_id
stringlengths 23
41
| text
stringlengths 326
4.57k
|
|---|---|
test-law-ralhrilglv-con02a | Keniya indi məhkəməyə ehtiyac duyur. Ədalət olmadan sülh ola bilməz. Keniya ədalət sisteminin tamamilə hərəkətsiz qalması, Parlamentin Vaki Komissiyasını tamamilə rədd etməsi ilə nümayiş etdirildikdən sonra, Keniya könüllü olaraq qoşulduğu Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi (ICC) müdaxilə etməlidir. Keniya hələ də etnik zorakılıq davam edir və bu halda cəzasızlıq olarsa, heç bir mesaj göndərilməyəcək: oxşar sui-istifadələrin qarşısını almaq və ədalətin məhkəmələrdən kənarda alınmasının qarşısını almaq üçün ədalət təmin edilməli və təmin edildiyi görünməlidir. |
test-law-ralhrilglv-con04a | Məhkəməni videobağlantı ilə keçirin. Artıq razılaşdırılıb ki, təqsirləndirilən şəxslər məhkəmənin bəzi hissələrində videobağlantı vasitəsilə iştirak edə bilərlər. Bu, problem yaratmır, təqsirləndirilən şəxslər özlərini təmsil etmək istəmədikləri müddətcə. Ruto və Kenyatta-nın məhkəmə prosesi boyunca əməkdaşlıq etdiklərini nəzərə alaraq, onların beynəlxalq cinayət məhkəməsindən qaçacaqlarını düşünmək üçün heç bir səbəb yoxdur. Hər halda, fikirlərini dəyişsələr, sadəcə Haaqaya məhkəmə üçün səyahət etməyə bilərlər. |
test-law-ralhrilglv-con03a | Keniya onlarsız daha yaxşı olardı. Keniya, Kenyatta hökumətinin etdiyi kimi qanunsuz torpaq sənədləri paylayan və mətbuat azadlığını təhdid edən hökumətə ehtiyac duymur və istəmir. Bundan əlavə, prezidentin kütləvi qətllər törətmək üçün qadağan olunmuş okkult qrup olan Mungiki-dən istifadə etdiyi iddiaları onun ölkədə lider kimi etibarını sona çatdırmaq üçün kifayətdir – Keniya üçün yaxşı idarəetmənin ən yaxşı maraqları Kenyatta-nın getməsini tələb edir. |
test-law-ralhrilglv-con01a | Cinayət təqsirləndirilənləri məhkəmə tarixlərini seçib müəyyən edə bilməzlər. Kim olursa olsun, Kenyatta və Ruto heç bir xüsusi statusa malik deyillər – onlar sadəcə iki cinayət təqsirləndirilənidirlər. Cinayət və ya hər hansı digər cinayət üzrə məhkəmədə olan şəxs, kim olursa olsun, öz rahatlığı və ya iş maraqları üçün məhkəmə tarixini seçə bilməz – niyə bu iki xüsusi təqsirləndirilən şəxs xüsusi imtiyaz almalıdır? Silvio Berlusconi İtaliya məhkəmələri tərəfindən mühakimə olunmuşdu; yavaş sürət İtaliya hüquq sisteminin yavaşlığına görə idi, onun xüsusi olaraq gecikmə tələb etməsinə görə deyil. Məhkəmə işləri onun rahatlığı üçün aparılmırdı. |
test-law-thgglcplgphw-pro02a | Koka istehsalı mədəni əsaslarla əsaslandırıla bilər. Koka çeynəmək And xalqları arasında çox yayılmışdır və onların bununla olan sosial əlaqəsi Qərb ölkələrindəki qəhvə ilə olan əlaqəmizə bənzəyir. Bu səbəbdən bu bölgədəki bir çox ölkə onu mərhələli şəkildə dayandırmağa çağıran hər hansı bir beynəlxalq qadağaya uyğunlaşa bilməz və sadəcə olaraq heç vaxt uyğunlaşmayacaq. Koka yarpaqlarının çeynənməsi adəti bu bölgədə eramızdan əvvəl 3000-ci ilə qədər gedib çıxa bilər və beləliklə, kokain istehlakından çox əvvəl mövcud olmuşdur və buna görə də kokain qadağan edildiyi üçün onunla birləşdirilməməli və ya qadağan edilməməlidir. [1] Koka həmçinin And xalqlarının dini ənənələrinin vacib bir hissəsi olmuşdur, İnka dövründən əvvəlki dövrdən indiyə qədər "fövqəltəbii dünya ilə əlaqə qurmaq və onun qorunmasını əldə etmək üçün, xüsusilə yerin şəxsiyyəti və mənəvi forması olan Paçamamaya təqdimatlarla" istifadə edilmişdir. [2] Bütün Cənubi Amerika ölkələri Cənubi Amerika Millətləri İttifaqının (UNASUR) koka yarpaqlarının çeynənməsinin beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən hörmət edilməli olan əcdad mədəni ifadəsi olduğunu qəbul edən bir neçə bəyannaməsini imzalamışlar. [3] Koka yarpaqlarının çeynənməsi praktikasının beynəlxalq səviyyədə qınanması və And xalqlarının səyahət edərkən və ya xaricdə yaşadıqları zaman onun istifadəsinin qadağan edilməsi onların yerli dini və ənənəvi hüquqlarının pozulması kimi qəbul edilə bilər və buna görə də mənəvi səviyyədə qəbul edilə bilməz. [1] Morales, Evo. “Let Me Chew My Coca Leaves”. New York Times. March 13, 2009. [2] Transnational Institute Debate Papers. “Coca yes, cocaine, no?”. Transnational Institute. No. 2006/2. No. 13. May 2006. [3] Jelsma, Martin. “Lifting the Ban on Coca Chewing”. Transnational Institute, Series on Legislative Reform of Drug Policies Nr. 11. March 2011. |
test-law-thgglcplgphw-pro01a | Koka çeynəmək sərt narkotiklərin istifadəsi ilə eyni deyil. Bu, qəhvə içməkdən daha zərərli deyil. Koka yarpağı, təbii vəziyyətində, hətta 1961-ci il Tək Narkotik Maddələr Konvensiyası təbii yarpağı narkotik hesab etsə də, narkotik deyil. Ancaq yalnız yarpaqdan pastanın və ya konsentratın çıxarılması ilə kokainə çevrildikdə həqiqətən narkotik olur. Sadə koka yarpağı isə çeynəndikdə çox yüngül təsir göstərir və kokainlə fərqlidir. 1995-ci ildə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı müəyyən etdi ki, "koka yarpaqlarının istifadəsi heç bir mənfi sağlamlıq təsiri göstərmir və yerli And dağları əhalisi üçün müsbət terapevtik, müqəddəs və sosial funksiyalara malikdir." Hətta piylənmə ilə mübarizədə faydalı ola bilər və koka istifadəsinin asılılıq yaratdığına dair heç bir sübut yoxdur. Ən pis halda, onun istehlakçıya təsiri baxımından kofeinlə müqayisə edilə bilər. Buna görə də, koka yarpaqlarının ənənəvi formada çeynənməsi üçün becərilməsinə qoyulan qadağanın arxasında heç bir əhəmiyyətli sağlamlıq səbəbi yoxdur. |
test-law-thgglcplgphw-pro03a | Qanuni koka becərilməsi inkişaf etməkdə olan ölkələrdə iqtisadi artımı gücləndirəcəkdir. Cənubi Amerikada milyonlarla insan koka yarpaqlarını çeynəyir, buna görə də bu praktikadan sadəcə imtina etmək mümkün deyil. Üstəlik, hazırda And dağlarının bir çox kasıb bölgələrində vacib gəlir mənbəyi kimi fəaliyyət göstərir. 53 yaşlı Boliviyalı koka ferması sahibi Pasquale Quispe 2006-cı ildə New York Times-a belə izah etmişdi: “Koka bizim gündəlik çörəyimizdir, bizə iş verən, dolanışığımızı təmin edən şeydir.” Boliviyada koka becərilməsini aradan qaldırmaq üçün əvvəlki cəhdlər oradakı ən kasıb fermerlərə zərər verdi və əhəmiyyətli sosial narazılıqlara səbəb oldu. Lakin, icazə verildikdə, koka becərilməsi əslində iqtisadi faydalar gətirə bilər. And dağlarındakı kəndli becərənlər koka çeynəməyin kənd təsərrüfatı, balıqçılıq və mədənçilikdə istehsalı artırmağa kömək etdiyinə inandıqlarını bildiriblər. Koka becərilməsinin qlobal miqyasda leqallaşdırılması bu iqtisadi faydaların genişlənməsinə imkan verəcəkdir. Koka yarpağı içkilərdə (hazırda Qərbdə məhdud dərəcədə istifadə olunur) stimullaşdırıcı və dadlandırıcı agent kimi istifadə edilə bilər, həmçinin And dağlarında hazırda istifadə olunan bir çox yerli məhsulların, o cümlədən siroplar, çaylar, şampun və diş pastasının genişləndirilməsində də istifadə edilə bilər. Ümumi anestezik kimi də istifadə edilə bilər. Yalnız onun qlobal miqyasda becərilməsinin leqallaşdırılması bu məhsul və iqtisadi potensialların tam reallaşdırılmasına imkan verəcək və bəşəriyyətin koka bitkisinin tam faydalarını əldə etməsinə imkan verəcəkdir, sadəcə kokainin qanunsuz istifadəsi ilə bağlı qorxu və damğalarla məhdudlaşmaq əvəzinə. |
test-law-thgglcplgphw-con02a | Koka istehsalının leqallaşdırılması narkotik iqtisadiyyatına qarşı genişmiqyaslı mübarizəni zəiflədər. BMT-nin Beynəlxalq Narkotiklərə Nəzarət Şurası (INCB) 2011-ci ildə Boliviya üçün istisnaların beynəlxalq narkotiklərə nəzarət səylərini zəiflədəcəyini bildirmişdi: “[Kokaya icazə vermək] qlobal narkotiklərə nəzarət sisteminin bütövlüyünü zəiflədər, hökumətlərin illər boyu gördüyü yaxşı işləri geri qaytarar.” [1] ABŞ rəsmisi 2011-ci ilin yanvarında demişdi: “son bir neçə ildə BMT-nin sorğularında qeydə alınan Boliviyada artan koka istehsalının əhəmiyyətli bir hissəsinin həqiqətən də kokain şəbəkəsinə və bazarına daxil olduğuna dair sübutlar var.” [2] Bu nümunələr göstərir ki, koka becərilməsinin leqallaşdırılması narkotiklərə qarşı genişmiqyaslı mübarizəni zəiflədər, çünki bu, narkotiklərə çevrilə biləcək bitkilərin məhv edilməsindən imtina edərək, onları qlobal bazarda qəbul edilə bilən hala gətirir. Bu, ölkələri məhv etmə səylərini daha az ciddiyə almağa təşviq edir və beynəlxalq ictimaiyyətin narkotiklərə qarşı mübarizəyə sadiqliyini zəiflədir, bir dəfə bu narkotikə təslim olduqda. Bu, təkcə kokain deyil, bir çox digər narkotiklərin də daha geniş yayılmasına səbəb olacaq və narkotik istifadəsi nəticəsində daha çox həyatın məhv olmasına gətirib çıxaracaq. [1] M&C News. “Boliviya qlobal narkotiklərə qarşı səyləri zəiflədir, BMT xəbərdarlıq edir”. M&C News. 5 iyul 2011. [2] Associated Press. “ABŞ Boliviyaya koka yarpağı çeynəməyə icazə vermək məsələsində mübarizə aparacaq”. The Portland Press Herald. 19 yanvar 2011. |
test-law-thgglcplgphw-con03a | Koka çeynəmək zərərlidir və qadağan edilməlidir. Koka çeynəməyin qadağan edilməsi qərarı, bunun insan sağlamlığına həqiqətən zərərli olduğuna dair sübutlara əsaslanırdı. BMT-nin ECOSOC-dan mandat almış Koka Yarpağı üzrə Araşdırma Komissiyası tərəfindən hazırlanmış 1950-ci il hesabatında deyilir: "Biz inanırıq ki, koka yarpaqlarının gündəlik, daimi istifadəsi çeynəməklə ... tamamilə zərərlidir və buna görə də zərərvericidir." Buna görə də sağlamlığa zərər riskləri rədd edilməməli və ya azaldılmamalıdır. Koka, yüksək potensiallı, təhlükəli və zərərli istifadəyə çevrilmə qabiliyyətinə görə kofein və digər oxşar məhsullardan fərqlidir. Buna görə də onun qadağan edilməsi məqbul edən unikal sağlamlıq mülahizələri var. |
test-law-thgglcplgphw-con01a | Koka istehsalının məhdudiyyətsiz olması kokainin əlçatanlığını artıracaq. Kokain koka yarpağından asanlıqla çıxarıla bilər. 1992-ci ildə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Narkotik Asılılığı üzrə Ekspert Komitəsi (ECDD) 28-ci iclasında koka yarpağının ilkin nəzərdən keçirilməsini həyata keçirdi. 28-ci ECDD hesabatında belə nəticəyə gəlinmişdir ki, "koka yarpağı 1961-ci il Narkotik Vasitələr üzrə Tək Konvensiyaya uyğun olaraq [narkotik kimi] düzgün şəkildə təsnif edilmişdir, çünki kokain yarpaqdan asanlıqla çıxarıla bilər." Koka yarpağının aktiv tərkib hissəsi kokainlə eynidir, sadəcə daha konsentrasiyalıdır. Koka xammalı və onun daha güclü qohumu kokain o qədər yaxındır ki, onları bir-birindən ayırmaq mümkün deyil və buna görə də kokaini narkotik hesab etmək və onun yayılmasını dayandırmaq cəhdləri koka da qadağan edilməlidir. Qlobal miqyasda kokain ən çox koka qanuni olduğu yerlərdə istehsal olunur və bu açıq bir əlaqədir. Boliviyada 1980-ci və 90-cı illərdə koka məhv etmə səyləri kokain istehsalını azaltmağa kömək etdi. Lakin Evo Morales hakimiyyətə gəldikdən və koka istehsalını və istehlakını qanuniləşdirdikdən sonra, kokain istehsalı onun kokain istehsalına qarşı mübarizə səylərinə baxmayaraq artmışdır. Beləliklə, koka istehsalının qanuniləşdirilməsi kokain istehsalçılarının fəaliyyətini asanlaşdırır. Buna görə də, koka yarpağının becərilməsinin qanuniləşdirilməsi kokainin daha asan əldə edilməsini təmin edəcək və beləliklə, cəmiyyətdə geniş yayılmış kokain istifadəsi ilə bağlı bütün zərərləri artıracaq. |
test-law-cplgpshwdp-pro02a | Münsiflər ədalətli bir qərara gəlmək üçün mümkün olan bütün məlumatlara sahib olmalıdırlar. Münsiflərdən dəqiq bir qərara gəlmək üçün lazım ola biləcək sübutları gizlətmək məntiqsizdir. Onların qərarının bəraətdən daha çox məhkumluğa meylli olması, bu nəticənin ədalətsiz və ya hətta qeyri-dəqiq olduğunu mütləq göstərmir; zorakı cinayətkarların yenidən cinayət törətmə ehtimalı yüksək olduğundan [1], bu, həqiqəti aydınlaşdırmaq əvəzinə onu qarışdırmaqdan daha çox işıqlandıra bilər. Münsiflərə əvvəlki məhkumluqların əhəmiyyətini qiymətləndirmək və onları mövcud məhkəmə ittihamları ilə müqayisə etmək imkanı verilməlidir. Hal-hazırda münsiflərin qərar vermə qabiliyyətinə əsaslanan bir cinayət ədalət sistemi [2], sübutları onlardan gizlətməyi seçə bilməz, çünki bu, məhkəmənin özünü qərəzli edir. Böyük Britaniya Hökumətinin Ağ Kağızında deyildiyi kimi, 'biz məhkəmələrdən daha az sübutun gizlədilməsini istəyirik, prinsipə görə, müvafiq sübutlar qəbul edilməlidir... magistratlar, hakimlər və münsiflər müvafiq sübutları qiymətləndirmək üçün sağlam düşüncəyə malikdirlər və onlara etibar edilməlidir' [3]. Əgər biz münsiflərə hansı sübutların qərara aid olduğunu və hansının olmadığını müəyyən etməyə etibar edə bilmiriksə, onda cinayət ədalət sistemində münsiflərin istifadəsi tamamilə yenidən nəzərdən keçirilməlidir. [1] CBC News, 'Həbsdən çıxmaq', Mart 2008. [2] Direct Gov, 'Münsif xidməti - məhkəmədə və məhkəmədən sonra nə baş verir', 10 Oktyabr 2011. [3] CPS, 'Hamı üçün ədalət', The Stationary Office, İyul 2002. |
test-law-cplgpshwdp-pro05a | Bəzən məhkumluqların açıqlanması ədalət sistemində uyğunsuzluğa səbəb olur. Hazırda Britaniyada bəzi əvvəlki məhkumluqlar məhkəmədəki işə diqqətəlayiq dərəcədə bənzədikdə, təqsirləndirilən şəxs yaxşı xarakterə malik olduğunu yalanla iddia etdikdə və ya ittiham tərəfinin şahidinin xarakterinə hücum etdikdə açıqlana bilər. Lakin müxtəlif hakimlər bu meyarları fərqli şəkildə şərh edirlər ki, bu da əvvəlki məhkumluqların açıqlanıb-açıqlanmayacağına dair dəyişkən bir standart yaradır. Bu hərəkəti qəbul etmək və məhkəmə prosedurlarını daha əlçatan etmək daha səmərəli və şəffaf olardı. |
test-law-cplgpshwdp-pro01a | Mövcud sistem cinayətkarların xeyrinə ədalətsiz şəkildə tənzimlənmişdir. Təkrar cinayət törədənlərin bir dəfə cinayət törədənlərlə eyni şəkildə müalicə olunması ədalətsizdir; tək bir cinayət müdafiəçinin seçimlərində bir səhv və ya qəza ola bilər, lakin təkrar cinayət əməlləri bir vərdiş və keçmiş cinayətlərə görə peşmançılığın olmamasını göstərir. Keçmiş məhkumluqları nəzərə almamaq, münsiflər heyəti tərəfindən bir çox təhlükəli cinayətkarların qiymətləndirilməməsinə və beləliklə azad edilməsinə səbəb ola bilər. Bu, xüsusilə uşaq zorakılığı hallarında aktualdır, çünki uşaq zorlayanların təkrar cinayət törətmə nisbəti xüsusilə yüksəkdir - 'bildirilən 50 faizdən daha böyük olması gözlənilir' - lakin 'uşaqlara qarşı cinsi cinayətlərin yalnız kiçik bir hissəsi məhkumluqla nəticələnir'. Bununla belə, bu məhkumluq nisbəti 'əvvəlki cinsi cinayət tarixçəsi olanlar' üçün artır [1]. Mövcud şərtlər altında bu sistem təkrar cinayət qurbanlarına qarşı ədalətsiz şəkildə tənzimlənmişdir. Əvvəlki cinayətlər haqqında məlumatla məlumatlandırılan daha yüksək məhkumluq nisbəti, bu qurbanlar və onların ailələri üçün ədalətə nail olmağa kömək edir, həmçinin çox sayda təhlükəli cinayətkarın uyğun məhkumluq olmadan azad edilməsindən məyus olan ümumi ictimaiyyətin ədalətini və təhlükəsizliyini təşviq edir [2]. Bundan əlavə, münsiflər heyəti, əvvəllər oxşar cinayət törətmiş bir müdafiəçini bəraət etdiklərini öyrəndikdə, ədalət sisteminə olan inamlarını itirirlər. Bunun bir diqqətəlayiq nümunəsi, 1996-cı ildə ilk cinayətindən 'səhvən bəraət alan' və qadınlara qarşı bir çox cinsi təcavüz, o cümlədən bir neçə təcavüz hadisəsi törədən Kirk Reidin məhkəmə prosesləri seriyası idi. Onun qurbanı yalnız ədalət sisteminə olan bütün ümidini itirmədi - o, hücumçusu ilə üzləşdi və etibarsızlaşdırıldı - həm də məhkəmədə onun günahkar olduğuna inanan münsiflərdən biri ədalət sistemini tənqid etdi [3]. Mövcud sistem, artıq oxşar cinayətlər törətmiş cinayətkarların bəraət etməsi riskini ciddi şəkildə artırır; hücumçularının səhvən bəraət etməsi ilə əziyyət çəkən qurbanların ehtiyaclarını tanımaq üçün ədalət sistemini yenidən balanslaşdırmağın vaxtı gəldi. [1] Zorakılıq Qurbanları, 'Tədqiqat - Uşaqları Cinsi İstismardan Qorumaq', 28 Fevral 2011 [2] Hughes, David, 'Cinsi cinayətkarlar erkən həbsdən çıxma hüququnu itirəcəklər', The Daily Mail [3] Lette, Kathy, 'Cinsi təcavüz üçün ədalət məhkəmədədir', The Guardian, 1 İyul 2010 |
test-law-cplgpshwdp-pro03a | Münsiflər artıq onların qərarını "qərəzli" edə biləcək məlumatlardan xəbərdardırlar. Münsiflər tez-tez müəyyən işlərin media tərəfindən işıqlandırılmasından təsirlənirlər ki, bu da onların müxalifətin sadəlövhcəsinə mümkün hesab etdiyi idealist şəkildə qərəzsiz qalmasını demək olar ki, qeyri-mümkün edir. Bu, münsiflərin məhkəmədə onlara təqdim olunan məlumatlardan daha çox başqa yerlərdə - məsələn, xəbərlərdə və ya qəzetlərdə - tapdıqları məlumatlardan təsirlənə biləcəyi bir vəziyyət yaradır. Bəzi hallarda münsiflər internetdə işlərinin arxa planını tapmaq üçün axtarış aparırlar, baxmayaraq ki, bu icazə verilmir [1]. Bu, açıq şəkildə göstərir ki, münsiflər kifayət qədər məlumatlandırılmadıqlarını hiss edirlər və buna görə də faktları başqa yerlərdə axtarırlar. Münsiflərin özləri tərəfindən bu ehtiyac əks olunduğuna görə, məhkəmə münsiflərə bütün mümkün məlumatları verməli və əvvəlki məhkumluqları açıq şəkildə təqdim etməlidir ki, onlar qərarlarını məhkəmədə təqdim olunan etibarlı faktlara əsaslandıra bilsinlər və sensasiyalı mediaya müraciət etməsinlər. [1] Baş Prokurorluq, 'İnternet araşdırması üçün məhkum edilmiş münsif', 23 yanvar 2012. |
test-law-cplgpshwdp-pro04a | Günahsız olan təqsirləndirilən şəxslər qorunacaq. Bu hərəkət günahsız təqsirləndirilən şəxslərə daha güclü bir iş qurmağa imkan verə bilər. Çünki, icazə verildiyi təqdirdə, ittiham şahidlərinin əvvəlki məhkumluqları sübut kimi qəbul ediləcək. Bu halda, əgər ittiham şahidi təqsirləndirilən şəxsə qarşı yaxşı xarakter iddiasında yalan danışarsa, hər hansı bir yalan münsiflər heyəti tərəfindən daha asanlıqla görülə və qiymətləndirilə bilər. Bu, mövcud vəziyyətdə olan bir problemi həll edir, burada 'onun [təqsirləndirilən şəxsin] əvvəlki məhkumluqlarını təqdim etmək təhdidi onu ittiham şahidi haqqında xarakter sübutlarını təqdim etməkdən tez-tez çəkindirəcəkdir'; ittiham şahidinin toxunulmaz qaldığı halda təqsirləndirilən şəxsin məhkumluqlarının onlara qarşı ola biləcəyindən qorxmaq ədalət sistemində uyğunsuzluq yaradır. Lakin, hər iki tərəfin məhkumluqları hər halda açıqlanarsa, heç biri digərinin xarakterini yalan iddia edə və bu mövzuda münsiflər heyətini yalan məlumatla inandırmağa cəhd edə bilməz. |
test-law-cplgpshwdp-con02a | Biz artıq münsiflər heyətinə tam etibar edə bilməyəcəyimizi qəbul edirik. Münsiflər heyətinin məhkəmə işlərində dəyərli fikir verə biləcəyini və ümumi ictimaiyyətin iradəsini təmsil edə biləcəyini qəbul etsək də [1] (xüsusilə cinayətlərin baş verdiyi icmalarda [2] ), münsiflər heyətinin qərəzli ola biləcəyini də qəbul edirik [3]. Britaniya hətta məhkəmə işlərinə təsir edən lazımsız qərəzin qarşısını almaq üçün münsiflər heyəti ilə məhkəmə hüququnu məhdudlaşdırmağı təklif edib [4]. Başqa yerlərdə, ekspertlər münsiflərin "təqsirləndirilən şəxsin zərərçəkənin cinsi əlaqəyə razılıq verdiyini iddia etdiyi təcavüz işlərində zərərçəkənin cinsi keçmişi və ya təqsirləndirilən şəxsin özünümüdafiə iddia etdiyi qətl işlərində zərərçəkənin zorakılığa meylli olması haqqında məlumat almalı olub-olmaması" barədə mübahisə edirlər [5], çünki bu, münsiflərin qərəzli olmasına səbəb ola bilər. Biz münsiflərə son bilik vermirik, verməməliyik də; bu, qərəzsiz məhkəmə potensialını təhlükəyə atır. [1] Lawson Neal və Simms, Andrew, ‘Min qəzəbli vətəndaşın xalq münsiflər heyəti’, The Guardian, 31 iyul 2011. [2] New Jersey Courts, ‘New Jersey Məhkəmə Sisteminə Xoş Gəlmisiniz’, judiciary.state.nj.us, 2011. [3] Howard Nations, ‘Münsif Qərəzini Aradan Qaldırmaq’ [4] Davies, Patricia Wynn, ‘Münsiflər heyəti ilə məhkəmə hüququnun məhdudlaşdırılması planları qınanır’, The Independent, 28 fevral 1997. [5] Silverglate, Harvey A., və Poulson, Dan, ‘SJC-də Reallığa Nəzər’, Massachusetts Lawyers Weekly, 30 may 2005. |
test-law-cplgpshwdp-con04a | Bu hərəkətin icazə verilməsi ədalətsizliyə səbəb olacaq. Bu hərəkət polisə ciddi araşdırmalar aparmaq üçün təşviqi aradan qaldırır. Polis məmurlarının məhkumiyyətlər əldə etmək üçün artan təzyiqi nəzərə alaraq, bu hərəkət onların bu məhkumiyyətləri əldə etmək üçün ən yaxşı şansının yalnız jürinin onların cinayət törətməyə qadir olduqlarına və müzakirə olunan cinayəti törətdiklərinə inanmasına səbəb ola biləcək şəxsləri ittiham etmək olduğunu bildirir. Nəticədə, əsl cinayətkarlar azadlıqda qala bilər, çünki şübhə artıq cinayət qeydi olanlara yönəldilir. Hal-hazırda zəif polis araşdırmaları və ittiham tərəfinin zəif iş hazırlığı ədalət sistemindən narazılığın böyük bir mənbəyi olduğu üçün, polis və ya ittiham tərəfinin öz rollarını düzgün yerinə yetirmək əvəzinə müdafiəçilərin mənfi qeydlərinə güvənməsinin qarşısını almaq vacibdir. |
test-law-cplgpshwdp-con03a | Əvvəlki məhkumluqların açıqlanması təqsirləndirilən şəxsi yanlış xarakterizə edə bilər. Bu vəsatət müxtəlif yollarla inanılmaz dərəcədə təhlükəlidir, çünki yalnız məhkumluqlar deyil, həm də bəraətlər və digər keçmiş davranışlar məhkəmə proseslərində qaldırıla bilər. Bu o deməkdir ki, münsiflər heyətinə kimsənin uşaqlara qarşı cinsi maraq kimi şübhəli davranışları olduğu barədə məlumat verilə bilər, hətta onlar heç vaxt mühakimə olunmamış və ya daha az dərəcədə faktiki cinayətə görə məhkum edilməmiş olsalar belə. Bu, ittiham tərəfinə təqsirləndirilən şəxsin xarakterini əsassız olaraq qaralamağa və münsiflər heyətini onlara qarşı heç bir əsaslı səbəb olmadan və formal prosedurların tələb edəcəyi sübutlar olmadan asanlıqla qərəzli etməyə imkan verərdi. Münsiflərin qərarları ilə bağlı aparılan tədqiqatlar göstərmişdir ki, münsiflər heyətinə təqsirləndirilən şəxsin oxşar əvvəlki cinayətə görə məhkumluğu olduğu bildirildikdə, məhkum etmə ehtimalı ‘heç bir məlumat verilmədikdə olduğundan 50% daha çoxdur’, xüsusilə cinsi cinayətlərə gəldikdə [1]. Bu, münsiflərin qərar qəbul edərkən qərəzə çox həssas olduqlarının sübutudur. [1] The Economist, ‘Tilting the balance’, 2 Yanvar 2003. |
test-law-cplgpshwdp-con01a | Bu hərəkət ədalətli məhkəmə ilə müşayiət olunan günahsızlıq fərziyyəsini tamamilə sarsıdır. Keçmiş məhkumluqları yeni işə proyeksiya etməklə, bu açıqlama müdafiəçinin hüququ olan günahsızlıq fərziyyəsini xeyli zəiflədir. Məhkəmə heyətinin vəzifəsi müvafiq işə əsaslanaraq hökm çıxarmaqdır və bu, müdafiəçinin keçmiş həyatında baş verən və hazırkı işlə tamamilə əlaqəsiz ola biləcək hadisələrdən asılı olmamalıdır. Həyatlarının bir nöqtəsində səhvən cinayət törətmiş bir çox insan bunun səhv olduğunu başa düşür və xüsusilə dövlətdən kömək və ya müalicə almışlarsa, yenidən cinayət törətmirlər. Müdafiəçi keçmişdə dəfələrlə cinayət törətmiş olsa belə, bu, mütləq olaraq məhkəməyə çıxarılan konkret cinayətdə günahkar olduqları anlamına gəlmir. |
test-law-umtlilhotac-pro02a | Şahidlər müəyyən edilə və təhlükə altına düşə bilər. Cinayət məhkəmələrinin televiziya ilə yayımlanması şahidlərlə bağlı bir sıra problemlərə səbəb ola bilər. Bu, fərdlərin ifadə vermək ehtimalını azalda bilər, onları televiziya auditoriyasına oynamağa daha çox meylli edə bilər və ya məhkəmədə ifadə vermək kimi artıq qorxuducu prosesi daha da çətinləşdirə bilər. Həmçinin, televiziya yayımları anonim şahidlərin kimliklərinin sızma ehtimalını artırır - bu, artıq Ruto-Sang işində BMT Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsində (ICC) baş verib [1]. ICC artıq şahidlərlə bağlı problemlərlə üzləşir, o cümlədən Ruto işində ittiham tərəfinin şahidlərinin rüşvət və təhdid edilməsi iddiaları ilə, bu da Keniyalı jurnalist Walter Barasanın həbs orderinə məruz qalmasına səbəb olub [3]. Məhkəmə proseslərinin televiziya ilə yayımlanmasının dayandırılması bu problemlərin həllinə müəyyən qədər kömək edə bilər. [1] Lattus, Asumpta, ‘Evenson: ‘Keniyada ilk dəfə həbs orderi verilib’, Deutsche Welle, 2 oktyabr 2013, [2] Stewart, Catrina, ‘ICC, Keniyanın elitası ilə birlikdə rüşvət və təhdid iddiaları ilə bağlı məhkəmədədir’, The Guardian, 1 oktyabr 2013, [3] ‘ICC, Keniyada ‘şahidlərin təhdid edilməsi’ ilə bağlı Walter Barasanın həbsini tələb edir’, BBC News, 2 oktyabr 2013. |
test-law-umtlilhotac-pro01a | Məhkəmə proseslərinin televiziya vasitəsilə yayımlanması ədaləti əyləncəyə çevirir. Məhkəmə proseslərinin yayımlanması məhkəməni əyləncəyə çevirmək ehtimalını artırır. Simpson məhkəməsi, yüksək profilli bir məhkəmə prosesinin televiziya vasitəsilə yayımlanmasının necə zərərli ola biləcəyini və bir şouya çevrilə biləcəyini göstərdi. ICC məhkəmələri dünyada ən yüksək profilli məhkəmələr arasında olduğundan, bu cür təsirlərə məruz qalma ehtimalı yüksəkdir. SCSL Charles Taylor məhkəməsinə olan maraq, Naomi Campbell ifadə verdikdə artdı və bu, məhkəməyə hüquqi məsələlərlə əlaqəsi olmayan məşhurluq marağı gətirdi [1]. Məhkəmələrdə kameraların icazə verilmədiyi yurisdiksiyalarda belə, yüksək profilli hallarda belə, dəqiq, məlumatlandırıcı və vaxtında hesabatlar verə bilirlər, lakin onları çəkmədən. Məhkəmə eskizləri, yazılı transkriptlər və digər vasitələr orijinal görüntülərdən istifadə etmədən hesabat verməyə imkan verir. [1] Bowcott, Owen, ‘Charles Taylor və Naomi Campbellə verilən ‘çirkli görünən daşlar’, theguardian.com, 26 aprel 2012. |
test-law-umtlilhotac-pro03a | Nizamsız təqsirləndirilənlər kameralar qarşısında oynaya bilərlər. Məhkəmə prosesinin televiziya ilə yayımlanması təqsirləndirilənlər üçün prosesi pozmağa əlavə təşviqlər yarada bilər. Məhkəməsi zamanı, Səddam Hüseyn mütəmadi olaraq çıxışlar edir və siyasi tiradalarla çıxış edirdi – İraq qanunlarına əsasən, o, vəkilindən sonra şahidləri dindirə bilirdi. Bu yeni deyildi – Slobodan Miloşeviç (televiziya ilə yayımlanan) ICTY qarşısında müxtəlif oyunlar oynamağa çalışdı və Ratko Mladiç bu taktikaları Hüseyndən sonra istifadə etdi. Miloşeviçin reytinqləri artdı və hətta məhkəmə zamanı Serbiya parlamentində yer qazandı. Televiziya ilə yayımlanan məhkəmə prosesi məhkəmənin siyasi qaçırılma riskini artırır – bu, Miloşeviç tərəfindən uğurlu bir taktika kimi göstərilmişdir. Bu həm məhkəmə prosesində olanlara platforma verərək varis hökumətə, həm də məhkəmənin özünə potensial zərər verə bilər. |
test-law-umtlilhotac-con02a | Açıq ədalət – çox sayda qurbanı olan cinayətlər Açıq ədalət prinsipi, o cümlədən ictimai məhkəmə hüququ [1], bir çox hüquq sistemlərində təsbit olunub. Açıq ədalətə sadiqliyin ən yaxşı göstəricisi hər kəsin onu izləməsinə imkan verməkdir, bunu etmək üçün ən yaxşı üsul məhkəmənin televiziya vasitəsilə yayımlanmasıdır. Bu, xüsusilə qurbanların hamısının məhkəmədə ola bilmədiyi hallarda, ya say çoxluğuna, ya da məsafəyə görə daha vacibdir. Televiziya yayımı məhkəməni qurbanlara daha yaxınlaşdırmağa kömək edəcək. Beynəlxalq cinayət məhkəmələri müntəzəm olaraq cinayətlərin baş verdiyi yerdən kənarda keçirilir, ya Niderlandda, məsələn, ICTY, ICC və Charles Taylor məhkəməsi kimi, ya da başqa yerlərdə, məsələn, Tanzaniyanın Aruşa şəhərində keçirilən ICTR kimi. Bu, qurbanların prosesləri izləməli olduğu üçün onlara bağlanma təmin etmək baxımından faydalı olardı. [1] ABŞ Konstitusiyasının 6-cı Düzəlişinə, Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 6-cı Maddəsinə baxın |
test-law-umtlilhotac-con03a | Yayım ictimai qeydlər təqdim edir. Nürnberqdən bəri bir çox digər cinayət məhkəmələrindən fərqli olaraq, Beynəlxalq Cinayət Hüququnun əsas prinsiplərindən biri tarixi bir qeyd yaratmaq məqsədidir. Onun məşğul olduğu hadisələr əhəmiyyətlidir, çünki bunlar bölgələri əbədi olaraq dəyişdirən dəhşətli cinayətlərdir. Məhkəmə, baş verən hadisələrin dibinə enməyə kömək edir və bununla da hadisələrin bir neçə ziddiyyətli versiyasının olmasının qarşısını alır. Bu qeyd həmçinin oxşar tədbirləri nəzərdən keçirənlər üçün çəkindirici rol oynaya bilər. Məhkəmənin yayımlanması bu qeydi gücləndirəcək, məhkəmənin özünün görüntülərini təmin edəcək (məsələn, onun ədalətsiz olması ilə bağlı mifləri azalda bilər) və qurbanların öz sözləri ilə ifadələrinin qeydə alınaraq gələcək nəsillər üçün saxlanılmasına və öyrənilməsinə imkan verəcək. |
test-law-umtlilhotac-con01a | Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi digər hüquq sistemləri ilə eyni problemlərə malik deyil. Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsi məhkəmə olaraq, televiziya yayımının dezavantajları baxımından daxili cinayət məhkəməsinin malik olduğu bir çox şeylərə malik deyil. Bütün digər beynəlxalq tribunalarda olduğu kimi, burada da münsiflər heyəti yoxdur, yalnız peşəkar hakimlərdən ibarət panel var. Hakimlər televiziya yayımı olmasından daha az təsirlənəcəklər, hətta məhkəmə proseslərinin yayımı adətən münsiflərin kimliyini gizlətməyə yönəlsə də. Eyni şəkildə, şahidlərin qorunması və digər təhlükəsizlik tədbirləri üçün səlahiyyətli bir sistem mövcuddur. |
test-law-cplglghwbhwd-pro02a | Tapançalar digər silahlarla müqayisədə unikal dərəcədə təhlükəlidir. Tapançalar əksər digər silahlardan daha pisdir. Onlar həm gizlədilə bilən, həm də daşına bilən silahlardır. Ov tüfəngləri və tüfənglər uzaq məsafədən asanlıqla müəyyən edilə bilər, bu da onları daşıyanlardan qaçmağı və ya əksinə, hakimiyyət orqanlarının onların silah daşıma səbəblərini yoxlamasını asanlaşdırır. Tapançalar, məsafəli silahlar olduğundan (bıçaqlardan fərqli olaraq), insanlara hücum edənlə qarşılaşdıqda qaçmağı seçməyə imkan vermir və gizlədilə bilən olduğundan onları daşıyanlardan qaçmağa cəhd etməyi də mümkünsüz edir. Bu unikal imkanlara görə, onlar polis tərəfindən axtarılmamaq üçün gözə çarpmamaq istəyən dəstə üzvləri üçün mükəmməl silahdır. Bundan əlavə, onlar özlərini qorumalı olan, lakin müştərilər üçün diqqət çəkməməli olan narkotik satıcıları kimi digər cinayətkarlar üçün də unikal dərəcədə faydalıdır. Beləliklə, tapançalar sərbəst şəkildə mövcud olduqda, əksər cinayətkarlar bu məqsədlər üçün onlardan istifadə edirlər. Tapançaların bıçaqdan daha çox təsadüfi yaralanmalara səbəb olma ehtimalı daha yüksək olduğundan - bacarıqsızlıq və ya ehtiyatsızlıq nəticəsində - tapançaların sərbəst şəkildə mövcud olduğu yerlərdə vətəndaşlara daha böyük zərər vurması məntiqli görünür. |
test-law-cplglghwbhwd-pro01a | Fərdlərin DC-də silah gəzdirmək hüququ olmamalıdır. Mövcud vəziyyətə görə dövlət vətəndaşlarının təhlükəsizliyini qorumaq üçün mövcuddur. Bunu vətəndaşlarının razılığı ilə zorakılıq üzərində inhisar saxlamaqla edir. ABŞ vətəndaşlarına kiçik silahlar gəzdirməyə icazə verilib ki, bu da dövlətin zülmünə qarşı qalxmaq qabiliyyətlərinin simvolik təmsilidir. Yəni, dövlətin zorakılıq üzərində inhisarını nəzarətdə saxlamaq üçün. Qeyd etmək vacibdir ki, dövlət zorakılıq üzərində inhisara malikdir ki, vətəndaşlarını ən yaxşı şəkildə qoruya bilsin. Eyni şəkildə, silah gəzdirmək hüququ mövcuddur ki, vətəndaşlar özlərini qoruya bilsinlər və zərərdən qaça bilsinlər. Bu o deməkdir ki, əgər dövlət vətəndaşlarına zərər yetirərsə, onun zorakılıq üzərində inhisar iddiası ləğv edilir və vətəndaşlar dövlətə qarşı mübarizə apara bilərlər. Yuxarıda qeyd olunanlara bənzər şəkildə, əgər dövlətin vətəndaşları silah gəzdirmək hüququndan bir-birinə zərər yetirmək üçün istifadə edərlərsə, dövlətin zorakılıq üzərində inhisarının ləğv edildiyi kimi, vətəndaşların da silah gəzdirmək hüququ ləğv edilməlidir. Bu hər bir ABŞ ərazisində baş vermədiyi üçün, silah gəzdirmək hüququnun ruhunun ciddi şəkildə pozulduğu ərazilərdə qadağanı təcrid etmək məntiqli görünür. Bu halda qadağa DC ilə məhdudlaşır, lakin oxşar problemlər yaşayan digər ABŞ ərazilərinə də genişlənə bilər. |
test-law-cplglghwbhwd-pro03a | Tapança qadağası cinayətləri və ölümləri azaldır. Tapançaların unikal dərəcədə təhlükəli silahlar olmasından əlavə, DC-də tapança qadağası qüvvədə olduğu zaman, ərazidə cinayətlərin azaldığı bildirilmişdir. Qadağanın dərhal ardından gələn 1977-ci ildə ABŞ Bələdiyyə Başçıları Konfransı, DC-də tapançalarla törədilən soyğunçuluq, hücum və qətllərin kəskin şəkildə azaldığını bildirmişdir. Bundan əlavə, 1991-ci ildə Maryland Universiteti, New England Tibb Jurnalında bir araşdırma dərc edərək, tapança qadağasının 1991-ci ildən əvvəlki onillikdə həyatları xilas etdiyini və qadağanın DC-də ildə 47 ölümün qarşısını aldığını iddia etmişdir. Tapança qadağasının bunu etməsinin səbəbi, digər polis taktikalarını, məsələn, dayandırma və axtarışı əhəmiyyətli dərəcədə daha təsirli etməsidir. Cinayətkarlar, müxalifətin qeyd etdiyi güc üstünlüyünü əldə etmək istəyirlərsə, bunu etmək üçün tapança daşımalıdırlar. Lakin, bu o deməkdir ki, əgər onlar silahla tutulurlarsa, çox asanlıqla tanınırlar və asanlıqla həbs edilə bilərlər ki, bu da geniş əhali üçün zərərin qarşısını almağa kömək edir. Xüsusilə, tapança qadağası, polisin şübhəliləri həbs etmək üçün tələb olunan yükü xeyli azaldır və çox vaxt polisin cinayətkarların kim olduğunu yaxşı bildiyi, lakin onları həbs etmək üçün sübut tapa bilmədiyi hallarda, belə bir taktiki üstünlük təhlükəli insanları küçələrdən uzaqlaşdırmağa kömək edir. |
test-law-cplglghwbhwd-con02a | Tapançalar Dövlətin Güc Monopoliyasına Qarşı Müdafiə Üçün Simvolik Səbəblərə Görə Tələb Olunur Tapançalar ABŞ-da simvolik səbəblərə görə qanunidir. Ədalət Scalla-nın şifahi mübahisəsində o, belə demişdi: "Məntiqli və hətta ağlabatan deyilmi ki, çərçivəçilər keçmişdə tiranlar tərəfindən milislərin məhv edilməsinin yolunun milislərə qarşı qanun qəbul etməklə deyil, insanların silahlarını əlindən almaqla olduğunu bildiklərini fərz etmək? Bu, milislərin məhv edilmə üsulu idi. İki bənd bir-birinə gözəl şəkildə uyğun gəlir: Milisə ehtiyacımız olduğuna görə, insanların silah saxlamaq və daşımaq hüququ pozulmamalıdır." Silahlar insanların silahsızlaşdırılmasının qarşısını almaq və ABŞ vətəndaşlarının dövlətə qarşı durmağa icazə verildiyini bəyan etmək üçün zəruridir. Dövlətin formalaşmasında, dövlətin vətəndaşları azadlıqlarından və bir-birinə qarşı zorakılıq etmək qabiliyyətindən imtina edərək, zorakılıq üzərində dövlət monopoliyasını qəbul edirlər. Bu, dövlətin bu zorakılıq monopoliyası vasitəsilə vətəndaşların bir-birinə qarşı zorakılıq etməsinin qarşısını alması deməkdir. Lakin, dövlətin fiziki güc monopoliyasını ehtiyatsız və ya altüstedici şəkildə istifadə etməsi mümkündür. Bu o deməkdir ki, vətəndaşlar həmişə öz hüquqlarının və müstəqilliklərinin dövlət üzərində üstünlüyünü bərpa edə bilməlidirlər, əgər dövlət bu hüquqların qoruyucusu kimi təyin edilmiş rolundan sapmağa başlasa. Silah daşıma hüququ, dövlət üzərində öz gücünü təsdiq etmək qabiliyyətinin bir hissəsidir. Lakin, dövlət daha güclü olduqca, kiçik silahların mülkiyyəti getdikcə daha çox simvolik bir jestə çevrilmişdir. Hər hansı bir Amerikalıdan silah daşıma hüququnun alınması zərərlidir, çünki bu, dövlətin gücünün mütləq olmadığını və nəticədə dövlətin öz xalqına tabe olduğunu göstərən simvolu aradan qaldırır. |
test-law-cplglghwbhwd-con03a | Vaşinqtonda tapança qadağası ABŞ-ın digər qanunvericiliyi ilə uyğun gəlmir. Vaşinqtonda qanunvericilikdə ABŞ-ın digər yerlərindən əhəmiyyətli dərəcədə fərqlənən bir dəyişiklik zərərlidir. Konstitusiya Vaşinqton üçün xüsusi bir dəyişiklik etmək üçün dəyişdirilə bilsə də, ABŞ-ın qalan hissəsi hələ də silah daşıya biləcək. Amerika konstitusiyasının məqsədi qanun qarşısında bütün vətəndaşlara bərabər hüquqlar verməkdir. Müxtəlif ştatlarda yaşayan insanlar arasında kiçik fərqlər qəbul edilə bilər; çünki müəyyən ştatların xüsusi ehtiyacları var və bütün ştat qanunvericiliyi hər halda konstitusiyaya uyğun olmalıdır. Bu fərq xüsusilə konstitusiya və qanunla qarşılıqlı əlaqəsi səbəbindən problematikdir. Bu dəyişiklik zərərlidir, çünki dövlət qanun daxilində ardıcıllığa və qanunun bütün insanlar üçün ədalətli bir mexanizm kimi qəbul edilməsinə bağlıdır. Qanunda böyük uyğunsuzluqlara dözmək olmaz, çünki belə uyğunsuzluqlar tez-tez dövlətin hüquq sisteminin qanuniliyini müzakirəyə çıxarır. Bu problematikdir, çünki belə müzakirələr və uyğunsuzluqlar qanunun əhatə dairəsi haqqında qarışıqlığa və qanunun qanuniliyinə şübhə yarada bilər. Qanun vətəndaşların hüquq sistemini başa düşməsinə və ona riayət etməsinə bağlıdır, əks halda hüquq sistemləri, məsələn, insanların hüquq sisteminə və onun onları qorumaq qabiliyyətinə şübhə etməsi səbəbindən cinayətləri polisə bildirməməsi və ya ölkənin digər bölgələrindən olan qanuna tabe vətəndaşların təsadüfən Vaşinqtona silah gətirərək qanunu pozması kimi problemlərlə üzləşə bilər. |
test-law-cplglghwbhwd-con01a | Tapançalar Özünümüdafiə Üçün Lazımdır. Mövcud vəziyyətdə tapançalar qanunidir. Bu o deməkdir ki, bir cinayətkar kimisə qarət etməyi düşünərsə, bu hərəkəti seçərsə, güllələnmə ehtimalını nəzərə almalıdır. Ölüm və yaralanma qorxusu o deməkdir ki, əhəmiyyətli sayda cinayətkar silahlı müqavimətlə qarşılaşa biləcəklərini düşündükləri halda oğurluq, zorakı qarət və ya soyğunçuluqla məşğul olmaqdan çəkindirəcəkdir. Beləliklə, bir icmada tapançaların mövcudluğu həmin icmada cinayətin ümumi çəkindirilməsinə töhfə verir. İkincisi, əgər kimsə tapança ilə başqasına hücum etməyə çalışarsa, digər şəxs silahlıdırsa, o zaman hücum edənlə danışıqlar aparmaq və hər iki tərəfə zərər verməmək üçün daha yaxşı vəziyyətdədir. Tapançaların ağıllı şəkildə saxlanıldığı və istifadə edildiyi, atıcılıq təlimlərinin geniş şəkildə mövcud olduğu bir ictimai mədəniyyət yaratmaq, adi vətəndaşlar və cinayətkarlar arasında güc bərabərliyinin yaradılmasına imkan verir. Lakin, bu güc bərabərliyi müdafiəçinin xeyrinə dəyişir. Bunun səbəbi qanunlara riayət edən vətəndaşların cinayətkarlardan daha çox olmasıdır. Əgər soyğunçu başqa bir vətəndaş tərəfindən tutulursa, o vətəndaşın da tapançası ola bilər ki, bu da soyğunçunun həbs olunmasına və ya ölüm riski ilə üzləşməsinə səbəb ola bilər. Nəhayət, cəmiyyətdə tapançaların normallaşması o deməkdir ki, insanlar tapançalı bir soyğunçu tərəfindən hücuma məruz qaldıqda daha az panikaya düşürlər. Soyğunçuluqdan ölüm halları tez-tez qurbanın sadəcə soyğunçuya cavab olaraq panikaya düşməsi ilə baş verə bilər. Atəşlər tez-tez qurbanın reaksiyasına hazır olmayan ümidsiz və qeyri-sabit hücumçular tərəfindən açılır. Tapançalara uyğunlaşmış və onların yaratdığı riskdən xəbərdar olan bir cəmiyyətdə, panika, qeyri-müəyyənlik və qorxu ilə qidalanan bu tip hadisələrin baş vermə ehtimalı daha azdır. |
test-law-sdiflhrdffe-pro02a | Demokratiyalar bu insanları qorumaq və daha çox müxalifəti təşviq etmək öhdəliyinə malikdir. İnsan hüquqlarının universallığı, söz azadlığı və ədalətli məhkəmə prosesi dünyanın demokratiyaları tərəfindən vacib hesab edilir. Demokratik ölkələr tez-tez azadlıq mövzusunda, insan ləyaqətinin ən yaxşı qorunmasını təmin edən idarəetmə sistemlərinin üstünlüyü barədə danışırlar. Blogerlərə amnistiya təklif edərək, repressiv rejimlərdə demokratik səbəbin önündə duran insanlara Qərb ölkələri, ictimai arenada ən cəsur insanlardan bəzilərinin təhlükəsizliyini təmin edən nisbətən aşağı maliyyətli bir hərəkət edirlər. Qərb zülmə boyun əyməyi dayandırmalı və ehtiyacı olanlara qoruma çətiri təklif etmək üçün mövqe tutmalıdır. Bu qoruma blogosferada və yer üzündə daha çox müxalifətin inkişafı üçün tamamilə vacibdir. Yalnız müxalifəti dəstəkləməklə o, kök sala bilər və avtoritar hökumətin geniş güclərini dəf edə bilər. Qoruma vədi çox güclüdür, çünki blogerlərə geri çəkilmək üçün təhlükəsizlik şəbəkəsi verir. Artıq aktiv olanlar öz zülmkarlarına qarşı danışmaq üçün daha çox güclənmiş hiss edəcəklər və hazırda qorxu ilə susan bəziləri danışmağa cəsarət edəcəklər. Amnistiya zəmanəti, hazırda baş verən belə təkliflərin təsadüfi qəbul edilməsini də aradan qaldırır, Kuba ilə bağlı son hadisədə olduğu kimi, iki oxşar bloger ABŞ-da sığınacaq istədi, lakin yalnız biri aldı. [1] Belə uyğunsuzluq müxaliflərin zehinlərində qorxu yaratmışdır. Bu siyasət bunu düzəldəcək və ədalət səbəbini hər tərəfdən gücləndirəcək. Demokratiyalar amnistiya təklif edərək, insan sivilizasiyasının ən yüksək məqsədi olduğunu iddia etdikləri dəyişiklik üçün katalizator təmin edə bilərlər. [1] Fox News Latino. “Kuba: Tanınmış Bloger-Müxaliflər Viza Müraciətlərində Ziddiyyətli Nəticələr Alırlar”. 31 Yanvar 2013. |
test-law-sdiflhrdffe-pro01a | Bu insanlar ədalət axtarışında ciddi təhdid altındadırlar. İnternet repressiv rejimlərdə narazılığı ifadə etmək üçün ən vacib vasitəyə çevrilib. Texnologiya rejimlərin öz insanlarını nəzarətdə saxlamaq imkanlarını artırdıqca, yüksək texnologiyalı nəzarət texnologiyasına çıxış onların artıq mövcud olan fiziki təzyiq arsenalına əlavə edildikcə, internet mənalı narazılığı ifadə etmək üçün yeganə platformaya çevrilib. Məsələn, Tunisdəki Yasəmən İnqilabı, burada insanlar diktatorlarını devirmək üçün səfərbər oldular, hətta Twitter İnqilabı adlandırılıb. [1] Blogerlər Kuba və Çin də daxil olmaqla digər repressiv rejimlərdə əsas narazılıq səsi olublar. Lakin blog platforması təhlükəsiz olmaqdan uzaqdır. Hökumətlər blogerlərin narazılıq ifadə etmək qabiliyyətini məhdudlaşdırmağa çalışıblar, onları susdurmaq üçün həbs kimi sərt metodlardan istifadə ediblər. Çində, sadəcə Kommunist Partiyası haqqında zarafat paylaşdığı üçün həbs edilən və saxlanılan Zhai Xiaobing kimi blogerlərin həbsi bir çoxlarını susmağa məcbur edib. [2] Məlumat ictimaiyyətə çatdırılmadıqca, hökumətlər öz təzyiqlərini davam etdirə bilirlər. Yalnız demokratik və ya ən azı daha liberal dövlətlərdən gələn xarici yardım islahat və ədalət axtarışında hökumətlərini narazı salan insanlar üçün təhlükəsiz sığınacaq təmin edə bilər. [1] Zuckerman, E. “Birinci Twitter İnqilabı?”. Xarici Siyasət. 14 Yanvar 2011. [2] Wong, G. “Zhai Xiaobing, Çinli Bloger, Çinin Hökuməti Haqqında Twitter Zarafatı Üçün Həbs Edildi”. Huffington Post. 21 Noyabr 2012. |
test-law-sdiflhrdffe-pro03a | Bu amnistiya təklifi azad söz və qanunun aliliyinin lehinə güclü ictimai bəyanat kimi xidmət edir. Amnistiya təklif edərək, Qərb hökumətləri beynəlxalq arenada, artıq norma müəyyən edənlər kimi böyük təsirə malik olduqları bir sahədə, son dərəcə güclü ictimai bəyanat verirlər. Bu, repressiv rejimlərin müxalifəti və islahat səslərini boğmaq üçün istifadə etdikləri güc sui-istifadələrini sadəcə olaraq görməzdən gəlməyəcəklərini göstərən bir bəyanatdır. Nəticədə, zülmkarların cəzasız hərəkət etmək gücü, demokratiyaların onlara meydan oxumaq istəməməsinin məhsuludur. Məsələn, avtoritar rejimlər tez-tez mətbuat azadlığını qiymətləndirdiklərini iddia edirlər, Çin Xalq Respublikasının Konstitusiyasının 35-ci maddəsi bunu təmin edir və bu siyasət onları təcrübələrini təbliğ etdikləri kimi etməyə çağırır. Zülm qamçısı ilə təhdid olunanlar üçün amnistiya siyasəti həmin insanları aktiv şəkildə qorumağa xidmət edir və eyni zamanda Qərbin elan etdiyi ədalət və ədalət prinsiplərini dəstəkləyir. Bu, |
test-law-sdiflhrdffe-con02a | Liberal demokratik paradigma yeganə qanuni idarəetmə modeli deyil, demokratiyalar bunu qəbul etməli və mənimsəməlidir. Nəticədə, dövlətlərin qanunlarına hörmət edilməlidir. Fukuyamanın təklif etdiyi kimi, liberal demokratiya tarixin sonu olmadığını sübut etdi, əksinə, bir çox güclü idarəetmə sistemlərindən biridir. Çin, demokratik hökumətlər və onların vətəndaşları arasındakı müqavilədən əsaslı şəkildə fərqlənən, xalqla bağlanmış bir müqaviləyə əsaslanan dövlət rəhbərliyində kapitalist modelinin nümunəsi olmuşdur. Çinin hakim kommunist partiyası, ölkəni modernləşdirməkdəki rolu və performansı nəticəsində qanuniliyini qazanmışdır. Çinin xalqı, azadlıqlarının əvəzində iqtisadi artım və rifahı qəbul etmişdir. Müxaliflər bu paradigmanı sınağa çəkdikdə, hökumət narahat olur və gücünü və səlahiyyətini bərpa etməyə çalışır. Əgər müxaliflər həmin ölkənin qanunlarını pozurlarsa, dövlətin onları cəzalandırmağa tam haqqı var. Sinqapur da hökuməti tənqid etmək qabiliyyətinə məhdudiyyətlər hesabına səmərəli, dinc bir dövlət təmin edən avtoritar bir demokratiya versiyasına malikdir. Bu kollektiv hüquqlar modeli, liberal demokratiyanın vətəndaş azadlıqları mərkəzli modelindən daha az dəyərə malik deyil. Nəticədə, geosiyasi xəritə müxtəlif idarəetmə versiyaları ilə mürəkkəbləşdikcə, dövlətlər bir-biri ilə yaşamağı öyrənməlidir. Blogerlərə amnistiya təklif etmək problemi, demokratiyaların və Qərbin öz paradigmasını fərqli dövlətlərə tətbiq etməyə çalışmasıdır. Bu, narazılıq və münaqişə yaradacaq. Dünya iqtisadiyyatı və sosial sistemi əməkdaşlıq, ticarət və sülhə əsaslanır. Sistemlər və mədəniyyətlər arasındakı fərqlər qeyd olunmalı, sadəcə olaraq bir doğru modelin olduğunu və digərlərinin bir şəkildə aşağı olduğunu düşünmək əvəzinə qeyd olunmalıdır. |
test-law-sdiflhrdffe-con04a | Demokratiyalar digər ölkələrin daxili işlərinə qarışmaqdan ehtiyat etməlidirlər. Avtoritar ölkələr suverenliklərini qısqanclıqla qoruyurlar və daxili işlərinə müdaxilə kimi qəbul edəcəkləri hərəkətlərə yaxşı baxmayacaqlar. Bir çox hallarda, amnistiya təklif edən hökumət məhz bunu edərdi. Xarici ölkələr həqiqətən də bir ölkənin ədalət sisteminin bu və ya digər halda səhv olduğunu və buna görə amnistiya verilməli olduğunu qərarlaşdırmalıdırmı? Bir bloggerə qarşı hüquqi proseslər aparılarkən və nəticədə blogger həbsə göndərilərkən, ölkə xaricində olanlar bu cəzaları ədalətsiz hesab edə bilərlər, lakin qanunun aliliyini açıq şəkildə dəstəkləyən ölkələr kimi nəticəni qəbul etməlidirlər. Bəzən məhkəmə sisteminin bloggeri təqib etmək üçün istifadə edildiyi hallarda belə, məsələyə az marağı olan xarici bir gücün amnistiya vasitəsilə alternativ bir hökm vermək hüququna malik olduğunu düşünməsi çətindir. Bir ölkə fərdin müalicəsindən narazıdırsa, bu, müvafiq hökumətlə danışıqlar aparmaq və onların əlində olan hər hansı alternativ sübutları təqdim etməklə edilməlidir. Məsələn, Kuba xarici aktorlarla danışıqlar nəticəsində əvvəllər dissidentləri azad edib; 1998-ci ildə Papa II İohann Pavelin səfəri üçün 80 dissidentin azad edilməsi ən uğurlu nümunədir. [1] [1] Human Rights Watch, “Kuba: Dissidentlərin Azad Edilməsi Hələ də Onlarla Həbsdə Qalanları Tərk Edir”, 8 İyul 2012. |
test-law-sdiflhrdffe-con03a | Amnistiya təklifi ev hökumətlərinə blogerləri gözdən salmağa və onları xarici pozucu agentlər kimi göstərməyə imkan verir. Qərb dövlətləri və demokratiyalar ev hökumətləri tərəfindən təhdid edilən blogerlərə amnistiya təklif etdikdə, blogerin fikirləri və şərhləri dərhal ictimaiyyətin gözündə rənglənir. Hökumət bu amnistiyanı təklif edən Qərb güclərinə işarə edə bilər və asanlıqla iddia edə bilər ki, onların təklifləri blogerlərlə xarici himayədarları arasında təbliğat yaymaq üçün gizli anlaşmanın nəticəsidir, beləliklə, bloger xəyanətdə günahkardır. Fərdi hallarda nə qədər təəssüf doğursa da, nəticə odur ki, amnistiya təklif etmək yalnız demokratiya işini zəiflədəcək. Öz inancları üçün həbsə göndərilmək, başqa bir dövlətin, vətənlərinə qarşı düşmənçilik göstərmiş bir dövlətin qucağında sığınacaq axtarmaqdan daha çox onların işinə xidmət edəcək. Hökumətlərin millətçi alovları qızışdırmaq qabiliyyəti son aylarda Çinin Yaponiya ilə ərazi mübahisələrinə reaksiyası ilə tamamilə nümayiş etdirilmişdir. Xarici təcavüzkar kimi qəbul edilən birinə qarşı ictimaiyyəti qızışdırmaq çox asandır, xüsusən də bu dövlətlər tez-tez əsas media vasitələrinin çoxunu nəzarətdə saxladığı halda, amnistiya təklif edənlər özlərini ictimai şüurda istismar ediləcək bir düşmən kimi təqdim edirlər. Demokratiyaların məqsədlərinə çatmaq üçün daha yaxşı planı, təzyiq aktlarını qınamaq və diplomatik həll yolları axtarmaqdır, lakin dövlətlərin ədalətinə birbaşa müdaxilə etmək rejimlərlə münasibətlərə zərər verəcək və islahat tərəfdarlarına qarşı xalqı çevirməkdən başqa bir şey etməyəcək. |
test-law-sdiflhrdffe-con01a | Amnistiya siyasəti yalnız rejimləri yadlaşdıracaq, diskurs və ya islahat imkanlarını bağlayacaq. Təbii nəticədir ki, əsasən güc və əhalisinin nəzarəti ilə fəaliyyət göstərən repressiv rejim, Qərbin onların gücünü cinayətkar dissidentlər xeyrinə hesablanmış, ictimai və davamlı şəkildə alt-üst etməyə yönəlmiş hərəkətinə mənfi reaksiya verəcək. Qərb demokratiyalarının belə bir hərəkətinin nəticəsi hədəf rejim və Qərb arasında müsbət diskurs olmayacaq, əksinə, ünsiyyətin pozulmasına səbəb olacaq. Onlar əlaqə qurmaqdan çəkinəcəklər, çünki onları təsir altına almağa çalışan dövlətlər açıq-aşkar bərabər səviyyədə müzakirə etməkdə maraqlı deyillər, əksinə, öz üstünlüklərini təsdiq etmək üçün onların həyat tərzini alt-üst etmək istəyirlər. Əslində islahatlar haqqında danışıqları başlatmağın və daha çox demokratiya və mətbuat azadlığı arzulayanları gücləndirməyin ən yaxşı yolu, bu rejimlərlə səbirli şəkildə əlaqə qurmaq, onları əsas məqsədlərini təhdid etmədən sülh yolu ilə islahata doğru yönəltməkdir. Onlara qarşı aqressiya, Şimali Koreya və ABŞ-ın onun hərəkətlərinə verdiyi cavablarla dəfələrlə göstərildiyi kimi, qarşılıqlı aqressiya yaradacaq. Tədrici dəyişikliklər buzlaq sürətində hiss olunsa da, uzun müddətli oyun qan tökülmədən dəyişikliklər əldə etməyin yeganə yoludur. Bu siyasətin yeganə mümkün nəticəsi bu hökumətlər tərəfindən bloqqerlərə qarşı daha sərt təzyiqlər olacaq. |
test-law-rmelhrilhbiw-pro02a | Məskunlaşmalar gələcək İsrail hökumətlərini gələcək danışıqlarda daha sərt mövqe tutmağa məcbur edir. Qəsdən və ya yox, məskunlaşmalar gələcək İsrail hökumətləri üçün siyasi hesablamaları dəyişdirərək "yer üzündəki faktları" dəyişdirir. Əksər İsrail siyasətçiləri bəzi kiçik məskunlaşmaların tərk edilməsinin zəruriliyini qəbul etsələr də, böyük əksəriyyətinin təxliyə olunması ehtimalı azdır. 2005-ci ildə Ariel Şaron, İsrail sağında hər kəsdən daha çox kreditə sahib olan bir adam, Qəzzadan çıxdıqda Likud partiyasını iki yerə böləcək qədər siyasi olaraq bölücü idi və orada cəmi 7000-dən bir az çox İsrailli məskunlaşan var idi. Əksinə, indi Qərb Sahilində 300,000-dən çox məskunlaşan var və bu rəqəm sürətlə artır. [1] 2000-ci ildə 200,000-dən az idi. [2] Bu məskunlaşanların çoxu dindardır və Milli Dini Partiya kimi Haridam (Ortodoks) partiyalarına səs verirlər. [3] Partiya son illərdə həm Sol, həm də Sağ hökumətlərdə xidmət etdiyinə görə, praktikada onlar və ultra-millətçi İsrail Beitinu İsrail Knessetində güc balansını saxlamağa meyllidirlər. Buna görə də, İsrail hər dəfə məskunlaşmaları genişləndirdikdə, gələcək Sülh Danışıqlarında manevr etmək üçün yerlərini azaldır və özlərini daha sərt mövqe tutmağa məcbur edirlər. Bu o deməkdir ki, ya sülh daha az ehtimal olunacaq (çünki İsrail daha ekstremal şərtlər qoyacaq) ya da İsrail onu təklif etmək üçün daha çox daxili bölünmələrlə üzləşəcək. Hər iki halda, məskunlaşmalar genişləndikcə [1] Levinson, Chaim, ‘IDF: Qərb Sahilində 300,000-dən çox məskunlaşan yaşayır’, Haaretz.com, 27 İyul 2009, [2] Wikipedia, ‘İsrail Qərb Sahili məskunlaşmalarının əhali statistikası’, en.wikipedia.org, , 20 Yanvar 2012 tarixində əldə edilmişdir [3] Etkes, Dror, ‘Qərb Sahilində Ultra-Ortodoks Yəhudilər’, Peace Now, Oktyabr 2005, |
test-law-rmelhrilhbiw-pro01a | Məskunlaşmalar qanunsuzdur və beynəlxalq ictimaiyyətin acizliyini nümayiş etdirir. İsrailin nə tanınan, nə də ilhaq etməyi iddia etdiyi torpaqlarda tikilən məskunlaşmalar qanunsuzdur və gələcək Fələstin dövlətinin ərazisinə müdaxilə edir. Beynəlxalq ictimaiyyətin İordan çayının qərb sahilində Fələstin dövlətinin yaradılmasını tələb etməsi, lakin İsrailin həmin torpaqlarda özünü İsrail ərazisi kimi görən və İsrail tərəfindən də belə qəbul edilən məskunlaşmalar qurmasına icazə verməsi absurddur. Üstəlik, onların davamlı genişlənməsi hər bir fələstinlinin hər gün görə biləcəyi bir şeydir. Nəticədə, bu davamlı genişlənmə həm: 1. Beynəlxalq ictimaiyyətin, xüsusilə də Amerika və Avropa tərəfindən onların tikintisinin dayandırılması ilə bağlı təkrar-təkrar verilən vədlərdən sonra, öz vədlərini yerinə yetirmək qabiliyyətinə və istəyinə olan Fələstin inamını məhv edir. 2. Fələstin ictimaiyyətini, danışıqlar prosesinin İsrailin yer üzündəki faktları dəyişənə qədər vaxt qazanmaq üçün bir oyun olduğuna inandırır. Bu iki amilin nəticəsi olaraq, məskunlaşmaların davamlı genişlənməsi, beynəlxalq hüquqa olan inamlarını sarsıdaraq və onların narazılıqlarına təcili bir hiss əlavə edərək, məskunlaşma tikintisinin birbaşa təsirindən də kənarda fələstinliləri zorakı müqavimətə yönəltməkdə təsir göstərir. |
test-law-rmelhrilhbiw-pro03a | Məskunlaşmalar fələstinlilər tərəfindən İsrailin pis niyyətinin bir əlaməti kimi görülür və buna görə də Sülh tərəfdarlarının əlini zəiflədir. Məskunlaşmaların mövcudluğu qədər onların davamlı artımı da vacibdir. İsrailin bir tərəfdən Qərb Sahilində Fələstin dövlətinin müstəqilliyi üçün danışıqlar aparmağa davam etməsi, digər tərəfdən isə İsrail məskunlaşmalarının əhalisini və ölçüsünü sürətlə genişləndirməsi pis niyyət əlaməti kimi şərh edilə bilər. Bu, İsrailin razılığa gəlmək ciddiliyini sual altına alır. Məskunlaşmaların genişləndirilməsi proqramları müvəqqəti siyasət kimi nəzərdə tutulsa belə, İsrailin B planının sülh qədər populyar olması və daha çox səylə həyata keçirilməsi bir çox fələstinlilərin İsrailin vaxtı uzatmağa çalışdığı qənaətinə gəlməsinə səbəb ola bilər. Bunun nəticələri Sülh Prosesi üçün uğursuzdur. Fələstinlilərin sülh danışıqlarının perspektivinə inamı azaldıqca, Həmas kimi qruplar yalnız gücün İsraili ciddi danışıqlara məcbur edəcəyini düşünənlər üçün daha çox q |
test-law-rmelhrilhbiw-pro04a | Məskunlaşmalar fələstinliləri öz torpaqlarından çıxarır və onların axtarışında öz-özünə davam edən bir dövr yaradır. Məskunlaşmaların özləri qonşu fələstinli icmaların hüquqlarına və mövcudluğuna zərər verən bir şəkildə öz-özünə davam edir. Bir şey üçün, bir məskunlaşma təcrid olunmuş şəkildə fəaliyyət göstərə bilməz. Onun sakinlərinin İsrailə işə gedib-gəlməsi üçün təhlükəsiz bir yola ehtiyacı var. Təhlükəsizlik tələbləri nəticədə bu yolun marşrutu boyunca böyük bir hərbi mövcudluq yaradaraq hücumlardan qorunmasını tələb edir və bir çox hallarda mövcud fələstinli məskunlaşmaların köçürülməsini tələb edir. Ən azından fələstinli ərazilər keçilməz yollarla iki yerə bölünür. Məskunlaşmaların sahələri hücumlardan qorumaq üçün yüksək divarlarla və elektrik hasarları ilə qorunmalıdır və onları tikən tikinti qrupları da qorunmalıdır. Nəticədə, bir neçə yüz ailədən ibarət bir məskunlaşma belə, iştirak edən məskunlaşanların faktiki sayına nisbətdə çox miqdarda torpağın ələ keçirilməsini tələb edir və hər hansı bir genişlənmə problemi daha da artırır. Məskunlaşmaların təhlükəsizlik tələbləri fələstinlilərin dolanışığını qeyri-mümkün edən bir vəziyyət yaradır. Məskunlaşmaların mövcudluğu bu təhlükəsizlik siyasətlərini zəruri edir. Nəticə olaraq, yeganə aydın həll məskunlaşmaların çıxarılmasıdır. |
test-law-rmelhrilhbiw-con02a | Məskunlaşmalar İşğal Altındakı Ərazilərdə İqtisadi İnvestisiya Təmin Edir Əsas fakt budur ki, Qərb Sahili, statusundan asılı olmayaraq, öz-özlüyündə iqtisadi cəhətdən dayanıqlı bir varlıq deyil. O, az miqdarda mal istehsal edir, Qəzza isə demək olar ki, heç nə istehsal etmir və böyük miqdarda kapital axını olmadan müstəqillik bu vəziyyəti dəyişməyəcək. Bölgədə kapital təminatının ən yaxşı mənbəyi İsraildədir, burada aşağı maaşlı işçi qüvvəsinə böyük tələbat var. 2000-ci ildən sonra milyonlarla fələstinli İsraildə işləyirdi və İsrailə səyahət məhdudlaşdırıldıqda, məskunlaşma tikintisi və əkinçilik bölgə üçün iqtisadi inkişaf imkanları təmin edir və fələstinlilər üçün iş yerləri yaradır. [1] Bu, fələstinlilər üçün işsizlik rəqəmlərinin təxminən 30% olduğu bir vaxtda mühüm perspektivdir. [2] Bundan əlavə, belə bir işçi qüvvəsinə olan ehtiyac İsraili Qərb Sahili və Qəzzada fələstinli işçilərə qoyulan məhdudiyyətləri yumşaltmağa daha da təşviq edə bilər. [1] Hass, Amira, ‘İsrail Fələstinli İordan Vadisi səyahət məhdudiyyətlərini qaldıracaq’, Haaretz.com, 26 Aprel 2007, [2] ‘Fələstinli işsizlik tədricən azalır’, Jmcc, 21 Fevral 2010, |
test-law-rmelhrilhbiw-con04a | Qərb Sahilinin sərhədləri ilə bağlı heç bir hüquqi və ya müqəddəs bir şey yoxdur – bu, beynəlxalq səviyyədə tanınmayan təsadüfi bir atəşkəs xətti idi. Qərb Sahili hüquqi və ya beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədləri olan tanınmış bir qurum deyil. Onun sərhədləri İsrail və İordaniya qüvvələri arasında 1948-ci il atəşkəs xətti idi və İordaniyanın bölgəni ilhaq etməsi ilə yalnız iki ölkə – Birləşmiş Krallıq və Pakistan tərəfindən tanınmışdı. Bu vacibdir, çünki məskənlərin qanuniliyinə qarşı olan bütün mübahisə, yəni niyə onlar Hebronda qəbuledilməz, lakin Negevdə qəbulediləndir, İsrailin bir şəkildə Fələstin ərazisini ilhaq etməsi inancına əsaslanır. Qərb Sahilinin bir hissəsi 1948-ci ildə Fələstin dövlətinin bir hissəsi olmaq üçün nəzərdə tutulmuşdu və gələcəkdə yenisinə daxil ediləcək, lakin İsrailin beynəlxalq ictimaiyyətə və ya beynəlxalq hüququn hər hansı bir anlayışına görə hüquqi qüvvəsi olmayan və hüquqi olaraq mövcud olmayan sərhədləri tanımaq öhdəliyi yoxdur. |
test-law-rmelhrilhbiw-con03a | Fələstinlilər 1948-ci ildə İsrailə qarşı müharibədə tam iştirakçılar idilər. Fələstinlilərin İsrail zülmünün günahsız qurbanları kimi müzakirəsi başlamazdan əvvəl qeyd edilməlidir ki, Fələstin rəhbərliyi 1948-ci il bölünmə planını və sonrakı müharibəni tamamilə rədd etmişdi. Qüdsün Böyük Müftisi hər hansı bir kompromis formasını rədd etdi və bölgənin yəhudi əhalisinin çıxarılmasını təşviq etdi, Fələstinlilərin əlləri ilə yəhudi məskunlaşanların qətliamları və 1948-ci ildə israillilərin təmin etmədiyi Fələstin ərazilərində yəhudi varlığının tamamilə aradan qaldırılması müəyyən dərəcədə xalqın həvəsindən xəbər verir. 1948-ci ildən sonra İsrail qanunları, İsrailə qayıdan və dövlətə and içən sürgün edilmiş fələstinlilər üçün kompensasiya və ya torpağın qaytarılmasını təmin edirdi. Bu, İsrailin hərəkətlərini tamamilə əsaslandırmır, lakin Fələstin xalqının faciəsi qismən özlərinin yaratdığıdır və əgər qayıtmaq hüququ prinsiplərini qəbul etsək, İsrail məskunlaşmalarının yaradılması İsrail tərəfdən bunu daha da irəli aparır. Bundan əlavə, bu, Fələstinlilərin rədd etdikləri BMT-nin bölünmə planı əsasında və özlərinin pozduqları prinsiplər və təcrübələr əsasında hər hansı bir torpağa hüquqi iddialarının olub-olmamasını sual altına alır. |
test-law-rmelhrilhbiw-con01a | Məskunlaşmalar 1967-ci ildən sonra yəhudilərin ərəb torpaqlarından qovulmasına əsaslanaraq əsaslandırılır və əslində, İordan çayının qərb sahilində yəhudilərin məskunlaşması bütövlükdə Yaxın Şərq münaqişəsinin daha geniş kontekstində nəzərdən keçirilməlidir. Yəhudilər İsrailin yaradılmasından əvvəl min illərlə İordan çayının qərb sahilində yaşamışlar və yalnız 1948-ci il müharibəsindən sonra yəhudilər tamamilə etnik təmizləməyə məruz qalmışlar. İsrailin ərəbləri arasında bir diaspor baş versə də, bu nə qəsdən, nə də tamamilə həyata keçirilmişdir - böyük bir ərəb əhalisi qalmışdır. İordaniya hakimiyyəti altında İordan çayının qərb sahilində heç bir yəhudi qalmamışdır. Beləliklə, bu məskunlaşmaların bir çoxu süni quruluşlar deyil, 1948-ci ildən əvvəlki yəhudi icmalarının xarabalıqları üzərində tikilmişdir. Üstəlik, İordan çayının qərb sahilinin İsrail tərəfindən fəth edilməsinə səbəb olan 1967-ci il müharibəsi, ərəb ölkələrində yaşayan təxminən 800,000 yəhudiyə qarşı yeni bir pogrom dalğası ilə də nəticələndi ki, onların 95%-dən çoxu İsrailə sürgün edildi. İsrail öz ərəbləri hesabına onları qovmaq və ya kompensasiya etmək əvəzinə, əxlaqi cəhətdən haqlı olmasına baxmayaraq, onları İordan çayının qərb sahilində boş torpaqlarda məskunlaşdırmışdır. Fələstinlilərin açıq şəkildə sahib olmadıqları əmlaka təbii hüquqları olduğu iddiası, İsrailin bu qaçqınları kompensasiya etmək ehtiyacını da nəzərə almalıdır. |
test-law-cpilhbishioe-pro02a | Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (BCM) icra orqanı daha sürətli olardı. Beynəlxalq cinayətkarların tutulması üçün onları tutmaq məsuliyyəti və səlahiyyəti olan bir təşkilatın mövcudluğu aydın olmalıdır. Bu, xüsusilə cinayətkarın bir dövlətdə milli hakimiyyət orqanlarından qaçmaq üçün sərhədləri keçə bildiyi hallarda vacibdir, Joseph Kony kimi. BCM sərhədləri özü keçə bilər və bir neçə ölkənin cavabını əlaqələndirə bilər. Beynəlxalq cinayətkarları tuta bilən bir təşkilatın əhəmiyyəti keçmiş Yuqoslaviya üzrə Beynəlxalq Cinayət Tribunalının təcrübəsi ilə vurğulana bilər, burada Bosniyada müharibə cinayətkarlarının həbsinə dair Anlaşma Memorandumuna baxmayaraq, NATO həbs etmək səlahiyyətinə malik olmadığını bildirdi və bu, patrulların həbs etmək məcburiyyətində qala biləcəkləri vəziyyətlərdən qaçmaq üçün axtarılan şəxslərdən aktiv şəkildə qaçmasına səbəb oldu. [1] Bir təşkilatın həbs qərarlarını icra edə bilib-bilməməsi ilə bağlı aydınlığın olmaması nəticəsində həbslər həyata keçirilmir. Nəticədə, ICTY uğurlu oldu, çünki bu vəziyyət çoxmillətli polis qüvvələrinin yaradılması ilə həll edildi və lazım gəldikdə ənənəvi NATO hərbi gücü ilə dəstəkləndi, nəticədə 126 nəfər həbs edildi. [2] [1] Zhou, Han-Ru, ‘The Enforcement of Arrest Warrants by International Forces From the ICTY to the ICC’, Journal of International Criminal Justice, Vol.4, 2006, pp.202-18, pp214-6 [2] Ibid, p.203 |
test-law-cpilhbishioe-pro01a | Beynəlxalq cinayət ədalətinin təmin edilməsi üçün BMT-nin Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (BCM) icrası zəruridir. BCM-nin səlahiyyətləri hər hansı milli məhkəmənin səlahiyyətlərindən fərqlidir. O, yalnız beynəlxalq konsensusun qanunsuzluğunu qəbul etdiyi və təqib edilməsinin zəruriliyini vurğuladığı cinayətlərlə məşğul olur. Roma Statutunu imzalayan tərəflərin BCM-nin yaradılması səbəbi "belə ağır cinayətlərin dünyanın sülh, təhlükəsizlik və rifahını təhdid etməsi" idi. Belə cinayətlərin törədiciləri mütləq məsuliyyətə cəlb edilməlidir və bunun üçün onlar tutulmalıdır. Eyni razılaşmada imzalayanlar "beynəlxalq ədalətə davamlı hörmət və icrasını təmin etməyə qərarlı olduqlarını" bildirdilər. Əgər belədirsə, BCM-nin icra qolunun yaradılması ilə bu icranın təmin edilməsi üçün razılıq olmalıdır. Yenə də Roma Statutu aydın şəkildə bildirir ki, razılaşma "başqa bir dövlətin müdaxiləsinə icazə vermək kimi qəbul edilməməlidir". Buna görə də icra hər hansı bir dövlət üçün təhdid hesab edilə bilməyəcək ayrı bir beynəlxalq qüvvə tərəfindən həyata keçirilməlidir. Sadəcə olaraq, cinayətkarları məhkəməyə gətirəcək bir qüvvə olmadıqda beynəlxalq cinayət ədalətinin mənası azdır. |
test-law-cpilhbishioe-pro03a | Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (BCM) icra orqanı məhkəməyə daha çox təqsirləndirilən şəxsi gətirərdi. BCM tərəfindən ittiham olunan otuz nəfərdən səkkizi (dördü Darfur vəziyyətində, o cümlədən Ömər əl-Bəşir, üçü Uqandada Lordun Müqavimət Ordusunun liderləri və biri Konqo Demokratik Respublikasında aparılan istintaqda) hələ də sağdır və ədalətdən qaçır. Daxili icra orqanı, ehtimal ki, resursları az olan və ya kifayət qədər təlim keçməmiş milli qüvvələrdən daha səriştəli olduğuna görə, ittiham olunanları tutmaqda dövlət tərəflərinin bir çox qüvvələrindən daha təsirli olardı. Daxili qüvvə yalnız axtarılan müharibə cinayətkarlarını tutmağa yönəlmiş olardı, beləliklə, həm resursları cəmləşdirər, həm də milli qüvvələrdən daha az ehtimal ki, digər prioritetlər (bunların bir çoxu siyasətdən təsirlənə bilər) tərəfindən yayındırılardı. Cozef Koni və LRA liderlərinin tutulmaması probleminin təklif olunan həll yollarından biri sülhməramlıların daha çox iştirakını təmin etməkdir; BCM qüvvəsi eyni növ yardımı təmin edərdi. [1] [1] Van Woudenberg, Anneke, ‘Cozef Konini Necə Tutmaq Olar’, Human Rights Watch, 9 Mart 2012. |
test-law-cpilhbishioe-pro04a | Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (BCM) icra orqanı BCM-ni daha etibarlı bir təşkilat edərdi. Tənqidçilərinə görə, BCM, Stalin'in Papalığın təsirini rədd etməsi ilə lağa qoyula bilən bir təşkilatdır: "onun neçə diviziyası var?" Öz qaçaq cinayətkarlarını həbs edə bilən bir BCM, yalnız həbslər vasitəsilə göstərilən bacarıq səbəbindən deyil, daha çox məhkəmə prosesləri və daha çox məhkumluqlar səbəbindən daha etibarlı bir təşkilat olardı ki, bu da BCM-nin beynəlxalq cinayətkarları ədalətə gətirməkdə təsirli bir məhkəmə kimi qəbul edilməsinə kömək edərdi. Hüquqi bir qurum etibarlı qalmaq üçün təsirli olmalıdır. Bu, ölkələrin daha çox əməkdaşlıq etmə ehtimalını artırardı, çünki BCM onlara bəzi zəruri resursları təmin edərək daha çox kömək edərdi. Henry Kissinger görünür "Avropa ilə danışmaq istəsəm kimə zəng edim?" (o, bunu dediyinə əmin deyil) deyib, çünki vahid bir Avropa lideri yoxdur və ABŞ siyasi və ya hərbi əməkdaşlıq istədikdə Böyük Britaniya və ya Fransaya zəng edir. Eyni şəkildə, ölkələr birini tutmaq və məhkum etmək üçün kömək istədikdə, əgər BCM həqiqətən onlara axtarılan şəxsi tutmaqda kömək edə bilsə, BCM-yə zəng etmə ehtimalları daha çox olar. |
test-law-cpilhbishioe-con02a | Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (BCM) icra orqanı həddindən artıq bahalı olardı. BCM-in büdcəsi yalnız dövlətlər arasında mübahisəli danışıqlar yolu ilə müəyyən edildiyi bir şəraitdə (BCM-in özü maliyyə çatışmazlığı səbəbindən istintaqları dayandırmaqla hədələdiyi bir vaxtda [1]), bir çoxu qənaət rejimində olan dövlətlər üçün icra orqanı, məhdud vəsaitlərin ən yaxşı istifadəsi deyil, çünki onun rolunu dövlət tərəfləri yerinə yetirə bilər. BCM onsuz da kifayət qədər bahalıdır – 2009-cu ildə 100 milyon avrodan çox xərclənmişdir. [1] Nzau Musau, “Kenya: BCM Maliyyə çatışmazlığı səbəbindən işləri dayandırmaqla hədələyir”, The Star (Kenya), 2013. |
test-law-cpilhbishioe-con04a | BMT-nin icrası narazılıq yaradacaq BMT-nin icra qolunun təkbaşına təsirsiz olmasının yaxşı səbəbləri var. O, bütün lazımi avadanlıq və təlimə malik ola bilər, lakin bu, həmin ölkənin vətəndaşını həbs etməyə çalışan, qanuni olub-olmaması bilinməyən xarici bir qüvvə olacaq. Nəticə olaraq, bu müdaxilə cəmiyyətdə narazılıq yaradacaq. Bu, milli polis qüvvələrinin azlıq təşkil edən ərazilərdə xidmət göstərərkən mütəmadi olaraq baş verir. Londonda Brixton irqi iğtişaşları bir araşdırma tərəfindən "əsasən gənc qaradərili insanların polisə qarşı qəzəb və narazılıq partlayışı" kimi qiymətləndirildi, çünki polis onları təmsil etmirdi. [1] BMT ilə başqa yerlərdə olduğu kimi, nəticə ən azı əməkdaşlığın olmaması olacaq və qüvvənin əksəriyyəti yerli dili bilmədiyi üçün qavrayışları dəyişdirmək çətin olacaq. Belə bir qüvvə yerli qüvvələrdən daha az nəticə verə bilər və yerli siyasətçilər üçün günah keçisi təmin edər. [2] [1] Bowling, Ben, və Phillips, Coretta, ‘Etnik azlıq icmalarının polis nəzarəti’, LSE Research Online, 2003, s.4 [2] Perritt, Henry H., ‘Beynəlxalq Sülh və Təhlükəsizliyin Polis Nəzarəti: Beynəlxalq Polis Qüvvələri’, Chicago-Kent Hüquq Kolleci, Mart 1999, s.294 |
test-law-cpilhbishioe-con03a | Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin (BCM) icra orqanı BCM ilə dövlət tərəfləri arasındakı münasibətlərə çox zərər verərdi. Hazırda BCM dövlət tərəfləri ilə etibar və anlaşma əsasında fəaliyyət göstərir - yuxarıdan aşağıya deyil, aşağıdan yuxarıya yanaşma. Bu, məhkəmənin tamamlayıcılıq prinsipinə hörmət etməsi ilə dəstəklənir - ümid edilir ki, milli məhkəmələr cinayətləri mühakimə etmək qabiliyyətindədir və BCM yalnız dövlətin bunu etmək istəmədiyi və ya bacarmadığı halda rol oynayır. Cinayətkarları tutmaq üçün beynəlxalq qüvvədən istifadə etmək istəyi, mümkün olduğu qədər səlahiyyət və məsuliyyətləri milli səviyyədə saxlamaq qərarını lağa qoyar. BCM qüvvələrinin bir ölkənin ərazisində olması, beynəlxalq ictimaiyyətin həmin millətin müharibə cinayətkarlarını özünün tutmasına etibar etmədiyini göstərərək, alçaldıcı olardı. Bu model hökumət rəsmilərini tutmağa cəhd etməyi nəzərdə tutmasa da, beynəlxalq qüvvənin dövlətlərin suverenliyinə razılıq olmadan müdaxilə etməsi ehtimalını açıq saxlayır. Bu, diplomatik olaraq geri dönər və hətta BCM qüvvəsinin milli suverenliyini qoruyan hökumət qüvvələri ilə döyüşə qarışmasına səbəb ola bilər. |
test-law-cpilhbishioe-con01a | ICC üçün icra orqanı zəruri deyil. ICC üçün icra orqanı yaratmaq, dövlət tərəflərinin qərarları özləri icra edə bilmədiklərini qəbul etmək demək olardı, bu isə mütləq belə deyil. Dövlət tərəfləri, Bemba və Qbaqbo kimi, ICC-nin məhkəmə qarşısına çıxarmaq istədiyi bir çox təqsirləndirilən şəxsləri təmin ediblər. Bəziləri, məsələn, Uhuru Kenyatta könüllü olaraq iştirak edib. Mövcud sistem bir çox hallarda işləyir. Bütün hallarda olmasa da, bəzilərini hər kəsin tutması son dərəcə çətin olacaq. |
test-law-tlcplghwfne-pro02a | İynə mübadiləsi ictimaiyyəti qoruyur İynə mübadiləsi narkomanlara istifadə olunmuş iynələri atmaq üçün rahat və təhlükəsiz yer təmin edir. Bu, bəzən zibil qutularına atılan və ya ətrafa atılan iynələrdən ictimaiyyəti birbaşa qoruyur. Xüsusilə bu, iynələrdən qaçmağı bilməyən uşaqları qoruyur, həmçinin sanitariya işçilərini və digər işçiləri təsadüfən iynə ilə vurulmaqdan qoruyur. Bundan əlavə, narkomanların ailələri də kömək ala bilər. Partnyorlar və sevdikləri narkomanlarla daha çox təmasda olurlar və maye mübadiləsi mümkündür. Bu vəziyyətdə, iynə mübadiləsinin faydaları bu insanlara da şamil olunur. 1. Franciscus, Alan. “İynə Mübadiləsi - İctimai Sağlamlıq Məsələsi. Bəs niyə hökumət bu tikanlı vaxt bombası ilə siyasət oynayır?” Hepatit Mag, Aprel 2003. |
test-law-tlcplghwfne-pro01a | İynə mübadiləsi xəstəliklərin ötürülməsinin qarşısını alır. Girişdə qeyd edildiyi kimi, iynə mübadiləsi narkotik istifadəçilərinə çirkli iynələri yeniləri ilə dəyişdirməyə imkan verir. Bu, sadəcə olaraq, bir narkotik istifadəçisindən digərinə maye ötürülməsinin qarşısını almaqla xəstəliyin qarşısını ala bilər. Beləliklə, əgər bir narkomanın HİV-i varsa və hələ diaqnoz qoyulmayıbsa, onun xəstəliyi başqa bir şəxsə ötürməsi ehtimalı azalır. Bundan əlavə, bir çox narkomanlar çirkli iynələr vasitəsilə infeksiya ehtimalını belə düşünmürlər, yaxın ərazidə iynə mübadiləsinin mövcudluğu narkomanların çirkli iynələrlə bağlı təhlükələrdən daha çox xəbərdar olmasına səbəb olur. Bundan əlavə, iynə mübadiləsinin ictimai rəyə liberal təsiri tez-tez cəmiyyətin dəyişməsinə səbəb ola bilər ki, bu da iynələrin apteklərdə satılmasına imkan verir. Bu, xüsusilə asılılıqlarını açıqlamaq istəməyən narkotik istifadəçilərini hədəf almaq üçün yaxşıdır və onlara təmiz iynələrdən istifadə etməyə imkan verir. Bunu dəstəkləmək üçün bəzi tədqiqatçılar tərəfindən müəyyən edilib ki, New Haven, Connecticut-da NEP fəaliyyətə başladıqdan sonra yalnız 4 ay ərzində HİV yayılmasında üçdə bir azalma müşahidə olunub. Tədqiqatçılar NEP tətbiq edən şəhərlərdə HİV seroprevalensiyasında illik orta hesabla 18.6% azalma, NEP tətbiq etməyən şəhərlərdə isə illik 8.1% artım olduğunu aşkar ediblər. Kanadanın bir şəhərində NEP iştirakçıları arasında HİV yayılması aşağı idi, baxmayaraq ki, yüksək riskli davranışlar yaygındı. Seattle-da əvvəllər NEP-ə qatılan inyeksiya narkotik istifadəçilərinin inyeksiya tezliyini azaltmağa, tamamilə dayandırmağa və narkotik müalicəsində qalmağa daha çox meylli olduqları, NEP-in yeni istifadəçilərinin isə heç vaxt mübadilə etməyənlərə nisbətən beş dəfə daha çox narkotik müalicəsinə daxil olma ehtimalı olduğu aşkar edilib. 1 1. Debra L. O’Neill. "Needle Exchange Programs: A Review of the Issues". Missouri Institute of Mental Health. September 27, 2004 www.mimh200.mimh.edu/mimhweb/pie/reports/Needle%20Exchange.pdf |
test-law-tlcplghwfne-pro03a | İynə mübadiləsi sosial xidmətlərə müalicəyə ehtiyacı olan narkomanları tapmağa kömək edə bilər. İynə mübadiləsi narkomanlara tez-tez mənfi assosiasiya etdikləri dövlətin rəsmi hissələrini onlara kömək edə biləcək qurumlar kimi görməyə imkan verir. Bu, gələcəkdə reabilitasiya klinikaları kimi digər dövlət mexanizmləri ilə daha pozitiv assosiasiya etmələrinə imkan yaradır. Bu, klinika işçilərinin narkomanları reabilitasiya mərkəzlərinə yönləndirə bilməsi ilə daha da dəstəklənir, əgər onlar kömək axtarırsa və klinika işçilərinin daha anonim təbiəti səbəbindən narkomanlar onlardan kömək istəyə bilər, yaxın bir şəxsdən fərqli olaraq, onları mühakimə edə biləcəyindən qorxurlar. Bundan əlavə, narkomanlar üçün sosial xidmətlər iynə mübadiləsi üzərində mərkəzləşdirilə bilər. Reabilitasiya klinikaları, eləcə də yuyunma otaqları kimi sadə obyektlər, xəstəlik diaqnozu üçün klinikalar orada mərkəzləşdirilə bilər. Bundan əlavə, klinikaların özlərində narkotiklərlə bağlı məlumat və plakatlar yayılaraq narkomanlara kömək edilə bilər. |
test-law-tlcplghwfne-con02a | İynə mübadiləsi narkotik istifadəsinin artmasına səbəb olacaq. Narkotik istifadəsini təsdiqləməklə yanaşı, iynə mübadiləsi narkomanların hamısını bir ərazidə toplamaqla narkotik istifadəsini asanlaşdırır. Bu, narkotik satıcılarının daha səmərəli fəaliyyət göstərməsinə imkan verir və beləliklə, onlara narkotikləri üçün yeni bazarları araşdırmaq üçün daha çox vaxt verir. Bundan əlavə, insanlar mübadilə vasitəsilə narkotik istifadəsinin onlara olan riskinin əhəmiyyətli dərəcədə azaldığını hiss etdikləri üçün narkotik qəbul etməyə davam etməyə təşviq olunurlar. Daha az risk nəzərə alındıqda, hələ də müəyyən qədər rasional olan narkotik istifadəçiləri potensial zərərin daha az olması səbəbindən narkotik qəbul etməyə daha çox meylli olacaqlar. Üstəlik, uzun müddətdə, bu mexanizmlər vasitəsilə iynə mübadiləsi gələcəkdə narkotik istifadəsini tamamilə aradan qaldırmağı çətinləşdirir. Narkomanları və ictimaiyyəti narkotikləri qəbul etməyə məcbur etməklə, iynə mübadiləsi narkotikləri cəmiyyətə yerləşdirir, çünki gələcəkdə bu qurğunun çıxarılması dövlətin narkomanlara qarşı çox sərt davranması kimi qəbul ediləcək və buna qarşı daha asan mübarizə aparıla bilər. |
test-law-tlcplghwfne-con03a | İynə mübadiləsi cinayətə səbəb olur. İynə mübadiləsi çox sayda narkomanı bir əraziyə toplayır. Bir çox narkoman asılılıqları səbəbindən cinayətkarlığa məcbur edilir. Bu doğrudursa, iynə mübadiləsi potensial cinayətkarların çoxunu kiçik bir ərazidə cəmləşdirir. Bu, ərazidə cinayətin əhəmiyyətli dərəcədə artmasına səbəb olmaqla yanaşı, cinayətkarların əvvəllər qarşılaşmadıqları digər cinayətkarlarla tanış olmasına da şərait yaradır. Bu, ya qeyd olunan cinayətkarların birgə işləyərək daha çox problem yaratmasına, ya da rəqib cinayətkarlar və onların dəstələri arasında zorakılığa səbəb ola bilər. Bundan əlavə, cinayətkarların bir ərazidə toplanması digər cinayətkarları da həmin əraziyə cəlb edə bilər ki, bu da onlara fayda gətirə bilər. Bu, tez-tez yüksək cinayətkarlıq və zəif polis nəzarəti olan ərazilərdə inkişaf edən fahişəlik şəklində olur. |
test-law-tlcplghwfne-con01a | İynə mübadiləsi yaratmaq narkotik istifadəsi davranışını normallaşdıra bilər. İynə mübadiləsi narkotik istifadəsini artırır. Dövlət narkotik istifadəçilərinə vərdişlərini tətbiq etməkdə kömək etdikdə, narkotik istifadəsinin qəbul edilə bilən bir təcrübə olduğunu dolayısı ilə qəbul edir. Beləliklə, narkotik istifadəçiləri narkotik qəbul etməkdən daha az qorxurlar. Bu, ilk dəfə istifadə edənlərə də şamil edilə bilər, çünki dostları onları iynə mübadiləsi ilə yaradılan əxlaqi boz sahəni arqument kimi istifadə edərək narkotik qəbul etməyə təşviq edə bilər. Bundan əlavə, dövlətin narkotik qəbul etməyi seçənlərə kömək etməsi prinsipcə yanlışdır. Belə edərək, bu insanlar əvvəlcə özlərinə zərər verməyi, sonra isə cəmiyyətə zərər verməyi və qanunu pozmağı seçirlər. Dövlət elə bir şəkildə mövcud olmalıdır ki, kimsə qanunu pozarsa, cəzalandırılsın, vergi ödəyicilərindən əlavə təchizatla mükafatlandırılmasın. |
test-law-phwmfri-pro02a | Varlılar da artıq çəkindirilib. Cərimələrin başqa bir məqsədi də çəkindirməkdir. Əgər cərimələr gəlirdən asılı olmayaraq bir dərəcədə tətbiq olunarsa, az gəlirli insanlar üçün ödəyə bilməyəcək qədər yüksək olmamalıdır. Nəticədə, cərimələr o qədər aşağı səviyyədə təyin edilir ki, cəmiyyətdəki ən varlılar üçün çəkindirici təsir göstərmir, çünki onlar qanunu pozmağa asanlıqla maddi imkan tapırlar. Bu, xüsusilə cərimə ilə cəzalandırılan cinayətlərə, məsələn, qanunsuz park etmə və zibil atma hallarında doğrudur. Bu cinayətlər dolayı zərər verir və buna görə də varlılar cəriməni ödədikdən sonra zərərin ödənildiyini düşünə bilərlər, baxmayaraq ki, əslində bu belə deyil. |
test-law-phwmfri-pro01a | Zəngin və kasıb indi cəzanın təsirində bərabərliklə üzləşirlər. Cərimənin məqsədi, təqsirkarın hərəkətlərinin nəticələri ilə üzləşməsini təmin etməkdir. Maliyyə cəzasının mənfi nəticə kimi hiss olunma dərəcəsi, cərimənin sadə məbləğinə deyil, şəxsin gəlirinin miqdarına nisbətən dəyişir. Yəni, həftədə 200 funt qazanan bir şəxs 100 funt cərimə olunarsa, bu, həftədə 2000 funt qazanan bir şəxs üçün 100 funt cərimədən daha ağır hiss olunacaq. Buna görə də, cərimələri şəxsin gəlirinə nisbətən müəyyən etsəniz, bütün insanlar cəzanın təsirini bərabər hiss edərlər, yoxsa kasıblar zənginlərdən daha ağır təsirli cəza ilə üzləşərlər. |
test-law-phwmfri-pro03a | Zənginlərin hərəkətlərinin nəticələrinə qarşı immunitetinin olmadığını göstərir. Gəlirə nisbətdə olmayan cərimələr zənginlərin hərəkətlərinin nəticələrinə qarşı immunitetinin olduğunu göstərir. Bu, insanların ən az qazananların cəriməni ödəmək üçün mübarizə apardığını, zənginlərin isə heç bir əhəmiyyətli fədakarlıq etmədən asanlıqla cəriməni ödəyə bildiyini gördükləri üçün belədir. Kanada buna bir nümunədir, çünki sorğularda respondentlərin üçdə ikisi Kanadanın ədalət sisteminin ədalətsiz olduğunu, çünki kasıblara qarşı sərt olduğu halda zənginlərə üstünlük verdiyini deyir. Cərimələrin gəlirə nisbətdə olması bu təsəvvürü dəyişdirərdi. İnsanlar qanunun cəmiyyətin müəyyən hissələrini deyil, hamını cəzalandırmaq üçün tətbiq olunduğunu görərdilər. Bu, ədalət və hüquq-mühafizə sistemlərinin qavrayışını (və nəticədə, münasibətləri) yaxşılaşdıracaq. Ədalətin həyata keçirilməsi ilə yanaşı, görülməsi də vacibdir (bəzən Açıq Ədalət Prinsipi adlanır), bir neçə səbəbə görə. Birincisi, biz razılıqla idarəetmə sistemi ilə işləyirik: insanların ədalət sistemi haqqında fikirləri qanunvericilərin gücünə qarşı vacib bir yoxlama və balans hesab olunur. Nəticədə, əgər onlar ədalətsiz hesab edilən bir qanunu tətbiq etməklə "gücünü sui-istifadə" etdikləri görünürsə, ya qanunu kifayət qədər izah etmək və müdafiə etmək, ya da onu dəyişdirmək öhdəliyi daşıyırlar. İkincisi, insanların bir sahədə hüquq-mühafizə haqqında qavrayışları digər sahələrə də yayılır: qanunun bütün aspektlərini tətbiq edən eyni polis qüvvəsidir və buna görə də siyasət mənşəyindəki fərqlər gizlənir. Nəticədə, insanlar hüquq-mühafizəni bir baxımdan ədalətsiz hesab edirlərsə, digər hallarda ona etibar etmə ehtimalı azdır. Üçüncüsü, ədalət sisteminin hər hansı bir qrupu deyil, qərəzsiz olduğu görünməsi vacibdir, çünki yalnız belə şəraitdə onun hərəkətləri "cinayət" kimi təyin etməsi, nə etməli və etməməli olduğunuzun həqiqi əks olunması kimi görünə bilər, sadəcə müəyyən bir qrupun maraqlarına uyğun olan deyil. "Ədalət və Kasıblar", Milli Rifah Şurası, 10 Sentyabr 2012. |
test-law-phwmfri-con02a | Varlılar buna nifrət edəcəklər. Varlı insanlar özlərini ədalətsiz, daha böyük bir cəza almış kimi hiss edəcəklər. Bu nifrət media reaksiyası ilə daha da artacaq: bəzi qəzetlər və xəbər agentlikləri bunu varlılara hücum kimi təqdim edəcəklər, eynilə proqressiv vergiləndirmə ilə bağlı olduğu kimi, bu da tez-tez "sərvət yaratmağa" hücum kimi tənqid olunur. Bu, qanunu pozma dərəcəsini artıra bilər, çünki qanunun ədalətsiz tətbiq olunduğunu düşünürsünüzsə, hər hansı bir vəziyyətdə bir hərəkətin doğru və ya yanlış olduğunu dəqiq qiymətləndirdiyini düşünməyəcəksiniz. Yəni, cinayət törətmək ehtimalınızın az olduğu vəziyyətlərdə, çəkindirici amil açıq-aydın mümkün cəza deyil (çünki tutulmayacaqsınız, buna görə də cəza ilə üzləşməyəcəksiniz). Əksinə, çəkindirici amil qanunsuz hərəkətin mənəvi cəhətdən yanlış olduğuna nə dərəcədə inandığınızdır. Əgər bir qanunun ədalətsiz tətbiq olunduğuna inanırsınızsa, qadağan olunmuş hərəkəti əslində mənəvi cəhətdən yanlış hesab etmə ehtimalınız azalır və buna görə də həmin hərəkəti törətmə ehtimalınız artır. |
test-law-phwmfri-con03a | Cərimələrin vergilər kimi qəbul edilməsinə səbəb olur, cəza kimi deyil. Əgər cərimələri törədilən cinayətlərdən ayırsaq, insanlar cərimələri ədalətlə əlaqələndirməyə daha az meylli olacaqlar. Əksinə, onlar cərimələri hökumətin pul qazanma mexanizmi kimi görəcəklər, xüsusilə də Yeni Zelandiyada olduğu kimi, pul hökumət kassasına gedirsə və xüsusi məqsəd üçün ayrılmırsa. Bu, bəzi insanların Böyük Britaniyada sürət kameralarını sürət həddini aşmağın qarşısını almaqdan daha çox sürücülərdən pul almaq üçün bir vasitə kimi görməsinə bənzəyir, bir sorğuda insanların 49%-i onların əsasən gəlir toplama məqsədi daşıdığına inanır. Bu zərərlidir, çünki cəriməni "dəyər" hesab edən insanların cinayət əməlindən çəkinmə ehtimalını azaldır. |
test-law-phwmfri-con01a | Sabit məbləğ daha ədalətlidir. Cərimə törədilən cinayətin ciddiliyinə uyğun olmalıdır, cinayətkarın gəlirinə deyil. Ədalət sisteminin bütün cinayətkarları bərabər şəkildə müalicə etməsi əsasdır; əgər iki nəfər eyni şəraitdə eyni cinayəti törədirsə, lakin biri digərindən daha zəngindirsə, onlar eyni miqdarda zərər vurublar, buna görə də həmin zərər üçün eyni qiyməti ödəməlidirlər. Daha zəngin bir şəxsin daha çox ödəməsi, zənginlərin törətdiyi cinayətlərin, cinayətin nə olduğundan asılı olmayaraq, cəmiyyət üçün daha zərərli olduğunu göstərir. Bundan əlavə, bu sistem anomaliyalar yaradacaq, burada kiçik cinayətlərə (məsələn, zibil atma) görə cərimələnən zəngin insanlar, daha ciddi cinayətlərə (məsələn, sürət həddini aşma) görə cərimələnən kasıb insanlardan daha böyük cərimələrə məruz qalacaqlar. Bu, insanların cərimələrin ədalətliliyini sual altına almasına səbəb olacaq və bu da onların ədalət sistemi ilə münasibətlərinə mənfi təsir göstərəcək. |
test-law-hrpepthwuto-pro02a | Əl-Qaidə kimi terror təşkilatları fərdlərin hüquqlarına hörmət etmir və odla mübarizə aparmağın yeganə yolu odla mübarizədir. Terror şəbəkələri qorxu, ağrı və əzabdan öz ticarət vasitəsi kimi istifadə edirlər. Tərifinə görə, terror təşkilatları hüquqi proseslərə və ya apellyasiya və icmal hüquqlarına bağlı deyillər. Bunun əvəzinə, onlar cəmiyyətin günahsız üzvlərinə ölüm paylayırlar, hansı ki, terror aktlarını motivasiya edən hadisə və siyasətləri dəyişdirmək gücünə malik deyillər. Əksinə, hökumətlərin ilk rolu vətəndaşlarının təhlükəsizliyini qorumaqdır və onlar günahsızların təsadüfi ölüm və dağıntı ilə təhdid olunmamasını təmin etmək üçün mümkün olan bütün vasitələrdən istifadə etməlidirlər. Bu iki reallıq nəzərə alındıqda, hökumətlərin vətəndaşlarını qorumaq üçün işgəncə kimi ekstremal tədbirlər görməsi uyğun hesab olunur. |
test-law-hrpepthwuto-pro01a | Yaxınlaşan hücum halında məlumat əldə etmək üçün güc tətbiq etmək məntiqli olar. Əgər hakimiyyət orqanlarının Manhattanın və ya Tel-Əvivin mərkəzində nüvə partlayışı təhlükəsinin real olduğuna inanmaq üçün əsaslı səbəbləri varsa, mümkün qədər tez məlumat toplamaq vacibdir. Əgər bu, milyonlarla insanın həyatını xilas etmək üçün bir fərdin ağrı çəkməsini tələb edirsə, bunu etmək sadəcə praktikdir. Bir fərdin çəkdiyi ağrının təmsil etdiyi zərər, zorakı sorğu-sualdan əldə edilən məlumatın minlərlə insanın həyatını xilas edə biləcəyi ehtimalı ilə üstələnir. |
test-law-hrpepthwuto-pro03a | Kriz zamanı vaxt çox önəmlidir. Öz ölümündə fəzilət görən ekstremistlərlə qarşılaşdıqda, qeyri-adi metodlar tələb oluna bilər. Güc və qorxunun istifadə edilməsi ilə təkmilləşdirilmiş dindirilmə sürətli nəticələr verir. Manhettanda bir yerdə bomba gizlədildiyi halda, məlumatı tez əldə etmək vacibdir. Təkmilləşdirilmiş dindirilmənin ən qatı tərəfdarları belə, bunun xoş olduğunu və ya adi qaydada istifadə edilməli olduğunu irəli sürməzlər; əsas məsələ odur ki, su ilə işgəncə kimi texnikalar təsirli və sürətlidir. Terror təhdidlərinə cavab vermək dəqiqələr və ya saatlar ərzində həll edilməli olan bir məsələdir. Təəssüf ki, məhkəmə prosesi və hüquqi prosedurların təbiətindədir ki, məhkəmələr və sorğular günlər və ya həftələr çərçivəsində baş verir. |
test-law-hrpepthwuto-con02a | Ədalət sisteminə zorakılığın tətbiqi əsrlər boyu təmin edilmiş azadlıqların itirilməsi deməkdir. Bütün insanların günahsız sayılması və buna görə də dövlət məmurları tərəfindən fiziki və ya mənəvi zorakılığa məruz qalmamalı olduğu prinsipi əsrlər boyu - çoxlu qan və tər tökülməsini demirik - qurulmuşdur. Britaniya Baş Hakimi Phillipsin sözləri ilə desək, insan hüquqlarına bu hörmət "terrorizmə qarşı mübarizədə həyati bir hissədir", çünki terrorizmin məğlub edilməsi üçün belə prinsiplərə riayət edən dövlətlər ideoloji mübarizədə qalib gəlmək üçün onlara sadiq qaldıqlarını göstərməlidirlər. Şübhəli terrorçulara işgəncə tətbiq etmək, iyirminci əsrin sənayeləşmiş müharibələri ilə müqayisədə heç bir miqyasda olmayan cinayətlərə cavab olaraq bu əsas prinsipi parçalamaq olardı və bu, çox zərərli bir addım olardı. Cinayətin miqyasından asılı olmayaraq, fərd yalan ittiham və cəzadan qorunmalıdır, bu isə günahsızlıq və ya günahkarlığı müəyyən etmək üçün ədalətli məhkəmə prosesinin zəruri olduğunu göstərir. |
test-law-hrpepthwuto-con03a | Əgər hüquqi prinsiplərdən imtina edilərsə, onda demokratik hökumətlərin müdafiə etməyə can atdıqları azadlıqları müdafiə etməyin çox az mənası qalır. Əgər bunun bir müharibə olduğunu qəbul ediriksə, onda onun diqqət mərkəzi ərazi üzərində siyasi nəzarət deyil, həyat tərzinin qorunmasıdır. Bərabərlik və ləyaqət prinsiplərini müdafiə etmək üçün onları əlverişsiz olduqda dərhal tərk etmək vasitəsindən istifadə etmək gülüncdür. Dini ekstremizm qüvvələri 1,400 illik demokratik inkişafı geri qaytarmaq istəyirlər. Biz Qərbin böyük güclərinin hüququn ən əsas prinsiplərini kənara atmasına icazə verməklə bu prosesdə onlara kömək etməməliyik. Belə bir addım, nəticə etibarilə, bir neçə fanatikin hərəkətlərindən daha dağıdıcı potensiala malik ola bilər. |
test-law-hrpepthwuto-con01a | Hər hansı bir şəraitdə işgəncəyə icazə vermək, onun adi hala çevrilməsi perspektivini açır. İşgəncənin tam qadağan edilməsinin üstünlüyü odur ki, heç bir şübhə yeri qoymur, qarışıqlıq ehtimalı yaratmır, şəxsi mühakimə tətbiq etməyə ehtiyac qalmır. Hazırkı vəziyyətdə, ittihamdan asılı olmayaraq, şübhəlidən məlumat almaq üçün güc tətbiq etmək və ya güc təhdidi etmək sadəcə qanunsuzdur. Bu, tam qadağadan başqa bir şeyə çevrildiyi anda, təhlükəsizlik rəsmilərinə nə vaxt əsaslı olduğunu və nə vaxt olmadığını qərar vermək üçün dözülməz təzyiq yaradır. Əbu Qreyb təcrübəsi göstərir ki, təhqiredici rəftarın istifadəsi çox tez bir zamanda adi, hətta əhəmiyyətsiz hala gələ bilər. Kütləvi qətlin qarşısını almaq üçün işgəncə tətbiq etmək məqbuldursa, bəs niyə qətl üçün olmasın? Əgər qətl üçünsə, niyə təcavüz üçün olmasın? Və s. |
test-law-lghwpcctcc-pro02a | Məhkəmə işinin video görüntüləri həm müdafiə tərəfi, həm də məhkəmə üçün dəyərli məlumatlar təmin edərdi. Əgər müdafiə olunan şəxs cinayətdə təqsirli bilinərsə, Böyük Britaniyada [1] və ABŞ-da [2] apellyasiya hüququna malikdir. Lakin, ilk məhkəmədə sübutların nə qədər etibarlı olduğunu bilmədən başqa bir məhkəmənin hökmü yenidən qiymətləndirməsi çətinləşir. Məhkəmə proseslərinin film yazıları olmadan, işi yenidən araşdırmaq vəzifəsi olan hakimlər şahid ifadələrini görə bilmirlər; baxmayaraq ki, apellyasiya zamanı yeni sübutlar ortaya çıxa bilər [3], bu yeni sübutları qiymətləndirmək daha asan olardı əgər hakimlər ilk məhkəmənin necə keçdiyini də bilsəydilər. Əgər hakimlər ilk məhkəmənin videosunu izləyə bilsəydilər, onlar ilk məhkəmədə hər bir şahidin davranışını, bədən dilini və ümumi təəssüratını qiymətləndirə bilərdilər. Bədən dili məhkəmənin şahid haqqında təsəvvürünə təsir edə bilər [4], lakin bu məlumatı transkript vasitəsilə əldə etmək mümkün deyil. Bununla belə, bu sübut yeni hökmün çıxarılması üçün vacib ola bilər. [1], 18/08/11 tarixində əldə edilib [2], 18/08/11 tarixində əldə edilib [3], 18/08/11 tarixində əldə edilib [4], 18/08/11 tarixində əldə edilib |
test-law-lghwpcctcc-pro01a | İnsanlar ədalətə çıxış hüququna malik olmalıdırlar. İnsanların artıq Böyük Britaniyada Lordlar Palatasının Məhkəmə Komitəsi [1] və ABŞ-da Ali Məhkəmə [2] də daxil olmaqla, ictimai qalereyadan məhkəmə iclaslarını izləməyə icazə verildiyini nəzərə alsaq, bunu genişləndirərək ölkə daxilində məhkəmə iclaslarını izləmək istəyən hər kəsə daha yaxşı çıxış imkanı verməmək üçün az səbəb var. Tam iş günü olanlar və ya məhkəmələrdən uzaqda yaşayanlar bu baxımdan hazırda ədalətsiz şəkildə məhdudlaşdırılır və yaxşı tanınmış məhkəmə proseslərinə qatılmaq istəyənlər tez-tez yer tapmaq üçün saatlarla əvvəl gəlməlidirlər. Fərdlər demokratik ölkələrin təməl daşı olan demokratik bir prosesi izləmək üçün bu qədər vaxt və pul xərcləmək məcburiyyətində qalmamalıdırlar. Guantanamo Körfəzi terrorizm şübhəlilərinin məhkəməsi [3] kimi bir çox qapalı məhkəmə proseslərinin hələ də intensiv media əhatəsinə səbəb olduğunu nəzərə alsaq, hər şeyi qapalı qapılar arxasında gizlətməyə çalışmaq əvəzinə məhkəmələrin şəffa |
test-law-lghwpcctcc-pro03a | Kameralar səmərəliliyi və yüksək standartları təşviq edir. Məhkəmə zallarına kameraların yerləşdirilməsi məhkəmə və vəkilləri səmərəliliklərini artırmağa və davranışlarında yüksək standartlara riayət etməyə təşviq edir, çünki onlar ictimai baxış vasitəsilə məhkəmə zalından kənara çıxacağını bilirlər. Birləşmiş Krallıqda Parlament Palatalarına kameraların gətirilməsi nəticəsində mübahisələrin standartları əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşdı, daha çox dəqiqlik və millət vəkillərinin daha çox iştirakı təmin edildi. Kameralar quraşdırıldıqda məhkəmə zallarında da bu prinsipin davam edəcəyini gözləyə bilərik. |
test-law-lghwpcctcc-con02a | İctimai reaksiyanı çağırmaq məhkəmə işində iştirak edənlərin həyatını zədələyə bilər. Təklif məhkəmə işlərinin televiziya vasitəsilə yayımlanmasının qurbanlar üçün 'rəğbət' və ədalət hissi yaratdığını iddia edə bilər. Lakin, bu iki tərəfli qılıncdır. Birincisi, xüsusilə cinsi təcavüz kimi cinayətlərlə bağlı emosional və mübahisəli məhkəmə işləri ictimaiyyəti (və ya 'auditoriyanı') 'qurbanın' hər hansı bir yalanına qarşı kor edə bilər, çünki onlar həssas və haqsızlığa uğramış kimi qəbul edilirlər. İkincisi, bir şəxs üçün qazanılan hər hansı bir rəğbət tez-tez digərinə - yəni təqsirləndirilən şəxsə qarşı artan nifrət və ya qəzəbdən yaranır. Bu, heç vaxt cinayətdə təqsirli bilinməyən bir şəxsin ictimai qınanmasına səbəb ola bilər; əgər o, sonradan bəraət alarsa, bu, tamamilə əsassız ola biləcək ictimai reaksiyaya məruz qalacaq. Bunun bir nümunəsi Milly Dowler-in atasının qızının ölümü ilə bağlı şübhəli kimi məhkəmədə sorğu-sual edildiyi və onun şəxsi, pornografik jurnallarının ona qarşı sübut kimi istifadə edildiyi vaxtdır [1]. O, tamamilə günahsız olsa da, ittiham tərəfinin işi hər hansı bir pozğunluq və ya təhlükəli xarakter ehtimalını araşdırmaq idi. Bu, həmin şəxsin hüquqlarının pozulmasıdır, çünki ictimaiyyət qarşısında cani kimi təsvir olunmaq onların gələcək şəxsi həyatına, məsələn, gələcəkdə iş tapmaq şanslarına və ya anonimliyinə təsir göstərə bilər. [1], 19/08/11 tarixində əldə edilmişdir. |
test-law-lghwpcctcc-con04a | Şahidlər və münsiflər asanlıqla işin media əhatəsinə cəlb oluna bilər və məhkəmə prosesini təhlükə altına qoya bilər. Şahidlərlə qəzet müsahibələri artıq keçmişdə məhkəmə proseslərinin ləğv olunmasına səbəb olub, çünki məhkəmə sistemi media əhatəsinin insanların təşviqlərini dəyişdirə və onların prioritetlərini təhrif edə biləcəyini tanıyır. Bu müdaxilə şahidin ifadəsinin etibarlılığına və ya münsiflərin qərarına təsir göstərə bilər. O. J. Simpsonun televiziya ilə yayımlanan məhkəməsindən sonra bir neçə şahid və münsif mediaya müsahibələr verib və ya iş haqqında xatirələrini yazıb. Əgər şahidlər və münsiflər bilsələr ki, məhkəmə işi vasitəsilə cəmiyyətin onları necə qəbul etməsi onların ictimai həyatına təsir edə bilər, onlar daha sərt və ya daha yumşaq olmağa təşviq edilə bilərlər; cinayət cəzası onların öz təfsirləri ilə uyğun gəlmədikdə ictimai qəzəb bu cəzanı verənlərə yönəlir. Bu, xüsusilə Amerikada təhlükəlidir, çünki orada münsiflər məhkəməsi var. Burada münsiflər cinayətkarların cəzalandırılmasında daha çox nəzarətə malikdirlər - bu, açıq-aydın problemə çevrilir, əgər münsiflər ictimai dəstək qazanmaq üçün cinayətkarlara sərt cəzalar verməkdə maraqlı olsalar. Məhkəmədə kameralar yalnız şahidlər və münsifləri öz həqiqi xatirələrini və ya fikirlərini təhrif etməyə təşviq edə bilər ki, media sirkindən faydalansınlar. |
test-law-lghwpcctcc-con03a | Məhkəmə işlərinin televiziya vasitəsilə yayımlanması qurbanın və təqsirləndirilən şəxsin ailəsinin məxfiliyini pozur. Məhkəmə prosesləri təqsirləndirilən şəxsin ailələri üçün son dərəcə stresli ola bilər və bu cür ictimailəşdirmək vəziyyəti daha da pisləşdirir. Yenə də yaxşı bir nümunə Milly Dowler işi zamanı onun atasının pornoqrafik jurnallarının ona qarşı sübut kimi istifadə edilməsi idi. O, yalnız qızının itkin düşməsi ilə barışmağa çalışmalı deyildi, həm də media və ailəsinin onun haqqında çox şəxsi məlumatları bilməsi ilə üzləşməli oldu ki, bu məlumatlar işlə əlaqəli deyildi, amma onu məhkum etmək üçün istifadə olunurdu. Bu arada, ailə üzvləri heç bir səhv etmədikləri halda, başqa bir ailə üzvü haqqında tənqidi sübutları dinləməyə məcbur olurlar ki, bu da birbaşa məhkəmədən insanların evlərinə yayımlanır. Onların ictimai və şəxsi həyatı bu təcrübə ilə geri dönməz şəkildə dəyişəcəkdi. İkincisi, müdafiə təqsirləndirilən şəxsi qorumağa çalışdığı üçün, bu cür təhqiredici taktikalardan qurbana qarşı da istifadə edilə bilər ki, bu da daha az insanın şahidlik etməyə hazır olmasına səbəb ola bilər. Cəmiyyətdə artıq bir problem var ki, bütün cinayətlər hətta bildirilmir, bəzən qurbanlar insanların onlar haqqında nə düşünəcəyindən qorxduqları üçün. Müdafiənin onları saxtakar kimi ifşa etməyə çalışacağını və ya cinayətin baş vermədiyini inkar edəcəyini bilməsi - məhkəməni televiziyada izləyən milyonlarla insanın qarşısında - qurbanlar üçün, xüsusən də təcrübələrindən emosional olaraq sarsılmışlarsa, cinayətkarın məhkum edilməsinə kömək etmək üçün irəli çıxmaq daha böyük bir maneə olur. |
test-law-lghwpcctcc-con01a | Bu, məhkəmə işlərini qanuni hüquqi proseslərdən daha çox əyləncəyə çevirir. 'Judge Judy' kimi bir neçə televiziya şousu hüquqi məhkəmə zalının üslubunu təqlid edir. Bu şoular ittiham olunan və müdafiə olunan şəxsləri təhlil edərək əyləncə dəyərinə əsaslanır; məhkəmə işlərini televiziya vasitəsilə yayımlamaqla hazırda əsl hüquqi prosesləri əyləncədən ayıran maneəni aradan qaldırmaq təhlükəli olardı. İctimaiyyətin onları eyni şey kimi görmə riski, bir kişinin həqiqətən də Judge Judy məhkəməsinin real məhkəmə olduğuna inanması hadisəsi ilə artır. Floridada Casey Anthony-nin məhkəməsi, kameraların icazə verildiyi yerdə, hüquqi ədalətin televiziya reytinqləri ilə müqayisədə əhəmiyyətsiz olduğu bir media çılğınlığına çevrildi. Beləliklə, məhkəmə işlərinin ciddi qəbul edilməməsi və əvəzində ictimaiyyətin başqalarının həyatına marağını təmin etmək üçün istifadə edilməsi riski var. Məhkəmə işlərinin televiziya vasitəsilə yayımlanması həmçinin ədalət sisteminin bəzi əsas prinsiplərini, məsələn, reabilitasiyanı dərhal zəiflədir. Əgər bir şəxs milli televiziyada cinayətdə təqsirli bilinərsə, onun anonimliyi və ya gələcəkdə iş tapmaq şansı ciddi şəkildə təhlükə altına düşür. Qurbanların, onların ailələrinin və müdafiə olunanların hüquqları cəmiyyətin məhkəmə zalının sensasiyalı təsvirlərinə olan iddia edilən 'hüququ'ndan üstün tutulmalıdır. |
test-law-sdfclhrppph-pro02a | Yetkinlik yaşına çatmamış şəxslərin qorunması Yetkinlik yaşına çatmamış şəxsləri (yetkinlik yaşına çatmamış olanlar) ədəbsiz, təhqiramiz və ya potensial zərərli materiallara məruz qalmaqdan qorumaq lazımdır. Bu, söz azadlığına məhdudiyyət olsa da, hökumətin məsuliyyət daşımalı olduğu və hamımızın razılaşacağı bir növ məhdudiyyət və ya tənzimləmə tələb edən bir məsələdir. |
test-law-sdfclhrppph-pro01a | Hər bir hərəkətin xarakteri onun edildiyi şəraitdən asılıdır. "Söz azadlığının ən sərt qorunması belə, teatrda yalançı olaraq yanğın qışqıran və panika yaradan bir adamı qorumaz." Teatrda yanğın olmadığı halda yanğın qışqırmaq və bunu bilmək, başqalarına açıq və mövcud təhlükə yaratdığı üçün yanlışdır. Eyni şəkildə, ABŞ-da (və bir çox digər ölkələrdə) 'yalan kommersiya nitqi' (yəni, yanlış təqdimat) üçün heç bir qoruma yoxdur və reklamların məzmunu onların doğru olmasını və istehlakçıları aldatmamasını təmin etmək üçün tənzimlənə bilər. Bu əsasda, tütün məhsullarının necə reklam edilə biləcəyinə məhdudiyyətlər qoyula bilər və insanlara qanunsuz və saxta vergi məsləhətləri təbliğ etmələri qadağan edilə bilər. |
test-law-sdfclhrppph-pro03a | Milli təhlükəsizlik maraqları naminə bu zəruri ola bilər. Hökumət öz vətəndaşlarını xarici və daxili düşmənlərdən qorumaq məcburiyyətindədir - buna görə də müharibə dövründə milli maraqları sarsıda biləcək təbliğat və casusluğun qarşısını almaq üçün söz azadlığı məqbul şəkildə məhdudlaşdırıla bilər. Bu, demək olar ki, bütün dövlətlərdə müharibə dövründə baş vermişdir, İkinci Dünya Müharibəsi zamanı ABŞ-ın hətta bu işə həsr olunmuş bir hökumət departamenti var idi; Senzura İdarəsi. |
test-law-sdfclhrppph-pro04a | Holokostun İnkarı Nitqlər fiziki hərəkətlərə səbəb olur. Beləliklə, pornoqrafiya, nifrət nitqi və siyasi polemika təcavüz, nifrət cinayətləri və üsyanla səbəbli şəkildə bağlıdır. Həm elmi kreasionizm, həm də Holokostun inkarı ciddi və təhlükəli gizli gündəmlərə malikdir. Nankin qırğınının inkarçıları İkinci Dünya Müharibəsində yaponların heç bir səhv etmədiyinə inanır və bu müharibənin qərb müstəmləkəçiliyinə qarşı azadlıq müharibəsi olduğunu iddia etməyə davam edirlər - bu gün yapon militarizmini qidalandırır. Holokost inkarçıları, yəhudi sui-qəsdinin altı milyon yəhudinin nasistlər tərəfindən öldürüldüyünə dair geniş yayılmış inanca cavabdeh olduğunu iddia edərək, antisemitizm və neo-nasizmlə sıx bağlıdırlar. Belə baxışlara müzakirə olunmaqla verilən qanuniliyi verməməliyik. |
test-law-sdfclhrppph-con02a | Fərdi azadlıq hər hansı potensial zərərlərdən üstündür. Sərhədsiz ifadə azadlığından yaranan potensial zərərlər nə olursa olsun, bir şəxsin öz fikrini sərbəst ifadə etməsinin qadağan edilməsindən yaranan zərərlə müqayisədə çox kiçikdir. Birinin düşüncələri və hissləri özünə məxsusdur və fərdlərin bu düşüncə və hissləri açıq şəkildə ifadə etmək azadlığı ən yüksək fərdi azadlıq məsələsidir. Bu azadlığın qadağan edilməsi ölçülməz dəyərdə bir zərərdir - bu, fərdi insan olmağın mahiyyətinə birbaşa zərbə vurur. |
test-law-sdfclhrppph-con01a | Söz azadlığı ortodoks inanclara meydan oxumağa imkan verir Söz azadlığı sadəcə "yaxşı bir şey" deyil, bu, insanların ortodoksiyaya meydan oxumasına imkan verərək cəmiyyətə real, maddi faydalar gətirən bir mexanizmdir. Ortodoks inanclara meydan oxumağa icazə verməyən dövlətlər durğunluğa uğrayır və tənəzzül edir. Söz azadlığına məhdudiyyətləri "xüsusi istisnalar" səviyyəsinə endirmək bütün məqamı məyus edir, çünki məhz bu xüsusi istisnalarda mövcud həqiqətə meydan oxumaq lazımdır. Bu, yalnız saf fikir məsələləri ilə məhdudlaşmır – müasir elmi proses peşəkarların mühüm faktlar üzərində qətiyyətlə razılaşmamasına əsaslanır. "Həqiqi elm, həmişə natamam olan biliklərin cari vəziyyətinə davamlı meydan oxumalarla irəliləməsinə əsaslanır." [1] [1] Sarewitz, Daniel, 'Elmin səsi: gəlin razılaşmayaq', Nature, Cild 487, No.7, 5 Oktyabr 2011. |
test-law-tahglcphsld-pro02a | Qadağa işləmir; əksinə, narkotikləri cazibədar edir. Narkotik istifadə etmək istəyənlər, qanuni olub-olmamasından asılı olmayaraq, onları qəbul edəcəklər – və bunu edənlərin sayı heç vaxt olmadığı qədər çoxdur. 1970-ci ildə Böyük Britaniyada təxminən 1,000 problemli narkotik istifadəçisi var idi, indi isə bu rəqəm 250,000-dən çoxdur. Leqallaşdırma həmçinin yeraltı fəaliyyətin ətrafındakı cazibəni aradan qaldıracaq və beləliklə, narkotik istifadəsini təsir altına düşən yeniyetmələr üçün daha az cəlbedici edəcək. Məsələn, statistika göstərir ki, Böyük Britaniyada kannabis istifadəsi onun təsnifatı 'B'-dən 'C'-yə endirildikdən sonra azalıb. |
test-law-tahglcphsld-pro06a | Qanun ikiüzlüdür. Narkotiklərin qanunsuz olduğu əksər ölkələrdə, cəmiyyətə bərabər dərəcədə dağıdıcı təsir göstərən tütün və alkoqol qanunidir. Birləşmiş Krallıqda aparılan bir araşdırmada, alkoqolun hər hansı bir narkotikdən daha pis təsirlərə malik olduğu göstərilmişdir, lakin mövcud qanun insanların içib-içməmək seçimində sərbəst olmasını tanıyır. Eyni şey narkotiklər üçün də doğru olmalıdır. [1] Professor David Nutt, ‘Drug Harms in the UK: a multicriteria decision analysis’, The Lancet, Vol 376, Issue 9752, səh. 1558-1565, 6 noyabr 2010. |
test-law-tahglcphsld-pro05a | Narkotiklər hazırda terrorizmi və regional sabitliyi maliyyələşdirir. Taliban gəlirinin böyük hissəsini heroin üçün opium təmin edən xaş-xaşdan əldə edir. Onlar bunu yerli fermerləri qorxudaraq edirlər, əks halda fermerlər məhsullarını bazarda satardılar. Sonra isə "qoruma pulu" tələb edirlər, əks halda ya başqa bir yerli müharibə ağası, ya da "qoruyucular" özləri fermeri soyacaqlar. 2007-ci ilin yanvarından bəri Meksikada təxminən 22,700 nəfər gəlirlərini qorumaq istəyən gangsterlər tərəfindən öldürülüb və Braziliyadan Kolumbiyaya qədər demək olar ki, bütün Cənubi Amerika qitəsi narkotik lordları tərəfindən hökumətləri qeyri-sabit hala gətirilib. Narkotiklərə qarşı çox bahalı, lakin uğursuz müharibə dayandırıla bilər, terrorçuları narkotik istehsalının gəlirlərindən məhrum edə bilər. Nəticədə Kolumbiya və Əfqanıstan kimi qeyri-sabit narkotik istehsal edən dövlətlərə sülh və inkişaf gətirilə bilər. |
test-law-tahglcphsld-pro01a | İnsanlar narkotik maddələr qəbul etməkdə azad olmalıdırlar. Fərdlər öz bədənləri üzərində suverenliyə malikdirlər və onları və digər fərdləri təsir etməyən seçimlər etməkdə azad olmalıdırlar. Narkotik maddələrdən alınan zövq və bunun potensial risklərə qarşı nə dərəcədə ağır gəlməsi əsasən subyektiv olduğundan, bu sahədə qanunvericilik etmək dövlətin işi deyil. Narkotik maddə istifadəsini basdırmağa çalışmaq üçün israf olunan resursları sərf etmək əvəzinə, dövlət müxtəlif növ narkotik maddələrin qəbulunun riskləri və nəticələri barədə insanları maarifləndirmək üçün məlumat kampaniyaları aparmaqla daha yaxşı iş görmüş olar. |
test-law-tahglcphsld-pro07a | Qanuni narkotiklər vergi gəlirlərini artıracaq. 2009-2010-cu illərdə Böyük Britaniyada tütündən əldə olunan vergi gəliri 10,5 milyard funt sterlinq idi. Dövlət narkotikləri qanuniləşdirsə, onları vergiyə cəlb edə bilər və bu təcrübədən əldə olunan gəliri müalicə üçün istifadə edə bilər. Hazırda belə müalicəni əsaslandırmaq çətindir, çünki adi vergi ödəyicilərinin pulunun narkomanlara xərcləndiyi görünür. |
test-law-tahglcphsld-pro03a | Dərmanlar qanuni olduqda daha təhlükəsizdir. Hal-hazırda Böyük Britaniyada qanunsuz amfetaminin təmizliyi adətən 5%-dən aşağıdır və ekstazi kimi satılan bəzi həblərdə heç bir MDMA yoxdur. Bunun əvəzinə, dərmanlar təbaşir və talk pudrası kimi maddələrlə və ya tamamilə fərqli dərmanlarla qarışdırılır. Ən azından dərmanlar qanuniləşdirildikdə, dövlət onların satışını tənzimləyə bilər ki, onların təmiz olduğuna və digər təhlükəli maddələrlə qarışdırılmadığına əmin olsun. Bu, istifadəçilər üçün riski minimuma endirəcək. |
test-law-tahglcphsld-pro04a | Narkotiklərin leqallaşdırılması cinayəti azaldır. Narkotiklərin qanunsuzluğu, narkotiklər leqallaşdırılsa aradan qaldırıla biləcək böyük miqdarda cinayətə səbəb olur. Qiymət nəzarəti, narkomanların vərdişlərini maliyyələşdirmək üçün oğurluq etmələrinə ehtiyac qalmayacağını təmin edər və dövlət tərəfindən təmin edilən narkotik xidmətləri satıcıları işsiz qoyar, cinayətkar qrupları əsas maliyyə mənbəyindən məhrum edərdi. Məsələn, bir İtalyan Mafiya ailəsi kokain qaçaqmalçılığından ildə təxminən 44 milyard dollar qazanırdı. Bu, İtaliyanın ümumi daxili məhsulunun təxminən 3%-ni təşkil edir – və bu yalnız bir cinayət sindikatından gəlir. |
test-law-tahglcphsld-con02a | Dərmanlar qanuni olarsa, daha çox insan onları qəbul edəcək. Dərman istifadəsinin bu qədər çox mənfi nəticələri olduğunu nəzərə alsaq, onun artması fəlakətli olardı. Lakin dərmanlar qanuni olduqdan sonra onların sərbəst əldə edilməsi fərdlərin onları almasını və istifadə etməsini daha da asanlaşdıracaq. Əksər hallarda, İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatına (OECD) üzv ölkələrin əhalisinin 1%-dən azı müntəzəm olaraq qeyri-qanuni dərmanlardan istifadə edir; daha çox insan isə alkoqol içir və ya tütün çəkir. Bu, heç olmasa qismən qanunsuzluqla bağlı olmalıdır. Həqiqətən də, Avstraliyada aparılan bir sorğuda, heç vaxt kannabis istifadə etməmiş insanların 29%-i maddənin qanunsuzluğunu heç vaxt istifadə etməmələrinin səbəbi kimi göstərmiş, kannabis istifadəsini dayandırmış olanların isə 19%-i qanunsuzluğunu səbəb kimi göstərmişdir. |
test-law-tahglcphsld-con03a | Dərmanlar ya çox ucuz, ya da çox bahalı olacaq. Dərmanların aşağı qiymətləri narkotiklərin istehlakını bütün qruplar arasında - asılılar, əvvəllər təsadüfi istifadəçilər və əvvəllər istifadəçi olmayanlar arasında kəskin şəkildə artıracaq. Əgər narkotik təminatı ciddi şəkildə tənzimlənərsə, qeyri-qanuni qara bazar qala bilər. |
test-law-tahglcphsld-con01a | Dərmanlar təhlükəlidir və hökumət onun istifadəsini qadağan etməlidir. Hökumət vətəndaşlarını qorumaq məsuliyyətini daşıyır; əgər bir maddə insanlara və cəmiyyətə əhəmiyyətli zərər verəcəksə, o maddə qadağan edilməlidir. Təhlükəsiz bir dərman forması yoxdur. Leqallaşdırma yalnız dərmanları daha təmiz edə bilər və buna görə də bəlkə də daha ölümcül və asılılıq yaradan edə bilər. Bir çox qanunsuz dərmanlar potensial təhlükəli dərmanlarla yaxından əlaqəlidir, onların resepti yalnız təlim keçmiş peşəkarlar tərəfindən məhdudlaşdırılır, lakin təklif hər kəsin istədiyi hər şeyi qəbul etməsinə icazə vermək demək olardı, məlum tibbi təhlükələrə baxmayaraq. Müasir mədəniyyətdə dərmanlar nə qədər möhkəmlənmiş olsa da, onları leqallaşdırmaq yalnız onları daha qəbul edilən göstərəcək. Dövlət düzgün mesaj vermək vəzifəsini daşıyır və onun sağlamlıq kampaniyaları dərmanların zərərsiz olduğunu təklif etməklə əsaslı şəkildə zəiflədiləcək, bu da onların leqallaşdırılmasından başa düşüləcək - tıpkı Böyük Britaniyada kannabisin dərəcəsi aşağı salındığı zaman olduğu kimi. |
test-law-cppshbcjsfm-pro02a | Reabilitasiya Cinayətkara Daha Çox Dəyər Verir Reabilitasiyanın başqa bir vacib dəyəri var – o, sosial ədalətsizliyin reallığını tanıyır. Bəzi cinayətkarların reabilitasiya olunmaq üçün köməyə ehtiyacı olduğunu demək, şəraitin məcbur edə biləcəyini və cinayətkarlığa səbəb ola biləcəyini qəbul etmək deməkdir; bu, şəraitin öhdəsindən gələ bilməyən bədbəxt insanlara kömək edə biləcəyimizi etiraf edir. Bu, fərdlərin sosial nizamda tutduqları mövqedən asılı olmayaraq, cinayət törətmək qərarını verməkdə bərabər azadlığa malik olduqları və sosial mənşəyindən asılı olmayaraq, cinayətlərinə görə bərabər cəzalandırılmalı olduqları fikrini rədd edir. Əgər reabilitasiya proqramları yoxdursa, həbsxanalar cinayət məktəblərindən başqa bir şey deyil. Həbsxanalar cinayətkarları ailələrindən və dostlarından təcrid edir ki, azad olunduqda onların sosial şəbəkələri əsasən həbsxanada tanış olduqları şəxslərdən ibarət olur. Fikirləri paylaşmaqla yanaşı, məhbuslar bir-birinin cinayət fəaliyyətini təsdiq edə bilərlər. İşəgötürənlər həbsxanada olmuş şəxsləri işə götürməyə daha az meyllidirlər. Belə şərait keçmiş cinayətkarların mövcud seçimlərini azalda bilər və gələcəkdə cinayətkar davranışları daha çox ehtimal edə bilər. Reabilitasiya daha çətinləşir. Bundan əlavə, həm kişi, həm də qadın həbsxanalarında özünə zərər vermə və sui-istifadə halları narahatedici dərəcədə yüksəkdir. Təkcə 2006-cı ildə Britaniya həbsxanalarında qadınlar tərəfindən 11,503 özünə zərər vermə cəhdi olmuşdur. Bu, cinayətkarları lazımsız yerə həbs etməyin həm cinayətkarlar üçün, həm də cəmiyyət üçün zərərli olduğunu göstərir. |
test-law-cppshbcjsfm-pro01a | Reabilitasiya Cəza Üçün Daha Yaxşı Ümumi Əsaslandırıcı Məqsəddir Reabilitasiya həbsin ən dəyərli ideoloji əsaslandırmasıdır, çünki yalnız o, cinayətkarların sadəcə cəzalandırılmayıb, xilas edilə biləcəyi inancını təşviq edir. Əksinə, çöl (qisas) nəzəriyyəsi cəzanı öz-özlüyündə bir məqsəd kimi görür, yəni cəza cəza üçün. Bu, hər hansı bir maarifləndirilmiş cəmiyyətdə yeri yoxdur. Bir nümunə London iğtişaşçılarının nəticələrindən götürülə bilər, burada 18 yaşdan aşağı 170 iğtişaşçı səbəbləri və bu insanların niyə cinayət törətdiyini başa düşmədən həbsdədir. [1] Reabilitasiya ideyası cəmiyyəti və qurbanı nəzərə almır. Əslində, qisas məhbusun hüquqlarına belə böyük dəyər verdiyi üçün cinayətkarı dəyişdirməyə və onun yenidən cinayət törətməsinin qarşısını almağa çalışır. Yenidən cinayət törətmənin və cinayətin azaldılmasına çalışaraq, ictimaiyyətin təhlükəsizliyini konstruktiv şəkildə təşviq etməyə və fərdləri cinayətin qurbanı olmaqdan qorumağa çalışır. İctimaiyyət razıdır; 2008-ci ildə Britaniya vətəndaşları arasında keçirilən sorğuda 82% 'cinayətkarları cəzalandırarkən reabilitasiyanın cəza qədər və ya daha vacib olduğunu' düşünürdü. [2] Belə bir cəza modeli müasir cinayət ədalət sistemində daha maarifləndirilmiş bir yanaşmadır. Hal-hazırkı sistemimiz, daha çox qisas üzərində cəmləşdiyi üçün, cinayətkarın yenidən cinayət törətmək istəyini müalicə edərək yenidən cinayət törətmənin qarşısını almaq imkanına malik deyil. [1] Malik, Şiv, 'Böyük Britaniya iğtişaşları həbsdə olan uşaqların sayını 8% artırır', guardian.co.uk, 8 sentyabr 2011. [2] Directgov. Reabilitasiya və cəza - özünüz qərar verin. 1 iyul 2008. |
test-law-cppshbcjsfm-con02a | Reabilitasiya Əslində İşləmir Bəzi reabilitasiya proqramları bəzi cinayətkarlarla (hər halda özləri dəyişəcək olanlarla) işləsə də, əksəriyyəti işləmir. Bir çox proqramlar cinayətkarların cinayət davranışını davam etdirmək üçün güclü meylini aradan qaldıra bilmir və ya əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilmir. Britaniyada, reabilitasiyanın təkrar cinayət törətmənin qarşısını alacağı uzun müddətdir iddia edildiyi halda, 21 yaşdan yuxarı olanların 58 faizi azadlığa buraxıldıqdan iki il ərzində qanunla problem yaşayır. [1] Reabilitasiya proqramları sadəcə işləmir. Buna görə də, 'reabilitasiya' yalan vəddir - və belə illüziya və qeyri-mümkün bir məqsədin təhlükəsi odur ki, cinayətkarları layiq olduqlarından daha uzun müddət həbsdə saxlamağı və bəzən hətta müddətsiz olaraq ('əgər onu burada daha uzun saxlasaq bəlkə dəyişər') əsaslandırmaq üçün istifadə olunur. Əgər "reabilitasiya" işləmir, biz "reabilitasiya" adı ilə bir şəxsə daha ağır və ya daha çətin bir cəza verməyi əsaslandıra bilmərik. [1] Stanford, P., 'Qurtuluş yolu: Məhbusların reabilitasiyası işləyirmi?', The Independent, 23 Avqust 2007. |
test-law-cppshbcjsfm-con04a | Reabilitasiya Əlavə Olaraq Əsaslandırıla Bilməyən Bir Xərcdir Dünyanın hər yerindən olan sübutlar göstərir ki, təkrar cinayətkarlıq səviyyələrini azaltmaq çətindir və bəzi cinayətkarlar sadəcə reabilitasiya oluna bilməz. Buna görə də, bütün reabilitasiya proqramlarını ləğv etmək və məhkumların cinayətlərinə görə layiq olduqları müddəti çəkmələrini və yenidən cinayət törətməyə meylli olduqları küçələrdən uzaq tutulmalarını təmin etmək iqtisadi cəhətdən məntiqlidir. Göründüyü kimi, daha uzun müddətə layiq olan bəzi məhkumlar vaxt və məkan çatışmazlığı səbəbindən qısa müddətə məhkum edilir və daha qısa müddətə məhkum edilmiş bəzi şəxslər isə bir nöqtə qoymaq və ya mesaj göndərmək məqsədi ilə uzun müddətə məhkum edilir. Hal-hazırda, hökumət vergi ödəyicilərinin pullarını cəmiyyətə heç bir şey qaytarmayacaq proqramlara sərf etməyə davam edəcək. Britaniya hər məhbusuna ildə 45,000 funt xərcləyir və buna baxmayaraq, onların 50%-i yenidən cinayət törədir, bu isə illik 2 milyard funt dəyərində ölü bir investisiyaya çevrilir. [1] Reabilitasiya proqramları ləğv edilməli və vergi ödəyicilərindən yalnız cinayətkarları küçələrdən uzaq tutmaq üçün minimum məbləğ ödəmələri tələb olunmalıdır. Onlar barmaqlıqlar arxasında olduqda cəmiyyətə zərər verə bilməzlər. [1] Bois, N. D., ‘Retribution and Rehabilitation: A Modern Conservative Justice Policy’. Dale & Co. 20 July 2011. |
test-law-cppshbcjsfm-con03a | Bir Reabilitasiya Sisteminin Həqiqətən İşlədiyini Necə Bilərik "Sistem işləyirmi?" sualına "əgər işləyirsə, hər bir fərdi cinayətkar üçün nə vaxt işlədiyini necə bilmək olar?" sualı da əlavə olunmalıdır. Bu sistemin həqiqətən işlədiyini necə yoxlayarıq? Məhbusların izlənməsi? Məhbus üçün ömür boyu pulsuz məsləhət xidməti? Bu tədbirlər böyük inzibati xərclər tələb edər və sonra belə bir sistemin tətbiqinin mümkün olub-olmadığı sualı yaranar. Cinayətkarlığın kökü həbsxana sisteminə məruz qalmadan əvvəl mövcuddur; əks halda cinayətkarların orada olmasına heç bir səbəb olmazdı. Daha məntiqli olan, cinayətkarların ilk növbədə cinayət törətməsinə səbəb olan kök səbəbləri təhlil etmək və bunu aradan qaldırmaq üçün islahatlar tətbiq etməkdir, məsələn, iqtisadi böhran. Bəziləri təhsil sisteminin insanlara əxlaq hissi aşılamadığını iddia edirlər. Digərləri isə sosial təminatın olmamasının fərdlərin cəmiyyətə olan inamını itirməsinə və buna görə də qanuna əməl etmək istəməməsinə səbəb olduğunu irəli sürürlər. İnsanların cəmiyyətə baxışını dəyişdirmək üçün doğru vaxtın cinayət törətdikdən sonra olduğunu düşünmək sadəlövhlükdür – cinayətkar meyllər daha yaxşı erkən mərhələdə aradan qaldırılmalıdır. Bəzi fərdlərdə cinayətkar düşüncələrin ya doğuşdan gələn psixikaları, ya da tərbiyələri səbəbindən mövcud olduğu iddia edilə bilər. Əgər bunu qəbul etsək, o zaman cəmiyyətə sadə reabilitasiya təkrar cinayət törətmənin qarşısını almaq üçün az iş görəcək, halbuki həbs onları cinayət törədə bilməyəcəkləri bir vəziyyətdə saxlayacaq. Onları minimal nəzarətlə dünyaya asanlıqla geri qaytarmaq, daha ciddi cinayətlər törətmələri üçün bir qapı aça bilər. |
Subsets and Splits