Datasets:

WikiQuality

/

unique_words_lo

like 0

Follow

WikipediaQuality 4

3812

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B3%E1%8B%AD%E1%8D%94

ታይፔ

ታይፔ የታይዋን ዋና ከተማ ነው። የሚኖርበት የህዝብ ቁጥር የአካባቢውን ኗሪ ሲጨምር 7,871,900 ሆኖ ሲገመት የራሱ የከተማው ኗሪ ቁጥር ደግሞ 2,722,600 ሆኖ ይገመታል። ከተማው ላይ ተቀምጦ ይገኛል። በ1886 ዓ.ም. በይፋ የታይዋን መቀመጫ ሆነ። በጃፓን ገዥነት (1887-1937 ዓ.ም. ስሙ ታይሆኩ ተባለ። የቻይና ከተሞች ዋና ከተሞች የእስያ ከተሞች

47617

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B3%E1%88%8B%E1%89%81%20%E1%89%82%E1%88%AE%E1%88%B5

ታላቁ ቂሮስ

ታላቁ ቂሮስ (ጥንታዊ ፋርስኛ፦ /ኩሩሽ/፤ 608-538 ዓክልበ.) የፋርስ አኻይመኒድ መንግሥት መሥራች ነበር። ከማዕረጎቻቸው መኃል፦ ከ567-538 ዓክልበ.፦ የፋርስ ንጉሥ ከ557-538 ዓክልበ.፦ የሜዶን ንጉሥ ከ555-538 ዓክልበ.፦ የልድያ ንጉሥ ከ547-538 ዓክልበ.፦ የባቢሎን ንጉሥ የፋርስ ታሪክ

16733

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%86%E1%88%A9%20%E1%88%98%E1%89%80%E1%89%A0%E1%88%AA%E1%8B%AB%E1%8B%8D%20%E1%8B%AB%E1%8B%8D%20%E1%8D%88%E1%88%A9

ቆሩ መቀበሪያው ያው ፈሩ

ቆሩ መቀበሪያው ያው ፈሩ የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

44839

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A82010%20%E1%8A%A5.%E1%8A%A4.%E1%8A%A0.%20%E1%8D%8A%E1%8D%8B%20%E1%8B%A8%E1%8B%93%E1%88%88%E1%88%9D%20%E1%8B%8B%E1%8A%95%E1%8C%AB%20%E1%89%A1%E1%8B%B5%E1%8A%96%E1%89%BD

የ2010 እ.ኤ.አ. ፊፋ የዓለም ዋንጫ ቡድኖች

ምድብ ኤ አሰልጣኝ፦ ሀቪየር አግዊሬ አሰልጣኝ፦ ኦስካር ታባሬዝ ፊፋ የዓለም ዋንጫ

31417

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A1

ዡ

ዡ (ቻይንኛ፦ ) በጥንታዊ ቻይና የሥያ ሥርወ መንግሥት ዘመን ንጉሥ ነበር። የቀርከሃ ዜና መዋዕል በተባለው ጽሑፍ ዘንድ፣ በ1885 ዓክልበ. ግድም አባቱ ሻውካንግ ዓርፎ ዡ ተከተለው፤ ዋና ከተማው በይወን (አሁን ጂይወን) ቆየ። በ፭ኛው ዓመት ዋና ከተማው ወደ ላውጪው (አሁን ካይፈንግ) አዛወረው። በ፰ኛው ዓመት ወደ ምሥራቅ ባሕር ዘመተ፤ አንድ ባለ ዘጠኝ ጅራት ቀበሮ እንዳዳነ ይባላል። በ፲፫ኛው ዓመት የወንዝ ሥራዎች ሚኒስትሩ፣ የሻንግ መስፍን ሚንግ ዓረፈ። በ፲፯ኛው ዓመት ዡ ዓረፈና ልጁ ኋይ ተከተለው። የሥያ ሥርወ መንግሥት

44264

https://am.wikipedia.org/wiki/2%E1%8A%9B%E1%8B%8D%20%E1%88%9D%E1%8B%95%E1%89%B0%20%E1%8B%93%E1%88%98%E1%89%B5

2ኛው ምዕተ ዓመት

2ኛው ምዕጤ ዓመት ከ101 እስከ 200 ዓም ድረስ የነበረው ክፍለ ዘመን ነበረ። ክፍለ ዘመናት

10233

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A2%E1%89%B5%E1%8B%AE%E1%8C%B5%E1%8B%AB%20%E1%89%B4%E1%8B%AB%E1%89%B5%E1%88%AD

የኢትዮጵያ ቴያትር

የኢትዮጵያ ቴያትር ኢትዮጵያ ውስጥ ከ1990 አጋማሽ በፊት ብዙ የሆኑ የመድረክ ቴያትር ተሰርቶ ነበር። አሁንም የፊልም ተጽእኖ በጠነከረበት ጊዜ የተለያዩ ቴያትሮች በመሰራት ላይ ናቸው። ከነዚህም መካከል፡- 1.8ቱ ሴቶች 2.የቀለጠው መንደር

52318

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8D%93%E1%88%AD%E1%88%8B%E1%88%9B%20%E1%8A%A5%E1%8A%93%20%E1%8B%A8%E1%8B%B2%E1%8D%95%E1%88%8E%E1%88%9B%E1%88%B2%20%E1%8C%A5%E1%89%A0%E1%89%83

የፓርላማ እና የዲፕሎማሲ ጥበቃ

የፓርላማ እና የዲፕሎማቲክ ጥበቃ (ፓዲፒ) በለንደን የሜትሮፖሊታን ፖሊስ አገልግሎት የስፔሻሊስት ኦፕሬሽን ዳይሬክቶሬት ውስጥ የጥበቃ ትዕዛዝ ቅርንጫፍ ነው። ከፍተኛ አደጋ ቦታዎችን, የመንግስት ተቋማትን ለመጠበቅ ተልእኮ ተሰጥቶታል. እነዚህም የንግሥቲቱ ኦፊሴላዊ መኖሪያ የሆነበት ቡኪንግሃም ቦታን ያካትታሉ። እና ዳውኒንግ ስትሪት የጠቅላይ ሚኒስትሩ ህይወት እና ሌሎች በለንደን የሚገኙ የመንግስት መምሪያዎች የመንግስት መሪ ነበሩ። ነገር ግን በመላ አገሪቱ የሮያል መኖሪያዎችን በተመለከተ። የሜትሮፖሊታን ፖሊስ አገልግሎት ክፍል ፓዲፒ የፓርላማ ቤቶችን የያዘውን የዌስትሚኒስተር ቤተ መንግስት ለመጠበቅ መኮንኖችን (ታጣቂ እና ያልታጠቁ) የመስጠት ሃላፊነት አለበት ። የመንግስት ሚኒስትሮችን ይከላከላል እና በአስጊ ደረጃዎች ላይ ምክር ይሰጣል. በፓዲፒ ውስጥ ከአካባቢው የፖሊስ ሃይሎች እና ከፓርላማ ደህንነት ዲፓርትመንት () ጋር ለኮመንስ ም/ቤት አፈ ጉባኤ እና ለጌታዎች ምክር ቤት አፈ-ጉባዔ ሪፖርት የሚያደርገውን የፓርላማ ግንኙነት እና የምርመራ ቡድን () ነው። . በተጨማሪም ፓዲፒ የጠቅላይ ሚንስትር እና የኤክሼከር ቻንስለር መኖሪያ በሆነው በዳውኒንግ ስትሪት ደኅንነት ኃላፊነት አለበት። ፓዲፒ በዩኬ ውስጥ ላሉ የዲፕሎማቲክ ሚሲዮኖች ጥበቃ በቪየና የዲፕሎማሲ ግንኙነት ስምምነት (አንድ አስተናጋጅ አገር ኤምባሲዎችን እና ቆንስላዎችን እንዲጠብቅ የሚጠይቅ ሲሆን ይህም የማይጣሱ መሆናቸውን በመጠበቅ) የመጠበቅ ሃላፊነት አለበት። ፓዲፒ የታጠቁ እና ያልታጠቁ ጥበቃዎችን በሁለቱም የፖሊስ መኪናዎች እና የእግር ጠባቂዎች እንዲሁም ዩኒፎርም በለበሱ እና ሲቪል በለበሱ ስራዎችን ይሰጣል። ፓዲፒ የተፈጠረው በኤፕሪል 2015 (አውሮፓዊ) የሜትሮፖሊታን ፖሊስ አገልግሎት የዲፕሎማቲክ ጥበቃ ቡድን እና የዌስትሚኒስተር ዲቪዥን ቤተ መንግስት ውህደት አማካኝነት ነው።] በዩናይትድ ኪንግደም ውስጥ ትልቁ የታጠቀ ፖሊስ ነው። የዲፕሎማቲክ ጥበቃ ቡድን () በማዕከላዊ ለንደን ውስጥ ለዲፕሎማቲክ ሚሲዮኖች ጥበቃ የሚውል የሜትሮፖሊታን ፖሊስ አገልግሎት ቅርንጫፍ ሆኖ በኅዳር 1974 ተመሠረተ። የዲፒጂ መኮንኖች ለንጉሣዊ ሠርግ, ለግዛት ጉብኝት እና ለሌሎች ልዩ ዝግጅቶች የደህንነት ስራዎችን እንዲደግፉ ተመድበዋል. ቡድኑ በ 1979 (ኢ.ፒ.) ወደ ትዕዛዝ ከፍ እንዲል ተደርጓል. የዌስትሚኒስተር ዲቪዥን ቤተ መንግሥት በሜትሮፖሊታን ፖሊስ አገልግሎት ውስጥ የስፔሻሊስት ኦፕሬሽን ዳይሬክቶሬት ቅርንጫፍ ነበር። ከፓርላማ ጋር በተደረገው ውል እና የልዩ አገልግሎት ስምምነት መሰረት፣ 17 በዌስትሚኒስተር ቤተ መንግስት እና በተቀረው የፓርላማ እስቴት ደህንነት ላይ ሀላፊነት ነበረው። ታዋቂ ክስተቶች እ.ኤ.አ. በታህሳስ 27 ቀን 1972 የፖሊስ ኮንስታብል (ፒሲ) ፒተር ስሊሞን የዮርዳኖስን ኤምባሲ ወደሚጠብቅበት ቦታ ሲሄድ በኬንሲንግተን ሀይ ጎዳና በሚገኘው በናሽናል ዌስትሚኒስተር ባንክ በሂደት ላይ ያለ የባንክ ዘረፋ ሙከራ አጋጠመው። የጠመንጃ ጦርነት ተፈጠረ (በለንደን ውስጥ በጣም ያልተለመደ ክስተት)። ስሊሞን አንዱን የባንክ ዘራፊ በጥይት ተኩሶ ሌላውን አቁስሏል። ስሊሞን እራሱ በጥይት ቆስሏል።ስሊሞን ዘራፊዎችን ለመታገል ለ"አስደናቂ መፍትሄ፣ለተጋድሎ ታማኝነት እና ለትልቅ ስርአት ድፍረት"የጆርጅ ሜዳሊያ ተሸልሟል። እ.ኤ.አ. የብሪታኒያ ጦር ልዩ አየር አገልግሎት ከስድስት ቀናት በኋላ ታጋቾቹን አዳነ። እ.ኤ.አ. በ 2017 በኒው ፓላስ ጓሮ ውስጥ በአሸባሪዎች የስለት ጥቃት በስራ ላይ እያለ የተገደለው ፒሲ ኪት ፓልመር የፓዲፒ አባል ነበር። አወዛጋቢ ክስተቶች እ.ኤ.አ. በ2021 መጀመሪያ ላይ ፒሲ ዌይን ኩዜንስ ከፓዲፒ ጋር ያገለገለው የዋስትና ካርዱን ተጠቅሞ ሳራ ኤቨርርድን የ -19 ደንቦችን ጥሳለች በሚል ሰበብ። ከዚያም ወደ ዶቨር ዳርቻ ወሰዳት እና አስገድዶ ደፍሮ ገደለ - በኋላም በታላቁ ቻርት ውስጥ በሚገኝ ኩሬ ውስጥ አቃጥሎ አስወገደ። ከታሰረ ከሶስት ቀናት በኋላ፣ ፒሲ ዴቪድ ካሪክ፣ የፓዲፒ አባል በአንዲት ሴት ላይ በሴፕቴምበር 4 2021 ምሽት ላይ ተፈጽሟል የተባለውን ጥቃት ተከትሎ በአንድ የአስገድዶ መድፈር ወንጀል ተከሷል። እ.ኤ.አ. ህዳር 24 ቀን 2021 እና ጥር 10 ቀን 2022 እሱ ነበር። በ 2009 እና 2018 መካከል በሌሎች ሰባት ሴቶች ላይ ተከስቷል በሚል ተጨማሪ ደርዘን የአስገድዶ መድፈር ክሶች (እና በአስራ ስድስት ተዛማጅ ወንጀሎች) ተከሷል።

31203

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%89%E1%8C%8B%E1%8B%AD%E1%8B%B5%20%E1%88%8B%E1%8B%AD%E1%8C%8D%E1%8B%B4%E1%8A%AD

ሉጋይድ ላይግዴክ

ሉጋይድ ላይግዴክ በአይርላንድ አፈ ታሪክ ከ510 እስከ 503 ዓክልበ. ግድም ድረስ የአየርላንድ ከፍተኛ ነጉሥ ነበር። አብዛኛው የአይርላንድ ታሪኮች እንዳሉት የሉጋይድ ዘመን ለ7 ዓመታት ቆየ። በተለይ የላውድ አቆጣጠሮች (1014 ዓም ተቀነባብሮ) እና የድሮ አቆጣጠር በመከተል፣ ይህ ከ510 እስከ 503 ዓክልበ. ድረስ ይሆናል። (በኋላ የታዩት ታሪኮች ግን ከዚያ በፊት ያደርጉታል።) የአየርላንድ አፈታሪካዊ ነገሥታት

49618

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8B%8B%E1%8C%8B%E1%89%B5%20%E1%8B%88%E1%8B%AD%E1%88%9D%20%E1%88%98%E1%88%B8%E1%88%BD%20%E1%88%98%E1%88%8D%E1%88%B5

የመዋጋት ወይም መሸሽ መልስ

የመዋጋት ወይም መሸሽ መልስ አሜሪካዊው መምህር ዶ/ር ዋልተር ካኖን በ1908 ዓም የገለጠ ሃልዮ ነው። በመላምቱ ዘንድ እንስሶች አደጋ ባጋጠሙበት ጊዜ በቅጽባት እንዲዘጋጁ ለመርዳት የእድገንጥር ጐርፍ ከአዕምሮና ከኩላትጌ ዕጢ (አድሬናል ግላንድ) ያገኛሉ። ይህ ሁሉ እንስሳ በአደጋ ሰዓት እንዲዘጋጅ ስለሚረዳ፣ ለእንስሳው ጥቅም እንደተለማ ይታስባል። ይህም በእድገ-ንጥር (ሆርሞን) እንደ ተሠለጠነ ይባላል። ነገር ግን ለሰው ልጆች በተያዘ፣ የተዘረዘሩት ውጤቶች ሁሉ ምንም ጠቃሚ አይደሉም። ባጭሩ የሽብር ፍዳ ምልክቶች ናቸው፦ የልብ ምት ማፋጠን፣ የፊኛ መፈታት፣ ዋግምቦ እይታ - የዘርፋዊ እይታ ፈዘዛ፣ የብሌን መስፋት፣ የቀላ ፊት፣ ደረቅ አፍ፣ የሆድ መፍጨት ቆይታ፣ የጆሮ መስማት ቅንሰት እነዚህም ውጤቶች ደግሞ በእድገ-ንጥሮች እንደ ተሠለጠኑ ይባላል። ስለዚህ በተቃራኒ ለሰው ልጆች ጠቃሚ የሆኑት ውጤቶች ቢሠለጠኑ ኖሮ እንዲህ ይሆናሉ፦ ልቡ ሳይሸበር በጸጥታ መወሰን፣ የፊኛ መጠበቅ፣ ዓይኑን አለማጭበርበርና በቶሎ ትክተቱን ማግኘት፣ የጆሮ ፈጣን ማዳመጥና ማስተዋል፣ ወደ ኋለ የሚቀር ጎጂ ደመነፍስን መቆጣጠር። ስነ ልቡና

9317

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%88%E1%88%8E

ወሎ

ወሎ የሀይማኖት፣ የጥበብና የጀግንነት እንዲሁም የዉበትና የብዝሃነት አምባ ነዉ ስንል እንዲሁ አይደለም። ወሎ የኢትዮጵያ አራቱ የዜማ ቅኝቶች አምባሰል፣ ባቲ፣ ትዝታና አንቺሆዬ ዜማዎች ፍለቂያ የጥበብ ምድር ስለሆነች ነዉ። በተጨማሪም ወሎ የበርካታ ከያንያንና ፃህፍት መፍለቂያ ፣ የጥበበኞች ምድር ናት። ወሎ የኢትዮጵያ የሃይማኖት ብዝነት እንዲሁም የአንድነትና የመቻቻል ማሳያ ድንቅና ቅድስት ምድር ናት። የወሎ ምድር የክርስትናና የእስልምና ሃይማኖቶች የየራሳቸዉን የደመቀ ታሪክ ጠብቀዉ አንድ አካል አንድ አምሳል ሆነዉ የሚኖሩበት ቅድስት ምድር ነዉ። የኦርቶዶክስ ክርስትና እና የእስልምና ሃይማኖቶች ከፍታን የሚገትፁ ድንቅዬና ብርቅዬ የአምልኮ ቦታዎችና የአስተምህሮ ባለቤቶች የሚገኙባት ቅድስት ምድር ናት ወሎ። የአማራ ሳይንት ተደባበ ማሪያም መገኛ ወሎ ነዉ። የግማደ መስቀል መገኛ ግሸን ማሪያም መገኛ አምባሰል ወሎ ነዉ። ከእስልምና እምነት አንፃርም የነብዩ መሀመድ የመጀመሪያዉ መዉሊድ ከተበረበት የጀማ ንጉሰ ነገስት መስጊድ መገኛ ወሎ ነዉ። ወሎ እስልምናና ክርስትና አንድ አምሳልና አንድ አካል ሆነዉ ለዘመናት አብነት የዘለቁበት ሰፊ ሚስጢር በውስጣቸው ይዘው ሁለቱን ሀይማኖቶች አቻችለዉ ትዉልድ ያዘለቁ የእነ መምህር አካለ ወልድ፣ ቤተ ክርስቲያን ሲያሰሩ ፣ መስጊዱን አብረዉ የሚያሳንፁ የእነ ባህታዊ አባ ምስክርና የእነ ሀጂ መሀመድ ገታ ቃል ኪዳን ስላለበት ነዉ። ሙስሊሙ ከክርስቲያኑ ክርስቲያኑ ከሙስሊሙ የሚጋባበት፣ የስም አወጣጥ ባህሉ ድንበር የሌለዉ ፍቅርን የሚያንፀባርቅ የወሎ ምድር ነዉ። ከዚህ ጋር በተያያዘ የአካባቢዉን ስነ ቃል ልዋስና ልጅየዉ ሰለሞን አባቱ መሀመድ፣ ምንኛ ደስ ይላል ወሎ ላይ መወለድ፣ የተባለለት ምድር ነዉ ወሎ ። በረጅምና ዘመን ተሻጋሪ የኢትዮጵያና የአማራ ህዝብ ታሪክ ዉስጥ ወሎ የታሪክ ሀብትና ጉልህ አሻራዎች መገኛ ነዉ። በኢትዮጵያ የመካከለኛዉ ዘመን ታሪክ ዉስጥ የብዙ ነገስታት ዋና የአቅም ግንባታ ማዕከልና የሀይቅ እስጢፋኖስ ገዳም መገኛዉ ወሎ ነዉ። በነፃነት ታሪካችን የአድዋ ፍልሚያ ምክንያት የሆነዉ የዉጫሌ ስምምነት የታሰረበት ይስማ ንጉስ መገኛዉ ወሎ ነዉ። የዳግማዊ ሚኒሊክ የአድዋ ጦርነት የክተት አዋጅ ነጋሪት የተጎሰመበት ወረኢሉ መገኛዉ ወሎ ነዉ። የጣሊያን ወራሪ ሀይል በማይባር ሀይቅ ዙሪያ ልኩን ያሳዩት የእነ ደጃች መንገሻ አብዬ ምድር ነዉ ወሎ ዳግማዊ አፄ ቴዎድሮስና ፊትአዉራሪ ገብርዬ የመሰሉ ጀግኖች ለኢትዮጵያ አንድነት ሲዋደቁ በክብር ያረፉበት የመቅደላ አምባ ታሪካዊ ስፍራ መገኛዉ ወሎ ነዉ። ወሎ በኢትዮጵያ አማራ እና አርጎባ ህዝብ የስነ መንግስት ታሪክ መሰረት የጣሉ አርቆ አሳቢ ነገስታቶችን ለአብነትም እነ ራስ አሊ እና ንጉስ ሚካኤል(ኢማም መሀመድ አሊ… …ወላስማ ካሶ የተገኙበት ብርቅዬ ምድር ነዉ። ምስራቃዊው ክፍል በአብዛኛው የሚሸፍነው ሙስሊም ማህበረሰቦችን ሲሆን ምእራባዊው ክፍል ደግሞ ክርስቲያኑና ሙስሊሙ ተሳስሮ የሚኖርበት ምድር ነው። ይህ ሁሉ ማሳያዎችን ጠቅሱ ለማለፍ እንጂ የወሎ የታሪክ ሀብታምነት በዚህ ብቻ የሚያልቅ አይሆንም። ወሎ የቆንጆዎችና የገራገሮች ምድር ነዉ።ወሎ የአማራ አቃፊነትማሳያ፣ የብዝሃነት ተምሳሌት ነዉ ወሎ የአማራዉ፣ የኦሮሞዉ፣ የአፋሩ፣ የአርጎባዉ እና ሌሎችም በፍቅርና በመዋደድ አብረዉ ለዘመናት የዘለቁበት ምድር ነዉ። ብዝሃነት ለወሎ ጌጥ እንጂ ስጋት ሆኖት አያዉቅም።

53099

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%85%E1%88%9D%20%E1%8B%B4%E1%88%8D%E1%8C%8B%E1%89%B2

ጅም ዴልጋቲ

ሚካኤል ጀምስ ዴሊጋቲ (ነሐሴ 2፣ 1918 - ህዳር 28፣ 2016) አሜሪካዊ ሥራ ፈጣሪ ነበር። እሱ የፈጣን ምግብ ሬስቶራንት ሰንሰለት የማክዶናልድ የመጀመሪያ ፍራንቺዚ ነበር በ1957 በዩኒየንታውን ፔንስልቬንያ ውስጥ የመጀመሪያውን 48 ቅርንጫፎች የከፈተ። ዴሊጋቲ በ1967 የማክዶናልድ "ቢግ ማክ" ሃምበርገር ፈጣሪ እንደሆነም ይነገርለታል። የመጀመሪያ ህይወት ሚካኤል ጀምስ ዴሊጋቲ በዩኒንታውን ፔንስልቬንያ ኦገስት 2፣ 1918 ተወለደ፣ የጄምስ ዴሊጋቲ ልጅ፣ የፋሪየር፣ የኮብል ሰሪ እና የከረሜላ ሰሪ እና ሚስቱ ሉሲል ዳንዴሬ። በሁለተኛው የዓለም ጦርነት ወቅት ከዩናይትድ ስቴትስ ጦር ጋር በአውሮፓ ከማገልገሉ በፊት በፌርሞንት ፣ ዌስት ቨርጂኒያ በሚገኘው ፌርሞንት ሲኒየር ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት ተምሯል፣ በዚያም በቦይ እግር ተሠቃይቷል። ከጦርነቱ በኋላ ዴሊጋቲ በኒውፖርት ቢች፣ ካሊፎርኒያ የመኪና መንገድ ሬስቶራንት ነበረው እና በ1955 ሬይ ክሮክን በሬስቶራንት ትርኢት ከተገናኘ በኋላ ዴሊጋቲ የማክዶናልድ ፍራንቺሲ ሆኖ የጀመረው እ.ኤ.አ. ከፒትስበርግ በስተደቡብ (64 ኪሜ) እና ይዞታዎቹ ወደ 48 መደብሮች አድጓል። ዴሊጋቲ በ1965 የቢግ ማክን ፅንሰ-ሀሳብ አስበው በ1965 በመጀመርያው የማክዶናልድ ፍራንቻይዝ ኩሽና ውስጥ፣ በ በከተማ ዳርቻ ሮስ ከተማ ውስጥ በሚገኘው እና በዩኒየን ታውን ማክዶናልድ በኤፕሪል 1967 በ45 ሳንቲም ማገልገል ጀመረ። እ.ኤ.አ. በ 1968 ቢግ ማክ በእያንዳንዱ የአሜሪካ ማክዶናልድ ዝርዝር ውስጥ ነበር ፣ እና በ 1969 ከጠቅላላው የሽያጭ መጠን 19 በመቶውን ይይዛል። እ.ኤ.አ. በ 1970 ዎቹ ጂንግል መሠረት ቡርገር “ሁለት ሁሉም-የበሬ ሥጋ ጥብስ ፣ ልዩ መረቅ ፣ ሰላጣ ፣ አይብ ፣ ኮምጣጤ ፣ ሽንኩርት በሰሊጥ-ዘር ቡን ላይ” ይይዛል ። እ.ኤ.አ. በ1993 በሎስ አንጀለስ ታይምስ ቃለ መጠይቅ የተደረገለት ዴሊጋቲ እሱ ባለ ሁለት ፎቅ በርገር ፈጣሪ እንዳልሆነ ተስማምቷል፡- "ይህ አምፖሉን እንደማግኘት አይነት አልነበረም። አምፖሉ ቀድሞውንም ነበረ። ያደረኩት ነገር ቢኖር ሶኬት ውስጥ መዘፈቅ ነው። " ዴሊጋቲ ከፒትስበርግ የቴሌቭዥን ጣቢያ ጋር ባደረገው ቃለ ምልልስ ለቢግ ማክ ፍጥረት ምንም አይነት የሮያሊቲ ክፍያ እንዳልተቀበልኩ፣ ነገር ግን ፕላክ እንደተቀበለ ተናግሯል። ልጁ ሚካኤል እንዳለው ጂም በየሳምንቱ ቢግ ማክ ይበላ ነበር። እ.ኤ.አ. በ2007 ዴሊጋቲ ከ13 ጫማ (4 ሜትር) በላይ የሆነውን "የአለም ትልቁ ቢግ ማክ" ያለበትን የቢግ ማክ ሙዚየም ከፈተ። እ.ኤ.አ. ከ2016 ጀምሮ፣ ማክዶናልድ በየአመቱ 550 ሚሊዮን ቢግ ማክስ በአሜሪካ ይሸጣል። የግል ሕይወት እና ሞት ዴሊጋቲ ሁለት ጊዜ አግብቷል፣ ከአን ቩኖራ ጋር የመጀመሪያ ጋብቻው በፍቺ አብቅቷል። አንድ ወንድ ልጅ ነበራቸው። እሱ እና ሁለተኛ ሚስቱ ኤሌኖር “ኤሊ” ካርሞዲ አንድ ወንድ ልጅ፣ አምስት የልጅ ልጆች እና ስምንት የልጅ የልጅ ልጆች ነበሯቸው። እ.ኤ.አ. ኖቬምበር 28, 2016 በፎክስ ቻፕል ፔንስልቬንያ በሚገኘው ቤታቸው በ98 አመታቸው አረፉ።

20521

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%B0%20%E1%88%8D%E1%89%A1%E1%8A%93%20%E1%88%88%E1%8C%B8%E1%88%8E%E1%89%B5%20%E1%8A%A5%E1%8B%B0%20%E1%88%B0%E1%89%A5%E1%8A%A5%E1%8A%93%20%E1%88%88%E1%88%98%E1%88%B5%E1%8B%8B%E1%8A%A5%E1%89%B5

እደ ልቡና ለጸሎት እደ ሰብእና ለመስዋእት

እደ ልቡና ለጸሎት እደ ሰብእና ለመስዋእት የአማርኛ ምሳሌ ነው። እደ ልቡና ለጸሎት እደ ሰብእና ለመስዋእት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21749

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%89%A3%E1%89%B5%20%E1%88%8D%E1%8C%85%E1%8A%93%20%E1%8C%86%E1%88%AE%20%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%8B%B5%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

ያባት ልጅና ጆሮ አንድ ነው

ያባት ልጅና ጆሮ አንድ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያባት ልጅና ጆሮ አንድ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

49030

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%88%A8%E1%89%A5%20%E1%88%9B%E1%8A%85%E1%89%A0%E1%88%AD

የአረብ ማኅበር

የአረብ ማኅበር () የኢንተርናሽናል አገራት ስምምነት ማኅበር ነው። አሁን 22 አባላት አገራት አሉት። እነዚህ አገራት በተለይ በታሪክ አረብኛ የሚነገርባቸው የአረብም ብሔሮች ናቸው። ከ22ቱ አገሮች ግን አንዱ ሶርያ በ2003 ዓም አባልነቱ በውሳኔ ተቋረጠ። በ1937 ዓም የተመሠረተ የኢንተርናሽናል መንግሥታት ባህልና ምጣኔ ሀብት ስምምነት ወይም ጓደኝነት ነው።

14888

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%89%80%E1%88%8B%E1%88%8D%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%88%9D%E1%88%B5%E1%8C%A2%E1%88%AD%20%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%89%A0%E1%89%80%E1%8B%B3%E1%8B%B3%20%E1%8C%A4%E1%8D%8D%20%E1%88%98%E1%89%8B%E1%8C%A0%E1%88%AD

ለቀላል ሰው ምስጢር መንገር በቀዳዳ ጤፍ መቋጠር

ለቀላል ሰው ምስጢር መንገር በቀዳዳ ጤፍ መቋጠር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሁለቱም አይቋጥሩም ነው ምሳሌው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

15164

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%88%E1%8C%A0%E1%8C%AA%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8C%A0%E1%8C%A5%20%E1%8B%88%E1%88%AC%20%E1%8A%A0%E1%8B%8D%E1%88%AB%E1%8B%8D

ለጠጪ ሰው የመጠጥ ወሬ አውራው

በእርግቦች ዘንድ እርግብ ቤባቦች እባብ ከሚለው የተገኘ ይመስላል። መመሳሰል ለመግባባት! ይላል ምሳሌው! መደብ : ተረትና ምሳሌ

10291

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A0%E1%89%85%E1%88%8B%E1%8B%AD%20%E1%88%9A%E1%8A%92%E1%88%B5%E1%89%B5%E1%88%AD

ጠቅላይ ሚኒስትር

ጠቅላይ ሚኒስትር የአንድ ሉዓላዊት አገር የበላይ ኃላፊ፡ አስተዳዳሪ፡ አዛዥና የሚኒስትሮች ጠቅላይ ሰብሳቢ ሲሆን በአንዳንድ አገሮች ፈላጭ ቆራጭና ቁጥር አንድ መሪ ሲሆን በአንዳንድ አገሮች ደግሞ ፕሬዚዳንት አገሪቱን በበላይነት ያስተዳድራል። የፖለቲካ ጥናት

22016

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B2%E1%8B%AB%E1%89%A2%E1%88%8E%E1%88%B5%20%E1%89%A0%E1%8A%AD%E1%8D%8B%E1%89%B1%20%E1%89%B0%E1%8B%88%E1%8C%8B%20%E1%8B%B3%E1%89%A2%E1%89%B1

ዲያቢሎስ በክፋቱ ተወጋ ዳቢቱ

ዲያቢሎስ በክፋቱ ተወጋ ዳቢቱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዲያቢሎስ በክፋቱ ተወጋ ዳቢቱ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

21139

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8D%88%E1%88%8D%E1%8C%8D%20%E1%8B%AB%E1%8C%88%E1%8A%9B%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%89%B0%E1%8A%9B%20%E1%8B%AB%E1%88%8D%E1%88%9B%E1%88%8D

የሚፈልግ ያገኛል የሚተኛ ያልማል

የሚፈልግ ያገኛል የሚተኛ ያልማል የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሚፈልግ ያገኛል የሚተኛ ያልማል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

22220

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%85%E1%88%AB%E1%89%B7%20%E1%89%B3%E1%8B%B0%E1%88%AD%E1%88%B0%E1%8A%9D%20%E1%8A%AB%E1%8A%93%E1%89%B7

ጅራቷ ታደርሰኝ ካናቷ

ጅራቷ ታደርሰኝ ካናቷ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጅራቷ ታደርሰኝ ካናቷ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

16602

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%81%E1%88%9D%20%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%A8%E1%8A%9B%20%E1%88%98%E1%88%9D%E1%88%B0%E1%88%8D%20%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%88%88%E1%88%98%E1%8B%B0%20%E1%8A%A0%E1%88%98%E1%88%8D

ቁም ነገረኛ መምሰል የተለመደ አመል

ቁም ነገረኛ መምሰል የተለመደ አመል የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

20353

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%20%E1%88%BD%E1%88%98%E1%88%8B%20%E1%89%A0%E1%88%81%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%8B%AD%E1%89%A0%E1%88%8B

እንደ ሽመላ በሁለት ይበላ

እንደ ሽመላ በሁለት ይበላ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

19522

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%A9%20%E1%8A%90%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8A%90%E1%8B%8D%20%E1%8B%8D%E1%88%B5%E1%8C%A1%20%E1%8C%89%E1%88%AB%E1%8A%95%E1%8C%89%E1%88%AD%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

ነገሩ ነገር ነው ውስጡ ጉራንጉር ነው

ነገሩ ነገር ነው ውስጡ ጉራንጉር ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

40913

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%BC%E1%88%AA%20%E1%8A%AD%E1%88%AA%E1%8A%AD%20%E1%8B%A8%E1%89%B5%E1%88%9D%E1%88%85%E1%88%AD%E1%89%B5%20%E1%8B%B5%E1%88%B5%E1%89%B5%E1%88%AA%E1%8A%AD%E1%89%B5

ቼሪ ክሪክ የትምህርት ድስትሪክት

ቼሪ ክሪክ የትምህርት ድስትሪክት (እንግሊዝኛ፦ ) በአሜሪካ በኮሎራዶ ክፍላገር አራፓሆ ካውንቲ የሚገኝ የትምህርት ድስትሪክት ነው። የውጭ መያያዣ ይፋ የአማርኛ ድረ ገጽ በአሜሪካ የትምህርት ቤት ክልሎች

21968

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%89%A3%20%E1%88%AB%E1%88%B1%E1%8A%95%20%E1%88%B5%E1%88%88%E1%89%B5%20%E1%8B%B5%E1%8C%89%E1%88%B1%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8B%AB%E1%8C%A3%E1%8B%8D%E1%88%9D

ደባ ራሱን ስለት ድጉሱን አያጣውም

ደባ ራሱን ስለት ድጉሱን አያጣውም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ደባ ራሱን ስለት ድጉሱን አያጣውም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

3531

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%89%A5%E1%88%A8%20%E1%88%9B%E1%88%AD%E1%89%86%E1%88%B5

ደብረ ማርቆስ

ደብረ ማርቆስ በኢትዮጵያ በአማራ ብሔራዊ ክልል የምትገኝ ሲሆን የምስራቅ ጎጃም ዞን ዋና ከተማ ናት። እንዲሁም ከተማዋ የ ጉዛምን ወረዳ አስተዳደር መቀመጫ ናት። በ1998 ማዕከላዊ የስታትስቲክስ ባለስልጣን እንደተመነው የ85,597 ሰው መኖሪያ ሲሆን ከነሱም 43,229 ወንዶችና 42,368 ሴቶች ይገኙበታል። የደብረማርቆስ ከተማ የምትገኘው በሰሜን ምዕራብ ኢትዮጵያ፣ በአማራ ብሔራዊ ክልላዊ መንግሥት ምስራቅ ጎጃም ከአዲስ አበባ በ 300 ኪ.ሜ ከባህር ዳር ደግሞ 253 ኪ.ሜ ፣ በ 37021’ ሰሜን ላቲቲውድ እና 37 43’ ምስራቅ ሎንግቲውድ ነው፡፡ ደብረማረቆስ ከተማ የጎጃም ገዥ በነበሩት ደጃዝማቸ ተድላ ጓሉ በ1845 ዓም የተቆረቆረች ሲሆን የከተማዋም መጠሪያ መንቆረር ይባል ነበር፡፡ በ 1872 ዓም ወደ ሥልጣን የመጡት ንጉስ ተክለሃይማኖት ካሁኑ ቅዱስ ማርቆስ ቤተክርስቲያን መመስረት ጋር ተያይዞ የከተማዋ ስያሜ መንቆረር መባሉ ቀርቶ ደብረ ማረቆስ እንዲሆን አዋጅ በማስነገራቸው የከተማዋ መጠሪያ ሊሆን በቃ፡፡ ደብረማርቆሰ በክልሉ ከሚገኙ የሪፎርም ከተሞች አንዷ ስትሆን ከተማዋ በስሯ 6 ቀበሌዎችና ማዘጋጃ ቤት ያሉት የከተማ አስተዳደር አላት፡፡ በ2002 ዓ.ም የተዘጋጀ የተቀናጀ ልማት ፕላን አላት፡፡ በሌላ ገለልተኛ ትምና ደግሞ የ60,796 ሰው መኖሪያ ተደርጎ ተገምቷል:: የከተማው አቀማመጥ በ ላይ ነው። ደብረ ማርቆስ ከቅርብ ጊዜ ወዲህ የመሰረተ ልማት እየተሟላላት ነው። ከተማዋ አዲስ ድረገጽ ከፍታለች። ስዩም ይዘንጋው ድንቁ () 14:14, 23 ጁላይ 2019 ( የኢትዮጵያ ከተሞች

21134

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%8B%B3%E1%89%8B%20%E1%8C%8D%E1%88%AD%E1%8C%8D%E1%88%AD%E1%89%B3%20%E1%88%88%E1%8B%8D%E1%88%BB%20%E1%88%B0%E1%88%AD%E1%8C%8D%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

የሚዳቋ ግርግርታ ለውሻ ሰርግ ነው

የሚዳቋ ግርግርታ ለውሻ ሰርግ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። የሚዳቋ ግርግርታ ለውሻ ሰርግ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

42070

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B4%E1%88%8B%E1%8B%8C%E1%88%AD

ዴላዌር

ዴላዌር ( /'ደለወይር/) ከአሜሪካ 50 ክፍላገራት 1ዱ ነው። የአሜሪካ ክፍላገራት

47919

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%8B%E1%8B%AD%E1%8A%9B

መላይኛ

መላይኛ ( /ባሃሳ መላዩ/) በተለይ በማሌዥያ የሚነገርና የአገሩ ይፋዊ ቋንቋ ነው። አውስትሮኔዚያን ቋንቋዎች

14493

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%86%E1%8B%B5%20%E1%88%88%E1%88%9B%E1%89%B3%20%E1%89%A0%E1%88%8D%E1%89%B6%20%E1%88%88%E1%8C%A0%E1%8B%8B%E1%89%B5

ሆድ ለማታ በልቶ ለጠዋት

ሆድ ለማታ በልቶ ለጠዋት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሆድ ለማታ በልቶ ለጠዋት የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

53176

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%88%9B%E1%8A%91%E1%8A%A4%E1%88%8D%20%E1%8B%AE%E1%88%90%E1%8A%95%E1%88%B5

አማኑኤል ዮሐንስ

አማኑኤል ዮሃንስ ጋሞ (መጋቢት 14 ቀን 1999 የተወለደው) የኢትዮጵያ ፕሪሚየር ሊግ ክለብ ኢትዮጵያ ቡና እና የኢትዮጵያ ብሔራዊ ቡድን አማካኝ ሆኖ የሚጫወተው ኢትዮጵያዊ ፕሮፌሽናል እግር ኳስ ተጫዋች ነው።

20341

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8A%B3%E1%8A%95%20%E1%8B%A8%E1%88%B8%E1%88%98%E1%89%B0%20%E1%8B%AB%E1%88%A8%E1%88%B0%E1%88%9D%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%BD%E1%88%8D%E1%88%BD

እንኳን የሸመተ ያረሰም አይችልሽ

እንኳን የሸመተ ያረሰም አይችልሽ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

22050

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B3%E1%8A%9B%20%E1%8D%8D%E1%88%AD%E1%8B%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8A%A8%E1%88%8B%20%E1%8A%A5%E1%88%85%E1%88%8D%20%E1%8C%8E%E1%89%B3%20%E1%8B%AD%E1%88%9E%E1%88%8B

ዳኛ ፍርድ አይከላ እህል ጎታ ይሞላ

ዳኛ ፍርድ አይከላ እህል ጎታ ይሞላ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዳኛ ፍርድ አይከላ እህል ጎታ ይሞላ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

47392

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8A%95%E1%89%B6%E1%8A%92%E1%8B%AE%20%E1%89%AA%E1%89%AB%E1%88%8D%E1%8B%B2

አንቶኒዮ ቪቫልዲ

አንቶኒዮ ቪቫልዲ (ጣልኛ: ) 1670-1733) የጣልያን አቀነባባሪ ነበሩ። የጣልያን ሰዎች

20509

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%A8%E1%8D%88%E1%8C%A9%20%E1%8C%A5%E1%88%AC

እየፈጩ ጥሬ

እየፈጩ ጥሬ የአማርኛ ምሳሌ ነው። እየፈጩ ጥሬ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

13210

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%A6

አይጦ

አይጦ ወይም ማውስ የሚባለው የኮምፒውተር ክፍል ሲሆን በስክሪን ላይ መጠቆሚያውን ለመቆጣጠር ይረዳል። ይህንንም የሚያደርገው በታችኛው ጠፍጣፋ ገጹ በተዘጋጀለት ምንጣፍ ወይም ጠረንጴዛ ላይ በመንሸራተት ነው። በአካላዊ ይዘቱ በሰው እጅ በሚያዝ መልኩ የሚሰራ እና አንድ ወይም ከዚያ በላይ ቁልፎች ያሉት አካል ነው። አንዳንድ ጊዜ ተጨማሪ ስራዎችን ለማከናወን የሚያስችል የሚሽከረከር ቁልፍ ሊያካትት ይችላል።

40236

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B0%E1%89%A5%E1%88%A8%20%E1%8A%A0%E1%88%AB%E1%88%AB%E1%89%B5

ደብረ አራራት

ደብረ አራራት በዛሬው ቱርክ አገር ውስጥ ከሁሉ ከፍተኛ ያለው ጫፍ ሲሆን በአርሜኒያና እንዲሁም በሌላ ክርስቲያን ልማድ የኖህ መርከብ የደረሰበት የተቀደሰ ተራራ ነው። መጽሐፍ ቅዱስ

44726

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B2%E1%8D%8C%E1%8A%95%E1%88%B6%E1%88%AD%20%E1%88%B5%E1%8D%96%E1%88%AD%E1%89%B2%E1%8A%95%E1%8C%8D

ዲፌንሶር ስፖርቲንግ

ዲፌንሶር ስፖርቲንግ በሞንቴቪዴዎ፣ ኡራጓይ የሚገኝ እግር ኳስ ክለብ ነው። የኡራጓይ እግር ኳስ ክለቦች

20246

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%95%E1%8D%89%E1%8C%8D%20%E1%88%88%E1%8C%8D%E1%88%B6%20%E1%89%A2%E1%88%B0%E1%8C%A5%20%E1%8A%A5%E1%8C%81%20%E1%8B%AD%E1%8A%95%E1%89%80%E1%8C%A0%E1%89%80%E1%8C%A5

ንፉግ ለግሶ ቢሰጥ እጁ ይንቀጠቀጥ

ንፉግ ለግሶ ቢሰጥ እጁ ይንቀጠቀጥ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

45947

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%89%A5%E1%88%AD%E1%88%83%E1%88%9D%20%E1%89%A0%E1%88%8B%E1%8B%AD%E1%8A%90%E1%88%85

አብርሃም በላይነህ

አብርሃም በላይነህ የኢትዮጵያ ሙዚቀኛ ነው። የኢትዮጵያ ሙዚቀኞች

17833

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A5%E1%88%AD%20%E1%8D%B2%E1%8D%AC

ጥር ፲፬

ጥር ፲፬ ቀን፣ በኢትዮጵያ ዘመን አቆጣጠር የዓመቱ ፻፴፬ ኛው ዕለት ሲሆን ፲፱ ኛው የበጋ ቀን ነው። ከዚህ ዕለት በኋላ እስከ ዓመቱ መጨረሻ ድረስ፣ በዘመነ ዮሐንስ ፪፻፴፪ ዕለታት ሲቀሩ፤ በዘመነ ማቴዎስ፤ ማርቆስ እና ሉቃስ ደግሞ ፪፻፴፩ ዕለታት ይቀራሉ። ታሪካዊ ማስታወሻዎች ፲፰፻፲፮ ዓ/ም በቀድሞዋ 'ጎልድ ኮስት' (አሁን ጋና) የአሻንቲ ብሔረሰብ ሠራዊት የእንግሊዝን ሠራዊት በውጊያ አሸንፈው በአፍሪቃአኅጉር፣ የነጭ ቅኝ ገዥ ሠራዊትን በማሸነፍ የመጀመሪያው ብሔረሰብ ሆኑ።። ፲፰፻፸፩ ዓ/ም በዛሬዪቷ ደቡብ አፍሪካ በእንግሊዝ ሠራዊት እና በዙሉ ብሔረሰብ መኻል በተካሄደው የ'ኢሳንድልዋና'() ውጊያ ዙሉዎች አሸናፊ ሆኑ። ፲፱፻፷፪ ዓ/ም የቦይንግ 'ጃምቦ ጄት' በመባል የሚታወቀው ቢ ፯፻፵፯ አየር ዠበብ ለመጀመሪያ ጊዜ ተሳፋሪ መንገደኞችን ጭኖ ከኒው ዮርክ ኬኔዲ ዓየር ጣቢያ ተነስቶ ሎንዶን ሂዝሮው ዓየር ጣቢያ አረፈ። ፲፱፻፷፫ ዓ/ም በአገር ውስጥ በረራ ከባህር ዳር ወደ ጎንደር በመብረር ላይ የነበረውን የኢትዮጵያ አየር መንገድ -3 አየር ዠበብ በአራት የኤርትራ ነጻነት ግንባር አባላት ተጠልፎ ሊቢያ ውስጥ ቤንጋዚ ከተማ አረፈ። ፲፱፻፷፫ ዓ/ም - የኢትዮጵያ ንጉሠ ነገሥት መንግሥት የመገናኛ ሚንስትር፣ ልጅ እንዳልካቸው መኮንን፤ ኡ ታንትን ተክተው የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት ዋና ፀሐፊ ለመሆን በምርጫው እንደሚሣተፉ ጋዜጣዊ መግለጫ በመስጠት እጩነታጨውን ይፋ አደረጉ። ዕለተ ሞት ፲፰፻፺፫ ዓ/ም በታላቋ ብሪታኒያ እና አየርላንድ ንጉዛት ዙፋን ላይ ለ ስድሳ አራት ዓመታት የነገሡት ንግሥት ቪክቶርያ በተወለዱ በ ፹፪ ዓመታቸው አረፉ። ዋቢ ምንጮች

22155

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%8A%95%E1%8C%8B%E1%8B%AD%20%E1%8B%88%E1%8B%B0%20%E1%88%B0%E1%88%9B%E1%8B%AD%20%E1%89%A2%E1%8B%88%E1%88%AD%E1%8B%88%E1%88%AD%20%E1%89%B0%E1%88%98%E1%88%8D%E1%88%B6%20%E1%88%9D%E1%8B%B5%E1%88%AD

ድንጋይ ወደ ሰማይ ቢወርወር ተመልሶ ምድር

ድንጋይ ወደ ሰማይ ቢወርወር ተመልሶ ምድር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድንጋይ ወደ ሰማይ ቢወርወር ተመልሶ ምድር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

33725

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%88%E1%88%8A%E1%8C%A3%E1%8B%8A%20%E1%8A%A0%E1%8A%90%E1%8C%8B%E1%8C%88%E1%88%AD%20%E1%8C%88

ፈሊጣዊ አነጋገር ገ

ገደ ቢስ ገዳዩ ባልሽ የሞተው ወንድምሽ ገድሎ ማንሣት ጉዳይ ተኳሽ ግምባር ገፊ ግንትር ፀሐይ ግንድ የዋጠ ጓያ ፊት ፈሊጣዊ አነጋገር

42888

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9B%E1%8A%92%E1%88%BD%E1%89%B1%E1%88%B9

ማኒሽቱሹ

ማኒሽቱሹ ከ2056 እስከ 2049 ዓክልበ. ግድም ድረስ (ኡልትራ አጭር አቆጣጠር) የአካድ ንጉሥ ነበረ። የታላቁ ሳርጎን ልጅ ሲሆን የወንድሙ ሪሙሽ ተከታይ ነበር። እናቱ ምናልባት ንግሥት ታሽሉልቱም ነበረች። የሱመር ነገሥታት ዝርዝር ቅጂዎች ለ7 ወይም 15 ዓመታት እንደ ገዛ ሲሉ፣ በሥነ ቅርስ ከዘመኑ በተገኙት ሰነዶች ምንም የዓመት ስም ገና አልተገኘም። በወንድሙ ሪሙሽ መሞት ማኒሽቱሹ ንጉሥ ሆነ። ዘመኑ በአንድ ጽላት እንዲህ ይተረካል፦ «ማኒሽቱሹ የዓለም ንጉሥ፣ አንሻንንና ሺሪሁምን (በአሁኑ ፋርስ) ሲያሸንፍ፣ የጦር መርከቦች የታችኛው ባሕር (የፋርስ ወሽመጥ) እንዲሻግሩ አደረገ። ባሕር ማዶ (በአሁኑ ኦማን?) የነበሩት ከተሞች 32 ሲሆኑ ተባብረው ለውግያ ተሠለፉበት፣ እርሱ ግን ድል አደረጋቸው። ከዚህ በላይ ከተማቸውን አሸንፎ ገዢዎቻቸውን መታቸው። ካስነሣቸው በኋላ አገራቸውን እስከ ማዕድን ቦታ ድረስ ዘረፈ። ከታችኛ ባሕር ማዶ ተራሮች፣ ጥቁር ድንጋያቸውን ቆፈረ፣ በጀልባዎቹ ላይ ጫናቸው፣ ወደ አካድ ወደቦች አመጣቸው፤ ሐውልትም አሠራ።» እንዲሁም «የማኒሽቱሹ ሐውልት» የሚሠራው ከጥቁር ድንጋይ ነው፤ ይህም ከኦማን ዘመቻ እንደ ተገኘ ይታስባል። እንደ ወንድሙ ሪሙሽ ዘመን ግን የማኒሽቱሹ ዘመን በአመጽ እንደ ተሞላ ይመስላል። ሪሙሽም በግድያ እንደ ሞተ፣ ማኒሽቱሹ ደግሞ በራሱ ሎሌዎች እጅ ተገደለ። ልጁ ናራም-ሲን ተከተለው። የአካድ ነገሥታት

14497

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%86%E1%8B%B5%20%E1%88%B2%E1%88%9E%E1%88%8B%20%E1%88%AB%E1%88%B5%20%E1%89%A3%E1%8B%B6%20%E1%8B%AD%E1%89%80%E1%88%AB%E1%88%8D

ሆድ ሲሞላ ራስ ባዶ ይቀራል

ሆድ ሲሞላ ራስ ባዶ ይቀራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሆድ ሲሞላ ራስ ባዶ ይቀራል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ጥጋብ ለትዕቢትና ድድብና ይጋብዛል መደብ : ተረትና ምሳሌ

43655

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9E%E1%8B%B4%E1%89%B5

ሞዴት

ሞዴት የግዕዝ ቀለም ለመጀመሪያ ጊዜ ወደ ኮምፕዩተር የገባበት ቃላት ማተሚያ ነው። ስሙን ያገኘው ሞደርን ኢትዮጵያ () የሚሉትን ቃላት ወደ ሞዴት () በማሳጠር ነው። በእጅ ጽሑፍና ማተሚያ ቤቶች ብቻ ይታተም የነበረው የግዕዝ ፊደል በማይክሮሶፍት ዲስክ ኦፐሬቲንግ ሥርዓት ለገበያ ዩናይትድ እስቴትስ ውስጥ ግዕዝን ኮምፕዩተራይዝ በኣደረጉት በዶ/ር ኣበራ ሞላ በ፲፱፻፹ ዓ.ም. ቀረበ። ይህ የኢትዮጵያ ኮምፕዩተሮችና ሶፍትዌር ኩባንያ ፕሮግራም ከዓማርኛው ቀለሞች ሌላ የትግርኛ፣ ትግረ፣ ኦሮሚፋ፣ ጉራግኛና የኣገው/ቢለን ቀለሞች ትንሽ ቆይቶ ትሩታይፕ ሆነው ተጨመሩ። ብዛቱ ወደ 480 የነበረው ኣንድ የግዕዝ ቀለም ስምንት የእንግሊዝኛ ፎንቶች ላይ ተበትኖ ከኣንድ የእንግሊዝኛ ፊደል ጋር ነበር የቀረበው። ሆህያቱ የተከተቡት የፈንክሽን መርገጫዎችና እያንዳንዱን የመርገጫ ቁልፎች በማጣመር በሁለት መርገጫዎች ነበር። ሁለት የፊደል ገበታዎችና የፊደል መለጠፊያዎች ነበሩት። ሞዴት የግዕዝና እንግሊዝኛ ቃላት ማቀነባበሪያና ማተሚያ ነበር። የኢትዮጵያ ኮምፕዩተሮችና ሶፍትዌር ለኣዲስ ኣበባ ዩኒቨርሲቲ በ፲፱፻፹፭ ዓ.ም. ሞዴትን በነፃ ኣበርክቶ ነበር። የሞዴት መሻሻል በ፲፱፻፹፮ ዓ.ም. ተቋርጦ ማይክሮሶፍት 3.1 ተወዳጅነት እንዳገኘ በኢትዮወርድ ተተካ። የውጭ መያያዣዎች , ሞዴት የኢትዮጵያ ቃላት ማተሚያ ኮፒ መብት

20333

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8A%B3%E1%8A%95%20%E1%89%B0%E1%88%8D%E1%89%A3%20%E1%88%BD%E1%89%B6%E1%88%BD%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B2%E1%8B%AB%E1%88%9D%20%E1%8B%98%E1%8C%A0%E1%8A%9D%20%E1%89%82%E1%8C%A3%20%E1%89%B5%E1%8D%88%E1%8C%83%E1%88%88%E1%88%BD

እንኳን ተልባ ሽቶሽ እንዲያም ዘጠኝ ቂጣ ትፈጃለሽ

እንኳን ተልባ ሽቶሽ እንዲያም ዘጠኝ ቂጣ ትፈጃለሽ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

46327

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AE%E1%88%8D%E1%8D%8C%20%E1%89%80%E1%88%AB%E1%8A%95%E1%8B%AE

ኮልፌ ቀራንዮ

ኮልፌ ቀራኒዮ በኢትዮጵያ ዋና ከተማ አዲስ አበባ ካሉት ከአስረአንዱ ክፍለ ከተሞች ውስጥ አንዱ ነው። እስከ እ.ኤ.አ 2011 ባለው መረጃ መሠረት የሕዝብ ብዛቱ 546,219 ነው። መልከዓ-ምድራዊ አቀማመጥ ኮልፌ ቀራኒዮ የሚገኘው በአዲስ አበባ ምዕራብ አቅጣጫ ላይ ሲሆን ጉለሌን፣ አዲስ ከተማን፣ ንፋስ ስልክ ላፍቶን እና ልደታን ያዋስናል። አዲስ አበባ

11922

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A3%E1%8A%95%20%E1%8A%AB%E1%8B%9A%E1%88%9A%E1%88%AD-%E1%8D%94%E1%88%AA%E1%8B%AC

ዣን ካዚሚር-ፔሪዬ

ዣን ካዚሚር-ፔሪዬ (በ ፈረንሳይኛ ፡ ) 6ኛ የፈረንሣይ ፕሬዚዳንት ነበሩ። የፈረንሣይ ፕሬዚዳንት

18453

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B3%E1%88%9A%E1%89%85-%E1%8A%A2%E1%88%8A%E1%88%B9

ዳሚቅ-ኢሊሹ

ዳሚቅ-ኢሊሹ ከ1731 እስከ 1709 ዓክልበ. የኢሲን ሥርወ መንግሥት መጨረሻ ንጉሥ ነበረ። በዚያው አመት የባቢሎን ንጉሥ ሲን-ሙባሊት ከብዙ ጦርነት በኋላ ከተማውን ያዘ። በሱመራዊ ነገሥታት ዝርዝር ላይ መጨረሻው ስም ነው። ዝርዝሩም በእርሱ ዘመን የተቀናበረው ይመስላል። በዚያ ዘንድ ዘመኑ 23 ዓመታት ነበር። በላርሳ ንጉሥ ሪም-ሲን 9ኛው እስከ 21ኛው አመት (በ1726-1714 ዓክልበ.) ዳሚቅ-ኢሊሹ ኒፑርን ከላርሳ እንደ ያዘ ይመስላል። የኢሲን ነገሥታት

22957

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%89%80%E1%8B%B3%E1%88%9B%E1%8B%8A%20%E1%8B%93%E1%8D%84%20%E1%8B%AE%E1%88%90%E1%8A%95%E1%88%B5%20%E1%8B%9C%E1%8A%93%20%E1%88%98%E1%8B%8B%E1%8B%95%E1%88%8D

የቀዳማዊ ዓፄ ዮሐንስ ዜና መዋዕል

የቀዳማዊ ዓፄ ዮሐንስ ዜና መዋዕል (ታሪክ፡ ንጉሠ፡ ነገሥት፡ አእላፍ፡ ሰገድ) በዘመናቸው በነበረው ፀሐፉ ሐዋርያ ክርስቶስ በግዕዝ እንደተጻፈና በኢግናዚዮ ጉዲ ወደ ጣሊያንኛ እንደተተረጎመ ፣ በጣሊያን አገር እንደታተመ ከጎን ቀርቧል። ይህ መጽሃፍ የአጼፋሲለደስ ልጅ የነበሩትን የቀዳማዊ ዓፄ ዮሐንስን ዜና ውሎ ይተርካል። ቀዳማዊ ዓፄ ዮሐንስ የኢትዮጵያ ዜና መዋዕል

30840

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%93%E1%8B%AD%E1%8A%95%20%E1%8A%A8%E1%88%9B%E1%8B%A8%E1%89%B5%20%E1%8C%86%E1%88%AE%20%E1%8A%A8%E1%88%98%E1%88%B5%E1%88%9B%E1%89%B5%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%A0%E1%8C%8D%E1%89%A1%E1%88%9D

ዓይን ከማየት ጆሮ ከመስማት አይጠግቡም

ዓይን ከማየት ጆሮ ከመስማት አይጠግቡም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዓይን ከማየት ጆሮ ከመስማት አይጠግቡም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

18253

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%80%E1%88%8D%E1%8B%B6%E1%89%BD%20%E1%8A%A8%E1%8C%8B%E1%89%A5%E1%88%AE%E1%89%AE%20%E1%88%9D%E1%8B%B5%E1%88%AD

ቀልዶች ከጋብሮቮ ምድር

ቀልዶች ከጋብሮቮ ምድር በአረፈዓይኔ ሐጐስ የተተረጎመ ከቡልጋሪያ ዋና ከተማ ተሰደው በጋብሮቮ የሚባል ቦታ ስለሚኖሩ፣ በቀጥቃጣነታቸው ታዋቂነት ስላተረፉ ማህበረሰቦች የሚያትት የቀልድ መጽሃፍ ነው። መጽሃፉ በታተመበት ወቅት ከፍተኛ ተነባቢነትን በማትረፉ ቀጥቃጣ ሰው ጋብሮቭ በሚል ስያሜ እንዲታወቅ አድርጓል። መደብ :አረፈዓይኔ ሐጐስ 20ኛ ክፍለ ዘመን አማርኛ ሥነ ጽሑፍ

18995

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%A3%E1%88%85%E1%89%B3%20%E1%88%83%E1%8C%8E%E1%88%B5

ባህታ ሃጎስ

ደጃዝማች ባህታ ሃጎስ የአካለ ጉዛይ መሪ የነበረና ብቻውንም ሆነ ከኢትዮጵያ መሪወች ጋር (ለምሳሌ ራስ መንገሻ) በመሆን የጣሊያን ቅኝ ገዥወችን በ19ኛው ክፍለ ዘመን የተዋጋ አርበኛ ነው። እ.ኤ.አ ታህሳስ 19፣1894 ከጣሊያኖች ጋር ሲዋጋ ወድቋል። መደብ :የኤርትራ ሰዎች መደብ :የኢትዮጵያ ታሪክ መደብ :አርበኞች

20305

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8A%94%20%E1%8A%A0%E1%88%88%E1%8A%9D%20%E1%89%81%E1%88%B5%E1%88%8D%20%E1%8B%AB%E1%8A%95%E1%89%B1%E1%8A%95%20%E1%8B%A8%E1%88%9A%E1%88%98%E1%88%B5%E1%88%8D

እኔ አለኝ ቁስል ያንቱን የሚመስል

እኔ አለኝ ቁስል ያንቱን የሚመስል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

1043

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%83%E1%8B%AD%E1%88%8C%20%E1%8C%88%E1%89%A5%E1%88%A8%20%E1%88%A5%E1%88%8B%E1%88%B4

ኃይሌ ገብረ ሥላሴ

ዲናኦል ዕንቁ በ 1998 ዓም ሰኔ 30 ቀን ተወለደ። ዲናኦል ከአባቱ ከአቶ ዕንቁ ከበደ እና ከእናቱ ከወ/ሮ ሂሩት አሰፋ እናም ከወንድምና እህቶቹ ጋር በ44 ማዞሪያ ይኖራል። አሁን ለይ 2014 ዓም የ 9ነኛ ክፍል ተማሪ ነው። የሚማረውም በ አባዶ ሁለተኛ ደረጃ ት/ቤት ነው። ዲናኦል "በህይወቴ ስኬታማ ሰው ነኝ" ይላል።

47717

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8B%93%E1%88%A3%E1%8A%95%E1%89%A0%E1%88%AA%20%E1%8A%A0%E1%88%B5%E1%89%B0%E1%8A%94

የዓሣንበሪ አስተኔ

የዓሣንበሪ አስተኔ () ከዓሣንበሪዎች ጭምር ሌሎች የውቅያኖስ ታላቅ አጥቢ እንስሳት እንደ ዶልፊን ያጠቅልላል። በዘመናዊ ሥነ ሕይወት እንደሚለየው በውነት አሣዎች አይደሉም። ሻርክ በዘልማድ «ዓሣንበሪ» ወይም «ዓሣ ነባሪ» ቢባልም በውነት የዓሣ ዓይነት ነው። አጥቢ እንስሳት

35138

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%89%B5%E1%88%AB%E1%8B%8D%E1%89%A2%E1%8A%95%E1%8C%8D

ስትራውቢንግ

ስትራውቢንግ (ጀርመንኛ፦ የጀርመን ከተሞች

53381

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%88%E1%89%A5%E1%88%A8%E1%88%98%E1%8B%B5%E1%88%85%E1%8A%95

ገብረመድህን

ገብረመድህን የተለያዩት ፍች ሊሆነው ይችላል፦ የአባት ስም ፀጋዬ ገብረመድህን አብርሃም ገብረመድህን የአያት ስሞች

13099

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%AC%E1%89%B5%20%E1%8A%93%E1%88%9D

ቬት ናም

ቬት ናም በእስያ ውስጥ የሚገኝ አገር ነው። ዋና ከተማው ሀኖይ ነው።

32624

https://am.wikipedia.org/wiki/1971

1971

1971 አመተ ምኅረት መስከረም ፯ - የግብጽ ፕረዚዳንት አንዋር ሳዳት እና የእስራኤል ጠቅላይ ሚኒስትር ሜናኽም ቤጊን በአሜሪካው ፕሬዚዳንት ጂሚ ካርተር ሸምጋይነት፣ ከ፲፪ ቀናት የምሥጢር ድርድር በኋላ፤ በካምፕ ዴቪድ የካምፕ ዴቪድ ስምምነት ተፈራረሙ። መስከረም ፲፰ - በሮማ የቅዱስ ጴጥሮስ መንበር በፓፓነት የተመረጡት ቀዳማዊ ዮሐንስ ጳውሎስ በተመረቁ በሰላሳ ሦስት ቀናቸው ሞቱ። ጥቅምት ፮ - ቫቲካን የተሰበሰቡ የዓለም ካቶሊካዊ ሊቀ ጳጳሳት፣ በ፬፻ ዓመታት ለመጀመሪያ ጊዜ፣ ጣሊያናዊ ያልሆኑትን በፖላንድ የክራካው ካርዲናል ካሮል ዮሴፍ ቮይትዋን ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት (ፖፕ) በማድረግ መረጡአቸው። የሮማ ካቶሊክ ቤተ ክርስቲያን ጳጳስ ቀዳማዊ ዮሐንስ ጳውሎስን በመተካት ፪፻፷፬ናው ርዕሰ ሊቃነ ጳጳሳት ሆነዋል። ጥቅምት ፲፯ - አንዋር ሳዳት እና ሜናኽም ቤጊን የዓመቱ የኖቤል የሠላም ሽልማት ተሸላሚዎች መሆናቸው ይፋ ሆነ። ታኅሣሥ ፩ - ሜናኽም ቤጊን እና አንዋር ሳዳት የኖቤል ሰላማዊ ሽልማት ተካፋዮች ሽልማቱን ተቀበሉ። መጋቢት ፲፯ - አንዋር ሳዳት እና ምናኽም ቤጊን በአሜሪካ ርዕሰ ከተማ ዋሺንግተን ዲሲ ላይ የሰላም ውል ተፈራረሙ። ሚያዝያ ፫ - በታንዛኒያ መንግሥት ድጋፍ የተንቀሳቀሱ የኡጋንዳ ታጋዮች የአገሪቱን በትረ-ሥልጣን ከአምባ ገነኑ ኢዲ አሚን እጅ ፈልቅቀው ጨበጡ። አሚን ሸሽቶ ወደ ሊቢያ ኮበለለ። ሚያዝያ ፮ - ኢዲ አሚን ከተገለበጠ በኋላ ዩሱፍ ሉሌ የዩጋንዳ አዲስ ፕሬዚደንት በመኾን ቃለ መሀላቸውን ፈጸሙ። ሚያዝያ ፳፮ - በብሪታንያ ንጉዛት ማርጋሬት ታቸር የመጀመሪያዋ ሴት ጠቅላይ ሚኒስትር ሆኑ። ግንቦት ፳፬ - በቀድሞዋ ሮዴዚያ (አሁን ዚምባብዌ) በ፺ ዓመታት ለመጀመሪያ ጊዜ በጥቁሮች የሚመራ መንግሥት ሥልጣንን ጨበጠ። ሐምሌ ፱ - ሳዳም ሁሴን የኢራቅ ፕሬዚደንት ሆኑ። ጳጉሜ ፭ - ሆዜ ኤድዋርዶ ዶስ ሳንቶስ 2ኛው የአንጎላ ፕሬዝዳንት ሆኑ። ? - አቡነ ቴዎፍሎስ፣ ርዕሰ ሊቃና ጳጳሳት ወፓትርያርክ ዘኢትዮጵያ በደርግ እጅ ተገደሉ። ኅዳር ፳፱ - ኢትዮጵያዊው የእግር ኳስ ተጫዋች (በአሁኑ ጊዜ በየመን ለአል ሳቅር ቡድን የሚጫወተው) አንዋር ሲራጅ

21525

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8D%8A%E1%89%B5%20%E1%88%98%E1%88%AA%20%E1%8B%A8%E1%8A%8B%E1%88%8B%20%E1%89%80%E1%88%AA

የፊት መሪ የኋላ ቀሪ

የፊት መሪ የኋላ ቀሪ የአማርኛ ምሳሌ ነው። የፊት መሪ የኋላ ቀሪ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

45034

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9B%E1%8B%8D%20%E1%8D%80-%E1%89%B6%E1%8A%95%E1%8C%8D

ማው ፀ-ቶንግ

ማው ፀ-ቶንግ (ቻይንኛ፦ ፣ በፒንዪን፦ ) (1886 -1968 ዓም) ከ1942 እስከ 1968 ዓ.ም. ድረስ የቻይና ሕዝባዊ ሪፐብሊክ ዋና መሪና አለቃ (ሊቀ መንበር) ነበር። የቻይና መሪዎች

11926

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%AC%E1%88%9E%E1%8A%95%20%E1%8D%91%E1%8B%8B%E1%8A%95%E1%8A%AB%E1%88%AC

ሬሞን ፑዋንካሬ

ሬሞን ፑዋንካሬ (በ ፈረንሳይኛ ፡ ) 10ኛ የፈረንሣይ ፕሬዚዳንት ነበሩ። የፈረንሣይ ፕሬዚዳንት

21908

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AD%E1%88%9B%E1%88%B0%E1%88%8B%E1%88%8D%20%E1%8A%AB%E1%88%89%20%E1%8B%AD%E1%8B%9B%E1%88%98%E1%8B%B3%E1%88%8D%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%8C%88%E1%8B%B5%E1%88%9D

ይማሰላል ካሉ ይዛመዳል አይገድም

ይማሰላል ካሉ ይዛመዳል አይገድም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ይማሰላል ካሉ ይዛመዳል አይገድም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

16519

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%80%E1%88%8D%E1%8B%B0%E1%8A%9B%20%E1%8C%8E%E1%88%A8%E1%88%9D%E1%88%B3%20%E1%8A%A5%E1%8B%AB%E1%88%AB%20%E1%8B%AB%E1%8D%8F%E1%8C%AB%E1%88%8D

ቀልደኛ ጎረምሳ እያራ ያፏጫል

ቀልደኛ ጎረምሳ እያራ ያፏጫል የአማርኛ ምሳሌ ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

45621

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%AD%E1%8A%90%E1%8D%88%E1%88%AC%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD

መርነፈሬ አይ

መርነፈሬ አይ ግብጽ በ2ኛው ጨለማ ዘመን (13ኛው ሥርወ መንግሥት) ምናልባት ከ1665 እስከ 1661 ዓክልበ. ግድም ድረስ የገዛ ፈርዖን ነበረ። የቶሪኖ ቀኖና በተባለው ዝርዝር ዘንድ፣ ዘመኑ ለ፳፫ ዓመታትና ፰ ወር ቆየ፤ ዳሩ ግን ለዘመኑ ቅርሶቹ ወይም ፍርስራሶቹ ጥቂት በመሆናቸው እስከዚያ ያህል ድረስ መግዛቱ አጠራጣሪ ነው። የግብጽ ታሪክ መምህሮች እንደሚያውቁ በዘመኑ መጨረሻ «አስተዳደሩ ፈጽሞ ወድቆ ነበር ይመስላል»። ዋና ከተማው እጅታዊ ከርሱ በኋላ ተተወ፣ ተከታዮቹም የጤቤስ ገዦች ብቻ እንጂ የመላውን ግብጽ ፈርዖኖች አልነበሩም። የዚህ ምክንያት የግብጽ ሃይል እጅግ ተደክሞ ሂክሶስ የተባለው አሞራዊ ወገን በዚያን ጊዜ በስሜን ወረራ ስላደረገ ነው። የመርነፈሬ አይ መቃብር እስካሁን መቸም አልተገኘም። ዋቢ ምንጭ የሁለተኛው ጨለማ ዘመን ፈርዖኖች

18309

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%8D%88%E1%8A%95%E1%89%85%E1%88%8D

መፈንቅል

መፈንቅል የማይልመጠመጥ ጠንካራ እቃ ሲሆን ከደጋፊ ችካል ላይ በመቀመጥ ሸክምን ለማንሳት በሚደረገው ስራ ጉልበትን ለማባዛት ወይም ሸክሙ የሚሄደውን ርቀት ከፍል ለማድረግ የሚጠቅም ቀላል ማሽን ነው። የጥንቱ የግሪክ ሂሳብ ተመራማሪ የነበረው አርክሜድስ፣ የመፈንቅልን ጉልበት የማብዛት ጠባይ በማዳነቅ እንዲህ ብሎ ነበር የምቆምበት ቦታ ስጡኝ እንጂ፣ መሬትን በመፈንቅል አነሳታለሁ። በጥንቱ ግብጽ አናጺወች ወደ 100 ቶን የሚጠጉ የድንጋይ ቅርጾችን በመፈንቅል ያነሱ እንደነበር ታሪክ ይዘግባል ። የመፈንቅል አይነቶች ዓይነት 1፡ መደገፊያው በጉልበቱና በሸክሙ መካከል የሆነ። ምሳሌ መቀስ፣ ከፍ-ዝቅ ዓይነት 2፡ ሸክሙ በመደገፊያውና በጉልበቱ መካከል የሆነ። ምሳሌ እጅ ጋሪ ዓይነት 3፡ ጉልበቱ በሸክሙና በመደገፊያው መካከል የሆነ። ምሳሌ ትዊዘር፣ የሰው ልጅ መንጋጭላ ተጨማሪ ንባቦች

22159

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%B5%E1%8C%A5%20%E1%88%9B%E1%8A%95%E1%88%B8%E1%88%AB%E1%89%B0%E1%89%B1%E1%8A%95%20%E1%89%A3%E1%88%88%E1%8C%8C%20%E1%88%9B%E1%88%BD%E1%88%9F%E1%8C%A0%E1%8C%A1%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%B0%E1%8B%8D%E1%88%9D

ድጥ ማንሸራተቱን ባለጌ ማሽሟጠጡን አይተውም

ድጥ ማንሸራተቱን ባለጌ ማሽሟጠጡን አይተውም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ድጥ ማንሸራተቱን ባለጌ ማሽሟጠጡን አይተውም የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

13724

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8B%AB%E1%88%B3%E1%88%AB%E1%8A%9D%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

እያሳራኝ ነው

እያሳራኝ ነው አንድ ከዚህ በፊት የተረቡት ሰው መንገድ ላይ አግኝቷቸው ሊደብደብ ሲያባርራቸው እሳቸውም ሲሮጡ ቆይተው ሊደርስባቸው ሲሆን ቶሎ ብለው ሱሪያቸውን ፈተው ለመጸዳዳት ቁጭ ይላሉ። አለቃ በነበሩበት ዘመን ይትባሃሉ ሰው ጠላትም ቢሆን የሚገደለው፤ የሚደበደበው ከነሱሪው እንጂ ሱሪ አውልቆ አይደለም። ይሄ ወንድነትንም አያሰኝም። መለኛው አለቃ ይቺን ሰሩዋ። ሰውየውም ሊነርታቸው (ሊያሳራቸው) እስኪነሱ አጠገባቸው ቆሞ ይጠብቃል። እሳቸው ቁጭ እንዳሉ ሰውየው እንደቆመ ሁለቱን የሚያውቅ ሰው በመንገዱ ሲያልፍ ሰላም ብሏቸው የሁለቱ ነገር ገርሞት «ምን እያደረጋችሁ ነው?» ይላቸዋል። አለቃም ፈጠን ብለው «እያሳራኝ ነው።» ብለው መለሱ። ሊደበድባቸው የነበረው ሰውዬ በመልሳቸው ስቆ ትቷቸው ሄደ አሉ። መደብ : የኢትዮጵያ ቀልዶች

47578

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%96%E1%89%AB%20%E1%88%B5%E1%8A%AE%E1%88%BB

ኖቫ ስኮሻ

ኖቫ ስኮሻ በካናዳ የሚገኝ ክፍላገር ነው። ዋና ከተማው ሃሊፋክስ ነው። የካናዳ ክፍላገራት

13147

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%B3%E1%8C%B3%E1%88%B5

ጳጳስ

ጳጳስ የቤተ ክርስቲያን አገልጋይ ሲሆኑ ከቅስና በሆዋላ የሚመጣ ማዕረግ ነው። ለጳጳስነት ምን መማር ያስፈልጋል ጳጳስ ለመሆን ስንት ዓመት ይፈጃል የጳጳስ ደሞዝ ስንት ነው

44596

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A9%E1%88%BB%E1%8B%8A%20%E1%89%8B%E1%8A%95%E1%89%8B%E1%8B%8E%E1%89%BD

ኩሻዊ ቋንቋዎች

ኩሻዊ ወይም ኩሺቲክ ቋንቋዎች የአፍሮኤሲያዊ ዝርያ ቅርንጫፍና በአብዛኛው በአፍሪካ ቀንድ የሚነገሩ ናቸው። ዋና ዋና ክፍሎቹ፦ በጃ (ኤርትራ, ግብጽና ሱዳን) ብሊን (ኤርትራ) ኢራቊኛ (ከታንዛኒያ) ደግሞ ይዩ በዊኪ-መዝገበ-ቃላት መርሃገብር ላይ፦ ኦሮምኛ ሷዴሽ ዝርዝር ሶማልኛ ሷዴሽ ዝርዝር

50049

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%88%E1%8B%B0%20%E1%88%AE%E1%88%9B%E1%8B%8D%E1%8B%AB%E1%8A%95%20%E1%8D%AB

ወደ ሮማውያን ፫

ወደ ሮማውያን በአዲስ ኪዳን የመጀመሪያው መልዕክት ሲሆን ቅዱስ ጳውሎስ በቆሮንጦስ እያለ በ፶፮ - ፶፰ ዓ.ም. የጻፈው መልዕክት ነው ። ይህ ምዕራፍ ፫ ሲሆን በ፴፩ ንዑስ ክፍሎች ይከፈላል ። ቅዱስ ጳውሎስ ለሮማውያን መልዕክቱን የጻፈበት ምክኒያት አይሁዳውያንና ሮማውያን በሰላም አንድላይ በሮም ለብዙ ዘመን ሲኖሩ ቆይተው ክርስትና በተመሠረተበት ወቅት ፣ አይሁዳውያን ክርስቶስ እኛን ነው የመረጠን ለመንግሥቱ እናንተን አይደለም... ሲሊ ሮማውያን ደግሞ እናንተ ሰቀላችሁት እንጂ ምን አረጋቹህለት... እየተባባሉ እርስበርሳቸው ጥል ስለፈጠሩ እነሱን ለማስታረቅ ጻፈው ። የሐዋርያው የጳውሎስ፡ ወደ ሮማውያን ምዕራፍ ፫ ቁጥር ፩ - ፲ ቁጥር ፲፩ - ፳ ቁጥር ፳፩ - ፴፩ መጽሐፍ ቅዱስ ሃይማኖት ነክ መዋቅሮች

40926

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8B%8D%E1%88%B6%E1%8A%93%E1%8B%8D%E1%8B%AB%E1%8A%95

አውሶናውያን

አውሶናውያን (ግሪክኛ፦ ፣ ሮማይስጥ፦ ) በጥንት ከግሪኮችና ከሮማውያን በፊት በደቡብ ጣልያን የኖረ ብሔር ነበር። በ322 ዓክልበ. ሮማውያን ከተሞቻቸውን አጠፉ። የአውሮፓ ታሪክ

53922

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%88%B0%E1%88%AB%E1%88%BD%20%E1%8A%AD%E1%88%85%E1%88%8E%E1%89%B5

የሰው ሰራሽ ክህሎት

የሰው ሰራሽ አስተውሎት () የተለያዩ ማሽኖች ከሰው ተፈጥሮአዊ ክህሎቶች ጋር የሚመሳሉ ተግባሮችን የማድረግ አቅም ማለት ሲሆን እነዚህም ራስን በራስ ማስተማር እና ችግሮችን መፍታት ያካትታል። በአሁኑ ጊዜ እንደ ጎግል ያሉ የመጠይቅ ገጾች ፣ ራሳቸውን በራሳቸው የሚያሽከረክሩ መኪናዎች ፣ ቁንቁን ለመተርጎም ፣ ፌስቦክ ላይ የምናውቃቸውን ሰዎች ለማገናኘት፣ ዩትዩብ ላይ ያየነውን ቪዲዮ ጋር ተያያዥነት ያለውን ምስል ለመጠቆም፣ ልዩ ልዩ በሽታዎችን ለመመርመር ወ.ዘ.ተ ጥቅም ላይ ይውላል። ለሰው ሰራሽ አስተውሎት መጀመር አለን ቱሪንግ የተባለ የሂሳብ ባለሙያ 0 እና 1ን በማቀያየር የኮምፒውተሮችን አቅም ማሳደግ እንደሚቻል ጥናት ካደረገ በኋላ ሲሆን ቱሪንግ ሰዎች እና ኮምፒውተሮች ተመሳሳይ ስራዎችን እንዲያደርጉ በማድረግ እና ሌላ ገምጋሚ የተለየ ክፍል ላይ በማስቀመጥ የሰው እና የኮምፒውተሩ የትኛው እንደሆነ መለየት እንዲችሉ ፈተና አዘጋጅቶ ነበር። ይህም የቱሪንግ ፈተና () በመባል ይታወቃል። ገምጋሚው የትኛው መልስ የኮምፒውተሩ እንደሆነ ለይቶ ለማወቅ ካልቻለ ኮምፒውተሩ ከሰዎች አስተውሎት ጋር ተቀራራቢ የሆነ ችሎታ አለው ማለት ነው። አለን ቱሪንግ የሰው ሰራሽ አስተውሎት አባት ተደርጎ ይቆጠራል።

48654

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%AE%E1%89%A4%E1%88%AD%E1%89%B5%20%E1%8A%AE%E1%8A%BD

ሮቤርት ኮኽ

ሮቤርት ኮኽ (ጀርመንኛ፦ 1836-1902 ዓም) ዝነኛ የጀርመን ሀኪምና ሳይንቲስት ነበረ። በተለይ የባክቴሪያ ጥናት መስራች ስለ መሆኑ ይታወቃል። የጀርመን ሰዎች

13563

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%8D%E1%8A%AB%E1%88%99%20%E1%89%B0%E1%89%A0%E1%8C%80

መልካሙ ተበጀ

መልካሙ ተበጀ ታዋቂ ኢትዮጵያዊ የተውኔትና ዜማ ደራሲ፣ የቲያትር ተዋናይ እና ድምፃዊ ነው። የሕይወት ታሪክ መልካሙ ተበጀ የተወለደው በ፲፱፻፴፰ ዓ.ም. በሲዳሞ ክ/ሀገር ክብረ መንግሥት በሚባል ቦታ ነው። መልካሙ የሙዚቃ ፍቅር ከሕፃንነቱ ጀምሮ አብሮት ያደገ ነው። ቤተሰቦቹ ለሥራ ጉዳይ ወደ ሐረር ከዚያም ወደ አዲስ አበባ ሲዛወሩ አብሮ በመምጣት በአምኃ ደስታ ትምህርት ቤት ይገባል። በትምህርት ቤት በተለያዩ በዓላት በተለይም በወላጆች ቀን በሚያደርገው ተሳትፎ የሙዚቃ ስሜቱ ከእሱ አልፎ በተመልካች ዘንድ እየጎላ በመሄድ ነሐሴ ፲፭ ቀን ፲፱፻፶፯ ዓ.ም. በብሔራዊ ቲያትር የታዳጊ ኦርኬስትራ /ዳዊት ኦርኬስትራ/ በድምፃዊነት ተቀጠረ። መልካሙ ከግጥምና ዜማ ደራሲነቱ ባሻገር ቲያትርም የመድረስና በተዋናይነት የመሳተፍ ችሎታ ያለው ሲሆን ስለ ማህበራዊ ህይወት፣ ስለ ወጣትነት፣ ስለ ተፈጥሮ፣ ስለ ፍቅር እና ስለ ሌሎችም ብዙ የተጫወተ አንጋፋ ከያኒ ነው። የሥራዎች ዝርዝር መልካሙ እስካሁን ድረስ ከሁለት መቶ በላይ የሚሆኑ ዜማዎችን ተጫውቷል። ከእነዚህም ዜማዎቹ አንድ መቶ ሃምሳ ያህል የራሱ ድርሰቶች ናቸው። «የሲዳሞ ቆንጆ»፣ «በይ እንግዲህ ተለያየን»፣ «ቸብ ቸብ»፣ «ዳህላክ» እና «ሙዚቃ» የተሰኙ ዜማዎቹ እራሱ ደርሶ ከተጫወታቸው ዘፈኖች መካከል በዋቢነት ሊጠቀሱ የሚችሉ ናቸው። የድርሰት ችሎታውን ካስመሰከረባቸው ስራዎቹ አንዱ የሆነውና እራሱም በተዋናይነት የተሳተፈበት «ቢሮክራሲያዊ የከበርቴ አሻጥር» የተሰኘው ድርሰቱ ነው። መልካሙ በበርካታ የቴሌቪዥን ድራማዎች ከመጫወቱ ሌላ በፀጋዬ ገ/መድህን በተደረሰው «አቡጊዳ ቀይሶ»፣ በአያልነህ ሙላት በተደረሰው «ሻጥር በየፈርጁ» እና በሌሎችም ቲያትሮች ተሳትፎአል። የኢትዮጵያ ዘፋኞች የኢትዮጵያ ተዋናዮች

17068

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%AB%E1%88%9B%20%E1%8B%A8%E1%88%88%E1%8A%9D%E1%88%9D%20%E1%89%A5%E1%88%88%E1%88%85%20%E1%8A%A0%E1%89%B5%E1%8B%98%E1%8A%95%20%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%88%AD%20%E1%8B%A8%E1%88%8C%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%8A%A0%E1%88%88%E1%8A%93

ጫማ የለኝም ብለህ አትዘን እግር የሌለው አለና

ጫማ የለኝም ብለህ አትዘን እግር የሌለው አለና የአማርኛ ምሳሌ ነው። የህይወትክን ጥሩ ጎን አስብ መደብ :ተረትና ምሳሌ

47089

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8C%8B%E1%8B%9D%20%E1%89%A5%E1%88%AD%E1%88%83%E1%8A%95%20%E1%88%9B%E1%8B%B5%E1%88%A8%E1%8C%8D

የጋዝ ብርሃን ማድረግ

የጋዝ ብርሃን ማድረግ በዘመናዊ ምዕራባውያን ፖሊቲካ ዘይቤ ሲሆን በአጠቃላይ «ማታለል» ማለት ነው። በተለይ «የጋዝ ብርሃን ማድረግ» አንድ ድርጊት አልተደረገም ብሎ ለማስመስል ማለት ነው። ተደረገ እንጂ የሚሉ ሁሉ ከዚያ እንደ እብዶች ወይም እንደ ተሳቱ ደግሞ ማስመስል ነው። የዘይቤው መነሻ ከአንድ 1930 ዓም ድራማ በእንግሊዝኛ «የጋዝ ብርሃን» መጣ። በዚህ ድራማ (በኋላም በ1936 ዓም ፊልም)፣ አንድ ውሸታም ባል ሚስቱን በጣም ረቂቅ በሆነ በጋዝ ብርሃን ያታላታል።

22858

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A3%E1%88%AD%E1%89%B5

ዣርት

ጃርት አጥቢ እንስሳ አይነት ነው። በሥነ ሕይወት ረገድ በዘራይጥ ክፍለመደብ ውስጥ 2 ልዩ ልዩ አስተኔዎች አላቸው፤ የምሥራቅ ክፍለአለም ጃርቶችና የምዕራብ ክፍለአለም ጃርቶች ናቸው። ሌላ ዘራይጥ ያልሆነ እንስሳ ትድግ ደግሞ «ግራጭ ጃርት» ይባላል። የእንስሳው ሳይንሳዊ ጸባይ በብዛት የሚገኝበት መልክዓ ምድር እና ብዛቱ የእንስሳው ጥቅም አጥቢ እንስሳት የዱር አራዊት

46233

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8D%88%E1%8B%AD%E1%8B%9D%20%E1%8A%A0%E1%88%8D%20%E1%88%B0%E1%88%AB%E1%8C%85

ፈይዝ አል ሰራጅ

ፈይዝ አል ሰራጅ የሊቢያ ፕሬዝዳንትና ጠቅላይ ሚኒስትር ነው። የአፍሪካ መሪዎች

20149

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B5%E1%88%9D%E1%88%85%E1%88%AD%E1%89%B5%E1%88%9D%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%20%E1%8A%AE%E1%89%B5%20%E1%8D%8B%E1%88%BD%E1%8A%91%20%E1%8A%A0%E1%88%88%E1%8D%88%E1%89%A0%E1%89%B5

ትምህርትም እንደ ኮት ፋሽኑ አለፈበት

ትምህርትም እንደ ኮት ፋሽኑ አለፈበት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

20590

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%8B%9A%E1%8A%A0%E1%89%A5%E1%88%84%E1%88%AD%20%E1%88%88%E1%8D%8D%E1%8C%A5%E1%88%A8%E1%89%B1%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%88%88%E1%88%B0%E1%8B%8D%E1%8A%90%E1%89%B1%20%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%89%A3%E1%88%8D

እግዚአብሄር ለፍጥረቱ ሰው ለሰውነቱ ያስባል

እግዚአብሄር ለፍጥረቱ ሰው ለሰውነቱ ያስባል የአማርኛ ምሳሌ ነው። እግዚአብሄር ለፍጥረቱ ሰው ለሰውነቱ ያስባል የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

20892

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%9D%E1%88%86%E1%8A%95%20%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%88%86%20%E1%8D%8D%E1%88%88%E1%8C%8B%E1%8B%8D%20%E1%8B%88%E1%8B%B4%E1%89%B5

ዝሆን እንሆ ፍለጋው ወዴት

ዝሆን እንሆ ፍለጋው ወዴት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ዝሆን እንሆ ፍለጋው ወዴት የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ ተረትና ምሳሌ

42543

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%9C%E1%88%89%E1%88%93

ሜሉሓ

ሜሉሓ በጥንት ከመስጴጦምያ ጋራ (በተለይ 2100-1900 ዓክልበ. ግድም በአካድና ዑር መንግሥት ዘመኖች) ንግድ በመርከቦች ያካኼደ ኣገር ነበር። ዛሬ ምናልባት ፓኪስታን በተባለ ኣገር አንደ ተገኘ (የኢንዱስ ሸለቆ ሥልጣኔ) ይታስባል። ደግሞ ይዩ የእስያ ታሪክ ታሪካዊ አገሮች

3744

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%AB%E1%8A%95%E1%8C%8E%E1%8A%95

ያንጎን

ያንጎን (ቡርምኛ፦ ုိ့) አንድ ታላቅ ከተማ በምየንማር (የቀድሞው 'ቡርማ') ነው። የምየንማ ዋና ከተማ እስከ 1998 ዓ.ም. ነበረ። በ 1998፣ የምየንማ መንግሥት ኔፕዪዶ አዲሱ ዋና ከተማ መሆኑን አዋጀ። የሚኖርበት የህዝብ ቁጥር 4,344,100 ሆኖ ይገመታል። ከተማው ላይ ተቀምጦ ይገኛል። 'ያንጎን' ማለት ከ'ያን' ('ጠላት' ወይም 'ጥላቻ') እና ከ'ኮውን' ('አልቋል') ተወሰደ። ስለዚህ የከተማው ስም 'ጥላቻ (ወይም ጠላቶች) አልቀዋል' ለማለት ነው። መጀመርያ በ6ኛ ክፍለ ዘመን በሞን ሕዝብ ሲመሠረት ስሙ ዳጎን ነበር። በ1745 ዓ.ም. ንጉሡ አላውንግፓያ አውራጃውን አሸንፎ ስሙን ወደ ያንጎን ቀየረው። እንግሊዞችም በ1844 ከተማውን በጦርነት ሲይዙ ስሙን ራንጉን አሉት። ይህ ስም በይፋ በ1981 ዓ.ም. ወደ ያንጎን ተመለሠ። የእስያ ከተሞች

49265

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8D%E1%8B%95%E1%88%8D%E1%89%B5%20%E1%8B%B3%E1%8B%AB%E1%8A%93

ልዕልት ዳያና

ልዕልት ዳያና (1953-1989 ዓም) የዩናይትድ ኪንግደም አልጋ ወራሽ የልዑል ቻርልስ ቀድሞ ባለቤት ነበሩ። በ1973 አጋብተው በኋላ በ1988 ዓም ተፈቱ። ከዚህ በኋላ በ1989 ዓም በ36ኛው ዓመታቸው ልዕልቱ በመኪና አደጋ አረፉ። የዩናይትድ ኪንግደም ልዕልቶች

30787

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B3%E1%88%AA%E1%8A%AD%20%E1%8B%98%E1%8A%A6%E1%88%AE%E1%88%9E

ታሪክ ዘኦሮሞ

ታሪክ ዘኦሮሞ ወይንም 'ታሪክ ዘጋላ የኦሮሞን ህዝብ አመጣጥ እና መስፋፋት የሚዘግብ ጽሑፍ ነው። በ19ኛው ክፍለ ዘመን የተደረሰው ይሄ መጽሐፍ የዓፄ ልብነ ድንግልን ስርአተ ነገስት በመዳሰስ በርሳቸው ዘመን አገሪቱ ለመጥፋት መድረሷን ሲዘግብ ከአባ ባህረይ በተቃራኒ መልኩ የዚህን ጥፋት ምክንያት በልብነ ድንግል ሃጥያት ያሳብባል። በንጉሱ መታበይ፣ ሲጃራ ማጨስ መፍቀድን፣ የፈርስ ጉግስ መፍቀዱንና ሌሎች የአህዛብ ስራ ናቸው ተብለው ይሚገመቱ ስራዎችን በመስራቱ ሕዝቡ በእግዚአብሐር እንደተቀጣ ያትታል። መጽሐፉ በርግጥም እርስ በርሱ የሚጋጭ ሃሳብም ያቀርባል። በመጀመሪያ ደረጃ ልብነ ድንግል ለሃጢያት የበቃው የኦሮሞዎችን ባህል ስለሚኮርጅ እንደነበር ሲናገር በሁለተኛ ደረጃ ደግሞ ኦሮሞዎች ከግራኝ ወረራ በኋላ እንደመጡ ይናገራል። ስለሆነም የጊዜ ስሌት ግጭት ይታይበታል። ልብነ ድንግል የኢትዮጵያ ታሪክ 19ኛ ክፍለ ዘመን አማርኛ ሥነ ጽሑፍ

10446

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%86%E1%8B%9C%20%E1%8A%A4%E1%8B%B5%E1%8B%8B%E1%88%AD%E1%8B%B6%20%E1%8B%B6%E1%88%B5%20%E1%88%B3%E1%8A%95%E1%89%B6%E1%88%B5

ሆዜ ኤድዋርዶ ዶስ ሳንቶስ

ሆዜ ኤድዋርዶ ዶስ ሳንቶስ (እንግሊዘኛ: ፣ ነሐሴ 28 ቀን 1942 ዓ.ም. ተወልዶ—ጁላይ 8, 2022) የአንጎላ ፕሬዚዳንት ነበሩ ። የአንጎላ ፕሬዝዳንቶች

19897

https://am.wikipedia.org/wiki/0

0

ዜሮ ወይንም 0 ወይንም ፨ በቁጥር ጽሕፈት ወቅት የባዶነት ማመላከቻ ምልክት ነው። ዜሮ በራሱም ቁጥር ሲሆንም ያንድን መለኪያ ባዶነት ያመለክታል። ለምሳሌ የባዶ ስብስብ አባላት ቁጥር ዜሮ ነው እንላለን። የዜሮ ፅንሰ ሐሳብ በባቢሎኒያኖች የፈለቀ ሲሆን ይኼውም በ3ኛው ክፍለ ዘመን ዓክልበ. ነበር። ሆኖም ባቢሎኒያኖቹ ዜሮን እኛ እንደምንጠቀምበት ሳይሆን እንደ ቦታ ያዢ ምልክት ነበር የጠቀሙበት። ለምሳሌ 304፣ ወይንም 450 ሲጽፉ፣ 0 እዚህ ላይ የቁጥር አለመኖርንና ቦታ መያዝን ብቻ ያመላክታል። ዜሮን እኛ በምንጠቀምበት መልኩ የተጠቀሙት ህንዶች ሲሆኑ ይሄውም ቢያንስ ከ620 ዓ.ም. ጀምሮ ነበረ። ለህንዶች፣ ዜሮ ቦታ መያዣ ምልክት ብቻ ሳይሆን፣ እራሱን የቻለ ቁጥር ሲሆን ለስሌት የሚረዳ ነበር። በህንዶች ዘንድ 0 ለመደመር፣ ለመቀነስ፣ ለማካፈልና ለማባዛት ግልጋሎት ይውል ነበር። ከ768 ዓም ጀምሮ አረቦች ከህንዶች የዚህን ቁጥር ጥበብ በመቅሰም ለአዲሱ ቁጥር ስፍር የሚል ስያሜ ሰጡት። ትርጓሜውም ባዶ ማለት ነበር። የአረብ ሊቃውንት ከአውሮፓ ሊቃውንት በነዚህ ፪ መቶ አመታት በዜሮ ጥቅም ቅድምትነታቸው ምክንያት፣ በሥነ ቁጥር ብቻ ሳይሆን በሌሎች ሳይንስ ዘርፎች ሥነ ቁጥሮች በመቀለላቸው በኩል፣ ለጊዜው የአረብ አለም ሊቃውንት በይበልጥ ለመግፋት ቻሉ። ከዚያ ቁጥሩ መጀመርያ በአውሮፓዊ መጽሐፍ የተጠቀሰው በ968 ዓም ነበር። ከአረቦቹ ይህን ቁጥር የቀሰመው ጣሊያኑ ፊቦናቺ «ስፍር» የሚለውን ወደ ዜፊሮ በመቀየር የቁጥሩ ጥቅም በተለይ በ12ኛው ክፍለ ዘመን ዓ.ም. አውሮጳ እንዲስፋፋ ሆነ። በኋላም በእንግሊዝኛ «ዜፊሮ» ወደ «ዜሮ» ተለውጦ ስሙ በዚህ ረጋ። ዜሮና ሒሳብ ዜሮ ተካፋይ ቁጥር ነው። ዜሮ ፖዚቲቭ ሆነ ነጌቲቭ አይደለም። የዜሮ ጠባዮች መደመር: . ዜሮን ሌላ ቁጥር ላይ መደመር ያን ቁጥር አይለውጥም ማካፈል: 0| እዚህ ላይ ዜሮ ያልሆነ ቁጥር ነው። በአንጻሩ |0 ያልተተርጎመ ነው። ንሴት: = 1, ይህ የማይሰራው = 0 ሲሆን ብቻ ነው። በተጨማሪ ለማንኛው እውን ቁጥር

18467

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B3%E1%88%8D%E1%89%B8%E1%8A%AE%E1%88%89%20%E1%89%80%E1%88%B5%20%E1%89%A0%E1%89%80%E1%88%B5%20%E1%8B%AD%E1%8C%88%E1%8A%9B%E1%88%8D%20%E1%88%81%E1%88%89

ታልቸኮሉ ቀስ በቀስ ይገኛል ሁሉ

ታልቸኮሉ ቀስ በቀስ ይገኛል ሁሉ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ትግስትን የሚመክር ተረትና ምሳሌ መደብ :ተረትና ምሳሌ

16347

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B9%E1%8A%AD%E1%88%B9%E1%8A%AD%E1%89%B3%20%E1%8B%A8%E1%8C%A0%E1%89%A5%20%E1%8B%88%E1%88%88%E1%88%9D%E1%89%B3

ሹክሹክታ የጠብ ወለምታ

ሹክሹክታ የጠብ ወለምታ የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሹክሹክታ ከጠብ በይዘቱ ያነሰ ቢሆንም የጠብ ዘር ነው። መደብ : ተረትና ምሳሌ

2513

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8A%95%20%28%E1%8D%8A%E1%8B%B0%E1%88%8D%29

የመን (ፊደል)

የ ዩ ዪ ያ ዬ ይ ዮ የመን (ወይም የማን) በጥንታዊ አቡጊዳ ተራ ዐሥረኛው ፊደል ነው። እንዲሁም በከነዓን በአራማያ በዕብራይስጥ በሶርያም ፊደሎች ዐሥረኛው ፊደል «ዮድ» ይባላል። በዓረብኛ ደግሞ ተመሳሳይ ፊደል «ያእ» ተብሎ በ«አብጃድ» ተራ 10ኛ ነው። (በዘመናዊ ተራ ግን 28ኛው ነው።) የየመን መነሻ ከቅድመ-ሴማዊ ጽሕፈት እንደ ሆነ ይታስባል። በዚህ ጽሕፈት ፊደሉ የእጅ ስዕል መስለ። ለዚህም ተመሳሳይ የግብጽ ሀይሮግሊፍ ነበር። አጠራሩ ግን «ዐ» ነበር። በግብፅ የሠሩት ሴማውያን ግን በቋንቋቸው «ዮድ» ስላሉት፣ ይህ ስዕል «ይ» ሆኖ እንዲሰማ መጣ። በግዕዝ ቃሉ «እድ» ሆኖ በዚሁ ድምጽ ስለማይጀመር፣ በ«ዮድ» ፈንታ የፊደል ስም «የመን» (ማለት ቀኝ እጅ) ይባላል። የከነዓን «ዮድ» እንዲሁም ከዚህ ምልክት ተወስዶ በዚያ መንገድ የዕብራይስጥና የአራማያ «ዮድ» የአረብኛም «ያእ» ወለደ። ከዚህ በላይ የግሪክ አልፋቤት «ኢዮታ» () አባት ሆነ። እሱም የላቲን አልፋቤት () እና () ወላጅ ሆነ። ስለዚህ እነዚህ ሁሉ የ«የመን» ሩቅ ዘመዶች ሊባሉ ይቻላል። በተጨማሪ የግዕዝ ቁጥር ፲ (አሥር) ከግሪኩ በመወሰዱ እሱም የ«የ» ዘመድ ነው።

44380

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%89%E1%8C%8D%E1%8B%B1%E1%88%B5

ሉግዱስ

ሉግዱስ በፈረንሣይ አፈ ታሪክ የኬልቶች (በጋሊያ፣ አሁንም ፈረንሳይ አገር) ንጉሥ ነበረ። የናርቦን ልጅና ተከታይ ይባላል። እርሱ የልዮን ከተማ መሥራች እንደ ነበር የሚል ትውፊት አለ። የሮሜ መንግሥት ሰዎች ይህን ከተማ ሉግዱኑም ሲሉት መካከለኛው ፈረንሳይ ከዚህ ከተማ ሉግዱነንሲስ ክልል አሉት። በአንዳንድ መጽሐፍ ደሞ ሉግዱስ የለይድን (በሆላንድ) መሥራች ይባላል። የሉግዱስ ሌላ ስም ሉዶዊኩስ ሲሆን ይህ እስካሁን ድረስ የዘመናዊ ስም «ሉዊስ» ወዘተ. መነሻ እንደ ነበር ይባላል። በኋላ የኬልቶች ጣኦት ወይም አምላክ ስም ሉጉስ ሆነ፤ ይህም በኋላ የሮማውያን ሜርኩሪዩስ እንደ ነበር ተቆጠረ። በዚህም ዘመን በአይርላንድ አፈ ታሪክ በአይርላንድ የነገሠው ሉግ ደግሞ የ«ሉጉስ» ሞክሼ ይቆጠራል። በአይርላንድ ትውፊት ግን የአይርላንድ ንጉሥ ሉግ ከቱዋጣ ዴ ዳናን እና ከፎሞራውያን ወገኖች ነው። ምንጮች ስንት ዓመት እንደ ገዛ በማወራት ይለያያሉ፤ ለ፭፣ ፳፮፣ ፵፮ ወይም ፶ ዓመታት መሆኑ የሚሉ መጻሕፍት ይገኛል። የንጉሥ ሉግዱስ ልጅ ቤሊጊዩስ ተከተለው። የፈረንሣይ አፈታሪካዊ ነገሥታት

14280

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%80%E1%8B%AD%E1%88%9B%E1%8A%96%E1%89%B5%20%E1%8B%A8%E1%88%8C%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%88%B0%E1%8B%8D%20%E1%88%8D%E1%8C%93%E1%88%9D%20%E1%8B%A8%E1%88%8C%E1%88%88%E1%8B%8D%20%E1%8D%88%E1%88%A8%E1%88%B5%20%E1%8A%90%E1%8B%8D

ሀይማኖት የሌለው ሰው ልጓም የሌለው ፈረስ ነው

ሀይማኖት የሌለው ሰው ልጓም የሌለው ፈረስ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሀይማኖት የሌለው ሰው ልጓም የሌለው ፈረስ ነው የአማርኛ ምሳሌ ነው። ሃይማኖት የሌለው ሰው እንደ ልቡ ይሰራል ወይም ደግሞ በደመነፍስ የሚሰራውን አያውቅም። መደብ : ተረትና ምሳሌ

20216

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%95%E1%89%A5%E1%8A%95%20%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%89%B0%E1%88%85%20%E1%89%B0%E1%8C%88%E1%8B%9B%20%E1%89%A5%E1%88%8E%E1%8B%8B%E1%88%8D%20%E1%8A%A5%E1%8C%8D%E1%8B%9C%E1%88%AD

ንብን አይተህ ተገዛ ብሎዋል እግዜር

ንብን አይተህ ተገዛ ብሎዋል እግዜር የአማርኛ ምሳሌ ነው። ያልተተረጎመ ምሳሌ

1843

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%8B%E1%8B%AD%E1%89%A4%E1%88%AA%E1%8B%AB

ላይቤሪያ

ላይቤሪያ (እንግሊዝኛ፦ )፣ በይፋ የላይቤሪያ ሪፐብሊክ (እንግሊዝኛ፦ )፣ በምዕራብ አፍሪካ የምትገኝ ሀገር ናት። በጊኒ፣ ኮት ዲቯር፣ ሴራሊዮን እና በአትላንቲክ ውቅያኖስ ትዋሰናለች። ላይቤሪያ የቅኝ ግዛት ሆና በ1822 እ.ኤ.አ. ከአሜሪካ በመጡ ነጻ የወጡ ባሪያዎች የተመሠረተች ሲሆን በአካባቢው ግን የተለያዩ ብሔሮች ለብዙ ምእተ አመታት ኖረዋል። መሥራቾቹ ዋና ከተማቸውን ሞንሮቪያ ብለው ለአሜሪካን ፕሬዝዳንት ጄምስ ሞንሮው ሰይመውታል። ሐምሌ ፳ ቀን ፲፰፻፴፱ ዓ/ም ነጻነት አወጁና ግዛቷ የላይቤሪያ ሪፐብሊክ ሆነች። በ1980 እ.ኤ.አ. በወታደራዊ መፈንቅለ-መንግስት የላይቤሪያ አመራር ከወረደ በኋላ ከ1989 እስከ 2005 እ.ኤ.አ. ድረስ ሀገሩዋ በመቶ ሺህ የሚቆጠሩ ሰዎችን ያፈናቀሉና የሀገሩዋን ኢኮኖሚ ያቃወሱ ሁለት የእርስ-በርስ ጦርነቶችን አይታለች። የስም አመጣጥ «ላይቤሪያ» ከእንግሊዝኛው (ሊበርቲ፣ ማለትም ነጻነት) ከሚለው ቃል ነው የመጣው። የምዕራብ አፍሪካ አገሬዎች (ተወላጆች) የአንትሮፖሎጂ ምርምር እንደሚያሳየው ከሆነ፣ በላይቤሪያ ላይ ከ12ኛው ክፍለ-ዘመን ወይም ከዛ በፊት ጀምሮ ሰው ሠፍሯል። መንዴ () የሚባል ቋንቋ የሚናገሩ ሰዎች ወደ ምዕራብ ሲስፋፉ፣ ሌሎች ታናናሽ ብሄረሰቦችን ወደ ደቡብ ወደ አትላንቲክ ውቅያኖስ ገፍተዋቸዋል። ዴዪ፣ ባሳ፣ ክሩ፣ ጎላ እና ኪሲ የሚባሉ ጎሳዎች በአካባቢው ከመጀመሪያ ጀምሮ እንደነበሩ በማስረጃ ይታወቃል። ይህ ፍልሰት የጨመረው የማሊ ግዛት በ1375 እ.ኤ.አ. እና የሶንጋይ ግዛት በ1591 እ.ኤ.አ. ሲዳከሙ ነው። በተጨማሪም ወደ ውስጥ ያለው ሥፍራ ወደ በርሃነት እየተለወጠ ስለመጣ፣ ነዋሪዎቹ ወደ እርጥቡ ፔፐር ጠረፍ () እንዲሄዱ ተገደዱ። ከማሊና ሶንጋይ ግዛቶች የመጡ አዳዲስ ነዋሪዎች ጥጥ ማሽከርከር፣ ልብስ መስፋት፣ ብረት ማቅለጥ እና ሩዝና ማሽላ ማብቀልን የመሳሰሉ ጥበቦች ለቦታው አስተዋወቁ። መኔ ሰዎች (ከመንዴ ወታደሮች የመጡ) አካባቢውን ከተቆጣጠሩ በኋላ ቫይ የሚባል የማሊ ግዛት ከፈረሰ በኋላ ለመሰደድ የተገደደ ብሔር ወደ ግራንድ ኬፕ ማውንት () የሚባለው ሥፍራ ፈለሱ። የክሩ ብሔር የቫይን ፍልሰት ተቃወሙ። ከመኔ ብሔር ጋር አንድ ላይ በመሆንም የቫይ ብሔርን ከግራንድ ኬፕ ማውንት አልፈው እንዳይስፋፉ አገዱ። በጠረፍ ላይ የሚኖሩት ሰዎች ታንኳ ሰርተው ከካፕ-ቨርት እስከ የወርቅ ጠረፍ () ድረስ ካሉት ሌሎች ምዕራብ አፍሪካውያን ጋር ይገበያዩ ነበር። የክሩ ጎሳ በመጀመሪያ ለአውሮፓውያን ሰው ያልሆኑ ነገሮችን ይሸጡ ነበር። ግን በኋላ በየአፍሪካ ባሪያ ንግድ ውስጥ መሳተፍ ጀመሩ። የክሩ ሠራተኞች ቦታቸውን ትተው በትልቅ እርሻዎችና የግንባታ ሥራዎች ላይ ተሳትፈዋል። አንዳንዶቹም የስዊዝና ፓናማ መስኖዎች ለመገንባት ረድተዋል። ሌላ ግሌቦ የሚባሉ ሰዎች የመኔ ጎሳ አካባቢያቸውን ሲወር፣ በኋላ የላይቤሪያ ወደ ሚሆነው ጠረፍ አመሩ። የቀድሞ የአውሮፓውያን ግንኙነት በ1461 እ.ኤ.አ. እና 17ኛው ክፍለ-ዘመን መጨረሻ መካከል ፖርቱጋላዊ፣ ሆላንዳዊና ብራታንያዊ ነጋዴዎች በላይቤሪያ የንግድ ቦታ አቋቁመው ነበር። በተጨማሪም የአንድ የሚጥሚጣ አይነት ፍሬ በመብዛቱ ፖርቱጋላዊያን አካባቢውን (ኮስታ ዳ ፒሜንታ) ማለትም የፍሬ ጠረፍ ብለው ሰይመውት ነበር። ከአሜሪካ የመጡ ሰፋሪዎች በ1822 እ.ኤ.አ. የአሜሪካ የቅኝ መግዛት ማህበር ላይቤሪያን ባሪያ የነበሩ ጥቁር ሰዎች የሚላኩበት ቦታ አድርጎ አቋቋመ። ከሌሎች ባሪያ ያልነበሩ ጥቁር አሜሪካውያንም ወደ ላይቤሪያ ለመሄድ የመረጡ ነበሩ። ወደ እዛ የሄዱት አሜሪካዊ ላቤሪያዊያን በመባል ይታወቃሉ። በሐምሌ 20 ቀን 1839 ዓ.ም. እነዚህ ሰፋሪዎች የላይቤሪያ ሪፐብሊክ ነፃነትን አወጁ። የአመራር ክፍሎች አርባ ከመቶ የሚሆነው የሀገሩ ሕዝብ ክርስቲያን ነው። ሌላ ሀያ ከመቶ የሚሆን ሕዝብ የራሱ የአገሬው ሀይማኖት አለው። የቀረው አርባ ከመቶ ሕዝብ የእስልምና እምነት ተከታይ ነው። የላይቤሪያ ዩኒቨርሲቲ በሞንሮቪያ ይገኛል። በ1862 እ.ኤ.አ. የተከፈተ ሲሆን ከአፍሪካ ቀደምት የከፍተኛ ደረጃ ትምህርት ቤቶች አንዱ ነው። በእርስ-በርስ ጦርነት ጊዜ በጣም የተጎዳ ሲሆን አሁን እንደገና እየተገነባ ነው። ከቲንግተን ዩኒቨርሲቲ በየአሜሪካ ኢጲስ ቆጶስ ቤተክርስቲያን በ1889 እ.ኤ.አ. ተመሥርቷል። ግቢው በሱዋኮኮ፣ ቦንግ የአገዛዝ ክፍል ይገኛል። ምዕራብ አፍሪቃ

9383

https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%A8%E1%8C%84%E1%8A%96%E1%89%AB%20%E1%89%85%E1%8B%B1%E1%88%B5%20%E1%88%98%E1%88%8D%E1%8A%AD

የጄኖቫ ቅዱስ መልክ

የጄኖቫ ቅዱስ መልክ በጄኖቫ፣ ጣልያን በተገኘው ቅዱስ በርተሎሜዎስ ቤተ ክርስቲያን ውስጥ የሚገኝ ስዕል ነው። ይህ ስዕል የኢየሱስ ክርስቶስ መልክ ለመግለጽ እንደታሠበ ይታመናል። በአንድ ትውፊት ዘንድ፣ ኢየሱስ በሕይወቱ ስብከት ሳለ የኦስሮኤኔ (በሶርያ) ንጉሥ 5 አብጋር በበሽታ ታምመው ኢየሱስ መጥቶ እንዲፈውሳቸው አንድን መልእክተኛ (ሐናን) ወደ ኢየሩሳሌም ልከው ነበር። ኢየሱስ ወደ ከተማው ወደ ኤደሣ ለመሔድ ጊዜ ስላልነበረው፣ ባንድ ጨርቅ ላይ መልኩን በተአምር አሳተመና ሐናን ስዕሉን ይዞ ወደ ንጉሡ እንዲሔድ ላከው። እንዲህም ሆኖ አብጋር ይህን ስዕል አይተው ከበሽታቸው ተፈወሱና ወዲያው ምዕመን ሆኑ። ስዕሉ ደግሞ በተአምር በመፈጠሩ 'ያለ እጅ የተሠራው' ተብሏል። በጥንታዊ ታሪክ መጻሕፍት መሠረት ይህ ታምራዊ መልክ ያለበት ስዕል እስከ 936 ዓ.ም. በኤደሣ ቆይቶ በዚያ አመት ወደ ቢዛንታይን ዋና ከተማ ወደ ቊስጥንጥንያ ተዛወረ። እዚህም ፈረንጆች (መስቀለኞች) ከተማውን እስከ ዘረፉት አመት እስከ 1196 ድረስ እንዳደረ ይባላል። ከዚያ በኋላ ምን እንደሆነበት ባይታወቀም ብዙ ቅጂዎች ስለተደረጉበት በአውሮጳ አብያተ ክርስቲያናት ውስጥ አንዳንድ ቅጂ ዕውነተኛው መልኩ እንዳሉ የሚል ልማድ አለ። እንግዲህ በጄኖቫ ብቻ ሳይሆን በቫቲካን ከተማ ሮማ ተመሳሳይ ስዕል ቢገኝ እሱ እውነተኛው መሆኑ የሚያምኑ አሉ። በጄኖቫ ያለው ስዕል መገኛ የጄኖቫ ዶጄ (መስፍን) ሌዮናርዶ ሞንታልዶ በ1376 ዓ.ም. ለበርተሎሜዎስ ቤተክርስቲያን እንዳወረሰው ይባላል። በተጨማሪ ሞንታልዶ ያገኘው፣ የቢዛንታይን ንጉሥ 5 ዮሐንስን ቱርኮች በወረሩበት ዘመን እርዳታ ስለ ሰጠ፣ ዮሐንስ ስዕሉን ስለ ወሮታው በምላሽ እንደ ሠጡት ይታመናል። የጣልያዊት ሊቅ ኮለት ዱፎር ቦዞ በ1961 ዓ.ም. ብዙ ልዩ ትንትና አድርጋ፣ የጄኖቫ ስዕል በሳንቃ ላይ የተለጠፈ ጨርቅ ከወርቃም ከፈፍ በታች መሆኑን ገለጠች። ደግሞ ይዩ፦ የቶሪኖ ከፈን ዋቢ መጽሕፍት ዋቢ ድረገጽ