Dataset Viewer
Auto-converted to Parquet
text
stringlengths
1
200
id
int64
10
3.54M
url
stringlengths
31
377
title
stringlengths
1
209
Cengiz Han (doğum adıyla Temuçin, – 18 Ağustos 1227), Moğol İmparatorluğu'nun kurucusu ve ilk Kağanı olan Moğol komutan ve hükümdardır. Hükümdarlığı döneminde gerçekleştirdiği hiçbir savaşı
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
kaybetmeyen Cengiz Han, Dünya tarihinin en büyük askeri liderlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. 13. yüzyılın başında Orta Asya'daki tüm göçebe bozkır kavimlerini birleştirip bir ulus hâline
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
getirerek Moğol siyasi kimliği çatısı altında toplamıştır. Cengiz Han, hükümdarlığı döneminde, 1206-1227 arasında, Kuzey Çin'deki Batı Xia ve Jin Hanedanı; Türkistan'daki Kara Hıtay, Maveraünnehir;
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Harezm, Horasan ve İran'daki Harezmşahlar, Kafkasya'daki Gürcüler, Deşt-i Kıpçak'taki Rus Knezlikleri, Kıpçaklar ile İdil Bulgarları üzerine seferler yaptı ve imparatorluğu döneminde gerçekleştirdiği
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
hiçbir savaşı kaybetmedi. Bunların sonucunda Pasifik Okyanusu'ndan Hazar Denizi'ne ve Karadeniz'in kuzeyine kadar uzanan bir imparatorluk kurdu.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
1162 civarında Moğolistan'daki Onon Nehri yakınlarında doğduğu düşünülen Cengiz Han'ın gerçek adı ''Temuçin''dir. Babası Yesügey, düşman bir kabile olan Tatarlar tarafından zehirlenerek
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
öldürüldüğünde Temuçin henüz 9 yaşındaydı. Temuçin'in kabilesi, küçük yaştaki bir çocuğun liderliğini kabul etmedi ve kardeşleri ve annesiyle birlikte onları ölüme terk ederek kabileden sürdüler.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Moğolistan'ın acımasız bozkırlarında kaçarak ve saklanarak hayatta kalmaya çalıştılar. Temuçin daha küçücük bir çocukken, avladıkları bir hayvanı paylaşmak istemeyen üvey kardeşini çıkan bir kavga
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
sonucu öldürdü. 16 yaşına geldiğinde, daha önceden yaptıkları bir anlaşma sayesinde nüfuzlu bir kabileden olan Börte isminde birisiyle evlendi. Henüz 20 yaşına geldiğinde, tüm Moğolistan'da tanınan
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
ve saygı duyulan bir komutan haline gelmeyi başarmıştı. Moğolistan'daki göçebe kavimleri birer birer kendi bayrağı altında birleştirdi. 1206 yılına gelindiğinde Moğolistan'da birlik sağlanmıştı.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
1206 yılının ilkbaharında Onon Nehri'nin yakınlarında, kendisine bağlanmış olan bütün kabileleri bir araya getirerek büyük bir kurultay topladı. Tüm göçebe kavimleri birleştiren Temuçin tek bir ulus
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
yaratmıştı ve bu ulusa “Moğol Ulusu” adını verdi. Bu kurultayda Temuçin, daha önceden aldığı “Kağan” unvanına ilaveten ''Cengiz'' unvanını aldı ve bu tarihten sonra kendisine “Cengiz Kağan” veya
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
“Cengiz Han” diye hitap edilmesini istedi. Moğol toplumu, Cengiz Han'dan önce teşkilatsız ve düzensizdi. 1206 kurultayında devletin ordu ve toplumsal teşkilatını düzenledi.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Cengiz Han, hükümdarlığı döneminde, 1206-1227 arasında, Kuzey Çin'deki Batı Xia ve Jin Hanedanı; Türkistan'daki Kara Hıtay, Maveraünnehir; Harezm, Horasan ve İran'daki Harezmşahlar, Kafkasya'daki
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Gürcüler, Deşt-i Kıpçak'taki Rus Knezlikleri, Kıpçaklar ile İdil Bulgarları üzerine seferler yaptı ve imparatorluğu döneminde gerçekleştirdiği hiçbir savaşı kaybetmedi. Bunların sonucunda Pasifik
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Okyanusu'ndan Hazar Denizi'ne ve Karadeniz'in kuzeyine kadar uzanan bir imparatorluk kurdu.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Bozkır geleneğinden gelen onlu teşkilatı kullanarak, yetenek ve kişilerin bireysel üstünlüğüne dayanan meritokratik bir ordu meydana getiren Cengiz Han’ın büyük bir asker olarak ün kazanmasının
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
temelinde, kurduğu posta teşkilatı ve casus ağı ile istihbarat sanatına verdiği büyük değer önemli bir yer tutmaktadır. Yaptığı seferler sonucunda pek çok şehir tahrip olmuş ve milyonlarca insan da
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
katledilmiştir, ancak Cengiz Yasası adı ile metinleştirilen kuralları ile işkenceyi, yalan söylemeyi, hırsızlık yapmayı ve zina etmeyi de yasaklamış; zanaatkârlar, doktorlar, belli bilgi becerisi
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
olan eğitimli kişiler ve her dinden din adamlarına, hangi milletten olursa olsun aralarında bir ayrım yapılmaksızın saygı gösterilmesi ve vergiden muaf tutulmalarını da kanunlaştırmıştır.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Cengiz Han aynı zamanda, halkının yazıya sahip olmasını sağlamak için Uygurlardan önemli kişileri başkenti Karakurum’a çağırmış ve Moğolca için Uygur alfabesini uyarlatarak bunu çocuklarına da
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
öğretmesini istemiştir. Bu sayede Moğol dilinin de yazılı hale getirilmesini sağlamıştır.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Cengiz Han, 1227 yılında Kuzey Çin'deki Tangutlar'ı yendiği seferden dönerken bilinmeyen bir nedenle öldü. Mezarının yeri ise günümüzde hâlâ bilinmemektedir. Ünlü bir söylentiye göre, kendisi ölmeden
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
önce mezarının gizli tutulmasını vasiyet etmiş, o ölünce de yakınları onu bilinmeyen bir yere gömmüş, daha sonra cenazeye katılan herkes mezarın yeri hiçbir şekilde bilinmesin diye kendilerini
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
öldürmüştür. Fakat bu iddia, birçok kişi tarafından uydurma olarak kabul edilir. Günümüzde arkeologlar Cengiz'in gömüldüğü yere yaklaştıklarını düşünüyorlar. İlerleyen yıllarda modern Moğolistan'ın
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
muhteşem bir keşfe ev sahipliği yapması mümkündür.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Cengiz Han öldüğünde sahip olduğu topraklar, tahmini olarak Büyük İskender'in dört, Roma İmparatorluğu'nun ise iki katı büyüklüğündeydi. Kurmuş olduğu imparatorluk, günümüzde Rusya hariç tüm
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
ülkelerden daha geniş topraklar üzerine yayılmış vaziyette olup, onun ölümünden sonra oğulları ve torunları döneminde daha da genişleyerek, insanlık tarihinin gördüğü bitişik sınırlara sahip en büyük
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
imparatorluk hâline geldi.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
2003'te araştırmacılar American Journal of Human Genetics'''te, yaklaşık 900 yıl önce yaşamış bir erkeğin genetik materyalinin günümüzde her 200 erkekten birinde bulunduğunu, yani Avrasya'da 16
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
milyon erkeğin bu genetik materyali paylaştığını iddia eden bir araştırma yayımladı. Bunun Avrupa'dan Afrika'ya kadar örnekleri vardır. Araştırmacılar, bu süper başarılı atanın kim olduğu sorusuna
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
getirilebilecek en mantıklı açıklamanın Cengiz Han olduğuna karar verdiler. Çünkü Cengiz Han'ın, vaktinde Çin'den getirttiği Taoist bir bilgeden ömrünü uzatmak için yardım istediği ve bunun
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
sonucunda, yaptığı seferlerle büyük şehirleri ele geçirdiğinde oralarda yaşayan birçok kadını himayesine alıp onlarla cinsel ilişkiye girdiği bilinmektedir.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Cengiz Han'ın ataları ve kökleri
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Cengiz Han’ın şeceresi yarı mitolojik bir şekilde sis perdesi arkasındadır. Onun atalarının ve kendisinin doğuş efsanesi, Moğol mitolojisinin önemli belgelerindendir. Yazılış tarihi itibarı ile
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Cengiz Han’ın yaşadığı döneme en yakın olanı Şamanizm etkilerinin görüldüğü, 1240 yılında Moğolca olarak kaleme alınmış olan Moğolların Gizli Tarihi adlı esere göre Cengiz Han’dan 10 nesil önce
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
yaşayan Alangoya, Cengiz Han soyunun efsanevi büyük annesi olarak kabul edilmiştir. Moğolların Gizli Tarihinde yer alan efsaneye göre Alangoya dul kaldıktan sonra evlenmediği hâlde üç oğlu daha
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
olmuştur. Cengiz Han ve onun mensup olduğu Börçiginler bu çocuklardan “Bodoncar” adlı en küçük olanının soyundan gelmektedir. Alangoya efsanesi yalnızca Cengiz Han’ı değil onunla birlikte “Nirun”
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
yani ışığın çocukları adı verilen bir yığın boyu ilgilendirse de Cengiz Han soyunun en büyük efsanesi olarak kabul edilmiştir. Nirun boylarından öncelikle Cengiz Han’ın boyu Borciginler ardından
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Tayciutlar, Barlaslar, Derbenler, Salciutlar ve başka birkaç boy daha sayılabilir. 1140 yılında Moğol kabilelerinden Börçiginlere mensup Kabul, bütün Moğolların ilk lideri olarak “Han” unvanını
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
almıştır. Cengiz Han’ın babası Yesügey Bahadır onun torunudur.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Kabul Han ve onun halefi Ambakay Han zamanında Moğollar, Çin'deki Jin İmparatorluğu ile mücadele edecek kadar kuvvetlenseler de Tatarlar, Çinlileri hoşnut etmek için Ambakay’ı Çin’e teslim ettiler.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Ambakay hiç alışılmadık bir şekilde, “tahta eşek şekli” denen bir duruma sokularak çarmıha gerilip infaz edildi. Cengiz Han’ın büyük amcası Kutua, bu hakarete Çin üzerine ve Tatarlara bir dizi
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
saldırı düzenleyerek cevap verdi ve bu akınlar sonunda “Moğol Herkülü” unvanını kazandı. Fakat, 1160 yılında, detayları bilinmeyen bir dizi olay sonunda, Kuzey Çin’in hakimi Jin Hanedanı, Moğolları
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
hezimete uğrattı. Moğollar bir süre karmaşa içinde dağıldılar. Sefalet içinde yüzen bu karmaşık hâldeki Moğollar’ın içerisindeki önemsiz liderlerden biri olan Kabul Han'ın torunu Yesügey Bahadır,
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
ittifaklar kurarak Moğolları güçlendirmeye çalıştı. Moğolların batı komşularından biri olan Türk boylarından Keraitler idi. Keraitler 200 yıldan beri Nasturi Hristiyan’dı. Hristiyan Keraitlerin o
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
zamanki lideri Tuğrul idi. Tuğrul, 1160 yılında iç meseleler sonucu tahtını kaybetmişti. Moğolların lideri Yesügey, Tuğrul'a kabilesinin önderliğini yeniden ele geçirmesi için yardım etti. Tuğrul ve
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Yesügey anda ile kardeşilik yemini ettikten sonra, daha sonraları Moğolların yeniden ortaya çıkışında olağanüstü önem taşıdığını kanıtlayacak olan bir ittifak kurdular.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Rivayetlere ve efsaneye göre Yesügey Bahadır bir gün Onon nehri kıyılarında şahini ile avlanırken gelinleri taşımak için özel olarak tahsis edilmiş, bir at arabasına rastladı. Yesügey, arabada oturan
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
kıza ilk görüşte âşık olmuştu. Yesügey iki kardeşini yanına alarak ve birlikte ağır ağır giden düğün arabasına yetiştiler. Üç kardeş Onggirat boyunun Olkunat kabilesinden olan Höelin adındaki yeni
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
evli gelini yakaladılar. Höelin başka seçme şansı olmadığı için Yesügey Bahadır’ı yeni kocası olarak kabullendi. Yesügey onunla, doğurduğu oğlan bir kahraman olacak diyerek evlenmişti.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Doğumu
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Evlilikten bir süre sonra Yesügey, Tatarlar üzerine yaptığı bir akından geri döndüğünde, karısı Höelin'in hamile olduğu haberiyle karşılandı. Kaynaklarda bebeğin doğumu sırasında Höelin’in kapısına
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
bir yay ve ok asılarak şeytanın girmesinin engellendiği ancak yakın akrabalar ve bir kadın Şamanın ebe olarak görev yaptığı ileri sürülmektedir. Şaman, bebeği çok yakından inceleyerek, geleceği
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
hakkında kehanette bulunabilecek bir işaret arayacaktı. Efsaneye göre sağ avucunun içinde sonraları gayet doğal olarak, gücün ve çok kan dökeceğinin simgesi olarak nitelendirilecek aşık kemiği
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
şeklinde bir kan pıhtısı ile doğdu. Yesügey Bahadır düşman olduğu Tatar kabilelerinden birinin reisi olan Temuçin adlı bir kişiyi esir almıştı. İşte bu esir ve hadise üzerine Yesügey Bahadır oğluna
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Temuçin adını verdi. Temuçin, katı, sağlam, sert, dayanıklı ve demir gibi anlamlarına gelmektedir.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Arap ve İranlı tarihçilere göre Temuçin'in doğum tarihi 26 Ocak 1155'tir. Ancak Çin kaynaklarınca Temuçin, 12 Hayvanlı Türk takvimine göre domuz yılının başında dünyaya gelmiştir. Bu hesapla 12
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Hayvanlı Türk Takviminde 1 yıl 12 yılı kapsadığı için 1155 ile 1167 arasında sonu 2 ile biten bütün senelerden yola çıkarak doğum tarihinin 1162 olabileceği kabul edilmektedir. Uzmanlar Temuçin’in
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
doğum tarihini nasıl kanıtlamaya çalışıyorlarsa doğum yerinin de kesin olarak nerede olduğunu tartışmaktalar. Cengiz Han zamanından günümüze kalan tek kaynak olan “Moğolların Gizli Tarihi” adlı
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
eserde bu yerin Onon yakınlarında Dülün-Boldak adıyla bilinen bölge olduğu yazmaktadır. Bu adın anlamı “Dalak Tepeciği” idir.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Çocukluk ve gençlik yıllarında verdiği hayatta kalma mücadelesi
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Yesügey Bahadır ve Höelin’in Temuçin’den başka Hasar, Haçi ve Temüge adlarını taşıyan üç oğlu ile Temulun adında bir kızları olmuştur. Bunun yanı sıra Temuçin'in Bekter ve Belgütay isimli iki üvey
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
kardeşi vardı. Temuçin 9 yaşındayken, babası Yesügey Bahadır onu evlendirmek için kendisini de yanına alarak Temuçin'in annesi Höelin'in kabilesi olan Onkıratların yanına gitti. Yesügey, kayın
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
biraderinin kızı Börte'yi oğlu Temuçin'e istedi. Börte adındaki kız Temuçin’den bir yaş büyüktü. Anlaşma gereği Temuçin orada kalacaktı. Burada evlilik yaşı olan, 10 yaşına gelene kadar evin reisine
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
hizmet edecekti. Fakat Yesügey Bahadır evine dönerken yolda karşılaştığı ve konuk olduğu Tatarlar tarafından, eski husumetlerinin sonucu olarak zehirlendi. Yesugey Bahadır ne olursa olsun ölmeden
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
önce Temuçin’in geri getirilmesi için emir verdi fakat Temuçin gelmeden öldü. Temuçin ve ailesi, ilk olarak akraba kabilelerden Tayciutlara katılmaya karar vererek yanlarına gittiler ancak,
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Tayciutlar Temuçin ile ailesini yanlarına almak istemediler. Yesügey’in erkek kardeşleri de Höelin ve çocuklarına yardım etmediler. Bir müddet sonra da Yesügey'in kabilesi Temuçin'in annesi Höelin'in
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
yani bir kadının emri altında kalmak istemeyerek göç etti. Höelin, kabilesinin sürülerinden hiçbir hak iddia etmeyerek Burhan Haldun Dağının eteklerindeki ormanlık yamaçlara ailesi ile birlikte
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
yerleşti. Sürü sahibi olamadıkları için et yiyemeden, süt içemeden sadece nehirde balıkçılık yaparak, ormanda yabani meyveler ve kökler toplayarak hayatlarını devam ettirebiliyorlardı. Temuçin on-on
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
bir yaşlarında iken çok iyi bir arkadaş edindi. Bu çocuk Cacırat boyundan Camuka adlı kendi yaşıtında birisi idi. Sonunda dostlukları o derece ilerlemişti ki anda yani kan kardeşi olmak için yemin
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
ettiler. Temuçin 13 yaşında iken üvey kardeşi Bekter ile arasındaki rekabet ileri boyutlara vardı ve Temuçin, Yesügey’in diğer hanımından doğan üvey kardeşi Bekter’i bir av meselesi sonucu çıkan
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
kavgadan sonra öldürdü. Bekter, Höelin'in öz oğlu olmamasına rağmen Tayciutlara karşı birlik olmak gerekirken böyle bir hareket yaptıkları için Temuçin'e çok sinirlendi. Nitekim Tayciutlar kısa bir
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
süre sonra saldırarak Temuçin'i esir aldılar. Tayciutların lideri tarafından tutsak edilen Temuçin, bir köpek gibi boynuna bir tahtadan yapılmış tasma takarak kabilelere teşhir edildi. Fakat bir gün
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
bekçisinin elindeki halatı birdenbire şiddetle çekerek başına vurduğu bir darbe ile saf dışı bırakıp koruluğa doğru kaçarak Onon Nehri kıyısına doğru koştu. Nehirde boylu boyunca uzandı. Tahta
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
boyunduruk başının soğuk sudan yeterince yüksekte durmasını sağlıyordu. Peşindekilerin tümü koruluğu araştırırken nehrin aşağısındaki evine doğru giden bir adam Temuçin’i yattığı yerde görür görmez
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
tanımıştı. Bu adam, Temuçin esir edildikten sonra evinde tutulduğu Sohan Şira idi. Uzaktan Temuçin’i arayan takipçilerin bu tarafa geldiğini görünce Sohan Şira onlara mani olmak için herkese şimdiye
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
kadar aradıkları yerleri bir kez daha kontrol etmelerini önerdi. Temuçin, tehlike geçtikten sonra Sohan Şira’nın gittiği yoldan sendeleyerek ilerledi ve bir önceki geceyi geçirdiği çadıra ulaştı.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Üzerinden sular damlayan titreyen Temuçin’i gören Sohan Şira oradan uzaklaşmasını istedi. Buna rağmen ailesi, karısı, iki çocuğu ve kızı Temuçin’e yakın davranarak boyundurluğu ve kelepçesini
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
çıkararak Temuçin’in karnını doyurdular ve ıslak elbiselerini kuruttular. Daha sonra da Temuçin’i koyun yünüyle dolu bir arabanın içinde sakladılar. Ertesi gün Tayciutlar, Sohan Şira’nın çadırına
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
gelerek her tarafı karıştırıp yatakların altına baktılar. Sıra yün dolu arabaya geldiğinde, tam Temuçin’in ayaklarını görecekleri sırada Sohan Şira, böyle sıcak bir havada bu kadar yünün altında kim
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
saklanır diyerek takipçilerin oradan uzaklaşmasını sağladı. Sonunda, Sohan Şira Temuçin’in kaçma şansını arttırmak için yiyecek, içecek ve iyi bir at verdi. Temuçin, Annesinin Onon’un üst
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
kesimlerindeki sığınağına giden yolu takip ederek sonunda ailesine geri döndü. Temuçin, ileri de Cengiz Han olduğunda kendisine yardım edenleri hiç unutmamıştır ki bunlar arasında kendisini esaretten
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
kurtaran Sohan Şira ve onun çocukları da vardır. Bir tanesine general rütbesi vermiştir.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Bu hadisenin üzerinden bir yıl geçmişti. Aile sadece bir sürüye ve dokuz tane ata sahipti. Bir gün Temuçin’in üvey kardeşi Belgütay’ın marmot avlamak için kamp dışına çıktığı sırada hırsızlar kalan
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
sekiz atı çaldılar. Temuçin ellerinde kalan son ata atladı ve sonraki iki gün boyunca hırsızların izini sürdü. Üçüncü gün sabahı bir çadıra ve çadırın yanındaki ağıldaki oldukça büyük bir at
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
sürüsüyle ilgilenen Bughurçi isimli bir gence rastladı. Bughurçi, Temuçin’in uzun süredir koşturduğu atının hâlini görünce Temuçin’e yorgunluktan neredeyse ölmek üzere olan atını sürüsündeki zinde
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
atlardan biriyle değiştirmesi için ısrar etti. Temuçin atını değiştirip oradan ayrılırken Bughurçi aniden bir karar verdi ve at hırsızlığı hepimizin ortak sorunu bende seninle birlikte geleceğim
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
dedi. Üç gün sonra Temuçin ve Bughurçi hırsızlara ve çalıntı atlardan oluşan sürülere yetişti. İki arkadaş anında harekete geçerek sürünün arkasına daldı ve Temuçin’e ait olan atların iplerini kesip
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
yedeklerine alarak dörtnala uzaklaştılar. Bughurçi’nin babasının kampına yaklaştıkları sırada Temuçin, sen olmasaydın atlarımı nasıl bulurdum gel bunları bölüşelim sadece hangilerini almak istediğini
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
söyle yeter dedi. Babası varlıklı biri olan Bughurçi hayır diye yanıtladı. Temuçin gerçekten Bughurçi’nin asil davranışını unutmayacak ve Bughurçi ileride yanından ayırmadığı sağ kolu, atlarının baş
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
seyisi, zırhlı tümen komutanı ve Moğolların en büyük generallerinden biri olacaktı.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Börte'nin kaçırılması Tuğrul Han ve Camuka ile birlikte Merkitler’e karşı sefer
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
Temuçin, 9 yaşındayken nişanlandığı Börte ile babasının ölmeden önce kararlaştırdığı gibi evlilik düğünü yapmak için kayınpederini ziyaret etmeye ve evlilik anlaşmasına hâlâ razı olup olmadığını
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
sormak için üvey kardeşi Belgütay ile birlikte Kongirat ülkesine doğru yola çıktı. Temuçin'i çok iyi karşıladılar ve evlilik gerçekleşti. Evlilik tarihi olarak kesin olmamakla birlikte 1178, 1180 ve
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
1181 tarihleri ileri sürülmektedir. Temuçin Börte ile evlendiği zamanlarda Merkit kabilesinin büyük bir saldırısına uğradı. Bu saldırıda Temuçin kendi canını ve karargahını kurtardığı hâlde henüz
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
yeni evlendiği eşi Börte Merkitler tarafından kaçırıldı. Bataklıkları yararak düşmanı ağır mağlubiyete uğratan Temuçin, karısını onların elinden alamamış ancak bu zafer ona çok büyük bir ün ve itibar
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
kazandırmıştı. Temuçin’in doğumundan önce babası Yesügey Bahadır, Keraitlerin lideri Tuğrul ile kardeşlik yemini etmişti. Temuçin, kardeşi Kasar ve üvey kardeşi Belgütay’ı yanına alarak yeni bir
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
müttefik kazanmaya gitti. Başlarına geleni Tuğrul’a anlattı. Vaktiyle Temuçin'in babası tarafından yardım gördüğünü hatırlayan Tuğrul Han, Temuçin'i himayesine aldı. Tuğrul onu çok iyi karşıladı ve
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
kendisine evladım diye hitap etti. Tuğrul, Temuçin’in Cungar kabilesi şefi Camuka’ya da uğramalarını ve onlarında desteğini almalarını söyledi. Üç kardeş Camuka’ya da giderek durumu anlattılar.
10
https://tr.wikipedia.org/wiki/Cengiz%20Han
Cengiz Han
End of preview. Expand in Data Studio
README.md exists but content is empty.
Downloads last month
42