Datasets:

sonadong

/

demo

like 0

Алаш қозғалысының маңызын 2-3 сөйлеммен сипаттаңыз.

<noinput>

Алаш қозғалысы қазақ халқының ұлттық сана-сезімін көтеріп, саяси автономияға ұмтылыс жасаған тарихи кезең. Ол қазақ қоғамының мәдени, білім беру және әлеуметтік дамуына ықпал етіп, ұлттық идеялардың негізін қалады.

Берілген мәліметтерден Алаш қозғалысының жетекшілерін тізіп шығыңыз.

Әлихан Бөкейхан, Міржақып Дулатұлы, Ахмет Байтұрсынұлы, Ахметжан Бірімжанұлы, Елдос Омарұлы, Кәрім Досжанұлы.

1. Әлихан Бөкейхан 2. Міржақып Дулатұлы 3. Ахмет Байтұрсынұлы 4. Ахметжан Бірімжанұлы 5. Елдос Омарұлы 6. Кәрім Досжанұлы.

Алаш қозғалысы кезінде қолданылған «Алаш!» ұранының мағынасын түсіндіріңіз.

<noinput>

«Алаш!» ұраны қазақ халқының ұлттық бірлігін, тәуелсіздігін және ұлттық рухын білдіретін символ болды. Бұл ұран халықты біріктіру және жауға қарсы тұруға шақыру мақсатында қолданылды.

Алаш әскері құрылған уақытын және оның құрылу себебін анықтаңыз.

1917 жыл, ұлттық әскер жасақтау қажеттілігі.

Алаш әскері 1917 жылы, ел ішіндегі тынышсыздық пен қауіпсіздікті сақтау мақсатында құрылды. Халық өзін-өзі қорғау үшін ұлттық әскер жасақтау мәселесі көтерілді.

Тәуелсіздік туралы мәлімдемені қорытындылап, оның мәнін түсіндіріңіз.

"Тәуелсіздік – миллиондардың қанатты үміті және орындалған ғасырлық арманы."

Тәуелсіздік – бұл халықтың еркіндігі, өз тағдырын өзі шешу мүмкіндігі. Ол тек қана саяси сый емес, сонымен қатар ұлттық құндылықтарды, мәдениетті және тарихты сақтау мен дамыту үшін маңызды.

Елбасының Тәуелсіздік жылдарындағы жетістіктерін сипаттаңыз.

<noinput>

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Тәуелсіздік жылдарында экономиканы тұрақтандыру, инфрақұрылымды дамыту, әлеуметтік саладағы реформаларды жүзеге асыру және халықаралық деңгейде Қазақстанның беделін арттыру бойынша маңызды қадамдар жасады.

Тәуелсіздік мерекесінің Астанадағы салтанатына қатысқан халықтың көңіл-күйін сипаттаңыз.

<noinput>

Мерекелік шарада халықтың қуанышы мен патриотизмі айқын сезілді. Адамдар бір-біріне жылы лебіздерін білдіріп, Тәуелсіздіктің маңызын атап өтті. Атмосферада қуаныш пен мақтаныштың ерекше сезімі болды.

Абайдың ұрпақтарының тарихы туралы қысқаша мәлімет беріңіз.

<noinput>

Абайдың ұрпақтары Совет үкіметі кезеңінде қудалауға ұшырады. Турағұл, Мекайыл және Ізкайыл сияқты ұрпақтары саяси репрессиялардың құрбаны болды, олардың көпшілігі атылып, қуғындалды.

Тарихи деректерге сүйеніп, Абайдың ұрпақтарының қоғамдағы рөлін сипаттаңыз.

<noinput>

Абайдың ұрпақтары қазақ қоғамында маңызды рөл атқарды, олар халықтың мәдениеті мен білімін дамытуға үлес қосып, Алаш қозғалысының белсенді мүшелері болды.

Абайдың ұрпақтарының тағдырына қатысты негативті оқиғаларды анықтаңыз.

Абай ұрпақтарының арасында репрессияға ұшырағандар кімдер?

Абайдың ұрпақтары арасында Турағұл, Мекайыл, Ізкайыл және олардың балалары репрессияға ұшырап, атылды немесе қуғындалды.

Конференцияның тақырыбы мен мақсатын сипаттаңыз.

«Екінші республика: өткеннің тағылымы, болашақтың тұғырнамасы» атты конференцияда қандай мәселелер қарастырылды?

Конференцияда Қазақстан Республикасының саяси-құқықтық жүйелерін реформалаудың негізгі мәселелері, тарихи және құқықтық аспектілерді дамытудың бағыттары талқыланды.

Елбасының ономастикалық саясат туралы пікірін қысқаша баяндаңыз.

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев 1998 жылы ономастикалық саясатты босаңдатуға болмайтынын атап өтті. Ол ұлттық атауларды өзгерту қажеттілігін айтты.

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев ономастикалық саясатты босаңдату қажет емес екенін, тарихи және мәдени маңызы бар ұлттық атауларды өзгерту арқылы халықтың ұлттық рухын көтеру қажеттігін атап өтті.

Географиялық атаулардың тарихи маңыздылығын сипаттаңыз.

Географиялық атаулар халықтың тарихи және мәдени ескерткіштері болып табылады, олар өткен оқиғаларды, мәдениетті, және этникалық ерекшеліктерді сақтайды.

Географиялық атаулар халықтың тарихи және мәдени ескерткіштері ретінде қызмет етеді, олар өткен оқиғаларды, мәдениетті, және этникалық ерекшеліктерді сақтап, ұрпақтарға жеткізеді.

Қазақстанның ономастика саласындағы қазіргі жағдайын талдаңыз.

Ономастика саласындағы жұмыстар соңғы жылдары жанданып, халықтың ұлттық мұрасын сақтау мен жаңғыртуға бағытталған.

Қазақстанда ономастика саласындағы жұмыстар соңғы жылдары жанданып, халықтың ұлттық мұрасын сақтау мен жаңғыртуға үлкен көңіл бөлінуде, бұл процесс қоғамның мәдени дамуында маңызды рөл атқарады.

Топонимдердің тарихи сипатын зерттеудің маңыздылығын түсіндіріңіз.

Топонимдер халықтың өткен өмірі мен мәдениетін көрсетеді, олар арқылы тарихи ақпарды алу мүмкіндігі бар.

Топонимдер халықтың өткен өмірі мен мәдениетін көрсететіні үшін, оларды зерттеу тарихи ақпарды алу мен мәдени мұраны сақтау үшін өте маңызды.

Тәпеннің өмірі мен күресін сипаттайтын қысқа эссе жазыңыз.

<noinput>

Тәпен – ауыр тағдырды бастан кешірген, кедейліктен байлыққа жеткен, бірақ кеңестік қуғын-сүргіннің құрбаны болған адам. Оның өмірі – еңбек, адалдық және жанқиярлықтың символы. Тәпеннің ұрпақтары бүгінгі күні де оның еңбекқорлығын үлгі тұтып, тәуелсіз Қазақстанның дамуына үлес қосуда.

Тәпеннің ауылын қорғау үшін жасаған әрекеттерін сипаттап беріңіз.

Тәпеннің ауылында қарақшылар шабуыл жасады.

Тәпен ауылын қорғау үшін қарсылық көрсетпей, балаларын және ағайындарын аман сақтау үшін әрекет етті. Ол мал үшін адам қанын төкпеу қажеттігін айтып, шабуылға қарсы тұруды жөн көрмеді, осылайша ауыл тұрғындарының аман қалуын қамтамасыз етті.

Тәпеннің ата-бабалары туралы мәліметтер беріңіз.

Тәпеннің шежіресі мен ата-бабаларының есімдері.

Тәпеннің шежіресі сегіз арыс Адай руынан бастау алады. Оның атасы Жанақ батыр, ал Жанақтан тараған ұрпақтары арасында Боқсары, Текей және Жанақ бар. Тәпеннің өз ата-бабасы Қарағұл, ал оның шөбересі ретінде Тәпеннің ұрпақтары танымал шопандар болып табылады.

Тәпеннің ауылына келген кеңестік биліктің әсерін талдаңыз.

Кеңестік билік ауыл тұрғындарына қандай өзгерістер енгізді?

Кеңестік билік ауыл тұрғындарына насихат жүргізіп, оларды ауыл шаруашылығын бірігіп өңдеуге шақырды. Алайда, бұл өзгерістер ауыл адамдарының болмысын түбегейлі өзгертті, мал-мүліктері тәркіленіп, көптеген адамдар қуғынға ұшырады, нәтижесінде ауылда ашаршылық пен ауыртпалықтар пайда болды.

Ер Қосайұлы Ерсары-Пыштанай батырдың өмірі туралы қысқаша мәлімет беріңіз.

<noinput>

Ер Қосайұлы Ерсары-Пыштанай батыр 1693-1793 жылдар аралығында өмір сүрген, Жоңғарларға қарсы шайқастарда, соның ішінде атақты «Аңырақай» шайқасында маңызды рөл атқарған қазақтың даңқты батырларының бірі.

Ерсары-Пыштанай батырдың қару-жарақтары туралы ақпарат жазыңыз.

<noinput>

Ерсары-Пыштанай батыр найза, семсер, айбалта, шоқпарды шебер меңгерген және садақпен мылтықты өте дәл ататын ерекше мерген болған.

Ер Қосайұлының отбасылық тарихын сипаттаңыз.

<noinput>

Ер Қосайұлының баласы Пыштанай, 12 жасында әкесінің қайтыс болуы нәтижесінде өз нағашыларының қолында өсіп, кейіннен туысқандарын біріктіру үшін алты жасар Бөлекті нағашы жұртынан алып келген.

Ерсары-Пыштанай батырдың жетістіктерін атап өтіңіз.

<noinput>

Ерсары-Пыштанай батыр қазақ жерін сыртқы басқыншылардан қорғауда, Маңғыстау мен Еділ-Жайық аралығында бірнеше шайқастарға қатысып, еліміздің тәуелсіздігі үшін ерен ерлік көрсеткен.

Сырбай Мәуленовтің соғыс тақырыбындағы өлеңдерінің негізгі идеяларын сипаттаңыз.

«Жарылып жартас қақырап, Темірмен темір сайысар» өлеңіндегі мазмұнды түсіндіріңіз.

Сырбай Мәуленовтің бұл өлеңінде соғыстың ауыртпалығы мен жауынгерлердің ерлігі, олардың Отанын қорғаудағы мықты рухы бейнеленген. Ақын соғысқа қатысушылардың намыстары мен батылдығын, жаудың алдында тайсалмауға шақырады.

Сырбай Мәуленовтің әскери өмірі мен шығармашылығының байланысын талдаңыз.

<noinput>

Сырбай Мәуленовтің әскери өмірі оны поэзияда соғыс тақырыбын тереңірек түсінуге және шынайы бейнелеуге итермеледі. Ол Ұлы Отан соғысында болған оқиғаларды өз шығармашылығында шынайы әрі әсерлі түрде суреттеді, бұл оның поэзиясына ерекше мән берді.

Сырбай Мәуленовтің «Құлын» өлеңіндегі философиялық ойды түсіндіріңіз.

<noinput>

«Құлын» өлеңінде өмір мен өлімнің, тағдыр мен соғыстың мәні тереңінен қарастырылады. Ақын өлімнің жалғасы ретінде өмірдің мәңгілік екенін, соғыс пен ауыртпалықтарды жеңе отырып, өмірдің жалғасатынын жеткізеді.

Сырбай Мәуленовтің шығармаларының ерекшеліктерін анықтаңыз.

<noinput>

Сырбай Мәуленовтің шығармаларының ерекшеліктері – оның поэзиясында соғыс тақырыбының басым болуы, шынайы сезім мен эмоционалды тереңдік, ұлттық рухты көтеретін мазмұн және бейнелеу тәсілдерінің жаңашылдығы.

Абайдың фотосуреттері туралы ақпаратты қысқаша жинақтаңыз.

<noinput>

Абайдың бізге жеткен екі фотосуреті бар: біріншісі 1896 жылы Ақылбай мен Турағұлмен, екіншісі 1903 жылы отбасы ортасында түсірілген.

Абайдың бейнесін суреттеудің мәдениетіне қатысты пікіріңізді білдіріңіз.

<noinput>

Абай бейнесін суреттеуде әр суретшінің шығармашылық еркіндігі болуы керек, бірақ тарихи нақтылықты сақтаған жөн.

Абайдың бейнесін қалыптастырудағы проблемаларды атаңыз.

<noinput>

Абайдың бейнесін дұрыс қалыптастырудағы проблемалар: бірқатар суреттер мен мүсіндерде оның шынайы кескініне сәйкес келмеуі және тарихи деректердің назардан тыс қалуы.

Зұлқарнай Алдамжарұлының ғылыми жетістіктерін қысқаша сипаттаңыз.

<noinput>

Зұлқарнай Алдамжарұлы тарих ғылымдарының докторы, профессор, академик. Ол Қазақ мемлекеттік университетінің тарих факультетін үздік дипломмен бітіріп, кейінгі жылдары көптеген ғылыми жұмыстар жариялады, шәкірттерін тәрбиелеп, тарих ғылымы мектебін қалыптастырды.

Өтеген батыр мен Кенен Әзірбаевқа орнатылған ескерткіштің ашылу салтанатындағы қатысушыларды атаңыз.

Алматы – Ташкент автожолында өткен салтанат.

Салтанатқа ҚР Парламентінің депутаттары, тарихшылар, жазушылар, журналистер, аузы дуалы қариялар, сондай-ақ Астана, Алматы, Шымкент, Тараз қалаларынан келген мәртебелі меймандар қатысты.

Мұстафа Шоқайға арналған ескерткіштің орнату орны туралы ақпарат беріңіз.

Қызылорда қаласы, Қорқыт ата университеті және медициналық колледж аумағы.

Мұстафа Шоқайға арналған ескерткіш Қызылорда қаласында, Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің, Қызылорда медициналық колледжінің, И.Әбдікәрімов атындағы Қызылорда аграрлық техникалық колледжінің ғимараттары шоғырланған аумақта орнатылды.

Кенен Әзірбаевтың қандай ерекшелігі бар екенін жазыңыз.

<noinput>

Кенен Әзірбаев – қазақтың халық ақыны, әнші-композитор. Оның әндері қазақ халқының мәдениеті мен тарихында маңызды орын алады, әрі оның шығармашылығы халық арасында кеңінен танымал.

Шағатай ұлысының географиясын сипаттаңыз.

<noinput>

Шағатай ұлысы батысында Мауереннахрды қамтып, терістігінде Арал теңізі мен Балқаш көліне, шығысында Алакөл мен түстігінде Үндістанға дейінгі Синд өзеніне дейінгі аумақтарды алып жатыр.

Шағатай ханның әскери қызметі туралы мәлімет беріңіз.

<noinput>

Шағатай хан Шыңғысханның әскерінің оң қолын басқарды, Отырар мен Үргенішті бағындыруды жүктеді, алайда өз тете ағасы Жошыға бағынуды қаламады.

Шағатай ұлысындағы дін мен мәдениетке қатысты ақпарат беріңіз.

<noinput>

Шағатай ұлысында мұсылмандық дін бостандығына еркіндік берілген, бірақ Шағатай кейбір шешімдерімен жергілікті халықтың наразылығын туғызды, себебі оның дінге қатысты әрекеттері мұсылмандарға ұнамады.

Шағатай ұлысының билік құрылымын түсіндіріңіз.

<noinput>

Шағатай ұлысындағы билік негізінен жергілікті Дулат әмірлерінің қолында болды, ал Шағатайдың өзі таққа отырғаннан кейінгі билікті басқару ісі Қарағар ноянның қолында болды.

"Алып Ана" бейітімен байланысты аңызды түсіндіріңіз.

<noinput>

"Алып Ана" бейіті туралы аңызда, бұл жерге әйгілі батыр Едігенің шешесі жерленген делінеді. Аңыз бойынша, Едіге XIV ғасырда өмір сүрген, ал "Алып Ана" қорымында ортағасырлық күмбез болған. Көптеген адамдар бұл жерге зиярат ету үшін келеді, себебі "Алып Ана" перінің қызы болып есептелінеді.

"Түкті Ата" бейіті туралы ақпарат жинаңыз.

<noinput>

"Түкті Ата" бейіті Сағыз өзенінің қарсы бетінде орналасқан. Бұл жерге келген зияратшылардың көпшілігі әртүрлі себептермен, мысалы, аурудан емделу немесе бала тілеу үшін келетіндігі айтылған. Бейіттің қалануы мен күтімі жергілікті тұрғындардың дәстүрлеріне байланысты.

"Алып Ана" және "Түкті Ата" бейіттерінің тарихын салыстырыңыз.

<noinput>

"Алып Ана" бейіті Едіге батырдың шешесі ретінде танылса, "Түкті Ата" бейіті Едігенің әкесі ретінде аталады. Екі бейіт те тарихи аңыздармен байланған және обаға зиярат етушілердің саны көп. Бұл жерлер қазақ халқының рухани мәдениетінің маңызды бөлігі болып табылады.

"Алып Ана" бейітіне саяхат жасаудың артықшылықтарын талдаңыз.

<noinput>

"Алып Ана" бейітіне саяхат жасау рухани тынығу, тарихи білімді арттыру және қазақ халқының мәдениетімен танысу мүмкіндігін береді. Сонымен қатар, бұл жерге зиярат еткен адамдар өздерінің тілектерін айту және рухани жаңару үшін келеді.

Әбдіғапар Жанбосынұлының ұлт азаттық көтерілісіндегі рөлін сипаттаңыз.

<noinput>

Әбдіғапар Жанбосынұлы 1916 жылғы ұлт азаттық көтерілістің қолбасшысы ретінде белсенді қатысып, қазақ жастарына «қара жұмыс» әскеріне бармау туралы үндеу тастап, көтерілісшілерді ұйымдастыруда маңызды рөл атқарды.

Тарихшы Манаш Қозыбаевтың «Жауға шаптым ту байлап» кітабында Әбдіғапар туралы айтылған негізгі ойларды табыңыз.

<noinput>

Манаш Қозыбаев Әбдіғапарды XX ғ. ұлт азаттық қозғалысының көрнекті көсемдерінің бірі ретінде көрсете отырып, оның тарихи рөлін атап өтеді, сондай-ақ тоталитарлық кезеңде есімінің ұмытылып, қайта жаңғыруын тілге тиек етеді.

Әбдіғапар Жанбосынұлының атасы мен шөбересі туралы мәлімет беріңіз.

<noinput>

Әбдіғапар Жанбосынұлының арғы атасы Қарақыпшақ Қобыланды батыр, ал шөбересі – Нияз бидің ұрпағы, ол Абылай хан заманында «Орда ханы» атанған.

1916 жылғы көтерілістің басталу себептерін қысқаша түсіндіріңіз.

<noinput>

1916 жылғы көтеріліс патшаның «Үйен» жарлығының жариялануымен басталды, қазақ жастарының соғыс майданында қырылудан қорқып, қаруланып, халықты қорғауға ұмтылуымен сипатталды.

Абылай ханның 280 жылдығы туралы қысқаша мәлімет жазыңыз.

<noinput>

Абылай ханның 280 жылдығы 1991 жылы Көкшетауда аталып өтті. Бұл шара тəуелсіздік жарияланған жылмен бірге өтті, қазақ тарихында маңызды оқиға ретінде бағаланды.

Деректемелердің маңызын жеткізу үшін Абылай ханның хатының бір үзіндісін талдаңыз.

Абылай ханның генерал-майор фон барон Деницке жазған хаты.

Хатта Абылай ханның 1765 жылы қырғыздарға қарсы жорық жоспары мен әскери стратегиясы баяндалған. Бұл хат тарихи құнды дерек болып табылады, себебі қазақ-қырғыз қарым-қатынасының мәселелерін көтереді.

Берілген тарихи оқиғаның уақытын анықтаңыз.

Абылай ханның қырғыздарға шабуылы.

1765 жылдың қыркүйегі мен қарашасы аралығында болды.

Абылай хан мен қырғыздардың қарым-қатынасы туралы өз пікіріңізді білдіріңіз.

<noinput>

Абылай хан мен қырғыздар арасындағы қарым-қатынастар күрделі болды. Қазақ хандығының мүддесін қорғау мақсатында Абылай хан бірнеше рет әскери жорықтар жасаған, бұл жағдай екі халықтың тарихында маңызды рөл атқарды.

Н.Ә.Назарбаевтың Президент қызметіне кірісу сөзінде қандай негізгі идеялар айтылады?

<noinput>

Н.Ә.Назарбаевтың сөзінде елдің тәуелсіздігі, халық бірлігі, және мемлекеттің тұрақты дамуы басты назарда. Ол халықтың сенімін, еліміздің жетістіктері мен болашақ жоспарын, сондай-ақ жастардың рөлін ерекше атап өтті.

Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстанды дамыту туралы көзқарасын сипаттаңыз.

<noinput>

Н.Ә.Назарбаев еліміздің дамуында жаңғыру, халықтың әл-ауқаты, инновациялар мен интеграцияның маңызды рөлін атап өтті. Ол Қазақстанның әлемдік аренада бәсекеге қабілетті елге айналуы үшін барлық қажетті шараларды қабылдауға дайын екенін білдірді.

Н.Ә.Назарбаевтың Президент қызметіне кірісу сөзінде айтылған жетістіктерді тізіп беріңіз.

<noinput>

- Тәуелсіздік жылдарында экономикалық өсім мен тұрақтылыққа қол жеткізу. - Жаңа өндірістер мен жұмыс орындарының құрылуы. - Халықаралық резервтердің 69 миллиард АҚШ долларына жетуі. - Бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіру мақсатына жету.

Н.Ә.Назарбаевтың сөзінен үзінді келтіріп, халықтың бірлігі туралы пікір жазыңыз.

«Халқымның қолдауы маған сарқылмас күш-жігер береді.»

Н.Ә.Назарбаевтың бұл сөзі халықтың бірлігінің маңыздылығын көрсетеді. Халықтың қолдауы мемлекет басшысына күш-қуат беріп, елдің дамуына оң әсер етеді.

Елбасы Н.Назарбаевтың «Ұлы Даланың жеті қыры» мақаласындағы тарихи сананы қалыптастырудың маңыздылығын түсіндіріңіз.

Бұл мақаланың негізгі идеялары мен тарихи сана туралы айтылған ойлары қандай?

Елбасының «Ұлы Даланың жеті қыры» мақаласы тарихи сананы қалыптастыруды, ұлттық мәдениетіміз бен тарихымызды жаңғыртуды мақсат етеді. Мақалада ұлт тарихының маңызды аспектілері, сондай-ақ тарихи мұраға деген құрметтің ел болашағына ықпалы туралы баяндалады.

М.Әуезовтің Семей кезеңі туралы қысқаша мәлімет беріңіз.

Мұхтар Әуезовтің балалық шағы мен білім алу кезеңі қандай болды?

Мұхтар Әуезов Семейде атасы мен әжесінің тәрбиесінде болып, 9-10 жасында ағасы Қасымбекпен бірге Камалиддин хазірет медресесінде оқыды. 1909 жылы қалалық бес кластық орыс училищесінде білім алып, осы жерде «Дауыл» шығармасын жазды.

Қазақстанның демократиялық құқықтар мен адам бостандықтары саласындағы халықаралық стандарттарды мойындауы туралы пікір білдіріңіз.

Бұл стандарттардың Қазақстанның халықаралық қауымдастықтағы орнына әсері қандай?

Қазақстанның демократиялық құқықтар мен адам бостандықтары саласындағы халықаралық стандарттарды мойындауы, оның халықаралық қауымдастықтағы беделін көтеріп, елдің саяси құрылымын нығайтуға ықпал етеді. Бұл қадам халықтың өмір сүру сапасын жақсарту мен ашық басқару саясатын жүзеге асыруға бағытталған.

Копенгаген құжатының маңыздылығын атап өтіңіз.

Копенгаген құжатының қабылдануы Қазақстан үшін не білдіреді?

Копенгаген құжатының қабылдануы Қазақстанның халықаралық стандарттарға сай демократиялық институттарды қалыптастыру жолындағы маңызды қадамы болып табылады. Бұл құжат азаматтық құқықтардың сақталуын, саяси құқықтарды қорғауды көздеп, халықтың бостандығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған.

Берілген мәтіннің негізгі идеясы мен мазмұнын анықтаңыз.

Бұл эпос Қалқай молданың қолжазбалары арасынан табылды. Эпосты 1940 жылы Асайып Хангелдин тапсырған. Бұрынғы ноғайлының заманында Ер Бөкше, Нар Бөкше, Әділ Бөкше, Асқар Бөкше... ағайынды ерлер болыпты.

Эпоста қазақ халқының батырлығы, отбасылық құндылықтары және жаумен шайқасудың маңыздылығы баяндалады.

Ер Бөкшенің әңгімесіндегі басты кейіпкерлерді тізімдеңіз.

Ер Бөкше, Нар Бөкше, Әділ Бөкше, Асқар Бөкше, Қосай.

1. Ер Бөкше 2. Нар Бөкше 3. Әділ Бөкше 4. Асқар Бөкше 5. Қосай

Қосайдың ерлігін сипаттаңыз.

Қосай әкесі Ер Бөкшенің жаумен шайқасуға бара жатқанын біліп, оған жылап жүгіре береді. Ол әкесінің артынан қуып, шайқасқа қатысып, жауды жеңеді.

Қосай әкесі Ер Бөкшенің жолын қараумен жүріп, оның ерлігін қайталап, жаумен шайқасып, жеңіске жетеді. Ол батырлығымен және қайсарлығынымен елінің намысын қорғайды.

Эпостоғы шайқас сипаттамасын талдаңыз.

Екеуі найзаласады, Ол да найза салады, Бұл да найза салады. Екеуінің найзасы, Қармақ болып қалады.

Шайқас кезінде екі жауынгердің күші тең келеді, олар бір-біріне найза салып, батылдық танытады. Бұл эпостың шайқас сценаларының драматизмі мен күштілігіне айқын дәлел.

Шұбартау көтерілісінің негізгі себептерін қысқаша сипаттаңыз.

<noinput>

Шұбартау көтерілісінің негізгі себептері арасында халықтың ашаршылықтан және кеңестік биліктің қатал саясатыннан жапа шегуі, мал шаруашылығының күйреуі, сонымен қатар байларды жою саясатының әсері болды.

1929-1931 жылдар аралығындағы көтерілістерге қатысты статистикалық мәліметтерді шығарып жазыңыз.

1930-1931 жылдары Қазақстанда 15 ірі көтеріліс болды, оларға 34 мыңдай адам қатысты.

1929-1931 жылдары Қазақстанда 15 ірі көтеріліс орын алды, оларға қатысқандардың саны 34 мыңға жуық болды.

Кеңестік тоталитарлық жүйенің халыққа әсерін талдап, оның теріс әсерлерін атаңыз.

<noinput>

Кеңестік тоталитарлық жүйе халықтың өміріне теріс әсер етті. Негізгі теріс әсерлеріне ашаршылық, кедей шаруалардың күйреуі, саяси қуғын-сүргін, және халықтың құқықтарының шектелуі жатады.

Шұбартау көтерілісінің тарихи маңызын сипаттаңыз.

<noinput>

Шұбартау көтерілісі қазақ халқының ұлт-азаттық қозғалысының бір бөлігі ретінде бағаланып, халықтың кеңестік билікке қарсы күресінің тарихымыздағы маңызды оқиғасы болып табылады.

Жошы хан мазарының орналасқан жерін сипаттаңыз.

<noinput>

Жошы хан мазары Жезқазғаннан 45 шақырым солтүстікке қарай, Кеңгір өзенінің жағасында орналасқан. Бұл мазар күйдірілген кірпіштен тұрғызылған және күмбезді құрылыс қатарына жатады.

Жошы ханның тарихи маңыздылығын талқылаңыз.

<noinput>

Жошы хан қазақ тарихында маңызды рөл атқарған тұлға. Ол Алтын Орда мемлекетінің негізін қалаушы ретінде танылып, қазақ халқының мәдениеті мен тарихында ерекше орын алады.

Жошы ханның мазарын жөндеуге байланысты жоба жоспарын жасаңыз.

<noinput>

- Мазарды жөндеу жұмыстарының жоспары: - Құрылыс материалдарын таңдау - Жер учаскесін дайындау - Мұражай экспозициясын құрастыру - Туристік инфрақұрылымды дамыту - Жолдарды жақсарту

Алаша хан мен Жошы ханның қарым-қатынасын сипаттаңыз.

<noinput>

Алаша хан мен Жошы хан арасындағы қарым-қатынас әкесі мен баласы арасындағы терең сенім мен құрметке негізделген. Жошы ханның батылдығы мен ерлігі Алаша ханға үлкен қуаныш сыйлады.

1937-1938 жылдардағы «Үлкен террор» туралы қысқаша мәлімет беріңіз.

<noinput>

1937-1938 жылдары Кеңес Одағында болған «Үлкен террор» саяси қуғын-сүргін кезеңі болып табылады. Бұл уақытта мыңдаған адамдар, оның ішінде қазақ зиялылары мен қарапайым еңбек адамдарын «халық жауы» ретінде жазықсыз репрессияға ұшыратты, нәтижесінде 118 мыңнан астам адам жазаланған.

Досмұхамедұлы Халелдің өмірі мен еңбектері туралы баяндаңыз.

<noinput>

Досмұхамедұлы Халел (1883-1939) – қазақтың алғашқы дәрігері әрі Алаш қозғалысының белсенді қайраткері. Санкт-Петербургте әскери-медициналық академияны бітірген соң, ол халықтың денсаулығын жақсарту мақсатында баспасөзге мақалалар жазып, дәріс берумен айналысқан. 1937 жылы тұтқындалып, 1939 жылы ату жазасына кесілді.

Қазақ халқының ХХ ғасырдағы ауыр қайғысын қандай тарихи оқиғалармен байланыстырасыз?

<noinput>

ХХ ғасырдағы қазақ халқының ауыр қайғысы сталиндік қуғын-сүргінмен, әсіресе 1937-1938 жылдардағы «Үлкен террор» кезеңімен тығыз байланысты. Бұл уақытта мыңдаған қазақ зиялылары мен қарапайым азаматтар жазықсыз жазаланып, елдің мәдениеті мен білімінің дамуына үлкен зиян келді.

Төлепкерей Бисұлтанұлы туралы мәлімет беріңіз.

<noinput>

Төлепкерей Бисұлтанұлы (1889-1938) – қазақ халқының білім беру саласына үлес қосқан тұлға. Ауыл мектебінде мұғалім болып жұмыс істеп, Алашорда үкіметінің құрамында да қызмет атқарды. 1938 жылы «халық жауы» ретінде тұтқындалып, атылды.

Бұқарбай Естекбайұлының 200 жылдығы тойлануындағы негізгі тұлғаларды атаңыз.

Қызылордада Кенесары ханның бас сардарларының бірі болған Бұқарбай Естекбайұлының 200 жылдығы тойланды. Мерекелік шараға ҚР Мәдениет және ақпарат министрі Дархан Мыңбай, Қызылорда облысының әкімі Болатбек Қуандықов, Дін істері жөніндегі агенттік төрағасы Қайрат Лама Шариф, сенатор Жабал Ерғалиев қатысты.

ҚР Мәдениет және ақпарат министрі Дархан Мыңбай, Қызылорда облысының әкімі Болатбек Қуандықов, Дін істері жөніндегі агенттік төрағасы Қайрат Лама Шариф, сенатор Жабал Ерғалиев.

Бұқарбай батырға арналған ескерткіштің авторы туралы мәлімет беріңіз.

Қала орталығында батырдың ескерткіші ашылды. Ескерткіш авторы Қазақстан Суретшілер одағының мүшесі, мүсінші Жәркен Исмағұлов.

Ескерткіштің авторы - Қазақстан Суретшілер одағының мүшесі, мүсінші Жәркен Исмағұлов.

Кеңес Одағының азаматтарының Екінші дүниежүзілік соғысқа қатысу статистикасын сипаттаңыз.

Қазақстаннан аттанған азаматтар саны 1 млн 200 мың, соғыстан оралмағандар 600 мыңның үстінде.

Қазақстаннан 1 млн 200 мың азамат соғысқа аттанды, олардың 600 мыңнан астамы оралмады.

Қажымұқан Мұңайтпасовтың соғыс кезіндегі әрекеттерін қысқаша баяндаңыз.

Қажымұқан Қазақстанның сол кездегі басшыларына барып, майданға көмек қолын созу үшін 100 мың сом ақша тауып, ұшақ жасатуға бел буды.

Қажымұқан Мұңайтпасов майданға көмек көрсету үшін 100 мың сом ақша тауып, ұшақ жасатуды жоспарлады.

Ахмет Байтұрсынұлының «Әліппе» кітабының маңызын түсіндіріңіз.

<noinput>

Ахмет Байтұрсынұлының «Әліппе» кітабы қазақ тілінде сауат ашу үшін революциялық мәнге ие болды, өйткені ол қарапайым халыққа қолжетімді, демократиялық әліпби ретінде танылды және қазақ жазба әдебиетінің негізін қалауда маңызды рөл атқарды.

Қыпшақ хандығының құрылу себептерін сипаттаңыз.

<noinput>

Қыпшақ хандығының құрылу себептерінің бірі саяси дәстүрді сақтау мен Екінші Шығыс Түрік қағанатының ыдырауынан кейін Қыпшақ тайпаларының батысқа қашуы болды, бұл жаңа мемлекеттік құрылымның қалыптасуына ықпал етті.

Қоңырқожа Қожықовтың «Әліппе» кітабының ерекшеліктерін атап өтіңіз.

<noinput>

Қоңырқожа Қожықовтың «Әліппе» кітабының ерекшеліктері оның қазақ тілінде жазылғандығы, төте оқудың әдістемелік негіздерін қамтуы және балаларға арналған қызықты өлеңдер мен ертегілерді енгізуі болып табылады.

«Алаш» партиясының тіл мен ділдегі рөлін сипаттаңыз.

<noinput>

«Алаш» партиясы қазақ әдеби тілінің дамуына, ұлттық мәдениет пен тілдің жандануы мен нығаюына ықпал ете отырып, қазақ халқының ұлттық идентификациясын қалыптастыруда маңызды рөл атқарды.

Сталин дәуіріндегі репрессиялардың әсерін сипаттаңыз.

<noinput>

Сталин дәуіріндегі репрессиялар қазақ халқының тағдырына терең із қалдырып, көптеген адамдардың өмірін жалмаған. Бұл кезеңде халықтың құқықтары мен бостандығы тапталып, қарапайым адамдар да қуғын-сүргінге ұшыраған.

Александра Цайдың зерттеу жұмыстары туралы пікіріңізді білдіріңіз.

<noinput>

Александра Цайдың зерттеу жұмыстары маңызды тарихи оқиғаларды зерттеуге бағытталған және қазақ тарихының ауыр кезеңдерін жан-жақты ашады. Оның еңбектері халықтың тарихи жадысын жаңғыртуға үлес қосады.

Сталиндік репрессияның халыққа тигізген зардаптарын тізіп шығыңыз.

1928-1938 жылдардағы репрессиялар, ауыл тұрғындарының қуғындалуы, мал мен мүліктің тәркіленуі

Сталиндік репрессиялар нәтижесінде ауыл тұрғындары қуғындалды, мал мен мүлік тәркіленді, көптеген адамдар сотталды, азық-түлік тапшылығы мен ашаршылыққа ұшырады.

«Жанды ауыртатын бұл тарихты білу бізге не береді?» деген сұраққа жауап беріңіз.

<noinput>

Бұл сұраққа жауап беру үшін, тарихи оқиғаларды зерттеп, өткеннің қателіктерінен сабақ алуымыз қажет. Тарихты білу – ұрпақтардың болашағын қорғаудың бірден-бір жолы.

Темірбек Жүргеновтің оқу-ағарту ісіне қосқан үлесін сипаттаңыз.

<noinput>

Темірбек Жүргенов Қазақстанның оқу-ағарту саласын дамытуда үлкен рөл атқарды. Ол Қазақ педагогикалық институтының директоры болып тағайындалғаннан кейін, білім беру жүйесін реформалауда және жаңа оқу орындарын ашуда маңызды шаралар қабылдады.

Темірбек Жүргеновтің қызметі туралы естеліктерді жинақтаңыз.

Т.Жүргенов туралы естеліктерді кімдер айтты?

Т.Жүргенов туралы естеліктерді қоғам қайраткерлері, өнер адамдары және оның қызметтестері, соның ішінде Жүсіпбек Арыстанов, Қапан Бадыров және Шара Жиенқұлова айтып өтті.

Тарихи тұлға Темірбек Жүргеновтің мәдениет саласындағы ықпалы туралы пікіріңізді білдіріңіз.

<noinput>

Темірбек Жүргенов мәдениет саласында ерекше ықпал еткен тұлға болды. Ол театр, музыка және өнердің дамуына зор үлес қосып, қазақ кәсіби өнерінің қалыптасуына негіз болды.

Әдеби жыл қорытындысына байланысты өтетін іс-шараларды сипаттаңыз.

Қазақстан Жазушылар одағының 2022 жылғы әдеби жыл қорытындысы.

2022 жылғы әдеби жыл қорытындысы Қазақстан Жазушылар одағының ғимаратында өтті, жиын Әнұранмен басталып, ақын Болат Жетекбай және жазушы Серік Нұғыман баяндамалар жасады.

Ұбық халықтың жойылу себептерін түсіндіріңіз.

Баграт Шинкубаның «Ұбықтан қалған жалғыз» кітабынан алынған үзінді.

Ұбық халқы Ресейдің қанды қылышына ілініп, аяусыз күрескен, олардың көпшілігі қырылады, ал аман қалғандары Түркияға көшіп, тарихта ізсіз жоғалады.

Қазақстан Жазушылар одағы пленумының негізгі мақсатын анықтаңыз.

Пленумда қаралған мәселе.

Пленум Қазақстан Жазушылар одағының құрылтайын өткізу мәселесін қарастырып, алдағы 12 мамырға жоспарлады.

Соңғы ұбықтың тілінің жойылу себептерін мысалмен көрсетіңіз.

Заурхан Золактың сұхбаты.

Заурхан Золактың айтуынша, тілдің жойылуы халықтың жойылуымен тығыз байланысты, себебі соңғы тілде сөйлейтін адам қайтыс болса, тіл де жойылады.

Алаш көсемі Әлихан Бөкейханның ұлттық мемлекет туралы айтқан пікірлерін талдаңыз.

«Ең бірінші – Алаш ұлттық демократиялық мемлекет болуы тиіс. Ол үшін, ең алдымен, «жер, жер және жер» болуы керек.»

Әлихан Бөкейхан ұлттық мемлекет құру үшін жердің маңыздылығын ерекше атап өтті. Бұл пікір қазіргі уақытта да өзектілігін жоғалтпайды, себебі жер – халықтың мәдениеті мен экономикасының негізі.

Тәуелсіздіктің маңыздылығы туралы үш негізгі дәлел келтіріңіз.

Тәуелсіздік – ең қастерлі құндылық. Егемендік – елдің мұраты.

1. Тәуелсіздік ұлттық бірлікті нығайтады. 2. Егемендік халықтың өз тағдырын өзі басқаруына мүмкіндік береді. 3. Тәуелсіз мемлекетте адам құқықтарының сақталуы жоғары деңгейде болады.

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың халыққа айтқан сөздерінен мысал келтіріңіз.

«Мен азаматтарымыздың ертең емес, бүгін бақытты өмір сүргенін қалаймын».

Мемлекет басшысы Тоқаев азаматтардың бүгінгі күндегі өмір сапасын көтеру қажеттігін баса айтты, бұл халықтың әлеуметтік жағдайын жақсартуға бағытталған маңызды қадам.

Ұлттық мемлекет құрудың негізгі шарттарын атап өтіңіз.

«Ұлтшылдық арқылы ғана ұлт қалыптасады, ұлтшылдық ұлтты тудырады».

1. Ұлттық мүддені қорғау. 2. Мемлекеттік тілдің, діннің және мәдениеттің үстемдігі. 3. Халықтың әлеуметтік-экономикалық жағдайын жақсарту.

Бағдат апаның өмір жолындағы ең маңызды кезеңді сипаттаңыз.

<noinput>

Бағдат апа Қарағанды облысы, Нұра ауданында дүниеге келіп, әкесінің тәлім-тәрбиесімен жоғары білім алу үшін Алматыға баруға ұмтылды. Соғыс басталғанда мектепті тәмамдап, білім алу жолында көптеген қиындықтарды жеңіп, ұстаздық қызметке кірісті.

Сафуан Шаймерденовтің шығармаларын атаңыз.

<noinput>

Сафуан Шаймерденовтің шығармаларына "Инеш", "Жыл құсы", "Дөкей келе жатыр", "Мезгіл" повесі, "Ит ашуы", "Әдеби толқындар", "Ағалардың алақаны" жатады.

Бағдат апаның Сафуан Шаймерденовпен алғашқы танысуын баяндандырыңыз.

<noinput>

Бағдат апа Сафуан Шаймерденовпен университетте оқып жүргенде танысты. Олар курстас достар болып, бір-біріне қолдау көрсетіп, кейіннен шаңырақ көтерді.