tat
stringlengths 0
4.69k
| rus
stringlengths 1
5.61k
|
|---|---|
без баланы хикәя авторы позициясенә куйганда, аңа үзен Пушкин, Толстой белән ассоциацияләү җиңелрәк, чөнки алар да бит тарих сөйли. | когда мы ставим ребенка в позицию автора рассказа, ему легче ассоциировать себя с Пушкиным, Толстым, ведь и они тоже рассказывают истории. |
Минем дәресләрдә шигырьләрне яттан сирәк өйрәнәләр. | На моих уроках редко учат стихи наизусть. |
Әйе, шигырьләр хәтерне яхшырта, тик, гомумән алганда, алар моның өчен түгел. | Да, стихи развивают память, но вообще-то они не для этого существуют. |
Алар шигырьне ятлау өчен материал дип кабул итүгә караганда, мәктәп укучыларының хәтерләре алай ук әйбәт булмаса яхшырак. | Лучше пусть у школьников будет не такая хорошая память, чем они будут воспринимать стихотворение как материал для зубрежки. |
Мин хәтерлим әле, минем мәктәбендә укытучылар шигырьләрне хис белән укырга таләп итә иде: | Я помню, как в моей школе учителя требовали рассказывать стихи с выражением: |
"Аңлыйсыңмы, син анда үз күңелеңне салырга тиеш". | «Понимаешь, ты должен вложиться». |
Миңа калса, бу аерым актер эше. | Мне кажется, это отдельная актерская работа. |
Шигырьләрне интонация белән укырга кирәк түгел, ә аңлап — буяларсыз булсын, кулларны күтәрмичә булсын, акцентсыз. | Стихи нужно читать не с выражением, а с пониманием — пусть без красок, без поднятой руки, без акцентов. |
Мин театраль студияне дә алып барам. | Я веду и театральную студию. |
Мин театр мастеры булмасам да, кайбер файдалы әйбер бирә алам. | Пусть я и не театральный мастер, кое-что полезное могу дать. |
Кайчан яшьләр үзен башка рольдә сынап караганда, алар бик нык ачыла, бигрәк тә ябык булып йөргән кешеләр. | Когда ребята пробуют себя в других ролях, они раскрываются очень сильно, особенно те, кто ходил зажатым, закрытым. |
Бигрәк тә мондый дәресләр икеле капчыклары булган балаларга ошый, аларның бердәнбер шатлыгы — театраль студиягә бару. | Особенно такие занятия нравятся ребятам, которые непроглядные двоечники, их единственная радость — пойти в театральную студию. |
Әдәбият белән анда шөгыльләнгәндә, ә парта артында түгел, алар үзләрен үз урынында тоя. | Занимаясь литературой там, а не за партой, они чувствуют себя на своем месте. |
Без бергә берничә спектакль куйдык. | Вместе мы поставили пару спектаклей. |
Мәктәптә аңлап бетерү бик җитми. | В школе очень не хватает осмысленности. |
Бу барлык кешегә дә кагыла: | Это касается всех: |
укучы, аларның әти-әниләреннән башлап администрациягә кадәр. | от учеников, их родителей до администрации. |
Балалар еш кына аңламый, ни өчен алар дәрес эшләгәннәрен, укытучылар нигә хисап язганнарын. | Дети часто не понимают, зачем они делают уроки, учителя — зачем пишут отчеты. |
Мондый аңлап җиткерү — бу мәктәптә революция түгел һәм хәтта киләсе эволюция баскычы да түгел. | Такая осмысленность — это не революция в школе и даже не следующая эволюционная ступень. |
Бу кешечә якын килү, ул күп нәрсәне үзгәртә ала. | Это человеческий подход, который может многое изменить. |
Мәгънә югалганда, механизм булу җиңел. | Когда теряется смысл, легко стать механизмом. |
Мәктәптә сиңа башкаларның мәгънәләре үтеп керә — кайчан кәгазь сине балалардан күбрәк борчый башлагач. | В школе в тебя проникают чужие смыслы — когда бумаги станут занимать тебя больше, чем дети. |
Мәктәпкә ни өчен барганыңны һәрчак истә тотарга һәм ял итәргә дә онытмаска кирәк, акылдан язмас өчен. | Нужно всегда помнить, зачем идешь в школу, и не забывать отдыхать, чтобы не сойти с ума. |
Мин мәктәптә хезмәттәшләрем аркасында гына исән калдым, алар вакытында әйттеләр: | Я выжил в школе только благодаря коллегам, которые вовремя сказали: |
"Борчылмагыз, өч ай — бу иң авыр вакыт". | «Не переживайте, три месяца — это самое тяжелое время». |
Кем сулый алмый башлый һәм мәктәптән соң мәктәп турында уйлый алмый, шул китә. | Уходят те, кто не может выдохнуть и после школы не думать о школе. |
Ә миңа ул вакытта мәктәп, хәтта даими рәвештә төшкә керә! | А мне в тот момент школа даже снилась постоянно! |
Шулай тиз янып бетәсең. | Так быстро выгораешь. |
Ничек мин дәресләрне планлаштырам, аларны ничек алып барам, укучыларга мин ничек җавап бирергә тиеш, ә минем булып чыкмый икәнлеге төшкә керә. | Снилось, как я планирую уроки, как их веду, как я должен ответить ученикам, а у меня не получается. |
Мәктәп кешене бөтенләе белән алырга тырыша. | Школа пытается всего человека взять. |
Минем якынча 200 укучы. | У меня примерно 200 учеников. |
Кемдер белә, мин быел мәктәптән китәчәгемне, кемдер юк. | Кто-то знает, что я уйду из школы в этом году, кто-то нет. |
Мин барысына да әйтмәдем әле: | Открыто я всем пока не говорил. |
Мөгаен шундыйлар да булачак, кем әйтер: | Наверняка будут те, кто скажет: |
"Яхшы, миңа ул ошамый иде". | «Хорошо, мне он не нравился». |
Әмма мине икенчеләре, ягъни мин балаларга кадерле булганнары җылыта, һәм алар аз түгел. | Но меня греет то, что есть ребята, которым я дорог, и их немало. |
Ышанам, башка укытучы дәресләре әдәбиятка урын калдырыр, һәм балалар үзләре китап укырлар. | Надеюсь, уроки другого преподавателя не будут бросать тень на литературу и дети будут читать книги сами. |
Һәм шуңа ышанам, әгәр әдәбиятны филфакның искиткеч кызлары гына укытып калмаса, укучыларның дөньяны танып белүе киңәя. | Ну и уверен, что если литературу преподают не только замечательные девочки с филфака, то у учеников расширяется восприятие мира. |
Мин хәзер шуны тирәнрәк ачыкларга телим, укымаучы кешеләрне ничек уку белән кызыксындырырга. | Сейчас я хотел бы глубже разобраться, как заинтересовать чтением нечитающих людей. |
Бу мәктәп укучылары турында гына түгел, өлкәннәр турында да. | Это не только про школьников, но и про взрослых тоже. |
Еш кына кеше укымый, чөнки аңа әдәбиятны начар укыталар — андый кешеләрне ташлап калдырырга ярамый. | Часто человек не читает, потому что у него были плохие уроки литературы — таких людей нельзя бросать. |
Киләсе елда программа буенча мин куратор булып калачакмын, яңа укытучыларга-сүзчеләргә яңа урында булышу өчен. | В следующем году по программе я останусь куратором, чтобы помогать новым учителям-словесникам осваиваться на местах. |
Мин гомер буе укыта алырмын кебек. | Я допускаю, что буду преподавать всю жизнь. |
Анастасия Сатушева | Анастасия Сатушева |
Мәскәү өлкәсе Карино авылының инглиз теле укытучысы | Учительница английского языка в селе Каринском Московской области |
Мин гел уйладым, әгәр тәрҗемәче буларак үз урынымны тапмасам, мәктәптә эшләү — иң коточкыч план, дип. | Я всегда думала, что работать в школе — это самый ужасный план, на случай если я не состоюсь как переводчик. |
Әмма шулай килеп чыкты, мине инглиз теле укытучысы эштән киткән мәктәпкә чакырдылар һәм анда аны кичекмәстән алыштыру кирәк иде. | Но так сложилось, что меня пригласили в школу, где уволился учитель английского языка и срочно нужна была замена. |
Бик авыр иде. | Было очень тяжело. |
Класс килә, һәм сиңа, барлык балалар да дәрестән соң үзгәреп чыксын өчен, нәрсә дә булса эшләргә кирәк иде. | Приходит класс, и тебе нужно сделать что-то, чтобы все дети вышли после урока не такими, какими были до него. |
Аларга уку ошасын өчен эшләү тагын да катлаулырак иде. | А сделать так, чтобы еще и понравилось учиться, еще сложнее. |
Алар көчәнеп һәм шулай кирәк булганга гына тыңлап утырмаячак. | Они не будут пыжиться и слушать только потому, что им так сказали. |
Әгәр аларга кызык түгел икән, алар рәсем ясый, тәрәзәдән карый, сөйләшә, кайчагында бер-берсенә төрткәләшә башлыйлар — инглиз теленә караганда, күңелләренә күбрәк хуш килгән шөгыль табалар. | Если им скучно, они начинают рисовать, смотреть в окно, разговаривать, иногда пинать друг друга — находят занятие, которое им больше по душе, чем английский язык. |
Мин паникага бирелә идем, укучылар мине тыңламадылар, һәр дәрес минем өчен стресс булды. | Я паниковала, ученики меня не слушали, каждый урок был для меня стрессом. |
Мин китәрмен, дип уйладым. | Я думала, что уйду. |
Дус кызым, минем ничек борчылганны күрде, һәм "Россия өчен укытучы" проектын тапканын әйтте, ул миңа ярдәм итә алачак, диде. | Подруга видела, как я переживаю, и сказала, что нашла проект «Учитель для России», который сможет мне помочь. |
Сайлап алудан соң, без укыткан мәктәптә калырга килештек. | После отбора мы договорились, что я останусь в той же школе, в которой уже преподавала. |
Һәр көнне минем җиде дәрес була иде — 8:30дан 16:30га кадәр мин тәнәфессез эшләдем диярлек, аларга әзерләнергә дә, ял итәргә дә өлгермәдем. | Каждый день у меня было по семь уроков — с 8:30 до 16:30 я работала почти без перерыва, не успевала ни подготовиться к ним, ни рефлексировать. |
Дәресләр тәмамланган вакытта, бернигә дә көч калмый иде. | Когда уроки заканчивались, сил ни на что не хватало. |
Моннан тыш, дуслар белән очрашырга, концертларга йөрергә теләдем, Мәскәүдә шуның кадәр кызыклы әйбер күп. | Кроме того, хотелось еще встречаться с друзьями, ходить на концерты, в Москве столько всего интересного. |
Мәктәп һәм тормыш минем өчен ике аерым дөнья иде. | Школа и жизнь были для меня как два отдельных мира. |
Мин ярылганымны аңладым. | Я поняла, что расщепилась. |
Киләсе елга миңа Каринскоега күчәргә тәкъдим иттеләр. | На следующий год мне предложили переехать в Каринское. |
Бу зур булмаган авыл, анда яшәүчеләр меңнән азрак, барысы да бер-берсен беләләр. | Это небольшое село, в нем меньше тысячи жителей, все друг друга знают. |
Мәктәп йорттан ике минут арада, балалар белән вакытны ашыгусыз һәм чикләүләрсез үткәрергә мөмкин — бу миңа Мәскәүдә шулкадәр җитми иде. | Школа в двух минутах ходьбы от дома, можно проводить с детьми время без спешки и ограничений — этого мне так не хватало в Москве. |
Тик монда үз кыенлыклары иде. | Но и здесь были свои сложности. |
Аңлашыла ни өчен: | Понятно почему: |
авылга кинәт кенә айфон белән яшь кыз килә, һәм барысына да ничек эшләргә кирәклеге турында сөйли башлый. | в село вдруг приезжает молодая девушка с айфоном и начинает рассказывать, как всем работать. |
Мин уйладым, монда шәп итеп килермен дә һәм барысы да минем белән аралашырга теләячәк. | Я думала, что приеду такая классная и все сразу захотят со мной общаться. |
Тик алай түгел. | Но нет. |
Шул ук укучыларның ата-аналары, башта миңа скептик рәвештә карады. | Те же родители школьников поначалу отнеслись ко мне скептически. |
Тик алар күрделәр, без балалар белән бәйрәмгә әзерләнәбез, конкурсларга, дәресләрдән соң рәсем ясыйбыз, саф һава суларга бергә йөрибез һәм чабарга чыгабыз, алар аңладылар, миңа, чыннан да, балаларның яхшы белем алуы мөһим. | Но когда они увидели, что мы с детьми готовимся к праздникам, к конкурсам, рисуем после уроков, ходим вместе гулять и на пробежки, они поняли, что мне действительно важно, чтобы дети получали хорошее образование. |
Кинәт мин сыйныф җитәкчесе булдым. | Внезапно я стала классным руководителем. |
"Кадерле әти-әниләр, минем беркайчан да сыйныф җитәкчелегем булмады, мин сезнең балаларыгызны бик үк белмим. | «Дорогие родители, у меня никогда не было классного руководства, я не совсем знаю ваших детей. |
Миңа сезнең ярдәм кирәк", — дидем мин җыелышта. | Мне нужна ваша помощь», — сказала я на собрании. |
Күп кенә ата-аналар үзләре дә бу мәктәпне тәмамлаган, кемнеңдер анда инде балалары укыган, бу вакыт эчендә аларның барысы да ничек көйләнгән икәнлеге турында ерактан күрү сәләте дә барлыкка килгән. | Многие родители сами окончили эту школу, у кого-то в ней уже учились дети, и за это время у них сложилось видение того, как все устроено. |
Мин шимбәләрен очрашырга тәкъдим ясадым — дүрт-биш кеше һәр атна саен килә мәктәпкә . | Я предложила встречаться по субботам — четыре-пять человек приходят в школу каждую неделю. |
Күптән түгел алар мине өмәдә алмаштырдылар — бу көнне минем проектта катнашучылар белән очрашу иде, ә балалар артыннан җыештыру вакытында карарга кирәк. | Недавно они заменяли меня на субботнике — в этот день у меня была встреча с участниками проекта, а за детьми во время уборки нужно присматривать. |
"Килде, елмая. | «Пришла, улыбается. |
Ә хәзер без аңа ошамый торган әйбер ясыйбыз. | А мы сейчас сделаем то, что ей не нравится. |
Безгә акырыр яки юк микән?" | Будет кричать на нас или не будет?» |
Һәр укытучының үзенең авырту нокталары, миңа игътибарсыз калдыруны кичерү авыр, мин нәрсә дә булса аңлатканда, ә кеше болай дип уйлый: | У каждого учителя свои болевые точки, мне тяжело переносить игнорирование, когда я объясняю что-то, а человек думает: |
"Ярар, әйт, тагын бер кат әйтә аласың. | «Ну, говори, можешь еще раз сказать. |
Минем монда рәсем". | У меня тут рисуночек». |
Әгәр мин элегрәк таләпчән укытучыны кабызсам: | Если раньше я включала строгую училку: |
"Утырдык, күзләр миндә!", хәзер аңлыйм, моны балалар белән элемтәгә кереп, хәл итеп була. | «Сели, глаза на меня!», то сейчас понимаю, что это можно решить только взаимодействием с детьми. |
Ул чакта син аңлыйсың, нигә бала моны ясый, бармы аның нинди дә булса проблемасы һәм аңа ничек ярдәм итәргә кирәк. | Тогда ты понимаешь, зачем ребенок это делает, есть ли у него какая-то проблема и как помочь ее решить. |
Әйтик, бишенче сыйныф өй эшен эшләмәгән. | Допустим, пятый класс не делал домашние задания. |
Мин дәрес планын кичектердем, алар белән ни өчен дәресләрне эшләү мөһим һәм аларны эшләмәгәндә, нәрсә югалтканың турында фикер алышыр өчен. | Я отменила план урока, чтобы обсудить с ними, почему важно делать уроки дома и что теряешь, когда их не делаешь. |
Син балалар белән үгет-нәсихәттән башка аралашканда, аларны тыңлаганда, барысы да берьюлы үз урынына килеп баса . | Когда ты общаешься с детьми без нравоучений, слушаешь их, все сразу встает на свои места. |
Хәзер минем өчен чакыру — 8нче сыйныфта эшләү. | Сейчас для меня вызов — это работать в восьмом классе. |
Аларның инглиз телен өйрәнү вакытында монды уңышлары булмаган. | У них за все время изучения английского в школе было не так много успехов. |
Ә уңышлар бик мөһим: | А успехи очень важны: |
уңай тәҗрибә мотивацияне беркетергә һәм безгә алга барырга стимуллаштырырга ярдәм итә. | позитивный опыт помогает закрепить мотивацию и стимулирует нас двигаться дальше. |
Балалар инглиз теленең аларга кирәк булмаячагына ышаналар, чөнки алар һәм инглиз теле — бергә була алмый торган ике табигать. | Ребята уверены, что английский им не пригодится, что они и английский — две природы, которые не могут сосуществовать. |
Ләкин мин беләм, бу алай түгел. | Но я знаю, что это не так. |
Ел ахырына алар үзләре, үз гаиләсе турында сөйләргә, кафеда ризыкка заказ бирергә һәм тәкъдим итәргә, хайваннар, шәһәрләр һәм биналарны тасвирларга өйрәнделәр. | К концу года они научились рассказывать про себя, свою семью, заказывать и предлагать еду в кафе, описывать животных, город и здания. |
Мин үз-үземә иң катгый хөкемдар һәм һәрвакыт дәрестән соң, юк, кыек атканымны, тагын кыек атканымны тоям. | Я себе самый жестокий судья и каждый раз после урока чувствую, что нет, мимо, снова мимо и опять мимо. |
Тик акрынлап, безнең диалог булдырыла, һәм күрәм, бу вакыт юкка гына узмый: | Но постепенно у нас выстраивается диалог, и я вижу, что время проходит не зря: |
дәресләргә йөриләр, калдырмыйлар, хәтта дәфтәрләре бар. | на уроки ходят, не прогуливают, и даже тетради есть. |
Укытучы булып эшләр өчен, балаларны яратырга һәм шуны аңларга кирәк – бөтен бала да бертигез. | Чтобы работать учителем, нужно любить детей и понимать, что все дети — одинаковые. |