tat
stringlengths 0
4.69k
| rus
stringlengths 1
5.61k
|
|---|---|
"Рэп-баттл ярдәмендә фигыльләрне өйрәнәбез". | «Учим глаголы при помощи рэп-баттла». |
"Россия өчен укытучы" проектында катнашучылар — авыл мәктәпләре, консерватив укытучылар һәм дәресләрдә сәясәт турында. | Участники проекта «Учитель для России» — о сельских школах, консервативных преподавателях и политике на уроках. |
2015 елда берничә төбәктә "Россия өчен укытучы" программасы старт алды — иң яхшы югары уку йортлары (МДУ, МДХМИ, Югары икътисад мәктәбе) чыгарылыш студентлары өлкә мәктәпләренә укытырга китте. | В 2015 году в нескольких регионах стартовала программа «Учитель для России» — выпускники лучших российских вузов (МГУ, МГИМО, Высшей школы экономики) отправились преподавать в областные школы. |
Нәкъ шундый ук проектлар күп кенә илләрдә — Һиндстаннан, Кытайдан башлап Бөекбритания һәм АКШка кадәр илләрдә бар. | Точно такие же проекты существуют во многих странах — от Индии и Китая до Великобритании и США. |
Болар барысы да шул исәптән мәктәпкә мөнәсәбәтне үзгәртер өчен ясалган — укучыларда да, шулай ук укытучыларда да (11 июньгә кадәр программага яңа туплау бара). | Все это придумано в том числе и для того, чтобы изменить отношение к школе — как у самих учеников, так и у преподавателей (до 11 июня в программу идет новый набор). |
"Медуза" проектта катнашучыларның берничәсе белән нигә алар Мәскәүдән укытырга киткән, "гадәти мәктәп" ничек яши, анда нәрсә үзгәртеп була һәм ни өчен моны эшләргә кирәк икәнлеге турында сөйләште. | «Медуза» поговорила с несколькими участниками проекта о том, зачем они уехали из Москвы преподавать, как живет «обычная» школа, что можно в ней изменить — и зачем это нужно делать. |
Калуга өлкәсе Балабаново шәһәренең 3нче номерлы урта гомумибелем бирү мәктәбенең тарих һәм җәмгыять белеме укытучысы | Учитель истории и обществознания в СОШ № 3 города Балабаново Калужской области |
Минем әни — инглиз теле укытучысы, әти — галим-физик, тик мин беркайчан да укытучы булам дип уйлаганым да булмады. | Моя мама — учительница английского языка, папа — ученый-физик, но я никогда не думал, что стану учителем. |
Мин эшләгән Мәскәү-Ситида бизнес-консультант булып эшләдем. | Я работал бизнес-консультантом в Москва-Сити. |
Минем, консалтингта эшләүче теләсә кайсы кеше кебек үк, аңлаешлы траектория бар иде. | У меня была понятная траектория, как и для любого человека, который работает в консалтинге. |
Кайчагында мин ни өчен мәгариф системасында идарәчел характердагы акыллы карарлар юк, дип уйлана идем. Алар бизнеста күптән кулланыла. | Иногда я задумывался о том, почему в системе образования нет умных решений управляющего характера, которые давно применяются в бизнесе. |
Һәм мин "Россия өчен укытучы" укытучылар эзләве турында игълан күргәч, мин моның мәктәпкә система ягыннан карау, анда нәрсә дә булса үзгәртер өчен, аны өйрәнү өчен минем шанс икәнлеген аңладым. | И когда я увидел объявление о том, что «Учитель для России» ищет преподавателей, я понял, что это мой шанс посмотреть на школу с системной точки зрения, изучить ее настолько, чтобы я мог что-то в ней изменить. |
Мин шунда ук нинди контекстка эләккәнемне аңларга тырыштым. | Я попытался сразу же понять, в какой контекст попал. |
Беренче дәрестә һәр баладан нәрсә белән мавыга ул, нәрсә белән шөгыльләнә, нәрсә белән яши дип сорадым. | На первом уроке каждого ребенка спросил, чем он увлекается, чем занимается, чем живет. |
Балалар моңа гаҗәпләнде, чөнки, гадәттә, укытучылар мондый сораулар бирми. | Дети были удивлены, потому что обычно учителя не задают таких вопросов. |
Дустанә мөнәсәбәтләр бездә шунда ук барлыкка килде. | Дружеские отношения у нас сложились сразу. |
Әмма мин, әгәр балаларга янып торган күзләр һәм предметка кызыксыну белән килсәм, алар автомат рәвештә яхшы укый башлаячак, дип уйладым. | Но я думал, если прийти к детям с горящими глазами и интересом к предмету, они автоматически начнут исправно учиться. |
Беренчедән, дәрес булсын өчен, җитәрлек дәрәҗәдә әзерләнергә кирәк аңа. | Во-первых, чтобы урок состоялся, недостаточно подготовиться к нему. |
Максат куярга кирәк — 45 минут эчендә сыйныфтагы һәр бала аңласын һәм исендә калдырсын өчен син инәрсә телисең. | Нужно поставить цель — что ты хочешь, чтобы за 45 минут понял и запомнил каждый ребенок в классе. |
Мин дә һәр дәрестән соң дәресләрнең төп идеясен бер җөмләдә формалаштырырга сорый идем. | И я стал после каждого урока просить сформулировать основную идею занятия в одном предложении. |
Мәсәлән, балалар сөйлиләр: | Например, дети говорят: |
"1812 елда Наполеон һәм аның армиясе Россиягә һөҗүм башлады һәм җиңелде". | «В 1812 году Наполеон и его армия напали на Россию и потерпели сокрушительное поражение». |
Икенчедән, балалар вакуумны күрә алмый. | Во-вторых, дети не терпят вакуума. |
Әгәр синдә төгәл план юк икән, алар моны тоя һәм үз эшләре белән шөгыльләнәчәк. | Если у тебя нет четкого плана, они это почувствуют и будут заниматься своими делами. |
Мәктәпкә кадәр миңа еш кына директорлар советы алдыннан чыгыш ясарга туры килде, һәм мин бу күнекмәне кулланырга булдым. | До школы мне часто приходилось выступать перед советом директоров, и я решил использовать этот навык. |
Мин болай күз алдына китерәм: минем алдымда мәктәп укучылары, түгел ә директорлар советы утыра, һәм бары тик мөһим булган әйберне генә сөйлим. | Я представляю, что передо мной сидят не школьники, а совет директоров, и говорю только то, что важно. |
Өченчедән, балалар да нигә аларга нәрсәдер өйрәтәләр икәнен аңларга тиеш. | В-третьих, дети должны понимать, зачем им что-то учить. |
Илһам бирә торган лидерлар уңышлы компанияләрдә, гадәттә, ни өчен алар нәрсә эшли, ничек алар моны эшли икәнен, аннары гына — нәрсә эшлиләр икәнен сөйли. | Вдохновляющие лидеры в успешных компаниях обычно говорят, зачем они что-то делают, как они это делают и только потом — что именно делают. |
Мәктәптә, минем искәргәнем бар, дәресләрдә без нәрсә өйрәнгәнне, бераз гына ничек өйрәнү турында сөйләргә күнеккән, "ни өчен" дигән сорау кадр артында кала яки ул бөтенләй юк. | В школе, я заметил, на уроках принято говорить, что мы учим, немного о том, как мы это учим, а вопрос «зачем» остается за кадром или его нет вообще. |
Мин мәктәпкә килгәч, миндә балалар үзләре үзләрен укытсын өчен, шундый система ясау идеясе бар иде. | Когда я пришел в школу, у меня была идея выстроить такую систему, чтобы дети сами себя обучали. |
Алар үз телендә аралашканда, алар бер-берсен, укытучыга караганда, күбрәк аңлый. | Когда они говорят на своем языке, они друг для друга и понятнее, чем преподаватель. |
Һәм мин әйтәм. | И я говорю: |
"Барлык укучыларга да, мәктәптән соң дустыңа кешечә аңлаткан кебек итеп, дәреснең темасын сөйлә". | «Расскажи всем ребятам тему урока так, как бы ты после школы другу рассказал, по-человечески». |
Һәм алар кызык сөйли башлый, тик берничә беренче сүзләре генә кызык була, ә аннары гадәттәге мәктәп форматына күчә. | И они начинают интересно говорить, но только несколько первых слов, а потом переключаются на привычный школьный формат. |
Балабановода балалар миңа йөри лидерлык түгәрәгенә йөри — бу –минем проект, мин аны Югары икътисад мәктәбендә яклаячакмын. | В Балабаново дети ко мне ходят в кружок лидерства — это мой проект, который я буду защищать в Высшей школе экономики. |
"Мәктәптә яшерен сәләтләрне ачыклау һәм ярдәм итү" дип атала. | Называется «Выявление и поддержка скрытых лидеров в школе». |
Һәр очрашуга балалар үзләре тәкъдим иткән өч бурычны башкара. | К каждой встрече дети выполняют три задачи, которые предлагают сами. |
Мәсәлән, Ван Гог картинасын карарга, "Алиэкспресс"тан үсемлекләргә заказ ясарга һәм утыртырга, 15 яңа сүз өйрәнергә. | Например, рассмотреть картину Ван Гога, заказать и посадить растения с «Алиэкспресс», выучить 15 новых слов на французском. |
Һәркем чыгыш ясый, үз уңышлары турында сөйли һәм миннән фидбэк ала. | Каждый выступает, рассказывает о своих успехах и получает от меня фидбэк. |
Мин ышанам ки, әлеге проект талантлы балаларга ачылырга ярдәм итәчәк. | Я надеюсь, что этот проект поможет талантливым детям раскрыться. |
Шулай килеп чыкты ки, "5"легә укымаган укучыларга, әйтерсең лә ихтыяҗ юк, ләкин чынлыкта, аларның күбесендә потенциал бар. | Так сложилось, что ученики, которые не стали отличниками, как будто не востребованы, но на самом деле у многих есть потенциал. |
Башка проектны мин шаяртып "Россия өчен ата-ана" дип атыйм. | Другой проект я в шутку называю «Родитель для России». |
Бу сыйныфтагы атмосфераны сизелерлек яхшыртты. | Это заметно улучшило атмосферу в классе. |
Хәтта гадәти "афәрин" дию — теләсә кайсы кеше өчен бу бик мөһим, бигрәк тә бала өчен. | Даже элементарно сказать «молодец» — это очень важно для любого человека, особенно для ребенка. |
Бу эшләүне дәвам итәр өчен ягулык. | Это топливо, чтобы продолжать работать. |
Аннары мин бала турында һәркем белән индивидуаль рәвештә сөйләшеп карадым һәм шундый проблемага тап булдым, ата-аналарның балалар белән аралашу өчен уен кораллары юк. | Потом я попытался с каждым индивидуально поговорить про ребенка и столкнулся с тем, что у родителей нет инструментов для общения с детьми. |
Алар үзләре дә балалары яхшы укысын өчен йогынты ясарга тели, ләкин алар арасында бәйләнеш һәм ышаныч юк. | Они и сами бы хотели повлиять на то, чтобы дети учились лучше, но между ними нет контакта и доверия. |
Кайберләре җитди бәхәсләр турында сөйләделәр, балаларның өйдән качуы турында. | Некоторые рассказывали про серьезные конфликты, про то, как дети убегают из дома. |
Ата-аналарның тәкъдимнәре тигез түгел иде — бу бөтен мәктәпне чолгап ала торган әйбер. | Предложения родителей сквозили неравноправием — это то, что пронизывает всю школу. |
Мин балаларны тыңларга, аларны бүлдермәскә һәм кичектерә белергә, карарларны кызу вакытта, хисләр белән кабул итмәскә тәкъдим иттем. | Я предложил слушать детей, не перебивать их и давать отсрочку — не принимать решения сгоряча, на эмоциях. |
Мондый шактый гади киңәшләр психологик китаплардан. | Такие довольно простые советы из психологических книг. |
Мин уйладым, ата-аналарның мәктәпләрдә ике атнага бер булса да җыелуы, балалар белән бергә нидер эшләве һәм башка гаиләләрнең ничек үзара аралашуын каравы мөһим,. | Я подумал, что важно, чтобы родители собирались в школах хотя бы раз в две недели, что-то делали вместе с детьми и смотрели на то, как между собой общаются и другие семьи. |
Чөнки мәктәптә андый берләшмә җитми. | Пока что такого сообщества в школе не хватает. |
Мин тарих укытучысы буларак, кайнар сәяси вакыйгалардан соң, мәсәлән, Америкадагы сайлаулардан соң, балалар миннән сорый: | Так как я преподаватель истории, после горячих политических событий, например выборов в Америке, дети спрашивают: |
"Ә сез кем өчен?" | «А вы за кого?» |
Дәресләрдә мин моны шаяртуга җибәрәм, ләкин кызыксынганнар өчен, минем каралган сәгатьләрем бар, анда килергә һәм аралашырга мөмкин. | На уроках я свожу это к шутке, но для тех, кто интересуется, у меня предусмотрены часы, когда можно прийти и пообщаться. |
Сыйныфта, минемчә, барысы да Навальный ролигын карады, һәм мин аның белән кызыксынган бер егет белән аралаштым. | В классе, по-моему, все смотрели ролик Навального, и я общался с одним парнем, который им интересовался. |
Без тарафдарларның һәм каршы килүчеләрнең нәрсә сөйләүләрен бергә карадык. | Мы вместе посмотрели, что говорят сторонники, что говорят противники. |
Ә Навальный нәрсә эшләде? | А что сделал Навальный? |
Ул дөньяга нинди нәтиҗә күрсәтте? | Какой результат он показал миру? |
Ул объектив тикшерү уздырамы? | Он проводит объективное расследование? |
Кайда монда син һәм синең мәнфәгатьләрен? | Где здесь ты и твои интересы? |
Минем сәяси вектор булганы юк, мин мәктәптә балаларның сәяси карашларын формалаштыру өчен түгел, үзләре уйласыннар. | У меня нет политического вектора, я в школе не для того, чтобы формировать у детей политические убеждения, — пускай они сами думают. |
"Балалар, Путин өчен тавыш бирегез" яки "революция ясыйк" — мин моның турыда түгел. | «Дети, голосуйте за Путина» или «сделаем революцию» — я не про это. |
Һәм мин Россия тарихын укытканда, материалны патриотик позициядән җиткерәм. | И когда я преподаю историю России, с патриотической позиции доношу материал. |
Мин болай гына император Александр III — консерватор, ә аның икътисады яхшы үскәнен сөйләмим, аның сәясәтенә нинди сораулар булырга мөмкинлеге турында да сөйлим. | Я не просто говорю, что император Александр III — консерватор, а рассказываю, как у него экономика хорошо развивалась, но какие вопросы могут быть к его политике. |
Без сигезенче сыйныф белән бергә Россиядә XIX гасыр үткәндә, без консерватор, либерал һәм революционерлар булып уйнадык, . | Когда мы с восьмым классом проходили XIX век в России, мы играли в консерваторов, либералов и революционеров. |
Балалар өч төркемгә бүленде һәм бер-беребез белән төрле позицияләрдән сөйләргә тиеш иде. | Дети разделились на три группы и должны были говорить друг с другом с разных позиций. |
Алар шундый ражга керделәр, хәтта безнең янга башка тарих укытучысы килеп, ачыклый башлады: | И они вошли в такой раж, что к нам пришла другая учительница истории и начала пресекать: |
"Шулай итеп, биредә нәрсә бара!" | «Так, что здесь происходит!» |
Ул, балалар контрольдән чыккан, дип уйлап куйды. | Она подумала, что дети вышли из-под контроля. |
Мин безнең шундый уен икәнен, барысы да нормаль, дип аңлаттым. | Я объяснил, что у нас такая игра, что все нормально. |
Яки дәресләрдә минем балалар тарихи яңалыклар эшлиләр — бер тапкыр алар Кутузов катнашында репортаж оештырдылар, бер укучының күзләрен бәйләп, мыек тактылар. | Или на уроках у меня дети делают исторические новости — один раз они устроили репортаж с участием Кутузова, перевязали одному ученику глаз и прикрепили усы. |
Без иҗади биремнәр ясаганда, сыйныфтагы атмосфера бик тынычка әверелә. | Когда мы делаем творческие задания, атмосфера в классе становится очень расслабленной. |
Балалар укый, ләкин аларга күңелле, һәм шуңа күрә дә кайбер укытучыларга без вакытны күңелле итеп үткәрәбез кебек тоела. | Дети учатся, но им весело, и поэтому некоторым учителям кажется, что мы просто весело время проводим. |
Миндә шундый хис бар аны XVII гасырда Ян Амос Коменский тәкъдим иткән мәгариф системасы тиздән үзгәрә башлаячак. | У меня есть стойкое ощущение, что система образования, которую предложил в XVII веке Ян Амос Коменский, вскоре начнет меняться. |
Кыңгыраулы һәм бердәм расписаниеле класс системасы идеясе инде бетеп бара. | Идея классовой системы со звонками и единым расписанием изжила себя. |
Ул тәртипле гражданнарны үстерүне максат итеп куйды һәм революцион, дип саналды, чөнки моңа кадәр мәктәп монастырь предприятиесе иде. | Она ставила цель воспитать добропорядочных граждан и считалась революционной, потому что до этого школа была монастырским предприятием. |
Децентрализация булачак: | Произойдет децентрализация: |
әйтик, бөтен динозаврлар эпохасына кагылышлы сорауларны түгел, ә бары тик бер сорауны — ни өчен динозаврлар үлеп беткәнен генә үтәчәк. | будут проходить, скажем, не всю эпоху динозавров сразу, а только один вопрос — почему вымерли динозавры. |
Бөтен инглиз телен түгел — бары тик инглиз телендә эшлекле хатны ничек язарга икәнлеген. | Не весь английский язык — то, как писать деловые письма на английском. |
Һәм һәр тапкыр, әти-әниләр баланы кая илтәргә икән, дип сайлаячак. | И каждый раз родители будут выбирать, куда отвести ребенка. |
Һәр ата-ана нәкъ менә ул бала белеме өчен җавап бирә икәнлеген аңларга тиеш. | Каждый родитель должен осознать, что именно он отвечает за образование ребенка. |
Аэропортта чемодан тапшырдым да, кайдадыр тырнаганнар, кайдадыр ватканнар, 11 елдан соң алдым түгел. | Не так, что сдал чемодан в аэропорту и через 11 лет получил — где-то поцарапали, где-то поломали. |
Белем — җәмгыятьтә бара торган әйбернең чагылышы. | Образование — это отражение того, что в обществе происходит. |
Мария Напольских | Мария Напольских |
Воронеж өлкәсенең Бутурлино урта мәктәбе инглиз теле укытучысы | Учительница английского языка в Бутурлиновской СОШ Воронежской области |
Мин МДУның өченче курсында укыганда анда миңа "Австрия өчен укытучы" проекты листовкасы эләкте — анда югары уку йортын тәмамлаучылар педагогик белемнәре булмыйча, авыл мәктәбенә укытучылар булып эшләргә киттеләр. | Когда я училась на третьем курсе в МГУ, мне попалась листовка проекта «Учитель для Австрии» — где молодые выпускники без педагогического образования уезжали работать учителями в сельские школы. |
Бу мине бик эләктереп алды, әмма ул вакытта проект Америкада һәм Европада гына иде. | Меня это очень зацепило, но тогда проект был только в Америке и в Европе. |
Җиде елдан соң, мин инде тәрҗемәче булып эшләгәндә, программаны Россиядә эшләтеп җибәрделәр, һәм мин шунда ук гариза бирдем. | Через семь лет, когда я уже работала переводчиком, программу запустили в России, и я сразу подала заявку. |
Беренчедән, чөнки мин һәрвакыт укытырга теләдем — мәктәптә минем немец теле укытучысы бар иде, ул мине бик илһамландыра иде. | Во-первых, потому, что всегда хотела преподавать — в школе у меня была учительница немецкого языка, которая меня очень вдохновляла. |
Икенчедән, үз әбиемнең тарихын искә төшердем: | Во-вторых, вспомнила историю своей бабушки: |
медицина университетыннан соң ул, ерак-еракка Таҗикстанга, табиб булып эшәү өчен, китте. | после медицинского университета она поехала далеко-далеко в Таджикистан, чтобы работать врачом. |
Мин уйлап куйдым, белем алгач, башка кешеләр өчен ниндидер файдалы эш эшләп булырлык җиргә китәргә кирәк. | Я подумала, что, получив образование, нужно уезжать туда, где можно сделать что-то полезное для других людей. |
Бу гаилә традициясе була алыр иде. | Это могло бы стать семейной традицией. |
Мин Видное шәһәре мәктәбенә эләктем, анда төрле дәрәҗәдәге егетләр укый иде: | Я попала в школу города Видное, где учились ребята с разным уровнем: |
берәүләр инглиз телен шактый яхшы белә иде, ә башкалар җиденче сыйныфта аны бөтенләй белмәскә мөмкин иде. | одни знали английский довольно хорошо, а другие к седьмому классу могли не знать его совсем. |
Шуңа күрә дәресне һәркем аннан файдалы нәрсә алырлык итеп төзү кыенга туры килә иде. | Поэтому сложнее всего было построить урок так, чтобы каждый вынес из него что-то полезное. |
Без нәрсә генә эшләмәдек: | Что мы только не делали: |
төркемнәргә бүлендек, уйнадык, инглиз теле белән урамда шөгыльләндек, рэп-баттл ярдәмендә фигыльләр өйрәндек — балалар үзләре сүзләрен уйлап тапты, ятладылар һәм укыдылар. | делились на группы, играли, занимались английским на улице, учили глаголы при помощи рэп-баттла — дети сами придумывали слова, выучивали и читали. |
End of preview. Expand
in Dataset Viewer.
Татарско-русский параллельный корпус.
@inproceedings{
title={Tatar parallel corpus},
author={Academy of Siences of the Recpublic of Tatarstan, Institute of Applied Semiotics.},
year={2023}
}
- Downloads last month
- 45