года На 15 декабря был намечен «Марш свободы». Однако все попытки его согласовать в Москве провалились[177]. В Санкт-Петербурге марш был согласован[178]. 15 декабря от 700 человек (по оценкам полиции) до 5000 (по оценкам оппозиции) пришли на Лубянскую площадь к Соловецкому камню возложить цветы. Акция закончилась задержаниями. Полицейские задержали до 60 человек[179]. Акции протеста прошли также и в российских регионах[180]. Январь 2013 года 13 января 2013 года состоялись «Марши против подлецов» в Москве (9,5 тыс. участников, по оценке полиции[181], по оценке эксперта Анатолия Каца — около 24,5 тыс.[182], 24 тыс. по оценке «Белого счётчика») и Санкт-Петербурга (от 1, по оценке ГУВД, до 2,5, по оценке активистов, тыс. участников), направленные против принятия Госдумой «Закон Димы Яковлева». Март 2013 года 2 марта в Москве была проведена протестная акция «Марш за права москвичей», которая включала в себя шествие по Бульварному кольцу от Страстного бульвара до проспекта Академика Сахарова, где был проведён митинг. Происшествий не было. В заявке организаторов мероприятия предельная численность участников была установлена 5 тысяч человек; по данным полиции, в шествии приняло участие около 1 тысячи человек[183], журналисты оценивали число собравшихся в 2—3 тысячи человек. В мероприятии приняли участие до двух десятков различных гражданских инициатив, направленных против уплотнительной застройки, занимающихся сферой ЖКХ и т. п. Политические силы были представлены в основном левыми организациями, а также несколькими либеральными организациями[184]. Апрель 2013 года 8 апреля 2013 года ультраправая группа Блок «ФАКТ» — ранее известная только антисталинистскими, антикоммунистическими и антисоветскими акциями — совершила в Санкт-Петербурге нападение на мирового судью Алексея Кузнецова[185], неоднократно выносившего жёсткие административные приговоры в отношении участников оппозиционного движения. Почти все петербургские оппозиционные лидеры категорически отмежевались от нападения и осудили его. Исключение составили радикальные националисты и синдикалисты — также заявившие о своей непричастности, однако констатировавшие наличие у нападавших определённых оснований[186]. Май 2013 года 5 мая в Москве прошёл марш и митинг сторонников ЭСО, согласованный с властями и собравший до 1 тысячи человек. 6 мая на Болотной набережной в Москве прошёл митинг под лозунгом «За свободу!», в защиту политзаключённых по «болотному делу», собравший от 8 тысяч (информация ГУВД Москвы) до 30 тысяч человек («Белый счётчик»). Была принята резолюция, в целом повторяющая основные требования протестующих, выдвинутые ещё в декабре 2011 года. Июнь 2013 года Следующая крупная акция, шествие под названием «Марш против палачей», прошла в Москве 12 июня. Её основная цель — поддержка «болотных узников»[187]. Организаторы от «Парнаса» подали заявку на маршрут от Калужской до Болотной площади, в то время как рядовые активисты предлагали маршрут по Тверской улице до площади Революции[188]. Акция собрала от 6 (ГУВД г. Москвы) до 30 тыс. участников (оппозиция), 8200 — Белый счётчик. Июль 2013 года 18 июля 2013 года в Москве, Санкт-Петербурге и примерно в 20 других городах прошли «народные сходы» против ареста Алексея Навального и Петра Офицерова, взятых под стражу в этот день в Кирове. В Москве собралось, по разным данным, от 4[189] до 20 тысяч человек. Манежная (где намечался сход) и Красная площади были перекрыты полицией, поэтому протестовавшие заполнили тротуары ближайших улиц. В Москве полиция задержала 194 человека, в Петербурге — 59[190][191]. Во время митинга поступила информация, что Кировский областной суд принял решение освободить Навального и Офицерова из-под стражи до вступления приговора в законную силу. По мнению ряда активистов, на решение об освобождении повлияли массовые акции в их поддержку[192]. Задержания участников протестов 10 декабря 2011 года руководители митинга со сцены поблагодарили сотрудников правоохранительных органов, заявив, что полиция работала на мероприятии «как полиция демократического государства»[193]. В докладе волонтерской организации ОВД-Инфо за 2012 год (охвачен период с 4 декабря 2011 года по 31 декабря 2012 года) о политических задержаниях в Москве и городах ближайшего Подмосковья приведены сведения о 5169 политически мотивированных задержаниях в ходе 228 мероприятий. Все акции имели мирный характер, кроме закончившегося столкновениями с полицией Марша миллионов 6 мая 2012 года. В ходе 20 согласованных мероприятий было задержано 1079 человек, в ходе 208 несогласованных или не требующих согласования мероприятий — 4090 человек [194]. Освещение событий в СМИ Об акциях протеста были опубликованы статьи в ряде крупных российских СМИ, в том числе: Газета.Ru[195], Эхо Москвы[196], Финам[197], Дождь, Коммерсант[198], REGNUM[199]. Центральные российские телевизионные каналы практически не освещали первые массовые митинги протеста, проходившие в Москве[200][201][202], однако последующие, включая митинги 10 декабря, 24 декабря 2011 года, 4 февраля 2012 года были освещены несколько шире[203], хотя акцент делался на хорошо организованной работе полиции, а требования протестующих описывались неполно[204]. Все митинги в поддержку партии «Единая Россия» были упомянуты в выпусках новостей[202]. 4 февраля 2012 года Взгляд.ру писал, ссылаясь на Сергея Минаева, что некоторые СМИ сознательно распространяли недостоверную информацию о предстоящем 4 февраля «антиоранжевом митинге», в частности, был создан фальшивый оргкомитет митинга; кроме того, существовал фальшивый сайт митинга, через который велись прямые трансляции заседаний оргкомитета митинга, а также были размещены ссылки на соответствующие сюжеты на сайте телеканала «Дождь»[205][206]. В распространении дезинформации об антиоранжевом митинге, по мнению Николая Старикова, участвовали также Ридус и Финам FM. Американский телеканал Fox News видеорепортаж с улиц Москвы 7 декабря 2011 года о протестах сопроводил изображением насильственных действий (поджогов, погромов), показав столицу Греции Афины[207][208] во время общенациональных протестов в Греции. После критики в СМИ канал был вынужден признать свою ошибку: вице-президент новостной службы Fox News заявил, что произошла ошибка[209], данный репортаж с сайта канала был удалён, но не сразу[210]. Это вызвало волну критики в России[200][211][212][213]. Результаты 14 декабря 2011 года Европейский парламент принял резолюцию, в которой призвал российские власти организовать новые «свободные и справедливые» выборы депутатов и провести «немедленное и полное» расследование всех сообщений о нарушениях. В резолюции отмечается, что существующая в России процедура регистрации новых партий исключила из избирательного процесса несколько оппозиционных движений, что является серьёзным нарушением права на свободу объединений, политической конкуренции и плюрализма. Европарламент призвал Россию провести «новые свободные и справедливые выборы после регистрации всех оппозиционных партий». В резолюции говорится: «Депутаты Европарламента приветствуют демонстрации в России, как выражение стремления российского народа к большей демократии и осуждают подавление полицией мирных демонстраций… Парламент призывает к немедленному и полному расследованию всех сообщений о мошенничестве и запугивании, и наказании всех виновных». Также в резолюции выражается озабоченность по поводу ситуации с правами человека в России и отсутствия верховенства закона и независимости судебной системы[214]. При этом поправку о проведении новых выборов внёс на рассмотрение депутат от немецкой Партии зелёных Вернер Шульц[215]. 15 декабря в ходе своей «прямой линии» председатель Правительства РФ Владимир Путин заявил о возвращении к выборам глав субъектов федерации уже в 2012 году, но по отличающимся от существовавших до 2004 года правилам. Путин описал следующую предлагаемую им схему: сначала все партии, получающие места в органе законодательной власти региона, предлагают президенту России своих кандидатов на должность главы региона, а президент утверждает или отклоняет этих кандидатов (Путин назвал это «президентским фильтром»). После этого жители региона избирают из них главу региона. За президентом России сохраняется право отправить главу региона в отставку[216]. 22 декабря в своём ежегодном послании Федеральному Собранию Президент РФ Дмитрий Медведев сказал: «Я слышу тех, кто говорит о необходимости перемен, и понимаю их». Президент заявил о том, что он предлагает «комплексную реформу нашей политической системы»: переход к выборам руководителей субъектов федерации прямым голосованием жителей регионов; введение упрощённого порядка регистрации политических партий (по заявке от 500 человек, представляющих не менее 50 процентов регионов страны); отмена необходимости собирать подписи для участия в выборах в Государственную Думу и в региональные законодательные органы; сокращение количества подписей избирателей, необходимых для участия в президентских выборах до 300 тысяч, а для кандидатов от не представленных в Государственной Думе партий — до 100 тысяч; введение пропорционального представительства по 225 округам для депутатов Государственной Думы (однако не предлагалось избрание половины депутатов по мажоритарным одномандатным округам); изменение порядка формирования Центральной и региональных избирательных комиссий с расширением представительства в них политических партий; перераспределение властных полномочий и бюджетных ресурсов в пользу регионов и муниципалитетов, увеличение источников доходов региональных и местных бюджетов (до 1 трлн рублей); создание общественного телевидения. Медведев пообещал незамедлительно внести соответствующие законопроекты на рассмотрение в Государственную Думу[217]. Законы, облегчающие регистрацию политических партий, вводящие прямые выборы глав исполнительной власти субъектов федерации и уменьшающие число подписей, необходимых для выдвижения кандидатов на выборах Президента РФ, были приняты в апреле-мае 2012 г.[218][219][220] 23 декабря Совет при Президенте Российской Федерации по развитию гражданского общества и правам человека выразил недоверие главе Центральной избирательной комиссии Владимиру Чурову и предложил ему уйти в отставку, однако отставка не состоялась[221]. 27 декабря Владислав Сурков по указу президента был освобождён от должности первого заместителя руководителя Администрации Президента РФ[222], вместо него назначен Вячеслав Володин, который непосредственно курировал предвыборную кампанию Владимира Путина[223]. 9 июня 2012 вступил в силу закон о митингах, ужесточающий штрафы за нарушения правил проведения протестных мероприятий. Так для участников митингов (физических лиц) минимальный штраф составит от 20 до 300 тысяч рублей, а для организаций (юридических лиц) — до 1 миллиона рублей. Основываясь на этом законе, правительство получило право отказывать в проведении митингов, если организатор планируемого митинга совершал ранее административные правонарушения в ходе проведения публичных мероприятий. Таким образом, значительная часть активистов оппозиции оказалась лишена возможности заявлять массовые мероприятия.[224] Этот закон, а также поправки, внесённые в закон о некоммерческих организациях, в октябре 2012 г. были осуждены Парламентской ассамблеей Совета Европы.[225] 8 сентября 2013 года на выборах мэра Москвы, где участвовал и занял второе место Алексей Навальный, многочисленные независимые наблюдатели и члены избирательных комиссий, внедрённые оппозицией, не дали совершить массовые фальсификации. Известный независимый эксперт по выборам Дмитрий Орешкин признал эти выборы «примерно в 10 раз честнее, чем выборы в Государственную думу в 2011 г. и примерно во столько же раз честнее, чем выборы в Мосгордуму в 2009 г». «Я исхожу из того, что масштаб фальсификата сейчас не превышал 1,5-2 %», — заявил он[226]. В тот же день Борис Немцов стал депутатом Ярославской областной думы, а Евгений Ройзман — мэром Екатеринбурга. По итогам упрощения процедуры регистрации политических партий Минюст РФ зарегистрировал две партии, активно участвующих в протестной активности: РПР-ПАРНАС и «Демократический выбор». Две другие партии, организованные активными участниками протестов 2011—2013 года, не прошли регистрацию: это «Партия 5 декабря» и «Партия прогресса» («Народный Альянс») Алексея Навального. В дальнейшем эти партии создавали разного рода коалиции и работали совместно[227][228][229]. Против Алексея Навального в 2012—2015 гг. было возбуждено в общей сложности 15 уголовных, административных и арбитражных дел, по подавляющему большинству которых судами было вынесено решение не в пользу Алексея Навального. По одному из них Алексей Навальный на полтора года был помещён под домашний арест и отключен от интернета, а также решением суда лишён права общения с соратниками и прессой[230]. Блог Навального в Живом журнале был заблокирован. Freedom House, Amnesty International и «Мемориал» неоднократно признавали уголовные дела и аресты Алексея Навального политически мотивированными, а самого Навального — политзаключённым[231][232][233]. По одному из дел, делу «Ив Роше», его брат Олег был отправлен в колонию общего режима на 3,5 года. Сергей Удальцов был признан организатором массовых беспорядков 6 мая 2012 года и решением суда отправлен в колонию общего режима на 4,5 года. «Мемориал» признал Сергея Удальцова политзаключённым[234]. Борис Немцов был убит в Москве на Большом Москворецком мосту напротив Кремля 27 февраля 2015 года. По делу об убийстве Бориса Немцова проходят действующие на тот момент контрактники и офицеры т. н. батальона «Север» 46-й отдельной бригады оперативного назначения внутренних войск МВД России[235] (см. основную статью «Убийство Бориса Немцова»). Подавляющее большинство аналитиков называет убийство Бориса Немцова политическим. Европейский парламент принял специальную резолюцию по поводу убийства Немцова. Гибель Немцова названа в резолюции «самым громким политическим убийством в новейшей истории России»[236]. Сразу после убийства — 1 марта 2015 года, и через год после убийства — 27 февраля 2016 года в Москве и других городах состоялись массовые акции в память об убитом Борисе Немцове с числом участников в Москве от 7 (по данным ГУ МВД) до 70 тысяч (по оценкам участников)[237][238]. На месте убийства находится постоянно действующий живой мемориал[239]. Из 45 членов изначально избранного Координационного совета оппозиции различному уголовному преследованию уже к зиме 2013 года подверглись 9 человек[240][241]. Позднее Владимир Ашурков[242], Рустем Адагамов[243] Георгий Албуров[244], Андрей Пивоваров[245], Николай Бондарик[246] также подверглись уголовному преследованию по различным обвинениям, а Андрей Пионтковский покинул Россию, опасаясь уголовного преследования[247], Ещё два активных лидера протеста, не вошедших в КСО, Илья Пономарёв и Александр Белов также в дальнейшем подверглись уголовному преследованию[248][249]. Дела задержанных активистов в ЕСПЧ Многие из подвергнутых административному или уголовному наказанию в связи с участием в акциях протеста подали жалобы в ЕСПЧ. 4 декабря 2014 года ЕСПЧ вынес постановление о неправомерном задержании и содержании под стражей Ильи Яшина и Алексея Навального 5 декабря 2011 года, присудив выплатить каждому по 26 тыс. евро и 2500 евро судебных издержек[250]. 17 сентября 2015 года Европейский суд по правам человека удовлетворил жалобу фигурантов «болотного дела» на Россию и обязал власти выплатить им компенсации. Жалобу, удовлетворенную единогласно семью судьями, подавали Леонид Ковязин, Артем Савелов и Илья Гущин. ЕСПЧ обязал Россию выплатить Савелову €3 тысячи, а Ковязину и Гущину — по €2 тысячи[251]. 5 января 2016 года ЕСПЧ огласил решение по делу Евгения Фрумкина, задержанного 6 мая 2012 года на Болотной площади и получившего 15 суток административного ареста. В его деле были признаны необоснованность задержания и нарушение права на справедливое и объективное судебное разбирательство[252]. Е. Фрумкину ЕСПЧ присудил компенсацию — 25 тыс. евро[253]. 23 февраля 2016 года ЕСПЧ вынес поставление о том, что дело, по которому Алексею Навальному присудили, а затем отменили в результате протестов 18 июля 2013 года[254] реальный срок было несправедливым и политически мотивированным. В резолютивной части ЕСПЧ даже упоминает антикоррупционную и политическую деятельность Навального, сообщая при этом, что суд признал незаконной обычную коммерческую деятельность, не имеющую состава и события преступления[255]. ЕСПЧ постановил выплатить Навальному и его «сообщнику» Петру Офицерову по 8 000 евро в качестве компенсации морального вреда, а также 48 053 евро и 22 893 евро компенсации за понесенные ими судебные расходы и издержки. 26 апреля 2016 года ЕСПЧ вынес постановление о неправомерных задержаниях в одиночных пикетах в 2009—2012 гг. Марины Новиковой, Юрия Мацнева, Виктора Савченко, Александра Кирпичева и Валерия Ромахина. Суд присудил выплатить от €6 тыс.до €7,5 тыс. каждому в качестве компенсации морального вреда и ещё по €6 тыс. — Кирпичеву и Ромахину и €120 — Кирпичеву в качестве материальной компенсации. Таким образом, общая сумма выплат по данному иску должна составить €34,62 тыс.[256] На рассмотрении в ЕСПЧ также находятся дела арестованных по «болотному делу» Акименкова, Кавказского, Белоусова, Барабанова. 1 октября 2013 года их дела были коммуницированы ЕСПЧ[257]. Оценки и мнения В числе поддержавших требования к властям России об отмене спорных результатов голосования был первый президент СССР Михаил Горбачёв[258], актриса Мила Йовович заявила, что хотела бы быть с российским народом во время протестов[259], а пресс-секретарь Белого дома Джей Карни[260] назвал митинги положительным знаком поддержки демократии в России. Сразу после выборов многие отечественные и зарубежные обозреватели констатировали, что российское общество устало от Путина и его партии[261]. Томас Грув из Reuters писал, что многих уязвила рокировка в тандеме[262]. Кетти Лалли и Уилл Энглунд из The Washington Post считают, что перед выборами власть наделала слишком много ошибок и вокруг Путина стал рассеиваться ореол неуязвимости[263]. Die Welt и The Associated Press также отметили снижение поддержки Путина и Единой России[264][265]. Frankfurter Allgemeine Zeitung заметила, что несмотря на выборы вся внутренняя политика подчиняется Владиславу Суркову[266]. Los Angeles Times отметила огромное количество злоупотреблений власти[267], а Gawker.com съязвило по поводу явки в 146 %[268]. Во многом отмеченное недовольство вылилось на улицы. По мнению, высказанному в Süddeutsche Zeitung, в статье от 7 декабря, назвать происходящие события «революцией» нельзя: «Пока всё это не назовёшь русской революцией. Даже десятитысячные демонстрации могут утонуть в городе, который значительно больше Лондона, Парижа и Берлина. В куда меньшей по размерам Грузии даже 200 тыс. человек не смогли добиться смещения президента… Так что Россия стоит не столько на пороге падения режима, сколько в начале длительного периода перемен[269][270].» Подобные взгляды 7 декабря высказывали и в Independent: «Москва — это ещё не вся Россия. Это ещё не площадь Тахрир в Египте, и даже не Украина в 2005 году»[271]. «Демократы не пользуются у россиян большим авторитетом после того урона, который они нанесли демократии во время пребывания у власти. У оппозиции нет лидеров. У Путина нет серьёзных политических конкурентов[271]». Шон Уолкер из The Independent написал 10 декабря: «Масштаб сегодняшних митингов в Москве и других городах России делает 10 декабря крупнейшим днём гражданского протеста с начала путинской эпохи. Но главный вопрос теперь: что дальше? Хотя все участники митингов в России выступают за отмену статус-кво, лишь небольшая их часть готова поддержать маргинальных лидеров оппозиции, таких как Борис Немцов, а у Алексея Навального, единственного человека, который пользуется широкой народной поддержкой, нет никакого политического опыта. Получить разрешение на столь масштабный антиправительственный митинг — дело для России неслыханное. Это означает, что господин Путин пытается продемонстрировать миру, что готов мириться с отдельными, контролируемыми проявлениями инакомыслия. Но в остальном, власти изо всех сил старались помешать проведению митинга, рассылая спам на сайты оппозиционных движений, а участникам угрожая опасностью заражения гриппом и призывом в армию»[272]. Эндрю Осборн из The Daily Telegraph отметил вечером 10 декабря: «Ещё неделю назад представить себе такое было просто невозможно. Позиции господина Путина казались незыблемыми, а его правящая партия Единая Россия — неуязвимой. Конечно, выступления оппозиции случались в России и раньше, но как правило они были малочисленными, быстро и жестоко подавлялись властями и не причиняли Кремлю никаких мало-мальски значительных неудобств. В этот раз всё было иначе. Полиция могла лишь осторожно наблюдать за тем, как люди, ещё недавно не участвовавшие в митингах, да и вообще не интересовавшиеся политикой, выходят на улицы десятками тысяч»[273]. Дэниел Сандфорд из BBC News заметил: «На общемировом фоне цифры могут показаться незначительными, но для Москвы это очень и очень много. Владимиру Путину никогда не приходилось сталкиваться с народными выступлениями такого масштаба. За годы у власти он привык считать себя самым популярным и самым могущественным политиком в России. Значение момента переоценить невозможно. Может быть, смертельного удара по правительству господина Путина митингующие и не нанесли, но это безусловно самый тревожный звонок, полученный им за 12 лет пребывания у власти»[274]. Эндрю Уилсон из The Telegraph назвал происходящие события «Славянской зимой»[275]. А в Wiener Zeitung считают, что руководство России скоро получит свой Тахрир[276]. Саймон Шустер из журнала «Time» написал 11 декабря: «Наёмники, либералы с бородёнками, шакалящие у иностранных посольств — как только не называл представителей российской оппозиции Владимир Путин. Но никогда прежде оппозиция не представляла угрозы для его правления. Теперь всё может измениться. Отныне Кремль не сможет игнорировать оппозиционеров или просто отмахиваться от них, раздавая хлёсткие прозвища и изобретая обидные эпитеты»[277]. Также в Time склонны полагать, что власти попросту хотят дать оппозиционерам возможность выпустить пар. Правящая верхушка РФ, пишет издание, разделилась на два лагеря: представители первого (и наиболее многочисленного из двух) считают, что действенным ответом станет быстрое и решительное подавление выступлений, запрет на новые демонстрации и, при необходимости, их силовой разгон. Есть, однако, и меньшинство, которое надеется, что протестное движение выдохнется само по себе. Из того, как российские власти действовали в ходе митингов 10 декабря, авторы заключают, что возобладал, по крайней мере пока, второй, умеренный подход. Ведь то, что полицейские не применяли силу против митингующих, означает лишь, что такой приказ они получили сверху, а вовсе не то, что «полиция с народом». Того же мнения придерживаются и авторы колонки в британской The Times, которые отмечают, что госканалы, которые, как и в советские времена, остаются важнейшим политическим инструментом режима, могли показать кадры с митингов только по решению, принятому на самом верху[278]. Мириам Элдер из The Guardian сочла, что митингующие вынудили правительство пойти на ряд уступок. Это выразилось и в том, что власти согласились на многотысячный антиправительственный митинг в центре Москвы, и в том, что этот митинг показали все государственные каналы[279]. Журналисты из Die Welt отмечали, что у многих в России появилось ощущение, что они проснулись в другой стране. Только в Москве на Болотной площади собрались до 100 тысяч человек в знак протеста против фальсификаций на парламентских выборах и против путинского режима. Это была крупнейшая демонстрация за последние 12 лет — и она прошла мирно[280]. София Кишковски из The New York Times, отмечает, что православная церковь, всегда бывшая надёжной опорой правительства Владимира Путина и его партии «Единая Россия», неожиданно критически отозвалась о выборах. Патриарх Кирилл призвал к сдержанности, однако признал право людей на протест. Гораздо более резко о власти и выборах отозвались некоторые рядовые клирики церкви[281]. Профессор политологии из Калифорнийского университета Лос-Анджелеса Даниел Трейсман отмечает одну общую тенденцию, когда авторитарные лидеры, проводящие эффективную экономическую политику, сталкиваются с волнениями взращённого ими среднего класса и становятся жертвами собственного успеха[282]. В России после длившегося десятилетие нефтяного бума с 2000 по 2008 годы зарплаты с поправкой на инфляцию росли в среднем почти на 15 % в год[282], и хотя после мирового финансового кризиса 2008 года темпы роста снизились до 1,3 % в год, сегодня около трети населения считается средним классом. И по мере роста доходов горожане всё больше выражают недовольство политической системой[282]: При этом не существует какой-либо общей идеи, группирующей в рамках «революции ожиданий» представителей среднего класса вокруг себя. Отсутствуют общие лидеры и общая политическая программа. На митинги приходили «либералы, коммунисты, националисты, анархисты, антифашисты, экологи, регионалисты, социалисты, гомосексуалисты и прочие „представители партий и движений“»[283]. По мнению Тони Хэлпин из The Times, хотя демонстранты и едины в стремлении настоять на справедливых выборах, они не имеют общего мнения относительно того, как должно называться это движение[284]. Самим организаторам уличных акций — Немцову, Каспарову, Касьянову — граждане не доверяют, их рейтинг не превышает статистической погрешности, а открытое недоверие им выражают 58 процентов россиян. Алексей Навальный популярен лишь среди крайне немногочисленной в стране интернет-аудитории. Таким образом, делает вывод «Российская газета», влияние внесистемной оппозиции на митинги сильно преувеличено и к президентским выборам достигнет минимума. Оппозиция крайне деморализована, не имеет харизматичных лидеров и не способна идти дальше декларативных заявлений[285]. По словам вице-президента независимого фонда «Центр политических технологий» Сергея Михеева, протестные настроения используются политиками либерального толка в корыстных целях. Несмотря на то, что в митингах участвуют коммунисты, социалисты и националисты, либералы-западники представляют происходящее как «перестройку № 2». И это несмотря на то, что выборы 4 декабря показали полную несостоятельность в России либерального проекта[286]. Частично протесты вызваны тем, что средства массовой информации готовили население к неуспеху «Единой России» полтора года, проводилась кампания по критике власти и дискредитации партии власти[287]. The Washington Post отметила, что на митинг 24 декабря 2011 года вышли очень разные люди. Но в то же время это и слабая и сильная сторона движения. Газета привела несколько мнений людей из толпы и отметила, что большинство из них раньше никогда не интересовались политикой. Также издание отметило, что обещанная Дмитрием Медведевым реформа политической системы — это «важная победа» митинга на Болотной[288][289]. La Repubblica также это отметила, написав: «Это самая разнообразная толпа, в которой есть представители мелкой буржуазии, экологи, национал-патриоты, коммунисты, проевропейские демократы, автомобилисты, выступающие против наглости правительственных автомобилей, защитники архитектурного наследия города и прав человека»[290]. Джулиа Йоффе из Foreign Policy отметила, что если на Болотную вышла в основном молодёжь, то на проспекте Сахарова было «намного более пёстрое сборище»[291]. New Yorker заметил, что «протест был скорее фестивалем классического русского остроумия, чем чем-либо ещё», приведя примеры плакатов протестующих[292]. Le Figaro указало на популярный в России вопрос отсутствия альтернативы Владимиру Путину. «Кредо „нет альтернативы“ — это оплот путинской крепости. Но на улицах стали верить в обратное», — пишет газета[293]. Time со ссылкой на источники в «Единой России» пишет, что власти намерены создать новые марионеточные партии для того, чтобы отвлечь оппозицию. При этом их будет возглавлять «старая лояльная Путину гвардия». С этим согласна и The Independent[294]. Также Time пишет о том, почему протесты в России отличаются от Арабской весны[295]. Die Welt заметила, что «Дети перестройки не хотят нового Брежнева»[296]. The Wall Street Journal по поводу протестов заметила: «Это больше похоже на уличную вечеринку, чем на революцию»[297]. Однако Le Soir и La Stampa пишут о том, что в России возможна новая революция[298][299]. В целом СМИ стали осторожнее в своих высказываниях и прогнозах[300]. В связи с тем, что в России протестная волна не спала с декабря по февраль, аналитики несколько охладели к протестам. Материалы стали менее подробными[301]. Тони Хэлпин из The Times отметил, что судьба нового срока Путина стала решаться на митингах на улицах Москвы[302]. Бенджамин Биддер и Анастасия Оффенберг из Der Spiegel отметили, что несмотря на суровый мороз тысячи протестующих вышли на улицы городов 4 февраля[303][304]. Эллен Барри из The New York Times заметила, что Антиоранжевый митинг стал результатом работы властей: «В этот раз российская власть подготовилась, организовав одновременный и тоже многочисленный митинг в защиту мистера Путина». В The New York Times, как и ранее в Der Spiegel, отметили слова Кургиняна о том, что протесты в России результат назначения нового посла США[305]. El Pais сокрушается, что у оппозиции за время протестов так и не появился лидер[306]. Аллан Куллисон из The Wall Street Journal замечает, что Кремль в борьбе с протестующими активно разыгрывает образ внешнего врага, в частности Америки[307]. Линн Берри из Time рассказывает об Екатерине, сотруднице почты, которую заставили прийти на пропутинский митинг[308]. Юлия Йоффе в The New Yorker пишет: «Там были, как и ожидалось, люди, которым заплатили за участие; люди, которые пришли „по инициативе“ своих работодателей; люди, которые плохо говорят по-русски; и люди, которые были не совсем трезвы. Но там было и много людей, действительно поддерживающих Путина — потому, что они не видят ему альтернативы, или потому, что он им правда нравится». Однако по большей части данный митинг кажется ей фальшивым. Отвечая таким образом на протест власть только дискредитирует себя[309]. Та же Йоффе в Foreign Policy удивляется «апокалиптическим» образам в речах с Поклонной горы (например, высказыванию Максима Шевченко о том, что оппозиция хочет утопить страну в крови), ведь протестующие настроены исключительно мирно. По её мнению, это указывает на то, что власть боится и не понимает оппозиционеров[310]. Шон Уолкер из The Independent заметил, что атмосфера на антипутинском митинге была намного более спонтанной, чем на Поклонной горе, и плакаты были в основном нарисованы самими участниками — в то время как на провластной акции власти и плакаты участникам централизованно раздавали[311]. La Repubblica[312], Il Giornale[313], Le Figaro[314], The Guardian[315], The Daily Telegraph[316], Fatto Quotidiano[317] вообще не заметили провластные уличные акции. А Corriere della Sera назвала протестующих «народом Навального»[318]. Несмотря на то, что «Марш миллионов» 6 мая закончился массовыми беспорядками и столкновениями с полицией, мировые информагентства довольно вяло среагировали на данные события. Отчасти из-за того, что проходили президентские выборы во Франции и парламентские в Греции, отчасти из-за того, что протестное движение не стихает в России несколько месяцев и оно стало уже довольно привычным[319]. The Independent отметила, что демонстранты решились на силовое сопротивление власти, при этом они состояли из пёстрой группы леваков, националистов и демократов. Столкновения произошли в тот момент, когда все, и в первую очередь сами участники протестного движения, ощутили, что «из-за осознания неизбежности возвращения Путина боевой настрой улетучился». «Однако вчерашние события заставят Кремль задуматься», — предрекает издание[320]. The Guardian сочла данные события самыми жёсткими столкновениями между ОМОНом и демонстрантами с момента прихода Путина к власти[321]. The New York Times полагает, что беспорядки прошли в критический момент российского протестного движения, так как интерес к митингам стал падать, а участники оппозиции начали жаловаться на разобщённость и отсутствие чётких целей[322]. Corriere della Sera сетует, что оппозиция так и не выставила лидеров, способных тягаться с Владимиром Путиным. Однако, она отмечает, что несмотря на существующие проблемы, оппозиция в ближайшее время ещё доставит [властям] неприятности[323]. La Repubblica считает, что протестное движение в России стало необратимым, россиян не устраивают масштаб и глубина реформ, которые проводят власти страны[324]. Libération, ссылаясь на эксперта Карнеги-центра Марию Липман, пишет, что в России сформировалась некая прослойка людей, для которой важна борьба как таковая, вне зависимости от того, кто находится у власти[325]. The Wall Street Journal предполагает, что с приходом Путина на новый шестилетний срок власти ужесточают политику в отношении оппозиции[326]. Однако, по мнению The Washington Post беспорядки продемонстрировали, что, несмотря на мартовскую победу Путина, оппозиция не собирается сдаваться и уходить. В связи с этим издание задаётся вопросом: «К чему прийти может ситуация?»[327] Реакция руководства страны и политиков Президент Дмитрий Медведев заявил, что он не согласен с лозунгами митинга на Болотной площади в Москве и других акций протеста, прошедших 10 декабря во многих городах России[328]. Позднее он назвал митинги «пеной», однако сказал, что необходимо реформировать политическую систему[329]: 15 декабря 2011 года во время прямой телевизионной трансляции «Разговор с Владимиром Путиным. Продолжение» премьер-министр Владимир Путин ответил на вопросы о протестных митингах[330]. Он в частности сказал: «Там были разные люди, и я радовался тому, что увидел свежие, интеллигентные, здоровые, энергичные лица людей, которые активно высказывают свою позицию. Ещё раз могу повторить, что, если это результат путинского режима, меня это радует, радует, что появляются такие люди». Вместе с тем Путин заявил, что некоторые люди, вышедшие на митинг, делали это за деньги, а символ протеста — белую ленточку — он сравнил со средствами контрацепции: «Если говорить откровенно, я, когда увидел на экране что-то такое у некоторых на груди, честно вам скажу, неприлично, но, тем не менее, я решил, что это пропаганда борьбы со СПИДом, что это такие, пардон, контрацептивы повесили. Думаю, зачем развернули только, непонятно. Но потом присмотрелся — вроде нет. Но, в принципе, первая мысль была такая, что, хорошо, борются за здоровый образ жизни»[331]. Также, В. В. Путин, говоря об оппозиционно настроенных гражданах, которые, по его оценкам, «действуют в интересах иностранного государства и на иностранные деньги»[332], процитировал фразу «Идите ко мне, бандерлоги». Упоминание бандерлогов сделало это слово в последующие недели одним из наиболее обсуждаемых в российских СМИ и блогосфере[333][334][335][336][337]. Противостояние «удава Пуу» и негативно настроенных по отношению к нему бандерлогов было обыграно в выпуске проекта «Гражданин поэт» от 19 декабря[338]. В ходе подготовки митинга «За честные выборы» 24 декабря в Москве и других городах[339][340], а также на самом митинге слово «бандерлог» неоднократно упоминалось как оскорбительное для его участников[341]. В конце года журнал «Большой город» включил слово «бандерлог» в итоговый список слов, которые появились или получили новые значения в 2011 году[342]. 13 декабря 2011 г. на встрече лидеров парламентских партий с Президентом Д. Медведевым лидер фракции ЛДПР в Госдуме Игорь Лебедев заявил, что «волнения на Болотной площади» — происки американских спецслужб. Также Игорь Лебедев заявил, что на этой встрече лидер КПРФ Г. Зюганов якобы назвал митинг на Болотной площади «оранжевой проказой»[343]. Член президиума КПРФ Обухов опроверг утверждения И. Лебедева, сообщив, что сказанная Зюгановым фраза была вырвана из контекста и относилась не к участникам митинга (среди которых были и представители КПРФ), а к некоторым из выступавших — таким как Немцов и Касьянов[344]. По словам Геннадия Зюганова, он «всей душой с теми, кто нашёл в себе мужество и вышел на митинг сказать „нет“ этой власти»[345]. В интервью газете «Известия» 22 декабря зам. главы Администрации Президента В. Ю. Сурков выразил своё мнение по этому поводу: — Многие усматривают в уличных акциях протеста признаки «оранжевой революции». Так ли это и что с этим делать власти? Вы как идеолог охранительства должны быть обеспокоены. — Что есть желающие конвертировать протест в цветную революцию — это точно. Они действуют буквально по книжкам Шарпа и новейшим революционным методикам. Настолько буквально, что даже скучно. Хочется посоветовать этим господам хоть немного отклониться от инструкции, пофантазировать. Но дело не в этих жуликах. Дело в абсолютной реальности и естественности протеста. Лучшая часть нашего общества, или, вернее, наиболее продуктивная его часть требует уважения к себе[346]. Генеральный прокурор РФ Юрий Чайка выразил мнение, что митинги в декабре 2011 года оплачены из-за рубежа[347]. Журналисты поинтересовались у Юрия Чайки, на каких фактах прокурор базирует свои слова[348]. Депутат Госдумы от «Единой России» Ирина Яровая назвала протестное движение «фарсом хамелеонов», «протестом ради протеста», заявила, что на митинги выходят «люди с недобрыми намерениями»[349]. Хиллари Клинтон заявила, что власти США не санкционировали и не провоцировали массовые протесты в России[350]. Глава Чечни Рамзан Кадыров 23 января 2012 года заявил, что организаторы митингов протеста — это «враги России» и «если бы моя воля была, я бы посадил тех людей, которые организуют эти митинги»[351]. 3 февраля 2012 года в Интернете появилось видеобращение эмира (амира) виртуального государства Кавказский Эмират (Имарат Кавказ) Доку Умарова, в котором он заявил, что отдал приказ своим подчинённым избегать атак на гражданские цели в России в связи с тем, что «в стране начались процессы гражданского протеста, и население более не приемлет политики Путина»[352]. 6 февраля премьер-министр Владимир Путин заявил, что в России нет людей, сидящих «по политическим соображениям». Премьер-министр признал, что некоторых политических активистов арестовывали на 15 суток, но они уже давно на свободе. Он сказал: «Я не очень понимаю, что понимается под политической амнистией. У нас, по-моему, политических заключённых нет, и слава богу. Хотя об этом и говорят, не называя фамилий. Хотя бы показали хоть одного человека, кто сидит по политическим соображениям»[353]. Портал «IzRus», анализируя выступление Путина в феврале 2012 года отмечал, что он пытается представить протестные акции в России как очередное проявление вмешательства Запада во внутренние дела других государств, с применением методов, усовершенствованных во время «арабской весны»[354]. В книге «Вся кремлёвская рать» Михаила Зыгаря была высказана конспирологическая мысль, что у Владимира Путина возникло подозрение, что к протестам причастен действующий на тот момент президент РФ Дмитрий Медведев, его пресс-секретарь Наталья Тимакова и заместитель главы Администрации президента Владислав Сурков. В качестве доказательства в книге приводится реакция перечисленных людей на протесты, инсайдерские разговоры и их отставки со своих постов[355]. Результаты социологических опросов Согласно социологическому опросу ВЦИОМ, проведённому в марте 2012 года, об акциях протеста, проходивших под лозунгом «За честные выборы», слышало около 30 % опрошенных россиян, в то время как о митингах, проходивших в поддержку Владимира Путина — 60 %, о митингах без их политической направленности — 17 % респондентов. Митинги «За честные выборы» одобряют только 22 % опрошенных, большинство относится к ним безразлично, часть — с опасением, возмущением или тревогой, или же они разочаровались в них.[356] Исследование, проведённое двумя исследовательскими центрами (Фонд социальных исследований, Самара и Центр изучения социальных процессов Леонида Кесельмана, Санкт-Петербург), опубликованное Левада-центром, показало, что 46 % москвичей поддерживают митинги протеста, а 25 % против. 73 % одобряют требования митингующих наказать всех виновных в фальсификациях и 71 % — расследовать факты нарушений на выборах. Согласно опросу фонда «Общественное мнение», проведённому в середине декабря, по всей России требование отменить итоги выборов и провести повторное честное голосование поддерживают 26 % россиян, 40 % — не поддерживают требования переизбрать парламент, но при этом только лишь 6 % опрошенных полагают, что выборы прошли без обмана[357][358]. В новостном издании NEWSru.com заявлялось, что по оценкам некоторых социологов участие в митинге 24 декабря в Москве было не менее почётно и престижно, чем в начале 1920-х годов — участие в первом коммунистическом субботнике и личном прикосновении к бревну Ленина. Согласно опросу, накануне митинга об участии в нём заявило не менее 150 тысяч москвичей[357]. По данным социологического опроса ВЦИОМ от 29 мая 33 % опрошенных безразлично относятся к массовым акциям внесистемной оппозиции, ещё 15 % поддерживают протест, но на митинги не пойдут и 7 % россиян готовы выйти на площадь. Последовательными противниками массовых акций выступили 14 % опрошенных, заявив, что подобные выступления следует прекращать, ещё 26 % не поддерживают требования митингующих, но считают, что те имеют право на проведение митингов[359]. Июньский социологический опрос Левада-Центра показал, что две трети россиян уверены, что масштабные протесты продолжатся, и властям следует начать диалог с протестующими. При этом по данным опроса лишь 14 % россиян ожидают снижения протестной активности. По данным опроса 46 % считают действия силовиков 6 мая «слишком жестокими», 34 % «адекватными» и 4 % «слишком мягкими». При этом 70 % знают о силовом разгоне на Болотной набережной. Против принятия ужесточающих поправок в закон о митингах высказались 64 %[360]. Примечания Ссылки Дмитрий Быков Леонид Каганов Евгений Евтушенко  — Аналитический доклад Левада-Центра Волков Д. / Вестник общественного мнения № 1-2 январь-июнь 2014 Cite journal requires |journal= (help)CS1 maint: date and year (link) Освещение в СМИ // Круглый стол журнала «Нева», № 3, 2013. // slon.ru // Lenta.ru // Expert.ru Александр Казин // Русская народная линия, 12.12.2011. // Русская народная линия, 19.12.2011. Расторгуев В. // Русская народная линия, 12.03.2012. // журнал «Сеанс» 21.06.2012 // Красное ТВ // Ежедневный журнал, 10.04.2013 г. Алексей Поликовский Москва против Мордора. История протеста 190 стр. М..2015 ISBN 978-5-4474-0477-2 Категория:2010-е годы в России
https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B5%20%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5%20%D0%B2%20%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8%20%282011%E2%80%942013%29
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 778, 1047, 1667, 2280, 3040, 4224, 4670, 5638, 6793, 7833, 8409, 9032, 9887, 10179, 10919, 11321, 11749, 12199, 12771, 13317, 13809, 14435, 15067, 15465, 16406, 16825, 16941, 17021 ], "plaintext_end_byte": [ 777, 1011, 1666, 2279, 3039, 4171, 4669, 5637, 6753, 7832, 8408, 9031, 9886, 10178, 10918, 11307, 11748, 12198, 12752, 13316, 13808, 14434, 15066, 15464, 16392, 16810, 16918, 17005, 17191 ] }
배관공이 하는 일은 무엇인가?
워터게이트 사건
korean
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
워터게이트 사건()은 1972년부터 1974년까지 2년동안 미국에서 일어난 각종 일련의 사건들을 지칭하는, 미국의 닉슨 행정부가 베트남전에 대한 반대 의사를 표명했던 민주당을 저지하려는 과정에서 일어난 권력 남용으로 말미암은 정치 스캔들이었다. 사건의 이름은 당시 민주당 선거운동 지휘 본부(Democratic National Committee Headquaters)가 있었던 워싱턴 D. C.의 워터게이트 호텔에서 유래한다. 처음 닉슨과 백악관 측은 ‘침입사건과 정권과는 관계가 없다’는 입장을 고수했으나, 1974년 8월, "스모킹 건"이라 불리는 테이프가 공개됨에 따라 마지막까지 남아 있던 측근들도 그를 떠나게 되었다. 닉슨은 미 하원 사법위원회에서 탄핵안이 가결된 지 4일 뒤인 1974년 8월 9일, 대통령직을 사퇴하였다. 이로써 그는 미 역사상 최초이자 유일한, 임기 중 사퇴한 대통령이 되었다. 사건 경과 도청 사건 적발 섬네일|도청 사건이 발생한 워터게이트 빌딩. 1972년 6월 17일 워싱턴 DC 워터게이트 호텔에서 근무하던 경비원 프랭크 윌즈(Frank Wills)는 건물 최하부 계단의 후미진 곳과 주차장 사이 문 위에 기묘한 테이프(tape)가 묶여 있는 것을 발견했다. 처음에 그는 문의 열쇠가 잠겨 있지 않았기 때문에 청소부가 작업 도중 테이프를 묶었을 것이라고 생각했지만, 곧이어 누군가 다른 사람이 테이프를 묶어 놓았다는 의심이 들자 워싱턴 시경에 불법 침입이 일어난 사실을 통보했다. 경찰은 도착 후 같은 호텔에 있던 미국 민주당 전국위원회본부 사무소에 불법 침입한 5명의 남자를 현행범으로 체포했다. 5명은 비질리오 곤잘레스(Virgilio González), 버나드 버커(Bernard Barker), 제임스 W. 맥커드(James W. McCord), 유지니오 마르티네스 주니어(Jr. Eugenio Martínez), 프랭크 스터지스(Frank Sturgis)이다. 이후 증거 사진에서 그들은 3주 전 같은 사무소에 침입한 적이 있고, 이번 침입은 정상적으로 작동하지 않던 도청기를 재설치하기 위한 것이었음이 판명되었다. 같은 사무소에 두 번이나 침입했던 것 또한 범인 측의 실수였지만, 더 치명적인 실수는 버나드 버커가 에드워드 하워드 헌트(E. Howard Hunt, Jr.)의 백악관 연락처를 기록해둔 수첩을 지닌 채로 경찰에 체포되었다는 것이다. 헌트는 예전에 닉슨 대통령 재선위원회(Committee to Re-elect the President, CREEP 혹은 CRP)에서 활동한 경력이 있었기에, 이 범행에 닉슨 대통령의 측근이 관련돼 있다는 것을 충분히 알 수 있었다. 이에 닉슨 대통령의 로널드 루이스 지글러(Ronald Louis "Ron" Ziegler) 보도담당관은 "3류 절도(third-rate burglary)에 불과하다."라고 주장하며 백악관과는 관계가 없다고 밝혔다. 심문 과정에서 맥커드는 CIA의 옛 직원으로 대통령 재선위원회 경비주임이었다는 사실이 밝혀졌다. 워싱턴 연방지방 검사국(알 J. 실버드 주임검사후보)은 맥커드와 CIA 간의 관계를 조사하기 시작하고, 그가 대통령 재선위원회에서 자금을 받았다는 것을 알아냈다. 그때 워싱턴 포스트의 기자 밥 우드워드(Bob Woodward)는 동료 칼 번스타인(Carl Bernstein)과 함께 독자적으로 조사를 시작해, 사건에 관련된 여러 가지 사실을 신문에 발표했다. FBI 및 다른 정부조사관들은 이미 알고 있던 내용이었지만 그 기사로 인해 워터게이트 사건이 세간의 주목을 끌게 되면서 닉슨 대통령과 그 측근을 궁지에 몰아넣는 결과를 낳았다. 또한 우드워드에게 비밀정보를 제공했던 딥 스로트(Deep Throat)로만 알려진 정체불명의 고위층 인물은 이 사건과는 별도로 또 하나의 미스터리였다. 훗날 당시 FBI 부국장이었던 마크 펠트가 2005년 5월 31일 자신이 ‘딥 스로트’임을 밝혔다.[1] 닉슨 측의 워터게이트 사건 은폐 시도 닉슨 대통령과 H. R. 홀더먼(Harry Robbins Haldeman)[2] 대통령수석보좌관은 7월 23일 FBI의 워터게이트 사건 수사를 저지하기 위해 CIA를 이용하는 것에 대해 논의하였으며, 그 상황은 테이프에 녹음되었다(녹음테이프는 후에 특별검찰관에게 제출을 요구받았다). 논의 후 닉슨은 국가안보가 위험하다며 CIA에게 FBI의 조사를 방해할 것을 지시했다. 워터게이트 사건수사를 방해하려는 닉슨 측의 정치공작은 조지 고든 배틀 리디(George Gordon Battle Liddy) 및 에드워드 하워드 헌트(E. Howard Hunt)를 중심으로 닉슨 대통령 재선위원회 직원들이 주도하였다. 그들은 이전 닉슨정권에서 선관공(plumber unit)이란 애칭인 특별조사팀에서 움직였다. 이들은 정보누설을 조사해 민주당원 및 반전운동활동가에게 각종 공작을 실행했다. 가장 유명한 것은 베트남전의 실체를 폭로한 펜타곤 페이퍼(Pentagon Papers)를 유출한 다니엘 엘스버그(Daniel Ellsberg)가 다니던 정신과의 루이스 J. 필디그의 사무소 침입공작이었다. 이 공작에서 헌트와 리디는 어디에도 모습이 보이지 않았다. 하지만 후에 침입은 닉슨 대통령과 그 측근에 관계가 있음이 드러나, 엘스버그 기소는 정부의 부정행위 때문에 기각되었다. 존 N. 미첼(John Newton Mitchell) 법무장관, H. R. 홀더먼(H.R. Haldeman) 수석보좌관, 찰스 콜슨(Charles Colson) 특별보좌관(Chief Counsel) 및 존 대니얼 에얼릭먼(John Daniel Ehrlichman) 내정담당보좌관, 닉슨 대통령 및 백악관 고위 참모들이 사건 계획 시점에서 어느 정도 관여했느냐가 논쟁의 주제였는데, 찰스 콜슨은 자서전 《새로 나기》(Born Again)[3]에서 변호사출신의 닉슨파 고위관리들이 그들이 누리던 엄청난 특권[5]옹호와 그들이 매우 존경하는 닉슨을 보호하기 위해 훌륭한 법률 지식을 이용하여 은폐 계획을 꾸몄다고 한다. 하지만 18일 만인 1973년 4월 8일 이들의 음모는 들통난다.[6] 미셜 대통령 재선위원회 책임자는 제프 스튜어트 마그다 선거운동본부장 및 프레더릭 C. 랄과 함께 헌트와 리디의 침입을 포함한 스파이 활동 계획을 승인했으나, 이를 그들의 상부에서 지시했었는가는 명확하지 않다. 마그다는 예를 들어 다수의 다른 보고서를 제공했다. 상원 워터게이트 특별위원회 1973년 1월 8일 리디와 헌트를 포함한 침입범에 대한 재판이 이루어졌으나, 맥커드와 리디 이외의 전원이 유죄를 인정했다. 재판에서는 피고전원에 대해 범죄 공동모의, 가택침입 및 도청에 대한 유죄 판결이 내려졌으나, 피고가 증언을 하지 않고 유죄를 인정했으니 보석금을 지불해도 되냐는 사실을 밝혀 왔다. 이에 대해 존 J. 시리카 연방재판소판사[7]는 크게 화를 내고, 피고에 대해 30년형을 언도하는 동시에 그룹이 사건조사에 협력적이란 판결을 재고할 것도 이야기했다. 이 판사의 발언에 응하여 맥커드가 스스로 대통령 재선위원회와의 관계가 위증을 인정했기 때문에 이 침입범에 대해 재판은 가택침입의 재판만 유죄선고로 끝나고, 다른 사건에 대한 조사로 발전하게 되었다. 샘 J. 아빈 Jr. 상원의원은 상원 워터게이트 특별위원회를 설립해 백악관 직원을 소환하기 시작했다. 4월 30일 닉슨은 그의 가장 유력한 보좌관 홀더먼 및 아릭만의 사직을 강요했다. 거기에 닉슨 자신에 대한 불리한 증인이 될 수 있는 백악관 법률고문 존 딘(John Wesley Dean III)을 경질하고, 새로운 법무장관으로 엘리엇 L. 리처드슨(Elliot Lee Richardson)을 임명했다. 그에게는 특별검사를 지명하는 권한이 주어졌다. 5월 18일 리처드 닉슨은 아치볼드 콕스(Archibald Cox, Jr.)를 특별검사로 지명했다. TV에 방송된 심문은 전날 미국상원에서 시작했다. 상원 워터게이트 특별위원회의 공청회는 여름을 통해 방송되었고, 이것은 닉슨에게 치명적인 정치적 타격이었다. 특별위원회는 거기에 7월 13일에 중대한 사실을 발견했다. 위원회에서 알렉산더 P. 베터필드 대통령 부보좌관은 백악관이 대통령집무실의 모든 대화를 자동녹음하고 있다고 폭로하였다. 이것은 닉슨과 존 딘 법률고문의 면담을 녹음한 테이프가 존재한다는 의미였다. 콕스 특별검사와 상원조사위원회 양측 모두 테이프제출을 요구하는 소환장을 발부했다. 닉슨은 대통령 특권으로 이를 거부하고, 엘리엇 리처드슨 법무장관을 통해서 콕스 특별검사에게 소환장 취소를 명령했다. 콕스의 거부로 인해 1973년 10월 20일 토요일 밤의 학살이라 불리는 사건으로 발전했다. 닉슨은 콕스 특별검사 해임을 리처드슨 법무장관에게 요구했으나, 그는 이것을 거부하고 자진사임했다. 뒤이어 윌리엄 D 란케르즈하우스 법무차관도 명령을 거부하고 사임하였다.결국 로버트 H. 보크 법무차관보가 임시 법무장관대리로 콕스 특별검사를 해임했다. 1973년 11월 17일 플로리다 주 올란드에서 닉슨은 400명의 기자 앞에서 자신의 행위에 대해 변명했다. "나는 사기꾼이 아닙니다. (I am not a crook.)"라는 유명한 말도 이때 나왔다. 닉슨은 계속해서 테이프 공개를 거부하면서, 백악관이 편집한 기록[8]을 제출하기로 합의하여 공표했다. 그 속에는 다수의 비속어 삭제가 몇 군데 있었다. 이것으로 닉슨에 대한 보수적인 국민들의 지지가 크게 약해졌다. 테이프의 대부분은 존 딘 법률고문의 증언과 일치하였으나, 1개의 테이프에 18분 30초가 삭제된 부분이 발견되어 의혹이 일어났다. 백악관은 이것을 닉슨의 비서 로즈 메리 힌스의 책임이라고 했다. 그녀가 전화를 받는 시기에 녹음기의 페달을 눌러 우연히 테이프가 삭제되었다는 것이다. 그러나 언론보도에 의해 전화를 받으며 페달을 밟는 것은 사실상 불가능하다는 것이 알려졌다.그녀의 손발이 부자연스러울 정도로 길어야 가능하다는 것이다. 또한 백악관에 의한 자의적인 테이프 편집은 증거물 훼손으로, 이는 범죄행위로 기소대상이 된다고 판명됐다. 테이프 제출 문제는 대법원에까지 가서 다투게 되었는데, 1974년 7월 24일 테이프에 대해 닉슨의 대통령 특권을 무효화하는 동시에 특별검사 레온 자보로스키에게 테이프를 넘겨줄 것을 명령하는 판결이 만장일치로 결정되었다. 이 명령에 따라 닉슨은 7월 30일 문제의 테이프를 넘겨주게 되었다. 탄핵조정 1974년 3월 1일 대통령의 옛 측근 7명(홀더먼, 아리크만, 미셸, 찰스 콜슨, 고든 C. 스토먼, 로버트 C. 마디언 및 케네스 W. 베킨슨)이 워터게이트 사건의 조사 방해를 했다는 혐의로 기소되었다. 대배심은 거기에 비밀로 닉슨을 기소하지 않은 공모자[9]로써 지명하였다. 디안, 마그더 및 다른 인물은 이것으로 유죄를 인정하였다. 닉슨의 지위는 계속 불안정한 가운데, 하원은 대통령의 탄핵이 가능한 형식상 조사를 시작했다. 하원사법위원회는 1974년 7월 27일에 27표 대 11표로써 대통령에 대한 제1차 탄핵(사법방해)을 권고하는 것으로 가결되어 거기에 그 후 7월 29일에는 제2차 탄핵(권력의 남용)을 또 7월 30일에는 제3차 탄핵(의회에 대한 모욕)까지도 가결되게 되었다. 침입이 있은 지 약 며칠 후 기록된 테이프는 1972년 6월 23일에 공개되었다. 그러나 1974년 7월 30일 대법원 판결에 따라 넘겨준 백악관 집무실 녹음 테이프는 닉슨의 사퇴로 공개되지 않았다. 그 속에는 닉슨과 홀더먼은 국가안전보장에 대한 문제를 날조하는 것으로 조사를 저지할 계획을 세운 것이 드러난다. 테이프는 '결정적 증거(스모킹 건(Smoking gun))'라 불렸다. 닉슨에 대한 상원의 지지는 하원과 마찬가지로 약했다. 대통령 사퇴 유죄판결을 받기에 충분한 표의 존재를 중요한 공화당 상원의원에 의해 전달받자, 닉슨은 스스로의 의사로 사퇴할 것을 결정했다. 1974년 8월 8일 밤 국민전체에 대한 TV연설에서 닉슨은 8월 9일 정오에 사퇴한다는 것을 발표했다(즉, 그때 닉슨은 탄핵을 받게 된 유일한 대통령으로 소개되었으나, 현실에서는 탄핵결의가 나오기 전에 사퇴했기 때문에 닉슨은 현실에서는 탄핵을 받지 않아 유죄판결을 받지 않았다). 닉슨의 사임 후 부통령인 제럴드 R. 포드(Gerald Rudolph "Jerry" Ford, Jr.)가 대통령으로 승격되어 9월 8일 "닉슨 대통령이 지시한 가능성이 있는 범죄에 대해선 무조건 대통령 특별사면(놀리 프로시콰이)을 재판 이전에 하겠다"라는 성명을 발표했다. 이것으로 인해 닉슨은 이후 모든 조사와 재판을 피할 수 있었으나, 사면을 받았다는 것은 죄를 인정한다는 의미를 가지는 것이다. 찰스 콜슨은 그 후 에르즈바크 사건에 관한 고발로 유죄가 인정되어 은폐에 대한 고발은 취하되었다. 스트론에 대한 고발은 취하되었다. 3월에 기소된 7명중에서 남은 5명은 1974년 10월에 공판이 진행되었다. 1975년 1월 1일 파킨슨이외 모두는 유죄를 피했다. 1976년 상소재판소가 마디안때문에 새로운 재판을 명령했다. 또한 그들에 대한 고발은 모두 취하하였다. 홀더먼, 아릭크만 및 미셸은 1977년에 변명을 끝냈다. 아릭크만은 1976년에 다른 2명은 1977년에 형무소에 들어갔다. 그러나 그중에서 워터게이트 사건의 영향은 닉슨의 사퇴와 보좌관들 중 몇 명이 형무소에 수감되는 것으로 끝나지 않았다. 간접적으로 워터게이트 사건은 선거운동의 자금조달의 광범위한 변화에 맞추어 새로운 법률의 원인이라 할 수 있다. 또한 그것은 중요한 정부고관의 새로운 자산공개요구 법률과 그와 맞먹는 정보의 자유법가결의 주요인이 되었다. 이것은 법률상 요구받지 않으나 한편 최근의 소득세형식의 공개에 대해 다른 타입의 개인정보개시는 기대할 수 없었다. 닉슨은 1972년 선거에서 우세했으나, 대립후보 조지 마크가벤과 토론하는 것은 거절했다. 이후 토론을 회피하는 자는 주요 대통령 후보는 되지 못하였다. 프랭클린 루스벨트 이후 대통령은 회화의 대부분을 기록하였다. 그러나 워터게이트 사건 후 이런 기록을 하는 일은 사실상 존재하지 않게 되었다. 워터게이트 사건은 매스미디어가 정치가의 활동에 대해 보고하는 것이 정력적으로 활동하는 새로운 시대를 맞이하게 되었다. 예를 들어 유력한 하원세입위원장 윌버 밀즈가 닉슨 사퇴후 몇 개월 후 음주 운전 중 사고를 일으켰을 때 미디어는 예전이라면 이것과 비슷한 일에 대해선 언급하지도 않았으나, 사건은 보도되어 밀즈는 곧 사퇴할 수밖에 없었다. 더해서 리포터가 중요한 정치가의 개인 행위를 밝히는 것에도 예전에 비해 정력적으로 활동하게 되어, 민감한 정치적 문제에 대해서도 보고하게 되었다. 윈드워드 및 번스타인을 목표로 하는 리포터의 새로운 세대는 조사보도와 정치가와 연관된 활동에 관련된 공표도 하면서 증가한 금융정보에 대해서 새로운 스캔들을 찾아내 보도하게 된다. 대한민국 워터게이트 사건에서 미국 하원 법사위는 사법방해죄, 권력남용죄, 의회모욕죄로 탄핵소추를 가결하였는데, 현재 대한민국에서는 공무집행방해죄, 직권남용죄, 의회모욕죄가 존재한다. 조문이 약간 다르다. 호주의 경우 의회모욕죄는 징역 25년형의 중범죄인데 비해, 한국의 의회모욕죄는 징역 3년형이다. 같이 보기 딥 스로트 불법사찰 불법감청 인터넷 검열 탄핵 박근혜-최순실 게이트 각주 참고 자료 : 워터게이트 사건 관련자인 찰스 콜슨의 자서전 외부 링크 분류:1972년 미국 분류:1973년 미국 분류:1974년 미국 분류:미국의 역사 (1964-1980) 분류:미국의 정치 스캔들 분류:리처드 닉슨 행정부
https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9B%8C%ED%84%B0%EA%B2%8C%EC%9D%B4%ED%8A%B8%20%EC%82%AC%EA%B1%B4
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 110, 617, 742, 878, 981, 1498, 2002, 2385, 2866, 3453, 3840, 4262, 4733, 4978, 5168, 5638, 6160, 9492, 15933, 17698, 20346, 22210, 22553, 23297, 23972, 24933, 27393, 28069, 28551, 29468, 29809, 29904, 30195, 30545, 31305, 31635, 32764, 33146, 33227, 35421, 36003, 36164, 36421, 36980, 37103, 38033, 38190, 39334, 39633, 41344, 41909, 42409, 42814, 43203, 43616, 44325 ], "plaintext_end_byte": [ 109, 616, 741, 877, 974, 1497, 2001, 2384, 2865, 3452, 3839, 4261, 4732, 4977, 5167, 5637, 6143, 9478, 15921, 17677, 20334, 22199, 22552, 23285, 23971, 24932, 27383, 28068, 28538, 29467, 29797, 29903, 30176, 30544, 31288, 31634, 32743, 33128, 33226, 35406, 36002, 36163, 36420, 36962, 37102, 38003, 38189, 39318, 39632, 41316, 41896, 42408, 42813, 43202, 43600, 44251, 44585 ] }
Mitkä ovat Lego Ninjago hahmojen nimet?
Lego Ninjago (animaatiosarja)
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Lego Ninjago () on yhdysvaltalainen tietokoneanimaatiosarja, joka perustuu Legon samannimiseen lelusarjaan. Sarjan pilottijaksot näytettiin Yhdysvalloissa Cartoon Networkilla 14. tammikuuta 2011 ja nousi suureen suosioon. Vuonna 2014 esitettiin kahdeksan jakson mittainen kolmas kausi ja vuonna 2015 kymmenen jakson mittainen neljäs kausi. Viides kausi ilmestyi kesällä 2015. Vuonna 2016 ilmestyi kuudes kausi. Syksyllä 2016 ilmestyi televisiospesiaali nimeltä "Pyhäinpäivä" (). Keväällä 2017 ilmestyi seitsemäs kausi. Heinäkuussa 2017 Lego julkaisi Ninjagosta minisarjan nimeltä "Wun salateet" (). Ninjagosta kertova vuoden 2014 Lego Elokuvan maailman sijoittuva elokuva, Lego Ninjago Elokuva, ilmestyi syyskuussa 2017.[1] Ninjagon kahdeksas kausi ilmestyi talvella 2018 ja hahmot saivat uuden piirrostyylin. Kesällä 2018 ilmestyi Ninjagon yhdeksäs kausi. Ninjagon kymmenes kausi ilmestyy 2019 tammikuussa ja, se ilmestyy suomeksi lähempänä kesää. Juoni Sensei Wu, Ninjagon ensimmäisen Spinjitzu-mestarin poika, on etsinyt käsiinsä neljä nuorta poikaa: Kai, Jay, Cole ja Zane. Hän tekee heistä ninjoja, joiden tehtävänä on suojella Spinjitzun neljää kultaista asetta Samukailta, joka pyrkii toimittamaan ne Manalassa vankina olevalle Wun pahalle veljelle, Lordi Garmadonille. Heidän on myös pelastettava Nya, Kain sisko, Samukain hyppysistä. Ninjat voittavat sodan, Nya vapautetaan, Samukai haihtuu kultaisten aseiden voimasta ilmaan ja Garmadon pakenee. Jonkin ajan kuluttua Garmadonin poika Lloyd aiheuttaa ongelmia Ninjagossa. Hän vapauttaa muinaiset kärmeisheimot, jotka hallitsivat Ninjagoa tuhansia vuosia aiemmin, mutta heidät kukistettiin ja vangittiin maanalaisiin holveihin. Ne pyrkivät vapauttamaan Great Devourerin, valtavan käärmeen, joka pyrkii nielemään kaiken tiellään olevan. Ninjat kuulevat ennustuksen Vihreästä Ninjasta, jonka pitää kukistaa Lordi Garmadon. Lloyd paljastuu henkilöksi, josta on määrä tulla tämä ninja. Great Devourerin tuhouduttua Garmadon yhdistää kultaiset aseet yhdeksi mega-aseeksi ja aiheuttaa ongelmia ympäri Ninjagoa. Ase saadaan tuhottua ja lopulta paljastuu että Garmadonin toimien vuoksi Ninjagon äärimmäinen pahuus, Overlord ja hänen Kiviarmeijansa, tekee paluuta. Lloyd nousee äärimmäiseksi spinjitzu-mestariksi ja voittaa Overlordin. Garmadon muuttuu hyväksi. Kolmannella kaudella on kulunut jonkin aikaa Overlordin kukistumisesta sekä Garmadonin hyväksi muuttumisesta. Kyborgi ja keksijä Cyrus Borg rakennutti taistelun raunioille Uuden Ninjago Cityn, josta tuli teknologian keskus. Kostoa suunnitteleva Overlord kuitenkin valtaa Borgin tehtaan, rakentaa armeijan pahoja nindroideja, ja yrittää siepata Lloydin voimat. Lopulta Overlord onnistuu ja voi taas ruumiillistua. Zane uhrautuu ja tuhoaa Overlordin, tuhoutuen samalla itsekin. Neljännellä kaudella Overlordin lopullisen tuhoutumisen ja Zanen katoamisen myötä Ninjat ovat ajautuneet erilleen, kunnes saavat kutsun Mestari Chenin, Garmadonin entisen opettajan, järjestämään Elementaaliturnaukseen, joihin osallistui muitakin elementaalimestareita. Turnauksen todelliseksi tarkoitukseksi paljastuu elementaalivoimien kerääminen, jotta Chen ja hänen salaisen kulttinsa jäsenet voisivat muuttua Anacondrai-heimon käärmeisiksi. Lopulta Garmadon uhrataan alkuperäisten Anacondrai-kenraalien hengille, jotta nämä voivat kirota Chenin ja hänen joukkonsa. Viidennellä kaudella Ninjat saavat vastaansa Morron, Wun entisen oppilaan, joka on muuttunut kummituksesi ja riivannut Lloydin kehon. Morro etsii ensimmäisen Spinjitzu-mestarin hautaa ja sinne kätkettyä Maailmankristallia vapauttaakseen Kirotun maailman olemuksensa esiintyvän hirviön nimeltä Ylhäisin. Morron pysäyttämiseksi Ninjat oppivat unohdetun voiman nimeltä Airjitzu. Kuudennella kaudella ninjat saavat vastaansa Tyranin teekannusta vapautuneen djinni Nadakhanin, joka maailmansa tuhoutumisen johdosta pyrkii valtaamaan Ninjagon uudeksi kotimaailmakseen. Mutta Nadakhanille ei riitä pelkkä uusi maa, vaan hän haluaa mennä naimisiin Nyan kanssa saadakseen Djinn-prinssin rajattomat toiveet. Jayn Nadakhanille tekemän lopullisen toiveen ansiosta kauden tapahtumia ei koskaan tapahtunut. "Pyhäinpäivä"-televisiospesiaalissa Mestari Yang huijaa Colen auttamaan juonessa tuoda kuunpimennyksen avulla takaisin Ninjojen vanhat viholliset herättämällä museon roistonäyttelyn nuket eloon: Samukai, Krazi ja Frakjaw, Kozu ja kivisoturit, Cryptor ja nindroidit, Chen, Eyezor ja Zugu sekä Morro. Jos viholliset onnistuvat tuhoamaan Ninjat, he voivat jäädä pysyvästi eloon. Ninjat kuitenkin estävät heidän juonensa ja Cole solmii rauhan Yangin kanssa. Seitsemällä kaudella ninjat saavat vastaansa uuden vihollisen: Ajan vartijat Acronixin ja Kruxin, joiden tavoitteena on löytää neljä aikamiekkaa ja saavuttaa ajan herruus. Ninjat kuitenkin voittavat heidät, mutta Sensei Wu katoaa aikaan. Heinäkuussa 2017 Lego julkaisi Ninjagosta sarjan "Wun salateet" johon kuuluu 20 lyhyttä minuutin pituista jaksoa. Sarja kertoo Sensei Wun ja ninjojen Ninjago Cityyn avaamasta teekaupasta. Kahdeksannella kaudella ninjat saavat vastaansa moottoripyöräjengin nimeltä Garmadonin pojat. He palvovat Lloydin isän Garmadonin ilkeää puolta, ja haluavat herättää hänet kuolleista. Siihen he tarvitsevat kolme Oni-naamiota. Garmadonin pojat onnistuvat kutsumaan pahan Garmadonin edesmenneiden maailmasta, ja kauden lopussa taistelussa häntä vastaan Kai, Jay, Cole, Zane ja vauvaksi nuorentunut Wu joutuvat matkateellä Onien ja lohikäärmeiden maailmaan. Yhdeksännellä kaudella Kai, Cole, Jay, Zane ja Wu kohtaavat Onien ja Lohikäärmeiden-maassa Lohikäärmeiden metsästäjät, heimon jotka nappavat lohikäärmeitä ja käyttävät niiden elementti-voimiaan hyväkseen. Ninjago Cityssä lordi Garmadon ja Garmadonin pojat ovat ottaneet vallan ja Lloyd, Nya, Misako, PIXAL ja Dareth yrittävät selviytyä kaupungissa. Kauden lopussa, Kai, Cole Jay, Zane ja Wu palaavat Ninjagoon, ja lordi Garmadon ja Garmadonin pojat kukistuvat ja päätyvät vankilaan. Hahmot Ninjat Kai: Punainen Ninja ja tulen mestari. Yksi neljästä ninjasta, jotka on valittu suojelemaan kultaisia aseita. Kai pitää videopeleistä ja on itsepäinen ja äkkipikainen. Hänellä on sisko nimeltä Nya. Kai peri tulen elementtivoimansa isältään Raylta. 7. Kaudella paljastui, että Kain ja Nyan vanhemmat ovatkin elossa, ja Ajan Vartiijat olivat pakottaneet heidät tekemään heille haarniskoja ja aseita. Jay Gordon/Walker: Sininen Ninja ja salaman mestari. Hän oppi ensimmäisenä Spinjitzun. Hän asui lapsena romuttamolla, jossa hänen adoptiovanhempansa yhä asuvat. Jayn todelliset vanhemmat ovat Cliff Gordon ja alkuperäinen salaman elementaalimestari. Jayn kultainen ase on Salamanunchaku. Hän on rakastunut Kain siskoon Nyaan ja riiteli usein Colen kanssa Nyasta, ennen kuin he tekivät sovinnon 4. kaudella. Cole: Musta Ninja ja maan mestari. Hän on vahvin ja oikeudenmukaisin ninja. Cole pelkäsi ennen lohikäärmeitä. Hänen isänsä oli lavaesiintyjä ja toivoi alun perin samaa myös pojastaan, minkä vuoksi Cole karkasi taideyliopistosta ja valehteli isälle kirjeissään peläten tämän pettyvän. Colen äiti oli kuollut vasta vähän aikaa ennen kuin Cole tapasi Wun. Colen isoisä äidin puolelta oli alkuperäinen maan elementaalimestari. Hän oli myös rakastunut Nyaan, ja usein tappeli Jayn kanssa Nyasta, ennen kuin he tekivät sovinnon 4. kaudella. Cole pelkää kummituksia, mutta 5. kaudella hän muuttuu mestari Yangin temppelin kirouksen vaikutuksesta itse kummitukseksi. Cole muuttui takaisin ihmiseksi "Pyhäinpäivä"-televisiospesiaalissa. Colen kultainen ase on Järistysviikate. Zane Julien: Alun perin Valkoinen Ninja ja myöhemmin Titaanininja sekä jään mestari. Zane osaa telepatiaa. 1. kaudella paljastui, että Zane on robotti. Hänen robottikehonsa tuhoutui hänen uhratessaan itsensä 3. kaudella Overlordin kukistamiseksi. Hänen luultiin kuolleen, kunnes hän sai uuden robottikehon ja joutui mestari Chenin vangiksi. Zanella on lemmikkinä hänen "isänsä" rakentama robottihaukka. Lloyd Montgomery Garmadon: Vihreä Ninja, joka hallitsee kaikkia neljää elementtejä sekä omaa energiaelementtiään. Hän oli aluksi ilkikurinen pikkupoika, mutta ikääntyi 2. kaudella Huomisteen vaikutuksesta. Kauden lopussa hänestä tuli Kultainen Ninja (tunnetaan myös Äärimmäisenä Spinjitzu-mestarina). Myöhemmin hän menetti kultaiset voimansa Overlordin imettyä ne Pythorin ja nindroidien avulla. 5. kaudella Morro riivasi hänet käyttääkseen häntä Maailmakristallin etsimiseen ja viedäkseen tämän aseman Vihreänä Ninjana. Lloyd vapautuu Morron riivauksesta Ensimmäisen Spinjitzu-mestarin haudalla ja kummitussoturien kukistumisen jälkeen hän alkaa kulkea sensein polkua. Kun Sensei Wu katoaa aikaan seitsemännen kauden lopussa, Lloyd toimii Ninjojen uutena senseinä. Nya: Kain sisko, entinen Samurai X ja myöhemmin veden mestari. Nya halusi taistella veljensä ja tämän tovereiden apuna ja siksi kehitti itselleen henkilöllisyyden Samurai X:nä. 5. kaudella paljastuu, että Kain ja Nyan äiti Maya oli veden mestari, minkä johdosta Nya alkaa oppia omien elementaalivoimiensa käyttöä. 7. Kaudella selvisi, että Nyan ja Kain vanhemmat ovatkin elossa, ja Ajan Vartijat pakottivat heidät tekemään heille haarniskoja ja aseita. Liittolaiset Sensei Wu: Spinjitzun mestari, Lordi Garmadonin hyvä veli ja Lloydin setä. Hän pitää päässään riisihattua ja hänen lempiaseensa on bambusauva. Sensei Wu on vanha ja viisas. Yleensä hän juo teetä. 3. kaudella Overlord ja Pythor vangitsevat hänet ja muuttavat hänet pahaksi. Hän palautuu entiselleen digitaalisen Overlordin kukistuessa. 7. Kaudella Sensei Wu saa aikaiskun aikapyörteestä ilmestyneeltä Acronixilta. Aikaisku sai Wun vanhenemaan ja heikkenemään nopeasti, mutta Nya paransi hänet Paluu-aikamiekalla. Lopulta Sensei Wu uhraa itsensä pelastaakseen Kain ja Nyan, ja katoaa Ajan Vartijoiden mukana aikapyörteeseen. 8. kaudella Cole löytää aikapyörteestä vauvana palanneen Wun Garmadonin poikien päämajasta, sillä Garmadonin pojat aikoivat käyttää Wuta kolmannen Oni-naamion saamiseen. Myöhemmin Wu joutuu Kain, Jayn, Zanen ja Colen mukana Onien ja lohikäärmeiden maailmaan, missä paluuaikamiekan vaikutus alkaa lakata ja Wu alkaa ikääntyä nopeasti. Lordi/Sensei Garmadon: Sensei Wun veli, jota puraisi käärme, josta tuli myöhemmin Great Devourer, ja hän alkoi hitaasti muuttua pahaksi. Sitä ennen hän sai kuitenkin pojan nimeltä Lloyd, jolle hän ei toivonut samanlaista kohtaloa ja joka paljastui myös Vihreäksi Ninjaksi. Muututtuaan täysin pahaksi, hän yritti viedä kultaiset aseet, mutta joutui karkotetuksi Manalaan. Paettuaan Manalasta hän muutti itsensä nelikätiseksi sekä tarpeeksi vahvaksi hallitsemaan kaikkia neljää kultaista asetta. 1. kauden lopulla hän sai lopulta kaikki aseet, jotka Ninjat antoivat hänelle Great Devourerin tuhoamista varten. Sen jälkeen hän pakenee ne mukanaan ja Kultavuorilla hän yhdistää aseet voimakkaaksi mega-aseeksi. Mutta yrittäessään muuttaa menneisyyttä sillä, hän menetti sen. Tämän jälkeen Garmadon alkoi etsiä kapteeni Soton mainitsemaa Pimeyden saarta. Hän nosti saaren kokonaan takaisin pinnalle ja otti Varjojen kypärän tullen Kiviarmeijan komentajaksi. Tasapainon horjuttua Overlord valtasi hänen ruumiinsa, mutta Garmadon vapautui hänestä sekä Devourerin myrkystä, kun Lloyd oli kukistanut Overlordin. 3. kaudella hän toimii veljensä ohella Ninjojen uutena Senseinä Wun ollessa Overlordin vallassa. Neljännen kauden lopussa hän karkottaa itsensä Kirottuun maailmaan pysäyttääkseen mestari Chenin Anacondrai-kultin. Kahdeksannella kaudella Harumi onnistuu kutsumaan Garmadonin pahan minän takaisin edesmenneiden maailmasta kolmen Oni-naamion voimilla. Misako: Lloydin äiti. Työskentelee Ninjago Cityn museossa. Hän tiesi jo vuosia ennen Wuta ja Ninjoja, että Lloydista tulisi Vihreä Ninja ja jätti tämän sisäoppilaitokseen voidakseen ottaa tarkemmin selvää Vihreän Ninjan ennustuksesta, toivoen ettei Lloydin tarvitsisi taistella omaa isäänsä vastaan. Nykyään Misako ja Wu ovat ihastuneita toisiinsa mutta he eivät uskaltaneet kertoa sitä joka on siinä mielessä ironista, että Garmadon ja Misako olivat naimisissa ennen kuin Garmadon lähetettiin Kirottuun maailmaan neljännen kauden lopulla. Dareth: "Suursenseiksi" itseään kutsuva nuori mies, joka on oikeasti täysin toivoton taistelulajien suhteen. Dareth omistaa Mojo Dojo -nimisen dojon, jonne hän majoitti Ninjat 2. kauden alussa. Hän on myös pyrkinyt "Ruskeaksi Ninjaksi". Toisen kauden ratkaisevan taistelun aikana Dareth saa haltuunsa Varjojen kypärän ja käyttää sillä Kiviarmeijaa Overlordia vastaan. Neljännellä kaudella Dareth matkustaa Nyan mukana Chenin saarelle auttamaan ninjoja. Kuudennella kaudella Dareth toimii Ninjojen managerina, ja "Pyhäinpäivä"-telvisiospesiaalissa Laulavat sepät -yhtyeen managerina. Yhdeksännellä kaudella Dareth kuuluu Lloydin ja Nyan perustamaan Garmadonin vastaiseen liittoumaan. Ja saa oman elementaali-voiman: Ruskean voiman, joka saa Darethin nyrkit hohtamaan. Cyrus Borg: Erakoitunut supernero, joka rakennutti Ninjago Cityn tilalle kehittyneempää teknologiaa käyttävän New Ninjago Cityn, mutta tietokonevirukseksi itsensä muuttanut Overlord tunkeutui hänen järjestelmiinsä ja lopulta valtasi hänen ruumiinsa. Hän vapautui väliaikaisesti, kun New Ninjago Citystä katkaistiin sähköt. Mutta hän vapautui lopullisesti, kun Overlord oli saanut kaiken. Viidennellä kaudella Borg rakentaa ninjoille apuvälineitä taistelussa haamuja vastaan. Kuudennella kaudella Borg ilmestyy ruudulla olevalla avustusohjelmalle. Seitsemännellä kaudella Acronix ja Krux kaappaavat hänet käyttääkseen häntä Iron Doomin rakentamiseen. P.I.X.A.L. eli Interaktiivinen pääavustajaelämänmuoto (): Cyrus Borgin androidiassistentti, johon Zane on ihastunut. Kun hän sammuu koko New Ninjago Cityn sähköjen katkeamisen myötä, Zane siirtää osan virtalähteestään sekä samalla voimistaan. Tämän myötä Zane alkaa myös saada häneltä vastakaikua tunteilleen. Kun Mestari Chen vangitsee Zanen, hän myös purkaa Pixalin. Zane kuitenkin liittää Pixalin omaan järjestelmäänsä. Myöhemmin seitsemännellä kaudella hän poistuu Zanen päästä, ottaa Nyan Samurai X -haarniskan käyttöön ja ryhtyy uudeksi Samurai X:ksi. Skylor: Pihkan mestari, Mestari Chenin tytär sekä yksi tämän 16 kilpailijasta isänsä järjestämässä Elementaaliturnauksessa. Pihkan mestarina hänellä on kyky imeä ja käyttää muiden kilpailijoiden voimia. Hän tukee aluksi isänsä suunnitelmia muuttaa elementaalivoimilla tämän seuraajat Anacondrai-kärmeisiksi, mutta hänelle alkaa kehittyä tunteita Kaita kohtaan ja hän kääntyy isäänsä vastaan. Edellinen pihkan mestari oli hänen äitinsä. 9. kaudella Skylor ja muut elementaalimestarit auttavat Lloydia ja Nyaa taistelussa Garmadonin poikia vastaan. Ronin: Varas ja palkkiometsästäjä, joka videopelin Shadow of Ronin mukaan avusti Cheniä Zanen sieppauksessa. 5. kaudella hän päätyy auttamaan Ninjoja, kun Morro varastaa häneltä Airjitzua opettavan käärön. Ronin omistaa R.E.X. -nimisen ilma-aluksen. 6. kaudella hän kuitenkin kääntyy jälleen Ninjoja vastaan rahan vuoksi, mutta myöhemmin kauden lopussa auttaa Ninjoja taistelussa taivaspiraatteja vastaan. "Pyhäinpäivä"-televisiospesiaalissa hän saa käyttöönsä eri paikoista saadusta metallista rakennetun robotin. Echo Zane: Jayn ja Nyan kuudennella kaudella tohtori Julienin majakasta löytämä Zanen näköinen ruosteinen robotti, joka auttaa ninjoja taistelussa taivasmerirosvoja vastaan. Sivuhahmot Ed ja Edna Walker: Jayn adoptiovanhemmat, jotka asuvat heidän omistamallaan romuttamolla. Jay inhosi aluksi sitä, miten näiden puheet heistä saattavat hänet noloon asemaan, mutta hänen mielensä muuttui Fangpyrejen hyökkäyksen jälkeen. 6. Kaudella paljastui, että Ed ja Edna ei ole Jayn todelliset vanhemmat. Tohtori Julien (hänen nimeään ei oikeasti kunnolla mainita, esiintyi lopputeksteissä nimellä The Tinkerer): Keksijä joka rakensi Zanen ja kasvatti tämän kuin oman poikansa. Kun hän oli sammuttanut Zanen muistikytkimen ja kuollut vanhuuteen, Samukai elvytti hänet eliksiirillään ja piti vankina vanhalla majakkasaarella pakottaen hänet rakentamaan sotakoneita luurankoarmeijalle. Jos hän suostuisi hän saisi nähdä Zanen taas, ja varmistaakseen ettei hän pakenisi Samukai jätti merihirviö Leviathanin vartioimaan häntä. Hänet vapautettiin ja hän auttoi Ninjoja taistelussa Overlordia vastaan, ja ennen 3. kauden tapahtumia hän kuoli toistamiseen. Lou: Colen isä ja Laulavat sepät -yhtyeen keulakuva. Ray ja Maya: Kain ja Nyan vanhemmat ja alkuperäiset tulen ja veden elementaalimestarit. Kun he tekivät aikamiekat ja Ajan vartijoiden voimat vietiin, Krux pakotti heidät mukaan Acronixin paluun juoneen kostoksi aikamiekkojen tekemisestä. Ensimmäinen Spinjitzu-mestari: Tarunomainen mies, joka oli puoliksi oni ja lohikäärme. Hän keksi Spinjitzun, takoi kultaiset aseet, teki lohikäärmehaarniskan, loi Ninjagon ja taisteli Overlordin Kiviarmeijaa vastaan. Taistelussa hän halkaisi Ninjagon kahtia. Ennen kuin hän kuoli vanhuuteen, hänen kaksi poikaansa, Garmadon ja Wu, saivat tehtäväkseen suojella aseita. Valitettavasti hän ei osannut arvata Garmadonin havittelevan aseita itselleen. Elementaalimestarit Karlof: Entinen ilmailuinsinööri ja metallin mestari. Hän oli ensimmäinen Elementaaliturnauksesta pudonnut kilpailija. Seitsemännellä kaudella Vermillion-soturit kaappaavat hänet niiden haarniskojen, aseiden ja ajokkien rakentamista varten. Yhdeksännellä kaudella hän liittyy Lloydin johtamaan vastarintajoukkoon taisteluun Lordi Garmadonia vastaan. Hän on nykyään eläkkeellä. Griffin Turner: Nopeuden mestari, joka rakastaa hauskanpitoa ja toisten sumuttamista. Yhdeksännellä kaudella hän liittyy Lloydin johtamaan vastarintajoukkoon taisteluun Lordi Garmadonia vastaan. Ash: Savun mestari, jolla on kyky haihtua savuna ilmaan. Hän oli neljäs Elementaaliturnauksesta pudonnut kilpailija. Bolobo: Luonnon mestari, joka pystyy tahdonvoimallaan kasvattamaan luonon kasveja ja puita. Hän oli toinen Elementaaliturnauksesta pudonnut kilpailija. Gravis: Painovoiman mestari. Hän oli kolmas Elementaaliturnauksesta pudonnut kilpailija. Neuro: Mielen mestari, joka osaa lukea ajatuksia. Jo turnauksen alkuvaiheissa Ninjat yrittävät pyytää häneltä apua Mestari Chenin suunnitelmien selvittämiseen. Yhdeksännellä kaudella hän liittyy Lloydin johtamaan vastarintajoukkoon taisteluun Lordi Garmadonia vastaan. Herra Kalpea/Paleman: Valon mestari, joka pystyy taittamaan ja hallitsemaan ympärillään olevaa valoa. Hän pitää ruumiinsa aina näkymättömänä, lukuun ottamatta vaatteita, jotka hän pystyy halutessaan muuttamaan myös näkymättömiksi. Yhdeksännellä kaudella hän liittyy Lloydin johtamaan vastarintajoukkoon taisteluun Lordi Garmadonia vastaan. Jacob Pevsner: Äänen mestari ja sokea kitaristi. Hän oli kuudes Elementaaliturnauksesta pudonnut kilpailija. Hänet syötettiin Clousen käärmeelle "esimerkkinä" muille miten käy jos yrittää paeta. Hän kuitenkin selviää ja esiintyy jaksossa 44. Tox (koko nimeltään Toxikita): Myrkkyjen mestari, joka heikentää vastustajiaan myrkyllisillä kaasuilla. Hän oli kahdeksas Elementaaliturnauksesta pudonnut kilpailija. Yhdeksännellä kaudella hän liittyy Lloydin johtamaan vastarintajoukkoon taisteluun Lordi Garmadonia vastaan. Camile (Ninjagon nettisivuilla Chamille): Muodon mestari, jolla on muodonmuutoskyky. Hän käytti kykyjään turnauksen aikana muiden kilpailijoiden heikkousten selvittämiseen. Hän oli seitsemäs Elementaaliturnauksesta pudonnut kilpailija. Shade Varjojen mestari ja yksinäinen susi, joka ei luota kehenkään. Häntä luultiin alun Chenin vakoojaksi, kunnes paljastui, että se oli Skylor. Yhdeksännellä kaudella hän liittyy Lloydin johtamaan vastarintajoukkoon taisteluun Lordi Garmadonia vastaan. Viholliset Overlord: Ninjagon pahin ja verenhimoisin olento sekä Kiviarmeijan luoja. Ninjagon jakaannuttua, hän jäi sen toiselle puoliskolle, Pimeyden saarelle. Garmadonin löydettyä saaren, hän toimi tämän opastajana. Overlord näyttäytyy puhuvana purppurana energiapallona. Mutta Garmadonin horjutettua tasapainoa, hän tunnusti käyttäneensä tätä hyväkseen ja kykeni ottamaan tämän ruumiin muuttuakseen oikeaan muotoonsa: lohikäärmeeksi. Lloydin vuoksi Overlord ajautuu takaisin heikkoon tilaansa. Mutta hän palasi 3. kaudella digitaalisessa muodossa ja pyrki saamaan ruumiinsa takaisin Cyrus Borgin tehtaan sekä Pythorin avustuksella. Hän uuden ruumiillisen olomuodon Kultaisen mestarina imemällä 97 % Lloydin voimista ja sekä saatuaan haltuunsa avaruuteen päätyneet kultaiset aseet. Lopulta Zane uhraa itsensä käyttääkseen niiden voimaa tuhotakseen Overlordin. Great Devourer: Valtava jättiläiskäärme, jota kärmeiset palvoivat ja jonka he aikoivat vapauduttuaan päästää myös vapaaksi kostaakseen Ninjagon ihmisille oman vankeutensa. Sen vapauttamiseen tarvittiin neljä kynsiterää, jotka ovat tehty sen hampaista. Mutta Devourer oli oma herransa ja aikoi tuhota myös kärmeiset. Hän oli myös sama käärme, joka puri Lordi Garmadonia kauan sitten. Devourer kuolee, kun Lordi Garmadon tuhoaa sen kultaisilla aseilla. Ylhäisin (): Kirottujen kuningatar. Toiseen ulottuvuuteen vangittu valtava lonkeromainen olento, joka on itse Kirotun maailman ja kaiken pahan olemus. Morro ja kummitussoturit pyrkivät vapauttamaan hänet Maailmakristallilla, joka on piilotettu ensimmäisen Spinjitzu-mestarin hautaan. Vapautuessaan Ylhäisin pyrkisi kiroamaan kaikki kuusitoista maailmaa, mukaan lukien Ninjagon. Ylhäisin tuhoutuu, kun Nya valjastaa täyden potentiaalin, luo valtavan aallon ja upottaa sen mereen syvähaudalla. Luurangot Manalan asukkaita. Heitä johti olento nimeltä Samukai, jonka Wu ja Garmadon karkottivat sinne kauan sitten. Kun Garmadon joutui vangiksi Manalaan, Samukai yritti kostaa. Mutta Garmadon voitti kaksintaistelussa itselleen Samukain aseman Manalan kuninkaana ja luurangot palvelivat häntä. Garmadon hylkäsi luurangot vapauduttuaan Manalasta. Samukai: Nelikätinen luuranko, joka oli sekä Tulen luurankokenraali että Manalan kuningas ennen kuin Garmadon karkotettiin sinne. Samukai kuoli pidettyään kaikkia neljää kultaista asetta. Hän palasi "Pyhäinpäivä"-spesiaalissa. Kruncha ja Nuckal: Maan ja Salaman luurankokenraalit ja Samukain ylimmät palvelijat. Nuckalilta puuttuu toinen silmä ja Krucnhalla on kypärä. Nuckal on luurangoista tyhmin ja Krunchaa se ärsyttää eniten. Wyplash: Jään luurankokenraali, jolla on riisihattu. Frakjaw: Tulen luurankosotilas, joka palasi "Pyhäinpäivä"-televisiospesiaalissa. Krazi: Salaman luurankosotilas, joka palasi "Pyhäinpäivä-telvisiospesiaalissa. Chopov: Maan luurankosotilas. Bonezai: Jään luurankosotilas. Kärmeiset Muinainen Ensimmäisen Spinjitzu-mestarin luoma käärmeihmisten rotu. He tunsivat ennustuksen maailmaa uhkaavasta Kultaisesta mestarista ja yrittivät varoittaa Ninjagon ihmisiä. Mutta Mestari Chen onnistui uskottelemaan molemmat osapuolet toistensa vihollisiksi ja elementaalimestarit vangitsivat kärmeiset Wun ja Garmadonin johdolla maanalaisiin holveihin. Lloyd sai haltuunsa kartan heidän holviensa sijainnista ja vapautti Hypnobrait, Fangpyret sekä Pythorin, viimeisen Anacondrain, yrittäen orjuuttaa ne. Mutta he kaikki pettivät hänet. Lopulta Pythor vapautti myös Constrictait ja Venomarit ja yhdisti kärmeisten heimot voidakseen vapauttaa Great Devourerin. Great Devourerin tuhon jälkeen Garmadon alisti kärmeiset palvelijoikseen, mutta menetettyään kultaisista aseista taotun mega-aseensa, kärmeiset saivat tilaisuuden pettää hänet. Hypnobraiden kenraali, Skales, nousi uudeksi Käärmekuninkaaksi. Valmistautuessaan tuhoamaan Ninjago Cityn, he löysivät holvin täynnä Kivisotureita, jotka heräsivät ja voittivat kärmeiset helposti. Kivisoturit sulkivat myös perässään holvin oven ja niin kärmeiset jäivät jälleen vangiksi maan alle. 3. kaudella ilmeni, että kärmeiset olivat saaneet holvin auki, mutta olivatkin päättäneet tehdä siitä itselleen uuden kodin ja jättää ihmiset rauhaan, mutta myöhemmin he palaavat auttamaan Ninjagon ihmisiä suojautumaan Overlordin hyökkäykseltä. He elivät siitä lähtien rauhassa ihmisten kanssa. Kärmeiset myös auttoivat ninjoja ja muita elementaalimestareita taistelussa Cheniä ja tämän anacondraiarmeijaa vastaan neljännellä kaudella. Pythor P. Chumsworth: Yksi Anacondrai-heimon kenraaleista ja heistä ainut, joka karkottamisen sijaan vangittiin holviin heimon sotilaiden kanssa. Sotilaiden kuollessa nälkään holvin sisällä, Pyhtor oli ainut eloonjäänyt Lloydin avatessa holvin. Pythor on nopea, nokkela ja viekas. Hänellä on pitkä kaula ja hän osaa muuttua näkymättömäksi. Hän onnistui tulemaan ensimmäiseksi Käärmekuninkaaksi, kaikkien kärmeisten johtajaksi. Pythor joutui Sensei Wun mukana Devourerin nielaisemaksi. Great Devourerin tuhouduttua he vapautuivat, mutta Pythorista ei kuultu mitään ennen 3. kauden tapahtumia, jolloin hän esiintyi huppupäisenä hahmona nimeltä Muukalainen ja liittoutuneena Overlordin kanssa. Pythorin suomut olivat purppurat, kunnes vapauduttuaan Great Devouverista hänen suomunsa muuttuivat valkoiseksi ja hän puhui käheällä äänellä. Myöhemmin 4. kaudella hän oli Kryptarium-vankilassa vähän aikaa, hän pääsi sieltä ja hän auttoi Ninjoja pysäyttämään Anacondrai-kultin. "Pyhäinpäivä"-televisiospesiaalissa hän taistelee taas Ninjoja vastaan. Arcturus: Anacondraiden ylin kenraali alkuperäisten Kärmeissotien aikaan. Kun Pythor ja sotilaat joutuivat vangiksi holviin, elementtimestarit karkottivat hänet ja muut kenraalit Kirottuun maailmaan. Skales: Sinisen hypnotisointiin kykenevän Hypnobrai-heimon uusi kenraali. Kuten muillakin kenraaleilla, hänellä on häntä ja kultainen sauva. Skales on Pythorin oikeankädenmies. Pythorin jouduttua Devourerin kitaan ja kärmeisten petettyä Garmadonin, Skalesista tuli uusi Käärmekuningas. 3. kaudella, Ninjojen kuulustellessa kärmeisiä, selvisi, että Skalesilla on vaimo nimeltä Selma sekä poika nimeltä Skales Jr. Slithraa: Entinen Hypnobrai-heimon kenraali, mutta Skales voitti hänet kaksintaistelussa. Rattla ja Mezmo: Hypnobrai-heimon sotureita. Fangtom: Punavalkoisen Fangpyre-heimon kaksipäinen kenraali ja Skalesin vanha ystävä. Hänen heimonsa kärmeisten purema muuttaa uhrin kärmeiseksi. Fangdam, Fang-suei ja Snappa: Fangpyre-heimon sotureita. Skalidor: Musta-oranssin Constrictai-heimon kenraali. Hänen heimonsa kärmeiset ovat taitavia kaivamaan ja heillä on hyvin vahvat kuristusotteet. Bytar, Chokun ja Snike: Constrictai-heimon sotureita. Acidicus: Vihreän Venomari-heimon kenraali. Heillä on monta silmää ja heidän sylkemänsä myrkky aiheuttaa harhanäkyjä. Lizaru, Spitta ja Lasha: Venomari-heimon sotureita. Piraatit Kapteeni Soton piraatit olivat alun perin Destiny's Bountyn (leluversiossa Kohtalon alus) omistajia 200 vuotta sitten ja he etsivät Pimeyden saarta. Laivan sokean ohjaajan, No Eyed Peten, vuoksi he kuitenkin päätyivät Ninjagoon. Kärmeisten poltettua Luostarin 1. kauden alussa, Zane löysi hylyn ja siitä tehtiin Ninjojen uusi päämaja. Kauden lopussa Devourer tuhosi laivan, mutta 2. kauden alussa Garmadon korjasi sen. Löydettyään piraattien lokikirjan, Garmadon herätti kultaisista aseista taotun Mega-aseen avulla vahingossa piraatit takaisin henkiin. He eivät kuitenkaan suostuneet palvelemaan Garmadonia. Myöhemmin piraatit vangittiin Kryptarium-vankilaan. Kapteeni Soto: Piraattien kapteeni, jolla on puujalka, silmälappu ja toisessa kädessä koukku. Kuudennella kaudella ninjat auttoivat hänet pakoon Kryptariumista, ja vastapalvelukseksi Soto antoi heille tärkeää tietoa Nadakhanista. Perämies: Soton oikeankädenmies, jolla on silmälappu ja riisihattu. No Eyed Pete: Soton ruorimies, jolla on silmälaput molemmissa silmissä. Hänellä on apunaan puhuva papukaija, joka osaa neuvoa vain "vasen" ja "toinen vasen". Kiviarmeija Pimeä henki Overlord loi Kivisoturit murtumattomasta kiviaineesta. Ensimmäinen Spinjitzu-mestari ei voinut pysäyttää heitä kaikkia yksin, joten hän jakoi Ninjagon kahtia. Overlord jäi toiselle puolikkaalle, josta suurin osa vajosi mereen ja jota kutsuttiin Pimeyden saareksi. Garmadonin menettyä Mega-aseensa Ninjago Cityn viemäreihin jäänyt Great Devourerin myrkky herätti Ninjagoon jääneet Kivisoturit taas henkiin ja Garmadon nosti Pimeyden saaren mereen vajonneen osan pinnalle. Sitten hän otti Varjojen kypärän saaden Kiviarmeijan hallintaansa ja käynnistäen Kohtalon kellon, joka laskee aikaa Ratkaisevaan taisteluun. Kivisoturit kääntyivät Overlordia vastaan, kun Dareth sattui saamaan käsiinsä Overlordin pudottaman Varjojen kypärän, ja he tuhoutuivat, kun Lloyd voitti kaksintaistelussa Overlordin ja puhdisti Ninjagon pimeydestä. Mutta yksi Kivisoturi oli Kryptarium-vankilassa. Kenraali Kozu: Kiviarmeijan korkein upseeri. Muut Kivisoturit ovat mustia ja heillä on punaiset asut, mutta Kozu on lähes kokonaan punainen. Hänellä on myös neljä kättä. Kozu on Kivisotureista ainut, joka ymmärtää ja puhuu nykyajan kieltä. Kozu palaa "Pyhäinpäivä"-televisiospesiaalissa muutaman sotilaansa kanssa. Nindroidit Zanen rakenteista kopioitujen tietojen perusteella rakennettuja Overlordin uusia palvelijoita. Kenraali Cryptor: Nindroidiarmeijan ylimielinen ja ilkeä johtaja, joka palaa "Pyhäinpäivä"-televisiospesiaalissa muutaman sotilaansa kanssa. Mindroidi: Nindroidi joka valmistui koneesta erän viimeisenä nindroidina. Hänestä tuli pieni, sillä metalli loppui kesken. Anacondrai-kultti Kultti, jonka Mestari Chen perusti opettaessaan vuosia sitten Lordi Garmadonia. He palvovat sukupuuton partaalla olevaa kärmeisheimoa Anacondraita. Jokaisella kultin jäsenellä on vähintään yksi heimon symboli tatuoituna kehoonsa ja heidän tavoitteensa on muuttua itse kärmeisiksi. Heidät karkotettiin Kirottuun Maailmaan 4. kauden lopussa. Mestari Chen: Anacondrai-kultin julma ja arvaamaton johtaja, joka järjesti Elementtiturnauksen saadakseen kaikkien Elementtaalimestareiden voimat Elementtien sauvaan. Chen palaa "Pyhäinpäivä"-televisiospesiaalissa. Clouse: Chenin oikeankädenmies, mustan magian mestari ja Lordi Garmadonin entinen kilpailija. 6. kaudella hän pakeni kummituksena kirotusta maailmasta ja vapautti Nadakhanin tavoitteenaan saada kolme toivomusta. Nadakhan vangitsi hänet Sielu-miekkaan. Zugu ja Eyezor: Mestari Chenin kaksi kenraalia. Zugu on entinen sumopainija, jolla on punainen haarniska. Eyezor on yksisilmäinen mies, jolla on irokeesikampaus. He palasivat "Pyhäinpäivä"-televisiospesiaalissa Krait, Sleven, Chope ja Kapau: Mestari Chenin alaisia. Kummitussoturit Kummituksia, jotka palvelevat Kirotun maailman ruumiillistumaa: Ylhäisintä. Kun tuulen elementaalimestari Morro vapautui Kirotusta maailmasta, hän kutsui muut kummitukset avukseen Ninjagon Cityn museosta varastetulla Azuren liittoutuneella haarniskalla. He pyrkivät löytämään Maailmakristallin, jolla vapauttaa Ylhäisin. Morro: Tuulen elementaalimestari ja Sensei Wun entinen oppilas, joka halusi epätoivoisesti Vihreäksi Ninjaksi. Kun kultaiset aseet eivät valinneet häntä, hän alkoi etsiä ensimmäisen Spinjitzu-mestarin hautaa todistaakseen arvoisuutensa. Mutta hän sai surmansa Epätoivon luolassa ja päätyi kummituksena vangiksi Kirottuun maailmaan. Anacondrai-kenraalien henkien vapauduttua, Morro vapautui itsekin ja riivasi Lloydin ruumiin käyttääkseen tätä ensimmäisen Spinjitzu-mestarin haudan ja Maailmakristallin löytämisessä, jolla vapauttaa Ylhäisen. Kuoli annettuaan itsensä upota mereen Ylhäisen mukana. "Pyhäinpäivä"-televisiospesiaalissa hän palaa ja varoittaa Wuta tulevista hyökkäyksistä. Wrayth: Ketjumestari, joka omistaa lentävän aavepyörän. Bansha: Mielenhallintaa osaava kummitusvelhotar ja miekkamestari. Ghoultar: Voimakas mutta yksinkertainen viikatemestari. Sielun Jousiampuja: Hyvin vanha jousimestari ja Morron oikeankädenmies jolle Ronin on velkaa. Attila, Hackler, Ming, Spyder ja Yokai: Kummitusninjoja. Cowler, Cyrus, Pitch, Pyrrhus ja Wail: Kummitussotureita. Mestari/Sensei Yang Ilmajitzun keksijä joka asuu omassa kirotussa kummitustemppelissään. Hän ei kuulu Morron kummitusarmeijaan, vaan hänellä on oma haamuoppilaista koostuva armeijansa. Hän toimii ninjojen päävihollisena "Pyhäinpäivä"-televisiospesiaalissa ja yrittää kuunpimennyksen avulla aineellistua. Hänen oppilaidensa vapauduttua hän jää edelleen temppeliinsä. Taivasmerirosvot Rikollisjoukko, jota johtaa toisesta maailmasta tullut djinni nimeltä Nadakhan. Nadakhan: Ilkeä djinni ja kotivaltakuntansa Djinjagon prinssi, jonka kapteeni Soto oli alun perin vanginnut Tyranin teekannuun, kunnes Kirotusta maailmasta paennut Clouse vapautti hänet. Lavastettuaan Ninjat rikollisiksi, hän varastaa Maailmankristallin ja vapauttaa muut taivasmerirosvot. Huomatessaan Kirotun maailman tuhoutumisen johtavan myös kotimaailmansa tuhoutumiseen, hän saa isältään Sielujen miekan, ja päättää vallata Ninjagon uudeksi kodikseen. Hän myös tahtoo Nyan vaimokseen saadakseen itselleen rajattomat toiveet, ja tämän tapahduttua pettää miehistönsä. Flintlocke: Nadakhanin oikeankädenmies ja taivasmerirosvojen yliperämies. Flintlocke edellytti Nadakhanilta lojaaliutta, ja hänen alkaessaan kysellä suunnitelmista Nadakhan alensi hänet miehistön alimmaksi jäseneksi. Flintlocke auttoi lopulta Ninjoja taistelussa Nadakhania vastaan ja ampui tätä Tiikerilesken myrkyllä. Doubloon: Taivasmerirosvojen kenraali, joka oli ennen varas. Nadakhanin taikojen vuoksi hänellä on nyt kasvoillaan kaksi naamiota, joten hän voi näyttää vain iloiselta tai surulliselta. Hän ei puhu koskaan, ja osaa spinjitzua. Nadakhan karkotti hänet jaksossa 64. Clancee: Hermostunut, puujalkainen käärme, taivasmerirosvojen alimpia jäseniä. Hän oli ainoa taivasmerirosvo, joka ei liittyessään toivonut mitään Nadakhanilta. Kauden edetessä Nadakhan käytti asiaa hyväkseen ja pani Clanceen toivomaan ninjojen vangitsemista. Jaksossa 64 Clancee puhui suunsa puhtaaksi Nadakhanille, ja tämä karkotti hänet rajattomilla toiveillaan. Cyren: Taivasmerirosvo, joka osaa lumota muita laulullaan. Sqiffy: Tavallinen kansalainen, joka liittyi taivasmerirosvoihin jaksossa 61. Hän oli alun perin nimeltään Landon. Bucko: Tavallinen kansalainen, joka liittyi taivasmerirosvoihin jaksossa 61. Hän oli alun perin nimeltään Colin. Dogshank: Alun perin tavallinen Ninjagon kansalainen, joka tahtoi erottua joukosta. Nadakhan muutti hänet valtavaksi hirviöksi. Jaksossa 64 hän auttoi Ninjoja taistelussa Nadakhania vastaan. Apinailkimys: Taivasmerirosvojen mekaanikko, joka on puoliksi ihminen ja apina. Nadakhan karkotti hänet jaksossa 64. Ajan vartijat Kaksoset, jotka olivat ajan elementaalimestareita, kunnes heidän voimansa vangittiin neljään aikamiekkaan. Heidän tavoitteenaan on vallata Ninjago, koska pitävät ajan voimaa suurimpana ja tärkeimpänä. He taistelivat muiden elementtimestarien puolella kärmeissotien aikaan neljäkymmentä vuotta sitten, mutta pettivätkin heidät sodan jälkeen ja yrittivät vallata Ninjagon. He katosivat aikaan hypätessään aikapyörteeseen aikamiekkojen mukana, mutta palasivat. Heillä on apunaan Great Devourerin jälkeläisistä muodostuvia, Vermillion-nimisiä samuraisotureita. Acronix: Toinen ajan vartijoista. Pystyi siirtymään ajassa eteenpäin ja hidastamaan aikaa, ennen kuin hänen voimansa vietiin. Rakastaa nykyajan teknologiaa. Krux: Toinen ajan vartijoista. Esiintyi pitkään Ninjagon museon esittelijänä valeasussa ja peitenimellä Tohtori Saunders. Pystyi siirtymään ajassa taaksepäin ja pysäyttämään ajan, ennen kuin hänen voimansa vietiin. Inhoaa nykyajan teknologiaa. Komentaja Blunck: Yksi Vermillion-kenraaleista. Pystyy kommunikoimaan telepaattisesti sotilaiden kanssa. Ajan Vartijat repivät hänet käärmeiksi jaksossa 74. Komentaja Machia: Viisain Vermillion-kenraali. Pystyy kommunikoimaan telepaattisesti sotilaiden kanssa. Ajan Vartijat repivät hänet käärmeiksi jaksossa 74. Komentaja Raggmunk: Yksi Vermillion-kenraaleista. Pystyy kommunikoimaan telepaattisesti sotilaiden kanssa. Ajan Vartijat repivät hänet käärmeiksi jaksossa 74. Slackjaw, Rivett, Tannin ja Vermin: Vermillion-sotilaita. Garmadonin pojat Moottoripyöräjengi, jonka tarkoituksena on herättää paha lordi Garmadon henkiin kolmen maagisen Oni-naamion voimalla. Harumi: Ninjagon prinsessa, joka toimii salaa Garmadonien poikien johdossa ja tunnetaan siellä salanimellä "Hiljainen." Tahtoo herättää Garmadonin, sillä palvoo häntä sankarinaan tämän voitettua ensimmäisen kauden lopussa Great Devourerin, joka surmasi Harumin perheen. Jaksossa 92 hän kuolee jäädessään sortuvaan rakennukseen autettuaan erään perheen turvaan. Killow: Garmadonin poikien suurikokoisin ja vahvin jäsen. Yksi kolmesta kenraalista. Ultra Violetti: Yksi Garmadonin poikien kolmesta kenraalista. Hänen tapanaan on kikattaa oudoissa tilanteissa. Herra E: Yksi Garmadonin poikien kolmesta kenraalista. Hän ei puhu koskaan ja pitää henkilöllisyytensä salassa. Jaksossa 78 Zane saa tietää hänen olevan Nindroidi. Jaksossa 86 Garmadon surmaa Herra E:n koska tämä ei onnistu nappaamaan Lloydia. Luke Cunningham: Jengiläinen, jota ninjat kuulustelevat jaksossa 77. Lohikäärmeenmetsästäjät Onien ja lohikäärmeiden maailmassa asuva kansa, jonka kulttuuri perustuu lohikäärmeiden metsästämiseen ja niiden elementaalivoimien hyödyntämiseen. Iron Baron: Lohikäärmeenmetsästäjien julma johtaja, jonka tärkein tavoite on pyydystää Firstbourne-lohikäärme, jota vastaan taistellessa hän menetti toisen jalkansa, kätensä ja silmänsä. Jaksossa 93 Firstbourne polttaa Iron Baronin kuoliaaksi tämän yrittäessä varastaa lohikäärmehaarniskaa. Heavy Metal: Loistava taistelija, joka on taitava pyydystämään mitä vain ketjuilla ja elementaalivoimia omaksuvalla lohikäärmeenluumiekalla. Myöhemmin jaksossa 89 hän paljastui naiseksi nimeltä Faith, jonka Iron Baron on pakottanut pitämään naamiota. Faith päätti auttaa Ninjoja ja Wuta palaamaan Ninjagoon ja nousi lohikäärmeenmetsästäjien johtajaksi Iron Baronin kuoltua. Chew Toy: Lohikäärmeenmetsästäjä, jonka tarkoituksena on lohikäärmeiden ärsyttäminen kelloa kilistämällä ja muiden viihdyttäminen. Jet Jack: Lentorepulla lentävä lohikäärmeenmetsästäjä. Daddy No Legs: Lohikäärmeenmetsästäjä, joka liikkuu robottijaloilla menetettyään taistelussa aidot jalkansa. Muzzle on hänen läheisin kumppani. Skullbreaker, Arkade ja Muzzle: Muita lohikäärmeenmetsästäjiä Lohikäärmeet Alun perin neljä lohikäärmettä vartioivat Spinjitzun kultaisia aseita. Aseiden löydyttyä Ninjat kouluttivat niistä pilottijaksoissa itselleen ratsut. 4. kaudella Ninjat ja elementaalimestarit oppivat luomaan elementtienergiastaan omat lohikäärmeet, mutta menettivät kyvyn ennen 8. kautta. Flame: Kain lohikäärme, joka vartioi ennen Tulimiekkaa. Wisp: Jayn lohikäärme, joka vartioi ennen Salamanunchakua. Rocky: Colen lohikäärme, joka vartioi ennen Järistysviikatetta. Shard: Zanen lohikäärme, joka vartioi ennen Jääshurikenejä. Ultralohikäärme: 1. kauden alussa Flame, Wisp, Rocky ja Shard lähtivät Henkilahteen kasvaakseen aikuisiksi. Aikuisina ne sulautuivat yhteen nelipäiseksi Ultralohikäärmeeksi, joka toimi pääosin Vihreän Ninjan ratsuna. Ninjojen lähtiessä Pimeyden saarelle Ultralohikäärme jäi Ninjagoon. 9. kaudella paljastui, että 2. kauden tapahtumien jälkeen Ultralohikäärme oli matkannut Onien ja lohikäärmeiden maailmaan ja joutunut siellä lohikäärmeenmetsästäjien nappaamaksi ja surmaamaksi. Ultralohikäärmeen ruumiista oli tehty valtaistuin Iron Baronille. Kultainen lohikäärme: Henki, jonka voimia Ensimmäinen Spinjitzu-mestari aikoinaan kanavoi. Myöhemmin Lloyd sai saman voiman Kain, Jayn, Colen ja Zanen kanavoitua voimia häneen. Fuusiolohikäärme: Lohikäärmemiekalla luotu lohikäärme, jonka voi luoda yhdistämällä tulen ja veden voimat. Firstbourne: Onien ja lohikäärmeiden maassa elävä legendaarinen lohikäärme, joka tunnetaan kaikkien lohikäärmeiden kantaäitinä. Firstbourne voi käyttää mitä tahansa elementaalivoimia ja oli aikoinaan Ensimmäisen Spinjitzu-mestarin ystävä. Lohikäärmeenmetsästäjien tärkein kohde. Toimi myöhemmin Wun ratsuna. Slab: Lohikäärmeenmetsästäjien areenalleen vangitsema maalohikäärme. Toimi myöhemmin Colen ratsuna. Stormbringer: Ninjojen useasti Onien ja lohikäärmeiden maassa kohtaama salamalohikäärme. Toimi myöhemmin Jayn ratsuna. Spinjitzun kultaiset aseet Ensimmäinen Spinjitzu-mestari takoi nämä aseet Kultavuorilta kerätystä kullasta ja kyllästi niiden voimat Valon temppelissä. Näillä aseilla hän loi Ninjagon. Kukin kultainen ase hallitsee yhtä neljästä elementistä: maa, tuli, jää ja salama. Lisäksi ne hehkuvat vihreinä kun Vihreä Ninja on lähistöllä. Spinjitzu-voimat tulevat kuitenkin niiden käyttäjistä itsestään. Aseet ovat vain välineitä niiden kanavointiin. Ensimmäisen Spinjitzu-mestarin pojanpoikana ja Vihreänä Ninjana Lloyd Garmadon on perinyt aseiden voiman. Aseet ovat: Tulimiekka: Kain ase, joka ampuu tulipalloja ja herättää nukkuvia tulivuoria. Löydetty Tulitemppelistä. Voi muuntua Teräpyöräksi. Salamanunchaku: Jayn ase, joka antaa sähköiskuja. Löydetty Leijuvista raunioista. Voi muuntua Myrskyalukseksi. Järistysviikate: Colen ase, joka aiheuttaa maanjäristyksiä osuessaan maahan. Löydetty Epätoivon luolasta. Voi muuntua Hyökkäysvaunuksi. Jääshurikenit: Zanen aseet, jotka jäädyttävät. Löydetty Jääaavikolta. Voi muuntua Lumikelkaksi. Taistelussa Great Devoureria vastaan Garmadon sai kultaiset aseet ja saavuttuaan Kultavuorille hän takoi niistä sauvan, jota hän kutsui mega-aseeksi. Sitä ei voi käyttää tuhoamiseen, vain luomiseen. Ja silloinkin vain kerran päivässä, koska se uuvuttaa käyttäjänsä. Lopulta hän yritti muuttaa sillä menneisyyttä. Mutta Ninjat lähettivät sen menneisyyden kultaisilla aseilla avaruuteen. Löydettyään Valon temppelin Kai, Jay, Cole ja Zane saavat uusiksi aseikseen kultaiset Elementtimiekat, joiden terät muistuttavat heidän omia elementtejään. Näillä he myös antoivat Lloydille kyvyn käyttää Kultaisen lohikäärmeen voimia. Myöhemmin miekat paljastuivat myös avaimeksi holviin, jossa Ensimmäisen Spinjitzu-mestarin mekaanista taisteluhaarniskaa säilytettiin. Vuosien päästä, kun Overlord teki paluun ja pyrki saamaan uuden ruumiillisen muodon, hän matkusti avaruuteen noutamaan uuden ruumiinsa viimeistelemiseksi yhteensulaneet aseet asteroidilta, jonne ne olivat päätyneet. Ne sulatettiin Overlordille Kultaisen mestarin haarniskan osiksi ja Overlordin ruumiin tuhouduttua uudelleen Cyrus Borg piilotti haarniskan jäänteet tuntemattomaan paikkaan. Sarja Suomessa Suomessa sarja esitettiin ensimmäisen kerran Nelonensella samana päivä kun sarja alkoi Yhdysvalloissa 14. tammikuuta 2011. Aluksi esitettiin neljä pilottijaksoa.[2] Ensimmäinen 13 jakson mittaisen tuotantokausi esitettiin 31. maaliskuuta – 23. kesäkuuta 2012. Toinen tuontatokausi esitettiin Suomessa vuonna 2013. Televisiospesiaali nimeltä "Pyhäinpäivä" esitettiin Nelonen Nappula -kanavalla 25. lokakuuta 2016. Kahdekas kausi ilmestyi Suomeksi keväällä 2018 HBO Nordic -palveluun. yhdeksäs kausi ilmestyi suomeksi 30. marraskuuta 2018 HBO Nordic -palveluun. 8 kausi nähtiin ensimmäistä kertaa nelosella 12.1.2019 Äänirooleissa Alkuperäiset äänet Suomenkieliset äänet Lähteet Luokka:Yhdysvaltalaiset televisiosarjat Luokka:Lastenohjelmat Luokka:2010-luvun piirrossarjat Luokka:Tietokoneanimaatiosarjat Luokka:Lego Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit Luokka:Leluihin pohjautuvat televisiosarjat Luokka:Animevaikutteiset animaatiosarjat
https://fi.wikipedia.org/wiki/Lego%20Ninjago%20%28animaatiosarja%29
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 174, 676, 947, 1319, 1741, 4068, 4673, 5960, 6305, 7275, 10257, 11464 ], "plaintext_end_byte": [ 160, 675, 946, 1318, 1721, 4042, 4672, 5959, 6230, 7243, 10243, 11463, 22313 ] }
日本初の改造自動車雑誌は何?
エッチ・ケー・エス
japanese
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
株式会社エッチ・ケー・エス(HKS)とは、静岡県富士宮市に本社と工場を置く、大手自動車部品製造販売会社である。 会社概要 HKS(エッチ・ケー・エス)はターボチャージャーなどの過給機、マフラー、電子制御部品、サスペンションなどのチューニング部品を製造・販売している。(しかし、大手部品メーカーとしては珍しくエアロパーツの製造は行っていない。)また、レース用エンジン[1]の開発や超軽量飛行機用エンジン、LPG自動車・天然ガス自動車用燃料供給システムの製造を行っている。 2015年現在、本社のほか国内3箇所の営業拠点と3箇所のサービスセンターがあり、イギリス、タイ、中国に営業拠点、タイに製造工場がある。顧客向けのチューニングはサービスセンターで行っている。 レース部門は、サーキットレース、ドラッグレースに参戦している。また、デモカーによるコースレコードへの挑戦などがおこなわれている。ユーザーにも0-400の走行会「ドラッグミーティング」[2]やハイパーチャレンジ、ドリフトチャレンジといった走行会を開催している。 社名のHKSは “H”は長谷川(元社長・創業者の長谷川浩之)、“K”は北川(現専務)、“S”はシグマ・オートモーティブ(創業時に出資等協力。サード・BLITZなどの母体)に由来。なお、創業者であり社長の長谷川浩之は、2016年11月9日に病気に因り静岡県伊豆の国市の病院で死去した。(享年70歳) 過去の不祥事 1980年代後半HKS本社側にゼロヨンマシンのセッティングなどに使うドラッグコースと、子会社であるHKSアビエーションが販売している超軽量飛行機の試験用飛行場の建設素案をまとめ、本社の7倍もある広大な森林地帯を購入し伐採しようとしたが、その森林地帯は国が保護指定した砂防林だったため、国から厳重注意を受けて新聞沙汰になり、大幅なイメージダウンを被った。 1989年(平成元年)5月にHKS開発部の社員が勤務中に静岡県富士宮市内の公道で、自動車同士の死亡事故を起こした(事故現場は、HKS本社近くの富士宮道路上井出インター本線上の直線道路)。市販チューニングパーツの開発車輌のS13シルビアに乗った同社々員が、富士宮道路の制限速度の3倍を超える速度(速度計表示の180キロを振り切って止まっていた。)で走行し運転操作を誤った結果、一般車輌と正面衝突した。この事故により、被害者側の車は原形を留めない程に破壊され、運転していた女性は意識不明のまま、搬送後病院で死亡が確認された。女性の幼い子供(女児)は、幸い軽傷で済んだ。加害者であるHKS社員は、骨折等の重傷を負い入院した。事故を起こした車輌が、公認改造を受けていない違法改造車であった事に加え、この法令違反行為について会社ぐるみで日常的に黙認(公道をサーキットの様に走行する行為)していた事が明らかになった事が、東証一部上場企業として常識外れな行為であるとみなされ、世間や取引先から糾弾された。会社も加害者である事から、静岡県警の家宅捜索が行われる事態となった。この死亡事故は結果として、会社に因る常態化した法令違反の発覚と、それに伴う社会的信頼の失墜を齎す事となり、事業の存続に少なからぬ影響を与えた。当時専務だった社長の弟でもある長谷川勇(後に退社して株式会社アペックスを創業)は、この事故の責任を取って同社専務を辞任した。 モータースポーツ 過去には国内トップレースで活躍を見せたこともあり、全日本ツーリングカー選手権(JTC)に出場していた三菱・スタリオンのエンジンチューニング及びメンテナンスを手掛けたり、アジアパシフィックラリー選手権(APRC)に参戦するワークス・ランサーのエンジン製作を請け負ったり、バブル期にはF1用3.5リッターV12エンジンを開発したこともある(富士スピードウェイにてF3000シャシーに搭載しテスト走行を行ったものの実戦投入は見送られた)。 1994年からはオペル・ベクトラ(初年度前半のみボクスホールブランド)で全日本ツーリングカー選手権(JTCC)に参戦。1996年には日産自動車のワークスドライバーであった長谷見昌弘がHKSに移籍し戦ったが、1997年を最後に撤退した。 全日本F3選手権には三菱自動車工業のエンジンをチューンする形で古くより参戦していた。1999年には同社のGDIエンジン(ガソリン直噴エンジン)を利用した新エンジンを製作し実戦投入したこともある。新エンジンは、吸気ポートがエンジンの真上に来るというGDIエンジンの特長を生かしエアボックスがドライバーズシートの真後ろに来る構造で、他社のエンジン(エアボックスが車体の左右どちらかに突き出している)に比べ空力面で有利な特性を持っていたため、エンジンの熟成が進んだ際には高性能を発揮すると期待されていたが、三菱自動車本体の業績不振に伴い、熟成を待たずして同年限りで撤退した。また、WRCに参戦していた三菱車のターボのメンテナンスを行っていたことがあり[3]、三菱との関係が深い。 2002年の全日本GT選手権にメルセデスCLKで参戦したが、マシン開発においてメルセデス本社からの協力を得られず[4]、最終戦のみの完走に終わった。それ以降メジャーレース参戦の動きは見せていない。 レース部門開発のレースカー サーキットレース用車両 Gr.A GT-R 全日本ツーリングカー選手権に参戦していた日産・スカイラインGT-R(BNR32)ベースのレーシングカー。他の参戦チームがレイニックチューンのエンジンを使用していたが、HKSのみ自社チューンのエンジンを使用していた。ここから用途限定、プロショップ限定発売のHRM-087というエンジンオイルが開発されている。1993年の第3戦(スポーツランドSUGO)にて優勝する。 OPEL ベクトラ 全日本ツーリングカー選手権(JTCC)に参戦していた。Gr.A同様に各自動車メーカーワークス勢がひしめく中、1994年は開幕戦連勝を含む通算3勝を上げる。 メルセデスCLK 全日本GT選手権(JGTC)に2002年のみ第2戦から参戦した。マシン開発が難航し満足に戦える状況ではなかったが最終戦でようやく完走を果たした。 ドラッグレース用車両 プロストック180SX RRCプロストッククラスにて長い間レコードホルダーであった。プロストックカーなので外見は日産・180SXに似ているが、中身はパイプフレームで作られた別物。エンジンもSR20DETでなく、RB26DETT改2.7L+GT3037S×2という組み合わせであった。ドライバーは川崎哲哉。 プロGT-R RRCプロクラスに参戦していたBCNR33スカイラインGT-Rベースのドラッグカー。6速ドグミッションや、トリプルプレートクラッチなど、ここからも多くのパーツが開発されている。日本初のエアーシフターを搭載したのもこの車で、量産車改造のストックカーとして初めて7秒台へ突入した。パワーユニットはRB26DETT改RB28DETT+GT3540R×2で1300馬力。 ドラッグセリカ 自動車雑誌『Option2』とのジョイント企画で製作されたトヨタ・セリカ(ST202)SS-IIベースのドラッグカー。ミッションはX-TRAC製シーケンシャル。FFで9秒台突入を目指し改良が進められ、日本初のFF9秒台マシンへと進化した。シフトチェンジのロスを少なくする、また強大なトルクステアに耐えるため、シフトレバーの代わりにペダルを蹴ってシフトするという特殊なシステムになっていた。ドライバーは当時『Option2』編集長であったマサ・サイトー。なお9秒台を記録した年のHKS0-400最速決定戦にてデモランを行おうとしたとき、バーンナウト中にエンジンブローを起こした。 その後、1999年に修復。GT3240タービン仕様(650馬力)で稲田大二郎のドライブで11秒台で走行し、9秒台の記録を出したマサ・サイトーを褒め称えた。 ドラッグスープラ ドラッグ180SXを引退させ、新たに製作されたトヨタ・スープラベースのプロストックカー。RB26DETTではエンジンに限界があると感じたため、排気量がありパワーチューンに耐えるエンジンを探したところトヨタ製3UZに白羽の矢が立ち、カウルはトヨタ車でスポーティな車ということでスープラが選択された。エンジンには強度アップのためスリーブが打ち込まれ4.2Lへボアダウン。これにGT3540Rを2機掛けし、推定1400ps以上のパワーを発生し、シェイクダウンで6秒台を出している。ただ、仙台ハイランドでは路面が荒いため、200m地点より先でホイルスピンが止まらない現象が起きている。そのためダウンフォースを多めにつけており、当時の記事によると、これさえ改善出来れば6秒台前半が出せるとドライバー川崎は語っていた。2007年次ではエンジンを2JZ-GTE改3.4L+T51R SPL仕様へと乗せ変えているが、1000psは越えているとのこと。 デモカー M-300 トヨタ・セリカXXベースの最高速チューンカー。ソレックス製ツインキャブレターφ44mm3連装仕様の5M-Gにギャレット・システムズT04ツインを組み合わせ、日本車初の300km/hオーバーを達成する。装着したスリックタイヤがフェンダーからはみ出す状態で登場し、テスト走行でフェンダーにタイヤがこすれることが発覚したため、急遽タイヤを別の物に交換して記録を達成した。 ZERO-R 日産・スカイラインGT-R(BNR32)ベースのチューニングカー。『Option』とのジョイント企画で誕生。総工費1億円とも言われている。空力を重視しすぎたために、バンパーからマフラーが顔を出すという(当時としては)ユニークな外観が特徴。当時プロトタイプ1台生産モデルが10台生産された。当時1600万円と高価のため販売が振るわず販売されたのはブルネイの富豪に1台のみである。あと1台はデモカーとしてナンバー取得、残り8台はHKS本社の片隅の屋外でブルーシートを被せられデッドストックとなっている。 T-002 日産・スカイラインGT-R(BCNR33)ベースのチューニングカー。パワー系はRB26DETT改2.8L+GT3037Sツイン。ビデオオプション企画、0-300km/hアタックのレコードホルダー。他にも筑波サーキットにて58秒台を記録している。 レーシングアルテッツァ トヨタ・アルテッツァの名前を冠してはいるが、使用されているのはヘッドライト、テールランプ、ABCピラーのみで、キャビンはパイプフレーム化され、外装はカーボンで作り直され、サスペンションも前後プッシュロッド式に改められている。ほとんどレースカーだが、どのレースのレギュレーションにも当てはまらず、助手席があることからチューニングカーとして扱われている。エンジンは内部フル強化の3S-GTE改2.2L+GT3037S。走るたびにオーバーホールされる。筑波サーキットにて54秒台を出すが、スリックタイヤ使用のため、スーパーラップレコードにはなっていない。『Option』には「黒い怪物」と書かれたことがある。 筑波アタックエボVII(TRB230>CTR230) 『Option』に筑波スーパーラップ最速企画として連載され、「あくまでストリートカー(エアコン、パワステ、内装有り)、使ったパーツをすべて市販する」という縛りを設けて作られた。条件的にはかなり厳しいものだったが、飯田章の手により当時のレコードタイムを更新することに成功する。このプロジェクトから4G63改2.2Lキットが生まれている。タービンはGT3037S。 HYPER SILVIA RS-I 日産・シルビア(S15)ベースのドリフトマシン。谷口信輝の手により、全日本プロドリフト選手権(D1グランプリ)にて優勝2回(2002年ラウンド2、2003年ラウンド7)を記録。タービンはサーキットによって変えられていた。エンジンはSR20DET改2.2L仕様。 Genki HYPER SILVIA RS-II RS-Iで積み上げた経験を注ぎ込まれて製作されたS15シルビアベースのドリフトマシン。D1グランプリへの投入は2003年ラウンド5からだが、優勝は2004年ラウンド4での1回に留まっている。ドライバーは同じく谷口信輝。エンジン系統のスペックはRS-Iとさほど変わっていない。 Racing Performer IS-220R 2004年ラウンド6からD1グランプリに投入されたアルテッツァベースのドリフトマシン。マイナートラブル、クラッシュなどにより、最高成績は2005年ラウンド2での準優勝。HKSのD1グランプリ撤退により表舞台に立つ事はなくなったが、HKS主催のドリフトチャレンジでのデモランなどで見ることができる。ドリ車として作ってはいるが、筑波スーパーラップで59秒台を出すなど、グリップランでも速さを見せる。エンジンはレーシングアルテッツァから生まれた3S-GTE改2.2L+GT2835を使用。IS220-Zが製作された現在では2JZ-GE改3.4L+T04Zという組み合わせになった(3S-GTE改2.2Lは220-Zに移植された)。レスポンス重視のためのインタークーラーレス仕様という構成になっている。 Racing Performer IS220-Z 2006年の十勝夏祭り&HKSハイパーミーティングでデビューさせたドリフトマシン。シルビアRS-IにおけるRS-IIのような高度なチューニングが施された。具体的には220Rで行わなかったアーム加工、メンバー加工を始め、サイドブレーキを油圧式に変更、タービンをGT2835からGT3037Sに変更しパワーを560馬力まで引き上げている。特にアーム加工は高い効果を生み出し、車高F80mm/R90mmダウンの状況でもストロークを確保している。また220Rでは行なわれなかったロールケージの溶接止めによって元々強固だった220Rのボディー剛性をさらに向上させている。ダッシュボードとセンターコンソール、そしてメーター類も一から作り直し、機能美あふれるレイアウトに生まれ変わった。シェイクダウンで谷口を興奮させるほどだったが、2008年のD1にスポット参戦した際は谷口からパワー不足を指摘されていた。 TRB-02 ランエボVIIで得たレコードホルダーの座を取り戻すために製作された、ランサーエボリューションVIIIベースのチューニングカー。TRBはT</b>sukuba R</b>ecord B</b>reakerの略称。外装はカーボンで作り直しているが、サスペンション形式の変更は行わず、タイヤもSタイヤという事で一応チューニングカーの体裁は保っている。チューニングカーによる筑波サーキット55秒切りを達成した当日、クラッシュによりスクラップになっている。エンジンはエボVIIと同一スペック。 CT-230R TRB-02のクラッシュにより製作された。ターゲットを筑波以外にも広げ、各サーキットのレコード更新を狙っている。エンジンも4G63改2.3L+GT3037Sとなり後にGT3240に変更。今までの4G63を使ったデモカーとは異なるエンジンを用いる。富士スピードウェイで1分43秒4のレコードタイムを樹立。また、気温30度のコンディションで、十勝スピードウェイ・クラブマンコースのレコードを4秒以上更新する1分21秒735を記録した(ドライバーの谷口は「気温が低ければさらに2秒縮まる」と語った)。関西出張した際、セントラルサーキットと岡山国際サーキットにて記録更新を達成し、後日スポーツランドSUGOでもサイバーエボが持っていた記録を塗り替えた。最終目標は筑波での53秒台としていたが53秒999を達成し、さらにOption誌主催の筑波スーパーラップでは53秒589を記録した。2009年1月24日に富士スピードウェイで行われたHKSプレミアムデイにて、当日同時に走行したWedsSport IS350 2008ver(1分44秒450)や、初音ミクStudie GLAD BMW Z4(1分49秒880)というGT300の現役マシンを上回る1分43秒236を記録した。後日Option誌主催のスーパーラップにおいて、サイバーエボと対決し1分42秒105を記録した。 Racing Performer 86RS-1 2012年のD1復帰に際して製作されたドリフトマシン(第1戦には完成が間に合わず。第2戦より投入された)。86の各種チューニングパーツ開発という目的がある為、D1に参戦している86では唯一エンジンがFA20のままである(この車両以外の86は全て別のエンジンを搭載している)。オリジナルのピストンとコンロッドを組み込んで2.1L化(当初は2Lのままであったが2012年の最終戦より2.1L化された)し、自社のGTスーパーチャージャーを組み込む事で最大580馬力(NOS噴射時)を発揮している。毎戦ごとに各部をアップデートを行いながら参戦し、初年度はランキング10位であったが、高回転型のエンジン特性とパーツの先行開発車両という事情でボディ補強や足回りの変更などが最小限に留められている関係で、リアのグリップ不足に苦しみ2013年以降は苦戦を強いられている。下記のRS-2投入後はD1でのサブ車両兼タイムアタック車両とされる予定であったが、2014年に入りJAFの準公認競技化に伴うレギュレーション変更でNOSの使用が禁止され、4気筒エンジンのままでは戦闘力の維持が難しい事と、各パーツの開発作業が終了してデリバリーも開始したこともあって、D1での勝利を目指す為に第3戦を前にしてエンジンをIS-220Rに搭載していた2JZ-GE改3.4L+T04Zを移植(インタークーラーはIS-220Rでは装着されていなかったが、86RS-1では装着されている)することで更なるパワーアップが図られ、エンジンパワーや低中回転域のトルク特性に余裕が出た事で、進入速度や車速は明らかに向上しドリフト中もエンジン的な余裕は生まれたものの、RS-2と違い足回り取り付け位置などがストックに近い状態のままである為か再びリアのグリップ不足が再び顔を出してしまい苦戦を強いられている。 Racing Performer 86RS-2 86用チューニングパーツの先行開発車両という意味合いを持つ上記のRS-1と違い「D1で勝つ」事を前提として製作された車両で、いわゆる2号機である。RS-1のウイークポイントでもあった高回転型過ぎるエンジン特性とリアのグリップ不足を解消する為に、エンジンはGTスーパーチャージャーに加え、GTIIタービンを組み合わせてツインチャージャー化されており、中回転域のトルク特性を改善すると同時にタービンを収めるスペース確保の為にエンジンとサスペンションメンバーの取り付け位置を2.5cm前方に移動し、さらにリアのグリップ不足の解消の為にリアのサスペンションメンバーを4cm前に移動するなど大幅に手を加えられている。毎戦ごとにセッティングも進み戦闘力を向上させていたが、2014年よりレギュレーションでNOSの使用が禁止された事で4気筒エンジンのFA20のままでは勝つのは難しくなった事と、上記のRS-1のエンジンを換装した事から、D1ではRS-1をメインとし、RS-2はサブ車両兼タイムアタック用車両となる予定である。 Racing Performer GT1000+ 2014年のWTACへの参戦の為にR35用パーツの開発車両であったGT1000+をベースにしてさらなる性能向上を目指して製作された車両である。ボディはホワイトボディ状態まで分解した上で各部の補強等を行い、エンジンもGT1000+のVR38DETT改4.1L+GT1000フルタービンキットをさらに熟成させHKSのドラッグガス使用時に最大馬力1200馬力/最大トルク130kgfに達している。ボディもベンソープラ製ワイドボディキットを組み込み、タイヤは以前のGT1000+同様に20インチ、11Jのアドバン・スリックタイヤを履く(ワイドボディ化に伴いサイズがワイド化されている)など、ストックボディベースとはいえこれまでのデモカー同様にかなり過激な仕様となっている。 出典 外部リンク
https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A8%E3%83%83%E3%83%81%E3%83%BB%E3%82%B1%E3%83%BC%E3%83%BB%E3%82%A8%E3%82%B9
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 655, 1121, 1419, 1891, 2176, 2887, 3454, 4264, 4516, 5018, 5811, 6588, 7339, 8480, 8872, 9435, 9939, 10448, 12491, 13078, 14625, 15102, 15535, 16531, 16915, 17574, 17991, 18136, 18469, 18876, 18993, 20231, 21173, 21659, 22531, 22989, 23425, 23684, 23954, 24115 ], "plaintext_end_byte": [ 654, 1059, 1418, 1858, 2175, 2886, 3453, 4263, 4515, 4989, 5810, 6561, 7338, 8479, 8815, 9434, 9938, 10420, 12490, 13030, 14624, 15086, 15534, 16512, 16914, 17573, 17951, 18114, 18468, 18875, 18992, 20229, 21151, 21658, 22530, 22988, 23424, 23683, 23920, 24114, 25111 ] }
اين توجد كنيسة القيامة ؟
كنيسة القيامة
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 160 ], "minimal_answers_end_byte": [ 223 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Coordinates: تصغير|يسار|280بك|مدخل كنيسة القيامة. كنيسة القيامة أو كنيسة القبر المقدس هي كنيسة داخل أسوار البلدة القديمة في القدس. بنيت الكنيسة فوق الجلجلة أو الجلجثة وهي مكان الصخرة التي يعتقد أن المسيح صلب عليها.[1] وتعتبر أقدس الكنائس المسيحية والأكثر أهمية في العالم المسيحي وتحتوي الكنيسة وفق المعتقدات المسيحية على المكان الذي دفن فيه يسوع واسمه القبر المقدس.[2] سُمّيت كنيسة القيامة بهذا الاسم نسبة إلى قيامة يسوع من بين الأموات في اليوم الثالث من الأحداث التي ادت إلى موتة على الصليب، بحسب العقيدة المسيحية.[3] تتقاسم الكنيسة الأرثوذكسية الشرقية والكاثوليكية الأرثوذكسية المشرقية.[4] تاريخ الكنيسة من النظرة المسيحية يقدّم لنا الإنجيليون المعلومات التّالية عن موضع الجلجلة. كان مكانا قريبا جدا من مدخل المدينة ويقع على طريق يرتادها الناس بكثرة غير بعيد عن حديقة كان فيها قبر جديد. ويقول الكتاب المقدس أيضا أنّ المكان كان يدعى الجمجمة (بالآرامية جلجثة)، والاسم يقدّم لنا أحد تفسيرين، الأول أن الموقع كان مكان إعدام للمجرمين وسمي بالجمجمة بسبب جماجم القتلى، والثاني بكل بساطة لأنّ التلّ يشبه شكل الجمجمة أو الرأس البشري.[5][6] المسيحية المبكرة كان موقع صلب يسوع ودفنه مكرّمين دون انقطاع منذ أوائل الزمان من قبل الجماعة المسيحية المقيمة في القدس. وكان اليهود من جهتهم يهتمون جدا بقبور الشخصيات الهامة. بين عامي 41 و 44 بني السور الثالث الذي شمل ضمن حدود المدينة أيضا موضع الجلجلة. بعد القضاء على الثورة اليهودية عام 135 م، عانت القدس من تغيير جذري، فقد طُرد اليهود والسامريون والمسيحيون ومنعوا من العودة. وعقد أدريانوس العزم على مسح كلّ ذكر للديانة اليهودية التي كانت تثير الشغب والثورات، فدمر كلّ أماكن العبادة، لكن الخبرة الدينية المرتبطة بتلك الأماكن كانت متأصلة وجذرية ولم يكن من السهل محوها. كان موت يسوع موضوعا للتأمّلات منذ أوّل الأزمان، وسرعان مابرزت الكتابات التي حاولت إظهار كيف أن هذا الموت حقّق الفداء للعالم، أجمع من هذه الكتابات «مغارة الكنوز» و«صراع آدم» و«إنجيل برتلماوس» وغيرها. وجُعلت الجلجلة في مركز هذه القصص ووضعوا هناك آدم أيضا وحياة التوبة التي عاشها بعد إخراجه من الجنة ومن ثمّ موته. تحت الجلجلة إلى الجانب الشرقي منها نجد مغارة يعتقد الكتّاب أنّها موضع قبر آدم، وأشير إليها أيضا على أنّها موضع الجحيم الذي نزل إليه يسوع بعد موته ليحرر الأنفس. هذه الأفكار التي حامت حول موضع الجلجلة تعود لليهود الذين أصبحوا مسيحيين، ومن ثمّ قام أدريانوس ببناء قبة على ستّة أعمدة فوق الجلجلة وكرسها لڤينوس عشتار (وهي الآلهة التي نزلت إلى الجحيم للبحث عن الإله تموز لتحرره) في محاولة منه للقضاء على فكرة نزول المسيح إلى الجحيم في هذا الموضع بالذات. كانت المغارة موضع زيارة منذ القرن الخامس كما يشهد على ذلك الحاج روفينو الذي توفي عام 410. وبنى أدريانوس فوق القبر هيكلا آخرا للآلهة الوثنية. ولم يتبقّ في القدس سوى جماعة مسيحيّة من أصل وثني نعرف منها اسم مطرانها مرقص، رغم أنّها كانت تكرم أماكن مقدسة كثيرة لكن هذه الجماعة لم تفكر في تبديل موضع قبر المسيح وذلك لأنها كانت تكرم تلك التي غطتها في ذلك الحين هياكل أدريانوس وبقيت تلك الذكرى إلى وقت قسطنطين. العصر البيزنطي خلال عقد المجمع المسكوني الأول (نيقيا 325) دعا أسقف القدس مكاريوس الإمبراطور قسطنطين إلى تدمير الهيكل الوثني في المدينة المقدسة للبحث عن قبر المسيح. وهكذا فإن الهيكل الذي كان يهدف إلى القضاء على موقع القبر أدّى في حقيقة الأمر إلى الحفاظ عليه، ولم يبن قسطنطين شيئا فوق الجلجلة. في القرن الثامن فقط تمّ بناء كنيسة سميت كنيسة الجلجلة، أمّا القبر المقدس فنظف من الأتربة وبنى قسطنطين فوقه بازيليك القيامة وقد باشرت الأعمال أمه القديسة هيلانة. أضر الغزو الفارسي عام 614 كثيرا بالأماكن المقدسة التي أعاد موديستو الناسك والذي صار فيما بعد بطريركا للقدس إصلاحها وترميمها. يذكر الحاج أركولفو الذي زار القدس عام 670، أي بعد دخول العرب إلى المدينة، كيف أن الحجر الذي سدّ به باب القبر قد تحطم أجزاء كثيرة إثر الغزو الفارسي. وقد بنيت فوق الجلجة كنيسة وكرست المغارة تحت الجلجلة لآدم وراح يصور لنا بتعابيره الرائعة كيف مدّد إبراهيم ابنه اسحاق على خشبة ليذبحه تقدمة للرب. القرون الوسطى تصغير|يمين|200بك|الصليبيون يدخلون القدس يوم 15 يوليو سنة 1099 1. كنيسة القيامة 2. قبة الصخرة 3. الأسوار لم يمس الفتح الإسلامي عام 638م القبر المقدس بسوء وتمتع المسيحيون بالحرية الدينية التي كانت تتخللها بعض أعمال العنف، وقد أعطى لهم خليفة المسلمين عمر بن الخطاب عهدة المسلمين المشهورة العهدة العمرية عند فتح القدس، وصلى بجانب الكنيسة، وبني مكان صلاته مسجد عمر. عام 1048 نال الإمبراطور البيزنطي الإذن بإجراء بعض الإصلاحات. تغيَّر وضعُ اليهود والمسيحيين مع تولّي الحاكم بأمر الله شؤون الخِلافة، فقسا عليهم في المُعاملة، ويُحتمل أن يكون ذلك بسبب ضغط المُسلمين بعامَّةً الذين ساءهم أن يتقرَّب الخُلفاء من غير المُسلمين ويُعينوهم في المناصب العُليا، فأصدر الحاكم أمرًا ألزم أهل الذمَّة بلبس الغيار، وبوضع زنانير مُلوَّنة مُعظمها أسود، حول أوساطهم، ولبس العمائم السود على رؤوسهم، وتلفيعات سوداء،[7] وذلك لتمييزهم على المُسلمين. وفي وقتٍ لاحق منعهم من الاحتفال بأعيادهم، وأمر بهدم بعض كنائس القاهرة، كما صدر سجل بهدم كنيسة القيامة في بيت المقدس.[8] وكان هدم كنيسة القيامة أقدس المواقع المسيحية على الأطلاق أحد الأسباب الرئيسية لنشوء الحملات الصليبية.[9] في 15 تموز (يوليو) 1099 دخل الصليبيون مدينة القدس وقرروا إعادة بناء الكنائس القديمة المتهدمة بل وإنشاء مبنى ضخم يحوي داخله جميع الأبنية الأساسية وهي موضع موت (الجلجة) وقيامة (القبر) يسوع.[10] العصر العثماني والقرن العشرين عام 1808 م شبّ حريق ودمّر القبة تماما فأصلحها الروم بإذن من الحاكم التركي فبنيت بشكلها الذي نراه اليوم. هدد زلزال عام 1947 قبة الكنيسة الأرثوذكسية الكاثوليكون بالدمار ولما لم يستطع الحاكم الإنجليزي الحصول على موافقة الطوائف الثلاث التي ترعى الكنيسة قام بإجراء بعض أعمال التقوية والدعم التي لم ترتكز على أساس جيد. في كانون أول (ديسمبر) عام 1994 اتفق رؤساء الطوائف الثلاث على القيام بأعمال الترميم في القبة التي فوق القبر المقدس. أعدّ التصاميم الفنان الأمريكي آرا نورمارت، وقد تولّت «البعثة البابوية في سبيل فلسطين» الإشراف على الأعمال حيث حازت على ثقة الطوائف الثلاث بفضل عدم محاباتها للجميع. الرسم يمثل الشمس التي تسطع في منتصف القبة من الفتحة التي في القمة ونبع عنها إثنا عشر شعاعا، والدلالة واضحة إلى يسوع القائم كبزوغ فجر يوم جديد وإلى الإثني عشر رسولا: إشعاع الإيمان في الأرض. وقد تم تدشين القبة في احتفال مهيب في الثاني من شهر كانون الثاني (يناير) عام 1997. الإغلاق سنة 2018 أعلن بطاركة ورؤساء كنائس القدس إغلاق كنيسة القيامة يوم الأحد 25 شباط (فبراير) 2018، وذلك احتجاجًا على الممارسات الإسرائيلية بحق الكنائس في فلسطين عمومًا وكنيسة القيامة خصوصًا. أما السبب الرئيسي وراء ذلك فكان مشروع قانون أعلنت عنه لجنة التشريعات في الحكومة الإسرائيلية يقضي بفرض ضرائب على أملاك الكنائس، وهو ما يُعتبر خرقًا لاتفاقاتٍ سابقة تعفي هذه الأملاك من ضريبة البلدية، فخشيت الكنائس أن تؤدي تكاليف هذه الضريبة إلى زيادة الضغوط المالية عليها. واعتبر زُعماء كنائس الروم الكاثوليك والروم الأرثوذكس والأرمن أن الإجراءات الإسرائيلية هذه تبدو وكأنها محاولة لإضعاف الوجود المسيحي في القدس، واتهموا إسرائيل بشن هجوم ممنهج لم يسبق له مثيل على المسيحيين في الأرض المقدسة. وكانت إسرائيل اعتبرت أن فرضها الضرائب على ممتلكات الكنيسة محق لأن الإعفاءات الضريبية لا تنطبق سوى على أماكن العبادة أو التعليم الديني، وإن التغاضي عن تحصيل الضرائب من هذه الممتلكات يكلف بلدية القدس الإسرائيلية نحو 650 مليون شيكل، أي 186 مليون دولار. فيما قال الزعماء الدينيون المسيحيون أنهم يخشون من أن يسمح التشريع سالف الذِكر بِمُصادرة ممتلكات الكنيسة، التي وإن كان بعضها لا يُستخدم لِأغراضٍ دينية، إلا أنها تُستخدم في أداء خدمات اجتماعية للمحتاجين.[11] بعد إقفالٍ دام 3 أيَّام، أعلنت السلطات الإسرائيلية عن استعدادها لبدء مفاوضات حول تسوية النزاع الضريبي، مع الزعماء الروحيين المسيحيين، فكان من نتيجة ذلك أن افتُتحت الكنيسة مُجددًا في الصباح الباكر من يوم الأربعاء 28 شباط (فبراير) 2018، فهرع مئات الحُجَّاج إليها وسجدوا على ركبهم وهم يُؤدون الصلاة.[12] محتويات البازليك الواجهة عند الباحة في مواجهة الكنيسة، نجد إلى اليمين دير مار إبراهيم للروم الأرثوذكس وقد سمي بهذا الاسم تيمنا بالتقليد المسيحي الذي يقول بأن أبانا إبراهيم جاء إلى هذه الصخرة يقدّم ابنه ذبيحة. نجد في الكنيسة مذبحا وشجرة زيتون علق الجدي بفروعها. يمكن زيارة البئر العظيمة تحت الدير والتي تبدو كنيسة تحت الأرض. وهناك إلى اليمين كنيسة مار يعقوب للأرمن والقديس ميخائيل للأقباط. إلى اليسار هناك ثلاث كنائس مكرسة للقديس يعقوب والقديس يوحنا والشهداء الأربعين. الواجهة. يسيطر عليها برج الأجراس الصليبي وقد تهدم الجزء العلوي منه في القرن السادس عشر واستبدل في القرن التالي بغطاء من القرميد (الطوب). واستبدلت الأجراس الصليبية التي فككها صلاح الدين وذوبها بأجراس أخرى في القرن الماضي.[13] تقدم لنا الواجهة التي بناها الصليبيون مدخلين سدّ أحدهما في أيام صلاح الدين. كانت البازيليك حتى بداية القرن الماضي تفتح أبوابها في الأعياد الاحتفالية فقط، أما اليوم فهي مفتوحة كل يوم. تتواجد كنيسة الإفرنج - الدرج الذي إلى اليمين قبل الدخول إلى الكنيسة يؤدي بنا إلى معبد «سيدة الأوجاع» ويقال له أيضا كنيسة الإفرنج وهي للآباء الفرنسيسكان الذين يحتفلون فيها بالقداس الإلهي كل يوم. تحت هذه الكنيسة تقوم كنيسة أخرى مكرسة للقديسة مريم المصرية. الجلجلة عند دخولنا بازيليك القيامة نجد إلى اليمين سلما يحملنا إلى كنيسة الجلجلة على ارتفاع خمسة أمتار عن أرض الكنيسة. وتنقسم إلى كنيستين صغيرتين. الأولى وتدعى كنيسة الصلب، نجد فيها المرحلتين العاشرة (تعرية يسوع من ثيابه) والحادية عشرة (صلب يسوع). تصغير|يمين|200بك|تمثال العذراء ام الأوجاع. فوق الهيكل الذي في صدر الكنيسة نجد فسيفساء تمثل مشهد الصلب. إلى اليمين نافذة كانت المدخل المباشر إلى الجلجة أيام الصليبيين. حول هذه النافذة نجد فسيفساء تمثل ذبيحة اسحق. يفصل هذه الكنيسة عن كنيسة الجلجلة هيكل صغير للعذراء أم الأوجاع وعمودان ضخمان. في واجهة الكنيسة هيكل وفوقه صورة ليسوع المصلوب وعلى جانبيه القديس يوحنا والعذراء أمّه. وتحت الهيكل نجد قرصا مفتوحا يشير إلى الموقع حيث وضع صليب يسوع. وتسمح لنا الفتحة بإدخال اليد ولمس الصخرة مباشرة. يذكر هذا الموقع المرحلة الثانية عشرة من درب الصليب. حجر الطيب حجر الطيب ننزل من كنيسة الجلجلة عن طريق الدرج المقابل. وعندما نبلغ أرض الكنيسة نلتفت إلى اليسار فيواجهنا حجر من الجير الأحمر مزين بالشمعدانات والمصابيح. هذا الحجر مقام لذكرى ما ورد في إنجيل يوحنا بعد موت المسيح. نتابع سيرنا نحو الفسيفساء الضخم الذي على الواجهة حيث نجد بالقرب منه سلّما صغيرا يؤدي إلى دير الأرمن حيث هناك قبّة صغيرة تغطي حجرا مستديرا هو حجر المريمات الثلاث الذي أقيم لذكرى المريمات اللواتي ساعدن يسوع المحتضر. متى 27، 55 وكان هناك كثير من النساء ينظرن عن بعد، وهنّ اللواتي تبعن يسوع من الجليل ليخدمنه، منهنّ مريم المجدلية ومريم أمّ يعقوب ويوسف، وأمّ ابني زبدى. نسير إلى اليمين ونمرّ بين عمودين ضخمين فنبلغ إلى قبة القبر المقدس وتُدعى (ANASTASI). بناؤها الأساسي يعود إلى حقبة قسطنطين وتعرضت على مر الأجيال للعديد من أعمال الترميم. انتهى العمل في ترميم القبة فوق القبر عام 1997. صور مخلفة من الكنيسة فسيفساء نزول المسيح. حجر الطيب. كنيسة القديسة هيلانة الارمنية. قبة. قبر المسيح يقوم القبر في منتصف البناء تزينه الشمعدانات الضخمة. دمرت القبة بسبب حريق شب عام 1808 وأعاد الروم بناءه عام 1810. هذا هو موقع المرحلة الرابعة عشرة من مراحل درب الصليب حيث وضع يسوع في القبر. ينقسم البناء من الداخل إلى غرفتين، الغرفة الخارجية عبارة عن دهليز لإعداد الميت ويقال لها كنيسة الملاك. أما المدخل الصغير المغطّى بالرخام فهو الباب الحقيقي للقبر الأصلي والذي تمّ إغلاقه بحجر إثر موت المسيح كما يقول الإنجيل. تتواجد عدد من المعابد منها تصغير|يمين|200بك|خورس الروم الأرثوذكس. خورس الروم الأرثوذكس: ويقع مقابل القبر المقدس ويحتل الجزء المركزي من البازيليك كلها. وكان في الماضي خورس الآباء القانونيين أيّام الصليبيين. وعثر تحته على المارتيريون الذي كنيسة الأقباط: تقع خلف القبر المقدس في مؤخرته حيث حفر فيه هيكل. كانت أيّام الصليبيين هيكلا للرعية أمّا اليوم فيحتفل فيه الأقباط بليت كنيسة السريان الأرثوذكس: في آخر الرواق مقابل هيكل الأقباط هنالك ممر ضيق بين العمودين يؤدي بنا إلى قبر محفور في الصخر يعود إلى أيّام المسيح. يدل هذا الأمر على أن المنطقة، التي ضمها السور الذي بني عام 43-47 فأصبحت جزءا من المدينة، كانت في حقيقة الأمر مقبرة. وكونها مقبرة لهو دليل قاطع على أنّها كانت أيام يسوع خارج سور المدينة بحسب رواية الأناجيل. ويسمى هذا القبر «قبر يوسف الرامي». كنيسة القربان الأقدس: إلى يمين الناظر إلى القبر المقدس، خلف العمدان نجد باحة هي موقع كنيسة ودير الآباء الفرنسيسكان. الهيكل الذي في ظهر العمود مقابل كرسي الاعتراف يحيي ذكرى ظهور القائم للمجدلية. أما في الواجهة فنجد بابا برونزيا يؤدي إلى كنيسة القربان الأقدس والتي تحيي ذكرى ظهور يسوع الفصحي للعذراء مريم. هذا الظهور لا نجد له ذكرا في النصوص الإنجيلية بل في الأناجيل المنحولة منها كتاب «قيامة المسيح» (من وضع برنابا الرسول) وغيره. في الجهة اليمنى نجد عمودا في الحائط يعتقد أنه جزء من العمود الذي جلد عليه يسوع. أقسام أخرى سجن المسيح: نتابع زيارتنا للبازيليك وندخل في الرواق الذي إلى يسار الخارج من كنيسة القربان الأقدس خلف هيكل المجدلية. في نهاية الرواق نجد مغارة اعتاد تقليد من القرن السابع تسميتها باسم حبس المسيح حيث يقول التقليد أنهم سجنوا يسوع هناك ريثما أحضروا الصلبان المعدة للصلب. بعد هذه المغارة نجد إلى اليسار ثلاثة هياكل. الأول يدعى كنيسة لونجينوس. ولونجينوس هذا هو الاسم التقليدي للجندي الذي أراد التحقق من موت يسوع فطعنه بحربة في جنبه فخرج لوقته دم وماء (يو 19، 34) الهيكل الثاني سمي كنيسة اقتسام الثياب، وهي مقامة لذكرى ما ورد في إنجيل يوحنا حيث يقول: «وأمّا الجنود فبعدما صلبوا يسوع أخذوا ثيابه وجعلوها أربع حصص، لكل جندي حصة. وأخذوا القميص أيضا وكان غير مخيط، منسوجا كله من أعلاه إلى أسفله. فقال بعضهم لبعض: «لا نشقه، بل نقترع عليه، فنرى لمن يكون» (يوحنا 23، 19) كنيسة القديسة هيلانة: ننزل الدرج إلى يسارنا فنبلغ كنيسة القديسة هيلانة التي تحتوي عناصر هندسية بيزنطية. حيث كرس الهيكل الرئيسي للقديسة هيلانة أم الامبراطور قسطنطين وكرس الهيكل الذي إلى اليمين للقديس ديزما وهو اسم لص اليمين الذي صلب مع المسيح (لو 23، 43). وإلى اليمين نجد سلما آخر يؤدي بنا إلى مغارة «العثور على الصلبان». كان هذا المكان بئرا مهجورة من العصر الروماني وتقول رواية أوسيبيوس أن هيلانة أمرت بالتنقيب في المكان بحثا عن صليب يسوع فوجدت في هذه البئر الصلبان الثلاثة ومن بينها صليب يسوع. «كنيسة الإهانات»: نعود إلى الدهليز الذي كنا فيه فنبلغ «كنيسة الإهانات» وهي المكان الذي يشير فيه التقليد إلى الإهانات التي وجهت ليسوع المصلوب. على جانبي الممر الذي يخرج بنا من الحجرة قبران فارغان هما قبرا چوفريدو وبلدوين الأول وهما أول ملوك مملكة القدس اللاتينية الصليبية. مراجع انظر أيضًا القدس صلب المسيح قيامة يسوع طريق الآلام النار المقدسة جمعة الآلام سبت النور عيد القيامة تصنيف:آثار فلسطين تصنيف:آثار منسوبة إلى يسوع تصنيف:القرن 12 كنائس تصنيف:المسيحية في الضفة الغربية وقطاع غزة تصنيف:المسيحية في إسرائيل تصنيف:بازيليكا تصنيف:حج مسيحي تصنيف:عيد القيامة تصنيف:قباب تصنيف:قسطنطين الأول والمسيحية تصنيف:قيامة يسوع تصنيف:كاتدرائيات رومانية كاثوليكية في القدس تصنيف:كنائس القدس تصنيف:كنائس رومانية كاثوليكية في آسيا تصنيف:كنائس يونانية أرثوذكسية تصنيف:مبان كنسية مع قباب تصنيف:مبان ومنشآت اكتملت في 1149 تصنيف:مبان ومنشآت اكتملت في 1555 تصنيف:مبان ومنشآت اكتملت في 1809 تصنيف:مبان ومنشآت اكتملت في القرن 4 تصنيف:مواقع صليبية
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D9%86%D9%8A%D8%B3%D8%A9%20%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D9%85%D8%A9
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 1101, 3362, 4666, 7703, 9214, 10600, 12519, 14509, 16056, 16787, 24004, 25167, 26148, 34805, 34926, 39404, 42229, 46209, 48081, 49051, 49469, 51335, 52209, 52732, 53274, 54277, 55069, 55583, 57225, 58324, 58518, 58727 ], "plaintext_end_byte": [ 1100, 3361, 4631, 7683, 9213, 10599, 12518, 14449, 15965, 16785, 23962, 25101, 26147, 34719, 34925, 39354, 42228, 46170, 48048, 49015, 49414, 51252, 52208, 52731, 53175, 54198, 54968, 55481, 57193, 58266, 58475, 58705, 59511 ] }
కస్తూరి శివరావు ఎక్కడ పుట్టాడు?
తిరుమల
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రం చిత్తూరు జిల్లాలోని పట్టణం తిరుపతి. ఈ పట్టణాన్ని ఆనుకొని ఉన్న కొండలపై వెంకటేశ్వర స్వామి ఆలయం ఉన్న వూరు తిరుమల. ఈ రెండింటినీ కలిపి "తిరుమల తిరుపతి" అని వ్యవహరిస్తూ ఉంటారు. తిరుమల వెంకటేశ్వరస్వామి ఆలయాన్ని ప్రతిదినం లక్ష నుండి రెండు లక్షల వరకు భక్తులు సందర్శిస్తుంటారు. ప్రత్యేక దినాలలో 5 లక్షలమంది వరకూ దర్శనం చేసుకొంటారు.[1]. ఈ యాత్రాస్థలం శ్రీవైష్ణవ సంప్రదాయంలోని 108 దివ్యదేశాలలో ఒకటి. తిరుమల కలియుగ వైకుంఠం అని భక్తుల విశ్వాసం. కలియుగంలో భక్తులను తరింపచేయడానికి సాక్షాత్తు శ్రీమహావిష్ణువు శ్రీవేంకటేశ్వరుడుగా తిరుమల కొండలో స్వయంభువుగా అవతరించాడని భవిష్యోత్తరపురాణం లోని శ్రీ వేంకటాచల మహత్యం కథనం. తిరుమల వేంకటేశ్వరుని శ్రీనివాసుడు, బాలాజీ అని కూడా పిలుస్తారు. శ్రీవారు అని కూడా అంటారు. మొట్ట మొదటగా, వైఖానస అర్చకుడు శ్రీ మాన్ గోపీనాథ దీక్షితుల వారు (శ్రీ వేంకటాచల మహాత్యం అనుసరించి), శ్రీవారి మూర్తిని స్వామి పుష్కరిణి చెంత, చింత చెట్టు క్రింది చీమల పుట్టలో కనుగొని, శ్రీవారి మూర్తిని ప్రస్తుతం వున్న ప్రదేశంలో ప్రతిష్ఠించి, అర్చించినట్లు పురాణాలు వివరిస్తున్నాయి. అప్పటి నుండి శ్రీ గోపీనాథ దీక్షితుల యొక్క వంశీయులే పరంపరగా స్వామి వారి పూజా కైంకర్యాల నిర్వహణ చేస్తున్నారు. తిరుమల ఆలయం లోని మొదటి ప్రాకారం (విమాన ప్రాకారం), ఆనంద నిలయాన్ని తొండమాన్ చక్రవర్తి నిర్మించాడని ప్రతీతి. తొండమాన్ చక్రవర్తి ఆకాశరాజు సోదరుడు. దక్షిణ భారతదేశాన్ని పరిపాలించిన ప్రముఖ రాజులందరూ శ్రీ వేంకటేశ్వరుని దాసులే. వీరందరూ శ్రీవారిని దర్శించి తరించారు. 9వ శతాబ్దానికి చెందిన పల్లవులు, 10వ శతాభ్దానికి చెందిన చోళులు (తంజావురు) పాండ్య రాజులు (మదురై), 13-14 శతాభ్దానికి చెందిన విజయనగర రాజులు శ్రీవారికి విలువైన కానుకలు సమర్పించినట్లు శిలాశాసనాలు చెప్తున్నాయి. విజయనగర రాజుల కాలంలో దేవాలయం ప్రాముఖ్యత పెరిగింది, ఆలయ విస్తరణ జరిగింది. సతీ సమేతులైన శ్రీ కృష్ణదేవ రాయలు, రాజా తోడరమల్లు విగ్రహాలు ఆలయ ప్రాంగణంలో ఉన్నాయి. స్థల పురాణం ద్వాపర యుగంలో శ్రీమహావిష్ణువు దర్శనార్ధం వాయు దేవుడు, వైకుంఠానికి వస్తే ఆదిశేషువు వాయుదేవుడిని అడ్డగించి, మహావిష్ణువు మహాలక్ష్మితో పాటు శయనించి ఉన్నాడని చెప్తాడు. అడ్డగించిన ఆదిశేషువుకు వాయుదేవుడికి యుద్ధం జరుగుతుంది. అప్పుడు శ్రీమహావిష్ణువు అక్కడకు వస్తే ఇద్దరు వాళ్ళవాళ్ళ గొప్పతనం చెప్పుకొంటారు. మహావిష్ణువు వారికి పరీక్షగా మేరు పర్వతం ఉత్తర భాగంలో ఉన్న ఆనంద పర్వతాన్ని ఆదిశేషుని గట్టిగా చుట్టి పట్టుకొమని చెప్పి, వాయుదేవుడిని ఆ పర్వతాన్ని తన బలంతో అక్కడ నుండి కదిలించమని పరీక్షపెడతాడు. ఆ పరీక్షకు సమస్త బ్రహ్మాండంలో అల్లకల్లోలం నెలకొనగా చతుర్ముఖబ్రహ్మ, ఇంద్రాది దేవతల కోరికమేరకు ఆదిశేషువు ఆనందపర్వతం మీద తన పట్టు సడలించి పరీక్షనుంచి విరమిస్తాడు. దాని ఫలితంగా ఆనంద పర్వతం వాయువు ప్రభావం వల్ల అక్కడనుండి వెళ్ళి స్వర్ణముఖీ నది ఒడ్డున పడుతుంది. ఇది తెలుసుకొని ఆదిశేషువు బాధ పడతాడు. ఆ విషయాన్ని గ్రహించిన బ్రహ్మ ఆదిశేషువుని వేంకటాద్రితో విలీనం చేస్తాను అక్కడ మహావిష్ణువు వెలస్తాడు అని చెబుతాడు. ఆదిశేషువు వేంకటాద్రి పర్వతంలో విలీనం అయి ఆదిశేషువు పడగ భాగంలో (శేషాద్రి) శ్రీమహావిష్ణువు వెలశారు, శేషువు మధ్య భాగంలో అహోబిలంలో శ్రీ నారసింహమూర్తి, తోక భాగంలో శ్రీశైల క్షేత్రములో మల్లికార్జునస్వామిగా వెలశారు. చరిత్ర 15 వందల ఏళ్ల నుండి తిరుమల, పాలకుల ఆదరణకు నోచుకుంటూ ఉంది. క్రీ.శ.614. పల్లవ రాణి సామవై కాలంలో ఆనంద నిలయం జీర్ణోద్దారణ కావింపబడింది. సామవై పెరిందేవి క్రీ.శ. 614 లో భోగ శ్రీనివాసమూర్తి విగ్రహాన్ని బహుకరించింది. అక్కడి అర్చకులు సూచించిన విధంగా ఈ విగ్రహాన్ని బహుకరించి శ్రీ వైఖనస భగవఛ్ఛాస్త్రోక్తంగ ప్రతిష్ఠింపజేసింది. ఇదే తిరుమల ఆలయంలో మొట్టమొదటి కానుకగా దేవాలయంలోని గోడల మీది శాసనం వలన తెలుస్తోంది. తరువాత తెలుగు పల్లవరాజు విజయగండ గోపాలదేవుడు క్రీ.శ.1328లో, శ్రీ త్రిభువన చక్రవర్తి తిరువేంకటనాధయాధవరాయలు క్రీ.శ.1429లో, హరిహరరాయలు క్రీ.శ. 1446లోను బ్రహ్మోత్సవాలు నిర్వహించారు. సాళువ నరసింహరాయలు 1470 లో భార్య, ఇద్దరు కుమారులు, తన పేర్లతో సంపగి ప్రదక్షిణం నాలుగు మూలలో నాలుగు స్తంభాల మండపాలను నిర్మించాడు. 1473లో తిరుమలరాయ మండపానికి వేదిక నిర్మించాడు. శ్రీకృష్ణదేవరాయలు క్రీ.శ.1513 నుండి 1521 వరకు ఏడు సార్లు తిరుమలకి వచ్చి ఎన్నో కానుకలు సమర్పించాడు. అచ్యుత రాయలు 1530లో ఉత్సవాలు నిర్వహించాడు, ఆలయానికి ఎన్నో గ్రామాలు, భూములను కానుకగా ఇచ్చాడు. తిరుమల రాయలు 16వ శతాబ్దం చివరలో, అన్నా ఊయల మండపాన్ని విస్తరింపజేసి, ఉత్సవాలు నిర్వహించాడు. వెంకటపతి రాయలు 1570లో చంద్రగిరిని పాలించిన కాలంలో ఆలయాన్ని పరిరక్షించాడు. విజయనగర సామ్రాజ్య పతనానంతరం ఆలయం మహమ్మదీయుల పరమైనది. కర్నాటకకు నవాబైన దావూద్ ఖాన్ హైదరాబాదు నిజామ్కు కట్టవలసిన పన్నులను సమకూర్చుకునేందుకు, ఆలయంపై పన్నులు విధించాడు. ఈ విషయంగా మహమ్మదీయులు, మరాఠాలు గొడవలు పడ్డారు. 1740లో మరాఠీ ప్రభువు ఆలయాన్ని స్వాధీన పరచుకుని, స్వామివారికి ఎన్నో అమూల్య ఆభరణాలు సమర్పించాడు. తరువాత క్రమంగా 1801 నాటికి ఆలయం ఈస్టిండియా కంపెనీ వారి ఆధీనంలోకి వచ్చింది. అప్పటి నుంచీ తిరుమల పరిపాలనను స్థానిక కలెక్టరు చేసేవారు. ఆలయ ఆదాయవ్యయాలను స్థిరపరిచి వాటి నుంచి స్వామికి సేవలు, ఉత్సవాలు నిర్వహించడం, మిగిలిన సొమ్ము(అప్పట్లోనే దాదాపు సంవత్సరానికి రూ.లక్ష) కంపెనీ ఖజానాలో జమకట్టేవారు. 1841లో ఆంగ్లప్రభుత్వం హిందూ మతసంస్థలలో జోక్యం చెసుకోకూడదని చట్టం చేసినందున అలయ నిర్వహణను మహంతులకు అప్పజెప్పారు.[2]. 90 ఏళ్ళ పాటు మహంతుల నిర్వహణ తరువాత,1933లో అప్పటి గవర్నర్ ధర్మ కర్తల మండలిని ఏర్పాటు చేసి ఆలయ నిర్వహణ బాధ్యతను అప్పజెప్పారు. 19 వ శతాబ్దాంతానికి కొండపైన శ్రీవారి ఆలయం, విశాలమైన హథీరాంజీ మఠం తప్ప వేరే ఏ నిర్మాణాలూ ఉండేవి కావు. అతికొద్దిగా ఉండే ఇళ్ళు అత్యంత సంకుచితంగా ఉండేవి. కోతుల బెడద విపరీతంగా ఉండేది. అడవి పందులు కొండపై మనుష్యుల నడుమ నడుస్తూనే వుండేవి.[2] అడవి జంతువులు, దొంగల భయంతో యాత్రికులు గుంపులు గుంపులుగా డప్పులు వాయిస్తూ, గోవిందనామ స్మరణ చేస్తూ కొండ ఎక్కేవారు. 1870లో ప్రభుత్వం యాత్రికుల సౌకర్యార్థం కొండమీదకు మెట్లు నిర్మించింది. 1933లో ఏర్పడిన తితిదే బోర్డు రూ.26 వేల ఖర్చుతో ఆ మెట్ల మార్గాన్ని అభివృద్ధి చేసింది. 1980లో తితిదే బోర్డు ఈ మెట్ల మార్గానికి పైకప్పు నిర్మించి విద్యుద్దీపాల ఏర్పాటుతో మరింత అభివృద్ధి చేసింది. ఘాట్‌రోడ్డు నిర్మాణం 1940ల నాటికి తిరుమలకు వచ్చే భక్తుల సంఖ్య మెల్లగా పెరగడం మొదలైంది. అప్పటి ఉమ్మడి మద్రాసు ప్రభుత్వం కొండమీదకు రోడ్డుమార్గం గురించి ఆలోచించింది. బ్రిటిష్ అధికారులు సర్వే బృందాల వారు తిరుపతి చేరుకున్నారు. 1944 ఏప్రిల్ నాటికి అలిపిరి నుంచి తిరుమల దాకా ఘాట్‌రోడ్డు నిర్మాణం పూర్తయింది. మొదట్లో ఎద్దులబళ్లు, గుర్రపుబళ్లు తిరిగేవి. నెమ్మదిగా దేవస్థానమే తిరుమల-తిరుపతి మధ్య రెండు బస్సులు ప్రారంభించింది. బస్సుల సంఖ్య పెంచుకుంటూ పోవడంతో సౌకర్యంగా ఉండి భక్తులు వెల్లువెత్తసాగారు. దీంతో 1974లో రెండవ ఘాట్‌రోడ్డును(ప్రస్తుత ఎగువ రోడ్డు) కూడా నిర్మించారు. స్వామి వారి పూజలు రోజువారీ సేవలు శ్రీ వైఖానస భగవఛ్ఛాస్త్రోక్త మార్గాన్ననుసరించి తిరుమలలో శ్రీవారికి రోజుకు ఆరుసార్లు పూజలు జరుగుతాయి. దీనినే ఆగమ పరిభాషలో షట్కాల పూజ అని అంటారు. అవి... ప్రత్యూష, ప్రాత:కాలం, మధ్యాహ్న, అపరాహ్ణ, సాయంకాల, రాత్రి పూజలు. తెల్లవారుజామున జరిగే సుప్రభాత సేవ ప్రత్యూష పూజలకు నాంది. సుప్రభాత సేవ: నిత్యం స్వామివారికి జరిపించే ప్రప్రథమ సేవ ఇదే. నిత్యం తెల్లవారుజామున మూడు గంటలకు సుప్రభాత సేవ మొదలవుతుంది. శుద్ధి: సుప్రభాత సేవ అనంతరం తెల్లవారుజామున మూడున్నర నుంచి మూడుగంటల నలభైఐదు నిమిషాలదాకా ఆలయ శుద్ధి జరుగుతుంది. తోమాలసేవ: ఈ సేవలో భాగంగా స్వామివారిని పూలమాలలతో అలంకరిస్తారు. వారంలో ఆరు రోజులు శుద్ధి అనంతరం ఈ సేవ జరిపిస్తారు. శుక్రవారం నాడు మాత్రం అభిషేకం జరిపించిన తరువాత రెండవ సారి మరల తోమాలసేవ చేస్తారు. కొలువు: తోమాలసేవ తర్వాత పదిహేను నిమిషాలపాటు స్నపన మంటపంలో కొలువు శ్రీనివాసమూర్తి ఆధ్వర్యంలో దర్బార్‌ జరుగుతుంది. దీనినే శ్రీ వైఖానస భగవచ్చాస్త్రంలో 'యాత్రాసనం' అని కూడా అంటారు. సహస్రనామార్చన: ఉదయం 4.45 నుంచి 5.30 వరకు సహస్రనామార్చన జరుగుతుంది. బ్రహ్మాండ పురాణం లోని స్వామివారి 1008 నామాలనూ స్తుతిస్తూ తులసి దళాలతో చేసే అర్చన ఇది. మొదటిగంట, నైవేద్యం: మేలుకొలుపులు, అభిషేకాలు, కొలువుకూటం అన్నీ అయిన తరువాత స్వామివారికది నైవేద్యసమయం. నైవేద్యసమర్పణకు ముందుగా శయనమంటపాన్ని శుభ్రం చేసి, బంగారు వాకిలి తలుపులు మూసేస్తారు. తిరుమామణి మంటపంలోని గంటలు మోగిస్తారు. అర్చకులు మాత్రం లోపల ఉండి స్వామివారికి పులిహోర, పొంగలి, దద్ధోజనం, చక్కెర పొంగలి (అన్నప్రసాదాలు), లడ్లు, వడలు, అప్పాలు, దోసెలు, పోళీలు (పిండివంటలు) కులశేఖరపడి (పడికావలి)కి ఇవతల ఉంచి సమర్పిస్తారు. అష్టోత్తర శతనామార్చన: ఈ అర్చనతో మధ్యాహ్నపూజలు ప్రారంభమవుతాయి. వరాహపురాణంలో ఉన్న శ్రీవారి నూట ఎనిమిది నామాలను పఠిస్తారు. రెండో గంట, నైవేద్యం: అష్టోత్తర శతనామార్చన అనంతరం ఆలయంలో రెండో గంట నైవేద్యం జరుగుతుంది. పోటు నుంచి తెచ్చిన అన్నప్రసాదాలు, పిండివంటలు స్వామివారికి నైవేద్యంగా సమర్పిస్తారు. నివేదన తరువాత తాంబూలం, కర్పూరహారతి ఇస్తారు. రాత్రి కైంకర్యాలు: ఉదయం జరిగే తోమాలసేవ వంటిదే రాత్రిపూట కూడా జరుగుతుంది. ఏకాంతసేవ: రాత్రి ఒకటిన్నర సమయంలో జరిగే పవళింపు సేవనే ఏకాంతసేవ అంటారు. రాత్రిపూట స్వామివారిని పూజించేందుకు బ్రహ్మది దేవతలు వస్తారని ప్రతీతి. బ్రహ్మది దేవతలు స్వామి వారి ఆరాధన చేయడం కోసం తగినంత నీటిని బంగారు పంచ పాత్రలలో ఉంచుతారు. వారు ఆరాధన చేసిన తీర్ధాన్ని మరుసటి రోజు సుప్రభాతం ముగిసిన తర్వాత భక్తులకు తీర్థంగా ఇస్తారు. ఏడుకొండలస్వామి పవళింపుసేవలో అన్నమయ్య లాలి సంకీర్తనలు ఆలపిస్తారు. దీన్ని తాళ్లపాక వారి లాలి అంటారు. దీంతో ఆరోజుకి నిత్యపూజలు అన్నీ జరిగినట్లే. ముత్యాల హారతి:ఉత్తర మాడా వీధిలో నివసించేతరిగొండ వెంగమాంబ అనే మహాభక్తురాలు హారతి తీసుకోనిదే బ్రహ్మోత్సవాల సమయంలో ఆమె ఇంటి ముందు నుండి కదలని రథానికి గుర్తుగా ప్రతీరోజూ రాత్రి ఏకాంతసేవ అనంతరం వెంగమాంబని పాట పాడి హారతిని ఇమ్మని భక్తులూ,అర్చకులూ అడిగేవారట కాలక్రమంలో అది ఒక సేవగా స్థిరపడిపోయింది.ఈ సేవనే'తరిగొండ ముత్యాల హారతి'అనేవారు.వెంగమాంబ తరువాత ఆమె దత్తపుత్రిక వారసురాలయ్యింది.అదే పరంపర నేటికీ కొనసాగుతుంది. గుడిమూసే ప్రక్రియ: రాత్రి రెండుగంటలకు గుడిమూసే ప్రక్రియ మొదలవుతుంది. ముందుగా మూడో ద్వారాన్ని, ఆ తర్వాత బంగారువాకిలిని మూసేసి లోపలి గడియలు బిగిస్తారు. అధికారులు బయటివైపు తాళాలు వేసి వాటిపై సీళ్లు వేస్తారు. ప్రత్యేక సేవలు రోజువారీ అర్చనలు, ధూపదీపనైవేద్యాలు కాకుండా సోమ, మంగళ, బుధ, గురు, శుక్రవారాల్లో తిరుమలవాసుడికి ప్రత్యేక పూజలు జరుగుతాయి. అవి సోమవారం విశేషపూజ, మంగళవారం అష్టదళ పాద పద్మారాధన, గురువారం సడలింపు,నేత్ర దర్శనం,తిరుప్పావడ, సాయంత్రం పూలంగిసేవ, శుక్రవారం అభిషేకం. స్వామికి రోజూ కల్యాణోత్సవం జరిపిస్తారు. డోలోత్సవం, సహస్రదీపాలంకరణ, ఆర్జిత బ్రహ్మోత్సవాలు, ఆర్జిత వసంతోత్సవం ఇవన్నీ ఉత్సవమూర్తులకు ప్రతి నిత్యం జరిగేవి. కాలి నడకన చేరుకునే విధం తిరుమల గుడికున్న ఓ ప్రాముఖ్యత "కాలినడక"! తిరుపతి నుండి పైన కొండలమీద ఉన్న తిరుమల పట్టణానికి చేరడానికి కొండపైన కాలినడక కోసం మెట్లదారి ఉంది, భక్తులు ఈ దారిగుండా వెళ్ళి స్వామి వారిని దర్శించుకోవడం ఒక మొక్కుగా భావిస్తారు. తిరుమలకి నాలుగు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ కాలిబాటలు ఉన్నాయని అంటారు। ప్రస్తుతం మాత్రం రెండు ఎక్కువ వినియోగంలో ఉన్నాయి. మూడవది, కడప నుండి ఉందని ప్రతీతి. అలిపిరి కాలిబాట: ఇది ఎక్కువ ప్రఖ్యాతిగాంచిన కాలిబాట. దానికి కారణం చాలా మంది భక్తులు కష్టసాధ్యమైన ఏడు కొండలూ దాటితే తమ కోరికలు తీరతాయని విశ్వసిస్తారు. ఇది తిరుపతి పట్టణం నుండి మొదలవుతుంది. తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానముల (తితిదే) వారు దీన్ని బాగా అభివృద్ధి చేయటం. బస్సు ద్వారా గాని, రైలు ద్వారా గాని తిరుపతి చేరుకున్న తరువాత, అక్కడి నుండి తితిదే వారు నడుపుతున్న ఉచిత బస్సు / ఆటో / ప్రయివేటు బస్సు / టాక్సీ / జీపు ద్వారా ఈ కాలిబాట దగ్గరకు చేరుకోవచ్చు. అక్కడ కర్పూరాలు కొని (ఏడు కొండలకు ఏడు అని అమ్ముతుంటారు), దారి మొదట్లో ఉన్న "వేంకటేశ్వరుని పాదాల గుడి" దర్శనం చేసుకుని నడక కొనసాగిస్తూ దారిలో ఉన్న ఆంజనేయస్వామి చిన్న చిన్న మందిరాలు దర్శిస్తూ నడుస్తారు. ఈ మెట్లదారి సుమారుగా తొమ్మిది కిలోమీటర్లు ఉంటుంది. సుమారు 3500 పైబడి మెట్లు ఎక్కాలి. ఈ మధ్య తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం వారు కాలిబాటన వచ్చేవారికి అధిక ప్రాధాన్యత ఇస్తూ తొందరగా దైవదర్శనం అయ్యే విధానాన్ని అమలు చేసారు. మీరు ఎపుడైనా తిరుపతికి కాలినడకన వెళ్ళారా. మీరు తిరుపతికి కాలినడకన వెళితే ఈ సారి తప్పక వేకువజామున 3 నుంచి 5 గంటల మధ్య నడిచి వెళ్ళండి. ఎందుకంటె ఆ సమయములో శ్రీ వారిని పూజించడానికి గంధర్వ బ్రహ్మాది దేవతలు ఏడుకొండల లోని దివ్యమైన వృక్షాలనుంచి అదృశ్య పూలను కోసుకొని తీసుకెళ్తుంటారంట అప్పుడు మనకు ఆ పూల దివ్యమైన సుగంధ పరిమళ వాసన వస్తుంది. ఆ అనుభూతి అనిర్వచనీయము. ఇది వర్ణించరానిది. ఇది ఇప్పటికి ఉంది. అందుకే మీరు ఈ సారి తిరుపతికి వెళ్ళినప్పుడు తప్పకుండా వేకువజామున వెళ్ళండి. ఓం నమో వెంకటేశాయ. మొదటిసారి నడవాలి అని అనుకునేవారికి కొన్ని సలహాలు: నెమ్మదిగా నడవండి, పరుగెత్తవద్దు, పరుగెత్తితే తొందరగా అలసిపోతారు. సాధ్యమైనంతవరకూ మొదటి గంట ఎక్కడా కూర్చోవద్దు, కూర్చోకుండా నెమ్మదిగా నడిస్తే మొదటి గంటలో మెట్లన్నీ అయిపోయి మామూలు రోడ్డులాంటి దారికి వెళ్తారు, ఇక అక్కడి నుండి మోకాళ్ళ మంటపము వరకూ మెట్లు ఉండవు, ఉన్నా ఒకటీ అరా ఉంటాయి. మెట్లకి ఇరువైపులా ఉన్న అంగళ్లలో పానీయాలు, తినుబండారాలు తక్కువ తీసుకోండి. సాధ్యమైనంతవరకు గ్లూకోసు, నీళ్లు - వీటిపై ఆధారపడండి, ముఖ్యంగా కూల్ డ్రింకులు(కోక్,పెప్సీ మొ.) ఏ విధంగానూ మన నడకకు సహకరించవు. నామాల కొండ వద్ద తొందరగా దైవదర్శనం అయ్యేందుకు ఇస్తున్న రశీదు తీసుకోవడం మరచిపోవద్దు. ఆ తరువాత కొంత దూరం నడిచినాక మళ్ళీ ఆ రశీదు మీద ముద్ర వేయించుకోవడం మరచిపోవద్దు. లగేజీలో విలువైన వస్తువులు లేకుండా చూసుకోండి, లగేజిని కింద ఉన్న తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానముల ఉచిత రవాణా సేవలో పైకి పంపించండి. శ్రీవారి మెట్టు కాలిబాట: తిరుమల చేరుకోవడానికి ఇది రెండవ కాలిబాట. తిరుమల పట్టణానికి కళ్యాణీ డ్యాము నీటి సరఫరాకి ఈ మార్గం నుండి పైపులైను వేసిన తరువాత నుండి ఈ దారి కొంత అభివృద్ధి చెందింది. అలాగే తితిదే వారు ఈ కాలిబాటను కూడా బాగా అభివృద్ధి చేస్తున్నారు. దీనికీ, అలిపిరి కాలిబాటకు ఉన్న ముఖ్యమైన తేడా ఏమిటంటే అలిపిరి కాలిబాట మొత్తం సుమారుగా 9 కిలోమీటర్లు ఉంటే ఈ కాలిబాట సుమారుగా మూడు కిలోమీటర్లు మాత్రమే ఉంటుంది. అయితే ఈ కాలిబాటలో సమస్య ఏమిటంటే దీనికి చేరుకోవడానికి రవాణా సౌకర్యాలు తక్కువగా ఉండేవి.కాని తిరుమల తిరుపతి దేవస్తానము వారు తిరుపతి నుంచి శ్రీవారి మెట్టు దారి వరకు ఉచిత బస్సులను నడుపుతున్నారు.ఈ దారిలో వేళ్ళేవారికి తిరుమల తిరుపతి దేవస్తానం వారు దివ్యదర్శనానికి టోకను మంజూరు చేస్తున్నారు,దారి పొడవునా నీటి కుళాయిలను వుంచారు,అలిపిరి లాగా మెట్టు దారి లాగా పైకప్పును కూడా యేర్పాటుచేసారు. ఈ దారిగుండానే వేంకటేశ్వరుడు వివాహానంతరం ఆరు నెలలు అగస్త్యాశ్రమంలో గడిపి తరువాత తిరుమల చేరుకున్నాడని పురాణ కథ. శ్రీనివాస మంగాపురం చేరుకొని అక్కడి నుండి ఆటోలో వెళ్లవచ్చు. శ్రీనివాస మంగాపురం నుండి శ్రీవారి మెట్టు సుమారుగా 6 కిలోమీటర్లు ఉంటుంది. తిరుమల గురించి కొన్ని విశేషాలు (వీటిని ధ్రువీకరించవలసి ఉంది. పరిశీలించగలరు) తిరుమల శ్రీవేంకటేశ్వర స్వామి వారి ఆలయ గర్భగుడి లోని ఒక దైవీకమైన పిల్లి గురించి మీకు తెలుసా! శ్రీ వారి గర్భగుడిలో ఒక పిల్లి అనుచానంగా నివసిస్తు వస్తోంది. మాములుగా శ్రీ వారి ఆలయం బంగారు వాకిలి తలుపులు తెల్లవారు జామున 3 గంటలకు సుప్రభాత సేవ సమయంలో అర్చకుల చే తెరువబడుతాయి. ఆ సమయంలో బంగారు వాకిలి లోపలికి అర్చకులు, జీయంగారు స్వామి, ఏకాంగితో పాటుగా 'సన్నిధి గొల్ల' అనబడే ఒక యాదవుడూ మాత్రమే ప్రవేశిస్తారు. కాని అదే సమయంలో అశ్చర్యకరంగా ఒక దైవీకమైన పిల్లి క్రమం తప్పకుండా వీరితో పాటుగా బంగారు వాకిలిలో ప్రవేశిస్తుంది. ఇది శ్రీ వారి లీల మాత్రమే గాని మరియొకటి కాదు. ఈ పిల్లి (లేక పిల్లులు)సుమారుగా 100 సంవత్సరముల(ఈ గుడితో సంబధం ఉన్నటువంటి పూర్వికుల నుండి గ్రహించిన సమాచారం మేరకు) నుండి శ్రీ వారి గర్భాలయంలో వున్నట్టు తెలుస్తోంది. మాములుగా రాత్రి శ్రీ వారి ఏకాంత సేవ సమయంలో తలుపులు మూసి వేస్తారు. ఆ సమయంలో బ్రహ్మాది దేవతలు శ్రీ వారిని అర్చిస్తారని ప్రతీతి. ఆ సమయంలో గర్భాలయం ఎట్టి పరిస్థితుల్లోను లోపల ఎవ్వరు ఉండకుడదు. ఇది అనుచానంగా శ్రీ వారి ఆలయంలో వస్తున్న సంప్రదాయం. ఆశ్చర్యకరంగా ఈ పిల్లి కూడా ఈ నిబంధనను క్రమంతప్పక పాటిస్తుంది. ఆ తర్వాత తిరిగి సుప్రభాత సమయంలో నే అర్చకులతో పాటు ఈ పిల్లి లోనికి ప్రవేశిస్తుంది. ఈ పిల్లి శ్రీ వారికి నివేదించిన తర్వాత మాత్రమే ప్రసాదం స్వీకరిస్తుంది అది కూడా అర్చకులు పిల్లి చేసే సంజ్ఞలను గుర్తించి ప్రసాదాన్ని పిల్లి కోసం పెట్టినప్పుడు మాత్రమే అది స్వీకరిస్తుంది.అలాగే రాత్రి ఏకాంత సేవ సమయంలో శ్రీ వారికి నివేదించబడిన పాలు అర్చకులు ఇవ్వగా స్వీకరిస్తుంది. శ్రీ వారికి నివేదించని ప్రసాదాన్ని ఇది స్వీకరించదు. ఇది ఆశ్చర్యకరమైన విషయం. మరొక విషయమేంటంటే ఈ పిల్లి ఆయుర్దాయం తీరిన వెంటనే ఆ స్థానంలో మరొక పిల్లి శ్రీ వారి కైంకర్యం చేయడానికి సిద్ధంగా వుంటుంది. ఈవిధంగా శ్రీ వారు మనుష్యులతో పాటు జంతువులను కుడా కటాక్షిస్తున్నారు! శ్రీవారి ఆభరణాలు తిరుమల వెంకన్నకు దాదాపు 45 టన్నుల స్వర్ణాభరణాలు ఉన్నాయి.[3] శ్రీవారికి 12వ శతాబ్ది నుంచే రాజులు విశేషంగా కానుకలు సమర్పించారని ఆలయంలోని శాసనాధారాల ద్వారా తెలుస్తోంది. విజయనగర రాజుల కాలం (1450)లో శ్రీవారికి ఆభరణాల వెల్లువ ప్రారంభమైంది. ప్రధానంగా శ్రీకృష్ణదేవరాయులు పాలించిన 21 ఏళ్లు (1509-1530)[3] స్వర్ణయుగమేనని చెప్పవచ్చును. తిరుమల ఆలయాన్ని ఏడుసార్లు సందర్శించిన శ్రీకృష్ణ దేవరాయలు విశేష కానుకలతో స్వామివారి భాండాగారాన్ని స్వర్ణమయం చేశాడు. శ్రీకృష్ణ దేవరాయలు 10-02-1513న శ్రీవారి ఆలయాన్ని సందర్శించి కెంపులు, పచ్చలు, వజ్రాలు, నీలాలు, మాణిక్యాలు, వైఢూర్యాలు, గోమేధికాలతో పొదిగిన వజ్రకిరీటాన్ని కానుకగా సమర్పించాడు. 1513 మే 2 న నవరత్నఖచిత ఉడుధార, స్వర్ణఖడ్గం, నిచ్చెన కఠారి, [[రత్నఖచిత మరో చిన్న కత్తి]], [[నవరత్నాలు పొదిగిన కంఠహారం]], భుజకీర్తులు, 30 తీగల పతకం కానుకగా సమర్పించాడు.[3] తంజావూరు రాజులు పాండ్యన్‌ కిరీటాన్ని కానుకగా సమర్పించారు. రాజులు పోయినా... మహ్మదీయ రాజ్యం, బ్రిటిష్‌ పాలన, మహంతుల శకం, ప్రస్తుతం ప్రజాస్వామ్య భారతంలో పాలక మండళ్ల వ్యవస్థ ఇలా ఆలయ నిర్వహణ పలు పుంతలు తొక్కినప్పటికీ కాలమాన పరిస్థితులతో నిమిత్తం లేకుండా స్వామి వారికి కానుకల వెల్లువ పెరుగుతూనే ఉంది. స్వామి వారికి ఉన్న విశేష ఆభరణాల్లో 500 గ్రాముల గరుడమేరు పచ్చ ప్రధానమైనది. ఉత్సవాల్లో శ్రీవారికి దీన్ని అలంకరిస్తారు. బ్రిటిష్‌ పాలనలో చిత్తూరు కలెక్టర్‌గా పనిచేసిన థామస్‌ మన్రో పెద్ద గంగాళాన్ని కానుకగా ఇచ్చారు. స్వామివారి పూజకు వాడే 108 బంగారు పువ్వు</b>లను గుంటూరు జిల్లాకు చెందిన షేక్‌ హుస్సేన్‌ సాహెబ్‌ అనే ముస్లిం సమర్పించడం విశేషం. అర్చన సేవలో ఉపయోగించే 108 పద్మా</b>లను హైదరాబాద్‌కు చెందిన సయ్యద్‌ మీర్జా సమర్పించారు. వేంకటేశ్వర హెచరీస్‌ సంస్థ 13 కిలోల కిరీటం సమర్పించింది గోయెంకా కుటుంబం 10 కిలోల కిరీటాన్ని కానుకగా ఇచ్చింది. పెన్నా సిమెంట్స్ ‌ సంస్థ రూ.5 కోట్ల విలువైన వజ్రాలతో పొదిగిన కఠి, వరద హస్తాలను సమర్పించింది. తితిదే కూడా స్వామివారికి వజ్రాలతో కిరీటం, హారం, శంఖుచక్రాలు, కర్ణపత్రాలు తయారుచేయించింది స్వామి వారికి ప్రస్తుతం ముఖ్యమైన 6 కిరీటాలు, 20 ముత్యాల హారాలు, 50 కాసుల దండలు, ఉత్సవ విగ్రహాలకు 7 కిరీటాలు ఉన్నాయి. వాటిలో వజ్రాల కిరీటం, గద్వాల మహారాణి కిరీటం ముఖ్యమైనవి. ఇవే కాకుండా సువర్ణపద్మపీఠం, సువర్ణపాదాలు, ఉదర బంధము, దశావతార హారము, బంగారు పులిగోరు, సువర్ణ యజ్ఞోపవీతం, తులసీ పత్రహారం, 4 కిలోల చతర్భుజ లక్ష్మీహారం, 32 కిలోల సహస్రనామ హారం, సూర్య కఠారి (ఖడ్గం), కటి వరద హస్తాలు, నాగాభరణాలు, భుజకీర్తులు, ఆకాశరాజు కిరీటం వంటి అనేక ఆభరణాలున్నాయి. ఇవి కాకుండా ఉత్సవాల్లో అలంకరించేందుకు ప్రత్యేక ఆభరణాలు ఉన్నాయి. వాటిలో రత్నకిరీటం, మేరు పచ్చ, రత్నాలతో చేసిన శంఖుచక్రాలు, రత్నాల కరపత్రాలు, రత్నాల కటి వరద హస్తాలు, 7 కిలోల రత్నాల మకర కంఠి, బంగారు వస్త్రాలు తదితరాలు ముఖ్యమైనవి.[3] 2009వ సంవత్సరంలో గాలి జనార్ధన రెడ్డి 42 కోట్లు విలువ చేసే వజ్రాల కీరీటాన్ని శ్రీవారికి సమర్పించాడు. రోడ్డు మార్గం రాష్ట్రం నలుమూలల నుంచి వచ్చే బస్సుల కోసం తిరుపతిలో నాలుగు బస్టాండ్‌లు ఉన్నాయి. మొదటిది రైల్వే స్టేషను ఎదురుగా ఉండే శ్రీ వేంకటేశ్వర బస్‌స్టేషను. రైళ్లు వచ్చే సమయానికి అక్కణ్నుంచి తిరుమలకు వెళ్లే బస్సులు బయలుదేరేందుకు సిద్ధంగా ఉంటాయి. బెంగుళూరు వైపు నుంచి వచ్చే బస్సులు సరాసరి అలిపిరి టోల్‌గేటు వద్ద ఉండే బాలాజీ లింక్ బస్‌స్టేషను‌కు వస్తాయి. టూరిస్టు వాహనాలు నిలుపుకోవడానికి అక్కడ విశాలమైన ప్రదేశం ఉంది. చెన్నై, హైదరాబాదు, విజయవాడ నగరాల నుంచి వచ్చే బస్సులు సప్తగిరి లింక్ బస్‌స్టేషను (పెద్ద బస్టాండ్)కు చేరుకుంటాయి. బృందాలుగా ప్రైవేటు వాహనాల్లో వచ్చే పర్యాటకుల కోసం రైల్వేస్టేషను వెనకవైపు శ్రీ పద్మావతీ బస్‌స్టేషను ఉంది. వీటిలో ఎక్కడ దిగినా సమీపంలోనే సుదర్శనం కౌంటర్లు ఉంటాయి. రైలు మార్గం తిరుమలకు దగ్గరి లోని రైల్వే స్టేషను తిరుపతి. తిరుపతి స్టేషనుకు దేశంలోని అన్ని ప్రధాన ప్రాంతాల నుండి రైళ్ళు నడుస్తాయి. రైల్వేస్టేషను నుంచి కొండమీదకు ఆర్టీసీ దాదాపు నిమిషానికో బస్సు నడుపుతోంది. ముందుగానే దర్శన టిక్కెట్లు, కాటేజీ వసతి రిజర్వు చేయించుకుంటే అంతగా ఇబ్బంది పడాల్సిన పనిలేదు. స్టేషను నుంచి బయటకు వచ్చి సరాసరి కొండమీదకు వెళ్లిపోవచ్చు. విమాన మార్గం తిరుపతికి సమీపాన ఉన్న రేణిగుంట, తిరుమలకు అతి దగ్గరి విమానాశ్రయం. ఇక్కడికి ఢిల్లీ, బెంగళూరు, హైదరాబాదు నుండి నేరుగా విమాన సేవలు ఉన్నాయి. చూడవలసిన ప్రదేశాలు తిరుమల ముఖ్యాలయం: వెండి వాకిలిలో దర్శించవలసిన విశేషాలు: (వామ భాగం నుండి దక్షిణ భాగం వైపు). స్వామి పుష్కరిణి గర్భగుడి/ఆనందనిలయం రామర్ మేడై(రాములవారి మేడ) వరదరాజస్వామి ఆలయం పోటు ప్రధాన వంటశాల(అన్నప్రసాదాలు తయారుచేయు స్థలం) వకుళమాత దేవాలయం బంగారు బావి తీర్థం శఠరి ఇచ్చే ప్రదేశం హనుమ, అంగద, సుగ్రీవ, విష్వక్సేన, అనంత, గరుడ ఉత్సవ మూర్తులు ఉండే మంటపం. ఈ ఉత్సవ విగ్రహాలు ఇది వరకు రాములవారి మేడలో వుండేవి. ఇప్పుడు 'యాగశాల' అనబడే 'తీర్థం, శఠారి మంటపంలో వుంచబడ్డాయి. ఇప్పటి పరకామణి విమాన వెంకటేశ్వరస్వామి హుండీ తాళ్ళపాక వారి అర: తాళ్ళపాక వారి అర(అన్నమయ్య భాంఢాగారం) లో రాగి మీద చెక్కిన అన్నమయ్య పాటలను దాచి ఉంచారు. భాష్యకార్ల సన్నిధి బొక్కసం సెల్ యోగ నరసింహస్వామి ఆలయం పరిమళపు అర వెండివాకిలి బయట ఉండే విశేషాలు క్షేత్ర పాలక గుండు తిరుమల రాయల మండపము రంగనాయకుల మండపము కళ్యాణ మండపము విరజా నది పడిపోటు/ దిట్టం(శ్రీవారికి నైవేద్యంగా సమర్పించే లడ్లు,వడలు,జిలేబి,మున్నగు పణ్యారాలను తయారుచేయు స్థలం) రామానుజ కూటమి అయన మహల్(అద్దాల మండపము) పూల బావి తులాభారం పద్మ నిధి, శంఖ నిధి ఇతర ఆలయాలు, ప్రదేశాలు వరాహ స్వామి దేవాలయం గొల్ల మండపం శ్రీవారి గునపం వెంకటేశ్వర స్వామిని మొట్టమొదట దర్శించే యాదవుల కులానికి చెందిన మహిళా గుడి మందిరం గొల్లమండపం. గొల్ల కులానికి చెందిన ఓ మహిళా తిరుమలలో పాలు అమ్ముకొని, వచ్చిన ఆదాయంతో గొల్ల మండపాన్ని నిర్మించింది. అఖిలాండం బేడి ఆంజనేయస్వామి దేవాలయము కల్యాణకట్ట: భక్తులు మొక్కుగా తలనీలాలు సమర్పిన్ఛు స్థలము. తిరుమల ఆస్థాన మండపం శ్రీవారి ఆన్నదాన నిలయం శ్రీవారి పాదాలు శిలాతోరణం తిరుమల కొండలమీద ఉన్న వివిధ తీర్థాలు తుంబురు తీర్థము రామకృష్ణ తీర్థము పాండవ తీర్థం దేవతీర్థం కుమారధారాతీర్థం కాయరసాయన తీర్థము జాబాలి తీర్థము శేష తీర్థము పసుపుధారా కుమారధారా తీర్థము చక్రతీర్థం శంకుతీర్థం పంచాయుధతీర్థం బ్రహ్మతీర్థం అగ్నికుండతీర్థం సప్తర్షితీర్థం విష్వక్సేన సరస్సు పాప వినాశనము ఆకాశ గంగ గోగర్భం డ్యాము/గోగర్భతీర్థం స్వామి పుష్కరణి వైకుంఠ తీర్థం కపిలతీర్థం ఇంకా దర్శించవలసిన ప్రదేశాలు శ్రీవేంకటేశ్వర మ్యూజియం శిలాతోరణం శ్రీ వేంకటేశ్వర ధ్యాన జ్ఞాన మందిరం రీజనల్ సైన్స్ సెంటర్, తిరుపతి కల్యాణ వేంకటేశ్వర స్వామి ఆలయము, శ్రీనివాసమంగాపురం వరసిద్ధి వినాయక స్వామి ఆలయం, కాణిపాకం గోవిందరాజ స్వామి ఆలయము, తిరుపతి పద్మావతి అమ్మవారి ఆలయం, తిరుచానూరు వేంకటేశ్వరుని భక్తులు,కైంకర్య పరులు ఆళ్వారులు అన్నమాచార్యులు వ్యాసరాయలు తరిగొండ వెంగమాంబ తిరుమల నంబి గొల్ల భక్తురాలు సర్ థామస్ మన్రో కులశేఖర ఆళ్వార్ హథీరాం బావాజీ వీరనరసింహ దేవుడు(గజపతి) శ్రీ వేంకటేశ్వర స్వామి వారి వాహనములు పెద్ద శేష వాహనం: బ్రహ్మోత్సవాలు మొదటి రోజున ఉపయోగించే వాహనం. చిన్నశేష వాహనం: బ్రహ్మోత్సవాలు రెండవ రోజున ఉపయోగించే వాహనం. సింహ వాహనం: బ్రహ్మోత్సవాలు మూడవ రోజున ఉపయోగించే వాహనం. కల్పవృక్ష వాహనం: బ్రహ్మోత్సవాలు నాలుగవ రోజున ఉపయోగించే వాహనం. గరుడ వాహనం: బ్రహ్మోత్సవాలు అయిదవ రోజున ఉపయోగించే వాహనం. హనుమంత వాహనం: బ్రహ్మోత్సవాలు ఆరవ రోజున ఉపయోగించే వాహనం. సూర్యప్రభ వాహనం: బ్రహ్మోత్సవాలు ఏడవ రోజున ఉపయోగించే వాహనం. అశ్వ వాహనం: బ్రహ్మోత్సవాలు ఎనిమిదవ రోజున ఉపయోగించే వాహనం. పల్లకి వాహనం: బ్రహ్మోత్సవాలు తొమ్మిదవ రోజున ఉపయోగించే వాహనం. ముత్యాల పందిరి చంద్రప్రభ వాహనం రథము సర్వభూపాల వాహనం హంస వాహనం గజ వాహనం చిత్రమాలిక తిరుమల ఆలయం శ్రీనివాసుని,అమ్మవార్ల ఉత్సవ విగ్రహాలు(మలయప్ప స్వామి) తిరుమల గర్భగుడి ఆనందనిలయంపైన ఉన్న బంగారు గోపురం శ్రీవెంకటేశ్వరా మ్యూజియం తిరుమల ఆలయం రాత్రి దృశ్యం పుష్కరిణి కోనేరు తిరుమల గోపురం, ఆనంద నిలయం శిలాతోరణం మోకాళ్ళమిట్ట గాలి గోపురం, తిరుమల నడకదారి శ్రీవారి ఆభరణాలు అలిపిరి మెట్ట్ల నడకదారి నారాయణాద్రి పైనుండు వైకుంఠం క్యూ కాంప్లెక్స్, ఆలయ గోపురాలు తిరుమల ఆలయం గోపురాలు వనరులు బయటి లింకులు [తిరుమలకు సంబంధించిన ఇతర సమచారాన్ని అందించే వెబ్ సైట్] ఇవి కూడా చూడండి ఆంధ్ర ప్రదేశ్ విశిష్ట దేవాలయాలు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పుణ్యక్షేత్రాల జాబితా మూలాలు వర్గం:ఆంధ్రప్రదేశ్ పర్యాటక ప్రదేశాలు వర్గం:చిత్తూరు జిల్లా పుణ్యక్షేత్రాలు వర్గం:వైష్ణవ దివ్యక్షేత్రాలు వర్గం:తిరుమల వర్గం:చిత్తూరు జిల్లా దర్శనీయ స్థలాలు వర్గం:చిత్తూరు జిల్లా పర్యాటక ప్రదేశాలు వర్గం:రాయలసీమ లోని పుణ్యక్షేత్రాలు వర్గం:తిరుపతి నగరం వర్గం:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ హిందూ దేవాలయాలు
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%AE%E0%B0%B2
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 1083, 2660, 4643, 5687, 7355, 9652, 12042, 14116, 16135, 18680, 20153, 23152, 23816, 25002, 25281, 25474, 25669, 26501, 27107, 27625, 27908, 28840 ], "plaintext_end_byte": [ 1005, 2659, 4642, 5686, 7282, 9651, 12025, 13994, 15904, 18675, 20049, 23151, 23790, 24997, 25280, 25469, 25643, 26500, 26676, 27546, 27878, 28838, 29536 ] }
মুহম্মদ কুদরাত-এ-খুদার রচিত প্রথম গ্রন্থটি কবে প্রকাশিত হয় ?
জগদীশ চন্দ্র বসু
bengali
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
স্যার জগদীশ চন্দ্র বসু (নভেম্বর ৩০, ১৮৫৮ – নভেম্বর ২৩, ১৯৩৭) একজন বাঙালি পদার্থবিদ, উদ্ভিদবিদ ও জীববিজ্ঞানী এবং প্রথম দিকের একজন কল্পবিজ্ঞান রচয়িতা।[1] তাঁর গবেষণা ফলে উদ্ভিদবিজ্ঞানকে সমৃদ্ধ করে তোলে এবং ভারতীয় উপমহাদেশে ব্যবহারিক ও গবেষণাধর্মী বিজ্ঞানের সূচনা করে।[2] ইনস্টিটিউট অব ইলেকট্রিক্যাল অ্যান্ড ইলেকট্রনিক্স ইঞ্জিনিয়ার্স তাঁকে রেডিও বিজ্ঞানের জনক বলে অভিহিত করে।[3] জীবনী প্রাথমিক জীবন ও শিক্ষা thumbnail|left|স্যার জগদীশ চন্দ্র বসু, রয়্যাল ইন্সটিটিউট, লন্ডন, ১৮৯৭ সন। জগদীশ চন্দ্র বসু ১৮৫৮ সালের ৩০শে নভেম্বর ব্রিটিশ ভারতের বেঙ্গল প্রেসিডেন্সি অঞ্চলের ময়মনসিংহে জন্মগ্রহণ করেন। বিক্রমপুরের রাঢ়িখাল গ্রামে তাঁর পরিবারের প্রকৃত বাসস্থান ছিল। [4] তার পিতা ব্রাহ্ম ধর্মাবলম্বী ভগবান চন্দ্র বসু তখন ফরিদপুরের ডেপুটি ম্যাজিস্ট্রেট ছিলেন।[5] এর পূর্বে তিনি ১৮৫৩ থেকে ১৮৫৮ সাল পর্যন্ত ময়মনসিংহ জিলা স্কুলের প্রধান শিক্ষকের দায়িত্ব পালন করেছেন। ভগবান চন্দ্রই এই স্কুলের প্রথম প্রধান শিক্ষক ছিলেন। পরবর্তিতে তিনি বর্ধমান ও অন্যান্য কিছু অঞ্চলের ডেপুটি ম্যাজিস্ট্রেটের দায়িত্ব পালন করেছেন।[6]:৩-১০ ইংরেজ সরকারের অধীনে উচ্চপদস্থ কর্মকর্তা থাকা সত্ত্বেও ভগবান চন্দ্র নিজের ছেলেকে ইংরেজি স্কুলে ভর্তি করাননি। জগদীশ চন্দ্রের প্রথম স্কুল ছিল ময়মনসিংহ জিলা স্কুল। বাংলা স্কুলে ভর্তি করানোর ব্যাপারে তাঁর নিজস্ব যুক্তি ছিল। তিনি মনে করতেন ইংরেজি শেখার আগে এদেশীয় ছেলেমেয়েদের মাতৃভাষা আয়ত্ত করা উচিত। বাংলা স্কুলে পড়ার ব্যাপারটি জগদীশ চন্দ্রের জীবনে যেমন গুরুত্বপূর্ণ প্রভাব বিস্তার করেছে তেমনি বাংলা ভাষাকে সমৃদ্ধ করতেও সাহায্য করেছে। এর প্রমাণ বাংলা ভাষায় রচিত জগদীশের বিজ্ঞান প্রবন্ধগুলো। ভাষার প্রতি বিশেষ মমত্ববোধ ছাড়াও ভগবান চন্দ্র চেয়েছিলেন তার পুত্র দেশের আপামর জনসাধারণের সাথে মিলেমিশে মানুষ হোক এবং তার মধ্যে দেশপ্রেম জাগ্রত হোক।[7] জগদীশ চন্দ্রের পরবর্তী জীবনে তাঁর প্রথম বাংলা স্কুলের অধ্যয় গুরুত্বপূর্ণ ছাপ ফেলেছিল।[n 1] জগদীশ কলকাতার হেয়ার স্কুল থেকে পড়াশোনা করে ১৮৭৯ খ্রিষ্টাব্দে সেন্ট জেভিয়ার্স কলেজ থেকে বিএ পাশ করেন।[5] এই কলেজে ইউজিন ল্যাফন্ট নামক একজন খ্রিষ্টান যাজক প্রাকৃতিক বিজ্ঞানের ওপর তাঁর আগ্রহ বাড়াতে গুরুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন করেন।[4][6]:৩-১০ এরপর তিনি আইসিএস পরীক্ষায় বসার জন্য ইংল্যান্ডে যাওয়ার ইচ্ছা প্রকাশ করলেও ভগবান চন্দ্র এতে রাজী হননি কারণ তিনি চেয়েছিলেন তাঁর পুত্র একজন বিদ্বান হোন।[8] বাবার ইচ্ছা ও তার আগ্রহে তিনি ১৮৮০ সালে চিকিৎসাবিজ্ঞান পাঠের উদ্দেশ্যেই লন্ডনের উদ্দেশ্যে পাড়ি জমান, কিন্তু অসুস্থতার কারণে বেশিদিন এই পড়াশোনা চালিয়ে যেতে পারেননি। তাঁর ভগ্নীপতি আনন্দমোহন বসুর আনুকুল্যে জগদীশ চন্দ্র প্রকৃতি বিজ্ঞান সম্বন্ধে শিক্ষালাভের উদ্দেশ্যে কেমব্রিজের ক্রাইস্ট কলেজে ভর্তি হন। এখান থেকে ট্রাইপস পাশ করেন। ১৮৮৪ খ্রিষ্টাব্দে তিনি লন্ডন বিশ্ববিদ্যালয় থেকে বিএসসি পাঠ সম্পন্ন করেন[9]। কেম্ব্রিজে জন উইলিয়াম স্ট্রাট, ৩য় ব্যারন রেলি, মাইকেল ফস্টার, জেমস ডেওয়ার, ফ্রান্সিস ডারউইন, ফ্রান্সিস মেটল্যান্ড বালফুর, সিডনি ভাইনসের মতো বিখ্যাত বিজ্ঞানসাধকেরা তাঁর শিক্ষক ছিলেন। প্রেসিডেন্সি কলেজে যোগদান ১৮৮৫ খ্রিষ্টাব্দে জগদীশ চন্দ্র ভারতে ফিরে আসেন। তৎকালীন ভারতের গভর্নর-জেনারেল জর্জ রবিনসন, প্রথম মার্কুইস অব রিপন অনুরোধে স্যার অ্যালফ্রেড ক্রফট বসুকে প্রেসিডেন্সি কলেজে পদার্থবিদ্যার অধ্যাপক নিযুক্ত করেন। কলেজের অধ্যক্ষ চার্লস হেনরি টনি এই নিয়োগের বিপক্ষে ছিলেন। শুধু যে তাঁকে গবেষণার জন্য কোন রকম সুবিধা দেওয়া হত না তাই নয়, তিনি ইউরোপীয় অধ্যাপকদের অর্ধেক বেতনেরও কম অর্থ লাভ করতেন।[6]:১১-১৩[10] এর প্রতিবাদে বস্য বেতন নেওয়া বন্ধ করে দেন এবং তিন বছর অবৈতনিক ভাবেই অধ্যাপনা চালিয়ে যান।[6]:১১-১৩[11] দীর্ঘকাল ধরে এই প্রতিবাদের ফলে তাঁর বেতন ইউরোপীয়দের সমতুল্য করা হয়।[5] প্রেসিডেন্সি কলেজে গবেষণার কোন রকম উল্লেখযোগ্য ব্যবস্থা না থাকায় একটি ছোট ঘরে তাঁকে গবেষণার কাজ চালিয়ে যেতে হত। পদে পদে প্রতিকূলতা সত্ত্বেও তাঁর বিজ্ঞান সাধনার প্রতি আগ্রহ ভগিনী নিবেদিতাকে বিস্মিত করেছিল।[n 2] কলেজে যোগ দেওয়ার এক দশকের মধ্যে তিনি বেতার গবেষণার একজন দিকপাল হিসেবে উঠে আসেন। প্রেসিডেন্সি কলেজে অধ্যাপনার প্রথম আঠারো মাসে জগদীশ যে সকল গবেষণা কাজ সম্পন্ন করেছিলেন তা লন্ডনের রয়েল সোসাইটির জার্নালে প্রকাশিত হয়। এই গবেষণা পত্রগুলোর সূত্র ধরেই লন্ডন বিশ্ববিদ্যালয় ১৮৯৬ সালের মে মাসে তাকে ডিএসসি ডিগ্রী প্রদান করে। এই গবেষণাগুলো একটু ভিন্ন আঙ্গিকে বিচার করতে হবে। প্রতিদিন নিয়মিত ৪ ঘণ্টা শিক্ষকতার পর যেটুকু সময় পেতেন তখন তিনি এই গবেষণার কাজ করতেন। তার উপর প্রেসিডেন্সি কলেজে কোন উন্নতমানের গবেষণাগার ছিলনা, অর্থ সংকটও ছিল প্রকট। সীমিত ব্যয়ে স্থানীয় মিস্ত্রীদেরকে শিখিয়ে পড়িয়ে তিনি পরীক্ষণের জন্য উপকরণ প্রস্তুত করতেন। তার এই গবেষণা কর্মগুলোর গুরুত্ব বিবেচনা করেই ইংল্যান্ডের লিভারপুলে বক্তৃতা দেয়ার জন্য ব্রিটিশ অ্যাসোসিয়েশন তাকে আমন্ত্রণ জানিয়েছিল। এই বক্তৃতার সাফল্যের পর তিনি বহু স্থান থেকে বক্তৃতার নিমন্ত্রণ পান। এর মধ্যে ছিল রয়েল ইন্সটিটিউশন, ফ্রান্স এবং জার্মানি। সফল বক্তৃতা শেষে ১৮৯৮ সালের এপ্রিল মাসে তিনি সস্ত্রীক দেশে ফিরে এসেছিলেন। বিবাহ ১৮৮৭ সালে জগদীশচন্দ্র বসুর সাথে অবলার বিয়ে হয়। অবলা ছিলেন ব্রাহ্ম সমাজের বিখ্যাত সংস্কারক দুর্গা মোহন দাসের কন্যা। বিয়ের আগে অবলা বসু কলকাতা মেডিকেল কলেজে ভর্তি হতে চাইলেও তাকে ভর্তি হতে দেয়া হয়নি, কারণ সেখানে তখন মেয়েদের পড়ানো নিষেধ ছিল। ১৮৮২ সালে বঙ্গ সরকারের বৃত্তি নিয়ে অবলা মাদ্রাজে যান পড়াশোনার উদ্দেশ্যে। সেখানে চিকিৎসাবিজ্ঞান অধ্যয়ন শুরু করলেও অসুস্থতার কারণে আবার ফিরে আসতে বাধ্য হন। তাদের বিয়ের সময় জগদীশচন্দ্র বসু আর্থিক কষ্টের মধ্যে ছিলেন। এর মধ্যে আবার তিনি তখন কলেজ থেকে বেতন নিতেন না। এছাড়া জগদীশের বাবার কিছু ঋণ ছিল যার কারণে তার পরিবারকে পথে বসতে হয়। এর মধ্য থেকে অবলা ও জগদীশ অনেক কষ্টে বেরিয়ে আসেন এবং সব ঋণ পরিশোধ করতে সমর্থ হন। সব ঋণ থেকে মুক্তি পাওয়ার পর কিছুদিন মাত্র বসুর পিতা-মাতা জীবিত ছিলেন। গবেষণা কর্ম অতিক্ষুদ্র তরঙ্গ সৃষ্টি ও প্রেরণ জগদীশের আঠারো মাসের সেই গবেষণার মধ্যে মুখ্য ছিল অতিক্ষুদ্র তরঙ্গ নিয়ে গবেষণা। ১৮৯৫ সালে তিনি অতিক্ষুদ্র তরঙ্গ সৃষ্টি এবং কোন তার ছাড়া এক স্থান থেকে অন্য স্থানে তা প্রেরণে সফলতা পান। ১৮৮৭ সালে বিজ্ঞনী হের্‌ৎস প্রতক্ষভাবে বৈদ্যুতিক তরঙ্গের অস্তিত্ব প্রমাণ করেন। এ নিয়ে আরও গবেষণা করার জন্য তিনি চেষ্টা করছিলেন যদিও শেষ করার আগেই তিনি মারা যান। জগদীশচন্দ্র তার অসমাপ্ত কাজ সমাপ্ত করে সর্বপ্রথম প্রায় ৫ মিলিমিটার তরঙ্গ দৈর্ঘ্যবিশিষ্ট তরঙ্গ তৈরি করেন। এ ধরণের তরঙ্গকেই বলা হয়ে অতি ক্ষুদ্র তরঙ্গ বা মাউক্রোওয়েভ। আধুনিক রাডার, টেলিভিশন এবং মহাকাশ যোগাযোগের ক্ষেত্রে এই তরঙ্গের ভূমিকা অনস্বীকার্য। মূলত এর মাধ্যমেই বর্তমান বিশ্বের অধিকাংশ তথ্যের আদান প্রদান ঘটে থাকে। উদ্ভিদ ও প্রাণী জীবনের সাদৃশ্য বক্তৃতাসমূহ ব্রিটিশ অ্যাসোসিয়েশনে বক্তৃতা, লিভারপুল ব্রিটিশ অ্যাসোসিয়েশনে তার বক্তৃতার বিষয় ছিল "অন ইলেকট্রিক ওয়েভ্‌স"। মাত্র ১৮ মাসের মধ্যে করা পরীক্ষণগুলোর উপর ভিত্তি করেই তিনি বক্তৃতা করেন যা ইউরোপীয় বিজ্ঞানীদের চমৎকৃত ও আশ্চর্যান্বিত করে। অশীতিপর বৃদ্ধ বিজ্ঞানী লর্ড কেলভিন বক্তৃতা শোনার পর লাঠিতে ভর দিয়ে এসে জগদীশের স্ত্রী অবলা বসুকে তার স্বামীর সফলতার জন্য অভিবাদন জানান। জগদীশ এবং অবলা দু’জনকেই তিনি তার বাসায় নিমন্ত্রণ করেছিলেন। এই বিষয়ের উপর বিখ্যাত সাময়িকী "টাইম্‌স"-এ একটি রিপোর্ট ছাপা হয় যাতে বলা হয়, "এ বছর ব্রিটিশ অ্যাসোসিয়েশনের সম্মিলনে সবচেয়ে উল্লেখযোগ্য বিষয় হল বিদ্যুৎ-তরঙ্গ সম্পর্কে অধ্যাপক বসুর বক্তৃতা। কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয়ের স্নাতক, কেমব্রিজের এম.এ. এবং লন্ডন বিশ্ববিদ্যালয়ের ডক্টর অফ সাইন্স এই বিজ্ঞানী বিদ্যুৎরশ্মির সমাবর্তন সম্পর্কে যে মৌলিক গবেষণা করেছেন, তার প্রতি ইউরোপীয় বিজ্ঞানী মহলে আগ্রহ জন্মেছে। রয়্যাল সোসাইটি বিদ্যুৎরশ্মির তরঙ্গদৈর্ঘ্য ও প্রতিসরাঙ্ক নির্ণয়ের গবেষণাপত্রের ভূয়সী প্রশংসা করেছে।" এই বক্তৃতা বিষয়ে পারসন্‌স ম্যাগাজিন লিখেছিল: “বিদেশী আক্রমণে ও অন্তর্দ্বন্দ্বে বহুবছর ধরে ভারতে জ্ঞানের অগ্রগতি ব্যাহত হয়ে চলেছিল... প্রবল বাধা-বিপত্তির মধ্যে গবেষণা চালিয়ে একজন ভারতীয় অধ্যাপক আধুনিক বিজ্ঞানের জগতেও বিশেষ উল্লেখযোগ্য কাজের নজির রেখেছেন। বিদ্যুৎরশ্মি বিষয়ে তার গবেষণাপত্র ব্রিটিশ অ্যাসোসিয়েশনে পঠিত হবার সময় তা ইউরোপীয় জ্ঞানী-গুণীমহলে প্রবল আলোড়নের সৃষ্টি করেছে। তাঁর ধৈর্য ও অসাধারণ শক্তির প্রশংসা করতেই হয়- অন্ততঃ যখন ভাবি যে তিনি মাত্র ১৮ মাসের মধ্যে বিদ্যুতের মতো অত্যন্ত দুরূহ বিভাগের ছয়টি উল্লেখযোগ্য গবেষণা শেষ করেছেন।” রয়্যাল ইন্সটিটিউশনে সান্ধ্য বক্তৃতা লিভারপুলে বক্তৃতার পর তার আরও সাফল্য আসে। এর মধ্যে উল্লেখযোগ্য ছিল রয়্যাল ইন্সটিটিউশনে সান্ধ্য বক্তৃতা দেয়ার নিমন্ত্রণ। এই বক্তৃতাটি আনুষ্ঠানিকভাবে "ফ্রাইডে ইভনিং ডিসকোর্স" নামে সুপরিচিত ছিল। এই ডিসকোর্সগুলোতে আমন্ত্রিত হতেন একেবারে প্রথম সারির কোন আবিষ্কারক। সে হিসেবে এটি জগদীশচন্দ্রের জন্য একটি দুর্লভ সম্মাননা ছিল। ১৮৯৮ সালের জানুয়ারি ১৯ তারিখে প্রদত্ত তার এই বক্তৃতার বিষয় ছিল "অন দ্য পোলারাইজেশন অফ ইলেকট্রিক রেইস" তথা বিদ্যুৎরশ্মির সমাবর্তন। এই বক্তৃতার সফলতা ছিল সবচেয়ে বেশি। বায়ুতে উপস্থিত বেশ কিছু বিরল গ্যাসের আবিষ্কারক হিসেবে খ্যাত বিজ্ঞানী লর্ড র‌্যালে তার বক্তৃতা শুনে এবং পরীক্ষাগুলো দেখে এতোটাই বিস্মিত হয়েছিলেন তার কাছে সবকিছু অলৌকিক মনে হয়েছিল। তিনি এ সম্পর্কে বলেছিলেন, "এমন নির্ভুল পরীক্ষা এর আগে কখনও দেখিনি- এ যেন মায়াজাল"। এই বক্তৃতার সূত্র ধরেই বিজ্ঞানী জেমস ডিউয়ার-এর সাথে জগদীশচন্দ্রের বন্ধুত্ব সৃষ্টি হয়। ডিউয়ার গ্যাসের তরলীকরণের পদ্ধতি উদ্ভাবনের জন্য বিখ্যাত। এই বক্তৃতা সম্বন্ধে "স্পেক্টেটর" পত্রিকায় লিখা হয়েছিল, "একজন খাঁটি বাঙালি লন্ডনে সমাগত, চমৎকৃত ইউরোপীয় বিজ্ঞানীমণ্ডলীর সামনে দাঁড়িয়ে আধুনিক পদার্থবিজ্ঞানের অত্যন্ত দুরূহ বিষয়ে বক্তৃতা দিচ্ছেন- এ দৃশ্য অভিনব।" এই বক্তৃতার পর ফ্রান্স এবং জার্মানি থেকে আমন্ত্রণ আসে এবং তিনি সেখানে কয়েকটি বক্তৃতা দেন। সবখানেই বিশেষ প্রশংসিত হন। বিশিষ্ট বিজ্ঞানী ও অধ্যাপক কর্ন তার বন্ধু হয়ে যায় এবং তিনি ফ্রান্সের বিখ্যাত বিজ্ঞান সমিতি Société de Physique-এর সদস্য মনোনীত হন। সুখ্যাতি বিজ্ঞান শিক্ষাদানের ক্ষেত্রে জগদীশ চন্দ্রের সফলতার কথা কর্মজীবন অংশেই উল্লেখিত হয়েছে। এছাড়া তিনি বিজ্ঞান গবেষণায়ও প্রভূত সাফল্য অর্জন করেছিলেন যার জন্য তার সুখ্যাতি তখনই ছড়িয়ে পড়েছিল। বাঙালিরাও বিজ্ঞান গবেষণার ক্ষেত্রে নিউটন-আইনস্টাইনের চেয়ে কম যায়না তিনি তা প্রমাণ করেন। জগদীশ চন্দ্র যে গ্যালিলিও-নিউটনের সমকক্ষ বিজ্ঞানী তার স্বীকৃতি দিয়েছিল লন্ডনের ডেইলি এক্সপ্রেস পত্রিকা, ১৯২৭ সালে। আর আইনস্টাইন তার সম্পর্কে নিজেই বলেছেন: “জগদীশচন্দ্র যেসব অমূল্য তথ্য পৃথিবীকে উপহার দিয়েছেন তার যে কোনটির জন্য বিজয়স্তম্ভ স্থাপন করা উচিত।” রবীন্দ্রনাথ ঠাকুর ঋষিতুল্য বিজ্ঞানী জগদীশচন্দ্র বসু সম্পর্কে বলেছেন: “ভারতের কোনও বৃদ্ধ ঋষির তরুণ মূর্তি তুমি হে আর্য আচার্য জগদীশ।” সম্মাননা নাইটহুড, ১৯১৬ রয়েল সোসাইটির ফেলো, ১৯২০ ভিয়েনা একাডেমি অফ সাইন্স-এর সদস্য, ১৯২৮ ভারতীয় বিজ্ঞান কংগ্রেস-এর ১৪তম অধিবেশনের সভাপতি, ১৯২৭ লিগ অফ ন্যাশন্‌স কমিটি ফর ইনটেলেকচুয়াল কো-অপারেশন -এর সদস্য ন্যাশনাল ইনস্টিটিউট অফ সাইন্সেস অফ ইন্ডিয়া-এর প্রতিষাঠাতা ফেলো। এর বর্তমান নাম ইন্ডিয়ান ন্যাশনাল সাইন্স একাডেমি। ১৯৩৭ সালের ২৩ শে নভেম্বর এই বিশ্ববরেণ্য বিজ্ঞানী মৃত্যু বরণ করেন। ১৯৫৮ সালে জগদীশ চন্দ্রের শততম জন্মবার্ষিকী উদ্যাপন উপলক্ষ্যে পশ্চিমবঙ্গ সরকার "JBNSTS" নামে একটি বৃত্তি প্রদান আরম্ভ করেন। রচনাবলী বাংলা ভাষায় অব্যক্ত ইংরেজি ভাষা Responses in the Living and Non-living (১৯০২) Plant Responses as a Means of Physiological Investigations (১৯০৬) Comparative Electrophysiology (১৯০৭) Physiology of the Asent of Sap (১৯২৩) Physiology of Photosynthesis (১৯২৪) Nervous Mechanism of Plants (১৯২৫) Collected Physical Papers (১৯২৭) Motor Mechanism of Plants (১৯২৮) Growth and Tropic Movement in Plants (১৯২৯) পাদটীকা তথ্যসূত্র আরো পড়ুন J.M. Payne & P.R. Jewell, "The Upgrade of the NRAO 8-beam Receiver," in Multi-feed Systems for Radio Telescopes, D.T. Emerson & J.M. Payne, Eds. San Francisco: ASP Conference Series, 1995, vol. 75, p.144 Fleming, J. A. (1908). . London: New York and. বহিঃসংযোগ Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. , web.mit.edu Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. at www.ieeeghn.org Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. at www.infinityfoundation.com Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. at Project Gutenberg at Internet Archive Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. বিষয়শ্রেণী:১৮৫৮-এ জন্ম বিষয়শ্রেণী:১৯৩৭-এ মৃত্যু বিষয়শ্রেণী:বাঙালি পদার্থবিজ্ঞানী বিষয়শ্রেণী:ব্রিটিশ ভারতীয় বিজ্ঞানী বিষয়শ্রেণী:উদ্ভাবক বিষয়শ্রেণী:বাংলার নবজাগরণ বিষয়শ্রেণী:কেমব্রিজ বিশ্ববিদ্যালয়ের প্রাক্তন শিক্ষার্থী বিষয়শ্রেণী:ভারতীয় নাইট
https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9C%E0%A6%97%E0%A6%A6%E0%A7%80%E0%A6%B6%20%E0%A6%9A%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%B0%20%E0%A6%AC%E0%A6%B8%E0%A7%81
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 355, 654, 1493, 2834, 4323, 5321, 5588, 5940, 6113, 6497, 7641, 12538, 12979, 20421, 20753, 21568, 22627, 26117, 26359, 27424 ], "plaintext_end_byte": [ 294, 563, 1464, 2735, 4281, 5254, 5549, 5904, 6066, 6393, 7615, 12471, 12690, 20370, 20708, 21374, 22519, 26038, 26258, 27423, 27623 ] }
నూజివీడు నుండి ఒంగోలు కి ఎంత దూరం?
నూజివీడు
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
నూజివీడు, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని కృష్ణా జిల్లా లోని ఒక ముఖ్య పట్టణం. పిన్ కోడ్ నం.521 201. ఎస్‌టిడి కోడ్ నం. = 08656. నూజివీడు పట్టణ చరిత్ర నూజివీడు, కృష్ణా జిల్లా, ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో ఒక మునిసిపాలిటి హోదా కలిగిన పట్టణం. నూజివీడు పట్టణo పేరు వెనుక చరిత్ర పూర్వం రాజుల పరిపాలనలో ఈ పట్టణం ఉండేది. నూజివీడు రాజుల కోట నుండి విజయనగర ఆస్థానం వరకు ఒక సొరంగం ఉండేది.అది ప్రస్తుతం కరెంటు ఆఫీసుగా ఉన్న రాజుల కోటకు ఆగ్నేయంగా ఉండేది.ఈ కోట కోడిగుడ్డు సొన మరియు మినుప పిండి సున్నం వేసి నిర్మించారు. తరువాత ఆ కోటలో ఆ.ప్ర సాంఘిక సంక్షేమ పాఠశాల బాయ్స్ ని గోవర్నమెంట్ ఉంచింది సీ ఆర్ డీ ఏ ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాజధాని ప్రాంత అభివృద్ధి ప్రాధికార సంస్థ (సీఆర్‌డీఏ) పరిధిలోకి వస్తున్న మండలాలు, గ్రామాలను ప్రభుత్వం విడిగా గుర్తిస్తూ ఉత్తర్వులు జారీచేసింది. ప్రస్తుతం గుర్తించిన వాటిలోని చాలా గ్రామాలు వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్నాయి. గతంలో వీజీటీఎం పరిధిలో ఉన్న వాటితోపాటుగా ఇప్పుడు మరిన్ని కొన్ని గ్రామాలు చేరాయి. సీఆర్‌డీఏ పరిధిలోకి వచ్చే గుంటూరు, కృష్ణా జిల్లాల్లోని మండలాలు, గ్రామాలను గుర్తిస్తూ పురపాలక శాఖ ముఖ్య కార్యదర్శి ద్వారా ఉత్తర్వులు జారీ అయ్యాయి.[1] కృష్ణా జిల్లాలోని మండలాలు, గ్రామాలు విజయవాడ రూరల్ మండలం పరిధితో పాటు, పట్టణ పరిధిలోకి వచ్చే ప్రాంతం. విజయవాడ అర్బన్ మండలం పరిధిలోని మండలం మొత్తంతో పాటు అర్బన్ ఏరియా కూడా. ఇబ్రహీంపట్నం మండలం మొత్తంతో పాటు అర్బన్ ప్రాంతం, పెనమలూరు మండలం పరిధితో పాటు అర్బన్ ఏరియా, గన్నవరం మండలంతో పాటు అర్బన్ ఏరియా, ఉంగుటూరు మండలంతో పాటు అర్బన్ ఏరియా, కంకిపాడుతో పాటు అర్బన్ ఏరియా, ఉయ్యూరుతో పాటు అర్బన్ ఏరియా, జి.కొండూరు మండలంతో పాటు అర్బన్ ఏరియా, కంచికచర్ల మండలంతో పాటు అర్బన్ ఏరియా, వీరుళ్లపాడు మండలంతో పాటు అర్బన్ ఏరియా, పెనుగంచిప్రోలు మండల పరిధిలోని కొంతభాగంతో పాటు శనగపాడు గ్రామం ఉన్నాయి. నూజివీడు మండలం నూజివీడు మండలంలోని అన్నవరం, ఎనమడాల, గొల్లపల్లె, జంగంగూడెం, తుక్కులూరు, దేవరగుంట, నూజివీడు, పల్లెర్లమూడి, పొలసనపల్లె, పోతురెడ్డిపల్లె, బాతులవారిగూడెం, బూరవంచ, మర్రిబందం, మీర్జాపురం, ముక్కొల్లుపాడు, మొర్సపూడి, మోక్షనరసన్న పాలెం, రామన్నగూడెం, రావిచెర్ల, వెంకాయపాలెం, వేంపాడు, సంకొల్లు, సీతారాంపురం మరియు హనుమంతుని గూడెం, ఉషాబాలానగర్ గ్రామాలు ఉన్నాయి. నూజివీడు పట్టణ భౌగోళికం [2] సముద్రమట్టానికి 28 మీ. ఎత్తు Time zone: IST (UTC+5:30). నూజివీడు పట్టణం విజయవాడకి 50 కి.మీ దూరములో ఉంది. సమీప గ్రామాలు బోరవంచ 4 కి.మీ, తుక్కులూరు 4 కి.మీ, అన్నవరం 4 కి.మీ, వెంకటాయపాలెం 5 కి.మీ, రామన్నగూడెం 5 కి.మీ, చాట్రాయి 30 కి.మీ, తుమ్మగూడెo 20 కి.మీ సమీప మండలాలు ముసునూరు, అగిరిపల్లి, రెడ్డిగూడెం, విస్సన్నపేట రవాణా సౌకర్యాలు: నూజివీడు, విస్సన్నపేట, ధర్మాజీగూడెం నుండి రోడ్దురవాణా సౌకర్యం ఉంది. రైల్వేస్టేషన్; ఏలూరు, విజయవాడ 43 కి.మీ పట్టణంలోని విద్యా సౌకర్యాలు కళాశాలలు ఐ.ఐ.ఐ.టి నూజివీడు:- ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్ర మాజీ ముఖ్య మంత్రి అయిన వై.యస్.రాజశేఖర రెడ్డి గారిచే పేద విద్యార్థుల కోసం స్థాపింపబడిన ప్రతిష్ఠాత్మకమైన రాజీవ్ గాంధీ సాంకేతిక వైఙ్ఞానిక విశ్వవిద్యాలయం. దర్మా అప్పారావు కాలేజీ:- ప్రతి యేడూ డీఏఆర్ కాలేజీలో బాస్కెట్ బాల్ పోటీలు, బాయ్స్ ఉన్నత పాఠశాలలో కబడ్డీ పోటీలు చాలా పెద్ద స్థాయిలో జరుగుతాయి. ఆచార్య నాగార్జునా యునివర్శిటీ ఉన్నత విద్యా కేంద్రము సారథి కాలేజ్ ఆఫ్ ఇంజినీరింగ్ పాఠశాలలు శ్రీ దత్తాత్రేయ యోగ,వ్యాయామ పాఠశాల:- ఈ పాఠశాలకు చెందిన తల్లాప్రగడ సాయిప్రసన్నలక్ష్మి, స్థానిక సిద్ధార్ధ డిగ్రీ కళాశాలలో డిగ్రీ మొదటి సంవత్సరం చదువుచున్నది. ఈమె తన తండ్రి, యోగా గురువు శ్రీ కుమార్ శిక్షణలో పలు ప్రదర్శనలిచ్చింది. ఇటీవల తూర్పుగోదావరి జిల్లాలోని తాటిపాకలో ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర యోగా అసోసియేషన్ నిర్వహించిన యోగా పోటీలలో జూనియర్ విభాగంలో పాల్గొన్న ఈమె, తృతీయస్థానం సంపాదించింది. ఈ విజయం సాధించిన ఆమె, జాతీయస్థాయి యోగా పోటీలకు ఎంపికైనది. ఈ పోటీలలోనే ఈ పాఠశాలకు చెందిన శ్రీకుమార్ అను విద్యార్థి పంచమస్థానంలో నిలిచాడు. [7] సెయింట్ ఆన్స్ ఎస్. డీ. యె నూజివీడు పట్టణంలోని కోటావారిగూడెం ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలో ఎస్.జి.టి.గా పనిచేయుచున్న శ్రీమతి కొత్తూరి సుశీలకుమారి, జాతీయ ఉత్తమ ఉపాధ్యాయిని పురస్కారానికి ఎంపికైనారు. విద్యారంగంలో సైన్సు ప్రయోగాలు, కళాధార విద్య, కుట్లు, అల్లికలు, పెయింటింగ్, హెర్బేరియం, వేలిముద్రలతో బొమ్మలు, అగ్గిపుల్లలు, ఐస్ క్రీం పుల్లల నమూనాలు, ప్రాజెక్టు పనులు, అత్యుత్తమ బోధనకుగాను, ఈమె జాతీయ పురస్కారానికి ఎంపికైనారు. 2014, సెప్టెంబరు-3వ తేదీనాడు, దేశ ఉన్నతాధికారులతో సమావేశం, 4వ తేదీన ప్రధానమంత్రి ఆహ్వానంతో, మానవ వనరుల అభివృద్ధిశాఖ మంత్రిగారితో కలిసి మద్యాహ్న భోజనం, ఐదవ తేదీన ఢిల్లీలోని విఙాన భవనంలో రాష్ట్రపతి ప్రణబ్ ముఖర్జీ చేతులమీదుగా పురస్కార స్వీకరణ, మొగల్ గార్డెన్స్ సందర్శన, మొదలగు కార్యక్రమాలతో గూడిన షెడ్యూలును వీరికి పంపినారు. [3] ఆంధ్ర ప్రదేశ్ పభుత్వ సాంఘిక సంక్షేమ శాఖ బాలికల గురుకుల పాఠశాల/కళాశాల:-నూజివీడు పట్టణ శివార్లలోని అన్నవరం రహదారిపై నిర్మించిన ఈ పాఠశాల, కళాశాలల నూతన భవనాన్ని, 2015,ఆగస్టు-8వ తేదీనాడు ప్రారంభించారు. [6] ఎం.పి.ఎం.పి.ఎస్.ఎస్.కె.హెచ్.పాఠశాల:- ఈ పాఠశాలలో ఉపాధ్యాయులుగా పనిచేయుచున్న శ్రీ కొత్తపల్లి లోకారాజును, హైదరాబాదులోని ఆల్ ది బెస్ట్ ఆర్ట్స్ ఎకాడమీ అను సంస్థ, రాష్ట్రస్థాయిలో, ఉత్తమ ఉపాధ్యాయ పురస్కారానికి ఎంపికచేసింది. శ్రీ పొట్టి శ్రీరాములు తెలుగు విశ్వ విద్యాలయం ఇటీవల నిర్వహించిన ఒక కార్యక్రమంలో వీరికి ఈ పురస్కారం అందజేసినారు. [8] పట్టణంలోని మౌలిక వసతులు ఎలక్ట్రిసిటీ పవర్ హవుస్ ఉంది. విద్యుత్ నిరంతర సరఫరా కలదు వ్యవసాయం మరియు సాగునీటి సౌకర్యం నూజివీడు పట్టణ పరిపాలన నూజివీడు పట్టణంలోని దర్శనీయ ప్రదేశములు/దేవాలయాలు శ్రీ వరసిద్ధి విఘ్నేశ్వరస్వామివారి ఆలయం:- నూజివీడు పట్టణంలోని గొడుగువారిగూడెంలో నెలకొన్న ఈ ఆలయంలో, 2017,మార్చి-4వతేదీ శనివారంనాడు, విగ్రహ, ధ్వజస్థంభ ప్రతిష్ఠా మహోత్సవంలో భాగంగా, అష్టలక్ష్మీపూజ మొదలగు ప్రత్యేకపూజలు నిర్వహించారు. ధ్వజస్థంభానికి గ్రామోత్సవం నిర్వహించారు. అనంతరం మహా నివేదన, మహా మంత్రపుష్పం మొదలగు పూజలు చేపట్టినారు. 5వతేదీ ఆదివారం ఉదయం తోరణబంధన, ఆలయ ప్రవేశం, ధ్వజస్థంభ, విగ్రహ ప్రతిష్ఠలు నిర్వహించారు. [10] శ్రీ దుర్గా మల్లేశ్వరస్వామివారి ఆలయం, (శివాలయం):- నుజివీడు పట్టణంలో బస్సుస్టాండ్ రహదారిలో ఉన్న ఈ ఆలయంలో ప్రతి సంవత్సరం, మహాశివరాత్రి ఉత్సవాలు వైభవంగా నిర్వహించెదరు. [9] కోట శివాలయం:- నుజివీడు పట్టణంలో డి.ఏ.ఆర్.రహదారిపై ఉన్న ఈ ఆలయంలో ప్రతి సంవత్సరం, మహాశివరాత్రి ఉత్సవాలు వైభవంగా నిర్వహించెదరు. [9] శ్రీ రామలింగేశ్వరస్వామివారి ఆలయం:- స్థానిక ఎం.ఆర్.అప్పారావు కాలనీలో వేంచేసియున్న ఈ అలయంలో ధ్వజస్థంభ, నవగ్రహ విగ్రహ ప్రతిష్ఠా మహోత్సవం, 2016,జూన్-19వతేదీ సోమవారంనాడు, వేదపండితుల పర్యవేక్షణలో వైభవంగా నిర్వహించినారు. ఈ సందర్భంగా మండప దేవతా పూజలు, హోమాలు నిర్వహించినారు. అనంతరం విచ్చేసిన భక్తులకు అన్నసంతర్పణ నిర్వహించినారు. [12] శ్రీ వెంకటాచల స్వామివారి దేవాలయము:- ఈ ఆలయానికి సుంకొల్లు గ్రామములో 32.32 ఎకరాలలో విస్తరించియున్న ఒక చెరువు ఉంది. ఈ చేపల చెరువును, మూడు సంవత్సరాలకొకసారి వేలం వేసి, వచ్చిన ఆదాయాన్ని దేవస్థానానికి అందించెదరు. శ్రీ ధన్వంతరీస్వామివారి ఆలయం:- నూజివీడు పట్టణ శివారులలో ఉన్న ఈ ఆలయంలో, 2014, ఆగస్టు-23, శ్రావణ శనివారం నాడు, శనిత్రయోదశి, మాస శివరాత్రి ప్రత్యేకపూజలు వైభవంగా నిర్వహించారు. వేదపండితుల ఆచార్యత్వంలో గణపతి ఆరాధన, ధన్వంతరీ విశిష్టపూజ, మహాన్యాసం, రుద్ర, పురుష, శ్రీసూక్త విధంగా పంచాయతన అభిషేకం, బిల్వదళ అష్తోత్తర శతనామార్చన, అంబికా సహస్రనామ పుష్ప, కుంకుమపూజలు నిర్వహించారు. మానవాళికి సర్వ అరిష్టములు తొలగి, సకల కార్య విజయం సిద్ధించవలనని, ఈ పూజలు నిర్వహించారు. [3] శ్రీ సీతారామస్వామివారి ఆలయం:- గ్రామీణ నూజివీడులో ఉన్న ఈ ఆలయంలో, శ్రీరామనవమి సందర్భంగా, స్వామివరి 101వ వార్షిక కళ్యాణ మహోత్సవాలు, 2015,మార్చి-26వ తేదీ గురువారం నుండి 30వ తేదీ సోమవారం వరకు నిర్వహించెదరు. 26వ తేదీ గురువారం ఉదయం 8 గంటలకు హనుమత్పతాకోత్సవం, స్వామివారిని పెళ్ళికుమారుని చేయుట, అంకురార్పణ, యాగశాల ప్రవేశం, రాత్రికి హనుమద్వాహన అలంకారం చేయుదురు. 27వ తేదీ శుక్రవారం ఉదయం, శ్రీ సీతా జననం, సాయంత్రం కోలాటం, "శ్రీరామ జయరామ" సామూహిక గానం, ఎదురుకోలు ఉత్సవం నిర్వహించెదరు. 28వ తేదీ శనివారం ఉదయం శ్రీరామ జననం, మద్యాహ్నం శ్రీ సీతారామ కళ్యాణం, రాత్రికి గరుడోత్సవం, నాదస్వర కచేరీ నిర్వహించెదరు. 29వ తేదీ ఆదివారం నాడు, శ్రీ సీతారామ పట్టాభిషేకం, రాత్రికి కుబేర పుష్పక వాహనం, నాదస్వర కచేరీ మొదలగు కారక్రమాలు నిర్వహించెదరు. 30వ తేదీ సోమవారం నాడు పూర్ణాహుతి, రాత్రికి డోలోత్సవం మరియు ఏకాంతసేవ చేసెదరు. 31వ తేదీ నాడు నారాయణ సేవాకార్యక్రమం నిర్వహించెదరు. [5] శ్రీ కోట మహిషాసురమర్ధని అమ్మవారి ఆలయం. శ్రీ పాండురంగస్వామివారి ఆలయం. అడవి ఆంజనేయస్వామి ఆలయము. ఆయ్యప్పస్వామి దేవాలయము. సరస్వతి దేవాలయము:- ఆంధ్ర ప్రదేశ్‌లో కేవలము రెండు సరస్వతీదేవి ఆలయములు మాత్రమే వున్నవి, ఒకటి బాసర అయితే రెండవది నూజివీడు. చూడవలసిన ప్రదేశలు నూజివీడు జమీందారులచే నిర్మించబడిన కుక్కల గేటు మరియు గుర్రం గేటు పట్టణంలో చెప్పుకోదగిన ప్రముఖ కట్టడములు. ప్రధానమైన పంటలు నూజివీడు మామిడి తోటలకు బాగా పేరున్న ప్రదేశము. పలు వందల రకాల మామిడి పళ్ళు ఇక్కడ లభించును. ఇక్కడి మామిడి పళ్ళు దేశ, విదేశాలలోని పలు ప్రాంతములకు ఎగుమతి చేయబడుచున్నవి. ప్రసిద్ధి చెందిన "నూజివీడు చిన్న రసం" పళ్ళకు నూజివీడు పుట్టినిల్లు. గామంలో ప్రధాన వృత్తులు వ్యవసాయం, తోటల పెంపకము నూజివీడు పట్టణ ప్రముఖులు ఎస్.వి. రంగారావు మాలతీ చందూర్ బొబ్బిలి కొండలరావు ఎం యెస్ ఎన్ ఎం కె శర్మ ఎం.ఆర్. అప్పారావుగా ప్రసిద్ధిచెందిన మేకా రంగయ్య అప్పారావు మేకా ప్రతాప్ అప్పారావు శాసన సభ్యుడు వై.యస్.ర్ కాంగ్రేస్ పార్టీ పాలడుగు వెంకట్రావు మాజీ శాసనసభ్యుడు కాంగ్రేస్ పార్టీ కోటగిరి హనుమంతరావు మాజీ శాసన సభ్యుడుతెలుగు దేశం చిన్నం రామకోటయ్య గారు మాజీ శాసన సభ్యుడు తెలుగుదేశం పార్టీ నూజివీడు పట్టణ విశేషాలు నూజివీడు వీణలు నూజివీడు మామిడిపండ్లకే కాదు, వీణల తయారీకి గూడా ప్రసిద్ధి. పట్టణంలోని వెంకటేశ్వర కోవెల ప్రాంతములో వీణల తయరీ దుకాణాలు ఉన్నాయి. ఇక్కడ తయారుచేసిన వీణలకు, దేశంలోనే కాదు విదేశాలలో గూడా ప్రాచుర్యం ఉన్నది. రాజులకాలంలో ప్రారంభించిన వీణల తయారీదారులు ఇప్పటికీ తమ వృత్తిని కొనసాగించుచున్నారు. ఇందులో ప్రావీణ్యం సాధించిన షేక్ మాబు కు, 2017,మే-23న, దత్తపీఠ విద్వాన్ పురస్కారం లభించడం విశేషం. ఈ పురస్కారాన్ని వీరు దత్త పీఠాధిపతి శ్రీ గణపతి సచ్చిదానందస్వామి చేతుల మీదుగా అందుకున్నారు. తన తండ్రి శ్రీ షేక్ మీరాసాహెబ్ దగ్గర సుమారు 30 సంవత్సరాల క్రితం వీణల తయారీని నేర్చుకున్న మాబు, వివిధ వీణల తయారీలో తనదైన ముద్ర వేసి పలువురి ప్రశంసలనందుకున్నారు. 2013లో ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర హ్యాండీక్రాఫ్ట్స్ డెవలప్‌మెంట్ కార్పొరేషన్ నిర్వహించిన పోటీలలో వీరు తయారు చేసిన మయూర వీణకు ప్రథనస్థానం లభించినది. గుంటూరులోని వాగ్దేవి సంగీత నిలయం తరఫున 2017/ఫిబ్రవరిలో వీరు సన్మానం పొందినారు. సరస్వతి, మయూర, విపంచి, డ్రాగన్, ఫోల్డింగ్, గోటు, మధుర వీణల తయారీలో వీరు నిష్ణాతులు. ఈ తండ్రీకొడుకులు రూపొందిన వీణలను ప్రముఖ వీణ చిట్టిబాబు, మంగళంపల్లి బాలమురళీకృష్ణ, నేదునూరి కృష్ణమూర్తి, ద్వారం భవన్నారాయణ, డాక్టర్ పినాకపాణి, శ్యాంసుందర్ వంటి ఎందరో విద్వాంసులు తమ కచేరీలకు కొనుగోలు చేసేవారు. వీరి నుండి ప్రశంసలు అందుకున్నారు. జాతీయస్థాయిలో ప్రధమస్థానం అందుకోవడమే తన లక్ష్యమని వీరి అభిలాష అని వీరు తెలియజేయుచున్నారు. [11] నూజివీడు శాసనసభ నియోజకవర్గం పూర్తి వ్యాసం నూజివీడు శాసనసభ నియోజకవర్గంలో చూడండి. బయటి లింకులు వనరులు వెలుపలి లింకులు [2] ఈనాడు కృష్ణా; 2014, ఆగస్టు-17; 2వపేజీ. [3] ఈనాడు కృష్ణా; 2014, ఆగస్టు-24; 4వపేజీ. [4] ఈనాడు కృష్ణా; 2014 [5] ఈనాడు కృష్ణా; 2015,మార్చి-25; 10వపేజీ. [6] ఈనాడు అమరావతి; 2015,ఆగస్టు-9; 20వపేజీ. [7] ఈనాడు అమరావతి; 2016,ఫిబ్రవరి-9; 14వపేజీ. [8] ఈనాడు అమరావతి/నూజివీడు; 2016,డిసెంబరు-2; 2వపేజీ. [9] ఈనాడు అమరావతి/నూజివీడు; 2017,ఫిబ్రవరి-25; 2వపేజీ. [10] ఈనాడు అమరావతి/నూజివీడు; 2017,మార్చి-6; 2వపేజీ. [11] ఈనాడు అమరావతి/నూజివీడు; 2017,మే-30; 1వపేజీ. [12] ఈనాడు అమరావతి/నూజివీడు; 2017,జూన్-20; 1వపేజీ. వర్గం:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ నగరాలు మరియు పట్టణాలు వర్గం:కృష్ణా జిల్లా కథా రచయితలు
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%82%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B1%81
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 540, 808, 1223, 2079, 2189 ], "plaintext_end_byte": [ 539, 803, 1212, 2064, 2187, 2229 ] }
apakah yang dimaksud dengan dunia maya?
Dunia maya
indonesian
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 41 ], "minimal_answers_end_byte": [ 193 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Dunia maya (English: cyberspace) adalah media elektronik dalam jaringan komputer yang banyak dipakai untuk keperluan komunikasi satu arah maupun timbal-balik secara online (terhubung langsung). Dunia maya ini merupakan integrasi dari berbagai peralatan teknologi komunikasi dan jaringan komputer (sensor, tranduser, koneksi, transmisi, prosesor, signal, pengontrol) yang dapat menghubungkan peralatan komunikasi (komputer, telepon genggam, instrumentasi elektronik, dan lain-lain) yang tersebar di seluruh penjuru dunia secara interaktif. Kata "cyberspace" (dari cybernetics dan space) berasal dan pertama kali diperkenalkan oleh penulis novel fiksi ilmiah, William Gibson dalam buku ceritanya, "Burning Chrome", 1982 dan menjadi populer pada novel berikutnya, Neuromancer, 1984 yang menyebutkan bahwa: “Cyberspace. A consensual hallucination experienced daily by billions of legitimate operators, in every nation, by children being taught mathematical concepts... A graphic representation of data abstracted from the banks of every computer in the human system. Unthinkable complexity. Lines of light ranged in the nonspace of the mind, clusters and constellations of data. Like city lights, receding.” Referensi Irvine, Martin. , retrieved 2006-07-19. Oliver Grau: Virtual Art. From Illusion to Immersion, MIT-Press, Cambridge 2003. (4 Auflagen). Sterling, Bruce. The Hacker Crackdown: Law and Disorder On the Electronic Frontier. Spectra Books, 1992. Zhai, Philip. Get Real: A Philosophical Adventure in Virtual Reality. New York: Rowman & Littlefield Publishers, 1998. David Koepsell, The Ontology of Cyberspace, Chicago: Open Court, 2000. Christine Buci-Glucksmann, "L’art à l’époque virtuel", in Frontières esthétiques de l’art, Arts 8, Paris: L’Harmattan, 2004 Cyberculture, The key Concepts, diedit oleh David Bell, Brian D.Loader, Nicholas Pleace and Douglas Schuler Slater, Don 2002, 'Social Relationships and Identity Online and Offline', dalam L.Lievrouw and S.Livingston (eds), The Handbook of New Media, Sage, London, pp533–46. Pranala luar oleh John Perry Barlow oleh Johann Steininger oleh Albert Benschop oleh Richard Thieme oleh Philip Zhai Kategori:Internet Kategori:Era informasi
https://id.wikipedia.org/wiki/Dunia%20maya
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 317, 453, 551, 835, 972, 1029 ], "plaintext_end_byte": [ 281, 443, 550, 823, 944, 1017, 1188 ] }
berapakah luas Amerika ?
Daftar negara menurut luas wilayah
indonesian
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Berikut ini adalah daftar negara-negara di dunia menurut luas wilayahnya. Ukuran-ukuran diberikan dalam satuan metrik SI. Daerah-daerah ketergantungan ditunjukkan bersama dengan negara utamanya; total luas wilayah juga ditunjukkan, namun daftar ini disusun berdasarkan luas wilayah Daftar negara menurut luas wilayah Negara-negara berikut disusun menurut luas wilayah, termasuk provinsi-provinsi di luar tetapi tidak termasuk daerah kekuasaan. Catatan Ke-196 negara di daftar ini adalah negara anggota PBB ditambah dengan Taiwan, Vatikan dan Kosovo. Daftar ini juga termasuk 11 negara yang mempunyai total 66 daerah tergantung (dependency), di mana 23 di antaranya tidak ditinggali secara permanen dan oleh karena itu tidak ada dalam daftar negara menurut jumlah penduduk. Totalnya adalah 259 negara dan daerah tergantung. Keterangan Uni Afrika luasnya 29.797.500 km2 , dan merupakan negara terbesar di dunia jika dihitung sebagai satu negara. Sumber header to force TOC CIA World Factbook, diakses 10 Desember 2012. Lihat pula Daftar Negara Daftar negara menurut jumlah penduduk Daftar negara menurut kepadatan penduduk Daftar negara menurut benua Daftar negara menurut masa pembentukan Luas wilayah
https://id.wikipedia.org/wiki/Daftar%20negara%20menurut%20luas%20wilayah
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 110, 269, 451, 594, 762, 863, 1079, 1297, 1429, 1528, 1713, 2755, 3041 ], "plaintext_end_byte": [ 109, 268, 440, 593, 761, 845, 1061, 1296, 1428, 1511, 1703, 2710, 3024, 3194 ] }
Kitabu cha 28 katika Biblia ya Kikristo kiliandikwa na nani?
Injili ya Mathayo
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Injili ya Mathayo ni kitabu cha kwanza katika orodha ya vitabu vya Agano Jipya katika Biblia ya Kikristo. Huhesabiwa kati ya Injili Ndugu pamoja na Marko na Luka, kwa sababu inafanana nazo kwa kiasi kikubwa; hasa inatumia asilimia 80 ya maandiko ya mwinjili Marko. Kama vitabu vingine vyote vya Biblia, hiki pia kinatakiwa kisomwe katika mfululizo wa historia ya wokovu ili kukielewa kadiri ya maendeleo ya ufunuo wa Mungu kwa binadamu. Mwandishi Katika matoleo ya Biblia kichwa cha kitabu ni "Injili kama ilivyoandikwa na Mathayo" lakini kichwa hiki si sehemu ya toleo asili la Kigiriki. Ingawa Injili yenyewe haimtaji mwandishi wake, kuanzia Papias (mnamo mwaka 130) Mtume Mathayo ametajwa kama mwandishi wa misemo ya Yesu Kristo kwa lugha ya Kiebrania. Wataalamu wanajadili kiasi gani maandishi yake yamechangia Injili hii jinsi ilivyo. Muda wa uandishi Wakati wa kutolewa unaaminiwa na wataalamu wengi wa kisasa ilikuwa kati ya mwaka 80 na 90, yaani baada ya hekalu la Yerusalemu kubomolewa, tena baada ya Wayahudi kuwatenga wenzao waliomuamini Yesu. Tabia za Mathayo Mathayo anakazia kuwa Yesu wa Nazareti ndiye Masiya aliyetangazwa na manabii wa Agano la Kale. Kwa sababu hiyo Mathayo anaripoti maneno ya Agano la Kale mara kwa mara ili kuthibitishwa yametimia katika maisha ya Yesu. Tabia hii inachukuliwa kuthibitisha maelezo ya kwamba Injili hii ililenga Wakristo waliokuwa Wayahudi na kutumia lugha ya Kigiriki. Mathayo anakazia pia mafundisho ya Yesu ilhali Marko anaeleza zaidi matendo yake. Nembo ya Injili Injili hii inaanza kwa kuorodhesha mababu wa Yesu. Kutokana na mwanzo huu, vizazi vya baadaye vilimpa Mwinjili Mathayo nembo la mwanamume au malaika akichora habari za Biblia. Yaliyomo Uzazi na utoto wa Yesu (Mat 1-2) Uzazi wa Yesu, Kuzaliwa kwake, kukimbia Misri na mauaji ya watoto wa Bethlehemu Chanzo cha kazi yake huko Galilaya (Mat 3-4) Yohane Mbatizaji, Yesu ajaribiwa porini, Mitume ya kwanza Hotuba mlimani (Mat 5-7) Uponyaji na miujiza (Mat 8 – 9,34) Hotuba kuhusu umisionari wa wanafunzi Wito la mitume 12 (10,1-4), Tangazo la mateso yajayo (10,16-26), Hofu ya watu na kumhofia Mungu (10,26-33) Mafundisho juu ya Yohane Mbatizaji, Wafarisayo na walimu wa sheria Hotuba ya mifano juu ya Ufalme wa Mungu (Mat 13) Mfano wa mpanzi (13,1-9; maelezo 13,18-23), magugu katika ngano (13,24-30; maelezo 13,36-43), mfano wa mbegu wa haradali (13,31-32), chachu (13,33-35), hazina iliyofichika (13,44), lulu (13,45-46), wavu wa samaki (13,47-52) Matendo mengine (Mat 13,53 - 17,27) Hotuba juu ya mahusiano kati ya wanafunzi (Mat 18) Safari ya kwenda Yerusalemu (Mat 19-22) Hotuba juu ya mwisho wa Yerusalemu na mwisho wa nyakati (Mat 23-25) Mateso na ufufuko wa Yesu (Mat 26-28) Marejeo Ufafanuzi Vitabu vya jumla CS1 maint: extra text: authors list (link) , in CS1 maint: extra text: authors list (link) , in , in CS1 maint: extra text: authors list (link) , in CS1 maint: extra text: authors list (link) , in CS1 maint: extra text: authors list (link) Viungo vya nje Detailed text-critical discussion of the 300 most important variants of the Greek text (PDF, 438 pages). Gospel of Matthew: introductions and e-texts. Mathayo
https://sw.wikipedia.org/wiki/Injili%20ya%20Mathayo
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 785, 1675, 1990, 2254, 2363, 2904, 3014, 3167, 3322, 3617, 4242, 4758, 5155, 5798, 6466, 6722, 7173, 7367, 7697, 7991, 8146, 8890, 9229, 9368, 10146, 10228, 10349, 10611, 10662, 10857, 11366, 11812, 11925, 12226, 12468, 13317, 13901, 14271, 15262, 15889, 16564 ], "plaintext_end_byte": [ 767, 1674, 1989, 2253, 2362, 2896, 2990, 3166, 3298, 3616, 4241, 4734, 5154, 5797, 6458, 6686, 7172, 7366, 7682, 7980, 8145, 8889, 9228, 9367, 10145, 10227, 10335, 10610, 10661, 10856, 11358, 11811, 11910, 12214, 12467, 13316, 13900, 14270, 15261, 15874, 16549, 16598 ] }
고추를 처음 유럽으로 가져가려고 시도한 사람은 누구인가요?
고추
korean
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
고추()는 고추속의 매운 열매채소를 일컫는 말이다. 맵지 않은 것은 단고추로 구분한다. 고추속에는 수십 종이 속해 있지만, 그 중 재배하는 종류는 고추([C. annuum]error: {{lang}}: text has italic markup (help)), 나무고추([C. frutescens]error: {{lang}}: text has italic markup (help)), 베리고추([C. baccatum]error: {{lang}}: text has italic markup (help)), 중국고추([C. chinense]error: {{lang}}: text has italic markup (help)), 털고추([C. pubescens]error: {{lang}}: text has italic markup (help)) 다섯 가지이다. 한국에서는 고추([C. annuum]error: {{lang}}: text has italic markup (help))의 재배종인 녹광고추, 청양고추, 꽈리고추, 할라페뇨가 주로 재배된다.[1] 이름과 어원 국어사 자료에서 ‘고추’가 소급하는 최초의 형태인 15세기의 ‘’는 한자어 ‘고초(苦椒)’에서 온 것이다. 16세기 자료인 훈몽자회에 ‘苦’가 ‘’로, ‘椒’가 ‘’로 올라 있으며, ‘고쵸’의 성조가 평성+평성이고, ‘고’와 ‘쵸’의 성조가 모두가 평성인 것이 이를 뒷받침해 준다. 17, 18세기에 ‘고쵸’가 계속 쓰이다가, 19세기에 나타난 ‘고초’는 ‘초’와 ‘쵸’의 발음 차이가 없어졌기 때문에 나타난 표기이다. 그리고 20세기에 나타나는 ‘고추’는 ‘고초’가 비어두 음절에서 산발적으로 일어난 ‘ㅗ>ㅜ’ 변화를 경험한 것이며, ‘꼬추’는 ‘고추’가 어두경음화를 경험한 예이다. 한편 ‘고치’나 ‘꼬치’는 남부방언에서 많이 쓰이는 방언형이다. 영어에서는 페퍼, 핫 페퍼, 칠리 페퍼, 레드 페퍼, 학명인 캡시쿰 등으로 불린다. 후추와는 관계가 없음에도 불구하고 ‘페퍼’라고 불리는 이유는, 후추의 매운 맛에 기대어 성서에 나오지 않는 이 생소한 작물의 이름을 지었기 때문이다. 한반도에서 고추는 만초(蠻椒), 남만초(南蠻椒), 번초(蕃椒), 왜초(倭椒) , 랄가(辣茄), 당초(唐椒), 고초(苦椒) 등 여러 이름으로 불렸다. 1614년 편찬된 《지봉유설》에는 다음과 같이 표현되어 있다.[2] 《성호사설》, 《오주연문장전산고》 등에서는 번초(蕃椒)라고 표현하고 있다.[3] 한자문화권인 동북아시아의 현대어는 일본어로는 당신자,도가라시(唐辛子)(Tōgarashi), 중국 보통화 표준 중국어로는 라쟈오(辣椒)(Làjiāo)라고 서로 다르게 표기를 한다. 오키나와현의 섬고추나, 그것을 이용한 조미료를 ‘코레이그스’라고 부르지만, 이것은 《고려 후추》(高麗胡椒), 《고려약》(코레이그스이, 高麗薬)의 오키나와 방언이다. 큐슈의 일부에서는 고추를 〈후추〉(胡椒)로 부르기도 한다. 역사 고추의 원산지는 중앙아메리카로, 멕시코에서 처음 재배하였다. 구세계로의 전래 그 뒤 고추를 브라질에서 독자적으로 발견한 포르투갈인에 의해 전파되어, 각국의 음식 문화에 큰 영향을 주었다. 유럽에서는 순수입품의 후추를 대신하는 자급 가능한 향신료로서 남유럽을 중심으로 확산되었다. 아시아로의 전래 일본으로 전래된 것은 1542년에 포르투갈인 선교사가 오오토모 소린(大友義鎭)에게 헌상했다는 기록과 여러 설이 있다. 남만 후추로 불렸던 것은 이런 이유 때문이라고 추측된다. 처음에 일본에서는 식용보다는 관상용이나 일본에 전래된 고추를 구체적으로 기록한 문헌은 에도 시대 후기의 농학자인 사토노부히로(佐藤信淵)의 1829년 저술된 《초목육부경종법》(草木六部耕種法)이다. 그 책에서 "번초(蕃椒)는 최초 남메리카의 동쪽 바닷가의 백아견국(伯亜見国)에서 생겼으며, 천문 11년(1542년) 포르투갈인이 처음으로 분후국에 내항하여 호박의 종자와 함께 국주인 오오토모(大友宗鱗)에게 바쳤다"라고 적고 있다. 그러나 천문 11년 (1542년)에는 타네가시마에도 분고국에도 내항한 기록은 없다. 일본에서는 ‘카이바라 에켄’(貝原益軒)이 저술한 《화보》(花譜)나 《대화본초》(大和本草)등에는 "옛날에 일본에는 없었고, 히데요시 공이 조선 정벌 때, 그 나라에서 종자를 가져왔기 때문에 일반적으로 고려 후추(高麗胡椒)라고 말한다" 등과 같이 조선에서 왔다는 서로 상반된 기록이 있다.[4] 이는 당시 서일본과 동일본 사이의 교류가 없었기 때문일 가능성이 있다. 한국으로의 전래 고추가 전래되기 전까지 한자 ‘초(椒) 산초(山椒)·초피(천초, 川椒)·후추(호초, 胡椒) 등 매운 양념을 통칭하는 말이었다. 때문에 16세기 임진왜란 때 일본에서 들어온 고추 이전에 다른 품종의 고추가 한반도에 존재하고 있었다는 주장도 있으며, 2009년 한국식품연구원의 연구 등이 이에 해당한다.[5] 조선에 고추가 전래된 것은 16세기 말과 17세기 초 사이로 추정된다. 《지봉유설》(1614)에는 다음과 같이 기록되어 있다. “남만초(南蠻椒)는 많이 독하다. 왜국에서 처음 왔기 때문에 속칭 왜겨자(倭芥子)라 불린다.”(南蠻椒有大毒。始自倭國來。故俗謂倭芥子。)[6] 1760년 이익이 정리한 것을 조카들이 출간한 백과사전 《성호사설》, 이규경의 방대한 60권 백과사전인 《오주연문장전산고》 등에도 〈번초〉(蕃椒)가 일본에서 도입되었고, 그 시기가 선조 임진왜란 이후라고 하였다.[7] 조선시대 어의 이시필(1657년~1724년)의 《소문사설》(소聞事說)에는 순창고추장의 제조법이 최초로 기록돼 있다. 1740년 영조 때 이표가 쓴 《수문사설》의 〈순창 고추장 조법〉에는 곡창 지대인 순창 지방의 유명한 고추장 제조법이 기록되어 있는데 전복, 큰 새우(대하), 홍합, 생강 등을 첨가하여 만든다고 기록되어 있다.[8] 1766년 영조 42년 유학자 유중림이 홍만선의 《산림경제》를 늘리고 보충하여(증보) 간행한 농업서적인 《증보산림경제》에도 고추장을 담그는 법에 관한 기록이 등장한다.[9] 생산 풋고추와 마른 홍고추의 전 세계 생산량은 3,460만톤으로, 중국에서 전 세계 생산량의 47%가 생산된다. [10] 인도는 마른 고추 생산량이 가장 많았고 140만톤을 생산했다. 전세계 고추 생산량 쓰임 비타민 A와 비타민 C가 다량 함유되어 있어. 더위 예방 효과가 높고, 또한 살균 작용이 있어 식중독을 예방해 주기도 하므로, 특히 더운 지역에서 많이 사용된다. 살균 외에 기어 살충 효과도 있고, 원예에서는 다른 작물과 함께 길러 병해를 줄일 목적으로 재배되며, 음식의 저장에 이용하기도 한다. 관상용으로 열매를 재배하는 품종도 있다. 고춧 가루 등 다른 조미료뿐만 아니라 요리에 매운 맛을 내기 위하여 사용된다. 약으로는 위를 튼튼하게 하는 약, 동상 치료, 육모 등에 이용된다. 열매는 녹색 그대로 먹을 수 있으며, 일반적으로 풋고추라 함은 색깔이 붉게 되지 않은 것을 의미한다. 고추장를 이용한 요리로는 고추장, 고추 기름, 고추 가루, 칠리 소스, 김치, 김치찌개, 떡볶이, 냉면, 핫소스, 타바스코 소스 등이 있다. 요리 한국 김치, 찌개 등 고추를 이용한 요리가 많다. 고추가 전해지 전에는 산초의 열매가 많이 사용되었다. 김치에 사용되는 고추는 한국 특유의 매운 맛이 적은 큰 고추로 살짝 단맛이 있다. 고추장도 양념으로 사용된다. 아시아 일본에서는 고추가 요리와 절임에 조미료로 약간 사용되는 정도이다. 오키나와 소바는 코레구스를 빼놓을 수 없다. 중국에서는 고추가 서남 지방에서 널리 사용된다. 쓰촨 요리는 고추와 초피라는 산초의 종류를 많이 사용한다. 후난 요리는 고추와 식초, 신맛과 매운 맛을 특징으로 하고 있다. 좋은 고추 양념을 강하게 내는 귀주 요리, 운남 요리, 특히 운남 다이족 등 소수 민족 요리가 가장 매운 맛을 강조한 요리의 특징으로 들 수 있다. 이외에도 먀오족, 야오족도 고추를 많이 사용하고 있다. 광둥 요리는 그다지 고추를 사용하지 않지만, 야산초(野山椒)라는 풋고추 절임을 좋아하는 사람도 있다. 항저우에서는 사자 고추를 닮은 항초(杭椒)를 피망과 볶음 요리에 사용한다. 태국 요리는 똠얌(스프)과 그린 커리 등 고추를 많이 사용한 매운 음식이 많다. 고추가 전해지기 전에는 태국어로 ‘프릭타이’라고 불리는 가루가 사용되고 있었다. 〈프릭끼누〉는 작은 크기의 아주 매운 품종으로 일반적으로 풋고추를 그대로 사용한다. 부탄요리는 아주 매운 양념을 하는 것으로 알려져 있다. 고추가 전해지기 전에는 산초 열매를 사용했다. 인도와 방글라데시는 향신료를 사용한 요리의 역사가 길다. 지역에 따라 매운 맛을 내는 고추를 많이 사용하는 지역과 그 이외의 조미료를 많이 사용하는 지역이 있다. 또한 일반적으로 야채보다 고기를 사용한 요리에 고추를 많이 사용하는 경향이 있다. 고추절임(아차루)도 만들어진다. 기네스북에 2007년 세계에서 가장 매운 고추로 인정된 "부트 졸로키아"(Bhut Jolokia)는 아삼 지역에서 난 것이다. 일명 유령 고추로 불리는 부트 졸로키아는 100만 스코빌 정도의 스코빌 척도를 가지며, 인도군은 이 고추를 이용하여 테러 진압에 사용될 최루가스 형태의 수류탄을 생산하기로 결정했다.[11] 스리랑카 요리는 인도 음식처럼 매운 맛을 내는 음식이 많다. 터키와 아르메니아에서는 파프리카와 비슷한 고춧가루를 조림 요리에 사용한다. 아메리카 멕시코는 고추의 원산지로서 재배되는 종류도 많고, 풋고추를 그대로 건조시킨 것, 훈제한 것 등 다양한 활용이 되고 있다. 유명한 것은 할라페뇨(Jalapeno) 또는 하바네로(Habanero chilli)라는 품종이다. 페루 사람들도 매운 음식을 좋아한다. 볼리비아의 식탁에 ‘로코토’(rocoto)와 ‘아히’(Ají)를 사용한 살사(소스)가 놓여있는 것이 보통이다. ‘울루피카’(ulupica)도 식용으로 사용된다. 미국에서는 옛 멕시코 영토였던 미국 남서부의 〈텍스멕스 요리〉(Tex-Mex cuisine) 등 멕시코 요리에 고추가 자주 사용된다. 서아프리카 요리의 영향을 받은 루이지애나의 크리올 요리와 케이준 요리도 마찬가지로 빨간 ‘타바스코 고추’와 ‘할라페뇨’로 만든 《타바스코 소스》는 주의 특산품이다. 또한 《칠리 소스》에 사용되는 고추 가루의 주요 성분은 중간 매운 고추이다. 유럽 이탈리아 요리에서 고추는 주로 남부 이탈리아에서 사용되는 경우가 많다. 깔린 붉은 고추를 사용하는 것이 보통이다. 기본적인 스파게티(또는 일반 파스타) 요리법이다 "알리오 올리오 에 페페론치노"(aglio olio e peperoncino)의 페페론치노는 고추라는 뜻이다. 올리브 오일에 고추와 각종 허브 등을 넣고, 페페론치니라는 향초 기름이 있다. 그 외에도 그리스나 헝가리 등은 매운 음식을 즐기는 국가 중의 하나이다. 기타 한국 아이가 태어나면 끈으로 숯과 고추를 끼운 금줄을 문간에 걸어놓는 액막이 풍습이 있는데,조정래의 대하소설 《아리랑》에 따르면 고추와 숯으로 해로운 세균과 이물질을 없애 아이가 건강히 자라도록 돕는 전통이다. 매운 맛 고추 매운 성분은 캡사이신이다. 이 매운 맛은 자극이 강한 사람에게 더 맛이 있다. 고추로 매운 맛을 첨가한 요리를 좋아하는 사람은 많이 먹은 후 위장에 문제를 일으킬 수도 있다. 인도와 타이, 대한민국 등 고추를 일상적으로 사용하는 국가나 지방에서는 어린 시절부터 서서히 매운 맛에 적응하기 때문에 위장의 자극에 대하여 강한 편이다. 고추를 즐겨 먹는 나라로는 멕시코와 서아프리카, 중화인민공화국의 쓰촨 성, 후난 성 등 여름에 더운 지역, 땀을 많이 흘리는 지역이 많다. 그러나 베트남(중부 제외), 중화민국, 오키나와 등 더운 날씨가 오래 지속되는 지역에도 불구하고 그다지 고추를 좋아하지 않는 지역이 있는 반면, 대한민국, 부탄 등 그리 덥지 않은 지역에서 고추가 들어간 요리를 좋아하는 지역도 있기 때문에, 고추의 기호는 단순히 기후적 요인이라기 보다는 문화적 요인이 더 크다는 것을 알 수 있다. 고추에서 매운 맛을 내는 성분은 캡사이신으로 위염 등 각종 위 질환의 원인균으로 알려진 헬리코박터 파일로리에 감염된 위 점막 세포의 염증을 억제한다는 사실이 세포실험에서 확인됐다. 연세대 의대 소화기내과 이용찬 교수는 2009년 9월 2일 캡사이신이 헬리코박터 파일로리에 감염된 사람 위 상피세포의 염증반응에 미치는 영향을 세포실험으로 조사한 결과 캡사이신을 많이 투여할수록 염증 억제효과가 강하게 나타났다고 밝혔다.[12] 또한 캡사이신은 지방축적을 줄이면서 지방연소를 촉진, 체중을 줄이는 효과가 있는 것으로 나타났다. 2010년 《Journal of Proteome Research》지 6월호에 실린 대구대 김동현씨의 논문에서 동물실험을 통해 이같은 사실을 검증, 해외 저명 학술지에 연구논문 2편을 발표했다고 밝혔다.[13] 캡사이신이 암을 유발한다는 연구도 있다. 서울대 이형주 교수, 미국 미네소타대 앤 보드 교수 등이 공동 참여하고, 미국 암학회의 학술지 '암 연구(Cancer Research)' 9월호 표지논문과 미국 과학전문지 사이언스데일리의 주요 뉴스로 보도된 건국대 특성화 학부 생명공학과 이기원 교수팀의 연구 결과에 따르면, 캡사이신이 피부암 발생을 촉진시키는 것으로 나타났다.[14] 캡사이신이 염증 및 암 발생에 중요한 원인 단백질을 과발현시켜 암 발생을 증가시킨다는 것이다. 그 동안 단기간으로는 캡사이신이 항암활성을 나타낸다고 보고된 바 있으나 정상세포에 대한 장기간의 처리에 관한 연구는 없었으며 일부 역학조사 및 동물실험에서는 캡사이신이 암을 유발할 수 있다는 보고가 있었고 캡사이신이 최루탄등에서 염증 유도제로 사용되기도 하였다. 고추의 매운 정도를 나타내는 국제 표준은 스코빌 척도이며 스코빌 매움 단위(Scoville Heat Unit, SHU)로 계량화하여 표시한다. 이것은 1912년 미국의 화학자 윌버 스코빌이 어떤 고추가 매운지를 판단할 수 있는 기준을 설정하기 위하여 작성한 기준이다. 현재에는 고성능 액체 크로마토그래피(HPLC)라는 장비로 캡사이신의 농도를 직접 측정하여 단위를 잰다. 이 단위에 의하면 청양고추는 4,000 ~ 10,000 SHU를 가지게 된다. 고추장의 매운 맛은 KS 규격안인 GHU로 등급화된다. 학술 연구 국제고추학술대회(International Pepper Conference: IPC)는 1972년부터 2년 간격으로 열리는 고추 관련 국제 학술회의이다. 세계 고추 주요 생산국의 고추 산업 및 연구 관련 전문가들이 참여하여 최신 고추육종, 재배, 병충해 방제, 가공, 세계시장 동향 연구 발표와 현장 고추 재배 포장 및 고추 가공업체를 견학해 새로운 고추 연구 분야와 유용한 산업 동향의 자료와 정보를 수집하고 협력 관계를 모색한다. 최근에는 2010년 9월 12일부터 2박 3일간 뉴멕시코 대학에서 제20회 국제고추학술대회가 개최되었다.[15] 같이 보기 한국고추가공협회 단고추 각주
https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%A0%EC%B6%94
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 298, 852, 1272, 1404 ], "plaintext_end_byte": [ 186, 839, 1261, 1402, 1457 ] }
Apakah mata uang negara Thailand?
Baht
indonesian
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 1 ], "minimal_answers_end_byte": [ 5 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Baht (บาท, simbol ฿, kode ISO 4217 THB) adalah mata uang resmi Thailand. Penerbitan mata uang ini merupakan tanggung jawab Bank of Thailand. Satu baht dibagi menjadi 100 satang. Denominasi Koin-koin yang dalam sirkulasi - pranala dalam bahasa Thailand Uang kertas yang dalam sirkulasi Banyak koin 10 baht edisi istimewa diterbitkan untuk acara khusus. Meski koin-koin yang bernilai satang merupakan alat pembayaran resmi, toko-toko kecil biasanya tidak menerimanya. Koin-koin lama yang masih dalam sirkulasi hanya bertuliskan angka Thailand, namun versi barunya mempunyai angka Arab juga. Semua koin mempunyai potret Raja Bhumibol Adulyadej di satu sisi. Sang raja juga muncul dalam setiap uang kertas. Baht juga merupakan satuan ukur untuk emas dan umumnya digunakan di toko-toko perhiasan di Thailand, 1 baht = 15,244 gram. Nilai tukar Sejak Perang Dunia II hingga 1980 Baht dipatok ke dolar AS dengan nilai tukar sebesar 1$ = 20 baht. Ia kemudian menurun nilainya, dan kemudian dipatok lagi nilainya pada 25:1 sejak 1985 hingga 2 Juli 1997, namun karena krisis ekonomi Asia nilai baht jatuh hingga setengahnya, dengan nilai terendah sebesar 56:1 pada Januari 1998. Baht kembali stabil pada nilai sekitar 40:1, yang tidak berubah sejak saat itu. Referensi Cecil Carter eds., The Kingdom of Siam 1904, reprint by The Siam Society 1988, ISBN 974-8298-13-2 - Chapter X Currency and Banking Kategori:Mata uang Thailand Kategori:Ekonomi Thailand
https://id.wikipedia.org/wiki/Baht
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 1649, 4374, 5804, 6869, 7756, 8466, 8721, 10330, 12027, 13120, 15062, 15452, 17370, 17788, 21257, 25145, 26835, 28084, 30782, 32326, 34092, 35938, 37478, 42433, 44564, 47516, 53942, 54624, 56211, 58654, 61060, 63364, 66105, 68060, 69603, 71262, 73645, 74974, 76485, 77420, 79788, 80679, 81195, 81589, 83139, 83470, 84040 ], "plaintext_end_byte": [ 1648, 4373, 5731, 6868, 7755, 8465, 8695, 10329, 11976, 13119, 15061, 15451, 17369, 17671, 21256, 25144, 26834, 27992, 30781, 32269, 34091, 35937, 37423, 42432, 44563, 47402, 53941, 54623, 56210, 58615, 61059, 63319, 66104, 68059, 69602, 71261, 73644, 74973, 76327, 77419, 79730, 80678, 81147, 81588, 83138, 83469, 83963, 84210 ] }
జాగ్వర్ చిత్ర నిడివి ఎంత?
జాగ్వర్
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
జాగ్వర్ (ఆంగ్లం: Jaguar; పాన్థెర ఓంకా ) పాన్థెర ఉపజాతి లోని పిల్లి జాతికి చెందిన ఒక పెద్ద పిల్లి, మరియు ఇది అమెరికాలలో కనిపించే ఏకైక పాన్థెర జాతి. జాగ్వర్ పులి మరియు సింహం తర్వాత పిల్లిజాతికి చెందిన జీవులలో మూడవ పెద్ద జీవి, మరియు పశ్చిమార్ధగోళంలో అతిపెద్ద మరియు అత్యంత శక్తివంతమైన పిల్లిజాతికి చెందిన జంతువు. జాగ్వర్ యొక్క ప్రస్తుత పరిధి మెక్సికో నుండి మధ్య అమెరికా మరియు దక్షిణ అమెరికాలో చాలా భాగం మీదుగా పెరుగ్వే మరియు ఉత్తర అర్జెంటీనా వరకు విస్తరిస్తుంది. ఆరిజోన (టక్సన్ యొక్క ఆగ్నేయం) లో విదితమైన మరియు పునరుత్పత్తి జరగటానికి అవకాశం కలిగి ఉండి కూడా, ఆ పిల్లి 1900 ప్రారంభం నుండి సంయుక్త రాష్ట్రాలలో అంతరించిపోయింది. ఈ చుక్కల పిల్లి భౌతికంగా చాలా వరకు లెపర్డ్ను పోలి ఉన్నప్పటికీ, సాధారణంగా ఇది పెద్దదిగా ఉండి బలిష్టంగా ఉంటుంది మరియు దాని ప్రవర్తన, సహజావరణ లక్షణాలు పులికి దగ్గరగా ఉంటాయి. దట్టమైన చిత్తడి అడవి దానికి అనువైన సహజావరణము, జాగ్వర్లు వివిధ అటవీ ప్రాంతాలలో మరియు ఉపరితల భౌగోళిక ప్రాంతాలలో విస్తరించి ఉన్నాయి. ఇది నీటి వసతితో గట్టి సంబంధం కలిగి ఉంది మరియు పులితో పాటు, ఈతను ఆస్వాదించే పిల్లిజాతి జీవిగా గుర్తించబడింది. జాగ్వర్ అధికంగా ఒంటరిగా ఉండి, మాటువేసి-వేటాడే ప్రెడేటర్ (ఇతర జంతువులను వేటాడి తినే జంతువు), మరియు ఆహార ఎంపికలో అవకాశవాదిగా ఉంటుంది. జీవావాసాలను స్థిరీకరించటంలోను మరియు ఆహారంగా ఉపయోగపడే జాతుల జనాభాను నియంత్రించటంలోను ముఖ్య పాత్ర పోషించే ఈ జంతువు ఒక అగ్ర మరియు కీలక ప్రెడేటర్. ఇతర పెద్ద పిల్లులతో పోల్చినా కూడా, జాగ్వర్ అనూహ్యంగా శక్తివంతమైన కాటును కలిగి ఉంటుంది.[3] దీనితో అది కవచంతో ఉన్న సరీసృపాల కవచాలలోనికి చొచ్చుకు పోవటానికి[4] మరియు ప్రాణాలు తీయటానికి అసాధారణ పద్ధతిని అవలంబించటానికి వీలుకలుగుతుంది: మెదడుకు ప్రాణాంతకమైన కాటును పంపటానికి ఇది ఎర యొక్క చెవుల మధ్య పుర్రె గుండా నేరుగా కరుస్తుంది.[5] జాగ్వర్ ప్రమాదం అంచున ఉన్న జాతి మరియు దాని సంఖ్య తగ్గిపోతూ ఉంది. ప్రమాదాలలో సహజావరణం క్షయమవటం మరియు ముక్కలవటం ఉన్నాయి. జాగ్వర్లు లేదా వాటి భాగాల అంతర్జాతీయ వ్యాపారం నిషేధించబడినా, ఆ పిల్లి ఇప్పటికీ, ప్రత్యేకించి దక్షిణ అమెరికాలోని పశు పాలకులు మరియు రైతులతో ఘర్షణలో మానవుల చేత యధావిధిగా హతమార్చబడుతూనే ఉంది. హరించబడినప్పటికీ, దాని పరిధి పెద్దదిగానే ఉంటుంది; దాని చారిత్రిక వ్యాప్తిపై ఆధారపడి, జాగ్వర్ మాయా మరియు అజ్టెక్ ల వంటి అనేక దేశవాళీ అమెరికన్ సంస్కృతుల యొక్క పురాణాలలో ప్రస్పుటంగా కనిపిస్తుంది. శబ్దవ్యుత్పత్తి శాస్త్రం జాగ్వర్ అనే పదము pronounced/ˈdʒæɡwɑr/(deprecated template) లేదా (బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్ లో) /ˈdʒæɡjuər/. ఇది టుపి-గ్వరాని భాషలలో ఒకటైన, బహుశా అమెజానియాన్ వ్యాపార భాష టుపినంబ నుండి, పోర్చుగీస్ జాగ్వర్ గుండా ఇంగ్లీష్ కు వచ్చింది.[6] కొన్నిసార్లు "కుక్క"గా అనువదించబడిన, యగ్వర "మృగము", అనే టుపియన్ పదం,[7][8] ఎ మాంసాహార క్షీరదానికైనా ఉపయోగించబడుతుంది;[9] జాగ్వర్ కొరకు ప్రత్యేకమైన పదం yaguareté, ఇందులో eté - అనే ప్రత్యయానికి అర్ధం "సహజం" లేదా "వాస్తవం".[6][9][10] దాని వర్గీకరణ హోదాలో మొదటి భాగమైన, పాన్థెర, ఈ ఉపజాతికి అదేవిధమైన జాతి అయిన లెపర్డ్కు గ్రీక్ పదమైన πάνθηρ నుండి వచ్చిన లాటిన్ పదం. ఇది παν- "అన్ని" మరియు θήρ "మృగం" నుండి ఉద్భవించినట్లు చెప్పబడుతుంది, ఇది ఒక జానపద శబ్దవ్యుత్పత్తి శాస్త్రం[11] అయినప్పటికీ—ఇది చిట్టచివరకు "పులి"కి సంస్కృత పదమైన పుండరీకం నుండి వచ్చిన సంస్కృత మూలం ఉన్న పదము.[12] ఓంకా అనేది అచ్చు సంబంధిత కారణాల మూలంగా సెడిల్లా (cedilla) తొలగించబడిన పోర్చుగీసు onça, స్నో లెపర్డ్, ఉన్సియా ఉన్సియా కొరకు ఆగ్లంలో ounce</i>గా వాడుకలో ఉంది. L అనే అక్షరం డెఫినెట్ ఆర్టికిల్ (the వంటివి) (ఇటాలియన్ lonza, పాత ఫ్రెంచ్ l'once)తో కలిసి పోవటంతో ఇది లాటిన్ lyncea lynx నుండి ఉద్భవిస్తుంది.[13] మధ్య మరియు దక్షిణ అమెరికాలోని చాలా దేశాలలో, ఈ పిల్లి el tigre ("the tiger") గా ప్రస్తావించబడుతుంది. వర్గీకరణ జాగ్వర్, పాంథెరా ఓంకా, పాన్థెర ఉపజాతిలో సజీవంగా ఉన్న ఏకైక న్యూ వరల్డ్ సభ్యురాలు. DNA దృష్టాంతం సింహం, పులి, లెపర్డ్, జాగ్వర్, మంచు లెపర్డ్, మరియు మబ్బుల లెపర్డ్ మొదలైన వాటికన్నింటికీ ఒకే ఉమ్మడి పూర్వీకులు ఉంటారని మరియు ఈ వర్గం ఆరు నుండి పది మిలియన్ సంవత్సరాల పూర్వముదని చూపించింది;[14] శిలాజ రికార్డు పాన్థెర కేవలం రెండు నుండి 3.8 మిలియన్ సంవత్సరాల ముందుదని సూచిస్తోంది.[14][15] పరిణామక్రమమునకు సంబంధించిన అధ్యయనాలు సాధారణంగా మబ్బుల లెపర్డ్ (నియోఫెలిస్ నెబులోసా ) ఈ వర్గానికి ఆధారభూతం అని చూపించాయి.[14][16][17][18] మిగిలిన జాతుల స్థితి ఒక్కొక్క అధ్యయనంలో ఒక్కొక్క రకంగా ఉంటుంది మరియు బలంగా చిక్కుముడి వీడకుండానే ఉంది. నిర్మాణపరమైన దృష్టాంతం ఆధారంగా, బ్రిటిష్ జీవ శాస్త్రజ్ఞుడు రెజినాల్డ్ పోకాక్ జాగ్వర్ లెపర్డ్ తో చాల దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంది అని వివరించాడు.[18] అయినప్పటికీ, DNA దృష్టాంతం అనిశ్చయంగా ఉంది మరియు ఇతర జాతులకు సాపేక్షంగా జాగ్వర్ స్థితి ప్రతి అధ్యయనంలోను మారుతూ ఉంటుంది.[14][16][17][18] యురోపియన్ జాగ్వర్ (పాన్థెర గోమ్బాస్జొఎజెన్సిస్ ) మరియు అమెరికన్ సింహం (పాన్థెర ఎట్రాక్స్ ) వంటి విలుప్త పాన్థెర జాతుల శిలాజాలు, సింహం మరియు జాగ్వర్ రెండింటి యొక్క లక్షణాలను చూపించాయి.[18] జాగ్వర్ మైటోకాండ్రియల్ DNA యొక్క విశ్లేషణ ఈ జాతి అభిజాత్యం 280,000 మరియు 510,000 మధ్య సంవత్సరాల పూర్వందని చూపింది, ఇది శిలాజ రికార్డులు సూచించిన దాని కన్నా తర్వాతిది.[19] భౌగోళిక వ్యత్యాసం జాగ్వర్ ఉపజాతి వర్గీకరణ యొక్క ఆఖరి వర్ణన 1939 లో పోకాక్ నిర్వహించాడు. భౌగోళిక మూలాలు మరియు పుర్రె నిర్మాణ శాస్త్రం పై ఆధారపడి, అతను ఎనిమిది ఉపజాతులను కనుకొన్నాడు. అయినప్పటికీ, అన్ని ఉపజాతులను క్షుణ్ణంగా పరిశీలించటానికి అతని వద్ద చాలినన్ని దృష్టాంతాలు లేవు, మరియు అతను చాల ఉపజాతుల స్థితి గురించి సందేహం వ్యక్తం చేసాడు. అతని పరిశోధనల యొక్క పునఃపరిశీలన కేవలం మూడు ఉపజాతులను మాత్రమే గుర్తించాలని సూచించింది.[20] ఇటీవలి అధ్యయనాలు చక్కగా నిర్వించబడిన ఉపజాతుల కొరకు తార్కాణములను కనుగొనటంలో కూడా విఫలమైనాయి, మరియు ప్రస్తుతం గుర్తించబడుటలేదు.[21] లార్సన్ (1997) జాగ్వర్ లోని శరీర నిర్మాణ వైరుధ్యాలను అధ్యయనం చేసాడు మరియు అక్కడ ఒక క్లినల్ ఉత్తర-దక్షిణ వైరుధ్యం ఉందని, కానీ అనుకొన్న ఉపజాతుల మధ్య విబేధనం దాని కన్నా ఎక్కువగా ఉంటుందని కావున ఉపజాతుల ఉపవర్గీకరణ అవసరం లేదని చూపించాడు.[22] 2001 లో ఐజిరిక్ మరియు సహోద్యోగులు చేసిన ఒక జన్యు అధ్యయనము ఒక స్పష్టమైన భోగోళిక ఉపజాతుల నిర్మాణము లేకపోవటాన్ని ధ్రువీకటించింది, అయినప్పటికీ అమెజాన్ నది వంటి భౌగోళిక అడ్డంకులు విభిన్న జనాభాల మధ్య జన్యువుల మార్పిడిని నియంత్రించినట్లు వారు కనుగొన్నారు.[19] ఆ తర్వాతి, మరింత విస్తారమైన అధ్యయనము, కొలంబియన్ జాగ్వర్లలో సూచించబడిన జనాభా నిర్మాణమును ధ్రువీకరించింది.[23] పోకాక్ యొక్క ఉపజాతి వర్గాలు ఇంకా పిల్లి యొక్క సాధారణ వర్ణనలలో నియమానుసారంగా జాబితా చేయబడ్డాయి.[24] సేమోర్ వీటిని మూడు ఉపజాతులుగా వర్గీకరించాడు.[20] పాన్థెరా ఓంకా ఓంకా: అమెజాన్ గుండా వెనిజులా, ఈ క్రిందివి ఉన్నాయి P. ఓంకా పెరువియానా (పెరువియన్ జాగ్వర్ ): పెరు తీరప్రాంతం P. ఓంకా హెర్నాన్డెసీ (మెక్సికన్ జాగ్వర్ ): పశ్చిమ మెక్సికో – ఈ క్రింది వాటిని కలిగి ఉంది P. ఓంకా సెంట్రాలిస్ (మధ్య అమెరికా జాగ్వర్ ): El సాల్వడార్ నుండి కొలంబియా వరకు P. ఓంకా అరిజోనెన్సిస్ (అరిజోనన్ జాగ్వర్ ): దక్షిణ ఆరిజోన నుండి సోనోర, మెక్సికో P. ఓంకా వెరేక్రుసిస్ : మధ్య టెక్సాస్ నుండి ఆగ్నేయ మెక్సికో P. ఓంకా గోల్డ్మని (గోల్డ్ మాన్స్ జాగ్వర్ ): యుకాటన్ ద్వీపకల్పం నుండి బెలిజే మరియు గాటిమల P. ఓంకా పలుస్ట్రిస్ (135కిలోగ్రాములు లేదా 300పొందల కన్నా ఎక్కువ బరువు కలిగిన, అతి పెద్ద ఉపజాతులు ):[25] మాటో గ్రొస్సో & మాటో గ్రొస్సో డో సుల్ యొక్క పాన్టనల్ ప్రాంతాలు, బ్రజిల్, పెరుగ్వే నది మీదుగా పెరుగ్వే మరియు ఈశాన్య అర్జెంటీనా. ప్రపంచ క్షీరద జాతి తొమ్మిది ఉపజాతులను గుర్తిస్తూ ఉంది, పై ఉన్న ఎనిమిది ఉపజాతులు మరియు అదనంగా P. o. పారగ్వెన్సిస్ .[1] జీవశాస్త్రం మరియు ప్రవర్తన భౌతిక లక్షణాలు జాగ్వర్ కుదిమట్టమైన మరియు కండలు తిరిగిన జంతువు. పరిమాణాలలో గణనీయమైన వ్యత్యాసాలు ఉన్నాయి: వీటి బరువు సాధారణంగా 56–96 కిలోగ్రాముల (124–211 పౌండ్లు) పరిధిలో ఉంటుంది. పెద్దపెద్ద మగచిరుతలు 159 కిలోగ్రాములు (350lb) ఉండగా[26] (సుమారు ఒక ఆడపులి లేదా ఆడసింహంతో సమానంగా ఉంటాయి), చిన్నవి అతితక్కువగా 36 కిలోగ్రాములు ఉంటాయి (80lb). ఆడ చిరుతలు మగచిరుతల కన్నా 10–20% చిన్నవిగా ఉంటాయి. ఈ పిల్లి పొడవు 1.62–1.83 మీటర్ల (5.3–6అడుగులు) మధ్యలో మారుతూ ఉంటుంది, మరియు దాని తోక ఇంకా 75 సెంటీమీటర్లను (30అంగుళాలు) జతచేస్తుంది. అది భుజాల వద్ద 67–76 సెంటీమీటర్ల (27–30అంగుళాలు) పొడవు ఉంటుంది.[27] ప్రాంతాలను బట్టి మరియు సహజావరణముల బట్టి పరిమాణములలో వ్యత్యాసాలు కనిపిస్తాయి, ఉత్తరం వైపు నుండి దక్షిణం వైపు వెళ్ళే కొద్దీ పరిమాణం పెరుగుతూ ఉంటుంది. మెక్సికన్ పసిఫిక్ తీరంలోని చమేల-కుయిక్సమల బయోస్పియర్ రిజర్వ్లో జాగ్వర్ పై చేసిన అధ్యయనం, దాదాపు కౌగర్ పరిమాణం కలిగి కేవలం 30–50 కిలోగ్రాములు (66–110పౌండ్లు) బరువు కలిగిన వాటిని చూపించింది.[28] అందుకు విరుద్ధంగా, బ్రజిల్ఇయన్ పంటనల్ ప్రాంతంలో జాగ్వర్ పై జరిపిన అధ్యయనంలో 100 కిలోగ్రాముల (220పౌండ్లు) సరాసరి బరువులు కనుగొనబడ్డాయి మరియు వయసుమీరిన మగ జాగ్వర్ లలో 300పౌండ్లు లేదా అంతకన్నా ఎక్కువ బరువులు సర్వసాధారణం.[29] అడవి జాగ్వర్లు సాధారణంగా ముదురు రంగులో ఉండి మైదానాలలో అగుపించే వాటికన్నా చాలా చిన్నగా ఉంటాయి (పంటనాల్ ఒక ఉపరితల చిత్తడి భూమి), అటవీ ప్రాంతాలలో పెద్ద తృణాహార జీవులు తక్కువ సంఖ్యలో ఉండటం బహుశా దీనికి కారణం కావచ్చు.[30] పొట్టి మరియు బలిష్టమైన చలనాంగముల నిర్మాణము ఎక్కటం, ప్రాకటం మరియు ఈతకొట్టటంలో జాగ్వర్ ను నిపుణుడిని చేస్తుంది.[27] తల బలిష్టంగా ఉంటుంది మరియు దవడ అత్యంత శక్తివంతంగా ఉంటుంది. పిల్లిజాతి జంతువులు అన్నింటికన్నా జాగ్వర్ బలమైన కాటును కలిగి ఉండి, క్షీరదాలు అన్నింటిలోను బలిష్టమైన వాటిలో రెండవది; ఈ పటుత్వం జాగ్వర్ కు తాబేటి చిప్పలలోకి చొచ్చుకుపోయే వీలు కల్పించే ఒక ఉపయోజనము.[4] శరీర పరిమాణానికి అనుగుణంగా చేసిన కాటు బలం యొక్క తులనాత్మక అధ్యయనం దీనిని పిల్లిజాతి జంతువులలో, సింహం పులుల కన్నా ముందు మబ్బుల లెపర్డ్ తోపాటు మొదటి స్థానంలో నిలిపింది.[31] "ఒక జాగ్వర్ తనంతట తాను తన దవడలతో 360కిలోగ్రాముల (800పౌండ్ల) ఎద్దును 8మీటర్లు (25అడుగులు) ఈడ్వగలదు మరియు బలమైన ఎముకలను నుగ్గు చేయగలదు".[32] దట్టమైన అడవులలో జాగ్వర్ 300 కిలోగ్రాముల (660పొండ్లు) వరకు బరువుండే క్రూరమృగాలను వేటాడుతుంది, పొట్టి మరియు బలిష్టమైన దాని శరీర నిర్మాణం దాని ఎర మరియు పర్యావరణానికి ఒక ఉపయోజనము. జాగ్వర్ యొక్క చర్మం సాధారణంగా మెరుగు పెట్టిన పసుపు రంగులో ఉంటుంది, కానీ ముదురు కపిలవర్ణం మరియు నలుపు లలో ఉంటుంది. దాని అటవీ సహజావరణంలో కామోఫ్లేజ్ (యదార్ధం తెలియకుండా పక్కదారి పట్టించే ఉపాయం) కొరకు ఆ పిల్లి పువ్వుల ఆకృతులతో కప్పబడి ఉంటుంది. ఆ చుక్కలు ఒక్కొక్క జాగ్వర్ ను బట్టి మరియు చర్మాన్ని బట్టి మారుతూ ఉంటాయి: పువ్వుల ఆకృతులలో ఒకటి లేదా అనేక చుక్కలు ఉంటాయి మరియు ఆ చుక్కల ఆకృతిలో వ్యత్యాసం ఉంటుంది. తలపైన మరియు మెడపైన ఉండే చుక్కలు సాధారణంగా దిట్టంగా ఉంటాయి, అదే తోకపైన ఉండే చుక్కలు కలిసిపోయి ఒక పట్టీ లాగా తయారవుతాయి. క్రిందిఉదరం, గొంతుక మరియు కాళ్ళ బయటి భాగం మరియు క్రింది పార్శ్వాలు తెల్లగా ఉంటాయి.[27] ఈ జాతిలో నల్లదనం (మెలనిన్ అనే పిగ్మెంట్ మూలంగా వచ్చేది) అనబడే ఒక స్థితి కనిపిస్తుంది. ఉత్తర అమెరికా ప్రాంతంలోని జాగ్వర్ లలో నల్ల రంగు వాటి కన్నా చుక్కలవి ఎక్కువగా ఉంటాయని (జనాభాలో ఆరు శాతంలో ఇది సంభవిస్తుంది)[33] మరియు ఇది డామినెంట్ (ప్రబల) అలేలీ ఫలితం అని నివేదించబడింది.[34] మెలనిజంతో ఉన్న జాగ్వర్లు పూర్తిగా నల్లగా అగుపించినప్పటికీ, నిశితమైన పరిశీలనలో అవి ఇంకా కనిపిస్తాయి. మెలనిస్టిక్ జాగ్వర్లు సాధారణంగా బ్లాక్ పాంథర్ (నల్ల చిరుతలు)గా పిలవబడతాయి, కానీ ఒక ప్రత్యేక జాతిని ఏర్పరచవు. వైట్ పాంథర్ (తెల్ల చిరుతలు)గా పిలవబడే, అరుదైన ఆల్బినో (మెలనిన్ లోపం మూలంగా తెల్లగా అయ్యే) జీవులు ఇతర పెద్ద పిల్లి జాతులలాగే జాగ్వర్లలో కూడా ఊన్నాయి[30] జాగ్వర్ కు లెపర్డ్ తో దగ్గర పోలిక ఉన్నప్పటికీ, అది బలిష్టంగా మరియు భారీగా ఉంటుంది, మరియు ఆ రెండు జంతువులు వాటి పై ఉండే పువ్వుల నమూనాల ద్వారా గుర్తించబడతాయి: జాగ్వర్ చర్మం పైన ఉండే పువ్వుల గుర్తులు పెద్దవిగా, తక్కువ సంఖ్యలో, సాధారణంగా ముదురు రంగులో ఉండి, మరియు మధ్యభాగంలో దట్టమైన గీతలు మరియు చిన్న చుక్కలు కలిగి ఉంటాయి, ఇవన్నీ లెపర్డ్ లో ఉండవు. లెపర్డ్లతో పోల్చితే జాగ్వర్లు గుండ్రని తలలు మరియు బలిష్టమైన చలనాంగములను కలిగి ఉంటాయి.[35] ప్రత్యుత్ప్పత్తి మరియు జీవ చక్రం ఆడ జాగ్వర్లు సుమారు రెండు సంవత్సరాల వయసులోను, మరియు మగవి మూడు లేదా నాలుగు సంవత్సరాల వయసులోనూ లైంగిక పరిపక్వతకు చేరుకుంటాయి. పిల్లిజాతులు సంవత్సరమంతా జతకూడుతాయని భావిస్తారు, కానీ ఆహారం సమృద్ధిగా ఉన్నప్పుడు జననాలు పెరుగుతాయి.[36] చెరపట్టిన మగ జాగ్వర్ల పై చేసిన పరిశోధన, ఋతువులు మారినా వీర్య నమూనాలో కానీ వీర్యాన్ని బయటకు వదిలే లక్షణంలో కానీ ఏవిధమైన మార్పు లేకపోవటంతో, ఈ సంవత్సరమంతా జతకూడే ప్రతిపాదనను సమర్ధిస్తుంది; చెరపట్టిన వాటిలో ప్రత్యుత్పత్తి తక్కువగా ఉండటం కూడా గమనించబడింది.[37] ఆడ జీవుల 37-రోజుల పూర్తి చక్రంలో ఈస్ట్రస్ చక్రం (నెలసరి) 6–17 రోజులు ఉంటుంది, మరియు ఆడ జీవులు మూత్ర సంబంధ సుగంధ చిహ్నాలతో మరియు పెరిగిన గొంతుకతో తమ సత్తువను ప్రకటిస్తాయి.[36] రెండు లైంగిక వర్గాలు కలయిక సమయంలో మరింత దురుసుగా ప్రవర్తిస్తాయి. జతకూడిన జంటలు సంపర్కం తర్వాత విడిపోతాయి, మరియు ఆడ జీవులే ఆలనా పాలనా చూసుకుంటాయి. గర్భధారణ సమయం 93–105 రోజులు ఉంటుంది; ఆడ జీవులు నాలుగు పిల్లలకు, సర్వ సాధారణంగా రెండిటికి జన్మనిస్తాయి. శిశు నరమాంసభక్షణకు భయపడి, తల్లి మగ జీవుల ఉనికిని సహించలేదు; ఈవిధమైన ప్రవర్తన పులిలో కూడా కనిపిస్తుంది.[38] పిల్లలు అంధత్వంతో పుట్టి, రెండు వారాల తర్వాత చూపును పొందుతాయి. వేటకి తమ తల్లిని వెంబడించే ముందు ఆరు నెలల వయసు వరకు పిల్లలు గుహలోనే పెరుగుతాయి, వాటికి మూడు నెలల వయసు వరకు అవి పూర్తిగా పోషించబడతాయి. వాటంతట అవి స్వతంత్రంగా జీవించటానికి వెళ్ళేవరకు అవి తల్లి దగ్గరే ఉంటాయి. ఒక భూభాగం కోసం చేసే పోరాటంలో విజయం సాధించేదాకా వాటి కన్నా పెద్దవైన ప్రత్యర్థులతో కలిసి తిరుగుతూ, చిన్న మగ జీవులు మొదట్లో సంచారులుగా ఉంటాయి. అడవులలో వాటి ఆయుర్దాయం సుమారు 12–15 సంవత్సరాలు ఉంటుంది; చెరలో, జాగ్వర్ 23 సంవత్సరాలు జీవించి, దీర్ఘ-కాలం జీవించే పిల్లి జాతులలో స్థానం పొందుతుంది.[29] సాంఘిక కార్యకలాపాలు అనేక ఇతర పిల్లుల వలెనే, జాగ్వర్ తల్లి-పిల్లల వర్గానికి వెలుపల ఒంటరిగా ఉండే జంతువు. యుక్త వయసులోనివి సాధారణంగా ఆకర్షించుకోవటానికి మరియు జతకూడటానికి కలుస్తాయి (అయినప్పటికీ ఆకర్షణకు-సంబంధించని కలయికలు పరిమిత ఉదంతాలుగా గమనించబడ్డాయి[38]) మరియు వాటి కొరకు పెద్ద భూభాగాలను కోరుకుంటాయి. 25 నుండి 40 చదరపు కిలోమీటర్ల పరిమాణంలో ఉండే, ఆడజీవుల భూభాగాలు, ఒకదానిపైకి ఒకటి రావచ్చు, కానీ ఈ జీవులు సాధారణంగా ఒకదాని నుండి ఒకటి తప్పించుకుంటాయి. మగ జీవుల భూభాగాలు, వివిధ పరిమాణాలలో ఆహారం మరియు ఆవరణ లభ్యతతో రెట్టింపు ప్రాంతాన్ని ఆక్రమిస్తాయి, మరియు అవి ఒకదానిపై ఒకటి రావు.[38][39] జాగ్వర్ దాని భూభాగాన్ని గుర్తుపెట్టుకోవటానికి గీరిన గుర్తులను, మూత్రం మరియు మలాన్ని ఉపయోగిస్తాయి.[40] ఇతర పెద్ద పిల్లుల వలే, జాగ్వర్ గర్జించగలదు (మగ జీవి మరింత శక్తివంతంగా గర్జించగలదు) మరియు ఇది ప్రాదేశిక మరియు జతకూడే ప్రత్యర్థులను బెదిరించటానికి ఈవిధంగా చేస్తుంది; అడవులలో జీవుల మధ్య తీవ్రమైన యుద్ధాలు కూడా గమనించబడ్డాయి.[41] వాటి గర్జన సహజంగా మరలమరల వచ్చే దగ్గును పోలి ఉంటుంది, మరియు అవి మ్యావు మ్యావు మరియు గుర్రు గుర్రు మనే శబ్దాలను కూడా చేస్తాయి.[29] మగ జీవుల మధ్య జతకూడటానికి యుద్ధాలు జరుగుతాయి, కానీ అరుదుగా జరుగుతాయి, మరియు దూకుడుతనాన్ని తప్పించుకునే ప్రవర్తన అడవిలో ఉండే జీవులలో కనిపిస్తుంది.[40] అది జరిగినప్పుడు, ఘర్షణ సాధారణంగా స్థావరం గురించి జరుగుతుంది: ఒక మగ జీవి యొక్క పరిధి రెండు లేదా మూడు ఆడ జీవుల యొక్క పరిధిని చుట్టుముట్టి ఉంటుంది, మరియు ఇతర మగ జీవుల చొరబాటును అది సహించదు.[38] జాగ్వర్ తరచుగా నిశాచరిగా వర్ణించబడుతుంది, కానీ మరింత విశేషంగా ఇది సంజవేళ సంచరించేది (ఉషోదయంలో మరియు సంధ్యా సమయంలో ఎక్కువ చురుకుగా ఉంటుంది). ఆడ మగ రెండు వర్గాలూ వేటాడుతాయి, కానీ వాటి పెద్ద భూభాగాలకు తగినట్లు మగవి ప్రతి రోజు ఆడవాటి కన్నా ఎక్కువ దూరం ప్రయాణం చేస్తాయి. వేట జంతువులు లభ్యంగా ఉంటే జాగ్వర్ పగటి సమయంలో వేటాడవచ్చు మరియు ఇది పిల్లిజాతులలో శక్తివంతమైనది, దాని సమయంలో దాదాపు 50–60% చురుకుగా గడుపుతుంది.[30] జాగ్వర్ యొక్క స్పష్టత లేని స్వభావం మరియు దాని సహజావరణం యొక్క కొరత దానిని అధ్యయనం చేయటానికి మాత్రమే కాకుండా చూడటానికి కూడా కష్టమయ్యేలా చేసింది. వేటాడుట మరియు ఆహారం అన్ని ఇతర పిల్లుల వలెనే, జాగ్వర్ కేవలం మాంసం మాత్రమే తినే ఒక కచ్చితమైన మాంసాహారి. అది అవకాశం కోసం వేచి చూసి వేటాడే జంతువు మరియు 87 జాతులను ఆహారంగా స్వీకరిస్తుంది.[30] జాగ్వర్ పెద్ద జంతువులను ఆహారంగా తీసుకోవటానికి ఇష్టపడుతుంది, మరియు అది జింక, పందికొక్కు, టపిర్ (ఖడ్గ మృగం జాతికి చెంది చిన్న తొండం కలిగిన పంది వంటి జంతువు), పెక్కరి (అమెరికా దేశపు పంది వంటి జంతువు), కుక్కలు, నక్కలు, మరియు కొన్నిసార్లు కొండచిలువలు మరియు కైమన్ (మొసలి జాతికి చెందిన జంతువు) లను కూడా ఆహారంగా స్వీకరిస్తుంది. అయినప్పటికీ, ఈ పిల్లి పట్టుకొని తినగలిగే కప్పలు, ఎలుకలు, పక్షులు, చేపలు, దేవాంగపిల్లులు, కోతులు, మరియు తాబేళ్లు మొదలైన చిన్న జాతులను తింటుంది ; ఉదాహరణకు, బెలిజే లోని కాక్స్ కాంబ్ బేసిన్ వైల్డ్ లైఫ్ శాన్క్చరిలో జరిగిన అధ్యయనంలో, అక్కడి జాగ్వర్లు ప్రధానంగా ఆర్మడిల్లోలు మరియు పాకాలను (తెల్లని చుక్కలు కలిగిన తోకలేని ఎలుక) ఆహారంగా తీసుకుంటాయని తెలిసింది.[40] కొన్ని జాగ్వర్లు పెద్ద గొర్రెలు మరియు గుఱ్ఱములు వంటి పెంపుడు జంతువులను కూడా భక్షిస్తాయి.[42] జాగ్వర్ పాన్థెర</i>కు ప్రత్యేకమైన గొంతుక లోనికి లోతైన కాటు వేసి ఊపిరి ఆడకుండా చేసే విధానాన్ని అవలంబిస్తూ, అది చంపటానికి పిల్లులు అవలంబించే ఒక విలక్షణ విధానాన్ని ఎంచుకుంటుంది: అది ఆ జంతువు (ఎర) యొక్క చెవుల మధ్య పుర్రె లోని టెంపొరల్ బోన్ (చెవి ఎముకలు) ల (ప్రత్యేకించి కాపిబర) గుండా, దాని కోర పళ్ళతో మెదడును చీల్చుతూ, నేరుగా గుచ్చుతుంది[43]. ఇది తాబేలు చిప్పలను "పగలగొట్టి తెరవటానికి" ఒక ఉపయోజనము; వెనుకటి ప్లీస్టోసీన్ (1.8 మిలియన్ మరియు 10,000 సంవత్సరాలకు పూర్వం) నిర్మూలనం తర్వాత, కవచంతో ఉన్న తాబేళ్ల వంటి సరీసృపాలు జాగ్వర్లకు సమృద్ధి అయిన ఆహార మూలంగా అయినాయు.[30][41] ప్రత్యేకించి క్షీరదాలపై ఈ పుర్రె కాటు ప్రయోగించబడుతుంది; కైమన్ (ఒక రకమైన మొసలి) వంటి సరీసృపాలతో, జాగ్వర్ దాని వీపు బాఘం పైకి దుమికి, దాని గ్రీవ వెన్నుపూసలను విరగ్గొట్టి దానిని కదలలేకుండా చేస్తాయి. తాబేటి చిప్పలను పగలగొట్ట గలిగే సమయంలో, జాగ్వర్ సులువుగా ఆ చిప్పలోనికి చేరుకొని మాంసాన్ని బయటకు తీయగలదు.[38] కుక్కల వంటి ఎరలతో, పుర్రెను నలిపి వేయటానికి ఒక పంజా విసురు సరిపోవచ్చు. జాగ్వర్ వేరే జంతువులను వెంబడించి వేటాడి తినేకంటే మాటువేసి వేటాడి తినే జంతువు. పరుగెత్తటం లేదా పొంచి ఉండటానికి ముందు జాగ్వర్ వేట జంతువుల శబ్దాలను ఆలకిస్తూ వాటిని మాటుగా అనుసరిస్తూ అడవి మార్గాలలో నెమ్మదిగా నడుస్తుంది. జాగ్వర్ మాటు నుండి మరియు సాధారణంగా వేట జంతువుకు కనిపించని ప్రదేశం నుండి వేగంగా లంఘించి దాడి చేస్తుంది; ఆ జాతి యొక్క పొంచి ఉండే సామర్ధ్యం స్వదేశీ ప్రజలు మరియు ఆ రంగ పరిశోధకులు ఇద్దరి చేత జంతు ప్రపంచంలో సాటిలేనిదిగా పరిగణించబడింది, మరియు ఇది వివిధ పర్యావరణములలో శిఖరాగ్ర ప్రిడేటర్ (వేటాడే తినే జంతువు)గా దాని పాత్రకు ఫలితం కావచ్చు. జాగ్వర్ ఈత కొడుతూనే చంపబడిన జంతువులను మోసే సామర్ధ్యం కలిగి ఉండటంతో, ఈ పొంచి ఉండటంలో వేట జంతువు వెనకాల నీటి లోనికి దుమకవచ్చు; దాని బలం ఎంతదంటే వెల్లువ స్థాయిలను తప్పించు కోవటానికి పెద్ద పెద్ద పాడి ఆవు వంటి కళేబరాలను కూడా చెట్ల పైకి ఎత్తగలదు.[38] ఆ జంతువును చంపిన తర్వాత, జాగ్వర్ ఆ కళేబరాన్ని దట్టమైన లేదా ఇతర ఏకాంత ప్రదేశాలకు ఈడ్చుకువెళుతుంది. మధ్య భాగంలో మొదలుపెట్టటానికి బదులు, అది మెడ మరియు ఛాతీ భాగాలను తినటం ప్రారంభిస్తుంది. భుజాల తర్వాత గుండె మరియు ఊపిరితిత్తులను భుజిస్తుంది.[38] ఆ జాతులలో అతి తక్కువ బరువు అనగా, 34 కిలోగ్రాముల బరువుండే జంతువుకు రోజుకు సుమారు 1.4 కిలోగ్రాముల ఆహారం అవసరమవుతుందని అంచనా వేయబడింది.[44] 50–60 కిలోగ్రాముల పరిధిలోని చెరపట్టిన జంతువులలో, రోజుకు 2 కిలోగ్రాముల కన్నా ఎక్కువ మాంసం సిఫారసు చేయబడింది.[45] అడవులలో, వినియోగం సాధారణంగా చాలా అనియతంగా ఉంటుంది; అడవి పిల్లులు ఒక వేట జంతువును పట్టుకుని చంపటానికి తగినంత శక్తిని ఖర్చు చేస్తాయి, మరియు ఒక భోజనంలో సుమారు 25 కిలోగ్రాముల మాంసాన్ని భుజిస్తాయి, దాని తర్వాత అవి చాలా కాలం ఏమీ భక్షించకుండా ఉంటాయి.[46] పాన్థెర ఉపజాతిలోని అన్ని ఇతర జాతుల వలె కాకుండా, జాగ్వర్లు చాలా అరుదుగా మానవులపై దాడి చేస్తాయి. జాగ్వర్లు మానవులపి దాడి చేసిన అరుదైన సందర్భాలలో ఆ జంతువు పాడైపోయిన దంతాలతో ముసలిది అయినా అయిఉంటుంది లేదా గాయపడి ఉంటుంది అని చూపించబడింది.[47] కొన్నిసార్లు, భయపడినట్లయితే, చెరలో ఉన్న జాగ్వర్లు జంతుప్రదర్శనశాల పరిరక్షకులపై దాడి చేయవచ్చు.[48] జీవావరణ శాస్త్రం వ్యాప్తి మరియు సహజావరణం శిలాజ రికార్డులలో రెండు మిల్లియన్ సంవత్సరాలుగా జాగ్వర్ ఉంది[24] మరియు ప్లీస్టోసీన్ శకం సమయంలో బెరింగ్ ల్యాండ్ బ్రిడ్జ్ను దాటినప్పటి నుండి అది ఒక అమెరికన్ పిల్లిగానే ఉంది; ఆధునిక జీవులకు సన్నిహితమైన పూర్వీకులు పాన్థెరా ఓంకా ఆగస్టా, అది సమకాలీన పిల్లుల కన్నా పెద్దదిగా ఉంటుంది.[23] ప్రస్తుతం ఇది మెక్సికో నుండి, మధ్య అమెరికా గుండా దక్షిణ అమెరికా లోకి విస్తరించాయి, ఇంకా అమెజానియన్ బ్రజిల్ లో ఎక్కువ భాగంలో విస్తరించాయి.[49] ఈ పరిధిలో అర్జెంటీనా, బెలైజ్, బొలీవియా, బ్రజిల్, కొలంబియా, కోస్ట రికా (ప్రత్యేకించి ఒస పెనిన్సుల పైన), ఈక్వేడర్, ఫ్రెంచ్ గయానా, గాటిమల, గయానా, హోండురాస్, మెక్సికో, నికరాగ్వ, పనామా, పెరుగ్వే, పెరు, సురినేమ్, సంయుక్త రాష్ట్రాలు మరియు వెనిజులా మొదలైన దేశాలు ఉన్నాయి. El సాల్వడార్ మరియు ఉరుగ్వే లలో జాగ్వర్ ప్రస్తుతం అంతరించిపోయింది.[2] ఇది బెలిజ్ లోని 400చదరపు కిలోమీటర్ల కాక్స్కోమ్బ్ బేసిన్ వైల్డ్ లైఫ్ శాంక్చువరి, మెక్సికో లోని 5,300చదరపు కిలోమీటర్ల సియన్ క'అన్ బయోస్పియర్ రిజర్వ్, పెరూలో సుమారు 15,000చదరపు కిలోమీటర్ల మను నేషనల్ పార్క్, బ్రజిల్ లోని సుమారు 26,000చదరపు కిలోమీటర్ల క్సింగు నేషనల్ పార్క్, మరియు దాని పరిధిలోని అనేక ఇతర రిజర్వులలో ఇది కనిపిస్తుంది. సంయుక్త రాష్ట్రాలలోని నైరుతీ ప్రాంతాలలో, ప్రత్యేకించి అరిజోన, న్యూ మెక్సికో మరియు టెక్సాస్ లలో ఇది అప్పుడప్పుడు కనిపించటం వలన యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఆ జాబితాలో చేర్చబడింది. 1900ల మొదట్లో, జాగ్వర్ల పరిధి ఉత్తరాన గ్రాండ్ కెన్యాన్ వరకు, మరియు పశ్చిమాన దక్షిణ కాలిఫోర్నియా వరకు విస్తరించింది.[44] జాగ్వర్ సంయుక్త రాష్ట్రాలలో అంతరించిపోతున్న జాతుల చట్టం క్రింద రక్షించబడుతున్న జాతి, అది దాని చర్మం కొరకు దానిని కాల్చటం ఆపివేసింది. 2004 లో, అరిజోన లోని అటవీ అధికారులు ఆ రాష్ట్రం యొక్క దక్షిణ భాగంలో జాగ్వర్ల ఫోటోలు తీసి వాటి గురించి డాక్యుమెంట్లు తయారుచేసారు. ఏ శాశ్వత జనాభా వర్ధిల్లటానికైనా, వధించబడకుండా రక్షణ, చాలినంత ఆహారం, మరియు మెక్సికన్ జనాభాతో అనుసంధానం అవసరం.[50] 2009 ఫిబ్రవరి 25 న ఒక 118పౌండ్ల జాగ్వర్ పట్టుపడింది, సమాచార సేకరణకు ఒక యంత్రం అమర్చబడి టక్సన్, అరిజోనకు నైరుతీ ప్రాంతంలో విడుదల చేయబడింది; ఇది అంతకు మునుపు అనుకున్న దానికన్నా మంచి ఫలితాన్ని ఇచ్చింది మరియు దక్షిణ అరిజోన ప్రాంతంలో పునరుత్పత్తి చేయగలిగే జాగ్వర్ల జనాభా ఎల్లప్పుడూ ఉంటుంది. ఆ జంతువు చిట్టచివరకు 2004 లో ఫోటో తీయబడిన అదే మగ జంతువుగా ('మాచో B' గా పిలవబడే) తర్వాత ధ్రువీకరించ బడింది మరియు అది ప్రస్తుతం అడవులలో ఉన్న జాగ్వర్లలో వయసులో పెద్దది (సుమారు 15 సంవత్సరాల వయస్సు.)[51] 2009 మార్చి 2 సోమవారం రోజు, మాచో B, దశాబ్దం కన్నా ఎక్కువ సమయం నుండి U.S.లో కనిపిస్తున్న ఏకైక జాగ్వర్ ను, తిరిగి పట్టుకుని అది మూత్రపిండాల వ్యాధితో ఉన్నదని కనుగొన్న తర్వాత దానిని దయతో చంపివేశారు (మెర్సీ కిల్లింగ్).[52] ప్రస్తుతం ప్రతిపాదించబడిన యునైటెడ్ స్టేట్స్–మెక్సికో సరిహద్దు సమాప్తి మెక్సికన్ జనాభాతో జన్యువుల ప్రవాహాన్ని తగ్గించటం ద్వారా, ప్రస్త్జుతం సంయుక్త రాష్ట్రాలలో ఉన్న ఏ జానాభా యొక్క స్వయంభరణ శక్తిని తగ్గిస్తుంది, మరియు ఆ జాతి విస్తరణను అరికడుతుంది.[53] ఆ జాతి యొక్క చారిత్రిక పరిధిలో సంయుక్త రాష్ట్రాల దక్షిణ భాగంలో చాలా వరకు చేరింది, మరియు దక్షిణ అమెరికా ఖండంలో ఎక్కువ భాగం ఆక్రమించటానికి దక్షిణంలో ఇంకా ఎక్కువగా విస్తరించింది. మొత్తం మీద, దాని ఉత్తర పరిధి 1000 కిలోమీటర్లు తగ్గింది మరియు దక్షిణ పరిధి 2000కిలోమీటర్లు పెరిగింది. జాగ్వర్ యొక్క మంచు యుగం శిలాజాలు, 40,000 నుండి 11,500 సంవత్సరాల పూర్వానికి చెందినవి, సంయుక్త రాష్ట్రాలలో కనుగొనబడ్డాయి, వీటిలో కొన్ని ఉత్తరాన ఉన్న ముఖ్య ప్రదేశం మిస్సోరిలో కనుగొనబడ్డాయి. శిలాజ దృష్టాంతాలు సమకాలీన జంతువు యొక్క సరాసరి బరువు కన్నా చాలా ఎక్కువగా, సుమారు 190కిలోగ్రాముల (420పౌండ్ల) బరువు కలిగి ఉన్నట్లు చూపించాయి.[54] ఈ పిల్లి యొక్క సహజావరణములలో దక్షిణ మరియు మధ్య అమెరికా యొక్క చిత్తడి అడవులు, ఉపరితల, కాలాన్నిబట్టి ముంపుకు గురయ్యే చెమ్మగిల్లిన భూములు, మరియు నిస్సారమయిన గడ్డిభూములు మొదలైనవి ఉన్నాయి. వీటన్నింటిలో, జాగ్వర్ దట్టమైన అడవులను ఇష్టపడుతుంది;[30] ఎక్కువ నిస్సారంగా ఉన్న సహజావరణ ప్రాంతాలలో ఈ పిల్లి తన పరిధిని చాలా త్వరగా కోల్పోతుంది, ఉదాహరణకు అర్జెంటీనాలోని పంపాలు, మెక్సికో లోని ఎడారి గడ్డిభూములు, మరియు సంయుక్త రాష్ట్రాల నైరుతీ ప్రాంతాలు.[2] ఈ పిల్లి ఉష్ణమండల, సమశీతోష్ణ, మరియు ఎండిన ఆకురాల్చే అడవులలో (చారిత్రికంగా, సంయుక్త రాష్ట్రాలలోని ఓక్ అడవులు) విస్తరిస్తుంది. జాగ్వర్ నీటితో బలమైన అనుబంధం కలిగి ఉంది మరియు ఎక్కువగా నదులు, చిత్తడి నేలల సమీపంలో, వేట జంతువులకు కనపడకుండా మాటుగా ఉండటానికి దట్టంగా ఉన్న చిత్తడి అడవులలోనూ నివసించటానికి ఇష్టపడుతుంది. జాగ్వర్లు 3800మీటర్ల ఎత్తులలో కనిపిస్తాయి, కానీ అవి పర్వతమయమైన అడవులలో నివసించవు మరియు మధ్య మెక్సికో యొక్క ఎత్తైన పీఠభూమి ఆండూస్ లలో ఇవి కనిపించవు.[30] జీవావరణ పాత్ర యుక్త వయసు జాగ్వర్ ఒక శిఖరాగ్ర ప్రెడేటర్, అనగా అది దాని ఆహార గొలుసులో అన్నింటికన్నా పైన ఉంటుంది మరియు అడవిలో ఏ జంతువూ దీనిని భుజించదు. జాగ్వర్ ఒక కీలక జాతిగా కూడా పేరొందింది, అనుకున్నవిధంగానే, శాకాహార మరియు గడ్డితినే క్షీరదాల జనాభాను నియంత్రించటం ద్వారా, శిఖరాగ్ర పిల్లిజాతులు అటవీ సంస్థల నిర్మాణ సమగ్రతను కాపాడుతాయి.[28][55] అయినప్పటికీ, జీవావాసం పైన జాగ్వర్ వంటి జాతుల ప్రభావం కచ్చితంగా కనుక్కోవటం కష్టం, ఎందుకనగా మానవ చర్యల ప్రభావాన్ని నియంత్రిస్తూనే, ఆ జాతులు ఉందని ప్రదేశాల నుండి అదేవిధంగా దాని ప్రస్తుత సహజావరనముల నుండి సమాచారాన్ని పోల్చవలసి ఉంటుంది. కీలక ప్రెడేటర్లు లేనప్పుడు మధ్య-పరిమాణపు వేట జంతువుల జాతుల జనాభా పెరుగుతుందని అంగీకరించబడింది మరియు ఇది ప్రతికూల ప్రభావాలను ఉధృతం చేస్తుందని ఒక సందేహం ఉంది.[56] అయినప్పటికీ, ఇది సహజమైన మార్పు అని మరియు జనాభా పెరుగుదల ఎప్పటికీ అలానే ఉండదని అధ్యయనాలు నిరూపించాయి. కావున, ఈ మూలసూత్ర ప్రెడేటర్ ప్రతిపాదనను అందరు శాస్త్రవేత్తలు ఇష్టపడలేదు.[57] జంతువులను చంపి తినే ఇతర జీవులపై కూడా జాగ్వర్ ప్రభావం ఉంది. జాగ్వర్ మరియు అమెరికా లోని రెండవ పెద్ద పిల్లి జాతి కౌగర్, తరచుగా సింపాట్రిక్ (ఒకే పూర్వీకులకు చెందినవి) (పొరుగున ఉన్న ప్రాంతాలను పంచుకునే సంబంధం కలిగిన జాతులు) మరియు అవి ఎక్కువగా సంయుక్తంగా అధ్యయనం చేయబడతాయి. జాగ్వర్ తో సమజాతిగా ఉన్నప్పుడు, కౌగర్ సాధారణం కంటే చిన్నదిగా ఉండి స్థానిక జాగ్వర్ల కన్నా చిన్నగా ఉంటుంది. జాగ్వర్ పెద్ద జంతువులను ఆహారంగా తీసుకోవటానికి మొగ్గు చూపితే కౌగర్ చిన్న వాటి వైపు మొగ్గు చూపుతుంది, దీనితో రెండవ దాని పరిమాణం తగ్గుతుంది.[58] ఈ పరిస్థితి కౌగర్ కు అనుకూలంగా ఉండవచ్చు. దాని విస్తారమైన వేట జంతువుల స్థావరం, చిన్న జంతువులను ఆహారంగా తీసుకునే సామర్ధ్యంతో కలిసి, మానవులచే మార్పు చేయబడిన భూభాగాల్లో జాగ్వర్ కన్నా దానికి ఎక్కువ ప్రయోజనాన్ని ఇస్తాయి;[28] రెండూ ప్రమాదం అంచున ఉన్న జాతులుగా వర్గీకరించబడినప్పటికీ ప్రస్తుతం కౌగర్ గణనీయంగా ఎక్కువగా విస్తరించింది. పరిరక్షణ స్థితి జాగ్వర్ల సంఖ్య ప్రస్తుతం తగ్గిపోతూ ఉంది. ఈ జంతువు ఇంటర్నేషనల్ యూనియన్ ఫర్ కన్జర్వేషన్ ఆఫ్ నాచుర్ అండ్ నాచురల్ రిసోర్సెస్ చేత ప్రమాదం అంచున ఉన్నదానిగా పరిగణించబడింది,[2] అనగా దగ్గరి భవిష్యత్తులో అది అంతరించి పోయే ప్రమాదం ఉంది. దాని చారిత్రిక ఉత్తర ప్రాంతాల నుండి దాని కాల్పనిక బహిష్కరణతో కూడిన దాని పరిధి యొక్క భాగాల క్షయం, మరియు మిగిలిన ప్రాంతంలో పెరుగుతున్న విభజన, ఈ స్థితికి దోహదం చేసాయి. 1960లు ప్రత్యేకించి గణనీయమైన తరుగుదలను చూసాయి, బ్రజిలియన్ అమెజాన్ నుండి సంవత్సరానికి 15,000 కన్నా ఎక్కువ జాగ్వర్ చర్మాలు బయటకు వచ్చాయి; 1973 లో కన్వెన్షన్ ఆన్ ఇంటర్నేషనల్ ట్రేడ్ ఇన్ ఎన్డేన్జెర్డ్ స్పీసీస్ (CITES) చర్మ వ్యాపారంలో తీవ్రమైన తిరోగమనాన్ని తీసుకొచ్చింది.[59] వైల్డ్ లైఫ్ కన్జర్వేషన్ సొసైటీ ఆధ్వర్యంలో జగిన విస్తృత పరిశీలన ఆ జంతువు దాని చారిత్రిక పరిధిలో 37%ని కోల్పోయిందని, మరియు అదనంగా 18%లో దాని పరిస్థితి తెలియకుండా ఉందని స్పష్టం చేసింది. మరింత ఆశాజనకంగా, దాని మిగిలిన పరిధుల, ప్రత్యేకించి అమెజాన్ బేసిన్ మరియు దాని పక్కనే ఉన్న గ్రాన్ చాకో మరియు పంటనాల్ యొక్క 70%లో ఎక్కువ కాలం జీవించే సంభావ్యత ఎక్కువగా ఉన్నట్లు పరిగణించబడింది.[49] జాగ్వర్ కు ఉన్న ముఖ్య ప్రమాదాలలో దాని సహజావరణంలో అటవీ నిర్మూలన, ఆహారం కొరకు మానవులతో పెరుగుతున్న పోటీ,[2] వేటాడుట, దాని పరిధి లోని ఉత్తర ప్రాంతాలలో గాలివానలు, ఈ పిల్లి పశువులను ఆహారంగా తీసుకునే ప్రాంతంలో వీటిని హతమార్చే పశుపాలకుల ప్రవర్తన మొదలైనవి ఉన్నాయి. ఆ ఆహారానికి అలవాటు పడినప్పుడు, జాగ్వర్ పశువులను తన ఆహారంలో ఎక్కువ భాగంగా తీసుకున్నట్లు చూపించబడింది; మేత కొరకు భూమిని అనువుగా మార్చటం ఈ జాతికి ఇబ్బంది అయిన సమయంలో, పశువులు మొదటిసారి ఉత్తర అమెరికాలో ప్రవేశించినప్పుడు, ఈ జాగ్వర్లు ఈ కొత్త వేట జంతువును అనుకూలంగా తీసుకోవటంతో, జాగ్వర్ల జనసంఖ్య పెరిగి ఉండవచ్చు. పశువులపై ప్రీతి, పశుసంరక్షకశాలల యజమానులు ఎల్ల వేళలా పనిచేసే జాగ్వర్ వేటగాళ్ళను నియమించుకునేటట్లు చేసింది, మరియు ఆ పిల్లి చాలాసార్లు కనపడితే కాల్చివేయబడింది.[29] జాగ్వర్ CITES క్రింద Appendix I జాతిగా క్రమపరచబడింది: జాగ్వర్లు లేదా వాటి భాగాల యొక్క అంతర్జాతీయ వ్యాపారాలన్నీ నిషేధించబడ్డాయి. అర్జెంటీనా, బెలైజ్, కొలంబియా, ఫ్రెంచ్ గయానా, హాండురాస్, నికరాగ్వ, పనామా, పరాగ్వే, సురినేమ్, యునైటెడ్ స్టేట్స్ (అక్కడ ఇది అంతరించిపోతున్న జాతుల చట్టం క్రింద జాబితా చేయబడింది), ఉరుగ్వే మరియు వెనిజులా లలో జాగ్వర్లను వేటాడటం నిషేధించబడింది. బ్రజిల్, కోస్ట రికా, గాటిమల, మెక్సికో మరియు పెరూ లలో జాగ్వర్లను వేటాడటం "ప్రమాద జంతువు"కు కట్టడి చేయబడినప్పుడు, బొలీవియాలో పతకం కోసం వేటాడటం ఇంకా అనుమతించబడుతోంది. ఈక్వడార్ లేదా గయానాలో ఈ జాతికి చట్టబద్ధమైన రక్షణ లేదు.[24] ప్రస్తుత పరిరక్షణ ప్రయత్నాలు తరచుగా పశుశాలల యజమానులకు శిక్షణ ఇవ్వటం మరియు పర్యావరణయాత్రను ప్రోత్సహించటం పైన దృష్టి పెడుతున్నాయి.[60] జాగ్వర్ సాధారణంగా అమ్బ్రెల్లా జాతిగా నిర్వచించబడుతుంది — ఈ జాతి సొంత పరిధి మరియు సహజావరణ అవసరాలు తగినంత విస్తారంగా ఉండటం వలన, దీనిని రక్షించినట్లయితే, చిన్న పరిధిలో ఉండే అనేక ఇతర జాతులు కూడా రక్షించబడతాయి.[61] అమ్బ్రెల్లా జాతులు భూదృశ్య కొలమానం వద్ద "సంచార అనుసంధానములు"గా పనిచేస్తాయి, జాగ్వర్ విషయంలో ఇది ఇతర జంతువులను చంపి తినటం ద్వారా జరుగుతుంది. పరిరక్షణ సంస్థలు ఈవిధంగా ఇతర జాతులు కూడా లాభపడతాయనే ఆలోచనతో, జాగ్వర్ కొరకు అనువైన, అనుసంధానించబడిన సహజావవరణమును ఏర్పాటు చేయవచ్చు.[60] ఈ జాతులు ఉన్న పరగణాలలో చాల వాటిలోకి ప్రవేశం కష్టం కావటంతో—ప్రత్యేకించి మధ్య అమెజాన్ లో—జాగ్వర్ల సంఖ్యను అంచనా వేయటం కష్టం. పరిశోధకులు విలక్షణంగా ప్రత్యేక జీవప్రాంతాలపై దృష్టి పెట్టటంతో, జాతుల-వారీ పరిశీలన మితమైనది. 1991 లో, 600–1,000 (అత్యధిక మొత్తం) జాగ్వర్లు బెలిజ్ లో ఉన్నట్లుగా అంచనా వేయబడింది. ఒక సంవత్సరం పూర్వం, మెక్సికో యొక్క 4,000 చరపు కిలోమీటర్ల (2400mi²) కాలక్ముల్ బయోస్పియర్ రిజర్వు లో 125–180 జాగ్వర్లు, మరియు చియపాస్ రాష్ట్రంలో ఇంకొక 350 ఉన్నట్లు అంచనావేయబడింది. దాని పొరుగునే గాటిమల లోని 15,000 చదరపు కిలోమీటర్ల (9,000mi²) విస్తీర్ణం కలిగిన మాయా బయోస్పియర్ రిజర్వ్, 465–550 జంతువులను కలిగి ఉండవచ్చు.[62] 2003 మరియు 2004 లో GPS-టెలీమెట్రిని ఉపయోగించి చేసిన పరిశోధనలలో కీలకమైన పంటనాల్ ప్రాంతంలో 100 చదరపు కిలోమీటర్లకు కేవలం ఆరు నుండి ఏడు జాగ్వర్లు ఉన్నట్లు కనుగొన్నారు, సాప్రదాయక విధానాలలో 10 నుండి 11 ఉన్నట్లు కనుగొనబడింది; అది విస్తారంగా వాడే పరిశీలనా విధానాలు పిల్లుల అసలైన సంఖ్యను ఎక్కువ చేసి చూపుతాయని సూచిస్తోంది.[63] అంతరించిపోతున్న జాతుల చట్టం క్రింద జాగ్వర్ల పునరుజ్జీవనాన్ని ఒక సంయుక్త లక్ష్యంగా పరిత్యజించాలని జార్జ్ W. బుష్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ చేసిన అపూర్వమైన నిర్ణయాన్ని 7 జనవరి 2008 న యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఫిష్ అండ్ వైల్డ్ లైఫ్ సర్వీస్ డైరెక్టర్ H. డేల్ హాల్ ఆమోదించాడు. అంతరించిపోతున్న జాతుల చట్టం యొక్క 34-సంవత్సరాల చరిత్రలో ఈరకమైన నిర్ణయం మొదటిది. సంయుక్త రాష్ట్రాలు మరియు మెక్సికో మధ్య ఈ పిల్లి యొక్క అనేక సంధి స్థలాల వెంబడి నిర్మించబోతున్న, ప్రభుత్వం యొక్క కొత్త సరిహద్దు కంచె మూలంగా జాగ్వర్ బలి అవుతోంది.[64] గతంలో, జాగ్వర్ల పరిరక్షణ కొన్నిసార్లు జాగ్వర్ "హాట్ స్పాట్" ల రక్షణ ద్వారా జరుగుతుంది. ఈ హాట్ స్పాట్లు జాగ్వర్ పరిరక్షణ విభాగాలుగా అభివర్ణించ బడ్డాయి, ఇవి సుమారు 50 జాగ్వర్లు ఉన్న అతిపెద్ద ప్రదేశాలు. అయినప్పటికీ, ఒక జాతిని కాపాడటానికి అవసరమైన జాగ్వర్ జన్యువుల సముదాయం యొక్క బలమైన పంపకాన్ని నడపటానికి, జాగ్వర్లు అనుసంధానించబడటం ముఖ్యమని కొన్ని పరిశోధనలు ఇటీవలే నిర్ధారించాయి. దీనిని ప్రభావం చేయటానికి, జాగ్వర్ హాట్ స్పాట్ లను అనుసంధానించటానికి, పసియో డెల్ జాగ్వర్, అనే కొత్త ప్రణాళిక రూపొందించబడింది.[65] పురాణాలు మరియు సంస్కృతిలో కొలంబస్ రాకకు-పూర్వం అమెరికాలు కొలంబస్ రాకకు పూర్వం మధ్య మరియు దక్షిణ అమెరికాలో, చాలా కాలం వరకు జాగ్వర్ అధికారానికి మరియు శక్తికి చిహ్నంగా ఉండేది. ఆన్డియన్ సంస్కృతులలో, చవిన్ సంస్కృతి ద్వారా జాగ్వర్ సంస్కృతి 900 BC నాటికి ఇప్పటి పెరూలో చాలా భాగం విస్తరించింది. ఉత్తర పెరూ యొక్క తర్వాతి మోచే సంస్కృతి వారి మృత్తికలలో చాలా వాటిలో జాగ్వర్ ను సామర్ధ్యానికి చిహ్నంగా వినియోగిస్తారు.[66] మెసోఅమెరికా లో, సుమారుగా చవిన్ తో సమకాలీనమైన గల్ఫ్ తీర ప్రాంతం యొక్క పురాతనమైన మరియు ప్రబలమైన ఒల్మెక్ — జాగ్వర్ లక్షణాలు కలిగిన జాగ్వర్లు లేదా మానవులను చూపించే శిల్పాలు లేదా బొమ్మల ప్రత్యేకమైన "వర్-జాగ్వర్" అమరికను రూపొందించారు. తర్వాతి మాయా నాగరికతలో, జాగ్వర్ జీవించి ఉన్న మరియు మరణించిన వారి మధ్య సంబంధాన్ని అనుకూలపరుస్తుందని మరియు రాజ కుటుంబాన్ని పరిరక్షిస్తుందని నమ్మేవారు. మాయా సంస్కృతి ఈ శక్తివంతమైన పిల్లి జాతిని ఆధ్యాత్మిక ప్రపంచములో తమ సహవాసులుగా చూసింది, మరియు చాలా మంది మాయ పాలకులు జాగ్వర్ అని అర్ధం వచ్చే మయన్ పదాన్ని పేరుగా కలిగిఉన్నారు (అనేక మయన్ భాషలలో భాషలలో b'alam ). ఆజ్టెక్ నాగరికత జాగ్వర్ యొక్క ఈ రూపును పాలకునికి ప్రతినిధిగా లేదా ఒక వీరునిగా పంచుకుంటుంది. ఆజ్టెక్స్ జాగ్వర్ వీరులు అని పిలువబడే శ్రేష్టమైన వీరుల తరగతిని రూపొందించింది. ఆజ్టెక్ పురాణములలో, జాగ్వర్ ను శక్తివంతమైన దేవత టెజ్కాట్లిపోకా యొక్క వంశ లాంచన జంతువుగా పరిగణిస్తారు. బ్రజిల్ జాతీయ జంతువు జాగ్వర్ బ్రజిల్ యొక్క జాతీయ చిహ్నం. బ్రజిల్ లో జాగ్వర్ కు ఎప్పుడూ గొప్ప ప్రాముఖ్యత ఉంది, అక్కడ బ్రజిల్ యొక్క దేశవాళీ ప్రజలు దాని కొవ్వును వాడుకున్నారు. అది అద్భుతమైనది అవటం వలన, అది వారికి ధైర్యాన్ని ఇస్తుందని వారు నమ్మారు. మగపిల్లలను బలంగా చేయటానికి మరియు చెడు నుండి వారిని రక్షించటానికి ఈ కొవ్వును వారి శరీరాలకు మర్దనా చేస్తారు. ఒక కొలంబియన్ డిపార్టుమెంటు అయిన అమజోనాస్ డిపార్టుమెంటు యొక్క పతాకంలో, ఒక వేటగాడి పైకి లంఘించుచున్న ఒక నల్ల చిరుత సిలూయట్ (తెల్లని నేపథ్యం పైన నల్లని నీడ లాంటి బొమ్మ) ఉంటుంది. సమకాలీన సంస్కృతి సమకాలీన సంస్కృతిలో జాగ్వర్ మరియు దాని పేరు ఒక చిహ్నంగా విస్తారంగా వినియోగించబడ్డాయి. అది గయానా జాతీయ జంతువు, మరియు దాని జాతీయ చిహ్నం పై ఇది ఉంది.[67] ఒక ఉత్పత్తి నామంగా ఇది విస్తారంగా వినియోగించబడుతోంది, మరీ ముఖ్యంగా ఒక విలాసవంతమైన కారు బ్రాండు కొరకు వినియోగించబడుతోంది. ఈ పేరును NFL యొక్క జాక్సన్విల్లే జాగ్వర్స్ మరియు మెక్సికన్ ఫుట్ బాల్ క్లబ్ జాగ్వరెస్ డె చియపాస్ వంటి స్వతంత్ర క్రీడాసంస్థలు సొంతం చేసుకున్నాయి. గ్రామీ విజేతలైన మెక్సికన్ రాక్ బ్యాండ్ "జాగ్వరెస్" కూడా ఈ ఘనమైన జంతువుచే ప్రేరేపితులై వారి బ్యాండ్ కు ఈ పేరు ఎంచుకున్నారు. రగ్బీ యూనియన్లో అర్జెంటీనా యొక్క జాతీయ సమాఖ్య యొక్క శిఖరంలో జాగ్వర్ ఉంటుంది; అయినప్పటికీ, ఒక చారిత్రక ప్రమాదం కారణంగా, ఆ దేశం యొక్క జాతీయ జట్టుకు లాస్ ప్యూమాస్ అని వేడుక పేరు పెట్టబడింది. దక్షిణ అమెరికా నగరంలో విశృంఖలంగా ఉన్న ఒక మెలనిస్టిక్ జాగ్వర్ కార్నెల్ వూల్రిచ్ రచించిన 1942 నవల బ్లాక్ అలిబిలో ప్రధాన పాత్ర. 1968 లో మెక్సికో నగరంలో ఒలంపిక్ క్రీడలు జరిగినప్పుడు చిరుతపులి మొదటి ఒలంపిక్ చిహ్నం అయింది. ఒకప్పుడు మాయన్ సంస్కృతి వర్ధిల్లిన భౌగోళిక ప్రాంతంతో ఉన్న సంబంధం వలన జాగ్వర్ ఎంచుకోబడింది. . ఉపప్రమాణాలు బాహ్య లింకులు వర్గం:పిల్లి జాతి జంతువులు వర్గం:ఉత్తర అమెరికా వర్గం:క్షీరదాలు
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D
{ "plaintext_start_byte": [ 56, 390 ], "plaintext_end_byte": [ 373, 495 ] }
డి ఎన్ ఏ సంక్షిప్త రూపం ఏమిటి ?
ఇంగ్లీషు-తెలుగు నిఘంటువు (C)
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Part 1: ca Part 2: cb-cl Part 3: cm-cz మూలం V. Rao Vemuri, English-Telugu and Telugu-English Dictionary and Thesaurus, Asian Educational Services, New Delhi, 2002 ISBN 0-9678080-2-2 వేమూరి నిఘంటువు (ఇంగ్లీషు-తెలుగు) వేమూరి నిఘంటువు (తెలుగు-ఇంగ్లీషు) వర్గం వర్గం:వేమూరి నిఘంటువు (ఇంగ్లీషు-తెలుగు)
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%B7%E0%B1%81-%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%97%E0%B1%81%20%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%98%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%81%E0%B0%B5%E0%B1%81%20%28C%29
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 169, 583, 671 ], "plaintext_end_byte": [ 168, 508, 656, 849 ] }
من هو أول عربي حازعلى جائزة نوبل؟
قائمة العرب الحاصلين على جائزة نوبل
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
تستعرض القائمة الآتية تستعرض أفراد عرب أو من أصول عربية فازوا بجائزة نوبل في مختلف المجالات. حصل العرب على 8 جوائز نوبل (اعتباراً من 2011)، أي ما يقرب من 0.95% من الحاصلين على جوائز نوبل. وذلك رغم أن العرب يشكلون حوالي 4% من سكان العالم. حوالي 5 جوائز من أصل 8 حصل عليها العرب هي نوبل للسلام. السلام الأدب الكيمياء الطب انظر أيضاً قائمة الآسيويين الحاصلين على جائزة نوبل مراجع تصنيف:أشخاص عرب تصنيف:عرب حازوا جائزة نوبل تصنيف:قوائم أشخاص عرب تصنيف:قوائم متعلقة بالوطن العربي
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9%20%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B5%D9%84%D9%8A%D9%86%20%D8%B9%D9%84%D9%89%20%D8%AC%D8%A7%D8%A6%D8%B2%D8%A9%20%D9%86%D9%88%D8%A8%D9%84
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 659, 1140, 1318, 2404, 2513, 2754, 2903 ], "plaintext_end_byte": [ 632, 1139, 1317, 2379, 2512, 2717, 2900, 3959 ] }
من هو جان بياجيه ؟
جان بياجيه
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 202 ], "minimal_answers_end_byte": [ 388 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
جون بياجي (ولد 9 أغسطس 1896 - توفي 16 سبتمبر 1980) كان الابن الأكبر للسويسري آرثر بياجيه والفرنسية ريبيكا جاكسون. كان عالم نفس وفيلسوف سويسري وقد طور نظرية التطور المعرفي عند الأطفال فيما يعرف الآن بعلم المعرفة الوراثية. أنشأ بياجيه في عام 1965 مركز نظرية المعرفة الوراثية في جنيف وترأسه حتى وفاته في عام 1980. يعتبر بياجيه رائد المدرسة البنائية في علم النفس. حياته وأعماله ولد بياجيه في مدينة نيوشاتيل بسويسرا عام 1896 وتوفي عام 1980 وكتب مقالته الأولي وهو في سن الثالثة عشر من عمره، وفي الثانية والعشرين من عمره حصل علي الدكتوراة في علم البيولوجية وفي عام 1921 عين مديرا للدراسات بمعهد جان جاك روسو في جنيف، حيث نشر بعد ذلك كتابين من أشهر كتبه: اللغة والفكر عند الطفل Language and Thoughts of the child) 1923). الحكم والاستدلال عن الطفل Judgement and Reasoning of the Child) 1924). وقد أوضح بياجيه في هذين الكتابين كيف يتطور تفكير الطفل خلال المراحل العمرية المختلفة. لقد كرس بياجيه حياته كلها التي زادت عن الثمانين عاما لدراسة النمو العقلي عند الأطفال حتي أصبح هذا الاهتمام هو المميز له بين علماء النفس المحدثين بصفة عامة، وعلماء نفس النمو بصفة خاصة، ولقد اهتم بياجيه بموضوعات أخرى كثيرة مثل: الدوافع والإدراك، التصرفات، والقيم عند الأطفال. ولكن اهتمامه بها كان لبيان ما بينها وبين الذكاء من روابط وعلاقات، أي أن اهتمامه بهذه الموضوعات لم يكن اهتماما لذاتها، بقدر ما كان موجها لخدمة موضوعه الأساسي، وهو دراسة تطور تفكير الأطفال وإنشاء نظرية في المعرفة التكوينية. تأثير بياجيه لقد أثرت نظرية بياجيه للتطور المعرفي في كثير من المجالات:[1] علم نفس النمو التعليم والأخلاق الدراسات الفكرية والتاريخية نظرية التطور الفلسفة علم المقدمات الذكاء الاصطناعي المراجع اقرأ أيضاً قائمة بالكتب المترجمة في علم النفس قائمة الحاصلين على جائزة بلزان النمو المعرفي تصنيف:أساتذة جامعة السوربون تصنيف:أساتذة جامعة لوزان تصنيف:أشخاص مرتبطون بجامعة زيورخ تصنيف:أشخاص من نوشاتيل تصنيف:أعضاء الأكاديمية الوطنية الأمريكية للعلوم تصنيف:باحثو الإدراك وطارحو النظريات تصنيف:بروتستانت سويسريون تصنيف:بنيوية تصنيف:تربويون تصنيف:تنمية الطفل تصنيف:حاصلون على جائزة بلزان تصنيف:علماء أحياء سويسريون تصنيف:علماء نفس سويسريون تصنيف:فرنسيون سويسريون تصنيف:فلاسفة القرن 20 تصنيف:فلاسفة سويسريون تصنيف:فلاسفة نظرية المعرفة تصنيف:كتاب سويسريون في القرن 20 تصنيف:منظرون تربويون سويسريون تصنيف:مواليد 1896 تصنيف:مواليد في نوشاتيل تصنيف:وفيات 1980 تصنيف:وفيات في جنيف
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%20%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%AC%D9%8A%D9%87
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 1132, 2989, 3646, 4298, 8531, 8796, 9064 ], "plaintext_end_byte": [ 1131, 2904, 3645, 4297, 8458, 8776, 9063, 9145 ] }
భామిని మండలంలో ఎన్ని ఎకరాల కొబ్బరి తోటలు ఉన్నాయి?
పెరటి తోటలు
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
ఎవరి ఇంటి నందు వారు స్వయంగా కూరగాయలు, ఆకుకూరలను పండించుకోవడాన్ని ఇంటిపంట అంటారు. పట్టణాలలోను, నగరాలలోను ఎవరికి కావాల్సిన కూరగాయలను, ఆకుకూరలను అవకాశమున్నంతవరకు వారి ఇంటి నందే పండించుకోవడం నేటి ధోరణి. పొలాల్లో పండించే ఆహారోత్పత్తి పరిమాణంతో పోల్చితే ఇంటిపంటల ఆహోరోత్పత్తి పరిమాణం కొంచెమే అయినా విష రసాయనాల అవశేషాల్లేని కూరగాయలు, ఆకుకూరల కోసం పేద, మధ్య, ఉన్నత వర్గాలకు చెందిన అందరూ వీలైనంతగా ఇంటిపంటలు పండిస్తున్నారు. మన ఇంటికి పెరడు, నీటి వసతి ఉంటే పెరట్లో కూరగాయలు, పండ్ల మొక్కలను తోటలో లాగా పెంచడం వీలవుతుంది. పాలకూర, తోటకూర, బచ్చలికూర, అరటి, వంగ, బెండ, బీర, పొట్ల, దొండ, టమేటా వంటి కూరగాయలు, బొప్పాయి, జామ, అరటి, దానిమ్మ, సపోటా వంటి పండ్ల మొక్కలను పెరటి తోటలలో పెంచవచ్చును. ఇంట్లో వంటకి, స్నానానికి, బట్టలుతకడానికి వాడిన నీటిని బోదులు చేసి పెరటిలోని మొక్కలకు పెట్టవచ్చును. చెత్త చెదారం, పశువులుంటే వాటి పేడ దొడ్లో ఒక మూల గోతిలో రోజూ వేసి అది నిండాక మట్టితో కప్పితే దానినుండి మంచి ఎరువు తయారవుతుంది. ఈ ఎరువును పెరట్లో పెంచే మొక్కలకు వాడవచ్చును. పెరటి తోటలకు ఉపయోగించే భూమిని చదును చేసుకోవడం, శ్రేష్టమైన విత్తనాలు వాడడం, ఎరువులు, క్రిమిసంహారక మందుల వాడకం వంటి విషయాలలో శ్రద్ధవహించాలి. పెరటి మొక్కలతో ప్రయోజనాలెన్నో పెరటి తోటల వలన మంచి పోషకవిలువలు గల తాజా కూరలు, పండ్లు నిత్యం ఆహారంలో లభించి వారి ఆరోగ్యం, పిల్లల పెరుగుదల బాగుంటుంది. ఇంటిలోని మురుగునీటిని, చెత్త చెదారాన్ని శాస్త్రీయంగాను, ప్రయోజనకరంగఅను పరష్కరించవచ్చును. వ్యాయామం, మానసిక ఉల్లాసం కలుగుతాయి. ఉసిరి: దీనిని సంస్కృత భాషలో అమ్లా అని ఆమ్లికా అని అంటారు. ఇంటింటా ఉసిర్ ఆరోగ్య సిరి. ఉసిరి చేసే మేలు అంతా ఇంతా కాదు. ఇందులోని " సి" విటమిన్ ఎంతో ఉపయుక్తమైనది. దీనిని షాంపూ లందు, త్రిఫల చూర్ణం తయారీ యందు ఆయుర్వేదం నందు దీనిని విరివిగా ఉపయోగిస్తారు. తులసి: ఆకులు తింటే వ్యాధి నిరోధక శక్తి పెరుగుతుంది. 10 నుంచి 15 మి.మీ ఈ ఆకురసాన్ని తెనేతో కలిపి సేవిస్తే మలేరియా, జ్వరం జలుబు దగ్గువంటి రుగ్మతల నుంచి ఉపశమనం లభిస్తుంది. చర్మరోగ నివారణకు కూడా ఈరసాన్ని వాడవచ్చు. కలబంద: కలబంద గుజ్జును బెల్లంతో కలిపి నెలసరికి ముందు ఒక వారం పాటు రోజుకు రెండు సార్లు తీసుకుంటే ఆ సమయంలో వచ్చే కడుపునొప్పి తగ్గుతుంది. దానిమ్మ: రక్తవృద్ధి, శుద్ధి కోసం వాడుతారు. అతిసారం తగ్గిస్తుంది. పువ్వుల రసాన్ని ముఖానికి పట్టిస్తే మచ్చలు, మొటిమలు తగ్గి కాంతివంతంగా ఉంటుంది. మందారం: మందార పువ్వులను మెత్తగా నూరి కొబ్బరి నూనెతో మరుగకాచి వడగట్టిన తైలాన్ని తలకు పట్టించిన రెండు గంటల తర్వాత శీకాయ చూర్ణంతో తలస్నానం చేస్తే తెల్ల వెంట్రుకల సమస్య పరిష్కారమవుతుంది. పసుపు: వ్యాధినిరోదక శక్తిని పెంచుతుంది. చర్మవ్యాధులు, కామెర్లు తగ్గించడంలో ప్రధాన ఔషదంగా పనిచేస్తుంది. పది గ్రాములు పసుపు ముద్దను అరకప్పు ఆవుపెరుగుతో కలిపి పరిగడుపున తాగితే కామెర్లు తగ్గుతాయి. గోరింటాకు: ఆకులను నమిలి మింగితే నోటి పూత తగ్గుతుంది. చెట్టు బెరడు పొడిని 1 నుంచి 2 గ్రాములు కొద్ది నీటితో కలిపి కషాయంగా చేసుకొని తాగితే చర్మ వ్యాధులు తగ్గుతాయి. బొప్పాయి: కాయతో కూర చేసుకొని తింటే బాలింతల్లో పాలు వృద్ధి చెందుతాయి. పేను కొరుకుడు ఉన్నచోట దీని పువ్వును రుద్దితే తగ్గుముఖం పడుతుంది. వేప: రోజూ సాయంత్రం వేపాకును మొత్తగా నూరి చర్మానికి రాసుకుంటే చర్మవ్యాధుల నుంచి ఉపశమనం కలుగుతుంది. పుదీన: పచ్చి ఆకులను నలిపి వాసన చూస్తే తల తిరుగుడు తగ్గుతుంది. ఆకులు నమిలి మింగితే నోటి దుర్వాసన, చిగుళ్ల నొప్పులు తగ్గుతాయి. ఆముదం , జిల్లేడుపువ్వు: ఆముదం ఆకును జిల్లెడు పువ్వును కలిపి దంచి గుళికలాగా చేసుకొని మింగాలి. పసిరికలు తగ్గుతాయి. కారణం: జిల్లెడు పువ్వులో మెర్కూరీ ఉంటుంది.ఈనాడు 17.8.2009 ప్రపంచ ఇంటిపంటల దినోత్సవం ప్రపంచ ఇంటిపంటల దినోత్సవంను ప్రతి సంవత్సరం ఆగస్టు నెలలోని ఆఖరి ఆదివారం నాడు జరుపుకుంటారు. మూలాలు సాక్షి దినపత్రిక - 23-08-2014 - (..ఇప్పటి ట్రెండ్! ఇంటిపంట - ఈ నెల 24న "అంతర్జాతీయ ఇంటిపంటల దినోత్సవం" సందర్భంగా..) వర్గం:ఉద్యానవనాలు వర్గం:పంటలు
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B0%9F%E0%B0%BF%20%E0%B0%A4%E0%B1%8B%E0%B0%9F%E0%B0%B2%E0%B1%81
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 365, 585, 653, 871, 1008, 1122, 1232, 1344, 1396 ], "plaintext_end_byte": [ 364, 577, 652, 870, 1007, 1121, 1231, 1319, 1393, 1468 ] }
Benjamin wa Mambo ana nyimbo ngapi?
Benjamin wa Mambo Jambo
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Benjamin Sixtus Busungu (amezaliwa tarehe 11 Novemba 1976) ni msanii mwimbaji wa Hip Hop, Dancehall, Afro-Beat, Afro-Pop na pia mtayarishaji wa rekodi kutoka nchini Tanzania. Anafahamika zaidi kwa jina lake la kisanii kama Benjamin wa Mambo Jambo. Awali alikuwa na kundi la Mambo Jambo, kundi ambao lilikuwa linafanya muziki wa hip hop katika miaka ya 2001/2002. Vibao vyake binafsi ni pamoja na: "Nimefulia", "Myfriend" na "Bang"[1] na kuweza kushirikishwa katika baadhi ya nyimbo za bongo flava na albamu kadhaa. Vilevile amepiga video za muziki mbalimbali nchini Tanzania. Maisha Benjamin alizaliwa katika hospitali ya Bombo mjini Tanga, Tanzania. Ni mtoto wa nne kuzaliwa katika orodha ya watoto kumi wa Sixtus Busungu. Alianza elimu yake ya msingi kunako mwaka wa 1985 hadi 1991, katika shule ya msingi Mtejeta, wilaya ya Mpwapwa, katika mkoa wa Dodoma, Tanzania. Kisha akaenda kujiunga na shule ya Sekondari ya Lake ya mjini Mwanza Tanzania, kwa kidato cha kwanza hadi cha nne akiwa hukohuko Mwanza. Baada ya hapo, akaelekea zake katika mafunzo ya sanaa katika Chuo cha Sanaa cha Bagamoyo kuanzia 1998 hadi 2000. Kwa sasa anasomea bachela ya utayarishaji wa filamu katika chuo cha AFDA kilichopo Cape Town, Afrika Kusini. Mengine aliyosomea ni ufundi wa kompyuta na uhandisi wa sauti katika Dar Computer UDSM. Marejeo Viungo vya nje katika CDbaby.com katika Mwamba Productions.com Jamii:Waliozaliwa 1976 Jamii:Wanamuziki wa Tanzania Jamii:Watu walio hai
https://sw.wikipedia.org/wiki/Benjamin%20wa%20Mambo%20Jambo
{ "plaintext_start_byte": [ 10, 570, 1148, 2052, 2531, 2975, 3791, 4928, 5983, 6892, 7916, 8192, 9291, 10333, 10873, 11330, 11746, 12606, 13301, 13875, 14500, 14860, 15579, 16440, 17286, 18070, 18776, 18946, 19274, 19466, 19885, 20625, 20844, 21018, 21875, 22482, 23227, 23335 ], "plaintext_end_byte": [ 569, 1142, 2051, 2530, 2974, 3790, 4927, 5982, 6861, 7915, 8190, 9290, 10332, 10872, 11329, 11726, 12605, 13300, 13874, 14498, 14859, 15569, 16439, 17284, 18069, 18775, 18937, 19273, 19459, 19884, 20624, 20822, 21017, 21864, 22481, 23187, 23332, 24335 ] }
Apakah genre film Fences ?
La La Land (film)
indonesian
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Main Page La La Land adalah film drama komedi musikal romansa Amerika Serikat tahun 2016 yang ditulis dan disutradarai Damien Chazelle dan dibintangi Ryan Gosling, Emma Stone, John Legend, dan Rosemarie DeWitt. Film ini berkisah tentang seorang musisi dan calon aktris yang bertemu dan jatuh cinta di Los Angeles. Judulnya mengacu pada singkatan nama kota Los Angeles dan ungkapan yang berarti dunia impian. La La Land tayang perdana di Festival Film Venesia pada tanggal 31 Agustus 2016 dan dirilis di Amerika Serikat tanggal 9 Desember 2016 oleh Summit Entertainment. Film ini mendapat banyak pujian dengan pendapatan $90 juta di seluruh dunia. American Film Institute memasukkan film ini ke daftar sepuluh film terbaik tahun 2016.[4] National Board of Review juga memasukkan film ini ke daftar sepuluh film studio terbaik tahun 2016.[5] Film ini juga memenangi Critics' Choice Movie Award for Best Picture[6] dan tujuh Golden Globe: Film Terbaik – Musikal atau Komedi, Sutradara Terbaik, Aktor Terbaik untuk Gosling, Aktris Terbaik untuk Stone, Skenario Terbaik, Musik Orisinal Terbaik, dan Lagu Orisinal Terbaik ("City of Stars").[7][8] Alur Di sebuah jalan tol Los Angeles yang macet ("Another Day of Sun"), Mia (Emma Stone), seorang barista studio yang berambisi menjadi aktris, berlatih untuk audisi yang hendak diikutinya. Karena sedang menelepon ,pikirannya teralihkan dari lalu lintas di depannya sehingga terlibat perseteruan dengan Sebastian (Ryan Gosling) , Sebastian memencet klakson dengan panjang yang cukup ikonik sepanjang cerita . Ia adalah seorang pianis jazz. Audisi Mia pun gagal untuk kesekian kalinya. Pada saat yang sama, Sebastian kesulitan membayar tagihan rumahnya sehingga terlibat perselisihan dengan adiknya, Laura (Rosemarie DeWitt), sebelum berangkat ke restoran untuk bermain piano. Di malam yang sama, tiga teman serumah Mia berusaha membuat Mia ceria dengan mengundangnya ke sebuah pesta mewah di Hollywood Hills ("Someone in the Crowd"). Karena mobilnya diderek, ia terpaksa pulang berjalan kaki ke apartemennya. Pemilik restoran, Bill (J. K. Simmons), meminta Sebastian untuk tidak bermain musik jazz. Saat memainkan lagu-lagu Natal sederhana, ia berimprovisasi dan musiknya terdengar oleh Mia ketika sedang melewati restoran tersebut ("Mia & Sebastian's Theme"). Karena terpukau dengan bakatnya, ia ingin melihat Sebastian bermain piano, tetapi Sebastian dipecat karena tidak mengindahkan keinginan pemilik restoran. Mia ingin memujinya, tetapi Sebastian telanjur kesal dan mengabaikannya. Beberapa bulan kemudian, Mia melihat Sebastian lagi di sebuah pesta. Sebastian sekarang menjadi pemain keyboard untuk band pop 1980-an. Ia iseng meminta band tersebut memainkan lagu "I Ran (So Far Away)" oleh A Flock of Seagulls. Setelah itu, keduanya jalan berdua mencari mobilnya masing-masing. Mereka saling menyatakan bahwa mereka tidak suka bertemu satu sama lain, walaupun sebenarnya ada ketertarikan di antara mereka ("A Lovely Night"). Sebastian membawanya ke sebuah klub jazz dan menjelaskan kecintaannya terhadap jazz serta impiannya untuk membuka klub sendiri. Tapi, Mia ternyata tidak menyukai jazz. Ia menyuruh Mia untuk terus mengejar impiannya menjadi aktris. Mereka mulai dekat ("City of Stars"). Sebastian mengajaknya nonton Rebel Without a Cause di bioskop. Saat bersiap-siap pergi ke bioskol, Greg (Finn Wittrock), kekasihnya, tiba-tiba muncul mengingatkan bahwa mereka berencana makan malam. Mia mau tidak mau makan malam bersama Greg dan adiknya. Ia merasa tidak cocok di antara mereka dan buru-buru pergi ke bioskop. Ia bertemu Sebastian ketika filmnya dimulai. Mereka hendak berciuman, tetapi tidak jadi karena filmnya gagal diputar. Mia dan Sebastian mengakhiri kencan mereka di Griffith Observatory dan menari bersama ("Planetarium"). Setelah beberapa kali gagal audisi, Mia memutuskan menulis drama monolog pribadi berjudul So Long, Boulder City atas saran Sebastian. Sebastian menjadi pemain rutin di klub jazz dan keduanya mulai menetap serumah. Mia pun sudah mencintai musik jazz. Pada suatu saat Mia dan Sebastian berkencan. Sebastian bertemu teman SMA-nya, Keith (John Legend), yang menawarkannya untuk menjadi pemain keyboard di band jazz miliknya, The Messengers, dengan upah tetap. Sebastian menerima tawaran tersebut, tetapi kecewa setelah mendengar musik-musiknya yang dipengaruhi pop. Mia mendatangi salah satu konser mereka dan merasa tidak puas karena ia tahu Sebastian tidak suka bermain musik seperti itu ("Start a Fire"). Saat band tersebut melakukan tur pertama, Mia menanyakan Sebastian soal keterlibatannya yang ternyata akan melakukan tur selama waktu yang lama. Sebastian berkata bahwa ia mengira inilah yang diinginkan Mia darinya. Ia kemudian mengkritik Mia karena hanya menyukainya ketika ia terpuruk , Sebastian berkata seperti itu karena menurutnya ,Mia merasa lebih senang ketika Mia lebih sukses darinya. Karena merasa direndahkan, Mia pergi. Pada malam pembukaan drama Mia, Sebastian terlambat datang karena baru ingat harus mengikuti pengambilan foto band. Penonton dramanya tidak banyak dan Mia mendengar komentar negatif dari mereka di belakang panggung. Dengan perasaan sedih, Mia meninggalkan Los Angeles dan tinggal bersama orang tuanya di Boulder City, Nevada. Sebastian ditelepon oleh seorang pengarah casting yang datang ke drama Mia. Ia lalu mencari Mia dengan ciri-ciri lokasi yang pernah Mia katakan. Akhirnya mereka bertemu . Sebastian membujuk Mia agar ikut audisi di Hollywood. Tidak seperti audisi-audisi sebelumnya, Mia diminta untuk mengarang sebuah cerita. Ia mulai berbicara dan bernyanyi tentang bibinya yang hidup di Paris, latar film tersebut, dan menginspirasinya untuk menjadi seorang aktris ("Audition (The Fools Who Dream)"). Karena tahu Mia pasti lolos audisi, Sebastian menyuruhnya untuk memanfaatkan kesempatan tersebut sebaik-baiknya. Karena tahu bahwa impiannya masing-masing akan memisahkan mereka, Mia dan Sebastian berjanji akan selalu mencintai satu sama lain. Lima tahun kemudian, Mia sudah menjadi aktris terkenal, menikah dengan David (Tom Everett Scott), dan memiliki seorang putri. Suatu malam, suaminya melihat sebuah klub jazz setelah pergi makan malam bersama. Mia melihat logo "Seb's" yang ia rancang pada jauh hari dan menyadari bahwa klub tersebut milik Sebastian. Setelah memperkenalkan beberapa anggota band di klub jazz-nya, Sebastian melihat Mia di antara para pengunjung. Ia mulai memainkan "Mia & Sebastian's Theme". Mia dan Sebastian membayangkan kehidupan yang mereka lalui bersama dari awal, semenjak bertemu di restoran Bill ("Epilogue"), kehidupan yang "seharusnya terjadi". Seusai lagu tersebut, Mia dan suaminya pulang. Sebelum keluar, Mia dan Sebastian saling bertatap muka . Meskipun sedih mengingat masa lalu mereka , mereka saling tersenyum karena mereka telah menggapai cita-cita masing-masing dengan sempurna. Pemeran Produksi Praproduksi Sebagai pemain drum, Damien Chazelle selalu menyukai film-film musikal.[9] Ia menulis naskah La La Land pada tahun 2010 ketika ia belum terjun ke industri film.[10] Dengan film ini, ia ingin "menghidupkan musikal lama dan mengaitkannya dengan dunia nyata tempat rencana apapun selalu berjalan tidak sesuai harapan,"[9] dan menghormati orang-orang kreatif yang pindah ke Los Angeles untuk mewujudkan impiannya.[11] Ia mengarang ide film ini ketika masih kuliah di Universitas Harvard bersama teman sekelasnya, Justin Hurwitz. Mereka mengeksplorasi konsep ini dalam tesisnya melalui musikal beranggaran rendah tentang musisi jazz asal Boston berjudul Guy and Madeline on a Park Bench.[12][13] Chazelle terinspirasi oleh tradisi film-film simfoni kota 1920-an seperti Manhatta (1921) atau Man With a Movie Camera (1929) yang mengisahkan kehidupan kota.[14] Setelah lulus, mereka pindah ke Los Angeles tahun 2010 dan menggarap naskahnya dengan beberapa penyesuaian, misalnya menggeser lokasinya dari Boston ke Los Angeles.[12] L.A., tidak seperti kota-kota Amerika Serikat lainnya, mengaburkan dan kadang mengabaikan sejarahnya sendiri. Namun, ini merupakan hal yang ajaib karena L.A. adalah kota yang mengungkap dirinya secara perlahan, seperti bawang, apabila kamu mau menjelajahinya lebih lama.[14] Alih-alih menyamakan Los Angeles dengan Paris atau San Francisco, ia menonjolkan kualitas dan elemen yang menjadi ciri khas kota ini: lalu lintas, luas kota, dan langit cerah.[14] Gaya dan warna film ini terinspirasi oleh The Umbrellas of Cherbourg dan The Young Girls of Rochefort karya Jacques Demy, khususnya film yang terakhir karena didominasi tarian dan bertemakan jazz.[15] Film ini juga secara visual menyinggung film-film klasik Hollywood seperti Broadway Melody of 1940, Singin’ in the Rain, dan The Band Wagon.[16] Film ini agak mirip dengan karya musikal Chazelle sebelumnya, Whiplash, dalam hal pengembangan tokoh dan tema. Chazelle mengatakan bahwa "kedua film ini berkisah tentang perjuangan menjadi seorang seniman dan perpaduan impian dan kehidupan normal. La La Land tidak sekeras Whiplash."[17] Ia mengatakan bahwa kedua film ini mencerminkan pengalaman pribadinya sebagai pembuat film yang meniti karier di Hollywood.[11] La La Land diangkat dari pengalaman Chazelle yang pindah dari Pantai Timur dan membayangkan Los Angeles sebagai "daerah yang penuh mal dan jalan tol."[14] Chazelle tidak mampu memproduksi film ini selama bertahun-tahun karena tidak ada studio yang mau mendanai film musikal kontemporer asli, apalagi filmnya tidak menggunakan lagu-lagu yang sudah ada supaya penggemarnya banyak. Film ini juga merupakan musikal jazz yang dianggap sebagai "genre punah" oleh The Hollywood Reporter. Ia percaya bahwa karena tim proyek ini– Chazelle dan Hurwitz– tidak terlalu dikenal pada waktu itu, para investor meragukan potensi film ini.[12][18] Chazelle menemukan produser melalui teman-teman yang memperkenalkannya dengan Fred Berger dan Jordan Horowitz. Dengan dua produser, naskahnya berpindah tangan ke Focus Features dengan anggaran $1 juta. Studio ini menuntut banyak perubahan yang dirasa berdampak terhadap alur cerita: pemeran utama pria diganti dari pianis jazz menjadi musisi rock, lagu pembuka yang rumit sedikit diubah, dan penutup film yang sedih sekaligus bahagia dihapus dari naskah. Karena tidak setuju dengan perubahan tersebut, Chazelle membatalkan proyek ini dan fokus ke film lain.[12] Chazelle kemudian menulis Whiplash, film yang ceritanya lebih mudah dijual dan berpotensi sukses.[19] Setelah film tersebut mendapat pujian luas usai tayang perdana di 2014 Sundance Film Festival bulan Januari, Chazelle melanjutkan upayanya untuk mengangkat La La Land ke layar lebar.[12] Satu tahun kemudian, ketika Whiplash mendapat lima nominasi Oscar pada 87th Academy Awards, termasuk Best Picture, dan meraup hampir $50 juta di seluruh dunia dengan anggaran $3,3 juta, Chazelle dan timnya mendapat perhatian dari berbagai studio.[18] Lima tahun setelah menulis naskahnya,[20] Summit Entertainment dan Black Label Media sepakat untuk menanam modal di film ini dan mendistribusikannya bersama produser Marc Platt. Mereka puas dengan pujian dan kesuksesan yang diterima Whiplash.[11] Patrick Wachsberger dari Lionsgate, sebelumnya menangani seri Step Up, mendorong Chazelle untuk menaikkan anggaran film ini karena merasa musikal berkualitas tinggi tidak bisa dibuat dengan anggaran kecil.[21] Awalnya, Miles Teller dan Emma Watson ditetapkan sebagai pemeran utama. Watson keluar karena sudah telanjur terlibat dalam pembuatan Beauty and the Beast tahun 2017, sedangkan Teller keluar melalui perundingan kontrak yang panjang.[10] Chazelle memutuskan mengubah tokoh utamanya menjadi para pemain lama yang ingin mewujudkan impiannya alih-alih pendatang baru yang baru tiba di Los Angeles.[12] Pemilihan pemeran Emma Stone memerankan Mia, seorang aktris kecil-kecilan yang bekerja sebagai barista di sebuah kedai kopi di studio Warner Bros. di Los Angeles; ia menjaga kasir untuk mengisi waktu luang di antara jadwal audisinya.[18] Stone menyukai musikal sejak menonton Les Misérables pada usia 8 tahun. Katanya, "menyanyi tanpa alasan selalu menjadi impianku yang sesungguhnya," dan film kesukaannya adalah komedi romansa Charlie Chaplin tahun 1931, City Lights.[9][18] Ia belajar menari pom saat masih kecil dan sempat belajar balet selama satu tahun.[18] Ia pindah ke Hollywood bersama ibunya pada usia 15 tahun dan berusaha mengikuti audisi pada tahun pertamanya. Setelah mendapat kesempatan audisi, ia sering ditolak setelah menyanyi atau mengatakan satu baris naskah saja.[22] Sebagian pengalaman tokoh Mia dalam film ini berasal dari pengalaman pribadi Stone.[17] Ia bertemu Chazelle pada tahun 2014 ketika ia menjadi pemeran drama Broadway untuk pertama kalinya dalam Cabaret. Chazelle dan Hurwitz melihatnya tampil malam itu ketika aktris sebenarnya menderita demam.[18][23] Ia bertemu Chazelle di Brooklyn Diner, New York City, dan Chazelle menjelaskan bayangannya tentang proyek film La La Land.[24] Setelah terlibat dalam Cabaret, Stone yakin mampu memenuhi tuntutan proyek film ini.[24] Sebagai persiapan, Stone menonton beberapa film musikal yang menginspirasi Chazelle seperti The Umbrellas of Cherbourg dan film-film Fred Astaire dan Ginger Rogers.[20] Stone menerima tawaran tersebut karena Chazelle sangat semangat saat menjelaskan proyek ini.[24] Ryan Gosling memerankan Sebastian, seorang pianis jazz yang memainkan lagu-lagu sederhana di restoran dan ingin membuka klub sendiri.[18] Layaknya Stone, Gosling juga memiliki pengalaman yang sama saat mengawali kariernya sebagai pekerja seni. Salah satu pengalaman tersebut diperagakan ulang untuk tokoh Mia: Gosling pernah berpura-pura menangis dalam sebuah audisi, lalu pengarah pemeran ditelepon dan berbicara tentang rencana makan siangnya.[18][22][25] Chazelle bertemu Gosling di sebuah bar dekat rumahnya di Hollywood Hills sebelum syuting The Big Short dimulai.[12] Chazelle merekrut keduanya setelah Summit membeli hak film ini.[11] Menurutnya, mereka "merupakan dua orang yang sejauh ini menyerupai pasangan pemeran Hollywood zaman dulu," sama seperti Spencer Tracy dan Katharine Hepburn, Fred Astaire dan Ginger Rogers, dan Myrna Loy dan William Powell.[17] Film ini merupakan kolaborasi ketiga antara Gosling dan Stone setelah Crazy, Stupid, Love (2011) dan Gangster Squad (2013).[26] Chazelle menanyakan mereka soal kegagalan audisinya masing-masing dan mencoba memeragakannya kembali di depan kamera.[22] Mereka belajar menyanyi dan menari untuk mengiringi enam lagu di film ini.[12] Nama-nama pemeran lainnya– J. K. Simmons, Sonoya Mizuno, Jessica Rothe, Callie Hernandez, Finn Wittrock, Rosemarie DeWitt, John Legend, Jason Fuchs, Meagen Fay– diumumkan antara Juli dan Agustus 2015.[27][28][29][30][31][32] Legend memerankan Keith, seorang pemain jazz arus utama yang sukses dan vokalis band "The Messengers" yang merekrut Sebastian.[18] Film ini melibatkan koreografer Mandy Moore. Latihan dilaksanakan di kantornya di Atwater Village selama tiga sampai empat bulan sejak Mei 2015. Gosling berlatih bermain piano di satu ruangan. Stone berlatih bersama Moore di ruangan lain. Perancang kostum Mary Zophres memiliki tempatnya sendiri di kantor tersebut.[12][18] Moore lebih mengutamakan emosi daripada teknik. Menurut Stone, emosi menjadi hal yang penting ketika syuting adegan Prius.[18] Agar para pemeran dan krunya semakin kreatif, Chazelle menayangkan film-film klasik yang menjadi inspirasinya untuk mengerjakan La La Land di studio setiap Jumat malam, termasuk The Umbrellas of Cherbourg, Singin' in the Rain, Top Hat, dan Boogie Nights.[12] Syuting Chazelle ingin Los Angeles dijadikan latar utama film ini. Menurutnya, "kota ini cukup puitis, kota ini dibangun oleh orang-orang dengan impian yang tidak masuk akal dan orang-orang yang mau bekerja keras mewujudkannya."[9] Dari awal, Chazelle ingin agar lagu musikalnya direkam "dari atas ke bawah," dengan gaya 1950-an, memakai CinemaScope layar lebar, sekali rekam, seperti karya-karya Ginger Rogers dan Fred Astaire.[24] Pengambilan gambar utama film ini dilaksanakan di Los Angeles mulai tanggal 10 Agustus 2015.[33] Syuting dilakukan di lebih dari 60 tempat di Los Angeles, termasuk jalur trem pusat kota, perumahan di Hollywood Hills, Angels Flight, Colorado Street Bridge, South Pasadena, Grand Central Market, dan Watts Tower; beberapa adegan diambil sekali. Syuting berlangsung selama 42 hari dan berakhir pada pertengahan September 2015.[12][34][35] Adegan pembukanya merupakan adegan pertama yang direkam.[12] Proses produksinya dilakukan di jembatan tol khusus mobil padat penumpang (carpool) yang sengaja ditutup, bagian dari jalan tol Los Angeles yang menghubungkan I-105 dengan I-110 ke arah Downtown Los Angeles. Adegan ini direkam selama dua hari dan melibatkan 100 penari.[11][36] Khusus adegan ini, Chazelle ingin menunjukkan betapa luasnya kota Los Angeles.[14] Adegan ini awalnya direncanakan direkam di jalan tol non-layang, tetapi Chazelle memutuskan merekamnya di persimpangan 105-110 yang melengkung 30 meter di atas tanah. Perancang produksi David Wasco mengatakan, "Saya kira bakal ada yang jatuh dan tewas." Tidak semua lajur jembatan tol ini ditutup.[12] Chazelle membandingkan adegan ini dengan jalan bata kuning yang mengarah ke Emerald City di The Wizard of Oz (1939).[12] Chazelle mencari "kota tua Los Angeles" yang terabaikan atau tinggal reruntuhan. Salah satunya adalah Angels Flight yang dibangun tahun 1901. Jalur trem ini ditutup tahun 2013 setelah sempat keluar rel. Jalur ini sempat diperbaiki dan dibuka kembali beberapa kali, tetapi gagal. Namun demikian, kru film mendapat izin untuk menggunakannya selama satu hari. Chazelle dan kru ingin adegannya direkam saat trem berjalan.[14] Mia bekerja di kedai kopi dekat studio, tempat yang dipandang Chazelle sebagai "monumen" Hollywood. Perancang produksi Wasco merancang beberapa poster film lama palsu. Chazelle kadang-kadang menyumbang judul film dan memutuskan memakai judul film pertamanya, Guy and Madeline on a Park Bench (2009), untuk satu poster yang dirancang seperti musikal 1930-an.[14] Adegan Prius berdurasi enam menit direkam pada "jam emas" yang sangat singkat saat matahari terbenam. Adegan ini direkam delapan kali selama dua hari.[18] Ketika Gosling dan Stone berhasil menari sesuai urutan naskah, "semua orang bertepuk tangan," kata Stone.[24] Karena Gosling dan Stone bukan pemeran Broadway, mereka banyak melakukan kesalahan, khususnya saat adegan musikal sekali rekam berdurasi panjang. Namun demikian, Chazelle sadar dengan latar belakang mereka, tahu bahwa mereka kurang pengalaman, dan membiarkan kesalahan tersebut.[20] Ketika merekam Sebastian dan Mia menari bersama untuk pertama kali, Stone tersandung bagian belakang bangku, lalu bangun dan melanjutkan adegan tersebut.[20] Chazelle menghabiskan hampir satu tahun menyunting film ini bersama Tom Cross. Keduanya berfokus agar urutan adegannya pas sesuai tujuan utama para kru film.[12] Musik Lagu dan musik film La La Land digubah dan dikarang oleh Justin Hurwitz, teman kuliah Chazelle di Universitas Harvard, yang juga terlibat dalam dua film Chazelle sebelumnya.[18] Liriknya ditulis oleh Pasek dan Paul,[24] kecuali "Start a Fire" yang ditulis oleh John Stephens, Hurwitz, Marius De Vries, dan Angelique Cinelu.[37] Album jalur suaranya dirilis tanggal 9 Desember 2016 oleh Interscope Records. Album ini menampilkan lagu-lagu pilihan dari musik Hurwitz dan lagu yang dinyanyikan para pemeran film.[37] Rilis La La Land tayang perdana pada malam pembukaan Festival Film Venesia tanggal 31 Agustus 2016.[38][39] Film ini juga ditayangkan di Festival Film Telluride,[40] Festival Film Internasional Toronto pada 12 September 2016,[41] Festival Film BFI London,[42] Festival Film Middleburg pada akhir Oktober 2016, Festival Film Virginia di Universitas Virginia tanggal 6 November 2016, dan AFI Fest tanggal 15 November 2016.[43] Film ini rencananya dirilis tanggal 15 Juli 2016,[44] tetapi pada Maret 2016 diumukan bahwa film ini akan dirilis terbatas pada tanggal 2 sampai 16 Desember 2016 secara bertahap.[45] Chazelle menyatakan bahwa tanggal yang direncanakan tidak pas dengan konteks filmnya dan ia ingin film ini dirilis bertahap sejak festival film musim gugur.[17] Tanggal rilisnya kemudian diundur sampai 9 Desember, sedangkan tanggal rilis luasnya tetap 16 Desember.[46] Lionsgate menayangkan film ini di lima bioskop pada 9 Desember, 200 bioskop pada 16 Desember, dan mulai dirilis secara nasional pada 25 Desember. Film ini tayang di seluruh Amerika Serikat pada tanggal 6 Januari 2017.[35] Film ini tayang di beberapa bioskop IMAX satu pekan kemudian.[47] La La Land rencananya dirilis di Britania Raya tanggal 13 Januari 2017.[48] Film ini dirilis di Belanda pada 22 Desember, Australia 26 Desember, dan seluruh dunia pada pertengahan Januari 2017.[49] Tanggapan Pendapatan As of January10,2017, La La Land meraup $55,9 juta di Amerika Serikat dan Kanada dan $34,7 juta di negara-negara lain dengan total $90,6 juta. Biaya produksinya $30 juta.[3] La La Land mulai dirilis secara terbatas di lima bioskop di Los Angeles dan New York City pada tanggal 9 Desember. Film ini meraup $881.104 pada akhir pekan pertamanya dengan rata-rata $176.221 per bioskop, tertinggi tahun 2016.[50][51][52] Pada pekan rilis terbatas keduanya, film ini ditayangkan di 200 bioskop dengan pendapatan $4,1 juta dan menempati peringkat ke-7. Jumlah ini bertambah 366% dari pekan sebelumnya dengan rata-rata $20.510 per bioskop.[53] Pekan selanjutnya, film ini ditayangkan di 734 bioskop dengan pendapatan $5,8 juta pada akhir pekan (termasuk $4 juta pada Hari Natal dan $9,2 juta selama empat hari) dan menempati peringkat ke-8.[54] Pada tanggal 6 Januari 2017, pekan penganugerahan Golden Globes, film ini dityangkan di 1.515 bioskop dengan pendapatan $10 juta sepanjang akhir pekan dan menempati peringkat ke-5.[55] Kritikus La La Land secara keseluruhan mendapat banyak pujian berkat penulisan naskah dan penyutradaraan Chazelle, penampilan Gosling dan Stone, musik gubahan Hurwitz, dan lagu-lagu musikalnya.[56][57][58][59] Situs agregator penilaian Rotten Tomatoes memberi film ini nilai 93% berdasarkan 264 penilaian dengan skor rata-rata 8,7/10. Berdasarkan penilaian tersebut, situs ini menyimpulkan, "La La Land melahirkan kembali genre film lama dengan penyutradaraan yang cermat, penampilan yang luar biasa, dan kisah cinta yang menarik."[60] Di Metacritic, film ini mendapat skor 93 dari 100 berdasarkan 53 penilaian.[61] Peter Travers dari Rolling Stone mencap La La Land sebagai film favoritnya tahun 2016. Peter Bradshaw dari The Guardian memberi film ini lima bintang dari total lima bintang dan menggambarkannya sebagai "mahakarya musikal yang ceria."[62] Tom Charity dari Sight & Sound menulis, "Chazelle telah mengemas sesuatu yang langka, komedi yang benar-benar romantis, serta musikal penuh warna biru, merah, kuning, dan hijau."[63] Diana Dabrowska dari Cinema Scope menulis, "La La Land tampak seperti dunia yang kita impikan, tetapi film ini juga memahami kesedihan yang bisa muncul dari (atau menggagalkan) impian tersebut; walaupun direkam dengan kamera CinemaScope, film ini merupakan mahakarya yang mesra."[64] Penghargaan Referensi Pranala luar on IMDb at the TCM Movie Database at AllMovie at Box Office Mojo at Metacritic at Rotten Tomatoes Kategori:Film drama komedi tahun 2010-an Kategori:Film musikal tahun 2010-an Kategori:Film komedi musikal tahun 2010-an Kategori:Film Amerika Serikat tahun 2016 Kategori:Film drama komedi Amerika Serikat Kategori:Film musikal Amerika Serikat Kategori:Film komedi musikal Amerika Serikat Kategori:Film IMAX Kategori:Film jazz Kategori:Film yang disutradarai Damien Chazelle Kategori:Naskah karya Damien Chazelle Kategori:Film yang diproduseri Marc E. Platt Kategori:Film yang direkam di Los Angeles Kategori:Film yang berlatar di Los Angeles Kategori:Film tentang musik dan musisi Kategori:Film tentang piano dan pianis Kategori:Film tentang pemeran Kategori:Film tentang tokoh media Kategori:Film Summit Entertainment Kategori:Film yang melibatkan pemenang Golden Globe Best Musical or Comedy Actor Kategori:Pemenang Golden Globe Best Musical or Comedy Picture Kategori:Film yang melibatkan Golden Globe Best Musical or Comedy Actress Kategori:Film yang melibatkan pemenang Golden Globe Best Director
https://id.wikipedia.org/wiki/La%20La%20Land%20%28film%29
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 967, 1905, 2464, 3968, 4266, 5367, 6707, 7546, 8192, 9449, 10199, 11635, 12406, 13559, 15012, 16855, 17693, 18384, 19125, 19789, 21327, 22598, 23350, 24172, 25527, 26929, 28587, 29647, 30747, 31447, 32662, 33269, 33445, 34316, 34799, 37123, 37825 ], "plaintext_end_byte": [ 945, 1904, 2379, 3967, 4265, 5366, 6706, 7476, 8191, 9448, 10134, 11634, 12405, 13558, 15011, 16854, 17658, 18383, 18732, 19788, 21281, 22597, 23331, 24171, 25526, 26928, 28586, 29622, 30746, 31424, 32661, 33226, 33444, 34315, 34783, 37015, 37822, 42470 ] }
أين عاش كريستوفر إيريك هيتشنز؟
كريستوفر هيتشنز
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
كريستوفر إيريك هيتشنز (13 ابريل 1949 - 15 ديسمبر 2011) هو مؤلف، وكاتب عمود ومقالات، وخطيب، وناقد أدبي وديني، وناقد اجتماعي، وصحفي بريطاني-أمريكي [1]. كان هيتشنز المؤلف، والمؤلف المساعد، والمحرر أو المحرر المساعد لأكثر من 30 كتاب، من ضمنها خمسة مجاميع من المقالات السياسية، والثقافية، والأدبية. لقد جعل منه الخطاب المناهض في الجدال موضوعًا رئيسيًا في الخطاب العام، مما أدى الى جعله شخصية فكرية مثقفة ومثيرة للجدل. ساهم في مجلة نيوستيتسمان، ذا نيشن، The Weekly Standard، ذا أتلانتيك، لندن ريفيو أوف بوكس، The Times Literary Supplement، سلايت، Free Inquiry و فانيتي فير. بعد أن وصف نفسه بأنه اشتراكي ديموقراطي، وماركسي ومناهض للشمولية، انفصل عن اليسار السياسي بعدما وصفه «رد الفعل الفاتر» لليسار الغربي للجدال الدائر حول رواية The Satanic Verses، متبوعةً باحتضان اليسار لبيل كلينتون والحركة المناهضة لحرب تدخل حلف شمال الأطلسي في البوسنة والهرسك في تسعينات القرن الماضي. كما أن دعمه للحرب على العراق فصله أكثر. تضمنت كتاباته نقد للشخصيات العامة مثل بيل كلينتون، وهنري كسنجر، والأم تريزا وديانا أميرة ويلز. كان الأخ الأكبر للصحفي المحافظ والمؤلف بيتر هيتشنز. كما دعا الى فصل الكنيسة عن الدولة. باعتباره ناقد للألوهية، فإنه يعتبر مفاهيم الإله أو القوة العليا معتقدات شمولية تقيد الحرية الفردية. وقال أنه يؤيد حرية التعبير والاكتشاف العلمي، وأنها تتفوق على الدين كمدونة سلوك أخلاقية للحضارة البشرية. وقد أصبحت مقولته الشهيرة معروفةً باسم شفرة هيتشنز.[2][3] الحياة والسيرة الذاتية حياته المبكرة وتعليمه ولد هيتشنز في بورتسموث، هامشير.[4]حتى عندما كان طفلًا، لم تكن علاقته جيدة مع أخيه بيتر هيتشنز،[5] المسيحي والصحفي المحافظ.[6]التقى والداه ايرك ايرنست هيتشنز (1909-1987) ويفون جين هيتشنز (1921-1973) في اسكتلندا، عندما كانا يخدمان في البحرية الملكية خلال الحرب العالمية الثانية. غالبًا ما يشير كريستوفر إلى ايريك على انه «القائد». خدم ايريك في سفينة HMS Jamaica والتي شاركت في تدمير البارجة الألمانية Scharnhost في معركة North Cape في 26 ديسمبر 1943. كان كريستوفر يشيد بمشاركة والده في الحرب: «ان إرسال قافلة غازية نازية الى أعماق البحر هو عمل أفضل من أي عمل قمت به على الإطلاق.» وقال أيضًا ان «التعليق الذي لخصه بأفضل صورة عندما قال أن الحرب التي استمرت من عام 1939 حتى 1945 'هي الفترة الوحيدة التي شعرت فيها أنني اعرف ما أفعل'.» عمل ايريك بعدها محاسبًا لمصنعي القوارب والزوارق السريعة، وفي المدرسة الإعدادية..[7][8]وكانت والدته عضوة في الخدمة البحرية الملكية للسيدات.[9] تطلب عمل والده في البحرية انتقال العائلة من قاعدة إلى أخرى لمرات عديدة في جميع أنحاء بريطانيا وتبعياتها، بما في ذلك إلى مالطا، حيث ولد بيتر هنالك في سليما عام 1951.[10] التحق هيتشنز في مدرسة ماونت هاوس (والتي تم دمجها الآن إلى مدرسة ماونت كيلي) في تافيستوك، ديفون، من الثامنة من عمره، تلتها مدرسة ليس المستقلة في كامبردج.[11]ومن ثم التحق بكلية باليول في أوكسفورد، حيث دُرِس على يد ستيفن لوكس وانتوني كيني وقرأ في الفلسفة، والسياسة والاقتصاد، مُتَخَرِجًا عام 1970 بشهادة من الدرجة الثالثة.[12]أُعجِبَ هيتشنز في فترة مراهقته برواية ريتشارد لويلين (كم كان وادينا أخضرًا)، ورواية (ظلام في الظهيرة) لآرثر كوستلر، ورواية (الجريمة والعقاب) لفيودور دوستويفكسي، ونقد ر. ه. تاوني في كتاب (الدين وصعود الرأسمالية)، وأعمال جورج أورويل.[9]في عام 1968، اشترك في مسابقة جامعة التحدي على التلفزيون.[13] في ستينات القرن الماضي، انضم هيتشنز إلى اليسار السياسي بسبب اختلافه حول حرب فيتنام، والأسلحة النووية، العنصرية والأوليغاركية. وأعرب عن تقاربه مع الحركات المعارضة للثقافات والاحتجاجات المدفوعة سياسيًا في الستينات والسبعينات. تجنب هيتشنز استخدام المخدرات الترفيهي في وقتها، قائلًا: «كانت مجموعتي مضادة للمتعة قليلًا... مما جعل الأمر أكثر سهولة للاستفزاز من جانب الشرطة، لأن زرع المخدرات كان شيئًا حدث لكل شخص يعرفه الجميع تقريبًا.» [22] ألهم هيتشنز ليصبح صحفيًا بعد قراءة قطعة كتبها جيمس كاميرون. [14]كان هيتشنز ثنائي الجنس خلال أيام شبابه. [11]وادعى أنه أقام علاقات جنسية مع اثنين من الطلاب في أوكسفورد، ليصبحا فيما بعد وزراء حزب المحافظين خلال الفترة التي أصبحت بها مارغريت ثاتشر رئيسة وزراء، على الرغم من أنه يرفض البوح بأسمائهم للعلن.[15] انضم إلى حزب العمال البريطاني عام 1965، ولكن سُحِبَ الاعتراف من المنظمة الطلابية لحزب العمال في 1967، بسبب ما أسماه هيتشنز «دعم رئيس الوزراء هارولد ويلسون المهين لحرب فيتنام».[16] تحت تأثير بيتر سيدجويك، الذي ترجم كتابات الثوري الروسي والمنشق السوفيتي فيكتور سيرج، شكل هيتشنز اهتمامًا أيديولجيًا بالتروتسكية والاشتراكية المناهضة لستالين. بعد ذلك بفترة وجيزة، انضم إلى «طائفة لوكسمبورغية صغيرة ولكنها تنمو بعد التروتسكية».[17] عمله الصحفي في المملكة المتحدة (1971-1981) عمل هيتشنز في بداية حياته المهنية مراسلًا لمجلة International Socialism، والتي تُنشَر من قبل International Socialists، الرائدون لحزب العمال الاشتراكي البريطاني اليوم.[18] كانت هذه المجموعة تروتسكية على نطاق واسع، إلا أنها اختلفت عن الجماعات التروتسكية الأرثوذكسية في رفضها الدفاع عن الدول الشيوعية باعتبارها «دول عمالية». كان شعارهم «لا واشنطن ولا موسكو ولكن اشتراكية دولية». وفي عام 1971 عمل هيتشنز في مجلة Times Higher Education Supplement مراسلًا للعلوم الاجتماعية. اعترف هيتشنز بكرهه لهذا المنصب، وطُرِد بعد قضائه ستة أشهر في هذا العمل. وبعدها عمل باحثًا في سلسة Weekend World لشبكة ITV. [19] في عام 1973 بدأ عمله في مجلة New Statesman، وكان من ضمن زملاؤه الكاتب مارتن اميس، والذي التقى به لفترة وجيزة في أوكسفورد، جوليان بارنيس وجيمس فينتون، الذي عاش معه في نفس البيت في أوكسفورد.[28]في ذلك الوقت، بدأ غداء يوم الجمعة، والذي حضره كتّاب مثل كلايف جيمس، وايان ماكيوان، وكينغسلي اميس، وتيرينس كيلمارتن، وروبيرت كونكويست، وال الفاريز، وبيتر بورتر، وروسل ديفيس ومارك بوكسر. اكتسب هيتشنز سمعة في مجلة New Statesman باعتباره يساريًا، مُقَدِمًا تقارير دولية من مناطق نزاع مثل إيرلندا الشمالية، وليبيا، والعراق.[19] في نوفمبر 1973، عندما كان في اليونان، غطى هيتشنز الأزمة الدستورية للطغمة العسكرية. وأصبحت المقالة الرئيسية الأولى لهيتشنز في مجلة New Statesman.[11] في ديسمبر 1977، قابل هيتشنز الدكتاتور الأرجنتيني خورخه رافائيل فيديلا، محادثة وصفها لاحقًا بالمرعبة.[20] في عام 1977، عندما كان غير سعيدًا في New Statesman، انضم هيتشنز الى Daily Express وعمل مراسلًا خارجيًا. عاد إلى New Statesman عام 1979، وأصبح محررا خارجياً.[19] كتاباته في الولايات المتحدة (1981-2011) ذهب هيتشنز إلى الولايات المتحدة عام 1981، كجزء من برنامج تباديل محررين بين New Statesman و The Nation . [21] بعد إنضمامه إلى The Nation، كتب هيتشنز انتقادات لاذعة لرونالد ريغان وجورج دبليو بوش والسياسة الخارجية الأمريكية في أمريكا الوسطى والجنوبية.[22][23][24][25][26][27]ً في Vanity Fair عام 1992،[28] كاتبًا عشرة عواميد في السنة. غادر هيتشنز مجلة The Nation بعد اختلافه العميق مع مساهمين آخرين حول حرب العراق. هنالك تكهنات تقول أن هيتشنز كان مصدر إلهام لشخصية بيتر فالو في رواية مشعل الأباطيل لتوم وولف،[24] ولكن يعتقد آخرون ومن ضمنهم هيتشنز نفسه أن مصدر الإلهام هو أنتوني هادين غيست[29] من مجلة "Spy". في عام 1987 توفي والد هيتشنز بسبب سرطان الرئة، نفس المرض الذي سيسلب حياته لاحقًا. [30]في أبريل 2007، أصبح هيتشنز مواطناً أمريكياً. وأصبح بعدها زميلًا إعلاميًا في مؤسسة هوفر في سبتمبر 2008. [31] في مجلة Slate، غالبًا ما كتب تحت عمود الاخبار والسياسة.[32] عمل هيتشنز في بداية مسيرته المهنية مراسل خارجي في قبرص.[33] ومن خلال عمله هنالك التقى بزوجته الأولى اليني مينياغرو، القبرصية اليونانية، والتي كان له معها طفلين، اليكسندر وصوفيا. ولد ابنه اليكسندر ميلياغرو هيتشنز عام 1984، وعمل باحثًا سياسيًا في لندن. استمر هيتشنر بكتابة المراسلات على غرار المقالات من العديد من الأماكن، بما في ذلك تشاد، وأوغندا .[34]ومنطقة دارفور في السودان.[35] في عام 1991، حصل على جائزة  [36] Lannan Literary Award for Nonfiction. التقى هيتشنز بكارول بلو في لوس انجليس عام 1989 وتزوجا في 1991. أطلق عليه هيتشنز حب من أول نظرة. [37] في عام 1999، قدم هيتشنز وبلو، كلاهما منتقدين للرئيس كلينتون، شهادة خطية لمدراء محاكمة الحزب الجمهوري، متهمين فيها الرئيس كلينتون. أقسموا بان صديقتهم سيدني بلومنثال تتعرض للمطاردة من قبل مونيكا ليونسكي. تناقض هذا الإدعاء مع قسمها في المحكمة، [38]وأسفر هذا عن تبادل رأي عدائي بين هيتشنز وبلومنتال. بعدما نشرت بلومنثال كتابها حروب كلينتون، كتب هيتشنز العديد من القطع التي أتهم فيها بلومنتال بالتلاعب بالحقائق.[38][39]أنهت هذه الحادثة صداقتهم وأشعلت أزمة شخصية لدى هيتشنز، الذي تعرض إلى انتقاد حاد من أصدقاءه لما رأوه من أفعال سياسية معيبة وساخرة.[22] قبل التحول السياسي لهيتشنز، قال المؤلف والمجادل الأمريكي غور فيدال أن هيتشنز هو «دوفينه» أو «وريثه».[40][41] في عام 2010، هاجم هيتشنز فيدال في مقال نشر على Vanity Fair كان عنوانها «Vidal loco»، قائلًا عنه معتوه لتبنيه نظرية مؤامرة الحادي عشر من سبتمبر.[42][43] على ظهر مذكرات هيتشنز Hitch-22، بين المديح من شخصيات بارزة، إقرار فيدال بان هيتشنز هو خليفته تم شطبها باللون الأحمر وكتب عليها «NO, C.H». تأييد هيتشنز القوي للحرب على العراق جعله يكسب جمهور قراء كبير، وفي سبتمبر 2005 حل خامسًا في قائمة أفضل مئة مفكر التي تمت من قبل مجلة [44] Foreign Policy وProspect. صنف تصويت تم على الإنترنت المئة مفكر، ولكن أشارت المجلة إلى أن تصنيف هيتشنز في المرتبة الخامسة ونعوم تشومسكي في المرتبة الأولى وعبد الكريم سروش في المرتبة الخامسة عشر كان جزئيًا بسبب ترويج مناصريهم للتصويت. استجاب هيتشنز لاحقًا لتصنيفه ببعض المقالات حول وضعه على هذا النحو..[45][46] ترك هيتشنز الكتابة لمجلة The Nation بعد هجمات الحادي عشر من سبتمبر، مشيرًا إلى أن المجلة وصلت إلى موقع «أصبح فيه جون اشكروفت يمثل خطرًا أكبر من أسامة بن لادن.» [47] كانت هجمات الحادي عشر من سبتمبر «مبهجة» بالنسبة له، مؤدية إلى معركة «بين كل شيء احبه وكل شيء أكرهه» وتعزيز احتضانه لسياسة خارجية تداخلية تحدت «الفاشية بوجه إسلامي». [27]دعمت العديد من مقالاته الافتتاحية حرب العراق، وهو الأمر الذي جعل البعض يصفوه بانه محافظ، على الرغم من ان هيتشنز أكد انه «ليس محافظًا من أي نوع» ووصفه صديقه ايان مكايوان بانه يمثل اليسار المعادي للشمولية.[48] يذكر هيتشنز في مذكراته انه «دُعي من قبل بيرنارد-هينري ليفي لكتابة مقال عن المراجعات السياسية لمجلته La Regle du Jeu. كان للمقال عنوان ساخر جزئيًا: 'هل من الممكن ان يصبح الشخص محافظ جديد' تم تغيير العنوان من قبل المحررين وأصبح العنوان الذي نشر على الغلاف 'كيف أصبحت من المحافظين الجدد'. ربما كان هذا مثالًا على المبدأ الديكارتي على عكس المبدأ التجريبي الانجليزي: لقد تقرر انه من الواضح انني ما كنت افكر فيه فقط.» في مقابلة مع شبكة BBC قال انه «لا يزال يعتقد انه ماركسيًا» واعتبر نفسه «يساريًا».[49] في عام 2007، فاز عمل هيتشنز الذي كتبه لVanity Fair بجائزة National Magazine Award في فئة «عواميد وتعليقات».[50] ووصل الى النهائيات في نفس الفئة عام 2008 لبعض عواميده في مجلة Slate ولكنه خسر لمات تايبي في مجلة [51] Rolling Stone. وفاز بجائزة National Magazine Award لعواميده عن السرطان عام 2011. [61][62]كما خدم في المجلس الاستشاري لائتلاف العلمانية في أمريكا وقدم المشورة إلى الائتلاف بشأن قبول وضم اللاإلوهية في الحياة الأمريكية.[52]في ديسمبر 2011، قبل موته، تم تسمية الكويكب 57901 Hitchens  من بعده.[53] المراجعات الأدبية كتب هيتشنز مقالة شهرية في[54] The Atlantic وساهم في بعض الأحيان في مجلات أدبية اخرى. جمع كتابه Unacknowledged Legislation: Writers in the Public Sphere هذه الأعمال. في كتابه Why Orwell Matters، دافع عن كتابات أورويل ضد النقاد المعاصرين بإعتبارها ذات صلة اليوم وتقدمية لوقته. في الكتاب Christopher Hitchens and His Critics: Terror, Iraq, and the Left, ادرجت العديد من الإنتقادات الأدبية في المقالات وغيرها من كتب الكتاب، مثل ديفيد هورويتز وإدوارد سعيد. خلال مقابلة استمرت 3 ساعات لبرنامج In Depth على قناة Book TV، ذكر هيتشنز المؤلفون الذي أثروا على آرائه، من ضمنهم ألدوس هكسلي، جورج أورويل، إيفلين ووه، كينغسلي اميس، ب. ج. ودهاوس وكونر كروس او براين.[55] آراؤه السياسية إن رأيي الخاص هو كافي بالنسبة لي، وأنا أملك الحق للدفاع عنه ضد أي إجماع، وأي أغلبية، في أي مكانٍ وزمانٍ. وأي شخص لا يتفقُ مع هذا يمكنه اختيار رقم، والوقوف في الطابور لتقبيل مؤخرتي. —كريستوفر هيتشنز[56] في عام 2009، أدرج هيتشنز في مجلة Forbes باعتباره من ضمن «أكثر 25 ليبرالي أمريكي مؤثر في الإعلام الأمريكي»،[57] وأشارت نفس المقالة إلى ان هيتشنز «قد يصابُ بالذعر عندما يجد نفسه على هذه القائمة»، حيث ان هذا الأمر سيقلل من راديكاليته إلى مجود ليبرالية. وتظهر توجهات هيتشنز السياسية على المدى الواسع من كتاباته، والتي تضمنت العديد من الحوارات.[58] يقول هيتشنز عن الليبرتارية: [59] ورغم أن هيتشنز دعم حق دولة إسرائيل بالوجود، إلَّا أنه انتقد تعامل الحكومة الاسرائيلية في النزاع الإسرائيلي-الفلسطيني. لطالما ما وصف هيتشنز نفسه اشتراكيًا وماركسيًا، غير أنه بدأ بالانفصال عن اليسار السياسي بعد ما وصفه «رد فعل اليسار الغربي الفاتر» على الجدال الدائر حول رواية The Satanic Verses، متبوعةً بإحتضان اليسار للرئيس الأمريكي بيل كلينتون والحركة المضادة للحرب المعارضة لتدخل حلف شمال الأطلسي (الناتو) في البوسنة والهرسك في تسعينيات القرن الماضي. أصبح بعدها صقرا ليبراليا ودعم الحرب على الإرهاب، ولكن كانت له بعض التحفظات، مثل وصفه للإغراق إلى حد الاختناق على أنه تعذيب بعد خضوعه لهذه العملية بصورة طوعية.[60][61]في يناير 2006، انضم هيتشنز مع أربعة أشخاص وأربعة منظمات من ضمنها اتحاد الحريات المدنية، غرينبيس، كمدعين ضد وكالة الأمن القومي، تحديًا لمراقبة بوش من دون اذن قضائي؛ رفعت القضية من قبل اتحاد الحريات المدنية.[62][63] انتقاداته لأشخاص محددين كتب هيتشنز مقالات سيرة ذاتية بطول الكتب عن توماس جيفرسون (Thomas Jefferson: Author of America)، توماس بين (Thomas Paine's "Rights of Man": A Biography) وجورج أورويل (Why Orwell Matters). أصبح معروفًا لإنتقاداته للشخصيات المعاصرة مثل الام تيريسا، بيل كلينتون وهنري كيسنغر، مواضيع المقالات كانت: The Missionary Position: Mother Teresa in Theory and Practice، No One Left to Lie To: The Triangulations of William Jefferson Clinton وThe Trial of Henry Kissinger على التوالي. في عام 2007، عندما كان يروج لكتابه God Is Not Great: How Religion Poisons Everything، وصف هيتشنز المبشر المسيحي Billy Graham على انه «مخادع واع لذاته» و«رجل شرير مقرف». ادعى هيتشنز ان المبشر، والذي كان قد دخل الى المستشفى مؤخرًا بسبب النزيف المعوي، كان يجني عيشه عن طريق «بث الأكاذيب للأشخاص الشباب. يا لها من مهنة فطيعة. انا أتمنى ان ينتهي هذا الأمر قريبًا. انا حقًا اتمنى هذا.» استجابةً للتعليقات، نشر الكاتبان مايكل دفي ونانسي غيبس مقالة في مجلة Times Magazine، قاما فيه، من بين أمور اخرى، بدحض إقتراح هيتشنز القائل ان غراهام ذهب الى الوزارة لجني الأموال. قالوا ان خلال مهنته رفض غراهام عرض بقيمة مليون دولار من التلفزيون وهوليوود. وقالوا ان بعد تأسيسه جمعية Billy Graham Evangelistic Association في 1950، حصل غراهام على راتب مستقلًا، يعادل راتب كبار الوزراء، بغض النظر عن الأموال التي جمعتها اجتماعاته.[64] نقد الدين كان هيتشنز مضاد للألوهية، وقال إن الشخص «من الممكن ان يكون ملحدًا ويتمنى الإيمان بان وجود الله أمر صحيح،» ولكن «المضاد للالوهية، هو مصطلح احاول جعله متداول، هو شخص مرتاح لعدم وجود دليل على هذا الأمر.»[65] هو غالبًا ما تكلم عن الأديان الابراهيمية. في مقابلة عام 2010 في المكتبة العامة في نيوريوك، قال هيتشنز انه ضد ختان الرضع، وعندما تم سؤاله من قبل قراء The Independent حول ما يظنه «محور الشر»، أجاب «المسيحية، اليهودية، الإسلام-أديان التوحيد الثلاث الرئيسية.»[66] في كتابه الأكثر مبيعًا «الإله ليس عظيمًا»، وسع هيتشنز نقده ليشمل كل الأديان، متضمنةً الأديان التي من النادر نقدها من قبل العلمانيين في الغرب، مثل البوذية والوثنية. يقول هيتشنز ان الأديان المنظمة هي «المصدر الرئيسي للكره في العالم»، ووصفها بأنها «عنيفة، غير عقلانية، متعصبة، متحالفة مع العنصرية، القبلية، والتعصب، تستثمر في الجهل والعدائية في التساؤل الحر، محتقرة للمرأة وقاهرة للأطفال: ويجب ان تملك قدرًا كبيرًا من الوعي.»[67] لذا يقول هيتشنز في كتاب الرب ليس عظيمًا ان الإنسانية بحاجة الى حركة تنوير جديدة.[68] حصل الكتاب على إستجابات مختلفة، تمتد من المدح من قبل The New York Times بسبب « الإزدهار والألغاز المنطقية»الى إتهامات متعلقة ب«الخسة الفكرية والأخلاقية» في مجلة [69] Financial Times. ترشح كتاب الإله ليس عظيمًا لجائزة الكتاب الوطنية في 10 أكتوبر 2007. [70] أكد كتاب الإله ليس عظيمًا مكان هيتنشز في حركة «الإلحاد الجديدة». تم تعيين هيتشنز زميلًا فخريًا في منظمة Rationalist International والجمعية العلمانية الوطنية بعد فترة وجيزة من صدوره، وتم تعيينه لاحقًا في المجلس الفخري للمؤلفين المتميزين لمنظمة.[71][72] Freedom From Religion Foundation وانضم لاحقًا الى هيئة المشورة للإئتلاف العلماني الأمريكي، وهو مجموعة من الملحدين والإنسانيين.[52] قال هيتشنز أنه مستعد لتلقي دعوة من اي رجل دين يرغب في النقاش معه. في سبتمبر 30 عام 2007، التقى كل من ريتشارد دوكنز، هيتشنز، سام هاريس، ودانييل دينيت في مكان إقامة هيتشنر لنقاش خاص لا يتم الإشراف عليه واستمر لمدة ساعتين. سجل الحدث وتم تسميته [73] «The Four Horsemen». وفيه قال هيتشنز ان الثورة المكابية هو الحدث الأكثر بؤسًا في التاريخ البشري بسبب الإنتقال من الأفكار والفلسفة الهلنستية الى المسيحية والأصولية التي شكلت نجاحها.[74][75] في ذلك العام، بدأ هيتشنز مجموعة من المناقشات المكتوبة حول السؤال: «هل الدين المسيحي جيد للعالم؟»مع عالم اللاهوت المسيحي دوغلاس ويلسون، وتم نشره في مجلة [76] Christianity Today. أصبح هذا النقاش فيما بعدها كتابًا بنفس العنوان ونشر عام 2008. خلال جولتهم الترويجية للكتاب، رافقهم المنتج دارين دوان. ومن ثم انتج دوان الفلم Collision: Is Christianity GOOD for the World?، والذي عرض في 27 اكتوبر 2009. وفي 4 ابريل 2009، تناظر هيتشنز مع ويليام لين كريغ حول وجود الله في جامعة بيولا.[77] وفي 19 اكتوبر، بحثت منظمة Intelligence Squared في السؤال القائل «هل تعتبر الكنسية الكاثوليكية قوة خير في العالم.»[78] قال جون اوناكيان وان ويدكومب انها كانت كذلك، في حين انضم هيتشنز الى ستيفن فري في رأيه المعارض لهم. فاز الطرف الأخير لاحقًا، طبقًا لتصويت الجمهور.[79]وفي 26 نوفمبر 2010، ظهر هيتشنز في تورنتو، اونتاريو في مناظرات مونك، حيث تناقش بالدين مع رئيس الوزراء البريطاني السابق توني بلير، المتحول الى الكاثوليكية الرومانية. قال بلير ان الدين هو قوة للخير، في حين ان هيتشنز قال عكس هذا.[80] من خلال هذه المناظرت، أصبح هيتشنز معروفًا باستخدامه الكلام المقنع والمتحمس خلال تحدثه أمام الجمهور. «الطرافة والبلاغة»، «الإنتقادات اللاذعة والبراعة اللغوية»، «المرجعية الذاتية والمقارنة المبالغ بها» هي عناصر استخدمها في خطاباته.[81][82][83]  وأصبح المصطلح الغير رسمي «صفعة هيتش» شائعًا بين مناصريه لوصف تعليقاته المنتقاة بدقة لإهانة أعداؤه.[83][84] ادان هيتشنز الجناة في سجن ابو غريب بقوله: «يتساءل المرء بحزن اذا ما كان هناك حكم في اجراءات القضاء العسكري ليتم اخراجهم واطلاق النار عليهم.»[85] ذُكِر في صحيفة Politico انه قد اشترك بهذه السمة مع زميله الملحد والمفكر جور فيدال.[86] حياته الخاصة تصغير|هيتشنز وهو يناقش أحد الحضور بعد ندوة حوارية بكلية نيوجيرسي في شهر مارس من عام 2009 نشأ هيتشنز نشأةً مسيحية اسمياً ودرس في عدة مدارس داخلية مسيحية، ولكنه أحجم منذ سنٍ مبكرة عن المشاركة في الصلوات الجماعية. واكتشف هيتشنز لاحقاً عن انحداره من أصل يهودي من طرف أمه وكان أسلافه اليهود مهاجرين من أوروبا الشرقية (ومنها بولندا).[11][87][88] تزوج هيتشنز مرتين، وكانت زوجته الأولى إليني ميليغرو[89] وهي قبرصية يونانية تزوجها عام 1981، وأنجبا طفلين وهما أليكسندر وصوفيا. تزوج هيتشنز زوجته الثانية، كاتبة السيناريو كارول بلو عام 1991،[22] في مهرجان أقيم في شقة فيكتور نافاسكي، المحرر في The Nation، ورزقوا ببنت اسموها انتونيا.[22] أقدمت أم هيتشنز على الانتحار في أثينا في اتفاق مع عشيقها في نوفمبر عام 1973، القس المجرد من مكانته في الكنيسة تيموثي براين.[9] تناول الأثنين جرعة زائدة من الحبوب المنومة في غرفتين متجاورتين، وقام براين بقطع رسغه في حوش الاستحمام. سافر هيتشنز بالطائرة وحده إلى العاصمة اليونانية ليحصل على جثة أمه، معتقداً في البداية أنها قد قتلت. في ذلك الوقت كان هيتشنز وأخوه بالغين ومستقلين. مرضه ووفاته لما كان هيتشنز في جولة بمدينة نيويورك للترويج لمذكراته «Hitch-22» خلال شهر يونيو من عام 2010 في الوقت الذي نُقِلَ فيه إلى الطوارئ بعد معاناته من انصباب تاموري حاد. وبعد فترة وجيزة من إعلانه عن تأجيل جولته لتلقي علاج سرطان المريء.[90] في مقال على فانيتي فير تحت عنوان[30] «Topic of Cancer»، قال أنه كان يخضع لعلاج السرطان. وأكد علمه أن توقع سير المرض على المدى البعيد ليس ايجابيًا، وانه سيكون «شخصاً محظوظاً للغاية إذا عاش خمسة سنوات أخرى».[91] اعترف هيتشنز باعتباره مدخن ويشرب الكحول منذ سنوات مراهقته، أن هذه العادات قد أسهمت في مرضه.[92] كان هيتشنز خلال فترة مرضه تحت رعاية فرانشيز كولينز وكان يخضع لعلاج السرطان الجديد لكولينز، الذي يرسم الجينوم البشري ويستهدف الحمض النووي التالف.[93][94] توفي هيتشنز بسبب التهاب رئوي مكتسب في المستشفى بتاريخ 15 ديسمبر 2011 في مركز أندرسون للسرطان في جامعة تكساس، هيوستن، وبعمر 62 عام.[95] وفقًا لرغباته، تم التبرع بجثته للبحث الطبي.[96] كتب هيتشنز عملًا طويلًا عن مرضه الأخير، مأخوذةً من عواميد كان قد كتبها في «فانيتي فير». وصدر هذا العمل تحت عنوان "الفناء" في سبتمبر 2012.[97] ردود الأفعال على وفاته قال رئيس الوزراء البريطاني السابق توني بلير: [98] قال ريتشارد دوكنز، والذي كان صديقاً لهيتشنز: [98] قال عالم الكون والفيزياء النظرية لورنس كراوس: [99][100] قال الكوميديّ والمُعلِّق السياسي الأمريكي بيل مار في برنامجه «ريل تايم ويذ بيل مار» على شيكة إتش بي أو: [101] أعرب الروائي البريطاني سلمان رشدي والكوميدي الإنجليزي ستيفن فراي عن تعازيهما في فعالية تذكارية لكريتسوفر هيتشنز أقامتها مجلة فانيتي فير عام 2012.[102][103][104][105] كتبَ الصحفي البريطاني جورج إيتون في مجلة نيوستيتسمان قبل ثلاثة أسابيع من وفاة هيتنشز: [106] تساءلت صحيفة «وقائع التعليم العالي» حول ما إذا كان هيتشنز آخر مفكر عام.[107] أعلنت مؤسسة دينيس وفيكتوريا روس عام 2015 عن تأسيسِ جائزة بقيمةِ 50,000 دولار على شرف هيتشنز وتُمنح «للمؤلف أو الصحفي الذي يعكس عمله إلتزماً بالتعبير الحُرّ والتحري، وفي المدى والعمق الفكريين، والاستعداد لتقصي الحقيقة بغض النظر عن العواقب الشخصية والمهنية.»[106] مؤلفاته 1984 قبرص. Quartet. Revised editions as Hostage to History: Cyprus from the Ottomans to Kissinger, 1989 (Farrar, Straus & Giroux) and 1997 (Verso) ISBN 1859841899 1987 غنائم المملكة: الحالة الفضولية لرخامات الجين، Hill and Wang ISBN 0809041898 1988 لوم الضحايا: المنحة الزائفة والأزمة الفلسطينية، Verso, ISBN 0-86091-887-4 Reissued, 2001 1988 متحضر للأسوء: مقالات مختارة وتقارير الأقلية Hill and Wang, ISBN 0809078678 1990 الملكية: نقد لصنم بريطانيا المفضل، Chatto & Windus Ltd ISBN 9781448155354 1990 دماء، طراز وحنين: سخريات أنجلو الأمريكي، Farrar Straus & Giroux (T)(June 1990) ISBN 9780374114435 1993 لمصلحة النقاش، Verso ISBN 0860914356 1995 الوضع التبشيري: الأم تريزا بين النظرية والتطبيق 1997 رخام التوالد العذري: حالة من التوحيد، Verso ISBN 1786631822 1999 لم يبقى أحد ليكذب على: قيم العائلة الأسوء، Verso 2000 تشريع غير معترف به: كُتّاب في المجال العام، Verso 2001 محاكمة هنري كيسنغر، Verso. ISBN 1859843980 2001 رسائل الى مناقض شاب، Basic Books 2002 لماذا أورويل ذو أهمية، Basic Books, ISBN 0-465-03050-5 2003 حرب قصيرة طويلة 2004 حب وفقر وحرب 2005 توماس جيفرسون وإعلان استقلال أمريكا 2007 حق المرء لتوماس باين: سيرة ذاتية، Atlantic Monthly Press, ISBN 0-87113-955-3 2007 الإله ليس عظيما 2007 الملحد المحمول: قراءات ضرورية لغير المؤمنين 2008 كريستوفر هيتشنز وإنتقاداته: الإرهاب، العراق، واليسار، New York University Press, ISBN 0814716873 2008 هل المسيحية جيدة للعالم؟ - المناظرة، Canon Press, ISBN 1-59128-053-2 2010 هيتش 22: المذكرات، Twelve, ISBN 978-0-446-54033-9 OCLC 464590644 2011 جدلا 2012 الفنائية 2015 فيما بعد... مقالات، Simon & Schuster, ISBN 978-1476772066 انظر أيضا ليبرالية علمانية إلحاد جديد مراجع وصلات خارجية Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. على موقع مجلة فانيتي فير Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. على موقع مجلة سليت Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. على موقع مجلة ذا أتلانتيك Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. على موقع صحيفة الغارديان Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. on C-SPAN تصنيف:كريستوفر هيتشنز تصنيف:أشخاص ضد الألوهية تصنيف:أشخاص من بورتسموث تصنيف:أمريكيون متجنسون تصنيف:أمريكيون من أصل بولندي يهودي تصنيف:اشتراكيون إنجليز تصنيف:اشتراكيون بولنديون تصنيف:اشتراكيون ديمقراطيون تصنيف:اشتراكيون ديمقراطيون أوروبيون تصنيف:الإلحاد في الولايات المتحدة تصنيف:إلحاد في المملكة المتحدة تصنيف:إنجليز مناهضون للفاشية تصنيف:بريطانيون من أصل يهودي تصنيف:بريطانيون مهاجرون إلى الولايات المتحدة تصنيف:تروتسيكون أمريكيون تصنيف:خريجو كلية باليول (أوكسفورد) تصنيف:دعاة الجمهورية في المملكة المتحدة تصنيف:دعاة الجمهورية في إنجلترا تصنيف:رجال ثنائيو الميول الجنسية تصنيف:سير ذاتية إنجليزية تصنيف:شخصيات حزب العمال البريطاني تصنيف:صحفيون إنجليز تصنيف:صحفيون بولنديون تصنيف:صحفيون ذوو رأي تصنيف:صحفيون وصحفيات أمريكيون تصنيف:علمانيون بريطانيون تصنيف:فلاسفة الأديان تصنيف:فلاسفة سياسيون تصنيف:فلاسفة ملحدون تصنيف:فلاسفة من تاريخ تصنيف:فلاسفة يهود تصنيف:كتاب إنجليز في القرن 20 تصنيف:كتاب إنجليز في القرن 21 تصنيف:كتاب إنجليز واقعيون تصنيف:كتاب سياسة إنجليز تصنيف:كتاب سيرة ذاتية أمريكيون تصنيف:كتاب غير روائيين بريطانيون تصنيف:كتاب مقالات تصنيف:كتاب مقالات إنجليز تصنيف:كتاب من واشنطن العاصمة تصنيف:كتاب وكاتبات أمريكيون في القرن 20 تصنيف:كتاب وكاتبات أمريكيون في القرن 21 تصنيف:كتاب وكاتبات مقالات أمريكيون تصنيف:ماديون تصنيف:ماركسيون أمريكيون تصنيف:ماركسيون إنجليز تصنيف:مشككون إنجليز تصنيف:معاداة الصهيونية في الولايات المتحدة تصنيف:معاداة الصهيونية من المملكة المتحدة تصنيف:معاداة الكاثوليكية في المملكة المتحدة تصنيف:معادو الملكية تصنيف:معلقون سياسيون إنجليز تصنيف:ملحدون أمريكيون تصنيف:ملحدون إنجليز تصنيف:ملحدون بولنديون تصنيف:ملحدون في القرن 20 تصنيف:ملحدون في القرن 21 تصنيف:ملحدون يهود تصنيف:منتقدو اليهودية تصنيف:منتقدون للإسلام تصنيف:منظرون سياسيون إنجليز تصنيف:مهاجرون إنجليز إلى الولايات المتحدة تصنيف:مواليد 1949 تصنيف:مواليد في بورتسموث تصنيف:مؤلفون أمريكيون عن السياسة الخارجية الأمريكية تصنيف:ناشطو الإلحاد تصنيف:ناشطو إصلاح سياسة المخدرات تصنيف:ناشطو إل جي بي تي من إنجلترا تصنيف:ناشطو حرية التعبير تصنيف:ناشطو حقوق إل جي بي تي أمريكيون تصنيف:ناشطون أمريكيون مناهضون للحرب تصنيف:ناشطون سياسيون أمريكيون تصنيف:ناشطون ضد الختان تصنيف:ناشطون مناهضون للحرب على فيتنام تصنيف:ناشطون يهود تصنيف:نقاد أدب أمريكيون تصنيف:نقاد الأديان تصنيف:نقاد الإسلاموية تصنيف:نقاد الخلق تصنيف:نقاد الكاثوليكية تصنيف:نقاد المسيحية تصنيف:نقاد تعددية الثقافات تصنيف:نقاد ما بعد الحداثة تصنيف:نقد أدبي إنجليزي تصنيف:وفيات 2011 تصنيف:وفيات السرطان في تكساس تصنيف:وفيات بسبب السرطان تصنيف:وفيات بسبب ذات الرئة تصنيف:وفيات بسبب سرطان المريء تصنيف:وفيات في هيوستن (تكساس) تصنيف:يهود إنجليز تصنيف:يهود علمانيون تصنيف:يهود مناهضون للصهيونية
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%B1%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%81%D8%B1%20%D9%87%D9%8A%D8%AA%D8%B4%D9%86%D8%B2
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 1960, 2834, 4758, 7167, 7571, 9892, 11160, 15804, 19795, 21165, 23954, 25819, 27886, 28560, 29350, 31842, 33255, 34554, 36400, 37797, 38263, 38315, 40401, 40469, 42653, 44071, 44595, 47227, 50427, 52944, 55686, 58203, 59909, 60513, 62092, 64620, 65744, 66252, 68758, 69752, 71236, 73617, 74162, 75879, 76895, 77703, 79977, 81465, 83968, 84299, 84643, 85055, 85565, 87871, 89323, 91580, 93716, 95847, 96702, 98403, 100073, 101408, 103906, 104815, 105444, 107102, 108366, 109912, 111029, 111996, 113786, 114992, 117119, 118933, 119728, 122723, 123923, 125589, 128562, 130266, 132034, 133942, 134019, 134805, 135839, 136263, 137092, 138220, 140649, 142771, 144266, 144827, 145623, 146789, 147959, 151057, 152235, 153015, 153693, 154826, 156635, 157228, 157415 ], "plaintext_end_byte": [ 1859, 2798, 4741, 7166, 7499, 9818, 11097, 15803, 19794, 21164, 23773, 25784, 27848, 28410, 29312, 31806, 33158, 34552, 36399, 37758, 38262, 38314, 40400, 40468, 42616, 43892, 44535, 47191, 50378, 52822, 55660, 58167, 59840, 60387, 62034, 64572, 65705, 66121, 68757, 69704, 71196, 73579, 74031, 75819, 76894, 77646, 79941, 81422, 83967, 84262, 84642, 84926, 85564, 87838, 89287, 91579, 93715, 95805, 96587, 98368, 100030, 101373, 103886, 104779, 105315, 107054, 108323, 109874, 110945, 111955, 113723, 114956, 117076, 118855, 119567, 122722, 123884, 125444, 128527, 130231, 131991, 133941, 134018, 134642, 135782, 136227, 137048, 138106, 140613, 142728, 144202, 144631, 145579, 146772, 147923, 151021, 152193, 152865, 153660, 154825, 156558, 157227, 157414, 157670 ] }
వైఎస్ఆర్ జిల్లాను పూర్వం ఏ పేరుతో పిలిచేవారు?
ఆంధ్ర ప్రదేశ్ విశిష్ట దేవాలయాలు
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
(పెద్దపాడు) వీరలక్షీచెన్నకేశవస్వామి ఆలయము {జనమేజయప్రతిస్ఠిత} ఈఆలయము చాలా పురాతనమైనది ||శ్లో|| సుందరాయశుభాంగాయ మంగళాయమహోదధేః ! పెద్దపాడునివాసాయ సార్వభౌమాయమంగళం!! అని కొలిచేవారికి కొంగుబంగారంగా స్వామి వెలుగొందుచున్నారు,ఈఆలయంలో ప్రతి శనివారము ఉదయం 6.00గంటలకు విశేషఅభిషేకములు ప్రతిసంవత్సరం వైశాఖశుద్ద త్రయోదశీరోజు భూధేవీ శ్రీదేవీసమేత చెన్నకేశవస్వామి వారికి అంగరంగవైభవంగా కళ్యాణం విశేషసేవలు జరుగును ,పర్వదినములలో పల్లకిసేవలు జరుగును,ఈఆలయమునకు అనుబందముగా శివాలయము,హనుమదాలయము ,నవగ్రహములు ,పార్వతీమాత ,బాలసుబ్రహ్మణ్యస్వామి,స్వయంగావెలసిన పురాతన బాలవినాయకుడు కలరు ,షష్ఠిపూజలు,సంకష్ఠహరచతుర్థి,దేవీనవరాత్రులు,వసంతనవరాత్రులు ,గణపతిణవరాత్రులు,హనుమాన్ సేవలు ,విశేషహోమాలు,విశేషంగాజరుగును. స్థంబాధ్రి నారసింహాలయము స్థల పురాణం పూర్వం మౌద్గల మహర్షి ఈ స్థంబాధ్రి ప్రాంతంలో శ్రీ హరి గురించి తపస్సు చేయగా శ్రీహరి లక్ష్మీసమేత నరసింహుడిగా ప్రత్యక్షమయాడు. శ్రీ హరి ముని కోరిక మేరకు ఇక్కడే భక్తుల దర్శనార్థం ఒక గుహలో కొలువు తీరాడని స్థల పురాణం. ఖమ్మం కోట నిర్మాణ సమయంలో కాకతీయ చక్రవర్తి స్వామివారికి ఆలయం నిర్మించాడని చరిత్ర వలన తెలుస్తున్నది. ఆలయ విశిష్టత కొండను తొలచి చేసిన స్థంభాలపై చెక్కిన కాకతీయుల శిల్ప కళాశైలి చూపరులను అబ్బుర పరుస్తుంది. రాతితో నిర్మించిన ఏకశిలా ధ్వజస్థంభం ఇక్కడి ప్రత్యేకత. మరో విశేషమేమంటే స్వామి వారు దక్షిణాభిముఖంగా ఉండటము. గర్బగుడిలో స్వామి వారికి ఎడమవైపున లక్ష్మీదేవి, కుడివైపున అద్దాల మండపం ఉంటాయి. ధ్వజ స్తంభం ప్రక్కనే ఆంజనేయ స్వామి మందిరం, గుట్టపై సుబ్రమణ్యస్వామి, విష్ణుమూర్తి, ఆంజనేయ మందిరం, శ్రీవేంకటేశ్వరాలయం ఉన్నాయి. ఇక్కడున్న స్వామివారి కోనేరులో నీరు అన్ని వేళలా ఉంటుంది. వర్షాకాలంలో నీరు ఎక్కువై ఆలయంలోని స్వామి వారి నాభి వరకు నీరు చేరుతుంది. ఆ సందర్భంలో ఆ నీటిని బయటకు పంపుతారు. ఈ ఆలయంలోని మరో ప్రత్యేకత ఏమంటే నల్లరాతిలో చెక్కిన సాయిబాబా విగ్రహము. నల్లరాతి సాయిబాబా విగ్రహం ఉన్న ఆలయం మన రాష్ట్రంలో ఇదొక్కటే నని చెపుతారు. పూజలు స్వామి వారికి మూడు పూటలా పూజలు జరుగుతాయి. ప్రతీ శుక్రవారం లక్ష్మీదేవికి క్షీరాభిషేకము, ప్రతి ఆదివారము అన్నదానము చేస్తుంటారు. నరసింహ స్వామి పానక ప్రియుడంటారు. అందుకే నిత్యం పానకం తోనే స్వామి వారికి అభిషేకము చేస్తుంటారు. ఇక్కడున్న ఆరున్నర అడుగుల ఎత్తుండే నల్ల రాతి సాయి బాబాను భక్తులు శ్రీకృష్ణుని అంశంగా భావించి శ్రీకృష్ణాష్టమి నాడు సాయిబాబాకు విశేష పూజలు నిర్వహిస్తారు. నరసింహ స్వామి అవతరించి నట్లుగా చెప్పే వైశాఖ శుద్ధ చతుర్థశి నాడు ఆలయంలో ప్రత్యేక పూజలు జరుగుతాయి. అయిదు రోజులు బ్రహ్మోత్సవాలు నిర్వహిస్తారు. శ్రావణ మాసంలో స్వామి వారికి పవిత్రోత్సవాలు, అమ్మవారికి విశేష పూజలు జరుగుతాయి. దేవీ నవరాత్రుల సందర్భంగా దసరా నాడు స్వామిని అశ్వ వాహనంపై ఊరేగిస్తారు. ఇక్కడి మరో ప్రత్యేకత ఏమంటే హిందువులతో పాటు ముస్లిములు కూడా తమ పెద్దల స్మారకార్థం ఏటా ఉగాదినాడు ఈ ఆలయానికి వచ్చి మొక్కులు చెల్లించి కానుకలు సమర్పించుకుంటారు. చాలా శతాబ్దాలుగా జరుగుతున్న ఎక్కడా లేని ప్రత్యేకమైన సాంప్రదాయం ఇది. స్థంబాధ్రి నారసింహాలయం ఎక్కడుందిఖమ్మం జిల్లా ముఖ్య కేంద్రమైన ఖమ్మం పట్టణం మధ్యలోనే ఈ క్షేత్రమున్నది. (మూలం. 2012 సెప్టెంబరు 9) ఈరన్న ఆలయం, కర్నూలు జిల్లా హిందు మతంలో శైవ సాంప్రదాయం, వైష్ణవ సాంప్రదాయం వేరు వేరు. వారి ఆలయాలు కూడా వేరు వేరుగా ఉంటాయి. కాని వైష్ణవ దేవుడైన నరసింహ స్వామికి శైవుల ఆచారం ప్రకారం పూజలు జరిగే ఆలయం కర్నూలు జిల్లాలో ఉంది. అదే ఈరన్న ఆలయం: ఎమ్మిగనూరు నుండి ముప్పై కిలోమీటర్ల దూరంలో ఈ ఆలయం ఉంది. ఇరవై ఏళ్ళ క్రితం వరకు సాదా సీదాగా ఉండిన ఈ గుడి శర వేగంగా అభివృద్ధి చెందొతోంది. ప్రస్తుతం ఈ గుడి వార్షికాదాయం ఐదు కోట్ల రూపాయల పై మాటే. ప్రతి ఏడు శ్రావణ మాసంలో ఈ ఆలయంలో ఉత్సవాలు జరుగు తాయి. ఆ సందర్భంలో మన రాష్ట్రం నుండే గాక, మహారాష్ట్ర, తమిళ నాడు, కర్ణాటక రాష్ట్రాల నుండి కూడా భక్తులు వస్తారు. ఈ నెలలో సుమారు పది లక్షలకు పైగా భక్తులు ఈ స్వామి వారిని దర్శించు కుంటారని ఒక అంచనా. దేవాదాయ శాఖ నిర్మించిన వసతి గదులు, భక్తుల విరాళాలతో ఏర్పాటు చేసిన నిత్య అన్న దాన పథకం, తుంగ భద్ర దిగుగ కాలువ వద్ద ఏర్పాటు చేసిన స్నాన ఘట్టాలు ఉన్నందున ఇక్కడ సకల సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. (మూలం ఈనాడు ఆదివారం 2011 ఆగస్టు 14) రూ‍పాల సంగమేశ్వరం, కర్నూలు క్రీస్తు శకం ఆరు నుండి తొమ్మిదవశతాబ్దం మధ్య కాలంలో బాదామి చాళుక్యులు తుంగభద్రా నది ఒడ్డున అలంపురం ఆలయ సముదాయాన్ని నిర్మించారు. ప్రస్తుతం బాదామి కర్ణాటక లోని చాగల్ కోట జిల్లాలో ఉంది. నిర్మాణాల కవసరమైన రాళ్ళను ఎడ్ల బండ్లపై తరలించే వారు. ఆ బళ్లు నదిలో ప్రయాణిస్తున్నందున వాటికి వేసిన కందెన నీటిలో కరిగి పోయేది. మళ్లీ కొత్తగా వేయాల్సి వచ్చేది. ఆ చక్రాలకు వేసే కందెన తయారీకి ఒక గ్రామం వెలసింది. అదే కందెన వోలు. కాలానుగుణంగా దాని పేరు కర్నూలుగా మారింది. చారిత్రిక ప్రాశస్త్యం దక్షిణా పథంలో శాతవాహనుల తర్వాత వర్థిల్లిన మొదటిరాజ్యం బాదామి చాళుక్యులది. ఈ వంశం నుండే అనేక చాళుక్య రాజ్యాలు ఏర్పడినాయి. కర్ణాటకలో కళ్యాణి, ఆంధ్రప్రదేశ్ లో వేంగి, వేములవాడ, ఎలమంచిలి, ముదిగొండ మొదలగునవి. బాదామి చాళుక్యుల కాలం నాటికి బౌద్ధ మరియు జైన మతాలు విస్తారంగా వ్యాప్తిలో ఉన్నాయి. వీరు మాత్రం వైదిక మతాన్ని అవలంబించారు. వీరి తొలి రాజధాని ఐహోలోను. తరువాతి కాలం నాటి రాజధాని బాదామిలో ఎన్నో ఆలయాలు, గుహాలయాలను నిర్మించారు. వీటిలో కొన్ని బౌద్ద, జైన ధర్మాలకు సంబంధించినవి ఉన్నాయి. వీరు కృష్ణానది ఉపనది మలప్రభానది ఉత్తర వాహినిగా ఉన్న పట్టాడకల్ లో పట్టాభిషేకాలు జరుపుకునే వారు, అక్కడ పాపనాథ, గులగనాథ, సంగమేశ్వర మొదలైన ఆలయాలను నిర్మించారు. వీరికి పల్లవులతో నిరంతర యుద్ధాలు జరిగేవి. విజయానికి గుర్తుగా వారి రాజధాని కంచి లోని కైలాసనాథ అలయాన్ని పోలిన ఆలయాన్ని చాళుక్య రాజులు పట్టాడకల్లో నిర్మించారు. వీరి రాజ్యంలో మలప్రభ - కృష్ణతో సంగమించే 'కూడలి' లో సంగమేశ్వరాలయం నిర్మించారు. ఇక్కడే కొన్ని శతాబ్దాల తర్వాత తొలి కన్నడ కవి, సంస్కర్త, వీర శైవ మత స్థాపకుడు, బసవన్న సమాధి అయ్యాడు. రాజ్య విస్తరణలో భాగంగా చాళుక్యులు మొలక సీమ లేక ఏరువసీమ లేక రెండేరుల నడిమి సీమగా పిలవబడే రస్తుత మాహబూబ్ నగర్ - కర్నూలు జిల్లాలలోని భూభాగాన్ని తమ ఏలుబడి కిందకు తెచ్చుకున్నారు. ఈ సీమలో తుంగభద్రానది కృష్ణతో కలిసే కూడలి లేక కూడవల్లిలో తాము పట్టాడకల్ లో నిర్మించిన ఆలయాలను నమూనాగా తీసుకుని, శిలాలకు మరింత కొత్త సొబగులను రంగరించి నిర్మించారు. పదడుగుల ఎత్తైన వేదిక పై చుట్టూ ఏనుగు తలలతో ఢిల్లీ లోని అక్షరధామ్ ఆలయానికి ఇది ప్రేరణా అన్నట్లు నిర్మించారు. వేదికపైన ఆలయ ద్వారం ప్రక్కగా శంఖనిధి, పద్మనిధి విగ్రహాలు, గంగ, యమున, అర్థనారీశ్వర, హరిహర, గజలక్ష్మి, అష్ట దిక్పాలకుల విగ్రహాలే కాక, ఎన్నో లతలను, హంసలను చెక్కారు. మొసలి పట్టుకున్న ఓ మనిషి ముఖంలో మూడు వైపుల నుంచి చూస్తే మూడు వివిధ దశలైన బాల్య, యౌవన, వృద్ధాప్య దశలు కనిపించేలా చెక్కిన శిలం అశ్చ్యరాన్ని గొల్పుతుంది. కూడలి సంగమేశ్వరాలయ నిర్మాణానంతరం చాళుక్యులు ఇక్కడ మరిన్ని ఆలయాలను నిర్మించాలనుకున్నారు. కాని వరద సమయాల్లో ఆలయంలోనికి ఒండ్రు మట్టి చేరుతున్నందున మరో ప్రాంతంలో ఆలయాలు నిర్మించాలని అన్వేషించగా, అలంపురం అనువుగా కనిపించింది. తుంగభద్రానది ఉత్తర వాహిని కావడం, అష్టాదశ శక్తి పీఠాల్లో ఒకటైన జోగుళాంబ క్షేత్రం ఉండటం వల్ల, జమదగ్ని ఆశ్రమం ఉండటం వల్ల ఇక్కడ నవ గ్రహాల ఆలయాల సముదాయాన్ని నిర్మించారు. అవి పట్టాడకల్ లోని గలగనాథ, పాపనాథ, ఆలయాలను పోలి ఉంటాయి. కాలక్రమాన చాళుక్యుల ప్రాభవం తగ్గసాగింది. రాష్ట్రకూటుల ప్రాభవం పెరిగింది. వీరు పల్లవులతో సంబంధ, బాంధవ్యాలు నెరపి చాళుక్యులను జయించారు. ఆ విజయానికి గుర్తుగా ఎల్లోరాలో కొండను తొలిచి కైలాసనాథ ఆలయాన్ని నిర్మించారు. ఇక మొలక సీమ వైపు చూస్తే 'నివృత్తి సంగమం' కనిపిస్తుంది. అహోబిలం కొండల్లో పుట్టిన సెలయేరు భవనాశిని' నదిగా రూపాంతరం చెంది కృష్ణలో కలిసే స్థలమది. ఈ నది కృష్ణలో కలిసే ఏడవ నది అయినందున దీనిని సప్తమ నదీ సంగమమని సప్తనదీ సంగమేశ్వరమనీ వ్వవహరిస్తారు. ప్రజల పాపా ప్రక్షాళన చేసిన గంగాదేవికి జనుల పాప ప్రక్షాళన చేసిన గంగా దేవికి కాకి రూపం రాగా, ఈ సంగమంలో స్నానం చేసి హంసగా మారిందని, ఆమె పాపాలు నివృత్తి అయినందున దీనికి నివృత్తి సంగమేశ్వరం అని పేరొచ్చిందని ఒక కథనం. ఆరణ్య వాస సమయంలో ఇక్కడ ధర్మరాజు లింగ ప్రతిష్ఠ చేయాలని సంకల్పించి, లింగాల కోసం భీముడిని కాశికి పంపగా, సమయానికి తిరిగి రానందున వేప మొద్దును శివలింగంగా ప్రతిష్ఠించాడని ఒక కథ ప్రచారంలో ఉంది. కోస్తా తీర ప్రాంతంలో పంచారామాలుండగా ఇక్కడ మల్లేశ్వరం, అమరేశ్వరం, సిద్ధేశ్వరం, కపిలేశ్వరం, సంగమేశ్వరం పేర్లతో పంచేశ్వరాలు ఏర్పడ్డాయని, ఇవన్నీ భీముడు తెచ్చిన లింగాలపై వెలిశాయని మరొక కథనం. నివృత్తి సంగమేశ్వరంలో రాష్ట్ర కూటులు నిర్మించిన ఆలయాలకు రూపాల సంగమేశ్వరమని పేరు. వారు తమ నిర్మాణాల్లో చాళుక్యుల మౌలికాంశాలను, తమ బాంధవ్యాల వల్ల పల్లవుల అలంకారాన్ని జోడించారు. సంగమేశ్వరాలయం, దాని ప్రక్కన భుజంగేశ్వరాలయాలు మహాబలిపురంలో రాతి రథాలను పోలి ఉండేవి. ఆలయం వెలుపల నటరాజ మూర్తులు, పైకప్పులో ఆనంద తాండవం చేస్తున్న శివుని శిల్పాలు ఉన్నాయి. అంతేకాక ఒకే రాతిపై గంగ, యమున, పార్వతుల మూర్తులను మలిచారు. తర్వాతి కాలంలోని కళ్యాణి చాళుక్యులు అలంపురం సమీపంలో పాపనాశని ఆలయాల పేరుతో ఆలయ సముదాయాన్ని నిర్మించారు. శ్రీశైల జలాశయం నిర్మించాక ఈ సంగమేశ్వర, అలంపుర ఆలయాలన్నీ ముంపుకు గురయ్యే ప్రమాదం ఏర్పడే పరిస్థితి రాగా..... పురావస్తు శాఖవారు సంగమేశ్వరాలయాలను విడదీసి వేర్వేరు ప్రాంతాలలో పునర్నిర్మించారు. కూడలి సంగమేశ్వరాలయాన్ని, పాపనాశన ఆలయాలను అలంపురం వెళ్లే దారిలోనే పున: ప్రతిష్ఠించారు. అలంపురం నవ గ్రహాలయాలకు అడ్డుగా ఓ పెద్ద గోడను నిర్మించారు. రూపాల సంగమేశ్వరాలయాన్ని కర్నూలు సమీపంలోని జగన్నాధ గట్టు పై కట్టారు. కాని ఈ జోడు రథాల్లాంటి ఆలయాల్లో మరొకటైన భుజంగేశ్వరాలయాన్ని నంది కొట్కూరు సమీపంలోని జూపాడు బంగ్లా వద్ద నిర్మించారు. త్రివేణి సంగమ శిల్పం మాతం హైదరాబాదు లోని పురావస్తు శాఖ వారి ప్రదర్శన శాలలో ఉంది. ఇది పబ్లిక్ గార్డెన్ లో ఉంది. నివృత్తి సంగమేశ్వరాలయం అలాగే నీటిలోనే మునిగి ఉంది. ప్రతి ఏటా వేసవిలో శ్రీశైలం జలాశయం లోని నీటి మట్టం తగ్గినప్పుడు ఆలయం బయట పడుతుంది. అలా బయట పడే నాలుగు నెలలు అనగా మార్చి, ఏప్రిల్, మే, జూన్ నెలల్లో భక్తులు ఆలయానికి వెళ్లి పూజలు చేస్తుంటారు. ఈ ఆలయాలన్నీ చూడాలంటే కర్నూలు కేంద్రం చేసుకొని చూడొచ్చు. అదే అనుకూలం. (మూలం: సాక్షి ఆదివారం: 2011 ఏప్రిల్ 17) యాగంటి క్షేత్రం... విగ్రహ రూపంలో శివ పార్వతులు పౌరాణిక ప్రాశస్త్యం పూర్వం అగస్త్య మహర్షి యాగంటి ప్రాంతంలో శ్రీ వేంకటేశ్వరునికి ఆలయం నిర్మించాలనుకొని విగ్రహాన్ని రూపొందిస్తుండగా విగ్రహం కాలి బొటనవేలు గోరు విరిగి పోయిందట. అలా మొక్క పోయిన విగ్రహం స్థాపించ రాదు. అది పూజార్హం కాదు. ఎందుకిలా జరిగిందని శివుని కొరకు ఘోరమైన తపస్సు చేశాడట. మధ్యలో కాకుల వలన తన తపస్సు భంగం వాటిల్లగా ముని కోపించి, ఇక మీదట ఇక్కడ కాకులు ఉండ కూడదని శపించాడట. అప్పటి నుండి వింతగా ఇక్కడ కాకులు ఉండవు. ముని తపస్సుకు మెచ్చి శివుడు ప్రత్యక్షం అయి "ముని వర్యా వేంకటేశ్వరుని విగ్రహం గురించి బాధ పడకు. ఇక్కడ నేను లింగాకారంలో కాకుండా విగ్రహ రూపంలో ఉమా సమేతుడనై ఏక శిలపై వెలసి భక్తులను కటాక్షిస్తాను" అని చెప్పాడు. ఆ విధంగా ఇక్కడ ఉమా సమేతుడైన శివుడు ఏక శిలా విగ్రహ రూపంలో దర్శనమిస్తాడు. చారిత్రికము ఆలయ ముఖ మండపంలో నందీశ్వరుడు స్వయంభువుగా వెలిశాడు. పోతులూరి వీర బ్ర్హహ్మం గారు తన కాల జ్ఞానంలో " యాగంటి బసవన్న అంతకంతకు పెరిగి కలియుగాంతమున రంకె వేశేనయా " అని చెప్పారు. నిజంగానే ఈ నంది పెరుగుతోంది. ఈ విషయాన్ని భారత పురావస్తు శాఖవారు కూడా నిర్థారించారు. శివ రాత్రి మహోత్సవాలకు లక్షల సంఖ్యలో భక్తులు వస్తారు. అగస్త్య మహర్షి స్నానం చేసిన ఇక్కడున్న కోనేరును అగస్త్య పుష్కరిణి అంటారు. యాగంటి క్షేత్రంలో సహజ సిద్దంగా ఏర్పడిన గుహలున్నాయి. వీటిలో రోకళ్ల గుహ, వేంకటేశ్వర స్వామి గుహ, శంకర గుహ ముఖ్యమైనవి. రోకళ్ల గుహలో అగస్త్యుడు శివ లింగ ప్రతిష్ఠచేసి తపస్సు చేశాడట., అగస్త్యుడు వేంకటేశ్వర విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠ చేసిన గుహను వేంకటేశ్వర గుహగా పిలుస్తారు. శంకర గుహ వద్ద వీర బ్రహ్మం గారు తన శిష్యులకు జ్ఞానోపదేశం చేసి నట్లు చెపుతారు. ఇవి కాక ఇక్కడ ఇంకా అనేక గుహలు ఉన్నాయి. ఎలా వెళ్లాలి?. కర్నూలు నుండి 70 కిలోమీటర్లు దూరం... బనగాన పల్లి నుండి 15 కిలో మీటర్లు దూరం. ఈ క్షేత్రం నుండి మహానంది, అహో బిల క్షేత్రం సుమారు 70 కిలో మీటర్ల దూరంలో ఉన్నాయి. యాగంటిలో అద్దె గదులు, అన్నదాన సత్రాలు ఉన్నాయి. శ్రీకూర్మం , శ్రీకాకుళం జిల్లా ఈక్షేత్రం ఎక్కడ ఉన్నది? శ్రీ కూర్మనాథ క్షేత్రం శ్రీకాకుళం పట్టణానికి 13 కిలోమీటర్ల దూరంలోను, మండల కేంద్రమైన 'గార' నుండి పది కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. రవాణా సౌకర్యం బాగా ఉంది. శ్రీ కూర్మంలో తిరుమల- తిరుపతి దేవస్థానం వారి సత్రం ఉంది. శ్రీ సూర్యనారాయణ స్వామి ఆలయం ఆరసవెల్లి ఇక్కడకు పది కిలోమీటర్ల దూరంలోనే ఉంది. పురాణేతిహాసం "పూర్వం దేవ దానవులు అమృతం కొరకు క్షీర సాగరాన్ని మధించడానికి యత్నించి, మందర పర్వతాన్ని కవ్వంగా చేసుకున్నారు. క్రింద ఆధారం లేనందున మందర పర్వతం నిలవలేదు. దాంతో దేవతలు శ్రీ మహా విష్ణువుని ప్రార్థించగా, విష్ణువు తాబేలు అవతారమెత్తి మందర పర్వతానికి ఆధారంగా నిలిచాడు" అని కూర్మ పురాణం చెపుతున్నది. ఆ రూపాన్ని బ్రహ్మదేవుడే స్వయంగా శ్రీ కూర్మంలో ప్రతిష్ఠించాడని చెపుతారు. ఈ క్షేత్ర ప్రస్తావన పద్మ పురాణం లోను, బ్రహ్మాండ పురాణాం లోను కనిపిస్తుంది. అత్యంత సుందరమైన శిల్పసంపద కలిగిన ఈ క్షేత్రాన్ని శ్రీరాముని కుమారులు లవ కుశులు కూడా దర్శించారని పురాణ కథనం. ఆలయ పైభాగం అష్టదళ పద్మాకారంలో ఉంది. తూర్పు, దక్షిణ ద్వారాలపై చక్కని శిల్పాలు కను విందు చేస్తాయి. ఆస్థాన మండపంలోని నల్లరాతి స్థంభాల పై రామాయణ, మహాభారత ఇతిహాస ఘట్టాలు చెక్కి ఉన్నాయి. ఈ ఆలయ ఉపరిత భాగాన్ని గంధర్వులు నిర్మించారని, అందుకు దానిపేరు గంధర్వ విమానమని అంటారని ఒక కథనం. గాలి గోపురం ఎదురుగా సుధా కుండం ఉంది. దీనిని శ్వేత కుండం అని, శ్వేత పుష్కరిణి అని కూడా అంటారు. ఆలయ విశిష్టత ఏ ఆలయానికైనా ఒకే ధ్వజ స్థంభం ఉటుంది. కాని ఇక్కడ రెండు ధ్వజస్థంభాలుండడం విశేషం. అవి తూర్పు, పశ్చిమ దిశలలో ఉన్నాయి. ఆలయ మూల విరాట్ పశ్చిమాభిముఖంగా ఉంది. ఇక్కడ ఉత్తరాన భగవద్రామానుజులు, నైరృతిలో వేణుగోపాలస్వామి, వాయువ్యాన వైష్ణవి దుర్గ, లక్ష్మి సన్నిధి ఉంది. ఆలయ ప్రాంగణంలో సుమారు వందకు పైగా తాబేళ్లతో ఏర్పాటు చేసిన పార్కు కూడా ఉంది. జేష్ట బహుళ ద్వాదశి నాడు ఈ స్వామి వారి జయంతి. జయంతి నాడు ఉదయం 5 గంటలకు స్వామికి క్షీరాభిషేకం చేసి అనంతరం ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహిస్తారు. (మూలం ఈనాడు: ఆదివారం: 2011 జూన్ 26) జగన్మోహినీ కేశవస్వామి ఆలయం...ర్యాలి శ్రీ మహాభాగవత ఇతిహాసం ప్రకారం క్షీరసాగర మధన సమయంలో అమృతం ఉద్భవించినప్పుడు దేవదానవులు పోరాడుకొనుచుండగా శ్రీమహావిష్ణువు లోకకళ్యాణార్థం జగన్మోహిని అవతారాన్ని ఎత్తి దేవతలకు అమృతాన్ని అందిస్తాడు. జగన్మోహిని అవతార సమయం లోమహేశ్వరుడు జగన్మోహినిని చూసి మోహితుడై ఆమె వెంట పడగా వారి సంభోగ ఫలితంగా అయ్యప్ప స్వామి జన్మిస్తాడు. మోహినీ స్వరూపుడైన శ్రీ మహావిష్ణువు కొప్పు నుంచి ఒక పుష్పం క్రింద పడుతుంది. ఈ పుష్పం క్రిందపడిన ప్రదేశమే ఇప్పటి ర్యాలి (ర్యాలి అంటే పడడం అని అర్థం) అని చెబుతారు . తూర్పుగోదావరి జిల్లా ఆత్రేయపురం మండలంలో ఉంది ర్యాలి జగన్మోహినీ కేశవస్వామి ఆలయం. ఈ ప్రాంతాన్ని కోనసీమ అంటారు. నిండైన కొబ్బరి చెట్లకు కోనసీమ ప్రసిద్ధి. ఇది పూర్తిగా వ్యవసాయ ఆధారిత ప్రాంతం. గోదావరి ఉపనదులు ఇక్కడ ప్రవహించ డంవల్ల ఈ ప్రాంతం సాక్షాత్తూ ‘అన్న పూర్ణ’. ర్యాలిలో జగన్మోహిని రూపంలో విష్ణుమూర్తి కొలువై ఉన్నాడు. ఇది ఏక శిలా విగ్రహం. ఇటువంటి శిలను సాల గ్రామ శిల అంటారు. ఈ విగ్రహం పొడవు ఐదు అడుగులు. వెడల్పు మూడు అడుగులు. విగ్రహానికి ముందువైపు విష్ణుమూర్తి, వెనుకవైపు జగన్మోహిని. ఇటువంటి విచిత్ర మైన దేవాలయం మరెక్కడా లేదేమో? నల్లరాతి శిల్పం కావడం వల్ల ఈ విగ్రహం కంటికింపుగా ఉంటుంది. ఇం దులోని శిల్ప సౌందర్యం వర్ణనాతీతం. నఖశిఖ పర్యంతం అందంగా ఉంది అని చెప్పడానికి ఇది అచ్చమైన నిదర్శనం. కాలి గోళ్ళు, చేతి గోళ్ళు నిజంగా ఉన్నాయా? అనిపించేలా అద్భుతంగా మలిచాడు శిల్పి. అదేవిధంగా ‘శిఖ’ జుట్టు వెం ట్రుకలు చెక్కిన తీరు చూస్తే ఇది శిల్ప మా, నిజంగా జుట్టు ఉందా? అనిపించే లా, చెక్కిన శిల్పి నిజంగా ధన్యుడే. ఈ వి గ్రహం పాదాల దగ్గర నుంచి, నీరు నిరం తరాయంగా ప్రవ హిస్తూ ఉంటుంది. ‘వి ష్ణు పాదోధ్బవి గంగ’ అనే ఆధ్యాత్మిక న మ్మకం మాట పక్కన పెడితే శిలల్లో ‘జల శిల’ అనే దా న్నుంచి నీరు నిరంతరం విష్ణుమూర్తి పాదాలను కడుగుతూ ఉం టుందని భక్తుల విశ్వాసం. గుడిప్రాం గణమంతా దశావతారాలకి సంబంధించి న శిల్పాలు కొలువై ఉన్నాయి. ఆలయ నిర్మాణం... ర్యాలి ప్రాంతం 11వ శతాబ్దంలో పూర్తిగా అరణ్యం. ఆ ప్రాంతాన్ని పరిపాలిస్తున్న చోళ చక్రవర్తి రాజా విక్రమ దేవుడు, ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించా డు. తరువాతి రోజులలో దీనిని పునరుద్ధరించారు. ‘ర్యాలి’ విశిష్టత.. గోదావరి జిల్లా ప్రాంతంలో ‘ర్యాలి’ అంటే ‘పడిపోవడం’ అని అర్ధం. ఈ ప్రాంతాన్ని పూర్వం ‘రత్నపురి’ అని పిలిచేవారు. భాగవత కథ ప్రకారం... దేవతలు, దానవులు అమృతం కోసం పాలసముద్రాన్ని చిలకడం ప్రారంభిం చారు. వాసుకి అనే పాముని తాడుగా, మంధ ర గిరిని కవ్వంగా చేసుకుని, తలవైపు రాక్షసు లు, తోకవైపు దేవతలు నిలబడి సముద్రాన్ని చిలికారు. అందులోంచి చంద్రుడు, కామధే నువు, కల్పవృక్షం, లక్ష్మీదేవి, విషం... ఇలా వరుసగా వచ్చిన తరువాత చిట్టచివరకు ధన్వంతరి అమృతకలశంతో ప్రత్యక్షమయ్యా డు. దేవదానవులిరువురూ దాని కోసం పోటీ పడుతుండగా, విష్ణుమూర్తి జగన్మోహిని రూపంలో వచ్చి, అమృతం దానవులకి అందకుండా దేవతలకు మాత్రమే అందజేసి ముందుకు నడుస్తుండగా, వెనుకనుంచి విష్ణువుని చూసి జగన్మోహినిగా భ్రమచెందిన శివుడు విష్ణుమూర్తి చెయ్యిప ట్టుకోగానే ఉలికిపాటుతో విష్ణువు వెనుకకు తిరిగాడు. ఆ సమయంలో సిగలోంచి ఒక పువ్వు రాలిపడింది. ర్యాలి పేరు ఎలా వచ్చింది; ఆ కార ణంగా ఆప్రాంతానికి ‘ర్యాలి’ అని పేరు వచ్చిందని స్థలపు రాణం. విష్ణువుని చూసిన శివుడు స్థాణువులా నిలబడిపో యాడని అందుకే శివాలయం, వైష్ణవాలయం ఎదురెదు రుగా ఉంటాయని స్థానికులు చెప్తారు. అలా వెనుకకు తిరిగిన విష్ణుమూర్తి ముందువైపు పురుషుడిగానూ, వెనుక జగన్మోహిని రూపంలోనూ ఉంటాడు.తిక్కన చెప్పినట్లు ఇక్కడ హరిహరనాధ తత్వం కనిపిస్తుం ది. విష్ణుమూర్తి జగన్మోహినీకేశవస్వామిగాను, శివుడు ఉమాకమండలేశ్వరుడుగాను భక్తుల నీరాజనాలు అందు కుంటున్నాడు. ఇక్కడి శివలింగాన్ని ప్రతిష్ఠ చేసేటపుడు బ్రహ్మదేవుడు తన కమండలంలోని జలంతో మంత్ర పూతం కావించాడని స్థలపురాణం. అదే విధంగా జగన్మో హినీకేశవస్వామి విగ్రహాన్ని కూడా మంత్రపూర్వకంగా ప్రతిష్ఠించారని చెబుతారు. గుడిలోని పూజారులు నూనె దీపం సహాయంతో విగ్రహం గురించి వివరిస్తూ అణువణువూ చూపిస్తారు. నల్లరాతి విగ్రహాన్ని దీపం సహాయంతో చూస్తే విగ్రహం అందం రెట్టింపవుతుంది. ఎలా వెళ్ళాలి? ర్యాలిని దర్శించడానికి ఉత్తర భారతంనుంచి వచ్చే యాత్రికులు విశాఖపట్నం మీదుగా (ఐదవ నెంబర్‌ జాతీయ రహదారి) తుని, అన్నవరం, రాజమండ్రి చేరు కోవాలి. రాజమండ్రి నుంచి ధవళేశ్వరం బ్యారేజీ మీదుగా వెళ్ళి, బొబ్బర్లంక దగ్గర ఎడమవైపు తిరగాలి. బొబ్బర్లంక మీదనుంచిలోల్లమీదుగా మెర్లపాలెం దగ్గర కుడివైపుకి తిరిగితే ర్యాలి చేరుకుంటాం.విజయవాడ వైపు నుంచి వచ్చేవారు రావులపాలెం (ఐదవ నెంబర్‌ జాతీయ రహదారి), దగ్గర కుడివైపుగా తిరిగి మెట్లపాలెం దగ్గర ఎడమవైపు తిరిగితే ర్యాలి చేరుకోవచ్చు. హేమావతి సిద్ధేశ్వరాలయం, అనంత పురం జిల్లా ఈక్షేత్రము ఎక్కడ ఉన్నది? అనంతపురం జిల్లా అమరాపురం మండలం, హేమావతిలో ఉన్న సిద్దేశ్వరాలయం చాల ప్రసిద్ధి చెందినది. కాలుష్యానికి దూరంగా, ప్రకృతి మధ్యలో వెలసిల్లిన ఈ ఆలయానికి కొన్ని విశిష్టతలు ఉన్నాయి. చారిత్రక ప్రాముఖ్యము ఇందులోని శిల్ప కళ చాల విశిష్టమైనది. ఏడవ శతాబ్దానికి చెందిన ఆలయమిది. ఈ ప్రాంతాన్ని అప్పట్లో నొళంబ రాజులు పాలించారు. అందుకే ఈ స్వామిని నొళంబేశ్వరుడు అని కూడా పిలుస్తారు. హెంజేరు సామ్రాజ్యంలో అనంతపురం, చిత్తూరు, కర్ణాటకలోని చిత్ర దుర్గ, కోలారు, తమిళనాడు లోని ధర్మపురి, సేలం జిల్లాలోని 32 వేల గ్రామాలు ఉండేవని ఇక్కడ చారిత్రక ఆధారాలను బట్టి తెలుస్తున్నది. ఈ స్వామి నొళంబ రాజ వంశీకుల కులదైవం. వీరి వంశానికి చెందిన చిత్ర శేఖర, సోమ శేఖర అనే రాజులు ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించారని చారిత్రకాధారాలను బట్టి తెలుస్తున్నది. తమకు సంతానం కలిగితే విగ్రహ రూపాన శివాలయం నిర్మిస్తామని వారు మొక్కు కున్నారట. అనంతర కాలంలో వారి కోరిక నెరవేరడంతో సుందరమైన ఈ ఆలయాన్ని నిర్మించారని శాసనాలు చెబుతున్నాయి. సిద్దేశ్వరుడితో పాటు వారు మరో నాలుగు శివలింగాలను దొడ్డేశ్వర, విరూపాక్షేశ్వర, మల్లేశ్వర, సోమేశ్వర లింగాలు ప్రతిష్ఠించారు. వాటిలో మూడు ఆలయ ప్రాంగణలోనే ఉండగా, నాలుగోది ఊళ్లోని మరో శివాలయంలో ఉంది. భైరవ రూప ధారి అయిన శివుడు సిద్ధాసనంలో కూర్చొని ఉండటం వల్ల ఈ ఆలయానికి సిద్ధేశ్వరాలయంగా పేరు వచ్చింది. ఆలయ విశిష్టత గంగమ్మను తలదాల్చి చతుర్భుజాలాతో కొలువైన సిద్ధేశ్వరుడి జటాజూటాన సూర్య,చంద్రులు కనిపిస్తారు. ఎడమ చేత బ్రహ్మకపాలాన్ని, దక్షిణ హస్తాన జపమాలను ధరించి అర్థనిమీలిత నేత్రుడై ఉంటాడు స్వామి. ఇలా శివుడు విగ్రహరూపంలో ఆశీన స్థితిలో కొలువై ఉన్న ఆలయం భారతదేశంలో ఇదొక్కటే నంటారు స్థానికులు. ఇక్కడి మరో ప్రత్యేకత ఏమిటంటే......ఆలయంలో సిద్ధేశ్వరుడి ఎదురుగా కొలువై ఉన్న నంది ముఖం ఆ స్వామిని దర్శించుకున్నట్టుగా కాకుండా ప్రక్కకు తిరిగి ఉంటుంది. ఆలయ కుడ్యాలపై కనిపించే చోళ రాజుల శిల్ప కళా చాతుర్యం సంభ్రమాశ్చర్యాలకు గురి చేస్తుంది. రామాయణ, మహాభారత గాథలు ఇక్కడ జీవం ఉట్టి పడేలా చెక్కారు. ఒకానొకప్పుడు ఈ క్షేత్రంలో కోటి లింగాలు, కోటి నందులు ఉండేవని చెబుతారు. అందుకు నిదర్శనమా అన్నట్టు ఇప్పటికీ త్రవ్వకాలలో అక్కడక్కడా సందులు, లింగాలు బయటపడు తుంటాయి. సిద్ధేశ్వరాలయానికి ఉన్న మరో ప్రత్యేకత....... శివరాత్రి రోజున గర్భగుడిలోని మూల విరాట్ సిద్ధేశ్వర స్వామి నుదుట సూర్యాస్తమయ సమయంలో సూర్యకిరణాలు ప్రసరిస్తాయి. పడమటి ముఖ ద్వారం కలిగిన ఈ ఆలయ ప్రాగణంలో ఉన్న కోనేరులో ఇరవై ఏళ్ల క్రితం వరకు నీరు సప్త వర్ణాల్లో కనిపించేదని, ఇందులో స్నానం చేసి స్వామి వారిని ఆరాధిస్తే సంతానంకలుగు తుందని సర్వ రోగాలు నయ మవుతాయని భక్తులు విశ్వసించే వారు. ఇప్పటికీ అనేక మంది వ్యాధి పీడితులు ఈ కోనేటిలో స్నానం చేస్తుంటారు. పూజలు.... అభిషేకాలు ఆలయ ప్రవేశ ద్వారానికి ముందు ధూపం ఉంటుంది. ప్రతి సంవత్సరం మహా శివరాత్రి ఉత్సవాల సందర్భంగా భక్తులు తాము పండించిన పంటల నుంచి కొంత భాగాన్ని మొక్కుబడిగా ఇందులో వేస్తారు. ఇలా చేయడం వల్ల పంటలు బాగా పండుతాయని అష్టైశ్వర్యాలు కలుగుతాయని భక్తుల నమ్మిక. ఈ ఆలయానికి భక్తులు తమిళనాడు, కర్ణాటక, మహారాష్ట్ర ల నుంచి కూడా వస్తుంటారు. రోజూ త్రికాల పూజలు నిర్వహిస్తారు. ఏటా శ్రావణ మాసంలో నిర్వహించే ఎడగ జాతరకు భక్తులు వేలాదిగా తరలి వస్తారు. ఆశ్వయుజ మాసంలో నవరాత్రి ఉత్సవాలు, కార్తీక మాసంలో 45 రోజుల పాటు విశేష పూజలు నిర్వహిస్తారు. కార్తీక, మార్గశిర పౌర్ణమి దినాల్లో లక్ష దీపోత్సవం, పూల రథోత్సవం, సిరిమాను ఉత్సవం, వసంతోత్సవాలను వేడుకగా చేస్తారు. ఇక మహా శివరాత్రి సందర్భంగా అయితే ఎనిమిది రోజుల పాటు బ్రహ్మోత్సవాలను అంగ రంగ వైభవంగా నిర్వహిస్తారు. నిత్యం ఆ సిద్ధేశ్వరుడికి రుద్రాభిషేకం, పంచామృత స్నానం, బిల్వార్చన, భస్మ అర్చన, ఆకు పూజ తదితర కార్యక్రమాలను అత్యంత వైభవంగా జరిపిస్తారు. (మూలం:ఈనాడు ఆదివారం: 24 ఏప్రిల్: 2011) కదిరి నరసింహాలయం, అనంతపురం జిల్లా: చారిత్రకత ఎత్తైన ప్రహారీతో, విశాలమైన ఆవరణలో విలసిల్లుతున్న ఈ కదిరి నరసింహాలయం: 13 వ శతాబ్దంలో దశలవారీగా అభివృద్ధి చెందిందని శాసనాల వలన తెలుస్తున్నది. ఆలయానికి నాలుగు వైపుల గోపురాలు కలిగి ఉంది. ప్రధాన ఆలయంలో గర్భగుడి, అంతరాలయం, ప్రదిక్షిణా పథం, ముఖ మంటపం, అర్థ మంటపం, రంగమంటపం ఉన్నాయి. రంగ మండపంలో ఉన్న నాలుగు స్థంభాలపై ఉన్న శిల్ప కళా రీతులు అత్యంత సుందరంగా ఉంటాయి. ఇక్కడున్న కోనేరును భృగుతీర్థం అంటారు. ఇక్కడి స్వామివారు అమ్మతల్లి, తాయారు, ప్రహ్లాదులతో కలిసి దర్శనిమిస్తారు. " బేట్రాయి సామి దేవుడా....నన్నేలినోడా........... బేట్రాయి సామి దేవుడా కదిరి నరసింహుడా................... కాటమరాయడా ................. ఇలా భక్తుల చే కొనియాడబడే ఈ నరసింహ స్వామి విశిష్టత చాల గొప్పది. వేదారణ్యమైన ఈ ప్రాంతంలో ఖదిర చెట్లు ఎక్కువగా ఉన్నందున దీనికి కదిరి అని పేరు వచ్చింది. ఖదిరి చెట్టు అనగా చండ్ర చెట్టు. ఈ అలయంలో రంగ మండపం పై వేసిన రంగుల బొమ్మలు శతాబ్దాల నాటివి. అందుచేత కొంత వెలిసినట్లున్నా, ఇప్పటికీ బాగున్నాయి. ఈ ఆలయం ముందున్న పెద్ద రాతి ధ్వజస్థంభం నిలబెట్టిన విధానం కొంత ఆశ్చర్యానికి గురి చేస్తుంది. ధ్వజ స్థంభం పునాదిలో నుండి కాకుండా ఒక బండ పైనే అలా నిలబెట్టి ఉంది. ఉత్సవాలు ప్రతి ఏడు సంక్రాంతి సమయాన స్వామి వారి ఉత్సవాలు ప్రారంభం అవుతాయి. ముఖ్యంగా సంక్రాంతి సమయంలో వచ్చే పశువుల పండుగ రోజున శ్రీదేవి, భూదేవి లతో కలిసి వసంత వల్లభుడు కదిరి కొండకు పారువేటకు వస్తాడని భక్తుల విశ్వాసం. పారువేట అనంతరం స్వామి వారిని ఊరేగింపుగా ఆలయంలోనికి తీసుక వస్తారు. దీన్నే రథోత్సవం అంటారు. ఈ రథోత్సవానికి చాల ప్రాముఖ్యత ఉంది. ఈ రథం 120 టన్నుల బరువుండి ఆరు చక్రాలతో సుమారు నలబై ఐదు అడుగుల ఎత్తు కలిగి ఉంటుంది. ఎక్కడా లేని విధంగా ఇక్కడ రథోత్సవం సమయంలో భక్తులు రథంపై దవణం., పండ్లు, ముఖ్యంగా మిరియాలు చల్లుతారు. క్రింద పడిన వీటిని ప్రసాదంగా భావించి ఏరుకొని తింటే సర్వ రోగాలు నయమవుతాయని భక్తుల నమ్మిక. బ్రహ్మోత్సవాలలో భాగంగా ఐదో రోజు పాల్గుణ బహుళ పౌర్ణమిని కదిరి పున్నమిగా జరుపుతారు. ఈ రోజు భక్తులు ఉపవాస ముంటారు. ఏటా ఈ అలయంలో నృసింహ జయంతిని, వైశాఖ శుద్ధ చతుర్దశి, మల్లెపూల తిరుణాళ్లను వైశాఖ శుద్ధ పౌర్ణమి, చింతపూల తిరుణాళ్లను, అషాడపౌర్ణమి, ఉట్ల తిరుణాళ్లను, శ్రావణ బహుళ నవమి, దసరా వేడుకల్ని, వైకుంఠ ఏకాదశి రోజుల్లో జరుపుతారు. ఆలయ విశిష్టత ఎక్కడా లేని ఈ కదిరి నరసింహుని ఆలయ ప్రత్యేకత ఏమంటే.............. .ఉత్సవాల సమయంలో ముస్లింలు కూడా పెద్ద సంఖ్యలో పాల్గొని ఈ స్వామిని కొలుస్తుంటారు. ఇక్కడికి భక్తులు సమీపంలోని తమిళనాడు, కర్ణాటక రాష్ట్రాల నుండి కూడా వస్తుంటారు. ఇక్కడి ఇంకో విశేష మేమంటే, కదిరి పట్టణానికి సుమారు ఇరవై ఐదు కిలో మీటర్ల దూరంలో తిమ్మమ్మ మర్రి మాను ఉంది. ఇది ఏడున్నర ఎకరాల స్థలంలో విస్తరించి, 1100 ఊడలతో ఉంది. దీని వయస్సు సుమారు ఆరు వందల సంవత్సరాలు ఉంటుందని నమ్మకం. ఇది గిన్నిసు బుక్ ఆఫ్ వరల్డ్ రికార్డ్లో కూడా స్థానం సంపాదించు కున్నది. కదిరికి పన్నెండు కిలోమీటర్ల దూరంలో కటారు పల్లెలో యోగి వేమన సమాధి కూడా ఉంది. ఇది కూడా పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తున్నది. ఎక్కడున్నది ఈ క్షేత్రము ? అనంతపురం జిల్లాలో ఉన్న కదిరి లోఈ ఆలయం ఉంది. ఇది పాకాల-- ధర్మవరం రైల్వే మార్గంలో ఉంది. కదిరిలో స్టేషను కూడా ఉంది. అదే విధంగా బస్సు సౌకర్యంకూడ బాగా ఉంది. (మూలం: ఈనాడు ఆదివారం: 2003 మార్చి 9) చెన్నకేశవస్వామి ఆలయం, మార్కాపురం స్థలపురాణము శ్రీదేవి, భూదేవి సమేత లక్ష్మీచెన్నకేశవ స్వామి వారి దేవాలయం చుట్టూ పెద్ద ప్రాకారం నిర్మితమైంది. . మార్కండేయ మహర్షి తపస్సును కేశి అనే రాక్షసుడు భగ్నం చేయకుండా మహావిష్ణువు రాక్షసుని సంహరిస్తాడు.గర్భాలయాన్ని మారిక అనే యాదవస్త్రీ నిర్మించింది. స్వామివారు మారికను అనుగ్రహించారు. ఆమె పేరుతో వాడుక లోకి వచ్చిన మారికాపురం కాలక్రమేణ మార్కాపురంగా వాసికెక్కింది. ధాన్యకటకాన్ని జయించిన శ్రీకృష్ణదేవరాయలు వరదరాజమ్మను పరిణయమాడి తిరిగివస్తూ ఈ ఆలయంలో బసచేశాడు. శ్రీకృష్ణదేవరాయలు మధ్యరంగ మండపాన్ని నిర్మించాడు ఆలయానికి ముందున్న రాతిస్తంభాన్ని విజయసూచికగా ఆయనే నిలిపాడు. చరిత్రలో మార్కాపురం. 12 వ శతాబ్దంలో పల్నాటి రాజు మలిదేవుడు గురజాలలో జరిగిన కోడి పందేలలో ఓడి పోయాడు. అపుడు రాజు తన మంత్రి బ్రహ్మనాయుడితో కలిసి చెన్న కేశవుణ్ణి పూజించాడు. ఈ విషయాన్ని శ్రీ నాథుడు తన గ్రంథం పల్నాటి వీర చరిత్రలో ప్రస్తావించాడు. 1513 లో శ్రీకృష్ణ దేవరాయలు స్వామి వారిని దర్శించుకొని, తన సామంత రాజు తిమ్మ రాజయ్యను పిలిపించి స్వామి వారికి అంతరాళం, మహాద్వారం, గర్భగుడి పై విమాన గోపురం, రాజ్య లక్ష్మి అమ్మవారికి ఆలయాన్ని పూర్తి చేయమని ఆదేశించాడు. ఆ తర్వాత కాలంలో అచ్యుత దేవరాయలు ఈ ఆలయంలో లక్ష్మీ నరసింహ స్వామి, వేణు గోపాల స్వామి, రంగనాయక స్వామి, గోదాదేవి, రామానుజుల వంటి మరికొన్ని ఆలయాలను నిర్మించారు. గాలి గోపురం వివిధ దశలలో పూర్తి గావించ బడింది. 1929 లో అప్పటి తాలూకా గుమస్తా పోనంగి లింగ రాజు రెండు అంతస్తులను నిర్మించాడు. మిగతా ఏడు అంతస్తులను 1936 లో నాటి మేజిస్ట్రేట్ రాయసం సంహోగేశ్వరావు భక్తుల సహకారంతో పూర్తి చేశాడు. పురాతన కాలంనుండి ఈ పవిత్రక్షేత్రాన్ని భక్తులు దర్శించి తరిస్తున్నారు. ఒకప్పుడు ఈ ప్రదేశాన్ని సోమప్రభాపురం అని పిలిచేవారు. క్షేత్ర విశిష్టత స్వామి వారి మూల విరాట్టు చుట్టూ మకర తోరణం ఉంది. ఈ తోరణం పై దశావతారాలున్నాయి. సాధారణంగా స్వామివారి కుడి చేతిలో సుదర్శన చక్రం ఉంటుంది. ఈ స్వామి వారి ఎడమ చేతిలో సుదర్శన చక్రం ఉంది. మూల విరాట్టు ప్రక్కనే మార్కండేయ మహర్షి, మారిక, మారకయ్యల విగ్రహాలు కూడా ఉన్నాయి. అస్థాన మండపంలో ఉన్న స్థంభాలన్నీ ఏక శిలా స్థంభాలే. ఈ ఆలయంలో ఉన్న చూరు మరో ఆకర్షణ. అన్ని విధాల ఒకే విధంగా ఉన్న రెండు స్థంభాలను అన్నదమ్ముల స్థంభాలంటారు. ఎలా వెళ్లాలి ?. ఒంగోలు నుండి మార్కాపురానికి సుమారు 90 కిలోమీటర్లు. ఇది రోడ్డు మార్గం. విజయవాడ కర్నూలు రైలు మార్గంలో మార్కాపురం స్టేషను ఉంది. అలా చేరుకోవచ్చు. కోటిపల్లి/ కోటిఫలి కోటీశ్వారాలయము స్థల పురాణము ఈక్షేత్రము పూర్వ కాలంలో కోటి తీర్థం గాను సోమ ప్రభాపురముగాను పిలువబడి, నేడు కోటి ఫలి మహా క్షేత్రముగా ఖ్యాతి గాంచింది. ఇచట గౌతమీ పుణ్య నదిలో విష్ణు తీర్థ, రుద్ర తీర్థ, బ్రహ్మ తీర్థ, మహేశ్వర తీర్థత, రామ తీర్థ మొదలగు అనేక పుణ్య నదులు కోటి సంఖ్యలో అంతర్వాహినులుగా ప్రవహించు చున్న కారణంగా దీనికి కోటి తీర్థ క్షేత్రముగా ప్రఖ్యాతి వచ్చింది. కోటిపల్లి గుడిలో రాజరాజేశ్వరీ సహిత సోమేశ్వరస్వామివారు, అమ్మవారితో కూడిన కోటీశ్వర స్వామివారు, శ్రీదేవి, భూదేవి సహిత జనార్థన స్వామి వారు వేంచేసి ఉన్నారు. ఈ క్షేత్రం గురించి బ్రహ్మాండ పురాణంలో చెప్పబడిఉన్నది. ఈ మూడు విగ్రహాలను ఇంద్రుడు,చంద్రుడు, కశ్యపమహర్షి ప్రతిష్ఠించారని చెబుతారు. ఇంద్రుడు తాను చేసిన పాపాలు పోగొట్టు కోవడానికి ఉమా సమేతుడైన కోటీశ్వర లింగాన్ని ప్రతిష్ఠించాడని, రాజరాజేశ్వరి సమేతుడైన సోమేశ్వరుడిని చంద్రుడు ప్రతిష్ఠించి తన పాపాలు పోగొట్టుకొన్నాడని అంటారు. శ్రీదేవి, భూదేవి సమేతుడైన సిద్ధి జనార్దన స్వామి వారిని కశ్యప ప్రజాపతి ప్రతిష్ఠించాడని, ఆయనే క్షేత్రపాలకుడని చెబుతారు. ఈ క్షేత్రం పవిత్ర గోదావరి నదికి దక్షిణపు ఒడ్డున ఉంది. గోదావరిని ఈ క్షేత్రం వైపు ప్రవహించేటట్లు చేసింది గౌతమ మహర్షి అని చెబుతారు. శ్రీగౌతమీ మాహాత్మ్యంలో ఈ విధంగా చెప్పబడింది: ఎవరైతే ఈ క్షేత్రం వద్ద ఉన్న పవిత్ర గోదావరిలో స్నానం ఆచరిస్తారో వారి సర్వ పాపాలు పోతాయని. ఈ క్షేత్రంలో అనేక పవిత్ర జలాలు వచ్చి చేరడం వల్ల ఈ క్షేత్రానికి కోటి తీర్థం అని కూడా పేరు. క్షేత్ర విశిష్టత ఈ ఆలయ ప్రాంగణములో ఉమాసమేత కోటీశ్వరాలయము, శ్రీదేవి, భూదేవి సమేత జనార్ధనస్వామి ఆలయం, నాగలింగం మరియు భోగలింగము ఆలయాలు కూడా ఉన్నాయి. ఆలయము ముందొక ధ్వజస్తంభము, నందీశ్వరుడు మరియు కొలను ఉన్నాయి. ఈ రాజరాజేశ్వరీ సహిత సోమేశ్వరాలయములో దసరా ఉత్సవములు, కార్తీక దీపోత్సవములు అత్యంత వైభవంగా నిర్వహిస్తారు. ఆలయానికి ఎదురుగా సోమగుండం అనే ఒక పెద్ద చెరువు ఉంది.ఈ దేవాలయములో శివరాత్రి ఉత్సవాలు వైభవంగా జరుగుతాయి. శివరాత్రి రోజు రాత్రి ఈ దేవాలయ ప్రాంగణంలో కోటి దీపాలు వెలిగిస్తారు. ద్రాక్షారామం చుట్టూ ఉన్న అష్ట సోమేశ్వరాలలో కోటిపల్లి ఒకటి. ఆలయ విశేషాలు పూజలు, అర్చనలు ఈ పవిత్ర గౌతమీ తీర్థం లోని పుణ్య స్నానం సర్వపాపాలను తొలగించి పుణ్యాన్ని ఇస్తుంది. శివ, కేశవ భేదం లేదని ఈ క్షేత్రం మనకు పున: పున: చెబుతుంది. కోటీశ్వర లింగం యోగ లింగం అని, సోమేశ్వర లింగం భోగ లింగం అని, రాజరాజేశ్వరమ్మ భక్తుల కోరికలు తీర్చే తల్లి అని భక్తుల నమ్మిక. అర్చకులు ప్రతీరోజు ప్రాతః కాలమందే కోటి తీర్థం నుండి జలాలు తీసుకొని వచ్చి స్వామికి అభిషేకం, అర్చన చేస్తారు. సాయం సంధ్య వేళ స్వామికి ధూప సేవ, ఆస్థాన సేవ, పవళింపు సేవ అత్యంత భక్తి శ్రద్ధలతో నిర్వహిస్తారు. పురాతన కాలం నుండి ఈ పవిత్రక్షేత్రాన్ని భక్తులు దర్శించి తరిస్తున్నారు. ఒకప్పుడు ఈ ప్రదేశాన్ని సోమప్రభాపురం అని పిలిచేవారు. ఇక్కడ సోమ కుండం అనే ఒక పెద్ద పుష్కరిణి నేటికీ ఉంది. ఆదిశంకరులు ఈ క్షేత్రాన్ని దర్శించారని చెబుతారు. ఆలయంలో నాలుగు ప్రదక్షిణ మండపాలు ఉన్నాయి. ఉత్తర మండపంలో కాలభైరవ స్వామి మందిరం ఉంది. ఈ దేవాలయం లోనే చంద్రమౌళీశ్వర స్వామి శంకరాచార్యుల మందిరం, ఉమా సమేత మృత్యుంజయ లింగం, నవగ్రహాల గుడి ఉన్నాయి. ఎలా వెళ్లాలి ? కోటి ఫలి మహా క్షేత్రము తూర్పు గోదావరి జిల్లా, కె.గంగవరం మండలంలో ద్రాక్షారామ క్షేత్రానికి సమీపంలో గౌతమీ నదీ తీరాన ఉంది. కాకి నాడ నుండి బస్సు సౌకర్యమున్నది. దేవుని కడప... శ్రీ వేంకటేశ్వరాలయం, కడప స్థలపురాణం ఇక్కడ ఉన్న శ్రీ లక్ష్మీ వేంకటేశ్వరాలయం మూలంగా ఈ ప్రాంతానికి దేవుని కడప అని పేరు వచ్చింది. తిరుమల క్షేత్రానికి దేవుని కడప/ గడప అంటారు. ఇక్కడి వేంకటేశ్వర స్వామిని కృపాచార్యులు ప్రతిష్ఠించారని ప్రతీతి. అందు వలన ఈ పట్టణానికి కృపాపురమని పేరు వచ్చింది. కృపాపురమే కడపగా మారిందంటారు. ఏడుకొండల వేంకశ్వరునికి ప్రతిబింబంలా కనిపించే స్వామి దేవుని కడపలో వెలసిన శ్రీలక్ష్మీప్రసన్న వేంకటేశ్వరుడు. ఈ గుడిలో ఒక మందిరంలో వేంకటేశ్వరుడు, ఆయనకు ఎడమ వైపు మందిరంలో శ్రీ మహాలక్ష్మి ఉన్నారు. మాఘ శుద్ధ పాడ్యమి నుండి సప్తమి (రథసప్తమి) వరకు బ్రహ్మోత్సవాలు జరుగుతాయి. సప్తమి రోజు రథోత్సవం జరుగుతుంది. ఆనాడు వేలాది మంది భక్తులు పాల్గొంటారు. చారిత్రిక ప్రాముఖ్యత విజయనగర రాజులు, నంద్యాల రాజులు, మట్లి రాజులు ఈ ఆలయాన్ని అభివృద్ధి చేశారు. మడులు, మాన్యాలు, బంగారు సొమ్ములు ఈ స్వామికి సమర్పించారు. తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యులు ఈ స్వామి మీద 12 కీర్తనలు చెప్పాడు. ఈ గుడిలో విష్వక్సేన మందిరం, నాగుల విగ్రహాలు, ఆండాళ్ మందిరం, శమీ వృక్షం, ఆళ్వార్ల సన్నిధి, కళ్యాణ మంటపం, ఆలయం వెలుపల పుష్కరిణి చూడదగినవి. ఇక్కడ ఇటీవల నిర్మించిన అద్దాల మందిరం ఒక ప్రత్యేక ఆకర్షణ. గర్భగుడి వెనుకవైపు ఎత్తైన ఆంజనేయ స్వామి విగ్రహముంది. ఈ ఆంజనేయస్వామి ఈ క్షేత్రపాలకుడు. ఈ ఆలయ ప్రాంగణంలో ఉండే వినాయక విగ్రహానికి నిలువు నామాలుండడం విశేషం. దేవుని కడపలో ఇంకా సోమేశ్వరాలయం, దుర్గాలయం, ఆంజనేయ మందిరం ఉన్నాయి. తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం వారు నిర్మించిన కళ్యాణ మంటపముంది. క్షేత్ర ప్రాశస్త్యం దేవుని కడప క్షేత్రం తిరుమలకు తొలిగడపగా ప్రసిద్ధిగాంచింది. దక్షిణ ప్రాంత యాత్రికులు కాశీ వెళ్ళడానికి ఉత్తర భారతదేశ యాత్రికులు రామేశ్వరం వెళ్ళడానికి తిరుమల వేంకటేశ్వరుని వద్దకు కాలిబాటన వెళ్ళేవారికి కడపే ప్రధాన మార్గం. ఈ కారణంగా మూడుచోట్లకు వెళ్ళే భక్తులు కచ్చితంగా ఇక్కడ మొదటిగా శ్రీ లక్ష్మీప్రసన్న వేంకటేశ్వరుణ్ణి, సోమేశ్వర స్వామిని దర్శించుకుని అనంతరం మూడు క్షేత్రాలకు వెళ్ళేవారు. ఇందువల్లనే మూడు క్షేత్రాల తొలి గడపగా దేవుని కడప ప్రసిద్ధి చెందింది. పూర్వ కాలం తిరుమలకు వెళ్లే భక్తులు తమ యాత్రను దేవుని కడపనుండే కాలి నడకన ప్రారంభించేవారు. అప్పట్లో రవాణా సౌకర్యాలు అంతగా లేనందున భక్తులు కాలి నడకనే తిరుమలకు వెళ్లే వారు. మైదాన ప్రాంతంలో ఈ కాలి దారి కనుమరుగైనా తిరుమల కొండలలో అక్కడక్కడా కడప నుండి ఉన్న మెట్ల దారి అక్కడక్కడా కనబడుతున్నది. ఈ దారి చాల దూరమైనందున, రాను రాను రవాణా సౌకర్యాలు పెరిగినందున ఈ మెట్లదారి కనుమరుగైనది. ఆలయ విశిష్టత తిరుమలవరాహ క్షేత్రం కాగా ఇది హనుమ క్షేత్రం. అందుకు చిహ్నంగా ఇక్కడ స్వామి వెనుక భాగాన నిలువెత్తు విగ్రహరూపంలో ఆంజనేయ స్వామి నెలకొని ఉన్నాడు. ఆలయ ప్రాంగణంలో ఆండాళమ్మ, విష్వక్సేన, పద్మావతి అమ్మవారు, శంఖ, చక్ర, ధ్వజ, గరుడ ఆళ్వారు, హనుమత్ పెరుమాళ్ళు, నృత్య గణపతి తదితర దేవీ దేవతలు కొలువై ఉన్నారు. సాధారణంగా ఎక్కడైనా వినాయకుని విగ్రహానికి అడ్డంగా విభూతి పట్టీలు ఉంటాయి. వాటికి భిన్నంగా ఇక్కడ నృత్య గణపతికి నిలువు నామాలుంటాయి. అలాగే కంచి తరహాలో ఇక్కడ కూడా ఆలయ మండప పైభాగంలో రాతి బల్లులు ఉండటం విశేషం. పాప నివారణ కోసం భక్తులు ఆ బల్లుల్ని తాకుతారు. పూజలు, ఉత్సవాలు ఈ ఆలయానికున్న మరో విశిష్టత మతసామరస్యం. ఉగాదినాడు ఈ చుట్టుపక్కల ప్రాంతాల్లో ఉండే ముస్లిం సోదరులు స్వామి వారిని దర్శించుకోవడం కనిపిస్తుంది. వారితో పాటు జైనులు కూడా వస్తుంటారు. రథసప్తమి రోజు జనసందోహం మధ్య స్వామి రథాన్ని కులమతాల కతీతంగా లాగడం మతసామరస్యానికి నిదర్శనం. దేవుని కడప ఆలయ చెరువుల సముదాయాన్ని హరిహర సరోవరంగా పిలుస్తారు. హనుమ క్షేత్రం అయినందున హనుమత్ పుష్కరిణి అనికూడా అంటారు. కొలనులోని నిరయమంటపం, పడమరన తీర్థవాశి మంటపం ఉన్నాయి. పాతకడప చెరువు నుంచి నీరొచ్చే మార్గం ఉంది. పుష్కరిణిలో స్వామి తెప్పోత్సవాలను వైభవంగా నిర్వహిస్తారు. ఏటా ధనుర్మాసంలో ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహిస్తారు. ప్రతి ఏడాది మాఘ శుద్ధ పాడ్యమి నుంచి ఏడురోజుల పాటు అంగరంగ వైభవంగా ఉత్సవాలు జరుగుతాయి. ఏడో రోజు మాఘ శుద్ధ సప్తమి (రథసప్తమి) నాడు జరిగే రథోత్సవం, కల్యాణోత్సవం, గరుడవాహన సేవలో పాల్గొనేందుకు భక్తులు వేలాదిగా తరలివస్తారు. రథోత్సవంలో భాగంగా స్వామి గ్రామంలో ఊరేగుతాడు. తాళ్ళపాక అన్నమాచార్యులు దేవుని కడప శ్రీ వేంకటేశ్వరుని కీర్తిస్తూ వ్రాసిన కీర్తన. "కాదనకు నామాట కడపరాయా నీకు,,,, గాదెవోసే వలపులు కడపరాయా కలదాననే నీకు గడపరాయా వో...........కలికి శ్రీ వేంకటాద్రి కడపరాయ" ఎలావెళ్ళాలి ? వై.ఎస్.ఆర్ జిల్లా ముఖ్యకేంద్రమైన కడప పట్టణంలోనే ఈ ఆలయమున్నది. ఇక్కడికి చేరుకోవడానికి రైలు, మరియు బస్సు రవాణా సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. మూలం.... వైఎస్ఆర్ జిల్లా విజ్ఞాన విహార దర్శిని - డా. జానమద్ది హనుమచ్ఛాస్త్రి మరియు విద్వాన్ కట్టా నరసింహులు ఒంటిమిట్ట కోదండ రామాలయం ఎక్కడున్నదీ క్షేత్రం ? ఒంటిమిట్ట, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రములోని వైఎస్ఆర్ జిల్లాకు చెందిన ఒక మండలము. కడప నుంచి రాజంపేటకు వెళ్ళే మార్గంలో 20 కి.మీ. దూరంలో ఒంటిమిట్ట ఉంది. ఈ క్షేత్రము ఏకశిలానగరము అని ప్రసిద్ధి చెందినది. ఇక్కడ ఉన్న కోదండ రామాలయంలోని విగ్రహాన్ని జాంబవంతుడు ప్రతిష్ఠించాడు. ఒకే శిలలో శ్రీరాముని, సీతను, లక్ష్మణుని ఇక్కడ చూడవచ్చు. ఈ దేవాలయంలో శ్రీరామ తీర్థము ఉంది. సీత కోరికపై శ్రీ రాముడు రామ బాణంతో పాతాళ గంగను పైకి తెచ్చాడని స్థల పురాణంలో వివరించబడింది. గోపురనిర్మాణము చోళ శిల్ప సాంప్రదాయంలో అత్యద్భుతముగా ఉంటుంది. ఫ్రెంచి యాత్రికుడు టావెర్నియర్ 16వ శతాబ్దంలో ఈ రామాలయాన్ని దర్శించి "భారతదేశంలోని పెద్ద గోపురాలలో ఈ రామాలయ గోపురం ఒకటి" అని కీర్తించాడు. ఆంధ్ర మహాభాగవతాన్ని రచించిన పోతన తాను ఏకశిలపురి వాసినని చెప్పుకున్నాడు. అంతే గాక తన భాగవతాన్ని ఈ కోదండ రామునికి అంకితం గావించాడు. దాన్ని బట్టి, భాగవతంలో ఈ ప్రాంతానికి చెందిన వాడుక మాటలు కొన్ని ఉండడాన్ని బట్టి, ఆయన కొంతకాలం ఇక్కడ నివసించాడని భావిస్తున్నారు. ఈ ఆలయంలో సీతారామలక్ష్మణులు ఒకే రాతిలో చిత్రించబడ్డారు. కాబట్టి ఏకశిలానగరమనీ పేరు వచ్చింది. హనుమంతుడు లేని రామాలయం భారతదేశంలో ఇదొక్కటే. స్థల పురాణం రామ లక్ష్మణులు చిన్నపిల్లలుగా ఉన్నప్పుడు, విశ్వామిత్రుడు వారిని తమ యాగరక్షణకు తీసుకున్నాడని తెలిసిందే. కానీ సీతారామ కల్యాణం జరిగాక కూడా, అలాంటి సందర్భమే ఒకటి ఏర్పడింది. అప్పుడు మృకండు మహర్షి, శృంగి మహర్షి రాముని ప్రార్థించడంతో దుష్టశిక్షణ కోసం, ఆ స్వామి సీతా లక్ష్మణ సమేతుడై అంబుల పొది, పిడిబాకు, కోదండం, పట్టుకుని ఈ ప్రాంతానికి వచ్చి యాగ రక్షణ చేశాడని పురాణం చెబుతుంది. అందుకు ప్రతిగా ఆ మహర్షులు సీతారామ లక్ష్మణుల విగ్రహాలను ఏకశిలగా చెక్కించారనీ, తరువాత జాంబవంతుడు ఈ విగ్రహాలను ప్రాణప్రతిష్ఠ చేశారనీ ఇక్కడ ప్రజల విశ్వాసం. ఆలయ విశిష్టత ఈ కోదండ రామాలయానికి మూడు గోపుర ద్వారాలున్నాయి. విశాలమైన ఆవరణముంది. ఆలయ ముఖద్వారం ఎత్తు సుమారు 160 అడుగులు. 32 శిలాస్తంభాలతో రంగమంటపం నిర్మించబడింది. గోపురాలు చోళ పద్ధతిలో నిర్మించబడినాయి. రంగమంటపం విజయనగర శిల్పాలను పోలి ఉంది. పొత్తపి చోళులు, విజయనగర రాజులు, మట్లి రాజులు ఈ ఆలయాన్ని మూడు దశలుగా నిర్మించారు. ఆంధ్రవాల్మీకి వావిలికొలను సుబ్బారావు (1863 - 1936) ఈ రామాలయాన్ని పునరుద్ధరించాడు. స్వామికి ఆభరణాలను చేయించడంతో బాటు రామసేవా కుటీరాన్ని నిర్మించాడు. ఈయన టెంకాయ చిప్ప చేతపట్టి భిక్షాటన చేసి వచ్చిన సొమ్ముతో సుమారు పది లక్షల రూపాయల విలువైన ఆభరణాలను చేయించగలిగాడు. పోతన, అయ్యలరాజు రామభద్రుడు, ఉప్పుగుండూరు వేంకటకవి, వరకవి మరెందరో ఈ స్వామికి కవితార్చన చేశారు. వావిలికొలను సుబ్బారావు వాల్మీకి రామాయణాన్ని తెలుగులో రచించి, దానికి మందరం అను పేర వ్యాఖ్యానం కూడా వ్రాశాడు. గుడికి ఎదురుగా సంజీవరాయ దేవాలయం ఉంది. ఈ దేవాలయం ప్రక్కగా రథశాల - రథం ఉన్నాయి. చోళ, విజయనగర వాస్తుశైలులు కనిపించే ఈ ఆలయ స్థంభాలపైన రామాయణ భాగవత కథలను చూడవచ్చు. చరిత్ర మధ్యయుగాల్లో మన దేశాన్ని దర్శించిన ఫ్రెంచి యాత్రికుడు ట్రావెర్నియర్ తాను చూసిన గొప్ప ఆలయాల్లో ఇది ఒకటిగా అభివర్ణించాడు. ప్రౌఢ దేవరాయల ఆస్థానంలోని అయ్యల తిప్పరాజు ఈ ప్రాంతవాసి. ఈయన స్వామిపైన ”శ్రీ రఘువీర శతకాన్ని” రచించాడు. ఇతని మనవడే అష్ట దిగ్గజాల్లో ఒకడైన అయ్యలరాజు రామభద్రుడు. ఇక తెలుగు వారు అమితంగా ఇష్టపడే మందార మకరందం లాంటి సహజ, సరళ కవి బమ్మెర పోతన, జన్మస్థలాన్ని గురించి ఎన్నో రకాలైన వివాదాలున్నప్పటికీ, ఆయన రచించిన భాగవతాన్ని అంకితమిచ్చింది మాత్రం కోదండరాముడికే. ఈ సహజకవి విగ్రహాన్ని ఆలయంలో దర్శించవచ్చు. ప్రతి యేటా శ్రీరామనవమి ఉత్సవాలు తొమ్మిది రోజుల పాటు ఘనంగా నిర్వహిస్తారు. ప్రశాంత వాతావరణానికి నెలవైన ఈ ఆలయంలో పర్యాటక శాఖ వారు ఏర్పాటు చేసిన విద్యుద్దీపాల వెలుగులు ఎంతో శోభనిస్తున్నాయి. ఒంటిమిట్ట రామాలయం సందర్శకులను ఆకర్షించే అంశాల్లో ఇమాంబేగ్ బావి ఒకటి. ఇమాంబేగ్ 1640 సంవత్సరంలో కడపను పరిపాలించిన అబ్దుల్ నభీకాన్ ప్రతినిథి. ఒకసారి ఆయన ఈ ఆలయానికి వచ్చిన భక్తులను మీ దేవుడు పిలిస్తే పలుకుతాడా? అని ప్రశ్నించాడు. చిత్తశుద్ధితో పిలిస్తే కచ్చితంగా పలుకుతాడని వారు సమాధానమివ్వగా, ఆయన మూడు సార్లు రాముని పిలిచాడు. అందుకు ప్రతిగా మూడు సార్లు ఓ అని సమాధానం వచ్చింది. ఆయన చాలా ఆశ్చర్యచకితుడయ్యాడు. స్వామి భక్తుడిగా మారిపోయాడు. అక్కడి నీటి అవసరాలకోసం ఒక బావిని తవ్వించడం జరిగింది. ఆయనపేరు మీదుగానే ఈ బావిని ఇమాంబేగ్ బావిగా వ్యవహరించడం జరుగుతుంది. ఈ సందర్భాన్ని పురస్కరించికుని, ఎందరో ముస్లింలు కూడా ఈ ఆలయాన్ని దర్శించుకోవడం, ఇక్కడి విశేషం. పుట్టపర్తికి వచ్చే ఎంతో మంది విదేశీయులు కూడా ఈ ఆలయ సందర్శన కోసం ఇక్కడికి విచ్చేస్తుంటారు. ఆలయ శిల్ప సంపద చూసి ముచ్చటపడిపోతుంటారు. పూజలు,ఉత్సవాలు ప్రతి సంవత్సరం చైత్ర శుద్ధ నవమి నుండి బహుళ విదియ దాకా బ్రహ్మోత్సవాలు జరుగుతాయి. చతుర్దశి నాడు కళ్యాణం, పౌర్ణమి నాడు రథోత్సవం ఉంటాయి. నవమి నాడు పోతన జయంతి నిర్వహిస్తారు. కవి పండితులను సత్కరిస్తారు. 2002 బ్రహ్మోత్సవాల సందర్భంగా ఆలయ సమీపంలో మహాకవి పోతన విగ్రహాన్ని ఆవిష్కరించారు. సిద్ధులకొండ., నెల్లూరు జిల్లా స్థలపురాణము ఒక దట్టమైన అడవిలో ఒక కొండపైన ఇద్దరు సిద్ధులు తపస్సు చేసుకుంటున్నారు. అక్కడ సంచరిస్తున్న ఒక గిరిజనుడు దేదీప్యమానంగా వెలుగు విరజిమ్ముతున్న వారిని చూస్తూ అలాగే రెండు రోజులుండిపోయాడు. సిద్ధులు తర్వాత కళ్లు తెరిచి గిరిజనుని చూసి తమగురించి ఎవ్వరికి చెప్పొద్దని చెప్పితే తనకే ప్రమాదమని హెచ్చరించి వెళ్లిపొమ్మన్నారు. కొన్నిరోజులు నిగ్రహించుకున్న ఆ గిరిజనుడు తాను చూసిన వింతను తమ వారికి చెప్పాడు. అందరూ కలిసి ఆ అటవీ ప్రాంతానికి వచ్చి చూడగా, ఆ సిద్ధులు శిలలుగా మారిపోయారు. ఆ గిరిజనుడు మరణించాడు. అప్పటినుండి గ్రామస్థులు ఆ సిద్ధులను పూజిస్తూ వచ్చారు. వారి కోరికలు సిద్ధిస్తుండడముతో ఆ కొండకు సిద్ధుల కొండ పేరు స్థిరపడింది. చారిత్రికము రాజరాజ నరేద్రుని చిన్న భార్య చిత్రాంగి రాజరాజ నరేంద్రుని కొడుకు సారంగధరుని మోహించి భంగ పడి ప్రతీకారంతో రాజుగారికి తప్పుడు ఫిర్యాదు చేస్తుంది. దాంతో రాజు సారంగధరుని కాళ్లు, చేతులు నరికి వేయమని ఆదేశిస్తాడు. అతని ఆదేశాల ప్రకారం సైదాపురం మండలం చాగణం సమీపంలో కత్తుల కొండపై సారంగధరుని కాళ్లు చేతులు నరికినట్లు ఆధారాల వల్ల తెలియ వస్తుంది. అవిటి వాడైన సారంగధరుడు సిద్ధుల కొండపైకి వచ్చాడు. శిలారూప నవకోటి, నవనాధసిద్ధులయ్యలు.... సారంగధరుని తమ శిష్యునిగా చేసుకున్నారు. ఆ విధంగా సిద్ధుల తోపాటు సారంగధరుని బొమ్మకూడ అక్కడ చేరిందని స్థానికులు చెపుతారు. ఈ ఆలయానికి రెండు వేల సంవత్సరాల చరిత్ర ఉన్నట్లు తెలుస్తున్నది. పూజలు, ఉత్సవాలు ప్రతిఏడు కార్తీక మాసములో వచ్చే అన్ని సోమ వారాల్లో ఇక్కడ ప్రత్యేక తిరునాళ్లను నిర్వహిస్తారు. అంతేగాక, కార్తీక పౌర్ణమి, మహా శివరాత్రి, నాగ పంచమి, వసంత పంచమి రోజుల్లో విశేష పూజలు నిర్వహిస్తారు. ఈ తిరుణాళ్లకు పరిసరజిల్లాలనుండే గాక తమిళనాడు నుండి కూడా భక్తులు విశేషంగా తరలి వస్తారు. గతంలో చిరుత పులి, పాము మొదలగునవి స్వాములను పూజించేవట. వీటిని దూరంగా పంపి, తాము పూజ చేసుకోవడానికి వీలుగా పూజకొరకు కొండ ఎక్కే ముందు పూజారి శంఖం వూదేవాడట. ఆ ఆచారము మొన్నటిదాక కొనసాగిందని స్థానికులు చెపుతారు. ఆలయవిశిష్టత మొదట్లో ఈ ఆలయానికి తలుపులు ఉండేవి కావు. ఆతర్వాత తలుపులు ఏర్పాటు చేసినా అవి ఉండేవి కావు. ఇది సిద్ధుల మహత్యమని ఆ తర్వాత తలుపులు ఏర్పాటు చేయడము మానేశారు. ఈ కొండపై సప్త దొరువులుగా పిలిచే ఏడు కొలనులున్నాయి. వాటిలో స్నానమాచరిస్తే సర్వ పాపాలు నశిస్తాయని భక్తుల నమ్మిక. ఈ కొలనులో సర్వ వేళలా పుష్కలంగా నీరు ఉం డటము ఒక విశిష్టత. ఈ ఆలయంలో మరో విశేషమేమంటే.... భక్తులు ఒక పుష్పాన్ని తీసుకొని మనసులో ఒక కోర్కెను కోరుకొని ఆ పుష్పాన్ని నవకోటి నవ నాథుల శిలా మూర్తుల పై పెడితె .... అది క్రింద పడితే వారు కోరుకున్న కోరిక నెరవేరుతుందని నమ్ముతారు. ఆ విధంగా కోరికలు తీరిన భక్తులు తమ పిల్లలకు సిద్ధులయ్య, నవకోటి, నవ నాథ్, సారంగధర అనే పేర్లు పెట్టుకుంటారు. అందుచేత ఈ ప్రాంతంలో ఆ పేర్లు ఉన్నవారే ఎక్కువగా ఉంటారు. ఈ కొండకు సమీపంలో బండరాతిపై సర్పాకృతిలో వెలసిన ఆకారాలను రాహు, కేతువులుగా చెపుతారు. అందుకే ఈ కొండను సర్పక్షేత్రమని పిలుస్తారు. ఈకొండ క్రింద సతీసమేత నవగ్రహ మంటపాలున్నాయి. నవగ్రహాలు ఎక్కడైనా ఉంటాయి. కాని సతీసమేత నవగ్రహాలు ఇక్కడ మాత్రమే ఉన్నాయి. వసతులు కొండకు వచ్చే భక్తుల కొరకు కార్తీక, మాఘ మాసాల్లో, ఇతర మాసాల్లో సోమ, శని వారాల్లో మధ్యాహ్నం పూట ఉచిత అన్నదానం చేస్తున్నారు. మాఘ మాసంలో వచ్చే వసంత పంచమి రోజున చిన్నారులకు ఉచిత సామూహిక అక్షరాభ్యాస కార్యక్రమాన్ని నిర్వహిస్తున్నారు. ఈ మధ్యన దాతల సహకారంతో... ఆలయ ప్రాంగణంలో సాయిబాబా మందిరం, దక్షిణామూర్తి ఆలయం, యాగమంటపం నిర్మించారు. ఎలావెళ్ళాలి? నెల్లూరు పట్టణానికి 50 కిలోమీటర్ల దూరంలోను, లేదా గూడూరు నుండి అరగంట ప్రయాణం చేసినా సైదాపురం చేరుకోవచ్చు. సైదాపురానికి సమీపంలోనే ఉన్నదీ సిద్ధులకొండ క్షేత్రము. (మూలం: ఈనాడు: 2 0012 సెప్టెంబరు 2) రుద్రకోటేశ్వరాలయం, చిత్తూరు జిల్లా స్థలపురాణం శివుని ఆజ్ఞ మేరకు దక్షిణాదికి వచ్చిన అగస్త్య మహర్షి చంద్రగిరి - తిరుపతి మధ్యయలో ఉన్న తొండ వాడ ప్రాంతలో స్వర్ణముఖి, భీమ, కల్యాణి నదుల సంగమ ప్రదేశము పవిత్రమైన దని భావించి అక్కడ ఒక శివ లింగాన్ని ప్రతిష్ఠించి రుద్ర కోటేశ్వరునిగా పూజలు చేశాడు. కాల క్రమంలో అది రుద్ర కోటి అగస్తేశ్వరాలయం అనే పేరుతో స్థిరపడింది. నారాయణ వనంలో శ్రీనివాసుడు, పద్మావతి ల వివాహం జరిగింది. శ్రీనివాసుడు పసుపు వస్త్రాలతో తిరుమలకు బయలుదేరాడు. మార్గమధ్యంలో తొండవాడలో అగస్త్యుని కోరిక మేరకు ఆ మహర్షి వద్ద ఆరు నెలలు ఉండి పోయాడు. వెళ్తూ వెళ్తూ ఈ క్షేత్రంలో పెద్ద పాద ముద్ర పడేలా చేశాడు. ఇది హరిహరుల విగ్రహములు కొలువైన వేదిక వద్ద ఉంది. క్షేత్ర విశిష్టత సామాన్యంగా శివాలయాలు, విష్ణు ఆలయాలు వేరు వేరుగా ఉంటాయి. కాని ఇక్కడ ఈ రెండు కలిసే ఉంటాయి. అదే ఈ క్షేత్ర విశిష్టత. శివ, కేశవులు ఒకే విగ్రహంలో చెరి ఒక వైపు కనిపించడము ఈ రుద్ర కోటేశ్వరాలయంలో మాత్రమే సాధ్యం. ఒక వైపునుండి చూస్తే శివుడు, మరొక వైపునుండి చూస్తే శ్రీ హరి దర్శనమిస్తారు. మరొక విశిష్టత: పరమశివుని ద్వారా పాలకులు నంది, భృంగి. సాధారణంగా శివాలయల్లో నంది మాత్రమే ప్రతిష్ఠించబడి ఉంటుంది. కాని ఈ క్షేత్రంలో నంది తోబాటు భృంగి విగ్రహం కూడా ఉంది. ఇది మరో విశేషము. పూజలు, ఉత్సవాలు ఈ క్షేత్ర ఆవరణంలో రావి చెట్టుతో పాటు వేప, ఊడగ, చింత, బిల్వ వృక్షాలు ఒకేచోట ఉండి ఒక మహావృక్షంగా కనిపిస్తుంది. మహిళలు సంతానం కొరకు ఈవృక్షాలకు పూజలు చేస్తారు. ఈ ఆలయంలో ఏటా కార్తీక మాసం పౌర్ణమి నాడు రుద్ర పాదాల ముక్కోటీ" పేరుతో పెద్ద ఉత్సవం జరుగుతుంది. ఈ ఉత్సవానికి వేలాది మంది భక్తులు వస్తుంటారు. కార్తీక మాసంలో మిగతా రోజులు, మహా శివరాత్రి నాడు కూడా భక్తులు విశేషంగా తరలి వస్తుంటారు. ఈ ఆలయంలో హరిహరులతో బాటు విఘ్నేశ్వరుడు, కార్తికేయుడు, వీరభద్రుడు, సుందరేశ్వరుడు, శ్రీ కృష్ణుడు ఆంజనేయ స్వామి, అయ్యప్పస్వామి, దుర్గా దేవి, మహాలక్ష్మి దేవతా మూర్తులు కూడా కొలువై ఉన్నారు. ఎలా వెళ్ళాలి ? ఈ క్షేత్రము చిత్తూరు జిల్లాలోని ప్రముఖ పుణ్యక్షేత్రమైన తిరుపతి, చారిత్రక ప్రదేశమైన చంద్రగిరి మధ్యన తిరుపతికి ఐదు కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. తిరుపతి -- చిత్తూరు, తిరుపతి -- చంద్రగిరి వెళ్లే ప్రతి బస్సు ఈ క్షేత్రము ముందునుండే వెడు తుంటాయి. తి.తి.దే వారి ఆలయ దర్శన బస్సులు కూడా ఇక్కడి నుండే నడుస్తాయి. శ్రీనివాస మంగాపురంలో కొలువై ఉన్న కళ్యాణ వేంకటేశ్వరాలయము కూడా ఇక్కడికి అతి సమీపంలోనే ఉంది. తిరుపతిలో శివాలయం, కపిల తీర్థం తిరుమల-తిరుపతి ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి గాంచిన పుణ్య క్షేత్రం. ఇక్కడ తిరుమల లోని శ్రీవేంకటేశ్వరుని ఆలయంతోబాటు అన్నీ వైష్టవాలయాలే... గోవిందరాజ స్వామి ఆలయం, కోదండ రామాలయం, కళ్యాణ వేంకటేశ్వరాలయము, వరదరాజ స్వామి ఆలయము, పద్మావతి అమ్మవారి ఆలయము మొదలగునవన్నీ వైష్ణవాలయాలే. కాని తిరుమల కొండ పాద భాగాన అలిపిరికి అతి సమీపంలో ఒక శివాలయమున్నది. అదే కపిల తీర్థము. పురాణేతిహాసము కృత యుగంలో కపిల మహర్షి ఇక్కడ శివుని గూర్చి తపస్సు చేశాడు. అతని తపస్సుకు మెచ్చి ఈశ్వరుడు భూమి చీల్చుకొని వచ్చి ఇక్కడ వెలిశాడని స్థల పురాణం. కపిల ముని తపస్సు కారణంగా వెలసినది ఈశ్వరుడు గాబట్టి ఈ తీర్థానికి కపిల తీర్థమని, ఇక్కడ వెలసిన స్వామి కపిలేశ్వరుడని పేరు వచ్చింది. ఇక్కడి శివలింగాన్ని కూడా కపిల లింగమని అంటారు. ఆ తర్వాత త్రేతాయుగంలో అగ్నిదేవుడు ఈ దేవదేవుని పూజించి నందున ఈ లింగాన్ని అగ్ని లింగమని కూడా అంటారు. ఇక్కడి కపిలేశ్వరుడు కామాక్షీదేవి సమేతంగా కొలువై ఉన్నాడు. ఈ కపిల తీర్థము పరమ పవిత్రమైనదని పురాణాలు చెపుతున్నాయి. కార్తీక పౌర్ణమి నాడు మధ్యాహ్న వేళ ముల్లోకాల్లోని సకల తీర్థాలు నాలుగు గంటల పాటు కపిల తీర్థంలో నిలుస్తాయని ప్రతీతి. చారిత్రక ప్రాశస్త్యము 11 వ శతాబ్దంలో ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించిన మొదటి రాజేంద్ర చోళుని కాలంలో ఈ ఆలయ నిర్మాణం జరిగిందని చారిత్రక ఆధారాలను బట్టి తెలుస్తున్నది. రాజేంద్ర చోళ అనే అధికారి దీని నిర్మాణానికి ముఖ్య సూత్రధారి. చోళులు శివ భక్తితత్పరులు గాన ఈ ఆలయాన్ని వారు అత్యంత భక్తిశ్రద్ధలతో నిర్మించారు. ఆ తర్వాతి కాలంలో విజయనగరాధీశుడైన అచ్యుత దేవరాయలు కాలంలో దీనిని ఆళ్వారు తీర్థంగా మార్చారు. అప్పటినుండి 18 వ శతాబ్దం వరకు దీనిని ఆళ్వారు తీర్థంగానే వ్వవహరించేవారు. ఆలయ విశిష్టత ఎంతోఎత్తు నుండి జాలువారి ఆలయ పుష్కరిణిలో పడే జలపాత దృశ్యం అత్యంత మనోహరంగా, చూపరులకు అమిత ఆనందాన్ని ఇస్తుంది. వర్షాకాలంలో తిరుపతి పట్టణ ప్రాంత ప్రజల దృష్టి అంతా ఈ కపిల తీర్థంవైపే. ఈ తీర్థాన్ని శైవులు కపిల తీర్థమని, వైష్ణవులు ఆళ్వారు తీర్థమని పిలిచేవారు. ఆ నాడు వైష్ణవులు ఇక్కడి పుష్కరణి చుట్టు నాలుగు మూలల్లో నాలుగు సుదర్శన రాతి శిలలను స్థాపించారు. అదే విధంగా రాతిమెట్లు, సంధ్యావందన దీపాలను ఏర్పాటు చేశారు. ఆ కారణంగా దీన్ని చక్ర తీర్థమని అనేవారు. ప్రస్తుతం శైవులు, వైష్ణవులు అనే భేదము లేనందున, అన్ని వర్గాల భక్తులు ఈ క్షేత్రాన్ని దర్శిస్తున్నారు. తి.తి.దేవస్థానం వారి ఆధ్వర్యంలో అన్ని కార్యక్రమాలు జరుగుతున్నాయి. ఈ కపిల తీర్థంలో కపిలేశ్వర స్వామితో బాటు కాశీ విశ్వేశ్వరుడు, సహస్రలింగేశ్వరుడు, లక్ష్మీనారాయణుడు, శ్రీ కృష్ణుడు, అగస్తేశ్వరుడు, సుబ్రహ్మణేశ్వరుడు కూడా ఉన్నారు. పూజలు, ఉత్సవాలు కపిలతీర్థము పరమ పవిత్రమైనదని పురాణాలు ఘోషిస్తున్నందున,..... ముల్లోకాల్లోని సకల తీర్థాలు ఇందులో కొంత సమయం ఉంటాయని చెపుతున్నందున ఈ తీర్థములో స్నానమాచరించుటకు భక్తులు ఉవ్విళ్లూరుతుంటారు. పైనుండి ధారగా పడే జలధారల క్రింద నిలబడి స్నానం చేయడానికి భక్తులు పోటీలు పడుతుంటారు. ఆ కారణంగా కార్తీక మాసం ప్రారంభంకాగానే ఈ తీర్థానికి భక్తులు పోటెత్తుతారు. నిత్యం ఈ తీర్థములో పుణ్య స్నానాలు చేసి పరమేశ్వరునికి దీపాలు వెలిగిస్తారు. కార్తీక మాసంలో, ఆరుద్రా నక్షత్రం రోజున ..... ఆలయంలో లక్ష బిల్వార్చన, అన్నాభిషేకము ఘనంగా జరుగుతాయ. శివ రాత్రికి ప్రత్యేక ఉత్సవాలతో బాటు ప్రతి ఏడు పుష్య మాసంలో తెప్పోత్సవాలు, మాఘ మాసంలో పది రోజుల పాటు బ్రహ్మోత్సవాలు నిర్వహిస్తారు. ఈక్షేత్రానికి ఎలా వెళ్ళాలి ? తిరుమల, తిరుపతి క్షేత్రం ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి గాంచినందున ఈ క్షేత్రానికి ఎలా వెళ్ళాలి అని ప్రత్యేకంగా చెప్పనక్కర్లేదు. చిత్తూరు జిల్లాలో పవిత్ర మైన తిరుపతి పట్టణానికి ఉత్తరదిక్కున తిరుమల కొండ పాద భాగాన అలిపిరికి సమీపంలో ఈ క్షేత్రము ఉంది. గుడిమల్లం... పరశురామేశ్వరాలయం, చిత్తూరు జిల్లా ఆలయ విశిష్టత గుడిమల్లం శివాలయం లోని శివుడు లింగాకారంలో కొలువై ఉన్నాడు. దేశంలో ఎక్కడా లేవి విధంగా ఈ ఆలయానికి ఒక ప్రత్యేకత ఉంది. సుమారు ఐదారు అడుగుల ఎత్తున నిలబడిన పురుషాంగమే ఇక్కడి శివలింగము. ఈ తరహా మూల విరాట్టు మరెక్కడా కనబడదు. ఈ లింగాకారము పైనే మరొక మానవాకృతి చెక్కబడి ఉంది. ఆ ఆకృతి ఒక పురుషునిపై నిలబడి ఒకచేతిలో ఒక పొట్టేలు కాళ్ళను పట్టుకొని, మరొక చేతిలో ఒక చిప్పను పట్టుకొని భుజానికి గండ్ర గొడ్డలిని తగిలించుకొని ఉంది. ఇందులోని శిల్పకళ అత్యంత సుందరంగా ఉంది. ఈ మూల విరాట్టు మొత్తం కాఫీ రంగు రాతిలో అత్యంత అందముగా చెక్కబడి ఉంది. ఈ ఆలయ గర్భాలయము మిగతా ఆలయ ఆవరణముకన్నా భూమట్టానికి సుమారు నాలుగడుగులు లోతులో ఉంది. మూలవిరాట్టు ఆలయ ప్రాంగణానికి మధ్యలో కాకుండా ఒక ప్రక్కగా ఉంది. మిగాతా ఆవరణము ఆనగా... అంతరాళము, రంగ మండపము అన్నీ భూ మట్టానికి సమాంతరంగా ఒక ప్రక్కగా ఉన్నాయి. గర్భాలయం వెనుక భాగము అర్థ చంద్రాకారంలో ఉంది. మూల విరాట్టునకు ఎదురుగా ఆలయం గోడలకు రంధ్రాలున్నాయి. ఉదయ భానుని కిరణాలు నేరుగా మూల విరాట్టు పై పడేటందుకు ఈ ఏర్పాటు చేసారు. ఈ ఆలయము తూర్పు ముఖంగా ఉన్నా తూర్పు ముఖాన ప్రవేశ ద్వారము లేదు. దక్షిణాన ఉన్న ద్వారం గుండా ఈ ఆలయంలోనికి ప్రవేశించాలి. ఆలయం లోనికి ప్రవేశించగానే ఎడమ చేతి వైపున భూమట్టానికి దిగువున మూల విరాట్టు ఉంది. ప్రస్తుతం ఈ ఆలయంలో ఎలాటి పూజా కార్యక్రమాలు జరగడము లేదు. ఇది పురావస్తు శాఖ వారి ఆధీనంలో ఉంది. ఆ శాఖవారి ఉద్యోగి ఈ ఆలయానికి పరిరక్షకుడిగా ఉండి చూడ వచ్చిన వారికి చూపెట్టి ఆలయ వివరాలు చెపుతుంటాడు. ఆలయ ప్రాంగణంలో పాతిన బండలపై అస్పష్టంగా ఉన్న శిలా శాసనాలు చెక్కి ఉన్నాయి. ఈ ఆలయము అతి ప్రాచీనమైనది. చారిత్రాత్మక విషయాలపై ఆసక్తి ఉన్న వారు మాత్రమే ఈ ఆలయ సందర్శనానికి వస్తుంటారు. పూజాదికాలు లేకున్నా ఈ ఆలయము చాల ప్రత్యేకతలు సంతరించు కున్నది. ఎలా వెళ్ళాలి ?. ఈ ఆలయం చిత్తూరు జిల్లా ఏర్పేడు మండలంలోని గుడిమల్లం అనే చిన్న గ్రామంలో ఉంది. ఇది ప్రముఖ పుణ్య క్షేత్రమైన తిరుపతికి సుమారు నలబై కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. రేణిగుంట విమానాశ్రయం ముందు నుండి పాపానాయుడు పేట మీదుగా ఈ క్షేత్రానికి చేరుకోవచ్చు. తిరుపతి నుండి విరివిగా బస్సులున్నవి. ప్రత్యేకించి ఈ క్షేత్రానికి మాత్రమే ఎటువంటి రవాణా సౌకర్యంలేదు. ఇక్కడికి వెళ్లలేని వారు.... చంద్రగిరి కోటలోని వస్తు ప్రదర్శనా శాలలో ..... ఈ ఆలయంలోని మూల విరాట్టు ప్రతిమను తిలకించవచ్చు. రూపు, రంగు, ఆకారము, పరిమాణము ఇలా అన్నివిధాల ఒకే విధంగా ఉన్న ప్రతి రూపాన్ని ప్రత్యేకంగా ఇక్కడ ప్రదర్శనకు పెట్టారు. కాళ్లకూరు వేంకటేశ్వరస్వామి,. ప.గో. జిల్లా స్థలపురాణము పూర్వం తిరుమల కొండపై శ్రీధరుడనే బ్రాహ్మణుడుండే వాడు. అతను శ్రీవారి ఆలయంలో నాట్యంచేసే పద్మావతి అనే ఆమెను ప్రేమించి తనను పెండ్లాడమని కోరగా ఆమె తిరస్కరిస్తుంది. దానికి కోపగించిన శ్రీధరుడు ఆమెను శపిస్తాడు. దానికి కినుక వహించిన ఆమె కూడా శ్రీధరుడిని శపిస్తుంది. శాపవిమోచనము కొరకు ఆ ఇద్దరు శ్రీ వేంకటేశ్వరుని సేవిస్తారు. దాంతో ఆ దేవ దేవుడు కరుణించి పద్మావతికి తన పేరుతో నదిగా గోదావరి సమీపాన అవతరిస్తావని....... శ్రీధరునికి..... బ్రాహ్మణుడిగా జన్మించి అష్టకష్టాలు పడి శిష్యులతో పద్మావతీ నది తీరంలో తన విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠిస్తాడని .... శాప విమోచన మార్గాలు చెపుతాడు. కొన్నాళ్లకు శ్రీధరుడు గోదావరి ప్రాంతాన పద్మావతీ నదీ తీరాన వేంకటేశుని బంగారు విగ్రహాన్ని ప్రతిష్ఠించి పూజించాడు. కాని ఆవిగ్రహం దొంగల పాలు కాగా, శ్రీవేంకటేశ్వరుడు... శ్రీధరుని కలలోకొచ్చి ... నదికి పశ్చిమాన ఉన్న అశ్వత్థ వృక్షంలో శిలారూపంలో ఉన్నానని చెప్పగా,... శ్రీధరుడు ఆ విగ్రహాన్ని తెచ్చి నదికి తూర్పు దిక్కున ప్రతిష్ఠించి పూజించాడు. అలా ఆ ఇరువురికి శాప విమోచనము కలుగుతుంది. శ్రీధరుడు ప్రతిష్ఠించిన విగ్రహము నడుము క్రింది భాగమంతా భూమిలో కూరుకు పోయి.... కాళ్లు కనబడకుండా ఉండేది. అందువలన ఆ క్షేత్రానికి కాళ్లకూరు అనే పేరు స్థిరపడి పోయింది. చారిత్రికము గతంలో మొగల్తూరు ప్రాంతాన్ని పాలించిన కలిదిండి రంగరాజు ప్రస్తుతమున్న ఈ ఆలయ నిర్వహణకొరకు 83 ఎకరాల భూమిని దానంచేశాడు. నేటికీ ఆ భూమి ఈ ఆలయ ఆధీనంలోనే ఉంది. ఇందులో కొంత భూమిలో వరి పండిస్తుండగా మరి కొంత భూమిలో తోటలు, చేపల చెరువులు ఉన్నాయి. ఈ క్షేత్రానికి పూజలే కాదు కోరిక తీరిన భక్తులు భూములు, ఇతర వసతులు కానుకలుగా సమర్పిస్తున్నారు. తర్వాతి కాలంలో అదే గ్రామానికి చెందిన కొత్తపల్లి రామలింగరాజు దంపతులు 7.50 లక్షల రూపాయలతో భక్తులకు విశ్రాంతి గృహాన్ని నిర్మించారు. అలాగే జవ్వల పల్లె గ్రామానికి చెందిన గోకరాజు, మహాలక్ష్మమ్మ కుమారుడు నడింపల్లి వెంకట్రామ రాజు ఇచ్చిన 7 లక్షల రూపాయలతో కార్యనిర్వాహక అధికారి కార్యాలయాన్ని నిర్మించారు. ఆలయవిశిష్టత పచ్చని పంటపొలాల మధ్యన ఉన్న గ్రామంలో కొలువై ఉండటం ఈక్షేత్రానికి ఒక ప్రత్యేకత అయితే మరొక ప్రత్యేకత స్వామివారికి తల వెనుక భాగంలో స్త్రీలకి వలె కొప్పు ఉండడము. ఈ విధమైన రూపము దేశంలో మరెక్కడాలేదు. అదే విధంగ స్వామి వారి హృదయంలో లక్ష్మీ దేవి రూపం కనిపిస్తుంది. స్వామివారికి కుడి ఎడమల్లో పద్మావతీ, ఆండాళ్ అమ్మ వార్లు దర్శనమిస్తారు. ఈ స్వామి వారు కోరిన కోరికలను నెరవేరుస్తారని ..... పూజలే గాదు ... భక్తులు భూములు ఇతర వసతులు కల్పిస్తున్నారు. ఈ ఆలయ ప్రాంగణము రంగు రంగుల పూలతో, పచ్చని మొక్కలతో శోభిల్లుతుంటుంది. ఈ ఆలయ ఆవరణములో మనోహర మైన ప్రముఖ వాగ్గేయకారుడు అన్నమాచార్య విగ్రహం మనోహరంగా కనిపిస్తుంది. ఇంతటి విశిష్టతలున్న ఈ ఆలయాన్ని తప్పక సందర్శించ వలసినదే. పూజలు, ఉత్సవాలు ప్రతి ఏడాది వైశాఖ శుద్ధ ఏకాదశి, ఆశ్వయుజ శుద్ధ చతుర్ధశి రోజుల్లో స్వామివారి కళ్యాణం ఘనంగా నిర్వహిస్తారు. ఆ సందర్భంలో తయారు చేసే పొంగలి ప్రసాదానికి చాల ప్రాముఖ్యత ఉంది. దానిని తింటే సంతానం లేని వారికి సంతానం కలుగుతుందని భక్తుల నమ్మిక, ఈ పులిహోర ప్రసాదానికి దేశ విదేశాల్లోను మంచి పేరు ప్రఖ్యాతులున్నాయి. కొంత మంది భక్తులు ఈ పులిహోర పోపు తయారు చేయించుకొని విదేశాలకు కూడా తీసుకెళుతుంటారు. తిరుమలలో శ్రీ వారి లడ్డుకు దేశ విదేశాలలో ఎంత ప్రాముఖ్యత ఉన్నదో ఈ ఆలయంలోను పులిహోరకు స్థానికంగా అంతటి ప్రాముఖ్యత ఉంది. ఈ ఆలయంలో శాంతి కళ్యాణం జరిపిస్తే తమ ఇంట మంచి జరుగు తుందని భక్తుల విశ్వాసం. మొదటిసారి ఉద్యోగంలో చేరిన వారు ప్రతి ఒక్కరు తమ మొదటి జీతాన్ని ఈ స్వామి వారికి ఇవ్వడము కాళ్లకూరు పరిసర ప్రాంతాల్లో సర్వ సాధారణము. ఈ క్షేత్రానికి ఎలా వెళ్ళాలి? ఈ ఆలయము భీమవరానికి 12 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. విజయవాడ నుండి కలిదిండి మీదుగా పశ్చిమ గోదావరి లోకి ప్రవేశించగానే ఏలూరుపాడు, జువ్వలపాలెం గ్రామాలు దాటాక ఈ క్షేత్రము కనిపిస్తుంది. భీమవరం నుండి ఈ క్షేత్రానికి ప్రతి అరగంటకు RTC బస్సులుంటాయి. తల్పగిరి రంగ నాధస్వామి ఆలయము: నెల్లూరు ఈ ఆలయము ఎక్కడున్నది ? నెల్లూరు పట్టణంలోని రంగనాయకులపేటలో పెన్నానది ఒడ్డున ప్రాచీనమైన శ్రీ తల్పగిరి రంగనాధస్వామి వారి ఆలయం ఉంది. రంగనాధస్వామిని విష్ణువు ప్రతి రూపంగాను, రంగనాయిక అమ్మవారిని లక్ష్మీదేవి ప్రతి రూపంగాను అభివర్ణిస్తారు. ప్రసిద్ధి చెందిన రంగనాధ స్వామి దేవాలయాల్లో శ్రీ తల్పగిరి రంగనాథ స్వామి ఆలయం ఒకటి. మహాకవి తిక్కన ఈ దేవాలయంలోనే మహాభారతాన్ని తెలుగులోకి అనువదించాడు. చారిత్రక ప్రాముఖ్యత 12వ శతాబ్దానికి చెందిన ఈ దేవాలయం మొదట శ్రీ వైకుంఠంగా పిలవబడేది.17వ శతాబ్దం తరువాత ఈ దేవాలయం శ్రీ తల్పగిరి రంగనాథ స్వామి ఆలయంగా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఆలయ విశిష్టత ఈ దేవాలయానికి సంబంధించిన గాలి గోపురం 7 అంతస్తులుగా నిర్మితమై సుమారు 95 అడుగుల ఎత్తు ఉంటుంది. ఈ గాలి గోపురం పైభాగాన బంగారు పూత పూసిన 7 కలశములు ఉంటాయి. ఈ గోపురంపై అనేక దేవతా విగ్రహాలను అందంగా తీర్చిదిద్దారు. గర్భగుడిలోనికి ప్రవేశించే ఉత్తర ద్వారాన్ని ముక్కోటి ఏకాదశి నాడు మాత్రమే తెరచి ఉంచుతారు. పూజలు.. ఉత్సవాలు నిత్య పూజా కార్యక్రమాలు జరిగే ఈ ఆలయంలో శ్రీ తల్పగిరి రంగనాథ స్వామికి ప్రతి సంవత్సరం మార్చి లేదా ఏప్రిల్ నెలలో బ్రహ్మోత్సవాలను నిర్వహిస్తారు. ఈ దేవాలయంలోని అద్దాల మండపం ఇక్కడికి వచ్చే భక్తులను విశేషంగా ఆకర్షిస్తుంది. ఈ అద్దాల మండపంలో పైకప్పుకు చిత్రించిన శ్రీ కృష్ణుని తైల వర్ణ చిత్రం మనం ఎటువైపు నిలబడి చూసినా మనవైపే చూస్తున్నట్లుగా ఉండి, మనల్ని మంత్ర ముగ్ధులను చేస్తుంది. మావుళ్లమ్మ, ప.గో. జిల్లా చారిత్రిక నేపథ్యం మామిడి చెట్లు అధికంగా ఉన్న ప్రాంతంలో వెలసింది గనుక ఈ అమ్మవారికి మామిళ్ళమ్మగా పేరు వచ్చింది. కాల క్రమంలో అది మావుళ్ళమ్మగా మార్పు చెందినది. ఈ క్షేత్రము చాల పురాతనమైనా 1800 వ సంవత్సరం నుండి మాత్రమే చారిత్రికాధారాలు లభ్యమవుతున్నాయి. ప్రస్తుతం ఈ ఊరిలోని మోటుపల్లి వారి వీధిలో అమ్మవారి గరగలు భద్రపరిచేందుకు నిర్మించిన భవన ప్రాంతంలో ఉన్న వేప, రావి చెట్లు కలిసిన చోట అమ్మవారు వెలిసినట్లు స్థానికుల కథనము. 1880 వ సంవత్సరంలో భీమవరానికి చెందిన మాచిరాజు, గ్రంథి అప్పన్నలకు అమ్మవారు కలలో కనిపించి తనకు ఆలయాన్ని నిర్మించ వలసినదిగా ఆదేశించిందట. అమ్మవారి ఆదేశానుసారం వారు అయిదు దీపాలు ఉన్న ప్రాంతంలో ఆలయం నిర్మించారు. 1910 వ సంవత్సరంలో భీమవరాన్ని ముంచెత్తిన వరదల్లో అమ్మవారి విగ్రహం చాల వరకు పాడైంది. 1920 లో కాళ్ళ గ్రామానికి చెందిన శిల్పి తాతవోలు నాగభూషణాచార్యులు అమ్మవారి విగ్రహాన్ని మలిచాడు. కాని ఆ విగ్రహం భీకర రూపంలో ఉన్నందున గ్రంథి అప్పారావు అనే శిల్పి ఆ విగ్రహాన్ని శాంతి స్వరూపిణిగా తీర్చి దిద్దాడు. ఆలయ విశిష్టత ఈ క్షేత్రంలో గర్భాలయానికి ఇరువైపులా గౌతమ బుద్ధుని, రామకృష్ణ పరమహంస విగ్రహాలు ఉండడము ఇందలి ప్రత్యేకత. అమ్మవారి ఆలయానికి భక్తులు సమర్పించిన కానుకలు.... చీరలు వంటి వాటిద్వారా ప్రతియేటా రెండు కోట్ల రూపాయల ఆదాయం వస్తుంది. ప్రస్తుతం అమ్మవారికి ఆభారణాల రూపంలో 24 కిలోల బంగారం, 274 కిలోల వెండి వస్తువులు ఉన్నాయి. అమ్మవారికి 65 కిలోల బంగారంతో చీర ఆభరణాలు తయారు చేయించేందుకు సన్నాహాలు జరుగుతున్నాయి. దీనికి సుమారు 20 కోట్ల రూపాయలు ఖర్చు అవుతుందని అంచనా. దీని కొరకు స్థానిక ప్రముఖులు.... విదేశాలలో ఉన్నవారు స్పందిస్తున్నారు. అమ్మవారికి 16 కిలోల బంగారంతో త్రిశూలం, ఢమరుకం తయారు చేశారు. ప్రస్తుతం అమ్మవారికి బంగారు కిరీటము, త్రిశూలము ఉన్నాయి. ఒక గ్రామ దేవతకు ఇంతటి సంపద ఉండడము, ఇంతటి పెద్ద ఎత్తున కార్యక్రమాలు జరగడము దేశంలో మరెక్కడా లేదని అదే ఈ ఆలయ విశిష్టత అని పూజారి రామలింగేశ్వర శర్మ అంటాడు. పూజలు, ఉత్సవాలు ఈ క్షేత్రంలో ప్రతి నిత్యం పులిహోరను ప్రసాదంగా భక్తులకు ఉచితంగా అందిస్తారు. జ్యేష్ట మాసంలో నెల రోజులు గ్రామ జాతర, నిర్వహిస్తారు. దేవీ నవరాత్రులలో అమ్మవారిని రోజుకొక అవతారంలో అలంకరిస్తారు. ప్రతి రోజు లక్ష కుంకుమార్చన, చండీ హోమం ఇతర పూజలు నిర్వహిస్తారు. ప్రతి ఏడు జనవరి 13 నుండి దేవస్థానం ఉత్సవ కమిటీ ఆధ్వర్యంలో 40 రోజుల పాటు ఉత్సవాలు నిర్వహిస్తారు. ఆ సందర్భంగా సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలు జరుపుతారు. ఉత్సవాల చివరి 8 రోజులలో అమ్మవారిని అష్టలక్ష్ములుగా అలంకరించి పూజిస్తారు. చివరిరోజున వేలాదిమంది భక్తులకు అన్నదాన కార్యక్రమము జరుగుతుంది. ఈక్షేత్రం ఎక్కడున్నది? పశ్చిమగోదావరి జిల్లా ముఖ్య పట్టణమైన ఏలూరుకు సుమారు 90 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న భీమవరంలో ఉన్నది ఈ క్షేత్రము. (మూలం: ఈనాడు.. ఆదివారము 2012 జనవరి 8) శ్రీవేదనారాయణస్వామివారి ఆలయం నాగలాపురం .. చిత్తూరుజిల్లా. స్థలపురాణము.. సోమకాసురడనే రాక్షసుడు.. బ్రహ్మ దేవుని వద్ద ఉన్న వేదాలను అపహరించి సముద్రంలో దాచెను. శ్రీమహావిష్ణువు మత్స్యావతారము దాల్చి సముద్ర గర్భమున సోమకాసురుని సంహరించి వేదాలను తెచ్చి, బ్రహ్మకిచ్చిన స్థలము ఇదే. దీనిని అప్పట్లో వేదపురి అని, వేదారణ్య క్షేత్రమని హరికంఠాపురమని పేరు గాంచింది. చారిత్రకాంశాలు ఈ ఆలయ ఉత్త కుడ్యమునందు గల శాసనము ద్వారా తెలియ వచ్చిన విషయం: శ్రీకృష్ణ దేవరాయలు తన దక్షిణ దేశ పర్యటనలో .... హరికంఠ పురములో పల్లవులచే నిర్మించబడిన శ్రీ కరియ మాణిక్య పెరుమాళ్ అనే ఈ చిన్న ఆలయాన్ని సందర్శించి, శ్రీ వేదనారాయణ స్వామి ఆలయంగా మార్చి, పంచ ప్రాకారములతో, సప్త ద్వారాలతో, అత్యంత కళాత్మకమైన శిల్ప కళతో, సుందర ఆలయంగా తీర్చి దిద్ది, పునర్మించి అనేక దానములు చేసి తన తల్లి పేరున దీనిని నాగలాపురముగా నామకరణము చేసెనని తెలియుచున్నది. పూజలు ప్రతి యేడు మార్చి 23, 24, 25 వ తేదీలలో సూర్య పూజోత్సవము మిక్కిలి వైభవంగా జరుగును. 26, 27, 28 వ తేదీలలో మూడు రోజులు తెప్పోత్సవాలు అత్యంత వైభవంగా జరుగును. అదే విధంగా ఏప్రిల్ నెలలో పౌర్ణమి నుండి 10 రోజులు బ్రహ్మోత్సవాలు కన్నుల పండుగగా జరుగును. ప్రతిరోజు ముప్పూటలా నిత్య పూజలు జరుగును. ఈ ఆలయం 24/9/1967 వ సంవత్సరంలో తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం వారి ఆధీనంలోనికి వచ్చింది. ఆ నాటి నుండి నిత్య, వార, వక్ష, మాస, సంవత్సరోత్సవాలు కన్నుల పండుగగా జరుగుచున్నవి. ఆలయ విశేషాలు ఈ ఆలయ ప్రధాన గోపురమందున్న ద్వారము అతి విశాలముగా నున్నది. దానిపైనుండిన గోపురము కూలిపోగా.... తి.తి.దేవస్థానం వారు కొత్తగా గోపురాన్ని నిర్మించారు. కనుక ఇది చిన్నదిగానున్నది. ఈ గోపురం నుండి సాగిన ప్రహరీలో కుడి ఎడమలకు మరో రెండు గోపురములు ఉన్నాయి. అవి ఆనాటివైనందున శిథిలావస్థలో నున్నందున ఇనుప స్తంభాలతో భద్రపరిచారు. బొమ్మ చూడండి ఈ ప్రాకారంలో కొబ్బరి తోట, పూల తోటలు ఉన్నాయి. మరెటువంటి కట్టడాలు లేవు. ఈ ఆవరణంలో వెనుకనున్న చిన్న ద్వారం పైన మత్స్యావతార చిత్రాన్ని చూడ వచ్చు. ఆ తరువాత రెండో గోపురముతో చుట్టబడిన ప్రహరీ లోపల ప్రధాన ఆలయమున్నది. అందులోనే కళ్యాణ మండపము, ఇతర దేవతా మూర్తుల విగ్రహాలు ఉన్నాయి. ఈ ప్రాకారంలో నుండి గర్భాలయం లోనికి వెళ్ళవచ్చు. చాల దూరంలో స్వామి వారి మూల విరాట్టు ఉంది. మూల విరాట్టు పాదభాగము మత్స్య రూపంలో ఉండగా, శంఖు, చక్రాలు ధరించిన మూర్తిని దేవేరులతో సహా దర్శించ వచ్చు. ఈ గర్భాలయం చుట్టూ మరో ప్రాంగణము ఉంది. అందులో వరండాలలో అనేక ఉప ఆలయాలు, దేవతా మూర్తులతో అలారారు తున్నవి. గర్భాలయ ప్రదక్షిణకు ఇదే మార్గము. ఈ ఆలయ ప్రహరీ గోడలు అక్కడక్కడా కూలి పోయినందున తిరిగి నిర్మించి ఉన్నారు. (బొమ్మ చూడుము) ప్రధాన గోపురాల లోని శిల్ప కళ చాల అద్భుతంగా ఉంది. ప్రతి రోజు పర్యటక శాఖవారి ఆలయ దర్శన బస్సులు తిరుపతి నుండి నాగలాపురమునకు నడుపబడు చున్నవి. ఆలయ విశిష్టత ఈ ఆలయ విశిష్టత ఏమంటే........ ప్రతియేడు మార్చి నెల 25, 26, 27/26,27,28 వ తేదీలలో సాయంకాలం మూల విరాట్టుకు 630 అడుగుల దూరంలో ఉన్న రాజగోపురం నుండి సూర్య కిరణాలు నేరుగా వచ్చి, మొదటి రోజున స్వామి వారి పాదభాగాన, రెండో రోజున స్వామివారి నాభి భాగాన, మూడో రోజున స్వామివారి ముఖ భాగాన ప్రసరిస్తాయి. ఈ కారణంగానే ఆ మూడు రోజులు స్వామివారికి సూర్య పూజోత్సవాలు జరుపుకుంటారు. ఈ ఉత్సవాలకు ఇతర రాష్ట్రాలనుండి కూడా భక్తులు తండోప తండాలుగా వచ్చి దర్శనం చేసుకుంటారు. ఎక్కడుందీ ఆలయం ఆంధ్ర ప్రదేశ్... చిత్తూరు జిల్లాలోని తిరుపతికి సుమారు 70 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. తిరుపతి నుండి అనేక బస్సులున్నాయి. తి.తి.దే వారి ఆలయ దర్శన బస్సు ప్రతి రోజు ఇక్కడికి వస్తుంది. మూలం: స్వయంసందర్శన: స్వామివారి సూర్యపూజా ఉత్సవాల ఆహ్వాన పత్రిక. అప్పలాయగుంట ... ప్రసన్న వేంకటేశ్వరాలయం, చిత్తూరు జిల్లా. అత్యంత ప్రాముఖ్యత వహించిన తిరుమల శ్రీ వేంకటేశ్వరాలయానికి చుట్టు ఉన్న ఏడు పురాతన శ్రీ వేంకటేశ్వరాలయాలలో అప్పలాయ గుంటలో వెలసిన శ్రీ వేంకటేశ్వారాలయం ఒకటి. ఒక చిన్న పల్లెలో పంట పొలాలమధ్య ఆహ్లాదకరమైన వాతావరణంలో వెలసిన అందమైన చిన్న ఆలయం ఇది. స్థల పురాణం శ్రీ వేంకటేశ్వరుడు........ నారాయణ వనంలో ఆకాశరాజు కుమార్తె పద్మావతిని వివాహమాడి తిరుమలకు కాలినడకన బయలుదేరి వెళ్తూ అప్పలాయగుంటలో తపస్సు చేసుకుంటున్న సిద్ధేశ్వర స్వామిని అభయ హస్తంతో ఆశీర్వదించి, ఈ ఆలయంలో కొలువు దీరాడు. తర్వాత ఇక్కడి నుండి కాలినడకన తొండవాడ లోని అగస్తేశ్వరుని దర్శించి తర్వాత సమీపంలోనే ఉన్న శ్రీనివాస మంగా పురంలో ఆరునెలలు ఉండి అక్కడి నుండి శ్రీవారి మెట్టు ద్వారా (నూరు మెట్ల దారి) తిరుమల చేరాడని స్థల పురాణం. ఈ ఆలయానికి దక్షిణం వైపున ఎత్తైన కొండ, చుట్టూ పంటపొలాలు ఉండడముతో వాతావరణము చాల ప్రశాంతంగా ఉంటుంది. ఆలయ ప్రధాన ద్వారం దాటగానే ధ్వజస్తంభం, దాని వెనుక అంతరాళం ఎదురుగా గర్భ గుడిలో శ్రీ వారి దివ్య మంగళ రూపం కనుల విందు చేస్తుంది. శ్రీ వారి ఆలయం ముందు చిన్న కోనేరు, దానికి ముందు అనగా ప్రధాన ఆలయానికి ఎదురుగా చిన్న ఆంజనేయ స్వామి వారి ఆలయము ఉంది. ప్రతి నిత్యం ఎదురుగా ఉన్న ఆంజనేయ స్వామివారికి మంగళ వాయిద్యాలతో పూజాభిషేకాలు నిర్వహించి, తర్వాత శ్రీవారికి అభిషేకాలు పూజలు నిర్వహించి, భక్తులకు దర్శన భాగ్యాన్ని కలుగ జేస్తారు. ఇక్కడకు వచ్చే భక్తులు తక్కువ ఉన్నందున ఆలయం ప్రశాంత వాతావరణములో ఉన్నందున భక్తులు సావధానంగా చిత్త శుద్ధితో దైవ దర్శనం చేసుకోవచ్చు. ఈక్షేత్రానికి ఎలా వెళ్ళాలి? అప్పలాయ గుంట తిరుపతికి సుమారు 30 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. తిరుపతి నుండి ప్రతి గంటకు బస్సులు ఉంటాయి. తిరుపతి నుండి పరిసరప్రాంతాలలోని ఆలయ సందర్శన బస్సులు కూడా ఇక్కడి వస్తుంటాయి. తిరుపతికి వచ్చిన వారు తప్పక చూడవలసిన ఆలయమిది. మూలంస్వయంసందర్శనం: ఆలయ ప్రాంగణంలో నిలిపిన ఆలయ వివరాలు తెలిపే బోర్డు. వర్గం:దేవాలయాలు వర్గం:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ వర్గం:హిందూ దేవాలయాలు వర్గం:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ హిందూ దేవాలయాలు
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%A7%E0%B1%8D%E0%B0%B0%20%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D%20%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%B6%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%20%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 2438, 4017, 4900, 5951, 7131, 9386, 10099, 10986, 13121, 16279, 18386, 21058, 23438, 25812, 29115, 30518, 31083, 33894, 36232, 38036, 39956, 40690, 43553, 44064, 45804, 48036, 51549, 52642, 54997, 58954, 61148, 63143, 64768, 66063, 66308, 67635, 68181, 70852, 71821, 73394, 73692, 75786, 81871, 83438, 86192, 87500, 87733 ], "plaintext_end_byte": [ 2437, 4016, 4853, 5950, 7038, 9369, 10098, 10883, 13077, 16278, 18385, 21009, 23437, 25811, 29067, 30513, 31082, 33831, 36184, 37960, 39905, 40589, 43517, 44001, 45745, 47997, 51516, 52521, 54928, 58874, 61097, 63029, 64703, 66062, 66272, 67634, 68180, 70806, 71799, 73394, 73661, 75722, 81798, 83327, 86126, 87324, 87616, 88491 ] }
নবী হযরত মুহাম্মদের জন্ম কবে হয় ?
মুহাম্মাদ
bengali
{ "passage_answer_candidate_index": [ 1 ], "minimal_answers_start_byte": [ 2463 ], "minimal_answers_end_byte": [ 2509 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
মুহাম্মাদ[1] (২৯ আগস্ট ৫৭০[2] - ৮ জুন ৬৩২;[3] আরবি উচ্চারণ শুনতে ক্লিক করুন মোহাম্মদ এবং মুহম্মদ নামেও পরিচিত; তুর্কি: মুহাম্মেদ), পূর্ণ নাম: আবু আল-কাশিম মুহাম্মাদ ইবনে ʿআবদুল্লাহ ইবনে ʿআবদুল মুত্তালিব ইবনে হাশিম (ابو القاسم محمد ابن عبد الله ابن عبد المطلب ابن هاشم) হলেন ইসলামের কেন্দ্রীয় ব্যক্তিত্ব এবং ইসলামী বিশ্বাস মতে আল্লাহ বা ঈশ্বর কর্তৃক প্রেরিত সর্বশেষ নবী,[4][n 1][n 2] (Arabic: النبي আন-নাবিয়্যু‎), তথা "বার্তাবাহক" (আরবি: الرسول আর-রাসুল), যার উপর ইসলামী প্রধান ধর্মগ্রন্থ আল-কুরআন অবতীর্ণ হয়েছে। অমুসলিমদের মতে তিনি ইসলামী জীবন ব্যবস্থার প্রবর্তক।[5] অধিকাংশ ইতিহাসবেত্তা ও বিশেষজ্ঞদের মতে,[6][7] মুহাম্মাদ ছিলেন পৃথিবীর ইতিহাসে অন্যতম প্রভাবশালী রাজনৈতিক, সামাজিক ও ধর্মীয় নেতা।[8][9][10][11][12] তাঁর এই বিশেষত্বের অন্যতম কারণ হচ্ছে আধ্যাত্মিক ও জাগতিক উভয় জগতেই চূড়ান্ত সফলতা অর্জন। তিনি ধর্মীয় জীবনে যেমন সফল তেমনই রাজনৈতিক জীবনেও। সমগ্র আরব বিশ্বের জাগরণের পথিকৃৎ হিসেবে তিনি অগ্রগণ্য;[13] বিবাদমান আরব জনতাকে একীভূতকরণ তাঁর জীবনের অন্যতম সফলতা।[14][15] আনুমানিক ৫৭০ খ্রিস্টাব্দে (হস্তিবর্ষ) মক্কা নগরীতে জন্ম নেওয়া মুহাম্মাদ মাতৃগর্বে থাকাকালীন পিতা হারা হন শিশু বয়সে মাতাকে হারিয়ে এতিম হন এবং প্রথমে তাঁর পিতামহ আবদুল মোত্তালিব ও পরে পিতৃব্য আবু তালিবের নিকট লালিত পালিত হন। হেরা পর্বতের গুহায় ধ্যানমগ্ন থাকার পর ৪০ বছর বয়সে তিনি নবুওয়াত লাভ করেন। জিবরাইল এই পর্বতের গুহায় আল্লাহর তরফ থেকে তাঁর নিকট ওহী নিয়ে আসেন।[16] তিন বছর পর ৬১০ খ্রিস্টাব্দে[17] মুহাম্মাদ প্রকাশ্যে ওহী প্রচার করেন,[18] এবং ঘোষণা দেন "আল্লাহ এক" ও তাঁর নিকট নিজেকে সঁপে দেওয়ার মধ্যেই জাগতিক কল্যাণ নিহিত,[19] এবং ইসলামের অন্যান্য পয়গম্বরদের মত তিনিও আল্লাহর প্রেরিত দূত।[20][21] মৃত্যুর পূর্ব পর্যন্ত মুহাম্মাদ-এর নিকট আসা ওহীসমূহ কুরআনের আয়াত হিসেবে রয়ে যায় এবং মুসলমানরা এই আয়াতসমূহকে "আল্লাহর বাণী" বলে বিবেচনা করেন। এই কুরআনের উপর ইসলাম ধর্মের মূল নিহিত। কুরআনের পাশাপাশি হাদিস ও সিরাত (জীবনী) থেকে প্রাপ্ত মুহাম্মাদ-এর শিক্ষা ও অনুশীলন (সুন্নাহ) ইসলামী আইন (শরিয়াহ) হিসেবে ব্যবহৃত হয়। প্রাক-ইসলামী আরব আরব উপদ্বীপ ছিল মূলত শুষ্ক ও আগ্নেয়গিরিপূর্ণ, ফলে মরুদ্যান বা নদী তীরবর্তী অঞ্চল ছাড়া কৃষিকাজ খুবই কষ্টসাধ্য ছিল। আরব বলতে এখানে মক্কা ও মদিনা এবং এদের পার্শ্ববর্তী অঞ্চলগুলো নিয়ে গড়ে উঠা অংশকে বুঝানো হচ্ছে। মদিনা ছিল কৃষিকাজের উপযোগী বৃহৎ নগরী, অন্যদিকে মক্কা ছিল বিভিন্ন সম্প্রদায়ের বসতিসম্পন্ন গুরুত্বপূর্ণ বাণিজ্যিক কেন্দ্র।[22] এই দুই অংশের সাথেই মুহাম্মাদের জীবনের সম্পৃক্ততা ছিল। তৎকালীন আরব অর্থনীতির মূল ভিত্তি ছিল ব্যবসায় ও পশুপালন। স্থানীয় আরবরা যাযাবর ও গৃহী দুই শ্রেণিরই ছিল। যাযাবররা পানি ও খাদ্যের জন্য তাদের লোকজন নিয়ে এক স্থান থেকে অন্য স্থানে ঘুরে বেড়াত। অন্যদিকে গৃহীরা একই স্থানে বসবাস করত এবং বাণিজ্য ও কৃষিকাজে মনোনিবেশ করত। যাযাবররা মরুপথে যাত্রীবাহী গাড়িতে আক্রমণ চালিয়ে তাদের থেকে মালামাল ছিনিয়ে নিয়ে নিজেদের ভরণপোষণ করত। তারা এই কাজকে অপরাধ বলে মনে করত না।[23][24] মুহাম্মাদের জীবনের উপর তথ্যসূত্র মুহাম্মাদের উপর অনেক জীবনীকার জীবনীগ্রন্থ লিখেছেন। তার জীবনীগ্রন্থকে সাধারণভাবে "সিরাত" গ্রন্থ বলে। মুহাম্মাদের মৃত্যুর পর থেকে অনেক মুসলিম ও অমুসলিম তার জীবনীগ্রন্থ লিখেছেন। এর মাঝে উল্লেখযোগ্য হলো ইবনে ইসহাক রচিত মুহাম্মাদের সর্বাধিক প্রাচীনতম নির্ভরযোগ্য জীবনী সংকলন সিরাতে ইবনে ইসহাক (যা অনেকের মতে বর্তমানে প্রায় বিলুপ্ত) এবং তা হতে সম্পাদিত সিরাতে ইবনে হিশাম,[25] আল তাবারি রচিত "সিরাতে রাসুলাল্লাহ",[26] ইবনে কাসির রচিত "আল-সিরাত আল-নববিয়াত", মার্টিন লিংসের "মুহাম্মাদ: হিজ লাইফ বেজড অন দ্য আর্লিয়েস্ট সোর্সেস", ক্যারেন আর্মস্ট্রং রচিত "মুহাম্মাদ: এ বায়োগ্রাফি অব দ্য প্রফেট" এবং "মুহাম্মাদ: এ প্রফেট অব আওয়ার টাইম", মার্মাডিউক পিকথাল রচিত "আল আমিন: এ বায়োগ্রাফি অব প্রফেট মুহাম্মাদ", সাম্প্রতিককালে রচিত আর্-রাহিকুল মাখতুম, বাংলা ভাষায় গোলাম মোস্তফা রচিত বিশ্বনবী, এয়াকুব আলী চৌধুরীর নুরনবী, মওলানা আকরম খাঁ রচিত মুস্তাফা চরিত প্রভৃতি। হাদিস আরেকটি উল্লেখযোগ্য তথ্যসূত্র হল হাদিস সংকলন, মুহাম্মাদের মৌখিক ও কার্যগত শিক্ষা ও ঐতিহ্য। মুহাম্মাদের মৃত্যুর পর বিভিন্ন উল্লেখযোগ্য ব্যক্তি বহু প্রজন্মব্যাপী হাদিস সংকলন করেছেন। এদের মধ্যে অন্যতম হলেন মুহাম্মাদ আল বুখারী, মুহাম্মাদ ইবনে ইসা আত-তিরমিজি প্রভৃতি।[27] কিছু পাশ্চাত্য শিক্ষাবিদ ও হাদিস সংকলনকে সম্পূর্ণ নির্ভুল ঐতিহাসিক তথ্যসূত্র বলে মনে করেন।[27] আবার ম্যাডেল্যাঙের মতো পণ্ডিতগণ পরবর্তী যুগে সংগৃহীত হাদিসের বিবৃতিকে প্রত্যাখ্যান না করলেও সেগুলো ঐতিহাসিক পরিস্থিতি সাপেক্ষে এবং প্রসঙ্গ ও ব্যক্তির সাথে সামঞ্জস্যতার ভিত্তিতে বিচার করে থাকেন।[28] ইসলামী চরিতাভিধান অনুসারে জীবনী জন্ম মুহাম্মাদ বর্তমান সৌদি আরবে অবস্থিত মক্কা নগরীর কুরাইশ বংশের বনু হাশিম গোত্রে জন্ম গ্রহণ করেন[29][30]। প্রচলিত ধারণা মতে, তিনি ৫৭০ খ্রিষ্টাব্দের ২৯ আগস্ট বা আরবি রবিউল আউয়াল মাসের ১২ তারিখ জন্মান।[31]। প্রখ্যাত ইতিহাসবেত্তা মন্টগোমারি ওয়াট তার পুস্তকে ৫৭০ সাল উল্লেখ করেছেন; তবে প্রকৃত তারিখ উদঘাটন সম্ভবপর হয় নি। তাছাড়া মুহাম্মাদ নিজে কোনো মন্তব্য করেছেন বলে নির্ভরযোগ্য কোনো প্রমাণ পাওয়া যায় নি; এজন্যই এটি নিয়ে ব্যাপক মতবিরোধ রয়েছে। এমনকি মাস নিয়েও ব্যাপক মতবিরোধ পাওয়া যায়। যেমন, একটি বর্ণনায় এটি ৫৭১ সালের ৯ রবিউল আউয়াল এপ্রিল ২৬ হবে; সাইয়েদ সোলাইমান নদভী, সালমান মনসুরপুরী এবং মোহাম্মদ পাশা ফালাকির গবেষণায় এই তথ্য বেরিয়ে এসেছে। তবে তার জন্মের বছরেই হস্তী যুদ্ধের ঘটনা ঘটে[32][33] এবং সে সময় সম্রাট নরশেরওয়ার সিংহাসনে আরোহণের ৪০ বছর পূর্তি ছিল এ নিয়ে কারো মাঝে দ্বিমত নেই। শৈশব ও কৈশোর কাল মুহাম্মাদ (সা.) এর পিতা আবদুল্লাহ ইবনে আবদুল মুত্তালিব তার জন্মের প্রায় ছয় মাস পূর্বে মৃত্যুবরণ করেন।[34] তৎকালীন আরবের রীতি ছিল যে তারা মরুভূমির মুক্ত আবহাওয়ায় বেড়ে উঠার মাধ্যমে সন্তানদের সুস্থ দেহ এবং সুঠাম গড়ন তৈরির জন্য জন্মের পরপরই দুধ পান করানোর কাজে নিয়োজিত বেদুইন মহিলাদের কাছে দিয়ে দিতেন এবং নির্দিষ্ট সময় পর আবার ফেরত নিতেন।[35] এই রীতি অনুসারে হয়রত মুহাম্মাদ (সা.) কে'ও হালিমা বিনতে আবু জুয়াইবের (অপর নাম হালিমা সাদিয়া) হাতে দিয়ে দেওয়া হয়।[36] এই শিশুকে ঘরে আনার পর দেখা যায় হালিমার সচ্ছলতা ফিরে আসে এবং তারা শিশুপুত্রকে সঠিকভাবে লালনপালন করতে সমর্থ হন। তখনকার একটি ঘটনা উল্লেখযোগ্য: শিশু মুহাম্মাদ কেবল হালিমার একটি স্তনই পান করতেন এবং অপরটি তার অপর দুধভাইয়ের জন্য রেখে দিতেন। দুই বছর লালনপালনের পর হালিমা শিশু মুহাম্মাদ (সা.) কে আমিনার কাছে ফিরিয়ে দেন। কিন্তু এর পরপরই মক্কায় মহামারী দেখা দেয় এবং শিশু মুহাম্মাদ(সা.) কে হালিমার কাছে ফিরিয়ে দেওয়া হয়। হালিমাও চাচ্ছিলেন শিশুটিকে ফিরে পেতে। এতে তার আশা পূর্ণ হল। ইসলামী বিশ্বাস মতে এর কয়েকদিন পরই একটি অলৌকিক ঘটনা ঘটে -- একদিন শিশু নবীর বুক চিরে কলিজার একটি অংশ বের করে তা জমজম কূপের পানিতে ধুয়ে আবার যথাস্থানে স্থাপন করে দেন ফেরেশতা জিবরাইল ও ফেরেশতা মিকাইল। এই ঘটনাটি ইসলামের ইতিহাসে বক্ষ বিদারণের ঘটনা হিসেবে খ্যাত। এই ঘটনার পরই হালিমা মুহাম্মাদ (সা.) কে মা আমিনার কাছে ফিরিয়ে দেন। ছয় বছর বয়স পূর্ণ হওয়া পর্যন্ত তিনি মায়ের সাথে কাটান। এই সময় একদিন মা আমিনার ইচ্ছা হয় ছেলেকে নিয়ে মদিনায় যাবেন। সম্ভবত কোনো আত্মীয়ের সাথে দেখা করা এবং স্বামীর কবর জিয়ারত করাই এর কারণ ছিল। মা আমিনা, ছেলে, শ্বশুর এবং সঙ্গী উম্মে আয়মনকে নিয়ে ৫০০ কিলোমিটার পথ পাড়ি দিয়ে মদিনায় পৌঁছেন। তিনি মদিনায় একমাস সময় অতিবাহিত করেন। একমাস পর মক্কায় ফেরার পথে আরওয়া নামক স্থানে এসে তিনি গুরুতর অসুস্থ হয়ে পড়েন এবং সেখানেই মৃত্যুবরণ করেন[36][37]। মাতার মৃত্যুর পর দাদা আবদুল মুত্তালিব শিশু মুহাম্মাদকে নিয়ে মক্কায় পৌঁছেন। এর পর থেকে দাদা-ই হযরত মুহাম্মাদ (সা) এর দেখাশোনা করতে থাকেন[33][36]। মুহাম্মাদ (সা.) এর বয়স যখন ৮ বছর ২ মাস ১০ দিন তখন তার দাদাও মারা যান। মৃত্যুর আগে তিনি তার পুত্র আবু তালিবকে মুহাম্মাদ (সা.) এর দায়িত্ব দিয়ে যান।[33] আবু তালিব ব্যবসায়ী ছিলেন এবং আরবদের নিয়ম অনুযায়ী বছরে একবার সিরিয়া সফরে যেতেন। মুহাম্মাদ (সা.) এর বয়স যখন ১২ বৎসর তখন তিনি চাচার সাথে সিরিয়া যাওয়ার জন্য বায়না ধরলেন। প্রগাঢ় মমতার কারণে আবু তালিব আর নিষেধ করতে পারলেন না। যাত্রাপথে বসরা পৌঁছার পর কাফেলাসহ আবু তালিব তাবু ফেললেন। সে সময় আরব উপদ্বীপের রোম অধিকৃত রাজ্যের রাজধানী বসরা অনেক দিক দিয়ে সেরা ছিল। কথিত আছে, শহরটিতে জারজিস নামক এক খ্রিষ্টান পাদ্রি ছিলেন যিনি বুহাইরা বা বহিরা নামেই অধিক পরিচিত ছিলেন। তিনি তার গির্জা হতে বাইরে এসে কাফেলার মুসাফিরদের মেহমানদারী করেন। এ সময় তিনি বালক মুহাম্মাদ (সা.) কে দেখে শেষ নবী হিসেবে চিহ্নিত করেন.[38]। ফিজারের যুদ্ধ যখন শুরু হয় তখন নবীর বয়স ১৫ বছর। এই যুদ্ধে তিনি স্বয়ং অংশগ্রহণ করেন। যুদ্ধের নির্মমতায় তিনি অত্যন্ত ব্যথিত হন। কিন্তু তাঁর কিছু করার ছিল না। সে সময় থেকেই তিনি কিছু একটি করার চিন্তাভাবনা শুরু করেন। তার উত্তম চরিত্র ও সদাচরণের কারণে পরিচিত মহলের সবাই তাকে "আল-আমিন" (আরবি: الامين, অর্থ: "বিশ্বস্ত, বিশ্বাসযোগ্য, আস্থাভাজন") "আল-সিদ্দিক" (অর্থ: "সত্যবাদীl") বলে সম্বোধন করতেন।[6][30][39][40] নবুয়ত-পূর্ব জীবন আরবদের মধ্যে বিদ্যমান হিংস্রতা, খেয়ানতপ্রবণতা এবং প্রতিশোধস্পৃহা দমনের জন্যই হিলফুল ফুজুল নামক একটি সংগঠন প্রতিষ্ঠিত হয়। মুহাম্মাদ এতে যোগদান করেন এবং এই সংঘকে এগিয়ে নেওয়ার ক্ষেত্রে তিনি বিরাট ভূমিকা রাখেন। বিভিন্ন সূত্র থেকে জানা যায় তরুণ বয়সে মুহাম্মাদ (সা.) এর তেমন কোনো পেশা ছিল না। তবে তিনি বকরি চরাতেন বলে অনেকেই উল্লেখ করেছেন। সাধারণত তিনি যে বকরিগুলো চরাতেন সেগুলো ছিল বনি সা'দ গোত্রের। কয়েক কিরাত পারিশ্রমিকের বিনিময়ে তিনি মক্কায় বসবাসরত বিভিন্ন ব্যক্তির বকরিও চরাতেন। এরপর তিনি ব্যবসায় শুরু করেন। মুহাম্মাদ অল্প সময়ের মধ্যেই একাজে ব্যাপক সফলতা লাভ করেন। ব্যবসায় উপলক্ষে তিনি সিরিয়া, বসরা, বাহরাইন এবং ইয়েমেনে বেশ কয়েকবার সফর করেন।[41] মুহাম্মাদের সুখ্যাতি যখন চারদিকে ছড়িয়ে পড়ে তখন খাদিজা বিনতে খুওয়াইলিদ তা অবহিত হয়েই তাকে নিজের ব্যবসার জন্য সফরে যাবার অনুরোধ জানান। মুহাম্মাদ এই প্রস্তাব গ্রহণ করেন এবং খাদিজার পণ্য নিয়ে সিরিয়ার অন্তর্গত বসরা পর্যন্ত যান। খাদিজা মাইসারার মুখে মুহাম্মাদের সততা ও ন্যায়পরায়ণতার ভূয়সী প্রশংশা শুনে অভিভূত হন। এছাড়া ব্যবসায়ের সফলতা দেখে তিনি তাঁর যোগ্যতা সম্বন্ধেও অবহিত হন। এক পর্যায়ে তিনি মুহাম্মাদকে বিবাহ করার সিদ্ধান্ত গ্রহণ করেন। তিনি স্বীয় বান্ধবী নাফিসা বিনতে মুনব্বিহরের কাছে বিয়ের ব্যাপারে তার মনের কথা ব্যক্ত করেন। নাফিসার কাছে শুনে মুহাম্মাদ বলেন যে তিনি তাঁর অভিভাবকদের সাথে কথা বলেন জানাবেন। মুহাম্মাদ তাঁর চাচাদের সাথে কথা বলে বিয়ের সম্মতি জ্ঞাপন করেন। বিয়ের সময় খাদিজার বয়স ছিল ৪০ আর মুহাম্মাদের বয়স ছিল ২৫।[41] খাদিজার জীবদ্দশায় তিনি আর কোনো বিয়ে করেন নি। খাদিজার গর্ভে মুহাম্মাদের ছয় জন সন্তান জন্মগ্রহণ করে যার মধ্যে চার জন মেয়ে এবং দুই জন ছেলে। তাদের নাম যথাক্রমে কাসিম, জয়নাব, রুকাইয়া, উম্মে কুলসুম, ফাতিমা এবং আবদুল্লাহ। ছেলে সন্তান দুজনই শৈশবে মারা যায়। মেয়েদের মধ্যে সবাই ইসলামী যুগ পায় এবং ইসলাম গ্রহণ করে এবং একমাত্র ফাতিমা ব্যতিত সবাই নবীর জীবদ্দশাতেই মৃত্যুবরণ করে। মুহাম্মাদ এর বয়স যখন ৩৫ বছর তখন কা'বা গৃহের পুনঃনির্মাণের প্রয়োজনীয়তা দেখা দেয়। বেশ কয়েকটি কারণে কাবা গৃহের সংস্কার কাজ শুরু হয়। পুরনো ইমারত ভেঙে ফেলে নতুন করে তৈরি করা শুরু হয়। এভাবে পুনঃনির্মাণের সময় যখন হাজরে আসওয়াদ (পবিত্র কালো পাথর) পর্যন্ত নির্মাণ কাজ শেষ হয় তখনই বিপত্তি দেখা দেয়। মূলত কোন গোত্রের লোক এই কাজটি করবে তা নিয়েই ছিল কোন্দল। নির্মাণকাজ সব গোত্রের মধ্যে ভাগ করে দেওয়া হয়েছিল। কিন্তু হাজরে আসওয়াদ স্থাপন ছিল একজনের কাজ। কে স্থাপন করবে এ নিয়ে বিবাদ শুরু হয় এবং চার-পাঁচ দিন যাবৎ এ বিবাদ অব্যাহত থাকার এক পর্যায়ে এটি এমনই মারাত্মক রূপ ধারণ করে যে হত্যাকাণ্ড পর্যন্ত ঘটার সম্ভাবনা দেখা দেয়। এমতাবস্থায় আবু উমাইয়া মাখজুমি একটি সমাধান নির্ধারণ করে যে পরদিন প্রত্যুষে মসজিদে হারামের দরজা দিয়ে যে প্রথম প্রবেশ করবে তার সিদ্ধান্তই সবাই মেনে নেবে। পরদিন মুহাম্মাদ সবার প্রথমে কাবায় প্রবেশ করেন। এতে সবাই বেশ সন্তুষ্ট হয় এবং তাকে বিচারক হিসেবে মেনে নেয়। আর তার প্রতি সবার সুগভীর আস্থাও ছিল। যা হোক এই দায়িত্ব পেয়ে মুহাম্মাদ অত্যন্ত সুচারুভাবে ফয়সালা করেন। তিনি একটি চাদর বিছিয়ে তার উপর নিজ হাতে হাজরে আসওয়াদ রাখেন এবং বিবদমান প্রত্যেক গোত্রের নেতাদের ডেকে তাদেরকে চাদরের বিভিন্ন কোণা ধরে যথাস্থানে নিয়ে যেতে বলেন এবং তারা তা ই করে। এরপর তিনি পাথর উঠিয়ে নির্দিষ্ট স্থানে স্থাপন করেন।[42][43] নবুওয়ত প্রাপ্তি ইসলামিক তথ্যসূত্রানুসারে চল্লিশ বছর বয়সে ইসলামের নবী মুহাম্মাদ (সা.) নবুওয়ত লাভ করেন, অর্থাৎ এই সময়েই সৃষ্টিকর্তা তাঁর কাছে বাণী প্রেরণ করেন। আজ-জুহরি বর্ণিত হাদিসে অনুসারে মুহাম্মাদ (সা.) সত্য দর্শনের মাধ্যমে ওহি লাভ করেন। ত্রিশ বছর বয়স হয়ে যাওয়ার পর মুহাম্মাদ (সা.) প্রায়ই মক্কার অদূরে হেরা গুহায় ধ্যানমগ্ন অবস্থায় কাটাতেন। তাঁর স্ত্রী খাদিজা নিয়মিত তাঁকে খাবার দিয়ে আসতেন। হাদিসের বর্ণনা অনুযায়ী এমনি একদিন ধ্যানের সময় ফেরেশতা জিবরাইল তার কাছে আল্লাহ প্রেরিত বাণী নিয়ে আসেন[44] এবং তাকে এই পংক্তি কটি পড়তে বলেন: “পাঠ করুন, আপনার পালনকর্তার নামে যিনি সৃষ্টি করেছেন। সৃষ্টি করেছেন মানুষকে জমাট রক্তপিণ্ড থেকে। পাঠ করুন, আপনার পালনকর্তা মহা দয়ালু, যিনি কলমের সাহায্যে শিক্ষা দিয়েছেন, শিক্ষা দিয়েছেন মানুষকে যা সে জানত না।[45]” উত্তরে মুহাম্মাদ (সা.) জানান যে তিনি পড়তে জানেন না, এতে জিবরাইল তাঁকে জড়িয়ে ধরে প্রবল চাপ প্রয়োগ করেন এবং আবার একই পংক্তি পড়তে বলেন। কিন্তু এবারও মুহাম্মাদ(সা.) নিজের অপারগতার কথা প্রকাশ করেন। এভাবে তিনবার চাপ দেওয়ার পর মুহাম্মাদ(সা.) পংক্তিটি পড়তে সমর্থ হন। মুসলিমদের ধারণা অনুযায়ী এটিই কুরআনের প্রথম আয়াত গুচ্ছ; সুরা আলাকের প্রথম পাঁচ আয়াত। বর্ণনায় আরও উল্লেখ আছে প্রথম বাণী লাভের পর মুহাম্মাদ (সা.) এতই ভীত হয়ে পড়েন যে কাঁপতে কাঁপতে নিজ গৃহে প্রবেশ করেই খাদিজাকে কম্বল দিয়ে নিজের গা জড়িয়ে দেওয়ার জন্য বলেন। বারবার বলতে থাকেন, "আমাকে আবৃত কর"। খাদিজা নবী (সা.) এর সকল কথা সম্পূর্ণ বিশ্বাস করেন এবং তাঁকে নবী হিসেবে মেনে নেন। ভীতি দূর করার জন্য মুহাম্মাদকে নিয়ে খাদিজা নিজ চাচাতো ভাই ওয়ারাকা ইবন নওফেলের কাছে যান[46]। নওফেল তাঁকে শেষ নবী হিসেবে আখ্যায়িত করে।[47][47] ধীরে ধীরে আত্মস্থ হন নবী। তারপর আবার অপেক্ষা করতে থাকেন পরবর্তী প্রত্যাদেশের জন্য। একটি লম্বা বিরতির পর তাঁর কাছে দ্বিতীয় বারের মতো স্রষ্টার বাণী আসে। এবার অবতীর্ণ হয় সূরা মুদ্দাস্‌সির-এর কয়েকটি আয়াত। এর পর থেকে গোপনে ইসলাম প্রচারে আত্মনিয়োগ করেন মুহাম্মাদ। মক্কী জীবন গোপন প্রচার প্রত্যাদেশ অবতরণের পর মুহাম্মাদ (সা.) বুঝতে পারেন যে, এটি প্রতিষ্ঠা করতে হলে তাকে পুরো আরব সমাজের প্রতিপক্ষ হিসেবে দাঁড়াতে হবে; কারণ তৎকালীন নেতৃত্বের ভীত ধ্বংস করা ব্যতীত ইসলাম প্রচার ও প্রতিষ্ঠার অন্য কোনো উপায় ছিল না। তাই প্রথমে তিনি নিজ আত্মীয়-স্বজন ও বন্ধু-বান্ধবের মাঝে গোপনে ইসলামের বাণী প্রচার শুরু করেন। মুহাম্মাদ (সা.) এর আহ্বানে ইসলাম গ্রহণকারী প্রথম ব্যক্তি ছিলেন তার সহধর্মিণী খাদিজা।[48] এরপর মুসলিম হন মুহাম্মাদ (সা.) এর চাচাতো ভাই এবং তাঁর ঘরেই প্রতিপালিত কিশোর আলী, ইসলাম গ্রহণের সময় তার বয়স ছিল মাত্র ১০ বছর। ইসলামের বাণী পৌঁছে দেওয়ার জন্য নবী নিজ বংশীয় বিশিষ্ট ব্যক্তিদের নিয়ে একটি সভা করেন; এই সভায় কেউই তাঁর আদর্শ মেনে নেয় নি, এ সভাতে শুধু একজনই ইসলাম গ্রহণ করে, সে হলো আলী।[44] ইসলাম গ্রহণকারী তৃতীয় ব্যক্তি ছিল নবীর অন্তরঙ্গ বন্ধু আবু বকর।[48] এভাবেই প্রথম পর্যায়ে তিনি ইসলাম প্রচারের কাজ শুরু করেন। এবং এই প্রচারকাজ চলতে থাকে সম্পূর্ণ গোপনে। প্রকাশ্য দাওয়াত তিন বছর গোপনে দাওয়াত দেওয়ার পর মুহাম্মাদ প্রকাশ্যে ইসলামের প্রচার শুরু করেন। এ ধরণের প্রচারের সূচনাটা বেশ নাটকীয় ছিল। মুহাম্মাদ সাফা পর্বতের উপর দাঁড়িয়ে চিৎকার করে সকলকে সমবেত করেন। এরপর প্রকাশ্যে বলেন যে, "আল্লাহ ছাড়া কোনো প্রভু নেই এবং মুহাম্মাদ আল্লাহ্‌র রাসুল"। কিন্তু এতে সকলে তাঁর বিরুদ্ধে প্রচণ্ড খেপে যায়।[49] বেশিরভাগ মক্কাবাসী তাঁকে অবজ্ঞা করে, তবে তাঁর অল্প সংখ্যক অনুসারীও হয়। মূলত তিন শ্রেণীর লোকজন তাঁর অনুসারী হয় এবং ইসলাম ধর্ম গ্রহণ করে: ছোট ভাইগণ ও বৃহৎ সওদাগরদের পুত্ররা; যেসব ব্যক্তি তাদের সম্প্রদায়ের শীর্ষ স্থান থেকে চ্যুত হয়েছেন বা শীর্ষ স্থানে পৌঁছাতে পারেননি এবং দুর্বল ব্যক্তিরা, বিশেষ করে নিরাপত্তাহীন বিদেশিরা।[50] মক্কায় বিরোধিতার সম্মুখীন মুহাম্মাদের বিরুদ্ধবাদীরা কয়েকটি স্তরে তাঁর উপর নির্যাতন শুরু করে: প্রথমত উস্কানী ও উত্তেজনার আবহ সৃষ্টি, এরপর অপপ্রচার, কূটতর্ক এবং বিপরীত যুক্তি।[48] এগুলোতেও কাজ না হওয়াতে এক সময় ইসলামের প্রচারকে দুর্বল করার প্রচেষ্টা শুরু হয় এবং তা পরিচালনা করার জন্য একটি অপপ্রচার গোষ্ঠী গড়ে তোলা হয়। একই সাথে তৎকালীন আরব কবি ও চাটুকারদের নিয়ে গড়ে তোলা হয় মনোরঞ্জক সাহিত্য ও গান-বাজনার দল, এমনকি এক পর্যায়ে মুহাম্মাদের সাথে আপোসেরও প্রচেষ্টা চালায় কুরাইশরা। কিন্তু মুহাম্মাদ তা মেনে নেন নি; কারণ আপোসের শর্ত ছিল প্রচারবিহীনভাবে ইসলাম পালন করা অথবা বহুঈশ্বরবাদী পৌত্তলিকতাকে সমর্থন করে ইসলাম প্রচার করা, অথচ প্রতিমাবিহীন একেশ্বরবাদের দিকে মানুষকে ডাকাই ছিল তার ধর্ম প্রচারের সর্বপ্রথম ঐশী দ্বায়িত্ব।[51] ইথিওপিয়ায় হিজরত ধীরে ধীরে যখন মুসলিমদের বিরুদ্ধে সহিংসতা চরম রূপ ধারণ করে, তখন নবী কিছু সংখ্যক মুসলিমকে আবিসিনিয়ায় হিজরত করতে পাঠান। সেখান থেকেও কুরাইশরা মুসলিমদের ফেরত আনার চেষ্টা করে, যদিও তৎকালীন আবিসিনিয়ার সম্রাট নাজ্জাশির কারণে তা সফল হয়নি।[6][51] গুরুত্বপূর্ণ ব্যক্তিদের ইসলাম গ্রহণ এরপর ইসলামের ইতিহাসে যে গুরুত্বপূর্ণ ঘটনাটি ঘটে তা হল মুহাম্মাদ এর চাচা হামজা এবং কুরাইশ নেতা উমর ইবনুল খাত্তাবের ইসলাম গ্রহণ। মুহাম্মাদকে তাঁর চাঁচা হামজা খুব পছন্দ করতেন এবং তাকে নিজের সন্তানের মতো স্নেহ করতেন। আবু জাহল কাবা প্রাঙ্গণে মুহাম্মাদের সাথে কঠোর ভাষায় বিরূপ আচরণ করেন। এ ঘটনা জানতে পেরে মুহাম্মাদের চাচা হামজা তাঁর প্রতিবাদস্বরূপ আবু জাহলকে মারধোর করেন এবং মুহাম্মাদের সমর্থনে ইসলাম গ্রহণ করেন। তার ইসলাম গ্রহণে আরবে মুসলিমদের আধিপত্য কিছুটা হলেও প্রতিষ্ঠিত হয়। আবু জাহলের সঙ্গী হিসেবে কুরাইশ বলশালী যুবক উমরও মুসলিমদের বিরোধিতায় নেতৃত্ব দিতেন। মুহাম্মাদ সবসময় প্রার্থনা করতেন যেন আবু জাহল ও উমরের মধ্যে যে কোনো একজন অন্তত ইসলাম গ্রহণ করে। উমরের ইসলাম গ্রহণের মাধ্যমে তাঁর এই প্রার্থনা পূর্ণতা লাভ করে। আরব সমাজে উমরের বিশেষ প্রভাব থাকায় তাঁর ইসলাম গ্রহণ ইসলাম প্রচারকে খানিকটা সহজ করে, যদিও কঠিন অংশটিই তখনও মুখ্য বলে বিবেচিত হচ্ছিল। তবুও উমরের ইসলাম গ্রহণে মুসলিমদের আধিপত্য আরও মজবুত হয় এবং মুহাম্মাদ সহ মুসলিমগণ উমরের কাছ থেকে সার্বিক নিরাপত্তা দানের আশ্বাস পেয়ে তখন থেকে উমরের সাথে কাবা প্রাঙ্গণে প্রকাশ্যে উপাসনা করা শুরু করেন।[52] একঘরে অবস্থা এভাবে ইসলাম যখন শ্লথ গতিতে এগিয়ে চলছিল তখন মক্কার কুরাইশরা মুহাম্মাদ ও তার অনুসারী সহ বনু হাশিম গোত্রকে একঘরে ও অবরোধ করে। তিন বছর অবরুদ্ধ থাকার পর তারা মুক্তি পায়।[53][54] দুঃখের বছর ও তায়েফ গমন মুক্তির পরের বছর ছিল মুহাম্মাদের জন্য দুঃখের বছর। কারণ এই বছরে খুব স্বল্প সময়ের ব্যবধানে তার স্ত্রী খাদিজা ও চাচা আবু তালিব মারা যায়। দুঃখের সময়ে মুহাম্মাদ মক্কায় ইসলামের প্রসারের ব্যাপারে অনেকটাই হতাশ হয়ে পড়েন। হতাশ হয়ে তিনি মক্কা বাদ দিয়ে এবার ইসলাম প্রচারের জন্য তায়েফ যান (তায়েফ গমনের তারিখ নিয়ে মতভেদ রয়েছে)। কিন্তু সেখানে ইসলাম প্রচার করতে গিয়ে তিনি চূড়ান্ত অপমান, ক্রোধ ও উপহাসের শিকার হন। এমনকি তায়েফের লোকজন তাদের কিশোর-তরুণদেরকে মুহাম্মাদের পিছনে লেলিয়ে দেয়; তারা ইট-প্রস্তরের আঘাতে তাকে রক্তাক্ত করে দেয়। কিন্তু তবুও তিনি হাল ছাড়েন নি; বরং সেখানেও তিনি ইসলাম প্রসারের সম্ভবনার কথা চিন্তা করতে থাকেন।[54] মি'রাজ বা উর্দ্ধারোহণ ইসলামী ভাষ্যমতে মুহাম্মাদ (সঃ) এক রাতে মক্কায় অবস্থিত মসজিদুল হারাম থেকে জেরুজালেমে অবস্থিত মসজিদুল আকসায় যান; এই ভ্রমণ ইসলামে ইসরা নামে পরিচিত। পবিত্র হাদিস শরীফ ও সাহাবা-আজমাঈ'নদের বর্ণনানুযায়ী, মসজিদুল আকসা থেকে তিনি বুরাক (একটি ঐশ্বরিক বাহন বিশেষ)'এ করে উর্দ্ধারোহণ করেন এবং মহান স্রষ্টার সান্নিধ্য লাভ করেন এবং এ সময় তিনি বেহেশ্‌ত ও দোজখ অবলোকন করেন এবং ইব্রাহিম, মূসা ও ঈসা নবীদের সাথে সাক্ষাৎ করেন।[55] এই যাত্রা মুসলমানদের কাছে মি'রাজ নামে পরিচিত। ইসলামী সূত্রানুসারে এই সম্পূর্ণ যাত্রার সময়ে পৃথিবীতে কোনো সময়ই অতিবাহিত হয় নি বলে ধারনা করা হয়। মুহাম্মাদ (স:)-এর প্রথম জীবনীকার ইবনে ইসহাক ঘটনাটি আধ্যাত্মিকভাবে সংঘটিত হয়েছিল বলে যুক্তি উপস্থাপন করেন, অন্যদিকে পরবর্তী সময়ে আল-তাবারি ও ইবনে কাসিরদের মত যুক্তিবাদী ইসলামী ইতিহাসবেত্তাদের মতে মি'রাজে মুহাম্মাদ (সা:) সশরীরে উর্দ্ধারোহণ করেছিলেন বলে যুক্তি দেখান।[55] মদিনায় হিজরত মুহাম্মাদের আহ্বানে মক্কায় বেশকিছু লোক ইসলামের প্রতি উৎসাহী হয়ে ইসলাম গ্রহণ করে। তারা মূলত হজ্জ করতে এসে ইসলামে দাওয়াত পেয়েছিল। এরা আকাবা নামক স্থানে মুহাম্মাদের কাছে শপথ করে যে তারা যে কোনো অবস্থায় তাদের নবী মুহাম্মাদকে রক্ষা করবে এবং ইসলামে প্রসারে কাজ করবে। এই শপথগুলো আকাবার শপথ নামে সুপরিচিত। এই শপথগুলোর মাধ্যমেই মদিনায় ইসলাম প্রতিষ্ঠার উপযোগী পরিবেশ সৃষ্টি হয় এবং একসময় মদিনার ১২টি গোত্রের নেতারা একটি প্রতিনিধিদল প্রেরণের মাধ্যমে মুহাম্মাদকে মদিনায় আসার আমন্ত্রণ জানায়।[56][57] মদিনা তথা ইয়াসরিবে অনেক আগে থেকে প্রায় ৬২০ সাল পর্যন্ত গোত্র গোত্র এবং ইহুদিদের সাথে অন্যদের যুদ্ধ লেগে থাকে। বিশেষত বুয়াছের যুদ্ধে সবগুলো গোত্র যুদ্ধে অংশ নেওয়ায় প্রচুর রক্তপাত ঘটে[56]। এ থেকে মদিনার লোকেরা বুঝতে সমর্থ হয়েছিল যে, রক্তের বিনিময়ে রক্ত নেওয়ার নীতিটি এখন আর প্রযোজ্য হতে পারে না। এজন্য তাদের একজন নেতা দরকার যে সবাইকে একতাবদ্ধ করতে পারবে। এ চিন্তা থেকেই তারা মুহাম্মাদকে আমন্ত্রণ জানিয়েছিল[6], যদিও আমন্ত্রণকারী অনেকেই তখনও ইসলাম ধর্ম গ্রহণ করে নি। এই আমন্ত্রণে মুসলিমরা মক্কা থেকে হিজরত করে মদিনায় চলে যায়। সবশেষে মুহাম্মাদ ও আবু বকর ৬২২ খ্রিষ্টাব্দে মদিনায় হিজরত করেন[58][59]। তাদের হিজরতের দিনেই কুরাইশরা মুহাম্মাদকে হত্যার পরিকল্পনা করেছিল যদিও তা সফল হয় নি। এভাবেই মক্কী যুগের সমাপ্তি ঘটে। যারা মুহাম্মাদের সাথে মক্কা থেকে মদিনায় হিজরত করেছিল তারা "মুহাজিরুন" নামে পরিচিত হয়ে উঠল।[6] মাদানী জীবন নিজ গোত্র ছেড়ে অন্য গোত্রের সাথে যোগদান আরবে অসম্ভব হিসেবে পরিগণিত হত। কিন্তু ইসলামের দৃষ্টিতে সেরকম নয়, কারণ এক্ষেত্রে ইসলামের বন্ধনই শ্রেষ্ঠ বন্ধন হিসেবে মুসলিমদের কাছে পরিগণিত হত। এটি তখনকার যুগে একটি বৈপ্লবিক চিন্তার জন্ম দেয়। ইসলামী পঞ্জিকায় হিজরতের বর্ষ থেকে দিন গণনা শুরু হয়। এজন্য ইসলামী পঞ্জিকার বর্ষের শেষে AH উল্লেখিত থাকে যার অর্থ: হিজরি পরবর্তী। স্বাধীন রাষ্ট্র প্রতিষ্ঠা ও সংবিধান প্রণয়ন মুহাম্মাদ মদিনায় গিয়েছিলেন একজন মধ্যস্থতাকারী এবং শাসক হিসেবে। তখন বিবদমান দুটি মূল পক্ষ ছিল বনু আওস ও বনু খাজরাজ। তিনি তার দায়িত্ব সুচারুরূপে পালন করেছিলেন। মদিনার সকল গোত্রকে নিয়ে ঐতিহাসিক মদিনা সনদ স্বাক্ষর করেন যা পৃথিবীর ইতিহাসে সর্বপ্রথম সংবিধান হিসেবে চিহ্নিত হয়ে আছে। এই সনদের মাধ্যমে মুসলিমদের মধ্যে সকল রক্তারক্তি নিষিদ্ধ ঘোষণা করা হয়। এমনকি এর মাধ্যমে রাষ্ট্রীয় নীতির গোড়াপত্তন করা হয় এবং সকল গোত্রের মধ্যে জবাবদিহিতার অনুভূতি সৃষ্টি করা হয়। আওস, খাযরাজ উভয় গোত্রই ইসলাম গ্রহণ করেছিল। এছাড়াও প্রধানত তিনটি ইহুদি গোত্র (বনু কাইনুকা, বনু কুরাইজা এবং বনু নাদির)। এগুলোসহ মোট আটটি গোত্র এই সনদে স্বাক্ষর করেছিল।[56][57] এই সনদের মাধ্যমে মদিনা একটি স্বাধীন রাষ্ট্র হিসেবে প্রতিষ্ঠিত হয় এবং মুহাম্মাদ হন তার প্রধান।[60] যে সকল মদিনাবাসী ইসলাম গ্রহণ করেন এবং মুসলিম মুহাজিরদের আশ্রয় দিয়ে সাহায্য করেন তারা আনসার (সাহায্যকারী) নামে পরিচিত হন।[6] মক্কার সাথে বিরোধ ও যুদ্ধ মদিনায় রাষ্ট্র প্রতিষ্ঠার পরপরই মক্কার সাথে এর সম্পর্ক দিন দিন খারাপ হতে থাকে। মক্কার কুরাইশরা মদিনা রাষ্ট্রের ধ্বংসের জন্য যুদ্ধংদেহী মনোভাব পোষণ করতে থাকে।[61] মুহাম্মাদ মদিনায় এসে আশেপাশের সকল গোত্রের সাথে সন্ধি চুক্তি স্থাপনের মাধ্যমে শান্তি স্থাপনে অগ্রণী ছিলেন। কিন্তু মক্কার কুরাইশরা গৃহত্যাগী সকল মুসলিমদের সম্পত্তি ছিনিয়ে নেয়। এই অবস্থায় ৬২৪ সালে মুহাম্মাদ ৩০০ সৈন্যের একটি সেনাদলকে মক্কার একটি বাণিজ্যিক কাফেলাকে বাধা দেওয়ার উদ্দেশ্যে পাঠায়। কারণ উক্ত কাফেলা বাণিজ্যের নাম করে অস্ত্র সংগ্রহের চেষ্টা করছিল। কুরাইশরা তাদের কাফেলা রক্ষায় সফল হয়। কিন্তু এই প্রচেষ্টার প্রতিশোধ নেওয়ার জন্য যুদ্ধের ডাক দেয়। আত্মরক্ষামূলক এই যুদ্ধে মুসলিমরা সৈন্য সংখ্যার দিক দিয়ে কুরাইশদের এক তৃতীয়াংশ হয়েও বিজয় অর্জন করে। এই যুদ্ধ বদর যুদ্ধ নামে পরিচিত যা ৬২৪ খ্রিষ্টাব্দের ১৫ মার্চ তারিখে সংঘটিত হয়।[62][63] মুসলিমদের মতে, এই যুদ্ধে আল্লাহ মুসলিমদের সহায়তা করেছিলেন। এই সময় থেকেই ইসলামের সশস্ত্র ইতিহাসের সূচনা ঘটে। এরপর ৬২৫ সালের ২৩ মার্চে উহুদ যুদ্ধ সংঘটিত হয়। এতে প্রথম দিকে কুরাইশরা পরাজিত হলেও শেষে বিজয়ীর বেশে মক্কায় প্রবেশ করতে সমর্থ হয় এবং মুসলিমগণ সূচনাপর্বে বিজয়ী হওয়া সত্ত্বেও চূড়ান্ত মুহূর্তের নীতিগত দুর্বলতার কারণে পরাজিতের বেশে মদীনায় প্রবেশ করে। ৬২৭ সালে আবু সুফিয়ান কুরাইশদের আরেকটি দল নিয়ে মদিনা আক্রমণ করে। কিন্তু এবারও খন্দকের যুদ্ধে মুসলিমদের কাছে পরাজিত হয়। যুদ্ধ বিজয়ে উৎসাহিত হয়ে মুসলিমরা আরবে একটি প্রভাবশালী শক্তিতে পরিণত হয়। ফলে আশেপাশের অনেক গোত্রের উপরই মুসলিমরা প্রভাব বিস্তারে সক্ষম হয়।[64] মদিনার ইহুদিদের সাথে সম্পর্ক কিন্তু এ সময় মদিনার বসবাসকারী ইহুদিরা ইসলামী রাষ্ট্রের জন্য হুমকী হয়ে দেখা দেয়। মূলত ইহুদিরা বিশ্বাস করত না যে, একজন অ-ইহুদি শেষ নবী হতে পারে। এজন্য তারা কখনই ইসলামের আদর্শ মেনে নেয় নি এবং যখন ইসলামী রাষ্ট্রের শক্তি বুঝতে পারে তখন তারা এর বিরুদ্ধে শক্তি প্রয়োগের প্রয়োজনীয়তা উপলব্ধি করে। মুহাম্মাদ প্রতিটি যুদ্ধের পরে একটি করে ইহুদি গোত্রের উপর আক্রমণ করেন। বদর ও উহুদের যুদ্ধের পর বনু কাইনুকা ও বনু নাদির গোত্র সপরিবারে মদিনা থেকে বিতাড়িত হয়; আর খন্দকের পর সকল ইহুদিকে মদিনা থেকে বিতাড়ন করা হয়।[65] মুহাম্মাদের এই ইহুদি বিদ্বেষের দুটি কারণের উল্লেখ পাওয়া যায়, একটি ধর্মীয় এবং অন্যটি রাজনৈতিক[66]। ধর্মীয় দিক দিয়ে চিন্তা করলে আহলে কিতাব হয়েও শেষ নবীকে মেনে না নেয়ার শাস্তি ছিল এটি। আর রাজনৈতিকভাবে চিন্তা করলে, ইহুদিরা মদিনার জন্য একটি হুমকী ও দুর্বল দিক ছিল। এজন্যই তাদেরকে বিতাড়িত করা হয়।[67] হুদাইবিয়ার সন্ধি কুরআনে যদিও মুসলিমদের হজ্জ নিয়ম ও আবশ্যকীয়তা উল্লেখ করা আছে,[68] তথাপি কুরাইশদের শত্রুতার কারণে মুসলিমরা হজ্জ আদায় করতে পারছিল না। মুহাম্মাদ এক দিব্যদর্শনে দেখতে পান তিনি হজ্জের জন্য মাথা কামাচ্ছেন।[69] এ দেখে তিনি হজ্জ করার জন্য মনস্থির করেন এবং ৬ হিজরি সনের শাওয়াল মাসে হজ্জের উদ্দেশ্যে ১৪০০ সাহাবা নিয়ে মক্কার পথে যাত্রা করেন। কিন্তু এবারও কুরাইশরা বাধা দেয়। অগত্যা মুসলিমরা মক্কার উপকণ্ঠে হুদাইবিয়া নামক স্থানে ঘাটি স্থাপন করে। এখানে কুরাইশদের সাথে মুসলিমদের একটি শান্তি চুক্তি স্বাক্ষরিত হয় যা ইতিহাসে হুদাইবিয়ার সন্ধি নামে সুপরিচিত। এই সন্ধি মতে মুসলিমরা সে বছর হজ্জ করা ছাড়াই মদিনায় প্রত্যাবর্তন করে। সন্ধির অধিকাংশ শর্ত মুসলিমদের বিরুদ্ধে গেলেও মুহাম্মাদ এই চুক্তি সম্পাদন করেছিলেন।[70] বিভিন্ন রাষ্ট্রনায়কদের কাছে পত্র প্রেরণ মুসলমানদের বিশ্বাস অনুযায়ী মুহাম্মাদ সারা বিশ্বের রাসুল হিসেবে প্রেরিত হয়েছিলেন এবং পৃথিবীর সব জায়গায় ইসলামের আহ্বান পৌঁছে দেওয়া তাঁর দায়িত্ব ছিল। হুদায়বিয়ার সন্ধির পর কুরাইশ ও অন্যান্য আরব গোত্রগুলো থেকে আশ্বস্ত হয়ে তিনি এ কাজে মনোনিবেশ করেন। সে সময়ে পৃথিবীর প্রধান রাজশক্তিগুলো ছিল ইউরোপের রোম সাম্রাজ্য, এশিয়ার পারস্য সাম্রাজ্য এবং আফ্রিকার হাবশা সাম্রাজ্য। এছাড়াও মিশরের 'আজিজ মুকাউকিস', ইয়ামামার সর্দার এবং সিরিয়ার গাসসানী শাসনকর্তাও বেশ প্রতাপশালী ছিল। তাই ষষ্ঠ হিজরির জিলহজ মাসের শেষদিকে একইদিনে এদেঁর কাছে ইসলামের আহ্বানপত্রসহ ছয়জন দূত প্রেরণ করেন।[6][71][72][73] প্রেরিত দূতগণের তালিকা দাহিয়া কালবি কে রোমসম্রাট কায়সারের (হিরাক্লিয়াস বা হিরাকল নামে অধিক পরিচিত) কাছে। আবদুল্লাহ বিন হুযায়ফা আস-সাহমিকে পারস্যসম্রাট কিসরা বা খসরু পারভেজের (খসরু ২) কাছে। হাতিব বিন আবু বুলতা'আ কে মিশরের (তৎকালীন আলেকজান্দ্রিয়ার) শাসনকর্তা মুকাউকিসের কাছে। আমর বিন উমাইয়া কে হাবশার রাজা নাজ্জাশির কাছে। সলিত বিন উমর বিন আবদে শামস কে ইয়ামামার সর্দারের কাছে। শুজা ইবনে ওয়াহাব আসাদি কে গাসসানী শাসক হারিসের কাছে। আল আলা আল হাদরামিকে বাহরাইনের শাসক মুনজির ইবন সাওয়া আল তামিমি'র কাছে।[71][72][73] শাসকদের মধ্য হতে বাদশাহ নাজ্জাসি ও মুনজির ছাড়া আর কেউ তখন ইসলাম গ্রহণ করেন নি। মক্কা বিজয় দশ বছরমেয়াদি হুদাইবিয়ার সন্ধি মাত্র দু' বছর পরেই ভেঙ্গে যায়।[74][75] খুজাআহ গোত্র ছিল মুসলমানদের মিত্র, অপরদিকে তাদের শত্রু বকর গোত্র ছিল কুরাইশদের মিত্র।[74][75] একরাতে বকর গোত্র খুজাআদের উপর অতর্কিত হামলা চালায়।[74][75] কুরাইশরা এই আক্রমণে অন্যায়ভাবে বকর গোত্রকে অস্ত্র দিয়ে সহযোগিতা করে।[73][74] কোনো কোনো বর্ণনামতে কুরাইশদের কিছু যুবকও এই হামলায় অংশগ্রহণ করে। এই ঘটনার পর মুহাম্মাদ কুরাইশদের কাছে তিনটি শর্তসহ পত্র প্রেরণ করেন এবং কুরাইশদেরকে এই তিনটি শর্তের যে কোনো একটি মেনে নিতে বলেন।[76] শর্ত তিনটি হলো; কুরাইশ খুজাআ গোত্রের নিহতদের রক্তপণ শোধ করবে। অথবা তারা বকর গোত্রের সাথে তাদের মৈত্রীচুক্তি বাতিল ঘোষণা করবে। অথবা এ ঘোষণা দিবে যে, হুদায়বিয়ার সন্ধি বাতিল করা হয়েছে এবং কুরাইশরা যুদ্ধের জন্য প্রস্তুত। কুরাইশরা জানালো যে, তারা শুধু তৃতীয় শর্তটি গ্রহণ করবে।[76] কিন্তু খুব দ্রুত কুরাইশ তাদের ভুল বুঝতে পারলো এবং আবু সুফিয়ানকে সন্ধি নবায়নের জন্য দূত হিসেবে মদিনায় প্রেরণ করলো।[73] কিন্তু মুহাম্মাদ কুরাইশদের প্রস্তাব প্রত্যাখ্যান করলেন এবং মক্কা আক্রমণের প্রস্তুতি শুরু করলেন।[77] ৬৩০ খ্রিষ্টাব্দে মুহাম্মাদ দশ হাজার সাহাবীর বিশাল বাহিনী নিয়ে মক্কাভিমুখে রওয়ানা হলেন।সেদিন ছিল অষ্টম হিজরির রমজান মাসের দশ তারিখ। বিক্ষিপ্ত কিছু সংঘর্ষ ছাড়া মোটামুটি বিনাপ্রতিরোধে মক্কা বিজিত হলো[78][79] এবং মুহাম্মাদ বিজয়ীবেশে সেখানে প্রবেশ করলেন। তিনি মক্কাবাসীর জন্য সাধারণ ক্ষমার ঘোষণা দিলেন। তবে দশজন নর এবং নারী এই ক্ষমার বাইরে ছিল। তারা বিভিন্নভাবে ইসলাম ও মুহাম্মাদ এর কুৎসা রটাত।[80] তবে এদের মধ্য হতেও পরবর্তীতে কয়েকজনকে ক্ষমা করা হয়।[79][81] মক্কায় প্রবেশ করেই মুহাম্মাদ সর্বপ্রথম কাবাঘরে আগমন করেন এবং সেখানকার সকল মূর্তি ধ্বংস করেন।[79][82][83][84] মুসলমানদের শান-শওকত দেখে এবং মুহাম্মাদ এর ক্ষমাগুণে মুগ্ধ হয়ে অধিকাংশ মক্কাবাসীই ইসলাম গ্রহণ করে। আল কুরআনে এই বিজয়ের ঘটনা বিশেষভাবে আলোচিত হয়েছে।[49][85] মক্কা বিজয়ের পর মক্কা বিজয়ের পর মুহাম্মাদ হাওয়াজিন সম্প্রদায়ের আক্রমণের সমূহ সম্ভাবনা দেখতে পান। তাদের মুহাম্মাদ-এর সেনাবাহিনী অপেক্ষা দ্বিগুণ সেনা সদস্য ছিল। বনু হাওয়াজিনরা মক্কার পুরনো শত্রু ছিল। বনু সাকিফরা (তায়েফ নগরীর বাসিন্দারা) মক্কা-বিরোধী নীতি গ্রহণ করে এবং বনু হাওয়াজিনদের সাথে যোগ দেয়।[86] মুহাম্মাদ হাওয়াজিন ও সাকিফদের হুনাইনের যুদ্ধে পরাজিত করেন।[6] মৃত্যু বিদায় হজ্জ থেকে ফেরার পর হিজরি ১১ সালের সফর মাসে মুহাম্মাদ জ্বরে আক্রান্ত হন। জ্বরের তাপমাত্রা প্রচণ্ড হওয়ার কারণে পাগড়ির উপর থেকেও উষ্ণতা অনুভূত হচ্ছিল। অসুস্থ অবস্থাতেও তিনি এগারো দিন নামাজের ইমামতি করেন। অসুস্থতা তীব্র হওয়ার পর তিনি সকল স্ত্রীর অনুমতি নিয়ে আয়িশার গৃহে অবস্থান করতে থাকেন। বলা হয়, এই অসুস্থতা ছিল খাইবারের এক ইহুদি নারীর তৈরি বিষ মেশানো খাবার গ্রহণের কারণে। স্ত্রী আয়িশার কোলে মাথা রেখে, তিনি আয়িশাকে তার সর্বশেষ পার্থিব সম্পত্তি (সাত কিংবা আট দিনার) দান করে দিতে বলেন (কথিত আছে তা তিনি বলেন মৃত্যুর এক দিন পূর্বে), এরপর তিনি তার জীবনের সর্বশেষ উক্তিটি উচ্চারণ করেন: হে আল্লাহ, তুমি আর-রফিক আল-আ'লা (শ্রেষ্ঠ বন্ধু, সর্বোচ্চ আবাস বা সর্বোন্নত, স্বর্গের সর্বোচ্চ সঙ্গ)[87][88][89]—মুহাম্মাদ অবশেষে ৮ই জুন ৬৩২ খ্রিষ্টাব্দে রবিবারে বা ১১ হিজরি সালের রবিউল আউয়াল মাসের ১২ তারিখ সন্ধ্যায় তিনি মদিনায় আয়িশার গৃহে মৃত্যুবরণ করেন।[90] এ সময় তার বয়স হয়েছিল ৬৩ বছর। আলী তাকে গোসল দেন এবং কাফন পরান। আয়েশার ঘরের যে স্থানে তিনি মৃত্যুবরণ করেন, জানাজার পর সেখানেই তাকে দাফন করা হয়।[6][91][92][93] পরবর্তীতে উমাইয়া খলিফা প্রথম ওয়ালিদের সময়ে, মসজিদে নববীকে সম্প্রসারণ করে মুহাম্মাদের কবরকে এর সম্প্রসারিত এলাকার ভেতরে অন্তর্ভুক্ত করা হয়।[94] বর্তমানেও মসজিদে নববীর অভ্যন্তরে তার কবর রয়েছে। মুহাম্মাদের কবরের পাশেই আরও দুটি কবর রয়েছে, সেগুলো হল যথাক্রমে ইসলামের প্রথম দুই খলিফা ও প্রখ্যাত সাহাবা আবু বকর ও উমরের, এর পাশে আরেকটি কবরের স্থান খালি রাখা হয়েছে, মুসলিমদের বিশ্বাস মতে সেখানে পৃথিবীতে পুনরায় প্রত্যাবর্তীত নবী ঈসাকে প্রকৃত মৃত্যুর পর সমাহিত করা হবে।[92][95][96] মুহাম্মাদের মৃত্যুর পর ৬৩২ খ্রিষ্টাব্দে মুহাম্মদ-এর ইন্তিকালের পর তার পরিবারের সদস্যরা যখন তার দাফনের কাজে ব্যস্ত ছিলেন তখন মদিনার আনসারদের মধ্যে তার উত্তরসূরি নিয়ে মতপার্থক্য দেখা দেয়। উমর ও আবু উবাইদা ইবনুল জাররাহ দুজনেই আবু বকরের প্রতি তাঁদের আনুগত্য প্রকাশ করেন। মদিনার আনসার ও মুহাজিররা অচিরেই তাদের অনুসরণ করে। আবু বকর এভাবে ঐকমত্যের ভিত্তিতে প্রথম খলিফা (খলিফা রাসুলুল্লাহ বা আল্লাহর রাসুলের উত্তরাধিকারী) হিসেবে অভিষিক্ত হন এবং ইসলামের প্রচারের জন্য কাজ শুরু করেন।[97] এর মাধ্যমে খিলাফত নামক নতুন রাজনৈতিক প্রতিষ্ঠান গড়ে ওঠে। প্রথমে তাকে বিদ্রোহী আরব গোত্রগুলোকে দমন করতে হয় যারা ইসলাম ত্যাগ করে পূর্ব ব্যবস্থায় ফিরে গিয়েছিল।[98][99][100][101] আবু বকরের ক্ষমতালাভের পর খুব দ্রুত সমস্যা মাথাচাড়া দেয় এবং তা রাষ্ট্রের জন্য হুমকি হয়ে ওঠে। মুহাম্মাদ-এর জীবদ্দশাতেই কিছু ধর্মদ্রোহিতার ঘটনা ঘটে এবং এ সংক্রান্ত সর্বপ্রথম সংঘর্ষ তার জীবদ্দশাতেই হয়। ধর্মত্যাগের ঘটনা বেড়ে যাওয়ার সাথে সাথে তা আরবের প্রত্যেকটি গোত্রকে প্রভাবিত করে। কিছু কিছু ক্ষেত্রে পুরো গোত্র ধর্মত্যাগ করে। কিছু ক্ষেত্রে ইসলামকে অস্বীকার না করলেও যাকাত দিতে অস্বীকারের ঘটনা ঘটে। অনেক গোত্রীয় নেতা নিজেকে নবী দাবি করা শুরু করে। ধর্মত্যাগ ইসলামি আইনে সর্বোচ্চ ধরনের অপরাধ হিসেবে বিবেচিত হয়। আবু বকর বিদ্রোহীদের বিরুদ্ধে যুদ্ধ ঘোষণা করেন। এর মাধ্যমে রিদ্দার যুদ্ধ শুরু হয়। মধ্য আরবের ধর্মত্যাগীদের নেতৃত্ব ছিল স্বঘোষিত নবী মুসাইলিমা। অন্যরা দক্ষিণ ও পূর্বের অন্যান্য অঞ্চল যেমন বাহরাইন, মাহরা ও ইয়েমেনে নেতৃত্বে দিচ্ছিল। আবু বকর বিদ্রোহ দমনের জন্য পরিকল্পনা প্রণয়ন করেন। তিনি মুসলিম সেনাবাহিনীকে কয়েকটি ভাগে ভাগ করেন। সবচেয়ে শক্তিশালী ও প্রাথমিক বাহিনীর নেতৃত্বে ছিলেন খালিদ বিন ওয়ালিদ। বিদ্রোহীদের শক্তিশালী বাহিনীগুলোর সাথে লড়াইয়ের জন্য খালিদের সেনাদের ব্যবহার করা হয়। অন্যান্য সেনাদলগুলো তুলনামূলক কম গুরুত্বপূর্ণ বিদ্রোহীদের মোকাবেলায় ব্যবহার করা হত। আবু বকরের পরিকল্পনা ছিল প্রথমে পশ্চিম ও মধ্য আরব (যা মদিনার নিকটবর্তী ছিল) নিষ্কণ্টক করা, এরপর মালিক ইবনে নুয়ায়রাহকে মোকাবেলা করা ও শেষে সবচেয়ে বিপদজনক শত্রু মুসায়লামাকে শায়েস্তা করা। বেশ কিছু ধারাবাহিক সাফল্যের পর খালিদ বিন ওয়ালিদ শেষপর্যন্ত ইয়ামামার যুদ্ধে মুসায়লামাকে পরাজিত করেন।[102] হিজরি ১১ সালে এ যুদ্ধ শুরু ও সমাপ্ত হয়। ১২ হিজরিতে আরব মদিনায় অবস্থান করা খলিফার নেতৃত্ব একীভূত হয়। বিদ্রোহী নবীদের যুদ্ধে পরাজয়ের মাধ্যমে আবু বকর আরবকে ইসলামের অধীনে সুসংহত করেন এবং ইসলামী রাষ্ট্রকে পতনের হাত থেকে রক্ষা করেন। সংস্কারক হিসেবে মুহাম্মাদ উইলিয়াম মন্টগোমারি ওয়াটের মতে মুহাম্মাদের জন্য ধর্ম ব্যক্তিগত বা একক বিষয় ছিল না, "এটি তার ব্যক্তিত্ব পূর্ণ বহিঃপ্রকাশ, যার মাঝে তিনি নিজেকে খুঁজে পেয়েছিলেন। তিনি ধর্মীয় ও বুদ্ধিগত বিষয়ের পাশাপাশি সমসাময়িক মক্কার অর্থনৈতিক, সামাজিক ও রাজনৈতিক চাপের দিকেও খেয়াল রেখেছিলেন।"[13] বার্নার্ড লুইস বলেন ইসলামে দুটি গুরুত্বপূর্ণ রাজনৈতিক প্রথা রয়েছে - মদিনায় রাষ্ট্রনায়ক হিসেবে মুহাম্মাদ এবং মক্কায় বিদ্রোহী হিসেবে মুহাম্মাদ। নতুন সমাজব্যবস্থায় প্রবর্তিত হওয়া সময় তিনি ইসলামকে বড় ধরনের পরিবর্তন বলে মনে করতেন, যা অনেকটা বিপ্লবের মত।[14] ইসলামী বর্ণনামতে মুহাম্মাদের অলৌকিকত্ব মুসলমানদের মতে মুহাম্মাদের অসংখ্য অলৌকিক ক্ষমতার মধ্যে প্রকাশ্য অলৌকিকত্ব সংখ্যা দশ হাজারেরও অধিক।[103] প্রখ্যাত পণ্ডিত জালালুদ্দিন সুয়ুতির “খাসায়েসুল কুবরা” নামক গ্রন্থে মুহাম্মাদের মুজিযা সম্পর্কিত ঘটনাগুলো আলাদাভাবে লিপিবদ্ধ করেছেন। আল কোরআনের সুরা ক্বামারে মুহাম্মাদের প্রার্থনায় চন্দ্র দ্বিখণ্ডিত হওয়ার কথা বলা আছে। বদর যুদ্ধের আগের দিন বদর নামক স্থানে পৌঁছে মুহাম্মাদ বললেন ‘এটা অমুকের শাহাদাতের স্থান, এটা অমুকের হত্যার স্থান... সাহাবীরা বলেন ‘রাসুলুল্লাহ! সাল্লালাহু আলাইহি ওয়া সাল্লাম যার জন্য যে স্থান দেখিয়েছেন, তার সামান্য এদিক সেদিক হয় নি।’ (মুসলিম) ইসলামের একটি বর্ননায় উল্লেখ আছে মুহাম্মাদের স্পর্শে এক সাহাবীর ভাঙা পা ভালো হয়ে যায়। সাহাবী আবদুল্লাহ ইবনে আতিক'এর পা ভেঙে গেলে তিনি তা মুহাম্মাদকে জানালে মুহাম্মাদ তার পায়ের উপর হাত বুলালেন। সাহাবী বলেন, ‘এতে আমার পা এমনভাবে সুস্থ হয়ে গেল যেন তাতে আমি কখনো আঘাতই পাই নি।’ (বুখারী) ইসলামের আরেকটি বর্ণনায় পাওয়া যায় মুহাম্মাদ আল্লাহ প্রদত্ত ক্ষমতা বলে স্বল্প খাদ্যে হাজার মানুষকে পরিতৃপ্তি সহকারে ভোজন করেছিলেন। (বুখারী, মুসলিম) অমুসলিমদের দৃষ্টিভঙ্গি ফরাসি সম্রাট নেপোলিয়ন বোনাপার্ট মুহাম্মাদকে একজন আদর্শ আইন নির্মাতা এবং মহামানব আখ্যা দিয়ে মুহাম্মাদ এবং ইসলামের ভূয়সী প্রশংসা করেন।[104][105][106] ইতিহাসবিদ টমাস কার্লাইল[107][108] এবং উইলিয়াম মন্টমেগেরি ওয়াট[109][110][111][112][113] তাদের নিজ নিজ বইয়ে মুহাম্মাদকে ইতিহাসের একজন অন্যতম প্রভাবশালী ইতিবাচক সংস্কারক হিসেবে উল্লেখ করেন। এছাড়া মাইকেল এইচ. হার্ট তার বিশ্বের শ্রেষ্ঠ একশ মনীষী নামক জীবনীগ্রন্থে মুহাম্মাদ কে প্রথম স্থানে রেখেছেন। আরও দেখুন তথ্যসূত্র গ্রন্থপঞ্জী বহিঃসংযোগ সাধারণ মুসলিম রচিত - বিস্তারিত আধুনিক জীবনী (সহজবোধ্য সংস্করণ) আহ্মদীয়া রচিত উর্দু জীবনী. অমুসলিম রচিত বিষয়শ্রেণী:৫৭০-এ জন্ম বিষয়শ্রেণী:৬৩২-এ মৃত্যু বিষয়শ্রেণী:৭ম শতাব্দীর আরব ব্যক্তিত্ব বিষয়শ্রেণী:আরব মুসলিম বিষয়শ্রেণী:আরব রাজনীতিবিদ বিষয়শ্রেণী:ইসলাম বিষয়শ্রেণী:ইসলামী ব্যক্তিত্ব বিষয়শ্রেণী:কুরাইশ বিষয়শ্রেণী:ধর্ম প্রবর্তক বিষয়শ্রেণী:মক্কার ব্যক্তি বিষয়শ্রেণী:মদীনা
https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A6
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 122, 409, 558, 747, 901, 922, 1216, 1547, 1864, 2028, 4323 ], "plaintext_end_byte": [ 121, 408, 525, 746, 900, 921, 1199, 1528, 1819, 2027, 4313, 4369 ] }
Je,gavana wa Meru mwaka 2019 ni nani?
Kaunti za Kenya
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Kaunti za Kenya (en: Counties of Kenya) ni maeneo ya kiutawala ya Kenya tangu kuadhimishwa kwa katiba ya mwaka 2010[1]. Katiba hiyo inaeleza kuwepo kwa kaunti 47 nchini katika mafungu 191 na 192, pamoja na ‘County Governments Act of 2012”. Kaunti hizi zilichukua nafasi za Mikoa ya Kenya. Mipaka ya kaunti iliwekwa kulingana na mipaka ya wilaya za kenya zilizokuwa zimeanzishwa kisheria mwaka wa 1992. Mipaka ya kaunti hizo ni pia msingi wa maeneo ya uchaguzi wa mwakilishi mwanamke wa kaunti, seneta na gavana. [2][3] Serikali Utendaji katika Kaunti Utendaji wa kaunti una wajibu wa kutekeleza madaraka ya serikali ya kaunti. Gavana ndiye mtendaji mkuu na husaidiwa na naibu wa gavana. Kila kaunti ina kamati ya utendaji iliyoundwa na[4]: Gavana Naibu wa gavana Kamati ya watu wasiozidi thuluthi ya wabunge wa kaunti au watu kumi, ambapo bunge la kaunti lina watu zaidi ya 30 Katibu wa kaunti Kazi ya utendaji ni: Kutekeleza sheria za bunge la kaunti Kutekeleza sheria za kitaifa ndani ya mipaka ya kaunti Kuendesha na kuratibu shughuli za utawala wa kaunti na idara zake Kutayarisha miswada ya sheria na kuzipeleka katika bunge la kaunti Kuwajibika kwa bunge la kaunti na wananchi wa kaunti Bunge la Kaunti Kila kaunti ina bunge. Wajumbe huchaguliwa kutoka wadi za kaunti katika uchaguzi mkuu. Pia, kuna wajumbe wa kuteuliwa ambao huwakilisha vikundi vilivyotengwa, vijana na kwa ajili ya kusawazisha uwakilishi wa jinsia. Wajumbe hutumikia kwa muhula wa miaka mitano. Bunge huongozwa na spika ambaye hafai kuwa mjumbe. Majukumu yake ni: kuchuja na kuthibitisha waliopendekezwa kuteuliwa katika ofisi za umma katika kaunti Kutengeneza sheria za kaunti kuthibitisha bajeti na matumizi ya serikali ya kaunti kuthibitisha mikopo ya kaunti kuthibitisha mipango ya maendeleo ya kaunti kuwajibisha utendaji wa kaunti Orodha ya Kaunti za Kenya Kazi ya Serikali Serikali za kaunti zina wajibu wa kutunga sheria katika mabunge ya kaunti na utendaji katika kaunti. Kazi ya kaunti kulingana na kiambatisho cha nne cha katiba ni: Ukulima, ikiwa ni pamoja na: mimea na ufugaji wa wanyama maeneo ya uuzaji wa mifugo vichinjio vya kaunti udhibiti wa magonjwa ya wanyama na mimea uvuvi Huduma za afya vifaa vya afya vya kaunti na maduka ya dawa huduma za ambulensi ukuzaji wa huduma msingi za afya utoaji leseni na udhibiti wa shughuli zinazohusu uuzaji wa vyakula kwa umma huduma za afya ya mifugo makaburi, mochari na vifaa vya uchomaji maiti kuondoa taka na maeneo ya kutupia taka Udhibiti wa uchafuzi wa hewa, kelele, kero zinginezo kwa umma na matangazo ya nje Shughuli za kitamaduni, burudani za umma na maeneo ya umma, ikiwa ni pamoja na: kamari, kasino na aina nyingineyo ya kamari mbio utoaji leseni za pombe sinema maonyesho ya video na ukodishaji wake maktaba makumbusho shughuli za michezo na utamaduni na maeneo yake bustani, fuko na maeneo ya starehe Usafiri katika kaunti, ikiwa ni pamoja na: barabara za kaunti mataa ya barabarani trafiki na maegesho usafiri wa umma barabarani feri na bandari, isipokuwa udhibiti wa mambo yanayohusiana na usafiri wa meli wa kitaifa na kimataifa . Udhibiti wa wanyama na ustawi wao, ikiwa ni pamoja na: kutoa leseni za mbwa maeneo ya malazi, utunzaji na uzikaji wa wanyama Uendelezaji wa biashara na udhibiti wake, ikiwa ni pamoja na: masoko kutoa leseni za biashara (isipokuwa udhibiti wa wataalamu) shughuli za biashara zilizo haki utalii wa ndani kwa ndani vyama vya ushirika Upangaji wa kaunti na uendelezaji, ikiwa ni pamoja na: takwimu usoroveya wa ardhi na uchoraji ramani mipaka na nyua makazi maelekezo ya usambazaji wa umeme na gesi na udhibiti wa nishati Elimu ya chekechea, vyuo vya ufundi vijijini, vituo vya ufundi na maeneo ya malezi ya watoto Utekelezaji wa sera maalum za serikali ya kitaifa kuhusu raslimali za kiasili na uhifadhi wa mazingira, ikiwa ni pamoja na: uhifadhi wa udongo na maji misitu Huduma za kaunti kwa umma, ikiwa ni pamoja na: mifumo ya kudhibiti maji kutokana na kibunga huduma za maji na usafi Huduma za zimamoto na udhibiti wa majanga Udhibiti wa dawa za kulevya na ponografia Kuhakikisha na kuratibu ushiriki wa jamii na kata katika utawala katika ngazi za mashinani na kusaidia jamii na kata zipate uwezo wa kitawala kwa sababu ya utekelezaji wenye ufanisi wa nguvu na kazi na ushiriki katika utawala katika ngazi za mashinani. Marejeo Jamii:Kenya Jamii:Orodha Jamii:Kaunti za Kenya
https://sw.wikipedia.org/wiki/Kaunti%20za%20Kenya
{ "plaintext_start_byte": [ 6, 2121, 2177, 2446, 2720, 3228, 3800, 4103, 4493, 4825, 5047, 5376, 5635, 5988, 6206, 6441 ], "plaintext_end_byte": [ 2120, 2176, 2435, 2719, 3226, 3799, 4102, 4492, 4824, 5046, 5375, 5634, 5987, 6205, 6370, 6503 ] }
Je,chama cha kisiasa yenye wafuasi wengi zaidi nchini Tanzania ni ipi?
Uislamu nchini Tanzania
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Islam by country Africa Algeria Angola Benin Botswana Burkina Faso Burundi Cameroon Cape Verde Central African Republic Chad Comoros Democratic Republic of the Congo Republic of the Congo Djibouti Egypt Equatorial Guinea Eritrea Eswatini Ethiopia Gabon Gambia Ghana Guinea Guinea-Bissau Ivory Coast Kenya Lesotho Liberia Libya Madagascar Malawi Mali Mauritania Mauritius Morocco Mozambique Namibia Niger Nigeria Rwanda São Tomé and Príncipe Senegal Seychelles Sierra Leone Somalia Somaliland South Africa South Sudan Sudan Tanzania Togo Tunisia Uganda Western Sahara Zambia Zimbabwe Asia Afghanistan Bahrain Bangladesh Bhutan Brunei Cambodia China East Timor Hong Kong India Indonesia Iran Iraq Israel Japan Jordan Kazakhstan Korea Kyrgyzstan Kuwait Laos Lebanon Macau Malaysia Maldives Mongolia Myanmar Nepal North Korea Oman Pakistan Palestine Philippines Qatar Saudi Arabia Singapore South Korea Sri Lanka Syria Taiwan Tajikistan Thailand Tibet Turkey Turkmenistan United Arab Emirates Uzbekistan Vietnam Yemen Americas Antigua and Barbuda Argentina Bahamas Barbados Belize Bolivia Brazil Canada Chile Colombia Costa Rica Cuba Dominica Dominican Republic Ecuador El Salvador French Guiana Grenada Guatemala Guyana Haiti Honduras Jamaica Mexico Nicaragua Panama Paraguay Peru Saint Kitts and Nevis Saint Lucia Saint Vincent and the Grenadines Suriname Trinidad and Tobago United States Uruguay Venezuela Europe Albania Andorra Armenia Austria Azerbaijan Belarus Belgium Bosnia and Herzegovina Bulgaria Croatia Cyprus Czechia Denmark Estonia Finland France Georgia Germany Greece Hungary Iceland Ireland Italy Kosovo Latvia Liechtenstein Lithuania Luxembourg Malta Moldova Monaco Montenegro Netherlands North Macedonia Norway Poland Portugal Romania Russia San Marino Serbia Slovakia Slovenia Spain Sweden Switzerland Ukraine United Kingdom England Northern Ireland Scotland Wales Soviet Union Oceania Australia Cocos Islands Fiji Guam Kiribati Marshall Islands Micronesia Nauru New Caledonia New Zealand Northern Mariana Islands Palau Papua New Guinea Samoa Solomon Islands Tonga Tuvalu Vanuatu Islamportalvt Uislamu ni mojawapo kati ya dini kubwa nchini Tanzania. Idadi ya wafuasi katika Tanzania haijulikani kikamilifu na makadirio yako kati ya theluthi moja na nusu ya Watanzania wote kwa sehemu ya Tanganyika na 97 - 99% ya jumla ya wakazi wa Zanzibar.[1] Takwimu zote zinazohusu dini katika Tanzania zina mashaka. [2] Historia Ushahidi hasa wa uwepo wa awali wa Uislamu katika Afrika Mashariki ni uanzishwaji wa misikiti katika kisiwa cha Shanga na Pate kwenye machimbo ya dhahabu, fedha na shaba ambapo sarafu zake ziliokotwa zenye tarehe za kuanzia 830 wakati wa machimbo hayo kwenye miaka ya 1980. Historia ya Uislamu nchini Tanzania imeanza kunako miaka ya 960-1000 AD, wakati Ali ibn al-Hassan Shirazi alikuwa mmoja kati ya watoto saba wa kiume wa Shah wa Shiraz, Uajemi, mama yake akiwa ni mtumwa wa Kihabeshi. Kufuatia kifo cha baba yake, Ali alitimuliwa na kunyimwa urithi na ndugu zake. Kachukua jahazi lake kupitia Hormuz, Ali ibn al-Hassan Shirazi, na kikundi kidogo cha wafuasi wakafanikiwa kufanya mapumziko yao ya kwanza mjini Mogadishu, bohari la kibiashara katika pwani ya Afrika Mashariki. Wakaendesha jahazi lao kuelekea pwani ya Afrika, Ali ibn al-Hassan Shirazi kasema anataka kununua kisiwa cha Kilwa kutoka kwa mfalme wa Kibantu aliyeitwa 'Almuli' na kuunganisha sehemu ndogo ya daraja la nchi kavu ambalo linaonekana wakati wa maji madogo. Mfalme yule alikubali kuiuza Kilwa kwa bwana Ali ibn al-Hassan Shirazi kwa nguo zenye rangirangi na hariri kwa lengo la kupendezesha kisiwa hicho. Mara baada ya kuinunua Kilwa, Washirazi wale wakaanza kuchimba daraja mpaka wa nchi kavu, na Kilwa ikawa sasa kisiwa na baadaye yakawa makao makuu ya Usultani wa Kilwa. Wakati wa umaarufu wake wa nguvu kunako miaka ya 1300-1400, Usultani wa Kilwa ukamiliki au ukadai umiliki wa miji ya bara kama vile Malindi, Sofala na nchi za visiwa kama vile Mombassa, Pemba, Unguja, Mafia, Comoros na Inhambane - kwa lengo la kutawala ambapo sasa hivi hutajwa kama Pwani ya Waswahili. Jengo ambalo la zamani na bado lipo zima Afrika Mashariki ni Msikiti wa Kizimkazi huko mjini kusini mwa Unguja tangu mwaka 1107. Inaonekana ya kwamba Uislamu ulikuwa unaenea haraka zaidi katika maeneo ya Bahari ya Hindi kunako karne ya 14. Wakati Ibn Battuta katembelea Afrika Mashariki mnamo 1332, ameripoti kujisikia kama yupo nyumbani kwa sababu ya Uislamu ulioenea katika maeneo hayo. Kawaida ya idadi kubwa ya wakazi wa pwani ilikuwa Waislamu, na Kiarabu ilikuwa lugha ya kufundishia na vilevile ya kibiashara. Bahari yote ya Hindi ilipata kuonekana kama vile bahari ya Kiislamu. Waislamu walishika hatamu katika biashara na uanzishwaji wa makazi katika pwani ya Kusinimashariki mwa Asia, India na Afrika Mashariki. Uislamu ulienea hasa kwa njia ya shughuli za kibiashara katika pwani ya Afrika Mashariki, si kwa ushindi na uenezi wa mabavu kama jinsi ilivyokuwa huko Kaskazini mwa Afrika, na ikabaki kama pwani ya ajabu kwa muda mrefu. Wakati wa uvamizi wa mabavu wa Wareno katika maeneo ya pwani yaliyotokea mnamo karne ya 16, Uislamu ulikuwa tayari umeshajikita vya kutosha, karibia kila familia ilikuwa imeungamana na Uarabu, Uajemi, Uhindi na hata kuungana kisiasa na Kusinimashariki mwa Asia na baadhi ya sehemu za kaskazini na mashariki mwa Bahari ya Hindi. Mwishoni mwa karne ya 17 na mwanzoni mwa karne ya 18, Waislamu wa pwani waliweza kuwatimua Wareno kwa msaada wa Oman. Waomani wakaongeza athira ya kisiasa hadi hapo mwishoni mwa karne ya 19 ambapo Wazungu walipoanza kuwasili katika pwani ya Afrika Mashariki. Wakati Oman inatawala pwani hiyo kisiasa, uenezi wa Uislamu uliongezeka pia ndani ya Afrika Mashariki. Mawasiliano ya kibiashara na watu wa ndani, hasa Wanyamwezi, na kuanza kupewa umuhimu kwa sehemu kama za Tabora katika maeneo yenye Wanyamwezi na Ujiji katika Ziwa Tanganyika ikawa kitovu kikuu cha uongezaji wa biashara ya utumwa na pembe za ndovu. Machifu wengi, hata sehemu za Uganda, wamesilimu na kuwa Waislamu na kuanza kushirikiana na Waislamu wa pwani. Biashara ya utumwa haijasaidia kueneza Uislamu tu, bali pia lugha ya Kiswahili na utamaduni wa Waswahili. Kabla ya kuanzishwa kwa Afrika Mashariki ya Kijerumani kunako miaka ya 1880 athira za Waswahili zilikuwa na kikomo, hasa waliishi katika maeneo yao tu waliyoyazoea. Tazama pia Tanzania Uislamu mjini Zanzibar Marejeo Viungo vya Nje Jamii:Uislamu nchini Tanzania Tanzania Tanzania Jamii:Tanzania
https://sw.wikipedia.org/wiki/Uislamu%20nchini%20Tanzania
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 376, 1383, 2910 ], "plaintext_end_byte": [ 352, 1370, 2865, 3008 ] }
Mwana biokemia wa kwanza anaitwa nani?
Lucy Liu
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Lucy Alexis Liu (amezaliwa tar. 2 Desemba 1968) ni mshindi wa Tuzo ya Emmy akiwa kama mwigizaji bora filamu wa Kimarekani. Lucy alianza kujipataia umaarufu ni baada ya kucheza katika mfululizo wa kipindi cha televisheni cha Ally McBeal (1998–2002) na pia kuonekana katika baadhi ya filamu maarufu kama vile Chicago, Kill Bill na Charlie's Angels. Wasifu Maisha ya awali Alizaliwa na kukua akiwa na kaka yake, Alex Liu, mjini Jackson Heights, Queens, New York na wahamiaji wa Kichina.[1] Liu alisema kwamba yeye alilelewa na kukulia katika maisha ya maliwazo ya majirani.[1] Familia yake inazungumza Kimandarin . Lucy Liu hakujifunza Kiingereza hadi alipofikisha umri wa miaka mitano.[2][3] Baba yake, Tom, alikuwa mhandisi wa kujitegemea na mama yake, Cecilia, ni Mwana biokemia[4] mjini Taiwan, lakini walizotoa sadaka kazi hizo na badala yake wakalekea nchini Marekani. Baada ya wazazi wa wake kutarikana, Liu ikamlazimu kutafuta muda wa kuweza kujipatia elimu. Alisoma katika shule ya Joseph Pulitzer Middle School (I.S.145) na kuja kumaliza katika shule ya mjini New York Stuyvesant High School kunako mwaka wa 1986.[5] Baada ya hapo akaelekea zake kujiunga na masomo ya chuo kikuu cha New York kwa mwaka mmoja, kabla ya kuhamishwa katika chuo kikuu cha Michigan ambapo alimaliza elimu yake na kupata digrii ya sayansi na lugha za Kiasia na tamaduni zake. Televisheni Beverly Hills, 90210 - Msimu 2, Sehemu ya 6 - "Pass, Not Pass" (1991) L.A. Law - Msimu 8, Sehemu ya 4 - "Foreign Co-respondent" (1993) Hotel Malibu - Msimu 1, Sehemu ya 2 - "Do Not Disturb" (1994) Coach - Msimu 7, Sehemu ya 2 - "It Should Happen to You" (1994) Coach - Msimu 7, Sehemu ya 11 - "Out of Control" (1994) Home Improvement - Msimu 4, Sehemu ya 16 - "Bachelor of the Year" (1995) Hercules: The Legendary Journeys - Msimu 1, Sehemu ya 8 - "The March to Freedom" (1995) ER - Msimu 2, Sehemu ya 3 - "Do One, Teach One, Kill One" (1995) ER - Msimu 2, Sehemu ya 4 - "What Life?" (1995) ER - Msimu 2, Sehemu ya 5 - "And Baby Makes Two" (1995) Nash Bridges - Msimu 1, Sehemu ya 1 - "Genesis" (1996) The X-Files - Msimu 3, Sehemu ya 19 - "Hell Money" (1996) High Incident - Msimu 1, Sehemu ya 6 - "Father Knows Best" (1996) High Incident - Msimu 1, Sehemu ya 7 - "Follow the Leader" (1996) NYPD Blue - Msimu 4, Sehemu ya 17 - "A Wrenching Experience" (1997) Ally McBeal - Msimu 2-5 (regular) (1998–2002) Sex and the City - Msimu 4, Sehemu ya 11 - "Coulda, Woulda, Shoulda" (2001) Joey - Msimu 1, Several Sehemu yas (2004-2005) Ugly Betty - Msimu 1, Sehemu ya 16 - "Derailed" (2007) Ugly Betty - Msimu 1, Sehemu ya 17 - "Icing on the Cake" (2007) Traffic: An MTV EXIT Special - Host of an MTV documentary to raise awareness about human trafficking in Asia (2007) "Cashmere Mafia" "The Simpsons" Futurama Msimu 3, Sehemu ya 15, Starring as herself (and robot copies of herself)[6] Filamu Marejeo Viungo vya nje on IMDb Jamii:Waliozaliwa 1968 Jamii:Waigizaji filamu wa Marekani Jamii:Watu walio hai Jamii:New York City
https://sw.wikipedia.org/wiki/Lucy%20Liu
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 578, 1001, 1406, 1604, 2217, 2422, 2761, 3463, 3699, 4023, 4125, 4335, 4799, 5251, 6436, 7767, 8164, 8768, 10012, 10621, 10844, 11194, 11638, 12160, 12489, 12935, 13086, 13491, 13902, 14239, 14682, 14854, 16025, 16560, 16945, 17061, 17190 ], "plaintext_end_byte": [ 577, 980, 1405, 1603, 2216, 2393, 2760, 3462, 3698, 4022, 4124, 4334, 4798, 5250, 6396, 7766, 8163, 8727, 10011, 10620, 10843, 11162, 11637, 12159, 12488, 12934, 13085, 13435, 13901, 14238, 14681, 14813, 16024, 16534, 16932, 17032, 17188, 17268 ] }
Onko isorokko olemassa vuonna 2019?
Rokotus
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Rokotus on terveydenhoidollinen toimenpide, jossa potilas altistetaan rokotteella taudinaiheuttamiskyvyltään tehottomiksi tehdylle virukselle tai bakteerille tai niiden rakenneosille.[1] Tämä saa elimistön puolustusjärjestelmän tuottamaan vereen valkosoluja, jotka muistavat kyseisen taudinaiheuttajan.[1] Näin potilas saa immuniteetin taudinaiheuttajaa vastaan sairastamatta varsinaista tautia.[1] Rokote annetaan yleensä joko pistoksena (tavallisimmin lihakseen, ihon sisään tai ihon alle), suun kautta tai nenäsuihkeena. Rokotukset ovat Suomessa vapaaehtoisia. Rokottaminen on ollut tehokas keino varsinkin tartuntatauteja vastaan.[2] Kattavien rokotusohjelmien avulla isorokko arvioidaan maailmanlaajuisesti hävitetyksi ja esimerkiksi polio, tuhkarokko ja jäykkäkouristus tautitapauksia saadun vähennetyksi huomattavasti. Maailman terveysjärjestön (WHO:n) mukaan 25 tautiin on olemassa rokote, joka estää tai auttaa hillitsemään taudin leviämistä.[3] Rokotusten historia Rokotuksen keksijänä pidetään englantilaista Edward Jenneriä. Jenner huomasi, että karjanhoitajat sairastuivat harvoin isorokkoon, ja arveli, että karjanhoitajien saama lehmärokkotartunta suojeli heitä sairastumiselta. Jenner julkaisi tuloksensa vuonna 1798 ja ehdotti, että lehmärokkoa käytettäisiin isorokon ehkäisyssä. Jennerin menetelmä on käytössä lähes sellaisenaan edelleenkin. Maanviljelijä Benjamin Jestyn tiedetään kuitenkin käyttäneen samaa menetelmää jo vuonna 1774. Toisin kuin Jennerillä, hänellä ei kuitenkaan ollut mahdollisuutta julkistaa menetelmää.[4] Bakteerirokotteen kehitti ensimmäisenä ranskalainen Louis Pasteur, joka oli eristänyt kanakoleraa aiheuttavan bakteerin vuonna 1879. Palattuaan kesälomalta hän jatkoi kanojen käsittelyä, mutta huomasi pian, että viljelmä ei enää aiheuttanutkaan kanakoleraa. Hän kasvatti uuden viljelmän, ja käsitteli kanat uudelleen, mutta ne eivät vieläkään sairastuneet. Onneksi Pasteur ymmärsi havaintonsa merkittävyyden. Seuraavat vuodet hän työskenteli tarmokkaasti heikentääkseen muitakin taudinaiheuttajabakteereja. Tämän työn tuloksena hän kehitti rokotteen pernaruttoa ja vesikauhua vastaan. Suomessa on rokotettu väestöä laajasti isorokkoa, tuberkuloosia, poliota, tuhkarokkoa, vihurirokkoa, sikotautia, jäykkäkouristusta, kurkkumätää ja hinkuyskää vastaan. Rokotuskäytäntö Suomessa Rokotteet ovat Suomessa reseptilääkkeitä, eli niiden ostamiseksi apteekista tarvitaan lääkäriltä lääkemääräys. Toisaalta käytännössä rokotteita voidaan antaa terveydenhuollon yksiköissä kuten neuvoloissa ja esimerkiksi kiertävissä busseissa ilman, että lääkäri henkilökohtaisesti määrää rokotteen potilaalle. Suomessa tarjotaan monia rokotuksia maksuttomasti verovaroin rahoitetun julkisen terveydenhoitojärjestelmän piirissä tartuntatautilakiin annetun sosiaali- ja terveysministeriön asetuksen,, nojalla.[5] Näin tarjottujen palvelujen käyttö eli lasten tai aikuisten rokotuttaminen on yksilön tai perheen oma valinta. Lisäksi apteekeista on mahdollisuus hankkia itse rokotteita, jotka eivät kuulu asetuksen nojalla maksuttomasti tarjottaviin rokotteisiin (esimerkiksi hepatiittirokotteet) ja joillekin erityisryhmille tarjotaan verovaroin tiettyjä vapaaehtoisia rokotteita (esimerkiksi influenssarokote ja BCG-rokote). Rokotuksia koskee sama sääntely kuin muita lääkkeitä ja terveydenhoitoa. Vuoden 2005 alusta voimaan tullut sosiaali- ja terveysministeriön asetus määrittelee kunnille velvollisuuden järjestää vasta-aiheettomille lapsille seuraavia maksuttomia vapaaehtoisia rokotuksia ja suosittaa seuraavaa aikataulua: BCG-rokote synnytyssairaalassa muutaman päivän ikäisenä (vain riskiryhmille 1.9.2006 alkaen) DTaP-IPV-Hib-rokote 3 kk, 5 kk ja 12 kk ikäisenä MPR-rokote (ns. kolmoisrokote) 14–18 kk ja 6 vuoden ikäisenä DTaP-IPV-rokote (nelosrokote) 4 vuoden ikäisenä dtap-rokote (DTaP:n tehosterokote) 14–15 vuoden ikäisenä Kuntien järjestämiä valtion rahoittamia rokotuksia nimitetään ”yleiseksi rokotusohjelmaksi”. Vuoden 2006 alussa astui voimaan sosiaali- ja terveysministeriön asetuksen väliaikainen muutos, jonka perusteella Ahvenanmaalla toteutetaan vuosina 2006–2010 rokotuskampanja puutiaisaivotulehdusta vastaan. Vuosina 2006 ja 2007 sosiaali- ja terveysministeriön asetukseen tehdyt muutokset ovat siirtäneet rokotusohjelman sisällön määrittelyvaltuutta osittain ministeriöltä Kansanterveyslaitokseen säädöksellä, jonka mukaan influenssa- ja puutiaisaivotulehdusrokotteita jaellaan Kansanterveyslaitoksen määrittämien aiheiden mukaan. Vuoden 2007 syksyllä Kansanterveyslaitos sisällytti influenssarokotteen kohderyhmään kaikki 6–36 kk ikäiset lapset.[6] Syksyllä 2006 Kansanterveyslaitoksen rokoteosaston tiedottaja kertoi, että vuoden 2008 aikana voidaan odottaa ratkaisua sille, otetaanko Suomessa uusina verovaroin kustannettavina rokotteina käyttöön jokin tai jotkin seuraavista rokotteista: HPV-rokote, rotavirusrokote, vesirokkorokote ja pneumokokkikonjugaattirokote.[7][8] Keväällä 2007 kuitenkin linjaus oli muuttunut niin, että HPV-rokote ei enää ollut mukana harkittavien joukossa.[9] Rokotuskattavuus eli osuus niistä, jotka ottavat maksutta ns. yleisen rokotusohjelman osana tarjottavat rokotteet vastaan, oli Suomessa vuonna 2005 Maailman terveysjärjestön WHO:n lukujen mukaan hiukan naapurimaita Venäjää ja Ruotsia pienempi ja hiukan Viroa suurempi. Suomessa kattavuus vaihteli 97 ja 99 prosentin välillä. Luvuissa on ollut huomattavaa vaihtelua 1980-luvun puolivälin ja 1990-luvun alun tienoilla - vuonna 1986 BCG-rokotekattavuus oli 80 prosentissa ja 1990-luvun vaihteessa BCG-, DTP- ja poliorokotteiden kattavuus oli alimmillaan noin 90% ja tuhkarokkorokotteen noin 95%.[10] Kansanterveyslaitoksen julkistamien tietojen perusteella tosin Suomen rokotuskattavuusluvut ovat esimerkiksi BCG-rokotteen suhteen jopa viidestä seitsemään vuotta vanhoja. Kansanterveyslaitoksen mukaan vuonna 1999 syntyneiden rokotuskattavuus oli 96 ja 98 prosentin välillä rokotteesta riippuen ja 93,3 prosentti oli saanut kaikki rokotukset. Ero WHO:n lukuihin selittynee erilaisilla kriteereillä; KTL:n luvuissa puhutaan rokotesarjasta, WHO:n luvuissa taas esimerkiksi PDT:n kohdalla puhutaan kolmannen rokoteannoksen saajista.[11] Rokotusten ja rokotusohjelmien hyödyt Rokotteet estävät vuosittain 2-3 miljoonan lapsen kuoleman.[12] Vallitsevan lääketieteellisen näkemyksen mukaan rokotusohjelmien hyödyt ovat kiistattomia sekä rokotettavalle itselleen että koko yhteisölle.[13] Esimerkiksi Suomessa, missä neuvolajärjestelmän ansiosta on kattava yleinen rokotusohjelma ja noin 92prosenttia lapsista saa vapaaehtoisesti kaikki rokotusohjelman mukaiset rokotukset, on monia hengenvaarallisia tauteja, kuten tuberkuloosi, kurkkumätä, jäykkäkouristus, tuhkarokko, sikotauti ja vihurirokko saatu hävitetyksi melkein kokonaan.[14] Kansanterveyslaitoksen rokoteosaston johtajan mukaan tuberkuloosin väheneminen johtuu pääasiassa elinolosuhteiden ja hygienian kohenemisesta eikä rokotuksista, mutta rokotteilla on kuitenkin estetty tehokkaasti pikkuvauvojen sairastumista tuberkuloosin aiheuttamaan aivokalvontulehdukseen ja koko elimistöön leviävään tuberkuloosiin, joka on usein tappava.[15] WHO:n mukaan vuonna 2002 maailmassa kuoli 1,4 miljoonaa alle viisivuotiasta lasta sairauksiin, jotka olisi voitu estää järjestelmällisillä rokotusohjelmilla. Määrä on 14 prosenttia kaikista alle viisivuotiaiden kuolemantapauksista.[16] Rokotusohjelmista huolimatta maailmassa kuoli vuonna 2002 noin 57 miljoonaa ihmistä sairauksiin, jotka olisi voitu estää rokotuksilla.[17] Rokotusten avulla on maailmasta hävitetty kokonaan isorokko, joka vielä vuonna 1970 vei kaksi miljoonaa ihmishenkeä vuodessa. WHO julisti taudin täysin hävitetyksi vuonna 1980.[18] Isorokkoon ei ole olemassa parantavaa hoitoa, ja sairastuneista jopa 30prosenttia menehtyi.[19] Viimeinen tautitapaus todettiin vuonna 1977.[19] Ennen isorokko surmasi joka seitsemännen eurooppalaislapsen.[20] Rokotuksia pidetään yhtenä kustannustehokkaimmista terveysinvestoinneista. Esimerkiksi Keniassa vuonna 2002 toteutetun tuhkarokkorokotusohjelman, jossa rokotettiin 12,8 miljoonaa lasta, on arvioitu säästävän yli $12 miljoonaa terveydenhoitokuluista ohjelmaa seuranneen kymmenen vuoden aikana. Saman ajanjakson aikana ohjelma tulee estämään 3850000 tuhkarokkotartuntaa ja 125000 kuolemantapausta. Yhdysvalloissa tehdyn kustannusanalyysin perusteella jokainen rokotuksiin investoitu dollari säästää 2–27 dollaria terveydenhuollon kustannuksista.[21] Tautien katoamisen yhteys rokottamiseen Rokotusten vastaisessa kirjallisuudessa usein esitetään, että tartuntatautien määrä oli kääntynyt jo laskuun ennen laajamittaisten rokotusohjelmien käynnistymistä ja että syy tautien vähenemiseen, ainakin kehittyneessä maailmassa, olisi pääasiassa parantunut hygienia ja elinolot. Tämä pitää jossakin määrin paikkansa tuberkuloosin osalta, mutta ei esim. herkästi tarttuvien rokkotautien osalta. Vaikka hygienialla, antibiooteilla ja väljemmillä elinolosuhteilla on ollut osuutensa asiassa, tilastot osoittavat että rokotteilla on ollut merkittävä vaikutus. Esimerkiksi tuhkarokon yleisyydessä on ollut vuosien varrella jaksollista vaihtelua, mutta pysyvää ja merkittävää tapausten vähenemistä ilmeni vasta sen jälkeen kun tuhkarokkorokote otettiin laajamittaisesti käyttöön vuonna 1963. Hepatiitti B:tä lukuun ottamatta muiden tartuntatautitapausten yleisyydessä on havaittavissa samankaltaista merkittävää vähenemistä rokotteen käyttöönoton jälkeen. Hepatiitti B:n arvellaan kääntyvän laskuun noin 15 vuoden kuluessa.[22] Haemophilus influenzae -bakteerin aiheuttamat vakavat infektiot lapsilla vähenivät kahdessa vuodessa lähes nollaan, kun Hib-rokotukset aloitettiin vuonna 1985.[23] Niissä kehittyneissä maissa, joissa rokotusohjelmasta on poistettu jokin rokote esimerkiksi sivuvaikutusepäilyjen vuoksi, vaikutukset taudin esiintymiseen ovat olleet erittäin merkittäviä. Britannia, Japani ja Ruotsi poistivat hinkuyskärokotteen rokotusohjelmasta 1970-luvulla. Pian sen jälkeen muun muassa Britanniassa alkoi laaja, yli 100000 tapauksen hinkuyskäepidemia, joka vuoteen 1978 mennessä oli aiheuttanut 36 kuolemantapausta. Japanissa rokotettujen määrän lasku 70prosentista 20–40prosenttiin aiheutti hinkuyskätapausten lisääntymisen 393 tapauksesta (1974) 13000:een (1979).[22] Hib-rokote tuli käyttöön vasta 1990-luvulla, joten sen aikaansaama taudin väheneminen ei voi johtua sanitaatiosta. Sanitaatio-olot olivat jo 1990-luvulla samassa kunnossa kuin nyt mutta Hib-määrät 14-kertaisia. [24] Vielä 1960- ja 1970-luvulla syntyneistä suomalaisista erittäin suuri osa sairasti tuhkarokon, hinkuyskän ja vihurirokon, vanhemmista lähes kaikki.[25] 1980-luvulla tuli näitä ehkäisevä MPR-rokote.[25] Tuhkarokkotapausten määrä Yhdysvalloissa romahti rokotelisenssin tultua 1960-luvun puolivälissä ().[26] Rokotusten haittavaikutukset Kuten kaikkiin lääkkeisiin, myös rokotteisiin liittyy haittoja. Toisin kuin monilla muilla lääkkeillä, ei rokotusten yhteydessä ilmeneviä ei-toivottuja vaikutuksia yleensä kutsuta sivuvaikutuksiksi vaan haittavaikutuksiksi. Tämä johtuu siitä, että rokotteilla ei yleensä ilmene sellaisia vaikutusmekanismista johtuvia suhteellisen harmittomia vaikutuksia, joita muiden lääkkeiden yhteydessä nimitetään sivuvaikutuksiksi.[28] Rokotteiden haittavaikutukset ovat yleensä harvinaisia ja paljon epätodennäköisempiä kuin vastaavat haitat sairauksista, joita rokotteet torjuvat.[29] Rokotusten lyhytaikaisia haittavaikutuksia voivat olla muun muassa kuumotus, punoitus, kipu, arkuus tai ärtyisyys pistosalueella. Mahdolliset vakavat reaktiot vaihtelevat ihmisen vastustuskyvyn mukaan ja niitä ovat mahdollisuus saada elintoiminnot kokonaan tai osittain lamauttava sairauskohtaus, vaurio aivojen alueella tai keskushermostossa ja kuolema.[30][31] Lyhytaikaisista, muutaman vuorokauden sisällä ilmenevistä haitoista, hepatiitti B -rokotteen ohimenevinä yleisoireina saattaa esiintyä: kuumetta, sairauden tunnetta, päänsärkyä, huonovointisuutta, ruuansulatusoireita, ärtyneisyyttä tai väsymystä. Iho-oireet tai varsinaiset yliherkkyysreaktiot ovat harvinaisia.[32] THL:n mukaan rotavirusrokotteen rokoteviruksen siirtyminen läheisessä kontaktissa rokotetun kanssa oleviin on teoreettisesti mahdollista. THL suosittelee tavanomaisesta käsihygieniasta huolehtimiseen vaippojen vaihdon yhteydessä ja tehostettua käsihygieniaa tulee noudattaa, mikäli jollakulla perheessä on alentunut puolustuskyky, esim. immuunivajavuustila. Uusinta-annosten jälkeen elävän rokoteviruksen erittyminen on olematonta.[33] Yleisön huomio on jossain määrin siirtynyt tautien riskeistä rokotusten riskeihin, koska rokotteet ovat tehneet tartuntataudit harvinaisiksi. [34] Tartuntatautiviranomaisten ja WHO:n mukaan rokotteet ovat erittäin turvallisia ja maailmassa annetaan vuosittain miljardeja rokotuksia.[35][36] Rokotteiden turvallisuutta tutkivat ja valvovat sekä kansalliset elimet, kuten Suomessa Fimea ja THL ja Yhdysvalloissa FDA ja CDC, että kansainväliset järjestöt, kuten Maailman terveysjärjestö WHO. Rokotusohjelmien perusteet, muodostaminen ja muutokset Mikäli rokotteen haittavaikutuksien katsotaan syystä tai toisesta muodostuvan suuremmiksi kuin rokotuksista saatava hyöty, on rokotuksista luovuttu tai ne on kohdistettu vain erityisiin riskiryhmiin. Esimerkiksi isorokkorokotukset lopetettiin 1970-luvulla sen jälkeen kun tauti oli saatu rokotusohjelmien avulla hävitetyksi maailmasta. Suomessa isorokkoa vastaan ei ole rokotettu vuoden 1980 jälkeen.[19] Kansanterveyslaitoksen mukaan suomalaisen yleisen rokotusohjelman suunnittelussa otetaan huomioon rokotusten hyödyt ja toisaalta taudin vakavuus, siihen sairastumisen todennäköisyys, rokotteen teho ja sen mahdolliset haittavaikutukset. Tarkoituksena on saavuttaa tarvittava suojateho mahdollisimman pienillä haittavaikutuksilla.[37] Suomessa on poistettu erityisesti lapsia tuberkuloosin vaikeilta muodoilta suojaava BCG-rokote yleisestä rokotusohjelmasta, ja rokottamisessa on päätetty siirtyä vain riskiryhmien rokottamiseen taudin harvinaistumisen ja uuden rokotusvalmisteen yli kymmenkertaisten haittavaikutusten takia. Kansanterveyslaitoksen tiedotteen mukaan BCG-rokotteen sinänsä harvinaiset vakavat haitat olivat muodostuneet saavutettuja etuja suuremmiksi.[38] Maailman terveysjärjestö WHO antaa suosituksia siitä, mitä rokotuksia valtioiden olisi hyvä sisällyttää rokotusohjelmiinsa. Rokotusten etiikka ja rokotuspolitiikka Rokotusten jakelukäytännöt vaihtelevat suuresti eri maiden välillä ja asiasta on käyty Euroopassa laajaa keskustelua. Vuonna 2010 noin puolessa EU-maista oli yhden tai useamman rokotteen osalta kaikille pakollinen rokotusohjelma, tosin rokotuksesta kieltäytyminen ei kaikissa maissa välttämättä johda käytännössä sanktioihin. Muissa EU-maissa rokotusohjelma on periaatteessa vapaaehtoinen. [39] Englannissa pakollisista isorokkorokotuksista luovuttiin 1907, Suomessa niistä luovuttiin 1951. Suomessa rokotukset ovat vapaaehtoisia tavallisissa tilanteissa, mutta lakiin on edelleen kirjattu pakollisten rokotusten mahdollisuus. Yhdysvalloissa koulunkäyntiä varten pakollisista rokotuksista voi yleensä saada vapautuksen uskonnollisista ja vakaumuksellisista syistä. Toisaalta muodollinen vapaaehtoisuus voi joskus ilmetä rokotettavan näkökulmasta pakollisuutena, vaikkapa jos vapaaehtoisuudesta ei selvästi kerrota. Esimerkiksi Suomen korkein oikeus katsoi rokotevauriota koskevassa päätöksessään 1980-luvulla annetun sokeripalarokotteen olleen käytännössä pakollinen johtavassa asemassa olevien terveysviranomaisten toiminnan vuoksi.[40] Suomessa esimerkiksi Heikki Peltola on[41] on puolustanut näkemystä, että rokotuksissa yhteisön edun tuleekin mennä yksilön etujen edelle. Jotkut menevät jopa niin pitkälle, että katsovat pakollisten rokotusten olevan oikeutettuja siitä huolimatta, että lapsia kuolee rokotteiden aiheuttamiin haittoihin,[42] mutta esimerkiksi Arlette Mercae katsoo väitöskirjassaan, että rokotteiden hyödyistä ja haitoista ei tiedetä riittävästi, jotta pakkorokotukset olisivat eettisesti perusteltuja.[43] Rokotusten vastustaminen Rokotuksen vastustamista on esiintynyt jo menneinä vuosisatoina, mutta nykyaikana sen perustelut ovat muuttunut kahdenlaisiksi. Toisaalta epäillään, että rokotusten taustalla on taloudellisen hyödyn etsiminen, ja toisaalta katsotaan, että rokotuksilla on enemmän tai vähemmän vakavia haittavaikutuksia. Usein taustalla voi olla myös henkilön maailmankuva.[44] Katso myös Immunologia Influenssarokote Inokulaatio Eläinten rokottaminen Rokotusinfo Rokonpanija Lähteet Aiheesta muualla .(GlaxoSmithKline). .(The College of Physicians of Philadelphia). – rokotuksen historiaa -näyttely. Aamulehti 19.5.2013. Luokka:Mikrobiologia Luokka:Vauvanhoito Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
https://fi.wikipedia.org/wiki/Rokotus
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 864, 1398, 6194, 16132, 16946, 23617, 28789, 29604, 29739 ], "plaintext_end_byte": [ 820, 1397, 6121, 16068, 16889, 23538, 28734, 29567, 29737, 30014 ] }
كم يقدر الدخل السنوي لتركيا من السياحة ؟
اقتصاد تركيا
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
يُعرف اقتصاد تركيا كسوق ناشئة من قبل صندوق النقد الدولي[1] ومتطورة بشكل كبير، مما يجعل تركيا واحدة من الدول الصناعية الجديدة. تركيا من بين أبرز المنتجين للمنتجات الزراعية في العالم، والمنسوجات؛ والسيارات والسفن وغيرها من معدات النقل، ومواد البناء، والالكترونيات الاستهلاكية والأجهزة المنزلية. في السنوات الأخيرة، وتشهد تركيا نموًا سريعًا في القطاع الخاص، إلا أن الدولة لا تزال تلعب دورًا رئيسيًا في الصناعة والأعمال المصرفية، والنقل، والاتصالات. اتجاهات الاقتصاد الكلي تركيا هي الدولة 17 من حيث الناتج المحلي الإجمالي الاسمي،[2] و15 من حيث الناتج المحلي الإجمالي (تعادل القوة الشرائية)بنسبة.[2] تركيا عضو مؤسس في منظمة التعاون والتنمية الاقتصادية(1961) ومجموعة العشرين للاقتصاديات الرئيسية (1999). منذ 31 ديسمبر 1995، وتركيا أيضًا جزء من الاتحاد الجمركي في الاتحاد الأوروبي. خلال عقد التسعينيات الماضي، كان لعدم اليقين السياسي في تركيا آثار سلبية تركت الاقتصاد تحت وطأة الدَّين المحلي والأجنبي بسبب ارتفاع التضخم، وعجز الموازنة الكبير، وارتفاع عجز الحساب الجاري. أخفقت الحكومات الائتلافية في معالجة هذه المشكلات. بعد صعوده إلى السلطة في 2002، وضع حزب العدالة والتنمية منظورًا جديدًا للاقتصاد والسياسة والسياسة الخارجية، يشار إليه إجمالًا بـ«تركيا الجديدة». أكدت الحكومة الانضباط المالي، والتحول الهيكلي، والخصخصة. خلال هذه الفترة، تعافت تركيا سريعًا من الآثار السلبية لأزمة 2001 المالية، وحققت معدل نموٍّ مطردًا. كما نجت البلاد من أزمة 2008 المالية العالمية بأقل ضرر. تسعى الحكومة لتحقيق أهدافها بحلول الذكرى المئوية لتأسيس الجمهورية. ——————————————————– ألقت الإخفاقات السياسية بظلالها سنوات عديدة على الاقتصاد التركي مما أدى لتحقيقه أداء أقل من إمكاناته الكاملة. كما كان لمستويات عدم اليقين السياسي العالية خلال التسعينيات تأثير سلبي على عدد من المجالات، منها الاقتصاد. خلال هذه الفترة، تُرِك ارتفاع التضخم، وتراكم الدين الخارجي، وزيادة عجز الحساب الجاري الاقتصاد عرضة لصدمات محلية ودولية. أخفقت سلسلة من الحكومات الائتلافية في اتخاذ التدابير اللازمة والسياسات الملائمة. كانت هذه هي الظروف التي شهدت تركيا في ظلها إحدى أشد الأزمات الاقتصادية في تاريخها سنة 2001. عقب الأزمة المالية مباشرة، أسفرت انتخابات 2002 البرلمانية عن إخفاق أحزاب سياسية عديدة في تأمين تمثيل لها بالمجلس التشريعي الوطني، وهكذا فتحت الانتخابات صفحة جديدة في تاريخ البلاد السياسي. فاز حزب العدالة والتنمية فوزًا ساحقًا في انتخابات 2002، وشرع في سلسلة إصلاحات في السياسة، والاقتصاد، والسياسة الخارجية، وغيرها من المجالات الرئيسة التي يشار إليها مجتمعة بـ«تركيا الجديدة». وضعت الانتخابات نهاية لتعاقب الحكومات الائتلافية التي شلّت البلاد 11 عامًا. بعد تولِّي السلطة أواخر 2002، اتخذ حزب العدالة والتنمية خطوات لتحقيق الاستقرار الاقتصادي والسياسي. خلال هذه الفترة، وضعت الحكومة لوائح جديدة للنظام المصرفي، بهدف الانضباط المالي وخصخصة المشروعات المملوكة للدولة. دشنت سياسات الحكومة فترة من النمو المتواصل. في هذه الأثناء، اتخذ حزب العدالة والتنمية تدابير لتعزيز المالية العامة، وزيادة فعالية المؤسسات العامة، وتجنب الوقوع في فخ الديون. خلال العقد الذي تولى فيه العدالة والتنمية الحكم، أجرت ثلاث حكومات متعاقبة إصلاحًا شاملًا للاقتصاد التركي الذي يفوق أداؤه حاليًّا أداء دول عديدة تعاني أزمات بمنطقة اليورو من حيث مختلف مؤشرات الاقتصاد الكلي. تقدم هذه الدراسة تحليلًا لاقتصاد تركيا خلال العقد الماضي مع الإشارة لمؤشرات الاقتصاد الكلي، وتحول المالية العامة، والسياسات الاجتماعية الجديدة، وتحسن العلاقات بالمنظمات الدولية، وتغيرات الاقتصاد العالمي عقب أزمة 2008 المالية العالمية. أخيرًا، تقترح الدراسة تدابير لتحسين المكانة الحالي للاقتصاد، وتفصل أولويات تركيا تجاه أهدافها لعام 2023. الاستثمارات الأجنبية والنمو الاقتصادي أدى توسع الأسواق العالمية وتوافر الائتمانات الرخيصة عقب أزمة 2001 المالية إلى زيادة كبيرة في تدفق رؤوس الأموال من الأسواق المالية إلى الدول النامية. خلال هذه الفترة، جعل توافر السيولة الواسع في الأسواق العالمية، مع ارتفاع أسعار الفائدة الحقيقية في تركيا، البلاد وجهة جذابة لرؤوس الأموال.1 نتيجة لذلك، سجل الاقتصاد نموًّا بنسبة 6.2 بالمئة في 2002 متعافيًا من انكماش بلغ 5.7 بالمئة في 2001. بالمثل، شهدت البلاد نموًّا بلغت نسبته 5.3 بالمئة في 2003، و9.4 بالمئة في 2004، و8.4 بالمئة في 2005، و6.9 بالمئة في 2006. خلال هذه الفترة، لم يكن النمو الاقتصادي راجعًا فقط إلى زيادة حجم السلع والخدمات المصدرة، بل لانتعاش الطلب المحلي كذلك. في الوقت نفسه، أسهمت استثمارات أجنبية مباشرة كبيرة في الإنتاج المحلي. بفضل هذه الأسباب كلها، فضلًا عن التدابير الوقائية المتنوعة وبرنامج التقشف الاقتصادي بعد الأزمة، اكتسب الاقتصاد التركي مرونة ضد الصدمات الخارجية وسجل إحدى أسرع فترات النمو منذ 1950 بين 2002 و2007. (انظر الشكل1). أثرت أزمة 2008 المالية العالمية في الاقتصاد التركي بشكل رئيس من حيث العلاقات التجارية بدرجة ما، وأدت في 2009 إلى ركود بلغ 4.8 بالمئة. نتيجة لفترة الركود، شرعت تركيا تسعى للوصول إلى أسواق جديدة على أمل إيجاد بدائل للاتحاد الأوروبي، وهو الكتلة التجارية التي تضم الغالبية العظمى من حجم التجارة الخارجية للبلاد. أسهم إنشاء صلات تجارية مع أسواق جديدة، بالإضافة إلى ازدياد حجم الطلب المحلي والصادرات في تعافي الاقتصادي التركي. ضمنت إعادة تركيا لهيكلة قطاعها الحقيقي وإحيائه إمكانية أن تساهم جميع قطاعاتها في النمو الاقتصادي، وأتاحت للاقتصاد أداء جيدًا للغاية في 2010 و2011. خلال هذه الفترة، سجل الاقتصاد التركي نموًّا سنويًّا بمعدل 8.5 بالمئة ليصبح ثاني أسرع اقتصاد نموًّا في العالم، بعد الصين التي بلغ نموّها 9.2 بالمئة في 2011. واصل اقتصاد تركيا وتيرة نموّه بفضل التزام الحكومة بالانضباط المالي والسياسة الاقتصادية المتّسقة، بينما تأثرت دول منطقة اليورو تأثرًا شديدًا جراء الأزمة المالية العالمية. رغم تحقيق الاقتصاد التركي نموًّا متواضعًا بلغ 2.2 بالمئة في 2012 وأخفق في تلبية التوقعات، إلا أن هذا الأداء عرض تنويعة أنشطة اقتصادية مختلفة في تركيا وأظهر حراكًا نسبيًّا لهياكل البلاد الاقتصادية. عقب أزمة 2001 المالية وفترةِ التراجع اللاحقة، سجل الاقتصاد التركي باستمرار نموًّا سنويًّا عاليًا حتى أزمة 2008 المالية العالمية. على مدى عقد ،2002–2011، شهد الاقتصاد نموًّا متوسطا بلغ 6.5 بالمئة – مما يعد أداءً قويًّا مقارنة بمتوسط نمو 4.7 بالمئة على مدى الثلاثين عامًا الماضية. وفقًا لتقديرات منظمة التعاون الاقتصادي والتنمية (OECD)، ستحقق تركيا نموًّا سنويًّا بمتوسط 6.7 بالمئة بين 2011 و2017 لتصبح أسرع بلدان المنظمة نموًّا اقتصاديًّا.2 كان لأداء البلاد القوي في النمو الاقتصادي السنوي بين 2002 و2012 تأثير إيجابي أيضًا في مستويات الناتج المحلي الإجمالي للفرد خلال نفس الفترة. في 2012، بلغ الناتج المحلي الإجمالي للفرد 10504 دولارات أمريكية مقابل 3492 دولارًا في 2002. في الوقت ذاته، عززت تركيا مكانتها بين البلدان النامية بمساعدة نموها الاقتصادي. لكن هذا التطور جعل ترويج إنتاج منتجات ذات قيمة مضافة عالية ضرورة مطلقة لهذا البلد، لضمان تراكم أكبر للمدخرات المحلية ولإتاحة نمو أكثر وتركيز جهودها على قطاع الأعمال التنافسية لتجنب الوقوع في شَرَك الدخل المتوسط، وهو مشكلة شائعة لدى الاقتصادات النامية. بحسب تصنيف البنك الدولي للدول، الذي يُعرِّف البلدان ذات الناتج المحلي الإجمالي للفرد دون 1105 دولارات بأنها «منخفضة الدخل»، والبلدان ذات الناتج المحلي الإجمالي للفرد بين 3976 و12275 دولارًا بأنها «متوسطة الدخل»، والبلدان ذات الناتج المحلي الإجمالي للفرد فوق 12276 دولارًا بأنها «مرتفعة الدخل»؛ تهدف خطة تركيا متوسطة الأجل لفترة 2013-2015 إلى زيادة الناتج المحلي الإجمالي للفرد إلى 12859 دولارًا بحلول 2015، لتصبح دولة ذات دخل مرتفع حسب معايير البنك الدولي. إضافة إلى التحسينات السالفة في النمو الاقتصادي، اتخذت حكومة حزب العدالة والتنمية أيضًا تدابير معينة طويلة الأجل لمعالجة ارتفاع التضخم، وهو عنصر تقليدي في الاقتصاد التركي. خلال التسعينيات، تسبّب نقص خطير في الاستقرار الاقتصادي ارتفاعًا مفاجئًا بمعدلات الفائدة قصيرة الأجل حيث ضعفت الليرة التركية وفاقم الإنفاق العام المفرط خلال مواسم الانتخابات ارتفاع التضخم. خلال هذه الفترة، تقلصت المدخرات المحلية، وزاد الطلب المحلي، مما أدى بالحكومة لتوفير الأموال بواسطة الديون الخارجية. كذلك، حدّثت الحكومة الأسعار والمرتبات على أساس مستويات تضخم السنوات السابقة، وبذلك أخفقت في معالجة عقبة هيكلية بوجه الحاجة الملحة لخفض معدلات التضخم. بالمثل، تسبّب الضعف السريع لليرة التركية خلال مسار أزمة 1994 الاقتصادية في زيادة التكاليف، بينما أجلت الحكومة ترتيبات التسعير للقطاع العام لتشهد على الفور معدلات تضخم من رقمين.3 أدى ارتفاع معدلات التضخم إلى ضعف الليرة التركية على مرّ السنين، ودفع الحكومات المتعاقبة لتلبية الاحتياجات النقدية عن طريق طباعة أوراق النقد عالية القيمة.4 قبل مضي وقت طويل، حولت هذه السياسية كل مواطن– للمفارقة- إلى مليونير. كانت برامج الإصلاح الاقتصادي لحزب العدالة والتنمية وتداعياتها رائدة لجهود تحول هياكل الاقتصاد الكلي التي سببت تضخمًا عاليًا في البلاد عقدين من الزمن. حدد نظام استهداف التضخم الذي اعتمدته الحكومة التركية عقب أزمة 2001 المالية مستويات التضخم المنشودة وأعلنها. تحت هذا النظام، كانت أداة السياسة النقدية الأساسية المتاحة للبنك المركزي هي أسعار الفائدة قصيرة الأجل. مثلت توقعات البنك المركزي، بشأن التضخم والمؤشرات الاقتصادية الأخرى، إنذارًا مبكرًا ضد الضغوط التضخمية التي قد تنشأ مستقبلًا، وكانت بمثابة مبدأ توجيهي لمسؤولي البنك المركزي خلال عمليات صنع القرار بشأن أسعار الفائدة. أدت أزمة 2001 المالية لانصراف تركيا عن «السياسة النقدية القائمة على أساس أسعار الصرف المستهدفة» واعتماد سياسة «استهداف التضخم» بديلًا عنها. سمح هذا النهج للاقتصاد التركي بتسجيل معدل تضخم أحادي الرقم (9.4 بالمئة) في 2004، عقب معدل تضخم رهيب بلغ 54.4 بالمئة في 2001. دفع الانتعاش السريع للاقتصاد، مقترنًا بالإرادة السياسية والدعم الشعبي والاستقرار الاقتصادي، حكومة حزب العدالة والتنمية في 2005 إلى إصدار قرار بإسقاط ستة أصفار من الليرة التركية. الأزمة الاقتصادية العالمية عام 2008 أعاقت أزمة 2008 المالية العالمية استمرار معدل تضخم أحادي الرقم في تركيا. ارتفع معدل التضخم ليصل إلى 10.1 بالمئة في 2008، لكنه عاد للانخفاض إلى رقم واحد في 2009 و2010. بعد معدل تضخم سنوي بلغ 6.4 بالمئة في 2010، سبّبت صدمات الطلب المفاجئة المتعلقة بالأغذية غير المجهزة والنفط والذهب – التي لا سيطرة للسياسات النقدية عليها– معدل تضخم بلغ 10.45 بالمئة في 2011. مع ذلك، انخفض معدل التضخم إلى 6.16 بالمئة في عام 2012، وهو أدنى مستوى تاريخي منذ 1968. الديون الخارجية وعجز الموازنة ساعد تأسيس الانضباط المالي في تركيا عقب انتخابات 2002 البرلمانية في خفض عجز موازنة البلاد، وبالتالي تحسين التوازنات المالية العامة. اعتمدت حكومة حزب العدالة والتنمية برنامج تقشف في 2003 لخفض التضخم وعجز الموازنة. مثلت الصدقية والشفافية وقابليتها للتوقع خصائص ثابتة للموازنات السنوية لحكومة العدالة والتنمية بين 2002 و2012. ركزت السياسة الاقتصادية للحكومة على الخصخصة الشاملة للمشروعات المملوكة للدولة، وبذلت جهودًا لخفض الإنفاق العام. بين 2004 و2007، واصلت الحكومة تنفيذ برنامج اقتصادي ركز على تدابير تقليص [تبعات] المالية العامة. في مجال السياسة المالية، عملت الحكومة على تبسيط التشريعات الضريبية، وألغت عفوًا ضريبيًّا من بدايات العقد الماضي، ووضعت بدلًا منه برنامج ‘السلام الضريبي’ الذي رفع عدد دافعي الضرائب لتوسيع قاعدتها الضريبية. ساعدت عائدات الضرائب الإضافية الناجمة عن هذه الخطوات في تمويل تنفيذ الحكومة لبرنامج اقتصادي جديد. تعكس الخطة متوسطة الأجل أيضًا التزام الحكومة بالانضباط المالي إزاء الماليات العامة. قدرت الخطة انخفاضًا في نسبة الإنفاق الحكومي إلى الناتج المحلي الإجمالي يبلغ 1.8 بالمئة في 2015. مثلت القروض الخارجية الفادحة تحديًا خطيرًا للاقتصاد التركي ردحًا من الزمن. خلال التسعينيات، أدى تراكم ديون تركيا الخارجية الضخمة إلى عدم كفاية الاستثمار الأجنبي، ومن ثَمَّ إلى تباطؤ ملحوظ في نمو الناتج المحلي الإجمالي. كما أدت الديون الخارجية للبلاد، بجانب اعتماد الحكومة على عائدات ضرائب الأرباح القائمة على الاستثمار لتغطية مدفوعات الفائدة، إلى اعتقاد المستثمرين الأجانب بأن تركيا ستفرض ضرائب أكثر على عملياتهم في المستقبل، وامتنعوا من ثَمَّ عن الاستثمار في البلاد.6 مع عدم قدرتها على جذب الاستثمارات الأجنبية، شهدت تركيا صعوبات أكبر في سداد ديونها الخارجية وانخفاضًا كبيرًا في تدفق العملات الأجنبية. في حين ارتفعت أسعار الفائدة الحقيقية وأسعار العملات الأجنبية مما فاقم الوضع، وسبب تراكم الديون الخارجية الثقيلة على تركيا التي سيستغرق سدادها سنوات.7 إلى جانب التوقعات المحفوفة بالمخاطر المتعلقة بتركيا في الأسواق العالمية، زادت تقييمات المؤسسات الدولية للتصنيف الائتماني تكلفة اقتراض البلاد. وأدت سلسلة من الحكومات الائتلافية قصيرة الأجل، مقترنة بانتخابات متكررة، بين 1990 و2001 لعدم الاستقرار السياسي والاقتصادي. نجح حزب العدالة والتنمية في خفض نسبة الدين الخارجي إلى الناتج المحلي الإجمالي لضمان قدرة البلاد على سداد ديونها الخارجية والتزاماتها نحوها. ساعدت السياسات الحكومية منذ 2002، مع زيادة كبيرة في الناتج المحلي الإجمالي السنوي وحجم الصادرات أيضًا على تحسين مؤشرات المديونية. بل ونجحت تركيا في تحقيق مرتبة ائتمانية أعلى من مختلف الدول الأوروبية.8 بينما بلغت نسبة صافي الدين الخارجي إلى الناتج المحلي الإجمالي 38.4 بالمئة في 2002، انخفضت النسبة إلى 24.2 بالمئة بحلول 2012. كذلك، انخفضت نسبة صافي ديون القطاع العام الخارجية إلى الناتج المحلي الإجمالي من 25.2 بالمئة في 2002 إلى 0.6 بالمئة في 2011. وانخفضت النسبة إلى الصفر في 2012. كذلك، سيسفر تحليل الديون الاسمية للإدارة العامة لتركيا – بحسب تعريف الاتحاد الأوروبي– عن معلومات مهمّة، ويسمح بمقارنة تركيا بدول الاتحاد الأوروبي بحسب معايير ماستريخت، التي تُعد شرطًا مسبقًا للانضمام للوحدة الاقتصادية والنقدية بالاتحاد الأوروبي. فبينما تشترط معايير ماستريخت أن لا يتجاوز سقف الدين 60 بالمئة من الناتج المحلي الإجمالي السنوي لأي بلد، فإن نسبة ديون تركيا إلى الناتج المحلي الإجمالي لم تتجاوز هذا السقف منذ 2004. مقارنة بتعريف الاتحاد الأوروبي لنسبة ديون الإدارة العامة في تركيا إلى الناتج المحلي الإجمالي البالغة 74 بالمئة في 2002، حققت تركيا أداءً جيدًا بتقليل النسبة إلى 59.6 بالمئة في 2004، و36.9 بالمئة بحلول 2012 (انظر الشكل4). في هذا الصدد، ستكشف جميع المؤشرات الاقتصادية أن هذا الانخفاض الكبير في نسبة الدين إلى الناتج المحلي الإجمالي يعود إلى تركيز البلاد الثابت على الانضباط المالي والأداء الاقتصادي القوي، رغم تفاوت التعريفات.9 في حين ضربت الأزمة المالية العالمية الاقتصادات الأوروبية، تناول الاقتصاد التركي الوضع بنجاح، وأصبح عرضة للحد الأدنى من تداعيات الأزمة فقط. العودة الى النمو ونظام الرعاية الاجتماعية رغم نمو الاقتصاد باضطراد من 2001 فصاعدً ظل معدل البطالة نحو 10 بالمئة بين 2002 و2007. لكن التدابير طويلة الأجل، بدأت تؤتي نتائج في السنوات اللاحقة. فبجانب نجاح إدارة البلاد للأزمة المالية العالمية، أتاحت هذه التدابير للبلاد تحقيق معدل بطالة بنسبة 9.3 بالمئة في 2013، و8.7 بالمئة في 2014 وفقًا لتقديرات منظمة التعاون الاقتصادي والتنمية– وهي دون نظيراتها بدول منطقة اليورو.11 وبحسب تقدير الخطة متوسطة الأجل، ستنخفض البطالة بحلول 2015 إلى 8.7 بالمئة. وضع نظام المساعدات الاجتماعية بتركيا بعد 2001 شبكة شاملة من برامج الرفاه الاجتماعي، وكلف عدة مؤسسات ووكالات بتنفيذها. خلال هذه الفترة، قدمت الحكومة تمويلًا إضافيًّا لبرامج المساعدات الاجتماعية لتقليل تعرض الأسر محدودة الدخل للمخاطر الحالية والمستقبلية المرتبطة بالأزمات الاقتصادية. هكذا، أنفق مشروع تخفيف المخاطر الاجتماعية (SRMP) إجمالي 500 مليون دولار بين 2001 و2006 لمراقبة وخفض الفقر، وكذلك لتقوية المؤسسات ذات الصلة. بل تكفل نظام المساعدات الاجتماعية بنفقات علاج المواطنين محدودي الدخل وقدم مساعدات عينية ونقدية من خلال برامج للأطفال، والطلاب، والمسنين، والمعاقين. في هذه الأثناء، وفرت الحكومة أموالًا إضافية للوكالات الحكومية التي تقدم خدمات اجتماعية أساسية للأسر محدودة الدخل. كان هذا سياق إدخال الحكومة التركية برنامج التحويلات النقدية المشروطة، وهو نظام دعم اجتماعي للفئات الأقل دخلًا ويستهدف زيادة كفاءة الخدمات الصحية والتعليمية الأساسية. كذلك، اتخذت الوكالات الحكومية خطوات إضافية لإتاحة فرص أكبر لمحدودي الدخل للوصول إلى خدمات اجتماعية لتوليد الدخل وإيجاد فرص عمل. في جهد لتحديد أصحاب الحق في الاستفادة من برامج المساعدات الاجتماعية بشكل صحيح، أدخلت الحكومة نظام «تحديد النقاط» لضمان تقييم استحقاق المستفيدين من المعونة الاجتماعية بشكل مستقل. أخذ نظام «تحديد النقاط» بالاعتبار تعدد فئات المعونة الاجتماعية والفروق بين المناطق، واستهداف تطوير توزيع أعدل للدخل في البلاد بالاستفادة بالبيانات الكَمّية لتقييم الاستحقاقات التي يؤكدها الباحثون الاجتماعيون عبر الزيارات المنزلية. يسهل نظام المساعدات الاجتماعية الجديد تبادل المعلومات بين المؤسسات المختلفة لتشكيل قاعدة بيانات مركزية للتعرف بشكل صحيح إلى احتياجات المتقدمين ولمنع حصول المستفيدين على دعم مالي من عدة وكالات عامة تزامنيًّا. بالمثل، يشهد إنشاء وزارة جديدة للأسرة والسياسات الاجتماعية في 2011 بالتزام حكومة العدالة والتنمية بتحسين نوعية الخدمات الاجتماعية. خصصت الحكومة لوزارة الأسرة والسياسات الاجتماعية حصة من موازنة 2013 السنوية أكبر من حصص الوزارات الأخرى: فقد زادت الموازنة السنوية للوزارة إلى 14.7 مليار ليرة تركية في 2013 مقارنة بنحو 8.8 مليار ليرة تركية في السنة السابقة. كما وفر الأداء القوي للاقتصاد التركي أيضًا أموالًا إضافية للسياسات الاجتماعية. وبينما بلغت النفقات المتعلقة بالمساعدات والخدمات الاجتماعية 0.5 بالمئة من الناتج المحلي الإجمالي السنوي لتركيا في 2002، ارتفع إجمالي الإنفاق الاجتماعي بما في ذلك المدفوعات المختلفة لوكالة الضمان الاجتماعي في 2011 إلى 1.42 بالمئة من الناتج المحلي الإجمالي.13 بالتعبيرات المجردة، زاد الإنفاق الاجتماعي من 1.376 مليار ليرة تركية في 2002 إلى 18.216 مليارًا في 2012. الثانية عالمياً بانتاج العسل في عام 2017 أحرزت تركيا تقدماً كبيراً في إنتاج العسل ارتقت بفضله إلى المرتبة الثانية عالمياً بعد الصين متصدرة الترتيب. ظهرت هذه الاحصائية بمناسبة اليوم العالمي للنحل، حيث تنتج 6.85% من إجمالي الإنتاج العالمي، متأخرة عن الصين صاحبة المرتبة الأولى بنسبة 30.6% من الإنتاج العالمي، في حين تأتي الولايات المتحدة ثالثةً بـ 5.35%. ووفقا لإحصائيات العام 2016؛ عدد أماكن العمل المزاولة لمهنة تربية النحل في تركيا بلغ 84047، أنتجت 105727 طناً من العسل.[3] مراجع مصادر خارجية (TAIK) and Tariffs applied by Turkey as provided by ITC's , an online database of customs tariffs and market requirements. تصنيف:اقتصاد تركيا تصنيف:اقتصاد أعضاء منظمة التعاون الاقتصادي والتنمية تصنيف:اقتصادات أوروبا تصنيف:اقتصادات الدول الأعضاء في منظمة التجارة العالمية
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%20%D8%AA%D8%B1%D9%83%D9%8A%D8%A7
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 405, 772, 1170, 1363, 1687, 1924, 2205, 2599, 2810, 2978, 3277, 3590, 3975, 4075 ], "plaintext_end_byte": [ 396, 771, 1169, 1326, 1686, 1923, 2174, 2598, 2809, 2943, 3276, 3589, 3963, 4034, 4132 ] }
dimankah gereja katolik tertua asia tenggara?
Gereja Santo Paulus (Melaka)
indonesian
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 2 ], "minimal_answers_end_byte": [ 21 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Gereja Santo Paulus adalah sebuah bangunan gereja bersejarah di Melaka, Malaysia yang menurut aslinya dibangun pada tahun 1521, menjadikannya bangunan gereja tertua di Malaysia dan Asia Tenggara. Gereja ini terletak di puncak Bukit Santo Paulus dan saat ini merupakan bagian dari Kompleks Museum Melaka yang terdiri dari reruntuhan A Famosa, Stadthuys, dan bangunan-bangunan bersejarah lainnya. Sejarah Bangunan aslinya adalah sebuah kapel sederhana yang dibangun pada tahun 1521 yang didedikasikan untuk Bunda Maria dan dikenal sebagai Nossa Senhora da Annunciada (Bunda Maria Menerima Kabar Gembira). Kapel tersebut dibangun oleh seorang fidalgo atau bangsawan Portugis, Duarte Coelho, sebagai perbuatan syukur setelah pelariannya dari badai di Laut China Selatan.[1] Kapel tersebut diserahkan dengan akta resmi kepada Yesuit pada tahun 1548 oleh Uskup Goa, João Afonso de Albuquerque, di mana sertifikat tanahnya diterima oleh Fransiskus Xaverius. Kapel ini kemudian diperbesar lagi pada tahun 1556 dengan penambahan lantai dua, dan menara lonceng ditambahkan pada tahun 1590. Kapel ini kemudian berganti nama menjadi Igreja de Madre de Deus (Gereja Bunda Allah). Sebuah tempat permakaman dibuka pada tahun 1592 dan banyak tokoh penting yang dimakamkan di sana, termasuk Pedro Martins, Uskup Funay, Jepang yang kedua.[2] Hubungan dengan Fransiskus Xaverius Pada tahun 1548, Fransiskus Xaverius dengan bantuan dengan bantuan rekan-rekan Yesuit, Fr. Francisco Peres dan Bruder Roque de Oliveira, mendirikan sebuah sekolah di tempat kapel yang dikenal sebagai Kolese Santo Paulus. Ini mungkin merupakan sekolah pertama dalam pengertian modern yang didirikan di Semenanjung Malaya.[3] Xaverius menggunakan gereja tersebut sebagai pangkalannya untuk perjalanan misionarisnya ke Tiongkok dan Jepang. Dalam salah satu perjalanan tersebut, Xaverius jatuh sakit dan pada tahun 1552 di Pulau Shangchuan, Tiongkok dia meninggal. Pada tahun 1553, jenazah Xaverius digali dari kuburan di Pulau Shangchuan dan sementara dikuburkan di gereja ini sebelum akhirnya dikirim ke Goa. Sebuah kuburan terbuka di gereja ini masih ada sampai sekarang yang menandai tempat penguburan Xaverius. Konsekrasi ulang dan telantar Bersamaan dengan penaklukan Melaka oleh Belanda pada tahun 1641, gereja ini dikonsekrasi ulang untuk penggunaan Gereja Reformasi Belanda sebagai Gereja Santo Paulus juga dikenala sebagai Bovernkerk atau Gereja Tinggi. Gereja ini tetap digunakan sebagai gereja utama komunitas Belanda sampai Bovenkerk yang baru (lebih dikenal saat ini sebagai Gereja Kristus Melaka) selesai pada tahun 1753.[2] Gereja tua ini kemudian dialihkan untuk penggunaan sekuler dan bangunannya dimodifikasi dan diperkuat sebagai bagian dari benteng Melaka. Bagian tengah bangunan gereja kemudian digunakan sebagai halaman gereja. Ketika Britania menduduki Melaka pada tahun 1824, gereja tersebut digunakan sebagai gudang mesiu dan dibiarkan memburuk lebih lanjut. Ekskavasi dan penambahan kemudian Upaya-upaya untuk melestarikan catatan monumen dari masa lampau seperti batu nisan yang ditemukan di Gereja Santo Paulus difoto oleh Resident Councilor Melaka, Robert Norman Bland dan menerbitkannya dalam karyanya pada tahun 1905, Historical Tombstones of Malacca (Batu Nisan Bersejarah Melaka).[4] Pada tahun 1924, tempat permakaman Portugis kuno di mimbar gereja sebagian ditemukan. Penggalian lebih lanjut dilakukan pada tahun 1930 oleh presiden Perkumpulan Melaka Bersejarah yang baru terbentuk, Mayor C. E. Bone. Pada periode inilah batu-batu nisan yang tersebar di sekitar gereja dilekatkan ke dinding.[2] Pada tahun 1952, sebuah patung Fransiskus Xaverius didirikan di depan reruntuhan gereja dalam rangka memperingati ulang tahun ke 400 persinggahannya di Melaka. Sehari setelah patung itu dikuduskan, sebuah pohon casuarina besar jatuh menimpanya, memutuskan lengan kanannya.[5] Kebetulan, lengan bawah kanan Xaverius tersebut dipotong pada tahun 1614 sebagai sebuah relik.[6] Lihat juga Gereja Katolik di Malaysia Malaka Portugis Mercusuar Melaka Referensi Pranala luar Coordinates: Kategori:Gereja di Melaka Kategori:Objek wisata di Melaka
https://id.wikipedia.org/wiki/Gereja%20Santo%20Paulus%20%28Melaka%29
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 414, 1423, 1766, 2058, 2102, 2624, 2671, 2765 ], "plaintext_end_byte": [ 406, 1422, 1755, 2044, 2094, 2609, 2648, 2763, 2846 ] }
2018년 일본에 가장 많은 편의점은 무엇인가?
CU (편의점)
korean
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
CU (씨유, )는 종합유통서비스 기업인 BGF리테일이 운영하는 편의점 프랜차이즈 브랜드로 대한민국에서 가장 높은 점유율을 기록하고 있다. CU는 365일 24시간 언제 어디서나 편리하게 원하는 것을 넘어 필요한 것까지 찾아주는 서비스로 대한민국 시장과 고객에게 최적화된 '21세기 한국형 편의점'을 표방한다. 개요 대한민국 종합유통서비스 기업인 BGF리테일이 2012년 8월 신규 런칭한 편의점 브랜드이다. CU는 국내 소비자의 특성과 매정별 입지를 과학적으로 분석해을 표방한 새로운 개념의 편의점으로 생활의 편의를 돕고(Convenience) 최상의 상품과 서비스, 운영상의 편의성과 수익성으로 고객과 가맹점주(You)를 소중히 모시는 생활 속 쉼터를 조성하겠다는 뜻을 담아 이들 영어단어의 앞 글자로 조합한 이름이다. 현재 대한민국 최대 프랜차이즈망을 바탕으로 다양한 상품과 서비스를 고객들에게 제공하고 있다. 초창기에는 혼동 방지를 위해 'with FamilyMart'가 붙었지만, 상장 이후에는 훼미리마트 측이 BGF리테일의 지분을 모두 매각하면서 with Familymart 문구를 BGF리테일 로고로 교체하였다. 섬네일|인천광역시 부평구에 위치한 CU 가맹점[1] 통신사 제휴는 SK텔레콤만 하고 있다. CU 런칭 이후 자체 포인트를 런칭했으며, OK캐쉬백 적립은 본래 택일이었다가 2015년 6월부터 제휴카드 이용시 외에는 할 수 없다. 그리고 T-멤버십으로 할인받으면, 그린카드로 지정상품 구매시 적립받을 수 있는 에코머니 외에는 아예 적립받을 수 없다. 서비스 택배 픽업 서비스 2016년 11월부터 소셜커머스 티몬과 제휴해‘택배 픽업’서비스를 제공하고 있다. 2017년 5월 1일부터는 SK플래닛의 온라인 쇼핑몰 11번가와 제휴해 24시간 택배 픽업 서비스를 제공하기로 했다.[2] BI 변천사 2012년 ~ 2017년 2017년 ~ 현재 논란 CU에서 2017년 3월 14일 출시한 도시락의 이름이 성 고정관념을 고착화 한다는 논란이 일었다. 출시 된 도시락의 이름은 '여친이 싸준 도시락', '엄마가 싸준 도시락'. CU 관계자는“엄마와 여친이라는 콘셉트가 소비자들에게 가장 친근하게 와 닿을 것 같다는 취지로 상품을 먼저 출시한 것”이라고 설명했다. 성차별 논란이 생기자 CU측은 '남성(?)이 만든 도시락'을 선보인다고 밝혔다.[3] 같이 보기 BGF리테일 E1 (기업) 각주 외부 링크 (2017년에 진출하였으나 2018년 계약해지로인해 철수) CU몽골 페이스북 분류:2012년 설립된 기업 분류:편의점 분류:대한민국의 편의점
https://ko.wikipedia.org/wiki/CU%20%28%ED%8E%B8%EC%9D%98%EC%A0%90%29
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 194, 507, 838, 1093, 1549, 1788, 2194, 2660, 3064, 3322, 3496, 3744, 4323, 4479, 4777, 5330, 5640, 5944, 6376, 6607, 6992, 7491, 7772, 8090, 8349, 8504, 8720, 10852 ], "plaintext_end_byte": [ 183, 497, 837, 1092, 1543, 1787, 2193, 2659, 3063, 3316, 3495, 3738, 4322, 4473, 4771, 5329, 5639, 5943, 6375, 6606, 6991, 7490, 7771, 8084, 8348, 8503, 8710, 10840, 11018 ] }
Milloin HMS Walker valmistui?
HMS Walker
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ 1 ], "minimal_answers_start_byte": [ 430 ], "minimal_answers_end_byte": [ 449 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
HMS Walker (viirinumero D27) oli Britannian Kuninkaallisen laivaston Amiraliteetin W-luokan hävittäjä, joka palveli ensimmäisen maailmansodan lopulla ja toisessa maailmansodassa. Valmistus Alus tilattiin 9. joulukuuta 1916 William Denny and Brothersilta Dumbartonista osana vuosien 196-1917 laivasto-ohjelman 10. tilausta. Sen köli laskettiin 26. maaliskuuta 1917 ja alus laskettiin vesille 29. marraskuuta. Alus valmistui 12. helmikuuta 1918, jolloin se oli varustettu miinanlaskijaksi.[1] Palvelus HMS Walker palveli ensimmäisen maailmansodan lopulla ja rauhan tultua se palveli Itämeren purjehduksilla taistellen Bolsevikkeja vastaan. Alus kuului 1921 Atlantin laivaston 1. Hävittäjälaivueeseen. Alus vieraili 15.-22. kesäkuuta 1926 laivasto-osaston mukana Helsingissä. Se sijoitettiin vuoden 1930 jälkeen reserviin.[1] Alus palasi palvelukseen elokuussa 1939 reservilaivastojen liikekannallepanon yhteydessä. Se oli mukana kuningas Yrjö VI:n pitämässä reservilaivaston katselmuksessa Weymouthin lahdella, mistä se siirtyi Plymouthiin varustettavaksi sodan varalle.[1] Alus liittyi syyskuun alussa Plymouthissa 11. Hävittäjälaivueeseen suojaamaan saattueita sekä sukellusveneiden torjuntatehtäviin Kanaalin alueella. Alus suojasi 9. syyskuuta saattuetta OB2 HMS Vanquisherin ja HMS Winchelsean kanssa. Seuraavana päivänä kotimatkalla alus törmäsi HMS Vanquisherin kanssa kärsien pahoja vaurioita. Se otettiin 14. syyskuuta Devonportin telakalle korjattavaksi, mistä se palasi palvelukseen vuoden lopulla.[1] 1940 HMS Walker suojasi 13. tammikuuta 1940 Liverpooliin tulevaa saattuetta HG15F HMS Broken, HMS Keppelin ja HMS Enchantressin kanssa. Alus erkani 19. tammikuuta saattueesta. Se jatkoi saattueiden suojaamista läntisen reitin alaisuudessa.[1] Alus liittyi 25. maaliskuuta Gibraltarille matkanneeseen saattueeseen OG23 HMS Campbellin, HMS Volunteerin ja HMS Wandererin kanssa. Se erkani seuraavana päivänä saattueesta kahden Ranskan laivaston aluksen vapauttaessa paikallissuojauksen tehtävästään, minkä jälkeen alus liittyi 27. maaliskuuta Liverpooliin saapuvaan saattueeseen HG23. Alus erkani saattueesta 30. maaliskuuta Liverpoolissa.[1] Alus siirrettiin 8. huhtikuuta Kotilaivastoon Saksan hyökättyä Norjaan. Se suojasi liittoutuneiden maihinnousulaivaston Norjan rannikolle. Seuraavana päivänä alus kärsi vaurioita ilmahyökkäyksessä suojatessaan saattuetta. Alus osallistui 30. huhtikuuta Andalsnesin ja Molden evakuointeihin, joiden aikana se joutui useaan otteeseen ilmahyökkäyksen kohteeksi. Alus kuljetti joukkoja maista risteilijä HMS Sheffieldille yhdessä HMS Westcottin kanssa.[1] Alus suojasi 1. toukokuuta edelleen evakuointia Andalsnesissä ilmahyökkäysten kiihtyessä, minkä jälkeen se jatkoi maajoukkojen tukemista sekä saattueiden suojaamista alueella. Alus tulitti 28. toukokuuta HMS Beaglen, HMS Famen ja HMS Havelockin kanssa Rombakin vuonon rantojen kohteita Narvikin taisteluiden aikana. HMS Walker suojasi 8. kesäkuuta viimeistä evakuointisaattuetta Harstadista.[1] Alus teki 2. heinäkuuta tuloksettoman hyökkäyksen RMS Andora Starin upottanutta Saksan laivaston sukellusvenettä U-47 vastaan. Satamaan palattuaan alus siirrettiin telakalle, mistä se palasi palvelukseen läntisen reitin alaisuuteen lokakuussa.[1] 1941 HMS Walker liitettiin helmikuussa 1941 5. Saattajaryhmään johtoaluksena. Liverpooliin sijoitetun ryhmän muina aluksina olivat HMS Vanoc, HMS Volunteer ja HMS Caldwell.[1] Alus suojasi maaliskuussa ryhmineen saattuetta HX112. Se metsästi 17. maaliskuuta HMS Vanocin kanssa sukellusvenettä U-100, joka pakotettiin pintaan upotettavaksi. Hieman upotuksen jälkeen havaittiin U-99, joka upotettiin syvyyspommein.[1] 1942 HMS Walker liittyi 12. tammikuuta 1942 Clydessä ryhmineen saattueen WS15 paikallissaattueeksi. Ryhmä erkani 15. helmikuuta saattueesta palaten Clydeen, jossa se liittyi 17. helmikuuta saattueen WS16 paikallissaattueeksi. HMS Walker, HMS Witherington ja HMS Verity jatkoivat saattueen mukana 21. helmikuuta muiden Kotilaivaston alusten suojatessa raskaiden sotalaivojen matkan Gibraltarille. Seuraavana päivänä HMS Walker ja kaksi muuta Kotilaivaston hävittäjää erkanivat saattueesta HMS Newcastlen ja sitä suojanneen HMS Paladinin vastaanottaessa suojaustehtävän.[1] Alus jatkoi saattueiden suojaamista läntisen reitin alaisuudessa, kunnes se vuoden lopulla määrättiin muutettavaksi pitkän matkan saattajaksi.[1] 1943 HMS Walker siirrettiin vuoden 1943 alussa Thamesin telakalle muutostöitä varten. Alus aloitti toukokuussa koeajot satamassa sekä sen edustalla. Kesäkuussa se oli koulutettavana. Alus siirrettiin heinäkuussa koulutuksen päätyttyä 4. Saattajaryhmään suojaamaan Atlantin saattueita.[1] 1944 HMS Walker siirrettiin tammikuussa 1944 Kotilaivastoon suojaamaan Jäämeren saattueita. Alus liittyi helmikuussa saattueeseen JW57 HMS Beaglen, HMS Boadicean, HMS Keppelin ja neljän Flower-luokan korvetin kanssa. Suojausosasto erkani 28. helmikuuta vahingoittumattomasta saattueesta saavuttuaan Kuolan niemimaalle. Alus liittyi 2. maaliskuuta palaavan saattueen RA57 lähisuojaukseen saman osaston kanssa. Saattue joutui 4. maaliskuuta sukellusvenehyökkäyksen kohteeksi. Suojausosasto erkani 10. maaliskuuta saattueesta sen saavuttua Loch Eween.[1] Alus liittyi 29. maaliskuuta 2. saattajaryhmän alusten HMS Starlingin, HMS Magpien, HMS Wild Goosen, HMS Wrenin ja HMS Whimprelin sekä HMS Beaglen, HMS Boadicean ja HMS Keppelin kanssa saattueeseen JW58. Saattue saapui 4. huhtikuuta Kuolan niemimaalle useiden ilma- ja sukellusvenehyökkäysten jälkeen.[1] Alus liittyi 7. huhtikuuta palaavaan saattueeseen RA58 HMS Beaglen, HMS Boadicean, HMS Inconstantin, HMS Keppelin, HMS Venuksen, HMS Westcottin, HMS Whitehallin ja HMS Wrestlerin kanssa. Suojausosasto erkani 12. huhtikuuta saattueesta ilman taistelukosketusta viholliseen ennen saapumista Loch Eween.[1] Alus lähti 20. huhtikuuta Kuolan niemimaalle risteilijä HMS Diademin, saattuetukialusten HMS Activityn ja HMS Fencerin, 15 Kotilaivaston hävittäjän ja kolmen Kanadan laivaston fregatin kanssa suojatakseen kauppalaiva Nea Hellasta ja kootakseen aluksia ja miehistöjä Venäjän satamista. Osasto saapui 23. huhtikuuta Kuolan niemimaalle ilman Nea Hellasta, joka oli joutunut palaamaan kotimaahan teknisten ongelmien vuoksi.[1] HMS Walkerille nousi 28. huhtikuuta kolmetoista Yhdysvaltain laivaston merimiestä kuljetettaviksi Britteinsaarille. Alus liittyi palaavaan saattueeseen RA59 HMS Diademin, HMS Fencerin ja niiden suojana olleiden alusten kanssa.[1] Alus määrättiin toukokuussa tukemaan Normandian maihinnousua. Se erkani 3. toukokuuta saattueesta RA59 oltuaan kaksi vuorokautta jatkuvien sukellusvenehyökkäysten ja myrskyn riepoteltavana. Satamaan saavuttuaan alus valmistautui liittymään saattajaryhmä 137:ään, jonka muodostivat korvetit HMS Honeysuckle ja Ranskan laivaston La Nantaise sekä troolari HMS Lincolnshire.[1] Alus siirtyi kesäkuun alussa Milford Haveniin suojatakseen saattuetta E2B2Z:aa, jonka 32 alusta se suojasi 4. kesäkuuta ryhmineen 144 saattajaryhmän ja kahden troolarin avustamana läntisen maihinnousuosaston kokoontumispaikalle. Saattue saapui 8. kesäkuuta sillanpäähän, minkä jälkeen osasto palasi Milford Haveniin. Alus suojasi 10. kesäkuuta alkaen täydennyssaattueita amerikkalaisten sillanpäähän, kunnes se vapautettiin operaatiosta jatkamaan Atlantin saattueiden suojaamista.[1] Alus siirrettiin lokakuussa ryhmänsä mukana suojaamaan Jäämeren saattueita. Se liittyi 20. lokakuuta saattueen JW61 lähisuojaukseksi HMS Lapwingin, HMS Larkin ja kolmen Flower-luokan korvetin kanssa. Suojaus erkani 28. lokakuuta saattueesta saavuttuaan Kuolan niemimaalle.[1] Alus liittyi saman suojausosaston mukana 2. marraskuuta saattueeseen RA61, josta se erkani 9. marraskuuta Loch Ewessä. Joulukuussa alus palasi luoteisen reitin alaisuuteen saattueiden suojaksi. Alus liittyi 30. joulukuuta saattueeseen JW63 HMS Keppelin, HMS Westcottin ja 8. saattajaryhmän sluuppien kanssa.[1] 1945 HMS Walker erkani 8. tammikuuta 1945 suojueen mukana saattueesta saavuttuaan Kuolaan tapahtuma köyhän matkan jälkeen. Alus suojasi samojen hävittäjien kanssa 11. tammikuuta palaavaa saattuetta RA63, josta se erkani 23. tammikuuta saavuttuaan Clydeen.[1] Alus palasi helmikuussa suojaamaan Atlantin saattueita ja maaliskuussa se oli kotivesillä saattueiden suojana sekä merialueiden valvontatehtävissä.[1] Euroopan sotatoimien päätyttyä alus poistettiin palveluksesta. Se siirrettiin reserviin sijoitettuna poistolistalle. Alus myytiin 1946 BISCOlle ja se hinattiin 15. maaliskuuta Trooniin romutettavaksi.[1] Lähteet Citation error, replace with{{cite book| author = Colledge, J. J. & Warlow, Ben| title = Ships of the Royal Navy - The Complete Record of all Fighting Ships of the Royal Navy from the 15th Century to the Present| location = Newbury, UK| publisher = Casemate| year = 2010| id = ISBN 978-1-935149-07-1| language = Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.| page = 438}} Citation error, replace with{{cite book| author = Whitley, M. J.| title = Destroyers of World War Two – an international encyclopedia| location = Lontoo| publisher = Arms and Armour| year = 1988| id = ISBN 0-85368-910-5| language = Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.}} Citation error, replace with{{cite book| author = Gardiner, Robert (toim.)| title = Conway's All the World's Fighting Ships 1906–1921| location = Lontoo, Englanti| publisher = Conway Maritime Press| year = 1985| id = ISBN 0-85177-245-5| language = Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.}} Citation error, replace with{{cite book| author = Cocker, Maurice| title = Destroyers of the Royal Navy, 1893-1981| location = Englanti| publisher = Ian Allan| year = 1982| id = ISBN 0-7110-1075-7| language = Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.}} Citation error, replace with{{cite book| author = Fairweather, Cliff| title = Hard Lying - The Story of the "V&W" Class Destroyers and the Men Who Sailed in Them| location = Chelmsford, UK| publisher = Avalon Associates| year = 2005| id = ISBN 0-9529440-4-9| language = Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.}} Citation error, replace with{{cite book| author = Preston, Anthony| title = V and W class Destroyers 1917-1945| location = Lontoo, Englanti| publisher = MacDonald & Co (Publishers) Ltd| year = 1971| language = Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead.}} Viitteet Luokka:Kuninkaallisen laivaston V- ja W-luokkien hävittäjät Luokka:Dennyn valmistamat alukset Luokka:Yhdistyneen kuningaskunnan toisen maailmansodan hävittäjät
https://fi.wikipedia.org/wiki/HMS%20Walker
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 553, 804, 1041, 1691, 2197, 2558, 3828, 4361, 5705, 5914, 6260, 6894, 7599, 7841, 8550, 9089, 9773, 10165, 11140, 11859, 12701 ], "plaintext_end_byte": [ 552, 730, 999, 1690, 2196, 2557, 3827, 4329, 5704, 5903, 6259, 6873, 7598, 7840, 8549, 9088, 9765, 10156, 11119, 11841, 12679, 13215 ] }
アメリカ合衆国大統領選挙が初めて行われたのはいつ
アメリカ合衆国大統領選挙
japanese
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
アメリカ合衆国大統領選挙(アメリカがっしゅうこくだいとうりょうせんきょ、English: United States presidential election)は、アメリカ合衆国大統領を選出するための選挙。この選挙は、具体的には数次のプロセスに分かれているが、一般に、4年毎、11月に行われる一連の選挙手続き、予備選挙となる立候補者選出および立候補者による選挙運動から選挙人による本選挙・投票・開票までの全プロセスの総称である。 各年次の大統領選挙に関する詳細は、末尾のテンプレート、または結果の表の「年」の列からリンクされている個別の記事を参照。 アメリカ合衆国憲法第二条:大統領と副大統領の任期 大統領選挙はアメリカ合衆国憲法第2条の第1節、修正第12条、同第22条および同第23条に規定される。大統領および副大統領は4年の任期を務める。 選挙の規定 選挙権と被選挙権 大統領選挙の選挙権は、米国籍者[1]に限り、永住権者には選挙権が無い[2]。加えて18歳以上</b>であることと、通常<b data-parsoid='{"dsr":[814,825,3,3]}'>選挙人登録</b>を行っていることが要件となる。 米国は日本のような住民基本台帳が無いため、自動的に選挙人名簿に登録されることは無く、選挙人名簿(Voter registrationがこれにあたる)に自己申告で登録しなければ選挙人名簿には登録されず、投票資格が生じない。 なお、選挙権が無いにも関わらず選挙人登録をすると刑法犯罪になる。 被選挙権は、35歳以上</b>であること、合衆国内で生まれた合衆国市民(両親が米国籍であれば合衆国外で生まれてもかまわない)であって、14年以上合衆国内に住んでいること</b>が憲法上の要件である[3]。また、憲法修正第22条により、大統領に3度選出されること、昇格や職務代行により2年以上大統領の職務を行った人物が複数回大統領に選出されることが禁止されている。 この他、多くの州では、二大政党(民主党と共和党)以外の立候補に一定数の有権者による署名を必要としている。そのため、二大政党以外の候補者にとって立候補のハードルは高い。第三勢力の候補者は、署名が揃わず、一部の州でしか立候補できない事例が多い。 2016年アメリカ合衆国大統領選挙の事例では、立候補者は31組いるが、二大政党以外の候補者で全州で立候補できた者はリバタリアン党のゲーリー・E・ジョンソンのみである。第三勢力で全州で立候補できた候補は、1996年アメリカ合衆国大統領選挙のロス・ペロー()以来20年ぶりである。他に第三勢力から、ほぼ全国規模で立候補した大統領候補は、アメリカ緑の党のジル・スタイン(47州+ワシントンD.C.[4])、アメリカ立憲党のダレル・キャッスル(43州[5])、無所属のエヴァン・マクマリン(40州[6])、無所属のローレンス・コトリコフ(34州[7])、アメリカデルタ党&改革党のロッキー・デ・ラ・フエンテ(35州[8])、アメリカ党のトム・ホーフィング(29州[9])、アメリカ連帯党のマイク・マチャーン(25州[10])となっている。これらの候補は過半数の大統領選挙人を擁立しており、大統領に当選する可能性があるのは、二大政党の候補者(民主党のヒラリー・クリントンと共和党のドナルド・トランプ)を含めた10名ということになる。 また、立候補した州でも、初めから名簿(リスト)に名前が掲載されている候補と、有権者が任意で自書式投票による追記投票をする必要がある候補に分けられている場合がある(二大政党候補は必ず名前が掲載される)。たとえば、カリフォルニア州では2012年の選挙から、全ての立候補者から選ぶ事が出来るように改正され、2012年の候補者6名全てが名簿に載っている。 選挙方法と最終決定 通常、予備選の勝利を確実とした大統領候補が、自らとは支持基盤・政策・キャラクターなどが異なる人物を副大統領候補に内定し、党大会において正副大統領候補が正式指名を受ける。大統領選挙は形式上間接選挙であり、有権者は一般投票日に「大統領候補と副大統領候補のペア(チケット (ticket) )」への投票を誓約する選挙人団 (Electoral College) に票を投じる。もっとも、実際の投票では、大統領候補と副大統領候補の名前のペアとその公認政党の組み合わせの書かれた選択肢に記入して投票すると、その候補ペアへの投票を誓約する選挙人団への票とみなされる投票方式がとられる。メイン州とネブラスカ州以外では、他の選挙人団より1票でも多くの票を獲得した選挙人団がその州に割り当てられた直接選挙票の全てを獲得する勝者総取り方式となっている。選挙人に、選ばれる前に誓約した候補者に票を入れる義務は、憲法や連邦法レベルでは存在しない。州レベルではそのように義務づけているケースもある。全州で獲得した選挙人の数を合計し、獲得総数が多い候補者が勝利する。 有権者の投票数の比が直接反映される制度ではないため、1824年、1876年、1888年、2000年、2016年 の選挙では、一般投票での次点候補が当選している。 投票日 有権者が大統領候補者に票を投じる「一般投票」は、4年ごとに11月の第1月曜日の翌日(11月2日 - 8日のうち火曜日)に行われる[11]。その後12月の第2水曜日の次の月曜日(12月13日 - 19日のうち月曜日)に、各州で選挙人団が集会し「選挙人投票」が行われる。 選挙人による投票は1回のみである。どの候補者も全選挙人過半数票を獲得できなかった場合、大統領は大統領候補高得票者3名以下の中から下院が、副大統領は副大統領候補高得票者2名から上院が選出する。下院での投票は通常議決と異なり、選出州ごとに議員団として投票し、各議員団は議員数に関わらず1票を有する。議会による投票で選出された者として、大統領としてはアダムズ(1825-1829年)、副大統領としては、ジョンソン(1837-1841年)がいる。 大統領選挙人 各州から選出される選挙人の数は、その州の上院と下院の議員数に等しい人数(合計535人)と決められている。上院議員は各州から2名ずつ、下院議員は州の人口に基づいて決められる。人口は10年毎に行われる国勢調査のデータを使用する。カリフォルニア州から選出される下院議員が最多の53名であることから、選挙人の人数も最も多く55人となる。アラスカ州など下院議員の選出数の最も少ない州は3人の選挙人を選出することとなる。首都ワシントンD.C.は下院1議席だが、最も少ない州と同じ3名の選挙人が選出される。 現在、ほとんどの一般投票有権者はあらかじめ投票先候補者を誓約している代議員団に対して投票する。そのため事実上、選挙人が投票する候補者は一般投票によって決まる[12]。 しかし、連邦法および合衆国憲法では選挙人が誓約に従って投票するよう義務付けているわけではなく(一部の州では州法によって義務付けている)、選挙人は一般投票と異なる候補者に投票することも可能である。ただし、選挙人が一般投票の結果とは異なった投票を行った例は数の上で極めて少なく、現在の選挙の慣行が形成されて以来、誓約に反した投票が当選者決定に影響を及ぼした例は無い。また特定候補への投票を誓約しない選挙人団の立候補・被選出も可能だが、近年では非誓約選挙人が選出された例はない。 なお現在では選挙人は、すべて直接選挙で選ばれているが、選挙人選出は州の権限であるため、連邦法上は必ずしも直接選挙で選出する必要はなく、歴史的には州議会によって選ばれていた例もある。近年でも2000年大統領選挙一般投票のフロリダ州での開票が紛糾した際、一般投票結果の確定が選挙人投票日に間に合わない場合に備えてフロリダ州議会が独自に選挙人を決定する構えを見せていた。 また、ほとんどの州では勝者総取り方式を採用しているものの、2012年大統領選挙の時点で、メイン州とネブラスカ州では、上院議員議席分の2名の枠を州全体での最多得票の陣営に与え、残りの下院議員議席分の枠を、下院選挙区ごとに最多得票の陣営に1名ずつ与える。コロラド州は勝者総取り方式だが、2004年の選挙と同時に行われる住民投票の結果次第で「比例割当方式」に変更される可能性があった。しかし住民投票の結果は反対多数だったことから、従前通りの方式にとどまることが決まった。 開票 開票は1月6日にアメリカ合衆国の連邦議会でアメリカ合衆国大統領選挙同日に行われた、アメリカ合衆国連邦議会選挙で当選した議員による上院下院の総合議会であるアメリカ合衆国議会合同会議の上院で選挙人の投票を開票して、正式にアメリカ合衆国大統領の当選・就任が決まる。 結果 *「その他の主な立候補者」は、1824年以降は一般投票総数の0.4%以上を得票した候補、1820年以前は5つ以上の選挙人投票を得た候補。 †一般投票の50%未満の得票率で選出された大統領。 ‡一般投票において対立候補より得票が少なかった大統領と、その対立候補。 注:ジョン・タイラー、ミラード・フィルモア、アンドリュー・ジョンソン、チェスター・アーサー、リンドン・ジョンソンおよびジェラルド・フォードは選挙で選ばれなかった大統領(副大統領からの昇格)。うち、フォードは副大統領選挙を経ていない(スピロ・アグニュー副大統領の辞職に伴う就任のため)。タイラーと両ジョンソンは、現職候補として再選に出馬しなかった。フィルモアは退任後の出馬(現職としての立候補ではない)。 投票数 出典: 注1米国国勢調査局の報告には、選挙権取得年齢人口に18歳以上の人口すべてを含むことが注目されるべきである。その数は永住権をもつ者や重犯罪で服役中の囚人といった投票資格のない者をかなりの数含んでいるため、実際の有権者数は多少低くなる。1994年の永住権所持者はおよそ1300万人、1996年の重犯罪で服役中の囚人は約130万人だった。したがって、選挙権取得年齢人口の約7-10%に投票資格がないことが推測できる。さらに、投票資格をもつ者でも、有権者登録手続きを事前に済ませなければ投票権を得られない。 改革の動き 最終的に選挙人の選出方法を規定することができる各州・DCが(NPVIC)を結び、全国の一般投票最多得票者に協定を結んだ州の選挙人枠を与えようという動きがある。NPVICは、これを州法等で法制化した州・DCの選挙人枠合計が過半数270以上となった時点をもって発効する。発効後は、NPVICを拒み従来通りの方法で選挙人を選出する州があろうとも、一般投票最多得票者が270票以上の選挙人票を得て当選することとなる。発効条件を満たさない間は、NPVICを法制化した州・DCにおいても従来通りに選挙人が選ばれる。2017年の段階では、10州とDCがNPVICを法制化し、これらの選挙人枠は総数の約3割に当たる165である。 脚注 関連項目 1996年アメリカ合衆国大統領選挙 2000年アメリカ合衆国大統領選挙 2008年アメリカ合衆国大統領選挙 2012年アメリカ合衆国大統領選挙 2016年アメリカ合衆国大統領選挙 アメリカ合衆国大統領 アメリカ合衆国大統領予備選挙 スーパー・チューズデー 勝者総取り方式 アメリカ合衆国議会合同会議 - 1月6日の連邦議会の上院で開票して正式にアメリカ合衆国大統領に決まり、当選する。 外部リンク
https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%A1%E3%83%AA%E3%82%AB%E5%90%88%E8%A1%86%E5%9B%BD%E5%A4%A7%E7%B5%B1%E9%A0%98%E9%81%B8%E6%8C%99
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 54, 96, 208, 306, 351, 398, 792, 999, 1031, 1219, 1491, 1645, 1824, 1905, 1938, 2119, 3364, 3621, 3751, 3872, 3923, 4854 ], "plaintext_end_byte": [ 53, 95, 207, 305, 350, 371, 781, 998, 1030, 1203, 1490, 1639, 1823, 1878, 1936, 2060, 3357, 3620, 3750, 3860, 3906, 4852, 4930 ] }
Je, Amerigo Vespucci alikuwa mpelelezi wa nini haswa?
Venezuela
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Venezuela ni nchi kaskazini mwa Amerika ya Kusini. Imepakana na Brazil, Guyana na Kolombia. Mbele ya pwani ya Bahari ya Karibi kuna madola ya visiwani ya Aruba, Antili za Kiholanzi na Trinidad na Tobago. Venezuela ilikuwa koloni la Hispania hadi mwaka 1811 na lugha ya Kihispania ni lugha ya kitaifa. Kikatiba Venezuela ni shirikisho la jamhuri. Mji mkuu ni Caracas. Asili ya jina "Venezuela" Jina la nchi ni umbo la Kihispania la jina la mji wa Venezia (Italia). Amerigo Vespucci, mpelelezi Mwitalia katika utumishi wa mfalme wa Hispania, aliona vijiji vya wenyeji waliojenga nyumba juu ya maboriti yaliyosimamishwa katikati ya maji karibu na mwambao pasipo kina. Vijiji vilimkubusha mji wa Venezia uliojengwa vilevile. Venezuela yamaanisha "Venezia Ndogo" katika Kihispania. Jiografia Venezuela ina eneo la km² 916,445 (kama Namibia) ikiwa na pwani yenye urefu wa km 2,800. Asilimia 39 za eneo hili ni misitu, mashamba ya kulimwa ni 4%, eneo la mifugo 20%, mazao ya kudumu kama kahawa 1%. Kuna kanda nne za kijiografia: tambarare za pwani karibu na Maracaibo katika kaskazini-magharibi milima ya Andes tambarere za mto Orinoko katikati ya nchi nyanda za juu za Guayana katika kusini-mashariki Milima ya meza Nyanda za juu za Guayana zina milima ya pekee: kuna milima ya meza 115 inayoitwa "tepui" katika lugha ya wakazi asilia. Kiekolojia hilo ni eneo muhimu kwa sababu milima mingi ina mimea na wanyama wa pekee, tofauti na milima jirani, na inapatikana hapa tu kote duniani. Maporomoko marefu duniani yatelemka kutoka milima hii kama vile maporomoko ya Salto del Angel ("anguko la malaika") ambako maji huanguka mita 965. Mito Mto mkubwa wa Venezuela ni Orinoco wenye urefu wa km 2574 unaoishia katika Atlantiki. Lakini mkono wa Brazo Casiquiare unajitenga na kuishia katika mto wa Amazonas nchini Brazil. Tawimito muhimu ya Orinoco ni Rio Apure na Rio Caroni. Majimbo katika shirikisho Tazama pia Majimbo ya Venezuela Venezuela ni shirikisho la madola au majimbo 23 ya kujitawala, maeneo yasiyojitawala na mkoa wa shirikisho wa Caracas. JimboMji MkuuWakaziEneoKandaAmazonasPuerto Ayacucho70,464180,144km²GuayanaAnzoáteguiBarcelona1,222,22543,300km²Nor - OrientalApureSan Fernando de Apure377,75676,500km²LlanosAraguaMaracay1,449,6167,014km²CentralBarinasBarinas624,50835,200km²AndeanBolívarCiudad Bolívar1,214,846238.000km²GuayanaCaraboboValencia1,932,1684,650km²CentralCojedesSan Carlos253,10514,800km²CentralDelta AmacuroTucupita97,98740,200km²GuayanaFalcónCoro763,18024,800km²Central - OccidentalGuáricoSan Juan de los Morros627,08664,986km²LlanosLaraBarquisimeto1,556,41519,800km²Central - OccidentalMéridaMérida715,26811,300km²AndeanMirandaLos Teques2,330,8727,950km²CapitalMonagasMaturín712,62628,930km²Nor - OrientalNueva EspartaLa Asunción712,6261,150km²InsularPortuguesaGuanare725,74015,200km²Central - OccidentalSucreCumaná786,48311,800km²Nor - OrientalTáchiraSan Cristóbal992,66911,100km²South - OccidentalTrujilloTrujillo608,5637,400km²AndeanVargasLa Guaira298,1091,496km²CapitalYaracuySan Felipe499,0497,100km²Central - OccidentalZuliaMaracaibo2,983,67963,100km²ZulianDependencias Federales (maneo chini ya shirikisho)-2,245342km²Insular (visiwa)Distrito Federal Caracas (Mkoa wa shirikisho)-2,284,921433km²Capital (mji mkuu) Watu Wakazi wengi (51.6%) wanajiainisha kama machotara wa Kizungu-Kiindio. Wazungu ni 43.6%, wenye asili ya Afrika ni 3.5% na Waindio 2.6%. Utafiti wa DNA unaonyesha kwamba urithi wa jeni kwa asilimia 60.6 ni wa Kizungu, 23 ni wa Kiindio na 16.3 ni wa Kiafrika. Lugha rasmi na ya kawaida ni Kihispania, ingawa lugha asilia zinakubalika kwa Waindio, na lugha nyingine zinatumiwa na wahamiaji. Upande wa dini, 88% ni Wakristo, hasa wa Kanisa Katoliki (71%) na madhehebu mbalimbali ya Uprotestanti (17%). Tazama pia Orodha ya nchi kufuatana na wakazi Viungo vya nje (in Spanish) Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. at UCB Libraries GovPubs Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. at Curlie Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. from the Library of Congress Country Studies (1990) Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. from the BBC News Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. from International Futures (in Arabic) from Sky Immigration Wikimedia Atlas of Venezuela Jamii:Karibi Jamii:Nchi za Amerika Kusini Jamii:Nchi zinazotumia Kihispania
https://sw.wikipedia.org/wiki/Venezuela
{ "plaintext_start_byte": [ 88, 307, 1693, 2124, 2281, 2575, 3430, 5113, 5393, 6326, 6471, 6927, 8219, 8293, 9204, 9588, 10170, 10390, 10926, 11557, 12015, 12307, 12505, 12572, 12992, 13156, 14147, 14839, 15495, 15973, 16173, 17360, 20512, 20699, 21733, 21985, 22719, 23360, 23857, 24488, 25160, 25763, 25981, 26275, 27034, 27454, 27763, 27829, 27993, 28233, 31578, 31651, 32507, 34233, 35327, 35398, 35873, 38837, 39338, 39852, 40466, 41888, 44991, 45039, 45429, 46529, 46586, 47056, 47408, 47970, 48485, 49983, 50876, 51048, 51282, 52018, 52264, 53102, 54524, 55283, 63976, 64301, 64429, 65247, 65529, 65904, 66773, 67758, 69287, 69461, 69816, 70283, 70458, 70737, 71366, 71669, 72044, 72382, 72888, 73321, 73588, 74676, 75345, 75884, 76173, 76526, 76943, 77276, 77835, 78308, 78961, 79531, 79836, 79936, 80097, 80336, 80518, 80557, 80616, 80670, 80724, 80959, 81030, 81196, 81388, 81443, 81808, 81848, 81937, 82343, 82842, 83264, 84680, 85092, 85498, 85821, 86096, 86327, 86467, 86623, 86680, 86748, 87138, 87216, 87269, 88010, 92879, 93045, 93516, 94070, 94524, 94840, 95406, 95601, 95652, 95819, 95860, 96042, 96231 ], "plaintext_end_byte": [ 306, 1692, 2122, 2280, 2574, 3429, 5112, 5392, 6325, 6470, 6926, 8218, 8292, 9203, 9587, 10169, 10389, 10925, 11556, 12014, 12306, 12465, 12571, 12991, 13155, 14146, 14838, 15494, 15972, 16172, 17359, 20511, 20698, 21732, 21984, 22718, 23329, 23856, 24434, 25159, 25716, 25980, 26274, 27033, 27453, 27660, 27828, 27946, 28232, 31577, 31650, 32506, 34232, 35326, 35397, 35872, 38836, 39337, 39851, 40465, 41887, 44990, 45038, 45428, 46528, 46585, 47044, 47407, 47966, 48484, 49982, 50875, 51047, 51281, 52016, 52214, 53101, 54523, 55282, 63975, 64300, 64428, 65246, 65528, 65903, 66772, 67757, 69207, 69460, 69815, 70282, 70457, 70736, 71337, 71668, 72043, 72381, 72834, 73320, 73544, 74675, 75344, 75787, 76172, 76525, 76904, 77275, 77804, 78307, 78917, 79530, 79834, 79935, 80096, 80285, 80517, 80556, 80615, 80669, 80723, 80958, 81029, 81195, 81387, 81442, 81807, 81847, 81936, 82342, 82841, 83263, 84584, 85007, 85497, 85820, 86094, 86326, 86466, 86606, 86679, 86747, 87137, 87214, 87268, 88009, 92815, 93044, 93494, 94069, 94458, 94803, 95405, 95600, 95651, 95818, 95858, 96041, 96230, 97008 ] }
연동교회 설립일은 언젠가요?
2012년 제25주
korean
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
틀:알고 계십니까에 적은 내용에 관해 여쭤보려 글을 적습니다. 알림: 이 토론은 원래 위키백과:사랑방/2012년 제24주에 있었으나 제25주로 이동된 것입니다. 이동의 사유는 좀 더 이용자 분들의 의견을 수렴하고자 이동한 것입니다. 안녕하세요. 틀:알고 계십니까에 두가지의 지식을 적었다가 어느 이용자분이 계속 제가 적은 지식은 잡식(트리비아)라고 하시며, 삭제를 하셔서 과연 이것이 정말 잡식인가 의문이 들어 위키백과 이용자분들께 잡식인지 여쭤봅니다. 지식.1 첫번째 지식은 대한제국 마지막 황태자인 영친왕이 일본 패망 이후 요정에서 일본 게이샤의 누드화를 그렸고, 요정에서 영친왕이 게이샤의 누드화를 그리고 있으면 부인인 이방자 여사가 요정에 가서 술값을 치르고 모셔갔다는 내용입니다. 지식.2 두번째 지식은 한반도의 마지막 왕조인 조선 신하들의 계급인 품계에 관한 것입니다. 조선 신하들에게는 18품계가 있었으며, 최상위는 영의정이고, 최하위는 초반이라는 관직이라는 내용입니다. 제 생각에는 모르시고 계시는 분들이 많다고 생각되어, 알고 계십니까에 적으면 매우 유익 할 것이라고 생각이 드는데, 과연 이것이 잡식(트리비아)으로 알고 계십니까에 적을만한 내용이 아닌지<br data-parsoid='{"stx":"html","selfClose":true,"dsr":[970,976,6,0]}'/> 위키백과 이용자 여러분께 여쭤봅니다. 의견 부탁드립니다.--Kim Kyung Min (토론) 2012년 6월 16일 (토) 18:12 (KST) 판단은 일단 다른 분한테 맡기도록 하구요, 저는 철자에 대해서만 말씀을 드리겠습니다. '치루고'가 아니라 '치르고'가 표준어입니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 16일 (토) 18:30 (KST) 잘못된 내용 지적 잘보았습니다. 적어주신대로 잘못된 부분을 고쳤으며, 가르쳐 주셔서 고맙습니다.--Kim Kyung Min (토론) 2012년 6월 16일 (토) 19:19 (KST) 라고 되어 있으니, 1번에 대해서는 출처를 제시하시면 되겠고, 2번은 글쎄요. --가람 (논의) 2012년 6월 16일 (토) 19:35 (KST) 둘 다 출처만 분명하다면 올릴 수 있는 내용이라 생각합니다. 다만, 조선 시대 품계의 최하위를 차지하는 종구품에는 무반의 대정(隊正), 문반의 능참봉(陵參奉) 등 다양하였습니다. -- Jjw (토론) 2012년 6월 16일 (토) 19:48 (KST) 연결해주신 출처를 확인해보니 영친왕이 게이샤 누드화를 그린 시점이 일본 패망 이후일 뿐, 그 그림을 그린 원인은 역시 같은 출처의 내용에 따르면 역사적 사건을 바탕으로 하지 않으므로 "대한제국 마지막 황태자 영친왕은 형편이 곤궁해지자 요정에서 게이샤의 누드화를 그리곤 했으며, 이럴 때면 부인 이방자 여사가 요정에 들러 술값을 치르고 모셔갔습니다."로 바꿔 써야 맞습니다. 다만 이렇게 되면 트리비아이므로 결국 싣지 않는 것이 맞습니다. 출처를 보기 전까지는 Kim Kyung Min님께서 적은 내용에 영친왕이 해방의 기쁨을 '게이샤(일본인)의 누드화(치욕)'로 표출한 것으로 오해했습니다. --자연머리 (토론) 2012년 6월 16일 (토) 19:57 (KST) 자연머리님의 의견에 대해서는 영친왕 일화에 뉴스 기사가 출처로 연결되어 있지만, 당시 영친왕이 어느정도의 경제적 상황인지 정확히 알지 못하여, 일단 영친왕 문서 일화에 '일본 패망 이후 영친왕이 요정에서 게이샤에 누드를 그렸고, 부인 이방자는 술값을 가지고 가서 술값을 치르고 모셔갔다'라고 사실조로만 적었습니다. 우연히 이 일화를 알게되었지만, 참 놀랍더군요. 다른 이용자분들의 의견도 부탁드립니다.--Kim Kyung Min (토론) 2012년 6월 16일 (토) 20:21 (KST) 제 요점은 그 내용이 트리비아라는 것입니다. 저도 놀랐습니다만 그것이 '알고 계십니까' 게시의 필요충분 조건이 되지 않습니다. 그리고 영친왕의 당시 경제적 상황은 해당 에서도 알 수 있으며 의민태자(영친왕) 문서를 참고하셔도 되니 영친왕이 그림을 그린 원인처럼 오해할 수 있는 '일본 패망 이후'라는 수식어는 빼는 것이 좋겠습니다. 어쨌든 트리비아죠... 과거 위인의 취미를 '알고 계십니까'에 실을 필요는 없습니다. 그것이 사람들의 고정관념을 깰 만한 것이 아니라면 말이죠. 예를 들면 '나폴레옹의 키는 사실 당시 프랑스인의 평균 키보다 컸습니다.' 정도는 일반적인 나폴레옹=단신 의 고정관념을 깨는 지식이므로 실릴 수 있지만 '히틀러는 청년시절 '볼프'라는 예명으로 언론에 칼럼을 투고하곤 했습니다.'는 트리비아이므로 실릴 수 없습니다.--자연머리 (토론) 2012년 6월 16일 (토) 20:59 (KST) 위의 가람님의 의견은 과 으로 알겠으며 Jjw님의 의견은 으로, 자연머리님은 로 알겠습니다. 적어주신 의견 고맙습니다. 다른 이용자 분들의 의견도 부탁드립니다.--Kim Kyung Min (토론) 2012년 6월 16일 (토) 21:11 (KST) 냉정히 따지면 조선의 품계는 실어도 상관은 없겠습니다. 허나, 조선의 품계가 18등급이라는 것은 잘 알려진 것이고 가장 높은 직위가 영의정이라는 것도 잘 알려져있으니 가장 낮은 종9품을 토대로 좀더 포괄적으로 다루면 어떨까요? 그리고 영친왕에 대해서는 트리비아인게 사실입니다. 영친왕이 요정에서 게이샤 누드화를 그린것이 딱히 그사람에 대해 오해하고 있는 점도 아니거니와 그냥 소일거리로 그린 것을요. 거기다가 부인이 다시 집으로 모셔갔다 하는 것도 너무 일반적인 사실 아닐까요? 모든 사람들에게도 일어날 수 있는 일화를 이사람에게만 특별히 적용하여 다른 사람들이 알수있게 하는 "알고 계십니까" 란의 취지와는 어긋납니다. -- 윤성현 論 · 기여 · F.A. 2012년 6월 17일 (일) 03:03 (KST) 근본적으로 따져서 왜 트리비아를 싣어서는 안되는 지 의문입니다.--Leedors (토론) 2012년 6월 17일 (일) 12:47 (KST) 말 그대로 잡다하니까요. 과연 그것이 사전적인가에 대해 생각해보시면 될 듯 하군요. --가람 (논의) 2012년 6월 17일 (일) 14:05 (KST) 잡식은 지식이 아니라는 건가요?-Leedors (토론) 2012년 6월 17일 (일) 23:02 (KST) 雜識: ‘뒤섞여 알다’. 이는 지식, 그러니까 은밀히 말하자면 ‘명확한 인식이나 이해’는 아니죠. --가람 (논의) 2012년 6월 18일 (월) 02:30 (KST) 입니다: 알고 계십니까는 위키백과에서 상당히 중요한 비중을 차지하고 있습니다. 단순하게 생각해도, 한국어판 위키백과 대문을 처음 접한 유저가 첫 페이지를 훑어보면서 가장 호기심을 느끼는 부분은 '알고 계십니까' 일 것입니다. 또한 기존의 위백 유저라도, 대문을 수시로 드나들면서 관심있게 지켜보는 곳이 '알고 계십니까' 코너일 것입니다. 저도 물론 그렇구요. 따라서, '알고 계십니까'에 나오는 내용들은 사용자들의 호기심을 강렬하게 자극하거나 깊은 감동을 줄 수 있는 것들</b>이어야 합니다. (왜냐하면, 신규 사용자의 유입 및 기존 사용자의 유지에 많은 기여를 하는 부분이 바로 '알고 계십니까' 코너라고 볼 수 있으니까요) 제 주관적인 생각에 김경민 님이 '알고 계십니까'에 올리신 내용은 트리비아가 맞는 것 같습니다. 별로 흥미를 끌거나 깊은 감동을 주는 내용이 아니었다고 판단됩니다. 조선 품계에 관한 내용은 말할 필요조차 없고, 영친왕과 게이샤에 관한 내용도 그닥 저의 흥미나 감동을 끌지 못했습니다. ★ 엔샷 (토론) 2012년 6월 18일 (월) 03:16 (KST) 최소한 이정도는 되는 내용이어야 한다고 판단합니다 : 335년 전쟁은 네덜란드와 영국 실리 제도 사이의 전쟁으로, 역사상 가장 긴 전쟁이자 총 한 발도 쏘지 않아 사상자가 가장 적은 전쟁입니다. 오스트리아 북서부 지역에는 이름이 영어권 표기로는 욕설을 의미하는 푸킹(Fucking)이라는 마을이 존재합니다. 라이카(사진)는 스푸트니크 2호 발사로 우주에 다녀온 최초의 생물이지만 실험 결과에만 몰두한 소련 당국이 비행체의 회수를 계획에 넣지 않아 우주에서 희생되었습니다. 흰개미는 흰개미목에 속하는 곤충으로, 벌목에 속하는 개미와 별개의 생물입니다. 국제 표준화 기구(ISO)에서 지정하는 표준 중에는 차를 맛보기 위해 일정하게 우려내는 방법을 규정해놓은 ISO 3103 라는 표준이 존재합니다. ★ 엔샷 (토론) 2012년 6월 18일 (월) 03:20 (KST) 의견 남겨주신 윤성현님과 엔샷님 고맙습니다. 윤성현님과 엔샷님의 반대의견을 포함하여 현재까지 총 이 2분( 의견이 하나) 에 3분께서 의견을 주셨네요. 의견을 남겨주셔서 고맙습니다. 저는 좀 더 의견을 받아보려 하오니 저의 의견 요청에 관심있는 이용자분들의 의견을 부탁드립니다. 참고로 저의 생각을 하나 적습니다. 이는 엔샷님께서 적어주신 참고 정보(남겨주신 의견 아래에 5가지 정보)에 대한 것입니다. 그래도 영친왕은 일국의 황태자였으며, 한일병합이 되지 않았다면 한반도를 다스리는 왕으로 즉위하였을 분으로 생각이 됩니다. 아마도 조선 왕조 500년 역사에 임금이 기생의 나체를 그린 일이 없었을텐데, 영친왕이 요정에서 게이샤의 나체를 그린 일은 매우 놀랍게 생각되어 집니다. 그런데 이런 일이 그래도 영어권에서 욕설로 사용되는 푸킹이라는 단어의 마을이 존재한다는 정보 흰개미와 개미를 같은 종류로 생각 할 수 있지만 각각 흰개미목과 벌목으로 별개라는 정보 만도 못하다는 점이 참 놀라움으로 다가오네요. 영친왕 일화는 나름대로 조선 왕조 500년의 역사로 비추어보나, 일국의 왕이 되었을 인물로 비추어보나 무척 놀랍고, 교육적인 부분이 있다고 생각되는데, 흥미가 느껴지지 않으면 보려하지 않는 일종의 정보 편식이라는 생각도 듭니다. 이상 저의 짧은 의견이었으며, 다른 이용자 분들의 의견을 부탁드립니다. --Kim Kyung Min (토론) 2012년 6월 18일 (월) 04:27 (KST) 이전부터도 문제가 되었었고 한 번 제안도 나왔었던 겁니다만, 알고 계십니까의 내용을 영어판과 비슷하게 새로 생성된 문서들 중 임의로 선택해서 채우는 것으로 하면 어떨까 싶습니다. 물론 정의도 제대로 채워지지 않은 토막글이나, 장난 문서 등이라면 문제가 되겠습니다만, 그렇지 않고 어느 정도 소개할 내용이 있는 것이라면 알고 계십니까를 통해 소개해서 관심있는 사용자의 기여를 유도하는 것도 괜찮지 않을까요? --더위먹은민츠 (토론) 2012년 6월 18일 (월) 17:05 (KST) 제 생각에는 알찬 글처럼 5개 묶음의 정보를 주기적으로 돌아가며 보여주는 구조로 개선하는 것도 좋을 것 같습니다. (혹은 매일 한 개씩 새로운 정보가 추가되고 오래된 정보는 나가는 방식) 그렇게 하면 중복으로 올라오는 자료도 정리할 수 있고, 등록 전 사전 검토도 가능하지 않을까요? --관인생략 토론·기여·메일 2012년 6월 19일 (화) 08:22 (KST) 알고 계십니까의 설명 강화를 위해 위키백과:알고 계십니까 페이지를 생성하였습니다. 해당 페이지가 충분히 보강되고 나면 대문 링크도 이곳으로 바꾸겠습니다. --관인생략 토론·기여·메일 2012년 6월 19일 (화) 08:54 (KST) 의견은 여기까지만 받겠습니다. 의견 주신 여러 이용자 분들 고맙습니다.--Kim Kyung Min (토론) 2012년 6월 23일 (토) 22:03 (KST) 제주어(제주 방언) 위키백과? 그냥 지나가면서 정보 공유 차원에서 적어봅니다. 흔히 제주 방언이라고 하는 제주어는 언어학적으로 한국어의 방언이 아니라 독립된 언어로 간주되기도 합니다(∵ 다른 지역의 한국어 방언과 상호 의사소통 불가능). 언어학적 기준에서는 중국어도 하나의 언어로 처리되는 게 아니라, 관화와 광둥어 등의 '독립된 언어'를 포괄하는 개념(macrolanguage)로 처리가 됩니다. 2010년에 제주어는 유네스코로부터 소멸위기언어, 그 중에서도 소멸 직전 단계인 critically endangered language로 지정되었습니다. 현재 중국어의 여러 방언들은 중국어 위키백과와 별개의 위키백과들을 만든 상태입니다. 중국어 위키백과는 현대 백화문(‘백화’란 구어를 뜻하는 말이고, 백화문은 구어를 글로 적는 것입니다)으로 적히는데 실제 이 백화문은 관화가 기준이지 다른 방언은 배제가 됩니다(그래서 광둥어가 공식 구어인 홍콩·마카오에서는 언문 불일치입니다. 구어는 광둥어, 문어는 관화를 기준으로 한 번체 백화문). 그래서 그것과 별개로 각자 방언을 기준으로 한 백화문(한자 사용)이나 로마자 표기법으로 적는 위키백과들이 존재합니다. 한자(백화문)로 적는 것으로는 광둥어(현재 번체만 지원)·우어(현재 간체만 지원) 위키백과, 로마자 표기법으로 적는 위키백과로는 민난어·민둥어 위키백과가 있습니다. 그리고 고전 문어인 한문 위키백과도 존재하구요. 따라서 이론상 제주어 위키백과도 한국어 위키백과와 별개로 만들 수 있을 것 같은데 장애물이 있습니다. 현재 위키미디어 재단의 Language proposal policy의 Requisites for eligibility를 보면, ISO 639-1~3 코드가 있으면서(2) 충분한 모(국)어 화자가 있다(4)고 판단될 경우, 그 언어로 된 위키미디어 프로젝트를 생성할 수 있습니다. 가장 큰 걸림돌은 현재 제주어에는 ISO 639-1~3 코드가 할당되지 않았다는 것이고, 두 번째 걸림돌은 제주어 위키백과에 기여 의사가 있으면서 제주어 능통한 모(국)어 화자가 몇이나 될 것인가 하는 점입니다. 첫 번째 걸림돌은 시간이 지나면 해결될지도 모릅니다. 유네스코는 2009년에 일본 내 8개 '언어'를 소멸위기언어로 지정했습니다. 그 중 하치조어을 제외하고는 모두 ISO 639-3 코드가 있는 상태입니다(참고 글. 코드 부여 시기가 언제인지는 모르겠으나 유네스코가 소멸위기언어로 지정하기 이전에 이미 이뤄진 듯합니다). 제주어도 어쩌면 미래에 ISO 639-3 코드가 할당될지도 모르는 일이죠(만약 국립국어원이나 제주특별자치도가 나서서 유네스코의 사례를 근거로 ISO에 신청하면 될지도 모릅니다). 두 번째 걸림돌의 경우, 제가 제주도 사람이 아니어서 정확히는 모르겠으나, 이미 '순수한' 제주어 화자는 70대 이상이고 60대 이하는 이미 제주어를 서울말과 상당히 섞어 쓰는 걸로 알고 있습니다. 따라서 제주어 위키백과가 생길 경우 실제 기여 가능한 사람은 극소수일 것으로 생각되지만, 비슷한 상황에서 작게나마 운영 중인 위키백과는 얼마든지 있습니다. 아무튼 한국 고유의 언어로 된 위키백과가 미래엔 두 개로 늘어날 수도 있지 않을까 싶어서 적어 봤습니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 18일 (월) 16:59 (KST) 제주가 고향인 사람으로서 좋은 취지라고 생각합니다. 아래아의 표기와 같은 한글 고어체가 지원되어야 하고, 몇 가지 경우엔 이중 아래아 표기가 필요하기도 한데(현대 한글로 거칠게 적으면 “여망지다”의 “여”같은 경우), 뜻이 있다면 길도 있겠지요. 제가 어릴 땐 학교에서 사투리를 쓰면 혼나는 경우도 많았습니다만, 요즘은 제주특별자치도에서도 도 차원에서 제주어의 보존에 적극적인 것으로 알고 있습니다. 제주어 경연 대회 같은 것도 하고요. 워낙에 사용자가 적을 것이라 예상되지만 괜찮은 시도일 것 같습니다. -- Jjw (토론) 2012년 6월 18일 (월) 18:54 (KST) 사족 - 제라한 제주 말로 고맙댄 해사쿠다. 영 하영 적젠 속아신게 마씸. (제대로 된 제주어로 고맙다고 해야겠습니다. 이렇게 많이 적느라고 고생하셨습니다.) -- Jjw (토론) 2012년 6월 18일 (월) 18:59 (KST) Jjw 님이 고향이 '제주도'이셨군요. 저는 제주도 말을 처음 들어봅니다. 참 신선합니다. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 03:43 (KST) 옛한글 지원 글꼴들이 여럿 있으니까 방법 마련이 어렵진 않을 것 같습니다. 입력기는 윈도 한정이긴 하지만 날개셋 한글 입력기를 이용하면 필요한 문자를 입력할 수 있게 구현할 수 있구요. 그리고 제가 유닉스 사용자는 아니지만, 유닉스 계열 OS의 경우 SCIM으로 구현 가능하지 않을까 생각해 봅니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 18일 (월) 19:28 (KST) 그리고 두 가지 옛한글 구현 방식(유니코드 표준 방식 및 한양 PUA)을 어떻게 처리할 것인가는 제주어 위키백과가 오픈(될지 안될지 모르지만 된다고 가정)되는 시점의 상황을 봐서 결정하면 될 것입니다. 한/글 2010 이래로 한양 PUA는 점점 쓰이지 않을 것인 만큼 유니코드 표준 방식만 요구할 수도 있겠죠. 아니면 반대로 중국어나 세르비아어 위키백과 등에서 쓰이고 있는 자동 변환기를 추가하면 될 것 같습니다(변환 없이 원본 그대로 보이는 모드, 유니코드 표준 모드, 한양 PUA 모드). 이건 제가 2006년에 다지모(현재 활동 않음)를 만들면서 구상했던 것과 비슷합니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 18일 (월) 20:15 (KST) 그렇군요. 다른 사안들도 좀더 많이 생각해서 실현 가능한 방법을 찾아 보면 좋겠습니다. 어쨌거나 매우 장기적인 과제일 것이니까요.:) -- Jjw (토론) 2012년 6월 18일 (월) 21:12 (KST) 좋은 취지인듯 합니다. 여기서 긍정적인 결론이 나오게 되면 준비위를 구성해서 위키미디어에 심사를 요청하면 괜찮을듯 합니다.--Solpark66 (토론) 2012년 6월 18일 (월) 22:52 (KST) 위에 적었듯이 현재 정책으로는 제주어 ISO 639-1~3 코드가 없어서 요청 못합니다. 이거 없이 요청하면 무조건 거부입니다. 예전에는 일부 허용이 된 적이 있는데, 이제 더는 허용하지 않습니다(물론 이미 과거 규정에 따라 생성된 위키는 그대로 유지합니다). 그리고 참여할 만한 사람이 충분히 있다고 생각되지 않아도 거부됩니다. 만약 겨우 생성에 성공했다 하더라도 이후 운영이 잘 이뤄지지 않으면 메타에서 폐쇄 투표에 회부됩니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 18일 (월) 23:07 (KST) 제주 출신 대학생입니다만, 제주 사람들 중 젊은 층은 거의 서울말을 씁니다. 그리고 제주어가 문어체에 잘 어울릴지도 잘 모르겠고요. Kwj2772 (msg) 2012년 6월 18일 (월) 22:56 (KST) ~이다/~한다 이런 어투에 상응하는 제주 방언을 쓰면 되지 않을까 싶네요. --Yes0song (토론) 2012년 6월 18일 (월) 23:07 (KST) 현대 표준어의 ~이다/한다 글투도 1920년대 이후에야 일반화 된 것이었습니다. 1900년대에 발간된 신문들을 보면 대개 ~더라/~하더라 투입니다. 제주 방언의 경우 옛 어른의 경우 ~신디/~햄서 투를 쓰고 좀 젊은 층의 경우 ~인 투도 씁니다. 어쨌거나 현대 표준어의 문어체와는 많이 다르긴 합니다. -- Jjw (토론) 위키미디어 재단에서 허용해 주지 않는다면, 위키아를 활용해 보는 것은 어떨까요? --관인생략 토론·기여·메일 2012년 6월 19일 (화) 00:40 (KST) 물론 위키아를 이용하는 방법도 있지만 참여하실 분이 몇이나 되실지 모르겠네요. --Yes0song (토론) 2012년 6월 19일 (화) 01:25 (KST) 참고로 예전에 다양한 표기법 지원 모임(다지모, 현재 활동 정지 상태) 활동 시기에 비슷한 개념으로 위키아에 한자 혼용판 위키백과를 개설한 바 있습니다. 생각나서 오랜만에 들어가 봤네요. 제가 그곳의 사무관이라는 사실도 까먹고 있었습니다. 제주어 위키백과를 덜컥 만들고 나면 이렇게 활동이 무기한 정지된 상황이 벌어질 수 있으니 주의해야 합니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 19일 (화) 01:47 (KST) 제주어 위키백과가 여러 차례 얘기가 나오고 있고, 제주어의 희소성을 바탕으로 외부 협력을 강화한다면 좋은 자료를 많이 담을 수 있는 활성화된 위키 사이트가 될 수 있을 것으로 확신합니다.:) --관인생략 토론·기여·메일 2012년 6월 19일 (화) 08:16 (KST) 사실 스페인어와 의 차이에 비하면 한국어에서 제주말은 단순한 방언 이상의 말입니다. 제주도측과 얘기하면 가능성을 높일 수 있다고 생각해요. --거북이 (토론) 2012년 6월 19일 (화) 16:09 (KST) 코드의 경우, 제 생각에 제일 좋은 건 기존 한국어 ISO 639-3 코드 kor를 현재의 individual(개별 언어)에서 macrolanguage로 바꾸고 그 밑에 반도 한국어용 코드와 제주어용 코드를 individual로 각각 신설하는 것입니다(중국어처럼). 근데 국립국어원이나 제주도가 이렇게 변경하는 절차를 밟아줄지 모르겠습니다. 괜히 ISO 639-3의 목적에 대해 잘 모르는 타 지역에서 알게 되면 "아니 왜 우리 방언은 등록 안해주느냐" 항의할지도 모르겠고요. 코드와 상관 없이 별도 위키를 만드는 문제는 글쎄 얼마나 잘 되려나 모르겠습니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 19일 (화) 17:21 (KST) 제주 방언은 현재 학계에서 연구 및 보존을 목적으로 녹취 및 수집을 하고 있는 단계로 알고 있습니다. 어디까지나 개인적인 입장입니다만, 제주방언 연구가 제대로 이루어져서 별도의 문어법이 정착돼있는 상황도 아니고, 정작 제주도민 그들조차 사용법을 모르는 언어로 백과를 편찬하는 데에 무슨 의미가 있을지 모르겠습니다. 제주 방언은 이제 보존의 대상이지 활용의 수단이 되지는 못하리라 생각합니다. -- ☣ 제국치천 (토/기) 2012년 7월 2일 (월) 21:51 (KST) 위키백과 학교 강의안 지난 번 오프 모임에서 위키백과:위키백과 학교나 위키백과:함께 편집하기를 진행할 때 “교사용 지도서” 역할을 하는 강의안이 있어야 할 것이란 말씀을 꺼낸 바 있습니다. 제가 말을 꺼낸 사람인지라 먼저 강의안을 만들어 보고 있습니다. 사용자:Jjw/위키백과 학교 강의안을 보시고 해당 토론 페이지에 의견을 주시면 고맙겠습니다. -- Jjw (토론) 2012년 6월 18일 (월) 18:50 (KST) 일단 오늘은 총 8강 중 2강까지 강의안 초안을 만들어 두었습니다. 여러 사용자분의 관심과 의견을 부탁드립니다. 특히 어떠한 것이든 제안하시거나, 지적하시거나, 아이디어를 제공해주시면 고맙겠습니다. -- Jjw (토론) 2012년 6월 18일 (월) 21:14 (KST) 저도 교육을 위해서 강의안이 필요하다는 것에 공감하고 있습니다. 감사합니다.^^ --미네랄삽빠 (토론) 2012년 6월 19일 (화) 11:39 (KST) 응원 감사합니다.:) -- Jjw (토론) 2012년 6월 19일 (화) 21:29 (KST) 여러 위키프로젝트를 넘나드는 어떤 분 '그 분'은 여러 위키의 프로젝트를 넘나드는군요.. 얼마전에 차단된 사용자:Feynboy의 글로벌 기여를 살펴봤는데, 금년 4월에 베타판 위키버시티에 기여가 있더군요. 확인해보니 얼씨구, 이게 뭘까.. 내용 읽고 나서 베타판 위키버시티 관리자 토론란에 직접 찾아가 삭제요청</b>을 했습니다. 해당 내용은 아직 삭제가 되지 않았으니 확인하시려면 유전적 성공을 참고해주세요. 혈기가 왕성할 때라는건 충분히 이해하지만 위키버시티까지 찾아와서 이렇게 해야 하나요:( --Sotiale (토론) 2012년 6월 18일 (월) 21:02 (KST) 일단 기여 내용이 참.. 입에 담기 곤란할 지경이군요.:( -- Jjw (토론) 2012년 6월 18일 (월) 21:10 (KST) 일찌감치 확인은 했지만, 그저 무관심으로 대처하고 있습니다. 한국어 위키백과 내에서도 종종 눈에 띄지만요. 다만, 언젠가는 결론을 봐야 하는 문제라고 생각합니다. --가람 (논의) 2012년 6월 18일 (월) 21:32 (KST) 말세로군요.--Leedors (토론) 2012년 6월 19일 (화) 16:37 (KST) 참 너무 하는군요. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 02:20 (KST) 아데노신 삼인산문서의 제목 변경 아데노신 삼인산문서의 제목을 "아데노신삼인산"으로 붙여써야된다고 생각합니다. 아데노신 이인산도 같은 방식대로요.--Solpark66 (토론) 2012년 6월 18일 (월) 22:49 (KST) 제목 변경은 문서를 이동해야 합니다. 문서 이동 같은 요청은 백:문관에 요청해 주시고, 현재 위키백과에서는 띄어쓰기, 붙여쓰기를 정책적으로 정하지는 않았습니다. --다이나믹 로동!☭(U,T,C,M) 2012년 6월 18일 (월) 23:03 (KST) 학부 전공자입니다. 사실 화합물 명칭을 띄어쓰는 데에 따로 규칙이 있는 것은 아닙니다만 저는 띄어 쓴 것을 더 많이 봤습니다. 예를 들어 NaCl의 명칭을 적을 때 '소듐 클로라이드'는 띄어 쓰는 게 보통이고 '염화나트륨'은 붙여 쓰는 것이 보통입니다. 물론 영어의 영향도 있겠지만, 이는 '소듐'이 독립적인 단어로서의 성격이 강한 반면 '염화'는 접두어로서의 성격이 더 강하기 때문이 아닐까 합니다. 마찬가지로 아데노신은 접두어라기보다는 독립적인 단어이기 때문에 띄어 쓰는 쪽이 더 일반적인 표기라고 생각합니다. -- ☣ 제국치천 (토/기) 2012년 7월 2일 (월) 22:16 (KST) 해당 전공의 학사입니다. 화합물의 명칭을 띄어 쓰고 붙여쓰는 것에는 일정한 규칙이 있습니다. 영어 명칭에 IUPAC이 있듯이 가 있어서 화합물의 명칭을 규정하고 있습니다. 따라서 해당 화합물의 명칭을 유기화합물명명법에서 찾아 볼 것을 제안합니다. —라노워엘프 녹색에너지 37% (토론) 2012년 7월 7일 (토) 20:54 (KST) 다만 제가 알고있기로는 '아데노신삼인산'으로 붙여 쓰는 것이 맞는 것으로 알고 있습니다. —라노워엘프 녹색에너지 37% (토론) 2012년 7월 7일 (토) 21:01 (KST) 사용자:느낌표 등 가람 님을 괴롭히는 계정이 수시로 출몰하는 것 같습니다. (인신 공격 사용자의 의견 --더위먹은민츠 (토론)) 반대합니다. 이유는 아래에 따로 길게 씁니다. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 03:15 (KST) 마이크로네이션 논쟁에 대한 정리 마이크로네이션(Micronation) 문서와 관련된 논쟁을 살펴보았습니다. 사용자:Коммунистическая Википедия 님과 사용자:Idh0854(가람) 님의 논쟁을 중심으로 정리해 보았습니다. Micronation의 한글 발음 표기는 '마이크로내이션' 또는 '마이크로내션'이 아니라, '마이크로네이션'이 맞습니다. 사용자:Коммунистическая Википедия 님이 주장한대로 '마이크로네이션'이 맞고, 사용자:Idh0854(가람) 님이 '마이크로내이션' 또는 '마이크로내션'이라고 주장한 것은 잘못입니다. 마이크로네이션에 해당하는 한글 용어를 '초소형국민체'라고 표시한 것은 독자연구가 아니지만, '극소형 국가'라고 표시한 가람 님의 행위는 독자연구에 해당합니다. 사용자:Коммунистическая Википедия 님이 Micronation을 '초소형국민체'라고 한 것은 조선일보 조인원 기자의 기사 등 여러 2차 출처에서 언급된 것이므로 신뢰할 수 있습니다. 하지만 사용자:Idh0854 님이 '극소형 국가'라고 한 것은 가람 님 본인이 위키에서 직접 만든 용어로서 독자연구에 해당합니다. 알겠지만 위키는 독자연구를 하는 곳이 아닙니다. * 출처: 원래 위키백과에 '초소형국민체'라고 문서 제목이 정해져 있었는데, 가람 님이 자신의 독자연구를 기반으로 '극소형 국가'로 문서 전체를 이동한 것은 올바른 행동이 아닙니다. 지금은 다시 복구되어 있습니다. '초소형국민체'라는 말이 "이곳 위키백과에서 처음 나왔고, 그것을 기자들이 참조하여 기사를 작성했을 수도 있다"는 가람 님의 '추측'은 실제일 수도 있고 아닐 수도 있어서 아직은 확인되지 않은 추측일 뿐입니다. 위키백과 정책과 지침에 '확인 가능'이라는 조항이 있는데, 가람 님의 추측은 아직까지는 확인 가능하지 않습니다. 두 사람의 논쟁 과정은 상대방에 대한 예의를 지키면서 진행되었으며, 인신공격 등의 기록은 찾아볼 수 없습니다. 이런 상황에서 사용자:Idh0854(가람) 님에 대한 반대 의견을 낸 사용자:Коммунистическая Википедия 님에 대해 Emma GJ in the Bus 님이 '다중계정 사용자'로 의심(?)하면서 메타에 조회를 요청하는 행위는 매우 부적절합니다. 위 정리 내용을 보시면 알겠지만, 사용자:Коммунистическая Википедия 님의 행동은 위키백과의 정책과 지침에 비추어 볼 때 아무 문제가 없으며, 오히려 이번 건에 대해서는 가람 님이 문제가 있습니다. 비록 그동안 가람 님이 한국어 위키백과에서 큰 기여를 해 왔고, 지금도 누구보다 열심히 기여하고 있으며, 앞으로도 열심히 활동하리라고 기대하고 있지만, 그렇다고 하여 정당하게 반론을 제시하고 위키의 정책과 지침에 맞게 토론에 참여한 상대방 사용자에 대해서 다중계정 사용자로 의심하여 새로 계정을 생성한 제3자가 메타에 조회를 요청하는 등 상당한 압박(?)을 가하는 행위는 매우 부적절합니다. 일단 이번 사건은 이 정도에서 마무리되기를 바라며, 만약 앞으로 이런 유사한 상황이 재발할 경우, 위키백과 사용자들의 총의를 모아 적절한 제재를 가할 수 있음을 미리 알려드리는 바입니다. 감사합니다. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 03:10 (KST) 무언가 오해가 있는 것 같읍니다. 다중 계정 검사 요청은 사용자:Idh0854가 아닙니다. 다중 계정 검사를 요청하지도 않았고 다중 계정 검사 요청과 무관한 사용자한테 부적절하다고 표현하는 것은 아닌 것 같읍니다. 제가 부적절하다고 생각하는 것은 오히려 사용자문서를 통해 와 같이 조롱하거나 희롱 등 웃음거리가 되게 만드는 것 같읍니다. 그리고 마이크로네이션에 대해서는 토론:마이크로네이션에서 의견을 나누는 것이 좋겠읍니다. 다중 계정 검사 요청이 토론 주제의 토론에 영향을 미쳐서는 안된다고 생각합니다. 물론 저는 이 다중 계정 검사 요청은 무리가 있고 반대한다고 생각하고 있읍니다.-Againaway (토론) 2012년 6월 20일 (수) 03:59 (KST) 제 글 바로 위에 보면, 다중계정 검사 요청이 있습니다. 바로 위에 있는데도, 아니라고 하는 것이 이해가 안 되는군요. 제 글은 그 글에 대한 답변 글로 쓴 것입니다. 게다가 가람 님이 직접 요청한 것은 아니지만, 이번 논쟁의 가장 핵심 당사자인데, '무관한 사용자'라고 표현한 것은 사실과 다릅니다. 한참 토론 중에 아무 근거도 없이 단지 가람 님에게 반대한다는 이유만으로 다중계정(=체크유저) 요청을 해서 상대방을 압박하는 행위는 매우 부적절합니다. 토론을 보면 가람 님 잘못이 명백함에도 불구하고, 게다가 토론 상대방이 큰 잘못이 없음에도 불구하고, 이런 식으로 막연한 추측을 근거로 상대방을 압박하는 것은 올바른 토론 자세가 아닙니다. 이런 잘못된 풍토는 하루빨리 개선되어야 합니다. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 04:12 (KST) 반론을 원하시는 건가요? 제 오해에서 비롯된 겁니다. 둘 다 독자연구입니다. ? 최초 문서 개설자가 자신이 만든 것이라는 것을 말했고, 기록상으로도 그 이전에 이 용어가 쓰인 적이 없었습니다. - - (부적절하다라는 말이 쓰일 곳은 아닌 것 같지만요.) 꼭 저를 가리켜 말하는 것 같습니다만, 저는 다검에 대해 한 마디도 한 적 없습니다. 단순히 모 다중계정 악용자가 거기에 끼여 있다고 짐작하고, 그것이 사실이었을 뿐이고요. 지금도 끼여 있는지도 모르죠. ? (이거야 말로 제재 협박이 아닌가 싶네요.) 이상입니다. --가람 (논의) 2012년 6월 20일 (수) 04:26 (KST) 가람 님, 늦은 밤(새벽?)까지 깨어 있으시군요. 그만 자려다가 답변을 답니다. 다른 내용에 대한 해명은 알겠는데, 2번 "둘 다 독자연구"라는 말은 이해가 안 됩니다. 제가 위에 출처까지 명시해 두었는데, 왜 독자연구인가요? 아래 조선일보에 "마이크로네이션 = 초소형국민체"라고 되어 있습니다. 신뢰할 수 있는 2차 출처가 있는 경우입니다. 독자연구가 아닙니다. 물론 가람 님의 추측대로 이 조선일보 기자가 위키를 베낀 것이 사실이라면 모르겠지만, 그건 아직 확인된 사실이 아닙니다. 가람 님의 용어는 독자연구가 맞지만, 토론 상대방의 용어는 명백히 출처가 있는 용어입니다. 위키는 스스로 연구한 내용을 올리는 곳이 아니라 다른 곳에서 연구 및 보도된 내용을 정리하여 올리는 곳이라고, 예전에 가람 님이 저에게 가르쳐 준 것으로 압니다만... 아래에 출처를 다시 올립니다. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 04:36 (KST) 출처: 조인원 기자, , 2010년 3월 16일자 조선일보 기사. 이와 같이 '초소형 국민체'라는 용어를 조선일보에서 계속 반복하여 사용하고 있습니다. 저도 이 용어에 대해 개인적으로 좋아하지는 않지만, 위키는 남들이 연구한 것, 남들이 기사화한 것을 정리하는 곳이지, 스스로 연구하는 곳이 아니므로, 이 용어를 굳이 삭제하려는 것은 가람 님의 개인적 의견인 것 같습니다. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 04:45 (KST) 4번을 읽지 않으신 듯 합니다. 애초에 그러한 명칭이 한국어 위키백과에서 나왔고, 그러한 명칭 자체가 독자연구였는데, 그것이 조선일보에 들어간 것이죠. 중간 과정이 생략되었을 수도 있지만요. 다만, 그러지 않고서야 한국어 위키백과에서 나온 명칭인데, 그것이 조선일보에 들어갔다라는 것이 설명될 수가 없습니다. --가람 (논의) 2012년 6월 20일 (수) 04:41 (KST) 그건 가람 님이 직접 그 기자에게 확인해 보세요. 그 전까지는 아직 '확인된 사실'이 아니라 '추측'일 뿐입니다. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 04:45 (KST) 지금 제가 말하는 것은, 그 명칭이 만들어진 것이지, 그 명칭이 조선일보로 넘어가게 된 것이 아닙니다. 넘어가게 된 것에 대해 서술하려 했다면, 중간 과정이 생략되었을 수 있다라는 말을 할 필요가 없죠. 초기에 만들어졌을 무렵에 대한 이야기라는 점을 명기해둡니다. 만들어지자 말자, 번쩍하고 조선일보에 실렸을리는 만무하니까요. 연도상으로도 말이죠. (위키백과 등재: 2006년 1월 6일, 조선일보 기사: 2010년 3월 16일) --가람 (논의) 2012년 6월 20일 (수) 04:48 (KST) 저도 개인적으로는 이러한 가람 님의 추측이 상당히 가능성이 있는 추측이라고 생각하고 있습니다. 문제는 그 토론 상대방이 그걸 어떻게 알겠느냐는 점입니다. 그 사람이야 그냥 조선일보, 기타 각종 대학신문 등 수많은 2차 출처에서 '초소형 국민체'라고 쓰고 있으니까 그냥 그대로 언급한 것일 뿐이겠죠. 그러한 사용자에 대해서 '다중계정 검사' 요청까지 해서 압박(!)하는 것은 옳지 않다는 것이 제 말의 핵심 내용입니다. 게다가 그 다중계정 검사를 요청한 사람은 이번 일로 새로 계정을 생성한 사람이더군요. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 04:52 (KST) 저는 이 요청이 어찌되든 크게 상관은 없습니다. 다만, 그 중에서 Sockpuppetry는 잡아내야 겠죠. 요청한 사람의 사용자 문서를 보아하니, 없는 것보다 있는 게 낫지 않겠냐라고 해서 만들었다고 하니, 그건 그렇다고 칩시다. 하지만, ‘압박’이 의미하는 바를 모르겠고, 설사 그것이 압박이라 할지라도 그것이 어떠한 영향을 미칠지도 모르겠네요. 다중계정이 아니라면, 굳이 반대할 이유도 없는 것이기도 하고요.(물론, 지능적인 Sockpuppetry이라면, IP 회피를 했겠지요.) 그것을 가지고 제재를 가한다느니 하는 발언에는 문제가 있다고 생각합니다. 그것이야 말로, 백:쫓에 어긋나는 것이겠죠. 추신, 피신청자 역시 삭제 토론을 위해 새로 계정을 생성한 사람입니다. --가람 (논의) 2012년 6월 20일 (수) 04:58 (KST) 위에 보듯이 가람 님에 대한 반대 의견을 내는 사람에 대해서 이런 식으로 압박을 하는데요. 이런 분위기에서 어떻게 건전한 토론이 되겠습니까? 다중계정인지 아닌지 알 길이 없으나, 이런 식으로 하면 초보자가 위키백과 다 떠나갑니다. 잘 아시겠지만, 더 많은 초보 사용자들을 이곳 위키백과로 오도록 해야 이곳이 발전하는 겁니다. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 05:00 (KST) 저건 단순히 요청 사실을 알리는 글이 아닌가요? 제 토론란에도 그것과 똑같은 글이 있습니다. 알림글을 압박하는 분위기로 받아드리는 것은 자유지만, 그것을 강요해서는 안 된다고 생각합니다. 또한, 저를 제외하고서 그 토론에 참여한 사용자들은 거진 다 새로운 사용자라는 점을 염두에 두실 필요가 있습니다. 물론, Sockpuppetry를 제외하고서요. --가람 (논의) 2012년 6월 20일 (수) 05:05 (KST) 잠시 한 말씀 드리자면, 가람님이 말씀하신 다중계정은 걸리버=유니폴리였습니다(이건 확실한 걸로 압니다). Emma GJ in the Bus 다중계정은 Коммунистическая Википедия=느낌표 아니냐 하는 것입니다. 지금 아사달님이 혼동하시는 것 같아요. 유니폴리의 경우 엄청나게 긴 세월 동안 위키백과를 괴롭혀 왔기 때문에 백:먹이를 최대한 적극적으로 해석하여 유니폴리 다중 계정이 작성한 글을 삭제하는 것이었습니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 20일 (수) 05:09 (KST) 제가 혼동하는 것이 아닙니다. 제 말은 Коммунистическая Википедия = 느낌표 ? 다중계정이냐 아니냐를 검사 요청했는데, 이게 좀 과도하다는 것입니다. 새로 계정을 생성한 사람이, 아무 근거도 없고, 그냥 추측으로 요청했다는 것입니다. 게다가 Коммунистическая Википедия 님은 토론에서 예의를 지켰고, 그 사람이 주장한 내용 중에서 틀린 내용이 하나도 없으며, 오히려 가람 님이 여러 번 실수를 했다는 것입니다. 그런데 가람 님에 대해 반대 의견을 낸 Коммунистическая Википедия 님에 대해서 토론 중에 갑자기 다중계정 체크를 요청하여 상대방을 압박하는 것은 좋지 못한 토론 태도라는 것입니다. 자기와 반대 의견을 내면 다중계정 체크 요청을 해서 반대자의 입을 막으려는 것으로 충분히 오해할 수 있는 상황이라는 것입니다. 제가 위에 정리한 바를 보면 알겠지만, 토론 내용 상으로는 이미 Коммунистическая Википедия 님의 주장이 다 맞다고 확인된 상황입니다. 토론에서 불리해진 가람 님이 저런 식으로 상대방에게 압박을 가하는 사람으로 오해되어서는 안 된다는 뜻입니다. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 05:40 (KST) 아시다시피 이 토론은 Micronation 이라는 용어에 대한 토론입니다. 설령 가람 님이 추측한 바가 100% 맞다고 하더라도 (즉, 다중계정이 맞고, 독자연구를 조선일보 기자가 베낀 것이라고 가정하더라도) Micronation은 한글로 '마이크로네이션'이지 가람 님 말대로 '마이크로내이션'이 될 수 없습니다. 이건 본인도 이미 인정했습니다. 또한 "마이크로네이션 = 초소형 국민체"는 조선일보 등 여러 2차 출처가 있지만, 가람 님이 제안한 '극소형 국가'는 전혀 출처가 없고 가람 님이 개인적으로 만든 독자연구라는 것입니다. 아무리 다중계정이고 아무리 조선일보 기자가 위키를 베꼈다고 가정하더라도(아직 둘 다 확인된 적 없음), 마이크로내이션이 될 수 없고, 극소형 국가가 될 수 없다는 말입니다. 어짜피 토론에서 이미 결론이 났고, Коммунистическая Википедия 님 주장이 모두 맞다는 것입니다. 그런데 이제 와서 Коммунистическая Википедия 님에 대해서 아무런 근거도 없이 단지 추측만으로 다중계정 검사를 요청하니까, 토론에서 불리해지니까 "무슨 화풀이하는 거냐?"라고 오해를 받을 수 있다는 말입니다. 그래서 별로 좋지 못한 토론 태도라고 말하는 것입니다. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 05:52 (KST) 반론 정리합니다. 다중계정이 아니면 아닌 것이지, 그것으로 인해 반대자의 입이 막아질 수는 없습니다. 다중계정으로 잡혔을 경우에만 차단이 되므로 그 외의 상황에서 입이 막힐 상황은 발생하지 않죠. 내이션이라고 한 것은 제 착오라고 분명 말씀드렸습니다. 그럼에도 자꾸 언급하시는 연유를 모르겠네요. 오해를 하시고 계신데, 다중계정과 조선일보는 연관이 없습니다. 단순히, 다중계정 악용자, 속칭 꼭두각시가 조선일보를 인용했을 뿐이죠. 앞에서도 말했지만, 아니면 그만입니다. 그것으로 화풀이가 되지도, 될 수도 없습니다. 따라서, 토론 태도와는 연관이 없습니다. 극소형 국가도 제가 철회했습니다. 이는 문관에서 확인하실 수 있으며, 극소형 국가라는 표현은 단순히 뜻 풀이로서 명기한 것입니다. 이상입니다. 몇 가지 잘못 알고 계신 것들이 눈에 띕니다만, 이와 관련해서는 토론란을 다시 참고해주셨으면 합니다. --가람 (논의) 2012년 6월 20일 (수) 05:58 (KST) (RedMosQ가 다중 계정의 발언을 삭제함) --1호 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 06:56 (KST) 사용자:1호 님, 이런 토론 글은 바람직하지 않습니다. 이미 가람 님이 직접 '마이크로내이션'은 자기 착오라고 인정을 했는데, 그걸 이유로 들어 "거짓말도 유분수"라고 쓰는 것은 별로 좋은 토론 태도가 아닙니다. 자제해 주세요. 아사달 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 10:15 (KST) 몇 가지 의문이 떠올라 적어봅니다. 위키백과에 작성하고자 하는 글에서 사용되는 용어에 대응되는 적절한 한국어 단어를 찾을 수 없을 경우 어떻게 해야 하는지. 위키백과를 출처로 이미 널리 알려져 사용되고 있는 용어를 '독자 연구'라 할 수 있는지. 분란을 일으킨다는 이유로 토론란에서 다른 사용자의 글을 삭제할 수 있는지. 개인적인 의견으로는, 반드시 그 단어가 필요하지만 대응되는 한국어 단어를 찾을 수 없어 새로운 단어를 사용했다면, (실행이 쉽지 않겠지만) 문서 어딘가에는 해당 단어가 공식적인 단어가 아님을 밝히는 것이 옳다고 생각합니다. // 연유야 어찌되었건 이미 널리 사용되고 있는 단어라면 특별히 꺼릴 필요는 없지 않나 생각합니다. 잘못된 번역이라면 언젠가는 고쳐질 것이고요. // 위키백과:토론에서 지켜야 할 점에서는 '공공적인 토론 문서에서 다른 사람의 의견을 함부로 지우지 말 것'과 삭제하더라도 그 흔적을 남길 것을 권장하고 있으며, 위키백과:토론란에 대한 지침#다른 사람이 쓴 글을 고칠 때에서도 '분란을 일으키는 글'은 예외에 포함되어 있지 않습니다. 사안에 따라 지침보다 총의가 우선할 수 있겠지만, 이러한 규정들이 있는 것은 한 번쯤 생각해 볼 일이라고 여겨집니다. jtm71 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 12:24 (KST) 인신 공격자의 의견 --더위먹은민츠 (토론) 예상했던 대로군요. 뭐, 이제는 놀랍지도 않습니다. 다만, 이와 관련해서 개인적으로 조치를 취할 것임을 명백히 해둡니다. --가람 (논의) 2012년 6월 20일 (수) 13:26 (KST) 나중에 인터넷 익명성 문화에 대한 연구 진행할 때 설문조사에 응해 주실거죠? 요새 제가 님같은 분들을 연구하는 데에 흥미가 넘쳐서요:) --Sotiale (토론) 2012년 6월 20일 (수) 13:49 (KST) 긴 토론 위키백과토론:저명성‎‎을 보다보니 토론이 꽤 깁니다. 짧게 쓰면 의미가 꽤 날아가니까 길게들 쓰시겠습니다만, 긴 토론은 독자를 날려버린다는 것도 고민해야 하지요. 되도록 짧게 토론하는 문화가 생기면 좋겠습니다. --거북이 (토론) 2012년 6월 19일 (화) 16:07 (KST) agianway 님께서 아무래도 한국어 표현이 서툴다보니까 그렇게 되는 듯합니다. 그 긴 부분을 반박하는 사람도 길게 적어야 하니 이런 상황이 생긴다고 생각합니다. --어쏭(우리 소통합시다.) "희망을 드립니다." 2012년 6월 20일 (수) 11:01 (KST) 예 agianway님이 길게 쓰기도 하십니다만, 다들 토론이 길어질 때 요약 정리를 서로 해주면 좋겠어요. 그래야 이후 토론이 생산적으로 되니까요. --거북이 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 11:39 (KST) :) 이런 하찮은 일로 한국어판 위키백과 사랑방에까지 와서, 먹이를 줄지도 모르는 일을 벌여서 심히 유감입니다. 그러나 전 한국이 성 문란국가</b>가 아니라고 생각하고, 해당 문서를 빨리 없애버리기 위해서, 어떠한 투표를 하고자 합니다. 저도 조금있다가 강의하러 가야하는데 이딴 일로 글쓰고 있어서 저조차 제가 한심합니다. 참고로 내용 자체가 좀 천박할 수도 있으니 양해해 주세요. 위키백과:사랑방/2012년 제25주#여러 위키프로젝트를 넘나드는 어떤 분에서 유전적 성공 문서의 부적절성을 판단하여 관리자 토론란에 직접 찾아가 삭제를 요청했다는 글을 올린 적이 있습니다. 그리고 해당 문서가 삭제되었었습니다. '잠시 동안'. betawikiversity:User talk:Crochet.david#Request to delete page 대문/포털:사회과학/유전적 성공에서.. .. .... '그'가 임신을 위해 콘돔 안에 구멍 뚫는게 대한민국에서 합법</b>이며, 대한민국은 이를 처벌하지 않는다</b>고 설명하면서, 문서 복구요청</b>을 했습니다. 덕분에 문서는 복구되었습니다. 물론, 제가 삭제 사유에 '몰래 하는 행위'임을 적당히 설명하지 못한 잘못도 있다고 봅니다. 일단 해당 문서를 봐 주세요. 분명히 한국인 화자로써 제가 보기에 '성적 욕구의 표현'으로밖에 보이지 않는데요. 위키배움터에 실릴 만한 '학술적', 즉 Academic하다고 보이지 않는데, 그래서 해당 문서의 부적절성을 판단하고 삭제하기 위해, 이 행위가 범죄(Crime behavior), 물론 문서의 맥락을 포함하여 봤을 때(including article context), 이 문서가 적절한지(Whether or not this article is proper)를 판단해 주세요. 해당 관리자가 볼 수 있도록 되도록 찬반 틀 사용해 주셨으면 좋겠습니다. --Sotiale (토론) 2012년 6월 20일 (수) 10:54 (KST) I think it's not criminal behavior in korea. 외국과 달리 한국에서는 처벌이 되지 않는 것이 사실입니다. 외국에서 처벌된 사건이 있지만, 한국법에서는 위계,위력으로 관계를 맺은 경우 약자에 한해서 처벌하고, 또 폭행 협박으로 관계를 맺었을 때 가장 강력하게 강간죄로, 여성이 항거불능상태일 때 준강간으로 처벌됩니다. 피임을 하였다고 속인 것이 위계에 해당된다고 보면, 성인 여자에게 그걸 속이고 하는 행위는 혼인빙자간음죄에 해당됩니다. (모든 여성에게 혼인빙자간음에 해당되지만 상상적 경합 규정에 따라서, 미성년자에 대해서는 더 큰죄인 다른죄로 처벌됩니다.) 혼빙간죄는 위헌으로 폐지되었습니다. 미성년 여성과 관계를 가질때 그러면 처벌될 수 있기는 합니다. 이러한 행위가 위키 서버가 있는 곳의 법에 어긋난다면, 어느나라에서 어떤 행위가 처벌되지 않는다고 적어주면 되지 않은가요? 범죄가 아닌 나쁜 짓을 하는 방법을 올려도 되는지에 대하여 위키버시티에서 논의를 한 적이 있을겁니다. 그 정책에 따르면 되겠네요. --Wjdekd (토론) 2012년 6월 20일 (수) 11:37 (KST) 해당 문서가 적절한지는 판단을 하지 않으셨네요. 거기에 대해서도 답을 주세요. 어차피 범죄라고 주장한 것은 제가 잘못 알았다고 제시하고, 이 문서가 교육과정으로 적절한지만 제시하면 됩니다. 참고사항으로 위키배움터에서는 그러한 지침을 논의하지 않은 것으로 알고 있으며, 임시 정책과 지침에는 교육과정으로 다룰 만한 것을 다루도록 해 놓았습니다. 어차피 내용 자체가 성교육으로 봐준다고 치고, 마음을 아무리 열고 봐도 부적절하거든요. 안 그런가요? 제가 귀하를 의심을 하는 것은 큰 결례일까요? --Sotiale (토론) 2012년 6월 20일 (수) 11:48 (KST) 생각대로:0 제가 되도록이면 이런 방법 쓰지 않으려고 했는데. 더 이상 하면 재미없어서 조기에 끝낼게요. --Sotiale (토론) 2012년 6월 20일 (수) 12:22 (KST) 유니폴리의 낚시에 휘둘리는 공동체 눈팅하다가 글 씁니다. 유니꼴리가 또 납셨는가 봅니다. 문제는 유니꼴리의 떡밥에 걸려 거기에 동조하는 사용자가 있다는 겁니다. 이게 무슨 말이냐... 총의 자체를 흔드려는 조짐이 보인다는 겁니다. 비록 조그마한 토막글 정도의 문서에 대한 내용이었습니다만... 이제부터 마이크로네이션 문서에 대해 문서의 명칭을 바꾸자 뭐 이런 얘기를 총의에 반하여 줄창 내 놓는 유저가 있다면, 유니꼴리</b>라고 생각하시면 될 겁니다. 예전에도 자신의 의견대로 되지 않는다고, 총의에 반하여 관리자 요청을 하는 트롤링이 유니꼴리에 의해 있었다는 사실을 기존 유저들은 잘 알고 있을 것입니다. --RedMosQ (토론) 2012년 6월 20일 (수) 15:10 (KST) 유니폴리가 현재의 총의에 반하는 편집을 하는 건 사실입니다만, 현재의 총의에 반하는 의견을 내놓는 사용자가 곧 악성 다중계정이라는 의견은 지나치게 과격한 추측이 아닌가 싶습니다. 백:총의에도 명시하고 있듯이 총의는 언제나 변화할 가능성에 열려 있어야 합니다. 꼭 유니폴리와 관련된 사항에만 해당하는 건 아니지만, 총의에 도달했다고 하여 그 이후의 반대 의견에 대해 "왜 이전에 미리 말하지 지금 말해서 귀찮게 하냐"나, "이미 총의가 성립했으므로 지금 반발해봤자 무의미하다"는 식의 발언이 확인되는 경우가 있는데, 개인적으로는 이러한 주장을 통해 반대 의견을 깔아뭉개는 게 반대 의견 자체보다 위키백과에 더 해로워 보입니다. --더위먹은민츠 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 15:16 (KST) (덧붙임) 물론 유니폴리에 대한 추방 절차는 지속적으로 진행해야 한다는 사실에는 이견이 없습니다. 왜냐하면 총의가 점차 신성불가침화한 주된 이유는, 지침에 대한 독자연구를 통해 지속적으로 총의를 부적절하게 공격하는 유니폴리와 같은 사용자에 의해 다른 사용자분들의 태도가 딱딱해지게 된 것이기 때문입니다. --더위먹은민츠 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 15:19 (KST) 동의합니다. 하지만 상황 자체가 정상적인 토론이라고 보기가 어렵습니다. 다중 계정 여러 명이 정상적인 유저 한 두명을 보쌈하는 듯하거든요. 이게 얼마나 위험한 상황인지는 민츠님께서도 아실 겁니다. 그리고 지난 주에 제가 언급한 "유니폴리에 대한 외부에서의 공동 대응"은 재단 설립과는 관계없음을 알립니다. 재단을 이용한 것이 아닌 순수하게 유니폴리의 활동을 항의 전화, 직접 면담, 주변인과 연락하여 유니폴리 행동 저지 등을 하자는 겁니다. 관심 있으신 분들은 연락주십시오. 단, 미성년자 분들은 사양하겠습니다. --RedMosQ (토론) 2012년 6월 20일 (수) 15:18 (KST) 저는 유니폴리와 상관 없이 마이크로네이션을 초소형국민체 등의 번역어로 바꿔야 한다는 입장입니다. 번역어가 마땅치 않다고 무조건 원어 그대로 써야 한다는 것에 반대합니다. 그 이유는 위키백과토론:제목 선택하기#신뢰할 수 있는 출처가 없는 경우 무조건 원어 발음을 한글로 옮겨 적어야 할까요?에 제시하였습니다. 예전부터 무분별한 원어 사용에 문제가 있다고 생각해 왔기 때문입니다(중국어의 경우 최대한 번역을 하려고 하는데 우리는 그렇지 않아서 유감스러운 경우도 적지 않습니다). 유니폴리와 비슷하다고 해서, 또는 유니폴리가 시작한 논의라고 해서 무조건 배척하고 총의 변경을 거부하는 것은 반대합니다. 유니폴리의 목적을 달성시켜줄 위험이 있다고 해서 위키백과의 정책 논의를 중단시켜서는 안 될 것입니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 20일 (수) 16:12 (KST) 죄송하지만, 저는 여기서 마이크로네이션을 초소형국민체로 바꾸는 것에 반대한다고 하지 않았습니다. 단지, 유니폴리가 이러한 분위기에 편승하여, 자신의 의견을 슬쩍 끼워넣으려 한다는 것에 문제 제기를 한 것입니다. 따라서 저는 먼저 토론이 유니폴리의 개입이 전혀 없다고 선언되기 전까지 총의 형성이 이루어지면 안된다고 생각합니다. 유니폴리가 여기서 자신의 의견을 관철시키는 것에 성공하면 다른 문서에 대한 비상식적 트롤링을 더 강화할 것이라는 생각이 드는 군요. --RedMosQ (토론) 2012년 6월 20일 (수) 16:19 (KST) 우선 유니폴리라고 하는 심증만 있고 물증은 없는 상태입니다. 이 상황에서 유니폴리 씨인지 여부는 너무 섣부른 추측이 아닌가 하는 생각이 듭니다. 그리고 아무리 유니폴리라고 하더라도 의견이 논리적이고 근거가 있다면 동의하는 의견이 나오는 법입니다. 물론 저도 유니폴리 씨가 위키백과에 저지른 만행에 동의하고, 빨간모기 님이 유니폴리 씨를 얼마나 싫어하는지 이해는 합니다. 그러나 유니폴리가 참여한다고 총의를 확정짓지 말자고 하는 점은 너무 억지가 아닌가하는 생각이 듭니다. 위키백과 공동체는 그렇게 무력하지 않습니다. 유니폴리 씨를 포함한 외부 세력의 악의적인 물타기 정도는 구분할 정도라고 생각합니다. 사관과 같은 방법 말고 토론을 통해서 말이지요. --어쏭(우리 소통합시다.) "희망을 드립니다." 2012년 6월 20일 (수) 16:24 (KST) 말씀하시는 심증이라는 것이 행동이나 패턴에 의한 파악, 물증은 다중 계정 검사 기능을 통한 동일인 여부를 판별하는 것을 의미하는 것인가요? 실제 Unypoly 사용자인지는 중요치 않으며, 위키백과가 실명제 웹사이트가 아닌 한 그것을 확인할 방법은 거의 없습니다.(동일인이 다른 환경에서 계정을 생성할 수 있고, 실제 Unypoly는 다른 환경에서 계정을 생성/관리하여 공동체에 혼란을 준 적이 있습니다.) 실제 Unypoly가 사용하는 다중 계정(혹은 차단 회피 계정)이든, Unypoly인 것처럼 그대로 흉내내는 사용자든, Unypoly의 행동을 그대로 따라하는 사용자든 차단 대상이라는 점은 변함이 없습니다. -- Min's (토론) 2012년 6월 20일 (수) 16:31 (KST) 중요한 건, 현재 토론:마이크로네이션에 참여하여 '초소형국민체'로 이동하자고 한 사용자 중 이미 네 명이 유니폴리로 밝혀졌다는 겁니다. RedMosQ님의 판단은 토론:마이크로네이션에 한정해서는 매우 적절한 판단으로 생각되며, 유니폴리가 총의 왜곡 시도를 지속적으로 하는 건 맞습니다. 이번과 같이 몇몇 심한 경우에는 한쪽 의견의 거의 대부분이 유니폴리로 메워지는 경우가 있기 때문에, 총의 변경 과정에서 더욱더 사용자의 의견에 대한 면밀한 검토가 필요하다고 봅니다. '악의적인 물타기 정도는 구분할 정도가 된다'고는 하지만, 실질적으로 저와 Min's님, RedMosQ님이 해당 사용자를 차단하기 이전까지 물타기를 구분하는 노력이 전혀 없었다는 점도 고려해야 합니다. --더위먹은민츠 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 16:34 (KST) 글쎄요. 헛웃음만 나오네요. 지금까지 봐왔을 때 유니꼴리가 활동하고 있는지 아닌지도 모르는 유저가 다수일 겁니다. 이는 관리자들의 노력에 의해 보이지 않을 뿐이지요. 공동체 전체가 유니폴리에 대한 면역이 되어 있나요? 그것을 직접 처리하고 차단하는 관리자들이 면역되어있을 뿐입니다. 즉, 공동체는 관리자들 덕택에 유니폴리로부터의 트롤링을 인지하고 있다는 것이 더 맞겠죠. 그리고 어쏭 님께서 하시는 이야기는 지금까지의 유니폴리 처리 방식에 대해 완전히 부정하는 말씀이십니다. 유니폴리를 심증으로 추정하고 선차단한 이후, 메타 체크유저를 통해 사실로 확인되는 것이 부지기수였습니다. 그리고 앞서 말씀드렸듯이, 저는 총의 변경에 대해 반대하지 않았습니다. 총의가 바꾸는 쪽으로 형성된다면 바꾸는 것이 맞습니다. 하지만, 총의를 바꾸는 과정에서 부정 사용자의 개입이 있는지 더 철저히 확인하고, 그들이 총의 형성을 주도하는 것이 보이면 과감하게 총의 형성 과정을 폐기하라는 겁니다. --RedMosQ (토론) 2012년 6월 20일 (수) 16:36 (KST) 일단 다중계정을 사용했다는 점에서는 유감이고, 이는 차단 대상이기 때문에 제가 특별히 반박할 부분은 없습니다. 다만 차단된 사용자가 잘못되었다고 그 의견 마저도 잘못되었는가에 대해서는 다시 생각해볼 문제입니다. 사람과 의견을 구분되어야 한다는 게 제 생각입니다. 차단된 사용자가 의견을 제시했다면 공동체가 나름 그 의견을 생산적으로 바꿀 수 있지 않을까하는 생각이 듭니다. 가령, 이번에 토론이 진행 중인 저명성 문제(백토:저명성)는 현재 차단된 사용자에 의해서 처음 제기되었습니다.(위키백과토론:저명성/보존문서1#명칭 변경) 그래서 공동체의 토론 가운데서 나름 생산적으로 진행되었다고 생각하고요. 이번 사건에 대해서는 유감스럽게 생각하지만, 의견 제시에 대한 건설적은 방향으로의 변경 가능성은 놓지 말아야 한다고 생각합니다. 그 점에서 총의 폐기는 섣부르다는 게 제 의견입니다. --어쏭(우리 소통합시다.) "희망을 드립니다." 2012년 6월 20일 (수) 16:43 (KST) 유니폴리의 의견과 낮은 저명성, 저질 문서 양산의 대부분은 지침에 대한 독자적 해석</b>에 근거하고, 따라서 그 의견을 받아줄 필요는 없다고 봅니다. 이미 숫자 문서, 정경훈 (천재), 백:삭제 토론/전경삼각선, 그리고 토론:마이크로네이션까지, 수십 차례에 걸쳐 아무도 동의해주지 않는 자기만의 해석을 위키백과에 강요하고 있는데, '잘못된 의견'이라고는 말할 수 없을지 모르지만 명백한 독선입니다. 위키백과는 총의에 의해 발전하지 독불장군에 의해 발전하는 게 아니에요. 다른 차단된 사용자의 의견이 소중할 가능성이 있다고 해서, 명백히 위키백과에 해가 되는 의견을 가지는 사용자까지 포용해서는 안된다고 봅니다.--더위먹은민츠 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 16:49 (KST) 저는 민스님의 의견에 적극 동의합니다. 흉내를 내는것도 다중 악용이 아니더라도 트롤.반달행위라고 볼수 있습니다. 그동한의 만행(?)을 말씀드리자면 유니폴리 사용자는 다중을 기꺼이 걸러놓으면, 강소기업, baceholic, 외고산 시절, 유니폴리로 의심해 차단 요청을 해도 역차단 요청을 하는듯하는 사례가 다반사입니다 (혹은 유니폴리 관련 요청을 장난으로 휘돌려 은폐하려고 하지요). 그리고 백:사랑방/2012년 제13주에서 이것은 총의가 형성되어 실행한것이라고 정중히 말씀을 드려도, 이는 정책이 아니라고 무시합니다. 추방 정책의 정책화가 필요해보입니다. -- 분당선M (T· C.) 2012년 6월 20일 (수) 16:50 (KST) 전경삼각선도 그렇고, 마이크로네이션도 그렇고, 왠지 제 활동과 겹치는 부분에 있어서 이야기가 겹치는 듯 한데, 일단 해당 문서들 자체와 관련된 총의들과 유니폴리 건과는 구분해주셨으면 좋겠습니다. - Ellif (토론) 2012년 6월 20일 (수) 17:38 (KST) 다중계정을 악용하는 경우를 선의로 보기는 어렵겠지요. jtm71 (토론) 2012년 6월 20일 (수) 18:12 (KST) 유니폴리가 누구인지는 모르겠으나, 그런 다중계정 사용자 1명에 의해 위키백과 공동체 전체가 흔들린다고 표현한 것은 과장된 표현인 것 같습니다. 어떤 한 개인이 공동체에서 자기 마음대로 행동한다고 하여, 건전한 상식과 합리적 판단력을 가진 많은 사람들이 그 한 명에게 쉽게 휘둘리지는 않을 것입니다. -- 아사달(Asadal) (토론) 2012년 6월 20일 (수) 22:00 (KST) 문제는 지금껏 그래왔다면 지금까지 문제가 이어져오지도 이렇게 커지지도 않았을 것인데 그러지 못했다는 것이지요. 그러한 표현들이 비유적인 표현일지는 몰라도 결코 과장이 아닌 현 상황이 너무나 안타깝네요. -- Min's (토론) 2012년 6월 20일 (수) 23:50 (KST) 위키백과:삭제 토론/분류:텔레비전 에피소드 목록에 있는 모든 문서들를 참고해 봤을 때에도 유니폴리는 공동체 전체를 흔들려고 하는게 다분해 보입니다. --관인생략 토론·기여·메일 2012년 6월 20일 (수) 23:13 (KST) 자꾸 유니폴리를 의식하지 맙시다. 유니폴리와 관계되어 있다고 토론을 벌이는 것을 두려워하는 것은 구더기 무서워서 장 못 담그는 격인 것 같습니다. 그냥 무시하고 평소 하던대로 토론하고 유니폴리가 보이면 조용히 삭제했으면 합니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 21일 (목) 01:41 (KST) 예, 저도 Yes0song 님과 같은 의견입니다. 사용자 유니폴리를 과도하게 의식해야 할 아무런 이유가 없습니다. 예를 들어 이번 마이크로네이션 문서의 경우에 유니폴리라는 사람이 출몰했다고 하는데, 그 사람에 의해 휘둘렸다고 볼 수 있는 내용이 거의 없습니다. 저도 그 페이지에 가서 기여를 했지만, 현재 마이크로네이션 문서의 내용은 아주 바람직한 방향으로 잘 정리되고 있습니다. 유니폴리가 누군지 알 수 없으나, 그 사용자에 의해서 현재의 마이크로네이션 문서 내용에서 영향을 받은 부분이 전혀 없습니다. 위키 공동체가 다중계정 사용자 1명에 의해 좌지우지될만큼 그렇게 허약한 곳은 아닙니다. -- 아사달(Asadal) (토론) 2012년 6월 21일 (목) 23:19 (KST) 뭔가 현실 직시를 못하시는 것 같은데요. 저를 포함한 관리자들은 유니폴리와 관계되어 있다고 토론을 벌이는 것을 두려워하는 것이 아닙니다. 총의를 형성하는 과정에서 문제가 되는 사용자를 걸러내고 토론 과정을 진행하라는 겁니다. 그리고 이 문제가 유니폴리와 관련되지 않은 토론일지라도, 유니폴리같은 비정상적 사용자가 총의 형성 과정을 주도한다면, 이는 그냥 넘어가지 못할 문제입니다. 다시 말씀드리지만 이미 다중계정 사용자가 참여를 시도하려는 토론은 그 사용자를 걸러내려는 노력을 하지 않으면 정상적인 토론이 될 수 없습니다. 이미 다른 관리자 분께서 문제되는 사용자를 식별하여 즉각 차단 중이기는 하지만, 토론에 주 참여자이신 두 분께서도 이를 인지해주셨으면 합니다. --RedMosQ (토론) 2012년 6월 24일 (일) 00:47 (KST) 문제는 여기서 문제없다고 말씀하시는 분들이 당장 바로 위에서 유니폴리와 같은 부류-유니폴리와 같은 사람이라는 뜻이 아닙니다. 저도 유니폴리라는 사용자에 대해서는 잘 모릅니다. 단지 확실한 것은 바로 위의 사람들을 비롯해서 그들이 유니폴리와 같은 부류의 사용자라는 것이라는 것은 충분히 이해할 수 있읍니다.-의 낚시 태도-젊은이들의 표현과 그들 부류의 표현을 빌림-에 낚시에 걸려든 사람들이 있다는 것입니다. 그런 사람들이 문제없다고 말하는 것은 문제를 인지하지 못했다는 의미 같읍니다. 저도 아는 바가 많지 않아 뭐라고 말을 언급할 수는 없겠지만 당장 위에서도 알 수 있는 문제와 같은 부분에 대해 저는 우려스렸읍니다. 어느 위키프로젝트나 마찬가지 일 것입니다, 적어도 유니폴리와 같은 부류에 대해 걱정 또는 우려 또는 휘말리지 않으려는 노력이 필요함에 대해서입니다. 아니면 적어도 그러한 부류의 사용자의 노력이나 희망에 따라 다른 사용자들이 동조해주거나-이른바 '낚이다', '휘말리다'- 그러한 부류의 소망대로 따라가주는 것은 그러한 부류를 도와주고 위키프로젝트를 힘들게 하는 일일 것입니다. 감사합니다.-Againaway (토론) 2012년 6월 25일 (월) 13:12 (KST) 독일 지부가 위키데이터라는 프로젝트를 추진하고 있네요 m:Wikidata: 메타에 있는 Wikidata 설명 페이지 m:Wikidata/Introduction: 소개 en:Wikidata: 영어 위키백과에 올려져 있는 Wikidata 항목(토막글 상태) 아직 재단 본부에서 정식 위키미디어 프로젝트로 승인한 것은 아닌 것 같지만, 위키미디어 독일 지부가 외부의 자금 지원까지 받아서 야심차게 추진하고 있습니다. ([ai]2), , 구글이 위키데이터를 후원하고 있는데 이들로부터 도합 130만 유로의 펀딩을 받았다고 합니다. 그 동안 위키미디어의 프로젝트는 죄다 우리 인간이 이해하는 형태로 지식을 정리한 것이었습니다만, 이젠 그보다 한 단계 더 도약하고자 하는 프로젝트입니다. 아예 공개된 데이터베이스(DB)를 만들어서 각종 지식·정보들을 거기다 입력하는 방식으로 가는 것 같습니다. 예를 들면 어느 나라의 인구나 어느 배우의 출생지 같은 정보를 DB화하는 것이죠. 올해 4월에 프로젝트 개발을 시작하였고, 일단 올해 여름까지 위키백과와 연동시키려는 것 같습니다. 자세한 내용은 모르겠습니다. 도 독일 지부에서 운영하고 있는데 이젠 아예 프로젝트 하나도 자신들이 직접 출범시키려고 하고 있습니다. 독일 지부는 지부에 불과한데도 많은 일을 해내고 있네요. --Yes0song (토론) 2012년 6월 21일 (목) 01:27 (KST) 위키데이터가 정식 프로젝트가 되면, 위키백과에 올라가는 내용들(위에서 언급한 어느 나라의 인구나 어느 배우의 출생지)을 본문에 직접 입력하는 방식이 아니라 위키데이터에 입력한 뒤 그것을 위키백과에서 불러오는 방식을 취할 것 같습니다. 이러면 언어별로 최신 정보를 서로 체크해서 반영하는 수고로움을 덜 수 있고, 동일 위키 안에서도 문서별로 정보가 파편화될 가능성을 줄일 수 있을 것 같습니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 21일 (목) 16:14 (KST) GLAM과 관련된 동영상 메일링 리스트에서 GLAM 캠페인에 대한 동영상 두 개를 소개받았습니다. 모두 에서 CC 라이선스로 배포한 것이어서 한글 자막을 넣거나 한국어 더빙을 하는 것이 좋지 않겠냐는 케골님의 의견을 보고, 간단한 문서를 생성했습니다. '왜?', 그리고 '어떻게?'의 순서인데... 어찌 하다보니 '어떻게?' 동영상부터 스크립트를 만들었습니다. 막귀로 받아적었지만 나름대로 정확한 것 같습니다. 혹시 잘못 받아적었다면 과감히 수정해주십시오. 더불어 번역까지 해주시면 감사하겠습니다. 오늘은 시간이 더 나질 않는군요. 그리고 추후에 한글 스크립트가 완성되면 이것을 동영상에 입혀 업로드 하느냐, 유튜브에서 지원하는 캡션(자막) 시스템을 이용하느냐, 그리고 궁극적으로 어느 계정으로 올리느냐에 대한 논의가 필요합니다. --자연머리 (토론) 2012년 6월 21일 (목) 03:15 (KST) 만약에 유튜브 캡션이 모바일에서 안 뜬다면 그걸로는 좀 곤란하지 않을까 싶네요. --Yes0song (토론) 2012년 6월 21일 (목) 13:07 (KST) 그런 문제가 있겠군요. 그럼 다른 범위에서 방법을 생각해봐야할 것 같습니다. 사실 방법은 몇가지 내에서 금방 정해질 것 같지만, 실행에 옮길 기여자가 필요하겠지요. --자연머리 (토론) 2012년 6월 22일 (금) 20:01 (KST) 위키배움터 세번째 - 6월도 무사합니다. 을 보니, 5월만큼의 충분한 파란색의 활동적 사용자가 모여져 있습니다. 아직 6월이 끝나기까지 열흘 정도가 남았으니 더 많은 관심 부탁드리겠습니다. 이제 정말로 위키배움터가 정식 출범을 한두달여 앞두고 있습니다. 로고 선정 토론에도 많은 참여 부탁드리겠습니다! --관인생략 토론·기여·메일 2012년 6월 21일 (목) 16:24 (KST) 어서 위키배움터가 출범했으면 좋겠습니다. 현재 베타판에서는 틀 생성도 조금 자유롭지 못해서 여러가지로 부담스러워요..:( --Sotiale (토론) 2012년 6월 21일 (목) 16:35 (KST) 사용자 페이지 광고 (또는 스팸) 베타판 위키배움터나 다른 언어판 위키백과를 가 보면, 가끔 사용자 페이지나 문서가 스팸 혹은 광고로 삭제되곤 합니다. 사용자가 직접 광고를 쓰는 경우도 있지만 봇을 이용하여 광고나 스팸을 남기는 경우도 있는듯 하네요. 한국어판 위키백과에서는 다행히 이러한 일이 벌어지지는 않지만, 가끔 새 사용자 등록기록을 보면 교회광고나 자신의 홈페이지, 개인 광고가 간혹 눈에 보입니다. 명백한 광고로 보이더라도, 사용자 문서라는게 상호불가침 영역같은 분위기가 있어서 함부로 삭제신청 내기도 힘듭니다. 게다가 삭제를 위해서 근거가 있어야 합니다. 근거는 백:사용자 문서에서 찾으면 가장 좋은데, 사용자 문서 스팸이나 광고를 삭제할 근거가 상당히 애매하게 제시되어 있습니다. 가령 , 그리고 또, 사용자 문서 삭제는 하부 문서를 스스로가 삭제하는 경우만 싣고, 탈퇴를 대신한다는 내용을 담고 있습니다. 사실 모든 문서를 포괄하는 규정으로 백:아님#광고가 있기는 합니다. 모든 문서에 사용자 문서도 포함하니까요. 사용자 문서 지침이 미약하다는 우려가 저만의 기우라고 생각하신다면, 실제로 광고가 흔하게 한국어판 위키백과 내부에서 흔하게 일어나지 않는데다가 상위지침이 있기도 하니 저도 할 답변이 없겠지만, 사용자 문서에 관해서 광고와 스팸을 삭제하기 위한 확실한 근거를 세워, 명시해 놓을 필요가 있다고 생각합니다. 여러분의 생각은 어떠신가요? --Sotiale (토론) 2012년 6월 21일 (목) 16:29 (KST) 동의합니다. 지침에도 확실히 써놓도록 하고, 사용자 문서 편집 화면에도 경고가 뜨게 해야 한다고 봅니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 21일 (목) 16:44 (KST) 사랑방에서 논의하기에 곤란할 듯 해서 백토:사용자 문서#사용자 문서 광고 및 스팸 삭제에 대한 명시 토론에서 이상을 진행하고자 합니다. --Sotiale (토론) 2012년 6월 21일 (목) 17:24 (KST) 차단된 사용자로 추정되는 사람이 제게 위협조로 이메일을 보냈습니다. 이메일 들어가 보니 가관입니다. 위키백과 내의 편집 지침을 무시하고 자기 맘대로 편집하고 다니는 걸 제지했더니, 책임을 지게 될 것이라며 위협하네요(유니폴리는 아니고 얼마 전 차단된 다른 사람인 것 같습니다). 위키백과는 공동 저작을 하는 곳인데 기존 지침을 무시하고 부실한 문서만 잔뜩 양산하고 기존 문서를 훼손한 사람이 누군데 정말 어이가 없네요. 안내까지 해주고 경고도 다 한 다음에 차단 신청해서 차단 들어갔는데 원... --Yes0song (토론) 2012년 6월 21일 (목) 16:42 (KST) 이런매일을 받으면 먹이를 주지 않는게 좋습니다. 그냥 무시하세요-- 분당선M (T· C.) 2012년 6월 21일 (목) 16:55 (KST) 또 메일을 보내나 기다려 보죠. --Yes0song (토론) 2012년 6월 21일 (목) 17:03 (KST) 그럼 반문은 그때 해도 괜찮을 것 같습니다. --다이나믹 로동!☭(U,T,C,M) 2012년 6월 21일 (목) 17:39 (KST) 사용자 문서 내의 자기 소개 우연히 사용자:Alvis 님의 사용자 문서를 보게 됐는데 백:사용자 문서#사용자 문서에 쓰면 안 되는 내용에 명시된 '위키백과와 직접적인 관련이 없는 내용 - 지나치게 자세한 자기 소개'에 해당되지 않나 싶네요. 잉여킹 (토론) 2012년 6월 22일 (금) 09:39 (KST) 그렇긴 하네요. 그리고 너무 많은 개인 정보를 공개하신 것 같기도 하고... --Yes0song (토론) 2012년 6월 22일 (금) 19:54 (KST) 해당 사용자의 토론 페이지에 안내해 드렸습니다. 다음부터는 직접 안내해 주세요. --관인생략 토론·기여·메일 2012년 6월 23일 (토) 23:02 (KST) 알겠습니다. 수정 요청이 정당한지 확신이 서지 않아 다른 사용자들의 의견을 구하려고 했습니다. 잉여킹 (토론) 2012년 6월 24일 (일) 05:29 (KST) 외국의 인물명 표기법 백:외국어 고유명사의 한글 표기를 보니 예전과 많이 바뀐 것 같네요. 그런데 일본의 인물명을 훑어보니 여전히 국립국어원 표기법으로 제목이 붙어있는데 이거 건드리면 안 되나요? 백:제목 선택하기에도 따로 인물명은 국립국어원 표기법으로 강제한다는 지침은 없는 것 같은데요. 혹시 진행 중인 총의가 있나요? 잉여킹 (토론) 2012년 6월 22일 (금) 10:49 (KST) 지침 자체에는 언급되어 있지 않지만, 토론에서 다음과 같은 시행 방침이 합의된 바 있습니다. 1. 문서를 처음 만든 사용자나 문서에 가장 많은 기여를 한 사용자가 사용했던 표기로는 토론 없이 이동할 수 있습니다. 2. 그 외의 표기로는 토론을 거친 후에 이동해야 합니다. 이렇게 옮기시면 됩니다. 혹 이와 관련해 질문이 있거나 도움이 필요하면 위키프로젝트:위키백과 외국어의 한글 표기를 방문해 주세요. --Hijin6908(말마당·한 일) 2012년 6월 22일 (금) 18:42 (KST) 한국어 위키백과 10살 생일 행사 2012년 10월 11일은 한국어 위키백과의 10번째 생일입니다. 이제껏 변변히 생일상 한 번 차리지 못한 우리 한국어 위키백과에게 10번째 생일은 잘 치러주었으면 하는 바램입니다. 몇 차례 논의가 이루어 지고 있는 것으로 알고 있습니다만, 한국어 위키백과 10주년 기념 행사는 무엇보다 위키백과 사용자들의 잔치가 되었으면 하기에 지금부터 의견을 모아 보았으면 합니다. 10월 초니까 준비할 수 있는 시간은 딱 두 석 달 남았습니다. 그 시작으로 이런 걸 묻고 싶습니다. 한국어 위키백과 10년의 의미는 무엇이라 생각합니까? 또, 여러분에게 한국어 위키백과는 어떤 의미가 있습니까? 위 질문을 이과 개그 버전으로 물어 봅니다. 다음의 연산자 {위}를 정의하시오. 여러분들의 생각을 듣고 싶습니다. -- Jjw (토론) 2012년 6월 22일 (금) 14:42 (KST) 논의를 위해 이 문서가 만들어져 있습니다. 이곳에서 토론합시다. --다이나믹 로동!☭(U,T,C,M) 2012년 6월 22일 (금) 18:41 (KST) 위키백과:한국어 위키백과 10주년 축하 모임#의미에 동일한 질문을 올렸습니다. 참여를 부탁드립니다. -- Jjw (토론) 2012년 6월 22일 (금) 19:31 (KST) 지나갔지만 끝나지 않은 토론의 환기 초등학교, 중학교, 고등학교 문서에 대한 지침을 세우자고 제시한 다음, 최종 발언이 있었던 뒤로 1달 가까이 토론이 정체되어 있습니다. 위키프로젝트토론:교육/학교 토론이 원만하게 진행되었으면 좋겠습니다. 대강 정리하면 이런 논의가 있었습니다. 초등학교 문서 다 제거하거나 살립시다! 그런데 초등학교 문서 대량 회부 및 삭제는 총의로 금지되어 있습니다. 그러므로 초등학교 문서 대량 회부 및 삭제를 하려면 기존 총의를 뒤엎어야. 혹은 다 살려주면 되겠지요. 근데 초등학교 문서는 왜 고등학교 문서랑 차별하나? 고등학교 문서는 놔두면서 중등, 초등학교 문서는 왜 다 제거하나. 하려면 고등, 중등, 초등을 다 같이 교육기관으로 봐야지. 그래서 초등학교, 중등학교, 고등학교 문서를 교육기관으로 동등히 봅니다. 결국 고등학교 문서도 이번 토론에서 제거나 보존이 다 결정납니다. 그럼 교육기관 문서는 왜 실리면 안되나. 저명성이 없으니까. 실어봤자 도움이 안되니까요. 근데 일반인들은 왜 학교문서가 실리면 안되는지 이해를 못해요. 위키백과 사용자랑 일반인이랑 생각 사이 간극 존재하는듯. 그럼 양산형 문서를 허가하는 꼴이 된다니까요? 일단 저명성을 기준으로 학교 문서를 허용합시다. 학교문서 저명성에 대한 논의 오랜 기간동안, 다수의 출처로, 여러차례 언급을 기준으로 봅시다. 대강 이런 여러 논의들이 진행되었었습니다. 지금 이 순간에도 중학교, 초등학교 문서가 생기고 있습니다. 이 논의가 아주 오래전부터 있었고, 지금까지 왔는데도 토론이 정체되버렸는데 이에 대한 논의가 조금 조속하게 진행되어 끝맺을 수 있었으면 좋겠습니다:) --Sotiale (토론) 2012년 6월 22일 (금) 16:54 (KST) 주목을 요하신다면 을 해당 토론에 삽입해 주세요. 저도 얼마 전에 알았는데 이렇게 하면 봇이 사용자 모임에 해당 토론을 안내해 주네요. --Yes0song (토론) 2012년 6월 22일 (금) 17:12 (KST) 의견요청을 할만한 정도가 아니어서 여러번 토론을 환기했었는데, 사랑방에 알리기 하는것도 이젠 효과가 별로군요. 의견요청을 달아봐야 할까봐요..:) --Sotiale (토론) 2012년 6월 22일 (금) 17:16 (KST) 독립된 문서의 존재 여부를 결정하는 것이므로 (최종적으로는) 위키백과:저명성이나 그 부속 문서{위키백과:저명성 (회사, 학교 및 조직)}에서 다루는 것이 적절하다고 생각합니다. 또한, 학교 문서에 대하여 일괄적으로 삭제하거나 허용하는 것은 이에 맞지 않는다는 생각입니다. jtm71 (토론) 2012년 6월 23일 (토) 11:40 (KST) 학교문서와 관련한 토론들은 저명성 지침으로 제안되기 이전부터 독립적으로 프로젝트에서 논의되어 왔습니다. 프로젝트별 논의를 선행한 다음 해당 내용을 저명성 지침에 옮기는 편이 더 낫지 않을까요? 현재 회사 및 학교 저명성 지침은 상당히 추상적인 상태입니다. 해당 부속문서에서 논의를 재시작하면 앞선 토론을 다시 하는 경우가 생길 수 있다는 생각입니다. 그리고 '일괄'을 주장하는 이유가, 대다수가 '특수한 경우'에도 해당하지 않고 연혁이나 교장과 같은 것들만 싣는 토막글에 가까운 문서들입니다. 특수한 경우가 있는 문서들은 따로 토론할 필요가 있지만, 토막글 문서까지 일일이 토론을 하고 있으면 지독한 시간낭비입니다. 그래서 지금까지 지침에 어긋난 초등학교 문서들이 지금까지 계속 존립하고 있었던 것이구요. --Sotiale (토론) 2012년 6월 23일 (토) 17:28 (KST) (같은 생각입니다.) '프로젝트 논의 -> 지침에 반영 -> 기준 미달 문서 정리'로 진행되는 것이 순서일 듯합니다. 어쨌거나, 벌여놓은 일이 많은 만큼 제대로 정리되었으면 합니다. jtm71 (토론) 2012년 6월 23일 (토) 18:59 (KST) 백:먹이 제목 변경 제안이 있었는데 오랫동안 논의가 중단돼 있었네요. 일단 을 다는 건 보류하였습니다만(지금 의견 요청이 너무 많은 것 같아서...) 제가 봤을 때도 이 표현은 고칠 필요가 있는 것 같습니다. 그래서 관심 있으신 분들의 논의를 유도하고자 이렇게 글을 씁니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 22일 (금) 17:27 (KST) 혹시 아직도 page / article / section의 번역명이 확정 안 돼 있나요? 영어판 위키백과를 보면 page와 article(=entry)의 의미를 구분하고 있습니다(page 중의 일부가 article) 한국어 위키백과에서는 아직까지도 번역어를 확정짓지 못하고 뭉뚱그려서 문서라고 하고 있는 듯 합니다. 아직까지 여러 번 얘기가 나온 것 같은데, 만약 확정 안 됐다면 이제라도 확정을 지었으면 좋겠습니다. 그리고 section(== ==, === ===, ==== ====, ...)도 그때그때 '되는대로' 쓰이는 느낌입니다. 단락이라고 쓰는 경우도 있고(예: 위키백과:위키 문법), 문단이라고 쓰는 경우도 있으며(예: 틀:의견 요청), 부분이나 절(節)이라고 하는 경우도 있는 것 같습니다. 이 중 단락과 문단(paragraph)은 비슷한 뜻인데요[y0s 1], == ==, ...을 단락이나 문단이라고 하는 건 곤란하다고 생각합니다. 왜냐면 이 section 안에 여러 개의 단락≒문단이 삽입될 수가 있기 때문입니다. 예를 들면 위와 같은 글이 있다고 치면 Section 1에서 '미디어위키는 복잡한~마크업을 사용합니다'이 첫 번째 문단, '위키백과의 문법을~비워주시기 바랍니다'가 두 번째 문단입니다[y0s 2]. 따라서 이것도 문단이나 단락 대신에 다른 용어(저는 '절'로 했으면 합니다)를 쓰는 게 좋을 것 같습니다. 아래는 참고로 제시하는 page / article / section의 영어·일본어·중국어판 위키백과 용어 대조표입니다[y0s 3]. 개인 각주 --Yes0song (토론) 2012년 6월 22일 (금) 19:09 (KST) 다음은 표준국어대사전에 실린 낱말 뜻 입니다. 단락(段落) - 글이나 음악, 영화 등의 이야기 진행 과정에서 내용상 일단 끊어지는 자리. 문단(文段) - 글을 내용이나 형식을 중심으로 크게 끊어 나눈 단위. 난(欄) - 신문, 잡지, 서류 등의 지면에 그림이나 글 따위를 싣거나 적어 넣을 자리. 지면(誌面) -잡지에서 글이나 사진이 실리는 종이의 면. 이러한 구분에 따른다면 다음과 같은 번역이 가능합니다. -- Jjw (토론) 2012년 6월 22일 (금) 20:25 (KST) 덧붙임 - 현재 사용되고 있는 문서, 단락을 그대로 사용하고 page에 해당하는 것으로는 지면(誌面)을 사용하면 된다고 생각합니다. 그리고, 그것이 어디에서 쓰였든 section의 번역어로 문단이 쓰였다면 단락또는 장(章)으로 바꾸어 주어야 할 것입니다. 한편, 영어와 한국어는 낱말의 의미가 정확히 일대일로 대응되지는 않습니다. 예를 들어 면(面)의 경우 페이지의 뜻으로 사용되지만 어떤 때에는 경제면, 사회면과 같이 section의 의미를 지니기도 합니다. 따라서 한국어에서 사용되는 기준에 맞추어 이름을 정하면 됩니다. -- Jjw (토론) 2012년 6월 22일 (금) 20:31 (KST) 誌面은 적절하지 않은 것 같구요[이건 잡지(雜誌)의 면을 뜻함] 紙面을 의도하셨던 것 같은데요, 웹페이지를 지면이라고 쓰는 예는 없는 것 같아서 그냥 페이지를 쓰든가 아니면 돌려서 문서라고 하는 게 낫지 않을까 싶습니다. 문서랑 페이지는 의미가 다르기 때문에(전자는 어떤 추상적?으로 정리된 글이라는 뉘앙스, 후자는 물리적? 뉘앙스) 페이지를 쓰는 게 더 나을 것 같습니다. 그리고 단락/문단(paragraph: HTML 태그의 <p>도 여기서 유래)을 섹션의 의미로 하면 제가 지적했듯이 오해의 여지가 있습니다. 한 section 안에 paragraph가 여러 개 들어갈 수 있어서요. 그래서 절이 낫다고 봅니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 23일 (토) 18:37 (KST) 페이지의 경우 의도적으로 誌面을 선정해 본 것입니다. 원래는 그냥 面인데, 이게 워낙 뜻이 넓어서 紙面, 誌面, 畵面 과 같이 세분하여 쓰이니까요. 종이는 아니니 紙面이라고 하면 곤란하고, 畵面은 또 다른 오해의 소지가 있습니다. 한편, 誌面은 매거진뿐만 아니라 저널(그러고 보니 한국어서는 매거진과 저널 역시 그리 구분하지 않습니다)에서도 사용될 수 있는 낱말입니다. 그리고 지금 Yes0song님이 설명하시는 문서와 페이지의 관계는 紙面/誌面과 문서의 관계, 또는 난(欄)과 문서의 관계에서도 똑같이 적용됩니다. (예문: 홍길동 교수의 칼럼이 어제 칼럼란에 실렸다. / 오늘 경제면에는 유로 존 위기와 관련한 기사가 많이 실렸다.) section의 경우는 경우에 따라 장 또는 절로도 쓰이니 다른 사람들만 불편하지 않다고 하신다면 Yes0song님의 의견도 좋다고 생각합니다. -- Jjw (토론) 2012년 6월 24일 (일) 07:44 (KST) 덧붙임 - 문단은 원래부터 section의 번역어로는 부적절합니다. 제가 동의하는 것은 단락이나 장, 절이 한국어 내에서 그리 엄격한 구분없이 원래 통용되고 있는 낱말이란 것입니다. 다만 장과 절이 함께 쓰일 때에는 == 장 == , === 절 === 정도의 상하 관계를 갖기는 합니다. 끝으로 단락은 문단을 의미하지 않습니다. -- Jjw (토론) 2012년 6월 24일 (일) 07:52 (KST) 제가 위에 제시한 부산대 내 홈페이지하고 한영사전 확인해 보니 문<b data-parsoid='{"dsr":[60194,60201,3,3]}'>단(文<b data-parsoid='{"dsr":[60203,60210,3,3]}'>段)과 단</b>락(段</b>落)을 거의 같은 의미로 보더라구요. 네이버 한영사전에서 단락 찾으면 paragraph라고 나옵니다. 그래서 단락도 피하자는 것이었습니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 24일 (일) 16:06 (KST) page는 "페이지" 혹은 "쪽"이라고 하지 않나요? 굳이 page를 "지면"이라고 할 필요는 없지 않을까요? -- 아사달(Asadal) (토론) 2012년 6월 27일 (수) 02:45 (KST) 신선하네요. page의 번역어로는 "쪽" 도 좋다고 생각합니다. -- Jjw (토론) 2012년 6월 27일 (수) 16:15 (KST) 그렇다면 '이 페이지에서는 ~~에 관한 설명을 담고 있습니다'를 '이 쪽에서는 ~~에 대한 설명을 담고 있습니다'라고 써도 될까요? 저는 어색하고 무리한 번역이라고 생각합니다. 게다가 '이 쪽' 같은 표현은 '이 페이지'라는 개념으로 이해되는 게 아니라 이쪽 저쪽이나 우리편 너네편 이런 용어로 해석돼서 '이게 무슨 말이지?' 순간적으로 갸우뚱하게 할 뿐이라고 봅니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 28일 (목) 15:37 (KST) 즉 혼란을 일으키는 외래어 회피는 가급적 자제하는 게 좋다는 말입니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 28일 (목) 16:04 (KST) 전 그리 무리하지도 혼란스럽지도 않다고 생각하는데요. 원래부터 page의 의미로 쓰이던 낱말이거든요. 사실 면(面)과 거의 동일하게 사용됩니다. 예를 들어 - "다음 쪽에서는 위키백과의 문법에 대해 설명하고 있습니다.", "《수학의 기초》 130쪽에는 미분에 대한 설명이 나와있습니다." - 면(面)도 북면(北面)과 같이 어느 방향을 가리키는 말로 쓰이기도 하고요. 영어와 한국어의 낱말들은 그 의미가 일대일로 대응하지 않기 때문에 가장 근접한 번역어를 채택하여 사용하는 수 밖에 없습니다. 다른 것과 비교하면, section의 경우엔 한국어와 달리 단락 또는 장, 절의 의미 뿐 아니라 구역(district)의 의미도 내포하고 있지만 가장 근접한 번역어를 선택하여 쓸 수 밖에 없는 것과 같습니다. -- Jjw (토론) 2012년 6월 28일 (목) 16:15 (KST) 위키미디어 대한민국 문서를 만들어도 될까요? 그러나 아직 저명성에서 부족하다고 판단해 이곳 토론에 먼저 올립니다. --아라는 다 알아 (토론) 2012년 6월 23일 (토) 21:53 (KST) 글쎄요. 위키미디어 재단의 지부들에 관해서는 문서가 존재하지 않는 것 같습니다. --다이나믹 로동!☭(U,T,C,M) 2012년 6월 23일 (토) 22:05 (KST) 창립준비위원회 상태로 아직 창립이 되지 않았습니다. 아직은 설립된 단체가 아닙니다.(혹시 지부 내용관련 문서는 meta:Wikimedia South Korea에 올려져 있습니다.-- 분당선M (T· C.) 2012년 6월 23일 (토) 22:13 (KST) Wikimedia black-out? 파일:Errwikipedia.PNG 23일 한국시간 오후 10시 27분경부터 10시 32분 정도까지 갑자기 위키백과를 포함한 모든 프로젝트, 메타까지 포함해서 접속 시도시 위와 같은 메세지와 함께 접속이 지연되는 현상이 있었습니다.6개의 서로다른 IP로 접속을 시도했는데, 전부 다 지연되더군요. 한국어판 뿐만 아니라 en, ja 포함한 모든 위키백과가 잠시간 닫혔었습니다. 여러분도 경험하셨나요? --Sotiale (토론) 2012년 6월 23일 (토) 22:37 (KST) 네 맞습니다. 당시 폰에서 오페라 모바일로 접속 중이었습니다만, 특수기능:주시문서목록에 접속을 시도했다가 이런 메시지를 봤습니다. --다이나믹 로동!☭(U,T,C,M) 2012년 6월 23일 (토) 23:23 (KST) 대부분의 경우는 괜찮은데 요새 종종 서버가 마비되네요. --Yes0song (토론) 2012년 6월 24일 (일) 01:49 (KST) 위키미디어 대한민국 창립준비위원회 유저박스 meta:Wikimedia South Korea창립준비위 회원분을 위한 유저박스를 만들었습니다만, 이를 알고 계신분이 별로 없는것 같아 사랑방에 올립니다. 사용하실분은 유용하게 쓰세요-- 분당선M (T· C.) 2012년 6월 24일 (일) 09:33 (KST) 이거 뭐 별 일이 다있네요. 먼 곳에서 친구가 찾아와 카페에서 수다 좀 떨고 돌아왔더니, 아주 보기 힘든 주황색 안내가 떠 있더군요, 적막한 제 토론문서에 어떤 반가운 손님께서 찾아오셨을까? 하고 기쁜 마음으로 토론문서를 눌렀는데 아무 변화가 없어보이더라구요. 그래서 역사를 눌러보니 이동기록 여러개가 보이더군요. 아이디를 확인해보니 Choding99...? 기여가 이동기록 뿐이더군요. 기록보니 순서대로 다음의 계정을 이동했네요. 여기에서 보세요. 사용자:Idh0854 사용자:랩소디인뮤직 사용자:분당선M 사용자:Dynamicwork 사용자:Sotiale 사용자:관인생략 사용자:ChongDae 사용자:Lee Soon 사용자:Tsuchiya Hikaru 그리고 이동 사유에 다음을 남겼네요. SEQ. COMMAND. /MY PROMISE I LOVE YOU NEXT 2012.6.29 TIMEOUT; COMMAND ERROR I ARRIVE AT DONGDAEGU STATION I WILL ARRIVE AT SEOUL STATION 10:30 2012 6 29 32847832472423 사랑방에도 뭔가를 남겼네요. 별 놀라운 분을 다 보는군요, 살다살다보니.. 그리고 메세지는 별... 탐정놀이라도 해야하는지. --Sotiale (토론) 2012년 6월 24일 (일) 23:09 (KST) 2012 6 29라는 메시지를 남겼다면... 혹시 6월 29일에 다시 반달하러 오겠다는 말 아닐까요? --다이나믹 로동!☭(U,T,C,M) 2012년 6월 24일 (일) 23:20 (KST) 얼마 전에 메세지를 남겼던 그 아이피가 아닌가 의심되네요. 저야 구글 번역기로 대충 돌려서 봤습니다만 분명 훼손을 예고하는 내용이었습니다. 6월이 지나기 전에 훼손을 할 거라고 예고했더군요. 번역본은 위키백과:사용자 관리 요청/2012년 6월#133.6.120.3에 있습니다. --도약 (대화하기) '하늘 높이 도약하라' 2012년 6월 26일 (화) 00:23 (KST) 여기에 번역이 있습니다. --Yes0song (토론) 2012년 6월 26일 (화) 00:37 (KST) 제가 걸은 링크랑 같은 거잖아요...? --도약 (대화하기) '하늘 높이 도약하라' 2012년 6월 26일 (화) 00:40 (KST) 제가 마지막 문장을 못 봤네요. --Yes0song (토론) 2012년 6월 26일 (화) 00:42 (KST)
https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9C%84%ED%82%A4%EB%B0%B1%EA%B3%BC%3A%EC%82%AC%EB%9E%91%EB%B0%A9/2012%EB%85%84%20%EC%A0%9C25%EC%A3%BC
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 383, 531, 1059, 1243, 1546, 1884, 2181, 2926, 3954, 4265, 4706, 5313, 5439, 6053, 6155, 6450, 6781, 7087, 7501 ], "plaintext_end_byte": [ 382, 519, 1058, 1220, 1519, 1874, 2180, 2925, 3953, 4264, 4705, 5312, 5429, 6041, 6147, 6449, 6780, 7058, 7499, 7540 ] }
Onko Pohjois-Kyproksella oma presidentti?
Pohjois-Kyproksen turkkilainen tasavalta
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ 14 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "YES" ] }
Pohjois-Kypros () on Kyproksen saaren pohjoisosan alue, joka julistautui vuonna 1983 itsenäiseksi valtioksi nimellä Pohjois-Kyproksen turkkilainen tasavalta (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti). Sen itsenäisyyden on tunnustanut vain Turkki, joka miehitti alueen vuonna 1974. Pohjois-Kypros on de jure Kyproksen tasavallan kansainvälisesti tunnustettujen rajojen sisäpuolella.[1] Pohjois-Kyproksen pinta-ala on noin neliökilometriä ja väkiluku (2011). Sen pääkaupunki on Nikosia, turkkilaisittain Lefkoşa.[2] Maantiede Pohjois-Kypros käsittää noin kolmasosan Kyproksen saaresta, ja siihen kuuluu saaren koillis- ja pohjoisosa. Pääkaupunki Nikosia on jaettu kaupunki ja yhteinen pääkaupunki Kyproksen tasavallan kanssa. Pohjois-Kyproksen pohjoisrannikkoa pitkin kulkee Pentadáktylos-vuorijono. Sen ja eteläisen Kyproksen puolella sijaitsevan Tróodos-vuoriston välissä pääosin Pohjois-Kyproksen puolella sijaitsee hedelmällinen Mesaorían tasanko. Pohjois-Kyproksen koillisosan muodostaa pitkä ja harvaan asuttu Karpasían niemimaa. Pohjois-Kyproksen ja Kyproksen tasavallan hallussa olevan alueen välillä kulkee noin 156 kilometriä pitkä rajavyöhyke, joka tunnetaan vihreänä linjana.[1] Hallinnolliset alueet Pohjois-Kypros jakautuu kuuteen hallinnolliseen alueeseen, joihin kuuluvat alueet kuuluvat de jure myös Kyproksen tasavallan alueisiin. Osa hallinnollisista alueista vastaa nimiltään ja/tai alueiltaan jotakin Kyproksen tasavallan aluetta tai sellaisen osaa. Alueet ovat:[2] Huomautukset: Kaupungit Pohjois-Kyproksen suurin kaupunki on pääkaupunki Nikosia, turkkilaisittain Lefkoşa, tai oikeammin sen Pohjois-Kyproksen puolella oleva osa eli Pohjois-Nikosia (). Muut suurimmat kaupungit ovat Gazimağusa eli Famagusta/Ammóchostos (), Girne eli Kyrenia/Kerýneia (), Gönyeli eli Kióneli () ja Güzelyurt eli Mórfou ().[3] Historia Kyproksen saari jakautui kahtia, kun Kreikan sotilasjuntan tukemat ja Kyproksen tasavallan yhdistämistä Kreikkaan ajaneet ”énosistit” (muun muassa terroristijärjestö EOKA B) hyökkäsivät saaren turkkilaisvähemmistön kimppuun pyrkiessään liittämään saaren Kreikkaan vuonna 1974. Käytännössä kiista saaren hallintomuodosta ja turkkilaisen vähemmistön oikeuksista juontaa kuitenkin juurensa jo 1960-luvun alkuun, jolloin saari itsenäistyi Britannian vallasta. Saaren kreikkalaisväestön kansallismieliset piirit eivät hyväksyneet Kyproksen turkkilaisvähemmistölle perustuslaissa annettuja oikeuksia ja kampanjoivat Kreikkaan liittymisen puolesta. Perustuslakikriisi johti myös väkivaltaisuuksiin kreikkalaisten hyökätessä turkkilaiskyliin ja murhaamalla jouluna 1963 satoja turkkilaissiviilejä. Tapahtuman seurauksena YK lähetti rauhanturvajoukkonsa (UNFICYP) Kyprokselle maaliskuussa 1964. Joukot ovat Kyproksella edelleen tänäkin päivänä. Suomi osallistui rauhanturvaoperaatioon vuosina 1964–2005. Vuonna 1971 EOKA B:n johtohahmot Geórgios Grívas ja Níkos Sampsón olivat kääntyneet presidentti Makariosta vastaan. Kun Kreikassa valtaa pitävä sotilasjuntta julisti saaren osaksi Kreikkaa, Turkki pyysi Yhdistyneeltä kuningaskunnalta apua tilanteeseen vuoden 1960 perustuslain liitteenä olevan takaajavaltioiden (Kreikka, Turkki, Yhdistynyt kuningaskunta) välisen turvallisuussopimuksen nojalla. Turvallisuussopimus nimittäin kielsi Kyprosta liittymästä osaksi mitään valtiota tai yhteisöä ilman kaikkien takaajamaiden hyväksyntää. Yhdistynyt kuningaskunta kuitenkin kieltäytyi puuttumasta Kreikan sotilasjuntan ja EOKA:n toimiin Kyproksella, täten noudattamatta Kyproksen perustuslakiin sisällytettyjä oletuksia. Turkin pääministeri Bülent Ecevitin palattua Lontoon neuvottelumatkalta Turkki aloitti sotilaallisen operaationsa 20. heinäkuuta 1974 nousemalla maihin Kyproksen pohjoisosista, Girnen kaupungin läheltä. Muutamassa päivässä Turkin joukot olivat vallanneet 37 prosenttia saaresta. Vuonna 2004 pidetyssä kansanäänestyksessä 65 prosenttia kyproksenturkkilaisista kannatti YK:n pääsihteeri Kofi Annanin ehdottamaa yhdistämistä, mutta kyproksenkreikkalaiset torjuivat sen 76 prosentin enemmistöllä oman presidenttinsä Tássos Papadópouloksen ja Kyproksen kirkon johdon suosituksesta. Pohjois-Kyprosta pitkään johtaneen presidentti Rauf Denktaşin seuraajaksi valittiin huhtikuussa 2005 pidetyissä vaaleissa pääministerinä toiminut Mehmet Ali Talat. Talat sai 55% äänistä äänestysprosentin ollessa 70%. Hänen johtamansa tasavaltalainen turkkilaispuolue (Cumhuriyetçi Türk Partisi) oli saanut 44%:n äänisaaliillaan helmikuun 2005 parlamenttivaaleissa miltei puolet 50-paikkaisen parlamentin edustajapaikoista. Yhdistämistä vastustava Derviş Eroğlun johtama kansallinen yhtenäisyyspuolue taas jäi oppositioon saaden 32% äänistä parlamenttivaaleissa ja hävisi presidentinvaalit Talatille saaden vain 23% äänistä. Talat pyrkii Kyproksen jälleenyhdistämiseen liittovaltioksi, jotta myös turkkilainen osa pääsee Euroopan unioniin ja samalla eroon taloudellisesta eristäytyneisyydestään. Liittovaltiohankkeesta huolimatta turkkilaiset haluavat liittovaltiolle myös Turkin turvallisuustakuun. Turkki ja Kreikka ovat molemmat NATO:n jäseniä, mikä on ollut sotilasliitolle aiemmin kriittinenkin asia. Valuuttana käytetään uutta Turkin liiraa. Brittivallan peruina Pohjois-Kyproksella on vasemmanpuoleinen liikenne. Väestö Vuoden 2011 väestönlaskennan mukaan Pohjois-Kyproksella oli asukasta.[2] Noin puolet väestöstä koostuu kyproksenturkkilaisista, jotka ovat asuttaneet saarta vuosisatoja. Osa heistä on muuttanut saaren eteläosasta Kyproksen konfliktin aikana. Toinen merkittävä väestöryhmä ovat konfliktin aikana saarelle muuttaneet mannerturkkilaiset maahanmuuttajat, joista huomattavalla osalla ei ole Pohjois-Kyproksen kansalaisuutta. Etnisiä vähemmistöjä ovat Karpasían niemimaalle jääneet kyproksenkreikkalaiset ja maroniitit. Pohjois-Kyproksella asuu myös tuhansia Ison-Britannian kansalaisia. Politiikka Pohjois-Kyproksen presidentti on Mustafa Akıncı, ja pääministerinä toimii Irsen Küçük. Talous Pohjois-Kypros on riippuvainen Turkin antamasta avustuksesta, sillä koska se ei ole kansainvälisen yhteisön tunnustama valtio, se ei voi käydä itsenäisesti ulkomaankauppaa. Pohjois-Kyprokselle ei myöskään ole suoria lentoja, vaan matka sinne käy Turkin ilmatilan tai satamien kautta. Pohjois-Kypros on maatalousvoittoinen valtio. Valtaosa Kyproksen teollisuudesta sijaitsee saaren kreikkalaisella puolella eikä saaren pohjoisosa ole kauppasaarron vuoksi kyennyt tuomaan tilanteeseen muutosta. Valtion talous ei ole vieläkään toipunut täysin vuoden 1974 tapahtumista, ja maa kärsii kasvavasta inflaatiosta.[4] Alueella tuotetaan lihaa, oliiveja, viljaa ja hedelmiä. Myös matkailu on saaren pohjoisosalle tärkeä tulonlähde – suurin osa Pohjois-Kyprokselle saapuvista turisteista on kotoisin Turkista, Isosta-Britanniasta, Saksasta, Italiasta ja Israelista sekä Etelä-Kyprokselta. Lähteet Aiheesta muualla Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. * Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
https://fi.wikipedia.org/wiki/Pohjois-Kyproksen%20turkkilainen%20tasavalta
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 153, 253, 505, 810, 1823, 2924, 3876, 4275, 5554, 6561, 6910, 7227, 7770, 7902, 8955, 9878, 10485, 12790, 14258, 15487, 15572, 17066, 19140, 19378, 19996, 20261, 20746, 21147, 21443, 21723, 21808, 21965, 22038 ], "plaintext_end_byte": [ 152, 252, 472, 759, 1807, 2902, 3857, 4257, 5538, 6544, 6888, 7208, 7751, 7883, 8928, 9863, 10466, 12764, 14238, 15485, 15555, 17046, 19119, 19376, 19995, 20250, 20702, 21109, 21417, 21714, 21771, 21923, 22036, 22058 ] }
Ugiriki imetawaliwa na wafalme wangapi?
Orodha ya viongozi
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Hii ni orodha ya viongozi yaani watu wanaomiliki ofisi au nafasi za wakuu wa nchi, taifa, serikali hadi maeneo ya kujitawala chini ya ngazi ya kitaifa. Elimu ya utawala (kwa Kiingereza "archontology") inafanya utafiti wa viongozi wa zamani na wa sasa. Makundi mbalimbali huorodhesha kwa jina, kazi au mada: k.m. mawaziri, chansela, mkuu wa serikali, mkuu wa nchi, luteni gavana, meya, makamanda wa kijeshi, waziri, utaratibu wa utawala, rais, waziri mkuu, katibu wa nchi. Wakuu wa mashirika ya kimataifa Rais wa Tume ya Ulaya Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa Kamishna wa Umoja wa Mataifa kwa Wakimbizi Wakurugenzi Watawala wa IMF Mkurugenzi Mkuu wa Shirika la Biashara Duniani Makatibu Watawala wa Nato Marais wa FIFA Marais wa kamati ya Olimpiki ya kimataifa Wakuu wa nchi au serikali Afrika Afrika Mashariki Burundi: Viongozi wa Burundi Jibuti: Viongozi wa Jibuti Eritrea: Viongozi wa Eritrea Ethiopia: Viongozi wa Ethiopia Kenya: Viongozi wa Kenya Komori: Watawala wa Komori Madagaska: Viongozi wa Madagaska Orodha ya Marais wa Madagaska Malawi (hapo awali Nyasaland, British Central Africa Protectorate) Wakuu wa Nchi ya Malawi Wakuu wa Serikali ya Malawi Watawala wa Malawi Mauritius Marais wa Mauritius Magavana Wakuu wa Mauritius Mawaziri wa Mauritius Msumbiji Wakuu wa Nchi ya Msumbiji Wakuu wa Serikali ya Msumbiji Rwanda Wafalme wa Rwanda Marais wa Rwanda Mawaziri wa Rwanda Shelisheli: Marais wa Shelisheli Somalia Marais wa Somalia Mawaziri wa Somalia Marais wa Somaliland Marais wa Puntland Tanzania Marais wa Tanzania Mawaziri Wakuu wa Tanzania Marais wa Zanzibar Mawaziri wa Zanzibar Magavana Wakuu wa Tanganyika Masultani wa Zanzibar Uganda Magavana Wakuu wa Uganda Marais wa Uganda Mawaziri wa Uganda Wafalme wa Nkole Wafalme wa Buganda Zambia: Marais wa Zambia Zimbabwe: Marais wa Zimbabwe Afrika ya Kati Angola Marais wa Angola Wakuu wa serikali ya Angola Orodha ya mawaziri wa Angola Kamerun Wakuu wa nchi ya Kamerun Wakuu wa serikali ya Kamerun Jamhuri ya Afrika ya Kati Wakuu wa Jamhuri ya Afrika ya Kati (na Dola ya Afrika ya Kati) Wakuu wa serikali ya Jamhuri ya Afrika ya Kati (na Dola ya Afrika ya Kati) Chad Wakuu wa nchi ya Chad Wakuu wa serikali ya Chad Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo (Zaire / Kongo-Kinshasa) Wakuu wa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo Wakuu wa serikali ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo Wakuu wa Free State ya Congo Wakoloni wakuu wa Congo Watawala wa Katanga Watawala wa Kuba Watawala wa Luba Watawala wa Ruund (Luunda) Watawala wa Kasongo Luunda (Yaka) Watawala wa Kongo Kongo Watawala wa Kongo Jamhuri ya Kongo (Kongo-Brazzaville) Wakuu wa Jamhuri ya Kongo Wakuu wa serikali ya Jamhuri ya Congo Guinea ya Ikweta Wakuu wa nchi ya Equitorial Guinea Wakuu wa serikali ya Equitorial Guinea Gabon Wakuu wa nchi ya Gabon Wakuu wa serikali ya Gabon São Tomé na Príncipe Wakuu wa nchi wa Sao Tome na Príncipe Wakuu wa serikali ya São Tomé na Príncipe Kaskazini mwa Afrika Algeria Marais wa Algeria Wakuu wa serikali ya Algeria Mauretania: Wafalme wa Mauretania Numidia: Wafalme wa Numidia Nasaba ya Hammadid Nasaba ya Rustamid Nasaba ya Ziyanid Misri Watawala wa Misri Wakuu wa serikali ya Misri Wakoloni wakuu wa Misri Farao wa Misri Nasaba za Misri Nasaba ya Bahri ya Misri Nasaba ya Burji ya Misri Nasaba Ayyubid Fatimid Caliphs, angalia Fatimid Monarchs wa Nasaba ya Muhammad Ali Libya Wakuu wa nchi wa Libya Wakuu wa serikali ya Libya Kurene: Wafalme wa Kurene Moroko Wafalme wa Moroko Wakuu wa serikali ya Moroko Nasaba ya Marinid Nasaba ya Almohad Nasaba ya Almoravid ya Moroko Wafalme wa Banu Isam Wafalme wa Berghouata Wafalme wa Nekor Sudan Marais wa Sudan Mawaziri wa Sudan Wafalme wa Makuria, taz. Makuria Wafalme wa Sennar, taz. Ufalme wa Sennar Kushi Wafalme wa Kushi Tunisia Beys wa Tunis Marais wa Tunisia Carthage: Wafalme wa Carthage Aghlabid nasaba Hafsid nasaba Zirid nasaba ya Tunisia Kusini mwa Afrika Botswana (Bechuanaland zamani) Wakuu wa nchi ya Botswana Wakuu wa serikali ya Botswana Lesotho Wafalme wa Lesotho Wakuu wa serikali ya Lesotho Namibia Marais wa Namibia Mawaziri wa Namibia Afrika Kusini Orodha ya wafalme wa Wazulu Magavana Wakuu wa Afrika ya Kusini Rais wa Afrika ya Kusini Mawaziri wa Afrika ya Kusini Swaziland Wafalme wa Swaziland Wakuu wa serikali ya Swaziland Afrika Magharibi Benin (zamani Dahomey) Wakuu wa nchi ya Benin Wakuu wa serikali ya Benin Burkina Faso Wakuu wa nchi ya Burkina Faso Wakuu wa serikali ya Burkina Faso Kamerun Wakuu wa nchi ya Kamerun Waziri Mkuu na Kiongozi wa Serikali ya Kamerun Viongozi wa kisiasa wa Kamerun Cabo Verde Wakuu wa jimbo la Cape Verde Wakuu wa serikali ya Cape Verde Côte d'Ivoire Wakuu wa nchi ya Côte d'Ivoire Wakuu wa serikali ya Cote d'Ivoire Gambia Wakuu wa nchi ya Gambia Magavana Mkuu wa Gambia) Wakuu wa serikali ya Gambia Ghana: Viongozi wa Ghana Makaizari wa Ghana Guinea Wakuu wa nchi ya Guinea Wakuu wa serikali ya Guinea Guinea-Bissau Wakuu wa nchi ya Guinea-Bissau Wakuu wa serikali ya Guinea-Bissau Liberia Marais wa Liberia Mawakala na Magavana wa Liberia Mali Wakuu wa Nchi ya Mali Wakuu wa Serikali ya Mali Makaizari wa Mali, taz. Dola la Mali Wafalme wa Mali, taz. Dola la Mansa Songhai watawala, taz. Dola la Songhai Mauritania Wakuu wa nchi ya Mauritania Wakuu wa serikali ya Mauritania Niger Wakuu wa nchi wa Niger Wakuu wa serikali ya Niger Nijeria Magavana Wakuu wa Nigeria Marais wa Nigeria Senegal Marais wa Senegal Sierra Leone Magavana Wakuu wa Sierra Leone Marais wa Sierra Leone Wakuu wa serikali wa Sierra Leone Togo Wakuu wa nchi ya Togo Wakuu wa serikali ya Togo Amerika Karibi Antigua na Barbuda Magavana Mkuu wa Antigua na Barbuda Mawaziri Wakuu wa Antigua na Barbuda Visiwa vya Bahama Magavana Mkuu wa Bahamas Wakuu wa Serikali ya Bahamas Barbados Magavana Mkuu wa Barbados Mawaziri Wakuu wa Barbados Cuba Marais wa Cuba Premiers ya Cuba Dominika Marais wa Dominika Mawaziri Wakuu wa Dominika Jamhuri ya Dominikana Marais wa Jamhuri ya Dominikana Grenada Magavana Mkuu wa Grenada Mawaziri Wakuu wa Grenada Ukoloni Wakuu wa Grenada Haiti Orodha ya Kifaransa Magavana ya Saint-Domingue Marais wa Haiti Jamaika Magavana Mkuu wa Jamaika Mawaziri Wakuu wa Jamaika Saint Kitts na Nevis Magavana Mkuu wa Saint Kitts na Nevis Mawaziri Wakuu wa Saint Kitts na Nevis Saint Lucia Magavana Mkuu wa Saint Lucia Mawaziri Wakuu wa Saint Lucia Saint Vincent na Grenadines Magavana Mkuu wa Saint Vincent na Grenadini Mawaziri Wakuu wa Saint Vincent na Grenadini Trinidad na Tobago Magavana Mkuu wa Trinidad na Tobago Marais wa Trinidad na Tobago Mawaziri Wakuu wa Trinidad na Tobago Amerika ya Kati Belize Magavana Mkuu wa Belize Mawaziri Belize Maya watawala wa Caracol, se Caracol Costa Rica Marais wa Costa Rica El Salvador Marais wa El Salvador Guatemala Marais wa Guatemala Maya watawala wa Tikal, se Tikal Honduras Marais ya Honduras Maya wafalme wa Xukpi, se Copán Nikaragua Marais wa Nikaragua Panama Marais wa Panama Amerika ya Kaskazini Kanada Ofisi ya wamiliki wa Kanada Meksiko Marais wa Meksiko Azteki watawala, se Hueyi Tlatoani Maya watawala wa Calakmul, se Calakmul Maya watawala wa Palenque, se Palenque Maya watawala wa Tonina, se Tonina Toltec watawala Ndiowalio wa New Uhispania Nchi ya Marekani Ofisi ya wamiliki wa Marekani Amerika ya Kusini Ajentina Marais wa Ajentina Bolivia Marais wa Bolivia Brazili Brazil monarchs Marais wa Brazili Chile Marais wa Chile Wafalme wa Easter Island Royal Magavana wa Chile Kolombia Marais wa Kolombia Orodha ya Magavana wa Idara ya Quindío Ekwado Marais wa Ecuador Wakuu wa Nchi wa Ecuador Guyana Magavana Mkuu wa Kenya Marais wa Kenya Mawaziri Guyana Urugwai Marais wa Urugwai Paragwai Marais wa Paragwai Peru Marais wa Peru Inka n watawala, se Inka Dola Ndiowalio ya Peru Surinam Marais wa Surinam Venezuela Marais wa Venezuela Asia Asia ya Kati Kazakhstan Göktürk kagans Kirgizia Khans wa Kara-Khitai, se Kara-Khitan Khanate Tajikistan Marais wa Tajikistan Asia ya Mashariki Uchina Kichina Sovereign s Meza ya Kichina monarchs Jamhuri ya Watu wa Uchina Rais wa Jamhuri ya Watu wa Uchina Waziri Mkuu wa Jamhuri ya Watu wa Uchina Jamhuri ya China (Taiwan) Rais wa Jamhuri ya China Waziri Mkuu wa Jamhuri ya Uchina Magavana na wenyeviti wa Taiwan, se Taiwan Region Hong Kong Gavana wa Hong Kong (chini ya utawala wa Uingereza, sasa badala by Chief Executive) Afisa Mtendaji wa Hong Kong Macau Gavana wa Macau Afisa Mtendaji wa Macau Tibet Orodha ya Imperial ambans katika Tibet Orodha ya Kichina monarchs Uchina Orodha ya wafalme wa Tibet Uchina Ujapani Watawala wa Ujapani (Roma, manaibu, Shoguns na Mawaziri) Roma ya Ujapani Waziri Mkuu wa Ujapani Ashikaga shogunate Kamakura shogunate Tokugawa shogunate Orodha ya Makaizari wa Ujapani Mongolia Grand Khan Mongolia Waziri Mkuu wa Mongolia Korea Watawala wa Korea Korea ya Kaskazini Marais wa Korea ya Kaskazini Premiers wa Korea ya Kaskazini Korea ya Kusini Marais wa Korea ya Kusini Watawala wa Korea Taiwan (Jamhuri ya China) Tazama Uchina hapo juu. Kusini mashariki mwa Asia Brunei Masultani wa Brunei Kampuchea Mfalme wa Cambodia Khmer watawala, se Khmer Dola Indonesia Marais wa Indonesia Majapahit Sailendra Srivijaya Wafalme wa Mataram, se Ufalme wa Mataram Malaysia Yang di-Pertuan Agong Mawaziri Wakuu wa Tanzania Masultani wa Malacca, se Usultani wa Malacca Ufilipino Kihispania Royal Gavana wa Filipino American Gavana-Mkuu wa Filipino Marais wa Ufilipino Datu s, Raja s, na Masultan wa Philippine Islands, se Usultani wa Sulu na Historia ya Filipino Singapore Rais wa Singapore Waziri Mkuu wa Singapore Thailand Mawaziri Wakuu wa Thailand Wafalme wa Thailand Chakri nasaba Wafalme wa Ayutthaya, se Ayutthaya Ufalme Wafalme wa Haripunchai, se Haripunchai Wafalme wa Lanna, se Lanna Wafalme wa Sukhothai, se Sukhothai ufalme Vietnam Kivietinamu dynasties Nguyen Dynasty Waziri Mkuu Vietnam Wafalme wa Vietnam, angalia Historia ya Vietnam Ly Dynasty Viongozi wa Vietnam Kusini Southern Asia Afghanistan Afghanistan Mpito Administration personal Viongozi wa Afghanistan Wakuu wa Serikali ya Afghanistan Watawala wa Kabul Watawala wa Herat Watawala wa Kandahar Watawala wa Peshawar Watawala wa Ghazni Ghaznavid watawala, se Ghaznavid Dola Shahi nasaba Bangladesh Marais wa Bangladesh Mawaziri Wakuu wa Bangladesh Bhutan Wafalme wa Bhutan India Rais wa Uhindi Waziri Mkuu wa India Magavana, Luteni Magavana na Administrators ya Marekani na Umoja Indian territorierna Mawaziri wakuu wa Indian Marekani Nepali Wafalme wa Nepal Sri Lanka Marais wa Sri Lanka Mawaziri Wakuu wa Sri Lanka Asia ya Magharibi Armenia Wafalme wa Urartu Orodha ya Wafalme Muarmeni Orodha ya Wafalme wa Ani Muarmeni Monarchs ya Ufalme wa Kilikia Shaddadid nasaba Kupro Wafalme wa Cypern Maafisa wa Ufalme wa Cypern Georgia Orodha ya wafalme Kijiojia Bagrationi nasaba Emirs wa Tbilisi Iran Orodha ya wafalme wa Uajemi Shah wa Iran Kiongozi mkuu wa Iran Rais wa Iran Waziri Mkuu wa Iran Iraq Sumeri Wafalme wa Sumeri Watawala wa Lagash Akkad Wafalme wa Akkad Gutian wafalme Wafalme wa Ashuru Wafalme wa Babeli Watawala wa Adiabene Abassid makhalifa Annazid nasaba Wafalme wa Iraq Rais wa Iraq Mawaziri wa Iraq Administrator raia wa Iraq Uyahudi Waziri Mkuu wa Israeli Rais wa Israeli Watawala wa Israeli na Yuda Wafalme wa Israeli Wafalme wa Yuda Wafalme wa Yudea High Mapadre wa Israeli Crusader State s Wafalme wa Yerusalemu Vassals ya Ufalme wa Yerusalemu Wakuu wa Galilaya Mabwana wa Toron Makosa ya Jaffa na Ascalon Mabwana wa Ramla Mabwana wa Ibelin Mabwana wa Oultrejordain Mabwana ya Sidoni Maafisa wa Ufalme wa Yerusalemu Yordani (zamani Transjordan) Wafalme wa Yordani Watawala wa Nabatea Kuwait Emirs ya Kuwait Al-Sabah Lebanon Marais wa Lebanon Mawaziri wa Lebanon Wafalme wa Tiro Makosa ya Tripoli Walinzi wa County wa Tripoli Omani (Muscat zamani (na Omani)) Masultani wa Omani Qatar Emirs wa Qatar Saudia Sharif wa Makka Wafalme wa Saudi Arabia Syria Marais wa Syria Mawaziri Wakuu wa Syria Wafalme wa Shamu Watawala wa Dameski Zengid nasaba Wakuu wa Antiokia Walinzi wa enzi wa Antiokia Emirs ya Shaizar Ghassanid wafalme Watawala wa Aleppo Hanilgalbat: Wafalme wa Hanilgabat, se Hanilgalbat na Mitanni Wafalme wa Ugarit Uturuki Orodha ya wafalme wa Wahiti Wafalme wa Lydia Wafalme wa Arzawa Wafalme wa Bithynia Wafalme wa Kapadokia Attalid Wafalme wa Pergamon Wafalme wa Ponto Wafalme wa Kommagene Wafalme wa Galatia Osroene Byzantine Roma Latin Makaizari wa Constantinople Himaya ya Trebizond Marwanid nasaba Makosa ya Edessa Masultani wa Seljuk rom Orodha ya Masultan wa Ottoman Empire Wazushi wa Ottoman Empire Marais wa Uturuki Mawaziri Wakuu wa Uturuki Muungano wa Falme za Kiarabu Mawaziri wa Umoja wa Falme za Kiarabu Yemeni Marais wa Yemen Mawaziri wa Yemen Marais wa Yemen ya Kaskazini Mawaziri Wakuu wa Yemen ya Kaskazini Marais wa Yemen ya Kusini Mawaziri Wakuu wa Yemen ya Kusini Ulaya Ulaya ya Mashariki Belarus Orodha ya Kibelarusi watawala Jamhuri ya Cheki Bohemia Kicheki ardhi Watawala wa Bohemia (Kicheki ardhi) Marais wa Jamhuri ya Kicheki Mawaziri Wakuu wa Jamhuri ya Kicheki Chekoslovakia Orodha ya Mawaziri Wakuu wa Chekoslovakia Orodha ya Marais wa Chekoslovakia Hungaria Orodha ya Hungarian watawala Orodha ya wakuu wa nchi wa Hungaria Mawaziri Wakuu wa Hungaria Moldova Marais wa Moldova Mawaziri Moldavien Poland Kipolishi watawala, Timeline ya watawala wa Poland Polish Mawaziri Marais wa Poland Dukes ya Silesia Dukes ya Mazovia Dukes ya Greater Polen Dukes ya Leczyca Dukes ya Sieradz Orodha ya Kipolishi watawala Duchy ya Cieszyn Dukes ya Pomerania Romania Mawaziri Wakuu wa Romania Marais wa Romania Kiromania kommissionsledamot Wafalme wa Romania CIOLOŞ wafalme Watawala wa Wallachia Watawala wa Moldavia Watawala wa Transylvania Urusi na Umoja wa Kisovyeti Orodha ya Kirusi watawala: Grand mapema Dukes na Tsars Viongozi wa Umoja wa Kisovyeti Rais wa Umoja wa Kisovyeti Waziri Mkuu wa Umoja wa Kisovyeti Rais wa Urusi Waziri Mkuu wa Urusi Khans ya Golden Horde Orodha ya Kazan khans Orodha ya Khazar watawala Watawala wa Kievan Kirusi ' Grand Prince wa Tver Slovakia Kihistoria watawala wa Slovakia Marais wa Slovakia Mawaziri Slovakia Viongozi wa bunge Slovakia Ukraina Watawala wa Kievan Kirusi ' Orodha ya watawala wa Halych na Volhynia Hetmans ya Kiukreni Cossacks Orodha ya Crimean khans Rais wa Ukraine Waziri Mkuu wa Ukraine Ulaya ya Kaskazini Udani Wafalme wa Udeni Waziri Mkuu wa Denmark Orodha ya dubious Kideni wafalme Faroe Islands Kifaroisi monarchs Mawaziri wa Visiwa vya Faroe Gavana wa Visiwa vya Faroe Greenland Mawaziri Wakuu wa Greenland Magavana ya Greenland Inspektörer ya Greenland Estonia Kiestonia watawala Mawaziri wa Ulinzi wa Estland Mawaziri Wakuu wa Estland Marais wa Estland Wazee wa jimbo Estland Finland Waziri Mkuu wa Finland Rais wa Finland Kifini watawala Provincial Magavana wa Finland Iceland Marais wa Iceland Mawaziri wa Iceland Kiaislandi watawala Orodha ya lawspeakers, se Lawspeaker Ireland Viongozi wa Ireland Latvia Marais wa Lettland Mawaziri Wakuu wa Lettland Lituania Orodha ya Kilithuania watawala Marais wa Litauen Mawaziri Wakuu wa Litauen Norwe Wafalme wa Norwe Mstari wa mfululizo wa Kinorwe Enzi Mawaziri Kinorwe Orodha ya Kinorwe monarchs Wafalme wa Agder, se Sørlandet Wafalme wa Hadeland Wafalme wa Hedmark Wafalme wa Oppland Wafalme wa Sogn Wafalme wa Solør Wafalme wa Toten Wafalme wa Vestfold Wafalme wa Vingulmark Earls ya Lade, se Trøndelag Uswidi Swedish monarchs Waziri Mkuu wa Uswidi Swedish Field wakuu County Magavana wa Uswidi Swedish semi-hadithi wafalme Wafalme wa Mythological Sverige Wafalme wa Geatland Uingereza: Orodha ya watawala wa Uingereza na aliyemtangulia majimbo Ulaya ya Kusini Albania Mawaziri Wakuu wa Albanien Marais wa Albanien Monarchs Albania Andorra Co-Princes ya Andorra Askofu wa Urgell Bosnia na Herzegovina Orodha ya watawala wa Bosnia Bulgaria Kibulgaria monarchs Marais wa Bulgaria Mawaziri Wakuu wa Bulgaria Wafalme wa Odrysia Thrace Moesia: magavana wa Kirumi Nedre Moesia Kroatia Orodha ya watawala wa Kroatia Marais wa Kroatia Mawaziri Wakuu wa Kroatia Magavana na Wakuu wa Nchi za Fiume Wakuu wa Nchi za Krajina Wakuu wa Serikali ya Krajina Ugiriki Viongozi wa Ugiriki Italia Viongozi wa Italia Kosovo Marais wa Kosovo Malta Marais wa Malta, 1974-hadi leo Mawaziri Wakuu wa Malta, 1921-1933, 1947-1958, 1962-hadi leo Monarchs wa Malta, 1090-1798, 1800-1974 Makosa ya Malta, 1190-1427 Grand Masters wa Malta, 1530-1798 Magavana na Magavana Mkuu wa Malta, 1813-1974 Nobility ya Malta Montenegro Watawala wa Montenegro Rais wa Montenegro Waziri Mkuu wa Montenegro Ureno Kireno monarchs Duke Braganza Mawaziri Wakuu wa Ureno Marais wa Ureno Orodha ya Kireno monarchs San Marino Maakida Regent wa San Marino, 1900-hadi leo Maakida Regent wa San Marino, 1700-1900 Maakida Regent wa San Marino, 1500-1700 Maakida Regent wa San Marino, 1243-1500 Serbia Marais wa Serbia Mawaziri Wakuu wa Serbia Monarchs ya Serbia Orodha ya watawala wa Illyria Orodha ya Kisabia monarchs Wakuu wa Zeta Slovenia Marais wa Slovenia Waziri Mkuu wa Slovenia Uhispania Watawala wa Uhispania Mawaziri Wakuu wa Uhispania Vatican City Mapapa Kardinali Katibu wa Jimbo Ulaya ya Magharibi Austria Watawala wa Austria Watawala wa Austria Mawaziri wa kigeni wa Austria-Hungaria Mawaziri-Rais wa Austria Shirikisho Marais wa Austria Machansela wa Austria (Makamu Machansela wa Austria) Habsburg Babenberg Margraves, dukes, na archdukes ya Austria Dukes ya Styria, se Styria (duchy) Dukes ya Carinthia, se Carinthia (duchy) Ubelgiji Ubelgiji monarchs Mawaziri Wakuu wa Ubelgiji Habsburg magavana ya Uholanzi Waziri-Rais wa Mkoa Capital Brussels Orodha ya Mawaziri-Rais wa Flemish Marafiki Orodha ya Mawaziri-Rais wa Mkoa Kiwalloon Orodha ya Mawaziri-Rais wa Kifaransa Marafiki Orodha ya Mawaziri-Rais wa Kijerumani-akizungumza Marafiki Ufaransa: Orodha ya Marais wa Ufaransa Viongozi wa Ufaransa Ujerumani Machansela wa Ujerumani Liechtenstein Wakuu wa Liechtenstein Liechtenstein Wakuu wa Serikali Luxemburg Mawaziri Wakuu wa Luxembourg Grand Duke wa Luxemburg Orodha ya Counts na Dukes ya Luxemburg Monako Wakuu wa Monako Mfululizo kwa Monegasque Enzi Mawaziri wa Nchi Uholanzi Kiholanzi Monarchy Mawaziri Wakuu wa Uholanzi Habsburg magavana ya Uholanzi Low Nchi (Uholanzi, Ubelgiji): Watawala wa Frisia ya Mashariki Watawala wa Frisia Mkuu wa Orange Duke Brabant Mabwana na margraves ya Bergen op Zoom Dukes na makosa ya Guelders Duke wa Lower Lorraine Count wa Bouillon Count ya Flanders Count wa Hainaut Count wa Holland Makosa ya Leuven Askofu wa Utrecht Marquis ya Namur Uswisi Wajumbe wa Baraza Shirikisho Swiss Rais wa Shirikisho Wakuu wa Idara ya Ulinzi, Civil Protection na Michezo, se Jeshi ya Uswisi Wakuu wa Idara ya Mambo ya Nje: tazama mahusiano ya Kimataifa ya Uswisi Wakuu wa Idara ya Mambo ya Wakuu wa Idara ya Fedha ya Shirikisho Wakuu wa Shirikisho Idara ya Mazingira, MAELEZO, Nishati na Mawasiliano Wakuu wa Shirikisho Idara ya Uchumi Wakuu wa Shirikisho Idara ya Sheria na Polisi Shirikisho Machansela wa Uswisi Marais wa Baraza la Taifa Swiss Marais wa Baraza la Marekani Swiss Wajumbe wa Baraza la Taifa Swiss Wajumbe wa Baraza la Marekani Swiss Chief Justices wa Mahakama ya Uswis Marais wa Uswisi Diet (kabla ya 1848) Oceania Australasia Australia Monarchs wa Australia Magavana Mkuu wa Australia Mawaziri wa Australia Mawaziri Wakuu wa Australia Naibu Mawaziri Wakuu wa Australia Attornies Mkuu wa Australia Mawaziri wa Ulinzi Mawaziri wa Mambo ya Nje Wahasibu wa Australia Premiers wa New South Wales Premiers ya Queensland Premiers wa Australia Kusini Premiers ya Tasmania Premiers ya Victoria Waziri Mkuu wa Australia Magharibi Wakuu wa Serikali ya Kisiwa cha Norfolk Waziri Kiongozi wa Wilaya ya Kaskazini Waziri Kiongozi wa Australian Capital Territory Magavana wa New South Wales Magavana wa Queensland Magavana wa Australia Kusini Magavana wa Tasmania Magavana ya Victoria Gavana wa Australia Magharibi Tawala wa Wakuu wa Kisiwa cha Norfolk Administrator wa Wilaya ya Kaskazini Tawala wa Wakuu wa Jervis Bay Tawala wa Wakuu wa Australia Antaktika Tawala wa Wakuu wa Macquarie Island Cocos Islands Mfalme wa Cocos Islands New Zealand Magavana Mkuu wa New Zealand New Zealand Cabinet Mawaziri wa New Zealand Naibu Mawaziri wa New Zealand Mawaziri wa Fedha Mawaziri wa Mambo ya Nje Wasemaji wa Baraza la Wawakilishi Māori Wafalme na malkia Melanesia Fiji Wenyeviti wa Fiji's Great Baraza la waheshimiwa Jaji Mkuu wa Fiji Ukoloni Magavana ya Fiji Fijian Wakuu wa Nchi Mawaziri wa kigeni Fiji Magavana Mkuu wa Fiji Nyumba ya Wawakilishi wa Fiji - uanachama sasa (2004) Mawaziri wa Mambo ya Fijian Marais wa Fiji Mawaziri Wakuu wa Fiji Seneti ya Fiji - uanachama sasa (2004) Fijian wasemaji wa Baraza la Wawakilishi Makamu wa-Marais wa Fiji Papua Guinea Mpya Mawaziri Wakuu wa Papua Guinea Mpya Micronesia Nauru Marais wa Nauru Polynesia Cook Islands Mawaziri wa Visiwa vya Cook Samoa Samoan Wakuu wa Nchi Orodha ya Viongozi wa Samoa Wajumbe wa Baraza la manaibu ya Samoa Mawaziri Wakuu wa Samoa Jaji Mkuu wa Samoa Mawaziri wa Fedha Samoa Mawaziri wa Mambo ya Nje Samoa Mawaziri wa afya Samoa Mawaziri wa elimu Samoa Public Works Mawaziri wa Samoa Fono Aoao Faitulafono o Samoa - uanachama sasa (2006) Orodha nyingine Mawaziri na wengineo Waziri wa Ulinzi Orodha ya mawaziri wa mazingira Waziri wa fedha Waziri wa kigeni Orodha ya mawaziri wa kigeni mwaka 1950 Orodha ya mawaziri wa kigeni kwa mwaka 2002 Orodha ya mawaziri wa kigeni mwaka 2003 Orodha ya mawaziri wa kigeni mwaka 2004 Waziri wa Mambo ya Ndani Viongozi wa dini Ukristo Anglikana Askofu Mkuu wa Canterbury Orodha ya Maaskofu wakuu wa Canterbury Anglican Primates Kanisa Katoliki Orodha ya Mapapa Madhehebu mengine Mkuu wa Jeshi la Wokovu Msimamizi wa Kanisa la Muungano la Kanada Rais wa Kanisa la Yesu Kristo la Watakatifu wa Siku za Mwisho Uyahudi Marabi wakuu wa Israeli Marabi mkuu wa Uingereza Uislamu Caliphate Shia Imam Ubuddha Dalai Lama Panchen Lama Karmapa Shamarpa Sakya Trizin Supreme dume Thailand Supreme dume Cambodia Supreme dume Laos Mengine Pontifices maximi Viungo vya nje - kina orodha (ikijumuisha mikoa na viongozi wa kidini) kutoka 1700. Jamii:Orodha za watu
https://sw.wikipedia.org/wiki/Orodha%20ya%20viongozi
{ "plaintext_start_byte": [ 90, 978, 1284, 4037, 6155, 6563, 7459, 8288, 11819, 12314, 14252, 17102, 17314, 17660, 17780, 17877, 18221 ], "plaintext_end_byte": [ 946, 1236, 3967, 6085, 6536, 7427, 8218, 11818, 12241, 14168, 16953, 17313, 17600, 17779, 17860, 18199, 18302 ] }
2018 నాటికి భోహ్లియన్ గ్రామ జనాభా ఎంత?
భోహ్లియన్
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
భౌగోళిక ప్రాంతం వద్ద మరియు జనాభా భోహ్లియన్ (Bohlian) (216) అన్నది Amritsar జిల్లాకు చెందిన Ajnala తాలూకాలోని గ్రామం, ఇది 2011 జనగణన ప్రకారం 363 ఇళ్లతో మొత్తం 2062 జనాభాతో 455 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. సమీప పట్టణమైన Ajnala అన్నది 4 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 1081, ఆడవారి సంఖ్య 981గా ఉంది. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 665 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 37280[1]. అక్షరాస్యత మొత్తం అక్షరాస్య జనాభా: 1141 (55.33%) అక్షరాస్యులైన మగవారి జనాభా: 630 (58.28%) అక్షరాస్యులైన స్త్రీల జనాభా: 511 (52.09%) విద్యా సౌకర్యాలు సమీపబాలబడులు ఈ గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి.. గ్రామంలో 1 ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఉంది సమీప మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఈ గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి. సమీప మాధ్యమిక పాఠశాల ఈ గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. సమీప సీనియర్ మాధ్యమిక పాఠశాలలు ఈ గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి. సమీప "ఆర్ట్స్, సైన్స్, మరియు కామర్సు డిగ్రీ కళాశాలలు" (Ajnala) గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి. సమీప ఇంజనీరింగ్ కళాశాలలు ఈ గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాలలు ఈ గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప మేనేజ్మెంట్ సంస్థలు ఈ గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప పాలీటెక్నిక్ లు ఈ గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప వృత్తివిద్యా శిక్షణ పాఠశాలలు ఈగ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి. సమీప అనియత విద్యా కేంద్రాలు ఈ గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉన్నాయి. సమీప దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల ఈ గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉంది సమీప ఇతర విద్యా సౌకర్యాలు ఈ గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యాలు సమీపసామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. సమీపప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి. సమీపప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రాలు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి. సమీపమాతా శిశు సంరక్షణా కేంద్రాలు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి. సమీప టి.బి వైద్యశాలలు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి. సమీప అలోపతీ ఆసుపత్రి గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. సమీప ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. సమీప ఆసుపత్రి గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. సమీప పశు వైద్యశాలలు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి. సమీప సంచార వైద్య శాలలు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి. సమీప కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రాలు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యాలు గ్రామంలో 2 ఇతర డిగ్రీలు కలిగిన వైద్యులు ఉన్నారు. గ్రామంలో 3 డిగ్రీలు లేని వైద్యులు ఉన్నారు. గ్రామంలో 2 "సంప్రదాయ వైద్యులు, నాటు వైద్యులు"ఉన్నారు. తాగు నీరు శుద్ధిచేసిన కుళాయి నీరు గ్రామంలో లేదు. శుద్ధి చేయని కుళాయి నీరు గ్రామంలో ఉంది. మూత వేసిన బావుల నీరు గ్రామంలో లేదు. మూత వేయని బావులు నీరు గ్రామంలో లేదు. చేతిపంపుల నీరు గ్రామంలో ఉంది. గొట్టపు బావులు / బోరు బావుల నీరు గ్రామంలో ఉంది. ప్రవాహం నీరుగ్రామంలో లేదు. నది / కాలువ నీరు గ్రామంలో లేదు. చెరువు/కొలను/సరస్సు నీరు గ్రామంలో లేదు. పారిశుధ్యం మూసిన డ్రైనేజీగ్రామంలో లేదు. తెరిచిన డ్రైనేజీ గ్రామంలో ఉంది. డ్రెయినేజీ నీరు నేరుగా నీటి వనరుల్లోకి వదిలివేయ బడుతోంది . పూర్తి పారిశుధ్య పథకం కిందకు ఈ ప్రాంతం రావట్లేదు. స్నానపు గదులతో కూడిన సామాజిక మరుగు దొడ్లు గ్రామంలో లేవు . స్నానపు గదులు లేని సామాజిక మరుగు దొడ్లు గ్రామంలో లేవు. కమ్యూనికేషన్ మరియు రవాణా పోస్టాఫీసు గ్రామంలో లేదు. సమీపపోస్టాఫీసుగ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. గ్రామ పిన్ కోడ్ టెలిఫోన్లు (లాండ్ లైన్లు) గ్రామంలో ఉంది. పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు గ్రామంలో లేదు. సమీపపబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. మొబైల్ ఫోన్ కవరేజి గ్రామంలో ఉంది. ఇంటర్నెట్ కెఫెలు / సామాన్య సేవా కేంద్రాలుగ్రామంలో లేవు. సమీపఇంటర్నెట్ కెఫెలు / సామాన్య సేవా కేంద్రాలుగ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉన్నాయి. ప్రైవేటు కొరియర్గ్రామంలో లేదు. సమీపప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. పబ్లిక్ బస్సు సర్వీసుగ్రామంలో లేదు. సమీపపబ్లిక్ బస్సు సర్వీసు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. ప్రైవేట్ బస్సు సర్వీసు గ్రామంలో లేదు. సమీపప్రైవేట్ బస్సు సర్వీసు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. రైల్వే స్టేషన్లుగ్రామంలో లేదు. సమీపరైల్వే స్టేషన్లు గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలోవున్నవి. ఆటోలు గ్రామంలో ఉన్నాయి. టాక్సీలు గ్రామంలో ఉన్నాయి. ట్రాక్టరు గ్రామంలో ఉంది. గ్రామం జాతీయ రహదారితో అనుసంధానం కాలేదు. సమీప జాతీయ రహదారి గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉంది. గ్రామం రాష్ట్ర హైవేతో అనుసంధానం కాలేదు.సమీపరాష్ట్ర హైవే గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉంది. గ్రామం ప్రధాన జిల్లా రోడ్డుతో అనుసంధానం కాలేదు. సమీపప్రధాన జిల్లా రోడ్డుగ్రామానికి 5 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది.. గ్రామం ఇతర జిల్లా రోడ్డుతో అనుసంధానం కాలేదు. సమీప ఇతర జిల్లా రోడ్డు గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉంది. సమీప నీటితో బౌండ్ అయిన మెకాదం రోడ్డు గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉంది సమీప ప్రయాణానికి అనువైన నీటి మార్గం గ్రామానికి 10 కిలోమీటర్ల కన్నా దూరంలో ఉంది మార్కెట్ మరియు బ్యాంకింగ్ ఏటియం గ్రామంలో లేదు. సమీప ఏటియం గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. వ్యాపారాత్మక బ్యాంకుగ్ రామంలో లేదు. సమీప వ్యాపారాత్మక బ్యాంకు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. సహకార బ్యాంకు గ్రామంలో లేదు. సమీపసహకార బ్యాంకు గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. వ్యవసాయ ఋణ సంఘం గ్రామంలో లేదు. సమీప వ్యవసాయ ఋణ సంఘంగ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. స్వయం సహాయక బృందం గ్రామంలో లేదు. సమీప స్వయం సహాయక బృందం గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. పౌర సరఫరాల శాఖ దుకాణంగ్రామంలో ఉంది. వారం వారీ సంత గ్రామంలో లేదు. సమీపవారం వారీ సంత గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామంలో లేదు. సమీప వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. "ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు" ఏకీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం (పోషకాహార కేంద్రం) గ్రామంలో లేదు. సమీప ఏకీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం (పోషకాహార కేంద్రం) గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. అంగన్ వాడీ కేంద్రం (పోషకాహార కేంద్రం) గ్రామంలో ఉంది. ఇతర (పోషకాహార కేంద్రం) గ్రామంలో లేదు. సమీప ఇతర (పోషకాహార కేంద్రం) గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. ఆశా (గుర్తింపు పొందిన సామాజిక ఆరోగ్య కార్యకర్త) గ్రామంలో ఉంది. ఆటల మైదానం గ్రామంలో లేదు. సమీప ఆటల మైదానం గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. సినిమా / వీడియో హాల్ గ్రామంలో లేదు. సమీప సినిమా / వీడియో హాల్ గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. గ్రంథాలయం గ్రామంలో లేదు. సమీప గ్రంథాలయం గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామంలో లేదు. సమీప పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. వార్తాపత్రిక సరఫరా గ్రామంలో ఉంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్ గ్రామంలో లేదు. సమీప అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్ గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. జనన & మరణ రిజిస్ట్రేషన్ కార్యాలయం గ్రామంలో లేదు. సమీప జనన & మరణ రిజిస్ట్రేషన్ కార్యాలయం గ్రామానికి 5 నుంచి 10 కిలోమీటర్ల లోపే ఉంది. విద్యుత్తు విద్యుత్ సరఫరాగ్రామంలో ఉంది. భూమి వినియోగం భోహ్లియన్ (Bohlian) (216) ఈ కింది భూమి వినియోగం ఏ ప్రకారం ఉందో చూపిస్తుంది (హెక్టార్లలో): వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 48 నికరంగా విత్తిన భూ క్షేత్రం: 407 నీటి వనరుల నుండి నీటి పారుదల భూ క్షేత్రం: 407 నీటిపారుదల సౌకర్యాలు నీటి పారుదల వనరులు ఇలా ఉన్నాయి (హెక్టార్లలో): కాలువలు: 13 బావి / గొట్టపు బావి: 394 తయారీ భోహ్లియన్ (Bohlian) (216) అన్నది ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి చేస్తోంది (ప్రాధాన్యతా క్రమంలో పై నుంచి కిందికి తగ్గుతూ): Wheat, Darati, Jiri, Kahi, Maize మూలాలు వర్గం:అజ్నాలా తాలూకా గ్రామాలు
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AD%E0%B1%8B%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 276, 377 ], "plaintext_end_byte": [ 275, 361, 457 ] }
Je,uchaguzi mkuu wa Kenya hufanywa kila baada ya miaka ngapi?
UNCTAD
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
UNCTAD au United Nations Conference on Trade Development (far. Conférence des Nations unies sur le commerce et le développement, CNUCED) ni taasisi ya Umoja wa Mataifa inayolenga kupunza vizuizi vya biashara ya kimataifa hasa baina nchi za viwanda na nchi zinazoendelea. Makao makuu yako mjini Geneva (Uswisi). Mkutano mkuu hifanyiwa kila baada ya miaka 4. Viungo vya nje Paul Berthoud, , 2008, worked with UNCTAD and offers testimony from the .
https://sw.wikipedia.org/wiki/UNCTAD
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 415, 1191, 1565, 2120, 3002, 3450, 3892, 4148, 4644, 5058, 5454, 5560, 6583, 6863, 7316, 8416, 8958, 9698, 10283, 10710, 11088, 11268, 11496, 11663, 11853, 12642, 13011, 13722, 14625 ], "plaintext_end_byte": [ 391, 1190, 1564, 2119, 2990, 3449, 3891, 4147, 4643, 5057, 5437, 5559, 6582, 6862, 7304, 8404, 8957, 9697, 10268, 10709, 11087, 11259, 11481, 11662, 11835, 12641, 12996, 13696, 14621, 14663 ] }
Berapakah kandungan protein dalam seekor lele ?
Gurita
indonesian
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Gurita adalah hewan moluska dari kelas Cephalopoda (kaki hewan terletak di kepala), ordo Octopoda dengan terumbu karang di samudra sebagai habitat utama. Gurita terdiri dari 289 spesies yang mencakup sepertiga dari total spesies kelas Cephalopoda. Gurita dalam bahasa Inggris disebut Octopus (Yunani: Ὀκτάπους, delapan kaki) yang sering hanya mengacu pada hewan dari genus Octopus. Deskripsi Bentuk fisik Gurita memiliki 8 lengan (bukan tentakel) dengan alat penghisap berupa bulatan-bulatan cekung pada lengan yang digunakan untuk bergerak di dasar laut dan menangkap mangsa. Lengan gurita merupakan struktur hidrostat muskuler yang hampir seluruhnya terdiri dari lapisan otot tanpa tulang atau tulang rangka luar. Tidak seperti hewan Cephalopoda lainnya, sebagian besar gurita dari subordo Incirrata mempunyai tubuh yang terdiri dari otot dan tanpa tulang rangka dalam. Gurita tidak memiliki cangkang sebagai pelindung di bagian luar seperti halnya Nautilus dan tidak memiliki cangkang dalam atau tulang seperti sotong dan cumi-cumi. Paruh adalah bagian terkeras dari tubuh gurita yang digunakan sebagai rahang untuk membunuh mangsa dan menggigitnya menjadi bagian-bagian kecil. Tubuh yang sangat fleksibel memungkinkan gurita untuk menyelipkan diri pada celah batuan yang sangat sempit di dasar laut, terutama sewaktu melarikan diri dari ikan pemangsa seperti belut laut Moray. Gurita yang kurang dikenal orang dari subordo Cirrata memiliki dua buah sirip dan cangkang dalam sehingga kemampuan untuk menyelip ke dalam ruangan sempit menjadi berkurang. Gurita mempunyai masa hidup yang relatif singkat dan beberapa spesies hanya hidup selama 6 bulan. Spesies yang lebih besar seperti Gurita raksasa Pasifik Utara yang beratnya bisa mencapai 40 kilogram bisa hidup sampai 5 tahun di bawah kondisi lingkungan yang sesuai. Reproduksi merupakan salah satu sebab kematian, gurita jantan hanya bisa hidup beberapa bulan setelah kawin dan gurita betina mati mati tidak lama setelah bertelur. Kematian disebabkan kelalaian gurita untuk makan selama sekitar satu bulan sewaktu menjaga telur-telur yang belum menetas. Selubung bagian perut tubuh gurita disebut mantel yang terbuat dari otot dan terlihat seperti kantung. Gurita memiliki tiga buah jantung yang terdiri dari dua buah jantung untuk memompa darah ke dua buah insang dan sebuah jantung untuk memompa darah ke seluruh bagian tubuh. Darah gurita mengandung protein Hemosianin yang kaya dengan tembaga untuk mengangkut oksigen. Dibandingkan dengan Hemoglobin yang kaya dengan zat besi, Hemosianin kurang efisien dalam mengangkut oksigen. Hemosianin larut dalam plasma dan tidak diikat oleh sel darah merah sehingga darah gurita berwarna biru pucat. Gurita bernapas dengan menyedot air ke dalam rongga mantel melalui kedua buah insang dan disemburkan keluar melalui tabung siphon. Gurita memiliki insang dengan pembagian yang sangat halus, berasal dari pertumbuhan tubuh bagian luar atau bagian dalam yang mengalami vaskulerisasi. Kecerdasan Gurita sangat cerdas dan kemungkinan merupakan hewan paling cerdas di antara semua hewan invertebrata. Kecerdasan gurita sering menjadi bahan perdebatan di kalangan ahli biologi [1][2][3]. Hasil percobaan mencari jalan di dalam maze dan memecahkan masalah menunjukkan bahwa gurita mempunyai ingatan jangka pendek dan ingatan jangka panjang, walaupun masa hidup gurita yang singkat membuat pengetahuan yang bisa dipelajari gurita menjadi terbatas. Gurita mempunyai sistem saraf yang sangat kompleks dengan sebagian saja yang terlokalisir di bagian otak. Dua pertiga dari sel saraf terdapat pada tali saraf yang ada di kedelapan lengan gurita. Lengan gurita bisa melakukan berbagai jenis gerakan refleks yang rumit, dipicu oleh 3 tahapan sistem saraf yang berbeda-beda. Beberapa jenis gurita seperti gurita mimic bisa menggerakkan lengan-lengannya untuk meniru gerakan hewan laut yang lain. Pada percobaan di laboratorium, gurita dapat mudah diajar untuk membedakan berbagai bentuk dan pola. Gurita juga bisa membuka tutup toples dengan belajar dari melihat saja[4], walaupun penemuan ini sering dipertentangkan berdasarkan berbagai alasan[1][2]. Gurita pernah ditemukan sedang melakukan gerakan yang menurut sebagian orang seperti sedang bermain-main. Secara berkali-kali, gurita melepaskan botol dan mainan di tengah-tengah arus air melingkar di dalam akuarium dan lalu berusaha menangkapnya.[5]. Gurita sering memecahkan akuarium yang ditinggalinya dan kadang-kadang bertandang ke akuarium lain untuk mencari makanan. Gurita juga diketahui sering memanjat kapal penangkap ikan dan membuka ruangan penyimpan ikan untuk memakani kepiting.[3] Di beberapa negara, gurita termasuk hewan percobaan yang tidak boleh dibedah tanpa anestesi. Di Britania Raya, Cephalopoda seperti gurita termasuk hewan yang dilindungi Animals (Scientific Procedures) Act 1986 dan undang-undang anti kekejaman terhadap binatang. Walaupun tidak bertulang belakang, gurita sebagai hewan percobaan mendapat perlindungan yang sama seperti halnya hewan bertulang belakang yang lain.[6] Ada kepercayaan bahwa gurita yang sedang dalam keadaan stress akan memakan lengan-lengannya sendiri. Penelitian yang masih terbatas dalam bidang ini menunjukkan bahwa kelakuan abnormal gurita mungkin disebabkan virus pemakan sel (autophagy) yang menyerang sistem saraf gurita. Kelakuan memakan lengan sendiri mungkin dapat dianggap sebagai penyakit saraf (neurological disorder). Pertahanan diri Gurita biasanya memiliki tiga mekanisme pertahanan diri: kantong tinta, kamuflase dan memutuskan lengan. Gurita berwarna abu-abu pucat atau putih, tetapi warna kulit bisa diubah sesuai warna dan pola lingkungan sekitar dengan maksud melakukan kamuflase (penyamaran). Pada kulit gurita terdapat kromatofora berupa lapisan kantung-kantung pewarna yang lentur dan bisa mengubah warna, opasitas dan refleksitas jaringan epidermis. Otot-otot di sekeliling kromatofora bisa membuat kantung-kantung pewarna menjadi kelihatan atau hilang. Kromatofora berisi pigmen berwarna kuning, oranye, merah, coklat, atau hitam. Sebagian besar spesies gurita memiliki 3 warna dari seluruh pilihan warna kromatofora yang ada, walaupun ada juga spesies yang memiliki 2 atau 4 warna. Sel-sel lain yang bisa berubah warna adalah sel iridophore dan sel leucophore (warna putih).[7] Kemampuan berganti warna digunakan gurita untuk berkomunikasi atau memperingatkan gurita lain. Gurita cincin biru berubah warna menjadi kuning cerah dengan bulatan-bulatan berwarna biru jika merasa terancam sekaligus memperingatkan musuh bahwa dirinya sangat beracun.[8] Beberapa spesies gurita dapat memutuskan lengannya sendiri (ototomi) mirip cecak dan beberapa spesies kadal yang memutuskan ekor sewaktu melarikan diri. Lengan gurita yang sedang merangkak juga berfungsi sebagai pengalih perhatian bagi calon pemangsa dan berguna pada saat kawin. Beberapa spesies gurita seperti gurita penyamar memiliki sistem pertahanan ke-4 berupa kemampuan meniru bentuk hewan laut berbahaya seperti lepu dan belut berkat tubuh yang lentur dipadukan dengan kemampuan berganti warna. Gurita penyamar juga pernah didapati mengganti tekstur mantel agar kamuflase menjadi lebih sempurna. Mantel gurita mimic bisa terlihat runcing-runcing seperti rumput laut atau benjol-benjol seperti tekstur batu karang. Reproduksi Gurita jantan bereproduksi dengan meletakkan kantong spermatofora ke dalam rongga mantel gurita betina menggunakan lengan istimewa yang disebut hectocotylus. Lengan kanan ketiga biasanya menjadi hectocotylus. Pada beberapa spesies, gurita betina bisa menjaga sperma agar tetap hidup sampai telur menjadi matang. Setelah dibuahi, gurita betina bisa bertelur hingga sekitar 200.000 butir. Jumlah telur gurita bisa berbeda-beda bergantung pada masing-masing individu, familia, genus atau spesies. Gurita betina menggantung kumpulan telur berbentuk kapsul yang membentuk untaian di langit-langit sarang. Setelah telur menetas, larva gurita untuk sementara waktu melayang bersama kawanan plankton sambil memangsa pakan berupa copepod, larva kepiting dan larva bintang laut sampai cukup besar dan berat untuk berada di dasar laut. Beberapa spesies gurita dengan habitat di laut dalam tidak perlu melewati siklus melayang bersama kawanan plankton. Periode sebagai larva merupakan saat penuh bahaya karena larva gurita mudah dimangsa pemakan plankton sewaktu menjadi bagian dari kawanan plankton. Alat indra Gurita memiliki penglihatan yang baik. Pupil gurita berbentuk seperti lubang celengan sehingga dikuatirkan menderita kelainan refraksi berupa astigmat, tetapi ternyata tidak jadi masalah bagi gurita yang berburu dengan penerangan yang kurang. Mata gurita "bisa" membedakan polarisasi cahaya tetapi sepertinya buta warna. Dua organ khusus yang disebut statocyst yang terhubung dengan otak berfungsi sebagai alat pendeteksi posisi horizontal. Orientasi mata gurita dijaga oleh gerak otonomik (refleks) sehingga bukaan pupil selalu horizontal. Gurita memiliki indra perasa yang luar biasa tajam. Alat hisap pada lengan gurita dilengkap dengan kemoreseptor sehingga gurita bisa merasakan benda yang disentuh. Lengan-lengan gurita memiliki sensor tekanan untuk mendeteksi lengan mana saja yang sedang dijulurkan, tetapi memiliki kemampuan proprioseptif (perasaan posisi dan pergerakan badan) yang sangat rendah. Sensor tekanan tidak cukup memberi informasi ke otak perihal posisi badan dan lengan gurita. Sebagai akibatnya, gurita tidak memiliki kemampuan mengenal benda secara tiga dimensi (stereognosis) dari benda yang disentuhnya. Gurita bisa merasakan variasi tekstur pada benda yang disentuh tetapi tidak bisa memadukan informasi untuk menerka bentuk benda yang sedang disentuh. Susunan saraf otonom yang dimiliki setiap lengan menyebabkan gurita sulit mengetahui akibat dari gerakan yang dilakukan. Otak gurita mengeluarkan perintah tingkat tinggi untuk menggerakkan lengan, tetapi instruksi yang lebih terinci untuk menggerakkan lengan diberikan oleh tali saraf. Gurita tidak memiliki susunan saraf yang memberi umpan balik ke otak tentang keberhasilan perintah otak untuk menggerakan lengan, sehingga mengamati gerakan lengan secara visual merupakan satu-satunya cara bagi gurita untuk mengetahui lengan yang diinginkan sudah bergerak atau belum. Cara bergerak Gurita bergerak dengan cara merangkak atau berenang. Gurita cukup merangkak ditambah sedikit berenang jika ingin bergerak secara perlahan dan hanya berenang jika ingin bergerak cepat-cepat. Gurita bisa bergerak cepat sekali sewaktu sedang lapar atau sewaktu dalam bahaya. Kadar oksigen dalam darah diperkirakan hanya sekitar 4% sehingga gurita mempunyai stamina rendah yang akibatnya merugikan kehidupan gurita di alam bebas. Gurita merangkak dengan setiap lengan yang dimiliki, dan sering menggerakkan beberapa lengan secara sekaligus sewaktu bergerak pada permukaan yang padat sambil sekaligus menyangga bagian badan. Pada tahun 2005 ada laporan yang menulis bahwa sebagian gurita bisa berjalan dengan dua lengan pada permukaan yang padat sambil meniru bentuk buah kelapa atau kumpulan rumput laut.[9] Gurita berenang dengan semburan air seperti mesin jet yang berasal dari hasil kontraksi bagian mantel, sedangkan arah semburan air diatur dengan menggunakan tabung siphon. Manfaat jmpl|kiri|Gurita di Pasar ikan Tsukiji, Tokyo Gurita sering ditangkap untuk digunakan sebagai bahan makanan, dipelihara di akuarium sebagai spesimen yang dipertontonkan, atau dipelihara sebagai hewan peliharaan. Bahan makanan Berbagai spesies gurita merupakan makanan bagi penduduk sejumlah negara di dunia. Lengan dan berbagai bagian tubuh gurita bisa menjadi berbagai macam variasi makanan. Gurita merupakan makanan laut bagi penduduk di negara-negara Mediterania, Meksiko, dan bahan utama berbagai makanan Jepang, seperti sushi, tempura, takoyaki dan akashiyaki. Hewan peliharaan jmpl|ka|Gurita sedang mencoba meloloskan diri lewat sela-sela akuarium yang sempit Gurita bisa dijadikan hewan peliharaan walaupun sulit untuk menjaganya agar tidak kabur. Gurita merupakan hewan cerdas dan memiliki kemampuan memecahkan masalah sehingga sering dilaporkan melarikan diri dari akuarium yang tertutup rapat. Beberapa gurita dalam satu spesies yang sama mempunyai banyak variasi ukuran dan umur. Gurita berukuran kecil bisa saja berukuran kecil karena memang baru lahir tetapi bisa juga sudah dewasa, sehingga sulit menentukan harapan hidup gurita peliharaan. Spesies Octopus bimaculoides (California Two-spot Octopus) biasa dijadikan hewan peliharaan, karena sewaktu masih anak-anak berukuran sebesar bola tenis sehingga lama hidup sebagai hewan peliharaan bisa diperkirakan. Gurita adalah binatang yang sangat kuat bila dibandingkan dengan ukuran tubuhnya. Gurita yang dipelihara sebagai hewan peliharaan bisa membuka tutup akuarium dan bertahan hidup cukup lama di luar air sebelum masuk ke akuarium di dekatnya dan menyantap ikan-ikan yang ada di dalamnya. Gurita juga bisa menangkap dan memangsa beberapa spesies ikan hiu.[10] Klasifikasi KELAS CEPHALOPODA Subkelas Nautiloidea: nautilus Subkelas Coleoidea Superordo Decapodiformes: cumi-cumi, cuttlefish Superordo Octopodiformes Ordo Vampyromorphida: Vampire Squid Ordo Octopoda Subordo Cirrata: finned deep-sea octopus Familia Opisthoteuthidae: umbrella octopus Familia Cirroteuthidae Familia Stauroteuthidae Subordo Incirrata Familia Amphitretidae: telescope octopus Familia Bolitaenidae: gelatinous octopus Familia Octopodidae: benthic octopus Familia Vitreledonellidae: Glass Octopus Superfamilia Argonautoida Familia Alloposidae: Seven-arm Octopus Familia Argonautidae: argonauts Familia Ocythoidae: Tuberculate Pelagic Octopus Familia Tremoctopodidae: blanket octopus Referensi Pranala luar (in Indonesian) Gurita (in Indonesian) Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. () Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Gurita raksasa Samudera Pasifik Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Kategori:Cephalopoda Kategori:Octopoda
https://id.wikipedia.org/wiki/Gurita
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 429, 1018, 1446, 1558, 1843, 2456, 2854, 3567, 3879, 4177, 4658, 4984, 5293, 6947, 7473, 7825, 7963, 9518, 10191, 10915, 14439, 14854, 15157, 15497, 15777, 16420, 17060, 17730, 18091, 18276, 18805, 19177, 19472, 19622, 19884, 20012, 20551 ], "plaintext_end_byte": [ 428, 1017, 1430, 1552, 1826, 2455, 2853, 3566, 3878, 4176, 4657, 4949, 5257, 6946, 7472, 7824, 7945, 9517, 10190, 10914, 14379, 14853, 15156, 15496, 15735, 16419, 17035, 17707, 18075, 18275, 18780, 19150, 19432, 19621, 19847, 19998, 20550, 20623 ] }
أين تقع مدينة العقبة؟
العقبة
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 52 ], "minimal_answers_end_byte": [ 162 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Coordinates: العقبة مدينة تقع في أقصى جنوب المملكة الأردنيّة الهاشميّة على ساحل البحر الأحمر، وهي مركز محافظة العقبة. تبعد حوالي 330 كيلاً جنوب العاصمة عمّان.[1] بلغ عدد سكانها في عام 2015 حوالي 148,398 نسمة، حيث تُعتبر خامس أكبر مدينة في المملكة.[2] تتميز مدينة العقبة بأنها منطقة استراتيجية والمنفذ البحري الوحيد للأردن، للعقبة حدود مع مدينة حقل في المملكة العربية السعودية عبر مركز حدود الدرة, ومصر، [3] وأيضا مع مدينة ايلات عبر معبر وادي عربة وكلتا المدينتين تقعا على رأس خليج العقبة المتفرع من البحر الأحمر. وتشتهر العقبة كمنطقة للغوص وبشواطئها المطلة على البحر الأحمر. تضم المدينة العديد من المنشآت الصناعية الهامة، والمناطق التجارية الحرة، ومطار الملك حسين الدولي. وتعتبر مركزا إدارياً مهماً في منطقة أقصى جنوب الأردن. ومصدر للفوسفات وبعض أنواع الصدف. ويقدر عدد سكان المدينة بحوالي 150,000 نسمة.[4] التسمية قبل اسم العقبة كان يطلق عليها اسم آيلة وتعني في اللغة: [5][6] [7] أما اسم العقبة فبرز في العصر المملوكي، حيث كانت المدينة تذكر بأيلة أو عقبة أيلة ردحاً طويلاً من الزمن، حتى غلب اسم العقبة عليها في العصر المملوكي.[8] [9] تاريخ منذ 4000 سنة قبل الميلاد كانت العقبة موطنا للعديد من الشعوب بسبب موقعها الاستراتيجي على البحر وعلى تقاطع الطرق بين آسيا وأفريقيا وأوروبا. كانت أحد أهم مدن النبطيين الذين توسعوا في المنطقة واستوطنوها. وكانت معبراً لطرق التجارة الدولية، تمر منها وتعود من خلالها القوافل القادمة من الحجاز وجنوب الجزيرة العربية متجهين إلى مصر أو بلاد الشام. أطلق اليونانيون عليها اسم بيرنايس وأطلق عليها الرومان مسمى إيلا أو إلينا. خلال العهد الروماني كان طريق فيانوفاتريانا يتجه جنوباً من دمشق مارا بعمّان وينتهي في العقبة ومن هناك تتصل بالطريق المتجه غرباً إلى فلسطين ومصر. بعد عهد النبي محمد صلى الله عليه وسلم أصبحت العقبة تحت الحكم الإسلامي ثم تنقلت ملكيتها بين العديد من السلالات الحاكمة مثل الأمويون والعباسيون والفاطميون والمماليك.[10] خلال القرن الثاني عشر الميلادي قام الصليبيون باحتلال المنطقة وبنوا فيها قلعة لا تزال محفوظة إلى الآن. وبالإضافة إلى بناء القلعة قاموا بتحصين جزيرة تتبع الآن المياه الإقليمية المصرية وتبعد 7 كم عن العقبة وتسمى جزيرة فرعون.[11] في عام 1170م استعاد صلاح الدين الأيوبي مدينة العقبة وجزيرة فرعون. ثم استولى عليها المماليك في عام 1250م وبنوا فيها حصنا في القرن الرابع عشر في عهد آخر حكامهم وهو قانصوه الغوري. مع بداية القرن السادس عشر خضعت المنطقة لنفوذ العثمانيين وفي فترة حكمهم بدأت تفقد العقبة أهميتها فصارت قرية صغيرة تعيش على صيد الأسماك.وتكون العقبة أجمل مدن الأردن خلال الحرب العالمية الأولى أجبرت القوات العثمانية على مغادرة القرية على يد القوات العربية بقيادة الشريف الحسين بن علي سنة 1917 ضاما العقبة لمملكته في الحجاز الأمر الذي أدى إلى فتح الأبواب لخطوط الدعم القادمة من مصر إلى القوات البريطانية والعربية في الأردن وفلسطين. في عام 1965م تم الاتفاق بين الأردن والسعودية على أن تأخذ السعودية 6000 كم من الأراضي الصحراوية الداخلية الأردنية مقابل 12 كم على الساحل في المنطقة القريبة من العقبة. التركيبة السكانية قامت دائرة الإحصاء الأردنية في عام 2007, باجراء عملية تعداد لسكان في مدينة العقبة, بالمقارنة مع الأردن على الصعيد المحلي. وكانت النتائج على النحو الاتي:: السياحة في العقبة تعتبر السياحة في مدينة العقبة نشطة لأسباب متنوعة وانها منطقة ساحلية تقع على البحر الأحمر، كما ان فيهاأماكن جميلة يمكن زيارتها, فان العقبة منطقة مليئة بالسياح الذين يأتون للتمتع بالبحر الرائع والجو الجميل فيها. وتشتمل العقبة على أهم المشاريع المهتمة في السياحة البيئية في الأردن وهي محطة العقبة لمراقبة الطيور والتي تستقطب عشرات الالف وربما الملايين من الطيور المهاجره أثناء رحلتها بين أوروبا وأفريقيا خلال موسمي الهجرة في الخريف والربيع, ويتضمن مشروع محطة العقبة لمراقبة الطيور غابه للاشجار الكبيرة وحدائق لاشجار مقيمة في المنطقة بالإضافة لمسطحات مائية كبيره تلعب جميعها بشكل متكامل على استقطاب أنواع مختلفة من الطيور قد يكون بعضها نادر الوجود على مستوى العالم الامر الذي يدفع العديد من المهتمين بمراقبة الطيور وعلماء الطيور لزيارة المنطقة وعمل التحاليل العلمية والأبحاث الخاصة بعلم الطيور. وتعد العقبة بشكل خاص ومنطقة الأردن بشكل عام من المناطق المهمة عالميا لهجرة الطيور بناء على تصنيف Birdlife International. وتحتضن محطة العلوم البحرية الواقعة على الشاطئ الجنوبي لخليج العقبة معرض للاحياء البحرية يستطيع الزائر ان يشاهد فية الأنواع المختلفة من المرجان والأسماك وغيرها من الكائنات الحية المستوطنة في خليج العقبة. قامت هيئة تنشيط السياحة بعمل اعلانات وحملات دعائية, بمساعدة من الاتحاد الأوروبي.[13] خلال فترة الأعياد الوطنية ياتي الأردنيين من شمال المملكة، ولا سيما من عمان واربد ،إلى المنتجعات والشواطئ الرملية, لقضاء عطلة نهاية الأسبوع وخلال هذه الفترة تصل نسبة الاشغال في الفنادق إلى 100 ٪. في 2011 تم اختيار العقبة كعاصمة للسياحة العربية.[14][15][16][17][18][19][20][21][22] الاقتصاد تصغير|أحد سيارات الأجرة السياحية في شوارع العقبة. أهتمت الأردن بالعقبة منذ التسعينات، لأنها الميناء الأردني الوحيد. سعى الأردن لتطوير العقبة بأكثر من صيغة، أنتهت إلى إعطاء منطقة العقبة وضعا خاصا، مثل الحوافز، والإعفاء من الضرائب، والرسوم، والإستقلال الإداري عن عمان، كما تم وضع الخطط لإجتذاب الإستثمار الأجنبي.[23] اقتصاد العقبة نما بسرعة كبيرة جدا بسبب إنشاء منطقة العقبة الاقتصادية الخاصة. وهناك تطور في العمران (الإسكان) وتشييد منتجعات جيدة, ومشاريع جديدة مثل خليج تالا بي وسرايا العقبة التي ستكون مكان لامضاء العطل والاجازات في منازل سكنية متطورة للسياح والمواطنين على حد السواء. وتم استثمار أكثر من عشرين مليار دولار في العقبة منذ العام 2001 عندما تم تأسيس المنطقة الاقتصادية الخاصة. وجذيت العقبة أيضا شركات لوجستية عالمية مثل ايه بي إم تيرمينالز واجيليتي للاستثمار في مجال الخدمات اللوجستية، مما عزز من وضع المدينة كمركز للنقل والخدمات اللوجستية. توجد العديد من الفنادق في العقبة ولكن هناك أيضا فنادق جديدة قيد الإنشاء. العقبة هي الميناء البحري الوحيد للأردن لذلك تقريبا أغلب صادرات الأردن تغادر من هذه المدينة. أكثر من 20 مليار دولار من الاستثمارات تتدفق إلى العقبة من منطقة الخليج ومستثمريين أوروبيين, مما يجعل العقبة تتفوق على ايلات سياحيا واستثماريا, ايلات تلك المدينة المزدهرة التي تقع على بعد بضع كيلومترات فقط. بحلول عام 2008 كانت منطقة العقبة الاقتصادية الخاصة جذبت 18 مليار دولار من الاستثمارات, وبهذا تكون المدينة ضربت الرقم 6 مليار دولار الذي طمحت ان تصل اليه بحلول عام 2020, بمقدار 300% وأكثر من ذلك في أقل من عقد من الزمان. وقامت االمدينة بتعديل هدفها الذي أصبح جلب 12 مليار دولار أخرى بحلول عام 2020, لكن في عام 2009 وحده وقعت المدينة على صفقات بقيمة 14 مليار دولار.[24] بعض المشاريع قيد الإنشاء حاليا وهي على النحو الاتي: سرايا العقبة: 1.5 مليار دولار لبناء منتجع يضم بحيرة صناعية, فنادق فخمة, فلل, ومنازل فخمة على ان يكتمل المشروع بحلول عام 2017. منتجع واحة آيلا بقيمة 2.1 مليار دولار وبحيرة صناعية المنتجع مع فنادق فخمة، فلل، ت وملعب للجولف ذي 18 حفرة. ويحمل المنتجع طابعٌ يمثلُ بندقيةً عربية، بطريقة تصميم المباني التي بنيت على طول قنوات مائية لايمكن الوصول إليها الا عن طريق قوارب أو مسارات خاصة. إلى جانب حديقة مائية جزء من مشروع واحة آيلا' الذي سوف يكتمل بحلول عام 2017. خليج تالا بي عبارة عن مجتمع منتقى ومتكامل، يقوم على مساحة مسيجة تبلغ 2.7 مليون متراً مربعا,[25] يقع على الطرف الشمالي لخليج العقبة. وهذا المشروع اكتمل بقيمته 680 مليون دولار. كما يضم خليج تالا بي منتجعات وفنادق 4 أو 5 مثل فندق الهيلتون.[26] مرسى زايد, أكبر مشروع عقاري وسياحي على مستوى المنطقة, يمتد على مساحة 3.2 كم مربع ويشمل واجهة مائية بطول 2 كم.[27] ويهدف مشروع مرسى زايد إلى تطوير الواجهة البحرية وتحويلها إلى بيئة مؤهلة للاستخدام المتعدد الأغراض تنتشر عليها الأبراج السكنية المرتفعة والمناطق المخصصة للمرافق الترفيهية والسياحية وأخرى مخصصة للأعمال التجارية والفنادق العالمية, على أكثر من ثلاثة ملايين متر مربع من الأراضي. ومن جهة أخرى، ستعد مراسي اليخوت المتعددة التي سيتم إنشاؤها إضافة هامة للطاقة الاستيعابية للمراسي القائمة حالياً في مدينة العقبة، مما يسهم في تحويل مدينة العقبة إلى وجهة رئيسية لليخوت، بالإضافة لإنشاء ميناء حديث للبواخر السياحية معد وفق أفضل ما توصلت إليه التقنيات الحديثة في هذا المجال ليمثل بوابة للترحيب بزوار العقبة. سيتم تنفيذ هذا المشروع على عدة مراحل على مدار 30 عاما, ومن المقرر ان يكتمل المشروع بحلول عام 2017.[28][29] نقل الميناء سوف سيتم نقل ميناء العقبة إلى الجزء الجنوبي من المحافظة بالقرب من الحدود السعودية, بحلول عام 2016 حسب ما هو مقرر.[28][30] وتطوير الميناء ليكون مرفأ متطورا يضاهي المرافئ العالمية. سيتم ربط العقبة بمشروع شبكة السكك الوطنية, الذي سيتم الانتهاء منه بحلول عام 2013. وسوف يربط مشروع السكك الحديدية في العقبة مع جميع المدن الرئيسية في الأردن والمراكز الاقتصادية والعديد من الدول مثل المملكة العربية السعودية والعراق وسوريا.[31][32] منطقة العقبة الاقتصادية الخاصة اطلقت منطقة العقبة الاقتصادية الخاصة (ASEZ) في عام 2001 بوصفها معفاة من الرسوم الجمركية، منطقة تنموية متعددة القطاعات بضرائب مخفضة تضم كامل منطقة الساحل الأردني (27 كم)، الموانئ البحرية الأردنية، ومطار دولي ومدينة العقبة التاريخية. تنظم منطقة العقبة الاقتصادية الخاصة من قبل سلطة منطقة العقبة الاقتصادية الخاصة وهي مكلفة بإدارة وتنظيم، وتقديم الخدمات البلدية داخل منطقة العقبة الاقتصادية الخاصة. تعمل منطقة العقبة الاقتصادية الخاصة بمبادرة تنموية مدفوعة من القطاع الخاص حيث تعمل على تعظيم مشاركة القطاع الخاص في السوق الحرة والاستفادة من المزايا الضريبية والبيئة التنظيمية المرنة بالإضافة إلى جعلها وجهة سياحية فريدة على البحر الأحمر، مع واحة تسوق معفاة من الرسوم الجمركية يرافقه نوعية حياة عالية ومستوى معيشة. المواصلات النقل البري العقبة متصلة بالعاصمة عمان, المناطق المجاورة والدول الحدودية بشبكة حديثة من الطرق السريعة, القادمين من عمان يمكن ان يسلكو طريق البحر الميت أو سلوك الطريق الصحراوي الذي يعبر صحراء الديسي وصحراء وادي رم حيث قام لورانس العرب بعبورها مع قافلته. اما النقل من وإلى ايلات عن طريق معبر وادي عربة, ومع المملكة العربية السعودية من مدينة حقل عبر مركز حدود الدرة.[33] هناك العديد من الشركات التي تقدم خدمة المواصلات بين العقبة وعمان وغيرها من المدن الأخرى بواسطة حافلات حديثة. وتعتبر شركة جت وسيلة النقل الأكثر شيوعا, ويوجد أيضا شركة الثقة, وشركة المتميز. ويمكنك أيضا الوصول إلى العقبة عبر الحافلات العمومية.[33][34] سكة حديد العقبة لاتنقل حاليا الركاب والمسافرين, بل هي مقتصرة في الوقت الحاضر على نقل البضائع. النقل البحري تقدم شركة الجسر العربي للملاحة رحلات إلى العقبة من وإلى الموانئ المصرية قادمة من طابا ونويبع, حيث سافر أكثر من مليون مسافر بين العقبة ومرافئ نويبع وشرم الشيخ.[35] اتحاد شركات من شركات أبو ظبي يسمى 'شركة المعبر' فاز بمناقصة لنقل وإدارة ميناء العقبة لمدة 30 عاما, ليستوعب 1.3 مليون راكب والآلاف من الشاحنات والسيارات القادمة من مختلف أنحاء الشواطئ في المصرية.[36][37] النقل الجوي يوفر مطار الملك حسين الدولي الواقع شمال المدينة, رحلات منتظمة من عمان إلى العقبة في رحلة تستغرق حوالي 45 دقيقة. ورحلات منتظمة إلى العقبة من عمان ودبي والإسكندرية (مصر)، بالإضافة إلى أوروبا.[38] التعليم الجامعة الأردنية فرع العقبة جامعة العقبة للتكنولوجيا كلية العقبة الجامعية / جامعة البلقاء التطبيقية يوجد ايضاً بالمحافظة العديد من المدارس الخاصة والحكومية يوجد حوالي 27 مدرسة خاصة من اشهرها مدارس دار اللطف الروم الكاثوليك ومدارس الاتحاد والراهبات الوردية ومدرسة العقبة الدولية ويوجد 19 مدرسة حكومية من اشهرها مدرسة الملك عبد الله الثاني للتميز ومدرسة الثامنة الثانوية للبنين شاطئ الغندور شاطئ الغندور هو أقرب مكان عام يمكن السباحة به في خليج العقبة، و هو بالقرب من سارية عام الثورة العربية ويجتمع به بعض القوارب الزجاجية والمقاهي، يقصده الكثير من سكان الأردن وخاصة سكان العقبة. مشهد بانورامي سارية العقبة التي تحمل العلم الذي يحتفل به في ثورة 1916, عندما قامت قوات الشريف الحسين بن علي ببدأ الكفاح من أجل الاستقلال عن الدولة العثمانية. توأمة مدن فارنا، صور شاطئ الغندور قلعة المدينة المملوكية ميناء العقبة إطلالة العقبة على البحر الأحمر العقبة من الجو المناطق السكنية في العقبة متحف العقبة التراثي باتجاه ميناء وسارية العقبة موقع سياحي في العقبة شوارع العقبة مراجع وصلات خارجية معلومات عن مدينة العقبة صور من العقبة موقع سلطة إقليم العقبة فيديو تصنيف:العقبة تصنيف:أماكن في الكتاب العبري تصنيف:أماكن مأهولة في الأردن تصنيف:أماكن مأهولة في محافظة العقبة تصنيف:إدوم تصنيف:إيلات تصنيف:البحر الأحمر تصنيف:السياحة في الأردن تصنيف:شبه الجزيرة العربية تصنيف:مدن ساحلية في الأردن تصنيف:مدن ساحلية في شبه الجزيرة العربية تصنيف:منتجعات سياحية عالمية تصنيف:مدن وبلدات ساحلية في البحر الأحمر
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%82%D8%A8%D8%A9
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 1124, 2516, 3792, 4197, 4698, 5231, 6400, 7885, 9018, 10236, 10921, 11326, 12269, 13102, 14034, 14800, 15398, 16547, 17751, 18327, 18557, 19521, 20471, 21090, 21609, 22214, 22805, 23307, 23986, 24955, 26507, 26976, 27517, 28343, 29142, 30532, 31376, 32147, 33196, 33886, 34472, 35121, 35679, 37275, 38129, 38702, 39420, 40040, 40650, 41181, 42261, 42677, 43375, 44414, 44896, 45553, 46423, 47512, 48554, 49996, 51040, 51231, 51635, 52068, 52321, 53041, 53636, 54622, 55342, 55512, 56254, 56589, 57404, 57843, 58909, 59278, 60717, 61782, 62240, 62730, 63688, 64382, 64778, 65750, 66135, 66706, 68231, 68589, 68847, 71554, 72146, 72978, 73693, 74767, 75135, 76165, 76543, 77305, 77925, 78407, 79175, 79825, 80296, 81200, 81967, 82482, 82956, 83624, 84632, 85217, 86132, 87017, 88121, 88668, 90134, 90480, 91787, 92314, 92626, 93224, 94111, 94715, 96006, 96909, 97721, 99153, 100501, 100898, 101437, 101868, 102158, 102729, 103259, 103877, 104181, 104925, 105551, 105980, 106394, 106896, 107180, 107456 ], "plaintext_end_byte": [ 1123, 2515, 3769, 4196, 4697, 5230, 6399, 7884, 8968, 10235, 10920, 11295, 12249, 13101, 14032, 14799, 15397, 16545, 17750, 18268, 18556, 19520, 20470, 21089, 21607, 22213, 22804, 23306, 23952, 24954, 26506, 26975, 27516, 28307, 29140, 30531, 31346, 32146, 33195, 33885, 34435, 35120, 35593, 37255, 38128, 38701, 39419, 40039, 40635, 41180, 42260, 42676, 43347, 44413, 44895, 45552, 46405, 47511, 48553, 49995, 51039, 51230, 51634, 52067, 52304, 53040, 53635, 54621, 55328, 55511, 56253, 56588, 57392, 57842, 58908, 59257, 60716, 61781, 62239, 62690, 63687, 64380, 64777, 65748, 66134, 66705, 68204, 68588, 68846, 71553, 72145, 72977, 73692, 74753, 75134, 76164, 76529, 77304, 77924, 78406, 79136, 79794, 80295, 81170, 81966, 82481, 82955, 83607, 84631, 85190, 86130, 87016, 88105, 88667, 90118, 90479, 91775, 92313, 92625, 93210, 94110, 94682, 96005, 96908, 97703, 99152, 100487, 100897, 101436, 101867, 102157, 102728, 103258, 103861, 104180, 104924, 105550, 105979, 106393, 106868, 107178, 107370, 108071 ] }
أين تقع المكسيك ؟
المكسيك
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ 44 ], "minimal_answers_start_byte": [ 37451 ], "minimal_answers_end_byte": [ 37480 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
الولايات المتحدة المكسيكية [1] وتعرف باسم المكسيك [2] هي جمهورية دستورية فيدرالية في أمريكا الشمالية. يحدها من الشمال الولايات المتحدة ومن الجنوب والغرب المحيط الهادئ ومن الجنوب الشرقي كل من غواتيمالا وبليز والبحر الكاريبي ومن الشرق خليج المكسيك.[3] تفوق مساحتها تقريبًا المليوني كيلومتر مربع، [4] وتعد خامس أكبر بلد في الأمريكتين من حيث المساحة الكلية والثالثة عشر من بين الدول المستقلة في العالم. يقدر عدد سكانها بأكثر من 112 مليون نسمة [5] مما يجعلها الحادية عشرة من حيث السكان عالميًا والأكثر اكتظاظًا بالسكان في البلدان الناطقة بالإسبانية. المكسيك عبارة عن اتحاد يضم 31 ولاية ومقاطعة فدرالية وحيدة هي المدينة العاصمة. نضجت عدة ثقافات وحضارات متقدمة في أمريكا الوسطى ما قبل كولومبوس مثل الأولمك والتولتك والتيوتيهواكان والزابوتيك والمايا والأزتيك قبل أول اتصال مع الأوروبيين. في عام 1521، احتلت إسبانيا الأرض من قاعدتها في مكسيكو (تينوتشتيتلان) وأديرت تابعة للتاج الإسباني باسم إسبانيا الجديدة. أصبحت تلك المستعمرة في نهاية المطاف المكسيك حيث تم الاعتراف باستقلالها في عام 1821. تميزت فترة ما بعد الاستقلال بعدم الاستقرار الاقتصادي والحرب المكسيكية الأمريكية والتنازل عن الأراضي لصالح الولايات المتحدة والحرب الأهلية وإمبراطوريتين ودكتاتورية محلية. قادت الأخيرة إلى الثورة المكسيكية في عام 1910 والتي بلغت ذروتها مع صدور دستور 1917 وظهور النظام السياسي الحالي في البلاد. اتسمت الانتخابات الرئاسية التي جرت في يوليو 2000 بأنها المرة الأولى التي يفوز بها حزب معارض من الحزب الثوري المؤسسي. المكسيك واحدة من أكبر الاقتصادات في العالم وتعدّ قوة إقليمية ومتوسطة.[6][7] بالإضافة إلى ذلك، كانت المكسيك أول عضو من أمريكا اللاتينية ينضم لمنظمة التعاون والتنمية الاقتصادية (منذ عام 1994) وتعد دولة ذات دخل أعلى من المتوسط.[8] تعدّ المكسيك من الدول الصناعية الجديدة [9][10][11][12] وقوة ناشئة.[13] تمتلك الناتج المحلي الإجمالي الاسمي الثالث عشر والحادي عشر من حيث تعادل القدرة الشرائية. يرتبط اقتصادها بقوة بشركائها في اتفاقية التجارة الحرة في أمريكا الشمالية وخصوصًا الولايات المتحدة.[14][15] تحتل المكسيك المرتبة الأولى في الأمريكتين والخامسة في العالم من حيث عدد مواقع التراث العالمي لليونسكو البالغة 31 موقعًا، [16][17][18] وفي عام 2007 كانت العاشرة من حيث عدد الزوار في العالم مع 21.4 مليون سائح دولي سنوياً.[19] أصل التسمية بعد حصول إسبانيا الجديدة على الاستقلال عن إسبانيا، تقرر أن يسمى البلد الجديد باسم العاصمة مكسيكو سيتي، والتي تأسست في 1524 على أنقاض عاصمة الأزتك القديمة مكسيكو تينوتشتيتلان. يأتي الاسم من لغة الناهواتل ومعناه ليس معروفًا. أما أناهواك فهو المصطلح الذي استخدمه الأزتيك للإشارة إلى الأراضي التي سيطروا عليها، أي كامل الإمبراطورية بما في ذلك الشعوب الأخرى الخاضعة لهم؛ وذاك كان بين التسميات المقترحة لتسمية الدولة الجديدة قبل الاستقلال، على سبيل المثال مثل كونغرس أناهواك أو كونغرس تشيلبانسينغو.[20] أطلقت الناهواتل تسمية Mēxihco على قلب إمبراطورية الأزتيك أي وادي المكسيك وسموا شعبها Mexica والأراضي المحيطة بها والتي أصبحت لاحقاً ولاية المكسيك والتي كانت جزءًا من إسبانيا الجديدة قبل الاستقلال. يعدّ عمومًا أن التسمية كانت مكانية للوادي ومن ثم عممت كتسمية قومية لتحالف الأزتيك الثلاثي أو العكس. أما اللاحقة -co فمن المؤكد غالبًا أنها ظرف مكان في لغة ناهواتل محولة الكلمة إلى اسم مكان. أما أبعد من ذلك فأصل الكلمة غير مؤكد. قيل أنها مشتقة من Mextli أو Mēxihtli وهو اسم سري لإله الحرب هويتزيلوبوتشتلي وراعي الأزتيك وفي تلك الحالة Mēxihco تعني "المكان حيث يعيش هويتزيلوبوشتلي".[21] ثمة فرضية أخرى [22] تشير بأن Mēxihco مشتقة من لفظ منحوت من كلمتي mētztli "قمر" و xīctli "سرة" بلغة الناهواتل. تعني تلك ("مكان في مركز القمر") والتي قد تشير إلى موقع تينوتشتيتلان في منتصف بحيرة تيكسكوكو. كان نظام البحيرات المترابطة والتي كانت تيكسكوكو مركزه على شكل أرنب والذي ربطه سكان أمريكا الوسطى مع القمر. لا تزال فرضية أخرى [22] تشير إلى أنها مشتقة من Mēctli إلهة الماغوي (نبتة من صنف الصبر). نقل اسم المدينة الدولة إلى الإسبانية بصيغة México حيث لفظ الحرف <x> وفقًا لإسبانية القرون الوسطى حيث ينطق الحرف ب لثوية احتكاكية لا صوت لها. هذا الصوت وصوت اللثوي الاحتكاكي الصوتي الممثلان بـ <j>، تطور ليصبح حلقية احتكاكية لا صوتية. خلال القرن السادس عشر. أدى ذلك إلى استخدام البديل Méjico في العديد من المنشورات باللغة الإسبانية وعلى الأخص في إسبانيا، بينما فضلت México إملائيًا في المكسيك ومعظم البلدان الأخرى الناطقة بالإسبانية. أكدت الأكاديمية الملكية الإسبانية في السنوات الأخيرة والتي تنظم اللغة الإسبانية أن كلا الخيارين مقبول في اللغة الإسبانية ولكن الإملاء المعياري الموصى به هو México.[23] تلتزم غالبية المنشورات في جميع البلدان الناطقة باللغة الإسبانية الآن بالقاعدة الجديدة، على الرغم من أن الاسم البديل يستخدم في بعض الأحيان. في اللغة الإنجليزية، لا يمثل حرف <x> أيًا من الصوت الأصلي أو الحالي، بل هو لفظ مركب صامت . تغير الاسم الرسمي للبلاد مع تغير الحكومات. سميت البلاد في مناسبتين (1821-1823 و 1863-1867) بالإمبراطورية المكسيكية. أما الدساتير الاتحادية الثلاثة (1824 و1857 و1917 وهو الدستور الحالي) فاستخدمت الولايات المتحدة المكسيكية [24] أو الولايات المكسيكية المتحدة.[25][26] استخدمت التسمية جمهورية المكسيك في القوانين الدستورية لعام 1836.[27] في22 نوفمبر2012 اقترح الرئيس المنتهية ولايته فيليبه كالديرون قرارا بتغير الاسم الرسمي للدولة من الولايات المتحدة المكسيكية إلى المكسيك هي التسمية التي تعرف بها البلاد عالمياً على أرض الواقع. ويحتاج المشروع إلى إقرار من الكونغرس وأغلبية المجالس التشريعية في الولايات ليصبح نافذاً.[28][29] التاريخ الحضارات القديمة تظهر أولى البقايا البشرية في المكسيك وهي عبارة عن شرائح من أدوات حجرية عثر عليها قرب بقايا لموقد نار في وادي المكسيك ويرجع تاريخها اعتماداً على الكربون المشع إلى 21,000 عامًا قبل الميلاد.[30] وعثر على هيكل عظمي لأنثى أطلق عليها اسم نايا وقدر عمر الهيكل بأكثر من 12000 سنة،[31] وقامت الشعوب الأصلية القديمة حوالي 9,000 مضت بزراعة الذرة وشرعت في ثورتها الزراعية مما أدى إلى ظهور حضارات عديدة معقدة. بين 1800 و 300 قبل الميلاد نضجت العديد منها إلى حضارات ما قبل كولومبية متقدمة في أمريكا الوسطى مثل الأولمك والإزابا والتيوتهواكان والمايا والزابوتيك والميكستيك والهواستيك والبوريبيتشا والتوتوناك والتولتك والأزتيك: ميكسيكا والتي ازدهرت منذ ما يقرب من 4000 سنة قبل أول اتصال مع الأوروبيين. يعزى إلى تلك الحضارات العديد من الاختراعات والتقدم في مجالات مثل الهندسة المعمارية (المعابد الهرمية) والرياضيات والفلك والطب واللاهوت. عرف الأزتيك بممارسة التضحية البشرية على نطاق واسع.[32] ضمت تيوتيهواكان في أوج نشاطها على بعض أكبر الهياكل الهرمية في الأمريكتين قبل وصول كولومبس وفاق تعداد سكانها 150,000 شخص.[33] تضع تقديرات أعداد السكان قبل الغزو الإسباني بين 6-25 مليون نسمة.[34][35] في وقت اتصالها بالإسبان، لم تكن تيوتهواكان مأهولة على الرغم من أن موقعها كان معروفًا؛ تمركز سكان إمبراطورية الأزتيك ومن سبقها حول بحيرة تيكسكوكو وأيضًا في وادي المكسيك حيث تأسست مدينة تينوتشتيتلان عام 1325. إسبانيا الجديدة وصل هرنان كورتيس في أوائل القرن السادس عشر إلى أراضي المكسيك وغزا حضارة الأزتيك.[36] جلب الغزاة الإسبان من غير قصد داء الجدري الذي دمر أمريكا الوسطى في عشرينيات القرن السادس عشر، مما أسفر عن مقتل الملايين من الأزتيك، [37] بما في ذلك الإمبراطور، ويعزى له انتصار هرنان كورتيس على الإمبراطورية. أصبحت المنطقة جزءًا من أراضي الإمبراطورية الإسبانية تحت اسم إسبانيا الجديدة. أعاد كورتيس بناء مكسيكو سيتي في أعقاب سقوط تينوتشتيتلان في 1521. أنشئت العديد من التقاليد والهوية والعمارة المكسيكية خلال الفترة الاستعمارية. الاستقلال في 16 سبتمبر 1810، أعلن الكاهن ميغيل هيدالغو إي كوستيا الاستقلال عن إسبانيا في بلدة دولوريس الصغيرة في غواناخواتو.[38] شكل إيدالغو أولى الجماعات المسلحة إضافة إلى قائد الجيش الإسباني الاستعماري الكابتن إجناسيو أليندي وقائد الميليشيا خوان ألداما و"لا كوريغيدورا" خوسيفا أورتيز دي دومينغيز. تم القبض على ميغيل كوستيا وبعض جنوده وأعدم رميًا بالرصاص في تشيواوا في 31 يوليو 1811. بعد وفاته، انتقلت القيادة إلى الكاهن خوسيه ماريا موريلوس والذي احتل مدن الجنوب الرئيسية. في 1813 انعقد مؤتمر تشيلبانسينغو، وفي 6 نوفمبر وقع "قانون رسمي لإعلان استقلال أمريكا الشمالية". تم القبض على موريلوس وأعدم في 22 ديسمبر 1815. في السنوات اللاحقة، كان التمرد على وشك الانهيار، ولكن في عام 1820 أرسل الوالي خوان رويز دي أبوداكا جيشًا بقيادة الجنرال أغوستين دي إتوربيدي ضد قوات فيسنتي غيريرو. بدلًا من ذلك، اتصل إيتوربيدي بغيريرو للانضمام إلى قواته وفي عام 1821، وقع ممثلون عن التاج الإسباني وإيتوربيدي "معاهدة قرطبة" و"إعلان استقلال الإمبراطورية المكسيكية" الذي اعترف باستقلال المكسيك بموجب شروط "خطة إغوالا". أعلن أغوستين دي إيتوربيدي نفسه على الفور إمبراطور الإمبراطورية المكسيكية الأولى. صعدت ثورة ضده في عام 1823 في الولايات المتحدة المكسيكية. في عام 1824، تم وضع مسودة الدستور الجمهوري من قبل غوادالوبي فيكتوريا والذي أصبح أول رئيس للدولة الوليدة. تميزت العقود الأولى من فترة ما بعد الاستقلال بعدم الاستقرار الاقتصادي، مما أدى إلى حرب المعجنات في 1836 وصراع مستمر بين اللبراليين أنصار حكومة فدرالية والمحافظين أنصار حكومة مركزية. أقر الجنرال أنطونيو لوبيز دي سانتا أنا - وهو دكتاتور لمرتين ومن أنصار المركزية - سييتي لاييس في عام 1836 وهو تعديل جذري أضفى الطابع المؤسسي على الشكل المركزي للحكومة. عندما علق الجنرال الدستور عام 1824، انتشرت الحرب الأهلية في جميع أنحاء البلاد وأعلنت ثلاث حكومات جديدة استقلالها: جمهورية تكساس وجمهورية ريو غراندي وجمهورية يوكاتان. نجحت تكساس في تحقيق الاستقلال وضمتها الولايات المتحدة لاحقًا. أدى نزاع حدودي إلى اندلاع الحرب المكسيكية الأمريكية والتي بدأت في 1846 واستمرت لسنتين، أنهتها معاهدة غوادالوبي إيدالغو والتي أجبرت المكسيك على التخلي عن أكثر من نصف أراضيها للولايات المتحدة بما في ذلك ألتا كاليفورنيا ونيو مكسيكو والأجزاء المتنازع عليها من تكساس. نقلت أراض أصغر بكثير في ما هو اليوم جنوب أريزونا وجنوب غرب نيو مكسيكو - صفقة شراء غادسدن - في 1854. كانت حرب الطوائف في يوكاتان وهي انتفاضة لشعب المايا التي بدأت في عام 1847 [39] من أنجح الثورات الحديثة لسكان أمريكا الأصليين. حافظ المتمردون المايا [40] أو كروزوب [41] على جيوب مستقلة نسبيًا حتى ثلاثينيات القرن الماضي. دفع عدم الرضا على عودة سانتا آنا إلى السلطة إلى "خطة أيوتلا" الليبرالية وبدء عصر الإصلاحات حيث تمت صياغة دستور جديد في عام 1857 أسس لدولة علمانية وحكومة فيدرالية وحريات عدة. رفض المحافظون الاعتراف به وبدأت حرب الإصلاح 1858 وكان لكلا الفريقين حكوماتهم. انتهت الحرب في عام 1861 بانتصار الليبراليين بقيادة بينيتو خواريز وهو من السكان الأصليين للبلاد. في ستينيات القرن التاسع عشر، خضعت المكسيك لاحتلال عسكري من قبل فرنسا والتي أنشأت الإمبراطورية المكسيكية الثانية تحت حكم الأرشيدوق الهابسبورغي فرديناند ماكسيمليان من النمسا بدعم من رجال الدين الكاثوليك والمحافظين والذي بدل انتماءه لاحقًا وانضم إلى الليبراليين. استسلم ماكسيميليان وحوكم في 14 يونيو وأعدم في 19 يونيو 1867. حكم بورفيريو دياز - وهو جنرال جمهوري خلال التدخل الفرنسي - المكسيك في الفترة من 1876-1880 ثم من 1884-1911 في خمسة انتخابات متتالية وهي الفترة المعروفة باسم بورفيرياتو والتي تميزت بإنجازات اقتصادية ملحوظة واستثمارات في مجالات الفنون والعلوم ولكن أيضًا بعدم المساواة الاقتصادية والقمع السياسي. القرن العشرين حتى الوقت الحاضر أثار احتمال تزوير الانتخابات التي أدت إلى إعادة انتخاب دياز مرة خامسة ثورة مكسيكية عام 1910 قادها بداية فرانسيسكو الأول ماديرو. استقال دياز من منصبه في عام 1911 وانتخب ماديرو رئيسًا لكن أطيح به وقتل في انقلاب عسكري بعد عامين من تدبير الجنرال المحافظ فيكتوريانو أويرتا. أعاد ذاك الحدث إشعال الحرب الأهلية التي شكلت شخصيات مثل فرانسيسكو فيلا وإيمليانو زاباتا الذين شكلوا قواتهم الخاصة. تمكنت قوة ثالثة وهي الجيش الدستوري بقيادة فينوستيانو كارانزا من وضع نهاية للحرب، وعدل دستور 1857 بشكل جذري ليشمل العديد من البنى الاجتماعية ومطالب الثوار في ما كان يسمى في نهاية المطاف بدستور عام 1917. يقدر عدد ضحايا الحرب بنحو 900,000 من السكان عام 1910 البالغ عددهم 15 مليون نسمة.[42][43] اغتيل كارانزا في عام 1920 ليخلفه بطل ثوري آخر هو ألفارو أوبريغون والذي خلفه بدوره بلوتاركو إلياس كاليس. أعيد انتخاب أوبريغون في عام 1928 ولكنه اغتيل قبل توليه للسلطة. في عام 1929، أسس كاليس الحزب الثوري الوطني وأعاد تسميته لاحقًا بالحزب الثوري المؤسسي وباشر حقبة عرفت باسم ماكسيماتو والتي انتهت بانتخاب لازارو كارديناس الذي نفذ العديد من الإصلاحات الاقتصادية والاجتماعية والأهم تأميم صناعة النفط إلى شركة بيميكس في 18 مارس 1938، ولكنها أثارت أزمة دبلوماسية مع البلدان التي فقد مواطنوها أعمالهم بسبب سياسات كارديناس الراديكالية. بين عامي 1940 و1980، شهدت المكسيك نموًا اقتصاديًا ضخمًا يسميه بعض المؤرخين "المعجزة المكسيكية".[44] على الرغم من أن الاقتصاد مستمر في الازدهار، لا تزال اللامساواة الاجتماعية عاملًا من عوامل السخط. علاوة على ذلك، أصبح حكم الحزب الثوري المؤسسي شموليًا وقمعيًا في بعض الأحيان [45] (مذبحة تلاتيلولكو عام 1968 [46] والتي أودت بحياة حوالي 30-800 من المحتجين).[47] عقب إدارة لويس اتشيفيريا إصلاحات انتخابية وارتفاع أسعار النفط، [48][49] بينما أدى سوء إدارة هذه الإيرادات إلى التضخم وتفاقم أزمة عام 1982. في تلك السنة انخفضت أسعار النفط وارتفعت أسعار الفائدة وعجزت الحكومة عن سداد ديونها. لجأ الرئيس ميغيل دي لا مدريد إلى تخفيض قيمة العملة مما أثار التضخم. ظهرت أولى التصدعات في موقف الحزب الثوري المؤسسي الاحتكاري في عقد 1980، حيث انتخب إرنستو روفو أبيل كحاكم لولاية باخا كاليفورنيا. في عام 1988، منعت لجنة تزوير الانتخابات المرشح اليساري كواتيموك كارديناس من الفوز في الانتخابات الرئاسية الوطنية، وأعطت كارلوس ساليناس دي غورتاري رئاسة الجمهورية مما أدى إلى احتجاجات ضخمة في مكسيكو سيتي.[50] شرع ساليناس في برنامج إصلاحات ليبرالية جديدة حددت سعر الصرف وسيطرت على التضخم وتوجها بتوقيع اتفاق التجارة الحرة لأمريكا الشمالية والذي دخل حيز التنفيذ في 1 يناير 1994. في اليوم نفسه، بدأ جيش زاباتيستا للتحرير الوطني تمردًا مسلحًا دام أسبوعين ضد الحكومة الاتحادية واستمر كحركة معارضة غير عنيفة ضد الليبرالية الجديدة والعولمة. في ديسمبر 1994، بعد شهر من خلافة إرنستو زيديلو لساليناس، انهار الاقتصاد المكسيكي مما دفع الرئيس الأمريكي بيل كلينتون لإصدار حزم إنقاذ سريعة والقيام بإصلاحات اقتصادية كلية كبيرة من طرف الرئيس زيديللو فتعافى الاقتصاد بسرعة وبلغت لنمو ذروته بنسبة 7% تقريبًا بحلول نهاية عام 1999.[51] في عام 2000 وبعد 71 عامًا خسر الحزب الثوري المؤسسي الانتخابات الرئاسية أمام فيسينتي فوكس من حزب العمل الوطني المعارض. في الانتخابات الرئاسية لعام 2006، أعلن فيليبي كالديرون فائزًا من حزب العمل بهامش ضيق للغاية على السياسي اليساري أندريس مانويل لوبيز أوبرادور من حزب الثورة الديمقراطية. اعترض لوبيز أوبرادور مع ذلك على الانتخابات وتعهد بإنشاء "حكومة بديلة".[52] الحكومة والسياسة الولايات المكسيكية المتحدة هي اتحاد ذو حكومة تمثيلية وديمقراطية وجمهورية مبنية على أساس نظام رئاسي وفقًا لدستور عام 1917. يحدد الدستور ثلاثة مستويات من الحكومة: الاتحاد الفدرالي وحكومات الولايات والحكومات المحلية. وفقًا للدستور؛ يجب أن يكون نظام الحكم في جميع الولايات المكونة للاتحاد جمهوريًا ويتألف من ثلاثة فروع: السلطة التنفيذية والتي يمثلها الحاكم ومجلس الوزراء المعين، والسلطة التشريعية مكونة من كونغرس من غرفة واحدة والسلطة القضائية والتي تشمل محكمة العدل العليا. كما تمتلك تلك الولايات قوانينها المدنية والقضائية الخاصة. يتألف الكونغرس الاتحادي من مجلسين هما مجلس الشيوخ ومجلس النواب. من صلاحيات الكونغرس إقرار القوانين الفدرالية وإعلان الحرب وفرض الضرائب وإقرار الميزانية الوطنية والمعاهدات الدولية والتصديق على التعيينات الدبلوماسية.[53] تنتخب مقاعد المجالس التشريعية الاتحادية في الولايات عن طريق نظام التصويت الموازي والذي يضمن التعددية والتمثيل النسبي.[54] يتكون مجلس نواب الكونغرس الاتحادي من 300 نائب ينتخبون بالأغلبية و200 عن طريق التمثيل النسبي وفقًا للقوائم الحزبية المغلقة [55] والتي تقسم البلاد إلى 5 دوائر انتخابية.[56] يضم مجلس الشيوخ ما مجموعه 128 عضوًا: 64 عضوًا اثنان من كل ولاية وآخران لمنطقة العاصمة الاتحادية ينتخبون عادة بالأغلبية كزوجين سوية بينما يعين 32 عضوًا مخصصين لأولى الأقليات أو الوصيف الأول في الانتخابات (واحد لكل ولاية وآخر لمنطقة العاصمة الاتحادية) و 32 عن طريق التمثيل النسبي بالقوائم الحزبية المغلقة والتي تقسم البلاد إلى دائرة انتخابية واحدة.[55] يقود السلطة التنفيذية رئيس الولايات المكسيكية المتحدة وهو رئيس الدولة والحكومة، فضلًا عن كونه القائد العام للقوات المسلحة المكسيكية. كما يعين مجلس الوزراء وضباطًا آخرين. الرئيس هو المسؤول عن تنفيذ وتطبيق القانون ويملك سلطة الاعتراض على مشاريع القوانين.[57] أما الفرع القضائي للحكومة فهي محكمة العدل العليا والتي تضم أحد عشر قاضيًا يعينهم رئيس الجمهورية بموافقة من مجلس الشيوخ والذين يفسرون القوانين والقضايا على مستوى الكفاءات الاتحادية. من المؤسسات القضائية الأخرى المحكمة الانتخابية والجماعية والمحاكم الوحدوية والمقاطعات ومجلس القضاء الاتحادي.[58] هيمنت تاريخيًا ثلاثة أحزاب على السياسة المكسيكية: حزب العمل الوطني وهو حزب يميني محافظ تأسس عام 1939 وينتمي إلى منظومة الحزب الديمقراطي المسيحي في أمريكا.[59] الحزب الثوري المؤسسي، وهو حزب من يسار الوسط وعضو في الاشتراكية الدولية [60] تأسس عام 1929 لتوحيد جميع قوى وفصائل الثورة المكسيكية وهيمن تقريبًا على السياسة المكسيكية منذ ذلك الحين. حزب الثورة الديمقراطية وهو حزب يساري [61] تأسس عام 1989 كخلف لائتلاف من الاشتراكيين والأحزاب الليبرالية. العلاقات الخارجية يوجه رئيس المكسيك العلاقات الخارجية للبلاد [62] بينما تديرها وزارة الخارجية.[63] تذكر مبادئ السياسات الخارجية دستوريًا في المادة 89 في البند 10، والتي تشمل: احترام القانون الدولي والمساواة القانونية بين الدول وسيادتها واستقلالها وعدم التدخل في الشؤون الداخلية للدول الأخرى، والحل السلمي للنزاعات، وتعزيز الأمن الجماعي من خلال المشاركة النشطة في المنظمات الدولية.[62] منذ ثلاثينيات القرن الماضي وعقيدة استرادا تعمل كمتمم حاسم لهذه المبادئ.[64] المكسيك هي إحدى الأعضاء المؤسسين لعدة منظمات دولية وأبرزها الأمم المتحدة [65] ومنظمة البلدان الأمريكية [66] ومنظمة الدول الأيبيرية الأمريكية [67] والأوبانال [68] ومجموعة ريو، [69] كما ساهمت المكسيك في عام 2008 بأكثر من 40 مليون دولار للميزانية العادية للأمم المتحدة.[70] بالإضافة إلى ذلك، فإن المكسيك هي الدولة الوحيدة في أمريكا اللاتينية العضو في منظمة التعاون والتنمية الاقتصادية منذ انضمامها في عام 1994 على الرغم من أن تشيلي في طور الحصول على العضوية الكاملة.[71][72] تعدّ المكسيك قوة إقليمية [73][74] وبالتالي هي عضو في المجموعات الاقتصادية الكبرى مثل مجموعة ثمانية زائد خمسة ومجموعة العشرين. بالإضافة إلى ذلك ومنذ التسعينات سعت المكسيك إصلاح مجلس الأمن التابع للأمم المتحدة وأساليب عمله [75] بدعم من كندا وإيطاليا وباكستان وتسع دول أخرى تشكل مجموعة غير رسمية تعرف بنادي القهوة.[76] بعد حرب الاستقلال، تركزت علاقات المكسيك في المقام الأول مع الولايات المتحدة جارتها الشمالية وهي أكبر شريك تجاري، [77] وأكثر اللاعبين نفوذًا في نصف الكرة الغربي والشؤون العالمية.[78] دعمت المكسيك الحكومة الكوبية منذ إنشائها في أوائل الستينات، [79] والثورة الساندينية في نيكاراغوا خلال أواخر السبعينات [80] والجماعات الثورية اليسارية في السلفادور خلال الثمانينيات.[81] يولي الرئيس فيليبي كالديرون أمريكا اللاتينية ومنطقة البحر الكاريبي اهتمامًا أكبر.[82] القوات المسلحة القوات المسلحة المكسيكية فرعان: الجيش المكسيكي (الذي يضم سلاح الجو المكسيكي) والبحرية المكسيكية. تمتلك القوات المسلحة المكسيكية بنية تحتية هامة بما في ذلك مرافق للتصميم والبحوث والتجارب على الأسلحة والسيارات والطائرات والسفن البحرية وأنظمة الدفاع والإلكترونيات [83][84] والصناعة التحويلية ومراكز عسكرية لبناء مثل هذه النظم وبحرية متطورة وترسانات بناء السفن التي تبني السفن الحربية الثقيلة وتكنولوجيا الصواريخ المتقدمة.[85] في السنوات الأخيرة، تحسنت تقنيات التدريب في المكسيك والقيادة العسكرية وهياكل المعلومات واتخذت خطوات لتصبح أكثر اعتمادًا على الذات في تزويد قواتها العسكرية من خلال تصميم وكذلك تصنيع أسلحتها الخاصة [86] إضافة إلى الصواريخ [84] والطائرات [87] والمركبات والأسلحة الثقيلة والإلكترونيات [83] ونظم الدفاع [83] والمدرعات الثقيلة والمعدات الصناعية العسكرية والسفن الحربية الثقيلة.[88] منذ التسعينات ومع تصاعد دور الجيش في الحرب على المخدرات، ازدادت الحاجة للحصول على منصات المراقبة المحمولة جوًا، والطائرات والمروحيات والتقنيات الرقمية الحربية [83] ومعدات حرب المدن والنقل السريع للقوات.[89] تمتلك المكسيك قدرات صنع الأسلحة النووية، ولكنها تغاضت عن هذا الاحتمال في معاهدة تلاتيلولكو في عام 1968 حيث تعهدت باستخدام التكنولوجيا النووية للأغراض السلمية.[90] في عام 1970 كرر المعهد الوطني المكسيكي لبحوث الأسلحة النووية بنجاح اليورانيوم المستخدم في تصنيع أسلحة نووية [91] ولكن في أبريل 2010، وافقت المكسيك على تسليم اليورانيوم المستخدم في الأسلحة النووية إلى الولايات المتحدة.[92][93] تاريخيًا، ظلت المكسيك محايدة في الصراعات الدولية [94] باستثناء الحرب العالمية الثانية. ومع ذلك، اقترحت بعض الأحزاب السياسية في السنوات الأخيرة تعديل الدستور من أجل السماح للقوات المسلحة المكسيكية في المشاركة في مهام حفظ السلام التابعة للأمم المتحدة أو لتقديم مساعدة عسكرية للدول التي تطلبها رسميًا.[95] التقسيمات الإدارية الولايات المتحدة المكسيكية هي عبارة عن اتحاد يضم إحدى وثلاثين ولاية حرة وذات سيادة والتي تشكل اتحادًا يمارس ولايته على المنطقة الاتحادية وغيرها من الأقاليم. لكل ولاية دستورها الخاص وكونغرس، فضلًا عن السلطة القضائية، وينتخب مواطنوها من خلال التصويت المباشر حاكمًا لمدة ست سنوات، فضلًا عن ممثلين لهم في البرلمان الذي يتكون من مجلس واحد، لمدة ثلاث سنوات.[96] المقاطعة الفدرالية هي تقسيم سياسي خاص ينتمي إلى الاتحاد ككل وليس لولاية معينة وعلى هذا النحو الحكم المحلي فيها أقل من الولايات.[97] تقسم الولايات أيضًا إلى بلديات، وهي أصغر كيان إداري سياسي في البلد، ويحكمها عمدة أو "رئيس بلدية" والذي ينتخبه سكانها بالأغلبية.[98] التقسيمات الإدارية في المكسيكولايةالعاصمةولايةالعاصمةولايةالعاصمةولايةالعاصمةولاية اغواسكالينتسمدينة أغواسكاليينتسالمقاطعة الاتحاديةمكسيكو سيتيولاية موريلوسكويرنافاكاولاية سينالواكولياكنولاية باخا كاليفورنيامكسيكاليولاية دورانجودورانجوولاية ناياريتتيبيكولاية سونوراهيرموسيلوولاية باخا كاليفورنيا سورلابازولاية غواناخواتوغواناخواتوولاية نويفو ليونمونتيريتاباسكوفيلاهيرموساولاية كامبيتشيكامبيتشيولاية غيريروتشيلبانسينغوولاية واهاكاولاية تاماوليباسمدينة فيكتورياتشياباستوكستلا غوتييريزولاية هيدالجوباتشوكاولاية بويبلابويبلاولاية تلاكسكالاتلاكسكالاولاية شيواواتشيواواولاية خاليسكوغوادالاخاراولاية كويريتاروكويريتاروولاية فيراكروزخالاباولاية كواهويلاسالتيوولاية مكسيكوتولوكاولاية كينتانا روشيتومالولاية يوكاتانميريداولاية كوليماكوليماولاية ميتشواكانموريلياولاية سان لويس بوتوسيسان لويس بوتوسيولاية زاكاتيكاسزاكاتيكاس الجغرافيا تقع المكسيك بين خطي عرض 14 درجة و33 درجة شمالًا، وخطي طول 86 درجة و 119 درجة غربًا في الجزء الجنوبي من أمريكا الشمالية. يقع كامل المكسيك تقريبًا في صفيحة أمريكا الشمالية، مع أجزاء صغيرة من شبه جزيرة ولاية باخا كاليفورنيا على صفيحتي المحيط الهادئ وكوكوس. من الناحية الجيوفيزيائية، يشمل بعض الجغرافيين المنطقة شرق برزخ تيهوانتبيك (حوالي 12% من المجموع) ضمن أمريكا الوسطى.[99] أما من الناحية الجيوسياسية فتعدّ المكسيك كلياً ضمن أمريكا الشمالية إلى جانب كندا والولايات المتحدة.[100] تبلغ مساحة المكسيك 1,972,550 كم2، مما يجعلها الدولة الرابعة عشر بين دول العالم من حيث المساحة الكلية، كما تضم ما يقرب من 6,000 كم2 من الجزر في المحيط الهادئ (بما في ذلك جزيرة غوادالوبي النائية وجزر ريفياغيغيدو وخليج المكسيك ومنطقة البحر الكاريبي وخليج كاليفورنيا. تمتد المكسيك على طول 3,219 كم بين أقصى نقطتين شمالًا وجنوبًا. تشترك المكسيك في شمالها بحدود طولها 3,141 كم مع الولايات المتحدة. تحدد تعرجات نهر برافو ديل نورت (المعروف باسم النهر الكبير في الولايات المتحدة) الحدود من سيوداد خواريز إلى الشرق إلى خليج المكسيك. تحدد سلسلة من العلامات الطبيعية والاصطناعية الحدود الأمريكية المكسيكية إلى الغرب من سيوداد خواريز إلى المحيط الهادئ. أما من الجنوب، فتمتلك المكسيك 871 كم من الحدود مع غواتيمالا و251 كم من الحدود مع بليز. يشق المكسيك من الشمال إلى الجنوب سلسلتان جبليتان تعرفان باسم سييرا مادري الشرقية وسييرا مادري الغربية وهما امتداد لجبال روكي من شمال أمريكا الشمالية. أما في مركز الاتجاه الشرقي الغربي فيعبر البلاد الحزام البركاني عبر المكسيكي المعروف أيضًا باسم سييرا نيفادا. بينما تمتد سلسلة جبال رابعة هي سييرا مادري الجنوبية من ميتشواكان إلى واهاكا.[101] تقع الغالبية العظمى من الأراضي المكسيكية الوسطى والشمالية على ارتفاعات عالية، وتوجد أعلى المرتفعات في الحزام البركاني عبر المكسيكي: بيكو دي أوريزابا (5700 م) وبوبوكاتبتبيل (5426 م) وإزتاكسيهواتل (5286 م) ونيفادو دي تولوكا (4577 م). توجد ثلاثة تجمعات حضرية كبرى في الوديان بين هذه المرتفعات الأربعة: تولوكا ومكسيكو سيتي الكبرى وبويبلا.[101] المناخ يقسم مدار السرطان البلاد إلى مناطق معتدلة واستوائية. تعيش الأراضي شمال خط العرض 24 درجات حرارة باردة خلال أشهر الشتاء. بينما الأراضي جنوب خط العرض 24 تختبر درجات حرارة ثابتة نسبيًا على مدار السنة وتختلف فقط حسب الارتفاع عن سطح البحر. يجعل ذلك من المكسيك واحدة من أكثر نظم الطقس تنوعًا في العالم. تمتلك المناطق الواقعة جنوب خط العرض 24 ذات الارتفاعات التي تصل إلى 1000 متر (الأجزاء الجنوبية لكل من السهول الساحلية وشبه جزيرة يوكاتان) متوسط درجة حرارة سنوية عند 24-28 درجة مئوية. تبقى درجات الحرارة هنا مرتفعة على مدار السنة، حيث الفارق بين وسطي الصيف والشتاء هو 5 درجات مئوية فقط. يعاني كل من ساحلي المكسيك الشرقي والغربي باستثناء الساحل الجنوبي لخليج كامبيتشي وشمال باخا من الأعاصير الخطيرة خلال فصلي الصيف والخريف. على الرغم من أن المناطق المنخفضة شمال خط 24 حارة ورطبة في الصيف، إلا أنها تمتلك عمومًا متوسط درجات حرارة سنوية أقل (من 20 إلى 24 درجة مئوية) بسبب الظروف الأكثر اعتدالًا خلال فصل الشتاء. تقع العديد من كبريات المدن المكسيكية في وادي المكسيك أو في الوديان المتاخمة علو 2000 متر عمومًا. يعطيها هذا الوضع مناخًا معتدلًا على مدار العام مع متوسط درجات حرارة سنوية (بين 16 إلى 18 درجة مئوية) ودرجات حرارة باردة ليلًا طوال السنة. أجزاء كثيرة من المكسيك ولا سيما في الشمال تمتلك مناخًا جافًا مع هطول أمطار متقطعة بينما أجزاء من الأراضي المنخفضة الاستوائية في الجنوب تمتلك معدول هطول أمطار سنوي بأكثر من 2000 ملم. على سبيل المثال، العديد من المدن في الشمال مثل مونتيري وإيرموسيلو ومكسيكالي ذات درجات حرارة عند 40 درجة مئوية أو أكثر في فصل الصيف. في صحراء سونوران تصل درجة الحرارة إلى 50 درجة مئوية أو أكثر. التنوع الحيوي المكسيك هي واحدة من البلدان الثمانية عشر شديدة التنوع الحيوي في العالم.[102] يعيش في البلاد أكثر من 200,000 نوع مختلف من الكائنات مما يجعل المكسيك موطنًا لنحو 10-12% من التنوع الحيوي في العالم. تحتل المكسيك المرتبة الأولى في مجال التنوع الحيوي في الزواحف حيث تحتوي على 707 نوع معروف، كما أنها في المرتبة الثانية في الثدييات عند 438 نوعًا، والرابعة في البرمائيات عند 290 نوعًا، والرابعة في النباتات عند 26,000 من الأنواع المختلفة.[103] تعدّ المكسيك أيضًا ثاني دولة في العالم في النظام البيئي والرابعة في مجموع الأنواع الكلي.[104] هناك حوالي 2,500 من الأنواع المحمية بموجب التشريعات المكسيكية.[104] امتلكت المكسيك في عام 2002 ثاني أسرع معدل من إزالة الغابات في العالم وذلك بعد البرازيل.[105] اتخذت الحكومة مبادرة أخرى في أواخر التسعينيات لتوسيع الوعي والاهتمام والاستخدام الشعبي للتنوع الحيوي في البلاد الموقرة من خلال اللجنة الوطنية للمعرفة واستخدام التنوع الحيوي. يوجد في المكسيك 170,000 كم² من "المحميات الطبيعية". تشمل هذه المحميات 34 محيطًا حيويًا محفوظًا (نظم إيكولوجية لم تتغير) و64 متنزهًا وطنيًا و4 معالم طبيعية (محمية إلى الأبد لقيمتها الجمالية أو العلمية أو التاريخية) و26 مناطق محمية التنوع النباتي والحيواني و4 مناطق لحماية الموارد الطبيعية (حفظ التربة والأحواض المائية والغابات) و 17 ملاذ (مناطق غنية بالأنواع المختلفة).[102] جلب اكتشاف الأمريكتين إلى بقية دول العالم العديد من المحاصيل الغذائية المستخدمة على نطاق واسع والنباتات الصالحة للأكل. بعض مكونات الطهي المكسيكية الأصلية تشمل: الشوكولاتة والأفوكادو والطماطم والذرة والفانيليا والجوافة والكمثرى الخضروية والشاي المكسيكي والبطاطا الحلوة وحبة البطاطا والصبار والكوسا والزعرور المكسيكي والذرة والعديد من أصناف الفول ومجموعة متنوعة وأكبر من الفلفل الحار، مثل الفلفل الهافاني. معظم هذه الأسماء أتت من لغات السكان الأصليين كالناهواتل. الاقتصاد تمتلك المكسيك الناتج المحلي الإجمالي الاسمي الثالث عشر عالميًا والحادي عشر من حيث تعادل القدرة الشرائية. كان معدل نمو الناتج المحلي الإجمالي للمتوسط السنوي للفترة 1995 و2002 عند 5.1%.[49] كما انخفضت الديون الخارجية إلى أقل من 20% من الناتج المحلي الإجمالي.[49] بين عامي 2000 و2004، تراجع عدد السكان تحت خط الفقر من 24.2% إلى 17.6% من إجمالي عدد السكان ومن 42% إلى 27.9% في المناطق الريفية.[106] منذ أواخر التسعينيات، وغالبية السكان جزء من الطبقة الوسطى المتنامية.[107] من المتوقع أن يتضاعف الاقتصاد المكسيكي ثلاثة أضعاف تقريبًا بحلول عام 2020.[108] وفقًا لغولدمان ساكس، ستكون المكسيك بحلول عام 2050 من بين أكبر 5 اقتصادات في العالم.[109] وفقًا لتقرير للأمم المتحدة عام 2008 كان متوسط الدخل في منطقة حضرية نموذجية من المكسيك 26,654$، وهو معدل أعلى من دول متقدمة مثل كوريا الجنوبية أو تايوان، في حين أن متوسط الدخل في المناطق الريفية على بعد أميال فقط لم يتعد 8,403$ وهو معدل مماثل للدول النامية مثل روسيا أو تركيا.[110] يتم تعيين الحد الأدنى للأجور اليومية سنويًا بموجب القانون ووفقًا للمنطقة؛ 57.46 بيزو (5.75$) في المنطقة (أ) (باخا كاليفورنيا والمقاطعة الفيدرالية وولاية مكسيكو والمدن الكبيرة) و55.84 بيزو (5.59$) في المنطقة (ب) (سونورا ونويفو ليون وتاماوليباس وفيراكروز وخاليسكو) و54.47 بيزو (5.45$) في المنطقة (ج) (جميع الولايات الأخرى).[111] في عام 2006، بلغت التجارة مع الولايات المتحدة وكندا ما يقرب من 50% من صادرات المكسيك و45% من وارداتها.[4] خلال الأرباع الثلاثة الأولى من عام 2010، كانت الولايات المتحدة ذات عجز في الميزان التجاري 46.0 مليار دولار لصالح المكسيك.[112] في أغسطس 2010 تجاوزت المكسيك فرنسا لتصبح صاحبة تاسع أكبر دائن للولايات المتحدة.[113] يشكل الاعتماد التجاري والمالي على الولايات المتحدة مدعاة للقلق.[114] تشكل التحويلات من المواطنين المكسيكيين الذين يعملون في الولايات المتحدة 0.2% من الناتج المحلي الإجمالي المكسيكي [115] وهو ما يعادل 20 مليار دولار أمريكي سنويًا في عام 2004 ويعدّ عاشر أكبر مصدر للدخل الأجنبي بعد الصادرات والزيوت الصناعية والسلع المصنعة والإلكترونيات والصناعات الثقيلة والسيارات والبناء والأغذية والبنوك والخدمات المالية.[116] وفقًا لبنك المكسيك المركزي، بلغت قيمة التحويلات المالية في عام 2008 نحو 25 مليار دولار.[117] تعد المكسيك أكبر دول أمريكا الشمالية في مجال تصنيع السيارات، متجاوزة كندا والولايات المتحدة مؤخرًا.[118] تنتج الصناعة مكونات معقدة من الناحية التكنولوجية وتشارك في بعض أنشطة البحوث والتنمية.[119] يعمل "الثلاثة الكبار" (جنرال موتورز وفورد وكرايسلر) في المكسيك منذ الثلاثينيات في حين أنشأت فولكس فاجن ونيسان مصانعها في الستينات.[120] في بويبلا وحدها، يوجد 70 مركزًا صناعيًا لقطع فولكس فاجن.[119] أما الصناعة المحلية الصغيرة نسبيًا في مجال السيارات تتمثل في شركة دينا التي تصنع الحافلات والشاحنات لما يقرب من نصف قرن، [121] وشركة ماستريتا الجديدة التي تصنع سيارات رياضية عالية الأداء.[122] الشركات الأجنبية مثل إم.دي هليكوبترز وبومباردييه تصنع مروحيات وطائرات تجارية بالترتيب في المكسيك.[123][124] هناك نسبة من الأجهزة المنزلية ذات العلامات التجارية الأميركية ذات أصل مكسيكي ولكنها تباع تحت أسماء تجارية محلية.[125] اعتبارًا من عام 2008، كان واحد من بين كل أربعة أجهزة استهلاكية تباع في الولايات المتحدة من أصل مكسيكي.[126][127] في عام 2010، كان في المكسيك 86 شركة على قائمة فوربس جلوبال 2000.[128] المكسيك هي البلد الأول والوحيد في أميركا اللاتينية المدرج في المؤشر العالمي للسندات الحكومية (وغبي) والذي يعد قائمة بأهم الاقتصاديات العالمية التي تعمم سندات الدين الحكومي.[129] اللاعبون الرئيسيون في صناعة البث هم تيليفيزيا وهي أكبر شركة إعلامية إسبانية في العالم الناطقة باللغة الإسبانية [130] وتي في أزتيكا. السياحة تعد المكسيك المنفق الثالث والعشرين عالميًا على السياحة في العالم وهي أعلى نسبة في أمريكا اللاتينية.[131] تأتي الغالبية العظمى من السياح إلى المكسيك من الولايات المتحدة وكندا كما يأتي زوار آخرون من أوروبا وآسيا. هناك عدد صغير من السياح أيضًا يأتي من بلدان أمريكا اللاتينية الأخرى.[132] في مؤشر التنافسية للسياحة والسفر عام 2008، كانت المكسيك الخامسة بين دول أمريكا اللاتينية والتاسعة في الأمريكتين.[133] مكسيكو سيتي هي الأكثر شعبية لدى السياح كمدينة من أمريكا الوسطى القديمة وموقع للعديد من المعالم السياحية الشهيرة مثل هرم الشمس وهرم القمر. المدينة أيضًا موطن لبلازا مكسيكو والقصر الوطني المكسيكي، والذي بني في موقع قصر مونتيزوما وكاتدرائية العاصمة الضخمة وهي الأكبر في نصف الكرة الغربي والتي بنيت فوق معبد تيوكالي الأكبر منها. أما غوادالاخارا في خاليسكو والتي هي ثاني أكبر مدينة من حيث عدد السكان في البلاد فهي موطن لبعض التقاليد المكسيكية المعروفة مثل التيكيلا وموسيقى المرياشي والشاروس أو رعاة البقر المكسيكيين. إن التماثل مع مدن دول أوروبا الغربية مختلطًا بالعمارة والبنية التحتية الحديثتين يجعل من غوادالاخارا جذابة جدًا للسياح. بالإضافة إلى مكسيكو سيتي ووجهات الشواطئ (كانكون وأكابولكو، إلخ) تعد غوادالاخارا واحدة من المدن الأكثر زيارة في المكسيك. السياحة الثقافية هي نقطة الجذب الرئيسية في المدينة التي يوجد فيها عدد كبير من المتاحف والمعارض الفنية والمسارح. أما مونتيري والتي تأسست في أواخر القرن السادس عشر، ففيها منطقة وسط المدينة القديمة تحيط بها الأحياء الجديدة. متحف التاريخ المكسيكي ومتحف الفن المعاصر في مونتيري ومتحف المتروبوليتان في مونتيري ومتحف قصر الدولة، هي بعض من أفضل المتاحف المعروفة في المدينة وكذلك على الصعيد الوطني. أما سانتا لوسيا ريفرووك فهو موقع سياحي شهير يربط حديقة فونديدورا بالماكروبلازا إحدى أكبر الساحات في العالم. الطاقة يدير إنتاج الطاقة في المكسيك الشركات المملوكة للدولة وهي اللجنة الاتحادية للكهرباء وبيميكس. بيميكس هي شركة عامة مسؤولة عن التنقيب واستخراج ونقل وتسويق النفط الخام والغاز الطبيعي فضلًا عن تكرير وتوزيع المنتجات البترولية والبتروكيماويات. هي واحدة من أكبر الشركات في العالم من حيث الإيرادات، مع 86$ مليار دولار أمريكي مبيعات في السنة.[134][135][136] تعد المكسيك سادس أكبر منتج للنفط في العالم مع 3.7 مليون برميل يوميًا.[137] في عام 1980 شكلت الصادرات النفطية 61.6% من إجمالي الصادرات، إلا أنها أصبحت 7.3% فقط في عام 2000.[119] أكبر محطة للطاقة المائية في المكسيك هي سد مانويل مورينو توريس بنحو 2,400 ميغاواط في شيكواسن في تشياباس على نهر جريخالفا. تعد هذه المحطة رابع أكثر المحطات الكهرمائية إنتاجًا في العالم.[138] تقدر إمكانيات البلاد الشمسية بإجمالي 5 كيلوواط/م2 يوميًا، وهو ما يعادل 50 مرة توليد الطاقة الكهربائية الوطنية.[139] في الوقت الراهن، هناك أكثر من مليون متر مربع من الألواح الشمسية الحرارية المثبتة في المكسيك، [140] بينما في عام 2005 كانت هناك 115,000 متر مربع من الطاقة الشمسية الكهروضوئية. يفترض أن يكون قد وصل في عام 2012 قرابة 1.8 مليون متر مربع من الألواح الشمسية الحرارية المثبتة.[140] اعتبارًا من عام 2010، تولد المكسيك حوالي 23% من طاقتها من موارد متجددة.[141] النقل امتدت شبكة الطرق المعبدة لنحو 116,802 كيلومترًا في عام 2005 منها 10,474 كم من الطرق السريعة متعددة الحارات [142] ومعظمها مدفوعة. مع ذلك، فإنها لا تزال غير قادرة على تلبية الاحتياجات الوطنية على نحو كاف.[143] تخدم شبكة واسعة من الحافلات الركاب المحليين.[144] كانت المكسيك واحدة من أولى الدول في أمريكا اللاتينية في تطوير سكك الحديد، [143] فشبكتها تغطي 30,952 كم.[144] تعمل وزارة الاتصالات والنقل على بناء سكك حديدية عالية السرعة بين مكسيكو سيتي وغوادالاخارا.[145][146] يسمح القطار الذي يسافر بسرعة 300 كم في الساعة [147] للركاب بالسفر بين المدينتين في غضون ساعتين.[147] يتوقع أن يكلف المشروع 240 مليار بيزو أو نحو 25 مليار دولار [145] وتتحمل تكاليفه الحكومة المكسيكية والقطاع الخاص المحلي بما في ذلك أغنى رجل في العالم، الملياردير المكسيكي كارلوس سليم.[148] كما تعمل حكومة ولاية يوكاتان على تمويل بناء خط عالي السرعة يربط مدينتي كوزوميل بميريدا وتشيتشن إيتزا وكانكون.[149] في عام 1999، كان في المكسيك 1806 مطارًا فيها 233 مدرجًا معبدًا ومنها 35 تنقل 97% من حركة الركاب.[144] مطار مكسيكو سيتي الدولي هو الأكبر في أميركا اللاتينية و44 في العالم [150] وينقل 21 مليون مسافر في السنة.[151] الاتصالات تهيمن شركة تيلمكس على صناعة الاتصالات السلكية واللاسلكية والتي جرت خصخصتها في عام 1990. وسعت الشركة عملياتها في عام 2006 إلى كل من كولومبيا وبيرو وتشيلي والأرجنتين والبرازيل وأوروغواي والولايات المتحدة. من الشركات الأخرى في الصناعة المحلية ماكسكوم وأكستيل. بسبب التضاريس الجبلية المكسيكية فأن توفير خدمات الهاتف الأرضي في المناطق الجبلية النائية أمر مكلف، كما أن توصيل خطوط الهواتف منخفض بالمقارنة مع بقية الدول الأمريكية اللاتينية حسب الفرد فهو أقل بنحو 40%. لكن 82% من المكسيكيين الذين تزيد أعمارهم على 14 يملكون هاتفًا محمولًا. يتميز الهاتف النقال بسهولة الوصول إلى جميع المناطق بتكلفة أقل ويبلغ التعداد الإجمالي للخطوط المحمولة تقريبًا ضعفي الخطوط الأرضية بنحو 63 مليون خط.[152] تنظم الحكومة صناعة الاتصالات السلكية واللاسلكية من خلال كوفيتيل (اللجنة الاتحادية للاتصالات السلكية واللاسلكية). نظام الأقمار الصناعية المكسيكي محلي ويدير 120 محطة أرضية. هناك أيضًا شبكة واسعة من الإذاعات قصيرة الموجات واستخدام كبير لكابلات الألياف البصرية والمحورية.[152] يتم تشغيلها بواسطة ساتميكس أو الأقمار الصناعية المكسيكية وهي شركة خاصة رائدة في أمريكا اللاتينية وتخدم كل من أمريكا الشمالية والجنوبية.[153] تقدم البث والاتصالات الهاتفية وخدمات الاتصالات في 37 بلدًا في الأمريكتين من كندا إلى الأرجنتين. من خلال الشراكات التجارية توفر ساتميكس اتصالًا عالي السرعة لمزودي خدمات الإنترنت وخدمات البث الرقمي.[154] تحافظ ساتميكس على أسطولها من الأقمار الصناعية الخاصة حيث معظمه مكسيكي التصميم والصنع. برزت المكسيك مؤخرًا كمنتج رئيسي لتكنولوجيا الاتصالات. صنعت المكسيك في عام 2008 أكثر من 130 مليون من الهواتف النقالة مما يجعلها ثالث أكبر منتج للهواتف المحمولة كما تفوقت في عام 2008 على الصين وكوريا الجنوبية وتايوان لتصبح أكبر منتج للهواتف الذكية في العالم. استخدام الإذاعة والتلفزيون والإنترنت في المكسيك هو السائد.[144] هناك ما يقرب من 1410 محطة بث إذاعي و236 محطة تلفزيونية.[152] أكبر اللاعبين الرئيسيين في صناعة البث هي تيليفزيا وهي أكبر شركة إعلامية إسبانية ناطقة باللغة الإسبانية في العالم وتي في أزتيكا.[130] العلوم والتكنولوجيا تأسست الجامعة الوطنية المستقلة في المكسيك رسميًا في عام 1910، [156] وأصبحت واحدة من أهم مؤسسات التعليم العالي في المكسيك.[157] تخرج الجامعة تعليمًا مرموقًا في مجالات العلوم والطب والهندسة.[158] العديد من المعاهد العلمية ومعاهد التعليم العالي الجديدة، مثل معهد البوليتكنيك الوطني (الذي تأسس عام 1936)، [159] تأسست خلال النصف الأول من القرن العشرين. أنشئت معظم المعاهد البحثية الجديدة ضمن الجامعة المستقلة كما دمج اثنا عشر معهدًا فيها بين عامي 1929-1973.[160] في عام 1959، تم إنشاء الأكاديمية المكسيكية للعلوم لتنسيق الجهود العلمية بين الأكاديميين. في عام 1985 أصبح نيري رودولفو فيلا أول مواطن مكسيكي يدخل الفضاء كجزء من مهمة STS - 61 - B التابعة لناسا.[161] وفي عام 1995 تقاسم الكيميائي المكسيكي ماريو مولينا جائزة نوبل في الكيمياء مع بول كروتزن وشيروود رولاند لعملهم في كيمياء الغلاف الجوي، ولا سيما فيما يتعلق بتشكيل وتحلل طبقة الأوزون.[162] أصبح مولينا وهو خريج من الجامعة الوطنية المستقلة أول مواطن مكسيكي يحصل على جائزة نوبل في العلوم.[163] في السنوات الأخيرة، بدأ تطوير أكبر مشروع علمي في المكسيك هو بناء تلسكوب ملليمتري كبير وهو أكبرها في العالم وأكثر التلسكوبات وحيدة النطاق حساسية في نطاق تردداتها.[164] صمم لمراقبة مناطق الفضاء التي يحجبها الغبار النجمي. هناك نسبة كبيرة من الأجهزة ذات العلامات التجارية الأميركية والتي هي في الواقع من تصميم وأصل مكسيكي ولكنها تباع تحت أسماء تجارية محلية.[126][127] في الواقع اعتبارًا من عام 2008 هناك واحد من بين كل أربعة أجهزة استهلاكية تباع في الولايات المتحدة من أصل مكسيكي.[125] وفقًا للبنك الدولي، شكل إنتاج التكنولوجيا العالية 22% من الناتج المحلي الإجمالي للمكسيك في عام 2000 كما ينمو قطاع التكنولوجيا العالية بنحو 63% سنويًا.[165] منذ التسعينات والمكسيك تنتج السيارات المتطورة للشركات الأجنبية (أساسًا بي ام دبليو ومرسيدس بنز) وللشركات المحلية مثل ماستريتا.[166] وفقًا لدراسة أجرتها مؤسسة كارنيغي فإن المكسيك من بين البلدان النامية الجاهزة جيدًا لزيادة سرعة اعتماد التقنيات الأجنبية، إلى حد كبير بسبب المستويات العالية نسبيًا من التحصيل العلمي والبنية التحتية الداعمة.[167] استنادًا إلى المعلومات التي تديرها سكوبوس والتي هي قاعدة بيانات ببليوغرافية للعلوم، فإن البوابة الإسبانية الإلكترونية على شبكة الإنترنت تصنف المكسيك في المركز 18 من حيث التصنيف العلمي مع 82,792 من المنشورات العلمية، وفي المركز 34 في حال المقارنة مع مركزها 134 في مشعر اتش. كل من المنصبين كانا في الشهر الثاني من عام 1996. نمت صناعة الإلكترونيات في المكسيك بشكل كبير خلال العقد الماضي. في عام 2007 تفوقت المكسيك على كوريا الجنوبية ثاني أكبر مصنع لأجهزة التلفزيون، وفي عام 2008 تفوقت على الصين وكوريا الجنوبية وتايوان لتصبح أكبر منتج للهواتف الذكية في العالم. هناك ما يقرب من نصف مليون (451,000) طالب وطالبة مسجلين في برامج هندسة الإلكترونيات [168] مع 90,000 طالب إضافي يتخرج من هندسة الإلكترونيات والبرامج الفنية كل عام كما تمتلك المكسيك أكثر من نصف مليون (580,000) من الأخصائيين العاملين وحاملي شهادة في تكنولوجيا المعلومات في عام 2007. في عام 2005، وفقًا للبنك الدولي، تمثل صناعة التكنولوجيا العالية 19.6% من اقتصاد المكسيك.[169] المكسيك هي أيضًا موطن لعدد كبير من مصنعي الإلكترونيات ذات التصميم الأصلي ومصنعي المعدات الأصلية والشركات التي تصنع وتصمم المنتجات نيابة عن شركة أخرى، على سبيل المثال لانيكس، أكبر شركات المكسيك الإلكترونية تصنع البلاي ستيشن 3 لشركة سوني.[170] الديموغرافيا Historical populationYearPop.±%1895 12,632,427—1900 13,607,272+7.7%1910 15,160,369+11.4%1921 14,334,780−5.4%1930 16,552,722+15.5%1940 19,653,552+18.7%1950 25,791,017+31.2%1960 34,923,129+35.4%1970 48,225,238+38.1%1980 66,846,833+38.6%1990 81,249,645+21.5%1995 91,158,290+12.2%2000 97,483,412+6.9%2005 103,263,388+5.9%2010 112,336,538+8.8%المصدر: يظهر تعداد السكان في عام 2010 [171] أن عدد سكان المكسيك 112,336,538 نسمة، مما يجعلها الأكثر اكتظاظًا بالسكان بين الدول الناطقة بالإسبانية في العالم.[172] المكسيك متنوعة عرقيًا كما أن السكان الأصليون والمهاجرون الأوروبيون كلهم متحدون تحت هوية وطنية موحدة.[173] يتكون الجزء الأساسي من الهوية الوطنية المكسيكية على أساس توليفة من الثقافة الأوروبية مع ثقافات الشعوب الأصلية في عملية تعرف باسم "مستيزاخي"، للدلالة على الأصول البيولوجية المختلطة للغالبية من المكسيكيين.[173][174] كان للمصلحين السياسيين المكسيكيين مثل خوسيه فاسكونسيلوس ومانويل غاميو دور فعال في بناء الهوية الوطنية المكسيكية على مفهوم المستيزاخي.[175][176] غالبًا ما يستخدم المصطلح مستيزو في الأدب حول الهويات الاجتماعية المكسيكية التي تحمل العديد من المعاني الاجتماعية والثقافية والاقتصادية والعرقية والبيولوجية، ولهذا السبب فقد اعتبرت غير دقيقة في وصف التصنيف العرقي، ولذلك لا تستخدم في التعدادات السكانية المكسيكية.[143][177] في عام 2004، أسست الحكومة المكسيكية المعهد الوطني للطب الوراثي والذي أطلق مشروع التنوع الجيني المكسيكي. في مايو 2009، أصدر المعهد تقريرًا عن دراسة جينية رئيسية تضم 300 من السكان المختلطين في المكسيك. تفيد النتائج بأن أكثر من 80% من السكان هم من المستيزو وأن النسب من أصول أوروبية ومن السكان الأصليين متساوية تقريبًا.[178] بينما قدمت دراسة من قبل الجمعية الأمريكية لعلم الوراثة البشرية (على أساس الجينات)، في المتوسط، أن المستيزو المكسيكيون (وراثيًا) هم 58.96% أوروبيون و35.05% "آسيويون" (الهنود الأمريكيون) و05.03% أفارقة. تظهر سونورا أكبر نسبة مساهمة أوروبية (70.63%) وغيريرو الأدنى (51.98%) حيث تلاحظ أيضًا أعلى مساهمة آسيوية (37.17%). تتراوح المساهمة الأفريقية بين 2.8% في سونورا إلى 11.13% في فيراكروز. يصنف 80% من سكان المكسيك وبأنهم مستيزو المولدين (والمعرف بأنه "مختلط عرقيًا لدرجة ما").[179] يمكن تعريف فئة "السكان الأصليين" وفقًا لمعايير لغوية بما في ذلك من يتكلمون واحدة من لغات السكان الأصليين الـ 62 أو من يعرفون أنفسهم بأنهم ذوو خلفية ثقافية أصلية. وفقًا للجنة الوطنية لتنمية الشعوب الأصلية في عام 2005، هناك 10.1 مليون مكسيكي يتحدثون لغة السكان الأصليين ويدعون تراث السكان الأصليين، وهو ما يمثل 9.8% من مجموع السكان.[180] تستخدم أحيانًا كلمة "المستيزو" للدلالة على شخص مختلط أصلي وأوروبي. هذا الاستخدام لا يتوافق مع الواقع الاجتماعي المكسيكي حيث سيعدّ أي شخص من السكان الأصليين من المستيزو إما عن طريق رفضه ثقافته الأصلية أو بعدم تكلمه لغة السكان الأصليين، [181] بينما قد يعدّ شخص يحمل بعض جينات السكان الأصليين على أنه كليًا من السكان الأصليين لأنه يعتنق تراث السكان الأصليين بصورة كاملة سواء عن طريق التحدث بلغة السكان الأصليين أو من خلال تعريف نفسه عبر إحدى الثقافات الأصلية.[182] تمثل المكسيك أكبر مصدر للهجرة إلى الولايات المتحدة. حوالي 9% من السكان ممن ولدوا في المكسيك يعيشون الآن في الولايات المتحدة.[183] أدرج 28.3 مليون من الأمريكيين أصولهم في عام 2006 [184] على أنهم مكسيكيون. في تعداد سكان الولايات المتحدة عام 2000، عرف 47.3% من الأميركيين المكسيكيين أنفسهم على أنهم بيض بينما تبعهم مباشرة الأميركيون المكسيكيون الذين ذكروا أنهم "عرق آخر" وعادة المستيزو (أوروبي/أصلي) بنحو 45.5%.[185] تعد المكسيك موطنًا لأكبر عدد من المواطنين الأميركيين في الخارج (يقدرون بنحو مليون شخص في عام 1999).[186] أما المجتمع الأرجنتيني فهو ثاني أكبر جالية أجنبية في البلاد (تقدر بين 30,000 و150,000).[187][188] يوجد في المكسيك أيضًا عدد كبير من اللبنانيين والذين يبلغ تعدادهم الآن نحو 400,000 شخص.[189] في أكتوبر 2008، وافقت المكسيك على ترحيل كوبيين استخدموا البلاد كنقطة دخول إلى الولايات المتحدة.[190] كما ترحل أعداد كبيرة من المهاجرين من أمريكا الوسطى الذين عبروا الحدود الغربية لغواتيمالا إلى المكسيك كل عام.[191] هناك أعداد صغيرة من المهاجرين غير الشرعيين يأتون من الإكوادور وكوبا والصين وجنوب أفريقيا وباكستان.[192] اللغات لا توجد لغة رسمية بحكم الدستور على المستوى الاتحادي في المكسيك.[193] تمتلك المكسيك أكبر عدد من الناطقين بالإسبانية في العالم حيث أن ما يقرب من ثلث جميع المتحدثين الأصليين بالإسبانية يعيشون في المكسيك.[172] المكسيك موطن لعدد كبير من لغات السكان الأصليين والتي يتحدث بها نحو 5.4% من السكان - 1.2% من السكان يتكلمون لغة أصلية واحدة فقط.[194] أكبر تلك اللغات هي الناهواتل والتي يتحدث بها حوالي 1.45 مليون شخص، [195] ثم يوكاتك مايا والتي يتحدث بها 750,000 شخص والميكستيك [196] والزابوتيك [197] ولكل منهما 400,000 مستخدم. يعترف المعهد الوطني للغات الشعوب الأصلية بوجود 68 مجموعة لغوية و364 أشكال مختلفة من لغات السكان الأصليين.[198] منذ صدور القانون العام للحقوق اللغوية لثقافات الشعوب الأصلية في عام 2003، نالت تلك اللغات صفة لغات وطنية على قدم المساواة مع الإسبانية في جميع المجالات والسياقات المستخدمة.[199] بالإضافة إلى لغات السكان الأصليين تستخدم لغات أقليات أخرى من المهاجرين مثل 80,000 من المينونايت الناطقين بالألمانية في المكسيك، [200] و5,000 من الناطقين بلهجة تشيبيلو من اللغة البندقية في تشيبيلو في بويبلا. الدين وفقًا لتعداد عام 2010 من قبل المعهد الوطني للإحصاءات والجغرافيا فإن الكاثوليكية الرومانية هي الدين الرئيسي ويتبعها 82.7% من السكان، في حين 9.7% (10,924,103 شخص) ينتمون إلى طوائف مسيحية أخرى: إنجيليون (5.2%) وخمسينيون (1.6%) الكنائس البروتستانتية الأخرى (0.7%) وشهود يهوه (1.4%) والأدفنتست (0.6%) وأعضاء كنيسة يسوع المسيح لقديسي الأيام الأخيرة (0.3%).[201] ينتمي 172,891 شخص (أقل من 0.2% من المجموع) إلى ديانات أخرى غير مسيحية و4.7% من دون دين و2.7% غير محدد.[201] يشكل 92,924,489 [201] كاثوليكي في المكسيك ثاني أكبر مجتمع كاثوليكي من حيث العدد في العالم بعد البرازيل.[202] من بين هؤلاء 47% يحضرون الكنيسة أسبوعيًا.[203] تقوم معظم المدن والبلدات والقرى المكسيكية سنويًا بالاحتفال بالقديسين الشفعاء. كما يحتفل بيوم السيدة غوادالوبي - شفيعة المكسيك - في 12 ديسمبر ويعدّ من قبل العديد من المكسيكيين العطلة الدينية الأهم.[204] في تعداد 2010 سجل 314,932 شخص بأنهم أعضاء في كنيسة يسوع المسيح لقديسي الأيام الأخيرة، [201] على الرغم من زعم الكنيسة في عام 2009 بأن عدد الأعضاء المسجلين يفوق المليون.[205] حوالي 25% من الأعضاء المسجلين يحضرون الخدمات الأسبوعية على الرغم من أن تلك النسبة تتقلب صعودًا وهبوطًا.[206] يعود وجود اليهود في المكسيك إلى 1521، عندما غزا هرنان كورتيس يرافقه عدة كونفيرسوس (المتحول دينيًا).[207] وفقًا لتعداد عام 2010، هناك 67,476 يهودي في المكسيك.[201] يعتنق الإسلام في المكسيك عدد صغير من السكان في مدينة توريون في كواهويلا وهناك ما يقدر بنحو 300 مسلم في منطقة سان كريستوبال دي لاس كأساس في تشياباس.[208][209] يعتنق 18,185 من المكسيكيين وفقًا لذات الإحصاء الأديان الشرقية [201] وهي فئة تضم مجموعة صغيرة من البوذيين. المساواة الاجتماعية صنف تقرير الفجوة العالمية بين الجنسين الصادر عن المنتدى الاقتصادي العالمي 2011 المكسيك في المرتبة 89 من أصل 135 بلدًا من حيث المساواة بين الجنسين.[210] مما يجعلها واحدة من أقل البلدان نموًا متوازنًا بين الجنسين في منطقة أمريكا الشمالية ولا سيما لصالح النساء. ومع ذلك فإن بعض المناطق الحضرية أقل تأثرًا نتيجة لارتفاع نسبة التعليم والوعي الاجتماعي. المناطق الحضرية تعرف المناطق الحضرية في المكسيك تقليديًا بأنها مجموعة البلديات التي تتفاعل بشكل كبير مع بعضها البعض وعادة حول مدينة أساسية.[211] في عام 2004، وبعد جهد مشترك بين المجلس الوطني للسكان والمعهد الوطني ووزارة التنمية الاجتماعية، تحدد المناطق الحضرية على أنها إما:[211] مجموعة من بلديتين أو أكثر والتي تضم مدينة لا يقل عدد سكانها عن 50,000 والتي تتجاوز منطقتها الحضرية حدود البلدية التي تقع فيها المدينة الأساسية وتقع بالتالي إما جسديًا أو تحت النفوذ المباشر لبلديات حضرية أخرى مجاورة والتي لديها درجة عالية من التكامل الاقتصادي والاجتماعي أو ذات صلة سياسية وإدارية حضرية، أو بلدية واحدة تضم مدينة بتعداد سكان يتجاوز المليون شخص على الأقل ولا تتجاوز حدودها، أو مدينة يبلغ عدد سكانها ما لا يقل عن 250,000 وتشكل مجتمعات حضرية مع مدن أخرى في الولايات المتحدة. الرعاية الصحية منذ أوائل التسعينات، دخلت المكسيك مرحلة انتقالية في صحة سكانها وتظهر بعض المؤشرات مثل أنماط الوفيات مماثلة لتلك الموجودة في الدول المتقدمة مثل ألمانيا أو اليابان.[212] على الرغم من حق جميع المكسيكيين في تلقي الرعاية الطبية من الدولة إلا أن 50.3 مليونًا من المكسيكيين لا يمتلكون تأمينًا صحيًا في عام 2002.[213] تبذل جهود لزيادة عدد السكان المشمولين بالتأمين وتعتزم الإدارة الحالية تحقيق الرعاية الصحية الشاملة بحلول عام 2011.[214][215] تم تصنيف البنية الطبية التحتية بأنها عالية الجودة بالنسبة للجزء الأكبر منها وعادة في المدن الكبرى، [216][217] ولكن المجتمعات الريفية لا تزال تفتقر إلى المعدات اللازمة لعمليات طبية متقدمة مما يضطر المرضى في تلك المواقع للسفر إلى المدن الأقرب المدن للحصول على الرعاية الطبية المتخصصة.[143] تلعب المؤسسات التي تمولها الدولة مثل المعهد المكسيكي للضمان الاجتماعي ومعهد الضمان الاجتماعي وخدمات العاملين في الدولة دورًا رئيسيًا في مجال الصحة والضمان الاجتماعي. الخدمات الصحية الخاصة هي أيضًا في غاية الأهمية وتمثل 13% من جميع الوحدات الطبية في البلاد.[218] يجري التدريب الطبي في الغالب في الجامعات العامة حيث تجري الكثير من التخصصات عبر التدريب أو الإقامة المهنية. وقعت بعض الجامعات العامة في المكسيك مثل جامعة غوادالاخارا اتفاقات مع الولايات المتحدة لاستضافة وتدريب طلاب الطب في أمريكا. تكاليف الرعاية الصحية في المؤسسات الخاصة والأدوية في المكسيك هي في المتوسط أقل من شركائها الاقتصاديين في أمريكا الشمالية.[216] التعليم تمتلك المكسيك واحدة من أعلى نسبة الطلاب إلى طواقم التعليم في العالم حيث 26 طالبًا لكل معلم على الصعيد الوطني وذلك بعد تضمين كافة المستويات من ما قبل رياض الأطفال وحتى ما بعد التعليم الثانوي.[219] ووفقًا لمنظمة التعاون والتنمية الاقتصادية، فإنه بالمقارنة مع الطلاب من ثلاثين من دول العالم المتقدمة، يأتي الطالب المكسيكي في المركز الرابع في حل المسائل وثالثًا في مجال العلوم والتكنولوجيا وثامنًا في الرياضيات.[220] في عام 2004، وصل معدل محو الأمية إلى 97% تحت سن 14 [221] و91% لمن تجاوزوا 15 عامًا، [222] مما يضع المكسيك في المركز 24 في العالم وفقًا لتصنيف منظمة اليونسكو.[223] تحتل الجامعة الوطنية المستقلة في المكسيك المركز 15 في الترتيب العالمي بين أعلى 200 جامعة وفق تقرير نشرته التايمز في عام 2008.[224] إحدى أكثر الجامعات الخاصة المرموقة هو معهد مونتيري للتكنولوجيا والتعليم العالي. نال المعهد وفقًا لصحيفة وول ستريت جورنال المرتبة السابعة بين المدارس الدولية في جميع أنحاء العالم.[225] تطبيق القانون يسن الأمن العام على مستويات الحكومة الثلاث والتي لكل منها صلاحيات ومسؤوليات مختلفة. تقوم الشرطة المحلية وشرطة الولاية في المقام الأول بتطبيق القانون، في حين أن الشرطة الاتحادية المكسيكية تختص بواجبات متخصصة. تعد جميع الجهات مسؤولة أمام وزارة الأمن. أما مكتب النائب العام فهي وكالة السلطة التنفيذية المسؤولة عن التحقيق ومقاضاة الجرائم على المستوى الاتحادي، خصوصًا تلك المتعلقة بالمخدرات وتهريب الأسلحة [226] والتجسس والسطو على المصارف.[227] يدير مكتب المدعي العام الاتحادي وكالة التحقيقات الاتحادية.[228] في حين أن الحكومة تحترم حقوق الإنسان في معاملتها مع معظم المواطنين، [143] إلا أنه تم الإبلاغ عن انتهاكات خطيرة للسلطة في عملياتها الأمنية في مجتمعات السكان الأصليين والأحياء الحضرية الفقيرة.[143] كان للجنة الوطنية لحقوق الإنسان تأثير ضئيل في عكس هذا الاتجاه، حيث انخرطت فقط في التوثيق وفشلت في استخدام سلطاتها في إصدار إدانات عامة للمسؤولين الذين يتجاهلون توصياتها.[229] بموجب القانون، يحق لجميع المدعى عليهم ضمان محاكمات عادلة ومعاملة إنسانية، إلا أن النظام مثقل وتطغى عليه مشاكل عديدة.[143] على الرغم من الجهود التي تبذلها السلطات لمكافحة الجريمة والاحتيال، فإن القليل من المكسيكيين لديهم ثقة قوية في الشرطة أو النظام القضائي. بالتالي، يبلغ المواطنون عن عدد قليل من الجرائم.[143] صنف مؤشر النزاهة العالمية الذي يقيس وجود وفعالية الآليات الوطنية لمكافحة الفساد المكسيك في التصنيف 31 وراء كينيا وتايلاند وروسيا.[230] في عام 2008، اقترح الرئيس كالديرون إصلاحات رئيسية في النظام القضائي، والتي وافق عليها الكونغرس الاتحادي، وشملت المحاكمات الشفهية وقرينة براءة المتهمين، وسلطة الشرطة المحلية للتحقيق في الجريمة - حتى تستلمها الوحدات الشرطية الخاصة - وعدة تغييرات أخرى تهدف إلى تسريع المحاكمات.[231] الجريمة متوسط نصيب الفرد من مجموع الجرائم هو 12 لكل 1,000 شخص في المكسيك، لتحتل المرتبة 39 في مسح شمل 60 بلدًا.[232] اعتبارًا من عام 2009، كان معدل جرائم القتل في المكسيك بين 10 إلى 14 لكل 100,000 نسمة؛ بينما المتوسط العالمي هو 10.9 لكل 100,000 نسمة.[233] تهريب المخدرات والاتجار بها والعمليات ذات الصلة هي مصدر قلق كبير في المكسيك.[234] جعل الرئيس الأسبق فيليبي كالديرون الحد من الاتجار بالمخدرات واحدة من أولويات إدارته. في خطوة مثيرة للجدل، نشر كالديرون أفرادًا عسكريين في المدن حيث تعمل عصابات المخدرات. في حين انتقدت هذه الخطوة من قبل أحزاب المعارضة واللجنة الوطنية لحقوق الإنسان، أشاد بآثارها مكتب مكافحة المخدرات الدولي وشؤون تطبيق القانون حيث حصل على "نتائج غير مسبوقة" مع "نجاحات كثيرة ومهمة".[235] منذ أن أطلق الرئيس فيليبي كالديرون حملة ضد العصابات في عام 2006 قتل أكثر من 28,000 من المجرمين المزعومين.[236][237] شملت أعمال العنف المرتبطة بالمخدرات أناسًا أبرياء بنسبة 4% [238] ومعظمهم من المارة والسكان المحاصرين في منطقة إطلاق النار. بينما يعد نصيب العصابات 90% و6% من الأفراد العسكريين وضباط الشرطة.[238] في أكتوبر 2007، أعلن الرئيس كالديرون والرئيس الأمريكي جورج دبليو بوش مبادرة ميريدا وهي خطة تاريخية للتعاون وتطبيق القانون بين البلدين.[239] الثقافة تعكس الثقافة المكسيكية تعقيد تاريخ البلاد من خلال المزج بين ثقافات الشعوب الأصلية وثقافة 300 عامًا من الهيمنة الإسبانية. بينما توجد عناصر ثقافية خارجية قادمة بشكل رئيسي من الولايات المتحدة. تميز العهد البوريفيري وهو الربع الأخير من القرن التاسع عشر والعقد الأول من القرن العشرين بالتقدم الاقتصادي والسلم. بعد أربعة عقود من الاضطرابات المدنية والحروب شهدت المكسيك تطوير الفلسفة والفنون والتي روج لها الرئيس دياز نفسه. منذ ذلك الوقت، كما أبرزت الثورة المكسيكية، والهوية الثقافية تعرف بأنها مستيزاخي والتي تشكل ثقافة السكان الأصليين قلبها. في ضوء اختلاف العرقيات التي شكلت الشعب المكسيكي، عرف خوسيه فاسكونسيلوس في صحيفته لا رازا كوسميكا (العرق الكوني) (1925) المكسيك بأنها بوتقة تنصهر فيها جميع الأعراق (وبالتالي توسيع نطاق تعريف المستيزو) ليس فقط من الناحية البيولوجية بل ثقافيًا أيضًا.[240] كان الإعلاء من المستيزاخي فكرة ثورية تناقضت بشكل صارخ مع فكرة العرق النقي المتفوق السائدة في أوروبا في ذلك الوقت. الأدب يظهر سلف الأدب المكسيكي في آداب المستعمرات الأصلية في أمريكا الوسطى. أكثر الشعراء قبل الحقبة الإسبانية شهرة هو نيزاهوالكويوتل. تأثر الأدب المكسيكي المعاصر بمفاهيم الاستعمار الإسباني لأمريكا الوسطى. من بين الكتاب والشعراء من العهد الاستعماري خوان رويز دي ألاركون وخوانا إينيس دي لا كروز. في ضوء اختلاف عرقيات الشعب المكسيكي، عرف خوسيه فاسكونسيلوس في صحيفته لا رازا كوسميكا (العرق الكوني) (1925) المكسيك بأنها بوتقة تنصهر فيها جميع الأعراق بيولوجيًا وثقافيًا.[240] من بين الكتاب الآخرين ألفونسو رييس وخوسيه خواكين فيرناندز دي ليزاردي وأجناسيو مانويل التاميرانو وكارلوس فوينتيس وأكتافيو باث (الحائز على جائزة نوبل) وريناتو ليدوك وكارلوس مونسيفايس وإيلينا بونياتوسكا وماريانو أزويلا ("لوس دي أباخو") وخوان رولفو ("بيدرو بارامو"). ألف برونو ترافن "سلة من القصص المكسيكية" و"كنز سييرا مادري". الفنون برزت معالم الفن المكسيكي ما بعد الثورة في أعمال فنانين مشهورين مثل فريدا كالو ودييغو ريفيرا وخوسيه كليمنتي أوروزكو وروفينو تامايو وفيديريكو كانتو غارزا وديفيد الفارو سيكيروس وخوان أغورمان. رسم دييغو ريفيرا أكثر الرسامين الجداريين المكسيكيين شهرة "رجل عند مفترق طرق" الموجودة في مركز روكفلر في مدينة نيويورك وهي لوحة جدارية ضخمة والتي دمرت في العام التالي نظرًا لإدراج صورة للزعيم الشيوعي الروسي لينين.[241] تعرض بعض الرسوم الجدارية لريفيرا في القصر الوطني المكسيكي وقصر الفنون الجميلة. تشتهر العمارة في أمريكا الوسطى غالبًا بأهراماتها والتي تعد الأكبر خارج مصر القديمة. تتميز العمارة الاستعمارية الإسبانية بالتباين بين البناء البسيط الصلب الذي تحتاجه البيئة الجديدة والزخرفة الباروكية القادمة من إسبانيا. تمتلك المكسيك بوصفها مركز إسبانيا الجديدة بعض المباني الأكثر شهرة والتي بنيت بهذا الأسلوب. السينما والإعلام عاشت الأفلام المكسيكية عصرها الذهبي في أربعينيات وخمسينيات القرن الماضي وتشمل أهم الأفلام في سينما أمريكا اللاتينية مع صناعة ضخمة مماثلة لهوليوود في تلك السنوات. تصدر الأفلام المكسيكية وتعرض في كل من أمريكا اللاتينية وأوروبا. كان فيلم ماريا كانديلاريا (1944) من إخراج إيميليو فرنانديز أحد أول الأفلام التي منحت السعفة الذهبية في مهرجان كان السينمائي في عام 1946، وهي المرة الأولى التي يعقد فيها بعد الحرب العالمية الثانية. بينما أخرج لويس بونويل الشهير الإسباني المولد في المكسيك بين عامي 1947-1965 بعضًا من أعماله الرئيسية مثل لوس أولفيدادوس (1949) وفيريديانا (1961) وإل أنجل إكسترمينادور (1963). من مشاهير الفنانين والفنانات من هذه الفترة ماريا فيليكس وبيدرو إنفانتي ودولوريس دل ريو وخورخي نيغريتي والكوميدي كانتينفلاس. برز في الآونة الأخيرة أفلام مثل كومو أغوا بارا شوكولاته (1992) وكرونوس (1993) وأموريس بيرو (2000) وإي تو ماما تمبين (2001) وإل كريمن ديل بادري أمارو (جريمة الأب أمارو) (2002) ومتاهة بان (2006) وبابل (2006) ونجحت في خلق قصص عالمية حول موضوعات معاصرة ونالت شهرة دولية كما هو الحال في مهرجان كان السينمائي المرموق. من المخرجين المكسيكيين أليخاندرو غونزالس إناريتو (أموريس بيرو وبابل) وألفونسو كوارون (أطفال الرجال وهاري بوتر وسجين أزكابان) وغييرمو ديل تورو وكارلوس كاريرا (جريمة الأب أمارو) وكاتب السيناريو غييرمو أرياغا. هناك شبكتان اثنتان من كبريات شبكات التلفزة ومقراهما في المكسيك هما تيليفزا وأزتيكا تي في. تيليفيزا هي أيضًا أكبر منتج للمحتوى الإعلامي باللغة الإسبانية في العالم وأيضًا أكبر شركة إعلامية ناطقة باللغة الإسبانية في العالم.[242] جروبو مولتيمادوس هي تكتل وسائل إعلامية ناطقة بالإسبانية تبث في المكسيك وإسبانيا والولايات المتحدة. تترجم المسلسلات إلى لغات عديدة وتشاهد في جميع أنحاء العالم ومنها فيرونيكا كاسترو ولوسيا منديز ولوسيرو وتاليا. الموسيقى يستمتع المجتمع المكسيكي بمجموعة واسعة من أنواع الموسيقى والتي تبين تنوع الثقافة المكسيكية. تشمل الموسيقى التقليدية المارياتشي والباندا والنورتينيو والرانشيرا والكوريدوس. يستمع المكسيكيون يوميًا إلى الموسيقى المعاصرة مثل البوب والروك وغيرها باللغتين الإنكليزية والإسبانية. تمتلك المكسيك أكبر صناعة إعلام في أمريكا اللاتينية منتجة فنانين شهيرين في أمريكا الوسطى والجنوبية وأجزاء من أوروبا وإسبانيا على وجه الخصوص. بعض المغنين المعروفين من المكسيك تاليا ولويس ميغيل وأليخاندرو فرنانديز وخوليتا فينيغاس وباولينا روبيو. أما من المطربين المكسيكيين التقليديين: ليلى داونز وسوزانا هارب وخارامار وجيو مينيسيس وأليخاندرا روبلز. أما الفرق الشعبية فمنها كافيه تاكوبا ومولوتوف ومانا من بين آخرين. منذ أوائل القرن الحالي والروك المكسيكي يشهد نموًا واسع النطاق على حد سواء داخليًا ودوليًا. وفقًا لسيستيما ناسيونال دي فومنتو ميوزيكال، هناك ما بين 120-140 من فرق الأوركسترا الشبابية التابعة لهذه الوكالة الاتحادية من جميع الولايات الاتحادية. تقوم بعض الولايات - عن طريق وكالات من الولايات مسؤولة عن الثقافة والفنون مثل وزارة أو أمانة أو معهد أو مجلس للثقافة وفي بعض الحالات وزير التربية أو جامعة الولاية - برعاية أنشطة الأوركسترا السمفونية أو الأوركسترا الفلهارمونية حتى يتسنى لجميع المواطنين الوصول إلى هذا التعبير الفني الموسيقي الكلاسيكي. تعدّ مكسيكو سيتي المحور الأكبر لهذا النشاط المكثف حيث تستضيف 12 فرقة أوركسترا محترفة ترعاها وكالات مختلفة مثل المعهد الوطني للفنون الجميلة ووزارة الثقافة لمنطقة العاصمة الاتحادية والجامعة الوطنية والمعهد الوطني للبوليتكنيك وديليغاسيون بوليتيكا وعدد قليل جدًا من المبادرات الخاصة. المطبخ يشتهر المطبخ المكسيكي بنكهات مكثفة ومتنوعة وزخرفة ملونة وبتنوع توابله. يستند المطبخ المكسيكي الحالي على التقاليد ما قبل الكولومبية بما فيها تلك التي تعود إلى الأزتيك والمايا بالإضافة إلى ما قدمه المستعمرون الإسبان. دمج الغزاة في نهاية المطاف وجباتهم المستوردة من الأرز ولحم البقر والخنزير والدجاج والثوم والبصل والنبيذ مع المطبخ ما قبل وصول كولومبس بما في ذلك الذرة والطماطم والفانيليا والأفوكادو والجوافة والبابايا والأناناس والفلفل الحار والفاصوليا والكوسا والبطاطا الحلوة والفول السوداني والديك الرومي. يختلف الطعام المكسيكي حسب المنطقة بسبب المناخ المحلي والجغرافيا والاختلافات العرقية بين السكان الأصليين وبسبب تأثر هؤلاء السكان بالإسبان بدرجات متفاوتة. يعرف شمال المكسيك بمنتجات البقر والماعز والنعام وأطباق اللحوم ولا سيما أراكيرا. أما المطبخ في وسط المكسيك فيتكون عمومًا من تأثيرات من مختلف أنحاء البلاد ولكنه يتمتع ببعض الأصالة مثل البارباكوا والبازولي والمينودو والتاماليس والكارنيتاس. أما المطبخ في جنوب شرق المكسيك فيشتهر بالخضار والتوابل وأطباق الدجاج. كما يتمتع بتأثيرات قادمة من البحر الكاريبي نظرًا لموقعها الجغرافي. تشيع العجول في يوكاتان. أما المطبخ البحري فيشيع في الولايات المطلة على المحيط الهادي أو في خليج المكسيك، وهذه الأخيرة لها سمعة مشهورة في أطباق السمك وبشكل خاص مثل فيراكروزانا. في العصور الحديثة، أصبحت مأكولات أخرى من العالم تحظى بشعبية كبيرة في المكسيك وبالتالي انصهرت في المطبخ المكسيكي. مثلًا يرصد غالبًا السوشي في المكسيك مع مجموعة متنوعة من الصلصات مثل المانجو أو التمر الهندي وغالبًا جدًا مع صلصة صويا سيرانو الحارة أو تستكمل مع الخل وفلفل الهابانيرو وتشيبوتل. أكثر الأطباق المكسيكية شهرة عالميًا الشوكولاته والتاكو والكيسادياس والإنتشلادا والبوريتو والتاماليس والمولي وغيرها. تشمل الأطباق الإقليمية مولي بوبلانو وتشيلس إن نوغادا وتشالوباس من بويبلا؛ كابريتو وماتشاكا من مونتيري وكوتشينيتا بيبيل من يوكاتان، وتاليوداس من أواكساكا، وكذلك بارباكوا وتشيلاكيليس وميلانيساس وغيرها الكثير. الرياضة استضافت مكسيكو سيتي دورة الألعاب الأولمبية التاسعة عشر في عام 1968، مما يجعلها أول مدينة في أمريكا اللاتينية.[243] كما استضافت المكسيك كأس العالم مرتين في عامي 1970 و1986.[244] الرياضة الأكثر شعبية في المكسيك هي كرة القدم. يعتقد عمومًا أن كرة القدم في المكسيك جلبها عمال مناجم كورنوال في نهاية القرن التاسع عشر. قبل 1902 كان هناك دوري يضم خمس فرق عبر النفوذ البريطاني.[245][246] أكبر الأندية المكسيكة هي غوادالاخارا برصيد 11 بطولة وأمريكا برصيد 10 بطولات وتولوكا مع 9.[247] يعد أنتونيو كارباخال أول لاعب يظهر في كأس العالم خمس مرات كما سمي هوغو سانشيز أفضل لاعب في اتحاد الكونكاكاف في القرن العشرين. تعد كرة القاعدة تقليديًا أكثر شعبية من كرة القدم في بعض المناطق. يدعى دوري المحترفين المكسيكي ليغا مكسيكانا دي بيسبول. على الرغم من أنه ليس بقوة اللعبة في الولايات المتحدة وبلدان الكاريبي واليابان إلا أن المكسيك حققت العديد من الألقاب الدولية فيها. أنجبت المكسيك عدة لاعبين لعبوا في فرق الدوري الرئيسي الأمريكي وأكثرهم شهرة فرناندو فالنزويلا. مصارعة الثيران رياضة شعبية في البلاد وتوجد حلبات تقريبًا في جميع المدن الكبيرة. تعدّ حلبة بلازا مكسيكو في مكسيكو سيتي الأكبر في العالم وتتسع لنحو 55,000 شخصًا. مصارعة المحترفين (أو لوتشا ليبري) هي لعبة ذات شعبية كبيرة وتضمن اتحادات مختلفة. تعد المكسيك قوة دولية في ملاكمة للمحترفين (على مستوى الهواة أيضًا في الملاكمة الأولمبية). حيث فيسنتي سالديفار وروبن أوليفاريس وسلفادور سانشيز وخوليو سيزار شافيز وريكاردو لوبيز وإريك موراليس من بين المصارعين الأفضل في التاريخ. من أبزر الرياضيين المكسيكيين لورينا أوتشوا لاعبة الغولف والتي كان في المرتبة الأولى في التصنيف العالمي قبل تقاعدها، [248] وآنا غيفارا بطلة العالم السابقة في سباق 400 متر والبطلة الأولمبية في أثينا 2004، وفرناندو بلاتاتس الحائز على ميداليات أولمبية العديد في الغطس. نقاط الاهتمام تشيتشن إيتزا السيدة غوادالوبي ملعب أزتيكا بالاسيو دي بياس أرتيس جزر ماريتا لا فيريا تشابولتيبيك ماجيكو فورو سول بالاسيو دي لوس ديبورتيس معبد تشيتشن إيتزا ملعب أزول الحاجز المرجاني في بليز الملعب الأوليمبي الجامعي ملعب كواتيموك ملعب الجامعة ملعب تيكنولوجيكو المراجع الفهرس وصلات خارجية Wikimedia Atlas of Mexico * تصنيف:بلدان مطلة على المحيط الأطلسي تصنيف:بلدان مطلة على المحيط الهادئ تصنيف:بلدان ناطقة بالإسبانية تصنيف:دول أعضاء في الأمم المتحدة تصنيف:دول أمريكا الشمالية تصنيف:دول اتحادية تصنيف:دول مجموعة العشرين تصنيف:دول وأقاليم تأسست في 1810 تصنيف:دول وأقاليم تأسست في 1813 تصنيف:ديمقراطيات ليبرالية تصنيف:مجموعة ال 15 تصنيف:مستعمرات إسبانية سابقة
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%B3%D9%8A%D9%83
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 1265, 3363, 5095, 6765 ], "plaintext_end_byte": [ 1183, 3362, 5094, 6666, 6929 ] }
ఆకాశం ఏ రంగులో కనిపిస్తుంది?
ఆకాశం
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 107 ], "minimal_answers_end_byte": [ 119 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
ఆరుబయటనుండి పైకి చూస్తే మనకు కనిపించే నీలిరంగు ఆవరణమే ఆకాశం. ఆకాశానికి తెలుగు భాషలో వికృతి పదము ఆకసము. భూమి ఉపరితలంపై ఉండే మేఘాలు, నీటియావిరితో కూడిన వాయు ఆవరణాలపై పడిన సూర్యకాంతి పరావర్తనం చెందడం వలన ఆకాశం మనకు నీలిరంగులో కనబడుతుంది. కాని నిజానికి ఆకాశం ఏ రంగునూ కలిగి ఉండదు. అందుకే మనకు రాత్రి సమయంలో ఆకాశం సూర్యకాంతి లేకపోవడం వలన చీకటిగా కనిపిస్తుంది. ఆ చీకటిలో అనంత దూరాలలో ఉన్న నక్షత్రాలు, గ్రహాలు చిన్న చిన్న చుక్కలుగా కనిపిస్తాయి. ఆకాశం ఎందుకు నీలంగా ఉంటుంది? ... ఈ రకం రంగు ప్రశ్నలన్నిటికి సమాధానం అర్ధం కావాలంటే కాంతి ‘చెదరటం,’ అనే భావం అర్ధం కావాలి. గాలిలో అనేకమైన అణువులు (‘మోలిక్యూల్స్’), రేణువులు (‘పార్టికిల్స్') ఉంటాయి. ఉదాహరణకి ఆమ్లజని, నత్రజని అణువులు గాలిలో విస్తారంగా ఉంటాయి. అలాగే దుమ్ము రేణువులు, నీటి ఆవిరి అణువులు కూడ ఉంటాయి. కాంతి కిరణాలు సూర్యుడి దగ్గరనుండి మనకి చేరుకునేలోగా ఈ గాలిలో ప్రయాణం చేస్తాయి కదా. సూర్య కిరణాలు ఈ రేణువులని ఢీ కొన్నప్పుడు ఆ కాంతి చెల్లా చెదరవుతుంది. సూర్యుడి వెలుగు మన కంటికి తెల్లగా కనబడ్డప్పటికీ, అందులో ఎన్నో రంగులు ఉంటాయని ఇంద్ర ధనుస్సు చూసిన వారందరికీ పరిచయమైన విషయమే. తమాషా ఏమిటంటే ఒకొక్క రంగు ఒకొక్క విధంగా చెదురుతుంది. ఉదాహరణకి ఇంద్రధనుస్సులో తరంగ దైర్ఘ్యం (wavelength) తక్కువ ఉన్న ఊదా (‘వయలెట్’) రంగు ఎక్కువ చెదురుతుంది, తరంగ దైర్ఘ్యం ఎక్కువ ఉన్న ఎరుపు (‘రెడ్’) తక్కువ చెదురుతుంది. ( అది ప్రకృతి లక్షణం.) సూర్యుడు ఆకాశంలో కిందకి ఉన్నప్పుడు (అంటే ఉదయం, సాయంకాలం), సూర్య కిరణాలు భూమి వాతావరణంలో చాల దూరం ప్రయాణం చేస్తే కాని మన కంటిని చేరలేవు. కనుక కిరణాలలోని రంగులు విరజిమ్మబడటానికి సావకాశాలు ఎక్కువ. కనుక నీలి రంగు ఎక్కువగా ఇటు, అటూ చెదిరి పోతుంది, కాని ఎరుపు తక్కువ చెదురుతుంది కనుక తిన్నగా మన కంటిని చేరుకుంటుంది. అందుకనే సంధ్యా సమయంలో ఆకాశం ఎర్రగా కనిపిస్తుంది. మన పల్లెపట్టూళ్ళలో గోధూళి వేళ గాలిలోకి బాగా దుమ్ము రేగుతుంది. కనుక గోధూళి వేళ ఆకాశం ఎర్రగా ఉంటుంది. సూర్యుడు నడి నెత్తి మీద ఉన్నప్పుడు కిరణాలు మన వాతావరణంలో తక్కువ దూరం ప్రయాణం చేస్తాయి. కనుక సాయంత్రం కంటే ఎక్కువ నీలి రంగు మన కంటిని చేరుతుంది. అందుకని మధ్యాహ్నం ఆకాశం నీలిగా కనబడుతుంది. మరి దూరపు కొండల నీలిమ సంగతి? ఉదాహరణకి ‘నీలగిరులు’ అంటేనే నీలి కొండలు కదా. చెట్లు దట్టంగా ఉన్న కొండల అసలు రంగు ఆకుపచ్చ. చెట్లు తక్కువగా ఉంటే బూడిద రంగు. వీటిని దూరం నుండి చూసినప్పుడు నీలి రంగు గాలి పొరలగుండా చూస్తాం. “నీలి రంగు గాలి” అన్నానా? గాలికి రంగు లేదని చదువుకున్నాం కదా. ఇక్కడ జవాబులో కొంచెం వేదాంతం పాలు కలపాలి. నిజానికి రోదసి రంగు నల్లటి నలుపు. మనం ఆకాశం వైపు చూసినప్పుడు ఆ నల్లటి నేపథ్యంలో గాలిని చూస్తున్నాం. గాలికి స్వతహగా రంగు లేకపోయినా గాలిలోని రేణువులు కాంతిని విరజిమ్మినప్పుడు ఆ గాలి మనకి నీలంగా అనిపిస్తుంది; కనిపించదు. అది మన భ్రాంతి. అందుకోసమే దీనిని వేదాంతం అన్నాను.[1] ఇవి కూడా చూడండి మూలాలు బయటి లింకులు వర్గం:భూగోళ శాస్త్రము వర్గం:ఖగోళ శాస్త్రము వర్గం:పంచ భూతములు
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B6%E0%B0%82
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 1118, 2416, 3945, 4802, 5368, 7765, 8315, 9590, 11006, 12131, 13444, 14640, 16057, 17985, 19373, 20695, 21320, 22465, 22654, 22762, 23629, 25003, 26397, 26444, 27685, 29452, 29525, 29942, 30877, 31403, 31588, 33367, 34450, 35116, 35935, 36130, 37258, 38341, 40011, 41010, 41574, 43041, 44261, 45199, 46407, 47381, 47549, 48680, 49956, 51212, 52600, 53598, 54972, 56835, 57468, 58777, 59600, 60775, 62938, 63046 ], "plaintext_end_byte": [ 1117, 2415, 3944, 4801, 5345, 7764, 8314, 9589, 11005, 12130, 13362, 14639, 16056, 17946, 19372, 20694, 21240, 22464, 22653, 22761, 23628, 24915, 26396, 26443, 27649, 29451, 29524, 29880, 30876, 31402, 31587, 33366, 34390, 35115, 35934, 36061, 37257, 38296, 39970, 41009, 41572, 43040, 44260, 45198, 46382, 47380, 47548, 48679, 49955, 51211, 52599, 53550, 54971, 56834, 57446, 58775, 59584, 60774, 62894, 63045, 63145 ] }
В каком году началось изучение Окисли́тельного фосфорили́рования?
Окислительное фосфорилирование
russian
{ "passage_answer_candidate_index": [ 57 ], "minimal_answers_start_byte": [ 59709 ], "minimal_answers_end_byte": [ 59713 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Окисли́тельное фосфорили́рование — метаболический путь, при котором энергия, образовавшаяся при окислении питательных веществ, запасается в митохондриях клеток в виде АТФ. Хотя различные формы жизни на Земле используют разные питательные вещества, АТФ является универсальным соединением, в котором запасается энергия, необходимая для других метаболических процессов. Почти все аэробные организмы осуществляют окислительное фосфорилирование. Вероятно, широкому распространению этого метаболического пути способствовала его высокая энергетическая эффективность по сравнению с анаэробным брожением. При окислительном фосфорилировании происходит перенос электронов от соединений-доноров к соединениям-акцепторам в ходе окислительно-восстановительных реакций. В ходе этих реакций выделяется энергия, которая далее запасается в виде АТФ. У эукариот эти окислительно-восстановительные реакции осуществляются несколькими белковыми комплексами, локализованными во внутренней митохондриальной мембране, а у прокариот они располагаются в клетки. Этот набор связанных белков составляет электроно-транспортную цепь (ЭТЦ). У эукариот в состав ЭТЦ входит пять белковых комплексов, в то время как у прокариот её составляют множество различных белков, работающих с различными донорами и акцепторами электронов. Энергия, выделяющаяся при движении электронов по ЭТЦ, используется для транспорта протонов через внутреннюю митохондриальную мембрану в . Таким образом накапливается потенциальная энергия, слагающаяся из протонного градиента и электрического потенциала. Эта энергия высвобождается при возвращении протонов обратно в митохондриальный матрикс по их электрохимическому градиенту. Это возвращение происходит через особый белковый комплекс — АТФ-синтазу; сам процесс перемещения протонов по их электрохимическому градиенту получил название хемиосмос. АТФ-синтаза использует выделяющуюся при хемиосмосе энергию для синтеза АТФ из АДФ в ходе реакции фосфорилирования. Эта реакция запускается потоком протонов, которые вызывают вращение части АТФ-синтазы; таким образом, АТФ-синтаза работает как вращающийся молекулярный мотор. Хотя окислительное фосфорилирование относится к жизненно важным реакциям фосфорилирования, в ходе этого процесса также образуются активные формы кислорода, в частности, супероксид и пероксид водорода. Они вызывают образование в клетках свободных радикалов, которые причиняют вред клеткам, приводя к болезням и старению. Ферменты окислительного фосфорилирования являются мишенями для многих биологически активных веществ и ядов, которые подавляют их активность. Окислительное фосфорилирование следует отличать от субстратного фосфорилирования, при котором АТФ синтезируется не за счёт энергии переноса электронов и протонов по цепи переносчиков, а при фосфорилировании АДФ до АТФ при отрыве фосфата от соединений с высоким потенциалом переноса фосфата[1]. Общий обзор Механизм окислительного фосфорилирования основан на использовании реакций, в ходе которых энергия высвобождается (экзергонических), для проведения реакций, которые протекают с затратой энергии (эндергонических). Переход электронов по электроно-транспортной цепи от доноров электронов (например, НАДН) к акцепторам (например, кислороду) является экзергоническим процессом: в ходе него выделяется энергия, в то время как синтез АТФ — эндергонический процесс, для него необходим приток энергии извне. И ЭТЦ, и АТФ-синтаза располагаются в мембране, и энергия переносится от ЭТЦ к АТФ-синтазе посредством переноса протонов через мембрану в ходе хемиосмоса[2]. По сути, этот механизм напоминает электрическую цепь, в которой протоны переносятся с отрицательно заряженной стороны мембраны (N-сторона) на положительно заряженную сторону под действием ферментов ЭТЦ, функционирующих как протонные помпы. Работу этих ферментов можно сравнить с работой батареи, вызывающей движение электрического тока по цепи. Передвижение протонов через мембрану создаёт электрохимический градиент, который часто также называют протонодвижущей силой. Этот градиент слагается из двух составляющих: разницы в концентрации протонов (Н+-градиент, ΔpH) и разности электрических потенциалов, причём N-сторона заряжена отрицательно[3]. АТФ-синтаза высвобождает эту энергию протонов, замыкая электрическую цепь и позволяя протонам перемещаться по их электрохимическому градиенту обратно на N-сторону мембраны[4]. Их кинетическая энергия запускает вращение некоторых частей фермента, и за счёт этого вращения осуществляется синтез АТФ. Работа ЭТЦ и АТФ-синтазы тесно связаны друг с другом. При блокировании передвижения электронов по ЭТЦ образование АТФ приостанавливается. Верно и обратное: подавление АТФ-синтазы блокирует работу ЭТЦ и переход электронов по её белкам. Это объясняется следующим образом. АТФ-синтаза, синтезируя АТФ, возвращает в матрикс протоны, накачанные в межмембранное пространство белками ЭТЦ за счёт особого канала в ферменте. Если же его заблокировать, то белки ЭТЦ будут накачивать протоны в межмебранное пространство до тех пор, пока протонный градиент по обе стороны мембраны не сравняется. Так как остановится накачивание протонов, остановится и движение электронов, и система придёт в равновесие[5]. Две составляющих электрохимического потенциала, электрический мембранный потенциал и химический потенциал, термодинамически не эксвивалентны: в митохондриях большая часть синтезируемого АТФ образуется за счёт разности потенциалов, а у алкалифильных бактерий часть электрической энергии даже идёт на компенсацию внешнего рН (отрицательный заряд бактерии помогает отталкивать гидроксильные ионы). В хлоропластах, напротив, больший вклад в синтез АТФ вносит ΔpH, хотя и там тоже есть небольшой мембранный потенциал, который необходим для синтеза АТФ. У фузобактерии он вызывает противонаправленное вращение субъединиц а и с в мембранном FO-домене АТФ-синтазы[3]. Из этих данных следует, что электрический потенциал также важен для синтеза АТФ как и химический потенциал. По сравнению с брожением, окислительное фосфорилирование даёт большой энергетический выход. У гликолиза суммарный выход АТФ составляет всего 2 молекулы, однако в ходе окислительного фосфорилирования синтезируется от 30 до 36 молекул АТФ за счёт 10 НАДН и 2 молекул сукцината, образовавшихся при окислении одной молекулы глюкозы до углекислого газа и воды[6], в то время как β-окисление жирных кислот даёт около 14 молекул АТФ. Выше представлены теоретические, максимально возможные значения выхода АТФ. В действительности же некоторые протоны просачиваются сквозь мембрану, минуя АТФ-синтазу, что снижает выход АТФ[7]. В отличие от нормальных дифференцированных клеток, у которых основным источником энергии служит окислительное фосфорилирование, раковые клетки преимущественно полагаются на аэробный гликолиз. Этот феномен получил название эффекта Варбурга. По-видимому, для раковых и других быстро пролиферирующих клеток, нуждающихся в быстром увеличении биомассы, более быстрый гликолиз оказывается выгоднее трудоёмкого окислительного фосфорилирования[8]. Такая отличительная особенность раковых клеток (увеличенные темпы гликолиза, по сравнению с нормальными клетками) позволяет определять местоположение раковой опухоли в теле при помощи позитронно-эмиссионной томографии[9]. Молекулы-переносчики электронов и протонов В электроно-транспортной цепи происходит движение как электронов, перемещающихся от донора к акцептору, так и протонов, движущихся через мембрану. В этих процессах участвуют и растворимые, и связанные с белками транспортные молекулы. В митохондриях перенос электронов в межмембранном пространстве осуществляется водорастворимым белком-переносчиком цитохромом с[10]. Этот белок переносит исключительно электроны, а перенос осуществляется за счёт окисления и восстановления атома железа, который располагается в гемовой группе белка. Цитохром с также обнаружен у некоторых бактерий, у которых он располагается в периплазматическом пространстве[11]. Во внутренней митохондриальной мембране функционирует жирорастворимый переносчик кофермент Q, который переносит за счёт окислительно-восстановительных циклических реакций и электроны, и протоны[12]. Эта небольшая бензохиноновая молекула чрезвычайно гидрофобна и свободно перемещается в мембране. Когда Q получает два электрона и два протона, он восстанавливается до убихинола (QH2); когда QH2 высвобождает два электрона и два протона, он вновь окисляется до убихинона(Q). Поэтому если два фермента располагаются так, что Q восстанавливается на одной стороне мембраны и QH2 окисляется на другой, то убихинон свяжет эти реакции и обеспечит челночный транспорт протонов между ними[13]. В некоторых ЭТЦ бактерий задействованы другие хиноны, например, менахинон, помимо убихинона[14]. Перенос электронов между белками обусловлен их переносом между флавиновыми кофакторами[4][15], железо-серными кластерами и цитохромами. Существует несколько типов железо-серных кластеров. В простейшем случае железо-серный кластер состоит из двух атомов железа, соединенных посредством двух атомов неорганической серы; кластеры такого рода обозначаются как [2Fe-2S]. Кластеры второго рода, обозначаемые как [4Fe-4S], содержат организованные в куб четыре атома железа и четыре атома серы; каждый атом железа в таких кластерах координируется дополнительной аминокислотой, обычно цистеином за счёт его атома серы. Ион металла участвует в окислительно-восстановительных реакциях без присоединения или отдачи протонов, поэтому в ЭТЦ они могут быть задействованы только в транспорте электронов от белка к белку. Электроны проходят довольно большое расстояние через белки, «перепрыгивая» с одного из вышеуказанных кофакторов на другой[16]. Такое передвижение обусловлено туннельным эффектом, который действует на расстояниях до 1,4 × 10−9 м[17]. Эукариотические ЭТЦ Многие катаболические процессы, в частности, гликолиз, цикл трикарбоновых кислот и β-окисление, сопровождаются восстановлением кофермента НАДH. Содержащиеся в нём электроны имеют высокий потенциал переноса, иными словами, при окислении они высвобождают большое количество энергии. Однако клетка не извлекает из них всю энергию единовременно, такая реакция была бы неконтролируемой. Вместо этого электроны отрываются от НАДH и доходят до кислорода через серию ферментов, при этом при переходе на каждый из них выделяется небольшое количество энергии. Эти ферменты, составляющие комплексы I—IV ЭТЦ, расположены на внутренней митохондриальной мембране. В ЭТЦ также окисляется сукцинат, однако он включается в окислительное фосфорилирование в другой точке. У эукариот ферменты этой электроно-транспортной системы используют энергию, выделяющуюся при окислении НАДН, для «накачивания» протонов через внутреннюю митохондриальную мембрану в межмембранное пространство. Накопление протонов в межмембранном пространстве создаёт электрохимический градиент, и заключённая в нём энергия далее используется АТФ-синтазой для синтеза АТФ. Окислительное фосфорилирование в митохондриях эукариот изучено наиболее хорошо. Митохондрии имеются у практически всех эукариот, исключение составляет анаэробное простейшее Trichomonas vaginalis, которая вместо окислительного фосфорилирования осуществляет восстановление протонов до водорода в видоизменённых митохондриях — гидрогеносомах[18]. Ниже охарактеризованы наиболее типичные дыхательные ферменты и субстраты эукариот. Стандартный электродный потенциал показывает, сколько энергии выделяется при окислении или восстановлении данного вещества, причём восстановители имеют отрицательный потенциал, а окислители — положительный. НАДН-убихинон-оксидоредуктаза (комплекс I) НАДН-убихинон-оксидоредуктаза, также известная как НАДН-дегидрогеназа или комплекс I, является первым белком ЭТЦ[20]. Комплекс I представляет собой очень крупный фермент, у млекопитающих он состоит из 46 субъединиц и имеет молекулярную массу свыше 1000 килодальтон (кДа)[21]. Детально структура этого комплекса изучена лишь у бактерий[22][23]; у более сложных организмов он, по-видимому, по внешнему виду напоминает сапог с большой выдающейся из мембраны частью[24]. Гены, кодирующие отдельные белки этого комплекса, содержатся и в ядерном геноме, и в митохондриальном геноме, как и у многих других митохондриальных белковых комплексов. Этот комплекс катализирует окисление НАДН с передачей двух электронов на кофермент Q10, или убихинон (Q): НАДН + Q + 5H+матрикс → НАД+ + QH2 + 4H+межмембранное пространство Эта реакция, как и работа всей ЭТЦ, начинается с связывания с комплексом молекул НАД с отдачей двух электронов. Электроны поступают в комплекс через простетическую группу, присоединённую к комплексу — флавинмононуклеотид (ФМН). При получении двух электронов ФМН восстанавливается до ФМНH2. После этого электроны проходят через серию железо-серных кластеров (второй тип простетических групп, имеющихся в комплексе)[22]. В комплексе I имеются кластеры и типа [2Fe-2S], и типа [4Fe-4S]. Когда электроны проходят через этот комплекс, из матрикса в межмембранное пространство накачивается 4 протона. Конкретный механизм этого неясен, однако, по-видимому, при этом процессе происходят конформационные изменения комплекса I, благодаря которым белок связывает протоны своей частью, обращённой на внутреннюю сторону мембраны, и выпускает их в мембранное пространство[25]. В конце концов электроны проходят через цепочку железо-серных кластеров и попадают на молекулу убихинона, расположенную внутри внутренней мембраны[20]. Восстановление убихинона также приводит к образованию протонного градиента, и при образовании QH2 из матрикса в межмембранное пространство накачиваются ещё два протона. Сукцинат-убихинон-оксидоредуктаза (комплекс II) Сукцинат-убихинон-оксидоредуктаза, также известная как сукцинатдегидрогеназа или комплекс II, является второй точкой поступления электронов в ЭТЦ[26]. Этот фермент необычен тем, что он входит в состав как цикла трикарбоновых кислот, так и ЭТЦ. Комплекс II состоит из четырёх белковых субъединиц и связывает кофактор ФАД. Кроме того, в этом комплексе имеются железо-серные кластеры и гем, которые не участвуют в транспорте электронов на убихинон, однако, по-видимому, играют важную роль в снижении образования активных форм кислорода[27][28]. Комплекс II окисляет сукцинат до фумарата с восстановлением убихинона. Так как эта реакция даёт меньше энергии, чем окисление НАДH, комплекс II не осуществляет перенос протонов через мембрану и не создаёт протонного градиента. Сукцинат + Q → фумарат + QH2. У некоторых эукариот, например, паразитического червя Ascaris suum, функционирует фермент, схожий с комплексом II — фумаратредуктаза (менахинол: фумарат-оксидоредуктаза, или QFR), которая работает в обратном направлении и окисляет убихинол с восстановлением фумарата. Это позволяет червю выжить в анаэробных условиях толстой кишки и осуществлять анаэробное окислительное фосфорилирование с фумаратом в качестве акцептора электронов[29]. Другая необычная функция комплекса II проявляется у малярийного плазмодия Plasmodium falciparum. Здесь комплекс II функционирует как оксидаза и регенерирует убихинон, который паразит использует в необычном пути синтеза пиримидинов[30]. ETF-оксидоредуктаза (Электронпереносящий флавопротеин)-оксидоредуктаза (ETF-Q-оксидоредуктаза), является третьей точкой поступления электронов в ЭТЦ. Этот фермент забирает электроны с электронопереносящих флавопротеинов митохондриального матрикса и использует их для восстановления убихинона[31]. Он связывает β-окислении жирных кислот и прочие процессы с окислительным фосфорилирование. Множество ацетил-СоА-дегидрогеназ осуществляют окисление разных субстратов (например жирных кислот), перенося электроны на электронперносящий флавопротеин (ETF). ETF-дегидрогеназа в свою очередь окисляет этот белок и переносит электроны на растворённый во внутренней мембране митохондрий убихинон, восстанавливая его до убихинола, который затем поступает в дыхательную цепь переноса электронов. ETF-Q-оксидоредуктаза содержит флавин и железо-серный кластер типа [4Fe-4S], но, в отличие от других дыхательных комплексов, она прикрепляется к поверхности мембраны и не пересекает липидный бислой[32]. ETFвосстановленный + Q → ETFокисленный + QH2. У млекопитающих этот фермент важен в β-окислении жирных кислот, катаболизме аминокислот и холина[33][34]. У растений ETF-Q-оксидоредуктаза важна для выживания во время длительного периода темноты[35]. Цитохром-bc1-комплекс (комплекс III) Цитохром-bc1-комплекс также известна как убихинол-цитохром c-оксидоредуктаза, или просто комплекс III[36][37]. У млекопитающих этот фермент является димером, и каждая субъединица комплекса состоит из 11 белковых субъединиц, один железо-серный кластер [2Fe-2S] и три цитохрома: один цитохром с1 и два [38]. Цитохромы — это электронотранспортные белки, содержащие по крайней мере одну гемовую группу. По мере продвижения электронов по белку атомы железа в гемах переходят из восстановленного состояния (Fe2+) в окисленное (Fe3+). Комплекс III катализирует реакцию окисления одной молекулы убихинона и восстановления двух молекул цитохрома с — гемсодержащего белка, свободно перемещающегося в митохондрии. В отличие от кофермента Q, который может переносить два электрона, цитохром с переносит только один электрон. QH2 + 2 цитохром сокисленный + 2H+матрикс → Q + 2 цитохром свосстановленный + 4H+межмембранное пространство Механизм реакции комплекса III более сложен, чем у остальных комплексов, и протекает в два этапа, составляющих так называемый [39]. На первом этапе фермент связывает один восстановленный убихинон, один окисленный убихинон и один цитохром с, первый из которых — QH2 — окисляется, и один электрон переходит с него на — цитохром с. Два протона, высвобождаемые QH2, уходят в межмембранное пространство. Третьим субстратом является убихинон, который связывает второй электрон с QH2 и превращается в Q- — семихинон-радикал. Первые два субстрата покидают фермент, однако промежуточный убиполухинон остаётся связанным с ним. На втором этапе цикла происходит связывание второй молекулы QH2, которая отдаёт один свой электрон ещё одной молекуле цитохрома с, а 2 протона уходят в межмембранное пространство. Второй электрон переходит на семихинон-радикал и восстанавливает его до QH2, при этом из митохондриального матрикса берутся два протона. Этот восстановленный QH2 покидает фермент[40]. Убихинон восстанавливается на внутренней стороны мембраны и окисляется на другой, при этом происходит перенос протонов через мембрану, что создаёт протонный градиент. Двухэтапный механизм реакции, осуществляемой комплексом III, очень важен, так как он увеличивает эффективность переноса протонов. Если бы вместо Q-цикла одна молекула QH2 непосредственно отдавала свои два электрона двум молекулам цитохрома с, то эффективность была бы вполовину меньше, потому что только переносился бы один протон вместо двух на одну восстановленную молекулу цитохрома с[4]. Цитохром с-оксидаза (комплекс IV) Цитохром с-оксидаза, также называемая комплекс IV, является последним белковым комплексом ЭТЦ[41]. У млекопитающих этот фермент имеет чрезвычайно сложную структуру и содержит 13 субъединиц, две гемовые группы, а также два атома меди, связанные остатками гистидина, метионина и глутамата. Помимо этого он взаимодействует с одним атомом магния и одним атомом цинка[42]. Комплекс IV осуществляет последнюю реакцию ЭТЦ и переносит электроны на кислород, а также накачивает 4 протона из матрикса в межмебранное пространство[43]. При этом конечный акцептор электронов — кислород — восстанавливается до воды. Накачивание протонов и потребление протонов матрикса для восстановления кислорода до воды создают протонный градиент. В общем, комплекс IV катализирует реакцию окисления цитохрома с и восстановления кислорода: 4 Цитохром свосстановленный + О2 + 8H+ → 4 Цитохром сокисленный + 2Н2О + 4Н+. Альтернативные редуктазы и оксидазы Многие эукариотические организмы имеют ЭТЦ, отличные от описанной выше ЭТЦ, характерной для млекопитающих. Например, у растений имеются альтернативные НАДH-редуктазы, которые окисляют НАДH в цитозоле, а не в митохондриях, и переносят эти электроны непосредственно на убихиноны[44]. Эти ферменты не перекачивают протоны, поэтому они восстанавливают убихинон без изменения электрохимического градиента митохондриальной мембраны[45]. У растений, а также некоторых грибов, протистов и, возможно, некоторых животных имеется альтернативная оксидаза, переносящая электроны непосредственно с убихинола на кислород[46][47][48]. Механизмы транспорта электронов, в которых задействованы эти альтернативные НАДН-редуктазы и оксидазы, имеют меньший выход АТФ по сравнению с полной ЭТЦ. Преимущества такого укорочения пути переноса электронов не в полной мере ясны. Однако известно, что альтерантивная оксидаза образуется в ответ на стрессовые условия: холод, образование активных форм кислорода, инфекция и другие, которые подавляют работу полной ЭТЦ[49][50]. Поэтому альтернативные механизмы могут повышать устойчивость организма к неблагоприятным воздействиям, уменьшая окислительный стресс[51]. Организация комплексов Согласно первоначальной модели ЭТЦ, дыхательные комплексы располагаются в митохондриальной мембране свободно и независимо друг от друга[52]. Тем не менее, современные данные показывают, что дыхательные комплексы формируют суперкомплексы более высокого порядка — респирасомы[53]. Согласно этой модели, дыхательные комплексы организованы в набор взаимодействующих друг с другом ферментов[54]. Эти взаимодействия дают возможность для обмена субстратами между различными ферментными комплексами, что увеличивает скорость и эффективность переноса электронов[55]. В суперкомплексах млекопитающих некоторые компоненты присутствуют в большем числе, чем другие, и, согласно некоторым данным, отношение между количеством комплексов I/II/III/IV и АТФ-синтазы составляет примерно 1:1:3:7:4[56]. Однако споры относительно справедливости такой модели не утихают, и некоторые данные не согласуются с ней[21][57]. Прокариотические ЭТЦ В отличие от общности строения и функций эукариотических ЭТЦ, бактерии и археи демонстрируют большое разнообразие электронопереносящих ферментов, которые используют в качестве субстратов самые разнообразные химические вещества[58]. Как и у эукариот, в прокариотических ЭТЦ энергия, выделяющаяся при окислении субстрата, используется для накачивания ионов через мембрану и создания электрохимического градиента. Среди бактерий окислительное фосфорилирование наиболее хорошо изучено у Escherichia coli, в то время как ЭТЦ архей ещё изучены слабо[59]. Главное различие между ЭТЦ эукариот и прокариот заключается в том, что бактерии и археи используют множество различных субстратов в качестве доноров и акцепторов электронов, что позволяет им выживать в самых разнообразных условиях[60]. Разнообразие дыхательных субстратов E. coli представлено в таблице ниже. Как показано выше, E. coli может расти на таких восстановительных агентах (донорах электронов), как формиат, водород, лактат, а в качестве акцепторов она может использовать нитрат, диметилсульфоксид и кислород. Чем больше разность между стандартными электродными потенциалами окислителя и восстановителя, тем больше энергии выделяется при их взаимодействии. Среди этих соединений необычной является пара сукцинат/фумарат, так как у неё стандартный электродный потенциал близок к нулю. Поэтому сукцинат может быть окислен в фумарат при наличии сильного окисляющего агента, например, кислорода, а фумарат может восстановиться в сукцинат при наличии сильного восстановителя, такого как формиат. Эти альтернативные реакции катализируются сукцинатдегидрогеназой и фумаратредуктазой соответственно[62]. Некоторые прокариоты используют только окислительно-восстановительные пары, в которых невелика разница между стандартными электродными потенциалами. В частности, нитрифицирующие бактерии, например, , окисляют нитрит до нитрата, передавая электроны на кислород. Небольшого количества энергии, выделяемого в этой реакции, достаточно для накачивания протонов и образования АТФ, но недостаточно для синтеза НАДH или НАДФH, которые затем могли бы быть использованы в анаболизме[63]. Эта проблема решается ферментом , которая обеспечивает достаточную протонодвижущую силу, чтобы электроны пошли по ЭТЦ в обратном направлении, и комплекс I в конце синтезировал НАДH[64][65]. Прокариоты контролируют использование тех или иных доноров и акцепторов электронов, изменяя образование соответствующих ферментов в ответ на окружающие условия[66]. Такие гибкие изменения возможны благодаря тому, что различные оксидазы и редуктазы используют один и тот же фонд убихинона. Это даёт возможность ферментам работать совместно, будучи связанными общим промежуточным соединением — убихинолом[61]. Таким образом, дыхательные цепи прокариот имеют с легко заменяющими друг друга наборами ферментов. Помимо этого метаболического разнообразия, прокариоты также имеют широкий спектр изоферментов — различных (то есть кодируемых разными генами) ферментов, которые катализируют одну и ту же реакцию. Так, у E. coli функционируют убихинолоксидазы двух различных типов, использующие кислород в качестве акцептора электронов. В сильно аэробных условиях бактерия использует убихинолоксидазу, имеющую небольшое сродство к кислороду и способную перекачивать два протона на электрон. Однако при снижении уровня кислорода, бактерия переключается на оксидазу, перекачивающую только один протон на электрон, однако имеющую высокое сродство к кислороду[67]. АТФ-синтаза АТФ-синтаза, также известная как комплекс V, является конечным ферментом окислительного фосфорилирования. Этот фермент имеется у всех форм жизни и функционирует одинаково и у прокариот, и у эукариот[68]. Этот фермент использует энергию, заключённую в мембранном протонном градиенте, для синтеза АТФ из АДФ и неорганического фосфата (P<small data-parsoid='{"stx":"html","dsr":[36512,36528,7,8]}'>i). По разным оценкам, для синтеза одной молекулы АТФ необходима энергия от 3 до 4 протонов[69][70] , и, возможно, клетка может изменять это число в зависимости от условий[71]. АДФ + P<small data-parsoid='{"stx":"html","dsr":[36808,36824,7,8]}'>i + 4H+межмембранное пространство ⇌ АТФ + 4H2O + 4H+матрикс Эта реакция фосфорилирования находится в равновесии, которое может быть сдвинуто при изменении протонодвижущей силы. В отсутствие протонодвижущей силы реакция будет идти справа налево, АТФ будет гидролизоваться, а протоны — накачиваться из матрикса в межмембранное пространство. При большом значении протонодвижущей силы реакция, напротив, пойдёт слева направо, позволяя протонам двигаться по градиенту и синтезируя АТФ из АДФ и фосфата[68]. В самом деле, близкородственная АТФ-синтазе вакуолярная использует гидролиз АТФ для накачивания протонов, а значит, и закисления определённых клеточных компартментов[72]. АТФ-синтаза представляет собой крупный белковый комплекс грибовидной формы. У млекопитающих в его состав входят 16 субъединиц, и он имеет массу около 600 кДа[73]. Часть фермента, расположенная внутри мембраны, обозначается FO и состоит из организованных в кольцо субъединиц и протонного канала. «Стебелёк» и «головка», выдающиеся в матрикс, обозначаются F1, в них происходит синтез АТФ. Шаровидная «головка» на конце F1 состоит из шести белков двух различных типов (три α-субъединицы и три β-субъединицы)[74]. И α-, и β-субъединицы могут связывать нуклеотиды, но лишь β-субъединица может катализировать синтез АТФ. «Головку» и внутримембранную часть фермента соединяет длинная палочковидная γ-субъединица. Когда протоны входят в мембрану через канал в АТФ-синтазе, FO начинает вращаться[75]. Вращение может быть обусловлено изменением ионизации аминокислот в кольце с-субъединиц, что порождает электростатические взаимодействия, вызывающие вращение кольца[76]. Вращающееся кольцо приводит во вращение центральную ось фермента (стебелёк из γ-субъединиц) с α- и β-субъединицами. Однако α- и β-субъединиц сами препятствуют своему вращению, действуя как статор по отношению к «стебельку». Это вращение конца γ-субъединиц в шарике из α- и β-субъединиц обеспечивает энергией активные центры β-субъединиц, которые подвергаются циклу изменений, в результате которых образуется и высвобождается АТФ[77]. Реакция синтеза АТФ включает циклические изменения в активных центрах α- и β-субъединиц, которые могут находиться в трёх, циклически сменяющих друг друга положениях[78]. В «открытом» положении АДФ и фосфат входят в активный центр (коричневый сектор на диаграмме справа). Затем белок «закрывается» над молекулами и связывается с ними за счёт слабых взаимодействий («слабое» состояние, красный сектор на диаграмме). После этого фермент снова изменяет свою конформацию и сближает молекулы АДФ и фосфат друг с другом, и активный центр переходит в «плотное» состояние (розовый сектор) и связывает с большим сродством новообразованную молекулу АТФ. Наконец, активные центры возвращаются в исходное состояние, высвобождая АТФ и связывая новую порцию АДФ и фосфата. У некоторых бактерий и архей синтез АТФ запускается перемещением ионов натрия через клеточную мембрану, а не движением протонов[79][80]. Некоторые археи, такие как , содержат A1Ao-синтазу — форму фермента, содержащую дополнительные белковые субъединицы, по последовательности аминокислот напоминающие некоторые субъединицы бактериальных и эукариотических АТФ-синтаз. Возможно, у некоторых видов A1Ao-форма фермента является специализированной натриевой АТФ-синтазой[81], однако это может не быть верным во всех случаях[80]. Активные формы кислорода Молекулярный кислород является идеальным конечным акцептором электронов как сильный окисляющий агент. Восстановление кислорода, однако, включает образование потенциально опасных промежуточных соединений[82]. Хотя перенос четырёх электронов и четырёх протонов восстанавливает кислород до безвредной воды, однако перенос одного или двух электронов превращает кислород в супероксидный или пероксидный анион соответственно, которые чрезвычайно опасны из-за своей активности. Такие активные формы кислорода и продукты их реакций, таки как гидроксильный радикал, очень опасны для клетки, так как они окисляют белки и вызывают мутации в ДНК. Такие клеточные повреждения приводят к болезням и предположительно являются одной из причин старения[83][84]. Цитохром с-оксидазный комплекс очень эффективен в восстановлении кислорода до воды, и при его работе образуется очень мало не полностью окисленных промежуточных соединений. Однако при работе ЭТЦ всё же образуются небольшие количества супероксида и пероксида[85]. Особое значение имеет восстановление кофермента Q комплексом III, поскольку в качестве промежуточного продукта в ходе Q-цикла образуется крайне активный убиполухиноновый свободный радикал. Эта нестабильная форма кислорода может привести к «утечке» электронов непосредственно на кислород с образованием супероксида[86]. Так как образование активных форм кислорода этими протонными помпами наиболее велика при высоких значениях мембранного потенциала, поэтому было высказано предположение, что митохондрия регулирует свою активность, поддерживая значение своего мембранного потенциала в узких пределах, держащих баланс между образованием АТР и оксидантов[87]. Так, оксиданты могут активировать разобщающие белки, снижающие мембранный потенциал[88]. Для противодействия активным формам кислорода в клетке имеется множество антиоксидантных систем, в число которых входят и антиоксидантные витамины, например, витамин С и витамин Е, а также антиоксидантные ферменты: супероксиддисмутаза, каталаза, [82], которые обезвреживают активные формы кислорода и устраняют опасность для клетки. Ингибиторы Существует несколько хорошо известных биологически активных веществ и токсинов, ингибирующих окислительное фосфорилирование. Хотя любой из этих токсинов подавляет только один фермент ЭТЦ, ингибирование одной стадии подавляет весь процесс. Например, если олигомицин подавляет АТР-синтазу, протоны не могут вернуться назад в митохондриальный матрикс[89]. В результате протонные помпы не могут работать, так как градиент становится слишком высок и они не могут его преодолеть. НАДH перестаёт окисляться, из-за чего прекращается работа цикла трикарбоновых кислот: концентрация НАД+ становится слишком низкой для работы его ферментов. Ниже в таблице представлены другие блокаторы окислительного фосфорилирования: Не все ингибиторы окислительного фосфорилирования являются токсинами. В бурой жировой ткани регулируемые протонные каналы, называемые разъединяющими белками, могут отделять дыхание от синтеза АТР[94]. При таком ускоренном варианте клеточного дыхания выделяется тепло, что особенно важно как путь поддержания температуры тела у животных, находящихся в спячке, хотя эти белки могут иметь и более общий эффект в клеточном ответе на стресс[95]. История Путь к открытию окислительного фосфорилирования начался в 1906 году с открытия Артуром Харденом важнейшей роли фосфата в клеточном брожении, однако сначала такая роль была установлена только для фосфатов сахаров[96]. Однако в начале 1940-х Герман Калькар установил прочную связь между окислением сахаров и образованием АТФ[97], тем самым подтверждая центральную роль АТР в энергетическом обмене, предположенную Фрицем Альбертом Липманом в 1941 году[98]. Позднее, в 1949 году Моррис Фридкин (English: Morris Friedkin) и Альберт Ленинджер установили, что кофермент НАДH связан с такими метаболическими процессами, как цикл трикарбоновых кислот и образование АТФ[99]. В течение последующих двадцати лет механизм образования АТФ оставался тайной, и учёные искали неуловимое «высокоэнергетичное» соединение, которое связывало бы реакции окисления и фосфорилирования[100]. Эта загадка была решена Питером Дениссом Митчеллом, опубликовавшим в 1961 году свою теорию хемиосмоса[101]. Сначала эта модель вызвала множество споров, однако постепенно она была принята, и в 1978 году Митчелл был удостоен Нобелевской премии[102][13]. Последующие исследования были направлены на выделение и описание ферментов, участвующих в окислительном фосфорилировании, и наибольший вклад в это был внесён Дэвидом Грином, описавшим комплексы ЭТЦ, и Эфраимом Рэкером, открывшим АТФ-синтазу[103]. Окончательную разгадку механизма работы АТФ-синтазы нашёл Пол Бойер, в 1973 году предложивший циклический механизм работы АТФ-синтазы, а в 1982 году объяснивший механизм вращения Fo-субъединицы фермента[78][104]. Более недавние работы по изучению окислительного фосфорилирования представляют изучение структуры ферментов пути методом рентгеноструктурного анализа, осуществлённое Джоном Эрнстом Уокером, и в 1997 году Бойер и Уокер были удостоены Нобелевской премии[105]. Примечания Литература CS1 maint: Extra text (link) CS1 maint: Extra text (link) CS1 maint: Multiple names: authors list (link) Категория:Метаболические пути Категория:Катаболизм
https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%BE%D0%B5%20%D1%84%D0%BE%D1%81%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 535, 1103 ], "plaintext_end_byte": [ 534, 1102, 1273 ] }
Какой был рост у Наполеона Бонапарта?
Комплекс Наполеона
russian
{ "passage_answer_candidate_index": [ 1 ], "minimal_answers_start_byte": [ 969 ], "minimal_answers_end_byte": [ 977 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
«Комплекс Наполеона» — набор психологических особенностей, якобы свойственных людям небольшого роста. Характеризуется чрезмерно агрессивной манерой поведения, что предположительно является компенсацией недостатка роста. Известен также как синдром Наполеона и синдром коротышки[1][2][3]. Назван в честь императора Франции Наполеона I. В массовой культуре ошибочно принято считать, что Наполеон компенсировал свой небольшой рост стремлением к власти, войнам и завоеваниям (это утверждение ложно, т.к. рост Наполеона составлял 169 см., что было на 5 см. выше среднего роста француза на тот момент[прим. 1]). В психологии комплекс Наполеона рассматривается как уничижительный социальный стереотип[4]. См. также Человеческий рост Комплекс неполноценности Примечания Примечания Сноски Категория:Наполеон I
https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%20%D0%9D%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B0
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 270, 952, 1446, 1937, 2282, 2680, 3053, 3344, 3785, 4123, 4629, 4785, 4874, 4905 ], "plaintext_end_byte": [ 262, 951, 1445, 1936, 2281, 2679, 3052, 3343, 3784, 4122, 4616, 4772, 4865, 4903, 5074 ] }
Donald Gordon alizaliwa mwaka gani?
Donald "Flash" Gordon
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 34 ], "minimal_answers_end_byte": [ 38 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Donald "Flash" Gordon (17 Julai 1920) ni rubani shujaa wa vita wa Marekani. Alipiga risasi zaidi ya ndege 7 za Ujapani katika Vita Kuu ya Pili ya Dunia. Alikuwa rubani wa kivita wa Kikosi cha Wanamaji wa Marekani na alipokea tuzo ya Distinguished Flying Cross. Wasifu Donald alizaliwa Garland, Kansas mnamo tarehe 17 Julai 1920. Alisoma katika Shule ya Upili ya Fort Scott na kumaliza masomo yake ya kiwango hicho katika mwaka wa 1931.Akaendelea na masomo yake katika Chuo cha Fort Scott Junior College akimaliza katika mwaka wa 1941. Gordon alisoma ,pia, mafunzo ya urubani kwa raia na akapata leseni yake. Baada ya kumaliza chuo, Gordon aliingia mpango wa mafunzo ya Naval Aviation Cadet Program mnamo 7 Julai 1941. Alimaliza mafunzo yake na akaajiriwa kazi kama Ensign mnamo 12 Machi,1942, akiwa umri wa miaka 21. Kazi yake ya kwanza ilikuwa kama rubani wa kikundi cha Fighter Squadron 10 (VF-10). Kikundi hiki kiliitwa hapo baadaye Grim Reapers. Katika mwezi wa Oktoba 1942, kikundi cha VF-10 kikabebwa na meli ya kivita,Enterprise. Ndege ya kwanza aliyoiendesha Gordon kutoka meli hiyo,Enterprise, ilikuwa ndege ya aina ya F4F Wildcat. Gordon alipata nafasi ya kuumiza adui wake mnamo 26 Oktoba katika Vita ya Santa Cruz. Gordon aliangusha ndege mbili ya aina ya Mitsubishi 97 kwa kutumia risasi na bomu. Katika rekodi zake waliongeza ndege moja ingine chini ya orodha ya "labda" kwa sababu vita ilikuwa kali na haingewezwa kuthibitishwa. Alipata nafasi ingine mnamo 30 Januari 1943 katika ziara ya uchunguzi iliyohusisha ndege 12 ya Combat Air Patrol(CAP). Walikuwa wakizuru sehemu kaskazini mashariki ya meli, Gordon akawa wa kwanza kuona ndege 11 ya aina ya Mitsubishi G4M. Akawaarifu wenzake kuhusu adui aliowaona na wakashambulia adui waliokuwa wakiwapiga risasi pia. Gordon alishambulia ndege moja ya Ujapani. Ndege hiyo ikapata moto na kuanguka baharini. Kisha akageuza ndege yake na akaangusha ndege nyingine vivyo hivyo. Gordon hakupata sifa aliyostahili kwa kuangusha ndege hizo mbili kwa sababu alikuwa wa mwisho kufika katika chumba maalum cha kupiga ripoti. Alipokuwa akifika chumba hicho na ripoti yake na madai yake ya ushindi, akagundua kuwa kulikuwa na madai 19 kwa ndege 11 za adui ingawa yeye alijua kuwa alipiga risasi mbili zikaanguka na mbili zikahepa. Huu ulikuwa mwanzo mzuri sana katika kazi ya rubani huyu wa kivita. Baada ya kushiriki katika mapambano mawili tu na adui, Gordon alipewa jina la utani la "FLASH GORDON". Jina ambalo lilikuwa jina la shujaa wa kivita wa hekaya za kisayansi. Sifa hii ilistahili kwa sababu aliangusha ndege tatu zilizothibitishwa ,ndege mbili zingine akiwa na wenzake na moja iliyoorodheshwa kama "labda ilianguka". Ilipofika mwezi wa Juni 1943, kikosi cha ndege cha VF-10 kikarudi Marekani. Walipokuwa huko, kikosi hicho kikaongezewa silaha za vita na ndege ya aina ya F6F Hellcat. Hellcat ilikuwa ndege bora zaidi ya kivita: kubwa, kasi sana na yenye nguvu nyingi. Vilevile,ilikuwa na risasi na bomu nyingi: risasi 1600 za aina ya 0.5 in(12.7mm) badala ya zile 1300 za ndege ya Wildcat. Katika mwezi wa Januari 1944, akiwa Luteni wa daraja la chini, Gordon alirudi vita tena akiwa kwenye meli ya Enterprise. Aliipiga risasi ndege ya aina ya A6M Zero na kuiangusha karibu na Taroa mnamo 29 Januari na 16 Februari akawa mashuhuri kivita alipopiga risasi na kuangusha Zero ingine. Mnamo 1 Aprili 1944, Gordon alipandishwa cheo akawa Luteni kamili. Katika vita iliyojulikana kama "Marinas Turkey Shoot", Luteni Gordon alipiga risasi ndege ya aina ya Yokosuka D4Y "Judy" iliyokuwa ikijaribu kushambulia ndege za Marekani. Siku iliyofuata , alihusika katika mpango wa kukabiliana na mashambulizi ya ndege za Kijapani. Alipokuwa akisindikiza ndege ya kikosi cha wanamaji, alipiga risasi Zero ingine katika harakati za ulinzi. Baada ya vita, Gordon aliendelea kufanya kazi na kikosi cha Wanamaji huko Marekani na akawa mmoja katika kikosi cha kwanza kutumia ndege mpya za kivita. Gordon aliendelea kimasomo na akafuzu kutoka Chuo cha Jackson, Hawaii. Alipandishwa cheo kuwa Kapteni mnamo 1 Februari 1962 na akastaafu kutoka kikosi chake katika mwezi wa Julai 1967. Katika kazi yake, alipewa sifa kwa kuangusha ndege saba za adui zilizothibitishwa, mbili akiwa na wenzake na moja ikaorodheshwa katika orodha ya "labda ilianguka". Alipokea tuzo ya Distinguished Flying Cross yenye nyota mbili za dhahabu, Air Medal yenye nyota tatu za dhahabu, Commendation yenye Combat “V” kwa ndege mbili alizoangusha na wenzake, Navy Unit Citation na tuzo mbili ya Presidential Unit (moja ya kazi yake kwenye Guadalcanal na moja kwa kazi yake kwenye meli ya Enterprise). Maneno yake "Sikuwahi pigana kama mbwa. Kawaida nilikabiliana na ndege kutoka nyuma ama mbele. Hawakutuona tukija kamwe. Hiyo ndiyo njia ya kupigana vita". Angalia Pia Uendeshaji ndege wa kikosi cha wanamaji Orodha ya Mashujaa wa kivita wa Marekani Marejeo ^ mahojiano ya moja kwa moja Jamii:Waliozaliwa 1920 Jamii:Rubani mashujaa wa Vita ya Pili Jamii:Watu walio hai Jamii:Wanajeshi wa Marekani wa Vita ya Pili ya Dunia Jamii:Maafisa wa Jeshi la Marekani
https://sw.wikipedia.org/wiki/Donald%20%22Flash%22%20Gordon
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 824, 1441, 1594, 2556, 2812, 4754, 5884, 6272, 7541, 9807, 11261, 13145, 13985, 15037 ], "plaintext_end_byte": [ 823, 1421, 1593, 2555, 2792, 4753, 5812, 6271, 7540, 9806, 11131, 13106, 13984, 14938, 15214 ] }
এক ইউরো ডলারের ভারতীয় মূল্য কত ?
ভারতীয় টাকা
bengali
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
ভারতীয় টাকা বা Indian Rupee (মুদ্রা প্রতীক: ; ব্যাংক কোড: INR) হল ভারতের সরকারি মুদ্রার নাম। এই মুদ্রার প্রচলন ভারতীয় রিজার্ভ ব্যাংক কর্তৃক নিয়ন্ত্রিত হয়ে থাকে। আধুনিক ১, ১০০ পয়সায় বিভক্ত। ৫, ১০, ২০, ২৫ ও ৫০ পয়সা এবং ১, ২, ৫ ও ১০ -র মুদ্রা বাজারে প্রচলিত। অন্যদিকে ৫, ১০, ২০, ৫০, ১০০, ২০০,৫০০ ও ২০০০ -র ব্যাংকনোটও বাজারে প্রচলিত। ২০১০ সালের ১৫ জুলাই ভারতের কেন্দ্রীয় ক্যাবিনেট রুপির একটি প্রতীক নির্বাচন করেন। এই নতুন প্রতীক "" -টি দেবনাগরী "र" (র) ও রোমান বড় হাতের "R" অক্ষরদুটির সংমিশ্রণে সৃষ্ট। এর আগে Rs. (একবচনে Re.) কথাটিকে রুপির প্রতীক হিসেবে ব্যবহার করা হত। নামকরণ ভারতীয় টাকা ভারতের বিভিন্ন ভাষায় বিভিন্ন নামে পরিচিত। ইংরেজি - Rupee (রুপি) হিন্দি - रुपया (রুপায়া) অসমীয়া - টকা বাংলা - টাকা গুজরাতি - રૂપિયો (রুপিয়ো) কন্নড় - ರೂಪಾಯಿ (রুপাই) কাশ্মীরি - روپے (রপ্যিহ্) কোঙ্কণী - रुपया (রুপয়া) মালয়ালম - രൂപ (রূপা) মারাঠি - रुपये (রুপায়ে) নেপালি - रुपियाँ (রুপিয়াঁ) ওড়িয়া - ଟଙ୍କା (টঙ্কা) পাঞ্জাবি - ਰੁਪਈਆ (রুপিয়া) সংস্কৃত - रूप्यकम् (রুপ্যকম্) তামিল - ரூபாய் (রুবাই) তেলুগু - రూపాయి (রুপাই) উর্দু - روپیہ (রূপয়া) ভারতীয় ব্যাংকনোটের ভাষা প্যানেলে দেশের ২২টি সরকারি ভাষায় মুদ্রার অঙ্কটি লিখিত থাকে।[1] প্রতীক ২০০৯ সালের ৫ মার্চ ভারত সরকার টাকার প্রতীক অঙ্কনের একটি প্রতিযোগিতার কথা ঘোষণা করেন।[2][3] ২০১০ সালের কেন্দ্রীয় বাজেট পেশ করার সময় অর্থমন্ত্রী প্রণব মুখোপাধ্যায় উল্লেখ করেন যে টাকার প্রস্তাবিত প্রতীকটিতে ভারতীয় সংস্কৃতি ও তার স্বাতন্ত্র্যের প্রতিফলন ঘটবে।[4] প্রতিযোগিতা থেকে প্রাপ্ত প্রতীকগুলি থেকে পাঁচটি প্রতীক বেছে নেওয়া হয়।[5] ২০১০ সালের ২৪ জুন কেন্দ্রীয় ক্যাবিনেটের একটি বৈঠকে এই পাঁচটি প্রতীকের মধ্যে একটিকে টাকার প্রতীক হিসেবে গ্রহণ করার কথা ছিল।[6] কিন্তু কেন্দ্রীয় অর্থমন্ত্রীর একটি অনুরোধ রক্ষা করতে গিয়ে এই সিদ্ধান্ত গ্রহণে কিছু বিলম্ব হয়।[7] স্থির হয় ২০১০ সালের ১৫ জুলাই ক্যাবিনেটের পুনরায় বৈঠক হবে।[8] এই বৈঠকেই আইআইটির প্রাক্তন ছাত্র ডি উদয় কুমার অঙ্কিত প্রতীকটিকে টাকার প্রতীক হিসেবে বেছে নেওয়া হয়।[8][9] এই প্রতীকটি দেবনাগরী "र" (র) ও রোমান বড়ো হাতের "R" অক্ষরদুটির সংমিশ্রণে সৃষ্ট। প্রতীকের উপরের অংশে দুটি সমান্তরাল রেখা জাতীয় পতাকার একটি রূপকল্প সৃষ্টি করেছে।[10] এর ফলে মার্কিন ডলার, পাউন্ড স্টার্লিং, ইউরো, ইজরায়েলি নিউ শেকেল ও জাপানি ইয়েনের মতো ভারতীয় টাকারও নিজস্ব একটি প্রতীকচিহ্ন হল।[8] ভারত সরকার ছয় মাসে দেশের মধ্যে এবং ১৮ থেকে ২৪ মাসের মধ্যে আন্তর্জাতিক স্তরে এই প্রতীকের প্রচলন করতে ইচ্ছুক।[8] ভারত সরকার টাঁকশাল, কলকাতা কলকাতায় অবস্থিত ভারত সরকারের একমাত্র টাঁকশালটির নাম। এটি ভারতের অন্যতম প্রাচীন টাঁকশাল। বর্তমানে কলকাতার আলিপুর অঞ্চলে এই টাঁকশালটি অবস্থিত। ১৭৫৯-৬০ সালে কলকাতায় প্রথম টাঁকশালটি প্রতিষ্ঠিত হয়। এই সময় এই টাঁকশালের নাম ছিল "ক্যালকাটা মিন্ট"। এখান থেকে মুর্শিদাবাদের নামে মুদ্রা উৎপাদিত হত। তবে এই টাঁকশালটি ঠিক কোথায় অবস্থিত ছিল তা জানা যায় না। ১৭৯০ সালে ইংল্যান্ড থেকে আধুনিক যন্ত্রপাতি এনে দ্বিতীয় ক্যালকাটা মিন্ট স্থাপন করা হয়। গিলেট শিপ বিল্ডিং-এ এই টাঁকশালটি অবস্থিত ছিল। ১৮৩৩ সালে স্ট্যাম্প অ্যান্ড স্টেশনারি কমিটি বাড়িটি অধিগ্রহণ করে নেয়। দ্বিতীয় টাঁকশাল থেকেও মুর্শিদাবাদের নামে মুদ্রা উৎপাদিত হত। ১৮২৪ সালের মার্চ মাসে তৃতীয় টাঁকশালের শিলান্যাস করা হয়। এই টাঁকশালটি চালু হয় ১৮২৯ সালের ১ অগস্ট। ১৮৩৫ সাল অবধি এই টাঁকশাল থেকে মুর্শিদাবাদের নামে মুদ্রা উৎপাদিত হত। স্ট্র্যান্ড রোডে অবস্থিত এই টাঁকশালটির নাম ছিল "ওল্ড সিলভার মিন্ট"। টাঁকশালের সম্মুখভাগটি ছিল গ্রিসের এথেন্স শহরের টেম্পল অফ মিনার্ভা মেডিকার অনুকরণে নির্মিত। ১৮৬০ সালে এই টাঁকশালের উত্তরে কেবলমাত্র তাম্রমুদ্রা উৎপাদনের উদ্দেশ্যে কপার মিন্ট নামে আর একটি সংযোজিত ভবন নির্মিত হয়। সিলভার ও কপার মিন্ট থেকে ব্রোঞ্জ, রৌপ্য ও স্বর্ণমুদ্রা উৎপাদিত হত। এই দুই টাঁকশালের যন্ত্রপাতি সরবরাহ করত ইংল্যান্ডের বার্মিংহাম শহরের বোলটন অ্যান্ট ওয়াট অফ সোহো। মুদ্রা উৎপাদন ছাড়াও ব্রিটিশ যুগের নানা পদকও এই টাঁকশাল থেকে নির্মিত হত। ১৯৫২ সালে এই টাঁকশালটি আলিপুরে উঠে গেলে হয়ে যাওয়ার পর ভবনটি পরিত্যক্ত হয়। বর্তমানে এই ভবনটির সংস্কার করে এখানে একটি জাদুঘর স্থাপনের পরিকল্পনা নেওয়া হয়েছে। ১৯৩০-এর দশকের শেষভাগে আলিপুরে নতুন টাঁকশাল ভবনের নির্মাণকার্য শুরু হয়। কাজ শেষ হওয়ার কথা ছিল ১৯৪২ সালের গোড়ার দিকে। তবে দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ শুরু হলে এই কাজ থমকে যায়। অবশেষে ১৯৫০-এর দশকের গোড়ার দিকে কাজ শেষ হয়। ১৯৫২ সালের ১৯ মার্চ ভারতের তদনীন্তন অর্থমন্ত্রী সি. ডি. দেশমুখ এই নতুন ভবনটির উদ্বোধন করেন। বর্তমানে আলিপুরের এই ভবনটি থেকেই টাঁকশালের কাজকর্ম চলে। টাঁকশালটি বর্তমানে "ভারত সরকার টাঁকশাল, কলকাতা" নামে পরিচিত এবং ইহা জাতীয় সড়ক ১১৭ অর্থাত্ ডায়মন্ড হারবার রোডের পশ্চিম দিকে অবস্থিত। পাঁচশত এবং এক হাজার টাকার কাগুজে মুদ্রা রহিতকরণ ভারতীয় পাঁচশত এবং এক হাজার টাকা মুদ্রার মুদ্রারহিতকরণ ভারতে ক্রমবর্ধমান দুর্নীতি ও কালো টাকা সমস্যার সমাধানের অভিমুখে ভারত সরকার কর্তৃক গৃহীত একটি পদক্ষেপ। ৮ই নভেম্বর ২০১৬ এর মধ্যরাত থেকে বৈধ টেন্ডার হিসাবে সমস্ত ৫০০ এবং ১০০০ ভারতীয় টাকার নোটগুলি গ্রহণ করা আইনত বন্ধ করে দেওয়া হয়৷ প্রধানমন্ত্রী নরেন্দ্র মোদী টেলিভিশনের মাধ্যমে সারা দেশের জনগণের উদ্দেশ্যে ৮ই নভেম্বর ২০১৬-এ এই পদক্ষেপের ঘোষণাটি করেন৷[11] তাঁর ভাষণে নরেন্দ্র মোদী ভারতে বিদ্যমান সমস্ত ৫০০ এবং ১০০০ টাকার নোটগুলিকে অকার্যকর নোট বলে ঘোষণা করেন এবং নতুন ৫০০ এবং ২০০০ টাকার নোট প্রচলনের ঘোষণাও করেন৷ জাল নোট ব্যবহারের দ্বারা তথাকথিত সন্ত্রাসবাদ অর্থায়ন ও দেশে কালো টাকা প্রতিরোধ করার ভারত সরকার দ্বারা এটি একটি প্রচেষ্টা৷[12] কার্যপ্রণালী প্রধানমন্ত্রীর ঘোষণার পরবর্তীতে ভারতীয় রিজার্ভ ব্যাঙ্কের গভর্নর উর্জীৎ প্যাটেল বর্তমানে (৮ই নভেম্বরের পূর্ববর্তী সময় অবধি ছাপা) দেশে প্রচলন ৫০০ এবং ১০০০ টাকার নোটগুলি অনায়াসে বিনিময়ের পদ্ধতি সংক্রান্ত বিস্তারিত বিবরণ দিয়ে একটি সংবাদ লিপি দেন।[13] ৮ নভেম্বর, ভারতীয় রিজার্ভ ব্যাঙ্ক নিম্নলিখিতগুলি ঘোষণা করে: ৩০-এ ডিসেম্বর ২০১৬ অবধি সমস্ত ব্যাঙ্কগুলিকে তাদের গ্রাহকদের জন্য এটিএম থেকে টাকা উত্তোলনের পরিষেবা বিনামূল্যে প্রদান করার নির্দেশ দেওয়া হয়েছে৷ ১৮ই নভেম্বর ২০১৬ পর্যন্ত ব্যাঙ্কগুলি তাদের গ্রাহকদের জন্য এটিএম এ প্রতি কার্ডে টাকা উত্তোলনের পরিমাণ সীমা দিনে ২০০০ টাকা মাত্র নির্ধারণ করতে পারে৷ সকল ব্যাঙ্ক ৯ নভেম্বর ২০১৬ তারিখে জনসাধারণের জন্য বন্ধ থাকবে৷ তথ্যসূত্র আরও দেখুন বাংলাদেশী টাকা বিষয়শ্রেণী:ভারত বিষয়শ্রেণী:ভারতের অর্থনীতি বিষয়শ্রেণী:মুদ্রা
https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC%20%E0%A6%9F%E0%A6%BE%E0%A6%95%E0%A6%BE
{ "plaintext_start_byte": [ 30, 442, 675, 858, 1345, 2403, 3393, 3692, 3939, 4137, 4728, 4960, 5335, 5985, 6217, 6604, 6732, 6953, 7024, 7092, 7845, 8238, 8772, 9470, 9668, 9757, 9993, 10096, 10235, 10307, 10728, 10979, 11545, 11730, 11835, 12004, 12157, 12757, 13083, 13306, 13375, 13552, 13854, 14232, 14350, 14503, 14626, 16013, 16093, 17024, 17808, 18190, 19007, 19493, 19683, 19766, 19921, 20295, 20363, 20866, 21258, 21324, 21369, 21784, 22151, 22567, 22803, 23339, 23454, 24354, 24566, 24825, 24996, 25125, 25206, 25533, 25834, 26027, 26172, 26361, 26524, 26572, 26696, 27400, 27626, 28034, 28773, 28818, 28979, 29380, 29570, 29977, 30030, 30473, 30645, 30729, 30904, 31658, 31718, 31795, 32582, 33276, 33404, 33792, 33931, 34775, 35329, 35626, 36160, 36477, 36639, 37619, 38116, 38423, 38843, 39473, 39979, 40079, 40889, 41361, 41670, 41796, 42121, 42348, 42457, 43008, 43089, 43972, 44327, 44476, 44665, 44822, 45235, 45415, 45952, 46427, 46669, 46787, 46871, 47164, 47274, 47379, 47542, 47668, 48032, 48264, 48360, 48852, 48996, 49332, 49798, 50193, 50333, 50630, 51339, 51737, 52033, 52379, 52655, 53405, 53622, 54104, 54373, 54652, 54848, 55454, 56220, 56408, 56691, 56846, 57074, 57456, 58159, 58427, 58594, 59122, 59559, 59741, 60091, 60362, 61187, 61756, 61849, 64043, 64189, 65754, 66109, 67109, 67844, 68274, 68651, 68926, 69749, 69972, 70247, 70348, 70458, 71159, 72745, 73160, 73268, 74205, 74429, 75203, 75487, 76017, 76407, 77600, 79013, 79455, 80270, 81060, 81410, 82101, 82553, 82976, 83439, 83690, 83922, 84049, 84394, 84622, 84764, 84940, 85219, 85338, 85937, 86745, 86917, 87106, 87228, 87306, 87439, 87657, 87763, 88144, 88278, 88598, 88710, 89239, 89361, 89694, 89938, 90609, 90803, 90899, 91323, 91498, 91868, 92045, 92301, 93165, 93488, 94066, 94203, 95047, 95988, 96369, 96721, 97003, 97787, 98611, 99000, 100455, 100983, 101241, 101862, 102101, 102163, 102660, 102772 ], "plaintext_end_byte": [ 411, 674, 857, 1327, 2402, 3356, 3691, 3938, 4120, 4727, 4959, 5334, 5984, 6216, 6572, 6731, 6928, 6996, 7045, 7795, 8237, 8771, 9469, 9667, 9716, 9937, 10095, 10234, 10306, 10727, 10978, 11544, 11729, 11834, 12003, 12156, 12756, 13066, 13305, 13374, 13512, 13853, 14231, 14349, 14428, 14625, 15987, 16082, 17023, 17807, 18189, 18962, 19492, 19682, 19765, 19884, 20242, 20362, 20865, 21257, 21322, 21368, 21748, 22150, 22566, 22768, 23338, 23453, 24292, 24565, 24794, 24995, 25074, 25205, 25532, 25833, 26026, 26171, 26360, 26476, 26571, 26634, 27399, 27625, 28033, 28772, 28817, 28978, 29379, 29569, 29976, 30021, 30473, 30644, 30726, 30853, 31480, 31716, 31793, 32581, 33232, 33403, 33730, 33930, 34774, 35328, 35625, 36159, 36476, 36638, 37618, 38115, 38422, 38842, 39472, 39978, 40078, 40888, 41360, 41669, 41795, 42120, 42347, 42456, 43007, 43088, 43971, 44326, 44475, 44664, 44821, 45234, 45414, 45951, 46389, 46668, 46786, 46870, 47163, 47273, 47378, 47541, 47667, 48031, 48263, 48359, 48851, 48995, 49292, 49772, 50192, 50332, 50629, 51301, 51736, 52032, 52378, 52654, 53404, 53621, 54103, 54372, 54651, 54847, 55453, 56219, 56407, 56690, 56845, 57073, 57455, 58158, 58426, 58593, 59121, 59558, 59740, 60090, 60356, 61186, 61755, 61848, 64042, 64188, 65753, 66108, 67108, 67843, 68273, 68650, 68925, 69748, 69971, 70246, 70347, 70457, 71158, 72727, 73159, 73267, 74204, 74402, 75202, 75486, 76016, 76406, 77599, 79012, 79454, 80269, 81059, 81393, 82100, 82552, 82975, 83438, 83689, 83921, 84048, 84393, 84573, 84763, 84898, 85218, 85337, 85936, 86744, 86868, 87105, 87227, 87305, 87438, 87656, 87762, 88143, 88277, 88597, 88709, 89238, 89360, 89693, 89937, 90608, 90802, 90898, 91322, 91497, 91867, 92044, 92300, 93112, 93487, 94065, 94202, 95046, 95987, 96368, 96720, 97002, 97786, 98610, 98999, 100454, 100982, 101240, 101861, 102100, 102162, 102658, 102771, 103136 ] }
Mikä on Kalifornian osavaltion likimääräinen väkiluku nykyään?
Arkisto 7
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Wikipedia Mazdan mainoksessa Wikipedia on näyttävästi päässyt uuden Mazda 6 -automerkin mainokseen. Löytyisikö joltain muistin kätköistä tuota tekstiä josa Wikipedia mainittiin, en oikein ollut siinä vaiheessa heräillä. Mutta ensi kertaa tuli vastaan että Wikipedia olisi jossain mainoksessa. Nouseekohan artikkeli Mazda lukijamäärät? – EtäKärppä13 26. toukokuuta 2010 kello 21.59 (EEST) Välityslautakuntavaalit 2010 Wikipedian välityslautakuntaan valitaan jälleen tänä syksynä uusia jäseniä. Ehdokasasettelu alkaa 3. syyskuuta 2010. Ehdolle asettamisesta tai asettumisesta on lisätietoa sivulla Wikipedia:Välityslautakunta/Ehdokkaat 2010. Äänestys tapahtuu sivulla Wikipedia:Välityslautakunta/Äänestys 2010 aikavälillä 17.9.2010 kello 23.59 – 1.10.2010 kello 23.59. –Ejs-80 16. elokuuta 2010 kello 12.41 (EEST) Äänestyksen alkuhetkeen on enää vajaat 7 tuntia, joten kannattaa toimia nopeasti, jos mielessä on käyttäjiä, jotka haluaa saada ajoissa mukaan ehdokkaiden joukkoon. Jälkijunassakin ehdokkaita voi tietysti lisätä, mutta myöhästyminen saattaa vaikuttaa negatiivisesti myöhässä mukaan tulleen ehdokkaan äänimäärään. Ehdokkaaksi voi asettua myös itse, jos on äänioikeutettu ennen äänestyksen alkua. –Ejs-80 17. syyskuuta 2010 kello 17.13 (EEST) Fundraising 2010 Hello! My name is James Alexander and I'm working with the Wikimedia Foundation during the 2010 Fundraiser. Part of my job is reaching out to local communities, including the Finish one, and looking for help!. This year we want to be as community-driven as possible and are looking for input not only with localizing and translating but also with pointing out messages that don't won't work well in your regions, languages and projects and proposing messages that you think would be work well! You can see some of the current suggestions (and propose your own) on the Meta messaging page but I also want to encourage you to discuss here on your own project and in your own language. I look forward to seeing more of you on Meta and please don't hesitate to contact me if you have any questions. If someone could translate this message I would really appreciate it so that everyone is able to understand our goals and contribute to this year's campaign regardless of how well they can understand my English:). Jalexander 25. syyskuuta 2010 kello 09.58 (EEST) Käännös: "Hei! Nimeni on James Alexander ja työskentelen Wikimedia-säätiössä vuoden 2010 varainkeruuprojektissa. Yksi osa toimenkuvastani on yhteydenotto avun pyytäminen paikallisista yhteisöistä, mukaanlukien suomenkielisestä. Tänä vuonna pyrimme olemaan niin yhteisövetoisia kuin mahdollista, ja etsimme palautetta paitsi lokalisointiin ja kielikäännöksiin liittyvissä asioissa, myös siitä, millaiset varainkeruuilmoitukset eivät toimi hyvin alueellanne, kielellänne tai paikallisessa hankkeessanne, ja ehdotuksia siitä millaiset sopisivat paremmin. Tämänhetkisiä ehdotuksia voi lukea (ja uusia ehdottaa) Metan viestisivulla mutta haluan myös kannustaa teitä keskusteluun täällä omassa hankkeessanne ja omalla kielellänne. Odotan innolla näkeväni suuremman osan teistä Metan puolella ja älkää epäröikö ottaa minuun yhteyttä jos teillä on jotakin kysyttävää." Jafeluv 26. syyskuuta 2010 kello 16.17 (EEST) 250 000 artikkelin lehdistötiedote Ihan hyvä, mutta tiedotteesta puuttuu rajan rikkonut artikkeli sekä ko. päivän muut artikkelit. Edit: päivämääräkin puuttuu sekä tieto siitä kuinka mones suomenkielinen Wikipedia on vertailtaessa muihin ko. rajan rikkoneisiin Wikipedioihin. --Memasa 30. syyskuuta 2010 kello 17.37 (EEST) Piti etsiä, joten muillekin tiedoksi Wikipedia:Lehdistötiedote 250 000 artikkelia, tuohan on siis vielä keskeneräinen eikä sitä ole vielä julkaistu. Ei muuta kuin täydentämään/korjailemaan.:) --Anr 30. syyskuuta 2010 kello 17.43 (EEST) Toivottavasti se saadaan valmiiksi ennen seuraavalle tuhatluvulle siirtymistä. Kannatan tiedotteen nostoa etusivulle, kunhan aika on. --Memasa 30. syyskuuta 2010 kello 19.00 (EEST) Päihitä Jimmy The Fundraising Committee is issuing all interested community members a challenge: . The appeal from Jimmy Wales and the corresponding banner have been tested head-to-head with other successful banners, and the results are clear: it's our best performing message... by a lot. This year we have a lofty fundraising goal; we need all of our banners to bring in donations like the Jimmy Appeal, but no one wants to keep the Jimmy banner up for two months. We want to run donor quotes, and other wonderful ideas, but we have to have banners that work as well as or better than the Jimmy appeal. We've just released the highlights from a , and the results of our . With one month to the launch of the fundraiser, the messages we test must be driven by data from our tests and surveys - we can no longer rely on instinct alone. We've redesigned our fundraising meta pages with the Jimmy challenge; check out the survey results and propose/discuss banners that reflect these findings. Add the banners you think will 'beat Jimmy' to be tested Tuesday October 12 against Jimmy. Please translate this message into Finnish and if you can, post it below. Thanks!Schapman 8. lokakuuta 2010 kello 03.06 (EEST) Käännös: "Varainkeruukomitea esittää haasteen kaikille kiinnostuneille yhteisön jäsenille: . Jimmy Walesin vetoomusta on testattu vastakkain muiden menestyneiden bannerien kanssa, ja tulokset ovat selvät: se on viesteistämme selkeästi parhaiten toimiva. Tänä vuonna meillä on varainkeruussa kunnianhimoinen tavoite: haluamme kaikkien bannereidemme tuovan yhtä paljon lahjoituksia kuin Jimmyn vetoomus, mutta kukaan ei halua pitää Jimmy-banneria esillä kahta kuukautta. Haluamme esittää lainauksia lahjoittajilta ja muita hienoja ideoita, mutta käytettävien bannerien pitää toimia yhtä hyvin tai paremmin kuin Jimmyn vetoomus. Olemme juuri julkaisseet pääkohdat sekä tulokset. Varainkeruun alkuun on aikaa yksi kuukausi, joten testattavien viestien pitää perustua testeistä ja kyselyistä saatuun dataan - enää emme voi luottaa pelkkiin vaistoihin. Olemme suunnitelleet varainkeruuseen liittyvät metan sivut uudelleen Jimmy-haasteen puitteissa; käy katsomassa kyselyn tulokset, keskustele ja ehdota bannereita jotka kuvastavat näitä löytöjä. Lisää bannerit joiden uskot 'päihittävän Jimmyn' testattavaksi tiistaina 12. lokakuuta Jimmyä vastaan." Jafeluv 8. lokakuuta 2010 kello 09.25 (EEST) Kääpiö jo viikon etusivulla Voisko juo tuonne laittaa jo pikkuhiljaa jotain muuta sisältöä. Kommentin jätti 213.243.162.184 (keskustelu–muokkaukset) Jos sulla on jotain parempaa niin eiku ehdottamaan....—Aku506  21. lokakuuta 2010 kello 16.35 (EEST) Odotellaan miten Taifuuni Megi kehittyy ? --Tappinen 22. lokakuuta 2010 kello 00.05 (EEST) Kilpisjärvi 22.10.2010 Luonnonlunta latua 3km valaistulla ladulla. Kilpisjärven Saana Veikot Paljonko on lunta ny? Fundraising needs translations! Hi Everyone! Sorry for the English, anyone who is able to translate is welcome (and encouraged). Speaking of translations! This is a brief note looking for any help you can give in doing some quick translations for the 2010 Fundraiser. You can see the requests at the Meta translation page. The fundraiser starts a week from today (Monday November 15th) but we will be going up to 100% This Friday for testing throughout the weekend. Translations of the letter from Jimmy Wales and and the "core messages" are especially important and sadly we do not yet have Finnish translations of the new letter or the new text strings. Please let me know if you have any questions! Schapman 8. marraskuuta 2010 kello 21.32 (EET) Wikimedia Suomen kuulumisia (jäsenkirje 2011/1) Wikimedia Suomen tämän vuoden hallitus on järjestäytynyt 8.1.2011 pidetyssä hallituksen kokouksessa. Puheenjohtajana toimii vuosikokouksen valitsema Niklas Laxström. Rahastonhoitajana jatkaa Ulpu Pajari. Varapuheenjohtajaksi valittiin Antti Björklund, jonka vastuulla on yhdistyksen tiedotus. Yhdistyksen sihteeriksi nimettiin Joonas Suominen ja myös Henri Strand kuuluu hallitukseen. Hallitus otti tavoitteekseen järjestää hallituksen kokouksia kerran kuukaudessa. Joka toinen kokous pyritään pitämään kasvokkain. Seuraava hallituksen kokous on sunnuntaina 20. helmikuuta kello 14:00 ja se pidetään IRC-kokouksena. Yhdistyksellä on oma IRC-kanava #wikimedia-fi Freenode-verkossa. Toivomme, että mahdollisimman moni jäsenistämme osallistuisi kokouksiin ja toisi ideoitaan esille siitä, mitä yhdistyksen toiminta voisi olla. Ehdotuksia otetaan vastaan myös yhdistyksen wikin toimintaideakahvihuoneessa. Wikimedia Suomella on meneillään jo muutama projekti, joihin kaivataan apuvoimia. Suomenkielisen Wikipedia-esitteen käännöstyö on jo aloitettu. Pyrimme saamaan esitteen painoon kevään aikana mikäli taittotyö ja rahatilanne sen mahdollistavat. Esitteen lisäksi pyrimme hankkimaan Wikimedia Commonssiin vapaita kuvia. Arkistojen aarteet -projektin tavoitteena on yksityisten ja museoiden kokoelmista Public Domain kuvien digitointi ja lataaminen Commonssiin. Lisäksi kuvia pyritään hankkimaan Suomen merkittävistä kohteista valokuvausretkien sekä syyskuussa järjestettävän Wiki Loves Monuments -kilpailun avulla. Näistä ja muista projekteista saat lisätietoja projektisivulta Tällä hetkellä kaipaamme vapaaehtoista graafikkoa. Aluillaan olevat projektimme kaipaisivat logoja ja yhdistyksen tuleva sivusto ulkoasua. Jos sinulla liikenee aikaa ja taitoja, ilmoittauduthan. Nikerabbit 23. tammikuuta 2011 kello 22.48 (EET) Wikitaapaminen Helsingissä kesäkuussa Tarkemmat tiedot sivulla Wikipedia:Tapaaminen#Seuraavat_tapaamiset. Ei virallista ohjelmaa. Laitathan merkinnän kalenteriisi. – Nikerabbit 25. toukokuuta 2011 kello 21.44 (EEST) Grandlund muutti Wikipedian absoluuttisen nollapisteen Kaikella sitä iltapäivälehdet nykyään myykin...-Henswick 13. toukokuuta 2011 kello 23.24 (EEST) Hyvä, että syyllinen löytyi heti. Yleensä nuo ip-muokkaajat jäävät nimettömiksi... ;) --Lax 14. toukokuuta 2011 kello 12.51 (EEST) Lisää tuuppaa: --Aulis Eskola 16. toukokuuta 2011 kello 19.17 (EEST) Lehdistö on jo aiemmin katsonut, että yksittäiset Wikipedian vandalismit ovat uutisaiheita: Wikipedia:Kahvihuone (sekalaista)/Arkisto 32#Valpas lehdistö. Minulle ei tosin ole auennut, millä kriteereillä yksi vandalismi on uutinen ja toinen ei. Artikkelihistoriassa vandalismi on jatkuvaa, mutta en tiedä yhdenkään suomalaisen tiedotusvälineen kirjoittaneen siitä. --Jmk 16. toukokuuta 2011 kello 19.36 (EEST) Lienee aika ilmeistä että lehdet tekevät itse kyseiset muokkaukset, tuskin kukaan täysjärkinen toimittaja kyttää tuoreet muutokset -listaa valmiina kirjoittamaan jokaisesta "hauskasta" jutusta:)-Henswick 16. toukokuuta 2011 kello 19.50 (EEST) Melko vahvoja väitteitä, tuollainen toiminta olisi ammattieettisesti aika vakava juttu. Eiköhän selityksenä ole vain se, että keltaisen lehdistön toimittajat päivystävät työkseen sosiaalisessa mediassa ja ircissä, missä tällaiset höpöjutut leviävät nopeasti. --Herra Maka 16. toukokuuta 2011 kello 20.18 (EEST) Tuokin on jo tarpeeksi ikävää, että antavat julkisuutta mokomille jutuille ja ruokkivat vandalismia. "Kirjoitanpas nyt wikipediaan jotain hauskaa, tiedä vaikka pääsisi iltalehteen." --Tanár 17. toukokuuta 2011 kello 20.13 (EEST) Tuollaisia juttuja on muuten tullut viime päivinä useampia. Kun vaan eivät ottaisi tavaksi, ruokkivat vain turhaan mokomaa sotkemista. Jafeluv 17. toukokuuta 2011 kello 20.38 (EEST) Ja taas. muokkaus pääsi MTV3:n nettisivuille: . -DragonMaster- 9. heinäkuuta 2011 kello 00.19 (EEST) Hohhoijaa. Suomen viihdemedia hyödyntää fi-wikiä estoitta ja palkkioksi antaa näitä epäsuoria vandalismi-kannusteita. --ML 9. heinäkuuta 2011 kello 00.25 (EEST) Vandalisointien uutisoiminen mediassa taisi alkaa sen jälkeen, kun JSN vähän näpäytti helmikuussa. --Otrfan 11. heinäkuuta 2011 kello 17.06 (EEST) Kannusteen antaa ehkä media, mutta välineen tarjoaa fi-wikipedia. Niin kauan kuin fi-wiki tarjoaa kätevän kanavan kenen tahansa vandalisoida haluamaansa artikkelia (vaikka vain minuutiksi), niin että siitä saa lööpin, niin kauan sitä tapahtuu. – Yksittäisten vandalismien uutisointi-intoa voisi laimentaa, jos fi-wikipedia antaisi lehdistötiedotteen vandalismin tavanomaisesta kokonaismäärästä; sen nähtyään tyhmempikin toimittaja kai tajuaa, että "sivua x vandalisoitiin" on samantasoinen uutinen kuin "tänäänkin aurinko nousi". --Jmk 11. heinäkuuta 2011 kello 17.38 (EEST) Valitettavasti suomalaisten(kin) iltapäivälehtien sisällöstä suurin osa ei yllä uutisarvoltaan edes tuolle tasolle. Uutisarvon mitättömyyden osoittaminen tuskin lopettaisi uutsiointia; jollainhan niiden on lehtensä ja verkkolehtensä täytettävä. --Risukarhi 11. heinäkuuta 2011 kello 18.02 (EEST) Lisää uutisia Wikipedian etusivulla on Wikiuutisten "Uutisissa"- kohta, jossa näytetään viime aikojen tärkeimpiä uutisia. Mitä kautta kyseiseen kohtaan voisi lisätä uutisen/ uutisia. –ElmA 7. kesäkuuta 2011 kello 10.10 (EEST) Ks. Malline:Uutisissa. Jafeluv 7. kesäkuuta 2011 kello 10.13 (EEST) Kiitos neuvosta. Uutinen tosin on vanhentunut jo sen verran, että tuskinpa se enää käy. –ElmA 7. kesäkuuta 2011 kello 12.05 (EEST) Kutsu äänestykseen kuvasuodattimesta Wikimedia-säätiö järjestää johtokunnan toivomuksesta äänestyksen siitä, kannattavatko yhteisön jäsenet vapaavalintaisen henkilökohtaisen kuvasuodattimen luomista. Kuvasuodatin antaisi lukijalle mahdollisuuden vapaavalintaisesti suodattaa tietyntyyppiset kuvat oman tunnuksensa näkyvistä. Lisätietoja ja opetusmateriaalia aiheesta tulee saataville myöhemmin. Äänestys on ajoitettu pidettäväksi 12.–27. elokuuta 2011, ja se pidetään puolueettoman kolmannen osapuolen ylläpitämillä palvelimilla. Äänestyksen yksityiskohdat, valvojat, äänioikeusvaatimukset ja lisämateriaalit julkaistaan Meta-Wikin Image filter referendum -sivulla vähän myöhemmin. Äänestystä koordinoivan komitean puolesta, Philippe Cbrown1023 Risker Mardetanha PeterSymonds Robert Harris. Tiedote välitetty pyynnöstä. Jafeluv 2. heinäkuuta 2011 kello 04.44 (EEST) Ranskassa tuomittu vahingonkorvauksia Wikipediaan tehdystä muokkauksesta Yritys tuomittu maksamaan 25 000 euroa vahingonkorvausta kilpailevan yrityksen nimen poistamisesta Wikipedian artikkelista Ranskalainen tuomioistuin on 1. heinäkuuta 2011 antamallaan päätöksellä velvoittanut Hi-Media-nimisen yrityksen maksamaan 25 000 euron suuruisen vahingonkorvauksen korkoineen sen kilpailijalle Rentabiliwebille. Hi-Media oli muokannut ranskankielisen Wikipedian mikromaksuja (fr:Micropaiement) käsittelevää artikkelia Rentabiliwebin nimen (ja linkin yrityksen nettisivustolle) mikromaksupalveluja tarjoavien yritysten luettelosta. Tämä yksittäinen muokkaus tehtiin IP-osoitteesta anonyymisti vuonna 2008, ja oikeus totesi että IP-osoite kuului sellaiselle laitteelle, jonka Hi-Media omisti. Oikeus hylkäsi Hi-Median väitteen, että IP-osoitteen selvittäminen oli laiton yksityisyyden loukkaus, koska IP-osoitteesta ei suoraan saa selville tietokonetta käyttänyttä henkilöä. Toisaalta oikeus katsoi, että koska tietokone oli asennettu Hi-Median toimitiloihin, "Rentabiliweb on saattanut riittävän todennäköiseksi että Wikipedian muokkauksen tekijä oli sellainen henkilö, joka toimi Hi-Median toimeksiannosta". Rentabiliweb vaati kanteessaan 150 000 euron suuruisia korvauksia, mutta oikeus päätti korvauksen määräksi 25 000 euroa, koska suuremmalle korvaussummalle ei ollut yksityiskohtaisia perusteita ja koska "Wikipedia ei vaikuta olevan sellainen sivusto, josta Internetin käyttäjä tavanomaisesti etsii palveluntuottajia". Käännös lähteestä: -- Pxos 24. heinäkuuta 2011 kello 18.04 (EEST) & kello 19.21 (EEST). Pohdintaa En osaa ranskaa lainkaan ja vielä vähemmän tunnen Ranskan lakia, mutta sen verran kun sanakirjan kanssa sain kahlattua, niin näyttää siltä että herrat tuomarit eivät ole ottaneet kantaa lainkaan Wikipedian luonteeseen, vaan arvioineet ainoastaan Rentabiliwebille koituneen vahingon (menetettyjen liiketulojen ym.) määrää sen johdosta, että yrityksen nimi on poistettu listasta kun poistajana on ollut nimenomaan kilpaileva yritys. Tuomiossa Rentabiliweb puolestaan on velvoitettu maksamaan 100 000 euroa vahingonkorvausta Hi-Medialle ns. mustamaalauksesta, "parasitismista" ja epälojaalista kilpailusta, jonka vähennykseksi tuo 25 000 euron korvaus on kuitattu kokonaissummasta, joten yksittäistapausta on vaikea erottaa kokonaisuudesta, mutta siitä huolimatta asiaa ei ole sen kummemmin analysoitu tai tarkemmin perusteltu. Näinköhän asiasta valitetaan vielä? --Pxos 24. heinäkuuta 2011 kello 20.15 (EEST) Okei, kyseessä oleva tuomioistuin (fr:Tribunal_de_commerce_(France)) on ilmeisesti lähinnä yritysjohtajista ja muista liike-elämän edustajista koostuva yritysten välisiä riitoja ratkova elin, joka voidaan Suomessa rinnastaa lähinnä jonkinlaiseen lautakuntaan (~"yritysriitalautakunta"), mutta jonka ratkaisut ovat sitovia. Sen tuomarit eivät selvästikään edes ole yrittäneet ajatella asiaa muulta kannalta kuin että R:n nimi on Wikipediasta eli Internetistä eli julkiselta markkinointikanavalta poistettu haitantekotarkoituksessa ja tästä syystä on katsottu että vahingon määräksi voidaan olettaa vaikkapa 25 000 euroa. Eli eipä tämä oikeastaan mikään mainitsemisen arvoinen uutinen olekaan loppujen lopuksi. --Pxos 24. heinäkuuta 2011 kello 23.36 (EEST) Kysymyksessä lienee jonkinlainen välimiesoikeus, ja tuon tyyppinen lautakunta on Suomessakin Keskuskauppakamarilla . Riitojen ratkominen tuohon tapaan on siis sopimuksenvaraista, eikä valitusmahdollisuutta yleensä ole. Lautakunta vaikuttaa olleen kyllä varsin ulkona kuvioista yhteisömuokattavien tekstien suhteen. Terv. --Riisipuuro 25. heinäkuuta 2011 kello 00.41 (EEST)-- Ranskan tribunal de commerce on kyllä ihan valtionhallintoon kuuluva ensimmäisen asteen tuomioistuin, jonka ratkaisuihin voi hakea muutosta ylioikeudelta (cour d'appel). En tiedä, voiko Ranskassa edes vapaasti sopia välimiesmenettelystä vai pitääkö tällaiset jutut lain mukaan aina viedä tuohon "kauppatuomioistuimeen" – olettaisin että näin saattaa olla, kun näitä tribunaaleja on ilmeisesti 141 kappaletta. Joka tapauksessa pääasia on, että tästä yksittäistapauksesta ei voi tehdä minkäänlaisia yleisiä päätelmiä, tuskin edes Ranskan sisäisesti koskien fr-wikiä. Valitettavasti en kykene lukemaan asiasta syntynyttä pientä . --Pxos 25. heinäkuuta 2011 kello 02.00 (EEST) (Ps. Onpa omalaatuinen värimaailma tuolla keskustelusivuilla...) Mopedi (Wikipedia kännykälle) palkittiin. Nokian Calling All Innovators ohjelmistokilpailun julkistettiin ja käyttäjä Gregon kehittämä Mopedi pääsi toiseksi kilpailun Books, Education, and Reference kategoriassa. Mopedi on maksullinen paikkatietoinen wikipedia-lukusofta Nokian Symbian puhelimille ja meille se on sikäli tuttu, että sille haettiin kahvihuoneessa testaajia reilu vuosi sitten. Ohjelmiston kotisivut löytyvät ja sivuilla on myös esittelyvideo ohjelmiston toiminnasta. Itse ohjelma ladataan Nokian . Kommentoin enemmän itse ohjelmiston toiminnasta jahka olen testannut ohjelmaa ja onnittelut Gregolle ja MPajalle hienosta saavutuksesta! Kudos. --Zache 27. elokuuta 2011 kello 10.05 (EEST) Hieno homma, onnittelut täältäkin! --Stryn 27. elokuuta 2011 kello 10.18 (EEST) Kiitoksia! Tarkoitus on jatkaa tuon ylläpitoa ja parantelua. Kaikki toiveet ja ehdotukset ovat tervetulleita. --Grego Välityslautakunnan ehdokasasettelu Ehdokasasettelu vuoden 2011 välityalautakuntavaaleja varten alkaa 3.9.2011 ja kestää kaksi viikkoa päättyen 17.9.2011. Varsinainen vaali järjestetään ajalla 17.9–1.10. Muistathan pyytää käyttäjän suostumuksen ehdokkuuteen häntä ehdolle asettaessasi. --MiPe (wikinät) 29. elokuuta 2011 kello 22.37 (EEST) Italiankielinen Wikipedia sulki itsensä päiväksi Eli sulkeminen tapahtui vastalauseena seuraavalle lakiehdotukselle: "This legislative reform proposal, which the Italian Parliament is debating currently, provides, among other things, a requirement to all websites to publish, within 48 hours of the request without comment, a correction of any content that the applicant deems detrimental to their image. Unfortunately, the law does not require an evaluation of the claim by an impartial third judge: the opinion of the person allegedly injured is all that is required in order to impose such correction to any website. Conversely, anyone who feels offended by any contents published on a blog, an online newspaper and most likely, even on Wikipedia, can directly request the removal of such contents and its permanent replacement with a "corrected" version, aimed to contradict and disprove the allegedly harmful contents, regardless of the veracity of the information deemed as offensive, and its sources.", . Muita kirjoituksia aiheesta: (listaa saa vapaasti täydentää) --Zache 5. lokakuuta 2011 kello 08.31 (EEST) Tuo on ujutettu pykäläksi lakiin, jonka pääaihe on puhelinkuuntelu en:DDL_intercettazioni. Berlusconi on yrittänyt vastaavaa ennenkin: . Ilmeisesti varsinaisena kohteena ovat blogit. Toivottavasti Wikipedian protesti viimeistään herättää Italian parlamentaarikot eikä lakia, joka lienee perustuslainkin vastainen, hyväksytä. --ML 5. lokakuuta 2011 kello 14.59 (EEST) Language support group for Finnish The Wikimedia Foundation has brought together a new team of developers who are dedicated to language support. This team is to support all the languages and consequently it is not realistic to expect that the team members can provide proper support for your language. It is for this reason that we are looking for volunteers who will make up a language support team. This language support team will be asked to provide us with information about their language. Such information may need to be provided either to us or on a website that we will indicate to you. Another activity will be to test software that will likely have an effect on the running of the MediaWiki software. We are looking for people who clearly identify their ability. Formal knowledge is definitely appreciated. As much of the activity will be concentrated on translatewiki.net, it will be a plus when team members know how to localise at translatewiki.net. Thanks, Gmeijssen 22. lokakuuta 2011 kello 17.04 (EEST) Kuvasuodatimmen käyttöönotosta Tuli vastaan blogikirjoitukset siitä, että saksankielinen ja ranskankielinen Wikipedia yhteisö vastustaa aika voimakkaasti kuvasuodattimen käyttöönottoa. Suomenkielisessä Wikipediassa asiaa ei kaiketi ole sen kummemmin pohdittu, mutta kyse on siis kaikkia wikipediaprojekteja koskevasta kuvasuodattimesta jolla voi valikoida mitä kuvia näytetään. Eniten asiassa näyttää närästävän se, että suodatin tulee määräyksenä Wikimedia säätiöltä eikä yhteisöillä itsellään ole sen suuremmin sananvaltaa asiassa. Ibery, 22.10.2011, International Wikitrekk, 18.10.2011, Tom Morris, 10.10.2011, Wikipedia Signpost, 26.9.2011, Yksi mielenkiintoinen näkemys jota käsittelevää kirjoitusta en enää löytänyt oli, että kuvasuodatinta voitaisiin käyttää siihen että yksittäisiä artikkeleita arvioitaisiin eri ikäkausille sopiviksi. Tms idea oli siinä, että tietyt artikkelit tietyillä asetuksilla olisi arvioitu vaikka ala-asteikäisille sopivaksi opetusmateriaaliksi. Tämä siis pitäisi sisällään artikkelien sisältämän kielen (asiat on ilmaistu riittävän selkeästi jne), kuvasto on lapsille sopivaa, sen että sisältö pitää paikkansa jne. Tälläistä arviointia varten on valmiit ulkopuoliset kriteerit joita voitaisiin käyttää linjauksina ja kun arviointi on tehty hyöty on siinä, että sitten voidaan kertoa ulospäin sisällön täyttävän esim tietyt julkishallinnon vaatimukset --Zache 23. lokakuuta 2011 kello 14.23 (EEST) Wikimedian käyttöehdot ovat uudistumassa syyskaudella 2011 Wikimedian säätiö (Wikimedia Foundation) on käynnistänyt yleisten käyttöehtojen (terms of use agreement) uudistustyön. Lisätietoja asiasta on Metan sivuilla. --Pxos 27. lokakuuta 2011 kello 20.51 (EEST) ja jos joku on innokas tekemään pientä suomenkielistä referointia fiwikiin siitä mitä käyttöehdot tulee muuttumaan niin saa multa ääretöntä kunnioitusta papukaijamerkin:) --Zache 27. lokakuuta 2011 kello 23.00 (EEST) En-wikin palautejärjestelmä En-wikissä on otettu käyttöön palautejärjestelmä uusille käyttäjille, näkyy tässä: en:Special:FeedbackDashboard. --Harriv 28. lokakuuta 2011 kello 09.51 (EEST) Saiskohan tuollaisen tännekkin? --Zache 28. lokakuuta 2011 kello 10.06 (EEST) Kansanedustaja kopioi mielipiteensä Wikipediasta Siinä meillä kansanedustajat.-Henswick 19. marraskuuta 2011 kello 20.21 (EET) Minä en ymmärrä miksi tuosta on tuollainen melu noussut (pois lukien mahdollinen lisenssirikkomus). Minkäs takia Wikipediaa tehdään, ellei ihmisten ole tarkoitus hakea sieltä tietoja tai tässä tapauksessa perusteluja näkemyksilleen argumentteja näkemyksensä puolesta?--Otrfan 19. marraskuuta 2011 kello 20.27 (EET) No on se nyt pikkasen typerää kopioida "oma" mielipiteensä sanatarkasti jostain muualta. Tottakai vaikutteita saa ja pitääkin ottaa aina muilta, mutta ei se oma mielipide enää siinä vaiheessa ole kun se on sanatarkasti kopioitu joltain muulta.-Henswick 19. marraskuuta 2011 kello 20.31 (EET) Tuskin itse mielipide on Wikipediasta peräisin – eihän Wikipedialla ole mielipiteitä. --Otrfan 19. marraskuuta 2011 kello 20.32 (EET) Auts! --Tanár 20. marraskuuta 2011 kello 18.52 (EET) Kyllä wikipedialla on yllättävänki paljon mielipiteitä, vrt. engl-wikin tuleva blackout.--Easytetheri 17. tammikuuta 2012 kello 16.03 (EET) Se on käyttäjien ja ylläpitäjien mielipide. Missään artikkelissa ei vastusteta (tai kannateta) blackoutin syynä olevia lakialoitteita. --Harriv 17. tammikuuta 2012 kello 17.00 (EET) Ylläpitäjäkin on käyttäjä (ja se on Wikipedian vankka mielipide). --Lax 17. tammikuuta 2012 kello 17.03 (EET) Englanninkielinen Wikipedia pimenee päiväksi --Memasa 17. tammikuuta 2012 kello 15.59 (EET) Tuolla lisää Sjmantyl 17. tammikuuta 2012 kello 17.03 (EET) URAA: tuhansittain eurooppalaisia kuvia joudutaan poistamaan URAA (en:URAA) on todettu perustuslain mukaiseksi USA:n korkeimmassa oikeudessa, mikä tarkoittaa että tuhansia kuvia joudutaan poistamaan. Kyse siis on siitä, että eurooppalaiset ja muut ulkomaalaiset teokset ovat saaneet saman suojan kuin amerikkalaiset, sikäli kun ne olivat tekijänoikeuden piirissä 1996 (?). Niiltä ei vaadita rekisteröintimenettelyä, jonka laimiinlyönti on tehnyt monista vanhemmista amerikkalaisista kuvista vapaita. Suomen ja muun EU:n tekijänoikeusaika ehti pidentyä 70 vuoteen tekijän kuolemasta ennen ratkaisevaa päivämäärää, mutta silloin vapaat teokset pysyvät vapaina. Uudemmat teokset eivät vapaudu pitkään aikaan, koska USA:n suoja-aika on pidempi. Käytännössä melkein kaikki ensimmäisen maailmansodan jälkeiset eurooppalaiset teokset joutuivat lain myötä uudestaan tekijänoikeuden piiriin USA:ssa, eikä Commons enää voi vedota lain epämääräiseen statukseen. Tapahtuman johdosta Commonsissa on tiedostojen poistokeskustelu, tai lähinnä keskustelu siitä millä aikataululla ne pitää poistaa ja mitä ennen poistamista tulisi tehdä. Ilmeisesti kuvat kopioidaan kanadalaiseen Wikilivres-sivustolle ja joitakin luokkia merkitään palautettaviksi sitten kun ne vapautuvat. Kuvia on liikaa käsin läpikäytäväksi, mutta kuinka tarkkaa seulaa pitäisi käyttää? Suomenkielisellä Wikipedialla on (ruotsinkielisestä poiketen) oma kuvavarasto. Sama lainsäädäntö koskee sitäkin, mutta "fair use"-poikkeuksella voitaneen siirtää tänne suuri osa käytössä olevista kuvista. Bottailijat voisivat katsoa poistokeskustelusta poistettvien kuvien määrittelyt ja laatia listan niistä kuvista, jotka ovat käytössä. Muut voivat miettiä onko kuvaluokkia joita kannattaisi käydä läpi tärkeiden kuvien löytämiseksi, jolloin löydetyt kuvat voidaan joko siirtää tänne ja käyttää Wikipedian kuvituksessa tai tallettaa omalle koneelle. Jo lista tärkeistä kuvista voi olla arvokas (niitä voi pyytää väliaikaisesti palautettaviksi, mutta löytäminen on hankalaa poistamisen jälkeen). --LPfi 19. tammikuuta 2012 kello 20.33 (EET) Tack. Det ska finnas mer arbete utanför våra livliga vardaglig diskussion, om inte seulonta körs vidare. Tackar. --Pxos 21. tammikuuta 2012 kello 11.38 (EET) pitäisi olla EU Commons. Yhdysvaltojen lakeja noudattava Commons on ongelmallinen, koska moni käyttäjä luulee voivansa käyttää kuvia vapaasti fi-wikissä, vaikka näin ei olekaan. EU:n tekijänoikeuslainsäädäntö on harmonisoitu ja koska EU on niin suuri alue, että oma Commons olisi perusteltu (30 suurimmasta wikistä puolet on EU-maita).--Nedergard 21. tammikuuta 2012 kello 12.21 (EET) EU-Commonsilla on kaksi ongelmaa: kuvia ei voi linkittää Wikipediasta elleivät ne ole laillisia myös USA:ssa ja EU:n lainsäädäntö on joiltakin osa USA:n lainsäädäntöä tiukempi. Suomalaisten valokuvien kohtaloa Commonsissa en tiedä. Vanhat kuvat eivät saaneet uutta suojaa EU-harmonisoinnin myötä eli ne jäivät vapaiksi (paitsi teoskynnyksen ylittävät "valokuvateokset"), mutta uusia kuvia alkaa Suomen lainsäädännön mukaan vapautua 2017 (kun 1966 otettujen kuvien 50 vuoden suoja-aika päättyy), mutta en tiedä miten valokuvia käsitellään USA:n lainsäädännössä. --LPfi 24. tammikuuta 2012 kello 12.20 (EET) hi Please help: replace this red text with a translation of the English message below. Thank you!@MonmouthpediA announces the Charles Rolls Challenge This is a multilingual collaboration to create a wiki-town. All Wikipedians can take part, in any Wikipedia language. The challenge was announced on 1 March (Prizegiving webstreamed on 21st April). Sign up now! "Can you imagine a Wiki Project that involves 1,000 QRpedia codes and free WiFi?" About 20 articles so far in Welsh, could we have Monmouth in Finnish? - please repost if in the wrong place Victuallers (keskustelu) 1. maaliskuuta 2012 kello 12.17 (EET) Mikäs tämä on? Y1? Sjmantyl (keskustelu) 9. maaliskuuta 2012 kello 14.40 (EET) Siirretty tässä ollut joutava höpinä toiseen kahvihuoneeseen. --Pxos (keskustelu) 17. huhtikuuta 2012 kello 00.59 (EEST) Wikimedian uudet käyttöehdot TÄRKEÄ TIEDOTE Wikimedian säätiön johtokunta on hyväksynyt uudet käyttöehdot koko palvelulle, ja ilmoituksen mukaan ne tulevat voimaan 20. toukokuuta 2012. Ne ovat nähtävillä →täällä← ja sitovat kaikkia palvelun käyttäjiä eli Wikipedian lukijoita ja muokkaajia yhtä lailla. Uusien käyttöehtojen mukaan Wikipedian käyttäjien on noudatettava käyttöehtoja (Terms of Use), paikallisia käytäntöjä (Project edition policies) sekä sellaisia säätiön tekemiä päätöksiä (official policy), jotka koskevat myös suomenkielistä Wikipediaa, kaikessa toiminnassaan. Ilmeisesti Yhdysvaltojen lain mukaan tieto uusien käyttöehtojen voimaantulosta on ilmoitettava näkyvästi yhteisölle vähintään 30 vuorokautta ennen niiden voimaantuloa. --Pxos (keskustelu) 17. huhtikuuta 2012 kello 01.30 (EEST) Uudet käyttöehdot (suomeksi) Vanhat käyttöehdot englanniksi ja suomeksi Tiedotetta on kai paras kommentoida tässä. Mielestäni tuleva ehtokäytäntö selkiinnyttää yksittäisten wikipedistien asemaa. Jos joku on toista mieltä, ilmaiskoon mielipiteensä. parh. terv. --Höyhens (keskustelu) 9. toukokuuta 2012 kello 21.19 (EEST) Miten selkiinnyttää? Iivarius (keskustelu) 10. toukokuuta 2012 kello 00.25 (EEST) Mielestäni selkiinnyttää tilannetta lähinnä sen osalta, että tänne kirjoitettavista teksteistä on vastuussa tekstien luoja ja jos hän joutuu jostain syystä niistä vastaamaan se tapahtuu Yhdysvaltojen Kalifornian osavaltion lakien mukaan, ellei loukata jonkin maan omaa mahdollisesti tiukempaa lainsäädäntöä. Tämä ei ole ollut itsestään selvää tähän asti. --Höyhens (keskustelu) 10. toukokuuta 2012 kello 00.43 (EEST) Kysymys on tietty säätiön vastuuvapaudesta ja sitä vastaan nostettujen kanteiden oikeuspaikasta. Käyttöehdot selkeyttävät kirjoittajan asemaa lähinnä siten, että expressis verbis tai ainakin sinne päin sanotaan, että kukin vastaa tekemisistään sekä kirjoituspaikan että vähintään Yhdysvaltojen lakien mukaan. Ei tämä ole mitenkään ollut tai ole itsestään selvää tähän asti eikä näytä olevan. Pikemminkin tämä vain korostaa entisestään kirjoittajan vastuuta sisällöstä. Olen sekä toista että eri mieltä tulkinnasta, mutta edelleen, parhain terveisin --Pxos (keskustelu) 12. toukokuuta 2012 kello 04.34 (EEST) NRK: Breivik kirjoitti Norjan Wikipediaan "Omassa manifestissaan Breivik kirjoitti Wikipedian näkökulmien muuttamisen omaan ideologiaansa sopiviksi olevan tärkeää." Tässä taas muistutus siitä, että kaikkea kirjoitettua ei pidä ottaa absoluuttisena faktana. Varmaankin kaikki ovat joskus törmänneet Wikipediassa artikkeleihin, joista lähdekriittinen lukija saattaa huomata, että siinä ei ole kerrottu ihan kaikkia faktoja. --Jepse (keskustelu) 26. huhtikuuta 2012 kello 23.26 (EEST) Valtaosa WP:sta on miesten kirjoittamaa, toteaa WM-säätiö Helsingin Sanomat on noteerannut kulttuuriosastossaan otsikon aiheen 22.4.2012: . -Htm (keskustelu) 28. huhtikuuta 2012 kello 10.08 (EEST) "Wikimedia-säätiö yrittää houkutella naisia kirjoittajiksi muun muassa vähemmän teknisiä taitoja vaativilla työkaluilla. Nämä helpottaisivat kaikkien osallistumista tietosanakirjan luontiin. Suomessakin aktiivisin ydinjoukko käsittää Jyringin mukaan vain noin satakunta henkeä." Enpä usko, että tuo teknisyys on se isoin ongelma. Tässäkin Wikissä oli aikoinaan iso joukko aktiivisia naisia tekemässä, mutta yhteisön asenteet karkottivat osan pois. Enkä tarkoita, että yhteisön asenne olisi ollut vihamielinen naisia kohtaan, vaan yleisesti ei ehkä ollut kovin mukava yhteisö. Pitäisi muistaa aina kommentoida rauhallisesti ja ystävällisesti. Ja ehkä pitäisi huomauttaa herkemmin, jos joku kommentoi liian kiivaasti tai menee edes lähelle henkilökohtaisuuksia. – linnea 6. toukokuuta 2012 kello 11.43 (EEST) Valta keskittyy helposti pienessä yhteisössä harvojen käsiin ja jos niillä harvoilla vallan haltijoilla ei ole arvot kohdallaan ja puuttuu myönteinen mieli, avoimuus ja yhteistyökyky, tilanne tulehtuu helposti. Tuntematta aiempia vaiheita on elävästä elämästä kokemusta sellaisesta, ja sitä on se nähtävissä nytkin Wikipediassakin että piiri on aika pieni, ja vielä kun tunnuksilla toimitaan, ei tiedä todellisuutta. Mitenkähän muissa isoissa ja pienissä Wikeissä? --Loytokoira1 (keskustelu) 6. toukokuuta 2012 kello 12.49 (EEST) Jos Wikipediassa oli iso joukko aktiivisia naisia ja yhteisön asenne karkotti osan pois, niin oliko tämä iso naisjoukkokin silloin karkottamassa toisia naisia? Kunhan kysyn, ettei taas laiteta kaikkea miesten syyksi, kuten muotia on. --Otrfan (keskustelu) 6. toukokuuta 2012 kello 12.56 (EEST) Iso joukko oli ehkä liiottelua. En tiedä miten muotoilisin tämän, mutta en tarkoittanut, että miesten asenteet olisivat karkoittaneet naiset vaan koko yhteisön kommunikointi ja siihen ehkä kyllästyivät helpommin osa naisista. Tietysti, koska miehiä on ollut koko ajan enemmän, näiden poistuminen yhteisöstä ei ole ollut niin huomattavaa. Ylläpitäjät ovat kyllä yleensä (niinä aikoina kun olen seuranannut) osallistuneet keskusteluihin asiallisesti ja rauhallisest. – linnea 6. toukokuuta 2012 kello 13.08 (EEST) Mä en tiedä mitä ennen kevättä 2007 on tapahtunut, koska tuolloin aloin muokata. Olisko kuitenkin parempi luonnehdinta, että yhteisön asenne on karkottanut sekä miehiä että naisia ja yhteisön asenteen ovat muodostaneet naiset ja miehet yhdessä. Gopase+f (keskustelu) 6. toukokuuta 2012 kello 14.02 (EEST) "Iso joukko aktiivisia naisia". Populaatioon verrattuna WP:n iso joukkokin on ollut ilmeisen pieni, mutu. -Htm (keskustelu) 6. toukokuuta 2012 kello 14.09 (EEST) Voi olla. Toivotaan ainakin. Osuin vaan seuraamaan yhtä taistelua, jossa kirjoittaja näyttää nyt antaneen periksi ja lähteneen pois. Kokemuksia on itselle kertynyt yhdistystoiminnasta ja taloyhtiöstä joissa valta tuntuu aina keskittyvän pienelle piirille, joskus vaan yhdelle joka on tarpeeksi jääräpäinen ja siellä sentään toimitaan omalla nimellä ja kasvoilla, mutta kähmintää se ei tunnu vähentävän. Tästä yhdistysten klikkiytymisestä luin äsken jostain jutunkin. Wikipedia on niin hieno projekti ettei sellaista toivoisi tänne. Käytän tätä työasioissa melkein joka päivä, vaikka en juuri ehdi olla aktiivinen. Jos luitte Jorma Ollilan haastattelun niin Nokian menestyksen takana oli osittain juuri yhteishenki. Tietysti sinne oli poimittu oikeat ihmiset. Mutta kun valtataistelu alkaa yhteishenki hajoaa. toivotaan että se tapaus mitä itse seurasin Wikipediassa on poikkeus. --Loytokoira1 (keskustelu) 6. toukokuuta 2012 kello 14.29 (EEST) Toki kun yksittäistapauksia seuraa, niin aika vaikea on tietää ihmisten sukupuolia. Nimimerkin perusteella sitä ei voi tietää (sama käyttäjä on joskus esiintynyt sekä mieheen että naiseen viittaavalla nimimerkillä), harva on sukupuoltaan erikseen ilmoittanut, ja jos on, niin ainakin yhdessä tapauksessa sama SUL-tunnus on toisessa wikissä vaihtanut sukupuolta. Palailen keskusteluun, kunhan kuukautiskipuni hellittävät. --Otrfan (keskustelu) 6. toukokuuta 2012 kello 14.39 (EEST) Kommenttini oli tarkoitettu pohtimaan yleisesti Wikipedian henkeä, ei pelkästään mies-nainen akselilla. Ja olisi toivottavaa että keskustelu pysyisi asiallisena ja henkilökohtaiset elimistön vaivat käsiteltäisiin muilla foorumeilla. --Loytokoira1 (keskustelu) 6. toukokuuta 2012 kello 15.09 (EEST) Ei täältä naiset kiene joukolla häipyneet. He eivät koe tätä samalla tavalla omakseen kuin me miehet muutenkaan. Tasa-arvo ei pitäisi riippua Wikipediasta vaan Wikipedia heijastaa tasa-arvon kehittymistä maailmassa. Tietenkin visi tehdä sukupuolikiintiöitä esimerkiksi etusivun kuolleisiin, mutta en itsekään pidä sitä hyvänä ehdotuksena. --Höyhens (keskustelu) 10. toukokuuta 2012 kello 00.57 (EEST) Tuohon on pakko vastata kun kalikka kalahtaa. En usko ollenkaan että naiset olisivat sen herkkähipiäisempiä kuin miehetkään. Kysymys on tärkeä, mutta vielä nykyään eräät asiat koetaan miesten asioiksi, eräät naisten asioiksi yhteiskunnassa. Wikipedia on vain heijastus yhteiskunnasta, jossa naisten on tehtävä ansiotöittensä lisäksi kotityöt eikä heillä ole varaa eikä aikaa tähän yhtä paljon kuin miehillä. Projektin mukavuudesta sanoisin että varmaan täältä on lähtenyt eri asioiden vuoksi enemmän miehiä kuin naisia. yst. --Höyhens (keskustelu) 10. toukokuuta 2012 kello 01.06 (EEST) (mies) Koska naisia on ollut vähemmän aina, niin yhdenkin poislähtö tuntuu. Miehissä ei sitä huomaa niin paljoa. Kuten kirjoitin alemmas "En tiedä miten muotoilisin tämän, mutta en tarkoittanut, että miesten asenteet olisivat karkoittaneet naiset vaan koko yhteisön kommunikointi ja siihen ehkä kyllästyivät helpommin osa naisista. Tietysti, koska miehiä on ollut koko ajan enemmän, näiden poistuminen yhteisöstä ei ole ollut niin huomattavaa" – linnea 10. toukokuuta 2012 kello 08.45 (EEST) No hyvä että sinä olet palannut:) --Höyhens (keskustelu) 10. toukokuuta 2012 kello 18.46 (EEST) Arvovaltakiistoissa pitäisi osata joustaa. Jos huomaa, että Wikipedia on vaarassa menettää hyvän kirjoittajan, pitäisi mieluummin antaa asian olla kuin jyrätä toisen yli. Enkä nyt viittaa tällä kehenkään tiettyyn vaan yleisesti näin vältettäisiin monet kiistat ja paha mieli sekä hyvien kirjoittajien poistuminen muiden harrastusten pariin. Voi olla että itsellä on käynyt hyvä tuuri kun en vielä ole joutunut pahempiin kinoihin eikä lähtö ole ollut mielessä. Aihepiiriasiat on kyllä kans yks tapa saada ihmisiä mukaan (tai pois). En käytä meikkiä ;) mutta luultavasti niistä kirjoittaminen menis enemmän mainoksen puolelle. Jaa mutta esim. meikkaamisen historia ei varmaan olis kovin mainospainotteinen. --Checkpointcharlie (keskustelu) 10. toukokuuta 2012 kello 18.57 (EEST) Sinänsä naisten tai miesten kirjoittaman sisällön määrä on aika se ja sama, jos sisältöä olisi tasaisesti joka tapauksessa eri aiheista. Pikemminkin tämä aiheitten vääristyminen olisi järkevämpi keskustelunaihe kuin naisten ja miesten tekemien lisäyksien mahdollinen ero. Joka tapauksessa siitä lienee yhteisössä selvä konsensus, että yhteisön henki voisi olla (ja olla ollut) parempikin. Iivarius (keskustelu) 6. toukokuuta 2012 kello 22.48 (EEST) Tässä oot ihan oikeessa, että tärkeintä olisi pitää tasapaino artikkeleissa. Käsitöistä taitaa myös olla vähän artikkeleita. Pitäisi varmaan ruveta kartoittamaan, minkä aihealueen artikkeleita on vähiten ja mitä niistä pitäisi kirjoittaa.:) – linnea 6. toukokuuta 2012 kello 23.55 (EEST) Ensin pitäisi keksiä mitä ne aihealueet tarkalleen ottaen on:) --Harriv (keskustelu) 7. toukokuuta 2012 kello 13.38 (EEST) Jos "viikon yhteistyöartikkeleina ovat eritasoliittymä ja terrorisminvastainen sota", kuten etusivulla lukee, ne ei varmaan houkuta suurinta osaa naiskirjoittajia. Ei kyllä tosin mieskirjoittajiakaan, jotka ei kaikki rakasta sotaa ja liikennetekniikkaa. --Kasvissyöppö (keskustelu) 8. toukokuuta 2012 kello 09.29 (EEST) Kahdella aiheella on vaikea herättää kiinnostusta edes 50% ihmisistä. Uusia yhteistyöartikkeleita voi ehdottaa täällä: Wikipedia:Viikon yhteistyö/Ehdotuksia. --Harriv (keskustelu) 8. toukokuuta 2012 kello 14.26 (EEST) Linnea, onko käsityöt jokin naisten ala? ;) --Höyhens (keskustelu) 10. toukokuuta 2012 kello 00.51 (EEST) En tarkoittanut sitä.:D Mutta se on aika ei-tekniikkapainotteinen. Luulen, että naisetkin kirjoittavat Wikipediaan aika tekniikkapainotteisia juttuja. En osaa sanoa, mitkä olisivat naisten aihealueita. Kosmetiikkan suurin käyttäjäryhmä on varmaan naiset, mutta kaikki naiset eivät kuitenkaan käytä kosmetiikkaa jne. Meillä on kyllä vähän lupaavia artikkeleita tekniikastakaan. Voi olla, että ei täällä edes hirveästi keskitytä tekniikkaan. Eliöit taitavat olla edustetuin ryhmä. – linnea 10. toukokuuta 2012 kello 08.45 (EEST) Heh, hevosaiheet? --Höyhens (keskustelu) 10. toukokuuta 2012 kello 18.47 (EEST) Joo yritin tuoda sitä esille, että koska naiset ovat tilastollisesti katsoen kiinnostuneita eri asioista eri painotuksin, heidän vähyys muokkaajissa vaikuttaa myöskin artikkelikirjoon. Sekin on totta, että monet Wikipediaa editoivista naisista ovat myös teknologiaorientoituneita, jolloin heidänkään osaltaan tätä tilastollista tasapainotusta ei tapahdu. Puutteet Wikipedian sosiaalisessa puolessa on hankalampi aihe, mutta linnea on varmasti ihan oikeassa. Ylipäätänsä Wikipedia on rakennettu hienon teknisen sisällönhallinnan päälle, ja sosiaalisen aspekti on siinä sivussa. Toisaalta sosiaalisuus on kuitenkin ollut hyvin vahva osa Wikipediaa aina, mutta ehkä se voisi olla toisenlainen. Jotain tällaistakin olisi toimittajalle voinut jutella, ainakin jos osaisi sen jotenkin koherentisti ilmaista. -- TJ (keskustelu) 30. toukokuuta 2012 kello 11.38 (EEST) Minusta tuntuu ettei tälle asialle yksinkertaisesti voimitään ennen kuin sukupuolten välinen tasa-arvo on tosiasia muualla yhteiskunnassa. Ei vapaassa tietosanakirjassa voi olla naiskiintiöitä. Tämä asia on muuten yksi Wikipedian suurista sudenkuopista, mutta - se pyörii sittenkin. --Höyhens (keskustelu) 10. toukokuuta 2012 kello 00.51 (EEST) Ainut mitä tälle voi tehdä, on pitää huoli, että kaikki tuntevat olonsa mukavaksi täällä. – linnea 10. toukokuuta 2012 kello 08.45 (EEST) Kyllä minä ainakin soisin että häiriköt ja vandaalit tuntisivat edes pienen piston sydämessään muokatessaan wikipediaa. Gopase+f (keskustelu) 10. toukokuuta 2012 kello 09.04 (EEST) Ehdotan alue-estoa itäsuomalaiselle huumorille. Länsisuomalaisesta puhumattakaan, liian kuivaa. --Pxos (keskustelu) 12. toukokuuta 2012 kello 03.19 (EEST) Näin sitä pari minuakin vanhempaa eläinlääkäriä jostain Viipurista laittoi tämänkin oikealla asialla olevan keskustelun täysin läskisoosiksi hevosten kanssa tai ilman. Mukavaa, että Linnea palasi, mitens sujuu ristipistotyöt? Nyt voisi oikeasti lukea uudestaan koko asian ja tänne laitetut kommentit, ja sitten kirjoittaa taas uutta ideaa. --Pxos (keskustelu) 12. toukokuuta 2012 kello 03.38 (EEST) Ohops. Pyydän anteeksi koko hevosmiesten uutistoimiston puolesta, jos lipsahti vähän sosiaalisen median puolelle. --Höyhens (keskustelu) 14. toukokuuta 2012 kello 23.41 (EEST) Pieni jälkikommentti. Olen ollut mukana tässä projektissa vuodesta 2005, ja suomenkielisen Wikipedian sisäsiittoinen, nörtähtävä ja fakki-idiotismilta lemahtava ilmapiiri voi taatusti karkottaa hyviä muokkaajia ihan sukupuoleen katsomatta. Tässä voimme kaikki katsoa itseämme peiliin. Olettakaamme useammin hyvää kuin pahaa tahtoa. Tunnustan, että olen itse onnistunut siinä ajoittain heikosti, mutta ehkä ongelmasta on helpompi päästä, kun sen tunnistaa. --Cuprum (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 16.39 (EEST) Niin, viestinnässä täällä voisi yrittää lähestyä valtavirtaa. Yksi asia on huumori, joka naurattaa yleensä lähinnä samanhenkisiä. Ei huumoria tietenkään kokonaan tarvitse jättää, mutta voisi sen määrän pitää maltillisena. Esim. pitkähköt keskustelukommentit, jotka ovat pelkkää huumoria ilman mitään asiasisältöä joko naurattavat tai ärsyttävät. --ML (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 18.09 (EEST) Lehdistötiedote 300 000 artikkelia? Onkos meillä fi wp:ssä idea tehdä Wikipedia:Lehdistötiedote 300 000 artikkelia tai Wikipedia:Lehdistötiedote 300 000 artikkelia/Mediatiedote? Terveisin Gálaniitoluodda (keskustelu • muokkaukset) 17. kesäkuuta 2012 kello 13.05 (EEST) Jos joku jaksaa tehdä... viimeksi meni vähän huonosti. --Stryn (keskustelu) 17. kesäkuuta 2012 kello 13.09 (EEST) 333333 olisi tasaluku. --Harriv (keskustelu) 17. kesäkuuta 2012 kello 13.10 (EEST) 333 333 artikkelista voisi ehkä tehdä, kun sen on kolmasosa miljoonasta. Mutta tähän pitäisi varmaan nimittää vastuuhenkilöt, niin ettei se jää kesken. Ehkä myös Wikimedia Suomi voisi tehdä tämän? (Harriv oli nopeampi) Linnea (keskustelu) 17. kesäkuuta 2012 kello 13.12 (EEST) Oikeastaan 333 333 on kolmasosa 999 999:stä... Jafeluv (keskustelu) 18. kesäkuuta 2012 kello 09.26 (EEST) Kolmasosa -artikkeleita on hankala laskea.. --Harriv (keskustelu) 18. kesäkuuta 2012 kello 09.30 (EEST) Liian myöhäistä ja tarpeetonta. 200 000 artikkelin tiedote ei tainnut saada uutistilaa juuri lainkaan. --ML (keskustelu) 17. kesäkuuta 2012 kello 13.17 (EEST) 333 333 taitaa olla parempi.:) Terveisin Gálaniitoluodda (keskustelu • muokkaukset) 17. kesäkuuta 2012 kello 13.23 (EEST) Tosiasiahan on se että Wikipedia on "arkipäiväistynyt" eikä tuo artikkelien määrä enää herätä niin paljoa innostusta. Se kasvaa vääjäämättä eikä se oikeastaan kerro mitään uutta. Erilaiset palkinnot, yhteistyöhankkeet ynnä muut on selkeästi kiinnostavampia. Tai jopa varainkeruu. --Harriv (keskustelu) 17. kesäkuuta 2012 kello 13.28 (EEST) No, jos ei mitään muuta niin voidaanko tästä kumminkin laittaa maininta edes meidän omaan Uutisissa-mallineeseen etusivulle. Valokuvaan ilotulitusrakettien poksahtelua tms. --Alcedoatthis 18. kesäkuuta 2012 kello 09.14 (EEST) Toki, voi laittaa vaikka bannerin. --Harriv (keskustelu) 18. kesäkuuta 2012 kello 09.30 (EEST) uutisoi 300000 artikkelin ylittymisen. Tänä vuonna on näemmä 10 vuotisjuhla fiwikille. Aika hurjaa. Kuvittelin aina, että aloitusvuosi ollut 2003, mutta Kaskinen-artikkeli on tosiaan aloitettu 2002. Tuo Kaskinen artikkelin aloittaminen ajoittuu samoihin aikoihin kuin mitä on Helsingissä ja johon Wikimedia Suomen tyypit kait yrittää osallistua niin 10vuotistaipaletta voisi yrittää juhlistaa vaikka miitillä siellä. --Zache (keskustelu) 26. kesäkuuta 2012 kello 21.57 (EEST) Hyvä olla välillä väärässä.. Selkeästi ei tarvitse tiedotteitakaan tehdä. --Harriv (keskustelu) 26. kesäkuuta 2012 kello 22.33 (EEST) Näkyy löytäneen STT:n uutinen tiensä myös esimerkiksi ja sivuille. IS:n uutiseen on hiukan hupaisasti lisätty aiheeseen sen enempää liittymättä arkistosta kuva wikipedististä, "tältä ne näyttää" -hengessä. Onnea Pitkelle.:P –Haltiamieli 26. kesäkuuta 2012 kello 22.42 (EEST) Venäjänkielinen Wikipedia suljettiin Venäjänkielinen Wikipedia suljettiin tänään. Tämä tehtiin protestiksi lakiehdotukselle, joka kriitikoiden mukaan saattaa johtaa kiinalaistyyliseen nettisensuuriin Venäjällä. Huomasin asian, kun yritin katsoa erästä artikkelia venäjänkielistä Wikipediasta ja ruudulle tuli vain protestia koskeva ilmoitus. ja kertovat aiheesta lisää. Ruwiki on suljettuna vuorokauden ajan. –Ejs-80 10. heinäkuuta 2012 kello 12.22 (EEST) Google - Knowledge graph Google on lisännyt hakukoneeseensa uuden ominaisuuden joka näyttää tietolaatikon haun todennäköisestä kohteesta. Wikipediaan tämä liittyy siten, että esimerkkinä käytetyn Marie Curie -haun kohdalla tietolaatikon tiivistelmäteksti tulee englanninkielisestä Wikipediasta. (ks. ) Aika jännä ja siisti ominaisuus sanoisin. --Zache (keskustelu) 18. toukokuuta 2012 kello 04.50 (EEST) Tuo taitaa toimia vain englanninkielisessä Google-haussa, vai? –ElmA (Keskustelu – Muokkaukset) 17. kesäkuuta 2012 kello 11.19 (EEST) Ainakaan mun googleen ei mitään tietolaatikkoa ilmesty. --ML (keskustelu) 17. kesäkuuta 2012 kello 11.23 (EEST) ja uutisen takana kerrotaan, että Google aloitti palvelun englanniksi. Tiedä sitten muista kielistä. –ElmA (Keskustelu – Muokkaukset) 17. kesäkuuta 2012 kello 11.28 (EEST) Suomeksi tuo on käytössä ainakin olympialaisiin liittyen. Esimerkiksi haku lontoo 2012 Suomi () antaa tavalliset tulokset ja oikealle palkin, jossa on teksti Suomi osallistuu Lontoon vuoden 2012 kesäolympialaisissa 14 lajiin yhteensä 56 urheilijan joukkueella. Suomalaiset urheilijat saavuttivat Lontoon olympiakisoihin maa- tai henkilökohtaisia paikkoja , joka on suoraan Wikipediasta. Urheilulajeissa tulee samanlainen palkki, esim. haulla tai haulla . Myös haku antaa artikkelin alun. Jos palkki laajenee muihinkin hakuihin, tuleekohan se viemään Wikipedian artikkeleilta klikkauksia? –ElmA (Keskustelu – Muokkaukset) 7. elokuuta 2012 kello 19.22 (EEST) Wikimedia Suomelle tunnustuspalkinto Kotus on myöntänyt tänään Wikimedia Suomelle uuden ”Suomen kielen tulevaisuus” ‑tunnustuspalkinnon! Wikimedia Suomihan on yhdistys, jonka tarkoitus edistää Wikipedian ja muiden Wikimedian hankkeiden tuntemusta ja toimintaa Suomessa. Ellet ole jo Wikimedia Suomen jäsen, niin liity nyt, hyvä ihminen, siihen jo pian. --Herra Maka (keskustelu) 24. toukokuuta 2012 kello 18.37 (EEST) Onneksi olkoon Wikimedia Suomelle. Olisi mielenkiintoista tietää, mistä toiminnasta tuo palkinto tarkalleen tuli. Itselläni ei ainakaan ole oikein edes käsitystä siitä, mitä yhdistys tarkalleen ottaen on konkreettisesti tehnyt. Jafeluv (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 10.35 (EEST) Lieneekö yhdistys palkittu ensisijaisesti siksi, että itse suomenkieliselle Wikipedialle olisi hankala luovuttaa palkintoa. Ainakin noissa kuvaillaan lähinnä Wikipedian ansioita, joten yhdistys lienee palkittu ikään kuin sen edustajana. Tai näin ainakin itse päättelisin. --Risukarhi (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 10.41 (EEST) Ensimmäiseksi tuli mieleen että se on jokin piilorisupalkinto. Mutta ehkä tarkoituksena kuitenkin on kannustaa hyvään kieleen niitäkin, jotka eivät Wikipediassa vielä toistaiseksi näe sillä mitään arvoa. --Abc10 (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 11.23 (EEST) Niin, kieltämättä vähän itsekin kummastelen noita perusteita, joissa näytetään olevan sillä kannalla, että määrä korvaa laadun (mainitaan suomenkielisen Wikipedian artikkeleiden määrä, eikä kiinnitetä huomiota siihen, minkälaista suomen kieltä niissä on [tai miten asiallisesti pätevää sisältöä niissä on]). Ehkä Kotuksessa on katsottu että tällaisen suomenkielisen projektin pelkkä olemassaolo on jo sinällään jonkinlainen torjuntavoitto, vaikkei se kieli nyt niin ensiluokkaista olisikaan. Ja tietysti täällä Wikipedian kielenhuoltokeskusteluissa on usein vedottu Kotukseen ja sen julkaisuihin auktoriteettina, mikä on ehkä noteerattu siellä. --Risukarhi (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 11.33 (EEST) Mielenkiintoista nähdä ketkä siellä käy paistattelemassa salamavalojen loisteessa. En ollut ikinä ennen kuullut mistään Wikimedia Suomesta . --Maltan haukka (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 12.32 (EEST) on lista hallituksen jäsenistä. Antti Björklund on 101090ABC, Ulpu Pajari on Pitke, Niklas Laxtröm on Nikerabbit ja Henrik Strand on Str4nd. Joonas Suominen ja Tommi Kovala ovat itselleni tuntemattomampia, mutta muut ovat pitkäaikaisia suomenkielisen Wikipedian aktiivikirjoittajia. Nikerabbit on Mediawiki ohjelmoija ja on ollut hyvin aktiivinen kehityksessä jonka kautta mediawikin käännös suomeksi on tehty. --Zache (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 13.04 (EEST) Tästä aiheesta oli keskustelua taannoin: Wikipedia:Kahvihuone (käytännöt)/Arkisto5#Wikipedian tekeminen on nationalismia. Onhan tämä sellainen gallialainen kylä englantilaisten nettileirien ympäröimänä. -tKahkonen ☺ 25. toukokuuta 2012 kello 13.08 (EEST) Menee vähän sivuraiteelle, mutta suomen kielen edistäminen ei välttämättä ole nationalismia. Onhan mahdollista edistää esperanton tapaista keinotekoista kieltäkin, eikä siinä voi olla mitään nationalistista. --ML (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 13.22 (EEST) Jeps, pikemminkin päinvastoin. En tiedä kuka Hasdrubal on, mutta hänen kommenttinsa tuossa keskustelussa voin kyllä allekirjoittaa. Jafeluv (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 13.40 (EEST) Kielen vaaliminen on kai nationalismia silloin, jos katsoo sen palvelevan jotenkin kansakunnan tai kansallisen yhteisön rakentamista. Samaa pätee varmaan mihin tahansa kulttuurin vaalimiseen tai kehittämiseen. Tässä mielessä sen enempää Kotus kuin suomenkielinen Wikipediakaan ei sinällään liene "nationalistinen", vaikka kaikilla käyttäjillä voi (ja saa) tietysti olla omat motiivinsa. Agricolakin kehitti suomen kirjakielen lähinnä uskonpuhdistuksen tarpeisiin; sanoma oli saatava sellaiselle kielelle, jota kansa ymmärsi. --Risukarhi (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 14.09 (EEST) Keskusteluja seuratessani olen joskus havainnut Wikipediassa outoa suomen kielen vaalimisen leimaamista. Se on outoa sikäli, että jokaisella on oikeus äidinkieleensä, ja kielen käyttäminen, kehittäminen ja sen vaaliminen kuuluvat kulttuuriin ja ovat jokaisen oikeus. Wikipediassa ei pidä levittää henkeä, että omassa kielessä olisi jotakin häpeämistä. Pieniä kieliä on tietysti aina historia kuluessa pyritty nujertamaan, mutta suomen kielen käyttäjillä on oltava niin vahva itsetunto, ettei sellaiseen lähdetä mukaan. Kieli on samalla tavalla suojeltava kuin eliölajit tai kulttuurihistoriallisest muistomerkit. Jos kieli häviää, häviää maailmasta sen mukana yksi kulttuuri. --Abc10 (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 14.59 (EEST) Ehkä pikemminkin yksi hökkeli gallialaiskylässä, jossa on hirveä määrä isompia ja pienempiä erikielisiä hökkeleitä. Jafeluv (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 13.26 (EEST) Tietokone.fi tarttui näemmä "juttuvinkkiini" aiheesta: . Eiköhän palkinto ole tosiaan suunnattu ennen kaikkea jokaiselle meistä wikipedisteistä, kuten Risukarhi yllä sanoi. Taputelkaamme siis itsejämme olille. --Herra Maka (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 13.25 (EEST) "Palkituksi tuli Wikimedia Suomi -yhdistys, joka vastaa suomenkielisestä Wikipediasta." häh? Jafeluv (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 13.26 (EEST) Joo, sama lause pisti heti minunkin silmääni. Harvassapa ne asiavirheettömät uutiset taitavat olla. Kannattaa pyytää korjaamaan, jos tuo kovasti häiritsee. --Herra Maka (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 13.30 (EEST) Mjoo, no helppopa tuollainen virheoletus kyllä varmaan on tehdä jos ei ole perillä asiasta. Hienoa mainosta Wikimedia Suomelle joka tapauksessa. En vieläkään tiedä, mitä yhdistys tekee, mutta varmaan jotain arvokasta ja hyödyllistä:) Onkohan yhdistyksellä muuten toimintaa ruotsinkielisten projektien puolella? Jafeluv (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 13.35 (EEST) Itse en ole ollut sen kummemmin yhdistyksen toiminnassa mukana, joten sisäpiiritietoa minulla sen elämästä ja teoista ei ole. Käsittääkseni yhdistys on järjestänyt ainakin Wikiprojekti Ateneumin ja sekä painattanut tai on painattamassa Wikipediasta kertovia jaettavaksi suurelle yleisölle. Lisäksi Pajari ja Laxström osallistuivat yhdistyksen puitteissa paikallisosastojen yhteiseen , mikä on mainio juttu. Siellä kait puhuivat myös yhteispohjoismaisista projekteista. Yhdistyksen tiedotus taitaa olla aika vähäistä resurssien niukkuudesta johtuen, aktiivisin kanava ulospäin näyttäisi olevan tällä hetkellä . --Herra Maka (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 17.59 (EEST) Kysyn samaa jota varmaan kysyt: miten se vastaa? Kuka muuten ne sinne hallitukseen valitsee? Onko se itseään täydentävä kultapossukerho joka käy aina tarpeen tullen ottamassa kiitokset vastaan? --Maltan haukka (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 13.31 (EEST) Eiköhän yhdistyksen jäsenet valitse hallituksen, ja jäseneksi voi ymmärtääkseni liittyä kuka vain. Jafeluv (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 13.35 (EEST) Ei mitenkään. Se on uutisenlaatijan virhe. Wikipediasta vastaa Wikimedia -säätiö. Wikimedia Suomi on suomalainen rekisteröity yhdistys. Wikimedia -säätiö tunnustaa Wikimedia Suomi ry:n tukevan ja tekevän Wikimedian toimintaa tunnetuksi Suomessa. Tällaisista yhdistyksistä säätiö käyttää termiä "chapter". Paikalliset yhdistykset eivät kuitenkaan edusta Wikimedia -säätiötä juridisesti tai taloudellisesti, vaan ovat erillisiä organisaatiota. --Harriv (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 15.21 (EEST) Nyt on muutama luotettava lähde () sille että Wikimedia Suomi vastaa suomi-wikipediasta, niin se on sitten kirjattava artikkeliin, koska eikös se ollut niin että Wikipedia ei tutki ovatko tiedot oikein vaan kirjoittaa mitä muualla kirjoitetaan tai jotain sinne päin. (Omituista että yhdistys sai ottaa tuon nimen, parempi olisi ollut vaikka W.n kannatusyhdistys)--Maltan haukka (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 18.16 (EEST) Tuo on ihan standardoitu nimi noille chaptereille, ja sitä paitsi onhan Wikimediassa muitakin projekteja kuin Wikipedia. Jafeluv (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 19.10 (EEST) Noista yhdistyksistä Saksan Wikimedia Deutschland on siitä merkittävä, että se vastaa Toolserverin pyörittämisestä. Lieneekö muuten olemassa muita paikallisia chaptereita, jotka vastaavat jostakin useiden eri kieliversioiden ja Wikimedia Foundationin hankkeiden hyödyntämistä palveluista? –Ejs-80 25. toukokuuta 2012 kello 19.29 (EEST) Olihan tuosta uutinen myös Helsingin uutisten nettisivuilla (jostain syystä paikallisuutisissa). Muut tiedotusvälineet eivät ilmeisesti noteeranneet, Google-haulla löytyy vain keskustelupalstoja. --Risukarhi (keskustelu) 25. toukokuuta 2012 kello 16.08 (EEST) Joo Pitäisköhän kirjoittaa säätiölle, että Wikimedia Suomi chapter "is totally disconnected to the community at large, and.." Kotusin (sic) myöntämää palkintoa ei ole muutamista pyynnöistä tai tästä keskustelusta huomiotta mitenkään kommentoitu täällä. Olisin melkein huolissani (sekä yleisesti että erikseen), mikäli WMF jakaa käytännön mukaisesti sellaisille projekteille rahaa toimintaan, joilla ei ole minkäänlaista kontaktia muokkajayhteisöön edes puheenjohtajan kautta. Omituista on. Toivottavasti tämä yhdistys ei edusta, tai pyri edustamaan, suomenkielistä Wikipediaa sen laajemmin. Hiljaisuus näistä kysymyksistä kyllä on hieman - eikä ihan vähän - ongelmallista. Toivoisin puheenjohtajan jonkinlaista kannanottoa asiaan. --Pxos (keskustelu) 9. kesäkuuta 2012 kello 05.25 (EEST) Esimerkiksi tuon palkinnon olisi voinut skannata näkyville johonkin Wikipediassa näyvään projektiin helposti. Kuka on Laxströmin vieressä seisova ylpeä vastaanottaja? Maksaako WMF tai osallistuuko säätiö matkakuluihin erilaisissa tapaamisissa? Millainen on yhdistyksen rahankäyttö yleensä? Minkä vuoksi se on täysin erillään muokkaajayhteisöstä? Minkä vuoksi nykyisen hallituksen jäsenet eivät tunnu juuri vastaavan minkäänlaisiin kysymyksiin Wikipedian sisällä? Helppoja kysymyksiä. --Pxos (keskustelu) 9. kesäkuuta 2012 kello 05.48 (EEST) Ensin helpot, sitten vaikeammat... --Pxos (keskustelu) 9. kesäkuuta 2012 kello 05.54 (EEST) Kyllä minusta Antti Björklund (101090ABC), Ulpu Pajari (Pitke), Niklas Laxtröm (Nikerabbit) ja Henrik Strand (Str4nd) ovat osa suomenkielistä Wikipediaa. He ovat esimerkiksi kaikki olleet suomenkielisen Wikipedian ylläpitäjiä ja yhdistys on aloitettu jo vuonna 2009. Se miksi se toiminnaltaa ei ole kiinteämpi osa suomenkielistä Wikipediaa johtuu minusta myös siitä, että vastaavasti Wikipediassa pitäisi olla siitä kiinnostuneita henkilöitä. Järjestöhän on kyllä tiedottanut toiminnastaan täällä ja kaipaisi lisää aktiivisia toimijoita. Ne ketkä järjestössä toimivat kuitenkin viimekädessä määrittävät sen mitä yhdistys kykenee tekemään. Toinen asia joka mikä pitää muistaa, niin yhdistys on Wikimedia Suomi. Ei Wikipedia Suomi. Järjestö toiminnallaan edesauttaa kaikkien Wikimedia säätiön projektien toimintaa Suomessa eikä yksinomaan Wikipediaa eikä siten ole mitenkään itsestään sanottua, että yksittäisten henkilöiden tulisi olla aktiivisia nimenomaan suomenkielisessä Wikipediassa tai toiminnan olla kiinteä osa suomenkielisen Wikipedian toimintaa. Esimerkiksi Laxtröm on hyvin aktiivinen translatewikissä. --Zache (keskustelu) 9. kesäkuuta 2012 kello 11.08 (EEST) Toisaalta Zache on oikeassa molemmissa pointeissaan, mainitut ovat tuttuja käyttäjänimiä täällä pidempään toimineille, ja Wikimedia on muutakin kuin Wikipedia. Silti jaan Pxosin huolen siitä, että toiminta tuntuu etäiseltä, ja esim. minä sain tietää kyseisestä yhdistyksestä vasta pari vuotta muokattuani ja silloinkin lähinnä siksi, että satuin avautumaan muokkauksistani irc-kanavalle,jolla oli myös yksi yhdistyksen hallituksen jäsenistä. Ja yhdistys tosiaan kaipaisi ilmeisesti lisää ainakin jäseniä/toimijoita, ehkä myös aktiiveja hallitukseen. Pitkehän on kuitenkin kai ainoa, joka aktiivisesti yhä muokkaa suomenkielistä Wikipediaa. Joten periaatteessa voisi kai kannustaa ihmisiä liittymään ja menemään hallitukseen, mutta sitten taas toisaalta on totta sekin, että jopa nykyisillä rajoitetuilla voimavaroilla yhdistys voisi näkyä ja kuulua enemmän. --Iivarius (keskustelu) 9. kesäkuuta 2012 kello 11.26 (EEST) Sellainen tarkennus, että 101090ABC ei ole ollut fiwikissä ylläpitäjänä, ehdolla kylläkin. –Ejs-80 9. kesäkuuta 2012 kello 14.50 (EEST) @Iivarius, Luulisin, että myös Wikimedia Suomen aktiivit jakavat huolen toiminnan etäisyydestä. Joka tapauksessa painottaisin sitä, että se on myös meidän nakki yrittää keksiä keinoja joilla Wikimedia Suomi saadaan paremmin osaksi suomenkielisen Wikipedian arkea. Yhdistys on joka tapauksessa minusta se paras työkalu jolla pystytään tekemään yhteistyötä eri organisaatioiden kanssa tai vaikka hakemaan rahoitusta jos sitä tarvitaan johonkin. (esim. GLAM Ateneum, ) Yksi keino jolla Wikimedia Suomen toimintaa voitaisiin saada tutummaksi ja näkyvämmäksi on, että releoitaisiin oma-aloitteisesti heidän tiedotustaan tänne. Esimerkiksi tuorein Wikimedia Suomen -kirjoitus voisi hyvin olla näkyvillä fiwikin ajankohtaista-sivulla. (Lisäys: Tämä melkein vaatisi sitä, että Wikimedia Suomi puskisi statuksiaan pihalle rss-muodossa, Facebookissa on kyllä työkaluja tätä varten) Toinen yhteistyön muoto jota voitaisiin harrastaa ovat ihan miitit, joko sähköisessä muodossa tai sitten perinteisesti livenä. Wikimedia Suomi harrastaa molempia, mutta ilmeisesti tiedotus niistä menee lähinnä heidän omille jäsenilleen. Sähköiset miitit ovat tapahtuneet etherpadin kautta (). Tätä voitaisiin hyödyntää ihan fiwikissäkin. Esimerkiksi kerran viikossa tai kuukaudessa voitaisiin yhdessä Wikimedia suomen aktiivien kanssa keskustella nopeatempoisemmin etherpadin kautta ajankohtaisista asioista ja julkaista keskustelun jälkeen tiivistelmä keskustelusta Wikissä. --Zache (keskustelu) 9. kesäkuuta 2012 kello 21.42 (EEST) Lisäsin nyt ajankohtaista sivulle, kansainvälinen Wikimedia yhteisö -laatikkoon myös tuoreimman Wikimedia Suomen facebook -kirjoituksen. Heillä ei ole hirveän aktiivinen Facebook seinä, mutta se on kait silti aktiivisin tiedotuskanava ulkopuolisille. Boksi päivittyy kerran päivässä. --Zache (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 08.45 (EEST) Pxosille kiitos tarkkaavaisuudestaja Zachelle sähköpostilla pingauksesta. Puheenjohtajan hiljaisuus johtuu sairastumisesta, joka esti koneella toimimisen. Palaan kuitenkin pikkuhiljaa päiväjärjestykseen. Nikerabbitin aloitteesta Joonas nappasi kuvia palkinnosta kokouksessamme, voisin pyytää niitä upattaviksi, jotta kaikki näkevät sen. Jos promo- GLAM- tai muu outreach-toiminta on tuntunut vieraalta, meillä olisi mahdollisesti tiedossa vaihtoehtoinen tapa osallistua Wikipedian edistämiseen: pidetään syyskuussa Helsingissä, ja laitoimme sinne ohjelmaehdotuksen. Pitke ehdotti edit-a-thon -tyylistä muokkaus(hiki)pajaa. Jos tällainen kiinnostaa, sinne tarvittaisiin tietenkin wiki-veteraaneja. Tapaamme varmaan kohta tapahtuman järjestäjien kanssa. Teema on tosiaan avoin kulttuuri, joten GLAM-hankkeet ovat ainakin jollain tavalla mukana. Pahoittelut vielä tästä radiohiljaisuudesta. Ymmärrän turhautumisen.Tommikovala (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 13.27 (EEST) Promo- GLAM- tai muu outreach-toiminta jne on ainakin omasta mielestäni erinomaista, kannatettavaa ja toivottavaa. Tuo ei kuitenkaan ole nähdäkseni syy miksi yhdistys on jäänyt vieraaksi vaan se, että viestintää myös Wikiyhteisön suuntaan saisi olla enemmän (samoin kuin suomenkielisestä Wikipediasta yhdistykseen) jolloin kiinnostuneet löytäisivät yhdistyksen. Olisiko muuten hyvä idea yrittää tehdä ensi tiistain Wikimedia Suomen etherpad nettimiitistä yleistä keskustelumiittiä johon kiinnostuneet ei-jäsenet saisivat tulla kyselemään järjestön toiminnasta? (tms. onko ensi tiistaina etherpad-miittiä ja onko tuo miittien agendan kannalta ok?) --Zache (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 14.59 (EEST) Viestinnän perusasioita on että sen pitäisi olla yleiskielistä, toisin sanoen, että sitä ymmärtää sellainenkin jonka erikoisalaa on muu kuin tietotekniikka. Yksi Wikipedian ongelma on juuri että tietotekniikkaihmiset puhuvat omaa kieltään silloinkin kun puhuvat muusta kuin teknisistä asioista. Ehkä viestinnän vastuullisten tulisikin olla muulta alalta. --Abc10 (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 15.56 (EEST) Juu, olisi hienoa jos viestinnässä olisi mukana henkilöitä jotka ovat hyviä siinä.:) Tosin olen sitä mieltä, että jopa tietotekniset ihmiset ovat viestinnässä parempi vaihtoehto kuin se, että viestintää ei yritä kukaan tehdä. (Joonasl:ltä vapautunut lehdistövastaavan paikka on muuten yhä avoinna) --Zache (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 16.34 (EEST) Ikävä kyllä vapaaehtoishommissa harvoin voidaan valita ihminen tekemään jotain ammattipätevyyden perusteella, vaan yleensä tyydytään siihen ainoaan joka on halutas tai suostuu paineen alla tekemään asiaa. Linnea (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 16.38 (EEST) En viestissäni puhunut ammattipätevyydestä. En ainakaan löydä siitä sellaista kohtaa. Voi olla että jotkut karsastavat toimintaa juuri siksi, että viestinnän kieli on jonkinlaista englannin ja it-alan kielen sekoitusta, jossa on höysteeksi suomea. Kommunikointi on vaikea jos luetun ymmärtäminen ei onnistu kuin etsimällä Googlella sanoille edes likimääräisiä merkityksiä. Tekniikkaan keskittyminen ja tekniikan kielellä puhuminen on tietysti keino pitää Wikipedia pienen piirin hallussa, mutta näin itse idea ja sisältö jää helposti sivuseikaksi. --Abc10 (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 16.50 (EEST) Tuossahan se ylempänä Cuprumin kommentissa on ilmaistu selväkielisesti sama mitä yritän tässä hienovaraisemmin ilmaista. --Abc10 (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 16.54 (EEST) Voisiko keskusteluohjeisiin kirjata jotain tyyliin "pyri käyttämään kieltä, jota mahdollisimman moni ymmärtää, ja jos mahdollista, suomenkielisiä termejä"? --ML (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 18.17 (EEST) Senkus lisäätte jos siltä tuntuu. Tämä muuten menee aika lailla ohi alkuperäisestä Wikimedia Suomea koskeneesta aiheesta ja kielikeskustelulle varmaan voi aloittaa oman otsikkonsa jossain sopivassa paikassa. --Zache (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 21.23 (EEST) Mitä kysymyksiä? Missä? Voisin vastata. Pitke (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 21.35 (EEST) Oiskohan niitä joihin Pxos kaipaili vastauksia. --Zache (keskustelu) 10. kesäkuuta 2012 kello 21.48 (EEST) Maksaako WMF tai osallistuuko säätiö matkakuluihin erilaisissa tapaamisissa? Jos kyseessä on isompi vakiintunut tapahtuma (esimerkiksi Wikimania) jakaa WMF rutiininomaisesti osittaisia tai kokonaisia matkarahoja hakemuksen perusteella. Millainen on yhdistyksen rahankäyttö yleensä? Ylipäätään yhdistyksellä (WMFi) ei ole rahaa, jota käyttää. Minkä vuoksi se on täysin erillään muokkaajayhteisöstä? Määrittele "erillään muokkaajayhteisöstä". Minkä vuoksi nykyisen hallituksen jäsenet eivät tunnu juuri vastaavan minkäänlaisiin kysymyksiin Wikipedian sisällä? Wikipedian ulkopuolista elämää uumoillaan olevan. Pitke (keskustelu) 23. elokuuta 2012 kello 10.05 (EEST) Ei kai tästä nyt kannata mitään ongelmaa tehdä. Tuskin yhdistys ja tämän yhden projektin käyttäjäyhteisö toisistaan niin erillisiä ovat, tai jos ovat, niin varmaan niitä on helppo lähentää esim. linkittämällä jotain johonkin. Mutta kun tuossa yllä mainittiin tuo Ateneum-projekti niin tulee mieleen myös toisensuuntainen lähestymistapa. Eli saksassahan kai joku julkinen taho latasi commonsiin jonkun valtavan kuva-arkiston, jonka kuvia on sitten käytetty fi-wikissäkin. (Vai antoiko se vain niihin käyttöoikeuden ja hoitivatko latauksen commonsiin vapaaehtoiset käyttäjät? Kummin päin se nyt mahtoi mennäkään?) Joka tapauksessa vastaavia aineistoja voisi olla suomessakin - ja onkin, kun jo esim. Kansallisarkiston digitaaliarkisto ja nyt toukokuussa vapautuneet Maanmittauslaitoksen aineistot on todettu lisensseiltään yhteensopiviksi. Mutta olipa tuo kummin päin tahansa, niin kun täällä on käyttäjiä, jotka ovat tällaisissa projekteissa olleet mukana tai joilla on eri alojen asiantuntemusta, niin silloin meillä täällä olisi jonkin verran tietotaitoa, ja toisaalta taas nuo julkiset tahot vaikuttaisivat joissain tapauksissa ikään kuin hiukan pelkäävän wikipediaa / muita wikimedian projekteja - tai sitten eivät ole tietoisia näiden mahdollisuuksista - ja tietenkin myös rajoituksista (tai sittenovat vain viisaan neutraaleja). Ja silloin siis tuo alempana viitattu tapahtuma ensi viikolla voisi olla keino luoda dialogia ja lisätä tietämystä.--Urjanhai (keskustelu) 17. elokuuta 2012 kello 21.24 (EEST) Article Feedback thumbtime=1:00.00|400px Enkkuwikissä on avattu tuollainen Article Feedback-ominaisuus, joka mahdollistaa palautteen lähettämisen sivun sisällöstä. Palautteeseen voi sitten rekisteröitynyt käyttäjä vastata ja reagoida. Mediawikin sivut aiheesta. Onkohan tuollainen tulossa muihin wikeihin ja jos on, niin millä aikataululla? –ElmA (Keskustelu – Muokkaukset) 19. heinäkuuta 2012 kello 10.29 (EEST) Kahvihuoneessa oli tuosta juuri keskustelua--Nedergard (keskustelu) 19. heinäkuuta 2012 kello 11.11 (EEST) Kyseinen ominaisuus on vielä testauksessa eikä ole täydessä käytössä edes en.wpssä vielä. täällä lisää tietoa: meta:Research:Article_feedback Kyselin joskus, että voidaanko näitä testauksia tuoda muihin wikeihin niin vastaus taisi olla, että muissa wikeissä ei ole tarpeeksi liikennettä että saataisiin kattavaa dataa. Nuo siis oikeasti tutkii, että mikä olisi paras vaihtoehto tuohon ja miten saadaan eniten käyttöä ja parhaita vastauksia. Toi feedback tuottaa osittain sen verran palautetta, että pitää kehittää systeemit miten valikoidaan ja rankataan ne palautetteet ja merkitään huomioiduksi ja tehdyiksi jne. Äkkiseltään se vaikuttaa että joo kyllä me voitaisiin tuollainen ottaa, ei siitä olisi vaivaa, mutta ilmeisesti vielä on kaikki yksityisyydensuojat muut kesken. Toivottavasti tästä sepustuksesta sai jotain selvää.:) - linnea (keskustelu) 19. heinäkuuta 2012 kello 12.58 (EEST) Tuolla puhutaan vähän eri asiasta, arvostelutaulukosta, joka taitaa meillä olla aika turha. Palaute on sen sijaan mielenkiintoinen idea. --ML (keskustelu) 19. heinäkuuta 2012 kello 14.58 (EEST) Uhkaava ylläpitäjäpula Ism lisäsi sivulle Wikipedia:Medianäkyvyys englanninkielisen Wikipedian uhkaavasta ylläpitäjäpulasta. Olisi mielenkiintoista tietää, onko suuntaus vastaava muissakin kieliversioissa. Ainakin suomenkielisessä Wikipediassa on ollut samantapaista kehitystä (ks. ylläpitäjähistoria): vuonna 2009 uusia ylläpitäjiä valittiin kymmenen, joista yksi oli bottitunnus, 2010 yhdeksän, 2011 viisi ja tänä vuonna on valittu vasta kaksi, vaikka reilusti yli puolet vuodesta on jo kulunut. Tietoviikon jutussa tuli esille, että enwikiin valittiin paljon uusia ylläpitäjiä 2005. Kyseisenä vuonna fiwikissäkin aloitti toimintansa ennätykselliset 15 uutta ylläpitäjää (heistä kuusi on edelleen ylläpitäjiä). –Ejs-80 23. heinäkuuta 2012 kello 02.40 (EEST) Pitääkö tässä itse taas aktivoitua kun ei tuota työtäkään haitoksi asti ole... tosin eipä taitaisi mennä samanlaisella pohjoiskoreatuloksella läpi kuin ensimmäisellä kerralla, jos nyt edes menisi läpi ollenkaan.:-) —Tve4(Gblk) 23. heinäkuuta 2012 kello 02.44 (EEST) Enwikissä ongelma on kait kafkamainen byrokraattisuus joka on ylläpitäjäksipääsemiseen liittynyt. Fiwikissä ollaan oltu minusta viimeiset pari vuotta aika paljon rennompia tuon suhteen. Toinen kait jossain määrin lähinnä fiwikiin liittyvä juttu on, että yleisvandalismintorjunta on vähentynyt, koska aika iso osa ilmiselvästä sotkemisesta jää väärinkäyttösuodattimeen. Wikipedian suosio sotkemiskohteena on muutenkin laskenut. Eli ylläpitäjien nakki on muutakin kuin pelkkänä sotkusuodattimena oleminen. Sisällöntuottamiseen kannalta ylläpitäjiä sinänsä voisi olla enemmän, koska artikelien siirrot, kuvien uudelleennimeämiset, suojausten säädöt yms vaativat ylläpitäjäoikeuksia joten sisällön tuottamisen tueksi voisi olla hyvä saada erikoisaihepiireihin lisää ylläpitäjiä. (muutamia nimetäkseni esimerkiksi Renari tai Olimar ovat minusta ihan sopivia ylläpitäjiksi) Se mistä fiwikissä on pulaa on mediawikin teknisestä kehityksestä kiinnostuneet käyttäjät mukaan lukien ylläpitäjät. Aika iso osa fiwikin mallineista-yms on vuodelta 2009 tai sitä ennen ja ovat esimerkiksi Agonyn tai Str4ndin tekemiä eivätkä ne ole mihinkään muuttuneet sen jälkeen kun ne ovat kertaalleen luotu. Yhtenä esimerkkinä voidaan pitää avattava-mallineita joiden toteutus on vuodelta 2007 ja jotka voisi päivittää vastaamaan enwikin/dewikin versioita jos joku sen jaksaisi tehdä. Toinen vastaava nakki on viitelistojen css-palstoitus joka on toteuttamista vaille oleva hyvä idea. Kolmas heti mieleen tuleva juttu joka on tuloillaan :n käyttöönotto mallinekielenä. Tämä on ns. isoja muutoksia ja mahdollistaa a.) oikean ohjelmoinnin käyttämisen mallineissa ja b.) yhteiset mallineet eri wikeille jolloin malline-koodi on tallennettu yhteen paikkaan commons-tyyppisesti ja ainoastaan tekstit käännetään paikallisesti. Tämä tyyppisiä juttuja on ihan tolkuttoman paljon ja olisi ihan hyödyllsitä jos saataisiin rekryttyä nörttejä lisää sekä hakkereiksi, että ylläpitäjiksi. --Zache (keskustelu) 23. heinäkuuta 2012 kello 09.55 (EEST) Ehkä munkin pitää vielä harkita ehdolle asettumista. Nimenomaan tuohon tekniseen puoleen. Vannotin ja lupasin kyllä itselleni, etten enää siihen pestiin aio koskea, mutta katsotaan nyt... Aika paljon juttuja pystyy onneksi tekemään iha keskustelusivulle kommentoimalla ja sitten joku muu korjailee. Esim. etusivua säädettiin Harrivin kanssa, vaikka mulla ei siihen tietenkään oikeuksia ole (heh, anekdoottina hauska juttu, että mä sen olen alun perin suojannutkin vain ylläpitäjille). Ehkä voitaisiin kasta taskforce teknisistä jutuista enemmän ymmärtävistä, siis riippumatta muusta statuksesta ja tehdä bottipyyntöjä vastaava sivu, missä voisi pyytää sitten apua isompiin muutoksiin jotka vaativat css:n, html:n ja skriptauksen osaamista. Se miten tämä eroaisi kahvihuoneesta on siinä, että sivulle voisivat ilmottautua osaavat ihmiset ja voisi luetella mitä osaa. Näin joku voisi kysyä myös käyttäjän keskustelusivulla apua, jos ei haluaa vaivata isompaa porukkaa. Ylläpitäjiä voisi kyllä olla enemmänkin täällä, en näe siitä olevan suurta haittaa. Tärkeintä on, että he ovat luotettavia ja hermot eivät kiristä eli vastaavat häiriköillekin nätisti ja opastaen. Haluaisin muutenkin nähdä, että täällä vähentyisi passiivisaggressiivisuus yhteenvetokommenteissa ja muissa kommenteissa. - linnea (keskustelu) 23. heinäkuuta 2012 kello 13.10 (EEST) Niin, eihän täällä kukaan ole ase kädessä pakottamassa ketään mitään tekemään, vaan kukin toimii palkatta vapaaehtoispohjalta ja tekee mieleisiksi kokemiaan hommia. Jokainen käyttäjä voi sitten itse arvioida, mitä ylläpitäjäehdokkailta edellyttää. Ja mikäli ylläpitotyö ei nappaakaan, oikeudet saat itseltään pois yksinkertaisesti pyytämällä. Niin helppoa se on. –Ejs-80 23. heinäkuuta 2012 kello 13.27 (EEST) Täällä on heitelty hyviä nimiä ja perusteluita, myös Linnea olisi aivan erinomainen ominaisuuksiltaan ylläpitäjäksi taas, kun itselläänkin näöyttää kiinnostus kasvaneen. Pari-kolme vuotta sitten ilmapiiri oli niin tulehtunut että moni hyvä muokkaaja jätti koko Wikipedian ja varsinkin ylläpitohommat. Itse olen kanssa miettinyt että varsinkin poistettujen tsekkaamisesta olisi apua monissa probleematilanteissa. Eiköhän tämä koululaisten tiedonhaluinen näennäisvandalismikin ala kasvaa hieman kunhan kesälomat on ohi vaikka filtteri kyllä näyttänyt kyntensä. Eli olen periaatteessa kiinnostunut, mutta katsotaan nyt ensin miten tämän Tve4:n kanssa käy. Ja talvisin on enemmän aikaa - myös koulujen välitunneilla.. --Höyhens (keskustelu) 24. heinäkuuta 2012 kello 13.37 (EEST) Oho, huomasin nimeni vasta nyt. Kiitän luottamuksen osoituksesta:). Joskus aiemmin olisi ollut enemmän tarvetta ylläpitäjän oikeuksille, mutta viimeisten 12 kuukauden aikana ajankäyttöni Wikipediassa on ollut aika vähäistä (tosin pienen tauon jälkeen on alkanut taas maistua). Olen muutenkin, kuten sanoit, keskittynyt enemmän tietyn aihealueen sisällön tuottamiseen, korjaamiseen ja tarkkailuun. Siinä ei ole välttämättä tarvinnut ylläpitäjän oikeuksia kuin vain tietyissä tilanteissa, kuten ylimääräisten/turhien kuvien poistot (tosin poistoissa roska-merkintä mahdollistaa vielä poiston tarpeellisuuden arvioinnin jonkun toisen toimesta), kuvatiedostojen uudelleen nimeämiset tai sivujen siirrot toisten päälle.--Olimar 9. elokuuta 2012 kello 23.54 (EEST) Joku enwikiä paremmin tunteva voisi kertoa, onko siellä uusien ylläpitäjien vähyydestä seurannut ongelmia esimerkiksi vandalismintorjunnan saralla. Tuoreiden muutosten paljouden vuoksi voisin kuvitella ongelmien tulevan esille näkyvyydeltään pienempien artikkelien kohdalla. –Ejs-80 23. heinäkuuta 2012 kello 13.38 (EEST) Myös täällä Samaa rataa mennään suomenkielisessä Wikipediassa. Kriteerit kasvavat koko ajan. Kun vuonna 2009 pääsi ylläpitäjäksi valituilla ylläpitäjillä oli keskimäärin kahden vuoden kokemus rekisteröityneinä käyttäjinä, niin vuonna 2012 odotetaan peräti viiden vuoden kokemusta valituilla ylläpitäjillä oli keskimäärin yli viiden vuoden kokemus, ja tämän lisäksi uutena ilmiönä on tullut entisten ylläpitäjien palaaminen tehtäviin. Muutamia tilastotietoja löytyy täältä, joka on myös paras paikka mahdolliselle jatkokeskustelulle. --Pxos (keskustelu) 3. lokakuuta 2012 kello 21.10 (EEST) Korjattu kommenttia Pxos (keskustelu) 3. lokakuuta 2012 kello 23.25 (EEST). Sitä että yli viiden vuoden kokemusta "odotetaan" ei voi lukea tilastosta, jonka mukaan uusien yp:eiden kokemus on keskimäärin yli viisi vuotta. Muutenkaan tilasto ei ole kovin informatiivinen sen suhteen, mitä kaikkea vaaditaan, kun se ei huomioi ehdolla olleita mutta valitsematta jääneitä. Yksinkertaisin tapa madaltaa yp-kynnystä olisi pudottaa vaadittavaa puoltoäänten prosenttia. --ML (keskustelu) 3. lokakuuta 2012 kello 21.18 (EEST) ML on toki oikeassa. Tuosta tekemästäni tilastosta ei voi päätellä muuta kuin mitä siinä oleva tieto kertoo. Ei pitäisi laittaa rusinoita omaan pullaan. --Pxos (keskustelu) 3. lokakuuta 2012 kello 23.25 (EEST) kuinka monta sellaista ylläpitäjääänestystä on ollut viime vuosina jossa muutaman vuoden kokemuksella varustettu käyttäjä olisi hylätty? --Zache (keskustelu) 4. lokakuuta 2012 kello 00.14 (EEST) Ongelma ylläpitäjäksi pääsemisessä on jo vuosia ollut se, että prosessi ei skaalaudu. Mitä suuremmaksi Wikipedia kasvaa, sitä suuremmaksi kasvaa negatiivisten äänten määrä joko sillä perusteella, että 1) ehdokas on jossain elämänsä vaiheessa tehnyt jonkin muokkauksen Wikipediaan, joka on pahoittanut äänestäjän mielen; tai 2) ehdokas on Wikipedian suuruuden vuoksi tuntematon äänestäjälle, jolloin äänestetään varmuudeksi vastaan. Ainoa keino ylläpitäjäksi pääsemiseksi on siis kerryttää vuosia mahdollisimman tasaista, ketään loukkaamatonta muokkausvirtaa. Koska tästä ei makseta — ja koska olemme kaikki ihmisiä — vaatii suunnatonta itsekuria saavuttaa sellainen. Onneksi itse aikoinaan pääsin ylläpitäjäksi tiskin alta aikana, jolloin Wikipedia oli vielä vitsi. Tosin olen nyt jo emeritus, mutta lämmöllä muistelen vanhoja vuosia. —MikkoM (♫) 19. marraskuuta 2012 kello 22.16 (EET) Moni vanha tuntuu elävän edelleen kuin tämä olisi vitsi. --D1nosaur321 (keskustelu) 19. marraskuuta 2012 kello 22.29 (EET) Ylläpitäjät, lapset ja nettiummikot ehkä luulevat että Wikipedia olisi jotain muuta kuin vitsi. Kuka fiksu luottaisi anonyymien tiedon luotettavuuteen? Syy ylläpitäjien vähyyteen liittyy täällä fi-puolella tämänhetkisiin ylläpitäjiin, ei johonkin epämääräiseen "pulaan". --82.181.46.180 18. joulukuuta 2012 kello 21.13 (EET) Ei kukaan luota anonyymeihin. Siksi artikkeleihin tulisikin laittaa lähteet, jotka eivät ole anonyymien kirjoittamia. --Otrfan (keskustelu) 19. joulukuuta 2012 kello 04.24 (EET) Open Knowledge -työpaja Helsingissä 22.8.2012 järjestetään Helsingissä 22.8.2012. Ilmoittautuminen on 20.8.2012 mennessä.--Urjanhai (keskustelu) 17. elokuuta 2012 kello 17.05 (EEST) Ja näköjään 20 ensimmäistä mahtuu, joten saanähdä ehtiikö enää.--Urjanhai (keskustelu) 19. elokuuta 2012 kello 11.37 (EEST) Välityslautakunnan ehdokasasettelu 2012 Tämän vuoden välityslautakuntavaalien ehdokasasettelu on menossa ja päättyy maanantaina 17. syyskuuta 2012 kello 22.00. Äänestys järjestetään aikavälillä 17. syyskuuta 2012 kello 23.59 – 1. lokakuuta 2012 kello 23.59. –Ejs-80 9. syyskuuta 2012 kello 02.14 (EEST) 12 eteni äänestykseen. Viime vuonna oli 14. -ElmA (Keskustelu – Muokkaukset) 17. syyskuuta 2012 kello 21.56 (EEST) Jep. Niitä, joita itse kysyin ehdokkaaksi, oli 22. Heistä 7 suostui, joten karkeasti sanoen ja omien tiedustelujeni tapauksessa yhden ehdokkaan saamiseksi halukkuutta ehdolle asettumiseen oli kysyttävä keskimäärin kolmelta eri käyttäjältä. Näiden välityslautakuntavalintojen suhteen on kieltämättä olemassa sellainen haaste, että nykyään meillä aika harvoin asetetaan ketään tai asetutaan itse ehdolle yleensä ottaen mihinkään tehtävään, ja VLK-ehdokkaita täytyy silti saada haalittua parin viikon kuluessa lukuisa joukko. –Ejs-80 18. syyskuuta 2012 kello 10.33 (EEST) Kun vertaa, millainen tilanne oli 23. syyskuuta ja , voi havaita annettujen äänien määrän suorastaan romahtaneen. Viime vuonna tässä vaiheessa oli annettu 297 ääntä 14 ehdokkaalle (keskimäärin noin 21 ääntä per ehdokas), nyt puolestaan 147 ääntä 12 ehdokkaalle (noin 12 ääntä per ehdokas). Monet toki vielä miettivät suhtautumistaan ehdokkaisiin, mutta yksi tilanteeseen vaikuttava seikka voi olla se, että viime aikoina lautakunnan selvitettäväksi ei ole tapauksia edennyt. Tämä on luonnollisesti pelkästään hyvä asia. Kuitenkin koska viisi eniten ääniä saanutta istuu lautakunnassa (ilman mahdollisia tulevia eroja) kahden vuoden ajan, olisi hyvä, jos käyttäjien näkemys tulisi edustavammin näkyviin lopputuloksessa. –Ejs-80 23. syyskuuta 2012 kello 19.58 (EEST) Mainostamista koskeva jatkokeskustelu siirretty kahvihuoneeseen Sekalaista. –Ejs-80 24. syyskuuta 2012 kello 12.29 (EEST) Sv-wikipediassa pian puoli miljoonaa artikkelia Ruotsinkielisessä Wikipediassa tulee olemaan ennen syyskuun loppua peräti puoli miljoonaa artikkelia. Nyt niitä on noin 499400. --Pxos (keskustelu) 24. syyskuuta 2012 kello 18.03 (EEST) Ja nyt vain kuukautta myöhemmin artikkeleita on jo 557 081! Ei ihme. 91.155.211.17 17. lokakuuta 2012 kello 17.37 (EEST) Hyvä Ruotsi:-| --Erantala (keskustelu) 17. lokakuuta 2012 kello 17.44 (EEST) Toivottavasti ovat edes tyytyväisiä kun tekevät artikkeleita boteilla. --Stryn (keskustelu) 17. lokakuuta 2012 kello 17.53 (EEST) Onko siinä varsinaisesti jotain vikaa? Helposti ostain marginaaliaiheesta tulee botilla samantasoinen artikkeli kuin paperitietosanakirjassakin on (jos on). --Harriv (keskustelu) 20. lokakuuta 2012 kello 18.06 (EEST) , jolla on tehty lintu- ja sieniartikkeleita. --Harriv (keskustelu) 20. lokakuuta 2012 kello 18.11 (EEST) Itse kannattaisin tuollaisia botilla tehtyjä artikkeleita, koska niissä taksonomialaatikot tulisivat automaattisesti ja perustiedot eliöistä. Tuosta on ihmisen hyvä jatkaa. Kuitenkaan sv-wikissä ei ole mennyt putkeen taksonomiamallineiden kanssa, kuten muokkaushistorioista näkyy: Useita korjauksia jälkikäteen. --Hartz (keskustelu) 22. lokakuuta 2012 kello 18.52 (EEST) Hieman aiheen vierestä. Kesällä tuli vastaan ihan mielenkiintoinen juttu tietokoneella generoiduista uutisista. Zache (keskustelu) Varmaankin tietokoneet kykenevät tuottamaan tylsää "just the facts, ma'am" -tekstiä, mutta ajattelu, luovuus, kielikuvat, huumori ja laaja sanavarasto puuttuvat. Myös ongelmana on erityisesti talousartikkeleissa väärien lukujen ilmoittaminen vahingossa. --Hartz (keskustelu) 22. lokakuuta 2012 kello 19.34 (EEST) justsopivia siis tietosanakirjatekstin tuottamiseen. --Zache (keskustelu) 22. lokakuuta 2012 kello 19.36 (EEST) Itse asiassa kyllä! Wikipediassa ei saa ajatella itse ja ei saa olla luova, pitäydytään tiukasti faktoissa ja mitä yksinkertaisempaa kieltä vain kyetään käyttämään sen parempi. Minä kannatan bottien hyödyntämistä artikkelien luomisessa, mutta sopivia tietokantoja ei oikein ole artikkelien raaka-aineeksi tällä hetkellä. Ajattelen että Wikidataan varmaankin liitetään yhteen tiedon keskusvarastoon automaattisesti sisältöä päivittävät botit. --Hartz (keskustelu) 22. lokakuuta 2012 kello 19.44 (EEST) Noniin, testauskin on jo siis suoritettu. Eikun käyttöön:) --Harriv (keskustelu) 22. lokakuuta 2012 kello 19.48 (EEST) Kannatan. Jos löydät jostain eliöille suomenkieliset nimet? Eikö tietokannoissa ole vain tieteelliset nimet? Lisäksi jokaiseen eliöartikkeliin tulisi ajaa iw-linkit ja jokaisesta tieteellisestä nimestä tulisi luoda erikseen uudelleenohjaus varsinaiseen artikkeliin. --Hartz (keskustelu) 22. lokakuuta 2012 kello 19.54 (EEST) Lintujen suomenkieliset , birdlifen kanssa keskustelemalla kantaan voi päästä jollain APIllakin. Kasvien nimetä . Aavistelen kuitenkin harriv:n kommenttiin sisältyvän ironiaa. --Tappinen (keskustelu) 23. lokakuuta 2012 kello 08.09 (EEST) Ota hänestä selvää. Itse en näe bottien luomissa tyngissä mitään haittaa, koska ne artikkelit kuitenkin joskus luodaan ja kun botti tekee alkutyöt, niin ihmisen ei tarvitse "tuhlata aikaansa" taksonomiamallineiden säätämiseen. Myös XML-muodossa oleva uloste varmaankin riittäisi eli tietokantaan ei tarvitsisi olla suoraa yhteyttä vaan riittäisi, että tietokannasta tuotettaisiin yksi suuri XML-dokumentti jota sitten käytäisiin läpi. Tällaisia automaattisesti luotuja artikkeleita voisi ajatella vähintään Wikisanakirjassa – Birdlife antaisi englanninkieliset käännökset valmiiksi. --Hartz (keskustelu) 23. lokakuuta 2012 kello 08.17 (EEST) Minusta mielenkiintoisempi proggis olisi uusien artikkeleiden sijaan nykyisten artikkeleiden tietojen läpikäynti ja täydentäminen. --Zache (keskustelu) 23. lokakuuta 2012 kello 08.30 (EEST) Hyvä että olet oma-aloitteinen! ;) --Hartz (keskustelu) 23. lokakuuta 2012 kello 08.31 (EEST) Ääritapauksessa tämä tarkoittaisi sitä että olisi vain yksi artikkeli ja sitä hiottaisiin porukalla loputtomiin:) Jos botti tekee hyviä artikkeleita (informativinen, ei tarvitse korjata jne), niin miksei niitäkin voisi tehdä. Sv-wikiin optimoitu botti ei välttämättä kovin suoraan tänne istu (yhtään tuntematta sv-wikin mallineita tai muutakaan). --Harriv (keskustelu) 23. lokakuuta 2012 kello 17.46 (EEST) Lintujen nimet löytyy Excel- ja CSV-muodossa suoraan tuolta: . Näyttää olevan reilu 11000 riviä tiedostossa. --Harriv (keskustelu) 23. lokakuuta 2012 kello 17.57 (EEST) Oho, kappas! Minä ryhdyin heti miettimään kuinka saisin CSV-tiedostosta siirrettyä kaikki 11.000 riviä omiksi artikkeleikseen Wikisanakirjaan nimittäin nuo olisivat Wikisanakirjassa aivan kunnolliset 11.000 artikkelia - sellaista jossa olisi määritelmän lisäksi yksi käännös englannin kielellä.:) --Hartz (keskustelu) 23. lokakuuta 2012 kello 19.06 (EEST) Sanakirja-artikkeli lienee niin yksinkertainen, että tämän ei pitäisi olla kovin iso rasti botilla tehtäväksi. --Harriv (keskustelu) 23. lokakuuta 2012 kello 19.16 (EEST) Botti pyörii nyt Wikisanakirjassa ja tekee ensin suomenkieliset noin 9600 lintulajia käsittelevää sanakirja-artikkelia ja sen jälkeen saman verran englanninkielisiä käännösartikkeleita... --Hartz (keskustelu) 23. lokakuuta 2012 kello 21.59 (EEST) Jos esimerkiksi lintuartikkeleita aletaan tekemään botilla, niin on varmaan hyvä sopia yhteisesti mitä tietoa botti tuo, mistä ja kuinka paljon ja miten artikkelit muotoillaan. löytyy suomenkieliset ja tieteelliset nimet. Tieteellisestä nimistähän tehdään ohjaus artikkeliin. Listassa on myös englanninkieliset nimet jotka auttavat kieltenvälisten linkien tekemisissä. Taulukossa on jaoteltu systemaatisesti myös heimot ja lahkot joten varmaan saa taksoboxinkin kuntoon. saisi varmaan jotenkin ajettua uhanalaisuusluokitukset ja auktorin. Artikkelin aloitukseenhan botti voisi laittaa tekstiä noista tietokannoista esim tyyliin. "Naakka (Corvus monedula) on varisten heimoon kuuluva lintulaji. Laji on arvioitu elinvoimaiseksi." –Makele-90 (keskustelu) 23. lokakuuta 2012 kello 23.31 (EEST) Kielilinkkien keskitetty tallentaminen toteutumassa Kerrotaanpa täälläkin, että vanha ehdotus kielilinkkien keskitetystä tallentamisesta on vihdoin etenemässä toteutukseen osana Wikidata-hanketta. Wikibots-listalle lähetetyn mukaan ominaisuus otetaan ensiksi käyttöön unkarinkielisessä Wikipediassa. --Silvonen (keskustelu) 15. lokakuuta 2012 kello 16.44 (EEST) Iw-botit siirtyvät siis muokkaamaan Wikidatan puolelle? Hyviä puoliahan tuossa systeemissä on toki; virheellisten kielilinkkien korjaaminen helpottuu, muutoshistoriat eivät täyty bottien iw-muokkauksista jne. Mietityttää vain tuon paikan valvonta. Ilmeisesti kuka vaan voi noita kielilinkkejä muutella ja muutokset eivät ilmeisesti näy täällä tuoreissa muutoksissa tmv., joten vandaalit saavat tuosta oivan kohteen, jos siis siellä ei ole kunnollista valvontaa. Tämä kuva jäi siis noista esimerkkisivuista ,. 91.155.211.17 15. lokakuuta 2012 kello 17.31 (EEST) EIköhän sitäkin valvota samaan tapaan kuin muitakin Wikimedian projekteja. --Stryn (keskustelu) 15. lokakuuta 2012 kello 17.45 (EEST) Ymmärrän kyllä, että sitä valvotaan vapaaehtoisvoimin tuoreita muutoksia selaamalla samalla tavalla kuin täällä. Hain lähinnä takaa sitä, että keitä nämä vapaaehtoiset sitten ovat. Epäilen, että ketään kiinnostaa valvoa kovin pitkään pelkkiä iw-muokkauksia, joiden tarkistaminen vaatii suurimmaksi osaksi sanakirjan/Google Translaten tmv. käyttöä. Edes muutama innokas valvoja ei taida riittää valvomaan tuolla tapahtuvia muokkauksia (joita tulenee paljon) läheskään samalla tasolla kuin täällä. Veikkaan siis, että tuon paikan valvontataso tulee lähentelemään en-wikiä, jossa taitaa päästä läpi lähes kaikki muu kuin räikeä pissakakkavandalismi, jota on torjuttu lähinnä boteilla. No saa nähdä, miten tämä tulee loppujen lopuksi toimimaan. 91.155.211.17 17. lokakuuta 2012 kello 17.31 (EEST) Ei ne iw-botit sinne siirry vaan ne poistuisivat kokonaan, koska artikkelin kaikkien kieliversioiden tiedot tallennetaan yhteen paikkaan. Kuvien perusteella kielilinkin lisääminen olisi samanlaista (mutta helpompaa) kuin nytkin eli etsitään en-wikin artikkeli, napsautetaan "Edit links" ja lisätään fi-linkki, joka tallentamisen jälkeen on heti kaikissa wikeissä. Näin tämän ainakin itse ymmärsin. Toiseksi tuonne tulisi esim. tietolaatikoissa olevia tietoja (syntymä- ja kuolinajat, väkiluvut jne.), jotka ovat samoja joka wikissä ja syötettäisiin siis vain kerran tuonne. IP:n kanssa olen kyllä samaa mieltä tuosta ylläpidosta - varsinkin koskien muuta dataa kuin kielilinkkejä. Siellä pitäisi olla vaikka maakohtaiset osiot, joissa käyttäjä voisi valita vain ne muutokset, jotka koskevat jotain tiettyä maata esim. vain Suomeen liittyviä tietoja.--Nedergard (keskustelu) 18. lokakuuta 2012 kello 13.28 (EEST) Bottien siirtymisellä tarkoitin sitä, että botit poistavat/korjaavat Wikidatassa samaan tapaan iw-linkkejä kuin täällä nyt, kun jossain wikissä sivu poistetaan/siirretään toiselle nimelle. Veikkaan myös (tai toivon), että täällä uutta sivua luodessa riittää, että lisää sivun loppuun normaaliin tapaan [[en:abc]], jolloin botti lisää sivun tuonne Wikidataan. Tuonne tullaan siis kokoamaan myös numerotietoja? Löytyykö tästä mitään esimerkkisivua tuon iw-sivun tapaan? Jos numerotietojen muokkaaminen onnistuu keneltä tahansa ilman minkäänlaista lähdemerkintäpakkoa, eikä muutoksia tarkisteta millään tavalla, niin ei kuulosta kovin lupaavalta. 91.155.211.17 18. lokakuuta 2012 kello 14.07 (EEST) Jos tuommoinen keskitetty systeemi tehdään, niin luulisi että siirrot ja poistot päivittyisivät sinne automaattisesti? En siis tiedä, mutta näin jotain joskus ohjelmoineen näkökulmasta ei pitäisi olla iso nakki. --Harriv (keskustelu) 18. lokakuuta 2012 kello 16.46 (EEST) Kuten yllä sanoin WikiDatan myötä iw-botteja ei enää tarvita, koska kielilinkkejä ei enää ylläpidetä jokaisen erikielisen wikin jokaisella vastaavalla sivulla, vaan ainoastaan wikidatassa. Kielilinkit ovat siis fyysisesti olemassa yhdessä ainoassa paikassa eikä 264:llä wikin virallisten kielten artikkelien sivuilla, joten kielilinkin voi korjata yhdellä sivulla 264 sivun sijasta... Sinne kootaan myös numerotietoja, mutta en tiedä, olisiko niiden muokkaaminen samalla tavalla nivottu wikin käyttöliittymään. Jostain muistan hämrästäi lukeneeni, että esim. Suomen kuntien joitain tietoja päivitetään jotenkin automaattisesti. Olettaisin, että tämä olisi myös jotenkin osa tuota wikidataa.--Nedergard (keskustelu) 18. lokakuuta 2012 kello 18.26 (EEST) Seuraisiko tuon järjestelmän käyttöönotosta, että artikkeleihin tulevia kielilinkkejä ei enää voisi valikoida vaan pitäisi jokaisen artikkelin kohdalla vaan ottaa tai jättää kaikki wikidataan syötetyt, vaikka joukossa olisi sellaisia, jotka eivät käsittele samaa aihetta? Tunnetustihan käyttäjillä eri kieliversioissa on tapana tehdä tehdä tällaisia kyseenalaisia kielilinkityksiä, jos jollekin artikkelille ei tahdo löytyä suoria vastineita muualla. Suomenkielisessä wikipediassa ei voitaisi siis enää harjoittaa "kansallista harkintaa" sen osalta, mitä halutaan linkittää keskenään ja mitä ei. Bottien ansiosta sama ongelma vallitsee tietysti pitkälti jo nyt, mutta keskitetty järjestelmä tekisi siitä sitten lopullisen. --Risukarhi (keskustelu) 19. lokakuuta 2012 kello 18.07 (EEST) Jep. Vaikka kannatakin tuollaista keskitettyä ratkaisua, joka mielestäni toimii useimmissa tapauksissa (täysin mutuna sanoisin 90 %). En tiedä, miten tuolla ristiriitatilanteet ratkaistaan. Loogista olisi, että siellä luodaan omat kielilinkkisivut jokaiselle tapaukselle, jossa käsitteet eivät ole täsmälleen samoja.--Nedergard (keskustelu) 20. lokakuuta 2012 kello 10.24 (EEST) Perustuuko tuo nyt oletukselle, että kaikille eli Wikipedioiden artikkeleille olisivat olemassa yksiselitteiset kielilinkit? Useissa asioissahan syntyy tilanteita, että yhden kielen joku käsite vastaa likimain toisen kielen jotain käsitettä, ja tämä toisen kielen käsite likimain jotain kolmannen kielen käsitettä, mutta kun tätä ketjua palata ensimmäiseen kieleen, niin ollaankin jo etäännytty eri merkityksiin. - Mikä taas on väistämätön seuraus siitä, että sanojen ja käsitteiden merkitykset eri kielissä eivät aina vastaa täysin toisiaan. Tällaista on minkään automaattisen menettelyn avulla mahdoton hallita, ja jos jossainm on lista, jota ei tässä suhteessa voi muokata, niin se johtaa samanlaisiin mahdottomuuksiin kuin vbottien muokkaukset nyt. Tyypillisesti nämä ovat myös hyvin vaikeita, koska tällaisten saamiseksi järjestykseen pitäisi toisaalta tuntea itse aihe erittäin hyvin ja toisaalta osata käsitteitä useilla kielillä. Yhden käyttäjän (vaikka olisi jonkun alan ammattilainenkin) on tällöin hyvin vaikea hallita tällaisia systeemejä kuin hyvin rajoitetusta määrästä aiheita, ja jos tällainen toteutetaan keskitetysti jollain automaattimenettelyllä, niin metsään mennään varmasti, jos systeemi ei sisällä mahdollisuutta että se joka tuntee asiaa voi korjata havaitsemiaan virheitä (mikä juuri on wikipedian idea).--Urjanhai (keskustelu) 20. lokakuuta 2012 kello 18.38 (EEST) Ainakin nykytoteutus perustuu oletukselle, että olisi yksiselitteiset kielilinkit. Tässä kuitenkin pitää muistaa, että tyypit koodaavat tuota parhaillaan ja reagoivat ongelmiin (ja palautteeseen) sitä mukaa kun niitä tulee vastaan. Toinen juttu mikä on hyvä muistaa on se, että tuon systeemin ei tarvitse olla täydellinen ollakseen käyttökelpoinen vaan se riittää, että se on olennaisesti parempi kuin nykyinen iwlinkkien päivittäminen boteilla on. --Zache (keskustelu) 20. lokakuuta 2012 kello 20.50 (EEST) Tärkeintä olisi, että muokattavuus säilyisi vastakin tavalla tai toisella, koska nyt bottien tekemiä virheitä voi sentään korjata, ja joskus myös palaute botinoimistajalle menee perille. --Urjanhai (keskustelu) 20. lokakuuta 2012 kello 21.45 (EEST) Uskoisin, että Wikidata voi sisältää myös sellaisia "artikkeleita", joissa on vain yksi kielilinkki suomenkieliseen artikkeliin. Pakostakin tuon täytyy olla mahdollista, koska englanninkielisessä Wikipediassa on yli neljä miljoonaa artikkelia ja muissa Wikipedioissa paljon vähemmän -> runsaasti englanninkielisiä artikkeleita ilman kielilinkkejä. Siten tällaisen tapauksen täytyy olla osana suunnittelua. Sanoisin, että ei ongelmaa, ja varmasti aina voi sitten vielä lisäksi käsin korjailla eli eriyttää merkityksiä toisistaan Wikidatassa. --Hartz (keskustelu) 21. lokakuuta 2012 kello 09.30 (EEST) Eikö keskitetyn linkitykseen liittyvät ongelmat voi korjata jollain taikasanalla, jolloin iw-linkkejä ei haeta tietokannasta vaan ne saisi lisättyä perinteisin menetelmin? --Erantala (keskustelu) 22. lokakuuta 2012 kello 17.07 (EEST) Tutkin tuota vähän tarkemmin. Tässä muutamia pääkohtia: Siellä on omat sivut jokaiselle ainutkertaiselle sivulle kaikista Wikipedioista Se on vain linkkien tallennuspaikka. Sen tarkoituksena ei ole väärien linkkien oikominen tai korjaaminen - se on edelleenkin käyttäjien vastuulla. Wikidata ei korvaa paikallisia kielilinkkejä, vaan niitä voi käyttää rinnakkain. Käyttäjät voivat lisätä kielilinkkejä normaaliin tapaan vaikka niitä ei Wikidatassa olisikaan. Taikasanalla wikidatan linkkejä voi joka korvata tai sulkea kokonaan pois. Wikidata on tosiaan . Suomennettavaa löytyy , ja . --Stryn (keskustelu) 1. marraskuuta 2012 kello 18.14 (EET) Sitten kun niitä iw-linkkejä aletaan lisäämään artikkeleihin (ensin hu-wiki, ei ihan hetkeen), niin niiden muokkaaminen onnistuu suoraan Wikipediasta käsin. Eli ei tarvitse mennä erikseen Wikidataan. Ja muutoksia suomenkielisiin iw-linkkeihin pystyy seuraamaan halutessaan myös suoraan täältä. --Stryn (keskustelu) 7. marraskuuta 2012 kello 10.34 (EET)
https://fi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia%3AKahvihuone%20%28uutiset%29/Arkisto%207
{ "plaintext_start_byte": [ 5, 286, 1149, 1984, 2358, 3113, 3460, 4027, 4788, 5390, 6000, 6527 ], "plaintext_end_byte": [ 285, 1148, 1983, 2357, 3105, 3459, 4026, 4787, 5389, 5999, 6495, 6587 ] }
MLB역사상 가장 많은 우승을 한 팀은 어디인가?
월드 시리즈
korean
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Part of a series on theMajor League Baseball postseason Wild Card ALWCG NLWCG Division Series ALDS NLDS League Championship Series ALCS (Winners list) NLCS (Winners list) World Series List of World Series champions Commissioner's Trophy Teams Appearances Series Streaks Droughtsvt 월드 시리즈(World Series)는 메이저 리그 베이스볼 우승 팀을 가리기 위해서 매해 치러지는 시리즈로, 포스트시즌의 일부분이다. 시리즈는 항상 미국의 가을인 10월에 시작하기 때문에 폴 클래식(Fall Classic) 혹은 악토버 클래식(October Classic), 또는 줄여서 더 시리즈(The series) 라고도 한다. 시리즈는 MLB의 두 리그, 아메리칸과 내셔널 리그에서 리그 챔피언십 시리즈를 치러 우승한 리그 각 두 팀 사이에서 치러진다. 월드 시리즈는 1904년 (보이콧)과 1994년 (선수 파업)을 제외하고는 1903년부터 매년 개최되고 있다. 1860년대부터 프로 야구는 다양한 우승을 가리기 위한 대회를 조직해왔었지만, 단어 '월드 시리즈'만이 보통 현대 월드 시리즈의 의미로 이해된다. 이 시리즈의 이름에도 불구하고, 월드 시리즈는 메이저 리그 베이스볼의 아메리칸 리그와 내셔널 리그 사이에서만 치러진다. 두 리그 사이의 포스트시즌 시리즈는 원래 '세계의 챔피언십'(Championship of the World) 또는 '세계의 챔피언십 시리즈' (1884년) 으로 불렸다. 1890년 스팔딩 가이드는 챔피언십을 전 세계로 확장하려는 의도를 나타냈는데,[1] 이후 1888-89년 월드 투어가 시카고 화이트 스타킹스의 구단주 알버트 스팔딩에 의해 조직되었다.[2] 시간이 지나면서, 이 행사의 이름은 '월즈 시리즈'(World's Series)로 줄여졌고, 오늘날의 '월드 시리즈'가 되었다.[1] 유명한 전설과 다르게, 시리즈의 이름은 뉴욕 월드 신문과 관련이 없다.[1][3] 월드 시리즈의 우승 팀은 9판 5선승제로 치러진 1903년, 1919년, 1920년, 1921년을 제외하고 7판 4선승제를 통해 결정된다. 우승 팀은 커미셔너스 트로피를 수상하게 되며 팀은 선수들과 경영진에게 각각 우승 반지를 증정한다. 우승 팀은 또한 시리즈에서 더 많은 입장료 수입을 받게 된다. 아메리칸 리그에 소속된 뉴욕 양키스가 지금까지의 106번 치러진 월드 시리즈에 40번 참가했으며 27번 우승을 차지했고, 메이저 리그 프랜차이즈 중 최다이다. 내셔널 리그에서는 샌프란시스코 자이언츠 (이전에는 뉴욕 자이언츠), 로스앤젤레스 다저스 (이전에는 브루클린 다저스)가 18번 월드 시리즈에 참가했다. 자이언츠는 19번 월드 시리즈에 초대받았지만, 1904년에는 보이콧으로 무산되었다. 세인트루이스 카디널스는 18번 참가해서 11번 우승했고, 우승수는 메이저 리그 팀 중 2위이다.[4] 2017년의 월드시리즈 우승 팀은 휴스턴 애스트로스이다.(MVP 조지 스프링어) 역사 월드 시리즈가 개최되기 이전인 19세기에도 월드 시리즈에 선구적인 대회가 존재했다. 그러나, 19세기의 이런 대회들은 공식적으로는 메이저 리그 베이스볼이 월드 시리즈 역사의 한 부분으로 인정하지 않았고, 19세기의 야구는 현대 야구의 전조라고 여겨진다.[5] 첫 월드 시리즈는 1903년, AL의 보스턴 레드삭스의 전신인 보스턴 아메리칸스와 NL의 피츠버그 파이리츠의 경기로 시작되었다. 이 경기에서는 레드삭스가 5승 3패로 우승을 차지했다. 하지만 그 이듬해인 1904년에는 뉴욕 자이언츠가 아메리칸 리그의 팀들의 전력이 약하다는 이유로 아메리칸 리그 승자인 보스턴 아메리칸스와의 경기를 거절하였다. 1905년부터는 매년 하는 시리즈가 되었다. 1919년에는 블랙삭스 스캔들이 발생했다. 1920년부터 1964년까지 뉴욕 양키스가 29회 월드 시리즈에 진출에 20회 우승을 차지해서, 양키스 왕조 시대를 이룩했다. 1969년까지는 팀이 속해있는 리그에서 가장 좋은 성적을 거둔 팀이 다른 리그의 가장 좋은 성적을 거둔 팀과 경기를 하는 방식으로 진행되었다. 성적이 같으면 그 두 팀끼리 경기를 해서 이긴 팀이 진출하였다. 하지만 1969년, '지구'의 개념이 생기면서 경기 방식은 달라졌다. 각 리그 동부 지구와 서부 지구의 가장 좋은 성적을 거둔 팀끼리 5전 3선승제 (현재는 7전 4선승제) 의 플레이오프를 하는 방식으로 진행되었다. 승자는 월드 시리즈에 진출할 수 있었다. 1972년부터 1974년까지 오클랜드 애슬레틱스, 1975년, 1976년 신시내티 레즈, 그리고 1977년, 1978년 뉴욕 양키스가 각각 우승을 차지했는데, 월드 시리즈 역사상 세 팀이 연속으로 우승을 번갈아 가면서 한 것은 이 기간이 유일하다. 1976년에 월드 시리즈에 지명타자제를 받아들였고, 짝수 해에만 이를 적용시켰다. 1986년에 최종적으로, AL 리그 구장에서만 이를 적용하기로 했다. 1989년 월드 시리즈에서는 시리즈 중에 지진이 발생해 경기가 잠시 연기되기도 했다. 1992년과 1993년에는 캐나다에서 월드 시리즈가 개최되었다. 1994년에는 메이저 리그 선수 협회의 파업으로 개최되지 못하였다. 1995년부터 각 리그의 중부 지구가 생기면서 한 리그의 지구 승자는 3명이 되게 되었다. 공평한 경기를 하려면 4명이 필요하므로 미식축구에서 쓰는 와일드카드가 생겨나게 되었다. 2003년부터 2016년까지 올스타전에서 승리한 리그가 홈필드 어드밴티지를 가져가도록 했으나 2017년부터는 승률이 높은 팀에게 가져가는 것으로 변경되었다. 2009년에는 아시아 출신 최초로 월드시리즈 MVP가 나왔는데 뉴욕 양키스의 마쓰이 히데키이다. 페드로 마르티네스를 상대로 훌륭한 타격을 뽐냈고 3홈런에 8타점을 기여하여 월드시리즈 MVP가 되었다. 마쓰이 히데키가 기록한 8타점은 1993년 토론토 블루제이스가 월드시리즈 우승을 했을 때 주역 선수였던 폴 몰리터의 8타점과 동일했다. (홈런 수는 마쓰이가 3홈런으로 앞섰다.) 역대 우승 팀 참조 분류:메이저 리그 베이스볼 분류:월드 시리즈
https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9B%94%EB%93%9C%20%EC%8B%9C%EB%A6%AC%EC%A6%88
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 924, 1849, 2818, 3595, 5195, 6987, 8403, 9871, 10550, 11241, 13318, 14332, 15175, 16473, 17101, 19328, 19835, 20817, 21407, 22271, 23941, 25070, 26466, 27893, 29018, 29933, 30623, 31888, 34221, 34908, 35861, 36803, 36878 ], "plaintext_end_byte": [ 923, 1848, 2817, 3594, 5181, 6986, 8374, 9870, 10549, 11197, 13317, 14331, 15174, 16472, 17070, 19327, 19834, 20816, 21406, 22197, 23940, 25069, 26465, 27828, 29017, 29932, 30622, 31887, 34220, 34907, 35860, 36739, 36876, 39534 ] }
متى تولت الملكة إليزابيث حكم بريطانيا؟
إليزابيث الثانية
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 396 ], "minimal_answers_end_byte": [ 415 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
إِلِيزَابِيث الثَّانِية، الِاسمُ الكَامِل إِلِيزَابِيث أَلِيكسندرا ماريّ ، (وُلدت في 21 أبريل 1926م[1]) هي الملكة الدستورية لستة عشر دولة من مجمُوع ثلاثة وخمسين من دول الكومنولث التي ترأسها، كما ترأس كنيسة إنجلترا. منذُ 6 فبراير 1952 هي ملكة المملكة المتحدة وكندا وأستراليا ونيوزيلندا، وهي رئيسة الكومنولث وملكة 12 دول أصبحت مستقلة منذ انضمامها، وهي: جامايكا، باربادوس، باهاماس، غرينادا، بابوا غينيا الجديدة، جزر سليمان، توفالو، سانت لوسيا، سانت فينسنت والغرينادين، بليز، أنتيغوا وباربودا، سانت كيتس ونيفيس.[2] مُنذ عام 1956م حتى 1992م، تراوح عدد الممالك التابعة لها؛ حيث حصلت بعض الأراضي على استقلالها، والبعض الآخر من الممالك تحول إلى جمهوريات. فاليوم، بجانب أول أربع دول من القائمة المذكورة سابقا، صارت ملكة جامايكا، باربادوس، البهاما، غرينادا، بابوا، جزر سليمان، توفالو، سانت لوسيا، سانت فنسنت والجرينادين، بليز، أنتيغوا وباربودا وسانت كيتس ونيفيس. والملكة إليزابيث الثانية هي أطول ملوك بريطانيا عمراً، وهي أطول ملوك بريطانيا جلوسا على العرش بعد تخطيها فترة الستة عقود التي حكمت فيها جدتها الملكة فيكتُوريا البلاد. وُلدت إليزابيث في لندن وتلقَّت تعليماً خاصّاً في منزلها. ارتقى والدها، جورج السادس، عرش بريطانيا بعدما تنازل له شقيقه إدوارد الثامن عنه في عام 1936م، ومُنذُ ذلِك الحين أصبحت إليزابيث الوريث المفترض للعرش. ومن هنا، أخذت إليزابيث الواجبات العامة على عاتقها أثناء الحرب العالمية الثانية؛ حيث إنضمت هناك للعمل في الخدمة الإقليمية الاحتياطية. وفي عام 1947م، تزوَّجت الملكة إليزابيث من الأمير فيليب، دوق إدنبره، وأنجبت منه أطفالها الأَربعة: الأمير تشارلز، أمير ويلز؛ والأميرة آن؛ والأمير أندرو،دوق يورك؛ وأخيراَ الأمير إدوارد، إيرل وسكس. ومن ضمن الزيارات التاريخية العديدة التي قامت بها إليزابيث والاجتماعات التي عقدتها، زيارة رسمية إلى جمهورية أيرلندا، وأول زيارة رسمية من الرئيس الأيرلندي إلى بريطانيا العظمى، بالإضافة إلى زيارات متبادلة من وإلى البابا. وقد شهدت أيضا تغيرات دستورية كبرى؛ كانتقال السلطة في المملكة المتحدة، والتوطين الكندي، وإنهاء الاستعمار في أفريقيا. وقد حكمت إليزابيث أيضاَ من خلال مختلف الحروب والصراعات الداخلية فيها العديد من ممالكها. ومن أسعد الأوقات في حياة الملكة إليزابيث كانت أيام ميلاد وزواج أولادها وأحفادها، وتنصيب الأمير تشارلز على ولاية ويلز، والاحتفال بأهم الإنجازات والأحداث التاريخية كمناسبة اليوبيل الفضي والذهبي والماسي في عام 1977م، 2002م، 2012م على التوالي. أما عن لحظات الحزن والأسى فكانوا، لحظة موت أبيها عن عمر يناهز الـ 56 عاما، واغتيال خال الأمير فيليب،اللورد لويس مونتباتن، وانهيار زواج أبنائها في عام 1992م، ذلك العام الذي يُطلق عليه العام المشؤوم، ووفاة الأميرة ديانا، أميرة ويلز والزوجة الأولى للأمير تشارلز، أيضاً وفاة والدتها وشقيقتها في عام 2002م. وأحيانا كانت تواجه الملكة رد فعل الجمهور وآرائهم، بالإضافة إلى انتقادات صحفية لاذعة للعائلة المالكة، ولكن لا يزال الدعم للنظام الملكي ولشعبيتها قويا. في 9 سبتمبر 2015 حطمت الملكة "إليزابيث الثانية" رقما قياسيا بالجلوس على عرش المملكة لـ 63 عامًا وسبعة أشهر، وتخطت العاهلة البريطانية جدتها الثالثة الملكة "فيكتُوريا" التي كانت تحمل اللقب.[3] نشأتها إليزابيث هي الابنة الأولى للأمير ألبرت دوق يورك (لاحقا الملك جورج السادس)، وقرينتُهُ إليزابيث، دوقة يورك (لاحقا الملكة إليزابيث). والدها هو الابنُ الثاني للملك جورج الخامس والملكة ماري، ووالدتها هي الابنة الصغرى للأرستقراطي الاسكتلندي كلود باوز ليون الإيرل الـ14 لستراثمور وكينغورن. وُلدت إليزابيث بعملية جراحية (وهي ما تُسمى بالولادة القيصرية) في الساعة الثانية وأربعين دقيقة صباحاً بتوقيت جرينيتش في اليوم 21 من شهر إبريل بمنزل جِدّهَا لأمها في لندن: شارع بروتون بمدينة مايفير.[4] وتم تعميدها على يد رئيس الأساقفة الإنجيلي "كوزمو جوردون لانج" في كنيسة خاصة بقصر بكنغهام في يوم 29 من شهر مايو،[5][6] وسُميت إليزابيث نسبة إلى والدتها، وأليكسندرا نسبة إلى والدة الملك جورج الخامس، التي كانت قد توفت قبل ذلك بستة أشهر، كما سُميت أيضاً ماري نسبة إلى جدَّتها لأبيها.[7] كانت عائلتها المقربة منها تناديها ب"ليليبت".[8] كان جدَّها، جورج الخامس، يعتز بها كثيراً، ونسبت إليها الصحافة العامة زياراتها الدائمة له في أثناء مرضه عام 1929م، كما سجل كُتاب السيرة دورها في رفع معنوياته ومساعدته على الشِّفاء.[9] كانت إليزابيث تكبر أختها الوحيدة، الأميرة مارجريت، في العمر بنحو أربع سنوات. وتلقت كلاهما تعليمهما في المنزل تحت إشراف والدتهما والمربية الخاصة ماريون كراوفورد، التي كانت تُدعى أحيانا "كروفي".[10] ركزت الدروس الَّتِي كانت يتلقونها على التاريخ، واللغة، والأدب، والموسيقى.[11] ومما تسبب في استياء العائلة المالكة[12] هو قيام كروفي، المربية، بنشر سيرة إليزابيث ومارجريت بعنوان "الأميرات الصغيرًا." تتحدث فيها عن سنوات طفولتهما. يصف الكُتاب حب إليزابيث للخيول والكلاب، كما يصف انضباطها وتحملها للمسؤولية.[13] وردد آخرون بعض ملاحظاتهم على شخصية إليزابيث: فوصفها ونستون تشرشل وهي في الثانية من عمرها بأنها ذات شخصية مميزة؛ فلديها حس تأملي ووقع من السلطة مذهل منذ كانت طفلة.[14] كما وصفتها مارجريت رودوس، ابنة عمها، بأنها بنت مرحة صغيرة ولكنها في الأساس حساسة وحسنة السلوك.[15] الوارث المفترض في أثناء فترة حكم جدّها، كانت إليزابيث هي المرشحة الثالثة لتولي العرش، بعد عمها الأمير إدوارد أمير ويلز، وأبوها دوق يورك. كان ميلاد إليزابيث في الصالح العام، إلا أنه لم يكن من المُتوقع وصولها للحكم؛ وذلك لأن أمير ويلز كان لا يزال شاباَ، ومن المُتوقع أن يتزوج وينجبُ أبناء.[16] وعندما توفى جدها، جورج الخامس، في 1936م وخلفه عمها، أصبحت إليزابيث هي المرشحة الثانية للخلافة من بعد أبيها. وفي وقت لاحق من ذلك العام، تنازل إدوارد الثامن عن العرش بعد رغبته في الزواج من واليس سمبسون دوقة وندسور، وهي امرأة مطلقة، مما تسبب في خلق أزمة دستورية في المملكة المتحدة وبريطانيا العظمى.[17] وبالتالي، أصبح الملك جورج السادس، والد إليزابيث، هو ملك بريطانيا العظمى، وأصبحت إليزابيث هي الوارث المفترض. ولو أنجب والديها ولدا لاحقا، لما كان لإليزابيث سوى أن تخسر مكانتها كوارث مفترض ليحظى شقيقها بهذه المكانة ويصير هو ولي العهد.[18] تلقت إليزابيث دروسا خاصة في التاريخ الدستوري على يد هنري مارتن، نائب مدير جامعة إيتون،[19] وتعلمت اللغة الفرنسية من خلال سلسلة من المربيات الفرنسيات الناطقات باللغة.[20] وتم تشكيل حركة الفتيات المرشدات خصيصاً لكي تتمكن إليزابيث من تحقيق التواصل الاجتماعي والاختلاط مع بنات من نفس عمرها،[21] وهي أول حركة تُشكل في قصر بكنغهام. وصارت لاحقاً عضو في منظمة من المنظمات التوجيهية.[20] وفي عام 1939م جال والدا إليزابيث كندا والولايات المتحدة. وعندما جال والداها أستراليا ونيوزلاندا في عام 1927م، بقيت إليزابيث في بريطانيا؛ حيث رأى والدها أنها مازالت صغيرة جدا على أن تقوم بمثل هذه الجولات.[22] ولذلك بدت إليزابيث دامعة لمغادرة والديها.[23] ولكنهم كانوا يتراسلون بانتظام[23]، حتى أنها أجرت هي ووالديها أول مكالمة هاتفية عبر المحيط الأطلسي في 18 مايو.[22] الحرب العالمية الثانية في عام 1939م، دخلت بريطانيا الحرب العالمية الثانية التي استمرت حتى عام 1945م. وفي أثناء الحرب، تعرضت لندن إلى عمليات قصف جوي متكررة، وتم إجلاء العديد من الأطفال في لندن. وعندئذ، اقترح اللورد هايلشام، أحد كبار الساسة في ذلك الوقت، ضرورة ترحيل الأميرتين إلى كندا، ولكن والدة الأميرتين رفضت بشدة قائلة: "الأميرتان لن يغادرا بدوني، وأنا لن أغادر بدون زوجي، وزوجي لن يترك بريطانيا العظمى."[24] وبقيت الأميرة إليزابيث وأختها الأميرة مارجريت في قلعة بالمورال باسكتلندا، حتى انتقلوا إلى منزل ساندرينجهام بنورفولك في يوم رأس السنة الميلادية لعام 1939م.[25] ومكثوا في رويال لودج بوندسور من فبراير إلى مايو 1940م، حتى انتقلوا إلى قلعة وندسور، حيث مكثوا فيها حوالي خمس سنوات.[26] وفي وندسور، نظم الأميرات التمثيليات الصامتة، أو ما يطلق عليها الإيمائية، في الكريستماس لمساعدة الملكة في شراء الغزل لنسج ملابس الجيش.[27] وفي عام 1940، قدمت إليزابيث أول بث إذاعي لها وهي في الرابعة عشر من عمرها من خلال ساعة الأطفال على قناة البي بي سي (BBC) مخاطبة الأطفال الآخرين الذين تم إجلاؤهم من المدن.[28] وقالت: "إننا نحاول فعل كل ما بوسعنا من أجل مساندة جنودنا والبحارة والطيارين البواسل، كما نحاول أيضا تحمل نصيبنا من أسى وخطر الحرب. ونعلم جميعا أن في النهاية كل شيء سيكون على ما يُرام.[28] في عام 1943، قامت إليزابيث بزيارة فرق المشاة، حيث كان قد تم تعينها عقيد في العام الماضي،[29] وكان هذا أول ظهور علني منفرد لها وهي في السادسة عشر من عمرها. وعندما اقتربت إليزابيث من سن الثامنة عشر، تغيرت القوانين لتمكنها من العمل كواحدة من خمس مستشارين للدولة في حالة عجز والدها أو وجوده خارج البلاد، مثلما حدث عندما كان في زيارة لإيطاليا في يوليو عام 1944م.[30] وفي فبراير 1945، انضمت إليزابيث بالخدمة الإقليمية الداعمة للمرأة، باعتبارها ملازم أول، كرتبة تشريفية ورقم الخدمة 230873. وتدربت إليزابيث على القيادة والميكانيكا وبعد خمسة أشهر تم ترقيتها لتكون قائد فخري.[31][32] وبعد انتهاء الحرب وفي يوم الاحتفال بانتصار أوروبا، تنكر الأميريتين إليزابيث ومارجريت واختلطوا مع الحشود التي كانت تحتفل في شوارع لندن. ولاحقا، صرحت إليزابيث في مقابلة نادرة لها: "لقد طلبنا من والدينا السماح لنا بالذهاب لنشاهد الاحتفالية بأعيننا. وأتذكر أننا كنا مرعوبين لو أن تعرف علينا أحد... كما أتذكر أيضا طوابير من أناس غير معروفين كانوا يربطون الأسلحة ويسيرون في شارع وايت هول، كل ما فعلناه هو أننا فتحنا لهم الطريق وأخذنا ننظر إليهم بسعادة غامرة وارتياح."[33] وخلال الحرب العالمية الثانية، تم التخطيط للقضاء على القومية الويليزية من خلال دمج إليزابيث على نحو أوثق مع ويلز، وتُعتبر الآن جزء من المملكة المتحدة. هذا، وقد تم استبعاد بعض المقترحات مثل تعيينها كحاكم قلعة كارنارفون، أو رئيس الرابطة الويليزية للشباب، وذلك خوفا من تعاطف إليزابيث مع المستنكفون ضميريا في الوقت عندما كانت بريطانيا فيه في حالة حرب.[34] واقترح الساسة الويليزيين تنصيبها على العرش وإعلانها أميرة ويلز عندما تبلغ الثامنية عشر عاما. وأيد هربرت موريسون، وزير داخلية بريطانيا آنذاك، ذلك الاقتراح، الذي رفضه الملك، وذلك لشعوره بأن هذا اللقب يختص بزوجة أمير ويلز فقط، وأمير ويلز دائمًا من يكون وليّ العهد.[35] وفي عام 1946م، تم تعيينها في مملكة الشعراء الويليزية في المهرجان الوطني للشعر والموسيقى في ويلز.[36] وفي 1947م، ذهبت إليزابيث لأول مرة في رحلة عبر البحار في أفريقيا الجنوبية بصحبة والديها. وأثناء هذه الرحلة، في بث لدول الكومنولث في يوم ميلادها الحادي والعشرين تعهدت بالآتي: "أعلن أمامكم جميعا أنني سأكرس حياتي كلها، سواء كان عمري طويلاً أو قصيراً، لخدمتكم وخدمة إمبراطوريتنا العظيمة، تلك العائلة الكبيرة التي ننتمي إليها جميعا."[37] الزواج والعائلة قابلت إليزابيث زوجها المستقبلي الأمير فيليب مونتباتن دوق إدنبرة، ابن الأمير اليوناني الدنماركي آندرو والأميرة أليس أميرة بيتينبرغ، في عامي 1934م و1937م.[38] وهما قريبان من خلال كريستيان التاسع ملك الدنمارك، حيث أنه والد جد الأمير فيليب لأبيه، وجدٌ ثالث لإليزابيث؛ كما أنهما قريبان من خلال الملكة فيكتُوريا كذلك، حيث أنها جدة ثالثة لكليهما معاً. وبعد مقابلته مرة أخرى في الكلية الملكية البحرية في دارتموث في يوليو 1937م، اعترفت إليزابيث بأنها قد وقعت في حبه، رغم أن كان عمرها آنذاك ثلاثة عشر عام فقط، ومن بعدها بدءا في تبادل الخطابات.[39] وتم الإعلان رسميا عن خطوبتهما في يوم 9 يوليو 1947م.[40] كان هناك الكثير من الاعتراضات على خطوبتهما؛ وذلك لأن وضع الأمير فيليب المالي آنذاك كان سيِّئ، هذا غير أنه وُلد بالخارج (رغم أنه يُعد مواطن بريطاني خدم البحرية الملكية البريطانية خلال الحرب العالمية الثانية) وإخواته البنات متزوجات من نبلاء ألمان ذوي صلة بالنازية.[41] كتبت ماريون كروفورد: "رأي بعض مستشاري الملك أن الأمير فيليب لا يناسب إليزابيث؛ فهو أمير بلا وطن ولا مملكة. فقد تناولت الصحف كثيرًا موضوع أصوله الأجنبية."[42] وذُكر عن والدة إليزابيث في السير الذاتية أنها كانت معارضة لهذا الزواج من البداية، حتى أنها كانت تدعو فيليب ب"الهوني"[43] (وذلك نسبة إلى الإمبراطورية الهونية). ولكنها أخبرت تيم هيلد، كاتب السيّر، لاحقا أن "فيليب رجل إنجليزي".[44] وقبل الزواج، تخلى فيليب عن ألقابه الملكية التي قد حصل عليها من اليونان والدنمارك. وتحول من الكنيسة اليونانية الأرثوذكسية إلى الكنيسة الأنغليكانية، وصار الملازم فيليب مونتباتن آخذاً كنية عائلة والدته البريطانية.[45] وقبل الزفاف فقط، صار دوق إدنبرة ومُنح لقب صاحب السمو الملكي.[46] تزوج دوق إدنبره، فيليب، والأميرة إليزابيث في دير وستمنستر في يوم 20 نوفمبر عام 1947م. وتلقوا بعد زفافهم حوالي 2500 هدية من جميع أنحاء العالم.[47] ولأن بريطانيا، في ذلك الوقت، لم تكن قد تعافت تماما من أثار الحرب، طلبت الأميرة القسائم التموينية لشراء الخامات اللازمة لفستان زفافها، الذي قام بتصميمه نورمان هارتنل.[48] في بريطانيا ما بعد الحرب، لم يكن مسموح لدوق إدنبرة أن يدعو أقاربه الألمان لحضور حفل زفافه، بما فيهم أشقاءه البنات الثلاثة الذين مازالوا على قيد الحياة.[49] حتى أن دوق وندسور، الملك إدوارد الثامن سابقا، لم يُدعى لحفل الزفاف هو الآخر.[50] أنجبت إليزابيث أول موالِيدها، الأمير تشارلز، في 14 نوفمبر 1948م. وقبل ذلك بشهر، كان الملك قد بعث لها بخطابات يمنحها فيها إجازة لأطفالها باستخدام ألقابه الملكية ليعيشوا كأمراء وأميرات، ولولا ذلك ماكان حصل أبنائها على مثل هذه الألقاب؛ نظرا لأن والدهما لم يعد أمير ملكي.[51] وأنجبت إليزابيث ثاني مولود لها ،الأميرة آن في عام 1950م.[52] وعقب زفافهما، استأجر الزوجان بيت في قرية ويندلشام بالقرب من قلعة وندسور حتى 4 يوليو 1949م،[47] وبعد ذلك نقلوا إقامتهم إلى قصر كلارنس بلندن. أقام دوق إدنبرة، خلال أوقات مختلفة بين عاميّ 1949م و1951م، في مستعمرة مالطا الإنجليزية، جمهورية مالطا حاليا، ليخدم كضابط في البحرية الملكية. مكث فيليب والأميرة إليزابيث، بشكل متقطع، لعدة أشهر في قرية جواردامانجيا بفيلا جواردامانجيا، التي استأجرها لورد مونتباتن، عم فيليب، وظل أطفالهما في بريطانيا.[53] فترة حكم إليزابيث الثانية اعتلاء العرش تدهورت الظروف الصحية للملك جورج السادس خلال عام 1951م، ومن هنا بدأت إليزابيث تظهر بشكل متكرر مكانه في المناسبات العامة. حتى أنها عندما قامت بجولة في كندا، وقامت بزيارة للرئيس الأمريكي هاري ترومان بواشنطن العاصمة في أكتوبر 1951م، كان يحتفظ مارتن تشارتريز، السكرتير الخاص لإليزابيث، بإعلان وصولها للعرش في حالة وفاة الملك أثناء تواجدها في تلك الجولة خارج البلاد.[54] وفي أوائل عام 1952م، جهز فيليب وإليزابيث للقيام بجولة إلى أستراليا ونيوزيلندا عن طريق كينيا. وفي يوم 6 فبراير من عام 1952م، وبعدما عادت إليزيبيث وزوجها فيليب إلى قصر سقانا لودج بكينيا، بعد ليلة قضوها في فندق ترتوبس، جاءهم خبر وفاة الملك. نقل فيليب هذا الخبر للملكة الجديدة.[55] وطلب منها مارتن تشارتريز أن تختار اسم خلال فترة حكمها، كما يفعل الكثير من الملوك والباباوات، ولكنها فضلت أن تبقى إليزابيث كما هي.[56] وبعد ذلك، تم الإعلان عن الملكة الجديدة في كل الممالك التابعة لبريطانيا وبسرعة عاد الحزب الملكي المملكة المتحدة. وانتقلت هي ودوق إدنبره إلى قصر بكنغهام.[57] ومع وصول إليزابيث للعرش، كان من الأرجح أن تحمل العائلة الملكية اسم الزوج، لتصبح عائلة مونتباتن، وذلك تماشيا مع العرف السائد وهو أن تحمل المرأة اسم زوجها بعد الزواج. ولكن فضل ونستون تشرشل، رئيس وزراء المملكة المتحدة، والملكة ماري، جدة إليزابيث لأبيها، الاحتفاظ باسم وندسور، وبناءً على ذلك، أصدرت إليزابيث فرمان، في 9 إبريل 1952م، بإبقاء اسم وندسور على العائلة الملكية، الأمر الذي أزعج دوق إدنبرة كثيراً حيث قال: "إنني الوحيد بهذه الدولة الذي لا يحق له إعطاء اسمه لأولاده.[58] في عام 1960م وبعد وفاة الملكة ماري في 1953م، وبعد استقالة تشرشل في 1955م، حمل فيليب وأبنائه الذكور، الذين لا يحملون أي ألقاب ملكية، لقب "وندسور مونتباتن".[59] وفي وسط التحضيرات لحفل تتويج الملكة إليزابيث على العرش، أخبرت الأميرة مارجريت أختها بأنها تتمنى الزواج من بيتر تاونسند، الذي يكبرها بأكثر من 16 عامًا ومنفصل عن زوجته التي أنجب منها طفلين. طلبت منهم إليزابيث أن ينتظروا لمدة عام، وعلى حد تعبير مارتن تشارتيرز: "كانت الملكة متعاطفة معهم بالتأكيد، ولكنني أعتقد (أنها كانت تأمل) بأن الوقت سيُنسيهم موضوع الزواج هذا."[60] غير هذا، كان كبار الساسة معارضين لهذا الموضوع، كما كانت الكنيسة لا تسمح بالزواج مرة ثانية من بعد الطلاق. ولو وقعت الأميرة مارجريت عقد زواج مدني، فكأنها بذلك تُوقع على تخليها عن حقها في وراثة العرش.[61] وفي النهاية، أخذت مارجريت قرارها بالتخلي عن أحلامها مع تاونسند.[62] وتزوجت في عام 1960م من أنتوني أرمسترونغ جونز، الذي صار إيرل سنودون في العام التالي. ولكنهم انفصلوا في عام 1978م، ولم تتزوج الأميرة من بعد ذلك.[63] استمرت التحضيرات لحفل تتويج الملكة الجديدة، رغم وفاة الملكة ماريّ في 21 مارس؛ فكان هذا طلبها قبل أن تتوفى؛ أن يتم الحفل في موعده المُحدد له في 2 يونيو 1953م.[64] وبالفعل أُقيم الحفل في الميعاد في دير وستمنستر كما هو مُرتب له، باستثناء تصوير وعرض، ولأول مرة على شاشات التليفزيون،[65][66] العشاء السري والمسحة المقدسة (وهما طقوس دينية في المسيحية). صنع نورمان هارتنل فستان إليزابيث الذي حضرت به حفل التتويج وبناءً على طلبها، طرزهُ بزهور ترمز إلى كل دولة من دول الكومنولث،[67] وهما: وردة تيودور الإنجليزية (وهي شعار النبالة لأسرة تيودور)، والبَلَّان الاسكتلندي، والكراث الويلزي، والنفل الأيرلندي، وزهرة الأكاسيا الأسترالية، وزهرة القيقب الكندية، ونبات السرسخ النيوزيلندي، وبروطيا من جنوب أفريقيا، واللوتس الهندي والسيلاني، والقمح والقطن والجوت الباكستاني.[68] التطور المستمر في رابطة الكومنولث شهدت إليزابيث، خلال حياتها، التحول الدائم في الإمبراطورية البريطانية داخل كومنولث الأمم.[69] فقبل اعتلائها العرش، كان قد تم تنصيبها رئيس لعدد من الدول المستقلة الأعضاء في رابطة الكومنولث.[70] وخلال الفترة من 1953م إلى 1954م، شرعت الملكة إليزابيث وزوجها فيليب في القيام بجولة حول العالم لمدة ستة أشهر. وبذلك أصبحت أول ملكة حاكمة لأستراليا ونيوزيلندا تزور تلك البلدان.[71] وفي أثناء هذه الجولة، تجمهرت حشود ضخمة من الناس، قُدروا بحوالي ثلاثة أرباع سكان أستراليا، لرؤية الملكة.[72] وقد قامت الملكة إليزابيث، خلال فترة حكمها، بزيارات رسمية لدول أجنبية وجولات في دول الكومنولث؛ فكانت الملكة إليزابيث أكثر حاكمة سافرت في التاريخ.[73] في عام 1956م، ناقش جي موليه، رئيس الوزراء الفرنسي، مع أنطوني إيدن، رئيس وزراء بريطانيا، إمكانية ضم فرنسا إلى رابطة الكومنولث. لم يلق ذلك الاقتراح أي ترحيب، وفي العام التالي وقعت فرنسا اتفاقية روما، وبناءً عليها تأسست السوق الأوربية المشتركة، التي تعتبر تمهيدا لقيام الاتحاد الأوروبي بعد ذلك.[74] وفي شهر نوفمبر من عام 1956م، قامت بريطانيا وفرنسا بغزو مصر في محاولة فاشلة لاحتلال قناة السويس. وزعم لورد مونتباتن أن إليزابيث كانت معارضة لهذا الغزو، الأمر الذي أنكره إيدن. وبعد ذلك بشهرين، قدم إيدن استقالته.[75] بعد غياب الآلية الرسمية في حزب المحافظين البريطاني لاختيار زعيم، بعد استقالة إيدن، أصبح من مسؤولية الملكة أن تقرر لجنة لتشكيل الحكومة. أشار عليها إيدن استشارة اللورد سالزبوري رئيس المجلس. وبالفعل تباحث اللورد سالزبوري، وقاضي القضاة مع مجلس الوزراء البريطاني، وونستون تشرشل، ورئيس لجنة بكبنش 1922، وانتهت تلك المباحثات بتعيين الملكة للمرشح الذي أوصوا به، وهو: هارولد ماكميلان.[76] أدى اختيار خليفة إيدن وأزمة قناة السويس إلى أول انتقاد شخصي لاذع للملكة في عام 1957م. وكتب اللورد ألترينشام عنها، في المجلة التي يملكها ويحرر فيها،[77] أنها بعيدة كل البعد عن تلك الأزمة.[78] ونتج عن ذلك، التنديد بألترينشام، حتى أن قام واحدا من الجمهور بالتهجم عليه وإيذائه جسديا بسبب استفزازه من التعليقات التي كتبها بألترينشام في مجلته.[79] وفي عام 1963م، بعد مرور ست سنوات، استقال ماكميلان ونصح الملكة بتعيين أليك دوغلاس هوم كرئيس وزراء بريطانيا، المشورة التي اتبعتها الملكة إليزابيث.[80] ومرة أخرى تعرضت الملكة لانتقادات بسبب تعيينها لرئيس الوزراء بناءً على رأي عدد صغير من الوزراء، أو بمعنى أصح وزير واحد.[80] وفي عام 1965م، تبنى المحافظون آلية رسمية لاختيار قائد، وبذلك يكونوا قد رفعوا الحرج عن الملكة.[81] قامت إليزابيث في 1957م بزيارة رسمية إلى الأمم المتحدة، وهناك ألقت كلمة أمام الجمعية العامة للأمم المتحدة باسم الكومنولث. وفي نفس الرحلة، قامت الملكة بافتتاح البرلمان الكندي الثالث والعشرين، وبذلك تُصبح الملكة الأولى لكندا التي تفتتح جلسة برلمانية.[82] وبعد ذلك بعامين، قامت إليزابيث، بصفتها ملكة كندا، بزيارة الولايات المتحدة مرة أخرى، كما قامت بجولة في كندا،[83][84] وذلك على الرغم من علمها بأنها حامل في ابنها الثالث فور وصولها مدينة سانت جونز، التي تقع على جزيرة نيوفاوندلاند.[85] وفي عام 1961م، قامت بجولة في قبرص، والهند، وباكستان، ونيبال، وإيران.[86] وفي زيارة إلى غانا، في نفس العام. طردت إليزابيث كل المخاوف بشأن أمنها وسلامتها، رغم أن الرئيس كوامي نكروما، المُستضيف لها والذي كان قد حل محلها كرئيس لغانا بعد استقلالها من الاستعمار البريطاني، كان هدفا أساسي للقتلة.[87] وكتب عنها هارولد ماكميلان: "كانت الملكة دائمًا قوية الإرادة في كل شيء في حياتها... كانت تضجر كثيرًا من أسلوب معاملتها... كنجمة سينمائية... وكان لها من القوة والشجاعة ما يكفي لتمثل دولتها وتكتسب ثقة شعبها... تحب الملكة واجبها وتقدره كثيرا؛ فهي خُلقت لتكون الملك."[87] ونقلت الصحافة عنها خلال جولتها في مقاطعة كيبك، قيام بعض المتطرفين المنضمين في حركة سيادة كيبك بالتخطيط لاغتيالها.[88][89] لم تتم أي محاولة لقتلها، ولكن اندلعت أعمال الشغب أثناء ما كانت الملكة بمونتيريال. وكان هدوء الملكة وشجاعتها في مواجهة هذا العنف ملحوظة.[90] في فترة حمل الملكة إليزابيث بالأمير أندرو في 1959م، والأمير إدوارد في 1963م، كان هذان العامين، هما الفترات الوحيدة التي امتنعت فيهم إليزابيث عن افتتاح البرلمان البريطاني طيلة فترة حكمها.[91] وبالإضافة إلى إتمام الاحتفالات الرسمية، استحدثت الملكة ممارسات جديدة. وفي أول رحلة ملكية لها على الأقدام خلال جولتها في أستراليا ونيوزيلندا في 1970م، التقت الملكة بأُناس عاديين من الجمهور.[92] شهدت فترة الستينيات والسبعينيات تسارع في إنهاء الاستعمار في أفريقيا ومنطقة البحر الكاريبي، حيث حصلت أكثر من 20 دولة على استقلالها عن بريطانيا كجزء من المرحلة الانتقالية للحكم الذاتي،كما هو مُخطط. ولكن بالرغم من ذلك، في عام 1965م، أعلن إيان سميث، رئيس وزراء جمهورية رودسيا، في معارضة لحكم الأغلبية، الاستقلال عن بريطانيا، في حين استمرار "ولاؤه وإخلاصه" للملكة إليزابيث؛ فهو استقلال من جانب واحد. واستمر حكمه لأكثر من عقد، وذلك على الرغم من أن الملكة أسقطته في إعلان رسمي، وعلى الرغم من فرض المجتمع الدولي لعقوبات على رودسيا.[93] في فبراير 1975م، في أثناء ما كانت إليزابيث في جولتها في الأسترونيزية المطلة على المحيط الهادئ، نصحها إدوارد هيث، رئيس الوزراء البريطاني، بالدعوة إلى انتخابات عامة، وطلب منها العودة إلى بريطانيا فورا.[94] ونتج عن تلك الانتخابات، تعليق البرلمان؛ فحزب هيث للمحافظين لم يكن أكبر حزب، ولكن يمكنه البقاء في السلطة إذا قام بتشكيل ائتلاف مع الليبراليين. وقدم هيث استقالته فور علمه بالمناقشات التي تدور حول تشكيل الائتلاف. وبعد ذلك، طالبت الملكة زعيم المعارضة، هارولد ويلسون بتشكيل الحكومة.[95] روابط خارجية المراجع انظر أيضاً قائمة الملوك البريطانيين عملية جسر لندن تصنيف:إليزابيث الثانية تصنيف:أشخاص على قيد الحياة تصنيف:أشخاص من لندن تصنيف:أشخاص من ماي فير تصنيف:أميرات بريطانيات تصنيف:أنجليكانيون بريطانيون تصنيف:العائلة البريطانية المالكة تصنيف:بريطانيات في الحرب العالمية الثانية تصنيف:بريطانيات في القرن 20 تصنيف:بريطانيات في القرن 21 تصنيف:بريطانيون في القرن 20 تصنيف:بيت وندسور تصنيف:حائزون على وسام الملك توميسلاف تصنيف:حاصلون على الصنف الأكبر من وسام الاستقلال (تونس) تصنيف:حاصلون على الصنف الأكبر من وسام الجمهورية (تونس) تصنيف:حاصلون على وسام جوقة الشرف تصنيف:فاعلو خير بريطانيون تصنيف:فرسان الصوف الذهبي تصنيف:قادة باهاماس تصنيف:قادة تنجانيقا تصنيف:قادة جزر سليمان تصنيف:قادة حاليون على سدة الحكم تصنيف:قادة دولة أستراليا تصنيف:قادة دولة أنتيغوا وباربودا تصنيف:قادة دولة أوغندا تصنيف:قادة دولة بابوا غينيا الجديدة تصنيف:قادة دولة باربادوس تصنيف:قادة دولة باكستان تصنيف:قادة دولة بليز تصنيف:قادة دولة ترينيداد وتوباغو تصنيف:قادة دولة توفالو تصنيف:قادة دولة جامايكا تصنيف:قادة دولة سانت فينسنت والغرينادين تصنيف:قادة دولة سانت كيتس ونيفيس تصنيف:قادة دولة سانت لوسيا تصنيف:قادة دولة سيراليون تصنيف:قادة دولة غانا تصنيف:قادة دولة غرينادا تصنيف:قادة دولة غيانا تصنيف:قادة دولة فيجي تصنيف:قادة دولة كندا تصنيف:قادة دولة كينيا تصنيف:قادة دولة مالاوي تصنيف:قادة دولة مالطا تصنيف:قادة دولة موريشيوس تصنيف:قادة دولة نيجيريا تصنيف:قادة دولة نيوزيلندا تصنيف:قادة غامبيا تصنيف:مشيخيون بريطانيون تصنيف:ملوك المملكة المتحدة تصنيف:ملوك بروتستانت تصنيف:مواليد 1926 تصنيف:مواليد في ماي فير تصنيف:نساء القرن 20 تصنيف:نساء القرن 21
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D9%84%D9%8A%D8%B2%D8%A7%D8%A8%D9%8A%D8%AB%20%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 1027, 1578, 1708, 4013, 6706, 7962, 9645, 11625, 13717, 14828, 16965, 18150, 18286, 21921, 23629, 25403, 26540, 29717, 31392, 33147, 34721, 36502, 38459, 39346, 40926, 41641, 42302, 43596, 45555, 46313, 47198, 48856, 51069, 51860, 52174, 52701, 56760, 58230, 60841, 62837, 63272 ], "plaintext_end_byte": [ 1026, 1577, 1678, 4012, 6705, 7961, 9561, 11624, 13716, 14752, 16964, 18123, 18285, 21837, 23628, 25402, 26539, 29668, 31391, 33085, 34653, 36501, 38458, 39345, 40925, 41593, 42301, 43595, 45554, 46312, 47139, 48807, 51018, 51859, 52141, 52668, 56734, 58151, 60786, 62553, 63234, 63560 ] }
కాకతీయ సామ్రాజ్యాన్ని పాలించిన చివరి రాజు ఎవరు?
కాకతీయులు
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ 31 ], "minimal_answers_start_byte": [ 47198 ], "minimal_answers_end_byte": [ 47240 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
కాకతీయులు ఆంధ్రప్రదేశ్, తెలంగాణా ప్రాంతాలను క్రీ. శ. 750 నుండి క్రీ. శ. 1323 వరకు పరిపాలించిన రాజవంశము[1]. క్రీ. శ. 8వ శతాబ్దము ప్రాంతములో రాష్ట్రకూటుల సేనానులుగా రాజకీయ జీవితాన్ని ప్రారంభించిన కాకతీయులు ఆంధ్రదేశాన్ని అంతటిని ఒకే త్రాటిపైకి తెచ్చి పరిపాలించారు [2]. శాతవాహనుల అనంతరం ఆంధ్రదేశాన్ని, జాతినీ సమైక్యం చేసి, ఏకచ్ఛత్రాధిత్యం క్రిందికి తెచ్చిన హైందవ రాజవంశీయులు కాకతీయులొక్కరే[3]. కాకతీయులు దుర్జయ వంశస్థులుగా కొందరు చరిత్రకారులు అభిప్రాయపడుతున్నారు.[4] కాకతీయుల కాలంలోనే ఆంధ్ర, త్రిలింగ పదాలు సమానార్థకాలై, దేశపరంగా, జాతిపరంగా ప్రచారం పొందాయి. వీరు ఆంధ్రదేశాధీశ్వర బిరుదు ధరించారు.[5] వీరి రాజధాని ఓరుగల్లు (నేటి వరంగల్లు). పూర్వ రంగం తెలంగాణ ప్రాంతంలో కాకతీయుల రాజ్యానికి అంకురార్పణ జరుగుతున్నపుడు తీరాంధ్రంలో వేంగి, చాళుక్య, చోళుల ప్రాభవం క్షీణదశలో ఉంది. ప్రారంభంలో తూర్పు చాళుక్యులు పశ్చిమ (బాదామి) చాళుక్యులకు సోదర సమానులు. కాని క్రమంగా దక్షిణాపథం నుండి విస్తరిస్తున్న చోళులు తీరాంధ్రాన్ని తమ అధీనంలోకి తెచ్చుకోవడానికి తూర్పు చాళుక్యులతో సంబంధాలు కలుపుకొన్నారు. ఆలా క్రీ. శ. 1076నుండి తీరాంధ్రంలో చాళుక్య చోళ యుగం ప్రారంభమై క్రీ. శ. 1200 వరకు సాగింది. వారికి, సత్యదేవుని నాయకత్వంలోని పశ్చిమ చాళుక్యులకు తరచు యుద్ధాలు జరిగాయి. దక్షిణ తీరాంధ్రంలో 11, 12 శతాబ్దాలలో వెలనాటి చోడులు, గుంటూరు జిల్లా ప్రాంతంలో చోళులకు సామంతులుగా ఉంటూ పశ్చిమ చాళుక్యులను ఎదుర్కొన్నారు. క్రీ. శ. 1135లో వేంగిలో జరిగిన యుద్ధంలో గొంకయ అనే వెలనాటి చోళ నాయకుని సైన్యం చేత పశ్చిమ చాళుక్యులు తీవ్రంగా పరాజితులై ఆంధ్ర ప్రాంతంనుండి పూర్తిగా వైదొలగారు. తరువాత వెలనాటి చోళులు దక్షిణ తీరాంధ్రంలో దాదాపు స్వతంత్రులుగా పాలించారు. తరువాత ఈ ప్రాంతాన్ని అంచెలంచెలుగా కొణిదెన చోళులు, నెల్లూరు చోడులు పాలించారు. కడప ప్రాంతాన్ని రేనాటి చోళులు, కోనసీమను హైహయ రాజులు, నిడదవోలును వేంగి చాళుక్య చోళులు, కొల్లేరు ప్రాంతాన్ని తెలుగు నాయకులు, విజయవాడను చాగివారు, నూజువీడును దుర్జయ వంశ ముసునూరి కమ్మరాజులు, ధరణికోటను కోటవారు, కొండవీడు వెలనాటి దుర్జయ చోడులు, పల్నాటిని హైహయ వంశపు రాజులు పాలిస్తుండేవారు. ఈ చిన్న చిన్న రాజ్యాల మధ్య తగాదాలు వైషమ్యాలు సర్వ సాధారణం. క్రీ. శ. 1176-1182 మధ్యకాలంలో కారంపూడి వద్ద జరిగిన పల్నాటి యుద్ధం అప్పటి మత సంప్రదాయాల మధ్య (శైవులు, వైష్ణవులు), కులాల మధ్య, జ్ఞాతుల మధ్య (నలగామరాజు, మలిదేవరాజు) జరిగిన పెద్ద పోరు. దాదాపు అందరు రాజులూ ఈ యుద్ధంలో ఏదో ఒక పక్షంలో పాలు పంచుకొన్నారు. ఇందులో జరిగిన అపారమైన జన, ఆస్తి నష్టం వల్ల తీరాంధ్ర రాజ్యాలన్నీ శక్తిహీనములయ్యాయి. సమాజం కకావికలయ్యింది. బలం కలిగిన పాలకులు లేకపోతే జరిగే కష్టం ప్రజలకు అవగతమయ్యింది. అరాచకాన్ని అంతం చేసే ప్రభువులకు అది అదనైన సమయం. ఈ పరిస్థితిలో ఓరుగల్లు కాకతీయులకు రాజులందరినీ ఓడించడం అంత కష్టం కాలేదు. ఆంధ్ర దేశాన్ని తమ పాలనలో ఐక్యం చేసే అవకాశం వారికి లభించింది. తెలంగాణా ప్రాంతం ఆ సమయంలో స్వతంత్ర రాజుల పాలనలో లేదు. కొన్ని భాగాలు పశ్చిమ చాళుక్యుల అధీనంలోను, కొన్ని భాగాలు రాష్ట్రకూటుల అధీనంలోను, కొన్ని భాగాలు వేంగి చాళుక్యుల అధీనంలోను ఉన్న సామంతరాజుల పాలనలో ఉండేవి. ముఖ్యంగా వేంగి చాళుక్యులకు, రాష్ట్రకూటులకు మధ్య ఎడ తెరపి లేకుండా అనేక యుద్ధాలు జరిగాయి. తెలంగాణా లోని వివిధ ప్రాంతాలు పాలకుల మధ్యలో చేతులు మారుతుండేవి. ఇలా దాదాపు ఐదు వందల యేండ్లు తెలంగాణలో స్వతంత్ర రాజ్యం లేనందున అక్కడ ఆర్థిక, సాంస్కృతిక ప్రగతి కుంటువడింది. క్రీ. శ. 950 - 1100 మధ్య కాలంలో కాకతీయుల పూర్వీకులు రాష్ట్రకూటులకు, లేదా పశ్చిమ చాళుక్యులకు లేదా తూర్పు చాళుక్యులకు (దశలను బట్టి) సామంతులుగా, ఉద్యోగులుగా ఉండేవారు. క్రీ. శ. 934-945 మధ్య నందిగామ, ముక్త్యాల, మాంగల్లు, మధిర, మానుకోటలను పాలించిన కాకత్య గుండన రాష్ట్రకూటులకు ప్రతినిధి. రాష్ట్రకూటులకు, వేంగి రాజులకు మధ్య జరిగిన యుద్ధాలలో ప్రశంసనీయమైన పాత్ర వహించి, తన ప్రభువు ప్రోత్సాహంతో రాజ్యాన్ని ఏర్పరచుకొన్నాడు. అతని వంశస్తులు ప్రోలరాజు, బేతరాజు, రెండవ ప్రోలరాజు క్రమంగా తెలంగాణా ప్రాంతంలో పశ్చిమ చాళుక్యుల పాలనను అంతమొందించ గలిగారు. తరువాత కాకతీయుల పాలన తెలంగాణ ప్రాంతానికి విస్తరించింది విస్తరించింది. కాకతీయుల పుట్టుపూర్వోత్తరాలు శాసనాధారాలను బట్టి కాకతీయుల కులదేవత ‘కాకతి’ అనీ, మొదట వారు కాకతి ఆరాధకులు కాబట్టి కాకతీయులయ్యారనీ, ఆ తర్వాత స్వయంభూదేవుని ఆరాధకులయ్యారనీ చారివూతక సమాచారం ఉంది. కాజీపేట శాసనాన్ని బట్టి వీరు గుమ్మడమ్మ సంప్రదాయానికి (తీగకు) చెందిన వారని తెలుస్తోంది. జైన దేవత గుమ్మడమ్మ (కుషాండిని) కి మరోపేరు కాకతి. ఈమె జీవుల్ని అనారోగ్యం నుండి కాపాడే జైన ఆరోగ్య దేవత. కాకతీయులు తమను తాము ‘దుర్జయుల’మని చెప్పుకున్నారు. అంటే ‘జయింప శక్యం కాని వారు’ అని అర్థం. కాకలు తీరిన వీరులుగా వీరు కాకతిని యుద్ధదేవతగా కొలిచారు. ‘కాకతికి సైదోడు ఏకవీర’ అనే నానుడి ఆ రోజుల్లో ప్రచారంలో ఉంది. ఏకవీరాదేవి ఆలయం ఓరుగల్లు సమీపంలోని మొగిలిచర్లలో ఉంది. కొన్ని శాసనాల్లో ‘కాకతి’ వీరి కులపురమని చెప్పబడింది. అయితే, ఆ గ్రామం లేదా పట్టణం ఎక్కడ ఉందో గుర్తించటం ఇప్పుడు కష్టంగా ఉంది. "కాకతీయుల కులము" గురించి చరిత్రకారుల్లో భిన్నాభిప్రాయమున్నవి. కొన్ని శాసనాల్లో సూర్యవంశ క్షత్రియులని, మరి కొన్ని పుస్తకాల్లో తెలుగు నాయక వంశాల మాదిరి "దుర్జయ వంశము"వారని చెప్పబడ్డారు. గుంటూరు తాలూకా మల్కాపురంలో కూలిపోయిన ఒక గుడియొద్ద ఉన్న నంది విగ్రహం మీద చెక్కిన శిలాశాసనం 395 (A. R. No. 94 of 1917.) కాకతీయులు సూర్యవంశపు క్షత్రియులని తెలుపుచున్నది [6]. కర్నూలు జిల్లా త్రిపురాంతకంలో ఉన్న త్రిపురాంతకేశ్వర ఆలయంలో చెక్కబడిన శిలాశాసనం 371 (A. R. No. 196 of 1905.) ప్రకారం గణపతిదేవుడు సూర్యవంశ క్షత్రియుడని తెలుపుచున్నది [6]. రుద్రమ దేవి భర్త వీరభద్రుడు కాస్యప గోత్రీకుడు కావున తర్వాత కాలంలో కాకతీయులు కాస్యపగోత్రపు క్షత్రియులుగా చెప్పుకున్నారని చరిత్రకారుల భావన [7][8]. చిలుకూరి వీరభద్రరావు తన ఆంధ్ర చరిత్రలో వడ్డమాని శాసనం, బూదవూరు శాసనం, త్రిపురాంతక శాసనం ఆధారంగా చేసుకొని కాకతీయులు శూద్రులు అని తేల్చారు. చేబ్రోలు శాశనం ప్రకారం గణపతిదేవుడు మున్నూరు సీమ (కృష్ణా జిల్లా) ప్రాంతంలోని దూర్జయ తెగకు చెందిన జయప నాయుడి (జాయప్ప సేనాని) సోదరిలైన కమ్మ నారమ్మ, పేరమ్మలను వివాహమాడాడు. వీరి కుమార్తెలు రుద్రమదేవి, జ్ఞానాంబ. గణపతిదేవుడు తన పెద్ద కుమార్తె రుద్రమదేవిని చాళుక్య వంశీయుడైన వీరభద్రుడు కిచ్చి వివాహం చేశాడు. రెండవ కుమార్తె జ్ఞానాంబను కోట సామ్రాజ్యమునకు చెందిన - బేతరాజు కిచ్చి వివాహం చేశాడు. కాకతీయుల అచ్చతెలుగు పేర్లు కాకతీయులు గరుడాంక చిహ్నం కలిగిన రాష్ట్రకూటులు కాబట్టి, వారు రాష్ట్రకూట వంశస్థులని, మహారాష్ట్ర ప్రాంతం నుండి ఆంధ్రదేశానికి వలన వచ్చిన వారని గుండయ, ఎరియల పేర్ల చివర ఉన్న రాష్ట్రకూట శబ్ధమే ఇందుకు తార్కాణమని కొందరు అభివూపాయపడ్డారు. కానీ, ఇది ఏ మాత్రం సబబు కాదనిపిస్తుంది. ఎందుకంటే, రాష్ట్రకూట శబ్ధం ఇందుకు ముందు చెప్పుకున్నట్లు రట్టడిగా గ్రామాధికారులకు కూడా చాళుక్య శాసనాల్లోనూ ఉంది. రాష్ట్రకూటుల వద్ద సైనిక వృత్తిలో ఉన్నమాట వాస్తవమే, కానీ, రాష్ట్ర కూటుల ఆక్రమిత ప్రాంతాలైన ఆంధ్రదేశంలోనే వారున్నారు తప్ప మహారాష్ట్ర ప్రాంతంలో ఉన్న దాఖలాలు లేవు. పైగా వారి పేర్లన్నీ అచ్చతెలుగు దేశీయపదాలే, వ్యవసాయ సంస్కృతికి చెందిన పేర్లు. ‘గుండము’ అంటే ‘లోతైన చెరువు’ అని అర్థం. ‘గుండయ’ పేరు దానికి సంబంధించిందే. చలమయ్య అనే పేరు కూడా నాటికీ నేటికీ ఆంధ్రదేశంలో సాధారణమైన పేరు. అది కూడా నీటి చలమకు సంబంధించిందే. బేతరాజు పేరు భూతక్షిగాహస్వామి (పోతురాజు) నుండి వచ్చిందే. ఈ పేరు పంటలకు చీడపీడలు రాకుండా పూజింపబడే దేవుడిదే. ప్రోలయ నూర్పిడి సమయంలో పూజింపబడే దేవత ప్రోచేరాజుగా పోలరాజు) శివుడు కూడా పూజితుడయ్యాడు. బ (వ) య్యలమ్మ (చదువుల తల్లి), మైలమ (భూదేవి) కుందమ్మ (వ్వ), మేడలమ్మ, రుయ్యమ్మ, ముమ్మడమ్మ (ముగ్గురమ్మల మూలపుటమ్మ) ముప్పమ మొదలైన కాకతీయ కుటుంబీకుల పేర్లు అచ్చ తెలుగు పదాలతో కూడినవి. రుద్రదేవునితోనే సంస్కృత పేర్లతో కాకతీయ ప్రభువులు కనిపిస్తారు మూడు దశలు కాకతీయ సామ్రాజ్యంలో మూడు ముఖ్యమైన ఘట్టాలున్నాయి. క్రీ. శ. 1000- 1158 - తెలంగాణ విమోచన: ఈ దశలో నలుగురు రాజులు పాలించారు - కాకత్య గుండన, మొదటి ప్రోలరాజు, రెండవ బేతరాజు మరియు రెండవ ప్రోలరాజు - ఈ సమయంలో తెలంగాణ ప్రాంతం కాకతీయుల వశమయ్యింది. తెలుగునాట పశ్చిమ చాళుక్యుల పాలన అంతమయ్యింది. ముఖ్యంగా రెండవ ప్రోలరాజు పెద్ద రాజ్యాలకు ప్రతినిధులైన నలుగురు సామంతులను ఓడించి ఈ నిజయం సాధించాడు. అంతకు ముందు తీరాంధ్రంలో మాత్రమే స్వతంత్ర రాజ్యాలున్నాయి. కన్నడ ప్రాంతపు చాళుక్యులు, మహారాష్ట్రము నుండి రాష్ట్రకూటులు తీరాంధ్రంపై జరిగిన దండయాత్రలకు తెలంగాణా మార్గంగా ఉంది. కనుక తెలంగాణ ప్రాంతంలో ఆర్థిక, సాంస్కృతిక ప్రగతి కుంటువడింది. ప్రజలలో పుట్టి, కష్టసుఖాలెరిగిన కాకతీయులు సాధించిన స్వాతంత్ర్యముతో తెలంగాణ ప్రాంతంలో వ్యవసాయం, సాహిత్యం, వ్యాపారం ఊపందుకొన్నాయి. ఇప్పటికీ కాకతీయులు త్రవ్వించిన చెరువులే చాలా మండలాలలో ముఖ్య నీటివనరులు. క్రీ. శ. 1159 - 1261 తీరాంధ్రంలో విజయం: ఈ దశలో కాకతీయులు ఉత్తరాన గంజాం నుండి దక్షిణాన కంచి వరకు జయించారు. రాయలసీమ, తెలంగాణ మరియు తీరాంధ్ర ప్రాంతాలు ఒకే పాలనలోకి వచ్చాయి. ఈ దశలో ముగ్గురు పాలకులున్నారు. వారిలో గణపతి దేవుడు ప్రసిద్ధుడు. ఈ కాలంలో అన్ని ప్రాంతాల వారి మధ్య సంబంధ బాంధవ్యాలు పెరిగాయి. ఖ్రీ. శ. 1262 - 1323 సామ్రాజ్య పతనం: ఈ సమయంలో రుద్రమదేవి, ప్రతాపరుద్రుడు పాలించారు. ఇద్దరూ సమర్థులైన ప్రభువులు మరియు యుద్ధ కోవిదులు. కాని ఉప్పెనలా ముంచుకొచ్చిన ముస్లిం దండయాత్రల కారణంగా కాకతీయ సామ్రాజ్యం పతనాన్ని ఆపలేకపోయారు. వివిధ కులాల మధ్య కలహాలు ఈ పతనానికి మరింత తోడ్పడ్డాయి. కాకతీయ సామ్రాజ్య క్రమం ఆరంభ దశ క్రీ. శ. 934-945 మధ్యకాలంలో గుండయ రాష్ట్రకూటుల ప్రతినిధి (సామంత రాజు) గా మధిర, మానుకోట తాలూకాలను పాలించేవాడు. అది రాష్ట్రకూట రాజయిన రెండవ కృష్ణునకు, వేంగి రాజు మొదటి చాళుక్య భీమునకు యుద్ధాలు జరుగుతున్న సమయం. అనంతరం పెరువంగూరు యుద్ధంలో గుండయ మరణించాడు. బెజవాడను పట్టుకోవడంలో గుండన చూపిన సాహసానికి కృతజ్ఞతాపూర్వకముగా రెండవ కృష్ణుడు గుండయ కుమారుడు ఎరియను ఓరుగల్లు దగ్గరలోని కురవాడికి అధిపతిగా చేశాడు. తూర్పుననున్న ముదిగొండ చాళుక్యులను నివారించుటకు ఇది ఉపయోగపడింది[9]. ఎరియ ఓరుగల్లు (కాకతీపురము) ను రాజధానిగా చేసుకొని పరిపాలన చేశాడు. ఇతని మనుమడు కాకత్య గుండ్యన (ఎరియ కొడుకు బేతన కాలంలో బహుశా మళ్ళీ కురవాడిని చాళుక్యులు ఆక్రమించి ఉండవచ్చును). దానార్ణవునికి, ఆతని సోదరుడు రెండవ అమ్మరాజునకు జరిగిన ఘర్షణలో, మూడవ కృష్ణుని ప్రోద్బలముతో, దానార్ణవుడు వేంగీ సింహాసనము చేజిక్కించుకొనుటకు గుండ్యన సాయపడ్డాడు. ఆ రాజ్యాలలో చెలరేగిన కల్లోలాలను అదునుగా తీసికొని, మళ్ళీ కురవాడిని తన అధీనంలోకి తెచ్చుకొని ఉండవచ్చును. అయితే ముదిగొండ చాళుక్యులకు చెందిన "విరియాల ఎర్ర భూపతి" ఒక యుద్ధంలో గుండ్యనను వధించాడు. గుండ్యన కొడుకు గరుడ బేతన చిన్న వయసులో రాజ్యం కోల్పోయి నిస్సహాయుడైనాడు. ఎర్ర భూపతి భార్య కామసాని ఆ పిల్లవానిపై జాలిగొని ఓరుగల్లు రాజ్యం ఇప్పించింది. ముందు రాష్ట్రకూటుల సామంతులుగా ఉన్న కాకతీయులు ఇలా విరియాల వారి సౌహార్ద్రత్వంతో చాళుక్యుల సామంతులుగా ఓరుగల్లులో నెలకొన్నారు. బేతన క్రీ. శ. 1052 వరకు రాజ్యం చేశాడు. బేతరాజు కుమారుడు మొదటి ప్రోలుడు (క్రీ. శ. 1052 - 1076) చాళుక్య యువరాజు ఆరవ విక్రమాదిత్యునికి సహాయపడ్డాడు. స్థానిక ప్రభువులైన అన్నయ్య, గొన్నయ్యలను నిర్జించాడు. ఈతనికి "అరికేసరి" అనే బిరుదు ఉంది. ఇతను అనుమకొండ (హనుమకొండ) ను సోమేశ్వరుడినుండి పొందాడు. ప్రోలుని కుమారుడు రెండవ బేతరాజు (క్రీ. శ. 1076 - 1108) హనుమకొండ రాజధానిగా పాలించాడు. రాష్ట్రకూటులను జయించి కొరవి మండలం, హనుమకొండ విషయం, సబ్బిరాయి మండలాలను కలిపి కాకతీయ రాజ్యాన్ని విస్తరించాడు. ఈతని తమ్ముడు రెండవ ప్రోలరాజు (క్రీ. శ.1116 - 1157) మిక్కిలి గొప్పవాడు. చాళుక్యులు బలహీనపడిన సమయములో స్వాతంత్ర్యము ప్రకటించుకొని, తెలంగాణమంతయూ రాజ్యవిస్తరణ చేశాడు. పశ్చిమ చాళుక్యుల సామంతులైన తైలప దేవుడు (మహబూబ్ నగర్, నల్గొండ జిల్లాల ప్రాంతం), గోవిందరాజు (వరంగల్ జిల్లా వేలకొండపల్లి ప్రాంతం), గుండరాజు (మంథెన ప్రాంతం), జగద్దేవుడు (వేములవాడ ప్రాంతం) అనే నలుగురు రాజులను జయించి తెలంగాణములో చాళుక్యుల పాలనను అంతం చేశాడు. ఇతడు కళ్యాణిని పాలిస్తున్న బిజ్జలుని సమకాలికుడు. బిజ్జలునికి సహకారంగా తన సేనను పంపి, అతడు కళ్యాణి నగరాన్ని పశ్చిమ చాళుక్యులనుండి వశం చేసుకోవడానికి సాయపడ్డాడు. కాకతీయులు మొదట జైనులు. అప్పటివరకు తెలంగాణ ప్రాంతంలో జైన మతం బలంగా ఉంది. కాని కళ్యాణిలో బసవని నేతృత్వంలో వీరశైవం విజృంభించి ఆంధ్రదేశంలో బలం పుంజుకోసాగింది. ఉప్పెనలా వస్తున్న వీరశైవానికి తలవంచి రెండవ ప్రోలరాజు శైవాన్ని స్వీకరించాడు. ఈ సమయానుకూల చతురత వల్ల కాకతీయుల రాజ్యం మరో రెండు శతాబ్దాలు కొనసాగగలిగింది. తరువాత రెండవ ప్రోలుడు కృష్ణానదిని దాటి తీరాంధ్ర చోళులను జయించాలని యత్నించాడు. మంత్రకూటమును (నూజివీడు మండలము) పాలించుచున్న గుండని నిర్జించి, తన రాజ్యములో కలుపుకున్నాడు. క్రీ. శ. 1158 లో వెలనాటిపై చేసిన యుద్ధములో రాజేంద్ర చోడుని చేతిలో హతమయ్యాడు. ఈ ఘటనతో కాకతీయుల చరిత్ర మలుపు తిరిగింది[10]. రుద్రదేవుడు (1158 - 1195) ప్రసిద్ధులైన కాకతీయులలో రుద్రదేవుడు మొదటివాడు. పరాక్రమ శాలి. రాజనీతి చతురుడు. ఇతనినే మొదటి ప్రతాపరుద్రుడు అని కూడా అంటారు. ఇతని అనేక శాసనాలలో అనుమకొండ శాసనం (వేయి స్తంభాలగుడి) ప్రసిద్ధమైన చారిత్రకాధారము. రుద్రదేవుడు కాకతీయుల రాజ్యాన్ని విస్తరించి సుస్థిరం చేశాడు. ప్రోలరాజు మొదలుపెట్టిన దిగ్విజయ యాత్రలను ముందుకు తీసుకెళ్ళాడు. పశ్చిమ చాళుక్యుల సార్వభౌమత్వానికి వారసుడుగా బిజ్జలుడు కాకతీయులను లొంగదీసుకోవడానికి ప్రయత్నించాడు. మరో ప్రక్క కాకతీయుల విజృంభణపై అసూయాగ్రస్తులైన చాళుక్య సామంతులు కాకతీయులపై కత్తిగట్టారు. అసమానమైన రాజనీతితో వీరందరిని ఎదుర్కొని రుద్రదేవుడు కాకతీయులకు సంపూర్ణ స్వాతంత్ర్యం సాధించాడు. మేడరాజు, దొమ్మరాజు, మైలగి దేవుడు, చోడోదయుడు వంటి చిన్న చిన్న స్థానిక రాజులను జయించాడు. తరువాత తీరాంధ్రంవైపు దృష్టి సారించాడు. క్రీ. శ. 1162 లో వెలనాటిపై దండయాత్ర చేసి శ్రీశైలం, త్రిపురాంతకం ఆక్రమించుకొన్నాడు. పలనాటి యుద్ధంలో నలగామరాజుకు సాయంగా పెద్ద దళాన్ని పంపాడు. పల్నాటి యుద్ధంలో వెలనాటి చోళులు బలహీనపడిన తరువాత క్రీ. శ. 1186 లో రుద్రదేవుడు ఈ ప్రాంతాన్నంతా ఆక్రమించుకొని రెండవ ప్రోలుని మరణానికి ప్రతీకారం తీర్చుకొన్నాడు. తరువాత దేవగిరి రాజైన జైతుగితో జరిగిన యుద్ధంలో రుద్రదేవుడు మరణించాడు. రుద్రదేవుడు ఓరుగల్లును దుర్భేద్యమైన దుర్గంగా నిర్మించడం మొదలుపెట్టాడు. అనుమకొండలో దేవాలయాన్ని నిర్మించాడు. ఇతడు భాషాభిమాని. స్వయంగా కవి. మహాదేవుడు (క్రీ. శ. 1195 - 1199) రుద్రదేవుని సోదరుడు మహాదేవుడు దేవగిరి యాదవులపై పగసాధించవలెనని ప్రయత్నించి విఫలుడయ్యాడు. రుద్రునికి సంతానం లేనందున మహాదేవుని కొడుకు గణపతిదేవుని దత్తత తీసికొన్నాడు. బహుశా రుద్రదేవుడు మరణించినపుడే గణపతిదేవుడు దేవగిరి యాదవులకు బందీగా చిక్కి ఉంటాడు. అతనిని విడిపించే ప్రయత్నంలోనే మహాదేవుడు దేవగిరిపై దండెత్తి, ఆ యుద్ధంలో (ఏనుగు మీద ఉండి యుధ్ధాన్ని నడిపిస్తూ) మరణించాడు. మహాదేవుడు శైవ మతాభిమాని. ధృవేశహవర పండితుడు అతని దీక్షా గురువు. మహాదేవుని మరణానంతరం క్రీ. శ. 1198లో మహాదేవుని కొడుకు (రుద్రదేవుని దత్తపుత్రుడు) గణపతి దేవుడు కాకతీయ సింహాసనాన్ని అధిష్టించాడు. గణపతిదేవుడు (క్రీ. శ. 1199 - 1262) గణపతి దేవుడు రాజ్యానికి రావడానికి ముందు 12 సంవత్సరాలు దేవగిరి యాదవులకు బందీగా ఉండి విడుదల చేయబడ్డాడు. ఈలోగా కాకతీయ సామంతులు చేసిన తిరుగుబాట్లను రేచర్ల రుద్రుడు అనే విశ్వాసపాత్రుడైన సేనాని అణచి, రాజ్యాన్ని గణపతిదేవునికి అప్పగించాడు. గణపతిదేవుడు మహావీరుడు. దూరదృష్టి ఉన్న రాజనీతిజ్ఞుడు. అప్పటికి దక్షిణాన పాండ్యులు, పశ్చిమాన హొయసల, యాదవ రాజులు, ఉత్తరదేశంలో తురుష్కులు బలవంతులై ఆంధ్రప్రాంతాన్ని చుట్టుముట్టి ఉన్నారు. రాగల ప్రమాదాన్ని గుర్తించిన గణపతిదేవుడు ఆంధ్రదేశాన్ని ఐక్యము చేయడానికి విజయయాత్రలు ప్రారంభించాడు. అయితే ఓడిపోయిన రాజులను తొలగించలేదు. వారితో సంబంధాలు కలుపుకొని, వారి సామంత ప్రతిపత్తిని కొనసాగించాడు. ఈ సామంతులు కాకతీయులకు అండగా నిలిచారు. గణపతిదేవుడు క్రీ. శ. 1212 - 1213 కాలంలో తూర్పు తీరంపై దండెత్తి కృష్ణా, గోదావరి, గుంటూరు ప్రాంతాలను స్వాధీనం చేసుకొన్నాడు. నిడదవోలు పాలకుడైన వేంగి చాళుక్య వీరభద్రునికి (క్షత్రియుడు) తన కుమార్తె రుద్రమ్మను ఇచ్చి పెళ్ళి చేశాడు. రెండవ కుమార్తె గణపాంబను ధరణికోట రాజు బేతరాజుకు, సోదరి మేలాంబికను మధిర పాలకుడు రుద్రరాజుకు ఇచ్చి వివాహం చేశాడు. జాయపసేవాని ఇద్దరు చెల్లెళ్ళను (పిన్నచోడుని కుమార్తెలైన నారమ్మ, పేరమ్మ) గణపతిదేవుడు వివాహం చేసుకొన్నాడు. కమ్మ జాయపసేనానిని (జాయప నాయుడు) తన గజసైన్యాధ్యక్షునిగా ఓరుగల్లు తీసుకెళ్ళాడు. నెల్లూరు ప్రాంతాన్ని జయించి, అక్కడి పూర్వపాలకుడైన మనుమసిద్ధికి ఇచ్చాడు. రాయలసీమ ప్రాంతాన్నంతా జయించి, గంగయ సాహిణి అనే సామంత పాలకునికి అధికారం అప్పజెప్పాడు. తర్వాత కళింగ దేశంలోని గంజాం జిల్లా ఆస్కావరకు జయించాడు. అప్పటికి కుల వ్యవస్థ, కులాల మధ్య అంతరాలు బలపడుతున్నాయి. కాని గణపతిదేవుడు అన్ని కులాల వారితో సంబంధ బాంధవ్యాలు నెరపుకొంటూ ఈ కుల భేదాలు అంతఃకలహాలుగా మారకుండా జాగ్రత్త పడ్డాడు. జాయప కమ్మ వంశస్తుడు. చాళుక్య వీరభద్రుడు క్షత్రియుడు. నెల్లూరుకు చెందిన తిక్కన సోమయాజి ఓరుగల్లు వెళ్ళి గణపతిదేవుని ఆస్థానంలో తన మహాభారత రచన పూర్తి చేశాడు. నెల్లూరు రాజ్యంలో కాకతీయుల జోక్యం వలన వారికి పాండ్యులతో వైరం ఏర్పడింది. పాండ్యులు రెండు సైన్యాలను పంపారు. కొప్పెరుంజింగలి నాయకత్వంలోని ఒక సైన్యం కాకతీయులతో యుద్ధంలో ఓడిపోయింది. పాండ్యుల రెండవ సైన్యం జటావర్మ నాయకత్వంలో నెల్లూరు పై దాడిచేసింది. క్రీ. శ. 1263లో ముత్తుకూరు వద్ద జరిగిన యుద్ధంలో కాకతీయ-శేవుణ సైన్యాలు ఓడిపోయాయి. ఈ యుద్ధంలో మనుమసిద్ధి మరణించాడు. నెల్లూరు రాజ్యం పాండ్యుల వశమయ్యంది. ఇది కాకతీయులకు ఘోర పరాజయం. ఇదొక్కటే గణపతిదేవుడు యుద్ధాలలో చవి చూసిన ఓటమి. అప్పటికే గణపతిదేవుడు బాగా వృద్ధుడై యున్నాడు. తరువాత ప్రతాపరుద్రుని కాలం వరకు నెల్లూరును కాకతీయులు వశపరచుకోలేకపోయారు. గణపతిదేవుని కాలంలో ఓరుగల్లు ఆంధ్రనగరి అయ్యింది. పెక్కు తటాకాల, ఆలయాల నిర్మాణం జరిగింది. అనేక గణపవరాలు వెలిశాయి. విదేశీ వాణిజ్యం వర్ధిల్లింది. మోటుపల్లి రేవు ప్రసిద్ధిగాంచింది. శిల్ప వాస్తువు ప్రభవించింది. రామప్ప దేవాలయనిర్మాణం ఈ కాలంలో జరిగినదే. రుద్రమదేవి (1269 - 1289) గణపతిదేవునికి పుత్రులు లేనందున రెండవ కూతురు రుద్రమదేవికి పురుషోచిత విద్యలు నేర్పి "రుద్రదేవ మహారాజు"గా సింహాసనాన్ని అప్పగించాడు. ఆంధ్రదేశమంతటినీ ఒక స్త్రీ అసమాన ధైర్య సాహసాలతో సమర్ధవంతంగా పాలించడం వలన ఈ ఘట్టం తెలుగువారి చరిత్రలో ముఖ్యమైనది. రుద్రమదేవి పాలనకాలమంతా యుద్ధాలతోనే సరిపోయింది. రుద్రమదేవికి ముందుగా స్త్రీ పరిపాలన సహించని సామంతులనుండి, దాయాదులనుండి ప్రతిఘటన ఎదురయ్యింది. అదే సమయంలో దేవగిరి యాదవరాజు దండెత్తి వచ్చాడు. ఈ రెండు విపత్తులనూ ఆమె సమర్థవంతంగా ఎదుర్కొంది. ఈ పోరాటాలలో ఆమెకు బాసటగా నిలిచిన సేనానులు చరిత్రలో చిరస్మరణీయులయ్యారు. వారిలో కొందరు - గోన గన్నారెడ్డి, రేచర్ల ప్రసాదాదిత్యుడు (వెలమ), రుద్రనాయకుడు (కమ్మ), జన్నిగదేవుడు (కాయస్థుడు), త్రిపురాంతకుడు (కాయస్థుడు) మరియు బెండపూడి అన్నయ్య (బ్రాహ్మణుడు). తరువాత తూర్పున గంగ నరసింహదేవుడు వేంగి ప్రాంతాన్ని (క్రీ. శ. 1262లో) ఆక్రమించాడు. కాని పోతినాయక, ప్రోలినాయకులు వారిని ఓడించి క్రీ.శ. 1278లో వేంగిలో తిరిగి కాకతీయుల అధికారం నెలకొల్పారు. ఇంతలో దేవగిరి యాదవ మహాదేవుడు దండెత్తాడు. అతనిని ఓడించి రుద్రమదేవి పరిహారాన్ని గ్రహించింది. దక్షిణాదిన నెల్లూరు ప్రాంతంలో పాండ్యులు విజృంభించసాగారు. వారిని ఓడించిననూ అక్కడ కాకతీయాధికారం ఎంతో కాలం నిలువలేదు. పాండ్యుల సామంతులైన తెలుగు చోడులు మళ్ళీ నెల్లూరును ఆక్రమించారు. వల్లూరు రాజ్యం మాత్రం పాండ్యులనుండి కాకతీయుల వశమైంది. దానిని జన్నిగదేవుడు, తరువాత త్రిపురారి కాకతీయుల సామంతులుగా ఏలారు. అయితే త్రిపురారి తరువాత వచ్చిన అంబదేవుడు తిరుగుబాటు చేసి స్వతంత్రరాజ్యం స్థాపించ ప్రయత్నించాడు. అంబయతో జరిగిన యుద్ధంలో రుద్రమదేవి మరణించింది (క్రీ. శ. 1289). నిరంతరం యుద్ధాలలో ఉన్నాగాని, రుద్రమదేవి చాలా సమర్థవంతంగా పాలన నిర్వహించింది. ఓరుగల్లు కోటను దుర్భేద్యంగా బలపరచింది. దేశం సుభిక్షంగా ఉంది. ఆమె కాలంలోనే వెనిస్ యాత్రికుడు మోటుపల్లి రేవులో దిగాడు. దేశంలో పాలన కట్టుదిట్టంగా ఉందని, పరిశ్రమలు, వాణిజ్యం వర్ధిల్లుతున్నాయని వర్ణించాడు. రుద్రమ దేవి భర్త చాళుక్య వీరభద్రుడు. వీరికి ముగ్గుర్ కుమార్తెలు, కుమారులు కలగలేదు. పెద్ద కూతురు ముమ్మడామ్మను కాకతి మహాదేవుడు వివాహమాడెను. వారి తనయుడే ప్రతాపరుద్రుడు. రుద్రమ దేవి తరువాత కాకతీయ సామ్రాట్టు అయినాడు. రుద్రమ చిన్న నాదే అతనిని దత్తత తీసుకొని తన తదనంతరం వారసుడిని యువరాజ్య పట్టాభిషేక మొనర్చింది. ప్రతాపరుద్రుడు (1289 - 1323) ప్రతాపరుద్రుడు రుద్రమదేవి మనుమడు (కూతురు కొడుకు). రుద్రమదేవి ఈతనిని వారసునిగా చేసుకోవటానికి దత్తత తీసుకొంది. క్రీ. శ. 1289లో కాయస్థ సేనాని అంబదేవుని తిరుగుబాటు అణచు ప్రయత్నములో రుద్రమదేవి మరణించింది. ప్రతాపరుద్రుడు సింహాసనమధిష్ఠించాడు. ప్రతాపరుద్రుని పరిపాలనాకాలమంతయూ యుద్ధములతోనే గడచింది. అంబదేవుని, నెల్లూరులో మనుమగండుని, కర్ణాట రాజులను జయించి రాజ్యము కట్టుదిట్టము చేశాడు. ఇంతలో ఉత్తర దేశమునుండి కొత్త ఉపద్రవము ముంచుకొచ్చింది. క్రీ.శ. 1303,1309, 1318, 1320 లో ఢిల్లీ సుల్తాను అలా ఉద్దీన్ ఖిల్జీ మూడు సార్లు దాడి చేసి విఫలమయ్యాడు[11]. క్రీ. శ. 1323 లో జరిగిన నాలుగవ యుద్ధములో ప్రతాపరుద్రునికి అపజయము సంభవించింది[12]. ముసునూరి నాయకులు ప్రతాపరుద్రుని పరాజయము తరువాత ఆంధ్రదేశము అల్లకల్లోలమైనది. తురుష్కుల ఆగడాలు చెప్పనలవి గానివి. ముసునూరి ప్రోలయ నాయకుని విలస తామ్ర శాసనములో ఆనాటి తెలుగు వారి దయనీయ స్థితి వర్ణించబడింది. అట్టి విషమ పరిస్థితులలో బెండపూడి అన్నయ మంత్రి మరియు కొలను రుద్రదేవుడను ఇద్దరు దేశాభిమానులు చెల్లాచెదరైన తెలుగు నాయకులను ఐక్యపరచి వారికి నాయకునిగా కమ్మ కులానికి చెందిన ముసునూరి ప్రోలయ నాయకుడు అను మహాయోధుని ఎన్నుకొన్నారు. ముసునూరి ప్రోలయ నాయకుడు ఓరుగల్లు విముక్తి గావించుటకు పలు వ్యూహములల్లాడు. పెక్కు యుద్ధముల పిదప క్రీ. శ. 1325 లో తురుష్కులను దక్షిణభారతము నుండి తరిమివేయుటలో కమ్మవారు సఫలమయ్యారు. హిందూమతము రక్షించబడింది. దేవాలయములు పునరుద్ధరించబడ్డాయి. బ్రాహ్మణులకు అగ్రహారములీయబడెను. అనితల్లి కలువచేరు శాసనములో ముసునూరి ప్రోలయ నాయకుని వీరత్వము, దేశాభిమానము, ప్రజారంజకమగు పరిపాలన విపులముగా కొనియాడబడ్డాయి[13]. కాకతీయుల సామంతులు కాకతీయుల కాలమున సామంతులు, మహా సామంతాధిపతులు, మహా మాత్యులు, దండనాయకులు, వంశ పాలకులు అమేయమైన శక్తిప్రపత్తులతో రాజ భక్తితో దేశ భక్తితో చాలా చక్కని పాత్రని పోషించారు. వంశ పాలకులు అనగా స్వజాతి కుటుంబ పాలకులు. యుద్ధములలో వీరు చాలా ఎన్న దగిన పాత్ర పోషించారు. అటువంటి కాకతి వంశ సామంతులలో ఎన్నదగినవారు: మల్యాల విరియాల పోల వావిలాల త్యాగి నతవాడి కోట కాయస్థ ఇందులూరి ముసునూరి (వంశ పాలకులు ) గురిజాల (వంశ పాలకులు ) చిత్రమాలిక ములుగు వద్ద కోట గుళ్ళు కాకతీయులనాటి మంటపం. ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర పురావస్తు సంగ్రహాలయం, హైదరాబాదులో భద్రపరచబడింది. (మ్యూజియం వారి సౌజన్యంతో ఫొటో తీయబడినది) రామప్ప ఆలయం వద్ద నంది మండపం ఆర్ధిక రంగం కాకతీయ కాలంలో ఆంధ్రదేశం సిరిసంపదలతో తులతూగుతున్నట్లు అమీర ఖుస్రూ, అబ్దున్నా వాసఫ్, మార్కోపోలో వంటి విదేశీ యాత్రికుల రచనల వల్ల తెలుస్తుంది. వ్యవసాయమే నాడు ఆంధ్రుల ప్రధాన వృత్తి. వ్యవసాయం చాలావరకు వర్షాధారమే, అయితే కాకతీయ రాజులు, రాణులు, సామంతులు పెద్ద చెరువులు, కాలువలు త్రవ్వించి, నీటి పారుదల సౌకర్యాలు కల్పించారు. రామప్పచెరువు, కేసరి సముద్రం, పాకాల చెరువు, కాటసముద్రం, చౌడ సముద్రం, సబ్బి సముద్రం, జగత్కేసరి సముద్రం ఉదాహరణలు. ఇంకా నెల్లూరు, కడప, పల్నాడు ప్రాంతాల్లోని అడవులు నాశనం చేసి, పంట పొలాలు ఏర్పాటు చేసి క్రొత్త గ్రామాలు సృష్టించారు. దేశం పలు ప్రాంతాల్లో గోధుమలు, వరి, కొర్రెలు, పెసలు, జొన్నలు, చెరకు, నూనె దినుసులు, ఉల్లి, అల్లం, పసుపు వంటివి ఎక్కువగా పండించేవారు. దేశమంతా కొబ్బరి, జామ, మామిడి, అరటి, ఆకుకూరగాయల తోటలు ఉండేవి. పంచదార, బెల్లం, నూనె పరిశ్రమలు ప్రతి గ్రామంలోనూ ఉండేవి. పశుసంపద చాలా ఎక్కువగా ఉండేది. పాలు, పెరుగు, నెయ్యి పుష్కలంగా లభించేది. వ్యవసాయంతో పాటు పెక్కు పరిశ్రమలు వృద్ధి చెందాయి. వస్త్ర పరిశ్రమ నాణ్యమైన వస్త్రాలు ఎగుమతి చేసేది. రత్నకంబళాలు, ముఖమల్ వస్త్రాలు, పంచలోహాలతో పలురకాల వస్తువులు తయారయ్యేవి. ఇంకా లక్కబొమ్మలు, ఆటవస్తువులు, ఆయుధాలు, వంటివి తయారయ్యేయి. తోలుబొమ్మలాటకు కావలసిన బొమ్మలకు రంగులు వెయ్యటం పెద్ద పరిశ్రమ. నిర్మల్ కత్తులు జగత్ర్పసిద్ది. వజ్రాల గనులు ఉండేవి. దేశీ వాణిజ్యానికి ఓరుగల్లు ప్రసిద్ధి. అక్కడ ప్రతి వారము మడిసంత, మైల సంత జరిగేవి. మంథెన, పానగల్లు, అలంపురం, మాచెర్ల, వేల్పూరు, యనమదల, తంగెడ, త్రిపురాంతకం, లేబాక, కొచ్చర్లకోట, నందలూరు, నెల్లారు, పెద గంజాం, ఘంటశాల ఇతర వాణిజ్య కేంద్రాలు. ఇంకా మోటుపల్లి, మచిలీపట్టణం వంటి రేవుపట్టణాల ద్వారా విదేశీ వ్యాపారం జరిగేది. వ్యవసాయం కాకతీయుల కాలంలో వ్యవసాయమే ప్రధాన వృత్తి కావడంతో కాకతీయ చక్రవర్తులు వ్యవసాయాభివృద్ధికి ప్రత్యేక శ్రద్ధ తీసుకున్నారు. వ్యవసాయ సంస్కరణల ద్వారా చెన్నూరు, పాలంపేట, పాకాల, మంథని, ఏటూరు నాగారం, కొత్తగూడ, ఎల్లందు, బయ్యారం, అమ్రాబాద్, శ్రీశైలం ప్రాంతాల్లో లక్షలాది ఎకరాల భూమి కొత్తగా సాగులోకి వచ్చింది, ఫలితంగా ఆ ప్రాంతాలలో వందల గ్రామాలు ఏర్పడ్డాయి. ఇందుకోసం రెండు ప్రధానమైన మార్గాలు అనుసరించారు - ఒకటి వ్యవసాయానికి సాగునీటి ఏర్పాటు, రెండు అడవులు కొట్టించడం ద్వారానూ, సాగులో లేని బీడు భూముల సాగుకు ప్రోత్సాహకాలు అందించడం.[14] సాగునీటికి జలాశయాలు ఏర్పాటు వ్యవసాయం ప్రధానంగా వర్షాధారం కావడంతో సాగునీటి వనరుల పెంపుకు వర్షపునీటిని నిల్వచేసుకునే లక్ష్యంతో కాకతీయుల కాలపు నిర్మాణాలు సాగాయి. కాకతీయ చక్రవర్తులు నిర్మించిన జలాశయాలు నాలుగు విధాలుగా విభజించవచ్చు: సరస్సులు, చెరువులు, కాలువలు, బావులు. ప్రతీ ఊరికీ అనుబంధంగా, ఆలయానికి ఈశాన్యంగా ఒక చెరువు నిర్మాణం చేసేవారు. ఊరికి దిగువన చెరువు, చెరువుకు దిగువన పొలాలు ఉండేలా జాగ్రత్తపడడంతో ఊరిలో పడిన వాననీరు చెరువును నింపడంతోపాటు ఊరికి వరదల ముప్పు కూడా ఉండేది కాదు. వర్షపు నీటిని నిలువ చేయడం మాత్రమే కాక సమీపంలోని భారీ జలాశయానికి దీన్ని అనుసంధానించేవారు. 1052 నుంచి చాళుక్యుల సామంతునిగా రాజ్యపాలన చేసిన కాకతీయ పాలకుడు మొదటి ప్రోలయరాజు నిర్మించిన కేసీయసముద్రం సరస్సుతో కాకతీయుల చెరువుల నిర్మాణం ప్రారంభమైంది. తర్వాత్తర్వాత స్వాతంత్ర్యం ప్రకటించుకున్న కాకతీయులు చెరువుల నిర్మాణం కొనసాగించారు. రెండవ బేతరాజు అనుమకొండలో చెరువును కట్టించాడు. ఆపైన గణపతిదేవుడు నెల్లూరు, ఎల్లూరు, గణపురం, గంగాపురం వగైరా చెరువులను నిర్మించి ఈ పథకాన్ని ముందుకు తీసుకువెళ్ళాడు.[14] వ్యవసాయ భూముల పెంపు సాగునీటి వనరుల పెంపుతోపాటు సాగుభూములను విస్తరించుకుంటూ పోయారు. ఈ క్రమంలో పలు చర్యలు తీసుకున్నారు: అడవులను నరికించి సాగులోకి తీసుకువచ్చి వందలాది గ్రామాలను నిర్మించారు. [నోట్ 1] నిరుపయోగంగా ఉన్న బీడు భూములను సాగులోకి తీసుకువచ్చినవారికి ఆ సాగుపై పన్నులో రాయితీలు కల్పించారు. గ్రామాలకు దూరంగా సాగులోలేని భూములను బ్రాహ్మణులు, పండితులు, వృత్తులవారికి, అధికారులకు, దేవాలయాలకు కానుకలుగా, అగ్రహారాలుగా ఇవ్వడం ద్వారా సాగులోకి తీసుకువచ్చారు. వ్యవసాయం పెంపొందిద్దామని అడపగట్టు అనే పద్ధతిలో రాచభూములను సగం ఆదాయాన్ని ప్రభుత్వానికి జమకట్టడానికి ఇష్టపడేవారికి కౌలుకు ఇచ్చేవారు. ఈ విధానాలు వ్యవసాయానికి, కాకతీయుల ఆర్థిక స్థితికి సాయం చేశాయి.[14] జీవనం శిల్పం, సాహిత్యం, కళలు ఇవి కూడా చూడండి కాకతీయుల వంశవృక్షము కాకతీయుల కళాపోషణ నోట్స్ మూలములు వనరులు Ventakaramanayya, N. The Early Muslim Expansion in South India, 1942 A History of India, H. Kulke and D. Rothermund, 1998, Routledge, p.160, ISBN 0415154820 A Social History of the Deccan: 1300-1761, R. M. Eaton, 2005, Cambridge University Press, pp.16–20, ISBN 0521254841 ఆంధ్రుల చరిత్ర - డాక్టర్ బి యస్ యల్ హనుమంతరావు బయటి లింకులు వర్గం:కాకతీయ సామ్రాజ్యం వర్గం:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ చరిత్ర వర్గం:తెలంగాణ చరిత్ర వర్గం:కాకతీయ రాజులు వర్గం:చరిత్ర
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 3089, 4779, 7331, 8785, 13904, 14866, 16424, 18603, 19181, 20006, 20595, 21265, 22332, 23232, 24189, 25980, 26850, 27796, 29879, 33220, 34591, 37047, 37835, 39258, 40898, 42530, 43482, 44860, 45329, 46514, 48218, 48923, 50171, 51720, 52559, 54698, 56968, 58077, 59461, 63001, 69400, 70465, 74698, 78172, 78747, 80399, 82916, 85974, 86750, 88315, 91215, 96393, 100353, 109750, 118674, 119704, 120521, 124639, 127001, 128030, 136318, 142749, 143980, 146264, 147843, 148869, 150773, 151083, 156290, 161549, 170530, 171671, 179400, 180213, 182059, 187197, 189560, 191516, 195000, 197269, 198360, 202571, 203484, 205502, 208116, 209168, 209684, 211036, 214198, 217482, 224016, 224559, 229528, 233107, 235102, 236745, 240707, 242699, 243384, 246395, 247695, 248826, 250555, 252082, 254156, 256196, 260757, 264395, 264980, 267633, 272583 ], "plaintext_end_byte": [ 3088, 4778, 7330, 8708, 13871, 14865, 16423, 18602, 19095, 20005, 20594, 21264, 22331, 23231, 24188, 25979, 26849, 27795, 29582, 33219, 34590, 37046, 37834, 39257, 40897, 42529, 43481, 44442, 45328, 46513, 48217, 48890, 50170, 51719, 52558, 54697, 56967, 58076, 58673, 63000, 67883, 70464, 74697, 77722, 78746, 80398, 82915, 85361, 86749, 88314, 91214, 94012, 100314, 109645, 118641, 119703, 120520, 124638, 127000, 127997, 136254, 142670, 143979, 146263, 147842, 148868, 150710, 151063, 156217, 161513, 170529, 171626, 179327, 180212, 182058, 187196, 189403, 191515, 194999, 197221, 198359, 202570, 203483, 205501, 208086, 209167, 209683, 211035, 214197, 216973, 224015, 224501, 229527, 232825, 235101, 236744, 240706, 242536, 243383, 246394, 247694, 248825, 250554, 252081, 253889, 256195, 260756, 263474, 264615, 267590, 271254, 272751 ] }
বিশ্বের প্রথম যাত্রীবাহী জাহাজটি কি আজ সংরক্ষিত আছে ?
বিশ্বের ইতিহাস
bengali
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
বিশ্বের ইতিহাস বলতে এখানে পৃথিবী নামক গ্রহে বসবাসকারী মানবজাতির ইতিহাস বোঝানো হয়েছে, গ্রহ হিসেবে পৃথিবীর ইতিহাস নয়। মানুষের ইতিহাস মূলত পুরাপ্রস্তর যুগে পৃথিবী জুড়ে শুরু হয়। আদিম যুগ থেকে প্রাপ্ত সকল প্রত্নতাত্ত্বিক ও লিখিত দলিল এর আওতাভুক্ত। লিখন পদ্ধতি আবিষ্কারের মধ্য দিয়ে প্রাচীন প্রামাণ্য ইতিহাসের[1] শুরু হয়।[2][3] যদিও লিখন পদ্ধতি আবিষ্কারের পূর্ববর্তী যুগেও সভ্যতার নিদর্শন পাওয়া গেছে। প্রাগৈতিহাসিক যুগের সূচনা ঘটে পুরাপ্রস্তর যুগে। সেখান থেকে সভ্যতা প্রবেশ করে নব্যপ্রস্তর যুগে এবং এসময় কৃষি বিপ্লবের (খ্রিস্টপূর্ব ৮০০০-খ্রিস্টপূর্ব ৫০০০ অব্দ) সূচনা ঘটে। নব্যপ্রস্তর যুগের বিপ্লবে উদ্ভিদ ও পশুর গৃহপালন এবং নিয়মানুগ কৃষিপদ্ধতি রপ্ত করা মানব সভ্যতার একটি অনন্য মাইলফলক হিসেবে চিহ্নিত।[4][5][6] কৃষির উন্নয়নের সঙ্গে সঙ্গে বেশির ভাগ মানুষ যাযাবর জীবনযাত্রা ত্যাগ করে স্থায়ীভাবে কৃষকের জীবন গ্রহণ করে। তবে বহু সমাজে যাযাবর জীবনব্যবস্থা রয়ে যায়, বিশেষ করে ভৌগোলিকভাবে বিচ্ছিন্ন অঞ্চলগুলিতে ও যেখানে আবাদযোগ্য উদ্ভিদ প্রজাতির অভাব ছিল। কৃষি থেকে প্রাপ্ত খাদ্য নিরাপত্তা ও উদ্বৃত্ত উৎপাদনের ফলে গোষ্ঠীগুলি ধীরে ধীরে বৃদ্ধি পেয়ে আরও বড় সামাজিক প্রতিষ্ঠানের জন্ম দেয়। যোগাযোগ ব্যবস্থার উন্নয়নও এক্ষেত্রে একটি উল্লেখযোগ্য ভূমিকা রাখে। কৃষির উন্নতির সঙ্গে সঙ্গে শস্য উৎপাদন ব্যবস্থারও বিকাশ ঘটে, যা সমাজে শ্রমবিভাগকে ত্বরান্বিত করে। শ্রমবিভাগের পথ ধরে সমাজে সুবিধাপ্রাপ্ত উচ্চশ্রেণীর উন্মেষ ঘটে ও শহরগুলো গড়ে উঠে। সমাজে জটিলতা বৃদ্ধির সঙ্গে সঙ্গে লিখন ও হিসাব পদ্ধতির ব্যবহার জরুরী হয়ে পড়ে।[7] হ্রদ ও নদী তীরবর্তী এলাকাগুলোতে খ্রিস্টপূর্ব ৩০০০ অব্দের মধ্যে অনেক শহর গড়ে উঠে। এদের মধ্যে উন্নতি ও উৎকর্ষতার দিক দিয়ে মেসোপটেমিয়ার সভ্যতা,[8] মিশরের নীল নদ তীরবর্তী সভ্যতা[9][10][11] ও সিন্ধু সভ্যতা[12][13][14] উল্লেখ্যযোগ্য। একই ধরনের সভ্যতা সম্ভবত চিনের প্রধান নদীগুলোর তীরেও গড়ে উঠেছিল কিন্তু প্রত্নতাত্ত্বিক নিদর্শনগুলো থেকে এব্যাপারে চূড়ান্ত সিদ্ধান্ত নেয়া সম্ভব হয়নি। প্রাচীন পৃথিবীর (প্রধানত ইউরোপ, তবে নিকট প্রাচ্য ও উত্তর আফ্রিকাও এর অন্তর্ভুক্ত) ইতিহাসকে কয়েকটি ভাগে ভাগ করা হয়। ৪৬৭ খ্রিস্টাব্দ পর্যন্ত প্রাচীন যুগ; পঞ্চম থেকে পঞ্চদশ শতাব্দী পর্যন্ত মধ্য যুগ বা ধ্রুপদী-উত্তর যুগ,[15][16] যার মধ্যে রয়েছে ইসলামি স্বর্ণযুগ(৭৫০- ১২৫৮ খ্রিস্টাব্দ) ও ইউরোপীয় রেনেসাঁ (১৩শ শতক থেকে শুরু)।[17][18] আধুনিক যুগের সূচনাকাল[19] ধরা হয় ১৫শ শতক থেকে ১৮শ শতকের শেষ পর্যন্ত যার মধ্যে রয়েছে ইউরোপের আলোকিত যুগ। শিল্প বিপ্লব হতে বর্তমান সময় পর্যন্ত আধুনিক যুগ বলে বিবেচিত। পাশ্চাত্য ইতিহাসে রোমের পতনকে প্রাচীন যুগের শেষ ও মধ্যযুগের সূচনা হিসেবে ধরা হয়। কিন্তু পূর্ব ইউরোপ রোমান সাম্রাজ্য থেকে বাইজেনটাইন সাম্রাজের অধীনে আসে, যার পতন আরো অনেক পরে ঘটে। ১৫ শতকের মাঝামাঝি গুটেনবার্গ আধুনিক ছাপাখানা আবিষ্কার করেন[20] যা যোগাযোগের ক্ষেত্রে বৈপ্লবিক পরিবর্তন নিয়ে আসে। ফলে মধ্যযুগের সমাপ্তি ঘটে এবং বৈজ্ঞানিক বিপ্লবের সূত্রপাত হয়।[21] ১৮ শতকের মধ্যে ইউরোপে জ্ঞান-বিজ্ঞানের প্রসার এমন একটি চরম অবস্থায় উপনীত হয় যা শিল্প বিপ্লবকে অবধারিত করে তুলে।[22] বিশ্বের অন্যান্য অংশে, বিশেষ করে প্রাচীন নিকট প্রাচ্য,[23][24][25] প্রাচীন চীন[26] ও প্রাচীন ভারতে সভ্যতা ভিন্নভাবে বিবর্তিত হয়, যেমন চিনের চার অনন্য আবিষ্কার, ইসলামের স্বর্ণযুগ, ভারতীয় গণিত। তবে ১৮ শতকের পর হতে ব্যাপক ব্যাবসা-বাণিজ্য ও উপনিবেশায়নের ফলে সভ্যতাগুলো বিশ্বায়িত হতে থাকে। গত পাঁচশো বছরে জনসংখ্যা বৃদ্ধির হার, জ্ঞান-বিজ্ঞান, ব্যাবসা-বাণিজ্য, অস্ত্রের ধ্বংসক্ষমতা, পরিবেশগত ক্ষতি প্রভৃতি অসামান্য গতিতে বৃদ্ধি পেয়েছে, যা বর্তমান বিশ্বের মানুষের সামনে একই সঙ্গে ব্যাপক সম্ভাবনা ও বিপদ এর দ্বার উন্মোচন করেছে।[27][28] প্রাগৈতিহাসিক যুগ আদিম মানব বিজ্ঞানীদের মতে পৃথিবীতে আজ থেকে প্রায় ৩০ কোটি বছর আগে জীবনের উদ্ভব। কিন্তু আধুনিক মানব-সদৃশ জীব তথা হোমিনিডদের আবির্ভাব ঘটে আজ থেকে প্রায় ৭০ লক্ষ বছর আগে। তারা প্রাইমেট বর্গীয় জীবদের মত গাছের উপরে বসবাস করত। ফসিল বিশ্লেষণ করে দেখা গেছে আজ থেকে প্রায় ৪০ লক্ষ বছর আগে আফ্রিকা মহাদেশে অস্ট্রালোপিথেকাস জাতীয় প্রাণীরা বাস করত (অস্ট্রালোপিথেকাস অর্থ “দক্ষিণাঞ্চলীয় এপ”)। ১৯৭৪ সালে ইথিওপিয়াতে ৩০ লক্ষ বছরের পুরনো একটি অস্ট্রালোপিথেকাস প্রাণীর ফসিলের সন্ধান পাওয়া যায়, যার নাম লুসি। অস্ট্রালোপিথেকাসরা মাটিতে দুই পায়ে হাঁটতে পারত। এরপর আজ থেকে ২৫ থেকে ১৫ লক্ষ বছর আগে আফ্রিকাতে হোমো হাবিলিস (অর্থাৎ “হাতের কাজে পটু মানব”) নামের প্রাণীর আবির্ভাব ঘটে, যাদেরকে প্রথম যথার্থ মানব হিসেবে গণ্য করা যায়। তাদের মস্তিষ্ক বড় ছিল এবং তারাই প্রথম লাঠি ও পাথর দিয়ে বানানো হাতিয়ার ব্যবহার করা শুরু করে। এর ১০ লক্ষ বছর পরে, অর্থাৎ আজ থেকে ১৫ লক্ষ বছর আগে হোমো ইরেক্টাস (“দন্ডায়মান মানব”) নামক আরেকটি মানব প্রজাতির আবির্ভাব ঘটে। এই প্রজাতিটিই প্রথম আফ্রিকা মহাদেশ থেকে ইউরোপ ও এশিয়া মহাদেশে ছড়িয়ে পড়ে। তাদের হাতিয়ার ও সরঞ্জামগুলি উন্নততর ছিল যা দিয়ে তারা শিকার করত, তারা আশ্রয়স্থল বানাতে পারত এবং আগুনের ব্যবহার জানত। এই হোমিনিডগুলি থেকেই ধীরে ধীরে বিবর্তনের মাধ্যমে আধুনিক মানব বা হোমো স্যাপিয়েন্স (“বুদ্ধিমান মানব”) নামক প্রজাতির আবির্ভাব ঘটে। তবে হোমো সেপিয়েন্সের দুইটি উপপ্রজাতি বহুদিন পাশাপাশি বাস করত। একটি ছিল নিয়ানডার্থাল মানব, যারা ইউরোপ, আফ্রিকা ও এশিয়াতে বাস করত। অন্যটি ছিল হোমো সেপিয়েন্স সেপিয়েন্স, তথা বর্তমান মানব প্রজাতি, যাদের আবির্ভাব আজ থেকে প্রায় ৪০ হাজার বছর আগে। নিয়ান্ডার্থাল মানবেরাই প্রথম মৃতদের সমাধি দেওয়া শুরু করে। কিন্তু আজ থেকে ২০ হাজার বছর আগে তারা বিলুপ্ত হয়ে যায় এবং তাদের জায়গার এশিয়া, ইউরোপ ও আফ্রিকাতে কেবল হোমো সেপিয়েন্স সেপিয়েন্স উপপ্রজাতিটি বাস করা শুরু করে। একই সময়ে তারা এশিয়া অতিক্রম করে আমেরিকা মহাদেশে প্রবেশ করে। আধুনিক মানুষদের হাতগুলি পায়ের চেয়ে দীর্ঘ ছিল, তারা দুই পায়ে সোজা হয়ে হাঁটত এবং মুক্ত হাত দিয়ে হাতিয়ার ও অস্ত্রশস্ত্র ব্যবহার করত। প্রাচীন যুগ পুরাপ্রস্তর যুগে মানুষেরা পাথরে নির্মিত অস্ত্র, সরঞ্জাম ও উপকরণ ব্যবহার করা শুরু করে। এসময় তারা প্রকৃতিতে পশু শিকার করত এবং খাদ্য সংগ্রহ করত। তারা পাহাড় কেটে গুহাতে বাস করত এবং গুহার দেওয়ালে অনেক সময় তাদের শিকারকাহিনীর চিত্র এঁকে রাখত; অনেক সময় ধর্মীয় কারণেও তারা গুহাচিত্র আঁকত। ধারণা করা হয় এই যুগেই মানব ইতিহাসে বিজ্ঞান, শিল্পকলা ও ধর্মের উৎপত্তি ঘটে। নব্যপ্রস্তর যুগে খামার পশুপালন ও কৃষিকাজের উদ্ভব ঘটে। এর আগে মানুষ খাবারের জন্য বন্য শস্যদানার ভান্ডারের উপর নির্ভরশীল ছিল। কিন্তু প্রতিকূল শুষ্ক আবহাওয়ার সময় এগুলি খাবারের অযোগ্য হয়ে পড়ত। তাই মানুষেরা শস্যদানাগুলিকে আবার পুনরুজ্জীবনের চেষ্টা চালাতো এবং এভাবে ধীরে ধীরে কৃষিকাজের জন্ম হয়। পশুপালন ও কৃষিকাজের উদ্ভব ছিল মানব ইতিহাসের একটি বৈপ্লবিক ঘটনা। এর ফলে খাদ্য সংগ্রহ ও উৎপাদনের ক্ষেত্রে মানুষের কর্মকাণ্ড ও আচরণে স্থায়ী পরিবর্তন আসে। তবে এই বিপ্লব সহসা একবারের জন্য ঘটেনি। প্রায় কয়েক হাজার বছর ধরে বিভিন্ন মানব বসতিতে বিভিন্ন সময়ে এরকম একাধিক কৃষি বিপ্লব ঘটেছিল। কৃষিকাজ ও খামারে পশুপালনের মাধ্যমে খাদ্য উৎপাদন ব্যবস্থায় পরিবর্তনের সাথে সাথে সমাজব্যবস্থাতেও পরিবর্তন আসে। কৃষিকাজের কারণে অনেক মানুষ এক জায়গায় বাস করা শুরু করে। খাদ্য উৎপাদন বৃদ্ধি এবং খাদ্য নিরাপত্তা বৃদ্ধির কারণে জনসংখ্যাও বৃদ্ধি পায়। এভাবে ধীরে ধীরে পৃথিবীর বিভিন্ন স্থানে একাধিক মানবসভ্যতার পত্তন হয়। শ্রমবিভাজন এবং সরকারের আবির্ভাব ছিল এই সভ্যতাগুলির অন্যতম দুই বৈশিষ্ট্য। জেরিকো ও চাতাল হুইউক এরকম দুইটি সভ্যতার উদাহরণ। অনেকে ধারণা করেন কৃষিভিত্তিক সভ্যতার মাধ্যমে মানবসমাজে পুরুষতান্ত্রিকতার জন্ম হয়। এর আগে পুরাপ্রস্তর যুগে পুরুষেরা শিকার করত এবং নারীরা খাদ্য সংগ্রহ করত, ফলে তাদের মধ্যে পরিস্কার শ্রমবিভাজন ছিল এবং কেউই কারও চেয়ে বেশি গুরুত্বপূর্ণ ছিল না। কিন্তু কৃষিভিত্তিক সমাজে পুরুষেরাই কৃষিকাজ করত এবং নারীদেরকে গৃহস্থালি কাজে সীমিত করে রাখা হয়; ফলে সমাজে নারীর মর্যাদার অবনতি ঘটে। নব্য প্রস্তরযুগের শেষ পর্বে এসে ধাতু বিশেষ করে তামা এবং লোহার সরঞ্জাম তৈরি করা শুরু হয়। কিন্তু এগুলি পাথরের তুলনায় নরম ও বেশি ভঙ্গুর ছিল তখনও প্রস্তরনির্মিত সরঞ্জামের কদর কমে যায়নি। মেসোপটেমিয়া এবং সুমেরীয় জাতি তাইগ্রিস ও ইউফ্রেতিস নদীর মধ্যবর্তী উর্বর অববাহিকাতে (যা বর্তমানে ইরাক নামে পরিচিত) বিশ্বের সবচেয়ে প্রাচীন সভ্যতাগুলির একটি গড়ে উঠেছিল। এই জায়গাটি পরবর্তীতে মেসোপটেমিয়া নামে পরিচিতি লাভ করে, যার অর্থ “দুই নদীর মধ্যবর্তী ভূমি”। খ্রিস্টপূর্ব ৫০০০ অব্দে সুমেরীয়রা দক্ষিণ মেসোপটেমিয়াতে বসতি স্থাপন করে। সুমেরীয়রা সোনা এবং রূপা দিয়ে এবং দামী পাথর দিয়ে বাহারী গহনা বানাতে পারত। এছাড়াও কুটিরশিল্পী ও মিস্ত্রীরা আসবাবপত্র, পানীয়পাত্র এবং বাদ্যযন্ত্র বানাত। উর শহরের রাজকীয় সমাধি খনন করে এইসব ধনসম্পদের দেখা পাওয়া গেছে। খ্রিস্টপূর্ব ২১০০ সালে উর শহরে রাজা উর-নাম্মু এক বিশাল জিগারুট বা ধাপবিশিষ্ট বিশালাকার মন্দির নির্মাণ করেন। কাদামাটির ইটে তৈরি পুরাতন মন্দিরগুলি ধ্বংস হয়ে গেলে সেগুলির উপরে নতুন মন্দিরগুলি নির্মাণ করা হত, ফলে ধীরে ধীরে মন্দিরের উচ্চতা বাড়তেই থাকত। মেসোপটেমিয়ার উর্বর ভূমি শস্য উৎপাদনের জন্য খুবই অনুকূল ছিল। কৃষকেরা শীঘ্রই সেচকাজের জন্য খাল খনন করতে শিখে এবং এভাবে নদী থেকে তাদের জমিতে পানির সরবরাহ নিশ্চিত করে। খাদ্যের উৎপাদন বাড়তে শুরু করলে জনসংখ্যাও বৃদ্ধি পেতে শুরু করে এবং খ্রিস্টপূর্ব ৩৫০০ অব্দ নাগাদ কিছু কিছু গ্রাম বড় হয়ে উদীয়মান শহরে পরিণত হয়। এদের মধ্যে উর এবং উরুক শহর দুইটি প্রথমে বড় নগরে এবং শেষে স্বাধীন নগর-রাষ্ট্রে পরিণত হয়। শহরগুলি শাসন করতেন বয়স্কদের সমিতিরা। এই সমিতিগুলি যুদ্ধের সময় সেনাবাহিনীকে নেতৃত্ব দেওয়ার জন্য লুগাল বা সামরিক শাসকদের কাজে নিয়োগ দান করতেন। প্রতিদ্বন্দ্বী নগরগুলির মধ্যে যুদ্ধের আবির্ভাব বেড়ে গেলে লুগালদের প্রতিপত্তি বেড়ে যায়। খ্রিস্টপূর্ব ২৯০০ অব্দ থেকে লুগালরা রাজার ভূমিকা পালন করতে থাকেন। তারা সারা জীবন দেশ শাসন করতেন। প্রতিটি শহরের কেন্দ্রে একটি মন্দির দাঁড়িয়ে থাকত। সেই মন্দিরে শহরের পৃষ্ঠপোষক দেবতা বা দেবীর উদ্দেশ্যে প্রার্থনা করা হত। সুমেরীয়রা বিশ্বাস করত দেবদেবীরা প্রকৃতি ও প্রাত্যহিক জীবনের সমস্ত দিক নিয়ন্ত্রণ করে। তাই তারা প্রতিদিন দেবদেবীদেরকে খুশি রাখার জন্য কিছু না কিছু উৎসর্গ করত, নইলে তারা নাখোশ হয়ে শাস্তি হিসেবে যুদ্ধ, বন্যা বা রোগব্যাধি পাঠাতে পারেন। সুমেরীয়রা দক্ষ গণিতবিদ ছিল। তাদের দুইটি গণনা করার পদ্ধতি ছিল। একটি ছিল দশমিক পদ্ধতি, যা বর্তমানে ব্যবহার করা হয়। অন্যটি ছিল ষষ্ঠিক বা ৬০ ভিত্তিক সংখ্যা পদ্ধতি। সুমেরীয়রাই সর্বপ্রথম এক ঘন্টাকে ৬০টি মিনিটে ভাগ করে। এছাড়াও তারা একটি পঞ্জিকা, জটিল আইনি ব্যবস্থা উদ্ভাবন করে। খ্রিস্টপূর্ব ৩৫০০ অব্দে সুমেরীয়রা চাকা উদ্ভাবন করে। কুমোরের কাজের জন্য এবং পশুটানা গাড়ির জন্য তারা চাকা ব্যবহার করত। কিন্তু তাদের সবচেয়ে বড় উদ্ভাবন ছিল লিখন পদ্ধতি। খ্রিস্টপূর্ব ৩৫০০ অব্দে সুমেরে লিখন পদ্ধতি উদ্ভাবন করা হয়। মূলত মন্দির ও বাণিজ্যিক কর্মকাণ্ডের লেখ্যপ্রমাণ স্থায়ীভাবে ধরে রাখার জন্য লিখন পদ্ধতি ব্যবহৃত হত। কাদামাটির ফলকে কীলকাকৃতির প্রতীকগুলি উৎকীর্ণ করে শব্দ লেখা হত। সুমেরীয়দের সমাজে অনেক পুরাণ ও লোককাহিনী প্রচলিত ছিল। তবে এদের মধ্যে সবচেয়ে বিখ্যাতটি হল রাজা গিলগামেশের মহাকাব্য। গিলগামেশ চিরজীবী হওয়ার গোপনসূত্র আবিষ্কার করতে চেয়েছিলেন। তিনি খবর পান যে সাগরের তলদেশে একটি উদ্ভিদ আছে যা মানুষকে চিরজীবী বানাতে পারে। কিন্তু তিনি গাছটি ব্যবহার করার আগেই একটি সাপ এটি চুরি করে নিয়ে যায়। খ্রিস্টপূর্ব ৫০০০ অব্দে সুমেরীয়রা দক্ষিণ মেসোপটেমিয়ার উবাইদ অঞ্চলে চাষবাস ও খামার করা শুরু করে। খ্রিস্টপূর্ব ৪০০০ অব্দে উরুক যুগের শুরু হয়। সুমেরীয়রা ধাতু গলাতে শেখে। তারা তাইগ্রিস ও ইউফ্রেতিস নদীতে পালতোলা নৌকায় চলাচল করা শুরু করে। ৩৫০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দে এসে তারা তামা ও রাং (অর্থাৎ টিন) গলিয়ে ব্রোন্‌জ নামক মিশ্রধাতু তৈরির পদ্ধতি আবিষ্কার করে। ২৯০০ থেকে ২৪০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দ ছিল প্রাথমিক রাজবংশীয় যুগ। প্রধান প্রধান সুমেরীয় শহরগুলিতে রাজারা শাসন করতে শুরু করেন। ২৪০০ থেকে ২১০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত সময়ে প্রথমে আক্কাদীয়রা, পরে গুতীয়রা সুমের দখল করে। ২৩০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দে আগাদে নামক সুমেরীয় শহর গোটা সুমের অঞ্চল নিয়ন্ত্রণ করত। খ্রিস্টপূর্ব ২১০০ সালে এসে উর শহর শৌর্য ও প্রতিপত্তির শীর্ষে পৌঁছে, এসময় এর রাজা ছিলেন উর-নাম্মু। ২০০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দে প্রথম গিলগামেশ মহাকাব্য মুখের ভাষা থেকে লিখে রাখা হয়। এলামীয়রা এসে উর শহর ধ্বংস করে দেয়। সুমেরীয় সভ্যতার পরিসমাপ্তি ঘটে। সুমেরীয়দের বাড়িঘর সম্ভবত বর্তমানে জলাভূমি আরবদের বাড়ির মত ছিল। এই আরবেরা দক্ষিণ ইরাকের তাইগ্রিস নদীর তীরে বসবাস করে। আক্কাদীয় সাম্রাজ্য ব্যাবিলোনীয় জাতি এবং হাম্মুরাবির সংবিধান ফিনিসীয় জাতি লিখন পদ্ধতির উদ্ভব প্রাচীন মিশর ৫০০০ থেকে ৩১০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দ ছিল প্রাচীন মিশরের রাজবংশ-পূর্ব যুগ। খ্রিস্টপূর্ব ৫ হাজার অব্দের দিকে প্রাচীন মিশরে নীল নদের অববাহিকা ছোট ছোট গ্রামের আবির্ভাব ঘটে। সময়ের সাথে সাথে এই ছোট ছোট বসতিগুলি আকারে বড় হওয়া শুরু করে। খ্রিস্টপূর্ব ৪০০০ অব্দের দিকে নীল নদের নৌকাগুলি মানব ইতিহাসে প্রথমবারের মত পাল তুলে চলাচল শুরু করে। এক সময় দুইটি রাজ্য সৃষ্টি হয়। নীল নদের ব-দ্বীপ অঞ্চলে অবস্থিত রাজ্যটি ছিল নিম্ন মিশর। আর নীল নদের অববাহিকাতে অবস্থিত অঞ্চলটি ছিল ঊর্ধ্ব মিশর। ৩২০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দের দিকে প্রাথমিক চিত্রলিপি বা হায়ারোগ্লিফ ব্যবহৃত হওয়া শুরু করে। ৩১০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দের দিকে ঊর্ধ্ব মিশরের শাসনকর্তা রাজা মেনেস দুই মিশরকে একত্রিত করেন এবং মেমফিস শহরে তার রাজধানী স্থাপন করেন। তিনিই প্রাচীন মিশরের প্রথম রাজবংশটির গোড়াপত্তন করেন। আনু. ৩১০০ থেকে ২৬৮৬ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত “অতিপ্রাচীন” পর্বে দুইটি রাজবংশ প্রাচীন মিশরকে শাসন করে। আনু. ২৬৮৬ থেকে ২১৫০ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত “প্রাচীন” পর্বে ৩য় থেকে ৬ষ্ঠ রাজবংশগুলি মিশর শাসন করে; এসময় প্রথম পিরামিডগুলি নির্মাণ করা হয়। আনু. ২৫৮৯ থেকে ২৫৬৬ খ্রিস্টপূর্বাব্দ ছিল ৪র্থ রাজবংশের রাজা খুফুর শাসনামল। তার আমলেই আনু. ২৫৮০ খ্রিস্টপূর্বাব্দে গিজাতে স্ফিংক্স এবং বিশাল পিরামিডটির (খুফুর সমাধি হিসেবে) নির্মাণকাজ শেষ হয় (এর আগে ২৬০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দে পিরামিডের নির্মাণকাজ শুরু হয়েছিল)। পিরামিডগুলি কীভাবে নির্মাণ করা হয়েছিল, তা সঠিক করে কেউ জানে না। ধারণা করা হয় পাথরের বিশাল বিশাল খন্ড, যেগুলি একেকটি হয়ত ১ টনের মত ওজন ছিল, সেগুলিকে শ্রমিকদের দল কাঠের স্লেজগাড়িতে করে নির্মাণস্থলে টেনে নিয়ে আসত। তারপরে এগুলিকে কাদামাটি ও ইটের তৈরি সর্পিলাকৃতির ঘুরন্ত ঢাল বেয়ে উপরে ওঠানো হত। এভাবে স্তরে স্তরে পিরামিডটি তৈরি করা হত। শেষপর্যন্ত পিরামিডের উপরে শীর্ষ পাথরখন্ডটি বসিয়ে সমগ্র কাঠামোটিকে সাদা চুনাপাথরের তৈরি খন্ড দিয়ে ঢেকে দেওয়া হত। এর পরে নির্মাণকাযে সহায়তাকারী ঢালগুলি ভেঙে সরিয়ে ফেলা হত। নীল নদ ছিল মিশরের প্রাণ। নদটি না থাকলে প্রাচীন মিশর একটি বন্ধ্যা মরুভূমিতে পরিণত হত। নীল নদ প্রাচীন মিশরীয়দের জন্য কেবল সুপেয় পানির উৎসই ছিল না, কৃষিকাজের জন্য গুরুত্বপূর্ণ সেচের পানির যোগানদাতাও ছিল। গ্রিক ইতিহাসবিদ প্রাচীন মিশরকে “নীলনদের উপহার” নামে বর্ণনা করেন। প্রতি বছর নীল নদে বন্যা হত এবং বন্যার পানিতে দুই তীর প্লাবিত হত। কৃষকদের কাছে বছর তিন ভাগে বা মৌসুমে বিভক্ত ছিল। প্রথমটি ছিল বন্যা মৌসুম, যার স্থায়ীত্ব ছিল জুলাই থেকে নভেম্বর এই পাঁচ মাস; এসময় নীল নদে বন্যা হত। বন্যার সাথে বয়ে আসা উর্বর পলিমাটি নীল নদের দুই তীরে জমা হত। এই উর্বর ভূমিতে কৃষকেরা গম এবং যবের চাষ করত, যা দিয়ে তারা রুটি ও মদ বানাত। এছাড়াও তারা শণের তৈরি কাপড় বানানোর জন্য শণগাছের চাষ করত। ডিসেম্বর থেকে মার্চ ছিল চাষাবাদের মৌসুম আর মার্চ থেকে জুলাই ছিল ফসল ওঠানোর মৌসুম। এছাড়া তার ফলমূল শাকসব্জির চাষাবাদ ও গরু-ছাগল-ভেড়া পালন করত। যখন বন্যার কারণে কৃষিকাজ ও খামারের কাজ করা সম্ভবপর হত না, তখন কৃষকদের রাজকীয় নির্মাণকাজে অংশ নিতে পাঠানো হত। মিশরের প্রধান পরিবহন মাধ্যম ছিল নৌকা। মাছ ধরা, শিকার, মালামাল ও যাত্রী পরিবহন ইত্যাদির কাজে নৌকা ব্যবহার করা হত। যখন রাজারা মারা যেতেন, তাদের মরদেহ বড় নৌকাতে করে সমাধিতে নিয়ে যাওয়া হত। আনু. ২৫০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দের দিকে মিশরীয় অভিযাত্রী হারকুফ নীল নদ ধরে পালতোলা নৌকা করে দক্ষিণ দিকে অগ্রসর হন। প্রাচীন মিশরের রাজারা ছিলেন দেশটির সবচেয়ে ক্ষমতাধর ব্যক্তি। রাজাকে দেবতা হোরুস হিসেবে উপাসনা করা হত। ১৫৫৪ খ্রিস্টপূর্বাব্দ থেকে রাজাকে “ফারাও” উপাধি প্রদান করা হয়। ফারাও শব্দটি মিশরীয় শব্দগুচ্ছ “পের আ” থেকে এসেছে যার অর্থ “মহান বাসস্থান”। রাজাকে সহায়তা করার জন্য দুইজন প্রধান মন্ত্রী ছিল, যাদের কাজ ছিল দেশ শাসন করা ও কর আদায় করা। এছাড়াও রাজকোষ, রাজকীয় নির্মাণকাজ (পিরামিড ও সমাধি নির্মাণ), শস্যাগার, গবাদিপশুপালন ও বৈদেশিক সম্পর্ক সংক্রান্ত বিভিন্ন মন্ত্রণালয় ছিল। মিশরের জনজীবনের সমস্ত দিক ফারাওয়ের নিয়ন্ত্রণাধীন ছিল। আনু. ২২৪৬ থেকে ২১৫০ খ্রিস্টপূর্বাব্দ ছিল ৬ষ্ঠ রাজবংশের ২য় পেপির শাসনামল; তিনিই সবচেয়ে দীর্ঘ সময় ধরে মিশর শাসন করেন। আনু. ২১৫০ থেকে ২০৪০ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত “অন্তর্বর্তীকালীন” পর্বে ৭ম থেকে ১০ম রাজবংশগুলি মিশর শাসন করে। আনু. ২০৪০ থেকে ১৬৪০ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত যুগকে বলা হয় “মধ্যবর্তী রাজ্য”। এসময় ১১শ থেকে ১৩শ রাজবংশগুলি শাসন করে; রাজা ২য় মেনতুহোতেপ মিশরকে একতাবদ্ধ করেন ও সুশাসন প্রতিষ্ঠা করেন। আনু. ১৬৪০ থেকে ১৫৫২ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত পর্বটি ছিল “দ্বিতীয় অন্তর্বর্তীকালীন” পর্ব; ১৪শ থেকে ১৭শ রাজবংশগুলি এসময় মিশর শাসন করে। এ পর্বের শেষে এশিয়া থেকে আগত হিকসোস জাতির লোকেরা মিশর আক্রমণ করে। আনু. ১৫৫২ থেকে ১০৮৫ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত ছিল “নতুন রাজ্য”; ১৮শ থেকে ২০শ রাজবংশগুলি এসময় শাসন করে। আনু. ১৪৭৯ থেকে ১৪২৫ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত রাজা ৩য় তুথমোসিস মিশর শাসন করেন। তার আমলে মিশরীয় সাম্রাজ্য শৌর্যের শিখরে পৌঁছায়। আনু. ১৩৬৪ থেকে ১৩৪৭ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত রাজা আখেনাতেন মিশর শাসন করেন। তার প্রধান স্ত্রী ছিলেন রাণী নেফারতিতি। আখেনাতের ও নেফারতিতির ছয়টি কন্যাসন্তান ছিল। এদের মধ্যে একজন কন্যা রাজা তুতানখামুনকে বিয়ে করেন। তুতানখামুন আনু ১৩৪৭ থেকে ১৩৩৭ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত মিশরের শাসক ছিলেন। আনু ১২৮৯ থেকে ১২২৪ খ্রিপূর্বাব্দ পর্যন্ত রাজা ২য় রামসেস ছিলেন সাম্রাজ্যটির শাসনকর্তা। আনু ১০৮৫ থেকে ৬৬৪ খ্রিস্টপূর্বাব্দ ছিল তৃতীয় অন্তর্বর্তীকালীন পর্ব। এসময় ২১তম থেকে ২৫তম রাজবংশগুলি মিশর পরিচালনা করে। আনু ৬৬৪ থেকে ৩৩২ খ্রিস্টপূর্বাব্দ ছিল প্রাচীন মিশরের ইতিহাসের শেষ পর্ব; ২৬তম থেকে ৩০তম রাজবংশগুলি এসময় মিশর শাসন করেন। এর মধ্যে আনু ৫২৫ থেকে ৪০৪ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত পারস্য থেকে আগত পারসিকেরা ২৭তম রাজবংশ হিসেবে মিশর শাসন করেছিল। আনু খ্রিস্টপূর্ব ৩৩২ সালে গ্রিক বংশোদ্ভূত মহান আলেকজান্ডার মিশরের নিয়ন্ত্রণ হাতে নেন। আনু ৩৩১ খ্রিস্টপূর্বাব্দে তিনি আলেকজান্দ্রিয়া শহর পত্তন করেন। আনু ৩২৩ থেকে ৩০ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত টলেমি রাজবংশগুলি মিশর শাসন করেন। রাণী ক্লিওপেট্রা খ্রিস্টপূর্বাব্দে আত্মহত্যা করলে মিশরের শেষ রাজবংশের পতন ঘটে এবং মিশর রোমান সাম্রাজ্যের একটি প্রদেশে পরিণত হয়। হিব্রু জাতি আসিরীয় ও হিত্তীয় জাতি জুদা ও আসিরীয়দের যুদ্ধ মহাপ্রস্তরযুগীয় ইউরোপ ক্রেতে দ্বীপে মিনোয়ান সভ্যতা মাইসেনীয় গ্রিস সিন্ধু অববাহিকার সভ্যতা খ্রিস্টপূর্ব ৩০০০ অব্দের দিকে ভারতীয় উপমহাদেশের সিন্ধু নদের অববাহিকায় (বর্তমান পাকিস্তান) এক বিশাল সভ্যতা গড়ে ওঠে। ২৫০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দ নাগাদ এটি সমৃদ্ধির শীর্ষে পৌঁছে। সিন্ধু অববাহিকার সভ্যতাটি সুমের বা মিশরীয় সভ্যতার চেয়ে আকারে বড় ছিল। এখানে লোকেরা কৃষিকাজ, খামার ও পশুপালনে রত ছিল। এতে দুইটি বৃহৎ নগরী ছিল যাদের নাম ছিল হরপ্পা ও মহেঞ্জোদাড়ো। প্রতিটি নগরে ৪০ হাজারের মত লোক বাস করত। মহেঞ্জোদারোর সড়কগুলি চতর্ভুজাকৃতি ছকের মত সাজানো ছিল এবং প্রতিটি বাসাবাড়ি থেকে নালার মাধ্যমে পয়ঃনিষ্কাশনের সুন্দর ব্যবস্থা ছিল। পাহাড় বা টিলার উপরে নগরভবন ছিল এবং ধর্মীয় আচার-অনুষ্ঠান পালনের জন্য বিশাল স্নানাগার ছিল। সিন্ধু সভ্যতাতে ব্যবসার জন্য একটি অত্যন্ত পরিকল্পিত ব্যবস্থা ছিল। নদীর উর্বর অববাহিকায় উৎপাদিত শস্য ও অন্যান্য কৃষিজাত দ্রব্য দিয়ে বণিকেরা বাণিজ্য চালাত। এছাড়া হস্তশিল্পে নির্মিত বস্তু, গয়না, দামী পাথর এবং বস্ত্রের ব্যবসা চলত। মেসোপটেমিয়ার সাথেও এই সভ্যতার আন্তর্জাতিক বাণিজ্য ছিল। কিন্তু ২০০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দ থেকে এই শক্তিশালী সভ্যতাটির ধীরে ধীরে অবক্ষয় হতে থাকে। ধারণা করা হয় হয়ত ব্যাপক বন্যায় শস্যের ক্ষতি হয়েছিল। কিংবা সিন্ধু নদের গতিপথ পরিবর্তন হয়ে গিয়েছিল বলে পূর্বের উর্বর জমিগুলি শুকিয়ে অনাবাদী হয়ে পড়ে। আরেকটি তত্ত্ব অনুসারে অতিরিক্ত পশুচারণের ফলে জমি শুষ্ক হয়ে পড়ে এবং এগুলিতে আর ফসল ফলানো সম্ভব ছিল না। ১৫০০ খ্রিস্টপূর্বাব্দের দিকে পশ্চিম এশিয়া থেকে ইন্দো-ইউরোপীয় জাতির লোকেরা, যারা আর্য নামে বেশি পরিচিত, সিন্ধু অঞ্চলটিতে আগমন করে। তাদের ধর্মীয় বিশ্বাসের সিন্ধু সভ্যতার নগরগুলিতে প্রচলিত ধর্মগুলির মিশ্রণ ঘটে এবং এটি হিন্দুধর্মের ভিত্তি গড়ে দেয়। প্রাচীন চীন চীনের সবচেয়ে প্রাচীন সভ্যতাগুলি ছাং চিয়াং, শি চিয়াং এবং হুয়াং হো নামের তিনটি নদীর অববাহিকাতে গড়ে উঠেছিল। কৃষকেরা নদীর পানি ব্যবহার করে জমিতে সেচ দিত। কিন্তু অনেক সময় বন্যারও শিকার হত। ২২০৫ খ্রিস্টপূর্বাব্দ থেকে ধারাবাহিকভাবে অনেকগুলি রাজবংশ চীন শাসন করেন। এর মধ্যে প্রথম যে রাজবংশটি সম্পর্কে বিশেষজ্ঞরা ভাল তথ্যপ্রমাণ যোগাড় করতে পেরেছেন, সেটি হল শাং রাজবংশ। এই রাজবংশটি ১৭৬৬ খ্রিস্টপূর্বাব্দে শুরু হয় এবং তারা প্রায় সাতশত বছরেরও বেশি সময় ধরে চীন শাসন করে। শাং রাজবংশের সময় প্রাচীন চীনা অক্ষরগুলির উদ্ভব ঘটে। এগুলি দেববৈদ্যদের অস্থির (ষাঁড়ের স্কন্ধাস্থি বা কচ্ছপের খোলের সমতল অংশ) উপরে লেখা হত। এগুলি প্রথমদিকে প্রকৃতির বিভিন্ন ঘটনা বা বস্তুর প্রতীকী চিত্ররূপ ছিল। তবে ধীরে ধীরে এগুলি আরও বিমূর্ত রূপ ধারণ করে। ১০২৭ খ্রিস্টপূর্বাব্দে চৌ রাজবংশ ক্ষমতায় আসে। চৌ রাজারা ২৫৬ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত শাসন করেন। এসময় চৌ রাজ্যগঠনকারী প্রতিদ্বন্দ্বী উপরাজ্যগুলি নিজেদের মধ্যে অনেকগুলি যুদ্ধে অবতীর্ণ হয়। কিন্তু এই সময়েই চীনের অর্থনীতিতে অনেক প্রবৃদ্ধি ঘটে। চীনের রেশম কাপড়, জেড পাথর ও সুক্ষ্ম চিনামাটির তৈজসপত্র বিদেশে রপ্তানি হত। ৫৫১ খ্রিস্টপূর্বাব্দে চীনের মহান শিক্ষক ও দার্শনিক কনফুসিয়াসের জন্ম হয়। যুদ্ধবিগ্রহের মধ্যে জন্ম হলেও তিনি কীভাবে শান্তিতে বসবাস করতে হয়, সে ব্যাপারে সারাজীবন জনসাধারণকে শিক্ষা দিয়ে যান। তাঁর রেখে যাওয়া পাঠগুলি বিংশ শতাব্দীর শেষভাগ পর্যন্তও চীনের সরকারী চাকুরির প্রবেশিকা পরীক্ষার পাঠ্যসূচীর ভিত্তি ছিল। ৪৮১ থেকে ২২১ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত চীনের ছোট রাজ্যগুলি একে অপরের সাথে প্রায় ২৫০ বছর ধরে গৃহযুদ্ধে লিপ্ত ছিল। ধীরে ধীরে উত্তর-পশ্চিম থেকে ছিন নামের একটি যুদ্ধবাজ রাজবংশ আগমন করে এবং সমস্ত চীনদেশকে একতাবদ্ধ করে একটি বিশাল সাম্রাজ্যে পরিণত করে। এই ছিন রাজবংশের নামেই বর্তমানে দেশটির নাম হয়েছে চীন। একীকৃত চীনের প্রথম সম্রাট ছিলেন শি হুয়াংতি। তিনি চীনের সরকারব্যবস্থার গঠন পরিবর্তন করেন এবং মুদ্রা, ওজন ও অন্যান্য পরিমাপের এককগুলিকে আদর্শ মানে আনয়ন করেন। তাঁর আমলের আগে চীনের বিভিন্ন অঞ্চলের মুদ্রাগুলি ছিল তামার তৈরি এবং বিভিন্ন সরঞ্জামের মত আকৃতিবিশিষ্ট। শি হুয়াংতির নির্দেশে সমস্ত মুদ্রাকে বৃত্তাকৃতি দান করা হয় এবং তাদের প্রতিটির মাঝখানে একটি ছিদ্র রাখা হয় যাতে সুতার মাধ্যমে এগুলিকে একত্রে বহন করা সম্ভব হয়। দেশের বিভিন্ন অংশের সাথে সংযোগস্থাপনকারী সড়ক ও খালব্যবস্থা নির্মাণ করা হয়। চীনের উত্তরের শত্রুভাবাপন্ন হুন জাতির লোকদের আক্রমণ প্রতিরোধের লক্ষ্যে উত্তর সীমান্ত জুড়ে চীনের মহাপ্রাচীর নির্মাণ করা হয়। ২১৪ থেকে ২০৪ খ্রিস্টপূর্বাব্দ পর্যন্ত ১০ বছর ধরে প্রাচীরটি নির্মাণ করা হয়। প্রাচীরটি প্রায় ২২৫০ কিলোমিটার দীর্ঘ এবং ৯ মিটার উচ্চতাবিশিষ্ট ছিল। এটি এতটাই প্রশস্ত ছিল যে ঘোড়ায় টানা রথ এর উপর দিয়ে চলতে পারত। হাজার হাজার কৃষক ও শাস্তিপ্রাপ্ত অপরাধী প্রাচীরটির নির্মাণকাজে অংশ নেয়। তারা কপিকল ও বাঁশের কাঠামো ব্যবহার করে চারপাশের অঞ্চল থেকে মাটি উত্তোলন করে সেটিকে চাপ দিয়ে শক্ত কাদামাটির খণ্ড বানাতো এবং এভাবে প্রাচীরের উচ্চতা বৃদ্ধি করত। সবশেষে শক্ত কাদামাটির উপরে কাঁকরের স্তর বিছিয়ে দেওয়া হত। সৈনিকেরা শ্রমিকদের উপর নজরদারি করত। কাজে কোন গাফিলতি বা মানের অবনতি ঘটলে সাথে সাথে সংশ্লিষ্ট শ্রমিকদেরকে মেরে ফেলা হত। প্রাচীরের উপরে খানিক পর পর পর্যবেক্ষণ কেন্দ্র বসানো থাকত যাতে সৈন্যরা শত্রুদের থেকে সুরক্ষিত থাকে। শি হুয়াংতি ছিলেন একজন প্রখর বুদ্ধিসম্পন্ন রাজনীতিবিদ ও সমরনেতা। কিন্তু তিনি নির্মমও ছিলেন। তার ধ্যানধারণার সাথে পণ্ডিত বা বিশেষজ্ঞদের অমত হলে তিনি তাদেরকে হত্যা করে ফেলতেন। ২১২ খ্রিস্টপূর্বাব্দে তিনি ভিন্ন মতাবলম্বী সমস্ত বই পুড়িয়ে ফেলেন। ২১০ খ্রিস্টপূর্বাব্দে শি হুয়াংতির মৃত্যু ঘটে এবং তার মাত্র ৪ বছর পরে ২০৬ খ্রিস্টপূর্বাব্দে ছিন রাজবংশের পতন ঘটে। এরপর হান রাজবংশ ৯ খ্রিস্টাব্দ পর্যন্ত চীন শাসন করেছিল। ভূগর্ভে শিং হুয়াংতির একটি বিশালাকার সমাধি আবিষ্কৃত হয়েছে। তাঁকে পরজগতের জন্য সমস্ত উপকরণসহ সমাধিস্থ করা হয়েছিল। এর মধ্যে সবচেয়ে চমকপ্রদ হল পোড়া কাদামাটি দিয়ে নির্মিত বাস্তব আকারের ১০ হাজার চীনা সৈন্যের একটি বাহিনী। প্রাচীন আমেরিকা মহাদেশ পেরুর চাবিন সংস্কৃতি মেক্সিকোর ওলমেক সংস্কৃতি তেওতিহুয়াকান জাপোতেক ধ্রুপদী মায়া সভ্যতা দক্ষিণ আমেরিকার নাজকা ও মোচে সংস্কৃতি প্রাচীন গ্রিসের সভ্যতা, সংস্কৃতি, রাজনীতি ও দর্শন পেলোপন্নেসীয় যুদ্ধসমূহ পারস্য সাম্রাজ্য গ্রিস ও পারস্যের যুদ্ধসমূহ আলেকজান্ডার ও পারস্য পারসিক যুদ্ধগুলির পরে যে বিশৃঙ্খলার সৃষ্টি হয়, সেখান থেকে ম্যাসিডোনিয়া গ্রিসের কর্তৃত্বময় শক্তি হিসেবে আবির্ভূত হয়। আলেকজান্ডার ছিলেন এই রাজ্যের তরুণ রাজা। তিনি গ্রিক সেনাবাহিনীকে নেতৃত্ব দিয়ে আবার পারস্য আক্রমণ করেন এবং পারস্যসহ বিপুল আয়তনের ভূখন্ড জয় করেন। পারসিকরা বর্তমান ইরান অঞ্চলটিতে বাস করত। তাদের সাম্রাজ্য পূর্বে ভারতের প্রান্তসীমা থেকে পশ্চিমে বর্তমান তুরস্ক অঞ্চল পর্যন্ত বিস্তৃত ছিল। পারস্যের মহান সব রাজা, যেমন মহান কুরুশ, বিশাল ও দক্ষ সেনাবাহিনীর নিয়ন্ত্রণে ছিলেন। ৫৪৯ খ্রিস্টপূর্বাব্দে মহান কুরুশ লিডিয়া দখল করেন। ৫৩৯ খ্রিস্টপূর্বাব্দে পারসিকরা ব্যাবিলন তাদের নিয়ন্ত্রণে আনে। ৫২৬ খ্রিস্টপূর্বাব্দে পারস্যের রাজা কাম্বুজিয়া মিশর জয় করেন। ৫২১ থেকে ৪৮৬ খ্রিস্টপূর্বাব্দে পর্যন্ত ১ম দরিয়ুশ পারস্যের রাজা ছিলেন। তাঁকে “রাজাদের রাজা” বলা হত। তিনি সাম্রাজ্যের ভেতর দিয়ে বার্তা দ্রুত পাঠানোর জন্য সুন্দর সড়কব্যবস্থা তৈরি করেছিলেন। তিনি তারা সাম্রাজ্যকে সাত্রাপি নামক অনেকগুলি প্রদেশে বিভক্ত করেছিলেন। তিনি পর্সা বা পার্সেপোলিস নামের অসাধারণ সুন্দর রাজধানী শহর নির্মাণ করেন, যা বর্তমান যুগের ইরানের শিরাজ শহরের কাছে অবস্থিত। ৪৯৯ খ্রিস্টপূর্বাব্দ থেকে পারস্যের সাথে গ্রিকদের চরম শত্রুতা শুরু হয়। প্রথমে রাজা দরিয়ুশ এবং পরবর্তীতে রাজা ক্ষিয়র্শা গ্রিস দখলের চেষ্টা করে ব্যর্থ হন। ৪৮০ খ্রিস্টপূর্বাব্দে পারস্য তার বিশাল নৌবহর নিয়ে গ্রিস আক্রমণ করলেও সালামিসের যুদ্ধে তারা পরাজিত হয়। এরপরে শক্তির ভারসাম্য গ্রিসের দিকে হেলে পড়ে। ৩৩৮ খ্রিস্টপূর্বাব্দে ম্যাসিডোনিয়ার যুদ্ধবাজ রাজা ২য় ফিলিপ কায়েরোনেয়ার যুদ্ধে বিজয়ী হলে সমগ্র গ্রিস তাঁর নিয়ন্ত্রণে আসে। ৩৩৬ খ্রিস্টপূর্বাব্দে ফিলিপকে হত্যা করা হলে তাঁর পুত্র আলেকজান্ডার মাত্র ২০ বছর বয়সে (জন্ম ৩৫৬ খ্রিপূ.) ক্ষমতায় আরোহণ করেন। কিন্তু এর পর মাত্র ১৩ বছরের মধ্যে আলেকজান্ডার প্রাচীন বিশ্বের বৃহত্তম সাম্রাজ্যটি দখল করতে সক্ষম হন। একই সাথে তিনি বহু দূরে গ্রিক ও পারসিক সংস্কৃতি ছড়িয়ে দেন। ৩৩৪ খ্রিস্টপূর্বাব্দে আলেকজান্ডার তার সেনাবাহিনী নিয়ে পারস্য আক্রমণ করেন। তিনি শুধু পারসিকদের রাজ্য দখলই করতে চাননি, গ্রিক রাজকোষের অভাবও মোচন করতে চেয়েছিলেন। ৩৩৩ খ্রিস্টপূর্বাব্দে তিনি পারস্যের রাজা ৩য় দারিউসের বিশাল সেনাবাহিনীকে ইস্‌সুসের যুদ্ধে পরাজিত করেন। ৩৩২ খ্রিস্টপূর্বাব্দে আলেকজান্ডার মিশর দখল করেন। ৩৩১ খ্রিস্টপূর্বাব্দ নাগাদ গাউগামেলার যুদ্ধে পারসিকদের শেষবারের মত পরাজিত করে সমগ্র পারস্য সাম্রাজ্য অধিকারে নিয়ে এর রাজায় পরিণত হন। পারসিকদের তীরন্দাজ ও ঘোড়সওয়ারী যোদ্ধারা খুবই দক্ষ হলেও আলেকজান্ডারের রণকৌশলের কারণে তারা পরাজিত হয়। আলেকজান্ডার পারস্যের রাজধানী পার্সেপোলিস দখল করার পর এর অসাধারণ রাজপ্রাসাদটি ধূলায় মিশিয়ে দেন। তবে ক্ষমতায় আসার পর তিনি গ্রিক ও পারসিক জাতিদের মধ্যে বন্ধন সুদৃঢ় করতে তাঁর সরকার ও মন্ত্রীসভায় পারসিকদের জায়গা দেন। তিনি পারসিক পোশাক পরিধান শুরু করেন এবং রোখসানা নামের একজন পারসিক রাজকন্যাকে বিয়ে করেন। এর পর তিনি ভারত দখলের উদ্দেশ্যে পূর্ব দিকে রওনা দেন এবং ৩২৭ খ্রিস্টপূর্বাব্দে ভারতে পৌঁছান। সেখানে ভারতের রাজা পুরুর সাথে হিসাসপেস নদীর তীরের যুদ্ধে পুরুকে পরাজিত করেন। এটিই ছিল তার শেষ সমরাভিযান। তার ক্লান্ত সেনাবাহিনী সামনে অগ্রসর হতে অস্বীকৃতি জানায় এবং আলেকজান্ডার ৩২৪ খ্রিস্টপূর্বাব্দে ব্যাবিলনে ফেরত যেতে বাধ্য হন। সেখানে তিনি হঠাৎ অসুস্থ হয়ে পড়েন এবং ৩২ বছর বয়সেই মৃত্যুবরণ করেন। তাঁর মৃত্যুর পরে শীর্ষস্থানীয় সামরিক নেতাদের মধ্যে তাঁর সাম্রাজ্যটি ভাগ-বাটোয়ারা করে দেওয়া হয়। প্রাচীন রোমের সভ্যতা হানিবালের রোম আক্রমণ এবং পিউনিক যুদ্ধসমূহ রোমানদের ব্রিটেন দ্বীপ বিজয় কেল্টীয় জাতি আলেসিয়াতে ভের্সাঁজেতরিক্সের পরাজয় জার্মানীয় জাতিসমূহ পূর্ব ইউরোপীয় তৃণভূমির জাতিসমূহ - স্কাইদীয়, হুন ও কুশান রেশম পথ প্রাচীন আফ্রিকান সংস্কৃতি প্রাচীন ভারত চন্দ্রগুপ্ত ও মৌর্য সাম্রাজ্য সম্রাট অশোক এবং বৌদ্ধধর্মের প্রসার গুপ্ত সাম্রাজ্য হিন্দুধর্ম চীন তিন রাজ্যে বিভক্ত ছিন সাম্রাজ্য হান চীন রোমান সাম্রাজ্যের পতন খ্রিস্টধর্মের প্রসার ফ্রাংক জাতি এবং ক্লোভিসের অধীনে গলের একত্রীকরণ বান্টু সভ্যতা মধ্যযুগ বা ধ্রুপদী-উত্তর যুগ বাইজেন্টীয় সাম্রাজ্য প্রায় ৫০০ বছর ধরে রোমান সাম্রাজ্য ইউরোপ এবং উত্তর আফ্রিকার এক বিশাল এলাকা জুড়ে এক অনন্য জীবনধারার প্রবর্তন করেছিল। কিন্তু ৪৭৬ খ্রিস্টাব্দে সাম্রাজ্যটির পশ্চিম অর্ধাংশে ধ্বস নামে। হানাদার জার্মান গোত্রগুলি সাম্রাজ্যের এই অংশে ছড়িয়ে পড়ে ও দখল করতে শুরু করে। কিন্তু পূর্ব অর্ধাংশে রোমান শাসন সুস্থসবলভাবে অব্যাহত থাকে। এই পূর্বাঞ্চলীয় রোমান সাম্রাজ্যটির আরেক নাম ছিল বাইজেন্টীয় সাম্রাজ্য। বাইজেন্টিয়াম ছিল গ্রিকদের প্রতিষ্ঠিত একটি প্রাচীন বন্দর শহর। এটিই বর্তমানে তুরস্কের ইস্তাম্বুল শহর হিসেবে পরিচিত। বাইজেন্টিয়াম ছিল বাইজেন্টীয় বা পূর্ব রোমান সাম্রাজ্যের কেন্দ্রবিন্দু। এই সাম্রাজ্যের প্রথম সম্রাটের নাম ছিল মহান কোনস্তানতিন। তিনিই রোমের প্রথম খ্রিস্টধর্মাবলম্বী সম্রাট ছিলেন। তিনি ৩৩০ সালে রোমান সাম্রাজ্যের রাজধানী রোম থেকে সরিয়ে বাইজেন্টিয়ামে নিয়ে আসেন। তাঁর নামে বাইজেন্টিয়ামের নাম বদলে কোনস্তানতিনোপল রাখা হয়। এটি বাইজেন্টীয় সম্রাটদের রাজধানী এবং পূর্বী খ্রিস্টান গির্জার কেন্দ্রে পরিণত হয়। বাইজেন্টীয় সাম্রাজ্যে গ্রিক ও রোমান শিল্পকলা ও শিক্ষাপদ্ধতিকে সংরক্ষণ করে রাখা হয়। বাইজেন্টীয় গির্জাগুলিতে (যেমন মাত্র ৬ বছরে নির্মিত ও ৫৩৭ খ্রিস্টাব্দে চালু হওয়া হাগিয়া সোফিয়া গির্জাটি) বহু শত রঙিন কাচ বা পাথরের টুকরো দিয়ে নির্মিত সুক্ষ্ম ফ্রেস্কো ও মোজাইক জাতীয় চিত্রকর্ম দেখতে পাওয়া যায়। ৪০৮ খ্রিস্টাব্দে সম্রাট থেওডসিয়ুস কোনস্তানতিনোপলকে রক্ষার জন্য একটি মহাপ্রাচীন নির্মাণ শুরু করেন। ৪৭৬ খ্রিস্টাব্দে রোমকেন্দ্রিক পশ্চিমা রোমান সাম্রাজ্যের পতন ঘটে। ৫০১ খ্রিস্টাব্দে বাইজেন্টীয়দের সাথে পারস্যের ধারাবাহিকভাবে অনেকগুলি যুদ্ধের সূচনা ঘটে। ৫২৭ খ্রিস্টাব্দে সম্রাট ১ম জুস্তিনিয়ান ক্ষমতায় আরোহণ করেন। তিনি ৫৬৫ খ্রিস্টাব্দ পর্যন্ত ক্ষমতায় ছিলেন। জুস্তিনিয়ান ও তার সমরনেতা বেলিসারিয়ুসের অধীনে বাইজেন্টীয় সাম্রাজ্য সমৃদ্ধির শিখরে পৌঁছে। এসময় ইতালি, গ্রিস, তুরস্ক এবং স্পেন, উত্তর আফ্রিকা ও মিশরের অংশবিশেষ এই সাম্রাজ্যের অধীনে ছিল। জুস্তিনিয়ানকে তাঁর ক্ষমতাশালী রাণী থেওদোরা শাসনকর্মে সহায়তা করেন। জুস্তিনিয়ান একটি আইন-সঙ্কলন প্রণয়ন করেন, যার উপর ভিত্তি করে পরবর্তীতে বহু ইউরোপীয় দেশের আইনব্যবস্থা সৃষ্টি করা হয়। কোনস্তানতিনোপল একটি ব্যস্ত বন্দর ছিল। এখানে সুদূর স্পেন, চীন ও রাশিয়া থেকে বণিকেরা এসে মিলিত হত। ৫৬৫ খ্রিস্টাব্দে জুস্তিনিয়ানের মৃত্যু ঘটলে বেশ কিছু যুদ্ধে অংশগ্রহণের পরে সাম্রাজ্যটি দুর্বল হয়ে পড়ে। ৬৭৮ খ্রিস্টাব্দে আরবরা কোনস্তানতিনোপল শহরকে অবরোধ করে কিন্তু শেষে পরাজিত হয়। ১০ম শতকে এসে বাইজেন্টীয় সাম্রাজ্যের দ্বিতীয় স্বর্ণযুগ আরম্ভ হয়। বলকান উপদ্বীপ এবং রাশিয়া বাইজেন্টীয় প্রভাব বলয়ের অধীনে আসে। ১০৫৪ সালে কোনস্তানতিনোপলের গির্জা রোমের ক্যাথলিক গির্জা থেকে বিভক্ত হয়ে যায়। ১০৮১ সালে ১ম আলেক্সিয়ুস ক্ষমতায় আসেন এবং সরকারের সংস্কারসাধন করেন। কিন্তু পূর্বদিক থেকে আগত হানাদার গোত্ররা, বিশেষ করে আভার, স্লাভ ও বুলগার জাতির লোকেরা সাম্রাজ্যটির জন্য হুমকির কারণ হয়ে দাঁড়ায়। ১২০০ খ্রিস্টাব্দের দিকে তুর্কি ও বুলগারদের আক্রমণে সাম্রাজ্যটিতে ভাঙন ধরা শুরু করে। ১২০৪ সালে ক্রুসেড বা খ্রিস্টীয় ধর্মযুদ্ধে অংশগ্রহণকারী যোদ্ধারা এসে কোনস্তানতিনোপল শহরটিতে লুটতরাজ করে। ১৩৪১ সালে সাম্রাজ্যের অভ্যন্তরে গৃহযুদ্ধ ছড়িয়ে পড়ে এবং ১৩৫৪ খ্রিস্টাব্দ পর্যন্ত এই যুদ্ধ চলে। শেষ পর্যন্ত ১৪৫৩ সালে তুর্কিরা কোনস্তানতিনোপল পুরোপুরি দখল করলে অবশেষে হাজার বছরেরও বেশিদিন ধরে টিকে থাকা বাইজেন্টীয় সাম্রাজ্যটির পতন ঘটে। শার্লমাইন এবং মধ্যযুগীয় খ্রিস্টান রাজ্যের গোড়াপত্তন ভাইকিংদের অভিযান মধ্যযুগীয় গির্জা ও পোপতন্ত্র প্রজাদের অধিকার ও মাগনা কার্তা থাং চীন সুং চীন মঙ্গোল সাম্রাজ্য ১৩শ শতকে মঙ্গোল যোদ্ধাদের বাহিনী এশিয়া ও ইউরোপের বিস্তীর্ণ অঞ্চল জুড়ে ত্রাসের রাজত্ব কায়েম করে। অমানবিক, অসুরীয় নির্মমতার সাথে শত্রুদের কচুকাটা করে তারা বিশ্বের ইতিহাসে বৃহত্তম স্থল সাম্রাজ্য গড়তে সক্ষম হয়। মঙ্গোলরা আদিতে উরাল পর্বতমালা থেকে গোবি মরুভূমি পর্যন্ত বিস্তৃত মধ্য এশিয়ার সমভূমিগুলিতে বাস করত। তারা যাযাবরের মত পশুর পাল নিয়ে ঘুরে বেড়াত এবং ইউর্ত নামের অস্থায়ী পশমী তাঁবু খাটিয়ে বসবাস করত। তারা তাদের ভেড়া, ঘোড়া ও ছাগলের পালের জন্য নতুন নতুন তৃণভূমির সন্ধান করত। ষাঁড়ের গাড়িতে করে তাদের পশমী তাঁবুগুলি পরিবহন করত। ঘোড়াগুলি মঙ্গোলদের জীবনযাত্রার অপরিহার্য অংশ ছিল। তারা সবসময় মাদী ঘোড়ার সদ্যদোয়ানো দুধ পান করত। তারা কাঠের কাঠামো থেকে ঝোলানো চামড়ার থলেতে ঘোড়ার দুধ গাঁজিয়ে কুমিস নামের একটি ঝাঁজালো পানীয় বানাত। যুদ্ধবিজয়ের পরে উৎসবে সবাই কুমিস পান করত এবং ঘোড়ার লোম থেকে বানানো তারের বীণা বাজাত। মঙ্গোলদের নেতাদেরকে "খান" নামে ডাকা হত। ১২০৬ খ্রিস্টাব্দে তেমুজিন খান নামের মঙ্গোল নেতা সমস্ত মঙ্গোল গোত্রগুলি এক পতাকার নিচে নিয়ে আসেন। তাঁর নাম দেওয়া হয় চেঙ্গিস খান, অর্থাৎ “সবার প্রভু”। সারা জীবন ধরে অসংখ্য সমরাভিযানশেষে চেঙ্গিস খান শেষ পর্যন্ত পূর্বে প্রশান্ত মহাসাগরের উপকূল থেকে পশ্চিমে ইউরোপের দানিউব নদী পর্যন্ত এক সুবিশাল সাম্রাজ্য গঠন করেন, যার মধ্যে বিরাট পারস্য সাম্রাজ্যও ছিল এক অংশমাত্র। ১২১১ সালে চেঙ্গিস খান চীন আক্রমণ করেন এবং ১২১৫ সালের মধ্যে মঙ্গোলদের হাতে চীনের তৎকালীন রাজধানী বেইজিংয়ের পতন ঘটে। ১২১৭ সালে মঙ্গোলরা চীন ও কোরিয়া নিয়ন্ত্রণ করত। কারাকোরুম শহরে (বর্তমানে মঙ্গোলিয়াতে অবস্থিত) তাদের রাজধানী ছিল । ১২১৯ সালে মঙ্গোলরা পশ্চিমদিকে অগ্রসর হয়ে খোয়ারিজম সাম্রাজ্য (পারস্য ও তুরস্ক) আক্রমণ করে। ১২২৪ সালে তারা রাশিয়া, পোল্যান্ড ও হাঙ্গেরি আক্রমণ করে। চেঙ্গিস খান যুদ্ধক্ষেত্রে নির্মম হলেও তার সাম্রাজ্যে শান্তি বজায় রাখেন এবং শক্ত হাতে কিন্তু ন্যায়বিচারের সাথে শাসন করেন। তার সময়ে বাণিজ্যের বিকাশ ঘটে। ১২২৭ সালে চেঙ্গিস খানের মৃত্যুর পরেও মঙ্গোলরা আক্রমণ অব্যাহত রাখে। ১২২৯ সালে চেঙ্গিস খানের এক পুত্রসন্তান ওগাদাই খান মঙ্গোলদের নেতা হন। চেঙ্গিস খানের আরেক সন্তান বাতু খান এবং সুবোতাই খানের নেতৃত্বে ১২৩৭ সালে মঙ্গোল বাহিনী উত্তর রাশিয়া দখলের জন্য আক্রমণ করে। তাদের সেনাবাহিনীর নাম ছিল “স্বর্ণালী দঙ্গল”। ইউরোপে মঙ্গোলদের দ্রুতি ও হিংস্রতার কথা ছড়িয়ে পড়লে সেখানকার জনগণ আতঙ্কগ্রস্ত হয়ে পড়ে। প্রতিটি মঙ্গোল সেনা পাঁচটি ঘোড়া নিয়ে চলাচল করত এবং প্রত্যেকে তীরন্দাজি ও বর্শা নিক্ষেপে অত্যন্ত দক্ষ ছিল। ঘোড়সওয়ারী হয়ে তারা কেবল পা দিয়ে ঘোড়াদের নিয়ন্ত্রণ করত, এবং খালি দুই হাত তীর ছোঁড়া বা বর্শা নিক্ষেপের কাজে লাগাত। যুদ্ধের সময় তারা ছিল ক্ষমাহীন, নিষ্ঠুর যোদ্ধা। তারা গোটা শহরের সবাইকে সদলবলে হত্যা করে তাদের সম্পদ লুন্ঠন করে অন্য শহর আক্রমণ করতে যেত। ১২৪১ সালে মঙ্গোলদের নেতা ওগাদাই খানের মৃত্যুর সংবাদ পশ্চিমে এসে পৌঁছালে ইউরোপে অগ্রসরমান মঙ্গোলবাহিনী আবার এশিয়াতে ফেরত যায়, ফলে ইউরোপ পরিত্রাণ পায়। চীনে মঙ্গোল শাসন এবং মিং চীন আসুকা, নারা ও হেইয়ান যুগের জাপান শোগুন জাপান কোরিয়ার একীভবন ও চোসোন রাজ্য মধ্যযুগীয় দক্ষিণ-পূর্ব এশিয়াতে খমের, পাগান ও শ্রীবিজয় রাজ্যসমূহ জাপানে মঙ্গোলদের প্রতিহতকরণ মধ্যপ্রাচ্যে ইসলামের উত্থান ৭ম শতকে আরব উপদ্বীপে নবী হযরত মুহাম্মদের প্রচারিত ধর্ম ইসলাম বিশ্বের ইতিহাসের মোড় ঘুরিয়ে দেয়। মুহাম্মদের অনুসারীরা ধর্মীয় প্রচারণা এবং রাজ্যদখলের মাধ্যমে ইসলাম ধর্মকে বিশ্বের বিভিন্ন অঞ্চলে ছড়িয়ে দেন। ৮ম শতকে এসে মধ্যপ্রাচ্য এবং উত্তর আফ্রিকার অধিকাংশ এলাকাতে মুসলমানরা শাসন করত। হযরত মুহাম্মদ আনুমানিক ৫৭০ খ্রিস্টাব্দে আরব উপদ্বীপের মক্কায় জন্মগ্রহণ করেন। মুহাম্মদের আগে আরব গোত্র বা জাতিগুলি ঐক্যবদ্ধ ছিল না। তারা ভিন্ন ভিন্ন দেবদেবী বা শ্বরের উপাসনা করত। মুহাম্মদ ছিলেন মক্কায় বসবাসকারী একজন রাখাল ও ব্যবসায়ী। ৬১০ খ্রিস্টাব্দে ৪০ বছর বয়সে এসে তিনি ফেরেশতা জিব্রাইলের সাক্ষাৎ লাভ করেন এবং অবহিত হন যে তাঁকে আল্লাহ বা ঈশ্বরের নবী তথা বার্তাবাহকের মর্যাদা দেওয়া হয়েছে। এর পর থেকে তিনি এক আল্লাহ বা ঈশ্বরের প্রতি বিশ্বাস আনার ব্যাপারে ধর্মীয় প্রচারণা চালানো শুরু করেন। এই ধর্মের নাম দেওয়া হয় ইসলাম, যার ভাবানুবাদ দাঁড়ায় “(আল্লাহর ইচ্ছার প্রতি) আনুগত্য”। কিন্তু মক্কার অধিবাসীরা হযরত মুহাম্মদের প্রচারণা ও শিক্ষাদীক্ষাতে নারাজ হয়ে তাকে হত্যা করতে চাইলে তিনি ৬২২ খ্রিস্টাব্দে মক্কা পরিত্যাগ করেন এবং দীর্ঘ ভ্রমণ শেষে তৎকালীন ইয়াথরিব বা বর্তমান মদিনা শহরে আগমন করেন। তার এই মদিনামুখী যাত্রা হিজরত নামে সুবিদিত এবং এই ঘটনাটিকে ইসলামী বর্ষপঞ্জিকার ভিত্তি হিসেবে ধরা হয়। মদিনাতে মুহাম্মদ ও তার অনুসারীরা ইসলামের ইতিহাসের প্রথম মসজিদটি নির্মাণ করেন। মুহাম্মদ আল্লাহর কাছ থেকে দৈববাণীগুলি লাভ করতে থাকেন, তার অনুসারীরা এগুলিকে লিপিবদ্ধ করতে থাকে এবং এগুলিকে তাঁর মৃত্যুর পরে আল-কুরআন নামক ধর্মগ্রন্থে সংকলন করা হয়। ৬৩০ খ্রিস্টাব্দেই মুহাম্মদ ও তার অনুসারীরা মক্কা বিজয় করেন এবং ইসলাম গোটা আরব অঞ্চলের প্রধান ধর্মে পরিণত হয়। ৬৩২ খ্রিস্টাব্দে মুহাম্মদের মৃত্যু ঘটলে তাঁর নিকট অনুসারী ও শ্বশুর আবু বকরকে প্রথম খলিফা তথা ইসলামী বিশ্বের প্রধান নেতার মর্যাদা দেওয়া হয়। আরেক অনুসারীর দল মনে করত কেবল মুহাম্মদের বংশধর তথা তাঁর কন্যা ফাতিমার বংশধররাই ইসলামের নেতৃত্বদানের যোগ্য প্রার্থী। এদেরকে শিয়া মতাবলম্বী বলা হয়। অন্যদিকে সুন্নি মতাবলম্বীরা মনে করে যে অন্যরাও মুসলমানদের নেতা হতে পারে। শিয়া-সুন্নিদের মধ্যে এই মতবিভেদ আজও বিদ্যমান। ৬৩৪ খ্রিস্টাব্দে আবু বকরের পরে উমর খলিফা হন। ৬৪৪ খ্রিস্টাব্দের মধ্যে আরবরা সিরিয়া, ফিলিস্তিন এবং পারস্যের সিংহভাগ এলাকা দখল করে নিতে সক্ষম হয়। উমরের পরে ৬৪৪ সালে উমাইয়া-বংশীয় উসমান খলিফা হন। ৬৫৬ খ্রিস্টাব্দে সুন্নী ও শিয়া উভয় দলের নেতা আলি খলিফা হন। ৬৬১ খ্রিস্টাব্দের পর থেকে এই ক্রমবর্ধমান ইসলামী সাম্রাজ্যটি উমাইয়া বংশের শাসকেরা সিরিয়ার দামেস্ক শহর থেকে পরিচালনা করা শুরু করে। মুসলমানদের বাহিনী ইউরোপেও অগ্রসর হয়। ৭৩২ খ্রিস্টাব্দে স্পেনের মুসলমান নেতা আবদ-আল-রহমানের নেতৃত্বে মুসলমানরা ফ্রান্স আক্রমণ করে। কিন্তু শার্ল মার্তেলের নেতৃত্বে ফ্রাংকদের সেনাবাহিনী তাদেরকে রুখে দিতে সক্ষম হয়। ৭৫০ খ্রিস্টাব্দে আবু আল-আব্বাস আব্বাসীয় রাজবংশ প্রতিষ্ঠা করেন। ৭৫৬ সালে উমাইয়া বংশের শেষ শাসনকর্তা দামেস্ক থেকে পালিয়ে স্পেনের কর্দোবায় চলে যান। ৭৬২ খ্রিস্টাব্দে নব্যগঠিত আব্বাসীয় রাজবংশ ইসলামী সাম্রাজ্যের রাজধানী দামেস্ক থেকে সরিয়ে বাগদাদ শহরে নিয়ে আসেন। বাগদাদ ইসলামী বিশ্বের সবচেয়ে সমৃদ্ধশালী এক রাজধানী নগরীতে পরিণত হয়। ৭৮৬ খ্রিস্টাব্দে হারুন আল-রাশিদ বাগদাদের খলিফা হন এবং তাঁর আমলে আব্বাসীয়দের শাসন শৌর্যের শীর্ষে পৌঁছে। বাগদাদের প্রতিষ্ঠা, ইসলামী সভ্যতা ও বিজ্ঞান তুরে আরবদের ইউরোপ আক্রমণ প্রতিহত সেলজুক তুর্কী জাতি উসমানীয় তুর্কিদের উত্থান ধ্রুপদী-উত্তর ভারত সামন্তবাদী ইউরোপ ১৬শ শতকের পূর্বের আফ্রিকা আন্তর্জাতিক বাণিজ্যের প্রসার ও রেশম পথ পবিত্র রোমান সাম্রাজ্য খ্রিস্টধর্মের মহাবিভাজন নরমানদের ইংল্যান্ড বিজয় খ্রিস্টীয় ধর্মযুদ্ধ ইউরোপে মহামারী ও দুর্ভিক্ষ খ্রিস্টানদের স্পেন পুনর্বিজয় একশ’ বছরের যুদ্ধ স্কটল্যান্ডের স্বাধীনতা রক্ষার যুদ্ধ হুসীয় বিদ্রোহ বারুদ ও আগ্নেয়াস্ত্র বিপ্লব পশ্চিম আফ্রিকার সাম্রাজ্যসমূহ ও ইসলাম মালি সাম্রাজ্য ইফে ও বেনিন রাজ্য বৃহত্তর জিম্বাবুয়ে উত্তর আমেরিকাতে মিসিসিপি সংস্কৃতির প্রসার মধ্য আমেরিকাতে তোলতেক ও আজতেক সাম্রাজ্য দক্ষিণ আমেরিকার প্রাচীন সংস্কৃতি এবং ইনকা সাম্রাজ্য ভারতে চোলা সাম্রাজ্য দিল্লীর সুলতান রাজ্য তৈমুর লংয়ের রাজ্য বিজয় পলিনেশিয়ার বিস্তার ও নৌ-অভিযান মাওরি জাতি ইস্টার দ্বীপ আধুনিক যুগ (প্রাথমিক পর্ব) উসমানীয় ও সাফাভিদ সাম্রাজ্য ১৪৫৩ সালে উসমানীয়দের কোনস্তান্তিনোপোল দখল করে নেওয়ার মাধ্যমে তুর্কি স্বর্ণযুগের সূচনা হয়। উসমানীয় তুর্কিরা পূর্ব ভূমধ্যসাগর এবং মধ্যপ্রাচ্য নিয়ন্ত্রণ করত। তাদের সেনাবাহিনী পশ্চিমে অগ্রসর হয়ে ইউরোপীয়দের জন্য হুমকির কারণ হয়ে দাঁড়িয়েছিল। এছাড়াও উসমানীয়রা পূর্বে তাদের প্রতিদ্বন্দ্বী পারস্যের মুসলমান রাজবংশ সাফাভিদদের বিরুদ্ধে অনেকবার যুদ্ধে লিপ্ত হয়। কোনস্তান্তিনোপোল দখলের পরে উসমানীয় তুর্কিরা এর নাম বদলে রাখে ইস্তাম্বুল। ইস্তাম্বুল উসমানীয় মুসলমান সাম্রাজ্যের কেন্দ্র ছিল। শৌর্যের শীর্ষে সাম্রাজ্যটি সমগ্র পূর্ব ভূমধ্যসাগরীয় অঞ্চলটি ঘিরে ছিল। উসমানীয়রা তাদের বেশির ভাগ অঞ্চল বিজয় করে ১ম সুলায়মানের আমলে (১৫২০-১৫৬৬)। তুর্কিরা পারস্য (বর্তমান ইরান) রাজ্যে দখলের উদ্দেশ্যে আক্রমণ চালায়, বাগদাদ দখল করে, রোডস দ্বীপটি নিয়ন্ত্রণে নিয়ে আসে এবং দানিউব নদী অতিক্রম করে হাঙ্গেরি পর্যন্ত চলে যেতে সক্ষম হয়, যেখানে তারা মোহাক-এর যুদ্ধে জয়ী হয়। ১৫২৯ সাল নাগাদ তুর্কিরা ভিয়েনা শহরের প্রাচীরের বাইরে অবস্থান নেয় এবং আপাতদৃষ্টিতে পশ্চিম ইউরোপ আক্রমণের দ্বারপ্রান্তে এসে পৌঁছায়। কিন্তু ভিয়েনার অবরোধ শেষ পর্যন্ত তুলে নেওয়া হয় এবং ইউরোপ স্বস্তির নিঃশ্বাস ফেলে। কিন্তু উসমানীয় যুদ্ধজাহাজগুলি ভূমধ্যসাগর নিয়ন্ত্রণ করা অব্যাহত রাখে। তুর্কি জলদস্যুরা (যেমন বিখ্যাত বারবারোসা বা খাইর-আদ-দিন-পাশা) বন্দরগুলিতে হামলা চালাতো, বাণিজ্যজাহাজ দখল করত এবং খ্রিস্টানদেরকে ক্রীতদাস হিসেবে ধরে নিয়ে যেত। ১৫৭১ সালে এসে উসমানীয়দের সমুদ্রশক্তি হ্রাস পায়। সে বছর একটি ইউরোপীয় নৌবহর লেপান্তোর যুদ্ধে গ্রিসের কোরিন্থ উপসাগরে তুর্কিদের পরাজিত করে। রুশ সাম্রাজ্য সম্রাট মহান পিওতর রাশিয়াকে একটি বিচ্ছিন্ন পশ্চাৎপদ জাতি থেকে একটি বৃহৎ ইউরোপীয় শক্তিতে রূপান্তরিত করেন। তাঁর মৃত্যুর প্রায় ৪০ বছর পরে আরেকজন মহান শাসক, মহান একাতেরিনা, পিওতরের উচ্চাভিলাষী প্রকল্প দীর্ঘায়িত করেন। ১৬৮২ সালে, মাত্র ১০ বছর বয়সে, ১ম পিওতর (পরবর্তীতে যাঁকে মহান পিওতর নাম দেওয়া হয়) রাশিয়ার জার বা সম্রাটে পরিণত হন। প্রথমে তিনি তাঁর সৎ ভাই ৫ম ইভানের সাথে একত্রে শাসনকাজ চালান। যখন ১৬৯৬ সালে ইভানের মৃত্যু হয়, পিওতর একাই ১৭২৫ সাল পর্যন্ত রাশিয়া শাসন করেন। ১৬৩৯ সাল থেকেই রাশিয়ার সীমানা বৃদ্ধি পেতে থাকে, কিন্তু তা সত্ত্বেও ইউরোপের বাকী দেশগুলির তুলনায় দেশটি ছিল অনেক পশ্চাৎপদ। পিওতর এ অবস্থা পরিবর্তনের ব্যাপারে দৃঢ়কল্প ছিলেন। তিনি ছিলেন দীর্ঘকায়, শক্তিশালী ও উদ্যমী এক মানুষ। তিনি ১৮ মাস ধরে সমগ্র ইউরোপ ভ্রমণ করেন, যেখানে তিনি রাজা, বিজ্ঞানী, এবং কৃষি, জাহাজ নির্মাণ ও শিল্পকারখানার সাথে জড়িত লোকজনের সাথে সাক্ষাৎ করেন। এমনকি নেদারল্যান্ডসের একটি জাহাজনির্মাণস্থলে তিনি কিছু সময়ের জন্য কর্মী ছিলেন। শেষ পর্যন্ত পিওতর যখন রাশিয়াতে ফেরত আসেন, তিনি তখন তাঁর নবলব্ধ জ্ঞান কাজে লাগাতে নেমে পড়েন। তিনি রাশিয়ার নৌবাহিনী গড়ে তোলেন এবং কৃষিখামার ও শিল্পকারখানা গড়তে উৎসাহ প্রদান করেন। তিনি রাশিয়ার সেনাবাহিনীর উন্নয়ন ও সম্প্রসারণ সাধন করেন। বাণিজ্যের সুবিধার জন্য রাস্তা নির্মাণ ও খাল খনন করেন। ১৭০০ থেকে ১৭২১ সাল পর্যন্ত সুইডেনের সাথে মহান উত্তরীয় যুদ্ধ সম্পাদন করে পিওতর রাশিয়ার জন্য বাল্টিক সাগরে উপকূল জয় করেন। ফলে রাশিয়া এমন একটি সমুন্দ্রবন্দর লাভ করে যা শীতকালে বরফে জমে বন্ধ হয়ে যায় না। ১৭০৩ সালে বাল্টিক সাগরের উপকূলে তিনি সাংত পিতেরবুর্গ শহর প্রতিষ্ঠা করেন, যার ডাকনাম দেওয়া হল “ইউরোপমুখী জানালা”। তিনি ১৭১২ সালে রাশিয়ার রাজধানী মস্কো থেকে সরিয়ে সাংত পিতেরবুর্গ শহরে নিয়ে আসেন। সাংত পিতেরবুর্গ ছিল একাধারে রাশিয়ার রাজধানী ও প্রধান বন্দর। ইউরোপের বিখ্যাত স্থপতিরা এখানে সম্রাট পিওতরের গ্রীষ্মকালীন প্রাসাদ ও অন্যান্য প্রাসাদোপম বাসভবনগুলি নকশা করেন। শহরটি অনেকগুলি দ্বীপের উপরে দাঁড়িয়ে আছে, যেগুলি একে অপরের সাথে সেতুর মাধ্যমে সংযুক্ত। পিওতরের অধীনে চাষীদের বেশি আয়কর দিতে হত, ফলে তাদের অর্থনৈতিক অবস্থার অবনতি ঘটে। ফসল ভাল না উঠলে তাদের অনেক সময় না খেয়েও দিনযাপন করতে হত। পিওতর ছিলেন বেশ নিষ্ঠুর প্রকৃতির। এক পর্যায়ে তিনি তাঁর নিজের পুত্রসন্তানকেও কারাবন্দী করে নির্যাতন করেন। এসব সত্ত্বেও ১৭২৫ সালে যখন পিওতরের মৃত্যু হয়, সামগ্রিকভাবে রাশিয়া অনেক বেশি নিরাপদ ও উন্নত একটি রাষ্ট্র হিসেবে পরিচিতি পায়। তার আগে ১৭২২-১৭২৩ সালে পারস্যের সাথে যুদ্ধ করে কাস্পিয়ান সাগরে রাশিয়ার প্রবেশগম্যতা প্রতিষ্ঠিত হয়। ১৭৬২ সালে আরেকজন ক্ষমতাধর শাসক রাশিয়ায় আবির্ভূত হন: ২য় একাতেরিনা বা ক্যাথেরিন। তিনি ছিলেন প্রুশীয় (জার্মান) বংশোদ্ভূত, ১৭২৯ সালে তাঁর জন্ম হয়। কিন্তু ১৭৪৫ সালে রাশিয়ার শাসনক্ষমতার উত্তরাধিকারী ও পারিবারিক ভাই ৩য় পিওতরের সাথে তাঁর বিয়ে হয়। জার হিসেবে ক্ষমতালাভের ৬ মাস পরেই তাঁর স্বামীকে হত্যা করা হয় এবং ১৭৬২ সালে একাতেরিনা নিজেকে রাশিয়ার সম্রাজ্ঞী হিসেবে ঘোষণা দেন। মহান একাতেরিনা ছিলেন নির্দয় ও উচ্চাভিলাষী। পিওতরের মতো তিনিও পশ্চিমা ঘরানার ধ্যানধারণাকে উৎসাহ প্রদান করেন। তিনি রাশিয়ার শিক্ষা ব্যবস্থা ও আইনের সংস্কার সাধনের জন্য পরিকল্পনা করেন, তবে এগুলি কোনটিই বাস্তবায়িত হয়নি। উসমানীয় সাম্রাজ্যের সাথে ১৭৭৪ ও ১৭৯২ সালে এবং সুইডেনের সাথে ১৭৯০ সালে যুদ্ধ করে তিনি রাশিয়ার জন্য নতুন নতুন অঞ্চল দখল করেন। এছাড়া তিনি পোল্যান্ডের বিশাল অঞ্চল করায়ত্ত করেন। তবে কৃষকদের জীবনযাত্রার কোনও মানোন্নয়ন হয়নি, ফলে ১৭৭৩ সালে তাঁর বিরুদ্ধে একটি বিদ্রোহ জেগে ওঠে, যা তিনি শক্ত হাতে দমন করেন। ১৭৮৭ সালে একাতেরিনা রাশিয়া সফরে বের হন কিন্তু অভুক্ত কৃষকদের বদলে তাঁকে সুস্থ, সুন্দর পোষাক পরিহিত কৃষক ভূমিকায় অভিনেতাদের সাথে পরিচয় করানো হয়। ১৭৯৬ সালে একাতেরিনার মৃত্যু ঘটে এবং তাঁর পুত্র সিংহাসনে আরোহণ করেন। আধুনিক যুগ (সাম্প্রতিক পর্ব) মাঞ্চু চীন ১৭শ শতকের প্রারম্ভে ১৬৩০-এর দশকে চীনে মিং সম্রাটের অজনপ্রিয় সরকার ও এর উচ্চহারের করের বিরুদ্ধে বিদ্রোহ ছড়িয়ে পড়ে। একই সময়ে চীনের উত্তর-পূর্বে অবস্থিত মাঞ্চুরিয়া অঞ্চলের গোত্রগুলি একতাবদ্ধ হতে শুরু করে। ১৬১৮ সালে এসে মাঞ্চুরা যথেষ্ট শক্তি অর্জন করে এবং মিং রাজত্বের লিয়াওথুং প্রদেশ দখলে নিতে সক্ষম হয়। এরপর ১৬৪৪ সালে চীনে আরেকটি বিদ্রোহের ফলশ্রুতিতে বেইজিং শহরটি বিদ্রোহীদের আয়ত্তে চলে যায়। মিং সরকারের কর্মকর্তারা বিদ্রোহীদের পরাজিত করার জন্য মাঞ্চুদের সাহায্য চান। কিন্তু এর পরিবর্তে মাঞ্চুরা চীনের ক্ষমতা নিজেদের হাতে নিয়ে নেয় এবং একটি নতুন রাজবংশের পত্তন করে, যার নাম ছিল ছিং রাজবংশ। ছিং রাজারা এরপর আরও প্রায় ২৫০ বছর চীন শাসন করেন। আদিতে মাঞ্চুরা নিজেদেরকে চীনাদের চেয়ে উন্নত মনে করত এবং চীনাদের থেকে পৃথকভাবে বাস করত। তারা মাঞ্চু ও চীনাদের মধ্যে বিবাহ নিষিদ্ধ করে দেয় এবং চীনা পুরুষদের বেণী করে রাখতে বাধ্য করে। কিন্তু ক্ষমতা দখলের সাথে সাথে মাঞ্চুরা চীনাদের ধরনে সরকার গঠন করে এবং সেখানে প্রাক্তন মিং সরকারের কর্মকর্তাদের নিয়োগ দেয়। ধীরে ধীরে মাঞ্চুরা চীনাদের জীবনধারা ও রীতিনীতি গ্রহণ করতে শুরু করে এবং এর ফলে চীনা জনগণের কাছে তাদের শাসন আরও গ্রহণযোগ্য হয়ে ওঠে। মিং রাজাদের সময়ে বেইজিং শহরে অনেক নতুন নতুন প্রাসাদ ও মন্দির বানানো হয় এবং শহরের চারপাশে নতুন প্রাচীর ও পরিখা নির্মাণ করা হয়। ছিং রাজারা বেইজিংয়ের প্রাচীরের ভেতরে অবস্থিত পুরাতন শহরটিতে কোনও হাত না দিয়ে প্রাচীরের বাইরে নতুন প্রাসাদ ও মন্দির নির্মাণ করে। ১৬৬১ সালে খাংশি ২য় ছিং রাজা হিসেবে শাসন করা শুরু করেন। তিনি তাইওয়ান, বহিঃস্থ মঙ্গোলিয়া, সাইবেরিয়ার অংশবিশেষ এবং তিব্বত চীনের অধীনে নিয়ে আসেন। ছিং রাজবংশের অধীনে ১৭শ ও ১৮শ শতকে চীন আবারও উন্নতি লাভ করা শুরু করে। মিংদের সময়ের চেয়ে চীনের আয়তন তিনগুণ বৃদ্ধি পায়। এমনকি ছিং রাজত্ব আয়তনে বর্তমান গণচীনের চেয়েও বেশি বড় ছিল। জনসংখ্যাও ১৫ কোটি থেকে তিনগুণ বৃদ্ধি পেয়ে ৪৫ কোটিতে পরিণত হয়। রেশম কাপড়, চীনামাটি, সুতির কাপড় ও বার্নিশকৃত দ্রব্যের উৎপাদন অনেক বৃদ্ধি পায় এবং বহির্বিশ্ব বিশেষ করে ইউরোপের সাথে বাণিজ্য বেড়ে যায়। চীনারা তাদের পণ্যদ্রব্যকে বিশ্বের সবচেয়ে উন্নতমানসম্পন্ন দ্রব্য হিসেবে গণ্য করত। এগুলির দাম হিসেবে তারা কেবল সোনা বা রূপা গ্রহণ করত। রপ্তানির জন্য চা উৎপাদন করা হত। এছাড়া চীন নিজের জনগণের জন্য সমস্ত খাদ্যদ্রব্য নিজেই উৎপাদন করত। সুক্ষ্ম চীনামাটিতে তৈরি, সুন্দর আকৃতির, ফুল ও পশুপাখির অলংকরণ করা পুষ্পাধার বা ফুলদানি ছিং রাজবংশের সময় পশ্চিমা দেশগুলিতে রপ্তানি করা হত। ১৬৯২ সালে সম্রাট খাংশি জেজুইট ধর্মপ্রচারকদেরকে চীনাদের কাছে খ্রিস্টধর্ম দীক্ষা দেওয়ার অনুমতি দেন। কিন্তু ১৭০৪ সালে জেজুইটরা বাদে বাকি সমস্ত ধর্মপ্রচারকদেরকে চীনা সংস্কৃতিকে অবহেলা করার অভিযোগে বহিস্কার করা হয়। ১৭২২ সালে সম্রাট খাংশি মারা যান। ১৭৩৬ সালে খাংশির পৌত্র ছিয়েনলুং চীনের সম্রাট হন এবং তিনি আরও ৬০ বছর চীন শাসন করেন। ১৭৭০ সালের পর থেকে মাঞ্চুদের ক্ষমতার প্রভাব কমতে শুরু করে। ছিয়েনলুং সেসময় একমাত্র কুয়াংচৌ বন্দরটি ইউরোপীয় ও মার্কিনী বণিকদের কাছে বাণিজ্যের জন্য উন্মুক্ত রাখেন এবং চীনকে বহির্বিশ্ব থেকে বিচ্ছিন্ন রাখেন। ১৭৯২ সালে যুক্তরাজ্য সর্বপ্রথম চীনে তার রাষ্ট্রদূত পাঠায়। ইংরেজরা চীনের কাছে অধিকতর বাণিজ্য করার অধিকারের প্রার্থনা করে। কিন্তু ছিয়েনলুং এই দাবী প্রত্যাখ্যান করেন, ফলে চীন বিশ্ববাজার থেকে বিচ্ছিন্ন হয়ে থাকে। একই কারণে চীনে নতুন প্রযুক্তি গ্রহণের গতি ছিল অত্যন্ত ধীর। ১৭৯৬ সালে ছিয়েনলুং সিংহাসন ছেড়ে দেন। কিন্তু অবসরে থেকেও তিনি চীনা সরকারের উপর ক্ষমতার দাপট বজায় রাখেন। ১৮৪০-এর দশকে চীন সাম্রাজ্য দুর্বল হওয়া শুরু করে। অনেক বিদ্রোহের সূচনা হয়। পশ্চিমারাও চীনা আক্রমণ চালিয়ে সফল হয় কেননা চীন আক্রমণ প্রতিরোধে আর সুসমর্থ ছিল না। আলোকময় যুগ আলোকময় যুগ বলতে ইউরোপের ইতিহাসে ১৭শ শতক থেকে ১৮শ শতক পর্যন্ত যুগটিকে বোঝায়, যখন নতুন নতুন ধ্যান ধারণার বিকাশ ঘটেছিল। একে যুক্তির যুগ নামেও ডাকা হয়, কেননা এসময় লোকজন বিশ্বের বিভিন্ন ঘটনাবলি কেন ঘটে, তার পেছনের কারণগুলি খুঁজতে শুরু করে। এ প্রশ্নগুলি থেকেই আধুনিক বিজ্ঞানের জন্ম ও বিকাশ। সরকার কেমন হবে এবং মানুষ সমাজে কীভাবে বসবাস করবে, এগুলি নিয়েও এ যুগে নতুন নতুন ধারণার আবির্ভাব ঘটে। কিছু কিছু ইউরোপীয় শাসক আলোকময় যুগের ধারণাগুলিকে উৎসাহের সাথে গ্রহণ করেন। সাধারণ মানুষও এগুলি গ্রহণ করে, কারণ তারা সরকারে তাদের মতামতের প্রতিফলন দেখতে চাচ্ছিল, অন্যের কথায় অন্ধের মত কাজ করতে চাচ্ছিল না। কিন্তু কিছু কিছু শাসক মনে করলেন যে এইসব নতুন নতুন ধ্যান ধারণা গোটা বিশ্বকেই চিরদিনের জন্য পালটে দেবে। ফরাসি দার্শনিক রনে দেকার্ত (১৫৯৬-১৬৫০) যুক্তি দেন যে কেবল সেই ধারণাটিই সত্য, যেটিকে তথ্যপ্রমাণ বা যুক্তির সাহায্যে সত্য দেখানো সম্ভব। এ ধরনের যুক্তি খ্রিস্টান গির্জাগুলিকে বিচলিত করে তোলে। যেসব রাজা ও রাণী মনে করতেন যে তাদের দেশ শাসন করার “ঈশ্বরপ্রদত্ত” ক্ষমতা আছে, তারাও এসব যুক্তি শুনে উৎকণ্ঠিত হন। ইংরেজ দার্শনিক জন লক (১৬৩২-১৭০৪) মনে করতেন সকল মানুষ সমান ও মুক্ত এবং শাসকের কর্তৃত্ত্ব কেবল শাসিত জনগণের অনুমতির উপর নির্ভর করে। ১৬৮৭ সালে বিজ্ঞানী আইজ্যাক নিউটন আলো ও দৃশ্যমান বর্ণালীর তত্ত্ব, গতির তিনটি সূত্র এবং মধ্যাকর্ষণ বলের অস্তিত্ব নিয়ে লেখেন। বেনজামিন ফ্র্যাংকলিন (বিজ্ঞানী, উদ্ভাবক ও রাষ্ট্রপরিচালনা বিশেষজ্ঞ) ১৭৪৩ সালে ফিলাডেলফিয়া শহরে মার্কিন দার্শনিক সঙ্ঘ প্রতিষ্ঠা যার সদস্যরা বিজ্ঞান ও দর্শন নিয়ে আগ্রহী ছিলেন। ফরাসি রসায়নবিদ অঁতোয়ান লাভোয়াজিয়ে (১৭৪৩-১৭৯৪) প্রথম প্রতিষ্ঠা করেন যে জ্বলন এক ধরনের রাসায়নিক বিক্রিয়া। ফরাসি লেখক ও সমালোচক দনি দিদরো ‘’অঁসিক্লোপেদি’’ নামের একটি বিশ্বকোষ সংকলন করেন, যেখানে বিভিন্ন বিষয়ের বিশেষজ্ঞরা জ্ঞানের সমস্ত ক্ষেত্রের উপরে লেখেন। বিশ্বকোষটি ১৭৫১ থেকে ১৭৭২ সাল পর্যন্ত ১৭টি খন্ড নিবন্ধ ও ১১ খন্ড চিত্র হিসেবে প্রকাশিত হয়। ১৭৫১ সালে কার্ল ফন লিনে (কারোলুস লিন্নেউস) তাঁর ফিলোসোফিয়া বোতানিকা নামক মহাগ্রন্থ প্রকাশ করেন, যেখানে প্রথমবারের মত উদ্ভিদ ও প্রাণীজগতকে বিভিন্ন দলে ও প্রজাতিতে সংজ্ঞায়িত ও বিভক্ত করা হয়। ১৭৫৫ সালে স্যামুয়েল জনসন প্রকাশ করে কমপ্লিট ডিকশনারি অফ দ্য ইংলিশ ল্যাংগুয়েজ বা ইংরেজি ভাষার পূর্ণাঙ্গ অভিধান। এতে ৪৪ হাজার শব্দ ছিল। ১৭৬৮ সালে প্রথম এনসাইক্লোপিডিয়া ব্রিটানিকা প্রকাশিত হয়। ১৭৮৮ সালে লন্ডনে প্রথমবারের মত দ্য টাইমস দৈনিক পত্রিকাটি প্রকাশিত হয়। আরেকজন ফরাসি দার্শনিক ভোলত্যার (১৬৯৪-১৭৭৮) তাঁর সমসাময়িক গির্জা ও সরকার উভয়েরই তীব্র সমালোচনা করতেন। ভলত্যারের আসল নাম ছিল ফ্রঁসোয়া মারি আরুয়ে। তিনি ছিলেন একাধারে বিজ্ঞানী, চিন্তাবিদ ও ক্ষুরধার বুদ্ধিসম্পন্ন লেখক। তিনি একবার বলেছিলেন "আমি তোমার সাথে একমত না হতে পারি, কিন্তু আমি প্রাণ দিয়ে হলেও তোমার মত প্রকাশের অধিকার রক্ষা করব।" জঁ-জাক রুসো (১৭১২-১৭৭৮) একই কাজ করেন, এবং তাঁর ধারণাগুলির উপর ভিত্তি করে পরবর্তীতে মার্কিন ও ফরাসি বিপ্লব সংঘটিত হয়। ১৭৯১ সালে টমাস পেইনের দ্য রাইটস অফ ম্যান ব্রিটিশ শাসন থেকে স্বাধীনতা অর্জনের সময় মার্কিনীদেরকে প্রভাবিত করে। ম্যারি ওলস্টোনক্রাফট তাঁর আ ভিন্ডিকেশন অফ দ্য রাইটস অফ উইমেন গ্রন্থে শিক্ষাক্ষেত্রে নারীদের সম-অধিকারের ব্যাপারে যুক্তি দেন। সেসময় ধর্নাঢ্য মহিলাদের বাসভবনগুলিতে শিল্প ও শিক্ষাজগতের মানুষেরা নিয়মিত আসর করতেন এবং সেখানে তারা সাম্প্রতিক বৈজ্ঞানিক আবিষ্কার, নাটক, গ্রন্থ ও আলোচ্য বিষয়গুলি নিয়ে ভাবের আদানপ্রদান করতেন। আলোকময় যুগের অন্যান্য উজ্জ্বল জ্যোতিষ্কতুল্য ব্যক্তিত্ত্বের মধ্যে আছেন অ্যাডাম স্মিথ (অর্থনীতিবিদ), ডেভিড হিউম (ইতিহাসবিদ) এবং এমানুয়েল কান্ট (দার্শনিক) । প্রতিটি মানুষের অধিকার আছে জ্ঞান, স্বাধীনতা ও সুখের অধিকারী হওয়ার –- আলোকময় যুগের এই বিশ্বাস এক নতুন বৈপ্লবিক ও গণতান্ত্রিক উৎসাহ-উদ্দীপনায় মানুষকে অনুপ্রাণিত করে তোলে, যা ১৯শ শতকে গিয়ে বিশ্বকে নতুন করে বদলে দেয়। কৃষি বিপ্লব ১৭শ শতকের অন্তিম পর্যায় পর্যন্ত ইউরোপের মধ্যযুগের মতোই কৃষিকাজ ও খামারপালন করা হত। অধিকাংশ লোক গ্রামাঞ্চলে বাস করত এবং নিজেদের চাহিদার জন্য যতটুকু দরকার ঠিক ততটুকু খাবার উৎপাদন করত এবং অবশিষ্টাংশ থাকলে তা স্থানীয় হাট-বাজারে বিক্রি করে দিত। লোকজন তাদের গ্রামের আশেপাশে অবস্থিত তিন-চারটি মাঠ নিয়ে গঠিত ক্ষুদ্রাকার জমিতে কৃষিকাজ চালাত। মাটির উর্বরতা রক্ষা করার জন্য প্রতি বছর একটি মাঠে কোন শস্য বোনা হতো না, অনাবাদী রাখা হত। জনসংখ্যা যখন কম ছিল, তখন এই ব্যবস্থা ভালোই কাজ করছিল। কিন্তু সময়ের সাথে সাথে জনসংখ্যা বৃদ্ধি পেতে থাকে এবং লোকজন আগের চেয়ে বেশি করে নতুন নির্মিত শহরগুলিতে স্থানান্তর করতে থাকে। কিন্তু শহরে শস্য উৎপাদনের জন্য কোন জমি ছিল না। সবার জন্য খাদ্যের যোগান নিশ্চিত করতে তাই শস্য উৎপাদনের নতুন পদ্ধতি খুঁজে বের করা দরকার হয়ে পড়ে। কৃষি নিয়ে সবচেয়ে প্রথম দিককার পরীক্ষা নিরীক্ষাগুলি নেদারল্যান্ডসে সংঘটিত হয়, যেখানে বেশি বেশি আবাদযোগ্য জমির অনেক জরুরী দরকার ছিল। ১৭১৫ সালে মধ্যে ওলন্দাজেরা হ্রদ শুকিয়ে ফেলে এবং সাগরে বাঁধ দিয়ে অনেক নতুন নতুন জমি সৃষ্টি করে। জমি থেকে পানি নিষ্কাশনের জন্য তারা বায়ুপ্রবাহচালিত কল ব্যবহার করত। ১৭৪৫ সালে পাখা-লেজবিশিষ্ট বায়ুকল উদ্ভাবন করা হয়। বায়ুপ্রবাহের দিক পরিবর্তিত হলে পাখা-লেজটি স্বয়ংক্রিয়ভাবে বায়ুকলের মূল পাখাগুলির মুখ ঘুরাতে সাহায্য করত। এর আগে প্রতিবার বাতাসের দিক পরিবর্তনের সাথে সাথে কোনও মানুষকে মূল পাখাগুলির মুখ ঘুরিয়ে বাতাসের মুখোমুখি করাতে হত। খাবারের চাহিদার কারণে ওলন্দাজ কৃষকেরা কোন জমিই পতিত রাখতে পারতো না। এর পরিবর্তে তারা শস্য আবর্তন নামের একটি পদ্ধতি নিয়ে পরীক্ষা চালায়, যেখানে একই জমিতে চার ধরনের ফসলি শস্য চার বছর ধরে চক্রাকারে বপন করা হত। ১৭৩০ সাল থেকে যুক্তরাজ্যে এই ধারণাটি অনুকরণ করে কৃষিকাজে প্রয়োগ করা হয়। লাঙলের অনেক উন্নতি সাধন করা হয় এবং ১৭০১ সালে জেথরো টাল নামের এক ব্রিটিশ উদ্ভাবক বীজ বপক বা সিড ড্রিল নামক যন্ত্র আবিষ্কার করেন। যন্ত্রটি ঘোড়ায় টানা হত। যন্ত্রটি মাটিতে সুষমভাবে ও ধারাবাহিকভাবে অনেকগুলি ছিদ্র তৈরি করত যাতে স্বয়ংক্রিয়ভাবে বীজ পতিত হত। পেছনে পেছনে একজন কৃষিকর্মী ছিদ্রগুলির উপর দিয়ে মাটি টেনে বুঁজে দিত। এই যন্ত্রের উদ্ভাবনের ফলে একই সময়ে একাধিক সারিতে বহুসংখ্যক বীজ বপন করা এবং একই সময়ে একাধিক সারির আগাছা নির্মূল করা সম্ভবপর হয়। এর আগে অতীতে হাত দিয়ে জমিতে বীজ ছিটিয়ে দেওয়া হত, ফলে সেগুলি সারিবদ্ধভাবে সুষমভাবে জমিতে পড়ত না এবং অনেক সময় পাখিরা সেগুলি খেয়ে ফেলত। বহু জায়গায় ভূমি পুনঃসংগঠিত করা হয়। বিশাল, উন্মুক্ত মাঠগুলিকে ছোট ছোট অংশে বিভক্ত করা হয় এবং এগুলিকে ঘিরে দেওয়াল বা ঝোপঝাড়ের সীমানা দেওয়া হয়। ১৭৫৯ থেকে ১৮০১ সাল পর্যন্ত ব্রিটেনে আইন করে সাধারণ জমি, যেগুলিতে আগে যে কেউ গবাদি পশুর ঘাস খাওয়ার জন্য ব্যবহার করতে পারত, সেগুলির মালিকদেরকে বেড়া তুলে দেওয়ার অধিকার দেওয়া হয়। জমির আয়তন বাড়ানোর জন্য অনেক সময় সমগ্র গ্রাম ধ্বংস করে ফেলা হয়। শিল্পশহরগুলিতে যত বেশি বেশি লোকজন অভিবাসী হতে থাকে, খাদ্য যোগানদার কৃষকের সংখ্যা ততই কমতে থাকে। ১৭৯৬ সালে হাঙ্গেরিতে কৃষকদের জন্য শিক্ষাপ্রতিষ্ঠান প্রতিষ্ঠা করা হয়। ১৮০০ সালের মধ্যে ব্রিটেনে মনোযোগ দিয়ে সংকর প্রজননের সুবাদে গড়ে একটি গাভীর ওজন ১৭০০ সালের তুলনায় প্রায় দ্বিগুণ হয়ে যায়। ১৭০০ থেকে ১৮৫০ সালের মধ্যে কৃষিক্ষেত্রের পরিবর্তনগুলি কৃষকদেরকে ক্রমবর্ধনশীল জনসংখ্যার ক্ষুধা মেটাতে সাহায্য করে। ১৮৪০ সালে কৃষিকাজে রাসায়নিক দ্রব্য ব্যবহারের উপর প্রথম গ্রন্থ প্রকাশিত হয়। অস্ট্রিয়া ও প্রুশিয়া ১৮শ শতকে চরম ক্ষমতাসম্পন্ন রাজারাণীরা ইউরোপেরা দেশগুলি শাসন করতেন। তারা অনুপম প্রাসাদ নির্মাণ করতেন, বড় বড় শিল্পী-সংগীতজ্ঞ-বুদ্ধিজীবীদেরকে তাদের “আলোকিত” দরবারে আকৃষ্ট করে নিয়ে আসতেন। এদের মধ্যে সবচেয়ে ধনী ও ক্ষমতাধর দুইটি রাজ্য ছিল অস্ট্রিয়া ও প্রুশিয়া। হাবসবুর্গ রাজবংশ অস্ট্রিয়া শাসন করতেন। তারা ১৩শ শতক থেকেই ইউরোপের অন্যতম ক্ষমতাধর শাসকগোষ্ঠীদের একটি ছিল। ১৬শ শতকের প্রারম্ভে পবিত্র রোমান সম্রাট ৫ম চার্লস তাঁর বিশাল সাম্রাজ্য ভাগ করে দেন। একটি ভাগ স্পেন থেকে শাসন করা হত এবং অন্যটি অস্ট্রিয়ার ভিয়েনা থেকে। ১৮শ শতকে এসে স্পেনীয় হাবসবুর্গ রাজপরিবারের অবসান ঘটলেও অস্ট্রীয় হাবসবুর্গেরা তখনও তাদের প্রতাপ প্রতিপত্তি ধরে রেখেছিলেন। ১৭৪০ সাল থেকে মারিয়া টেরেজা নামের রাণী অস্ট্রিয়া শাসন করা শুরু করেন। সিংহাসনের অধিকার নিয়ে তার প্রতিদ্বন্দ্বীদের সাথে যুদ্ধ লাগলেও ১৭৪৮ সাল নাগাদ মারিয়ার ক্ষমতা সম্পূর্ণ প্রতিষ্ঠিত হয়। তখন হাঙ্গেরিও তার অধীনে ছিল (সদ্য তুর্কিদের সাথে যুদ্ধ করে পুনরায় লব্ধ)। তিনি অস্ট্রিয়ার ক্ষমতা পুনঃপ্রতিষ্ঠা করেন এবং ভিয়েনাকে ইউরোপের শিল্পকলার কেন্দ্রে পরিণত করেন। সমস্ত ইউরোপ থেকে শিল্পীরা এসে ভিয়েনার বিশাল বিশাল ভবন নির্মাণ প্রকল্পে অংশগ্রহণ করে। এর মধ্যে ভের্সাই প্রাসাদের প্রতিদ্বন্দ্বী হিসেবে নির্মিত (১৬৯৬-১৭১১) শোনব্রুন প্রাসাদটিতে ১৪৪০টি শয়নকক্ষ ছিল, এটি হাবসবুর্গ রাজাদের গ্রীষ্মকালীন প্রাসাদ হিসেবে ব্যবহৃত হত। ভোলফগাং আমাডেউস মোৎসার্ট (১৭৫৬-১৭৯০) মাত্র ছয় বছর বয়সে মারিয়া টেরেজার দরবারে সঙ্গীতবাদন করেছিলেন। ১৭৮০ সালে মারিয়া টেরেজার মৃত্যুর পর তাঁর পুত্র ২য় ইয়োজেফ সিংহাসনে বসেন। তিনি ছিলেন আলোকময় যুগের ধ্যানধারণায় বিশ্বাসী। গণতান্ত্রিক না হলেও তিনি দাসপ্রথা উঠিয়ে দাসদের মুক্ত করে দেন এবং বিত্তবান অভিজাতদের বিশেয় সুযোগ-সুবিধা রদ করে দেন। ১৭৪০ সালে ২য় ফ্রিডরিখ (মহান ফ্রিডরিখ) প্রুশিয়ার রাজদায়িত্ব গ্রহণ করেন। তিনি ছিলেন একজন বিশিষ্ট সামরিক জেনারেল বা উচ্চপদস্থ সেনা কর্মকর্তা। তিনি উত্তরাধিকার সূত্রে একটি সুসংগঠিত রাষ্ট্র ও শক্তিশালী সেনাবাহিনী লাভ করেন, যেটিকে ব্যবহার করে তিনি প্রুশিয়াকে একটি বৃহৎ শক্তিকে পরিণত করেন। মহান ফ্রিডরিখ শক্ত প্রশাসকের পাশাপাশি একজন সংস্কৃতিপরায়ণ মানুষ ছিলেন। তিনি বিজ্ঞান ও কৃষিশিক্ষার উপর জোর দেন এবং শিক্ষাব্যবস্থার উন্নয়ন সাধন করেন। ১৭৫৬ থেকে ১৭৬৩ সাল পর্যন্ত “সাত বছরের যুদ্ধ” সংঘটিত হয়, যেখানে ফ্রান্স, অস্ট্রিয়া ও রাশিয়া একত্রিত হয়ে ব্রিটেন ও প্রুশিয়ার বিরুদ্ধে যুদ্ধ করে। যুদ্ধ শেষে প্রুশিয়া অস্ট্রিয়ার সাইলেসিয়া অঞ্চলটির কর্তৃত্ব পায়। অন্যদিকে ব্রিটেন ভারত ও আমেরিকা মহাদেশে অবস্থিত অনেকগুলি ফরাসি উপনিবেশের নিয়ন্ত্রণ নিয়ে নেয়। মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রের জন্ম ১৮শ শতকের মাঝামাঝি উত্তর আমেরিকাতে যুক্তরাজ্যের ১৩টি উপনিবেশ ছিল। এছাড়া সাত বছরের যুদ্ধে (১৭৫৬-১৭৬৩) যুক্তরাজ্য ফ্রান্সকে হারিয়ে কানাডার নিয়ন্ত্রণ নিজের হাতে নিয়ে আসে। মার্কিন উপনিবেশগুলি কীভাবে শাসিত হবে, সে ব্যাপারে যুক্তরাজ্যের কোন মত পরিবর্তন না হলেও ঔপনিবেশিক জনগণ, যাদের নিজের শাসনব্যবস্থার উপর কোনও নিয়ন্ত্রণ ছিল না, তারা এ ব্যাপারে বিদ্রোহী হয়ে ওঠে। মার্কিন বিপ্লবের ফলে উপনিবেশগুলি স্বাধীন হয় এবং মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র হিসেবে আত্মপ্রকাশ করে। যুক্তরাজ্য তার মার্কিন নাগরিকদের থেকে কর আদায় করত এবং করের টাকা দিয়ে উত্তর আমেরিকার প্রতিরক্ষা ব্যয় মেটাত। সেসময় প্রায় ২০ লক্ষ ব্রিটিশ বংশোদ্ভূত মার্কিনী ছিল। তারা নিজেদের প্রায় সমস্ত খাদ্য ও অন্যান্য দ্রব্য উৎপাদন করত। তারা আমদানিকৃত চা এবং আইনী দলিলাদির উপর কর প্রদানের ব্যাপারে অত্যন্ত নাখোশ ছিল। ব্রিটিশ আইন প্রণয়নকারী সংসদে তাদের কোনও প্রতিনিধি ছিল না। ১৭৬৫ সালে তারা এই অন্যায্য ব্রিটিশ করের বিরুদ্ধে প্রতিবাদ করা শুরু করে। তাদের শ্লোগান ছিল “প্রতিনিধিত্ব ছাড়া কর প্রদান হল স্বৈরাচার”। যুক্তরাজ্যে এই বিদ্রোহ দমনের জন্য মার্কিন উপনিবেশগুলিতে সেনা মোতায়েন করে। ১৭৭০ সালে বস্টন গণহত্যা নামক ঘটনায় ব্রিটিশ সেনারা ঔপনিবেশিক জনতার ভিড়ে গুলি চালায় এবং এতে ৫ জনের মৃত্যু হয়। ১৭৭৩ সালে বস্টন পোতাশ্রয়ে ঔপনিবেশিকেরা চায়ের উপর বসানো করের প্রতিবাদে অনেক জাহাজের মালামাল সমুদ্রের পানিতে ফেলে দেয়, যে ঘটনার নাম দেওয়া হয় “বস্টন টি পার্টি”। ১৭৭৫ সালের এপ্রিল মাসে ম্যসাচুসেট্‌সের লেক্সিংটন শহরে ঔপনিবেশিক ও ব্রিটিশ সেনাদের মধ্যে সশস্ত্র সংঘর্ষ সংঘটিত হয়। ঔপনিবেশিকেরা জর্জ ওয়াশিংটনের নেতৃত্বে একটি সেনাবাহিনী গঠন করে এবং ১৭ই জুন বস্টনের কাছে বাংকার হিল নামক এলাকায় দুই সেনাবাহিনী ছোট আকারের এক যুদ্ধে লিপ্ত হয়। সেই যুদ্ধে ব্রিটিশরা জয়ী হলেও মার্কিন বিপ্লব তথা মার্কিনীদের স্বাধীনতা যুদ্ধ শুরু হয়ে যায়। পল রিভিয়ার এই যুদ্ধের অন্যতম বীর ছিলেন। তিনি বস্টন থেকে লেক্সিংটন পর্যন্ত ঘোড়ায় চড়ে গিয়ে ব্রিটিশ সেনাদের আগমনের আগাম খবর দেন। যদিও তিনি ব্রিটিশদের হাতে ধরা পড়েন, তাঁকে মার্কিন ইতিহাসে শ্রদ্ধার সাথে স্মরণ করা হয়। ব্রিটিশ সেনারা ইউরোপীয় বিভিন্ন যুদ্ধে অংশগ্রহণ করতে অভ্যস্ত ছিল। তারা আমেরিকাতে যুদ্ধ করতে এসে সমস্যার সম্মুখীন হয়। তারা কাঁধে কাঁধ লাগিয়ে সারিবদ্ধভাবে অগ্রসর হত এবং একসাথে গুলি ছুঁড়ত। কিন্তু মার্কিন দক্ষ গুলিচালক বা শার্পশুটারদের জন্য তারা সহজ লক্ষ্যে পরিণত হয়। ব্রিটিশ সৈনিকেরা লাল রঙের ও লম্বা পশ্চাদলেজবিশিষ্ট কোট পড়ত, এ জন্য তাদেরকে “লাল কোটের দল” বা “রেডকোট্‌স” বলা হত। ১৭৭৬ সালের ৪ঠা জুলাই যুদ্ধ চলাকালীন সময়ে ঔপনিবেশিক নেতারা মহাদেশীয় কংগ্রেস বা সম্মেলনে স্বাধীনতার ঘোষণাপত্র স্বাক্ষর করেন। ব্রিটিশ সরকার এটিকে গ্রহণ করতে অস্বীকার করে। ওয়াশিংটনের নেতৃত্বে ঔপনিবেশিকদের সেনাবাহিনী ব্রিটিশ সেনাদের পরাজিত করতে শুরু করে। ১৭৭৭ সালে নিউ ইয়র্কের সারাটোগা শহরটি ব্রিটিশদের হাতছাড়া হয়। কিন্তু ব্রিটিশরা পেনসিলভেনিয়ার ফিলাডেলফিয়া শহরটি আয়ত্তে নিয়ে আসে। ফ্রান্স (১৭৭৭), স্পেন (১৭৭৯), নেদারল্যান্ডস (১৭৮০) – সবাই ঔপনিবেশিকদের পক্ষ নেয়। ছয় বছর ধরে যুদ্ধ চলে ১৭৮১ সালে এর সমাপ্তি হয়। ঐ বছর এক অবরোধের পর ভার্জিনিয়ার ইয়র্কটাউন শহরে ব্রিটিশ সেনারা আত্মসমর্পণ করে। এর দুই বছর পরে ১৭৮৩ সালে যুক্তরাজ্য স্বাধীন মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রকে স্বীকৃতি প্রদান করে। নেপোলিয়নের যুদ্ধসমূহ নাপোলেওঁ বোনাপার্ত (১৭৬৯-১৮২১) গোলন্দাজ বাহিনীর পদস্থ কর্মকর্তা থেকে ফ্রান্সের সম্রাটের মর্যাদায় আসীন হন। কানাডা ১৭৫৯ সালে জেনারেল জেমস উলফের নেতৃত্বে ব্রিটিশেরা ফরাসিদের কাছ থেকে কেবেক অঞ্চলটি দখল করে নেয়। ফলে নতুন ফ্রান্স বা ফরাসি কানাডা ১৭৬৩ সাল নাগাদ ব্রিটিশ কানাডার অংশে পরিণত হয়। কানাডীয় জনগণ ফরাসি, ব্রিটিশ ও আদিবাসী আমেরিকান ঐতিহ্যের সংমিশ্রণে একটি নতুন, অনন্য সংস্কৃতি গঠন করে। ১৭৭৪ সালে কেবেক অধ্যাদেশের মাধ্যমে ব্রিটিশ-শাসিত কানাডাতে ফরাসি-বংশোদ্ভূত কানাডীয়দের অধিকারকে স্বীকৃতি দেওয়া হয়। কানাডা ছিল সুবিশাল এক ভূমি যেখানে খুবই স্বল্প সংখ্যক লোক বাস করত। মার্কিন বিপ্লবের সময় (১৭৭৫-১৭৮৩) হাজার হাজার সংযুক্ত সাম্রাজ্য অনুসারীরা (United Empire Loyalists) মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র থেকে কানাডায় অভিবাসন করে। ১৭৭৫ সালেই মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র কানাডা দখল করার চেষ্টা করে। ব্রিটেন ১৭৯১ সালে কানাডাকে দুই ভাগে বিভক্ত করে দেয়: নিম্ন কানাডা (মূলত ফরাসিভাষী) এবং ঊর্ধ্ব কানাডা। পরবর্তীতে ১৮১২ সালের যুদ্ধে কানাডীয়রা মার্কিনীদের আগ্রাসন প্রতিরোধ করে। শুরুর দিকে শুধুমাত্র কানাডার পূর্ব অংশেই ইউরোপীয়রা বসতি স্থাপন করেছিল। দেশের পশ্চিম ও উত্তর মেরু-অঞ্চলীয় অংশগুলি আদিবাসী আমেরিকান ও ইনুইট জাতির লোকদের কাছে ছেড়ে দেওয়া হয়। কিন্তু শীঘ্রই অভিযাত্রী ও পশুলোমের ব্যবসায়ীরা পশ্চিমদিকে অগ্রসর হতে থাকে এবং কৃষক ও রেলপথ নির্মাতারা তাদের অনুসরণ করে। ১৮২১ সালে হাডসনস্‌ বে কোম্পানিকে বৃহৎ হ্রদগুলির (Great Lakes) পশ্চিমের অঞ্চলগুলির নিয়ন্ত্রণ দেওয়া হয়। ১৮৪১ সালে যুক্তরাজ্য ঊর্ধ্ব ও নিম্ন কানাডাকে একত্রিত করে এবং ১৮৬৭ সালে কানাডা ব্রিটিশ সাম্রাজ্যের একটি স্বশাসিত রাজ্যে পরিণত হয়। ১৮৬৯ সালে লোহিত নদী বিদ্রোহ (Red river rebellion) ঘটে কিন্তু তা কানাডাকে বিভক্ত করতে পারেনি। ১৮৭৫ সালে রাজকীয় কানাডীয় অশ্বারোহী পুলিশ (Royal Canadian Mounted Police) বা সংক্ষেপে “মাউন্টিজ” প্রতিষ্ঠা করা হয়। শুরুতে বাহিনীটিতে প্রায় ৩০০ জন অশ্বারোহী ছিল, যাদের কাজ ছিল দুর্গম জনহীন এলাকাগুলি টহল দেওয়া। ১৮৮০-র দশকে কানাডীয় প্রশান্ত মহাসাগরীয় রেলপথ নির্মাণের কাজ ১৮৮৬ সালে সমাপ্ত হলে বিশাল এই দেশটির পূর্ব ও পশ্চিম অর্ধাংশদ্বয় একত্রিত হয়। ১৮৯০ সালের মধ্যে দেশটি পূর্বে আটলান্টিক মহাসাগর থেকে পশ্চিমে প্রশান্ত মহাসাগর পর্যন্ত বিস্তৃতি লাভ করে এবং এর মধ্যে ইউকন অঞ্চলটিও অন্তর্ভুক্ত ছিল। দক্ষিণ আমেরিকার স্বাধীনতা ১৮০০ সাল পর্যন্তও উত্তর এবং দক্ষিণ আমেরিকা মহাদেশের বিস্তৃত এলাকা জুড়ে স্পেন ও পর্তুগাল শাসন করত। স্থানীয় জনগণের সিংহভাগ ঔপনিবেশিকের ভূমিকা পালন করতে এবং দূরবর্তী সরকারকে কর প্রদান করতে একদমই পছন্দ করত না। ইউরোপে নেপোলিওনীয় যুদ্ধ।নেপোলিওনীয় যুদ্ধের ফলে স্পেন ও পর্তুগালে বিশৃংখলার সৃষ্টি হলে উপনিবেশগুলি স্বাধীনতা অর্জনের চেষ্টা চালায়। ভেনেজুয়েলার সিমোন বোলিবার এবং আর্জেন্টিনার হোসে দে সান মার্তিন স্পেনীয় শাসনের বিরুদ্ধে যুদ্ধের মূল যুদ্ধটি পরিচালনা করেন। সান মার্তিন ১৮১৬ সালে তাঁর দেশের জন্য স্বাধীনতা অর্জন করতে সক্ষম হন। কিন্তু সিমোন বোলিবারের সংগ্রাম ছিল আরও দীর্ঘ ও প্রতিকূল। তিনি প্রথমে একটি বিপ্লবী সেনাবাহিনীতে যোগদান করেন এবং ১৮১০ সালে বাহিনীটি ভেনেজুয়েলার রাজধানী কারাকাস শহর নিজেদের আয়ত্তে নিতে সক্ষম হয়। কিন্তু পরে স্পেনীয় সেনাবাহিনীর কাছে পরাজয় বরণ করে। বোলিবার ১৮১১ সালে বিদ্রোহী বাহিনীর নেতার দায়িত্ব গ্রহণ করেন এবং আরও তিন বছর স্পেনীয়দের বিরুদ্ধে যুদ্ধ করেন। এরপর তিনি দ্বিতীয়বারের মত পরাজিত হন এবং এবারে তিনি জামাইকাতে নির্বাসনে যান। সান মার্তিনের বাহিনী আর্জেন্টিনা থেকে আন্দেস পর্বতমালা পার হয়ে চিলিতে যায় এবং চিলির জনগণকে স্পেন থেকে ১৮১৮ সালে স্বাধীনতা লাভ করতে সাহায্য করে। ১৮১৯ সালে তিনি একটি সেনাবাহিনী নিয়ে ভেনেজুয়েলা থেকে আন্দেস পর্বতমালা অতিক্রম করে কলম্বিয়াতে যান এবং সেখানে বোয়োকার যুদ্ধে অপ্রত্যাশিত আক্রমণের সুবাদে স্পেনীয় বাহিনীকে পরাজিত করেন। কলম্বিয়া স্বাধীনতা লাভ করে। এরপরে তিনি ১৮২১ সালে ভেনেজুয়েলাকে এবং ১৮২২ সালে ইকুয়েডর ও পানামাকেও মুক্ত করেন। এই সমস্ত রাষ্ট্রগুলিকে একটিমাত্র নতুন রাষ্ট্রের অধীনে নিয়ে আসেন, যার নাম দেওয়া হয় বৃহৎ কলম্বিয়া প্রজাতন্ত্র (Gran Colombia)। তিনি নিজেকে এই নতুন রাষ্ট্রের রাষ্ট্রপতি ঘোষণা করেন। অবশেষে ১৯২৪ সালে বোলিবারের বাহিনীর সহায়তায় আয়াচুচোর যুদ্ধে স্পেনীয় বাহিনীকে পরাজিত করে পেরুও স্বাধীনতা লাভ করে। এবং ১৮২৫ সালে স্বাধীন পেরুর অংশবিশেষ নিয়ে নতুন প্রজাতন্ত্র সৃষ্টি করে বোলিবারের নামানুসারে এর নাম রাখা হয় বোলিবিয়া বা বলিভিয়া। ১৮২৮ সালে উরুগুয়ে স্পেন থেকে স্বাধীনতা অর্জন করে। এর আগে ১৮২২ সালে ব্রাজিল পর্তুগাল থেকে স্বাধীন হয়। শিল্প বিপ্লব ১৮শ শতকের মধ্যভাগে যুক্তরাজ্যে শিল্প বিপ্লব শুরু হয়। ফলে সমাজব্যবস্থায় বৈপ্লবিক পরিবর্তন আসে। মানুষ শিল্পকারখানায় কাজ করার জন্য গ্রাম থেকে শহরে আসতে শুরু করে। ১৮শ শতকের শুরুর দিকের দুইটি ঘটনা শিল্প বিপ্লবের গোড়াপত্তন করে। প্রথমত, ১৭০৯ সালে আব্রাহাম ডার্বি আবিষ্কার করেন যে লোহার আকরিক থেকে লোহা গলিয়ে বের করার জন্য কাঠকয়লার চেয়ে পাথুরে কয়লার অবশেষ বা কোক-কয়লা অনেক বেশি ভাল একটি জ্বালানি। দ্বিতীয়ত, ১৭১২ সালে টমাস নিউকোমেন একটি উন্নততর বাষ্পীয় ইঞ্জিন উদ্ভাবন করেন যার মাধ্যমে কয়লার খনি থেকে পানি উত্তোলন করে বের করে দেওয়া হত (এর আগে ১৬৯৮ সালে টমাস সেভারি খনি থেকে পানি নিষ্কাশনের জন্য প্রথম বাষ্পচালিত পানি উত্তোলন যন্ত্র উদ্ভাবন করেন।)। এই দুই ঘটনার ফলে খনি থেকে অনেক বেশি কয়লা উত্তোলন এবং ভারী শিল্পের জন্য উন্নত মানের লোহা নিষ্কাশন করা সম্ভব হয়। ১৭৬০-এর দশক পর্যন্ত বেশির ভাগ পণ্য বাসায় অথবা ছোট কুটিরশিল্প জাতীয় কারখানাতে হাতে তৈরি করা হত। ধাতুর কারিগরেরা পেরেক, আলপিন, ছুরি তৈরি করতেন। সুতাতৈরিকারকেরা ও কাপড় বয়নকারীরা পশম ও লিনেনের জামাকাপড় তৈরি করতেন। কিন্তু ১৮শ শতকে এসে সুতির কাপড়ের চাহিদা দিনে দিনে বাড়তে থাকে। সুতির কাপড় ব্রিটেনে মূলত ভারত থেকে আমদানি করা হত। এর পরে কাঁচামাল হিসেবে তুলা আমদানি করে ব্রিটেনেই পোষাক তৈরি করা হত। ১৭৩৩ সালে জন কে ফ্লাইং শাটল নামক একটি যন্ত্র উদ্ভাবন করেন এবং এর বদৌলতে বস্ত্রবয়ন প্রক্রিয়ার গতি এতই বেড়ে যায় যে সুতা কাটার কলগুলি বয়নকারীদের চাহিদা অনুযায়ী যথেষ্ট পরিমাণ সুতা উৎপাদন করতে পারত না। ১৭৪২ সালে ব্রিটেনে প্রথম সুতির কাপড় তৈরির কারখানা প্রতিষ্ঠিত হয়। এরপর ১৭৬৪ সালে জেমস হারগ্রিভ্‌স স্পিনিং জেনি নামের একটি যন্ত্র উদ্ভাবন করেন, যার সাহায্যে একজন ব্যক্তি একসাথে আটটি সুতা কাটতে পারত। জেমস হারগ্রিভ্‌স ছিলেন একজন দরিদ্র সূত্রধর। তিনি তার কন্যা জেনি-র নামে তাঁর উদ্ভাবিত যন্ত্রের নামকরণ করেন। কিন্তু অন্যান্য হাতে কাজ করা সুতাপ্রস্তুতকারীরা ভয় পেয়েছিলেন যে হারগ্রিভসের যন্ত্রটি তাদের কাজের সুযোগ নষ্ট করে দেবে, তাই তারা এরকম অনেক যন্ত্র ধ্বংস করেন। এর পাঁচ বছর পরে রিচার্ড আর্করাইট পানিচালিত হেভি স্পিনিং ফ্রেম নামক যন্ত্র উদ্ভাবন করেন। এই নতুন যন্ত্রগুলির চালনার সুবিধার্থে বস্ত্রশিল্পকারখানাগুলিকে দ্রুতবাহী স্রোতবিশিষ্ট নদীর পাশে স্থাপন করা হত। ফলশ্রুতিতে সুতির কাপড়ের শিল্প দ্রুত উন্নতি ও প্রসার লাভ করতে শুরু করে। ১৭৬৯ সালে জেমস ওয়াট বাষ্পীয় ইঞ্জিনের অনেক উন্নতি সাধন করেন, যার ফলে ১৭৯০ সাল নাগাদ বাষ্পীয় শক্তি ব্যবহার করে শিল্পকারখানার যন্ত্রপাতি চালানো সম্ভব হয়। পানিকে বাষ্পে পরিণত করার জন্য প্রয়োজনীয় উত্তাপের যোগান দিতে কয়লার চাহিদা বৃদ্ধি পায়। বাষ্পচালিত ইঞ্জিন ব্যবহার করেই কয়লাখনি থেকে অবাঞ্ছিত পানি উত্তোলন করা হত। অন্যদিকে ইঞ্জিন ও অন্যান্য যন্ত্রপাতি নির্মাণের জন্য লোহার চাহিদাও বেড়ে যায়। কাঁচামালগুলিকে শিল্পকারখানায় নিয়ে আসার জন্য এবং সমাপ্ত পণ্যদ্রব্য নিয়ে যাওয়ার জন্য প্রথমে খাল খনন করা হয় এবং পরবর্তীতে রেলপথ নির্মাণ করা হয়। ১৭৭৯ সালে প্রথম লোহার সেতু নির্মাণ করা হয়। ১৭৯৯ সালে বাষ্পীয় ইঞ্জিন চালিত কারখানা বা মিলে কাগজ, ময়দা ও বস্ত্র উৎপাদন করা শুরু হয়। দ্রুত শহরাঞ্চলের আকার বৃদ্ধি পেতে থাকে। কিন্তু বাসস্থান ও কর্মস্থলের অবস্থা ছিল অত্যন্ত অনুন্নত এবং অনেক মানুষ ক্ষুধা ও রোগব্যাধিতে ভুগত এবং কর্মস্থলে দুর্ঘটনার শিকার হত। পাঁচ বছর বয়স থেকেই শিশুরা কয়লা খনিতে কাজ করা শুরু করত। তাদের কেউ কেউ অনেক ভারী বোঝা টানত; অন্য শিশুরা সারাদিন ধরে খনির অন্ধকারে বসে থাকত এবং বায়ু চলাচলের জন্য দরজা খুলে দিত ও বন্ধ করে দিত। ১৮১১ সালে নতুন যন্ত্রপাতি ব্যবহার করে শিল্পকারখানা চালানোর বিরুদ্ধে “লাডাইট” বিদ্রোহ শুরু হয়। ১৮১৫ সালে হামফ্রি ডেভি একটি সতর্কতামূলক বাতি উদ্ভাবন করেন, যা খনিশ্রমিকদের বিস্ফোরক গ্যাস সম্পর্কে আগেই সাবধান করে দিত। ১৮২৫ সালে ইংল্যান্ডের স্টকটন থেকে ডার্লিংটন পর্যন্ত সর্বপ্রথম জনসাধারণের জন্য উন্মুক্ত রেলপথ চালু করা হয়। ১৮৩০ সালে সর্বপ্রথম আন্তঃশহর বাষ্পীয় ইঞ্জিনচালিত রেলগাড়ি ইংল্যান্ডে নকশা ও নির্মাণ করা হয়, যার নাম ছিল “দ্য রকেট”। এরপর থেকে বাষ্পচালিত ইঞ্জিন দ্বারা যাত্রীবাহী আচ্ছাদিত রেলগাড়ি টানা হত। ১৮৪২ সালে ব্রিটিশ সংসদ সমস্ত নারী ও ১০ বছরের নিচের শিশুদের মাটির নিচের কয়লা খনিতে কাজ করা নিষিদ্ধ ঘোষণা করে। ইউরোপে টালমাটাল ১৮১৫ সালে নেপোলিওনীয় যুদ্ধগুলি অবসানের পরে ইউরোপ বিশৃংখলায় পতিত হয়। পুরাতন ধারণা ও পুরাতন সরকারগুলি পুনঃপ্রতিষ্ঠিত হলেও শিল্পবাদ ও গণতন্ত্রের সূচনালগ্ন ছিল এটি। প্রথমদিকে পরিবর্তনকামী জনগণের দাবী উপেক্ষা করা হয় কিংবা দমন করা হয়। তাই সমগ্র ইউরোপ জুড়ে শাসনব্যবস্থাতে যাদের কোন কথার দাম ছিল না, সেই সাধারণ জনগণের কাছে ক্রমেই একটিমাত্র হাতিয়ার গুরুত্বপূর্ণ হয়ে ওঠে: বিপ্লব। ফ্রান্সে ১৮৩০ সালে বিদ্রোহ ছড়িয়ে পড়ে, যেখানে অজনপ্রিয় ১০ম শার্লের পরিবর্তে “নাগরিকদের রাজা” লুই-ফিলিপকে ক্ষমতায় বসানোর পরিকল্পনা নেওয়া হয়। সংবাদপত্রের মাধ্যমে গণজাগরণের খবর চারদিকে ছড়িয়ে পড়ে, ফলে ইউরোপের অন্যান্য দেশেও বিদ্রোহ বিক্ষোভ শুরু হয়ে যায়। দুই বছরের মধ্যে ১৮৩২ সালে গ্রিস উসমানীয় সাম্রাজ্য তথা তুর্কি শাসন থেকে এবং ১৮৩১ সালে বেলজিয়াম নেদারল্যান্ডস থেকে নিজেদেরকে স্বাধীন ঘোষণা করে। ১৮৩৮ সালে ব্রিটেনে রাজনৈতিক সংস্কার দাবী করে “জনগণের সনদ” (People’s Charter) প্রকাশ করা হয়। আইরীয় রাজনীতিবিদ ফেয়ারগুস ও-কনর (যিনি ১৮৩২ সালে ব্রিটিশ সংসদের সদস্য হিসেবে নির্বাচিত হয়েছিলেন) সমস্ত পুরুষের ভোটাধিকারের ব্যাপারে জাগরণের সৃষ্টি করেন এবং ১৮৪১ সাল থেকে ১৮৪৮ সাল পর্যন্ত সনদবাদীদের নেতৃত্ব দেন। ১৮৪৮ সালে সমগ্র ইউরোপ এতগুলি বিপ্লব ও বিদ্রোহে জনগণ ফেটে পড়ে যে এটিকে “বিপ্লবের বছর” আখ্যা দেওয়া হয়েছে। ঐ বছরের জানুয়ারি মাসের ২০ তারিখে ইতালির সিসিলি দ্বীপে একটি ছোট বিদ্রোহের মাধ্যমে এর সূত্রপাত হয়। এই বিদ্রোহের বদৌলতে উদ্বুদ্ধ হয়ে ফেব্রুয়ারি মাসের ২৪ তারিখে ফ্রান্সেও বিদ্রোহের সূচনা হয়। ফ্রান্সে একদল আক্রমণাত্মক বিদ্রোহী নতুন প্রজাতন্ত্র ও সমস্ত পুরুষ মানুষের ভোটাধিকারের জন্য দাবী করে এবং ফরাসি সেনারা তাদের ওপর গুলিবর্ষণ করে। শিঘ্রই সারা ইউরোপে বিদ্রোহের আগুন ছড়িয়ে পড়ে। ব্রিটেনে সনদবাদীরা (Chartists) রাজনৈতিক সংস্কার এবং সমস্ত পুরুষ মানুষের ভোটাধিকার আদায়ের জন্য মিছিল করে। তবে বেলজিয়াম, নেদারল্যান্ডস এবং ডেনমার্কে শান্তিপূর্ণভাবে রাজনৈতিক সংস্কার সাধিত হয়। বার্লিনে একীভূত জার্মানি ও রাজনৈতিক সংস্কার দাবী করে দাঙ্গা ছড়িয়ে পড়ে; সেখানে পুরুষ, নারী ও শিশুদের উপর প্রুশীয় সেনারা হামলা করে এবং বিদ্রোহ কঠোরভাবে দমন করে। ইতালীয়রাও একটি একীভূত ইতালি চাইছিল। অন্যদিকে বিশাল অস্ট্রীয় সাম্রাজ্যের বিভিন্ন ভাষাভাষী জনগোষ্ঠী চাইছিল সাম্রাজ্যকে ভেঙে নিজ নিজ রাষ্ট্র প্রতিষ্ঠা করা হোক। প্যারিস, মিলান, রোম, ভেনিস, ফ্রাংকফুর্ট, বার্লিন, ভিয়েনা, প্রাগ, বুদাপেশত, ওয়ারস’ শহরগুলি ছিল এই বিপ্লবগুলির কেন্দ্রবিন্দু। ১৮৪৮ সালের বিপ্লবগুলি এক বছরের মধ্যেই ১৮৪৯ সালে দমন করে ফেলা হয়। ১৮৫২ সালে ফ্রান্সে দ্বিতীয় প্রজাতন্ত্র রদ হয়ে দ্বিতীয় সাম্রাজ্য প্রতিষ্ঠিত হয়। কিন্তু যে ধারণাগুলি বিপ্লবের চালিকাশক্তি হিসেবে কাজ করেছিল, সেগুলি ফুরিয়ে যায়নি। অনেক সরকার বুঝতে পারল যে তাদেরকে কিছু কিছু সংস্কার করতে হবে। সংস্কারকরা প্রশাসন চালানো এবং সম্পদ আরও ন্যায্য বন্টনের জন্য উপায় খুঁজে বের করলেন। ১৮৪৪ সালে ফ্রিডরিশ এঙেলস ইংল্যান্ডের ম্যানচেস্টার শহরে শ্রমিকদের জীবন নিয়ে গবেষণা করেন। ১৮৪৮ সালে জার্মান সমাজতন্ত্রবাদী কার্ল মার্ক্স এবং ফ্রিডরিশ এঙেলস তাদের ধারণাগুলি সাম্যবাদী ইশতেহার নামক গ্রন্থে প্রকাশ করেন। এটি ভবিষ্যতের ঘটনাবলির উপরে বিশাল প্রভাব ফেলে। আফ্রিকা দখলের প্রতিযোগিতা ১৮৩০-এর দশকেই দক্ষিণ আফ্রিকার বুর জাতির শ্বেতাঙ্গ লোকেরা ব্রিটিশ ঔপনিবেশিকদের থেকে পালাতে উত্তরে আফ্রিকা মহাদেশের অভ্যন্তরে বসতি স্থাপনের জন্য বিরাট অভিবাসন যাত্রা সম্পন্ন করেছিল। ১৮৭৯ সালে ইসান্ধলওয়ানার যুদ্ধে জুলু জাতির যোদ্ধারা ১৭০০ ব্রিটিশ সেনাকে হত্যা করতে সক্ষম হয়, যদিও পরে তাদের পরাজয় ঘটে। ১৮৮০ সালে আফ্রিকা মহাদেশের ৫ শতাংশেরও কম ভূখন্ড ইউরোপীয় কোন শক্তি দ্বারা শাসিত ছিল। বেশির ভাগ ইউরোপীয় জাতিই আফ্রিকার উপকূলীয় অঞ্চলে বাণিজ্যকুঠি স্থাপন করে সেগুলির মাধ্যমে ব্যবসা করেই সন্তুষ্ট ছিল। কেবল দক্ষিণ আফ্রিকাতে ব্রিটিশ এবং বুররা মহাদেশের অভ্যন্তরভাগে প্রবেশ করে নতুন বসতি স্থাপন করেছিল। কিন্তু ২০ বছরের মধ্যে এই অবস্থা সম্পূর্ণ পরিবর্তিত হয়ে যায়। শুরু হয় আফ্রিকা দখলের প্রতিযোগিতা। ব্রিটিশ ঔপনিবেশিক সেসিল রোডস ছিলেন এই স্বপ্নের এক অন্যতম প্রবক্তা। তিনি ১৮৯০ সালে দক্ষিণ আফ্রিকাতে যুক্তরাজ্যের অন্তরীপ উপনিবেশের প্রধানমন্ত্রী পদলাভ করেন। তিনি দক্ষিণ আফ্রিকার উত্তমাশা অন্তরীপ থেকে মিশর পর্যন্ত এক সুবিশাল ব্রিটিশ আফ্রিকান সাম্রাজ্য গড়ার উচ্চাভিলাষ প্রকাশ করেছিলেন। ১৯১৪ সালে আফ্রিকা দখলের প্রতিযোগিতাশেষে সাতটি ইউরোপীয় জাতি লাইবেরিয়া ও ইথিওপিয়া বাদে সমগ্র আফ্রিকা মহাদেশকে তাদের নিয়ন্ত্রণে নিয়ে আসে। ১৮৮৪ সালের মধ্যেই বেলজিয়াম, ফ্রান্স, যুক্তরাজ্য, পর্তুগাল ও স্পেন হয় আফ্রিকাতে নতুন নতুন উপনিবেশ দাবী করেছিল কিংবা পুরনো উপনিবেশগুলিকে সম্প্রসারিত করেছিল। ১৮৮০ সালে বেলজিয়ামের রাজা ২য় লেওপোল্‌দ গোটা কঙ্গো অঞ্চলটিকে তাঁর নিজস্ব ব্যক্তিগত সম্পত্তি হিসেবে দাবী করেন। ১৮৮২ সালে যুক্তরাজ্য সুয়েজ খালে তাঁর প্রবেশাধিকার সুরক্ষিত করতে মিশরের নিয়ন্ত্রণ হাতে নেয়। সদ্য-একীভূতকরণের ফলে প্রতিষ্ঠিত জার্মানি ও ইতালি রাষ্ট্রদ্বয়ও আফ্রিকাতে তাদের ভাগ বসায়। বিরাট কোন সংঘাত যাতে না হয়, সেজন্য ইউরোপীয় শক্তিগুলি ১৮৮৪ সালে বার্লিনে আফ্রিকা বিষয়ক একটি আন্তর্জাতিক সম্মেলনে অংশ নেয়। এই সম্মেলনে আফ্রিকান জাতিগুলির ইচ্ছা, সংস্কৃতি বা প্রাকৃতিক সীমানার ব্যাপারে কোনই ভ্রুক্ষেপ না করে ইউরোপীয়রা নিজেদের মধ্যে আফ্রিকাকে ভাগ-বাটোয়ারা করে নেয়। কৃষ্ণাঙ্গ আফ্রিকান, এমনকি শ্বেতাঙ্গ বুর আফ্রিকানদের সমস্ত প্রতিরোধ ইউরোপের অস্ত্রশস্ত্রে সুসজ্জিত সেনাবাহিনীগুলি কঠোরভাবে দমন করে। ১৮৮৯ সালে ব্রিটিশরা মাতাবেলে জাতির বিরুদ্ধে যুদ্ধে জয়ী হয় এবং তাদের ভূমি দখল করে তার নাম দেয় রোডেশিয়া। ১৮৯০ সালে ইতালীয়রা ইরিত্রিয়া নিজেদের নিয়ন্ত্রণে নেয়। তারা আবিসিনিয়াও (বর্তমান ইথিওপিয়া) দখলে নিতে চেয়েছিল, কিন্তু ব্যর্থ হয়। ১৮৯১ সালে জার্মানি তাংগানিকা (বর্তমান তানজানিয়া) দখলে নেয়। ফরাসিরা আলজেরিয়ার উত্তরাংশকে ফ্রান্সের উপনিবেশে পরিণত করে। ১৮৯৩ সালে ফরাসিরা মালি দখল করে। ১৮৯৪ সালে উগান্ডা ব্রিটিশ শাসনাধীন অঞ্চলে পরিণত হয়। ১৮৯৫ সালে কেনিয়ারও একই পরিণতি ঘটে এবং এটি পূর্ব আফ্রিকান রক্ষিত অঞ্চল হিসেবে পরিচিতি পায়। ১৮৯৯ সালে দক্ষিণ আফ্রিকাতে ব্রিটিশ এবং স্থানীয় শ্বেতাঙ্গ বুরদের মধ্যে যুদ্ধ শুরু হয়। ১৯১০ সালে দক্ষিণ আফ্রিকা সংযুক্তরাষ্ট্রটি প্রতিষ্ঠা করা হয়। ১৯১১ সালে ব্রিটিশদের অধীন রোডেশিয়াকে ভেঙে উত্তর রোডেশিয়া (বর্তমান জাম্বিয়া) ও দক্ষিণ রোডেশিয়া (বর্তমান জিম্বাবুয়ে) গঠন করা হয়। ১৯১২ সালে মরক্কোকে ভেঙে এক অংশ ফ্রান্স ও অপরংশ স্পেনের অধীনে নিয়ে আসা হয়। এই যুদ্ধগুলিতে হাজার হাজার আফ্রিকান মারা যায়। যারা বেঁচে ছিল, তাদের ঐতিহ্যবাহী জীবনধারণ পদ্ধতি ধ্বংস হয়ে যায়, ফলে তাদের অনেক ক্ষুধা ও কষ্টের মধ্যে পড়তে হয়। কিছু আফ্রিকানকে খনিতে সস্তা শ্রমিক হিসেবে বা কৃষি খামারের কর্মী হিসেবে জোর করে কাজ করানো হয়। তারা ইউরোপে রপ্তানির জন্য তুলা, চা, কফি ও কোকো উৎপাদন করত। ইউরোপীয়রা তাদের উপনিবেশগুলির সুবিধাজনক স্থানে খামার শুরু করে এবং সড়ক ও রেলপথ নির্মাণ করে। যেসমস্ত ইউরোপীয় উপনিবেশগুলির পরিচালনার মান উন্নত ছিল, সেখানে স্থানীয় জনগণের জন্য বিদ্যালয় ও চিকিৎসাকেন্দ্র স্থাপন করা হয়। কিন্তু যেসমস্ত ইউরোপীয় উপনিবেশের পরিচালনার মান খুবই নিম্ন ছিল, সেখানে আফ্রিকানদেরকে ক্রীতদাসের চেয়ে খুব বেশি মর্যাদা দেওয়া হত না। ইউরোপীয় শাসনের অধীনে আফ্রিকানরা নতুন নতুন ধ্যানধারণার সাথে পরিচিত হলেও তাদের জীবনধারা কীভাবে পরিচালিত হবে, সে ব্যাপারে তাদের কোন বক্তব্য দেওয়ার সুযোগ ছিল না। সমসাময়িক যুগ (বিংশ শতাব্দীর প্রথমার্ধ) নারীদের ভোটাধিকার ১৭৯২ সালে ম্যারি ওলস্টোনক্রাফ্‌ট তাঁর আ ভিন্ডিকেশন অফ দা রাইটস অফ উইমেন (১৭৯২) নামক গ্রন্থে নারীদের ভোটাধিকার নিয়ে কথা বলেছিলেন। ১৮৩০-এর দশকে যেসমস্ত দল রাজনৈতিক সংস্কারের জন্য আন্দোলন করছিল, তাদের মূল লক্ষ্য ছিল সমস্ত পুরুষের জন্য ভোটাধিকার অর্জন; এতে নারীদের কোন স্থান ছিল না। কিন্তু ১৯শ শতকের মাঝামাঝি মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রে একটি আন্দোলন শুরু হয়, যার লক্ষ্য ছিল সারা বিশ্বে নারীদের ভোটাধিকার অর্জন করা। ১৮৪৮ সালে নিউ ইয়র্কের সেনেকা ফল্‌স শহরে তাদের প্রথম সম্মেলন অনুষ্ঠিত হয়। এরপর আরও অনেকবার এই বিষয়ে জনসমক্ষে সম্মেলন অনুষ্ঠিত হয় এবং প্রায়শই তাদেরকে চরম বিরোধিতার শিকার হতে হয়। এই সম্মেলনগুলিতে প্রধান বক্তাদের মধ্যে অন্যতম ছিলেন সোজোর্নার ট্রুথ এবং হ্যারিয়েট টাবম্যান, যারা উভয়েই ক্রীতদাস হিসেবে জন্মগ্রহণ করেছিলেন। সকল বিরোধিতা উপেক্ষা করে নারীদের ভোটাধিকার অর্জনের আন্দোলনটি ক্রমাগত শক্তিশালী হতে শুরু করে। ১৮৯০ সালে ওয়াইয়োমিং প্রথম মার্কিন অঙ্গরাজ্য হিসেবে স্থানীয় নির্বাচনগুলিতে নারীদের ভোটপ্রদানের অধিকার অনুমোদন করে। এর তিন বছর পরে ১৮৯৩ সালে নিউজিল্যান্ড বিশ্বের প্রথম দেশ হিসেবে জাতীয় নির্বাচনে নারীদের ভোটাধিকার স্বীকার করে। নারীদের এই বিজয়ে উদ্বুদ্ধ হয়ে যুক্তরাজ্যের বিভিন্ন নারী ভোটাধিকার সংস্থাগুলি ১৮৯৭ সালে একতাবদ্ধ হয়ে ন্যাশনাল ইউনিয়ন অফ উইমেন্‌স সাফ্রেজ সোসাইটিস (National Union of Women's Suffrage Societies, "নারীদের ভোটাধিকার দাবীকারী সমাজগুলির ইউনিয়ন") গঠন করে। ১৯০২ সালে অস্ট্রেলিয়া নারীদের ভোটাধিকার দেয়। প্রথমদিকে ব্রিটিশ নারীভোটাধিকার সংস্থাগুলি শান্তিপূর্ণ আন্দোলন শুরু করে। কিন্তু ১৯০৩ সালে এমেলিন পাংকহার্স্ট একটি নতুন সমিতি গঠন করেন, যার নাম ছিল “উইমেন্‌স সোশাল অ্যান্ড পলিটিকাল ইউনিয়ন” (Women’s Social and Political Union বা WSPU)। এই সমিতিটি কথার বদলে কাজের উপর বেশি জোর দিত। WSPU মিছিল করত এবং নারীদের অধিকারের অভাবের জন্য প্রয়োজনে সম্পত্তির ধ্বংসসাধন করত। ১৯০৫ সালে যুক্তরাজ্যে প্রথমবারের মত নারী ভোটাধিকার আন্দোলনকর্মী দুই নারীকে কারাবন্দী করা হয়। পরবর্তীতে সমিতির আরও অনেক সদস্যকে কারাবন্দী করা হয়। সেখানেও তারা অনশন পালনের মাধ্যমে তাদের লক্ষ্যের প্রতি জনগণের দৃষ্টি আকর্ষণ করত। ১৯০৬ সালে ফিনল্যান্ডে নারীদের ভোটাধিকার দেওয়া হয় এবং ১৯০৭ সালে ফিনীয় সংসদীয় আইনসভাতে প্রথমবারের মত নারী সংসদ সদস্য নির্বাচিত হন। ১৯১৩ সালে যুক্তরাজ্যের নারী ভোটাধিকার আন্দোলনকর্মী এমিলি ডেভিডসন ঘোড়দৌড় প্রতিযোগিতার সময় রাজার ঘোড়ার সামনে ঝাঁপিয়ে পড়ে আত্মাহুতি দেন। ঐ বছর নরওয়ে নারীদের ভোটাধিকার প্রদান করে। ১৯১৪ সালে ১ম বিশ্বযুদ্ধ শুরু হলে বহু ব্রিটিশ নারী পুরুষদের ছেড়ে যাওয়া কাজ সম্পাদন করেন এবং প্রমাণ করেন যে তারা ঐ সব আপাতদৃষ্টিতে পুরুষালি কাজে সমান পারদর্শী। ১৯১৭ সালে রাশিয়াতে সব নারীদের ভোটাধিকার দেওয়া হয়। ১৯১৮ সালে যুক্তরাজ্যে ৩০ বছরের বেশি বয়সী সব নারীকে ভোটাধিকার দান করা হয় (পুরুষেরা ২১ বছর বয়স থেকেই ভোট দিতে পারতেন); ঐ বছর কানাডাতে নারীদেরকে পুরুষদের সমমর্যাদায় ভোটাধিকার দেওয়া হয়। ১৯১৯ সালে জার্মানি, অস্ট্রিয়া, পোল্যান্ড এবং চেকোস্লোভাকিয়া সবাই নারীদের ভোটাধিকার প্রদান করে। ১৯২০ সালে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রে সমস্ত নারীকে ভোটাধিকার দেওয়া হয়। ১৯২৮ সালে ব্রিটিশ নারীদের ভোটাধিকার প্রয়োগের ন্যূনতম বয়স কমিয়ে ২১ করা হয়। প্রথম বিশ্বযুদ্ধ ইউরোপের কয়েকটি দেশের মধ্যকার প্রতিদ্বন্দ্বিতামূলক বিবাদের জের ধরে প্রথম বিশ্বযুদ্ধ শুরু হয়। এরপর এটি মহাসমুদ্রে, মধ্যপ্রাচ্যে ও শেষে আফ্রিকাতে ছড়িয়ে পড়ে। ১৯১৪ সাল থেকে ১৯১৮ সাল পর্যন্ত সংঘটিত এই বিশ্বযুদ্ধে ৮৫ লক্ষেরও বেশি সৈন্য মারা যায়। এদের বেশিরভাগই দুর্বিষহ পরিখা যুদ্ধে মৃত্যুবরণ করে। যুদ্ধটি এতই ভয়াবহ ছিল যে পরবর্তীতে লোকেরা বলেছিল যে এটি ছিল এক “মহাযুদ্ধ”, যে যুদ্ধ “সব যুদ্ধের শেষ যুদ্ধ”। ১৮৮০ থেকে ১৯০৭ সালের মধ্যবর্তী সময়ে ইউরোপীয় শক্তিগুলি নিজেদের মধ্য একাধিক মৈত্রী গঠন করে এবং তাদের স্থল সেনাবাহিনী ও নৌবাহিনীর সামর্থ্য বৃদ্ধি করতে থাকে। একদিকে ছিল যুক্তরাজ্য, ফ্রান্স, রাশিয়া ও জাপান নিয়ে গঠিত “মিত্রশক্তি”; এবং অপর দিকে ছিল “কেন্দ্রীয় শক্তি” বা অক্ষশক্তি যার সদস্যরা ছিল জার্মানি, অস্ট্রিয়া-হাঙ্গেরি, তুরস্ক এবং সার্বিয়া। ইতালি পরবর্তীতে মিত্রশক্তিতে যোগদান করে। ১৯১৪ সালের জুন মাসে গাভরিলো প্রিন্সিপ নামের একজন সার্বীয় নাগরিক সারায়েভো শহরে অস্ট্রীয় মহাডিউক ফ্রান্‌ৎস ফের্ডিনান্ডকে হত্যা করে। এই হত্যাকাণ্ডটিই ছিল প্রথম বিশ্বযুদ্ধ আরম্ভকারী স্ফুলিঙ্গ। ২৮শে জুলাই অস্ট্রিয়া সার্বিয়ার বিরুদ্ধে যুদ্ধ ঘোষণা করে। রাশিয়া সার্বিয়াকে রক্ষা করার প্রস্তুতি নিতে শুরু করে। জার্মানি প্রথমে রাশিয়া ও পরে ফ্রান্সের বিরুদ্ধে যুদ্ধ ঘোষণা করে। এর পরে ইউরোপের শক্তিগুলি একে একে ধারাবাহিকভাবে যুদ্ধের আয়োজন শুরু করে দেয়। ১৯১৪ সালের ৪ঠা আগস্ট জার্মান সেনারা বেলজিয়াম আক্রমণ করে। এর ফলে ১৮৩০ সাল থেকে বেলিজিয়ামের মিত্র যুক্তরাজ্য যুদ্ধে যোগ দেয়। ২৬শে আগস্ট জার্মান সেনারা টানেনবের্গের যুদ্ধে রুশ বাহিনীকে পরাজিত করে। ১৯১৪ সালের সেপ্টেম্বর মাসে মার্নের যুদ্ধে মিত্রবাহিনী প্যারিসের দিকে জার্মান সেনাবাহিনীর অগ্রযাত্রা রুখতে সক্ষম হয়। নভেম্বর মাসে ইপ্রের প্রথম যুদ্ধে ইংলিশ চ্যানেল সমুদ্রপ্রণালীতে জার্মান বাহিনীকে পৌঁছাতে বাধা দেওয়া হয়। ১৯১৫ সালের মে-জুন মাসে ইপ্রের দ্বিতীয় যুদ্ধে জার্মান সেনারা প্রথমবারের মত বিষাক্ত গ্যাস ব্যবহার করে। ১৯১৫ সালের ২২শে মে ইতালি মিত্রশক্তিতে যোগ দেয়। ১৯১৬ সালের ফেব্রুয়ারিতে ফ্রান্সের ভেরদাঁ শহরে যুদ্ধ শুরু হয়, যা পাঁচ মাস ধরে চলে। ১৯১৬ সালের ১লা জুলাই সমের যুদ্ধ শুরু হয়, যা নভেম্বরে গিয়ে শেষ হয়। প্রথম বিশ্বযুদ্ধের প্রায় পুরোটাই স্থলভাগে সংঘটিত হয়েছিল। কেবল ১৯১৬ সালে জুটলান্ডে একটি বড় আকারের নৌযুদ্ধ সংঘটিত হয়। যুদ্ধের পশ্চিম মঞ্চের প্রায় পুরোটাই উত্তর ফ্রান্স ও বেলজিয়ামের মাটিতে ঘটে। বাল্টিক সাগর থেকে কৃষ্ণ সাগর পর্যন্ত এলাকাগুলি ছিল পূর্ব রণমঞ্চ। এছাড়া ইতালি-অস্ট্রিয়া সীমান্ত, আফ্রিকা ও মধ্যপ্রাচ্যেও যুদ্ধ সংঘটিত হয়। ঘোড়া ও খচ্চর ব্যবহার করে সৈনিকদের জন্য খাদ্য ও অস্ত্রশস্ত্র সরবরাহ করা হত। উভয় পক্ষই পরিখা খনন করে যুদ্ধে রত হয়। পরিখাগুলি ছিল ঠান্ডা, কর্দমাক্ত, ভেজা ও অস্বাস্থ্যকর। এগুলিতেই সেনারা খেত ও ঘুমাত এবং উপর থেকে নির্দেশ আসলে যুদ্ধে বের হত। অনেকসময় তারা শত্রুদের ছোঁড়া গোলার আক্রমণ থেকে রক্ষা পাবার জন্য ভূগর্ভে গর্ত বা বাংকার বানিয়ে সেখানে আশ্রয় নিত। কোন সেনাবাহিনীর পক্ষেই বিশাল ক্ষয়ক্ষতির সম্মুখীন হওয়া ছাড়া সম্মুখে অগ্রসর হওয়া সম্ভব ছিল না। সেনাদেরকে পরিখা থেকে বেরিয়ে এসে উপরে উঠে নিজেদের বসানো তারকাঁটার বেড়া অতিক্রম করে খোলা মাঠ (জনহীন ভূমি) পার হয়ে শত্রুপক্ষের শিবিরে পৌঁছাতে হত। মেশিনগান এবং ভারী আর্টিলারি কামানগুলি এত দ্রুত ও শক্তিশালী ছিল যে একেকবারে হাজার হাজার সেনা মৃত্যুবরণ করত। ১৯১৬ সালে কেবল সমের যুদ্ধেই ১০ লক্ষ সৈনিক মারা যায়। ১৯১৭ সালে রাশিয়া এত দুর্বল হয়ে পড়ে যে তারা জার্মানির সাথে শান্তিচুক্তির ব্যাপারে আলোচনা শুরু করে। এসময় কিছু সময়ের জন্য জার্মানি সুবিধাজনক অবস্থানে ছিল। একই বছরে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র মিত্রশক্তির পক্ষ নিয়ে যুদ্ধে যোগদান করে। ১৯১৭ সালের জুলাই মাসে ইপ্রের তৃতীয় যুদ্ধটি সংঘটিত হয়। ১৯১৮ সালে প্রায় ১০ লক্ষ মার্কিন সেনা মিত্রশক্তির শিবিরে যোগদান করলে মিত্রশক্তিরা সামনের দিকে এগোতে থাকে। অন্যদিকে জার্মানিতে খাদ্যাভাব ও অশান্তির সৃষ্টি হয়। সম্রাট দ্বিতীয় ভিলহেল্‌ম সিংহাসন ছেড়ে দেন। ১৯১৮ সালের ৩রা মার্চ রাশিয়া ও জার্মানির মধ্যে যুদ্ধবিরতি হয়। ১৯১৮ সালের ১১ই নভেম্বর সকাল ১১টায় জার্মানি এবং মিত্রশক্তির দেশগুলি যুদ্ধে বিরতি দেয় ও একটি সমাপনী শান্তিচুক্তিতে স্বাক্ষর করে। ফলে প্রথম বিশ্বযুদ্ধের অবসান ঘটে। প্রথম বিশ্বযুদ্ধে প্রথমবারের মত কোন যুদ্ধে যুদ্ধবিমানের ব্যাপক ব্যবহার করা হয়। প্রথমে এগুলিকে শত্রুদের পরিখা ও শত্রুসেনাদের গমনাগমন গোপনে নজরদারি করার জন্য ব্যবহার করা হত। পরবর্তীতে এগুলিকে আকাশযুদ্ধ এবং বোমাবর্ষণের কাজেও ব্যবহার করা হয়। রুশ বিপ্লব ১৯শ শতকে রাশিয়াকে আধুনিকীকরণের লক্ষ্যে চাষীদেরকে মুক্ত করে দেওয়া হয়, কলকারখানা নির্মাণ করা হয় এমনকি গণতান্ত্রিক ব্যবস্থাও প্রচলন করা হয়, কিন্তুর এ উদ্দেশ্য সফল হয় নি। রুশ জার বা সম্রাট ২য় আলেকজান্ডার সংস্কার সাধন করলেও ১৮৮১ সালে তাঁকে হত্যা করা হয়। তাঁর পুত্র সম্রাট ৩য় আলেকজান্ডার ক্ষমতায় আসার পর পূর্বের সমস্ত সংস্কার রদ করে দেন। ফলে কিছু রুশ বেপরোয়া হয়ে বিপ্লবের সূত্রপাত ঘটায়। ভ্লাদিমির ইলিয়িচ উলিয়ানর, যিনি লেনিন নামেই বেশি পরিচিত, ১৮৮৭ সালে একজন মার্ক্সবাদীতে পরিণত হন। তিনি ১৮৯৮ সাল থেকে বলশেভিকদের নেতায় পরিণত হন। পরবর্তীতে তিনি রুশ বিপ্লবের নেতৃত্ব দিয়েছিলেন। ১৯০৫ সালে রাশিয়ার রাজধানী সাংত পিতেরবুর্গ বা সেন্ট পিটার্সবার্গ শহরে দুই লক্ষ লোক শীতকালীন প্রাসাদের সামনে মিছিল সমাবেশ করে। সেসময় সেনাবাহিনীর সদস্যরা ধর্মঘটরত শ্রমিকদের উপর গুলিবর্ষণ করলে প্রথম গুরুত্বপূর্ণ বিদ্রোহটি শুরু হয়, যা খুব শীঘ্রই দমন করা হয়। লেনিনসহ বিদ্রোহের অন্য নেতারা নির্বাসনে যান। লেনিন ১৯০৫ থেকে ১৯১৭ সাল পর্যন্ত নির্বাসনে ছিলেন। সেসময় রাশিয়ার নতুন সম্রাট ২য় নিকোলাস জনগণকে আরও বেশি নাগরিক অধিকার ও সুবিধা প্রদানের প্রতিশ্রুতি দেন, কিন্তু শীঘ্রই তিনি এই প্রতিশ্রুতি ভঙ্গ করেন। প্রথম বিশ্বযুদ্ধ শুরু হলে রাশিয়ার বেশিরভাগ জনগণের জীবনের মান মন্দ থেকে মন্দতর হতে থাকে। রেলপথে শহরগুলিতে খাদ্য, জ্বালানি ও অন্যান্য প্রয়োজনীয় দ্রব্য সরবরাহ বন্ধ হয়ে যায়। অর্থনীতি প্রায় ধ্বসে পড়ে ও দুর্ভিক্ষের সৃষ্টি হয়। অনেক রুশ রাসপুতিনকে অভিযুক্ত করে এই বলে যে তার কারণেই সম্রাট জনগণের অভিযোগ অগ্রাহ্য করেন। রাসপুতিন ছিলেন একজন ধর্মযাজক; তিনি দাবী করেন যে সম্রাটের অসুস্থ পুত্রকে তিনি সারিয়ে তুলতে পারবেন। ১৯১৭ সালে মার্চ মাসে আবার দাঙ্গা ছড়িয়ে পড়ে। এবার সেনাবাহিনীও দাঙ্গাকারী জনগণের পক্ষ নেয়। সম্রাট নিকোলাস ও তাঁর মন্ত্রীরা পদত্যাগ করেন। আলেকজান্ডার কেরেন্‌স্কির নেতৃত্বে একটি অস্থায়ী প্রজাতান্ত্রিক সরকার গঠন করা হলেও অশান্তি অব্যাহত থাকে। ১৯১৭ সালে লেনিন রাশিয়াতে ফেরত আসেন এবং তাঁর নেতৃত্বে বলশেভিকেরা রাষ্ট্রযন্ত্র দখল করার পরিকল্পনা করেন। নভেম্বর মাসে বিপ্লবীরা সাংত পিতেরবুর্গের শীতকালীন প্রাসাদে আক্রমণ করে এবং রাশিয়ার ক্ষমতা দখল করে। রাশিয়াতে তখন ভিন্ন একটি পঞ্জিকা ব্যবহৃত হত বলে এই ঘটনাটিকে "অক্টোবর বিপ্লব" নামে আখ্যা দেওয়া হয়। প্রথম বিশ্বযুদ্ধে ক্লান্ত রুশ সেনারাও বলশেভিকদের সমর্থন দেয়। রাজপরিবারের সবাইকে (সম্রাট নিকোলাস, তাঁর স্ত্রী আলেকজান্দ্রা এবং তাদের পাঁচ সন্তান) প্রথমে কারাবন্দী করা হয় ও পরে তাদের মৃত্যুদন্ড কার্যকর করা হয়। বলশেভিকেরা রাশিয়ার রাজধানী মস্কোতে সরিয়ে নিয়ে আসে। তারা জার্মানির সাথে শান্তিচুক্তি সম্পাদন করে ও প্রথম বিশ্বযুদ্ধ থেকে রাশিয়াকে প্রত্যাহার করে নেয়। তারা বিশালাকার জমিদারিগুলিকে ভেঙে ফেলে এবং দরিদ্র চাষীদেরকে জমি বন্টন করে দেয়। শ্রমিকেরা কলকারখানার দায়িত্ব নেয় এবং রাষ্ট্র ব্যাংকব্যবস্থার নিয়ন্ত্রণ নেয়। ১৯১৮ সালে বলশেভিক লোহিতবাহিনী এবং সাম্যবাদ-বিরোধী শ্বেতবাহিনীর মধ্যে গৃহযুদ্ধ শুরু হয় যা ১৯২০ সাল পর্যন্ত অব্যাহত থাকে। ১৯২১ সালে বলশেভিকেরা যুদ্ধে বিজয় লাভ করে। এর পরের বছর ১৯২২ সালে রুশ সাম্রাজ্যের নাম বদলে সোভিয়েত সাম্যবাদী প্রজাতন্ত্রগুলির ইউনিয়ন তথা সোভিয়েত ইউনিয়ন প্রতিষ্ঠা করা হয়। ১৯২৪ সালে লেনিন মৃত্যুবরণ করেন। এসময় লেনিনের পরেই আরেক বলশেভিক নেতা লেওন ত্রোত্‌স্কি ছিলেন রাশিয়ার ২য় সবচেয়ে ক্ষমতাধর ব্যক্তি। কিন্তু লেনিনের মৃত্যুর পর স্তালিন ক্ষমতা দখল করলে ত্রোত্‌স্কি নির্বাসনে যান এবং পরে তাঁকে বিদেশেই স্তালিনের চরেরা হত্যা করে। স্তালিন একনায়কতান্ত্রিক পদ্ধতিতে রাশিয়া শাসন করেন। তাঁর শাসনামলে লক্ষ লক্ষ ভিন্ন মতাবলম্বীকে হত্যা করা হয় বা বন্দীশিবিরে পাঠানো হয়, যেখানে তারা মারা যায়। আয়ারল্যান্ডের স্বাধীনতা প্রথম বিশ্বযুদ্ধ-পরবর্তী শান্তি সোভিয়েত রাশিয়া মহামন্দা ফাশিবাদের উত্থান স্পেনের গৃহযুদ্ধ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ ইহূদী গণহত্যা ভারত ও পাকিস্তানের স্বাধীনতা লাভ বিংশ শতাব্দীর শুরুতে ভারতীয় উপমহাদেশ (বর্তমানের সার্কভুক্ত দেশগুলি) ছিল বিশ্বের বৃহত্তম উপনিবেশ। ১৮৫৮ সাল থেকে এটি সরাসরি ব্রিটিশ শাসনের অধীনে ছিল। কিন্তু ভারতীয় উপমহাদেশের জনগণ স্বাধীনতা চাচ্ছিল। ১৮৮৫ সালে ভারতীয় জাতীয় কংগ্রেস গঠন করা হয়। ১৮৮৭ সালে মোহনদাস করমচাঁদ গান্ধী আইন পড়তে লন্ডনে যান এবং ১৮৯৩ সাল থেকে দক্ষিণ আফ্রিকায় কর্মজীবন শুরু করেন। ১৯০৫ সালে ভারতীয় মুসলিম লীগ গঠন করা হয়। ১৯১৭ সালে ভারতীয় জাতীয় কংগ্রেস স্বশাসনের জন্য আন্দোলন শুরু করে। কিন্তু যুক্তরাজ্য এ ব্যাপারে আগ্রহী ছিল না। ১ম বিশ্বযুদ্ধে ভারতীয় সৈনিকদের অবদানের স্বীকৃতি হিসেবে ব্রিটিশ সরকার ১৯১৯ সালে ভারত সরকার অ্যাক্ট নামক অধ্যাদেশ পাস করে। এর ফলে কিছু সংস্কার সাধিত হলেও ক্ষমতার সিংহভাগ যুক্তরাজ্যের হাতে থেকে যায়। একই বছরে অমৃতসরে ব্রিটিশ সেনারা ব্রিটিশ শাসনের বিরুদ্ধে প্রতিবাদরত জনতার উপর গুলিবর্ষণ করে এবং এতে প্রায় ৪০০ লোকের মৃত্যু হয়। ভারতের স্বাধীনতার আন্দোলন আরও জোরদার হতে থাকে। ১৯২০ সাল নাগাদ মোহনদাস করমচান্দ গান্ধী (যাকে পরবর্তীতে “মহাত্মা” গান্ধী উপাধি দেওয়া হয়) ভারতীয় জাতীয় কংগ্রেসের নেতায় পরিণত হন। তিনি ব্রিটিশদের সাথে অসহযোগিতার নীতি প্রবর্তন করেন এবং তাঁকে বেশ কয়েকবার কারাবন্দী করা হয়। কারাগারে বসে তিনি অনশন করে তাঁর আন্দোলন অব্যাহত রাখেন। ১৯৩০ সালে গান্ধীর নেতৃত্বে বহু হাজার লোক লবন পদযাত্রায় অংশগ্রহণ করে এবং অত্যধিক করযুক্ত লবন ক্রয় করার বিরুদ্ধে প্রতিবাদ জানায়। ১৯৩৪ সালে মোহাম্মদ আলী জিন্নাহ ভারতীয় মুসলিম লীগের সভাপতি পদে উন্নীত হন। ১৯৪৫ সালে ব্রিটিশ সরকার ভারতের স্বাধীনতার ব্যাপারে রাজী হয়। ভারতীয় উপমহাদেশের সংখ্যাগরিষ্ঠ মানুষ হিন্দু ধর্মাবলম্বী ছিল। কিন্তু মোহাম্মদ আলী জিন্নাহ ভারতে বসবাসকারী বহুসংখ্যক মুসলমানদের জন্য একটি আলাদা রাষ্ট্রের জন্য আন্দোলন শুরু করেন, যেখানে মুসলমানদেরকে হিন্দুদের অধীনে শাসিত হতে হবে না। ১৯৪৭ সালের ১৪ই আগস্ট ভারতীয় উপমহাদেশের উত্তর-পশ্চিম ও উত্তর-পূর্বের দুইটি অঞ্চল স্বাধীন পাকিস্তান রাষ্ট্র হিসেবে আত্মপ্রকাশ করে, যার সর্বাধিনায়ক ছিলেন জিন্নাহ। ঠিক তার পরের দিন ১৫ই অগাস্ট ভারতীয় উপমহাদেশের বাকী অংশ ভারত নামক রাষ্ট্র হিসেবে আবির্ভূত হয়, যার নেতৃত্বে ছিলেন প্রধানমন্ত্রী জওহরলাল নেহেরু। তাৎক্ষনিকভাবে ভারতের সর্বত্র দাঙ্গা-হাঙ্গামা দাবানলের মতো ছড়িয়ে পড়ে। কোটি কোটি মানুষ ভারত থেকে পাকিস্তানে এবং পাকিস্তান থেকে ভারতের দিকে অভিবাসন শুরু করে। এই অত্যন্ত বিশৃঙ্খল, সংঘর্ষময় প্রক্রিয়াতে লক্ষ লক্ষ লোক মারা যায়। ১৯৪৮ সালে শ্রীলংকা স্বাধীনতা লাভ করে। ১৯৭১ সালে পূর্ব পাকিস্তান পাকিস্তান থেকে বিচ্ছিন্ন হয়ে যায় এবং স্বাধীন বাংলাদেশ হিসেবে আত্মপ্রকাশ করে। মহাত্মা গান্ধী দিল্লিতে এক শান্তি সমাবেশ চলাকালীন সময় একজন হিন্দু উগ্রবাদীর দ্বারা নিহত হন। নেহেরু ও সমাজতান্ত্রিক গণতন্ত্র নেহেরু পরবর্তী পর্বইন্দিরা গান্ধী ও রাজীব গান্ধী অযোধ্যার মসজিদ ধ্বংস ও বিজেপি-র উত্থান বেনজির ভুট্টোকে ক্ষমতা থেকে অপসারণ ও পাকিস্তানে সামরিক শাসন ফিলিস্তিন ও ইসরায়েল জেরুজালেম শহর ও তার আশেপাশের এলাকাগুলি প্রাচীন যুগে ইহুদী বা হিব্রুভাষীদের বাসভূমি ছিল। সময়ের সাথে ইহুদীদেরকে বিভিন্ন শাসকগোষ্ঠী তাদের মূল ভূখন্ড থেকে বিতাড়িত করে। ১৯শ শতকের শেষে এসে বেশিরভাগ ইহুদী ইউরোপের বিভিন্ন দেশ, মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র এবং রাশিয়াতে বসবাস করত। অন্যদিকে বহু আগেই ইহুদীদের প্রাচীন বাসভূমিটির নাম বদলে ফিলিস্তিন রাখা হয় এবং এটি বহু শতাব্দী ধরে আরব মুসলমানদের বাসভূমিতে পরিণত হয়। ২০শ শতকের শুরুতে এটি উসমানীয় সাম্রাজ্যের একটি অংশ ছিল। কিন্তু ইউরোপীয় ইহুদীরা বহু হাজার বছর পরে তাদের আদি বাসভূমিতে ফেরত যাওয়ার চেষ্টা করলে বিদ্যমান আরব জনগোষ্ঠীর সাথে তাদের এক দীর্ঘস্থায়ী সংঘাতের সৃষ্টি হয়। ফিলিস্তিনে বসবাসরত বেশির ভাগ অধিবাসীই ছিল আরব। ১৮৮০-র দশকে স্বল্পসংখ্যক ইউরোপীয় ইহুদী ফিলিস্তিনে বসতি স্থাপন করতে শুরু করে। ১৮৮২ সালে প্রথম বসতিটি গঠিত হয়। এই ইহুদীদেরকে জায়নবাদী বলে ডাকা হত। ১৯১৭ সালে বালফুর ঘোষণার মাধ্যমে ব্রিটিশ সরকার ফিলিস্তিনে একটি ইহুদী বাসভূমি স্থাপনের ব্যাপারে তাদের সমর্থন জানায়। ১ম বিশ্বযুদ্ধে পরাজয়ের প্রেক্ষিতে তুর্কি উসমানীয় সাম্রাজ্যে ভাঙন ধরে। ১৯২০ সালে সেভ্‌রের চুক্তিতে উসমানীয় সাম্রাজ্যের সমাপ্তি ঘোষণা করা হয়। নবগঠিত লিগ অফ নেশন্‌স ১৯২২ সালে যুক্তরাজ্যকে সাময়িকভাবে স্বল্পমেয়াদের জন্য ফিলিস্তিন পরিচালনার অনুমোদন বা ম্যান্ডেট দেয়। ১৯২০-এ দশকে ইহুদীরা ফিলিস্তিনে বসতি স্থাপন অব্যাহত রাখে এবং ১৯২৯ সালে ইহুদী ও আরবদের মধ্যে প্রথম বড় ধরনের সংঘর্ষ ঘটে। ১৯৩০-এর দশকে, বিশেষ করে ১৯৩৩ সালের পর থেকে জার্মানিতে সেখানকার ইহুদীদের উপর অত্যাচার নির্যাতন শুরু হয়। কারাবন্দিত্ব বা মৃত্যু এড়াতে যেসব ইহুদীদের সামর্থ্য ছিল তারা জার্মানি পরিত্যাগ করা শুরু করে। কিছু ইহুদী অন্যান্য ইউরোপীয় রাষ্ট্র বা মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রে পাড়ি জমায়। অন্যান্য ইহুদীরা ফিলিস্তিনের উদ্দেশ্যে রওনা দেন। ফিলিস্তিনের ইহুদী অভিবাসীদের সংখ্যা দ্রুত বৃদ্ধি পাওয়ার সাথে সাথে স্থানীয় আরবদের সাথে তাদের সংঘর্ষের সংখ্যা ও মাত্রাও বাড়তে থাকে। যুক্তরাজ্য ফিলিস্তিনে ইহুদী অভিবাসীর সংখ্যা নিয়ন্ত্রণ করার চেষ্টা করে। ২য় বিশ্বযুদ্ধের পরে আরও অনেক ইহুদী ফিলিস্তিনে অভিবাসনে আগ্রহী হয়। যুক্তরাজ্য বিষয়টি জাতিসংঘে উত্থাপন করে। ১৯৪৭ সালে জাতিসংঘে সিদ্ধান্ত নেওয়া হয় যে ফিলিস্তিনকে ভেঙে দুইটি রাষ্ট্র গঠন করা হবে যার একটি আরব এবং অন্যটি ইহুদী। জেরুজালেম একটি আন্তর্জাতিক শহরে পরিণত হবে, কেননা এটি ইহুদী, খ্রিস্টান ও মুসলমান সবার জন্যই একটি পবিত্র নগরী। ইহুদীরা জাতিসঙ্ঘের এই প্রস্তাবে রাজী হলেও আরবরা রাজী ছিল না। যুক্তরাজ্য ১৯৪৮ সালের ১৪ই মে তার নিয়ন্ত্রণ উঠিয়ে নেয় এবং একই দিনে ইহুদী নেতা দাভিদ বেন গুরিয়ন (ইসরায়েলের ১ম প্রধানমন্ত্রী ও জাতির জনক) ইসরায়েল রাষ্ট্রের স্বাধীনতা ঘোষণা করেন। আরব রাষ্ট্রসমূহের সংগঠন আরব লীগ (সিরিয়া, লেবানন, ইরাক, ইরান, জর্দান ও মিশর) ইসরায়েলের বিরুদ্ধে যুদ্ধ ঘোষণা করে। কিন্তু ইসরায়েল খুব দ্রুত তাদের সম্মিলিত সেনাবাহিনীকে পরাজিত করে এবং আগের চেয়ে বেশি ভূমি দখল করে নিতে সক্ষম হয়। জেরুজালেমের অংশবিশেষ জর্দানের দখলে আসে। ১৯৪৯ সালে জাতিসংঘের মধ্যস্থতায় যুদ্ধবিরতি ঘটে এবং এর ফলে ইসরায়েল ১৯৪৭ সালের প্রস্তাবে উল্লিখিত ইহুদী রাষ্ট্রের শাসনক্ষমতা লাভ করে। ১৯৬৭ সালে আরেকটি যুদ্ধে ইসরায়েল সমগ্র জেরুজালেম পুনরায় দখলে আনতে সক্ষম হয় এবং শহরটিকে ইসরায়েলের রাজধানী হিসেবে ঘোষণা দেয়। আরব দেশগুলি ইসরায়েলকে স্বীকৃতি দেয়নি। ইসরায়েলও যুদ্ধে অধিকৃত ফিলিস্তিনি ভূমি ফেরত দেওয়ার ব্যাপারে সদিচ্ছা প্রকাশ করেনি। সমসাময়িক যুগ (বিংশ শতাব্দীর দ্বিতীয়ার্ধ) জাতিসংঘের প্রতিষ্ঠা ইসরায়েল রাষ্ট্র প্রতিষ্ঠা ঠান্ডা যুদ্ধ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধশেষে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র এবং সোভিয়েত ইউনিয়ন বিশ্বের দুই পরাশক্তি হিসেবে আত্মপ্রকাশ করে। অতীতে মিত্র হলেও তাদের মধ্যে এক ধরনের প্রতিদ্বন্দ্বিতামূলক পরোক্ষ যুদ্ধ শুরু হয়, যার নাম দেওয়া হয় ঠান্ডা যুদ্ধ। সোভিয়েত ইউনিয়ন লোহিত বাহিনীর সাহায্যে পূর্ব ইউরোপের দেশগুলির সরকার পরিবর্তন করে সাম্যবাদী সরকার গঠন করালে এই ঠান্ডা যুদ্ধের সূচনা হয়। এর ফলে কার্যত ইউরোপে একটি লৌহপর্দার সৃষ্টি হয়, যার একপাশে ছিল মার্কিন প্রভাব-বলয়ভুক্ত পশ্চিম ইউরোপ এবং অপর প্রান্তে ছিল সোভিয়েত প্রভাবাধীন পূর্ব ইউরোপ। সাম্যবাদ যেন পশ্চিম ইউরোপেও ছড়িয়ে না পড়ে, সেজন্য মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র ১৯৪৭ সালে "মার্শাল পরিকল্পনা" নামের একটি প্রকল্প হাতে নেয়, যেখানে যুদ্ধবিধ্বস্ত দেশগুলির অর্থনীতিকে চাঙা করতে অর্থনৈতিক সাহায্যের ব্যবস্থা করা হয়। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধের পরে জার্মানিকে বিভিন্ন মিত্রশক্তির মধ্যে ভাগ করে দেওয়া হয়। মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র, যুক্তরাজ্য ও ফ্রান্স দেশটির পশ্চিমভাগ নিয়ন্ত্রণ করত; অন্যদিকে দেশটির পূর্বভাগ নিয়ন্ত্রণ করত সোভিয়েত ইউনিয়ন। দেশটির রাজধানী বার্লিন শহরের পুরোটাই সোভিয়েত নিয়ন্ত্রিত অংশে পড়লেও সেটিও পশ্চিম ও পূর্ব এই দুই ভাগে বিভক্ত ছিল। ১৯৪৮ সালে সোভিয়েতরা ৫ মাস ধরে পশ্চিম বার্লিন অবরোধ করে রাখে; তখন মিত্রশক্তিরা বিমানে করে প্রয়োজনীয় দ্রব্য সরবরাহ করে। ১৯৪৯ সালে জার্মানি পূর্ব ও পশ্চিম দুই জার্মানিতে বিভক্ত হয়ে যায়। অনেক পরে ১৯৬১ সালে পূর্ব বার্লিনের সাম্যবাদীরা দুই বার্লিনের মধ্যে প্রাচীর নির্মাণ করে। ১৯৪৯ সালের ৪ঠা এপ্রিল উত্তর আটলান্টিক চুক্তিভিত্তিক সংস্থা তথা নেটো (North Atlantic Treaty Organization, NATO) প্রতিষ্ঠিত হয়; এর সদর দপ্তর বেলজিয়ামের ব্রাসেল্‌সে অবস্থিত ছিল। এটি ছিল মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র, কানাডা এবং বেশ কিছু পশ্চিম ইউরোপীয় রাষ্ট্রের মধ্যে যেকোন বহিরাক্রমণ প্রতিরোধের জন্য সৃষ্ট একটি সামরিক মৈত্রী। একই বছরে চীনের মূল ভূখন্ডে মাও সে তুংয়ের নেতৃত্বে সাম্যবাদীরা ক্ষমতায় আরোহণ করে। ১৯৫০ থেকে ১৯৫৩ সাল পর্যন্ত কোরীয় যুদ্ধ শুরু হয়। চীনের মদদে উত্তর কোরিয়া দক্ষিণ কোরিয়াকে আক্রমণ করে। মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র দক্ষিণ কোরিয়াকে সামরিক সমর্থন দেয়। ১৯৫৩ সালে সোভিয়েত নেতা স্তালিনের মৃত্যু হয়। ১৯৫৫ সালে সোভিয়েত ইউনিয়ন সাম্যবাদী রাষ্ট্রগুলির সাথে মিলে একটি মৈত্রী গঠন করে, যার নাম ছিল ওয়ারস’ চুক্তি। মার্কিন ও সোভিয়েত দুই পরাশক্তিই পারমাণবিক অস্ত্রশস্ত্রের এক বিশাল ভাণ্ডার গড়ে তোলে। ১৯৫৮ সালে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রের সন্নিকটে অবস্থিত রাষ্ট্র কিউবাতে ফিদেল কাস্ত্রো একনায়ক হিসেবে ক্ষমতায় আসেন এবং সোভিয়েত ইউনিয়নের সাথে মৈত্রী স্থাপন করেন। এর সূত্র ধরে ১৯৬২ সালে আরেকটি সংকটের সৃষ্টি হয়। সে বছর কাস্ত্রো তাঁর দেশে সোভিয়েত ইউনিয়নকে ক্ষেপণাস্ত্র উৎক্ষপণকেন্দ্র নির্মাণের অনুমতি দেন। মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রের তৎকালীন রাষ্ট্রপতি জন এফ কেনেডি মার্কিন নৌবাহিনীকে কিউবাকে অবরোধের আদেশ দেন। শেষ পর্যন্ত সোভিয়েতরা ক্ষেপণাস্ত্রকেন্দ্র নির্মাণ প্রকল্পটি প্রত্যাহারে সম্মত হয়। পারমাণবিক যুদ্ধ যাতে শুরু না হয়, সেজন্য সোভিয়েত নেতা নিকিতা ক্রুশ্চেভের আদেশে ক্ষেপণাস্ত্রবহনকারী সোভিয়েত জাহাজগুলি ফেরত নিয়ে আসা হয়। অন্যদিকে ১৯৬০ সাল থেকে রুশ-চীনা সম্পর্কে ফাটল ধরা শুরু হয়। ঠান্ডা যুদ্ধের সময় মার্কিন ও সোভিয়েত দুই পরাশক্তিই অস্ত্র নির্মাণের পেছনে বিশাল অংকের অর্থ খরচ করে। যদিও তারা নিজেদের মধ্যে কখনও যুদ্ধ করেনি, ১৯৫০-এর দশকে কোরীয় যুদ্ধে এবং ১৯৬০ ও ১৯৭০-এর দশকে ভিয়েতনাম যুদ্ধে তারা প্রত্যক্ষ বা পরোক্ষভাবে অংশ নেয়। এছাড়াও বহু দশক ধরে তারা একে অপরের বিরুদ্ধে গুপ্তচরবৃত্তি ও নেতিবাচক উদ্দেশ্যপ্রণোদিত প্রচারণায় লিপ্ত ছিল। পূর্ব ইউরোপের সাম্যবাদী রাষ্ট্রগুলিতে যেকোন প্রকার বিদ্রোহ সোভিয়েতরা শক্ত হাতে দমন করে। যেমন সোভিয়েতরা সাম্যবাদী শাসন বজায় রাখার জন্য ১৯৫৬ সালে হাঙ্গেরিতে এবং ১৯৬৮ সালে চেকোস্লোভাকিয়াতে সেনা অভিযান চালায়। ১৯৬৩ সালে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র ও সোভিয়েত ইউনিয়ন পারমাণবিক অস্ত্র পরীক্ষা বাতিলের একটি চুক্তি স্বাক্ষর করে। মার্শাল পরিকল্পনা উপনিবেশবাদের সমাপ্তি মহাকাশ প্রতিযোগিতা ১৯৪০-এর দশকে জার্মান বিজ্ঞানীরা প্রথম দূর-নিয়ন্ত্রিত ক্ষেপণাস্ত্র নির্মাণ করে। তারা এ জন্য যে প্রযুক্তি ব্যবহার করেছিল, তা দিয়ে মহাকাশে ভ্রমণের দ্বার উন্মোচন হয়। এরই প্রেক্ষিতে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র ও সোভিয়েত ইউনিয়নের মহাকাশ প্রতিযোগিতার সূচনা হয়। ১৯৫৭ সালের ৪ঠা অক্টোবর সোভিয়েত ইউনিয়ন মহাশূন্যে বিশ্বের সর্বপ্রথম কৃত্রিম উপগ্রহ উৎক্ষেপ করে, যার নাম ছিল স্পুতনিক ১। উপগ্রহটি ঘণ্টায় ২৮ হাজার কিলোমিটার বেগে ৯৬ মিনিটে একবার পৃথিবীকে প্রদক্ষিণ করত এবং একটি বেতার সংকেত প্রেরণ করতে থাকে যা বিশ্বের সর্বত্র গৃহীত হয়। এরপরে স্পুতনিক ২ নামক উপগ্রহে করে লাইকা নামের কুকুরটি প্রথম প্রাণী হিসেবে মহাশূন্যে ভ্রমণ করে; মহাকাশযানটি পৃথিবীতে ফেরত আসতে পারেনি, ফলে মহাশূন্যেই লাইকার মৃত্যু ঘটে। ঠিক তার পরের বছরই ১৯৫৮ সালে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র তাদের প্রথম কৃত্রিম উপগ্রহ এক্সপ্লোরার ১ উৎক্ষেপন করে। দুই পক্ষই মহাকাশ বিজ্ঞানের পেছনে বিপুল পরিমাণ অর্থ ব্যয় করে। ১৯৫৯ সালে সোভিয়েত মহাশূন্য অনুসন্ধান উপগ্রহ লুনা ২ চাঁদে অবতরণ করে। ১৯৬১ সালে সোভিয়েত ইউনিয়ন সর্বপ্রথম মানুষ পরিবহনকারী মহাকাশযান ভোস্তক ১ আকাশে উৎক্ষেপ করে। সোভিয়েত ইউরি গ্যাগারিন প্রথম নভোচারী হিসেবে পৃথিবী প্রদক্ষিণ করেন; তিনি ১৯৬১ সালের ১২ই এপ্রিল পৃথিবীপৃষ্ঠ থেকে ৩০০ কিলোমিটার উচ্চতায় ভোস্তক মহাকাশযানে বসে প্রায় ৮৯ মিনিট ধরে পৃথিবীকে প্রদক্ষিণ করেন। ১৯৬৩ সালে ভালেন্তিনা তেরেস্কোভা প্রথম নারী হিসেবে মহাশূন্যে ভ্রমণ করেন। ১৯৬৫ সালে রুশ নভোচারী আলেক্সি লেওনভ প্রথম নভোচারী হিসেবে মহাশূন্যে পদচারণা করেন। এইসব সোভিয়েত সাফল্যের জবাবে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র ১৯৭০ সালের মধ্যে একজন মানুষকে চাঁদে পদার্পণ করানোর উচ্চাভিলাষী পরিকল্পনা হাতে নেয়। ১৯৬৮ সালে মার্কিন মহাকাশযান অ্যাপোলো ৮ প্রথমবারের মত চাঁদ প্রদক্ষিণ করে। মার্কিনীদের মূল পরিকল্পনা শেষ পর্যন্ত ১৯৬৯ সালে বাস্তবায়িত হয়। সেবছর ২১শে জুলাই অ্যাপোলো ১১ মিশনের অংশ হিসেবে মার্কিন নভোচারী নিল আর্মস্ট্রং প্রথম মানুষ হিসেবে চাঁদে অবতরণ করেন ও চন্দ্রপৃষ্ঠে পায়চারি করেন। তার সাথে দ্বিতীয় মানুষ হিসেবে বাজ অলড্রিনও চাঁদে পদার্পণ করেন। ১৯৭০-এর দশকে যুক্তরাজ্য, চীন, ফ্রান্স, ভারত এবং জাপান ক্ষুদ্রাকৃতির মহাকাশযান উৎক্ষেপ করে। এগুলি বেশিরভাগই ছিল কৃত্রিম উপগ্রহ, যেগুলিকে যোগাযোগ ব্যবস্থা এবং আবহাওয়ার পূর্বাভাসের কাজে ব্যবহার করা হত। অন্যদিকে সোভিয়েত ইউনিয়ন ও মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র মহাশূন্যের গভীর থেকে গভীরতর অংশে অনুসন্ধানী যান পাঠানো শুরু করে যেগুলি মঙ্গল, শুক্র, বৃহস্পতি, শনি, ইউরেনাস ও নেপচুন গ্রহগুলি থেকে ছবি ও অন্যান্য বৈজ্ঞানিক তথ্য পাঠাতে থাকে। সোভিয়েতদের পাঠানো মহাকাশযান ১৯৭০ সালে শুক্রগ্রহে এবং ১৯৭১ সালে মঙ্গলগ্রহে অবতরণ করে। ১৯৭২ সালে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র শেষবারের মত চাঁদে মানববাহী অ্যাপোলো মিশন পরিচালনা করে। ১৯৭৫ সালে মার্কিন ও সোভিয়েত মহাকাশযান মহাশূন্যে একে অপরের সাথে সংযুক্ত হয়। ১৯৭৭ সালে মার্কিন মহাশূন্যযান ভাইকিং মঙ্গলগ্রহে অবতরণ করে। ১৯৮২ সালে সোভিয়েত অনুসন্ধানী মহাকাশযান শুক্রগ্রহে অবতরণ করে ও সেখান থেকে শুক্রগ্রহের পৃষ্ঠের রঙিন আলোকচিত্র পৃথিবীতে প্রেরণ করে। ১৯৮৬ সালে সোভিয়েত ইউনিয়ন প্রথম মহাশূন্য স্টেশন মির উৎক্ষেপন করে। ১৯৯৫ সালে রুশ নভোচারী ভালেরি পোলিইয়াকভ মির মহাকাশ স্টেশনে টানা ৪৩৭ দিন সময় কাটান। মির মহাকাশ স্টেশনটি ২০০১ সাল পর্যন্ত কক্ষপথে ছিল। ১৯৮০-র দশকে ফ্লোরিডার কার্নাভাল অন্তরীপ থেকে বহু মার্কিন মহাকাশ মিশন উৎক্ষেপ করা হয়। ১৯৭৯ থেকে ১৯৮৯ সাল পর্যন্ত মার্কিন মহাকাশ অনুসন্ধানী যান ভয়েজার ২ বৃহস্পতি, শনি, ইউরেনাস ও নেপচুন গ্রহের পাশ দিয়ে উড়ে যায় ও অনেক আলোকচিত্র তুলে পাঠায়। ১৯৮১ সালে ফেরতযোগ্য মহাকাশযান বা শাটলগুলির উড্ডয়ন শুরু হয়। সেবছর প্রথম এরকম একটি যান কলাম্বিয়া পৃথিবীকে প্রদক্ষিণ করে। দু’বার দুর্ঘটনার কারণে এই মহাকাশযানগুলি হারানো যায়। এর মধ্যে ১৯৮৬ সালের চ্যালেঞ্জার দুর্ঘটনাটি উল্লেখযোগ্য। এর আগে ১৯৮৪ সালে দুইজন মার্কিন নভোচারী মহাকাশযানের সাথে সংযোগ ছিন্ন করে মহাকাশে ওড়াওড়ি করেন। ১৯৯০ সালে একটি মার্কিন ফেরতযোগ্য মহাশূন্যযান হাবল দূরবীণটি মহাকাশে স্থাপন করে আসে। ঠান্ডা যুদ্ধের অবসানের পর ১৯৯০-র দশক থেকে মার্কিন ও রুশ বিজ্ঞানীরা বিভিন্ন প্রকল্পে একত্রে কাজ করেছেন। আন্তর্জাতিক মহাকাশ স্টেশন এমন একটি প্রকল্প। ইতিমধ্যে কম্পিউটার প্রযুক্তির অনেক উন্নতি ঘটে এবং ১৯৯৭ সালে মার্কিন প্যাথফাইন্ডার মহাকাশযানটি মঙ্গলগ্রহে অবতরণ করে। সেটি পৃথিবী থেকে নিয়ন্ত্রণযোগ্য সোজোর্নার নামের একটি চলমান অনুসন্ধানী যন্ত্র বা রোবট সেখানে রেখে আসে যাতে মঙ্গলগ্রহের পৃষ্ঠ পর্যবেক্ষণ করা যায়। এর পাঠানো মঙ্গলের ছবিগুলি মানুষেরা পৃথিবীতে বাসায় বসে তাদের টেলিভিশনের পর্দায় দেখতে পায়। ২০০০ সালে গ্লোবাল সার্ভেয়ার নামক যন্ত্র মঙ্গলগ্রহে পানির অস্তিত্বের সন্ধান পায়। মার্কিন অর্থনৈতিক প্রবৃদ্ধি ম্যাকার্থিবাদ সাম্যবাদী চীন উপনিবেশ-পরবর্তী আফ্রিকা ভিয়েতনাম যুদ্ধ ভিয়েতনাম, কম্বোডিয়া ও লাওস একত্রে ফরাসি সাম্রাজ্যের অধীন ইন্দোচীন উপনিবেশ গঠন করেছিল। ২য় বিশ্বযুদ্ধের সময় জাপান ইন্দোচীন দখল করে নেয়। এই সময়ে সাম্যবাদী নেতা হো চি মিনের নেতৃত্বে ভিয়েত মিন লিগ ফ্রান্স থেকে ভিয়েতনামকে স্বাধীন ঘোষণা করে। কিন্তু ২য় বিশ্বযুদ্ধ শেষে ফ্রান্স হো চি মিনের সরকারকে স্বীকৃতি দিল না। ফলে ১৯৪৬ সালে ফরাসি ও হো চি মিনের অনুসারী ভিয়েতনামি জাতীয়তাবাদীদের মধ্যে যুদ্ধ শুরু হয়ে যায়। শেষে ১৯৫৪ সালে দিয়েন বিয়েন ফু-এর যুদ্ধে ফরাসিদের পরাজয়ের মাধ্যমে যুদ্ধের পরিসমাপ্তি ঘটে। একটি আন্তর্জাতিক চুক্তির মাধ্যমে ভিয়েতনামকে দুই ভাগে ভাগ করে দেওয়া হয়: সাম্যবাদী উত্তর ভিয়েতনাম এবং অ-সাম্যবাদী দক্ষিণ ভিয়েতনাম। হো চি মিন ১৯৫৪ সালেই উত্তর ভিয়েতনামের রাষ্ট্রপতি পদে প্রতিষ্ঠিত হন। তাঁর জীবনের লক্ষ্য ছিল দুই ভিয়েতনামকে একত্রিত করা। দুই ভিয়েতনাম সৃষ্টিকারী চুক্তি বাস্তবায়নের সাথে সাথেই ভিয়েতনামে গৃহযুদ্ধ লেগে যায়। দক্ষিণে ভিয়েতনামে সাম্যবাদী গেরিলা সেনাদের নিয়ে গঠিত ভিয়েত কং বাহিনী উত্তর ভিয়েতনামের সহায়তা পায়। অন্যদিকে দক্ষিণ ভিয়েতনাম সরকার ১৯৬১ সালে ভিয়েত কংদের বিরুদ্ধে লড়তে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রের কাছ থেকে সামরিক পরামর্শ চায়। মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র আশঙ্কাগ্রস্ত হয়ে সাম্যবাদের বিস্তার রোধ করতে দক্ষিণ ভিয়েতনাম সরকারকে সামরিক সহায়তা প্রদান করতে শুরু করে। ১৯৬৪ সালে পুরোদমে উত্তর ও দক্ষিণ ভিয়েতনামের মধ্যে যুদ্ধ শুরু হয়ে যায়। উত্তর ভিয়েতনামকে সোভিয়েত ইউনিয়ন এবং দক্ষিণ ভিয়েতনামকে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র সাহায্য করত। ১৯৬৫ সালে মার্কিনীরা দক্ষিণ ভিয়েতনামে সেনা পাঠায়। ১৯৬৬ সালে অস্ট্রেলীয় সেনারাও মার্কিনীদের সাথে যোগদান করে। কিন্তু ভিয়েত কং বাহিনীর গেরিলা যুদ্ধের কৌশলগুলির বিরুদ্ধে লড়াই করা দুষ্কর ছিল। তারা খুঁড়ে খুঁড়ে অসংখ্য সুড়ঙ্গের গোলকধাঁধা তৈরি করত। প্রায় ১৬ হাজার ভিয়েত কং ও উত্তর ভিয়েতনামি সেনা মার্কিন বিমানগুলির বোমাবর্ষণ এড়ানোর জন্য মাটির নিচে বাস করত। যুদ্ধের বেশির ভাগই দক্ষিণ ভিয়েতনামের অরণ্যগুলিতে সংঘটিত হয়। মার্কিন সেনারা হেলিকপ্টার থেকে জঙ্গলে অবতরণ করত এবং ভিয়েত কং গেরিলা সেনাদেরকে চমকে দিয়ে আক্রমণ করত। চীন থেকে লাওস হয়ে দক্ষিণ ভিয়েতনাম পর্যন্ত একটি পথ ছিল ভিয়েত কংদের অস্ত্রশস্ত্রের সরবরাহের পথ; এটি হো চি মিন পথ নামে পরিচিত ছিল। এই সরবরাহ পথ বন্ধ করে দেবার লক্ষ্যে মার্কিনীরা উত্তর ভিয়েতনামে বোমাবর্ষণ করে। ভিয়েত কং বাহিনীর লুকানোর অবস্থানগুলিকে বিনষ্ট করার লক্ষ্যে দক্ষিণ ভিয়েতনামের বহু গ্রামে ও বিশালাকার বনাঞ্চলে রাসায়নিক দ্রব্য ছেটানো হয়। কিন্তু এর ফলে বহু নিরীহ ভিয়েতনামি প্রাণ হারায়। বেশির ভাগ ভিয়েতনামি কৃষিকাজ করত; তারা বিশেষ করে ধান চাষ করে জীবিকা নির্বাহ করত। শস্যক্ষেত ও গ্রাম ধ্বংস হবার কারণে তাদেরকে অত্যধিক কষ্টস্বীকার করতে হয়। ১৯৬৬ সালেই শান্তিকামী মার্কিন নাগরিকেরা ভিয়েতনাম যুদ্ধবিরোধী মিছিল শুরু করেছিলেন। ১৯৬৭ সালে শান্তিচুক্তির প্রচেষ্টা ব্যর্থ হয়; যুদ্ধবিরোধী মিছিল ও আন্দোলন মার্কিন গণ্ডি ছাড়িয়ে অন্যান্য দেশে ছড়িয়ে পড়ে। ১৯৬৮ সালে উত্তর ভিয়েতনামি সেনাবাহিনী ও ভিয়েত কং বাহিনী একযোগে একটি আক্রমণ চালায় যার নাম দেওয়া হয় তেত আক্রমণ। তেত আক্রমণের প্রেক্ষিতে মার্কিনীরা মেনে নিতে বাধ্য হয় যে তাদের পক্ষে অদূর ভবিষ্যতে এই যুদ্ধে জয়ী হওয়া সম্ভব নয়। ১৯৬৯ সালে মার্কিন যুক্তরাষ্ট্র তার সেনাদেরকে ভিয়েতনাম থেকে প্রত্যাহার করে নিতে শুরু করে; প্রথম দফায় প্রায় ৫,৪০,০০ সেনার মধ্যে ২৫ হাজার সেনাকে ফিরিয়ে আনা হয়; যুদ্ধবিরোধী আন্দোলন অব্যাহত থাকে। ১৯৭১ সালে পার্শ্ববর্তী দেশ লাওসে যুদ্ধ ছড়িয়ে পড়ে। ১৯৭৩ সালে যুদ্ধবিরতি চুক্তি স্বাক্ষরিত হয় এবং সমস্ত মার্কিন সেনা প্রত্যাহার করে নেওয়া হয়। কিন্তু ভিয়েতনামিদের নিজেদের মধ্যে ১৯৭৫ সাল পর্যন্ত যুদ্ধ অব্যাহত থাকে। শেষ পর্যন্ত ১৯৭৫ সালে উত্তর ভিয়েতনামি সেনাবাহিনী দক্ষিণ ভিয়েতনামের নিয়ন্ত্রণ হাতে নেয় এবং দুই ভিয়েতনাম একটি সাম্যবাদী সরকারের অধীনে আবার ঐক্যবদ্ধ হয়। দ্য গোল এবং ৫ম ফরাসি প্রজাতন্ত্রের প্রতিষ্ঠা ইন্দোনেশিয়াতে সুহার্তোকে হটিয়ে সুকার্নো ব্রাজিলের সামরিক কু পারমাণবিক অস্ত্র প্রতিযোগিতা নাগরিক অধিকার আন্দোলন কোরীয় যুদ্ধ দক্ষিণ-পূর্ব এশিয়ায় হস্তক্ষেপ লাতিন আমেরিকায় বিপ্লব এবং মার্কিন হস্তক্ষেপ চিলিতে পিনোশের ক্ষমতা দখল চীনের সাংস্কৃতিক বিপ্লব ও পুঁজিবাদের বিকাশ আধুনিক মধ্যপ্রাচ্য নাসের ও সর্ব-আরববাদ আরব-ইসরায়েল সংঘাত সুয়েজ সংকট মধ্যপ্রাচ্য ও খনিজ তেল অর্থনীতি ১৯৬৮-এর সাংস্কৃতিক বিপ্লব ১৯৭৩-এর তেল সংকট আফগানিস্তানে সোভিয়েত আক্রমণ ইরানী বিপ্লব ভারত-পাকিস্তান যুদ্ধসমূহ এবং বাংলাদেশের অভ্যুদয় ব্রিটিশরা ভারত ত্যাগ করার সময় ভারত ও পাকিস্তানের সীমানার ব্যাপারে অনেকগুলি প্রশ্ন অমীমাংসিত রয়ে যায়, যার মধ্যে অন্যতম ছিল জম্মু-কাশ্মীর রাজ্যের ভবিষ্যৎ। পাকিস্তান কাশ্মীরের পুঞ্চ জেলা দখলের প্রচেষ্টা চালালে কাশ্মীরের তদানীন্তন মহারাজা ভারতের কাছে সাহায্য প্রার্থনা করেন। এর জবাবে ভারত কাশ্মীরে সেনা পাঠায় এবং শ্রীনগর ও পূর্ব কাশ্মীরে তাদের নিয়ন্ত্রণ প্রতিষ্ঠা করে। দুই পক্ষের মধ্যে ১৯৪৯ সালের যুদ্ধবিরতি চুক্তি পর্যন্ত যুদ্ধ অব্যাহত থাকে। দুই পক্ষের সেনাবাহিনীর সম্মুখভাগের সারিগুলি ধীরে ধীরে একটি নিয়ন্ত্রণ রেখাতে স্থিতিশীল হয়। এই রেখা পেরিয়ে মাঝে মাঝেই ভারত ও পাকিস্তান বিচ্ছিন্ন লড়াই চালাতে থাকে এবং ১৯৬৮ সালে (ও পরবর্তীতে ১৯৯৯ সালেও) হালকা যুদ্ধে অংশগ্রহণ করে। তবে ১৯৭১ সালে দুই দেশের মধ্যে একটি বিশাল আকারের যুদ্ধ হয়। ঐ বছর তৎকালীন পূর্ব পাকিস্তান বাংলাদেশ নামে স্বাধীনতা ঘোষণা করে এবং পশ্চিম পাকিস্তানী বাহিনীর বিরুদ্ধে বিজয়ী হয়। ভারত বাংলাদেশ থেকে আগত শরণার্থীদের আশ্রয় দেবার পাশাপাশি বাংলাদেশী মুক্তিবাহিনীকে গুরুত্বপূর্ণ সামরিক সহায়তা দান করে। ইরান-ইরাক যুদ্ধ ১৯৭৯ সালে সাদ্দাম হুসেইন ক্ষমতাসীন দল বাথ পার্টির অভ্যন্তরীণ এক কু-এর বদৌলতে ইরাকের রাষ্ট্রপতিতে পরিণত হন। সাদ্দাম হুসেইন একজন অত্যন্ত উচ্চাভিলাষী নেতা ছিলেন। তিনি ইরাককে কৌশলগতভাবে মধ্যপ্রাচ্যের একটি অন্যতম শক্তিশালী রাষ্ট্রে পরিণত করার প্রচেষ্টা চালান। একই সময় ইরানে ধর্মীয় বিপ্লব ঘটে। ইরাকি সরকার আশঙ্কা করছিল যে ইরাকের বৃহৎ শিয়া সংখ্যালঘু সম্প্রদায়ে এই বিপ্লবের আগুন ছড়িয়ে পড়বে। এছাড়া শাত-এল-আরব নদীর অধিকার নিয়ে ইতিমধ্যেই বিরাজমান সমস্যা আবারও চাঙ্গা হয়ে ওঠার ঝুঁকি ছিল। সাদ্দাম ইরানের সামরিক দুর্বলতা আঁচ করে ১৯৮০ সালের ২২শে সেপ্টেম্বর তার সেনাবাহিনীকে ইরান সীমান্ত অতিক্রম করার আদেশ দেন। কিন্তু যেমনটি সহজ হবে ভেবেছিলেন ইরানের বিরুদ্ধে যুদ্ধ তেমন সহজ হয়নি। ইরানিরা জানপ্রাণ দিয়ে তাদের ভূখণ্ড রক্ষা করতে শুরু করে এবং ১৯৮১ সালের মার্চ মাস নাগাদ ইরাকি আক্রমণে ভাটা পড়ে। ১৯৮২ সালের জুন নাগার ইরানিরা তাদের সমস্ত হারানো ভূখণ্ড ফেরত পেতে সক্ষম হয়। এরপর কোন পক্ষই যুদ্ধ জেতার মত কোন বিশাল ও সফল আক্রমণ গড়ে তুলতে পারেনি। আক্রমণগুলির জন্য বিপুল পরিমাণ ব্যয়ের বিপরীতে প্রকৃত অগ্রগতির পরিমাণ ছিল সামান্য। যুদ্ধটি ধীরে ধীরে ইরান-ইরাকের একে অপরের প্রধান প্রধান শহরে ক্ষেপণাস্ত্র নিক্ষেপের যুদ্ধে সীমাবদ্ধ হয়। শেষ পর্যন্ত দুই পক্ষ স্বীকার করতে বাধ্য হয় যে কেউই যুদ্ধে বিজয়ী হতে পারবে না এবং ১৯৮৮ সালের আগস্টে তারা একটি যুদ্ধবিরতি চুক্তিতে স্বাক্ষর করে। কিন্তু অর্ধযুগেরও বেশি সময় ধরে চলা ফলহীন এই যুদ্ধে প্রায় ১৫ লক্ষ লোক প্রাণ হারায়। ইরাকের কুয়েত আক্রমণ এবং প্রথম উপসাগরীয় যুদ্ধ সাম্যবাদের পতন আপার্টহাইটের সমাপ্তি সোভিয়েত পতন-পরবর্তী সংঘাত ইউরোপীয় ইউনয়ন পূর্ব এশিয়া ও দক্ষিণ-পূর্ব এশিয়ার অর্থনৈতিক উত্থান ইসলামী সন্ত্রাসবাদের উত্থান কম্পিউটার প্রযুক্তি ও যোগাযোগ বিপ্লব জৈব প্রযুক্তি জনসংখ্যা বিস্ফোরণ চিকিৎসাবিজ্ঞানের উন্নতি এবং নতুন রোগব্যাধি সমসাময়িক যুগ (একবিংশ শতাব্দী) ১১ই সেপ্টেম্বরের সন্ত্রাসী আক্রমণ আফগানিস্তান ও ইরাকের যুদ্ধ বিশ্বায়ন ও বৈশ্বিক অর্থনৈতিক সংকট জলবায়ু পরিবর্তন ও সবুজ বিপ্লব তথ্যসূত্র বিষয়শ্রেণী:বিষয় অনুযায়ী ইতিহাস বিষয়শ্রেণী:বিশ্বের ইতিহাস
https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%B0%20%E0%A6%87%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B8
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 793, 1837, 2565, 2639, 3161, 3361, 3744, 4130, 4381, 4933, 5650, 6035, 6499, 6991, 7216, 7425 ], "plaintext_end_byte": [ 766, 1777, 2564, 2638, 3124, 3360, 3743, 4129, 4380, 4932, 5649, 6034, 6498, 6979, 7169, 7387, 7879 ] }
من هو الشيخ عبد الله بن حسين الاحمر ؟
عبد الله الأحمر
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 90 ], "minimal_answers_end_byte": [ 131 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
عبد الله بن حسين بن ناصر الأحمر (1933 - 28 ديسمبر 2007)، قيادي قبلي وسياسي يمني، تولى وزارة الداخلية ثلاث مرات أولهما عام 1963 ثم في عام 1964 م في حكومة حمود الجائفي، التي استمرت حتى يناير 1965 م.[1]. وترأس مجلس النواب لفترتين، منذ 1993 حتى وفاته 2007[2]. تلقى الدراست الأولية في كتاب صغير بجوار مسجد حصن ضليمة حبور على يد أحد الفقهاء الذي علمه القراءة والكتابة والقرآن الكريم ومبادئ الدين والعبادات. شغل منصب رئيس مجلس النواب اليمني قبل وفاته. العمل السياسي قبل قيام الوحدة كان الشيخ عبد الله ومعه العديد من مشائخ اليمن منضويين تحت حزب المؤتمر الشعبي العام وعقب قيام الوحدة في اليمن وإقرار التعددية والحزبية السياسية تبنى عبد الله الأحمر الدعوة إلى تأسيس حزب التجمع اليمني للإصلاح الذي ضم كافة طوائف المجتمع من علماء ومشايخ ومثقفين ورجال أعمال وشباباً ونساء من مختلف مناطق اليمنية. وتم اختيار عبد الله الأحمر لشغل منصب رئيس الهيئة التحضيرية العليا التي تولت مهام تأسيس الإصلاح السياسي في كل المحافظات اليمنية وقيادة التجمع حتى موعد انعقاد المؤتمر العام الأول للتجمع اليمني للإصلاح في سبتمبر 1994م. الوظائف التي شغلها الشيخ الأحمر عضو مجلس الرئاسة المشكل بعد قيام الثورة في اليمن عـام 1962. وزير الداخلية لثلاث مرات كانت أولاهما عـام 1963. رئيس المجلس الوطني عام 1969، وهو المجلس الذي تولى صياغة الدستور اليمني. رئيس مجلس الشورى من عام 1971 حتى تاريخ حله عـام 1975. رئيس الهيئة العليا للتجمع اليمني للإصلاح منذ تأسيسه عـام 1990. رئيس مجلس النواب اليمني منذ تأسيسه في فترة أولى من 1993 إلى 1997، وفي فترة ثانية من 1997 إلى 2001 ثم فترة ثالثة، حتى قبل وفاته. المؤسسات والجمعيات الشعبية التي ترأسها: رئيس اللجنة الشعبية لمناصرة الشعب الكويتي بعد الغزو العراقي لها. رئيس اللجنة الشعبية للدفاع عن الأقصى وفلسطين. رئيس اللجنة البرلمانية للقدس وفلسطين. عضو مجلس الأمناء في منظمة الدعوة الإسلامية العالمية. نائب رئيس مجلس أمناء مؤسسة القدس. رئيس فرع مؤسسة القدس في اليمن. المساهمات السياسية حاز الشيخ عبد الله بن حسين الأحمر على ثقة المواطنين في دائرته الانتخابية في الانتخابات النيابية في أبريل 1993م. وانتخب في 15/5/1993م رئيساً لأول مجلس منتخب للنواب في ظل الجمهورية اليمنية وأعيد انتخابه في 18/5/1997م للمرة الثانية رئيساً لمجلس النواب وأعيد انتخابه في 10/5/2003م للمرة الثالثة رئيساً للمجلس حيث حاز على ثقة أعضاء المجلس. في أثناء الأزمة السياسية التي عصفت بالبلاد (أغسطس 1993-يوليو 1994م) نجح الشيخ عبد الله بن حسين الأحمر في الحفاظ على سلامة السلطة التشريعية ووحدتها رغم حالة الفوضى والتشتت المريعة التي عانت منها اليمن قرابة عشرة أشهر. وقد أسهم إسهاماً كبيراً في الجهود السياسية لتطويق أزمة الانفصال والدفاع عن الوحدة اليمنية في الداخل والخارج حتى تحقق النصر في يوليو 1994م. وفى تلك الفترة حدث صدام مروع في لقاء الشيخ بالشيخ زايد آل نهيان، تحدث عنه في سيرته الذاتية، حتى أنهما جلسا فترة من الوقت لا ينظر كل منهم إلى الآخر، كل الشيخ يريد الوحدة، والشيخ زايد يقول لا وحدة بالقوة والسلاح، بينما أسر إليه الملك فهد أنهم إذا استطاعوا دخول عدن سينهون المشكلة، ويرفعون حرجاً عن المملكة. في 12 يناير 1995م رأس وفداً يمنياً رفيع المستوى إلى المملكة العربية السعودية لمواجهه التداعيات الخطيرة حول أزمة الحدود اليمنية السعودية، وظل الشيخ عبد الله بن حسين الأحمر في الرياض قرابة 40 يوماً حتى نجح في التوصل إلى توقيع مذكرة التفاهم في 27 رمضان 1415 هـ التي فتحت الطريق أمام عودة العلاقات الطبيعية بين الجمهورية اليمنية والمملكة العربية السعودية وصولاً إلى توقيع اتفاقية الحدود في 12 يونيو 2000م. أسهم مع عدد من العلماء والشخصيات البارزة في العالم العربي والإسلامي في تأسيس (مؤسسة القدس) وهو نائب رئيس مجلس الأمناء فيها لتعزيز صمود أبناء الشعب الفلسطيني، والحفاظ على الطابع العربي الإسلامي للمدينة المقدسة؛ كما شارك (الشيخ) في العديد من الفعاليات الرسمية والشعبية لدعم القضية الفلسطينية سواء في داخل الوطن أو في خارجه، ويندر أن يوجد خطاب من خطابات (الشيخ) لايتعرض فيه للقضية الفلسطينية داعياً إلى دعم الشعب الفلسطيني وتعزيز صموده في وجه الآلة الصهيونية الغاشمة. ويتجلى الاهتمام بقضية فلسطين والقدس ودعم صمود الشعب الفلسطيني في تخصيص جلسات متعددة في مجلس النواب لمناقشة أي تطورات خطيرة تشهدها الساحة الفلسطينية، وإصدار بيانات تأييد قوية ومناشدة للمسؤولين العرب وللمجتمع الدولي للقيام بمسؤولياتهم لإيقاف الهمجية الصهيونية. وفاته توفي يوم الجمعة 17/12/1428 هـ الموافق 28 ديسمبر 2007 في العاصمة السعودية الرياض بعد معاناة طويلة مع المرض. لقائاته علي قناة الجزيرة برنامج لقاء اليوم: ، 2 أكتوبر 2002 م ، 6 أبريل 2005 م برنامج زيارة خاصة: ، 10 ديسمبر 2005 م ، 17 ديسمبر 2005 م وصلات خارجية مراجع تصنيف:إخوان مسلمون يمنيون تصنيف:رؤساء مجلس النواب اليمني تصنيف:سياسيو حزب التجمع اليمني للإصلاح تصنيف:سياسيون يمنيون تصنيف:مواليد 1933 تصنيف:وزراء داخلية يمنيون تصنيف:وفيات 1428 هـ تصنيف:وفيات 2007 تصنيف:وفيات السرطان في السعودية تصنيف:وفيات في الرياض
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%20%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87%20%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%B1
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 353, 1830, 3458, 3734, 4604, 5934, 6387, 6667, 6891, 7051, 7321, 7534, 8989, 9934, 10359, 10604, 11139, 11648, 12213, 18779, 19559 ], "plaintext_end_byte": [ 345, 1810, 3434, 3704, 4574, 5892, 6343, 6609, 6890, 7050, 7263, 7526, 8988, 9933, 10358, 10603, 11138, 11647, 12182, 18778, 19537, 19662 ] }
소송목적이 공동소송인 모두에게 합일적으로 확정되어야 할 공동소송의 경우에 공동소송인 가운데 한 사람의 소송행위는 모두의 이익을 위하여서만 효력을 가진다는 한국 법률 몇조에 적혀져 있나요?
공동소송
korean
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
공동소송</b>이란 원고 또는 피고 혹은 그 쌍방이 여러 사람 있을 경우, 즉 소송주체의 다수의 경우를 말한다. 공동소송에도 처음부터 공동소송의 형태를 취하는 형식 즉 소의 주관적 병합과 소송참가의 형식에 의하여 나중에 당사자가 늘어나는 경우 등이 있다. 서설 민사소송에 있어서는 한 사람의 원고와 한 사람의 피고가 대립한 가운데서 심리를 진행시키고 판결을 하는 것을 원칙으로 한다. 소송을 통하여 해결해야 될 분쟁은 두 사람의 대립자간의 것이며, 이러한 분쟁을 이들 두 사람 사이에서 해결하게 되면 사법(司法)의 당면과제는 다한 것으로 생각하는 방법이다. 이것을 두 당사자 대립의 원칙이라고 하며 이 원칙에 따른 소송의 성립을 두 당사자 대립구조라 부른다. 두 당사자 대립구조의 소송절차에 있어서는 소송대상을 당사자의 임의처리에 맡기는 한편 그 결과인 판결의 효력은 이 두 당사자 사이에서만 통용되는 것을 원칙으로 한다. 따라서 일반적으로 소송의 당사자는 원고·피고가 한 사람씩인 경우가 많다. 그러나 실생활상의 분쟁관계는 3인 이상의 당사자의 대립을 가져오는 경우가 적지 아니하며 소송이 언제나 한 사람의 원고와 한 사람의 피고밖에 포함하지 않는다고 할 수는 없다. 원고 또는 피고 혹은 그 쌍방이 여러 사람 있을 경우, 즉 소송주체의 다수의 경우를 공동소송이라고 부르는데 여기에도 처음부터 공동소송의 형태를 취하는 형식 즉 소의 주관적 병합과 소송참가의 형식에 의하여 나중에 당사자가 늘어나는 경우 등이 있다. 보통공동소송 한 사람의 원고와 한 사람의 피고가 대립하는 소송이 몇 개가 하나로 묶이게 되고 더욱이 그 하나 하나의 소송을 다른 것과 떨어져서 심리·판결할 수도 있다는 독립된 관계에 놓여 있는 것을 말한다. 한 개의 소송절차 가운데 한 사람의 채권자가 여러 사람의 별개 채무자에 대하여 대금의 반환을 청구하거나 동일사고의 피해자 수 명이 한 사람의 가해자에 대하여 각자의 손해배상을 구하거나 하는 경우를 일컫는다. 보통공동소송은 한 소송절차에 관계하는 당사자의 수가 두 사람 이상이라는 점이 일반과 다를 따름이며 실질적으로는 두 당사자 대립구조의 예외를 만드는 것은 아니다. 심리 중 공통으로 행할 수 있는 절차를 공통으로 행하는 것이 있다는 것뿐이며 소송 그 자체는 제각기 독립된 것으로 보고 처리된다. 두 당사자 대립구조의 관철을 예시하면 예컨대 한 사람의 원고가 어떤 가옥의 소유권 확인을 수 명의 피고에 대해 제기한 경우, 이론상은 이 수 개의 소송은 전부가 일률적으로 원고승소로 되느냐 또는 패소로 되느냐로 귀착되는 것이지만 소송법상에서는 그 하나 하나가 다른 것과 무관계로 처리되는 것이므로 이 원고의 승패는 피고마다 다른 경우도 있다. 그래서 이러한 여러 개의 소가 공동소송으로 묶이어 있더라도 위의 사정에는 변함이 없다. 즉 이러한 경우는 보통공동소송이 된다.. 필수적 공동소송 공동소송으로 병합되어 있는 몇 개의 소송이 어느 것이든 합일적으로 재판되지 않으면 아니 된다는 관계에 놓여 있는 경우로서 '합일확정 공동소송(合一確定共同訴訟)'이라고도 불린다. 고유필요적 공동소송 관계자 전원이 공동으로 하는 경우에 한하여 그 법률관계를 소송에 있어서 주장하거나 다투거나 할 수 있으며 제각기 별도의 당사자가 될 때에는 그 분쟁을 해결할 재판을 받을 수 없는 경우를 말한다. 예를 들면 조합재산에 관한 소송을 제기하기 위해서는 조합원 전원이 공동원고가 되지 않으면 아니 되며 제3자가 어떤 부부의 혼인의 취소를 구하는 소를 제기하는 경우는 반드시 그 남편의 처를 공동피고로 하지 않으면 아니 되며 더욱 이와 같이 하여 성립하는 공동소송은 상대적 해결을 하는 것이 법률상 허용되지 않는다. 이에 반하여 논리상 해결이 제각기 다르다는 것이 이상하다는 것만으로는 필요적 공동소송이 되지 않는다. 유사필요적 공동소송 수 명의 당사자가 제각기 별도로 소를 제기할 수 있으나 이들 당사자 한 편에 대하여 내린 판결이 다른 편에도 효력을 미친다는 관계에 놓여 있으므로 그들에 대한 판결내용이 동일하지 않으면 아니 된다는 요청에서 합일확정(合一確定)이 행하여지는 경우를 말한다. 예를 들면 A와 B가 공동원고가 되어 회사설립 무효의 소를 제기하였다고 가정한다. B가 원고가 되지 않더라도 법률의 특별규정에 의하여 A가 제기한 소에 대한 판결의 효력을 받도록 되어 있다(상 190조). B가 제기한 소에 소에 대하여도 A의 관계는 위의 경우와 같다. 그래서 A의 소와 B의 소가 내용이 상이한 판결을 받았다고 하는 경우, A의 입장에서 보면 자기에 대하여 내린 판결의 효력과 B에 대한 판결에서 간접적으로 미치는 효력이 일치하지 않는 상태로 된다. 그래서 A와 B에 대한 판결내용을 언제나 동일하게 하는 것이 필요하게 되는 것이다. 따라서 필요적 공동소송에서는 공동소송인의 한 사람이 행한 유리한 행위는 전원이 행하지 않으면 아니 된다는 등 심리를 일률적으로 행하도록 규정되어 있다. 조문 제65조 (공동소송의 요건) 소송목적이 되는 권리나 의무가 여러 사람에게 공통되거나 사실상 또는 법률상 같은 원인으로 말미암아 생긴 경우에는 그 여러 사람이 공동소송인으로서 당사자가 될 수 있다. 소송목적이 되는 권리나 의무가 같은 종류의 것이고, 사실상 또는 법률상 같은 종류의 원인으로 말미암은 것인 경우에도 또한 같다. 제66조 (통상공동소송인의 지위) 공동소송인 가운데 한 사람의 소송행위 또는 이에 대한 상대방의 소송행위와 공동소송인 가운데 한 사람에 관한 사항은 다른 공동소송인에게 영향을 미치지 아니한다. 제67조 (필수적 공동소송에 대한 특별규정) ① 소송목적이 공동소송인 모두에게 합일적으로 확정되어야 할 공동소송의 경우에 공동소송인 가운데 한 사람의 소송행위는 모두의 이익을 위하여서만 효력을 가진다. ② 제1항의 공동소송에서 공동소송인 가운데 한 사람에 대한 상대방의 소송행위는 공동소송인 모두에게 효력이 미친다. ③ 제1항의 공동소송에서 공동소송인 가운데 한 사람에게 소송절차를 중단 또는 중지하여야 할 이유가 있는 경우 그 중단 또는 중지는 모두에게 효력이 미친다. 제69조 (필수적 공동소송에 대한 특별규정) 제67조 제1항의 공동소송인 가운데 한 사람이 상소를 제기한 경우에 다른 공동소송인이 그 상소심에서 하는 소송행위에는 제56조 제1항의 규정을 준용한다. 판례 공동상속재산의 지분에 관한 지분권존재확인을 구하는 소송은 필수적 공동소송이 아니라 통상의 공동소송이다.[1] 민사소송법 제211조가 규정하고 있는 판결경정 결정은 원칙적으로 당해 판결을 한 법원이 하는 것이고, 상소의 제기로 본안사건이 상소심에 계속된 경우에는 당해 판결의 원본이 상소기록에 편철되어 상소심법원으로 송부되므로 판결원본과 소송기록이 있는 상소심법원도 경정결정을 할 수 있는 것이기는 하지만, 당해 판결에 대하여 상소를 하지 아니하여 사건이 상소심에 계속되지 아니한 부분은 상소심의 심판대상이 되지 않는 것이므로, 통상의 공동소송이었던 다른 당사자 간의 소송사건이 상소의 제기로 상소심에 계속된 결과, 상소를 하지 아니한 당사자 간의 원심판결의 원본과 소송기록이 우연히 상소심법원에 있다고 하더라도, 상소심법원이 심판의 대상이 되지도 않은 부분에 관한 판결을 경정할 권한을 가지는 것은 아니며(대법원 1992. 1. 29. 91마748 결정, 대법원 2007. 5. 10. 2007카기35 결정 참조), 이와 같은 법리는 통상의 공동소송에서 상소의 제기로 소송사건이 상소심에 계속된 후에 그중 일부 당사자 간의 소송사건이 상소의 취하로 확정된 경우에도 마찬가지이다.[2] 상표권이 공유인 경우에 각 공유자는 다른 공유자의 동의를 얻지 아니하면 그 지분을 양도하거나 그 지분을 목적으로 하는 질권을 설정할 수 없고 그 상표권에 대하여 전용사용권 또는 통상사용권을 설정할 수도 없는 등 일정한 제약을 받아 그 범위에서 합유와 유사한 성질을 가지지만, 이러한 제약은 상표권이 무체재산권인 특수성에서 유래한 것으로 보일 뿐이고, 상표권의 공유자들이 반드시 공동목적이나 동업관계를 기초로 조합체를 형성하여 상표권을 소유한다고 볼 수 없을 뿐만 아니라 상표법에 상표권의 공유를 합유관계로 본다는 명문의 규정도 없는 이상, 상표권의 공유에도 상표법의 다른 규정이나 그 본질에 반하지 아니하는 범위 내에서는 민법상의 공유의 규정이 적용될 수 있다고 할 것이다.[3] 토지를 수인이 공유하는 경우에 공유자들의 소유권이 지분의 형식으로 공존하는 것뿐이고, 그 처분권이 공동에 속하는 것은 아니므로 공유토지의 일부에 대하여 취득시효완성을 원인으로 공유자들을 상대로 그 시효취득 부분에 대한 소유권이전등기절차의 이행을 청구하는 소송은 필요적 공동소송이라고 할 수 없다.[4] 민사소송법 제62조의 명문의 규정과 우리 민사소송법이 취하고 있는 변론주의 소송구조 등에 비추어 볼 때, 통상의 공동소송에 있어서 이른바 주장공통의 원칙은 적용되지 아니한다.[5] 주류공동제조면허의 경우 공동면허명의자의 상호관계는 민법상의 조합으로서 합유적 관계에 있고, 합유재산에 관한 소송은 고유필수적 공동소송에 해당하는 것이므로 주류제조면허의 공동면허명의자 중의 일인으로부터면허를 양수한 자는 공동면허명의자 전원을 상대로 하여야만 면허취소신청과 보충면허신청절차의 이행을 소구할 수 있지, 양도인만을 상대로 하여서는 그 이행을 소구할 수 없다.[6] 소송계속 중 당사자인 피상속인이 사망한 경우 공동상속재산은 상속인들의 공유이므로 소송의 목적이 공동상속인들 전원에게 합일확정되어야 할 필수적 공동소송관계라고 인정되지 않는 이상 반드시 공동상속인 전원이 공동으로 수계하여야 하는 것은 아니며, 수계되지 아니한 상속인들에 대한 소송은 중단된 상태로 그대로 피상속인이 사망한 당시의 심급법원에 계속되어 있다.[7] 순차경료된 등기 또는 수인 앞으로 경료된 공유등기의 말소청구소송은 권리관계의 합일적인 확정을 필요로 하는 필요적 공동소송이 아니라 보통공동소송이며, 이와 같은 보통공동소송에서는 공동당사자들 상호 간의 공격방어방법 차이에 따라 모순되는 결론이 발생할 수 있고, 이는 변론주의를 원칙으로 하는 소송제도 아래서는 부득이한 일로서 판결의 이유모순이나 이유불비가 된다고 할 수 없다.[8] 필수적 공동소송 판례 상법상의 주주대표소송은 주주들 모두가 필수적으로 공동원고가 되어야 하는 고유필수적 공동소송은 아니고 단지 공동소송인이 된 원고들 사이에 그 승패를 일률적으로 하여야 할 필요성이 있는 유사필수적 공동소송의 성격을 가진다.[9] 공동상속인이 다른 공동상속인을 상대로 어떤 재산이 상속재산임의 확인을 구하는 소는 이른바 고유필수적 공동소송이라고 할 것이고, 고유필수적 공동소송에서는 원고들 일부의 소 취하 또는 피고들 일부에 대한 소취하는 특별한 사정이 없는 한 그 효력이 생기지 않는다.[10] 공유물분할청구의 소는 분할을 청구하는 공유자가 원고가 되어 다른 공유자 전부를 공동피고로 하여야 하는 고유필수적 공동소송이고, 공동소송인과 상대방 사이에 판결의 합일확정을 필요로 하는 고유필수적 공동소송에 있어서는 공동소송인 중 일부가 제기한 상소는 다른 공동소송인에게도 그 효력이 미치는 것이므로 공동소송인 전원에 대한 관계에서 판결의 확정이 차단되고 그 소송은 전체로서 상소심에 이심되며, 상소심판결의 효력은 상소를 하지 아니한 공동소송인에게 미치므로 상소심으로서는 공동소송인 전원에 대하여 심리·판단하여야 한다.[11] 동업약정에 따라 동업자 공동으로 토지를 매수하였다면 그 토지는 동업자들을 조합원으로 하는 동업체에서 토지를 매수한 것이므로 그 동업자들은 토지에 대한 소유권이전등기청구권을 준합유하는 관계에 있고, 합유재산에 관한 소는 이른바 고유필요적공동소송이라 할 것이므로 그 매매계약에 기하여 소유권이전등기의 이행을 구하는 소를 제기하려면 동업자들이 공동으로 하지 않으면 안 된다.[12] [1] 은행에 공동명의로 예금을 하고 은행에 대하여 그 권리를 함께 행사하기로 한 경우에 그 공동명의 예금채권자들은 은행을 상대로 하여서는 공동으로 이행의 청구나 변제의 수령을 함이 원칙이라고 할 것이나, 그렇다고 하여 공동명의 예금채권자들의 은행에 대한 예금반환청구소송이 항상 필요적 공동소송으로서 그 예금채권자 전원이 당사자가 되어야만 한다고 할 수는 없을 것이다. 만일 동업자들이 동업자금을 공동명의로 예금한 경우라면 채권의 준합유관계에 있어 합유의 성질상 은행에 대한 예금반환청구가 필요적 공동소송에 해당한다고 볼 것이나, 공동명의 예금채권자들 중 일인이 전부를 출연하거나 또는 각자가 분담하여 출연한 돈을 동업 이외의 특정목적을 위하여 공동명의로 예치해 둠으로써 그 목적이 달성되기 전에는 공동명의 예금채권자가 자신의 예금에 대하여도 혼자서는 인출할 수 없도록 방지, 감시하고자 하는 목적으로 공동명의로 예금을 개설한 경우에는 그 예금에 관한 관리처분권까지 공동명의 예금채권자 전원에게 공동으로 귀속된다고 볼 수 없을 것이므로, 이러한 경우에는 은행에 대한 예금반환청구가 민사소송법상의 필요적 공동소송에 해당한다고 할 수 없다. [2] 위 ‘[1]’항 뒤의 경우가 소송법상으로는 필요적 공동소송에 해당하지 아니한다고 하더라도 공동명의 예금채권자는 그 예금을 개설할 때에는 은행과의 사이에 예금채권자들이 공동하여 예금반환청구를 하기로 한 약정에는 당연히 구속되는 것이므로, 그 예금채권자 중 일인이 은행을 상대로 자신의 예금의 반환을 청구함에 있어서는 다른 공동명의 예금채권자와 공동으로 그 반환을 청구하는 절차를 밟아야만 은행으로부터 예금을 반환받을 수 있음은 물론인 바, 이 경우 만일 다른 공동명의 예금채권자가 그 공동반환청구절차에 협력하지 않을 때에는, 예금주는 먼저 그 사람을 상대로 제소하여 예금주 단독으로 하는 반환청구에 관하여 승낙의 의사표시를 하라는 등 공동반환절차에 협력하라는 취지의 판결을 얻은 다음 이 판결을 은행에 제시함으로써 예금을 반환받을 수 있고, 이와 같은 방식에 의하여 약정에 의한 공동반환청구의 요건이 충족되었음에도 불구하고 은행이 정당한 이유 없이 예금의 반환을 거절하는 경우에는 그 예금주가 은행을 상대로 단독으로 예금의 반환을 소구할 수밖에 없을 것이고, 미리 청구할 필요가 있을 때에는 다른 공동명의 예금채권자와 은행을 공동피고로 하여 위와 같은 취지의 제소를 할 수도 있다.[13] 각 채권자대위권에 기하여 공동하여 채무자의 권리를 행사하는 다수의 채권자들은 유사필수적 공동소송관계에 있다 할 것이다. 제1심에서 유사필수적 공동소송관계에 있는 다수의 채권자들의 청구가 모두 기각되고, 그중 일인만이 항소한 경우 민사소송법 제63조 제1항은 필요적 공동소송에 있어서 공동소송인 중 일인의 소송행위는 공동소송인 전원의 이익을 위하여서만 효력이 있다고 규정하고 있으므로 공동소송인 중 일부의 상소제기는 전원의 이익에 해당된다고 할 것이어서 다른 공동소송인에 대하여도 그 효력이 미칠 것이며, 사건은 필요적 공동소송인 전원에 대하여 확정이 차단되고 상소심에 이심된다고 할 것이다.[14] 수인의 가등기채권자가 일인 채무자에 대한 매매예약완결권을 행사하는 경우, 즉 채무자에 대한 매매예약완결의 의사표시 및 이에 따른 목적물의 소유권이전 본등기를 구하는 소의 제기는 매매예약완결권의 처분행위라 할 것이고 복수채권자의 전부 아닌 일부로써도 할 수 있는 보존행위가 아니므로, 매매예약완결의 의사표시 자체는 채무자에 대하여 복수채권자 전원이 행사하여야 하며 채권자가 채무자에 대하여 예약이 완결된 매매목적물의 소유권이전의 본등기를 구하는 소는 필수적 공동소송으로서 매매예약완결권을 준공유하고 있던 복수채권자 전원이 제기하여야 할 것이다.[15] 구 파산법(2005. 3. 31. 법률 제7428호 채무자 회생 및 파산에 관한 법률 부칙 제2조로 폐지) 제7조에 의하면 파산재단에 속하는 재산의 관리처분권은 파산자로부터 이탈하여 파산관재인에게 전속하게 되고, 같은 법 제152조에 의하면 파산재단에 관한 소송에 있어서는 파산관재인이 원고 또는 피고가 되므로, 파산관재인이 여럿인 경우에는 법원의 허가를 얻어 직무를 분장하였다는 등의 특별한 사정이 없는 한 그 여럿의 파산관재인 전원이 파산재단의 관리처분권을 갖고 있기 때문에 파산관재인 전원이 소송당사자가 되어야 하므로 그 소송은 필수적 공동소송에 해당한다.[16] 각주 참고문헌 김상균, 연구논문: 미국연방민사소송규칙상의 상담자병합, 법학논집 30권 2호. 같이 보기 통상 공동소송 분류:민사소송법
https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B3%B5%EB%8F%99%EC%86%8C%EC%86%A1
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 286, 1004, 1727, 2376, 3030, 3689, 5057, 5577, 7478, 8538, 8913, 9337, 10322, 10758, 11451, 12057, 12289, 12872, 13469, 14266, 14985, 15567, 15822, 17523, 18685, 19237, 19980, 21096, 22835, 24052, 24508, 25868, 26490, 26677, 27601, 28560, 29091, 30344, 30502, 32260, 33306, 33846, 34230, 34539, 35005, 35291, 35889, 36237, 36464, 36934, 37184, 37801, 38061, 39804, 41743, 42167, 42652, 42881, 43883, 44542, 44823, 45046, 45693, 46606, 47905, 48218, 48573, 50415, 50915, 52026, 53112, 53562, 54285, 55040, 56026, 56242, 56498, 56623 ], "plaintext_end_byte": [ 285, 1003, 1726, 2326, 3029, 3688, 5014, 5576, 7477, 8537, 8912, 9297, 10321, 10757, 11450, 12056, 12225, 12871, 13468, 14265, 14984, 15566, 15760, 17522, 18684, 19236, 19979, 21095, 22834, 24051, 24507, 25867, 26489, 26676, 27600, 28559, 29090, 30343, 30501, 32258, 33290, 33845, 34229, 34538, 35004, 35290, 35888, 36236, 36463, 36933, 37183, 37800, 38060, 39803, 41708, 42166, 42651, 42880, 43862, 44541, 44822, 45045, 45692, 46586, 47904, 48217, 48477, 50361, 50901, 52024, 53075, 53557, 54272, 55016, 56011, 56200, 56479, 56622, 57053 ] }
Kuinka monta NHL pelia EA Sports on julkaissut vuoden 1991 jälkeen?
Teemu Selänne
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Teemu Ilmari Selänne (s. 3. heinäkuuta 1970 Helsinki[1]) on suomalainen jääkiekkoilija, Stanley Cup -voittaja sekä olympia- ja MM-mitalisti. Hän pelasi mittavan uran Pohjois-Amerikan NHL-liigassa, ja häntä pidetään yhtenä kaikkien aikojen parhaista jääkiekkoilijoista.[2] Juniorivuotensa Selänne jääkiekkoili Espoon alueella, EPS:ssa yhden vajaan kauden, 1978–1979, ja pelasi EJK:ssa 1979–1984, ennen kuin hän siirtyi mukaan Helsingin Jokerien junioritoimintaan. Jokereiden edustusjoukkueessa hän pelasi ensi kertaa jääkiekon I-divisioonassa, ja hän oli Jokerien merkittävimpiä pelaajia joukkueen noustessa Jääkiekon SM-liigaan. Selänne edusti Jokereita SM-liigassa neljä kautta voittaen muun muassa Suomenmestaruuden, kunnes hän siirtyi NHL:n Winnipeg Jetsiin, joka oli varannut Selänteen vuoden 1988 varaustilaisuudessa numerolla 10, kaudeksi 1992–1993. Winnipegin ohella Selänne edusti NHL-urallaan Anaheim Ducksia, San Jose Sharksia ja Colorado Avalanchea.[3][4] Selänne on NHL:n runkosarjassa historian kaikkien aikojen paras suomalainen maalintekijä ja pistemies tehopistein .[5][6] Hän on ainoana suomalaisena ylittänyt 1400 tehopisteen rajan NHL:n runkosarjassa.[7] Selänne on myös kaikkien aikojen toiseksi tehokkain eurooppalainen jääkiekkoilija NHL:ssä, sillä hänen edelleen tehopisteiden määrässä yltää ainoastaan tšekkiläinen Jaromír Jágr.[7] Selänne on voittanut NHL:n maalitilaston kolmesti, ja hänet on äänestetty NHL:n tähdistöotteluun 11 kertaa.[8] NHL:n Stanley Cup-mestaruuden Selänne on voittanut Anaheim Ducksissa keväällä 2007.[9] Marraskuussa 2017 hänet valittiin arvostettuun jääkiekon kunniagalleriaan, Hockey Hall of Fameen.[10] Suomen jääkiekkomaajoukkuetta Selänne on edustanut aikuisten tasolla viidesti MM-kilpailuissa, kuudesti talviolympialaisissa, kahdesti maailmancupissa ja kerran Kanada-cupissa.[2] Hän on saavuttanut neljä olympiamitalia ja kaksi MM-mitalia, toisen sijan maailmancupissa ja kolmannen sijan Kanada-cupissa. Selänne on pistein 24+19=43 kaikkien aikojen tehokkain olympialaisissa pelannut jääkiekkoilija.[11] Kaukalon ulkopuolella hänet on palkittu Suomen Leijonan ansioristillä vuonna 2010.[12] Suomalainen kiekkoyleisö on myös äänestänyt hänet kaikkien aikojen suomalaispelaajaksi.[13] Ura Tähdeksi Helsingin Jokereissa (1988–1992) Selänne aloitti jääkiekkoilun Espoon Palloseurassa, mutta siirtyi 15-vuotiaana Helsingin Jokereihin. Hän nousi neljä vuotta myöhemmin ensimmäistä kertaa Jokerien edustusjoukkueeseen, joka pelasi vielä tuolloin Suomen toiseksi korkeimmalla sarjatasolla I-divisioonassa. Selänne pelasi joukkueensa edustusmiehistössä viisi ottelua, mutta kausi kului hänen osaltaan pääosin vielä Jääkiekon A-nuorten SM-liigassa. Selänne teki kaudella 33 runkosarjaottelussa peräti 66 tehopistettä, ja loistavan kauden ja nuorten EM-kilpailujen jälkeen hänet varasi odotetusti NHL:ään Winnipeg Jets ensimmäisen kierroksen kymmenentenä varauksena. Jokerit nousi Jääkiekon SM-liigaan kaudelle 1989–1990. Selänne ehti merkkauttaa 11 pelaamassaan ottelussa 12 tehopistettä mutta hyvin alkanut debyyttikausi katkesi lokakuussa 1989, kun Selänteen vasemman jalan sääri- ja pohjeluut katkesivat JyP HT:ta vastaan pelatun ottelun jatkoajalla.[14] Loukkaantumisen vuoksi hän joutui pitämään varpaista nivusiin ulottuvaa kipsiä kolmen kuukauden ajan ja opettelemaan fysioterapiassa liikeratoja uudelleen kävelystä alkaen yli kymmenen kuukauden toipumisjaksonsa aikana.[14] Loukkaantuminen myös eväsi Selänteen haaveet osallistumisesta Suomessa järjestettyihin alle 20-vuotiaiden MM-kilpailuihin. Kaudelle 1990–1991 pelikuntoon toipunut Selänne palasi vahvana SM-liigaan. Hän teki ottelussa ja eli yhteensä . Hänet valittiin SM-liigan tähdistökentälliseen ja hän osallistui ensimmäistä kertaa aikuisten MM-kilpailuihin Suomen toimiessa kisaisäntänä vuoden 1991 kilpailuissa. Hänet valittiin edustamaan Suomea myös vuoden 1991 Kanada-cupiin, jossa Suomen sijoitus oli kolmas. Loistavat otteet SM-liigassa ja maajoukkueessa huomioitiin myös Winnipegissä, ja Jets tarjosi Selänteelle vuonna 1991 vuoden mittaista ja arvoista pelisopimusta.[13] Selänne päätti kuitenkin kieltäytyä jäädäkseen Suomeen vielä yhden kauden ajaksi. Kaudella 1991–1992 Selänne johdatti Jokerit Suomen mestaruuteen. Mestaruus oli seuralle kaiken kaikkiaan toinen sen historiassa, ja ensimmäinen sitten vuoden 1973. Runkosarjassa tehopisteet 39+23=62 iskenyt Selänne palkittiin vuoden herrasmiespelaajalle annettavalla Raimo Kilpiö -palkinnolla ja runkosarjan parhaalle maalintekijälle annettavalla Aarne Honkavaara -palkinnolla. Lisäksi liigan muut pelaajat äänestivät hänet koko SM-liigan parhaaksi, ja hänet palkittiin näin ollen myös Kultainen kypärä-palkinnolla. Menestyksekkäästi uransa Suomessa päättänyt Selänne jätti Jokerit mestaruuden jälkeen siirtyäkseen Winnipegiin ja NHL:ään. NHL-uran alku Winnipegissä (1992–1996) Selänteen kieltäytyminen Winnipegin tarjoamasta sopimuksesta syksyllä 1991 oli osoittautunut onnistuneeksi ratkaisuksi Jokereiden voitettua Suomen mestaruuden, mutta myös Selänteen sopimuspalkka oli viimeisen Suomessa vietetyn kauden aikana kasvanut. Selänne siirtyi Winnipegiin vuonna 1992 kolmen vuoden mittaisella ja dollarin arvoisella sopimuksella, joten Jetsin aiempaan Selänteelle esittämään sopimustarjoukseen verrattuna hänen sopimuksensa arvo oli nelinkertaistunut vain vajaan vuoden kuluessa.[13] Selänne pelasi ensimmäisen NHL-ottelunsa vuoden 1992 lokakuussa ja teki jo ensimmäisessä ottelussaan kaksi tehopistettä. Tulokaskaudellaan 1992–1993 Selänne rikkoi Mike Bossyn kaudella 1977–1978 asettaman tulokkaiden maaliennätyksen, kun Selänne uusi Bossyn 53 osuman ennätyksen viimeistelemällä Winnipegille runkosarjassa 76 maalia. Runkosarjassa 132 tehopistettä tehnyt Selänne rikkoi myös Peter Šťastnýn kaudella 1980–1981 asettaman tulokkaiden 109 pisteen ennätyksen.[15] Jo ensimmäisen 12 ottelunsa aikana Selänne viimeisteli 11 maalia,[16], ja vuoden 1993 tammikuun lopussa hän oli tehnyt jo 40 maalia.[16] 2. maaliskuuta 1993 pelatussa ottelussa Quebec Nordiquesia vastaan Selänne teki kolme maalia ja ohitti Bossyn ennätyksen. Kolmannen maalinsa jälkeen Selänne heitti toisen hanskansa ilmaan ja ”ampui” sen alas mailallaan.[16] Kauden päättyessä Selänne oli viimeistellyt runkosarjassa 76 maalia ja 56 maalisyöttöä eli yhteensä 132 tehopistettä. Hän teki siis 23 maalia enemmän kuin maaliennätyksen alkuperäinen haltija Bossy, ja pisteitä Selänteelle kertyi niin ikään 23 enemmän kuin Šťastnýlle yli kymmenen vuotta aiemmin.[15] 24 ylivoima- ja seitsemällä voittomaalillaan Selänne oli niin ikään tulokkaiden runkosarjan kärki.[17] Hän myös jakoi liigan maalitilaston voiton Buffalo Sabresin venäläishyökkääjä Aleksandr Mogilnyin kanssa ja sijoittui koko runkosarjan pistepörssissä viidenneksi. Tammikuussa 1993 hänet valittiin NHL:n kuukauden pelaajaksi,[17] ja muun muassa maailman arvostetuin jääkiekkojulkaisu The Hockey News valitsi Selänteen vuoden tulokkaaksi NHL:ssä. Kauden päätteeksi Selänne voitti NHL:n parhaan tulokkaan palkinnon, Calder Memorial Trophyn. Paikallinen urheilulehdistö antoi luistelijana nopealle Selänteelle lempinimen ”The Finnish Flash” (suom. ”Suomalainen salama”).[16] Joukkueensa tähdeksi Winnipegissä noussut Selänne esiintyi vuoden 1993 kesällä suomalaisissa lehdissä lähes päivittäin, osallistui ralliautoiluun salanimellä Teukka Salama ja pyöritti myös jääkiekkokoulua junioreille.[16] Kauden 1993–1994 alussa hän sai rinnalleen Keith Tkachukin ja Aleksei Žamnovin, mutta kausi keskeytyi Selänteen osalta tammikuussa 1994, kun hänen akillesjänteensä katkesi lähes kokonaan.[18] Selänteen toipuminen kesti puoli vuotta,[18] mutta loukkaantumisesta huolimatta hänestä tuli joka tapauksessa NHL:n historian toiseksi nopeiten 100 maalia urallaan tehnyt pelaaja, sillä ainoastaan Mike Bossy oli aikanaan saavuttanut 100 runkosarjamaalin rajan nopeammin. Ennen loukkaantumistaan Selänne ehti pelata 51 ottelua pistein 25+29=54. Sittemmin Selänne on käyttänyt kevlar-valmisteisia hihoja ja sukkia pelivarusteidensa alla samantapaisten loukkantumisten välttämiseksi,[18] ja hän on maininnut usein että kevlar-sukat voitaisiin ottaa pakolliseksi pelivarusteeksi jokaiselle jääkiekkoilijalle.[18] Vuoden 1994 syksyllä Selänne palasi NHL:stä takaisin Helsingin Jokereihin nuoruusvuosiensa idolin, Jari Kurrin, kanssa NHL:n työsulun ajaksi. Jokereissa pelannut Selänne teki pisteet 7+12=19 ja oli mukana voittamassa myös Euroopan seurajoukkueiden mestaruuden ennen paluutaan Winnipegiin työsulun päätyttyä. NHL:ssä Selänne päätti kautensa pistein 22+26=48. Vuonna 1995 Selänne solmi Winnipegin kanssa viiden vuoden mittaisen ja 14 miljoonan dollarin arvoisen jatkosopimuksen.[19] Kauden 1995–1996 Selänne aloitti erinomaisesti tehtyään Winnipegissä 51 ottelussa 24 maalia ja 72 tehopistettä, mutta vuoden 1996 helmikuussa hänet myytiin yllättäen Kanadasta Yhdysvaltojen puolelle Kaliforniassa pelaavaan Mighty Ducks of Anaheimiin. Mighty Ducks of Anaheim (1996–2001) Kesken kauden loistavassa vireessä ollut Selänne kaupattiin yllätyksellisesti Mighty Ducks of Anaheimiin vuoden 1996 helmikuussa.[20] Jo ennen siirtoa huhuttiin siitä, että Winnipeg joutuisi taloudellisen tilanteensa takia kauppaamaan joko Selänteen, Keith Tkachukin tai Aleksei Žamnovin.[20] Seuran omistajat olivat vakuuttaneet, että Selännettä ei tultaisi kauppaamaan.[20] Vain joitain viikkoja myöhemmin Jets kuitenkin myi Selänteen Anaheimiin yhdessä Marc Chouinardin ja neljännen kierroksen varausvuoron kanssa. Winnipeg sai kaupassa puolustaja Oleg Tverdovskin, laitahyökkääjä Chad Kilgerin sekä kolmannen kierroksen varausvuoron. Anaheimissa hän muodosti tehokkaan kolmikon laitahyökkääjä Paul Kariyan ja keskushyökkääjä Steve Rucchinin kanssa ja viimeisteli 28 ottelussa 16 maalia ja 36 tehopistettä, mikä nosti Selänteen kauden 1995–1996 kokonaissaldoksi tehopisteet 40+68=108. Hän oli myös ehdolla Lady Byng Memorial Trophyn saajaksi.[17] Kaudella 1996–1997 Selänne oli koko NHL:n parhaimmistoa. Hän teki 51 maalia ja 109 tehopisteellään ja oli NHL:n pistepörssin toinen Pittsburgh Penguinsin Mario Lemieux’n jälkeen. Selänteen ja 99 tehopistettä tehneen Paul Kariyan johdolla Anaheim ylsi ensimmäistä kertaa NHL:n pudotuspeleihin, mutta joukkue tippui jatkosta läntisen konferenssin välierissä, kun Detroit Red Wings murskasi joukkueen otteluvoitoin 4–0. Vuoden 1997 syksyllä Kariya loukkaantui vakavasti ja oli sivussa lähes koko kauden ajan. Selänne pelasi kauden Anaheimin kapteenina ja teki 73 ottelussa 86 tehopistettä. Mighty Ducksin seuraennätyksen rikkoneella 52 maalillaan hän jakoi NHL:n maalitilaston voiton yhdessä Washington Capitalsin Peter Bondran kanssa: Selänteen ennätys on edelleen voimassa. Hänet valittiin jälleen NHL:n tähdistöotteluun, jossa hän viimeisteli kolme maalia ensimmäisenä eurooppalaisena. Maalinteon nojatessa lähes yksinomaan Selänteeseen kausi oli Anaheimille pettymys, eikä joukkue selviytynyt pudotuspeleihin. Hän oli ehdolla myös Hart Trophyn ja Lady Byng Memorial Trophyn saajaksi.[17] Edellisen kauden tapaan Selänne vei nimiinsä runkosarjan maalitilaston myös kaudella 1998–1999. Selänne teki runkosarjassa ja voitti ensimmäisen kerran liigan parhaalle maalintekijälle jaetun Maurice ”Rocket” Richard Trophyn. Kaikkiaan Selänne teki 107 tehopistettä ja runkosarjan pistepörssin kärkikolmikon miehittivät Pittsburgh Penguinsin Jaromír Jágr (127 pistettä), Selänne ja kolmanneksi päätynyt Paul Kariya (101 pistettä). Anaheim onnistui pääsemään pudotuspeleihin välivuoden jälkeen, mutta Detroit Red Wings kaatoi Anaheimin jälleen puhtaasti otteluvoitoin 4–0. Seuraavalla kaudella Selänne jäi joukkueineen uudemman kerran ulos pudotuspeleistä, ja kesken kauden 2000–2001 Selänne myytiin Anaheimista San Jose Sharksiin.[20] Pelivuodet San Josessa ja välivuosi Coloradossa (2001–2005) Selänne kaupattiin yllättäen maaliskuussa 2001 San Jose Sharksiin vaihdossa Jeff Frieseniin, Steve Shieldsiin sekä vuoden 2003 kierroksen varausvuoroon.[21] Runkosarjan kuluessa Selänne teki San Josen riveissä kahdessatoista ottelussa tehopisteet 7+6=13, mutta pudotuspeleissä hänen peliotteitaan varjosti peukalomurtuma.[21] Kaiken kaikkiaan Selänteelle kertyi siis sekä Anaheimissa että San Josessa pelatuissa 73 ottelussa 72 tehopistettä, ja hän oli ehdolla myös Lady Byng Trophyn voittajaksi. Palkinto kuitenkin päätyi Colorado Avalanchen kapteeni Joe Sakicille. Kaudella 2001–2002 Selänne teki 29 maalia ja 54 pistettä. San Jose pääsi pudotuspeleihin, mutta putosi toisella kierroksella Colorado Avalanchea vastaan. Selänne joutui San Josessa vähitellen päävalmentaja Darryl Sutterin epäsuosioon, mikä alkoi vaikuttaa pistemääriin. Kaudella 2002–2003 Selänne oli San Josen paras pistemies 64 pisteellä. Hän pelasi usein Patrick Marleaun kanssa. Tehoista huolimatta Sharks yritti kesken kauden myydä Selänteen New Jersey Devilsiin vaihdossa Scott Gomeziin. Selänne ei kuitenkaan suostunut siirtoon. San Jose ei päässyt pudotuspeleihin. Kaudeksi 2003–2004 Selänteellä oli käytettävissään optio sopimuksestaan San Jose Sharksin kanssa, mutta hän päätti siirtyä vapaana agenttina Colorado Avalancheen.[22] Myös Selänteen kanssa Mighty Ducks of Anaheimissa tutkaparin muodostanut Paul Kariya teki samanaikaisesti sopimuksen Coloradoon ja joukkueesta povattiin jopa mestarisuosikkia.[22] Selänne ja Kariya suostuivat myös tinkimään palkoistaan siirtyessään Coloradoon: San Josessa kaudella 2002–2003 kuuden ja puolen miljoonan dollarin palkalla kiekkoilleen Selänteen uuden sopimuksen arvo laski hieman alle kuuden miljoonan dollarin,[22] ja Paul Kariyan sopimuksen arvo laski lähes yhdeksän miljoonaa dollaria edellisestä Kariyan allekirjoittaessa Coloradon kanssa hieman yli miljoonan dollarin sopimuksen.[22] Suurista odotuksista huolimatta kaudesta tuli kuitenkin pettymys. Avalanchella oli kauden alussa supertähtien täyttämä joukkue, mutta jo huippuryhmän syksy osoittautui vaikeaksi pelaajien loukkaantumisten takia.[23] Selänne pelasi koko kauden polvivaivaisena ja runkosarjan 78 ottelussa hän teki vain vaatimattomat tehopisteet 16+16=32. Hän pelasi pitkälti joukkueensa toisessa hyökkäysketjussa, mutta kauden edetessä hän ajautui alempiin ketjuihin ja joutui ajoittain jopa katsomoon seuraamaan otteluita sivusta.[23] Joukkueen päävalmentajana toimi Selänteen kanssa San Josessa yhdessä pelannut Tony Granato, ja kauden mittaan velloi myös huhuja Selänteen ja Granaton huonontuneista väleistä.[23] Alkukeväästä 2004 Selänne pelasi peräti 19 ottelua ilman maalia, mikä on hänen uransa pisin aikaväli, jolloin hän ei ole onnistunut maalinteossa.[24] Colorado pääsi ajoittaisista vaikeuksistaan huolimatta pudotuspeleihin, jossa sen taival katkesi kuitenkin toisella kierroksella Selänteen entistä seuraa San Jose Sharksia vastaan otteluvoitoin 4–2.[23] Pudotuspelien aikana joukkueen ongelmana oli pitkälti maalinteko, ja esimerkiksi Selänne ei onnistunut kertaakaan maalinteossa pudotuspelien aikana ja sai 10 ottelussa tililleen vain kolme syöttöpistettä.[23] NHL-kauden 2004–2005 peruutti työsulku. Tämä antoi Selänteelle mahdollisuuden viime kaudella pelaamista haitanneen polven leikkauttamiseen. Polvi operoitiinkin vuoden 2004 syyskuussa.[25] Paluu Anaheimiin ja Stanley Cupin voittaminen (2005–2014) Kaudeksi 2005–2006 polvileikkauksestaan jälleen pelikuntoon toipunut Selänne solmi Mighty Ducks of Anaheimin kanssa yksivuotisen sopimuksen.[26] Sopimuksen arvo oli Anaheimin pienen palkkakaton vuoksi vain miljoona dollaria, mikä oli Selänteen edellisvuosien sopimuksiin verrattuna huomattavasti pienempi summa.[26] Kausi oli kaikkiaan Selänteelle menestys. Hän pelasi Coloradon-vuodesta poiketen koko kauden terveenä 80 ottelun runkosarjan ja viimeisteli kaudella tehopisteet 40+50=90 yli piste per peli-tahdilla. Hän pelasi kaudella suurimmaksi osaksi Andy McDonaldin ja Chris Kunitzin kanssa, ja kolmikko muodosti Anaheimille hyvin tärkeän hyökkäysvitjan. Hän ylsi vuoden 2006 tammikuussa myös huomattavan merkkipaalun saavuttamalla 1000. tehopisteen rajan NHL:n runkosarjassa viimeisteltyään kaksi maalia ottelussa Los Angeles Kingsiä vastaan.[27] Selänteestä tuli NHL:n historian 70. tuhannen pisteen rajan ylittänyt pelaaja ja vasta kaikkien aikojen seitsemäs pistemäärän saavuttanut eurooppalaispelaaja.[27] Aiemmin suomalaisista jääkiekkoilijoista rajan oli ylittänyt ainoastaan Jari Kurri. Myös Mighty Ducks menestyi Selänteen aiemmista pelivuosista poiketen hyvin joukkueena. Pudotuspeleissä Selänne oli joukkueensa ratkaisevia pelaajia viimeistellen 16 ottelussa tehopisteet 6+8=14. Anaheim ylsi pudotuspeleissä aina konferenssifinaaliin, jossa se kuitenkin hävisi lopulta Stanley Cupin loppuottelusarjaan edenneelle Edmonton Oilersille otteluvoitoin 4–1. Kauden päätyttyä Selänne palkittiin Bill Masterton Memorial Trophylla. Palkinnolla haluttiin kunnioittaa Selänteen nopeaa paluuta NHL:n huippuihin vaikeasta polvileikkauksesta huolimatta.[28] Aiemmin Walt Disney Companyn omistama Mighty Ducks of Anaheim siirtyi ennen kautta 2006–2007 uuteen omistukseen, kun seura kaupattiin Henry ja Susan Samuelille. Tammikuussa 2006 seuran tiedotettiin pelaavan kaudesta 2006–2007 lähtien nimellä Anaheim Ducks, ja myös seuran kotiareena Arrowhead Pond of Anaheim vaihtoi nimensä nykyiseen muotoonsa Honda Center. Selänne solmi seuran kanssa 3,76 miljoonan dollarin arvoisen yksivuotisen sopimuksen.[29] Hän jatkoi läpi kauden pirtein ottein ja pelasi täyden 82 ottelun runkosarjan jälleen yli pisteen ottelutahdilla. Hänen pistesaldonsa runkosarjan aikana oli 48+46=94. Hän ylitti 500 maalin rajan NHL:n runkosarjassa onnistuttuaan maalinteossa marraskuussa 2006 entistä seuraansa Colorado Avalanchea vastaan.[30] Hänestä tuli kaikkien aikojen 36:s pelaaja ja Jari Kurrin jälkeen toinen suomalainen 500 maalia NHL:ssä tehnyt pelaaja. Marraskuussa hänet valittiin NHL:n kuukauden pelaajaksi, ja 31. joulukuuta 2006 pelatussa vierasottelussa Minnesota Wildia vastaan Selänne pelasi tuhannen ottelunsa Kurrin ja Teppo Nummisen jälkeen kolmantena suomalaisena. Selänne teki ottelussa tehot 2+1. Selänne teki kauden aikana 48 maalia, ja hänestä tuli ensimmäinen NHL-pelaaja, joka on yli 35-vuotiaana onnistunut tekemään kahdesti vähintään 40 maalia kaudessa.[31] Samalla hänestä tuli myös kaikkien aikojen vanhin 45 maalia yhden kauden aikana tehnyt pelaaja. Pudotuspeleissä keväällä 2007 Anaheim eteni Stanley Cup-finaaliin asti, jossa se kohtasi Ottawa Senatorsin. Ducks kaatoi Senatorsin otteluvoitoin 4–1, ja Selänteestä tuli kuudes suomalainen Stanley Cup-voittaja.[32] Pudotuspelien Selänne summasi tehopisteet 5+10=15. Stanley Cupin voittamisen jälkeen Selänne lepäsi ja harkitsi pitkään, jatkaako uraansa. Vasta 28. tammikuuta 2008 hän kertoi tehneensä loppukauden kestävän sopimuksen Anaheim Ducksin kanssa.[33]. Selänne teki 24. helmikuuta 2008 uransa 20:nnen kypärätempun ja ohitti samassa ottelussa 25. sijalla olleen Maurice Richardin kaikkien aikojen maalintekijätilastossa.[34] Samassa ottelussa hän antoi myös 600. syöttönsä.[34] Koska Selänne oli pohtinut uransa jatkoa pitkään hän pelasi kauden aikana vain 26 runkosarjan ottelua, mutta hän merkkautti pisteitä jälleen lähes yhden per ottelu saavuttaen tehopisteet 12+11=23. Keväällä Anaheim pelasi jälleen pudotuspeleissä, joissa se kuitenkin hävisi Dallas Starsille. Kauden jälkeen Selänne pohti jälleen, jatkaako uraansa vai ei. Tällä kertaa päätös jatkaa syntyi hyvissä ajoin ennen NHL-kauden alkua, mutta Anaheim Ducksin palkkakaton ylittymisen takia sopimuksen teko viivästyi. 28. syyskuuta Selänne ja Anaheim solmivat kahden vuoden ja 5,25 miljoonan dollarin sopimuksen.[35] Selänne avasi kautensa pirteästi, mutta hyvin käynnistyneen kauden keskeytti joulukuussa valitettava loukkaantuminen. Uransa 1 100. runkosarjaottelua NHL:ssä pelannut Selänne loukkaantui, kun Edmonton Oilersin Denis Grebeškov taklasi häntä ottelun ensimmäisellä peliminuutilla, ja tilanteessa Selänteen oma luistin viilsi hänen reiteensä syvän haavan, joka vahingoitti hänen reisilihastaan.[36] Selänne välttyi leikkaukselta, mutta joutui kuitenkin sairauslomalle.[37] Loukkaantuminen lyhensi Selänteen runkosarjan 65 ottelun mittaiseksi, mutta terveenä pelatessaan hän esiintyi kaukalossa kuten alkukaudella ja merkkautti runkosarjassa lopulta tehopisteet 27+27=54. Pudotuspeleissä Anaheim putosi pudotuspelien toisella kierroksella hävittyään Detroit Red Wingsille. Kautta 2009–2010 edeltävänä kesänä Saku Koivu, Selänteen pitkäaikainen tutkapari maajoukkueesta, siirtyi Anaheimiin.[38] Anaheimin päävalmentaja Randy Carlyle peluuttikin Koivua keskushyökkääjänä Selänteen rinnalla, mutta kaksikon yhteispeliä verotti Selänteen loukkaantumisten synkistämä kausi. Joulukuussa 2009 Selänne sai murtuman vasempaan käteensä ottelussa Dallas Starsia vastaan peittäessään Dallasin puolustaja Karlis Skrastinsin laukausta.[39] Tilanteessa hän sai murtuman vasemman käden rystysiinsä.[39] Selänteen käsi jouduttiin leikkaamaan ja hän joutui olemaan sivussa otteluista yli kuukauden.[40] Tammikuussa 2010 Selänteen epäonni jatkui: hänen leukansa murtui, kun Anaheimin puolustaja Ryan Whitneyn laukaus muutti suuntaa Boston Bruinsin hyökkääjä Miroslav Šatanista ja kimposi jään kautta Selänteen kasvoihin.[41] Ottelu oli Selänteelle käsimurtuman jälkeen vasta kolmas.[41] Myöhemmin hän sai myös pää- ja olkapäävamman törmättyään rajusti kaukalon laitaan, mutta vaiva osoittautui kuvauksissa pelättyä lievemmäksi.[42] Loukkaantumisista huolimatta Selänne uusi kauden aikana myös jääkiekon historiankirjoja. 21. maaliskuuta 2010 hän ylitti 600. runkosarjamaalin rajan kaikkien aikojen 18. pelaajana ja kolmantena eurooppalaisena Jaromír Jágrin ja Jari Kurrin jälkeen,[43] ja 3. huhtikuuta hän ohitti 601 maalia NHL:n runkosarjassa tehneen Kurrin kaikkien aikojen parhaana suomalaisena maalintekijänä NHL:ssä viimeistellen kaksi maalia ottelussa Vancouver Canucksia vastaan.[44] Kaiken kaikkiaan Selänne pelasi loukkaantumisten verottamalla kaudella 54 runkosarjaottelua tehopistein 27+21=48. Anaheim jäi kuitenkin pudotuspelien ulkopuolelle. Kaudelle 2010–2011 Selänne teki Anaheimin kanssa yksivuotisen sopimuksen 9. elokuuta. Kausi oli Selänteelle hänen parhaansa sitten kauden 2006–2007. Anaheimin kapteenistoon valittu Selänne pelasi 73 runkosarjaottelua tehopistein 31+49=80. Hän ohitti muun muassa Bobby Hullin ja Joe Sakicin NHL:n kaikkien aikojen maalitilastossa,[45][46] ja saavutti 16. tammikuuta 2011 uransa 1 300. tehopisteen.[47] 28. maaliskuuta 2011 Selänne teki Colorado Avalanchea vastaan pelatussa ottelussa tehopisteet 3+2=5, ja hänestä tuli NHL:n historian ensimmäinen yli 40-vuotias pelaaja, joka on tehnyt sekä kypärätempun että viisi tehopistettä yhdessä ottelussa. Selänne pelasi kauden joukkueensa toisessa hyökkäysketjussa yhdessä Saku Koivun ja laitahyökkääjä Jason Blaken kanssa ja oli koko kauden tehokkain suomalaispelaaja NHL:n runkosarjassa. Hän myös teki kolmanneksi eniten ylivoimamaaleja koko NHL:ssä iskettyään runkosarjassa 16 ylivoimamaalia. Runkosarjassa erinomaisesti pelannut Selänne johdatti Anaheimin pudotuspeleihin, mutta Anaheim putosi lopulta jatkosta hävittyään Nashville Predatorsille ensimmäisellä kierroksella.[48] Selänne viimeisteli pudotuspeleissä kuusi maalia.[48] Tehokkaan ja hyvin sujuneen kauden jälkeen Selänne vetäytyi jälleen pohtimaan uransa jatkoa, ja ilmoitti julkistavansa päätöksensä uransa jatkosta 1. heinäkuuta. Polvitähystyksen vuoksi Selänne ei kuitenkaan pystynyt kesätauon aikana harjoittelemaan tehokkaasti, ja hänen päätöksentekonsa siirtyi aina syyskuulle saakka. Syyskuussa Anaheim tiedotti tehneensä kauden mittaisen ja 4 miljoonan dollarin arvoisen sopimuksen Selänteen kanssa. Selänne aloitti kauden 2011–2012 vahvasti, mutta Anaheimin osalta kauden aloitus oli kehno. Joukkue majaili vielä vuoden 2011 joulukuussa koko liigan häntäpäässä. Vuodenvaihteen jälkeen joukkue kuitenkin piristyi nousten vielä mukaan pudotuspelikamppailuun, mutta Selänteelle kausi oli jälleen menestyksekäs. Hän pääsi pelaaman ennen kauden alkua näytösottelussa Helsingissä Jokereita vastaan, koska Ducks aloitti NHL-kautensa Suomessa Buffalo Sabresia vastaan. Kauden kuluessa Selänne ohitti NHL:n kaikkien aikojen pistepörssissä Guy Lafleurin 1. marraskuuta 2011 pelatussa ottelussa, jossa hän teki kaksi maalia ja keräsi kaksi syöttöpistettä. Selänne oli tuolloin 41-vuotias. Vähintään samanikäisinä tai vanhempina neljä tehopistettä yhdessä NHL-ottelussa ovat Selänteen lisäksi kyenneet tekemään vain Tim Horton ja Gordie Howe. Edellisen kerran Selännettä vanhempana saavutukseen ylsi Horton 15. tammikuuta 1972.[49][50]. Kauden kuluessa Selänne pelasi ensimmäistä kertaa 16 vuoden tauon jälkeen Winnipegissä 18.12.2011, kun Anaheim kohtasi NHL:ään paluun tehneen Winnipeg Jetsin vieraskentällä. Yleisö hurrasi Selänteelle yli kymmenen minuuttia tämän saavuttua kentälle ja suosionosoitukset jatkuivat aina hänen koskiessaan kiekkoon.[51] Ottelussa Selänne merkkautti kaksi syöttöpistettä.[51] Selänne valittiin vuoden 2012 tammikuussa vuotuiseen NHL:n tähdistöotteluun 11. kertaa urallaan, mutta ikäänsä vedoten Selänne kieltäytyi kunniasta ja ehdotti korvaajakseen joukkuetoveriaan Corey Perryä.[52] Maaliskuussa Edmonton Oilersia vastaan pelatussa ottelussa Selänne nousi Jari Kurrin kanssa tasoihin tehokkaimpana suomalaispelaajana syöttämällä Bobby Ryanin viimeistelemän 2–1-maalin.[53] Viikkoa myöhemmin hän ohitti tilastossa Kurrin maalillaan entistä seuraansa Colorado Avalanchea vastaan, ja 15. maaliskuuta hän teki uransa 1 400. tehopisteen ottelussa Detroit Red Wingsiä vastaan.[54] Kauden päätyttyä Selänne jäi jälleen pohtimaan uransa jatkoa,[55] ja heinäkuussa Selänteen tiedotettiin solmineen yhden vuoden mittaisen jatkosopimuksen Anaheimin kanssa.[55][56] NHL:n pelaajayhdistyksen ja seuraomistajien välinen työehtosopimus umpeutui 15. syyskuuta 2012 huolimatta useista neuvotteluista osapuolten välillä.[57] Työehtosopimuksen umpeutuminen uhkasi päättää Selänteen peliuran, mikäli koko kausi jouduttaisiin peruuttamaan.[58] Työsulun varmistuttua Selänteen huhuttiin palaavan Jääkiekon SM-liigaan ja Helsingin Jokereihin,[59] mutta tätä ei kuitenkaan tapahtunut pelaajayhdistyksen ja omistajien päästessä uuteen työehtosopimukseen vuoden 2013 tammikuussa.[58] Vaikka työsulku päättyikin, paikallaan polkeneiden neuvotteluiden johdosta tavallisesti 82 ottelun mittainen runkosarja jouduttiin supistamaan 48 ottelun mittaiseksi.[60] Runkosarjan Selänne aloitti iskemällä tehopisteet 2+2=4, kun Anaheim kaatoi Vancouver Canucksin lukemin 7–3.[61] Pisteillään hän ohitti Dale Hawerchuckin kaikkien aikojen pistepörssissä edetessään sijalle 18.[62] Helmikuun 2013 alussa Minnesota Wildia vastaan pelatussa ottelussa Selänne merkittiin syöttäjäksi kaikkiin Anaheimin kolmeen maaliin, minkä ansiosta hän nousi kaikkien aikojen pistepörssissä 1414 tehopisteellään jaetulle 17. sijalle Doug Gilmourin kanssa.[63] Huippuvireinen Selänne iski jälleen neljä tehopistettä helmikuussa tehoiltuaan pisteet 1+3=4 St. Louis Bluesia vastaan.[64] Tehoiltansa myötä hän uusi jälleen historiankirjoja, sillä ennen häntä neljä pistettä ottelussa 42-vuotiaana olivat tehneet vain Gordie Howe vuonna 1971 ja Tim Horton vuonna 1972.[64] Tehtyään jo avausottelussaan neljä tehopistettä, Selänteestä tuli ainoa täyttänyt jääkiekkoilija joka on yltänyt kyseiseen suoritukseen NHL:ssä kahdesti.[64] Maaliskuun 2013 viimeisellä viikolla Selänne pelasi uransa . runkosarjaottelun ja ohitti samalla Teppo Nummisen kaikkien aikojen eniten otteluita NHL:n runkosarjassa pelanneena suomalaisena.[65] Vuoden 2013 elokuussa Selänne kertoi jatkavansa NHL-uraansa, ja hän solmi Anaheimin kanssa yksivuotisen jatkosopimuksen kaudeksi 2013–2014.[66][67] Hän vahvisti ennen kauden alkua, että tuleva kausi olisi hänen uransa viimeinen.[68] Anaheimin päävalmentaja Bruce Boudreau kertoi ennen kauden alkua, ettei hän aio vaatia 43-vuotiaalta Selänteeltä enää täyttä 82 ottelun runkosarjaa,[69] koska edellinen työsulun lyhentämä ja ottelutahdiltaan tiivis kausi oli ollut Selänteelle ajoittain vaikea ja kuluttava.[70] Kauden alkupuolella Selänne pääsi jälleen pelaamaan entisessä kotikaupungissaan Winnipegissä, kun Anaheim kohtasi Winnipeg Jetsin vieraskaukalossa.[71] Winnipegiläinen yleisö osoitti Selänteelle jälleen suosiotaan jopa kesken ottelun,[71] ja Selänne valittiin myös ottelun ykköstähdeksi.[72] Lokakuussa Selänne loukkaantui Philadelphia Flyersia vastaan pelatussa vierasottelussa, kun Philadelphian puolustaja Luke Schennin maila osui Selänteen kasvoihin.[73] Tapahtuneen seurauksena Selänne menetti hampaita ja sai suunsa tienoille lähes 40 tikkiä, ja loukkaantuminen pakotti hänet kahden viikon sairauslomalle.[73] Vuoden 2014 tammikuussa Selänne pelasi Anaheim Ducksin kanssa NHL:n ulkoilmaottelussa Los Angeles Kingsiä vastaan Los Angelesin Dodger Stadiumilla, jossa joukkueiden kohtaamista seurasi yli 54000 hengen yleisö. Anaheim voitti ottelun lukemin 3–0 ja Selänne syötti ottelussa Matt Beleskeyn tekemän maalin.[74] Uransa viimeisen NHL:n runkosarjaottelun Selänne pelasi 13. huhtikuuta entistä seuraansa Colorado Avalanchea vastaan, ja hän toimi ottelussa Anaheimin kapteenina.[75] Anaheimin kannattajat hurrasivat Selänteelle läpi ottelun, ja hänet valittiin ottelun ykkös-, kakkos- ja kolmostähdeksi.[76] Marraskuussa 2013 Kalifornian Laguna Beachille avattiin suurelle yleisölle Selänteen ja Kevin Prattin omistama pihviravintola Selanne Steak Tavern.[77][78] Anaheim eteni runkosarjan päätyttyä pudotuspeleihin ja kohtasi ensimmäisellä pudotuspelikierroksella Dallas Starsin. Selänne joutui yllättäen pudotuspelien neljännessä ottelussa pelaavan kokoonpanon ulkopuolelle päävalmentaja Bruce Boudreaun päätöksestä.[79] Boudreau perusteli päätöstään sillä, että hän tarvitsi Anaheimin pelaavaan kokoonpanoon pelitavaltaan Selännettä fyysisemmän pelaajan ja näin ollen hänen sijastaan Anaheimin kokoonpanossa pelasi Emerson Etem.[80] Anaheim voitti lopulta Dallasin ottelusarjan kuudennessa kamppailussa jatkoajalla, ja kokoonpanoon paluun tehnyt Selänne keräsi ottelussa kaksi syöttöpistettä.[81] Voitettuaan ottelusarjan Dallasia vastaan Anaheim eteni läntisen konferenssin välieriin, jossa se kohtasi Los Angeles Kingsin.[82] Selänne pelasi ottelusarjan pirtein ottein ja onnistui maalinteossa ottelusarjan aikana kahdesti.[83] Anaheimin ja Los Angelesin kolmannessa kohtaamisessa ylivoimamaalin viimeistellyt Selänne valittiin myös ottelun ykköstähdeksi.[84] Ottelusarja venyi lopulta ratkaisevaan, seitsemänteen otteluun.[85] Los Angeles voitti seitsemännen ottelun tylysti lukemin 2–6, ja näin ollen myös Selänteen ammattilaisura päättyi.[86] Ottelun päätyttyä sekä Anaheimin kotiyleisö että Los Angelesin vieraskannattajat osoittivat Selänteelle suosiotaan seisoen, ja myös Los Angelesin pelaajat osoittivat Selänteelle kunnioitustaan ottelun päätyttyä.[87] Muun muassa Los Angelesin maalivahti Jonathan Quick kiitti Selänettä ja sanoi, että häntä vastaan pelaaminen on ollut kunnia, ja Los Angelesin puolustaja Drew Doughty kertoi jäävänsä ikävöimään Selännettä.[88] Pudotuspeleissä Selänteen tehopisteet olivat 12 ottelussa 2+4=6. Kauden aikana Selänne kritisoi Anaheimin päävalmentaja Bruce Boudreaun ratkaisuja, jotka vaikuttivat Selänteen roolin pienentymiseen ja peliajan vähenemiseen kauden kuluessa.[75] Selänteen ja Boudreaun välien huhuttiin huonontuneen etenkin Dallasia vastaan pelatun pudotuspelisarjan aikana, mutta Selänne sanoi kauden päätyttyä ettei heidän välisessä suhteessaan ollut vikaa, ja että kyse oli vain pelillisesti näkemyseroista.[75] Boudreau itse totesi runkosarjan lopulla olevansa “pelkkä moukka Selänteeseen verrattuna“, ja kertoi että päätös jättää Selänne ajoittain pienemmälle peliajalle oli ollut todella vaikeaa.[89] Selänteen mukaan Boudreau ei enää uskonut, että Selänne voisi yhä pelata isossa roolissa, mutta Selänne sen sijaan uskoi pystyvänsä yhä pelaamaan joukkueensa ykkösketjussa.[75] Selänne kertoi, ettei hän omasta mielestään saanut kauden aikana hyödyntää kaikkea potentiaaliaan ja sanoi, että pystyisi yhä pelaamaan NHL-tasolla, mutta ei enää halua.[90][91] Maajoukkueura Selänne on Suomen jääkiekkomaajoukkuetta edustaessaan saavuttanut neljä mitalia olympialaisista, kaksi mitalia MM-kilpailuista sekä toisen sijan maailmancupista ja kolmannen sijan Kanada-cupista. Arvokisoissa hän on pelannut 90 ottelua tehopistein 50+46=96.[92] Maajoukkueurallaan Selänne on pelannut yhteensä 130 kansainvälistä aikuisten maaottelua pistein 66+67=133.[93] Olympiatasolla hän on kaikkien eniten tehopisteitä merkkauttanut jääkiekkoilija: olympialaisten 37 ottelussaan hän on tehnyt pisteet 24+19=43.[94][95] Nuorten maajoukkueissa Selänne osallistui arvokisoihin edustaen Suomea alle 18-vuotiaiden EM-kilpailuissa vuonna 1988 ja alle 20-vuotiaiden MM-kilpailuissa vuonna 1989. Aikuisten tasolla hän pelasi lähes poikkeuksetta yhdessä keskushyökkääjä Saku Koivun ja laitahyökkääjä Jere Lehtisen kanssa ja muodosti heidän kanssaan Suomen joukkueen tehokkaimman hyökkäyskolmikon. Ensimmäiset MM-kilpailunsa aikuisten tasolla Selänne pelasi vuonna 1991 Suomen isännöidessä MM-turnausta. Selänne oli yksi turnauksen parhaista pistemiehistä. Hänen edelleen ylsivät vain Mats Sundin ja Jari Kurri. Selänne oli mukana myös saman vuoden Kanada-cupissa, jossa Suomi ylsi kolmanneksi. Albertvillen vuoden 1992 talviolympialaisissa Suomi ylsi seitsemännelle sijalle. Selänne pelasi ensimmäistä kertaa urallaan olympialaisissa ja hänelle olympiaturnaus oli onnistunut, sillä kahdeksassa ottelussa tehopisteet 7+4=11 viimeistelleenä hän jakoi turnauksen maalitilaston voiton seitsemällä maalillaan Nikolai Borštševskin ja Andrei Homutovin kanssa.[96] 11 pisteellään hän oli Suomen joukkueen paras pistemies Hannu Järvenpään kanssa.[97] Vuonna 1996 Selänne pelasi suurimmalti osin Juha Ylösen kanssa Suomen osallistuessa vuoden 1996 maailmancupiin, joka perustettiin lakkautetun Kanada-cupin tilalle. Sekä maailmancupissa että kevään MM-kilpailuissa Suomi sijoittui viidennelle sijalle ja jäi ulos mitalipeleistä. Ensimmäisen kerran Selänne ylsi mitaleille maajoukkueurallaan Naganon vuoden 1998 talviolympialaisissa. Hän pelasi ensimmäisen yhteisen turnauksensa Saku Koivun ja Jere Lehtisen kanssa. Turnaus oli hyvin onnistunut sekä Selänteelle että koko joukkueelle. Selänne voitti olympiaturnauksen pistepörssin tehopistein 4+6=10 ja Suomi saavutti turnauksessa pronssimitalin. Epäonnekseen nivusvaivojen kanssa turnauksessa pelannut Selänne loukkaantui ja joutui jäämään sivuun pronssiottelusta.[98] Hänen tilalleen Koivun ja Lehtisen rinnalle Suomen ykkösketjuun nostettiin Ville Peltonen. Vuoden 1999 MM-kisoissa Selänne pelasi jälleen Koivun ja Lehtisen rinnalla. Suomi eteni aina MM-finaaliin asti, mutta finaalissa Suomi jäi hopealle Tšekin voittaessa maailmanmestaruuden. Selänne sijoittui turnauksen pistepörssissä toiseksi, ja hänet valittiin kisojen tähdistökentälliseen sekä turnauksen arvokkaimmaksi pelaajaksi.[92] Salt Lake Cityn vuoden 2002 talviolympialaisissa Selänne pelasi Suomen joukkueen kapteenina. Suomi ei saavuttanut kisoissa mitalia ja sijoittui kuudenneksi. Selänne viimeisteli turnauksen neljässä ottelussaan kolme maalia. Seuraavan vuoden MM-kilpailuissa Suomi päätyi viidenneksi, mutta Selänne oli jälleen erinomaisessa vireessä ollen turnauksen paras maalintekijä kahdeksalla osumallaan.[92] Turnauksen puolivälierässä Selänne ehti laukoa jo kypärätempun eli kolme maalia Ruotsia vastaan,[92] mutta lopulta Ruotsi nousi Suomen rinnalle ja ohi vieden ottelun nimiinsä lukemin 6–5 ja pudottaen Suomen jatkosta.[92] Selänne palkittiin turnauksen parhaana hyökkääjänä.[92] Selänne osallistui vuonna 2004 jääkiekon maailmancupiin toista kertaa urallaan, mutta ei polvivaivojensa vuoksi pystynyt pelaamaan aiempien vuosiensa tasolla.[96] Selänne teki kuudessa ottelussa neljä tehopistettä ja Suomi sijoittui toiseksi. Torinon vuoden 2006 talviolympialaisissa Selänne pelasi jälleen samassa ketjussa Lehtisen ja Koivun kanssa. Suomi pelasi turnauksessa loistavasti, ja voitti kaikki ottelut yhtä lukuun ottamatta: loppuottelussa Suomi taipui Ruotsille tiukan ottelun päätteeksi. Selänne oli turnauksen paras pistemies ja hän jakoi kisojen maalitilaston voiton Olli Jokisen kanssa. Hänet palkittiin myös olympialaisten parhaana hyökkääjänä ja valittiin tähdistökentälliseen. Myöhemmin Selänne on todennut Torinon olympialaisiin osallistuneen Suomen joukkueen olleen paras, jossa hän on koskaan pelannut.[99][96][100] Seuraavan kerran Selänne edusti Suomea vuoden 2008 MM-kilpailuissa, jossa Suomi saavutti pronssimitalin.[101] Selänne pelasi turnauksessa yhdeksän ottelua tehopistein 3+4=7. Pronssiottelun jälkeen hän vahvisti päättävänsä uransa maajoukkueessa.[102] Päätös lopettamisesta ei kuitenkaan pitänyt toisellakaan kerralla, kun jääkiekkomaajoukkueen päävalmentaja Jukka Jalonen valitsi Selänteen edustamaan Suomea Vancouverin vuoden 2010 talviolympialaisiin.[103] Vancouverissa hän oli Suomen joukkueen kokenein olympiapelaaja ja hänestä tuli kisojen myötä yksi seitsemästä jääkiekkoilijasta, jotka ovat osallistuneet olympialaisiin viidesti.[103][11] Selänne aloitti olympiaturnauksen pirtein ottein merkkauttamalla kahdessa alkusarjan ottelussa kaksi syöttöpistettä, mutta ei kisojen edetessä enää päässyt tehopisteille. Hänen pelaamistaan hidasti NHL:n runkosarjaottelussa sattunut leukavamma, ja hän joutui pelaamaan koko olympialaisten ajan kypärällä, joka oli varustettu leukasuojuksella.[104] Loukkaantumisensa vuoksi hän oli syönyt ennen kisojen alkua vain nestemäisiä aterioita, minkä takia hänen painonsa oli pudonnut seitsemän kiloa eikä hän kertomansa mukaan ollut kisojen alkaessa riittävän hyvässä fyysisessä kunnossa, mitä olympialaisissa pelaaminen vaati.[104] Tästä huolimatta hän nousi Vancouverissa kaikkien aikojen tehokkaimmaksi jääkiekkoilijaksi olympialaisten historiassa syötettyään Saksaa vastaan pelatussa ottelussa puolustaja Kimmo Timosen maalin.[105] Hän ohitti syöttöpisteellään Tšekkoslovakian Vlastimil Bubníkin, Neuvostoliiton Valeri Harlamovin ja Kanadan Harry Watsonin, jotka olivat aiemmin jakaneet olympialaisten kaikkien aikojen pistepörssin kärkisijaa.[105] Selänne nousi syöttöpisteellään itsenäisesti tilaston kärkipaikalle tehopisteillä 20+17=37.[105] Suomi saavutti olympialaisissa pronssimitalin, ja pronssiottelun jälkeen Selänne kertoi jälleen maajoukkueuransa päättyvän.[99] Suomen jääkiekkomaajoukkueen päävalmentajaksi vuonna 2013 palannut Erkka Westerlund julkaisi kesäkuussa 54 pelaajan listan, josta hän valitsisi lopullisen joukkueen edustamaan Suomea Sotšin vuoden 2014 talviolympialaisiin.[106] Selänne oli 43-vuotiaana listan vanhin ehdolle asetettu pelaaja,[106] ja lopulta hänet myös valittiin vuoden 2014 tammikuussa joukkueeseen. Tämän johdosta Selänteestä tuli kaikkien aikojen toinen jääkiekkoilija, joka on pelannut kuudesti olympialaisissa.[106] Aiemmin vain Raimo Helminen on pelannut kuudesti olympiaturnauksessa. Selänne valittiin Suomen joukkueen kapteeniksi,[107] ja joukkueen ykkösketjuun 21-vuotiaan laitahyökkääjä Mikael Granlundin ja 18-vuotiaan keskushyökkääjä Aleksandr Barkov Jr.:n rinnalle.[108] Selänteen ollessa olympialaisten vanhin jääkiekkoilija, oli Barkov sitä vastoin kisojen nuorin.[97] Selänne pelasi turnauksessa kuusi ottelua pistein 4+2=6 ja hän oli Suomen paras maalintekijä ja ketjukaverinsa Mikael Granlundin jälkeen joukkueen toiseksi paras pistemies.[109] Suomi ylsi olympialaisissa pronssimitaliin, kun se päihitti pronssiottelussa Yhdysvallat lukemin 5–0. Selänne teki ottelussa Suomen ensimmäisen ja neljännen maalin,[110] ja ottelun jälkeen hän kertoi päättävänsä 26 vuotta kestäneen uransa maajoukkueessa.[111] Pronssimitalin myötä Selänne ja Suomen joukkueen puolustaja Kimmo Timonen nousivat Ville Peltosen, Saku Koivun, Jere Lehtisen sekä Neuvostoliiton Igor Kravtšukin ja Valeri Harlamovin ja Tšekkoslovakian Jiří Holíkin rinnalle kaikkien aikojen eniten jääkiekon olympiamitaleita saavuttaneina urheilijoina. Selänteestä tuli pronssimitalin myötä kaikkien aikojen vanhin olympiamitalisti miesten jääkiekossa,[112] ja turnauksessa neljä maalia tehneestä Selänteestä tuli myös kaikkien aikojen vanhin olympialaisissa maalin tehnyt jääkiekkoilija.[112] Uran jälkeen Teemu Tribute Night Elokuussa vuonna 2014 Anaheim Ducks ilmoitti jäädyttävänsä Selänteen pelinumeron ”Teemu Tribute Night”-nimetyssä tilaisuudessa 11. tammikuuta 2015. Selänteen pelipaita nostettiin Anaheim Ducksin kotiareenan Honda Centerin kattoon ja Anaheim Ducks pelasi Teemu Selänteen ensimmäistä NHL-seuraa Winnipeg Jetsiä vastaan. Selänteestä tuli ensimmäinen pelaaja, jonka pelinumeron Anaheim Ducks jäädytti.[113] Selänteen paidan jäädytystilaisuus kesti kokonaisuudessaan noin puolitoista tuntia.[114] Tilaisuudessa puhujia olivat muun muassa Anaheim Ducksin omistajat Henry ja Susan Samueli, NHL-komissaari Gary Bettman sekä Jari Kurri.[114] Monissa puheissa teemana oli Selänteen vaikutus kalifornialaisen jääkiekon kehitykseen ja suosioon nousuun.[114] Selänne itse puheessaan kiitti perhettään ja ystäviään sekä hänen kanssaan työskennelleitä henkilöitä ja kannattajia.[114] Selänne pyysi, että tilaisuutta varten lavalla olisi kunnianosoituksena ja symbolisena eleenä myös yksi tyhjä tuoli hänen edesmenneelle pelaaja-agentilleen Don Baizleylle, joka menehtyi syöpään kesällä 2013.[114][115] Itse ottelussa Anaheim voitti Winnipegin voittomaalikilpailun jälkeen 5–4.[116] Selänne seurasi ottelua muun muassa Saku Koivun, Jari Litmasen ja Elastisen kanssa.[116] Anaheim oli ottelussa kahdesti kahden maalin takaa-ajoasemassa 3–1 ja 4–2-lukemissa.[116] Kaksi minuuttia ennen viimeisen erän loppua Rickard Rakell tasoitti ottelun 4–4-lukemiin. Jatkoajalla ei syntynyt maaleja ja ottelu eteni rangaistuslaukauskilpailuun.[116] Ottelun ratkaisuun tarvittiin kuusi kierrosta. Viimeisellä niistä Winnipegin Mark Scheifele epäonnistui yrityksellään, jonka jälkeen suomalaispuolustaja Sami Vatanen ratkaisi ottelun voiton Anaheimille.[116] Kyseinen rangaistuslaukaus oli Vatasen uran ensimmäinen NHL:ssä.[117] Ottelussa parhaaksi pelaajaksi valittu[118] Rickard Rakell oli osallisena jokaiseen maaliin ja teki uuden ennätyksen ollen Anaheimin seurahistorian ensimmäisen pelaaja, joka on onnistunut tulokkaana tekemään neljä pistettä yhdessä ottelussa.[119] Perhe ja vapaa-aika Teemu Selänteen vanhemmat ovat Liisa ja Ilmari Selänne. Selänteellä on kaksosveli Paavo ja isoveli Panu. Suoritettuaan peruskouluopinnot Selänne opiskeli kauppaoppilaitoksessa,[120] ja työskenteli päiväkodissa ennen ammattilaisuraansa NHL:ssä. Varusmiespalveluksensa Selänne suoritti Hämeen Rykmentin Urheilukoulussa Lahdessa. Selänne on yksi Lastenklinikoiden Kummien perustajajäsenistä, ja hän on koko uransa ajan tukenut yhdistystä. Hän lahjoitti yhdistykselle esimerkiksi 10000 markan stipendin, jonka hän sai pudotuspelien parhaana pelaajana keväällä 1992. Selänteellä on myös oma hyväntekeväisyysyhdistys The Finnish Flash ry. Selänne avioitui Sirpa Vuorisen kanssa 19. heinäkuuta 1996. Parilla on neljä lasta: pojat Eemil (s. 1996), Eetu (s. 1997) ja Leevi (s. 2000) sekä tytär Veera (s. 2007).[121] Selänne on asunut perheineen vuodesta 2000 Coto de Cazassa Kaliforniassa Orangen piirikunnassa.[122] Selänne toimi aiemmin Mestis-joukkue Salamoiden osaomistajana, mutta hän on myynyt omistuksensa joukkueesta. Selänteen TS Holding -yhtiö on muun muassa vähemmistöosakkaana kiinteistösijoitusyhtiö Ultivistassa.[123] Kaukaloiden ulkopuolella Selänne tunnetaan innokkaana golfaajana ja autoharrastajana. Hän omistaa yli 30 erilaista autoa. Vuonna 2008 hän osti 10 Ford Mustangia konkurssipesästä ja lähetti ne Eurooppaan. Selänteen omistamista autoista maineikkaimpia ovat 1961 Lincoln Continental, jollaista muun muassa John F. Kennedy käytti virka-autonaan Yhdysvaltain presidenttinä.[123] Hän on myös yksi harvoista Enzo Ferrari -urheiluauton omistavista henkilöistä. MTV3 MAX esitti Selänteen autokokoelmaa avartavaa, 12-osaista televisiosarjaa Teemun tallista vuonna 2010.[124] Selänne on myös harrastanut ralliautoilua nimellä Teukka Salama. Tammikuussa 2016 Selänteen Euroopan pakolaiskriisiin liittyvät twiitit herättivät kohua. Twiiteissään hän vaati ”hyysäämisen” lopettamista ja entistä kovempia rangaistuksia raiskaajille. Myöhemmin julkaisemassaan blogikirjoituksessa hän kuitenkin selvensi twiittejään kirjoittamalla, ettei hyväksy rasismia missään olosuhteissa.[125] Selänne perusteli näkemyksiään blogissa kertomalla ystävänsä alaikäisestä tyttärestä, joka joutui turvapaikanhakijoiden raiskaamaksi. Ylen ajankohtais- ja featuretoimituksen esimies Jussi Eronen kyseenalaisti tarinan 2. maaliskuuta julkaistussa analyysissä, jossa hän kertoi, ettei Selänteen kuvailemaa tapausta ole ilmoitettu poliisille Suomessa. Selänteen edustaja ei halunnut kommentoida asiaa Ylelle.[126] Myöhemmin Selänne arvosteli Twitterissä mediaa asian käsittelystä, mutta ei täsmentänyt kertomustaan.[127] Populaarikulttuuri Selänteestä kertova, JP Siilin ohjaama ja Marko Tallin tuottama[128] dokumenttielokuva Sel8nne sai ensi-iltansa 27. syyskuuta 2013.[129] Elokuvan julkaisi SF Film,[129] ja se sai ilmestyessään suurta suosiota. Muun muassa Helsingin Sanomien Veli-Pekka Lehtonen kirjoitti "Selänteen olevan hyvä elokuva ja urheiluelokuvana erinomainen".[130] Sel8nne ylitti alle viikossa yli 66000 katsojan rajan elokuvateattereissa,[131] ja pelkästään avausviikonloppunaan elokuva keräsi teattereihin 22560 katsojaa, mikä oli suurin dokumenttielokuvan saama avausviikonlopun katsojamäärä Suomessa Michael Mooren ohjaaman Fahrenheit 9/11-dokumentin (8249 katsojaa) jälkeen.[132] Samalla siitä tuli kaikkien aikojen eniten katsojia teattereihin avausviikonloppunaan vetänyt suomalainen dokumenttielokuva, kun se rikkoi Vesa-Matti Loirista kertovan Vesku-elokuvan 6271 katsojan ennätyksen jo avauspäivänään.[132] Ohitettuaan katsojien määrässä vuonna 2012 yli elokuvateattereihin keränneen Metsän tarinan,[133] Sel8nteestä tuli katsojien kokonaismäärän mukaan Suomen kaikkien aikojen katsotuin dokumenttielokuva.[134] Lokakuussa elokuva ylitti 100000 katsojan rajan elokuvateattereissa[135] ja joulukuussa julkaistu DVD- ja Blu-ray-julkaisu oli elokuvavuokraamojen suosituimpia.[136] Vuonna 2014 julkaistiin Ari Mennanderin kirjoittama Selänteen elämäkertakirja Teemu[137], joka myi ilmestymisvuonnaan 77 000 kappaletta ja on Suomen toiseksi myydyin urheilukirja kautta aikain.[138] Aiemmin Selänteestä on julkaistu hänen isänsä Ilmari Selänteen kirjoittama kirja Teemu vuonna 1993.[139] Selänne mainitaan esimerkiksi Martti Servo & Napanderin kappaleessa ”Lätkän ihmemaa” muiden suomalaisten ammattikiekkoilijoiden kanssa, ja rapduo JVG on tehnyt Selänteestä sekä jalkapalloilija Jari Litmasesta kertovan kappaleen "Teemu ja Jari".[140] Tilastot Seuraura 1986–1987Jokerit jr.B-SM–––––7103132Jokerit jr.A-SM331012228–––––1987–1988Jokerit jr.A-SM334323661854372JokeritI-divisioona51120–––––1988–1989Jokerit jr.A-SM388164–––––JokeritI-divisioona3536336914–––––UrheilukouluA-SM33142–––––1989–1990JokeritSML1148120–––––1990–1991JokeritSML4333255812––––– Jokerit jr.A-SM10000–––––1991–1992JokeritSML4439236220101071718 1992–1993Winnipeg Jets (A)NHL8476561324564262 1993–1994Winnipeg JetsNHL5125295422–––––1994–1995JokeritSML20712196–––––Winnipeg JetsNHL452226482–––––1995–1996Winnipeg JetsNHL5124487218–––––Mighty Ducks of AnaheimNHL281620364–––––1996–1997Mighty Ducks of Anaheim (A)NHL785158109341173104 1997–1998Mighty Ducks of Anaheim (C)NHL7352348630––––– 1998–1999Mighty Ducks of Anaheim (A)NHL7547601073042242 1999–2000Mighty Ducks of Anaheim (A)NHL7933528512–––––2000–2001Mighty Ducks of Anaheim (A)NHL6126335936–––––San Jose SharksNHL1276130602222001–2002San Jose SharksNHL82292554401253822002–2003San Jose SharksNHL8228366430–––––2003–2004Colorado AvalancheNHL78161632321003322004–2005Ei pelannut2005–2006Mighty Ducks of Anaheim (A)NHL80405090441668146 2006–2007Anaheim DucksNHL8248469482215101510 2007–2008Anaheim DucksNHL261211238622462008–2009Anaheim DucksNHL65272754361342642009–2010Anaheim DucksNHL5427214816–––––2010–2011Anaheim Ducks (A)NHL73314980496617122011–2012Anaheim Ducks (A)NHL8226406650–––––2012–2013Anaheim Ducks (A)NHL4612122428712362013–2014Anaheim Ducks (A)NHL64918271212246421 kauttaYHTEENSÄNHL1451684773660130444488624 kauttaYHTEENSÄSML117836815138101071718 Kansainvälinen ura 1988Suomi U18U18-EM-kilpailut6791686.1989Suomi U20U20-MM-kilpailut75510105.1991SuomiMM-kilpailut10651123.1991SuomiKanada-cup611227.1992Suomiolympialaiset8741125.1996SuomiMM-kilpailut653805.1996Suomi (A)maailmancup432501998Suomiolympialaiset5461081999Suomi (A)MM-kilpailut11381126.2002Suomi (C)olympialaiset430325.2003Suomi (A)MM-kilpailut7831122004Suomimaailmancup613442006Suomiolympialaiset8651142008SuomiMM-kilpailut9347122010Suomi (A)olympialaiset602202014Suomi (C)olympialaiset64264 Ennätykset NHL:n tulokkaiden yhden runkosarjakauden maali- ja piste-ennätys, 76 maalia ja 132 tehopistettä kaudella 1992–1993 Eniten maaleja NHL:ssä yhden runkosarjakauden aikana viimeistellyt eurooppalainen pelaaja kaudella 1992–1993, jaettu ennätys Aleksandr Mogilnyin kanssa Winnipeg Jetsin/Phoenix Coyotesin seurahistoriassa eniten maaleja ja tehopisteitä yhden runkosarjakauden aikana tehnyt pelaaja, 76 maalia ja 132 tehopistettä kaudella 1992–1993 Anaheim Ducksin seurahistorian maali-, piste- ja ylivoimatilastojen johtava pelaaja Anaheim Ducksin seurahistorian paras maalintekijä yhden runkosarjakauden aikana, 52 maalia kaudella 1997–1998 Anaheim Ducksin seurahistorian paras pistemies yhden runkosarjakauden aikana, 109 tehopistettä kaudella 1996–1997 Anaheim Ducksin seurahistoriassa eniten kypärätemppuja (yht. 13 kertaa) viimeistellyt pelaaja Ensimmäinen eurooppalainen jääkiekkoilija, joka on tehnyt kypärätempun NHL:n tähdistöottelussa (vuonna 1998) Ensimmäinen yli 35-vuotias jääkiekkoilija, joka on ylittänyt NHL:ssä 40 maalin rajan kahtena runkosarjakautena perättäin Talviolympialaisten jääkiekon kaikkien aikojen paras pistemies tehoin 24+19=43.[95] Kaikkien aikojen vanhin olympialaisissa maalin tehnyt miesjääkiekkoilija[95] Kaikkien aikojen vanhin olympiamitalin saavuttanut miesjääkiekkoilija[95] Kaikkien aikojen eniten maaleja ja tehopisteitä NHL:ssä tehnyt suomalainen jääkiekkoilija pistein 684+773= NHL:n historian ensimmäinen pelaaja, joka on tehnyt yhden runkosarjakauden aikana neljä tasoitusmaalia ottelun viimeisen kolmen minuutin aikana NHL:n historian vanhin pelaaja, joka on onnistunut maalinteossa rangaistuslaukauksesta. NHL:n historian iäkkäin pelaaja, joka on osallistunut runkosarjan jokaiseen 82 otteluun (41-vuotiaana kaudella 2011–2012[141]) Ensimmäinen yli 40-vuotias jääkiekkoilija, joka on tehnyt NHL:ssä viisi tehopistettä yhdessä ottelussa Kaikkien aikojen vanhin 45 maalin rajan NHL:n runkosarjassa yhden kauden aikana ylittänyt pelaaja Ensimmäinen yli 42-vuotias jääkiekkoilija, joka on tehnyt kahdessa ottelussa neljä tehopistettä NHL:n runkosarjassa[64] Palkinnot ja saavutukset SM-liiga A-nuorten Suomen mestaruus Helsingin Jokereissa kaudella 1987–1988 Jääkiekon Suomen mestaruus Jokereissa kaudella 1991–1992 Valinta SM-liigan tähdistökentälliseen kausilla 1990–1991 ja 1991–1992 Euroopan cupin kausi 1994–1995 mestaruus Helsingin Jokereissa valinta tähdistökentälliseen Kauden 1990–1991 palkinnot Raimo Kilpiö -palkinto Kultainen kypärä -palkinto Aarne Honkavaara -palkinto Iltalehden Kultaleijona-palkinto NHL Calder Memorial Trophy kaudella 1992–1993 NHL:n paras maalintekijä yhdessä Aleksandr Mogilnyin kanssa kaudella 1992–1993 ja Peter Bondran kanssa kaudella 1997–1998 Valinta tulokkaiden tähdistökentälliseen kaudella 1992–1993 ykköstähdistöön kausilla 1992–1993 ja 1996–1997 kakkostähdistöön kausilla 1997–1998 ja 1998–1999 tähdistöotteluun vuosina 1993, 1994, 1996–2000, 2002, 2003, 2007 ja 2012 (11 kertaa)[142] Maurice ”Rocket” Richard Trophy kausilla 1992–1993 ja 1998–1999 Bill Masterton Memorial Trophy kaudella 2005–2006 NHL:n Stanley Cup -mestaruus kaudella 2006–2007 Anaheim Ducksin historian paras pelaaja The Hockey News -lehden valitsemana vuonna 2017 [143] Maajoukkue Valinta alle 18-vuotiaiden EM-kilpailujen tähdistökentälliseen 1988 Pronssia vuoden 1991 Kanada-cupista MM-saavutukset hopeaa vuoden 1999 ja pronssia 2008 maailmanmestaruuskilpailuista, hopeaa 2004 maailmancupista valinta arvokkaimmaksi pelaajaksi vuonna 1999 ja tähdistökentälliseen 1999 valinta parhaaksi hyökkääjäksi 2003 paras maalintekijä 2003 Olympiasaavutukset hopeaa 2006, pronssia vuosina 1998, 2010 ja 2014 pistepörssin voittaja vuosina 1998 ja 2006 paras maalintekijä vuonna 1992 (Andrei Homutovin ja Nikolai Borštševskin kanssa) ja 2006 (Olli Jokisen kanssa) valinta parhaaksi hyökkääjäksi vuonna 2006 valinta tähdistökentälliseen vuosina 2006 ja 2014 valinta arvokkaimmaksi pelaajaksi vuonna 2014 Muut kunnianosoitukset Suomen Leijonan ansioristi vuonna 2010[144] Suomen Jääkiekkoleijona numero 232[145] Suomen vuoden jääkiekkoilija vuosina 1993, 1996–2000, 2006, 2007, 2012[146] ja 2014 (10 kertaa)[147] Suomen jääkiekkoliitto palkitsi Selänteen Presidents' Trophy -erikoispalkinnolla vuonna 1998 Jääkiekon A-nuorten SM-liigassa jaetaan vuosittain Teemu Selänne -palkinto päättyneen kauden vuoden pelaajalle Suomen jääkiekkoliitto jäädytti Selänteen paidan numero 8 nuorten MM-kisojen yhteydessä Helsingissä loppuvuonna 2015 (yhdessä Jere Lehtisen, Saku Koivun ja Ville Peltosen kanssa, Tupu-Hupu-Lupu -ketju)[148] Kutsu itsenäisyyspäivän vastaanotolle vuosina 1994,[149] 2014,[149] 2017[150][151] Winnipegin kaupunki myönsi Selänteelle kaupungin avaimen syksyllä 2016[152] Valinta Kansainvälisen jääkiekkoliiton hall of fameen 21. toukokuuta 2017[153] Valinta Hockey Hall of Fameen 12. marraskuuta 2017[154] Valinta Suomen urheilun lähettilääksi 2018[155] Katso myös Luettelo Stanley Cupin voittaneista suomalaisista jääkiekkoilijoista Luettelo 1000 tehopistettä saavuttaneista NHL-pelaajista Luettelo 500 NHL-maalia tehneistä pelaajista Lähteet at Viitteet Kirjallisuutta Citation error, replace with{{cite book| author = Selänne, Ilmari| title = Teemu| publisher = WSOY| year = 1993}} Citation error, replace with{{cite book| author = Selänne, Ari Mennander| title = Teemu| publisher = Otava| year = 2014}} Aiheesta muualla CS1 maint: unrecognized language (link) at at Check date values in: |date= (help) Check date values in: |date= (help) Luokka:Suomalaiset jääkiekkoilijat Luokka:Suomalaiset olympiamitalistit Luokka:Calder Memorial Trophy -voittajat Luokka:Bill Masterton Memorial Trophy -voittajat Luokka:Raimo Kilpiö -palkinnon voittajat Luokka:Maurice "Rocket" Richard Trophy -voittajat Luokka:Winnipeg Jetsin (1972–1996) varaamat pelaajat Luokka:Vuonna 1970 syntyneet Luokka:Elävät henkilöt Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
https://fi.wikipedia.org/wiki/Teemu%20Sel%C3%A4nne
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 438, 842, 1378, 1695, 2070, 2675, 3004, 3051, 3199, 3245 ], "plaintext_end_byte": [ 427, 841, 1377, 1687, 2069, 2674, 2990, 3049, 3187, 3234, 3304 ] }
Je, mji wa Maragu una vijito vingapi?
Kaunti ya Mombasa
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Kaunti ya Mombasa imeshika nafasi ya wilaya ya Mombasa baada ya katiba mpya ya Jamhuri ya Kenya kupatikana mwaka 2010. Kaunti hii ni mojawapo ya kaunti mbili ambazo pia ni jiji na ndio kaunti ndogo kabisa kati ya kaunti zote. Makao makuu ya serikali ya kaunti yako katika Jiji la Mombasa. Inapakana na kaunti za Kwale na Kilifi ambazo pamoja na kaunti za Mombasa, Lamu, Tana River na Taita Taveta zilitengeneza Mkoa wa Pwani. Jiografia Kaunti ya Mombasa inapakana na Bahari Hindi. Ina kisiwa cha Mvita ambacho huwa kati mwa Jiji la Mombasa. Kimetenganishwa na bara na Kijito cha Tudor na Kijito cha Port Reitz[1]. Vijito hivi hugawanywa na Makupa Causeway. Maeneo hayo mengine ya bara yameunganishwa kwa feri na daraja. Ardhi yake ni bapa[2]. Lindi la Bandari ya Kilindini, lenye kina cha mita 45-55, huiwezesha kuegeshwa meli kubwa[3]. Mombasa ina misitu asilia mitatu ambayo ni 6% ya misitu ya mikoko ya Kenya[4]. Misitu hii ni mojawapo ya makazi ya wanyamapori katika kaunti hii[5]. Hata hivyo, uvunaji kupindukia wa miti, maeneo taka na kupanua ardhi baharini kumeharibu misitu hii na kuathiri wanyamapori wa majini na ardhini[6][7]. Kaunti ya Mombasa ina tabianchi ya tropiki[8]. Kwa kuwa iko kando na bahari, kiwango cha unyevuanga huwa juu. Hali ya hewa hutegemea pepo za monsuni. Kaunti hupata misimu miwili ya mvua: Aprili hadi Juni na Oktoba hadi Disemba. Kubadilika kwa wastani wa hali ya hewa kumesababisha kiwango cha upwaji wa bahari kupanda na kuongezeka kwa halijoto, mambo ambayo yanatishia jiji la Mombasa na turathi ya Fort Jesus. Pia, mafuriko ya pwani, mmomonyoko katika fuko na kutoweka kwa mwamba tumbawe kumesababishwa na mabadiliko haya[9][10][6]. Uchumi Uchumi wa Mombasa na nchi ya Kenya kwa jumla hutegemea sana bandari ya Mombasa. Bandari ya Mombasa ndio bandari kubwa zaidi katika ukanda wa Afrika Mashariki. Bidhaa nyingi hupitia hapo kutoka na kuingia ndani ya nchi. Bandari hii pia hutegemewa na nchi ya Uganda, Burundi, Sudani Kusini, Jamuhuri ya Kidemokrasia ya Kongo na Rwanda kupitisha bidhaa kama vile, mafuta[11]. Mombasa pia ni kituo kikuu cha utalii kwa sababu ya fuko zake zenye mchanga, Fort Jesus na Mji wa Kale. Baada ya mashambulizi kadhaa ya kigaidi katika miaka ya awali ya mwongo wa 2010 na Al Shabaab na vikundi vingine, utalii ulidorora[12][13]. Nchi za Marekani, Uingereza, Ufaransa pamoja na nchi zingine za magharibi zilianza kutoa tahadhari za safari. Baada ya Operesheni Linda Nchi, na juhudi za polisi kukumbana na ugaidi, juhudi zinaelekezwa kuimarisha utalii tena[14][15]. Pia, kuanzishwa kwa huduma ya reli mpya ya SGR kati ya Jiji la Mombasa na Nairobi, kumeongeza idadi ya watalii wa ndani[16]. Mnada wa Chai wa Mombasa ni mojawapo ya vituo vya unadi wa chai katika dunia. Mnada huu hunadi chai kutoka nchi za Kenya, Tanzania, Uganda Rwanda, Jamuhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, Malawi, Madagaska, Zambia na Zimbabwe[17]. Kufikia mwaka wa 2017, ulikuwa soko ya pili kwa ukubwa ya uuzaji wa chai katika dunia[18]. Maeneo bunge Kaunti ya mombasa ina maeneo bunge yafuatayo: Mratibu wa Pwani huketi katika kaunti ya Mombasa. Ana jukumu za kuratibu na kuendesha shughuli, k.v. usalama, kwa niaba ya serikali kuu. Tazama pia Orodha ya mito ya kaunti ya Mombasa Marejeo Jamii:Kaunti za Kenya Jamii:Mombasa Jamii:Kaunti ya Mombasa
https://sw.wikipedia.org/wiki/Kaunti%20ya%20Mombasa
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 253, 518, 673, 972, 1257, 1678, 1843, 2211, 2621, 2803, 3011, 3763, 4215, 4588, 4836, 5157, 5466, 5533, 5713, 5979, 6289 ], "plaintext_end_byte": [ 252, 517, 672, 964, 1256, 1677, 1842, 2210, 2620, 2802, 3010, 3734, 4214, 4587, 4835, 5156, 5465, 5523, 5712, 5956, 6286, 6363 ] }
Je,rais wa kwanza wa shirikisho la soka duniani FIFA anaitwa nani?
Cristiano Ronaldo
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Cristiano Ronaldo dos Santos Aveiro GOIH, ComM (matamshi ya Kireno: [kɾiʃ'tjɐnu ʁunaɫdu]; alizaliwa 5 Februari 1985) ni mtaalamu wa soka wa Ureno. Nafasi yake ni ushambuliaji anacheza nchini Italia katika klabu ya Juventus na timu yake ya taifa. Mara nyingi huchukuliwa kuwa mchezaji bora duniani na kuonekana kuwa mojawapo ya mchezaji mzuri wa nyakati zote, Ronaldo ana tuzo tano za FIFA Ballon d'Or, ni mcheza soka mzuri zaidi Ulaya, na ni mchezaji wa kwanza katika historia kushinda viatu vinne vya dhahabu. Ameshinda tuzo 24 katika kazi yake, ikiwa ni pamoja na mataji matano ya ligi kuu, vyeo vinne vya UEFA Champions League na moja ya michuano ya UEFA Ulaya. Ronaldo ata staafu na kumbukumbu za malengo mengi ya rasmi yaliyofanywa katika ligi za juu za Ulaya, Ligi ya Mabingwa ya UEFA na michuano ya UEFA ya Ulaya , pamoja na malengo mengi yaliyopagwa katika michuano ya UEFA Msimu wa Ligi. Amefunga mabao zaidi ya 600 katika klabu yake na nchi yake. Maisha Alizaliwa na kukulia kwenye kisiwa cha Madeira, Ureno, alipata ugonjwa wa moyo akiwa na umri wa miaka 15. Alipata operesheni ya kutibu hali yake, na kuanza kazi yake ya mpira wa miguu katik klabu ya Sporting CP, kabla ya kusaini Manchester United akiwa na miaka 18 ndaniya mwaka 2003. Baada ya kushinda tuzo yake ya kwanza, Kombe la FA, wakati wa msimu wa kwanza huko Uingereza, alisaidia Machester United kushinda makombe ya ligi kuu ya UEFA Champions League, na Kombe la Dunia la FIFA Club. Alipokuwa na umri wa miaka 22, alikuwa amepokea Ballon d'Or na uteuzi mchezaji bora wa mwaka wa FIFA alipo kuwa na umri wa miaka 23, alishinda mpira wake wa kwanza wa Ballon d'Or na tuzo ya FIFA World ya Mwaka. Mnamo mwaka 2009, Ronaldo alikuwa mchezaji aliye tumia gharama zaidi kutoka Manchester United kwenda Real Madrid kwa uhamisho wa thamani ya milioni (£ 80 milioni). Katika Hispania, Ronaldo ameshinda tuzo 13, ikiwa ni pamoja na mataji mawili ya La Liga,mataji mawili ya Copa del Rey,mataji matatu ya Ligi ya Mabingwa na michuano mawili ya UEFA Super. Baada ya kujiunga na Real Madrid, Ronaldo alimaliza mchezaji wa Ballon d'Or mara tatu, nyuma ya Lionel Messi, mpinzani wake wa kazi, kabla ya kushinda Ballons d'Or ya 2013 na 2014. Amepata rekodi 32 La Liga kofia-tricks, ikiwa ni pamoja na rekodi ya kuunganisha safu nane za kofia katika msimu wa 2014-15 na ni mchezaji pekee wa kufikia magoli 30 ya ligi katika msimu sita wa mfululizo wa La Liga. Mwaka 2014, Ronaldo akawa mchezaji wa kwanza zaidi katika historia kufikia magori 200 ya La Liga, ambayoaliyapa katika mechi 178. Mwaka 2015, na kuifanya klabu yake kuwa na magori mengi zaidi. Mnamo mwaka wa 2016, Ronaldo alishinda mpira wake wa nne wa Ballon d'Or kwa alama ya kupiga kura baada ya kuifunga La Undécima, nakushika nafasi ya 11 Ulaya, na kushinda Euro 2016. Ronaldo alikuwa Mchezaji bora zaidi wa Kireno wakati wote wa Shirikisho la Soka la Ureno mwaka 2015. Ronaldo alicheza mechi yake ya kwanza ya kimataifa mwezi Agosti mwaka 2003, akiwa mwenye umri wa miaka 18. Yeye ni mchezaji aliye shinda ziadi zaidi nchini Portugal na na kupata kofia zaidi ya 140, na amehusika katika mashindano makuu saba ambayo yanajumuisha vikombe vitatu vya fifa (2006, 2010 na 2014). Yeye ni mshambuliaji wa juu kabisa Ureno wakati wote. Alifunga bao lake la kwanza la kimataifa mwaka wa Euro 2004 na alisaidia Ureno kufikia fainali. Alikuwa nahodha kamili Julai 2008, akiongoza Ureno kwa ushindi wao wa kwanza katika mashindano makubwa kwa kushinda Euro 2016, na akapokea Silver Boot kama mchezaji wa pili katika mashindano hayo. alikuwa na mchezaji wa kibiashara, alikuwa alikuwa akilipwa zaidi duniani kwa Forbes mwaka 2016 na 2017, pamoja na mwanariadha maarufu zaidi wa dunia na ESPN mwaka 2016 na 2017. Maisha ya zamani ya Ronaldo Alizaliwa São Pedro, Funchal, na alikulia parokia ya Funchal ya Santo António, kama mtoto mdogo zaidi wa Maria Dolores dos Santos Aveiro ambaye alikuwa mpishi, na José Dinis Aveiro, aliye kuwa anafanya kazi katika bustani ya manispaa ambaye alikuwa katika kitengo cha muda. Jina lake la pili, "Ronaldo", alilopewa ni la rais wa Marekani - Ronald Reagan. Kaka wake wa kwanza anaitwa Hugo, baada ya kaka yake ana dada wawili, Elma na Liliana Cátia. Bibi upande wa baba yake anaitwa, Isabel da Piedade, alikuwa anaishi São Vicente, Cape Verde. Ronaldo alikulia katika nyumba ya Wakatoliki masikini, akikaa chumba kimoja na dada yake na kaka yake. Alipokuwa mtoto, Ronaldo alicheza timu ya amateur Andorinha kutoka mwaka 1992 hadi 1995, ambapo baba yake alikuwa mlinzi, na baadaye alitumia miaka miwili kuchezea Nacional. Mwaka 1997, akiwa na umri wa miaka 12, alijaribu alicheza katika timu ya Sporting CP, alisajiliwa kwa ada ya £ 1,500. Baadaye alihamia Madeira kwa Alcochete, karibu na Lisbon, kujiunga na wachezaji wengine wa vijana wa Sporting katika klabu hio. Akiwa na umri wa miaka 14, Ronaldo aliamini kuwa alikuwa na uwezo wa kucheza ligi ya vijana chipukizi, na alikubaliana na mama yake kusitisha elimu yake ili kuzingatia kikamilifu kwenye soka. Alipokuwa shuleni na wanafunzi wenzake alimtukana mwalimu na alifukuzwa shule na huyo mwalimu, ambaye alisema "hakumheshimu." Hata hivyo, mwaka mmoja baadaye, aligunduliwa na ugonjwa wa moyo, hali ambayo inaweza kumlazimisha kuacha kucheza mpira wa miguu. Alipata upasuaji ambayo uliondoa sehemu ya moyo iliyo haribika; alikaa masaa machache hospitari na kurudi nyumbani, alianza tena mafunzo ya mpira wa miguu miezi michache baadaye. Kwa sasa anachezea klabu ya Juventus iliyoko huko Italia. Juventus Baada ya wiki moja ya uhamisho tarehe 10 Julai 2018, Ronaldo alisaini mkataba wa miaka minne na klabu ya Italia iitwayo Juventus baada ya kukamilisha uhamisho wa € 100,000,000. Uhamisho huo ulikuwa wa juu zaidi kwa mchezaji aliyo zaidi ya miaka 30, na ni mchezaji anyaongoza kulipwa na klabu ya Italia hiyo Juventus. Baada ya kusaini, Ronaldo alitoa haja yake na changamoto mpya kama sababu yake ya kuondoka Real Madrid. Nje ya mpira wa miguu Kwa kuwa sifa yake ilikua kutoka wakati alipokuwa Manchester United, Ronaldo amesajili mikataba mingi ya udhamini kwa bidhaa mbalimbali, ikiwa ni pamoja na vifaa vya michezo , vinywaji, mafuta ya magari, huduma za kifedha, umeme na michezo ya video ya kompyuta (FIFA 18, Pro Evolution Soccer:2008,2012,2013. Jamii:watu walio hai Jamii:waliozaliwa 1985 Jamii:wachezaji mpira wa Ureno
https://sw.wikipedia.org/wiki/Cristiano%20Ronaldo
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 1084, 3139, 4265, 5566, 5964, 6370, 7146, 7510, 7866, 9493, 10010, 10176, 10496, 10962, 12343, 13109, 14369, 14742, 15000, 15364, 15598, 15999, 16208, 16333, 18048, 18908, 19021, 19744, 19901, 21284, 21368, 21559, 21625, 23031, 24171, 24629, 24950, 25660, 26198, 26796, 27186, 27791, 28405, 29069, 29486, 30144, 30701, 31024, 31372, 31662, 32106, 32646, 33022, 34798, 36128, 36197, 36293, 36464, 36898, 37506, 37759, 38277, 38413, 38794, 39254, 39671, 39954, 40149 ], "plaintext_end_byte": [ 1016, 3099, 4264, 5518, 5947, 6344, 7119, 7509, 7839, 9417, 10009, 10096, 10464, 10961, 12342, 13108, 14368, 14741, 14971, 15363, 15597, 15817, 16207, 16302, 18009, 18869, 19020, 19743, 19804, 21090, 21367, 21541, 21595, 23005, 24144, 24628, 24917, 25630, 26165, 26766, 27115, 27773, 28387, 29030, 29462, 30129, 30677, 31000, 31354, 31647, 32105, 32623, 32979, 34769, 36127, 36196, 36292, 36356, 36875, 37420, 37758, 38231, 38412, 38650, 39253, 39625, 39933, 40070, 40262 ] }
తూర్పు గోదావరి జిల్లాలోని అతిపెద్ద శాసనసభ నియోజకవర్గం ఏది?
శ్రీకాకుళం జిల్లా
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
శ్రీకాకుళం జిల్లా భారత దేశములోని ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో ఈశాన్య సరిహద్దులో ఉంది. జిల్లా ముఖ్యపట్టణమైన శ్రీకాకుళం (అక్షా: 18 o {\displaystyle 18^{\mathrm {o} }} 18' ఉ, రేఖా: 83 o {\displaystyle 83^{\mathrm {o} }} 54' తూ) నాగావళి నది ఒడ్డున ఉంది. విశాఖపట్నం జిల్లా నుంచి 1950 ఆగష్టు 15 న శ్రీకాకుళం జిల్లా ఏర్పడింది. విశాఖపట్నం జిల్లా లోని కొంత భాగం, శ్రీకాకుళం జిల్లా నుంచి మరి కొంతభాగం కలిపి 1979 జూన్ 1 న విజయనగరం జిల్లా ఏర్పడింది జిల్లా పేరు వెనుక చరిత్ర బ్రిటిషు వారు శ్రీకాకుళం పేరును పలకలేక "చికాకోల్" అనేవారు. చికాకోల్ కు సంబంధించిన మరో కథనం ఇలాఉంది: ఈ ప్రాంతం నైజాము ఆధిపత్యంలో ఉండే సమయంలో ఈ ఊళ్లోనే ప్రతి సంవత్సరం జమాబందీ నిర్వహిస్తూ రైతుల వద్ద నుండి పన్నులు వసూలు చేసేవారు. రైతులు తాము కట్ట వలసిన పన్ను సొమ్మును విచ్చు రూపాయల రూపంలో చిన్నచిన్న గుడ్డసంచులలో పోసి, మూటకట్టి, ఆమూటను తీసికొనివచ్చి ఖుద్దున సమర్పించేవారు. ఆ మూట లోని సొమ్ము సరిగా ఉందో లేదో చూసుకోవడానికి మూటను విప్పాలి. ఆ మూటలు చాలా ఉంటున్నందువలన, ఆ మూటల మూతికట్టు విప్పమని రైతులతో చెప్పడానికి "శిఖా ఖోల్" అనేవారు. అంటే "మూతికట్టువిప్పు" అని అర్థం. ఈమాట క్రమంగా "చికా కోల్" అయి, శ్రీకాకుళంగా స్థిరపడిందిట. ఆంధ్రప్రదేశ్ పూర్వపు ముఖ్యమంత్రి ఎన్ టి రామారావు జిల్లాలోని టెక్కలి నియోజకవర్గం నుండి ఆంధ్రప్రదేశ్ శాసనసభకు ప్రాతినిధ్యం వహించారు. జిల్లా చరిత్ర ఒకప్పుడు ఇది బౌద్ధమతానికి ముఖ్యస్థానంగా వర్ధిల్లింది. శాలిహుండం, దంతపురి, జగతిమెట్ వంటి బౌద్ధారామం|బౌద్ధారామాలు ఇక్కడ కనుగొనబడ్డాయి. తరువాత ఇది కళింగ సామ్రాజ్యంలో భాగంగా ఉండేది. గాంగేయులు ఈ ప్రాంతాన్ని 6 నుండి 14వ శతాబ్దం వరకు, 800 సంవత్సరాలు పాలించారు. వజ్రహస్తుడు|వజ్రహస్తుని కాలంలో ప్రసిద్ధి చెందిన శ్రీ ముఖలింగం ఆలయాన్ని నిర్మించారు. మహమ్మదీయుల పాలన కాలంలో షేర్ మహమ్మద్ ఖాన్ శ్రీకాకుళంలో జామియా మసీదు నిర్మించాడు. విశాఖపట్నం జిల్లాలో భాగంగా ఉండే ఈ జిల్లా 1950 ఆగష్టు 15న ప్రత్యేక జిల్లాగా అవతరించింది. 1969లో ఈ జిల్లానుండి సాలూరు తాలూకాలోని 63 గ్రామాలు, బొబ్బిలి తాలూకాలోని 44 గ్రామాలను విశాఖపట్నం జిల్లాలో కొత్తగా ఏర్పరచిన గజపతి నగరం తాలూకాకు బదలాయించారు. మళ్ళీ మే 1979లో కొత్తగా విజయనగరం జిల్లాను ఏర్పరచినపుడు సాలూరు, బొబ్బిలి, పార్వతీపురం, చీపురుపల్లి తాలూకాలను కొత్తజిల్లాలో విభాగాలుగా చేశారు. ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లో నక్సలైటు (మావోయిస్టు పార్టీ) ఉద్యమం ప్రారంభమయింది శ్రీకాకుళం జిల్లాలోనే. నైసర్గిక స్వరూపం శ్రీకాకుళం జిల్లా మొత్తం జిల్లా వైశాల్యం 5837 చ.కి.మీ. జిల్లాకు 193 కి.మీ. సముద్ర తీరం ఉంది. తూర్పు కనుమలు ఈశాన్యం నుండి కొంతభాగం విస్తరించి ఉన్నాయి. నదులు నాగావళి, వంశధార, మహేంద్ర తనయ, చంపావతి, బహుదా, కుంభికోటగెడ్ ఇవి జిల్లాలలో ముఖ్యమైన నదులు. ఇవి తూర్పు కనుమలలో పుట్టి బంగాళాఖాతంలో కలుస్తున్నాయి. వాతావరణం సంవత్సరంలో ఎక్కువకాలం వాతావరణం తేమగా ఉంటుంది. నైఋతి ఋతుపవనాలు జూన్ నుండి సెప్టెంబరు వరకు, ఈశాన్య ఋతుపవనాలు అక్టోబరు - నవంబరు మాసాలలోను వర్షాలు కురిపిస్తాయి. డిసెంబరు నుండి ఫిబ్రవరి వరకు పొడిగాను, చల్లగాను ఉంటుంది. సంవత్సరం సగటు వర్షపాతం 1162 మి.మీ. (2004-2005 సంవత్సరంలో వర్షపాతం 937.6 మి.మీ.) వన్య సంపద జిల్లాలోని అడవుల సాంద్రత, వృక్ష జాతులు ప్రాంతాన్ని బట్టి వైవిధ్యం కలిగి ఉన్నాయి. ప్రధానంగా ఇక్కడి అడవులను రెండు రకాలుగా చెప్పవచ్చును. దక్షిణ భారత Moist deciduous అడవులు - మిశ్రమ అడవులు, మద్ది అడవులు మరియు పర్వత సవాన్నా భూములు. దక్షిణ భారత సతత హరిత అడవులు (dry ever-green miscellaneous forests) జంతు సంపద శ్రీకాకుళం జిల్లాలో అటవీ మృగాలు అల్పంగా ఉన్నాయి. జనావాసాల విస్తరణ, అడవుల నాశనం ఇందుకు కారణాలు కావచ్చును. మాంసాహార మృగాలలో పులి దాదాపు అంతరించింది. చిరుత పులి, హైనా (దుమ్ములగొండి), తోడేలు వంటి జంతువులు అరుదుగా అడవుల్లో కనిపిస్తుంటాయి. గుంటనక్క, అడవిపిల్లులు మరియు కుక్కలు జిల్లాలో కనిపించే ఇతర మాంసాహార జంతువులు. శాకాహార జంతువులలో - somber మరియు మచ్చల దుప్పి (చితాల్), అడవి గొర్రెలు, ఎలుగుబంట్లు సాధారణంగా కనిపిస్తాయి. ఈ ప్రాంతంలో కృష్ణజింక, నీలగాయ్ మరియు బైసన్లు అసలు కనిపించకపోవడం గమనార్హం. పక్షి జాతులలో - నెమళ్ళు, కౌజులు, పావురాలు, చిలకలు, మైనా partridges, బాతులు doves వంటివి అధికంగా ఉన్నాయి.. భౌగోళిక స్వరూపం సరిహద్దులు ఉత్తరాన ఒడిషా రాష్ట్రము, దక్షిణ-పశ్చిమాల్లో విజయనగరము జిల్లా, ఒడిషా గజపతి జిల్లా, తూర్పున బంగాళాఖాతము ఉన్నాయి. జిల్లాకు కొంత భాగం హద్దులుగా కందివలస గెడ్], వంశధార, బహుదా నదులు ప్రవహిస్తున్నాయి. మొత్తం జిల్లా వైశాల్యం 5837 చ.కి.మీ. ఆర్ధిక స్థితి గతులు వ్యవసాయం జిల్లాలో ముఖ్య పంటలు- వరి, రాగులు, పెసలు, మినుములు, ఉలవలు, చెరకు, జనుము, వేరుశనగ, నువ్వులు, మిరప, పసుపు, నీరుల్లి. నీటివనరులు శ్రీకాకుళం జిల్లాలో బాహుద, ఉత్తర మహేంద్ర, తనయ, బెంజిగడ్డ, వరహాలు గడ్డ, వంశధార, నాగావళి, పెద్దగడ్డ, కందివలస అనే 9 నదులు ఉన్నాయి. వీటిలో నాగావళి, వంశధార, మహేంద్ర తనయ ముఖ్యమైన నదులు. [1] జిల్లాలో ఈశాన్య ఋతుపవనాల ద్వారా 26.47%, నైఋతి ఋతుపవనాల ద్వారా 62.61% వర్షాలు లభిస్తాయి. మూడు ముఖ్య నదుల ద్వారా జరుగుతున్న నీటి వినియోగం: నాగావళి 371 మి.క్యూ.మీ. (మిలియన్ క్యూబిక్ మీటర్లు) (36%), వంశధార 121 మి.క్యూ.మీ. (12%), మహేంద్ర తనయ 81 మి.క్యూ.మీ. (8%), చిన్న చెరువులు 140 మి.క్యూ.మీ. (14%), భూగర్భ జలాలు 300 మి.క్యూ.మీ. (30%). మొత్తం 1,013 మి.క్యూ.మీ. రాష్ట్రంలో రెండు ప్రధాన జలాశయాలు సుమారు 140 మి.క్యూ.మీ. నీటిని వ్యవసాయ నిమిత్తం సమకూరుస్తున్నాయి. అవకాశం ఉన్న నీటిలో 91% (5,763 మి.క్యూ.మీ.) బంగాళాఖాతంలోకి వృధాగా పోతున్నదని అంచనా. 9% నీరు మాత్రమే భూగర్భంలోకి ఇంకుతున్నది. జిల్లాలో 3.3 లక్షల (0.33 మిలియన్) హెక్టేరులు భూమి సాగులో ఉంది. అందులో 1.9 లక్షల హెక్టేరులకు సాగునీటి వసతి ఉంది. కాలువల ద్వారా 91,946 హెక్టేరులు, చెరువుల ద్వారా 80,123 హెక్టేరులు, బోరు బావుల ద్వారా 6,923 హెక్టేరులు, ఇతర బావుల ద్వారా 8,866 హెక్టేరులు, ఇతర వనరుల ద్వారా 5,316 హెక్టేరులు భూమికి సాగునీరు లభిస్తున్నది. అనిశ్చితమైన వర్షపాతం జిల్లాలో ప్రధాన సమస్య. చాలా సంవత్సరాలు అనావృష్టి సంవత్సరాలుగా పరిగణింపబడుతున్నాయి. అలాగే త్రాగు నీటి సమస్య కూడా తీవ్రంగానే ఉంది. ఫ్లోరోసిస్ సమస్య కూడా కొన్నిచోట్ల ఉంది. నీటి వనరులను పరిరక్షించే విధానాలు లేకపోవడం, ఏజెన్సీ ప్రాంతంలోని "పోడు" వ్యవసాయం ఇందుకు ముఖ్యమైన కారణాలు. జిల్లాలో ఎక్కువ భాగం నేల ఉపరితలం గట్టిగా ఉన్నందున నీరు ఇంకే అవకాశం తక్కువ. అందుకు తోడు అధిక భూభాగం వాలుగా ఉన్నది గనుక నీరు నిలవదు. వరి, చెరకు పంటలకు ఎక్కువ నీటిని వాడుతారు. జిల్లాలో ముఖ్యమైన ప్రాజెక్టులు: నారాయణపురం డామ్ (మద్దివలస రిజర్వాయిర్, నాగావళి), గొట్టా బారేజి (వంశధార), కళింగాంధ్ర ప్రాజెక్టు (మహేంద్ర తనయ) మచిలేశం, కళింగపట్నం, నువ్వలరేవు, భావనపాడు, బారువలు ముఖ్యమైన మత్స్య పరిశ్రమ కేంద్రాలు. పరిశ్రమలు జిల్లాలో మాంగనీసు, గ్రాఫైటు, సున్నపు రాయి, మైకా, గ్రానైట్, జిల్లా తీరప్రాంతంలోని ఇసుకలో మోనజైట్ మరియు ఇతర ఖనిజాలు సమృద్ధిగా దొరుకుతాయి. జిల్లాలో ముఖ్యపరిశ్రమలు: చక్కెర, నూనె, జీడిపప్పు, జనపనార, పేపర మిల్లు కర్మాగారములు కలవు పైడిభీమవరం, రాజాం, మడపాం, ఆమదాలవలస, సంకిలి పట్టణాలలో పరిశ్రమలు విస్తరిస్తున్నాయి. డివిజన్లు లేదా మండలాలు, నియోజక వర్గాలు రెవెన్యూ డివిజన్లు, మండలాలు జిల్లా మూడు రెవిన్యూ డివిజన్లుగా విభజింపబడింది: శ్రీకాకుళం, టెక్కలి, పాలకొండ మొత్తం 38 రెవిన్యూ మండలాలు ఉన్నాయి.[2] 1 వీరఘట్టం మండలం14 భామిని మండలం27 టెక్కలి మండలం2 వంగర మండలం15 కొత్తూరు మండలం28 కోటబొమ్మాళి మండలం3 రేగిడి ఆమదాలవలస మండలం16 హీరమండలం మండలం29 సంతబొమ్మాళి మండలం4 రాజాం మండలం17 సరుబుజ్జిలి మండలం30 నందిగం మండలం5 గంగువారి సింగడాం మండలం18 ఆమదాలవలస మండలం31 వజ్రపుకొత్తూరు మండలం6 లావేరు మండలం19 శ్రీకాకుళం మండలం మండలం32 పలాస మండలం7 రణస్థలం మండలం20 గార మండలం33 మందస మండలం8 ఎచ్చెర్ల మండలం21 పోలాకి మండలం34 సోంపేట మండలం9 పొందూరు మండలం22 నరసన్నపేట మండలం35 కంచిలి మండలం10 సంతకవిటి మండలం23 జలుమూరు మండలం36 కవిటి మండలం11 బూర్జ మండలం24 సారవకోట మండలం37 ఇచ్ఛాపురం మండలం12 పాలకొండ మండలం25 పాతపట్నం మండలం38 లక్ష్మీనరసుపేట మండలం13 సీతంపేట మండలం26 మెళియాపుట్టి మండలం రవాణా వ్వవస్థ రోడ్డు మార్గాల ద్వారా వివిధ ప్రాంతాలకు చక్కగా కలపబడి ఉంది. విశాఖపట్నం, దగ్గరలోని విమానాశ్రయము.ఇది రెవెన్యూ డివిజన్ కేంద్రస్థానమైనా రైలుస్టేషను లేదు.10 కి.మీ.లోని శ్రీకాకుళం రోడ్ స్టేషనుకు వెళ్ళాలి.APSRTC ప్రభుత్వ సంస్ధ ద్వారా జిల్లా కేంద్రం నుండి ఇతర మండల.జిల్లా.రాష్ట్రాలకు వివిధ సర్వీస్ లు నడపబడుచున్నాయ్. జనాభా లెక్కలు 2011 జన గణన ప్రకారం ప్రధాన వివరాలిలా ఉన్నాయి 2001-2011 దశకంలో జనాభా వృద్ధి రేటు: 6.52% (మొత్తం రాష్ట్రం వృద్ధి రేటు 14.44%) జనసాంద్రత: చ.కి.మీ.కు 463 మంది (రాష్ట్రం జనసాంద్రత 308) అక్షరాస్యులు మగవారిలో 8,57,824 (71.61%), ఆడువారిలో 6,37,557 (52.08%) పట్టణ ప్రాంతాల జనాభా 4,36,703 లేదా 16.16% (రాష్ట్రం మొత్తంలో పట్టణ జనాభా 27.35%) శ్రామికులు: 48.6% (ఇందులో 78% వ్యవసాయం, 15% సేవల రంగం). (2011 జనాభా లెక్కల సాయంతో) శ్రీకాకుళం జిల్లా జనాభా [3] సంస్కృతి ప్రధాన భాష తెలుగు. అయితే, ఒడిషా రాష్ట్రానికి సరిహద్దు కావడంచేత ఒరియా భాషను కొంతమంది అర్థం చేసుకోగలరు, మాట్లాడగలరు కూడా. శ్రీకాకుళం జిల్లా ప్రధానంగా వ్యవసాయాధారిత ప్రాంతం. ఇటీవలి కాలంలో జరుగుతున్న పారిశ్రామిక, విద్యా రంగాల్లో అభివృద్ధి కారణంగా శ్రీకాకుళం పట్టణం వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్నది. కానీ మౌలిక సదుపాయాల విషయంలో ఆటంకాలను ఎదుర్కొంటోంది. ఈ ఊరిని పేదవాని స్వర్గం (poor man's paradise) అని చమత్కరిస్తారు (వేసవికాలంలో చల్లగాఉండే ప్రదేశం కావడం వలన). పశుపక్ష్యాదులు Cows, Oxus, విద్యాసంస్థలు అంబేద్కర్ విశ్వవిద్యాలయం - ఎచ్చెర్ల Rajivgandhi Institute of Medical Science s ( RIMS) - శ్రీకాకుళం IIIT ఎచ్చెర్ల వద్ద ఉంది. జి.యు.ఆర్ ఇంజనీరింగ్ కాలేజ్ ప్రైవేట్ (రాజాం) RGUKT Srikakulam GEMS Medical college, Ragolu village పర్యాటకం శ్రీకాకుళం పట్నం మరియు జిల్లాలోని పలు ప్రాంతాలు పచ్చికబయల్లు, అడవులు,సశ్యస్యామలమైన పంట పొలాలతో ఎప్పుడూ చల్లగా ఉంటుంది.వేసవి కాలములో ఊటీని పోలి ఉంటుంది. ఈ జిల్లాలో వర్షపాతము ఎక్కువగా ఉంటుంది. కాస్టాఫ్ లివింగ్ చాలా తక్కువ. అందుకే దీనిని పేదవాని స్వర్గమని పిలుస్తారు. జిల్లాలోని పర్యాటక ప్రదేశాలన్నీ కలిపి 2017లో రెండు కోట్లమంది పైచిలుకు, 2016లో కోటీ అరవైలక్షల పైచిలుకు పర్యాటకులు సందర్శించారని ప్రభుత్వ అంచనా.[4] పర్యాటకుల సంఖ్య విషయంలో 2017లో శ్రీకాకుళం జిల్లా రాష్ట్రంలో చిత్తూరు జిల్లా తర్వాత రెండవ స్థానం పొందింది. వాతావరణం సంవత్సరంలో ఎక్కువకాలం వాతావరణం తేమగా ఉంటుంది. నైఋతి ఋతుపవనాలు జూన్ నుండి సెప్టెంబరు వరకు, ఈశాన్య ఋతుపవనాలు అక్టోబరు - నవంబరు మాసాలలోను వర్షాలు కురిపిస్తాయి. డిసెంబరు నుండి ఫిబ్రవరి వరకు పొడిగాను, చల్లగాను ఉంటుంది. సంవత్సరం సగటు వర్షపాతం 1162 మి.మీ. (2004-2005 సంవత్సరంలో వర్షపాతం 937.6 మి.మీ.) జిల్లాలోని అడవుల సాంద్రత, వృక్ష జాతులు ప్రాంతాన్ని బట్టి వైవిధ్యం కలిగి ఉన్నాయి. ప్రధానంగా ఇక్కడి అడవులను రెండు రకాలుగా చెప్పవచ్చును. సస్య సంపద దక్షిణ భారత Moist deciduous అడవులు - మిశ్రమ అడవులు, మద్ది అడవులు మరియు పర్వత సవాన్నా భూములు. దక్షిణ భారత సతత హరిత అడవులు (dry ever-green miscellaneous forests) అందుకే దీనిని పేదవాని స్వర్గం అని పిలుస్తారు.[5] శ్రీకాకుళం పట్టణానికి చేరువలో అనేక ధార్మిక, విహార యాత్రా స్థలాలు ఉన్నాయి. వీటిలో కొన్ని ఇక్కడ ఇవ్వబడ్డాయు. శ్రీకాకుళం జిల్లా కేంద్రమైన ఈ పట్టణం నాగావళి నది ఒడ్డున ఉంది. 13 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఆమదాలవలస రైల్వేస్టేషను ఉంది. కోటేశ్వరస్వామి ఆలయము (గుడివీధి), సంతోషిమాత ఆలయం (పాతశ్రీకాకుళం), వెంకటేశ్వరఆలయం (గుజరాతీపేట), కోదండ రామస్వామి ఆలయం, జమియా మసీదు ముఖ్యమైన ప్రార్థనా స్థలాలు. అరసవిల్లి సూర్య దేవాలయానికి ప్రసిద్ధి చెందిన అరసవిల్లి శ్రీకాకుళం పట్టణానికి 2 కి.మీ.లోనే ఉంది. దేశంలో ఉన్న కొద్ది సూర్య మందిరాలలో ఇది ఒకటి. ఇక్కడ ఆదిత్య, అంబిక, విష్ణు, గణేష, మహేశ్వర మూర్తులు ఉన్నాయి. శ్రీకూర్మం శ్రీకాకుళం పట్టణానికి 15 కి.మీ. దూరంలో ఉన్న శ్రీకూర్మం దేశంలో బహుశా ఒకే ఒక కూర్మావతార మందిరం. విశిష్టమైన శిల్పకళ కలిగిన ఈ మందిరంలో లభించిన శాసనాలు చారిత్రికంగా కూడా ఎంతో ముఖ్యమైనవి. ఇక్కడ డోలోత్సవం ప్రధాన ఉత్సవం. శాలిహుండం ఇది శ్రీకాకుళం పట్టణానికి 18 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఇక్కడ పురావస్తుశాఖ త్రవ్వకాలలో పురాతన బౌద్ధారామాల శిథిలాలు బయటపడ్డాయి. శ్రీముఖలింగం కళింగపట్నం జిల్లా కేంద్రానికి 25 కి.మీ. దూరంలో ఉన్న ఓడరేవు. చారిత్రకంగా సముద్ర వాణిజ్య కేంద్రం. వంశధార నది ఇక్కడ బంగాళాఖాతంలో కలుస్తుంది. ఇక్కడ దర్గా షరీఫ్, షేక్ మదీనా అక్విలిన్ ఉన్నాయి. 23 కిలోమీటర్లవరకు కనుపించే ఒక దీప స్తంభం ఉఉంది. కవిటి సోంపేట, ఇచ్ఛాపురాల మధ్య ఉన్న కవిటిని 'ఉద్దానం' (ఉద్యానవనం) అని కూడా అంటారు. కొబ్బరి, జీడిమామిడి, పనస వంటి తోటలతో ఇది రమణీయంగా ఉండే ప్రదేశం. శ్రీకాకుళానికి 130 కి.మీ. దూరం. ఇక్కడ చింతామణి అమ్మవారి, శ్రీ సీతారామ స్వామి ఆలయం ఉన్నాయి. బారువ ఇది శ్రీకాకుళం పట్టణానికి 109 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఇక్కడ మహేంద్ర తనయ నది సముద్రంలో కలుస్తుంది, ఇక్కడ కోటిలింగేశ్వర స్వామి ఆలయం, జనార్దన స్వామి ఆలయం ఉన్నాయి. ఒకప్పుడు ఇది ముఖ్యమైన ఓడరేవు. ఇది కొబ్బరి తోటలకు, కొబ్బరి పీచు పరిశ్రమకు కేంద్రం. తేలినీలాపురం ఇది శ్రీకాకుళం పట్టణానికి 60 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఇక్కడ ఒక సంరక్షిత పక్షి ఆవాస కేంద్రం. సైబీరియా నుండి శీతకాలంలో పెలికన్ పక్షులు ఇక్కడికి వలస వస్తాయి. దంతపురి ఇది శ్రీకాకుళం పట్టణానికి 22 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. దీనిని బౌద్ధ జ్ఞానదంతపురి అని కూడా అంటారు. క్రీ.పూ.261లో అశోకుని కళింగ యుద్ధం తరువాత ఇది కళింగరాజులకు ప్రాంతీయ రాజధానిగా ఉంది. ఇక్కడ పురావస్తు శాఖవారి త్రవ్వకాలలో అనేక పురాతన వస్తువులు లభించాయి. సంగం శ్రీకాకుళానికి 56 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. ఇక్కడ నాగావళి, వంశధార, సువర్ణముఖి నదులు కలుస్తున్నాయి. ఇక్కడ సంగమేశ్వర మందిరం ఐదు లింగక్షేత్రాలలో ఒకటిగా ప్రసిద్ధం. మహాశివరాత్రికి ఇక్కడ పెద్ద ఉత్సవం జరుగుతుంది. పొందూరు ప్రఖ్యాతి గాంచిన పొందూరు ఖద్దరు తయారయ్యేది జిల్లాలోని పొందూరు లోనే. ఇది జిల్లా కేంద్రానికి 21 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. కొరసవాడ ప్రఖ్యాతి గాంచిన మంచు తాతాయ్య చెనెత వస్త్రములు తయారయ్యేది జిల్లాలోని కొరసవాడ లోనే. ఇది శ్రీకాకుళానికి 55 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. రాజాం శ్రీకాకుళానికి 40 కి.మీ. దూరంలో ఉన్న రాజాం బొబ్బిలి సర్దార్ తాండ్ర పాపారాయుడు కథ ద్వారా చారిత్రికమైనది. మందస సోంపేటకు 26 కి.మీ. దూరంలో ఉంది. మహేంద్రగిరి కొండ దుగువున ఉన్న ఈ వూరిలో 700 సంవత్సరాల పురాతన వాసుదేవ ఆలయం ఉంది. ఇక్కడి కోట దక్షిణ భారతదేశంలోనే ఎత్తైనదిగా చెప్పబడుతున్నది. మరి కొన్ని ముఖ్యమైన ఆలయాలు రావివలస - ఎండలమల్లన్న, పాతపట్నం - నీలమణి అమ్మవారు, పాలకొండ - కోటదుర్గ, కవిటి, తేలినీలాపురం,తేలుకుంచి, పొందూరు, దంతవరపుకోట, రాజాం, మందస, నందిగాం, పొలాకి మండలం దుర్గమ్మగుడి క్రీడలు ఈ జిల్లాకు చెందిన ఎందరో మహానుభావులు ఆంధ్ర దేశం, తెలుగు భాష వికాసానికి అసమానమైన సేవ చేశారు. జిల్లాకు చెందిన కొందరు ప్రముఖులు సాహితీవేత్తలు కళాప్రపూర్ణ గిడుగు రామమూర్తి పంతులు - వ్యావహారిక భాష వాడకాన్ని ఉద్యమ స్ఫూర్తితో అమలుపరచిన వైతాళికుడు గరిమెళ్ళ సత్యనారాయణ - కవి, స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు కాళీపట్నం రామారావు - కథా రచయిత రాచకొండ విశ్వనాథశాస్త్రి (రావిశాస్త్రి)-రవయిత,సాహితీ వేత్త గెడ్డాపు సత్యం - ప్రముఖ పద్యకవి, సాహితీ వేత్త, ఆధ్యాత్మిక వేత్త. పింగళి నాగేంద్రరావు (రచయిత) వడ్రంగి రామారావు (భావశ్రీ)- రచయిత, సాహితీవేత్త బి.వి.ఎ.రామారావు నాయుడు - రచయిత, సాహితీ పరిశోధకుడు అట్టాడ అప్పలనాయుడు - రచయిత బలివాడ కాంతారావు నవలా రచయిత ఛాయరాజ్ - రచయిత, సాహితీ పరిశోధకుడు తెప్పల కృష్ణమూర్తి-రచయిత,సాహితీవేత్త మావుడూరు వెంకట సత్య శ్రీరామమూర్తి రచనలు రచయిత,సాహితీవేత్త దూసి ధర్మారావు - రచయిత, సాహితీకారుడు. కళాకారులు చట్టి పూర్ణయ్య పంతులు - నాటక రంగానికి ఎనలేని సేవ చేశాడు అమరపు సత్యనారాయణ - రంగస్థల కళాకారుడు యడ్ల గోపాలం - రంగస్థల కళాకారుడు దూసి బెనర్జీ భాగవతార్ - హరికథకుడు లోకనాథం నందికేశ్వరరావు - మిమిక్రీ కళాకారుడు పి.ధనుంజయరావు - బుర్రకథకుడు బండారు చిట్టిబాబు - సంగీతకారుడు దివిలి అప్పారావు - శిల్పి శ్రీపాద పినాకపాణి - సంగీతకారుడు వడ్డాది పాపయ్య - చిత్రకారుడు జి.ఆనంద్- (గాయకుడు) జె.వి.సోమయాజులు (తెలుగు చలనచిత్ర నటుడు) కాళీపట్నం రామారావు (సరళ భాషా రచయిత, కథకుడు, విమర్శకుడు) గజల్ శ్రీనివాస్ మిమిక్రీ శ్రీనివాస్ శరత్ బాబు [చలనచిత్ర నటులు] సీపాన శ్రీధర్ (సినీ రచయిత, దర్శకుడు ) వట్టి కుమార్ ( దర్శకుడు ) షకలక శంకర్ జబర్దస్త్ ఫేమ్ క్రీడాకారులు కోడి రామమూర్తి - పహిల్వాన్ కరణం మల్లీశ్వరి - ఒలింపిక్ విజేత పూజారి శైలజ - క్రీడాకారిణి నీలంశెట్టి లక్ష్మి - క్రీడాకారిణి పూర్ణ చందన.కె - కరాటే క్రీడాకారిణి నాయకులు సర్దార్ గౌతు లచ్చన్న - స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు, రాజకీయ నాయకుడు మరి కొందరి సినీ ప్రముఖులు - రావి కొండలరావు, శరత్ బాబు, జి.ఆనంద్, జె.వి.సోమయాజులుఉర్లం సంస్థానం సంస్కృత భాష ఆధ్యయనానికి ఎంతో సేవ చేసింది. పాలనా విభాగాలు పట్టణ ప్రాంతాలు జిల్లాలో ఆరు పట్టణ ప్రాంతాలు -నాలుగు మునిసిపాలిటీలు, రెండు నోటిఫైడ్ పంచాయితీ టౌనులు - ఉన్నాయి. శ్రీకాకుళం మున్సిపాలిటీ (టౌను) - 1,17,320 ఆముదాలవలస - 37,931 ఇచ్చాపురం - 32,662 పలాస (పలాస-కాశిబుగ్గ) - 49,899 సోంపేట - 17,423 (నోటిఫైడ్ పంచాయితీ టౌను) రాజం -23,424 (నోటిఫైడ్ పంచాయితీ టౌను) #పాలకోండ-75,000 నగరపంచాయతీ లోక్ సభ స్థానాలు శ్రీకాకుళం జిల్లాపరిధిలో 3 లోక్‌సభ స్థానాలున్నవి. లోక్‌సభ స్థానం (1): శ్రీకాకుళం లోక్‌సభ, పాక్షికముగా 2.పార్వతీపురం, 3.విజయనగరం లలో కలిసి ఉంది. శాసనసభస్థానాలు ఆంధ్ర ప్రదేశ్ శాసనసభ శాసనసభస్థానాలు తేది 2009 మే 29 నాటికి శ్రీకాకుళం జిల్లాలో మొత్తము 10 శాసనసభ స్థానాలు ఉన్నాయి: ఇచ్ఛాపురం, టెక్కలి, నరసన్నపేట, శ్రీకాకుళం శాసనసభ, ఎచ్చెర్ల, ఆముదాలవలస,,పాలకొండ, పాతపట్నం, పలాస,రాజాం పునర్విభజన ప్రకారము 31-మే-2007 న వెలువడిన నోటిఫికేషన్ ప్రకారము వాటిని 10 స్థానాలకు కుదించడము జరిగింది. వాటి వివరాలు ఈ క్రింది విదముగా ఉన్నాయి.[6] ఇవి కూడా చూడండి శ్రీకాకుళం (అయోమయ నివృత్తి) శ్రీకాకుళం (పట్టణం) శ్రీకాకుళం శాసనసభ నియోజకవర్గం శ్రీకాకుళం లోక్‌సభ మూలాలు 5. Om Art Print - vijayawada,వారి శ్రీకాకుళం జిల్లా సమాచారము బయటి లింకులు మూసలు, వర్గాలు వర్గం:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు వర్గం:కోస్తా
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%80%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B3%E0%B0%82%20%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 561, 2550, 3478, 4914, 6529, 8680, 10802, 12449, 12596 ], "plaintext_end_byte": [ 503, 2549, 3442, 4913, 6528, 8679, 10801, 12448, 12574, 13123 ] }
జస్టిస్ పింగళి జగన్మోహన్ రెడ్డి ఎక్కడ లా పట్టాను పొందాడు?
న్యాపతి సుబ్బారావు పంతులు
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
ఆంధ్రభీష్మగా పేరొందిన న్యాపతి సుబ్బారావు పంతులు (జనవరి 14, 1856 - జనవరి 15, 1941) స్వాతంత్య్ర సమరయోధుడు, సంస్కరణవాది, సాహిత్యవేత్త, పాత్రికేయుడు మరియు రాజకీయ నాయకునిగా రాణించిన బహుముఖ ప్రజ్ఞాశీలి. బాల్యం, విద్యాభ్యాసం సుబ్బారావు 1856వ సంవత్సరం జనవరి 14 వ తేదీ మకర సంక్రాంతి రోజున నెల్లూరులో రాఘవరావు, రంగమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. ఆ తరువాత కుటుంబం రాజమండ్రికి మారింది.[1] బాల్యం నుండే సుబ్బరావు విషయ పరిజ్ఞాన సముపార్జన పట్ల అమిత జిజ్ఞాస కలిగి ఉండి పేదరికం కారణంగా వీధిలాంతర్ల మసక వెలుతులో చదువు కొనసాగించాడు. మెట్రిక్యులేషన్‌ పాస్‌ అయ్యి అనంతరం మద్రాసు క్రైస్తవ కళాశాలలో చేరి స్కాలర్‌షిప్‌ సహాయంతో చదువుకుని 1876లో బిఎ డిగ్రీ పొందాడు. అనంతరం అధ్యాపకునిగా ఉద్యోగ జీవితాన్ని ప్రారంభించాడు. బోధనా వృత్తిలో కొనసాగుతూనే న్యాయవాద విద్యను అభ్యసించి 1879లో లా పట్టాను పొందాడు. ఉపాధ్యాయునిగా పనిచేస్తూ న్యాయవాద పట్టాను పొందటం అప్పట్లో అరుదైన విషయం. ఈ ఖ్యాతిని సాధించిన దక్షిణ భారతదేశంలోని అతి కొద్దిమందిలో ఒకరిగా కోస్తా జిల్లాల్లో తొలి వ్యక్తిగా ఆయన చరిత్ర సృష్టించారు. న్యాయవిద్యార్థిగా ఉండగానే 22 ఏళ్ళ ప్రాయంలో ఆయన ట్రిప్లికేన్‌ సిక్స్‌గా పిలువబడే నాటి సాహిత్య సంఘం సభ్యులు మరో ఐదుగురు సభ్యుల మిత్ర బృందంతో కలసి, జాతీయోద్యమానికి సహకరించే ఉదాత్త లక్ష్యంతో, ది హిందూ జాతీయ ఆంగ్ల దినపత్రికను స్థాపించాడు. అప్పట్లో భారతదేశంలో ప్రచుతరిమయ్యే ఆంగ్ల పత్రికలన్నీ బ్రిటీష్‌ ప్రభుత్వం కనుసన్నలలోనే ఉండేవి. రాజమండ్రిలో ఉమ్మడి మద్రాసు రాష్టంలో సుబ్బారావు గౌరవ న్యాయమూర్తిగాను, పబ్లిక్‌ ప్రాసిక్యూటర్‌గా పనిచేశాడు. 1880లో న్యాపతి సుబ్బారావు మద్రాసు నుంచి రాజమండ్రి తిరిగివచ్చి అక్కడే స్థిరపడ్డాడు. మరో 9 మంది న్యాయవాదులతో కలిసి రాజమండ్రి బార్ అసోషియేషన్ స్థాపించాడు. రాజమండ్రిలో సంఘసంస్కర్త కందుకూరి వీరేశలింగంతో సన్నిహితంగా మెలగేవాడు. వితంతు పునర్వివాహాలు జరిపించడంలో వీరేశలింగానికి సుబ్బారావు పంతులు ఎంతగానో సహకరించాడు. 1881లో స్థాపితమైన హితకారిణి సమాజం యొక్క మొదటి కార్యదర్శిగా నియమించబడి నిర్వహణలో, కార్యకలాపాల విస్తరణలో విలువైన సేవలందించాడు. 1885లో రాజమండ్రి పురపాలకసంఘానికి తొలి అనధికార ఛైర్మన్‌గా ఎన్నికయ్యాడు. 1888 వరకూ ఆయన ఆ పదవిలో కొనసాగారు. ఆయన హయాంలోనే రాజమండ్రి ప్రజలకు తొలిసారి కుళాయి కనెక్షన్లు మంజూరు చేశారు. 1893లో ఆయన మద్రాసు ఇంపీరియల్‌ లెజిస్టేటివ్‌ కౌన్సిల్‌కు సభ్యునిగా ఎన్నికై సర్కారు జిల్లాలకు ప్రాతినిధ్యం వహించాడు. ఈ పదవిలో ఆయన వరుసగా మూడు పర్యాయాలు ఎన్నికై 1899 వరకు కొనసాగాడు. 1896లో ఆయన రాజమండ్రిలోని టౌన్‌ హాల్‌ ట్రస్టుబోర్డు కమిటీ అధ్యక్షునిగా ఎన్నికయ్యారు. కలకత్తాలోని టౌన్‌ హాలు తర్వాత దేశంలో అంతటి ప్రాముఖ్యత రాజమండ్రి టౌన్‌ హాల్‌కు ఉంది. దీనిని కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు స్థాపించటం వెనుక న్యాపతి వారి సహకారం ఎంతో ఉంది. సుబ్బారావు పంతులు రాజమండ్రి ఎలక్ట్రిక్‌ సప్లై కార్పొరేషన్‌ను స్థాపించి, విద్యుదుత్పాదన చేయడమే కాక తొలిసారిగా రాజమండ్రికి ఆ విద్యుత్‌ను సరఫరా చేసి వెలుగులు నింపాడు. 1893లో ఆయన రాజమండ్రిలో చింతామణి పత్రికను పునరుద్ధరించి ప్రజలకు ఆందుబాటులోకి తెచ్చాడు. ఈ పత్రికకు కందుకూరి వీరేశలింగం పంతులు ఎడిటర్‌గా వ్యవహరించాడు. రచయితల్ని ఆర్థికంగా ప్రోత్సహించటం లక్ష్యంగా సుబ్బారావు పంతులు నవలారచన అంశంగా వివిధ పోటీలు నిర్వహించేవాడు. చిలకమర్తి లక్ష్మీనరసింహం రచనా వ్యాసంగానికి సుబ్బారావు నైతికంగా, ఆర్థికంగా ఎంతో సహకరించాడు. అదేవిధంగా హరికథా పితామహ ఆదిభట్ల నారాయణదాసును రాజమండ్రి, పరిసర ప్రాంతాలకు పరిచయం చేసినది కూడా ఈయనే. 1922 ప్రాంతంలో రాజమండ్రిలో ఆంధ్ర చారిత్రక పరిశోధనా సంస్థ (ఇప్పుడు రాళ్ళబండి సుబ్బారావు పురావస్తు ప్రదర్శనశాలగా ఉన్నది) ఏర్పాటును న్యాపతి సుబ్బారావు పంతులు ఎంతగానో ప్రోత్సహించాడు. 1897, ఫిబ్రవరి11న స్వామి వివేకానంద అంతర్జాతీయ మతాల సమావేశంలో ప్రసంగించి భారతదేశం తిరిగివస్తున్న సందర్భంలో ట్రిప్లికేన్ సిక్స్ మిత్రబృందం ఆయన్ను ఆహ్వానించడానికి ఒక సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. పెద్ద ఎత్తున పురజనులు హాజరైన ఆ సమావేశంలో వివేకానందుని ఆహ్వాన సంఘానికి న్యాపతి సుబ్బారావును అధ్యక్షునిగా నియమించారు. వివేకానందుడు మద్రాసు రేవులో దిగగానే పూలమాల వేసి ఆహ్వానించిన తొలివ్యక్తి సుబ్బారావే. ఆ మరుసటి రోజు విక్టోరియా హాల్లో వివేకానందునికి ఆహ్వాన సభ ఏర్పాటు చేశారు. ఫిబ్రవరి14న మెరీనా బీచ్‌లో ఏర్పాటుచేసిన బహిరంగ సభలో వివేకానందునితో పాటు సుబ్బారావు పంతులు వేదికను అలంకరించాడు. అలా ప్రారంభమైన వీరి స్నేహం సుబ్బారావుపై గాఢమైన ప్రభావాన్ని వేసింది. 1903లో వివేకానందుని స్ఫూర్తితో, సుబ్బారావు రాజమండ్రిలో భగవద్గీత మరియు సనాతన హిందూధర్మ ప్రచారానికై, హిందూ సమాజం అనే సంస్థను స్థాపించాడు.[1] 1898 నుంచి 1917 వరకూ భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌లో ఆయన కీలకమైన భూమికను పోషించాడు. 1907లో వందేమాతర ఉద్యమ సందర్భంగా బిపిన్ చంద్రపాల్‌ను రాజమండ్రి ఆహ్వానించి అక్కడ ఉపన్యాసాలు ఇప్పించాడు. విజయవాడలో 1914 ఏప్రిల్‌ 11వ తేదీన జరిగిన రెండవ ఆంధ్ర మహాసభకు ఆయన అధ్యక్షత వహిస్తూ, మద్రాసు నుంచి ఆంధ్ర రాష్ట్ర విభజన కోసం చారిత్రాత్మకమైన పిలుపునిచ్చాడు. 1918 జనవరి 1వ తేదీన సుబ్బారావు పంతులు డిమాండ్‌ మేరకు ఆంధ్రప్రాంతానికి ప్రత్యేక ప్రాంతీయ కాంగ్రెస్‌ కౌన్సిల్‌ను అధిష్టానం ఏర్పాటు చేసింది. ఈ మండలికి న్యాపతి సుబ్బారావు పంతులు అధ్యక్షుడయ్యాడు. అంతేగాక ఆయన అఖిలభారత కాంగ్రేసు కమిటీ ప్రధాన కార్యదర్శిగా నాలుగు పర్యాయాలు ఎన్నికై సేవలందించాడు. సుబ్బారావు పంతులు 1941, జనవరి 15వ తేదీన మరణించాడు.[2] మూలాలు వర్గం:1856 జననాలు వర్గం:1941 మరణాలు వర్గం:తెలుగువారిలో స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు వర్గం:తెలుగు సాహితీకారులు వర్గం:సంఘసంస్కర్తలు వర్గం:నెల్లూరు జిల్లా ప్రముఖులు వర్గం:ఆంధ్రప్రదేశ్ స్వాతంత్ర్య సమర యోధులు
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%AA%E0%B0%A4%E0%B0%BF%20%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B1%81%20%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 348, 732, 1007, 1251, 2125, 2759, 3694, 4073, 4548, 4790, 5595, 5888, 6383, 6830, 7350, 7778, 8155, 8506, 9415, 9717, 10413, 11279, 11810, 12137, 12563, 13795, 14201, 14707, 15039, 15676, 16162, 16507, 16954, 17877, 18276, 19156, 19616, 20540, 22058, 22524, 23061, 23532, 24272, 25045, 25507, 25948, 26999, 28609, 28848, 29631, 30218, 31189, 31872, 32722, 33513, 33853, 34935, 35187, 36262, 37428, 38070, 38802, 39764, 40647, 42102, 42550, 43252, 43828, 44132, 44924, 45369, 45787, 46306, 47037, 47661, 48741, 49382, 50168, 51017, 51263, 51933, 53173, 53737, 54071, 54545, 55257, 56082, 56333, 56960, 57494, 58265, 58977, 59679, 60539, 61208, 61846, 62295, 62734, 63212, 63798, 64217, 65342, 66066, 66811, 67670, 68346, 68740, 69289, 70000, 70479, 70831, 71429, 71833, 72365, 73351, 74533, 74977, 75641, 75839, 76618, 77215, 78062, 79650, 80167, 81606, 82527, 83926, 84532, 85017, 85739, 86511, 86693, 86871, 87301, 87572, 88063, 88347, 89041, 89472, 89958, 90794, 91465, 91781, 92959 ], "plaintext_end_byte": [ 347, 731, 990, 1250, 2124, 2758, 3602, 4072, 4547, 4789, 5581, 5887, 6382, 6815, 7348, 7777, 8154, 8505, 9382, 9716, 10412, 11278, 11790, 12136, 12562, 13794, 14145, 14706, 15038, 15675, 16135, 16506, 16953, 17876, 18175, 19155, 19615, 20539, 22011, 22523, 23060, 23531, 24258, 25044, 25483, 25947, 26998, 28577, 28847, 29630, 30217, 31149, 31871, 32721, 33512, 33852, 34871, 35186, 36261, 37427, 38035, 38801, 39763, 40646, 42063, 42549, 43251, 43827, 44099, 44923, 45368, 45746, 46305, 47036, 47659, 48662, 49381, 50167, 50995, 51262, 51932, 53158, 53736, 54010, 54544, 55256, 56024, 56332, 56959, 57459, 58264, 58976, 59677, 60538, 61207, 61845, 62213, 62733, 63211, 63797, 64156, 65341, 66065, 66768, 67669, 68344, 68739, 69239, 69999, 70478, 70775, 71428, 71832, 72343, 73350, 74495, 74976, 75598, 75838, 76617, 77115, 78061, 79607, 80166, 81586, 82526, 83925, 84531, 84962, 85738, 86510, 86692, 86870, 87300, 87571, 88026, 88346, 89040, 89471, 89957, 90760, 91464, 91771, 92948, 93048 ] }
Minkä ajanjakson Hong Kong oli brittiläisen imperiumin alaisena?
Katolisen kirkon historia
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Katolisen kirkon historia eli katolisen kirkon ympärille rakentuva historia ulottuu liki kahden tuhannen vuoden taakse alkukirkon aikoihin. Seuraavina vuosisatoina kristikunnassa käytännössä vallitsi jonkinasteinen jako idän ja lännen kristillisyyden välillä, mutta vasta 1054 kristityt jakaantuivat katolilaisiin ja idän ortodokseihin. Katolinen kirkko on historiansa aikana ollut voimakas mahtitekijä varsinkin Euroopassa. Sen historiaan liittyy läheisesti myös paaviuden historia, ja voimakkaiden paavien johtamana kirkko on historiansa aikana osallistunut tai ollut aloittajana useissa merkittävissä tapahtumissa. Esimerkiksi ristiretket, inkvisitio ja uskonpuhdistus liittyvät läheisesti katoliseen kirkkoon. Nykypäivänä katolinen kirkko on kristillisistä kirkkokunnista suurin. Sen yli miljardi kannattajaa muodostaa lähes seitsemäntoista prosenttia koko maailman väkiluvusta.[1] Katolisella kirkolla on yhä maailmanlaajuisesti huomattavaa moraalista valtaa. Alkuseurakunta Alkuseurakunnan ja ensimmäisten kristittyjen aikana ei voitu vielä puhua erillisestä katolisesta kirkosta. Kristityt muodostivat yhden kirkon, vaikka sen sisällä elikin useita toisistaan poikkeavia ja keskenään ristiriitaisiakin oppeja. Huomattavaa on katolisen kirkon näkemys paaviuden alkamishetkestä. Kysymys ensimmäisestä paavista on sikäli merkittävä, että myöhemmin Rooman seurakunta alkoi perustella johtajansa valta-asemaa suhteessa muihin piispoihin paaviuden väitetyillä juurilla apostoli Pietariin. Katolinen kirkko pitääkin Taivasten valtakunnan avaimien luovutusta apostoli Pietarille merkkinä tämän julistamisesta kaikkien muiden apostolien johtajaksi ja ensimmäiseksi Rooman piispaksi eli paaviksi. Pietarinkirkon kupolin sisäreunaan onkin kirjoitettu: Tu es Petrus et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam et tibi dabo claves regni caelorum[2] (suom. Sinä olet Pietari, ja tälle kalliolle minä rakennan kirkkoni. Minä olen antava sinulle taivasten valtakunnan avaimet) kuten Jeesuksen kerrotaan sanoneen Pietarille Matteuksen evankeliumin mukaan (Matt. 16: 18–19). Merkittävä virstapylväs katolisen kirkon historiassa oli Rooman seurakunnan perustaminen. Seurakunnan kehittyessä alettiin laatia myös luetteloita sen johtohenkilöistä. Vanhin säilynyt lista Rooman piispoista on vuodelta 185, ja siinä tunnettiin vain muutama silloisen piispan edeltäjistä. Listaa kuitenkin jatkettiin Pietariin saakka, koska aseman periytyminen apostoliruhtinaasta oli seurakunnalle oikean opin tae.[3] Todennäköisesti listassa Pietarin ja piispan viran kaupunkiin tuoneen Anicetuksen välissä olevat nimet eivät ole keksittyjä, vaan kyseessä ovat mahdollisesti seurakunnan johtoryhmän jäsenet.[3] Vasta Viktor I:n toimintaa pääsiäisenviettokiistassa toisen vuosisadan lopussa voidaan pitää Rooman piispan ensimmäisenä arvovaltaisena väliintulona, jolla hän pyrki säilyttämään kirkon yhtenäisyyden.[4] Kertoman mukaan Viktor I vaati Vähän-Aasian piispoja mukautumaan muun maailman tapaan pääsiäisenvieton päivämäärästä. Tälle tapaukselle ei kuitenkaan ole olemassa muuta välitöntä lähdeaineistoa kuin Eusebios Kesarealaisen välittämät kahden muun piispan kirjeet Rooman piispalle. Eusebios kertoo Rooman piispan myös koettaneen erottaa Vähän-Aasian seurakunnat ja kristityt ehtoollisyhteydestä, vaikka tämä herätti paljon protesteja ihmisten keskuudessa.[4] Nykypäivänä ei voida olla varmoja siitä, mihin Viktor I perusti etuoikeutensa muiden piispojen keskuudessa ja vaatimustensa oikeutuksen.[4] Konstantinuksesta Gregoriukseen Kristityt Rooman valtakunnassa ja Nikean kirkolliskokous Kahdensadanviidenkymmenen vuoden ajan kirkko oli marttyyrien kirkko. Kristittyjä vainottiin, koska he kieltäytyivät palvomasta Rooman valtakunnan keisaria ja valtakunnan jumalia jumalina. Epäluuloa lisäsi se, ettei ehtoollinen ollut ulkopuolisille avoin, mikä herätti huhuja ihmisuhreista ja irstaista menoista herättäen pelkoa ja halveksuntaa kristinuskoa kohtaan. [5] Vuonna 312 Konstantinus Suuri löi vastustajansa Mulviuksen sillan taistelussa. Historioitsija Eusebioksen kertoman mukaan Konstantinus näki ennen taistelua taivaalla merkin, punaisen ristin, ja kuuli äänen: ”Tässä merkissä olet voittava.”[6] Pian tämän jälkeen Konstantinuksesta tuli läntisen Rooman johtaja. Hän salli pian vainotun kristinuskon harjoittamisen, sillä Milanon ediktissä Rooman imperiumista tuli uskonnollisten vakaumusten suhteen neutraali. Myöhemmin Konstantinus puuttui kristittyjen oppiriitoihin vaatimalla Nikean kirkolliskokouksen kutsumista koolle. Kokoukseen osallistui yli 220 piispaa,[7] Kirkolliskokouksen tärkeimpiä toimia oli areiolaisuuden tuomitseminen harhaoppina. Konstantinuksesta myös tuli ensimmäinen keisari, joka kääntyi kristinuskoon. Hän antoi kuitenkin kastaa itsensä vasta kuolinvuoteellaan.[8] Ei tiedetä, kääntyikö Konstantinus kristinuskoon vähitellen elämänsä aikana vai omaksuiko hän uskon äitinsä Helenan vaikutuksesta jo nuorena. Nykyaikana on myös esitetty teorioita, ettei Konstantinuksen suopeus kristinuskoa kohtaan olisi ollut uskoa vaan poliittista laskelmointia: kristittyjen määrän ja vaikutusvallan lisääntyessä Konstantinus olisi halunnut lujittaa valtaansa suhtautumalla kristittyihin suopeasti.[6] Joka tapauksessa Konstantinus sekaantui innolla kirkon sisäisiin kiistoihin ja nykypäivään on säilynyt useita kirjeitä, joissa Konstantinus kommentoi muun muassa donatolaisuutta ja areiolaisuutta.[9] Kirkkoisät Kirkkoisiksi kutsutaan kristinuskon alkuvaiheen ensimmäisiä ja vaikutusvaltaisimpia teologeja ja kirjoittajia, jotka ovat luoneet pohjan koko kristinuskon teologialle. Kirkkoisät vaikuttivat 100-luvulta 500-luvulle, jolloin kristillinen oppi, teologia ja elämä muotoutuivat voimakkaasti. Läntisen kristillisyyden kannalta varhaisista kirkkoisistä merkittävin lienee Augustinus. Hän on Tuomas Akvinolaisen ohella vaikutusvaltaisin kristillinen filosofi, ja hän oli kokonaiset kahdeksansataa vuotta ennen Tuomasta yksin merkittävin.[10] Sen lisäksi, että Augustinuksen pääteos Jumalan valtio oli merkittävä teologinen ja filosofinen teos, se muodosti myös teoreettisen perustan, jolle paavinvalta saattoi keskiajalla muodostaa maallisen vallan yli asettuvan asemansa.[11] Augustinus pohti paljolti vapaata tahtoa ja pelastusta. Vaikka katolinen kirkko näkeekin hänet kirkonopettajana, oli Augustinuksen ajattelussa myös protestanttisia piirteitä. Hän muun muassa kannatti predestinaatio-oppia, jonka mukaan toiset ihmiset on jo ennalta määrätty kadotukseen ja toiset pelastukseen.[12] Myöhemmin, reformaation aikaan kalvinistit omaksuivat ennaltamääräämisopin teologi Jean Calvinin johdolla. Leo I Suuri 400-luvulla alkoi paaviuden vahvistuminen varsinkin Leo I:n aikana. Leo kehitti voimakkaasti teologisia perusteluja paavinvallalle, ja hänen aikanaan vakiintuikin käsitys paavin ylivallasta kirkon sisällä.[13] Leo I katsoikin paavinistuimen nauttivan Jumalan antamaa oikeutusta.[14] Leo I:n mukaan taivasten valtakunnan avainten luovutus ja Jeesuksen sanat apostoli Pietarille pätivät myös muihin Rooman seurakunnan johtajiin. Teologiassaan paaviuden ylivallasta Leo I nojautui Matteuksen evankeliumin sanoihin: Leo I:n mukaan taivasten valtakunnan avaimien luovuttaminen apostoli Pietarille merkitsi tämän kohottamista muiden apostolien yläpuolelle. Vastaavasti Leo katsoi Pietarin seuraajina pitämiensä Rooman piispojen eli paavien olevan muiden piispojen yläpuolella.[15] Vetoaminen teologiaan paavin asemasta poikkesi tietoisesti Konstantinopolin patriarkkojen vaatimuksista, jotka perustuivat pääosin poliittisille syille.[15] Myös Länsi-Rooman keisari Valentinianus III tuki Leo I:n vaatimusta paavin ylivallasta kirkon sisällä asettumalla Leon puolelle tämän ja Arlesin piispan välisessä kiistassa.[15] Keisari määräsikin kiistan lopputuloksena, että apostoli Pietarille oli myönnetty ylimmän tuomarin virka sekä ylin hallintovalta kirkossa,[16] kuten myös korkein opetusvirka.[15][17] Leo I:llä oli paavinkautensa aikana myös paljon maallista valtaa Länsi-Rooman keisarin aseman heikkouden vuoksi. Leo I tunnetaankin hyvin tapaamisestaan hunnikuningas Attilan kanssa. Kyseisessä tapaamisessa Leo I:n onnistui pysäyttää Attilan Italiaan suuntautunut sotaretki, mihin vallaltaan heikko keisari Valentinianus III ei ollut pystynyt. Leo I ei ollut ainoastaan voimakas paavi, vaan myös merkittävä teologi. Khalkedonin kirkolliskokouksessa hän esitti kirjoituksensa Epistola dogmatica ad Flavianum, jossa esiteltiin oppi Kristuksen kahdesta luonnosta.[18] Paavin kirjoitus sai kirkolliskokouksessa yleisen hyväksynnän, kuten piispat myös vaikuttivat hyväksyvän Leo I:n vaatimuksen Rooman piispan erityisasemasta verrattuna muihin piispoihin.[18] Leo I oli myös ensimmäinen, joka esitti vaatimuksen paavin erehtymättömyydestä perustaen vaatimuksensa Raamattuun.[19] Idän kristinuskon näkemysten mukaan Rooman kaupunki oli vain yksi viidestä tasa-arvoisesta patriarkaatista, eikä täten Rooman piispan valta ollut muita piispoja korkeampi.[14] Paavin kunnia-asema tunnustettiin idässä, mutta samalla katsottiin ylimmän päätäntävallan kuuluvan ekumeenisille kokouksille eikä paaville.[14] Idän ja lännen kristillisyys Vielä ensimmäisinä vuosisatoina ei voi puhua katolisesta kirkosta erillisenä osana kristikuntaa. Sen sijaan eroja idän ja lännen kristillisyyden välillä alkoi hiljalleen syntyä: myöhemmin juuri lännen kristillisyys erkani roomalaiskatolisuudeksi ja itäinen kristillisyys ortodoksisuudeksi. Jo Rooman valtakunnassa oli huomattu selkeät erot idän hellenistisen ja lännen latinalaisen kulttuurin välillä. Valtakuntansa hallintoa tehostaakseen Diocletianus oli jo 200-luvun loppupuolella tunnustanut imperiumissa olevan kaksi osaa: itäinen ja läntinen.[20] Myös kristikunta kärsi idän ja lännen kulttuurien vastakkainasettelusta. Pahenevia ongelmia aiheutti jo pelkkä kommunikoinnin vaikeus: idän hallitseva kieli oli kreikka, kun taas lännessä kirkon kieleksi oli vakiintunut latina.[21] Kielten ja kulttuurien eroavaisuus loi eripuraa idän ja lännen kristillisyyden välillä, varsinkin kun erilaiset oppiriidat ja riittikiistat jakoivat jo ennestään kristikuntaa.[21] Myös lännen paavin ja idän patriarkan väliset keskinäiset valtariidat loivat kuilua kristittyjen välille. Ongelmien taustalla oli Rooman lopullinen jakautuminen Itä-Roomaan ja Länsi-Roomaan, joista Länsi-Rooma tuhoutui 400-luvulla. Itä-Rooma jäi elämään Bysantin valtakuntana. Nyt Konstantinopolista oli tullut ”uusi Rooma”: se oli valtakunnan uusi pää- ja hallintokaupunki. Tämän vuoksi Khalkedonin kirkolliskokous hyväksyi 28. kaanonissaan – mitä paavi Leo I ei suostunut vahvistamaan – paaville annettujen etuoikeuksien antamisen myös Konstantinopolin patriarkalle. Valtakiistat loivat vastakkainasettelua Rooman ja Konstantinopolin välille. Myös maallisten suhteiden eroavaisuus tuli julki: idän kristillisyys nojasi vahvasti Bysanttiin, kun taas Rooma otti etäisyyttä imperiumiin ja kääntyi mieluummin frankkien puoleen.[21] Ensimmäisiä konkreettisia riitoja Rooman ja Konstantinopolin välillä alkoi näkyä jo 400-luvulla. Tällöin kiista koski patriarkan monofysitismiksi tulkittavia opetuksia. Tämä riita kesti kolmekymmentä vuotta.[21] Toinen vakava kiista koski ikonoklasmia eli kuvainraastoa. Kiistan taustalla oli keisari Leo III:n halu kieltää ja tuhota kaikki pyhimyksistä tehdyt kuvat. Keisari haki paavilta tukea näkemykseensä, mutta sai kieltävän vastauksen. Tämä taas johti kostotoimiin Roomaa vastaan.[22] Gregorius I Suuri Vuonna 590 paaviksi tullut Gregorius Suuri aloitti uuden vaiheen paaviuden ja katolilaisuuden historiassa. Gregorius Suuri oli paaviuden historian kannalta erittäin merkittävä henkilö, ja hänen pontifikaattinsa aikana vuosina 590–604 voidaankin katsoa läntisen kristillisyyden kirkon siirtyneen uuteen aikakauteen.[23] Gregorius Suuri oli pätevä hallintomies, kokenut juristi ja taitava diplomaatti.[24] Hänen tekoihinsa lukeutuu muun muassa paavillisen keskushallinnon järjestäminen. Hän ei ollut suinkaan pelkkä uskonnollinen johtaja, vaan tämän lisäksi esimerkiksi organisoi kirkon – aikakauden suurin maanomistaja Italiassa[24] – omistamien maatilojen hoidon ja loi toimivan järjestelmän niistä tulevien rahojen jakamiseen. Gregorius Suuren aikana nykyisen Italian alue kuului Itä-Rooman valtakuntaan, jota hallitsi keisari. Paavi Gregorius tunnusti tämän ylivallan. Vihollisten uhatessa Rooman kaupunkia keisarista ei kuitenkaan ollut apua, joten olosuhteiden pakosta paavin oli neuvoteltava heidän kanssaan ja lahjottava heitä.[24][25] Maallisen vallan heikkous siis pakotti – tai toisesta näkökulmasta katsottuna mahdollisti – hänet ottamaan vastuuta myös maallisesta hallinnosta Rooman lähiseuduilla. Näillä toimillaan hän aloitti Kirkkovaltion rakentamisen Keski-Italiaan sekä verotusjärjestelyillään varmisti kirkon taloudellisen riippumattomuuden. Näin paavista tuli käytännössä Italian niemimaan maallinen hallitsija.[24] Gregorius ymmärsi, ettei hänen kannattanut yrittääkään levittää ajatusta paavin uskonnollisesta ylimmästä vallasta itään, joten hän päätti keskittyä läntiseen Eurooppaan. Paavi Gregorius solmi tärkeitä suhteita Ranskan ja Espanjan hallitsijoihin sekä lähetti kotiluostarinsa johtajan ja neljäkymmentä munkkia Isoon-Britanniaan käännyttämään pakanoita. Gregorius esiintyikin lännessä kristittynä johtajana ja käskijänä sekä idässä keisarin uskollisena alamaisena. Gregorius Suuri levitti kristinuskoa Eurooppaan tehokkaammin kuin yksikään häntä paavinistuimella edeltänyt paavi. Samoin Gregoriuksen toimiin paavina kuului kirkon lujittaminen sisäisesti ja sen yhtenäisyyden takaaminen.[23] Gregorius Suuri saavuttikin pontifikaattinsa aikana selvän johtoaseman Rooman piispalle läntisessä Euroopassa.[26] Katolinen kirkko keskiajalla Välirikko idän kanssa Vuonna 858 arvostettu maallikko Fotios nimitettiin uudeksi Konstantinopolin patriarkaksi. Kanonisista säännöistä huolimatta viran vaatimat vihkimykset oli toimitettu viiden päivän sisällä. Tämä johti riitaan, johon myös paavi Nikolaus I vedettiin mukaan. Vuonna 863 roomalainen synodi julisti paavin suostumuksella Fotioksen pannaan ja erotti hänet virastaan. Bysantin keisari asettui kuitenkin tukemaan Fotiosta, ja idän patriarkkojen tuen turvin julisti puolestaan Nikolaus I:n pannaan.[27] Riita näytti aiheuttavan kristillisen kirkon jakautumisen, joten keisari Basileios I päätti joustaa kirkon yhtenäisyyden pelastamiseksi. Hän erotti Fotioksen virastaan ja karkotti hänet maasta.[27] Tämän lisäksi Basileios I kutsui koolle ekumeenisen synodin, jonka tarkoitus oli sinetöidä idän ja lännen yksimielisyys. Synodissa paavi vaati kaikilta myöntymistä ehdoitta hänen julistamaansa pannaan, vaikka kreikkalaiset patriarkat halusivat ensin kuulla Fotiosta asiassa. Kiivaan sanasodan jälkeen Fotioksen oli hyväksyttävä pannajulistus ja hän joutui kirkon ulkopuolelle. Tässä vaiheessa paavi vaikutti kiistan ehdottomalta voittajalta, jonka tahtoon Bysantin keisari ja idän patriarkat olivat joutuneet taipumaan kirkon yhtenäisyyden pelastamiseksi. Kaiken lisäksi synodin päätöksiin kuului myös sääntö, joka kielsi maallikon valitsemisen patriarkaksi. Itäinen kristillisyys joutui myös hyväksymään ja Pojasta -lisäyksen.[27] Paavin voitto ei kuitenkaan jäänyt lopulliseksi. Vuonna 879, kun Fotioksen kirkosta erottamisesta oli kulunut kymmenen vuotta, Fotios nousi uudelleen Konstantinopolin patriarkaksi. Basileios tuki Fotiosta huolimatta tämän yhä voimassa olevasta kirkonkirouksesta. Idän ja lännen kristillisyys ajautui lopullisesti välirikkoon, vaikkakin kristillisen kirkon jakautuminen ortodoksiseen ja katoliseen kirkkoon vahvistettiin lopullisesti vasta vuonna 1054. Läntinen luostarilaitos Keskiajalla vaikuttaneen läntisen luostarilaitoksen juuret olivat jo 500-luvulla eläneen Benedictus Nursialaisen opetuksissa. Uudistaakseen rappeutuvaa munkkielämää Benedictus laati oman luostarisääntönsä. Sen lähtökohtia olivat muun muassa erakkoelämä, nöyryys, sitoutuminen yhteen paikkaan sekä kuuliaisuus apottia kohtaan.[28] Vielä Benedictuksen elinaikana hänen sääntönsä ei ollut kovin merkittävässä roolissa, sillä se oli vain yksi keskenään kilpailevista aatteista. Sen sijaan paavi Gregorius Suuri suosi Benedictuksen luostarisääntöä ja levitti sitä ympäri lännen kristillisyyden alueita.[28] Benedictuksen perustama Monte Cassino nousi lännen luostarilaitoksen esikuvaksi, ja Benedictuksen luostarisäännön seuraajiksi ryhtyivät benediktiinit. Benediktiinien johtamat suuret munkkiluostarit olivat feodaalisen Euroopan voimatekijöitä, mutta myöhempinä aikoina lisääntyvä kaupungistuminen nakersi niiden arvovaltaa.[29] Erityinen ongelma oli myös munkeille ja nunnille asetettu kielto poistua luostarin alueelta. Tämä osaltaan heikensi suhteellisen kaukana kaupunkikeskuksista ja yliopistoista sijaitsevien luostarien merkitystä. Luostarien heikentynyt asema kaupungistuneessa ympäristössä oli vakava ongelma myös kristinuskolle yleisesti. Pääasiallinen huolenaihe oli, että kaupungeissa toimivat papit eivät olleet tehtäviensä tasalla, eikä heidän teologinen sivistyksensä ollut samaa luokkaa kuin luostarimunkeilla. Pappien heikko koulutustaso kaupungeissa taas loi jalansijaa kerettiläisille aatteille. 1200-luvun alussa paavi ja Ranskan kuningas joutuivatkin käymään useita sotia harhaoppisina pitämiensä lahkojen nujertamiseksi.[29] Koska uudenlaisessa kaupungistuneessa ympäristössä luostarit eivät enää olleet hengellisille munkkikunnille ihanteellisia ratkaisuja, syntyi 1200-luvulla kilpailevia, luostarielämästä vapaita, sääntökuntia. Varsinkin fransiskaanit ja dominikaanit nousivat benediktiinien kilpailijoiksi. Paavin ja kirkon vallan kehittyminen keskiajalla Vahvistuminen ja heikkeneminen varhaiskeskiajalla Paavin valtaoikeudet muuttuivat useaan otteeseen varhais- ja sydänkeskiajalla. Länsi-Rooman romahtamisen jälkeen koko läntinen Eurooppa oli ollut satoja vuosia heikkouden tilassa, kun taas Bysantiksi vaihtunut Itä-Rooma oli ainakin osin säilyttänyt mahtinsa. Vasta läntisen Euroopan voimistuessa myös paavinvalta alkoi merkittävällä tavalla kasvaa: Tilanne helpottui läntisen Euroopan kannalta ensimmäisen vuosituhannen päättymisen aikoihin, jolloin useat Länsi-Eurooppaa uhanneet kansat muslimeja lukuun ottamatta käännytettiin kristityiksi. Samalla väestönkasvu oli läntisessä Euroopassa voimakasta, minkä lisäksi myös talous koheni. Näin myös Länsi-Euroopasta tuli vakavasti otettava poliittinen tekijä Euroopan ja Lähi-idän alueella, missä se saattoi tasavertaisesti haastaa niin Bysantin kuin myös islamin valtapiiriin kuuluneet alueet.[30] 700-luvulla paavinistuimen arvovalta lisääntyi suuresti paavin voidellessa Pipin Pienen frankkien kuninkaaksi, vaikka monien ylimysten mielestä Pipin kuului väärään sukuun ja oli vallankaappaaja.[31] Näin paavi antoi kuninkaanvallalle uuden perustelun: valta ei olisikaan kytketty syntyperään vaan Jumalan tahtoon, jonka välittäjänä paavi toimisi maan päällä.[31] Näin paavius kytkeytyi kiinteäksi osaksi läntisen Euroopan valtarakennetta. Ennen Pipin Pienen kruunaamista paavinistuin muodollisesti vielä tunnusti Bysantin keisarin vallan myös läntisessä Euroopassa, mutta viimeistään Stefanus II:n ja Pipin Pienen solmiman sopimuksen jälkeen kävi selväksi, että paavinistuin asettui mieluummin Bysantin sijasta frankkien keisarin suojelukseen. Siirtyessään frankkien keisarin suojelukseen paavi ja Rooman kirkko menettivät osan itsenäisyydestään, mutta Pipin Pieni sitoutui "kuulemaan kaikkia paavin kehotuksia ja määräyksiä".[32] Pipin teki pian paaville vastapalveluksen kukistamalla langobardit ja luovuttamalla Rooman ympäristöineen paavin alaisuuteen. Kirkkovaltion voidaan katsoa saaneen alkunsa, mikä teki paavista paitsi hengellisen myös maallisen hallitsijan. Paavinistuin oli samalla saanut itselleen läntisen tukijan johon luottaa ongelmatilanteissa, eikä se siis enää tarvinnut Konstantinopolin tai sen keisarin tukea.[31] Paavius syöksyi kriisiin, kun vuonna 843 frankkien keisarikunta jaettiin kahteen osaan. Tämä aiheutti ennen yhtenäisen valtakunnankirkon hajaannusta, mikä johti paavin hengellisen auktoriteetin murenemiseen frankkien keskuudessa.[33] Paaville ennen kuulunutta omaisuutta ryöstettiin ympäri Eurooppaa, ja ympäri frankkien valtakuntaa aatelisto otti luostareita omaan käyttöönsä.[33] Astuessaan virkaansa edeltäjänsä Johannes VIII:n vuonna 891 tapahtuneen murhan jälkeen paavi Formosus kuvasi Reimsin arkkipiispalle osoitetussa kirjeessään Roomassa vallitsevaa tilannetta: "Joka puolella puhkeaa harhaoppeja ja kiistoja, eikä ole ketään niitä vastustamassa."[33] Samoin Afrikassa piispat riitelivät keskenään ja odottivat ratkaisua Roomalta. Formosus yritti turhaan löytää frankeista itselleen poliittista tukijaa johon nojata.[33] Formosus kääntyi nykyisen Saksan aluetta hallinnoivan kuninkaan puoleen, mutta kuningas valtasikin Rooman vuonna 895.[33] Formosuksen oli kruunattava tämä keisariksi. Kansannousun vuoksi Formosus syöstiin pian paavinistuimelta, mutta hänen seuraajansa kuoli kahden viikon kuluttua virkaanastumisestaan. Stefanus VI anasti vallan itselleen, minkä jälkeen paavius muuttui useiden sukupolvien ajaksi vain Rooman aateliston valtapeliksi. Myöhemmin tätä sekasortoista ajanjaksoa alettiin nimittää pornokratiaksi. Vaikka paavius menettikin hengellisen kunnioituksensa, itse instituutio pysyi pystyssä.[33] Paavinvallan voimistuminen sydänkeskiajalla Sydänkeskiajalle tultaessa läntinen kristillisyys oli rappiolla. Ongelmina nähtiin maallisten hallitsijoiden halu rajoittaa kirkon vapautta, pappisavioliitto sekä simonia. Maallisten hallitsijoiden osalta ongelmat liittyivät siihen, että ruhtinaat halusivat itse olla mukana nimittämässä piispoja ja siten puuttumassa kirkon toimintaan. Pappisavioliitto nähtiin myös huonona asiana, sillä sen katsottiin sitovan papin tiettyyn sukuun ja omaisuuteen.[34] 900-luvulla katolisen kirkon piirissä heräsi halu uudistaa kirkkoa. Ranskalaisessa benediktiiniluostarissa syntynyt Clunyn liike pyrki vapauttamaan kirkon epäkohdiksi katsotuista ongelmista ja samalla vahvistamaan paavin asemaa suhteessa maallisiin ruhtinaisiin. Gregorius VII oli ensimmäinen Clunyn liikkeen jäsen, joka nousi paaviksi. Hän uskoi, että paavinistuimelle kuului täydellinen hallintovalta niin kirkossa kuin koko maailmassakin. Gregorius VII laatikin omaan käyttöönsä 27 teesiä, joiden mukaan esimerkiksi:[35] Rooman kirkko ei ole koskaan erehtynyt eikä se Raamatun todistuksen mukaan voi koskaan erehtyä. Ainoastaan paavi voi kutsua koolle kirkolliskokouksen. Ainoastaan hän voi asettaa piispoja ja erottaa heidät. Ainoastaan hän voi muuttaa omia tuomioitaan. Kukaan ei voi tuomita häntä. Ainoastaan hän voi hyväksyä kirkkolain muutokset. Hän voi erottaa keisareita. Hän voi vapauttaa alamaiset uskollisuudenvalasta. Kaikkien ruhtinaiden on suudeltava paavin jalkoja. Gregoriuksen aikana paavinistuimen asema vahvistui. Samoin kirkon sisällä alettiin ajatella, että hengellinen ylivalta saattoi vallita kunnolla ainoastaan sellaisessa tilanteessa, jossa maallinen valta olisi hengellisen vallan ja siten kirkon alaisena kaikissa asioissa, jotka koskisivat moraalia tai uskoa.[36] Paavi Gregorius VII katsoikin jopa, että paavilla oli oikeus erottaa halutessaan keisareita viroistaan.[36] Nämä suuret valtavaatimukset herättivät myös vastustusta, minkä seurauksena paavinistuin kävi useita vuosikymmeniä kestäneen investituurariidan maallisten hallitsijoiden kanssa. Lopulta, kompromissina, tunnustettiin paavin muuttunut asema Euroopassa, sekä maallisten hallitsijoiden valta.[37] Ristiretket Vuonna 1095 Bysantin keisari Aleksios I Komnenos pyysi apua paavi Urbanus II:lta Seldžukkeja vastaan. Urbanus innostui tästä ja alkoi saarnata ristiretkeä Jerusalemin vapauttamiseksi. Ristiretkiaatteen voidaan katsoa alkaneen vuonna 1095 Paavi Urbanus II:n Clermontin kirkolliskokouksessa pitämän saarnan seurauksena.[38] Urbanus II ei esittänyt kokouksessa ristiretkiaatetta omana ajatuksenaan, vaan ilmoitti sen olevan Jumalan tahto ja käsky. Lisäksi paavi ”antoi Jumalan hänelle suomalla vallalla kaikkien ristiretkissä kuolleiden synnit anteeksi”, kuten Urbanus II asian kirkolliskokoukselle pitämässään puheessa ilmaisi.[39] Clermontin kirkolliskokouksessa Urbanus II myös lupasi jokaiselle taistelussa kuolleelle kristitylle ikuisen autuuden.[40] Vuonna 1099 Ensimmäiseen ristiretkeen osallistuneiden ristiretkeläisten onnistui vallata Jerusalem. Samalla paavin valta idässä kasvoi. Jerusalemin valtaus jäi kuitenkin väliaikaiseksi, eikä se loppujen lopuksi tuottanut paljoa hyötyä paaveille. Sen sijaan neljäs ristiretki hajotti osittain Bysantin valtakunnan, jolloin Euroopan voimatasapaino järkkyi ja paavinvalta koki huomattavan nousun Innocentius III:n ollessa paavina. Uusia sääntökuntia Kaupungistumisen aikakaudella perinteiset benediktiiniluostarit menettivät merkitystään ja vaikutusvaltaansa. Kaupungistuminen asetti munkkitoiminnalle uusia haasteita, joihin benediktiinit eivät pystyneet toimintaansa rajoittavien sääntöjen takia vastaamaan. 1200-luvulla katolisen kirkon sisältä nousi kaksi uutta munkkisääntökuntaa, fransiskaanit ja dominikaanit, jotka eivät olleet sidottuja ehdottomaan luostarielämään. Fransiskaanien sääntökunnan perusti Franciscus Assisilainen. Hän oli syntyjään rikkaan kauppiaan poika, mutta päätti myöhemmin hylätä omaisuutensa ja sitoutua elämään köyhyydessä. Franciscus seuraajineen muodosti kerjäläismunkkien ryhmän, joka sitoutui ehdottomaan köyhyyteen ja alkoi saarnata sekä auttaa ja hoitaa muita köyhiä. Paavi Innocentius III tunnusti Franciscuksen veljestön vuonna 1212. Fransiskaaniveljestöstä muodostui pian merkittävä voimavara kirkolle, vaikkakin jo alussa pelättiin liikkeen vieraantumista kirkosta.[41] Myöhempinä vuosisatoina fransiskaanien sisältä kumpusikin hurmoshenkisiä ajatuksia köyhyydestä ja katumuksesta. Näin ajattelevien mielestä fransiskaanit olivat liikkuneet liian kauas Franciscuksen alkuperäisestä köyhyyden ja omistamattomuuden ajatuksesta, ja tämä kylvi kirkon sisälle hajanaisuutta.[42] Pahimmillaan fransiskaanien parista kummunneet hurmokselliset liikkeet johtivat väkivaltaisuuksiin ja veritekoihin, kuten kävi esimerkiksi Fra Dolcinon tapauksessa. 1200-luvulla syntyi myös dominikaanien sääntökunta, jonka perustaja oli Dominicus. Hän oli oppinut mies sekä toiminut pitkään myös käännytystyössä. Hän saavutti tavoitteitaan voimakkaiden saarnojensa ja erilaisten väittelyiden avulla, ja vähitellen hänen ympärilleen kerääntyi joukko saarnaustyön kannattajia. Uuden munkkikunnan syntyä tosin vaikeutti se, että kirkolliskokous oli vuonna 1215 kieltänyt uusien munkkikuntien perustamisen. Heinäkuussa 1215 Dominicusta tukeva piispa perusti asiakirjallaan dominikaanien yhteisön, mutta kyseessä ei ollut kirkolliskokouksen vastainen munkkikunta: dominikaaniveljestö otti käyttöönsä jo 400-luvulla eläneen Augustinuksen muotoileman säännön.[43][44] Siten muodostettiin hengellisten veljien yhteisö, joka ei kuitenkaan Augustinuksen säännön joustavuuden takia ollut sidottu luostarielämään. 22. joulukuuta 216 paavi Honorius III vahvisti dominikaanien säännöt ja hyväksyi heidät katolilaiseksi sääntökunnaksi.[43] Uuden ryhmän sääntöjen laadinnassa Dominicus itse näki korostettavina arvoina kerjäläisajatuksen, kurin, opinnot sekä saarnaamisen.[44] Dominikaaneista kehittyi kerjäläisveljeskunta, jollaista Dominicus siitä halusikin. Hän myös vastusti lihan syömistä ja kannatti nukkumista olkien päällä ja kulkemista yksinkertaisissa asuissa.[44] Sen sijaan naisten osuuteen veljeskunnassa suhtauduttiin suopeasti, ja myöhempinä vuosina kehittyi myös dominikaanien naisyhteisöjä. Yksi kuuluisimmista naispuolisista dominikaaneista oli Katariina Sienalainen. Katolisen kirkon huippukausi Sydän- ja myöhäiskeskiajan taitteessa katolinen kirkko eli huippukauttaan niin maallisen kuin hengellisenkin vallan osalta. Clunyn liikkeen ja ristiretkien jälkeen paavin sekä kirkon vaikutusvalta nousi noin kahden vuosisadan ajaksi. Aikakauden henkilöistä voidaan maallisen vallan kannalta mainita 1200-luvun alussa hallinnut paavi Innocentius III, jota pidetään yhtenä historian mahtavimmista paaveista.[45] Lainoppineen koulutuksen saanut Innocentius johti aikansa tehokkainta hallintokoneistoa koko Euroopassa sekä korkeaa arvoa nauttinutta paavillista oikeuslaitosta.[46] Innocentius III:n aikana paavin valtaoikeudet ulottuivat paikoin yli maallisten kuninkaiden. Paavi pystyi valtaisalla määräysvallallaan muun muassa estämään Ranskan kuningas Filip II:n avioliiton, ekskommunikaation avulla kumoamaan Englannin kuningas Juhana Maattoman tekemän päätöksen Canterburyn arkkipiispasta sekä valitsemaan kahdesta ehdokkaasta Pyhälle saksalais-roomalaiselle keisarikunnalle uuden hallitsijan.[47] Katolisen kirkon huippukausi näkyi paitsi laajana kontrollina maallisen elämän asioissa, myös hengellisellä puolella. 1100- ja 1200-luvuilla katolinen kirkko piti peräti kuusi konsiilia eli kirkolliskokousta: ensimmäisen, toisen, kolmannen ja neljännen lateraanikonsiilin sekä Lyonin ensimmäisen ja toisen kirkolliskokouksen. Munkkiliikkeen osalta merkittäviä olivat Bernhard Clairvauxlaisen toiminta ja hänen ansiostaan voimistunut sisterssiläismunkisto.[48] Samoin fransiskaanien ja dominikaanien sääntökuntien perustaminen osui juuri katolisen kirkon huippukaudelle. Keskiaikaisen teologian huippuhetket voidaan ajoittaa myös 1200-luvulle. Tällöin katolisen teologian kannalta merkittävimmässä roolissa olivat skolastikot. Ensimmäiset merkittävät skolastikot kuten Petrus Lombardus, Pierre Abélard ja Anselm Canterburylainen elivät jo 1100-luvulla, mutta kulta-aikaansa skolastiikka eli 1200-luvulla. Tällöin kirkon merkittävimpiä teologeja olivat dominikaanit Tuomas Akvinolainen ja Albert Suuri. Heistä Tuomas Akvinolaisen vaikutus kristilliseen teologiaan oli niin valtaisa, että vuonna 1879 paavi Leo XIII julisti hänet kirkon merkittävimmäksi opettajaksi.[49] Työnsä ansiosta Tuomas Akvinolainen sai arvonimen doctor angelicus ("enkeliopettaja"), mikä nosti hänet apostoli Paavalin ja kirkkoisä Augustinuksen tasolle.[50] Tuomaan Summa theologiae todettiin jo Trenton kirkolliskokouksessa niin merkittäväksi, että teos sijoitettiin alttarille Raamatun rinnalle.[51] Avignonin vankeudesta suureen skismaan Paavien asema myös maallisena hallitsijana merkitsi maallisen politiikan riskejä. Paavien valta oli keskiajalla hyvin haluttua: Paavi saattoi vaikuttaa uskonnollisen asemansa turvin kansaan ja hallitsijoihin, joten kuninkaat ja keisarit pyrkivät saamaan virkaan omia suosikkejaan. Vuonna 1309 Ranskan kuninkaan onnistui saada paavi muuttamaan Avignoniin, Ranskaan. Siellä paavinistuin oli aina vuoteen 1377 saakka; aikaa kutsutaan paaviuden Avignonin vankeudeksi. Luonnollisesti tänä aikana Ranskan kuninkaalla oli paljon vaikutusvaltaa paavien päätöksiin. Baabelin vankeuden aikana virassa oli yhteensä seitsemän paavia. Vankeuden loputtua paavi palasi taas Roomaan.[52] Avignonin vankeus aiheutti myös yhden lukuisista niin sanotuista skismoista, jolloin katolinen kirkko on ollut jakautuneena useita eri paaveja tunnustaneisiin ryhmittymiin. Puhutaan niin sanotuista vastapaaveista. Avignonista palannut paavi Gregorius XI palasi takaisin Roomaan, mutta kuoli jo seuraavana vuonna. Konklaavin valitsema seuraaja Urbanus VI osoittautui nopeasti kelvottomaksi paaviksi; hän oli suuruudenhullu, vainoharhainen ja sai ajoittain hillittömiä vihanpurkauksia. Uudesta paavista saattoi päästä eroon vain julistamalla konklaavin tuloksen mitättömäksi, ja niin kardinaalit tekivätkin. He väittivät valinneensa Urbanus VI:n paaviksi vain kansanjoukkojen painostuksen takia ja kehottivat paavia eroamaan. Tästä paavi kieltäytyi, ja kardinaalikollegion valitessa seuraavaksi paaviksi Klemens VII:n alkoi skisma.[53] Euroopassa oli nyt kaksi paavia, jotka olivat kironneet toisensa. Oli syntynyt kaksi paavillista hovia ja kardinaalikollegiota: Urbanus VI Roomassa ja Klemens VII Avignonissa. Kristikunta jakautui kysymyksessä oikeasta paavista kahtia. Italia, Englanti, Pyhä saksalais-roomalainen keisarikunta sekä Pohjoismaat asettuivat kannattamaan Rooman paavi Urbanus VI:a, kun taas Ranska, Skotlanti ja Espanja olivat Avignonin paavin puolella. Tilanne aiheutti myös yksittäisten luostarien ja hiippakuntien jakautumisen.[53] Ongelma ei korjaantunut, vaikka molemmat paavit kuolivat, koska heille molemmilla valittiin seuraajat. Ratkaisuksi tarjottiin uutta oppia, konsiliarismia, jonka mukaan korkein päätäntävalta kirkossa ei kuulunut paaville vaan kirkolliskokoukselle eli konsiilille.[54] Vuonna 1409 kirkolliskokous kokoontui Pisaan. Tällöin molemmat paavit päätettiin erottaa ja tilalle valittiin uusi paavi. Tämä ei kuitenkaan helpottanut tilannetta, koska Avignonin ja Rooman paavit pitivät kiinni oikeuksistaan. Vallassa oli nyt kolme paavia, Avignonin linjan paavi, Pisan linjan paavi sekä Rooman linjan paavi.[54] Vuonna 1414 alkoi suuri kirkolliskokous Konstanz -nimisessä kaupungissa aivan Sveitsin rajalla nykyisen Saksan alueella. Kokous kesti yhteensä neljä vuotta ja kokosi kaupunkiin yli kolmensadan piispan sekä kolmensadan oppineen teologin lisäksi paljon muitakin kirkonmiehiä ja ruhtinaita. Palvelusväet mukaan lukien vieraita oli jopa kymmeniä tuhansia. Konsiili päätti erottaa kaikki kolme virassa olevaa paavia. Rooman paavi suostui eroamaan vapaaehtoisesti, ja Pisan linjan paavi vangittiin. Avignonin linjan paavi Benedictus XIII kieltäytyi eroamasta ja pakeni Espanjaan, mutta samalla käytännössä menetti vaikutusvaltansa. Konsiili valitsi uudeksi paaviksi Martinus V:n ja skisma loppui tähän. Valta palasi pian kirkolliskokoukselta takaisin paaville. Ensin kirkolliskokouksille asetettiin aikaväli, joka piti kulua edellisen päättymisestä, ennen kuin seuraava saatiin kutsua koolle. Paavi Pius II:n julistus kielsi kirkolliskokouksen koolle kutsumisen ja näin valta oli palannut paaville.[55] Katolinen kirkko uuden ajan alussa Keskiajalta uuteen aikaan 1400- ja 1500-luvuilla Eurooppa siirtyi renessanssin kautta uuteen aikaan. Tärkeitä seikkoja olivat muun muassa kirjapainotaidon keksiminen, joka nopeutti tekstien ja ajatusten leviämistä, sekä löytöretkien seurauksena laajentunut maailmankuva. 1400-luvulla katolinen ja ortodoksinen kirkko pyrkivät lähentymään vuosisatoja kestäneiden oppiriitojen jälkeen. Paikoin sopu kirkkojen yhdistymisestä näytti olevan lähellä: Firenzen kirkolliskokouksessa saatiin jopa aikaan Laetentur caeli -niminen bulla kirkkojen yhdistymisestä. Kirkolliskokouksessa oli ollut mukana paavin ja läntisen kirkon edustajien lisäksi myös Bysantin keisari Johannes VIII Palaiologos sekä 700 edustajaa idästä ja Venäjältä. Tosin loppujen lopuksi kirkot eivät koskaan päässeet yhdistymään. Ensinnäkin ihmisten reaktioista huolestunut keisari Johannes VIII ei uskaltanut julkistaa yhdistymistä konstantinopolilaisille. Lisäksi Venäjän kirkko päätti vetäytyä Firenzessä solmitusta sopimuksesta. 12. joulukuuta 1452 Bysantin uusi keisari Konstantinos XI Palaiologos julisti katolisen ja ortodoksisen kirkon yhtyneen. Vain muutaman kuukauden jälkeen Konstantinopoli vallattiin piirityksessä ja liitettiin Osmanien valtakuntaan. Bysantin luhistuminen esti kirkkojen välisen sovun toteutumisen käytännössä.[56] Renessanssin aikana paavinistuimen valta oli jälleen nousussa, mutta 1200-luvun huippukauden kaltaista hengellistä uudistumista ei ollut nähtävissä kovin laajalti. Yleistä uudistumista ei kirkon sisällä nähty, koska varsinkin paavit olivat siihen haluttomia.[57] Renessanssin aikana hallitsi useita sivistyneitä tieteitä ja taiteita suosineita paaveja, mutta myös moraaliltaan turmeltuneita kirkkoruhtinaita. Esimerkiksi Nikolaus V oli ensimmäinen humanistisista paaveista, ja hän suosikin suuresti tieteitä ja taiteita. Vatikaanin tieteitä hän tuki erityisesti kirjojen osalta, sillä innokkaana bibliofilian harrastajana paavi Nikolaus päätti perustaa Roomaan kirjaston "oppineiden yhteiseksi hyväksi", sekä hankkia sinne "kaikki kreikkalaiset ja latinalaiset kirjat, jotka ovat paavin ja apostolisen istuimen arvoisia".[58] Toisaalta vallassa oli myös turmeltuneita paaveja, kuten lahjusten turvin valtaan noussut Aleksanteri VI. Siveetöntä ja maallisten rikkauksien täyttämää elämää eläneestä paavista todettiin myöhemmin, ettei hän "tehnyt koskaan muuta kuin petti toisia eikä ajatellut muuta kuin toisten pettämistä".[59] Kirkon hengellisen elämän puolella esiintyi epätasapainoa, sillä Tuomas Kempiläisestä ja muista merkittävistä teologeista huolimatta skolastiikka oli rappeutunutta.[60] Skolastiikan rinnalle nousikin kilpailevaksi ajattelumalliksi ns. via moderna (uusi tie), jossa Vilhelm Okkamilaisen nominalismi oli tärkeässä osassa. Nousussa oli myös humanismi, joka torjui paljolti keskiaikaisen skolastiikan. Humanistit tarjosivat keskiaikaisten oppien tilalle "kristillistä renessanssia", jossa pohjana olisivat paitsi Jeesuksen vuorisaarna ja Paavalin opetukset, myös Ciceron ja Platonin ajatukset.[61] Uskonpuhdistus koettelee kirkkoa Katolisen opin mukaan synneistä oli mahdollisuus vapautua joko hyvitystöiden taikka kiirastulen kautta. Myöhäiskeskiajalla anekirjeistä eli ostettavista vapautuksista muodostui yhä kasvava tulonlähde paavin kuurialle. Rahoja ei kuitenkaan käytetty esimerkiksi köyhien auttamiseen, vaan puolet tuloista kuului paavi Leo X:lle ja puolet tämän valtuuttamalle ”anekomissaarille”, Mainzin arkkipiispa Albrechtille.[62] Yksi kohde anekaupasta saaduille varoille oli Pietarinkirkon rakentaminen. Kirkon rakentaminen kysyi paljon varoja, joita kerättiin kirkon siunaamalla anekaupalla pohjoista Eurooppaa myöten,[63] mikä johti lopulta uskonpuhdistukseen ja protestanttisten kirkkojen eroamiseen katolisesta kirkosta.[64] Uskonpuhdistus oli 1500-luvulla Länsi-Euroopassa alkanut liike, joka pyrki oikaisemaan katolisen kirkon opissa näkemiään epäkohtia. Uskonpuhdistuksen taustalla oli jo kauan jatkunut paaviuden alennustila sekä levinnyt turmeltuneisuus kirkon piirissä. Uskonpuhdistuksen aloittajana pidetään yleisesti saksalaista augustinolaismunkki Martti Lutheria, vaikkakin jo ennen häntä jotkin ”esiuskonpuhdistajat”, esimerkiksi John Wycliffe ja Jan Hus, olivat hyökänneet kirkon virallista oppia vastaan. Lutherin anekauppaa vastaan suuntautuneet 95 teesiä aloittivat levitessään laajan liikkeen, joka myöhemmin sai uusia muotoja. Uskonpuhdistukseen liittyi Lutherin lisäksi joukko muita teologeja, joiden näkemykset poikkesivat paljoltikin Lutherin ajatuksista. Niinpä katolisen kirkon jakaantuminen ei loppunut vain luterilaisten syntyyn, vaan synnytti myös anglikaanisen ja reformoidun kirkon sekä lukuisan joukon erilaisia vapaita suuntia.[65] Uskonpuhdistuksen keskeisiä henkilöitä olivat eräät saksalaiset, sveitsiläiset ja ranskalaiset teologit. Lutherin lisäksi tärkeimpiä olivat Ulrich Zwingli, Philipp Melanchthon ja Jean Calvin. Näiden hengellisten uskonpuhdistajien lisäksi myös maallisten ruhtinaiden valtatavoitteet korostuivat uskonpuhdistuksessa: reformaatio tarjosi maallisille ruhtinaille tilaisuuden vapautua katolisen kirkon vallasta. Euroopassa oli lähes koko keskiajan käyty kiivasta valtataistelua paavin ja piispojen sekä maallisten ruhtinaiden vallanjaosta (muun muassa investituurariita). Esimerkiksi Ruotsin uskonpuhdistus toteutettiin täysin kuningasjohtoisesti, sillä se tarjosi kuningas Kustaa Vaasalle mahdollisuuden ottaa kirkko hallintaansa ja peruuttaa sen runsas omaisuus kruunulle. Toinen tärkeä esimerkki oli Henrik VIII:n johdolla toteutettu uskonpuhdistus Englannissa.[66] Uskonpuhdistus muutti syvästi Euroopan alueiden uskonnollista jakautumista. Ennen uskonpuhdistusta Euroopan kristilliset alueet olivat jakautuneet joko katolisuuteen tai ortodoksisuuteen. Käytännössä katolisuus oli vallitsevassa asemassa kaikkialla Länsi- ja Keski-Euroopassa. Uskonpuhdistuksen jälkeen tilanne oli muuttunut huomattavasti. Ruotsin valtakunta ja muut Pohjoismaat olivat hylänneet katolisuuden ja siirtyneet lähes täysin luterilaisuuteen. Kustaa II Aadolfin aikakaudella Ruotsissa oli jopa säädetty kuolemantuomio kaikille maassa tavattaville katolisille papeille paavin lähettejä lukuun ottamatta.[67] Saksalais-roomalaisen keisarikunnan osalta tilanne oli monimutkaisempi. Pohjoiset alueet ja Preussi olivat vahvasti luterilaisia, kun taas etelässä oli katolisten alueiden lisäksi myös kalvinistisia seutuja. Puola ja Itävalta säilyivät pääosin katolisina alueina, kun taas Böömi, Määri ja Unkarin kuningaskunta kääntyivät pääosin luterilaisuuteen.[68] Etelä-Euroopassa ja varsinkin Italiassa katolisuus pysyi vankassa asemassa. Sveitsistä taas tuli reformoidun kirkon kannatusalue. Uskonpuhdistuksen loppuvaiheissa protestantismi saavutti myös Ranskan, missä protestantteja oli arvioiden mukaan parhaimmillaan noin kymmenen prosenttia väestöstä.[69] Tosin seuraavina vuosikymmeninä katolinen vastauskonpuhdistus palautti kirkolle sen jo menettämiä alueita. Katolisen kirkon vastauskonpuhdistus Uskonpuhdistajien tarkoituksena ei ollut synnyttää uutta, katolisesta kirkosta irtautunutta kirkkoa, vaan uudistaa katolilaisuutta.[70] Katolinen kirkko oli kuitenkin haluton uudistumaan. Tosin jo kuuden vuoden kuluttua Lutherin teesien julkaisemisesta paavi Hadrianus VI oli tunnustanut paavin, prelaattien ja pappien parissa esiintyneet synnit ja väärinkäytökset, mutta hänen aikainen kuolemansa lopetti toiveet kirkon uudistumisesta.[71] Vasta vuosikymmeniä uskonpuhdistuksen alkamisen jälkeen paavi Paavali III kutsui Trenton kirkolliskokouksen koolle vastauksena protestanttiseen reformaatioon, ja tarkoitus oli vahvistaa katolisen kirkon oppia ja rakenteita. Kirkolliskokous kesti yhteensä kahdeksantoista vuotta.[72] Syynä olivat kulloisenkin paavin ja keisarin väliset riidat ja poliittisten tilanteiden vaihtelu.[72] Kirkolliskokous kesti paavien Julius III, Marcellus II ja Paavali IV hallintojen ajan ja päättyi Pius IV:n paaviuden aikana, joten kulloinenkin paavi vaikutti omalta osaltaan kokouksen pitkittymiseen. Esimerkiksi Paavali III:n riitaannuttua keisari Kaarle V:n kanssa kirkolliskokous siirrettiin Bolognaan.[72] Lopulta kirkolliskokous saatiin päätökseen 1563. Sen tuloksena katolinen kirkko uudistui monella osa-alueella, minkä lisäksi aikaisempia uskonkappaleita dogmatisoitiin. Uskonopin alueella kirkolliskokous otti kantaa muun muassa Raamattuun ja traditioon, perisyntiin ja sakramentteihin.[72] Esimerkiksi erään päätöksen mukaan apostoliseen traditioon tuli suhtautua yhtä kunnioittavasti kuin Raamattuun, mikä oli muun muassa Lutherin ajatusten vastainen kanta.[72] Kirkolliskokous osallistui myös kirkon reformoimiseen. Kirkolliskokous päätti esimerkiksi, että piispojen ja kardinaalien on oltava läsnä hiippakunnissaan.[72] piispat ja kardinaalit eivät saa hoitaa useita virkoja samaan aikaan.[72] jotta papeista saataisiin teologiaa opiskelleita, olisi perustettava pappisseminaareja.[72] selibaatti vahvistetaan uudelleen.[72] Jesuiittasääntökunta syntyy Paavi Paavali III antoi vuonna 1540 vahvistuksensa ja siunauksensa kuusi vuotta aikaisemmin perustetulle jesuiittajärjestölle. Jesuiittaveljeskunta kehittyi Pariisissa opiskelleiden nuorten miesten ryhmästä, jonka johtajana toimi entinen ritari Inigo López de Loyola, tunnetumpi nimellä Ignatius Loyola (1491–1556). Uskonpuhdistuksen aikakaudella jesuiitat olivat paaville uskollisia ja halusivat palvella kirkkoa. Jesuiitoilla oli myös oma sotilaallinen organisaatio, jonka johtaja toimi paavin alaisuudessa. Jesuiitat eivät muiden hengellisten seurojen tapaan olleet sidottuja luostareihin tai muihin keskuksiin, mikä mahdollisti jäsenille liikkuvan elämän. Jäsenmäärä kasvoi huomattavasti vuoden 1556 tuhannesta jäsenestä, ja vuonna 1750 jesuiittoja oli jo 22 590.[73] Jesuiittoja alettiin pian järjestön perustamisen jälkeen syyttää siitä, että he noudattivat "tarkoitus pyhittää keinot" -tyyppistä toimintamallia ja että järjestön tavoitteekseen ilmoittama "sielujen pelastumisen auttaminen" sisälsi myös joukon muita päämääriä. Jesuiitat toimivat ympäri Eurooppaa katolisten ruhtinaiden hoveissa mutta harjoittivat myös laajaa käännytystyötä varsinkin Amerikassa ja Itä-Aasiassa.[73] Yksi jesuiittaveljeskunnan alkuperäisistä tavoitteista oli päästä "valtaamaan" takaisin katolisuudelle sen protestanttisuudelle menettämät alueet Euroopasta. Euroopassa tapahtuvan työn keinoina olivat koulutus ja diplomatia. Jesuiittojen toiminta Euroopassa oli osaltaan pysäyttämässä protestanttisuuden leviämistä Puolaan, Itävaltaan ja eteläiseen Saksaan.[74] Lähetystyötä Aasiassa ja Amerikassa Amerikan tultua eurooppalaisille tunnetuksi aloitti myös katolinen kirkko lähetystoimintansa siellä. Tärkeässä roolissa olivat varsinkin jesuiitat. He olivat paitsi vapaita luostarielämästä, pyrkivät myös käännytystyössään mukautumaan paikalliseen kulttuuriin. Tällainen lähetystyön tapa oli erittäin tehokas, mutta aiheutti myös riitaa katolisen kirkon sisällä. Muun muassa dominikaanit ja fransiskaanit pitivät jesuiittojen "sopeutumista pakanuuteen" suoranaisena "paholaisen palvontana".[75] Joka tapauksessa katolinen lähetystyö osoittautui tehokkaaksi Amerikassa ja Aasiassa, vaikka jälkimmäisessä tulokset eivät jääneetkään järin pysyviksi. Amerikassa kristinuskoon kääntyneiden määrä oli jo alusta asti suurta. Catholic Encyclopedian mukaan 1500-luvun puolivälin ja 1630-luvun välisenä aikana pelkästään Etelä-Amerikassa kastettiin noin 70 000 uutta kristittyä.[76] Aasiassa taas tuloksia saavutettiin niin Intiassa, Kiinassa kuin myös Japanissa, mutta myöhemmin jesuiitat joutuivat paikallisväestön vihamielisyyksien takia luopumaan Kaukoidän lähetystyöstä. Lopullinen kuolinisku jesuiittojen lähetystyölle oli sääntökunnan hetkellinen lakkauttaminen 1700-luvun loppupuolella.[75] Myös dominikaanit harjoittivat lähetystyötä, vaikkakin pääosa Amerikan käännytystyöstä suoritettiin jesuiittojen johdolla.[77] Kristillisten sääntökuntien parissa elävät ajatukset yksilönvapaudesta ja sen kautta myös jonkinasteisesta demokratiasta eivät saaneet vastakaikua Euroopan yksinvaltaisten monarkioiden alueella,.[78] mutta työ Latinalaisessa Amerikassa vaikutti myös dominikaanien yhteiskunnalliseen ajatteluun ja antoi aihetta pohtia moraalisia kysymyksiä. Jo vuonna 1511 dominikaani Antonio de Montesinosin Santo Domingossa pitämä saarna hyökkäsi eurooppalaista imperialismia vastaan: Yksi kuuluisa löytöretkiajan dominikaani oli Amerikan intiaaniväestön oikeuksia 1500-luvulla ajanut Bartolomé de las Casas. Hänen ansioihinsa voidaan lukea intiaanien orjuuden lakkauttaminen vuonna 1542.[77] De las Casas työskenteli ahkerasti paikallisväestön oikeuksien parantamiseksi, eikä hän suhtautunut ymmärtäväisesti intiaaneja kohtaan tehtyyn väkivaltaan. Hän kirjoittikin erääseen teokseensa: "Kristittyjen ainoa todellinen ja perimmäinen syy surmata ja tuomita perikatoon suunnaton määrä viattomia ihmisiä oli saada haltuunsa heidän kultansa".[79] Nykyaikana de las Casasia on alettu pitää yhtenä vapautuksen teologian edelläkävijöistä.[77] Tosin hän on yhä kiistelty hahmo, sillä hän ehdotti intiaaneja "vastustuskykyisempien" orjien tuomista Afrikasta turvaamaan intiaaneja.[79] Myöhemmin, nähtyään ehdotuksensa seuraukset orjakauppana, de las Casas alkoi katua syvästi ja kirjoitti: "En tiennyt mitä tein, ja kadun ehdotustani mitä syvimmin".[79] Katolinen kirkko uskonsotien ja yksinvallan aikakaudella Euroopan uskonsodat Uskonpuhdistusta seuraavaa vuosisataa Euroopassa leimasivat uskonsodat katolilaisten ja protestanttien välillä. Uskonpuhdistuksen levitessä syntyi myös avointa väkivaltaa protestanttien ja katolilaisten välillä, mistä esimerkkinä voidaan mainita Ranskan uskonsodat sekä 1600-luvun kolmikymmenvuotinen sota. Erimielisyydet purkautuivat paitsi sotina, myös verilöylyinä ja vainoina. Tunnetuimpiin niistä kuuluu Pärttylinyön verilöyly, jossa arvioidaan saaneen surmansa noin 30000 ihmistä.[80] Myös "Pariisin verihäinä" tunnettu verilöyly oli katolilaisten väkivaltaista mellakointia protestanttisia hugenotteja vastaan. Trenton kirkolliskokouksen jälkeen katolinen kirkko alkoi jälleen voimistua ja saada jälleen jalansijaa protestantismille menettämillään alueilla. Katolilaisuus saavutti voittoja useilla tahoilla: Lepanton taistelussa paavin ja Venetsian laivastot löivät turkkilaiset, Ranskan uskonsotien tuloksena maa jäi katolilaiseksi ja lähetystyö palautti protestantismiin kallistuneita Sveitsiä, Puolaa ja Böömiä katolilaisemmiksi.[81] Kirkon voimistuminen nähtiin huolenaiheena Pyhän saksalais-roomalaisen keisarikunnan alueilla, missä luterilaisuus oli päässyt voitolla katolilaisuudesta. Pelkona oli muun muassa mahdollinen katolilaisuuden uusi valta-asema Saksassa. Lopulta huolenaiheet johtivat sotatilaan Euroopan katolilaisten ja protestanttisten maiden välillä.[81] Protestanttien ja katolilaisten ristiriidoista alkunsa saanut kolmikymmenvuotinen sota muuttui pian suurvaltapoliittiseksi sodaksi. Alussa Pyhä saksalais-roomalainen keisarikunta oli jäämässä tappiolle, mutta Ranskan liityttyä sotaan voimatasapaino osapuolten välillä muuttui ratkaisevasti. Ranska lähti taistelemaan protestanttien puolella, vaikka valtionjohdossa toimi kaksi katolisen kirkon kardinaalia: Richelieu ja Mazarin.[81] Protestanttien puolelle he liittyivät saavuttaakseen poliittiset tavoitteensa Euroopassa. Sota lopetti Espanjan aseman Euroopan voimakkaimpana valtiona sekä heikensi Habsburgien suvun mahtia.[81] Ranska hyötyi sodasta, mutta katolisen kirkon eteneminen Saksassa kärsi.[81] Seuraavina vuosikymmeninä voimistuneesta Ranskasta kehittyi merkittävä maa katolisen kirkon kannalta.[82] Ranskan hengellisyys Kolmikymmenvuotinen sota nosti Ranskan Euroopan johtavaksi valtioksi. Huolimatta ulkopoliittisesta protestanttisuudestaan maa oli sisäpoliittisesti tiukan katolilainen. Ranskan 1600-luvun kukoistusaika ulottui myös hengelliseen elämään.[82] 1600-luvulla Ranskan hengellisen elämän puolella oltiin halukkaita korottamaan tavallisen papiston tasoa.[82] Tavoite oli sikäli tärkeä, että hiippakuntapapiston koulutuksellisessa ja moraalisessa tasossa oli ympäri Eurooppaa pahojakin puutteita.[72] Papiston tason kohottamiseksi perustettiin pappisseminaareja, joissa pappien lisäksi koulutettiin myös opettajia toisiin seminaareihin. Samaan aikaan merkittävät ajattelijat kuten Blaise Pascal, Jean Mabillon, Jacques Bénigne Bossuet ja François Fénelon antoivat oman panoksensa ranskan katolilaisuudelle.[82] Kaiken lisäksi Ludvig XIII lupasi 1638 "pyhittää kuningaskuntansa pyhälle Neitsyelle".[83] Ranskassa ei kuitenkaan vältytty teologisilta oppiriidoilta. Merkittävä oli jansenistinen liike katolisen kirkon sisällä. Sitä edusti Cornelius Jansen, joka vuonna 1640 julkaistussa teoksessaan esitteli osin katolisen opin vastaisia pelastuskäsityksiään.[84] Jansenismi hyökkäsi varsinkin Ranskassa toimivien jesuiittojen ajatuksia vastaan. He näkivät, että jesuiittojen optimistinen tapa korostaa ihmisen kykyä hyvään saattoi johtaa "hengelliseen leväperäisyyteen".[85] Taustalla oli jansenistien vahva fatalistinen, paljolti kirkkoisä Augustinuksen predestinaatio-oppia mukaileva ajatus siitä, että pelastus tulisi vain Jumalan ennalta valitsemien ihmisten osaksi.[85] Samaten jansenistit vaativat ihmisiltä vahvaa katumusta, eivätkä he hyväksyneet jesuiittojen ihmiskuvaa. Ristiriidat jansenistien ja jesuiittojen välillä johtivat pitkään teologiseen riitaan, joka lopulta johti jansenistien pääluostarin tuhoamiseen.[84] Jansenistit kukistettiin Ranskassa, mutta he perustivat Alankomaihin jansenistikirkon, joka ajautui skismaan katolisen kirkon kanssa. Jansenistikiistan pitkän aikavälin seurausta oli, että se loi pohjaa 1700-luvun valistusajan uskonnonvastaisille näkemyksille.[85] Valistusaika 1700-luvulla noussut valistusajan liike horjutti kirkon ennen voimakasta valta-asemaa. Liikkeen syntyyn ja kehitykseen vaikuttaneet filosofit ja ajattelijat korostivat uskon sijasta järkeä, eikä Jumalaa nähty kuin enää korkeintaan maailmankaikkeuden ulkopuolisena alkusyynä.[86] "Valistus on ihmisen ulospääsy itse aiheuttamastaan holhottavuudesta, joka on kyvyttömyyttä käyttää järkeään ilman toisen ohjausta. Sapere aude! Ole rohkea ja käytä omaa järkeäsi! on siis valistuksen tunnuslause", määritteli saksalaisfilosofi Immanuel Kant.[86] Valistusajattelijat arvostelivat myös sokeaa uskoa valtion ja kirkon arvovaltaan. Luonnontieteet olivat edistyneet edellisillä vuosisadoilla, ja tämä vaikutti todellisuuskäsitykseen. Myös tiedot muista maanosista vaikuttivat käsityksiin yhteiskunnasta ja uskonnosta. Yksinvaltius ja valtioiden sekaantuminen kirkon toimintaan 1600- ja 1700-luvulla varsinkin paaviuden ongelmaksi muodostui yhä kasvava yksinvaltiuden korostus ympäri Eurooppaa. Esimerkiksi Ranskassa gallikanismi korosti tarvetta kirkon riippumattomuuteen paavin vallasta. Käytännössä Ranskan katolisessa kirkossa valta olikin pääosin piispojen kokouksilla sekä maan hallitsijalla.[84] Varsinkin 1700-luvun valistunut yksinvaltius, huolimatta katolilaisuuden asemasta valtionkirkkona, näki paavinvallan epäluotettavana.[87] Ranskassa absolutismi vakiintui "Aurinkokuningas" Ludvig XIV:n valtakaudella. Hänen aikaisessaan Ranskassa katolilaisuus nostettiin tärkeään asemaan perumalla protestanttisille hugenoteille taatut oikeudet. Huolimatta katolilaisuuden suosimisesta kuningas ajautui myös riitoihin paavinistuimen kanssa. Kiistan syynä oli kuninkaan halu laajentaa oikeuttaan piispannimityksiin. Paavina ollut Innocentius XI ilmaisi vastustuksensa, mutta ranskalaiset piispat asettuivat paavin sijasta tukemaan kuningasta. Samaten Ranskassa muotoiltiin paavinvaltaa rajoittavat "Neljä artiklaa", joiden mukaan paavi saattoi esittää erehtymättömänä vain sellaisia asioita, jotka oli jo kirkon piirissä hyväksytty.[87] Valtion halu sekaantua katolisen kirkon toimintaan ei rajoittunut vain Ranskaan, vaan monet katolisten maiden monarkiat omaksuivat halun rajoittaa paavinvaltaa. Muun muassa Habsburg-ruhtinas Joosef II näki yhtenä valtion tehtävänä koko kirkon hallinnon valvomisen.[88] Eurooppalaisten valtioiden halu kontrolloida kirkkoa näkyi varsinkin tapauksessa, jossa paavinistuin painostettiin lakkauttamaan jesuiittojen sääntökunta. Sääntökunta nähtiin paavin voimakkaana vaikutusvälineenä, minkä vuoksi yhä useampi katolinen monarkia alkoi vaatia sen lakkauttamista. Lopulta Bourbon-sukuiset valtiot uhkailivat paavinistuinta jo suoranaisilla sotatoimilla Kirkkovaltiota vastaan. Lopulta Klemens XIV taipui ja lakkautti sääntökunnan 16. elokuuta 1773.[89] Vallankumouksesta Napoleoniin Ranskan suuri vallankumous Vuonna 1789 niin sanotun "kolmannen säädyn" jäsenet eli porvarit, käsityöläiset ja talonpojat sekä säädyttömät nousivat vallankumoukseen vallitsevaa yhteiskuntajärjestystä vastaan. Samalla aateliston ja papiston harvainvalta lopetettiin. Ranskan suuri vallankumous oli isku paitsi eurooppalaisille monarkeille, myös katoliselle kirkolle. Helpottaakseen Ranskan huonoa taloustilannetta uusi hallinto kansallisti katolisen kirkon omaisuuden. Vuonna 1790 piispoista ja papeista tuli kansalliskokouksen päätöksellä valtion virkamiehiä. Myös luostarit lakkautettiin.[90] Paavina ollut Pius VI pysytteli rauhallisena, mutta ryhtyi vastatoimiin kansalliskokouksen vaadittua kaikilta papeilta uskonnollisuudenvalaa uudelle perustuslaille. Paavi paitsi erotti uskollisuudenvalan hyväksyneet papit, myös tuomitsi vuonna 1789 annetun ihmisoikeuksien julistuksen.[90] Noin puolet Ranskan katolisista papeista suostui vannomaan uskollisuudenvalan. Piispoista sen hyväksyi seitsemän. Ranskan papisto oli jakautunut kahtia. Samalla uusi hallitus Ranskassa katkaisi suhteensa paaviin ja Avignon miehitettiin. Myös kirkkoja alettiin ryöstää ja pappeja surmata. Samaten Neitsyt Marialle rakennettu Notre Dame vihittiin uudelleen "Järjen ja vapauden temppeliksi". Edes kristillistä ajanlaskua ei säästetty, vaan käyttöön otettiin uusi vallankumouskalenteri.[90] Kirkkovaltion tuho ja uusi nousu Ranskan ajautuessa sotaan muuta Eurooppaa vastaan paavi asettui tukemaan Ranskan vastustajia. Silloinen kenraali Napoleon Bonaparte lähetettiin valloittamaan Italiaa, ja vähitellen Ranskan valta ulottui yhä lähemmäs Roomaa ja paavinistuinta. Helmikuussa 1797 paavin oli pakko solmia itselleen epäedullinen rauhansopimus Ranskan kanssa. Sopimus maksoi Kirkkovaltiolle raskaiden sotakorvausten lisäksi sata taideteosta ja viisisataa käsikirjoitusta paavinistuimen kokoelmista. Roomassa puhjenneiden mellakoiden jälkeen Napoleonin joukot miehittivät kaupungin. Roomasta tehtiin tasavalta ja paavi vietiin vangittuna Rhônen varrella sijaitsevaan linnakkeeseen. Siellä hän myös kuoli vuonna 1799. Hänelle ei lopulta myönnetty edes kristillistä hautausta.[91] 1. joulukuuta 1799 kardinaalit eivät kokoontuneet normaaliin tapaan Sikstuksen kappelissa Roomassa vaan Itävalta-Unkarin hallitsemalla alueella sijaitsevassa benediktiiniluostarissa. Pius VI oli ennen marttyyrikuolemaansa antanut vanhimmalle kardinaalille määräyksen järjestää seuraava konklaavi turvallisessa paikassa.[92] Uudeksi paaviksi valittiin pitkän pattitilanteen jälkeen Pius VII. Uusi paavi palasi Roomaan, joka nyt kuului Napoleonin Ranskalle. Napoleonista oli tullut Ranskan tosiasiallinen hallitsija ja hän halusikin tehdä sovinnon paavin ja katolisen kirkon kanssa. Hän muun muassa järjesti Pius VII:n edeltäjälle Pius VI:lle hautajaiset, jotka häneltä oli aikanaan evätty.[93] Milanon papeille pitämässään puheessa Napoleon osoitti haluavansa saada aikaan sovun paavinistuimen kanssa, ja myös paavi oli valmis neuvottelemaan Napoleonin kanssa. Kahdeksan kuukautta kestäneiden neuvottelujen jälkeen Napoleon allekirjoitti niiden tuloksena syntyneen konkordaatin heinäkuussa 1801. Konkordaatissa katolilaisuuden status laski valtionuskonnosta "Ranskan kansalaisten enemmistön uskonnoksi", mutta sen harjoittaminen sallittiin. Katolinen kirkko ei kuitenkaan saanut takaisin Ranskan suuressa vallankumouksessa menettämäänsä omaisuutta, vaikkakin Ranskan valtio lupasi korvauksena maksaa papistolle palkkaa kirkon puolesta. Myös Kirkkovaltio palautettiin paaville.[93] Kiistan molemmat osapuolet hyötyivät sovun solmimisesta ja konkordaatista. Tosin molemmat osapuolet joutuivat myös tinkimään vaatimuksistaan ja tekemään kompromisseja. Paavi olisi toivonut kirkon takavarikoitua omaisuutta takaisin, eikä kirkko myöskään saanut menettämäänsä Avignonia takaisin. Lisäksi paavin oli hyväksyttävä Ranskassa vallitseva uskonnonvapaus. Vaikka paavi joutuikin antamaan periksi joissakin vaatimuksissaan, voidaan konkordaattia silti pitää todisteena kirkon voitosta, sillä Ranskan vallanpitäjien oli myönnettävä, etteivät he olleet pystyneet kitkemään kristinuskoa Ranskasta. Konkordaatti ei tarkoittanut voittoa pelkästään paaville ja kirkolle vaan myös Napoleonille, sillä enää hänen arvostelijansa eivät voineet väittää Ranskan tasavaltaa pakanalliseksi ja jumalattomaksi valtakunnaksi.[93] Jonkin aikaa Napoleonin ja paavin välillä vallitsi sopu, mutta pian välit jälleen viilenivät. Kun Napoleon vaati paavia sulkemaan Kirkkovaltion satamat brittiläisiltä aluksilta, paavi kieltäytyi vedoten asemaansa puolueettomana rauhan puolustajana. Ranskan joukot tunkeutuivat jälleen Roomaan, ja paavin lippu vaihdettiin trikoloriin. Vatikaani oli nyt liitetty osaksi Napoleonin imperiumia. Paavi taas julisti "Pietarin perinnön ryöstäjät" kirkonkiroukseen eli pannaan, muttei kuitenkaan maininnut Napoleonia nimeltä. Paavi vangittiin ja kuljetettiin Genovan länsipuolella sijaitsevaan Savonaan, missä häntä pidettiin kolme vuotta kotiarestissa.[93] Napoleonin kärsittyä tappion liittoutuneille paavi pääsi palaamaan Roomaan 24. toukokuuta 1814. Wienin kongressin kokoontuessa järjestämään sekasortoista Eurooppaa Napoleonin jäljiltä paavilla oli nyt puolellaan aikakauden mukanaan tuoma muuttunut ilmapiiri. Kirkkoa vastustaneiden valistusfilosofien valistusaatteita pidettiin syynä vallankumoukseen ja sekasortoiseen kaaokseen Euroopassa. 1800-luvun alun uudet aatesuuntaukset, kuten romantiikka, pitivät arvossa useita valistusaatteen halveksimia asioita kuten uskoa, historiaa, perinteitä ja arvovaltaa, mikä hyödytti juuri näitä ominaisuuksia edustavaa kirkkoa.[93] Paavin onnistui Wienin kongressissa palauttaa Kirkkovaltiolle sille ennen kuuluneet alueet Avignonia lukuun ottamatta. Kirkkovaltion palauttaminen paaville sopi hyvin sekä Britannian että kukistetun Ranskan suunnitelmiin, sillä vahva Kirkkovaltio Apenniinien niemimaalla tasapainotti Itävalta-Unkarin ja muiden alueen valtioiden keskinäistä voimatasapainoa.[93] Katolinen kirkko teollistuneella aikakaudella Lähetystoiminta elpyy uudelleen Napoleonin kukistuttua paavi Pius VII päätti perustaa uudelleen 1700-luvulla lakkautetun jesuiittasääntökunnan. Vaikka jesuiitat olivat asteittain päässeet aloittamaan työtään uudelleen jo aiemmin, vasta Napoleonin Ranskan kukistuttua Pius VII saattoi perustaa veljeskunnan uudelleen koko katolisen kirkon alueelle. Päätöksen virallisti hänen 7. elokuuta 1814 julkaisemansa bulla nimeltä Sollicitudo omnium ecclesiarum.[95] Katolinen lähetystoiminta oli kärsinyt syvästi kirkon heikkoudesta Napoleonin sotien aikana. Myös jesuiittojen puuttuminen oli nakertanut lähetystyön tehokkuutta, eikä kirkko ollut pystynyt korvaamaan jesuiittoja jollain toisella sääntökunnalla.[96] Jesuiittasääntökunnan uudelleenperustamisen jälkeen katolinen lähetystyö lähti jälleen nousuun, vaikkakin taustalla oli myös se, että lähetystehtäviä uskottiin nyt myös pappien lisäksi maallikoille.[97] Katolisen kirkon lisäksi myös protestanttiset kirkot harjoittivat 1800-luvulla laajaa lähetystoimintaa. Yhdeksännellätoista vuosisadalla kristinusko alkoikin levitä voimakkaasti myös Euroopan ja Pohjois-Amerikan ulkopuolelle, jolloin kristinuskon voidaan katsoa tulleen maailmanuskonnoksi. Huolimatta ympäri kristikuntaa vallinneesta lähetysinnosta lopputulokset jäivät uusien kristittyjen määrän kannalta lopulta varsin vähäisiksi. Esimerkiksi 1800-luvun Aasiassa katolilaisten määrä kohosi noin 3,3 miljoonaan, mikä merkitsi alle prosenttia koko väkiluvusta.[94] Vielä 1800-luvun alkupuoliskolla kristillinen lähetysliike ei sotkeutunut imperialismiin. Myös kolonialismi torjuttiin vielä 1800-luvun puoliväliin saakka. Yhdeksännentoista vuosisadan loppupuolella imperialismin arvostelu oli huomattavasti vähäisempää. Imperialismin vastustamisessa kunnostautuivat vain muutamat amerikkalaiset lähetysseurat.[94] Uudistusmielisiä katolilaisia ja konservatiivisia paaveja Tärkeä seikka tarkasteltaessa katolisen kirkon ja paaviuden kehitystä 1800- ja 1900-luvuilla on törmäys vanhoillisen kirkon ja modernisoituvan maailman välillä. Kyse ei ollut yksittäisestä tapahtumasta vaan usean paavin aikakaudella tapahtuneesta kehityksestä, joka leimasi paavinistuimen suhteita ulkomaailmaan. Ristiriitoja oli omiaan pahentamaan syvästi uskonnollisten hurskaiden kardinaalien valitseminen paaviksi 1800-luvun alkupuoliskolla. Esimerkiksi 1800-luvun alkupuoliskolla hallinnut Leo XII oli hyvin taantumuksellinen mies ja vailla kunnollista suhteellisuudentajua,[98] minkä vuoksi hän muun muassa lopetti isorokkorokotusten antamisen Kirkkovaltiossa sekä sulki Rooman juutalaiset ghettoon.[99] Samaten kortinpeluusta sunnuntaina saattoi saada vankeutta. Naiset eivät myöskään saaneet käyttää liian tiukkoja pukuja. Leo XII:n kuoltua historioitsija Leopold von Ranke lausui hänestä: "Myös muut paavit ovat tehneet itsensä vihattaviksi, mutta joitain kannattajia heillä on aina ollut. Leo XII oli kaikkien vihaama, ruhtinaista kerjäläisiin, kukaan ei ollut hänen ystävänsä."[98] Samoin toiveet Kirkkovaltion vanhan pappisjohtoisen hallintojärjestelmän muuttamisesta kokivat kolauksen 1800-luvun alkupuolella, sillä vaikka uudistusmieliset paavit saattoivat yrittää uudistaa vanhaa Kirkkovaltiota, peruivat heidän seuraajansa nämä uudistukset nopeasti. Esimerkiksi paavi Gregorius XVI perui edeltäjänsä Pius VIII:n uudistukset, joilla oli yritetty modernisoida Kirkkovaltiota. Kirkkovaltiota pidettiinkin Gregorius XVI:n paavinkaudella yhtenä Euroopan takapajuisimmista maista.[98] Gregorius XVI antoi myös tukensa erilaisille sananvapautta rajoittaville toimille eri puolilla Eurooppaa, koska Kirkkovaltio oli sotilaallisesti riippuvainen näiden Euroopan valtioiden antamasta tuesta.[100] Paavi Gregorius XVI:n kauden aikana ympäri katolista kirkkoa esitettiin kommentteja uudenlaisen maailman puolesta. Teologitkin esittivät toiveita, joiden mukaan paavin tulisi liittoutua mieluummin demokratian kuin monarkian puolelle. Esimerkiksi pappi, teologi ja poliittinen kirjailija Hughes Felicité Robert de Lamennais toivoi kirkon asettuvan "vapauteen pyrkivien kansojen" puolelle "niitä orjuuttavien hallitsijoiden" sijaan. Lamennais yritti turhaan saada paavi Gregoriusta hyväksymään ohjelmansa. Sen sijaan paavi julkaisi kiertokirjeen, jossa hän tuomitsi niin omantunnon-, sanan- kuin mielipiteenvapaudenkin.[101] Lisäksi paavi torjui kirkkoon kohdistetut uudistusvaatimukset sanoen: Vatikaanin ensimmäinen kirkolliskokous Vuonna 1867 paavi Pius IX kutsui koolle 20. yleisen kirkolliskokouksen eli Vatikaanin ensimmäisen kirkolliskokouksen. Koska paavin maallinen valta oli samaan aikaan päättymässä, katsoivat kardinaalit ja piispat tarpeelliseksi lisätä tämän kirkollista valtaa. Tämän vuoksi kirkolliskokouksen edustajat päättivät julistaa opin paavin erehtymättömyydestä. Kardinaalien ja piispojen joukossa enemmistö kannatti julistusta, minkä vuoksi se toteutuikin, mutta sitä myös vastustettiin. Useimmat vastustajista eivät sinänsä vastustaneet oppia paavin erehtymättömyydestä, joka oli jo sangen vanha, vaan kirkolliskokouksen julistusta ja paavillisen erehtymättömyyden määrittelemistä. Julistus nimittäin sitoisi piispat ja kardinaalit myöntämään myös kiistanalaisiksi tulkittavien paavillisten julistusten erehtymättömyyden.[102] Vastustuksesta huolimatta julistus kuitenkin hyväksyttiin vuonna 1870 ensimmäisessä äänestyksessä äänin 451–88. Noin viisikymmentä kardinaalia jättäytyi pois äänestyksestä ja 88 ”kannatti varauksin”. Lopullisessa äänestyksessä vastustajat lähtivät kotiin ennen äänestyksen alkamista, minkä vuoksi asiakirja hyväksyttiin virallisesti äänin 533–2 – joista vastustavatkin äänet olivat ilmeisesti annettu vahingossa.[103] Kirkolliskokouksen mukaan paavi ei siis ollut erehtymätön, mutta hän saattoi antaa lausunnon piispanistuimelta ex cathedra. Julistuksen tärkeimpiin kuuluva kohta määrittelee paavin erehtymättömyyden seuraavasti: Julistusta vastustava vähemmistö oli toivonut, että asiakirjaan olisi lisätty lieventävä huomautus, jonka mukaan paavin oppi perustuisi kirkon traditioon. Pius IX:n vaatimuksesta tällaista huomautusta ei lisätty, vaan julistukseen lisättiin seuraava teksti: ”Rooman paavin määritelmät ovat muuttamattomia oman itsensä perusteella, eikä siis kirkon myöntymyksen perusteella”. Joka tapauksessa Vatikaanin ensimmäinen kirkolliskokous oli aikanaan ainutlaatuinen kirkollinen kokoontuminen, sillä teollistumisen tuomat paremmat kulkuvälineet olivat mahdollistaneet maailmanlaajuisten kokousten pitämisen. Vatikaanin ensimmäisen kirkolliskokouksen ensimmäiseen istuntoon osallistuikin 47 kardinaalia, 9 patriarkkaa, 7 priimasta, 117 arkkipiispaa, 479 piispaa ja jonkin verran muita osanottajia, eli yhteensä kokouksen ensimmäiseen istuntoon osallistui 698 henkilöä.[104] Italialainen nationalismi lopettaa Kirkkovaltion Nationalismin aikakaudella alettiin tavoitella Italian yhdistämistä yhdeksi kuningaskunnaksi. Toteutuessaan suunnitelma merkitsi loppua paavin hallitsemalle Kirkkovaltiolle. Suurimmaksi osaksi Italia yhdistyikin jo vuonna 1860, ja siihen liitettiin myös Kirkkovaltion itäosa Adrianmeren rannikolla. Paavin hallintaan jäi silloin vielä Rooma ympäristöineen, mutta 20. syyskuuta 1870, Pius IX:n ollessa paavina, Italian kuningas Viktor Emanuel II:n joukot hyökkäsivät Roomaan. Kaupunki miehitettiin nopeasti, eikä väestönkään puolelta juuri esiintynyt vastarintaa. Lokakuussa 1870 järjestetty kansanäänestys puolsi äänin 133 681–1500 Rooman liittämistä osaksi yhdistynyttä Italiaa.[105] Paavi Pius IX julisti Rooman valtaajat kirkonkiroukseen. Viktor Emanuel II tarjosi paaville oikeutta Vatikaaniin, Lateraanikirkkoon sekä Castel Gandolfoon. Lisäksi paaville tarjottiin 3,23 miljoonaa liiraa vuosittain maksettavaksi, mutta paavi kieltäytyi. Hän julisti olevansa "Vatikaanin vanki".[106] Välirikko jatkui hänen seuraajiensa aikanakin, ja vasta vuonna 1929 paavi Pius XI pääsi Italian valtion kanssa sopimukseen, jolla perustettiin nykyinen Vatikaanivaltio. Vasta Kirkkovaltion tuhon jälkeen paavius lopulta vapautui maallisen hallitsemisen kahleista. Paavista tuli huomattavasti aiempaa riippumattomampi eurooppalaisista sotamahdeista.[107] Paavius alkoikin kehittyä hengellisen ja maallisen instituution sekoituksesta yhä hengellisempään suuntaan. Uusia yhteiskuntaopetuksia Paavius modernismia vastaan Pius IX:n paavinkaudella laadittiin kiertokirje, josta tuli kuuluisa sen liitteenä olleen Syllabus errorum -nimisen erehdysten luettelon ansiosta. Luettelossa paavi tuomitsi kahdeksankymmentä modernia asiaa, joita hän piti harhaoppina. Luettelo tuomitsi muassa omantunnonvapauden, protestantismin, siviiliavioliiton sekä sosialismin.[108][109] Luettelon kahdeksaskymmenes kohta tuomitsi väitteen, jonka mukaan "Rooman paavi voisi ja että hänen tulisi sopia edistyksen, vapaamielisyyden ja modernin kulttuurin kanssa".[108] Syllabus errorum luokitteli harhaopit kymmeneen eri ryhmään:[108] Panteismi, naturalismi, jyrkkä rationalismi Maltillinen rationalismi Indifferentismi Sosialismi, kommunismi, salaseurat, raamattuseurat, papillis-liberaalit yhdistykset Kirkkoa koskevat erehdykset Valtiota koskevat erehdykset Luonnollista ja kristillistä etiikkaa koskevat erehdykset Avioliittoa koskevat erehdykset Paavin maallista valtaa koskevat erehdykset Modernia liberalismia koskevat erehdykset Itse kiertokirje oli nimeltään Quanta cura (suom. Suuri huoli). Sekin tuomitsi useita paavin erehdyksiksi katsomia asioita. Erityisen raskaan tuomion saivat rationalismi ja kriittinen raamattutiede.[110] Kielteisen tuomion saivat myös valtion ja kirkon erottaminen toisistaan sekä vaatimukset paavin maallisen vallan poistamiseksi. Pius IX:n kiertokirje tuomittiin ympäri Euroopan kohtuuttomana, ja katolisetkin teologit yrittivät tulkita sitä maltillisesta näkökulmasta ongelmia välttääkseen.[111] Työväestön asema 1800-luvun alkupuolella ympäri katolista Eurooppaa heräsi haluja osin yhdistää "kristilliset ja sosiaaliset tavoitteet".[112] Tosin vielä yhdeksännentoista vuosisadan alussa katolinen kirkko torjui talousliberalismin vastaisia ajatuksia.[112] Siitä huolimatta katolilainen pappi Adolf Kolping alkoi 1800-luvun puolivaiheilla työskennellä työväestön olojen parantamiseksi. Hän muun muassa perusti Kölniin kisälliseuran ja asuntoja käsityöläiskisälleille.[112] Der Gesellenverein (Kisälliseura) -nimisessä julkaisussaan hän totesi: "Nuorella työmiehellä ei ole muuta turvapaikkaa kuin majatalo ja kapakka, hän ei oikeastaan voi missään levähtää ja saada ravintoa hengelleen [--] Sitä paitsi uskonto on viritettävä ja elvytettävä uudestaan hänen sydämessään."[112] Kolpingin kisälliyhdistysajatus sai jo lähivuosina laajaa kannatusta ja levisi muuallekin Eurooppaan. Vuonna 1865 Kolping-seurojen yhteenlaskettu jäsenmäärä oli noin 24 000.[112] 1800-luvun lopussa myös paavi alkoi ottaa kantaa työläisten asemaan. Vuonna 1891 julkistettiin Leo XIII:n ensyklika Rerum novarum. Edeltäjiensä tapaan paavi Leo torjui jälleen sosialismin pitäen sitä "ihmisen luonnollisen omistamisoikeuden vastaisena". Toisaalta kiertokirjeessä myös esiteltiin uudenlainen katolinen sosiaalioppi. Myös katolilaiset työväenyhdistykset hyväksyttiin. Vaikka kiertokirje ei juurikaan palauttanut työväestöä kirkon yhteyteen, muodostui se silti kulmakiveksi modernille katolilaiselle sosiaaliopille.[113] Myöhemmin 1930-luvulla paavi Pius IX otti jälleen kantaa sosiaalipoliittisiin asioihin. Vuonna 1931 julkaistu kiertokirje Quadragesimo anno otti Rerum novarumin tapaan kielteisen kannan luokkataisteluun, mutta myös pyrki hahmottelemaan uusia ohjeita työelämän järjestystä varten. Samalla paavi myös esitti toiveen siitä, että työelämän osapuolet jakaisivat saamiaan etuja solidaarisuus mielessään, jolloin he tulisivat toimineeksi kokonaisuuden parhaaksi. Paavi myös vierasti voimakkaasti Italian fasistien ajamaa ja Itävallan käyttämää säätyjärjestelmää.[114][115] Teologien oppositio jättää kirkon 23. syyskuuta 1871 pidettiin Münchenissä teologien kokous. Osallistujat edustivat katolisen kirkon "oppositiota", joka vastusti paavin asemaa ja erehtymättömyyttä. Kokouksen jälkeen päätettiinkin perustaa vanhakatolinen kirkko. Sen jäsenet katsoivat edustavansa vanhaa, "uudenaikaisista virheistä vapaata kirkollista perinnettä". Uudessa vanhakatolisessa kirkossa oli mukana joukko Vatikaanin kirkolliskokouksen arvostelijoita.[116] Vanhakatolilaisuudesta ei koskaan kehittynyt katolisen kirkon valtaa horjuttavaa protestiliikettä. Nykyaikanakin vanhakatolisten liikkeiden jäsenmäärät ovat alle puolen miljoonan. Valtaosa nykypäivän vanhakatolilaisista asuu Pohjois-Amerikassa. Opillisilta perusasioiltaan vanhakatolinen kirkko on suhteellisen lähellä katolista kirkkoa. Sakramentti- ja eukaristiakäsitykset ovat molemmilla kirkoille suhteellisen samankaltaiset, mutta vanhakatolinen kirkko ei hyväksy selibaattia eikä 1900-luvulla annettuja Neitsyt Mariaan liittyviä dogmeja. Nykyään vanhakatolilaisuus hyväksyy myös naispappeuden.[116] Kirkko ja valtio kamppailevat keskenään Halki 1800-luvun oli nähtävillä konflikteja katolisen kirkon ja eurooppalaisten valtioiden välillä. Lopulta kiistat johtivat joissain Euroopan maissa kirkon ja valtion erottamiseen toisistaan. 1870-luvulla syntyi tunnettu konflikti Preussin ja katolisen kirkon välillä. Protestanttisessa Preussissa pyrittiin rajoittamaan katolilaisten valtaa ns. "toukokuun laeilla". Niissä muun muassa annettiin valtiolle oikeus erottaa pappeja sekä helpotettiin kirkosta eroamista. Samaten papeilta vaadittiin "kulttuuritutkintoa" ja opiskelua saksalaisessa yliopistossa. Jo aiemmin rikoslaissa oli säädetty rangaistus papille, joka "ammattiaan harjoittaen tai sen yhteydessä julkisesti väkijoukon edessä, tai joka kirkossa tai muussa uskonnolliseen kokoontumiseen tarkoitetussa paikassa useiden henkilöiden edessä ottaa valtiollisia asioita yleistä rauhaa vaarantavalla tavalla julistuksen tai keskustelun kohteeksi". Lopulta valtion ja kirkon riita saatiin sovittua.[117] Vaikka katolinen kirkko oli selvinnyt Preussin kanssa käydystä kiistasta voittajana, joutui se pian hankaluuksiin muualla. Ranskassa jesuiitat karkotettiin jälleen kerran maasta, uskonnonopetus valtion kouluissa kiellettiin ja 241 munkkiluostaria suljettiin. Myös kirkon ylläpitämän koululaitoksen toimintaa hankaloitettiin. 11. joulukuuta 1905 hyväksyttiin laki, joka erotti Ranskan valtion ja kirkon. Vuonna 1910 toteutetun vallankumouksen jälkeen Portugali seurasi Ranskan mallia.[117] Katolinen kirkko 1900-luvulla Kaksi maailmansotaa Katolinen kirkko ensimmäisessä maailmansodassa Ensimmäisen maailmansodan alussa hallinnut paavi Pius X yritti omalta osaltaan estää maailmansodan syttymisen. Hän puuttui alkavaan kriisiin jo Itävalta-Unkarin vaatiessa Serbiaa rankaisemaan Frans Ferdinandin salamurhan osallisia sekä muuttamaan sisäpolitiikkaansa. 23. heinäkuuta 1914 paavi Pius X yritti vielä neuvotella sopua Itävalta-Unkarin ja Serbian välille, mutta tuloksetta. Viisi päivää myöhemmin Itävalta-Unkari julisti sodan, joka tuli vaatineeksi noin 10 miljoonaa ihmishenkeä.[118] Paavi Pius X oli kuitenkin sympatioineen Itävalta-Unkarin puolella, koska Ranskan politiikan muutosten takia se oli viimeinen jäljellä oleva katolinen eurooppalainen suurvalta.[119] Joidenkin väitösten mukaan Itävalta-Unkarin keisari olisi jopa pyytänyt paavia siunaamaan maan aseet, mihin paavi ei kuitenkaan suostunut.[119] Pius X:n seuraajan Benedictus XV:n paavius ylsi yli ensimmäisen maailmansodan. Benedictus XV kutsui maailmansotaa "Euroopan itsemurhaksi" ja yritti useasti saada rauhaa osapuolten välille. Pasifistisen paavin useat rauhansovitteluyritykset eivät kuitenkaan tuottaneet tulosta. Uuden paavin valinnasta oli kulunut vasta viisi päivää, kun hän esitti ensimmäisen monista vetoomuksistaan sodan ja "mielettömän teurastuksen" lopettamiseksi.[120] Benedictus XV vetosi rauhan puolesta myös esimerkiksi kiertokirjeissään Ad beatissimi apostolorum[121] ja Humani Generis redemptionem.[122] Lisäksi sodanjälkeisessä kiertokirjeessään Quod iam diu Benedictus XV myös esitti ajatuksiaan rauhasta.[123] Pasifistinen paavi koetti vedota sodan osapuoliin taistelujen lopettamiseksi, mutta molemmat osapuolet tuomitsivat paavin lausunnon. Benedictus XV yritti sodan lopettamisen ohella muun muassa saada aikaan aselepoa joulupyhiksi sekä järjestää yhteisen hartaushetken rauhan puolesta. Kumpaakaan ehdotusta ei hyväksytty. Yksikään paavin vetoomus ei saanut vastakaikua, eivätkä osapuolet liiemmin hyväksyneet paavin laajinta rauhanvälitysehdotusta 1917. Syy tämän rauhanvälitysehdotuksen kaatamiseen oli tilanne sodassa: englantilaisten ja ranskalaisten mielestä ehdotus oli heille epäedullinen, eivätkä myöskään Venäjän luhistumisesta innostuneet keskusvallat halunneet hyväksyä ehdotusta. Paavia ei otettu mukaan edes sodanjälkeisiin neuvotteluihin, vaan hän joutui pysymään ulkopuolisena loppuun saakka.[120] Katolinen kirkko toisessa maailmansodassa Toisen maailmansodan ajan paavina oli Pius XII. Paaviksi tultuaan hän yritti estää maailmansodan syttymisen ja ehdottikin Euroopan valtioille neuvotteluja rauhan säilyttämiseksi. Hänen pyyntönsä torjuttiin. Sodan puhjettua paavi yritti vielä pitää Italian erossa siitä, mutta epäonnistui tässäkin. Sodan molemmat osapuolet pyrkivät saamaan Pyhän istuimen puolelleen, mutta Vatikaani oli päättänyt paavin johdolla pysyä puolueettomana, kuten se oli tehnyt ensimmäisessäkin maailmansodassa.[124] Vaikka Pius XII toimikin sodan aikana rauhan puolesta ja pyrki auttamaan eri maiden hätää kärsiviä asukkaita ja sotavankeja, kiinnitetään nykyaikana enemmän huomiota hänen vaikenemiseensa juutalaisten joukkotuhoamisesta. On totta, että Vatikaani tiesi muita valtioita paremmin juutalaisten järjestelmällisestä tuhoamisesta.[124] Sopimus Mussolinin kanssa ja toisen maailmansodan tapahtumat olivat alentaneet paavin arvovaltaa maailmalla, minkä vuoksi sodanaikaista paavia Pius XII:a jopa syytettiin aikanaan natsiksi ja hänen epäiltiin suojelevan natsirikollisia.[125] Joka tapauksessa paavi ei toiminut aktiivisesti saksalaisia vastaan, vaikka katolinen kirkko ei tukenut kansallissosialismia. Tosin paavilla ei olisi todennäköisesti ollut mahdollisuutta estää tai edes hillitä holokaustia, vaikka hän olisikin tuominnut sen. Paavilla oli syytä olettaa, että asian suora tuomitseminen olisi vain pahentanut tilannetta. Eräänäkin päivänä paavi poltti keskitysleirejä vastustavan kirjoituksensa, jonka oli aikonut julkaista Italian lehdissä, koska samantyyppinen julkilausuma oli Alankomaissa johtanut kymmenientuhansien juutalaissyntyisten katolilaisten vangitsemiseen. Paavin toimien puolustajat muistavat yleensä myös paavin toiminnan saksalaisten miehittäessä Rooman 1943, jolloin paavi antoi piilottaa noin viitisen tuhatta juutalaista Vatikaaniin ja kaupungin luostareihin.[124] Kiistelty Opus Dei Vuonna 1928 espanjalainen pappi Josemaría Escrivá de Balaguer y Albás perusti Opus Dein, josta myöhemmin tuli katolisen kirkon personaaliprelatuuri. Opus Dein ensimmäisinä vuosina Josémaría Escrivá kehotti niitä, jotka seurasivat häntä olemaan diskreettejä Opus Deistä siihen asti, kun järjestö saisi ensimmäisen juridisen muotonsa. Silloin isä Josémaría Escrivá kirjoitti:" Työ kasvoi sisällä, syntymättömänä, raskaudessa, oli vain henkilökohtaista apostolaattia".[126]. Luemme myös Tie- kirjan mietelmässä numero 970: "On totta, että olen antanut viisaalle apostolaatillesi nimen " hiljainen ja toimiva tehtävä ".- Minulla ei ole mitään syytä muuttaa sitä, mitä sanoin".[127] Tämän vuoksi Kristinuskon historia 2000: Uskonpuhdistuksesta nykyaikaan -kirjassa sanotaan, että Josemaría Escrivá de Balaguer velvoitti Opus Dein jäseniä vaikenemaan toiminnastaan seurassa.[128] Vuodesta 1950 lähtien Opus Dei laajeni jatkuvasti. Toimintakeskuksia syntyi Saksaan, Alankomaihin, Argentiinaan, Kanadaan, Venezuelaan ja muihin Länsi-Euroopan ja Amerikan maihin. Sen jälkeen seurasivat Japani, Filippiinit, Nigeria, Australia, Kenia, Kongo, Norsunluurannikko, Hongkong, Singapore, Ruotsi (1984), Taiwan, Suomi (1987), sen jälkeen mm. Puola (1989), Unkari ja Tšekki (1990), Intia, Israel, Liettua (1993) ja Viro (1996). Vuonna 2015 Opus Deihin kuului n. 93 986 jäsentä, joista 2 094 on pappeja, loput maallikoita ja nykyaikana Opus Dei toimii maailmanlaajuisesti. Jäsenmäärien perusteella se on selkeästi suurempi kuin yksikään katolinen sääntökunta. Lukuihin vaikuttaa osin se, että Opus Dei hyväksyy myös naisjäseniä, mutta erot sen ja erilaisten sääntökuntien jäsenmäärissä ovat silti valtaisat. Esimerkiksi vuosina 2004–2005 jesuiittoja laskettiin olevan noin 20200, kun taas Opus Dein jäsenmäärä oli peräti 85000. Samaan aikaan fransiskaaneihin kuului noin 16000 jäsentä ja benediktiineihin 7 900.[129] Tämän lisäksi on otettava huomioon, että esimerkiksi vuoden 1990 lukuihin verrattuna jesuiittojen, fransiskaanien ja benediktiinien jäsenmäärät ovat laskeneet tuhansilla, kun taas Opus Dei on vuosivälillä 1990–2005 kasvanut noin seitsemällä tuhannella jäsenellä. Vuonna 2015 Opus Deissä oli jäseniä jo 91 892. [130] Roomaan Josemaría Escrivá muutti pysyvästi vuonna 1946, jonne hän perusti Opus Dein päämajan. Hän kuoli Roomassa 26. kesäkuuta 1975. Toimiin hänen pyhäksijulistamisekseen ryhdyttiin Roomassa 19. helmikuuta 1981 69 kardinaalin ja n. 1300 piispan pyynnöstä. 9. huhtikuuta 1990 paavi Johannes Paavali II julisti sankarillisiksi hänen kristilliset hyveensä ja 6. heinäkuuta 1991 paavi julisti erään hänen esirukoustensa ansioksi luetun parantumisen luonteeltaan ihmeeksi. Johannes Paavali II julisti Roomassa Opus Dein perustajan autuaaksi 17. toukokuuta 1992 ja pyhäksi 6. lokakuuta 2002. Opus Dein perustajaa kunnioitetaan yhteisössä syvästi ja pyhä Josemaría Escrivá kuuluu erottamattomasti Opus Deihin. Hänen opetuksensa ydin on Jumalan lapseus sekä pyhän elämän eläminen tavallisen arjen keskellä[131]. Tämä opetus oli etenkin vielä Opus Dein perustamisen aikaan radikaalisti vastakohtaista katolisessa kirkossa vallinneelle ajattelulle, että Jumalalle omistautuvan ihmisen tuli mennä luostariin. Vatikaanin toinen kirkolliskokous antaa uuden suunnan 1960-luvulla hallinneen paavi Johannes XXIII:n koolle kutsuma Vatikaanin toinen kirkolliskokous oli erittäin merkittävä tapahtuma katolisen kirkon kannalta ja kuuluu katoliselle kirkolle merkittävimpiin tapahtumiin 1900-luvulla. Kirkolliskokous aiheutti käänteen katolisen kirkon suhtautumisessa muihin kristillisiin kirkkoihin ja uskontoihin. Samoin kirkolliskokouksen seurauksena katolisen kirkon käsitys itsestään ja modernisoituvasta maailmasta muuttui.[132] Varsinkin jälkimmäinen muutos oli erittäin merkittävä, koska paavinistuimen konflikti tieteen ja modernismin kanssa oli leimannut koko uuden ajan paaviutta ja näkynyt selvästi varsinkin 1800- ja 1900-luvulla hallinneiden paavien politiikassa. Vatikaanin toinen kirkolliskokous poikkesi suuresti edellisistä kirkolliskokouksista, sillä kyseisessä kirkolliskokouksessa uudistettiin suuresti vanhanaikaisena pidettyä katolista kirkkoa. Esimerkiksi 90 vuotta ennen Vatikaanin toisen kirkolliskokouksen alkua pidetty Vatikaanin ensimmäinen kirkolliskokous ei ollut uudistanut katolista kirkkoa vaan vahvistanut paavin valtaa. Lisäksi Vatikaanin toisessa kirkolliskokouksessa valmistellut asiakirjat pyrittiin kompromissiratkaisujen avulla hyväksymään mahdollisimman suurilla äänienemmistöillä,[132] toisin kuin esimerkiksi Vatikaanin ensimmäisessä kirkolliskokouksessa, jossa paavi Pius IX oli vastustanut useita kompromisseja ja vienyt paavin tahdon läpi suuresta vastustavasta oppositiosta huolimatta. Vatikaanin toisen kirkolliskokouksen tuloksia olivat muun muassa kuusitoista hyväksyttyä asiakirjaa. Neljä konstituutioksi kutsuttua dokumenttia olivat erityisen tärkeitä:[133] liturgiaa koskeva konstituutio dogmaattinen kirkkoa koskeva konstituutio dogmaattinen ilmoitusta koskeva konstituutio pastoraalinen konstituutio kirkosta nykypäivän maailmassa Kirkolliskokouksen hyväksymiin päätöksiin kuului myös yhdeksän dekriittiä, jotka liittyivät sosiaalisiin viestintätapoihin, katolisiin itäkirkkoihin, ekumeniaan, piispoihin, pappien koulutukseen, sääntökuntiin, maallikkoapostolaatteihin sekä pappeihin ja lähetystyöhön. Kirkolliskokous myös hyväksyi kolme lausuntoa, joiden aiheena olivat kristillinen kasvatus, ei-kristilliset uskonnot ja uskonnonvapaus.[133] Vatikaanin toinen kirkolliskokous myös kehotti katolisia yhteistyöhön sekä keskusteluun muidenkin uskontojen kuin vain kristinuskon kanssa. Kirkolliskokouksen asiakirjaan liittyen myös julkaistiin kannanotto, jossa kirkko sanoutui irti juutalaisvastaisuudesta.[133] Kirkolliskokous myös otti sitä edeltäneestä Vatikaanin ensimmäisestä kirkolliskokouksesta poikkeavan linjan hyväksymällä uskonnonvapauden vetoamalla ihmisarvoon sekä kristilliseen uskonkäsitykseen.[133] Kanta poikkesi suuresti Vatikaanin ensimmäisen kirkolliskokouksen aikaisen paavi Pius IX:n julistuksista, joilla paavinistuin oli vielä alle sata vuotta sitten ilmoittanut vastustavansa uskonnonvapautta nimeämällä sen harhaopiksi.[134] Kirkolliskokousta seuraa hajaannus Paavi Paavali VI:n pontifikaatin aikana katolinen kirkko oli murrosvaiheessa.[135] Vatikaanin toinen kirkolliskokous oli tehnyt päätöksiä kirkon uudistamisesta, mutta päätöksien saattaminen voimaan kesti aikaa. Paikoin uudistukset pyrittiin saattamaan voimaan varsin nopeasti. Katolisen kirkolla oli sisäisiäkin ongelmia. Esimerkkinä kirkon sisällä tapahtuvasta kuohunnasta voidaan pitää Alankomaiden katolista kirkkoa, joka vielä 1950-luvulle tultaessa oli pysynyt selkeästi uskollisena Roomassa olevalle kirkkojohdolle. Vatikaanin toisen kirkolliskokouksen jälkeen Alankomaissa tapahtui kuitenkin kehitystä, jonka seurauksena julkaistiin Hollantilainen katekismus. Kyseiseen kirjaan oli liitetty muun muassa raamatuntutkimuksen tuloksia ja muuta uudempaa teologiaa. Lisäksi Alankomaiden katolisessa kirkossa kirkkojen yhtenäisyyteen ja jumalanpalvelukseen liittyvissä käytännöissä ei enää noudatettu täysin katolisen kirkon virallista linjaa.[135] Katolisessa kirkossa heräsi myös kysymys seurakuntapappien selibaattisäännöstä, jonka käsittelyn Paavali VI oli vetänyt pois Vatikaanin toisen kirkolliskokouksen asialistalta. Läntisessä ja keskisessä Euroopassa kärsittiin pulaa papeista, ja pappiskokelaiden määrä oli selvässä laskussa.[135] Syynä oli katolisen kirkon selibaattisääntö, joka ei houkuttanut monia nuoria liittymään kirkon palvelukseen.[136] Katolisen kirkon sisällä kiisteltiin lisäksi kirkolliskokouksen uudistamasta jumalanpalvelusjärjestyksestä. Vatikaanin toisen kirkolliskokouksen jälkeen perustettiin erilaisia vanhaa latinankielistä messua puoltavia ryhmiä. Näiden ryhmien mukaan messujen pitäminen kansankielellä "protestantisoi" katolista kirkkoa. Tavallisienkin seurakuntalaisten joukossa muutokset saivat aikaan epävarmuutta, vaikkakin jotkin seurakunnat ottivat innolla vastaan uuden käytännön.[135] Myös paavin Humanae vitae -kiertokirje herätti vastustusta. Ehkäisyn, perhesuunnittelun ja abortin kieltäminen vastoin paavin neuvonantajien suosituksia herätti paljon keskustelua ja kiistaa, eikä tämä kiista ole vieläkään laantunut. Arvostelu kiertokirjettä kohtaan jakaantui pääosin kahteen erilaiseen näkökohtaan: kiistaan kirkollisesta sukupuolimoraalista ja kiistaan paavin auktoriteetin käytöstä kiistassa. Essenissä järjestetyillä katolisilla kirkkopäivillä vuonna 1968 käsiteltiin muun muassa paavin auktoriteetinkäyttöä. Kirkkopäivillä selvisi, että seurakunnan jäsenet vastustivat paavin auktoriteetinkäyttöä, jossa tavallisia uskovaisia ei kuunneltu. Huomattavaa on kuitenkin se, ettei itse paaviutta tai paavin opetusvirkaa kirkossa kyseenalaistettu.[135] Katolinen kirkko nykypäivänä Nykypäivänä katolinen kirkko on maailman suurin kristillinen kirkkokunta. Sillä on yli miljardi jäsentä maailmanlaajuisesti.[1] Katolisen kirkon nykyinen johtaja on vuodesta 2013 hallinnut argentiinalainen Franciscus. Nykyajan katolisella kirkolla on useita haasteita, muun muassa sen suhtautuminen vapautuksen teologiaan on herättänyt keskustelua. Samaten kirkon sisällä on haluttu arvioida uudelleen seksuaalimoraaliin liittyviä opetuksia ja toivottu uudenlaista suhtautumista esimerkiksi naispappeuskysymykseen.[137] Toisaalta on myös esitetty huolia maallistumisen vaikutuksista kirkkoon.[138] Myös ekumenia on ollut viime vuosina keskustelujen aiheena. 1990-luvulta lähtien kertomuksia katolisen kirkon työntekijöiden harjoittamasta lasten seksuaalisesta hyväksikäytöstä erilaissa kirkon oppilaitoksissa on tullut ilmi ympäri maailman. Skandaalia on pahentanut kirkon johdon jopa useita vuosikymmeniä kestänyt salailu ja hiljainen hyväksyntä.[139] Lähteet Citation error, replace with{{cite book| author = Heikkilä, Tuomas & Lehmijoki-Gardner, Maiju| title = Keskiajan kirkko: Uskonelämän muotoja läntisessä kristikunnassa| publisher = Suomalaisen Kirjallisuuden Seura| year = 2002| version = Tietolipas 185| id = ISBN 951-746-367-7}} Citation error, replace with{{cite book| title = Kristinuskon historia 2000. 1: Alkukirkosta renessanssiin| location = Espoo| publisher = Weilin+Göös| year = 1999| id = ISBN 951-35-6514-9}} Citation error, replace with{{cite book| title = Kristinuskon historia 2000. 2: Uskonpuhdistuksesta nykyaikaan| location = Espoo| publisher = Weilin+Göös| year = 1999| id = ISBN 951-35-6515-7}} Citation error, replace with{{cite book| author = Orlandis, José| title = Katolisen kirkon historia| location = Helsinki| publisher = Okeanos| year = 1999| version = (Historia breve del Cristianismo, 1999.) Kääntäjät: Tuomo Lahdelma, Hannu Kaivonen| id = ISBN 952-9804-05-9}} Citation error, replace with{{cite book| author = Heininen, Simo| title = Ihmistä suurempi: Paaviuden historia| location = Helsinki| publisher = Edita| year = 2004| version = Logos-sarja| id = ISBN 951-37-4184-2}} Viitteet Luokka:27.0 Kristinuskon historia, kirkkohistoria * Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
https://fi.wikipedia.org/wiki/Katolisen%20kirkon%20historia
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 185, 1137, 1413, 2701, 4135, 4623, 5658, 7668, 8552, 9507, 9961, 10088, 11174, 11451, 11800, 12063, 12275, 12645 ], "plaintext_end_byte": [ 183, 1101, 1365, 2599, 4045, 4591, 5593, 7601, 8470, 9475, 9922, 10087, 11114, 11368, 11604, 11993, 12249, 12582, 12994 ] }
వెంకట లక్ష్మాంబపురం నుండి గుడిపాల కి ఎంత దూరం?
లక్ష్మాంబపురం
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
లక్ష్మాంబపురం, చిత్తూరు జిల్లా, చిత్తూరు మండలానికి చెందిన గ్రామము.[1] లక్ష్మంబాపురం చిత్తూరు జిల్లా, చిత్తూరు మండలంలోని గ్రామం. ఇది మండల కేంద్రమైన చిత్తూరు నుండి 6 కి. మీ. దూరంలో ఉంది. 2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 326 ఇళ్లతో, 1303 జనాభాతో 190 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 658, ఆడవారి సంఖ్య 645. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 527 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 37. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 596713[2].పిన్ కోడ్: 517001. గ్రామ చరిత్ర లక్ష్మాంబపురం అన్న గ్రామనామాలు వ్యక్తి నామసూచిగా పరిశోధకులు వర్గీకరిస్తున్నారు.[1] విద్యా సౌకర్యాలు గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాలలు రెండు, ప్రభుత్వ ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల ఒకటి ఉన్నాయి. బాలబడి, సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్/ సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల‌లు చిత్తూరులోను, మాధ్యమిక పాఠశాల సిద్దంపల్లెలోనూ ఉన్నాయి. ఇంజనీరింగ్ కళాశాల, మేనేజిమెంటు కళాశాల, సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల మురకంబట్టులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల తిరుపతిలోను, పాలీటెక్నిక్‌ భాకరనరసింగరాయనిపేటలోను, ఉన్నాయి. వైద్య సౌకర్యం ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం లక్ష్మంబాపురంలో ఉన్న ఒక ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రంలో డాక్టర్లు లేరు. ఇద్దరు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. ఒక సంచార వైద్య శాలలో డాక్టర్లు లేరు. ముగ్గురు పారామెడికల్ సిబ్బంది ఉన్నారు. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉంది. ప్రైవేటు వైద్య సౌకర్యం తాగు నీరు గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది. బోరుబావుల ద్వారా కూడా ఏడాది పొడుగునా నీరు అందుతుంది. పారిశుధ్యం మురుగునీరు బహిరంగ కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీరు బహిరంగంగా, కచ్చా కాలువల ద్వారా ప్రవహిస్తుంది. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు. సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండిప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సు సౌకర్యం, ట్రాక్టరు సౌకర్యం మొదలైనవి గ్రామానికి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. ప్రధాన జిల్లా రహదారి, జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతున్నాయి. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి. మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం ఉన్నాయి. ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వారం వారం సంత, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది. ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు గ్రామంలో అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం, పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 నుండి 10 కి.మీ. దూరంలో ఉన్నాయి. విద్యుత్తు గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 18 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు. భూమి వినియోగం లక్ష్మంబాపురంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది: వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 61 హెక్టార్లు వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 2 హెక్టార్లు శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 4 హెక్టార్లు తోటలు మొదలైనవి సాగవుతున్న భూమి: 4 హెక్టార్లు సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 7 హెక్టార్లు బంజరు భూమి: 49 హెక్టార్లు నికరంగా విత్తిన భూమి: 59 హెక్టార్లు నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 94 హెక్టార్లు వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 22 హెక్టార్లు నీటిపారుదల సౌకర్యాలు లక్ష్మంబాపురంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది. కాలువలు: 22 హెక్టార్లు ఉత్పత్తి లక్ష్మంబాపురంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి. ప్రధాన పంటలు చెరకు పారిశ్రామిక ఉత్పత్తులు బెల్లం గ్రామంలో ప్రధాన పంటలు ఈ ప్రాంతములో ప్రధాన పంటలు, వరి, చెరకు, కొబ్బరి, వేరుశనగ, మామిడి మొదలగునవి. గ్రామంలో ప్రధాన వృత్తులు ఈ గ్రామములో ప్రధాన వృత్తులు వ్యవసాయము మరియు వ్వవసాయాథారిత మైన పనులు. గణాంకాలు జనాభా (2011) - మొత్తం 1,303 - పురుషులు 658 - స్త్రీలు 645 - గృహాల సంఖ్య 326 జనాభా (2001) - మొత్తం 1,357 - పురుషులు 694 - స్త్రీలు 663 - గృహాల సంఖ్య 330 మూలాలు వెలుపలి లంకెలు 2.ఉగ్రాణం, చంద్రశేఖరరెడ్డి (1989). నెల్లూరుజిల్లా గ్రామనామాలు భాషా సామాజిక పరిశీలన. తిరుపతి: శ్రీవేంకటేశ్వర విశ్వవిద్యాలయం. Retrieved 10 March 2015.
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%82
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 480, 1361, 3283, 4057, 4463, 9572, 10173, 11529, 12688, 14149, 15151, 15275, 15913, 15994 ], "plaintext_end_byte": [ 399, 1326, 3282, 3980, 4458, 9571, 10168, 11485, 12687, 14097, 15127, 15272, 15807, 15991, 16189 ] }
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ขึ้นครองราชย์เมื่อปีใด?
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
thai
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ หรือ พระมหาธรรมราชา เป็นพระมหากษัตริย์ไทยรัชกาลที่ 31 แห่งอาณาจักรอยุธยา และเป็นพระองค์ที่ 4 ในราชวงศ์บ้านพลูหลวง พระราชประวัติ ก่อนครองราชย์ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ มีพระนามเดิมว่า<b data-parsoid='{"dsr":[816,831,3,3]}'>เจ้าฟ้าพร เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 (พระเจ้าเสือ) มีพระเชษฐาคือเจ้าฟ้าเพชร พระองค์ได้รับการสถาปนาเป็นพระบัณฑูรน้อยในรัชสมัยสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 และเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลในรัชสมัยสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9 (พระะเจ้าท้ายสระ) ปราบดาภิเษก ภายหลังการเสด็จสวรรคตของสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9 ได้เกิดการสู้รบกันระหว่างพระองค์กับพระราชโอรสของ สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9 คือ เจ้าฟ้าอภัยและเจ้าฟ้าปรเมศร์ อันเนื่องมาจากพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศในขณะนั้นทรงดำรงพระอิสริยยศที่ กรมพระราชวังบวรสถานมงคล มีสิทธิที่จะขึ้นครองราชสมบัติสืบต่อพระเชษฐาอย่างถูกต้อง แต่เมื่อพระเชษฐาใกล้สวรรคตกลับตัดสินพระทัยยกราชสมบัติให้แก่เจ้าฟ้านเรนทร พระราชโอรสพระองค์ใหญ่ แต่เจ้าฟ้านเรนทรไม่รับสืบราชสมบัติเพราะเห็นว่ามี กรมพระราชวังบวรฯ ซึ่งสมควรได้สืบราชสมบัติมากกว่า สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9 จึงยกราชสมบัติให้แก่เจ้าฟ้าอภัย (พระราชโอรสองค์รอง) เป็นเหตุให้เกิดการต่อสู้แย่งชิงราชบัลลังก์จนกลายเป็นสงครามกลางเมือง กินระยะเวลาไม่ต่ำกว่า 1 ปี "คำให้การชาวกรุงเก่า" ระบุว่าภายหลังเหตุการณ์สงบแล้ว กรมพระราชวังบวรสถานมงคลจึงได้ขึ้นครองราชย์เฉลิมพระนามว่า<b data-parsoid='{"dsr":[1907,1927,3,3]}'>พระมหาธรรมราชา[2] (แต่ในบัญชีพระนามเจ้านายว่า<b data-parsoid='{"dsr":[2045,2065,3,3]}'>พระเจ้าบรมราชา[3]) และสำเร็จโทษเจ้าฟ้าอภัย และ เจ้าฟ้าปรเมศร์ พระมเหสีและพระราชโอรสธิดา คำให้การชาวกรุงเก่า ระบุว่าสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศมีพระอัครมเหสี 3 พระองค์ พระนามพระราชโอรสธิดาที่ประสูติจากพระอัครมเหสีทั้งสามดังนี้[4] กรมหลวงอภัยนุชิตมีพระราชโอรสธิดาดังนี้ เจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ เจ้าฟ้าหญิงบรม (ต่อมาได้รับการสถาปนาเป็น กรมขุนเสนีนุรักษ์)[5] เจ้าฟ้าหญิงสุริยวงศ์ เจ้าฟ้าหญิงสุริยา เจ้าฟ้าหญิงธิดา เจ้าฟ้าหญิงรัศมี เจ้าฟ้าหญิงอินทสุดาวดี (ต่อมาได้รับการสถาปนาเป็น กรมขุนยิสารเสนี และได้เป็นพระอัครชายาในกรมขุนเสนาพิทักษ์) กรมหลวงพิพิธมนตรีมีพระราชโอรส 2 พระองค์ และพระราชธิดา 6 พระองค์ ตามลำดับ ดังนี้ เจ้าฟ้าหญิงสิริประชา (หรือเจ้าฟ้าประชาวดี) เจ้าฟ้าหญิงสิริประภา (หรือเจ้าฟ้าประภาวดี) เจ้าฟ้าหญิงอินทวดี (หรือเจ้าฟ้าพินทวดี) เจ้าฟ้าหญิงกษัตรีย์ เจ้าฟ้าชายเอกทัศน์ กรมขุนอนุรักษ์มนตรี (คือสมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์) เจ้าฟ้าหญิงบัวจัน (หรือเจ้าฟ้าจันทรวดี) เจ้าฟ้าหญิงนวน (หรือเจ้าฟ้านุ่ม) เจ้าฟ้าชายอุทุมพรราชกุมาร กรมขุนพรพินิต (สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร) อินทสุชาเทวีมีพระราชโอรสธิดาดังนี้ เจ้าฟ้าหญิงกุณฑล เจ้าฟ้าชายอาภรณ์ เจ้าฟ้าหญิงมงกุฎ เจ้าฟ้าชายสังคีต นอกจากนั้น สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศยังมีพระราชโอรสธิดาที่ประสูติแต่พระสนมอีกรวมทั้งสิ้น 108 พระองค์ เช่น[6] เจ้าจอมมารดาศรี พระองค์เจ้าหญิงผอบ พระองค์เจ้าหญิงแมงเม่า (กรมขุนวิมลพัตร) พระองค์เจ้าชายสถิต พระองค์เจ้าชายพงศ์ พระองค์เจ้าชายแตง เจ้าจอมมารดาพี พระองค์เจ้าชายอิน พระสนมไม่ทราบนาม พระองค์เจ้าแขกหรือแขกเต้า[7] (กรมหมื่นเทพพิพิธ) พระองค์เจ้าหญิงผ่องพี พระองค์เจ้าปาน (กรมหมื่นเสพภักดี) พระสนมไม่ปรากฏนาม พระองค์เจ้ารถ (กรมหมื่นสุนทรเทพ) พระสนมไม่ปรากฏนาม พระองค์เจ้าชายพร พระองค์เจ้าตรุบ พระองค์เจ้าตโร พระสนมไม่ปรากฏนาม พระองค์เจ้าหญิงลำภู พระองค์เจ้าชายนฤมล พระสนมไม่ปรากฏนาม พระองค์เจ้าหญิงกลัม พระองค์เจ้าชายกูล พระสนมไม่ปรากฏนาม พระองค์เจ้ามังคุด (กรมหมื่นจิตรสุนทร) พระสนมไม่ปรากฏนาม พระองค์เจ้าหญิงศรีขวัญ พระสนมไม่ปรากฏนาม พระองค์เจ้าหญิงพันอัน พระองค์เจ้าชายสุชา พระสนมไม่ปรากฏนาม พระองค์เจ้าหญิงกล พระองค์เจ้าหญิงสุด พระสนมไม่ปรากฏนาม พระองค์เจ้าหญิงริน พระองค์เจ้าหญิงเย็น พระสนมไม่ปรากฏนาม พระองค์เจ้าหญิงฟักทอง ส่วน บัญชีรายพระนามพระราชวงศ์และข้าราชการสยามที่พม่าว่าจับไปได้จากกรุงศรีอยุธยา เมื่อกรุงเสียในปี พ.ศ. 2310 ระบุรายพระนามเจ้านายว่ามีพระราชโอรส-ธิดา 24 พระองค์ในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศถูกจับไปยังพม่า ได้แก่[8] พระราชโอรส สมเด็จพระอนุชาธิราชสุระปทุมะราชา พระองค์เจ้าชัชวาลย์อมรโชติ พระองค์เจ้าตะไล พระองค์เจ้าสังข์ พระองค์เจ้าละม่อม พระองค์เจ้ากร พระองค์เจ้าจริต พระองค์เจ้าภูนรา พระองค์เจ้าแสง พระองค์เจ้าก้อนเมฆ พระองค์เจ้าสุรจันทร์ พระราชธิดา เจ้าฟ้าประมาศน์ เจ้าฟ้าสุรุบล เจ้าฟ้าอินทรสุดาวดี เจ้าฟ้ามณีคพ พระองค์เจ้าเกษร พระองค์เจ้าฉอุ่ม พระองค์เจ้าฉโอด พระองค์เจ้าลำภู พระองค์เจ้าเผือก พระองค์เจ้าเจิมตระกูล พระองค์เจ้าสะอาด พระองค์เจ้าชมเชย พระองค์เจ้าอินทร์ พระราชกรณียกิจ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศได้ทรงทำนุบำรุงบ้านเมืองและพระศาสนาจนกล่าวได้ว่ากรุงศรีอยุธยาในสมัยพระองค์นั้นเป็นยุคที่บ้านเมืองดี มีขุนนางคนสำคัญที่เติบโตในเวลาต่อมา ในรัชกาลของพระองค์หลายคน เช่น สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นต้น ในทางด้านวรรณคดี ก็มีกวีคนสำคัญ เช่น เจ้าฟ้าธรรมธิเบศไชยเชษฐ์สุริยวงศ์ กรมขุนเสนาพิทักษ์ (หรือเจ้าฟ้ากุ้ง) ซึ่งเป็นพระราชโอรส เป็นต้น ในปี พ.ศ. 2296 พระเจ้ากีรติสิริราชสิงห์ กษัตริย์ลังกา ได้ส่งราชทูตมาขอพระมหาเถระ และคณะสงฆ์ไปช่วยฟื้นฟูพระพุทธศาสนาในลังกา ซึ่งเสื่อมโทรมลงไป สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ จึงโปรดให้ส่งคณะสมณทูตประกอบด้วยพระราชาคณะสองรูปคือ พระอุบาลีเถระและพระอริยมุนี พร้อมคณะสงฆ์อีก 12 รูป ไปลังกา เพื่อประกอบพิธีบรรพชา อุปสมบท ให้กับชาวลังกา คณะสงฆ์คณะนี้ได้ไปตั้งสยามนิกายขึ้นในลังกา หลังจากที่ได้ช่วยฟื้นฟูพระพุทธศาสนาในลังกา เป็นเวลาเจ็ดปีแล้ว คณะสงฆ์คณะนี้บางส่วนได้เดินทางกลับกรุงศรีอยุธยา เมื่อปี พ.ศ. 2303 เหตุพระนาม"บรมโกศ" พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชวินิจฉัยในพระราชพิธีสิบสองเดือนว่า เป็นเพราะเมื่อสมเด็จพระเจ้าบรมโกศสวรรคต กรมพระราชวังบวรสถานมงคล ได้เสด็จขึ้นครองราชย์เป็น สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร ก็เรียกขุนหลวงบรมโกศ จนผลัดแผ่นดินมาพระเจ้าเอกทัศ ก็ไม่มีการเปลี่ยนแปลง จนมาสมัยธนบุรี และรัตนโกสินทร์ จึงเรียกติดปากไป คิดว่าเป็นชื่อจริงๆ พงศาวลี พระราชตระกูลในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ สมเด็จพระเจ้าปราสาททองสมเด็จพระนารายณ์มหาราชพระราชเทวีสิริกัลยาณีสมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 (พระเจ้าเสือ)พระแสนเมือง (พระเจ้าเชียงใหม่)นางกุสาวดีไม่ทราบ สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ไม่ทราบ อ้างอิง เชิงอรรถ บรรณานุกรม ดูเพิ่ม รายพระนามพระมหากษัตริย์ไทย หมวดหมู่:กรมพระราชวังบวรสถานมงคล หมวดหมู่:กรมพระราชวังบวรสถานพิมุข
https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%A1%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%88%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AD%E0%B8%A2%E0%B8%B9%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%B1%E0%B8%A7%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%82%E0%B8%81%E0%B8%A8
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 1787, 2494, 3805, 4232, 5332, 7101, 7765, 8429, 9461, 11020, 11444, 12520, 13311, 14016, 14755, 15171, 15282 ], "plaintext_end_byte": [ 1767, 2453, 3804, 4231, 5312, 7100, 7738, 8428, 9460, 11019, 11443, 12447, 13269, 14014, 14726, 15111, 15280, 15441 ] }
শুকনো অবস্থায় খেজুর ফলে কত পরিমান ভিটামিন সি থাকে ?
খেজুর
bengali
{ "passage_answer_candidate_index": [ 7 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NO" ] }
খেজুর (Sanskrit: खर्जूरम्, romanized:खर्जूरम्); (English: Date Palm) এক ধরনের তালজাতীয় শাখাবিহীন বৃক্ষ। এর বৈজ্ঞানিক নাম ফিনিক্স ড্যাকটিলিফেরা (Phoenix dactylifera)। মানব সভ্যতার ইতিহাসে সুমিষ্ট ফল হিসেবে এর গ্রহণযোগ্যতা পাওয়ায় অনেক বছর পূর্ব থেকেই এর চাষাবাদ হয়ে আসছে। এ গাছটি প্রধানতঃ মরু এলাকায় ভাল জন্মে। খেজুর গাছের ফলকে খেজুররূপে আখ্যায়িত করা হয়। মাঝারি আকারের গাছ হিসেবে খেজুর গাছের উচ্চতা গড়পড়তা ১৫ মিটার থেকে ২৫ মিটার পর্যন্ত হয়ে থাকে। এর লম্বা পাতা রয়েছে যা পাখির পালকের আকৃতিবিশিষ্ট। দৈর্ঘ্যে পাতাগুলো ৩ থেকে ৫ মিটার পর্যন্ত হয়। পাতায় দৃশ্যমান পত্রদণ্ড রয়েছে। এক বা একাধিক বৃক্ষ কাণ্ড রয়েছে যা একটিমাত্র শাখা থেকে এসেছে। যা আমাদের প্রিয় নবী হযরত মুহাম্মদ (স:) এর প্রিয় খাবার নামকরণ খেজুর গাছের দ্বিপদ নামের প্রজাতিক অংশ dactylifera এর অর্থ "খেজুর বহনকারী"। নামটি প্রথম অংশ প্রাচীন গ্রীক ভাষা dáktulos থেকে এসেছে যার অর্থ "খেজুর" (এর আরেক অর্থ "আঙুল")। আর পরবর্তী অংশ ferō এসেছে ল্যাটিন ভাষা থেকে যার অর্থ "আমি বহন করি"।[1] খেজুর গাছের ফল খেজুর নামে পরিচিত।[2] বৈশিষ্ট্যাবলী ফলটি ডিম্বাকৃতির হয়ে থাকে, যার দৈর্ঘ্য ৩-৭ সে.মি. এবং ব্যাসার্ধে ২-৩ সে.মি. হয়ে থাকে। প্রজাতির উপর নির্ভর করে কাঁচা ফল উজ্জ্বল লাল কিংবা উজ্জ্বল হলুদ বর্ণের হয়ে থাকে। একবীজপত্রী উদ্ভিদ হিসেবে এর বীজ ২-২.৫ সে.মি লম্বা এবং ৬-৮ মি.মি পুরুত্বের হয়। প্রধান তিনটি চাষাবাদ উপযোগী খেজুরের মধ্যে রয়েছে - (ক) নরম (বর্হি, হলয়ি, খাদরয়ি, মেদজুল); (খ) অর্ধ-শুষ্ক (দেরি, দেগলেত নূর, জাহদি) এবং (গ) শুকনো (থুরি)। ফলের রকমফেরের ভিন্নতাজনিত কারণে গ্লুকোজ, ফ্রুক্টোজ এবং সুক্রোজের ন্যায় বিভিন্ন উপাদানের মাত্রা নির্ভরশীল। চারটি পর্যায়ে খেজুরকে পাকানো হয়। আরবী ভাষায় সেগুলো বিশ্বব্যাপী কিমরি (কাঁচা), খলাল (পূর্ণাঙ্গ, ক্রাঞ্চি), রুতাব (পাকা, নরম), তমর (পাকা, সূর্যে শুকানো) নামে পরিচিত। গাছে ফল উৎপাদনের জন্য সচরাচর ৪ থেকে ৮ বছর পর্যন্ত অপেক্ষা করতে হয়। তবে বাণিজ্যিকভাবে ফসল উৎপাদন উপযোগী খেজুর গাছে ফল আসতে ৭ থেকে ১০ বছর সময় লেগে যায়। পূর্ণাঙ্গ খেজুর গাছে প্রতি মৌসুমে গড়ে ৮০-১২০ কিলোগ্রাম (১৭৬-২৬৪ পাউন্ড) ফল পাওয়া যায়। বাজারজাতকরণের উপযোগী ফল আহরণের জন্য ফলের শাখাকে পাতলা হতে হয়। এর ফলে ফলগুচ্ছ নুইয়ে পড়ে, নীচের ফলগুলো বড় আকারের হয় এবং বাজে আবহাওয়া ও পাখির আক্রমণ থেকে রক্ষা পায়। ইতিহাস সুদীর্ঘকাল থেকে বিশ্বের বিভিন্ন প্রান্তে প্রধানতঃ মধ্যপ্রাচ্য ও দক্ষিণ এশিয়ার কিয়দাংশে জনসাধারণের কাছে খেজুর প্রধান উপাদেয় খাদ্য হিসেবে বিবেচিত হয়ে আসছে। তবে, খেজুরের চাষাবাদ কিংবা খেজুর গাছের উৎপত্তি সম্বন্ধে সঠিক কোন তথ্য জানা যায়নি। ধারণা করা হয় যে, পারস্য উপসাগরের তীরবর্তী দেশগুলোয় সর্বপ্রথম এর চাষাবাদ হয়েছিল।[3] সম্ভবতঃ প্রাচীনকাল থেকেই মেসোপটেমিয়া থেকে প্রাগৈতিহাসিক মিশরের অধিবাসীরা খ্রিস্ট-পূর্ব ৪০০০ বছর থেকে এ গাছের গুণাগুন সম্পর্কে অবগত ছিল। প্রাচীন মিশরীয়রা এর ফল থেকে মদজাতীয় পানীয় প্রস্তুত করে ফসলের সময় তা পান করতো। খ্রিস্ট-পূর্ব ৬০০০ বছর আগেকার সময়ে প্রত্নতাত্ত্বিক নিদর্শনে দেখা যায় যে, পূর্বাঞ্চলীয় আরবেও এর চাষাবাদ হতো। প্রস্তর যুগে পশ্চিম পাকিস্তানের মেরগড় এলাকায়ও খেজুরের চাষাবাদ সম্পর্কে প্রত্নতাত্ত্বিক নিদর্শনে লিপিবদ্ধ আছে। দক্ষিণ এশিয়ার সভ্যতা হিসেবে বিবেচিত হরপ্পা এলাকার কথা উল্লেখ আছে খ্রিস্ট-পূর্ব ২৬০০ থেকে খ্রিস্ট-পূর্ব ১৯০০ বছর পর্যন্ত। উপযোগিতা প্রতি ১০০ গ্রাম পরিষ্কার ও তাজা খেজুর ফলে ভিটামিন-সি রয়েছে যা থেকে ২৩০ ক্যালরী (৯৬০ জুল) শক্তি উৎপাদন করে। খেজুরে স্বল্প পরিমাণে পানি থাকে যা শুকানো অবস্থায় তেমন প্রভাব ফেলে না। কিন্তু এ প্রক্রিয়ার ফলে সঞ্চিত ভিটামিন সি খাদ্য উপাদান নষ্ট হয়ে যায়। তুরস্ক, ইরাক এবং উত্তর আফ্রিকার পশ্চিমাঞ্চল মরক্কোয় খেজুরের উপযোগিতা প্রাচীনকাল থেকেই রয়েছে। পবিত্র বাইবেলে পঞ্চাশ বারেরও অধিক জায়গায় খেজুরের কথা উল্লেখ রয়েছে। ইসলামী দেশগুলোতে পবিত্র রমজান মাসে ইফতারীতে খেজুরের ব্যবহার অনস্বীকার্য। মেদজুল এবং দেগলেত নূরজাতীয় খেজুরের চাষ মার্কিন যুক্তরাষ্ট্রের দক্ষিণ ক্যালিফোর্নিয়া, অ্যারিজোনা এবং দক্ষিণ ফ্লোরিডায় আবাদ করা হয়ে থাকে। কচি খেজুর পাতা সব্জী হিসেবে রান্না করে খাওয়া যায়। এছাড়াও, খেজুরের ফুলও খাবার উপযোগী। সনাতনী ধাঁচে স্ত্রী ফুল ৩০০-৪০০ গ্রাম ওজনে বিক্রয় করা হয়। ফুলের কুঁড়ি দিয়ে সালাদ কিংবা শুকনো মাছ বা শুঁটকী দিয়ে চাটনী তৈরী করে রুটির সাহায্যে খাওয়া হয়। খেজুরে বিশাল পরিমাণে পুষ্টিমান রয়েছে। পটাসিয়াম উপাদান রোগীর পথ্যের জন্যে বিশাল উপযোগী ও এর ক্ষেত্র হিসেবে খেজুর গুরুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন করে। পাকা খেজুরে প্রায় ৮০% চিনিজাতীয় উপাদান রয়েছে। বাদ-বাকী অংশে খনিজ সমৃদ্ধ বোরন, কোবাল্ট, ফ্লুরিন, ম্যাগনেসিয়াম, ম্যাঙ্গানিজ, সেলেনিয়াম এবং জিঙ্কের ন্যায় গুরুত্বপূর্ণ খাদ্য উপাদান রয়েছে।[4] মধ্যপ্রাচ্যের দেশসমূহে সনাতনী ধারায় খেজুর থেকে ভিনেগার বা সিরকা প্রস্তুত করা হয়।[5][6] মধ্যপ্রাচ্যে খেজুর অন্যতম প্রধান খাদ্য হিসাবে দী্রঘিদন ব্যবহার হচ্ছে ৷ বাংলাদেশ, ভারত, পাকিস্তান, উত্তর আফ্রিকা, ঘানা, আইভরীকোস্টে খেজুর গাছের অংশ কেটে সুমিষ্ট রস বের করা হয়, যা খেজুরের রস নামে পরিচিত। রসকে পরবর্তীতে গুড়ে অথবা নেশাজাতীয় পানীয়ে রূপান্তরিত করা হয়। উত্তর আফ্রিকায় এ প্রক্রিয়াকে লাগবি বলা হয়। রস আহরণের জন্যে অনেক সময়ের প্রয়োজন যা তাপমাত্রার উপর নির্ভরশীল। গাছ কেটে রস আহরণের জন্যে দক্ষতার প্রয়োজন নতুবা খেজুর গাছ মারা যাবে। আন্তর্জাতিক খেজুর সম্মেলন লিবিয়ার রাজধানী ত্রিপোলীতে ১৯৫৯ সালে সর্বপ্রথম আন্তর্জাতিক খেজুর সম্মেলন অনুষ্ঠিত হয়। ঐ সম্মেলনে সিদ্ধান্ত গৃহীত হয়েছিল যে, জাতিসংঘের উদ্যোগে খেজুর উৎপাদনের উন্নয়ন সংক্রান্ত বিশেষ কর্মসূচী নেয়া হবে। খাদ্য ও কৃষি সংস্থা বাণিজ্যিক ব্যবহার ও মানদণ্ডবিহীন খেজুর তদারকী করবে। বৈশ্বিক উৎপাদন খাদ্য ও কৃষি সংস্থার পরিসংখ্যান মোতাবেক ২০০৪ সালে বিশ্বব্যাপী ৬.৭ মিলিয়ন টন খেজুর উৎপাদিত হয়েছিল। বিশ্বের সর্বত্রই খেজুর উৎপাদন হলেও মূলতঃ মধ্যপ্রাচ্য এবং আফ্রিকার দেশগুলোতেই এর উৎপাদন সবচেয়ে বেশী। প্রধান খেজুর উৎপাদনকারী দেশসমূহের তালিকা নিম্নে দেয়া হলো। এছাড়াও, তিউনিসিয়া, চীন, ইয়েমেন, মরক্কো, নাইজার, তুরস্ক, ইসরায়েল, কাতার, মৌরতানিয়া, চাদ বিশ্বের প্রধান খেজুর উৎপাদনকারী দেশ। ইরাক এক সময় অন্যতম শীর্ষ খেজুর উৎপাদনকারী দেশ হিসেবে পরিচিত ছিল। কিন্তু সাম্প্রতিক সময়ে উৎপাদন ও রপ্তানীর পরিমাণ আশঙ্কাজনক হারে কমে যায়। চিত্রশালা Female flowers at Narendrapur near Kolkata, West Bengal, India. Male flowers at Narendrapur near Kolkata, West Bengal, India. Fruits and spines in the Yucatán, Mexico. Lower trunk at Purbasthali in Bardhaman District of West Bengal, India. Fruits in Karnataka, India. Palm Sugar from Kerala (India) traditional cottage industry. Fruits in Sri Lanka. তথ্যসূত্র বহিঃসংযোগ (Food and Agriculture Organization) (Additional information from the FAO) entry in Encyclopaedia Iranica বিষয়শ্রেণী:ফল বিষয়শ্রেণী:উদ্ভিদ বিষয়শ্রেণী:ঔষধি উদ্ভিদ
https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%96%E0%A7%87%E0%A6%9C%E0%A7%81%E0%A6%B0
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 573, 1140, 2496, 3709, 4244, 6172, 8682, 12625, 14530, 15660, 16928, 18378, 19838, 20556, 20704, 21768, 22493, 24786, 28174, 30387, 32233, 37167, 43301, 46985, 47471 ], "plaintext_end_byte": [ 519, 1139, 2495, 3708, 4243, 6124, 8681, 12550, 14529, 15659, 16927, 18298, 19837, 20555, 20703, 21767, 22421, 24785, 28173, 30301, 32165, 37122, 43258, 46944, 47469, 47737 ] }
రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్ ఎప్పుడు జన్మించాడు?
రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 53 ], "minimal_answers_end_byte": [ 66 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్ (1812 మే 7–1889) గొప్ప ఆంగ్ల పద్యకారుడు మరియు నాటక రచయిత. ఆయన నాటకీయ రచన శైలి, అందునా ప్రత్యేకించి ఆయన ఏకపాత్రాభినయ రచన ఆయనను విక్టోరియన్ కవులలోని సర్వ శ్రేష్టులలో ఒకడిగా నిలిపింది. ప్రారంభ సంవత్సరాలు బ్రౌనింగ్ ఇంగ్లాండు లోని లండన్ పరిసర ప్రాంతమైన కాంబెర్వెల్ లో, రాబర్ట్ మరియు సారా అన్నా బ్రౌనింగ్ ల మొదటి సంతానముగా జన్మించాడు. ఆయన తండ్రి ఇంగ్లాండు బ్యాంకులో మంచి సంపాదన గల గుమస్తాగా సాలీనా £150[1] సంపాదించేవాడు. బ్రౌనింగ్ తాత సెయింట్ కిట్ట్స్, వెస్టిండీస్ లో బానిసలకు యజమాని అయినప్పటికీ బ్రౌనింగ్ తండ్రి గొప్ప సంఘ సంస్కర్తగా పేరు పొందారు. బ్రౌనింగ్ తండ్రిని వెస్టిండీస్ లో చెరకు వ్యవసాయక్షేత్రములో పని చేయుటకు పంపినారు. అక్కడ ఆయన బానిసత్వము మీద తిరగబడి, ఇంగ్లాండు తిరిగి వచ్చాడు. బ్రౌనింగ్ తల్లి సంగీత విద్వాంసురాలు. ఆయనకు సరియన్నా అనే పేరు గల సోదరి ఉంది. బ్రౌనింగ్ బామ్మ మార్గరెట్ టైటిల్ జమైకాకు చెందిన మిశ్రమ జాతి సంతానము అనెడి వదంతు ఉండేది. ఆమెకు సెయింట్ కిట్ట్స్ లోని వ్యవసాయక్షేత్రము వారసత్వముగా లభించింది. రాబర్ట్ తండ్రి సుమారు 6,000 పుస్తకములు ప్రోగు చేసారు వాటిలో చాలా పుస్తకములు అరుదైనవి. ఈవిధముగా, రాబర్ట్ మంచి సాహితీ వనరులు గల కుటుంబములో పెరిగాడు. ఆయనకు తల్లి వద్ద చనువు ఎక్కువ. ఆమెకు పెక్కు దైవభక్తి ఉన్నప్పటికిని ఆచార వ్యవహారములలో సొంత నిర్ణయములు తీసుకోగల గొప్ప సంగీత విద్వాంసురాలు. ఆయన చిన్న సోదరి సరియన్నా కూడా మంచి తెలివైనది. ఆమె సోదరునికి ఆఖరి సంవత్సరములలో తోడుగా నిలిచింది. రాబర్ట్ తండ్రి సాహిత్యము మరియు కళలలో రాబర్టును ఎంతగానో ప్రోత్సహించాడు. పన్నెండు సంవత్సరముల ప్రాయములో ప్రచురణకర్తలు దొరకక బ్రౌనింగ్ తన పద్యపుస్తకమును నాశనము చేశాడు. ప్రైవేటు బడులలోని వ్యవస్థీకృత విద్యా విధానము నచ్చక ఇంటి వద్ద ట్యూషను మాష్టారు వద్ద విద్య అభ్యసించాడు. బ్రౌనింగ్ మంచి విద్యార్థి, ఆయన పద్నాలుగు సంవత్సరముల వయసులోనే ఫ్రెంచి, గ్రీకు, ఇటలీ మరియు లాటిన్ భాషలలో ప్రావీణ్యము సంపాదించారు. ఆయన శృంగార కవులను బాగా ఇష్టపడేవాడు. అందునా ప్రత్యేకించి షెల్లీ అభిమానైయ్యాడు. షెల్లీని అనుసరిస్తూ ఆయన హేతువాదిగా మరియు శాకాహారిగా మారిపోయాడు. అయితే తరువాతి కాలములో ఆయన వీటిని వదిలివేశాడు. పదహారు సంవత్సరముల ప్రాయములో, ఆయన లండను విశ్వవిద్యాలయములో చేరి పిమ్మట దానిని వదిలివేశాడు. ఆయన తల్లి యొక్క మత విశ్వాసముల మూలముగా అతను ఆక్స్-ఫర్డ్, కేంబ్రిడ్జి విశ్వవిద్యాలయములలో చదువుకొలేదు. ఆ రోజులలో ఆయా విశ్వవిద్యాలయములలో ఇంగ్లండు చర్చి సభ్యులకు మాత్రమే చదువుకొనుటకు అవకాశము లభించేది. అతనికి మిక్కిలి సంగీత సామర్ద్యము ఉండుటవలన ఆయన వివిధ రకముల గేయములకు స్వరకల్పన కూడా చేశాడు. మధ్య సంవత్సరములు 1845 లో బ్రౌనింగ్ విమ్పోల్ స్ట్రీటులోని ఎలిజిబెత్ బర్రేట్ అనే ఆమెను, ఆమె తండ్రి గారి ఇంటిలో కలవడమైనది. తర్వాత కాలములో వారి మధ్య ప్రణయము ఏర్పడి, 1846 సెప్టెంబరు 12న వారు రహస్య వివాహము చేసుని పారిపోయారు. ఎలిజబెత్ తండ్రి వారి వివాహమునకు ఒప్పుకోక పోవుట వలన, రహస్య వివాహము చేసుకొనవలసి వచ్చింది. వివాహము తరువాత వారు మొదట ఇటలీలోని పిసా లోను, తదుపరి ఒక సంవత్సర కాలములో ఫ్లోరెన్స్ లోని కాసా గిడి వద్ద అపార్టుమెంటులో నివసించారు. (ఇది ఇప్పుడు వారి జ్ఞాపకార్ధం మ్యూజియముగా ఉన్నది). 1849లో వారి ఏకైక సంతానము రాబర్ట్ వీడిమన్ బర్రేట్ బ్రౌనింగ్ జన్మించెను. అతనిని "పెనిని" లేదా "పెన్" అనే ముద్దు పేరుతో పిలిచేవారు. ఈ కాలములోనే బ్రౌనింగ్ కు ఇటలీ యొక్క కళాత్మక వాతావరణము వలన అపారమైన ఆసక్తి కలిగి చాలా నేర్చుకొగలిగాడు. తరువాతి కాలములో అతను "ఇటలీ తన విశ్వవిద్యాలయము" అని చెప్పుకునేవాడు. బ్రౌనింగ్ వెనిస్ కు బయట అసోలో లోని వెనెటోలో ఒక ఇల్లు కూడా కొన్నాడు. కాని ఆ కొనుగోలుకు పట్టణ కౌన్సిలు వారు అనుమతించిన రోజునే విషాదంతముగా అతను మరణించాడు.[2] అతని భార్య 1861లో మరణించింది. బ్రౌనింగ్ మొదటి దశలోని పద్య రచనలు ఆయనను గొప్ప మేధావిగా నిలబెట్టినప్పటికిని, ఆయన తన మధ్య వయస్సు వరకు మరుగునే ఉన్నారు. (శతాబ్ద మధ్య కాలము వరకు టెన్నిసన్ మిక్కిలి పేరుగాంచిన పద్య కవి). ఫ్లోరెన్స్ లో ఆయన రచించిన పద్యములు అన్నీ కలిపి "మెన్ అండ్ ఉమెన్ " అనే పుస్తకముగా రెండు సంచికలలో వచ్చింది. ఈ పద్య కావ్యము మూలముగా ఆయనకు గొప్ప పేరు వచ్చింది. అయినప్పటికి ఇది 1855లో ప్రచురితమయ్యే సమయానికి పెద్దగా ప్రభావితము చూపలేకపోయింది. 1861లో భార్య మరణము తరువాత, ఆయన ఇంగ్లండు తిరిగి వచ్చి లండను సాహిత్య వేదికలో భాగము అయ్యాక ఆయన కీర్తి నలువైపులా వ్యాపించింది. ఆయన అయిదు సంవత్సరముల కృషి చేసి 1868 లో ప్రాస లేకుండా రచించిన ది రింగ్ అండ్ ది బుక్ అనే రచన ప్రచురితమైనది. ఇది ఆయనకు వాస్తవముగా గొప్ప గుర్తింపును తెచ్చి పెట్టినది. 1690లలో హత్య కేసును ఆధారముగా చేసుకొని 12 పుస్తకముల పద్య సంపుటిని రచించాడు. ఆ కథలోని వేర్వేరు పాత్రలతో చెప్పించిన పది పెద్ద పద్యములు, వివిధ సంఘటనల మీద ఆయా పాత్రల యొక్క ఆలోచన ధోరణులను సవివరముగా వ్యక్తపరుస్తాయి. ఆ పుస్తకమునకు బ్రౌనింగ్ తనే స్వయముగా పరిచయము మరియు సమీక్ష వ్రాసినాడు. బ్రౌనింగ్ సొంత నాణ్యతా ప్రమాణముల కన్నా అతి పొడవైన (ఇరువై వేల లైన్లు గల)ది రింగ్ అండ్ ది బుక్ అనే పద్య కావ్యము బ్రౌనింగ్ యొక్క అత్యంత గణనీయమైన కవిత్వముగా చెప్పవచ్చు. అందువలనే ఆ రచన నాటక పద్యకావ్య రచనలో అమూల్యమైన కృషిగా కొనియాడబడింది. నవంబరు 1868 మొదలుకొని ఫిబ్రవరి 1869 వరకు నాలుగు భాగములుగా ప్రచురితమైన ఈ పద్యకావ్యము, వాణిజ్యపరముగా మరియు విమర్శనాపరముగా చాలా గొప్ప విజయమును సాధించింది. ఈ పద్యకావ్యము బ్రౌనింగ్ నలబై సంవత్సరముల కృషికి తగిన కీర్తి ప్రతిష్ఠలు తెచ్చిపెట్టింది. ఎలిజెబత్ బారెట్ బ్రౌనింగ్ రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్ మరియు ఎలిజెబత్ ల ప్రణయ కార్యకలాపాలు మరియు వివాహము చాలా రహస్యముగా జరిగాయి. ఆమె బలహీనురాలు మరియు అతని కంటే ఆరు సంవత్సరములు వయసులో పెద్దది అగుట చేత స్ఫూరదూపి మరియు ప్రాపంచిక వ్యక్తి అయిన బ్రౌనింగ్ ఆమెను ప్రేమిస్తున్నానంటే నమ్మలేకపోయేది. ఆమె తర్వాతి రెండు సంవత్సరములలో రచించిన సోనేట్స్ ఫ్రమ్ పోర్చుగీసు</i>లో తన సందేహాలు వ్యక్తపరిచింది. ప్రేమ అందరికన్నా గొప్పది. ఆగస్టు 1846లో వారికి సెయింట్ మెరీల్-బోన్ పారిష్ చర్చిలో రహస్య వివాహము జరిగిన తరువాత బ్రౌనింగ్ తన హీరో షెల్లీని అనుకరిస్తూ తన భార్యతో ఇటలీ వెళ్లి, ఆమె చనిపోయేవరకు అక్కడే నివాసం ఉన్నాడు. ఎలిజెబత్ కు విశ్వాసపాత్రురాలైన విల్సన్ అనే నర్సు చర్చిలో వారి వివాహమునకు సాక్షి, ఆమె ఆ జంటకు తోడుగా ఇటలీ వెళ్లి వారికి సేవకురాలిగా ఉండిపొయింది.' ఆమె తండ్రి బారెట్ వివాహము చేసుకొన్న తన ఇతర పిల్లల మాదిరిగానే ఎలిజెబత్ కు వారసత్వ హక్కులను రద్దు పరిచాడు. "శ్రీమతి ఎలిజెబత్ కల్పనలు చాలా మధురమైనవి, అమాయకురాలైన ఆమె తన యవ్వనములో నిరంకుశుడైన తండ్రిచేత క్రూరమైన హింసలకు గురైనప్పటికినీ, ఆమె తన అదృష్టవశాత్తు చురుకైన, అందగాడైన కవి రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్ ప్రేమలో పడింది. "ఆమె చివరకు విమ్పోల్ వీధిలోని ఖైదు వంటి తన తండ్రి ఇంటి నుండి పారిపోయి ఇటలీ వెళ్లి సుఖ సంతోషములతో జీవించింది."[3] ఎలిజెబత్ తనతో కొంత సొమ్ము తీసుకురావటము వలన ఆ జంట సంతృప్తితో సుఖముగా ఇటలీలో నివసించగలిగింది. వారి కీర్తి మూలముగా ఆ జంటను ఇటలీలో అందరూ గౌరవముగా చూసేవారు మరియు వారి ఆటోగ్రాఫులు కొరకు ఎగబడేవారు. 1849లో 43వ ఏట ఎలిజెబత్ తన కుమారుడు రాబర్ట్ వీడ్మన్ బారెట్ బ్రౌనింగ్ కు జన్మనిచ్చింది. అతనిని వారు పెన్ అనే ముద్దుపేరుతో పిలిచేవారు. వారి కుమారుడు తరువాత వివాహము చేసుకొన్నాడు అయితే అతనికి న్యాయపరముగా పిల్లలు లేరు. ఫ్లోరేన్సు సమీప ప్రాంతములు అతని వంశీకులతో నిండిపోయినవని వదంతు ఉంది. “చాలా మంది బ్రౌనింగ్ విమర్శకులు ఆయన మొదటిలో 'లౌకికమైన కవిగా' ఉండి తరువాత 'అలౌకికమైన కవిగా' మారి విజయము సాధిచాడని అందుకు ప్రియురాలితో సంభాషణలు ఉపయోగపడినవనియు సూచించారు.”[4] ' ఎలిజెబత్ తన భర్త ఒత్తిడి మేరకు తన రెండవ భాగమైన పద్యము లలో ఆమె ప్రేమను గద్యరూపములో వర్ణించింది, ఇది ఆమె జనాదరణను మరియు అభిమానులను పెంచింది మరియు అభిమానపాత్రురాలైన విక్టోరియా కవయత్రిగా ఆమె స్థానాన్ని బలపరిచింది. విలియం వర్డ్స్ వర్త్ మరణము తరువాత ఆమె కవి శేఖర గౌరవ సత్కారమునకు గట్టి పోటీ ఇచ్చినప్పటికీ, చివరికి అది టెన్నిసన్ కు దక్కింది.' అతని ఆఖరి కొద్ది సంవత్సరములు అతని శేషజీవితములో ఆయన చాలా ఎక్కువగా యాత్రలు చేశాడు. బ్రౌనింగ్ గారి తదుపరి రచనలు ఈ రోజులలో విమర్శాత్మకముగా పునఃమూల్యాంకనము గావింపబడుచు వాటి పద్య సంబంధమైన నాణ్యతకు, అలౌకికమైన దృష్టికి తార్కాణములుగా నిలిచిపోయాయి. 1870 లలో ఫిఫైన్ ఎట్ ది ఫెయిర్ మరియు రెడ్ కాటన్ నైట్-కేప్ కంట్రి వంటి పెద్ద పద్యకావ్యములు ప్రచురితమయ్యాక, బ్రౌనింగ్ తిరిగి చిన్న పద్యకావ్యములు వైపు మొగ్గు చూపాడు. ఆయన తదుపరి రచనలు పచ్చిరోట్టో, అండ్ హౌ హి వర్కెడ్ ఇన్ దిస్తేమ్పెర్ బ్రౌనింగ్ విమర్శకులను, అందునా ప్రత్యేకించి కవి శేఖరుడు అయిన అల్ఫ్రెడ్ ఆస్టినును తీవ్రముగా గాయపరచినవి. కొన్ని సాక్ష్యముల మూలముగా బ్రౌనింగ్ లేడి అష్-బర్టన్ తో ప్రణయకలాపాలు నడిపాడని కాని పునఃవివాహము చేసుకోలేదని తెలియుచున్నది. ఎలిజెబత్ మరణము తరువాత 17 సంవత్సరములకు 1878లో ఆయన ఇటలీ మొదటిసారి తిరిగివచ్చారు, ఆ తర్వాత చాలా సార్లు వేర్వేరు పనుల నిమిత్తము ఇటలీ వచ్చి వెళ్ళేవాడు. అతని సేవలకు గుర్తుగా 1881లో బ్రౌనింగ్ సొసైటీ ఏర్పాటైంది. 1887 లో, బ్రౌనింగ్ తన చివరి రోజులలో అద్భుతమైన పద్యరచన, పార్లీయింగ్స్ విత్ సర్టైన్ ప్యుపిల్ ఆఫ్ ఇంపార్ట్ న్స్ ఇన్ థైర్ డే రచించాడు. ఇది అతనిలోని కవి యొక్క సొంత స్వరము, పొడుగాటి సాహిత్య సంభాషణలు కళాత్మకముగా, తత్వపూరితముగా వర్ణించుటకు అవకాశము కల్పించింది. ఇంకొక పర్యాయము, విక్టోరియన్ సమాజముచేత భంగపడుట వలన బ్రౌనింగ్ తిరిగి తన చివరి రచన అసోలాండో (1889)కొరకు చిన్నవి, క్లుప్తమైన పద్యములు మాత్రమే రచించాడు. ఆయన వెనీస్ లోని తన కుమారుని నివాసము కె రేజ్జోనికోలో 1889 డిసెంబరు 12 న కాలము చేసారు. అదే రోజున అసోలాండో ప్రచురించబడెను. పోఎట్స్ కార్నెర్ వద్ద వెస్ట్ మినిస్టర్ అబేలో ఆయన సమాధి చేయబడ్డాడు. ఇప్పుడు ఆయన సమాధి ఆల్ఫ్రెడ్ టెన్నిసన్ సమాధికి పక్కన ఉంటుంది. బ్రౌనింగ్ యొక్క పద్య రీతి బ్రౌనింగ్ గారి కీర్తి ఆయన రచించిన నాటకీయమైన ఏకపాత్రాభినయముల ద్వారా తెలుస్తుంది. వీటిలో పదాలు సంఘటనలను, నటనలను మాత్రమే కాకుండా పాత్ర యొక్క శీలము, లక్షణముల వర్ణన కూడా ఉంటుంది. బ్రౌనింగ్ ఏకపాత్రభినయములలో స్వగత సంభాషణలా కాకుండా పాత్ర తన గురించి సహజముగానే చెప్పుకొంటూ పోతూ, గత చర్యలు గురించి కారణాలు చెబుతూ, ఈ విధముగా తన గురించి పద్యములోని నిశ్శబ్ద ప్రేక్షకుడికి "ప్రత్యేకించి మనవి చేసుకొంటూ" పోతుంది. చవకబారు ప్రసంగములు లేకుండా పాత్రధారి తన సంభాషణల ద్వారా ఆత్మరక్షణ చేసుకొంటూ ప్రేక్షకుడిని "న్యాయ నిర్ణేతగా" నిలబెడతాడు. ముఖ్యముగా బ్రౌనింగ్ అవినీతిపరుని, మనస్థిమితములేని నేరగాడిని, అసాంఘికమైన హత్యలు చేసిన వాడిని పాత్రలుగా ఎంపిక చేసుకొని, ప్రేక్షకుడిని తన సంభాషణల ద్వారా మైమరపించుచూ, చదివేవారి మదిలో జాలి రగిల్చి ఆ పాత్రను నిర్దోషి అనిపించేలా చేస్తాడు. పోర్ఫిరియా'స్ లవర్ అనే రచన ఆయన వ్రాసిన ఏకపాత్రాభినయములలో గొప్ప విప్లవమాత్మక విజయము సాధించింది. కవిగారి ఏకపాత్రాభినయములలో తరుచుగా చెప్పుకోబడే మై లాస్ట్ డచేస్</i>లో చదువరికి పైపై మెరుగుల పూతలతో మాట్లాడే మాటకారైన ఆ ఊరి మోతుబరి పాత్ర ద్వారా అతని లోపల దాగి ఉన్న భయానకమైన మనస్సును బయటపెట్టాడు. ఆ మోతుబరి భార్య నమ్మకద్రోహమునకుగాని, కృతజ్ఞత లేకపోవుట వలనగాని, దైనందిక జీవితములో సాధారణమైన సుఖములు కోరుకోవటము వలనగాని హత్య గావింపబడలేదు. ఆ మోతుబరి మానసిక రోగి అగుట చేత, ఆమె నుండి అతడు ఉహించిన రీతిలో ఆమె వంగి వంగి నమస్కారములు చేయకపోవుట వలన, ఆయన చిత్రములకు, శిల్పములకు ఒక కపట నటనతో ఆమె మోడల్ గా ఉండక పోవుటవలన హత్య చేశాడు. బ్రౌనింగ్ ఫ్రా లిప్పో లిప్పి వంటి ఇతర ఏకపాత్రభినయములలో, నీతిలేని, ప్రతీకారస్వభావముతో రగిలిపోయే పాత్రను తీసుకోని, అతడు అలా మారుటకు కారణమైన పరిస్టితుల ద్వారా అతనిలోని మంచితనమును వెలుగులోకి తీసుకువస్తూ, అతడికి సమకాలీనులైన న్యాయనిర్ణేతలు సిగ్గుపడేటట్లు సవాళ్ళు విసురుతాడు. ది రింగ్ అండ్ ది బుక్ అనే రచనలో బ్రౌనింగ్ పురాణములంత పొడవైన పద్యములతో పన్నెండు ఏకపాత్రభినయముల ద్వారా దేవుని మానవత్వమునకు సహేతుకమైన వివరణలు ఇస్తూ, ఒక హత్య కేసుశోధన గురించి వ్రాస్తాడు. ఈ ఏకపాత్రభినయముల రచనలు తరువాతి తరము పద్యకారులైన టి. ఎస్. ఎలియట్ మరియు ఎజ్రా పౌండ్ మొదలైనవారిని ఎంతగానో ప్రభావితము చేశాయి. ఎజ్రా పౌండ్ తన కాంటోస్ రచనలో 13వ శతాబ్దపు అణగారిపోయిన జానపద గాయకుని గురించి వర్ణిస్తున్న పద్యములో, బ్రౌనింగ్ సోర్డేల్లో రచన ఎంతగానో ప్రభావితము చేసిందని తెలుస్తోంది. బ్రౌనింగ్ రచనాశైలి ఆనాటి విక్టోరియన్ పాఠకులకు చాలా అధునాతనమైనదిగా, ప్రయోగాత్మకముగా కనిపించుటయేకాక, ఆయన రచనలలో 17వ శతాబ్దపు జాన్ డాని శైలి వంటి తీవ్రమైన మలుపులు, వాడుక భాషలో సంప్రదాయేతర పద్యములు ఉన్నట్లుగా గుర్తించారు. కానీ ఆయన, పద్యకవుల్లో ప్రవక్త వంటి పెర్సి షెల్లీ కి, అహంకారములోను, శ్లేషలోను, పదముల గారడిలోను అభౌతికమైన కవిగా, కవితా వారసునిగా 17వ శతాబ్దపు కవులలో ఒకరిగా నిలిచిపోయారు. ఆయన ఆధునికమైన సూక్ష్మదృష్టితో, తన రచనలోని అసురక్షితమైన సాధారణ పాత్రను కూడా కాపాడుతూ, తర్కమైన వాదనల ద్వారా ఈ విధముగా చెప్పించేవారు: "భగవంతుడు తన స్వర్గములో ఉన్నాడు; ప్రపంచములో సర్వమును నియమానుసారముగానే ఉన్నది." బ్రౌనింగ్ అటువంటి పాత్రలో సర్వవ్యాపి అయిన దైవమును చూస్తూ, అతడు చేసిన పని అవిభాజ్యమైన లౌకిక ప్రక్రియలో భాగమని సమర్దిస్తూ, ఆ పాత్ర తన జీవితమును సరిదిద్దుకొనుటకు చాలా సమయము ఉన్నదని నిరూపిస్తాడు. ధ్వని రికార్డింగ్ యొక్క చరిత్ర ఏప్రియల్ 7, 1889 న బ్రౌనింగ్ స్నేహితుడైన రుడాల్ఫ్ లేమన్ అనే చిత్రకారుని నివాసమందు ఏర్పాటు చేసిన విందులో ఎడిసన్ గారి సిలిండరు ఫోనోగ్రాఫ్ ఫై బ్రౌనింగ్ పద్యములు రికార్డు చేశారు. ఈ సిలిండరు ఫోనోగ్రాఫ్ ను ఎడిసన్ ప్రతినిధి జార్జ్ గౌరాడ్ తెల్లని మైనపు సిలిండరుపై తయారు చేశాడు. ఈ రికార్డింగులో బ్రౌనింగ్ "హౌ దె బ్రాట్ ది గుడ్ న్యూస్ ఫ్రం ఘెంట్ టు ఐక్ష్" అనే తన రచనలోని కొంత భాగము పాడాడు. ఈ రికార్డింగు ఇప్పటికీ లభ్యమవుతుంది (ఇందు పదములు మరచిపోయినప్పుడు ఆయన చెప్పిన క్షమాపణలు కూడా వినిపిస్తాయి).[5] 1890లో ఆయన వర్ధంతి సభలో, ఆయన అబిమానుల గుంపులో ఈ రికార్డింగు వినిపింపచేసినప్పుడు, వారు మొట్ట మొదటగా "సమాధినుండి బ్రౌనింగ్ గారు మాట్లాడుతున్నారా" అన్న అనుభూతి కలిగినదని వాపోయారు.[6][7] రచనల యొక్క పూర్తి జాబితా పాలిన్: ఎ ఫ్రాగ్మెంట్ ఆఫ్ ఎ కన్ఫెషన్ (1833) పారాసెల్సస్ (1835) స్ట్రాఫోర్డ్ (నాటకం) (1837) సార్డెల్లో (1840) బెల్స్ అండ్ పోంగ్రానేట్స్ No. I: పిప్ప పాసెస్ (నాటకం) (1841) బెల్స్ అండ్ పోంగ్రానేట్స్ No. II: కింగ్ విక్టర్ అండ్ కింగ్ చార్లెస్ (నాటకం) (1842) బెల్స్ అండ్ పోంగ్రానేట్స్ No. III: డ్రమాటిక్ లిరిక్స్ (1842) "పోర్ఫిరియా'స్ లవర్" "సోలిలోక్వీ ఆఫ్ ది స్పానిష్ క్లాయిస్టర్" "మై లాస్ట్ డచేస్" ది పఎడ్ పైపర్ ఆఫ్ హామెలిన్ "జోహాన్స్ అగ్రికోలా ఇన్ మెడిటేషన్" బెల్స్ అండ్ పోంగ్రానేట్స్ నం. IV: ది రిటర్న్ ఆఫ్ ది డ్రుస్సేస్ (నాటకం) (1843) బెల్స్ అండ్ పోంగ్రానేట్స్ నం. V: ఎ బ్లోట్ ఇన్ ది 'స్కాట్చియన్ (నాటకం) (1843) బెల్స్ అండ్ పోంగ్రానేట్స్ నం. VI: కొలంబెస్ బర్త్ డే (నాటకం) (1844) బెల్స్ అండ్ పోంగ్రానేట్స్ నం. VII: డ్రమెటిక్ రొమాన్సెస్ అండ్ లిరిక్స్ (1845) "ది లాబొరేటరీ" "హౌ దె బ్రాట్ ది గుడ్ న్యూస్ ఫ్రం ఘెంట్ టు ఐక్ష్" "ది బిషప్ ఆర్డర్స్ హిజ్ టోంబ్ ఎట్ సెయింట్ ప్రాక్స్డ్'స్ చర్చ్" బెల్స్ అండ్ పోంగ్రానేట్స్ నం. VIII: లురియ అండ్ ఎ సౌల్ ట్రాజెడీ (నాటకములు) (1846) క్రిస్మస్-ఈవ్ అండ్ ఈస్టర్-డే (1850) మెన్ అండ్ ఉమెన్ (1855) "లవ్ అమాంగ్ ది రూయిన్స్" "ది లాస్ట్ రైడ్ టుగెదర్" "ఎ టొకాటా ఆఫ్ గాలుప్పి'స్" "చైల్డ్ రోలాండ్ టు ది డార్క్ టవర్ కేమ్" "ఫ్రా లిప్పో లిప్పి" "ఆండ్రియా డెల్ సార్టో" "ది పాట్రియాట్/ ఆన్ ఓల్డ్ స్టోరీ" "ఎ గ్రామేరియన్'స్ ఫ్యునేరల్" "ఎన్ ఎపిస్లె కంటైనింగ్ ది స్ట్రేంజ్ మెడికల్ ఎక్స్-పీరిఎన్స్ ఆఫ్ కార్షిష్, ది అరబ్ ఫిజిషియన్" డ్రమాటిస్ పర్సోనే (1864) "కాలిబాన్ అపాన్ సేటేబోస్" "రబ్బీ బెన్ ఎజ్రా" ది రింగ్ అండ్ ది బుక్ (1868-9) బాలాషన్'స్ ఎడ్వెంచర్ (1871) ప్రిన్స్ హోహెన్ స్టీల్ -స్క్వాన్ గౌ, సావిఅర్ ఆఫ్ సొసైటీ (1871) ఫిఫైన్ ఎట్ ది ఫెయిర్ (1872) రెడ్ కాటన్ నైట్-కేప్ కంట్రి, ఆర్, టర్ఫ్ అండ్ టవర్స్ (1873) అరిస్టో ఫేన్స్' ఎపాలజి (1875) ది ఇన్ ఆల్బం (1875) పచ్చిరోట్టో, అండ్ హౌ హి వర్కెడ్ ఇన్ దిస్తేమ్పెర్ (1876) ది అగ్మేంనన్ ఆఫ్ ఎస్చిలస్ (1877) ల సాయిసియజ్ అండ్ ది టు పోఎట్స్ ఆఫ్ క్రోయిసిక్ (1878) డ్రమాటిక్ ఐడిల్స్ (1879) డ్రమాటిక్ ఐడిల్స్: సెకండ్ సిరీస్ (1880) జోకో సిరియా (1883) ఫేరిష్ట'స్ ఫాన్సీస్ (1884) పార్లీయింగ్స్ విత్ సర్టైన్ ప్యుపిల్ ఆఫ్ ఇంపార్ట్ న్స్ ఇన్ థైర్ డే (1887) అసోలాండో (1889) ప్రోస్పైస్ జనరంజక సంస్కృతి బ్రౌనింగ్ మరియు ఆయన శ్రీమతి ఎలిజెబత్ జీవితముపై ఒక నాటకము "ది బర్రేట్స్ ఆఫ్ విమ్పోల్ స్ట్రీట్" రచించబడింది. ఈ నాటకమునకు కాథరిన్ కార్నెల్ అనే ఆమె నిర్మాత మరియు నటిగా వ్యవహరించారు. శ్రీమతి ఎలిజెబత్ పాత్ర కాథరిన్ కార్నెల్ కు గొప్ప గుర్తింపు తెచ్చిపెట్టింది. ఈ నాటకము పెద్ద విజయము సాధించడమే కాక ఆ జంటకు యునైటెడ్ స్టేట్స్ లో గొప్ప కీర్తి సంపాదించి పెట్టింది. ఈ నాటకము ఆధారంగా రెండు సినిమాలు కూడా వచ్చాయి. ది వింగ్స్ ఆఫ్ ఫైర్ ఆర్కెస్ట్రా వారి ద్వితీయ ఆల్బమ్ ప్రొస్పైస్ రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్ పద్యముల ద్వారా వచ్చాయి. స్టిఫెన్ కింగ్ యొక్క ది డార్క్ టవర్ అనే సీరియల్ నవలలు బ్రౌనింగ్ పద్యకావ్యము చైల్డ్ రోలాండ్ టు ది డార్క్ టవర్ కేమ్ యొక్క ప్రేరణతో వచ్చినవే. రాక్ బ్యాండ్ క్వీన్ గారి "మై ఫైరీ కింగ్" (1973) పాటలలోని లైన్లు "అండ్ థైర్ డాగ్స్ అవుట్రేన్ అవర్ ఫాలో డీర్, అండ్ హనీ-బీస్ హేడ్ లాస్ట్ థైర్ స్టింగ్స్, అండ్ హార్సెస్ వెర్ బార్న్ విత్ ఈగల్స్' వింగ్స్", బ్రౌనింగ్ గారి రచన ది పఎడ్ పైపర్ ఆఫ్ హామెలిన్ నుండి తీసుకొనబడ్డాయి. రాబర్ట్ ఎఫ్. యంగ్ గారి సమర్ధకులు 1957లో నిర్మించిన సైన్సు కల్పిత కథ యువర్ గోస్ట్ విల్ వాక్...లో రెండు మర మనుష్యుల వ్యక్తిత్వాలు రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్ మరియు ఎలిజబెత్ బర్రేట్ బ్రౌనింగ్ ను పోలి ఉంటాయి. నియాన్ జెనిసిస్ ఇవంజెలియన్ ఫ్రాంచైజీలో, నెర్వ్ సంస్థ యొక్క లోగో అంజీర్ వృక్షపు ఆకు సగభాగముపై సంస్థ పేరు, క్రింది పావు భాగమున స్లోగనుతో ఉంటుంది. "భగవంతుడు తన స్వర్గములో ఉన్నాడు.... ప్రపంచములో సర్వమును నియమానుసారముగానే ఉన్నది." ఈ స్లోగను రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్ గారి పద్యము పిప్పా పాసెస్ నుండి తీసుకొనబడింది. టేర్రెంస్ రాటిగన్ అనే నాటకములోని ఉపకథావస్తువు ది బ్రౌనింగ్ వెర్షను (తదుపరి కాలములో ఆల్బర్ట్ ఫిన్ని నటించిన 1994 సినిమా) లోనిది. ఇది ఒక సున్నితమైన స్కూలు విద్యార్థి తన గురువుగారికి బహుమతిగా ఇచ్చినటివంటి బ్రౌనింగ్ 1877వ సంవత్సరపు రచన అయిన ది అగ్మేంనన్ ఆఫ్ ఎస్చిలస్ యొక్క అనువాదపు ప్రతి. జాన్ లెనన్ గారి మరణాంతరము వెలుగులోనికి వచ్చిన ఆల్బం మిల్క్ అండ్ హనీ లోని "గ్రో ఓల్డ్ విత్ మి" అనే పద్యరచన, రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్ ఉటంకించిన "గ్రో ఓల్డ్ విత్ మి, ది బెస్ట్ ఈజ్ ఎట్ టు బి.అనే సూక్తి పై ఆధారపడిఉన్నది. ఇది తరువాతి కాలములో సంగ్రహ పరచిన ది పోస్టల్ సర్వీస్ అనే ఆల్బంలో చేర్చబడినది.Instant Karma: The Amnesty International Campaign to Save Darfur "గుడ్ గ్రీఫ్" ఆరవ సీజను ఎపిసోడులో ఫ్రాజిఎర్ క్రేన్, రాబర్ట్ మరియు ఎలిజెబత్ బ్రౌనింగ్ ల జీవితముల గురించి ఒక చిన్న సంగీత నాటకము స్వరపరిచాడు. ది ఎక్స్-ఫైల్స్ యొక్క నాల్గవ సీజను ఎపిసోడు, "ది ఫీల్డ్ వేర్ ఐ డైడ్,"లో ఏజెంటు ఫాక్స్ ముల్డర్, పారాసెల్సస్ నుండి ప్రారంబము మరియు అంతములో ఇట్లు ఉదహరించెను. సూచనలు సూచికలు డివేన్,విలియం క్లైడ్ . ఏ బ్రౌనింగ్ హ్యాండ్ బుక్ . 2 వ. ప్రచురణం. (అప్ప్లేటన్-సెంచురి-క్రాఫ్ట్స్, 1955) డ్రూ,ఫిలిప్. ది పొయట్రి ఆఫ్ రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్: ఏ క్రిటికల్ ఇంట్రోడక్షన్. (మెతుయెన్, 1970) ఫిన్లేసన్, ఐయైన్. బ్రౌనింగ్: ఏ ప్రైవేట్ లైఫ్. హర్పర్ కాలిన్స్, 1996. హడ్సన్, గేర్ట్రుడ్ రీస్. రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్'స్ లిటరరీ లైఫ్ ఫ్రమ్ ఫస్ట్ వర్క్ టు మాస్టర్-పీస్. (టెక్సాస్, 1992) కార్లిన్, డానియెల్. ది కోర్ట్ షిప్ ఆఫ్ రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్ అండ్ ఎలిజబెత్ బారెట్. ఆక్స్‌ఫోర్డ్, 1952. కెల్లీ, ఫిలిప్ ఎట్ ఎల్. (ఎడ్స్.) ది బ్రౌనింగ్'స్ కరెస్పాండెన్స్. 15 వాల్యుముస్. టు డేట్. (వేడ్జ్ స్టోన్, 1984-) (కంప్లీట్ లెటర్స్ ఆఫ్ ఎలిజబెత్ బారెట్ బ్రౌనింగ్ అండ్ రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్, సో ఫార్ టు 1849.) మేనార్డ్, జాన్. బ్రౌనింగ్'స్ యూత్. (హార్వర్డ్ యునివర్సిటీ . ప్రచురుణ, 1977) చెస్టర్టన్, జి.కే. రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్ (మక్మిలన్, 1903) రయల్స్, క్లైడ్ డె ఎల్. ది లైఫ్ ఆఫ్ రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్: ఎ క్రిటికల్ బయోగ్రఫీ . (బ్లాక్ వెల్, 1993) మార్కుస్, జులియా. డేర్డ్ అండ్ డన్: ది మ్యారేజ్ ఆఫ్ ఎలిజబెత్ బారెట్ అండ్ రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్ (బ్లూంస్ బరి, 1995) జాన్ ఉల్ఫోర్డ్ మరియు డానియల్ కార్లిన్. రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్' (లాంగ్మాన్, 1996) (లాంగ్మన్, 1996) మార్టిన్ గారెట్, సం., ఎలిజబెత్ బారెట్ బ్రౌనింగ్ మరియు రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్: ఇంటర్వ్యూ మరియు రి కలెక్షన్స్ . (మక్మిలన్, 2000) మార్టిన్ గారెట్, ఎలిజబెత్ బారెట్ బ్రౌనింగ్ అండ్ రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్ . (బ్రిటిష్ లైబ్రరీ రచయితల జీవితాలు).(బ్రిటిష్ లైబ్రరీ, 2001) బాయ్ లిట్-జింగేర్ అండ్ డోనాల్డ్ స్మాలీ, ఎడ్స్. రాబర్ట్ బ్రౌనింగ్: ది క్రిటికల్ హెరిటేజ్ . రౌట్లెడ్జ్ 2006 బాహ్య లింకులు at Project Gutenberg in libraries (WorldCat catalog) on IMDb "హౌ దె బ్రాట్ ది గుడ్ న్యూస్ ఫ్రం ఘెంట్ టు ఐక్ష్" నుండి బ్రౌనింగ్ గారు చదివిన అయిదు లైన్ల అనే ఈ-బుక్ నుండి ఆస్టిన్‌లోని యూనివర్శిటీ ఆఫ్ టెక్సాస్‌లో నుండి వర్గం:ఆంగ్ల కవులు వర్గం:1812 జననాలు వర్గం:1889 మరణాలు వర్గం:ఆంగ్ల రచయితలు వర్గం:ఇంగ్లాండు లోని ప్రముఖులు
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D%20%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%8C%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 171, 811, 1978, 2181, 2586, 3087, 3805, 4243, 4716, 5456, 5873, 6543, 7069, 7765, 8291, 8443, 9037, 10139, 11268, 11954, 12909, 14151, 15339, 16847, 18295, 18865, 19437, 20417, 21123, 21918, 22800, 25044, 25494, 26750, 27976, 28808, 28998, 29319, 31929, 32254, 32862, 33096, 33641, 33879, 34238, 35206, 36003, 36784, 37780, 38291, 39782, 40709, 41730, 42751, 43736, 44023, 45334, 46223, 46926, 47386, 47703, 48326, 49512, 49671, 50253, 51482, 51826, 51918, 52268, 52452, 54151, 54706, 55440, 55823, 56383, 57265, 58284, 59495, 59923, 60967, 61911, 62608, 63434, 64214, 64574, 65288, 65880, 65910, 65940, 65970, 66000, 66030, 66061, 66091, 66121, 66151, 66181, 66211, 66246 ], "plaintext_end_byte": [ 170, 803, 1977, 2138, 2585, 3086, 3796, 4242, 4715, 5447, 5872, 6542, 7068, 7755, 8259, 8403, 9035, 10138, 11239, 11952, 12908, 14124, 15338, 16835, 18293, 18863, 19436, 20388, 21122, 21902, 22799, 25043, 25485, 26748, 27975, 28807, 28997, 29311, 31928, 32236, 32861, 33087, 33640, 33878, 34237, 35184, 35986, 36767, 37763, 38275, 39781, 40700, 41713, 42750, 43735, 43974, 45318, 46222, 46917, 47385, 47701, 48325, 49497, 49670, 50252, 51481, 51812, 51917, 52267, 52436, 54150, 54697, 55439, 55822, 56382, 57255, 58283, 59480, 59903, 60952, 61910, 62599, 63433, 64213, 64560, 65287, 65830, 65896, 65926, 65956, 65986, 66016, 66046, 66077, 66107, 66137, 66167, 66197, 66227, 66357 ] }
カタルーニャはどこにある?
カタルーニャ州
japanese
{ "passage_answer_candidate_index": [ 1 ], "minimal_answers_start_byte": [ 195 ], "minimal_answers_end_byte": [ 231 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
カタルーニャ州(Catalan: Catalunya [kətəˈluɲə], Spanish: Cataluña, アラン語:Catalonha)は、スペインの自治州。州都はバルセロナ。 カタルーニャ州はスペイン北東部の地中海岸にあり、交通の要衝として古代から栄えた[3]。カタルーニャは独自の歴史・伝統・習慣・言語を持ち、カタルーニャ人としての民族意識を有している[3]。中世にはアラゴン連合王国として地中海の覇権を握ったが、スペイン王国成立後には衰退した。1979年にはスペイン国家内で自治州の地位を得たが、2010年代にはカタルーニャ独立運動が盛んになり、2017年10月にはカタルーニャ共和国として独立宣言が行われるに至った[4]。 名称 「カタルーニャ」(Catalunya)という名称の語源は不明であるが、スペイン辺境領に基づくこの地方の諸伯領を総称する地名として、12世紀以後に使われ始めた[5]。名称の起源には様々な説があるが、どの説も決め手に欠けるとされる[6]。「城代」を意味するcastellanusまたはcatlanusがcataláに変化し、やがてCataluñaとなったとする説があるが、この説は言語学的に無理があるとされる[6]。カロリング朝フランク王国時代のスペイン辺境伯領は「ゴート人の土地」を意味するGotholandiaとして知られる土地であり、Gotholandia がCataluñaとなったとする説があるが[6][7]、言語学的に無理がある[6]、単純すぎる[8]とされる。Otgar Golantという貴族の居城Cathaló城が由来であるとする説、アラビア語で「城」を意味するcálatとアラゴン地方の古地名Talunyaが由来であるとする説、バルセロナ郊外にある地名Montcadaが由来であるとする説、ラケタニ族(Lacetani)が由来であるとする説などもある[6]。 英語表記はCataloniaであり、英語表記に由来する<b data-parsoid='{"dsr":[5206,5217,3,3]}'>カタロニア</b>と書かれることもある[9]。 地理 位置・形状・面積・人口 カタルーニャ州はイベリア半島とスペインの北東部にあり、地中海盆地の北西岸にある[10]。面積はスペイン全土の6.4%にあたる約32,000km2であり[11]、スペインの17自治州中第6位である[12]。面積は日本の関東地方とほぼ等しい[13]。緯度は北緯42度付近であり、日本での同緯度地域は北海道南部である[12]。 人口はスペイン全土の16%にあたる約750万人であり[12]、ヨーロッパの中では主権国家であるデンマークよりもやや多く[10]、日本の九州地方の約半分である[14]。人口密度ではマドリード州とバスク州に次いで17自治州中第3位である[12]。バルセロナを中心とするバルセロナ都市圏に人口が集中しており、バルセロナの自治体人口は約160万人、都市圏人口は約210万人である[12]。 南側でバレンシア州と、西側でアラゴン州と州境を接しており、北側でフランス(オクシタニー地域圏)、アンドラ公国と国境を接している[2]。地中海を挟んでバルセロナの南200kmにはバレアレス諸島(バレアレス諸島州)がある[12]。バルセロナからスペインの首都マドリードまでの距離は約600kmであり、日本では東京都から神戸市とほぼ等距離である[12]。地中海岸、ピレネー山脈、エブロ川流域をそれぞれ辺とする「三角形」の形状をしており、中世にはすでにカタルーニャ地方の形状が三角形であると言及されていた[15]。 地勢 カタルーニャ州の地形は起伏に富んでおり、3つの地理区分に分けることができる。フランス国境ともなっている北のピレネー山脈、地中海沿岸にあるカタルーニャ海岸山脈と平地に挟まれた部分、中央部のである。平地は地中海岸とエブロ川流域にわずかにあるのみである[15]。地中海に面した海岸線の長さは580kmに及ぶ[12]。 北部から中央部にはピレネー山脈の東部と前ピレネーが連なる[9]。カタルーニャ州の最高峰は、ピレネー山脈の(3,143m)である。フランス領カタルーニャに山頂があるカニゴー山(2,785m)は、18世紀までカタルーニャ最高峰とされていた。カタルーニャ州の大部分は標高数百メートルの高原であり、ピレネー山脈の高峰を除けば急峻な山岳は存在しない[15]。 カタルーニャ州の主要な河川には、エブロ川、リュブラガット川、テル川があり、いずれも地中海に注いでいる[2]。エブロ川はイベリア半島で最大の流域面積を持つ河川であり、カタルーニャ州最南端部で地中海に注ぐ[15]。エブロ川の支流であるセグラ川はピレネー山脈から南西に向かって流れ、リェイダ県にカタルーニャ中央低地を形成している。リュブラガット川の河口部にはバルセロナを中心とするバルセロナ都市圏が形成されており、ジローナ(テル川)とリェイダ(セグラ川)もそれぞれ河川の河岸に市街地が形成されている[15]。 気候 カタルーニャ州の気候は変化に富んでおり、概して地中海性気候であるものの、地域によって異なる[12]。タラゴナ県、バルセロナ県、ジローナ県の沿岸部は地中海性気候であるが、 リェイダ県やバルセロナ県などの内陸部はの様相を見せる。ピレネー山脈の山々は山岳気候か、高い頂上では高山気候である。 地中海沿岸の夏季は暑く降水量に乏しく、最高気温は摂氏30度前後となるが、海風は湿気を含んでいる。一方でピレネー山脈地方では夏季の降水量が多く、しばしば嵐となる。冬季のピレネー山脈は寒く、しばしば降雪がある。降雪は沿岸部など標高の低い場所でもしばしば見られる。春季と秋季には全域で降水量が多い。ピレネー山脈に近い山間部は別として、カタルーニャ州の大部分では雪が積もったり厳しい寒さとなることがなく、地中海岸には冬季でも暖房なしで過ごせる場所もある[16]。 夏季の内陸部は沿岸部より暑く乾燥する。気温は最高で摂氏35度を超え、稀に摂氏40度に達することもある。海岸では夜になると摂氏14度から摂氏16度と涼しくなる。谷や平野では一般的に霧は見られないが、セグラ川流域などでは雨氷が冬季の風物詩となっている。ただし、イベリア半島の他地域と比べると夏季の気温は穏やかであり、概してイベリア半島の他地域よりも降水量が多い[16]。 ヨーロッパの地中海沿岸地域の中では相対的に降水量が多く、バルセロナの平均降水量は800mmに達する[16]。降水量600mmの等雨線はほぼリュブラガット川に沿っており、リュブラガット川よりも北東側は「湿ったカタルーニャ」、南西側は「乾いたカタルーニャ」と呼ばれる[17]。この等雨線は生態相の境界にもなっており、北東側は樹林が、南西側は灌木が卓越している[18]。気候的な観点以外に、歴史的な観点でもリュブラガット川は北東側の旧カタルーニャと南西側の新カタルーニャを隔てる境界である[17]。 地域 カタルーニャ州はバルセロナ県、ジローナ県、リェイダ県、タラゴナ県の4県からなり[9]、それぞれ県名と名前を同じくするバルセロナ、ジローナ、リェイダ、タラゴナが県都である[12]。41のクマルカ(郡)と947のムニシピ(基礎自治体)がある。郡境は県境と一致しない場合があり、例えばサルダーニャ郡は東側半分がジローナ県、西側半分がリェイダ県である[21]。 県と県都 主な自治体 リェイダ県の県都リェイダ タラゴナ県の県都タラゴナ ジローナ県の県都ジローナ 歴史 先史時代・古代・中世 カタルーニャ地方に残る最古の人類の痕跡は、トータヴェル(現フランス・ピレネー=オリアンタル県)近郊のに残っている[23]。中期旧石器時代にはカタルーニャの大部分にネアンデルタール人が住んでおり、後期旧石器時代にはカタルーニャ全体で5,000-8,000の人口があった[23]。新石器時代には集団埋葬が行われ[23]、青銅器時代には巨石記念物の文化が発達した[23]。鉄器時代にはケルト人が火葬の文化や金属加工の技術をもたらした[23]。 紀元前8世紀から紀元前6世紀には、ギリシア人がロザスに植民市を建設し、ポカイア人がアンプリアスを建設している[23]。ローマ人はカルタゴ人と衝突して地中海沿岸で領土争いを繰り広げた[24]。紀元前216年にはローマがエブロ川以北の土地を占領してタラコ(現・タラゴナ)を建設[24]。イベリア半島の北半分にヒスパニア・キテリオル属州(共和政ローマ期)を設置してローマ化を進め[24]、バルキノ(現・バルセロナ)などの植民市を建設した[24]。タラコはヒスパニア・タラコネンシス属州(帝政ローマ期)の首都となり、ローマ支配下のイベリア半島でもっとも重要な都市だった[24]。3世紀以後には北方からフランク族などがタラコネンシス属州に侵入[25]、480年以降には西ゴート族がカタルーニャを含むイベリア半島を占領し[25]、589年にはイベリア半島が統一されて西ゴート族の中央集権国家が誕生した[25]。 711年にイベリア半島に侵入したイスラーム教徒はわずか数年間でカタルーニャを征服した[26]。リュブラガット川以北の「旧カタルーニャ」ではイスラーム教徒の支配期間は100年間にも満たなかったが、リュブラガット川以南の「新カタルーニャ」は12世紀半ばまでイスラーム教徒の支配下にあった[25]。8世紀末から9世紀初頭には旧カタルーニャがフランク王国に編入され、795年にはイスラーム勢力に対する緩衝地帯の役割を果たすスペイン辺境領が設置された[27]。878年には(多毛伯)がバルセロナ伯に任ぜられ、後の歴史家はギフレー1世がカタルーニャの初代君主であると考えている[27]。ギフレー1世はその子孫がバルセロナ伯を継承する世襲制を確立させ、この王朝は1412年まで続いた[27]。987年にはカタルーニャ君主国が生まれており、カタルーニャが主権への道を歩み出したのはこの1000年頃であるとされる[27]。 カタルーニャ君主国 カタルーニャ君主国には封建制が定着していき、他のキリスト教勢力とともにレコンキスタ(国土回復運動)に関与した[28]。1153年にはカタルーニャ君主国の境界がエブロ川まで南下した[28]。1137年にはアラゴン=カタルーニャ連合王国と呼ばれる同君連合が成立したが[28]、「カタルーニャ」という名称が初めて文献に登場するのはこの時代である[28]。1147年にはアリカンテまでの地中海沿岸がカタルーニャの土地となり、ラモン・バランゲー4世はイベリア半島でもっとも強大な権力を持つ君主となった[28]。 以後のバルセロナ伯はピレネー山脈以北への進出も試みている[29]。ハイメ1世(ジャウマ1世)(征服王)はイスラーム教徒からマヨルカ島、バレンシア、ムルシアを奪還した[29]。ハイメ1世はコルツと呼ばれる身分制議会(聖職者・貴族・王領)を導入し、財政・司法・立法などに権限を及ぼした[29]。1258年にはコルベイユ条約によって[29]フランスが正式にカタルーニャ君主国の独立を承認した。1282年のシチリアの晩祷後にはアラゴン王ペラ2世がシチリア王に据えられた[30][31]。カタルーニャが「君主国」(principat)と呼ばれるようになったのはペラ3世の治世である[30]。1354年にはジャナラリタット(議会の決定の執行機関)が常設され、君主の不在時や緊急時にはジャナラリタットが国家を統治している[30]。 ハイメ1世がカタルーニャの地中海進出の基礎を築き、その後継者らが「カタルーニャ帝国」とも呼ばれる地中海帝国を形成させた[30]。カタルーニャ人商人は、北アフリカのマグレブ地方、ギリシャのロドス島、キプロス島、西アジアのダマスクスなどにも勢力を伸ばし、地中海中央部ではシチリア島が政治的な拠点となった[30]。首都バルセロナには地中海全体に権限が及ぶ商業組織ができ、15世紀初頭のバルセロナには商品取引所が存在した[30]。1410年にはアラゴン、カタルーニャ、バレンシアの3王国が投票するカスペの妥協で後継者を選出し、カスティーリャ・トラスタマラ家出身のフェルナンド・デ・アンテケーラ(フェルナンド1世)がカタルーニャ君主国の新君主に選ばれた[30]。アルフォンス5世の治世にはイベリア半島、イタリア半島(ナポリ王国)、アルバニア、スロベニア、マルタ、エーゲ海のいくつかの島が支配下にあり、アラゴン=カタルーニャ連合王国の版図は最大となった[32]。 スペイン王国時代 1479年はスペインが統一された年であり、カタルーニャにとっては政治的独自性を奪われた年であるとされる[33]。14世紀と15世紀にカタルーニャの人口は激減し、地中海の覇権はオスマン帝国に奪われた[33]。さらには大航海時代が到来したことで、ヨーロッパにおける商業活動の中心は地中海から大西洋に移っていた[33]。カタルーニャはアメリカ大陸との貿易や植民活動から排除され[33]、16世紀と17世紀はカタルーニャにとって「衰退の時代」となった[34]。地方の自由は尊重されたものの中央集権的な傾向は強まり、フェルナンド2世は副王を置いてカタルーニャを統治した[33]。1640年から収穫人戦争(カタルーニャ反乱)が10年あまり続いたが、降伏したバルセロナはスペイン王国のフェリペ4世の支配下に戻っている[34]。フランス・スペイン戦争(1635年-1659年)後の1659年に結ばれたピレネー条約では、カタルーニャの意思とは無関係に北カタルーニャがフランスへ割譲された[34]。 1700年にはスペイン継承戦争(1701年-1714年)が起こったが、第3次バルセロナ包囲戦を経て1714年9月11日にバルセロナが陥落し、カタルーニャはスペイン軍の占領下に置かれた[35]。1716年に布告されたによって議会や政府などが廃止され、公的な場でカタルーニャ語を使用することが禁じられた[35]。18世紀前半には特に農業が発展[36][37]、18世紀後半には商業が発展した[36]。また同じく18世紀後半には綿織物工業が興り[36]、カタルーニャはスペイン随一の経済先進地域となった[36]。19世紀の1836年にはスペインでは最初に蒸気機関を導入し、600人から700人の労働者を使役するような木綿を扱う大工場も出現した[38]。このような産業革命をスペインの他地域では主に外国資本の導入によって行ったのに対し、カタルーニャは地元資本で押し進めていった[38]。産業革命に伴いカタルーニャ内では農村部から都市部へと人口の流入が発生し[39]、都市部では衛生状態の悪化などの様々な都市問題を引き起こした[38]。例えば、1836年に人口が13万人程度であったカタルーニャの中心都市であるバルセロナでは、産業勃興に伴い一気に5万人を超える人口流入が発生した結果、深刻な衛生状態の悪化に悩まされることとなった[38]。 近現代 1790年代のピレネー戦争では一時的にカタルーニャ北部がフランス軍に占領され[40]、19世紀初頭の半島戦争(スペイン独立戦争)中にはフランス軍がバルセロナに入城した[41]。1833年には第一次カルリスタ戦争(1833年-1840年)が勃発し、カルリスタ側に就いたバルセロナでは自由主義的法制に対して蜂起が起こっている[42]。19世紀前半には水力を利用するいくつもの工業団地が建設され[43]、1848年にはカタルーニャ初の鉄道がバルセロナ=マタロー間に開通した[39]。1856年時点でカタルーニャの人口はスペイン全体の10%にすぎなかったが、綿工業ではスペイン全体の94%を占めている[37]。19世紀半ばにはカタルーニャが「スペインの工場」となったものの、バスク地方と違って石炭・鉄鉱石の天然資源を欠くカタルーニャでは製鉄業は栄えなかった[39]。19世紀半ばにはカタルーニャ語とカタルーニャ文化の復興運動であるラナシェンサ(ルネサンス)運動が興り[44]、19世紀末にはムダルニズマという建築や美術中心の文芸運動が興った。1898年のスペインの米西戦争敗北とキューバの喪失はカタルーニャ経済にも打撃を与えたが、この敗北でカタルーニャ主義は勢いを強めた[45]。 20世紀前半のバルセロナは人口が100万人を超え、域外出身者の増加によって移民問題が発生した[46]。1909年7月末には「悲劇の一週間」と呼ばれる市民暴動・政府軍による弾圧が起こっている[47]。1914年にはカタルーニャの4県による連合体、が発足[48]。1917年にはリュイス・クンパンチなどが主導するカタルーニャ共和党(現・カタルーニャ共和主義左翼:ERC)が設立され、1919年にはがナショナリスト民主連合を組織した[48]。 ミゲル・プリモ・デ・リベラ軍事独裁政権はカタルーニャを弾圧し[49]、独裁政権時代にカタルーニャ・ナショナリズムは急進化した[49]。1931年にスペイン第二共和政が成立すると、ジャナラリタット(自治政府)が発足してが承認され[50]、ERCのマシアが初代カタルーニャ首相に就任している[50]。1936年に勃発したスペイン内戦ではフランコによってカタルーニャ自治憲章が廃止され、バルセロナが反乱軍の手に陥落した[51]。 1939年以後のフランコ体制下のカタルーニャでは、カタルーニャ語とカタルーニャ・アイデンティティの象徴に対して厳しい弾圧がなされ[52][53]、カタルーニャの伝統的音楽・祭礼・旗、カタルーニャ語の地名や通り名が禁じられた[54][55]。自治政府や自治憲章が廃止され、クンパンチ首相を含めて多くの共和国支持者が投獄・処刑された[53]。スペイン経済は壊滅的な状況にあり[53]、1950年前後までのカタルーニャ経済は停滞を余儀なくされた[52]。1960年代から1970年代初頭のカタルーニャでは急速な経済成長が起こり、外国資本の投資や観光客が増加した[56]。第三次産業が発展し、金属・化学・建設などの工業生産指数も伸びた[56]。カタルーニャ語教育への関心も高まり[57]、文化支援団体が設立された[54]。 カタルーニャ自治州 1975年にフランコが死去すると、アドルフォ・スアレス内閣の下でが進められた。1977年6月には1936年以来初となる民主的総選挙(1977年スペイン議会総選挙)が行われ、カタルーニャでは左派政党が約5割、カタルーニャ民族主義政党が3/4の得票を得た[58]。スアレス首相はジャナラリタット(自治政府)の復活を優先し、1977年10月にはタラデーリャスが政党の枠組みを超えたジャナラリタットを組織した[58]。スアレス首相の下で地域主義を容認するスペイン1978年憲法が制定され、が制定されてカタルーニャ自治州が発足した。 1973年には経済の急成長が頭打ちとなり、1979年以後の第二次石油危機ではカタルーニャ銀行が倒産した[59]、失業率はスペイン平均を上回る高い数字を示した[59]。1985年頃からはカタルーニャ経済も回復し、1986年にスペインがヨーロッパ共同体(EC)に加盟すると外国企業の1/3は経済基盤の整っているカタルーニャ州に進出した[60]。1992年にはスペイン初の夏季オリンピックとしてバルセロナオリンピックが開催され、カタルーニャのイメージを世界に広める役割を果たしている[60]。1990年代には経済面で外国籍企業への依存が進み、国内移民に代わってEU外からの移民が増加した[60]。 独立問題 2006年には自治権の拡大を謳った新たなが制定されたが[61][62]、2010年にはこの自治憲章がスペイン憲法裁判所によって違憲であるとされた[61][62]。また、スペインは財政力の弱い地域を支援する税制を採用しており[63]、財政力が強いカタルーニャ州は特に再配分比率が低い地域であるため、カタルーニャ州住民はソブリン危機に端を発するスペイン経済危機の状況下で不満を募らせていた[62][64][65]。カタルーニャ・ナショナリズムの機運が高まったのは、自治憲章の違憲判決と税制の不公平感という2点が理由であり[62]、2010年半ばには独立支持派がはっきりと増加した[66]。また、これまでに非公式ながら独立の是非を問う住民投票が何度か行われている。 2010年7月の大規模デモ「2010年カタルーニャ自治抗議」には約110万人が参加[67][66]。2012年の150万人が参加した大規模なデモ、2013年の「カタルーニャ独立への道」、2014年の「カタルーニャの道2014」など、毎年のように大規模デモが開催されている。2014年にはカタルーニャ州独立を問う住民投票が実施され[68]、2015年カタルーニャ自治州議会選挙では、独立賛成派が過半数の135議席中72議席を獲得し[69]、州議会がカタルーニャ独立手続き開始宣言を採択した[70][71]。2017年10月1日に独立を問う住民投票が実施され、投票率4割ながら賛成が9割に達した。10月10日にカタルーニャ独立宣言は署名されたものの即時凍結され、中央政府に対し対話を求めた[72]ものの独立宣言そのものは撤回しなかったため、10月21日に中央政府は自治政府の権限を一時停止する方針を決定[73]。10月27日、州議会は独立宣言を賛成多数で承認した[4]。これを受け中央政府はプッチダモンら州政府幹部らを更迭し、ソラヤ・サエンス・デ・サンタマリーア副首相を州首相の職務代行に据えるなどカタルーニャ州の直接統治に乗り出した[74]。12月21日に投開票が行われたカタルーニャ自治州議会選挙では独立派政党が過半数を獲得し、議長に独立派であるトレント (Roger Torrent) 議員が就任した。選挙の結果を受け、州政府首相としてプッチダモン元首相が指名され、1月30日に信任投票が行われる予定であったが、憲法裁判所による差し止め命令を受け、信任投票は延期された。その後擁立された独立活動家のサンチェス氏の信任は、氏が収監中であることを理由に信任投票自体が不成立となり、続く一名の候補の不信任を経て、2018年5月14日にキム・トーラが第131代カタルーニャ州政府首相として信任が可決。6月に閣僚名簿がスペイン中央政府に承認されたことで、カタルーニャは自治権を回復した[75]。 独立派と中央政府との対立は1975年のスペイン民主化以来、最大の騒乱となっており[76][77]、独立に反対する過激派右翼や「ファランヘ党」を名乗る独立反対勢力によってカタルーニャや同じカタルーニャ語圏であるバレンシアやバレアレス諸島の民家や店舗が襲撃されるなどの事件も起きており、大きな社会問題となっている。 政治 1975年にフランコが死去し、1976年からアドルフォ・スアレス政権によって政治改革が進められると、その過程で1977年9月29日にはスアレス首相によってジャナラリタット(自治政府)の復活が宣言された[78]。その後カタルーニャ自治憲章の策定が行われ、スペイン国会での可決と住民投票での承認を経て、1979年12月18日に自治州の地位を得た[2]。この自治憲章はスペイン1978年憲法で認められる最大限の権限移譲を意図して策定されたものであり、1932年の自治憲章よりも強い権限が認められている[78]。カタルーニャは「自治地域」(1932年自治憲章)よりも強い「民族体」であると明記され、「カタルーニャの固有の言語」であるとされたカタルーニャ語が自治州公用語となった[58]。スペインの17自治州のうちバスク州とナバーラ州の2自治州は独自の徴税権を認められたが、カタルーニャ州は他の14自治州と同じく、一度国庫に納めた税金を中央政府から交付される体制が取られ[78]、権限が不十分なものであるとする声もあった[58]。 民主化後初となる1977年スペイン議会総選挙では、左派の(PSC)がカタルーニャ州の第一党となった。一方で、1980年に行われた初のカタルーニャ州議会選挙ではカタルーニャ民族主義の集中と統一(CiU)が第一党となり、CiUはジョルディ・プジョル州首相の下で23年間もカタルーニャ州の政権を維持した[79]。国政選挙では左派のPSCが優勢、州議会選挙ではカタルーニャ民族主義のCiUが優勢であり、選挙の種類によって有権者の投票行動が変化するという特殊な状況が長く続いた[79][58]。スペイン中央政府からの権限移譲は順調に進み、カタルーニャ州政府は1980年代半ばから教育・文化政策、福祉政策、環境、領土整備、医療、公共事業、司法、言語政策などの権限を持つようになった[78][79]。スペイン議会総選挙でCiUは権限移譲を目的に、右派・左派を問わずその時々の政権と議会内協力を行った[79]。カタルーニャ州最大の都市であるバルセロナ市議会やその周辺地域の自治体議会では、常にPSCが支配的である[79]。 2003年の州議会選挙ではCiUが第一党を守ったが、PSC、カタルーニャ共和主義左翼(ERC)、カタルーニャ緑のイニシアティブ(ICV)の3政党による連立政権が誕生し、PSCのが州首相に就任した[80]。2010年の州議会選挙ではCiUが政権に返り咲き、アルトゥール・マスが州首相に就任した。カタルーニャ・ナショナリズムの趨勢が大きく変化した2012年の州議会選挙ではERCが躍進し、CiUとERCが議会内協力を結んでマスが州首相に再選[80]。2015年には「カタルーニャ独立の賛否」を単一の争点とした州議会選挙が行われ、集中と統一を構成していたカタルーニャ民主集中(CDC)とERCが中心となったジュンツ・パル・シ(JxS)が第一党となった。 ジャナラリタットと呼ばれるカタルーニャ自治州政府はバルセロナに置かれており、カタルーニャ自治州議会、、によって構成されている。 中世に誕生したジャナラリタットは、スペイン継承戦争後に公布された新国家基本法(1716年)によって廃止された。20世紀には第二共和政の下で復活したが、スペイン内戦により再び廃止され、1978年の新憲法によって再び復活した。 政党 主要政党 カタルーニャ民主集中(CDC) カタルーニャ共和主義左翼(ERC): 左派のカタルーニャ主義政党であり、スペイン第二共和政のカタルーニャ自治政府では政権を担った[81]。1989年の党大会でカタルーニャ語圏の独立を目標に掲げた[81]。 (PSC): 全国政党スペイン社会労働党(PSOE)の協力政党[81]。スペイン連邦主義を掲げる左派政党である[81]。 (PPC): 全国政党国民党(PP)の連合政党。スペイン主義を掲げてカタルーニャ主義には批判的であるが、社会・経済面では集中と統一と共通する政策が多かった[81]。 (EUiA)- 全国政党連合統一左翼(IU)の地域政党連合。 人民統一候補(CUP): 反資本主義、社会主義と共に、カタルーニャ人の民族解放やカタルーニャ語圏の独立を掲げ、2012年州議会選挙では初めて議席を獲得(3議席)した[81]急進左派政党。 シウタダンス=市民党(C's): カタルーニャ主義に反対する右派政党として2006年に結成された[81]。2006年州議会選挙では望外の3議席を獲得し、2012年州議会選挙では9議席まで増やした[81]。2014年頃からは全国的な人気を得て国民党の支持者を奪い[82]、2015年のスペイン議会総選挙では40議席・350万票を得て第四党に大躍進した。 ジュンツ・パル・シ(JxS)- 2015年の州議会選挙でCDCとERCを中心に設立された連合体。 カタルーニャ・シ・カ・アス・ポット(CSQEP)- 2015年の州議会選挙でポデーモスとEUiAを中心に設立された連合体。 カタルーニャ民主連合(UDC) その他の政党 バルサローナ・アン・クムー(BeC): 2015年の地方自治体選挙のためにポデーモスを中心に設立されたバルセロナのローカル政党。同選挙ではBeCをモデルとした連合体が躍進。同年のカタルーニャ州議選でのCSQEPのモデルとなった。 集中と統一(CiU): CDCとUDCによって1980年に結成された政党連合。中道右派のカタルーニャ主義政党であるとされ[81]、1979年の自治州発足から2012年の州議会選挙まで一貫してカタルーニャ州議会で第一党の地位にあった[81]。2012年以後にはカタルーニャ主義から進んでカタルーニャの独立を目指すようになったが、独立姿勢には政党連合内にも温度差が見られ[81]、このことが原因となって2015年には政党連合が解体された。 長年にわたって州政府第一党の座にあった集中と統一(CiU) カタルーニャの独立を掲げるカタルーニャ共和主義左翼(ERC) カタルーニャの独立に反対しているシウダダノス(C's) 歴史的に州内での総選挙に強いカタルーニャ社会党(PSC) 公安・司法 カタルーニャ州は18世紀に遡る独自の警察組織、を有している。1980年以降、モスズ・ダスクアドラはジャナラリタットの指揮下にある。1994年以降、スペイン国内全体を統括するグアルディア・シビル(治安警察)、スペイン内務省統括のに替わって拡大した。グアルディア・シビル及び国家警察は、カタルーニャ州内での港湾、空港、沿岸、国境線、税関、身分証明、他の組織の軍事監視といった特定の機能行使のため、一部の代理部を残している。 州内でのほとんどの裁判制度は、国の司法機関が処理している。法制度は、カタルーニャでは分けて処理されるいわゆる民法を例外として、スペイン国内一定である。 経済 カタルーニャは18世紀末から19世紀前半にかけて、繊維産業を契機として機械・金属・化学と発展していく産業革命が生じたスペイン唯一の地域であり、今日でも社会経済的特徴として豊かな産業集積が挙げられる[66]。近現代から今日に至るまで、カタルーニャはバスク地方とともにスペイン経済を牽引してきた地域である[66]。経済拠点としてのバルセロナの影響圏はカタルーニャ州内に留まらない[83]。 2000年から2006年のカタルーニャ州の産業別従業者比率は、第一次産業が2.8%、第二次産業が37.2%、第三次産業が60%であり[84]、スペイン平均と比較すると第二次産業の比率が高い。 スペインの46行のうち10行がカタルーニャ州を拠点としており、(ラ・カッシャ)はヨーロッパ随一の貯蓄銀行である[85]。スペイン初のプライベート・バンクはサバデイに拠点を置くサバデイ銀行であり、今日ではスペインのプライベート・バンクで第4位である[86]。 住民の勤勉さや、ヨーロッパや中近東へのアクセスの良さなどから、多くの外国企業がカタルーニャ州に進出しているものの[12]、独立問題に揺れる近年の政治情勢を踏まえて、州内からスペインの他地域に企業が移転する傾向がある。2014年には987社が州内からスペインの他地域(主にマドリード州)に移転し、スペインの他地域から州内に移転した企業は602社にとどまった[87]。2015年時点のカタルーニャ州の長期信用格付は、スタンダード&プアーズによればBB(投資不適格)[88]、ムーディーズによればBa2(投資不適格)、フィッチ・レーティングスによればBBB-(低投資適格)である[89][90][91]。いずれの格付機関においてもカタルーニャ州の長期信用格付はスペインの自治州内で最下位タイである[91]。 域内総生産(GRP) 2010年代のカタルーニャ州の域内総生産はスペイン全体の約20%(2013年度は18.8%)を占め、スペインの17自治州中もっとも経済規模が大きな自治州である[66]。2010年代の域内総生産はアイルランド、フィンランド、ポルトガルを上回り、デンマークに匹敵する[10][14]。2014年のカタルーニャ州の域内総生産(GRP)は1997億9700万ユーロであり、スペインの17自治州中第1位だった[92]。1人あたり域内総生産は26,996ユーロ/人であり、マドリード州(31,004ユーロ)とバスク州(29,683ユーロ)とナバーラ州(28,124ユーロ)に次いで17自治州中第4位だった[93]。この年の域内総生産成長率は1.4%だった[93]。 第一次産業 主要な産業は工業、観光業、農業、漁業である[12]。伝統的な農業には、輸出品としてのブドウ、アーモンド、オリーブ栽培や、ワイン、オリーブオイル生産、内部重要向けのコメ、ジャガイモ、トウモロコシ栽培がある[2]。今日では耕地面積が大きく減少している上に、伝統的作物のオリーブやブドウの畑が、都市で消費される果実や野菜の畑に取って代わっている[2]。ブタやウシの畜産は盛んになっている[2]。カタルーニャ州沿岸の地中海では多様な魚類が獲れることで知られており、これはカタルーニャ州に著名なレストランが多いことの一因となっている[12]。 第二次産業 カタルーニャの織物業が初めて文献に登場するのは1283年から1313年の間であり、織物業は長らくこの地域の主産業であり続けた[2]。19世紀のカタルーニャでは産業革命が起こり、19世紀半ばには「スペインの工場」となった[39]。特に綿工業を中心とする繊維工業が栄えたものの、バスク地方と違って石炭・鉄鉱石の天然資源を欠いたため、製鉄業や造船業などの重工業は発展しなかった[39][43]。スペイン初の労働組合はカタルーニャで誕生している[43]。バルセロナは製紙、グラフィックアート、化学、金属加工が卓越しており、織物業の中心はサバデイやタラサである[2]。バルセロナには日本の自動車会社である日産自動車の工場がある[2]。カタルーニャで石油の需要が増加したことで、タラゴナの石油精製所が拡張された[2]。 第三次産業 スペイン初の高速自動車道路は、フランスのペルピニャンとバルセロナを結ぶ道路だった[94]。夏季にはイギリスや北ヨーロッパから地中海岸のコスタ・ブラバなどに多くの観光客が押し寄せる[12]。ピレネー山脈はウィンタースポーツや登山などが人気である[12]。2012年には観光税の徴収を開始した[95]。この税収は観光促進や観光関連インフラの充実に使用される[95]。 社会 人口 14世紀末のカタルーニャ地方の人口は約45万人と推定されており、18世紀初頭までほぼ変化がなかったとされているが、18世紀以後に大きく変化した[96]。1787年のカタルーニャの人口は87万人だったが、1857年には165万人となり、スペイン全土に占める比率も7.8%から10.7%に増加した[39]。19世紀前半にはまだ国内移民は多くなく、基本的には産業革命の進行による自然増によるものである[39]。1900年には196万人(スペイン比10.5%)だったが、アラゴン・バレンシア・ムルシア・アルメリアなどからの国内移民が増加した結果、1930年には279万人(同11.8%)まで増加した[97]。バルセロナではこの30年間に人口が倍増して100万都市となったが、その影響で都市環境の悪化に悩まされている[97]。スペイン内戦とその後の混乱で人口の伸びが停滞し、1950年の人口は324万人だったが、1960年代以降の経済成長で大量に国内移民を受け入れたことで、1975年には566万人にまで急増した[98]。1961年から1975年の間に、アンダルシア地方などからカタルーニャに95万人が流入している[54]。1970年にはカタルーニャの人口の38%が非カタルーニャ人であり、乱開発、インフラや公共サービスの不足、公害などの生活環境の悪化につながった[54]。 民主化後の1980年代にはカタルーニャ経済が低迷し、1981年には595万人、1991年には605万人と、人口の伸びは低調だった[59]。1990年代にはEU外からの移民が増加し、2003年の外国人居留者は約40万人(6%)に上っている[60]。2003年時点での国籍別ではモロッコ人(30%)、エクアドル人(6%)、ペルー人(4.6%)の順に多く、地域としてはラテンアメリカ諸国、北アフリカ、アジア諸国からの移民が多い[12]。2008年のカタルーニャ州の人口は7,354,411人であり、そのうちの移民の比率は12.3%であった。面積2,268km2のバルセロナ都市圏には3,327,872人が暮らし、バルセロナの中心部から半径15km以内に約170万人が暮らしている[99][100]。カタルーニャの人口は沿岸部に偏っており、内陸部の人口は減少傾向にある[2]。 言語 カタルーニャの固有言語はカタルーニャ語であり、カタルーニャ語はスペイン語よりもフランス語やイタリア語に近い言語である[66]。バルセロナを含むカタルーニャ州東部では主にカタルーニャ語中部方言が、カタルーニャ州西部では主にカタルーニャ語北西部方言が話され、標準カタルーニャ語は中部方言に基づいている[101]。カタルーニャ州でカタルーニャ語を理解する住民は約95%、話したり書いたりできる住民は約75%であるが、カタルーニャ語を母語としている住民は約30%、「自分の言語」としている住民は50%弱である[102]。ピレネー山中にあるアラン谷ではオック語の一つでガスコーニュ語の方言であるアラン語が話されており、2010年にはスペイン語とカタルーニャ語に加えてアラン語もカタルーニャ州全体の公用語に規定された[103]。 言語の歴史 9世紀にはこの地域のラテン語の文章の中にカタルーニャ語の特徴を持った単語や表現が現れ、11世紀末にはカタルーニャ語で書かれた文章が登場した[101]。13世紀にはアラゴン=カタルーニャ連合王国がバレンシア地方やバレアレス諸島を征服して今日のカタルーニャ語圏に近い地域が統一され、「カタルーニャ語の父」ラモン・リュイなどがカタルーニャ語の成熟に貢献した[101]。15世紀は「カタルーニャ語文学の黄金世紀」だったが、16世紀から18世紀にはカタルーニャ語文学が衰退し、18世紀初頭のスペイン継承戦争後には中央集権的政策が進められてカタルーニャ語の公的な使用が禁じられた[104]。19世紀半ばからはラナシェンサと呼ばれる文芸復興運動が起こり、スペイン第二次共和政下の1932年にはカタルーニャ地方での公用語に位置づけられた[101]。 1930年代後半のスペイン内戦後に国家の中央集権化を推し進めたフランコ体制下(1939-1975)では、公的使用が禁じられて弾圧を受けた[101]。内戦以前のカタルーニャでは年間700冊以上の書籍・年間200冊以上の雑誌が出版されていたが、カタルーニャ語出版物は全面的に禁じられた[55]。自治体・道路・広場などの名称はスペイン語名に変更され、カタルーニャ語名を戸籍簿に登録することが禁じられた[52][53]。カタルーニャ主義に関与した教育関係者は一様に罷免され、カスティーリャ地方やエストレマドゥーラ地方からスペイン語教師が送り込まれている[55]。カタルーニャ文化の規制は1946年に緩和され、1962年には実質的に自由化されたが、公教育やマスメディアでカタルーニャ語の使用が始まるのはフランコ死去後のことである[55]。 1. カタルーニャの独自の言語はカタルーニャ語である。 2. カタルーニャ語はカタルーニャの公用語である。また、スペイン国家全体の公用語であるスペイン語も公用語である。—1979年カタルーニャ自治憲章第3条 民主化後に制定されたスペイン1978年憲法では各自治州が独自の公用語を用いることを認めており、カタルーニャ州はスペイン語に加えてカタルーニャ語も公用語とした[105][106]。1983年には言語正常化法を制定し、1998年には言語正常化法を発展させた言語政策法を制定した[61][106]。公立の初等・中等教育ではほぼすべてでカタルーニャ語が採用されており、カタルーニャ語は教育言語として定着している[106]。1998年にはエル・ペリオディコ・デ・カタルーニャ紙がスペイン語版に加えてカタルーニャ語版の発行も始め、2011年にはカタルーニャ地方最大の新聞であるラ・バングアルディア紙も追随した[106]。カタルーニャ公営鉄道、バルセロナ地下鉄、バスなどの公共交通ではカタルーニャ語が基本であり、レンフェ(スペイン国鉄)は両言語でアナウンスしている[106]。カタルーニャ州の言語政策は国家公用語であるスペイン語を軽視していると批判されることもある[106]。なお、1993年に独立国家となったアンドラ公国はカタルーニャ語を公用語としている[105]。 文化 民俗 人間の塔(カステイス)はカタルーニャの象徴の一つとされる組体操であり、結束・団結・努力などカタルーニャ人の民俗的特質を表しているとされる[107]。大きなものでは約150人が参加し、3階建てのビルに相当する約10mの塔を組む[108]。人間の塔は18世紀末にタラゴナ地方のバイスで生まれたとされており[108]、20世紀前半には消滅しかけたものの、1960年代以降にカタルーニャ文化が見直されるようになるとカタルーニャ地方全土に広がった[107]。1990年代にブームが起こり[108]、2010年時点では56のチーム、8,000人が活動しているとされる[107]。2010年には「人間の塔」が、「ベルガのパトゥム」に次いでカタルーニャ地方で2番目の無形文化遺産となった[107][108]。 カタルーニャ人のアイデンティティを表す舞踊としてがある[109]。男女が交互になって手を高く上げて繋ぎ、輪を描くようにして踊る[109]。サルダーナはリズムの取り方やステップの踏み方が独特である[109]。サルダーナは激しく情熱的なフラメンコとは対比的であり、闘牛(スペインの象徴)と人間の塔(カタルーニャの象徴)の関係に似ているとされる[108]。フランコ体制下ではサルダーナは禁じられており、20世紀初頭や1970年代末の民主化以後にカタルーニャ精神の象徴であるとする意味合いが込められた[109]。 祭礼 スペイン北部の祭礼には巨人人形が登場することがあり、約3-4mの人形の中に人間が入ってパレードに参加する[109]。バルセロナのマルセーの祭礼では、巨人人形に加えて、ドラゴンやタラスク(亀と蛇が合体した怪物)などの人形もそろって行進し、夜間にはドラゴンやタラスクが爆竹を鳴らし火を噴きながら歩くコラフォックが行われる。 ベルガでは聖体祭にという祭礼が行われ、巨人人形やドラゴンに似た怪物や巨人人形がパレードや寸劇を繰り広げる[110][111]。2005年にはカタルーニャ地方で初めて「ベルガのパトゥム」がユネスコの無形文化遺産に登録された[110][111]。 スペインではクリスマスにキリストの降誕の場面を模したベレン(Belén)と呼ばれる立体模型を製作することが多いが、カタルーニャ地方ではこの生誕飾りがパセブラと呼ばれる[112][111]。パセブラには必ずカガネル(排便人形)が飾られ、翌年の豊穣などを祈願する[111]。この時期になると子どもはカガ・ティオー(糞しろ、丸太)と呼ばれる人形を作り、クリスマスに「糞しろ、丸太、糞しろ丸太」と歌いながら人形を棒で叩くと、菓子やおもちゃが貰える[111]。 春季には聖週間や復活祭が行われ、白いシュロ飾りやチョコレート菓子などが登場する[112]。聖木曜の沈黙の行列を行う都市もあり、キリストの受難劇を含む行列を行う村もある[112]。4月23日にはカタルーニャの守護聖人であるサン・ジョルディの祭礼が行われ、人々はバラの花や本を贈りあう[112][111]。夏至の時期である6月23日にはサン・ジュアンの祭礼が行われ、この日には爆竹を鳴らすのが一般的な風習となっている[112]。カタルーニャの象徴であるカニゴー山でたき火を行い、その火をカタルーニャの全自治体の祭礼会場に届けることでカタルーニャ地方の一体感を再確認する日でもある[111]。9月24日はバルセロナの守護聖人であるマルセー(慈悲の聖母)の日であり、この日を中心とする一週間にはコンサート、マラソン、航空ショー、花火など様々なイベントが開催される[109]。11月1日の諸聖人の日と11月2日の死者の日が祝われ、焼き栗などが食べられる[112]。 シンボル カタルーニャ州は自治州旗(サニェーラ)、国祭日(ディアーダ)、自治州歌(『収穫人たち』)を有している[113]。 金色地に4本の赤線を引いたサニェーラが生まれたのは9世紀末であるとする伝承があり、1150年にはこのデザインがバルセロナ伯ラモン・バランゲー4世の紋章となった[113]。やがてアラゴン=カタルーニャ連合王国の王家の象徴となり、1979年のカタルーニャ自治憲章でサニェーラがカタルーニャ自治州旗とされた[113]。アラゴン州旗にも類似の図柄が採用されており、フランスのプロヴァンス地方の紋章も起源を同じくしている[113]。 毎年9月11日はカタルーニャ国民の日(ディアーダ)と呼ばれる祝祭日であり、18世紀初頭のスペイン継承戦争でバルセロナが陥落した日(1714年9月11日)を由来としている[66][111]。この戦争後にはブルボン朝によってカタルーニャ語の公的使用が初めて禁じられ[111]、カタルーニャ文化は衰退の時代を迎えた。カタルーニャ地方の自由と固有制度の喪失を想起させる日を記念日とすることで、自らのアイデンティティの保持を表明している[113]。1886年に初めてカタルーニャ国民の日が記念され、フランコ体制下でこの記念日は抑圧されたが、1980年にはカタルーニャ州政府によって復活した[114]。カタルーニャ地方各地でスペイン継承戦争の英雄を追悼する行事が行われ、多くの市民がサニェーラなどを揺らす[111]。2012年には約150万人が参加する大規模な独立デモが組織され[66]、このデモによってカタルーニャ独立の機運が高まったとされる。独立支持派により星付きの旗 (アスタラーダ) が使用されることが多い。 様々な行事で「傲慢な人びとよ、立ち去れ!」と歌われる『収穫人たち』は、1993年のカタルーニャ州議会の決議によって自治州歌とされた[113][115][116]。この歌は農民を中心とする民衆が権力者に対抗した収穫人戦争(1640年-1650年)に由来する[34]。 世界遺産 ユネスコの世界遺産にはカタルーニャ州から5件が登録されている。 アントニ・ガウディの作品群(1984年登録、2005年拡大) ポブレー修道院(1991年登録) バルセロナのカタルーニャ音楽堂とサン・パウ病院(1997年登録) タラゴナの考古遺産群(2000年登録) バル・デ・ボイのカタルーニャ・ロマネスク様式教会群(2000年登録) サグラダ・ファミリア サン・パウ病院 ポブレー修道院 バル・デ・ボイのフレスコ画 タラゴナのラス・ファレーラス水道橋 芸術 音楽 19世紀後半に生まれたエンリケ・グラナドスとイサーク・アルベニスは、スペインの国民学派を代表する音楽家である[117]。グラナドスは演奏活動の傍らで音楽教育者としても成功したが、第一次世界大戦中にイギリス船でアメリカ合衆国に向かう途中、ドイツの潜水艦の攻撃を受けて亡くなった[117]。アルベニスは『スペイン組曲』や『イベリア組曲』などのピアノ曲を書き、音楽家や画家などに多くの友人がいた[117]。フェデリコ・モンポウは「クロード・ドビュッシーの後継者」と呼ばれ、カタルーニャ民謡を用いた曲集やカタルーニャ語の歌曲などを残した[117]。パウ・カザルスは世界最高のチェリストと呼ばれる[118]。カザルスはスペイン内戦勃発後に亡命し、フランス領カタルーニャのプラードで長らく暮らした[118]。プラードではカザルスが中心となったプラード音楽祭が開催されるようになり、『パセブラ』を作曲したのもこの地である[118]。1971年の国連総会ではカタルーニャ民謡『鳥の歌』を演奏し、自身を「カタルーニャ人」であると述べている[118]。現在、世界のクラシック音楽界で最も高い評価を受けているピアニストの一人であるマリア・マルタ・アルゲリッチは祖先は18世紀にカタルーニャ地方からアルゼンチンへ移住していて、アルゲリッチはカタルーニャ発祥の姓である。また古楽演奏の分野ではジョルディ・サバールが名高い。 世界的なオペラ歌手のモンセラート・カバリェとホセ・カレーラスはカタルーニャ地方出身である[119]。カバリェは1965年にアメリカ合衆国で知名度を得て、その後世界的なスター歌手となった[119]。カレーラスはカバリェに見出され、1987年に発病した白血病を乗り越えて活躍している[119]。著名なオペラ歌手を輩出している背景には、19世紀前半に設立されたリセウ音楽院とリセウ大劇場の存在がある[119]。 美術 カタルーニャ地方にアラブの遺跡はほとんど存在しない[120]。11世紀以後にはカタルーニャのキリスト教美術が目覚ましく変化し、カタルーニャ地方のフレスコ画の数と質は西ヨーロッパで際立っているとされる[121]。ロマネスク様式の修道院・教会・大聖堂が数多く建設され、バルセロナ美術館にはいくつものロマネスク絵画の傑作が収蔵されている[121]。ゴシック時代にはカタルーニャ様式と呼ばれる簡素さを好む様式が生まれ、アラゴン=カタルーニャ連合王国の領土であったサルデーニャやナポリなどでもこの様式の特徴がみられる[122]。 政治的背景が理由で1500年頃のルネサンス期のカタルーニャ美術は低調だった[123]。17世紀末にはカタルーニャにバロック美術の波が到来し、特に建築の分野で数多くの作品が残っている[124]。1750年以降にはネオ・クラシック美術の影響が強く、19世紀には建築がロマン主義に移行した。 19世紀後半には大都市の再開発が行われ、19世紀末には特に建築の分野でムダルニズマが花開いた[125]。アントニ・ガウディはサグラダ・ファミリア教会に心骨を注ぎ、リュイス・ドゥメナク・イ・ムンタネーやジュゼップ・プッチ・イ・カダファルクも活躍した[125]。画家ではサンティアゴ・ルシニョールやラモン・カザスが登場し、彼らが開いたカフェ『四匹の猫』ではパブロ・ピカソの初個展が開催された[125]。 スペイン内戦が勃発すると多くの芸術家が亡命してパリや南仏に逃れたが、第二次世界大戦後にはカタルーニャで芸術活動が再開された[126]。1960年代から1970年代には、ジョアン・ミロとサルバドール・ダリという2人のカタルーニャ人芸術家が名声を高めた[126]。1948年には、、アントニ・タピエスが美術団体「ダウ・アル・セット」(サイコロにおける7の目)を結成し、後には3人ともに国内外で評価を高めた[127]。タピエスは現代のカタルーニャ美術界の代表的存在であり、様々な素材を用いて精神性や美を追求した[127]。1960年代以降にはカタルーニャの建築界が高い評価を受けており、世界的に、リカルド・ボフィルらの名が知られている[127]。 文学 12世紀のカタルーニャ詩人はカタルーニャ語ではなく主にオック語で詩作を行っていた[128]。13世紀に活動したラモン・リュイは「カタルーニャ語の父」と呼ばれており[129]、その内容の豊かさや言語的創造性の高さから普遍的な価値が認められている[128]。14世紀のカタルーニャ地方では散文が優勢となり、やビセン・ファレーなどが登場した[130]。15世紀は「カタルーニャ文学の黄金時代」とされ[131]。詩人のや騎士道小説『ティラン・ロ・ブラン』を書いたなどがバレンシアで活躍した[131]。1479年にスペイン王国が成立した影響で、民衆以外の宮廷や知識人の間ではスペイン語化が進んだ[132]。カタルーニャ地方が政治的・経済的に低迷した16世紀以後にはカタルーニャ文学も停滞し、16世紀から18世紀は「カタルーニャ文学の衰退期」と呼ばれている[132]。 19世紀半ばにはカタルーニャ語とカタルーニャ文化の復興運動であるラナシェンサ(文芸復興)運動が興り[133][134]、「カタルーニャの国民的詩人」と呼ばれるジャシン・バルダゲーや劇作家のアンジャル・ギマラーなどが活躍した[129]。19世紀末にはカタルーニャ・ナショナリズムが勢いを増し[135]、19世紀末から20世紀初頭にはムダルニズマ(近代主義)運動が興った[129]。1930年代にはスペイン第二共和政の教育政策や言語政策にも助けられ、カタルーニャ文学は特に詩などの分野で活況を呈した[136]。スペイン内戦後のフランコ体制ではカタルーニャ語が弾圧され、カタルーニャ語作家はスペイン語作家に転向したり他国に亡命した[137]。1960年代になるとようやくカタルーニャ語文学の出版も可能となり、の『第二創世記のタイプ原稿』はカタルーニャ語文学史上最大の売り上げを記録している[137]。1970年代末の民主化以後のカタルーニャでは詩の分野で優れた作家が多いとされる[138]。 スポーツ カタルーニャ自治州政府は20世紀初頭からスポーツ振興に力を入れており、各競技のカタルーニャ代表を国際大会に参加させることを目標としている[139]。ローラーホッケーのカタルーニャ代表は暫定的に国際大会への参加を認められているが、その他の競技では国際大会への参加は実現していない[139]。 オリンピック 1931年の国際オリンピック委員会(IOC)総会では1936年の夏季オリンピック開催地が決定され、下馬評ではバルセロナが有力だったもののドイツのベルリンに敗れた[140]。ナチス・ドイツのアドルフ・ヒトラー総統はベルリンオリンピックを政治利用しようとしたため、対抗してほぼ同時期にバルセロナで人民オリンピックの開催が企画された[140]。カタルーニャ自治政府に加えてスペイン共和国政府も支援し、23か国から約6,000人の選手が人民オリンピックに参加を申し込んでいる[140]。しかし、開会式当日の7月19日にスペイン内戦が勃発したことで人民オリンピックは中止を余儀なくされた[140]。それから56年後、カタルーニャ人のフアン・アントニオ・サマランチがIOC会長を務めていた1992年に、カタルーニャ色を強く出したバルセロナオリンピックが開催された[140]。 サッカー FCバルセロナはサッカーやバスケットボールなどの競技チームを持つ総合スポーツクラブであり、サッカー部門は世界戦略を展開する強豪クラブである[141]。マドリードに本拠地を置くレアル・マドリードとライバル関係にあり、両者の対戦はエル・クラシコと呼ばれる。カタルーニャ人にとってFCバルセロナは単なるスポーツクラブに留まらず[141]、クラブの歴史はカタルーニャの歴史と重ね合わされる存在である[142]。ホームスタジアムであるカンプ・ノウは、フランコ体制下でカタルーニャ語の使用が許可された唯一の場所であり、エル・クラシコはカタルーニャと中央政府の代理戦争の意味合いを呈した[143]。FCバルセロナはソシオと呼ばれる会員によって運営されていることが特徴である[144]。 バルセロナにはFCバルセロナの他にRCDエスパニョールというサッカークラブもあり、1930年代初頭のミゲル・プリモ・デ・リベラ独裁時代には独裁体制を支持した歴史がFCバルセロナとは異なる[145]。バルセロナの2クラブ以外にはジローナFC、ジムナスティック・タラゴナ、CEサバデイ、CFバダロナ、UEリャゴステラ、リェイダCFなどのクラブがある[146]。カタルーニャ・サッカー連盟はサッカーカタルーニャ選抜を組織しており、毎年のクリスマス休暇には国外の代表チームなどを招いて親善試合を行っている[147]。 闘牛 カタルーニャの闘牛が初めて文献に登場するのは1387年であり、1834年にはバルセロナにアル・トリン闘牛場が、19世紀末にはより規模の大きなが、1914年にはアル・スポルト闘牛場(後の)が建設された[148]。20世紀初頭のバルセロナは3つの闘牛場を有する一大闘牛都市であり、その後スペイン内戦からフランコ体制下を経た1970年代まで、ムヌマンタル闘牛場は世界最高の闘牛場だった[148]。バルセロナ以外ではフィゲーラス、タラゴナ、ジローナ、ウロット、サン・ファリウ・ダ・ギショルス、リュレット、ビックなどに闘牛場があり、一方でカタルーニャ地方南部では闘牛ではなく(牛追い)が人気だった[148]。 レジャーの多様化、スペイン文化の象徴である闘牛ではないカタルーニャ文化の見直しなどの要因により、1970年代半ばからカタルーニャ地方で闘牛は衰退しはじめた[148]。子供の観戦や闘牛場の新設が禁止されたほか、1989年以降には反闘牛都市宣言を行う自治体が増えた[148]。2009年にはカタルーニャ共和主義左翼(ERC)を中心として闘牛禁止法案がカタルーニャ州議会に提出され、2010年にはこの法案が可決された[148]。ERC、カタルーニャ緑のイニシアティブがこの法案に賛成票を投じ、とシウダダノスが反対票を投じ、集中と統一やカタルーニャ社会党は党内でも票が割れた[148]。 2011年にはアレーナス闘牛場がショッピングセンターに生まれ変わった[148]。カタルーニャ州の闘牛禁止法は2012年1月1日に施行され[149]、禁止法に関連してタラゴナ県で盛んな(牛の角に松明を付ける祭礼)や牛追いの是非についての議論も沸き起こった[150]。 食文化 カタルーニャ料理はラード中心のスペイン田舎料理と、オリーブオイル中心のの双方の要素を併せ持っている[151]。変化に富んだ風土のために食材の多様性が豊かであり、多くの民俗と交流してきた歴史から料理法も豊富である[151]。2011年度のスペイン版ミシュランガイドで三ツ星を獲得したレストランは7軒あったが、うち4軒はカタルーニャ地方のレストランだった[152]。ジローナ県のロザス湾近郊にはフェラン・アドリアがオーナーシェフを務めているエル・ブジがあり、世界の料理界を驚かせた独創的な料理で知られる[152]。 カタルーニャ地方はローマ時代からヨーロッパにおける一大ワイン産地であり[153]、現代のスペインワイン革新の先駆者的な存在であるとされている[154]。 プリオラート (DOQ)はリオハ (DOC)とともにスペインで2つしかない特選原産地呼称(DOC)産地であり[153]、この地方のワインの代名詞的存在としてスパークリングワインのカバがある[155]。今日、この地域のブドウ畑の70%は白ブドウ品種が占めている[156]。 脚注 注釈 出典 参考文献 Text "和書" ignored (help) Text "和書" ignored (help) Text "和書" ignored (help) Text "和書" ignored (help) Text "和書" ignored (help) Text "和書" ignored (help) Text "和書" ignored (help) Text "和書" ignored (help) Text "和書" ignored (help) Text "和書" ignored (help) Text "和書" ignored (help) Text "和書" ignored (help) 外部リンク (in Catalan) (in Spanish) (in English) スペイン政府観光局 (in Japanese) (in Japanese) (in Catalan)
https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AB%E3%82%BF%E3%83%AB%E3%83%BC%E3%83%8B%E3%83%A3%E5%B7%9E
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 893, 1207, 1716, 3261, 3718, 4613, 5133, 5668, 6137, 7247, 8146, 9515, 10577, 11063, 11833, 12457, 13286, 14330, 15209, 15881, 17413, 18147, 18891, 19533, 20323, 21230, 22553, 23521, 24565, 25328, 25879, 27180, 28017, 28366, 28531, 29254, 29959, 31033, 31360, 32109, 33126, 33658, 34474, 34841, 35596, 36682, 37189, 37924, 40125, 41160, 43024, 43654, 45993, 46811, 47469, 48410, 49429, 50767, 51216, 52408, 54999, 55083, 55191, 56499, 58671, 58949, 59078 ], "plaintext_end_byte": [ 892, 1206, 1707, 3260, 3679, 4611, 5132, 5667, 6122, 7232, 8145, 9487, 10576, 11062, 11832, 12456, 13285, 14303, 15208, 15880, 17367, 18120, 18890, 19532, 20322, 21183, 22552, 23520, 24564, 25327, 25878, 27172, 28016, 28365, 28497, 29238, 29958, 31032, 31359, 32108, 33125, 33634, 34473, 34817, 35595, 36681, 37127, 37899, 40124, 41122, 43023, 43632, 45992, 46810, 47441, 48373, 49428, 50766, 51205, 52400, 54998, 55068, 55190, 56484, 58656, 58925, 59075, 59222 ] }
판테온 신전은 언제부터 로마 가톨릭교회의 성다으로 사용되었나요?
성 베드로 대성당
korean
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
성 베드로 대성당(, )은 바티칸 시국 남동쪽에 있는 대성당을 말한다. 바티칸 대성당(Basilica Vaticana)이라고도 부른다. 성지 가운데 하나이자 기독교 세계의 모든 교회 가운데 가장 거대한 교회로 유일무이한 위치를 차지하고 있다.[1][2][3] 개신교를 제외한 기독교의 전승(애초에 개신교는 전승을 인정하지 않는다)[4][5][6] 에 따르면, 서기 67년에 순교한 예수의 열두 제자 가운데 한 사람이자 로마의 초대 주교, 즉 교황 성 베드로의 무덤 위에 대성당을 건립했다고 한다. 성 베드로 대성당이 로마의 수많은 교회 가운데 가장 유명하기는 하지만, 일반적인 대중의 인식과는 달리 으뜸 교회는 아니다. 로마 교구의 대성당의 명예를 지닌 교회는 산 조반니 인 라테라노 대성당이다. 성 베드로의 시신이 대성당의 제대 아래에 묻혀 있는 까닭에 옛날부터 교황이 선종하면 그 시신을 제대 아래에 안치해오고 있다. 대성당은 4세기 이래 이 장소에 있었다. 대성당의 건설은 1506년 4월 18일에 시작되어 1626년에 완료되었다.[7] 성 베드로 대성당은 그 종교성과 역사성, 예술성 때문에 세계적인 순례 장소로 유명하다. 르네상스부터 바로크에 이르기까지 수많은 예술계의 거장들이 주임 건축가 직책을 계승하면서 오랜 세월에 걸쳐 지은 건축 작품으로서 당대의 가장 거대한 건물로 여겨진다.[8] 로마의 모든 초창기 성당들처럼[9] 성 베드로 대성당 역시 입구가 동쪽에 있으며 후진(後陣)은 서쪽 끝에 있다. 지위 성 베드로 대성당은 산 조반니 인 라테라노 대성당, 산타 마리아 마조레 대성당, 산 파올로 푸오리 레 무라 대성당과 더불어 로마의 주요 4대 성전 가운데 하나이다. 이곳은 바티칸 시국에서 가장 중요한 건축물이다. 대성당의 돔은 로마식 지평선의 특징을 갖고 있다. 가장 거대한 기독교 성당에 속하며[10], 바티칸 영토를 포함하여 2.3헥타르(5.7에이커)의 넓이를 가졌다. 그리고 최대 6만 명 이상의 사람을 수용할 수 있는 대성당 내부에는 500개에 달하는 기둥과 400개가 넘는 조각상이 세워져 있고, 따로 분리된 44개의 제대와 10개의 돔이 있으며, 1300개에 달하는 모자이크 그림들이 벽면에 장식되어 있다.[11] 기독교 세계의 성지 가운데 하나인 이곳은 성 베드로가 묻힌 곳이기도 하다. 전승에 따르면, 그는 예수의 열두 제자 가운데 한 사람으로 나중에 로마의 첫 번째 주교, 즉 최초의 교황이 되었다고 한다. 비록 신약성경에는 베드로의 로마 체류나 순교 장소에 관한 이야기가 없긴 하지만, 가톨릭 교회에서는 전통적으로 그의 무덤이 발다키노와 제대 아래에 있다고 생각한다. 그런 연유로, 베드로를 시발점으로 많은 교황이 이곳에 같이 매장되었다. 낡은 콘스탄티노 대성당을 헐고 새로 지은 지금의 대성당은 1506년 4월 18일에 건축을 시작하여 1626년에 끝마쳤다.[7] 비록 성 베드로 대성당이 교황의 공식 주교좌이거나 대성당 가운데 제일의 지위를 가진 것도 아니지만(산 조반니 인 라테라노 대성당), 위치가 바티칸 시국 벽 안에 있고 교황의 주거지와 인접해 있을뿐더러, 교황이 집전하는 대부분 의식이 열리는 장소가 이곳이기 때문에 교황의 가장 중요한 성당으로 여겨진다.[12] 역사 성 베드로의 매장 장소 신약성경의 사도행전에 기록된 바에 따르면, 1세기에 예수가 승천하고 나서 그의 열두 제자 가운데 갈릴래아에서 태어난 어부 출신으로, 베드로라고 알려진 시몬이 예수의 추종자들 가운데서 지도자로서의 위치를 차지하였고 기독교 설립에 매우 중요한 역할을 했다고 한다. 개종한 사람들 가운데 사도 바오로라고 알려진 타르수스의 바오로는 자신의 선교 여행과 여러 지역 교회를 훈계하고 격려한 내용을 담은 많은 서신을 썼는데, 이는 기독교가 로마 제국 전역에 걸쳐 퍼져 나가는 데 밑거름이 되었다. 성 바오로가 로마로 선교하러 떠났다는 것도 여기에 적혀 있다. 오래된 전승에 따라 성 베드로도 성 바오로처럼 로마로 길을 떠났으며, 그곳에서 순교했다고 믿어진다. 베드로라는 이름은 라틴어로는 “페트루스(Petrus)”이며 그리스어로는 “페트로스(Petros)”인데, 그리스어로 “돌” 또는 “바위”를 뜻하는 “페트라(petra)”에서 유래한 것이다. 이는 마태오 복음서 16장 18절에서 예수가 베드로에게 한 말에서 기인한 말이다: “나 또한 너에게 말한다. 너는 베드로이다. 내가 이 반석 위에 내 교회를 세울 터인즉, 저승의 세력도 그것을 이기지 못할 것이다.” 전통적으로 성 베드로는 머리를 아래로 두고 십자가에 거꾸로 못 박혀 순교했다고 전해진다(역십자가형). 그의 유해는 바티카누스 언덕 위 비아 코르넬리아로 통하는 인근 길에 묻혔다. 위치는 이교도와 그리스도인의 공동묘지 장소로 알려졌다. 베드로의 무덤은 처음엔 기념비 하나 없이 그의 이름을 상징하는 붉은 돌만 있는 단순한 형태였기 때문에 비(非) 그리스도인들은 이를 대수롭지 않게 여겼다. 1950년 12월 23일, 성탄절 전날에 교황 비오 12세는 라디오 방송을 통해 전 세계에 성 베드로의 무덤을 발굴했다는 소식을 알렸다. 이는 9세기 이래 접근하기 어려웠던 대성당 지하실 아래 구역을 조사하며 탐구한 지 10년 만에 이룬 성과였다. 매장 장소는 1세기에 교황 아나클레토가 지은 것으로 여겨지는 건물보다 위에 있는 지하 공간인 듯하다. 옛 대성당 옛 성 베드로 대성당은 서기 326년에서 333년 사이에 콘스탄티누스 대제의 지시로 건설된 4세기 성당이다. 대성당은 동쪽 끝에 나온 부분에서부터 넓은 중랑(中廊)과 양쪽 통로가 있는 전형적인 라틴 십자가 양식이었다. 당시 넓이가 103.6미터(350피트)를 넘었으며, 입구는 거대한 열주 안뜰 앞에 있었다. 이 성당은 성 베드로가 묻힌 곳이라고 믿어진 작은 성소 위에 건립되었다. 이곳에는 15세기까지 성 베드로를 시작으로 대다수 교황을 포함한 수많은 무덤과 기념비가 세워졌다. 지금의 대성당이 건립된 이후, 두 건물을 구별하고자 전에 사용했던 성당은 ‘옛 성 베드로 대성당’이라고 부른다.[13] 본래 이 성당은 건물 안 중앙에 있는 성 베드로의 묘소를 방문하려고 찾아온 순례자들을 위한 거주용 목적으로 지어진 곳이었으며, 고대와 중세 시절 교황의 거주지는 산 조반니 인 라테라노 대성당과 인접한 라테라노 궁전이었다. 개축 계획 15세기 말, 아비뇽 유수기에 옛 대성당에 관리가 소홀하여 노후화가 극심해졌다. 그때마다 보수 작업이 뒤따르긴 했으나 원래의 모습은 많이 잃어버리게 되었다. 다시 짓거나 최소한 기본 구조의 변경을 고려한 최초의 교황은 교황 니콜라오 5세(1447 – 1455)였던 것 같다. 그는 레오네 바티스타 알베르티와 베르나르도 로셀리노에게 옛 대성당의 보수 공사 권한을 주었으며, 특히 로셀리노에게는 완전히 새로운 대성당의 설계 또는 옛 대성당의 과감한 변경 도면을 그릴 것을 명령하였다. 니콜라오 5세의 통치는 정치적 문제로 좌절되었으며, 그가 선종하자 별달리 이루어진 것도 없게 되었다.[14] 다만 그는 대성당을 짓는 데 필요한 2,522개의 돌을 콜로세움에서 가져오도록 하였다. 1505년, 교황 율리오 2세는 니콜라오 5세의 선종이 대성당을 훼손하려는 사람들에게 내린 하늘의 경고라는 소문에도 아랑곳하지 않고, 로마의 영광을 위하여 옛 건물을 헐고 화려한 건물로 바꾼다는 결정을 내렸다. 곧 설계 공모가 시행되었으며, 수많은 후보작 가운데 우피치 미술관의 설계도가 끝까지 살아남았다. 이후 120년 동안 수많은 교황과 건축가들이 건축 사업을 이어갔으며, 그들의 노력이 한데 모여 대성당이 지금과 같은 모습을 갖게 되었다. 율리오 2세 때부터 시작된 계획은 레오 10세 (1513 – 1521), 하드리아노 6세 (1522 – 1523), 클레멘스 7세 (1523 – 1534), 바오로 3세 (1534 – 1549), 율리오 3세 (1550 – 1555), 마르첼로 2세 (1555), 바오로 4세 (1555 – 1559), 비오 4세 (1559 – 1565), 성 비오 5세 (1565 – 1572), 그레고리오 13세 (1572 – 1585), 식스토 5세 (1585 – 1590), 우르바노 7세 (1590), 그레고리오 14세 (1590 – 1591), 인노첸시오 9세 (1591), 클레멘스 8세 (1592 – 1605), 레오 11세 (1605), 바오로 5세 (1605 – 1621), 그레고리오 15세 (1621 – 1623), 우르바노 8세 (1623 – 1644) 그리고 인노첸시오 10세 (1644 – 1655)의 치세 때까지 계속되었다. 건축 계속된 계획들 섬네일|위오른쪽|브라만테의 계획 섬네일|위오른쪽|라파엘로의 계획 기독교 세계에서 가장 위대한 건축물을 만들고자 했던[8] 율리오 2세는 설계 공모를 시행했는데, 이 공모의 출품작들은 피렌체의 우피치 미술관에 아직도 남아 있다. 최종적으로 브라만테의 설계안이 선정되어 1506년에 공사를 시작했다. 이는 그리스 십자가 형태의 설계안으로 건물의 돔은 로마의 신전인 판테온의 영향을 받은 것이다.[8] 브라만테의 설계안과 판테온의 큰 차이점은 연속적으로 벽이 지지하는 판테온의 돔에 반해, 새 대성당은 네 개의 커다란 기둥으로만 지지가 된다는 것이다. 이런 특징은 최종 설계안까지 유지되었다. 브라만테의 돔 위에는 작은 돔이 있는 정탑(頂塔)이 놓였는데, 이 정탑은 초기 르네상스 건물인 피렌체 대성당의 브루넬레스키의 돔 위에 미켈로초가 설계한 정탑과 그 형태가 매우 비슷하다.[15] 브라만테는 중앙부의 돔을 사선 축으로 다섯 개의 낮은 돔들이 둘러싸도록 설계했다. 성단소, 중랑, 익랑은 모두 후진에서 끝나는 두 공간 구획이 있었다. 건물의 각 귀퉁이에는 탑이 세워져, 전체적인 평면은 후진들이 동서남북의 기본 방위를 가리키는 정사각형이 되었다. 각각의 후진들은 두 개의 거대한 방사선상의 반원 형태를 취한 부벽(扶壁)을 갖고 있었다.[16] 율리오 교황이 1513년에 선종하자, 브라만테의 자리는 줄리아노 다 상갈로와 프라 조콘도, 라파엘로로 교체되었다. 상갈로와 프라 조콘도는 둘 다 1515년에 사망하였고, 브라만테는 그 전년도에 사망하였다. 중랑에 다섯 개의 공간 구획을 만들고, 복잡한 후진들이 한 열로 된 경당을 측랑 바깥의 양쪽 면에 설치하는 등 라파엘로의 설계안에 이르러 큰 변화가 일어났다. 라파엘로의 성단소와 익랑 설계도에는 탑들의 크기를 줄이는 것을 통해 외부 벽들을 더욱 명확하게 함으로써 완벽한 정방형 형태가 되었고, 반원의 후진들은 복도로 에워싸여 더욱 명확하게 경계가 한정되었다.[17] 1520년 라파엘로마저 서른일곱 살의 나이로 죽자 그의 뒤를 이은 페루치는 라파엘로가 계획한 주요 후진 세 곳의 내부 배열에 대한 변경사항을 유지했다. 그러나 한편으로는 그리스 십자가 평면과 같이 브라만테가 계획한 다른 주안점으로 돌아갔다.[18] 이 계획은 당시 교황령이 처한 여러 어려움 때문에 진행되지 못하였다. 1527년 로마는 신성 로마 제국의 카를 5세에 의해 무참히 짓밟히고 약탈당했다. 페루치는 1536년 그의 설계안이 실현되는 것을 보지 못하고 죽었다.[8] 이러한 때 (‘소(小) 상갈로’로 알려진) 안토니오 다 상갈로 일 조바네가 설계안을 제출했는데, 페루치와 라파엘로, 브라만테의 특징들을 합친 그의 설계안에는 건물이 폭이 넓은 정면과 동적인 돌출이 엿보이는 열주 현관, 그리고 길이가 짧은 중랑을 갖게 하였다. 돔에 대한 그의 제안은 구조와 장식 양면에서 모두 브라만테의 그것에 비해 정교하여 외부에 가로로 된 보를 포함하였다. 브라만테가 그랬던 것처럼 상갈로도 돔 위에 정탑을 놓을 것을 제안했다. 이 정탑은 더 크고 정교한 형태로 상갈로가 다시 설계한 것이다.[19] 상갈로가 실제로 해낸 공적은 금이 가기 시작한 브라만테의 기둥들을 튼튼하게 한 것이었다.[14] 1547년 1월 1일, 바오로 3세의 치세에 70대에 접어든 미켈란젤로가 안토니오 다 상갈로의 수석 책임자 자리를 물려받았는데, 이 자리는 성 베드로 대성당의 건설 계획을 감독하는 자리였다.[20] 건설 과정을 지속적으로 감독한 점을 통해 그는 지금도 이 건물에서 가장 큰 위치를 차지하는 최고의 설계가로 인정받고 있다. 사실 그는 이 일을 즐거운 마음으로 받아들이지 않았다. 왜냐하면, 원래 선정된 후보자인 줄리오 로마노가 죽고, 산소비노도 베네치아로 가야 했기 때문에 일을 거절하자 대신에 바오로 교황이 미켈란젤로에게 강제로 떠넘긴 것이었기 때문이다. 미켈란젤로는 “나는 이 일이 오직 하느님의 사랑과 사도 베드로의 영광을 위한 것임을 알고 있다.”라는 글을 썼다. 그는 최종목표를 이루려면 어떻게 해서든지 자신이 자유를 얻어야 한다고 생각했다.[14] 미켈란젤로의 기여 미켈란젤로는 고대 로마 이후에 지어진 그 어떤 기둥보다도 거대한 네 개의 기둥이 남은 옛 대성당의 중랑 뒤에 솟아 있는 건축 부지를 인계받았다. 또한, 그는 16세기에서 가장 뛰어난 건축가들과 기술자들이 고안한 여러 설계안도 물려받았다. 이 설계안들에는 공통점이 많았다. 건축가들은 모두 한 세기 전에 브루넬레스키가 르네상스 시대 피렌체의 지평선을 압도하게끔 지은 돔이 대성당에도 필요하다고 생각했다. 그리고 베네치아에 있는 비잔틴 양식의 산 마르코 대성당과 같은 그리스 십자가 형태 모양과 두 익랑에서 성단소로 이어지는 피렌체 대성당과 같은 라틴 십자가 형태, 이렇게 두 가지 형태에서 보이는 강한 대칭적 평면 또한 필요하다고 여겼다. 40여 년간 작업은 조금밖에 진척되지 못했으나, 미켈란젤로는 앞서 건축가들의 발상들을 간단히 무시하지는 않았다. 앞으로 지어질 위대한 건물을 위해 그는 이 발상들을 참고하였다. 무엇보다도, 미켈란젤로는 브라만테의 원래 설계안이 가진 본질적 가치를 인식했다. 바로 그리스 십자가 형태로 돌아간 것이었다. 헬렌 가드너는 “브라만테의 계획안에서의 중심성을 무너뜨리지 않고서, 미켈란젤로가 펜으로 그은 몇 개의 필치는 복잡성을 단단하고 응집력 있는 통일성으로 전환했다.”라고 평가했다.[21] 지금도 남아있는 성 베드로 대성당은 카를로 마데르노가 중랑을 확장한 것이다. 성단소의 끝(성당의 동쪽 끝)과 거대한 중앙에 배치된 돔은 미켈란젤로의 작품이다. 바티칸 시국 내에서의 돔의 위치와 광장 앞에서 건물을 보았을 때에 네이브가 돔을 가리는 것 때문에 미켈란젤로의 작품은 멀리서 보았을 때에 가장 잘 감상할 수 있다. 분명한 것은 미켈란젤로가 브라만테의 광장 계획안에서 분명히 정의된 기하학적 형태와, 반원형의 광장을 만들려던 라파엘로의 계획안을 상당히 축소해 버렸다는 것이다.[22] 미켈란젤로는 외부에 상당한 비례의 석조 건축물을 만들고 각 모퉁이에 제의실과 계단통을 둠으로써 기하학적 분명함을 희미하게 만들어 버렸다. 이렇게 하여 여러 각도에서 보았을 때에 연속하는 벽 표면이 접히거나 부러진 것으로 보이게 되었으나, 건물의 모퉁이에서 방향이 바뀌는 것을 알려주는 직각 형태는 부족해졌다. 외부는 조금씩 서로 다른 각도로 배치된 거대한 코린트식 열주의 벽기둥으로 둘러싸였는데, 벽의 표면에서 계속해서 바뀌는 각도를 따라가게 된다. 이 벽기둥들 위에는 연속하는 띠 장식에 굴곡이 있는 거대한 벽돌림띠가 압축된 상태에 있는 전체 건축물을 둘러싼다는 인상을 준다.[23] 돔- 성공적인 도안과 최종 해결책 성 베드로 대성당 돔의 총 높이는 대성당의 바닥에서 바깥에 있는 십자가의 끝까지 136.57m에 이른다. 이는 세계에서 가장 높은 돔이다.[24] 돔의 안쪽 지름은 41.47m로 앞서 만들어진 두 개의 거대한 돔들(고대 로마의 판테온, 초기 르네상스의 피렌체 대성당의 돔)보다 조금 작다. 이 돔은 537년 완공된 콘스탄티노폴리스의 하기아 소피아 성당보다 지름이 약 9.1m 정도 더 크다. 성 베드로 대성당의 건축가들은 어떻게 이 건물이 기독교 세계에서 가장 거대한 돔으로 보이게 할지 해결책을 찾으려고 판테온과 피렌체 대성당의 돔을 참고했다. 브라만테와 상갈로 지름이 43.3m인 판테온의 돔(19세기까지 세계에서 가장 넓은 돔이었음)은 단 하나의 문을 제외한 어떤 출입구나 창문도 없는 원통형의 벽 위에 지지가 되어 있다. 판테온의 높이는 판테온의 지름과 같다. 판테온의 돔은 콘크리트로 된 한 겹의 외피로 건설되었는데, 콘크리트에는 화산암과 석회화, 부석을 많은 비율로 함유하여 무게를 줄였다. 돔 내부의 표면은 깊은 우물천장으로 되어 있는데 이는 수직·수평으로 살을 만드는 효과를 내어, 전체 하중을 줄이는 효과를 낳았다. 돔의 최고점에는 지름 8m의 눈 모양의 개구부가 있어 건물 내부로 빛을 끌어들인다.[8] 브라만테의 대성당의 돔 계획안은 이러한 판테온의 돔을 본받아 매우 흡사하였는데, 그가 재발견한 제조 방식으로 만들어진 석회화로 된 콘크리트로 지은 돔이었다. 돔 위에 있는 정탑을 제외하면 두 돔의 윤곽은 매우 흡사하며, 또한 판테온의 지지벽은 대성당에서는 지면에서 네 개의 육중한 기둥 위에 올려진 원통으로 바뀌었다. 판테온에서 쓰였던 것처럼, 성 베드로 대성당의 단단한 벽은 브라만테가 벽에 창문들을 뚫고 늘어선 기둥들로 벽을 둘러싸게 하여 가벼워질 수 있었다. 피렌체 대성당의 경우, 브루넬레스키가 돔의 공사를 실현하기 전까지 뾰족한 돔의 시각적 형태를 만들고 싶어하는 오랜 세월의 열망이 존재했다.[25](비잔틴 건축에서 재도입된) 능삼무늬 패턴으로 서로 맞물려진 벽돌들로 이루어진 두 겹의 외피를 건설했고, 여덟 개의 석제 뼈대의 완만하게 위로 올라가는 경사는 반구형의 아치를 만드는 데 필요한 육중한 목재 거푸집이 없이도 건설이 가능해졌다. 정탑의 세부 장식을 제외하면 이 돔의 모습은 완전히 고딕 양식의 것이었고, 돔에 쓰인 공학은 혁신적이었으며, 당시 남아있던 고대 로마의 거대한 돔과 볼트들을 연구하여 만들어진 것이었다.[15] 상갈로는 앞서 돔을 계획한 두 전임자의 선례에 주목했다. 그는 판테온에 있는 우물천장과 피렌체 대성당의 외부에 있는 석조 뼈대의 가치를 이해했다. 그는 브라만테가 계획한 열주랑을 기단 주위의 잘 정돈된 아치로 이루어진 개구부들로 단순화하고, 강화했으며 확장하였다. 또한, 두 번째 아케이드는 첫 번째 아케이드의 층 위로 쌓도록 하였다. 그의 손에서, 피렌체 대성당에서 기초한 정탑의 섬세한 형태는 돌출한 토대들로 둘러싸인 육중한 구조물이 되어, 늘어선 기둥들이 원뿔형의 첨탑들로 둘러싸일 것이었다.[26] 전체 설계안은 수직적인 한 덩어리를 만들어냈고 가루 설탕 끈으로 완성된 세 층의 웨딩케이크와 같은 복합성을 갖게 되었다. 미켈란젤로와 자코모 델라 포르타 미켈란젤로는 이전에 계획되었던 여러 가지 설계안들을 모두 참고하여 돔을 재설계했다. 미켈란젤로의 돔은 피렌체의 것처럼 벽돌로 된 두 겹의 외피로 건설되었으며, 바깥쪽의 것은 16개의 석조 서까래를 가지고 있었는데 이는 피렌체의 것보다 두 배나 많았으나 상갈로의 설계안보다는 적은 숫자였다. 브라만테와 상갈로의 설계안에서처럼 돔은 원통형 부분 위에 있는 기둥들에 의해 들어 올려졌다. 브라만테가 계획한 원형으로 둘러싼 기둥들이나 상갈로가 계획한 아케이드는 각각 높이가 15m인 16쌍의 코린트 양식의 기둥들로 바뀌었으며 이 기둥들은 아치로 연결되었다. 시각적으로 이 기둥들은 각각의 서까래에 대한 버팀 벽으로 보이지만, 구조적으로 그것은 과도한 것이었다. 그 이유는 돔이 피렌체 대성당의 것과 같이 가파르게 올라가는 달걀 모양을 하고 있었고, 그리하여 판테온의 것과 같은 반구형 돔보다 바깥으로 향하는 힘을 덜 가할 수 있었다. 판테온은 비록 버팀 벽에 의해 지지가 되지 않았으나 둥근 벽 위에 뻗치는 무거운 구조 때문에 아래로 향한 힘에 직면하고 있었다.[8][14] 돔의 달걀 모양 윤곽은 지난 세기 동안 많은 학문적 논의의 주제였다. 미켈란젤로가 돔 아래의 원통형 부분을 완성한 채로 1564년 세상을 떠났으며, 브라만테의 기둥들은 원래 설계된 것보다 훨씬 부피가 커서 각각의 폭이 18m에 이르렀다. 교황 비오 5세는 미켈란젤로가 죽자 그의 조수였던 자코모 다 비뇰라를 조르조 바사리와 함께 감리로 임명하여 미켈란젤로의 설계안대로 정확히 공사가 이루어지도록 하여 계속하여 대성당의 건설 작업이 이어질 수 있었다. 미켈란젤로의 의도에 대한 비뇰라의 지식에도, 큰 진전은 없었다. 1585년 열성적인 교황 식스토 5세가 작업 책임자로 자코모 델라 포르타를 임명하였고, 도메니코 폰타나는 그의 조수가 되었다. 식스토 5세의 5년간의 임기 동안에는 상당한 속도로 건설 작업이 진전되었다. 미켈란젤로는 돔의 초기 도면들과 상세 도면을 포함한 얼마 안 되는 수의 도면을 남겼다. 또한, 1569년 스테판 뒤 페라크의 작품인 상세한 판화가 출판되었는데, 그는 여기에 미켈란젤로의 최종 설계안이 담겨 있다고 주장하였다. 전임자였던 상갈로처럼 미켈란젤로 역시 목재로 된 건물의 큰 모형을 만들었다. 자코모 델라 포르타는 이 모형을 여러 방법으로 고쳐 보고, 여기서 그가 만든 변경사항을 설계안에 적용하였다. 변경사항 대부분은 표면적인 부분이었다. 예를 들어 식스토 5세에 대한 경의의 표현으로 돔의 원통형 부분의 위에 있는 꽃 장식 위에 사자 머리를 추가한다거나, 정탑의 꼭대기에 상갈로가 이전에 제안한 것과 같은 장식 고리를 추가하는 것 등이었다. 델라 포르타나 미켈란젤로가 건물 모형에 만든 주된 변화는 안쪽의 돔 위로 높이 바깥쪽 돔을 올리는 것이었다.[14] 미켈란젤로가 그린 도면에는 반구 형태가 아닌 그의 초기 발상이 나타난 달걀 형태의 돔이 그려져 있다.[21] 판화에는 반구형의 돔이 그려져 있으나, 아마 이는 판화가의 오류일 가능성이 크다. 나무 모형의 윤곽은 판화의 것에 비하면 달걀 형태에 가까우나, 완성된 돔에 비하면 덜 가깝다. 미켈란젤로가 임종할 무렵 돔을 더욱 뾰족한 형태로 하려 했다는 주장이 있다. 그러나 제임스 리스밀른은 자코모 델라 포르타가 변동사항에 대한 전적인 책임을 가지고 있었고, 교황 식스토 5세는 미켈란젤로에 대해 그가 수용할 수 있는 과학적 이해가 부족하다고 보았다고 언급했다.[14] 헬렌 가드너는 미켈란젤로가 둥글게 늘어선 거대한 벽기둥들의 동적인 수직적 요소와 상대적으로 정적이고 안정된 돔의 균형을 맞추려고 아랫부분의 반구형 돔을 수정했을 것이라고 시사했다. 가드너는 또한 “(미켈란젤로에 의해) 건축물의 조각은 중층을 두어 땅에서 위로 확장하고 원통형 벽과 그 위에 있는 돔으로 나아가, 전체 건물은 기반부에서 최고점까지 단일한 개체로 함께 통합된다.”라고 언급했다.[21] 건물을 둘러싸는 벽 돌림띠를 통해 건물이 조각되고 통합되며, 조화된다고 하는 건물에 대한 의식으로 미냐카는 현재의 달걀형의 윤곽이 결정되었다고 보는데, 이는 미켈란젤로의 초기(와 후기) 개념에서 필수적인 부분이었다. 조각가이면서 건축가인 미켈란젤로는 비유적으로 말하자면 이전의 설계안들을 가지고 각 설계안의 윤곽을 집약하여 건물이 찰흙 덩어리인 것처럼 다루었다. 건물의 각도를 직선으로 하고 건물이 밖으로 빠져나오려는 것을 억제하려는 시각적인 압력 때문에 대성당의 돔은 “확실히” 위를 향해 상승하는 것으로 보인다.[23] 이런 설명이 정확한 것이라면, 돔의 윤곽은 자코모 델라 포르타가 생각했던 것처럼 구조적인 해결책만은 아닐 것이다. 이것은 시각적인 긴장과 압축에 대한 집적된 설계안 일부이다. 어떤 면에서 미켈란젤로의 돔은 피렌체 대성당의 고딕 양식의 윤곽으로 되돌아가 르네상스의 고전주의를 무시하는 것처럼 보이나, 다른 면에서는 1500년대의 다른 어떤 건물들보다도 바로크 건축의 형상을 미리 예견하는 것으로 볼 수도 있다. 완성 섬네일|위오른쪽|돔 공사는 자코모 델라 포르타와 폰타나가 시작해 끝마쳤다. 자코모 델라 포르타와 폰타나는 교황 식스토 5세의 치세 마지막인 1590년에 대성당의 중앙 돔을 완공하였다. 새 교황 그레고리오 14세는 폰타나가 채광창을 완성한 것을 보고 식스토 5세에게 경의를 표하는 명각을 돔 안쪽 틈에 새기도록 하였다. 다음 교황 클레멘스 8세는 대성당 안에 십자가를 세운 날을 기념하고자 온종일 축제를 벌이고, 모든 도시의 성당들에게 종을 울리라고 명령하였다. 십자가의 양팔 부분은 두 개의 납 용기로, 한쪽에는 성십자가의 파편과 성 안드레아의 유골이 들어 있으며, 다른 한쪽에는 거룩한 양의 원형 초상화를 담고 있다. 18세기 중반, 돔에 균열이 생기자 붕괴를 막고자 두 외관 사이에 네 개의 쇠사슬을 고리처럼 설치하였다. 여러 시대에 걸쳐 열 개의 쇠사슬이 설치되었다. 그 가운데 최초는 미켈란젤로가 브루넬레스키가 피렌체 대성당에 한 예방조치처럼 고안했을 것으로 보인다. 돔 내부 둘레에는 2m(6.5ft) 짜리 글자가 새겨져 있다: 밑쪽의 채광창에는 다음과 같은 명각이 있다: 미켈란젤로의 도면 발견 2007년 12월 7일, 미켈란젤로가 직접 그린 것이 확실한, 붉은색 분필로 그려진 성 베드로 대성당의 돔 단면도가 바티칸 문서 보관소에서 발견되었다.[27] 이 도면에는 돔의 원통 부분에서부터 두 개의 원기둥 위에 있는 엔타블레이처(기둥이 떠받치는 수평 부분)의 설계도가 정밀하게 그려져 있다. 미켈란젤로는 죽기 전에 수천 장의 도면들을 없애 버린 것으로 알려졌다.[28] 이런 도면들 가운데 이 단면도가 기적적으로 살아남은 것은 작은 종잇조각에 불과한 데다가, 상세한 수학적 계산식이 도면의 윗부분에 있었기 때문으로 보인다.[27] 계획 변경 교황 바오로 5세의 치세인 1606년 2월 18일 사순시기 첫 주간, 콘스탄티노 대성당의 남은 건물을 파괴하였다. 교황 실베스테르 1세에 의해 박공벽 꼭대기에 콘스탄티누스 대제상이 끌어 내려지고, 대신 대리석 십자가가 놓였다. 재목은 보르게세 궁전의 지붕을 보수하는 데 썼으며, 옛 대성당 건물 가운데 가장 큰 것이었던 귀한 검은빛의 대리석 기둥 둘은 정성 들여서 보관하다가 나중에 나르텍스를 지을 때 사용하였다. 새로 지은 대성당에 다시 묻는다는 계획에 따라 수많은 교황의 무덤들을 발굴하여 금은보석과 함께 옮겨 놓았다. 1602년 교황은 카를로 마데르노를 건설 총책임자로 임명하였다. 도메니코 폰타나의 조카인 마데르노는 자신이 정력적인 건축가라는 사실을 증명해 보이고 싶었다. 그는 미켈란젤로의 건물을 경당들로 둥글게 에워싸자는 아이디어를 제시했다. 하지만, 교황은 미켈란젤로가 이미 40년 전에 죽었음에도 그의 고안에서 벗어나는 것을 주저하였다. 대체로 대성당을 모든 기독교도의 것이라기보다는 오히려 로마에 속하는 것이라고 보았던 교황청으로부터 멸시를 받았기 때문에, 다양한 나라에서 모집한 건축가들로 구성된 모임인 건축 위원회(Fabbrica)에서는 앞으로 건축 작업을 어떻게 진행해야 할지 고민에 빠졌다. 교황청의 생각에 영향을 끼친 것 가운데 하나는 가톨릭 개혁의 영향으로, 당시 그들은 그리스 십자가 고안을 이단과 연관된 것으로 취급하고, 라틴 십자가를 진정한 기독교의 상징으로 보고 있었다. 건축 위원회와 교황청에 영향을 끼친 또 다른 하나는 고대 건물을 파괴하는 것은 범죄라는 생각이었다. 그 땅 위에 오랫동안 있었던 제의실과 성구실을 여러 경당과 함께 축성하였다. 유일한 해결책은 전체 공간을 둘러싼 네이브를 짓는 것이었다. 1607년 위원들 가운데 호출받은 열 명의 건축가는 미켈란젤로의 건물 안 중랑을 확장하기로 결정을 내렸다. 중랑과 외관에 대한 미켈란젤로의 고안이 받아들여졌다. 건축은 1607년 5월 7일에 시작되었으며, 700명이라는 엄청난 수의 노동자를 고용한 덕분에 작업은 빠른 속도로 진행되었다. 다음해에 외관 작업이 시작되었으며, 1614년 12월 아치 천장에 치장 벽토를 바르는 것을 끝으로 다시는 손을 대지 않았다. 그리고 1615년 초기에는 두 구획을 나누었던 가운데 벽을 허물었다. 모든 파편들은 짐수레로 멀리 떨어진 곳으로 갔으며, 중랑은 종려주일에 맞춰 개장하였다. 성 베드로 대성당의 외관은 마데르노의 설계도에 따라 1607년부터 시공하여 1614년에 완공했다. 대성당 외관은 높이 45.44m, 너비 114.69m의 대규모인데 그 앞에 높이 27m, 지름 약 3m의 거대한 대리석 기둥 여덟 개를 세워 놓았다. 외관 윗부분에는 중앙에 그리스도가 십자가를 안고 있으며 좌우에 열한 제자의 모습이 대리석상으로 조각되어 있다. 그런데 성 베드로의 자리에는 성 요한 세례자의 대리석상이 대신 차지하고 있는데, 그 까닭은 성 베드로의 대리석상이 이미 성 베드로 광장 안에 성 바오로의 대리석상과 함께 서 있기 때문이다. 대리석상 하나의 높이는 약 6m에 달한다. 외관 표면에는 다음과 같은 글이 새겨져 있다: IN HONOREM PRINCIPIS APOST PAVLVS V BVRGHESIVS ROMANVS PONT MAX AN MDCXII PONT VII(사도들의 으뜸의 영예로 선출된 바오로 5세 보르게세 교황, 교황 재위 제7년, 1612년) 대성당 외관에는 중앙 난간을 위시해 모두 세 개의 옥외난간이 있다. 중앙 난간에서는 일명 콘클라베라고 불리는 교황 선거에서 새로 선출된 새 교황이 군중 앞에 처음으로 모습을 드러내 연설하는 공식장소로 사용하고 있다. 또 이 장소에서 매년 성탄절과 부활절 정오에 전 세계에 보내는 교황의 축하 메시지를 낭독하고 있는데, 교황의 이러한 행사를 우르비 엣 오르비라고 부른다. 나르텍스와 입구 성 베드로 대성당의 외관 뒤에는 이탈리아 로마네스크 양식 성당 건축에서 흔히 볼 수 있는 긴 열주 현관 또는 “나르텍스”라는 것이 있다. 이는 마데르노가 스스로 크게 만족한 설계안 일부이다. 이곳의 반원통형 둥근 천장은 화려한 회칠과 도금이 되어 있고, 삼각 궁륭들 사이의 작은 창들로 빛이 들어오는데 화려한 대리석 바닥이 광장에서 들어온 빛들이 반사되어 빛을 발한다. 나르텍스의 각 끝 부분에는 이오니아식 기둥에 의해 틀이 짜인 다소 극적인 공간이 있으며, 각각의 공간 안에는 기마상들이 있는데 남쪽에는 코르나키니의 샤를마뉴(18세기경)가 있고 북쪽에는 베르니니의 콘스탄티누스 대제가 있다. 다섯 개의 입구들(그 가운데 셋은 거대한 고대의 기둥들로 틀이 짜여 있음)은 대성당으로 통하는 출입구이다. 가운데 입구는 안토니오 아베를리노가 1455년 옛 대성당을 위해 만든 청동 문으로 되어 있으며, 이는 새로운 공간에 맞도록 어느 정도 확장된 것이다. 마데르노의 중랑 섬네일|250px|마데르노의 중랑, 성단소 방향 미켈란젤로의 그리스 십자가형 평면에는 베이가 하나만 있었지만, 마데르노에 의해 세 개로 더해졌다. 마데르노는 미켈란젤로의 베이와는 면적이 조금 차이가 나게 함으로써 두 건축 작업이 서로 조화를 이루게 하였다. 또한, 그는 중랑(中廊)의 축을 약간 비스듬하게 하였다. 비평가들의 말에 따르면 이것은 우연이 아니라고 한다. 바깥의 광장에는 고대 이집트의 오벨리스크가 세워져 있는데, 이 오벨리스크가 미켈란젤로의 건물과 일직선으로 맞지 않아 마데르노가 두 건물을 일직선으로 맞추려고 축을 바로잡은 것이다.[14] 중랑은 미켈란젤로의 작업과 조화를 이루며 한 쌍의 거대한 벽기둥을 가지고 있다. 내부공간의 크기는 이곳이 건물 내부 규모라는 감각을 갖기 어려울 정도로 “엄청나게” 넓다.[14][29] 중랑의 첫 번째 기둥들을 등지고 날개를 퍼덕이는 두 쌍의 커룹상이 있다. 커룹상들 사이에는 두 개의 성수반이 있다. 높이가 모두 2m가 넘기 때문에 실제 어린이들은 대리석 커튼을 기어오르지 않으면 성수반에 닿을 수 없다. 측랑들은 각각 두 곳의 작은 경당과 그보다 더 큰 직사각형의 경당, 성사(聖事) 경당과 성가대석 경당을 갖고 있다. 이 경당들은 대리석, 치장 벽토, 금박, 조각과 모자이크 등으로 장식되어 있다. 이 구역에서 눈에 띄는 몇몇 그림들이 있는데, 라파엘로의 “시스티나의 성모” 같은 경우는 모자이크로 다시 창작되었다. 그 가운데 가장 귀중한 그림은 옛 대성당에서 옮겨 온 성모 마리아의 작은 초상화이다.[14] 성 베드로 대성당에서 마데르노가 한 마지막 작업은 지하실 비슷한 공간인 돔 아래의 콘페시오(Confessio)를 설계한 것으로, 이곳은 추기경들이나 특별히 허가를 받은 사람들만이 성 베드로가 묻힌 장소에 가까이 가도록 내려가는 곳이다. 이곳의 대리석 계단들은 옛 대성당에 있었던 것으로 계단의 난간 주위에는 95개의 청동 램프가 있다. 대성당의 가구 교황 우르바노 8세와 베르니니 어린 시절, 화가 안니발 카라치와 함께 성 베드로 대성당을 찾은 잔 로렌초 베르니니(1598-1680)는 성 베드로를 위해 거대한 옥좌를 세우고 싶어했다. 그의 소원은 이루어졌다. 1626년 청년이 된 그는 교황 우르바노 8세의 협찬을 받아 50년 동안 대성당을 꾸미는 작업에 매달렸다. 1629년 마데르노의 후임자로 정해진 그는 바로크 시대의 위대한 건축가이자 조각가로 평가받게 되었다. 성 베드로 대성당에 있는 그의 작품은 발다키노를 포함하여 성체 경당, 네 개의 벽감 계획, 창문과 창문 사이의 벽 부분에 있는 로지아, 베드로의 의자 등이다. 발다키노와 벽감 대성당 한가운데에는 교황이 미사를 집전하는 곳인 중앙 제대가 있고 그 위를 닫집 모양의 발다키노가 덮고 있는데, 그 높이가 꼭대기의 황금 십자가 부분까지 29m나 되며 무게는 자그마치 37,000kg에 달한다. 베르니니의 작품인 이 발다키노는 1625년 우르바노 8세의 명령에 따라 1633년 6월 29일 성 베드로의 축일에 완성했다. 발다키노의 지붕을 받치는 네 개의 나선형 기둥은 마치 소용돌이치듯 감겨 있는 모양을 띠고 있는데 이는 사람의 영혼이 하늘나라로 올라가는 것을 형상화한 것이라고 한다. 내부 중앙에는 성령을 상징하는 비둘기가 빛을 뿜어내는 모습으로 부조되어 있고, 위쪽으로 네 명의 천사가 화관을 하늘로 끌어올리고 있다. 또 다른 작은 천사들은 삼중관과 열쇠, 칼과 복음서를 들고 있다. 삼중관과 열쇠는 성 베드로를, 칼과 복음서는 성 바오로를 상징하고 있다. 그러나 이 발다키노는 높은 예술성에도 제작 당시에는 과다한 청동 사용 때문에 비난의 대상이었다. 심지어 판테온 내부 천장에서 수십 톤의 청동을 떼어와야 할 정도였다 한다.[30] 이 제대에 오르도록 설치된 일곱 개의 계단은 한 개의 대형 대리석을 깎아 만든 것이다. 중앙 제대 아래쪽의 작은 벽감 안에 은으로 장식된 작은 상자가 있다. 이는 교황 베네딕토 14세가 봉헌한 것인데, 그 안에는 교황 리노가 사용했다고 전해오는 팔리움이 들어 있다. 이 팔리움은 성녀 아녜스 축일에 봉헌된 하얀 양털을 축성하여 그 실로 다시 짜서 만들었다.[31] 한편 이곳은 전통적으로 새로 임명된 주교 또는 로마를 정기적으로 방문하는 세계 각국의 주교단들이 자신들이 맡은 임무를 성실히 수행하며 아울러 교계제도에 순종하겠다는 서약이나 갱신을 하는 곳이기도 하다. 이러한 전통은 6세기경부터 생겼다. 중앙 제대 밑에는 성 베드로를 포함한 역대 교황의 시신이 안치된 지하 묘지가 있다.[31] 중앙 제대를 사이에 놓고 쿠폴라를 받치는 네 모서리 벽에는 각각 네 개의 커다란 대리석상이 자리 잡고 있다. 1629년~1640년 사이에 조각한 작품들로 성 론지노(베르니니의 작품), 성녀 베로니카(프란체스코 모키의 작품), 성 안드레아(프랑수아 뒤케스노이의 작품), 성녀 헬레나(안드레아 볼지의 작품)의 석상들이다. 이 석상들 위 난간에 각각 두 개씩 모두 여덟 개의 대리석 원주가 있는데 이 원주들은 신축 이전 옛 성 베드로 대성당의 발다키노 기둥이었다.[32] 그 위로는 경당이 하나 자리 잡고 있는데 이곳에서는 사순절 마지막 시기인 성주간 동안에만 예수의 땀을 닦았다고 전해지는 수건, 예수가 못 박혔다고 전해지는 성십자가의 나무 조각, 예수의 허리를 찔렀다고 전해지는 성창 등의 성유물들이 일반인들에게도 특별히 공개를 허가하고 있다.[31] 베드로의 의자와 성체 경당 베드로의 의자(Cathedra Petri)는 중앙 제대 뒤쪽 부분에 자리를 잡고 있다. 예로부터 전해오는 이야기에 따르면 성 베드로가 로마에서 선교 활동을 할 때 앉았던 나무 의자의 조각들을 모아 5세기경 상아로 장식된 의자로 만들었다고 한다. 그 후 교황 알렉산데르 7세가 베르니니를 시켜 그 의자 위를 무게가 약 75,000kg에 달하는 청동으로 입히고 장식을 해서 오늘에 이르고 있다. 이 의자의 네 다리를 무게 39,000kg, 높이 4~5m의 청동상들이 잡고 있는데, 앞의 두 명은 서방 교회의 교부들인 성 암브로시오와 성 아우구스티노이며, 뒤쪽으로는 동방 교회의 교부들인 성 요한 크리소스토모와 성 아타나시오이다. 의자를 받치는 네 인물 형상들은 망토를 펄럭이며 경배와 환희의 감정을 표현하는 동적인 자세를 취하고 있다. 의자 위쪽을 보면 천연대리석을 얇게 깎아 유리처럼 보이는 타원형의 창 안에 성령을 상징하는 비둘기가 하늘에서 비치는 빛을 타고 내려오는 장면이 새겨져 있다. 비둘기 날개의 폭은 1.75m에 달한다. 그리고 이 창을 잘 살펴보면 열두 부분으로 나뉘어 있는데, 이는 그리스도의 열두 제자를 뜻한다. 그리고 타원형의 둥근 모양이 세 부분으로 구성된 까닭은 삼위일체를 표현하기 위함이다. 비둘기 주위는 구름에 둘러싸인 천사들이 에워싸고 있다.[31] 초로의 화가인 안드레아 사키는 베르니니가 이 형상들을 크게 만들도록 설득했으며, 그리하여 네이브의 중앙 입구로 들어섰을 때 이 작품들이 뚜렷하게 보이게 되었다. 베드로의 의자는 1666년 1월 16일 성대한 의식을 통해 대성전에 안치되었다. 베르니니가 성 베드로 대성당에서 한 마지막 작업은 1676년에 맡은 성체 경당의 장식이다. 그는 성체를 보관하기 위한 장소로서 브라만테의 템피에토를 축소한 형태를 한 경당을 도금한 청동으로 만들었으며, 이 작은 경당은 성 베드로가 순교한 위치를 가리키고 있다. 양쪽에는 천사상들이 있는데 한 천사는 경외심으로 가득 찬 얼굴로 경배하고 있으며 다른 천사는 감상자를 향해 환영의 눈빛을 보내고 있다. 베르니니는 1680년에 82살의 나이로 사망하였다.[14] 성 베드로 광장 대성당 동쪽에는 성 베드로 광장(Piazza di San Pietro)이 있는데, 1656년부터 1667년까지 11년 동안 베르니니의 설계로 세워졌다. 설계자 베르니니는 단순한 균형미를 광장 설계의 중심 주제로 했다. 광장에 들어서면 우선 눈에 들어오는 부분이 양쪽에 서 있는 타원형의 대회랑이다. 모두 284개의 원기둥꼴 대리석 기둥이 각각 네 줄로 양편에 당당히 서 있는데, 기둥 하나의 높이가 16m나 된다. 그 위에 성인과 교황의 모습들이 대리석으로 조각되어 서 있는데 모두 140개이며 대리석상 하나의 높이는 3.24m의 거대한 석상이지만 순례자들의 눈에는 조그마한 모습으로 한눈에 들어오는 까닭은 광장과 대성당의 웅장한 규모 때문이다. 광장은 폭이 246m이며 광장 입구에서 대성당의 입구까지 길이만도 무려 300m나 된다. 광장 한가운데에 해시계처럼 우뚝 높이 솟아 있는 거대한 오벨리스크는 원래의 자리가 이곳이 아니라 대성당 정면을 바라보면서 왼쪽에 있었다. 그리고 그곳은 네로 전용의 개인 경기장이 있던 자리인데 오벨리스크는 경기장의 장식을 위해 그 안에 세워져 있었다. 바로 이 경기장에서 성 베드로가 순교를 당했고, 이를 기념하여 훗날 이 자리에 성 베드로 대성당을 지었던 것이다. 네로의 경기장은 대성당을 건립할 때 모두 철거되었지만, 오벨리스크만은 그 자리에 그대로 남겨 두었다. 그 후, 식스토 5세 교황의 명령에 따라 1586년 4월 30일 이전 공사를 시작하여 130일 후인 같은 해 9월 10일, 지금의 위치에 세우게 되었다. 받침대를 제외한 순수한 오벨리스크의 높이만도 25m이며 약 300t의 무게인 이 건축물을 이전하려고 동원된 근로자만 900여 명이었고 그 밖에도 말이 140여 필, 이전을 위해 특별히 제작된 권선기 47대 등 당시로써는 엄청난 대공사였다고 한다. 난공사 끝에 지금의 자리에 옮겨진 오벨리스크 위에 청동으로 십자가를 제작해 올려놓았는데, 이 십자가 안에는 성녀 헬레나가 예루살렘에서 가져온 예수가 못 박힌 십자가 원본의 일부가 들어 있다. 오벨리스크를 중심으로 양쪽에는 화려한 바로크 문양으로 장식된 두 개의 분수대가 자리 잡고 있다. 대성당을 정면으로 바라보면서 오른쪽 분수대는 지금의 대성당 정면을 설계한 카를로 마데르노의 작품이며, 왼쪽의 것은 도메니코 폰타나가 설계한 작품이다. 이 두 분수대는 광장의 아름다운 조화와 균형을 위해 건축했다고 하는데 종교적인 의미로 생각한다면, 하느님의 성전에 들어가기 전에 물로써 죄를 깨끗이 씻어야 한다는 상징적인 의미가 더욱 크다. 실제로 반세기 전까지만 해도 대성당에 순례 왔던 사람들은 모두 양쪽 분수대의 물을 손으로 떠서 머리 위에 먼저 뿌린 후 대성당 안으로 들어갔다고 한다. 한편, 오른쪽 회랑 너머에는 교황의 거처인 사도 궁전과 바티칸 미술관 등 바티칸 시국의 실체가 있다.[31] 성 베드로 광장이 끝나는 곳에 가면 산탄젤로 성과 일직선으로 이어지는 긴 도로에 들어선다. 이 도로의 명칭은 “화해의 길”이라는 뜻의 비아 델라 콘칠리아치오네이다. 1929년에 바티칸과 이탈리아가 체결한 라테란 조약을 기념하고자 1937년 착공하여 1950년 성년을 맞아 개통되었다. 비아 델라 콘칠리아치오네 양편에는 아름다운 건물들이 나지막하게 줄지어 있다.[33] 명화·명조각 무덤 대성당 내부에는 백 개가 넘는 무덤들이 있는데, 대부분 대성당 바로 밑 지하 동굴에 자리 잡고 있다. 이곳에는 성 베드로를 시작으로 역대 교황의 대부분을 비롯하여 안티오키아의 성 이냐시오, 신성 로마 제국의 오토 2세 황제, 작곡가 조반니 피에르루이지 다 팔레스트리나도 매장되어 있다. 본국에서 추방당해 교황 클레멘스 11세에게 망명을 신청해 의탁한 영국의 가톨릭교도 왕족인 제임스 프랜시스 에드워드 스튜어트와 그의 두 아들 찰스 에드워드 스튜어트 그리고 헨리 베네딕트 스튜어트도 이곳에 묻혀 있다. 또한, 찰스 에드워드 스튜어트의 아내인 마리아 클레멘티나 소비에스카와 왕위를 포기하고 가톨릭 신앙으로 회심한 스웨덴의 크리스티나 여왕도 이곳에 묻혀 있다. 수공예품 종탑과 나르텍스 섬네일|위오른쪽|성년에만 열리는 성년의 문. 대성당 정면 양 측면에는 두 개의 시계가 있는 종탑들이 있다. 왼쪽에 있는 시계는 1931년 이후 전기로 작동하고 있다. 대성당의 종은 1288년대에 제작하였다. 중앙 입구 위에 있는 모자이크 그림은 대성당의 가장 소중한 보물 가운데 하나이다. “나비첼라(Navicella)”라고 불리는 이 그림은 조토가 설계를 기반으로 그리스도의 교회를 상징하는 배를 표현하였다. 건물 앞에 서 있는 본당으로 들어가려면 입구의 회랑을 통과해야 한다. 길이 71m, 폭 13m, 높이 20m의 장엄한 회랑이다. 바닥에는 교황 요한 23세의 문장이 대리석으로 장식되어 있으며 콘스탄티누스 대제의 대리석상이 오른쪽에 있다. 이 석상은 베르니니가 1670년에 완성한 작품이다. 그 반대편에는 1725년에 아고스티노 코르나키니가 만든 샤를마뉴의 대리석상이 있다. 입구 회랑에서 내부로 들어갈 수 있는 문이 다섯 개 있는데, 맨 오른쪽에 있는 청동 문이 ‘성년의 문(Porta Santa)’이다. 1950년 성년을 기념해 스위스의 신자들이 제작하여 기증한 이 문에는 열여섯 편의 성경 이야기가 부조되어 있다. 또 같은 해에 제작된 ‘성사의 문(Porta dei Sacramenti)’ 역시 성년을 기념한 것이었다. 가운데에는 ‘중앙문(Grande Portale Centrale)’으로서 유일하게 초기부터 있던 청동 문이 있다. 1455년에 피렌체 출신의 안토니오 아베를리노가 제작한 이 문 위쪽에는 예수와 성모 마리아의 모습이, 아래쪽에는 성 베드로와 성 바오로가 부조되어 있다. 중앙문 바로 왼쪽에 있는 문이 1977년 9월 2일 교황 바오로 6세의 80회 생일을 기념해 만든 ‘선과 악의 문(Porta del Bene e del Male)’으로 오른쪽에는 선한 것을, 왼쪽에는 악한 것을 상징하는 형상들이 부조되어 있다. 맨 왼쪽의 문은 ‘죽음의 문(Porta della Morte)’으로 교황 요한 23세가 조각가 자코모 만추에게 요청해 만든 예술작품이다. 그 이름처럼 성 베드로 대성당에서 장례 미사를 거행할 때는 이 문을 통해 시신이 들어 있는 관이 출입하게 된다.[34] 전통적으로 성년의 문은 50년 주기로 성년이 되는 해에 1년 동안 열리는데, 오직 교황만이 이 문을 열고 닫을 수 있다. 지금의 문은 1950년 청동으로 만든 것으로 비코 콘소르티가 설계한 것이다. 문 위에는 성년의 문 개방을 기념해 새긴 비문이 있다: PAVLVS V PONT MAX ANNO XIII 그리고 GREGORIVS XIII PONT MAX. 근래의 기념 장식판은 아래와 같다: FRANCISCVS PP PORTAM SANCTAM ANNO MAGNI IVB MM- MMI A IOANNES PAVLVS PP II RESERVATAM ET CLAVSAM APERVIT ET CLAVSIT ANNO IVB MISERICORDIAE MMXV- MMXVI IOANNES PAVLVS II P.M. PORTAM SANCTAM ANNO IVBILAEI MCMLXXVI A PAVLO PP VI RESERVATAM ET CLAVSAM APERVIT ET CLAVSIT ANNO IVB HVMANE REDEMP MCMLXXXIII – MCMLXXXIV IOANNES PAVLVS II P.M. ITERVM PORTAM SANCTAM APERVIT ET CLAVSIT ANNO MAGNI IVBILAEI AB INCARNATIONE DOMINI MM-MMI PAVLVS VI PONT MAX HVIVS PATRIARCALIS VATICANAE BASILICAE PORTAM SANCTAM APERVIT ET CLAVSIT ANNO IVBILAEI MCMLXXV 프란치스코 교황이 2015~2016년 자비의 희년을 맞이하여 요한 바오로 2세 교황이 2000~20002년 대희년을 맞이하여 여닫은 성문을 여닫다. 요한 바오로 2세 교황이 바오로 6세 교황에 의해 1976년에 닫힌 성년의 문을 1983년-1984년 인류 구원의 성년을 맞이하여 여닫다. 요한 바오로 2세 교황이 그리스도 강생 사건 기념으로 2000년-2001년 대희년을 맞이하여 성년의 문을 여닫다. 바오로 6세 교황이 1975년 성년을 맞이하여 바티칸 총대주교좌 대성당의 성년의 문을 여닫다. 중랑 청동 문을 통해 대성당 안으로 들어서면 바닥에 반암을 박아 표시해 놓은 원형의 붉은 대리석을 밟게 된다. 서기 800년 성탄 자정 미사 때 바로 이 자리에서 샤를마뉴가 무릎을 꿇고 교황 레오 3세로부터 왕관을 받았다. 이 원을 지나면 반암으로 만든 커룹 한 쌍이 지키는 2m 높이의 성수대 두 개가 나온다.[35] 중랑에서부터 각종 천연대리석을 사용해 아름답게 깔아 놓은 바닥이 있다. 이 바닥 위에는 전 세계의 이름난 성당들과 성 베드로 대성당의 크기를 비교해 놓은 수치가 새겨 있다. 중랑의 장식 벽기둥 표면은 대형 메달과 초기 서른여덟 명의 교황을 묘사한 부조가 있다. 중랑의 벽기둥 사이 벽감에는 서른아홉 명의 수도원 창립자들을 묘사한 대리석상들이 세워져 있다. 돔의 북동쪽 피어의 반대편에 의자에 앉은 성 베드로 청동상이 있다. 13세기 조각가 아르놀포 디 캄비오가 제작한 것으로 피에타와 함께 대성당의 명물로 통한다.[30] 성 베드로 청동상은 고대 로마식 복장에다 왼손에는 열쇠를 들고 오른손은 곧추세운 채 의자에 똑바로 앉은 모습을 하고 있다.[36] 중세 때부터 이곳을 찾는 수많은 순례자가 청동상의 발에 입맞춤하고 손으로 만지며 기도하는 습관 때문에 오른쪽 발가락은 거의 다 닳아서 원형이 사라졌고 이제는 왼쪽 발가락도 많이 닳은 상태다. 성 베드로의 축일인 6월 29일에는 이 청동상에 금실로 수놓은 제의를 입히고 미사를 집전한다. 청동상 위쪽에는 살레시오회의 창립자인 성 요한 보스코와 교황 비오 9세의 모자이크 초상화가 걸려 있다.[31] 바티칸 동굴 방향으로 움푹 들어간 고해소(告解所)에는 안토니오 카노바가 제작한 교황 비오 6세의 무릎 꿇은 거대 조각상이 있는데, 그는 나폴레옹의 군대에 의해 포로로 잡혀 학대받은 교황이다. 중앙 제대 위에는 베르니니의 발다키노가 얹어져 있다(윗글 참조). 돔을 받치는 네 모서리 벽 안의 벽감에는 대성당의 성유물들과 함께 석상들을 배치하였다: 예수의 십자가를 든 성녀 헬레나(안드레아 볼지); 예수의 옆구리를 찌른 창을 쥔 성 론지노(베르니니); 성 안드레아 십자와 성 안드레아(프랑수아 뒤케스노이); 예수의 얼굴이 찍힌 수건을 든 성녀 베로니카(프란체스코 모키). 성녀 헬레나 성 론지노 성 안드레아 성녀 베로니카 북쪽 측랑 섬네일|위오른쪽|베르니니의 《진실》, 그녀의 발아래에 잉글랜드가 놓여 있다. 북쪽 측랑의 제1경당에는 미켈란젤로의 《피에타》가 있다.[37] 당시 로마 주재 프랑스 대사였던 랑그로사이오 추기경의 의뢰를 받아들여 겨우 스물다섯 살의 나이에 완성한 이 조각상은 다비드상과 모세상과 더불어 그의 3대 걸작품으로 손꼽힌다. 자신의 작품에 서명하지 않은 것으로 유명한 미켈란젤로가 유일하게 남긴 서명된 작품이 바로 이 피에타상이다.[31] 오른쪽 측랑의 첫 번째 피어에는 스웨덴의 크리스티나 여왕의 기념비가 있다. 그녀는 가톨릭 신앙으로 회심하려고 1654년 왕위까지 포기했던 사람이다. 성 세바스티아노에게 봉헌된 제2경당. 교황 비오 11세와 교황 비오 12세의 기념 동상이 있다. 성체 예배당은 오른쪽 측랑과 접한 큰 예배당으로 성체를 모신 감실을 보관하고 있다, 베르니니(1644). 구원의 성모 제대와 가까이 있는 교황 그레고리오 13세와 교황 그레고리오 14세의 기념비, 카밀로 루스코니(1723). 측랑 끝 부분에는 성녀 베드로닐라의 유해가 안장된 제대와 구에치노(조반니 프란체스코 바르비에리)의 “성녀 베드로닐라의 매장” 제대화(1623)가 있다. 남쪽 측랑 남쪽 측랑의 제1경당은 세례대이다. 교황 인노첸시오 12세에게 임명받은 카를로 폰타나(도메니코 폰타나의 종손)가 설계했다. 측랑의 첫 번째 피어를 배경으로 스튜어트 일족의 무덤이 있다. 제임스와 “보니 공 찰리”로 알려진 그의 아들 찰스 에드워드와 추기경이자 요크 공작인 헨리의 무덤이 있다. 이 무덤은 신고전주의 조각가 안토니오 카노바의 작품으로 1819년 공개했다. 찰스 웨드워드 스튜어트의 아내 마리아 클레멘티나 소비에스카의 기념비가 무덤 맞은편에 있다. 제2경당에는 《동정 마리아의 자헌》 성화와 교황 베네딕토 15세와 교황 요한 23세의 기념 동상이 있다. 피어들을 배경으로 교황 비오 10세와 교황 인노첸시오 8세의 기념 동상들이 있다. 제의실 입구에는 교황 비오 8세의 기념 동상이 있다. 남쪽 익랑에는 성 토마스와 성 요셉의 제대와 ‘십자가에 못 박힌 성 베드로’ 성화가 있다. 측랑 끝쪽에는 교황 알렉산데르 7세의 기념상이 있다. 베르니니의 작품으로 “바로크 시대의 훌륭한 대리석상 가운데 하나”로 불리고 있다. 대리석상 위쪽에는 교황이 무릎을 꿇고 자신의 죽음을 준비하며 마지막 기도를 바치는 모습으로 조각되어 있고, 그 곁에는 교황의 권위를 상징하는 삼중관이 놓여 있다. 그 아래에는 구겨 놓은 종이처럼 정교하게 다듬어진 천연대리석이 보이는데, 이는 교황의 시신을 덮은 천을 뜻한다. 천 속에 모래시계를 든 해골의 모습이 보인다. 모래시계는 이승의 마지막 순간을 상징하고, 머리를 천으로 감싼 해골은 죽음이란 누구도 피할 수 없는 숙명이라는 것을 강조한다. 기념 동상 주위에 네 여인의 석상이 자리를 잡고 있는데, 이는 정의, 현명, 자비, 진실을 각각 상징한다. 그 중 진실을 뜻하는 여인의 석상은 원래 나체로 조각된 것을 교황 인노첸시오 11세가 그 위에 옷을 입혔다.[31] 같이 보기 교황 미켈란젤로 바티칸 시국(교황 있는곳) 성 베드로 바실리카 산 파올로 성당 (관광지) 산타 마리아 마조레 성당 (관광지) 대성당 산 조반니 인 라테라노 대성당 (로마주교좌성당:교황좌성당) 각주 외부 링크 249장 사진과 가상 실물 영상 종합 역사, 지도, 사진, 책, 블로그 가톨릭 백과사전 조항 분류:로마의 로마 가톨릭 교회당 분류:바티칸 시국의 건축물 분류:1626년 완공된 건축물 분류:교황 율리오 2세
https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%B1%20%EB%B2%A0%EB%93%9C%EB%A1%9C%20%EB%8C%80%EC%84%B1%EB%8B%B9
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 451, 665, 1276 ], "plaintext_end_byte": [ 441, 664, 1275, 1877 ] }
Mikä 343 Industries on?
343 Industries
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 40 ], "minimal_answers_end_byte": [ 130 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
343 Industries (lyhennettynä 343i) on Microsoft Studiosin vuonna 2009 perustama yhdysvaltalainen videopelejä kehittävä yritys. Yhtiö on nimetty Halo-videopelisarjassa esiintyvän 343 Guilty Sparkin mukaan [1] ja se perustettiin jatkamaan Halo-pelien kehitystä Bungien irrottauduttua Microsoftista. Halo 4 oli ensimmäinen 343 Industriesin kehittämä peli ja vuonna 2017 studio aikoo julkaista jatko-osan vuoden 2008 Halo Warsille.[2] Historia Heinäkuussa 2009 Microsoft rekisteröi nimen 343 Industries[3], josta tuli myöhemmin uuden Halo-pelisarjan kehityksestä vastaavan studion nimi alkuperäisen kehittäjän Bungien irrottauduttua Microsoftista.[4] Heinäkuussa 343 Industriesin kerrottiin työstävän seitsemänosaista animesarjaa Halo Legendsiä.[5] Myöhemmin samana vuonna studio julkaisi Halo Waypoint -nimisen sovelluksen, jonka avulla käyttäjä voi seurata edistymistään sarjan peleissä.[6] Näiden lisäksi 343 Industries palkkasi 20 työntekijää nyttemmin jo lakkautetulta Pandemic Studiosilta.[7] 343 Industries kehitti Halo: Reachiin kaksi karttapakkausta, Defiantin ja Anniversaryn, yhdessä Certain Affinityn kanssa. Yhtiö oli vastuussa myös Halo: Combat Evolvedin uusiojulkaisusta, joka julkaistiin pelin kymmenentenä vuosipäivänä. 343 Industries sai lopulta täyden vastuun Halo-pelisarjasta maaliskuun 31. päivänä vuonna 2012, minkä lisäksi studio julkaisi samana vuonna Reclaimer-trilogian ensimmäisen osan, Halo 4:n. Vuoden 2013 E3-messuilla kerrottiin Halo 5:n saapuvan yksinoikeudella Xbox Onelle. Pian tämän jälkeen Microsoft Studiosin johtaja Phil Spencer kertoi trilogian laajenevan saagaksi.[8] Vuoden 2014 E3-messuilla pelin julkaisupäiväksi kerrottiin 27. lokakuuta 2015. Vuoden 2015 Gamescom-messuilla julkaistiin 343 Industriesin seuraava peli, Halo Wars 2, jonka julkaisupäivä ajoittuu keväälle 2017.[9] 343 Industriesin pelit Lähteet Luokka:Yhdysvaltalaiset videopeliyritykset
https://fi.wikipedia.org/wiki/343%20Industries
{ "plaintext_start_byte": [ 11, 540, 1138, 1842, 2492, 3136, 3800, 4582, 4964, 5803, 6498, 7084, 7302, 8089, 8687, 9037, 9628, 10181, 10791, 11031, 11157, 11391, 11501, 12016, 12673 ], "plaintext_end_byte": [ 539, 1131, 1841, 2491, 3124, 3799, 4581, 4950, 5802, 6497, 7078, 7301, 8082, 8686, 9036, 9614, 10168, 10790, 11008, 11149, 11377, 11490, 12015, 12629, 12762 ] }
When did Gundam Wing premier?
Mobile Suit Gundam Wing
english
{ "passage_answer_candidate_index": [ 1 ], "minimal_answers_start_byte": [ 640 ], "minimal_answers_end_byte": [ 653 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Main Page Mobile Suit Gundam Wing, also known in Japan as New Mobile Report Gundam Wing[2](新機動戦記ガンダムW(ウイング),Shin Kidō Senki Gandamu Wingu), is a 1995 Japanese mecha anime series directed by Masashi Ikeda and written by Katsuyuki Sumizawa. It is the sixth installment in the Gundam franchise, taking place in the "After Colony" timeline. As with the original series, the plot of Gundam Wing centers on a war in the future (specifically the 2220s) between Earth and its orbital colonies in the Earth-Moon system. The series aired in Japan on the terrestrial TV Asahi network. It ran for 49 episodes; beginning on April 7, 1995 and ending on March 29, 1996. It received multiple manga adaptations, as well as video games. Four original video animation (OVA) episodes were produced including a retelling of the series, Operation Meteor, and a direct sequel, Endless Waltz. In 2010, Sumizawa started writing the novel Frozen Teardrop, another sequel to the series. While the series fared modestly well in Japan, it found greater success in the United States and popularized the Gundam franchise in the West. Plot In the distant future, Mankind has colonized space, with clusters of space colonies at each of the five Earth-Moon Lagrange points. Down on the Earth, the nations have come together to form the United Earth Sphere Alliance. This Alliance oppresses the colonies with its vast military might. The colonies wishing to be free, join together in a movement headed by the pacifist Heero Yuy. In the year After Colony 175, Yuy is shot dead by an assassin, forcing the colonies to search for other paths to peace. The assassination prompts five disaffected scientists from the Organization of the Zodiac, more commonly referred to as OZ, to turn rogue upon the completion of the mobile suit prototype Tallgeese. The story of Gundam Wing begins in the year After Colony 195, with the start of "Operation Meteor": the scientists' plan for revenge against OZ. The operation involves five teenage boys, who have each been chosen and trained by each of the five scientists, then sent to Earth independently in extremely advanced mobile suits (one designed by each of the scientists) known as "Gundams" (called such because they are constructed from a rare and astonishingly durable material called Gundanium alloy, which can only be created in outer space). Each Gundam is sent from a different colony, and the pilots are initially unaware of each other's existence. The series focuses primarily on the five Gundam pilots: Heero Yuy (an alias, not to be confused with the martyred pacifist), Duo Maxwell, Trowa Barton, Quatre Raberba Winner and Chang Wufei. Their mission is to use their Gundams to attack OZ directly, in order to rid the Alliance of its weapons and free the colonies from its oppressive rule. The series also focuses on Relena Peacecraft, heir to the pacifist Sanc Kingdom, who starts off as a seemingly ordinary girl until she gets caught up in the conflict between OZ and the Gundams; becoming an important political ally to the Gundam pilots (particularly Heero) in the process. Production The making of Gundam Wing was influenced by Mobile Fighter G Gundam with the idea of having five main characters. Originally, the series was meant to be titled Gundam Meteor after "Operation Meteor." Bandai suggested having a Gundam with the ability of transforming into a plane-like form. The writers worked together for one week conceptualizing the characters, mobile suits and first 40 episodes. Director Masashi Ikeda reacted to their work comparing it to the first Gundam series, Zeta and G all at once.[3] The series was more focused on drama than mecha, which the staff credits as one of the reasons for the show's popularity within the female demographic. Writer Katsuyuki Sumizawa expressed difficulties in the making of the story as opposed to his work in novels due to the fact he relayed duties to other members. However, the handling of the five characters was made easy due to the setting.[3] Early sketches of the protagonists by Ikeda were handled by character designer Shuko Murase. He was cast due to his work with Ikeda in Samurai Troopers. The director wanted the designs to appeal to the female demographic. Originally, Duo Maxwell was set as the protagonist but was replaced by Heero Yuy. The staff members noted Heero was too different from previous Gundam protagonists and were afraid he would be unpopular. The voice casting was more difficult to do than the ones from previous series due to the different atmosphere.[3] Following the series' ending, the staff members were asked by the studio to make a sequel due to its popularity. Neither Ikeda nor executive producer Hideyuki Tomioka intended to make a sequel for Gundam Wing. However, Sumizawa was bothered by the finale as he felt the series ended abruptly. Tomioka asked Sumizawa if he could write a continuation which he agreed.[3] Media Anime Gundam Wing was not the first series in the Gundam franchise to be dubbed and distributed in the U.S. (the compilation movie version of the original Mobile Suit Gundam, as well as the OVAs War in the Pocket and Stardust Memory, preceded it by about two years), but it is well known as the first Gundam series to be aired on American television. This dub was produced by Bandai Entertainment and the voice work was done by Ocean Productions. [4] The series aired on Cartoon Network's weekday afternoon after-school programming block Toonami; premiering on March 6, 2000. In the first extended promo leading up to the series' premiere, voice actor Peter Cullen narrated the back story, evoking memories of Voltron's opening credits. The promo was said to be so riveting that Bandai decided to use it as the official promo for the series.[5] It was broadcast in two formats; an edited version shown in the daytime on Toonami and an uncut version shown past midnight as part of Toonami's "Midnight Run." Examples of the edits included the removal of blood, profanity, atheism, and the word "kill" being replaced with the word "destroy" (this was extended to Duo's nickname, "The God of Death," changed to "The Great Destroyer," forcing the alteration of two episode titles), though the word "death" was mostly left intact. All Gundam Wing episodes have been released to VHS and DVD in the U.S. Differences between the two video systems is that the VHS episodes contain the edited version while the DVD episodes contain the uncut version. Due to the closure of Bandai Entertainment, the series was out-of-print for sometime. On October 11, 2014 at their 2014 New York Comic-Con panel, Sunrise announced they will be releasing all of the Gundam franchise, including Gundam Wing in North America though distribution from Right Stuf Inc., beginning in Spring 2015.[6] Right Stuf released the series on Blu-ray and DVD in two sets in November 2017.[7] In addition, a collector's edition set containing the complete series, Endless Waltz, Operation Meteor and the Frozen Teardrop picture drama was released in December 2017. OVAs After the series ended, four original video animation (OVA) episodes, compiling various scenes from the series along with a few minutes of new footage, were released in 1996 as Gundam Wing: Operation Meteor I and II. A three-part OVA titled Gundam Wing: Endless Waltz was produced in 1997 as a sequel to the TV series; plot-wise, it brought the "After Colony" timeline to a close. The OVA was also notable for its massive redesigns of all the Gundams by Hajime Katoki, such as the Wing Gundam Zero's new "angel-winged" appearance.[8] A compilation movie version of Endless Waltz (featuring additional footage, alterations of the music score and a different ending theme) was later released in Japan on August 1, 1998. Endless Waltz premiered on Cartoon Network in the U.S. on November 10, 2000. Both the OVA and movie versions of Endless Waltz were later released together on DVD.[9] Right Stuf released both OVAs on Blu-ray and DVD in December 2017 (though Operation Meteor remains un-dubbed).[7] Manga In addition to manga adaptations of the series and Endless Waltz, several manga sidestories have also been produced. Episode Zero is a prequel, detailing the events leading up to series; the stories have been collected in a volume that also contains one brief open-ended interlude, Preventer 5, that details an operation that occurs after Endless Waltz.[10] A coincident storyline to the series is presented in Last Outpost (G-Unit). Several sequel manga, occurring between Gundam Wing and Endless Waltz, have also been written: Blind Target, Ground Zero and Battlefield of Pacifists.[11][12][13] The Gundam Wing, Battlefield of Pacifists and Endless Waltz manga series were published in English by Tokyopop, while Blind Target, Ground Zero and Episode Zero were published by Viz Communications. Another sequel manga detailing the future of the colonies entitled Tiel's Impulse was printed in 1998 and has not been published in the United States. In September 2010, Gundam Ace magazine began serializing a manga titled New Mobile Report Gundam Wing Endless Waltz: The Glory of Losers that retells the events of the anime while incorporating facts from Episode Zero and the novel Frozen Teardrop. The manga also uses Hajime Katoki's Gundam redesigns from Endless Waltz and other subsequent media, instead of the original Kunio Okawara designs featured in the anime. Vertical began publishing English editions of the manga volumes, under the title Mobile Suit Gundam Wing Endless Waltz: Glory of the Losers, in July 2017.[14] Novel sequel In early 2010, Gundam Ace magazine announced they would serialize a "New Gundam Wing Project".[15] The project was eventually revealed to be a novel, titled New Mobile Report Gundam Wing: Frozen Teardrop. Written by Katsuyuki Sumizawa, the novel begins a new timeline, following the "Mars Century" calendar ("MC") which was the successor of the previous "After Colony" calendar.[16] According to an interview with the author, the novel spans backwards into the AC century and the Gundam pilots, Relena, and their children make appearances. Other media A fighting video game titled Shin Kidō Senki Gundam Wing: Endless Duel was developed by Natsume and released for the Super Famicom in Japan on March 29, 1996.[17] A second fighting game titled Shin Kidō Senki Gundam Wing: The Battle was developed by Natsume and released for the PlayStation in Japan on October 11, 2002 as the 13th volume of the Simple Characters 2000 series.[18] Gundam Wing characters and mecha have also appeared in several other video game series including Super Robot Wars, Gundam Battle Assault, Another Century's Episode, Mobile Suit Gundam: Extreme Vs. and Dynasty Warriors: Gundam. Upon the series' debut in North America, Gundam Wing received a large roster of licensees for merchandise including wallscrolls, apparel, school supplies, skateboards, trading cards, model kits and action figures.[19] Soundtracks Openings "Just Communication" by Two-Mix (ep. 1–40)[20] (YTV Broadcast: 1–49) "Rhythm Emotion" by Two-Mix (ep. 41–49)[21] Ending "It's Just Love!" by Rumi Ohishi (ep. 1–49) "Just Communication" (Instrumental Version) by Kow Otani (Toonami Broadcast, ep. 1–49; the credits aired over a shortened version of the show's first opening animation)[22] Insert songs "Just Communication" by Two-Mix (eps. 3 & 49) "Rhythm Emotion" by Two-Mix (eps. 36, 38, 39, and 41) Reception Gundam Wing was only a modest success in Japan during its initial run; it, along with G Gundam, was the only Gundam series of the 1990s that managed an average television rating over four percent. It was ranked number two in Animage magazine's Anime Grand Prix in 1996 and was also ranked number 76 in the publication's list of the 100 most important anime of all time.[23][24] The series is infamous within dōjinshi where authors tend to depict romantic relationships between several of the protagonists.[25][26] Gundam Wing was a greater success in North America, however, and is credited with single-handedly popularizing the Gundam franchise among Western audiences.[27] Just over a week after its premiere on Cartoon Network on March 6, 2000, the series was the top rated program in all age groups.[28] During the summer of 2000, it remained as the first or second top-rated show among kids and teens during its twelve airings per week on the Toonami block. Gundam Wing was ranked the 73rd best animated series by IGN, calling the series "so good that even those opposed to anime have to give the show its due credit".[29] See also Anime and mangaportal Footnotes Official Website: at the Wayback Machine (anime) at Anime News Network's encyclopedia
https://en.wikipedia.org/wiki/Mobile%20Suit%20Gundam%20Wing
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 652, 1184, 1631, 1770, 2329, 2858, 3388, 4043, 4201, 4848, 4953, 5294, 5728, 6598, 7222, 7455, 7885, 8558, 9980, 10079, 10190, 10244, 10492, 10984, 11228, 11798, 11916, 12187, 12396 ], "plaintext_end_byte": [ 599, 1167, 1630, 1740, 2300, 2838, 3387, 4042, 4177, 4847, 4930, 5273, 5703, 6597, 7202, 7454, 7884, 8557, 9979, 10058, 10189, 10243, 10469, 10967, 11216, 11785, 11915, 12105, 12392, 12435 ] }
Minä vuonna Star Trek julkaistiin suomalaisessa televisiossa?
Star Trek
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Star Trek on Gene Roddenberryn luoma tieteisfiktio. Ensimmäistä Star Trek -televisiosarjaa alettiin esittää vuonna 1966, minkä jälkeen samaan fiktiiviseen maailmaan on tehty useita televisiosarjoja, elokuvia ja kirjoja. Star Trek -televisiosarjat sijoittuvat tulevaisuuteen ja yleensä kertovat avaruusmatkoista sekä niillä kohdattavista vaaroista. Star Trek on eräs tieteisfiktion (science fiction, scifi) suosituimpia ja tunnetuimpia brändejä, joka on luonut tai levittänyt yleiseen käyttöön useita fiktiivisiä käsitteitä, kuten esimerkiksi poimuajo, holokansi ja teleportaatio. Star Trek -televisiosarjat Alkuperäinen Star Trek Star Trekin alkuperäistä, vuosina 1966–1969 valmistettua televisiosarjaa (Star Trek: The Original Series, ST: TOS, TOS) on seurannut tähän mennessä viisi jatkotelevisiosarjaa ja kolmetoista elokuvaa. Alkuperäisen viisivuotiseksi suunnitellun televisiosarjan tuotanto lopetettiin jo kolmen tuotantokauden jälkeen, koska sen katsojalukujen katsottiin olleen riittämättömät. Vasta jälkikäteen huomattiin, että ohjelma keräsi yleisöä juuri siinä ikähaarukassa, jota mainostajat olivat tavoitelleet. Animaatiosarja Animoitua Star Trek -televisiosarjaa (Star Trek: The Animated Series, ST: TAS, TAS) esitettiin vuosina 1973–1974. Ääninäyttelijöinä oli suurin osa alkuperäisen sarjan vakionäyttelijöistä, mutta kaiken kaikkiaan sarja on jäänyt melko tuntemattomaksi, eivätkä kaikki fanit tai käsikirjoittajat laske sen tapahtumia viralliseen Star Trekin historiankirjoitukseen lukuun ottamatta Spockin nuoruusvuosista kertovaa jaksoa "Yesteryear". Suomessa Kolmoskanava esitti TAS-sarjan alkuperäisen 1960-luvun televisiosarjan perään 1980-luvun lopulla. Star Trek –uusi sukupolvi Star Trek – uusi sukupolvi (Star Trek: The Next Generation, ST: TNG, TNG, 1987–1994) sijoittuu noin sadan vuoden päähän alkuperäisen sarjan tapahtumista, ja sen luonne poikkeaa huomattavasti alkuperäisen sarjan yksioikoisesta seikkailemisesta. Sarja kertoo edelleen avaruusalus Enterprisen miehistöstä – alus on jo viides samaa nimeä kantava Liiton tähtilaiva. Tärkeimmät henkilöt sarjassa ovat kapteeni Jean-Luc Picard (Patrick Stewart) sekä tiedeupseeri ja komentajakapteeni, androidi Data (Brent Spiner). Star Trek: Deep Space Nine Star Trek: Deep Space Nine (ST: DS9, DS9, 1993–1999) alkoi TNG:n tuotannon ollessa vielä käynnissä ja jatkui sen kanssa rinnakkain vuoden ajan. Sarja poikkeaa totutusta kaavasta ja sijoittuu tähtilaivan sijasta Deep Space Nine -nimiselle avaruusasemalle lähellä Bajor-planeettaa. Bajor on toipumassa cardassien miehityksestä, ja Federaatio saapuu paikalle rauhanturvatehtävissä. Syrjäisestä avaruusasemasta tulee kuitenkin tärkeä Federaatiolle, kun läheltä Bajoria löytyy vakaa madonreikä. Star Trek: Voyager Star Trek: Voyager (1995–2001) alkoi TNG:n päätyttyä ja tuotanto jatkui siten rinnan DS9:n kanssa. Sarja sijoittuu jälleen avaruusalukselle, U.S.S. Voyagerille, joka päätyy 70000 valovuoden matkan päähän kotoa toiselle puolelle Linnunrataa ja aloittaa vaarallisen matkansa kohti Maata. Voyagerin miehistö koostuu noin 150 ihmisestä, joista puolet on Tähtilaivaston akatemian käyneitä ja toinen puoli kapinallisia, ja miehistöjen onkin selvittävä erimielisyyksistään selvitäkseen pitkällä matkalla kotiin. Sarjan päähenkilöksi valittiin Star Trekin historiassa ensimmäistä kertaa nainen, kapteeni Kathryn Janeway (Kate Mulgrew). Sarjan muita päähenkilöitä ovat entinen kapinallisyksikön johtaja, komentaja Chakotay (Robert Beltran), käyttöpäällikkö, puoliklingoni B’Elanna Torres (Roxann Dawson), turvallisuusupseeri, vulkanuslainen Tuvok (Tim Russ), ruorimies Tom Paris (Rober Duncan McNeill), aseman hologrammitohtori (Robert Picardo), aliluutnantti Harry Kim (Garrett Wang) ja lisämatkustajat talaxialainen Neelix (Ethan Phillips) ja ocampa Kes (Jennifer Lien). Borgi Seven of nine (Jeri Ryan) korvasi Kesin neljännellä tuotantokaudella. Suomessa Nelonen esitti sarjasta 49 ensimmäistä jaksoa 1990-luvulla ja MTV3 Scifi -kanava alkoi esittää sitä elokuun 2008 alussa. Star Trek: Enterprise Enterprise-televisosarjaa tehtiin neljä tuotantokautta vuosina 2001–2005. Sarja sijoittuu ajallisesti ennen alkuperäistä 1960-luvun televisiosarjaa ja tapahtuu kymmenen vuotta ennen Yhdistyneiden planeettojen liiton perustamista, ihmiskunnan ottaessa ensiaskeleitaan aurinkokunnan ulkopuolelle (ensimmäinen Enterprise on ihmiskunnan ensimmäinen poimukertoimeen 5 kykenevä alus). Kolmannella esityskaudella sarjan nimi muutettiin Star Trek: Enterpriseksi, mutta se ei parantanut katsojalukuja, jotka olivat pienemmät kuin millään siihenastisella Star Trek -sarjalla. Tämä olikin merkittävin syy sarjan lopettamiseen keväällä 2005. Suomessa sarjaa esitti MTV3 Scifi keväästä 2009 alkaen arki-iltaisin klo 19.00. Star Trek: Discovery Marraskuussa 2015 julkistettiin uusi televisiosarja Star Trek: Discovery. Sarjan on tarkoitus ilmestyä syksyllä 2017 CBS:n CBS All Access -suoratoistopalvelussa, Netflix-palvelun näyttäessä sen Yhdysvaltojen ulkopuolella. Sarja sijoittuu aikaan ennen alkuperäistä sarjaa ja jälkeen Enterprise-sarjan tapahtumien. Star Trek -elokuvat Star Trek: Avaruusmatka (1979) Star Trek II: Khanin viha (1982) Star Trek III: Spockin paluu (1984) Star Trek IV: kotiinpaluu (1986) Star Trek V: The Final Frontier (1989) Star Trek VI – Tuntematon maa (1991) Star Trek – sukupolvet (1994) Star Trek – ensimmäinen yhteys (1996) Star Trek – kapina (1998) Star Trek: Nemesis (2002) Star Trek (2009) Star Trek Into Darkness (2013) Star Trek Beyond (2016) Star Trekin tulevaisuus Star Trek: Enterprise -televisiosarjan ennenaikainen lopettaminen keväällä 2005 sekä vuoden 2002 Star Trek: Nemesis -elokuvan alhainen tuotto laittoivat brändin tulevaisuuden vaakalaudalle. Star Trek -brändin entinen johtohahmo, Rick Berman sanoi vuonna 2006, että Star Trekin tekeminen jätetään tauolle muutamaksi vuodeksi, eikä aio enää olla mukana tuottamassa sarjaa. Marraskuussa 2015 televisiokanava CBS ilmoitti, että aivan uusi Star Trek-sarja alkaa vuonna 2017. Yhdysvalloissa sarja pyörii CBS-kanavan omassa striimauspalvelu All Accessissa ja muualla maailmassa jaksot ovat nähtävissä Netflixissä 24 tunnin sisällä Yhdysvaltain ensi-illasta. Uutta Star Trek-sarjaa työstävät Hannibal-sarjan luojana tunnettu, Star Trek: Voyagerin ja Star Trek: Deep Space Ninen parissa uransa aloittanut Bryan Fuller yhdessä Alex Kurtzmanin kanssa. [1] Vuonna 2009 ilmestyneen yhdennentoista Star Trek -elokuvan ohjasi J. J. Abrams. Leonard Nimoy nähtiin vanhan Spockin roolissa, ja lisäksi nuorta Spockia näytteli Zachary Quinto. Muissa rooleissa elokuvassa ovat muun muassa nuorta Pavel Chekovia näyttelevä Anton Yelchin sekä nuorta viestintäupseeri Uhuraa esittävä Zoe Saldana. William Shatner ei esiinny elokuvassa.[2] Elokuva aloitti uuden ”aikalinjan” luoden vaihtoehtoisen tulevaisuuden Star Trek -universumiin. Elokuvan jatko-osa Star Trek Into Darkness ilmestyi 2013 ja kolmas osa, Star Trek Beyond, sai ensi-iltansa heinäkuussa 2016. Star Trek DVD:llä Kaikki Star Trek -sarjat ja -elokuvat on julkaistu DVD-levyillä. Lisäksi kaikki elokuvat ja alkuperäinen 1960-luvun televisiosarja on julkaistu blu-ray-versioina. Alkuperäinen televisiosarja julkaistiin myös HD-DVD-formaatissa. Alla on listattu saatavilla olevat Star Trek -kausiboksit ja elokuva-DVD:t sekä lyhyesti kommentoitu mm. niiden suomenkielisen tekstityksen tilannetta. Listatut DVD:t eivät kuitenkaan ole ainoita saatavilla olevia, sillä Star Trekin jaksoista on myös julkaistu erilaisia teemakokonaisuuksia. Kaikki alkuperäisen sarjan jaksot on myös saatavilla R1-julkaisuina kahden jakson paketeissa, jotka julkaistiin ennen kausibokseja. Elokuvista on ensimmäistä lukuun ottamatta saatavilla kaksi versiota: Yhden levyn versio sekä kahden levyn versio, joka sisältää dokumenttielokuvia, kommenttiraitoja yms. Ensimmäisestä elokuvasta ei ole olemassa kuin kahden levyn ohjaajan versio (Director’s Edition), jolla elokuva ensimmäistä kertaa julkaistaan täydellisenä ja viimeisteltynä. Aiempi teatteriversio ja tv-versio eivät vastanneet ohjaajan toiveita, ja tarina kärsi monilta osin. Director's Edition onkin vastoin yleistä käytäntöä lyhyempi kuin teatteriversio, mutta siitä huolimatta tarinaltaan täydellisempi. Blu-raylla puolestaan julkaistiin ensimmäisen elokuvan teatteriversio. Star Trek - The Original Series (kolme boksia R1, R2; R2-versiossa suomẹnkielinen tekstitys) Star Trek - The Animated Series (yksi boksi R1, R2; R2-versiossa suomẹnkielinen tekstitys) Star Trek: The Next Generation (seitsemän boksia R1, R2; ei suomẹnkielistä tekstitystä) Star Trek: Deep Space Nine (seitsemän boksia R1, R2; ei suomẹnkielistä tekstitystä) Star Trek: Voyager (seitsemän boksia R1, R2; ei suomẹnkielistä tekstitystä) Enterprise (neljä boksia R1, R2; ei suomẹnkielistä tekstitystä) Star Trek: The Motion Picture (R1DE, R2DE; R2-versiossa suomẹnkielinen tekstitys) Star Trek II: The Wrath of Khan (R1, R1SE, R2, R2SE; R2-versiossa suomẹnkielinen tekstitys) Star Trek III: The Search for Spock (R1, R1SE, R2, R2SE; R2-versiossa suomẹnkielinen tekstitys) Star Trek IV: The Voyage Home (R1, R1SE, R2, R2SE; R2-versiossa suomẹnkielinen tekstitys) Star Trek V: The Final Frontier (R1, R1SE, R2, R2SE; R2-versiossa suomẹnkielinen tekstitys) Star Trek VI: The Undiscovered Country (R1, R1SE, R2, R2SE; R2-versiossa suomẹnkielinen tekstitys) Star Trek: Generations (R1, R1SE, R2, R2SE; R2-versiossa suomẹnkielinen tekstitys) Star Trek: First Contact (R1, R1SE, R2, R2SE; R2-versiossa suomẹnkielinen tekstitys) Star Trek: Insurrection (R1, R1SE, R2, R2SE; R2-versiossa suomẹnkielinen tekstitys) Star Trek: Nemesis (R1, R1SE, R2, R2SE; R2-versiossa suomẹnkielinen tekstitys) Muita aiheeseen liittyviä maininnan arvoisia DVD-julkaisuja ovat muun muassa: Trekkies Trekkies 2 Nämä ovat Denise Crosbyn (Tasha Yar, Uusi sukupolvi) juontamia dokumentteja Trek-faneista eli trekkereistä. Mind Meld – Secrets Behind the Voyage of a Lifetime Mind Meld on Leonard Nimoyn kotitalon puutarhassa kuvattu keskustelu, jossa William Shatner ja Nimoy keskustelevat paitsi Star Trekistä, myös elämänsä hyvistä ja huonoista puolista (avioeroista, päihdeongelmista, jne.) Star Trek Blu-rayllä Star Trek - The Original Series, tuotantokaudet 1–3 Star Trek: The Next Generation, tuotantokaudet 1–7' Star Trek: Enterprise, tuotantokaudet 1–2 Star Trek: The Motion Picture Star Trek II: The Wrath of Khan Star Trek III: The Search for Spock Star Trek IV: The Voyage Home Star Trek V: The Final Frontier Star Trek VI: The Undiscovered Country Star Trek: Generations Star Trek: First Contact Star Trek: Insurrection Star Trek: Nemesis Star Trek Star Trek Into Darkness Sarjakuvalehdet Avaruusmatka – Star trek, Suomessa ilmestynyt 15 numeroa vuosina 1974–1975. [3] Star Trek, Suomessa ilmestynyt 7 numeroa vuosina 1981–1982. Star Trek: The Next Generation, Suomessa ilmestynyt 5 numeroa vuosina 1990–1991. [4] Parodioita Huumoriyhtye Lapinlahden Linnut teki viihdesarjassa Kuudesti laukeava Star Trekiä parodioivia sketsejä nimellä "Tähtireki". Siinä maapallo on räjähtänyt ja kahdeksan tuhosta selvinnyttä ihmistä yrittää etsiä itselleen uutta kotiplaneettaa. Matkan aikana he ovat kehittäneet uuden kielen, jossa sanoista sanotaan vain ensimmäinen kirjain. Nämä sketsit tekivät tunnetuksi sanonnan EVVK. Star Wreck -nimisiä tieteiselokuvia on ladattu internetistä miljoonia kappaleita. Elokuvien päähenkilönä on omahyväinen, komenteleva Kapteeni Pirk. Videopelit Sarjasta on tehty useita videopelejä konsoleille ja tietokoneille sisältäen strategia-, toiminta- ja roolipelejä. Star Trek: 25th Anniversary Star Trek: Armada Star Trek: Armada II Star Trek: Judgment Rites Star Trek Voyager: Elite Force Star Trek: Voyager Elite Force: Virtual Voyager Star Trek: Online Katso myös Ferengien hankintasäännöt Star Wreck Lähteet Aiheesta muualla Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{en icon}} instead. * Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
https://fi.wikipedia.org/wiki/Star%20Trek
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 259, 942, 1293 ], "plaintext_end_byte": [ 238, 941, 1275, 1471 ] }
من الذي تسبب في نشوب معركة مؤتة بين المسلمين والروم بعد قتله لرسول النبي محمد؟
شرحبيل بن عمرو الغساني
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 1 ], "minimal_answers_end_byte": [ 42 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
شرحبيل بن عمرو الغساني أحد عمال قيصر على البلقاء، وهو الذي تسبب في نشوب معركة مؤتة بين المسلمين والروم بعد قتله لرسول النبي محمد.[1] معركة مؤتة بعث النبي محمد بالصحابي الحارث بن عمير الأزدي بكتابه إلى عظيم بُصرى يدعوه إلى الإسلام، فعرض له شرحبيل بن عمرو الغساني، وكان عاملاً على البلقاء من أرض الشام من قبل قيصر الروم، فأوثقه رباطًا، ثم قدمه، فضرب عنقه، وكان قتل السفراء والرسل من أشنع الجرائم، فلما علم الرسول بمقتل رسوله جهز جيشًا قوامه ثلاثة آلاف مقاتل، كأكبر جيش إسلامي لم يجتمع من ذي قبل إلا ما كان من غزوة الأحزاب. جرت عند بلدة مؤتة معركة بين المسلمين من جهة والروم وبعض القبائل العربية الموالية لها من جهة أخرى، وكان شرحبيل بن عمرو أحد قادة جيش الروم. انتهت المعركة بانسحاب المسلمين من المعركة.[2][3] المراجع تصنيف:القرن 7 في الإمبراطورية البيزنطية تصنيف:تاريخ الوطن العربي تصنيف:عرب في القرن 7 تصنيف:غساسنة
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%B1%D8%AD%D8%A8%D9%8A%D9%84%20%D8%A8%D9%86%20%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88%20%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 293, 784, 1072, 1130, 2482, 2757, 2988, 3483, 3584, 3754, 3974, 4150, 4365, 4455, 4535, 4742, 5124, 5442, 5843, 5979 ], "plaintext_end_byte": [ 292, 777, 1060, 1129, 2457, 2740, 2967, 3432, 3544, 3753, 3973, 4149, 4364, 4432, 4522, 4741, 5123, 5419, 5842, 5978, 6250 ] }
Kuinka monta sotilasta kuului Rannikkopatteristoon?
Panssariprikaati
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Panssariprikaati (PSPR, aik. PsPr) on Parolannummella Hattulassa sijaitseva Suomen maavoimien rauhanaikainen koulutusjoukko-osasto. Panssariprikaati kouluttaa miehistöä Leopard 2A4 -taistelu- sekä BMP-2-rynnäkköpanssarivaunuille, jalkaväkeä sekä tykistö- ja ilmatorjuntamiehistöä. Sodanajan yksikkönä toimii kaksi useita taisteluosastoja ja ilmatorjuntajoukkoja, joiden pääkalustona ovat Leopard 2A4 ja 2A6 -taistelupanssarivaunut ja BMP-2 -rynnäkköpanssarivaunut. Mekanisoidussa taisteluosastossa on hieman alle kaksituhatta miestä ja 29 taistelupanssarivaunua. Taisteluosaston panssarihaupitsipatteriston kalustona on neuvostoliittolaisvalmisteinen 122 panssarihaupitsi 74 ja nykyään on koulutuksessa myös uusi panssarihaupitsi K9 Thunder eli "Moukari". Johto Prikaatin komentajana ja varuskunnan päällikkönä aloitti heinäkuun alusta 2017 eversti Kari Nisula. Prikaatilla on muiden joukko-osastojen tavoin oma esikuntansa, jonka esikuntapäällikkö (ep) on vuodesta 2012 tehtävässä toiminut everstiluutnantti Kimmo Hartilainen. Komentajat Prikaatin komentajina ovat toimineet seuraavat henkilöt: eversti Sven Björkman 1942–1944 kenraalimajuri Antero Svensson Kevyt prikaati 1944–1946 kenraalimajuri Kaarlo Aleksanteri Heiskanen 1946–1949 kenraalimajuri Kai Savonjousi vs. 1946–1949, kevyt prikaati ja panssaripr. 1949–1955 kenraalimajuri Arvi Kurenmaa 1955–1959 kenraalimajuri Tauno Kopra 1959–1960 kenraalimajuri Lauri Sotisaari 1960–1961 kenraalimajuri Olli Korhonen 1961–1965 kenraalimajuri Kaarlo Leinonen 1965–1966 kenraalimajuri Matti Hannila 1966 eversti Olavi Liukkonen 1966–1967 eversti Unto Matikainen 1967–1969 eversti Kalevi Sarva 1969–1976 eversti Olli Tikka 1976–1979 eversti Matti Aaltonen 1979–1983 eversti Kalevi Tarvainen 1983–1987 eversti (1980) Lasse Wächter 1987–1990 eversti Antero Leirimaa 1990–1993 eversti Kari Kokkonen 1993–1996 eversti Esko Janatuinen 1996–1999 prikaatikenraali Ari Puheloinen 1999–2000 eversti Timo Suutarinen 1. heinäkuuta 2000 – 31. tammikuuta 2002 eversti Kyösti Halonen 1. helmikuuta 2002 – 31. joulukuuta 2004 eversti Ilkka Pitkänen 1. tammikuuta 2005 – 31. heinäkuuta 2007 eversti Keijo Suominen 1. elokuuta 2007 – 31. maaliskuuta 2011 prikaatikenraali Pekka Toveri 1. huhtikuuta 2011 – 31. joulukuuta 2013 eversti Pekka Järvi 1. tammikuuta 2014 – 30. kesäkuuta 2017 eversti Kari Nisula 1. heinäkuuta 2017 – Puolustusvoimauudistus Riihimäen silloinen Viestirykmentti Puolustusvoimauudistuksessa vuonna 2015 liitettiin Panssariprikaatiin. Panssarikoulu liitettiin Maasotakoulun hallintaa, kuten Viestikoulukin, mutta toimivat edelleen entisillä paikoillaan Panssariprikaatin alueilla. [1] Harjoitusalueet Panssariprikaati harjoittelee sekä Parolannummen harjoituskentällä että Hämeenlinnassa Hätilän ampuma-alueella. Muita harjoitusalueita ovat mm. Lohtaja, Niinisalo, Rovajärvi, Padasjoki sekä Vesivehmaa. Panssarisoittokunta Prikaatiin kuului myös alueen joukkoja ja maanpuolustusjärjestöjä palveleva sotilassoittokunta Panssarisoittokunta, jonka päällikkönä toimi vuosina 2011–2013 musiikkimajuri Pasi-Heikki Mikkola. Panssarisoittokunta lakkautettiin syksyllä 2013, ja soittajat jakautuivat muihin soittokuntiin.[2] Vuonna 2015 Panssariprikaatin alaisuudessa aloitti aiemmin Hämeen rykmentissä Lahdessa toiminut Puolustusvoimien varusmiessoittokunta. [3] Panssariprikaatin joukkoyksiköt ja perusyksiköt Panssariprikaatin alaisuuteen 1.1.2015 lähtien kuuluvat: [4] Rauhanajan sotilasopetusjoukko-osastot Hämeen Panssaripataljoona (HÄMPSP) Panssarijääkärikomppania (PSJK) Panssarivaunukomppania (PSVK) Panssaripioneerikomppania (PSPIONK) Sotilaspoliisikomppania (SPOLK) Helsingin Ilmatorjuntarykmentti (HELITR) Panssari-ilmatorjuntapatteri (PSITPTRI) 2. Ohjusilmatorjuntapatteri (2. OITPTRI) 3. Ohjusilmatorjuntapatteri (3. OITPTRI) Aliupseerikoulu (AUK/PSPR) Johtokeskuspatteri (JOKEPTRI) Jääkäritykistörykmentti (JTR) Panssarihaupitsipatteri (PSHPTRI) Kranaatinheitinkomppania (KRHK) Panssariviestikomppania (PSVIESTIK) Johtamisjärjestelmäkomppania (JOJÄK) Parolan Huoltopataljoona (PARHP) Autokomppania (AUTOK) 1. Panssarihuoltokomppania (1. PSHK/PSPR) 2. Panssarihuoltokomppania (2. PSHK/PSPR) Puolustusvoimien Varusmiessoittokunta (PVVMSK) Kuljetuskeskus Keskusvarasto Elektronisen sodankäynnin keskus (ELSOK) Huoltokeskus (Hkesk/PSPR) Sotilashallintoalueet Hämeen sotilasalue Keski-Suomen sotilasalue Pirkanmaan sotilasalue Lakkautetut Viesti- ja tulenjohtopatteri (Jääkäritykistörykmentti) Panssarintorjuntakomppania (PSTK) Panssarivaunupataljoona (PsvP) Panssarisoittokunta (PSSK) Kanta-Hämeen sotilasalue Päijät-Hämeen sotilasalue PsvP:n aikaisempi nimi on Panssarirykmentin Panssarivaunupataljoona, ja sen komentajana ovat toimineet mm. everstiluutnantti Heikki Mikkola 1954–1955 ja evl. Martti Frick 1959–1961. Yksikön muututtua Panssarivaunupataljoonaksi komentajia olivat Martti Frick, Reino Raitasaari, Kalevi Tarvainen ja Tauno Ylänne. Pataljoona liitettiin Panssariprikaatiin 1986 maaliskuun alusta. Varuskunnassa on aikaisemmin toiminut myös vuonna 1962 Tikkakoskelle siirtynyt, ilmavoimiin kuulunut Ilmavoimien Viestipataljoona (IlmavVP) sekä mm. 4. Erillinen Autokomppania (4. ErAutoK, nykyinen AUTOK), Panssaritiedustelukomppania ja 4. ja 2. Erillinen Viestikomppania (4. ja 2. ErViestiK). Lakkautussuunnitelma Taisteluhelikopterihankintasuunnitelmien yhteydessä vuoden 2005 paikkeilla suunniteltiin säästötoimena Panssariprikaatin lakkauttamista. Panssariprikaatin kaluston uusimiseen löytyi kuitenkin kustannustehokas ratkaisu Saksasta, joka myi muodollisesta hinnasta kylmän sodan loppumisen ja siihen liittyneen määrärahojen leikkausten vuoksi käytettyjä Leopard 2A4 -vaunujaan ympäri maailmaa. Panssarivaunujen käyttöä aselajinsa mukaisessa ryhmityksessä on epäilty siksi, että ilma-alivoimatilanteessa ne on helppo tuhota. Tämän vuoksi on ryhdytty suunnittelemaan keveämpiä konetykeillä varustettuja rynnäkköpanssarivaunuja jalkaväen taistelun tukemiseksi. Suomessa jalkaväen prikaatien tehostamiseen tähtäävä Prikaati 2005 sisältää Karjalan prikaatille CV9030-rynnäkkövaunut. Lähteet Aiheesta muualla *
https://fi.wikipedia.org/wiki/Panssariprikaati
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 442, 518, 1683, 1856, 2136, 2473, 2921, 3370, 4247, 4492, 4963, 5431, 5788, 6265, 6749, 6983, 7194, 7288, 8089, 8482, 9205, 10209, 10743, 11074, 11621, 11904, 12044, 12338, 12471, 12795, 13056, 13150, 13330, 13819, 14070, 14128, 14831, 16363, 17255, 18391, 18576, 18836, 19161, 19435, 19788, 20099, 20571, 20723, 21234, 21983, 22335, 22687, 23242, 24171, 24483, 24671, 25409, 26210, 27458, 27651, 28063, 28452, 28693, 28740, 28777, 29309, 29486, 29801, 30349, 30784, 30888, 30968 ], "plaintext_end_byte": [ 434, 517, 1682, 1847, 2135, 2472, 2920, 3369, 4245, 4491, 4962, 5429, 5787, 6264, 6748, 6981, 7193, 7279, 8088, 8481, 9197, 10189, 10742, 11073, 11619, 11895, 12043, 12306, 12470, 12794, 13041, 13149, 13315, 13817, 14069, 14127, 14794, 16362, 17254, 18390, 18567, 18824, 19160, 19421, 19780, 20091, 20570, 20714, 21226, 21975, 22334, 22686, 23241, 24163, 24482, 24657, 25401, 26209, 27450, 27617, 28055, 28411, 28618, 28732, 28776, 29308, 29485, 29783, 30348, 30769, 30872, 30942, 31275 ] }
일본에서 가장 먼저 개통된 지하철은 무엇인가?
베이징시
korean
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
베이징(북경, Chinese:北京; pinyin:Běijīng )은 중화인민공화국의 수도이다. 허베이 성으로 둘러싸여 있으며 동쪽으로는 톈진 시와 경계를 접한다. 행정구역 면적은 16,412km²로 매우 넓고, 인구는 약 2150만 명이다. 오래 전부터 있던 도시였던만큼 베이징에는 지금도 자금성, 후통, 천안문, 만리장성 등 많은 유적과 유물들이 남아있다. 명칭 중국 내륙에 있는 장안(시안)을 중심으로 지은 이름이다. 페킹(Peking)은 우정식 병음(郵政式拼音)에 따른 이름이고, 영어로는 전통적으로 베이징(Beijing)이라고 불린다. '페킹'이라는 이름은 400년 전 프랑스 선교사에 의해서 유래되었고, [kʲ]에서 [tɕ]의 변화는 표준 중국어에서 나타나는 과거의 발음과 일치한다([tɕ]는 병음으로 j다). 그리고 '페킹'이라는 명칭은 여전히 영어에서 사용된다. 중화민국에서 베이징(북경)을 베이핑(북평)(北平)으로 불렀는데 당시 중화민국의 수도는 난징이였고 수도가 아닌 베이징은 베이징이라는 이름 대신 베이핑이라고 불리게 된 것이다. 따라서, 중화민국에서는 경극(京劇)은 「평극(平劇)」이고, 북경오리도 '북평오리'로 불린다[1]. 오늘날 타이완에서 발행되는 일부 중국 지도는 여전히 '북평'이라는 이름을 사용하지만, 중화민국 정부를 포함한 대부분은 북경으로 부르고 있다. 중화민국과 수교했던 대한민국에서도, 1970년대초까지는 대체로 북경을 북평이라는 이름으로 부르는 경우가 더 많았다[2][3]. ' 연경(燕京) '은 지금도 다른 베이징의 비공식적 이름으로 사용된다. 이는 베이징이 전국시대 연나라의 수도였기 때문이다. 역사 기원전 1000년 경 춘추전국시대의 나라 중 하나인 연(燕)의 수도인 계(薊)가 오늘날 베이징(北京)이 있는 곳에 건립되었다. 연의 멸망 이후 계속해서 진(秦), 한(漢) 그리고 진(晋)왕조가 이곳에 지방 현을 설립했다. 당(唐)대에는 현재 허베이(河北)의 북쪽 지역에 실직적인 군 통치자인 범양(范陽) 절도사 본부를 설치하였다. 755년 이 곳에서 안사의 난이 일어났기 때문에 보통 이 지역을 당 왕조가 중앙정부로써의 전 지역 통제력을 상실하기 시작한 전환점으로 여긴다. 936년 후진(後晋)은 현재 베이징을 포함한 북부의 넓은 영토를 거란의 요(遼)에게 대부분 빼앗겼다. 938년에 요는 지금의 북경에 두 번째 수도를 건립했고 그것을 남쪽의 수도라는 뜻인 남경(南京)으로 불렀다. 1125년 여진의 금(金)왕조는 요를 합병하고 1153년 동북의 회령에서 이곳으로 천도하여 중앙수도라는 뜻의 중도(中都)라고 개칭했다. 1215년에 몽골이 중도를 불태우고 1267년에 북쪽에서 상도(上都)를 건설했다. 중국의 전 지역을 정복하기 위한 준비로 원(元)왕조의 시조 쿠빌라이 칸은 베이징보다 북쪽에 칸발리크 (汗八里, Khanbaliq)(위대한 칸의 거주지라는 뜻) 혹은 대도(大都)를 건설하여 수도를 삼았고 이 위치는 마르코 폴로의 이야기 속에 'Cambuluc'로써 잘 나타나 있다. 1368년 원의 멸망 후 도시는 명(明)조에 의해 다시 재건되었고 순천(順天)지사 관저가 도시의 주위 지역에서 설립되었다. 1403년 영락제는 이 곳이 수도인 난징(南京)보다 북쪽에 위치하였기 때문에 베이징(北京)으로 개명한 뒤 남경에서 북경으로 천도를 단행하였다. 북경은 또한 경사(京師)라는 이름으로도 잘 알려져 있는데 이는 단순히 수도라는 뜻이다. 명나라 시기 동안 전통적인 베이징의 구획이 확립되었다. 자금성과 천단 등의 건축물이 1406년에서 1420년대 사이에 건설되었다. (현재의 천안문(Chinese:天安門)은 1651년에 마지막으로 재건된 것이다.) 1644년, 만주족의 청나라가 베이징을 점령한 뒤에도 베이징은 청의 통치 기간 동안 중국의 수도로 남게 되었다. 1911년, 신해혁명을 일으킨 혁명 정부는 원래 난징을 수도로 정하고자 하였다. 그러나 위안 스카이와의 치열한 대화 끝에 베이징은 난징과 같이 수도로서의 역할을 잃지 않을 수 있었다. 1916년 위안스카이가 죽자 중국은 지방 군벌들의 내전으로 혼란스러운 상황이었으며, 각자 베이징을 차지하기 위해 싸움을 벌였다. 1928년, 국민당 정부는 북부의 군벌을 소탕하고, 난징을 공식적인 중화민국의 수도로 정한 뒤, 베이징을 북부의 평화 또는 북부의 평화를 회복시켰다는 뜻의 베이핑(北平)으로 개칭하여 베이징의 상징적인 의미를 떨어뜨렸다. 제2차 중일전쟁 당시인 1937년 7월 29일, 베이핑이 일본 제국에게 정복된 기간 동안 도시는 그 이전의 이름인 베이징으로 개명되었고, 이 곳에 일본에게 점령된 화북의 일부 한인들이 설립한 괴뢰정부인 중화민국임시정부(中華民國臨時政府)가 들어서게 되었다. 그러나 제2차 세계대전에서 일본의 항복과 함께 베이징의 이름은 다시 베이핑으로 바뀌었다. 1949년 1월 31일, 공산당 세력은 베이핑으로 무혈입성 하였고, 같은 해 10월 1일, 베이징에서의 중화인민공화국 설립을 발표하였다. (중국인민정치협상회의(Chinese:中國人民政治協商會議)에서 베이핑은 공산 정권의 수도로 확정되었고, 이름도 다시 베이징으로 개명되었다.) 인민공화국 설립 당시에 베이징 시당국은 단지 도시지역과 바로 인접한 교외로 이루어져 있었고, 도시지역은 얼환루(二環路) 안에서 많은 작은 구역으로 나뉘었다. 그 뒤 주변의 일부 현(Chinese:縣; pinyin:xiàn)이 이 곳으로 편입되면서 베이징의 경계는 오늘날의 모양을 갖추게 되었다. 이 과정에서 베이징 성곽은 1965년~1969년에 얼환루의 건설을 위해 허물어졌다. 덩샤오핑의 경제개혁 후에 베이징과 난징과 뤄양과 청두와 시안과 충칭 등의 대도시지역은 매우 넓어졌다. 특히 베이징의 경우 이전에 얼환루(二環路)와 싼환루(三環路)에 한정되어 있던 베이징의 도시지역은 이전에는 경작지였던 많은 지역들이 개발되어 거주지나 상업적인 곳으로 발전하면서 최근 건설된 우환루(五環路)와 류환루(六環路)까지 그 영역을 넓혔다. 새로운 상업 지역이 국무(國貿)지역에서 발전하면서 왕푸징과 시단(Chinese:西單)은 번성한 쇼핑지역으로 발전했고 중관춘(Chinese:中關村)은 중국의 중요한 전자중심가가 되었다. 2005년 초, 중국 정부는 베이징의 무질서한 발전을 멈추는 계획을 승인했다. 베이징은 중국의 국가적 자존심을 높여줄 행사로 2008년 하계 올림픽을 개최하였다. 2022년 동계 올림픽 및 패럴림픽 또한 베이징에서 열리게 되었다. 지리 베이징은 도시의 남쪽과 동쪽으로 열려있는 허베이 평원의 북쪽 끝에 위치하고 있다. 북쪽~서쪽의 산맥들은 도시를 둘러싸고 있고, 이 산들은 중국 북부의 농업 핵심지역이 주변이 사막으로 변하는 것을 막아준다. 이 도시의 북서쪽, 특히 옌칭 현(延慶縣), 그리고 화이로우 구(懷柔區)는 쥔두 산(軍都山)이 들어서 있고, 반면에 서부지역은 서산(西山)이 그 골격을 이루고 있다. 베이징의 북부 지방을 가로질러 뻗어있는 만리장성은 대초원의 유목민들의 침략을 방어하기 위해 이 거친 지형을 이용하였다. 서산 지역의 허베이(河北省)경계 지역에 있는 동링 산은 그 지역의 가장 높은 산이고, 해발 2303m이다. 이 지역을 흐르는 주요 강은 하이허 강(海河)줄기의 일부인 융딩 강(永定河), 차오바이 강(潮白河)이고 남쪽으로 흐른다. 베이징은 또한 화북 평원에서 항저우를 이어 지어진 대운하의 북쪽 끝에 있다. 미윈(密雲) 댐은 차오바이 강의 상류에 지어졌고, 베이징의 가장 큰 댐이며 물 공급의 핵심이다. 베이징의 도심 지역(북위 39도, 동경 116도)은 도시의 중남부 지역에 위치하고 있으며, 도시에서 작은 부분이지만, 도시 확장이 시작되는 부분이다. 도심 지역은 몇몇 위성 도시를 통하는 가장 먼 육환(六環)의 벨트로 뻗어있다. 티엔안먼과 그 광장은 베이징의 중심부에 있고, 중국 황제의 이전 거주지 였던 자금성의 남쪽에 위치한다. 티엔안먼 서쪽으로 중난하이(中南海)는 중화인민공화국의 수장들의 거주지이다. 베이징의 동에서 서쪽으로 가로질러가면 창안지에(Chinese:長安街; pinyin:Chángān jiē)가 있고, 베이징의 중심지 가운데 하나이다. 기후 베이징은 냉대 동계 소우 기후(쾨펜의 기후 구분 Dwa)에 속하며, 여름은 고온습윤, 겨울은 한랭건조한 특징을 갖는다. 가장 추운 1월의 평균최저기온은 -8.4°C, 평균최고기온은 1.8°C 이며, 동절기에는 강수량이 매우 적어 눈도 많이 내리지 않는다. 가장 더운 7월의 평균최저기온은 22.0°C, 평균최고기온은 30.9°C 이며, 강수량이 많다. 베이징의 여름은 전반적으로 무더우며, 종종 35°C를 넘는 고온현상도 나타난다. 최근 몇 년 동안 베이징 및 허베이 지역의 봄에는 심각한 황사 현상이 일어나 베이징 일대에 손해를 입혔다. 2008 하계 올림픽에 알맞은, 좋은 환경을 만들기 위해 국가는 내몽골 자치구의 초원 지대, 황토고원, 허베이 지역 등 지역 환경 관리에 관계되는 지역에 큰 힘을 기울였고, 이후에도 황사 현상에 대한 좋은 방향을 모색하고 있다. 인구 및 주민 2007년 말에, 베이징 시에 사는 인구는 17,430,000 명에 달했다. 2004년 말에 비하여 453,000명이 증가하였고,2000년 말에 비하여 1,744,000 명이 증가하였다. 공안 부문 통계에 근거하여, 연말 전체 시의 호적 인구는 11,807,000 명이고, 2004년에 비하여 178,000명이 증가하고. 2000년에 비하여 732,000 명이 증가하였다. 2005년 베이징 시 인구 평균 밀도는 937명/km²이며, 2005년 전체 시의 인구의 출생률은 6.3%, 사망률은 5.2%이다. 베이징 인구 중 11,940,000명 의 사람들은 베이징 호적이 있고, 그 밖의 사람들은 임시의 거주 허가증을 가지고 있다. 그러나 많은 수의 이주 노동자가 공식적인 거주 허가증이 없이 불법으로 살고 있다. 베이징의 도시 중심부의 인구는 약 7,500,000명이다. 베이징은 전체 중국의 56개의 민족이 포함되어 있다. 그 가운데 한족이 95.7% 를 차지하며, 1322.9만 명(2000년 제5차 전국 인구 전면조사)이 살고 있다. 회족, 만주족, 몽골족의 인구는 평균 만여 명을 넘는다. 그리고 베이징의 거주자 중 95%는 한족이다. 다른 소수민족은 만주족, 회족, 몽골족, 티베트족 등이 포함된다. 그 중에 티베트의 고등학교에 다니는 티베트 계통의 청년들은 학업을 목적으로 베이징에 거주한다. 근래에는 사업과 학업의 목적으로 한국인이 베이징에 사는 것을 눈에 띄게 볼 수 있다. 그들 가운데 많은 사람들은 왕징(Chinese:望京; pinyin:Wàngjīng)과 우다코우(Chinese:五道口; pinyin:Wǔdàokǒu) 지역에 살고 있다. 성씨 2006년 인구 통계수치에 의한 베이징 인구 중 가장 많은 10개의 성씨를 순서에 따라 나열하면 다음과 같다. 왕(Chinese:王) (10.35%) 장(Chinese:張) (9.4%) 이(Chinese:李) (8.54%) 유(Chinese:劉) (6.91%) 조(Chinese:趙; pinyin:Zhào) (3.45%) 양(Chinese:楊) 진(Chinese:陳; pinyin:Chén) 서(Chinese:徐; pinyin:Xú) 손(Chinese:孫; pinyin:sūn) 마(Chinese:馬) 도시의 구획 인근 지역 도시의 베이징의 주요 인근 지역은 다음과 같다. 인근 지역은 복합적인 구역으로 서로 이어져 있다. 안딩먼(安定門) 베이위안(北苑) 차오양먼(朝陽門) 둥즈먼(東直門) 팡좡(方莊) 푸청먼(阜成門) 푸싱먼(復興門) 궈마오(國貿) 허핑리(和平里) 왕징(望京) 왕부정(王府井) 우다오커우(五道口) 시단(西單) 시즈먼(西直門) 야윈춘(亞運村) 중관춘(中關村) 베이징의 몇몇 장소들은 Chinese:門; pinyin:mén으로 끝난다. 이는 베이징 성벽 통로가 있던 장소를 의미한다. 다른 장소의 명칭은 Chinese:村; pinyin:cūn으로 끝난다. 성벽 밖의 마을을 의미한다. 주요 지역 베이징 시 자치구의 범위 내, 또한 도시 지역의 바깥 범위를 포함한다. 창핑(昌平)(창평) 화이워우[5](懷柔)(회유) 미윈(密雲)(밀운) 량향(良鄉) 류리먀오(琉璃廟) 퉁저우(通州)(통주) 이좡(亦莊)(적장) 행정 구역 북경은 16개의 구(區)를 관할한다. 그 중 북경 이환로(北京 二環路)내의 동성(東城), 서성(西城)이 2개의 구역은 전통적으로 내성구이다. 계획 중인 북경시 구역의 범위는 북경 오환로 내외이다. 근래에는 진행이 빠르게 발전하여 도시화가 진행된다. 또한 몇몇 근교의 현이 구로 바뀌고 있다. 때문에 북경시는 정치, 문화 중심의 정립, 공업 중심 도시로 점차 변하고 있다. 둥청 구 (東城區: Dōngchéng Qū) 시청 구 (西城區: Xīchéng Qū) 차오양 구 (朝陽區: Cháoyáng Qū) 하이뎬 구 (海淀區: Hǎidiàn Qū) 펑타이 구 (豐台區: Fēngtái Qū) 스징산 구 (石景山區: Shíjǐngshān Qū) 다른 10개의 구 중 일부는 원래가 현이였다. 먼터우거우 구 (門頭溝區: Méntóugōu Qū) 팡산 구 (房山區: Fángshān Qū) — 1986년까지 팡산 현 퉁저우 구 (通州區: Tōngzhōu Qū) — 1997년까지 퉁 현 순이 구 (順義區: Shùnyì Qū) — 1998년까지 순이 현 창핑 구 (昌平區: Chāngpíng Qū) — 1999년까지 창핑 현 다싱 구 (大興區: Dàxīng Qū) — 2001년까지 다싱 현 핑구 구 (平穀區: Pínggǔ Qū) — 2001년까지 핑구 현 화이러우 구 (懷柔區: Huáiróu Qū) — 2001년까지 화이러우 현 미윈 구 (密雲區: Mìyún Qū) — 2015년까지 미윈 현 옌칭 구 (延慶區: Yánqìng Qū) — 2015년까지 옌칭 현 경제 섬네일|왕푸징 거리 수도이며 대도시이기때문에 베이징 시민은 소득이 높을 것이라고 생각하지만 칭화대 졸업 고소득 전문가의 평균 월 소득은 130만원 정도이다.연봉 1000만원정도이면 베이징에서도 소수의 고소득으로 분류된다.[6] 2006년 베이징</b>시의 국내총생산(GDP)은 인민폐 7720.3억 위안 (약 1000억 달러)에 달했고, 전년도 대비 12% 성장했으며, 연속 8년째 2위를 실현하며 꾸준히 성장하고 있다. 1인 평균 GDP는 6210달러에 상당하는 49505위안에 달해 작년대비 8.8% 성장하였다. 베이징의 제1, 제2, 제3산업의 성장이 각각 98억, 217.2억, 5405.1억 위안에 달하며, 제3산업의 규모는 중국 대륙에서 1위를 차지하고, 지역 생산 총액의 비중이 70%에 달한다. 같은 해 도시 주민의 수입은 약 19978위안으로, 2005년 대비 실제 성장이 12.2% 증가했으며, 농촌 주민의 수입은 대략 8620위안으로, 실제 성장이 8.7%증가했다. 베이징 주민은 비교적 높은 소비력을 가지고 있어, 2006년 연간 누계가 사회 소비품 소매액 3275.2억 위안을 실현해, 전년대비 12.8%가 성장하였다. 최근 국가 통계국 자료에 따르면, 2005년 북경 주민의 엥겔 계수는 벌써 31.8%까지 내려갔으며, 국제 연합 식량 농업 기구의 표준에 따르면, 베이징은 이미 '부유형' 사회에 도달했으나, 큰 빈부차의 문제는 여전히 존재하는 것으로 나타났다. 베이징은 중국의 중요한 금융, 상업의 중심지이며, 상업은행은 국내에 있는 중국 주요 상업은행인 국가개발은행, 중국농업발전은행 등의 정책성 은행과 중국인수, 태강인수 등 전국성 보험 회사 총본부는 모두 이 곳에 설치되어 있고, 국가금융굉관조공제부문(國家金融宏觀調控制部門), 중국인민은행, 은감회(銀監會), 증감회(證監會), 보감회(保監會)도 북경에서 운영되고 있다. 또한 베이징에는 대부분의 대형 국영 기업의 총본부가 한데 모여 있는데, 거기에는 중국석화, 중국석유, 국가전력, 중국전신, 중국이동 등 세계 500대 강 기업이 포함된다. 뒤이어 중국 경제의 빠른 발전으로, 중국도 대량의 경외과국회사(境外跨國公司)를 흡인하여 북경에 지역 총본부를 세웠다. 주의 깊게 봐야 할 것은 베이징의 경제 건설에 아직도 문제가 있다는 것이다. 그 가운데 가장 큰 문제는 인구의 과도한 팽창인데, 1인 평균 노동 생산률의 성장이 다른 주요 도시와 견주어 보았을 때 성장 속도가 비교적 낮고, GDP 성장 속도는 올림픽 경제의 적극적인 촉진 때문에 현저히 높은 성장을 보이지 못했다. 베이징은 국무원 비준의 도시 건설 규제에 의거하여 대량의 에너지 소모를 전출하고, 불경제의 생산 부문은 첨단 하이테크 산업과 서비스업에 중점을 두었다. 제2산업은 엄중히 약화시켜 일찍이 북경 경제를 2000년 내외에 국제 IT 산업 파동의 강한 영향을 불러일으켰고, 연속 4분기 경제 성장률이 각각 전국 1위와, 1위에 상당수를 차지해 중앙 정부와 북경 지역 정부의 관심을 불러 일으켰다. 뒤이어 베이징 현대 자동차를 포함하는 국내 고부가 가치 제조업에 착수했다. 이에 따라 일정하게 베이징 경제 구조의 불합리한 현상을 바로잡고 있다. 2005년 국무원 비준의 베이징의 도시 총체규모 (2004-2020) 중, 베이징은 국가수도, 국제도시, 문화명성, 의거도시(宜居城市)로 정해졌다. 교통 베이징시 지역의 도로망 구조</b>는 직사각형 모양 위주로 되어있고, 도로는 그것을 토대로 경위선과 평행하게 그물 모양으로 분포하고 있으며, 도시 확장으로 2, 3, 4, 5, 6 환로를 건설했다. 지하철 베이징은 중국에서 가장 먼저 지하철이 건설된 도시이다. 1965년 7월 1일에 건설되기 시작하였다. 베이징 지하철은 현재 다음의 총 18개의 노선을 운행하고 있고, 노선의 총 길이는 527km이며, 중국 대륙에 개통된 노선 중 가장 긴 지하철 시스템이다. 시내 노선 1호선 2호선 4호선 5호선 6호선 7호선 8호선 9호선 10호선 13호선 14호선 15호선 시외 노선 다싱선 바퉁선 이좡선 창팡선 팡산선 공항선(수도 국제공항 - 싼위안차오(三元橋) - 둥즈먼(東直門)) 고속도로 징하(京哈, 베이징-하얼빈), 징후(京滬, 베이징-상하이), 징타이(京台, 베이징-타이완), 징선(京沈, 베이징-선양), 징푸(京福, 베이징-푸저우), 징주(京珠, 베이징-주하이), 징진탕(京津塘), 징스(京石), 바다링(八達嶺), 징청(京承), 징카이(京開)등의 고속도로가 있다. 철도 경진철도(京津鐵路), 경합철도(京哈鐵路), 경호철도(京滬鐵路), 경구철도(京九鐵路), 경광철도(京廣鐵路), 경원철도(京原鐵路), 경포철도(京包鐵路)등의 철로 간선이 집중되어 있고, 이외의 대진철도(大秦鐵路)가 국경을 넘고 있다. 공항 1958년 3월 2일에 개항한 베이징 수도 국제공항은 중국에서 가장 큰 민간 공항이고, 동북부 순의위성성(順義衛星城)부근에 위치하여, 시 지역과 공항 고속도로를 통과하여 서로 접하고 있다. 그외 지자오 공항이나 난유안 공항은 국내선용으로 사용된다. 수도 국제공항의 포화로 인하여 베이징 다싱 국제공항을 새로 착공하였고, 2019년 하반기 개항 예정이다. 베이징 수도 국제공항(首都國際機場) 베이징 지자오 공항(北京西郊機場) 베이징 난위안 공항(北京南苑機場) 언어 베이징 출신의 사람들 모두 베이징 방언(사투리)를 사용한다. 이것은 중국어를 다시 나눈 관화(官話)에 속한 것이다. 베이징 방언은 표준 만다린의 기초이다. 이 언어는 중화인민공화국, 타이완의 중화민국, 그리고 싱가포르 국민들이 사용하는 언어이다. 베이징 전 시민의 시골 지역은, 허베이 지방의 방언과 유사한 그들 자신의 방언을 가지고 있으며 베이징 전 지역에 퍼져 있다. 문화 베이징의 경극(Chinese:京劇; pinyin:Jīngjù)은 세계적으로 유명하다. 일반적으로 중국 문화에서 가장 높은 업적 중의 하나로 칭송된다. 베이징 경극은 노래와 대화, 몸짓, 움직임, 싸움, 그리고 곡예와 같이 간결한 행동의 연속의 조합을 통해서 이루어진다. 베이징 경극은 대부분 현대의 표준 관화와 베이징 방언과는 매우 다른 고풍의 무대 방언을 공연했다. 이는 중국어 실력이 어느 정도 수준이 있지 않으면 이해하기 어려운 대화인데, 만약 중국어에 익숙치 않으면 이해하기 어려울 수 있다. 그래서 현대 극장에서는 가끔 중국어나 영어로 자막을 달기도 한다. 건축 섬네일|왼쪽|200px|천안문 쓰허위엔(四合院)은 베이징의 전통적인 건축 양식이다. 쓰허위엔은 사각 울타리 집(a square housing compound)과 중앙 안뜰을 둘러싼 방들로 이루어져 있다. 이 안뜰은 심겨진 화초나 못뿐만 아니라 종종 석류무늬나 다른 나무의 모양을 담고 있다. 쓰허위엔의 선인 후통(胡同)은 베이징의 오래된 도시의 내부를 연결한다. 그들은 보통 직선이고 동에서 서쪽으로 흘러, 펭 슈위 때문에 출입구는 북쪽과 남쪽을 향한다. 그 폭은 다양해서 어떤 것은 동시에 보행자가 불과 몇 명뿐이 지나갈 수 없을 정도로 매우 좁다. 한 때는 베이징에서 편재해 있었던 쓰허위엔과 후통이 지금은 급속히 사라지고 있다. 후통의 거주자들은 그들의 이전의 거주지와 같은 규모의 새로운 빌딩을 아파트라고 불렀다. 그러나 많은 사람들은 공동체의 전통적인 감각과 후통의 거리 생활은 아파트로 대체될 수 없다고 말한다. 역사적으로 각별한 후통은 특별히 2008년 하계 올림픽 때문에 보존되고 있고 정부에 의해 복원되기도 하였다. 그 예로 난치찌가 있다. 베이징에서는 세 가지 종류의 건축 양식이 주를 이루고 있다. 첫 번째로 황실 중국의 전통적인 건축 양식이다. 아마도 중화인민공화국을 상징하는 특성을 가진 대건축물, 금단의 도시, 하늘의 신전이라 남아 있는 천안문이 가장 좋은 예가 될 것이다. 두 번째로는 시노 소브(“Sino-Sov")라고 불리는 건축 양식이다. 이것은 주로 1950년에서 1970년에 지어졌으며, 네모나고 차분하며 불완전한 꾸밈새를 추구하는 경향을 가지고 있다. 세 번째, 베이징의 상업 분야의 많은 현대의 건축 양식들이 있다. 과거의 건축물과 오늘날의 건축물이 괴상하면서도 인상적으로 혼합되어 있다. 이 양식은 따샨즈 예술구(Dashanzi Art District)에서 볼 수 있으며 이 모습은 1950년대와 오늘날의 새로움이 혼합을 이룬 예술이다. 요리 중국 고급관리의 요리는 베이징 지방의 요리 방법이다. 베이징 오리구이는 가장 잘 알려진 요리일 것이다. 원래 청조의 만주 황제들이 즐기던 “만한전석(滿漢全席, manhan quanxi)”은 전통적인 향연이다. 매우 명성있고 비싸다는 뜻이다. 찻집도 베이징</b>에서 매우 흔하다. 중국차는 매우 다앙하며, 그 가운데 어떤 비싼 것들은 병을 치료하는 데 매우 효과적이라 한다. 고정관념 베이징 사람들은 흔히 다른 중국 사람들이 개방적이고 자신 있고 재치 있으며, 엄격하고 위엄 있는 예절, 정치에 열광적인 것, 예술, 문화 또는 다른 “웅장한” 것들, 절약이나 세심한 계산과 관련 없는 것을 지키려 한다. 그들은 또 흔히 귀족적이고 거만하며 한가로이 지내며, 시골 사람이나 시골스러운 것을 거부한다. 언제나 다른 사람을 군림하려 한다. 그리고 사회적 계층을 강하게 의식한다. 이런 고정관념은 아마도, 과거 800년 동안 중국의 수도였으며 베이징에서 관리들과 다른 저명 인사들이 많이 모여 있는 베이징의 지위에서 나왔을 것이다. 교육 베이징은 특히 중국에서 가장 훌륭한 학교인 칭화대학교와 베이징 대학이 있으며, 국제적으로 성장하는 여러 대학들을 포함하여, 많은 대학과 전문 대학의 보금자리라고 할 수 있다. 중국의 정치와 문화의 중심이 되는 북경의 지위 때문에, 높은 비율의 제3수준의 시설들이 적어도 통계적으로 59%에 도달하고 있으며, 중국의 다른 도시보다 베이징에 위치하고 있다. 한국, 동남아시아, 남아메리카, 유럽, 일본 등 여러 곳에서 많은 외국 학생들이 베이징에 해마다 공부를 하러 오며, 점점 늘어나고 있는 추세이며, 특히 서양 학생들이 늘어나고 있다. 이 곳에 있는 시설은 중국 정부 교육기관에서 관리한다. 베이징 대학(北京大學) (1898년 설립), 마오쩌둥의 얼이 담겨 있다. 칭화 대학(清華大學) (1911년 설립), 공학계열이 특히 유명하다. 중국인민대학 (中國人民大學) 북경항공항천대학 (北京航空航天大學) 베이징 사범대학 (北京師範大學) 북경이공대학 (北京理工大學) 북경교통대학 (北京交通大學) 중앙재경대학 (中央財經大學) 대외경제무역대학 (對外經濟貿易大學) 국제관계학원 (國際關系學院) 북경과기대학 (北京科技大學) 중국정법대학 (中國政法大學) 북경공업대학 (北京工業大學) 북경외국어대학 (北京外國語大學) 북경어언대학 (北京語言大學) 중국농업대학 (中國農業大學) 북경화공대학 (北京化工大學) 북경중의약대학 (北京中醫藥大學) 석유대학 (石油大學) 북경우전대학 (北京郵電大學) 수도사범대학 (首都師範大學) 북경임업대학 (北京林業大學) 중국전매대학 (中國傳媒大學) 중앙희극학원 (中央戲劇學院) 중앙음악학원 (中央音樂學院) 중앙미술학원 (中央美術學院) 베이징영화학원 (北京電影學院) 중앙민족대학 (中央民族大學) 종교 베이징에는 불교 문화가 많이 남아 있다. 중국에서 사찰이 가장 많은 대도시이며, 불교 신자도 중국에서 최고 수준이다. 언론 텔레비전과 라디오 베이징 텔레비전(BTV)는 채널 1번에서 10번까지 방송을 한다. 중국중앙텔레비전(CCTV)와는 달리, 베이징에서는 현재 영어방송 TV 채널이 아닌 전 도시 수준의 방송을 한다. 세 군데의 라디오국에서는 영어로 된 프로그램을 중점으로 다룬다. FM 88.7의 Hit FM, 중국국제방송(CRI) AM 774의 Radio 774가 새롭게 착수하였다. 신문 베이징 석간 신문은 매일 오후에 중국의 베이징에 관한 내용을 다룬 소식으로 배급된다. 전국적으로 배급되는 중국의 신문은 북경에서도 볼 수 있다. 또한 영어와 일본어로 된 신문과 잡지와 같은 국제 간행물은 주요 국제 호텔과 가까운 가게에서 이용할 수 있다. 스포츠 베이징이 개최한 대회 1990년 아시안 게임 2001년 하계 유니버시아드 2008년 하계 올림픽, 2008년 하계 패럴림픽 2022년 동계 올림픽, 2022년 동계 패럴림픽 중국 프로축구 슈퍼리그 베이징 궈안 중국 프로농구 CBA 베이징 덕스 베이징 올림피안 관광 섬네일|200px|오른쪽|자금성 19~20세기의 혼란(유럽 군대의 개입에 의한 손상과 제2차 세계대전때의 일본 침략과 문화혁명을 편아어엉ㅇ아아앙에도 불구하고 베이징은 역사적으로 부유했던 도시로 여전히 관광객의 매력을 유지하고 있다. 비록 서부의 정치적 중요성으로 더욱 더 알려졌지만 톈안먼은 베이징의 가장 중요한 위치가 되어 왔다. 그리고 만리장성, 자금성, 이화원, 그리고 천단공원(Temple of Heaven), 명십삼릉이 유명하다. 관광지가 아닌 곳 중 유명한 곳으로는 베이징의 뒷골목인 후퉁과 100년 이상된 오래된 가게에 부여하는 라오쯔하오가 있는 가게이다. 만리장성(萬里長城)은 달에서도 보인다는 세계 문화 유산이다. 그러나 보이지 않는다. 자금성(紫禁城)은 명나라 영락제가 지은 건축물이자 황궁이다. 세계에서 규모가 가장 큰 황궁이며, 이곳을 찾는 관광객들도 상당히 많다. 호텔과 숙박 1949년에 중국 공산당이 설립된 이래 처음 20년 동안 베이징에는, 그 당시의 경제적 사회적 조건 때문에 아무런 호텔도 찾아볼 수 없었다. 베이징을 여행하는 개인들을 위해 한 시설에서 제공하는 장소는 자오다이수오(초대소: 숙박 센터)였다. 자오다이수오는 시청이나 시의 기관의 부속기관이었다. 더 오래된 것들은 공공편의와 문화적 설비를 가지고 있다. 어떤 자오다이수오는 오늘날까지 남아서 사용되고 있다. 가장 잘 알려진 호텔은 베이징 호텔인데, 국가 소유이다. 다른 유명한 호텔은 만리장성 쉐라톤 호텔, 켐핀스키 호텔, 지안구오 호텔, 라플스 호텔, 오리엔탈 플라자의 하얏트 호텔이 있다. 유스호스텔은 지난 몇 년 동안 점점 널리 보급되어서 지금은 베이징에 상당히 많이 있다. 대부분의 호텔은 베이징 중심지에 있다. 지역 교류 베이징</b>은 다른 많은 나라의 도시들과 우호적 관계를 맺고 있다. 같이 보기 베이징인민방송 베이징 왕징 코리아타운 각주 외부 링크 분류:중화인민공화국의 직할시 분류:아시아에 위치한 수도 분류:국가역사문화명성 분류:하계 올림픽 개최 도시 분류:하계 패럴림픽 개최 도시 분류:동계 올림픽 개최 도시 분류:동계 패럴림픽 개최 도시 분류:아시안 게임 개최 도시
https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%B2%A0%EC%9D%B4%EC%A7%95%EC%8B%9C
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 57, 105, 601, 980, 1569, 1897, 2160, 2248, 2326, 2556, 4076, 4617, 5061, 5414, 5478 ], "plaintext_end_byte": [ 45, 104, 600, 979, 1568, 1896, 2159, 2247, 2297, 2527, 4052, 4616, 5060, 5407, 5453, 5545 ] }
Je, fisi iko katika spishi gani ya wanyama?
Fisi
swahili
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Fisi Kumpakaka Wikipedia, ensaiklopidia huru Mabadiliko thumbnail|Fuvu la kichwa la Crocuta macrodonta Fisi huaminika kuwa walimpakakea miaka milioni 26 iliyopita kumpakaka huku wakiendelea kufanana mpaka na fisi wa sasa. Plioviverrops miongoni mwa fisi wa mwanzo, alikuwa kama wanyama walioishi nyakati za Eurasia miaka milioni 20 – 22 iliyopita. Maelezo kuhusu sikio lake la kati na mpangilio wa meno humfanya kuonekana kama fisi wa kale. Jenasi hii ilifanikiwa zaidi, sababu vizazi vyake vimeng’ara kwa taya zake zilizosimama na miguu yake ya mbio, hasa kama Canidae wa Amerika ya Kaskazini. Miaka milioni 15 iliyopita, fisi afananaye na mbwa alijimpakakeza, na spishi karibu 30 kutambulika. Mpakafauti na vizazi vya siku hizi, fisi hawa hawakuwa mahiri sana katika kusaga mifupa, lakini hawa wa sasa nihodari zaidi na wapo kama mbwa mwitu. Hawa fisi jamii ya mbwa walikuwa na meno ya magego kama ya wale wa jamii ya canid, kuwawezesha kula chakula cha mimea na wanyama. Miaka milioni saba iliyopita, fisi walizidiwa na jamii ya canids katika ushindani wa kuishi kwenye mazingira ya pamoja, wakimpakakea Amerika ya Kaskazini mpaka Eurasia kupitia Bering land bridge. Fisi wakaanza kuishi kwa kutegemea kula wadudu na kusga mifupa ili kupunguza ushindani na canids. Familia hii ya wasagaji wa mifupa, “percrocumpakaids”, ilimpakaweka miaka milioni saba iliyopita na rasmi kusababisha spishi ya fisi inayosaga mifupa. Spishi moja ifananayo na duma, Chasmaporthetes, ilifanikiwa kuvuka Amerika ya Kaskazini na kumpakaweka kabisa miaka milioni 1.5 iliyopita. Mgawanyiko wa mwaisho wa Hyanidae ni ule wa kipindi cha Pleismpakacene, wenye jenera 4 na spishi 9 za fisi.[2] Fisi wasagaji wa mifupa wakawa ndio walaji wa mizoga wakuu kuliko wanyama wengine wote, na kufaidi mara zote mabaki ya nyama kumpakaka kwenye mawindo ya wanyama wengine wala jamii ya nyama wenye meno kuchongoka sana. Wanyama wengine jamii ya paka wenye meno marefu yaliyochongoka walipompakaweka na nfasi yao kuchukuliwa na jamii hiyo lakini meno yao mafupi na hivyo kula nyama vizuri, hivyo fisis nao wakanza kuwinda wenyewe na hivyo kumpakakezea kwenye spishi nyingine ya fisi. thumbnail|Fuvu la kichwa la Ictitherium viverrium, American Museum yaNaturak Hismpakary Jenasi ya hyaenidae ( ya sasa na iliyompakaweka ) Spishi zilizopo hadi sasa Crocuta crocuta, Fisi madoa (Spotted Hyena) Hyaena brunnea, Fisi milia au Fisi miraba (Striped Hyena) Hyaena hyaena, Fisi kahawia (Brown Hyena) Proteles cristata, Fisi ya nkole au Fisi mdogo (Aardwolf) Jenasi za kabla ya historia Mpakangxinictis (Kati ya Miocene ya Asia) Herpestides (Mwanzo Miocene ya Afrika na Eurasia) Plioviverrops (pamoja na Jordanictis, Prompakaviverrops, Mesoviverrops; Mwanzo wa Miocene mpaka mwanzo Pliocene ya Ulaya, mwisho wa Miocene ya Asia) Ictitherium (=Galeotherium; pamoja na Lepthyaena, Sinictitherium, Paraictitherium; kati ya Miocene ya Afrika, Mwisho wa Miocene mpaka Mapema Pliocene wa Eurasia) Thalassictis (pamoja na Palhyaena, Miohyaena, Hyaenictitherium, Hyaenalopex; kati ya Mwisho wa Miocene wa Asia, Mwisho wa Miocene ya Afrika na Ulaya) Hyaenotherium (Mwisho wa Miocene mpaka ?Mapema Pliocene ya Eurasia) Miohyaenotherium (Mwisho wa Miocene ya Ulaya) Lychyaena (Mwisho wa Miocene ya Eurasia) Tungurictis (Kati ya Miocene ya Afrika and Eurasia) Proictitherium (Kati ya Miocene ya Afrika and Asia, Kati ya mpaka Mwisho wa Miocene ya Ulaya) Palinhyaena (Mwisho wa Miocene ya Asia) Ikelohyaena (Mapema Pliocene ya Afrika) Hyaenictis (Mwisho wa Miocene ya Asia?, Mwisho wa Miocene ya Ulaya, Mapema Pliocene (?Mapema Pleismpakacene) ya Afrika) Leecyaena (Mwisho wa Miocene na/au Mapema Pliocene ya Asia) Chasmaporthetes (=Ailuriaena; pamoja na Lycaenops, Euryboas; Mwisho wa Miocene mpaka Mapema Pleismpakacene ya Eurasia, Mapema Pliocene mpaka Mwisho wa pliocene au Mapema Pleismpakacene ya Afrika, Mwisho wa Pliocene mpaka Mapema Pleismpakacene ya Amerika ya Kaskazini) Pachycrocuta (Pliocene and Pleismpakacene ya Eurasia na Afrika) Adcrocuta (Mwisho wa Miocene ya Eurasia) Muonekano na Biolojia. Japokuwa fisi wanafanana kiasi na canids, wao hutengeneaza familia mpakafauti kabisa ya kibaolojia inayofanana kwa karibu kabisa na Herpestidae ( familia ya mongooses na meerkats), hivyo kuangukia kwenye Feliformia. Spishi zote wana mwendo mithili ya dubu, kumpakakana na miguu yao ya mbele kuwa mirefu zaidi kuliko ile ya nyuma. Aardwolf, Fisi Mistari na Fisi Kahawi, huwa na madoa yaundayo mistari na nywele mgongoni ambazo husimama pindi wanapoogopeshwa. Manyoya ya Fisi Madoa huonwa mafupi zaidi na yenye mtindo wa madoa kuliko mistari. Fisi madoa, na kwa uchache fisi mistari na wale wa kahawia wana meno chonge yenye nguvu zaidi kwaajili ya kukatia nyama, na magego kwaajili ya kusagia mifupa. Fisi madoa huaminika kuwa na uwezo mkubwa wa kung’ata, na wanyama wa jamii hiyo pia nao huonekana wenye nguvu pia. Aadwolf huwa na meno machache kidogo upade wa mashavuni, na wakati mwingine hukosa kabisa katika umri mkubwa, lakini vinginevyo wote wana mpango wa meno wa kufanana. Jamii ya fisi madoa huishi kwa namna mpakafauti kidogo, na huonwa kuwa ni wenye maisha tofauti na mamalia wengine walao nyama, na maisha yao yameripotiwa kufanana na yale ya wanyama wa kale jamii ya cercopithecine. Ishara mojawapo ya akili ya fisi ni ile tabia ya kusogeza mawindo yao pamoja karibu kulinda kumpakaka kwa wale wanyama wala mizoga. Picha Fisi kahawia Fisi milia Fisi ya nkole Marejeo Viungo vya nje Jamii:Paka na jamaa Jamii:Wanyama wa Afrika Jamii:Wanyama wa Biblia
https://sw.wikipedia.org/wiki/Fisi
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 537, 1213, 2233, 2990, 3561, 3986, 4613, 5018, 5781, 5958, 6486, 6672, 7111, 7349, 7641, 8035, 8280, 8634, 9056, 9294, 9699, 10025, 10255, 10567, 10877, 11399, 11688, 12039, 12250, 12571, 12817, 13080, 13273, 13894, 14245, 14443, 14773, 15496, 15979, 16801, 17281, 17459, 17962, 18129 ], "plaintext_end_byte": [ 528, 1212, 2196, 2974, 3552, 3970, 4604, 5004, 5749, 5949, 6479, 6663, 7103, 7335, 7617, 8027, 8266, 8616, 9039, 9287, 9688, 10010, 10246, 10553, 10869, 11383, 11672, 12034, 12241, 12560, 12800, 13066, 13267, 13882, 14234, 14429, 14734, 15495, 15978, 16779, 17280, 17458, 17961, 18117, 18237 ] }
Kapan sepeda motor ditemukan ?
Sepeda motor
indonesian
{ "passage_answer_candidate_index": [ 1 ], "minimal_answers_start_byte": [ 685 ], "minimal_answers_end_byte": [ 689 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Sepeda motor adalah kendaraan beroda dua[1] yang digerakkan oleh sebuah mesin. Letak kedua roda sebaris lurus dan pada kecepatan tinggi sepeda motor tetap stabil disebabkan oleh gaya giroskopik. Sedangkan pada kecepatan rendah, kestabilan atau keseimbangan sepeda motor bergantung kepada pengaturan setang oleh pengendara. Penggunaan sepeda motor di Indonesia sangat populer karena harganya yang relatif murah, terjangkau untuk sebagian besar kalangan dan penggunaan bahan bakarnya serta serta biaya operasionalnya cukup hemat. Sejarah jmpl|kiri|200px|Sepeda motor pertama di dunia. Sepeda motor merupakan pengembangan dari sepeda konvensional yang lebih dahulu ditemukan. Pada tahun 1868, Michaux ex Cie, suatu perusahaan pertama di dunia yang memproduksi sepeda dalam skala besar, mulai mengembangkan mesin uap sebagai tenaga penggerak sepeda. Namun usaha tersebut masih belum berhasil dan kemudian dilanjutkan oleh Edward Butler, seorang penemu asal Inggris. Butler membuat kendaraan roda tiga dengan suatu motor melalui pembakaran dalam. Sejak penemuan tersebut, semakin banyak dilakukan percobaan untuk membuat motor dan mobil. Salah satunya dilakukan oleh Gottlieb Daimler dan Wilhelm Maybach dari Jerman. Kedua penemu tersebut bertemu ketika bekerja bersama di Deutz-AG-Gasmotorenfabrik, produsen mesin stasioner terbesar pada tahun 1872. Pemilik Deutz-AG-Gasmotorenfabrik yang bernama Nikolaus Otto berhasil membua mesin empat langkah atau yang disebut juga mesin empat tak dan penemuan tersebut dipatenkan pada tahun 1877. Walaupun mesin empat tak tersebut masih terlalu sederhana dan kurang efisien, namun mesin tersebut diharapkan dapat menggantikan mesin uap. Pada tahun 1880, Daimler dan Maybach dipecat dari perusahaan tersebut dan keduanya mendirikan sebuah bengkel di Suttgart. Pada tahun 1885, keduanya menciptakan karburator untuk mencampur bensin dan udara sehingga dapat digunakan sebagai bahan bakar mesin empat tak ciptaan Otto. Mereka mengembangkan mesin empat tak tersebut menjadi silinder 100 cc dan meletakkan mesin tersebut pada sebuah sepeda kayu. Sepeda kayu bermesin tersebut disebut sebagai Reitwagen ("riding car") dan menjadi sepeda motor pertama di dunia.[2][3] Jenis-jenis/Tipe Sepeda Motor Sport Tipe sport adalah tipe sepeda motor yang dikhususkan untuk penggunaan balap dan kecepatan tinggi. Pengemudi yang mengemudikan sepeda motor berjenis sport ini relatif membungkuk ke depan dan posisi kaki yang sedikit ke belakang, posisi tersebut digunakan pada sepeda motor seperti ini agar tekananan angin dari arah depan yang berlawanan tidak menghantam tubuh pengendara yang membuat sepeda motor ini bisa melaju dengan kecepatan tinggi. Bodi sepeda motor seperti ini juga memiliki jarak yang dekat dengan tanah yang menyebabkan sepeda motor ini rendah, hal ini dikarenakan untuk menambah unsur aerodinamis sepeda motor pada kecepatan tinggi di sirkuit. Contoh sepeda motor tipe ini yaitu: Honda CBR 250, Honda CBR 150, Kawasaki Ninja, dll. Standard/Naked Tipe ini adalah tipe sepeda motor berkopling dan memiliki jarak bodi dari tanah yang tinggi, sepeda motor tipe ini merupakan sepeda motor yang tidak digunakan untuk ajang balap/kecepatan tinggi namun desain bodi dan performa mesin yang lebih bertenaga dan kuat. Tipe sepeda motor ini digunakan dalam keperluan sehari-hari dan dapat dikendarai pada medan berbatu/berkerikil namun tidak off-road secara penuh. Contoh sepeda motor tipe ini yaitu: Honda Tiger, Honda MegaPro, Honda Verza 150, Bajaj XCD, Suzuki Thunder, Yamaha SZ-X, Honda CB Trigger, Honda Win, dll Cruiser Tipe cruiser adalah tipe sepeda motor yang memiliki torsi mesin yang besar dan mempunyai kemampuan menarik beban besar. Biasanya motor jenis ini identik dengan mesin 2 silinder, riding position yang santai dan bergaya Chopper. Posisi tangan pengendara lebih tinggi daripada posisi duduk dan posisi kaki yang selonjor ke depan. Contoh sepeda motor ini adalah produk pabrikan Harley Davidson dan Bajaj Avenger. Trail/Off-Road Tipe trail adalah tipe sepeda motor yang dikhususkan untuk melibas medan berat/Off Road. Misalnya medan berbatu dan berlumpur. Sepeda Motor jenis ini mempunyai ciri kontur ban kasar, menyerupai pacul/bergerigi kotak-kotak. Motor jenis ini mempunyai torsi besar dan tahan banting. Jarak bodi dari tanah relatif tinggi. Sepeda Motor jenis ini tidak mengejar top speed, namun akselerasi. Sepeda Motor jenis ini memiliki jenis suspensi yang lebih daripada motor lain karena penggunaannya di medan berat. Contoh sepeda motor tipe ini yaitu: Suzuki DR Z400S dual sport 400 cc, Kawasaki KLX 150, Honda CRF450X, dan lain-lain. "Bebek" Tipe ini adalah tipe sepeda motor manual tanpa kopling yang memiliki Kapasitas Silinder (CC) kecil. Tipe sepeda motor ini yaitu model bodi yang bercorak dari jok pengendara ke bawah kemudian naik ke stang kemudi. Posisi pengendara untuk sepeda motor ini tegak. Contoh sepeda motor tipe ini yaitu: Honda Supra X 125, Honda Revo, Honda Blade, Honda Astrea, Yamaha Jupiter, Honda Sonic 150R dll Skuter Matik Tipe skuter matik ini adalah tipe sepeda motor otomatis yang tidak menggunakan operan gigi manual dan hanya cukup dengan satu akselerasi, sepeda motor ini memiliki kapasitas silinder (CC) kecil dan posisi pengemudi yang tegak, ukuran sepeda motor ini lebih kecil dan ringan daripada tipe bebek. Sepeda motor ini memiliki ruang kosong di antara kemudi dan pengendara yang memungkinkan untuk kaki bisa diletakan di tempat tersebut. Sepeda motor ini sangat cocok untuk wanita dan ini digunakan untuk keperluan dalam kota/wilayah. Sepeda motor tipe ini memiliki dimensi ukuran ban dan roda yang cukup kecil. Contoh sepeda motor tipe ini yaitu: Honda Beat, Honda Vario, Honda Scoopy, Honda Spacy Helm-in, Vespa Piaggio, Yamaha Mio, dll. Merk sepeda motor di Indonesia Berikut beberapa merk sepeda motor di Indonesia. Daftar motor disini berasal dari pabrikan yang masih eksis maupun sudah tidak ada tetapi produknya masih ada dijalanan. APP-KTM APP KTM adalah nama motor china yang diproduksi oleh PT. Asean Motor International atau dulu bernama PT. Varia Mobilindo dengan merk dagang APP KTM. Nama APP KTM sendiri berasal dari singkatan Asia Putra Perkasa (APP)-Kingtown Tian Ma (KTM). Asia Putra Perkasa sendiri adalah sebuah nama PT yang katanya memproduksi APP KTM ini, kemudian PT Asean Motor International sebagai main diler nasional merek APP KTM. Produknya adalah motor niaga dan bentuk motor lain sperti bebek dan matic sebagaimana motor china yang lain.[4] Bajaj Bajaj merupakan pabrikan motor dari India yang berdiri tahun 1965. Masuk ke Indonesia melalui bendera PT. Bajaj Auto Indonesia sejak tahun 2006. Produknya adalah motor sport [5] Benelli Benelli merupakan salah satu produsen sepeda motor tertua yang ada di dunia. Perusahaan yang berdiri di Italia pada tahun 1911 ini tidak pernah berhenti untuk memproduksi sepeda motor hingga kini. Menurut beberapa informasi sebagian saham pabrikan dibeli oleh perusahaan china. Masuk ke Indonesia dibawah bendera PT BENELLI MOTOR INDONESIA. Produknya adalah motor naked, sport dan scooter serta trail dengan beragam cc yang ada.[6] Betrix Betrix merupakan singkatan dari Bebek Elektrik dimana merupakan motor dari listrik dengan harga yang sangat terjangkau. Produknya adalah jenis motor matic listrik NB: sepertinya sekarang beralih menjadi betrix lithium.[7][8] BMW Motorrad BMW Motorrad Indonesia merupakan ATPM motor BMW Motorrad dengan diler yang tersebar di Bali, Jakarta dan Sumatra. BMW Motorrad sendiri merupakan pabrikan dari Jerman yang berdiri tahun 1916 silam.Fokus motor: jenis Enduro, roadster, touring, sport dan maxi-scooter.[9] Dayang Motor Indonesia PT. DAYANG MOTOR INDONESIA didirikan pada tanggal 14 Februari 2000 yang merupakan produsen motor dalam negeri dengan standar mutu yang terjamin. Saat ini manufactory dan outlet dari Sepeda Motor DAYANG ada di kota Solo yang terletak di Jl. Kolonel Sutarto No. 100 Solo. Fokus motor: jenis motor niaga, bemo, dan segala jenis motor. Sekilas seperti produk-produk dari pabrikan china.[10] Ducati Ducati merupakan pabrikan motor dari Italia yang berdiri tahun 1926 . Masuk ke Indonesia lewat bendera PT Supermoto Indonesia.Fokus motor: Moge (Diavel, Hypermotard, Hyperstrada, Monster, Multistrada, Streetfighter, Superbiker)[11] GAZGAS motor GAZGAS motor adalah sebuah perusahaan ATPM motor trail yang berdiri sejak 2004. Bermula dari bengkel modifikasi di Banyuurip Surabaya sekarang sudah berkembang hingga mempunya pabrik di Pasuruan, Jawa Timur .Fokus motor: motor-motor trail, enduro dan offroad serta minimoto yang ada kemiripan dengan motor-motor dari pabrikan china.[12] Happy motorcycle Happy motorcycle, PT. Anugerah Cendrawasih Sakti Motor (PT. ACSM) didirikan pada 1999. Berawal dari sebuah pabrik perakitan sepeda motor di Malang yang memproduksi dengan merk Nasional “Happy” untuk daerah Jawa Timur, kemudian tumbuh menjadi perusahaan yang profesional dengan perkembangan jaringan dealer di seluruh Indonesia.Fokus motor: jenis cube/bebek, matic, sport dan motor niaga (3 roda). [13] Harley-Davidson Harley-Davidson Motor Company adalah pembuat sepeda motor Amerika Serikat yang bermarkas di Milwaukee, Wisconsin, United States yang berdiri tahun 1903. Masuk ke Indonesia lewat bendera Mabua Harley-Davidson. Jenis motor: moge [14] Honda Honda merupakan pabrikan motor dari Jepang yang masuk ke Indonesia dibawah PT AHM.PT Astra Honda Motor (AHM) merupakan pelopor industri sepeda motor di Indonesia. Didirikan pada 11 Juni 1971 dengan nama awal PT Federal Motor. Saat itu, PT Federal Motor hanya merakit, sedangkan komponennya diimpor dari Jepang dalam bentuk CKD (completely knock down).Fokus motor: jenis bebek, sport, matic [15] Husqvarna Husqvarna merupakan pabrikan motor dari Swedia yang berdiri tahun 1904. Sempat bergabung dengan MV Agusta namun sejak tahun 2007 bergabung dalam jajaran BMW Motorrad.Diler tersebar di Jakarta, Bandung, Jogjakarta, Surakarta, Malang, Denpasar , Lombok dan Banjarmasin.Fokus motor: jenis enduro dan motocross [16] Hyosung motor Hyosung motor merupakan pabrikan motor dari Korea yang berdiri tahun 1978. Masuk ke Indonesia dibawah bendera Hyosung Indonesia dengan lokasi perakitan di Semarang, Jawa Tengah.Fokus motor: jenis sport dan supersport [17] Jialing PT. Buana Jialing Makmur Sakti Motor berdiri tahun 2001 dengan visi Membangun Industri Sepeda Motor Di Indonesia Dengan Harga Terjangkau, Kualitas Serta Layanan Purna Jual Terbaik Dengan Tujuan Menjadi Market Leader Di Kelas Motor Cina.Fokus motor: bebek, matic, sport dan motor niaga (3 roda) [18] Kaisar motor PT Kaisar Motorindo Industri didirikan pada awal tahun 2003 dengan tujuan untuk menyediakan sarana transportasi yang memiliki kualitas yang sangat baik namun dengan tingkat harga yang dapat dijangkau oleh masyarakat Indonesia.Fokus motor: motor niaga dan motor moge semacam harley dengan merk Ruby.[19] Kanzen Kanzen diklaim sebagai merek sepeda motor asli dari Indonesia. Merek ini diproduksi oleh PT.Semesta Citra Motorindo yang sebagian sahamnya dimiliki oleh Rini Suwandhi (mantan menteri perindustrian). Berdiri sekitar tahun 2000an. Sepeda motor Kanzen menghasilkan beberapa jenis sepeda motor. Namun sepertinya saat ini motor kanzen sudah hilang dari peredaran.Fokus motor: jenis Kanzen Scudetto, skuter otomatis; Kanzen Taurus, bebek; Kanzen Taurus Ultima, dan beberapa jenis motor bebek khas pabrikan china. Kawasaki motor Kawasaki motor merupakan barikan Jepang yang berdiri tahun 1949 yang masuk ke Indonesia dibawah bendera PT. Kawasaki Motor Indonesia.Fokus motor: jenis sport, offroad dan multipurpose, mini super sport, moped dan beberapa tahun terakhir kerjasama dengan kawasaki-bajaj.[20] Kymco / Benson Kymco merupakan pabrikan motor dari Taiwan yang berdiri tahun 1963. Masuk ke indonesia tahun 2000an dibawah bendera PT. KYMCO Lippo Motor Indonesia namun akhir tutup. Tahun 2010an Kymco bangkit dengan branding baru yakni Benson dibawah bendera PT Benson Power Mobility dari Denpasar Bali.Fokus motor: yang terkenal merupakan jenis skuter [21][22] KTM KTM indonesia merupakan ATPM motor KTM Austria dibawah bendera PT. MOTO KTM INDONESIA. KTM Austria sendiri berdiri pada tahun 1934.Fokus motor: jenis naked, enduro, trali, supermoto, dan superbike. [23] Minerva PT. MINERVA MOTOR INDONESIA berdiri tahun 200 dan tahun 2008 melakukan Co-Branding and Joint Manufacturing dengan SACHS Fahrzeug –und Motorentechnik Germany, yang kemudian dikenal dengan MINERVA SACHS.Fokus motor: sport, naked, supermoto dan matic yang semua part terdapat hubungan dengan pabrikan china.[24] Mv Agusta Mv Agusta merupakan pabrikan motor dari Italia yang berdiri tahun 1945 namun tahun 1992 pabrikan ini diakuisisi oleh Cagiva. Masuk ke Indonesia dibawah bendera PT MOTO ARTE INDONESIA.Fokus motor: sport bike, moge dan touring.[25] Piaggio / Vespa Piaggio merupakan perusahaan motor dari Italia yang berdiri tahun 1884. Bagi penunggang motor Vespa tentu tidak asing lagi dengan merk yang satu ini. Masuk ke Indonesia dibawah bendera PT. Piaggio Indonesia.Fokus motor: jenis scooter dan mp3[26][27] Suzuki motor Suzuki motor merupakan pabrikan motor dari Jepang yang didirikan tahun 1955. Masuk ke Indonesia dibawah bendera PT. Suzuki Indomobil Motor.Fokus motor: jenis underbone, scooter dan sport. VIAR VIAR, Berdiri sejak tahun 2000, PT Triangle Motorindo sebagai Agen Tunggal Pemegang Merk VIAR didirikan dengan tekad untuk menjadi salah satu produsen sepeda motor terbesar di Indonesia. Hal ini dibuktikan dengan komitmen PT. Triangle Motorindo yang selalu memproduksi sepeda motor VIAR dengan mutu tinggi dan harga yang terjangkau kepada masyarakat Indonesia agar VIAR menjadi leading brand otomotif di Indonesia. Lokasi perakitan ada di Semarang, Jawa Tengah.Fokus motor: jenis bebek, sport, trail, matic dan motor niaga (3 roda) yang sebagian besar ada kemiripan dengan motor-motor dari pabrikan china.[28] Viva motor PT. Vivamas Qingqi Motor didirikan pada tanggal 20 Januari 2000, dan merupakan perusahaan Joint Venture antara PT. Vivamas Tatanusa dengan salah satu perusahaan terbesar di China Yaitu China Qingqi Group Co, dan yang telah mendapat ISO 9001-9004 Internasional.Fokus motor: jenis bebek, ayago, matic dan sport serta motor niaga (3 roda).[29] TVS Motor TVS Motor merupakan pabrikan motor dari India yang berdiri tahun 1978 . Masuk ke indonesia melalui bendera PT TVS Motor Company Indonesia.Fokus motor: jenis sport, matic dan bebek.[30] Yamaha motor Yamaha motor merupakan pabrikan motor dari Jepang yang didirikan tahun 1909. Masuk ke Indonesia dibawah bendera PT YIMM (Yamaha Indonesia Motor Manufacturing).Fokus motor: jenis bebek, matic, sport, ATV, generator dan beberapa tahun terakhir juga membuka sayap CBU dengan moge-moge-nya. [31] Sepeda motor berbahan bakar fleksibel Kendaraan bahan bakar fleksibel atau kendaraan bahan bakar ganda adalah kendaraan bahan bakar alternatif dengan mesin pembakaran dalamnya yang didesain bisa menggunakan lebih dari 1 jenis bahan bakar, biasanya adalah bensin yang dicampur dengan etanol ataupun metanol. Mesin-mesin berbahan bakar fleksibel modern dapat menggunakan bahan bakar dengan campuran berapa saja di dalam ruang bakarnya karena injeksi dan waktu percikannya sudah diatur otomatis oleh sensor elektronik. Kendaraan bahan bakar fleksibel berbeda dengan kendaraan bi-bahan bakar, dimana kedua bensin disimpan di kedua tangki yang berbeda dan mesinnya hanya membakar satu tipe bahan bakar saja pada saat bekerja, misalnya CNG, Elpiji, atau hidrogen. Model dari kendaraan bahan bakar fleksibel yang paling banyak di dunia adalah kendaraan bahan bakar etanol, dengan 25,1 juta mobil, motor, dan truk ringan yang terjual di seluruh dunia sampai Juni 2011, dan terkonsentrasi di 4 negara, Brasil (14,3 juta), Amerika Serikat (10 juta), Kanada (lebih dari 600.000), dan Eropa, yang dipimpin oleh Swedia (226,089). Kendaraan bahan bakar fleksibel di Brasil termasuk dengan 1 juta unit motor yang diproduksi di negara itu sejak tahun 2009. Inovasi lain dari teknologi bahan bakar fleksibel di Brasil adalah pengembangan sepeda motor berbahan bakar fleksibel. Motor berbahan bakar fleksibel ini diperkenalkan pertama kali oleh Honda pada bulan Maret 2009. Diproduksi oleh divisi Honda di Brasil yaitu Moto Honda da Amazônia, motor CG 150 Titan Mix dijual dengan harga kira-kira 2.700 dolar AS. Untuk menghindari masalah pengontakan mesin di musim dingin, tangki bensin motor ini minimal harus diisi 20% bensin ketika suhu turun di bawah 15°C (59°F). Pada bulan September 2009, Honda mengembangkan sepeda motor berbahan bakar fleksibel keduanya yaitu Honda NXR 150 Bros Mix. Sampai bulan Desember 2010, penjualan kedua motor berbahan bakar fleksibel Honda ini telah mencapai 515.726 unit, dengan pangsa pasar sebesar 18.1% pada tahun 2010. Sepeda motor listrik Sepeda motor listri adalah kendaraan tanpa bahan bakar minyak yang digerakkan oleh dinamo dan akumulator. Seiring dengan mencuatnya masalah pemanasan global dan kelangkaan BBM maka kini produsen kendaraan berlomba-lomba menciptakan kendaraan hibrida, dan sepeda motor listrik termasuk salah satu di dalamnya. Sampai sekarang di Indonesia telah tersedia tipe dengan kecepatan 60 km/jam, dilengkapi rem cakram, lampu penerangan dekat dan jauh, lampu sein, lampu rem serta klakson. Pihak Kepolisian dan Dinas Perhubungan menegaskan kendaraan ini tidak memerlukan STNK. Disamping itu, Dinas Perhubungan menambahkan pernyataan juga tidak diperlukannya BPKB.[32] Secara umum sumber tenaga sebuah sepeda motor hibrida adalah akumulator, tapi perkembangan dalam sel bahan bakar menyebabkan terciptanya beberapa prototipe menggunakannya. Beberapa contoh misalnya ENV dari Intelligent Energy memanfaatkan proses Fuel Cell hidrogen, pada Honda teknologi ini diberi nama Honda FC Stack, dan FC-AQEL[33] pada Yamaha. Terdapat pula sepeda motor listrik-hibrida berbahan bakar yang sedang dikembangkan. Contoh jenis ini misalnya adalah Ecycle, dan Gen-RYU[34] dari Yamaha. . Dan kini banyak dilakukan inovasi dan terobosan baru dalam menciptakan jenis baterai sebagai sumber energi yang dapat menunjang jarak tempuh kendaraan ini. Lihat pula Sepeda Otomotif Transportasi Kendaraan Servis (otomotif) Skuter All-terrain vehicle (ATV) Side by Side (UTV) Referensi Kategori:Kendaraan
https://id.wikipedia.org/wiki/Sepeda%20motor
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 262, 523, 736, 835, 1155, 1536, 1803, 2187, 2775, 2946, 3756, 4096, 4640, 5077, 5331, 5999, 6716, 7069, 7270, 7612 ], "plaintext_end_byte": [ 261, 522, 735, 834, 1154, 1535, 1764, 2185, 2774, 2896, 3755, 4095, 4639, 5076, 5299, 5998, 6715, 7068, 7269, 7595, 7917 ] }
Besides English, what is the most widely spoken language in the world?
English-speaking world
english
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Approximately 330 to 360 million people speak English as their first language.[1] With 258 million native speakers, the United States comprises the majority of the global total. As pictured in the pie graph below, most native speakers of English are Americans. Additionally, there are 60 million native English speakers in the United Kingdom, 19 million in Canada, 25.1 million in Australia, 4.8 million in Ireland, and 4.8 million in New Zealand. Other countries also use English as their primary and official languages. In the European Union, English is one of 24 official languages and is widely used by institutions and majority of population as native (United Kingdom and Ireland) and as a second language in other member states. English is the third largest language by number of native speakers, after Mandarin and Spanish.[2] Estimates that include second language speakers vary greatly, from 470 million to more than 1 billion. David Crystal calculates that, as of 2003, non-native speakers outnumbered native speakers by a ratio of 3 to 1.[3] When combining native and non-native speakers, English is the most widely spoken language worldwide. Besides the major varieties of English, such as British English, American English, Canadian English, Australian English, Irish English, New Zealand English and their sub-varieties, countries such as South Africa, India, the Philippines, Jamaica and Nigeria also have millions of native speakers of dialect continua ranging from English-based creole languages to Standard English. India now claims to be the world's second-largest English-speaking country. The most reliable estimate is around 10% of its population or 125 million people, second only to the US and expected to quadruple in the next decade.[4] Majority English-speaking countries There are six large countries with a majority of native English speakers that are sometimes grouped under the term Anglosphere. In numbers of English speakers they are: the United States (at least 231 million),[5] the United Kingdom (60 million),[6][7][8] Canada (at least 20 million),[9] Australia (at least 17 million),[10] Ireland (4.8 million) and New Zealand (4.8 million).[11] English is also the primary natively spoken language in the countries and territories of Anguilla, Antigua and Barbuda, the Bahamas, Barbados, Belize, Bermuda, the British Indian Ocean Territory, the British Virgin Islands, the Cayman Islands, Dominica, the Falkland Islands, Gibraltar, Grenada, Guam, Guernsey, Guyana, the Isle of Man, Jamaica, Jersey, Montserrat, Pitcairn Islands, Saint Helena, Ascension and Tristan da Cunha, Saint Kitts and Nevis, Saint Vincent and the Grenadines, South Georgia and the South Sandwich Islands, Trinidad and Tobago, and the Turks and Caicos Islands. Other substantial communities of native speakers are found in South Africa (4.8 million)[13] and Nigeria (4 million, 5%). Countries where English is an official language In some countries where English is not the most spoken language, it is an official language; these countries include Botswana, Cameroon (co-official with French), Eswatini (Swaziland), Fiji, Ghana, Hong Kong, India, Kenya, Kiribati, Lesotho, Liberia, Malta, the Marshall Islands, Mauritius, the Federated States of Micronesia, Namibia, Nigeria, Pakistan, Palau, Papua New Guinea, the Philippines, Rwanda, Saint Lucia, Samoa, Seychelles, Sierra Leone, Singapore, the Solomon Islands, Sri Lanka, Sudan, South Africa, South Sudan, Tanzania, Uganda, Zambia and Zimbabwe. There also are countries where in a part of the territory English became a co-official language, e.g. Colombia's San Andrés y Providencia and Nicaragua's Mosquito Coast. This was a result of the influence of British colonization in the area. India has the largest number of second-language speakers of English (see Indian English); Crystal (2004) claims that, combining native and non-native speakers, India has more people who speak or understand English than any other country in the world. However, most scholars and research that has been conducted dispute his assertions.[14] English is one of the eleven official languages that are given equal status in South Africa (South African English). It is also the official language in current dependent territories of Australia (Norfolk Island, Christmas Island and Cocos Island) and of the United States (American Samoa, Guam, Northern Mariana Islands, Puerto Rico (in Puerto Rico, English is co-official with Spanish) and the US Virgin Islands),[15] and the former British colony of Hong Kong. (See List of countries where English is an official language for more details.) Although the United States federal government has no official languages, English has been given official status by 32 of the 50 US state governments.[16][17] Furthermore, per United States nationality law, the process of becoming a naturalized citizen of the US entails a basic English proficiency test, which may be the most prominent example of the claim of the nation not having an official language being belied by policy realities. Although falling short of official status, English is also an important language in several former colonies and protectorates of the United Kingdom, such as Bahrain, Bangladesh, Brunei, Cyprus and the United Arab Emirates. English as a global language Because English is so widely spoken, it has often been referred to as a "world language", the lingua franca of the modern era,[18] and while it is not an official language in most countries, it is currently the language most often taught as a foreign language.[19] It is, by international treaty, the official language for aeronautical[20] and maritime[21] communications. English is one of the official languages of the United Nations and many other international organizations, including the International Olympic Committee. It is also one of two co-official languages for astronauts (besides the Russian language) serving on board the International Space Station. English is studied most often in the European Union, and the perception of the usefulness of foreign languages among Europeans is 67 percent in favour of English ahead of 17 percent for German and 16 percent for French (as of 2012). Among some of the non-English-speaking EU countries, the following percentages of the adult population claimed to be able to converse in English in 2012: 90 percent in the Netherlands, 89 percent in Malta, 86 percent in Sweden and Denmark, 73 percent in Cyprus, Croatia, and Austria, 70 percent in Finland, and over 50 percent in Greece, Belgium, Luxembourg, Slovenia, and Germany. In 2012, excluding native speakers, 38 percent of Europeans consider that they can speak English.[22] Books, magazines, and newspapers written in English are available in many countries around the world, and English is the most commonly used language in the sciences[18] with Science Citation Index reporting as early as 1997 that 95% of its articles were written in English, even though only half of them came from authors in English-speaking countries. In publishing, English literature predominates considerably with 28 percent of all books published in the world [leclerc 2011] and 30 percent of web content in 2011 (down from 50 percent in 2000).[23] This increasing use of the English language globally has had a large impact on many other languages, leading to language shift and even language death,[24] and to claims of linguistic imperialism. English itself has become more open to language shift as multiple regional varieties feed back into the language as a whole.[25] Bibliography Cite uses deprecated parameter |laysummary= (help)–via ScienceDirect(Subscription may be required or content may be available in libraries.) Cite uses deprecated parameter |dead-url= (help) Cite uses deprecated parameter |deadurl= (help) Cite uses deprecated parameter |dead-url= (help)
https://en.wikipedia.org/wiki/English-speaking%20world
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 565, 1147, 1465, 1686, 1856, 1985, 2414, 2961, 3304, 3957, 5038, 7276, 8830, 9026, 9207, 9769, 9880, 10253, 10766, 11685, 12863, 14304, 15520, 16036, 16314, 18103, 18572, 19482, 19714, 22342, 22603, 23181, 23815, 24128, 24501, 24936, 26175, 27248, 27584, 27892, 28091, 28533, 28722 ], "plaintext_end_byte": [ 564, 1136, 1464, 1685, 1855, 1984, 2375, 2948, 3291, 3944, 5025, 7263, 8829, 9025, 9206, 9756, 9879, 10252, 10765, 11672, 12850, 14303, 15519, 16035, 16301, 18090, 18571, 19481, 19713, 22341, 22602, 23172, 23814, 24121, 24490, 24924, 26174, 27182, 27552, 27882, 28065, 28515, 28720, 28761 ] }
Kuka on MTV3:n toimitusjohtaja vuodesta 2016 lähtien?
MTV3
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
MTV3 (puhekielessä usein Maikkari tai Kolmonen) on Suomen katsotuin kaupallinen televisiokanava.[1] Kanava sai alkunsa vuonna 1957 perustetusta Oy Mainos-TV-Reklam Ab:stä (MTV), joka alun perin esitti ohjelmistoaan Yleisradion televisiokanavilla.[2] Vuonna 1982 yrityksen nimi muutettiin MTV:ksi ja vuonna 1986 perustettiin Kolmoskanava, jolla MTV3 aloitti vuonna 1993 omana valtakunnallisena televisiokanavanaan. MTV3:n digitaalijakelu aloitettiin digitelevision tulon myötä. MTV3 muuttui yleisen edun kanavaksi tammikuussa 2018 näkyen kanavanipussa A.[3] Alkujaan MTV:n omisti joukko mainostoimistoja. Vuonna 1998 se siirtyi osaksi Alma Mediaa. MTV Oy päätyi vuoden 2005 omistusjärjestelyissä ruotsalaisen Bonnierin ja Proventuksen omistukseen.[4] Vuonna 2007 Bonnier osti Proventuksen osuuden MTV:stä.[5] Heinäkuussa 2018 julkaistiin tieto, että Telia ostaa Bonnierilta Bonnier Broadcastingin, joka omistaa MTV Oy:n, Mediahubin, C Moren ja ruotsalaisen TV4 AB:n. Kauppa vaatii toteutuakseen kilpailuviranomaisten hyväksynnän.[6][7] Lisäksi MTV Oy omistaa mediat Sub, AVA ja C More Total -kanavapaketin maksukanavat. Historiaa MTV perustettiin 1957[2] nimellä Oy Mainos-TV-Reklam Ab. Uusi yhtiö vuokrasi ohjelma-aikaa Yleisradion kanavalta, jonka ohjelmien lomassa se toimi. Kanavan ensimmäinen lähetys oli 13. elokuuta 1957.[2] Alussa MTV:n viikoittainen ohjelma-aika oli vain kymmenen tuntia ja sekin parhaimman katseluajan ulkopuolella. 1960-luvun alussa MTV:n toiminta lähti nousuun. Vuonna 1967 rakennettiin uusi toimitalo, niin kutsuttu Pöllölaakso, Helsingin Ilmalaan. Ylen asiapitoisen ohjelmiston täydentäjänä MTV suuntautui viihdeohjelmistoon. 1980-luvun alussa saatiin vihdoin käynnistettyä omat uutislähetykset pitkien neuvotteluiden jälkeen. MTV:llä lähetetyistä Kymmenen uutisista tuli pian hittituote. Nimi Mainostelevisio oli tarkoitettu alun perin vain väliaikaiseksi. Yhtiön nimi muutettiin lopulta MTV Oy:ksi vuonna 1982.[8] Vuonna 1985 MTV lähti Yleisradion ja Nokian kanssa Kolmostelevisio-projektiin. Kolmoskanava aloitti joulukuussa 1986. MTV sai uuden kanavan kautta lisää ohjelma-aikaa. Vuoden 1993 alusta MTV siirtyi kokonaan omalle kanavalleen ja alkoi lähettää ohjelmaa täyspäiväisesti. Uuden kanavan nimeksi tuli MTV3. Siitä tuli Suomen suosituin televisiokanava 43 prosentin katselijaosuudella. Tunnukset ja kanavailmeet 1957–1966 Alkuvuosista 1960-luvun puoliväliin tunnusfilmissä oli silmiään räpyttelevä pöllö. Toisessa silmässä oli kirjain T ja toisessa V. Taustaväri oli musta, koska tuolloin Suomessa ei ollut värilähetyksiä. Tunnuksessa soi sähkökitaralla esitetty musiikki, jonka sävel oli suora lainaus kitaristi Les Paulin levyttämän kappaleen "Brazil" introsta. Tunnus toimi myös mainoskatkotunnuksena. Sen suunnitteli taiteilija Peppe Nyström, joka loi pöllölogon hahmottelemalla linnun ja munan, joista syntyi lopulta pöllö.[9] 1966–1975 1960-luvun puolivälin tienoilla otettiin käyttöön uudistettu tunnusfilmi, jossa pöllö lensi oksalle, "pyöristi" vatsaansa, iski silmää ja lensi iloisesti pois oksalta. Tunnusväri oli harmaa, koska tunnuksen aikana ei ollut värilähetystä, ja tunnuksen aikana kuului musiikkia. Tunnus toimi myös mainoskatkotunnuksena. 1975–1983 MTV otti käyttöön 17. joulukuuta 1975[10] tunnuksen, jossa valkoiselle taustalle ilmestyi 48 palloa, joista reunimmaiset näkyivät vain osittain. Palloja oli kuuden värisiä: vihreitä, violetteja, vaaleanpunaisia, oransseja, sinisiä ja ruskeita. Yksi sinisistä palloista suureni ja pyöri oikealle, jolloin paljastui pöllön kasvot. Sen alle ilmestyi teksti ”MTV”. Pöllö iski silmää. Taustaväri oli valkoinen. Pöllöä kutsuttiin nimellä "Mainospöllö", ja sen oli suunnitellut Ilkka Levonranta markkinointi Viherjuuresta.[9] Tunnusfilmin ideoi Sauli Rantamäki ja musiikin sävelsi MTV:n kapellimestari Rauno Lehtinen. 1983–1988 Tekstin kirjasinlaji vaihtui vuonna 1983, kun Oy Mainos-TV-Reklam-TV Ab:n nimeksi tuli MTV Oy. Samalla palloista tuli kolmiulotteisen näköisiä ja niiden määrä väheni 42:een, mutta musiikki oli sama. Vuonna 1984 ja 1985 tosin saatettiin satunnaisesti näyttää myös alkuperäistä tunnusta. Mainoskatkotunnus oli still-kuva, jossa oli musta tausta, jolla oli kolme eriväristä palloa. Kuvan alalaidassa oli MTV:n logo, jonka perässä luki sana ”Jatkuu”. Käytössä oli myös still-kuva, jossa ainoastaan oli MTV:n logo ja teksti "Jatkuu". Mainoskatkotunnuksen aikana ei ollut musiikkia. Joskus mainoskatkotunnuksen sijaan ohjelman aikana pysäytettiin still-kuvaan, jossa luki sitten ohjelman nimi ja "jatkuu...". Kuten esimerkiksi Spede Show -ohjelman aikana alkavan mainoskatkon alussa "Spede show / Jatkuu". Näissä viimeksi mainituissa tapauksissa mainoskatkotunnukset olivat jo valmiiksi sisällytetty lähetyskäyttöön tarkoitetuissa mastervideonauhoissa, joiden sisältö oli etukäteen jaettu mainoskatkoihin MTV:n omissa ohjelmatuotannoissa. 1988–1989 Vuosina 1988–1989 käytössä olleen tunnuksen alussa oli avaruusteema, jonne ilmestyi sininen, musta ja valkoinen pallo sekä keltainen kolmio. Sininen pallo edusti itse pöllöä, valkoinen pallo sen silmiä, musta pallo sen pupilleja ja kolmio sen nokkaa. Musta ja valkoinen pallo sekä kolmio jäivät sinisen pallon taakse ja sininen pallo muuttui pöllöksi, joka iski silmää. Pöllö katosi taustalle ja sen paikalle ilmestyi teksti ”MTV” yksi kirjain kerrallaan. Samalla tausta muuttui vaaleansiniseksi ja tekstin taakse ilmestyi raitoja. Tunnuksesta oli myös lyhyempi versio, joka alkoi pöllölogolla. Pitkää tunnusta käytettiin, jos MTV aloitti tai päätti illan kyseisessä lähetysverkossa. (Esimerkki: oletetaan, että tiettynä iltana MTV:llä oli yksi ohjelmaosuus TV1:n puolella ja kaksi ohjelmaosuutta TV2:n puolella. Tällöin illan ainoa TV1:ssä lähetetty ohjelmaosuus alkoi pitkällä tunnuksella ja päättyi myös pitkään tunnukseen. TV2:n puolella lähetetyistä ohjelmaosuuksista ensimmäinen alkoi pitkällä tunnuksella ja päättyi lyhyeen tunnukseen, ja jälkimmäinen alkoi lyhyellä ja päättyi pitkään. Sillä, miten TV1:ssä lähetetty osuus sijoittui kronologisesti TV2:ssa lähetettyihin osuuksiin nähden, ei ollut merkitystä.) Lyhyttä tunnusta käytettiin merkkinä siitä, että MTV jäi tauolle tai palasi tauolta kyseisellä lähetysverkolla. Tunnuksen aikana soi tunnusmusiikki. Mainoskatkotunnuksia oli kaksi: toista käytettiin mainoskatkon alussa ja toista mainoskatkon lopussa. Mainoskatkon alkutunnuksessa kuva kutistui kuvaruudun oikeaan alanurkkaan. Mainoskatkon lopputunnuksessa kuva kasvoi kuvaruudun oikeasta alanurkasta peittämään koko kuvaruudun. Mainoskatkotunnuksen musiikki oli eräänlainen hidastettu versio päätunnuksen musiikin loppuosasta ja tausta oli musta. Mainoskatkotunnuksen alussa esiintyivät samat pallot ja sama kolmio kuin päätunnuksessa. Lopuksi ilmestyi teksti ”MTV JATKUU”. Lyhyemmän version musiikkia oli vähän muunneltu. Joskus käytettiin tunnusta, jossa oli avaruusteema ja pöllö sekä MTV:n logo. Teksti "MTV" ja pöllö katosivat taustalle ja ruutuun ilmestyi teksti "MTV-KANAVA" ja musiikki oli erilainen. 1990–1992 Vuosina 1990–1992 MTV:n tunnuksessa oli sininen tausta, jonne ilmestyi viisi eriväristä neliötä: yksi vasempaan ylänurkkaan, yksi oikeaan ylänurkkaan ja kolme alareunaan vierekkäin. Oikeassa alanurkassa oleva neliö kääntyi vasemmalle, jolloin neliön toiselta puolelta paljastui ykkösverkossa luku 1, kakkosverkossa luku 2 ja kolmosverkossa luku 3 (MTV:n tunnus esitettiin kolmosverkossa vain ennen Huomenta Suomi -ohjelmaa ja sen jälkeen). Myös oikean ylänurkan neliö kääntyi vasemmalle ja sen toiselta puolelta paljastui kirjaimet ”TV”. Tunnukseen ilmestyi M-kirjain, joka peitti suuren osan kuvaruutua. Se neliö, jossa näkyi televisioaseman numero, kääntyi vielä kerran vasemmalle, jolloin sen alta paljastui pöllötunnus. Pöllö iski silmää. Maaliskuun lopusta 1990 vuoden 1992 loppuun asti tunnuksessa oli tummemmat värit ja matalammat soinnut (kuitenkin sama musiikki eri sovituksella), kuin tammi–maaliskuussa 1990. Tosin vuonna 1992 käytettiin satunnaisesti tunnuksen alkuperäistä versiota. Mainoskatkotunnuksen alussa oli neliössä kukin yksi kirjain. Yhdessä neliössä oli pöllö, joka sitten kääntyi Jatkuu-sanan U-kirjaimeksi. MTV oli kuvan alalaidalla ja kirjaimet muodostivat sanan ”JATKUU”. Kirjain M oli iso ja TV olivat pieniä. Mainoskatkotunnuksessa musiikkia oli hiukan muunneltu. Sitä käytettiin kolmosverkossa vain MTV:n ohjelmien mainoskatkoilla. Vaikka alkuperäisessä tunnuksessa oli erilainen musiikki ja vaalea tausta, kuitenkin silti samat viisi neliöä olivat tunnuksessa. Tunnusfilmiä näytettiin TV1:ssä ja TV2:ssa ennen MTV:n ohjelmaosuuksia ja niiden jälkeen. Kolmoskanavalla tunnusfilmiä ei näytetty, paitsi ennen Huomenta Suomi -lähetystä ja sen jälkeen. MTV:n omatuotantoisilla ohjelmilla oli omat mainoskatkotunnuksensa vuoden 1992 loppuun asti. Yleistä mainoskatkotunnusta käytettiin elokuvien ja ulkomaisten sarjojen yhteydessä. Ohjelmien loputtua esitettiin usein tunnus, jonka yläreunassa oli MTV:n päätunnuksen muunnelma pienoiskoossa ja alareunassa luki ohjelman tyylilajin nimi, kuten "Viihde", "Tulossa", "Urheilu", "Draama" tai "Sarjat". Muita vastaavanlaisia tunnuksia olivat muun muassa uutis- ja ajankohtaisohjelmien jälkeen esitetty "Lähetystoiminta", "Ajankohtaisohjelmat", Spede Pasasen tuottamien ohjelmien jälkeen esitetty "Spede" sekä elokuvien ja ulkomaisten sarjojen jälkeen esitetty "Filmi". Musiikkia oli muutettu hieman alkuperäisestä tunnuksesta. 1993–1996 MTV alkoi lähettää vuonna 1993 ohjelmia omalla kanavallaan MTV3, jolla oli sekä pitkä että lyhyt tunnus. Pitkä tunnus kesti 30 sekuntia ja sen alussa oli aamuöinen merimaisema, jonne ilmestyi läpinäkyvä kolmio, elävä pöllö sekä vaaleansinisiä nauhoja, joista muodostui kolmion keskelle MTV3:n logo viestien MTV:n ja Kolmoskanavan fuusiosta.[11] Kirjaimet ”MTV” olivat tummansinisiä ja luku 3 oli punainen. Pitkää tunnusta esitettiin ohjelmalähetyksen aluksi. Lyhyt tunnus kesti noin 10 sekuntia ja sitä esitettiin Seitsemän Uutisten jälkeen sekä ohjelmalähetyksen päätteeksi. Lyhyen tunnuksen musiikki oli muunnos pätkästä pitkän tunnuksen musiikkia. Lyhyessä tunnuksessa oli niin ikään aamuöinen maisema ja siinä esiintyi sama elävä pöllö ja samat siniset nauhat kuin pitkässä tunnuksessa. Tunnuksen lopussa sinisistä nauhoista muodostui MTV3:n logo. Tunnuksissa esiintyneen pöllön suunnitteli John Kennedy McCallum Kennedy D'Auria Ltd:stä.[12] Pikkuhiljaa päättyvän vuosikymmenen mittaan käytettiin myös niin sanottuja noppapöllöjä. Ensimmäinen, syksyllä 1994 käyttöön otettu noppapöllö oli sininen, hohtava pöllö punaisessa neliössä. Noppapöllön suunnitelli Pekka Hamberg Brand Seller DDB:stä.[13] Ennakkomainosten sekä jatkuu-tunnuksen tausta oli vihreä-violetti ja muistutti jokseenkin sahapaperia. MTV3 alkoi soittaa ohjelmalistausten musiikkina ensi kertaa yksinomaan kanavalle toteutettuja tunnusmusiikkeja, jotka olivat Ile Kallion ja Pekka Witikan tuottamia. Kallio ja Witikka tekivät MTV3:lle aluksi kolme eri tunnusmusiikkiehdotusta ja kanava otti jokaisen käyttöön. He tekivät lopulta 104 eri sovitusta, joissa käytettiin eri tyylejä ympäri maailman.[14] Kallion ja Witikan tunnusmusiikit olivat käytössä kanavalla vuosina 1994–2005, ja musiikeissa kuultiin tietty kolmesta sävelestä koostuva jingle. 1996–2001 Huhtikuussa 1996 otettiin käyttöön hieman kehitellympi noppapöllö. Se ei juurikaan eronnut edeltäjästään, mutta hohto oli poistettu ja pöllö oli vaihtanut värinsä valkoiseksi. Taustaväri oli punainen. Mainoskatkoilla tunnuksessa näytettiin esimerkiksi Helsingin ympäristöstä otettua videokuvaa. Aluksi kuva näkyi tunnuksessa selvänä, mutta lopuksi se sumeni. Jatkuu-tunnus oli melko lyhyt, joka vain vilahti ruudussa ennen mainoskatkoa ja mainoskatkojen jälkeen. Jatkuu-tunnuksen musiikki oli vaihdellut. Joskus jatkuu-tunnuksen teksti ”jatkuu” oli keltainen, muuten valkoinen. Ohjelmalistauksen musiikkina säilyivät Kallion ja Witikan tuottamat musiikit. Jouluna Jatkuu-tunnuksen sana ”jatkuu” korvattiin Joulukatu -sanalla. Jatkuu-tunnuksen musiikki oli sama kuin edellisessä jatkuu-tunnuksessa, jota käytettiin vuoteen 2000. Vuonna 2000 musiikki muuttui hieman ja noppapöllöstä tuli kolmiulotteisemman näköinen, jota käytettiin vuoteen 2001 asti. Vuodesta 1998 lähtien ohjelmien jälkeen tuli tunnus, jossa noppapöllö ja sininen nauha olivat taivas taustassa. Taustalla luki isolla "Ohjelma on tuotettu MTV3-kanavalle". 2001–2005 Pöllönsilmälogo oli ollut käytössä vuosina 2001–2013 kahden erilaisen kanavailmeen kera, jälkimmäinen oli käytössä vuosina 2005–2013. Luku 3 säilyi punaisena. 6. syyskuuta 2001 käyttöönotetun kanavailmeen ja -logon suunnitteli Novocom.[15] Ilmeeseen kuului paljon erilaisia tunnuksia, joiden taustavärinä MTV3 käytti erityisesti punaista ja oranssia, tai kuvia Suomen luonto- ja kaupunkimaisemista. Tunnuksessa esiintyi läpinäkyvä pöllönsilmä. Sieltä kurkisti pöllö ja se pyörähti hitaasti. Omat tunnukset olivat muun muassa urheilu- ja lastenohjelmilla, sekä elokuvilla. Aamuisin näytettiin yön täyteohjelmien jälkeen tunnusta, jossa oli aamuöinen maisema ja auringonnousu. Lopussa ruutuun ilmestyi pöllönsilmälogo. Ohjelmalistauksessa näytettiin neljä (alkuvaiheessa kolme ja toisinaan koko loppupäivän ohjelmat) seuraavaa ohjelmaa ja kuvaruudun oikeassa alakulmassa oli erilaisia huonekaluja, kuten esimerkiksi sohva, laavalamppu, pöytä, tuuletin tai verhot, jotka heiluivat tuulen mukana. Lisäksi taustalla saattoi nähdä vinoneliöitä, jotka liikkuivat hitaasti. Lisäksi kanavailmeen alkuaikoina seuraavaksi alkava ohjelma sanottiin ääneen, mutta näin ei kuitenkaan aina tehty. Ohjelmalistauksen musiikit olivat edelleen Ile Kallion ja Pekka Witikan tuottamia. Uusi kanavailme toi tullessaan monia uusia heidän tekemiään musiikkeja, mutta myös monien vanhojen käyttö jatkui. "Ennakkomainoksien" alussa oli alun perin vasemmassa laidassa aluksi pöllönsilmälogo ja sana "MTV3", ja sitten joko sana "Tulossa" tai "Tänään". Sen jälkeen oli iso kuvaruutu eri ohjelmien pätkistä ja lopussa luki ohjelman nimi ja esitysaika. Pian ennakkomainos muutti ilmettään ja siinä puolestaan näytettiin tulevista ohjelmista kuvaa ja tausta oli alalaidasta melko samanlainen kuin ohjelmalistauksessa. Ohjelman nimi ja esitysaika luki ruudun alalaidassa. Mainoskatkojen loppupuolella kanava saattoi vuosina 2003–2005 esittää niin kutsuttua täytekoostetta, jossa puna-harmaan taustan päällä leijui vinoneliöitä, joista suurin pysyi paikallaan ja siinä näytettiin kuvaa tulevista ohjelmista. Ohjelman nimi ja esityisaika olivat nyt vinoneliön vasemmalla puolella. Täytekoosteella synkronoitiin alueellisen mainonnan erot. Kun Helsingin seudulla näytettiin yhä mainoksia, muualla Suomessa lähetettiin täytekoostetta. Uudellamaalla täytekoostetta nähtiin harvoin, koska siellä lähetettiin eniten mainoksia, kun taas Pohjois-Pohjanmaalla ja Lapissa se oli tuttu näky televisiossa. Täytekoosteen aikana soi kanavan tunnusmusiikkeja, mutta ennakkomainoksissa ohjelman ääniraita. Jatkuu-tunnuksessa oli pöllönsilmä, joka pyörähti hitaasti ja kun se pysähtyi, alapuolelle ilmestyi MTV3-teksti. Taustalla saattoi huomata erittäin pientä tekstiä, jossa luki "jatkuujatkuujatkuujatkuu..." Alun perin tämän ilmeen aikana oli käytössä vain yksi jatkuu-tunnus, joka oli punainen ja taustalla saattoi huomata pöllönsilmän suurennoksen. Myöhemmin myös jatkuu-tunnukset saivat erilaisia teemoja, kuten esimerkiksi jouluna tunnuksen, jossa oli lumisadetta. Myös musiikki muuttui hieman. 2. lokakuuta 2005 MTV3:lla oli Design Off -ilta, jolloin suunnittelu, ääni ja kuva oli poistettu kanavailmeestä. Sen sijaan näkyi vain tekstit, jotka oli pelkistetty valkoiselle pohjalle. Tällä haluttiin korostaa ilmeen merkitystä ennen sen uudistamista.[16] 2005–2013 3. lokakuuta 2005 MTV3 pelkisti kanavailmeensä valkoiselle pohjalle, jossa on punamusta pöllönsilmä. Luku 3 muutettiin mustaksi. Kanavailmeen suunnitteli Kemistryn Graham McCallum ja sen lähtökohtana oli ajatus pöllöstä ja sen 360 asteen näkökentästä. Ilmeellä haluttiin myös korostaa MTV3:n olevan suuren yleisön kanava.[17] Tunnuksia oli vain yksi ja siinä eriväriset pallot pyörivät ympyrää, kunnes lopulta kaikki ympyrät menivät keskelle, jonka jälkeen tuli pöllönsilmä. Tunnusta näytettiin yleensä päiväsaikaan jokaisen ohjelman jälkeen. Vuoden 2006 marraskuussa ympyröiden tilalla oli maksukanavien logot (MTV3 Kanavapaketti aloitti silloin). Vuoden 2010 jälkeen tunnusta ei tosin enää käytetty. Ohjelmalistauksessa oli kolme seuraavaa ohjelmaa ja vasemmassa reunassa kunkin ohjelman kuva. Joskus kuvia ei näytetty ohjelmalistauksessa. Ennen ohjelman alkua näytettiin videopätkiä, joissa kamera kiersi 360 astetta. Videopätkissä kuvattiin muun muassa kanootilla melomista, vedessä uimista ja puisto-, kaupunki- ja torimaisemia. Pöllönsilmä esiintyi yksityiskohtina tunnuksissa, joiden ajatus oli kuvata MTV3:n laajaa ohjelmatarjontaa. Tunnuksen aikana kuului Marko Nybergin säveltämä kitaralla soitettu tunnusmusiikki. Iltaisin videopätkän aikana kuuluttaja kertoi, mikä ohjelma seuraavaksi on alkamassa ja mistä ohjelmista loppuilta koostui. Lasten- ja uusinta-ohjelmissa ei kuuluttaja sanonut mitään (kuten Salatut elämät). Jatkuu-tunnuksia oli puolestaan useita ja niissä pöllönsilmä seikkaili eri tavoin, kuten lentäen perhosen tai linnun lailla. Jatkuu-tunnuksissa saatettiin mainostaa tulevia ohjelmia, esimerkiksi Tappajahai -elokuvaa mainostaneessa tunnuksessa pöllön silmä muuttui hain eväksi. 2013–2017 Toukokuussa 2013 MTV Oy ilmoitti yrityksen uudistuvan kauttaaltaan, mikä tarkoitti myös sen omistamien kanavien uudistuvaa ilmettä.[18] Kanavailmeiden ja logojen uudistukset tapahtuivat 3. marraskuuta 2013 kello 19.00. 4. marraskuuta 2013 MTV:n nettisivut ja MTV Tekstikanava uudistuivat, ja 5. marraskuuta 2013 MTV:n kanavat tulivat suorana katseltavaksi nettiin.[19] Kanavatunnuksia on useita erilaisia, ja tietyt teemat niissä sisältävät erilaisia versioita: 1. Tässä kanavatunnuksessa on joukko pöllöksi naamioituneita ihmisiä, jotka rullaluistelevat. Mukana on myös cheerleadereita. 2. Kanavatunnuksessa pelataan pallopeliä liikuntasalissa. 3. Tässä tunnuksessa on ihmisiä, jotka juhlivat ja tanssivat metsässä, värjäten kasvoja maalilla. Yhdessä näistä naishahmo puhaltaa punaista väriainetta kohti televisioruutua. Taustalla on ilmapalloja, ledvaloja, paperisia koristeita ja värikkäitä kolmionmuotoisia lippuja. 4. Tässä versiossa on lapsia, jotka ovat uimarannalla. Joissain versioissa he hyppivät laiturilta veteen, kun taas joissain he leikkivät rannalla tai ottavat aurinkoa pyyhkeiden päällä. 5. Viides koostuu ihmisjoukosta, jotka puhaltavat saippuakuplia. Yhdessä versiossa näkyy pelkästään suuri saippuakupla, joka lopussa puhkeaa. 6. Tässä kanavatunnuksessa on pikkulapsia, jotka laskevat mäkeä ja leikkivät lumessa. Joissain versioissa lapset juovat mukeista, kun taas joissain he laskevat mäkeä, leikkivät lumessa tai nousevat mäkeä ylös. Näiden tunnusten kolmella lapsella on päällään eläinpuvut ja yhdellä kolmesta on poronsarvet. 7. Tunnuksessa mainostetaan Nymfit -ohjelmaa, joka alkoi MTV3:lla maaliskuussa 2014. Tätä tunnusta näytettiin vain silloin. Ruutuun tuli ohjelman hahmoja ja kukan terälehdet aukesivat. Lopussa luki: "alkaa maanantaina 24.3, Nymfit". Kun ohjelman alkamisaika lähestyi, luki ruudulla esim. "alkaa maanantaina 21.00". 8. Tunnuksessa on nuorisoa, jotka kelkkailevat ja heiluttavat käsissään valotikkuja. Jotkut istuvat kelkassa, kun taas jotkut työntävät kelkkoja. Yhdessä versiossa taustalla näkyy myös ilmapalloja. 9. Tunnuksessa esiintyy MTV Juniorin pöllönpoikaset Junnu ja Nuppu. Tunnuksen alussa lukee aina "MTV Juniori esittää". Tätä tunnusta esitetään vain silloin, kun näytetään lastenohjelmia, useimmiten aamulla. 10. Tässä kanavatunnuksessa mainostetaan Kingi -ohjelmaa, jossa näkyy kaikki ohjelman kilpailijat mikrofonit käsissä. Tätä tunnusta myös näytettiin vain siihen aikaan kuin ohjelma alkoi, eli vuodenvaihteessa 2014-2015. Seuraavaksi -tunnuksessa päivällä näytettiin mikrofonia telineessä ja värikkäitä valoja taustalla. Illalla siinä oli vain valot. Näissä Kingi -tunnuksissa ei ollut lainkaan pöllön siipisulkia ja valkoinen mtv3- logo loisti hopeana ja se koostui pienistä hopeisista palloista. 11. Tässä tunnuksessa on kolme ihmistä, jotka pelaavat jääkiekkoa. Heillä on vaatteiden päällä valonauhoja. Niitä on myös kypärissä, maalissa, juomapulloissa, mailoissa ja jopa luistimissa. Joissain versioissa he laukovat kiekkoja maaliin, joissain he vain luistelevat ja yhdessä he juovat vettä juomapulloistaan. Päivällä seuraavaksi -tunnuksessa jääkiekkoilijat luistelevat kentän halki, ja illalla he laukovat kiekkoa maaliin. 12. Kanavatunnuskokonaisuus mainostaa MTV3:n syksyn 2016 "Koko ilta kotimaista"- kampanjaa. Tunnuksissa esiintyy Maikkarin syksyn ohjelmien tähtiä, muun muassa Eero Ettala, Roope Salminen, Tuomas Enbuske, Maria Veitola, Miia Nuutila, Jukka Hilden, Jenni Dahlman, Mari Perankoski, Mikko Leppilampi, Juhani Merimaa, Johanna Puhakka ja Maija Lehmusvirta. Tunnuksissa ei ole lainkaan pöllön siipisulkia, vaan ruudun poikki liikkuvat punaiset pystyviivat sekä yhtiön logosta voi ääriviivojen kautta muodostua silmää iskevä "Mainospöllö". Seuraavaksi -tunnuksissa henkilöt ovat ruudun oikeassa reunassa. Nyt alkaa -tunnuksissa henkilöitä näytetään 2-4 kappaletta samassa tunnuksessa. Jatkuu -tunnuksissa puolestaan näytetään kaikkia henkilöitä satunnaisessa järjestyksessä. Joistakin henkilöistä voi olla vain yksi ja sama tunnus, joistakin taas kaksi, kolme tai jopa neljäkin eri versiota. Lähes jokaisen kanavatunnuksen lopussa tulevat esiin pöllön siipisulat, lukuun ottamatta Kingi -ohjelman tunnuksia, joissa ei ollut lainkaan siipisulkia. Siipisulat vierähtävät myöhemmin nopeasti pois. Keskellä kuvaa näkyy MTV3:n logo valkoisena. [20] Myös ohjelmamainoksissa näkyy pöllön siipisulkia. Jatkuu-tunnuksessa näkyy keskellä kuvaa MTV3-logo valkoisena, oikeassa reunassa liikkuu pöllönsulat musiikin soidessa. Taustalla näkyy esimerkiksi rullaluistelijat. Ohjelmalistauksessa on kolme ohjelmaa, joiden nimet ovat vasemmassa reunassa. Keskellä on valkoinen kanavalogo, ja taustalla näkee esimerkiksi rullaluistinradan. Samalla kuuluttaja kertoo, mitä seuraavaksi tulee ja selostaa hieman tulevan ohjelman sisältöä. Kuvan alareunassa saatetaan mainostaa esimerkiksi Subilta tulevaa illan elokuvaa. 2017– MTV3 uudisti 22. toukokuuta 2017 jälleen kanavailmettään, mutta logo pysyi samana. Uuden ilmeen inspiraationa on jo muutama vuosi sitten käyttöönotetut sloganit "Tähtien koti", "Vain yksi otto" ja "Koko ilta kotimaista". Uuden konseptin tarkoituksena on nostaa myös kameran toisella puolella toimivia tv-alan ammattilaisia huomion kohteeksi. Edellinen "Koko ilta kotimaista" -konsepti haluttiin uudistaa uudeksi kolmen vuoden konseptiksi. Uuden kanavailmeen toteuttivat MTV ja Valve Groupin spin-off Wake Dynamite. Kuten edellisessä ilmeessä, jatkuu- sekä päätunnuksessa näkyy keskellä kuvaa MTV3-logo valkoisena. [21] MTVuutiset.fi korvasi MTV.fi-palvelun loppuvuodesta 2018, Katsomo.fin nimeksi sen sijaan tuli MTV.fi. MTV laajentaa 2018–2019 vuodenvaihteessa uutistarjontansa digitaalisissa kanavissa ympärivuorokautiseksi. Myös uutisstudion ilme päivitetään, sekä lisätään teknologiaa ja toiminnallisuutta.[22] Logot MTV:n logo 1957–1966[23] MTV:n logo 1975–1983[23] MTV3:n logo 1993–1996 (käytetty vuosina 1993–1994)[23] MTV3:n logo 1993–1996 (käytetty vuosina 1994–1996)[23] MTV3:n logo 1996 – 6. syyskuuta 2001[23] MTV3:n logo 6. syyskuuta 2001 - 3. lokakuuta 2005 MTV3:n logo 3. lokakuuta 2005 - 3. marraskuuta 2013 MTV3:n logo 3. marraskuuta 2013 lähtien. Tunnukset MTV:n tunnus vuosilta 1988–1989. MTV:n kanavatunnuskuva vuosilta 1990–1992. MTV:n vuosina 1990–1992 käytössä ollut Jatkuu-tunnus. MTV3-kanavan Jatkuu-tunnus vuosilta 1993–1994. MTV3:n vuosina 2001–2005 käytössä ollut Jatkuu-tunnus. MTV3-kanavan vuosina 2005–2013 käytössä ollut Jatkuu-tunnus. MTV3-kanavan eräs versio Jatkuu-tunnuksesta vuosina 2013–2017. MTV3 Jatkuu-tunnus vuodesta 2017 alkaen. Ohjelmisto MTV3:n ohjelmiston runkona ovat tietyt vakio-ohjelmat. Arkipäivinä Huomenta Suomi -aamuohjelma alkaa 6.25, joka sisältää myös uutislähetyksiä. Huomenta Suomen jälkeen noin kello 9 lähtien esitetään noin yhdeksän tuntia uusintoja ja muuta vähemmän tärkeää ohjelmaa. Klo 17.55 tulee uusi jakso Kauniit ja rohkeat -saippuasarjasta, ja klo 18.25 esitetään uusi jakso Emmerdale -saippuasarjasta. Tämän jälkeen tulee klo 19 alkava uutislähetys Seitsemän uutiset, jonka jälkeen klo 19.20 on vuorossa Päivän sää ja klo 19.25 Tulosruutu. Klo 19.30 esitetään uusi jakso Salatut elämät -saippuasarjasta, ja klo 20–22 tulee kotimaisia viihde- ja draamaohjelmia. Klo 22 alkaa 35 minuutin uutislähetys, joka sisältää Kymmenen uutiset, Päivän sään ja Tulosruudun. Tiistaisin klo 22.35 tulee Peter Nyman -keskusteluohjelma, ja keskiviikkoisin klo 22.35 on vuorossa Rikospaikka-ajankohtaisohjelma. Myöhäisillassa tulee ulkomaisia draama- ja tosi-tv-sarjoja. Lauantaisin ja sunnuntaisin klo 19.30 esitetään uutisten jälkeen jokin iso kotimainen viihdeohjelma, kuten Putous tai Tanssii tähtien kanssa. Klo 21 tulee puolestaan yleensä kotimaisia komediaohjelmia. Öisin kanavalla esitetään uusintoja.[24] MTV3:n ohjelmistosta 48% on suomalaista ja loput ulkomaisia. Prime time-aikaan MTV3:n ohjelmisto on pelkästään suomalaista[25][26][27][28] Suomalaiset ohjelmat hankitaan itsenäisiltä tuotantoyhtiöiltä ja muiden ohjelmien taustalla on sopimuksia isojen kansainvälisten toimijoiden kanssa. Alun perin kanava tuotti suurimman osan suomalaisesta ohjelmistostaan itse, mutta 1990-luvun lopulla kaikki ohjelmatuotanto ajankohtaisohjelmia lukuun ottamatta myytiin ulkopuolisille yhtiöille. Aiemmin kanavan ohjelmistossa oli vuosikymmenien ajan joitakin vakio-ohjelmia, kuten Suosittua saippuasarjaa Salatut elämät on esitetty vuodesta 1999 asti ja sarja jatkuu edelleen. Salattujen elämien ohella suosituimpia MTV3:n ohjelmia 2000-luvulla ovat olleet muun muassa Putous, Tanssii tähtien kanssa, Rikospoliisi Maria Kallio, Roba, Tähdet, tähdet ja Posse. Ulkomaisista sarjoista suosituimpia ovat olleet muun muassa Pako, Mentalist, C.S.I., C.S.I. Miami, C.S.I. New York, Selviytyjät ja Amazing Race. MTV3:n katsotuimmat TV-lähetykset vuonna 2018 SijaOhjelmaPäivämääräTavoittavuusKeskikatsojamäärä1.Jääkiekon maailmanmestaruuskilpailut 201817.5.20181 769 0001 406 0002.Kymmenen Uutiset17.5.20181 324 0001 332 0003.Tanssii Tähtien Kanssa25.11.20181 637 0001 232 0004.Putous10.3.20181 783 0001 222 0005.Viikon sää13.5.20181 040 0001 093 000 Lähde:[29] MTV3:n kuuluttajia Mika Tommola, toimittaja (työstää pääasiassa Kymmenen uutisten loppukevennyksiä) Nina Honkanen, kuuluttaja Ismo Jokinen, kuuluttaja Mika Jenytin, kanavan ensimmäinen mieskuuluttaja Minna Kuukka, kuuluttaja Irene Usvasalo, kuuluttaja vuosina 1983–1992. Ritva Kajasto (1938-2015), kuuluttaja Lähteet Citation error, replace with{{cite book| author = Pentti Hanski| title = Pöllön siivin: MTV:n vuodet 1955–1984| publisher = Otava| year = 2001| id = ISBN 951-1-17300-6}} Viitteet Kirjallisuutta Citation error, replace with{{cite book| author = Hellman, Heikki| title = Koko illan ilo? Kolmoskanava ja television kaupallistuminen Suomessa| location = Helsinki| publisher = Suomalaisen Kirjallisuuden Seura| year = 2012| id = ISBN 978-952-222-339-5}} Citation error, replace with{{cite book| author = Luoto, Santtu| title = Ile Kallio| location = Helsinki| publisher = Minerva| year = 2012| id = ISBN 978-952-492-651-5}} Aiheesta muualla Kannisto, Maiju: . Kirja-arvostelu teoksesta Hellman, Heikki: Koko illan ilo? Kolmoskanava ja television kaupallistuminen Suomessa. SKS, 2012. (Agricolan kirja-arvosteluja, 25.5.2015.) * Luokka:Seulonnan keskeiset artikkelit
https://fi.wikipedia.org/wiki/MTV3
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 199, 767, 1165, 1350, 2137 ], "plaintext_end_byte": [ 191, 753, 1157, 1349, 2136, 2417 ] }
사도행전은 누가 썼는가?
사도 행전
korean
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
사도행전(使徒行傳, Acts of the Apostles)은 예수가 승천한 이후 사도들의 행적을 기록한 책이다. 초기 교회의 예수운동을 이해할 수 있는 성서이다. 저자 사도행전의 저자에 대해서는 두 가지 견해가 있다. 하나는 누가가 쓴 문서라는 견해로서 이를 지지하는 성서학자들은 누가복음서와 사도행전을 누가의 서신으로 이해한다. 즉 누가는 데오빌로에게 보낸 복음서인 누가복음서에서는 예수의 복음과 행적을 기록하고, 사도행전에서는 예수 운동이 어떻게 진행되었는가를 기록하고 있다. 두 번째 견해는 저자미상이라는 견해이다. 대부분의 학자는 첫 번째 견해를 택한다. 편집시기 사도 행전은 비 유대인의 구원방법, 신학적 문제에 대답 하기위한 책이다. 유대인들이 그것을 거부하기 때문에 이방인들에게 그리스도의 메시지를 전달하는 것을 목표로 한다. 사도행전은 80년에서 85년경 사이나 85년에서 90년에 쓰인 것으로 추정된다.[1][2] 즉, 바울의 사후에 쓰인 신약성서이다. 내용 사도행전은 성 바울을 비롯한 사도들이 그들의 이성과 열정으로 예수가 그리스도라는 케뤼그마를 선언한 예수 운동을 벌여간 이야기이다. 성령 강림을 통한 교회의 설립(성령강림주일)과 초기 신자들의 생활(1-6장) 베드로와 요한의 초기 활동. 누가는 유대인인 베드로가 로마 사람인 고넬료 백부장의 집에서 설교한 사건을 기록함으로써 예루살렘 교회가 이방인 전도를 실천했음을 설명한다.(3-13장) 과부를 돌본 예루살렘 교회의 사회선교. 사회선교에서 갈등이 생김에 따라 사도들이 임명한 봉사자(부제,집사)가 등장함(6-7장) 빌립이 에티오피아 내시에게 세례를 줌(8장 26절-40절) 바울의 회심과 이후 바울의 선교 활동(9장-28장) 고넬료 가이사랴에 고넬료라는 사람, 이달리야대라 하는 로마 군대의 백부장(이방인에게 복음전파 (10장) 제목과는 달리 사도행전에서 언급되지 않은 사도도 있다. 누가는 베드로와 파울로스 곧 바울에게 많은 관심을 보이고 있는데, 2장부터 12장까지는 베드로의 행적을, 8장부터 15장까지는 파울로스의 행적을 전한다. 각주 분류:신약성경
https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%AC%EB%8F%84%20%ED%96%89%EC%A0%84
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 983, 1605, 2880, 4317, 4986, 6749, 7737, 8522, 10099, 10691, 12287, 12861, 13484, 13922, 15795, 17516, 18143, 19221, 20388, 20894, 21332, 22444, 22859, 24013, 25047, 26305 ], "plaintext_end_byte": [ 982, 1508, 2879, 4316, 4889, 6748, 7736, 8521, 9956, 10690, 12216, 12860, 13483, 13898, 15794, 17451, 18142, 19189, 20387, 20875, 21331, 22443, 22797, 23972, 25046, 26280, 26368 ] }
แฟชั่นฮิปฮอป เริ่มต้นเมื่อใด?
แฟชั่นฮิปฮอป
thai
{ "passage_answer_candidate_index": [ 2 ], "minimal_answers_start_byte": [ 1605 ], "minimal_answers_end_byte": [ 1646 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
แฟชั่นฮิปฮอป (English: Hip-hop fashion) เป็นลักษณะเด่นของการแต่งตัว มีที่มาจากวัยรุ่นชาวแอฟริกัน-อเมริกัน และวัยรุ่นละตินในย่านบร็องซ์ (นิวยอร์ก) และต่อมากระจายอิทธิพลสู่ฮิปฮอปในแถบอื่นอย่าง ลอสแอนเจลิส ชิคาโก้ ฟิลาเดลเฟีย พิตต์เบิร์จ อีสต์เบย์ (บริเวณอ่าวซานฟรานซิสโก) และ ทางตอนใต้ของสหรัฐอเมริกา ซึ่งในแต่ละเมือง มีสไตล์ที่ส่งผลต่อกระแสแฟชั่นโลกในปัจจุบัน แฟชั่นฮิปฮอปเป็นการแสดงเอกลักษณ์ ทัศนคติต่อวัฒนธรรมฮิปฮอป ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงตั้งแต่ในอดีตจนปัจจุบัน และยังได้รับความนิยมก้าวสู่กระแสหลักของแฟชั่นโลกซึ่งมีลักษณะที่คล้ายคลึงกัน ต้นทศวรรษที่ 1980 ถึงกลางทศวรรษที่ 1980 ต้นทศวรรษที่ 1980 มีการเกิดขึ้นของสปอร์ตแวร์ เครื่องแต่งกายกีฬา และแบรนด์แฟชั่น อย่างเช่น Le Coq Sportif, Kangol, อาดิดาส และ ไนกี้ ซึ่งเกิดมาพร้อมกับฮิปฮอป ตั้งแต่ทศวรรษที่ 1980 ดาราฮิปฮอปในสมัยนั้นใส่เสื้อผ้าลักษณะอย่าง เสื้อวิ่งสีสว่างมียี่ห้อ เสื้อหนังแกะ เสื้อร่ม[1] รองเท้า C&J Clark, รองเท้าบู้ต Dr. Martens และรองเท้าแตะ (ส่วนใหญ่ยี่ห้ออาดิดาส) ทรงผมที่นิยมในช่วงนั้นคือ Jheri curl ฮิตจนปลายทศวรรษ 1980 จน hi-top ที่สร้างความนิยมโดย วิลล์ สมิธ (The Fresh Prince) และ คริสโตเฟอร์ "คิด" รีด จาก คิด แอนด์ เพลย์ เครื่องประดับที่ได้รับความนิยม อย่างเช่น แว่นตาใหญ่ ๆ (Cazals[2] หรือ Gazelles[1]), หมวกแบบ bucket hat ยี่ห้อ Kangol[1], ป้ายชื่อ ,[1] เข็มขัดชื่อ,[1] แหวนเยอะๆ ส่วนทองและอัญมณีก็ได้รับความนิยมในช่วงทศวรรษที่ 1980 ถือเป็นองค์ประกอบหนึ่งของแฟชั่นฮิปฮอปจนถึงปัจจุบัน[3] โดยทั่วไปแล้วเครื่องประดับผู้ชายจะเน้นโซ่ทองชิ้นใหญ่ ๆ ส่วนผู้หญิงจะเน้นตุ้มหูทอง[3] Kurtis Blow และ Big Daddy เป็นผู้นำกระแสสร้อยคอทองคำ ส่วนผู้หญิง Roxanne Shanté จากวง Salt-N-Pepa นำกระแสตุ้มหูวงแหวนทองขนาดใหญ่ เครื่องประดับเหล่านี้แสดงถึงชื่อเสียงและฐานะ และบางครั้งก็มีแนวทางสื่อถึงดินแดนแอฟริกา[4] ในช่วงทศวรรษที่ 1980 แฟชั่นฮิปฮอปก็ถือเป็นสิ่งสำคัญสิ่งหนึ่งขององค์ประกอบโอลด์สคูลฮิปฮอป และมีเพลงที่หวนรำลึกถึงช่วงนั้นอยางเพลงของ Ahmad ในปี 1994 ที่ชื่อว่า "Back in the Day" และ "Back in the Day" ซิงเกิ้ลในปี 2002 ของมิซซี เอลเลียต ปลายทศวรรษที่ 1980 ถึงต้นทศวรรษที่ 1990 กระแสความนิยมของคนดำเพิ่มมากขึ้นจากอิทธิพลของแร็ปตั้งแต่ปลายทศวรรษที่ 1980 แฟชั่นและทรงผมแสดงถึงอิทธิพลชาวแอฟริกัน[3] กางเกงเบลาซีได้รับความนิยมโดยเฉพาะแร็ปเปอร์แนวเต้นรำอย่าง เอ็มซี แฮมเมอร์[3] ,Fezzes[3] หมวก kufi แบบอียิปต์[3] , ชุดแบบ Kente ,โซ่แบบแอฟริกัน, ทรงผมเดรดล็อก, เสื้อผ้าในสีแดง ดำ เขียว ได้รับความนิยมในช่วงนั้น ศิลปินผู้นำอย่างเช่น Queen Latifah, KRS-One, Public Enemy, และ X-Clan ในช่วงต้นทศวรรษที่ 1990 ศิลปินป็อปแร็ปอย่างเช่น The Fresh Prince, Kid 'n Play และ เล็ฟต์อาย แห่งวงทีแอลซี นำแฟชั่นหมวกแค็ปเบสบอล และเสื้อผ้าสีสะท้อนแสง คริสครอสนำแฟชั่นใส่เสื้อผ้ากลับหลัง[3] Kwamé จุดประกายแฟชั่นเสื้อผ้าลายจุดในช่วงสั้น ๆ ขณะที่ศิลปินคนอื่นแต่งตัวแบบเสื้อผ้าช่วงกลางยุคทศวรรษ 1980 ไนกี้ได้ร่วมงานกับนักบาสเกตบอลชื่อดัง ไมเคิล จอร์แดน ตั้งแต่ปี 1984 เป็นต้นมา ถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญจุดหนึ่ง ไนกี้ได้บุกตลาดรองเท้าผ้าใบแนวสตรีทแวร์สำหรับคนเมืองในช่วงปลายทศวรรษที่ 1980 และต้นทศวรรษที่ 1990 ส่วนแบรนด์เสื้อผ้าอื่นอย่าง Champion, Carhartt และ Timberland ก็มีส่วนครองตลาด ในฝั่งตะวันออกของฮิปฮอปอเมริกัน อย่าง วู-แทง แคลน และ Gangstarr ที่มีแนวการแต่งกายดูแบบกีฬา N.W.A. ศิลปินรุ่นบุกเบิกแนวแก๊งก์สตา ได้รับความนิยมในเพลงแนวแก๊งก์สตาในช่วงปลายทศวรรษ 1980 ใส่เสื้อผ้า กางเกงยี่ห้อ Dickies ,เสื้อและแจ็กเก็ตลายตาราง, รองเท้าผ้าใบ Chuck Taylors และหมวกแก๊ปเบสบอลสีดำ แจ็กเก็ต Raiders Starter นอกจากนี้แฟชั่น แจ็กเก็ตรูปแบบนี้เป็นภาพลักษณ์ของแก๊งก์โจรกรรมสำหรับสื่อมวลชน แฟชั่นฮิปฮอปในยุคนั้นยังมีอิทธิพลต่อแฟชั่นระดับสูง ในช่วงปลายทศวรรษที่ 1980 Isaac Mizrahi ได้รับอิทธิพลจากช่างลิฟท์ของเขาที่ใส่โซ่ทองชิ้นใหญ่ คอลเลกชั่นนี้ของเขาได้รับอิทธิพลอย่างสูงจากแฟชั่นฮิปฮอป[5] นางแบบใส่เสื้อรัดรูปสีดำ โซ่ทอง เข็มขัดชื่อสีทอง แจ็กเก็ตสีดำกับหมวกเฟอร์[5] ในต้นยุค 1990 แชนเนลมีการโชว์แฟชั่นที่รับอิทธิพลจากฮิปฮอปอยู่หลายโชว์ หนึ่งในนั้น นางแบบใส่เสื้อแจ็กเก็ตหนังสีดำและมีโซ่ทอง[5] อีกชุด ใส่ชุดยาวสีดำ มีเครื่องประดับหนัก ๆ อย่าง โซ่กุญแจสีเงิน (มีการอ้างว่าเหมือนกับโซ่ของ Treach แห่งวง Naughty by Nature[5] กลางทศวรรษที่ 1990 ถึงปลายทศวรรษที่ 1990 แก๊งก์สตาสไตล์ แก็งก์สตาสไตล์ หรือที่คนไทยรู้จักกันในชื่อว่า "แนวแก๊งก์" แฟชั่นแบบแก็งก์สตาเป็นสิ่งที่พบเห็นได้บ่อยในแฟชั่นฮิปฮอป ในช่วงกลางทศวรรษที่ 1990 แฟชั่นฮิปฮอป ได้รับอิทธิพลจากการแต่งกายของอันธพาลข้างถนน และนักโทษ แร็ปเปอร์ฝั่งเวสต์โคสต์ นำเอาสไตล์ของพวกเม็กซิกัน-อเมริกันมา[3] อย่างเช่น การใส่กางเกงหลวม ๆ , รอยสักสีดำ, มีการสักบนร่างกายเป็นสัญลักษณ์แก็งก์ หรือมีการโผกผ้า Banadas สีต่างๆนาๆเพื่อบ่งบอกแก๊งก์ เช่นผ้าสีแดงเป็นแก็งก์ Bloods หรือสีฟ้าเป็นแก็งก์ Crips เป็นต้น , การเอาเสื้อเชิร์ตหลุดออกจากนอกกางเกงหนึ่งข้าง[3] ยีนส์สีเข้มแบบนักโทษก็ได้รับความนิยม และสไตล์การใส่กางเกงหลุดตูด เอวต่ำโดยไม่มีเข็มขัด ก็เป็นสไตล์ที่มาจากในคุก รวมถึงกิริยา สัญลักษณ์ทางมือ ก็มาจากวัยรุ่นชาวแอฟริกัน-อเมริกันแถบลอสแอนเจลิสก่อน แล้วจึงขยับขยายโดยสังคมฮิปฮอปในทางกว้าง แฟชั่นฮิปฮอปในหมู่คนรวย ฮิปฮอปทางฝั่งเวสต์โคสต์ สังคมฮิปฮอปได้หวนสู่แฟชั่นแก๊งก์สเตอร์ในยุค 1930-1940 มาเป็นแรงบันดาลใจ[6] อิทธิพลมาเฟีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งได้แรงบันดาลใจจากภาพยนตร์เรื่อง Scarface ในปี 1983 ที่ได้รับความนิยมในหมู่ชาวฮิปฮอป มีแร็ปเปอร์หลายคนแต่งตัวเหมือนพวกแก๊งก์เตอร์ในยุคนั้น อย่างเช่น มีหมวกแบบ bowler, ใส่สูทเสื้อในสองชั้น, เสื้อเชิร์ตผ้าไหม, รองเท้าหนังจระเข้ และในบางแห่งในมิดเวสต์ รวมถึงดีทรอยต์ เป็นสไตล์สำคัญ สไตล์หนึ่งของฮิปฮอปที่นั่น ในฝั่งอีสต์โคสต์ คำว่าแฟชั่น "ghetto fabulous" คิดคำโดย ฌอน โคมบส์ ก็ได้รับความนิยม มีผู้แต่งกายอย่าง โคมบส์ ,โนทอเรียส บีไอจี, เฟธ อีแวนส์ และรัซเซลล์ ซิมมอนส์ ฮิป-ป็อป แนวเพลงฮิป-ป็อป ได้รับความนิยมในช่วงปลายทศวรรษ 1990 จากผลงานแรกเริ่มของฌอน คอมบ์ส แถบนิวยอร์ก ในเวลานั้นแฟชั่นของเขา จะมีลักษณะเสื้อสีสดใส ชุดนักบินพีวีซีสีบาดตา และเครื่องประดับ เขานำแฟชั่นสู่วงการฮิปฮอป และนำทิศทางความเจิดจ้าของสี แสง รวมถึงในมิวสิกวิดีโอที่เขาร่วมสร้าง ฌอน คอมบ์สยังได้ออกไลน์เสื้อผ้า และยังใส่เสื้อผ้าอย่าง Karl Kani และ FUBU เขานำฮิปฮอปก้าวเข้าสู่กระแสหลัก ผลก็คือ กระแสแฟชั่นฮิปฮอปหลายล้านเหรียญดอลล่าร์ และการกลับมาของทรงผมแบบดั้งเดิมของชาวแอฟริกัน-อเมริกัน อย่าง คอร์นโรว์ และ แอฟโฟร์ รวมถึงทรงผม Caesar สำหรับผู้ที่ไว้ผมแบบคอร์นโรว์ และ Caesar จะรักษาผมโดยการใส่ ดู-แร็ก ขณะนอนหลับหรือกิจกรรมในบ้าน จนดู-แร็ก ก็กลายเป็นแฟชั่นฮิปฮอปอีกอย่างหนึ่ง ในยุคของฮิป-ป็อป ยังมีการแบ่งแยกแฟชั่นระหว่างผู้ชายกับผู้หญิง ที่แต่ก่อนดูคล้ายคลึงกัน แฟชั่นฮิปฮอปผู้หญิงจะเลียนแบบการแต่งกายของผู้ชาย อย่างเช่นใส่ยีนส์หลวม ๆ ,แว่นตากันแดด "Loc", รองเท้าบู้ตหนัก ๆ ศิลปินที่แต่งตัวอย่าง ดาแบร็ต ซึ่งเธอจะแต่งหน้าบ้าง ต่อมาอุตสาหกรรมแฟชั่นได้ผลิตกางเกงและบู้ตที่ดูเป็นผู้หญิงขึ้น ศิลปินหญิงที่เป็นผู้นำเช่น ลิล คิม และ ฟ็อกซี บราวน์ ที่มีรูปลักษณ์ตื่นเต้น ผจญภัย ส่วนแฟชั่นฮิปฮอปผู้หญิงที่ดูหรูหรา เช่น คิโมรา ลี ซิมมอนส์ เจ้าของไลน์เสื้อผ้า Baby Phat ขณะที่ลอรีน ฮิลล์ และ อีฟ ดูเป็นอนุรักษณ์นิยม แต่ยังคงนำความรู้สึกความเป็นผู้หญิงและฮิปฮอปเข้าด้วยกัน วัฒนธรรมเครื่องประดับ ในช่วงกลางถึงปลายยุคทศวรรษ 1990 แพล็ตตินัมได้มาแทนที่ทองคำ สำหรับแฟชั่นฮิปฮอป[3] ศิลปินและแฟนเพลงสวมใส่เครื่องประดับจากแพล็ตตินัม (หรือเงิน) และมักประดับไปด้วยเพชร เจย์-ซี ,จูวีไนล์ และ เดอะฮ็อตบอยส์ ตอบรับกระแสนี้อย่างมาก[3] การใช้แพล็ตตินัมได้รับความนิยมในที่สุด ไบรอัน วิลเลียม แร็ปเปอร์จากค่าย แคชมันนีเรคคอร์ด ประดับเพชรที่ฟันอย่างถาวร รวมถึงมีแฟชั่นติดเครื่องประดับลงที่ฟันที่สามารถถอดได้ จนมาถึงการมาถึงของแฟชั่นเครื่องประดับ ในการเปลี่ยนศตวรรษใหม่ เกิดแบรนด์หรูหราได้ก้าวสู่ตลาดแฟชั่นฮิปฮอป รวมไปถึงแบรนด์หรูหราอย่าง Gucci และ Louis Vuitton ที่มีแฟชั่นฮิปฮอปปรากฏในมิวสิกวิดีโอและภาพยนตร์ สปอร์ตแวร์ ทอมมี ฮิลฟิเกอร์ เป็นหนึ่งในแบรนด์ด้านสปอร์ตแวร์ที่โดดเด่นในช่วงทศวรรษที่ 1990 ถึงแม้ว่า Polo, Calvin Klein, Nautica, และ DKNY ก็โด่งดังเช่นกัน[7] สนู๊ปด็อกใส่เสื้อถักของทอมมี ฮิลฟิเกอร์ ออกรายการในแซทเทอร์เดย์ไนท์ไลฟ์ ผลคือในวันถัดมาร้านในนิวยอร์กก็ขายเสื้อแบบนี้หมดอย่างรวดเร็ว[7] ทอมมี ฮิลฟิเกอร์มีตลาดแฟชั่นฮิปฮอปใหม่ คือนำแร็ปเปอร์ชื่อดังมาช่วยในการประชาสัมพันธ์บริษัท อย่างเช่น ดิดดี้ และ คูลิโอ ก็เคยเดินโชว์บนแคทวอล์คแล้ว[7] ส่วนแบรนด์อื่นอย่าง FUBU, Ecko Unlimited, Mecca USA, Lugz, Rocawear, Boss Jeans by IG Design, และ Enyce ก็ก้าวสู่วงการสตรีทแวร์มากขึ้น[7] โดยพวกเขาตามทอมมี ฮิลฟิเกอร์ ด้วยการใส่โลโก้ขนาดใหญ่บนผลิตภัณฑ์ที่มีรูปแบบอเมริกัน[7] Throwback jerseys Throwback jerseys คือแฟชั่นกีฬาที่ใส่เสื้อนักกีฬาฮีโร่ในอดีต เช่น จอห์นนี ยูนิทาส, ดร. เจ, มิกกี แมนเทิล เป็นต้น[8] หนึ่งในกระแสของสปอร์ตแวร์ที่เกิดขึ้นเช่นแบรนด์ Mitchell & Ness Throwback jerseys ได้รับความนิยมสำหรับแฟชั่นฮิปฮอป อย่างเช่นในมิวสิกวิดีโอในช่วงแรก ๆ ของวิลล์ สมิธ ในช่วงต้นยุค 90 อย่างเพลง "Summertime" สไปค์ ลีก็เช่นกันใส่ชุดแบบ Los Angeles Dodgers ในภาพยนตร์เรื่อง Do the Right Thing แต่ในช่วงปลายยุคทศวรรษที่ 1990 เนื่องจากความนิยมมากขึ้น จึงทำให้ราคาเครื่องแต่งการแพงมาก ราคามากกว่า 100 ดอลลาร์สหรัฐ ศิลปินฮิปฮอปก็นิยมสวมใส่ชุดแบบนี้ในมิวสิกวิดีโอ ทำให้ความต้องการมากขึ้น จนมีการทำของปลอมเกิดขึ้น ในช่วงกลางถึงปลายยุค 2000 ก็หันมาแต่เสื้อผ้าแบบนี้อย่างเช่น เจย์-ซี ที่ร้องเพลงแร็ปที่มีเนื้อว่า "And I don't wear jerseys, I'm 30-plus, Give me a crisp pair of jeans, Button up." แฟชั่นฮิปฮอปสมัยใหม่ ในช่วงทศวรรษที่ 1990 และในยุคถัดไป ศิลปินฮิปฮอปหลายคนเริ่มมีแบรนด์ ไลน์แฟชั่นของตัวเอง[9] อย่างเช่น วู-แทง แคลน (กับ วู-แวร์), รัซเซลล์ ซิมมอนส์ (กับ แฟต ฟาร์ม), คิโมรา ลี ซิมมอนส์ (กับ เบบี้ แฟต), ดิดดี้ (กับ ฌอน จอห์น) ,เดมอน แดช กับ เจย์-ซี (กับ Rocawear), 50 เซ็นต์ (กับ G-Unit Clothing) ,เอ็มมิเน็ม (กับ Shady Limited) ,ทูแพ็ก (กับ Makaveli) และ เอาท์แคสต์ (กับ OutKast Clothing) ส่วนบริษัทที่ผลิตสินค้าแฟชั่นฮิปฮอปเช่น Karl Kani and FUBU, Ecko, Dickies,Girbaud, Enyce, Famous Stars and Straps, Bape, LRG, Timberland Boots, และ Akademiks กระแสปัจจุบัน เนื่องจากกระแสในปัจจุบันคือการ ย้อนไปยังยุค โอลด์สคูล เสื้อผ้า การแต่งกายก็ย้อนไปในยุคต้นทศวรรษที่ 1980 เครื่องแต่งกายสู่ความทันสมัย (หรือเรียกว่า เปร็ป-ฮ็อป) ที่อาจมีไอเท็มอย่าง เสื้อเชิร์ตโปโล เสื้อสปอร์ตโค้ต เสื้อเชิร์ตทอ หัวเข็มขัดใหญ่ ๆ คัฟฟ์ลิงก์ สิ่งประดับตกแต่งรูปกะโหลกหรือกระดูก ฮูดี้แบบซิป เสื้อเชิร์ตลายสก็อต แฟชั่นได้รับแรงบันดาลใจจากหิมะ ยีนส์ฟิต ๆ เสื้อทีเชิร์ต ที่สั้นลงก็เป็นกระแสที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน เพื่อจะได้โชว์เข็มขัดหรือหัวเข็มขัด หรือโซ่ แต่สไตล์การใส่เสื้อผ้าแบบหลวม ๆ ก็ยังคงความสำคัญอยู่ ศิลปินฮิปฮอปหัวก้าวหน้าก็ใส่ในสไตล์ เปร็ป-ฮ็อป และที่ดูล้ำหน้า อย่าง คอนเย เวสต์ ,คอมมอน ,วิลล์.ไอ.แอม และ อังเดร 3000 เช่นเดียวกับแฟชั่นที่ได้รับอิทธิพลจากนักสเกต ชุดฟิต ๆ อย่าง ฟาร์เรลล์ วิลเลียมส์ และกระแสยุค 1980 ก็เกิดใหม่ อย่าง แบรนด์เสื้อผ้า Members Only, โซ่ใหญ่ ๆ และแว่นตากันแดดขนาดใหญ่ อ้างอิง หมวดหมู่:ฮิปฮอป ฮิปฮอป
https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%9F%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B9%88%E0%B8%99%E0%B8%AE%E0%B8%B4%E0%B8%9B%E0%B8%AE%E0%B8%AD%E0%B8%9B
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 1386, 5026, 5925, 8548, 8749, 10357, 11291, 12054, 12349, 13329, 14048, 15541, 15872, 16315, 17188, 17467, 18780, 19103, 21032, 21379, 21695, 22687, 23093, 23640, 26723, 27791, 28136, 28760, 29030, 29322, 29612, 29746, 30367, 31060 ], "plaintext_end_byte": [ 1346, 4870, 5924, 8442, 8722, 10278, 11290, 12053, 12348, 13303, 14047, 15540, 15826, 16314, 17146, 17466, 18778, 19102, 21002, 21378, 21671, 22686, 23044, 23638, 26687, 27750, 28073, 28699, 29029, 29321, 29561, 29713, 30321, 30982, 31285 ] }
గరుగుబిల్లి నుండి విశాఖపట్నం కి ఎంత దూరం?
విజయనగరం జిల్లా
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
విజయనగరం జిల్లా భారత దేశము లోని ఆంధ్ర ప్రదేశ్ రాష్ట్రంలో ఈశాన్యాన ఉంది. విజయనగరం జిల్లాకు ముఖ్యపట్టణం విజయనగరం. రాష్ట్రం లోని జిల్లాలన్నిటికంటే, విజయనగరం జిల్లా అత్యంత కొత్తది. ఈ జిల్లా 1979 జూన్ 1 తేదీన ఏర్పడింది. దీనితో రాష్ట్రంలోని మొత్తం జిల్లాల సంఖ్య 23 కు చేరింది. విజయనగరం బంగాళా ఖాతము నుండి 18 కి.మీ.ల దూరములో, విశాఖపట్నం నకు 40 కి.మీ.లు ఈశాన్యమున ఉంది. 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారము విజయనగరం జిల్లా యొక్క జనాభా 22,45,100. ఈ జిల్లా సరిహద్దులు శ్రీకాకుళం మరియు విశాఖపట్నం జిల్లాలు, ఒడిషా రాష్ట్రం మరియు బంగాళా ఖాతము. జిల్లా చరిత్ర క్రీస్తు శకం 15 వ శతాబ్దం వరకూ కళింగ దేశం మీద ఎందరెందరో దండయాత్రలు చేసినా...ఇక్కడి భాషా సంస్కృతులు మారలేదు. గోదావరి నదికి అవతలి వారిని తెలుగువారని, ఇవతలి వారిని కళింగులని కొందరు భావించారు. ఒడిషా రాష్ట్రం సరిహద్దుగా ఉండడం వల్ల ఆ సంస్కృతి కొంత ఆంధ్రుల మీదా పడుతోంది. తెలంగాణా, రాయలసీమల లానే...కళింగం కూడా సమగ్రాంధ్రలో ఒక ప్రాంతం. ఒకప్పుడు ఇది చాలా వెనుక బడి ఉండేది. అందుచేత సంస్కృతాంధ్ర భాషాప్రభావం తక్కువ గానే ఉండేది. దీర్ఘతమసుడు అనే ఆయన అంగవంగ కళింగాలని ఏక దేశంగా చేసుకొని పాలించాడని మహా భారతంలో చెప్పబడింది. కళింగ దేశంలో ఏనుగులు ఎక్కువని అందుకే ఇక్కడి రాజులకి "గజపతులు" అని పేరు వచ్చిందని అర్ధశాస్త్రంలో ఉంది. విదేశీ చరిత్రకారులు ప్లీనీ, మెగస్తనీస్, హుయన్ చాంగ్ లు కళింగ దేశ నాగరికత గురించి రాశారు. కళింగ భూములు ఎంతో సారవంతమయినవని...బెల్లంకొండ నుంచి పాలకొండ వరకూ ఎన్నో కొండలున్నాయని ప్లీనీ రాశాడు. అక్కడి ప్రజలు మోటు వారయినా న్యాయం తప్పని వారని హుయాన్ చాంగ్ రాశాడు. క్రీస్తు పూర్వం తరువాత గంగరాజులు ఈ దేశాన్ని పాలించారు. బౌద్ధ, జైన మతాలు ఎక్కువ ప్రాభవం పొందాయి. సాలిహుండం మొదలు కొని జామి వరకూ బౌద్ధులూ జైనులూ నివసించారనడానికి ఆధారాలున్నాయి. అశోకుని సైతం అహింసావాదిగా మార్చిన అమృత సీమ ఈ కళింగసీమ అంటారు. ప్రస్తుత విజయనగరం జిల్లా పూర్వం శ్రీకాకుళం, విశాఖ జిల్లాలలో కలసి వుండేది. క్రీ.పూ. 4వ శతాబ్దం నాటికే గోదావరి మహానదుల మధ్య భాగాన్ని అంటే కటక్ నుంచి పిఠాపురం వరకూ ఉన్న ప్రాంతాన్ని కళింగదేశం అన్నారు. భౌగోళిక స్వరూపం వాతావరణం ఆర్ధిక స్థితి గతులు పరిశ్రమలు ఈ జిల్లాలోని ప్రారిశ్రామిక అభివృద్ధి ప్రధానంగా వ్యవసాయ పంటల మీద ఆధారపడినది. వీనిలో నార మిల్లులు, చక్కెర కర్మాగారాలు, ధాన్యం మరియు నూనె మిల్లులు మరియు పెంకుల తయారీ ముఖ్యమైనవి. ఇక్కడి ఖనిజాల్ని ఫేకర్ మరియు ఇతర పరిశ్రమలు వినియోగిస్తున్నాయి. ఈ జిల్లాలో సుమారు 520 కర్మాగారాలు నమోదు చేయబడి ఇంచుమించు 27,800 కార్మికులకు ఉపాధి కల్పిస్తున్నాయి. స్క్వేర్ ఇండియా[2] at విజయనగరం శ్రీ పద్మా ఇన్ఫోవే[3] at విజయనగరం ది ఫెర్రో అల్లాయ్స్ కార్పొరేషన్ లిమిటెడ్ (FACOR Group of Companies)[4] at Sriramnagar, గరివిడి. జిందాల్ ఉక్కు పరిశ్రమలు (Ferro Alloys Division), కొత్తవలస.[5] ఆంధ్ర మిశ్రమ స్టీల్ లోహాలు లి., కొత్తవలస మరియు గర్భాం.[6] గోల్డ్ స్టార్ ఉక్కు పరిశ్రమలు, లక్కవరపుకోట. శ్రీ విజయరామ గజపతి సహకార చక్కెర కర్మాగారం, భీమసింగి, జామి మండలం. ది ఎన్.సి.యస్. చక్కెర కర్మాగారం, లచ్చయ్యపేట. నెలిమర్ల జ్యూట్ మిల్స్, నెల్లిమర్ల. ది హూగ్లీ మిల్స్, విజయనగరం, బొబ్బిలి, వి.టి.అగ్రహారం. ఆంధ్రప్రదేశ్ నారలు, సాలూరు. ఉమా జ్యూట్ మిల్స్, కొత్తవలస. నవ్య జ్యూట్ మిల్స్, బొబ్బిలి. శ్రీనివాస జ్యూట్ మిల్స్, భైరిపురం. జ్యోతి నార పరిశ్రమలు, బొబ్బిలి మండలం. ఆంధ్రా టైర్ వర్క్స్, విజయనగరం సాగర్ సిమెంట్ కర్మాగారం, కరసవలస, సాలూరు మండలం. మాట్రిక్స్ ప్రయోగశాలలు, చోడవరం, పూసపాటిరేగ.[7] హె.బి.ఎ. పవర్ సిస్టమ్స్ లి., కందివలస, పూసపాటిరేగ, విజయనగరం ఆంధ్ర ప్రదేశ్ టానరీస్ లి., నెల్లిమర్ల. నారాయణీ స్టీల్స్ లి, విజయనగరం సర్వగీ మైనింగ్ లి., చీపురుపల్లి లక్ష్మి దాల్ మిల్ బుచ్చన్నకోనేరు, విజయనగరం డివిజన్లు లేదా మండలాలు, నియోజక వర్గాలు భౌగోళికంగా విజయనగరం జిల్లాను 34 రెవిన్యూ మండలములుగా విభజించారు.[8] 1 కొమరాడ మండలం13 రామభద్రాపురం మండలం25 పూసపాటిరేగ మండలం2 గుమ్మలక్ష్మీపురం మండలం14 బాడంగి మండలం26 భోగాపురం మండలం3 కురుపాం మండలం15 తెర్లాం మండలం27 డెంకాడ మండలం4 జియ్యమ్మవలస మండలం16 మెరకముడిదాం మండలం28 విజయనగరం మండలం మండలం5 గరుగుబిల్లి మండలం17 దత్తిరాజేరు మండలం29 గంట్యాడ మండలం6 పార్వతీపురం మండలం18 మెంటాడ మండలం30 శృంగవరపుకోట మండలం7 మక్కువ మండలం19 గజపతినగరం మండలం31 వేపాడ మండలం8 సీతానగరం మండలం20 బొండపల్లి మండలం32 లక్కవరపుకోట మండలం9 బలిజిపేట మండలం21 గుర్ల మండలం33 జామి మండలం10 బొబ్బిలి మండలం22 గరివిడి మండలం34 కొత్తవలస మండలం11 సాలూరు మండలం23 చీపురుపల్లి మండలం12 పాచిపెంట మండలం24 నెల్లిమర్ల మండలం రవాణా వ్వవస్థ జనాభా లెక్కలు 2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం విజయనగరం జిల్లా జనాభా 2,342,868,[9] ఇది లాట్వియా (Latvia) దేశ జనాభాకి మరియు అమెరికాలో న్యూ మెక్సికో (New Mexico)[10] రాష్ట్ర జనాభాకి సమానం [11] ఇది భారతదేశంలో జనాభా ప్రకారం 193వ స్థానం ఆక్రమించింది (640 జిల్లాలలో).[9] ఇక్కడ జనాభా సాంధ్రత 358 inhabitants per square kilometre (930/sqmi) .[9] జనాభా వృద్ధి రేటు (2001-2011) 4.16 %.[9] విజయనగరంలో 1000 మంది పురుషులకు 1016 మహిళలు ఉన్నారు,[9] మరియు అక్షరాస్యత రేటు 59.49 %.[9] ఈ జిల్లా జనాభా 1901 లెక్కల ప్రకారం 9,58,778. ఇది శతాబ్ద కాలంలో 2001 సంవత్సరానికి 22,49,254 చేరుకుంది.[12] వీరిలో 11,19,541 మంది పురుషులు మరియు 11,29,713 మహిళలు. ఇక్కడ 1000 మంది పురుషులకు 1009 స్త్రీలు ఉన్నారు. ఈ జిల్లా మొత్తం 6,539 చదరపు కిలోమీటర్లు విస్తరించింది. జనాభా సాంధ్రత 344 persons per km². చివరి దశాబ్ద కాలంలో జనాభా వృద్ధి 6.55 శాతం. ఈ జిల్లాలో షెడ్యూల్డ్ కులాలు జనాభా 2,38,023 మరియు షెడ్యూల్డ్ తెగలు జనాభా 2,14,839. ఇది జిల్లా మొత్తం జనాభాలో 10.58 % మరియు 9.55 %. ఈ జిల్లా ప్రజలలో 18.37 లక్షల మంది అనగా 82 % పల్లెల్లో నివసించగా 4.12 లక్షల మంది అనగా 18 % పట్టణాలలో నివసిస్తున్నారు. ఈ జిల్లాలో 12 పట్టణాలు ఉన్నాయి. అవి: విజయనగరం, చీపురుపల్లి, గాజులరేగ, కనపాక, బొబ్బిలి, పార్వతీపురం, సాలూరు, శ్రీరాంనగర్, నెల్లిమర్ల, కొత్తవలస, చింతలవలస, జరజాపుపేట మరియు గజపతినగరం. ఈ జిల్లాలోని ఒకే ఒక్క మొదటి తరగతి పట్టణం విజయనగరంలో 1,95,801 మంది జీవిస్తున్నారు. సంస్కృతి విజయనగరం జిల్లా ప్రజల సాంఘిక కట్టుబాట్లు చిన్న తేడాలతో దక్షిణ భారతీయ పద్ధతిలో ఉంటాయి. ఇక్కడి ప్రజలు మృదు స్వభావం, జాలిగలిగి, గట్టి కుటుంబ వ్యవస్థను కలిగివుంటారు. గురజాడ అప్పారావు గారి నవలలు, నాటకాలు, గీతాలు మరియు కథలు ఈ ప్రాంత భాష మరియు సంస్కృతులను ప్రతిబింబిస్తాయి. ఈ ప్రాంతంలో ప్రధానమైనది హిందూ మతం. వీరు జరుపుకునే పండుగలలో సంక్రాంతి, ఉగాది, శ్రీరామ నవమి, మహాశివరాత్రి, దీపావళి, వినాయక చవితి, దసరా మరియు విజయదశమి ముఖ్యమైనవి. శ్రీరామ నవమి, వినాయక చవితి మరియు దసరా ఉత్సవాలలో భాగంలో జరిగే నవరాత్రోత్సవాలు ఇక్కడి ప్రధాన ఆకర్షణ. ఆ తొమ్మిది రోజులు నాటకాలు, హరికథలు, బుర్రకథలు మొదలైన సాంస్కృతిక కార్యక్రమాలతో చిన్న పట్టణాలు కళకలలాడుతాయి. ఇక్కడి గ్రామదేవత పండుగలు బాగా ప్రసిద్ధిచెందాయి. వీటన్నింటిలోకి విజయనగరంలోని పైడితల్లి అమ్మవారి పండుగ ప్రధానమైనది కాగా శంబర పోలమ్మ జాతర, సాలూరు, బొబ్బిలి, పార్వతీపురం పట్టణాలలో జరుగుతాయి. వీరి ప్రధాన ఆహారంలో అన్నంతో కలిపి పప్పు, రసం లేదా సాంబార్, కూరలు, ఆవకాయ మదియు పెరుగుతో పరిపూర్ణంగా ఉంటుంది. పశుపక్ష్యాదులు అరణ్యాలు ఈ జిల్లా ఆర్థిక వ్యవస్థకు చాలా ప్రధానపాత్ర పోషిస్తుంది. జిల్లాలోని అరణ్యాల రకాలు: 1.Southern tropical mixed deciduous forests, 2.Northern tropical dry deciduous forests, 3.Southern tropical dry mixed deciduous forests, 4.Dry deciduous green forests and 5.Dry evergreen forests. దట్టమైన కొండ ప్రాంతాలలో జంతుజాలం నివసిస్తూ; కొన్ని జాతులు అంతరించిపోవడానికి దగ్గరగా ఉన్నాయి. దీనికి ప్రధాన కారణాలు అరణ్యాలను నరకడం మరియు అదుపులేని వేట. ఇక్కడి ప్రధానమైన జంతువులు గబ్బిలాలు, ఎలుగుబంట్లు, అడవి దున్న, నక్క, హైనా, తోడేలు, ముంగిస మొదలైనవి. ఇక్కడి పక్షులలో పావురాలు, కాకి, పిచ్చుక మైనా మొ. ముఖ్యమైనవి. విద్యాసంస్థలు విజయనగరం జిల్లా విద్యావంతుల పరంగా వెనుకబడింది. అక్షరాస్యత రేటు 51.82 % రాష్ట్ర సరాసరి 61.55 % కన్నా బాగా తక్కువ. ఈ జిల్లాలో 2379 ప్రాథమిక పాఠశాలలు, 462 ప్రాథమికోన్నత పాఠశాలలు మరియు 341 ఉన్నత పాఠశాలలు (2004-2005 అంచనాల ప్రకారం) ఉన్నాయి. అదే ఉన్నత విద్యలో 81 జూనియర్ మరియు 33 డిగ్రీ కళాశాలలు ఉన్నాయి. ఇక్కడ 14 పారిశ్రామిక శిక్షణా సంస్థలు మరియు 2 పాలిటెక్నిక్ కళాశాలు ఉన్నాయి. అదే 9 బి.ఇడి. కళాశాలు మరియు ఒక ఎమ్.ఎడి. కళాశాల, ఒక సంస్కృత కళాశాల, ఒక సంగీత నృత్య కళాశాలలు కూడా ఉన్నాయి. ఆంధ్ర విశ్వవిద్యాలయం క్రింద ఒక పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ సెంటర్, 5 ఇంజినీరింగ్ కళాశాలలు, 2 న్యాయ కళాశాలలు మరియు ఒక వైద్య కళాశాల ఈ జిల్లాలో స్థాపించబడ్డాయి. ఈ జిల్లాలో 38 గ్రంథాలయ శాఖలు ఉన్నాయి. వీటిని జిల్లా గ్రంథాలయ సంస్థ నిర్వహిస్తున్నది. ఇది ప్రతి మండలంలో 1-2 చొప్పున ఉన్నాయి. అవంతి ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇంజినీరింగ్ అండ్ టెక్నాలజీ, భోగాపురం.[13] గోకుల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ, బొబ్బిలి. కోడి రామమూర్తి ఫిజికల్ ఎడ్యుకేషన్ కళాశాల, బొబ్బిలి.[14] మహారాజా ప్రభుత్వ సంగీత నృత్య కళాశాల. మహారాజా సంస్కృత కళాశాల. మహారాజా విజయరామ గజపతి రాజు న్యాయ కళాశాల, విజయనగరం. మహారాజా పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ సెంటర్, విజయనగరం. మహారాజా విజయరామ గజపతి రాజు ఇంజినీరింగ్ కళాశాల, విజయనగరం.[15] మహారాజా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ మెడికల్ సైన్సెస్, నెలిమర్ల. సెయింట్ తెరిస్సా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇంజినీరింగ్ అండ్ టెక్నాలజీ, గరివిడి.[16] తాండ్ర పాపారాయ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ, బొబ్బిలి.[17] శ్రీనివాస జూనియర్ మరియు డిగ్రీ కళాశాల, విజయనగరం గాయత్రీ జూనియర్ మరియు డిగ్రీ కళాశాల, విజయనగరం మహారాజా కళాశాల, విజయనగరం ఆకర్షణలు జిల్లాలోని పర్యాటక ప్రదేశాలన్నీ కలిపి 2017లో 44 లక్షల మంది పైచిలుకు, 2016లో 55 లక్షల పైచిలుకు పర్యాటకులు సందర్శించారని ప్రభుత్వ అంచనా.[18] రామతీర్థం. బొబ్బిలి కోట విజయనగరం కోట జామి వృక్షం తాటిపూడి రిజర్వాయిర్ పుణ్యగిరి కుమిలి గోవిందపురం సరిపల్లి క్రీడలు విజయనగరం యువరాజు పూసపాటి విజయానంద గజపతి రాజు క్రికెట్ ఆటలో సర్ విజ్జీగా ప్రసిద్ధిచెందారు. విజ్జీ ఒకప్పుడు భారత క్రికెట్ టీమ్ కు కెప్టెన్ గా విదేశాలు పర్యటించాడు. ఆ తర్వాత నిర్మాహకుడు మరియు వ్యాఖ్యాతగా పనిచేశాడు. పిదప ఇతడు భారత క్రికెట్ నియంత్రణ మండలి అధ్యక్షునిగా ఎన్నుకోబడ్డాడు. న్యూఢిల్లీ లోని ఫిరోజ్ షా కొట్లా మైదానం నిర్మాణం కోసం భారీగా విరాళం ఇచ్చిన గొప్ప దాత. ఇతని స్మారకార్ధం విజయనగరం పట్టణంలో విజ్జీ స్టేడియం నిర్మించబడింది. ఇది ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోని మొదటి తరగతి క్రికెట్ ఆడే క్రీడా ప్రాంగణం. ప్రముఖవ్యక్తులు మహాకవి గురజాడ అప్పారావు (1862 - 1915) జన్మ స్థానం. హరికథా పితామహుడు ఆదిభట్ల నారాయణదాసు (1864 - 1945) జన్మస్థలం. అయ్యల సోమయాజులు గణపతిశాస్త్రి (1878 - 1936) ఉభయ భాషా పండితులు మరియు తపోధనులు. వీరు వసిష్ఠ గణపతి మునిగా ప్రసిద్ధులు. పద్మశ్రీ ద్వారం వెంకటస్వామి నాయుడు (1893 - 1964) ఒక గొప్ప వయొలిన్ (వాయులీనం) విద్వాంసుడు. మరియు సంగీత కళానిధి. చెలికాని అన్నారావు (1908 - ?) తిరుమల బాలాజీ సన్నిధిలో జీవితాన్ని చరితార్థం చేసుకున్న కార్యనిర్వహణాధికారి. వీరు జిల్లాలోని బొబ్బిలి రాజవంశంలో జన్మించారు. సుప్రసిద్ధ తెలుగు గాయకుడు ఘంటసాల వెంకటేశ్వరరావు (1922 - 1974) గారు సంగీతం నేర్చుకున్నది విజయనగరంలోనే. సాలూరి రాజేశ్వరరావు (1922 - 1999): తెలుగు సినీ రంగంలో సుమారు ఐదు దశాబ్దాలపాటు మధురమైన గీతాలందించి, తెలుగువారు గర్వించదగ్గ సంగీతదర్శకులలో ఒకడు. సుప్రసిద్ద తెలుగు గాయకురాలు పి. సుశీల గారి జన్మస్థలం. 50 సంవత్సరాల సినీ జీవితములో తెలుగు, తమిళం, కన్నడ, మలయాళ భాషలలో 25 వేలకు పైగా సినిమా పాటలు పాడిన విదుషీమణి. కలియుగ భీమగా పిలువబడే కోడి రామమూర్తి నాయుడు జన్మ స్థలం. విజయనగరం యువరాజు పూసపాటి విజయానంద గజపతి రాజు క్రికెట్ ఆటలో సర్ విజ్జీగా ప్రసిద్ధిచెందారు. విజ్జీ ఒకప్పుడు భారత క్రికెట్ టీమ్ కు కెప్టెన్ గా విదేశాలు పర్యటించాడు. ఆ తర్వాత నిర్మాహకుడు మరియు వ్యాఖ్యాతగా పనిచేశాడు. పిదప ఇతడు భారత క్రికెట్ నియంత్రణ మండలి అధ్యక్షునిగా ఎన్నుకోబడ్డాడు. న్యూఢిల్లీ లోని ఫిరోజ్ షా కొట్లా మైదానం నిర్మాణం కోసం భారీగా విరాళం ఇచ్చిన గొప్ప దాత. ఇతని స్మారకార్ధం విజయనగరం పట్టణంలో విజ్జీ స్టేడియం నిర్మించబడింది. పూసపాటి వంశం పూసపాటి అమల రాజు (స్థాపకుడు) పూసపాటి రాచి రాజు పూసపాటి తమ్మ భూపాలుడు (1620-1670) పూసపాటి పెద విజయరామ రాజు (1670-1756) పూసపాటి చిన విజయరామ రాజు (1760-1794) పూసపాటి విజయరామ గజపతి రాజు (1826-1879) పూసపాటి ఆనంద గజపతి రాజు (1879-1897) పూసపాటి విజయరామ గజపతి రాజు (1883-1902) పూసపాటి అలక నారాయణ గజపతి రాజు (1902-1937) పూసపాటి విజయరామ గజపతి రాజు (1945-1995) పూసపాటి ఆనంద గజపతి రాజు (1950- ) పూసపాటి అశోక గజపతి రాజు (1951- ) పూసపాటి కార్తికేయ విజయవంశీరామ రాజు (1983- ) నియోజకవర్గాలు నియోజక వర్గ పునర్విభజనలో విజయనగరం జిల్లాలోని పార్లమెంట్ నియోజక వర్గాలు రెండు నుండి ఒకటికి తగ్గిపోయాయి. లోక్‌సభ నియోజకవర్గాలు విజయనగరం లోకసభ నియోజకవర్గం పార్వతీపురం (2009 నుంచీ నియోజక వర్గ హోదా కోల్పోయింది. అరకు లోకసభ నియోజకవర్గంలో కలిసిపోయింది) బొబ్బిలి (2009 నుంచి నియోజక వర్గ హోదా కోల్పోయింది. విజయనగరం లోకసభ నియోజకవర్గంలో కలిసిపోయింది) శాసనసభ నియోజకవర్గాలు: నియోజక వర్గ పునర్విభజనలో విజయనగరం జిల్లాలోని శాసనసభ నియోజక వర్గాలు 14 నుండి తొమ్మిదికి తగ్గిపోయాయి. 130. కురుపాం 131. పార్వతీపురం 132. సాలూరు 133. బొబ్బిలి 134. చీపురుపల్లి 135. గజపతి నగరం 136. భోగాపురం 137. విజయనగరం 138. శృంగవరపుకోట ఉత్తరపల్లి, నాగూరు, నెల్లిమర్ల, తెర్లాం మరియు సతివాడ (2009 నుంచి నియొజక వర్గ హోదా కోల్పోయాయి) జిల్లా కలెక్టర్లు ఇది విజయనగరం జిల్లా కలెక్టర్ల జాబితా: చిత్రమాలిక విజయనగరం పట్టణ విక్షణం గజపతినగరం వద్ద వరి పంటలు పుణ్యగిరి దేవాలయ ముఖద్వారం గుడివాడ దిబ్బ (భోగాపురం) వద్ద బౌద్ధ అవశెషాలు పార్వతిపురం రైలు సముదాయం రామతీర్థం, బొధికొండ వద్ద జైన గుహలు బలిజిపేట వెంకటేశ్వర స్వామి ఆలయం కొన్ని విశేషాలు రెవెన్యూ విభాగాలు (2): విజయనగరం, పార్వతీపురం నదులు: గోస్తని, చంపావతి, నాగావళి, గోముఖనది, సువర్ణముఖీ, వేగావతి. నాగావళిని దిగువ ప్రాంతాల్లో లాంగుల్య నది అని వ్యవహరిస్తారు. ఆంధ్రుల పౌరుషాన్ని చాటిచెప్పిన బొబ్బిలి యుద్ధం జరిగిన జిల్లా. బయటి లింకులు వనరులు మూలాలు వర్గం:విజయనగరం జిల్లా వర్గం:ఆంధ్ర ప్రదేశ్ జిల్లాలు వర్గం:1979 స్థాపితాలు వర్గం:కోస్తా
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B0%97%E0%B0%B0%E0%B0%82%20%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 245, 1532, 2665, 3649, 3918, 4745, 4948, 5383, 6433, 7154, 7922, 8330, 10351, 10507, 10749, 10955, 11858, 12581, 13251, 14328, 15225, 15778, 16518, 17398, 17769, 18074, 18154, 18609, 19276, 20118, 20916, 22891, 23990, 24277, 24377, 24602 ], "plaintext_end_byte": [ 229, 1509, 2613, 3648, 3884, 4744, 4947, 5382, 6432, 7117, 7921, 8329, 10350, 10506, 10748, 10926, 11857, 12580, 13250, 14215, 15224, 15777, 16434, 17370, 17737, 18040, 18125, 18575, 19275, 20076, 20889, 22842, 23960, 24264, 24359, 24600, 25171 ] }
من قاد الثورة العرابية في مصر؟
الثورة العرابية
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 70 ], "minimal_answers_end_byte": [ 89 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
الثورة العرابية هي الثورة التي قادها أحمد عرابي في فترة 1879-1882 ضد الخديوي توفيق والتدخل الاجنبي في مصر وسميت آنذاك هوجة عرابي. الأسباب إن حادثة عرابى باشا التى وقعت عام 1881-1882م كانت بحسب الرأى الشائع رد فعل الضباط المصريين ضد قادتهم الأتراك الذين لا يريدون ترقيتهم إلى الرتب العالية، و صداماً بين القومية العربية المصرية و القومية التركية. في حين أن عثمان رفقى باشا ناظر الجهادية أحد المتسببين الأوائل لتلك الحادثة هو من الجراكسة. و الواقع أن تلك الحادثة التى عرفت باسم "مؤامرة الجراكسة"[1] قد وقعت نتيجة لقيام الضباط الشراكسة من ذوى الرتب العالية بتحريض المؤيدين لهم من ذوى الرتب الصغيرة على عدم إطاعة ضباطهم المصريين من ذوى الرتب العالية. ولا شك أن عدم مشاركة الضباط "الأتراك" في تلك الحركة التى كانت تضم 150 شخصاً، و قيام العديد من القادة الكبار مثل شاهين باشا ودرامالى أحمد باشا ومرعشلى باشا بتأييد الحركة العرابية و إنما مناصرتها[2] قيام الثورة وبعد أن علم الأميرالاي أحمد عرابي بهذه القرارات اجتمع في منزله مع مجموعة من الرفاق من قادة الجيش في ليلة 16 يناير 1881 وأخذوا يتناقشون فيما بينهم بشأن التصدي لما يقوم به ناظر الجهادية من اضطهاد للضباط المصريين وأتفقوا على اختيار احمد عرابي نائباً عنهم وقام عرابي بكتابة عريضة يطالب فيها بعزل ناظر الجهادية عثمان رفقي ووقع عليها هو وكل من الاميرالاي علي فهمي وعبد العال حلمي، وفي صباح 17 يناير توجهوا الي مقر نظارة الداخلية وسلموا العريضة وطلبوا تقديمها إلى رياض باشا، وفي 31 يناير اجتمع مجلس الوزراء برآسة الخديوي وقرر تكليف وزير الحربية بإلقاء القبض على الضباط الثلاثة وتقديمهم للمحاكمة العسكرية. واقعة قصر النيل 1 فبراير 1881م وفي 1 فبراير 1881 دعي وزير الحربية الضباط الثلاثة إلى قصر النيل وهناك تم القبض عليهم وتجريدهم من أسلحتهم وايداعهم في قاعة السجن تمهيداً لمحاكمتهم، فلما علم الآلاي الأول بقشلاق عابدين بالقبض على الضباط الثلاثة أمر البكباشي محمد عبيد بسرعة التوجه إلى قصر النيل لتحرير زملائهم، وهجم جنود الآلاي على القصر، وهرب عثمان رفقي من أحد النوافذ، وقام البكباشي محمد عبيد بتحرير الضباط الثلاثة، وخرجوا جميعاً بقيادة أحمد عرابي وتوجهوا إلى ميدان عابدين فيما عرف بمظاهرة عابدين الاولى، وهنا وجد الخديوي نفسه مجبراً على قبول طلبات عرابي ورفاقه، ونتج عنها: موافقة الخديوي وهو مرغم على عزل عثمان رفقي وتعيين محمود سامي البارودي بدلا منه. ارتفاع شأن عرابي كزعيم وطني مناهض للنفوذ الأجنبي. مظاهرة عابدين 1881م في 9 سبتمبر 1881 وصلت الثورة العرابية إلى ذروتها حيث تحركت جميع الوحدات العسكرية المتمركزة في القاهرة إلى ميدان عابدين مع أحمد عرابي، بل شملت أيضا مشاركة الشعب المصري بكل طوائفه نتيجة نمو الوعي القومي وسخط الشعب من سوء الأحوال الاقتصادية، ومعاملة رياض باشا القاسية للمصريين، ووصل أحمد عرابي أمام قصر عابدين وخرج الخديوي توفيق ومعه القنصل البريطاني والمراقب المالي البريطاني وسط حرسه الخاص، وأعلن احمد عرابي مطالب الجيش والشعب المصري للخديوي توفيق، وهي: عزل وزارة رياض باشا. انشاء مجلس نواب على النسق الأوروبي. زيادة عدد الجيش إلى 18 ألف جندي "طبقاً للفرمان السلطاني". فرد الخديوي "كل هذه الطلبات لا حق لكم فيها، وأنا ورثت ملك هذه البلاد عن آبائي وأجدادي، وما أنتم إلا عبيد إحساناتنا". فرد عليه عرابي قائلاً "لقد خلقنا الله أحرارا ولم يخلقنا تراثا أو عقار فوالله الذي لا إله إلا هو لن نورث ولن نستعبد بعد اليوم". استجاب الخديوي لمطالب الأمة، وعزل رياض باشا من رئاسة الوزارة، وعهد إلى شريف باشا بتشكيل الوزارة، وكان رجلا كريمًا مشهودًا له بالوطنية والاستقامة، فألف وزارته في (19 شوال 1298 هـ الموافق 14 سبتمبر 1881م)، وكان محمود سامى البارودى وزيرا للحربية بها، وسعى لوضع دستور للبلاد، ونجح في الانتهاء منه وعرضه على مجلس النواب الذي أقر معظم مواده، ثم عصف بهذا الجهد تدخل إنجلترا وفرنسا في شؤون البلاد بإرسال المذكرة المشتركة الأولى في 7 يناير 1882 والتي أعلنتا فيها مساندتهما للخديوي، وتأزمت الأمور، وتقدم شريف باشا باستقالته في (2 من ربيع الآخر 1299 هـ - 2 فبراير 1882 م) بسبب قبول الخديوي لتلك المذكرة. وتشكلت حكومة جديدة برئاسة محمود سامي البارودي، وشغل عرابي فيها منصب وزير الحربية، وقوبلت وزارة البارودي بالارتياح والقبول من مختلف الدوائر العسكرية والمدنية؛ لأنها كانت تحقيقًا لرغبة الأمة، ومعقد الآمال، وكانت عند حسن الظن، فأعلنت الدستور، وصدر المرسوم الخديوي به في (18 ربيع الأول 1299 هـ / 7 فبراير 1882 م). وسميت هذه الوزارة باسم وزارة الثورة لأنها حققت رضا الشعب والجيش كليهما. بقاء عرابي في منصبه غير أن عرابي بقي في منصبه بعد أن أعلنت حامية الإسكندرية أنها لا تقبل بغير عرابي ناظرًا للجهادية، فاضطر الخديوي إلى إبقائه في منصبه، وتكليفه بحفظ الأمن في البلاد، غير أن الأمور في البلاد ازدادت سوءًا بعد حدوث مذبحة الإسكندرية في (24 رجب 1299 هـ/يونيو 1882)، وكان سببها قيام مكاري (مرافق لحمار نقل) من مالطة من رعايا بريطانيا بقتل أحد المصريين فاستغلت إنجلترا الفرصة، فشب نزاع تطور إلى قتال سقط خلاله العشرات من الطرفين قتلى وجرحى. وعقب الحادث تشكلت وزارة جديدة ترأسها إسماعيل راغب، وشغل "عرابي" فيها نظارة الجهادية (الحربية)، وقامت الوزارة بتهدئة النفوس، وعملت على استتباب الأمن في الإسكندرية، وتشكيل لجنة للبحث في أسباب المذبحة، ومعاقبة المسئولين عنها. ولقد قدم محمود سامى البارودى استقالتة بسبب انه عندما بدأت وزارة الثورة (وزارة محمود سامى البارودى وأحمد عرابى) قام أحمد عرابى بالإصلاحات في الجيش المصري حيث انه اقتصر على ترقية المصريين مما أدى إلى مؤامرة اغتيال عرابى من الاتراك والشراكسة (بسبب: ان في وزارة عثمان رفقى اقتصرت الترقيات على الشراكسة والاتراك وعندما عين أحمد عرابى ازال الفوارق حيث ان الكل سواسية فغضب الشراكسة والاتراك واتفقو على مؤامرة اغتيال عرابى) تم كشف مؤامرة قام بها بعض الضباط الجراكسة لاغتيال البارودي وعرابي ، وتم تشكيل محكمة عسكرية لمحاكمة المتهمين ، فقضت بتجريدهم من رتبهم ونفيهم إلى أقاصي السودان ، ولمّا رفع "البارودي" الحكم إلى الخديوي توفيق للتصديق عليه ، رفض بتحريض من قنصلي إنجلترا وفرنسا ، فغضب البارودي ، وعرض الأمر على مجلس النظار ، فقرر أنه ليس من حق الخديوي أن يرفض قرار المحكمة العسكرية العليا وفقًا للدستور ، ثم عرضت الوزارة الأمر على مجلس النواب ، فاجتمع أعضاؤه في منزل البارودي ، وأعلنوا تضامنهم مع الوزارة ، وضرورة خلع الخديوي ومحاكمته إذا استمر على دسائسه . انتهزت إنجلترا وفرنسا هذا الخلاف ، وحشدتا أسطوليهما في الإسكندرية ، منذرتين بحماية الأجانب ، وقدم قنصلاهما مذكرة في 25 مايو 1882م إلى الإسكندرية ومطالبتهم بالاتى: إسقاط وزارة البارودى نفى عرابى إلى الخارج ابعاد على فهمى وعبد العال حلمى إلى الأرياف. وقد قابلت وزارة البارودي هذه المطالب بالرفض في الوقت الذي قبلها الخديوي توفيق ، ولم يكن أمام البارودي سوى الاستقالة وكان من نتائجها: تقديم البارودى لاستقالته التفاف الشعب حول عرابى وتثبيته في منصبة كوزير للحربيه حوادث الإسكندرية قصف الإسكندرية دعت الدول الأوروبية وعلى رأسها إنجلترا وفرنسا إلى عقد مؤتمر الاستانة في عاصمة الدولة العثمانية للنظر في المسألة المصرية وتطورها. رفض السلطان العثماني في بادئ الأمر الاشتراك في هذا المؤتمر بحجة أن الحالة في مصر لا تستدعي التدخل في شؤونها ولكن المؤتمر استمر في عقد جلساته. تم عقد هذا المؤتمر في يوم 23 يونيه 1882 وأصدرت الدول المشاركة قرارا تعهدت فيه بعدم تدخلها في شؤون مصر ولكن اقترح مندوب إنجلترا أن تضاف إلى التعهد عبارة "إلا للضرورة القصوى"، ويعد هذا الاقتراح إعلانا عن نوايا إنجلترا لاحتلال مصر. أعلنت إنجلترا تشككها في قدرة الحكومة الجديدة على حفظ الأمن، وبدأت في اختلاق الأسباب للتحرش بالحكومة المصرية وإيجاد الذريعة لغزو مصر، فانتهزت فرصة تجديد قلاع الإسكندرية وتقوية استحكاماتها، وإمدادها بالرجال والسلاح، وأرسلت إلى قائد حامية الإسكندرية إنذارًا في (24 شعبان 1299 هـ = 10 يوليو 1882 م) بوقف عمليات التحصين والتجديد، وإنزال المدافع الموجودة بها خلال 24 ساعة وإلا فسيتم ضرب الأسكندرية بالمدافع. ولما رفضت الحكومة المصرية هذه التهديدات، قام الأسطول الإنجليزي في اليوم التالي بضرب الإسكندرية وتدمير قلاعها وتدمير اجزاء من احياء الإسكندرية واضطر الكثير من الأهالى للهروب من المدينة، وواصل الأسطول القصف في اليوم التالي، فاضطرت المدينة إلى التسليم ورفع الأعلام البيضاء بعد تدمير أغلب المدينة، واضطر أحمد عرابي إلى التحرك بقواته إلى كفر الدوار، وإعادة تنظيم جيشه. وبدلاً من أن يقاوم الخديوي المحتلين، استقبل في قصر الرمل بالإسكندرية الأميرال بوشامب سيمور قائد الأسطول البريطاني، وانحاز إلى الإنجليز، وجعل نفسه وسلطته الحكومية رهن تصرفهم حتى قبل أن يحتلوا الإسكندرية. فأثناء القتال أرسل الإنجليز ثلة من جنودهم ذوي الجاكتات الزرقاء لحماية الخديوي أثناء انتقاله من قصر الرمل إلى قصر رأس التين عبر شوارع الإسكندرية المشتعلة. ثم أرسل الخديوي إلى أحمد عرابي في كفر الدوار يأمره بالكف عن الاستعدادات الحربية، ويحمّله تبعة ضرب الإسكندرية، ويأمره بالمثول لديه في قصر رأس التين؛ ليتلقى منه تعليماته. مواجهة الخديوي ورفض قراراته اجتماع الجمعية الوطنية يوليو 1882 رفض عرابي الانصياع للخديوي بعد موقفه من ضرب الإسكندرية، وبعث إلى جميع أنحاء البلاد ببرقيات يتهم فيها الخديوي بالانحياز إلى الإنجليز، ويحذر من اتباع أوامره، وأرسل إلى يعقوب سامي باشا وكيل نظارة الجهادية يطلب منه عقد جمعية وطنية ممثلة من أعيان البلاد وأمرائها وعلمائها للنظر في الموقف المتردي وما يجب عمله، فاجتمعت الجمعية في (غرة رمضان 1299هـ= 17 يوليو 1882م)، وكان عدد المجتمعين نحو أربعمائة، وأجمعوا على استمرار الاستعدادات الحربية ما دامت بوارج الإنجليز في السواحل، وجنودها يحتلون الإسكندرية. وفي 6 رمضان 1299 هـ الموافق 22 يوليو 1882م عُقِد اجتماع في وزارة الداخلية، حضره نحو خمسمائة من الأعضاء، يتقدمهم شيخ الأزهر وقاضي قضاة مصر ومفتيها، ونقيب الأشراف، وبطريرك الأقباط، وحاخام اليهود والنواب والقضاة والمفتشون، ومديرو المديريات، وكبار الأعيان وكثير من العمد، فضلا عن ثلاثة من أمراء الأسرة الحاكمة. في الاجتماع أفتى ثلاثة من كبار شيوخ الأزهر، وهم محمد عليش وحسن العدوي، والخلفاوي بمروق الخديوي عن الدين؛ لانحيازه إلى الجيش المحارب لبلاده، وبعد مداولة الرأي أصدرت الجمعية قرارها بعدم عزل عرابي عن منصبه، ووقف أوامر الخديوي ونظّاره وعدم تنفيذها؛ لخروجه عن الشرع الحنيف والقانون المنيف ولم يكتفوا بهذا بل جمعواالرجال والأسلحة والخيول من قرى وعزب وكفور البلاد. تكوين جيش المقاومة الشعبية لدعم الجيش المصري وقد قام العمدة محمد إمام الحوت عمدة الصالحية شرقية والعمدة عبد الله بهادر عمدة جهينة جرجاوية ببث الحماسة في الناس وجمع ما يستطيعون من الرجال والسلاح لدعم الدفاع عن البلاد فقد قدم العمدة عبد الله بهادر نحوا من 600 مقاتل من رجال جهينة المعروفون بالبأس والشجاعة و140 فرس و74 بندقية والعديد من الأسلحة الأخرى وكميات كبيرة من الغلال وقدم العمدة محمد امام الحوت نحو من 40 مقاتل بعددهم وعتادهم وقدم سليمان زكى حكيم من أعيان مركز طوخ 41 فرس وأحمد حسنى مأمور مركز ميت غمر قدم 33 بندقية. رد فعل الخديوي وكان رد فعل الخديوي على هذا القرار هو عزل عرابي من منصبه، وتعيين عمر لطفي محافظ الإسكندرية بدلا منه، ولكن عرابي لم يمتثل للقرار، واستمر في عمل الاستعدادات في كفر الدوار لمقاومة الإنجليز. معركة كفر الدوار بعد انتصار عرابي في معركة كفر الدوار والتي كان قائدها طلبة عصمت، أرسل عرابي إلى يعقوب سامي يدعوه إلى عقد اجتماع للجمعية العمومية للنظر في قرار العزل. إغلاق قناة السويس رفض دليسيبس ردم قناة السويس. معركة القصاصين في 28 أغسطس 1882 أثناء تقدم الجيش البريطاني غربا في محافظة الإسماعيلية بقيادة الجنرال جراهام حوصر من قبل الأهالي العزُل فطلب الإمداد بمزيد من الذخيرة في الساعة 4:30 عصرا فوصلته الساعة 8:45 مساء مما مكنه من القيام بمذبحة كبيرة بين الأهالي. معركة التل الكبير وكان موقع المعركة في التل الكبير بمحافظة الشرقية بالجمهورية العربية المصرية حدثت معركة التل الكبير في 13 سبتمبر 1882م الموافق 29 شوال 1299 هـ الساعة 1:30 صباحا واستغرقت أقل من 30 دقيقة. الإنجليز فاجؤوا القوات المصرية المتمركزة في مواقعها منذ أيام والتي كانت نائمة وقت الهجوم. والقي القبض على أحمد عرابي قبل أن يكمل ارتداء حذائه العسكري (حسب اعترافه أثناء رحلة نفيه إلى سيلان). عقب المعركة قال الجنرال جارنت ولسلي قائد القوات البريطانية أن معركة التل الكبير كانت مثال نموذجي لمناورة تم التخطيط الجيد لها مسبقا في لندن، وكان التنفيذ مطابقا تماما كما لو كان الأمر كله لعبة حرب. إلا أنه أردف أن المصريون "أبلوا بلاءً حسناً" كما تشير خسائر الجيش البريطاني. اختار ولسلي الهجوم الليلي لتجنب القيظ ولمعرفته بتفشي العشى الليلي بشكل وبائي بين الجنود المصريين إلا انه لاحظ أن الجنود النوبيين والسودانيين لم يعانوا من هذا المرض. استسلام حامية القاهرة واصلت القوات البريطانية تقدمها السريع إلى الزقازيق حيث أعادت تجمعها ظهر ذلك اليوم، ثم استقلت القطار سكك حديد مصر إلى القاهرة التي استسلمت حاميتها بقيادة خنفس باشا قائدقلعة صلاح الدين عصـر نفس اليوم. وكان ذلك بداية الاحتلال البريطاني لمصر الذي دام 74 عاماً؛ فقد غادرت بعد ذلك القوات البريطانية في 18 يونيو 1956م بعد توقيع إتفاقية الجلاء قي 19 أكتوبر 1954م مع جمال عبد الناصر والتي تنص على جلاء القوات من قناة السويس خلال عشرين شهرا. محاكمة الثوار بعد دخول الإنجليز مدبنة القاهرة في 14 سبتمبر 1882 ووصول الخديوي لقصر عابدين في 25 سبتمبر 1882 عقدت محاكمة لأحمد عرابى وبعض قادة الجيش في المعركة وبعض العلماء والأعيان، ولقد احتجز أحمد عرابي في ثكنات العباسية مع نائبهِ طلبة باشا حتى انعقدت محاكمته في 3 ديسمبر 1882 والتي قضت بإعدامه، وخفف الحكم بعد ذلك مباشرة (بناء على اتفاق مسبق بين سلطة الاحتلال البريطاني والقضاة المصريين) إلى النفي مدى الحياة إلى جزيرة سرنديب (جزيرة سيلان)، وانتقل السفير البريطاني لدى الباب العالي، لورد دوفرن، إلى القاهرة كأول مندوب سامي - حيث أشرف على محاكمة أحمد عرابي، ونفى الأسطول البريطاني أحمد عرابي وزملائه عبد الله النديم ومحمود سامي البارودي إلى جزيرة سريلانكا (سيلان سابقاً) حيث استقروا بمدينة كولومبو لمدة 7 سنوات، بعد ذلك نقل أحمد عرابي والبارودي إلى مدينة كاندي بذريعة خلافات دبت بين رفاق الثورة، أما من ساندوا عرابى أو قاتلوا معه أو حرضوا الجماهير على القتال من العلماء (مثل الشيخ محمد عبده) والعمد والأعيان فقد كان الحكم أولا بقتل من أسموهم برؤس الفتنة من هؤلاء وعزل الباقين ثم خفف الحكم لعزل الجميع فعزلوا من مناصبهم وجردوا من نياشينهم وأوسمتهم ومنهم القائد العسكري إبراهيم فوزي. أسباب فشل الحركة العرابية موقف الخديو توفيق: فقد ساند التدخل الاجنبى في شئون مصر منذ بداية توليه. موقف ديليسبس: صاحب شركة قناة السويس، والذي اقنع عرابى بعدم ردم القناة لان الإنجليز لا يستطيعوا المرور عبرها لان القناة حيادية، ولكنه سمح للانجليز بالمرور. خيانة بعض بدو الصحراء: والذين اطلعوا الإنجليز على مواقع الجيش المصري. خيانة بعض الضباط: وخاصة على يوسف، وقد ساعدوا الإنجليز على معرفة الثغرات في الجيش المصري. موقف خنفس باشا قائد حامية القاهرة. موقف السلطان العثماني: اعلن عصيان عرابى في 9 سبتمبر 1882 بتحريض من إنجلترا مما جعل الكثير من الأشخاص ينقلبوا ضده. قوة أسلحة الإنجليز. عنصر المفاجأة والذي استخدمه الإنجليز. العودة من النفي عاد أحمد عرابى بعد 20 عام من نفيه و محمود سامى البارودى بعد 18 عام وعاد عرابى بسبب شدة مرضه اما البارودى فعاد لاقتراب وفاته واصابته بالعمى من شده التعذيب. مصادر كتاب مذكرات أحمد عرابى. كتاب الثورة العرابية. جوان كول الاستعمار والثورة في الشرق الأوسط ترجمة عنان علي الشهاوي مراجعة وتقديم عاصم الدسوقي (القاهرة: المجلس لالثقافة الأعلى، 2001) تصنيف:الثورة العرابية تصنيف:1879 في مصر تصنيف:1880 في مصر تصنيف:1881 في مصر تصنيف:1882 في مصر تصنيف:القرن 19 في مصر تصنيف:تمردات تصنيف:تمردات ضد الدولة العثمانية تصنيف:تمردات في مصر تصنيف:ثورات عربية تصنيف:ثورات مصر تصنيف:ثورة عرابي تصنيف:حركات التمرد في أفريقيا تصنيف:حروب بالوكالة تصنيف:حروب مصر تصنيف:مصر في عهد العلويين
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%88%D8%B1%D8%A9%20%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%8A%D8%A9
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 2015, 2543, 3590, 4407, 5169, 5794, 6130, 6342, 7381, 8262, 8607, 9259, 9849, 11402, 12282, 12953, 13569, 13920, 14637, 15662, 16715, 17482, 18441, 19115, 19437, 20369, 20860, 22135, 23405, 24351, 25502, 26410, 27410 ], "plaintext_end_byte": [ 2014, 2542, 3578, 4406, 5168, 5761, 6129, 6323, 7380, 8261, 8578, 9258, 9831, 11382, 12266, 12924, 13568, 13904, 14636, 15631, 16685, 17481, 18440, 19088, 19436, 20368, 20820, 22084, 23404, 24313, 25501, 26394, 27409, 27697 ] }
هل كان لأبو يوسف يعقوب بن إسحاق المعروف ب (الكندي) اهتمام بالموسيقى؟
الكندي
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "YES" ] }
أبو يوسف يعقوب بن إسحاق الكندي (185 هـ/805 - 256 هـ/873) علامة عربي مسلم، برع في الفلك والفلسفة والكيمياء والفيزياء والطب والرياضيات والموسيقى وعلم النفس والمنطق الذي كان يعرف بعلم الكلام. يعرف عند الغرب باسم ، ويعد الكندي أول الفلاسفة المتجولين المسلمين، كما اشتهر بجهوده في تعريف العرب والمسلمين بالفلسفة اليونانية القديمة والهلنستية.[1] عاش في البصرة في مطلع حياته ثم انتقل منها إلى بغداد حيث أقبل على العلوم والمعارف لينهل من معينها، وذلك في فترة الإنارة العربية على عهد المأمون والمعتصم، في جو مشحون بالتوتر العقائدي بسبب مشكلة خلق القرآن وسيطرة مذهب الاعتزال وذيوع التشيع، وكان القرن الثالث الهجري يموج بألوان شتى من المعارف القديمة والحديثة وذلك بتأثير حركة النقل والترجمة، فأكب الكندي على الفلسفة والعلوم القديمة حتى حذقها. أوكل إليه المأمون مهمة الإشراف على ترجمة الأعمال الفلسفية والعلمية اليونانية إلى العربية في بيت الحكمة، وقد عدّه ابن أبي أصيبعة مع حنين بن إسحق وثابت بن قرة وابن الفرخان الطبري حذّاق الترجمة المسلمين.[2] كان لاطلاعه على ما كان يسميه علماء المسلمين آنذاك "بالعلوم القديمة" أعظم الأثر في فكره، حيث مكّنه من كتابة أطروحات أصلية في الأخلاقيات وما وراء الطبيعة والرياضيات والصيدلة.[3][4] في الرياضيات، لعب الكندي دورًا هامًا في إدخال الأرقام الهندية إلى العالم الإسلامي والمسيحي،[5] كما كان رائدًا في تحليل الشفرات، واستنباط أساليب جديدة لاختراق الشفرات.[6] باستخدام خبرته الرياضية والطبية، وضع مقياسًا يسمح للأطباء بقياس فاعلية الدواء،[7] كما أجرى تجارب حول العلاج بالموسيقى.[8] كان الشاغل الذي شغل الكندي في أعماله الفلسفية، هو إيجاد التوافق بين الفلسفة والعلوم الإسلامية الأخرى، وخاصة العلوم الدينية. تناول الكندي في الكثير من أعماله مسائل فلسفية دينية مثل طبيعة الله والروح والوحي.[9] لكن على الرغم من الدور المهم الذي قام به في جعل الفلسفة في متناول المثقفين المسلمين آنذاك، إلا أن أعماله لم تعد ذات أهمية بعد ظهور علماء مثل الفارابي بعده، ولم يبق سوى عدد قليل جدًا من أعماله للعلماء المعاصرين لدراستها. ومع ذلك، لا يزال الكندي يعد من أعظم الفلاسفة ذوي الأصل العربي، لما لعبه من دور في زمانه، لهذا يلقب بـ "أبو الفلسفة العربية" أو "فيلسوف العرب".[10] حياته الكندي هو أبو يوسف يعقوب بن إسحق بن الصّبّاح بن عمران بن إسماعيل بن محمد بن الأشعث بن قيس الكندي،[11] ولد في الكوفة في بيت من بيوت شيوخ قبيلة كندة. كان والده واليًا على الكوفة، حيث تلقى علومه الأولية، ثم انتقل إلى بغداد، حيث حظي بعناية الخليفتين المأمون والمعتصم، حيث جعله المأمون مشرفًا على بيت الحكمة - الذي كان قد أنشئ حديثًا لترجمة النصوص العلمية والفلسفية اليونانية القديمة - في بغداد. عرف الكندي أيضًا بجمال خطه، حتى أن المتوكل جعله خطاطه الخاص.[10] عندما خلف المعتصم أخيه المأمون، عينه المعتصم مربيًا لأبنائه. ولكن مع تولي الواثق والمتوكل، أفل نجم الكندي في بيت الحكمة. هناك عدة نظريات لتفسير سبب حدوث ذلك، فقد رجح البعض أن ذلك بسبب التنافس في بيت الحكمة، والبعض قال أن السبب تشدد المتوكل في الدين، حتى أن الكندي تعرّض للضرب، وصودرت مؤلفاته لفترة. فقد قال هنري كوربين - الباحث في الدراسات الإسلامية - أن الكندي توفي في بغداد وحيدًا عام 259 هـ/873 م في عهد الخليفة المعتمد.[10] بعد وفاته، اندثر الكثير من أعمال الكندي الفلسفية، وفقد الكثير منها. يشير فيليكس كلاين فرانكه إلى وجود عدة أسباب لذلك، فبصرف النظر عن تشدد المتوكل الديني، فقد دمّر المغول عددًا لا يحصى من الكتب، عند اجتياحهم بغداد. إضافة إلى سبب أكثر احتمالاً وهو أن كتاباته لم تعد تلقى قبولاً بين أشهر الفلاسفة اللاحقين كالفارابي وابن سينا.[12] إسهاماته العلمية كان الكندي عالمًا بجوانب مختلفة من الفكر، وعلى الرغم أن أعماله عارضتها أعمال الفارابي وابن سينا، إلا أنه يعد أحد أعظم فلاسفة المسلمين في عصره. وقد قال عنه المؤرخ ابن النديم في الفهرست: كما اعتبره باحث عصر النهضة الإيطالي جيرولامو كاردانو واحدًا من أعظم العقول الاثنى عشر في العصور الوسطى.[13] علم الفلك اتبع الكندي نظرية بطليموس حول النظام الشمسي، والتي تقول بأن الأرض هي المركز لسلسلة من المجالات متحدة المركز، التي تدور فيها الكواكب المعروفة حينها - القمر وعطارد والزهرة والشمس والمريخ والمشتري والنجوم -، وقال عنها أنها كيانات عقلانية تدور في حركة دائرية، ويقتصر دورها على طاعة الله وعبادته. وقد ساق الكندي إثباتات تجاربية حول تلك الفرضية، قائلاً بأنه اختلاف الفصول ينتج عن اختلاف وضعيات الكواكب والنجوم وأبرزها الشمس؛ وأن أحوال الناس تختلف وفقًا لترتيب الأجرام السماوية فوق بلدانهم.[14] إلا أن كلامه هذا كان غامضًا فيما يتعلق بتأثير الأجرام السماوية على العالم المادي. افترض في إحدى نظرياته المبنية على أعمال أرسطو، الذي تصور أن حركة هذه الأجرام تسبب الاحتكاك في منطقة جنوب القمر، فتحرك العناصر الأساسية التراب والهواء والنار والماء، والتي تتجمع لتكوين كل ما في العالم المادي. ومن وجهة نظر بديلة، وجدت في أطروحته "عن الأشعة"، هو أن الكواكب تتحرك في خطوط مستقيمة. وفي كلا الفرضيتان، قدم الكندي وجهتي نظر تختلفان اختلافًا جوهريًا عن طبيعة التفاعلات المادية، وهما التفاعل عن طريق الاتصال، والتفاعل عن بعد. تكررت تلك الفرضيتان في كتاباته في علم البصريات.[15] شملت أعمال الكندي الفلكية البارزة[16]، كتاب "الحكم على النجوم" وهو من أربعين فصلاً في صورة أسئلة وأجوبة، وأطروحات حول "أشعة النجوم" و"تغيرات الطقس" و"الكسوف" و"روحانيات الكواكب". الطب والكيمياء للكندي أكثر من ثلاثين أطروحة في الطب، والتي تأثرت فيها بأفكار جالينوس.[17] أهم أعماله في هذا المجال هو كتاب رسالة في قدر منفعة صناعة الطب، والذي أوضح فيه كيفية استخدام الرياضيات في الطب، ولا سيما في مجال الصيدلة. على سبيل المثال، وضع الكندي مقياس رياضي لتحديد فعالية الدواء، إضافة إلى نظام يعتمد على أطوار القمر، يسمح للطبيب بتحديد الأيام الحرجة لمرض المريض.[7] وفي الكيمياء، عارض الكندي أفكار الخيمياء، القائلة بإمكانية استخراج المعادن الكريمة أو الثمينة كالذهب من المعادن الخسيسة،[18] في رسالة سماها "كتاب في إبطال دعوى من يدعي صنعة الذهب والفضة".[19] كما أسس الكندي وجابر بن حيان صناعة العطور، وأجرى أبحاثًا واسعة وتجارب في الجمع بين روائح النباتات عن طريق تحويلها إلى زيوت.[20] البصريات اعتقد أرسطو لكي يرى الإنسان، يجب أن يكون هناك وسط شفاف بين العين والجسم، يملؤه الضوء، إذا تحقق ذلك، تنتقل صورة الشئ للعين. من ناحية أخرى، اعتقد إقليدس أن الرؤية تحدث نتيجة خروج أشعة في خطوط مستقيمة من العين على كائن ما وتنعكس ثانية إلى العين. لكي يحدد الكندي أي من النظريتين أرجح، جرب الطريقتين. فعلى سبيل المثال، لم تكن نظرية أرسطو قادرة على تفسير تأثير زاوية الرؤية على رؤية الأشياء، فلو نظرنا للدائرة من الجانب، فستبدو كخط. ووفقًا لأرسطو، كان يجب أن تبدو كدائرة كاملة للعين. من ناحية أخرى، كانت نظرية إقليدس تحتوي على بعد حجمي، فكانت قادرة على تفسير تلك المسألة، فضلاً عن تفسيرها لطول الظلال والانعكاسات في المرايا، لأنه اعتمد على أن الأشعة لا تنتقل إلا في خطوط مستقيمة. لهذا السبب، رجح الكندي نظرية إقليدس،[21] وتوصل إلى "أن كل شيء في العالم... تنبعث منه أشعة في كل اتجاه، وهي التي تملأ العالم كله".[22] اعتمد ابن الهيثم وروجر بيكون وويتلو وغيرهم.[23] الرياضيات ألف الكندي أعمالاً في عدد من الموضوعات الرياضية الهامة، بما فيها الهندسة والحساب والأرقام الهندية وتوافق الأرقام والخطوط وضرب الأعداد والأعداد النسبية وحساب الوقت.[5] كما كتب أربعة مجلدات، بعنوان "كتاب في استعمال الأعداد الهندية"، الذي ساهم بشكل كبير في نشر النظام الهندي للترقيم في منطقة الشرق الأوسط وأوروبا. في الهندسة، كتب الكندي عن مسلمة التوازي، وفي أحد أعماله الرياضية حاول إثبات بفكر الفيلسوف دحض فكرة خلود العالم، بإثبات أن اللا نهاية فكرة سخيفة رياضيا ومنطقيًا.[24] التشفير كان الكندي رائدًا في تحليل الشفرات وعلم التعمية، كما كان له الفضل في تطوير طريقة يمكن بواسطتها تحليل الاختلافات في وتيرة حدوث الحروف واستغلالها لفك الشفرات،[25] اكتشف ذلك في مخطوطة وجدت مؤخرًا في الأرشيف العثماني في إسطنبول، بعنوان "مخطوط في فك رسائل التشفير"، والتي أوضح فيها أساليب تحليل الشفرات، والتشفير والتحليل الإحصائي للرسائل باللغة العربية.[26] قواعد الموسيقى كان الكندي أول من وضع قواعد للموسيقى في العالم العربي والإسلامي.[8][27] فاقترح إضافة الوتر الخامس إلى العود،[28] وقد وضع الكندي سلمًا موسيقيًا ما زال يستخدم في الموسيقى العربية من أثنتي عشرة نغمة،[29] وتفوق على الموسيقيين اليونانيين في استخدام الثمن. كما أدرك أيضًا على التأثير العلاجي للموسيقى، وحاول علاج صبي مشلول شللاً رباعيًا بالموسيقى.[8] للكندي خمسة عشر أطروحات في نظرية الموسيقى، لم يبق منها سوى خمسة فقط، وهو أول من أدخل كلمة "موسيقى" للغة العربية، ومنها انتقلت إلى الفارسية والتركية، وعدة لغات أخرى في العالم الإسلامي.[8] الفلسفة كان جهد الكندي الأكبر في تطوير الفلسفة الإسلامية، هو محاولته لتقريب الفكر الفلسفي اليوناني، وجعله مقبولاً عند جمهور المسلمين، من خلال عمله في بيت الحكمة في بغداد،[10] ومن خلال ترجمته للعديد من النصوص الفلسفية الهامة، أدخل الكندي الكثير من المفردات الفلسفية إلى اللغة العربية. قطعًا، لولا أعمال الكندي الفلسفية، لما تمكن الفلاسفة مثل الفارابي وابن سينا والغزالي من التوصل إلى ما توصلوا إليه.[30] في كتاباته، كان واحدًا من الاهتمامات الكندي الرئيسية للتدليل على التوافق بين الفلسفة واللاهوت الطبيعي من جهة، وعلم الكلام من جهة أخرى. على الرغم من ذلك، فقد قال الكندي أنه يعتقد أن الوحي هو مصدر المعرفة للعقل، لأن مسائل الإيمان المسلم بها لا يمكن استيعابها. كان نهج الكندي الفلسفي بدائيًا، واعتبره المفكرين في وقت لاحق غير مقنع - ربما لأنه كان الفيلسوف الأول الذي يكتب بالعربية -، إلا أنه أدخل بنجاح الفكر الأرسطي والأفلاطوني المحدث إلى الفكر الفلسفي الإسلامي، فكان ذلك عاملاً مهمًا في إدخال تعميم الفلسفة اليونانية إلى الفكر الفلسفي الإسلامي.[31] مدرسته الفلسفية يعد الكندي أول فيلسوف مسلم حقيقي،[32] وقد تأثر إلى حد كبير بفكر فلاسفة المدرسة الأفلاطونية المحدثة أمثال بروكليوس وأفلوطين وجون فيلوبونوس، وإن كان قد تأثر ببعض أفكار المدارس الفلسفية الأخرى.[33] وقد استشهد الكندي أيضًا في كتاباته الفلسفية بأرسطو، لكنه حاول إعادة صياغتها في إطار الفلسفة الأفلاطونية المحدثة، ويبدو ذلك أكثر وضوحًا في آرائه حول ما وراء الطبيعة وطبيعة الله.[34] قديمًا، كان يعتقد أن الكندي متأثر بفكر المعتزلة، وذلك بسبب اهتمامه وإياهم بمسألة توحيد الله. ومع ذلك، أثبتت الدراسات الحديثة، أنها كانت مصادفة، فهو يختلف معهم حول عدد من موضوعات عقائدهم.[35] ما وراء الطبيعة اعتقد الكندي أن هدف اهتمامات ما وراء الطبيعة من دراسة طبيعة الوجود وتفسير الظواهر الأساسية في الطبيعة ومستويات الوجود وأنواع الكيانات الموجودة في العالم والعلاقة بينها، هو معرفة الله. لهذا السبب، فرّق الكندي بين الفلسفة والإلهيات، لأن كلاهما يناقش نفس الموضوع. عارضه الفلاسفة اللاحقين، وبخاصة الفارابي وابن سينا، بشدة بشأن هذه المسألة، قائلين بأن ما وراء الطبيعة تهتم بطبيعة الوجود، وبالتالي، فهي تتعرض لطبيعة الله.[9] تركز فهم الكندي لما وراء الطبيعة حول الوحدانية المطلقة لله، التي اعتبرها سمة مفردة فقط لله. ومن هذا المنطلق، فإن كل شيء يوصف بأنه "واحد"، هو في الواقع "واحد" و"متعدد" في ذات الوقت. فعلى سبيل المثال، الجسم واحد، لكنه يتألف أيضًا من العديد من الأجزاء المختلفة. وقد يقول الشخص "أرى فيلاً"، وه يعني أنه يرى فيلاً واحدًا، لكن الفيل مصطلح يشير إلى نوع من أنواع الحيوانات التي تحتوي على عدد من هذا الحيوان. لذلك، فالله وحده "الواحد" وحدانية مطلقة، لا تعددية فيها، دلّ ذلك على فهم عميق للغاية، وإنكار وصف الله بأي وصف يمكن أن يوصف به غيره.[35][36] إضافة إلى إفراد الوحدانية المطلقة لله، وصف الكندي الله بـ "الخالق"، وقد خالف في تصوره الفلاسفة الأفلاطونيين المحدثين المسلمين اللاحقين حول كون الله المسبب للأسباب، فهو يرى أن الله المسبب للأسباب لأن كل الأسباب تحدث بإرادته.[34][37] كان ذلك التصور أمرًا مهمًا في مراحل تطور الفلسفة الإسلامية، حيث قرّبت بين تصورات الفلسفة الأرسطية ومفهوم الله عند المسلمين.[38] نظرية المعرفة للكندي نظرية تقول بأن الله خلق العقل أولاً، ومن خلاله خلق الله جميع الأشياء الأخرى. وبغض النظر عن أهميتها الميتافيزيقية الواضحة، فهي تظهر تأثر الكندي بالواقعية الأفلاطونية.[39] وفقًا لأفلاطون، فكل شيء موجود في العالم المادي، يرتبط ببعض الأشكال المسلم بها في عالم السماء. هذه الأشكال هي في الحقيقة مفاهيم مجردة كالنوع أو الجودة أو العلاقة، التي تنطبق على جميع الأشياء المادية والكائنات. على سبيل المثال، التفاحة الحمراء تستمد جودة احمرارها من عالمها الخاص. وقد أكد الكندي أن البشر لا يمكنهم تصور تلك الأشياء إلا بمساعدة خارجية. وبعبارة أخرى، أن العقل لا يمكنه فهم الأشياء ببساطة عن طريق فحص واحدة من النوع أو أكثر من مثيلاتها، وأن الأشياء لا تدرك إلا عن طريق التأمل والإدراك بالعقل أولاً.[40] استخدم الكندي مثالاً لشرح نظريته بالقياس، فقال أن الخشب في الأساس ساخن في حالة كُمون، ولكنه يتطلب شيءًا آخر ساخن فعليًا كالنار، ليظهر ذلك. وبمجرد أن يفهم العقل البشري طبيعة الأشياء، تصبح جزءً من "العقل المكتسب" للفرد، ويتوصل لتلك النتائج متى شاء.[41] الروح والحياة الآخرة رأى الكندي أن الروح هي شيء غير مادي، يرتبط بالعالم المادي عن طريق تواجدها في الجسد المادي. لشرح طبيعة وجودنا الدنيوي، أخذ الكندي بفكرة أبكتاتوس، الذي وصف الوجود البشري بسفينة في رحلة عبر المحيط، راسية مؤقتًا على جزيرة، وسمحت لركابها بالنزول، وأن الركاب الذين بقوا لفترة طويلة على الجزيرة، قد تتركهم السفينة عندما تبحر مجددًا. فسر الكندي المثال بمفهوم رواقي، أننا لا يجب أن نرتبط بالأشياء المادية (التي تمثلها الجزيرة)، التي ستزول عنا (عند رحيل السفينة). ثم ربط ذلك بفكرة أفلاطونية محدثة، عندما قال أن أرواحنا يمكن أن نتركها تنساق لتحقيق رغباتنا أو نتحكم بها بعقلانية، فالأولى تنتهي بموت الجسم، أما الأخيرة فتحرر الروح من الجسد لتخلد "في نور الله" في عالم من النعيم الأبدي.[42] العلاقة بين الوحي والفلسفة رأى الكندي أن النبوة والفلسفة طريقتان مختلفتان للوصول إلى الحقيقة، وقد فرّق بينهما في أربعة أوجه. أولاً، في الوقت الذي يتوجب على الشخص أن يخضع لفترة طويلة من التدريب والدراسة ليصبح فيلسوف، فإن النبوة يسبغها الله على أحد البشر. ثانيًا، أن الفيلسوف يصل إلى الحقيقة بتفكيره وبصعوبة بالغة، بينما النبي يهديه الله إلى الحقيقة. ثالثا، فهم النبي للحقيقة أوضح وأشمل من فهم الفيلسوف. رابعا، قدرة النبي على شرح الحقيقة للناس العاديين، أفضل من قدرة الفيلسوف. لذا استخلص الكندي أن النبي يتفوق على الفيلسوف في أمرين السهولة والدقة التي يتوصل بها للحقيقة، والطريقة التي كان يقدم بها الحقيقة للعوام. ومع ذلك، فكلاهما يسعى لهدف واحد. لذا، يرى الباحثون الغربيون، أن الكندي وضع فوارق بسيطة بين النبوة والفلسفة.[43][44] إضافة إلى ذلك، نظر الكندي للرؤى النبوية من وجهة نظر واقعية، فقال أن هناك بعض النفوس "النقية" المعدة إعدادًا جيدًا، قادرة على رؤية أحداث المستقبل. لم يربط الكندي تلك الرؤى أو الأحلام بوحي من الله، لكن بدلاً من ذلك قال أن التخيل يجعل الإنسان قادرًا على إدراك "هيئة" الأشياء دون الحاجة إلى لمس الكيان المادي لتلك الأشياء. لذلك، فإن أي شخص نقي النفس سيكون قادرًا على رؤية مثل تلك الرؤى. هذه الفكرة على وجه التحديد، من بين كل التفسيرات الأخرى للمعجزات النبوية التي هاجمها الغزالي في كتابه "تهافت الفلاسفة".[45] الاعتراضات على فكره رغم أن الكندي أوضح فائدة الفلسفة في الإجابة على الأسئلة ذات الطابع الديني، إلا أن العديد من المفكرين الإسلاميين عارضوا أفكاره تلك، وليس كما يظن البعض أنهم عارضوا الفلسفة لأنها "علمًا أجنبيًا". يشير "أوليفر ليمان" الخبير في الفلسفة الإسلامية، إلى أن اعتراضات علماء الدين البارزين لم تكن على الفلسفة في حد ذاتها، ولكن كانت على الاستنتاجات التي توصل إليها الفلاسفة. وحتى الغزالي - الذي اشتهر بنقده للفلاسفة - كان خبيرًا بالفلسفة والمنطق، وانتقاداته كانت عبارة عن معارضة لاستنتاجات خاطئة تتعارض مع الدين، وأهمها خطأ الاعتقاد في خلود الكون مع الله، وإنكار بعث الجسد، والقول بأن الله على علم بالمسلمات المجردة فقط، وليس بالأمور الخاصة.[46] خلال حياته، حظي الكندي باهتمام الخليفتين المأمون والمعتصم بالله اللذان أيدا فكر المعتزلة، وهو ما افتقد إليه في نهاية حياته عندما تولى الخليفة المتوكل على الله الذي مال إلى فكر الأشاعرة، وبدأ في اضطهاد المدارس الفكرية الأخرى بما في ذلك الفلاسفة. في زمانه، تعرض الكندي للانتقاد لاعتباره "العقل" جوهر التقرب لله.[47] كما خالف أيضًا المعتزلة، في حكمهم حول الصغائر.[48] وقد مهّدت مسائل الكندي الفلسفية للجدل الكبير بين الفلاسفة ورجال الدين، التي تعرض لها الغزالي بالكامل في كتابه تهافت الفلاسفة.[49] مؤلفاته وفقًا لابن نديم، كتب الكندي على الأقل مئتان وستين كتابًا، منها اثنان وثلاثون في الهندسة، واثنان وعشرون في كل من الفلسفة والطب، وتسع كتب في المنطق واثنا عشر كتابًا في الفيزياء،[50] بينما عدّ ابن أبي أصيبعة كتبه بمائتين وثمانين كتابًا.[51] على الرغم من أن الكثير من مؤلفاته فقدت، فقد كان للكندي تأثيرًا في مجالات الفيزياء والرياضيات والطب والفلسفة والموسيقى استمر لعدة قرون، عن طريق الترجمات اللاتينية التي ترجمها جيرارد الكريموني، وبعض المخطوطات العربية الأخرى، أهمها الأربع وعشرون مخطوطة من أعماله المحفوظة في مكتبة تركية منذ منتصف القرن العشرين.[52] تناولت مواضيع مختلفة منها الفلسفة والمنطق والحساب والهندسة والفلك والطب والكيمياء والفيزياء وعلم النفس والأخلاقيات وتصنيف المعادن والجواهر. ومن مؤلفاته[53]:
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%86%D8%AF%D9%8A
{ "plaintext_start_byte": [ 4, 621, 1186, 1637, 1714, 1750, 2819, 2858, 3059, 3284, 3409, 3585, 4151, 5820, 6468, 7333, 7780, 8075, 8771, 9458, 9985, 10791, 11266, 11547, 12054, 12633, 13063, 13545, 13677, 13793, 14178, 14629, 15240, 15757, 16093, 16818, 17243, 17361, 18093, 19261, 20057, 20619, 21040, 21302, 22541, 22882, 23114 ], "plaintext_end_byte": [ 620, 1185, 1612, 1712, 1749, 2818, 2857, 3058, 3283, 3408, 3573, 4140, 5819, 6467, 7332, 7779, 8035, 8770, 9445, 9961, 10790, 11265, 11546, 12041, 12612, 13062, 13544, 13676, 13773, 14143, 14628, 15224, 15756, 16076, 16792, 17204, 17359, 18092, 19260, 20056, 20618, 21039, 21271, 22520, 22857, 23109, 23371 ] }
Do cranberries grow in the wild?
Cranberry
english
{ "passage_answer_candidate_index": [ 12 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "YES" ] }
Cranberries are a group of evergreen dwarf shrubs or trailing vines in the subgenus Oxycoccus of the genus Vaccinium. In Britain, cranberry may refer to the native species Vaccinium oxycoccos,[1] while in North America, cranberry may refer to Vaccinium macrocarpon.[2] Vaccinium oxycoccos is cultivated in central and northern Europe, while Vaccinium macrocarpon is cultivated throughout the northern United States, Canada and Chile.[3] In some methods of classification, Oxycoccus is regarded as a genus in its own right.[4] They can be found in acidic bogs throughout the cooler regions of the Northern Hemisphere. Cranberries are low, creeping shrubs or vines up to 2 meters (7ft) long and 5 to 20 centimeters (2 to 8in) in height;[5] they have slender, wiry stems that are not thickly woody and have small evergreen leaves. The flowers are dark pink, with very distinct reflexed petals, leaving the style and stamens fully exposed and pointing forward. They are pollinated by bees. The fruit is a berry that is larger than the leaves of the plant; it is initially light green, turning red when ripe. It is edible, but with an acidic taste that usually overwhelms its sweetness. In 2016, 98% of world production of cranberries resulted from the United States, Canada, and Chile. Most cranberries are processed into products such as juice, sauce, jam, and sweetened dried cranberries, with the remainder sold fresh to consumers. Cranberry sauce is a traditional accompaniment to turkey at Christmas dinner in the United Kingdom, and at Christmas and Thanksgiving dinners in the United States and Canada.[6] Species and description There are three to four species of cranberry, classified into two sections: Subgenus Oxycoccus, sect. Oxycoccus Vaccinium oxycoccos or Oxycoccus palustris (common cranberry, northern cranberry or cranberry) is widespread throughout the cool temperate Northern Hemisphere, including northern Europe, northern Asia, and northern North America. It has small 5–10mm (1⁄4–3⁄8in) leaves. The flowers are dark pink, with a purple central spike, produced on finely hairy stems. The fruit is a small pale pink berry, with a refreshing sharp acidic flavor. Vaccinium microcarpum or Oxycoccus microcarpus (small cranberry) occurs in northern North America,[7] northern Europe and northern Asia, and differs from V. oxycoccos in the leaves being more triangular, and the flower stems hairless. Some botanists include it within V. oxycoccos. Vaccinium macrocarpon or Oxycoccus macrocarpus (large cranberry, American cranberry, bearberry) native to northern North America across Canada, and eastern United States, south to North Carolina at high altitudes). It differs from V. oxycoccos in the leaves being larger, 10–20mm (3⁄8–3⁄4in) long, and in its slightly apple-like taste. Subgenus Oxycoccus, sect. Oxycoccoides Vaccinium erythrocarpum or Oxycoccus erythrocarpus (southern mountain cranberry) native to southeastern North America at high altitudes in the southern Appalachian Mountains, and also in eastern Asia. Cranberries are related to bilberries, blueberries, and huckleberries, all in Vaccinium subgenus Vaccinium. These differ in having bell-shaped flowers, the petals not being reflexed, and woodier stems, forming taller shrubs. Some plants of the completely unrelated genus Viburnum are sometimes called "highbush cranberries" (e.g. Viburnum trilobum). Cranberries are susceptible to false blossom, a harmful but controllable phytoplasma disease common in the eastern production areas of Massachusetts and New Jersey. Etymology The name, cranberry, derives from the German, kraanbere (English translation, craneberry), first named as cranberry in English by the missionary John Eliot in 1647.[8] Around 1694, German and Dutch colonists in New England used the word, cranberry, to represent the expanding flower, stem, calyx, and petals resembling the neck, head, and bill of a crane.[9][10] The traditional English name for the plant more common in Europe, Vaccinium oxycoccos, fenberry, originated from plants with small red berries found growing in fen (marsh) lands of England.[9] History In North America, the Narragansett people of the Algonquian nation in the regions of New England appeared to be using cranberries in pemmican for food and for dye.[10] Calling the red berries, sasemineash, the Narragansett people may have introduced cranberries to colonists in Massachusetts.[10] In 1550, James White Norwood made reference to Native Americans using cranberries. In James Rosier's book The Land of Virginia there is an account of Europeans coming ashore and being met with Native Americans bearing bark cups full of cranberries. In Plymouth, Massachusetts, there is a 1633 account of the husband of Mary Ring auctioning her cranberry-dyed petticoat for 16 shillings. In 1643, Roger Williams's book A Key Into the Language of America described cranberries, referring to them as "bearberries" because bears ate them. In 1648, preacher John Elliott was quoted in Thomas Shepard's book Clear Sunshine of the Gospel with an account of the difficulties the Pilgrims were having in using the Indians to harvest cranberries as they preferred to hunt and fish. In 1663, the Pilgrim cookbook appears with a recipe for cranberry sauce. In 1667, New Englanders sent to King Charles ten barrels of cranberries, three barrels of codfish and some Indian corn as a means of appeasement for his anger over their local coining of the Pine Tree shilling. In 1669, Captain Richard Cobb had a banquet in his house (to celebrate both his marriage to Mary Gorham and his election to the Convention of Assistance), serving wild turkey with sauce made from wild cranberries. In the 1672 book New England Rarities Discovered author John Josselyn described cranberries, writing: Sauce for the Pilgrims, cranberry or bearberry, is a small trayling [sic] plant that grows in salt marshes that are overgrown with moss. The berries are of a pale yellow color, afterwards red, as big as a cherry, some perfectly round, others oval, all of them hollow with sower [sic] astringent taste; they are ripe in August and September. They are excellent against the Scurvy. They are also good to allay the fervor of hoof diseases. The Indians and English use them mush, boyling [sic] them with sugar for sauce to eat with their meat; and it is a delicate sauce, especially with roasted mutton. Some make tarts with them as with gooseberries. The Compleat Cook's Guide, published in 1683, made reference to cranberry juice. In 1703, cranberries were served at the Harvard University commencement dinner. In 1787, James Madison wrote Thomas Jefferson in France for background information on constitutional government to use at the Constitutional Convention. Jefferson sent back a number of books on the subject and in return asked for a gift of apples, pecans and cranberries. William Aiton, a Scottish botanist, included an entry for the cranberry in volume II of his 1789 work Hortus Kewensis. He notes that Vaccinium macrocarpon (American cranberry) was cultivated by James Gordon in 1760. In 1796, cranberries were served at the first celebration of the landing of the Pilgrims, and Amelia Simmons (an American orphan) wrote a book entitled American Cookery which contained a recipe for cranberry tarts. American Revolutionary War veteran Henry Hall first cultivated cranberries in the Cape Cod town of Dennis around 1816.[10] In the 1820s, Hall was shipping cranberries to New York City and Boston from which shipments were also sent to Europe.[10] In 1843, Eli Howes planted his own crop of cranberries on Cape Cod, using the "Howes" variety. In 1847, Cyrus Cahoon planted a crop of "Early Black" variety near Pleasant Lake, Harwich, Massachusetts. By 1900, 21,500 acres (8,700ha) were under cultivation in the New England region.[10] In 2014, the total area of cranberries harvested in the United States was 40,500 acres (16,400ha), with Massachusetts as the second largest producer after Wisconsin.[11] Cultivation Geography and bog method Historically, cranberry beds were constructed in wetlands. Today's cranberry beds are constructed in upland areas with a shallow water table. The topsoil is scraped off to form dykes around the bed perimeter. Clean sand is hauled in and spread to a depth of four to eight inches (10 to 20 centimeters). The surface is laser leveled flat to provide even drainage. Beds are frequently drained with socked tile in addition to the perimeter ditch. In addition to making it possible to hold water, the dykes allow equipment to service the beds without driving on the vines. Irrigation equipment is installed in the bed to provide irrigation for vine growth and for spring and autumn frost protection. A common misconception about cranberry production is that the beds remain flooded throughout the year. During the growing season cranberry beds are not flooded, but are irrigated regularly to maintain soil moisture. Beds are flooded in the autumn to facilitate harvest and again during the winter to protect against low temperatures. In cold climates like Wisconsin, New England, and eastern Canada, the winter flood typically freezes into ice, while in warmer climates the water remains liquid. When ice forms on the beds, trucks can be driven onto the ice to spread a thin layer of sand to control pests and rejuvenate the vines. Sanding is done every three to five years. Propagation Cranberry vines are propagated by moving vines from an established bed. The vines are spread on the surface of the sand of the new bed and pushed into the sand with a blunt disk. The vines are watered frequently during the first few weeks until roots form and new shoots grow. Beds are given frequent, light application of nitrogen fertilizer during the first year.[12] The cost of renovating cranberry beds is estimated to be between $30,000 and $50,000 per acre ($74,000 and $124,000 per hectare).[13] Ripening and harvest Cranberries are harvested in the fall when the fruit takes on its distinctive deep red color. Berries that receive sun turn a deep red when fully ripe, while those that do not fully mature are a pale pink or white color. This is usually in September through the first part of November. To harvest cranberries, the beds are flooded with six to eight inches (15 to 20 centimeters) of water above the vines. A harvester is driven through the beds to remove the fruit from the vines. For the past 50 years, water reel type harvesters have been used. Harvested cranberries float in the water and can be corralled into a corner of the bed and conveyed or pumped from the bed. From the farm, cranberries are taken to receiving stations where they are cleaned, sorted, and stored prior to packaging or processing. Although most cranberries are wet-picked as described above, 5–10% of the US crop is still dry-picked. This entails higher labor costs and lower yield, but dry-picked berries are less bruised and can be sold as fresh fruit instead of having to be immediately frozen or processed. Originally performed with two-handed comb scoops, dry picking is today accomplished by motorized, walk-behind harvesters which must be small enough to traverse beds without damaging the vines. White cranberry juice is made from regular cranberries that have been harvested after the fruits are mature, but before they have attained their characteristic dark red color. Yields are lower on beds harvested early and the early flooding tends to damage vines, but not severely. Cranberries for fresh market are stored in shallow bins or boxes with perforated or slatted bottoms, which deter decay by allowing air to circulate. Because harvest occurs in late autumn, cranberries for fresh market are frequently stored in thick walled barns without mechanical refrigeration. Temperatures are regulated by opening and closing vents in the barn as needed. Cranberries destined for processing are usually frozen in bulk containers shortly after arriving at a receiving station. Production In 2016, world production of cranberry was 683,671 tonnes, mainly by the United States, Canada, and Chile, which collectively accounted for 98% of the global total (table).[14] Wisconsin (65% of US production) and Quebec were the two largest regional producers of cranberries in North America.[15] Cranberries are also a major commercial crop in Massachusetts (23% of US production), New Jersey, Oregon, and Washington,[16] as well as in the Canadian provinces of British Columbia, New Brunswick, Ontario, Nova Scotia, Prince Edward Island, and Newfoundland. Food uses Products As fresh cranberries are hard, sour, and bitter, about 95% of cranberries are processed and used to make cranberry juice and sauce. They are also sold dried and sweetened.[17][18] Cranberry juice is usually sweetened or blended with other fruit juices to reduce its natural tartness. At one teaspoon of sugar per ounce, cranberry juice cocktail is more highly sweetened than even soda drinks that have been linked to obesity.[19] Usually cranberries as fruit are cooked into a compote or jelly, known as cranberry sauce. Such preparations are traditionally served with roast turkey, as a staple of English Christmas dinners, and Thanksgiving (both in Canada and in the United States). The berry is also used in baking (muffins, scones, cakes and breads). In baking it is often combined with orange or orange zest. Less commonly, cranberries are used to add tartness to savory dishes such as soups and stews.[17] Fresh cranberries can be frozen at home, and will keep up to nine months; they can be used directly in recipes without thawing.[18] There are several alcoholic cocktails, including the Cosmopolitan, that include cranberry juice. Nutritional value Raw cranberries are 87% water, 12% carbohydrates, and contain negligible protein and fat (table). In a 100 gram reference amount, raw cranberries supply 46 calories and moderate levels of vitamin C, dietary fiber, and the essential dietary mineral, manganese, each with more than 10% of its Daily Value. Other micronutrients have low content (table). Research Urinary tract infections A comprehensive review in 2012 of available research concluded there is no evidence that cranberry juice or cranberry extract as tablets or capsules are effective in preventing urinary tract infections (UTIs).[20] The European Food Safety Authority reviewed the evidence for one brand of cranberry extract and concluded a cause and effect relationship has not been established between the consumption of the product and reducing the risk of UTIs.[21] One systematic review in 2017 showed that cranberry products significantly reduced the incidence of UTIs, indicating that cranberry products may be effective particularly for individuals with recurrent infections.[22] When the quality of meta-analyses on the efficacy of cranberry products for preventing or treating UTIs is examined, large variation is seen, resulting from inconsistencies of clinical factors and study methods.[23] Additional studies with better designs are warranted, particularly for women with recurrent infections and those who have developed antimicrobial resistance.[23] Phytochemicals Raw cranberries, cranberry juice and cranberry extracts are a source of polyphenols - including proanthocyanidins, flavonols[24] and quercetin.[25][26] These compounds are being studied in vivo and in vitro for possible effects on the cardiovascular system, immune system and cancer.[20][27][28] However, there is no confirmation from human studies that consuming cranberry polyphenols provides anti-cancer, immune, or cardiovascular benefits.[20][28] Potential is limited by poor absorption and rapid excretion.[27] Cranberry juice contains a high molecular weight non-dializable material that is under research for its potential to affect formation of plaque by Streptococcus mutans pathogens that cause tooth decay.[29][30] Cranberry juice components are also being studied for possible effects on kidney stone formation.[28][31][32] Extract quality Problems may arise with the lack of validation for quantifying of A-type proanthocyanidins (PAC) extracted from cranberries. For instance, PAC extract quality and content can be performed using different methods including the European Pharmacopoeia method, liquid chromatography–mass spectrometry,[33] or a modified 4-dimethylaminocinnamaldehyde colorimetric method.[34] Variations in extract analysis can lead to difficulties in assessing the quality of PAC extracts from different cranberry starting material, such as by regional origin, ripeness at time of harvest and post-harvest processing. Assessments show that quality varies greatly from one commercial PAC extract product to another.[35] Possible safety concerns The anticoagulant effects of warfarin may be increased by consuming cranberry juice, resulting in adverse effects such as increased incidence of bleeding and bruising.[28][36] Other safety concerns from consuming large quantities of cranberry juice or using cranberry supplements include potential for nausea, increasing stomach inflammation, sugar intake or kidney stone formation.[28] Marketing and economics United States Cranberry sales in the United States have traditionally been associated with holidays of Thanksgiving and Christmas. In the U.S., large-scale cranberry cultivation has been developed as opposed to other countries. American cranberry growers have a long history of cooperative marketing. As early as 1904, John Gaynor, a Wisconsin grower, and A.U. Chaney, a fruit broker from Des Moines, Iowa, organized Wisconsin growers into a cooperative called the Wisconsin Cranberry Sales Company to receive a uniform price from buyers. Growers in New Jersey and Massachusetts were also organized into cooperatives, creating the National Fruit Exchange that marketed fruit under the Eatmor brand. The success of cooperative marketing almost led to its failure. With consistent and high prices, area and production doubled between 1903 and 1917 and prices fell. With surplus cranberries and changing American households some enterprising growers began canning cranberries that were below-grade for fresh market. Competition between canners was fierce because profits were thin. The Ocean Spray cooperative was established in 1930 through a merger of three primary processing companies: Ocean Spray Preserving company, Makepeace Preserving Co, and Cranberry Products Co. The new company was called Cranberry Canners, Inc. and used the Ocean Spray label on their products. Since the new company represented over 90% of the market, it would have been illegal (cf. antitrust) had attorney John Quarles not found an exemption for agricultural cooperatives. Morris April Brothers were the producers of Eatmor brand cranberry sauce, in Tuckahoe, New Jersey; Morris April Brothers brought an action against Ocean Spray for violation of the Sherman Antitrust Act and won $200,000 in real damages plus triple damages, in 1958, just in time for the Great Cranberry Scare of 1959. As of 2006, about 65% of the North American industry belongs to the Ocean Spray cooperative. (The percentage may be slightly higher in Canada than in the U.S.) A turning point for the industry occurred on 9 November 1959, when the secretary of the United States Department of Health, Education, and Welfare Arthur S. Flemming announced that some of the 1959 crop was tainted with traces of the herbicide aminotriazole. The market for cranberries collapsed and growers lost millions of dollars.[17][37] However, the scare taught the industry that they could not be completely dependent on the holiday market for their products: they had to find year-round markets for their fruit. They also had to be exceedingly careful about their use of pesticides. After the aminotriazole scare, Ocean Spray reorganized and spent substantial sums on product development. New products such as cranberry/apple juice blends were introduced, followed by other juice blends. A Federal Marketing Order that is authorized to synchronize supply and demand was approved in 1962. The order has been renewed and modified slightly in subsequent years, but it has allowed for more stable marketing. The market order has been invoked during six crop years: 1962 (12%), 1963 (5%), 1970 (10%), 1971 (12%), 2000 (15%), and 2001 (35%). Even though supply still exceeds demand, there is little will to invoke the Federal Marketing Order out of the realization that any pullback in supply by U.S. growers would easily be filled by Canadian production. Prices and production increased steadily during the 1980s and 1990s. Prices peaked at about $65.00 per barrel ($0.65/lb or $1.43/kg)—a cranberry barrel equals 100 pounds or 45.4 kilograms. in 1996 then fell to $18.00 per barrel ($0.18/lb or $0.40/kg) in 2001. The cause for the precipitous drop was classic oversupply. Production had outpaced consumption leading to substantial inventory in freezers or as concentrate. Cranberry handlers (processors) include Ocean Spray, Cliffstar Corporation, Northland Cranberries Inc.[Sun Northland LLC], Clement Pappas & Co., and Decas Cranberry Products as well as a number of small handlers and processors.[38] Cranberry Marketing Committee The Cranberry Marketing Committee[39] is an organization that represents United States cranberry growers in four marketing order districts. The committee was established in 1962 as a Federal Marketing Order to ensure a stable, orderly supply of good quality product. The Cranberry Marketing Committee, based in Wareham, Massachusetts, represents more than 1,100 cranberry growers and 60 cranberry handlers across Massachusetts, Rhode Island, Connecticut, New Jersey, Wisconsin, Michigan, Minnesota, Oregon, Washington and New York (Long Island). The authority for the actions taken by the Cranberry Marketing Committee is provided in Chapter IX, Title 7, Code of Federal Regulations which is called the Federal Cranberry Marketing Order. The Order is part of the Agricultural Marketing Agreement Act of 1937, identifying cranberries as a commodity good that can be regulated by Congress. The Federal Cranberry Marketing Order has been altered over the years to expand the Cranberry Marketing Committee's ability to develop projects in the United States and around the world. The Cranberry Marketing Committee currently runs promotional programs in the United States, China, India, Mexico, Pan-Europe, and South Korea. International trade As of 2016, the European Union was the largest importer of American cranberries, followed individually by Canada, China, Mexico, and South Korea.[40] From 2013 to 2017, US cranberry exports to China grew exponentially, making China the second largest country importer, reaching $36 million in cranberry products.[41] Further reading Books Cole, S. & Gifford, L. (2009). The Cranberry: Hard Work and Holiday Sauce. Tilbury House Publishers. ISBN978-0-88448-316-8 Trehane, J. (2009). Blueberries, Cranberries and Other Vacciniums. Timber Press. ISBN978-1-60469-072-9 Germplasm Resources Information Network: and for information on cranberry research Hosted by the University of Wisconsin-Madison An overhead view of a cranberry farm near Wisconsin Rapids, Wisconsin Hosted by the University of Massachusetts - Amherst
https://en.wikipedia.org/wiki/Cranberry
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 3757, 3841 ], "plaintext_end_byte": [ 3623, 3824, 4052 ] }
هل كسبت مصر حرب 1973؟
قائمة حروب مصر
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NO" ] }
على مر التاريخ خاضت مصر العديد من الحروب منذ العصر الفرعوني ومروراً بالعصر الإسلامي ووصولاً لعهد الدولة المصرية الحديثة لعدة أسباب مختلفة منها توسيع النفوذ بغرض حماية العمق الإستراتيجي للحدود المصرية، ومنها مساعدة الدول الحليفة في حروبها، ولكن يبقى أهمها صد هجمات الغزاة والمعتدين دفاعاً عن مصر. ففي عهد مُحمد علي شن الجيش المصري حملة على السودان بهدف تأليف وحدة وادي النيل وتدعيم الوحدة القومية بين البلدين.[1]:158 وانتهت ببسط النفوذ المصري في ربوع السودان،[1]:189 كما شارك بحرب المورة بهدف مساعدة الجيش التركي في إخماد الثورة باليونان وتوسيع نطاق الدولة المصرية وبسط نفوذها فيما وراء البحار،[1]:193 وشن الجيش المصري حملة على سوريا قوامها 30000 مقاتل تحت قيادة إبراهيم باشا، نجحت في ضم سوريا وتحقيق أهداف مُحمد علي التوسعية والاقتصادية ودحض الجيش التركي الذي أرسله السلطان العثماني لإيقاف الجيش المصري، واستطرد زاحفا إلى الأناضول ووصل إلى حدود الآستانة مما اضطر السلطان العثماني إلى الإذعان لإبراهيم باشا والاتفاق على الصلح فيما عرف باتفاقية كوتاهيه، والتي قضت بأن يتخلى السلطان العثماني لمُحمد علي عن سوريا وإقليم أضنة مع تثبيته على مصر وجزيرة كريت والحجاز مقابل أن يجلو الجيش المصري عن باقي بلاد الأناضول.[1]:220:257 وفي عهد عباس باشا الأول قام الجيش المصري بمساعدة الدولة العثمانية في حربها ضد الإمبراطورية الروسية المسماة "بحرب القرم" بأسطول بحري قوامه 12 سفينة، و6850 جندي بحري تحت قيادة أمير البحر حسن باشا الإسكندراني، وجيش بري قوامه 72 مدفع، و19722 جندي بري تحت قيادة الفريق سليم فتحي باشا، وانتهت الحرب بانتصار الدولة العثمانية وهزيمة الروس.[2] وفي عهد سعيد باشا أُرسلت أورطة مصرية سودانية قوامها 453 جندي إلى المكسيك لمساعدة فرنسا في حربها ضد الحكومة المكسيكية بعد أن تخلت عنها كل من إنجلترا وإسبانيا.[3] كما شارك الجيش المصري في الدفاع عن فلسطين والعروبة وخاض خمس حروب ضد إسرائيل (في عام 1948 و1956 و1967، 1967-1970، و1973). وحروب ضد الجيش البريطاني والجيش الفرنسي. وشارك الجيش المصري أيضا بشكل كبير في حرب شمال اليمن الأهلية، والمناوشات المصرية الليبية في يوليو 1977. وكان له مشاركة كبيرة في عملية عاصفة الصحراء، وتحرير الكويت من الاحتلال العراقي في عام 1991، وكان الجيش المصري يشكل ثاني أكبر كتيبة من قوات التحالف.[4] عصر الأسرة العلوية العصر الجمهوري دعم عسكري ومناوشات حربية انظر أيضاً قائمة حروب السعودية قائمة حروب لبنان المراجع تصنيف:قوائم حروب حسب البلد تصنيف:تاريخ مصر تصنيف:حروب مصر تصنيف:حروب مماليك مصر تصنيف:حروب محمد علي تصنيف:عسكرية مصر
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9%20%D8%AD%D8%B1%D9%88%D8%A8%20%D9%85%D8%B5%D8%B1
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 523, 2578, 3547, 6068, 7946, 9020, 11415, 13225, 14246, 15467, 17350, 19380, 20636, 21997, 22943, 24361, 25752, 26992, 29022, 30275, 32218, 32801, 35108, 36094, 37152, 39200, 41390, 44934, 45418 ], "plaintext_end_byte": [ 522, 2577, 3508, 6067, 7945, 8952, 11414, 13175, 14245, 15399, 17349, 19379, 20606, 21996, 22942, 24360, 25750, 26991, 29021, 30274, 32217, 32756, 35065, 36093, 37151, 39199, 41000, 44875, 45378, 45797 ] }
বেনজামিন এডয়ার্ড মিয়েরা "বেন" স্টিলার কোন চলচ্চিত্র পরিচালনার মাধ্যমে পরিচালক হিসাবে যাত্রা শুরু করেন ?
বেন স্টিলার
bengali
{ "passage_answer_candidate_index": [ 1 ], "minimal_answers_start_byte": [ 1336 ], "minimal_answers_end_byte": [ 1379 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
বেনজামিন এডয়ার্ড মিয়েরা "বেন" স্টিলার (জন্ম ৩০শে নভেম্বর ১৯৬৫) একজন আমেরিকান অভিনেতা, কমেডিয়ান এবং চলচিত্র নির্মাতা। তিনি অভিজ্ঞ কমেডিয়ান এবং অভিনেতা জেরি স্টিলার এবং অ্যান মিয়েরা এর সন্তান। অভিনয়ের মাধ্যমে স্টিলার তাঁর ক্যারিয়ার শুরুর করার পর তিনি অসংখ্য ডকুমেন্টারি লিখেছেন এবং “দ্য বেন স্টিলার শো” নামে নিজের শো করার প্রস্তাব পেয়েছেন যাতে তিনি প্রযোজনা করেন এবং ১৩টি পর্বের উপস্থাপনা করেন। পুর্বের টেলিভিশনের অভিনয়ের অভিজ্ঞতা থেকে তিনি ছায়াছবিতে অভিনয় শুরু করেন। তিনি অভিনয়ের সাথে “রিয়েলিটি বাইটস” ছবি দিয়ে পরিচালক হিসাবে যাত্রা শুরু করেন। তিনি তাঁর ক্যারিয়ারে ইতিমধ্যে লেখক, অভিনেতা, পরিচালক কিংবা প্রযোজক হিসাবে ৫০টিরও বেশি ছবি করেছেন যার মধ্যে “দ্য সিক্রেট লাইফ অভ ওয়াল্টার মিটি”, “জুল্যান্ডার”, “দ্য ক্যাবল গাই”, “দেয়ার’স সামথিং এবাউট মেরি”, “মিট দ্য প্যারেন্টস” ট্রিলজি, “ডজবল”, “ট্রপিক থান্ডার”, “মাদাগাস্কার” সিরিজ এবং “নাইট এট দ্য মিউজিয়াম” ট্রিলজি অন্যতম। এছাড়াও তাঁকে অসংখ্য ছবি, টিভি সিরিজ, মিউজিক ভিডিওতে অতিথি হিসাবে দেখা যায়। স্টিলার কমেডিয়ান অভিনেতাদের দল “ফ্র্যাট প্যাক” এর সদস্য। তাঁর ছবি কানাডা এবং যুক্তরাষ্ট্রে ২.৬ বিলিয়ন মার্কিন ডলারের বেশি আয় করেছে, প্রতি ছবিতে ৭৯ মিলিয়ন মার্কিন ডলার গড় হিসাবে[1] ।এছাড়াও তিনি অসংখ্য পদক এবং সম্মাননায় ভূষিত হয়েছেন যার মধ্যে একটি “এমি পুরস্কার”, অসংখ্য “এমটিভি মুভি অ্যাওয়ার্ড” এবং একটি "টিন চয়েস অ্যাওয়ার্ড” উল্লেখযোগ্য। প্রাথমিক জীবন বেনজামিন এডয়ার্ড মিয়েরা স্টিলার ১৯৬৫ সালের ৩০শে নভেম্বরে নিউ ইয়র্ক সিটিতে জন্মগ্রহণ করেন।[2][3][4] তাঁর বাবা হচ্ছেন একজন কমেডিয়ান এবং অভিনেতা “জেরি স্টিলার” (জন্ম ১৯২৭), তিনি পুর্ব ইউরোপের পোল্যান্ড এবং গালিসিয়া এর ইহুদি পরিবার থেকে এসেছেন[5]। তাঁর মা অভিনেত্রী “অ্যান মিয়ারা”(১৯২৯-২০১৫) আইরিশ ক্যাথলিক যিনি স্টিলারের বাবার সাথে বিয়ের পর ইহুদি ধর্মে ধর্মান্তরিত হন।[6][7][8] তাঁদের পরিবার কখনও খুব একটা ধর্মানুরাগী ছিল না তাঁরা ‘হানুকাহ’ এবং ‘ক্রিসমাস’ দুটিই পালন করত[9],স্টিলারের একটি বার মিটযবাহ অনুষ্ঠিত হয়। স্টিলারের পিতা-মাতা তাঁকে বারবার তাঁদের কাজের সময় সেটে নিয়ে গিয়েছেন এমনকি “দ্য মাইক ডগলাস শো” এর সময় যখন তাঁর বয়স ছিল ছয়। স্টিলার একটি সাক্ষাৎকারে বলেছেন তাঁর শৈশবটা স্বাভাবিক ছিল না, “অনেকটা শো-ব্যবসা এর মত- অসংখ্য ভ্রমণ, রাত্রে অসংখ্য বার দেরি করে বাড়ি ফিরা- যেটাকে আপনি ঐতিয্য বলবেন না।”[10] তাঁর বড় বোন এমিকে তাঁর অসংখ্য প্রযোজনায় দেখা যায় যার মধ্যে রয়েছে “রিয়েলিটি বাইটস”, “ডজবলঃ এ ট্রু আন্ডারডগ স্টোরি” এবং “জুল্যান্ডার।”[11][12][13] স্টিলারের ছোট থেকেই ছবি নির্মাণে আগ্রহ দেখা গেছে এবং তাঁর বোন এবং বন্ধুদের সাথে “সুপার ৮” ছবি নির্মাণ করেন।[14] নয় বছর বয়েসে তিনি অভিনয় শুরু করেন তাঁর মায়ের টেলিভিশন সিরিজ “কেট ম্যাকশেন” এ অতিথি হিসাবে। ৭০ দশকের শেষের দিকে তিনি নিউ ইয়র্ক শহরের নাট্যদল এনওয়াইসি’স ফার্স্ট অল চিলড্রেন থিয়েটারে পারফর্ম করেন, “ক্লেবার জ্যাক এন্ড দ্য ম্যাজিক বিন্সটক” এ নামভুমিকাসহ আরো কয়েকটি ভুমিকায় অভিনয় করেন। হাই স্কুলে থাকাকালীন সময় টেলিভিশন সিরিজ “সেকেন্ড সিটি টেলিভিশন” এর মাধ্যমে অনুপ্রাণিত হওয়ার পর স্টিলার বুঝতে পারলেন যে তিনি স্কেচ কমেডিতে যুক্ত হতে চান[15] । স্কুলে থাকাকালীন সময়ে স্টিলার পাঙ্ক ব্যান্ড ‘ক্যাপিটাল পানিশমেন্ট’ এর ড্রামার ছিলেন যেটি ১৯৮২ সালে ‘রোডকিল’ নামে একটি অ্যালবাম প্রকাশ করে।[16][17] স্টিলার নিউ ইয়র্কের ‘দ্য ক্যাথেড্রাল স্কুল অব সেইন্ট জন দ্য ডিবাইন’ এ অংশগ্রহণ করেন এবং ১৯৮৩ সালে “ক্যালোন স্কুল” থেকে স্নাতক পাশ করেন। এরপর স্টিলার ফিল্মের ছাত্র হিসাবে লস এঞ্জেলেসের “ইউনিভার্সিটি অভ ক্যালোফোর্নিয়াতে”[18] ভর্তি হন। নয় মাস পর স্টিলার স্কুল ছেড়ে নিউ ইয়র্ক এ ফিরে আসেন। তিনি এর পর অভিনয়ের ক্লাস শুরু করলেন, অডিশন দিতে লাগলেন এবং একজন এজেন্ট খুজতে শুরু করেন।[19] অভিনয় জীবন প্রাথমিক কাজ যখন তাঁর বয়স ১৫ ছিল তখন তিনি একটা সাবানের বিজ্ঞাপন “গাইডিং লাইটে” গানের লাইনে দাঁড়িয়ে ছোট্ট ভুমিকা করেছেন[20], এক সাক্ষাৎকারে তিনি বলেন এতে তাঁর পারফর্মেন্স খুবই বাজে ছিল। পরবর্তীতে ১৯৮৬ সালের দিকে তিনি ‘জন ম্যাহনি’ এর সাথে ‘জন গুয়ার’ এর “দ্য হাউজ অভ ব্লু লিভস” এ একটি ভূমিকায় অভিনয় করেন, যার প্রডাকশন চারটি “টনি এওয়ার্ড” জিতে। এটি চলাকালীন সময় তিনি একটি ডকুমেন্টারি নির্মাণ করেন যার প্রধান দিক ছিল অভিনেতা ম্যাহনি। যেটি শিল্পী এবং কুশলীরা বেশ প্রশংসা লাভ করে। পরবর্তীতে তিনি ১০ মিনিটের একটি স্বল্প দৈর্ঘ্যের চলচ্চিত্র নির্মাণ করেন ‘দ্য হাস্টলার অফ মানি’ যেটি “দ্য কালার অফ মানি” এর একটি প্যারোডি ছিল, এতে তাঁকে টম ক্রুজের ভূমিকায় এবং ম্যাহনিকে ‘পল নিউম্যানের’ ভূমিকায় দেখা যায়। এটি “স্যাটারডে নাইট লাইভ” এর দৃষ্টি আকর্ষন করে, যেটি ১৯৮৭ সালে প্রচার করা হয়। দুবছর পর তাকে লেখক হিসাবে প্রস্তাব দেয়া হয় এর মধ্যে তিনি ‘স্টিভেন স্পিলবার্গের’ “এম্পায়ার অভ দা সান” চলচ্চিত্রে একটি ভূমিকা পান।[21] ১৯৮৯ সালে স্টিলার “স্যাটারডে নাইট লাইভ” এর জন্য লিখেন এবং ফিচার পারফর্মার হিসাবে উপস্থিত হন। অনুষ্ঠানটি চায়নি যে তিনি স্বল্প দৈর্ঘ্যের চলচ্চিত্র নির্মাণ করুক, তাই চারটি পর্বের পর তিনি এটি ছেড়ে বের হয়ে যান। এরপর তিনি ‘এলভিস স্টোরিস’ নামে একটি স্বল্প দৈর্ঘ্যের চলচ্চিত্র নির্মাণ করেন যেটি “এলভিস প্রেসলির” সাম্প্রতিক দর্শনের উপর নির্মিত।[22] এতে স্টিলারের বন্ধু এবং সহ-অভিনেতারা অভিনয় করেন। ছবিটি সফল হয় এবং তাঁকে ‘এমটিভি’ এর জন্য শর্ট-ফিল্ম “গোয়িং ব্যাক টু ব্রুকলিন” বানাতে উৎসাহিত করে, এটি ছিল একটি মিউজিক ভিডিও এতে কমেডিয়ান ‘কলিন কুইন’ মূল ভূমিকায় অভিনয় করেন যেখানে সাম্প্রতিক হিট হওয়া “এলএল কুল জে” এর গান “গোয়িং ব্যাক টু কালি” কে প্যারডি করা হয়।[23] দ্য বেন স্টিলার শো “ব্যাক টু ব্রুকলিন” দেখে এমটিভি এর প্রযোজকরা এতটাই অভিভূত হলেন যে স্টিলারকে ১৩ পর্বের একটি পরীক্ষামূলক অনুষ্ঠানের প্রস্তাব দিলেন।[24] “দ্য বেন স্টিলার শো” নামের সিরিজটি বিভিন্ন মিউজিক ভিডিও, টেলিভিশন শো, গায়ক এবং ছবিকে ব্যঙ্গ করে।[25] এতে স্টিলার এর সাথে প্রধান লেখক জেফ খান এবং হ্যারি ও’রেইলি প্রধান প্রধান চরিত্রে অভিনয় করেছেন।[26] মাঝে-মধ্যে তাঁর বাব-মা এবং বোনকেও অনুষ্ঠানে দেখা যেত। যদিও প্রথম মৌসুমের অনুষ্ঠানটি বাতিল করা হয়। পরবর্তিতে ১৯৯২ সালের দিকে “ফক্স নেটওয়ার্ক” এ “দ্য বেন স্টিলার শো” নামে আরেকটি অনুষ্ঠান শুরু করা হয়। যাতে ১২টি পর্ব প্রচার করা হয়। “দ্য বেন স্টিলার শো” এর প্রধান লেখকদের মধ্যে ছিলে স্টিলার এবং ‘জুড এপ্যাটো’। যদিও এটি ক্ষীণ সময়ের জন্য প্রচার করা হত এটি রেটিং এর ক্রমশ নিচের দিকে নামতে থাকে, এর পরেও এটি একটি “এমি এওয়ার্ড” জিতে নেয় ‘গান কিংবা কমেডিতে অসাধারণ লেখনীর’ বিষয়শ্রেণীতে[25][27][28]। পরিচালক হিসাবে আবির্ভাব ৯০ দশকের শুরুতে স্টিলার বিভিন্ন ছবির ছোট ভূমিকায় অভিনয় করেছেন যেমন “স্টিলা”, “হাইওয়ে টু হেল” এবং “দ্য নাট হাউজ”। ১৯৯২ সালে হেলেন চাইল্ড্রেসের চিত্রণাট্যের উপর ভিত্তি করে “রিয়েলিটি বাইটস” নামের ছবি তৈরি করতে চুক্তিবদ্ধ হন। চাইল্ড্রেসের সাথে স্টিলার চিত্রণাট্যটি আবার লিখেন এবং ছবির জন্য অর্থায়ন ও কলাকুশলী বাছাই করেন। ছবিটি ১৯৯৪ সালের শুরুতে মুক্তি পায় যেটি স্টিলার পরিচালনা করেন এবং সহ-অভিনেতা হিসাবে অভিনয় করেন। ছবিটি প্রযোজনা করেন “ড্যানি ডেভিতো” যিনি পরবর্তিতে স্টিলারের ২০০৩ সালের ছবি “ডুপ্লেক্স” পরিচালনা করেন এবং ২০০৪ সালের ছবি “এলং কেইম পলি” প্রযোজনা করেন। “রিয়েলিটি বাইটস” ছবিটি প্রথম সপ্তাহে সর্বোচ্চ আয় করা ছবি হিসাবে যাত্রা শুরু করে এবং সমালোচকদের কাছ মিশ্র প্রতিক্রিয়া পায়।[29][30] স্টিলার তাঁর পিতা-মাতার সাথে “হেভিওয়েইট” (১৯৯৫) চলচ্চিত্রের সাথে যুক্ত হন যেখানে তিনি দুইটি ভূমিকায় অভিনয় করেন এবং এরপর ‘অ্যাডাম স্যান্ডলারের’ “হ্যাপি গিলমোর”(১৯৯৬) চলচ্চিত্রে একটি অস্বীকৃত ভূমিকায় অভিনয় করেন। এরপর তিনি “ইফ লুসি ফেল” এবং “ফ্লার্টিং উইথ ডিজাস্টার” চলচ্চিত্রে মূল ভূমিকায় অভিনয় করেন। পরিচালক হিসাবে পরের কাজ ছিল “দ্য ক্যাবল গাই” যাতে প্রধান চরিত্রে অভিনয় করেছেন ‘জিম ক্যারি’। স্টিলার আবারও জমজ হিসাবে তাঁর নিজের ছবিতে অভিনয় করেন, ছবিটি মিশ্র প্রতিক্রিয়া পেয়েছিল। চলচ্চিত্রটি আলোচিত হয় তখন পর্যন্ত কোন অভিনেতাকে সর্বোচ্চ বেতন দেয়ার জন্য, ছবিটিতে অভিনয়ের জন্য ক্যারি ২০ মিলিয়ন মার্কিন ডলার নিয়েছিলেন।[31] ছবিটি পরবর্তিতে স্টিলারকে “ফ্র্যাট প্যাক” এর সদস্য ‘জ্যাক ব্ল্যাক’ এবং ‘ওয়েন উইলসন’ এর সাথে যোগাযোগ করতে সাহায্য করেছিল। ১৯৯৬ সালে এমটিভি স্টিলারকে আমন্ত্রণ জানায় “ভিএইচ১” ফ্যাশন অ্যাওয়ার্ড উপস্থাপনা করার জন্য। অ্যাওয়ার্ডের জন্য স্টিলার “স্যাটারডে নাইট লাইভ” এর লেখক ‘ড্রেক স্যাদার’ এর সাথে একটি স্বল্প দৈর্ঘ্যের চলচ্চিত্র নির্মাণ করেন একজন পুরুষ মডেল ডেরেক জুল্যান্ডারের উপর। যেটি এতই প্রশংসিত হয় যে তিনি ঐ চরিত্রের উপর ১৯৯৭ সালের “ভিএইচ১” ফ্যাশন এওয়ার্ড এর জন্য আরেকটি স্বল্প দৈর্ঘ্যের চলচ্চিত্র নির্মাণ করেন এবং সর্বশেষে একটি পূর্ণ দৈর্ঘ্যের চলচ্চিত্র নির্মাণ করেন। কমেডিক কাজ ১৯৯৮ সালে স্টিলার তাঁর পরিচালক হিসাবে কাজের ইচ্ছা একপাশে সরিয়ে রাখেন ফেরিলি ব্রাদার্সের “দেয়ারস সামথিং এবাউট মেরি” তে ক্যামেরন ডিয়াজের সাথে অভিনয়ের মাধ্যমে। যেটি তাঁর অভিনয় জীবনকে গতি দিয়েছিল। একই বছর তিনি “জিরো এফেক্ট”, “ইউর ফ্রেন্ডস এন্ড নেইবার” এবং “পার্মানেন্ট মিডনাইট” সহ কয়েকটি চলচ্চিত্রে অভিনয় করেন। স্টিলারকে মিউজিক ভিডিও অ্যাওয়ার্ডের উপস্থাপনার জন্য আমন্ত্রণ জানানো হয়, যার জন্য তিনি “ব্যাকস্ট্রিট বয়েজ” এর উপর একটি প্যারোডি নির্মাণ করেন এবং তাঁর বাবার সাথে একটি স্কেচ পারফর্ম করেন।[32] ১৯৯৯ সালে তিনি তিনটি চলচ্চিত্রে নায়ক হন, যার মধ্যে রয়েছে “মিস্ট্রি ম্যান” এতে তিনি সুপারহিরোর ভূমিকায় অভিনয় করেন যাকে ‘মি. ফিউরিয়াস’ নামে পরিচিত করতে চান। তিনি ফক্সের টেলিভিশন সিরিজ “হিট ভিশন অ্যান্ড জ্যাক” এর জন্য পুনরায় পরিচালক হিসাবে ফিরে আসেন যার মূল ভূমিকায় অভিনয় করেন জ্যাক ব্ল্যাক, কিন্তু ফক্স সিরিজটি গ্রহণ করেনি এবং এটি বাতিল হয়ে যায়।[33] ২০০০ সালে স্টিলার আরও তিনটি চলচ্চিত্রে নায়ক হন যার মধ্যে ‘রবার্ট ডে নিরো’ এর বিপরীতে “মিট দ্য প্যারেন্টস” চলচ্চিত্রে একজন পুরুষ নার্স “গেলর্ড ‘গ্রেগ’ ফকার” এর ভূমিকা সবচেয়ে পরিচিত চরিত্র। [34] ছবিটি সমালোচকদের প্রশংসা লাভ করে, সারা বিশ্বে ৩৩০ মিলিয়ন মার্কিন ডলারের বেশি আয় করে এবং দুইটি সিক্যুয়েলও নির্মাণ হয়।[35][36] ২০০০ সালে আবারও এমটিভি স্টিলারকে আমন্ত্রণ জানায় একটি স্বল্প দৈর্ঘ্যের চলচ্চিত্র নির্মাণের জন্য এবং তিনি “মিশন: ইম্প্রবেবল” নির্মাণ করেন যেটি ‘টম ক্রুজ’ এর “মিশন: ইম্পসিবল ২” সহ অন্যান্য চলচ্চিত্রের একটি স্পুফ। [37] ২০০১ সালে স্টিলার তাঁর তৃতীয় ছবি পরিচালনা করেন “জুল্যান্ডার” নামে যাতে তিনি নিজে ‘ডেরেক জুল্যান্ডার’ এর ভূমিকায় অভিনয় করেন। ছবিটিতে বিভিন্ন সেলিব্রেটিদেরকে অতিথি হিসাবে দেখা যায় যার মধ্যে উল্লেখযোগ্য ‘ডোনাল্ড ট্রাম্প’, ‘প্যারিস হিল্টন’, ‘লেনি ক্রাভিটজ’, ‘হেইডি ক্লাম’ এবং ‘ডেভিড বোয়ি’। ছবিটি মালেশিয়াতে প্রচারে নিষেধাজ্ঞা দেয়া হয়(কারণ ছবিটি একজন মালেশিয়ান প্রধানমন্ত্রী হত্যার উপর প্লট তৈরি করা হয়েছিল)।[38] ওয়ার্ল্ড ট্রেড সেন্টারের দৃশ্যগুলো ডিজিটালি সরিয়ে ফেলা হয় সেপ্টম্বর ১১ এর সন্ত্রাসী হামলার পর। ‘ওউয়েন উইলসন’ এর সাথে জুল্যান্ডার এ কাজের পর তাঁরা আবার একসাথে যুক্ত হন “দ্য রয়েল টেনেবাউমস” এর জন্য[39]। পরবর্তি দুই বছরে স্টিলার ল্যাকলস্টার বক্স অফিস ফিল্ম এর ছবি “ডুপ্লেক্স” এবং অতিথি হিসাবে “অরেঞ্জ কাউন্টি” ও “নোবডি নোস এনিথিং!” এ অভিনয় করেন।[40][41][42] তিনি বিভিন্ন টেলিভিশন শোতে অতিথি হিসাবে আসেন যার মধ্যে “দ্য কিং অব কুইনস” এ ফ্লাশব্যাক এ আর্থার চরিত্রের পিতা হিসাবে। এছাড়াও তিনি ‘ওয়ার্ল্ড রেসলিং এন্টারটেইনমেন্টের’ “ডাব্লিউডাব্লিউই রতে” অতিথি হিসেবে আসেন। ২০০৪ সালে স্টিলার ছয়টি ভিন্ন ছবিতে অভিনয় করেন এবং সবগুলোই কমেডি, যার মধ্যে কিছু তাঁর সর্বোচ্চ আয় করা ছবিঃ “স্টারস্কি এন্ড হাচ”, “এনভি”, “ডজবলঃ এ ট্রু আন্ডারডগ স্টোরি”, “এংকোরম্যানঃ দ্য লেজেন্ড অভ রন বারগান্ডি”, “এলং কেইম পলি” এবং “মিট দ্য ফোকারস”। যেখানে ফ্লপ হওয়া ছবি ‘এনভি’ আয় করে মাত্র ১৪.৫মিলিয়ন ইউএস ডলার অন্যদিকে সবচেয়ে সফল ছবি ছিল “মিট দ্য ফোকারস” যা সারাবিশ্বে ৫১৬.৬ মিলিয়ন মার্কিন ডলার আয় করে। একই বছর তিনি “কার্ব ইউর এন্থুসিয়াসম” এবং “এরেস্টেড ডেভলাপমেন্ট” টিভি সিরিজে অতিথি হিসাবে আসেন। ২০০৫ সালে তাঁর প্রথম কন্ঠ শিল্পী হিসাবে অভিজ্ঞতা এনিমেশন ছবি “মাদাগাস্কার” এ, যেটি সারা বিশ্বে ব্যাপক জনপ্রিয়তা লাভ করে এবং পরবর্তিতে এর সিক্যুয়েল তৈরি হয় ২০০৮ সালে “মাদাগাস্কারঃ এস্কেপ ২ আফ্রিকা” ও ২০১২ সালে “মাদাগস্কার ৩: ইউরোপ মোস্ট ওয়ান্টেড” নামে। ২০০৬ সালে স্টিলার অতিথি হিসাবে “স্কুল অব স্কাউন্ড্রেলস” এবং “টেনাসিয়াস ডি ইন দ্য পিক অফ ডেসটিনিতে” অভিনয় করেন এবং সহকারী প্রযোজক ছিলেন। ডিসেম্বর ২০০৬ এ তিনি “নাইট এট দ্য মিউজিয়াম” এ প্রধান চরিত্র পান। এটি সমালোচকদের প্রিয় না হলেও দশ দিনে ১১৫ মিলিয়ন মার্কিন ডলার আয় করে। ২০০৭ সালে স্টিলার ‘মালিন আকারম্যান’ এর সাথে রোমান্টিক কমেডি “দ্য হার্টব্রেক কিড” এ অভিনয় করেন। এটি নেতিবাচক প্রতিক্রিয়া পাওয়া সত্ত্বেও সারাবিশ্বে ১০০ মিলিয়ন মার্কিন ডলারের ব্যবসা করে। [43][44] ২০০৮ সালে “ট্রপিক থান্ডার” মুক্তি পায় যাতে তিনি পরিচালক, সহকারী লেখক এবং সহকারী প্রযোজক এর পাশাপাশি তিনি এতে “রবার্ট ডাওনি জুনিয়র” এবং “জ্যাক ব্ল্যাক” এর সাথে অভিনয় করেন।[45] ২০০৯ সালে তিনি এমি এডামস এর সাথে সিক্যুয়েল “নাইট এট দ্য মিউজিয়াম ২: ব্যাটল অফ দ্য স্মিথসনিয়ান” চলচ্চিত্রে অভিনয় করেন।[46] ২০১০ সালে স্টিলারকে ‘জোয়াকুইন ফিনিক্স’ এর “আই এম স্টিল হিয়ার” ডকুমেন্টারি ছবিতে দেখা যায় এবং তিনি কমেডি-ড্রামা ছবি “গ্রিনবার্গ” মূল ভূমিকায় অভিনয় করেন। এরপর তিনি আবারও গ্রেগ ফোকার চরিত্রে অভিনয় করেন “লিটল ফোকারস” ছবিতে যেটি ‘মিট দ্য পেরেন্টস’ এর দ্বিতীয় কিস্তি ছিল। স্টিলারকে “মেগামাইন্ড” এর প্রধান চরিত্রের কন্ঠ দেয়ার পরিকল্পনা থাকলেও পরে তাঁকে বাদ দেয়া হয় এবং অন্য একটি ছোট চরিত্রে কন্ঠ দেন ও ছবিটি প্রযোজনা করেন [47]। ২০১১ সালে তিনি ‘এডি মার্ফি’ এবং ‘এলান আলডা’ এর সাথে “টাওয়ার হাইস্ট” ছবিতে অভিনয় করেন। স্টিলার “দ্য সিক্রেট লাইফ অফ ওয়াল্টার মিটি” ছবিতে প্রযোজনা, পরিচালনা এবং অভিনয় করেন যেটি ২০১৩ সালে মুক্তি পায়। ‘ফ্র্যাট প্যাক’ স্টিলারকে ‘ফ্র্যাট প্যাক’ এর প্রধান হিসাবে বলা হয়। ফ্র্যাট প্যাক হচ্ছে কোটিপতি অভিনেতাদের সংঘ যারা বিভিন্ন ছবিতে একসাথে কাজ করে। গ্রুপটিতে “জ্যাক ব্ল্যাক”, “উইল ফেরেল”, “ভিন্স ভন”, “ওউয়েন উইলসন” “লুক উইলসন” এবং “স্টিভ ক্যারেল” রয়েছেন[48][49] । স্টিলারকে প্রধান হিসাবে জানা যায় কারণ অতিথি হিসাবে বিভিন্ন ছবিতে কিংবা টিভি শো তে তাঁর উপস্থিতি এবং গ্রুপটির অন্যান্য সদস্যকে তিনি তাঁর প্রযোজিত ও পরিচালিত ছবিতে বিভিন্ন চরিত্রে কাজে লাগান বলে। স্টিলার সবচেয়ে বেশি ‘ওউয়েন উইলসন’ এর সাথে সবচেয়ে বেশি অভিনয় করেন-১১টি ছবি।[48][50] প্রাথমিকভাবে ৩৫টি ছবিকে ফ্র্যাট প্যাকের ছবি হিসাবে বলা হয়, যেখানে স্টিলার প্রায় ২০টি ছবিতে উপস্থিত ছিলেন। স্টিলার গ্রুপটির একমাত্র সদস্য যিনি “ব্র্যাট প্যাক” এর একটি ছবি (‘ফ্রেশ হর্সেস’) কাজ করেছেন। ২০০৮ সালে স্টিলার একটি ইন্টারভিউয়ে নিজেকে ‘ফ্রাট প্যাক’ এর বাইরে দাবি করেন এবং বলেন এগুলোর উদ্দেশ্য “সম্পূর্ণ বানোয়াট”।[51] ব্যক্তিগত জীবন স্টিলার তাঁর ক্যারিয়ার এর শুরুর দিকে বিভিন্ন অভিনেত্রীর সাথে ডেট করেছেন যার মধ্যে ‘জিন ট্রিপলহর্ন’, ক্যালিস্তা ফ্রকহার্ট’ এবং ‘এমান্ডা পিট’ উল্লেখযোগ্য।[52][53] ২০০০ সালের মে মাসে তিনি ক্রিশ্চিন টেইলরের সাথে বিবাহ বন্ধনে আবদ্ধ হন।[54] তিনি তার সাথে পরিচিত হন[55] যখন “ফক্স ব্রডকাস্টিং” এর জন্য একটি টেলিভিশন সিরিজ “হিট ভিশন এন্ড জ্যাক” শুটিং করতে ছিলেন যেটি কখনও প্রকাশ হয়নি। এই যুগলকে একসাথে “জুল্যান্ডার”, “ডজবলঃ এ ট্রু আন্ডারডগ স্টোরি” এবং “এরেস্টেড ডেভেলপমেন্ট” ছবিতে দেখা গেছে। দুজনেই এখন নিউ ইয়র্ক এর ওয়েস্টচেস্টার কাউন্টিতে বাস করেন।[56] তাঁদের দুটি সন্তান আছে, একটি মেয়ে এলা অলিভিয়া, জন্ম এপ্রিল ৯, ২০০২ এবং একটি ছেলে কুইনলিন ডেম্পসি, জন্ম জুলাই ১০, ২০০৫। কুইলিন ৩ বছর বয়সেই তার বাবার সাথে “মাদাগাস্কারঃ এস্কেপ ২ আফ্রিকা” ছবিতে একজন কণ্ঠশিল্পী হিসাবে কাজ করেছে।[57] স্টিলার আমেরিকার ডেমোক্রেট দলের সমর্থক এবং তিনি ২০০৪ সালের নির্বাচনী প্রচারণার জন্য জন কেরিকে অর্থ দান করেন। [58] ফেব্রুয়ারি ২০০৭ এ তিনি বারাক ওবামা এর হয়ে ফান্ড রাইজার হিসাবে কাজ করেন এবং পরবর্তিতে ২০০৮ সালের নির্বাচনী প্রচারনায় অর্থ দান করেন ওবামা, জন এডয়ার্ড, এবং হিলারি ক্লিনটন এর জন্য।[59] স্টিলার এছাড়াও বিভিন্ন দাতব্য সংস্থার সমর্থক যার মধ্যে রয়েছে “ডিক্লেয়ার ইউরসেলফ”, “এলিজাবেথ গ্লাসের পেডিয়াট্রিক এইডস ফাউন্ডেশন” এবং “স্টারলাইট স্টারব্রাইট চিলড্রেন ফাউন্ডেশন”[60]। স্টিলার পশু অধিকার এর সক্রিয় সদস্য। ২০১০ সালে স্টিলার “জেনিফার এনিস্টন”, “কোর্টনি কক্স”, রবিন উইলিয়ামস এবং অন্যান্য হলিউড তারকার সাথে “দ্য কোভ পিএসএঃ মাই ফ্রেন্ড ইজ...” এ যুক্ত হন, যাতে ডলফিন শিকার থামানো এবং জাপানি মানুষদেরকে ডলফিনের মাংস খাওয়া থেকে থামানো কারণ এতে বিষাক্ত পারদ থাকে।[61] স্টিলার প্রায়ই তাঁর প্রিয় পারফর্মার এর ব্যক্তিত্ত সাজেন যার মধ্যে রয়েছেন টম ক্রুজ, “বোনো”, “ব্রুস স্প্রিংটিন”, এবং “ডেভিড ব্লেইন”। স্টিলার ‘প্যারাডে’ ম্যাগাজিন এর একটি সাক্ষাৎকারে উল্লেখ করেন যে, ‘রবার্ট ক্লেইন’, ‘জিওরেজ কারলিন’, এবং ‘জিমি ওয়াকার’ তাঁর কমেডি ক্যারিয়ার এর অনুপ্রেরনা। স্টিলার নিজে ‘ট্রেকি’ দাবি করেন এবং টেলিভিশন স্পেশাল “স্টার ট্রেকঃ ৩০ ইয়ারস এন্ড বিয়ন্ড” এ উপস্থিত হন ও এই শো এবং কমেডি রোস্ট “উইলিয়াম শ্যাটনার” এর জন্য নিজের ভালবাসা ব্যক্ত করেন।[62][63] তিনি তাঁর কাজের মধ্যে প্রায়ই এই শো এর কথা উল্লেখ করেন এবং তাঁর প্রযোজনা কোম্পানি “রেড হাওয়ারস প্রডাকশন” নামকরণ করেছেন এর নামে যখন “স্টার ট্রেক” এর একটি পর্ব ‘দ্য রিটার্ন অভ দ্য আরচন্স’ দেখানো হয়।[64] চলচ্চিত্রের তালিকা চলচ্চিত্র অভিনেতা হিসাবে পরিচালক হিসাবে প্রযোজক হিসাবে টেলিভিশন প্রযোজক হিসাবে মিউজিক ভিডিও ওয়েব সিরিজ পদক এবং সম্মাননা স্টিলার “এমি এওয়ার্ড” পুরুস্কার পান ‘গান কিংবা কমেডিতে অসাধারণ লেখনীর’ বিষয়শ্রেণীতে “দা বেন স্টিলার শো” এর জন্য। তিনি বার(১২) বার টিন চয়েস এওয়ার্ডে মনোনীত হয়েছেন এবং একবার জিতেছেন ‘চয়েস হিসি ফিট’ বিষয়শ্রেণীতে “জুল্যান্ডার” এর জন্য। তিনি তের বার “এমটিভি মুভি এওয়ার্ড” এ মনোনীত হয়েছেন ও তিনবার জিতেছেনঃ ‘বেস্ট ফাইট’ বিষয়শ্রেণীতে ‘দেয়ার’স সামথিং এবাউট মেরি’ এর জন্য, “বেস্ট কমেডিক পারফর্মেন্স” বিষয়শ্রেণীতে ‘মিট দা পেরেন্টস’ ছবির জন্য এবং “বেস্ট ভিলিয়েন” বিষয়শ্রেণীতে ‘ডজবলঃ এ ট্রু আন্ডারডগ স্টোরি’ এর জন্য[65] । এছাড়া ২০০৯ সালে তাঁকে ‘এমটিভি মুভি এওয়ার্ড’ এ আজীবন সম্মাননা পদকে ভূষিত করে যেটি এই অনুষ্ঠানের সর্বোচ্চ সম্মাননা[66]। ‘প্রিন্সটন ইউনিভার্সিটি’ এর ২০০৫শিক্ষাবর্ষের ছাত্ররা তাঁকে সম্মানিত সদস্য হিসাবে ঘোষণা দেয় এর সিনিয়র সপ্তাহে[67]। ২০০৭ সালের ২৩শে ফেব্রুয়ারি স্টিলার হারবার্ডের ‘হাস্টি পুডিং থিয়েটার’ থেকে হাস্টি পুডিং ম্যান অব দা ইয়ার সম্মাননা দেয়া হয়। প্রতিষ্ঠানটির মতে বিনোদন জগতে সারাবিশ্বে অসাধারণ পারফর্মারদের এই পদক দেয়া হয়[68]। ২০০৭ সালের ৩১শে মার্চ, স্টিলার “কিডস চয়েস এওয়ার্ড” এর ‘ওয়ানাবি এওয়ার্ড’ জিতেন (যেখানে জিজ্ঞেস করা হয় কোন সেলিব্রেটির সন্তান হতে চাও)। [69] ২০১১ সালে তাঁকে ‘এক্সিলেন্স ইন কমেডি’ বিষয়শ্রেণীতে “বাফটা ব্রিটানিয়া-চার্লি চ্যাপলিন এওয়ার্ড” পদক দেয়া হয়।[70] ২০১৪ সালে স্টিলার সেরা অভিনেতা হিসাবে “৪০তম সেটার্ন এওয়ার্ড” এ মনোনীত হন[71]। তথ্যসূত্র ফুটনোট উৎস ২০০২ সালে প্রকাশিত জন ব্যাঙ্কস্টোন এর ‘বেন স্টিলার’ রিয়েল-লাইফ রিডার বায়োগ্রাফি বই থেকে। . ২০০৬সালে প্রকাশিত টেরি ডোউজেরটি এর ‘বেন স্টিলার’ পিপল ইন দা নিউজ বই থেকে। . বহিঃসংযোগ on IMDb বিষয়শ্রেণী:আমেরিকান চিত্রণায়ক বিষয়শ্রেণী:মার্কিন অভিনেতা বিষয়শ্রেণী:মার্কিন চলচ্চিত্র পরিচালক বিষয়শ্রেণী:মার্কিন চলচ্চিত্র প্রযোজক
https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A8%20%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%B0
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 279, 671, 1860, 2073, 2463, 3182, 3894, 3952, 4509, 5651, 6715, 7664, 8831, 9152, 10177, 10652, 11251, 11406, 12059, 12271, 12947, 13019, 13216, 14380, 14468, 14945, 15360, 15849, 16433, 16948, 17543, 18365, 18629, 18984, 19622, 20457, 20847, 21758, 22295, 23181, 23877, 24439, 24704, 25086, 25462, 25953, 26174, 27420, 28181, 28905, 29415, 29907, 30388, 30705, 31198, 31746, 32103, 32358, 32691, 33047, 33457, 33904, 34210, 34494, 34915, 35166, 35657, 36278, 36980, 37617, 38048, 38238, 38903, 39280, 39839, 40175, 40414, 40540, 40827, 41053, 41390, 41754, 42055, 42269, 42598, 42783, 43157, 43620, 43924, 44178, 44639, 45125, 45285, 45477, 45606, 45839, 46439, 46868, 47029, 47551, 48409, 48809, 49094, 49681, 50300, 50726, 51317, 52020, 52372, 52705, 53293, 53589, 53912, 54281, 54545, 55025, 55588, 56040, 56209, 56554, 56897, 57283, 57775, 58148, 58534, 59052, 59288, 59548, 60031, 60386, 60554, 60689, 61251, 61657, 62119, 62548, 63027, 63385, 63591, 63894, 64335, 64639, 64746, 65072, 65455, 66422, 66923, 67689, 68037, 68741, 68934, 69963, 70111, 70544, 70985, 71446, 71805, 72065, 72691, 73367, 73885, 74350, 74470, 74968, 75157, 76152, 76392, 77115, 77933, 78288, 78739, 79167, 79629, 80151, 80642, 81185, 82186, 83117, 83769, 85068, 85161, 85261, 85496, 86356 ], "plaintext_end_byte": [ 278, 670, 1794, 2035, 2448, 3174, 3893, 3944, 4508, 5640, 6714, 7663, 8816, 9134, 10176, 10651, 11236, 11388, 12041, 12270, 12932, 13003, 13215, 14362, 14467, 14933, 15359, 15848, 16418, 16923, 17527, 18364, 18614, 18983, 19607, 20456, 20839, 21747, 22277, 23172, 23876, 24438, 24703, 25071, 25447, 25952, 26150, 27396, 28169, 28904, 29414, 29906, 30387, 30704, 31197, 31737, 32102, 32357, 32690, 33038, 33456, 33903, 34209, 34493, 34914, 35157, 35656, 36260, 36964, 37616, 38047, 38229, 38902, 39279, 39838, 40174, 40413, 40539, 40809, 41052, 41389, 41738, 42047, 42268, 42597, 42782, 43156, 43611, 43923, 44177, 44638, 45124, 45284, 45476, 45598, 45838, 46438, 46845, 47021, 47550, 48408, 48808, 49086, 49680, 50299, 50717, 51316, 52019, 52371, 52704, 53292, 53588, 53904, 54280, 54544, 55024, 55587, 56039, 56201, 56553, 56896, 57282, 57774, 58147, 58533, 59051, 59287, 59547, 60030, 60378, 60540, 60688, 61250, 61656, 62118, 62547, 63026, 63384, 63573, 63882, 64334, 64638, 64745, 65071, 65453, 66409, 66922, 67687, 68036, 68740, 68933, 69962, 70110, 70517, 70984, 71445, 71804, 72064, 72690, 73366, 73884, 74349, 74462, 74967, 75143, 76151, 76391, 77114, 77932, 78287, 78738, 79166, 79628, 80150, 80641, 81184, 82150, 83116, 83768, 84998, 85153, 85211, 85440, 86325, 87087 ] }
부여는 언제 건국 되었나요?
한국의 역사
korean
{ "passage_answer_candidate_index": [ 36 ], "minimal_answers_start_byte": [ 20457 ], "minimal_answers_end_byte": [ 20474 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
한국의 역사(韓國-歷史) 또는 한국사</b>는 구석기 시대 이후 주로 한반도와 만주, 연해주, 넓게는 동아시아 지역을 바탕으로 발전되어 온 역사이다.[1] 이 문서는 광복 이전의 한국에 대한 역사를 주로 기술한다. 한국 역사의 시대 구분은 구석기 시대에서부터 신석기 시대, 청동기 시대, 철기 시대로 구분되는 선사시대와 고조선의 성립 이후 원삼국 시대, 삼국 시대, 남북국 시대, 후삼국 시대까지의 고대, 고려 시대인 중세, 조선 시대인 근세, 대한제국 수립 이후 오늘날까지의 근·현대 등으로 구분된다.[2] 한국의 역사는 고찰하고자 하는 영역에 따라 한국의 경제사[3] , 한국의 생활사[4], 한국의 정치사[5] 와 같이 분야별 역사로 나뉘어 다루어지기도 한다. 한국사의 특이점 중 하나는 한국의 역사는 한민족이라는 단일 민족으로부터 시작되는 것이다. 고조선이 건국된 이래 한민족이 타 민족에 의해 밀려나거나 소멸되어 민족의 교체 혹은 단절이 한 번도 일어나지 않았기 때문이다. 인접 국가인 중화인민공화국에서는 선비족이나 여진족과 같은 북방 민족에 의해 민족 주도권이 교체되었고 일본의 경우에는 야요이 시대의 등장으로 인해 이전부터 이어지던 조몬 시대가 단절되었고 이에 민족 단절을 초래하였으며 유럽의 대다수 국가의 경우 여러 민족이 대륙 내를 이동하면서 특정 지역의 민족 주도권이 수시로 교체되었다. 때문에 한국 문화의 영향권에서 발굴되는 유물에서도 한민족 고유의 문화적 특성이 단절되지 않은 채 연속적으로 보여진다. 개관 고대 석기 시대와 청동기 시대 구석기 시대 한국의 역사는 전기 구석기 시대부터 현재까지 이어지고 있다.[6] 현재까지 알려진 가장 오래된 토기는 기원전 8000년 무렵의 것이다. 신석기 시대와 청동기 시대 기원전 6000년 이전에 신석기 시대가 시작되었고, 기원전 1500년 무렵에 청동기 시대로 이어졌다. 삼국유사를 비롯한 다른 고려 중기의 기록에 따르면, 고조선 왕국이 기원전 2333년에 세워졌다[7] 고 한다. 그 후, 고조선은 기원전 108년 한나라의 공격으로 멸망하여 여러 나라로 나뉘었다. 삼국 시대 기원전 1세기 무렵부터 삼국시대를 맞아 고구려, 백제, 신라가 원삼국 시대의 여러 국가를 정복하였고 한반도와 만주의 상당 부분을 차지하였다. 이들 세 국가는 경제와 군사 면에서 서로 경쟁과 협력을 반복하였다. 고구려와 백제는 강력하였고, 특히 고구려는 대규모의 군사 행동을 하곤 하였다. 신라의 힘은 점진적으로 커져 660년 백제를 멸망시키고 668년 고구려를 멸망시킴으로써 삼국통일을 달성하였고, 이에 한반도의 대부분을 차지하였다. 전직 고구려 장군인 대조영은 고구려의 뒤를 이어 698년 동모산 일대에 발해를 건국하였다. 중세 신라가 9세기 후반에 국력이 쇠퇴하자, 후삼국 시대가 시작되었고, 왕건이 918년에 건국한 고려가 후삼국을 통일하면서 종식되었다. 비슷한 시기였던 926년 발해가 거란족에게 멸망한 이후 많은 발해 사람들이 고려로 넘어왔다. 고려 시대에는 고대보다 법률이 체계적으로 정리되고, 과거제가 소개되었으며, 불교가 번성하였다. 993년~1019년 동안 고려는 거란과 전쟁을 벌여서 거란을 격퇴하였다. 1238년 몽골이 침입하였고 30년에 가까운 전쟁 끝에 양측은 평화 조약을 맺었다. 그 후 공민왕의 자주 개혁이 있기 전까지 원의 간섭을 받았는데, 이 시기 성리학이 한국에 전래되었다. 근세 이성계는 위화도 회군 이후, 신진사대부와 손을 잡고 1392년 조선을 건국하였다. 세종이 왕위에 있던 시기, 한글이 창제되고 측우기, 앙부일구와 같은 과학기술의 발전도 이루어졌다. 그 후 1592년 임진왜란이 일어났지만, 수군을 이끈 이순신 장군의 노력과 곳곳에서 일어난 의병을 비롯한 저항이 거세게 일어난 덕분에 결국 왜군을 물리칠 수 있었다. 1620년대와 1630년대에 걸쳐 조선은 청나라의 침입으로 어려움을 겪었다. 붕당 정치가 변질되고 그 폐단이 심화되면서, 노론과 남인 위주의 일당전제화 경향이 두드러졌다. 조선 후기 사회에서 서민은 점차 경제적 변화에 적극적으로 대응하고 생산력도 증가하였다. 이후 조선에서는 영조, 정조 시대에 다시 중흥하였다. 이때 실학이 융성하였고, 천주교가 일부 남인에 의해 학문의 일부로서 전래되었다. 그리고 양명학이 전래되었으며 천문학과 의학, 농업과 상업 분야에서의 기술적 성과가 산업 발전을 촉진하였다. 한편으로는 양반층이 증가하고 농민의 분화가 이루어지는 등 반상제의 신분제가 동요하였다. 세도 정치 시기에는 삼정의 문란으로 민란이 일어나기도 하였다. 홍경래의 난, 임술 농민 봉기 등은 조선의 신분제 사회가 갖고 있던 문제점과 지방 관리의 학정이 결합하여 일어난 것이다. 문화적으로는 새로운 경향이 나타났다. 판소리, 탈춤, 한글 소설, 서민 음악이 유행하였고, 생활 도예가 공예의 중심이 되었다. 근현대 19세기에 들어 조선에는 같은 외세의 접근이 빈번하게 일어났다. 이러한 위기 속에 흥선대원군은 철저한 봉쇄 정책으로 일시적으로 접근을 막았으나, 이후 주위의 열강들과 무력 분쟁을 겪는 등 제국주의와 맞서게 되었다. 1870년대 초반에 일본은 조선에 무력으로 압력을 행사하면서 이미 영향력을 행사하고 있던 청나라와 충돌하였고, 한국을 일본의 영향력 아래에 두려고 하였다. 1894년 일본은 청일전쟁을 일으켜 승리함으로써 조선과 요동반도에 대한 영향력을 강화하고자 하였으나 삼국간섭에 의해 잠시 물러섰다. 1895년 10월 8일, 명성황후가 일본 자객들에게 암살되었다.[8] 1897년 10월 12일, 조선은 대한제국 (1897-1910)으로 국호를 새롭게 정하였고, 고종은 황제의 자리에 올랐다. 그러나 일본의 부당한 요구와 간섭은 점차 거세지고 있었다. 한국의 곳곳에서는 의병들이 항일 무장 투쟁을 전개하였다. 일본은 러일전쟁(1904-1905)에서 승리하여 대한제국에 대한 영향력을 크게 증가시킬 수 있었다. 1905년 일본은 대한제국에게 압력을 행사하여 "을사조약"을 강제로 체결함으로써 대한제국을 보호국으로 만들었고 1910년에는 요적인 합방조약을 체결하였다. 그러나, 이 두 조약 모두 강압에 의한 것이며 법적으로는 무효라고 볼 수 있다.[9] 한국인은 일제강점기 동안 일본제국의 점령에 저항하고자 노력하였다. 1919년에는 곳곳에서 비폭력적인 3.1 운동이 일어났고, 뒤이어 이러한 독립운동을 총괄하고자 대한민국 임시정부가 설립되어 만주와 중국과 시베리아에서 많은 활동을 하였다. 1920년대에는 서로군정서와 같은 독립군이 일본군과 직접적인 전쟁을 벌였고 봉오동 전투, 청산리 전투와 같은 성과를 거두기도 하였다. 1945년 8월 15일 제2차 세계대전에서 일본이 패망하자 한국은 해방을 맞았다. 해방부터 대한민국과 조선민주주의인민공화국이 성립되는 시기까지를 군정기 또는 해방정국이라 한다. 해방정국에서 남과 북은 극심한 좌우 갈등을 겪었다. 북에서는 조만식과 같은 우익 인사에 대한 탄압이 있었고, 남에서는 여운형과 같은 중도 좌파 정치인이 암살되었다. 국제사회에서는 모스크바 3상회의를 통해 소련과 미국에서 통일 임시정부 수립을 위한 신탁통치를 계획했지만, 한국에서의 극심한 반대와 함께 미소공동위원회의 결렬로 폐기되었다. 1948년 대한민국과 조선민주주의인민공화국의 정부가 별도로 수립되면서 일본군의 무장해제를 위한 군사분계선이었던 38선은 두 개의 국가로 분단되는 기준이 되었다. 분단 이후 양측 간의 긴장이 이어졌고 수시로 국지적인 교전이 있었다. 1950년 6월 25일 조선인민군이 일제히 38선을 넘어 대한민국을 침략하여 한국 전쟁이 발발하였다. 선사 시대 한국의 선사시대는 구석기 시대 후기로부터 시작되며, 약 70만 년 전에서 청동기 시대까지의 시기에 해당된다. 한국 고고학계에서는 한반도에서 발굴된 유물 및 유적을 바탕으로 동아시아의 발굴 성과와 연계하여 연구하고 있다. 구석기 시대 기원전 70만년 전부터 기원전 6000년 경까지 시기에 해당된다. 약 70만 년 전부터 한반도에 사람들이 정착하여 살기 시작한 것으로 보이며, 충청북도 단양군의 금굴, 평안남도 상원의 검은모루 동굴, 덕천군의 승리산 동굴 최하층 유적, 충청남도 공주시 석장리 등에는 기원전 70만년 경의 뗀석기와 동물 뼈조각 유적이 발견되고 있다. 한반도에서 발견된 초기의 인골은 약 10만년 전의 평양시 역포구역에서 발견된 역포인과 덕천군 승리산의 중층에서 발견된 덕천인과 단양 상시바위그늘에서 발견된 기원전 3만 9천년 경의 남성 아래턱뼈 상시인 등이 그들로, 이들은 호모 하이델베르켄시스에 해당되는 것으로 비정된다. 기원전 4만 년 경에 현생 인류가 출현하면서 기원전 3만년 경에 한반도에 도래, 주변 환경에 적응하면서 작은 씨족 사회가 서서히 생겨난 것으로 보고 있다. 한민족의 기원과 관련하여 구석기 시대의 인류가 자생하여 지금까지 이어지고 있다는 주장이 있으나 이에 대한 실증적 자료는 없다. 1962년 함경북도 웅기 굴포리를 시작으로 공주시 석장리, 제천군 점말동굴, 덕천 승리산 동굴 등에서 구석기 시대의 인골 발굴이 늘어나고 있으나 아직까지는 체질적인 특징을 확인할 수 있는 유골이 발견되지는 않고 있다.[10] 연천 전곡리 유적: 전곡리 유적은 1979년부터 1992년까지 10여 차례의 발굴 결과 전기 구석기 유물이 대량으로 출토된 중요한 유적이다. 경기도 연천군 전곡면 전곡리에 있는 해발 61m의 낮은 구릉지대에서 다섯 군데의 유적이 발굴되었다. 발굴된 유적으로는 주먹도끼, 박편도끼, 뾰족찍개 등이 있다. 전곡리 석기는 대부분 석영이나 규암으로 된 자갈을 이용한 것으로 큰 자갈의 박편을 떼어낸 뗀석기나 작은 자갈을 다듬은 원핵석기가 많다.[11] 대표 유적 공주 석장리 유적 단양 금굴 유적 단양 상시리 유적 청원 두루봉 유적 제천 홍수굴 유적 제천 점말 유적 중석기 시대 한국의 중석기 시대(또는 고신석기 시대)는 약 1만 년 전 부근의 구석기 시대에서 신석기 시대로 진행하는 과도기에 해당되며, 학자에 따라서는 중석기를 인정하지 않기도 하는 등, 동아시아 중석기 시대의 구분과 함께 다양한 이론(異論)이 존재한다.[12][13][14] 양양 오산리 유적, 홍천 하화계리 유적, 김해 패총 하층, 제주 빌레못 굴 등에서 발견된 유적들이 중석기 시대의 유적으로, 이들은 구석기인이 중석기시대까지 한반도에 정착한 유형 혹은 초기 신석기인의 유적으로 본다. 신석기 시대 신석기 시대는 구석기 시대와 달리 돌을 갈아 만든 간석기가 쓰인 시대이다. 한국의 신석기 시대는 기원전 약 1만 년 전에서 4천 년 전의 시기에 해당된다.[15] 한국의 신석기 시대를 대표하는 유물로는 간석기를 비롯하여 빗살무늬토기와 덧무늬토기가 있다. 덧무늬토기는 한반도 남부의 일부 지방에서 발견되며, 빗살무늬토기는 한반도 전역에서 출토되었다. 이때문에 한국의 신석기 문화를 빗살무늬토기문화라고도 한다. 간석기는 신석기 초기부터 쓰였으나 농기구나 무기에 간석기를 본격적으로 쓰기 시작한 것은 중기 이후이다.[16] 특히 울산 대곡리반구대암각화 (국보 제 285호)는 신석기시대에 조성된 바위그림으로 선사인의 생활상이 잘 나타나 있다. 대표 유적 울주 대곡리 반구대 암각화 (국보 제 285호) 상고 시대 상고 시대는 청동기 시대에서 초기 국가성립까지를 가리키는 시대구분이다. 한국의 상고 시대는 기원전 약 2000년 ~ 서기 300년경의 시기에 해당된다. 상고 시대의 중요한 사건은 국가의 형성이다. 그러나, 한국사 학회에서는 최초의 국가가 어떻게 세워졌는지에 대해 의견이 엇갈리고 있다. 한국의 고대국가 형성에 대해서는 부족집단에서 출발하여 국가를 이루었다는 부족국가설, 추장과 같은 지도자의 권력이 커지면서 국가가 성립되었다는 군장국가설, 마을 단위로 모여살던 사회가 국가의 기원이 되었다는 성읍국가설 등이 있다. 1940년대 이후 주장되어온 부족국가설은 1960년대 이후 많은 비판을 받아 오늘날에는 학계의 지지를 얻지 못하고 있다. 반면 1960년대와 1970년대에 제안된 군장국가설과 성읍국가설은 서로 고고학적 연구결과와 고대사회 경제, 정치 관계에 대한 연구 성과를 근거로 토론이 계속되고 있다.[17] 1990년 성신여자대학교 사학과가 출판한 《한국사》[18] 에서는 성읍국가설을 채택하고 있고, 서울대학교출판부의 《한국사특강》은 고조선의 출현을 군장국가설에 의거하여 설명하고 있다.[19] 청동기 시대 청동기 시대는 기원전 약 2000년 ~ 기원전 300년의 시기에 해당된다. 이 시기는 농경의 발달로 잉여 생산물이 생기고 청동기가 사용되면서 사유 재산 제도와 계급이 발생하였고, 그 결과, 부와 권력을 가진 족장(군장)이 출현하였고, 성읍국가로 발전되었다고 추측된다. 이 시기의 대표적인 유적으로 고인돌, 비파형 동검, 미송리식 토기 등이 있다. 부족장은 세력을 키워 주변 지역을 아우르고, 마침내 국가를 이룩하였다. 고조선 고조선은 청동기 시대에 세워진 한국 최초의 국가이다. 삼국유사에서는 단군왕검이 요임금 즉위후 50년에 평양성에 도읍하여 나라이름을 조선이라하였다는 기사가 있으며, 이를 근거로 연도를 계산하면 기원전 2333년 (약 4400년 전) 그러나 이 기록은 단군 신화와 함께 서술된 것으로 그 정확성을 믿기는 힘들다.[20] 한편 단군은 고조선을 다스리던 군장의 칭호로 특정한 사람을 가리키는 것은 아니다. 많은 단군들이 있었다고 하나 그 이름이나 재위 연도를 알 수는 없다. 일각에서는 환단고기를 근거로 단군의 이름과 재위기간을 거론하는 경우도 있으나, 환단고기는 많은 면에서 신뢰성을 갖추지 못한 자료로 비판되고 있으며 역사 학자들은 환단고기를 사료로 인정하지 않는다.[21] 고조선은 단군조선 시기와 위만조선 시기로 나뉜다. 근대 이전의 옛 역사서에는 기자조선이 등장하나 이는 역사적 사실이 아닌 설화로 평가된다. 고조선이 중국측 기록에 처음 등장하는 것은 기원전 7세기에 쓰인 제나라의 《관자》(管子)로 제나라와 고조선 사이에 교역이 있었음을 기록하고 있다. 기원전 6세기 무렵 공자는 동방예의지국인 구이로 망명하고 싶다고 하였는데 구이는 중국에서 고조선을 달리 부르던 이름이다.[22] 강역 문제 고조선의 도읍이었던 평양성이 요동이나 요서에 있는 평양인지 아니면 지금의 평양시인지에 대해서는 확실히 밝혀진 바가 없다. 이는 문헌자료가 절대적으로 부족하기 때문이다. 다만 고조선의 특징적인 유물인 세형동검이 만주지역에서도 출토되고 문헌에 고조선이 연나라와 싸워 패했다는 기록이 있어 기원전 3세기를 전후로 하여 남쪽으로 천도한 것으로 보인다.[23] 문화와 사회 제도 고조선 후기인 위만조선 시대에 대한 기록에는 박사, 경, 대부, 상, 대신, 장군 등의 관직명이 남아있어 중앙정치조직이 있었음을 알게해 준다. 그러나 지방 세력은 독자적인 정치 권력과 군사력을 갖고 있었다. 조선상 역계경이 한나라에 대한 외교정책에서 왕과 의견 충돌이 일어나자 휘하 2천호를 거느리고 한반도 남쪽으로 이주해 버리는 일이 있었다. 고조선은 노비와 귀족, 왕이 있는 신분제 사회였고 8조법과 같은 법률이 있었다.[24] 철기 시대 한국의 철기시대는 기원전 300년경 ~ 서기 300년경의 시기에 해당되며, 전기와 후기로 구분된다.[25] 일반적으로 한반도의 철기 문화는 기원전 5세기에서 기원전 4세기 무렵 중국의 철기 문화가 들어오면서 형성된 것으로 파악되고 있다. 주철 기술의 도입으로 만들어진 철제 농기구는 농업 생산량을 크게 증가시켰다. 당시 주요 유물로는 철제 농기구, 철제 무기와 함께 막대 모양의 쇳덩이인 덩이쇠가 있는데 이 덩이쇠가 무덤의 부장품으로 발견되는 것으로 보아 당시 지배 계급이 철의 주조능력을 중요하게 취급하였다는 것을 알 수 있다. 한국의 철기 문화는 무쇠와 강철이 거의 동 시대에 발전되었다는 특징이 있다.[26] 고조선은 철기 문화를 수용하면서 중국 한나라와 대립할 정도로 발전하였으며, 만주와 한반도 각지에는 부여, 고구려, 옥저, 동예, 삼한 등 여러 나라가 성립될 수 있는 터전이 마련되었다. 위만조선 위만조선은 연나라 사람 위만이 고조선에 망명하여 준왕을 쫓아내고 왕위를 찬탈하여 건국된 나라이다. 위만조선은 활발한 정복 사업으로 광대한 영토를 차지하였고, 중앙 정치 조직을 갖추고 있었으며 한나라와의 중개무역을 독점하여 강력한 세력을 구축하였다.[27] 위만의 손자 우거왕은 중국의 망명자를 많이 받아들이고, 예나 진국등 주변 소국들이 한나라와 직접 교섭하는 것을 막았다. 한나라의 무제는 기원전 109년 섭하를 보내 우거의 무역독점 중지를 요구하였으나 우거는 받아들이지 않았다. 결국 한과 고조선 사이에 전쟁이 일어났고, 위만조선은 기원전 108년에 멸망하였다. 고조선이 멸망한 이후 한 무제는 옛 조선의 지역에 한사군을 설치하였다. 한사군은 고구려 미천왕이 낙랑군과 대방군을 병합할 때까지 지속되었다.[28] 열국 시대 철기 문화의 보급으로 증가된 생산력과 강력한 무기를 바탕으로 한반도와 동아시아에는 여러 소국들이 건설되었다. 많은 소국들이 경쟁하는 가운데 일부는 다른 나라를 병합되었고, 다시 연맹 왕국으로 발전하여 중앙 집권 국가를 형성할 수 있는 기반을 마련하게 되었다. 고조선 이후 세워진 부여는 철기를 바탕으로한 연맹 왕국이었다. 이후 동예, 옥저, 고구려, 마한, 진한, 변한, 탐라와 같은 연맹체 왕국들이 출현하였다. 이후 이러한 연맹 왕국에서 출발한 고구려, 백제, 신라, 가야 등이 주변의 왕국들을 병합하여 성장하게 된 삼국시대까지 여러 소국과 대국이 혼재하여 있던 이 시기를 원삼국시대 또는 열국시대라한다.[29] 기원전 3세기경부터 예맥(濊貊)계의 부여족(夫餘族)이 세웠던 부족 국가인 부여(夫餘, 扶餘)는 지금의 쑹화강 유역을 중심으로 지금의 만주 일대를 지배한 나라이다. 동은 읍루(挹婁), 남은 고구려 및 현도군, 서는 선비(鮮卑), 오환(烏桓)과 인접하였었다. 부여는 북부여, 동부여로 구분된다. 부여 부여는 별도의 건국신화를 가지고 있는데, 북부여는 천제의 아들 해모수가 다섯마리의 용이 끄는 수레를 타고 내려와 흘승골성에 도읍하였다는 건국신화가 있고 동부여는 북부여왕 해부루의 아들 금와왕이 세웠다고 한다. 부여는 전국을 사출도(四出道)라 칭하는 지역으로 나누어 마가(馬加), 우가(牛加), 저가(猪加), 구가(狗加)와 같은 제가(諸加)가 일부 지역을 맡아 다스렸다. 사출도 중의 큰 지역은 그 인구가 수천 호(戶), 작은 것은 수백 호가 되었다. 피지배계급인 하호(下戶)는 모두 노예에 속하였다고 한다. 또한 부여에는 영고(迎鼓)라는 제천행사가 있었고, 풍속이 매우 엄격하여 도둑질, 간음 등에 대해 특히 엄벌하였다. 북부여와 동부여는 모두 고구려에 흡수되었다.[29] 고구려 고구려의 건국신화는 이후 주몽이라 불리는 군장을 중심으로 한 부여계 지배층이 이주해 와 고구려의 계루부를 형성하였고 기존의 토착세력인 소노부를 대체하여 고구려 연맹왕국의 주도권을 잡은 것으로 해석된다. 고구려는 땅이 협소하고 산악지역이 많아 주변에 대한 전쟁을 자주하였다. 주변의 여러 소국을 복속시키며 확장하던 고구려는 부여를 흡수하여 동아시아의 강자가 되었다.[29] 옥저와 동예 동해안에 면한 지역에는 옥저와 동예라 불리는 소국이 있었고, 이들은 예맥족의 한 지족(支族)으로 고구려와 언어·풍속이 비슷하였다. 옥저는 지금의 함경도 일대에 위치했던 나라이며, 예맥족의 부족사회였다. 또한 중앙의 왕이 없고 각 지방의 맹주인 현후(縣侯)가 군림하였다. 현후 밑에 삼로(三老)가 하호를 지배하였다. 자원이 풍부하였으며 2만호에 이르는 비교적 큰 나라였으나 왕국을 성립하지는 않았다. 이후 이웃한 고구려에 복속되었다. 동예(東濊)는 한반도 동해안에 거주하던 부족사회로 농사를 주업으로 하였고, 직조기술도 발달하였다. 산과 하천을 경계로 읍락이 구분되어 각 읍락을 삼로가 통치했다. 옥저와 마찬가지로 고구려에 흡수되었다.[29] 삼한 기원전 8세기무렵에 이미 한반도 여러 곳에 비파형 동검을 사용하는 지배 세력이 자리 잡고 있었다. 기원전 4세기에는 세형동검이 출토되는 것으로 보아 이 무렵 수 많은 성읍국가들이 있었을 것으로 추정된다. 이들은 강화도 부근리의 고인돌과 같은 수 많은 고인돌을 남겼다. 기원전 3세기의 기록인 《삼국지》위서 동이전에는 삼한에 속한 나라들이 무려 70~80여 국에 이르며 큰 나라는 1만호, 작은 나라는 6~7백호에 이른다고 기록되어 있다. 크고 작은 소국들은 점차 연맹왕국을 이루어 마한, 변한, 진한의 삼한이 되었다.[29] 마한: 삼한 중 가장 먼저 세력이 커진 것은 마한이었다. 한강 유역과 호남 지방을 중심으로 한 연맹 왕국이었던 마한 내의 목지국은 마한을 비롯한 삼한을 지배하여 진국의 왕으로 불렸다. 일찍이 유력한 세력으로 등장했던 목지국은 기원후 3세기 전반에 이르러 소멸된 것 같다. 이리하여 고구려로부터 망명해 온 백제가 그 지배권을 대신하였다. 전설상 온조가 영도한 백제는 마한 세력을 결합하여 백제왕국 기초를 다졌다. 변한과 진한: 진한의 여러 부족 중에는 박혁거세를 중심으로 한 사로국(斯盧國)이 경주평야의 6촌의 씨족 세력을 기반으로 신라로 발전해 갔다. 한편 변한에서는 구야국(狗邪國)이 가야로 발전하였다. 삼한의 생활: 삼한은 마한, 진한, 변한으로 구성되었으며, 세 나라 모두 한반도 남부에 위치하였다. 농경과 철기 기술이 발달하였으며, 별읍인 소도와 이를 주관한 것으로 추측되는 천군(天君)이 있었으며, 파종 이후인 5월과 추수기인 10월에 각각 기풍제와 추수감사제를 지냈다. 고대 시대 한국의 고대는 대략 기원전 1세기부터 900년까지의 시기로, 원삼국시대의 크고 작은 국가들이 고구려, 백제, 신라, 가야로 합쳐진 삼국시대와 고구려와 백제가 멸망한 후 발해가 세워진 남북국시대, 그리고 신라 말엽 호족 세력에 의해 형성된 후삼국시대가 여기에 해당된다. 삼국시대 고구려, 백제, 신라, 가야는 각자 고유의 건국신화를 가지고 있으며 그 시작을 정확히 알기는 어려우나 기원전 1세기 무렵부터 주변의 소국을 흡수하여 강대해졌다. 이들 나라는 이렇듯 고조선 사회의 외곽에서 시간적 선후를 지니며 각자 독자적으로 성립했고, 4세기 중반 이후 서로 국경을 접하게 되기 전까지 상당한 기간 동안 서로 별다른 교섭 없이 발전해 나갔다.[30] 일부 사학자들은 실질적으로 삼국이 정립되어 삼국 시대가 전개된 것은 가야가 멸망한 562년 이후이므로 사국 시대[31] 라는 용어를 사용하기도 한다. 삼국시대의 정치 삼국 시대 초기 국가들의 정치는 국왕과 지방세력인 각 부의 연맹 왕국 형태였다. 고구려에는 5부가 있었으며, 백제역시 고구려-부여계의 이주집단이 부를 형성하였고, 신라에는 6부가 있었다. 이들 부는 독자적인 무력 행위나 외교를 할 수는 없었으나 자신의 영지 내에서는 독자적인 자치를 누렸다. 고구려에서는 3세기 전반까지도 소노부가 자체의 종묘와 사직, 즉 조상신과 토지신에게 제사를 지내는 등 상당한 독자성을 유지하였다. 시간의 지남에 따라 왕권이 점차 강해져 관등제가 확충되고 기존의 집단별 상하관계를 왕을 중심으로한 일원적인 군신의 관계로 변화시키게 되었다. 이러한 왕권 확립의 결과 각 나라에서는 율령이 반포되고 호구를 조사하여 세입의 기준으로 삼았다. 그러나 귀족의 권위는 여전히 막강하였으며 실제 국정의 운영은 이들 귀족들과 왕의 회의를 통해 이루어졌다. 고구려의 대대로, 백제의 정사암 고사, 신라의 화백제도 등은 삼국시대 후기까지도 귀족의 권력이 상당했음을 보여준다.[30] 삼국시대의 언어 삼국사기에는 3국 사이에 많은 교류가 있었음을 기록하고 있으며 이들 사이에 별다른 통역이 필요하였다는 기록은 없다. 중국측의 기록에서도 《삼국지》 위지 동이전에서 고구려와 동예 옥저의 말을 비슷하였다고 기록하고 있고, 《양서》에서도 고구려, 백제, 신라의 복장과 예절, 언어가 비슷하였다고 기록하고 있다. 오늘날 확인할 수 있는 고구려, 백제, 신라의 어휘와 이두 표기에서도 이들의 언어는 공통점이 많으며 중세 국어와도 통한다는 점을 발견할 수 있다. 따라서 삼국시대 각 나라의 언어는 의사소통에 큰 지장이 없을 정도로 같았다고 볼 수 있다.[32] 고구려 고구려(高句麗)는 기원전 37년에서 서기 668년까지 한반도 북부와 만주 일대를 지배한 고대 국가이다. 고구려는 기원전 37년 주몽이 이끄는 부여족의 한 갈래가 압록강 지류인 동가강(佟佳江) 유역에 건국함으로써 성립되었다. 고구려는 초기부터 한족(漢族)과의 투쟁 과정을 통해 강대해졌다. 1세기 태조왕 대에 들어서 고구려는 중앙집권국가의 기틀을 마련하였다. 또한 태조왕은 동예와 옥저를 복속시켜 영토를 넓혔다. 고국천왕은 왕위의 부자상속제를 마련하였고, 5부의 행정구역을 설정하는 등 체제 정비를 단행하여 왕권이 보다 강화되었다. 미천왕은 서안평을 확보하고, 낙랑군과 대방군을 정복하여 한반도에서 한사군의 세력을 완전히 몰아내 고조선의 옛 땅을 회복하였다. 고구려는 고국원왕 때 백제와 전연의 공격으로 일시적인 국가적 위기를 겪었으나, 소수림왕 대에 들어서 고구려는 태학(太學)을 설립하고 불교를 국가적으로 공인하였으며, 율령을 제정함으로써 중앙집권국가를 완성시키고 다시 나라를 정비하였다. 5세기, 고구려는 전성기를 맞이하게 되는데, 광개토왕은 백제의 수도인 한성(漢城)을 침공하여 남쪽 영토를 임진강과 한강까지 확장시켰고, 신라의 내물왕을 원조하여 왜구를 격퇴하였다. 또한 북으로 후연을 쳐서 요동을 완전히 차지하고, 아울러 요서 지방의 일부까지 진출하였다. 광개토대왕은 숙신과 동부여를 복속시켜 만주와 한반도에서 우월한 위치를 확보하였다. 그의 아들인 장수왕은 중국의 남북조와 통교하였고, 유연(柔然) 등 새외(塞外) 민족과도 통교하면서 외교관계를 확대하여 중국을 견제하였다. 427년 남하정책의 일환으로 수도를 평양으로 천도하여 중앙 집권적 정치기구를 정비하였다. 475년 고구려는 백제의 한성을 침공하여 함락하고 개로왕을 죽여 고국원왕의 한을 풀고 남쪽의 아산만(牙山灣)까지 지배하였다. 6세기 중반에 들어서 내우 외환에 시달리던 고구려는 국력이 크게 쇠약해졌다. 신라의 진흥왕은 나제동맹(羅濟同盟)을 깨고 고구려에게서 빼앗은 한강 유역을 독차지하였으며, 지금의 함경도 지역 일부에까지 진출해 고구려를 압박하였다. 589년 중국에 새로 들어선 수나라는 고구려를 4차례에 걸쳐 침공하였다. 고구려-수 전쟁에서 고구려는 612년 을지문덕이 이끈 살수 대첩과 같은 중요한 전투에서 승리함으로써 수나라의 침공을 막아낼 수 있었다. 곧이어 중국을 통일한 당나라의 태종은 연개소문의 대당강경책을 구실로 고구려를 침입하였으나 안시성에서 성주 양만춘(楊萬春 혹은 梁萬春)에게 대패하였다. 이처럼 고구려는 중국 세력의 공격을 성공적으로 막아냈으나, 공격을 받으며 국력이 쇠퇴해갔다. 특히 연개소문 사후 지배층이 분열되어 정치 상황이 어지러웠고 민심이 혼란해져 있었다. 668년 나당연합군은 혼란해진 고구려를 공격하여 멸망시켰다. 당나라는 고구려의 옛 땅에 안동도호부를 설치하였고, 고구려 영토의 일부는 신라로 들어갔다. 그러나 고구려의 공백은 후일 그 계승국인 발해로 이어진다. 백제 백제(百濟)는 기원전 18년 온조에 의해 하남 위례성에 건국되었다. 삼국지[33] 에는 백제가 마한의 일부였다고 한다. 백제는 3세기 경 충청도, 전라도 지역으로 세력을 확장해 나갔다. 또한 북쪽으로의 진출은 고구려와 중국 군현 사이의 영토적 분쟁을 일으키기도 하였다. 4세기 근초고왕 때는 황해도 일부지역에 진출하고 전라도 지역의 마한 잔존 세력을 병합하여 전성기를 이루었다. 그러나 이후 고구려의 연이은 압박으로 한강 유역을 빼앗기는 수난을 맞았다. 침체에 빠진 백제는 무령왕때부터 중흥을 시작하여 성왕의 치세에 이르러 중흥 노력은 더욱 가속화되었다. 성왕은 신라와 동맹을 맺고 고구려를 협공하여 한강 유역을 되찾았으나 신라의 배신으로 모두 허사가 되고 결국 본인도 관산성에서 전사했다. 그 후 백제의 무왕과 의자왕은 부흥을 위해 노력했으나, 의자왕의 잦은 실정으로 국력이 소모되었다. 결국 660년 나당연합군의 공격을 받고 멸망하였다. 백제의 문화는 대체로 세련되고 섬세한 것이 특징으로, 이러한 백제의 문화는 왜 등지에 많은 영향을 미쳤다. 신라 신라(新羅)는 경주 지역에서 기원전 57년 경에 건국되었다. 신라는 삼국 중 가장 먼저 세워졌지만 국가의 틀을 세우는 데는 가장 늦었다. 초기에는 박, 석, 김의 세 가문이 교대로 왕위를 차지하였다. 유력 집단의 우두머리는 이사금(군주)으로 추대되었고, 주요 집단들은 독자적인 세력 기반을 유지하고 있었다. 4세기 내물 이사금 때 신라는 활발한 정복 활동으로 진한 지역을 거의 차지하고 중앙 집권 국가로 발전하기 시작하였다. 이때부터 김씨에 의한 왕위 계승권이 확립되었다. 지증왕 때에 이르러서는 정치 제도가 더욱 정비되어 국호를 신라로 바꾸고, 군주의 칭호도 마립간에서 왕으로 고쳤다. 대외적으로는 우산국을 복속시키기도 하였다. 이어 법흥왕은 병부 설치, 율령 반포, 공복 제정 등을 통하여 통치 질서를 확립하였다. 또한 골품 제도를 정비하고 불교를 공인하여 새롭게 성장하는 세력들을 포섭하고자 하였다. 이로써 신라는 중앙 집권 국가 체제를 완비하였다. 진흥왕 때에 이르러 내부 결속을 다지고 활발한 정복 활동을 전개하면서 삼국 간의 항쟁을 주도하기 시작하였다. 진흥왕은 화랑도를 국가적인 조직으로 개편하고, 불교 교단을 정비하여 사상적 통합을 도모하였다. 또한 고구려의 지배 아래에 있던 한강 유역을 빼앗고 함경도 지역으로까지 진출하였으며, 남쪽으로는 562년 대가야를 정복하여 낙동강 서쪽을 장악하였다. 특히, 한강 유역을 장악함으로써 경제 기반을 강화하고, 전략 거점을 확보할 수 있었으며, 황해를 통하여 중국과 직접 교역할 수 있는 유리한 발판을 마련하였다. 7세기경 나·당 연합을 결성하여 660년 백제를, 668년 고구려를 멸망시켰다. 또한 당나라군을 몰아내고 대동강 이남에서 원산만에 이르는 지역을 차지하여 삼국통일을 달성하게 되었다. 가야 가야(伽倻 혹은 加耶, 伽耶)는 한반도 남부에 위치해 있던 부족국가의 연맹체이다. 2~3세기경에 김해 등지에 있던 금관가야를 중심으로 대가야, 성산가야, 아라가야, 고령가야, 소가야의 5개국이 합쳐져 전기 가야 연맹이 성립되었으나 고구려의 공격으로 인해 금관가야가 큰 피해를 입자 5~6세기 경 피해를 거의 입지 않은 대가야를 중심으로 후기 가야 연맹이 만들어진다. 그러나 이 역시 신라와 백제의 사이에서 위협을 받으며 서서히 무너져가 532년 수도인 금관가야 등이 신라에 정벌, 투항하였고, 결국 대가야가 562년 최종적으로 항복함으로써 가야는 멸망한다. 일설에 의하면 가야의 패망 원인으로는 삼국과 달리 제대로 된 국가가 만들어지지 못하고 부족국가의 연맹으로 전락한 것이 멸망의 원인으로 지적되고 있다. 가야는 김해 지방에서 생산되는 질 좋은 철을 바탕으로 국력을 키웠으며 왜 등지와 교역을 하기도 했다. 남북국시대 신라가 대동강 이남까지의 영토를 확립하고 고구려 유민이었던 대조영이 세운 발해가 고구려를 계승하여 남북국의 형세를 형성한 시기로, 남북국시대라 부르기도 한다. 조선 중기까지만 해도 통일신라라는 시각이 강했고, 이러한 관점은 1970년대까지 지속되었으나, 안정복의 동사강목, 유득공의 발해고를 필두로, 남인 실학파와 노론 북학파 계열 일부로부터 발해역시 국사로 편입시키려는 노력이 시도되었고, 이들의 노력은 근대 이후 결실을 거두어 1980년대 이후 발해사를 민족사의 일부로 보는 시각이 대두되었다. 후기 신라 나당 전쟁(羅唐戰爭)의 마지막 해인 676년, 당나라 군대를 몰아내고 대동강 이남(以南)을 완전히 통일한 신라는 9주 5소경을 설치하고 중앙 집권 체제를 확립하였다. 집사부 장관인 시중(侍中, 중시)의 권한이 강화되어 왕권의 전제화가 실현되었다. 신문왕은 녹읍(祿邑)을 폐지하였으며, 유학 교육을 위해 국학을 설립하였다. 진골 귀족과 대결 세력이었던 득난 세력(6두품)이 왕권과 결탁하여 상대적으로 부각되었으나, 골품제는 유지되었고 진골 귀족의 고위직 독점은 여전하였다. 9세기에 들어서 왕위 쟁탈전이 빈번히 발생하고, 중앙 정부의 무능력으로 인해 각지에서는 조세 수취에 반발하여 농민 봉기가 발생하여 전국이 극도로 혼란스러워졌고, 골품제의 폐단이 속출했다. 각 지방의 유력한 호족이 각자 자신의 세력을 키워 실권을 장악하고, 스스로 장군(將軍)이라 칭하며, 조정으로부터 자립하였다. 중하대 신라 시대에는 대동강 이남의 통일로 전쟁이 줄어들어 문화가 크게 발전하게 되었으며, 특히 불교 문화는 더욱 융성하게 되었다. 발해 발해(渤海)는 고구려를 계승하여, 한반도 북부와 만주 남부와 동부, 연해주에 걸친 광범위한 지역에 위치해 존속하였던 국가이다. 696년, 영주(營州)에서 거란(契丹)족의 반란이 일어나 이 지역에 대한 당나라의 세력이 쇠퇴해졌다. 옛 고구려의 장수인 걸걸중상(乞乞仲象)과 그의 아들인 대조영(大祚榮)은 이틈을 노려 고구려 유민과 말갈 세력을 규합한 후 영주에서 탈출하였다. 대조영은 이해고가 이끄는 당나라의 추격군과의 천문령 전투에서 승리한 뒤, 698년에 동모산(東牟山) 기슭에 발해를 세웠다. 제2대 무왕(武王)은 연호를 인안(仁安)으로 정하고, 강력한 대외정책으로 국토를 넓히는 데 주력하였다. 무왕은 북부여를 계승한 두막루(豆莫婁)를 병합하고 흑수말갈(黑水靺鞨)을 압박하였다. 또한 무왕은 장문휴(張文休)로 하여금 당의 등주를 공격하여 당에 대항하는 면모를 보였다. 제3대 문왕(文王)은 연호를 대흥(大興)으로 하였다. 문왕은 영토 확장보다는 주로 내치와 외교에 주력하였다. 문왕은 발해의 수도를 중경 현덕부(中京顯德府), 상경 용천부(上京龍泉府), 동경 용원부(東京龍原府) 순으로 옮기며 경제적, 외교적 이익을 얻는 데 주력하였다. 발해는 일본과의 외교관계와 교역을 도모하였다. 발해는 당과도 사신을 수시 파견하여 친당외교를 폈다. 그러나 신라와는 활발한 교류를 하지 않았다. 그 후 여러 왕들이 단명하다가, 제10대 선왕(宣王)은 영토를 넓히고 내치를 충실히 하여 발해 역사상 중흥의 시대를 열었다. 선왕대에 이르러 전국이 5경 15부 62주의 행정구역을 갖추었으며, "해동성국"(海東盛國)이라고 불릴 정도의 국세를 가지게 되었다. 그러나 발해는 제15대 왕인 대인선 (大諲譔) 의 치세에 멸망하였다. 10세기에 들어 세력을 확장하던 거란은 926년 발해를 공격하였고, 발해는 15대 220년간의 역사를 남긴 채 사라졌다. 발해는 문화적으로 고구려의 문화를 바탕으로 불교 문화와 당의 문화를 수용한 문화국가였다. 발해의 귀족이었던 열만화는 발해의 유민들을 모아 압록강 부근에 정안국(定安國)을 건국하였고, 2대 왕이었던 오현명은 거란에 대한 저항을 계속하였으나 결국 986년 거란의 2차 침공을 받아 멸망하였다. 후삼국시대 후삼국시대(後三國時代)는 892년 ~ 936년의 시기에 해당하며 견훤과 궁예의 신라에 대한 반란과 백제, 고구려 부흥운동의 결과 형성된 세력들이 존속했던 시기를 일컫는다. 신라 말기(9세기 말)에 들어서 사회가 극도로 혼란해지자 지방의 호족들이 자립하기에 이르렀고, 이 중 군인 세력인 견훤이 먼저 백제를 계승한다는 의미로 900년에 후백제를 세웠고, 뒤이어 궁예도 901년에 고구려를 계승한다는 의미의 후고구려를 세웠다. 태봉으로 국호를 변경한 후고구려는 왕건이 세운 고려에 의해 멸망하였다. 고려는 후백제와의 공방 끝에 신라를 먼저 흡수한 뒤, 후백제까지 멸망시켜 후삼국을 통일하였다. 또한 멸망한 발해 유민을 받아들여 신라보다 더 포괄적인 의미의 삼국 통일을 이루었다. 고려 시대 고려(高麗)는 918년 태조 왕건이 궁예의 후고구려를 무너뜨리고 신라와 후백제를 통합한 이후, 1392년 조선 왕조에게 멸망하기까지 475년간 한반도를 지배하였던 왕조이다. 한국사에서는 이 고려 시대를 중세로 보고 있다.[34] 전기 고려는 신라 말기 송악 지방의 호족 왕건이 개국하여, 송악을 개경(開京: 현재의 개성)이라 이름을 고치고, 그 곳을 수도로 삼았다. 936년 한반도를 재통일하였다. 이후 고려의 4대 국왕인 광종은 왕권의 안정과 중앙 집권 체제를 확립하기 위하여 노비안검법과 과거제도를 시행하고 공신과 호족 세력을 제거하여 왕권을 강화하였다. 이어서, 경종 때는 전시과 제도를 실시하였고, 성종은 지배체제를 정비하였다. 한편 거란이 세운 요나라는 고려의 친송정책(親宋政策)에 반감을 품고, 두 나라의 외교관계를 단절시켜 자신들의 영향하에 두고자 하였다. 거란은 993년, 1010년, 1018년 세 차례에 걸쳐 고려를 침공하였으나 모두 실패하였다. 특히 1019년 강감찬이 지휘하는 고려군은 귀주에서 거란군을 크게 섬멸하였는데, 이를 귀주 대첩이라 한다. 결국 고려가 승리함으로써 고려, 송나라, 요나라 사이에는 세력의 균형이 유지될 수 있었다. 11세기에 이르러 고려 사회는 점차 그 사회와 문화가 향상 되어갔다. 10세기 말에 성종이 시행한 제도정비는 주로 당을 모방한 것이어서 고려의 현실에 부합되지 않는 요소가 드러났으나, 11세기 고려사회의 실정에 맞추어 부분적 개편을 마침으로써 고려는 일대의 제도정비를 완성하게 되었다. 문종(文宗) 때에 이루어진 일련의 시책이 그 예다. 중기 이와 함께 대각국사(大覺國師) 의천(義天)은 문종의 넷째 아들로서, 일찍이 송에 가서 불교의 깊은 경지를 터득하고 돌아와 교장도감(敎藏都監)을 설치하여 당시 동양의 불교문화를 집대성하는 등 문화적 업적을 남기기도 하였다. 이 시기에는 때로 여진족의 침략을 받기도 하였으나, 세력이 강하지 못해 고려에 복속되어 있었다. 그러나 이들은 점차 강성해지면서 12세기 초부터는 고려사회에 커다란 영향을 미치게 된다. 12세기 중반에 들어 고려의 지배층 내부에서는 문벌 귀족과 측근 세력 간에 정치권력을 둘러싼 대립이 치열해지기 시작해 무신정변이 일어났고 최후로는 최충헌, 최우로 이어지는 최씨 무신정권이 수립되었다. 또한 집단적인 도적이 되어 산발적으로 각지를 소란케 하던 유민들은 무신정변을 전후하여 전국에서 전국 도처에서 벌떼처럼 일어났다. 한편 13세기 초 강성해진 몽골족이 고려에 지나친 공물을 요구했고, 고려가 이를 거절하자 결국 1231년부터 7차례에 걸쳐 몽골이 고려로 침입해 왔는데, 이른바 고려-몽고 전쟁이다. 장기간의 전쟁으로 국토는 황폐해지고 수많은 문화재가 소실되었으나 당시 집권자인 최씨 무신 정권은 몽골의 조공 요구와 간섭에 반발하여 강화도로 도읍을 옮기고 방비를 강화하였다. 결국 1270년 최씨 무신 정권이 몰락하자 고려는 비로소 개경으로 환도하고 더불어 몽골과 강화를 맺어 전쟁은 끝이 났다. 그러나 고려 조정이 개경으로 환도하자 대몽 항쟁에 앞장섰던 삼별초는 배중손의 지휘 아래 반기를 들었다.[35] 이들의 항쟁은 모두 진압되었다. 한편, 지배층들은 부처의 힘으로 외적을 방어하겠다는 마음으로 팔만대장경을 조판하였다. 후기 원의 간섭기 동안 고려는 몽골의 정치적 간섭을 받게 되었으며, 또한 새로이 등장한 권문 세족은 불법 행위로 사회 모순을 격화시켜 고려의 정치는 비정상적으로 운영되었다. 원이 점차 쇠퇴할 즈음 즉위한 공민왕(恭愍王)의 개혁으로 대외적으로는 반원정치(反元政治), 대내적으로는 권문세가의 억압과 신진 사대부 계층의 성장 기반 마련이라는 두 가지 정책이 채택되었다. 신돈이 제거되고 공민왕이 시해되는 등 공민왕 때의 개혁 노력이 실패하자 정치기강이 문란해지고, 백성들의 생활은 더욱 어려워지는 등 고려 사회의 모순은 더욱 심화되었다. 여기에 왜구와 홍건적 등의 침입으로 고려 사회는 더욱 피폐해지게 되었다. 왜구와 홍건적을 진압하면서 성장한 신흥 무인 세력의 이성계는 정도전을 위시한 신흥 사대부들과 결합하였고, 신흥 사대부들은 점차 권문 세족을 압박하는 개혁을 확대하여 정치·경제적인 기반을 확보하였다. 그리고 마침내 이성계를 왕으로 옹립함으로써 고려에서 조선(朝鮮)으로 왕조가 바뀌게 되었다. 조선 시대 조선 조선(朝鮮)시대는 근세에 해당된다.[36] 조선시대는 전기·후기가 아닌 초기·전기·중기·후기로 나누어지기도 한다. 초기 1388년 고려의 무신으로서 우군 도통사를 맡았던 이성계는 위화도에서 위화도회군을 일으켜 정권을 잡고 우왕·창왕·공양왕 등을 왕위에 올렸다가 폐위시키는 등 정권·군권을 장악하고, 혁명파 신진사대부의 경제적 기반이 되는 과전법을 단행하여 경제적인 실권까지 장악하였다. 이어 정몽주가 제거되자 1392년 음력 7월 이성계는 공양왕의 왕위를 물려받아 새 왕조를 개국하여 태조가 되었다. 1393년에는 국명을 조선(朝鮮)으로 고치고 1394년에는 한양으로 천도하여 여러 개혁을 단행하였다. 이어 두 차례에 걸친 왕자의 난(1398년, 1400년)이 발생하였다. 두 차례에 걸친 왕자의 난에서 승리하여 왕위에 오른 태종은 정당성이 결여된 집권으로 쇠약해진 왕권을 다시 강화해 나가고 임금 중심의 통치 체제를 정비하기 위해 육조직계제와 관제 개정 등 관료 제도를 정비하였다. 특히 사병을 혁파하고, 억울하게 노비가 된 이들을 양민으로 복귀시키는 등 국가재정을 안정시키려는 노력을 하였다. 그러나 부왕 태조가 신덕왕후 강씨의 아들 방석을 세자로 세운 것을 불쾌히 여긴 그는 서자(庶子) 및 서얼(庶孼)들의 관직임용 제한 규정을 만든다.[37] 이때 구성된 서얼 금고령과 적서 차별 제도는 성종 때 세부조항을 성종이 직접 지어 반포함으로써, 재가녀(재혼 여성) 자손 금고령과 함께 하나의 규정으로 정착되어 영조때까지 서얼의 관직 임용을 규제하는 수단으로 작용하여 많은 서얼들의 자유로운 활동의 제한 및 사회적 차별을 유발하게 되었다. 조선 초기까지만 해도 고려의 유신(遺臣)을 자처하며 새 조정에 협력을 거부하는 인사들이 있었다. 그러나 태종 중반 이후 서서히 고려 유신 세대는 사라졌고, 그 아들, 손자 세대는 새 조정에 출사하게 되었다. 전기 이렇게 다져진 안정을 기반으로 등극한 세종은 학문·군사·과학·문화 등 모든 면에서 큰 업적을 이룩하였고 정치는 안정되어갔다. 또 국방을 안정시킬 목적으로 북방 지역인 4군 6진을 개척하여 국경선을 확정시켰으며, 화포 제작 및 조선 기술 발전 등을 통해 왜구의 약탈을 방지하였다. 또한 궁중 안에 정책 연구 기관인 집현전을 설치하여 학문을 진흥했다. 또한 훈민정음을 창제하고 측우기와 금속활자를 개량하였으며 아악을 정리하였다. 세조는 태종처럼 신하의 권력을 제한하고, 왕권을 강화하기 위해 호패법을 다시 복원하고, 《동국통감》, 《국조보감》 등을 만들기도 하였다.성종은 개국 이후의 문물 제도를 정비하였다. 또한 세종 때부터 이어온 법전 편찬 사업이였던 《경국대전》 의 편찬을 완성하고 국가의 의례서인《국조오례의》를 편찬하였다. 또한 온건파 신진사대부의 후예들인 영남의 사림파를 등용하여, 공신 세력인 훈구파를 견제하였다. 이로써 조선 왕조의 통치 체제가 확립되었다. 15세기 말부터 지방의 사림 세력이 정계에서 세력을 키우기 시작했다. 연산군의 거듭된 실정에 견디지 못해 사림파를 중심으로 일어난 중종 반정을 통해 중앙 정계에 대거 진출한 사림파는 명종 때 비로소 훈구파를 몰아내고 조정의 실권을 잡았다. 이 때부터 사림은 동인과 서인으로 나뉘어 붕당정치가 시작되었다. 중기 고려 말기의 온건 혁명파 신진사대부의 후예이며 학맥상으로는 정몽주의 후예들이었던 사림은 세조 대에 김종직 등이 중앙 정계에 진출한 이래 꾸준히 세력을 넓혀 나갔다. 김종직은 비록 조의제문을 지어 세조의 찬탈을 비난했지만, 이후 성종 대에 훈구 공신 세력을 견제할 목적으로 사림파 들을 본격적으로 등용하면서 서서히 영향력을 확대한다. 동시에 이들 사림은 향촌에서 향약과 소학 등을 보급함으로써 지역적 기반을 다져놓기도 한다. 처음에는 신진 사류들이 빈번히 사화를 당하여 벼슬을 그만두고 지방에 내려가 학문에만 열중하는 경향이 있었으나, 선조 때에는 이들을 등용하기 시작하여 마침내 사류들이 승리를 거둔 셈이었다. 그러나 이번에는 사류들 사이에 다시 대립이 생겨 자기 일파만이 정권을 장악하기 위하여 대대로 서로 싸우게 되니, 이를 당쟁이라 한다. 이렇게 되자 처음에는 지방 자제들을 교육시키기 위해 세워진 서원이 나중에는 모두 넓은 토지를 소유하여 지방 세력의 중심을 이루고 끈덕진 당쟁의 기반이기도 하여 심한 폐단을 나타내었다. 1592년, 일본을 통일한 도요토미 히데요시는 20만 병력을 이끌고 조선을 침략해 왔는데, 이를 임진왜란이라고 한다. 미처 전쟁 준비가 되어 있지 않았던 조선군은 대규모 조총 부대를 앞세운 일본군에 크게 고전하여 선조가 한양을 버리고 의주까지 피난을 가야 했다. 그러나 한 번도 패배하지 않고 일본 수군을 대파한 이순신이 지휘한 조선 수군에 의해 일본 육군은 보급이 끊기다시피 하여 곤란을 겪었고, 전국 각지에서 자발적으로 조직된 의병들의 활약과 명나라의 지원으로 조선군은 7년 만에 일본군을 몰아냈다. 선조의 뒤를 이어 즉위한 광해군은 일본과 두 차례의 전쟁을 치른 후 피폐해진 국토를 정비하기 위해 사림 정치를 배제하고 왕권을 강화하기 위해 노력하였다. 또한 실리를 중시한 외교를 펼쳐, 새롭게 떠오르는 청나라와 망해가는 명나라 사이에서 중립 외교를 표방하였다. 그러나 광해군과 그를 지지하는 북인에 의해 정계에서 배제된 서인과 남인은 권력을 획책하기 위해 연합하여 1623년에 광해군을 몰아내어 인조를 옹립하였다 (인조반정). 인조는 다시 명나라와의 친선 정책을 펼쳤고, 이에 자극받은 청나라는 1627년(정묘호란)과 1636년(병자호란) 두 번에 걸쳐 조선에 침입하였다. 조선은 이 전쟁에서 패하여 청나라에게 항복을 선언하고 청나라를 섬기게 되었다. 전란으로 인하여 국토는 황폐해지고, 국가 재정은 고갈되었으며, 백성들은 비참한 생활을 강요당하였다. 이후 청나라에게 당한 수치를 씻자는 북벌론이 대두되었으나, 실천에 옮겨지지는 못했고, 청나라를 본받자는 북학론이 대두되었다. 후기 조선 후기의 정치는 붕당을 중심으로 형성되었는데 마침내 서인은 17세기 중반의 예송 논쟁에서 남인에게 권력을 넘겨준다. 그러나 1680년 경신환국으로 서인이 권력을 잡은 뒤 균형이 무너져, 서인은 남인을 철저히 탄압하였다. 이어 서인에서 분열된 노론과 소론이 대립하였다. 이에 따라 영조는 당쟁을 타파하기 위해 노론과 소론의 온건파를 기용하는 한편, 통치 이념으로 탕평론을 채택하였다. 영조의 강력한 탕평정치로 인해 왕권이 강화되고 붕당정치의 힘은 약화되었다. 영조의 이러한 노력으로 탕평정치는 그의 손자인 정조에게로 이어진다. 정조는 영조의 탕평정치 의지를 받들어 더욱 발전시켜 나갔다. 또한 규장각을 붕당의 비대화를 막고 임금의 권력과 정책을 뒷받침할 수 있는 강력한 정치 기구로 육성하였으며, 신진 인물이나 중·하급 관리 가운데 능력 있는 자들을 재교육시키는 초계문신제(抄啓文臣制)를 시행하였다.[38] 1800년 8월 18일 정조가 갑작스럽게 서거하고 그의 어린 아들 순조가 즉위하자, 순조의 장인 김조순이 정권을 장악하여 안동 김씨 집안의 세도정치가 시작되었다. 이후 순조·헌종·철종 3대에 걸친 안동 김씨와 풍양 조씨 등 외척 세력의 세도 정치가 60여 년 동안 계속되었다. 기형적인 정치 형태인 세도정치는 온갖 부정부패를 야기했는데 전정(田政)·군정(軍政)·환곡(還穀) 등 이른바 삼정(三政)의 문란이 그 대표적인 경우다. 세도정치로 인한 사회적 혼란이 계속되자 민란이 여러 차례 일어났는데 이중 가장 대표적인 것이 순조 때의 홍경래의 난, 철종 때의 진주민란 등이다. 그럼에도 불구하고 세도 정권의 탐학과 횡포는 날로 심해져 갔고 재난과 질병이 거듭되었다. 특히, 19세기에 들어와서는 이런 현상이 더욱 심해져 백성들의 생활은 그만큼 더 어려워져 갔다. 이와 전후하여 서양의 천주교(天主敎)가 전래되었고, 최제우가 창시한 동학(東學)이 창시되었으나 모두 박해를 당하였다. 말기 철종의 뒤를 이어 흥선군의 어린 둘째 아들인 고종이 즉위하였다. 고종의 아버지인 흥선대원군은 세도 정권을 무너뜨리고 민중들의 원망을 사고 있던 조세 제도를 개정하였다. 또한 서원을 철폐하고 의정부와 삼군부의 기능을 회복시켜 왕권 강화를 꾀하였다. 흥선대원군은 재정이 어려움에도 불구하고, 왕실의 권위를 높이기 위해, 임진왜란 때 불타서 소실된 경복궁을 중건하는 데 재정을 투입하였다. 그것을 위해 수많은 백성들이 세금과 강제 노동, 당백전으로 인한 엄청한 인플레이션에 큰 고통을 겪어야만 했다. 흥선대원군은 프랑스와 미국의 통상강요를 물리치고 쇄국 정책을 유지하였다. 1873년 흥선대원군이 실각하고 여흥 민씨 정권이 들어서면서 대외정책이 개방되었다. 이어 1876년 2월 27일 일본과 강화도 조약을 체결하여 문호를 개방하였으며, 이후 미국 등 서구 열강들과도 외교 관계를 맺었다. 1882년에는 구식 군인의 차별대우에 따른 저항으로 임오군란이 일어났는가 하면, 1884년 12월 4일에는 김옥균을 중심으로 하는 급진 개화파가 중심이 되어 개화정권을 수립하려는 시도인 갑신정변이 일어나기도 하였다. 갑신정변은 당시로서는 진보적인 사상을 반영하였으나 청나라의 개입으로 3일만에 무너졌으며, 일본에 지나치게 의존했다는 점에서 비판을 받기도 한다. 조정의 개화 정책 추진과 유생층의 위정 척사 운동은 점점 격화되는 열강의 침략 경쟁에 효과적으로 대응하지 못하였다. 더욱이 근대 문물의 수용과 배상금 지불 등으로 국가 재정이 궁핍해져 농민에 대한 수탈이 심해졌고, 일본의 경제적 침투로 농촌경제가 파탄에 이르게 되었다. 이에 농민층의 불안과 불만이 팽배해졌고, 정치·사회에 대한 의식이 급성장한 농촌 지식인과 농민들 사이에 사회 변혁의 욕구가 높아졌다. 인간 평등과 사회 개혁을 주장한 동학은 당시 농민들의 변혁 요구에 맞는 것이었고, 농민들은 동학의 조직을 통하여 대규모의 세력을 모을 수 있었다. 전봉준을 중심으로 고부에서 일어난 동학 농민군은 전라도 지역을 장악하고 집강소(執綱所)를 설치하며 개혁을 실천해나갔다. 그러나 조정의 개혁이 부진하고 일본의 침략과 내정 간섭이 강화되자 농민군은 외세를 몰아낼 목적으로 다시 봉기하여 서울로 북상하였다. 그러나 우금치에서 근대 무기로 무장한 관군과 일본군에게 패하고 지도부가 체포되면서 동학 농민 운동은 좌절되었다.[39] 일본은 조선에 파병된 청나라 군대를 공격하여 청일 전쟁을 일으킴과 동시에 무력으로 경복궁을 점령하고 고종을 협박하여 친일적 개혁을 이루게 되는데, 이른바 갑오개혁이다. 청일 전쟁에서 승리한 일본은 대륙 진출의 발판을 마련하였다. 이에 불안을 느낀 러시아는 독일과 프랑스를 끌어들여 일본에 대한 삼국간섭을 시도하였다. 이에 고종은 반일정책을 구체화하였다. 위기감을 느낀 일본 공사 미우라 고로는 일본군 수비대와 낭인 등을 집합시켜 몰래 경복궁에 난입시킨 후 친러시아파인 명성황후를 암살하였다(을미사변). 1895년 10월에 일본의 강요에 따라 김홍집을 내각수반으로 하는 새로운 조정 내각이 구성된다. 이때 김홍집 내각의 개혁 정책 중 하나였던 단발령은 전국에 있는 유생들과 백성들의 거센 반발을 불러 일으켰다. 또한 명성황후 시해 사건으로 인해 조선에서는 반일 감정이 극도로 고조되었고, 위정척사를 주장하는 선비들의 주도 아래 전국적으로 의병이 봉기하였다 (을미의병). 한편 고종은 1896년 2월 11일에 경복궁에서 러시아 공사관으로 피신하는 아관파천을 단행하였다. 근대 한국사에서의 근대는 일반적으로 1864년 1월 고종의 즉위와 흥선대원군 집권부터 1945년 광복까지의 시기로 분류된다. 대한제국 대한제국(大韓帝國)은 1897년(광무 원년) 10월 12일부터 1910년(융희 4년) 8월 29일까지 존속한 제국이다. 대한제국의 성립을 전후하여 독립협회의 입헌군주제 추진 운동과 민권운동이 활발했으며, 정부 주도의 근대적 개혁인 광무 개혁이 실시되었다. 그러나 이러한 개혁 정책은 근본적인 개혁이 아닌 '구본신참' 성격의 점진적인 개혁으로 집권층의 보수적 성향과 열강들의 간섭을 받아 큰 성과를 거두지는 못하였으며, 독립협회도 수구파의 거센 저항을 받아 해체되었다. 또한 이 시기에 서구의 문물과 사상이 더욱 유입되었다. 한편 일본은 러시아와 대립하면서 1904년 2월 23일, 일본제국이 대한제국에게 '한반도내에 영토, 시설등 군사적 이용을 협조할것'을 강요하는 내용의 한일의정서를 체결하였고, 1904년 8월 22일 제1차 한일 협약을 강제로 체결하여 외교, 재정 등 각 분야에 고문을 두고 대한제국의 내정에 간섭하였다(고문정치). 1904년 한반도와 만주의 패권을 둘러싸고 러일 전쟁이 발발했는데, 1905년 포츠머스 조약을 통해 일본제국이 전략적인 승리를 얻게되어 한반도에 영향권을 행사하게 된다. 이어서 1905년 11월 17일, 일본은 일방적으로 공포분위기를 조성해 제2차 한일 협약의 성립을 발표하여 대한제국의 외교권을 강탈하고, 한성에 한국통감부를 설치하였다(통감정치). 이에 사회의 각계각층에서는 일본제국의 침략을 규탄하고, 을사늑약의 폐기를 주장하는 운동이 거세게 일어났다. 특히 오적 암살단 등이 조직되어 친일파 처단에 앞장섰으며, 다시 의병이 조직되어 무장 항전을 벌였다. 1905년 이후에는 대한 자강회와 대한 협회, 신민회 등이 국권 회복을 위한 애국 계몽 운동을 전개하였다. 1907년 헤이그 특사 사건의 결과로 일본에 의해 고종 황제가 강제로 퇴위당하고, 순종이 즉위하였다. 순종이 즉위한 직후 일본은 통감부의 권한을 더욱 강화하기 위해 한일신협약을 강제로 체결하여 대한제국 정부의 각 부처에 일본인 차관(次官)을 두어 제국의 내정에 노골적으로 간섭하였으며(차관정치), 이면 협약을 통해 군대를 강제로 해산(軍隊害刪)하였다. 이에 반발한 군인들이 의병과 가담하여 의병 운동의 양상은 전국적인 의병 전쟁으로 확대되기도 하였다. 그러나 일제는 1909년 7월 12일 기유각서를 통해 대한제국의 사법권과 경찰권을 빼앗고, 전국적인 의병의 저항을 60일간의 남한 대토벌 작전 등으로 무력 진압하였다. 결국 대한제국은 1910년 8월 29일, 한일 병합 조약(韓日倂合條約)으로 일제(日帝)의 특별 행정 구역으로 들어가며 국권을 강탈당했다.(경술국치) 일제강점기 일제강점기(日帝強占期))는 일본 제국(이하 일제)이 한반도를 강제적으로 점령하여 식민지로 삼은 시기로서, 제1기인 무단 통치 시기, 제2기인 민족 분열 통치 시기(소위 문화통치), 제3기인 민족 말살 통치 시기로 나뉜다. 1910년대 1910년대는 일제가 조선 총독부를 설치하고, 군대를 파견하여 의병 활동을 억누르고 국내의 저항 세력을 무단으로 통치한 시기이다. 언론, 집회, 출판, 결사의 자유 등의 기본권을 박탈하고, 독립운동을 무자비하게 탄압하였다. 또, 헌병 경찰과 헌병 보조원을 전국에 배치하고 즉결 처분권을 부여하여 한국인을 태형에 처하기도 했다. 토지조사사업을 공포하여 식민지 수탈을 시작하였고, 회사령을 공포하여 국내의 자본 세력을 억압하고 일본 자본 세력의 편의를 봐주었다. 이 시기의 한국인 노동자는 극악한 환경과 저임금, 민족적 차별까지 받으며 혹사되었다. 또 산림령, 광업령, 어업령을 공포하여 민족자원약탈을 적극적으로 수탈하였다. 한편 한일병합으로 국내에서 민족 해방 운동이 어렵게 되자 민족 해방 운동가들은 국내에서는 비밀결사형태로 조직되었다. 근대 때부터 존재해왔던 대표적 비밀결사 항일 운동 단체인 신민회는 안악 사건과 105인 사건을 계기로 해체되고 말았다. 해외에서는 만주와 연해주. 미주 지역 등에서 민족 해방 운동의 근거지를 마련하는 데 힘을 쏟았다. 특히 만주와 연해주 일대는 토지조사사업으로 토지를 빼앗긴 농민들이 많이 이주하여, 간도 일대에 한인촌, 연해주 일대에 신한촌 등을 형성하여 독립운동 기지 건설에 큰 도움이 되었다. 일제의 탄압에 핍박받던 한국인들은 제1차 세계 대전 직후 전개된 세계적인 민족해방운동의 조류에 편승하여 1919년 대규모 민족해방운동인 3·1 운동을 전개했다. 미국 대통령 우드로우 윌슨의 민족 자결주의 발표는 국내의 독립운동가들을 고무시켰고, 이는 파리 강화회의에 신한청년당 대표 김규식을 파견하는 것과, 2·8 독립 선언과 3·1 운동으로 이어진다. 3·1 운동 이후 일제는 무단통치만으로는 조선을 효과적으로 지배할 수 없다는 판단 하에, 친일파를 육성하기 위한, 이른바 '문화통치'을 시행했다. 이 문화통치는 가혹한 식민 통치를 은폐하려는 술책에 불과했다. 헌병 경찰제를 보통 경찰제로 전환하였지만, 경찰의 수와 장비는 오히려 증강되고, 독립운동가를 색출하기 위한 '고등경찰제'를 도입하기도 하였다. 1920년대 이때 3.1 운동의 무자비한 진압을 보고 충격을 받은 한국의 독립운동 진영 내에서는 무장 투쟁론과 외교 독립론 외에 실력 양성론이 나타난다. 윤치호, 안창호, 이광수, 신흥우, 김성수, 안재홍 등으로 대표되는 이들은 교육과 문화 사업 등을 통해 민족의 실력을 양성한 뒤에 독립이 가능하다 판단하고, 학교 설립, 신앙 활동, 계몽 활동, 언론 활동, 문화 사업 등을 추진해 나간다. 그리고 일제는 무단통치시기에 금지되었던 언론`출판의 자유를 일부 허용하여 신문 발행을 허가하였다. 이 때에 탄생한 동아일보와 조선일보는 후일 한국 사회의 주류 언론으로 성장한다. 그러나 20년대 초 신문에 대한 검열을 통해 삭제, 정간, 폐간을 자행하였다. 또한 결사의 자유를 일부 허용하여 단체의 설립을 일부 인정하였으나, 1925년 치안유지법을 제정하여 조선인을 기만하였다. 또 조선인의 교육의 기회를 늘리겠다고 선전하였다. 그러나 식민지 노동력 양성을 위한 산학과 같은 초급 학문이나 기술 교육만을 허용하였고, 민립 대학 설립을 위한 운동도 탄압하였다. 일제는 조선인을 기만하고 식민통치를 은폐하려는 목적으로, 민족의 분열과 이간을 조장하였다. 실력양성운동을 주장하던 민족주의세력 내에서 자치론자가 등장하였다. 이들은 조선총독부와 일본 제국을 상대로 조선인의 자치권을 청원하는 운동을 계속하였다. 한편 해외에서는 3·1운동에서 드러난 조선 민족의 독립의지를 담아 1919년 4월 중국의 상하이(上海)에서 대한민국 임시 정부를 발족시켰다. 그러나 내부의 독립운동 방법론 차이에 따른 분열과 일제의 방해 공작으로 인해 임시정부 주도의 독립 운동은 한동안 그 세력이 약화되었다. 또한 간도와 만주 연해주의 조선 동포들을 기반으로 조직된 항일무장단체들은 3·1운동을 계기로 압록강과 두만강을 중심으로 한 국경 지방에서 격렬한 무장투쟁을 벌였다. 특히 김좌진이 이끄는 북로군정서군은 청산리 전투에서 일본군을 물리쳤다. 국내에는 천마산대, 구월산대 등의 유격활동을 하는 게릴라부대 등이 존재하였다. 특히 천마산대는 임시정부와 국내를 연결하는 역할도 하였다. 국내에서는 천도교 계열과 사회주의자의 연대가 계기가 된 6·10 만세 사건(1926년)과, 해외에서의 불어온 좌우합작의 분위기로 인해 국내에서도 민족유일당 운동이 전개되었다. 이 때에 만들어진 것이 일제강점기의 가장 큰 민족단체였던 신간회이다. 신간회는 자치운동을 주장하는 세력과 결별한 비타협적 민족주의 세력과 사회주의자 계열이 모여 만든 좌우합작단체인데, 국내의 많은 대중운동을 주도해 나갔다. 3·1 운동 이후 가장 큰 항일 운동이었던 광주학생운동(1929년)에도 신간회는 진상조사단을 파견하고, 노동운동이 항일운동으로 변화되는 성격을 지닌 원산 총파업도 지원하였다. 특히 신간회는 많은 사회 대중운동을 주도해 나갔는데, 대표적인 여성 단체였던 근우회를 자매단체로 두기도 하였고, 형평 운동이나 청년 운동 등 많은 대중 운동을 지원하기도 하였다. 국내외에서 일본요인의 암살, 파괴활동을 적극적으로 펴나가는 김원봉이 주도하는 의열단 투쟁도 활발하였다. 무장투쟁 외에도 자체적인 실력 양성론이 전개되어 김성수 계열과 조만식 계열을 중심으로 일본과 외국계 자본에 대항하는 국내 자본 양성 노력이 시도되었다. 안재홍과 정인보 등은 유적지 발굴과 역사 연구를 진행해 나갔고, 장택상 등은 해외로 반출되는 고미술품을 매입하여 유물의 반출을 차단하였다. 1930년대와 1940년대 1920년대 대공황에 시달리던 일제는 그 타개책으로 식민지 확보를 통한 블록경제를 선택하였다. 그에 따라 1930년대 일제는 만주사변을 시작으로 대륙침략을 본격적으로 시작하면서 한반도를 대륙 침략의 병참기지로 삼았다. 또한, 1941년 일제가 미국의 진주만을 선전 포고도 없이 불법적으로 기습함으로써 태평양 전쟁이 발발하였다. 조선에서는 일제의 강제 징용으로 이른바 국가총동원령을 내려, 한국인 노동력이 착취되었고, 학도 지원병, 징병제 등을 실시하여 수많은 젊은이를 전쟁에 동원하였다. 또, 젊은 여성을 정신대라는 이름으로 강제 동원하여 군수 공장 등에서 혹사시켰으며, 그 중 일부는 전선으로 끌고 가 일본군 위안부의 명목아래 성노예로 삼는 만행을 저질렀다. 한편 침체되었던 대한민국 임시 정부의 독립 활동은 김구를 중심으로 한인 애국단의 활약으로 다시 살아나기 시작했다. 애국단의 일원이었던 이봉창, 윤봉길의 의거로 중국 국민당 정부의 지원도 끌어내 후에 중일전쟁 이후에 창설된 한국 광복군의 발판이 될 수 있었다. 30년대의 독립 운동의 중심점은 김원봉과 김규식이 주도하는 조선민족혁명당이었다. 이후 김원봉과 김규식, 그리고 민족혁명당 산하의 조선의용대 일부 세력이 대한민국 임시 정부에 합류하였다. 만주지역에 자유시 참변과 미쓰야 협정으로 사실상 중단된 무장 독립 투쟁 노선도 1930년대 초반부터 한중연합작전을 전개해 다시 재개되었다. 그러나 만주침략이 본격화 된, 만주국 수립 이후에는 만주에서의 무장 투쟁이 힘들어지자, 지청천과 같은 혁신의회 계열의 한국독립군 인사들은 임정의 요청을 받고 중국 관내로 이동하기도 하였다. 하지만 이같은 여건 속에서도 만주에서는 한중연합작전을 넘어선 한중연합부대인 동북항일연군을 조직하여 활동하기도 하였다. 중일 전쟁 이후 중국 관내에서는 많은 항일 무장 부대가 편성되기 시작하였다. 김원봉과 김규식, 지청천, 조소앙이 주도하는 조선민족혁명당 산하의 조선의용대와, 임시정부의 한국 광복군, 김두봉 등이 주도한 조선독립동맹 산하의 조선의용군 등이 대표적이다. 조선민족혁명당의 주도 인사들이 충칭의 임시정부로 합류하자, 당 산하의 조선의용대의 다수의 세력은 화북으로 이동하여 조선의용대 화북지대로 개편하였다. 그 후 화북지대는 조선의용군으로 개편하고 독립동맹의 산하 군조직으로 편성되었다. 1910년 이후로 침체되었던 외교독립론은 1933년 이승만이 제네바 회의에 참석한 것을 이후로 여러 국제 회의에 참석하여 한국의 독립을 승인해줄 것을 호소하였다. 외교 활동은 1930년까지도 미미하다가 1932년의 윤봉길, 이봉창의거를 계기로 활기를 띄게 된다. 이승만은 미국 정부를 상대로 한국 독립의 승인을 요청했고, 1941년의 태평양 전쟁 이후 그의 노력이 부분적으로 성과를 거두게 된다. 임시정부는 1941년 12월 9일, 연합군에 가담해 일본과 독일에 대해 선전포고를 발표하고 한국 광복군을 연합군과 연합작전을 시행하였다. 미얀마와 인도 일대에서는 영국군의 지원요청으로 주로 심리전 역할을 담당하였고, 미국의 OSS 전략사무국과 함께 정진군을 편성하여 국내진공작전을 준비하였으나, 도중에 일본이 항복하여 그 계획은 무산되었다. 일제강점기는 제국주의 일본이 연합군에게 패망함으로써 1945년 8월 15일 종료되었다. 현대 한국은 제2차 세계 대전 이후인 1945년 8월 15일 광복을 맞이했으나, 곧이어 한반도에 미군과 소련군이 남과 북에 각각 진주해 주둔함으로써 군정이 시작되었고, 이 기간에 좌우익 세력간 대립이 격화되었다. 결국 1948년에 38선 이남에서 총선거가 실시된 후 그해 8월 15일 대한민국 정부가 수립되었고, 9월 9일 조선민주주의인민공화국(북한)이 수립되면서 남북이 분단이 되었다. 1950년 6월 25일에는 한국 전쟁을 거쳐 한반도 이남의 대한민국과 한반도 이북의 조선민주주의인민공화국으로 확실히 나뉘게 되었다. 대한민국 한국은 태평양 전쟁에서의 연합군의 승리와 한민족의 지속적인 독립운동의 영향으로 1945년 8월 15일에 광복을 맞이하였다. 광복 직후 한반도내에는 건국준비위원회등이 치안과 행정권을 담당하여 혼란한 해방정국 상황을 일시적으로 수습하였으나, 9월 미∙소의 한반도 분할 정책과 포고령으로 불인정 되었고, 곧이어 한반도에는 군정기를 맞게 된다. 군정기 기간동안 좌∙우익 세력의 대립과 갈등이 심화되었고, 좌우합작운동등 추진되었으나 구심점을 잃게되었다. 트루먼 독트린이 계기가 되어 냉전이 시작되고, 계속되는 좌,우익 세력의 대립으로 인해 남북 각각 단독정부 수립이 이루어지게 되었고, 남북이 분단되어 통일 국가를 세우지 못하였다. 이후 분단이 고착화되면서 각자 만이라도 단독정부를 세워야 된다는 여론이 우세하게 작용했다. 특히, 1950년 한국 전쟁을 겪으면서 수백만의 무고한 사람들이 희생당하였고, 분단은 더욱 고착화되고 기반시설은 대부분 초토화되어 남북한 사이간의 상호 불신이 더욱 깊어 갔다. 그러나 전쟁으로 인한 참상과 깊은 후유증속에, 1950년대에는 미국으로부터 경제 원조받는등 삼백산업의 발달로 전쟁의 참혹한 폐허의 상처를 딛고 복구해 나아갔다. 이후 이기붕을 부통령으로 선출하여 자유당의 영구집권 음모로 발생한 3·15 부정 선거의 후유증으로 부정선거 개표와 재선거를 촉구하는 시위가 4·19 혁명으로 번지면서 자유당 정권은 붕괴되고 허정의 과도내각을 거쳐 제2공화국이 수립되었다. 한국 최초의 정권교제인 제2공화국은 그러나 집권여당인 민주당의 구파, 신파간 갈등으로 1년만에 5·16 군사 정변으로 몰락하게 된다. 1960년대 이후에는 정부주도의 경제발전 계획 이래 경공업 및 경제개발계획등 유례없는 고속 성장을 이룩하며, 1970년대 들어 중화학공업에 육성에 크게 기울이며 조선민주주의인민공화국의 경제 수준을 추월하는등 크게 발전해 나아갔고, 1980년대에는 '3저 호황'으로 경제안정기를 맞아 첨단산업 발달하였다. 1997년 11월에 IMF로 경제위기난을 겪기도 하였지만, 2001년 8월 IMF의 위기를 무사히 넘겼다. 광복 직후에 대한민국은 많은 어려움 속에서도 경제 발전을 이룩하였는데, 이는 커다란 사회 변화를 가져왔다. 농업 사회에서 공업 사회로, 다시 정보화 사회로 발전하면서 사람들의 생활양식과 가치관도 많이 변하였다. 또한, 4∙19 혁명과 5·18 광주 민주화 운동, 6월 항쟁 등 수많은 운동이 일어나는 가운데 제5공화국까지 이어지던 1987년 군사정권이 물러나고 민주주의 정부가 새로 출범함으로써 권위주의적 정치 문화가 점차 극복되었으며, 사회의 민주화도 꾸준히 이루어져 가고 있다. 광복 이후에는 학문 활동이 활발해지고 넓어지면서,교육의 기회가 크게 확대되었다. 그러나 미국을 비롯한 서구 문화가 급속하게 유입되면서 가치관의 혼란과 전통문화의 위축 현상을 가져오기도 하였다는 점이 있다. 오늘날 민주화와 더불어 문화의 다양화가 촉진되고, 반도체 등 몇몇 과학 기술 분야는 세계적인 수준까지 도달하고 있다. 대한민국은 20세기 말 찾아온 IMF 경제위기로 인해 경제가 급격히 악화되었으나, 금모으기 운동 등 국민의 뛰어난 단합력을 보여주면서 '한강의 기적'이라고 불리는 빠른 경제회복을 맞았다. 대한민국은 천연자원이 상대적으로 부족하나, 높은 교육열과 학생들의 뛰어난 학습력 및 공부에 대한 의지로 가치를 창출하고 있다. 대한민국 전 국민이 가진 높은 교육열에 힘입어 배출된 수많은 인재가 대한민국 기술 발전의 원동력이 되었고, 이 역량은 세계적으로 인정받고 있는 바이다. 또한 2002년 한일 월드컵을 통해 국민들은 단합의 기회를 갖고, 그 이후 시민의식 수준이 더 높아지게 되었다. 2010년 서울 G20 정상회의에서는 대한민국의 저력과 가능성을 인정받을 수 있었다. 한편, 대한민국 사회를 움직이는 원동력은 단연 교육의 힘만이 아니다. 현대 대한민국은 문화 수준이 매우 높은 편이다. 대한민국의 문화 수준은 경제가 발달함에 따라 급속히 성장하였으며, 그 종류도 세분화되었다. 또한, 학습적인 교육에만 국한된 교육이 아닌 다양한 교육을 실시하고 있는 대한민국에서 융합형 인재는 물론이고 음악, 미술, 체육 등에 능통한 예술 인재 또한 배출되고 있다. 이러한 예술 인재들은 대한민국 문화에 큰 영향을 미쳤다. 교육이 다른 분야에 영향을 미친 예이다. 대한민국의 노래들은 K-Pop이라는 이름으로 전 세계적으로 사랑받고 있으며, 대한민국의 아이돌 및 가수들은 해외로 나가서도 활발히 활동하고 있다. 세계인들은 K-Pop에 열광하며 엄청난 규모의 해외 팬까지 생겼다. 대한민국의 문화가 세계 각지로 전파되고 있는 것이다. 이렇게 대한민국이 소위 '문화 강국'이 된 것의 배후에는 또 교육이 있다. 대한민국에서 교육은 단연 '학습'을 의미하지 않는다. 대한민국에서 '교육'이란 광의(廣意)의 교육으로써 모든 분야에서의 가르침이다. 예를 들어 대한민국의 아이돌은 어려서부터 특화된 교육-가창력 향상 관리나 춤(안무) 테크닉 교육 등-을 받아 노래, 춤, 작곡 등에 모두 능통한 '융합형 인재'로 자라난다. 그리고 그것 역시 교육이다. 대한민국의 문화 수준은 단순히 많은 융합형 예술인재가 배출되는 것으로 설명할 수만은 없다. 신인 예술인재들은 선배와 활발히 교류하면서 문화를 이어간다. 즉, 일관성 있게 재창조하는 것이다. 예를 들어 대한민국의 가수들은 1960~1990년대의 대한민국 선배 가수들의 노래를 리메이크한다. 이것은 예전 세대와 현재 세대의 문화가 연결될 수 있는 고리를 만들어주며 이렇게 모든 세대가 공감하는 문화를 창출함으로써 대한민국은 문화 강국이 될 수 있었던 것이다. 대한민국의 문화는 정치에도 영향을 미치는데, 그 예가 정치 관련 홍보를 콘서트 등의 문화 행사로 시행하여 그 효과를 높인다는 것이다. 이렇게 현대의 대한민국은 과학기술, 산업, 인재, 교육, 시민의식과 예술, 문화, 경제 등에서 높은 수준을 보이는 국가이다. 조선민주주의인민공화국 1945년 8월 15일에 광복을 맞이함과 동시에, 미∙소의 한반도 분할 점령과 한국내 공산주의 세력과 민족주의 세력간의 갈등이 깊어져 갔다. 이러한 상황속에서 한반도 북부 지역에서는 소련의 지원을 받은 김일성이 집권하였다. 그리고 이어서, 김일성의 공산주의 계열은 조만식을 주축으로 한 민족주의계 세력에 대한 대대적인 숙청을 했다. 이어서 북조선 인민위원회를 조직하여 토지 및 주요 산업을 국유화 시켰고, 1948년 8월 15일 대한민국이 수립되자 같은 해 9월 9일, 조선민주주의인민공화국 을 선포하였다. 그 후 한국 전쟁을 일으켰고, 격렬한 전쟁 속에 1953년 7월 27일 휴전함으로써 이후 분단은 더욱 고착화되었고, 남북한 모두 기반시설은 대부분 초토화되어 서로간의 상호 불신이 깊어져만 갔다. 한국전쟁 이후, 김일성은 일당 독재체제를 구축하고자 내부에 대대적인 숙청을 가했다. 김일성은 남로당계에게 전쟁의 패한 책임을 물린다는 명목으로 전쟁 직후 숙청하였다. 소련파, 연안파는 김일성의 독주를 견제를 시도하다 8월 종파사건으로 숙청되었고, 갑산파의 대대적인 숙청 등으로 권력을 장악하였고, 5개년 경제계획, 천리마 운동, 모든 농지의 협동농장화 등을 단행하였다. 1972년에는 남한의 유신 체제와 함께 주체사상을 헌법에 명문화하여 김일성 유일 독재체제로 가게 되었다. 1980년대에 김일성의 아들 김정일의 세습 체제가 공식화되면서, 1990년대 김일성의 사후 김정일 중심 체제로 유훈통치가 강화되어 갔다. 1992년 헌법 개정을 통해서 주석의 권한을 축소하는 대신, 군사 관련 기능 및 권한을 국방위원회로 통합하여 김정일 체제가 별다른 파벌 분쟁없이 공고해져 갔다. 그리고 1998년 헌법 개정을 한번 더 하면서 주석제가 폐지되고, 국방위원장의 권한이 강화되어 김정일의 유일체제가 완전히 확립되었다. 1980년대에 들어서면서 생산력 저하, 사회주의권 국가들의 몰락으로 인하여 교역 상대국이 상실되었고, 에너지와 원자재, 식량 등의 자원에서 심각한 부족을 겪게 되며, 1990년대 이후 들어서는 매년 마이너스 성장율을 보이고 있다. 이에 조선민주주의인민공화국 내에서는 이러한 위기를 해결하고자 1984년에 합영법 제정, 1994년에는 신합영법 개정을 통하여 일부지역에 한해 자유무역지대를 설치하고 '제한적 개방'을 표방하고 있다. 2011년 말 김정일이 죽자 그의 아들 김정은이 권력을 잡게 된다. 한반도 상에서 존재했던 국가들 고대 (삼국통일 전) 고조선 대방 낙랑 옥저 동예 삼한 (마한-진한-변한) 고구려 백제 중세 발해 후삼국 시대 (후고구려-후백제) 근세~근대 현대 미군정 - 같이 보기 한국의 역사학 한국사능력검정시험 한국사 (교과목) 동북아역사재단 한국사의 오류와 진실 한국의 독립운동 대한민국의 정부표준영정 각주 참고 문헌 및 외부 링크 역사 일반 《한국사 - 1.총설》, 국사편찬위원회, 2002 : 한국사에 관한 정보를 수집, 정리, 편찬하는 국가 연구 기관, 소장 자료, 논문, 저서 검색, 한국사 관련 연구 기관. 소장 자료, 논문, 저서 검색, 한국사 관련 안내 : 현직 교사들이 연구.감수하고, 국사편찬위원회가 지원하였다. 2007년 개정된 국사교과서의 내용이 아직 반영되지 않았다. : 한국사 연표, 한국사 기초 사전 및 신문 자료, 문헌 자료, 문집 등을 제공 : 한국 문화 및 한국학 여러 분야에 관한 연구와 교육을 수행하는 연구 기관. 디지털 한국학 개발, 정보 광장, 전자 도서관, 전통 문화 등 수록 : 순수 민간 연구 단체, 근현대사 자료실, 간행물 자료, 한국사 학습 자료 등 수록 재단, 기타, 정부 기관 : 고구려사를 비롯한 중국의 역사 왜곡에 학술적으로 대응하기 위하여 2004년 설립된 법인. 고구려, 발해를 비롯한 동아시아 역사 관련 자료의 조사, 수집, 정리, 정보화 자료 제공. 2006년 으로 편입되었다. : 대한 뉴스, 문화 기록 영화, 대통령 기록 영상 등 멀티미디어 역사 자료 제공 : 국보, 보물, 사적, 명승, 천연 기념물 지정 종목별, 시대별, 지역별, 유형별, 유물 정보, 검색 서비스 제공 : 정보 통신부 제공, 과학 기술, 정보 통신, 교육, 학술, 문화, 역사 등의 포괄적이고 연동적인 학술 데이터 검색 : 국가적 기록유산의 원본과 원문 열람 서비스 제공
https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%95%9C%EA%B5%AD%EC%9D%98%20%EC%97%AD%EC%82%AC
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 946, 2291, 4254, 6090, 8500, 9021, 9726, 10211, 11694, 12220, 13934, 15289, 15747, 16740, 17974, 18493, 19871, 20555, 21417, 21987, 23302, 23903, 24803, 24923, 25835, 27040, 27911, 28397, 28855, 29652, 29992, 31156, 31809, 32550, 33228, 33606, 34766, 36044, 36367, 36879, 37807, 38630, 39132, 39615, 40848, 41508, 43067, 43639, 45330, 47463, 50111, 50941, 51570, 52574, 52913, 53240, 54454, 56017, 56355, 58566, 59344, 60096, 60673, 60797, 60892, 61708, 61834, 62368, 63436, 64583, 65486, 65822, 67691, 68014, 68335, 68585, 69659, 70460, 71337, 72084, 72311, 72867, 74031, 75992, 77305, 78279, 79125, 80560, 81305, 81921, 83190, 84464, 85250, 86319, 87080, 88993, 89614, 90291, 91225, 91502, 92391, 93508, 94596, 95637, 97100, 99103, 100860, 101708, 101989, 102591, 103790, 105601, 107587, 108703, 109462, 109941, 110021, 110306, 113253, 113752, 115300, 116953, 117013, 118510, 119357, 119532 ], "plaintext_end_byte": [ 945, 2290, 4253, 6089, 8475, 9020, 9683, 10210, 11647, 12219, 13873, 15288, 15746, 16679, 17911, 18409, 19870, 20554, 21360, 21986, 23301, 23861, 24802, 24922, 25763, 27039, 27824, 28396, 28801, 29651, 29912, 31155, 31808, 32493, 33227, 33605, 34703, 36043, 36366, 36787, 37806, 38602, 39053, 39614, 40847, 41429, 43036, 43611, 45318, 47429, 50079, 50940, 51569, 52532, 52912, 53212, 54453, 56016, 56354, 58554, 59268, 60095, 60646, 60796, 60891, 61707, 61833, 62367, 63405, 64582, 65485, 65743, 67664, 68013, 68319, 68569, 69641, 70446, 71285, 72083, 72264, 72866, 73998, 75942, 77304, 78231, 79082, 80528, 81304, 81920, 83189, 84429, 85249, 86318, 87079, 88963, 89613, 90257, 91224, 91501, 92367, 93492, 94595, 95570, 97042, 99102, 100825, 101707, 101963, 102550, 103789, 105548, 107586, 108608, 109461, 109939, 109991, 110305, 113252, 113694, 115299, 116952, 117012, 118494, 119326, 119442, 120173 ] }
أين عاش الشيخ تقي الدين السبكي؟
ابن تيمية
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
تقي الدين أبو العباس أحمد بن عبد الحليم بن عبد السلام النميري الحراني (661 هـ - 728هـ/1263م - 1328م) المشهور باسم ابن تيمية. هو فقيه ومحدث ومفسر وعالم مسلم مجتهد من علماء أهل السنة والجماعة. وهو أحد أبرز العلماء المسلمين خلال النصف الثاني من القرن السابع والثلث الأول من القرن الثامن الهجري. نشأ ابن تيمية حنبلي المذهب فأخذ الفقه الحنبلي وأصوله عن أبيه وجده، كما كان من الأئمة المجتهدين في المذهب، فقد كان يفتي في العديد من المسائل على خلاف معتمد الحنابلة لما يراه موافقًا للدليل من الكتاب والسُنة ثم على آراء الصحابة وآثار السلف. وُلد ابن تيمية سنة 661 هـ المُوافقة لسنة 1263م في مدينة حران للفقيه الحنبلي عبد الحليم ابن تيمية و"ست النعم بنت عبد الرحمن الحرانية"، ونشأ نشأته الأولى في مدينة حران. بعد بلوغه سن السابعة، هاجرت عائلته منها إلى مدينة دمشق بسبب إغارة التتار عليها وكان ذلك في سنة 667 هـ. وحال وصول الأسرة إلى هناك بدأ والده عبد الحليم ابن تيمية بالتدريس في الجامع الأموي وفي "دار الحديث السكرية". أثناء نشأة ابن تيمية في دمشق اتجه لطلب العلم، ويذكر المؤرخون أنه أخذ العلم من أزيد من مائتي شيخ في مختلف العلوم منها التفسير والحديث والفقه والعربية. وقد شرع في التأليف والتدريس في سن السابعة عشرة. بعد وفاة والده سنة 682 هـ بفترة، أخذ مكانه في التدريس في "دار الحديث السكرية"، بالإضافة أنه كان لديه درس لتفسير القرآن الكريم في الجامع الأموي ودرس "بالمدرسة الحنبلية" في دمشق. واجه ابن تيمية السجن والاعتقال عدة مرات، كانت أولها سنة 693 هـ/1294م بعد أن اعتقله نائب السلطنة في دمشق لمدة قليلة بتهمة تحريض العامة، وسبب ذلك أن ابن تيمية قام على أحد النصارى الذي بلغه عنه أنه شتم النبي محمد. وفي سنة 705 هـ/1306م سُجن في القاهرة مع أخويه "شرف الدين عبد الله" و"زين الدين عبد الرحمن" مدة ثمانية عشر شهراً إلى سنة 707 هـ/1307م، بسبب مسألة العرش ومسألة الكلام ومسألة النزول. وسجن أيضاً لمدة أيام في شهر شوال سنة 707 هـ/1308م بسبب شكوى من الصوفية، لأنه تكلم في القائلين بوحدة الوجود وهم ابن عربي وابن سبعين والقونوي والحلاج. وتم الترسيم عليه في سنة 709 هـ/1309م مدة ثمانية أشهر في مدينة الإسكندرية، وخرج منه بعد عودة السلطان الناصر محمد بن قلاوون للحكم. وفي سنة 720 هـ/1320م سُجن بسبب "مسألة الحلف بالطلاق" نحو ستة أشهر. وسجن في سنة 726 هـ/1326م حتى وفاته سنة 728 هـ/1328م، بسبب مسألة "زيارة القبور وشد الرحال لها". وبالإضافة إلى ذلك، فقد تعرض للمضايقات من الفقهاء المتكلمين والحكام بسبب عقيدته التي صرح بها في الفتوى الحموية في سنة 698 هـ/1299م والعقيدة الواسطية في سنة 705 هـ/1306م التي أثبت فيهما الصفات السمعية التي جاءت في الكتاب والسنة مثل اليد والوجه والعين والنزول والاستواء والفوقية، مع نفي الكيفية عنها. عاصر ابن تيمية غزوات المغول على الشام، وقد كان له دور في التصدي لهم، ومن ذلك أنه التقى 699 هـ/1299م بالسُلطان التتاري "محمود غازان" بعد قدومه إلى الشام، وأخذ منه وثيقة أمان أجلت دخول التتار إلى دمشق فترة من الزمن. ومنها في سنة 700 هـ/1300م حين أشيع في دمشق قصد التتار الشام، عمل ابن تيمية على حث ودفع المسلمين في دمشق على قتالهم، وتوجهه أيضاً إلى السُلطان في مصر وحثه هو الآخر على المجيء لقتالهم. إلا أن التتار رجعوا في ذلك العام. وفي سنة 702 هـ/1303م اشترك ابن تيمية في "معركة شقحب" التي انتهت بانتصار المماليك على التتار، وقد عمل فيها على حث المسلمين على القتال، وتوجه إلى السُلطان للمرة الثانية يستحثه على القتال فاستجاب له السلطان. وقد أشيع في ذلك الوقت حكم قتال التتار حيث أنهم يظهرون الإسلام، فأفتى ابن تيمية بوجوب قتالهم، وأنهم من الطائفة الممتنعة عن شريعة من شرائع الإسلام. وخرج ابن تيمية أيضاً مع نائب السلطنة في دمشق في سنة 699 هـ/1299م وفي سنة 704 هـ/1305م وفي سنة 705 هـ/1305م لقتال أهل "كسروان" و"بلاد الجرد" من الإسماعيلية والباطنية والحاكمية والنصيرية، وقد ذكر في رسالة للسُلطان أن سبب ذلك هو تعاونهم مع جيوش الصليبيين والتتار. ظهر أثر ابن تيمية في أماكن مختلفة من العالم الإسلامي، فقد ظهر في الجزيرة العربية في حركة محمد بن عبد الوهاب، وظهر أثره في مصر والشام في محمد رشيد رضا من خلال الأبحاث التي كان ينشرها في "مجلة المنار"، وظهر تأثيره في المغرب العربي في الربع الثاني من القرن العشرين عند عبد الحميد بن باديس وفي جمعية العلماء المسلمين الجزائريين. وانتقل تأثيره إلى مراكش على أيدي الطلبة المغاربة الذين درسوا في الأزهر. وهناك من يقول أن تأثيره في مراكش أقدم حينما ظهر تأييد السلطانين محمد بن عبد الله وسليمان بن محمد لحركة محمد بن عبد الوهاب، وأنه ظهر في موجة ثانية في أوائل القرن العشرين على يد كل من القاضي محمد بن العربي العلوي وعلال الفاسي. وفي شبه القارة الهندية فقد وصلت آراؤه إلى هناك مبكراً في القرن الثامن الهجري بعد قدوم بعض تلاميذه إليها، منهم "عبد العزيز الأردبيلي" و"علم الدين سليمان بن أحمد الملتاني" واختفى أثره فيها إلى القرن الحادي عشر الهجري، حتى ظهرت "الأسرة الدهلوية" ومنها ولي الله الدهلوي وابنه عبد العزيز الدهلوي وإسماعيل بن عبد الغني الدهلوي الذين كانوا كلهم متأثرين بابن تيمية. ومن المتأثرين به النواب صديق حسن خان القنوجي البخاري ونذير حسين الدهلوي وعبد الرحمن المباركفوري وشمس الحق العظيم آبادي، بالإضافة إلى شبلي بن حبيب الله النعماني وأبو الكلام آزاد. ويبرز استدلال السلفية الجهادية بكتب وفتاوى ابن تيمية في عدة مواقف، كما يظهر تأثر رموز هذا التيار به مثل محمد عبد السلام فرج وأسامة بن لادن وأبو مصعب الزرقاوي. بداياته نسبه هو: ابن تيمية النميري الحراني، ثم الدمشقي.[1][2]:18[3] ، أبوه فقيه حنبلي هو عبد الحليم ابن تيمية، وأمه "ست النعم بنت عبد الرحمن الحرانية" ونسبته النميري إلى قبيلة بني النمير العربية وقد ذكر هذه النسبة أكثر المؤرخين الذين عُنوا بابن تيمية،[4]:36 بينما ذكرَ محمد أبو زهرة أن ابن تيمية كان كردياً.[2] وسبب تسميته بابن تيمية، فقد جاء في سبب هذه التسمية عدة أقوال: فقيل أن جده محمد بن الخضر حج وله امرأة حامل، وعندما كان على درب تيماء، رأى جارية طفلة خرجت من خِباء، فلما رجع إلى حران وجد امرأته قد ولدت بنتاً، فلما رآها قال: يا تَيْمِيَّة يا تَيْمِيَّة، فلُقب بذلك.[1][4]:35[5] والقول الآخر هو أن محمد بن الخضر هذا كانت أمه تسمى تيمية وكانت واعظة، فنُسب إليها، وعُرف بها.[4]:249[6] مولده والهجرة إلى دمشق ولد ابن تيمية بمدينة حران الواقعة بالجزيرة الفراتية، في يوم الإثنين 10 ربيع الأول سنة 661 هـ،[4]:37 وقد جاء أيضاً أنه ولد في يوم 12 ربيع الأول.[7] وسماه والده بأحمد تقي الدين، واكتني بأبي العباس وهو يافع، ولكنه اشتهر بابن تيمية، وغلب هذا اللقب على اسمه، وعرف به بين الناس.[4]:47 نشأ ابن تيمية نشأته الأولى في مدينة حران إلى أن بلغ السابعة من عمره، وعندما أغار عليها التتار، هاجرت عائلته منها سنة 667 هـ إلى مدينة دمشق، وعند وصول آل تيمية واستقرارهم فيها، لم تمر إلا فترة قصيرة حتى بدأ والد ابن تيمية عبد الحليم ابن تيمية بالتدريس في الجامع الأموي وتولى مشيخة "دار الحديث السكرية".[8]:48 والدته هي ست النعم بنت عبد الرحمن بن علي بن عبدوس الحرانية، عمرت فوق السبعين سنة (أو التسعين سنة[9]) يقول المؤرخون: «كان لها المكانة العظيمة في نفس شيخ الإسلام رحمه الله، يدل على هذه المكانة تلك الرسالة التي أرسلها إليها من سجنه في القاهرة، والتي امتلأت بالمشاعر الجياشة، والمحبة العظيمة التي كان يكنها لها رحمها الله تعالى.» وكانت أمه ست النعم على قيد الحياة عند عودته من مصر في سنة 712 هـ. وتوفيت في يوم الأربعاء 20 شوال سنة 716 هـ، ودفنت بالصوفية، ويقال أنه حضر جنازتها «خلق كثير، وجمع غفير».[10] نشأته وطلبه للعلم وشيوخه حفظ ابن تيمية القرآن في صغره، واتجه بعد حفظ القرآن بدراسة الفقه والأصول وعلوم اللغة العربية وتفسير القرآن، وأصول الفقه والفرائض والخط والحساب والجبر والمقابلة، والحديث، وكان أول كتاب حفظه في الحديث "الجمع بين الصحيحين" للحميدي؛ يقول الحافظ ابن رجب: وتلقى الفقه الحنبلي على يد والده.[8]:50-51 سمع ابن تيمية من أزيد من مئتي شيخ كما يذكر جل المؤرخين، ومنهم: ابن عبد الدائم المقدسي، وابن أبي اليسر، والكمال بن عبد، وشمس الدين ابن أبي عمر الحنبلي، وشمس الدين بن عطاء الحنفي، وجمال الدين يحيى ابن الصيرفي، ومجد الدين ابن عساكر، والنجيب المقداد، وأحمد بن أبي الخير الحداد، والمسلم بن علان، وأبو بكر الهروي، والكمال عبد الرحيم، وفخر الدين بن البخاري، وابن شيبان، والشرف بن القواس، وزينب بنت مكي، وست العرب الكندية، وأبو محمد بن عبد القوي في اللغة العربية، وتاج الدين الفزاري، وزين الدين بن المنجى، والقاضي الخويي، وابن دقيق العيد، وابن النحَّاس، والقاسم الإربلي، وعبد الحليم بن عبد السلام (والده)، وشرف الدين أبو العباس أحمد بن أحمد المقدسي، وجمال الدين البغدادي، وإبراهيم بن الدرجي، وعلي بن بلبان، ويوسف بن أبي نصر الشقاوي، وعبد الرحمن بن أحمد العاقوسي، ورشيد الدين محمد بن أبي بكر العامري، وبدر الدين بن عبد اللطيف خطيب حماة، وتقي الدين مُزيز، وتاج الدين أحمد بن مزيز، وجمال الدين أحمد بن أبي بكر الحموي.[11] سيرته توليه التدريس سنة 683 هـ/1284م شرع ابن تيمية في التدريس والفتوى وهو ابن سبع عشرة سنة، بالإضافة إلى أنه قد بدأ في هذا السن بالتأليف أيضاً. وكان العالم كمال الدين أحمد بن نعمة المقدسي ممن أذن لابن تيمية بالإفتاء؛ وذكر المؤرخون أنه كان يفتخر بذلك ويقول: أنا أذنت لابن تيمية بالإفتاء.[4]:91-92 وما إن بلغ ابن تيمية من عمره 22 سنة حتى توفي والده عبد الحليم ابن تيمية في سنة 682 هـ، وحدث فراغ كبير في مشيخة التدريس بدار الحديث السكرية. فخلفه ابنه أحمد ابن تيمية فيها وكان ذلك في 2 محرم 683 هـ.[8]:53 يذكر المؤرخون بأن علماء كثر قاموا بحضور الدرس الأول لابن تيمية وأنه نال إعجابهم، وكان من هؤلاء العلماء بهاء الدين بن الزكي الشافعي، وتاج الدين الفزاري، وزين الدين بن المرحل، وزين الدين بن المنجا الحنبلي، وبعض علماء الحنفية. وفي العاشر من صفر جلس ابن تيمية بالجامع الأموي بعد صلاة الجمعة للتفسير.[4]:95 وأما طريقته في إلقاء دروسه، فقد وصف بأنه كان يجلس بعد أن يصلي ركعتين، ويحمد الله ويصلي على النبي، فيبدأ بدرسه من حفظه، وكان يغمض عينيه عند الحديث. وكان يتكلم على طريقة المفسرين مع الفقه والحديث، ويورد أيضاً في حديثه من القرآن والسنة واللغة والنظر.[4]:95-99 بالإضافة إلى تدريسه في دار الحديث السكرية وتفسيره القرآن الكريم في الجامع الأموي، فقد تولى التدريس بالمدرسة الحنبلية خلفاً للعالم زين الدين بن المنجا الحنبلي، ثم تنازل عن التدريس فيها بعد فترة طويلة لعدم تفرغه وكثرة أسفاره بين الشام ومصر، وانشغاله بمحاربة التتار، وإعداد الناس لمجابهتهم، وكان أول يوم في تدريسه بالمدرسة الحنبلية في 17 شعبان سنة 695 هـ، وقد تركها بعد تنازله عنها لشمس الدين بن الفخر البعلبكي.[4]:103-104 وبعد قدومه إلى دمشق سنة 712 هـ بعد أن غاب عنها فوق سبع سنين، أكمل تدريسه بمدرسة السكرية والحنبلية.[12] حادثة عساف النصراني سنة 693 هـ/1294م بلغ ابن تيمية في سنة 693 هـ أن أحد النصارى ويُدعى "عساف النصراني" قد قام بسب الرسول محمد، فأوى عساف إلى أحد العلويين لحمايته، إلا أن ابن تيمية ذهب مع شيخ دار الحديث إلى نائب السلطنة في دمشق وخاطباه في الأمر، فقام باستدعاء عساف النصراني فخرجا من عنده مع جماعة من الناس. فعندما رأى الناس عسافاً ومعه رجل بدوي، قاموا بسبه وشتمه، فقال الرجل البدوي: هو خير منكم -يعني عساف- فرجمهما الناس بالحجارة، وأصابت عسافا. فأرسل نائب دمشق بطلب ابن تيمية وشيخ دار الحديث، فضربهما بين يديه لأنهما اتهما بتحريض العامة، ثم أسلم عساف بعد أن أثبت براءته واعتذر نائب السلطنة لابن تيمية وشيخ دار الحديث. وقام ابن تيمية بعد ذلك بكتابة "الصارم المسلول على شاتم الرسول".[2]:32-33 [13] مسألة الفتوى الحموية سنة 698 هـ/1299م بدأت مسألة الفتوى الحموية في سنة 698 هـ بعد أن أرسل أهل مدينة حماة لابن تيمية استفتاءً في الصفات التي وصف الله بها نفسه في القرآن، فأجابهم ابن تيمية بالرسالة الحموية، وقد خالف في الرسالة منهج الأشاعرة والمتكلمين.[8]:55-56[2]:30 يقول ابن كثير:[14] :4-5 لقاؤه مع غازان وحملة جبال كسروان سنة 699 هـ/1299م جاء التتار إلى الشام في سنة 699 هـ وهزموا الناصر بن قلاوون، فقصدوا دمشق بعد ذلك؛ فقام ابن تيمية بالاجتماع بأعيان البلد للمسير إلى غازان سلطان التتار، لأخذ الأمان منه لأهل دمشق. فاجتمعوا مع غازان بتاربخ 3 ربيع الآخر سنة 699 هـ في بلدة النبك فكلمه ابن تيمية حول مطلبهم، فاستجاب له غازان وأعطاهم وثيقة أمان، وقد أجلت هذه المقابلة دخول التتار إلى دمشق حتى حين. وقد قال ابن تيمية لغازان أثناء لقائه: وعلى الرغم من حصول أهل دمشق على وثيقة الأمان، إلا أن التتار كانوا مستمرين في نهب المدينة، وقد عين التتار "سيف الدين قبجق" حاكما على الشام، فحاول أن يحمل نائب قلعة دمشق على تسليمها إلا أنه رفض بتحريض من ابن تيمية. يقول ابن كثير: [14]:8-9 وبعد ذلك استمر التتار بالقتل والسبي، فخرج ابن تيمية مرة أخرى لمقابلة غازان في يوم 20 ربيع الآخر 699 هـ إلا أنه لم يستطع الاجتماع به.[8]:61-62[2]:33-35 وخرج ابن تيمية لاحقاً للقاء أحد قادة التتار فاجتمع به، لفكاك من كان معه من أسرى المسلمين، فاستنفذ كثيراً منهم من أيديهم.[14]:10 وفي شهر رجب سنة 699 هـ، وصل خبر بخروج الجيوش المصرية والسلطان محمد بن قلاوون إلى الشام لإنقاذها من أيدي التتار، فقام ابن تيمية فوراً بالخروج مع أصحابه على الخمارات والحانات، وعملوا على تكسير أواني الخمور، وإراقة الخمور وعزروا جماعة من أهل الحانات.[8]:65-66 وفي يوم 20 شوال سنة 699 هـ خرج جمال الدين آقوش الأفرم نائب دمشق بجيشه إلى جبال الجرد وكسروان، فخرج معه ابن تيمية ومعه جماعة من المتطوعة والحوارنة لقتال أهل تلك الناحية، وسبب ذلك أنهم آزروا الجيش التتاري وعملوا على إيذاء الجنود المسلمين ونهبهم وأخذ أسلحتهم وخيولهم، وقتلوا كثيراً منهم. فلما وصلوا إلى بلادهم جاء رؤساؤهم إلى ابن تيمية، فاستتابهم، والتزموا برد ما كانوا أخذوه من أموال الجيش، وقرر عليهم أموالاً كثيرة يحملونها إلى بيت المال.[8]:66[14]:12 عودة التتار للشام سنة 700 هـ/1300م في مطلع شهر صفر سنة 700 هـ وردت الأخبار بقصد التتار بلاد الشام، وعزمهم على دخول مصر، فخاف الناس وشرعوا في الهرب، وارتفعت الأسعار. فجلس ابن تيمية بمجلسه في الجامع وحرض الناس على القتال، ونهى عن الإسراع في الفرار. وتابع المجالس في ذلك. ونودي في البلاد: لا يسافر أحد إلا بمرسوم وورقة، فتوقف الناس عن السير وسكن جأشهم.[8]:67 وفي شهر جمادى الأولى قوي الإرجاف بأمر التتار، وجاء الخبر بأنهم اقتربوا، وخرج ابن تيمية في هذا الشهر إلى نائب الشام وجنوده، فثبتهم، ووعدهم بالنصر على التتار. ثم عاد إلى دمشق، وقد سأله النائب والأمراء أن يذهب إلى مصر ليستحث السلطان على المجيء. فذهب إلى مصر، وقال له فيما قال: وقوّى ابن تيمية جأش السلطان، وظل يُحرض الناس على الجهاد، ومقاومة التتار. فخرج الجنود إلى الشام ففرح الناس بهم. وبعد تحقق عودة السلطان إلى مصر وقد قويت الأراجيف بوصول التتار، ونادى ابن النحاس متولي البلد في الناس: "من قدر على السفر فلا يقعد بدمشق"؛ ففر الناس، ولم يبق بدمشق إلا القليل، وخرج الناس للجهاد، ورجع ابن تيمية من مصر بعد أن أقام فيها ثمانية أيام، وبشر الناس باستعداد سلطان مصر للجهاد، ثم جاءت الأخبار بأن ملك التتار رجع في ذلك العام.[8]:68-69[14]:15-16 ويذكر عدد من المؤرخين أن ابن تيمية وخلال رحلته هذه إلى مصر قابل "أبا حيان النحوي"، ومدحه الأخير بأبيات، ثم دار بينهما كلام حول سيبويه، فقام ابن تيمية بانتقاده وقال إنه أخطأ في ثلاثين موضع في كتابه حسبما نقل جلال الدين السيوطي، وقد قال ابن حجر العسقلاني ثمانين موضع. فأغضب هذا أبا حيان النحوي، وقام بمقاطعته.[15] وقعة شقحب سنة 702 هـ/1303م وصلت الأخبار إلى الشام سنة 702 هـ بعزم التتار على دخولها ووصولهم إليها، ومسيرهم إلى دمشق. وفي 18 شعبان قدمت طائفة كبيرة من جيش المصريين ثم قدمت بعدهم طائفة أخرى. وجلس القضاة بالجامع وحلفوا جماعة من الفقهاء والعامة على القتال. وتوجه ابن تيمية إلى العسكر الواصل من حماة، فاجتمع بهم في القطيفة، فأعلمهم بتحالف الأمراء والناس على لقاء العدو، فأجابوه وحلفوا معهم، وكان ابن تيمية يحلف للأمراء والناس: إنكم في هذه الكرة منصورون، فيقول له الأمراء: قل إن شاء الله، فيقول: إن شاء الله تحقيقاً لا تعليقاً.[14]:23 وقد أشيعت في تلك الفترة الحكم في قتال التتار، يقول ابن كثير: [14]:23-24 خرج ابن تيمية ليشهد القتال، وعند وصوله إلى العسكر الشامي، طلب منه أمراء الجيش أن يسير إلى السلطان ويستحثه على السير إلى دمشق، فسار إليه، فحثه على المجيء إلى دمشق بعد أن كاد يرجع إلى مصر، فاستجاب له السلطان وجاء معه. فسأله السلطان أن يقف معه في المعركة إلا أن ابن تيمية قال له: السنة أن يقف الرجل تحت راية قومه، ونحن مع جيش الشام، لا نقف إلا معهم، وحرض السلطان على القتال، وبشره بالنصر. وبدأت المعركة في يوم 2 رمضان وانتهت في عصر يوم 4 رمضان، بانتصار المسلمين.[8]:72[2]:39[16] سنة 704 هـ/1305م وحملة جبال كسروان الثانية بعد أن فرغ ابن تيمية من قضية التتار، عكف على إلقاء الدروس والمواعظ، وقام بعدة أعمال، منها أنه قام في شهر رجب سنة 704 هـ بإحضار رجل يسمى "المجاهد إبراهيم القطان" يلبس دلقاً كبيراً؛ فأمر ابن تيمية بتقطيع ذلك الدلق، وأمر بحلق شعر رأسه وكان ذا شعر طويل، وقلم أظفاره وكانوا طوالاً جداً، وحف شاربه الذي كان مسبلاً، واستتابه من كلام الفحش وأكل المحرمات من الحشيشة. وأحضر أيضاً شخصاً آخر اسمه "محمد الخباز البلاسي"، واستتابه أيضاً من أكل المحرمات، وكتب عليه مكتوباً أن لا يتكلم في تعبير المنامات. وفي هذا الشهر أيضاً ذهب ابن تيمية مع أصحابه ومعهم حجارون إلى تقطيع صخرة كانت بنهر قلوط (أو نهر قليط) في ضواحي دمشق، وقد كانت هذه الصخرة تُزار وينذر لها النذور، فقطعها وهدمها.[14]:33-35 وفي شهر ذي الحجة من سنة 704 هـ، وللمرة الثانية، خرج ابن تيمية ومعه جماعة من أصحابه إلى جبل الجرد والكسروانيين، ومعه نقيب الأشراف زين الدين بن عدنان، فقام فيهم بالتبليغ واستتاب خلقاً منهم، ورجع منتصراً. وكان السبب في هذه الحملة أن سكان هذه المنطقة من الإسماعيلية والباطنية والحاكمية والنصيرية، تعاونوا مع الصليبيين والتتار على المسلمين، وكتب ابن تيمية بعد هذه الحملة رسالة إلى السلطان الناصر قال فيها: ويقول فيها أيضاً: [8]:74-76[2]:39-40[17] حملة بلاد الجرد ومناظرته الأحمدية سنة 705 هـ/1305م في يوم 2 محرم سنة 705 هـ توجه ابن تيمية في طائفة من الجيش وسار إلى بلاد الجرد والرفض والتيامنة، فخرج نائب السلطنة بنفسه بعد خروج ابن تيمية لغزوهم، فانتصروا عليهم، وقد أفتى ابن تيمية بجواز قطع أشجارهم ونخيلهم كبني النضير، لأنهم يتخذونها كميناً ويجعلونها قواعد للحرب.[8]:76 وفي يوم 9 جمادى الأولى من سنة 705 هـ[18] حضر جماعة كثيرة من الأحمدية إلى نائب السلطنة، وحضر ابن تيمية، فسألوا نائب السلطنة بحضرة الأمراء أن يكفَّ ابن تيمية إنكاره عليهم وأن يسلم لهم حالهم، فقال لهم ابن تيمية: يقول ابن كثير: [14]:36 المجالس الثلاثة سنة 705 هـ/1306م أقيم في يوم 8 رجب من سنة 705 هـ أول المجالس الثلاثة (عند نائب السلطنة بالقصر) التي عُقدت للبحث في عقيدة ابن تيمية، وقرئت عقيدة ابن تيمية "العقيدة الواسطية"، وبحثوا فيها، وأخرت مواضع للمجلس الثاني، فاجتمعوا في يوم 12 رجب وحضر صفي الدين الهندي، وتكلم مع ابن تيمية، ثم اصطلحوا أن يكون كمال الدين ابن الزملكاني هو الذي يحاققه، فتناظرا في ذلك، ثم انفصل الحال على قبول العقيدة. ثم عُقد المجلس الثالث في 7 شعبان واجتمعوا على الرضى بالعقيدة الواسطية.[19] وقد كان الباعث على إقامة هذه المجالس هو أمر السلطان بإشارة من شيخه "نصر المنجبي" و"ابن مخلوف المالكي" في مصر الذي أرسل رسالة لاحقاً قال فيها: [14]:37 في مصر سجنه من سنة 705 هـ/1306م إلى سنة 707 هـ/1307م في يوم 5 رمضان سنة 705 هـ طلب السلطان ابن تيمية إلى مصر، فتوجه إليها فدخلها في يوم 22 رمضان، فعُقد له مجلس بالقلعة، وقد اجتمع فيها القضاة وأكابر الدولة. وأراد ابن تيمية الكلام إلا أنه لم يُسمح له، وادعى عليه ابن مخلوف المالكي أنه يقول "إن الله فوق العرش حقيقة، وأن الله يتكلم بحرف وصوت". فسأله القاضي عن ذلك، فأخذ ابن تيمية يبدأ حديثه في حمد الله والثناء عليه، فقيل له: أجب، ما جئنا بك لتخطب، فقال: ومن الحاكم في، قيل له: القاضي المالكي، قال: كيف يحكم في وهو خصمي، وغضب غضباً شديداً وانزعج. فأصدر حكمه عليه، وحُبس ابن تيمية في برج أياماً، ثم نُقل مع أخويه شرف الدين عبد الله وزين الدين عبد الرحمن، إلى الحبس المعروف باسم "الجُبّ" في ليلة عيد الفطر.[8]:86-87 وفي ليلة عيد الفطر سنة 706 هـ أحضر الأمير "سيف الدين سلار" نائب مصر القضاة الثلاثة الشافعي والمالكي والحنفي وجماعة من الفقهاء، وتكلموا في إخراج ابن تيمية من الحبس، فاشترط بعض الحاضرين شروطاً في ذلك، منها أنه يلتزم بالرجوع عن بعض العقيدة، فامتنع ابن تيمية عن الحضور، وتكررت الرسل إليه ست مرات إلا أنه صمم على عدم الحضور، فطال عليهم المجلس، فانصرفوا من غير شيء.[20] وفي يوم 14 صفر سنة 707 هـ اجتمع قاضي القضاة بدر الدين بن جماعة بابن تيمية، وطال بينهما الكلام، وابن تيمية مصمم على عدم الخروج. وفي يوم 23 ربيع الأول من سنة 707 هـ ذهب الأمير حسام الدين مهنا بن عيسى ملك العرب إلى ابن تيمية في الحبس، فأقسم عليه بالخروج والذهاب إلى دار "سيف الدين سلار"، فخرج ابن تيمية من السجن بعد أن مكث فيه نحو ثمانية عشر شهراً، واستقر المقام بابن تيمية في مصر.[2]:52[14]:45[21] مسألته مع الصوفية سنة 707 هـ/1308م بقي ابن تيمية بعد خروجه من السجن في مصر، وكان يتنقل بين المساجد والمجالس العامة، بهدف نشر العلم. وفي شهر شوال سنة 707 هـ اشتكى الصوفية بالقاهرة على ابن تيمية عند السلطان، وسبب ذلك أن ابن تيمية تكلم في الاتحادية القائلين بوحدة الوجود وهم ابن عربي وابن سبعين والقونوي والحلاج، فأمر السلطان بعقد مجلس في دار العدل، فعُقد له مجلس في 10 شوال سنة 707 هـ، فظهر ابن تيمية عليهم.[22]:185-186[23] فادعى ابن عطاء الله السكندري بأشياء فلم يثبت منها شيء، وكان ابن تيمية قد قال إنه لا يستغاث إلا بالله وحتى لا تصح الاستغاثة بالنبي محمد، فقال الحاضرون ليس في هذا شيء، ورأى قاضي القضاة أن هذا فيه قلة أدب.[8]:101[2]:57 تضجرت الحكومة من هذه الإثارات والشكاوي، فخيروا ابن تيمية بين ثلاثة أمور: إما أن يسير إلى دمشق التي هي موطنه، أو يقيم في الإسكندرية بشروط، أو يختار الحبس، فاختار ابن تيمية الحبس، إلا أن تلاميذه ألحوا عليه بالمسير إلى دمشق، فقبل ذلك، وتوجَّه إليها في ليلة 18 شوال سنة 707 هـ، ثم ردَّ من الغد إلى مصر، وقيل له: إنّ الدولة ما ترضى إلا بالحبس، ولم يكن القضاة على اتفاق في حبسه فاختلفت الآراء بينهم، إلا أن ابن تيمية قال: أنا أمضي إلى الحبس وأتبع ما تقتضيه المصلحة، فأُرسل إلى حبس القضاة وجعلوا عنده من يخدمه. ثم عُقد له مجلس بالصالحية بعد ذلك، ونزل ابن تيمية بالقاهرة وأكب الناس على الاجتماع به ليلاً ونهاراً.[22]:186[24] إقامته في الإسكندرية سنة 709 هـ/1309م في سنة 708 هـ اعتزل السُلطان الناصر محمد بن قلاوون السلطنة، وقد كان السلطان الناصر معجباً بابن تيمية الذي سبق أن حمله على مقاومة التتار. وتخلى عن العرش لصالح بيبرس الجاشنكير، وقد كان "نصر المنبجي" شيخ الجاشنكير يكن العداوة لابن تيمية، وفور حدوث هذا التغيير صدر مرسوم ملكي بسعي من نصر المنبجي لنفي ابن تيمية إلى الإسكندرية، وحبسه هناك. فأُرسل ابن تيمية إلى الإسكندرية في آخر أيام شهر صفر من سنة 709 هـ، ويقول المؤرخون أن الغرض من إرساله إلى هذه المدينة التي كانت تعتبر مركز التصوف والصوفية القديم، هو أن يتصدى له بعض من يغتاله. وقد كان واحدا من أسباب هذه العداوة ضد ابن تيمية أنه كان ينال من الجاشنكير وشيخه نصر المنبجي، ويقول: زالت أيامه وانتهت رياسته، وقرب انقضاء أجله، ويتكلم فيهما وفي ابن عربي وأتباعه.[14]:51 أقام ابن تيمية في الإسكندرية مدة ثمانية أشهر، وأخذ يلقي فيها الدروس، ويعظ الناس، وجاء تفصيل أعمال ابن تيمية في الإسكندرية في كتاب كتبه أخوه المقيم معه شرف الدين إلى الشام: [14]:49-50 وعند رجوع السلطان الناصر محمد بن قلاوون إلى السلطنة (ومقتل بيبرس الجاشنكير) وجه إليه فوراً في 2 شوال سنة 709 هـ يطلبه إلى مصر، فقدم ابن تيمية إليها في 8 شوال واستقبله السلطان. ثم أقام في القاهرة إلى سنة 712 هـ يفتي ويدرس فيها.[8]:100-105[22]:188-189 إقامته في القاهرة من سنة 709 هـ/1310م إلى سنة 712 هـ/1313م بعد عودة ابن تيمية من مدينة الإسكندرية إلى القاهرة استقر بها مدة ثلاث سنوات، وقد بقي خلال هذه الفترة منصرفاً إلى العلم والفتيا والدراسة. وفي يوم 14 رجب سنة 711 هـ انفردت به جماعة بتحريض من خصومه وامتدت إليه أيديهم بالضرب، فتجمع أهالي الحسينية ليثأروا له إلا أنه ردهم وقال بعد أن ألحوا: «إما أن يكون الحق لي أو لكم، فإن كان الحق لي فهم في حل منه؛ وإن كان لكم، فإن لم تسمعوا مني ولم تستفتوني فافعلوا ما شئتم، وإن كان الحق لله، فالله يأخذ حقه إن شاء.» وفي نفس الشهر اعتدى عليه أحد الفقهاء بالقول إلا أن ابن تيمية سامحه.[25] كان لابن تيمية أيضاً خلال تواجده في مصر اتصال بالسلطان الناصر محمد بن قلاوون، فكان يشير عليه في بعض الأمور. وقد سأله السلطان أيضاً بعد عودته من الإسكندرية قتل بعض القضاة الذي آذوا ابن تيمية وسبق أن خلعوه من السلطنة، إلا أن ابن تيمية رفض ذلك وقال: ما آذاني فهو في حِلّ، ومن آذى الله ورسوله فالله ينتقم منه، وأنا لا انتصر لنفسي. فكان ابن مخلوف المالكي يقول: ما رأينا مثل ابن تيمية حرَّضنا عليه فلم نقدر عليه، وقدر علينا فصفح عنا وحاجج عنا.[2]:64-65 عودته إلى دمشق في شهر شوال سنة 712 هـ أعد السلطان الناصر محمد بن قلاوون جيشاً لملاقاة التتار، فخرج ابن تيمية مع الجيش بنية الجهاد، إلا أن الأخبار وصلت برجوع التتار، فترك الجيش وتوجه لمدينة دمشق فدخلها في شهر ذي القعدة بعد أن غاب عنها مدة سبع سنين.[8]:108 سجنه بسبب مسألة الحلف بالطلاق سنة 720 هـ/1320م عاد ابن تيمية إلى دمشق واستمر في وظيفته القديمة، فرجع للتدريس والإفتاء والتأليف، وكان استقراره عاملاً له على الانصراف للبحث والتنقيب في مسائل العقيدة ودراسة الأحكام الفقهية وفروعها بشكل خاص، وكان من نتيجة ذلك ترجيحه في بعض مسائل الأحكام ما يخالف الفقهاء.[8]:108[22]:190 وكانت إحدى المسائل التي خالف فيها الأئمة الأربعة والمذهب المشهور، هي "مسألة الحلف بالطلاق"، وقد استنكر الفقهاء ذلك، وجاهروا باستنكارهم. وفي منتصف شهر ربيع الأول سنة 718 هـ اجتمع به قاضي القضاة "شمس الدين بن مسلم الحنبلي" وأشار عليه في ترك الإفتاء بالمسألة فقبل ابن تيمية نصيحته. وفي شهر جمادى الأولى من سنة 718 هـ وصل كتاب من السُلطان فيه منع ابن تيمية من الإفتاء في المسألة، ونودي بذلك في البلد. ثم عاد ابن تيمية إلى الإفتاء بذلك من جديد وقال: لا يسعني كتمان العلم. ولما علم السلطان أن ابن تيمية عاد للإفتاء في المسألة، أرسل كتاباً آخر، قٌرئ في يوم 29 رمضان سنة 719 هـ وفيه فصل خاص بابن تيمية يؤكد المنع، وقد أحضر ابن تيمية وعوتب في ذلك، وكان ذلك في مجلس جمع الكثير من القضاة والفقهاء.[2]:69-71 واستمر ابن تيمية في الإفتاء في مسائل الطلاق، فانعقد مجلس في يوم 22 رجب سنة 720 هـ بدار الحكم بحضرة نائب السلطنة، واجتمع فيه القضاة والمفتون من المذاهب، وحضر ابن تيمية، وعاتبوه على العود إلى الإفتاء بالمسألة، ثم حُبس في القلعة. واستمر محبوساً خمسة أشهر وثمانية عشر يوماً، وأُفرج عنه بأمر من السلطان في يوم 10 محرم سنة 721 هـ.[26] مسألة شد الرحال لزيارة القبور سنة 726 هـ/1326م عكف ابن تيمية من عام 721 هـ إلى عام 726 هـ، خمس سنين بالتدريس والإفتاء والتأليف والوعظ، في "مدرسة الحنبلية" أو في "المدرسة السكرية"، وقام في هذه الفترة بإعادة النظر في مؤلفاته ورسائلة القديمة.[8]:114 وفي سنة 726 هـ وقع الكلام في مسألة "شد الرحال وإعمال المطي إلى قبور الأنبياء والصالحين" بسبب العُثور على جواب لابن تيمية قد كتبه قبل سبع عشرة عاما،[2]:73 يتضمن الجواب القولين الواردين في المسألة وترجيحه لأحدهما.[22]:191 فكثر الانتقاد عليه، حتى اعتُقل في يوم 6 شعبان سنة 726 هـ بقلعة دمشق بمرسوم من السُلطان، فأظهر ابن تيمية الفرح والسرور بذلك، وقال: أنا كنتُ منتظراً لذلك، وهذا فيه خيرٌ كثير ومصلحة كبيرة. وفي 10 شعبان قرئ بجامع دمشق الكتاب السلطاني الوارد باعتقاله ومنعه من الفتيا. وفي منتصف شهر شعبان أمر قاضي القضاة الشافعي بحبس جماعة من أصحاب ابن تيمية في سجن الحكم، وعزر جماعة منهم على دواب، ونودي عليهم ثم أطلقوا، سوى ابن قيم الجوزية فإنه حُبس بالقلعة.[14]:124 يقول ابن كثير [14] وقد نقل ابن عبد الهادي في كتابه "العقود الدرية من مناقب شيخ الإسلام أحمد بن تيمية" عدداً من الرسائل التي أرسلها مجموعة من العلماء من بغداد ومن الشام إلى السُلطان الناصر محمد بن قلاوون، فيها تصويب ما أجاب به ابن تيمية، وتبيين تحريف الرسالة التي سُجن بسببها، وقد جاء في أحد الكُتب المُرسلة من بغداد: [27] حياته في السجن بعدما اعتُقل ابن تيمية في يوم 6 شعبان سنة 726 هـ، أظهر السرور بانتقاله إلى للقلعة. ولما انتقل إليها عكف على العبادة وكثرة قراءة القرآن، وعمل المطالعة وتنقيح كتبه؛ وقد كتب خلال هذه الفترة كثيراً من تفسير القرآن، وعمل أيضاً على التأليف، والرد على بعض المسائل، وكانت تصل إليه من الخارج الأسئلة العلمية والفقهية. ومن بين ما كتبه في الحبس رسالة اسمها "الأخنائية" في الرد على أحد القضاة المالكيين في مصر القاضي "عبد الله بن الأخنائي". فاشتكى القاضي للسُلطان، فأصدر السلطان مرسوماً بمصادرة جميع ما عند ابن تيمية من أدوات الكتابة والكُتب، حتى لا يستعين بها في التأليف والكتابة، وفي 9 جمادى الأولى سنة 728 هـ صودرت جميع أدوات الكتابة منه، ومنع منعاً باتاً من المطالعة، وفي مستهل شهر رجب 728 هـ حُملت مسوداته وأوراقه من المحبس إلى المكتبة العادلية الكبرى، وكانت نحو ستين مجلداً من الكتب، وأربع عشرة ربطة كراريس. ويُذكر أن ابن تيمية بعد مصادرة أدوات الكتابة منه، بدأ يكتب بالفحم على أوراق متناثرة، وقد حفظ التاريخ بعض هذه الكتابات.[8]:118-119[2]:76-77 وفاته توفي ابن تيمية في 20 ذو القعدة/22 ذو القعدة سنة 728 هـ في حبسه في قلعة دمشق وقد بلغ من العمر 67 سنة بعدما استمر به مرضه قرابة الثلاثة أسابيع. وما أن وصل الخبر إلى أهالي دمشق، حتى اجتمع حشد كبير منهم حول القلعة، وفُتح باب القلعة لمن يدخل من الخاصة والعامة. وصلى عليه صلاة الجنازة بالقلعة "الشيخ محمد بن تمام" وأخرجت الجنازة بعد الصلاة، وامتلأت الطرقات بين القلعة والمسجد بالناس، وحضرت الجنازة قبل الظهر للجامع، وصُلي عليه عقب صلاة الظهر في الجامع الأموي، وقد صلى عليه "الشيخ علاء الدين الخراط". ووضعت الجنازة وهي في طريقها إلى المقبرة بسوق الخيل بسبب كثرة الناس فصُلي عليه هُناك، وتقدم للصلاة عليه أخوه "زين الدين عبد الرحمن"، ثم حُملت الجنازة إلى "مقبرة الصوفية" ودُفن بجانب أخيه "شرف الدين عبد الله"، وكان دفنه قبل العصر بقليل بسبب كثرة من يأتي ويصلي عليه.[4]:315-319 يُقدر عدد من حضر إلى جنازة ابن تيمية (حسب علم الدين البرزالي) من الرجال من بين ستين ألفاً إلى مائة ألف وإلى أكثر من ذلك إلى مائتي ألف، وقُدرت أعداد النساء بخمسة عشر ألف امرأة عدا من كن على الأسطح.[14]:136 ويذكر أبو الحسن الندوي أنه قد زار القبر في سنة 1370 هـ/1956م وأن آثار مقبرة الصوفية قد زالت وقامت عليها الجامعة السورية، إلا أن قبر ابن تيمية لا يزال باقياً أمام قاعة الجامعة السورية وعمارة مستشفى الولادة.[8]:122-123 منهجه منهجه العام الاعتماد على القرآن الكريم والأحاديث النبوية الصحيحة ثم على آراء الصحابة وآثار السلف. و<b data-parsoid='{"dsr":[47921,48022,3,3]}'>فهم النصوص على مراد الله وعلى مراد الرسول مستيعناً بفهم السلف لذلك، فقد كان يرى أن الشريعة أصلها القرآن وقد فسره النبي، والذين تلقوا ذلك التفسير من النبي هم الصحابة ثم ألقوها إلى التابعين. وقد اتصف منهجه بالاهتمام بأقوال ومفهومات السلف وعلى الأخص القرون الثلاثة الأولى.[2]:183-185[28][29] عدم التعصب لمذهب معين، والدعوة إلى فقه في الدين ونبذ الجمود، حيث كان لا يتبع غيره في رأي له بغير دليل من القرآن والسنة النبوية وما صح عن الصحابة من الآثار وآثار السلف. وسعى ابن تيمية إلى ترك التعصب المذهبي، بسبب أن عصره كان يموج بالتعصب لدى بعض متبعي المذاهب، وما أدى إليه هذا من ركود فكري في تلك الفترة.[2]:185[28]:68-69[30] موافقة المعقول للمنقول وشمولية النصوص للأحكام، فلم يكن يهمل العقل والفكر في دراساته، ولم يكن يجاوز به مجاله، ولا يجعله حاكماً على نص قرآني أو حديث صحيح.[28]:70[31] تحقيق مقاصد الشارع بجلب المصالح ودرء المفاسد، وقد أولى ابن تيمية هذا الجانب اهتماماً كبيراً حيث يتتبع ويبرز مقاصد الشارع من النصوص الشرعية، ويبين الأسباب التي رتبت عليها الأحكام، واهتم أيضاً بدرء المفاسد المتمثل بأصل سد الذرائع.[28]:67-68[32] مراعاة الأصول والقواعد العامة بربط منهجه بالأصول والقواعد العامة، وسبب ذلك ملاحظته تفكك الأفكار واختلاف المفهومات والخطأ في المسائل الشرعية، بسبب النظرة الجزئية في الأدلة الشرعية لدى بعض الفقهاء.[28]:70 التسهيل والتيسير ما لم يكن مانع شرعي بحدود ما يدركه على ضوء الأدلة الشرعية، ولا يتجه إلى هذا الجانب عند وجود دليل منع في المسألة.[28]:72 منهجه في التفسير بين ابن تيمية أصوله في التفسير في كتابه "مقدمة في أصول التفسير". فينطلق منهجه فيه من أن النبي فسر القرآن الكريم كله، ولم يترك فيه جزءاً يحتاج إلى بيان أو تفصيل أو تقييد إلا بينه أو فصله أو قيده.[33] وأن الذين تلقوا ذلك البيان هم الصحابة، بسبب أن النبي كان يعلمهم إياه وأنهم هم أكثر الناس عناية بمعاني القرآن، وكانت طريقتهم في تعلمه هي السبب في بلوغهم درجة معرفة معانيه، مستدلاً بقول أبو عبد الرحمن السلمي: وأن من التابعين من تلقى جميع التفسير عن الصحابة.[34]:267-272 وتتلخص أصح الطرق عند ابن تيمية في التفسير، أن يفسر القرآن بالقرآن، فإن لم يجد فمن السنة النبوية، وإن لم يجد التفسير في القرآن ولا في السنة، رجع إلى أقوال الصحابة، ثم إذا لم يجد التفسير في القرآن والسنة أو في أقوال الصحابة، رجع إلى أقوال التابعين وإذا اختفلوا أخذ من أقوالهم من كان أقرب إلى لغة القرآن والسنة، أو عموم لغة العرب، أو أقوال الصحابة.[35] ولا يأخذ ابن تيمية في التفسير إلا بالتفسير بالمأثور، فإن وجد الأثر لم يلتفت إلى سواه، ويأخذ في التفسير بالأخذ من الصحابة ثم التابعين ثم تابعيهم، فهو يقبل في التفسير إلى القرن الثالث الهجري، ويرفض الأخذ بالرأي المجرد في التفسير، ويقول في ذلك: ويسوق لهذا الرأي الأحاديث والمرويات عن الصحابة التي تدل على توقفهم، إذا لم يجدوا حديثاً مفسراً.[2]:190 وكان حريصاً على أن يجمع الأقوال المختلفة في المسألة الواحدة، وأن يرجح بينها إذا لزم الأمر، وقد سار على هذا المنهج في غالب الأحيان، لأنه في بعض الحالات كان يترك الأمر من غير ترجيح أحدها.[36] موقفه من الإسرائيليات لم يقبل ابن تيمية الإسرائيليات إلا ما قام الدليل على نقلها نقلاً صحيحاً، وكان منهجه في رواية الإسرائيليات هو الجواز المقيد بدائرة الشرع؛ فقسم الروايات الإسرائيلية إلى ثلاثة أقسام:[37][38] ما علمنا صحته، وذلك بتصديق شرعنا له، فهذا مقبول. ما علمنا كذبه، لأن ما عندنا لا يصدقه بل يكذبه وهذا مرفوض مردود. ما هو مسكوت عنه، فلا نصدقه ولا نكذبه لما ثبت عن النبي: منهجه في الفقه نشأ ابن تيمية حنبلي المذهب، واستقى عن أبيه وجده الفقه وأصوله، واستفاد كثيراً من أصول أحمد بن حنبل وفقهه، ولكنه لم يلتزم في آرائه وفتاويه بما جاء عند أحمد إلا عن اقتناع وموافقة الدليل، فيعتبره البعض مجتهداً، ويعتبره آخرون أنه مجتهد منتسب إلى مذهب الحنابلة،[2]:15 لا يفتي إلا بما قام عليه الدليل، وإن خالف مذهب الحنابلة أو بقية فقهاء المذاهب الأخرى. ويذكر ابن رجب الحنبلي أنه تتبع فتاوى الصحابة والتابعين فصار عليماً بها، وعُني بدراسة فقه المذاهب الأخرى ووقف على آراء فقهائها واختلافهم. ومن أجل هذا كان يذهب في أحكامه إلى ما يقوم به الدليل دون الالتفات إلى أي مذهب، ويقول الذهبي في ذلك: وكان يعتبر أن مذهب أحمد بن حنبل أمثل المذاهب الإسلامية وأقربها إلى السنة فيقول: [34]:45-46 كان لابن تيمية آراء خالف فيها كل المذاهب الفقهية، أو المشهور من أقوال فقهائها، فقد كان يوافق بعض أئمة المذاهب الأربعة في بعض الأحيان، وأحياناً يخالف المعروف من آرائهم ومذاهبهم، ويسمي كثير من مؤرخيه هذا بمفرداته وغرائبه في الفقه. ولقد لقي ابن تيمية كثيراً من المتاعب بسبب آرائه الفقهية التي انفرد بها، لأنها كانت غير مألوفة في عصره من الفقهاء وأئمة الحديث الذين أبوا عليه أن يتوغل في مسائل لم ترد في أقوال كبار الفقهاء، أو لم يجمع عليها الصحابة والتابعون حسب ظنهم. ولقد لقي بسب أحد فتاويه "المسألة الحموية" كثيراً من السخط عليه، وجادل وناظر وسجن ومُنع من الإفتاء. ويذكر ابن رجب الحنبلي أن العلماء في عصره كرهوا له التفرد ببعض المسائل، فيقول: ويذكر ابن قيم الجوزية أن ابن تيمية لم ينفرد عن غيره بمسائله ولم يخالف الإجماع، فهو يقول أنه لا يعرف مسألة خرق ابن تيمية فيها الإجماع، ويقول أن ما نسب إلى ابن تيمية أنه خالف فيه الإجماع ينقسم إلى أربعة أقسام، فيقول:[34]:357-360 وكان ابن تيمية لا يرى أن الحق في مذهب معين ولا يخرج عنه، ويعتقد أن كل الأئمة بحثوا عن الحق وكل منهم اجتهد في طلبه، ويذكر محمد أبو زهرة في ذلك أن ابن تيمية قرر ثلاثة أمور في هذا الموضوع:[2]:298 أولها: أنه يقدر الأئمة الأربعة من ناحية منازلهم الفقهية، وأن ذلك بدا في دراساته المختلفة لآراء الفقهاء والموازنة بينها، واختياره أمثلها للعمل، وكان يبدي تقديره لآرائهم التي يعتقد أنها خطأ أو صواب، وألف في ذلك رسالة سماها "رفع الملام عن الأئمة الأعلام". والثاني: أنه يوصي الفقيه المحقق ألا يلتزم مذهباً معيناً إذا وجد الحق في غيره، وأن لا يتعصب لأحد المذاهب. ويقسم ابن تيمية الناس ثلاثة أقسام في مسألة أن يترك الشخص مذهباً قلده لما يظنه الحق في غيره، فالقسم الأول: من يتبين له رجحان قول آخر على قول إمامه الذي التزم مذهبه، وهو يعرف الأدلة التفصيلية، ويدرك الراجح والمرجوح، وعنده أدوات الموازنة، ومعرفة الأحكام من النصوص والأقيسة، فهذا يكون الواجب عليه أن يتبع الحق حسب قوله. والقسم الثاني: هو الشخص الذي ليس قدرة على الاستنباط، وهذا لا يتبع الدليل بل يتبع رجلاً مجتهداً، ولا ينتقل من رأي إلى رأي إلا تبعاً لغيره، ويقول: والقسم الثالث: من ينتقل من مذهب إلى مذهب من غير دليل إن كان من أهل الاستدلال أو من غير مقصد ديني إن كان من العامة، بل ينتقل لهوى ومصلحة، ومن غير عذر شرعي، وطلباً لليسر، فابن تيمية يذكر أن أحمد بن حنبل وغيره قد نهوا عنه، لأنه عبث بالمذاهب والشريعة. والثالث: أن يترك المذاهب كلها إذا وجد حديثاً يخالفها، فقد كان ابن تيمية يترك المذهب إذا وجد حديثاً نبوياً يخالف قول أحد الأئمة، ويأخذ بالحديث.[2]:298-308 أصوله لم يكن ابن تيمية صاحب مذهب فقهي معروف باسمه، وإنما كان يرجع في أصوله إلى مذهب أحمد بن حنبل ليستنبط منه أحكامه، لذلك كانت أصوله في مجملها هي أصول أحمد بن حنبل. وأصول أحمد هي: الكتاب والسنة النبوية والإجماع والقياس والاستصحاب والمصالح المرسلة. وعند عدم الوقوع على النص كان يلجأ إلى فتوى الصحابة، وإذا تعددت آراء الصحابة في المسألة الواحدة كان يلجأ إلى اختيار أقربها إلى الكتاب والسنة.[34]:317 الآراء الفقهية والعقدية التوحيد وأقسامه يعرف ابن تيمية التوحيد بأنه إفراد الله بالربوبية والألوهية والأسماء والصفات،[39] أي الإقرار بأن الله هو المدبر لجميع الأمور، وأن تُصرف جميع أنواع العبادة لله وحده لا شريك له، وإثبات ما أثبته الله لنفسه من صفات الكمال، ونفي عنه ما نفاه عن نفسه من صفات النقص. وبين ابن تيمية أن أعلى أصول الإيمان وأفضلها هو التوحيد وهو شهادة أن لا إله إلا الله حيث أمر الله بها جميع خلقه وأرسل به رسله. فيقول ابن تيمية: ويقول: [40]:50 إلى 54 ويبين أن ذكر الله لصفاته في القرآن ليس مقصوراً على وجوب إفراده بصفات الكمال فحسب بل دلت أيضاً على وجوب إفراده بالعبادة ويقول في ذلك: [41] ويدخل في التوحيد جميع أعمال العبادة المطلوبة شرعاً، سواء كانت أعمال قلوب أو جوارح، مثل عبادة الله ومحبته، والتوكل عليه، وخشيته، ودعائه، فيعرف ابن تيمية العبادة: [40]:55-56 أقسام التوحيد لابن تيمية في تقسيم التوحيد طريقتان: طريقة إجمالية، وطريقة تفصيلية: الطريقة الإجمالية: ينقسم التوحيد إجمالاً إلى قسمين: التوحيد القولي العلمي: ويسميه تلميذه ابن القيم "توحيد المعرفة والإثبات"، وهذا التوحيد يشمل توحيد الله بربوبيته وتوحيده بإثبات أسمائه وصفاته.[40]:173[42] وقد سمي بالقولي لأنه مقابل لتوحيد الألوهية الذي يشكل الجانب العملي من التوحيد.[43] التوحيد القصدي العملي: أو "الإرادي العملي" أو "توحيد القصد والعمل" أو "توحيد القصد والطلب"، وهو ما يقابل توحيد الألوهية. وسمي بالعملي لأنه يشمل كلاً من عمل القلب وعمل اللسان وعمل الجوارح التي تشكل جانب العمل من التوحيد.[43] الطريقة التفصيلية: ويقسم ابن تيمية التوحيد تفصيلياً إلى ثلاثة أقسام: توحيد الألوهية: ومعناه إفراد الله وحده بالعبادة، ويقول ابن تيمية: [40]:517 توحيد الربوبية: عرف ابن تيمية توحيد الربوبية بقوله:[40]:425 توحيد الأسماء والصفات: ومعناه: إفراد الله والإيمان بأسمائه وصفاته كما ورد في الكتاب والسنة، والنقول الصحيحة عن السلف. وإثباتها دون تحريف أو تعطيل أو تكييف أو تمثيل.[44] ويعترض البعض على ابن تيمية بأنه ابتدع بتقسيم التوحيد، وأنه تقسيمه هذا يقضي على الوحدة الموضوعية المفهومة من كلمة توحيد،[40]:176 وأنه لم يرد في الكتاب والسنة ولا في عصر السلف. وأن الهدف من هذا التقسيم هو تشبيه المسلمين بالكفار الذين لا يمشون على منهج السلف، وتكفيرهم بدعوى أنهم وحدوا توحيد الربوبية ولم يوحدوا توحيد الألوهية.[45] إلا أنه في المقابل يذكر آخرون أن هذا التقسيم قديم، وقد عمل عليه بعض علماء السلف، إلا أن عباراتهم تختلف من شخص إلى آخر، مثل أبو يوسف صاحب أبي حنيفة وكما صرح بهذا التقسيم أبو جعفر الطحاوي وابن بطة وابن جرير الطبري وقرره ابن القيم وغيرهم من العلماء.[46] الأسماء والصفات يذهب ابن تيمية مذهب أهل الحديث في أسماء الله وصفاته، حيث يُثبت لله ما جاء في القرآن والسنة النبوية من أسماء وصفات من غير تعطيل ولا تحريف ولا تبديل ولا تأويل ولا تشبيه ولا تمثيل،[47] فيقول: ،[48] ويقول: ،[49] وقد عارض ابن تيمية في كتبه ورسائله أقوال الأشاعرة والماتريدية والمعتزلة والجهمية والمعطلة في هذه المسألة، حيث يثبت صفات المعاني والأفعال مثل: المحبة والغضب والرضا والضحك، كما يثبت الصفات السمعية مثل اليد والوجه والعين والنزول والاستواء وأن الله فوق العرش والعلو والفوقية وغيرها،[48] ويقول فيها بإثبات الصفة ونفى علم الكيفية، وقد ألف في ذلك بيان تلبيس الجهمية ودرء تعارض العقل والنقل وغير ذلك، وقرر الصفات بعدة ردود منها:[40]: 650: 672 أن القول في بعض الصفات كالقول في البعض الآخر، فلا فرق بين صفات المعاني والصفات الأخرى، فكلها ثبُتَت بالقرآن والسنة، فيقول: .[48] أن عدم دلالة العقل على إحدى الصفات لا يدل على نفيها، إذ أنها تثبت بدليل آخر وهو السمع والنص الشرعي، فيجب إثبات ما ثبت بدليل ما دام لا معارض له. أن صفات الأفعال من الكمال، ولو لم يتصف بها لكان ذلك من النقص. وأن إثبات الصفات لا تمثيل فيه أصلًا، فإن من صفاته أنه ليس له شبيه ولا مثيل وذلك يسري على جميع الصفات، وأن نافي الصفات يهرب من التشبيه بالموجودات إلى التشبيه بالمعدومات. كما رد ابن تيمية على المشبِّهة، وحكى اتفاق السلف على ذمهم، فقال: ،[50] ولكنه يرى أن نفاة الصفات غالبًا ما يطلقون لفظ المشبهة على مثبتي الصفات.[51] قواعد الاستدلال عند ابن تيمية في هذا الباب وجوب معرفة الله بأسمائه وصفاته بالسمع لا بالعقل،[52] فيقول: ثم ردَّ على كلام الرازي في قوله بدلالة العقل.[53] لا يُتجاوز القرآن والحديث في باب الأسماء والصفات،[54] فيقول: .[55] أسماء الله وصفاته تثبت بخبر الآحاد، فيقول: ، وعارض قول الأشاعرة والمعتزلة والمتكلمين بعدم الاحتجاج بخبر الآحاد في مسائل الاعتقاد بشبهة عدم اليقين.[56] وجوب إثبات نصوص الصفات وإجرائها على ظاهرها مع نفي الكيفية والتشبيه عنها،[57] واستشهد بكلام أبو سليمان الخطابي والخطيب البغدادي في ذلك وقال: .[58] ظاهر نصوص الصفات ما يتبادر إلى العقل السليم من المعاني، وهو يختلف بحسب السياق، وما يضاف إليه الكلام،[59] فيقول: .[60] الإجماع حجة في باب الأسماء والصفات،[61] قال: .[62] الفطر السليمة موافقة لما جاءت به الشريعة من إثبات أسماء الله وصفاته، فيقول: .[63] كل ما اتصف به المخلوق من صفات كمال لا نقص فيها فالخالق أولى بها، وكل ما ينزه عنه المخلوق من صفات نقص لا كمال فيها فالخالق أولى بالتنزه عنها،[64] ويوضح ذلك قائلًا: [65] دلالة الأثر على المؤثر حجة في باب الأسماء والصفات،[66] قال: ،[67] ويُسمى ذلك بقياس الغائب على الشاهد.[68] المنقول الصحيح لا يعارضه معقول صريح قط،[69] فيقول: .[70] القضاء والقدر عقيدة ابن تيمية في القضاء والقدر كعقيدة أهل السنة والجماعة، فيقول بخلق أفعال العباد وأنهم مع ذلك لهم مشيئة وقدرة أعطاهم إياها الله؛ فهم لا يشاؤون إلا أن يشاء الله، فيقول: [71][72][73] كما ردّ على الجبرية والقدرية وهاجم عقيدتهم في القدر، فقال عن الجبرية: ،[74] وقسَّم ابن تيمية القدرية إلى ثلاثة أصناف أسماهم: قدرية مشركية وقدرية مجوسية وقدرية إبليسية.[75] الإيمان يقرر ابن تيمية أن الإيمان قول وعمل يزيد بالطاعات وينقص بالمعاصي، وأنه قول القلب وعمل القلب، ثم قول اللسان وعمل الجوارح.[76] قال:[77] الإمامة يرى ابن تيمية أن ولاية أمر الناس من أعظم واجبات الدين، بل لا قيام للدين إلا بها، ولا بد لحراسة الدين من رأس.[78] وأن اختيار الحاكم يحصل بالطرق الفقهية التي ذكرها الفقهاء مثل البيعة والاستخلاف، أو بالقهر والغلبة كما هو عند البعض، كما يرى أن أساس الاختيار يحصل لمن له القدرة والسلطان ومن وافقه أهل الشوكة، ولا يرى اشتراط عدد من أهل الحل والعقد لصحة البيعة،[79][80] فيقول: [81] ويرى ابن تيمية أن صفات الإمام وشروط الولاية ترتكز على ركنين هما القوة والأمانة، وأن الغرض من الإمامة والخلافة هو إصلاح دين الخلق، وإصلاح ما لا يقوم الدين إلاّ به من أمر دنياهم، والأمر بالمعروف والنهي عن المنكر.[80][82] الأولياء يرى ابن تيمية أن كرامات الأولياء حق باتفاق أئمة أهل السنة والجماعة لكن كثيرًا ممن يدعيها أو تدعى له يكون كذابًا أو ملبوسًا عليه،[83] أنه ليس من شرط الولي أن يكون معصومًا لا يخطئ، بل يجوز أن يخفى عليه بعض علم الشريعة، ويجوز أن يشتبه عليه بعض أمور الدين،[84] ويرى ابن تيمية أن كثيرًا مما يظن الناس أنها كرامات تكون من تلبيسات الشيطان،[85] فيُروى عنه أن بعض الناس قال له: ، وقد ألف في ذلك كتابًا وهو الفرقان بين أولياء الرحمن وأولياء الشيطان.[86] التوسل يقول ابن تيمية بعدم جواز التوسل والاستغاثة بذوات الأنبياء والصالحين،[87] فيقول: ،[88] ويستدل على ذلك بقول أبي حنيفة النعمان وأصحابه فيقول: ،[89] وقد ألف ابن تيمية في ذلك عدة كتب منها: قاعدة جليلة في التوسل والوسيلة،[90] والرد على البكري والرد على الأخنائي، وأثارت هذه المسألة حفيظة عدد من الشيوخ خاصةً علماء الصوفية، حيث كفَّر البكري ابن تيمية على إثرها، وألف يوسف النبهاني شواهد الحق في الاستغاثة بسيد الخلق، وألف السبكي كتابه شفاء السقام في زيارة خير الأنام. زيارة القبور وشد الرحال لها كان ابن تيمية ينهى عن شد الرحال لغير المساجد الثلاث سواء كان لمساجد أو مشاهد أو قبور أو أي بقعة بغرض العبادة والتعظيم،[91] فيقول: ،[92] ويقول: .[91] كما كان يرى عدم جواز شد الرحال لمجرد زيارة قبر النبي من غير إرادة إتيان المسجد للصلاة فيه، واستدل بقول مالك بن أنس ونهيه عن ذلك فيقول في مجموع فتاويه: ،[93] وقد شاع أن ابن تيمية يمنع زيارة القبور مطلقًا، فألف ابن تيمية في ذلك رسائل منها الرد على الأخنائي والرد على البكري.[92] ويقسِّم ابن تيمية زيارة القبور عمومًا سؤاء بشد رحال أو بدونه إلى زيارة شرعية وزيارة بدعية، فقال:.[94] مسألة بقاء النار وفنائها يصرّح ابن تيمية في كتبه بأن النار لا تفنى، وأنها ليس لها آخر، فذكر ذلك في كتابه درء تعارض العقل والنقل فقال: ،[95] وقال في بيان تلبيس الجهمية: ،[96] وذكر مثل ذلك في مجموع الفتاوى،[96] وطُبع حديثًا رسالة لابن تيمية أصلها مخطوطة عُثر عليها ضمن مخطوطات دار الكتب المصرية بعنوان "الرد على من قال بفناء الجنة والنار".[97] وبالرغم من ذلك إلا أنه قد اشتُهِرَ أن ابن تيمية يقول بفناء النار، وكان من أسباب اشتهار ذلك ما ألفه تقي الدين السبكي بعنوان "الاعتبار ببقاء الجنة والنار في الرد على ابن تيمية وابن القيم القائلين بفناء النار"، حيث نسب إلى ابن تيمية القول بذلك،[98] كما من أسباب اشتهار أن ابن تيمية يقول بفناء النار ما ذكره ابن القيم في حادي الأرواح إلى بلاد الأفراح، حيث جمع أقوال المؤيدين والمعارضين لهذه المسألة، وأشار إلى أن ابن تيمية قد حكى بعض هذه الأقوال.[99] لذلك ذكر بعض الباحثين أن ابن تيمية كان يقول بفناء النار في أول حياته ثم تبين له خلافه ورجع عنه، وذهب آخرون أنه لم يقل ذلك مطلقًا، وذهب آخرون، خاصةً معارضوه، أنه يقول بفناء النار.[96][100] الطائفة الممتنعة يرى ابن تيمية أن أيما طائفة ذات شوكة انتسبت إلى الإسلام وامتنعت من بعض شرائعه الظاهرة المتواترة مثل: الصلاة والزكاة أو صيام شهر رمضان أو حج البيت العتيق، أو عن الحكم بينهم بالكتاب والسنة أو عن تحريم الفواحش أو الخمر أو نكاح ذوات المحارم أو عن استحلال النفوس والأموال بغير حق، أو الربا أو الميسر، أو عن الجهاد للكفار أو عن ضربهم الجزية على أهل الكتاب ونحو ذلك من شرائع الإسلام؛[101] فإنه يجب جهادها باتفاق المسلمين حتى يكون الدين كله لله كما قاتل أبو بكر الصديق والصحابة مانعي الزكاة في حروب الردة، حتى وإن نطقوا بالشهادتين وادعوا الإسلام، أمَّا إذا بدأوا المسلمين بالقتال فيتأكد قتالهم،[102] وأنَّ أعوان الطائفة الممتنعة وأنصارها مشتركون في الثواب والعقاب؛ لأن الطائفة الواحدة الممتنع بعضها ببعض كالشخص الواحد.[103] وقد أفتى بناءً على ذلك بقتال التتار الذين حكموا بلاد المسلمين لأنهم ادعوا الإسلام ولا يصلون ولا يزكون، فقال: .[101][104] وعندما وقعت مدينة ماردين تحت حكم التتار، أفتى بعدم جواز معاونة التتار بأي شكل، وأن البلدة لا تعتبر في هذه الحالة دار إسلام ولا دار كفر بل هي قسم ثالث يعامل المسلم فيها بما يستحقه، ويعامل الخارج عن شريعة الإسلام بما يستحقه.[105] مواقفه موقفه من علم الكلام عني ابن تيمية بدراسة علم الكلام، وكان على اطلاع واسع على جميع ما ألفه علماء الكلام المتقدمين والمتأخرين. وكان هدفه من هذه الدراسة أن يتمكن من نقدها. فهو يعتقد أنهم أدخلوا في أصول الدين ما يخالف القرآن الكريم، ومالم يأذن به الله، وأنهم أوقعوا الناس في إشكالات وضلالات جعلتم يضلون عن الطريق الصحيح. ويذكر أن الرسول قد بين أصول الدين، وأنه دل الناس إلى الأدلة العقلية والبراهين التي يعلمون بها إثبات ربوبية الله ووحدانيته وصفاته، وينتقد هؤلاء بصفتهم معرضين عن الكتاب والسنة، فيقول: [106] وقد أكثر ابن تيمية في كتبه نقد المتكلمين والفلاسفة والتجريح بهم ونقدهم وتحذير الناس منهم، ويبين لماذا يذم علماء الكلام فيقول: [107] فهو يرى أنهم لا يدافعون عن الدين، بل أن جد جدلهم يدور حول مناقضة ما يجيء به الطرف الآخر، ويقول أيضاً: [34]:273-275[108] ويستمر في نقدهم بقوله أنهم أهملوا في مقالاتهم ذكر الأصول الصحيحة المأثورة عن السلف، وأنهم تكلموا في أصل من أصول الدين معتمدين بذلك على ما يعرفونه، وأنهم لا يبحثون عن القول الصحيح ولا عن قائله. ويقول: [109] ويذهب ابن تيمية مذهباً أكثر تصلباً في دعوته إلى التمسك بالأصول، وحصر العلم الصحيح بأحمد بن حنبل فيدعو إلى موافقته، ويعتبره مقياساً يقاس عليه مدى تعلق الناس بالسنة، فيقول عنه: ويعتبر أن أبا الحسن الأشعري أقرب المتكلمين إلى السنة من غيره، ويقول أن انتسابه إلى أحمد أكثر من غيره كما هو معروف في كتبه.[34]:276-277[110] نقد تقديم العقل على النقل ينتقد ابن تيمية المتكلمين في تقديمهم العقل على النقل، إذا تعارضا في مسألة إثبات العقائد، ويعتقد أن أصول الدين التي يكفر مخالفها، هي علم الكلام الذي يعرف بمجرد العقل، ثم يهاجم بعض من يدخلون في أصول الدين ما ليس فيها، فيقول: [111] ويبين ابن تيمية أن ما يستدل علماء الكلام به من الأدلة العقلية، هو على نقيض قولهم، فيقول: [112] ويقول أن علماء الكلام مخالفون للكتاب والسنة، وقد ذمهم السلف والأئمة، وأنهم لم يقوموا بواجب الإيمان ولا بواجب الجهاد.[34]:278[113] موقفه من بعض المتكلمين موقفه من ابن عربي: يكفر ابن تيمية ابن عربي ويعتبره "كافرا ملحدا" و"زنديقا" فهو يعتقد أنه قد خالف الشرع والعقل، كما خالف جميع الأنبياء والأولياء، وهو كذلك بالنسبة إليه "ملحد من صوفية الملاحدة الفلاسفة"، وليس من صوفية أهل العلم، ولا من مشايخ أهل الكتاب والسنة، وسبب ذلك أن ابن عربي وضع الولي فوق مرتبة النبي، لأنه حسب رأيه يأخذ العلم بلا واسطة، في حين يأخذها النبي بواسطة جبريل، وطريقة تحصيله العلم بلا واسطة، تكون باتصاله بالعقل الأول الذي هو الله مباشرة. وأيضاً بسبب قوله بوحدة الوجود.[34]:212-213 موقفه من فخر الدين الرازي: أنكر ابن تيمية عليه كتابه "السر المكتوم في السحر ومخاطبة النجوم" وذكر أن هذا كفر وردة عن الإسلام، ولكنه في نفس الوقت ذكر أنه تاب من ذلك.[34]:306-309 وقد ألف ابن تيمية كتابه "بيان تلبيس الجمهمية في تأسيس بدعهم الكلامية" للرد على كتاب فخر الدين الرازي "تأسيس التقديس". موقفه من الصحابة يصرح ابن تيمية في كتبه أن اعتقاده في الصحابة هو اعتقاد أهل السنة والجماعة، ويعتقد بوجوب الثناء عليهم، ويذكر بأن الأحاديث مستفيضة ومتواترة في فضائل الصحابة والثناء عليهم، وتفضيل قرنهم على من بعدهم من القرون،[114][115] ويقول: وقال أيضا: «كل مؤمن آمن بالله، فللصحابة عليه فضل إلى يوم القيامة»[116]، ويحكي أيضاً اتفاق أهل السنة والجماعة على رعاية حقوق الصحابة والقرابة بعد أن استعرض الأدلة من الأحاديث، فيقول: [117][118]:509 وأما موقفه من سب الصحابة، فيعتقد أنه حرام، فيقول: [118] :513 ويعتقد ابن تيمية أن أفضل السابقين الأولين الخلفاء الأربعة، وأن أفضلهم أبو بكر الصديق ثم عمر بن الخطاب، فيقول: ويبين أن مرتبتهم في الفضل كمرتبتهم في الخلافة، فيقول في عرضه معتقد أهل السنة: [118] :515-516[119] وكان موقف ابن تيمية من عبد الله بن عباس هو الثناء عليه، لثناء الرسول عليه، فيقول: [120] وكان جهد ابن تيمية في مناقشة الخلافات السياسية بين الصحابة كبيرا، حيث يقول محمد الشنقيطي «ولا نعلم أيا من علماء الإسلام كتب في هذا الموضوع كتبا بحجم "منهاج أهل السنة والجماعة" بمجلداته التسعة، أو في حجم العديد من الفتاوى التي خصصها لهذا الموضوع.»[121]. وعُرِف عنه التمييز بين الذنب المغفور والسعي المشكور، وأن الصحابة بشر قد يصيبهم الخطأ فيقول: «نحن لا نشهد أن الواحد من هؤلاء لايذنب، بل الذي نشهد به أن الواحد من هؤلاء إذا أذنب فإن الله لا يعذبه في الآخرة، ولا يدخله النار، بل يدخله الجنة بلا ريب.»[122]. وبالنسبة للصحابي معاوية بن أبي سفيان فكان يثني عليه أيضاً، ويذكر أن سيرته سيرة خير وعدل وأنه أفضل ملوك المسلمين،[123] يقول ابن تيمية: [124] وينقل أيضاً ثناء ابن عباس على معاوية وأنه شهد له بفقهه.[118] :530-531[123] وبالرغم من ذلك إلا أن هناك من يرى أنه يبغض الصحابة بما فيهم الخلفاء الراشدين، وأن قلمه لم يسلم منه حتى الصحابة،[125] وأنه اشتهر عنه تخطئة الناس جميعاً، حتى إمامه أحمد بن حنبل، والصحابة أبو بكر وعمر وعثمان وعلي.[126] ويرى تقي الدين الحصني أن ابن تيمية يبغض أبا بكر وعمر. وأنه رمز إلى تكفير أبي بكر وأنه قال أن أبا بكر أسلم شيخاً يدري ما يقول. وأنه يرمز إلى عدم الاعتداد بقول عمر بن الخطاب،[127] وأنه قال إن عثمان بن عفان يحب المال. وفي مقابل هذا قام المؤيدون لابن تيمية بالرد على هذا الموضوع في كتبهم، فمنهم "عبد الله الغصن" صاحب كتاب "دعاوى المناوئين لشيخ الإسلام ابن تيمية عرض ونقد" الذي قام بالرد على هذا الموضوع في كتابه، وقد توصل فيه أنه لا يوجد نص واحد لابن تيمية ينتقص فيه الصحابة.[118] :506-507, 515 موقفه من أهل البيت يصرح ابن تيمية في كتبه أن اعتقاده في أهل البيت هو اعتقاد أهل السنة والجماعة بمحبتهم والثناء عليهم، وهو يقرر في مواضع عدة من كتبه وجوب وفرضية حبهم،[118] :534[128][129] وقد تكلم أيضاً حول أفضلية أهل البيت على غيرهم، لاجتماع النسب مع الإيمان والتقوى، ويقول: [118] :535-536[130] وأزواج النبي من آل بيته كما يقول ابن تيمية.[129] ويعتبر أن من قذف أمهات المؤمنين سواء كانت عائشة أو غيرها، فهو كافر، لأن هذا فيه عار وغضاضة على الرسول، وأذى له كما يقول.[118] :538-539[131] ويعتقد بأن أفضل أهل البيت بعد النبي هو علي بن أبي طالب ثم حمزة بن عبد المطلب وجفعر وعبيدة بن الحارث بن عبد المطلب، وهؤلاء هم السابقون إلى الإسلام. وأما أعلم أهل البيت فهو علي ثم ابن عباس كما وضح ذلك في كتابه منهاج السنة النبوية. وكان موقفه من فاطمة بنت محمد مثل موقف أهل السنة والجماعة، ويبين في أكثر من موضع في كتبه فضلها. وكذلك موقفه من الحسن والحسين فهو يحتج بالأحاديث النبوية لبيان فضلهما. ويثني على علي بن الحسين بن علي وعلى محمد بن علي بن الحسين (أبو جعفر الباقر) وعلى جعفر بن محمد بن علي بن الحسين (جعفر الصادق) ويصفه بأنه "من خيار أهل العلم والدين"، وقد أثنى أيضاً على موسى بن جعفر.[118] :539-543 وبالنسبة لموقف ابن تيمية من علي بن أبي طالب، فهو يثني عليه في كتبه، ويذكر مناقبه وفضائله، ويقول بأنه أفضل الأمة بعد الخلفاء الثلاثة، ويذكر أن محبته من السنة والإيمان، فيقول: ويدافع ابن تيمية عن علي، ويعتقد أن سبه ولعنه من البغي. وبالرغم أن ابن تيمية كان قد أثنى على علي إلا أنه كان ينتهج منهجاً لا يغل فيه ولا يمغطه حقه، وأنه عندما يبين مناقب علي بن أبي طالب كان يبين من شاركه من الصحابة فيها حسب كلام المؤرخين له.[118] :543-554 وعلى الرغم من هذا ففي المقابل يرى المنتقدون لابن تيمية أنه يبغص أهل البيت، وأنه يسعى في بث بغضه هذا في كتبه عن طريق الغمز فيهم، وفي فضائلهم، وإن تستر بحبهم، والثناء عليهم. فيقول أحمد بن الصديق الغماري "إنه ينفي كل فضيلة لعلي أو لأهل بيته" ويقول بأنه من أعداء أهل البيت،[132] وأن ابن تيمية شبه فاطمة بالمنافقين.[133] ويذكر آخرون أيضاً أنه أظهر بغضه لعلي أكثر من أهل البيت، بحيث أنه ينكر العلم الخاص بعلي وإنكار كونه أكثر علماً من أبي بكر الصديق وعمر بن الخطاب. وأن ابن تيمية كان يعرف أن علياً أكثر علماً من أبي بكر وعمر إلا أنه كان يتجاهل هذا نصرة لرأيه.[134] وفي مقابل هذا يرى المؤيدون لابن تيمية أن كتبه مليئة بالثناء على علي بن أبي طالب، ويرون أن الناقدين له يظنون أن ابن تيمية بمجرد بيانه مشاركة الصحابة لعلي في بعض الصفات، أن هذا من باب الذم له. وعلى أثر ذلك قام بعض المؤيدين له بالرد على هذا الموضوع في كتبهم، منهم "سعد بن علي الشهراني" في كتابه "فرقة الأحباش: نشأتها - عقائدها - آثارها"، و"عبد الله الغصن" في كتابه "دعاوى المناوئين لشيخ الإسلام ابن تيمية عرض ونقد". وكتاب "شيخ الإسلام ابن تيمية لم يكن ناصبياً" لمؤلفه "سليمان بن صالح الخراشي".[118] :554[135][136] موقفه من الشيعة يٌقّسم ابن تيمية الشيعة إلى ثلاثة أصناف،[137] الصنف الأول يسميهم الغالية وهم النصيرية والإسماعيلية ويرى كفرهم وقتالهم، فيقول:،[137] ويضيف إليهم القرامطة والدروز ويصفهم بالباطنية فيقول: ،[138] والقسم الثاني هم الإمامية الإثنا عشرية فيرى كفرهم فيقول: ،[139] والصنف الثالث الزيدية أو المُفضِّلة فيرى أنهم أخف الأصناف وأقربهم إلى السنة،[137] ويقول: .[140] ويرى ابن تيمية أن الشيعة أصل كل فتنة،[141] وأنهم يوالون اليهود والنصارى والمشركين،[142] فيقول: ،[137] كما يرى أنهم شرٌ من عامة أهل الأهواء، وأحق بالقتال من الخوارج،[137] وقد نهضت حملة مملوكيَّة إلى كسروان لِقتال الشيعة بناءً على فتوى لابن تيمية بأنَّ قتال الشيعة والنُصيريَّة أولى من قتال الصليبيين والمغول لأنَّهم «عدُّوٌ في ديار الإسلام، وشرُّ بقائهم أضر».[143] موقفه من المسيحية ألف ابن تيمية في الرد على العقيدة المسيحية كتاب الجواب الصحيح لمن بدل دين المسيح، حيث أورد فيه أدلة وحججا على تحريف الإنجيل، كما أورد فيه أدلة بطلان أن المسيح هو الله، أو ابن الله، أو أنه كلمة الله الخالقة، وأنه ليس هناك دليل على ذلك من الكتاب المقدس أو الكتب الأخرى.[144] وكان تأليف هذا الكتاب ردًا على كتاب ورد من قبرص اصدره القساوسة يروجون فيه الحجج والشبهات حول الإسلام ويدعون فيه للمسيحية.[145][146] كما ناظر ابن تيمية عددًا من المسيحين مثل مناظرته لثلاثة رهبان من الصعيد في قاعة الترسيم أثناء محبسه بمصر سنة 707 هـ.[147] ومن أشهر فتاوى ابن تيمية المتعلقة بالنصارى: فتوى عدم جواز تهنئة النصارى في أعيادهم أو مهاداتهم، وعدم جواز التشبّه بهم، أو زيارتهم في كنائسهم؛ فيقول: [148] وألف ابن تيمية رسالة في بناء الكنائس ردًا على سؤال جاء إليه، فأفتى بأن الكنائس ثلاثة أقسام: منها ما لا يجوز هدمه مثل التي عاهدهم الإمام على بقائها، ومنها ما يجب هدمه كالتي في القاهرة ومصر والمحدثات كلها لأنها بُنيت بعد الفتح، ومنها ما يفعل المسلمون فيه الأصلح كالتي في الصعيد وأرض الشام مما كان قديمًا قبل الفتح، وأن الرأي لولي أمر المسلمين في فعل الأصلح من ذلك. استدل في ذلك بأقوال المذاهب الأربعة، والآثار عن ابن عباس، والحسن البصري، وما فعل هارون الرشيد في كنائس بغداد.[149][150] أثره في عصره كان لابن تيمية في عصره شعبية كَبِيرَة كانت تحرك الجماهير ضد معارضيه وضد الاتجاهات التي يدينها. ويذكر الكيلاني أن المصادر تروي أن الفقيه الذي كان يعترض ابن تيمية كان لا يمر ببعض الطرقات خوفاً من أنصار ابن تيمية. واعتاد ابن تيمية أن يقوم بدور المحتسب في الأمر بالمعروف والنهي عن المنكر. وقد كان يخرج مع أصحابه على الخمارات ويعاقب شاربي الخمر، وأيضاً الذين يتعاطون الحشيش. وقد كانت تصل لابن تيمية استفسارات كثيرة من أماكن مختلفة، مثل العقيدة الواسطية التي كانت جواباً "لرضي الدين الواسطي الشافعي" الذي طلب من ابن تيمية كتابة هذه العقيدة، و"الرسالة الحموية" التي كانت لأهل مدينة حماة، و"الرسالة التدمرية".[151][152] تلاميذه كان ابن تيمية من أكثر علماء عصره تلاميذاً بسبب تنقله بين القاهرة والإسكندرية ودمشق. ويقسم محمد أبو زهرة تلاميذ ابن تيمية إلى نوعين، لأن دروسه كانت نوعان؛ فالنوع الأول من دروسه هو دروس عامة يلقيها على العامة في المساجد والجوامع أو حيثما ذهب، كما فعل حين مر بغزة وألقى فيها درساً، وقد كان له تلاميذ يلازمون هذه الدروس. والنوع الثاني من دروسه، دروس خاصة كان يلقيها على تلاميذه الذين قاموا بعد ذلك على تركته العلمية، وهذا القسم من التلاميذ كان أكثرهم من الحنابلة، وكثير من الشافعية. وكان عدد تلاميذه كثيراً لطول المدة التي ألقى دروسه فيها، وهي نحو ستة وأربعين عاماً.[2]:437-438 ومن أشهر تلاميذه:[4]:139-143[22]:199-201 ابن قيم الجوزية (691 هـ - 751 هـ). لازم ابن تيمية بعد عودته من مصر سنة 712 هـ إلى أن مات. وقد سُجن ابن القيم مع ابن تيمية سنة 726 هـ بسبب مناصرته له في آرائه حول الطلاق.[2]:438-439 شمس الدين الذهبي (673 هـ - 748 هـ) محمد بن عبد الهادي المقدسي (704 هـ - 744 هـ) ابن كثير الدمشقي (701 هـ - 774 هـ) ابن رجب الحنبلي (736 هـ - 795 هـ) جمال الدين المزي (654 هـ - 742 هـ) محمد بن مفلح المقدسي (708 هـ - 763 هـ) علم الدين البرزالي (665 هـ - 739 هـ) عمر بن علي البزار (688 هـ - 749 هـ) ابن فضل الله العمري (700 هـ - 749 هـ) ابن شيخ الحزامين (657 هـ - 711 هـ) ابن قاضي الجبل (693 هـ - 771 هـ) ابن النجيح الحراني (توفي في سنة 723 هـ). تأثيره المبكر في شبه القارة الهندية وصلت آراء ابن تيمية إلى شبه القارة الهندية في القرن الثامن الهجري، وذلك بذهاب بعض تلامذته إليها. وكان ممن وصل إلى هناك من أصحابه: "عبد العزيز الأردبيلي" الذي اتصل ببلاط السُلطان "محمد تغلق"، ويذكر "عبد الرحمن بن عبد الجبار الفريوائي" أن دعوة الأردبيلي كان لها أثر ظاهر في الإصلاحات التي نفذها السُلطان محمد تغلق في القضاء على تصور الولاية عند الصوفية، وفي القضاء على نظام الخلوات الصوفية وتكاياهم، وأن هذا يتشابه مع أفكار ابن تيمية. ومن العلماء الذين لهم دور في نشر آراء شيخ الإسلام، "علم الدين سليمان بن أحمد الملتاني" الذي اتصل أيضاً بالسُلطان محمد تغلق، وقد كان له كذلك دور بارز في التأثير على السلطان من ناحية القضاء على البدع والخرافات.[153]:24-25 واختفى أثر ابن تيمية في شبه القارة الهندية بعد نهاية أسرة آل تغلق. إلى أن ظهر في القرن الحادي عشر الهجري ولي الله الدهلوي.[153]:31-32[154] امتداد تأثيره في العالم العربي يقسم ماجد عرسان الكيلاني (1351 هـ - 1436 هـ) المناطق التي تأثرت بابن تيمية إلى ثلاثة أقسام: الأولى الجزيرة العربية والثانية مصر وسوريا والثالثة المغرب العربي. عدا الامتدادات خارج العالم العربي إلى كل من باكستان وأفريقيا والهند. وقد ظهر تأثير ابن تيمية في الجزيرة العريبة في حركة محمد بن عبد الوهاب. وفي مصر والشام فقد كان أول من عكس هذا التأثير محمد رشيد رضا من خلال الأبحاث التي كانت تنشرها مجلة المنار. وبالنسبة للمغرب العربي فقد بدأت أفكار ابن تيمية تدخل في الربع الثاني من القرن العشرين عن طريق الحركة السلفية في مصر حيث وجدت صداها عن عبد الحميد بن باديس وفي جمعية العلماء في الجزائر. وفي مراكش بدأت نفس التأثيرات، فيقول المستشرق كليفورد جيرتس أن أفكار ابن تيمية انتقلت في ثمانينيات القرن التاسع عشر على أيدي الطلبة المغاربة الذين درسوا في الأزهر وعادوا ليبشروا بالأفكار السلفية في جامعة القرويين. ويرى آخر أن تأثير ابن تيمية في مراكش يعود إلى أقدم من ذلك عندما حاول السلطانين العلويين محمد بن عبد الله ثم سليمان نشر أفكار محمد بن عبد الوهاب. ثم جاءت هذه الأفكار في موجة ثانية في أوائل القرن العشرين على يد كل من القاضي محمد بن العربي العلوي وعلال الفاسي. وقد تأثر الوطنيون في تونس أيضاً بالاتجاه السلفي.[155] ومنذ أوائل النصف الثاني من القرن العشرين أخذ تأثير ابن تيمية يتجاوب صداه في مختلف البلدان الإسلامية، ويذكر الكيلاني أن أبرز من عكس هذا التأثير، مدرستان: مدرسة أبي الأعلى المودودي ومدرسة مدرسة مالك بن نبي. وبالنسبة للمدرسة الأولى مدرسة أبي الأعلى المودودي، يقول أن أثر ابن تيمية يبدو واضحاً في التفكير السياسي لهذه المدرسة، وخاصة في تفكير أشهر مفكريها وهما المودودي وسيد قطب، فالمكانة التي أعطاها ابن تيمية للدولة الإسلامية استطرد المودودي وقطب في تفاصيلها، واستعملا نفس المصطلحات التي استخدمها ابن تيمية. وبالنسبة للمدرسة الثانية "مدرسة مالك بن نبي" يذكر الكيلاني أنها نشأت كمزيج من التأثر بالاتجاه السلفي الذي بدأه عبد الحميد بن باديس، والتأثر بالخبرات الذاتية لمالك بن نبي في التراث الإسلامي والتراث الأوروبي. واتجهت هذه المدرسة في منهج التحويل النفسي والفكري، ويكمل الكيلاني قوله بأن مالك بن نبي عكس في كتبه: "شروط النهضة" و"مشكلة الثقافة" و"ميلاد مجتمع" الاتجاهات التي وردت في كتاب ابن تيمية "اقتضاء الصراط المستقيم لمخالفة أصحاب الجحيم".[156] محمد بن عبد الوهاب كانت حركة محمد بن عبد الوهاب الدعوية التي ظهرت في القرن الثاني عشر الهجري امتداداً لدعوة ابن تيمية. وقد تأثر محمد بن عبد الوهاب بابن تيمية تأثراً كبيراً واعتنى بكتبه وكتب تلميذه ابن قيم الجوزية اعتناء كاملاً. وكانت دعوة محمد بن عبد الوهاب هو نفسه ما دعا ابن تيمية به قبله، من اعتماد القرآن الكريم والسُنة الصحيحة مصادراً أولى، وعلى آثار السلف، والدعوة إلى التوحيد، وإثبات ما أثبته الله لنفسه ونفي ما نفاه عن نفسه في باب الأسماء والصفات. واتباع الدليل ونبذ التعصب.[157] بعد قيام دعوة محمد بن عبد الوهاب في القرن الثاني عشر الهجري، تأثر به عدد كبير من الإصلاحيين في العالم الإسلامي، يقول خير الدين الزركلي: [157]:146 محمد رشيد رضا اعتنى محمد رشيد رضا بكتب ابن تيمية وكتب تلميذه ابن قيم الجوزية، وتأثر بهما تأثراً بالغاً. وقد اتجه محمد رشيد في اتجاه محمد بن عبد الوهاب وابن تيمية في مسألة محاربة البدع والخرافات. وتصدى أيضاً في مجلته "مجلة المنار" للدفاع عن السلفية وعن حركة محمد بن عبد الوهاب.[158][159] ويقول محمد بن عبد الرحمن المغراوي: [157]:147-150 في شبه القارة الهندية اختفى أثر ابن تيمية في شبه القارة الهندية بعد نهاية أسرة آل تغلق السالفة الذكر. إلى أن ظهر في القرن الحادي عشر الهجري ولي الله الدهلوي الذي درس في المدينة المنورة وأخذ علم الحديث عن علمائها، واطلع هناك على كتب ابن تيمية وكتب تلميذه ابن قيم الجوزية، وأثرت دراسته لكتب ابن تيمية في مؤلفاته. وجاء بعده ابنه عبد العزيز الدهلوي الذي ألف كتابه "التحفة الإثني عشرية" ويذكر الفريوائي أنه استفاد من كتاب ابن تيمية "منهاج السنة النبوية في نقض كلام الشيعة والقدرية". ثم ظهر أيضاً حفيد ولي الله الدهلوي "إسماعيل بن عبد الغني الدهلوي" الذي يذكر عنه "عبد الحميد بن عبد الجبار الرحماني" أن أثر ابن تيمية ظهر فيه عندما قام بالتنفيذ العملي لأفكار جده، وظهر كذلك في مؤلفاته.[153]:31-32[154] وكان ممن تأثر بابن تيمية في شبه القارة الهندية النواب صديق حسن خان القنوجي البخاري ونذير حسين الدهلوي، فقد كان صديق حسن خان قد تأثر بابن تيمية عندما ذهب إلى الحج واشترى عدة كتب، منها كتاب "اقتضاء الصراط المستقيم" لابن تيمية، ونسخ كتاب ابن تيمية "السياسة الشرعية في إصلاح الراعي والرعية". ولما تزوج شاه جهان بيكم أميرة بوبال وأخذ مقاليد الأمور بيده أخذ ينشر أفكار ابن تيمية في الهند. وكان يكثر الإشادة بابن تيمية وتلاميذه في مؤلفاته، وكان يذكر من ذكره فيها. وقد عد ابن تيمية مجدد قرنه في عدد من مؤلفاته. وبالنسبة لنذير حسين الدهلوي فقد عكف هو الآخر على نشر الكتاب والسنة. وبرز تلاميذه في هذا المجال، فقد قاموا بنشر مؤلفات ابن تيمية، ومن تلاميذه هؤلاء: بعض أفراد "الأسرة الغزنوية" التي خرج منها "عبد الله بن محمد الغزنوي" الذي كان من المعتنين بكتب ابن تيمية، بالإضافة إلى أبنائه "محمد" و"عبد الجبار" و"عبد الرحيم" و"عبد الواحد". وكان من المتأثرين به أيضاً "عبد الرحمن المباركفوري" و"شمس الحق العظيم آبادي"، وبالإضافة إلى "شبلي بن حبيب الله النعماني" و"أبو الكلام آزاد".[153]:34 إلى 40[154] تأثيره على السلفية الجهادية تستدل جماعات السلفية الجهادية بفتاوى ابن تيمية في مراجعها، ويقوم أعضاؤها بنسبة كثير من مواقفهم إليه، كما يكثر حضوره وتكرار اسمه في خطاباتهم وفتاويهم؛ فمثلًا كتاب الفريضة الغائبة لمحمد عبد السلام فرج الذي يُعتبر من المرجعيات للسلفية الجهادية، يعتمد في عدد من طروحاته على باب الجهاد من كتاب مجموع الفتاوى.[160] ويحمل بعض الباحثين ابن تيمية المسؤلية عن أفكار الجماعات الجهادية وممارساتها، ويتهمون تراث ابن تيمية بأنه بات يشكل مرجعاً فقهياً لهذه الجماعات، وأنها تستشهد بكلامه وتستدعي نصوصه وترجع إلى تراثه.[161] وكثيرًا ما يشير رموز السلفية الجهادية في خطاباتهم إلى ابن تيمية؛[ْ 1] فقد أشار أسامة بن لادن إلى ابن تيمية في بيانه الصادر سنة 1996 والذي أعلن فيه "الجهاد ضد الأمريكان" فقال: .[162] واستشهد أبو مصعب الزرقاوي مؤسس جماعة التوحيد والجهاد بأقوال ابن تيمية في الشيعة وتكفيرهم؛ وكان ذلك في سياق رده على أبي محمد المقدسي لعدم تكفيره عوام الشيعة،[163] وكذلك استشهد أبو محمد العدناني المتحدث السابق لتنظيم الدولة الإسلامية بفتوى الطائفة الممتنعة في كلمة صوتية له بعنوان "السلمية دين من؟".[164] وقد صادرت الحكومة الأردنية في يونيو 2015 مؤلفات ابن تيمية بزعم أن كتبه هي الأساس في تغذية التيارات الجهادية.[165] في المقابل، يرد بعض الباحثين الآخرين عليهم بذكر أن هؤلاء الباحثين يغلب عليهم البعد عن نص ابن تيمية دون معرفة بنسقه وكتاباته ومناهجه، وأن هؤلاء الباحثين تلقوا نص ابن تيمية مجتزأً ومؤولاً فقط، وأنهم تبعوا خطابهم في إسناد أقوالهم لابن تيمية وابن القيم دون رد للنص الأصلي عنده دون تدقيق أو مراجعة، وبهذا يكونون قد أعطوا الجماعات الشرعية التي تدعيها دون مناقشة ادعاءاتها وإسناداتها المقطوعة. وأن القراءات الجهادية لنصوص ابن تيمية من قبل هؤلاء تتسم بالابتسار والاقتطاف دون الانتباه إلى مجمل الخطاب، وأنهم وقعوا في مناطق الاشتباه دون المحكم الضابط من هذا الخطاب.[161] الآراء والمواقف حوله المؤيدون له من علماء المسلمين كان لابن تيمية مؤيدون وتلاميذ كثر أثنوا عليه، كما أثنى عليه عدد من علماء عصره، وأُلِّفت الكتب في الثناء عليه ومناقبه منها: الرد الوافر لابن ناصر الدمشقي، والأعلام العلية في مناقب ابن تيمية لأبي حفص البزار، والعقود الدرية من مناقب شيخ الإسلام ابن تيمية لابن عبد الهادي، والرسالة الزكية في ثناء الأئمة على ابن تيمية لمرعي المقدسي، وغاية الأماني في الرد على النبهاني لمحمود شكري الآلوسي، وغيرها، ومن ثناء العلماء عليه: قال ابن دقيق العيد: [166] قال ابن سيد الناس: [166] قال ابن الوردي: [166] قال بدر الدين العيني: [166] قال جمال الدين المزي: [167] قال أبو عبد الله بن الحريري: [167] قال الذهبي: [168] قال ابن حجر العسقلاني: [169] قال أبو البقاء السبكي: [118] :35[166] قال ابن قيم الجوزية: [166] وقال أيضًا في نونيته:[170] قال ابن الزملكاني عنه:[166][171] وقال الصفدي:[171] كما مدحه ابن رجب الحنبلي وابن مفلح المقدسي وابن كثير الدمشقي وشهاب الدين أحمد بن فضل الله العمري وعلم الدين البرزالي وكثير من أعلام الحنابلة وغيرهم.[166][168] وقد اشتُهر تلقيبه بـ شيخ الإسلام، واشتهر هذا اللقب له عند معاصريه ومن جاؤوا بعده من العلماء والعوام، وجاء في معنى هذا اللقب من قاله ابن ناصر الدين الدمشقي: «منها: أنه شيخ في الإسلام قد شاب، وانفرد بذلك عمن مضى من الأتراب، وحصل على الوعد المبشر بالسلامة: "أنه من شاب شيبة في الإسلام فهي له نور يوم القيامة". ومنها: ما هو في عرف العوام أنه: العُدَّة، ومفزعهم إليه في كل شدة. ومنها: أنه شيخ الإسلام بسلوكه طريقة أهله، قد سلم من شر الشباب، وجهله؛ فهو على السنة في فرضه، ونفله. ومنها: شيخ الإسلام بالنسبة إلى درجة الولاية، وتبرك الناس بحياته، فوجوده فيهم الغاية. ومنها: أن معناه المعروف عند الجهابذة النقاد، المعلوم عند أئمة الإسناد: أن مشايخ الإسلام، والأئمة الأعلام، هم المتبعون لكتاب الله عز وجل، المقتفون لسنة النبي - صلى الله عليه وسلم - الذين تقدموا بمعرفة أحكام القرآن، ووجوه قراآته، وأسباب نزوله، وناسخه ومنسوخه، والأخذ بالآيات المحكمات، والإيمان بالمتشابهات، قد أحكموا من لغة العرب ما أعانهم على علم ما تقدم، وعلموا السنة نقلاً، وإسناداً، وعملاً بما يجب العمل به، وإيماناً بما يلزم من ذلك، اعتقاداً، واستنباطاً للأصول، والفروع من الكتاب والسنة، قائمين بما فرض الله عليهم، متمسكين بما ساقه الله من ذلك إليهم، متواضعين لله العظيم الشان، خائفين من عثرة اللسان، لا يدعون العصمة، ولا يفرحون بالتبجيل، عالمين أن الذي أوتوا من العلم قليل، فمن كان بهذه المنزلة: حُكِمَ بأنه: إمام، واستحق أن يقال له: شيخ الإسلام.»[4]:39-40[172] وقد اورد ابن ناصر الدين الدمشقي أيضاً في كتابه الرد الوافر على من زعم أن من سمى ابن تيمية شيخ الإسلام كافر سبعة وثمانين ترجمة لأكابر العلماء في عصر ابن تيمية وبعد عصره ممن أطلقوا هذا اللقب عليه.[4]:42-43 وسبب تأليفه لهذا الكتاب بسبب أن هناك من قال: «من سمّى ابن تيمية شيخ الإسلام كان كافراً، لا تصح الصلاة وراءه».[173] وذكر ابن العماد الحنبلي في كتابه شذرات الذهب في أخبار من ذهب، قصيدة أبي حيان النحوي التي أنشدها لابن تيمية لما دخل مصر واجتمع به وأشار فيها أنه أحد المجددين:[174][175] وقال أيضاً أنه ممن صرح بذلك عماد الدين الواسطي الذي قد توفي قبل ابن تيمية.[176] المعارضون له من علماء المسلمين كما كان لابن تيمية مُحبين ومُناصرين، ففي الطرف المُقابل كان لبعض العلماء والمُفكرين المُسلمين سواءً من العصر الحديث أو القديم موقف مُضاد لابن تيمية، وذلك على خلفيّة اصطدامه مع المذاهب العقدية والفكرية الأخرى مثل الفلاسفة والصوفية والأشاعرة والمعتزلة والشيعة، وكذلك بسبب عدد من الفتاوى والآراء الفقهية. وكانت انتقادات المعارضين على أقسام؛ فمنهم من رد عليه في بعض المسائل وأثنى عليه في البعض الآخر كابن حجر العسقلاني حيث انتقد مسألة شد الرحال لزيارة قبر النبي، وقال عنها: [177] بينما أثنى عليه في مواضع أخرى.[166] ومنهم من انتقد ابن تيمية جملةً وتفصيلًا مثل البكري وتاج الدين السبكي وتقي الدين السبكي والعز بن جماعة وابن حجر الهيتمي وعلاء الدين البخاري الذان كفَّرا ابن تيمية وكفَّرا كل من يسميه شيخ الإسلام.[178][ْ 2][ْ 3] وكذلك انتقده السخاوي، وابن جهبل والأخنائي، وبدر الدين بن جماعة، ويوسف النبهاني، وشهاب الدين الخفاجي، وغيرهم.[179] ومن أبرز المعارضين له: تقي الدين السبكي، حيث ألف عدة كتب للرد على ابن تيمية منها: الدرة المضية في الرد على ابن تيمية، شفاء السقام في زيارة خير الأنام، النظر المحقق في الحلف بالطلاق المعلق، نقد الاجتماع والافتراق في مسائل الأيمان والطلاق، التحقيق في مسألة التعليق، رفع الشقاق عن مسألة الطلاق، وقال عنه: [180] ابن حجر الهيتمي، حيث كان من أشد معارضي ابن تيمية شدةً، قال عنه في الفتاوى الحديثية: [181] وقد ألف نعمان الآلوسي كتاب جلاء العينين في محاكمة الأحمدين للرد على ما قاله الهيتمي عن ابن تيمية.[182] قاضي المالكية بمصر علي بن مخلوف، حيث اتهمه بالتجسيم وأنه يقول أن الله جسم، وكفَّره بسبب ذلك وأهدر دمه ودم مؤيديه، وقال: [183] حتى وصل الحال أنه نودي بدمشق: «من اعتقد عقيدة ابن تيمية حل دمه وماله خصوصا الحنابلة.» يحكي ابن حجر العسقلاني: «فنودي بذلك وقرئ المرسوم وقرأها ابن الشهاب محمود في الجامع، ثم جمعوا الحنابلة من الصالحية وغيرها واشهدوا على أنفسهم وأنهم على معتقد الشافعي».[184] محمد زاهد الكوثري حيث سبه مدافعًا عن العقيدة الأشعرية وقال: [179] ومن أبرز الانتقادات التي وجهت له اتهامه من قبل الأشاعرة والمتكلمين بالتجسيم والتشبيه وأن يقول أن الله جسم؛ بسبب إثباته للصفات السمعية وأن الله في السماء مستوٍ على عرشه، قال الحصني: ،[118] :139:145 كما وصفوا أتباعه بالحشوية.[179] وقد ردّ ابن تيمية على ذلك فقال: [118] اتهامه بأنه يقول بقول الفلاسفة بقدم العالم؛ بناء على قوله بإمكان حوادث لا أول لها، فيقول الحبشي: [118] :283-285 وقد ردّ ابن تيمية على ذلك وألف كتاب "إبِْطَال قَول الفلاسفة بقدم الْعَالم".[185] اتهامه بالقول بعدم جواز زيارة القبور مطلقًا، والإنكار عليه من قبل جمهور الصوفية في فتوى عدم شد الرحال لزيارة القبور، وعدم جواز التوسل والاستغاثة بغير الله حتى وإن كان بالنبي.[118] :323:464 الإنكار عليه في بعض المسائل الفقهية مثل مسألة الطلاق وغيرها. وقالوا أنه خالف الإجماع في مسألة طلاق الثلاث. وقد رَدَّ ابن القيم دعوى الإجماع في المسألة، وسرد أقوال القائلين بما يخالف هذه الدعوى من الصحابة والتابعين ومن بعدهم.[186] مؤلفاته لابن تيمية موروث كبير من المؤلفات كما قال الذهبي: ،[187] وكان يكتب من حفظه وليس عنده ما يحتاج إليه ويراجعه من الكتب، وكان سريع الاستحضار للآيات كما قال تلميذه ابن عبد الهادي: . وكان يكتب بخط سريع في غاية التعليق والإغلاق.[188] ذكر ابن قيم الجوزية في نونيته طائفة من أسماء مؤلفات ابن تيمية ومدحها.[189] وبلغت عدد المؤلفات المذكورة في كتاب "أسماء مؤلفات ابن تيمية: حوالي 330 مؤلفًا.[190][191][192] وجمعت كثير منها في مجموع الفتاوى وطبعت في 37 مجلدًا، ومن أشهر مؤلفاته:[185] المراجع ملاحظات : يقول ابن تيمية: [48] : الترسيم هو نوع من الحبس.[147] باللغة العربية بِلُغاتٍ أجنبيَّة وصلات خارجية * تصنيف:أثريون تصنيف:أشخاص توفوا في السجن تصنيف:حنابلة تصنيف:سلفيون تصنيف:علماء دين سنة تصنيف:كتاب عرب في القرن 12 تصنيف:لاهوتيون مسلمون تصنيف:مسلمون باحثون عن الإسلام في القرن 14 تصنيف:مسلمون باحثون في الإسلام في القرن 13 تصنيف:منتقدو الشيعة تصنيف:مواليد 1263 تصنيف:مواليد 661 هـ تصنيف:مواليد في حران (تركيا) تصنيف:وفيات 1328 تصنيف:وفيات 728 هـ تصنيف:وفيات في دمشق
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86%20%D8%AA%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A9
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 724, 1042, 1136, 1625, 2118, 2392, 2533, 2842, 3185, 3351, 3530, 3800, 4151, 4376, 4519, 4654, 4808, 5004, 5160, 5306, 5800, 5971, 6364, 6604, 6641, 7134, 7241, 7330 ], "plaintext_end_byte": [ 723, 1032, 1135, 1623, 2117, 2391, 2532, 2841, 3184, 3350, 3519, 3799, 4132, 4375, 4482, 4623, 4740, 4994, 5139, 5277, 5787, 5945, 6325, 6603, 6640, 7101, 7237, 7329, 7410 ] }
What is the largest naval base in the world?
Naval Station Norfolk
english
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 1 ], "minimal_answers_end_byte": [ 22 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
Naval Station Norfolk, is a United States Navy base in Norfolk, Virginia. It supports naval forces in the United States Fleet Forces Command,[1] those operating in the Atlantic Ocean, Mediterranean Sea, and the Indian Ocean. The installation occupies about 4 miles (6.4km) of waterfront space and 11 miles (18km) of pier and wharf space of the Hampton Roads peninsula known as Sewell's Point. It is the world's largest naval station, with the largest concentration of U.S. Navy forces through 75 ships alongside 14 piers and with 134 aircraft and 11 aircraft hangars at the adjacently operated Chambers Field and [2] Port Services controls more than 3,100 ships' movements annually as they arrive and depart their berths. Air Operations conducts over 100,000 flight operations each year, an average of 275 flights per day or one every six minutes. Over 150,000 passengers and 264,000 tons of mail and cargo depart annually on Air Mobility Command (AMC) aircraft and other AMC-chartered flights from the airfield's AMC Terminal.[3] History The area where the base is located was the site of the original 1907 Jamestown Exposition.[4] In 1915 the Headquarters of the 5th Naval District was manned. In April 1917, not long after the United States entered World War I, a bill was passed for the purchase of the land, and money was set aside in the amount of $1.6 million for the development of the base. The Naval Operating Base (NOB) and other facilities were established. By 1918, there were 34,000 enlisted men at the base.[4] However, by the war's end, the base was reduced in personnel and put into a "standby mode."[5] When World War II began in Europe in 1939, the base became more active again. New facilities were built, including new runways for aircraft, part of Naval Air Station Norfolk. It also had ramps built to be used by seaplanes to be operated by the Navy during the war.[4] About 400 acres was acquired and, by 1943, the air station had become a central airfield for operations. Due to the expansion, it contributed to ending the war due because of the training it provided to naval air units.[6] In March 1946, the Chief of Naval Operations ordered the Commandant of the 5th Naval District to place NOB Norfolk and NAS Norfolk as separate installations under the command of Commandant Naval Base, whose title was soon changed to Commander, Navy Region, Mid-Atlantic.[7] On 1 January 1953, the name of the naval base was officially changed to Naval Station Norfolk (NS Norfolk), after being known as the NOB.[6] In 1968, the Naval Air Station was given a major role in John F. Kennedy's vision of putting a man on the moon. The air station became Recovery Control Center Atlantic, which provided command, control, and communications for the ships and aircraft that participated in the recovery operations of Apollo 7.[6] Due to the end of the Cold War, a drawdown began in the 1990s, and the Navy began reducing shore installations to help with operating costs. Due to this, the Navy merged the separate Naval Station Norfolk and Naval Air Station Norfolk into a single installation to be called Naval Station Norfolk, which became official on 5 February 1999.[6] Following the attack on USS Cole and 11 September 2001 terrorist attacks, the base had some major upgrades to its security gates, costing more than $12.5 million.[6] On 26 January 2017, NS Norfolk celebrated its centennial at the Pennsylvania House, a historical building built for the Jamestown Exposition,[8] located on the base.[9] Incidents On Easter (3 April) of 1988, members of the anti-nuclear group Plowshares boarded the battleship USS<i>Iowa with visitors for a ship's tour and left their group to do symbolic damage to the ship's empty Tomahawk missile launchers, using hammers and their own blood.[10] On March 24, 2014, a shooting at NS Norfolk resulted in the death of a sailor and a civilian. The shooting occurred around 11:20p.m. EDT aboard USS<i>Mahan. Security forces shot and killed the civilian who had allegedly shot the sailor aboard the vessel.[11] The base was closed for a short time after the shooting on USS Mahan.[12] Operational Units Naval Station Norfolk is home port of four carrier strike groups and their assigned ships. In addition, the Naval Station plays host to several Military Sealift Command ships, as well as the submarines of the Atlantic Fleet. As of June 2017, the following operational units are headquartered or homeported at Naval Station Norfolk: Carrier Strike Groups (CARSTRKGRU) Carrier Strike Group Two Carrier Strike Group Eight Carrier Strike Group Ten Carrier Strike Group Twelve Destroyer Squadrons (DESRONS) Destroyer Squadron 2 Destroyer Squadron 28 Destroyer Squadron 26 Destroyer Squadron 22 Submarine Squadron (SUBRON) Submarine Squadron 6 Aircraft carriers USS<i>Dwight D. Eisenhower(CVN-69) USS<i>Abraham Lincoln(CVN-72) USS<i>George Washington(CVN-73) USS<i>Harry S. Truman(CVN-75) USS<i>George H.W. Bush(CVN-77) USS<i>Gerald R. Ford(CVN-78) Cruisers USS<i>Leyte Gulf(CG-55) USS<i>San Jacinto(CG-56) USS<i>Normandy(CG-60) USS<i>Monterey(CG-61) USS<i>Anzio(CG-68) USS<i>Vella Gulf(CG-72) Amphibious assault USS<i>Kearsarge(LHD-3) USS<i>Bataan(LHD-5) USS<i>San Antonio(LPD-17) USS<i>Mesa Verde(LPD-19) USS<i>Arlington(LPD-24) Guided missile destroyers USS<i>Arleigh Burke(DDG-51) USS<i>Stout(DDG-55) USS<i>Mitscher(DDG-57) USS<i>Laboon(DDG-58) USS<i>Ramage(DDG-61) USS<i>Gonzalez(DDG-66) USS<i>Cole(DDG-67) USS<i>Mahan(DDG-72) USS<i>McFaul(DDG-74) USS<i>Oscar Austin(DDG-79) USS<i>Winston S. Churchill(DDG-81) USS<i>Bulkeley(DDG-84) USS<i>Mason(DDG-87) USS<i>Nitze(DDG-94) USS<i>James E. Williams(DDG-95) USS<i>Bainbridge(DDG-96) USS<i>Forrest Sherman(DDG-98) USS<i>Truxtun(DDG-103) USS<i>Gravely(DDG-107) USS<i>Jason Dunham(DDG-109) Submarines USS<i>Helena(SSN-725) USS<i>Newport News(SSN-750) USS<i>Albany(SSN-753) USS<i>Boise(SSN-764) USS<i>John Warner(SSN-785) USS<i>Washington(SSN-787) Military sealift command USNS<i>Apache(T-ATF-172) USNS<i>Arctic(T-AOE-8) USNS<i>Big Horn(T-AO-198) USNS<i>Comfort(T-AH-20) USNS<i>Grapple(T-ARS-53) USNS<i>Grasp(T-ARS-51) USNS<i>Leroy Grumman(T-AO-195) USNS<i>Kanawha(T-AO-196) USNS<i>Laramie(T-AO-203) USNS<i>Lewis and Clark(T-AKE-1) USNS<i>Patuxent(T-AO-201) USNS<i>Sacagawea(T-AKE-2) USNS<i>Supply(T-AOE-6) USNS<i>Zeus(T-ARC-7) Air Squadrons Tenant/Shore Commands In addition to the several operational units, Naval Station Norfolk is also headquarters to a number of shore activities that provided administrative and specialty support to regional operational assets, and in some cases, the entire Navy. As of February 2017, these included: Navy Warfare Development Command Navy Region Mid-Atlantic Navy Expeditionary Combat Command Naval Reserve Force Navy Fleet Readiness Centers Naval Surface Force Atlantic Naval Computer and Telecommunications Area Master Station Atlantic (NCTAMS LANT) Navy Exchange Command Naval Safety Center Naval Criminal Investigative Service, Norfolk Field Office headquarters and NCIS Resident Agency (NCISRA) Norfolk, a subordinate component of the Norfolk Field Office. See also Commodore Levy Chapel This article incorporatespublic domain material from websites or documents ofthe United States Navy. at GlobalSecurity.org (PDF), effective November 7, 2019 , effective November 7, 2019 Resources for this U.S. military airport: FAA AirNav ASN NOAA/NWS SkyVector
https://en.wikipedia.org/wiki/Naval%20Station%20Norfolk
{ "plaintext_start_byte": [ 1, 445, 1482, 2983, 4126, 5261, 6198, 7680, 8370, 8453, 9319, 9697, 10053, 10194, 11152, 11457, 11998, 12056, 12463, 12599, 12686, 13412, 13691, 13927, 14690, 14775 ], "plaintext_end_byte": [ 429, 1481, 2982, 4125, 5260, 6197, 7679, 8354, 8452, 9318, 9696, 10031, 10193, 11151, 11456, 11960, 12055, 12462, 12598, 12685, 13411, 13690, 13889, 14659, 14772, 15003 ] }
ما هو عدد فقرات العمود الفقري عند الإنسان ؟
عمود فقري
arabic
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 313 ], "minimal_answers_end_byte": [ 315 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
العمود الفِقْرِي أو العمود الفَقْرِي أو الفَقَار للكائنات الحية الفقارية مكون من سلسلة فِقْرَات مفرغة لحفظ النخاع الشوكي الذي يمتد فيها ويبلغ عدد الفِقْرَات عند الإنسان 33 فقرة.[1][2][3] يدعى الفراغ الذي يسكنه النخاع الشوكي بالنفق الفقري. الإنسان يتكون العمود الفقري من سلسلة من العظام غير المنتظمة تسمى بالفقرات وتختلف هذه الفقرات عن بعضها البعض حسب مناطق تواجدها في العمود الفقري وهي ليست متشابهة وتسمى حسب مناطقها. يكون للعمود الفقري عند الولادة تحدبان للخلف في المنطقة الصدرية والمنطقة العجزية العصعصية (منطقة الحوض) وهذان يسميان بالانحناء الابتدائي وبعد ما يبدأ الطفل برفع رأسه يبدأ تحدب المنطقة العنقية للأمام ثم عندما يبدأ بالجلوس والوقوف يبدأ التحدب القطني بالظهور للأمام ويسميان بالتحدبين الثانويين وهذان يظهران لتوازن الانحناءات الابتدائية وتصبح هذه الانحناءات أكثر وضوحاً عندما يبدأ الطفل في الوقوف. وتتكامل التحدبات ما بين الشهر الثاني عشر والشهر الثامن عشر بعد بعضها إلى بعض بأربطة قوية ومرنة بدرجة كافية تعطيه الصلابة وتسمح له بالحركات الاعتيادية ولتنقل وتوزع ثقل الجسم إلى الاطراف السفلى عن طريق الحوض كما أنه يتسم بالصلابة ويعمل كدرع واقي للحبل الشوكي ولجذور الأعصاب التي تخرج من الحبل الشوكي كما يعطي الجسم شكلة الطبيعي وهو انتصاب القامة. إن التحرك بين كل فقرتين هو قليل ولكن مجموع هذه التحرك ينتج عنه تغير لدرجة في المحور الطولي للعمود الفقري لذا ينحني العمود للأمام وللخلف في مختلف اقسام العمود الفقري بنفس الدرجة، فالثني للأمام والبسط للخلف يكون مداهما واسعاً في المنطقة العنقية ويتوضحان بحركة الرأس، بينما أدنى درجة للثني والبسط تحدث مابين الفقرات الصدرية كي تساعد على الحركات التنفسية لذا فإن انحناء العمود الفقري للأمام أو للخلف يكون مداه ضيقاً في المنطقة الصدرية وواسعاً في مداه في المنقطة العنقية والقطنية. تتشابه الفقرات المتجاورة في مظهرها العام ولكنها تختلف من حيث الحجم فأحجامها غير متساوية فمثلاً تختلف الفقرات العنقية عن القطنية اختلافاً كبيراً في الحجم والشكل وبسبب زيادة الثقل الذي تتحمله الفقرات لذا يزداد حجمها وقوتها من الأعلى للأسفل.وتبدأ هذه الزيادة من الفقرة العنقية الثانية (المحور) حتى الفقرة الصدرية الأولى حيث يصغر جسم الفقرات الصدرية الثانية والثالثة والرابعة وأحياناً إلى السادسة ثم تبدأ في الزيادة التدريجية ثانية حتى يبلغ أقصاها عند الفقرة القطنية الخامسة بعدها تبدأ بالنقصان من الزاوية القطنية العجزية حتى نهاية العصعص. من هذا يتضح أن الفقرات القطنية السفلى وخاصة الخامسة هي أكبر وأقوى فقرات العمود الفقري. ويتميز العمود الفقري من الخلف بوجود سلسلة من النتوءات الشوكية على طول الخط المنصف الوسطي من الفقرة العنقية الثانية وحتى الفقرة العجزية الرابعة. أن هذه النتوءات الشوكية تكون منشطرة إلى شطرين باستثناء النتوء الشوكي للفقرة العنقية السابعة والقطنية واتجاه هذه النتوءات يكون مائلاً للأسفل في جميع الفقرات العنقية ماعدا الفقرة العنقية السابعة والصدرية (ماعدا الصدرية الأولى والحادية عشر والثانية عشر) أو تكون موازية لسطح الأرض كما في الفقرات القطنية والعجزية (والعنقية السابعة والصدرية الأولى والحادية عشر والثانية عشر) وتتقارب هذه النتوءات من بعضها في المنقطة الصدرية وخاصة في القسم الوسطي للصدر وتتباعد في المناطق الأخرى. أن نهاية النتوءات الشوكية عند عدم انشطارها تكون مدورة كما هي الحالة في المنطقة العنقية والفقرات الصدرية ماعدا الصدرية الحادية عشر والثانية عشر وجميع الفقرات القطنية والعجزية فهي رباعية الشكل.يوجد على جانبي النتوء الشوكي من كل جهة عند السطح الخلفي للصفيحة أخدود يسمى بالأخدود الفقري تستقر فيه عضلات الظهر العميقة الناصبة للفقار تشترك الفقرات بالصفات التشريحية التالية لذا يدعى الوصف التالي بوصف الفقرة النموذجية وتتكون من السويقة، الصفيحة، النتوء الشوكي، النتوء المستعرض، الوجيه المفصلية، الفتحة بين الفقرية. ان الحبل الشوكي ينتهي عند الحافة السفلى للفقرة القطنية الأولى لذا فإن القسم الباقي من القناة القفرية وأسفل الفقرة القطينة الأولى والمتكون من الفقرات القطنية الثانية والثالثة والرابعة والخامسة وعظم العجز تشغل بالأعصاب الشوكية النازلة بصورة مائلة لتخرج من فتحاتها بين الفقرية. بالإضافة إلى الحبل الشوكي تحوي القناة الفقرية سحايا الحبل التي تحيط بالحبل الشوكي وتستمر السحايا اسفل منطقة انتهاء الحبل الشوكي. ان للحبل الشوكي وقاية ومحافظة بوجودة داخل القناة الفقرية لذا لا يلتوي ولا ينحصر ولا يتخصر في كل حركات العمود الفقري حيث تحافظ عليه السحايا ثم الأربطة التي تربط جوانب القناة الفقرية وكذلك السائل المخي الشوكي الذي يحيط بالحبل الشوكي ويمتص الهزات والرجات والصدمات لان السائل يتحول إلى المنقطة التي قد يتأثر بها الحبل الشوكي من جراء حركات العمود الفقري لأنه محصور بمتانة مابين الأم الحنون و الأم العنكبوتية. إن مكونات الفقرة النموذجية تختلف من حيث الشكل والحجم في مناطق العمود الفقري العنقية والصدرية والقطنية وهذا الأختلاف يؤثر على الارتباط والحركات في كل من هذه المناطق الثلاثة للعمود الفقري فمثلاً أن الدوران غير ممكن في المنطقة القطنية لأن الوجبة المفصلي للفقرات القطنية يمثل جزءاً من سطح اسطوانة ومتجه للداخل والخارج بدلاً من اتجاهه للأمام وللخلف كما في الفقرات العنقية. الفقرات الفِقْرَات 33 فقرة مرتبة من الأعلى إلى الأسفل: الفقار الرقبية - عبارة عن 7 فقرات (C1-C7) C1 تسمى "الأطلس" أو "الفهقة" وهي الفقرة التي تثبت الجمجمة، C2 تسمى "المحور" فقار ذات أحجام صغيرة الفقار الصدرية - عبارة عن 12 فقرة (T1-T12) تتحد مع الأضلاع التي تمتد للأمام، الأضلاع تكون القفص الصدري الفقرات ذات أحجام متوسطة الفقرات القَطَنِية - عبارة عن 5 فقرات (L1-L5) الفقرات ذات أحجام كبيرة عجزية - عبارة عن 5 فقرات (S1-S5) ملتصقة ببعضها لتكون العجز (ملتحمة مكونة عظماً واحداً) الفقرات العصعصية - عبارة عن 4 فقرات (أحيانا 3 أو 5) ملتصقة ببعضها لتكون العصعص لذا فإن العمود الفقري يتكون من 26 عظماً بضمنها عظما العجز والعصعص وطوله 70 سم ويكون أطول عند الرجال منه عند النساء. وهو عمود غير مستقيم بل به انحناءات في مناطقة المختلفة مع تطابق خط الجاذبية مع خط العمود الفقري. موضع العصعص موضح باللون الأحمر العجز مبين باللون الأحمر. موضع الفقرات القطنية موضح باللون الأحمر. موضع الفقرات الصدرية (موضح باللون الأحمر). موضع الفقرات العنقية موضح باللون الأحمر. الانحناءات عندما يشاهد العمود الفقري من الجانب (كما بالصورة) فاننا نرى 4 انحناءات مختلفة: الانحناء العنقي: انحناء محدب، تحدبها للأمام وهو قليل ويبدأ من الفقرة العنقية الأولى وينتهي في منتصف الفقرة الصدرية الثانية. الانحناء الصدري: انحناء مقعر، تحدبها للخلف يبدأ من نهاية التحدب العنقي وينتهي بالفقرة الظهرية الثانية عشر. الانحناء القطني: انحناء محدب، تحد بها للأمام وهي أكثر وضوحاً عند النساء يبدأ من الفقرة الظهرية الثانية عشر وتنتهي بالفقرة القطنية الخامسة عند الزاوية القطنية العجزية. الانحناء الحوضي أو العجزي العصعصي: انحناء مقعر، تحدبها للخلف يبدأ من الزاوية القطنية العجزية وينتهي في نهاية العصعص المدببة. وقد تطرأ على العمود الفقري انحناءات مرضية تسبب انحناء العمود الفقري إلى اليمين أو اليسار وتسمى هذه الصورة المرضية للانحناء بمرض الجنف أو انحناء العمود الفقري أو حداب. أما تسمية الانحناءات بالمقعرة والمحدبة حسب ما ترى من الأمام لو تسنى لنا النظر إليها من هذا الاتجاه لكن إذا أردنا وصفها كما تبدو للعيان أي عند النظر من الجهة الظهرية الخلفية فستنعكس التسميات والمحدب يصبح مقعر والعكس صحيح لكن هذا الأسلوب في التسمية غير متبع في التسميات العلمية. باقي الكائنات الحية العمود الفقري في رباعيات القدم: التخصص في المناطق: أن الفقرة الأولى تتمفصل حركيا في الجمجمة مثل: فقرات الرقبة ووجدت الفقرات الصدرية التي تتصل بها الضلوع التي تكون قفصا صدريا لحماية القلب والرئتين وتشارك في التنفس الإخراجي الفقرات القطنية الفقرات العجزية نجد أن الثعابين لديها أكثر من عمود فقري عددا في الفقرات وقد تصل إلى 400 فقرة. الفقرات العنقية، اتصال الجمجمة بالعمود الفقري: البرمائيات: توجد فقرة واحدة عنقية ليس لها بروزات عرضية ولكنها تحمل في الامام سطحين مقعرين يسمح هذا التمفصل بحركة ظهرية بطنية محدودة للجمجمة الرهاليات: منطقة الرقية طويلة يوجد بها العديد من الفقرات العنقية الطيور والسلاحف: لديها مرونة الحركة وذلك لان الفقرات تتمفصل على أسطح خلفية لأجسام الفقرات تشبه سرج الفرس. الثدييات: يوجد بها 7 فقرات عنقية سواء طالت الرقبة كما في الزارفة أو قصرت كما في الفئران. العجز وحفظ توازن الطرف الأمامي: الفقرات العجزية لها بروزات جانبية قصيرة وعريضة وهي قوية حتى تتحمل ضغوط الحزام الحوضي عندما يندفع الطرف الخلفي فوق الأرض. البرمائيات: عجزية واحدة الزواحف والطيور: عجزيتان اثنتان الثديات: 3-5 فقرات عجزية تتحد في عظمة واحدة تسمى العجز الفِقْرَات الذيلية: الضفادع والعلاجيم: عظمة ذيل واحدة (قلم الذيل) في آخر العمود الفقري الزواحف: يوجد العديد من الفقرات الذيلية السحالي: تترك ذيلها عند الإمساك به ثم تتم تجديد الجزء المفقود الطيور: يوجد ذيل ولكنه غير بارز – توجد 15 فقرة في ذيل الحمام الثديات: يتنوع عدد الفقرات الذيلية من 3-50 جميع رباعيات القدم: الفقرات عبارة عن اجسام اسطوانية صغيرة الإنسان:4-5 فقرات ضامرة تقارن بقلم الذيل في الطيور تلتحم مع بعضها مكونة العصعص مراجع انظر أيضا جنف إصابة العمود الفقري العمود الفقري السليم تصنيف:تشريح تصنيف:تشريح الفقاريات تصنيف:جهاز هيكلي تصنيف:ظهر تصنيف:عظام الصدر تصنيف:عظام العمود الفقري تصنيف:عظام غير منتظمة
https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%88%D8%AF%20%D9%81%D9%82%D8%B1%D9%8A
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 916 ], "plaintext_end_byte": [ 853, 1020 ] }
ใครคือผู้นำคนปัจจุบันของอินเดีย ?
ประธานาธิบดีอินเดีย
thai
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ 345 ], "minimal_answers_end_byte": [ 394 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
ประธานาธิบดีอินเดีย คือประมุขแห่งรัฐ<font color="#252525" data-parsoid='{"stx":"html","dsr":[1262,1292,22,7]}'>ของประเทศอินเดียโดยประธานาธิบดีคนปัจจุบันของอินเดียคือประณับ มุกเคอร์จีสาบานตนเข้ารับตำแหน่งเมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม 2012 หลังจากที่ชนะการเลือกตั้งจากประติภา ปาฏีลประธานาธิบดีหญิงคนแรกของอินเดียที่เข้ารับตำแหน่งเมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม 2007.[2] ประธานาธิบดี อ้างอิง หมวดหมู่:ประธานาธิบดีอินเดีย อินเดีย
https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%9A%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%AD%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%94%E0%B8%B5%E0%B8%A2
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 313, 856, 1316, 1746, 2151, 2552, 2906, 3266, 3488, 3985, 4552, 4870, 5236, 5408, 5840, 5997, 6215, 6421, 6534, 7054, 7464, 8504, 8722 ], "plaintext_end_byte": [ 312, 826, 1315, 1745, 2150, 2551, 2905, 3265, 3487, 3964, 4551, 4869, 5235, 5407, 5827, 5976, 6214, 6379, 6524, 7053, 7453, 8492, 8691, 8885 ] }
Onko Napakymppi Daredevilin arkkivihollinen?
Napakymppi (sarjakuvahahmo)
finnish
{ "passage_answer_candidate_index": [ 0 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "YES" ] }
Napakymppi () on Marvel-kustantamon luoma superroisto, jonka ensiesiintyminen tapahtui amerikkalaisessa Daredevil -lehden numerossa 131 (maaliskuu 1976). Hahmon loivat Marv Wolfman ja John Romita Sr. (hahmon piirsi ensiesiintymiseen kuvittaja Bob Brown[1]). Napakymppi nähdään Daredevilin arkkivihollisena. Napakymppi on psykopaattinen salamurhaaja, jonka yleensä työllistää rikollispomo Wilson Fisk. Vaikka Napakympillä ei ole yliluonnollisia voimia, hänen uskomattoman tarkka tähtäyksensä millä tahansa esineellä (kuten pelikorteilla tai mustekynillä) nostavat hänet samaan kastiin supersankareiden kanssa. Napakympin oikeaa nimeä ja taustatarinaa ei koskaan paljastettu, ennen Marvelin Netflix-sarjaa Daredevil. Daredevilin kolmannessa kaudessa napakympin oikeaksi nimeksi paljastui Benjamin Poindexter. Historia Mahdollinen nuoruus Käytännöllisesti katsoen mitään ei tiedetä salaperäisestä palkkatappajasta Napakympistä. Useita eri versioita hänen elämäkerrastaan on noussut esille, mutta jotkin ovat olleet Napakympin omia sepitelmiä. Amerikkalaisessa Bullseye: Greatest Hits minisarjassa (2004) Napakymppi saatiin kiinni ja häntä kuulusteltiin vankilassa. Yllättäen tavallisesti salaperäinen Napakymppi alkoikin kertoa elämäntarinaansa hänet vanginneille poliiseille. Napakympin mukaan hän syntyi Bronxissa ongelmaperheeseen. Kertomuksen mukaan Napakympin ja hänen veljensä isä oli sadistinen luonne. Paetakseen todellisuutta Napakymppi vietti aikansa leikkien aseilla. Tuskastuneena 10-vuotiaan Napakympin veli sytytti erään kerran talon tuleen tappaakseen veljeksiä pahoinpitelevän isänsä. Tekonsa johdosta veljekset siirrettiin sijaiskotiin, jossa Napakymppi kiinnostui Baseballista. Erinomaisena syöttäjänä hän eteni sarjassa korkealle, kunnes kyllästyi peliin. Hän pyysi ratkaisevan pelin aikana valmentajaltaan poispääsyä kentältä. Vastapuolen jäsenet pilkkasivat Napakymppiä pelkuriksi, jolloin tämän tappoi yhdellä syötöllä yhden suupalteista todeten sitten: "Napakymppi!" Luonnollisesti Napakymppi erotettiin joukkueesta ja hänet tuomittiin surmasta vankilaan. Ei kuitenkaan ollut yllätys, että NSA kiinnostui miehen kyvyistä. Sadistinen Napakymppi löysikin itsensä tappaessaan vihollissotilaita rajan takana salaisissa tehtävissä. Erään tarinan mukaan Napakymppi oli kaukopartiossa linjojen takana, kun sissi yllätti hänet. Napakympin epäonneksi hänen kiväärinsä meni jumiin, joten Napakymppi heitti aseensa tappaen näin sissin pistimellään. Napakympin tunteettomuus ja ylivertaiset kyvyt kuitenkin johtivat hänet aikaa myöten pois NSA:sta ja palkkatappaja saikin pestin harjoittamaan contria Nicaraguassa. Napakymppi kuitenkin huomasi, että contrat olivat epätoivoisen köyhiä, joten hän juonitteli sissit valtaamaan Kolumbian huumekartellien salakuljetuksessa käyttämän lentokentän. Ilman kenttäänsä huumeparonit joutuivat neuvottelemaan Napakympin kanssa ehdoista, joilla käyttää kenttää. Ennen kuin minkäänlaisia sopimuksia ehti syntyä Tuomari saapui paikalle ja ryhtyi tulitaisteluun rikollisten kanssa. Napakymppi ja Tuomari ryhtyivät taisteluun, mutta jälkimmäinen ei onnistunut edes haavoittamaan vikkelää Napakymppiä. Taisto päättyi kuitenkin ratkaisemattomana DEA:n saapuessa paikalle. Tuomari pakeni paikalta, mutta Napakymppi antautui DEA:n poliiseille ja sai näiltä käskyn (sekä puvun) soluttautua Kingpinin rikollisimperiumiin. Tämän tarinan todenperäisyys on kuitenkin kyseenalainen. Minisarjan lopussa Napakymppi pakenee vankilasta ja pilkkaa vangitsijoitaan kertomalla suuren osan kertomastaan olleen valetta. Napakympin mukaan talon polttanut henkilö ei ollut hänen veljensä vaan hän itse. Selviää myös, että Napakymppi antoi vangita itsensä tahallisesti, jotta saattoi polttaa vankilan. Vankilassa pidettiin nimittäin hänen isäänsä, jonka Napakymppi jätti kuolemaan liekkeihin. [2] Voimat ja varusteet Napakympillä ei ole yliluonnollisia voimia. Hänellä on kuitenkin epätavallinen kyky muuttaa mikä tahansa objekti kuolettavaksi ammukseksi heittokykynsä ja -tarkkuutensa ansiosta. Heittokyky asettaakin hänet samalle tasolle supervoimakkaiden hahmojen kanssa. Napakymppi on esitellyt useaan otteeseen taitojaan, joista huikeimpia lienevät ihmisen kurkun auki viiltäminen heitetyn pelikortin avulla, irronneen hampaan sylkeminen läpi ihmiskallon, paperiliidokin heitto kaukaiselle talonkatolle ja murha kymmenien metrien päästä heitetyllä hammastikulla. Napakymppi on kunnoltaan huippuvoimistelijan luokkaa. Hänen notkeutensa, refleksinsä, kestävyytensä ja nopeutensa ovat yhtä hyviä mitä huippuunsa asti treenatulla olympiavoimistelijalla. Eräs syy hänen epäluonnollisen tarkkaan käsikoordinaatiolleen lienee tavallisen ihmisen rajat ylittävä refleksitaso. Lukuisten vammojen vuoksi Napakympin luut on vahvistettu tuhoutumattomilla adamantium-liuskoilla. Koko Napakympin selkäranka on päällystetty adamantiumilla. Vahvistukset lisäävät luonnollisesti kestävyyttä, mutta auttavat Napakymppiä suorittamaan akrobaattisia liikkeitä, jotka ylittävät tavallisen ihmisen rajoitukset (luiden murtumattomuuden vuoksi). Napakymppi on myös erinomainen lähitaistelija ja taitaa lukuisia taistelulajeja. Hän on yksi Marvel-universumin parhaimmista terä- ja käsiaseiden käsittelijöistä. Napakymppi tutkii aina ennen iskua mahdollisimman tarkkaan vastustajansa historian, taidot ja henkilösuhteet ennen siirtymistä suoraan toimintaan. Täten Napakymppi kykenee ennakoimaan vastustajansa liikkeet hyvin tarkasti. Tämän lisäksi Napakympin maine erehtymättömänä palkkatappajana antaa hänelle henkisen yliotteen lukuisista vastustajista - seikka, jota Napakymppi ymmärtää käyttää aina edukseen. Rajoitukset Napakympillä on havaittu harvinainen punavihervärisokeus (protanopia), mutta haitasta ei liene sanottavammin rajoituksia Napakympille. Ultimate Napakymppi Ultimate Marvel -jatkumossa Napakymppi esitetään Benjamin Poindexter -nimisenä salamurhaajana. Hän työskenteli Kingpinille tämän ykkösluokan palkkatappajana, kunnes Elektra voitti Napakympin lähitaistelussa. Ultimate Napakymppi käyttää normaalijatkumon vastaavaa enemmän naamioitumista iskuissaan (ensiesiintymisensä aikana hänet nähtiin naamioituneena poliisiksi). Napakymppi muissa medioissa Kirjallisuus Napakymppi esiintyy Christopher Goldenin Daredevil-romaanissa Predator's Smile (ei julkaistu suomeksi). Elokuvat Näyttelijä Colin Farrell esitti Napakymppiä vuoden 2003 Daredevil-elokuvassa. Elokuvassa Napakympillä on irlantilainen tausta ja hänen perinteinen mustavalkoinen pukunsa on vaihtunut motoristimaisempaan suuntaan: korvakorut, trenssitakki, nahkahousut, musta pukinparta, tatuointeja ja ajeltu pää, jonka otsassa komeilee tähtäinristikko. Elokuvan julkaisun jälkeen sarjakuvien Napakymppi siirtyi samanlaiseen asuun, mutta on sittemmin palannut perinteisempään asuunsa - ainoastaan otsan arpi on jäljellä. Elokuvassa Napakympin palkkaa rikollispomo Kingpin (Michael Clarke Duncan) tappamaan Elektran isän Nicholas Natchioksen. Sarjakuvien tapaan Napakymppi tappaa tehtävän aikana Elektran, jonka johdosta Daredevil jäljittää tappajan läheiseen kirkkoon. Siellä Daredevil heittää Napakympin ulos ikkunasta, mutta elokuvan lopussa näemme, miten tappaja makaa siteillä sairaalasänkyyn sidottuna. Televisio Wilson Bethel näytteli Benjamin ”Dex” Poindexteriä Netflix-sarjan Daredevil kolmannella tuotantokaudella. Poindexter oli yksi FBI-agenteista, jotka suostuivat vapauttamaan Wilson Fiskin vankilasta ja suojelemaan tätä vastineeksi siitä, että Fisk suostuu paljastamaan heille rikollisten nimiä. Poindexter on henkisesti epävakaa ja hänellä on pakkomielle naiseen nimeltä Julie, mutta rauhoittelee itseään kuuntelemalla nauhoitteita lapsuutensa terapiakäynneistä. Fisk manipuloi Poindexterin myös sarjamurhaamaan hänen vihollisiaan ja naamioitumaan Daredeviliksi tuhotakseen tämän maineen. Poindexter ei koskaan sarjan aikana käytä nimeä Napakymppi, mutta hänellä on tämän tunnusomainen täydellinen tähtäyskyky. Kun Fisk lopulta järjestää Julien kuolemaan, Poindexter yrittää kostaa Fiskille, joka murtaa hänen selkänsä. Lopulta Poindexter pidätettiin ja kirurgit yrittävät korjata hänen selkäänsä. Herättyään leikkauksen jälkeen, hänen silmistään heijastui Napakympin tunnus. Videopelit Napakymppi esiintyi välivastustajana vuonna 2005 julkaistussa Punisher-videopelissä. Napakymppi esiintyy myös varhaisessa vaiheessa pomohahmona Marvel: Ultimate Alliance -pelin alussa. Hahmoa näytelleet Lähteet Luokka:Marvel-universumin superroistot Luokka:Kuvitteelliset salamurhaajat Luokka:Sarjakuvien arkkiviholliset Luokka:Marvel-universumin kamppailulajien harrastajat
https://fi.wikipedia.org/wiki/Napakymppi%20%28sarjakuvahahmo%29
{ "plaintext_start_byte": [ 0, 495, 1048, 1593, 2199, 3078, 3804, 4967, 5234, 5819, 6675, 8098, 9618, 11064, 12856, 13900, 14780, 15432, 16070, 16684, 17112, 18735, 20322, 20932, 22457, 23745, 24357, 24864, 25250, 25764, 26493, 28051, 28629, 28995, 29354, 30211, 30613, 31783, 32748, 33390, 33815, 35120, 35520, 35714, 37028, 37741, 38420, 39608, 40668, 41485, 42900, 43768, 44648, 46100, 47718, 48164, 48581, 49609, 49748, 50675, 51486, 52106, 52680, 53523, 53565, 54195, 55050, 56059, 56649, 57604, 58206, 58806, 59111, 60269, 60545, 61334, 62294, 63322, 63675, 64211, 64635, 66310, 67373, 67807, 68726, 69598, 70894, 71954, 73850, 75095, 76078, 77822, 78255, 78654, 79236, 80538, 80810, 80982, 82281, 83280, 84235, 85112 ], "plaintext_end_byte": [ 494, 1047, 1592, 2198, 3070, 3803, 4959, 5233, 5818, 6674, 8096, 9617, 11063, 12848, 13899, 14779, 15431, 16052, 16683, 17104, 18734, 20321, 20917, 22449, 23744, 24356, 24856, 25249, 25756, 26485, 28050, 28628, 28994, 29353, 30210, 30612, 31782, 32733, 33389, 33814, 35095, 35519, 35702, 37014, 37740, 38402, 39593, 40653, 41470, 42882, 43750, 44617, 46092, 47717, 48163, 48580, 49608, 49747, 50674, 51485, 52098, 52679, 53505, 53564, 54194, 55049, 56051, 56648, 57596, 58205, 58797, 59110, 60268, 60527, 61333, 62292, 63321, 63666, 64210, 64634, 66302, 67365, 67792, 68724, 69590, 70893, 71936, 73842, 75094, 76035, 77810, 78254, 78653, 79235, 80537, 80809, 80974, 82273, 83272, 84220, 84987, 85265 ] }
일본에는 몇개의 강이 있나요?
일본
korean
{ "passage_answer_candidate_index": [ -1 ], "minimal_answers_start_byte": [ -1 ], "minimal_answers_end_byte": [ -1 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
일본국([1], にっぽんこく), 약칭 일본(日本, , にっぽん)은 동아시아에 있는 국가다. 국토는 태평양에 있는 일본 열도의 네 개의 섬으로 이루어진 홋카이도, 혼슈, 시코쿠, 규슈를 중심으로 주변에 산재한 작은 섬으로 구성되어 있다. 총 면적은 37만 7835km2인데 이는 노르웨이(스발바르 제도와 얀마옌을 포함한 경우)보다 작으며 독일보다 크다. 면적 순으로는 세계 61위다.[2] 6,852개의 섬으로 이루어진 군도 국가이며[3] 이 중 혼슈, 홋카이도, 규슈, 시코쿠 등 네 곳의 섬이 일본 전체 면적의 97%를 차지하고 있을 뿐만 아니라 많은 섬들이 화산 활동을 통해 생겨났다. 일본의 인구는 약 1억 2,700만 명으로, 세계에서 열한 번째로 많다. 사실상의 수도인 도쿄도 및 주변 지역을 포함하는 도쿄 수도권은 세계에서 가장 큰 메트로폴리스이며, 이 지역에만 약 4,000만여 명 이상의 인구가 거주하고 있다. 현재의 일본은 1945년 포츠담 선언에 서명한 이후 1947년에 제정·시행된 일본국 헌법에 의해 법적으로 성립된 국가이다. 일본국 헌법이 제정되고 일본은 입헌군주제를 채택하고 있으며 상징적인 국가원수 역할을 하는 천황과 국민의 선거를 통해 선출되는 참의원(상원)·중의원(하원)으로 구성되는 국회가 공존하고 있다. 현재의 천황은 아키히토, 국회의 집권당은 자유민주당이며 내각총리대신은 아베 신조이다. 경제력은 2017년 현재 명목, 구매력 평가 기준으로 세계에서 네 번째로 크다. 또한 세계에서 네 번째로 수출이 많으며 다섯 번째로 수입이 많은 나라다. 1991년 소비에트 연방의 붕괴 이후부터 2010년 중화인민공화국에 자리를 내주기 전까지 20여 년간 세계에서 두 번째로 국내 총생산이 높았으며[4] 1993년 당시에는 룩셈부르크에 이어 1인당 명목 국내 총생산도 세계 2위를 기록하였으나 버블 붕괴 이후부터는 점차 하락세에 있어 현재는 13위권에 머무르고 있다. 일본은 선진국으로 인정받고 있으며, 인간개발지수는 2015년 기준 세계 20위에서 2016년 세계 17위로 동아시아 국가 중에서 1위이다.[5] 또한 아시아 국가 중에서 G7에 들어가는 유일한 국가이며 유엔 안전 보장 이사회의 비상임이사국 지위를 보유하고 있다. 비록 일본은 헌법에 따라 군대 및 교전권을 포기하였으나 국토의 방위와 평화, 질서 유지를 위해 만들어진 자위대는 현대적이고 강력한 군사력을 유지하고 있다.[6] 유엔 및 세계 보건 기구에 따르면 일본은 영아 사망률이 세계에서 세 번째로 낮고 세계에서 가장 높은 평균 수명을 기록하고 있다.[7][8] 대졸자 초봉은 2010년 현재 약 235만엔으로, G7 국가 중에서는 가장 낮으며 이탈리아와 비슷한 수준이다.[9] 국호 일본의 국호는 일본어 명칭으로 ‘닛폰’(, ) 또는 ‘니혼’(, )이 사용되고 있다. 이는 일본어에서 한자()를 읽는 방식이 여러 가지이기 때문에 발생한 현상으로, 한자로는 동일하게 일본(日本)이라 표기한다. 보통 닛폰</b>이 공식적인 표기로 많이 쓰이며 주로 엔화와 우표, 그 외에 많은 공공 기관의 명칭이나 체육 행사 등에서 사용되고 있다. 한편 니혼</b>은 현대에 이르러 많이 사용되고 있는데 일본인들은 자신을 ‘니혼진’(日本人, にほんじん)이라고 호칭하며 그들이 사용하는 언어인 일본어는 ‘니혼고’(日本語, にほんご)라고 부른다.[10] 닛폰과 니혼 양쪽 모두 ‘태양이 떠오르는 땅’이라는 뜻을 갖고 있다. 이러한 명칭은 중국 수나라 시대 이후부터 사용되었는데 이처럼 니혼과 닛폰이라는 명칭이 사용되기 전까지 일본은 주변국으로부터 멸시적인 의미에서 왜(倭) 또는 왜국(倭國, 왜나라)이라 불려왔고 히미코 여왕이 통치하던 때에는 ‘동해희씨국’(東海姬氏國), ‘동해여국’(東海女國), ‘여자국’(女子國)이라고 호칭하기도 하였으며 ‘부상’(扶桑, )이라고도 하였다.[11][12] 주로 서양권에서 부르는 명칭인 ‘저팬’, ‘재팬’()은 중국 원나라 시대에 동아시아를 순례했던 이탈리아의 탐험가 마르코 폴로가 고대 중국어의 한 갈래인 우어(吳語, 오어)로 일본을 뜻하는 단어인 ‘지팡구’(Gipangu)라는 단어로 일본을 소개하였고 이것이 수세기 동안 여러 변형을 거친 데서 나온 것이다. 이 때문에 자퐁(Japon)이라는 표기를 사용하기도 하였다.[10] 일본에 우편물을 보내기 위해 쓰는 국가기호는 JP이다. 역사 일본의 역사는 보통 일본 열도의 역사와 동일시되지만 엄밀히 ‘일본’이라는 국호는 8세기 전반에 성립한 것이기 때문에 일본의 역사와 일본 열도의 역사를 명확히 구분해야 한다는 논란이 있다.[13] 일본의 역사의 시대 구분은 고고학과 역사학 구분으로 나뉜다. 고고학에서 시대 구분은 구석기 시대(선토기 시대), 조몬 시대, 야요이 시대, 고훈 시대, 그리고 역사 시대로 일반적으로 나누는 한편, 역사학 상에서 시대 구분은 일반적으로 고대(아스카 시대 및 그 이전 ~ 헤이안 시대), 중세(가마쿠라 시대, 무로마치 시대, 센고쿠 시대), 근세(아즈치모모야마 시대, 에도 시대), 근현대(메이지 시대·다이쇼 시대·쇼와 시대, 헤이세이 시대)이다. 일본 열도의 인류의 역사는 약 10만 년 전에서 약 3만 년 전 사이에 시작되었다. 당시의 일본 열도는 아시아 대륙과 붙어있었기 때문에 시베리아나 화베이 일대의 몽골 인종과의 문화 교류가 이루어졌다. 유라시아 대륙과 연결되어 인류의 왕래가 이루어진 일본 열도 [14]:17 는 최후 간빙기를 거치면서 약 1만 2천 년 전에 대한해협(현해탄)과 쓰가루 해협의 생성과 함께 유라시아 대륙에서 완전히 분리되었지만[14]:17, 그 후에도 일본 열도와 대륙 간의 활발한 교류가 이루어져 일본 열도도 중국을 중심으로 하는 동아시아 문화권에 점차 편입되는 한편 동북아시아 지역의 최동단에 있다는 지리적 요인에 따라 다소 이질적인 문화가 발달하게 되었다. 기원전 8세기 경 이후 대륙으로부터 벼농사를 중심으로 한 문화 양식이 전해지면서 각지에 ‘무라’, ‘구니’와 같은 정치 조직이 천천히 형성되어 1세기 ~ 2세기 전후에는 각 구니의 연합체로서 왜국이라는 대규모 정치 조직이 출현했다. 이 연합 정치 조직은 3세기에서 4세기 사이에 야마토 정권으로 발전했다. 그러다 663년 백제 부흥 운동에서 백제를 도왔다가 신라와 당나라에 패배하고 백제의 지배 계층이 대량 유입되어 7세기 후반 한자 문화권에 본격적으로 흡수되어 중국식 법체계, 사회 제도를 급속도로 받아들여 8세기 초 고대 율령 국가 체제가 완성되기에 이르렀다. 이 시기 일본은 수나라, 당나라나 신라, 발해 들과 교류 이후 주변국으로부터 많은 문화를 받아들였고, 이를 바탕으로 10세기에서 11세기 사이에 장원을 중심으로 한 봉건 체제를 바탕으로 귀족 문화를 형성하였으며 귀족들의 세력 투쟁 사이에서 발달한 사무라이 계층은 13세기 이후 가마쿠라 막부를 세워 정치적 주도권을 잡았다. 한편으로는 무로마치 시대에서 센고쿠 시대까지 명나라에 조공을 행하였으며 쇼군 가문인 아시카가 씨가 명나라 천자로부터 일본 국왕으로서 책봉을 받기도 하였다. 15세기 ~ 16세기에는 15세기 후반에 등장한 센고쿠 다이묘 세력에 의한 지방 자치 체제의 형성이 급속도로 진전되었다가 16세기 후반에 도요토미 히데요시 등의 주도 하에 통일 정권을 수립하기에 이루러 근세로 이행하였다. 또 이 시기에 홋카이도와 지시마(쿠릴), 가라후토(사할린)의 에조치를 점령함으로써 국가로서의 일본의 영토 범위 또한 넓어지게 되었다. 도요토미 히데요시 정권의 뒤를 이은 근세의 에도 막부는 바쿠한(幕藩) 체제 밑에 사농공상(士農工商)의 신분을 고정하고, 기독교 금지를 구실로 쇄국(鎖國)을 행하고, 후에는 유교적 교화(敎化)도 이용하면서 전국 지배를 강화했다. 평화의 지속은 교통·상공업의 발전과 시정인(市井人)의 대두, 화폐 경제의 성립, 다수의 도시 출현을 촉진시켰고, 에도와 오사카를 중심으로 겐로쿠 문화(元祿文化), 화정기(化政期)의 문화를 번성케 했다.[15] 그리고 이를 바탕으로 5대 쇼군 도쿠가와 이에쓰나 대에 에도 막부는 겐로쿠 호황이라고 부르는 최대의 전성기를 맞이했다.[16]:225 그러나, 겐로쿠와 쇼토쿠 시대의 짧은 호황을 지나면서 견고했던 막부 체제는 점차 모순을 드러냈고[16]:244 19세기 중엽 서양 제국주의 국가들의 침략과 교류 과정을 거치면서 에도 막부는 붕괴, 근대로 이행하게 된다. 에도 막부의 붕괴 이후 메이지 유신을 맞이한 일본은 근대 국가의 건설을 빠르게 추진하였다. 이와 함께 인접국들과의 국경 확정을 행하여 가라후토 지역을 러시아 제국에 양도하는 대신 지시마 열도(쿠릴 열도) 전역을 일본령으로 하였고, 난세이 제도와 류큐국은 류큐 처분을 통해 실효적인 지배력을 확보하여 지금의 일본 영토 범위가 거의 확정되었다. 한편으로는 자유 민권 운동이 이루어져 1885년 내각 제도가 성립하고, 1889년에는 일본 제국 헌법을 제정하여 이듬해인 1890년 중의원 총선거를 실시해 제국의회를 설치함으로써 명목 상의 입헌 국가가 되었다.[17] 이와 함께 20세기 초반까지 제국주의적인 국제 정세 속에서, 청일 전쟁과 러일 전쟁을 통해 조선(대한제국), 타이완, 미나미카라후토(사할린 섬 남부)를 강제 합병하고 상하이 등 중국의 주요 도시에 조차지를 설치하는 등 주변국 침략에 뛰어들었다. 메이지 시대 이후부터 일본에서는 다이쇼 데모크라시를 통해 정당 정치와 보통 선거가 실현되기도 하였으나 1930년대 군부의 정치적 대두와 함께 무리한 주변국 침략을 감행하면서 주변국의 저항과 미국 등 기존 열강과의 충돌을 통해 일어난 태평양 전쟁에서 패배하게 되었다. 태평양 전쟁의 패배로 인해 주권을 상실한 일본은 연합군의 지배 하에서 청일 전쟁 이후에 조약으로 획득하였거나 강제 병합, 불법으로 획득한 대부분의 영토에 대한 권한을 주변국에 돌려주었다. 또, 국가 제도의 개혁이 이루어져 현재의 일본국 헌법 제정이 이루어졌으며 1952년의 샌프란시스코 강화조약을 통해 주권을 회복하였으며 1972년까지 아마미 제도, 오키나와 현의 영토권을 미국으로부터 반환받았다. 한편, 1970년대에 이룬 경제의 고도 성장은 1980년대에 이르러 ‘버블 경제’라고 부를 정도로 일본 경제를 크게 번성시켰다. 그러나 과도한 주가의 증가와 부동산 매입으로 인해 1990년부터 부동산과 주식 가격의 폭락이 진행되어 많은 기업과 은행이 도산하면서 10년 이상 0%의 성장률을 기록하는 불황 상태에 빠졌다.[18] 그로 인하여 지지를 상실한 자유민주당은 한 때 10개월 정도 정권을 상실하기도 하였다가[17] 진보 정당과의 연정을 거쳐 계속 55년 체제의 집권 골격을 유지해 왔다.[17] 그러나 2009년 8월 30일에 치러진 제45회 중의원 총선거에서 민주당이 자유민주당에 압승을 거둬 전후 최초로 완전한 정권 교체[19] 가 이루어져 2009년 9월 16일에 하토야마 유키오 내각이 성립하였다.[20] 그러나 경제난과 2011년에 발생한 도호쿠 지방 태평양 해역 지진 등으로 신임을 잃은 민주당 정권은 2012년 중의원 의원 선거에서 자유민주당에게 다시 여당 자리를 빼앗겼고, 2012년 12월 26일부터 자유민주당의 아베 신조를 중심으로 한 내각이 출범했다. 정치 일본의 정치 체제는 군주인 천황과 헌법이 양립하는 입헌군주제를 채택하고 있다. 현행 일본국 헌법에서 천황은 "일본국의 상징이며 그 지위는 일본 국민들의 총의(總意)에 바탕을 둔다"고 규정되어 있고[21]:62헌법이 정하는 국사(國事)에 관한 행위만을 내각의 조언과 승인, 책임에 따라 할 수 있도록 되어 있다.[21]:62 그에 따라 내각총리대신과 내각의 임원들을 임명하거나 그 신임장에 인증하는 것, 최고재판소 장관을 임명하는 것, 국회를 소집하고 헌법 개정과 법률 및 정령, 조약을 공포하는 것 등으로 천황이 국사에 관여하는 것은 크게 한정되어 있다.[21]:63[22] :531 하지만 천황은 외교의례 상에서 일본의 국가원수로 대우받고 있다.[21][23] :63 현재 일본의 천황은 아키히토이며 1989년 즉위한 이후 현재에 이르고 있다. 천황 스스로 백제의 왕손이라고 한 것은 큰 이슈가 된 적이 있다. 입법 기관인 국회는 헌법에서 명시된 국권의 최고 기관[22]:531이자 나라의 유일한 입법 기관으로써 영국식 의원 내각제를 채용했기 때문에 수상의 지명권, 중의원의 내각 신임과 불신임의 의결권을 가진다.[22]:531 국회는 양원제로 중의원 및 참의원으로 구성되어 있는데 양원은 전 국민의 대표로 선출된 의원으로 조직되어 있다.[21]:65 국회는 1955년 이후 1993년부터 1996년까지의 연정 기간을 제외하고 자유민주당이 계속해서 여당의 자리에 있었으나 2009년 9월 15일 민주당의 하토야마 유키오 내각이 시작되면서 최초의 정권 교체가 이루어졌다.[24][25] 2012년 12월 16일에 실시된 중의원 의원 총선거에서 자유민주당이 다수의 의석을 차지하여 여당의 자리를 탈환하였다. 행정권은 내각총리대신을 장으로 하는 내각에 속하며 내각은 행정권의 행사와 아울러 국회에 책임을 진다.[26] 내각은 내각총리대신과 이하 내각총리대신이 임명권을 가지는 국무대신으로 조직되어 행정권의 행사에 대하여 공동 책임을 진다.[22]:531 내각은 행정 사무 이외에 법률 집행, 외교 관계의 처리, 조약 체결, 예산 작성, 정령(政令) 지정을 비롯한 하급 입법 등의 업무를 수행하며[22]:531, 그러한 수행 상의 부담을 나누기 위해 국무대신들을 책임자로 하는 12성(省)을 갖추고 있다.[22]:531 일본의 사법 기관으로는 재판소가 있다. 최고재판소와 하급재판소(고등재판소, 지방재판소, 가정재판소, 간이재판소)로 구성되어 있으며 모든 재판관은 자신의 양심에 따라 독립된 직권을 행사함에서 헌법과 이하 법률의 구속을 받는다.[21]:65~66 최고재판소의 법관은 내각의 지명을 받아 천황이 임명한다. 일본이 베트남과 협력하여 베트남의 법제를 정비하고 법률가 양성시스템을 선진국형으로 구축하여 지원한 사업은 현재까지 대단히 성공적인 것으로 평가된다.[27] 정당과 선거 국회의원, 도도부현 및 시정촌의 각 수장과 의회의원은 직접 선거로 선출되며 만 20세 이상의 남녀 전원에게 선거권을 주는 보통 선거제를 채택하고 있다. 피선거권은 참의원 의원 및 도도부현 지사는 만 30세, 그 외에는 만 25세 이상인 사람에게 주어진다. 보통 양원 의원과 도도부현 지사 및 의회 의원들은 특정한 정당의 당원 또는 그 정당의 추천을 받은 사람들이지만 시정촌의 수장과 의회의원들은 무소속이거나 지역 소규모 정당 소속인 경우가 많다.[21]:68[28] 한편 일본의 주요 정당은 오랫동안 보수와 진보 진영으로 나뉘어 있었다.[21]:68 보수 진영의 대표적인 정당은 55년 체제 이후 2009년까지, 2012년부터 총리대신을 배출한 자유민주당과 현재 연립내각을 함께 구성 중인 공명당이고, 진보 진영의 대표적인 정당은 입헌민주당, 국민민주당, 사회민주당, 일본공산당이다.[21]:68 외교 태평양 전쟁 이후 일본의 대외 관계는 샌프란시스코 강화 조약(1951년) 및 각국과의 배상·보상조약을 거쳐 재구축된 것이다. 외교정책은 미국과의 동맹을 기축으로 하여 서방 각 국가들과 긴밀한 제휴를 해 가면서 반공주의, 경제중심주의 외교라는 특징을 가지고[22]:531 유엔을 지원함으로써 평화로운 안정과 번영을 이룩하는 것을 목적으로 하고 있다. 패전 이후, 1951년까지 주권을 상실하여 외교 자주권을 갖지 못하여 점령 기간 동안 점령국인 미국의 정책을 구현하는 선에서 대외 정책이 실시되어 왔다.[22]:531 그 후 1951년의 샌프란시스코 강화 회의에서 소비에트 연방 등 공산주의 국가들의 조인 거부가 이루어진 가운데 미일 강화조약과 안보조약이 체결되고, 중화민국과 중일조약이 조인되어 이들과의 관계를 회복함과 동시에 외교권을 회복하게 된다.[22]:531 1955년에는 GATT에 가맹한 것을 시작으로 민주주의 경제 정책을 취하는 선진 공업 국가들 중에서 점차 중요한 대외 입지를 차지하게 되었다. 1956년에는 소비에트 연방과 국교를 회복함과 동시에 유엔에 가입함으로써 국제 사회에 복귀하게 되고[22]:532 거의 모든 독립국과 국교를 맺고 외교를 행하고 있다. 다음 해인 1957년에 기시 노부스케 내각은 유엔 중심주의, 자유주의 국가들과의 협조, 아시아의 일원으로서의 입장 견지라는 외교 3원칙을 발표하였다.[22]:532 전통적으로 일본은 지리적으로 가까운 동아시아 각국과 깊은 관계를 유지해 왔고 메이지 유신 이후에는 서양을 비롯해 세계 각국과 국교를 텄다. 일본은 전 세계 국가와 우호 관계를 맺고 있는데 현재 일본은 맹방인 미국과의 외교를 가장 중요시하고 있다(일본과 미국 간의 상호 협력 및 안전 보장 조약 참조).[29] 태평양 전쟁 이후 체결된 조약에 따라 일본에는 미군이 주둔하고 있으며 2006년까지 미국은 일본의 최대교역국이었다. 하지만 하토야마 내각 이후 미일 관계는 각종 마찰이 일어나고 있다.[30][31][32] 이웃한 대한민국, 중화인민공화국, 중화민국을 비롯하여 동남아시아와 오스트레일리아, 서유럽 각국과의 관계도 깊다. 다만 대한민국, 중화인민공화국, 중화민국, 러시아 등과 영토 문제 및 역사교과서 왜곡 문제로 인해 계속 마찰을 빚고 있다.[33][34][35] 특히 중화인민공화국과 중화민국과는 센카쿠 열도(조어도 제도), 러시아와는 쿠릴 열도 남부에 있는 4개 섬(이투루프 섬, 쿠나시르 섬, 시코탄 섬, 하보마이 군도), 대한민국과는 독도를 둘러싸고 영토 문제를 안고 있다. 1965년에는 대한민국과 한일기본조약을 체결하여 국교를 회복하였으며 경제의 고도 성장을 거치면서 국제적 지위가 점차 높아지는 반면 동남아시아에서는 반일 운동이 일어나는 등 마찰이 발생하기도 하였다.[22]:532 일본은 유엔에 경제적으로 많은 기여를 하고 있으나 그에 비해 지위가 제대로 평가받지 못하고 있다. 일본은 현재 유엔 안전 보장 이사회에서 비상임이사국 지위를 차지하고 있으며[36] 독일, 브라질, 인도와 함께 상임이사국 진출을 계속 시도하는 국가인 이른바 G4 국가에 속한다.[37] 군사적으로는 한국 전쟁 당시 자위대를 후방에 파병한 것이 첫 활동이었으며[38] 2003년 이라크 침공 등을 계기로 자위대의 해외 활동이 활발히 이루어지고 있다.[39][40] 한일 관계 한반도와 일본 열도는 고대부터 각종 문화의 전파와 무역을 비롯한 많은 교류를 이어왔다. 특히 백제는 고대 일본에 중국 문물을 많이 전파하였다.[41] 고려 시대 후반과 조선 시대 전반에 걸쳐서는 쓰시마 섬과 규슈를 근거지로 하는 왜구(倭寇)가 각종 약탈을 일삼았으며 이로 인해 조선 시대 중반에 임진왜란이 일어나는 등 중세와 근세기 한일 관계는 급속도로 냉각되기도 하였으나, 임진왜란 이후 조선의 통신사 파견으로 다시 한일 교류가 재개되었다.[42] 그러나 메이지 유신 이후에 등장한 일본 제국이 1910년 대한제국을 무력으로 병합한 뒤 1945년까지 35년 동안 폭악한 식민 통치를 행하고 현대에도 일본의 여러 우익 인사들이 한국에 대한 정치적 도발을 주창하면서 양국의 국민 감정이 극도로 악화되었다. 일본에서도 반한감정을 가진 일부 일본인들이 반한시위를 하고 있으며, 현재 대한민국과 일본은 독도 분쟁과 동해의 이름에 대한 분쟁 등의 과제를 안고 있다.[43][44][45] 2009년에 일본 민주당 하토야마 유키오 내각이 성립한 이후 이루어진 양국민 설문조사에서 응답자의 다수가 더 악화된 한일 관계에 변화가 없을 것이라 응답한 결과가 나오기도 하였다.[46] 위안부에 대한 역사왜곡으로 일본정부는 유엔으로부터 경고를 받았다.[47] 국방 200픽셀|섬네일|오른쪽|방위성 청사 200픽셀|섬네일|오른쪽|항공자위대 소속의 F-15J가 이륙하고 있는 모습 일본은 제2차 세계 대전 패전 당시 항복의 조건으로 제국군을 해체시켰다.[21]:83 따라서 일본국 헌법에 명시한 내용으로써 전쟁을 포기하고 육해공군의 전력을 가지지 않을 것임을 밝혀왔다.[22]:532 그 때문에 패전 후 군비(軍備) 및 교전권(交戰權)이 부인되었으나 아시아에서 공산주의가 확산되어 1950년 한국 전쟁이 발발하자 새로운 전기를 맞게 되어, 미국의 명령으로 일본의 기초적인 치안 유지를 목적으로 한 경찰예비대를 설치하였으며[21]:83[22]:532 , 1952년 보안청으로 승격되고, 1954년 방위청이 설치되어 경찰예비대가 현재의 자위대가 됨으로써 사실상 군대로 변모하였다.[22]:532 이후 일본은 3~5년 단위의 방위력 정비·증강 계획을 추진하여 1987년부터 방위비가 GNP 대비 1%를 초과하기 시작했는데 1970년대 말 첨단 군사장비의 자급 단계에 도달해 있었다. 이와 함께 극우계에서는 방위 개념의 확대를 기도함으로써 1980년대 말 최대의 정치 쟁점으로 부각되었다.[48] 한편으로 1947년 시행된 헌법에 따르면 국가 간의 교전권 포기와 어떠한 전력도 가지지 않을 것이라는 것을 명시하고 있지만 일본 정부는 자위대가 헌법에 위배된다는 논란에도 불구하고 헌법을 재해석하여 자위대를 강화했다는 비판도 있다.[21]:83[49][50] 자위대는 육상, 해상, 항공 자위대로 나뉘며 헌법에 따라 징병이 아닌 자원으로 충원되도록 하고 있다. 이들의 최고 지휘권은 내각을 대표하는 총리대신이 가지고 있지만 통상적 업무는 방위상에게 있다.[21]:85 한편 자위대와 더불어 일본의 실질적인 군사적 방위를 담당하고 있는 주일 미군은 1945년 이후부터 일본에 계속 주둔하고 있다. 또한 주일 미군은 자위대에 지속적으로 미국산 무기를 제공하고 공유하고 있는데 최근에는 자위대의 지나친 주일 미군 의존이나 기노완 후텐마 기지 이전을 비롯한 주일 미군의 재편 문제, 주일 미군이 일으키는 범죄 문제가 제기되고 있다.[51][52][53] 지리 일본 영토의 범위는 동아시아 동쪽에 길이 3,000여km에 활 모양으로 걸쳐져 있는[21]:18 일본 열도와 오키나와를 포함한다. :68 일본의 최동단은 도쿄도 미나미토리 섬, 서단은 오키나와 현 요나구니 섬, 남단은 도쿄 도 오키노토리 섬, 북단은 실효적으로 지배하고 있는 홋카이도의 벤텐 섬이다. 일본은 아시아 대륙 연변(沿邊)에 있으며 일본의 국토 면적은 약 37만 8천km2이고 이는 지구 표면적의 0.07%, 세계 육지 면적의 0.3%에 불과하다.[21]:19 하지만 이는 한반도의 약 1.7배이고 말레이시아와 독일보다는 크며 스발바르 제도를 포함한 노르웨이보다는 작다. 주로 홋카이도·혼슈·시코쿠·규슈의 4섬과 그 속도(屬島) 및 이즈 제도·오가사와라 제도·난세이 제도로 이뤄져 있다.[54] 지형 일본 열도에는 몇 줄기의 화산맥이 뻗어 있기 때문에 지형의 기복이 심하다. 강은 짧고 급류인 경우가 많으며 해안선은 보통 복잡한 리아스식 해안이다. 또 환태평양 지진대에 속해 있기 때문에 세계 화산의 10%가 일본 열도에 있다. 일본 열도는 지진 다발 지대이기도 해서 1923년에 일어난 간토 대지진, 1995년에 일어난 한신·아와지 대지진이나 2011년에 일어난 규모 9.0의 도호쿠 지방 태평양 해역 지진은 전 세계적으로 알려져 있다.[21]:29 국토의 67%는 산지이고 대부분은 숲으로 뒤덮여 있으며 농지는 14%, 택지는 3%, 공업용지는 0.4% 정도이다.[21]:29 기후 난세이 제도를 포함한 일본 열도는 남북으로 5,000km에 이르며 냉대 기후에서 열대 기후까지 걸쳐있는 데다가 복잡한 지형과 해류의 영향이 크기 때문에 지역별 기후의 차이가 현저하다.[21]:19 연평균 기온은 남쪽 오키나와현의 나하 시가 섭씨 22.7도를 기록하고 또 야에야마 제도의 이시가키 섬은 섭씨 24도로서 열대 우림 기후에 속한다, 규슈 지방의 가고시마 시는 섭씨 18.3도, 오사카 시는 섭씨 16.5도, 도쿄도의 구 지역은 섭씨 15.9도이다 북쪽 홋카이도의 네무로 시가 섭씨 6.1도로 최저를 기록한다.[21]:19 그러나 홋카이도와 오키나와 현의 야에야마 제도, 도쿄도의 오키노토리 섬, 미나미토리 섬을 제외하면 대부분의 지역은 온대 기후에 속해 온난한 기후이고 사계절 구분이 뚜렷하다.[21]:19 태평양 연안 지대는 여름이면 남동 계절풍이 불어 매우 무덥고, 겨울에는 건조하고 맑은 날이 많아진다. 한편 동해 쪽에서는 겨울에 시베리아 계절풍으로 인한 강설이 많아 니가타 현을 포함한 호쿠리쿠 지방은 세계적인 다설 지대로 손꼽혀 4~5m에 이르는 눈이 쌓이는 곳도 있다.[21]:19 홋카이도를 제외한 지역에서는 6월 초순부터 7월 중순에 걸쳐 고온다습한 장마가 내리며 8월부터 10월에 걸쳐 일본 열도 남서부 지역은 태풍의 영향을 심하게 받아 풍수해의 대부분을 초래한다.[21]:24~25 일본의 대부분의 지역에서 가장 좋은 계절은 봄과 가을로, 남북으로 길게 늘어진 일본 열도의 특성 상 봄과 가을이 오는 시기가 다른데 특히 봄이 오는 시기를 알려주는 지표인 벚꽃은 오키나와에서는 보통 1월 말에 피고, 홋카이도에서는 5월 말에 개화하기 때문에 "벚꽃 전선"이라는 용어가 사용되기도 한다. 가을 시기의 지표인 단풍의 경우는 홋카이도 방면에서 제일 먼저 생겨 오키나와 방면으로 갈수록 점점 늦게 생긴다.[21]:24~25[55] 일본 열도는 아시아 대륙 동쪽 끝에 위치하며 남북으로 길게 뻗어 있는 산 투성이의 섬나라이기 때문에 좁은 면적에 비해서는 기후 변화가 심하다. 지리적인 남북의 차이, 바깥 일본(表日本)과 안 일본(裏日本) 차이뿐 아니라 여름 겨울의 대조 등 연간 기후의 차이도 현저하다. 일본은 세계에서도 다우지역에 해당한다. 기이 반도·시코쿠, 남부에 걸친 지역처럼 연간 4,000mm를 넘는 다강수지역을 볼 수 있다. 각지의 강수는 우기와 건기의 뚜렷한 교체는 볼 수 없으나 대체로 가장 비가 많이 내리는 시기는 6~7월의 장마철이며, 다음엔 태풍기에 많다. 강수 면에서 볼 때, 가장 중요한 특징은 겨울 시베리아로부터 북서계절풍이 불 시기의 강수 분포이다. 동해를 건너온 습한 한기류가 일본의 척량산맥(脊梁山脈, 히다·에치고·오우산맥)에서 상승하여, 산맥보다 서쪽 동해쪽의 각지에 다량의 강설을 가져오고 있다. 한편, 태평양쪽에서는 12월 말 2월 초기까지는 거의 강우설을 볼 수 없다. 또한 각지의 강수량은 해에 따라 그 변동이 심하여, 장마·태풍시에 볼 수 있는 것처럼 집중호우가 되는 일이 많다. 하천이 급류인데다가, 단시간에 집중하는 강수 때문에 강수의 80%가 하천을 통해서 직접 바다로 흘러들어가고, 호우의 경우 하천이 범람하여 하천의 유로(流路)를 따라 수해가 생기는 일이 많다. 일본은 바다에 둘러싸인 섬나라인데도 겨울철 시베리아에서 불어오는 한기류의 지배하에 들어가게 된다. 이 때문에 일본의 겨울은 세계의 동위도의 다른 지역과 비교해서 4~5도나 저온이며 이른바 동안 기후(東岸氣候)를 이루고 있다. 한편, 여름은 아열대의 고온 다습한 기류의 지배하에 들어가 무덥다. 일본 주변에 나타나 일본 열도의 계절 변화에 직접·간접의 영향을 주는 기단은 시베리아 기단·오호츠크 해 기단·오가사와라 기단 및 적도 기단이다. 시베리아 기단은 한대성의 대륙기단으로 시베리아 동북부에서 바이칼 호에 걸쳐 겨울에 나타나는 저온·건조한 기단으로서, 북서에서 동해를 건너 일본열도에 찾아온다. 12월말~1월말 까지 특히 강한 세력을 가지며, 발현지(發現地)에서는 건조한 기단이지만 기단의 온도에 비해 고온의 동해를 건너는 동안에 하층에서 수증기를 흡수하고 불안정한 기단이 된다. 일본열도의 척량산맥에 부딪혀 강제적으로 상승되어 동해 해안에서 산(山) 연변지방에 다량의 눈을 내리게 하고 안일본(裏日本)을 세계 유수의 호설지대(豪雪地帶)로 만든다. 그러나 척량산맥보다 서쪽의 안 일본에서 수증기를 떨구고, 바깥 일본에서는 건조한 북서계절풍이 되어 산에서 불어내린다. 이처럼 시베리아 기단은 일본의 겨울철 기후를 특징짓는 기단이 된다. 한편, 7월말~8월의 성하(盛夏)의 계절에는 오가사와라 열도 부근을 발현지로 하는 오가사와라 기단이 홋카이도를 제외한 거의 전역을 그 지배하에 두고, 무더운 여름을 몰아 온다. 이는 고온다습한 기온인데 남동의 계절풍으로서 일본열도에 도달한다. 겨울 및 여름철에 일본 상공을 뒤덮는 시베리아 기단·오가사와라 기단은 봄·가을에는 그 세력이 약화되어, 다음에는 이동성 고기압인 양쯔 강 기단이 정기적으로 일본의 서쪽에서부터 불어와 봄·가을의 좋은 날씨를 만든다. 오호츠크 해 기단은 오호츠크 바다에 나타나는 저온다습한 기단으로 오가사와라 기단과 접하여 장마전선을 형성하고, 일본의 독특한 장마를 발생시키는 원인이 된다. 적도 기단은 적도 주변에서 발생하며 태풍이 되어 일본 부근에 도달한다. 환경 문제 섬네일|오른쪽|이카타 원자력 발전소 일본은 경제적인 발전과 환경 보전의 균형에 초점을 둔 환경 정책을 반영하고 있다.[56] 제2차 세계 대전 이후 고도 경제 발전 과정에서 일본 정부와 산업체들은 환경 정책을 경시해왔다. 그로 인하여 일본 열도는 1950년대부터 미나마타 병, 이타이이타이 병을 비롯한 환경 전염병의 온상이 되고 말았다.[57] 이에 대한 강력한 비판 여론이 등장하면서 일본 정부는 여러 가지 환경 보호법들을 제정하고[58] 1971년 환경성을 내각 행정기관에 추가하였다. 유류 파동도 일본 정부가 부족한 천연 자원 상황에 걸맞은 에너지 절약을 장려하도록 하는 데 큰 요인이 되었다.[59] 최근 일본에서 크게 부상하는 환경 문제로는 도시에서 발생하는 대기 오염, 쓰레기와 화학 물질의 관리, 물의 부영양화, 기후 변화, 그리고 국제적인 환경 보존 움직임에 대한 협력 등이 손꼽히고 있다.[60] 오늘날, 일본은 환경 친화적인 기술 발달 면에서 세계 최고 수준이다. 혼다와 토요타의 하이브리드 자동차는 높은 연비와 적은 환경오염 물질의 유출로 유명하다.[61] 또한, 일본은 친환경적인 생체 연료, 하이브리드 체계, 효율적인 경량 소재 등의 빠른 발전을 이루었다. 또한, 일본은 기후 변화와 지구 온난화를 둘러싼 중대한 성과를 창출하였는데, 탄소 배출을 세계적으로 줄이기 위해 이루어진 1997년의 교토 환경 회의의 의장국으로서 활약하였으며 교토 의정서의 서명에 앞장서 조약 하에 기후 변화의 억제를 위한 이산화탄소 배출량 감소에 대해 책임져왔다. 대표적인 예로 고이즈미 내각의 주도 하에 이루어진 쿨 워크 캠페인에 따라, 관공서 내에서 에어컨 사용을 자제하도록 하여 에너지 사용량 감소를 도모한 바가 있다. 또, 산업체들은 강제적인 법령 하에 온실 가스를 줄이기 위해 노력하고 있다.[62] 이러한 갖은 노력의 결과로, 일본은 2005년 측정된 환경 지속 가능성 지수에서 30위를 차지하였으며[63], 2012년에는 환경성과지수(EPI)에서 23위를 기록했다.[64] 지방과 행정 구역 현재 일본의 행정구역은 1도(, 도쿄도), 1도(, 홋카이도), 2부(府, 오사카부와 교토부), 43현()으로 이루어져 있다. 행정상으로 별도의 정령지정도시, 중핵시, 특별구로 정해진 경우를 뺀 모든 도시는 모두 도도부현에 속하며 더 작은 행정 단위인 시정촌()과 도시와 시골을 몇 개씩 묶어 정리한 군이 있다. 최근에는 이러한 시정촌의 대대적인 통합이 이루어지고 있으며[65][66] 도도부현을 도주(道州) 형태로 바꾸는 것도 계속 논의되고 있다.[67] 도쿄 도 도쿄는 일본 혼슈 섬의 중앙, 간토 지방의 남서부에 있는 일본의 수도이다. 17세기 당시 에도라고 불리던 이 지역에 막부가 들어선 이후 일본의 정치, 경제, 문화, 교통의 중심지로서 발전해 왔고, 산업과 인구도 집중되어 있다.[68]:13 전국에서 세 번째로 면적이 작은 지자체로서 2000m급 산에서 오가사와라 제도와 같은 아열대 섬들까지 다양한 지형 분포를 지니고 있으며 실제 면적은 작지만 범위는 상당히 넓어 일본의 최동단과 최남단 지역을 포함하고 있다. 인구는 약 1,300만 명으로 일본 총 인구의 10%에 해당한다.[68]:13 이러한 인구 과밀을 막기 위해 정부는 부도심의 개발과 더불어 도쿄 23구 이외 지역에 침상 도시를 건설하고 있다.[69]:24 간다, 신주쿠, 아키하바라, 시부야, 긴자 등의 여러 거리가 세계적으로 알려진 명소이며[70] 도쿄 역 인근의 니혼바시는 도쿄를 기준으로 한 거리 측정의 기점으로 활용되고 있다.[69]:27 도쿄는 한 때 지나친 개발로 인해 규슈와 더불어 각종 환경 오염의 온상이었으나, 1960년대 이후 스미다 강의 정화 등을 비롯한 많은 노력을 하고 있다.[71][72] 홋카이도 200픽셀|섬네일|오른쪽|삿포로 시에 있는 시계탑 혼슈에 이어 두 번째로 큰 섬인 홋카이도는 일본의 최북단에 있으며 홋카이도라는 본 섬과 주변의 작은 섬들을 관할하고 있다. 도도부현 중에서 가장 넓으며 일본 전 면적의 20%를 차지하고 있다.[68]:13 홋카이도는 냉대 기후에 속해 겨울에는 날씨가 아주 춥고 여름에는 예외적으로 장마 기간이 없다. 북쪽으로는 러시아와 국경을 접해 있다.[68]:14 혼슈의 아오모리 현과는 쓰가루 해협을 사이에 두고 있으며[69]:19 세계 최장 해저 터널인 세이칸 해저 터널을 통해 해저 철도로 이어져 있다.[73] 원래 홋카이도는 아이누 모시르(Ainu mosir)라고 불리며 고대 이후 수렵을 주로 하는 아이누 족이 사는 땅이었으며[68]:14[69]:19, 15세기 무렵부터 혼슈의 일본인들이 진출하기 시작해 메이지 시대 이후 일본 정부에 의한 개척사의 창설로 대규모 개발이 이루어져 다수의 일본인이 들어와 거주하고 있다.[68]:14 이와 동시에 1869년에 오늘날의 홋카이도라는 명칭을 가지게 되었다.[69]:19 눈 축제로 유명한 삿포로와 라벤더로 알려진 무로란이 잘 알려져 있고, 시레토코는 세계자연유산으로 지정되어 있다.[68]:14 도호쿠 지방 혼슈의 동북부에 있다. 남북으로 뻗어 있는 오우 산맥을 중심으로 태평양 쪽과 동해 쪽으로 세부 지역을 구분한다. 오우 산맥을 중심으로 한 여러 산맥들이 중앙부를 관통하고 있기 때문에 주요 도시들이 태평양과 동해, 그리고 몇몇 분지 지역을 따라 편중되어 있는데[69]:20, 동해 쪽은 겨울에 눈이 많이 내리고 태평양 쪽은 자주 냉해나 지진 해일의 피해를 입는다.[74] 사계절이 뚜렷하지만 겨울이 길고 여름은 서늘하고 짧다.[69]:20 고대 이후 정치의 중심지였던 긴키 지방으로부터 멀리 떨어져 있어서 개발이 지체되었다가[68]:14, 에도 시대 이후에 벼농사 지역으로 발달하게 되었다.[68]:14 현재도 공업보다는 농업이 활발한 지역으로, 개발이 지체되었기 때문에 오히려 자연이 잘 보존되어 온천과 지역 축제 등 관광 자원이 풍부하다.[75] 아오모리 현과 아키타 현에 걸쳐 있는 시라카미 산지는 세계자연유산으로 선정되어 있으며 아오모리 현 지역산 사과가 특산품으로 유명하다.[76][77] 간토 지방 혼슈 중앙에 있다. 이바라키 현, 도치기 현, 군마 현, 사이타마 현, 가나가와 현, 지바 현이 도쿄 도를 에워싼 형태로 수도인 도쿄가 그 중심에 있기 때문에 일본의 정치, 경제, 문화의 중심지 역할[68]:15[69]:21을 도맡고 있으며 도쿄와 접하고 있는 사이타마 현, 지바 현, 가나가와 현의 세 현은 출퇴근이 가능한 이른바 수도권으로서 다양한 철도와 도로로 연결되어 있고, 베드타운들이 많다.[68]:15 이 때문에 도쿄 도를 포함한 사이타마, 지바, 가나가와 세 현은 일본 전체 인구의 거의 3분의 1을 차지하고 있다.[68]:15 중심부에는 일본에서 가장 넓은 평야 지대인 간토 평야가 있고, 유역 면적이 가장 넓은 도네 강이 흐르고 있다. 주변부에는 산악이나 온천 등 자연 관광지가 많이 있는데 특히 도치기 현 닛코 시의 동조궁 등을 비롯한 명승지와 신사, 사찰은 세계문화유산에 등재되어 있다.[68]:15 주부 지방 200픽셀|섬네일|왼쪽|일본 알프스의 히다 산맥. 혼슈의 중부에 있으며 그 때문에 주부 지방이라는 이름을 가지고 있다. 주부 지방은 동해 쪽의 호쿠리쿠 지방과 태평양에 접한 도카이 지방, 중앙 고지를 중심으로 하는 고신에쓰 지방으로 나뉘는데, 고신에쓰 지방과 중앙 고지에는 히다 산맥, 기소 산맥, 아카이시 산맥 등 해발 3000m급 산맥들이 존재한다.[68]:15 주부 지방 남북에 걸쳐 있는 이토이가와-시즈오카 구조선이 일본 열도를 동서로 양분하고 있다.[68]:15 일본 알프스 등 산악 관광지가 많고, 기후 현과 도야마 현의 시라카와고와 고카야마의 갓쇼즈쿠리 마을은 세계문화유산으로 등록되어 있다.[68]:15 긴키 지방 혼슈의 중서부에 있는 지방으로 간사이 지방이라고 부르기도 한다. 효고 현 및 교토 부의 북부는 동해와 접해 있고, 오사카 부와 효고 현 남부는 세토 내해, 미에 현과 와카야마 현은 태평양과 접해 있다. 고대 시대부터 일본의 정치, 경제, 문화의 중심지였던 지역으로 교토 부를 중심으로 비와 호, 요도가와 강, 세토 내해 등을 이용한 수운이나 육운을 통해 전국으로의 교통망이 발달하였다.[68]:16 오랜 역사를 가지고 있기 때문에 문화재가 많으며 특히 나라 현과 교토 부 등에서 메이지 시대 전까지 천황이 천년 이상 기거해 왔다.[68]:16 1868년 천황이 도쿄에 옮겨 살게 되면서 정치적인 영향력은 상실하였으나, 대신 오사카에서 고베에 이르는 지역이 대규모 공업 벨트로 발달하게 되었다.[69]:29 나라 현에 소재한 아스카 촌 및 요시노 정 일대, 나라 시내의 문화재들과 호류지 주변의 불교 건축물들, 교토 부와 시가 현 일대의 고도(古都) 시대 사찰과 문화재, 나라 현과 와카야마 현, 미에 현 일대에 자리잡은 기이 산지의 나치 폭포, 영지와 참배길, 효고 현의 히메지 성이 모두 세계문화유산으로 등재되어 있으며 해마다 많은 관광객이 다녀간다.[78][79][80] 주고쿠 지방 혼슈 서쪽 끝에 있는 지방이다. 중앙의 주고쿠 산지를 경계로 동해와 접한 지역은 산인 지방, 세토 내해에 접한 지역은 산요 지방으로 구분하며 두 지역은 기후와 풍토에 큰 차이가 있다. 산인 지방은 평야가 적고 해안선이 단순하며 겨울에는 눈이 많이 내리는데[68]:17에 비해 산요 지방은 평야가 많고 복잡한 해안선과 많은 섬들이 있으며 연간을 통해 비가 많이 내린다. 세토 내해 쪽에는 석유 콤비나트 등 공업 지대가 형성되어 있고[68]:17, 산인 지방의 돗토리 현 해안에는 일본에서는 극히 드문 모래 언덕인 돗토리 사구가 있다. 히로시마 현의 원폭 돔과 이쓰쿠시마 신사, 시마네 현의 이와미 은광은 세계 문화 유산에 등재되어 있다.[68]:17 시코쿠 지방 혼슈의 서남쪽에 있는 시코쿠 섬을 중심으로 한 여러 섬 지대에 해당하는 지방이다. 동쪽은 기이 수도를 사이에 두고 긴키 지방, 북쪽은 세토 내해를 사이를 두고 주고쿠 지방 서쪽은 분고 수도를 사이에 두고 규슈와 맞닿아 있다. 험준한 산지가 중앙부를 관통하고 있기 때문에 기후는 북쪽과 남쪽이 크게 차이 나는데, 북쪽 지역은 비가 적어 여름에는 물 부족 현상이 나타나며 남쪽 지역은 기온이 높고 비가 많이 내리고 자주 태풍이 상륙한다.[68]:17[69]:33 오랫동안 혼슈 섬과 세토 내해를 사이에 두고 서로 교통이 불편하였으나 현대에 이르러서는 세토 대교를 비롯한 세 코스의 다리가 건설[68]:17되어 도로와 철도로 혼슈와 연결되어 있다. 규슈와 오키나와 지방 일본의 최서남단에 있는 규슈와 오키나와를 포함하는 지방이다. 중국이나 한반도, 동남아시아와 가까워 고대부터 외래 문화의 영향을 많이 받은 지역이다.[68]:17~18 에도 시대 이후 쓰시마 섬은 조선과 일본 간의 외교를 담당하였고, 나가사키에는 네덜란드와 중국의 무역선이 많이 입항하였고[68]:18, 히로시마와 더불어 원자 폭탄의 피해를 입기도 하였다. 기타큐슈 시에서 후쿠오카 시에 걸쳐있는 기타큐슈 공업 지대에 중공업, 화학공업이 집중되어 있다.[69]:34 한편 오키나와는 원래 류큐국의 중심지로 중국과 교역 활동이 이루어지던 곳으로, 에도 시대에 사쓰마 번의 지배하에 들어갔으며 메이지 시대의 류큐 처분과 더불어 사실상 일본의 영토가 되었다.[68]:18 제2차 세계 대전 이후 오키나와는 미국의 영토가 되었다가 1972년 반환되었지만 현재까지 오키나와의 대부분은 주일 미군의 기지로 활용되고 있어 산업을 위한 용지가 턱없이 부족하기 때문에[68]:18[69]:35 관광을 주요 수입원으로 활용하고 있다.[69]:35 일본 정부는 오키나와에서 주일 미군 기지가 차지하는 용지를 다시 환수하기 위해 노력하고 있으나, 이 때문에 입장이 서로 다른 미국 및 현지 주민과 계속 마찰을 빚고 있다.[81] 경제 1868년 이후 일본은 메이지 시대의 근대화와 더불어 경제적인 확장을 시도하였다. 당시 메이지 천황은 자유 시장 경제와 기업의 자유를 최대한 허용하는 영미식 자본주의를 받아들였다. 이 시대에 일본인은 서양으로부터 많은 경제학자들을 고용하여 합리화된 경제 형태를 습득하였으며 오늘날 일본 유수의 기업들이 이 시기에 설립되었다. 이와 함께 일본은 아시아에서 경제가 가장 빨리 발전하게 되었다. 그리고 1960년대에서 1980년대 사이에 제2차 세계 대전으로 황폐화 된 경제를 빠른 속도로 회복함과 동시에 경제 규모가 크게 성장하였는데, 1960년대에는 10%, 1970년대에는 5%, 1980년대에는 4%의 높은 경제 성장률을 유지해왔다.[82] 그러나 빠른 성장 기조는 1990년대에 이르러 둔화되었으며 부동산 가격에 낀 과도한 거품이 1989년을 정점으로 크게 떨어지면서 이에 따른 후유증으로 10년 이상의 오랜 불황에 들어서게 되었다. 이러한 불황세는 정부의 노력으로 2000년 직전에 잠시 회복되었다가, 2000년의 밀레니엄 불황과 더불어 다시 크게 침체되었다.[83] 이처럼 회복과 침체를 반복하던 일본 경제는 2005년 이후 경제 성장률이 5.5% (2006년 4분기)에 도달하면서 미국과 유럽 연합의 성장률을 따라잡는 데 이르렀다.[84] 2009년, 일본은 세계에서 두 번째의 경제 대국이며 일본의 공공 부채는 연간 국내총생산의 192%에 이른다.[85] 일본의 산업 체계는 주로 공업과 서비스업이 중심으로 은행업, 부동산, 유통업, 교통업, 통신업, 건설업 등이 주를 이룬다.[86] 또한 일본은 대규모 산업 지대를 보유하고 있으며 주요 생산품은 자동차, 가전 제품, 철강, 비철금속, 선박, 화학 물질, 섬유 및 가공 식품 등이다.[83] 또한 서비스업이 일본 연간 총생산량의 75%를 차지하고 있다. 2001년을 기준으로 일본 총 인구의 약 6,700만명이 노동자이며[87] 실업률은 4% 정도로 낮은 수준이다. 또한 일본의 노동시간 대비 1인당 국민 소득은 2007년 기준 세계 19위로, 이는 빅맥 지수가 잘 보여준다.[88][89] 잘 알려진 일본의 기업으로는 토요타와 혼다, 닌텐도, 소니, 신일본제철, 도시바와 미쓰비시 등이 있다.[90] 일본은 2008년 세계 기업환경평가에서 178개국 중 12위를 차지하였고, 국내총생산비 세율 또한 낮다. 이러한 형태의 일본식 자본주의는 여느 자본주의와 다른 특징을 가지고 있다. 게이레쓰(系列) 형태의 기업, 즉 재벌의 영향력이 크기 때문이다. 긴 고용 기간과 직장에 얼마나 오래 머물렀느냐를 기준으로 인사를 정하는 연공서열제 또한 전형적인 일본의 노동 환경이다.[91][92] 일본의 기업들은 일명 ‘토요타 웨이’라는 경영 이념을 공유하고 있으며 따라서 주주들이 경영의 주체가 되는 주주 행동주의를 근간으로 하는 기업들은 흔치 않다.[93] 하지만 최근 일본은 이러한 전통적인 경향에서 점점 벗어나고 있다.[94][95] 일본은 자유방임주의적인 경향이 여전히 강하여 경제자유지수에 의하면 일본 경제는 아시아 30개국의 경제 중에서 5번째로 자유방임주의 경향이 강하다.[96] 섬네일|토요타 프리우스. 자동차와 전자 기기는 일본의 수출액 중에서 매우 높은 비중을 차지하고 있다. 일본의 수출 총액은 2005년 기준 4,210 달러로, 주요 수출 시장 비중은 미국이 22.8%로 제일 높으며 유럽 연합 14.5%, 중화인민공화국 14.3%, 대한민국 7.8%, 중화민국 6.8%, 홍콩 5.6%(2006년 기준) 순이다. 또한 주요 수출품은 자동차를 비롯한 수송 수단 및 장비, 가전 기기, 전자 기계와 화학 제품이다.[83] 한편 일본의 주요 나라별 수입 비중은 중화인민공화국이 20.5%를 차지하여 제일 높았고 다음으로 미국 12%, 유럽 연합 10.3%, 사우디아라비아 6.4%, 아랍에미리트 5.5%, 오스트레일리아 4.8%, 대한민국 4.7%, 인도네시아 4.2%였다(2006년 기준). 주요 수입품은 기계 및 장비, 원유, 쇠고기를 주로 한 음식류, 화학 제품, 섬유품, 원자재이다.[97] 고이즈미 준이치로 내각 이후, 일본에 들어오는 외국 자본 또한 치솟고 있다.[98] 일본의 사무 문화는 토속적인 사상과 융합하여 네마와시, 연공서열제, 샐러리맨 그리고 사무 여성이라는 독특한 특성을 가지고 있다. 또한, 일본의 주택 시장은 도시 지역에 한정된 토지 공급으로 특성지어진다. 이는 세계에서 가장 큰 국내총생산의 집합체를 이루는 도시인 도쿄에서 두드러진다. 대부분의 일본인이 도시의 교외나 촌락 지역에서 살고 있으며 집집마다 분리된 주거 형태가 가장 많은 형태이다. 일본의 농수산업은 흔히 테라스 양식으로 이루어지고 있으며 수확량 또한 높은데, 일본 전 국토의 13%가 경작지로 이용되고 있으며 세계 어획량은 중국의 뒤를 이어 거의 15%를 일본이 차지하고 있다.[83] 그러나 한편으로는 2010년 이래 장기적으로 디플레이션 현상이 지속되고 있으며, 엔화의 지나친 강세도 수출을 위주로 하는 일본 경제에 악영향을 끼치고 있다. 2013년 새로 출범한 아베 내각은 유로 안정화 기구의 채권을 매입하는 등 계속해서 엔화량을 늘리고 있으나[99] 이와 같은 아베 내각의 부양책이 "오래 가지 못할 것"이라는 우려를 갖고 있다.[100] 일본은 디플레이션 현상과 약 1,510엔에 이르는 국채, 침체된 내수 경제 해결이라는 과제를 안고 있다.[101][102] 교통 일본의 교통의 특색은 육상·해상·항공을 막론하고 도쿄와 오사카를 중심으로 한 여객 및 화물의 수송이 특히 활발하며 이어 세토 내해·북규슈 지방에서 발달하고 있으나, 동해 쪽이라든가 홋카이도·도호쿠의 두 지방, 시코쿠와 규슈 남부의 교통은 아직 충분하다고 할 수 없다. 또한 하천 교통이 거의 없는 것이 결점이며 태풍이나 대설 혹은 지진에 의한 교통 장애도 적지 않으나 전체적인 교통망의 밀도는 매우 높은 편이다.[103] 여객 수송 수단으로 수송량이 가장 많은 것은 자동차이며 그 다음이 철도이다.[104]:147 반면 항공기와 선박이 국내 수송을 차지하는 비율은 적다. 1970년대에는 철도 수송이 가장 많은 비율을 차지하고 있었지만 1990년대 이후 버스를 포함한 자동차 수송이 전체 국내 수송의 50% 이상을 차지하게 되었다.[104]:147 하지만 최근에는 환경 오염 문제와 더불어 철도에 대한 관심이 다시 증대하고 있다.[105][106] 화물 수송량은 트럭을 포함한 자동차가 가장 많은 비율을 차지하고 있으며 선박과 항공기, 철도가 그 뒤를 이었다.[104]:147 국제적인 수송에서는 여객에서는 항공기, 화물에서는 선박이 가장 높은 비율을 보이고 있다.[104]:148~149 과학과 기술 섬네일|혼다의 모델인 아시모 일본은 과학 연구 분야를 선도하는 나라 중 하나로, 특히 기술, 기계, 생물학 연구에서 앞서가고 있다. 칠십만명에 가까운 연구자들이 일천삼백억 미국달러에 달하는 예산을 나눠쓰고 있으며 이러한 예산규모는 전 세계에서 세 번째로 큰 것이다.[107] 일본은 기초 과학 연구 분야에서 세계적인 리더이기도 해서 물리학과 화학, 생리학·의학 분야에서 13명의 노벨상 수상자를 배출하였을 뿐만 아니라[108] 세 명의 필즈상 수상자와[109] 한 명의 가우스상 수상자를 배출하였다.[110] 일본의 탁월한 기술 분야의 기여는 전자 공학, 자동차, 기계, 지진 공학, 산업 로봇, 광학, 화학 물질, 반도체, 금속 등의 분야에서 나타났다. 일본은 로봇 공학 분야에서 생산과 소비 모두 세계적인 리더의 위치에 있다. 예를 들어 일본은 전 세계에서 제조를 위해 사용하고 있는 산업 로봇 중 절반 이상(742,500개 중 402,200개)을 보유하고 있는 나라이며[111] QRIO, ASIMO, AIBO 같은 로봇들을 제작하였다. 일본은 세계에서 가장 많은 자동차를 만드는 나라이며[112] 전 세계에서 가장 큰 규모를 기준으로 뽑은 열 다섯 개 자동차 제조사 중 네 곳의 본사가 있고, 전 세계에서 가장 큰 규모를 기준으로 뽑은 스무개의 반도체 판매사 중 일곱 곳이 있는 나라이다. 일본 우주항공연구개발기구(JAXA)는 일본의 우주기관으로 우주와 행성 연구를 감독하고, 항공기 산업과 로켓과 위성 개발을 지휘하고 있다. 이 기구는 국제 우주정거장에 참여하고 있으며 일본 실험 모듈을 국제우주정거장에 추가하였다.[113] JAXA는 금성 기후 탐사 인공위성(PLANET-C)을 2010년에 쏘아올리는 것과 같은 우주 탐험 계획을 갖고 있다.[114][115] 또한 JAXA는 2013년에 수성탐사위성을 쏘아올리려고 계획하고 있으며[116][117] 2030년에는 달에 식민지를 건설하려고 하고 있다.[118] JAXA는 2007년 9월 14일에 달 탐사 위성인 셀레네(SELENE, )를 발사했다.[119] 셀레네는 미국의 아폴로 계획 이후에 가장 큰 규모의 달 탐사 계획이다. 이 계획의 목표는 달의 기원과 발달에 대한 자료를 모으는 것이다. 위성은 2007년 10월 4일에 달 공전 궤도에 진입하였다.[120][121][122][123] 사회 일본의 인구는 2006년 기준 1억 2800만 명[124] 으로 인구의 70% 정도가 간토 남부에서 규슈 북부에 걸친 태평양 연안에 거주한다.[125]:13 일본인이 다수를 차지하고 있으며 소수 민족으로는 류큐인, 아이누족, 윌타족, 니브히족 등이 있는데, 계속된 차별을 받아온 류큐인[126] 은 오키나와를 중심으로 1970년대 일본 편입 이후 재독립을 추진하고 있으며[127], 아이누족은 적극적인 문화 회복 활동을 통해 일본 국회에서 선주민 자격을 인정받았다.[128][129] 일본인의 평균 수명은 2009년 기준 남성이 79.29세이며 여성은 세계에서 가장 높은 수치인 86.05세를 기록하였다. 특히 여성의 평균 수명은 1985년 이후 계속 세계 1위를 유지하고 있다.[130] 일본인의 주된 사인은 1996년 조사에 의하면 암이 가장 많고, 다음으로는 심장병, 뇌졸중 등의 성인병과 자살, 교통사고 등이 그 뒤를 이었다.[21]:164 출생률이 계속 줄어들고 있지만 제2차 세계 대전 이후 의학이 급속도로 발전하여 사망률 또한 현저히 줄어들어 노인 계층이 증가해[21]:165 이미 초고령 사회에 진입한 상태이다. 미국 질병통제예방센터는 일본인의 기대 수명은 2009년 기준 싱가포르와 더불어 약 82세 정도라고 발표하였다.[131] 하지만 자살률이 OECD 국가 중 대한민국에 이어 2위로 높아 심각한 사회 문제로 대두되고 있다. 언어 일본 전체 인구의 99% 이상이 일본어를 제1국어로서 사용하고 있다.[132] 일본어는 화자와 청취자의 상대적인 지위를 구분하는 경어, 동사의 형태나 교착어 체계 등 일본 사회의 계층적인 특성을 반영한다. 또, 대표적인 일본어 사전인 신센고쿠고지텐에 따르면 한자·한문·중국어를 뿌리로 하는 단어가 전체 어휘의 49.1%을 차지하고 있으며 일본어 토박이말이 33.8%로 뒤를 이었고, 영어를 비롯한 기타 외국어에서 유래된 외래어가 8.8%를 차지하고 있다.[133] 문자는 한자와 가나를 기본으로 하며 이외 라틴 알파벳, 아라비아 숫자가 혼용된다. 류큐어는 오키나와에서만 한정되어 사용되고 있으며 지역 학생들이 배우고 있다.[134] 한편 홋카이도 지방에서 원주민들이 사용하던 아이누어는 메이지 시대 이후 이루어진 사용 탄압과 혼혈의 증가 등으로 인해 사용 인구가 점점 노령화되고 줄어들고 있다.[135][136][137] 한편으로 영어는 많은 공·사립학교에서 일본어와 함께 정규 교육 과정에 포함되어 있다.[138] 종교 일본에서는 헌법 3장 20조에 따라 종교의 자유가 보장되고 있기 때문에[139] 특별히 지정된 국교(國敎)는 존재하지 않고, 국가의 행사 또한 종교와는 전혀 관련이 없다. 따라서 학교에서도 강제 종교 교육을 하지 못하도록 되어 있다. 일본의 주된 종교들은 신토와 불교이며 일본인들의 90% 이상이 신토를 믿고 있다.[140][141][142] 일본에서 종교는 생활의 일부로 섞여있으며, 여러 개의 종교를 갖고 있는 사람들이 흔하다. 이런 경향은 결혼식은 교회나 성당에서 치르고 장례식은 불교식으로 치르는 생활 방식으로 드러난다.[21]:304 그밖에 기독교(基督敎,그리스도교,크리스트교/christ敎)의 교파로서 로마 가톨릭 교회와 일본 성공회, 정교회, 개신교 등이 있는데, 개신교로는 1940년대에 일본 제국 정부의 주도로 여러 교파가 강제로 통폐합된 일본기독교단에서 비롯하여 일본 제국 패망 이후 갈라져나온 장로교, 감리교, 루터교회, 구세군, 그리고 한국 개신교도들이 만든 재일대한기독교단과 여러 선교 단체들이 있다. 20세기에 이르러서는 천리교, 불교에서 갈라져 나온 창가학회 등이 새롭게 등장했다.[21]:305 1990년대에는 외국인 노동자들을 중심으로 이슬람교가 들어왔지만, 아직 이슬람교 신자들은 소수이다. 일본에서는 2개 이상의 종교를 믿는 사람들도 많기 때문에 신앙 마찰이 발생하기도 한다. 옴진리교의 도쿄 지하철 사린 사건이나 신흥종교인 통일교도 납치 사건 등이 대표적인 사례이다.[143][144] 방송과 언론 일본국 헌법에서는 언론과 출판의 자유를 기본적으로 보장하고 있다.[21]:158 따라서 매체에 대한 검열이 없기 때문에 개인이나 단체가 자유롭게 신문과 잡지를 발행할 수 있으며 그러한 출판물이 일본 형법이나 기타 법률에 저촉되지만 않으면 자유로운 기사의 게재가 가능하다.[21]:158 텔레비전과 라디오 방송국의 경우 방송제도의 기본 테두리를 규정한 전파법과 방송법(1950년 제정)이 정한 파장 범위 내에서만 방송하도록 하고 있으며 정부의 허가를 받은 방송국이 매년 3년마다 갱신 허가를 받도록 정한 것 이외에 프로그램 방송이나 편성에 대하여 정부가 개입하지 못하도록 하고 있다.[21]:158 일본의 일일 발행부수가 많은 유력한 신문으로는 요미우리 신문, 아사히 신문, 마이니치 신문, 니혼케이자이 신문, 산케이 신문이 있으며 이 중 요미우리 신문이 가장 많은 발행 부수를 자랑한다.[21]:159 일본의 신문은 19세기에 정치적인 주장(특히 정부에 대한 비판)을 목적으로 하여 발족하였으며 제2차 세계 대전 도중에는 어용화되기도 하였지만 현재에는 대중의 인기에 영합하려는 경향이 강해졌다는 비판을 받기도 한다.[21]:159 일본에서 신문에 대한 통제는 없지만 신문사 내에서 자율적으로 일본 천황에 대한 비판 기사와 같이 민감한 기사는 게재되지 못하도록 통제하고 있다.[21]:159 최근에는 인터넷 신문사들이 계속 생겨나고 있지만, 역량 부족과 저조한 구독률로 인해 오래 가지 못하는 신문사들이 대다수이다.[145] 1953년 이후 최초의 텔레비전 방송국이 설립되면서 본격적인 방송 보급이 이루어져[146]:219, 현재의 일본 방송 체계는 공영 방송인 일본방송협회(NHK)와 민간 방송의 두 가지로 구분되어 있다. 일본방송협회는 수신 계약을 맺고 있는 국민들로부터 시청료를 받는[21]:160 대신 광고를 내보내지 않고 있다. 한편 민방은 모두 139개가 운영(2003년 현재)[21]:160 되고 있는데 이들은 대부분 광고 수입에 의존하고 있다. 대표적으로 닛폰 TV 방송망(닛테레), 도쿄 방송, 후지 TV, TV 아사히, TV 도쿄, 독립 UHF 방송국 등이 있으며 신문사와 방송사의 겸영이 가능하기 때문에 신문사와 연계되어 있는 경우가 많지만[146]:219 이에 따른 여론의 편중 현상 등 여러 부작용이 발생하고 있다.[147][148][149] 한편, 텔레비전 방송은 전부 컬러화 되어 있으며 1987년부터는 케이블 TV 방송도 이루어지고 있다.[21]:161 한편 라디오의 보급률도 높기는 하지만 실제 청취도는 높지 않다.[146]:219 예전에는 음악을 즐겨 듣는 사람들로부터 많은 인기를 끌었으나, MP3와 CD 플레이어의 등장으로 순수히 음악을 청취할 목적으로 라디오를 듣고 있는 사람들은 감소하고 있는 추세이다.[150] 교육 초등학교, 중학교, 고등학교와 대학교 등 현대 학교의 개념이 일본에 첫 소개된 것은 1872년 메이지 유신 이후였다.[151] 1947년 이후, 일본의 의무 교육 기간은 만6세부터 만15세까지에 해당하는 초등학교와 중학교의 9년이다. 의무 교육을 마친 거의 모든 학생들이 고등학교로 진학하며 문부과학성에 의하면 2005년 기준 대략 75.9%의 고등학생이 대학교, 단기 전문 대학교를 비롯한 상위 학교로 진학하였다.[152] 일본의 교육은 고등 교육 기관으로의 입학을 위한 경쟁이 매우 치열한 체계이다.[153] 따라서 선호하는 대학이 편중되어 있는데, 그 중 도쿄 대학과 교토 대학이 최상위 순위를 차지하고 있어 경쟁이 심하다.[154][155][156][157] OECD를 중심으로 이루어진 국제 학생 평가를 위한 프로그램에서 일본은 세계 6위를 차지하였다.[158] 일본의 교육 체계는 6-3-3-4제로, 소학교 6년, 중학교 3년, 고등학교 3년, 대학교 4년으로 되어 있다. 새 학기는 4월에 시작된다.[146]:141 태어난 지 한 달 정도 되는 영아 때부터 아이를 맡겨서 사회적인 교육과 보육이 이루어지는 후생노동성 산하의 탁아소(託兒所)와 같은 보육 시설이 있고[146]:139, 대한민국이나 여러 다른 나라들같이 만 3세부터 본격적인 전문 교육 기관으로 문부과학성의 관리를 받는 유치원에 다니게 된다.[146]:140 만 6~7세부터는 초등학교와 같은 개념인 소학교를 다니기 시작하며 중학교와 고등학교로 진학할 때 입학 시험을 치르게 된다.[146]:141 그렇기 때문에 사설 학원인 주쿠(塾) 등의 보충 학습, 심화 학습 등을 비롯한 사교육이 지나치게 성행하여 학교 수업이 경시된다는 비판을 받고 있으며 정부 또한 공교육 정상화를 도모하기 위해 제도의 개선을 계속 추진하고 있다.[146]:142[159][160][161] 또 학교를 비롯한 사회 집단에서 이루어지는 집단 따돌림인 이지메도 문제가 되고 있어[162] 등교 거부, 자살, 히키코모리, 오타쿠와 같은 사회 문제가 발생하자[163][164] 이에 대한 대안을 위해 대한민국의 대안 학교와 동일한 개념인 프리스쿨과 같은 교육 시설이 등장하고 있다.[146]:143[165] 한편 대학교는 4년제 대학인 '대학'과 2년제 대학인 단기 대학, 전문 학교가 있으며 4년제 일반 대학은 학부제, 2년제 단기 대학은 학과제로 운영되고 있다.[146]:145 의료 일본에서 건강보험제도의 혜택을 받으려면 일본에 거주하여야 한다.[166] 또한 건강보험제도는 국가 및 지방 자치 단체에 의해 제공된다. 1961년에 개인 의료 서비스가 시작되었다. 사람들이 건강보험의 혜택을 받기 위해선 반드시 어떤 종류의 건강보험계획에 가입하여야 한다. 공무원이나 개인 회사의 노동자들은 근로자 보험 또는 회사건강 보험계획 중 하나에 가입해야 하며 자영업자와 퇴직자들은 지방단체가 운영하는 국가건강보험계획에 가입해야 한다. 일본의 건강 보험제도의 특징으로는 ‘성과급 제도’가 있다. 이 제도는 의료기관들이 환자들에게 의료 서비스를 제공하였을 때 건강보험계획에 의하여 배상금을 지급받는 제도이다.[167] 건강보험계획은 의사들에게 개인 병원을 아무 곳이든 개업할 수 있는 자유를 부여하였다. 건강증진법이 있어 철도역 등에서 흡연이 금지되어 있다. 인권 일본은 미국 국무부가 2001년부터 매년 발표하는 인신매매 실태 보고서에서 2017년까지 연속해서 '인신매매를 방지하기 위한 최소한의 기준을 충족하지 못하는 2등급 국가'에 포함되어 있으며,[168] 주요 8개국(G8) 국가 중에서는 일본만 2등급이다. 2004년에는 한 단계 더 낮은 '2등급 감시대상국'으로 추락한 적도 있다.[169] 문화 문학 일본 문학의 기원은 구전 문학(口傳文學)에서 비롯하여 8세기 초에 최초의 기록 문학 형태를 갖추었다.[21] :199 왕실에서 직접 주도하여 712년 신화와 전설에 관한 작품집인 고지키가, 720년에는 역사서인 니혼쇼키가 완성되었다. 또 759년 경에는 일본 최고(最古)의 시집으로 4,500편의 시가 수록된 만요슈가 등장하여 이 시기에 단가(短歌) 형태의 시가 문학이 나타났음을 입증하고 있다.[21]:200 그 후 헤이안 시대의 귀족 문화에서 문학의 중심적인 역할을 담당했던 사람들은 궁중의 여관(女官)으로, 이 시기에 세이 쇼나곤, 무라사키 시키부 등의 여성 시인이 활발하게 활동한다.[21]:200 센고쿠 시대와 에도 시대를 거쳐서 17세기에는 마쓰오 바쇼가 17자의 단문 시 형식인 하이쿠를 만들기도 하였다. 근현대 일본 문학은 다양한 사조의 등장으로 문학 작품의 다양성이 강해져 일본 내 뿐만이 아니라 전 세계적으로 인기를 끌었는데 대표적인 작가로 미시마 유키오, 나쓰메 소세키, 가와바타 야스나리, 오에 겐자부로 등이 있다.[21]:201~202 지금도 히가시노 게이고, 무라카미 하루키와 같이 현대에 형성된 염세주의 소설, 추리 소설 등 다양한 장르의 증가와 왕성한 문학 창작력으로 일본 국내에서 일본 문학이 많은 인기를 끌고 있으며[170], 대한민국, 중국, 유럽 등 여러 나라에 번역되어 소개되면서 세계적으로 많은 인기를 구가하고 있다.[171][172] 1990년대 이후에는 기존의 고정된 작품관에서 서브 컬처 문화 증가와 더불어 라이트 노벨이 등장하였다.[173] 음악 일본에서는 전통 음악에서부터 서양의 고전 음악, 팝송 등 다양한 장르의 음악을 쉽게 접할 수 있다. CD는 일본에서 연간 4억 5천여장, 테이프는 2,300만 여본이 제작되며 야마하와 같은 악기 제조 업체들이 발전하여 잘 알려져 있다.[21]:219 일본의 악기사 또한 다른 문화 분야의 역사처럼 오래되었는데, 중국의 《위지왜인전》에는 5~6세기에 한국으로부터 삼국시대 음악이 도래되기 전에도 일본 고유의 악기가 있었다는 기록이 남아있다.[22]:550 5~9세기에 걸쳐서는 아시아의 주변 여러 나라로부터 대륙계 음악들이 유입되었고, 당나라의 당악과 불교 음악 등이 유입되기도 하였다.[22]:550 사무라이들의 등장으로 궁정 귀족들이 몰락한 이후에는 향토 음악이 발전하였으며 16세기 후반에는 류큐 열도로부터 샤미센과 기독교 음악이 전래되었다.[22]:550 메이지 시대부터 현대에 이르는 기간에는 이전의 전통적 음악들을 보존하고 발전시켜왔으나 양악이 다양한 분야에 유입[22]:550되면서 잠시 뜸해졌다가 현대에 이르러서 전통 예능 부흥 운동이 일어나 다시 왕성해지고 있다.[21]:219~220 보편적인 대중 음악으로는 엔카와 제이팝 등이 있는데 그 중 엔카는 대한민국의 트로트와 비슷한 장르로 볼 수 있다.[174] 하지만 엔카가 시장에서 위력이 약해지고 서양에서 들어온 팝 음악에 일본색에 의해 화학적 변화를 일으키면서 대중적으로 큰 인기를 얻기 시작한 음악 종류가 있는데[175] 바로 그것이 제이팝(, )이다. 제이팝은 일본의 라디오 방송국 J-WAVE에서 만들어진 용어로서 일본 대중가요에서 젊은 세대가 좋아하는 음악을 총칭한 장르이다. 제이팝은 1960년대에 활동한 비틀즈의 영향을 받았었다.[176] 제이팝이 가지는 일본 시장 규모는 엄청나다. 현재 제이팝을 중심으로한 일본 음반시장의 규모는 약 2조 5천억원으로 환산되며 미국에 이어 두 번째로 큰 시장이고 인구 대비 세계최고다.[177] 하지만 여전히 기획상품인 10대 아이돌 스타는 제이팝의 큰 축을 떠받치고 있다.[175] 비디오 게임 일본에서 게임이라고 하면 온라인 게임보다 가정용 게임기를 떠올리는 사람이 많다. 그만큼 일본에서는 가정용 게임기의 보급률이 높은 것이다.[178] 그 이유는 아직 PC가 널리 보급되지 않았던 1983년에 가정용 게임기인 ‘패미콤’이 발매가 되었다. 그 전에도 가정용 게임기는 있었지만 패미콤이 폭발적인 인기를 끌면서 이로 인해 게임 붐이 일어났다.[178] 또한 ‘마리오’, ‘동키 콩’과 같은 게임에 등장하는 캐릭터를 시리즈화하였다. 1995년, 윈도 95의 발매로 인터넷이 보급되고, 인터넷으로도 게임이 가능하다는 것이 알려져도 이미 일본 게임 시장에는 가정용 게임기가 자리잡고 있었다. 일본의 집은 작고 좁아서 당시 데스크톱 컴퓨터가 보급되지 못하여서 가정용 PC는 거의 노트북 컴퓨터였다. 이 때문에 ‘게임은 가정용 게임기로’라는 인식이 그대로 남아 있을 수밖에 없었다.[179][180] 예전에는 게임을 즐기는 연령층이 주로 어린이였지만 요즘에는 성인들도 많이 즐기고 있다. 이처럼 성인을 타깃으로 한 휴대용 게임기가 보급되면서 인기있는 게임 소프트로 변하고 있다.[181] 1980년대에는 주로 어린이가 타깃이었기 때문에 롤플레잉 게임과 같은 어드벤처, 액션이 인기가 많았지만 요즘에는 두뇌 훈련, 학습용 소프트 등도 인기를 끌고 있다. 또한, 닌텐도의 닌텐도 DS는 간편한 휴대성때문에 각종 기업, 학교에서 교육용으로 사용하기도 한다.[182][183][184] 최근에는 대한민국에서 유입되는 온라인 게임도 인기를 끌고 있긴 하지만 비디오 게임이나 휴대용 게임에 비해 시장 점유율이나 인기가 적은 편이다.[185][186] 예술 일본의 회화 미술은 불교의 전래와 더불어, 부처의 그림과 같이 불교와 관련된 그림을 그리는 불화(佛畵)로부터 시작[68]:126되었다가 10세기부터는 일본 열도의 풍경이나 풍속을 묘사하게 되었는데, 이것을 야마토에(大和絵)라고 불렀다. 한편 전통 회화의 다른 종류인 수묵화는 중국에서 들어와 15세기 경에는 일본 회화의 일부로서 독자적으로 발달하였으며 묵의 진하기를 활용하고 주로 암시적인 표현을 사용하는 것이 특징이다.[68]:126 또, 에도 시대의 회화로 오늘날에도 폭넓게 감상되고 있고 해외에도 널리 알려진 우키요에(浮世絵)이다. 민화의 한 양식으로 직접 그리는 육필화 형태로도 제작되었지만 특히 판화(版畵) 형태로 널리 보급되었다.[68]:126 18세기 중엽에 스즈키 하루노부가 창시한 다색쇄 판화로 우키에요는 더욱 번성하였으며 19세기에는 가쓰시카 호쿠사이, 안도 히로시게 등이 등장하여 우키요에의 최전성기를 맞아 우키요에의 화법이 서양으로 알려져 고흐 등의 후기 인상주의 화가들에게 영향을 주기도 하였다.[68]:126 일본의 예능 공연은 오랜 역사를 지닌 무악(舞樂)을 비롯하여 노, 교겐, 인형극, 가부키, 각종 민속예능 등 이른바 전통 예능과 신파·오페라·발레·대중연극 같은 현대 연극 등 다양한 종류들이 있다. 일본 연극은 오랜 역사 속에서 한국, 중국 등 주변의 여러 나라로부터 크게 영향을 받으며 혼합 발달하여 온 것이므로 순일본적인 요소와 외래적인 요소를 구별하기란 매우 어렵다.[187]:546 무로마치 시대에 간아미와 제아미 부자에 의해 노가 발전하였으며 고전 무대 예술인 가부키의 경우에는 17세기에 등장해 현대에는 여러 상설 극장이 세워져 인기를 끌고 있다.[21]:225~228 메이지 시대 이후에는 서양식 연극이 도입되었으며 이외에 라쿠고나 고단과 같은 대중을 대상으로 한 만담(漫談) 문화도 유명하다.[21]:231 만화·애니메이션·오타쿠 문화 일본의 만화는 ‘망가’()로 불리며 현대 일본 미술과 긴밀히 영향을 주고 받으며 발전했다.[188] 그리고 일본 만화의 영향을 크게 받거나, 만화 작품들을 원작으로 해 애니메이션으로 재구성한 일본 애니메이션, 즉 ‘아니메’(アニメ)는 미야자키 하야오의 영화들, 포켓몬스터 등이 큰 인기를 끎과 동시에 망가와 더불어 일본이 애니메이션 강국이라는 세계적인 명성을 구가하게 만들고 있다.[189][190] 일본에서 제작되는 애니메이션이 전 세계 텔레비전 방송국에서 편성되는 비율은 2008년 기준 약 60% (일본 경제산업성)[191] 이며 대한민국에서도 각종 케이블 TV 방송국 만화 편성의 주요 시간대를 차지하고 있는 등[192] 국제적으로 위상을 굳혀왔다.[193] 하지만 최근 만화 분야는 검열 논란으로 그 세가 약해지고 있다.[194] 망가와 애니메이션은 수년 간 모에 등의 각종 문화적 요소 파생, 라이트 노벨의 발달[195][196] 을 통해 여전히 두터운 오타쿠 계층의 지지를 받고 있는데,[197][198] 이렇게 특정 분야에 심취한 사람들을 지칭하는 오타쿠는 일본에서 사회 문화의 한 축으로 자리잡았을 뿐만 아니라[199][200] 대한민국을 비롯하여 국제적으로 그 범위를 넓혀가고 있으며 이들의 비판 활동을 통해 문화의 질적 재생산이 이루어지는 경우도 많지만[201] 히키코모리 (은둔형 외톨이), 자살, 인터넷 중독, 성범죄, 폐쇄성 등을 비롯한 정신 문제 등을 비롯한 각종 개인적·사회적 문제가 야기되기도 한다.[202][203][204][205] 스포츠 일본의 스포츠 가운데 인기 종목으로 야구·축구·럭비·배구·농구·검도·가라테 등이 있으며 겨울철에는 스키·스케이트·아이스 하키·피겨 스케이팅이 성행하고 있다.[21]:259 그 중 야구, 축구 등에는 국가대표 팀이나 J리그 같은 프로 경기들도 활성화되어 있으며[21]:259 텔레비전 등의 수단을 통해 종종 널리 중계되기도 한다. 전통적으로 스모는 일본의 대표적인 운동 경기로 여겨져 왔으며[206] 일본의 대중적인 운동 경기이기도 하다. 유도, 가라테, 검도와 같은 무술 또한 일본 내에서 많은 관람객들로부터 인기를 끌고 있다. 메이지 유신 이후, 많은 서양식 경기가 일본에 소개되었으며 정규 교육에 포함되기 시작하였다.[207] 일본의 프로 야구 리그는 1936년에 처음 열렸다.[208] 오늘날 야구는 스모와 더불어 일본 내에서 가장 인기가 많은 운동 경기이다. 일본 야구 선수 중에서 가장 유명한 선수는 1994년부터 1996년까지 일본 내 야구 선수 중 가장 높은 몸값을 구가한 스즈키 이치로이며, 그는 현재 미국 메이저 리그의 마이애미 말린스에서 활동하고 있다. 스즈키 이치로 이전에는 타이완계 일본인인 오 사다하루(왕정치)가 외다리 타법으로 명성을 구가하였다.[209] 축구는 1992년 J리그가 창설된 이후 번성하고 있다.[210] 일본의 대표적인 자동차 기업인 토요타는 1981년에 창설되어 2004년에 폐지된 인터콘티넨털컵의 대표적인 스폰서였다. 일본은 아시아에서 높은 수준의 축구 클럽들을 보유한 나라들 중 하나로 AFC 아시안컵에서 4차례(1992년, 2000년, 2004년, 2011년)나 우승한 전적이 있으며 2002년에는 대한민국과 FIFA 월드컵을 공동 개최했다.[211] 일본 축구 대표팀은 1998년 프랑스 월드컵에 처음 출전한 이후 4회 연속(1998년 프랑스 월드컵, 2002년 한일 월드컵, 2006년 독일 월드컵, 2010년 남아프리카 공화국 월드컵)으로 FIFA 월드컵 본선에 출전했으며 2002년 한일 월드컵과 2010년 남아프리카 공화국 월드컵에서 16강에 출전했다. 이 기록은 현재까지 일본의 FIFA 월드컵 최고 성적으로 기록되어 있다. 여자 축구 또한 일본에서 인기가 높으며 여자 축구 대표팀은 ‘나데시코 재팬’(なでしこジャパン)이라는 애칭으로 부르기도 한다. 일본 여자 축구 국가대표팀은 2011년 독일 여자 월드컵 결승전에서 미국을 누르고 사상 첫 FIFA 여자 월드컵 우승을 차지했다. 일본은 포뮬러 닛폰 대회를 중심으로 한 자동차 경주 대회로도 알려져 있으며 골프 또한 일본에서 인기 종목 가운데 하나로 꼽힌다. 그러나 골프는 최근 일본의 고령화와 더불어 인기가 줄어들고 있다.[212] 일본은 1964년 도쿄도에서 하계 올림픽을 개최하였으며 1972년에는 삿포로, 1998년에는 나가노에서 동계 올림픽을 개최하였다. 요리 현재에 전해지는 일본의 전통 요리가 발달한 것은 에도 시대로, 일본의 전통 요리로는 연회용 정찬인 가이세키 요리와 혼젠 요리 등이 있다. 가이세키 요리의 경우 우선 국, 생선회, 찜, 구이 등이 먼저 나온 후 마지막에 밥과 쓰케모노가 나오는데 식단에 따라 5첩, 7첩, 11첩 반상이 된다. 또 한국이나 중국처럼 젓가락을 사용하지만 젓가락이 다른 나라에 비해 짧기 때문에 밥이나 국 같은 경우에는 입에 대고 먹거나 마신다.[68]:170 현대 요리로는 여러 인스턴트 식품이 일본에서 발명되었는데, 1958년 닛신 식품이 최초로 인스턴트 치킨 라면을 발매한 이후 1971년에는 컵라면이 등장하여 대한민국에까지 알려졌다.[68]:164 인스턴트 식품의 인기가 폭발한 이후에는 냉장고에 보관하는 냉동 식품이 인기를 끌었고, 제2차 세계 대전 이전부터 존재했던 캔(Can)을 플라스틱 포장으로 바꾼 레트로트 식품도 발명되었다.[68]:164 이처럼 현대의 일본 요리는 간편하게 요리할 수 있는 간이 식품을 중심으로 성장하였다.[68]:170 유명한 요리로는 스시, 전통 술인 사케, 라멘 등이 있다.[213][214] 축제 190픽셀|섬네일|오른쪽|쉽게 볼 수 있는 음식 축제 일본에서 축제를 칭할 때 사용하는 말인 마쓰리()는 신을 맞이하는 종교적인 행사로서 농경 사회에서 풍요로운 생산 등을 기원한 것에서 유래하였다.[215] 지방분권의 전통이 강한 일본에서 마쓰리는 지역주민들의 결속을 강화하기 위한 수단이었으나 현대로 접어들면서 농촌지역 홍보와 생산품 판촉수단으로도 활용되고 있다.[215] 특히 1960년대 이후 일본의 농촌 각지에서 일어난 무라오코시 운동 과정에서 지역 특유의 마쓰리가 도·농 교류나 마을홍보 및 생산품 판매촉진 등에 효과적이라는 인식이 확산되면서 마쓰리 부흥의 계기를 제공했고[215], 현재는 마을에 기념하거나 축하할 일이 있을 때 모두 모여 진행하는 행사로 바뀌면서 마을 친목 도모나 지역 페스티벌로 자리 잡게 되었다.[215][216] 휴일 법정 공휴일은 2016년 산의 날이 포함되어 16일이다. [217] 이 중 신년 연휴와 4월 말에서 5월 초까지 이어지는 ‘골든 위크’ 시기에는 증권 거래소가 휴장하기도 한다.[218] 또, 법정 공휴일과 일요일이 겹치는 경우를 대비해 대체 휴일 제도를 도입하고 있다.[219][220] 최근에는 기업에서 골든 위크 전후의 며칠을 추가로 쉬도록 하고 있으며[221], 골든 위크 이외에 9월 중순의 ‘실버 위크’도 각광받고 있다.[222] 이러한 골든 위크 등의 연휴는 주로 장거리 휴가나 관광을 위해 사용하는 경우가 많아 일본 국내외 각종 기업들이 관광객 유치를 도모하고 있다.[223][224] 한편 일본 정부는 불황 타개를 위한 수단으로서 휴일을 지속적으로 늘리고 있으며 5월과 10월에 지역별로 연휴를 분할하는 제도도 추진하고 있다.[225] 가정 생활 제2차 세계 대전 이전에 일본에서 보편적이었던 가정 생활 양식은 농촌 사회의 가부장제와 확대 가족 문화를 바탕으로 한 "이에"()였다.[226] "이에" 아래서, 가장은 가족에 대한 절대적 지배권을 가지며 장남은 가문 대대로 이어져 온 가업을 물려받으면서 부모를 모시고 "이에"를 이어가게 된다.[226] 그러나 제2차 세계 대전 이후 민법이 개정되고 도시화와 산업화가 진행되면서 핵가족 문화, 맞벌이 가족 문화가 확산되면서 이러한 풍속은 사라지고 있으며, 만혼이나 독신[227] 을 선택하는 사람들이 늘어나고 있고, 출산율의 감소와 이혼율의 증가가 두드러지고 있다.[226] 국제 순위 각주 참고 문헌 외부 링크 일본 대한민국 그 외 at Curlie 비공식 사이트 분류:입헌군주국 분류:G7 회원국 분류:G8 회원국 분류:G20 회원국 분류:유엔 회원국 분류:경제 협력 개발 기구 회원국
https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9D%BC%EB%B3%B8
{ "plaintext_start_byte": [ 2, 2903, 3910, 5324, 6456, 8238, 11890, 14168, 15237, 17918, 21263, 23216, 24785, 28672, 29783, 31885, 33221, 34494, 35684, 38001, 39398, 42313, 44859, 46413, 47843, 50274, 52596, 52724, 56781, 58521, 60603, 61679, 64564, 65666, 68675, 72598, 75424, 77423, 79818, 81133, 82312, 84903, 86144, 87528, 93826, 95101, 96330, 97411, 98531, 101223, 101574, 102926, 104172, 106113, 107090, 109279, 114185, 118180, 119653, 121379, 122194, 124865, 127324, 128885, 130113, 130917, 131922, 133287, 134662, 136274, 139474, 141486, 142811, 145015, 146204, 148322, 149771, 152325, 153880, 155846, 157378, 157919, 159937, 160817, 163786, 164432, 166163, 167347, 169191, 170267, 170672, 171122, 171631, 172925, 174359, 175324, 177269, 178979, 181156, 182603, 184637, 186383, 188213, 190530, 191896 ], "plaintext_end_byte": [ 2902, 3909, 5323, 6328, 8237, 11889, 14167, 15078, 17917, 21262, 23215, 24784, 28670, 29782, 31884, 33220, 34429, 35682, 38000, 39397, 42312, 44770, 46412, 47842, 50273, 52595, 52717, 56780, 58520, 60602, 61678, 64457, 65665, 68674, 72597, 75422, 77411, 79817, 81132, 82229, 84902, 86142, 87527, 93825, 95100, 96329, 97410, 98487, 101222, 101572, 102914, 104171, 106112, 107089, 109278, 114184, 118179, 119641, 121378, 122193, 124864, 127323, 128884, 130105, 130916, 131921, 133286, 134661, 136223, 139473, 141485, 142810, 145013, 146203, 148321, 149770, 152189, 153879, 155845, 157377, 157918, 159936, 160764, 163785, 164362, 166162, 167299, 169190, 170266, 170671, 171120, 171630, 172924, 174358, 175283, 177268, 178978, 181155, 182602, 184636, 186382, 188212, 190368, 191889, 195452 ] }
బాబ్ డైలాన్ తల్లిదండ్రుల పేర్లేమిటి?
బాబ్ డైలాన్
telugu
{ "passage_answer_candidate_index": [ 5 ], "minimal_answers_start_byte": [ 8297 ], "minimal_answers_end_byte": [ 8396 ], "yes_no_answer": [ "NONE" ] }
బాబ్ డైలాన్ (రాబర్ట్ అలెన్ జిమ్మెర్‌మ్యాన్ పేరుతో 1941 మే 24 జననం) ఒక అమెరికా గాయకుడు-గేయరచయిత, వాద్యకారుడు, చిత్రకారుడు మరియు కవి. అతను ఐదు సంవత్సరాలపాటు ప్రజాదరణ సంగీతంలో ఒక ప్రసిద్ధ గాయకునిగా చెప్పవచ్చు.[2] అతను మొదటిసారిగా ఒక సాధారణ చరిత్రకారుడు వలె ఉన్నప్పుడు అతని అధిక ప్రసిద్ధ పని 1960ల నుండి ప్రారంభమైంది మరియు తర్వాత సామాజిక అశాంతికి స్పష్టంగా విముఖత గల నామమాత్రపు నాయకుడిగా చెప్పవచ్చు. అతని పాటల్లోని "బ్లోవింగ్ ఇన్ ది వైండ్" మరియు "ది టైమ్స్ దే ఆర్ ఆ-చేజింగ్'" వంటి కొన్ని పాటలు సామాజిక హక్కులు[3] మరియు యుద్ధ వ్యతిరేక[4] ఉద్యమాలకు సంఘీభావ గీతాలుగా మారాయి. అతని ప్రారంభ భావగీతాలు పలు రాజకీయ, సామాజిక మరియు తాత్వాక అలాగే సాహిత్య ప్రభావాలను కలిగి ఉన్నాయి. అవి ఉనికిలో ఉన్న పాప్ సంగీత పద్ధతులను మార్చివేశాయి మరియు త్వరితంగా అభివృద్ధి చెందే ప్రతి సంస్కృతికి ఎక్కువగా సహాయపడ్డాయి. డైలాన్ ఫోక్, బ్లూస్ మరియు కంట్రీ నుండి గోస్పెల్, రాక్ అండ్ రోల్ మరియు రాక్ఏబెల్లీ వరకు, ఇంగ్లీష్, స్కాటిష్ మరియు ఐరిష్ జానపద సంగీతం వరకు, ఇంకా జాజ్ మరియు స్వింగ్‌లతో సహా అమెరికన్ పాటలో–ని పలు వైవిధ్యమైన సంప్రదాయాలను పరిశీలించడం ద్వారా సంగీత సాహిత్య ప్రక్రియను విస్తృతపర్చాడు మరియు వ్యక్తిగతీకరించాడు.[5] డైలాన్ గిటార్, పియోనా మరియు హార్మోనికాలతో ప్రదర్శన ఇచ్చేవాడు. మార్పును కోరుకునే వాద్యకారుల సహకారంతో, అతను 1980ల చివరి వరకు స్థిరంగా పర్యటించాడు, దీని తర్వాత కాలంలో ముగింపు లేని పర్యటనగా పిలిచారు. ఒక రికార్డింగ్ కళాకారుడు మరియు ప్రదర్శనకారుడిగా అతని సమాపనాలు అతని వృత్తి జీవితానికి కేంద్రీకృతంగా చెప్పవచ్చు, కాని అతని చేసిన ముఖ్యమైన సహాయం సాధారణంగా అతని గేయరచనగా చెబుతారు.[2] అతను పలు సంవత్సరాల తర్వాత గ్రామీ, గోల్డెన్ గ్లోబ్ మరియు అకాడమీ అవార్డ్‌లతో సహా పలు అవార్డులను అందుకున్నాడు; అతనిని రాక్ అండ్ రోల్ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్, నాష్విల్లే సాంగ్‌రైటర్స్ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్ మరియు సాంగ్‌రైటర్స్ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్‌లలో ప్రవేశపెట్టారు. 2008లో, గాయకుని గౌరవార్థం అతని జన్మస్థలం డులుత్, మిన్నేసోటాలో ఒక బాబ్ డైలాన్ మార్గం తెరవబడింది.[6] 2008లో పులిట్జెర్ బహుమతి జ్యూరీ "అసాధారణ కవితా శక్తితో భావగీతాల కూర్పుచే" ప్రజాదరణ సంగీతం మరియు అమెరికన్ సంస్కృతులపై అతని విస్తార ప్రభావాన్ని కొనియాడుతూ అతనికి ఒక ప్రత్యేక అనుఖనం బహుకరించారు.[7] డైలాన్ అతని తాజా స్టూడియో ఆల్బమ్, క్రిస్మస్ ఇన్ ది హార్ట్‌ను 2009 అక్టోబరు 13న విడుదల చేశాడు. దీనిలో సాంప్రదాయిక క్రిస్మస్ పాటలు, "హియర్ కమ్స్ సాంతా క్లాజా" మరియు "హార్క్! ది హెరాల్డ్ ఏంజిల్స్ సింగ్"లతో సహా ఉన్నాయి. ఈ ఆల్బమ్ అమ్మకాల నుండి అన్ని డైలాన్ యొక్క యాజమాన్యపు హక్కులు USAలోని ఫీడింగ్ అమెరికా, UKలోని క్రిసిస్ స్వచ్ఛంద సేవా సంస్థలు మరియు వరల్డ్ ఫుడ్ ప్రోగామ్‌ లాభం పొందుతాయి.[8] జీవితం మరియు వృత్తి మూలాలు మరియు సంగీత ఆరంభాలు రాబర్ట్ అలెన్ జిమ్మెర్మాన్ 24 మే 1941న మిన్నెసోటాలోని డులుత్‌[9] లోని సెయింట్ మేరీస్ హాస్పటల్‌లో జన్మించాడు మరియు లేక్ సుపీరియర్ పశ్చిమ భాగంలోని మెసాబీ ఐరన్ రేంజ్‌లోని మిన్నోసోటాలోని హిబ్బింగ్‌లో పెరిగాడు. అతని పైతృక తల్లిదండ్రులు జిగ్మాన్ మరియు అన్నా జిమ్మెర్మాన్‌లు 1905లోని యూదలవ్యతిరేక హింసలు తర్వాత రష్యా సామ్రాజ్యంలోని ఒడెస్సా నుండి (ప్రస్తుతం ఉక్రెయిన్) యునైటెడ్ స్టేట్స్‌కు వలస వచ్చారు.[10] అతని అమ్మమ్మ, తాతయ్య బెంజామిన్ మరియు లెబ్బా ఎడెల్‌స్టెయిన్‌లు లిధ్వువేనియన్ యూదులు, వీరు 1902లో యునైటెడ్ స్టేట్స్ చేరుకున్నారు.[10] అతని స్వీయచరితంలో Chronicles: Volume One , డైలాన్ అతని పైతృక నాన్నమ్మ మధ్య పేరు కైర్గైజ్ మరియు ఆమె కుటుంబం ఇస్తాన్‌బుల్ నుండి ప్రారంభమైందని వ్రాశాడు.[11] డైలాన్ తల్లిదండ్రులు అబ్రామ్ జిమ్మెర్మాన్ మరియు బీట్రేస్ "బెట్టీ" స్టోన్‌లు ప్రాంతంలోని చిన్న సువ్యవస్థీకృత యూదల సంఘంలో భాగంగా ఉన్నారు. రాబర్ట్ జిమ్మెర్మాన్ ఆరు సంవత్సరాల వయస్సు వరకు డులుత్‌లో నివసించాడు, అతని తండ్రి పోలియా బారిన పడినప్పుడు, ఆ కుటుంబం అతని తల్లి జన్మస్థలం హిబ్బింగ్‌కు తిరిగి చేరుకుంది, ఇక్కడే జిమ్మర్మాన్ తన మిగిలిన చిన్నతనాన్ని గడిపాడు. రాబర్ట్ జిమ్మెర్మాన్ అతని యౌవన వయస్సులో ఎక్కువ సమయాన్ని రేడియో వింటూ గడిపేశాడు-ముందుగా ష్రెవెపోర్ట్, లూసియానా నుండి ప్రసారమవుతున్న బ్లూస్ మరియు కంట్రీ స్టేషన్‌లు, తర్వాత ప్రారంభ రాక్ అండ్ రోల్‌లను వినేవాడు.[12] అతను ఉన్నత పాఠశాలలో పలు బ్యాండ్‌లను రూపొందించాడు: ది షాడో బ్లాస్టెర్స్ తక్కువ కాలం మాత్రమే ఉంది, కాని అతని తదుపరి, ది గోల్డెన్ కోర్డ్స్ దీర్ఘకాలం ఉనికిలో ఉంది మరియు జనాదరణ పొందిన పాటల కవర్‌లను పాడేవారు. వారి ఉన్నత పాఠశాల టాలెంట్ షోలో డానీ అండ్ ది జూనియర్స్ యొక్క "రాక్ అండ్ రోల్ ఇజ్ హియర్ టూ స్టే" యొక్క వారి ప్రదర్శన చాలా బిగ్గరగా ఉండటం వలన ప్రిన్సిపాల్ మైక్రోఫోన్‌ను కత్తిరించాడు.[13] 1959లో, అతను వింటెర్ డ్యాన్స్ పార్టీ పర్యటనలో బడ్డీ హోలేను చూశాడు మరియు తర్వాత అతను అతనితో తన కనులు ఎలా కలిపాడో అనే దాని గురించి మళ్లీ గుర్తు చేసుకున్నాడు. అతని 1959 పాఠశాల వార్షికపుస్తకంలో, రాబర్ట్ జిమ్మెర్మాన్ "లిటిల్ రిచర్డ్‌లో చేరాలి" అనేది తన లక్ష్యంగా పేర్కొన్నాడు. అదే సంవత్సరంలో, ఎల్స్టోన్ గున్న్ అనే పేరును ఉపయోగించి, అతను పియోనో వాయిస్తూ మరియు చప్పట్లు కొడుతూ బాబే వీతో రెండు పదర్శనలను ఇచ్చాడు.[1][14][15] జిమ్మెర్మాన్ సెప్టెంబరు 1959లో మిన్నెయాపోలిస్‌కు వెళ్లిపోయాడు మరియు మిన్నెసోటా విశ్వవిద్యాలయంలో చేరాడు. రాక్ అండ్ రోల్‌పై అతని ప్రారంభ ఆసక్తి అమెరికన్ జానపద సంగీతంలో ఆసక్తిని పెంచింది. 1985లో, డైలాన్ అతనిపై జానపద సంగీతాన్ని ఉపయోగించవచ్చనే ఆసక్తి గురించి వివరించాడు: "రాక్'n'రోల్ గురించి ఒక విషయం ఏమిటంటే ఇది ఒక్కటే నాకు సరిపోదు ... అవి మంచి ఆకర్షిక-పదబంధాలు మరియు ప్రేరక నాడీ లయలను కలిగి ఉన్నాయి ... కాని ఆ పాటలు తీవ్రమైన కావు మరియు ఒక వాస్తవిక దృక్పథంలోని జీవితాన్ని ప్రతిబింబించవు. నేను జానపద సంగీతంలోకి ప్రవేశించినప్పుడు, ఇది అధిక తీవ్రమైన రకం అని నాకు తెలుసు. ఈ పాటలు అధిక నిర్వేదం, అధిక బాధ, అధిక విజయోత్సవం, అసహజ రీతిలో అధిక నమ్మకం, చాలా బరువైన అనుభూతులతో నిండి ఉంటాయి."[16] అతను త్వరలోనే క్యాంపస్ నుండి కొంత దూరంలోని ఒక కాఫీ హౌస్ 10 వోక్లాక్ స్కాలర్‌లో ప్రదర్శనలను ప్రారంభించాడు మరియు స్థానిక డిన్కేటౌన్ జానపద సంగీత వ్యవస్థలో చురుకుగా పాల్గొనేవాడు.[17][18] అతని డిన్కేటౌన్ రోజుల్లో, జిమ్మెర్మాన్ అతను "బాబ్ డైలాన్" వలె పరిచయం చేసుకునేవాడు.[19] ఒక 2004 ఇంటర్వ్యూలో, డైలాన్ ఆ విధంగా వివరించాడు: "మీరు అనుచిత పేర్లుతో, సరికాని తల్లిదండ్రులకు జన్మించినట్లు మీకు తెలుసు. నా ఉద్దేశ్యం ఇలా జరిగింది. మీరు మిమ్మల్ని ఏ విధంగా పిలుచుకోవాలనుకుంటున్నారో ఆ విధంగా మిమ్మల్ని మీరు పిలుచుకోండి. ఇది ఒక స్వతంత్ర భూమి."[20] 1960లు న్యూయార్క్‌కు మళ్లీ చేరుకోవడం మరియు రికార్డ్ ఒప్పందం డైలాన్ అతని మొదటి సంవత్సరం ముగింపులో విద్యాలయాన్ని విడిచి పెట్టాడు. జనవరి 1961లో, అతను న్యూయర్క్‌లో ప్రదర్శనలు ఇవ్వవచ్చని భావిస్తూ న్యూయార్క్ నగరానికి చేరుకున్నాడు మరియు అతను గ్రేస్టోన్ పార్క్ సైక్రియాట్రిక్ హాస్పటల్‌లో హుంటింగ్టన్స్ వ్యాధితో ప్రమాదకర పరిస్ధితుల్లో ఉన్న తన సంగీత పూజనీయ వ్యక్తి ఉడ్డే గుథ్రియేను సందర్శించాడు.[21] గుథ్రియే డైలాన్‌కు ఒక దివ్యవార్తగా చెప్పవచ్చు మరియు అతని ప్రారంభ ప్రదర్శనలపై అధిక ప్రభావాన్ని కలిగి ఉన్నాడు. అతనిపై గుథ్రియే యొక్క ప్రభావాన్ని వివరిస్తూ, తర్వాత డైలాన్ ఈ విధంగా వ్రాశాడు: "ఈ పాటల్లోనే మానవత్వంపై అనంతమైన ప్రభావాన్ని కలిగి ఉన్నాయి ... [అతను] అమెరికన్ స్ఫూర్తికి నిజమైన స్వరంగా చెప్పవచ్చు. నేను గుథ్రియే యొక్క ఉత్తమ శిష్యుడు కాబోతున్నానని నాకు నేను చెప్పుకున్నాను."[22] అలాగే గుథ్రియేను ఆస్పత్రిలో సందర్శించినప్పుడు, డైలాన్ గుథిరే యొక్క సహాయకుడు రాంబ్లిన్ జాక్ ఎల్లోయిట్‌తో స్నేహం చేశాడు. గుథ్రియే యొక్క ప్రదర్శన పట్టికలో చాలా వరకు వాస్తవానికి ఎల్లోయిట్ ద్వారానే నిర్వహించబడింది మరియు డైలాన్ క్రోనికల్స్ (2004)లో ఎల్లోయిట్‌కు శ్రద్ధాంజలి తెలిపాడు.[23] ఫిబ్రవరి 1961 నుండి, డైలాన్ గ్రీన్విచ్ విలేజ్‌లోని పలు క్లబ్‌ల్లో ప్రదర్శనలు ఇచ్చాడు. సెప్టెంబరులో, జెర్డేస్ ఫోక్ సిటీలో ఒక ప్రదర్శన గురించి ది న్యూ యార్క్ టైమ్స్‌లో రాబర్ట్ షెల్టాన్ ఒక మంచి సమీక్షను వ్రాసిన తర్వాత అతను చివరికి ప్రజల గుర్తింపును పొందాడు.[24] అదే నెలలో డైలాన్ జానపద గాయకుడు కారోలైన్ హెస్టెర్ యొక్క ఒక వ్యక్తి జ్ఞాపకార్థ మూడవ ఆల్బమ్‌లో హార్మోనికాను వాయించాడు, ఈ ఆల్బమ్‌లోని అతని ప్రతిభ ఆ ఆల్బమ్ నిర్మాత జాన్ హామ్మోండ్ యొక్క దృష్టిని ఆకర్షించింది.[25] హామ్మాండ్ అక్టోబరులో డైలాన్‌చే కొలంబియా రికార్డ్‌కు సంతకం చేయించాడు. అతని మొట్టమొదటి కొలంబియా ఆల్బమ్ బాబ్ డైలాన్ (1962)లోని ప్రదర్శనల్లో రెండు అసలైన సంరచనలతో కలిపి సుపరిచిత జానపద, బ్లూస్ మరియు గోస్పెల్ అంశాలు ఉన్నాయి. ఈ ఆల్బమ్ మొదటి సంవత్సరంలో 5,000 కాపీలు మాత్రమే అమ్ముడుపోయి చిన్న విజయాన్ని సాధించింది, దీని వలన ఎటువంటి నష్టం లేదా లాభం చేకూరలేదు.[26] కొలంబియా రికార్డ్స్‌లో కొంతమంది గాయకుడును "హామ్మోండ్ యొక్క మూర్ఖత్వం"గా సూచిస్తూ, అతని ఒప్పందాన్ని రద్దు చేయాలని సూచించారు. హామ్మోండ్ డైలాన్‌ను తెలివిగా రక్షించాడు మరియు జానీ క్యాష్ కూడా డైలాన్ యొక్క శక్తివంతమైన స్నేహితుడిగా చెప్పవచ్చు.[26] కొలంబియాతో పని చేస్తున్నప్పుడు, డైలాన్ ఒక జానపద సంగీత మ్యాగజైన్ మరియు రికార్డ్ లేబుల్ అయిన బ్రాడ్‌సైడ్ మ్యాగజైన్ కోసం బ్లెయిండ్ బాయ్ గ్రుంట్ అనే మారుపేరుతో పలు పాటలను కూడా రికార్డ్ చేశాడు.[27] డైలాన్ ఆగస్టు 1962లో రెండు ముఖ్యమైన వృత్తి సంబంధిత చర్యలను చేశాడు. అతను చట్టపరంగా తన పేరును బాబ్ డైలాన్ వలె మార్చుకున్నాడు మరియు ఆల్బెర్ట్ గ్రాస్మెన్‌తో ఒక నిర్వాహక ఒప్పందంలో సంతకం చేశాడు. గ్రాస్మాన్ 1970 వరకు డైలాన్ యొక్క నిర్వాహకుడిగా ఉన్నాడు మరియు అతని కొన్నిసార్లు ప్రతిఘటన వ్యక్తిత్వం మరియు అతని అసలు క్లయింట్‌కు ఆదరంగా ప్రదర్శించే ప్రచండ సంరక్షక విధేయత రెండింటికీ బాగా గుర్తింపు పొందాడు.[28] చివరికి డైలాన్ గ్రాస్మాన్ గురించి ఈ విధంగా పేర్కొన్నాడు: "అతను ఒక కల్నల్ టామ్ పార్కెర్ రకానికి చెందిన వ్యక్తి .... అతను వస్తున్నట్లు మీరు పసిగట్టవచ్చు."[18] గ్రాస్మాన్ మరియు జాన్ హామ్మాండ్ మధ్య ఆందోళనల కారణంగా డైలాన్ యొక్క రెండవ ఆల్బమ్ యొక్క నిర్మాతగా హామ్మాండ్ స్థానంలో యువ ఆఫ్రికన్ అమెరికన్ జాజ్ నిర్మాత టామ్ విల్సన్ వచ్చి చేరాడు.[29] డిసెంబరు 1962 నుండి జనవరి 1963 వరకు, డైలాన్ UKకి తన మొట్టమొదటి పర్యటన చేశాడు.[30] అతను ఒక డ్రామా ది మ్యాడ్‌హౌస్ ఆన్ కేజిల్ స్ట్రీట్‌లో నటించాలని TV దర్శకుడు ఫిలిప్ సావిల్లేచే ఆహ్వానించబడ్డాడు, దీనిని BBC టెలివిజన్ కోసం సావిల్లే దర్శకత్వం వహిస్తున్నాడు.[31] ఆ నాటకం ముగింపులో, డైలాన్ బ్లోయింగ్ ఇన్ ది విండ్‌</i>ను పాడాడు, ఇది లండన్‌లో పాట[32] యొక్క మొదటి భారీ పబ్లిక్ ప్రదర్శనల్లో ఒకటిగా చెప్పవచ్చు, డైలాన్ లెస్ కజిన్స్, ది పిండర్ ఆఫ్ వేక్‌ఫీల్డ్,[33] మరియు బుంజీయెస్‌లతో సహా పలు లండన్ జానపద క్లబ్‌ల్లో ప్రదర్శనలు ఇచ్చాడు.[30] అతను మార్టిన్ కార్థేతో సహా పలు UK ప్రదర్శనకారుల నుండి కొత్త పాటలను నేర్చుకున్నాడు.[30] ఆ సమయంలో, డైలాన్ యొక్క రెండవ ఆల్బమ్ ది ఫ్రీవీలింగ్ బాబ్ డైలాన్ మే 1963లో విడుదలైంది, అతను తన పేరును గాయకుడు మరియు గేయరచయిత వలె ప్రచురించడం ప్రారంభించాడు. ఈ ఆల్బమ్‌లో అతని పలు పాటలు ప్రతిఘటన పాటలుగా పేరొందాయి, ఇది పాక్షికంగా గుథ్రియేచే ప్రోత్సహించబడినట్లు మరియు సమయోచిత పాటలకు పీటే సీజెర్ యొక్క ఆవేశంచే ప్రభావితం చేయబడినట్లు పేర్కొన్నారు.[34] ఉదాహరణకు, "ఆక్స్‌ఫర్డ్ టౌన్" అనేది మిస్సిసిపీ విశ్వవిద్యాలయంలో ప్రవేశ ప్రమాదాన్ని పూనుకున్న మొదటి నల్లజాతీయ విద్యార్థి వలె జేమ్స్ మెరెడిత్ యొక్క విషయపరీక్ష యొక్క ద్వేషపూరిత వృత్తాంతంగా చెప్పవచ్చు.[35] ఆ సమయంలో బాగా ప్రజాదరణ పొందిన అతని పాట "బ్లోయింగ్ ఇన్ ది విండ్" పాక్షికంగా సాంప్రదాయిక బానిస పాట "నో మోర్ ఆక్షన్ బ్లాక్" నుండి దీని శ్రావ్యత తీసుకోబడింది, దీని భావాలు సామాజిక మరియు రాజకీయ స్థితి క్యువోను ప్రశ్నించినట్లు ఉన్నాయి.[36] ఈ పాట విస్తృతంగా రికార్డ్ చేయబడింది మరియు పీటర్, పాల్ మరియు మేరీలకు ఒక అంతర్జాతీయ హిట్‌గా పేరు గాంచింది, ఇది డైలాన్ పాటలతో హిట్‌ల సాధించిన పలు ఇతర కళాకారులకు పూర్వోదాహరణగా మిగిలిపోయింది. "ఏ హార్డ్ రెయిన్స్ ఏ-గోన్నా ఫాల్" అనేది జానపద గేయ గాథ "లార్డ్ రాండాల్" ఆధారంగా స్వరం చేయబడింది. అణు దివ్యవార్తకు దీని కప్పబడ్డ సూచనలతో, ఇది మరింత ప్రతిధ్వనిని సాధించింది, డైలాన్ దీనిని ప్రదర్శించడం ప్రారంభించిన కొన్ని వారాల తర్వాత మాత్రమే క్యూబన్ మిస్సైల్ సంక్షోభం అభివృద్ధి చేయబడింది.[37] "బ్లోయింగ్ ఇన్ ది విండ్" వలె, "ఏ హార్డ్ రెయిన్స్ ఏ-గోన్నా ఫాల్" ఆధునిక గేయరచనలో ఒక సాంప్రదాయిక జానపద రూపంతో ఒక చైతన్యం యొక్క తరంగిణి, ఇమేజిస్ట్ భావగీతాల దాడితో ఒక ముఖ్యమైన కొత్త మలుపును తీసుకొచ్చింది.[38] డైలాన్ యొక్క సమయోచిత పాటలు అతని ప్రారంభ ఖ్యాతిని పటిష్ఠపర్చగా, ఫ్రీవీలింగ్ ప్రేమ పాటలు, హాస్య, అధివాస్తవిక సంభాషణ బ్లూస్‌లను కూడా కలిగి ఉంది. డైలాన్ యొక్క పాత్రలో అధిక భాగం హ్యమర్ ఉన్నాయి,[40] మరియు ఆల్బమ్‌లోని అంశాల స్థాయి జి బీటెల్స్‌తో సహా పలు శ్రోతులను ఆకట్టుకున్నాయి. జార్జ్ హారిసన్ ఈ విధంగా చెప్పాడు, "మేము దానిని ప్లే చేశాము, దానిని ధరించాము. పాట బాణీల అంశం మరియు దృక్పథం-ఇది అద్భుతమైన వాస్తవం మరియు అమోఘం."[41] డైలాన్ పాడే పద్ధతి యొక్క కఠినత్వం కొంతమంది ప్రారంభ శ్రోతులకు అర్థం కాలేదు కాని ఇది ఇతరులను ఆకర్షిస్తుంది. జాయ్సే కారోల్ వోట్స్ తనపై మరియు తన భర్తపై డైలాన్ యొక్క ప్రభావం గురించి వివరిస్తూ ఇలా వ్రాసింది: "మేము మొదటిగా ఈ ముతక, యువ మరియు అభ్యాసన లేని స్వరాన్ని విన్నప్పుడు, సాండ్‌పెపర్ పాడగలిగితే ఎలా ఉంటుందో అలాగే నిజానికి అనునాసికం, ఆ ప్రభావం నాటకీయం మరియు అంతరగ్నిని రగులుస్తుంది."[42] అతని ప్రారంభ పాటల్లో అధిక పాటలు ముందుగా జోయాన్ బాయిజ్ వంటి ఇతర ప్రదర్శనకారులచే మరింత తక్షణ అద్భుతమైన సంస్కరణల ద్వారా ప్రజలకు చేరాయి, తర్వాత ఈమె డైలాన్ న్యాయవాదిగా, అలాగే ప్రేయసిగా మారింది.[19] బెయిజ్ డైలాన్ యొక్క ప్రారంభ పాటల్లో పలు పాటలను రికార్డింగ్ చేయడం మరియు ఆమె స్వంత సంగీత కచేరీల్లో స్టేజీ పైకి అతనిని ఆహ్వానించడం ద్వారా అతను జాతీయ మరియు అంతర్జాతీయ ఘనతను పొందడంలో ముఖ్య పాత్రను పోషించింది.[43] 1960ల ప్రారంభ మరియు మధ్య కాలాల్లో డైలాన్ యొక్క పాటలను రికార్డ్ చేసి, హిట్‌ల సాధించిన ఇతరుల్లో ది బైర్డ్స్, సోనీ అండ్ చెర్, ది హోలియిస్, పీటర్, పాల్ అండ్ మారీ, మాన్ఫ్రెడ్ మాన్ మరియు ది టర్టల్స్ ఉన్నారు. పలువురు పాటలకు ఒక పాప్ ధోరణి మరియు శృతిని కల్పించడానికి ప్రయత్నించారు, కాని డైలాన్ మరియు బాయిజ్ వాటిని ఎక్కువగా కొంచెం కొంచెం జానపద పాటలుగా పాడారు. ఈ కవర్ వెర్షన్‌లు ఎక్కువగా సర్వవ్యాప్తి కాబడ్డాయి, దీనితో సి.బి.ఎస్. "డైలాన్ వలె మరెవ్వరూ పాడలేరు" అనే ఉపశీర్షికతో అతనిని ప్రోత్సహించడం ప్రారంభించింది.[44] ఫ్రీవీలింగ్ సెషన్ల సమయంలో రికార్డ్ చేసిన "మిక్సడ్ అప్ కన్‌ఫ్యూజన్" ఒక సింగిల్ వలె విడుదల చేయబడింది మరియు వెంటనే వెనక్కి తీసుకోబడింది. ఆల్బమ్‌లో అత్యధిక సోలో శ్రవణ సంబంధిత ప్రదర్శనలకు విరుద్ధంగా, ఈ సింగిల్ ఒక రాకాబిల్లే ధ్వనితో ప్రయోగం చేయడానికి ప్రయత్నించింది. కామెరాన్ క్రోవె దీనిని ఈ విధంగా వివరించాడు, "ఒక జానపద కళాకారుడు ఎల్విస్ ప్రెస్లే మరియు సన్ రికార్డ్స్ దిశగా అతని బుద్ధి పరిభ్రమిస్తుందని అనేదానికి ఒక ఆకర్షించే రూపాన్ని కలిగి ఉంది."[45] నిరసన మరియు అనదెర్ సైడ్ మే 1963లో, డైలాన్ ది ఎడ్ సుల్లివాన్ షోలో నిష్క్రమించిన తర్వాత, అతని రాజకీయ ప్రొఫైల్ వెలుగులోకి వచ్చింది. సాధన చేసే సమయంలో, CBS టెలివిజన్ యొక్క "కార్యక్రమ సాధనల ముఖ్యాధికారి" డైలాన్‌కు ఈ విధంగా చెప్పాడు, అతను ప్రదర్శన ఇచ్చేందుకు ప్రయత్నిస్తున్న పాట "టాకింగ్' జాన్ బిర్చ్ పారానాయిడ్ బ్లూస్" అనేది జాన్ బిర్చ్ సంఘానికి తీవ్రంగా పరువు నష్టం కలిగిస్తుందని సూచించాడు. సెన్సార్షిప్‌తో అంగీకరించకుండా, డైలాన్ కార్యక్రమంలో పాల్గొనడానికి తిరస్కరించాడు.[46] ఆ సమయంలో, డైలాన్ మరియు బాయిజ్‌లు ఇద్దరూ 1963 ఆగస్టు 28లో మార్చ్ ఆన్ వాషింగ్టన్‌లో కలిసి పాడుతూ, సామాజిక హక్కుల ఉద్యమంలో చురుకుగా పాల్గొన్నారు.[47] డైలాన్ యొక్క మూడవ ఆల్బమ్ ది టైమ్స్ దే ఆర్ ఏ-చేజింగ్ మరింత రాజకీయ మరియు మొండి డైలాన్‌ను ప్రతిబింబించింది.[48] తరచూ పాటల్లో అంశాలుగా సమకాలీన, నిజ జీవితపు కథనాలు ఉంటాయి, "వోన్లీ ఏ పాన్ ఇన్ దేర్ గేమ్"లో సామాజిక హక్కుల కార్మికుడు మెడ్గెర్ ఈవెర్స్ హత్య గురించి పేర్కొన్నాడు; మరియు బ్రెచ్టియాన్ "ది లోన్సమ్ డెత్ ఆఫ్ హాట్టియే కారోల్"లో యువ తెల్లజాతి ముఖ్యఅధికారి విలియమ్ జాంట్జాంజర్ చేతిలో నల్లజాతి హోటల్‌లో పనిచేసే మహిళ మరణం గురించి ఉంటుంది.[49] మరింత సాధారణ నేపథ్యంలో, "బాలాడ్ ఆఫ్ హోల్లిస్ బ్రౌన్" మరియు "నార్త్ కంట్రీ బ్లూస్"లు వ్యవసాయ మరియు త్రవ్వకాల సంఘాలు కుదేలైన కారణంగా ఏర్పిడిన నైరాశ్యాన్ని సూచిస్తాయి. ఈ రాజకీయ అంశాలతో సహా రెండు వ్యక్తిగత ప్రేమ పాటలు, "బూట్స్ ఆఫ్ స్ఫానిష్ లెదర్" మరియు "వన్ టూ మెనీ మార్నింగ్స్"లు కూడా ఉన్నాయి.[50] 1963 ముగింపుతో, డైలాన్ జానపద మరియు నిరసన ఉద్యమాలచే ప్రభావితం చేయబడ్డాడు మరియు ఆచరించసాగాడు. జాన్ F. కెన్నడీ హత్య జరిగిన కొంతకాలం తర్వాత నేషనల్ ఎమర్జన్సీ సివిల్ లిబెర్టైస్ కమీట్‌చే "టామ్ పైనే అవార్డు"ను అంగీకరించటప్పుడే ఈ ఆందోళనలు ప్రజలకు ప్రదర్శించబడ్డాయి, మాదకపదార్థాన్ని సేవించిన డైలాన్ ఉద్వేగంగా సంఘం యొక్క పాత్రను ప్రశ్నించాడు, సంఘంలోని సభ్యులు అందరూ వయస్సు మళ్లినవారిగా పేర్కొన్నాడు మరియు కెన్నడీని హత్య చేసిన హంతుకుడు లీ హార్వే వోస్వాల్డ్‌లో తనను (మరియు ప్రతి వ్యక్తిలో) కొంతభాగాన్ని చూడవచ్చని పేర్కొన్నాడు.[51] 1964లో జూన్‌లోని ఒక సాయంత్రం పూట రికార్డ్ చేసిన అనదర్ సైడ్ ఆఫ్ బాబ్ డైలాన్ అతని మునుపటి ఆల్బమ్‌ల కంటే తక్కువ చిత్తవృత్తిని కలిగి ఉంది. అధివాస్తవిక, హాస్య డైలాన్ "ఐ షల్ బీ ఫ్రీ #10" మరియు "మోటార్‌సైకో నైట్‌మేర్"ల్లో మళ్లీ విలీనం చేశాడు. "స్ఫానిష్ హెర్లెమ్ ఇన్సిడెంట్" మరియు "టూ రామోనా"లు శృంగార మరియు ఉద్రేక ప్రేమ పాటలు అయితే, "బ్లాక్ క్రో బ్లూస్" మరియు "ఐ డోంట్ బిలీవ్ యు (షీ యాక్ట్స్ లైక్ ఉయి నెవర్ హేవ్ మెట్)"ల కారణంగా త్వరలోనే డైలాన్ సంగీతంలో అధికంగా రాక్ అండ్ రోల్ వినిపిస్తాయని భావించారు. నిరాకరించిన ప్రేమ గురించి ఒక పాట "ఇట్ ఎయింట్ మీ బేబీ" అనేది అతను తన ఖ్యాతిపై కలిగి ఉన్న వ్యామోహ తిరస్కరణ వలె వివరించబడింది.[52] అతని నూతన మార్గం రెండు పొడవైన పాటలతో సూచించబడ్డాయి: ఆత్మాశ్రయ "చిమ్స్ ఆఫ్ ఫ్రీడమ్", ఒక దట్టమైన సదృశీకరణ భూబాగానికి వ్యతిరేకంగా సామాజిక వ్యాఖ్యానంలోని కారకాలను తర్వాత అలెన్ గిన్స్‌బెర్గ్‌చే "మెరుస్తున్న చిత్రాల గొలుసులు" వలె సూచించబడిన శైలిలో నిర్దేశించింది,[53] మరియు "మై బ్యాక్ పేజీస్", దీనిలో అతని స్వంత ప్రారంభ సమయోచిత పాటల సాధారణ మరియు కమాను తీవ్రతలను విమర్శిస్తూ ఉంటుంది మరియు అతను నూతన మార్గాన్ని ఎంచుకున్నందుకు అతని మాజీ చాంపియన్‌ల నుండి ఎదుర్కొనే ప్రతిక్రియను ఉహించాడు.[54] 1964లో మిగిలిన సగం కాలం మరియు 1965ల్లో, డైలాన్ జానపద దృశ్యాల ప్రముఖ సమకాలీన గేయ రచయిత నుండి జానపద-రాక్ పాప్-సంగీత తారగా ఎదిగిన కారణంగా, అతని ప్రదర్శన మరియు సంగీత శైలి పూర్తిగా మారాయి. అతని అనాహ్లాదకరమైన జీన్స్ మరియు వృత్తి చొక్కాలును విడిచిపెట్టి, కార్నాబే స్ట్రీట్ దుస్తులు, డే ఆర్ నైట్ కళ్లద్దాలు మరియు సూదంటి "బీటెల్ బూట్స్" ధరించసాగాడు. ఒక లండన్ పాత్రికేయుడు ఈ విధంగా వ్రాశాడు: "జట్టు ఒక దువ్వెన పళ్లను అంచుపై ఉంచుతుంది. ఒక మెరిసే చొక్కా కాంతి ముందు లెయిసెస్టర్ స్క్వేర్ యొక్క నియాన్ లైట్‌ల కాంతి వెలవెలబోతుంది. అతను ఒక పోషకరహిత కాకాటో వలె కనిపిస్తున్నాడు."[55] డైలాన్ కూడా తనను ఇంటర్వ్యూ చేసే వారితో అధిక కాలాతీత మార్గాల్లో విభేదించడం ప్రారంభించాడు. లెస్ క్రేన్ TV కార్యక్రమంలో పాల్గొన్నప్పుడు, అతను చిత్రీకరించడానికి ప్రయత్నిస్తూ ఒక చలన చిత్రం గురించి ప్రశ్నించినప్పుడు, అతను అది ఒక కౌబాయ్ భయానక చలన చిత్రంగా చెప్పాడు. మీరు కౌబాయ్‌గా నటిస్తారా అని అడిగినప్పుడు, డైలాన్ "లేదు, నా తల్లి నటిస్తుంది" అని సమాధానం ఇచ్చాడు.[56] విద్యుత్తు సాధనాలను ఉపయోగించడం డైలాన్ మార్చి 1965 ఆల్బమ్ బ్రింగింగ్ ఇట్ ఆల్ బ్యాక్ హోమ్ అనేది మరొక శైలీకృత దూకుడు ఆల్బమ్‌గా చెప్పవచ్చు,[57] దీనిలో విద్యుత్తు సంగీత సాధానాలతో అతని మొదటి రికార్డింగ్స్‌ను కలిగి ఉంది. మొదటి సింగిల్, "సబ్టెరానియాన్ హోమ్‌సిక్ బ్లూస్" అధికంగా చుక్ బెర్రీ యొక్క "టూ మచ్ మంకీ బిజినెస్‌"కు రుణపడి ఉంటుంది[58] మరియు D. A. రెన్నెబాకెర్ యొక్క సినిమా వెరైట్ సౌజన్యంతో ఒక ప్రారంభ సంగీత వీడియోతో సహా డైలాన్ యొక్క 1965 ఇంగ్లాండ్ పర్యటన డోంట్ లుక్ బ్యాక్ అందించబడింది.[59] దీని స్వేచ్ఛా అనుబంధ భావగీతాలు బీట్ కవిత్వం యొక్క ఆవేశ శక్తితో కూడినవి మరియు ర్యాప్ మరియు హిప్-హాప్ యొక్క మునుపటి పాటలుగా చెప్పవచ్చు.[60] దీనికి విరుద్ధంగా, ఆల్బమ్‌లోని బి వైపున డైలాన్ తనే స్వయంగా శ్రవణ సంబంధిత గిటారు మరియు హార్మోనికాను ప్లే చేస్తూ నాలుగు పొడవైన పాటలు ఉన్నాయి.[61] "Mr. టాంబురైన్ మ్యాన్" ది బ్రైడ్స్ ఒక ఎలక్ట్రిక్ గిటారు వెర్షన్‌లో రికార్డ్ చేసినప్పుడు, ఇది U.S మరియు U.K చార్ట్‌లు రెండింటిలోనూ మొదటి స్థానం సంపాదించడంతో ఇది అతి తక్కువకాలంలోనే డైలాన్ యొక్క అధిక ప్రజాదరణ పొందిన పాటల్లో ఒకటిగా మారింది.[62][63] "ఇట్స్ ఆల్ ఒవర్ న్యూ బేబీ బ్లూ" మరియు "ఇట్స్ ఆల్‌రైట్ మా (ఐ యామ్ వోన్లీ బ్లీడింగ్)"లు డైలాన్ యొక్క అతి ముఖ్యమైన సంరచనల్లో రెండు పాటలు వలె గుర్తింపు పొందాయి.[61][64] 1965 వేసవికాలంలోని న్యూపోర్ట్ జానపద ఉత్సవంలో తార వలె, డైలాన్ ఎక్కువమంది పాల్ బట్టర్‌ఫీల్డ్ బ్లూస్ బ్యాండ్ నుండి తీసుకుని ఒక పికప్ గ్రూప్తో అతని ఉన్నత పాఠశాల రోజుల తర్వాత మొట్టమొదటిగా ఎలక్ట్రిక్ సెట్‌తో ప్రదర్శన ఇచ్చాడు, దీనిలో మైక్ బ్లూమ్‌ఫీల్డ్ (గిటారు), సామ్ లే (డ్రమ్స్) మరియు జెర్మే ఆర్నాల్డ్ (బాస్), అదనంగా ఆల్ కూపెర్ (ఆర్గాన్) మరియు బార్రే గోల్డ్‌బెర్గ్ (పియోనా)లు పాల్గొన్నారు.[65] డైలాన్ 1963 మరియు 1964ల్లో న్యూపోర్ట్‌లో కనిపించాడు, కాని 1965లో, డైలాన్ ప్రదర్శనలో కొంత మంది చప్పట్లు కొట్టగా, కొంతమంది హాహాకారాలు చేయడంతో, మూడు పాటల తర్వాత అతను స్టేజీని వదిలిపెట్టి వెళ్లిపోయాడు. ఈ ప్రసిద్ధి వ్యక్తి ఎదుర్కొన్న సంఘటనలో, ఆ హాహాకారాలు ఊహించిన విధంగా ఒక ఎలక్ట్రిక్ గిటారుతో డైలాన్ ప్రవేశించడం ద్వారా విసుగు చెందిన దౌర్జన్య జానపద అభిమానులు నుండి వచ్చాయి. దీనికి మరొక ప్రత్యామ్నాయ కారణంగా తక్కువ ధ్వని నాణ్యత మరియు ఆశ్చర్యపరిచే చిన్న సెట్ కారణంగా ప్రేక్షకుల విసుగు చెందిన కారణంగా పరిస్థితి ఏర్పడిందని చెప్పారు.[66] డైలాన్ యొక్క 1965 న్యూపోర్ట్ ప్రదర్శన జానపద సంగీత వ్యవస్థ నుండి ఆగ్రహంతో కూడిన ప్రతిస్పందనకు గురైంది.[67] సింగ్ అవుట్! లో ఇవాన్ మాక్‌కోల్ ఈ విధంగా వ్రాశాడు: "మన సాంప్రదాయిక పాటలు మరియు జానపద గేయ గాథలు సంప్రదాయాల్లో పనిచేస్తున్న అద్భుతమైన ప్రజ్ఞ కలిగిన కళకారుల కొన్ని సంవత్సరాలపాటు శ్రమించి కూర్చినవి ... కాని బాబీ డైలాన్ ఎవరు? ... సగటు ప్రజ్ఞ గల ఒక యువకుడు. సంక్షోభరహిత ప్రేక్షకులు, పాప్ సంగీతంలో అనుభవంలేనివారు మాత్రమే ఇటువంటి దిగువ-స్థాయి సందేశాలకు ఆకర్షించబడతారు."[68] న్యూపోర్ట్‌లో అతని వివాదస్పద ప్రదర్శన నాలుగు రోజుల తర్వాత జూలై 29న, డైలాన్ "పాజిటివ్లీ ఫోర్త్ స్ట్రీట్" రీకార్డింగ్ కోసం మళ్లీ న్యూయార్క్‌లోని స్టూడియోకి తిరిగి చేరుకున్నాడు. దీని భావగీతాలు ప్రతీకారం మరియు మానసిక రుగ్మత ఛాయాలతో రూపొందాయి,[69] మరియు ఇవి వెస్ట్ ఫోర్త్ స్ట్రీట్‌లోని క్లబ్‌ల్లో అతనికి తెలిసిన జానపద సంఘం-స్నేహితుల నుండి మాజీ స్నేహితులను డైలాన్ ఆరోపణలగా విస్తృతంగా ప్రాచుర్యం పొందాయి.[70] ==== హైవే 61 రివిజిటెడ్ మరియు బ్లోండ్ ఆన్ బ్లోండ్ ==== జూలై 1965లో, డైలాన్ సింగిల్ "లైక్ ఏ రోలింగ్ స్టోన్‌"ను విడుదల చేశాడు, ఇది U.s.లో #2 మరియు UK చార్ట్‌ల్లో #4 స్థానాల్లో నిలిచింది. మొత్తంగా ఆరు నిమిషాలు పొడవుతో, పాట ఒక పాప్ సింగిల్ ఏమి తెలియజేయాలో అనే దాని గురించి మారే వైఖరులతో విస్తృతంగా ప్రశంసలను పొందింది. రాక్ అండ్ రోల్ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్‌లోకి డైలాన్ ప్రవేశం సమయంలో బ్రూస్ స్ప్రింగ్స్‌టీన్ అతని ప్రసంగంలో ఈ విధంగా చెప్పాడు: మొదటిసారి ఆ పాట వింటున్నప్పుడు, "ఆ ఉచ్చు దృశ్యం మీ మెదడు తలుపులు తెరవమని ఎవరో తట్టినట్లు ధ్వనించింది."[72] 2004లో, రోలింగ్ స్టోన్ మ్యాగజైన్ తన "RS 500 ఎప్పటికీ అద్భుతమైన పాటలు" జాబితాలో దీనిని #1 స్థానంలో ఉంచింది.[71] ఈ పాట డైలాన్ యొక్క తదుపరి ఆల్బమ్ హైవే 61 రీవిజిటెడ్, ఆరంభానికి కారణమైంది దీనికి ఈ పేరును డైలాన్ యొక్క మిన్నెసోటా నుండి సంగీత ప్రపంచం న్యూ వోర్లీన్స్‌</i>కు వచ్చే రహదారి పేరు నుండి తీసుకున్నాడు.[73] ఈ పాటలు హిట్ సింగిల్ వలె అదే పంథాలో ఉన్నాయి, దీనికి మైక్ బ్లూమ్‌ఫీల్డ్ బ్లూస్ గిటారు మరియు ఆల్ కూపెర్ యొక్క ఆర్గన్ రిఫ్స్ ఉపయోగించారు. "డెసోలేషన్ రో", ఈ పొడవైన పాటలో పాశ్చాత్య సంస్కృతిలో పలు వ్యక్తులకు డైలాన్ చేసిన అధివాస్తవిక సందర్భసూచనతో ఏకైక శ్రవణ సంబంధిత అపవాదాన్ని అందించింది. అండే గిల్ల్ ఈ విధంగా వ్రాశాడు, "'డిసోలేషన్ రో' అయోమయ స్థితి యొక్క ఒక 11-నిమిషాల ఇతిహాసం, ఇది విలక్షణమైన ఒక పెల్లిని-ఎస్క్యూ యొక్క రూపంలో ఉంది మరియు సరూపమైన పాత్రలు, కొన్ని చారిత్రక (ఐనస్టీన్. నెరో), కొన్ని ధార్మిక గ్రంథాలు (నోహ్, కాయిన్ మరియు అబెల్), కొన్ని కాల్పనికమైన (వోఫెలియా, రోమియో, సిండ్రిల్లా), కొన్ని సాహిత్య (T.S. ఎలోయిట్ మరియు ఇజ్రా పౌండ్) మరియు ఎగువ పేర్కొన్న ఏ వర్గానికి చెందని కొంతమంది, ముఖ్యంగా Dr. ఫిల్త్ మరియు అతని సందేహాస్పద నర్స్‌లతో సహా ఒక భారీ తారాగణాన్ని కలిగి ఉంది."[74] రికార్డ్‌కు మద్దతుగా, డైలాన్ రెండు U.S. సంగీత కచేరీలకు అంగీకరించాడు మరియు ఒక బ్యాండ్‌ను సిద్ధం చేయడానికి పూనుకున్నాడు. మైక్ బ్లూమ్‌ఫీల్డ్ బట్టర్‌ఫీల్డ్ బ్యాండ్‌ను విడిచి పెట్టడానికి ఆసక్తిని కలిగి లేడు, కనుక డైలాన్ అతని స్టూడియో సిబ్బంది ఆల్ కూపెర్ మరియు హార్వే బ్రూక్స్‌లను ఆ సమయంలో రోన్నియే హాకిన్స్ యొక్క నేపథ్య బ్యాండ్ ది హావ్క్స్‌లో భాగంగా ప్రజాదరణ పొందిన బార్-బ్యాండ్ సమర్థులు రోబ్బియే రాబర్ట్‌సన్ మరియు లెవన్ హెల్మ్‌లతో కలిపాడు.[75] ఆగస్టు 28న ఫారెస్ట్ హిల్స్ స్టేడియంలో, ఈ సమూహం డైలాన్ ఎలక్ట్రిక్ ధ్వనిచే విసుగు చెందిన ఒక ప్రేక్షకునిచే సవాలును ఎదుర్కొంది. హాలీవుడ్ బౌల్‌లో సెప్టెంబరు 3న బ్యాండ్ యొక్క సమాదరణ మరింత సానుకూలంగా లభించింది.[76] డైలాన్ మరియు హావ్క్స్ పర్యటనలో అధిక వివాదస్పద ప్రేక్షకులను ఎదుర్కొన్నారు, వారి స్టూడియో పర్యటన చాలా భారంగా నడిచింది. నిర్మాత బాబ్ జాన్సటన్ ఫిబ్రవరి 1966లో నాష్విల్లేలో రికార్డ్ చేయడానికి డైలాన్‌ను ఒప్పించాడు మరియు అతనికి అగ్ర-గంటు సమావేశ వ్యక్తుల ఒక శ్రేణితో రక్షణ కల్పించాడు. డైలాన్ ఒత్తిడిచే, రాబర్ట్‌సన్ మరియు కూపెర్‌లు ఆ కార్యక్రమాల్లో ప్లే చేయడానికి న్యూయార్క్ నగరం నుండి దిగి వచ్చారు.[77] నాష్విల్లే సెషన్‌ల్లో డబుల్-ఆల్బమ్ బ్లోండే ఆన్ బ్లోండే (1966)ను నిర్మించారు, దీనిలో ఉపయోగించి ధ్వనిని, తర్వాత డైలాన్ "సన్నని వన్య మెర్క్యూరీ ధ్వని"గా పేర్కొన్నాడు.[78] ఆ ఆల్బమ్‌ను ఆల్ కూపెర్ ఈ విధంగా పేర్కొన్నాడు, "రెండు సంస్కృతులను తీసుకుని, వాటిని ఒకటిగా ఒక భారీ విస్ఫోటనంతో ముక్కలు చేస్తుంది": నాష్విల్లే యొక్క సంగీత ప్రపంచం మరియు "తత్వ న్యూయార్క్ హిప్స్‌టెర్" బాబీ డైలాన్ ప్రపంచం.[79] 1965 నవంబరు 22న, డైలాన్ రహస్యంగా 25-సంవత్సరాల మాజీ మోడల్ సారా లోండ్స్‌ను పెళ్ళి చేసుకున్నాడు.[19][80] ఆ సంఘటన జరిగిన వెంటనే సంభాషణల్లో డైలాన్ స్నేహితుల్లో కొంతమంది (రాంబ్లిన్ జాక్ ఎల్లోయిట్ట్ సహా) బలంగా పేర్కొన్నారు, డైలాన్ తనకు పెళ్ళి కాలేదని పేర్కొన్నాడు.[80] ఫిబ్రవరి 1966లో పాత్రికేయుడు నోరా ఎఫ్రాన్ మొట్టమొదటిగా న్యూయార్క్ పోస్ట్‌లో "హుష్! బాబ్ డైలాన్ ఇజ్ వెడ్.” అనే శీర్షికతో ఒక వార్తను ప్రజలకు తెలియజేశాడు.[81] డైలాన్ 1966లోని వసంతరుతువులో ఆస్ట్రేలియా మరియు ఐరోపాల్లో ఒక ప్రపంచ పర్యటనకు అంగీకరించాడు. ప్రతి కార్యక్రమం రెండు భాగాలుగా విభజించబడింది. డైలాన్ మొదటి భాగంలో తానే శ్రవణ సంబంధిత గిటారు మరియు హోర్మోనికాలను వాయిస్తూ ఏకపాత్రాభినయం చేశాడు. రెండవ సగంలో, ది హావ్క్స్ నేపథ్యంతో అతను భారీ వోల్టేజ్ ఎలక్ట్రిక్ మ్యూజిక్‌ను వాయించాడు. ఈ వ్యత్యాసం పలువురు అభిమానులను రెచ్చగొట్టింది, వారు పరిహసించారు మరియు తక్కువ చప్పట్లు వినిపించాయి.[82] ఈ పర్యటన ఇంగ్లాండ్‌లోని మాంఛెస్టర్ ఫ్రీ ట్రేడ్ హాల్‌లో డైలాన్ మరియు అతని ప్రేక్షకుల మధ్య ప్రాచుర్యం పొందిన ఘర్షణ తీవ్రస్థాయి చేరుకోవడానికి కారణమైంది.[83] (ఈ సంగీత కచేరీలోని ఒక రికార్డింగ్, బాబ్ డైలాన్ లైవ్ 1966 చివరికి 1998లో విడుదలయ్యింది.) ఆ సాయంత్రం తుది ఘట్టంలో, ప్రేక్షకుల్లో డైలాన్ యొక్క ఎలక్ట్రిక్ ధ్వనితో రెచ్చిపోయిన ఒక సభ్యుడు జాన్ కోర్డ్‌వెల్ ఈ విధంగా అరిచాడు: "జూడాస్!" దానికి డైలాన్ ఈ విధంగా స్పందించాడు, "నేను నిన్ను విశ్వసించను ... నువ్వు ఒక అసత్యవాది!". డైలాన్ తన బ్యాండ్ వైపుకి తిరిగి, ఇలా చెప్పాడు "దీనిని గట్టిగా వాయించండి!"[84] మరియు వారు ఆ రాత్రికి తుది పాట ఉత్సాహ-"లైక్ ఏ రోలింగ్ స్టోన్"ను ప్రారంభించారు. మోటార్‌సైకిల్ దుర్ఘటన మరియు ఏకాంతవాసం అతని యూరోపియన్ పర్యటన తర్వాత, డైలాన్ న్యూయార్క్‌కి తిరిగి చేరుకున్నాడు, కాని అతనిపై ఒత్తిడి పెరుగుతూనే పోయింది. ABC టెలివిజన్ వారు చిత్రీకరించే ఒక TV కార్యక్రమం కోసం బయానా చెల్లించారు.[85] అతని ప్రచురణకర్త మాక్‌మిలాన్ పూర్తి అయిన పద్యం/నవల యొక్క లిఖిత ప్రతి తురాంచులా ను అడుగుతున్నాడు. నిర్వాహకుడు ఆల్బెర్ట్ గ్రాస్మాన్ అప్పటికే ఆ వేసవి మరియు శీతాకాల్లో ఒక విస్తృత సంగీత కచేరీల పర్యటనకు ప్రణాళికను సిద్ధం చేశాడు. 29 జూలై 1966న, డైలాన్ న్యూయార్క్‌లోని వుడ్‌స్టాక్‌లో అతని ఇంటి సమీపంలోని రహదారిపై అతని 500cc విజయోత్సవ టైగర్ 100 మోటార్‌సైకిల్ దుర్ఘటనలో క్రింద పడిపోయాడు. అయితే అతని గాయాల స్థాయి గురించి పూర్తిగా వెల్లడించలేదు, డైలాన్, అతనికి తన మెడలోని పలు వెర్టెబ్రాయి విరిగిపోయాయని చెప్పాడు.[86] ఆ స్థలానికి ఏ అంబులెన్స్‌ను పిలవలేదు మరియు డైలాన్ ఆస్పత్రిలో చేరలేదు కనుకనే ఈ రహస్యం ఇప్పటికీ దుర్ఘటన యొక్క పరిస్థితుల చుట్టూ తిరుగుతుంది[87].[86] డైలాన్ తర్వాత నాశనం అయ్యే వరకు అతని వృత్తి మరియు వ్యక్తిగత జీవితం ఏ స్థాయి చేరుకుంటుందనే దాని గురించి ఈ విధంగా పేర్కొన్నాడు: "నాకు ఆ మోటార్‌సైకిల్ దుర్ఘటన జరిగిన తర్వాత ... నేను మేల్కొన్నాను మరియు నా బుద్ధిని పొందాను, నేను ఈ అన్ని జలగలు కోసం పనిచేస్తున్నట్లు తెలుసుకున్నాను. నేను ఇకపై దాని చేయదల్చుకోలేదు. అలాగే నాకు ఒక కుటుంబం ఉంది మరియు నేను నా పిల్లలను చూడాలనుకుంటున్నాను."[88] పలువురు జీవిత చరిత్ర రచయితలు ఈ దుర్ఘటన డైలాన్ అతని చుట్టూ అలుముకున్న ఒత్తిళ్ల నుండి తప్పించుకోవడానికి అవసరమైనంత సమయాన్ని పొందడానికి అవకాశం ఇచ్చినట్లు విశ్వసిస్తారు.[86][89] అతని దుర్ఘటన నుండి తేరుకున్న తర్వాత, డైలాన్ ఎంచుకున్న కొన్ని ప్రదర్శనలకు మినహా ప్రజల నుండి దూరంగా ఉన్నాడు, తర్వాత ఎనిమిది సంవత్సరాలు వరకు పర్యటించలేదు.[87] డైలాన్ తన సృజనాత్మక పనిని తిరిగి ప్రారంభించడానికి సిద్ధంగా ఉన్న సమయంలో, అతను ఈట్ ది డాక్యుమెంట్ కోసం అతని 1966 పర్యటన యొక్క చలన చిత్ర ఫిల్మ్‌ను సవరించడం ప్రారంభించాడు, ఇది డోంట్ లుక్ బ్యాక్‌కు అరుదుగా ప్రదర్శించబడిన తదుపరి దాని వలె చెప్పవచ్చు. ఒక చిన్న దృశ్యం ABC టెలివిజన్‌లో చూపించారు మరియు ప్రధాన ప్రేక్షకులకు అర్థం చేసుకోలేనదని వెంటనే తిరస్కరించబడింది.[90] 1967లో, అతను హావ్క్స్‌తో కలిసి అతని ఇంటిలో మరియు "బిగ్ పింక్" అని పిలవబడే హావ్క్స్ సమీప ఇల్లు నేలమాళిగలో సంగీతాన్ని రికార్డ్ చేయడం ప్రారంభించాడు.[91] ప్రారంభంలో ఈ పాటలు ఇతర కళాకారులు రికార్డ్ చేయడానికి డెమోల వలె కూర్చబడ్డాయి, ఇవి జూలియే డ్రిస్కోల్ ("దిస్ వీల్స్ ఆన్ ఫైర్"), ది బైర్డ్స్ ("యు ఏయింట్ గోయింగ్ నోవేర్", "నంథింగ్ వజ్ డెలివర్డ్") మరియు మ్యాన్ఫ్రెడ్ మాన్‌ (క్యిన్ ది ఎస్కిమో ("జి మైటీ క్విన్)"లకు హిట్ సింగిల్‌లను అందించాయి. కొలంబియా ఆలస్యంగా వాటి నుండి ఎంపిక చేసిన వాటిని 1975లో ది బేస్‌మెంట్ టేప్స్ అనే పేరుతో విడుదల చేసింది. సంవత్సరాలు తర్వాత, డైలాన్ మరియు అతని బ్యాండ్‌చే మరిన్ని పాటలు రికార్డ్ చేయబడి, 1967లో వీటి అన్నింటిని కలిపి ఒక ఐదు-CD బుట్లెగ్ సెట్‌ను ది జెన్యూన్ బేస్‌మెంట్ టేప్స్ అనే పేరుతో బూట్లెగ్ రికార్డింగ్‌ల్లో విడుదలయ్యాయి, ఇవి 107 పాటలు మరియు ప్రత్యామ్నాయ టేక్‌లను కలిగి ఉన్నాయి.[92] తర్వాత నెలలో, హావ్క్స్ వారు ప్రారంభంలో వుడ్‌స్టాక్‌లోని బేసిమెంట్‌లో పనిచేసిన పాటలను ఉపయోగించి ఆల్బమ్ మ్యూజిక్ ఫ్రమ్ బిగ్ పింక్‌ ను రికార్డ్ చేశారు మరియు వారి పేరును ది బ్యాండ్ ,[93] గా మార్చుకున్నారు, ఇది ఒక దీర్ఘకాల మరియు విజయవంతమైన రికార్డింగ్ మరియు వారి స్వంతంగా ప్రదర్శనలు ఇవ్వడానికి ప్రారంభంగా చెప్పవచ్చు. 1967లోని అక్టోబరు మరియు నవంబరుల్లో, డైలాన్ నాష్విల్లే తిరిగి చేరుకున్నాడు.[94] ఒక 19-నెలల విరామం తర్వాత రికార్డింగ్ స్టూడియోకు తిరిగి చేరుకున్నాడు, అతను బాస్ కోసం చార్లీ మెక్‌కోయి,[95] డ్రమ్స్ కోసం కెన్నీ బట్టరే,[96] మరియు స్టీల్ గిటారు కోసం పెటె డ్రాకేలను మాత్రమే కలిగి ఉన్నాడు.[97] ఫలితంగా చిన్న పాటల ఒక నిశ్శబ్ద, ఆలోచనాత్మక రికార్డ్ జాన్ వెస్లే హార్డింగ్ రూపొందించబడింది, అమెరికన్ వెస్ట్ మరియు బైబిల్‌లు రెండింటి నుండి తీసుకున్న ఒక ప్రకృతి దృశ్యంలో చిత్రీకరించబడింది. జూడో-క్రిస్టియన్ సంప్రదాయాన్ని భావగీతాలతో మిళితమైన చిన్న నిర్మాణం మరియు యంత్రవాద్యం డైలాన్ స్వంత పని నుండే కాకుండా 1960ల సంగీత సంప్రదాయం యొక్క అభివృద్ధి చెందుతున్న మనోధర్మి తీవ్రత నుండి వచ్చినట్లు భావించారు.[98] దీనిలో బుక్ ఆఫ్ ఇసాయిహ్ (21:5–9) నుండి తీసుకున్న భావాలతో "ఆల్ ఎలాంగ్ ది వాచ్‌టవర్" కూడా ఉంది. తర్వాత ఈ పాట జిమీ హెండ్రిక్స్‌చే రికార్డ్ చేయబడింది, ఈ వెర్షన్‌ను డైలానే తర్వాత నిశ్చయాత్మక పాటగా గుర్తించాడు.[16] వుడ్డీ గుథ్రియే 3 అక్టోబరు 1967న మరణించాడు మరియు డైలాన్ ఇరవై నెలల తర్వాత అతని మొదటి ప్రత్యక్ష ప్రదర్శనను 20 జనవరి 1968న రాప్నెగియే హాల్‌లో ఇచ్చాడు, ఇక్కడ అతను బ్యాండ్‌చే మద్దతు పొందాడు. డైలాన్ యొక్క తదుపరి విడుదల నాష్విల్లే స్కైలైన్ (1969) అనేది నాష్విల్లే వాద్యకారులు యంత్రవాద్యం, కోమల స్వర డైలాన్ మద్దతుతో, జానీ క్యాష్‌ చే ఒక యుగళగీతం మరియు హిట్ సింగిల్ "లే లేడీ లే "ల రికార్డ్ చేసిన ప్రధాన కంట్రీ రికార్డ్‌గా చెప్పవచ్చు, దీనిని నిజానికి మిడ్‌నైట్ కౌబాయి సాండ్‌ట్రాక్ కోసం వ్రాసాడు కాని తుది ఆల్బమ్‌లో జోడించడానికి సమయానికి అందించలేకపోయాడు.[100] మే 1969లో, డైలాన్ జానీ క్యాష్ యొక్క నూతన టెలివిజన్ కార్యక్రమంలో పాల్గొన్నాడు, దీనిలో అతను క్యాష్‌తో కలిసి "గర్ల్ ఫ్రమ్ ది నార్త్ కంట్రీ", "ఐ థ్రో ఇట్ ఆల్ ఏవే" మరియు "లివింగ్ ది బ్లూస్"లను పాడాడు. డైలాన్ తర్వాత అతని ఇంటికి అతి సమీపంలో ఉన్న వుడ్‌స్టాక్ ఫెస్టివల్‌లో పాల్గొనడానికి తిరస్కరించిన తర్వాత 31 ఆగస్టు 1969లో ఇస్లే ఆఫ్ వైట్ రాక్ ఉత్సవంలో అగ్ర స్థానంలో నిలవడానికి ఇంగ్లాండ్ పయనమయ్యాడు.[101] 1970లు ప్రారంభ 1970ల్లో, డైలాన్ యొక్క అవుట్‌పుట్ మారే మరియు అనూహ్య నాణ్యతను విమర్శకులు విమర్శించారు. రోలింగ్ స్టోన్ మ్యాగజైన్ రచయిత మరియు డైలాన్ విశ్వాసపాత్రుడు గ్రెయిల్ మార్కస్ కోపంగా ఇలా అన్నాడు "ఈ చెత్త ఏమిటి?" అతను 1970ల సెల్ఫ్ పోర్ట్రెయిట్‌ను మొదటిసారి విన్నప్పుడు ఇలా అన్నాడు.[102][103] సాధారణంగా, సెల్ఫ్ పోర్ట్రెయిట్ కొన్ని అసలైన పాటలను కలిగి ఉన్న ఒక డబుల్ LP అంతగా జనాదరణ పొందలేదు.[19] ఆ సంవత్సరం తర్వాత, డైలాన్ న్యూ మార్నింగ్‌ను విడుదల చేశాడు, దీనిని కొంతమంది మళ్లీ గాడీ పడ్డాడని భావించారు.[104] నవంబరు 1968లో, డైలాన్ జార్జ్ హారిసన్‌తో కలిసి "ఐ హ్యాడ్ హేవ్ యు ఎనీటైమ్"కు సహరచన చేశాడు;[105] హారిసన్ అతని 1970 సోలో ట్రిపుల్ ఆల్బమ్ ఆల్ థింగ్స్ మస్ట్ పాస్ కోసం "ఐ హ్యాడ్ హేవ్ యు ఎన్‌టైమ్" మరియు డైలాన్ యొక్క "ఇఫ్ నాంట్ ఫర్ యు"లను రికార్డ్ చేశాడు. హారిసన్ యొక్క 1971 బంగ్లాదేశ్‌లో సంగీత కచేరీ లో దిగ్భాంతికి లోనయ్యేలా డైలాన్ ప్రదర్శన డైలాన్ ప్రత్యక్ష ప్రదర్శన అరుదుగా మారిన కారణంగా భారీగా వార్తాసాధనాల దృష్టిని ఆకర్షించింది.[106] మార్చి 16 మరియు 19ల మధ్య, డైలాన్ న్యూయార్క్ యొక్క గ్రీన్విచ్ పల్లెలో ఒక చిన్న స్టూడియో బ్లూ రాక్ స్టూడియోస్‌లో మూడు రోజులపాటు ఉన్నాడు. ఈ సెషన్‌ల ఫలితంగా ఒక సింగిల్ "వాచింగ్ ది రివర్ ఫ్లో" మరియు "వెన్ ఐ పెయింట్ మై మాస్టర్‌పీస్"లోని ఒక నూతన రికార్డింగ్ రూపొందాయి.[50] 4 నవంబరు 1971న, డైలాన్ "జార్జ్ జాక్సన్"ను రికార్డ్ చేశాడు, దీనిని అతని ఒక వారం తర్వాత విడుదల చేశాడు.[50] పలువురికి, ఈ సింగిల్ ఆ వేసవికాలంలో సాన్ క్యెంటిన్ జైలులో నల్ల చిరుత జార్జ్ జాక్సన్ హత్యకు దుఃఖిస్తూ నిరసనగా ద్రిగ్భాంతి కలిగించింది.[107] 1972లో, డైలాన్ సామ్ పెకిన్పాహ్ యొక్క చలన చిత్రం పాట్ గారెట్ అండ్ బెల్లీ ది కిడ్‌ కు పాటలు మరియు నేపథ్య సంగీతాన్ని అందించడానికి మరియు చరిత్రలో కొంత ప్రాతిపదిక గల బెల్లీ గుంపులో ఒక సభ్యుడు, "అలియాస్" పాత్రను పోషించడానికి సంతకం చేశాడు.[108] బాక్స్ ఆఫీస్ వద్ద ఆ చలన చిత్రం వైఫల్యంతో సంబంధం లేకుండా, "నాకింగ్ ఆన్ హెవిన్స్ డోర్" అనే పాట డైలాన్ యొక్క అత్యధిక ప్రజాదరణ పొందిన పాటల్లో ఒకటిగా దాని స్థిరతను ప్రదర్శించింది.[109][110] మళ్లీ పర్యటనలను ప్రారంభించడం డైలాన్ కొలంబియా రికార్డ్స్‌తో అతని ఒప్పందం ముగిసిన తర్వాత, ఒక నూతన రికార్డ్ లేబుల్ డేవిడ్ జెఫెన్ యొక్క అసైలమ్ రికార్డ్స్‌తో సంతకం చేయడం ద్వారా 1973 సంవత్సరాన్ని ప్రారంభించాడు. అతని తదుపరి ఆల్బమ్ ప్లానెట్ వేవ్స్‌ లో, అతను ఒక భారీ పర్యటనకు సాధన చేస్తున్నప్పుడు నేపథ్య సమూహం వలె ది బ్యాండ్‌ను ఉపయోగించాడు. ఈ ఆల్బమ్ "ఫర్ఎవర్ యంగ్" యొక్క రెండు వెర్షన్‌లను కలిగి ఉంది, ఇది అతని అధిక ప్రజాదరణ పొందిన పాటల్లో ఒకటిగా పేరు గాంచింది.[111] క్రిస్టోఫర్ రిక్స్ ఈ సాంగ్ యొక్క బృందగానాన్ని జాన్ కీట్స్ యొక్క "వోడే ఆన్ ఏ గ్రెసియన్ యుర్న్"తో అనుసంధానం చేశాడు, దీనిలో "ఫర్ ఎవరీ పెయింటింగ్ అండ్ ఫర్ ఎవర్ యంగ్" అనే పంక్తి ఉంది.[112] దీనిని ఒక విమర్శకుడు ఈ విధంగా వివరించాడు, ఈ పాట "డైలాన్‌లో తండ్రి చెప్పిన కొంత భక్తిరస మరియు ఉద్వేగపూరిత భావాన్ని కలిగి ఉంది",[113] మరియు డైలానే ఈ విధంగా వ్యాఖ్యానించాడు: "నేను దీనిని మా కొడుకుల్లో ఒకడి గురించి ఆలోచిస్తూ వ్రాశాను మరియు మరీ భావవృత్తిని కాకూడదనుకున్నాను."[114] జీవిత చరిత్ర రచయిత హోవార్డ్ సౌనెస్ ఆ పాట జాకబ్ డైలాన్ తన కోసమేనని విశ్వసించాడని పేర్కొన్నాడు.[111] కొలంబియా రికార్డ్స్ అదే సమయంలో డైలాన్ విడుదల చేసింది, ఇది స్టూడియో కత్తిరింపుల (దాదాపు ప్రత్యేకమైన కవర్ పాటలు) అస్తవ్యస్త సేకరణగా చెప్పవచ్చు, ఇది ఒక ప్రత్యర్థి రికార్డ్ లేబుల్‌తో డైలాన్ పాడే పద్ధతికి ఒక మొరటైన ప్రతిస్పందన వలె విస్తృతంగా ప్రాచుర్యం పొందినది.[115] జనవరి 1974లో, డైలాన్ మరియు ది బ్యాండ్‌లు వారి ప్రఖ్యాత, కోస్తా తీరాల దక్షిణ అమెరికా పర్యటనను ప్రారంభించారు. పర్యటన యొక్క ఒక ప్రత్యక్ష డబుల్ ఆల్బమ్ బిఫోర్ ది ఫ్లడ్ ఆసైలమ్ రికార్డ్స్‌ పై విడుదల అయ్యింది. పర్యటన తర్వాత, డైలాన్ మరియు అతని భార్య విడిపోయారు. అతను సంబంధాలు మరియు విడిపోవడాల గురించి పాటలతో చిన్న ఎర్రని నోట్‌బుక్‌ను నింపాడు మరియు వెంటనే సెప్టెంబరు 1974లో బ్లడ్ ఆన్ ది ట్రాక్స్ పేరుతో ఒక నూతన ఆల్బమ్‌ను రికార్డ్ చేశాడు.[116] అయితే డైలాన్ ఆల్బమ్ విడుదలను జాప్యం చేశాడు మరియు అతని సహోదరుడు డేవిడ్ జిమ్మెర్మాన్ నిర్మాణ సహాయంతో మిన్నెయాపాలిస్‌లోని సౌండ్ 80 స్టూడియోలో సగం పాటలను మళ్లీ రికార్డ్ చేశాడు.[117] ఈ సమయంలో, డైలాన్ తిరిగి కొలంబియా రికార్డ్స్‌కు వచ్చాడు, ఇది చివరికి అతని అసైలమ్ ఆల్బమ్‌లను మళ్లీ విడుదల చేసింది. ప్రారంభ 1975లో విడుదలైన బ్లడ్ ఆన్ ది ట్రాక్స్ మిశ్రమ సమీక్షలను అందుకుంది. NME లో, నిక్ కెంట్ ఈ విధంగా పేర్కొన్నాడు, "ఎప్పటిలాగానే వంతపాటలు చాలా పేలవంగా ఉన్నాయి, అవి సాధారణ సాధన దృశ్యాలు వలె వినిపించాయి."[118] రోలింగ్ స్టోన్‌ లో, విమర్శకుడు జోన్ లాండాయు ఈ విధంగా వ్రాశాడు: "ఈ రికార్డ్ పేలవమైన వాటితో రూపొందించబడింది."[119] అయితే, సంవత్సరాల తర్వాత విమర్శకులు దీనిని డైలాన్ యొక్క అద్భుతమైన విజయాల్లో ఒకటిగా భావిస్తున్నారు, అయితే అతని మధ్య-60ల ఆల్బమ్ త్రయాలకు శక్తివంతమైన పోటీగా మాత్రమే సూచిస్తున్నారు. Salon.comలో, బిల్ వైమాన్ ఈ విధంగా వ్రాశాడు: "బ్లడ్ ఆన్ ది ట్రాక్స్ అనేది మాత్రమే దోషరహిత మరియు అతని మంచిగా నిర్మించిన ఆల్బమ్‌గా చెప్పవచ్చు; దీనిలో ప్రతి పాటను క్రమబద్ధ రీతిలో రూపొందించబడ్డాయి. ఇది అతని ఉత్తమ ఆల్బమ్ మరియు అధిక వానకులిత కలిగింది మరియు అతని మధ్య-60ల అవుట్‌పుట్ యొక్క లోగోరెహెయా-వేధింపు మరియు అతని దుర్ఘటన తర్వాత సంవత్సరాల యొక్క ఆత్మ చేతన సాధారణ సంరచనల మధ్య ఒక మంచి సంతులనాన్ని సాధించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నట్లు అర్థం చేసుకోవచ్చు."[120] నవలా రచయిత రిక్ మూడీ దీనిని ఈ విధంగా పిలిచాడు "ఎవరూ మాగ్నటిక్ టేప్‌లో రికార్డ్ చేయని గోరు నుండి కఠినత్వం వరకు ఒక ప్రేమ సంబంధం గురించి వాస్తవం మరియు విశ్వసనీయ వృత్తాంతం"గా చెప్పవచ్చు."[121] 12 సంవత్సరాల తర్వాత ఆ వేసవి కాలంలో డైలాన్ అతని మొదటి విజయవంతమైన "నిరసన" పాటను వ్రాశాడు, దీనిని పీటెర్సన్, న్యూ జెర్సీలోని మూడు హత్యల చేసినందుకు జైలు పాలైన బాక్సర్ రుబిన్ "హారీకేన్" కార్టెర్‌కు నిరసనగా వ్రాశాడు. జైలులోని కార్టెర్‌ను సందర్శించిన తర్వాత, డైలాన్ కార్టెర్ యొక్క నిర్దోషత్వాన్ని తెలియజేస్తూ "హారీకేన్"ను వ్రాశాడు. దాని 8.32 నిమిషాల పొడవుకు సంబంధం లేకుండా, ఈ పాట ఒక సింగిల్ వలె విడుదల చేయబడింది, ఇది U.S. బిల్‌బోర్డ్ చార్ట్‌లో #33 స్థానంలో నిలిచింది మరియు డైలాన్ తదుపరి పర్యటన రోలింగ్ థండర్ రెవ్యూలో ప్రతీ 1975 తేదీన ప్రదర్శన ఇవ్వబడింది.[122] ఈ పర్యటనలోని ఒక వైవిధ్యమైన వినోదపు సాయంకాలంలో T-బోన్ బర్నెట్, రాంబ్లిన్ జాక్ ఎల్లోయిట్, జోనీ మిట్చెల్‌లతో సహా పునర్జీవన గ్రీన్విచ్ విలేజ్ జానపద దృశ్యాల నుండి తీసుకున్న ఒక వందమంది ప్రదర్శనకారులు మరియు మద్దతుదారులు పాల్గొన్నారు.[123] దీనిలో డేవిడ్ మ్యాన్స్‌ఫీల్డ్, రోజెర్ మెక్‌గుయిన్నే, మిక్ రోన్సన్, జోయాన్ బీయెజ్ మరియు వైలెనిస్ట్ స్కార్లెట్ రివేరాలు పాల్గొన్నారు, ఈమె తన వైలెన్ కేస్‌తో రహదారిలో వెళుతున్నప్పుడు డైలాన్ చూసి, తీసుకుని వచ్చాడు.[124] డైలాన్ చలన చిత్రం కోసం అదే సమయంలో స్టేజింగ్ దృశ్యాలను చిత్రీకరిస్తూ అలెన్ గిన్సెబెర్గ్ ఆ బృందంతో పనిచేశాడు. సామ్ షెపార్డ్ ప్రారంభంలో చలన చిత్రం యొక్క రచనను వ్రాయడానికి అంగీకరించాడు, కాని అనాధికార చరిత్రకారుడు వలె ఆ బృందంలో తిరగడంతోనే ముగిసింది.[125] 1975 చివరిలో మరియు మళ్లీ 1976 ప్రారంభంలో కొనసాగిన ఈ పర్యటనలో పలు డైలాన్ యొక్క కొత్త పాటలు దాదాపు యాత్రా చరిత్ర వర్ణన -వంటి వర్ణనాత్మక శైలితో, అతని కొత్త భాగస్వామి జాక్యూస్ లెవే యొక్క ప్రభావాన్ని చూపిస్తూ డిజైర్ ఆల్బమ్‌ను విడుదల చేశారు.[126][127] స్ప్రింగ్ 1976లోని పర్యటనలో సగం కాలాన్ని ఒక TV సంగీత కచేరీ ప్రత్యేక కార్యక్రమం హార్డ్ రెయిన్ మరియు LP హార్డ్ రెయిన్‌ లచే డాక్యుమెంట్ చేయబడింది; 2002లోని లైవ్ 1975 వరకు మంచి విజయం మరియు బాగా జనాదరణ పొందిన పర్యటనలోని ప్రారంభ సగ భాగం ఏదీ విడుదల కాలేదు.[128] రెవ్యూతో శీతాకాలం 1975 పర్యటన కూడా డైలాన్ యొక్క నాలుగు గంటల చలన చిత్రం రెనాల్డో అండ్ క్లారాకు నేపథ్య కథగా ఉపయోగపడింది, ఇది క్రమరహిత మరియు ఆశువుగారచించిన కథనాన్ని సంగీతకచేరీ స్థాయి మరియు గత స్మృతులతో మిళితం చేసి చిత్రీకరించారు. 1978లో విడుదలైన ఈ సినిమా బలహీనమైన సమీక్షలను అందుకుంది మరియు చాలా తక్కువకాలం థియేటర్‌ల్లో ప్రదర్శించబడింది.[129][130] ఆ సంవత్సరంలో తర్వాత, సంగీత కచేరీ ప్రదర్శనకారుల యొక్క అధిక ప్రదర్శన గల డైలాన్ రెండు గంటల సంకలనం విస్తృతంగా విడుదలైంది.[131] నవంబరు 1976లో, డైలాన్ ఇతర అతిథులు జోనీ మిట్చెల్, ముడ్డే వాటర్స్, వ్యాన్ మారిసన్ మరియు నెయిల్ యంగ్‌లతో కలిసి ది బ్యాండ్ యొక్క "ఉద్వాసన"లో పాల్గొన్నాడు. మార్టిన్ స్కోర్సెసె యొక్క ఈ కార్యక్రమం యొక్క సినిమాటిక్ కథనం ది లాస్ట్ వాల్టజ్, 1978లో విడుదలైంది మరియు దీనిలో డైలాన్ బృందంలోని సగం మంది పాల్గొన్నారు.[132] 1976లో, డైలాన్ ఎరిక్ క్లాప్టన్ యొక్క నో రీజన్ టూ క్రే కోసం "సైన్ లాంగ్వేజ్" అనే పాటను వ్రాశాడు మరియు పాడాడు[133]. డైలాన్ యొక్క 1978 ఆల్బమ్ స్ట్రీట్-లీగల్ భారీ, పాప్-రాక్ బ్యాండ్‌తో రికార్డ్ చేయబడింది, మహిళా నేపథ్య గాయకురాలచే పూర్తి చేయబడింది, ఇది భావగీతాల పరంగా అతని మరింత క్లిష్టమైన మరియు సంలగ్న ఆల్బమ్‌ల్లో ఒకటిగా చెప్పవచ్చు.[134] అయితే ఇది పేలవమైన సౌండ్ మిక్స్‌తో (అతని స్టూడియో రికార్డింగ్ సాధనలపై నిందవేశారు) విఫలమైంది,[135] దీనిలో అధిక యంత్రవాద్యం, ఇరవై ఐదు సంవత్సరాల తర్వాత దీని ఉత్తమ CD విడుదల వరకు విజయం సాధించలేదు. పునర్జన్మ కాలం 1970ల ముగింపులో, డైలాన్ ఒక పునర్జీవిత క్రిస్టియన్[136][137][138]గా మారాడు మరియు క్రిస్టియన్ దైవ వాక్యాల సంగీతంతో రెండు ఆల్బమ్‌లను విడుదల చేశాడు. స్లో ట్రెయిన్ కమింగ్ (1979)లో మార్క్ నాప్ఫ్లెర్ (డైర్ స్ట్రాయిట్స్ యొక్క) యొక్క గిటారు వాయిద్యం ఉంది మరియు దీనిని ప్రముఖ R&B నిర్మాత, జెర్రీ వెక్స్లెర్ నిర్మించాడు. వెక్స్లెర్ రికార్డింగ్ సమయంలో డైలాన్ అతనిని క్రిస్టియన్‌గా మార్చడానికి చేసే ప్రయత్నాన్ని గుర్తు చేసుకుంటూ, ఈ విధంగా స్పందించాడు: "బాబ్, నువ్వు అరవై-రెండు-ఏళ్ల ముసలి జీవిష్ నాస్తికవాదితో వ్యవహరిస్తున్నావు. మనం ఒక ఆల్బమ్ మాత్రమే చేద్దాము."[139] డైలాన్ ఈ ఆల్బమ్‌లోని "గాటా సెర్వ్ సమ్‌బడీ" పాటకు "ఉత్తమ గాయకుడి"గా ఒక గ్రామీ అవార్డును అందుకున్నాడు. రెండవ సువార్త గ్రంథం ఆల్బమ్ సేవెడ్ (1980) మిశ్రమ స్పందనలను అందుకుంది, అయితే రోలింగ్ స్టోన్‌ లోని కుర్ట్ లోడెర్ దాని మునుపటి ఆల్బమ్ కంటే ఉత్తమ ఉత్కృష్ట సంగీత ఆల్బమ్‌గా నిర్ధారించాడు.[140] 1979లోని ఆకురాలు కాలం నుండి 1980లోని వసంతరుతువు వరకు సాగిన పర్యటనలో, డైలాన్ అతని పాత, లౌకిక పాటలను ప్రదర్శించలేదు మరియు ఇతను స్టేజి నుండి అతని మత విశ్వాసం యొక్క నిర్ణయాలను పేర్కొన్నాడు, అంటే: Years ago they... said I was a prophet. I used to say, "No I'm not a prophet" they say "Yes you are, you're a prophet." I said, "No it's not me." They used to say "You sure are a prophet." They used to convince me I was a prophet. Now I come out and say Jesus Christ is the answer. They say, "Bob Dylan's no prophet." They just can't handle it.[141] డైలాన్ క్రిస్టియానిటీ స్వీకరణను అతని అభిమానులు మరియు సహచర సంగీతకారుల్లో కొంత మందికి నచ్చలేదు.[142] డైలాన్ యొక్క "గాట్ సెర్వ్ సమ్‌బడీ"కి ప్రతిస్పందనగా అతని హత్యకు కొంతకాలం ముందు జాన్ లెనాన్ "సెర్వ్ యువర్‌సెల్ఫ్‌"ను రికార్డ్ చేశాడు.[143] 1981 నాటికి, డైలాన్ యొక్క క్రిస్టియన్ మత విశ్వాసం స్పష్టమైనప్పుడు, న్యూ యార్క్ టైమ్స్‌లో స్టెఫెన్ హోల్డెన్ ఈ విధంగా వ్రాశాడు: "అతని వయస్సు (అప్పుడు అతనికి 40) లేదా పునర్జీవిత క్రిస్టియానిటీకి మారిన కారణంగా సంపాదించిన పేరు అతని ప్రాథమిక విధ్వంసక స్వభావాన్ని మార్చింది."[144] 1980లు 1980లోని ఆకురాలు కాలంలో, డైలాన్ "ఏ మ్యూజికల్ రెట్రోస్పెక్టివ్" అనే పేరుతో కొన్ని సంగీత కచేరీల కార్యక్రమాలు కోసం పర్యటనను మళ్లీ ప్రారంభించాడు, వీటిలో అతను పలు ప్రముఖ 1960ల పాటలను మళ్లీ ప్రదర్శించాడు. షాట్ ఆఫ్ లవ్ తదుపరి వసంతరుతువులో రికార్డు చేయబడింది, దీనిలో గడిచిన రెండు సంవత్సరాలు తర్వాత డైలాన్ యొక్క మొదటి లౌకిక సంరచనలను ప్రత్యేక క్రిస్టియన్ పాటలతో కలిపాడు. అద్భుతమైన "ఎవెరీ గ్రెయిన్ ఆఫ్ సాండ్" విలియమ్ బ్లేక్ యొక్క పద్యాల యొక్క కొన్ని విమర్శలను గుర్తు చేసింది.[145] 1980ల్లో డైలాన్ యొక్క రికార్డింగ్ నాణ్యత 1983లో మంచి సమీక్షల అందుకున్న ఇన్ఫిడెల్స్ నుండి 1988లో చెడు సమీక్షలు అందుకున్న డౌన్ ఇన్ ది గ్రోవ్ వరకు మారుతూ వచ్చింది. మైఖేల్ గ్రే వంటి విమర్శకులు స్టూడియోలో అసాధరణ అజాగ్రత్త మరియు అతని ఉత్తమ పాటలను విడుదల వైఫల్యానికి డైలాన్ యొక్క 1980ల ఆల్బమ్‌లను ఖండించారు.[146] ఉదాహరణకు ఇన్ఫిడెల్స్ రికార్డింగ్ సెషన్‌ల్లో డైలాన్ ఆల్బమ్ నుండి తొలగించిన పలు ప్రసిద్ధ పాటలను రూపొందించారు. వీటిలో ఎక్కువ ప్రజాదరణ పొందిన వాటిలో "బ్లైండ్ విల్లే మెక్టెల్" (చనిపోయిన బ్లూస్ గాయకుడికి ఒక శ్రద్ధాంజలి మరియు ఆఫ్రికన్ అమెరికన్ చరిత్రకు ఒక పరీక్షాధికారం[147]), "ఫూట్ ఆఫ్ ప్రెయిడ్" మరియు "లార్డ్ ప్రొటెక్ట్ మై చైల్డ్"లు ఉన్నాయి.‌[148] ఈ పాటలు తర్వాత ది బూట్‌లెగ్ సిరీస్ వాల్యూమ్స్ 1-3 (రేర్ & అన్‌రిలీజెడ్) 1961-1991 లో విడుదల అయ్యాయి. జూలై 1984 మరియు మార్చి 1985 మధ్య, డైలాన్ అతని తదుపరి స్టూడియో ఆల్బమ్ ఎంపైర్ బుర్లెస్క్యూ ను రికార్డ్ చేశాడు.[149] బ్రూస్ స్ప్రింగ్టీన్ మరియు సైండీ లౌపెర్‌ల కోసం హిట్‌లను రిమిక్స్ చేసిన ఆర్థుర్ బేకెర్ ఆల్బమ్‌ను ఇంజినీర్ మరియు మిక్స్ కోసం అభ్యర్థించబడ్డాడు. బేకెర్ తను డైలాన్ యొక్క ఆల్బమ్ ధ్వని "మరింత సమకాలీన రీతి"లో చేయడానికి తనను ఆహ్వానించినట్లు భావించానని చెప్పాడు.[149] డైలాన్ USA ఫర్ ఆఫ్రికా యొక్క కరువు సహాయక నిధుల సేకరణ సింగిల్ "యు ఆర్ ది వరల్డ్"ను పాడాడు. 13 జూలై 1985న, అతను ఫిలాడెల్ఫియాలోని JFK స్టేడియంలో లైవ్ ఎయిడ్‌లో ముగింపులో కనిపించాడు. కెయిత్ రిచర్డ్స్ మరియు రోన్నియే వుడ్‌ల సహకారంతో, డైలాన్ అతని గ్రామీణ కవిత్వం యొక్క జానపద గేయ గాథ "హోల్లియిస్ బ్రౌన్" యొక్క పాత వెర్షన్‌ను ప్రదర్శించాడు మరియు ఆ తర్వాత ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న ఒక బిలియన్ కంటే అధిక అభిమానులకు ఈ విధంగా చెప్పాడు: "నేను కొంత డబ్బు ... వాళ్లు దాని నుండి కొంత డబ్బు మాత్రమే తీసుకోవచ్చు ... ఒకటి లేదా రెండు బిలియన్ కావచ్చు ... మరియు వాటిని కొన్ని పొలాల్లోని తనఖాలకు మరియు ఇక్కడ ఉన్న రైతులు బ్యాంకుల రుణాలకు చెల్లించవచ్చు."[150] అతని వ్యాఖ్యలు అవసరం లేదని విస్తృతంగా విమర్శించబడ్డాయి కాని ఇది రుణగ్రస్తులైన అమెరికా రైతులు ప్రయోజనం పొందేలా ఒక కార్యక్రమాల సిరీస్ ఫార్మ్ ఎయిడ్‌ను నిర్వహించడానికి విలియే నెల్సన్‌ను ప్రోత్సహించింది.[151] 1986 ఏప్రిల్‌లో, డైలాన్ కుర్టిస్ బ్లౌ యొక్క "స్ట్రీట్ రాక్" యొక్క కవిత్వానికి తన గానాన్ని జోడించినప్పుడు ర్యాప్ సంగీతం ప్రపంచంలో అభిమానుల మనస్సులను దోచుకున్నాడు, ఇవి బ్లౌ యొక్క ఆల్బమ్ కింగ్డమ్ బ్లౌ</i>లో విడుదలయ్యాయి. డైలాన్ ప్రదర్శనను ఏర్పాటు చేసి గాయకుడు-గేయరచయిత-నిర్మాత వైనే K. గార్ఫీల్డ్ పేరు సంపాదించాడు, ఇతను మాజీ డైలాన్ నేపథ్య గాయకుడు, ప్రస్తుతం అమెరికన్ ఐడల్‌కు ముఖ్య స్వర శిక్షకుడిగా ఉన్న డెబ్రా బైర్డ్ సహకారాన్ని తీసుకున్నాడు.[152] 1986 జూలైలో, డైలాన్ నాకెడ్ అవుట్ లోడెడ్‌ను విడుదల చేశాడు, ఈ ఆల్బమ్‌లో మూడు కవర్ పాటలు (లిటిల్ జూనియర్ పార్కర్, క్రిస్ క్రిస్టోఆఫెర్సన్ మరియు సాంప్రదాయిక దైవ వాక్య భక్తిగీతం "ప్రీసియస్ మెమరీస్") ఉన్నాయి, ఇతర రచయితలతో (టామ్ పెట్టీ, సామ్ షెపార్డ్ మరియు కారోల్ బేయర్ సాగెర్) మూడు సహభాగాలు మరియు డైలాన్‌చే రెండు ఏకైక సంరచనలు ఉన్నాయి. ఈ ఆల్బమ్ ప్రధానంగా చెడు సమీక్షలను అందుకుంది; దీనిని రోలింగ్ స్టోన్ "ఒక నిరుత్సాహపరిచిన వ్యవహారం"గా పేర్కొంది,[153] మరియు టాప్ 50లో చేరడానికి విఫలమైన ఫ్రీవీలింగ్ (1963) తర్వాత మరొక మొట్టమొదటి డైలాన్ ఆల్బమ్‌గా పేర్కొంది.[154] అందువలన, కొంతమంది విమర్శకులు సామ్ షెపార్డ్‌తో కలిసి డైలాన్ సహ-రచన చేసిన 11-నిమిషాల ఇతిహసం 'బ్రౌన్స్‌విల్లే గర్ల్' అద్భుతమైన పనితనంగా పేర్కొన్నారు.[155] 1986 మరియు 1987లో, డైలాన్ టామ్ పెట్టీ మరియు ది హార్ట్‌బ్రేకర్స్‌తో కలిసి విస్తృతంగా పర్యటించాడు, ప్రతి రాత్రి పలు పాటలను పెట్టీతో గానం చేశాడు. డైలాన్ 1987లో ది గ్రేట్‌ఫుల్ డెడ్‌తో కూడా పర్యటించాడు, ఫలితంగా ఒక ప్రత్యక్ష ఆల్బమ్ డైలాన్ & ది డెడ్ రూపొందింది. ఈ ఆల్బమ్ కొన్ని తీవ్రమైన చెడు సమీక్షలను అందుకుంది: ఆల్‌మ్యూజిక్ , "ఇది బాబ్ డైలాన్ లేదా గ్రేట్‌ఫుల్ డెడ్‌చే అతి ఘోరమైన ఆల్బమ్ కావచ్చని" పేర్కొంది. ఈ సంగీత మార్పిళ్లతో ప్రదర్శనలు ఇచ్చిన తర్వాత, డైలాన్ 1988 జూన్ 7న ది నెవర్ ఎండింగ్ టూర్ అనే పిలిచే ఒక పర్యటనను ప్రారంభించాడు, దీనిలో గిటారిస్ట్ G. E. స్మిత్‌తో బలమైన నేపథ్య బ్యాండ్‌తో ప్రదర్శనలు ఇచ్చాడు. ఈ చిన్నదైనప్పటికీ స్థిరంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న బ్యాండ్‌తో రాబోయే 20 సంవత్సరాల వరకు డైలాన్ పర్యటన కొనసాగిస్తాడు.[50] 1987లో, డైలాన్ రిచర్డ్ మార్క్యూండ్ యొక్క చలన చిత్రం హార్ట్స్ ఆఫ్ ఫైర్‌లో నటించాడు, దీనిలో అతను రాక్ స్టార్ వలె విఫలమైన తర్వాత కోళ్ల పెంపకం వృత్తిని చేపట్టిన బిల్లే పార్కర్‌గా నటించాడు, ఇతని యువ ప్రేయసి ఒక విసిగిపోయిన ఇంగ్లీష్ సింథ్-పాప్ సంవేదన కోసం అతన్ని వదలివేస్తుంది (రూపెర్ట్ ఎవరెట్ నటించింది).[156] డైలాన్ సౌండ్‌ట్రాక్‌కు రెండు అసలైన పాటలను కూడా అందించాడు-"నైట్ ఆఫ్టర్ నైట్" మరియు "ఐ హ్యాడ్ ఏ డ్రీమ్ ఎబౌట్ యు, బేబీ" అలాగే జాన్ హియాట్ "ది యుజువల్" యొక్క కవర్‌ను కూడా అందించాడు. ఈ చిత్రం విమర్శనాత్మకంగా మరియు వాణిజ్యపరంగా విఫలమైంది.[157] డైలాన్ జనవరి 1988లో రాక్ అండ్ రోల్ హాల్ ఆఫ్ పేమ్‌లోకి ప్రవేశించాడు. బ్రూస్ స్ప్రింగ్స్‌టీన్ యొక్క ప్రవేశ ప్రసంగం దీనిని నిర్ధారించింది: "ఎల్విస్ మీ శరీరానికి స్వతంత్రాన్ని అందించిన విధంగా బాబ్ మీ మెదడుకు స్వతంత్రాన్ని అందించాడు. అతను సంగీతం అంతర్లీన భౌతిక అంశం కనుక ఇది ఒక ప్రతి-మేధావి అని అర్థం కాదని మాకు తెలియజేశాడు."[158] అప్పుడు డైలాన్ డౌన్ ఇన్ ది గ్రోవ్ ఆల్బమ్‌ను విడుదల చేశాడు, ఇది దాని అమ్మకాల్లో అతని మునుపటి స్టూడియో ఆల్బమ్‌ల కంటే తీవ్ర వైఫల్యాన్ని చవిచూసింది.[159] అయితే "సిల్వియో" పాట సింగిల్ వలె కొంత విజయాన్ని సాధించింది.[160] ఆ సంవత్సర వసంతరుతువు తర్వాత, జార్జ్ హారిసన్, జెఫ్ లైన్నె, రాయ్ ఆర్బిసన్ మరియు టామ్ పెట్టీలతో ట్రావెలింగ్ విల్బరేస్‌కు సహా-స్థాపకుడు మరియు సభ్యుడిగా ట్రావెలింగ్ విల్బరేస్ వాల్యూ. 1 బహుళ-ప్లాటినమ్ అమ్మకాలతో ఆల్బమ్ చార్ట్‌ల్లోకి తిరిగి ప్రవేశించారు.[159] డిసెంబరు 1988లో వోర్బిసన్ మరణం తర్వాత, మిగిలిన నలుగురు రెండవ ఆల్బమ్‌ను మే 1990లో రికార్డ్ చేశారు, వీరు దీనికి ఊహించనిరీతిలో ట్రావెలింగ్ విల్బరేస్ వాల్యూ. 3 అనే పేరుతో విడుదల చేశారు.[161] డైలాన్ డానియల్ లానోయిస్‌ చే నిర్మించబడిన ఓహ్ మెర్సీతో క్లిష్టమైన మంచి ప్రశంసలతో ఆ దశాబ్దాన్ని ముగించాడు. రోలింగ్ స్టోన్ మ్యాగజైన్ ఆ ఆల్బమ్‌ను "మంచి సవాలుగా మరియు సంతృప్తికరంగా ఉందని" చెప్పింది.[162][163] లుప్త ప్రేమ సంరచన ట్రాక్ "మోస్ట్ ఆఫ్ ది టైమ్" తర్వాత హై ఫెడిలిటీలో చిత్రీకరించారు, అయితే "వాట్ వజ్ ఇట్ యు వాంటెడ్?" అనేది ఒక ప్రశ్నోత్తర గ్రంథం మరియు విమర్శకులు మరియు అభిమానుల అంచనాలపై ఒక వంకర వ్యాఖ్యానం వలె అనువదించబడింది.[164] "రింగ్ దెమ్ బెల్స్" యొక్క మతపరమైన మనశ్చిత్రాన్ని కొంతమంది విమర్శకులు మత విశ్వాసం యొక్క ఒక పునః-నిర్ణయం వలె గుర్తించారు.[165] 1990లు డైలాన్ యొక్క 1990ల ఓహ్ మెర్సీ తీవ్రత నుండి ఒక మార్పు వలె అండర్ ది రెడ్ స్కై (1990)తో ప్రారంభమైంది. ఈ ఆల్బమ్‌లో "అండర్ ది రెడ్ స్కై" మరియు "విగ్లే విగ్లే"లతో సహా పలు సాధారణ పాటలు ఉన్నాయి. ఈ ఆల్బమ్‌ను "గాబే గో గో"కు అంకితం ఇచ్చాడు; తర్వాత ఈ పేరు డైలాన్ మరియు కారోలైన్ డెన్నీస్ కూతురు డిసైరీ గాబ్రియెల్ డెన్నీస్-డైలాన్ యొక్క మారుపేరుగా వివరించాడు, ఆ సమయంలో ఆమె వయస్సు నాలుగు సంవత్సరాలు.[166] ఈ ఆల్బమ్‌లో సహాయ వాద్యకారులుగా గన్స్ అండ్ రోజెస్ నుండి జార్జ్ హారిసన్, స్లాష్‌లు, డేవిడ్ క్రాస్బే, బ్రూస్ హార్న్స్‌బే, స్టెవియే రే వాఘన్ మరియు ఎల్టాన్ జాన్‌లు ఉన్నారు. నక్షత్ర వరుసలతో సంబంధం లేకుండా, రికార్డ్ చెడు సమీక్షలను అందుకుంది మరియు తక్కువ అమ్మకాలు నమోదయ్యాయి.[167] 1991లో, డైలాన్ రికార్డింగ్ పరిశ్రమచే గ్రామీ లైఫ్‌టైమ్ అచీవ్‌మెంట్ అవార్డుతో సత్కరించబడ్డాడు.[168] ఈ సంఘటనా సమయంలో సద్దాం హుస్సైన్‌కు వ్యతిరేకంగా గల్ఫ్ యుద్ధం ప్రారంభమైంది మరియు డైలాన్ అతని పాట "మాస్టర్స్ ఆఫ్ వార్"ను ప్రదర్శించాడు.[169] అప్పుడు డైలాన్ చేసిన చిన్న ప్రసంగం కొంతమంది ప్రేక్షకులను భయపెట్టింది.[169] తదుపరి రెండు సంవత్సరాల్లో డైలాన్ పాత జానపద మరియు బ్లూస్ పాటలతో తిరిగి అతని మూలానికి చేరుకున్నట్లు అనిపించింది: గుడ్ యాజ్ ఐ బీన్ టూ యు (1992) మరియు వరల్డ్ గాన్ రాంగ్ (1993), దీనిలో అంతర్వేశనాలు మరియు శ్రవణ సంబంధిత గిటారు వాయిద్యం ఉపయోగించాడు. 19వ శతాబ్దపు ఉపాధ్యాయురాలు వ్రాసిన మరియు అధిక పూజ్యభావంతో కూడిన పాట "లోన్ పిల్‌గ్రిమ్" యొక్క మంచి అర్థం గురించి పలువురు విమర్శకులు మరియు అభిమానులు వ్యాఖ్యానించారు. ఈ మూలాధార ఆలోచనకు మినహాయింపు డైలాన్ యొక్క 1991 మైఖేల్ బోల్టాన్‌తో గేయరచన సహకారంగా చెప్పవచ్చు; ఫలితంగా రూపొందించబడిన పాట "స్టీల్ బార్స్" బోల్టన్ యొక్క ఆల్బమ్ టైమ్, లవ్ & టెండర్నెస్‌లో విడుదల చేయబడింది. 1994 నవంబరులో, డైలాన్ MTV అన్‌ప్లగెడ్ కోసం రెండు ప్రత్యక్ష ప్రదర్శనలను రికార్డ్ చేశాడు. ఆ కార్యక్రమంలో కొన్ని సాంప్రదాయిక పాటలను పాడాలనే తన కోరిక, భారీ హిట్ సాధించిన పాటలను సోనీ ప్రతినిధులు నిరాకరించని కారణంగా నెరవేరలేదని పేర్కొన్నాడు.[170] దాని నుండి నిర్మించిన ఆల్బమ్ MTV అన్‌ప్లగెడ్‌లో యుద్ధం మరియు యుద్ధోన్మాదం రెండింటి యొక్క సర్వనాశనాలను వివరిస్తూ విడుదలకు నోచుకోని 1963 పాట "జాన్ బ్రౌన్"ను చేర్చారు. మిన్నెసోటా చేనులో మంచు పడుతున్నప్పుడు వ్రాసినట్లుగా చెప్పిన పాటల సేకరణతో,[171] డైలాన్ జనవరి 1997లో మియామి యొక్క క్రిటెరియా స్టూడియోస్‌లో డానియల్ లానోయిస్‌తో రికార్డింగ్ సమయాన్ని అంగీకరించాడు. తదుపరి రికార్డింగ్ సెషన్‌లు కొంతవరకు సంగీత ఒత్తిళ్లతో నిండిపోయాయి.[172] ఆ వసంతరుతువు చివరిలో, ఆల్బమ్ విడుదలకు ముందుగా, డైలాన్ గిస్టోప్లాస్మోసిస్ కారణంగా సంక్రమించిన ప్రాణాంతక గుండె వ్యాధి పెరికార్డిటిస్‌లో ఆస్పత్రిలో చేరాడు. అతని ప్రణాళిక యూరోపియన్ పర్యటన రద్దు చేయబడింది, కాని డైలాన్ అతితక్కువ కాలంలోనే కోలుకున్నాడు మరియు "నేను నిజంగా త్వరలోనే ఎల్విస్‌ను చూస్తానని భావిస్తున్నాను" అంటూ ఆస్పత్రి నుండి విడుదలయ్యాడు.[173] అతను మధ్య వేసవి కాలానికి పూర్తిగా కోలుకున్నాడు మరియు ప్రారంభ ఆకురాలు కాలంలో ఇటలీలోని బోలోగ్నాలో ప్రపంచ మహాప్రసాద వినియోగ సమావేశంలో పోప్ జాన్ పాల్ II ముందు ప్రదర్శన ఇచ్చాడు. పోప్ ఆ కార్యక్రమంలో పాల్గొన్న 200,000 మంది అభిమానులకు డైలాన్ భావగీతం "బ్లౌయింగ్ ఇన్ ది విండ్‌" ఆధారంగా ఒక ధర్మోపదేశాన్ని ఇచ్చాడు.[174] సెప్టెంబరులో నూతన లానోయిస్-నిర్మిత ఆల్బమ్ టైమ్ అవుట్ ఆఫ్ మైండ్ విడుదలయ్యింది. ప్రేమ యొక్క చేదు అనుభవాలు మరియు అనారోగ్య నెమరులతో, ఏడు సంవత్సరాల్లో డైలాన్ యొక్క అసలైన పాటల మొదటి సంకలనం మంచి ప్రశంసలను అందుకుంది. రోలింగ్ స్టోన్ "ఉరికంబం హాస్యం దృశ్యాలు గట్టిగా వినబడుతున్నప్పుడు, మృతుల సంఖ్యగా బలవంతంగా తగ్గించాలి" అని పేర్కొంది.[175] ఈ సంక్లిష్ట పాటల సేకరణ అతనికి అతని మొదటి ఏకైక "ఆల్బమ్ ఆఫ్ ది ఇయర్" గ్రామీ అవార్డును అందించింది (అతను ది కన్సెర్ట్ ఫర్ బంగ్లాదేశ్‌లో పలు ప్రదర్శకారుల్లో ఒకడు, 1972 విజేత). ప్రేమ పాట "మేక్ యు ఫీల్ మై లవ్" గార్థ్ బ్రూక్స్‌కు నంబర్ వన్ కంట్రీ హిట్‌గా నిలిచింది.[19] 1977 డిసింబరులో, U.S. అధ్యక్షుడు బిల్ క్లింటన్ డైలాన్‌ను వైట్ హౌస్‌లోని ఈస్ట్ రూమ్‌లో కెన్నడీ సెంటర్ గౌరవంతో సత్కరించారు, ఈ విధంగా ప్రశసించారు: "నా తరం ప్రజలపై మరే ఇతర సృజనాత్మక కళాకారుడికి సాధ్యంకాని రీతిలో ప్రభావాన్ని ఇతను కలిగి ఉన్నాడు. అతను స్వరం మరియు భావగీతాలు ఎల్లప్పుడూ చెవికి ఇంపుగా ఉండవు, కాని అతని సంపూర్ణ వృత్తి జీవితంలో బాబ్ డైలాన్ ఎన్నడూ మెప్పించడానికి ప్రయత్నించలేదు. అతను ప్రశాంతతను భంగపర్చాడు మరియు శక్తివంతంగా అసౌకర్యాన్ని ఏర్పర్చాడు."[176] 2000s డైలాన్ అతని మొదటి ఆస్కార్ అవార్డును గెలవడం ద్వారా నూతన సహస్రాబ్దిని ప్రారంభించాడు; వండర్ బాయ్స్ కోసం వ్రాసిన అతని పాట "థింగ్స్ హేవ్ చేంజెడ్" మార్చి 2001లో ఒక గోల్డెన్ గ్లోబ్ మరియు అకాడమీ అవార్డును గెలుచుకుంది.[178] ఆ ఆస్కార్ అతనితో పాటు పర్యటించింది, కార్యక్రమంలో కనిపిస్తూ అభిమానులను ఆనందింపచేసింది.[179] "లవ్ అండ్ థెప్ట్" 2001 సెప్టెంబరు 11న విడుదలయ్యింది. డైలాన్ అతని పర్యటన బ్యాండ్‌చే రికార్డ్ చేసి, తనే మారుపేరు జాక్ ఫ్రోస్ట్ పేరుతో ఈ ఆల్బమ్‌ను నిర్మించాడు.[180] ఈ ఆల్బమ్ క్లిష్టంగా మంచి సమీక్షలను అందుకుంది మరియు పలు గ్రామీ అవార్డులకు ఎంపికైంది.[181] డైలాన్ రాక్‌ఎబిలిటీ, వెస్టరన్ స్వింగ్, జాజ్ మరియు లాంజి జానపద గేయ గాథలతో తన సంగీత విధానాన్ని విస్తృతపర్చడాని విమర్శకులు గమనించారు.[182] 2003లో, డైలాన్ అతని "పునర్జన్మ" కాలం నుండి సువార్తా గ్రంథం పాటలను మళ్లీ గుర్తుచేసుకున్నాడు మరియు CD ప్రాజెక్ట్‌లో పాల్గొన్నాడు Gotta Serve Somebody: The Gospel Songs of Bob Dylan . అదే సంవత్సరంలో TV నిర్మాత లారే చార్లెస్ సహకారంతో నిర్మించబడిన చలన చిత్రం మాస్కెడ్ & అనానమస్ కూడా విడుదలైంది, దీనిలో డైలాన్ ప్రముఖ తారాగణం జెఫ్ బ్రిడ్జ్స్, పెనెలోప్ క్రజ్ మరియు జాన్ గుడ్‌మ్యాన్‌లతో సహా డైలాన్ నటించాడు. ఈ చలన చిత్రం విమర్శకులను అయోమయంలో పడేసింది: పలువురు దీనిని "పొందికలేని అయోమయం";[183][184] కొంతమంది దీనిని ఒక కళ యొక్క శక్తివంతమైన పనితనంగా భావించారు.[185][186] అక్టోబకు 2004లో, డైలాన్ తన ఆత్మకథలోని మొదటి భాగాన్ని ప్రచురించాడు, Chronicles: Volume One . ఈ పుస్తకం అంచనాలను తలక్రిందులు చేసింది.[187] డైలాన్ 1961-1962లో న్యూయార్క్ నగరంలో తన మొదటి సంవత్సరంలో గడిపిన కాలాన్ని మూడు అధ్యాయాల్లో తెలిపాడు, అతను మంచి పేరు సంపాదించిన మధ్య-60లను దాదాపు విస్మరించాడు. అతను న్యూ మార్నింగ్ మరియు ఓహ్ మెర్సీ (1989) ఆల్బమ్‌లను కొన్ని అధ్యయాల్లో పేర్కొన్నాడు. ఈ పుస్తకం డిసెంబరు 2004లో ది న్యూయార్క్ టైమ్స్ హార్డ్‌కవర్ నాన్-ఫిక్షన్ ఉత్తమ అమ్మకాల జాబితాలో రెండవ స్థానంలో నిలిచింది మరియు నేషనల్ బుక్ అవార్డు కు ఎంపికైంది.[188] మార్టిన్ స్కోర్సెసె యొక్క ఉత్తమ[189] చలన చిత్ర జీవిత చరిత్ర నో డైరెక్షన్ హోమ్ సెప్టెంబరు 2005న ప్రసారం చేయబడింది.[190] ఈ డాక్యుమెంటరీలో 1961లో డైలాన్ న్యూయార్క్ ప్రవేశం నుండి 1966లో అతని మోటారుసైకిల్ దుర్ఘటన మధ్య కాలం గురించి ఉంది, దీనిలో సుజె రోటోలో, లియామ్ క్లాన్సీ, జోయాన్ బెయిజ్, అలెన్ గిన్స్‌బెర్గ్, పెటె సీజెర్, మావిస్ స్టాప్లెస్ మరియు డైలాన్‌తోనే ఇంటర్వ్యూలను ఉన్నాయి. ఈ చలన చిత్రం ఏప్రిల్ 2006లో ఒక పెయాబాడీ అవార్డును అందుకుంది[191] మరియు జనవరి 2007లో కొలంబియా-డ్యూపాంట్ అవార్డును అందుకుంది.[192] దీనిలో ఉపయోగించిన సౌండ్‌ట్రాక్‌ల్లో డైలాన్ వృత్తి జీవితం ప్రారంభంలో విడుదల కాని పాటలను కలిగి ఉంది. మోడరన్ టైమ్స్ (2006–08) 2006 మే 3 డైలాన్ యొక్క DJ వృత్తి జీవితంలో మొట్టమొదటి ప్రదర్శన XM శాటిలైట్ రేడియో కోసం ఒక వారపు రేడియో కార్యక్రమం థీమ్ టైమ్ రేడియో అవర్‌లో అతిథి పాత్ర వహించడం ద్వారా ప్రారంభించాడు, దీనిలో ఎంచుకున్న నేపథ్యం గురించి పాటలను వినిపించేవారు.[193][194] డైలాన్ 1930ల నుండి ప్రస్తుత రోజు వరకు బ్లర్, ప్రిన్స్, L.L. కూల్ J మరియు ది స్ట్రీట్స్ వంటి వైవిధ్య సమకాలీన కళాకారులతో సహా ప్రామాణిక మరియు నిగూఢ రికార్డ్‌లను ప్లే చేశాడు. ఈ కార్యక్రమంలో డైలాన్ కథలు చెబుతూ, అతని ద్వేషపూరిత హాస్యానికి పరిశీలనాత్మక సూచనలను చేస్తూ, అతని సంగీత ఎంపికలతో నేపథ్య చక్కదనాన్ని సాధించడంతో, ఇది అభిమానులు మరియు విమర్శకులచే "గ్రేట్ రేడియో"గా ప్రశంసలను అందుకుంది.[195][196] సంగీత రచయిత పీటర్ గురాల్నిక్ ఇలా వ్యాఖ్యానించాడు: "ఈ కార్యక్రమంతో, డైలాన్ అతని గాఢమైన ప్రేమను వెలికి తీశాడు-నేను హద్దులు లేని ఒక సంగీత ప్రపంచంలోని అతని నమ్మకాన్ని చెప్పగలను. నేను తరచూ ఆ వ్యాఖ్యానం అతని సంగీతాన్ని నింపే మానవ హాస్యం కోసం అదే అధివాస్తవిక గణ్యతను ప్రతిబింబిస్తుందని భావిస్తున్నాను."[197] ఏప్రిల్ 2009లో, డైలాన్ అతని రేడియో సిరీస్‌లో 1009 కార్యక్రమాన్ని ప్రసారం చేశాడు; దీనిలో ప్రధాన అంశం "గుడ్‌బై" మరియు చివరికి వుడ్డీ గుథ్రెయి యొక్క "సో లాంగ్, ఇట్స్ బీన్ గుడ్ టు నో యు"ను చివరి రికార్డ్‌గా ప్లే చేశాడు. ఇది డైలాన్ యొక్క రేడియో సిరీస్ ముగిసిందనే ఊహాగానాలకు దారి తీసింది.[198] 29 ఆగస్టు 2006న, డైలాన్ అతని మోడరన్ టైమ్స్ ఆల్బమ్‌ను విడుదల చేశాడు. ఒక రోలింగ్ స్టోన్ ఇంటర్వ్యూలో, డైలాన్ మోడరన్ సౌండ్ రికార్డింగ్ నాణ్యతను విమర్శించాడు మరియు అతని నూతన పాటలు "మేము 'emను రికార్డ్ చేసిన స్టూడియో రికార్డ్ చేసే ఉంటే పది రెట్లు మంచిగా వినిపించి ఉండేవని" పేర్కొన్నాడు.[199] డైలాన్ యొక్క స్వరంలోని కొన్ని మార్పులు (ఒక విమర్శకుడు ఆల్బమ్‌లోని ది గార్డియన్ కోసం అతని గానాన్ని "ఒక పడిశంతో కూడిన చావుగురక"గా పేర్కొన్నాడు[200]) మినహా, ఎక్కువ మంది విమర్శకులు ఆల్బమ్‌ను ప్రశంసించారు మరియు పలువురు దానిని టైమ్ అవుట్ ఆఫ్ మైండ్ మరియు "లవ్ అండ్ థెప్ట్" లతో విజయవంతమైన త్రయంలో చివరి వాయిదా ఆల్బమ్‌గా పేర్కొన్నారు.[201] మోడరన్ టైమ్స్ U.S. చార్ట్స్‌లో మొదటి స్థానానికి చేరుకుంది, ఇది 1976లోని డిజైర్ తర్వాత ఈ స్థానానికి చేరుకున్న డైలాన్ యొక్క మొదటి ఆల్బమ్‌గా చెప్పవచ్చు.[202] మూడు గ్రామీ అవార్డులకు ఎంపికైన మోడరన్ టైమ్స్ ఉత్తమ సమకాలీన జానపద/అమెరికానా ఆల్బమ్ అవార్డు పొందింది మరియు బాబ్ డైలాన్ కూడా "సమ్‌బడీ బేబీ"కి ఉత్తమ ఏకైక రాక్ గాన ప్రదర్శన అవార్డును గెలుచుకున్నాడు. రోలింగ్ స్టోన్ మ్యాగజైన్[203] మరియు UKలోని అన్‌కట్‌ లు మోడరన్ టైమ్స్‌ ను ఆల్బమ్ ఆఫ్ ఇయర్, 2006గా పేర్కొన్నాయి.[204] మోడరన్ టైమ్స్ విడుదలైన అదే రోజు ఐట్యూన్స్ మ్యూజిక్ స్టోర్ Bob Dylan: The Collection అతని 42 అరుదైన మరియు విడుదల కాని ట్రాక్‌లతో సహా అన్ని ఆల్బమ్‌లు (మొత్తంగా 773 ట్రాక్‌లు) గల ఒక డిజిటల్ పెట్టెను విడుదల చేసింది.[205] ఆగస్టు 2007లో అవార్డు గెల్చుకున్న చలన చిత్రం ఐ యామ్ నాట్ దేర్ ,[206][207] విడుదలైంది, దీనిని "బాబ్ డైలాన్ యొక్క సంగీతం మరియు పలు అనుభవాల ప్రోత్సాహంతో" అనే ట్యాగ్‌లైన్‌తో టాడ్ హెయిన్స్ రచించి, దర్శకత్వం వహించాడు.[208] ఈ చలనచిత్రంలో డైలాన్ యొక్క వేర్వేరు అంశాలను సూచించడానికి ఆరు వేర్వేరు పాత్రలను ఉపయోగించాడు, వీటిని క్రిస్టియాన్ బేల్, కేట్ బ్లాంచెట్, మార్కస్ కర్ల్ ఫ్రాంక్లిన్, రిచార్డ్ జెరె, హీత్ లెడ్జెర్ మరియు బెన్ విషాలు ధరించారు.[208][209] చలనచిత్రం దాని పేరును తీసుకున్న[210] డైలాన్ యొక్క మునుపటి విడుదల కాని 1967 రికార్డింగ్ మొదటిసారిగా చలన చిత్రం యొక్క అసలైన సౌండ్‌ట్రాక్‌తో విడుదల చేయబడింది; అన్ని ఇతర ట్రాక్‌సు డైలాన్ పాటల యొక్క కవర్ పాటలు, ప్రత్యేకంగా ఎడ్డియే వెడెర్, స్టెఫెన్ మాల్క్‌మస్, జెఫ్ ట్వీడే, విల్లేయి నెల్సన్, క్యాట్ పవర్, రిచియే హావెన్స్ మరియు టామ్ వెర్లాయినేలతో సహా వివిధ కళాకారులచే చలన చిత్రం కోసం రికార్డ్ చేయబడినవి.[211] 1 అక్టోబరు 2007న, కొలంబియా రికార్డ్స్ ట్రిపుల్ CD పునరవలోకన ఆల్బమ్ డైలాన్‌ ను డైలాన్ 07 చిహ్నంతో అతని మొత్తం వృత్తి జీవితాన్ని సంకలన సంచయంగా విడుదల చేసింది.[212] ఈ శిబిరంలో భాగంగా, మార్క్ రాన్సన్ డైలాన్ యొక్క 1966 ట్యూన్ "మోస్ట్ లైక్లీ యు గో యువర్ వే (అండ్ ఐ విల్ గో మైన్)" యొక్క రీమిక్స్‌ను నిర్మించాడు, ఇది ఒక మ్యాక్సీ-సింగిల్‌గా విడుదల చేయబడింది. డైలాన్ తన ప్రామాణిక రికార్డింగ్‌ల్లో ఒకదానిని రీ-మిక్స్ కోసం అనుమతించిన మొట్టమొదటి సందర్భంగా చెప్పవచ్చు.[213] డైలాన్ 07 మార్కెటింగ్ సిబ్బంది యొక్క కుతర్కాన్ని 1990ల తర్వాత డైలాన్ యొక్క వాణిజ్య ప్రొఫైల్ గమనించితగ్గ విధంగా పెరిగింది అనే దానికి సూచనగా చెప్పవచ్చు. ఇది డైలాన్ విక్టోరియాస్ సీక్రెట్ స్త్రీల లోదుస్తులు కోసం ఒక TV ప్రకటనలో కనిపించినప్పుడు మొదటిసారిగా 2004లో నిరూపించబడింది[214]. మూడవ సంవత్సరాల తర్వాత, అక్టోబరు 2007లో అతను 2008 క్యాడిలాక్ ఎస్క్లాడే కోసం ఒక మల్టీ-మీడియా ప్రకటనలో పాల్గొన్నాడు.[215][216] తర్వాత 2009లో, అతని వృత్తి జీవితంలో అత్యధిక స్థాయి ప్రొఫైల్‌గా చెప్పగలిగే విధంగా డైలాన్ ర్యాపర్ Will.i.amతో ఒక పెప్సీ ప్రకటనలో కనిపించడం ద్వారా చెప్పవచ్చు, ఇది సూపర్ బౌల్ XLIII ప్రసారం సమయంలో ప్రసారం చేశారు.[217] ఈ ప్రకటన రికార్డ్ స్థాయిలో 98 మిలియన్ ప్రేక్షకులకు ప్రసారం చేయబడింది, డైలాన్ "ఫర్ఎవర్ యంగ్"లోని మొదటి పద్యం పాడిన తర్వాత, విల్.i.యామ్ పాటలోని మూడవ మరియు చివరి పద్యాన్ని ఒక హిప్ హోప్ వెర్షన్‌లో చేస్తాడు.[218][219][220] ఒక దశాబ్దం తర్వాత రాండమ్ హౌస్ డైలాన్ యొక్క డ్రాయింగ్స్‌తో డ్రాన్ బ్లాంక్ (1994) పుస్తకాన్ని ప్రచురించింది, అక్టోబరు 2007న జర్మనీలోని చెంనిట్జ్‌లో కున్స్ట్‌సామలుంజెన్‌లో అతని సాహిత్యం యొక్క ప్రదర్శన ది డ్రాయిన్ బ్లాంక్ సిరీస్ తెరవబడింది.[221] మొదటి డైలాన్ పెయింటింగ్‌ల పబ్లిక్ ప్రదర్శనలో 200 జలవర్ణాలు కంటే ఎక్కువ చిత్రపటాలు మరియు అసలైన డ్రాయింగ్‌ల నుండి 2007 ప్రారంభంలో చేసిన గహన వర్ణ ప్రక్రియలను ప్రదర్శించారు. ఈ ప్రదర్శన ప్రారంభంలో సిరీస్ నుండి 170 పునఃనిర్మాణాలను కలిగి ఉన్న పుస్తకం బాబ్ డైలాన్: ది డ్రాన్ బ్లాంక్ సిరీస్ విడుదల చేయబడింది.[221][222][223] అక్టోబరు 2008లో, కొలంబియా డైలాన్ యొక్క బూట్‌లెగ్ సిరీస్ వాల్యూమ్ 8ని 150-పేజీ హార్డ్‌కవర్ పుస్తకంతో రెండు-CD మరియు ఒక మూడు-CD వెర్షన్ వలె విడుదల చేసింది. ఈ సెట్‌లో ప్రత్యక్ష ప్రదర్శనలు మరియు వో మెర్సీ నుండి మోడరన్ టైమ్స్ వరకు ఎంపిక చేసిన స్టూడియో ఆల్బమ్‌ల నుండి తొలగించిన టేక్‌లు అలాగే డేవిడ్ బ్రోమ్‌బెర్గ్ మరియు రాల్ఫా స్టాన్లేతో సౌండ్‌ట్రాక్ సహకారాలు మరియు తోడ్పాటులు ఉన్నాయి.[224] ఆల్బమ్-రెండు-CD సెట్ యొక్క ధర $18.99 మరియు మూడు-CD వెర్షన్ ధర $129.99—నిర్ణయించిన కారణంగా కొంత మంది అభిమానులు మరియు విమర్శకుల నుండి "దోపిడీ ప్యాకేజింగ్" గురించి ఫిర్యాదులు వెల్లువెత్తాయి.[225][226] ఈ విడుదల విస్తృతంగా విమర్శకుల ప్రశంసలను పొందింది.[227] ప్రత్యామ్నాయ టేక్స్ మరియు విడుదల కాని అంశాల యొక్క ఇబ్బందికి అన్‌కట్ విమర్శకుడు ఈ విధంగా సూచించాడు: " టెల్ టేల్ సైన్స్' అనేది (డైలాన్ యొక్క) సందేహాస్పద అవ్యవస్థితి యొక్క నిర్ధారణ మరియు తనకు తానే సాధ్యమైనంత స్టూడియోలో పునరావృతం చేయడానికి స్పష్ట నిర్ణయంతో కొట్టుకొనిపోయినట్లు అనిపిస్తుంది."[228] టుగెదర్ త్రూ లైఫ్ మరియు క్రిస్మస్ ఇన్ ది హార్ట్ (2009) బాబ్ డైలాన్ 2009 ఏప్రిల్ 28న అతని ఆల్బమ్ టుగెదర్ త్రూ లైఫ్‌ను విడుదల చేశాడు.[229][230] డైలాన్ వెబ్‌సైట్‌లో ప్రచురించబడిన సంగీత పాత్రికేయుడు బిల్ ఫ్లానాగెన్‌తో ఒక సంభాషణలో, డైలాన్ తదుపరి రికార్డ్ ఫ్రెంచ్ చలన చిత్ర దర్శకుడు ఆలీవర్ దహాన్ తన కొత్త రోడ్ చలన చిత్రం మై వోన్ లవ్ సాంగ్ కోసం ఒక పాటను అతను అడిగినప్పుడు ప్రారంభించానని వివరించాడు; ప్రారంభంలో, ఒక సింగిల్ ట్రాక్ "లైఫ్ ఇజ్ హార్డ్" మాత్రమే రికార్డ్ చేయాలని భావించాము, "చిత్రీకరించిన రికార్డ్ క్రమం దాని స్వంత క్రమంలో పోయింది." ఆల్బమ్‌లో పది పాటల్లో తొమ్మిది పాటలు బాబ్ డైలాన్ మరియు రాబర్ట్ హంటర్‌ల సహకారంతో వ్రాసినట్లు పేర్కొన్నారు.[231] ఈ ఆల్బమ్ అధిక సానుకూల సమీక్షలను అందుకుంది,[232] అయితే పలువురు విమర్శకులు దీనిని డైలాన్ యొక్క రచనాధోరణికి స్పల్ప సంకలనంగా పేర్కొన్నారు. రోలింగ్ స్టోన్ మ్యాగజైన్‌లో, డేవిడ్ ఫ్రిస్కే ఇలా వ్రాశాడు: "ఈ ఆల్బమ్‌లో లవ్ అండ్ థెప్ట్ లేదా మోడరన్ టైమ్స్ యొక్క తక్షణ-ప్రామాణిక ప్రకాశం లేదు, కాని ఇది మనస్సును తాకే సందర్భాలు, ఒక నిర్మాణాత్మక అసంపూర్ణతతో బావున్నాయి."[233] డైలాన్ విమర్శకుడు ఆండే గిల్ ది ఇండిపెండింట్‌లో ఇలా వ్రాశాడు, ఈ రికార్డ్ "మంచి విశ్రాంతి, తక్షణ మనస్థితిలో ఉన్న డైలాన్‌ను, తోటలు వంటి వాటిని ఆకర్షించడానికి అంశం మరియు అతని రాడార్‌లో అస్థిర పరిస్థితులు వలె మనోభావాన్ని ప్రదర్శిస్తుంది. ఇది పలు గుర్తుంచుకునే ట్రాక్‌లను కలిగి లేనప్పటికీ, ఇవి మొత్తం సంవత్సరంలో మీరు వినగల చాలా సహజ రీతిలో ఆనందించగల ఆల్బమ్‌ల్లో ఒకటిగా చెప్పవచ్చు."[234] దీని విడుదల మొదటి వారంలో, ఈ ఆల్బమ్ అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలులోని బిల్‌బోర్డ్ 2000లో మొదటి స్థానంలో నిలిచింది,[235] దీనిలో బాబ్ డైలాన్ చార్ట్‌లో ప్రథమ స్థానం సంపాదించిన అతి ఎక్కువ వయస్సు గల (68 సంవత్సరాలు) కళాకారుడిగా పేరు గాంచాడు.[235] ఇది UK ఆల్బమ్ చార్ట్‌లో కూడా ప్రథమ స్థానంలో నిలిచింది, ఇది UK ఆల్బమ్ చార్ట్‌లో డైలాన్ యొక్క ప్రథమ స్థానం సాధించిన మునుపటి న్యూ మార్నింగ్‌కు 39 సంవత్సరాలు తర్వాత ప్రథమ స్థానం సాధించిన ఆల్బమ్‌గా చెప్పవచ్చు. దీని ద్వారా ప్రస్తుతం డైలాన్ UK చార్ట్‌లో ప్రథమ స్థానంలో నిలిచిన సోలో ఆల్బమ్‌ల మధ్య భారీ విరామాన్ని కలిగి ఉన్నట్లుగా రికార్డ్ సృష్టించాడు.[236] 2009 అక్టోబరు 13న, డైలాన్ ఒక క్రిస్టియన్ ఆల్బమ్ క్రిస్మస్ ఇన్ ది హార్ట్ విడుదల చేశాడు, దీనిలో క్రిస్మస్ ప్రమాణాలను "లిటిల్ డ్రమ్మర్ బాయ్", "వింటర్ వండర్‌లాండ్" మరియు "హియర్ కమ్స్ సాంతా క్లాజా" వలె సూచించాడు.[237] ఈ ఆల్బమ్ సాధారణంగా అనుకూలమైన సమీక్షలను అందుకుంది.[238] ది న్యూయార్కెర్ డైలాన్ "ఇటీవల అతని కంఠ్యమైన గానాల్లో కొన్నింటికి" ఒక ప్రీ-రాక్ సంగీత ధ్వనిని జోడించినట్లు వ్యాఖ్యానించింది మరియు డైలాన్ యొక్క ఉద్దేశాలు విరుద్ధమైనవిగా ఊహించారు: "డైలాన్ క్రిస్టియానిటీతో ఒక దీర్ఘ మరియు అధిక ప్రజాదరణ పొందిన చరిత్రను కలిగి ఉన్నాడు; "హియర్ కమ్స్ సాంతా క్లాజా" లేదా "వింటర్ వండర్‌ల్యాండ్"లోని కుర్రతనపు ఆశావాదంలో ఒక రెప్పపాటు అంశం ఒక అర్థ శతాబ్దం పాటు గాయపరుస్తున్న వ్యంగ్య రచనను విస్మరించడానికి అని చెప్పవచ్చు."[239] USA టుడే లో, ఎడ్నా గుండెర్సెన్ డైలాన్ నాట్ కింగ్ కోలే, మెల్ టోర్మే మరియు రే కానిఫ్ సింగర్స్‌లచే ప్రఖ్యాతి గాంచిన యులెటైడ్ శైలులను మళ్లీ ప్రారంభించినట్లు" సూచించింది. గుండెర్సెన్ డైలాన్ "మరింత మనోభావం లేదా హృదయపూర్వకంగా గీతాలను చేయలేడని" నిర్ధారించాడు.[240] స్ట్రీట్ న్యూస్ సర్వీస్‌లో ప్రచురించిన ఒక ఇంటర్వ్యూలో, పాత్రికేయుడు బిల్ ఫ్లానాగాన్ డైలాన్‌ను అతను ఎందుకు స్వేచ్ఛా శైలిలో పాటలను పాడుతున్నాడని అడిగినప్పుడు, డైలాన్ ఇలా సమాధానమిచ్చాడు: "దానిని పాడటానికి వేరే మార్గమేమి లేదు. ఈ పాటలు జానపద పాటలు వలె నా జీవితంలో భాగమై పోయాయి. వాటిని మనం స్వేచ్ఛగానే పాడాలి."[241] నెవర్ ఎండింగ్ టూర్ నెవర్ ఎండింగ్ టూర్ 1988 జూన్ 7న ప్రారంభమైంది,[242] మరియు డైలాన్ మొత్తం 1990లు మరియు 2000ల్లో సంవత్సరానికి సుమారు 100 కార్యక్రమాలను నిర్వహించాడు-1960ల్లో ప్రారంభమైన పలు ప్రదర్శనకారుల కంటే అధిక కాల వ్యవధి గల ప్రణాళికగా చెప్పవచ్చు.[243] 2008 ముగింపుకు, డైలాన్ మరియు అతని బ్యాండ్ 2100 కంటే ఎక్కువ ప్రదర్శనలను ఇచ్చింది,[244] వీటిలో దీర్ఘ-కాల బాస్సిస్ట్ టోనీ గార్నియర్, బహుళ-సంగీత సాధనాల వాద్యకారుడు లారే క్యాంప్‌బెల్ మరియు ప్రజ్ఞ గల సహాయక వాద్యకారులు పాల్గొన్నారు. అతని అభిమానుల్లో కొంతమందిని ఆశ్చర్యపర్చడానికి,[245] డైలాన్ యొక్క ప్రదర్శనలు ఒక రాత్రి తర్వాత మరో రాత్రిలో అతను తన అమర్పులు మరియు అతని స్వర విధానంలో మార్పుల కారణంగా ఊహించిన రీతిలో సాగింది.[246] డైలాన్ యొక్క ప్రదర్శనలు గురించి క్లిష్టమైన అభిప్రాయాలు విభజించబడ్డాయి. రిచర్డ్ విలియమ్స్ మరియు ఆండే గిల్ వంటి విమర్శకులు డైలాన్ అతని ఉత్తమ ఉత్తరదాయిత్వ అంశాన్ని ప్రదర్శించే ఒక విజయవంతమైన మార్గాన్ని కనుగొన్నట్లు పేర్కొన్నారు.[247][248] ఇతరులు అతని గాన శైలిని "ఎవరూ వ్రాయని ఉత్తమ భావగీతాలను అతను చప్పరించి, వంచించి మరియు బయటికి ఊస్తున్న వాటితో ఏక-మితీయ అరవడం కారణంగా అవి ప్రభావంతంగా గుర్తించలేనివిగా మారాయి",[249] మరియు అతని అభిమానులతో ఆనందించడానికి అతనికి ఆసక్తి లేదని విమర్శించారు.[250] 2010 ప్రారంభంలో, డైలాన్ మార్చి మరియు ఏప్రిల్‌ల్లో ఆసియాలో పర్యటిస్తాడని నివేదించారు. అతను ప్రణాళికలోని జపాన్‌లో ఒక పర్యటనలో భాగంగా బీజింగ్, షాంఘై, హాంగ్ కాంగ్, తైవాన్ మరియు దక్షిణ కొరియాలలో సంగీత కచేరీలు ఉన్నాయి.[251][252] వ్యక్తిగత జీవితం కుటుంబం డైలాన్ 1965 నవంబరు 22న సారా లౌండ్స్‌ను వివాహం చేసుకున్నాడు. వారి మొదటి బిడ్డ జెస్సే బైరాన్ డైలాన్ 1966 జనవరి 6న జన్మించాడు మరియు వారి మిగిలిన ముగ్గురు పిల్లలు: అన్నా లెయా, శామ్యూల్ ఇసాక్ అబ్రహం మరియు జాకబ్ లూక్ (జననం 1969 డిసెంబరు 9). డైలాన్ ఒక మునుపటి వివాహం నుండి జన్మించిన సారా కూతురు మారియా లౌండ్స్ (తర్వాత డైలాన్), (జననం 1961 అక్టోబరు 21, ప్రస్తుతం సంగీత విద్వాంసుడు పీటర్ హెమ్మెల్మాన్‌ను పెళ్ళి చేసుకుంది)ను కూడా దత్తత చేసుకున్నాడు. 1990ల్లో, అతని కుమారుడు జాకబ్ డైలాన్ బ్యాండ్ ది వాల్‌ఫ్లవర్‌లో ప్రధాన గాయకుడిగా బాగా జనాదరణ పొందాడు. జెస్సె డైలాన్ ఒక చలన చిత్ర దర్శకుడు మరియు ఒక విజయవంతమైన వ్యాపారవేత్త. బాబ్ మరియు సారా డైలాన్ 1977 జూన్ 29న విడాకులు తీసుకున్నారు.[253] జూన్ 1986లో, డైలాన్ తన దీర్ఘకాల బ్యాకప్ గాయకురాలు కారోలైన్ డైన్నిస్‌ను పెళ్ళి చేసుకున్నాడు (వృత్తిపరంగా ఆమెను కరోల్ డెన్నిస్ అని పిలుస్తారు)[254]. వారి కూతురు డిసిరే గాబ్రియల్ డైన్నిస్-డైలాన్ 1986 జనవరి 31న జన్మించింది. ఈ దంపతులు అక్టోబరు 1992న విడాకులు తీసుకున్నారు. హోవార్డ్ సౌనెస్ యొక్క డైలాన్ జీవిత చరిత్ర డౌన్ ది హైవ్: ది లైఫ్ ఆఫ్ బాబ్ డైలాన్ 2001లో ప్రచురించబడే వరకు వారి వివాహం మరియు వారి కుమారుడు ఒక రహస్య అంశం వలె మిగిలిపోయింది.[255] మతపరమైన నమ్మకాలు హిబ్బింగ్‌లో పెరగడం వలన, డైలాన్ మరియు అతని తల్లిదండ్రులు ఆ పాంత్రంలోని చిన్నదైనప్పటికీ సువ్యవస్థీకృత జీయూష్ సంఘంలో భాగంగా ఉన్నారు మరియు మే 1954లో డైలాన్ అతని బార్ మిత్వాహ్ జరిగింది.[256] అయితే, 1970ల చివరి మరియు ప్రారంభ 80ల్లో కొంతకాలం బాబ్ డైలాన్ బహిరంగంగా క్రిస్టియానిటీగా మారాడు. 1979 జనవరి నుండి ఏప్రిల్ వరకు, డైలాన్ రెసెడా, కాలిఫోర్నియాలోని వినెయార్డ్ ఆఫ్ డిసిప్లెషిప్‌లో బైబిల్ అధ్యయన తరగతుల్లో పాల్గొన్నాడు. పాస్టర్ కెన్ గుల్లిక్సెన్ గుర్తు చేసుకుంటా ఇలా చెప్పాడు: "లారీ మేయర్స్ మరియు పాల్ ఎమ్మోండ్‌లు బాబ్ ఇంటికి వెళ్లి, అతనితో వ్యవహరించారు. అతను ఈ విధంగా స్పందించాడు, 'అవును అతను తన జీవితంలో క్రిస్టియానిటీని విశ్వసించదలిచాడు.' మరియు అతను ఆ రోజే దేవుడిని ప్రార్థించి, స్వీకరించాడు."[257][258] 1984 నాటికి, డైలాన్ "పునర్జన్మ" లేబుల్ నుండి తనకుతానే ఉద్దేశపూర్వకంగా దూరంగా ఉండటం ప్రారంభించాడు. అతను రోలింగ్ స్టోన్ మ్యాగజైన్ యొక్క కుర్ట్ లోడెర్‌కు ఇలా అన్నాడు: "నేను పునర్జన్మించానని ఎప్పుడు చెప్పలేదు. అది ప్రసారమాధ్యమాల పదం మాత్రమే. నేను ఒక అజ్ఞేయవాది కాదని నేను భావిస్తున్నాను. నేను ఎల్లప్పుడూ ఒక ఉన్నత శక్తి ఉందని, ఇది నిజమైన ప్రపంచం కాదని మరియు భవిష్యత్తులో ఒక ప్రపంచం రాబోతుందని భావిస్తాను."[259] అతని క్రిస్టియన్ ఆల్బమ్‌ల త్రయం నుండి, డైలాన్ యొక్క మత విశ్వాసం పరిశీలనకు ఒక అంశంగా మారింది. 1997లో, అతను న్యూస్‌వీక్ యొక్క డేవిడ్ గేట్స్‌తో ఇలా అన్నాడు: Here's the thing with me and the religious thing. This is the flat-out truth: I find the religiosity and philosophy in the music. I don't find it anywhere else. Songs like "Let Me Rest on a Peaceful Mountain" or "I Saw the Light"—that's my religion. I don't adhere to rabbis, preachers, evangelists, all of that. I've learned more from the songs than I've learned from any of this kind of entity. The songs are my lexicon. I believe the songs.[2] 1997 సెప్టెంబరు 28లో ది న్యూయార్క్ టైమ్స్‌లో ప్రచురించబడిన ఒక ఇంటర్వ్యూలో పాత్రికేయడు జోన్ పారెలెస్‌లో ఇలా నివేదించాడు: "డైలాన్ ప్రస్తుతం తన ఏ సంస్థీకృత మతాన్ని విశ్వసించడం లేదని చెప్పాడు."[260] డైలాన్ గత 20 సంవత్సరాల్లో చాబాద్ లూబావిట్చ్ ఉద్యమానికి[261] ఒక మద్దతుదారు వలె ఉన్నట్లు మరియు అతని కొడుకుల బార్ మిత్వాహ్‌లతో సహా జూవిష్ మతపరమైన ఉత్సవాల్లో గోప్యంగా హాజరు అయ్యినట్లు పేర్కొన్నాడు. చివరికి, జీయూష్ వార్తా సేవలు డైలాన్ పలు చాబాద్ ఆలయాలలో పలు ఉన్నత శెలవుదిన సేవల్లో కొన్నిసార్లు కనిపించినట్లు నివేదించాయి.[262] ఉదాహరణకు, అతను 2007 సెప్టెంబరు 22న (యోమ్ కిప్పర్) అట్లాంటా, జార్జియాలో సమూహ బెత్ తెఫిల్లాహ్‌లో పాల్గొన్నాడు, ఇక్కడ అతను ఆరు అలియాహ్‌లో టోర్హా‌కు పిలుపు అందుకున్నాడు.[263] డైలాన్ సంగీత కచేరీల్లో అతని శుభవార్త ఆల్బమ్‌ల నుండి పాటలను పాడటం కొనసాగించాడు, అరుదుగా సాంప్రదాయిక మతపరమైన పాటలను పాడేవాడు. అతను అతని మతపరమైన విశ్వాసానికి సూచనలను వ్యాప్తి చేసేవాడు-2004లో అతనితో 60 నిమిషాల 2004 ఇంటర్వ్యూలో, అతను ఇద్ బ్రాడ్లే అంటే "మీరు అసత్యం చెప్పడానికి ఇద్దరు వ్యక్తులతో మాత్రమే ఒకటికి రెండుసార్లు ఆలోచించాలి, అది మీ మనస్సాక్షికి మరియు దేవునికి" అని చెప్పాడు. అతను "ముఖ్యాధికారి-ఈ భూమిలో మరియు ప్రపంచంలో మనం చూడలేని వ్యక్తితో" చాలాకాలం క్రితం అతను చేసుకున్న బేరంలో భాగంగా తన నిరంతర పర్యటన ప్రణాళికను కూడా వివరించాడు.[20] అక్టోబరు 2009లో, డైలాన్ సాంప్రదాయిక కార్లోస్ "ఓ కమ్ ఆల్ యె ఫెయిత్‌ఫుల్" మరియు "ఓ లిటెల్ టౌన్ ఆఫ్ బెథ్లెహమ్"లతో సహా క్రిస్మస్ పాటల ఒక ఆల్బమ్ క్రిస్మస్ ఇన్ ది హార్ట్‌ ను విడుదల చేశాడు.[264] ఈ ఆల్బమ్ అమ్మకాల నుండి అన్ని డైలాన్ యొక్క యాజమాన్యపు హక్కులు USAలోని ఫీడింగ్ అమెరికా, UKలోని క్రిసిస్ స్వచ్ఛంద సేవా సంస్థలు మరియు వరల్డ్ ఫుడ్ ప్రోగామ్‌ లాభం పొందుతాయి.[8] ఉత్తరదాయిత్వం బాబ్ డైలాన్‌ను సంగీతపరంగా మరియు సంస్కృతిపరంగా 20వ శతాబ్దంలోని అత్యధిక ప్రభావం కలిగిన వ్యక్తుల్లో ఒకరిగా చెప్పవచ్చు. డైలాన్ Time 100: The Most Important People of the Centuryలో చేర్చారు, దీనిలో అతన్ని "ప్రసిద్ధ కవి, దాహక సామాజిక విమర్శకుడు మరియ నిర్భయంగా కలవాడు, ప్రతిసంస్కృతి జాతికి మార్గదర్శక పవిత్ర వ్యక్తి"గా సూచిస్తారు.[265] 2004లో, అతనికి రోలింగ్ స్టోన్ మ్యాగజైన్ యొక్క "ప్రముఖ కళాకారులు" జాబితాలో రెండవ స్థానంలో ఉంచింది[266] మరియు ఆ జాబితాలో అత్యధిక సోలో కళాకారుడిగా నిలిచాడు. డైలాన్ జీవిత చరిత్ర రచయిత హోవార్డ్ సౌనెస్ అతన్ని మరింత అత్యున్నత స్థానంలో ఉంచాడు, అతను ఇలా చెప్పాడు, "ఈ కళలో ప్రోత్సహించడానికి భారీ ప్రసిద్ధ వ్యక్తులు ఉన్నారు-మోజార్ట్, పికాసో, ఫ్రాంక్ లాయడ్ రైట్, షెక్ స్పియర్, డికెన్స్. డైలాన్ కూడా ఈ కళాకారులు సరసన నిలబడే అర్హతను కలిగి ఉన్నాడు."[267] ప్రారంభంలో వుడ్డీ గుథ్రెయి యొక్క పాటలపై తన శైలి మలుచుకున్న,[268] మరియు రాబర్ట్ జాన్సన్ యొక్క బ్లూస్ నుండి పాఠాలు నేర్చుకున్న,[269] డైలాన్ ప్రారంభ 60ల జానపద సంగీతానికి అద్భుతమైన భావ గీతాల సాంకేతికతలను జోడించాడు, దానిని "ప్రామాణిక సాహిత్యం మరియు కవిత్వం యొక్క మేధావీకరణ"తో నింపాడు.[270] డైలాన్ యొక్క ప్రారంభ సంరచనలు దాదాపు జానపద తరంపై ప్రభావాన్ని చూపాయని పాల్ సిమన్ సూచించాడు: "[డైలాన్ యొక్క] ప్రారంభ పాటలు ... మంచి శ్రావమైన సంగీతంతో చాలా అద్భుతంగా ఉన్నాయి. 'బౌలింగ్ ఇన్ ది విండ్' నిజంగా చాలా అద్భుతమైన శ్రావమైన సంగీతంగా చెప్పవచ్చు. అతను తనని తాను కొంతకాలం ఉపయోగించిన జానపద నేపథ్యంతో మెరుగుపర్చుకున్నాడు. అతను కొంతకాలం పాటు ఆ తరాన్ని నిర్వచించాడు."[271] డైలాన్ శ్రవణ సంబంధిత సంగీతం నుండి ఒక రాక్ నేపథ్యానికి మారినప్పుడు, ఆ సమ్మిళిత సంగీతం మరింత క్లిష్టమైంది. పలువురు విమర్శకులు, డైలాన్ యొక్క ప్రముఖ విజయంగా అతని మధ్య-60ల ఆల్బమ్‌ల త్రయంచే సూచించబడిన సాంస్కృతిక సంశ్లేషణాన్ని చెబుతారు-బ్రింగింగ్ ఇట్ ఆల్ ది బ్యాక్ హోమ్ , హైవే 61 రివిజిటెడ్ మరియు బ్లోండ్ ఆన్ బ్లోండ్ . మైక్ మార్క్యూసీ యొక్క పదాల్లో: "1964 ముగింపు మరియు 1966 వేసవికాలల మధ్య, డైలాన్ ప్రత్యేకంగా ఉండే కళను రూపొందించాడు. జానపదం, బ్లూస్, కంట్రీ, R&B, రాక్ అండ్ రోల్, దైవ వాక్యం, బ్రిటిష్ బీట్‌లు, ప్రతీకాత్మక రచయిత, నవ్యతావాది మరియు బీట్ కవిత్వం, అధివాస్తవికత మరిు దాదా, జార్గాన్ మరియు సామాజిక వ్యాఖ్యానాన్ని ప్రకటిస్తూ, ఫెలిని మరియు మ్యాడ్ మ్యాగజైన్,, అతను ఒక పొందికైన మరియు వాస్తవిక కళాత్మక స్వరం మరియు దృష్టిని నకలు చేశాడు. ఈ ఆల్బమ్‌ల యొక్క అద్భుతమైన సంగీతం శక్తివంతమైన దిగ్భ్రాంతిని మరియు ఓదార్పును కలిగి ఉంటుంది."[272] డైలాన్ వాచక లౌక్యంలో ఒక పద్ధతి అతని భావ గీతాలకు సాహిత్య విమర్శకుల సావధానతను ఆకర్షించింది. ప్రొఫెసర్ క్రిస్టోఫెర్ డైలాన్ యొక్క పనితనంపై ఒక 500 పుటల విశ్లేషణను ప్రచురించాడు, దీనిలో అతన్ని ఎలోయిట్, కీట్స్ మరియు టెన్నేసన్ల స్థాయిలో ఉంచాడు[273] మరియు డైలాన్ అదే సన్నిహిత మరియు బాధపూరిత విశ్లేషణకు తగిన ఒక కవిగా పేర్కొన్నాడు.[274] మాజీ బ్రిటిష్ ఆస్థాన కవి ఆండ్రూ మోషన్ బాబ్ డైలాన్ యొక్క భావ గీతాలు పాఠశాల్లో బోధించబడాలని వాదించాడు.[275] 1996 నుండి, అకాడమీలు డైలాన్‌కు సాహిత్యంలో నోబుల్ బహుమతిని ప్రకటించాలని స్వీడిష్ అకాడమీని సంప్రదిస్తున్నాయి.[276][277][278][279] కొన్ని మార్గాల్లో డైలాన్ యొక్క స్వరం అతని భావగీతాలు వలె ఉలికిపడేలా చేస్తుంది. న్యూయార్క్ టైమ్స్ విమర్శకుడు రాబర్ట్ షెల్టాన్ డైలాన్ యొక్క ప్రారంభం స్వర శైలి "గుథ్రియే పాత పాటలను సూచించే ఒక సాధన లేని స్వరం డేవ్ వ్యాన్ రాంక్ వలె గులకరాళ్లు శబ్దం"గా పేర్కొన్నాడు.[280] యువ బాబీ వోమాక్ సామ్ కూకేకు ఇలా చెప్పాడు, నాకు డైలాన్ గాన శైలి అర్థం కాలేదు, కూకే ఈ విధంగా వివరించాడు: "ఇప్పటి నుండి, ఇకపై స్వరం ఎంత చక్కగా ఉంటుంది అనే దాని గురించి మాత్రం కాదు. ఆ స్వరం నిజాన్ని చెబుతున్నది అనే నమ్మకం గురించే మాత్రమే ప్రస్తావించాలి."[281] రోలింగ్ స్టోన్ మ్యాగజైన్ వారి 2008 "100 మంది ప్రముఖ గాయకులు" జాబితాలో డైలాన్‌కు ఏడవ స్థానాన్ని కలిపించింది.[282] బోనో అ విధంగా వ్యాఖ్యానించాడు: "డైలాన్ అతని గానంలో పలు పద్ధతులను ప్రయత్నించాడు ఎందుకంటే అతని తన అంశాన్ని ప్రదర్శించే పద్ధతిగా చెప్పవచ్చు."[281] డైలాన్ యొక్క ప్రభావం పలు సంగీత తరాలపై ఉన్నట్లు భావించారు. USA టుడే</i>లో ఎడ్నా గుండెర్సెన్ ఇలా చెప్పింది: "1962 నుండి డైలాన్ యొక్క సంగీత DNA దాదాపు ప్రతి సాధారణ పాప్ మెలికకు సూచించింది."[283] డైలాన్ యొక్క ప్రభావాన్ని పలువురు వాద్యకారులు నిర్ధారించారు, వీరిలో జోయె స్ట్రమ్మెర్ డైలాన్ "భావగీతం, రాగం, తీవ్రత, ఆధ్యాత్మికత, రాక్ సంగీతం యొక్క లోతు"ను కలిగి ఉన్నట్లు ప్రశంసించాడు.[284] డైలాన్ యొక్క ప్రాముఖ్యతను ఆమోదించిన పలు ప్రసిద్ధ వాద్యకారుల్లో జాన్ లెనన్,[285] పాల్ మెక్‌కార్ట్నే,[286] నెయిల్ యంగ్,[287][288] బ్రూస్ స్ప్రింగ్‌టీన్,[289] డేవిడ్ బౌయియే,[290] బ్రేయన్ ఫెర్రీ,[291] సైద్ బారెట్,[292] నిక్ కేవ్,[293][294] పాట్టి స్మిత్,[295] జోనీ మిట్చెల్,[296] క్యాట్ స్టెవెన్స్[297] మరియు టామ్ వైట్స్‌లు ఉన్నారు.[298] ఈ అంశంలో అసమ్మితివాదులు కూడా ఉన్నారు. ఒక నూతన ఆందోళనకర అంశాలతో పాప్ సంస్కృతిని పాడు చేసినట్లు విస్తృతంగా పేరు పొందాడు, విమర్శకుడు నిక్ కోహెన్ ఖండించాడు: "డైలాన్ ఒక జ్ఞాని వలె, యువ ప్రవక్త వలె, అతను పూజించబడే మరేదైనా అంశాన్ని నేను అంగీకరించలేను. నేను అతనిని స్వీయ-ప్రాముఖ్యత కోసం ఆశించే ఒక స్వల్ప ప్రజ్ఞ గల వ్యక్తిగా భావిస్తున్నాను"[299] అదే విధంగా, ఆస్ట్రేలియా విమర్శకుడు జాక్ మార్క్స్ డైలాన్ రాక్ తార యొక్క శైలిని మారుస్తున్నట్లు పేర్కొన్నాడు: "రాక్‌లో ప్రాధాన్యత శైలిని కలిగి ఉన్న గర్విష్ట, జరగకూడని-మస్తిష్క తీరును డైలాన్ రూపొందించాడనే నిజాన్ని తిరస్కరించలేము, ఎందుకంటే మిక్ జాగెర్ నుండి ఎమినెమ్ వరకు అందరూ డైలాన్ చేతి పుస్తకం నుండి తమను తాము విద్యావంతులుగా చేసుకుంటున్నారు."[300] 1960ల్లో డైలాన్ ఉత్తరదాయిత్వం ప్రజాదరణ పొందిన సంగీతాన్ని మేధో లక్ష్యాన్ని తెస్తున్నట్లు కనిపించినప్పటికీ, డైలాన్ తన ఆరవైలోకి ప్రవేశించినప్పుడు, నేటికి అతను తాను ప్రారంభంలో ప్రవేశించడానికి ఉపయోగించిన జానపద సంస్కృతికి మరింత విస్తృతపరిచిన ప్రముఖ వ్యక్తిగా పేర్కొంటున్నారు. ది విలేజ్ వాయిస్‌లో జ. హోబెర్మాన్ ఇలా వ్రాశాడు, "ఎల్విస్ పుట్టి ఉండకపోయినా, ఖచ్చితంగా ఒకరు ప్రపంచానికి రాక్ అండ్ రోల్‌ను అందించి ఉండేవారు. ఇటువంటి తార్కిక అంశాలు బాబ్ డైలాన్‌కు వర్తించవు. హిబ్బింగ్, మిన్నెసోటా నుండి నిరాశపూరిత ఎల్విస్ గ్రీన్విచ్ విలేజ్ జానపద పునరుద్ధరణ ద్వారా ప్రపంచంలో మొట్టమొదటి మరియు ప్రముఖ రాక్ అండ్ రోల్ బీట్ సభ్య కవిగా మారాలని మరియు తర్వాత తన స్వీయ రూపకల్పనతో జానపద సంస్కృతిలో గణించగల-నాశనాన్ని అధిగమించిన కీర్తి మరియు అమితాభిమానాన్ని సంపాదించాలని ఏ శక్తివంతమైన చారిత్రక సూత్రం డిమాండ్ చేయలేదు."[301] డిస్కోగ్రఫి అవార్డులు సూచనలు ఉపప్రమాణాలు బాహ్య లింకులు — భావ గీతాలు మరియు పర్యటన ప్రణాళికతో సహా అధికారిక వెబ్ సైట్ — డైలాన్ వార్తలు మరియు కార్యక్రమాలు, రోజూ నవీకరించబడుతుంది — సంగీత కచేరీల సమగ్ర లాగ్ మరియు వర్గీకృత లింక్ సేకరణతో జాబితాలను సెట్ చేస్తుంది — అందరికీ తెలిసిన బాబ్ డైలాన్ రికార్డింగ్ సెషన్స్ మరియు ప్రదర్శనల సమాచారం రోజువారీ డైలాన్ సమయం/కాలక్రమం, రోజు, నెల, సంవత్సరం, స్థానం, వేదిక, పాట శీర్షిక, కళాకారుని పేరు మరియు మరిన్ని వాటిచే శోధించవచ్చు on IMDb in libraries (WorldCat catalog) — హిబ్బింగ్, మిన్నెసోటాలో రోజుల గడిపిన ఇద్దరు డైలాన్ అభిమానులచే ఒక వ్యక్తిగత ఫోటో జర్నల్. వర్గం:1986 జననాలు వర్గం:జీవిస్తున్న ప్రజలు వర్గం:బాబ్ డైలాన్ వర్గం:అమెరికన్ బ్లూస్ గాయకులు వర్గం:అమెరికన్ కంట్రీ గాయకులు వర్గం:అమెరికన్ జానపద గాయకులు వర్గం:అమెరికా జానపద గిటారిస్టులు వర్గం:అమెరికన్ దైవ వాక్య గాయకులు వర్గం:అమెరికన్ హెర్మోనికా వాద్యకారులు వర్గం:అమెరికా పురుష గాయకులు వర్గం:అమెరికన్ చరిత్రకారులు వర్గం:అమెరికన్ కవులు వర్గం:అమెరికా రాక్ గిటారిస్టులు వర్గం:అమెరికా రాక్ గాయకులు-గేయరచయితలు వర్గం:అమెరికన్ DJలు వర్గం:అమెరికన్ క్రిస్టియన్స్ వర్గం:అమెరికన్ బహుళ-సంగీత సాధన వాద్యకారులు వర్గం:అకాడమీ అవార్డు విజేతలు వర్గం:కొలంబియా రికార్డ్స్ కళాకారులు వర్గం:గ్రామీ అవార్డు విజేతలు వర్గం:గ్రామీ లైఫ్‌టైమ్ అచీవ్‌మెంట్ అవార్డు విజేతలు వర్గం:జీయూష్ అమెరికన్ కంపోజర్స్ మరియు గేయరచయితలు వర్గం:జీయూష్ అమెరికన్ రచయితలు వర్గం:కెన్నడీ సెంటర్ ప్రముఖులు వర్గం:మిన్నెసోటా నుండి వాద్యకారులు వర్గం:న్యూయార్క్ నగరం నుండి వాద్యకారులు వర్గం:డులుత్, మిన్నెసోటా నుండి వ్యక్తులు వర్గం:మిన్నెసోటా, సెయింట్ లూయిస్ కౌంటీ నుండి వ్యక్తులు వర్గం:న్యూయార్క్, గ్రీన్విచ్ విలేజ్ నుండి వ్యక్తులు వర్గం:పుల్టిజెర్ బహుమతి విజేతలు వర్గం:రాక్ అండ్ రోల్ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్‌లో చేర్చబడిన వ్యక్తులు వర్గం:గేయరచయితల హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్‌లో చేర్చబడిన వ్యక్తులు వర్గం:ట్రావ్లింగ్ విల్బురేస్ సభ్యులు వర్గం:సోనీ/ATV మ్యూజిక్ పబ్లిషింగ్ కళాకారులు వర్గం:క్రిస్టియానిటీకి మారినవారు వర్గం:పోలార్ మ్యూజిక్ ప్రైజ్ గ్రహీతలు వర్గం:వారి పేరు మార్చుకున్న వ్యక్తులు
https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%8D%20%E0%B0%A1%E0%B1%88%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D