text
stringlengths 0
187k
|
|---|
دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى ئادۋوكات مايكىل پولاك: بىزنىڭ ئارگېنتىنا سوتىغا سۇنماقچى بولغان ئەرزىمىز ئادالەتكە قاراپ تاشلانغان بىر قەدەمدۇر دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىيوللانغان ۋاقتى:20211216 سەھىپە: ئۇيغۇر خەۋەرلىرى خەۋەرلەر د ئۇ ق غا ئالاقىدار خەۋەرلەر شەرقىي تۈركىستان خەۋىرى يېڭىلىقلاردۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ رەئىسى دولقۇن ئەيسا ئەپەندى بۇ ھەقتە رادىيومىزنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ، مۇنداق دېدى: ئۇيغۇر سوت كوللېگىيەسى چىقارغان ھۆكۈمدىن كېيىن، قولىمىزدا توپلانغان پاكىتئىسپاتلار بىلەن بىز رەسمىي ھالدا سوت مەھكىمىسىگە ئەرز سۇنۇشنى قارار قىلدۇق. ئارگىنتىنا سوتى بۇندىن بۇرۇنمۇ مۇشۇنىڭغا ئوخشاش دېلولارنى سوتلىغان ئىكەن.14دېكابىر كۈنى مەركىزى ۋاشىنگتوندىكى ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى بۇ ھەقتە باياناتتا ئېلان قىلغان. باياناتتا كۆرسىتىلىشىچە، بىرىنچى قەدەمدە ئەرزنامە سوتقا تاپشۇرۇلىدىكەن. باش سوتچى مۇشۇ ئەرزنامىگە ئاساسەن باشقا تەپتىشلەر بىلەن بۇ ھەقتە دېلو تۇرغۇزۇش ھەققىدە قارار چىقىرىدىكەن. دېلو تۇرغۇزۇش ھەققىدە قارار ئېلىنغاندىن كېيىن، سوتنىڭ تەپتىش ۋە تەكشۈرۈش باسقۇچى باشلىنىدىكەن. د ئۇ ق ۋە ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق قۇرۇلۇشى خىتاينىڭ ئىرقىي قىرغىنچىلىق ۋە ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەتلىرى ھەققىدىكى دەلىلئىسپاتلارنى سوتقا تاپشۇرىدىكەن. ناۋادا بۇ باسقۇچلار ئوڭۇشلۇق ئىشقا ئاشسا، سوتچى ئۇيغۇر قىرغىنچىلىقىغا جاۋابكار بولغۇچى ئاساسلىق شەخسلەرنى قولغا ئېلىش بۇيرۇقى چىقىرىدىكەن. يەنى بۇ بۇيرۇق بويىچە، جاۋابكار شەخىسلەر ئارگېنتىنا تەۋەلىكىگە كىرگەن ياكى ئىككىنچى بىر دۆلەتكە كەلگەن ھامان ئۇلارنى سوتلىيالايدىكەن. تېخىمۇ مۇھىمى بۇ بىر تارىخىي ۋەقە بولۇپ، ئۇيغۇرلارغا قارشى زۇلۇمنىڭ تۇنجى قېتىم خەلقئارالىق رەسمىي بىر سوت تەرىپىدىن سوتلىنىشى بولۇپ قالىدىكەن.مايكىل پولاك ئەپەندى بۇ ھەقتە رادىيومىزنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ مۇنداق دېدى: بىز ئارگنتىنا سوتىغا ئەرز قىلىشنى قارار قىلدۇق، چۈنكى ئارگىنتىنا سوتى ھوقۇق دائىرىسى ئەڭ كەڭ بولغان ئەركىن ھالەتتىكى ئۇنۋېرسال سوتلارنىڭ بىرى. خەلقئارالىق قانۇن تەۋەلىكى بويىچە، ئارگىنتىنا سوتى ئۇرۇش جىنايەتلىرى، قىيىنقىستاق، قىرغىنچىلىق ياكى ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەتلەرگە ئوخشاش قىلمىشلار دۇنيانىڭ قەيەرىدە يۈز بەرگەن بولۇشىدىن قەتئىينەزەر، سوت ئېچىش ئىمتىيازىغا ئىگە. يېقىندا ئارگىنتىنا ئۆزىنىڭ مۇشۇ ئۇنۋېرسال ئىمتىيازىنى ئىشلىتىپ، ئۆزلىرى مۇستەقىل بىر شەكىلدە خەلقئارالىق سوت ئاچتى. ئۇيغۇرلارنىڭ ئىرقى قىرغىنچلىق ۋە ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەتنىڭ قۇربانى بولۇۋاتقانلىقى ھەققىدىكى دەلىلئىسپاتلار بارغانسىرى تولۇقلانماقتا. بىز ئىشىنىمىزكى، بىز بۇ ئىسپاتلارنى ئارگىنتىنا سوتىغا سۇنساق، ئۇلار ئۇيغۇن بىر شەكىلدە بۇ ئەرزنى سوتقا ئېلىپ چىقىدۇ.ئۇيغۇر ئاپتونۇم رايونلۇق ھۆكۈمەتنىڭ باياناتچىسى شۈ گۈيشياڭ ئۇيغۇر سوت كوللېگىيەسى نىڭ ھۆكۈمىگە ھەر قېتىمقىدەكلا ئىنكاس قايتۇرۇپ، مۇنداق دېگەن: بىز ئاتالمىش شىنجاڭ مەسىلىسى نامىدا ھېچكىمنىڭ شىنجاڭنىڭ ئىشلىرىغا ۋە جۇڭگونىڭ ئىچكىي ئىشلىرىغا ئارىلىشىشقا يول قويمايمىز.مايكىل پولاك ئەپەندى ئاخىرىدا يەنە مۇنداق دېگەن: ئۇيغۇر رايونىدا ئۇيغۇرلارغا، ئۇيغۇرلارغىلا ئەمەس، بەلكى باشقا تۈركىي مىللەتلەرگىمۇ يۈرگۈزۈلۈۋاتقان ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەتلەرنى تەكشۈرۈش، مۇشۇ ئىرقىي قىرغىنچىلىقنى توختىتىشكى مۇھىم بىر قەدەم. لېكىن دۆلەتلەر بۇ جىنايەتلەرنى توختىتىش ئۈچۈن تېخىمۇ كۆپ كۈچ چىقىرىشى كېرەك. ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن كېيىن پۈتۈن دۇنياغا قايتا تەكرارلانمايدۇ دەپ بېرىلگەن ۋەدە بۈگۈنكى كۈندە يەنە قايتا تەكرارلىنىۋاتىدۇ. بۇ جىنايەتلەرگە قارشى ھەر قايسى دۆلەتلەرنىڭ قايتۇرغان ئىنكاسى كۈچلۈك بولمايۋاتىدۇ. ئۇيغۇر سوت كوللېگىيەسى توپلىغان پولاتتەك دەلىلئىسپاتلار ھۆكۈمەتلەرنىڭ ئەمەلىي ھەرىكەتكە ئۆتۈشى ئۈچۈن بېسىم بولىدۇ. يىقىندا يەنە بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى كىشىلىك ھوقۇق ئالى كىڭېشى ئۇيغۇر رايونىدىكى كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكلىرى پاش قىلىنغان مەخسۇس دوكلاتنى ئېلان قىلىدۇ. خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارغا قارىتا يۈرگۈزۈۋاتقان جىنايەتلىرىنى توختىتىش ئۈچۈن ئېلىپ بىرىلىۋاتقان مۇشۇنىڭغا ئوخشاش ھەرىكەتلەر قار پومزىكىگە ئوخشاش بارغانسېرى چوڭىيىپ ئادالەتكە قاراپ ئىلگىرىلەيدۇ. بىز مۇشۇنداق جەريانلار ئارقىلىق ئۇيغۇر رايونىدىكى جىنايەتلەرنىڭ يەنە داۋاملىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشنى ئۈمد قىلىمىز.دولقۇن ئەيسا ئەپەندى ئاخىرىدا مۇھاجىرەتتىكى بارلىق ئۇيغۇرلارنىڭ بۇ سوت ئۈچۈن كېرەكلىك بولغان دەلىلئىسپاتلار ۋە ماتېياللارنى تەمىنلەشكە تاييار تۇرۇشىنى تەلەپ قىلدى. |
2022 18 2022 19:45نۇرسۇلتان. قازاقپارات عالىمداردىڭ ايتۋىنشا، جاڭا ەمدەۋ حيرۋرگيالىق وتانىڭ ورنىنا كوزدى ءدارىدارمەكپەن ەمدەۋگە جول اشادى.كاتاراكتا بۇل دۇنيە جۇزىندەگى ميلليونداعان ادامنىڭ كورۋىن ناشارلاتىپ، سوقىرلىعىن تۋدىراتىن كوزدىڭ قابىرشىعىنداعى داقتار. جاسقا بايلانىستى جاعدايدى ەمدەۋدىڭ قازىرگى نۇسقالارى تەك زاقىمدالعان لينزانى الىپ تاستاۋ جانە وتا عانا.تەراپيالىق مۇمكىندىكتەردى كەڭەيتۋگە ۇمىتتەنگەن راسكين ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ زەرتتەۋشىلەرى تىشقانداردا كاتاراكتاعا قارسى پرەپاراتتى سىناعان. عالىمدار پرەپاراتتى قابىلداعان كەمىرگىشتەردىڭ كورۋ قابىلەتى جاقسارعانىن، ولاردىڭ جارتىسىنا جۋىعىندا 46 پايىزى كوزدىڭ بۇلدىراعانى ازايعانىن ايتتى.كاتاراكتا لينزاداعى بەلوكتاردىڭ ۇيىمداسپاۋى ناتيجەسىندە پايدا بولادى. بۇل جارىقتى شاشىراتىپ، كوز تورىنا ءوتۋدى ايتارلىقتاي تومەندەتەتىن اقۋىز شوعىرلارىنىڭ پايدا بولۋىنا اكەلەدى.عالىمدار كاتاراكتا بار تىشقانداردى 1001 دەپ اتالاتىن حيميالىق قوسىلىسپەن كوزگە تامىزاتىن دارىلەر ارقىلى ەمدەگەن. بۇلاي ەمدەۋ لينزانىڭ اقۋىزدىق قۇرىلىمىن قالپىنا كەلتىرگەنىن كورسەتتى.الەمدە وسىنداي العاشقى زەرتتەۋ جاسالىپ وتىر. ناتيجە كاتاراكتانىڭ بارلىق تۇرلەرىندە بولعان جوق، ءبىراق وسى ناتيجە دە كاتاراكتانىڭ ارنايى ەمى جاسالعان بولۋى مۇمكىن ەكەنىن كورسەتەدى. بۇل وتە كەڭ تارالعان اۋرۋدى وتادان گورى ءدارىدارمەكپەن ەمدەۋدەگى العا جاسالعان ماڭىزدى قادام، دەيدى پروفەسسور باربارا پيرشيونەك.تەك انگليادا جىل سايىن 330000 عا جۋىق كاتاراكتاعا وتا جاسالادى. ال امەريكالىقتاردىڭ 70 پايىزىندا 7580 جاستا كاتاراكتا پايدا بولادى.بۇعان دەيىن عالىمدار الەمدە العاش رەت كورۋ پروبلەمالارىن، اتاپ ايتقاندا سوقىرلىقتى ەمدەۋ ءۇشىن گەندىك وڭدەۋ تەحنولوگياسىن قولداندى. تاجىريبە ءساتتى اياقتالدى. |
قازاقستاندىق جول جانە ۆوليا ك پوبەدە فيلمدەرى حالىقارالىق كينوفەستيۆالگە قاتىسادى كينو11 ٴساۋىر 2017، 10:29قازاقستاندىق جول جانە ۆوليا ك پوبەدە فيلمدەرى حالىقارالىق كينوفەستيۆالگە قاتىسادى11 ٴساۋىر 2017, 10:29 790 0قازاقفيلم كينوستۋدياسىندا وندىرىلگەن جول جانە ۆوليا ك پوبەدە اتتى فيلمدەر 2017 جىلدىڭ 1320 ٴساۋىر ارالىعىندا وتەتىن كراسنوگورسكيي اتتى ٴ15شى حالىقارالىق سپورتتىق كينوفەستيۆالىنە قاتىسادى، دەپ حابارلايدى ..رەجيسسەر اسقار ۇزابايەۆتىڭ جول سپورتتىق دراماسى قازاقستانداعى ەڭ ايگىلى سپورت ٴتۇرى بوكس تۋرالى باياندايدى. كارتينا ەرەجەسىز جەكپەجەككە قاتىساتىن جاس جىگىت تۋرالى.رەجيسسەر توقتار قارساقبايەۆتىڭ ۆوليا ك پوبەدە اتتى دەرەكتى ٴفيلمى كلاسسيقالىق ادىسپەن كۇرەسەتىن، كسرونىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن سپورت شەبەرى، قازاق كسرنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن جاتتىقتىرۋشىسى، قازاق كسرنىڭ ٴبىرىنشى وليمپيادا چەمپيونى جاقسىلىق ۇشكەمپىروۆ تۋرالى. فيلمدە سوۆەت سپورتىنىڭ حرونيكاسى قولدانىلعان.ٴ2003شى جىلى قۇرىلعان كراسنوگورسكيي حالىقارالىق فەستيۆال شىعىس ەۋروپاداعى جانە تمد ەلدەرىندەگى ٴىرى سپورتتىق كينوبايقاۋ. كينوفەستيۆال پرەزيدەنتى الەمنىڭ ٴۇش دۇركىن وليمپيادا چەمپيونى، الەمنىڭ ون دۇركىن چەمپيونى، ون ٴبىر رەت ەۋروپا چەمپيونى يرينا رودنينا.قازاقفيلم كينوستۋدياسىنىڭ ٴباسپاسوز قىزمەتى مالىمدەگەندەي، فەستيۆالدىڭ ماقساتى سپورتتىق كينوتۋىندىلاردى تەگىن كورسەتۋ اپتالارىن ۇيىمداستىرۋ ارقىلى، وتاندىق جانە الەمدىك كينەماتوگرافيا مادەنيەتىنىڭ قۇندىلىقتارىنا بارلىق الەۋمەتتىك توپتاردىڭ كەڭىنەن قول جەتكىزۋىن قامتاماسىز ەتۋ سوڭعى ٴۇش جىلدا شىعارىلعان ۇزدىك سپورتتىق وتاندىق جانە شەتەلدىك فيلمدەردى انىكتاۋ جانە ولاردى ماراپاتتاۋ سونداياق كينو مەترلارى مەن جاس اۆتورلار ٴۇشىن تولىققاندى تاجىرەبە الماسۋ مۇمكىندىگىن قۇرۋ.بيىلعى جىلى فەستيۆال باعدارلاماسىنا رەكوردتىق وتىنىمدەر 100گە جۋىق سپورت تۋرالى كينوتۋىندىلار ٴتۇستى. فەستيۆالگە قاتىسۋ ٴۇشىن تاڭداپ الىنعان 70كە جۋىق كوركەم جانە دەرەكتى كينوفيلمدەردى قاتىسۋشى 15 ەل ۇسىنعان. ولاردىڭ اراسىندا رەسەي، اۆستريا، بەلارۋس، ۇلىبريتانيا، گەرمانيا، يسپانيا، يتاليا، قازاقستان، كانادا، مولدوۆا بار. |
خىتاينىڭ قازاقىستاندا تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىسى بايانات بېرىپ، ئۇيغۇر دىيارىدىكى قازاقلارنىڭ ئۇيغۇرلارغا ئوخشاشلا كەك كۆلەملىك سىياسىي تەقىب ۋە قولغا ئېلىنىشقا دۇچار بولۇۋاتقانلىقى ھەققىدىكى خەۋەرلەرنىڭ ئاساسىي يوقلۇقىنى ئىلگىرى سۈردى.29نويابىر كۈنى خىتاينىڭ قازاقىستاندا تۇرۇشلۇق ئەلچىخانىسىنىڭ تور بېتىگە خىتايدىكى قازاق پۇقرالىرى ھەققىدىكى يالغان خەۋەرلەر ھەققىدە بىر قانچە ئېنىقلىما ناملىق بىر ئۇقتۇرۇش ئېلان قىلغان. ئۇقتۇرۇشتا بىر قىسىم مەتبۇئات ۋە تور بەتلەرنىڭ خىتايدىكى قازاق پۇقرالىرى ھەققىدە يالغان خەۋەرلەرنى تارقىتىپ، قەستەن قۇتراتقۇلۇق قىلىشقا ئۇرۇنۇۋاتقانلىقىنى ئىلگىرى سۈرۈلگەن ھەمدە كۆپچىلىكنى بۇ خەۋەرلەرگە ئىشەنمەسلىككە ۋە ئۇنى تارقاتماسلىققا چاقىرغان.ھالبۇكى، بۇ ئۇقتۇرۇش ئېلان قىلىنىشتىن بىر كۈن ئاۋۋال، قازاقىستان تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقى 28نويابىردىكى ئاخبارات ئېلان قىلىش يىغىنىدا قازاقىستاننىڭ مۇئاۋىن تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ئاقىلبېك كامالىدىنوفنىڭ خىتاي تەرەپكە قازاقىستان خىتايدىكى قازاقلاردىن كۆپلەپ نارازىلىق ئەرزى تاپشۇرۇۋالدى، دېگەنلىكىنى، ئىككى تەرەپ ئوتتۇرىسىدا شۇ كۈنى ئۆتكۈزۈلگەن سۆھبەتتە ئاساسلىق مۇشۇ مەسىلىنىڭ مۇھاكىمە قىلىنغانلىقىنى بىلدۈرگەن ئىدى. باياناتتا يەنە كامالىدىنوۋنىڭ كېلەر ئايدىكى خىتاي زىيارىتىدىمۇ مۇشۇ مەسىلىنى مەخسۇس مۇزاكىرە قىلىدىغانلىقى ئەسكەرتىلگەن ئىدى.رادىيومىزنىڭ يەرلىكتىن ئەھۋال ئىگىلىشى داۋامىدا ئۇيغۇر ئېلىدىكى قاتتىق سىياسىي ۋەزىيەتنىڭ ئەمدى ئۇيغۇرلاردىن ھالقىپ، رايوندا ياشاۋاتقان قازاق ۋە قىرغىزلارغىمۇ ئوخشاش كۈلپەتلەرنى ئېلىپ كېلىۋاتقانلىقى ئاشكارىلاندى. بۇ ھەقتە ئامېرىكىدىكى دىپلومات ژورنىلىمۇ مەخسۇس خەۋەر ئېلان قىلدى.ئەمما قازاقىستاندىكى خىتاي ئەلچىخانىسىنىڭ ئۇقتۇرۇشىدا خىتاي پۇقرالىرىغا چېتىلىدىغان ئىشلارنىڭ خىتاينىڭ ئىچكى ئىشى ھېسابلىنىدىغانلىقىنى، ھېچقانداق بىر دۆلەتنىڭ ئۇنىڭغا ئارىلىشىش ھوقۇقى يوقلۇقى ئالاھىدە ئەسكەرتكەن. |
17 ياشلىق ئوغلى ئابدۇخالىق ئەزىزنى شەخسىي خىراجىتى بىلەن مىسىرغا ئوقۇشقا ئەۋەتكەن ئەزىز ناسىر بىلەن ئامىنە ئابدۇباقى، 2016يىلى يەنى تۇتقۇن قىلىنىشتىن بىرقانچە ئاي بۇرۇن، قەشقەر. ئەزىز ناسىر بىلەن ئامىنە ئابدۇباقىنىڭ مىسىرغا ئوقۇشقا ئەۋەتكەن ئوغلى ئابدۇخالىق ئەزىز. 2020يىلى ئاپرېل، ئىستانبۇل. ئاشكارىلىنىشىچە، دەۋرنىڭ قىسمەتلىرى سەۋەبىدىن باشلانغۇچتىن يۇقىرى ئوقۇش ئىمكانىغا ئېرىشەلمىگەن شوپۇر ئەزىز ناسىر بىلەن ئائىلە ئايالى ئامىنە ئابدۇلباقى ھاياتىدىكى بۇ ھەسرەتكە شىپا تېپىش ئۈچۈن 17 ياشلىق ئوغلى ئابدۇخالىق ئەزىزنى شەخسىي خىراجىتى بىلەن مىسىرغا ئوقۇشقا ئەۋەتكەن. ئۇلار بۇ قارارى ئۈچۈن ئىقتىسادىي جەھەتتىن كۆپ چىقىمدار بولۇپ كېتىش خەۋپىنى ئويلىغان، ئوغلى بىلەن بىرقانچە يىللاپ كۆرۈشەلمەي قېلىش قىيىنچىلىقىنى تەخمىن قىلغان، ئەمما ئاخىرىدا ئەرئايال ئىككىيلەننىڭ 5 ۋە 8 يىللىقتىن كېسىۋېتىلىش قىسمىتىنى خىيالىغا كەلتۈرمىگەن ئىدى.نۆۋەتتە تۈركىيەدە ياشاۋاتقان ئابدۇخالىق ئەزىزنىڭ بۇ گۇۋاھلىق باياناتىدىن مەلۇم بولۇشىچە، بۇ يىل 55 ياشلارغا كىرگەن ۋە 3 يىلدىن بۇيان ئىزدېرىكى بولمايۋاتقان ئەزىز ناسىر ئۇزۇن مەزگىل قەشقەر شەھەرلىك خەلق باغچىسىنىڭ شوپۇرى بولۇپ خىزمەت قىلغان.ئەرئايال ھەر ئىككىسى باشلانغۇچتىن يۇقىرى ئوقۇش ئىمكانىغا ئېرىشەلمىگىنى ئۈچۈن كۆپ ھەسرەت چەككەن ئەزىز ناسىر بىلەن ئامىنە ئابدۇلباقى 20 يىلچە تاپقانتەرگەنلىرىنى دەسمايە قىلىپ 2015يىلى ئوغلى ئابدۇخالىق ئەزىزنى مىسىرغا ئوقۇشقا ئەۋەتكەن. ئابدۇخالىق مىسىردا كۆرگەنلىرى ۋە مەكتەپتە ئۆگەنگەنلىرىنى ھەر كۈنى دېگۈدەك ئائىلىسىگە سۆزلەپ بېرىپ، ئاتائانىسىغا زور ئۈمىدلەرنى بېغىشلاپ تۇرۇۋاتقان مەزگىلىدە، يەنى 2016يىلنىڭ ئاخىرلىرىغا كەلگەندە ئۇشتۇمتۇت دادىسى بىلەن ئالاقىسى ئۈزۈلگەن.تېلېفونىمىزنى قوبۇل قىلغان قەشقەر شەھەرلىك خەلق باغچىسىنىڭ ئىشخانا خادىمى دەسلەپتە ئۆزلىرىنىڭ ئەزىز ناسىر ئىسىملىك بىر خىزمەتچىسى بولغانلىقى ۋە ئۇنىڭ شوپۇر ئىكەنلىكىنى يوشۇرمىدى، ئەمما ئارقىدىن نامەلۇم سەۋەب بىلەن بۇ ئىدارىدە ئەزىز ناسىر دەپ بىر خىزمەتچىنىڭ يوق ئىكەنلىكىنى ئېيتتى. بىز ئۇنىڭدىن بۇ ئىدارىدىكى تۇتقۇن قىلىنغان خىزمەتچىنىڭ كىم ئىكەنلىكىنى سورىغىنىمىزدا، ئۇ تۇتقۇندا بىر كىشى بارلىقىنى ئاشكارىلىغان بولسىمۇ، ئەمما كىملىكى ھەققىدە مەلۇمات بەرمىدى. بۇ ئىدارىنىڭ ئامانلىق خادىمى ئۆزىنىڭ بۇ ئورۇنغا يېڭى ئىكەنلىكىنى ئەسكەرتىپ، شوپۇر ئەزىز ناسىرنى تونۇمايدىغانلىقىنى بىلدۈردى.ئابدۇخالىق دادىسىنىڭ ئەھۋالىنى بىلەلمەي تۇرۇۋاتقان مەزگىلىدە، يەنى 2017يىلىنىڭ بېشىدا ئاپىسىنىڭمۇ تېلېفونى ئازلاشقا باشلىغان. ئارىدا قىسقا بىر مەزگىل ئالاقىسى ئۈزۈلۈپ تەكرار باغلانغان. 2017يىلى 4ئايدا ئاپىسى ئۆزىنىڭ تەربىيەلەش كە ئېلىپ مېڭىلغانلىقىنى بىلدۈرۈپ، ئۈندىداردا ئۇنىڭ بىلەن خوشلاشقان. ئەنە شۇ كۈندىن ئېتىبارەن بەش جانلىق بۇ ئائىلىنىڭ بالىسىنى چەتئەلدە ئوقۇتۇۋاتقانلىق خۇشاللىقى قاباھەتلىك بىر چۈشكە ئايلانغان. 3 يىلغىچە ئاتائانىسى ھەققىدە ھېچقانداق ئۇچۇرغا ئېرىشەلمىگەن ئابدۇخالىق ئىككى ئاينىڭ ئالدىدا مەلۇم يۇرتداشلىرى ئارقىلىق ئاپىسىنىڭ 6 يىل كېسىلگەنلىك ئۇچۇرىنى ئالغان. ئەمما ئۇ يۇرتدىشى ئۇنىڭ دادىسىنىڭ تېخىچە غايىب ئىكەنلىكىنى ئېيتقان، قانۇنىي ئەھۋالى سالاھىيىتى ھەققىدە مەلۇمات بېرەلمىگەن.تېلېفونىمىزنى قوبۇل قىلغان قەشقەر ۋىلايەتلىك پارتكوم تەشكىلات بۆلۈمىنىڭ بىر خادىمى خەلق باغچىسىنىڭ شوپۇرى ئەزىز ناسىرنىڭ ئەھۋالىدىن خەۋىرىنى يوقلۇقىنى ئېيتتى. بىز ئەزىز ناسىرنىڭ دۆلەتباغ يېزا 10 كەنتتە ئولتۇرۇشلۇق ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگىنىمىزدىن كېيىن، ئۇ شۇ يېزىدىكى قانۇنىي ئىشلارغا ئالاقىدار خادىمنىڭ تېلېفون نومۇرىنى تەمىنلىدى.تېلېفونىمىزنى قوبۇل قىلغان دۆلەتباغ يېزىسىنىڭ قانۇنىي ئىشلارغا مەسئۇل خادىمى نۆۋەتتە ئەزىز ناسىرنىڭ مارالبېشى تۈرمىسىدە جازا مۇددىتىنى ئۆتەۋاتقانلىقىنى ئاشكارىلىدى. ئۇنىڭ دېيىشىچە، ئەزىز ناسىر 3 يىل بۇرۇن تۇتقۇن قىلىنغان ۋە 3 ئاي قاماقتا تۇتۇپ تۇرۇلغاندىن كېيىن 8 يىللىق كېسىۋېتىلگەن. بۇ خادىمنىڭ يەنە دەلىللىشىچە، ئەزىز ناسىرنىڭ ئايالى ئامىنە ئابدۇلباقى 5 يىللىق كېسىلگەن. نۆۋەتتە ئۇ ئاتۇشتىكى بىر تۈرمىدە جازا مۇددىتىنى ئۆتىمەكتىكەن.ۋەزىيەتتىن خەۋەردار كىشىلەردىن بىرى ئەزىز ناسىر بىلەن ئامىنە ئابدۇلباقىنىڭ ئوغلىنى مىسىرغا ئوقۇشقا ئەۋەتكەنلىكى ئۈچۈن جازالانغانلىقىنى تىلغا ئالدى. ئابدۇخالىق ئەزىزمۇ ئاتائانىسىنىڭ ئۆزىنى مىسىرغا ئوقۇشقا ئەۋەتكەن ۋە پۇل سالغانلىقىدىن باشقا گۇناھى نىڭ يوقلۇقىنى ئىلگىرى سۈردى.ئىلگىرىكى ئېنىقلاشلىرىمىز داۋامىدا غۇلجادا تاكسىم سودا سارىيىنىڭ خوجايىنى ئەنۋەر تۇرسۇننىڭ ئوغلىنى تۈركىيەدە ئوقۇتقانلىقى ئۈچۈن دۆلەت مائارىپىنى كەمسىتىش بىلەن ئەيىبلىنىپ، سوتلانغانلىقى ۋە سوت ھۆكۈمىنىڭ 3 ئاي كېيىنگە قالدۇرۇلغانلىقى ئاشكارىلانغان ئىدى. |
بىر بالىنى بېقىپ چوڭ قىلىش ئۈچۈن قانچىلىك پۇل كىتىدۇ ئانابالىلار ئاشپەز تور بېكىتىبىر بالىنى بېقىپ چوڭ قىلىش ئۈچۈن قانچىلىك پۇل كىتىدىغانلىقىنى بىلەمسىز؟ تورغا چىقىپ بۇ بىر جۈملە سۆزنى كىرگۈزۈپ ئىزدەپ باقسىڭىز، شۇھامانلا نۇرغۇنلىغان ھىسابلاش ئۇسۇللىرى چىقىدۇ. بىراق جەزىملەشتۈرگىلى بولىدىغان بىر نوقتا شۇكى، ھامىلدار بولغاندىن باشلاپ، بالا تۇغۇلۇپ چوڭ بولۇپ، ئالى مەكتەپنى پۈتتۈرگىچە بولغان ئارىلىقتا، ئاز دىگەندىمۇ 500مىڭ يۈەن پۇل كىتىدۇ.ئامىرىكىنىڭ سانلىق مەلۇماتلىرى تېخىمۇ ھەيران قالارلىق. يېزا ئىگىلىك مىنىستىرلىكىنىڭ ئەڭ يڭى ماتىرياللىرىغا ئاساسلانغاندا، بالا تۇغۇلغاندىن باشلاپ 17ياشقا توشقىچە بولغان ۋاقىتتا، پەقەت بېقىپ تەربىيەلەشكە كەتكەن چىقىمنىلا ھىسابلىغاندا، تۆۋەن كىرىملىك ئائىلىلەر خەجلەيدىغان چىقىم تەخمىنەن 174مىڭ 690ئامىرىكا دوللىرىغا تەخمىنەن 1مىليۇن 170مىڭ خەلق پۇلىغا تەڭ يىتىدىكەن؛ يۇقىرى كىرىملىك ئائىلىلەرنىڭ بىر بالىنى 17ياشقا كىرگۈچە بېقىشقا كىتىدىغان چىقىمى تەخمىنەن 372مىىڭ 210 ئامىرىكا دوللىرىغا تەخمىنەن 2مىليۇن 500مىڭ يۈەن خەلق پۇلىغا تەڭ يىتىدىكەن، بۇ تېخى بالىنى ئوقۇتۇش جەھەتتىكى چىقىمنى ئۆز ئىچىگە ئالمايدىكەن.مەيلى ئاللىبۇرۇن پەرزەنتلىك بولۇپ بولغانلار بولسۇن ياكى يىڭىدىن بالىلىق بولماقچى بولغانلار بولسۇن، بۇ سانلىق مەلۇماتلارنى كۆرسە، نۇرغۇنلىغان ياش ئەر خوتۇنلار قورققىنىدىن بالا ئېلىشقا جۈرئەت قىلالماي قېلىشى مۇمكىن؛ بەزى ئاتائانىلار ھەتتا بالىسىنى بېقىش ئۈچۈن قەرزلەرگە بوغۇلۇپ كىتىدۇ. ئەلۋەتتە، گەپنى قايتۇرۇپ كەلسەك، مۇشۇنداق بولغان تەقدىردىمۇ، ھەر بىر ئاتائانا، يەنىلا بالىسىغا ئەڭ ياخشى شارئىت ھازىرلاپ بىرەلىشىنى ئۈمىد قىلىدۇ ھەمدە شۇنىڭ ئۈچۈن جان تىكىپ تىرىشىدۇ. |
كۆيۈمچان تۇغقان تەڭرىتاغ تورى قازاقشا ئابلىمىت ئابلىزقومۇل شەھەرلىك يۇقۇملۇق كېسەللىكلەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش، تىزگىنلەش مەركىزىنىڭ خادىمى ھەبىبەم ئابدۇرېھىم يېقىندا باركۆل ناھىيەسىنىڭ سارچوقا يېزىسى سېرىق توپىلىق مەيدان كەنتىدىكى نۇرگۈل سۇلايمانغا تېلېفون قىلىپ، ئۇنىڭ سالامەتلىك ئەھۋالىنى تەپسىلىي سورىدى، ئۇنىڭ كېسىلىنىڭ ياخشىلانغانلىقىنى، تۇرمۇش، ئىشلەپچىقىرىش ئىشلىرىنىڭ نورمال كېتىۋاتقانلىقىنى بىلگەندىن كېيىن كۆڭلى خاتىرجەم بولدى.ھەبىبەم ئابدۇرېھىم بۇلتۇر 11 ئايدا نۇرگۈل بىلەن مىللەتلەر ئىتتىپاقلىشىپ بىر ئائىلە كىشىلىرىدەك بولۇش پائالىيىتى بويىچە تۇغقان بولۇشقان ئىدى. بۇلتۇر 12 ئاينىڭ 10 كۈنى نۇرگۈل كەچلىك تاماققا تەييارلىق قىلىۋاتقاندا تۇيۇقسىز بېشى قايغاندەك بولۇپ، ئارقىدىنلا كۆزلىرى قاراڭغۇلىشىشقا باشلىدى. ئائىلىسىدىكىلەر ئۇنى دەرھال ناھىيەلىك دوختۇرخانىغا ئېلىپ باردى. 2 كۈنى دوختۇرلار ئۇنى قومۇل شەھەرلىك 2 دوختۇرخانىغا يۆتكەشنى ئېيتتى. لېكىن ئۇلار ئالدىن كېلىشىپ قويمىغاچقا، دوختۇرخانىدا بوش كارىۋات يوق ئىدى. نۇرگۈل ئامالسىزلىقتىن تۇغقىنى ھەبىبەم ئابدۇرېھىمغا تېلېفون قىلىپ ئەھۋالنى ئېيتتى. ھەبىبەم ئابدۇرېھىم ئەھۋالدىن خەۋەر تاپقاندىن كېيىن، دەرھال دوختۇرخانىغا كېلىپ، ئامال قىلىپ نۇرگۈلنى كېسەلخانىغا ئالدۇردى. شۇنىڭدىن باشلاپ ھەبىبەم ئابدۇرېھىم ھەر كۈنى ئىشتىن چۈشۈپلا نۇرگۈل ۋە ئۇنىڭغا قاراۋاتقان قىزىغا چۈشلۈك، كەچلىك تاماق توشۇدى. نۇرگۈلگە ھەمراھ بولۇپ پاراڭلىشىپ، ئۇنىڭ كېسىلىنىڭ تېزرەك ياخشى بولۇپ كېتىدىغانلىقى ھەققىدە تەسەللى بېرىپ تۇردى. نۇرگۈل باشنىڭ يېرىمى ئاغرىش، يۇقىرى قان بېسىم، قالقانسىمان بەز تۈگۈنچىسى قاتارلىق كېسەللەرگە گىرىپتار بولغان بولۇپ، قالقانسىمان بەز تۈگۈنچىسى كېسىلىنى ئوپېراتسىيە قىلدۇرۇشى كېرەك ئىدى.نۇرگۈلنىڭ ئىككىنچى ۋە ئۈچىنچى قىزى تۇغما خاراكتېرلىك كۆرۈش قۇۋۋىتى توسقۇنلۇققا ئۇچراش كېسىلىگە گىرىپتار بولغان بولۇپ، ھەر ئىككىلىسىنىڭ كۆزىنى ئوپېراتسىيە قىلدۇرمىسا بولمايتتى. ئىككىنچى قىزىنىڭ كۆزىنى كېلەر يىلى يەنە داۋالاتماقچى ئىدى. نۇرگۈل ئائىلىسىنىڭ ئىقتىسادىي كىرىمى باقمىچىلىقتىن كېلەتتى، كىرىمىمۇ ئانچە ياخشى ئەمەس ئىدى. شۇڭا نۇرگۈل ئائىلە قىيىنچىلىقى تۈپەيلىدىن، ئۆزىنى ئوپېراتسىيە قىلدۇرۇشتىن ۋاز كېچىپ، بۇ پۇرسەتنى قىزىغا قالدۇرماقچى بولدى. ھەبىبەم ئابدۇرېھىم ئۇنىڭ مەقسىتىنى ئۇققاندىن كېيىن، ئۇنىڭغا: سىز كۆپ غەم قىلىپ كەتمەڭ، كېسەلخانىدا ياخشى داۋالىنىپ، ئوپېراتسىيە قىلدۇرۇڭ، پۇلنىڭ ئىشىدىن غەم قىلمىسىڭىزمۇ بولىدۇ، مەن ئامال قىلىپ بېرەي، قىزىڭىزنىمۇ داۋالىتىمىز، دېدى.نۇرگۈل ھەبىبەم ئابدۇرېھىمنىڭ گېپىنى ئاڭلىغاندىن كېيىن، خاتىرجەم ئوپېراتسىيەگە كىردى. ھەبىبەم ئابدۇرېھىمنىڭ مىننەتسىز، خالىس ياردىمىگە نېمە دەپ رەھمەت ئېيتىشنى بىلمىگەن نۇرگۈل پەقەت: ھەبىبەم ئابدۇرېھىم ھالىمدىن خۇددى ئۆز سىڭلىمدەك ياخشى خەۋەر ئالدى، ئۇنىڭدىن بەك تەسىرلەندىم، دېيەلىدى.ھەبىبەم ئابدۇرېھىم قىلغان ياخشىلىقىغا مىننەت قىلمىدى، داۋراڭ سالمىدى. ئەكسىچە قىلغان ئىشىدىن بەك سۆيۈندى. ئۇ خىزمەتكە قاتناشقان 21 يىلدىن بۇيان، خىزمەتنى ئەستايىدىل، ياخشى ئىشلەش بىلەن بىللە، خىزمەتداشلىرى بىلەن ئىزچىل قېرىنداشلارچە مۇناسىۋەتنى ساقلاپ كەلدى. تۇرالغۇ رايونىدىكى ھەر مىللەت ئاھالىلەر بىلەن مىللەت ئايرىماي ياخشى ئۆتتى. بۇ جەرياندا ئاجىزلارنى يۆلەش، ياشانغانلارغا يېقىندىن ياردەم بېرىشنى ئۆزىنىڭ مەسئۇلىيىتى دەپ بىلدى. |
ەرىنگە قاراپ سالاماتتىعىڭىزدى بىلۋگە بولادى قازاق شيپاگەرلىگى باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2جولدانعان ۋاقىتى : 2019130 12:01:36جۇڭگوشا شيپاگەرلىكتە قاراۋ، يىسكەۋ، سۇراۋ، تامىر ۇستاۋ نەگىز ەتىلەدى. مۇنىڭ ىشىندە قاراۋ دەگەنىمىز ناۋقاستىڭ رۋحى، الپەتى، دەنە ءبىتىمى، جاعدايى، ءتىلى سياقتىلار ارناۋلى تۇردە بايقاپتەكسەرىپ، ىشكى قۇرىلىستىڭ سىرقاتىن توپشىلاۋدى مەڭزەيدى. ەرىننىڭ رەڭى جۇڭگوشا شيپاگەرلىكتە ادام دەنەسىنىڭ سالاماتتىعىن بايقاۋدىڭ كورنەكتى بەلگىسى سانالادى. ەرىننىڭ ءتۇسى، جىلتىرلىعى، نەگىزى ادام دەنەسىنىڭ سالاماتتىعىن بىلدىرەدى. ەندەشە ەرىنگە قاراپ، دەنساۋلىق جاعدايىن قالاي بىلۋگە بولادى؟ەرىن قۇرعاپ جارىلسا، دەنە سۇيىقتىعى ازايعانىن تۇسىندىرەدى. دەنەنىڭ سۋ قۇرامى جەتىسپەگەندە ەرىن وڭاي جارىلۋمەن بىرگە، تەرى قۇرعاۋ، الاقان قىزۋ، مازاسىزدانۋ، ۇيقى قاشۋ، ءىش قاتۋ سياقتى ماسەلەلەر كورىنەدى. بۇدان سىرت، دەنەسى قاتتى قىزعاندار، دەنەسى قۇرعاۋ ناۋقاسىنا شالدىققاندار دا دەنەنىڭ ىستىقتىعىنان ەرىنى جارىلىپ كەتەدى.ەرىن ويىلىپ، ءبىر قابات تەرىسى تۇلەسە، كوك باۋىر مەن اسقازان ىستىعىنىڭ اسقىنعاندىعىنان دەرەك بەرەدى. جۇڭگوشا شيپاگەرلىكتە كوك باۋىردىڭ قۋاتىن، ەرىن ايتار دەگەن ءسوز بار، ءمانىسى ەرىننىڭ رەڭى جىلتىرلىعى كوك باۋىردىڭ قۋاتىمەن تىعىز بايلانىستى دەگەنى. ەگەر ەرىن ويىلىپ، ءىسىپ كەتسە جانە تەرىسى تۇسسە اسقازاننان ماسەلە شىقتى دەگەندىك. ەرنىندە وسىنداي احۋال بارلاردىڭ كوبى قۇرعاق ىستىق، تىتىركەندىرگىشتىگى كۇشتى ازىقتىقتى جەگەندى ۇناتادى. بۇل ازىقتىقتار كوك باۋىر مەن اسقازانعا ىستىق جيادى، كەيدە ءىش قاتۋ جاعدايى دا كورىلەدى.ەرىن سارعايسا، كوك باۋىردىڭ السىزدىگى نەمەسە باۋىردا ماسەلە بار دەگەننەن دەرەك بەرەدى. ەرىن سارعايسا، ازىقتانۋ داعدىسىنىڭ قالىپسىزدىعىنان، بۇل وتە تويىپ ءىشىپجەۋدەن بولۋى مۇمكىن نەمەسە كوك باۋىردىڭ السىرەگەندىگىنەن كەلىپ شىعادى. ەگەر ەرىنمەن بىرگە بەت الپەتى نەمەسە بۇكىل دەنەسى سارعايسا، اۋەلى بەت الپەتى قارالتقىم تارتسا، اسىرەسە كوزدىڭ اينالاسىنىڭ رەڭى تىم قويۋلانسا، باۋىردان اقاۋ شىققان بولىپ، دەركەزىندە شيپاحاناعا بارىپ باۋىردا قابىنۋ بارجوعىن تەكسەرتۋ قاجەت.ەرىن بوزارىپ، اعارسا دەنەگە قان جەتىپسەۋدەن دەرەك بەرەدى. بوزارعان ەرىن قان اينالىسىنىڭ دەنە قۋاتىنىڭ جاقسى ەمەستىگىن تۇسىندىرەدى. قان جەتكىلىكتى بولماعانسوڭ، ەرىن اۋەلگىدەي كورىنبەيدى.ەرىن قانىق قىزىل بولسا دەنەدەگى ىستىقتىڭ كۇشتىلىگىن بىلدىرەدى. دەنەدەگى ەنەرگيا شەكتەن اسقاندا ىستىق قالىپتاسىپ، ەرىننىڭ رەڭى قانىق قىزىل رەڭگە ەنەدى. بۇل دەنەدەگى ىستىقتىڭ اسىپ كەتكەنىن ايگىلەيدى.ەرىن قاراۋىتىپ نەمەسە قىزىل قوڭىرلانىپ تۇرسا، دەنەگە قان ۇيىعانىن نەمەسە سۋىعى كۇشتى ەكەنىن بىلدىرەدى. دەنەنىڭ قان اينالىسى قالىپتى بولعان جاعدايدا ەرىننىڭ رەڭى مۇنداي بولمايدى. ەگەر ەرىننىڭ ماڭايى اينالا قارايسا، دەنەنىڭ سۋىعى كۇشتى ەكەنىن ءارى بۇيرەك پەن كوك باۋىر، اسقازاننىڭ السىرەي باستاعانىنان دەرەك بەرىپ، ساقتانا ءجۇرۋدى ەسكەرتەدى. |
ھېكمەت توپلىغۇچى 8 مۇقېددېس كالام يەنگى يېزىق ھېكمەت توپلىغۇچى 81كىم دانا كىشىگە تەڭ كېلەلەيدۇ؟ كىم ئىشلارنى چۈشەندۈرۈشنى بىلىدۇ؟ كىشىنىڭ دانالىقى چىرايىنى نۇرلۇق قىلىدۇ، يۈزىنىڭ سۈرىنى يورۇتىدۇ.2پادىشاھنىڭ پەرمانىغا قۇلاق سېلىشىڭنى دەۋەت قىلىمەن؛ بولۇپمۇ خۇدا ئالدىدا ئىچكەن قەسەم تۈپەيلىدىن شۇنداق قىلغىن.3ئۇنىڭ ئالدىدىن چىقىپ كېتىشكە ئالدىرىما؛ يامان بىر دەۋانى قوللاشتا چىڭ تۇرما؛ چۈنكى پادىشاھ نېمىنى خالىسا شۇنى قىلىدۇ.4چۈنكى پادىشاھنىڭ سۆزى ھوقۇقتۇر؛ كىم ئۇنىڭغا: ئۆزلىرى نېمە قىلىلا؟ ــ دېيەلىسۇن؟5كىم پادىشاھنىڭ پەرمانىنى تۇتقان بولسا ھېچ يامانلىقنى كۆرمەيدۇ؛ دانا كىشىنىڭ كۆڭلى ھەم پەيتنى ھەم يولنى پەملىيەلەيدۇ.7چۈنكى ھەربىر ئىشئارزۇنىڭ پەيتى ۋە يولى بار؛ ئىنسان كېيىنكى ئىشلارنى بىلمىگەچكە، ئۇنىڭ دەردئەلىمى ئۆزىنى قاتتىق باسىدۇ. كىم ئۇنىڭغا قانداق بولىدىغانلىقىنى ئېيتالىسۇن؟8ھېچكىم ئۆز روھىغا ئىگە بولالماس، يەنى ھېچكىمنىڭ ئۆز روھىنى ئۆزىدە قالدۇرۇش ھوقۇقى يوقتۇر؛ ھېچكىمنىڭ ئۆلۈش كۈنىنى ئۆز قولىدا تۇتۇش ھوقۇقى يوقتۇر؛ شۇ جەڭدىن قېچىشقا رۇخسەت يوقتۇر؛ رەزىللىك رەزىللىككە بېرىلگۈچىلەرنى قۇتقۇزماس.9بۇلارنىڭ ھەممىسىنى كۆرۈپ چىقتىم، شۇنداقلا قۇياش ئاستىدا قىلىنغان ھەربىر ئىشقا، ئادەمنىڭ ئادەم ئۈستىگە ھوقۇق تۇتقانلىقى بىلەن ئۇلارغا زىيان يەتكۈزىدىغان مۇشۇ ۋاقىتقا كۆڭۈل قويدۇم.10شۇنىڭدەك رەزىللەرنىڭ دەپنە قىلىنغانلىقىنى كۆردۈم؛ ئۇلار ئەسلىدە مۇقەددەس جايغا كىرىپچىقىپ يۈرەتتى؛ ئۇلار مۇقەددەس جايدىن چىقىپلا، رەزىل ئىشلارنى قىلغان شۇ شەھەر ئىچىدە ماختىلىدۇ تېخى! بۇمۇ بىمەنىلىكتۇر!11رەزىللىك ئۈستىدىن ھۆكۈم تېزدىن بەجا كەلتۈرۈلمىگەچكە، شۇڭا ئىنسان بالىلىرىنىڭ كۆڭلى رەزىللىكنى يۈرگۈزۈشكە پۈتۈنلەي بېرىلىپ كېتىدۇ.12گۇناھكار يۈز قېتىم رەزىللىك قىلىپ، كۈنلىرىنى ئۇزارتسىمۇ، خۇدادىن قورقىدىغانلارنىڭ ئەھۋالى ئۇلاردىن ياخشى بولىدۇ دەپ بىلىمەن؛ چۈنكى ئۇلار ئۇنىڭ ئالدىدا قورقىدۇ.13بىراق رەزىللەرنىڭ ئەھۋالى ياخشى بولمايدۇ، ئۇنىڭ كۈنلىرى سايىدەك تېزلا ئۆتۈپ، كۈنلىرى ئۇزارتىلمايدۇ، چۈنكى ئۇ خۇدا ئالدىدا قورقمايدۇ.14يەر يۈزىدە يۈرگۈزۈلگەن بىر بىمەنىلىك بار؛ بېشىغا رەزىللەرنىڭ قىلغىنى بويىچە كۈن چۈشىدىغان ھەققانىي ئادەملەر بار؛ بېشىغا ھەققانىي ئادەملەرنىڭ قىلغىنى بويىچە ياخشىلىق چۈشىدىغان رەزىل ئادەملەرمۇ بار. مەن بۇ ئىشنىمۇ بىمەنىلىك دېدىم.15شۇڭا مەن تاماشىنى تەرىپلىدىم؛ چۈنكى ئىنسان ئۈچۈن قۇياش ئاستىدا يېيىش، ئىچىش ۋە ھۇزۇر ئېلىشتىن ياخسى ئىش يوقتۇر؛ شۇنداق قىلىپ ئۇنىڭ ئەمگىكىدىن بولغان مېۋە خۇدا تەقدىم قىلغان قۇياش ئاستىدىكى ئۆمرىنىڭ بارلىق كۈنلىرىدە ئۆزىگە ھەمراھ بولىدۇ.17كۆڭلۈمنى دانالىقنى ۋە يەر يۈزىدە قىلىنغان ئىشلارنى بىلىپ يېتىش ئۈچۈن قويغاندا، شۇنداقلا خۇدا قىلغان بارلىق ئىشلارنى كۆرگىنىمدە شۇنى بايقىدىم: ــ ئىنسان ھەتتا كېچەكۈندۈز كۆزلىرىگە ئۇيقۇنى كۆرسەتمىسىمۇ، قۇياش ئاستىدىكى بارلىق ئىشنى بىلىپ يېتەلمەيدۇ؛ ئۇ ئۇنى چۈشىنىشكە قانچە ئىنتىلسە، ئۇ شۇنچە بىلىپ يېتەلمەيدۇ. ھەتتا دانا كىشى بۇنى بىلىپ يەتتىم دېسىمۇ، ئەمەلىيەتتە ئۇ ئۇنى بىلىپ يەتمەيدۇ. ھېكمەت توپلىغۇچى 7ھېكمەت توپلىغۇچى 9 |
گۈل سۈيى ئىشلەتكەندە نېمە ئۈچۈن ئوت بىلەن ئۇچرىشىشقا بولمايدۇ؟مۇھەررىر: ئايزۆھرە ئەنۋەر مەنبە: تىيانشان تورى 20180626 17:38گۈل سۈيى نىڭ تەركىبىدە ئىسپىرت ئالكوھول، يەنە ئېتىل ئالكوھول دەپمۇ ئاتىلىدۇ بار بولغاچقا، ئوچۇق يالقۇن يالقۇنى بار ئوت بىلەن ئۇچراشسا ئوت ئالىدۇ.شۇڭا بەدەنگە گۈل سۈيى سۈرگەندىن كېيىن، دەرھال تاماكا ۋە پاشا ئۆلتۈرۈش دورىسىغا ئوت ياقماسلىق، ئاشخانىغا كىرىپ گاز ئوچاقنى ئاچماسلىق كېرەك. بىخەتەرلىك ئۈچۈن، گۈل سۈيى سۈرۈپ بولۇپ، ئاز دېگەندىمۇ 20 سېكۇنتتىن كېيىن ئوچۇق يالقۇن بىلەن ئۇچرىشىش كېرەك. چۈنكى ئالكوھول ئىسپىرت تولۇق پارلىنىپ بولالمىغان شارائىتتا، ئوچۇق ئوت بىلەن ئۇچراشقاندا ئاسان ئوت ئېلىشى مۇمكىن.گۈل سۈيى سۈرگەندە ئوچۇق يالقۇن بىلەن ئۇچرىشىشتىن ساقلىنىشتىن سىرت، يەنە تۆۋەندىكى نۇقتىلارغىمۇ دىققەت قىلىش كېرەك:گۈل سۈيى ھاشاراتلار چېقىۋالغان ئورۇننى داۋالىيالمايدۇبەزى كىشىلەر پاشا قاتارلىق ھاشاراتلار چېقىۋالغاندىن كېيىن قىچىشىشقا چىدىماي گۈل سۈيى سۈرۈۋالىدۇ. ئەمەلىيەتتە، گۈل سۈيىنىڭ ھاشاراتلار چېقىۋالغان ئورۇننى داۋالاش ئۈنۈمى يوق.بەزى تېرىسى زىيادە سەزگۈر كىشىلەر ئۈچۈن، گۈل سۈيى تەركىبىدىكى يالپۇز، كامفورا قاتارلىق تەركىبلەرنىڭ ياللۇغنى ياندۇرۇش رولى يوق بولۇپلا قالماي بەلكى ئەكس تەسىر كۆرسىتىشى مۇمكىن، شۇڭا زىيادە سېزىمچانلىق رېئاكسىيەسى سەۋەبىدىن تېگىشىش خاراكتېرلىك تېرە ياللۇغى كېلىپ چىقىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك.بالىلارغا مەخسۇس بالىلار گۈل سۈيى ئىشلىتىشبالىلارغا ياخشىسى مەخسۇس بالىلار گۈل سۈيى ئىشلىتىش، ئىككى ئايلىقتىن چوڭ بوۋاقلارغا گۈل سۈيىنى سۇيۇلدۇرۇپ سۈرۈش كېرەك. گۈل سۈيى قويۇقلۇقىنىڭ زىيادە يۇقىرى بولۇپ كېتىپ بوۋاقلارنىڭ تېرىسىنى غىدىقلىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن، ياخشىسى بەش ھەسسە سۇيۇلدۇرۇلغان گۈل سۈيىنى سۈرۈش كېرەك.يارا ئېغىزىغا گۈل سۈيىنى كۆپ سۈرمەسلىكبەزى پاشا ھەيدەش گۈل سۈيىنىڭ تەركىبىدە دېئېت ۋە دىمېتىل كاربات قاتارلىق تەركىبلەر بار. دۆلەتنىڭ ئېتراپ قىلىشىغا ئېرىشكەن پاشا يوقاتقۇچى دورىلارنىڭ ھەقىقەتەنمۇ ئۈنۈمى بار، ئەمما بەزىلىرىنىڭ تەركىبىدە دېھقانچىلىق دورىلىرىمۇ بار بولغاچقا، سېتىۋالغاندا دېھقانچىلىق نازارىتىنىڭ گۇۋاھلىقىدىن ئۆتكەن بەلگىسىنىڭ باريوقلۇقىغا دىققەت قىلىش كېرەك.تېرىنىڭ يۇمران قىسمىغا گۈل سۈيى سۈرمەسلىكلەۋ، كۆز قاتارلىق نازۇك ئەزالارنىڭ ئەتراپىدىكى تېرىلەر ئىنتايىن يۇمران بولغاچقا، غىدىقلاشقا ئۇچرىسا ئاسانلا تېرە ياللۇغىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، شۇڭا بۇ ئورۇنلارغا ئەڭ ياخشىسى گۈل سۈيى سۈرمەسلىك كېرەك. |
سالىھ دوستبۇرادەرلەردىن ئايرىلغاندا ئىماننىڭ ناقىسلىقىنى ھېس قىلىش توغرىسىدا. ئىنسان نەپسىدە يامانلىق ياخشىلىقتىن غالىب كەلسە قانداق قىلىش كېرەك؟. ئاللاھنىڭ دىنىغا دەۋەت قىلىش كىملەرگە ۋاجىپ بولىدۇ؟. يۈزىنى يېپىش مەسىلىسىدە مەزھەپ پېشىۋالىرى ئارىسىدىكى ئىخىتلاپقا قارىتا كۆز قارىشىمىز. شىيئە بوغۇزلىغان ھايۋاننىڭ گۆشىنى يېيىشنىڭ ھۆكمى. تابارەك مۈلۈك سۈرىسىنى ئوقۇش قەبرە ئازابىدىن چەكلەيدۇ. ئەرئايال ئىككىلىسى نىكاھ قىلغاندا ناماز ئوقۇمايدىغان بولسا، كىيىن ئۇلارغا نىكاھنى يېڭىلاش زۆرۈر بولامدۇ؟. دادىسى قاچانغىچە بالىسىنىڭ خىراجىتىنى ئۆز ئۈستىگە ئالىدۇ؟. ھاراقكەشنىڭ ھالىغا ۋاي!. يېتىمنى تەربىيىلەش. بىلىم ۋە دەۋەت يىڭى مۇسۇلمان ئىسلامنى قوبۇل قىلىشتىن ئىلگىركى ئۆتۈپ كەتكەن ئىسلامى مەسئۇلىيەتلەرنىپەرىزلەرنىتولۇقلىمايدۇ .. ئون بۇيرۇق . خەتنە قىلش ۋە يىڭى مۇسۇلمانغا ئىسىم تاللاش . يىڭى مۇسۇلمان دىننى ئۆگىنىشنى ئويلايدۇ . قەبرە ئازابى ۋە ئۇنىڭ نىئېمەتلىرى راست بولۇپ ، بەدەن ۋە روھنىڭ ھەر ئىككىلىسىگە بولىدۇ . بەندە قىيامەت كۈنى سوراققا تارتىلىدىغان سۇئاللار قايسى ؟. ئىسلامنىڭ ئەركانلىرى. دىنسىزلارنىڭ قىيامەت كۈنىدىكى ئاقىۋىتى ھەققىدە مۇسۇلمانلارنىڭ ئىتىقادى. نامازدا دۇئانى ئەرەبچىدىن باشقا تىلدا قىلىشنىڭ ھۆكمى. كاپىرلارنى دوراشنىڭ ھۆكمى، مۇسۇلمان ياخشى دەپ قارىغان نەرسە ئاللاھنىڭ نەزىرىدىمۇ ياخشى . دىگەن ئىبارىنىڭ مەنىسى . ئۇلار كىشىلەرنىڭ مەسچىدكە كىرىشىگە قىزىقىپ ، ئەرئاياللارنىڭ ئارلىشىپ كىتىشىگە يول قويۇۋاتىدۇ. . جەننەت ۋە دوزاخنىڭ دەرىجىلىرى ۋە ئۇلاردىكى ئىشئەمەللەر . جۇنۇپ كىشىنىڭ زىكرىلەرنى ئېيتىشى. شەرئېي ۋىردلاردۇرۇدلار ھەققىدە كۆرسەتمىلەر. ناماز ئوقۇشتىن توسۇلغان ۋاقىتلار . بەش نامازنىڭ بەلگىلەنگەن ۋاقىتلىرى.جىمى ھەقھوقۇقلار ئىسلام سۇئالجاۋاب تور بېتىگە ساقلاپ قېلىنغان 19972013 : 79.22 |
حالىق كوممۋنيستەرى تكش ماسەلەلەرى بويىنشا زاڭ جوباسىن تالقىلادى پارلامەنت07 جەلتوقسان 2018، 10:07حالىق كوممۋنيستەرى تكش ماسەلەلەرى بويىنشا زاڭ جوباسىن تالقىلادى07 جەلتوقسان 2018, 10:07 205 0استانا، .. ماجىلىستە حالىق كوممۋنيستەرى فراكسياسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى ٴوتتى.وتىرىستىڭ تاقىرىبى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە تۇرعىن ۇيكوممۋنالدىق شارۋاشىلىق ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى زاڭ جوباسىنا ارنالدى.زاڭنامالىق قۇجات ٴاربىر كوپپاتەرلى تۇرعىن ۇيدە مەنشىك يەلەرىنىڭ بىرلەستىگىن قۇرۋ جولىمەن باسقارۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتىن رەتتەۋگە، پايدالانىلاتىن شىعىستاردىڭ ەڭ تومەنگى مولشەرىن بەلگىلەۋگە، تۇرعىن ۇيلەردىڭ اعىمداعى جانە كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارىنا قاراجات جيناۋدىڭ تەتىكتەرىن رەگلامەنتتەۋگە جانە باسقا دا ماسەلەلەرگە باعىتتالاعان.تۇرعىن ٴۇي قاتىناستارىنداعى قالىپتاسقان جۇيەنى رەفورمالاۋ ماقساتىندا كوندومينيۋمدى باسقارۋ ٴۇشىن كوممەرسيالىق ەمەس جاڭا نىسان مەنشىك يەلەرىنىڭ بىرلەستىگىن ميب قۇرۋ كوزدەلىپ وتىر. تۇرعىن ٴۇي قاتىناستارى تۋرالى زاڭنىڭ نەگىزگى جاڭالىقتارىنىڭ ٴبىرى تۇرعىن ٴۇي قورىنىڭ جانە تۇرعىن ٴۇي كوممۋنالدىق شارۋاشىلىعىنىڭ بىرەگەي اقپاراتتىق جۇيەسىن قۇرۋ جانە ەنگىزۋ بولىپ تابىلادى.وسىلايشا، قىزمەت كورسەتۋشى كومپانيالار مەن ٴتۇرعىن ٴۇي يەلەرىنىڭ اراسىنداعى جاريالىلىقتى قامتاماسىز ەتۋ، سونداياق ولاردىڭ قارجىسىنىڭ جۇمسالۋىنا جانە باسقارۋشى كومپانيالار مەن ەنەرگيامەن جابدىقتاۋشى كاسىپورىنداردىڭ قىزمەتىنە باقىلاۋ ورناتۋ.حالىق كوممۋنيستەرى فراكسياسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىنا نۇر وتان جانە اقجول پارتيالارىنىڭ دەپۋتاتتارى، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ، ايماقتاردىڭ، قاۋىمداستىقتار مەن قوعامدىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى قاتىستى. جينالىستىڭ قورىتىندىسى بويىنشا ٴتيىستى ۇسىنىم ازىرلەۋگە شەشىم قابىلداندى. بۇل قۇجات فراكسيانىڭ كەزەكتى وتىرىسىندا قابىلدانادى. |
: .. جاھان جاڭالىقتارى باق: سيرياداعى ۆاگنەر جاۋىنگەرلەرى رەسەيدە ەمدەلىپ جاتىرباق: سيرياداعى ۆاگنەر جاۋىنگەرلەرى رەسەيدە ەمدەلىپ جاتىرسيرياداعى اۋە شابۋىلدارىنان كەيىنگى كورىنىس كورنەكى سۋرەت.سيريادا اقش باستاعان كواليتسيانىڭ اۋە شابۋىلدارىندا جارالانعان رەسەيلىكتەر قورعانىس مينيسترلىگىنىڭ ماسكەۋ مەن سانكتپەتەربۋرگتەگى گوسپيتالدارىندا ەمدەلىپ جاتىر. بۇل تۋرالى اگەنتتىگىنە زارداپ شەككەندەردىڭ ەكى تانىسى قۇپيا تۇردە حابارلاعان. مالىمەتتەرگە قاراعاندا، اۋرۋحاناعا بىرنەشە ناۋقاس اسا اۋىر جاراقاتپەن ءتۇسىپ، قازا تاپقاندار سانى ارتقان.7 اقپاندا كواليتسيا اۆياتسياسى سيريانىڭ دەيرەززور پروۆينتسياسىندا سيريا پرەزيدەنتى باشار اساد جاعىندا سوعىسقان قارۋلى جاساقتارعا اۋەدەن سوققى جاساعان. ارقيلى مالىمەتتەر بويىنشا، شابۋىلدان ۆاگنەر جەكەمەنشىك اسكەري كومپانياسىنىڭ قۇرامىنداعى جۇزدەگەن رەسەيلىك وققا ۇشقان. قورعانىس مينيسترلىگى رەسەي ازاماتتارىنىڭ قازاسىن راستاماي وتىر. مينيسترلىك اۋە سوققىسى جاسالعان اۋداندا رەسەيلىك اسكەريلەر بولماعانىن ايتادى.سيريادا حالىقارالىق كواليتسيانىڭ سوققىسىنان رەسەيلىك جالدامالىلار زارداپ شەككەنىن امەريكالىق تەلەارناسى پەنتاگونداعى دەرەككوزىنە سىلتەمە جاساپ حابارلاعان. جالدامالى توپ حيشام ەلدى مەكەنىندە بولعان، ولار مۇناي كەنىشىن باسىپ الۋعا تالپىنعان دەلىنەدى. امەريكالىق اسكەريلەر قازا بولعاندار اراسىندا رەسەيلىكتەر بارجوعىنان بەيحابار. پەنتاگوننىڭ مالىمدەۋىنشە، سوققى جاسالاردان بۇرىن امەريكالىق اسكەريلەر رەسەي اسكەريلەرىنە ەسكەرتكەن.14 اقپاندا كەشكىسىن ۆاگنەر جەكەمەنشىك اسكەري كومپانياسىنداعى جەتى رەسەيلىكتىڭ اۋە سوققىسىنان قازا تاپقانى ءمالىم بولدى.قازاقستان پرەزيدەنتى تەلەارناسىنا سۇحبات بەردىم.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق دراما تەاترىنىڭ جاڭا باسشىسى تاعايىندالدىاقشتاليبان بەيبىت كەلىسىمى بەكىتىلۋگە شاق تۇرفرۋد بەجان مۋللا ابدۋل عاني بارادار ورتادا باستاعان تاليبان دەلەگاتسياسى كەلىسسوزدەن شىعىپ كلەدى. ماسكەۋ، 30 مامىر 2019 جىل. 2001 جىلعى قىركۇيەكتىڭ 11ءى جاسالعان تەراكتىلەردەن كەيىن اقشتىڭ كارىنە ۇشىراپ، اۋعانستانداعى بيلىگىنەن ايىرىلسا دا، تاليبان ساياسي ويىنشى كۇيىندە تۇر. 2010 جىلعى كۇزدە اقش وكىلدەرى گەرمانيانىڭ ميۋنحەن قالاسىندا تاليباننىڭ جاس وكىلىمەن قۇپيا كەزدەستى. تايب اعا ەسىمدى سودىرلار توبىنىڭ ساياسي قاناتىنىڭ مۇشەسى اقش ديپلوماتتارىنا سوعىستى اياقتاۋ تۋرالى جول كارتاسىن كورسەتكەن. بۇل اقشتىڭ تاليبانمەن ءبىرىنشى مارتە جولىعۋى ەمەس ەدى. اقش باستاعان باتىستىڭ اسكەري كواليتسياسى 2001 جىلى تاليبان رەجيمىن قۇلاتقالى بەرى سودىرلار ۆاشينگتونمەن قارىمقاتىناس جولىن ىزدەي باستاعان. ەكى جاقتىڭ اسكەري جەتەكشىلەرى جۇزدەسكەن. بىراق 2010 جىلى گەرمانيا اراعايىن بولعان كەزدەسۋ قاقتىعىس ءۇشىن ماڭىزدى ءسات ەدى. ءبىرىنشىومۋربەك بابانوۆ بىشكەككە ورالدىومۋربەك بابانوۆ بىشكەك اۋەجايىندا. 9 تامىز 2019 جىل. رەسپۋبليكا پارتياسىنىڭ ليدەرى ومۋربەك بابانوۆ 8 تامىزدا بىشكەككە ۇشىپ كەلدى. بۇل تۋرالى ماناس اۋەجايىندا جۇرگەن ازاتتىقتىڭ قىرعىز قىزمەتىنىڭ ءتىلشىسى حابارلادى. 8 تامىزدا رەسپۋبليكا پارتياسى مالىمدەمە جاساپ، ەلدىڭ قازىرگى پرەزيدەنتى سوورونباي جەەنبەكوۆ پەن ەكسپرەزيدەنت المازبەك اتامباەۆتى ماسەلەنى بەيبىت ءارى زاڭ جولىمەن، كەلىسسوزدەرمەن شەشۋگە شاقىرعان. بابانوۆ 2017 جىلى پرەزيدەنت سايلاۋىنا ءتۇسىپ، جەەنبەكوۆتەن جەڭىلگەن. كەيىن ول ساياسي كارەراسىنىڭ اياقتالعانىن ايتىپ، ەلدەن كەتكەن. ول ماسكەۋدە بولعان. 8 تامىزدا قىرعىزستان مەملەكەتتىك ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى بابانوۆ ەلگە ورالعان جاعدايدا جاۋاپقا تارتىلاتىنىن مالىمدەگەن. كوميتەت بابانوۆقا قاتىستى ەكى قىلمىستىق ءىس تەرگەلىپ جاتقانىن دا حابارلادى. 8 تامىزدا قىرعىزستاننىڭ كۇشتىك قۇرىلىمدارى كويتاشتا جۇرگىزگەن ەكىنشى وپەراتسيادان كەيىن ەلدىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى المازبەك اتامباەۆتى ۇستادى. 27 ماۋسىمداپرەزيدەنت جەەنبەكوۆ اتامباەۆ ءىسى تۋرالى العاش رەت پىكىر ءبىلدىردىقىرعىزستان پرەزيدەنتى سوورونباي جەەنبەكوۆ. قىرعىزستان پرەزيدەنتى سوورونباي جەەنبەكوۆ بۇرىنعى پرەزيدەنت المازبەك اتامباەۆ ءىسى تۋرالى پىكىر ءبىلدىردى. شۋ وبلىسىندا 31 شىلدەدە وتكەن تۇرعىندارمەن كەزدەسۋ كەزىندە جۋرناليستەر سۇراعىنا جاۋاپ بەرگەن پرەزيدەنت اتامباەۆتىڭ ءىسى زاڭ اياسىندا شەشىلۋى كەرەك. بارلىق ادام زاڭعا باعىنۋى ءتيىس دەدى. قىرعىزستاندىقتاردىڭ اتامباەۆ ىسىنە قاتىستى مەنى نە دەر ەكەن دەپ وتىرعانىن بىلەمىن. اتامباەۆقا قاتىستى بولىپ جاتقان وقيعا، ونىڭ تەرگەۋگە شاقىرىلۋى زاڭدى قۇبىلىس. قۇقىقتىق مەملەكەتتە زاڭ اياسىندا عانا ارەكەت ەتۋ كەرەك. ادام كىم بولسا دا، بۇرىنعى پرەزيدەنت پە، شەنەۋنىك پە، اسكەري نە قاراپايىم قىزمەتكەر مە زاڭ الدىندا ءبارىمىز تەڭبىز، ءبارىمىز زاڭعا باعىنۋىمىز كەرەك. سوندا عانا ەل داميدى. اتامباەۆتىڭ ءىسى دە قىرعىزستان زاڭناماسىنىڭ اياسىندا شەشىلۋى كەرەك دەدى جەەنبەكوۆ. بۇل اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ. 19 مامىردا اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ يرانعا سوعىس اشپاۋدى قاتاڭ ەسكەرتتى. ترامپ ءوزىنىڭ پاراقشاسىنا يران سوعىسقىسى كەلسە، ءوز تۇبىنە ءوزى جەتەدى. بۇدان بىلاي اقشقا قوقانلوققى كورسەتۋشى بولماڭدار! دەپ جازدى ترامپ تەگەرانعا قاراتا. اقشتىڭ مالىمدەۋىنشە، تەگەران پارسى شىعاناعىندا قايىقتارعا زىمىراندارىن ورنالاستىرىپ، بىرىككەن اراب امىرلىكتەرىنىڭ جاعالاۋىندا ءتورت كەمەنى اتقىلاعان. يران مۇنى جوققا شىعاردى. مۇنداي جازبا جاريالاماستان بىرەر كۇن بۇرىن ترامپ اقشتىڭ يرانعا قىسىمى داۋعا ۇلاسىپ كەتكەنىن قالامايتىنىن ايتقان. 16 مامىردا پرەزيدەنت اقش سوعىسقا دايىندالىپ جاتىر ما؟ دەگەن جۋرناليستەر سۇراعىنا دايىندالىپ جاتقان جوق دەپ ۇمىتتەنەمىن دەپ جاۋاپ بەرگەن. تەگەران دا يران بيلىگىنىڭ سوعىستى قالامايتىنىن ايتقان. ەكى اپتا بۇرىن ۆاشينگتون پارسى شىعاناعىنا اۆراام لينكولن زىمىران تاسىعىش ۇشاقتارىن قوندىرعان. اقش يرانعا |
ئاۋازسىز ئاشخانىغا قەدەم تەشرىپ قىلىشىڭىزنى قارشى ئالىمىز خەلق تورىخېرىدارنىڭ زاكالەت پۇلىنى باشقا ئىشقا ئبۇ يىل مەملىكەت بويىچە ئۈچكە ياردەم بېئاۋازسىز ئاشخانىغا قەدەم تەشرىپ قىلىشىڭىزنى قارشى ئالىمىز2019.03.20 16:17 مەنبە: خەلق تورىخەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 20مارت بېيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى: دۇكان باشلىقى ۋەن شۆخۇا ئوڭدىن ئىككىنچى دۇكان خىزمەتچىلىرى بىلەن بىللە قول ئىشارىتى ئارقىلىق پاراڭلىشىپ كۈلۈشمەكتە 8مارت تارتىلغان.جياڭشى ئۆلكىسى نەنچاڭ شەھىرى رۇڭمېن يولى كوچىسىدا بىر تىنچ ئاشخانا بار، دۇكانغا كىرسىڭىز، تونۇش بولغان قەدەم تەشرىپ قىلىشىڭىزنى قارشى ئالىمىز! دېگەن ئاۋازنى ئاڭلىيالمايسىز، خېرىدارلارنى كۈتۈۋالدىغىنى بولسا ئىللىق كۈلكە ۋە قول ئىشارىتى تىلى. ئاشپەز، كاسسىر ۋە دۇكان باشلىقىدىن باشقا، بۇ يەردىكى كۆكتات يۇيۇش ئىشچىسى، قاچا يۇغۇچى، قورۇما توشۇغۇچى ۋە مۇلازىملارنىڭ ھەممىسى گاسگاچا كىشىلەر. بۇ جۈفۇتاڭ دەپ نام قويۇلغان جياڭشىچە تائاملار ئاشخانىسى مېھمانلار تەرىپىدىن تىنچ ئاشخانا دەپ ئاتالغان.تۇنجى كۈنى ئىشقا چۈشكىنىمدە، مېھمان كىرىپ كەلدى، مەن دەرھال ئالدىغا بېرىپ سالام قىلدىم، لېكىن بۇرۇن مۇلازىمەت قائىدەيوسۇنلىرىنى مەشىق قىلىپ باقمىغان بولغاچقا، ھەر خىل ئىشارەتلەر بىلەن مەقسىتىمنى ئۇقتۇرۇشۇمدىن مېھمانلار چۆچۈپ كەتتى.بۇ يىل 28 ياشقا كىرگەن جوۋ تىڭ قەغەزگە ئۆزىنىڭ تۇنجى قېتىم ئىشقا بارغاندىكى سەتلەشكەن ئىشىنى يېزىپ، ئىختىيارسىز ئاغزىنى ئېتىۋېلىپ كۈلۈپ كەتتى. بىر يېرىم يىل ئىلگىرى، ئاشخانا ئەمدىلا تىجارەت باشلىغان بولۇپ، ئۇ، ماۋ شۇئەي، لياۋ شىياڭگو، شيوڭ چاڭ، رېن شيەنگاڭ، چېڭ چىنچىن بىلەن بىللە خىزمەتكە چۈشكەن. ئوخشاش بولمىغان ئىش ئورنىدا ئۇلار ئوخشاش قىيىنچىلىققا دۇچ كەلگەن، چۈنكى ئاۋازنى ئاڭلىيالماسلىقى سەۋەبىدىن، قورۇما توشۇشقا مەسئۇل لياۋ شياڭگو ۋە شيوڭ چاڭ دائىم قورۇمىنى ئايرىمخانىغا خاتا ئاچىقىپ قوياتتى؛ مېھمان كۈتۈشكە مەسئۇل جوۋ تىڭ، ماۋ شۇئەي ۋە چېڭ چىنچىن مېھماننىڭ دېگەن سۆزىنى دائىم خاتا چۈشىنىۋالاتتى؛ قاچا يۇيۇشقا مەسئۇل بولغان رېن شيەنگاڭ دائىم چىنەتەخسىلەرنى چېقىپ سالاتتى. يېرىم يىل جەريانىدا، 300 تال قاچىنى چېقىپ بولدى، دۇكان غوجايىنى چىنەتەخسىلەرنى قايتىدىن ئالماشتۇردى. . .بۇ كىچىك ئىشلار دۇكان باشلىقى ۋەن شۆخۇانىڭ ھېلىمۇ ئېسىدە. يېمەكئىچمەك كەسپىدە تەجىرىبىسى يوق ۋەن شۆخۇا قىيىنچىلىق ئەندىزىسىگە رىقابەت ئېلان قىلدى. ئاشخانا دەسلەپ ئېچىلغاندا، ئۆزئارا پىكىر ئالماشتۇرۇشقا ئامالسىز قالغانلىقتىن، گاھىدا ئۇ پۇتقولىنى تەڭ ئىشلىتىپ مەقسىتىنى چۈشەندۈرەتتى، گاھىدا كانىيى بوغۇلۇپ قالغىچە ۋارقىراپ چۈشەندۈرەتتى، بىراق گاس خىزمەتچىلەر ئۇنىڭ مەقسىتىنى يەنىلا ئاڭقىرالمايتتى. بۇ قىيىن مەسىلە ئالدىدا، ھېچبىر كىشى قىيىنچىلىقتىن قورقمىدى، ۋەن شۆخۇا دەسلەپتە قەلەمقەغەز ئارقىلىق كۆپچىلىك بىلەن پىكىر ئالماشتۇردى، كېيىنچە تەدرىجىي ھالدا قول ئىشارىتى تىلىنى ئىشلىتىشنى بىلدى. پاراڭلىشىشنىڭ بارغانسېرى راۋان بولۇشىغا ئەگىشىپ، ئۇ گاس خىزمەتچىلەرنىڭ قەيسەرلىكى ۋە ئاق كۆڭۈللۈكىدىن تەسىرلەندى، خىزمەتچىلەرمۇ ئۇنىڭ سەۋرچانلىقى ۋە مېھىرمۇھەببىتىنى تونۇپ يەتتى. ئۇزۇن ۋاقىتلىق ئۆزئارا كۆنۈشتىن كېيىن، ئۇلار ئوتتۇرىسىدىكى ھەمكارلىق بارغانسېرى قويۇقلاشتى، بەزىدە پەقەت بىر كۆز ئىشارىسى، بىر ھەرىكەت ئارقىلىقلا، شۇ ھامانلا قارشى تەرەپنىڭ مەقسىتىنى چۈشىنەلەيدىغان بولدى، بىربىرىگە ماسلىشىش ھەقىقىي ئىشقا ئاشتى.ھەر بىر ھەمراھىنىڭ تۇغۇلغان كۈنى ئۇلارنىڭ ئېسىدە ھەم ئۇنىڭ ئۈچۈن كۆڭۈل قويۇپ سوۋغا تەييارلىشىدۇ. ۋەن شۆخۇا ئادەتتە خىزمەتچىلەرنىڭ خۇشاللىق بىلەن ئۇششاقچۈششەك يېمەكلىك، ئىچىملىكلەر ۋە كەيپىياتىدىن ئۆزئارا بەھرىمەن بولىدىغانلىقىنى بايقىدى. ئۇلارنىڭ قەلبى ئىنتايىن كۈچلۈك، ھەتتا ئاز ساندىكى مېھمانلارنىڭ قىيىنچىلىق تۇغدۇرىشىغا دۇچ كەلسىمۇ، يەنىلا كۈلۈمسىرەش بىلەن جاۋاب قايتۇرىدۇ؛ ناۋادا مېھمانلارنىڭ ماختىشىغا ئېرىشىپ قالسا، قول ئىشارىتى ئارقىلىق بەخت سۆزىنى سىزىپ، قارشى تەرەپكە قايتۇرىدۇ. بۇ گۈزەل پەزىلەت تاماق يىگىلى كەلگەن مېھمانلارنى تەسىرلەندۈردى، بەزى ئاتائانىلار ئالايىتەن بالىلىرىنى ئېلىپ تاماق يېگىلى كېلىدۇ ۋە قول ئىشارەت تىلىنى ئۆگىنىدۇ، ئۇلارنىڭ ھىكايىسىنى ئاڭلاپ، بالىلارغا مۇستەقىل بولۇپ، ئۆزىنى قۇدرەت تاپقۇزۇشقا تەربىيە قىلىدۇ. ئۈنسىز پاراڭ ئىچىدە، بۇ ھەر يەردىن كەلگەن خىزمەتچىلەر ئەڭ گۈزەل كۈلكىسى بىلەن، ھەر بىر مېھماننىڭ قەدەم تەشرىپ قىلىشىنى قارشى ئېلىپ، كىشىلەرگە ئىللىقلىق ۋە بەخت تىلەيدۇ. |
پاۆلودارلىق ونەر ۇجىمى ماسكەۋدە وتكەن بايقاۋدىڭ باس جۇلدەسىن جەڭىپ الدى12 قاڭتار 12:21410استانا. قازاقپارات پاۆلودار وبلىستىق وقۋشىلار سارايىنىڭ سۆەت زۆەزدى ۇلگىلى ءان تەاترى ماسكەۋ قالاسىندا وتكەن روجدەستۆەنسكيە زۆەزدى اتتى حالىقارالىق جاڭا جىلدىق فەستيۆال كونكۋرسىندا جەڭىمپاز اتاندى، دەپ حابارلايدى ..بايقاۋعا تەاتر انشىلەرى تاميلا راحىمبايەۆا جانە داريا يۆانچەنكو ى اتتى ءاندى ورىنداعان. سونىمەن قاتار مەدينا كۇمىسبەك جانە ماريا ۆارلاموۆا ءبىرىنشى ورىندى يەلەندى. مەدينا ءشامشى قالداياقوۆتىڭ باقىت قۇشاعىندا ءانىن، ال ماريا كالينكامالينكا دەگەن ورىس حالىق ءانىن شىرقادى.ماسكەۋلىك ساحنادا العاش رەت ونەر كورسەتكەن سۆەت زۆەزدى ءان تەاترىنىڭ ەڭ كىشكەنتاي جۇلدىزدارى ەكىنشى ورىن الدى. بۇلدىرشىندەر بالالارعا ارنالعان پوپپۋري ورىندادى. جاس تالانتتار وقۋشىلار سارايىندا ونەرمەن ءتورت جاسىنان باستاپ اينالىسىپ كەلەدى.سۆەت زۆەزدى ۇلگىلى ءان تەاترىنىڭ جەتەكشىسى ەلەنا ۆالكو بالالاردىڭ ونەر فورۋمى قىزىقتى وتكەنىن ايتادى.كونكۋرس مىڭداعان بالانىڭ ومىرىندە كەرەمەت ماڭىزدى وقيعا بولىپ قالادى. وندا ەڭبەگى سىڭگەن مۇعالىمدەر، مادەنيەت قىزمەتكەرلەرى وزدەرىنىڭ شەبەرلىگىمەن، تالانتتارىمەن ءبولىستى. ۇيىمداستىرۋشىلار بالالاردى جاڭاجىلدىق ەرتەگى الەمىنە بولەپ، مەرەكەلىك كوڭىلكۇي سىيلاي ءبىلدى، دەيدى ەلەنا ۆالكو.اتالمىش فەستيۆالگە پولشا، يزرايل، قازاقستان جانە باسقا دا ەلدەردەن ونەر ۇجىمدارى باق سىنادى. سونداياق رەسەيدىڭ 60 تان اسا قالاسىنان قاتىسۋشىلار جينالدى.فەستيۆال قاتىسۋشىلارىن رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ مادەنيەت ءمينيسترى ۆلاديمير مەدينسكي، انشىلەر پولينا گاگارينا جانە اني لوراك، رەسەيلىك تەلەجۇرگىزۋشى وكسانا فەدوروۆا قارسى الدى. فەستيۆالفورۋمنىڭ شەڭبەرىندە بارلىق قاتىسۋشىلار كرەمل شىرشاسىنا، ماسكەۋ سيركىنە، روللەردروم، حايۋاناتتار باعىنا بارىپ قىدىردى. |
كارانتين كەزىندە بالالاردىڭ رۋحاني ءبىلىمىن ارتتىرۋ ءۇشىن قازاقستاندىق تەاترلار ارنايى ونلاين جوبانى ىسكە قوسقان ەدى. ەلوردا تەاترلارى دا بۇل جوباعا بەلسەنە قاتىسىپ، كىشكەنتاي كورەرمەندەرگە ۇزدىك تۋىندىلارىن ۇسىنىپ جاتىر.نۇرسۇلتانداعى م.گوركي اتىنداعى ورىس دراما تەاترى ءار سارسەنبى، جۇما كۇندەرى ساعات 11.00دە راديوستانساسى ارقىلى الەمنىڭ جاۋھارى سانالاتىن كوركەم تۋىندىلار جونىندە سىر شەرتۋدى ادەتكە اينالدىرعان. راديوحابار بارىسىندا تەاتردىڭ تالانتتى اكتەرلەرى مەكتەپ باعدارلاماسىنا ەنگەن كوركەم شىعارمالاردان ءۇزىندى وقيدى.تەاتر ۇجىمى 10 ءساۋىر كۇنى، ساعات 10.00دە حانس كريستيان اندەرسەننىڭ قار پاتشايىمى ەرتەگىسىن ساحنالاماق. كىشكەنتاي كورەرمەندەر بۇل ەرتەگىنى تىكەلەي كورسەتىلىم ارقىلى كانالىنان تاماشالاي الادى.سونداياق، ونەر ورداسىنىڭ مەكتەپ وقۋشىلارىنا ارنالعان تاعى ءبىر تارتۋى ادەبيەت پانىنەن ارنايى كۋرستار لەگى. 11 ساۋىردەن باستاپ، اپتا سايىن كانالىنان كورسەتىلەتىن ونلاينجوبانى رەسپۋبليكالىق فيزيكاماتەماتيكا مەكتەبىنىڭ ورىس ءتىلى جانە ادەبيەتى ءپانىنىڭ مۇعالىمى لاۋرا يلياسوۆا جۇرگىزەدى. العاشقى ونلاينساباق ا.پۋشكيننىڭ پوۆەسىنە ارنالاتىن بولادى. |
خىتايدا ئىككى كۈندە ئارقائارقىدىن ئېغىر كان ۋەقەسى يۈز بەردى ئۇيغۇرخىتايدا ئىككى كۈندە ئارقائارقىدىن كان ئۆرۈلۈش ۋەقەسى يۈز بەردى. پەيشەنبە كۈنى ئەتىگەندە گۇيجۇ ئۆلكىسىدىكى بىر كاندا پارتلاش يۈز بېرىپ، 11 ئادەم ھاياتىدىن ئايرىلدى.بىرلەشمە ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، پارتلاش يۈز بەرگەندە كاندا 19 ئادەم ئىشلەۋاتقان بولۇپ، 8 نەپەر ئامان قالغۇچىنىڭ سالامەتلىك ئەھۋالى تېخى ئېنىق ئەمەس.خىتاينىڭ لياۋنىڭ ئۆلكىسىدە تېخى بىر كۈن ئاۋۋاللا كان ئۆرۈلۈش ۋەقەسى يۈز بېرىپ، 26 ئادەم قازا قىلغان ئىدى. ئومۇمىي يارىدارلارنىڭ سانى 50 نەپەر بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدە 30 نەپىرىنىڭ يارىسى ئېغىر ئىكەن. ئۇلارنىڭ ھەممىسى كۆيۈپ يارىلانغان بولۇپ، بەزىلىرىنىڭ ھاياتى تېخىچە خەۋپ ئاستىدا ئىكەن.خىتاي ھۆكۈمىتى كۆمۈر كانلارنىڭ بىخەتەرلىكىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن بىر قاتار تەدبىرلەرنى ئالغان بولسىمۇ، ئەجەللىك ۋەقەلەرنىڭ يۈز بېرىشى داۋام قىلماقتا. بىرلەشمە ئاگېنتلىقىنىڭ ئېيتىشىچە، خىتايدا 2013 يىلى بىر يىلنىڭ ئىچىدىلا 604 قېتىم كان ۋەقەسى يۈز بېرىپ، 1000 دىن ئوشۇق كىشى ھاياتىدىن ئايرىلغان. بۇ 10 يىلنىڭ ئالدىدىكى 6000 نەپەردىن كۆرۈنەرلىك تۆۋەنلىگەن بولۇپ ھېسابلىنىدىكەن. |
ءبۇلدىرۋ وڭاي، بۇتىندەۋ قيىنقوعام 14 ماۋسىم، 20191206 رەت كورسەتىلدىب ۇلىك نەمەسە ەل ىشىندە بولاتىن بەرەكەسىزدىكتەن ساقتانۋ جايلى قاسيەتتى قۇران مەن پايعامبارىمىزدىڭ س.ع.س سۇننەتىندە ناقتى نۇسقاۋلار بار. جالپى ادام بالاسى باردا قانداي دا ءبىر ب ۇلىكتىڭ بولماي قالۋى مۇمكىن ەمەس. ب ۇلىكتىڭ پايدا بولاتىنى جايلى پايعامبارىمىز س.ع.س حاديستەرىندە ايتىپ كەتكەن. سوندىقتان دا بولۋى مۇمكىن ب ۇلىكتەن ساقتانۋ، وعان ءازىر بولۋ پايعامبارىمىزدىڭ س.ع.س سۇننەتىنەن بولىپ تابىلادى. ول ءۇشىن الدىمەن ءبىلىم، اقىل، حيكمەت دانالىق، دۇرىس امال، سابىر، ىجداعات كەرەك.يمام ءالبۇحاري ساحيح حاديستەر جيناعىنىڭ فيتنا كىتابى اتتى تاراۋىندا: اللا تاعالانىڭ سەندەردەن تەك زالىمدارعا عانا كەسىرى ءتيىپ قالمايتىن ب ۇلىكتەن فيتنادان ساقتانىڭدار ءانفال سۇرەسى، ايات25 دەگەن اياتىن جانە پايعامبارىمىزدىڭ مىنا ءبىر ساحيح ءحاديسىن سەندەر مەن كورىپ تۇرعاندى كورە الاسىڭدار ما؟! مەن سەندەردىڭ ۇيلەرىڭنىڭ اراسىندا جاڭبىر سياقتى ب ۇلىكفيتنا جۇرگەنىن كورىپ تۇرمىن دەگەنىن كەلتىرەدى. بۇحاري، ءمۇسليميمام ناۋاۋي بۇل ءحاديستى تاپسىرلەگەندە: ب ۇلىكتى جاڭبىرمەن تەڭەۋ ونىڭ كوپتى قامتيتىنىن بىلدىرەدى، ياعني ونىڭ كەسىرى ادامداردىڭ بارلىعىنا تيەدى، ەشبىر قاۋىمدى ب ۇلىككەسەل اينالىپ وتپەيدى، دەپ تۇسىندىرگەن. سول سياقتى يمام ءابۋ داۋدتىڭ حاديستەر جيناعىندا پايعامبارىمىزدىڭ س.ع.س: ەڭ باقىتتى ادام ب ۇلىك شىققاندا وعان قوسىلماي امان قالعان جانە اللانىڭ سىناعىنا شىداعان ادام دەگەن ءسوزىن ريۋايات ەتىپتى. كەز كەلگەن اۋرۋدىڭ الدىن الىپ ەمدەلۋ جاقسى ەكەنىن ءاربىر سانالى ادام تۇسىنەدى. سول سياقتى، ب ۇلىكتى باستالعان سوڭ ساقتانۋدان ونىڭ الدىن العان الدەقايدا ارتىق.وسى ورايدا، ساحاباحاليب ومار يبن ءالحاتتاب ر.ا: ناداندىقتى كورىپ ب ۇلىكتى ودان عيبرات الماعان ادامنىڭ يسلامى تۇيىرشىكتۇيىرشىك بولىپ جويىلىپ كەتەدى دەپ ايتقان.جالپى مۇسىلمان عالىمدارى ب ۇلىكتىڭ زيانى جايلى بىلاي دەيدى:1. ادامداردى قىزىقتىرادى. يمام يبن حازم: ب ۇلىكتىڭ گ ۇلى ەشقاشان جەمىس بەرمەيدى دەگەن. ياعني، ب ۇلىك باستالعاندا گۇل سياقتى الدامشى كەيىپتە ادامداردى قىزىقتىرىپ وزىنە تارتىپ تۇرادى. ءھام شايتان ب ۇلىكتى ادامدارعا جاقسىلىقتىڭ نىشانى سياقتى كورسەتىپ، بۇل ءىس بولاشاقتا كوپ جەمىس بەرەتىندەي ۇمىتتەندىرەدى. بىراق ب ۇلىكفيتنا ەشقاشان جەمىس بەرمەيدى.2. اقىلەستى كەتىرەدى. پايعامبارىمىزدىڭ س.ع.س: اقىلەستى كەتىرەتىن ب ۇلىكتەر فيتنالار كەلەدى. ول كەلگەندە بىردەءبىر اقىلەسى دۇرىس ادام تابا الماي قالاسىڭدار دەگەن ءحاديسى بار. وسى ءحاديستى ريۋايات ەتكەن حۋزايفا ر.ا: اراقشاراپ ب ۇلىك سياقتى ماس قىلمايدى، ب ۇلىككە ماس بولۋ ودان دا قاتتى اقىلەستى كەتىرەدى دەپ تاپسىرلەگەن. جانە ول: كىمدەكىم حارامدى حالال دەپ، ال حالالدى حارام دەيتىن بولسا، ول ادامنىڭ ب ۇلىككە فيتناعا ۇرىنعانى، دەگەن.3. جاپپاي جويادى. پايعامبارىمىز س.ع.س ايتقان حاديسقيسسادا: ءبىر قاۋىم كەمەگە مىنەدى. جارتىسى ۇستىڭگى قاباتتا قالادى دا ال ەكىنشى جارتىسى تومەنگە تۇسەدى. كەمەنىڭ تۇبىندەگىلەر شولدەگەن سايىن ءۇستىندەگىلەردەن بارىپ سۋ سۇراپ مازالارىن الادى. جوعارىداعىلار رەنجىپ سۋ بەرمەي قويادى. كەمەنىڭ تۇبىندەگىلەر: كەمەنىڭ استىندا سۋ بار ەمەس پە، مىنا جەردى تەسەيىك تە، انالاردى مازالاماي، سۋدى ەمىنەركىن ءىشىپ وتىرا بەرەيىك دەيدى. ءسويتىپ بىرەۋى ايبالتامەن كەمەنىڭ ءتۇپ اعاشىن شابا باستايدى. ەگەر دە، بۇل اقىماقتى ەركىنە قالدىرسا، بارلىعى قۇريدى، ال توقتاتسا، بارلىعى قۇتىلادى.بۇحاري، تەرمەزي، احماد. وسى ءحاديستى تاپسىرلەگەن نۇعمان يبن باشير: ب ۇلىكشىلەر كەمەنىڭ استىڭعى قاباتىنداعى ادامدار سياقتى، ولاردىڭ قولىنداعى بالتانى الىڭدار دەيدى.ال قازىر ادامدار تىلىمەن، ساياسي تايازدىعىمەن، ناداندىعىمەن، اسىرە ۇلتشىلدىعىمەن ايبالتادان دا قاتتى زيان كەلتىرىپ جاتىر. ونىڭ سەبەبىنەن: تاتۋلىق، بەرەكە، ىنتىماق جويىلۋى مۇمكىن. سەبەبى جالعان ۇرەي ادامدارعا كۇمان سالادى، جاقسى نيەتتەرىنەن قايتارادى، دوستاردى ارازداستىرادى جانە كۇناعا يتەرمەلەيدى. سويتە تۇرا وسىنداي ب ۇلىككە ۇرىنعان پەندەلەر نيەتىم جاقسى، ۇلتىمنىڭ قامى، قازاقتىڭ بولاشاعى دەپ اقتالادى ءھام سولاي ويلايدى. بىراق ولار كەمەنىڭ باياعىدا تەسىلىپ قالعانىن تۇسىنبەيدى. كەز كەلگەن امالدى ىستەمەس بۇرىن ادام نيەتىن دۇرىستاپ، اقىرەتكە دەگەن پايداسى مەن زيانىن ولشەۋ كەرەك. جالپى، دەموكراتيا دەگەنگە ەلىتىپ، كەمەنىڭ ب ۇلىنۋىنە ەركىندىك بەرۋگە بولمايدى.الداجالدا ب ۇلىك باستالىپ كەتسە اقىلى بار ادامداردىڭ ءوزى ولاردى توقتاتا المايدى. سوندىقتان دا اللا تاعالا: سەندەردەن تەك زالىمدارعا عانا كەسىرى ءتيىپ قالمايتىن ب ۇلىكتەن فيتنادان ساقتانىڭدار ءانفال سۇرەسى، ايات25 دەپ اقىلى بار ادام بالاسىنا ۇكىم ەتكەن.اتام قازاق تورتەۋ تۇگەل بولسا، توبەدەگى كەلەدى، التاۋ الا بولسا، اۋىزداعى كەتەدى دەپ بەكەر ايتپاعان. ءبۇلدىرۋ وڭاي، بۇتىندەۋ قيىن!الدانىپ قالما، اعايىن! |
قولماقول تولەۋ ازايادىەكونوميكا 14 مامىر، 2020مەملەكەتتىك بيۋدجەتتىڭ تۇسىمدەرىنىڭ ەڭ باستى كوزى سالىق. بۇعان ەكونوميكالىق تەوريا تۇرعىسىنان قارايتىن بولساق، سالىق جۇيەسىن لاففەردىڭ قيسىق سىزىعى ارقىلى جۇيەلەندىرۋگە بولادى.ايتالىق سالىقتى ودان ءارى كوبەيتۋ ەڭبەك پەن كاسىپكەرلىك ىنتاسىن تومەندەتىپ، جوعارى كولەمدى سالىق سالۋ مەملەكەتتىك تابىستى نولگە تەڭەيدى. سەبەبى ەشكىم دە تەگىن جۇمىس ىستەگىسى كەلمەيتىنى بەلگىلى. بۇل ءتاسىل تاجىربيە جۇزىندە وتە كۇردەلى. سودان دا بولار، قازاقستان الەمدىك پراكتيكادان ءسالءپال وقشاۋ كەلەدى.ەگەر پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆ ايتقانداي، جەكە كىرىس سالىعىنىڭ ۇدەمەلى ولشەمىن ەنگىزۋ مسەلەسى پىسىقتالسا، ەڭبەكاقىنى قولماقول تولەۋ دە ازايار ەدى. ەڭبەكاقى تولەۋدىڭ مەيلىنشە كەڭ تاراعان كولەڭكەلى ءتاسىلى دە ازايۋى مۇمكىن.مەملەكەتكە ەڭ ءتيىمدىسى حالىقتى سالىق تولەۋگە ىنتالاندىرۋ. ول ءۇشىن وسىنداي شارالاردىڭ كەڭىنەن ناسيحاتتالعانى ءجون. ماسەلەن، كەز كەلگەن تۇرعىننىڭ ەكونوميكالىق ساۋاتتىلىعى جوعارى دەڭگەيدە ەمەس. قازىرگى كۇردەلى كەزەڭدە ولار بارىنشا سالىقتان جالتارۋعا تىرىسادى. مۇنداي جاعدايدا جەكە تۇلعا كاسىبىن وركەندەتۋ ءۇشىن بەرىلەتىن ارنايى نەسيەدەن قاعىلۋى ىقتيمال.تاعى ءبىر ايتا كەتەتىن جايت، توتەنشە جاعداي كەزىندە بەرىلگەن قارجىلاي لەۋمەتتىك كومەكتى العان ازاماتتاردىڭ 40 پايىزدان استامى بىرىڭعاي جيىنتىق تولەمدى العاش رەت تولەگەنى انىقتالدى. بۇل مەملەكەتتىك كومەككە مۇقتاج جانداردىڭ كوپتىگىن عانا بايقاتپايدى، ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتىڭ جوقتىعىنان دا حابار بەرەتىندەي. سول سەبەپتى ولاردى ەكونوميكاعا بارىنشا تارتۋ قاجەت. قيىنقىستاۋ كەزەڭدە مەملەكەتتىك قولداۋعا زاڭدى جۇمىس ىستەگەن، ءتيىستى سالىعىن تولەگەندەر عانا قول جەتكىزە الاتىن بولادى.قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە ءوزىن ءوزى ەڭبەكپەن قامتىعان 1،5 ميلليون ادام بار. وعان كولەڭكەلى ەكونوميكادا جۇرگەندەردى قوسىڭىز. ولارعا مەملەكەتكە سالىق تولەمەگەن الدەقايدا ءتيىمدى. سوندىقتان پرەزيدەنت ق.توقاەۆتىڭ تاراپىنان ۇسىنىلعان لەۋمەتتىك دىلدىك ءۇشىن جالاقى مەن باسقا دا كىرىس تۇرلەرىنە قاتىستى جەكە تابىس سالىعىنىڭ مولشەرىن تومەندەتۋ ماسەلەنى شەشۋدىڭ وڭتايلى جولى دەپ ويلايمىن. سالىق كولەمى قىسقارسا، ەڭبەككە قۇلشىنىس ارتاتىنى انىق. |
مۇشەل ەسەبى ءھام جىل قايىرۋ2476 رەت كورسەتىلدى12 جىل ءبىر مۇشەلگە جاتادى. ياعني، ادام 12 جاسقا تولىپ، 13كە اياق باسقاندا العاشقى مۇشەلدى تولتىرىپ، بوزبالا نەمەسە بويجەتكەن اتانادى. ەكىنشى مۇشەل 25 جاس. ناعىز جىگىتتىك كەزەڭ. ءۇشىنشى مۇشەل 37، ءتورتىنشى مۇشەل 49، بەسىنشى مۇشەل 60 جاس... وسىلاي كەتە بەرەدى. ەجەلگى تۇركىلەر 5 مۇشەلدى، ياعني 60 جىلدى ءبىر تسيكل جارىن دەپ اتاپ گريگوريان جىل ەسەبىندەگى عاسىر سياقتى، زامان بارىسىن جاڭارتىپ وتىرعان.ءدال وسى جارىن ەسەبىن تيبەت لامالارى ءالى كۇنگە دەيىن قولدانادى. ويتكەنى، ولاردىڭ كونە كىتابىنداعى ءدىني عۇرىپءراسىم ورىنداۋ مەزگىلى ەجەلگى جارىن ەسەبىمەن جازىلعاندىقتان، وسىلاي ىستەۋگە ءماجبۇر. ولاردىڭ ايتۋىنشا، بۇل ەسەپ ءبىزدىڭ قازىرگى جىل ساناۋىمىز بويىنشا 1027 جىلدان باستالادى.قازاق حالقى يسلام ءدىنىن قابىلداعاننان كەيىن بايىرعى تۇركىلىك جىل ساناۋ ەسەبىنە ازداعان وزگەرىس ەنگەنى بايقالادى. مۇسىلمانشا جىل ساناۋ اي فازاسىنىڭ وزگەرىسىنە يكەمدەلگەندىكتەن ونى قابىلداۋ وڭاي بولعان سياقتى. ويتكەنى، مۇسىلماندار قولدانعان حيجرا جىلىنىڭ اي ەسەبى تۋار اي نەمەسە سينودتىق اي ەسەبىنىڭ نەگىزىندە جاسالعان. ءبىر ايى 29 تاۋلىك 12 ساعات 44 مينۋت 3،0 سەكۋندقا تەڭ. ءار ايدىڭ باسى وراق مۇسىندەس جاڭا تۋعان ايدىڭ كورىنگەن ساتىنەن باستالادى. بۇل قۇبىلىستى تۇراقتاندىرۋ ءۇشىن حيجرا ايلارى 29 نەمەسە 30 تاۋلىك بولىپ الماسىپ وتىرادى. سول سەبەپتى حيجرا جىلىندا 354 تاۋلىك جاي جىلدار جانە 355 تاۋلىك كىسەبە جىلدارى بولىپ بولىنەدى. بۇل ەسەپ ءبىزدىڭ قولدانىپ جۇرگەن كۇنتىزبەدەن ءبىر جىلى 365 نەمەسە 366 تاۋلىكتەن تۇراتىن 1011، كەيبىر جىلدارى 12 تاۋلىككە قىسقارادى.وسى ورايدا ءوتكەن تاريحىمىزدى ءبىلىپ، بولعان وقيعالاردىڭ ۋاقىتىن ناقتىلاپ، كونە قولجازبالاردى زەرتتەۋمەن اينالىساتىن ادامدار ءۇشىن حيجرا جىل ەسەبىن، قازىرگى قولدانىپ جۇرگەن گريگوريان جىل ەسەبىنە اينالدىرۋ ءتاسىلىن، جىل قايىرۋدى ءبىلۋ وتە قاجەت.مىسالى، ءابۋ رايحان بەرۋني حيجرانىڭ 363 جىلى تۋعان دەلىك. وسىنى بۇگىنگى جىل ساناۋعا اينالدىرايىق. ول ءۇشىن حيجرا جىلىن 33كە بۇل ەكى جىل ەسەبىنىڭ ايىرماسى ءبولۋ كەرەك. سودان شىققان ساندى حيجرا جىلىنان الىپ تاستا دا، جاڭا سانعا 622 سانىن حيجرا جىلىنىڭ باسى قوس. ناتيجەسى:ا 362: 33 11،ب 362 11 351،ۆ 351 622 973 جىل.ءابۋ رايحان ءبىزدىڭ جىل ساناۋىمىز بويىنشا 973 جىلى تۋعان ەكەن.ج : 33 622ەندى گريگوريان جىل ەسەبىن حيجراعا اينالدىرىپ كورەيىك. مىسالى، ءسىز 1965 جىلى تۋعانسىز. ول ءۇشىن:ا 1965 622 1343ب 1343 : 33 42ۆ 1343 42 1385 حيجرا جىلىەسكەرتۋ: ساندى 33كە بولگەندە ناتيجە قالدىقپەن شىقسا، قالدىق 17 سانىنان كوپ بولسا، ناتيجە ءبۇتىن سانعا اينالدىرىلادى. قالدىق 16 سانىنان از بولسا تەك ءبۇتىن بولىگى الىنادى. |
كامبودژادىن قايتۇرۇلغان ئۇيغۇرلاردىن 19 نەپىرىنىڭ نەدىلىكى ۋە جازالىنىش مۇددىتى ئايدىڭلاشتىكامبودۈادىدىكى ب د ت ئىشخانىسىدىن سىياسىي پاناھلىق تىلىگەن ئۇيغۇرلاردىن 21 نەپىرى خىتاي تەرىپىدىن تۇتۇپ كېتىلگەن ئىدى. مۇخبىرىمىزنىڭ ئەڭ يېقىنقى ئىگىلەشلىرىدە، بۇلاردىن 19 نەپىرىنىڭ نەدىلىكى ۋە جازالىنىش ئەھۋالى ئايدىڭلاشتى.كامبودژا ۋە ئۇيغۇر ئىلى خەرىتىدەمەلۇم بولۇشىچە، بۇلارنىڭ ئىچىدە شاھىدە قۇربان ۋە ئۇنىڭ ئىككى بالىسى ئۈرۈمچىدە 8 كۈن تۇتۇپ تۇرۇلغاندىن كېيىن قويۇۋىتىلگەن؛ ئۇ نۆۋەتتە قەشقەر نەزەرباغدىكى قېينىئاتىسىنىڭ يېنىدا تۇرماقتا. بۇلارنىڭ 16 نەپىرى، 15 يىللىقتىن مۇددەتسىزگە قەدەر پەرقلىق قاماق جازالىرىغا ھۆكۈم قىلىنغان. نۆۋەتتە بۇ 16 مەھكۇم ئۈرۈمچى 1 تۈرمە، 3 تۈرمە ۋە تۇرپان داخىيەن تۈرمىسىدە جازا مۇددىتىنى ئۆتىمەكتە. تۆۋەندە مۇخبىرىمىز شۆھرەت ھوشۇرنىڭ بۇ ھەقتە تەييارلىغان تەپسىلىي خەۋىرىنى ئاڭلايسىلەر.ھۆرمەتلىك رادىئو ئاڭلىغۇچىلار، ئەڭ يېقىنقى ئىگىلەشلىرىمىزدىن مەلۇم بولۇشىچە، كامبودژادىن قايتۇرۇلغان ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى سوت، 2010 يىلى 12 ئاينىنڭ 24 كۈنى ئېچىلغان. سوتتا جەمئىي 16 مەھبۇس سوتقا تارتىلغان. سوتتا ئۇلاردىن مۇتەللىپ مامۇت قاتارلىق 4 كىشىگە مۇددەتسىز قاماق جازاسى، مەمەتتۇرسۇن ئۆمەر قاتارلىق 4 كىشىگە 20 يىللىقتىن، مۇسا مۇھەممەد قاتارلىق 4 كىشىگە 17 يىللىقتىن، ئابدۇقادىر ئابدۇغېنى قاتارلىق 4 كىشىگە 16 يىللىقتىن قاماق جازاسى بېرىلگەن. سوتتىن بىر قانچە كۈن بۇرۇن بەزى ئائىلىلەرگە سوت ھەققىدە مەلۇمات بەرگەن ۋە ئادۋوكات تۇتىدىغان تۇتمايدىغانلىقىنى سورىغان؛ كۆپىنچە ئائىلىلەرگە سوت ھەققىدە ھېچقانداق ئۇچۇر بەرمىگەن. تۇتۇلغان ئادۋوكاتلار ئائىلىلەردىن پۇل ئالغان بولسىمۇ، ئۇلارغا داۋانىڭ نەتىجىسى ھەققىدە ھېچقانداق ئۇچۇر بەرمىگەن.بىز شۇ كۈنكى سوتقا قاتناشقان ئىككى نەپەر ئادۋوكاتنى زىيارەت قىلدۇق. بۇلارنىڭ مەلۇماتلىرىدىن قارىغاندا، مەزكۇر سوتمۇ خۇددى ئىلگىرىكى سوتلارغا ئوخشاشلا كۆرۈنۈش ئۈچۈنلا ئېچىلغان. بۇ كۆرۈنۈشكە بەزى ئادۋوكاتلار مەجبۇرىي قاتناشتۇرۇلغان بولسا، بەزى ئادۋوكاتلار ئاكتىپلىق بىلەن رول ئالغان ۋە ھەتتا بۇنى پۇل تېپىۋېلىش پۇرسىتى دەپ قارىغان.ھۆرمەتلىك رادىئو ئاڭلىغۇچىلار، كامبودژادىن قايتۇرۇلغان ئۇيغۇرلار ئىچىدىكى شاھىدە قۇربان ئىسىملىك ئايال ۋە ئۇنىڭ ئىككى بالىسى ئۈرۈمچىدە 8 كۈن تۇتۇپ تۇرۇلغاندىن كېيىن قويۇۋېتىلگەن. نۆۋەتتە قەشقەر نەزەرباغدىكى قېينىئاتىسىنىڭ يېنىدا ياشىماقتا. |
مەيىرىمدىلىك ادامنىڭ ەڭ جاقسى قاسيەتى17 مامىر 00:06نۇرسۇلتان. قازاقپارات تومەندە ادامدارمەن ءتىل تابىسۋعا كومەكتەسەتىن ومىرلىك وقيعالار جازىلعان:1. ەدەن جۋۋشىنىڭ ەسىمىن ءبىلىڭىزساباق بەرۋشى پروفەسسورىمىز ەكىنشى كۋرستا وقىپ جۇرگەنىمدە جازباشا تەست الدى. بىلىمگە قۇمار جان بولعاندىقتان، سوڭعىسىنان وزگەسىنىڭ بارىنە جاۋاپ بەردىم. مەن جاۋاپ بەرە الماعان سۇراقتا ءبىزدىڭ كورپۋستىڭ ەدەنىن جۋاتىن ايەلدىڭ ەسىمى كىم؟ دەپ جازىلعان بولاتىن.مۇنى قالجىڭ بولار دەپ ويلادىم. ەدەن جۋۋشى ايەلدى بىرنەشە رەت كورگەنىم راس.ول جاسى ەلۋدى القىمداعان، بويشاڭ، قارا شاشتى ايەل بولاتىن. مەن تەست پاراقشاسىن وسى سۇراقتىڭ جاۋابىن جازباي وتكىزدىم. ساباق اياقتالۋعا جاقىنداپ قالعان شاقتا ارامىزدان بىرەۋ سۋىرىلىپ شىعىپ بۇل سۇراقتىڭ قورىتىندىعا قانشالىقتى اسەر ەتەتىندىگىن سۇرادى.پروفەسسور ارينە دەپ جاۋاپ بەردى. بولاشاقتا قاي قىزمەتكە ورنالاسساڭدار دا، ول جەردە ەلەمەۋگە تۇرارلىق ادامدار بولمايدى. ولار ءاردايىم سەندەردىڭ قامقورلىقتارىڭا ءزارۋ.ۇستازىمنىڭ وسى ساباعى ومىرىمە ارقاۋ بولدى. مەن كەيىن ول ايەلدىڭ ەسىمى دامەلى ەكەنىن ءبىلدىم.2. ادامدى جاۋىن استىندا قالدىرماڭىزبىردە تۇنگى ساعات 23:30 شاماسىندا اباي كوشەسىنىڭ بويىندا قارا تورى ايەل جاۋىننىڭ استىندا تۇردى. كولىگى بۇزىلىپ قالسا دا، مەجەلەنگەن جەرگە جىلدام جەتۋى كەرەك ەدى. ءۇستى باسى سۋ بولا تۇرا كولىكتەن ءتۇسىپ، تاكسي توقتاتۋعا تىرىسىپ باقتى.ارادا ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ ايەلدىڭ جانىنا بەيتانىس جىگىت كەلىپ، تاكسي توقتاتۋعا كومەكتەستى. ايەل قاتتى اسىعىپ تۇرعانىنا قاراماستان، وزىنە كومەكتەسكەن ادامنىڭ ەسىمىن سۇراپ، مەكەنجايىن جازىپ الدى.جەتى كۇننەن كەيىن بىرەۋ جىگىتتىڭ ەسىگىن قاعادى. وعان الگى ايەل ۇلكەن قوراپتاعى تەلەديدار جولداعان ەكەن. جانىندا حاتى بار: سول تۇندە كومەكتەسكەنىڭىز ءۇشىن العىسىم شەكسىز. ول جاڭبىر كيىمىمدى سۋلاپ قانا قويماي، جۇرەگىمدە لاۋلاپ جانعان ءۇمىت وتىن سوندىرگەن ەدى. كەنەتتەن ءسىز كەلدىڭىز. ءسىزدىڭ ارقاڭىزدا و دۇنيەگە اتتانىپ بارا جاتقان كۇيەۋىممەن قوشتاسىپ ۇلگەردىم. قايتارىمىن كۇتپەستەن كومەك كورسەتكەنىڭىز ءۇشىن راقمەت. قۇرمەتپەن ءنازيرا حانىم.3. سىزگە قىزمەت كورسەتىپ جۇرگەن جانداردى ۇمىتپاڭىزبالمۇزداق پەن شوكولادتىڭ باعاسى ءبىز ويلاعاننان دا ارزان بولعان زاماندا ون جاسار بالا ءدامحاناعا كىرەدى. داياشى قىز الدىنا ءبىر ستاقان سۋ اكەلىپ قويادى. بالا: شوكولاد قانشا تۇرادى؟ دەپ سۇرايدى. داياشى نەبارى 50 تەڭگە تۇراتىندىعىن ايتادى. بالا قالتاسىنداعى بار تيىندى شىعارىپ، ساناۋعا كىرىسەدى.ال ەڭ ارزان بالمۇزداق قانشا تۇرادى؟ دەپ سۇرايدى. وسى ۋاقىتتا كورشى ۇستەلگە قوناقتار كەلىپ، داياشى شىدامسىزدانا باستايدى. 35 تەڭگە! دەپ ىقىلاسسىز جاۋاپ قايىرادى.بالا تيىندارىن قايتادان ساناپ، ەڭ ارزان بالمۇزداققا تاپسىرىس بەرەدى. داياشى بالمۇزداق پەن ەسەپشوتتى اكەلەدى. بالا بالمۇزداعىن جەپ بولعان سوڭ اقشاسىن تولەپ، سىرتقا شىعادى.داياشى بالا وتىرعان ۇستەلدىڭ ءۇستىن ءسۇرتىپ ءجۇرىپ كوزىنە جاس الادى. بالا تارەلكەنىڭ استىنا ءشايپۇل رەتىندە 15 تەڭگە قالدىرىپ كەتكەن ەكەن. ول وسىلاي جاساۋ ءۇشىن قىمبات شوكولادتان باس تارتقان.4. جولىڭىزداعى كەدەرگىلەردەن ارىلىڭىزسوناۋ ەرتە زاماندا پاتشا جۇرگىنشىلەر جولىنىڭ ناق ورتاسىنا ۇلكەن جۇمىر تاس قويۋعا بۇيىرادى. ءوزى جولدىڭ جيەگىنە تىعىلىپ، كىم الىپ تاستايتىنىن باقىلاپ تۇرادى. پاۋەسكەسى بار باي كوپەستەر تاستى اينالىپ وتەدى. كەيبىرەۋى پاتشانىڭ اقىماقتىعىن ايتىپ، مىسقىلدايدى.كوپەستەردەن كەيىن قاپ ارقالاعان شارۋا ادامى وتپەك بولادى. قابىن شەتكە قويىپ، جۇمىر تاستى ورنىنان جىلجىتۋعا كىرىسەدى. قاتتى شارشاپ، شالدىقسا دا، جۇمىر تاستى ورنىنان جىلجىتادى. قابىن قايتادان ارقالاي بەرگەن ساتىندە تاستىڭ ورنىندا حات پەن ءبىر قاپ التىن جاتقانىن كورەدى. ول حاتتا پاتشانىڭ ءبىر قاپ التىندى وسى جۇمىر تاستى جىلجىتقان ادامعا بەرەتىندىگى جازىلعان ەكەن. ەسىڭىزدە بولسىن! ءاربىر قيىندىق بىزگە جاقسارۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.5. قاجەت بولسا، سۇراعانىن بەرىڭىزوسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن اۋرۋحانادا ەرىكتى بولىپ قىزمەت جاساپ جۇرگەنىمدە لاۋرا ەسىمدى قىزبەن تانىستىم. ول قىز جازىلمايتىن دەرتكە شالدىققان. ونى 5 جاستاعى تۋعان باۋىرىنىڭ قانىن قۇيۋ ارقىلى قۇتقارىپ قالۋعا بولاتىن ەدى. الايدا باۋىرىنىڭ مۇندايعا كەلىسۋى ەكىتالاي. دارىگەر باۋىرىنا اپكەسىنە قان بەرە الاتىندىعى تۋرالى ايتادى. باۋىرى ويلانباستان بۇل ۇسىنىسقا كەلىسەدى.باۋىرى قان قۇيىلعان سايىن اپكەسىنىڭ ەكى بەتىنە قان جۇگىرىپ، كوڭىل كۇيى كوتەرىلە باستاعانىن بايقايدى. ارادا ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ باۋىرى دارىگەردەن: مەن قازىر ولەمىن بە؟ دەپ سۇرايدى.باۋىرى دارىگەردىڭ ءسوزىن قانىممەن قوسا جانىمدى دا بەرۋىم كەرەك دەپ تۇسىنگەن ەكەن. سابيلەردىڭ پەرىشتە ەكەنى راس. كەيدە ولاردىڭ ۇلى ۇستازداردان دا ارتىق ساباق بەرەتىن كەزدەرى بولادى. |
قەدىرسىز ئۇيغۇر تىلى ئۇيغۇر كومپيۇتېر ئىلىمى جەمئىيىتىقەدىرسىز ئۇيغۇر تىلىيازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان شەنبە ئىيۇل 24, 2010 4:21 ئۆزلۈك ۋە كىملىك دىن تەسىراتياسىنجان مەترۇزى ئىلقۇتئائىلەجەمئىيەتنىڭ ئەڭ كىچىك ھۆجەيرىسى. ئائىلەئىنسانىيەت مەدىنىيىتى ۋە ئىجتىمائىي تەشكىلاتلىرىنىڭ ئەڭ كونكرېتلاشقان كۆزنىكى. ئائىلەئىنسانىيەت مېھرىمۇھەببەتنىڭ بولىقى ۋە ئەڭ ئۇلۇغ سىمفونىيىسى. ئەگەردە ئىنسانىيەت جەمئىيىتىدە ئائىلە مەدىنىيىتى بولمىغان بولسا، بارلىق مەدىنىيەتلەرنىڭ جولاسىمۇ ئۆچكەن بولاتتى.شۇنداق بىر خەلق ئۈچۈن ئۇلارنىڭ مەدىنىيەتتىكى كىملىكى ئەمىلىيەتتە ئۇلارنىڭ مەۋجۇتلۇقىنىڭ تۈپ بەلگىسى ھېسابلىنىدۇ. نۆۋەتتە يەر شارىدىكى مىليۇنلىغان خەلقلەر ۋە ئۇلارنىڭ ئوخشاش بولمىغان مەدىنىيەتلىرى گويا ماگنىت قۇتۇپىغا ئاققان تۆمۈر ئۇۋاقلىرىدەك جىددىي رەۋىشتە قوشۇلۇپ بارماقتا. يەرشارىلىشىشنىڭ شىددەتلىك دولقۇنى مىللەتلەر ۋە دۆلەتلەر چىگرىلىرىدىن ھالقىپ ئۆتۈپ مىللىي ۋە مەھەللىۋى پەرقلەرنى ئېزىپ ئۇن قىلماقتا. بىز ئەنە ئاشۇ سانساناقسىز خۇرۇچلارنىڭ ئارىلاشمىسىدىن تەييارلانغان، ئاللىقاچان ئۆز تەمىنى يوقاتقان يەر شارى بولكىسىنى يېمەكتىمىز!... ئەسئەت سولايمانيېقىندىن بېرى گەر چە بىر ئاز ئالدىراش بولساممۇ لېكىن ھەر كۈنى كەچلىك ۋاقىتتىن پايدىلىنىپ ئەسئەت سولايماننىڭ ئۆزلۈك ۋە كىملىك ناملىق كىتابىنى بۈگۈن تۇلۇق ئوقۇپ تاماملىدىم. ئادەتتە مەن بۇ خىل خاراكتىردىكى ئەسەرلەرنى، كىتابلارنى ئانچە ئوقۇمىساممۇ لېكىن بۇ قېتىم ئۇزۇن يىللىق يۇرتتىن ئايرىلىپ ئىچكىرىدىكى ئوقۇشنى تاماملاپ يۇرتقا ھازىرچە ئۈرۈمچىگە قايتقاندىن كىيىن نېمىشقىكىن مەزكۇر ئۆزلۈك ۋە كىملىك ناملىق كىتابنى كۆرۈپلا ئۇنى بىر ئوقۇپ چىقىش ئىستىكى قوزغىلىپ قالدى شۇ ۋەجىدىن مەزكۇر كىتابنى سېتىۋېلىپ بىر قانچە كۈنلۈك كەچلىك ۋاقتىمدىن پايدىلىنىپ ئوقۇپ تاماملىدىم. بۇ قېتىم بۇ كېتابنى ئوقۇش ئىستىكىنىڭ پەيدا بولىشى بەلكىم يېڭىدىن يۇرتقا قايتىپ كەلگەندىن كىيىن ئۆزۈمنىڭ كىملىكى ھەققىدە ئويلىنىپ بېقىشتىن ئىبارەت بۇ ئوي خىيال ئاساسلىق ئورۇندا تۇرغان بولىشى مۇمكىن. گەرچە ئۆزۈم ئەسئەت سولايماندەك چەتئەللەردە يۈرۈپ چەتئەل تۇرمۇشىنى باشتىن ئۆتكۈزۈپ باقمىغان بولساممۇ لېكىن دىيارىمىزغا نىسبەتەن يەنىلا ئۇزۇن مۇددەت يۇرتتىن ئايرىلىپ يىراق يۇرتتا ياشاش جەريانىدا ئۆزۈمنىڭ كىملىكى ھەققىدە زادى قانچىلىك ئويلىنىپ باقتىم دېگەن مەسىلە يەنىلا كاللامدىن ئەگىپ كەتمەيدۇ.خۇددى دوكتۇر ئەسئەت سۇلايمان ئېيتقاندەك: ئائىلەجەمئىيەتنىڭ ئەڭ كىچىك ھۆجەيرىسى. ئائىلەئىنسانىيەت مەدىنىيىتى ۋە ئىجتىمائىي تەشكىلاتلىرىنىڭ ئەڭ كونكرېتلاشقان كۆزنىكى. ئائىلەئىنسانىيەت مېھرىمۇھەببەتنىڭ بولىقى ۋە ئەڭ ئۇلۇغ سىمفونىيىسى. لېكىن بۇ قاراشنى ھەقىقىي چۈشۈنۈپ يەتكەنلەر ئانچە كۆپ بولمىسا كېرەك، بۇنداق قاراشنىڭ ھەقىقىي تېگىگە يەتكۈچىلەر يەنىلا ئاشۇ ئۇزۇن مۇددەت يۇرتتىن، ئائىلىسىدىن ئايرىلىپ سەرسانلىق تۇرمۇشىنى باشتىن كەچۈرۈپ باققانلار بولسا كېرەك. كىچىكىمدە باشلانغۇچ مەكتەپ ئەدەبىيات دەرسلىكىدە كىشىنىڭ يۇرتى ھەر قانچە گۈزەل بولسىمۇ لېكىن تۇغۇلغان يۇرتۇڭنىڭ بىرتال تېشىمۇ ئۇنىڭدىن ئەۋزەل. دەپ دەرس سۆزلىسە بۇ سۆزنىڭ مەنىسىگە ئانچە يەتمەپتىكەنمەن، كىيىن يۇرتتىن ئايرىلىپ ئىچكىرىدە ئوقۇش جەريانىدا بۇ سۆزنىڭ تېگىگە خېلى چوڭقۇر يەتتىم. يۇرت سۆيگۈسى ھەقىقەتەن ئۇلۇغ بولىدىكەن. كىشىنىڭ يۇرتى ھەر قانچە گۈزەل بولسىمۇ لېكىن يەنىلا ئۆزۈڭنىڭ ئاشۇ تەرەققىياتى ھەممىنىڭ ئارقىدا قالغان، كىشىلىرىنىڭ مەدىنىيەت سەۋىيىسى ناھايىتى تۆۋەن بولغان يۇرتۇڭغا يەتمەيدىكەن. بۇ قېتىم دوكتۇر ئەسئەت سۇلايماننىڭ ئانا تىلنى ئاساسلىق ئورۇنغا قويۇپ يېزىلغان بۇ ئۆزلۈك ۋە كىملىك كىتابىنى ئوقۇپ چىقىش جەريانىدا ھازىرقىدەك ئانا تىلىمىز چوڭ خىرىسقا دۇچ كەلگەن، ھەممە بىردەك يەرشارىشىشقا قاراپ تەرەققى قىلغان، مەدىنىيىتىمىز ھە دەپ دۇنيا مەدىنىيىتىنىڭ ھوجۇمىغا ئۇچراپ تۇرغان دەۋردە، ھەر بېرىمىزنىڭ ئۆزلۈكىمىز ھەققىدە كاللىمىزنى سېلكىۋېتىپ چوڭقۇر ئويلىنىشىمىزنىڭ ھەقىقەتەن مۇھىملىقىنى تۇنۇم يەتتىم.مۇشۇ كۈنلەردە مەندە بىر كېسەل پەيدا بولۇپ قالدىمىكىن دەپمۇ ئەنسىرەيدىغان بولۇپ قالدىم. چۈنكى مەن ھە دېسىلا كوچىلاردىكى، ھەر خىل ئېلان تەشۋىقات ۋاراقچىلىرىدىكى، تاملارغا چاپلانغان ھەر خىل ئۇقتۇرۇش، ئېلان قاتارلىقلار شۇنداقلا ئۇچقاندەك تەرەققى قىلىپ تۇرمۇشىمىزغا ئوخشىمىغان تۈستە رەڭدار تۈس قوشۇش بىلەن بىرگە يەنە چوڭ خىرىسلارنى ئېلىپ كېلىۋاتقان تور ئەسەرلىرىگە، ئۇچۇرلىرىغا بەك دىققەت قىلىدىغان، ھە دېسە ئىملاسىنى تەكشۈرەيدىغان بىر خىل كېسەل پەيدا بولۇپ قالدى. ئالدىنقى كۈنى تەكلىماكان ئۈنسىن مەركىزىنىڭ ئىشكىگە چاپلاپ قويۇلغان ئەتە، يەنى 2010يىلى 7ئاينىڭ 24كۈنى قويۇلماقچى بولغان دىل كۈيى سەنئەت كېچىلىكىنىڭ ئېلان قەغىزىگە قاراپ تۇرۇپلا قاپتىمەن، چۈنكى ئاشۇ يوغان قىلىپ رەڭدار لايىھەلەپ تامغا چاپلانغان، ئىچىكىدىكى مەزمۇن ئانچە كۆپ بولمىغان بىر ئېلان قەغىزىدىمۇ بىر قانچە يەردە ئىملا خاتالىقى بارلىقىنى كۆرۈپ ھەقىقەتەن ئۈمىدسىزلىنىپ كەتتىم. بىزنىڭ ھازىرقى ئېلان شىركەتلىرى زادى نېمە بولۇپ كەتتى دەيمەن. ئاشۇ ئىككى قۇر خەتنىمۇ بىر ئىملاسىنى ئوڭشاپ يازالمىسا، بىزگە پۇللا بولسا بۇلارمۇ؟ ئۆز ئانا تىلىمىزنى سۆيمىسەك، ئاشۇ ئىككى تۆت تال پۇلنىلا تاپساق بىزنىڭ ئۇنىڭدىن باشقا ئارمانىمىز يوقمىدۇ؟ شۇلارنى ئويلاپ ئىشخانىغا كەلسەم ئىشخانىدا زولقەت ئېلانچىلىقى دېگەن بىر قوللانما تۇرۇپتۇ، ئىختىيارسىز بۇ قوللانمىنى قولۇمغا ئېلىپ مۇنداقلا قاراپ باقاي دەپ يەنە ئۇنىڭ ئىملاسىغا كۆز يۈگۈرتۈپ قالدىم. يەنە شۇ كېسەل قوزغىلىپ قالدى. بۇ قوللانمىنى كۆرۈپ بولۇپ يەنە ئۈمىدسىزلىنىپ كەتتىم. بۇ قوللانمىنىڭ بىرىنچى بېتىدىمۇ ئىملا خاتالىقى بالىقىنى بايقىدىم، يەنە ئۇنىڭدىكى جۈملىلەردە سۆز بىلەن سۆزنىڭ ئارىلىقىغا بىر بوشلۇق كېلىشىدەك ئاددى ساۋاتمۇ يوق. بىر قانچە سۆزلۈكلەر ئارقىمۇ ئارقا بوشلۇقسىز يېزىلغان. بىزنىڭ تىلىمىزدا ئىملا خاتالىقى پەقەت سۆزلەرنىڭ توغرا يېزىلىشىدىلا بولۇپ قالماي يەنە تىنىش بەلگىلىرىنى توغرا ئىشلىتىش قاتارلىق جەھەتلەرنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. بۇلارنى كۆرۈپ دەرھال ئاشۇ ئېلان شىركىتىگە تېلىفۇن قىلىپ، ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ بىر تەشۋىقات قوللانمىسىنىڭ ئىملاسىنىمۇ ياخشى قىلالمىغان يەردە يەنە نېمە ئىشلارنى قىلالايدىغانلىقى ھەققىدە ئازراق پاراڭلاشماقچىمۇ بولدۇم، لېكىن يەنىلا ئۆزۈمنى تۇتىۋالدىم. ئەلۋەتتە، ئۇلارنىڭ چوڭچوڭ ئىشلارنى قىلالايدىغانلىقىغا بەلكىم قىل سىغماسلىقى مۇمكىن، لېكىن مۇشۇنداق بىر ئۆزىنىڭ تەشۋىقات قوللانمىسىنىڭ ئىملاسىغىمۇ تۈزۈك دىققەت قىلمىغان ئېلان شىركىتى ئىشلەپ چىققان ئېلانلاردا قانچىلىك ئۈمىد بولغىيدى؟ دەپ ئويلاپ قالىمەن. شۇڭا ھېلىقى تامغا چاپلانغا ئېلان قەغىزىدە كۆرۈلگەن ئىملا خاتالىقىغا ئانچە ھەيران قالمىساقمۇ بولغىدەك دەپمۇ ئويلاپ قالدىم. چۈنكى بىر ئېلان شىركىتى ئۆزىنىڭ تەشۋىقات قوللانمىسىنىڭ ئىملاسىنى توغرا قىلالمىغان يەردە باشقىلارنىڭ ئېلانلىرىنىڭ ئىملاسىدا خاتالىق سادىر قىلىشى تۇرغانلا گەپقۇ!!!ئازراق تېمىدىن چەتنەپ كەتتۇق، يەنىلا ئەسلى تېمىغا كەلسەك، مەن بۇ قېتىم ئەسئەت سۇلايماننىڭ ئۆزلۈك ۋە كىملىك ناملىق كىتابىنى ئوقۇپ چىققاندىن كىيىن ئۇيغۇر تىلى ۋە ئۇنىڭ تارىخىغا دائىر نۇرغۇن ساۋاتلارغا ئىگە بولدۇم. لېكىن يەنىلا ئويلىنىپ قالدىم. كىتابتا ئوتتۇرىغا قويۇلىشىچە ئۇيغۇرچەئېنگىلىزچە تۇنجى لوغەت شىۋىتلار تەرىپىدىن بارلىققا كەپتىكەن. يەنە تۇنجى ئۇيغۇرچە باسما كىتابمۇ دەل شىۋىتلار تەرىپىدىن ۋۇجۇدقا چىقىپتىكەن. 1912يىلى قەشقەردە شىۋىتلار تەرىپىدىن نەشىر قىلىنغان ئۇيغۇرچە كىتاب بارلىققا كەلگەن. تارىختا بىزنىڭ ئانا تىلىمىز ئاساسەن غەرپ تىلشۇناسلىرى تەرىپىدىن تەتقىق قىلىنىپتىكەن. كىتابتا يەنە سالار تىلى قاتارلىق بىر قىسىم يوقىلىپ كېتىش ئالدىدا تۇرغان تىللار ھەققىدە توختىلىپ ئۆتۈلگەن بولۇپ، غەرپ تىلشۇناسلىرى بۇ ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ تىلىنىڭ يۇقىلىپ كېتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش، ئۇلار ھەققىدە كۆپرەك تەتقىقات ئېلىپ بېرىش، بۇ تىللاردىكى تىل مەدىنىيىتىنى ساقلاپ قېلىش ھەققىدە باش قاتۇرىۋاتقانلىقى، بۇ تىللارنىڭ يۇقىلىپ كېتىشىدىن قاتتىق ئەنسىرەۋاتقانلىقى ئوتتۇرىغا قويۇلغان. گەرچە ھازىر بىزنىڭ ئۇيغۇر تىلىمىز تېخى ئۇ تىللاردەك تېخى يۇقىلىش دەرىجىسىگە بارمىغان بولسىمۇ، لېكىن زامانىمىز كىشىلىرى تەرىپىدىن قوغداشقا، قەدىرلىنىشكە ئېرىشەلمىگەن بۇ تىلىمىز، يېزىقىمىز يەنە ئۇزۇن بولمىغان كەلگۈسىدە ئاشۇ خەۋپ ئىچىدىكى تىللار قاتارىغا قوشۇلۇپ قالماسمۇ؟ ئۇ دەۋرگە بارغاندا بىزنىڭ تىلىمىز يەنىلا شۇ چەتئەللىكلەرنىڭ ئەسىرىش تۇيغۇسىنى پەيدا قىلىپ قالارمۇ؟ بىز قاچانغىچە ئۆز تىلىمىزنىڭ باشقىلار تەرىپىدىن مۇزىيلاردا ساقلىنىشىنى، باشقىلار تەرىپىدىن قوغدىلىشىنى كۈتۈپ يۈرەرمىز؟؟؟؟؟؟؟ بىزنىڭ تىلىمىز چوقۇم چەتئەللىكلەر تەرىپىدىن قوغدىلىشى كېرەكمۇ؟ بىزنىڭ بۇنىڭدا مەسئولىيىتىمىز يوقمۇ؟ بىز نېمە ئۈچۈن كۈندىلىك تۇرمۇشىمىزدا ئۆز ئانا تىلىمىزنى قەدىرلىمەيمىز؟ نېمە ئۈچۈن ئۆز ئانا تىلىمىزنىڭ گۈزەللىكىنى ھېس قىلىپ يىتىپ ئۇنىڭ گۈزەللىكىدىن ھوزۇرلانمايمىز؟ نېمە ئۈچۈن ھە دېسىلا قەدەمدە بىر ئىملا خاتالىقى سادىر قىلىپلا يۈرۈيمىز؟؟؟؟؟ كاللىمىزنى سىلكىۋېتىپ سوغۇققانلىق بىلەن ئويلىنىپ كۆرەيلى. ئۆز ئانا تىلىمىزنى، ئۆز يېزىقىمىزنى قەدىرلەيلى!!كۆپ تىللىق بولۇش ھەرگىزمۇ نۇمۇس ئەمەس، بەلكى شەرەپ. خەنزۇ تىلىنى ياخشى ئۆگىنىش دۆلىتىمىزنىڭ تەرەققىياتىغا ماسلىشىپ، دۆلىتىمىزنىڭ تۈرلۈك فاڭجېن سىياسەتلىرىنىڭ، قانۇنتۈزۈملىرىنىڭ مەزمۇنىدىن ۋاقتىدا خەۋەردار بولۇپ، ئۆزىمىزنى دۆلىتىمىز تەرەققىياتى بىلەن تەڭ يۈكسەلدۈرۈش، ئېنگىلىز تىلىنى ياخشى ئۆگىنىش ئۇچقاندەك تەرەققىي قىلىۋاتقان، ھەممە بىردەك يەرشارىلىشىۋاتقان دەۋرگە ماسلىشىش، دۇنيادىن خەۋەردار بولۇش، ئەرەپ تېلىنى ياخشى ئۆگىنىش ئىسلامى بىلىملەردىن ياخشى پايدىلىنىش، روس تىلىنى ياخشى ئۆگىنىش ئوتتۇرا ئاسىيا رايۇنىدىكى سودا پۇرسىتىدىن ياخشى پايدىلىنىش.... لېكىن بۇنىڭلىق بىلەن بىز ئۆز ئانا تىلىمىزنى سۆيمىسەك، ئۇنى يادسىرىتىپ قويساق، ئۇنىڭغا كۆڭۈل بۆلمىسەك، بىز ئۈچۈن بۇنىڭدىنمۇ ئارتۇق نۇمۇس بولمىسا كېرەك! ۋاقتى كەلگەندە، يەنە ئۇزۇنغا قالماي ۋاپادارىم 912 ئەيساجان نىڭ ئۇيغۇر تىلىم ئەلۋىدا ناملىق شېئىرىنى ئوقۇشقا مەجبۇرى بولۇپ نىدا قىلمىساقلا بولاتتىغۇ!!!!مەنبە: ئىلقۇت بلوگى :..70278073. بۇ يازمىنى ئاخىرقى قېتىم تەھرىرلىگۈچى: ، ۋاقتى: 2010724 10:22 يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان سەيشەنبە ئىيۇل 27, 2010 3:26 سىزدىكى ئۇ كېسەل مەندە تولىمۇ ئېغىر ، ئۇرۇشۇپلا قالىمەن .يۇقۇملانسا بولاتتى! :يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان سەيشەنبە ئىيۇل 27, 2010 3:41 مەندىمۇ بار بۇ كېسەل توپتىكى باللارنىڭ تولىسى بىلەن قىزىرىشىپ قېلىۋاتىمەن تور ئېچىلغاندىن بۇيان بۇ يازمىنى ئاخىرقى قېتىم تەھرىرلىگۈچى: ، ۋاقتى: 2010728 12:24 يازما يوللاش تەرىپىدىن يوللانغان سەيشەنبە ئىيۇل 27, 2010 7:39 |
قەھۋە ۋە دېققەت قىلىشقا تېگىشلىك ئىشلار ئوزۇقلىنىش ھەققىدە بىلىملەر دوختۇر ساغلاملىق تورىقەھۋەنىڭ ئىسسىققا مايىلراق.قەھۋە تەركىبىدە بەلگىلىك مىقداردا ۋىتامىن، نكوتىن كىسلاتاسى قاتارلىقلار بار. ، ، ، ، ، قاتارلىق رولى بار.ئۇيغۇر تېبابىتىمىزدە قەھۋەنى ، ، ، ، ، ، ، ، ، .قەھۋە يەنە ھەرخىل رادىئاتسىيىنىڭ زىينىنى يەڭگىللىتىدۇ، سۇس قەھۋە جىگەرنى قۇۋۋەتلەپ جىگەر راكىنى تورمۇزلايدۇ.كومپيۇتېر ئالدىدا ئۇزۇن ئولتۇردىغانلار ئانچە مۇنچە دەملەپ ئىچىپ بەرسە رادىئاتسىينىڭ زىيىنى يەڭگىللىتىدۇ ھەم چارچاشنى ئالىدۇ.قەھۋەنىڭ مەركىزى نېرۋىنى غىدىقلاپ، جىگەرگلىكوگېنىنىڭ پارچىلىنىشىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، قان شېكىرىنىڭ مىقدارىنى ئۆرلىتىش رولى بار بولۇپ، ۋاقىتلىق ھالدا ئادەمنىڭ زېھنىنى ئۇرغۇتۇپ، تەپەككۇرىنى ئۆتكۈر قىلىدۇ، ھارغىنلىقىنى تۈگىتىش بەدەن كۈچىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈش ئۈنۈمى بولىدۇ.قەھۋە مېڭە قان تومۇرلىرىنىڭ ۋە كاناي سىلىق مۇسكۇلىنىڭ تارتىشىپ قېلىشىنى پەسەيتىدۇ، يورۇقلۇق دولقۇنى ئېلېكتىر ماگنىت دولقۇنى قاتارلىق رادىئاتسىيىلەرنىڭ زىينىنى يەڭگللىتىدۇ.ئىستېمال قىلىشتا بىلۋېلىشقا تېگىشلىك ئىشلارقەھۋەنى كۈنىگە12 ئىستاكان ئىچىپ بەرسە مۇۋاپىق بولىدۇ، ئەڭ كۆپ بولغاندىمۇ بەش ئىستاكاندىن ئېشىپ كەتمەسلىكى، قۇيۇقلۇقى مۇۋاپىق بولۇشى، چەكتىن ئاشۇرۇپ ئىچمەسلىك لازىم.قەھۋە ئىچكەچ تاماكا چىكىشتىن ساقلىنىش لازىم، بولمىسا كوففېئىن ۋە تاماكا تەركىبىدىكى نىكوتىن قاتارلىقلار ئاسانلا ئادەم بەدىنىدىكى بەزى توقۇلمىلاردا ئۆزگىرىش پەيدا قىلىدۇ، ھەتتا راك ھۈجەيرىلىرىنىڭ پەيدا بولۇشىغا سەۋەبچى بولىدۇ. زىيادە قېنىق قەھۋە يۈرەك سوقۇشىنى تىزلەشتۇرۇپ، قان بېسىمىنى ئېنىق ھالدا ئۆرلىتىۋېتىدۇ ھەمدە جىددىيلىشىش، خاتىرجەمسىزلىنىش، تىتتىت بولۇش، قۇلاق غۇڭۇلداش قاتارلىق ئالامەتلەرنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.يۈرەك قان تومۇرلىرى كېسىلىگە گىرىپتار بولغانلار قەھۋەنى ئاز ئىچىشى لازىم. ياشانغان ئاياللار دائىم قەھۋە ئىچسە، سۆڭەك شالاڭلىشىشقا سەۋەبچى بولۇپ، سۆڭىكى ئاسان سۇنۇپ كېتىدىغان بولۇپ قالىدۇ. دائىم قەھۋە ئىچىدىغانلار كالتىسىي تولۇقلاشقا دىققەت قىلىشى لازىم.ئاشقازان كېسىلى بارلار ۋە ۋىتامىن1 يېتشمەسلىك كېسىلىگە گىرپتار بولغانلار ئىمكانقەدەر قەھۋە ئىچمەسلىكى لازىم. ھامىلدار ئاياللار قەھۋەنى زىيادە كۆپ ئىچسە، ھامىلىدە غەيرىلىك پەيدا بولىدۇ ياكى بويىدىن ئاجراپ كېتىدۇ.ئالدىنقى ماقالىمىزدا غىزالىنىش قائىدىلىرىنى سىز قانچىلىك بىلىسىز؟ تېمىسىدا تەپسىلى توختالدۇق . ياكى كەپتەر گۆشىنىڭ ئوزۇقلۇق تەركىبى ۋە رولى توغرىسىدىكى ماقالىنى ئوقۇپ بېقىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمىز .سېرىق فىلىم ۋە ئەيدىز |
اتامباەۆپەن كەلىسسوز جۇرگىزگەن مينيستر ورىنباسارى قىزمەتىنەن بوسادى . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى اتامباەۆپەن كەلىسسوز جۇرگىزگەن مينيستر ورىنباسارى قىزمەتىنەن بوسادىۋاقىتى: 13:30 20190814قىرعىزستاننىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى المازبەك اتامباەۆ سول جاقتا جانە ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ورىنباسارى كۋرسان اسانوۆ. كويتاش، 8 تامىز 2019 جىل.قىرعىزستاننىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى المازبەك اتامباەۆتى ۇستاۋ وپەراتسياسى كەزىندە كويتاش اۋىلىنداعى ەكسپرەزيدەنت ۇيىندە اتامباەۆپەن كەلىسسوز جۇرگىزگەن ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى كۋرسان اسانوۆ قىزمەتىنەن بوساتىلدى.مينيسترلىك مالىمدەۋىنشە،78 تامىز كۇندەرى بولعان وپەراتسيا كەزىندە تارتىپسىزدىككە جول بەرمەۋ مىندەتى جۇكتەلگەن اسانوۆتىڭ ۇستىنەن جۇرگىزىلگەن قىزمەتتىك تەكسەرۋ قورىتىندىسىنا سايكەس، مينيستر ورىنباسارى قىرعىز ميليتسياسىنىڭ مۇددەسىن ساتىپ، سەنىمدى اقتاماعان.اسانوۆتىڭ ءوزى الەۋمەتتىك جەلىدە كويتاشتاعى وقيعادا قيىن جاعدايعا تاپ بولعانىن جازدى. ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ جەكە قۇرامىنىڭ ارقاسىندا قيىندىقتى جەڭدىك. ءوز قىزمەتىمدى ادال اتقاردىم دەپ ەسەپتەيمىن. جەكە مۇددەمدى مەملەكەتتەن جوعارى قويمادىم. ەلدىڭ الدىندا ارىم دا ابىرويىم دا تازا دەپ جازدى ول.اتامباەۆ 8 تامىزدا جالعاسقان وپەراتسيا كەزىندە ءوز ەركىمەن بيلىككە بەرىلدى. وعان جەمقورلىق ايىبى تاعىلىپ، ەكسپرەزيدەنت 26 تامىزعا دەيىن قاماۋعا الىندى. ءقازىر ونىڭ ءىسى تەرگەلىپ جاتىر.13 تامىزدا پروكۋراتۋرا بۇرىنعى پرەزيدەنتكە تاعى بىرنەشە ايىپتاقتى. اتامباەۆقا تارتىپسىزدىك ۇيىمداستىرۋ، زاڭسىز قارۋ اينالىمى، تەرگەۋگە كەدەرگى كەلتىرۋ، ادامداردى كەپىلگە الۋ، ادام ءولتىرۋ، ادام ولتىرۋگە تالپىنىس جاساۋ سياقتى جەتى قىلمىستىق ايىپ تاعىلدى دەدى باس پروكۋرور.27 ماۋسىمدا قىرعىزستان پارلامەنتى المازبەك اتامباەۆتى ەكسپرەزيدەنت جانە تيىسپەۋشىلىكمارتەبەسىنەن ايىرعان.كەيىن ءىىم اتامباەۆتى تەرگەۋگە شاقىرا باستادى. ءۇش رەت شاقىرتۋ جىبەرگەنىمەن تەرگەۋگە بارماعان اتامباەۆتى مينيسترلىك ارنايى وپەراتسيا جۇرگىزىپ، كۇشتەپ اكەلۋدى تاپسىرعان.قىرعىزستاننىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتىنە قىزمەتتە ءجۇرىپ جەمقورلىققا جول بەردى، وكىلەتىن اسىرا پايدالاندى جانە زاڭسىز بايىدى دەگەن سياقتى جالپى سانى بەس ايىپ تاعىلعان. پروكۋراتۋرا اتامباەۆ قىلمىستىق توپتار اراسىندا تانىمال ازيز باتۋكاەۆتىڭ زاڭسىز بوساتىلۋىمەن بايلانىستى ىستە كۋاگەر رەتىندە تانىلعانىن مالىمدەگەن.اتامباەۆ بۇل ايىپتاردىڭ ءبارىن جوققا شىعارىپ، ءوزىن تەرگەۋگە شاقىرۋدىڭ ساياسي استارى بار دەپ مالىمدەگەن. ول ازيز باتۋكاەۆتى بوساتۋعا قاتىسى جوعىن دا ايتقان. بىشكەك بۇل ايىپتاردىڭ ساياسي استارى بار دەگەنمەن كەلىسپەيدى.اتامباەۆ قىرعىزستاندى 20112017 جىلدارى باسقارعان. ونىڭ ورنىنا بيلىككە 2017 جىلدىڭ سوڭىندا سايلاۋ جولىمەن سوورونباي جەەنبەكوۆ كەلگەن.كەلۋ قاينارى: :...?531034237 |
تۇرا قوشىقى قەدىمقى زامان ئۇيغۇر ئەدەبىياتى تارىخىدا مۇھىم ئورۇن تۇتىدىغان ۋەكىللىك ئەسەرلەرنىڭ بىرى بولۇپ، بۇ ئەسەرنى ئەڭ دەسلەپ شائىر ۋە تارىخچى تۇرغۇن ئالماس 80 يىللارنىڭ بېشىدا تارىم ژۇرنىلىدا تونۇشتۇرغان ئىدى. كېيىن ئۆزىنىڭ قەدىمقى ئۇيغۇر ئەدەبىياتى دېگەن كىتابىدا تېخمۇ مۇپەسسەل شەرھلىدى.تۇرغۇن ئالماسنىڭ قەدىمقى ئۇيغۇر ئەدەبىياتى دېگەن كىتابىدا بايان قىلىشىچە تۇرا قوشىقى بۇندىن 1500يىل بۇرۇن شائىر خوغۇرسۇر ئالتۇن تەرىپىدىن يېزىلغان. خوغۇرسۇر ئالتۇن شەرقىي تۇرالارنىڭ خوغۇرسۇر قەبىلىسىدىن بولۇپ، مىلادىيەنىڭ 487 يىلىدىن 567 يىلىغىچە ياشىغان.خوغورسۇر ئالتۇرن تۇرا قوشىقىدا چوغاي تاغلىرىنىڭ باغرىدىكى كۆز يەتكۈسىز چەكسىز يايلاقلارنى، ئوت چۆپلەرنىڭ ئارىسىغا سىڭىپ كەتكەن سان ساناقىسز چارۋىلارنى، كۆك ئاسماننىڭ غۇبارسىز گۈزەللىكىنى، تۇرالار دەرياسىنىڭ تىنىمسىز دولقۇنلىرىنى ئوبرازلىق تىللار بىلەن تەسۋىرلەيدۇ.چوغاينىڭ تاغلىرى باغرىدىن ئاقار،تۇرالار دەرياسى ئويناپ، دولقۇنلاپ.ئاسماننىڭ گۈمبىزى بارىگاھسىمان،تۇرۇدۇ پايانسىز ئاسماننى قاپلاپ.شۇنچە كۆك غۇبارسىز، ساماۋىي ئاسمان،دالىلار بىپايان كۆرۈنمەيدۇ قاش.كۆرۈنۈپ قالىدۇ سانسىز چارۋا مال،ئەسكەندە شاماللار ئوتلار ئەگسە باش.شائىرنىڭ قەلىمىدە گۈزەللىككە تۇيۇنغان يايلاقنىڭ كۆرۈنۈشى چوغاي تاغلىرىنى ماكان قىلغان تۇرالارنىڭ چارۋىچىلىق ھاياتنىڭ گۈزەل كارتىنىسىنى ئەكس ئەتتىرىدۇ.تۇرغۇن ئالماسنىڭ قارىشىچە، تۇرالار ئۇيغۇرلارنىڭ بىۋاستە ئەجدادى بولۇپ، بۇ شېئىرنى تۇرا قوشىقى دېگەندىن كۆرە ئۇيغۇر قوشىقى دېگەن ياخشى ئىكەن.چوغاي تېغى، ئىچىكى موڭغۇل بىلەن موڭغۇلىيەنىڭ ئارىسىغا جايلاشقان، ھازىر خىتايلار تەرىپىدىنيىنشەن تېغى دەپ ئاتىلىۋاتقان تاغنىڭ قەدىمقى ئۇيغۇر تىلىدىكى ئاتىلىشى بولۇپ، بۇ يەر بۇرۇن ئۇيغۇرلار ياشىغان كەڭ زېمىنلارنىڭ بىر بۆلىكى ئىدى.تۇرغۇن ئالماسنىڭ قەدىمقى ئۇيغۇر ئەدەبىياتى، ئەركىن ئابدۇقادىرنىڭ غورورنامە دېگەن كىتابلىرىدىكى بايانلارغا ئاساسلانغاندا تۇرا قوشىقى ناملىق بۇ شېئىر چى سۇلالىسىنڭ تارىخى، خوغورسۇر ئالتۇن ھەققىدە قىسسە، چى سۇلالىسى نەزمىلىرى دېگەن كىتابلارغا كىرگۈزۈلگەن بولۇپ، خىتاي تىلىدا خاتىرىلەنگەن. تارىخى مەنبەلەرگە ئاساسلانغاندا، خوغۇرسۇر ئالتۇن چى ۋە شەرقىي ۋىي سۇلالىلىرىدە ھەربىي، سىياسىي ۋە دىپلوماتىيە ئەمەلدارى بولۇپ ئىشىلىگەن بولۇپ، ئۇنىڭ تۇرا قوشىقى ناملىق بۇ شېئىرى بۇ سۇلالىلەرنىڭ ئەسكەرلىرى ھەربىي يۈرۈشلەردە ئېيتىدىغان جەڭ مارشلىرى بولغانلىقى مەلۈم.تۇرا قوشىقى 80 يىللاردىن باشلاپ ھەرقايسى ئالىي مەكتەپلەرنىڭ ئەدەبىيات كەسپىدە ئوقۇيدىغان ئوقۇغۇچىلارنىڭ مۇھىم دەرسلىرىنىڭ بىرى بولغان ئۇيغۇر كىلاسسىك ئەدەبىيات دەرسلىكىگە كىرگۈزۈلگەن بولسا، 90 يىلاردىن كېيىن ئۇيغۇر ئوتتۇرا مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىنىڭ ئەدەبىيات دەرسلىكىگە كىرگۈزۈلگەن.ئەدەبىيات پەنلىرى بۇيىچە ماگىستىرلىق ئۇنۋانىغا ئېرىشكەن، ئۇزۇن يىل ئالىي بىلىم يۇرتلىرىدا ئوقۇتقۇچىلىق قىلغان بىر خانىم زىيارىتىمىزنى قۇبۇل قىلىپ، تۇرا قوشىقى ھەققىدىكى تەسىراتلىرىنى سۆزلەپ ئۆتتى.تۇرا قوشىقى خىتاي تىلىدا خاتىرىلەنگەن چى نەزمىلىرى ئاساسىدا ئوخشىمىغان ئاپتورلار تەرىپىدىن ئوخشىمىغان ئۇسلوپتا ئۇيغۇر تىلىغا تەرجىمە قىلىنغانلىقى ئۈچۈن شېئىرنى گەۋدىلەندۈرگەن بەدئىيلىكىمۇ ئوخشىمىغان سەۋىيەدە بولغان. ئەمما دەرسلىكلەرگە تۇرغۇن ئالماسنىڭ قەلىمى ئاستىدىكى نۇسقىسى كىرگۈزۈلگەن. |
ماسكەۋدەگى پاراد. قاي پرەزيدەنت كەلدى، كىمدەر كەلمەدى؟ ادىرنا ۇلتتىق پورتالىماسكەۋدەگى جەڭىس شەرۋى بۇگىن، 24 ماۋسىمدا، نۇرسۇلتان ۋاقىتىمەن 13: 00دە باستالىپ، ادەتتەگى ءبىر ساعاتتىڭ ورنىنا ءبىر جارىم ساعاتقا سوزىلادى. پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆ ماسكەۋدەگى جەڭىس پارادىنا قاتىسادى. شەرۋگە تاعى كىمدەر قاتىسادى جانە كىمدەر شاقىرۋدان باس تارتتى؟ بۇل تۋرالى ادىرنا .كە سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.باقتىڭ حابارلاۋىنشا، ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ اياقتالۋىنىڭ 75 جىلدىعىنا ارنالعان شەرۋگە بىرنەشە مەملەكەت باسشىلارى قازاقستان، بەلارۋس، وزبەكستان، بوسنيا جانە گەرتسەگوۆينا، قىرعىزستان، مولدوۆا، تاجىكستان، سەربيا، وڭتۇستىك وسەتيا جانە ابحازيا باسشىلارى شاقىرتۋدى قابىل الدى.شەرۋگە اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ، قىتاي توراعاسى سي تسزينپين، ۇلىبريتانيا پرەمەرءمينيسترى بوريس دجونسون، گەرمانيا كانتسلەرى انگەلا مەركەل جانە باسقالار شاقىرىلدى.گەرمانيا كانتسلەرى انگەلا مەركەل جەڭىس شەرۋىنە كەلمەيتىن بولدى. نەمىس دەپۋتاتتارى مۇنى ەلدىڭ ءالى دە كارانتينگە جابىلعاندىعىمەن ءتۇسىندىردى، بۇل تەك ازاماتتارعا عانا ەمەس، ساياساتكەرلەرگە دە قاتىستى.اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ بۇل شاراعا قاتىسقىسى كەلەتىنىن ايتتى، بىراق سوڭىندا باس تارتتى. بۇل كۇنى ول پولشا پرەزيدەنتى اندجەي دۋدامەن كەزدەسەدى.حورۆاتيا پرەزيدەنتى زوران ميلانوۆيچ ۇشاقتىڭ سىنعانىنا بايلانىستى ساپاردان باس تارتتى.ءازىربايجان مەن ارمەنيا باسشىلارى كوروناۆيرۋسقا بايلانىستى ءوز ەلدەرىندەگى قيىن جاعدايدى العا تارتىپ، ساپارعا بارۋدان باس تارتتى.تۇرىكمەنستان پرەزيدەنتى گۋربانگۋلى بەردىمۇحامەدوۆ ماسكەۋگە 29 ماۋسىمدا 63 جاسىندا تولاتىندىعىن، تۋعان كۇندى وتباسىمەن، تۋىسقاندارىمەن جانە حالقىمەن اتاپ ءوتۋ ادەتكە اينالعانىن العا تارتىپ كەلمەي قالدى.چەحيا پرەزيدەنتى ميلوش زەمان، فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرون، جاپونيا پرەمەرءمينيسترى سيندزو ابە شاقىرۋدان باس تارتتى.ۋكراينا پرەزيدەنتى ۆلاديميرر زەلەنسكي ماسكەۋدەگى جەڭىس كۇنىنە ارنالعان پارادقا، ەگەر ول مۇمكىندىگى بولسا دا، شاقىرۋعا كەلمەيتىنىن ايتتى.قازاقستاندىق اسكەري قۇرام ماسكەۋدەگى جەڭىس پارادىنا قاتىسادىجەڭىس شەرۋى 9 مامىردا جەڭىس كۇنى وتكىزىلۋى كەرەك ەدى، بىراق ول كوروناۆيرۋستىق پاندەمياعا بايلانىستى كەيىنگە قالدىرىلدى. سودان كەيىن ونى 24 ماۋسىمعا اۋىستىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلداندى .بەلارۋس پوستكەڭەستىك كەڭىستىكتەگى جالعىز پاراد وتكىزگەن ەل بولدى. ول 9 مامىردا مينسكىدە ءوتتى. |
, , , ! 2017 جىل شىمىلدىعىن جابار تۇستا, اقباس الاتاۋدىڭ ەتەگىندە جىر دوداسى وتكەن ەدى. تاۋەلسىزدىككە تارتۋ جاساعان اقىنداردىڭ بۇل بايگەسى قورىتىندى ىسپەتتەس سوز سايىسى بولاتىن. جىل ون ەكى اي ار وبلىس تورىندە بيىك ونەر كورسەتكەن ايتىس مەرگەندەرى جيىلعان بۇل دوداعا 18 اقىن قاتىستى. باساياعى توعىز جۇپ ايتىستىڭ العاشقى كۇنى سوز سايىستىرسا, بايگەنىڭ ەكىنشى كۇنى كىل سەن تۇر, مەن اتايىندار قاراسوزدەن مارجان شاشتى.ايتىس جاناشىرى, وسى كيەلى ونەردىڭ ىستىقسۋىعىنا توڭىپ, وتىنا ورتەنىپ جۇرگەن كورنەكتى اقىن جۇرسىن ەرمان ايتىستىڭ شىمىلدىعىن اشىپ تۇرىپ: بۇگىنگى الامانعا ەلىمىزدىڭ تۇكپىرتۇكپىرىنەن ون سەگىز اقىن كەلدى. بۇلاردىڭ قاي قايسىسى دا وسال ەمەس. بۇعان دەيىنگى رەسپۋبليكانىڭ ار ايماعىندا وتكەن ايتىستا جەڭىمپاز اتانىپ, باس جۇلدە العان جۇيرىكتەر. تاۋەلسىزدىككە تارتۋ دەگەن ايتىس بىر جىلدىڭ قورىتىندىسى. كىل جۇيرىكتەر قاتىسىپ وتىر. ون سەگىز اقىننان وزىپ شىعىپ, جۇيرىك اتانعانى ايتىستىڭ اقتانگەرى اتاعىنا يە بولادى دەدى.ەلباسى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىندا سوز سويلەگەنىمدە مەنىڭ سوزىمدى بىرنەشە رەت بولدى. ايتىستى بارىنشا قولداۋ كەرەك, جىل سوڭىنا قاراي نە الماتى, نە استانادا قورىتىندى ايتىس وتكىزىڭدەر! دەپ تاپسىرما بەردى. بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ مەملەكەت باسشىسىنىڭ ماقالاسىندا ايتىلاتىن ۇلتتىق كود دەگەن ۇعىمعا حالقىمىزدىڭ قايتالانباس كەرىم ونەرىنىڭ بىرى ايتىس تا جاتادى. سوندىقتان وسىناۋ كيەلى ونەردىڭ شىن جاناشىرلارى بىزدى اركەز قولداپ كەلەدى دەدى جۇرسىن ەرمان.شىنى كەرەك, ايتىستىڭ توڭىرەگىندە تۇيتكىل اڭگىمەلەر دە كوپ. ايتىسكەرلەردى ەلدەن جىرىپ, بولىپ الىپ جەكە ايتىس جاساعىسى كەلەتىندەر دە توبە كورسەتىپ جاتىر. وسىندايدا حالقىمىزدىڭ بولىنگەندى بورى جەيدى دەگەن ناقىلى ەسكە تۇسەدى. جۇرسىن ەرماننىڭ ايتىسقا سىڭىرگەن ەڭبەگىن ەل بىلەدى. ايتىسايتىس دەپ ساقالشاشى اعارعان ادامدى وڭدىسولدى تۇرتپەكتەي بەرۋ كىمگە كەرەك? قانشا ماڭدايى جارقىراپ تۇرعان پروديۋسەر شىقسا دا, ايتىسكەرلەر جۇرسىندى ۇستاز سانايدى, حالىق تا جاقسى كورەدى. ناردىڭ وزىن بارىندا پايدالانباساق, وسى كۇنىمىزگە دە زار بولىپ قالمايىقسونىمەن, ەكى كۇنگە سوزىلعان ايتىستا تاۋەلسىزدىك ماداقتالدى. ەلدىك ۇعىمدار ەل الدىنا شىقتى. حالىقتىڭ قۇلاق قۇرىشى قاندى.ايتىستىڭ العاشقى كۇنى توعىز جۇپ ساحناعا شىقتى. الماتى جۇرتشىلىعى ايتىستى ساعىنىپ قالعان ەكەن, تۇننىڭ بىر ۋاعىنا دەيىن تاپجىلماي وتىردى. ايتىسكەرلەر دە ەتى قىزىپ جۇرگەندەرى بىلىنىپ, قامشى سالدىرمادى. تاۋەلسىزدىك تۋرالى تولعاپ, جىر دوداسىنىڭ كورىگىن قىزدىردى. العاشقى جۇپ بولىپ, قاراعاندىلىق ماقسات احانوۆ پەن ارۋنا كەرىمبەك سوز سايىسىنا تۇسسە, ەكىنشى بولىپ, ساحناعا قىزىلوردالىق سايىپقىران مۇحتار نييازوۆ پەن اتىراۋدىڭ شالقارباي ىزباساروۆى سوز قاعىستىردى. رۇستەم قايىرتاي مەن اسەم ەرەجەقىزىنىڭ جۇبى دا قىز بەن جىگىتتىڭ ەرەكشە ايتىسىن جاسادى. حازىرەت بەردىحان مەن مارات احمەتوۆتىڭ, مەيىربەك سۇلتانحان مەن قاليجان بىلداشەۆتىڭ ايتىسى دا كورەرمەن كوڭىلىنەن شىقتى. ورالدىق دۇلدۇل جانسايا مۋسينا مەن قاراعاندىلىق تىلەگەن ادىلوۆتىڭ ايتىسى كورەرمەندى ازىلقالجىڭعا ورادى. پاۆلودارلىق جۇيرىك اسپانبەك شۇعاتاەۆ پەن اقتوبەلىك ەرشات قايبولدين دە بىربىرىنەن كەم تۇسپەدى. العاشقى كۇنى سۇبەلى ايتىس جاساعاندار قوستانايلىق ايبەك قاليەۆ پەن استانالىق ەركەبۇلان قاينازاروۆ بولدى. سەرىكزات دۇيسەنعازى مەن يرانعايىپ كۇزەمباەۆ تا جۇپتاسىپ وتىرىپ, جاقسى ايتىستى. بىرىنشى كۇنگى ايتىستا ەستە قالعان تىركەستەر: بىرەۋلەر ارىن ساتتى توقتىعىنان,بىرەۋلەر تىلىن ساتتى جوقتىعىنان. قالاماقى دەگەنىڭ ادالاقى. تاڭىردەن باسقا ەشكىمگە,بولما ەندى تاۋەلدى. قازاقستان مەنسىز دە كۇنىن كورەر,ال مەنىڭ وتانسىز كۇنىم قاراڭ!. ىرىمجىرىم اسابا العا شىعىپ,عىلىمبىلىم تاسادا قالىپ جاتىرايتىسقا اقىندار وزىندىك ازىرلىكپەن كەلەدى. الدىن الا دايىندالادى. الايدا قىسىلعاننان قىز بولدىق دەگەندەي, قينالعان كەزىندە بۇرىنعى ايتىستارىندا ايتقان سوزدى تىقپالاپ وتەتىندەر دە ۇشىراستى. ادەمى تەڭەۋ, قيسىندى وي تاپپاي قينالىپ قالاتىندار دا كەزدەستى. الايدا نەگىزگى تاقىرىپ تاۋەلسىزدىككە تارتۋ توڭىرەگىندە تىلىن تىستەپ وتىرىپ قالعان ەشكىم جوق. بارى دە تاۋەلسىزدىكتى وز بىلگەنىنشە جىرلادى.قورىتىندى ايتىستىڭ ەكىنشى كۇنى ون اقىن فينالعا شىقتى. اقىنداردىڭ العاشقى جۇبى استانالىق مەيىربەك سۇلتانحان مەن پاۆلودارلىق اسپانبەك شۇعاتاەۆتىڭ سوز سايىسىنان باستالدى. تىزگىندى قولعا العان مەيىربەك اقىن ا دەگەننەن: قازىنالى حالىقپەن بىز قاۋىشتىق,شارشاماس تولاعايدى تولعاتۋدان,تابانىمىز تيىپتى الماتىعا,قاسيەتتى كازگۋدەي وردا تۇرعان.بۇل جەردىڭ ساحناسىندا ايتىس بولسا,ورازدار مىنبەي كەتكەن ۆولگا تۇرعان.ىزى قالعان مەكەنسىڭ ىزگىلەردىڭ,باعاسى ساف التىنداي وردا تۇرعان,ارىستانى اتىلىپ اپانىندا,جولبارىسى قاپىدا جولعا اتىلعان.اقباستى قارت الاتاۋ امانبىسىڭ,باسى باقىت, ەتەگى سورعا تۇنعان,قازاققا بۇل قالانىڭ ورنى بولەك,باعا جەتپەس بايلىقسىڭ, قولدا تۇرعان.اق وتاۋ استاناعا كوشكەنىمەن,الاتاۋ بولىنگەن جوق الماتىدان, دەپ ازاتتىقتىڭ اق ورداسى اتانعان اسەم الماتىعا جىردان شاشۋ شاشتى. اسپانبەكتەي سويقانمەن جۇپتاپ بەرسە, شابىتىمنىڭ تۇلپارى تارتپاس ارتقا دەپ, قارسىلاسىنا ادەمى سوزىن ارناپ, جىر دوداسىن باستاپ بەردى. تاتتى تۇستەر كورەتىن قازاقپىز عوي, التىن توسەك ۇستىندە جاتپاساق تا, شاڭ باسىپ قالعان بولسا, كوكىرەگىڭ, سىرماقتاي بىر سىلكيىن جەرگە قاعىپ, جۇز رەت جۇزۋ جايلى ەستىگەنمەن, بىر رەت كولگە تۇسىپ كورگەن ارتىق دەپ ارااراسىندا اسپانبەكتى سوزبەن قاعىتتى.قازاقتىڭ بۇگىنگى جىراۋلار مادەنيەتىن قالىپتاستىرىپ جۇرگەن ارقالى اقىن اسپانبەك تە قارسىلاسىنان كەم سوققان جوق. اعايىن, اق باتاڭدى كوزدەدىم عوي,بارلىعىن كورىپ وتىرعان كوزدەرىڭ عوي.باۋىرىم, كول دەگەنىڭ ەشتەڭە ەمەس,سەن بىزدەي تەڭىزدەرگە توزبەدىڭ عوي.اسپانبەك قۇلا بارا جاتقان كەزدە,ۇلىڭدى اسپانداتقان وزدەرىڭ عوي, دەپ قارسىلاسىن قاعىتا وتىرىپ, دودانى باستاپ كەپ جىبەردى.استانالىق مەيىربەك تە, پاۆلودارلىق اسپانبەك تە تالاي ايتىستا كوزگە تۇسىپ, تالاي جىر بايگەسىندە سۋىرىلىپ العا شىعىپ جۇرگەن تارلاندار. ەكى اقىن دا سوز سايىسىندا وسالدىق تانىتقان جوق. باق شابا ما, باپ شابا ما? دەمەكشى, بۇل جولعى ايتىستا مەيىربەكتىڭ باسى ارتىق كورىندى. قازىلار دا مۇنى ادىل باعالاپ, اقىننىڭ باعاسىن جوعارى بەردى.الامان دودانىڭ ەكىنشى جۇبى استانالىق اسەم ەرەجەقىزى مەن قاراعاندىلىق تىلەگەن ادىلوۆتىڭ اراسىندا وتتى. قىز بەن جىگىتتىڭ ادەمى ايتىسىن جاساعانىمەن, ەكى اقىن دا تاقىرىپتان اۋىتقىپ كەتتى. ەكىنشى جۇپتىڭ سوز قاعىسى كورەرمەن كوڭىلىنەن كوپ شىعا قويمادى. ناعىز ايتىس ورالدىق جۇيرىك جانسايا مۋسينا مەن استانالىق ەركەبۇلان قاينازاروۆتىڭ اراسىندا وربىدى. ەكى اقىن دا بۇعان دەيىن تالاي رەت ساحنادا كەزدەسكەن. بۇل ەكى قۇرداستىڭ التىنشى رەت سوز سايىستىرۋى. قىلقىلداپ قىر سوڭىمنان قالمادىڭاۋ,تۇلكىنى دە قۋمايدى قۇماي بۇلاي.سەن ۇشىن ماقامدى دا وزگەرتەمىن,اسپاپتان وبال بولدى, بۇرايبۇراي, دەپ ەركەبۇلان قارسىلاسىن قالجىڭمەن قاعىتىپ باستادى. ۇتىمدى سوز تابۋ ورالدىق قىزدىڭ باستى تاپقىرلىعى ەكەنى بەلگىلى. تالاي جىر دوداسىندا ادەمى ازىلىمەن, وزگەشە قالجىڭىمەن كورەرمەنىن ەلتىپ اكەتەتىن اقىن قىز بۇل جولى دا قارسىلاسىنا دەس بەرگەن جوق. باتىر مانشۇكتىڭ سىڭلىسىنەن سوز ارتىلعان با, قۇرداسىن وتكىر قالجىڭمەن تۇيرەپ وتتى. قىز بەن جىگىتكە تان ادەمى ازىلدەرمەن ورىلگەن جىر دوداسىنا حالىقتىڭ قۇرىشى قانىپ قالدى. اقىندار ەل مەن جەردىڭ ماسەلەسىن دە شەت قالدىرمادى. كوڭىلدەگى كوپ تۇيتكىلدىڭ تۇيىنىن تارقاتۋعا تىرىستى. بىز قازاق ارنامىستان جارالعانبىز, قولداعى بايلىعىمىز تاۋەلسىزدىك دەيدى ەكى اقىن. ەركەبۇلان اقىن: جارعىنىڭ بىرىنشىسى جەردىڭ داۋى,جەر دەگەن قازاق دەيتىن ەلدىڭ جانى.شەكارانىڭ شەتىنە نايزا قاداپ,شەيىت بوپ كەتكەن تالاي ەر ۇلدارى, دەپ, جەر ماسەلەسىن تولعادى..جارعىنىڭ تاعى بىرى شىندىق ەدى,ماسەلەسى بارىندا ۇرلىق ەدى.ەشكىمنىڭ الا جىبىن اتتاماعان,قايران بىزدىڭ بابالار دۇلدۇل ەدى.ۇرلىق قىلعان ادامدى ۇستاپ السا,قولدانىلعان شاراسى سۇمدىق ەدى,ال بۇگىندە سوز ەمەس ۇرلىق دەگەن,ۇرلىعىن تۇندە جاساپ, كۇن بىلەدى.بىر شەلەك كومىر العان ايەل كورسە,حالىق جاۋىن كورگەندەي دۇرلىگەدى, دەيدى. جارعىنىڭ تاعى بىرى ۇلتتىڭ قامى,ۇلتتىڭ قامى دەگەنىڭ جۇرتتىڭ قامى.ۇش جۇزىمىز ۇلت ۇشىن ۇيىسقاندا,سەسكەنىپ قالا بەرەر, سىرتتىڭ جاۋى.ال قازىر ۇلتىن ەمەس, قۇلقىندى ويلار,كوبەيتىپ العاندايمىز كۇرت تۇلعانى.تۋىستى دا, دوستى دا ساتا سالار,مەيىرىم ازايعاسىن جۇرتتا بارى.كورىنگەننىڭ اۋزىندا كەتىپ جاتىر,وزىمىزگە بۇيىرماي ۇلتتىڭ نانى.الاشتى العا سۇيرەپ, كوش باستاعان,اليحانداي بولا الماس, جۇرتتىڭ بارى, دەپ تولعادى. جەسىر مەن جەتىمنىڭ دە زارى ايتىلدى ايتىستا. جانسايا مۋسينا مەن ەركەبۇلان قاينازاروۆتىڭ كورەرمەننىڭ ايىزىن قاندىرعان ايتىسىنا تانتى بولماعان جان قالمادى.قورىتىندى ايتىستىڭ فينالىنا شىققان ايبەك قاليەۆ پەن رۇستەم قايىرتايدىڭ دا جۇبى ەرەكشە ايتىس ۇلگىسىن جاسادى. قاشاندا سابىرلى قالپىمەن كەستەلى سوز ورنەگىن قۇراتىن ايبەكتىڭ جىر ورامدارى, رۇستەمنىڭ تاپقىر تىركەستەرى كوپتىڭ كوڭىلىنە دوپ تۇسىپ جاتتى. افريكا ايبىندى بولعانىمەن, كۇلتەگىن, تونىكوكتەي تارلانى جوق, ەۋروپا ەڭسەلى كورىنگەنمەن, شوبەرە سۇيىپ جاتقان شالدارى جوق, جاپوندار تىنىم تاپپاي, دامىل كورمەي, ايدىن كول, بىزدەگىدەي تاۋلارى جوق, قىتايلار قارا ورمانداي كوپ بولعانمەن, بالاققا وراتىلعان بالدارى جوق, اسسالاۋماعالەيكۋم, قازاقتارىم, بالا تۋما دەيتىن زاڭدارى جوق, كوبىسى باسپاناسىز جۇرسەداعى, كوبەيۋدەن باسقالاي ارمانى جوق, ۇكىمەتتىڭ قيىنا سيىر باقساق, وزىڭدى جالاقىدان قاعاتىنى, تاۋىققا تارىنى كوپ شاشاتىندار, ەسەسىن جۇمىرتقادان الاتىنى دەپ تولعادى رۇستەم اقىن.ايبەك قاليەۆ بولسا: ۇستازدار ادامزاتتىڭ قورى بولىپ تۇر, كوزى اشىق, بۇلار قاشان كەرەك ەدى. ۇستازدىڭ جانايقايىن ەستىمەيتىن, بۇل ۇكىمەت نە دەگەن كەرەڭ ەدى, ۇستازدىڭ دارەجەسىن كوتەرمەسەك, ەل جاعدايى قالايشا وڭالادى, دارىگەر دە سونىڭ بەر جاقار جاعىندا, تيىنتەبەن بولساداعى جالاقىسى, وزىنە قىزمەتتى كوپ الادى دەپ, بۇگىنگى ۇستاز قاۋىمىنىڭ ستاتۋسى تومەندەپ كەتكەنى تۋرالى تەرەڭنەن وي قوزعادى. اتىڭنان اينالايىن, ازاتتىعىم!حالىققا ۇمىتتىرعان ازاپمۇڭىن,اقىرزامان بولعانشا, امان ساقتا!قازاقتىڭ ازاتتىعىن, عاجاپ كۇنىن! دەپ جىرلادى ايبەك قاليەۆ.قورىتىندى ايتىستىڭ سوڭعى شىمىلدىعىن شىمكەنتتىك قاليجان بىلداشەۆ پەن اقتوبەلىك ەرشات قايبولدين جاپتى. ەكى اقىننىڭ شابىسى كوپشىلىك كۇتكەندەي بولمادى. تاقىرىپتان اۋىتقىپ كەتكەن اقىنداردى ادىلقازىلار القاسى توقتاتتى.توقسان اۋىز سوز:سونىمەن, ەكى كۇنگە سوزىلعان ايتىس تامام. جۇزدەن جۇيرىكتەر قاتىسقان جىر دوداسىندا الامانعا قاتىسقان ون سەگىز اقىن دا جۇلدەدەن كەندە قالمادى. بەلگىلى كاسىپكەر دۋلات تاستەكەەۆ دايىنداعان ارنايى ستيپەندييا 1 800 000 تەڭگە استانالىق اسەم ەرەجەقىزىنا بۇيىردى. اسانالى اشىموۆ اتىنداعى قور دايىنداعان سىي الماتىلىق رۇستەم قايىرتايعا بەرىلدى. تاۋەلسىزدىككە تارتۋ ايتىسىندا سەگىز اقىن توپ جاردى. ۇشىنشى ورىندى ۇش اقىن: ەرشات قايبولدين, تىلەگەن ادىلوۆ, قاليجان بىلداشەۆ يەمدەندى. ەكىنشى ورىنعا ەكى بىردەي جۇيرىك: مەيىربەك سۇلتانحان مەن ەركەبۇلان قاينازاروۆ يە بولسا, بىرىنشى ورىندى ورالدىق اقىن جانسايا مۋسينا قانجىعاسىنا بايلادى. قورىتىندى ايتىستىڭ باس بايگەسىن, ارى ايتىستىڭ اقتاڭگەرى اتاعىن قوستانايلىق دۇلدۇل اقىن ايبەك قاليەۆ جەڭىپ الدى. ايتىستىڭ اتانعاندا اقتاڭگەرى,قابىرعالى قازاقتىڭ ماقتانبەلى,اللام وزى جەتكىزدى دارەجەگە,بىلمەيمىن باپتان با ەدى, باقتان با ەدى.ەسەنقۇل, ەرىكپەنەن ازىمبەكتەي,مارقۇمنىڭ جايلى بولسىن, جاتقان جەرىوت اۋىزدى ورازداي وعلانىمنىڭ,ور بولىپ قالۋشى ەدى شاپقان جەرى.مىنە, سولار ايتىستىڭ اقتانگەرى!امانجول, مەلس, سەرىك, مۇحامەدجان,ايتىستىڭ قازىنالى تاپقان كەنى!بالعىنبەك, داۋلەتكەرەي, بەكارىستار,ايتىستىڭ جۇلدە بەرمەس اقپان بەلى,مىنە, سولار ايتىستىڭ اتقانگەرى!مەن ۇشىن سىز كورسەتكەن ىقىلاستىڭ,بولمايدى پاتشا وتىرعان تاقتان كەمى!ايتىس جۇرسىن ەرمانعا عانا ەمەس, بارشا قازاققا كەرەك ونەر. ول الىمساقتان كەلە جاتقان كيەلى ونەرىمىزدىڭ بىرى. قازاق داستۇرى مەن سالتىنان, ادەتعۇرپىنان باس تارتا المايتىنى سەكىلدى, تول ونەرىنەن دە شەتتەپ قالا المايدى. ەندەشە, ايتىس ونەرى ونەردىڭ پاديشاسى. ايتىستا كەمشىلىكتى ايتادى, سىندى ايتادى. سىن تۇزەلمەي, مىن تۇزەلمەيدى. دارىندى, تالانتتى ادامدار كونەدى. مىنىمىزدى بەتكە باسىپ, سىنايتىن ادامدار ناعىز ايتىس اقىندارى. ايتىس بولعاننان كەيىن, ازىلقالجىڭ, سىن بولۋى شارت. سوندىقتان بۇل ونەر حالىقتىق ونەر. بۇل قازاقستاننىڭ ەڭبەك ەرى اسانالى اشىموۆتىڭ پىكىرى. حالىقتىق ونەر قازاققا تۋا بىتكەن قاسيەت. حالىقتى قاسيەتىنەن ايىرۋعا بولمايدى. ايتىستى كەلەشەكتە تەاتر ەتىپ اشۋ كەرەك دەگەن اسانالى اشىموۆتىڭ سوزىنىڭ جانى بار.قورىتىندى ايتىس جەكەلەگەن كاسىپكەرلەردىڭ دەمەۋشىلىگىمەن جۇزەگە استى. قۇسايىن وماروۆ سەكىلدى قالتالى ازاماتتار بار عوي قازاقتا, بىراق اتىمتاي جومارتتىڭ مارتتىگىن جاسايتىندار نەكەنساياق.ايتىستى قولداۋ حالىقتىق اسىل ونەردى قولداۋ. ەگەر وسىنداي ونەر جاپون حالقىندا بولسا, دۇنيەجۇزى اۋزىن اشىپ, كوزىن جۇمىپ تاڭداي قاعار ەدى. ال بىزباۋىرجان كاريپوۆ فوتوقازاقتىڭ اسانالىسى ەڭبەك ەرىجاس ۇرپاقتى زيياندى اقپاراتتان قورعاماقمامىر 2, 2017 |
مۇنازىرەدوكتور: مەسىلىلەرنىڭ ماھىيىتى 2 !مۇنبەر جاھاننامە مۇنازىرە دوكتور: مەسىلىلەرنىڭ ماھىيى ...كۆرۈش: 3781ئىنكاس: 7دوكتور: مەسىلىلەرنىڭ ماھىيىتى 2تىرىشچان ئەزا, جۇغلانما 1846, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 154 جۇغلانماھازىرقى ئەزا گۇرۇپىسى تىرىشچان ئەزاھازىرقى جۇغلانمىسى 1846, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 154 جۇغلانما بار.تىزىم نۇمۇرى: 23663مۇنبەر پۇلى: 3تۆھپە : 594توردىكى ۋاقتى: 151 سائەتيوللىغان ۋاقتى 20161227 01:35:40دوكتور ئابدۇكېرىم ئابدۇراخمانتوي بولغاندا مېھمانلارغا باغاق تارقىتىمىز. ۋاقىتنى يازغاندا كۆپ ئەھۋاللاردا چۈشتىن كېيىن سائەت بەش دەپ يازىمىز، لېكىن مېھمانلارنىڭ كۆپىنچىسى يەتتىدىن كىيىن كېلىدۇ. بۇنىڭ بىلەن ئۇيغۇرلارنىڭ ۋاقىت قارىشى تۆۋەن دېگەن خۇلاسىگە كېلىمىز. ئۇيغۇرلارنىڭ ۋاقىت قارىشى تەرەققىي قىلغان ياپونلار، گېرمانلارنىڭ ۋاقىت قارىشىدىن ئېنىقلا پەرقلىق ھالەتتە. بۇنىڭدا ھېچ ئىختىلاپ يوق. مۇھىم مەسىلە ۋاقىت قارىشىمىزنىڭ ئىلغارلاردىن پەرقلىق بولۇشنىڭ سەۋەبى. يۇقىرىقى مىسالنىڭ سەۋەبىنى ئوخشاشلا مۇنداق نۇقتىلاردا تۇرۇپ تەھلىل قىلىشقا بولىدۇ. باغاققا بەش دەپ يازغىنىمىز بىلەن، ساھىبخان بولغۇچى ھەممە مېھمانلارغا تېلېفون قىلىپ ۋاقتىدا كېلەلەيدىغان ياكى كېلەلمەيدىغانلىقىنى ئېنىق قىلمايدۇ. مېھمانلارمۇ ۋاقتىدا بارالايدىغان ياكى بارالمايدىغانلىقىنى ساھىبخانغا خەۋەر قىلمايدۇ. ساھىبخان ۋاقتىدا كېلىش كېرەك دەپ ئويلايدۇ. مېھمان كېچىكىپ بارساممۇ ھېچ ئىش بولمايدۇ دەپ قارايدۇ. ئىككى تەرەپنىڭ تۇتقان پوزىتسىيەسى ئوخشاش ئەمەس. بۇ ئەھۋالدا مېھمانلاردىن ئاغرىنىشقا بۇلامدۇ؟ ئەگەر مېھمانلار بەشتە كېلەلەيدىغانلىقىغا ۋەدە قىلىپ، كېچىكىپ كەلگەن بولسا، ئاندىن ۋەدىسىدە تۇرمىدى، ياكى ۋاقىت قارىشى تۆۋەن دەپ خۇلاسە چىقارساق مۇۋاپىق بولىدۇ. يەنە بىر نۇقتىدىن كۆپ قىسىم مېھمانلار سائەت يەتتىدىن كىيىن كەلگەن بولسا، مېھمانلارنىڭ ئەسلا كېلەلەيدىغان ۋاقتى يەتتىدىن كىيىن دېگەننى ئويلىشىپ بېقىشىمىز كېرەك. ئەگەر ئەھۋال شۇنداق بولسا، باغاققا يەتتە دەپ يازسىڭىز، مېھمانلار توققۇزدا كېلىدىغان ئىش بولمايدۇ. تويۇمدا بۇنى بىر قېتىم سىناپ باقتىم. باغاققا يەتتىدە تاماق تارتىلىدۇ، تاماققا ئۈلگۈرۈپ كېلىڭلار دەپ يازدىم. مېھمانلار ئاساسىي جەھەتتىن ۋاقتىدا كېلىپ بولدى. مەنمۇ ۋەدەمدە تۇرۇپ تاماقنى ۋاقتىدا تارتتىم. بۇ تەجرىبىنىڭ قايىللىقىنى تېخىمۇ بەك ئاشۇرۇش ئۈچۈن، تەجرىبىنى كۆپ قېتىم ئىشلەشكە توغرا كېلىدۇ. ئەپسۇس شارائىت ئەمدى مەندە يوق. شارائىتىڭلار بارلار سىناپ باقساڭلار بولىدۇ.ئەمدى تويلاردىكى تاماقلارنىڭ كۆپلەپ تارتىلىشى، يېيىلمەي ئېشىپ قىلىشىدىن، ئۆزىمىزگە ئىسراپخور دېگەن سۈپەتلەشنى تېڭىشقا بولامدۇ؟ ئەگەر بۇ ئىشلارنى ساھىبخان خالاپ، خەستەن قىلغان بولسا ئىسراپخور دېيىشكە تامامەن بولىدۇ. لېكىن ھازىرقى ئەھۋالدا ساھىبخانغا ھېچ تاللاش يوق. رېستوراننى ئىشلىتىش قائىدىسى شۇنداق بولغاچقا، توي ئىگىلىرىنىڭ مۇشۇنداق قىلماي ئامال يوق.تاماقلارنىڭ ئىسراپ بولۇشنىڭ ھەممە جاۋابكارلىقىنى رېستوران خوجايىنىغا ئارتىپ قويۇشقىمۇ بولمايدۇ. نەچچە مىليون پۇل خەجلەپ رېستوراننى ئاچقان خوجايىن، پۇل تېپىشنى نىشان قىلغان، تاماقلارنى كۆپلەپ چىقىرىپ، تۆكۈشلەرنى نىشان قىلغان ئەمەس. ئەسلى سەۋەبكە ئېرىشمەكچى بولساق، رېستوران ئىگىلىرىنى زىيارەت قىلىپ،ئۇلارنىڭمۇ چۈشەندۈرۈشىنى ئاڭلىشىمىزغا توغرا كېلىدۇ. بۇ يەردىكى مۇھىم بىر سەۋەب خوجايىنلارغىمۇ باشقا ياخشىراق تاللاش يوق. توي ئىگىلىرىگە تاماقنى جىقراق ساتمىسا،پايدا چىقمايدۇ. تۆلەيدىغان باج كۆپ، مائاش ئالىدىغان ئادەم كۆپ، زالنىڭ چىقىمى كۆپ. ئەگەر رېستورانلاردا تاماقنى ئاز چىقىرىپمۇ، يۇقىرى تاپاۋەتكە ئېرىشكىلى بولسا، ئىشىنىمەن رېستوران خوجايىنلىرى ساھىبخانلارغا ھازىرقىدەك تاماقلارنى تاڭمايدۇ، توي ئىگىلىرىمۇ ئىسراپ بولۇشلاردىن ساقلىنالايدۇ. كىشىلەردە بىر ياخشى ئادەتنى يېتىلدۈرۈشكە جەريان كېتىدۇ. ئاددىي قىلىپ بۇ ئادەتنى يېتىلدۈر دېيىش بىلەن مەقسەتكە يەتكىلى بولمايدۇ. كىشىلەرنىڭ ياخشى ۋاقىت قارىشى سانائەتلەشكەندىن كىيىن، شەھەرلەشكەندىن كىيىن يېتىلىدىغان ئادەت. بۇ ئىككى شەرەتنى ھازىرلىماي تۇرۇپ،كىشىلىرىمىزنىڭ ۋاقىت قارىشىنى كەڭ دائىرىدە يۇقىرى كۆتۈرگىلى بولمايدۇ. بۇ توغرىسىدا ياپونلارنىڭ ماتېرىياللىرىنى كۆرمىدىم. لېكىن ئامېرىكىنىڭ بىر ماتېرىيالدا مۇنداق مەزمۇنلار خاتىرىلەنگەن. ئىككىنچى قېتىملىق دۇنيا ئۇرۇشى ۋاقتىدا، ئامېرىكا ئەسكەرلىرىنىڭ ئەھۋالىنى تەكشۈرگەن. يەنى قانداق خىلدىكى،ياكى قانداق كەسىپتىكى ئادەملەر ئارمىيە تۇرمۇشىغا ئاسان ماسلىشىپ كېتەلەيدۇ؟ تەكشۈرۈشتىن ئاۋۋال كۆپىنچە ئادەملەرنىڭ ئويلىغىنى، بەلكىم يېزىلاردىن كەلگەن، دېھقانچىلىق بىلەن شۇغۇللانغان كىشىلەرنىڭ ماسلىشچانلىقى تېزراق ھەم يۇقىرىراق بولۇشى مۇمكىن. چۈنكى دېھقانلار كۆپرەك جىسمانىي ئەمگەكلەر بىلەن شۇغۇللىنىدۇ، ئاپتاپتا يامغۇرلاردا،ناچار ھاۋارايىدا ئىشلەيدىغان ئەھۋاللار كۆپ بولىدۇ. ئەپسۇس تەكشۈرۈشنىڭ نەتىجىسىدە، ئاسان ماسلىشىپ كېتەلەيدىغانلار دېھقانلار بولماستىن شەھەردىكى ئىشچىلار بولدى. ھەتتاكى شەھەردىكى جىسمانىي ئەمگەك بىلەن شۇغۇللانمايدىغان، ئىشخانىلاردا ئولتۇرۇپ كاللىسىنى ئىشلىتىدىغان، قولىنى ئىشلەتمەيدىغان خىزمەتچىلەرنىڭ ماسلىشچانلىقى يېزىلاردىكى دېھقانلاردىن ياخشى بولۇپ چىقتى. تەكشۈرگۈچىلەرنىڭ ئاخىرىدا چىقارغان يەكۈنى بولسا، شەھەردىكىلەرنىڭ ۋاقتىدا ئىشقا چىقىپ ۋاقتىدا ئىشتىن قايتىش، زاۋۇتلاردا ھەممە ئادەملەرنىڭ بىر بىرسى بىلەن ھەمكارلىشىپ خىزمەت قىلىش، ناتونۇش ئادەملەر بىلەن مۇناسىۋەت قىلىش قاتارلىق ئەھۋاللار ئارمىيە تۇرمۇشىغا يېقىن بولغان. بۇ شەھەردىكىلەرنىڭ ئارمىيە تۇرمۇشىغا بەكرەك ماسلىشالايدىغانلىقىنىڭ مۇھىم سەۋەبى.گېرمانىيەدىكى تۆۋەن تۇرمۇش كاپالەتتە ياشايدىغان كىشىلەرنىڭ تۇرمۇش ئەھۋالى تەكشۈرۈلگەن خاتىرىدە كۆرسىتىلىشچە، ھەممىسى ئوخشاش گېرمانلار بولسىمۇ، تۆۋەن كاپالەتتە ياشايدىغانلارنىڭ، ئۇلارنىڭ بالىلىرىنىڭ ۋاقىت قارشىسىنىڭ بىزنىڭ ئېڭىمىزدىكى، گېرمانلىقلارنىڭ ئوبرازىدىن خېلىلا پەرقلىنىدىغانلىقى كۆرسىتىلگەن. تەكشۈرۈش خاتىرىسىدە خاتىرىلىنىشىچە، گېرمانىيە ھۆكۈمىتى تۆۋەن كاپالەت تۇرمۇشىدىكى كىشىلەر بالىلىرىنىڭ باشقا بالىلارغا ئوخشاش مائارىپ تەربىيەسىدىن بەھرىلىنىشكە كاپالەتلىك قىلىش ئۈچۈن، كۆپلەپ مەبلەغلەرنى سالغان، پىدائىيلارنى تەشكىللىگەن، ھەق ئېلىنمايدىغان كۆپ خىل كۇرسلارنى ئاچقان. مەسىلەن، پۇتبول تېپىش، قېيىق ھەيدەش، سۇ ئۈزۈش قاتارلىق. بۇ خىلدىكى ئاتائانىلارغا ۋە بالىلارغا قويۇلغان بىردىنبىر تەلەپ، پەقەت ۋاقتىدا كېلىپ قاتنىشىش. لېكىن مۇشۇ تەلەپنىمۇ ئورۇنلاش نىسبىتى ئىنتايىن تۆۋەن بولغان. بۇ گەپلەرنى ھازىر ياپونىيەدە خىزمەت قىلىۋاتقان، ھەر يىلى خىزمەت سەۋەبىدىن گېرمانىيەگە بىر نەچچە قېتىم بارىدىغان ساۋاقدىشىم بىلەن سۆزلەشكەن ۋاقتىدا، ساۋاقدىشىم ئۆزىنىڭ ھېس قىلغانلىرىنى دەپ، گېرمانىيە بىرلىككە كەلگىلى 30 يىل بولۇپ قالغان بولسىمۇ، غەربىي گېرمانىيە كىشىلىرىنىڭ ۋاقىت قارىشى، ئىش قىلىش پوزىتسىيەسى بىلەن شەرقىي گېرمانىيەدىكىلەرنىڭ پەرقلىق ئىكەنلىكىنى ئېيتىپ ئۆتتى. ساۋاقدىشىم بۇ ئويلىغانلىرىنى گېرمانىيەلىكلەر بىلەن ئورتاقلاشقاندا، گېرمانىيەلىكلەرنىڭمۇ مۇشۇنداق پەرقلەرنىڭ تېخى تۈگىمىگەنلىكىنى سەمىمىيلىك بىلەن ئېيتىپ بەرگەن.كىشىلەرنىڭ ۋاقىت قارىشىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن پەقەت ۋاقىت قارىشىمىزنى يۇقىرى كۆتۈرۈشىمىز كېرەك دەپ شوئار توۋلاش يېتەرلىك ئەمەس. سانائەتلىشىش، شەھەرلىشىش ئىنتايىن مۇھىم. يەنە بىر مۇھىم ھالقا دۆلەت مەمۇرىي ئورگانلىرىنىڭ ئىش بېجىرىشى ۋاقىت ئۈنۈمى يۇقىرى بولۇشى، ئادەتتىكى كىشىلەرگە ئۈلگە بۇلالايدىغان سەۋىيەدە بولۇشى كېرەك. دۆلەت ئورگانلىرىنىڭ ۋاقىت قارشى بولماي تۇرۇپ، پۇقرالاردىن كۈچلۈك ۋاقىت قارىشى بولۇشىنى تەلەپ قىلىش ئانچە مۇۋاپىق ئەمەس.ياخشى ئادەتلەرنىڭ كىشىلەردە بولماسلىقى پەقەت ساپاسىزلىقتىن ئەمەس، كۆپ ئەھۋاللاردا بەدەلنىڭ يۇقىرى بولماسلىقى، ياكى ئۇسۇلنىڭ توغرا بولماسلىقىدىن بولىدۇ. مەسىلەن، ياپونلار چوڭ ئەخلەتلەرنى ئاساسىي جەھەتتىن قالايمىقان تاشلىمايدۇ. چۈنكى قالايمىقان تاشلىسا، ئون مىليون جەرىمانە، ياكى بەش يىلدىن تۆۋەن قاماق جازاسىغا تارتىلىدۇ. مۇلازىمەت كۆزنىكى ئالدىدا رەتتە تۇرماسلىق ئەھۋالىغا قارىتا، ساپاسىز دەپ دوق قىلىشقا قارىغاندا، رەت نومۇرى ئىلىش ماشىنىسىنى ئىشلىتىش ئۈنۈملۈك ئۇسۇل. ھەر قانداق ئىنتىزامسىز، ۋاقىت قارىشى يوق، ساپاسىز ئادەممۇ، ئارمىيەگە قاتناشقاندىن كىيىن تەرتىپلىك بولۇپ كېتىدۇ.چۈنكى تەرتىپلىك بولمىسا،جەڭدە ھاياتى خەۋپكە ئۇچراش ئېھتىماللىقى يۇقىرى بولىدۇ. سودا ساھەسىدە پۇل بىلەن ھەل قىلغىلى بولىدىغان مەسىلە، مەسىلە ئەمەس دەيدىغان ئەقلىيە سۆزى بار. بۇ گەپ ھازىرچە دىيارىمىزغا ماس كەلمەسلىكى مۇمكىن. لېكىن تەرەققىي قىلغان رايونلاردا بۇ سۆز ئەمەلىيەتكە ئايلىنىپ بولدى. ياخشى سودا پىلانىڭىز بولسىلا دەسمايىدىن ئەنسىرىمىسىڭىزمۇ بولىدۇ. ياخشى پىلانلارنى ئىزدەپ يۈرگەن كاپىتاللار نۇرغۇن. سۇدا ساھەسىدىكى بۇ گەپنى ئۆزگەرتسەك قانۇن، تۈزۈم بىلەن، قانۇن تۈزۈمنى ئىجرا قىلىش بىلەن ھەل قىلغىلى بولىدىغان مەسىلە، ئۇ مەسىلە ئەمەس. مەسىلەن سىنگاپور مۇستەقىل بولغاندا پۇقرالارنىڭ ساپاسى مالايشىيا بىلەن ئوخشاش ئىدى. قامچا ئۇلارنى ياپونلاردىنمۇ بەكرەك ئىنتىزامچان قىلىۋەتتى. سىنگاپوردا قالايمىقان ئەخلەت تاشلىسىڭىز قامچا جازاسىغا ئۇچرايسىز، تەرتىپنى بۇزسىڭىز قامچا جازاسىغا ئۇچرايسىز، سېغىز چاينىسىڭىز قامچا جازاسىغا ئۇچرايسىز. بۇ قامچا تېخى ئادەتتىكى قامچا ئەمەس، ئىككى قېتىم بەدىنىڭىزگە تەكسە، سىزنى بىر ئاي ئولتۇرالمايدىغان، ياتالمايدىغان قىلىۋېتىدۇ. شۇڭا بۇندىن كىيىن ئۆزىمىز توغرىسىدا پاسسىپ گەپلەرنى ئاڭلىغاندا، ئالدى بىلەن بۇ گەپلەرنىڭ بىزنىڭ تەرەققىي ئەھۋالىمىزغا باغلىقمۇ؟ قانۇنغا باغلىقمۇ؟ بۇنىڭغا ھۆكۈم قىلىڭ. ئەگەر شۇنداق بولسا، مەسىلىنى ھەل قىلىشنى،تەرەققىياتقا، قانۇنغا تاپشۇرايلى. چەكلىك ۋاقىت، زېھنىمىزنى قانۇن، تەرەققىياتلار ھەل قىلالمايدىغان ئىشلارغا قارىتايلى. مەسىلەن، ئىجادچانلىق، سەنئەتتىكى ئىجادچانلىق، تەتقىقاتلاردىكى ئىجادچانلىق، كارخانا باشقۇرۇشتىكى ئىجادچانلىق، ئىگىلىك تىكلەشتىكى ئىجادچانلىق، بالا تەربىيەلەشتىكى ئىجادچانلىق قاتارلىقلار. ھەممىڭلارغا رەھمەت. ئىنكاسيوللىغان ۋاقتى 20161227 14:15:57ياخشى تىلەكلىك ئېسىل تېما. قوللاشقا تېگىشلىك. ئىنكاسيوللىغان ۋاقتى 20161227 14:16:40تەپەككۇرىڭىز قالتىسكەن ئەپەندىم، يەنىلا چەتئەلدە ئوقۇپ كىرگەنلەرنىڭ ئەتراپتىكى شەئىيلەرنى كۆزىتىش قابىليىتى قالتىسكەن،،،ئادەم ھامان بىر كۈنى ئۈلۈپ كېتىدىغانلىقىنى ئويلىسا تىنى شۈركىىپ تىتىرەك باسىدۇ، ئالىقانداقتۇر بىر ئەنسىرەش قورقۇش جىسمىنى ئىسكەنجىگە ئېلىۋالىدۇ بۇ دۇنياغا قىيمىغاندەك قىلىپ بىر كۈن بولسىمۇ ئارتۇق ياشاشنى غايىبانە ئارزۇ قىلىشىدۇ ھەرقانچە قىلىپمۇ مەڭگۈ ئۆلۈپ كەتمەسلىككە ئامال قىلالمايمىز، شۇنۇڭ ئۈچۈن قانداق قىلىش كېرەك؟؟ ياراتقۇچى بىزگە تەقسىملەپ بەرگەن 80يىل 70يىل ياكى 90يىل ۋاقىتنى بەك قەدىرلىشىمىز زۆرۈر،، ئويلاپ باقايلى مۇشۇ 2016يىلمۇ بەكلا تىز ئۆتۈپ كەتتى، خۇددى چاقماق چاققاندەك ۋاللىدە قىلىپ ئۆچۈش ئالدىدا تۇرۋاتىدۇ،، بۇ يىل ئۆتكەن ۋاقىتتىن قانچىمىز رازى بولدۇق، قانچىمىز توي قىلىشنى ئويلاپ قىلالمىدۇق، قانچىمىز تىجارەت قىلىشنى ئويلاپ جۈرئەت قىلالمىدۇق قانچىمىزنىڭ يېقىنلىرى مۇشۇ يىل تۈگەپ كەتتى، تۈگەپ كەتكەنلەرنىڭ ئۈلۈش ئالدىدا كۆزلىرىدىن يۇرۇق دۇنياغا قىيالماسلىق، پۇشايمان ئارلاش ھەسرەتلەرنى كۆرمىدۇق بۇلارنىڭ ھەممىسى ۋاقىت بىلەن مۇناسىۋەتلىك ،، بىز بىر مىنۇت ۋاقىتتىنمۇ ئۆزىگە چۇشلۇق قىممەت يارىتايلى، ھەر بىر سوتكا ۋاقتىمىزنى ئەڭ يۇقۇرى چەكتە قىممەتكە ئىگە قىلايلى، كۆپچىلىك ئەمدى بىز ھەممىمىز ئۆزىمىزگە مۇنداق بىر سوئالنى قويۇپ تەھلىل قىلىپ باقايلى!:؛ مەن قانداق قىلسام ۋاقتىمنى ئەھىيەتلىك ئۆتكۈزەلەيمەن؟ ۋاقىتنى ئەڭ يۇقۇرى چەكتە قىممەتكە ئىگە قىلىش ئۈچۈن قانداق قىلىش كېرەك؟؟؟؟ ئىنكاسئاكتىپ ئەزا, جۇغلانما 4540, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 460 جۇغلانماھازىرقى ئەزا گۇرۇپىسى ئاكتىپ ئەزاھازىرقى جۇغلانمىسى 4540, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 460 جۇغلانما بار.مۇنبەر پۇلى: 799تۆھپە : 840توردىكى ۋاقتى: 282 سائەتيوللىغان ۋاقتى 20161227 17:48:26توۋا، ۋاقىت ئەجەپ تېز ئۆتۈپ كېتىۋاتىدۇ، مەن مۇشۇ چەكلىك ۋاقىتتا قانچىلىك قىممەت يارىتالىدىم، دىگۈچىلەر قانچىلىككىن؟ ئىنكاستۆھپىكار ئەزا, جۇغلانما 9782, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 218 جۇغلانماھازىرقى ئەزا گۇرۇپىسى تۆھپىكار ئەزاھازىرقى جۇغلانمىسى 9782, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 218 جۇغلانما بار.تىزىم نۇمۇرى: 1318مۇنبەر پۇلى: 1713تۆھپە : 1895توردىكى ۋاقتى: 1513 سائەتيوللىغان ۋاقتى 20161228 10:17:09ساقلاپ قۇيۇشقا ئەرزىيدىغان ھەم مۇلاھىزە قىلىشقا ئەرزىيدىغان تېمىكەن!تۆھپىكار ئەزا, جۇغلانما 5290, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 4710 جۇغلانماھازىرقى ئەزا گۇرۇپىسى تۆھپىكار ئەزاھازىرقى جۇغلانمىسى 5290, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 4710 جۇغلانما بار.تىزىم نۇمۇرى: 34855يازما سانى: 409تۆھپە : 1612يوللىغان ۋاقتى 20161228 11:17:59ئىسل جاپا چىكۋاتسىز ئەزىزيوللىغان ۋاقتى 20161228 12:02:08ۋاقىت قارىشىمىزنى يۇقۇرى كۆتۈرۈش،ياخشى تۇرمۇش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈش،مەنپەئەتلىك قىممەت قارىشى تىكلەش ئۈچۈن سانائەتلىشىش،شەھەرلىشىشنىڭ مۇھىملىقىنى چۈشەندىم.يىڭى ئەزا, جۇغلانما 111, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 189 جۇغلانماھازىرقى ئەزا گۇرۇپىسى يىڭى ئەزاھازىرقى جۇغلانمىسى 111, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 189 جۇغلانما بار.تىزىم نۇمۇرى: 85058تۆھپە : 35يوللىغان ۋاقتى 20161228 13:00:14قۇرۇق شۇئارلاردىن خالي، ئەمەلىيەتچانلىقى يوقۇرى يازما بوپتۇ. رەھمەت، ئاغىنە. |
تۇرار شاپقارا: توقاەۆتى قۇلاتقاندا ورنىنا كىمدى قويماقشىسىڭدار؟15062019 11 رەت وقىلدىقانشا جامانداساق تا بيلىكتەگى ءوز قازاعىمىز جەر ساتقاندا ۆ.كوسارەۆ جەردىڭ ساتىلۋىنا قارسى بولدى. ال وپاسىز قوسانوۆ جەر تۇگىلى وزىنە رياسىز سەنگەن ءوز حالقىن ساتىپ كەتتى! دوس كوشىم تابالدىرىقتان سەكىردى. ونى قىزى اراشالاي باستادى. قىزىنا قوي دەمەي مە، قىزىنىڭ ارتىنا تىعىلعانى نەسى؟ ءوزى شىعىپ جاۋاپ بەرسىن حالىققا؟ ءبىز دوس كوشىم ءۇشىن عانا قوسانوۆقا داۋىس بەردىك! ايتپەسە، قورابايدىڭ قارا ەسەگىن تانىسا دا ...بۇگىنگى ساتيرا. ماحاببات ميتينگىسىكوشەگە كوجە ىشەيىن، نەمەسە، كۇبىدە قىمىزدى پىسەيىن دەپ شىققان جوقپىن، ۆاتساپ ارقىلى ماحابابت ميتينگىسى بولادى ەكەن! دەگەن حابارلاندىرۋدى قۇلاعىما ءىلىپ الدىم دا، جەلىگىپ، جەتىپ كەلەيىن! ماحاببات دەرتىنە ۇشىراعاندار قولدارىنا بىربىردەن جۇرەك سۋرەتىن، ۇرىلگەن جۇرەك پىشىندەس شارلارىن كوتەرىپ كەلەدى ەكەن! الدىڭعى قاتاردا كارى قىزدار، ەكىنشى قاتاردا ماحابباتتا جولى بولماعاندار، ءۇشىنشى قاتاردا ماحابباتقا كەدەرگى كەلتىرىپ جۇرگەن وڭباعاندار، ءتورتىنشى قاتاردا ماحابباتتان كوڭىلى قالعان ...15062019 6 رەت وقىلدىمەديتسينا قىزمەتكەرلەرى كۇنى قارساڭىندا وسكەمەن قالاسىندا وبلىستىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ ماماندارىنا ارنالعان سالتاناتتى شارا ءوتتى. شارا بارىسىندا سالانىڭ بىرقاتار ماماندارىنا شقو اكىمىنىڭ ارنايى ماراپاتتاۋ قاعازى، پاتەر كىلتتەرى، اقشالاي جانە تۇرعىن ءۇي سەرتيفيكاتتارى تابىستالىپ، ىستىق ىقىلاسقا بولەندى. مەديتسينا سالاسى ەڭ باستى، ءارى ماڭىزدى سالا. قۇرمەتتى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ ماماندارى، سىزدەر ادامداردىڭ ءومىرى ءۇشىن كۇرەسىپ، ولارعا ءۇمىت سىيلاپ جۇرەسىزدەر. وزگە جانداردىڭ ...بىلەزىگىڭىزدەگى سىزىقتار نەنى بىلدىرەدى؟14062019 11 رەت وقىلدىكەي ادامدار نۋمەرولوگياعا، حيرومانتياعا قاتتى قىزىعادى. تىپتەن بار ءومىرىن اتالمىش دۇنيەلەرمەن بايلانىستىراتىندار دا جوق ەمەس. سوعان وراي اركىمنىڭ قولىندا قالا بەردى، بىلەزىگىندە ءتۇرلى سىزىقتار كەزدەسەدى. ارقايسىسىنىڭ وزىندىك ماعىناسى بار. ەندەشە، مۇقيات وقىڭىز! نۋمەرولوگتاردىڭ پىكىرىنشە، بىلەزىك 27 جىلدا ءبىر اۋىسادى. ال ەكىنشى، ءۇشىنشى بىلەزىكتەر 80 جىلدا وزگەرىسكە ۇشىرايدى. وڭ قولىڭىزداعى بىلەزىگىڭىز ءبىر بولەك تە، سول قولىڭىزداعى مۇلدەم بولەك. سۋرەتتە بەينەلەنگەن ...قۇربانگۇل اعابەك. سەنى ۇزاق ىزدەدىم دەپ كۇلەسىز14062019 78 رەت وقىلدىجاس اقىن قۇربانگۇل اعابەك 1996 جىلى ماۋسىم ايىنىڭ 21 جۇلدىزىندا وقو، ارىس وزەنىنىڭ بويىندا دۇنيەگە كەلگەن. قازاق مەملەكەتتىك قىزدار پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ تۇلەگى. قازىرگى تاڭدا ىلە اۋدانى، ىنتىماق اۋىلىندا ورنالاسقان 46 مەكتەپتىڭ ۇلاعاتتى ۇستازى. وقىرمان نازارىنا جاس اقىننىڭ جۋىق ارادا جازعان تۋىندىلارىن ۇسىنامىز. بۇلدىرگەن بالالىق اۋىل كەشىن ساعىنام جايدارى باق، بۇلاق اعىپ جاتاتىن سايعا قۇلاپ. سانامىزدا سابيلىك، بالالىق بار، بۇلدىرگەنگە شىعامىز ...شقودا وتەتىن قازاق كۇرەسى تۋرنيرىنە تۇڭعىش رەت يتاليانىڭ سپورتشىلارى قاتىسادى14062019 63 رەت وقىلدىحالىقارالىق تۇعىرى بيىك تارباعاتاي فەستيۆالى 1416 ماۋسىم ارالىعىندا شىعىس قازاقستان وبلىسى تارباعاتاي اۋدانىندا وتەدى. شارا بارىسىندا قازاق كۇرەسىنەن تۋرنير، بوكس جانە 140 شاقىرىمعا ارنالعان ات بايگەسى وتەدى. ءباسپاسوز ءماسليحاتى بارىسىندا قازاق كۇرەسىنەن حالىقارالىق فەدەراتسياسىنىڭ اتقارۋشى ديرەكتورى تالعات مازيباەۆ جانە باس تورەشى ەدمار ابدۋللاەۆ سپورت جارىسىنىڭ ءوتۋ بارىسىنا توقتالدى. حالىقارالىق گرانپري اياسىندا اقسۋات اۋىلىنداعى ىرعىزباي دوسحانا ۇلى اتىنداعى ورتالىق ستاديونىندا 30 مەملەكەتتەن ...توقاەۆ: جۇرت كەدەيلىكتەن كوشەگە شىقتى14062019 55 رەت وقىلدىشەرۋگە قاتىسقاندارعا توقتالساق، ولار شىنىمەن دە نارازىلىق تانىتىپ، كوشەلەرگە شىقتى. قازىرگى ۋاقىتتا ولاردىڭ تالاپتارى بويىنشا تالداۋ جۇرگىزىلىپ جاتىر. نەگىزىندە، بۇل الەۋمەتتىك سيپاتتاعى تالاپتار. مۇنداي ماسەلەلەردىڭ بار ەكەنىن جوققا شىعارمايمىن. ولاردىڭ دەنى ادامداردىڭ كەدەيشىلىكتە ءومىر سۇرۋىنەن. ولار ۇكىمەتتەن الەۋمەتتىكەكونوميكالىق پروبلەمالارىنىڭ شەشىلگەنىن تالاپ ەتۋدە. بيلىك ەستىدى. ءبىز جۇمىس ىستەيمىز. قوعام قاۋىپسىزدىگىنە ايتارلىقتاي زيان كەلتىرمەگەن ادامدار بار. ارينە، ولار جاقىن ۋاقىتتا بوساتىلادى. ول ...عاريفوللا ەسىم: كەدەي پروفەسسورلار كەدەي ءبىلىم بەرەدى14062019 57 رەت وقىلدىعۇمىرىم ءبىلىم مەن عىلىمعا ارنالعان سوڭ، ايتارىم، بۇل سالادا يگىلىكتى وزگەرىستەر بولمادى دەۋگە بولمايدى. ءار جوعارى وقۋ ورىندارى ءوز الدەرىنشە تىرمىسىپ ەڭبەك ەتۋدە، ىزدەنىستە. بىراق اقىلدى ادامدار باعداردان اداسپاۋ ءۇشىن كومپاستى تەگىننەنتەگىن ويلاپ تاپپاعان. ماسەلەنى ەۋروپا كەڭىستىگىنە قاتىستى ايتساق سەبەبى، ءبىز ەۋروپالىق باعداردامىز، باعداردى ەرتەرەكتە ءدىن ايقىندادى، ودان بەرگىدە اعارتۋشىلىق داۋىرىندە ءدىننىڭ ورنىن فيلوسوفيا باستى. فرانتسيادا، انگليادا، گەرمانيادا ت.ب. ەلدەردە ...دانيار قاسقاراۋوۆ : سىرتتان وسال سپورتشى شاقىرىپ، جىگىتتەرگە ساباتىپ قويۋ نامىسىمىزعا سىنباي تاريحىمىزدى كەلتە قىلمايىق!ادامزات ۇرپاعىن وربىتەر اناعا قۇرمەتپەن جول بەرىڭدەر!اتاق پەن اقشا. قازاق بوكسشىلارى نەگە كاسىپقوي بوكستى تاڭدايدى؟ۇلتتىق مۋزەيدە قازاقتىڭ ۇلتتىق تاعامدارىن زەرتتەيتىن لابوراتوريا اشىلادى |
لائىلە ئىللەللاھۇ مۇھەممەدۇن رەسۇلۇللاھ نى ئېيتىش جەننەتكە كىرىش ئۈچۈن يېتەرلىكمۇ؟ ئىسلامى سۇئال جاۋاپلائىلە ئىللەللاھۇ مۇھەممەدۇن رەسۇلۇللاھ نى ئېيتىش جەننەتكە كىرىش ئۈچۈن يېتەرلىكمۇ؟تارقاتقان ۋاقىت : 19082010كۆرگۈچىلەر : 5672سوئال: مەلۇم بىر ئائىلە كىشىلىرىلائىلە ئىللەللاھۇ مۇھەممەدۇن رەسۇلۇللاھنى ئېيتىش دىنغا ئىتىقاد قىلىشقا يېتەرلىك دىگەن كۈز قاراشتا بۇلارنىڭ ئىتىقادى توغرىمۇ ۋە جەننەتكە كىرىش ئۈچۈن يېتەرلىكمۇ؟ئىسلام بۇ ئىككى شاھادەت كەلىمىسىنى ئېيتىشلا ئەمەس. بەلكى بۇ ئىككى شاھادەتنىڭ شەرتلىرىنى ئورۇنلاش لازىم. شۇ ۋاقىتتىلا ئۇنى ئېيتقان ئادەم ھەقىقىي مۇسۇلمان بولىدۇ. ئىسلامنىڭ پىرىنسىپى ئېتىقاد، شاھادەت ئېيتىش ۋە ئەمەل قىلىشتۇر. ئۇبباد ئىبنى سامىتدىن رىۋايەت قىلىنىدۇكى، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: كىمكى ئاللاھتىن باشقا ئىلاھ يوق، ئۇنىڭ شېرىكى يوق، مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ئاللاھنىڭ ئەلچىسى ۋە بەندىسى، ئىسا ئەلەيھىسسالاممۇ ئاللاھنىڭ بەندىسى، بەندىسىنىڭ بالىسى، مەريەمگە تاشلىغان كەلىمىسى ۋە ئۇنىڭ تەرىپىدىن پۇۋلەنگەن روھ ، جەننەت ھەق، دۇزاخمۇ ھەق، دەيدىكەن، ئاللاھ ئۇكىشىنى سەككىز جەننەتنىڭ قايسى ئىشىكىدىن كىرىشنى خالىسا شۇ ئىشىكتىن كىرگۈزىدۇ.ئىمام ئابدۇلۋەھھاب مۇنداق دېگەن:پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ كىمكى ئاللاھتىن باشقا ئىلاھ يوق..دېگەن سۆزى بۇ كەلىمىنىڭ مەنىسىنى بىلىپ، مەزمۇنىغا ئاشكارا ۋە يوشۇرۇن پۈتۈن ھاللىرىدا تولۇق ئەمەل قىلغان ھالدا ئېيتسا دېگەنلىكتۇر. ئىككى شاھادەت ئۈچۈن ئىلىم، ئىشەنچ ۋە ئەمەل شەرت قىلىنىدۇ. شۇڭا ئاللاھ: بىلگىنكى، ئۇ ئاللاھتىن باشقا ئىلاھى مەبۇد يوقتۇردېگەن. ئەمما بۇ ئىككى شاھادەتنى مەنىسىنى بىلمەي، مەزمۇنىغا ئىشەنمەي ياكى ئۇنىڭ تەقەززاسى بويىچە ئىش كۆرمەي ئاغزاكى ئېيتىش پايدا بەرمەيدۇ.قۇرتۇبىي مۇسلىم ھەدىسلىرىغا چۈشەنچەدېگەن كىتابىدا، ئىككى شاھادەتنىلا ئېيتىش كۇپايە قىلمايدۇ، بەلكى قەلبتىن چىن ئىشىنىش شەرت دەپ مەخسۇس باب توختىتىپ مۇنداق دېگەن: بۇئىككى شاھادەتنىلا ئېيتىش كۇپايە دەيدىغان مەزھەبنىڭ خاتالىقىنى ئەسكەرتىش ئۈچۈن تۇرغۇزۇلغان باب بولۇپ، بۇ بابنىڭ ھەدىسلىرى بۇ مەزھەبنىڭ ئازغۇنلىقىنى ئىسپاتلايدۇ. چۈنكى ئۇ مۇناپىقنىڭ ئىمانىنى قوبۇل قىلىشنى تەقەززا قىلىدۇ. بۇ توغرا ئەمەس. مۇناپىقلار كاپىرلاردۇر. يۇقىرىقى ھەدىس ئىككى شاھادەتنىڭ بىلىش، چىن ئىشىنىش ۋە ھەقىقىي ئىخلاس بىلەن مۇجەسسەملەنگەن بولىشىنى تەقەززا قىلىدۇ. فەتھۇلمەجىد 36 بەت.ئاللاھتىن باشقا ئىلاھي مەبۇد بەرھەق يوق دېگەن شاھادەت كەلىمىسىنىڭ قوبۇل بولىشى ئۈچۈن يەتتە شەرت بار. بۇ شەرتلىرى تولۇق بولمىغان شاھادەت پايدا بەرمەيدۇ. ئۇلار مۇنداق:7 بۇ كەلىمىگە مۇھەببەت باغلاش. مۇھەممەد ئەلەيھىسسالام ئاللاھنىڭ بەندىسى ۋە ھەق ئەلچىسىدۇردېگەن شاھادەت كەلىمىسىنىڭ قوبۇل بولىشىنىڭ شەرتلىرىمۇ يۇقىرىقى شەرتلەرنىڭ ئۆزىدۇر. |
قۇربانلىق قوي ئۆلدى، كىم تۆلەيدۇ؟ مۇسۇلمانلار تورىقۇربانلىق قوي ئۆلدى، كىم تۆلەيدۇ؟باش بەت پەتىۋالار قۇربانلىق يوللىغۇچى: مۇسۇلمانلار، ۋاقتى: 200907275,426 قېتىم ئوقۇلدىئاللاھ تەئالا مۇنداق دەيدۇ: ئاراڭلاردا بىرىڭلار بىرىڭلارغا ئىشىنىپ ئامانەت قويسا، ئامانەتنى ئالغۇچى ئادەم ئامانەتنى تاپشۇرسۇن ۋە پەرۋەردىگارى ئاللاھتىن قورقسۇن. گۇۋاھلىقنى يوشۇرماڭلار. كىم گۇۋاھلىقنى يوشۇرسا، ئۇنىڭ قەلبى گۇناھكار بولىدۇ. ئاللاھ قىلمىشىڭلارنى بىلىپ تۇرغۇچىدۇر بەقەرە سۈرىسىنىڭ 283 ـ ئايەت.قېرىندىشىم! بۇ، قوينىڭ ئېلىم ـ سېتىم ئىشى ئاخىرلىشىپ پۇل ساتقۇچىنىڭ، قوي ئالغۇچىنىڭ مۈلكى بولۇپ بولغان؛ ئىش تامامەن ئامانات مەسىلىسىگە ئايلنىپ بولغان مەسىلە ئىكەن. شۇنىڭ ئۈچۈن بۇ مەسىلىنى ئامانەتكە ئالاقىدار بولغان يۇقىرىدىكى ئايەتنىڭ مەزمۇنىغا ئاساسەن چۈشىنىشىمىز كېرەك بولىدۇ.يۇقىرىدىكى ئايەتنىڭ مەزمۇنىغا ئاساسەن ئامانەتنى ئالغان كىشى، ئامانەتنى ئىگىسىگە تاپشۇرۇش ئۈچۈن قولىدىن كەلگەننى قىلىشى لازىم. ئەگەر ئامانەت، بۇ كىشى ئامانەتنى ئالغۇچى كىشى بىر كەمچىلىك ئۆتكۈزمەستىن، بىر يېتەرسىز قىلماستىن بىرەر ئاپەتكە ئۇچرىغان بولسا، بۇ كىشىگە تۆلەم كەلمەيدۇ.يەنى ئامانەتنى تۇتقۇچىدىن بىر قەستەنلىك ئۆتمەستىن ئامانەت زايە بولۇپ كەتكەن بولسا، ئۇ ئامانەت تۇتقۇچى ئامانەتنى تۆلەپ بېرىشكە تەكلىپ قىلىنمايدۇ. بولغان زىيان ئامانەتنى قويغۇچىغا بولىدۇ. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ: ئامانەت تۇتقۇچىغا تۆلەم كەلمەيدۇ دېگەن ھەدىسىمۇ بۇ مەنىنى تەكىتلەيدۇ.لېكىن ئامانەت تۇتقۇچى ئۆتكۈزگەن بىر قەستەنلىك تۈپەيلىدىن ئامانەت زايە بولۇپ كەتكەن بولسا ۋە بۇنىڭغا ئامانەت تۇتقۇچى ئۆزى ئىقرار قىلغان ياكى بۇنى ھەققانى كىشىلەر ئىسپاتلىغان بولسا، بۇ تەقدىردە ئامانەتنى تۇتقان كىشى تۆلەپ بېرىدۇ. يۇقارقى ئايەتتىكى گۇۋاھلىقنى يوشۇرماڭلار. كىم گۇۋاھلىقنى يوشۇرسا، ئۇنىڭ قەلبى گۇناھكار بولىدۇ دېگەن ئىپادە ھەققانى كىشىلەرنىڭ بۇ زىياننىڭ كىمگە ئائىت ئىكەنلىكىنى ناھايىتى دىققەت بىلەن ئىسپاتلىشى كېرەكلىكىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ. |
مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆ كونتسەرنى پرەزيدەنتىنىڭ اعا كەڭەسشىسى ارنو برەياكپەن جانە بارلاۋ جانە ءوندىرۋ كومپانياسىنىڭ پرەزيدەنتى نيكوليا تەررازبەن كەزدەسۋ وتكىزدى، دەپ حابارلايدى . اقورداعا سىلتەمە جاساپ.پرەزيدەنت فرانتسۋز كاسىپكەرلەرىنە ءىلتيپات بىلدىرە وتىرىپ، نيكوليا تەررازدى بارلاۋ جانە ءوندىرۋ كومپانياسىنىڭ باسشىسى قىزمەتىنە جاڭادان تاعايىندالۋىمەن قۇتتىقتادى.كەزدەسۋ بارىسىندا كومپانياسىنىڭ قاتىسۋىمەن جاڭارتىلاتىن قۋات كوزدەرى سالاسىنداعى جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ ماسەلەلەرى تالقىلاندى. قاسىمجومارت توقاەۆ قىزىلوردا جانە جامبىل وبلىستارىنداعى ەكى كۇن ەلەكتر ستانتسياسى قۇرىلىسىنىڭ اياقتالىپ، پايدالانۋعا بەرىلگەنىن اتاپ ءوتتى.ارنو برەياك مەملەكەت باسشىسىنا قۋاتى 1 گۆت بولاتىن جەل ەنەرگەتيكاسى كەشەنىنىڭ قۇرىلىسى تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويىلعانى تۋرالى، سونداياق كونتسەرندى قازاقستاندا جانە الەمدە ودان ءارى دامىتۋدىڭ پەرسپەكتيۆالارى جونىندە ايتىپ بەردى.سونىمەن قاتار كەزدەسۋدە قاشاعان جانە دۇنعا كەن ورىندارىنداعى مۇناي ءوندىرۋ كولەمىن ارتتىرۋ ماسەلەسى كوتەرىلدى.پرەزيدەنت اقوردا |
ئامېرىكادا جۇمھۇرىيەتچىلەر بايدىنغا قارشى ھەرىكەتكە ئۆتتى ئۇيغۇرچەئامېرىكادا جۇمھۇرىيەتچىلەر بايدىنغا قارشى ھەرىكەتكە ئۆتتىئامېرىكا ئاۋام پالاتاسىنىڭ جۇمھۇرىيەتچى ئەزاسى مارجورى گرىن يېڭى پىرېزىدېنت جو بايدىنغا قارشى ھوقۇقىدىن ئېلىپ تاشلاش ماددىسى نى كونگرەگە سۇنغانلىقىنى ئېلان قىلدى.22.01.2021 21.05.2022تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: ئامېرىكا ئاۋام پالاتاسىنىڭ جۇمھۇرىيەتچى ئەزاسى مارجورى گرىن يېڭى پىرېزىدېنت جو بايدىنغا قارشى ھوقۇقىدىن ئېلىپ تاشلاش ماددىسى نى كونگرەگە سۇنغانلىقىنى ئېلان قىلدى.ئۇ تۋىتتېردا ھەمبەھىرلىگەن ۋىدېئودا، بايدىننى ھوقۇقىدىن قالايمىقان پايدىلىنىش بىلەن ئەيىبلىگەنلىكىنى بىلدۈرۈپ، بايدىننىڭ ئوغلى خانتېر بايدىن نىڭ ئۇكرائىنادا قىلغان ئىشلىرىنى تىلغا ئالدى.دېموكراتلار كۆپ سانلىقنى ئىگىلەيدىغان ئاۋام پالاتاسىدا جۇمھۇرىيەتچى ئەزانىڭ ئىلتىماسىنىڭ قوبۇل قىلىنىشى كۈتۈلمىسىمۇ، ئەمما سىمۋوللۇق مەنىدە بايدىنغا قارشى خىزمىتى باشلىنىپلا ھوقۇقىدىن ئېلىپ تاشلاش ماددىسى نىڭ سۇنۇلۇشى، جەمئىيەتتە زور دىققەت قوزغىدى.يەنە بىر تەرەپتىن، ئاۋام پالاتاسىنىڭ باشلىقى نەنسىي پېلوسى خانىم سابىق پىرېزىدېنت دونالد ترامپقا قارشى قوبۇل قىلىنغان ھوقۇقىدىن ئېلىپ تاشلاش ماددىسى نىڭ كېڭەش پالاتاسىغا ئەۋەتىلىدىغانلىقىنى جاكارلىدى. ئەمما، قاچان ئەۋەتىلىدىغانلىقى توغرىسىدا مەلۇمات بەرمىدى.ئامېرىكا كېڭەش پالاتاسىدىكى جۇمھۇرىيەتچىلەرنىڭ رەھبىرى مىچ مىككوننېل سابىق پىرېزىدېنت ترامپقا مۇناسىۋەتلىك كېڭەش پالاتاسىدىكى بېلەت تاشلاش ئىشلىرىنى فېۋرال 2021 ئېيىنىڭ ئوتتۇرىلىرىغا كېچىكتۈرۈشنى تەكلىپ قىلدى.ئۇ كېڭەش پالاتاسىدىكى جۇمھۇرىيەتچى ئەزالار بىلەن قىلغان تېلېفون سۆھبىتىدە، ترامپنى سوتلاشقا تەييارلىق قىلىش ئۈچۈن ۋاقىتقا ئېھتىياجلىق ئىكەنلىكىنى تەكىتلىدى.ئاۋام پالاتاسى ئامېرىكانىڭ 45نۆۋەتلىك پىرېزىدېنتى ترامپنى 6يانۋار يۈز بەرگەن كونگرە بىناسىغا بېسىپ كىرىش ۋەقەسىگە باغلاپ ئىسيان قىلىشقا قۇتراتقۇلۇق قىلىش بىلەن ئەيىبلىگەن ھوقۇقىدىن ئېلىپ تاشلاش ماددىسى نى قوبۇل قىلغان ئىدى.سابىق پىرېزىدېنت ترامپ ئەيىبلەشلەرنى رەت قىلىپ، ئىسيان قىلىشقا قۇتراتقۇلۇق قىلمىغانلىقىنى ۋە ئۆزىنىڭ زوراۋانلىققا قارشى ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن ئىدى.خەتكۈچ: جۇمھۇرىيەتچىلەر , .ئاۋام پالاتاسىئىران بانكا سىستېمىلىرىغا چەت ئەلدىن تور ئارقىلىق كىرىشنى توختاتتىئىران، تور ھۇجۇملىرىنىڭ ئالدىنى ئېلىش تەدبىرلىرى دائىرىسىدە دۆلەت سىرتىدىن ئىران بانكا سىستېمىلىرىغا كىرىشنىڭ ۋاقتىنچە چەكلەنگەنلىكىنى ئۇقتۇردى. |
ئۇيغۇرلارنىڭ ھېيىت بايراملىرىباھارنىڭ ئىنسانلارغا ئەكەلگەن خۇشاللىقى بىلەن تەنتەنىلىك ۋە دەبدەبىلىك ئۆتكۈزۈلىدىغان قەدىمي ۋە ئەنئەنىۋىي مىللىي بايراملاردىنى بىرى نورۇز بايرىمى بولۇپ ، ئۇ ئۇيغۇر ، قازاق، قىرغىز، ئۆزبىك،تاتار، تاجىك قاتارلىق ئوتتۇرا ئاسىيانىڭ قەدىمكى مىللەتلىرىگە ئورتاق بايرام ھېسابلىندۇ.نورۇزئەسلى پارىسچە سۆز بولۇپ،باھار يامغۇرى،تۇنجى باھار كۈنىدېگەن مەنىلەرنى بىلدۈرىدۇ. بۇ بايرام قەدىمدىن باشلاپ شەمسىيە كۈن كالېندار بويىچە قىش ئاخىرلىشىپ ، باھارنىڭ باشلىنىش كۈنىھەر يىلى 3ئاينىڭ 21كۈنى يەنى كۈن بىلەن تۈن تەڭشەلگەن باش باھارنىڭ بىرىنچى كۈنى ئۆتكۈزۈلىدۇ.نورۇز بايرىمىئەسلى ماھىتى بىلەن يېڭى يىل بايرىمى بولۇپ، بۇ ئەنئەنىۋىي بايرام ئۇيغۇرلارنىڭ تۇرمۇش ئادىتىدە ئىنتايىن چوڭ تەسىرگە ئىگە.نورۇز بايرىمىنىڭ بىر قەدەر ئومۇملاشقان ئادەتلىرى مۇنداق:نورۇزكىرگەن كۈنى يەتتە ياشتىن يەتمىش ياشقىچە ، چوڭكىچىك، ئەرئايال، يۇرتمەھەلللىلەر بويىچە ئۆزلىرىنىڭ مىللىي بايرام كىيىملىرىنى كىيىشىپ ، مەنزىرلىك جايلارغا جەم بولىشىدۇ ۋە شۇ سورۇندا نۇرۇزغا ئاتاپ تەييارلىغان ھەرخىل ئويۇنلارنى ئوينايدۇ. خەلق قوشاقچىلىرى نورۇزنى مەدھىيلەيدىغان شېئرقوشاقلارنى ئوقۇشىدۇ،ۋايىز مەدداھلار داستان ۋە ھېكايەقىسسىلەرنى كۈيلىشىدۇ. سازەندىلەر مۇزىكىغا تەڭكەش قىلىپ ناخشا ئېيىتىپ، ئۇسۇل ئوينىشىدۇ. بىر تەرەپتىن چەۋەندازلار ئورغاق تارتىدۇ، ئات بەيگىسى ئۆتكۈزىدۇ،دارۋازلار ئېگىز دار ئۈستىدە ئۆز كارامىتىنى كۆرسىتىپ ، مىڭلىغان كىشىلەرنى ئۆزىگە جەلىپ قىلىدۇ، قىزلار مەجنۇنتاللارغا ئىلەنگۈچ سېلىپ لەرزان پەرۋاز قىلىدۇ، بىر تەرەپتىن ئولتۇرۇش قىزىپئون ئىككى مۇقامداستانلىرى ئەۋجىگە كۆتۈرۈلىدۇ. قىسقىسى، ھەر كىم ئۆز ئەھۋالىغا يارىشا ماھارەت كۆرسىتىپ، بايرام خوشاللىقىنى نامايەن قىلىدۇ. نورۇزمۇراسىملىرىغا مەكتەپ بالىلىرىمۇ كوللىكتىپ قاتنىشىدۇ. ئۇلار مۇئەللىملىرىنىڭ يېتەكچىلىكىدە سەپسەپ بولۇپ ، گۈللۈك تاختىلارغا يېزىلغان نورۇزنامەلىرىنى كۆتۈرۈشۈپ ئۈنلۈك دېكلاماتسىيە قىلىشىدۇ.نورۇز،مۇراسىملىرىدا جامائەتتىن ئىختىيارىي يىغىش قىلىپ، مەخسۇس نورۇز ئېشى تەييارلىندۇ ئابسىنىن.نورۇز ئېشى ئەنئەنە بويىچە يەتتە ياكى توققۇز خىل ماتىريالدىن تەييارلىنىدىغان كۆجە بولۇپ، بۇغداي، ئارپا،گۈرۈچ،تېرىق،گۆش،سۈت،سۇ قاتارلىقلارنى ئارلاشتۇرۇپ پىشۇرىدۇ. بەزىدە گۆش ئورنىغا كاللاپاقالچاق ۋە زاسۈيلەرنى قوشىدۇ.نورۇزمۇراسىىغا قاتناشقانلارنىڭ ھەممىسى نورۇز ئېشىغا ئېغىز تەگكۈزۈش شەرت قىلىنىدۇ.تارىخي سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن نورۇزبايرىمىنىڭ ئۆتكۈزۈلۈش ۋاقتى ئۇزۇن ياكى قىسقا بۇلۇشى مۇمكىن.لېكىن،قەدىمكى ئەنئەنىلەردىن قارىغاندا، بۇ بايرامنىڭ ۋاقتى ئىككى ھەپتە، يەنى ئون بەش كۈن قىلىپ بەلگىلەنگەن.ھازىر كۆپ رايونلاردا نورۇز بايرىمى ئۈچ كۈن قىلىپ خاتىرلىنىدۇ.نورۇزبايرىمىدا ئوينىلىدىغان ھەرخىل پائالىيەتلەر ھەمدە ئۇنىڭغا بېغىشلانغان نورۇزنامە لەرنىڭ مەزمۇنىدىن قارىغاندا، قىشزىمستاننى قوغلاش، ئاسايىشلىق يېڭى باھارنى كۈتۈۋېلىش، يېڭى يىلنىڭ يېڭىچە خوشاللىق ئەكېلىشىنى تىلەش ، يېشىللىققا پۈركەنگەن تەبىئەتنى كۈيلەش، كىشلەرنى ئىلىممەرىپەتكە ئۈندەش، ئىناق ۋە ئىتپاقلىقنى تەشەببۇس قىلىش ، ساخاۋەتلىك ۋە دىيانەتلىك بولۇش قاتارلىق ئىلغار ئىجدىمائىي مەزمۇنلارنى ئەكىس ئەتتۈرىدۇ.ئۇيغۇرلارنىڭ ئارسىغا ئىسلام دىنى تارقالغاندىن كېيىن ، بۇ دىنغا مۇناسىۋەتلىك بىر مۇنچە بايراملاربارلىققا كەلدى. روزا ھېيىت ۋە قۇربان ھېيىتلار شۇنىڭ جۈلىسىدۇر. بۇ بايرامنىڭ دىني تۈسى ئاستائاستا ئاجىزلاپ ، بۈگۈنكى كۈنگە كەلگەندە ئەنئەنىۋىي مىللىي بايرامغا ئايلىنىپ كەتتى.مۇسۇلمانلار ھەر يىلى رامىزان ئېيىدا ئوتتۇز كۈن روزا تۇتقاندىن كېيىن ، ئۆكۈزۈلىدىغان بايرام.روزا تۇتۇش مۇسۇلمانلار قىلىدىغان بەش پەرىزنىڭ بىرى. روزا تۇتقان كۈۈلەردە روزا تۇتقۇچى تاڭ سەھەردە تاڭ يورۇماستا تاماق يەيدۇ. بۇ تاماق زولۇق دەپ ئاتىلىدۇ. كەچتە نامازشام ۋاقتىدائىپتار قىلىنىدۇ. بۇ ئېغىز ئېچىشدەپ ئاتىلىدۇ. روزا تۇتقۇچى زولۇق تىن ئىپتار غا قەدەربولغان ئارلىقتا ھېچ نەرسە يېمەيدۇ، ئىچمەيدۇ. ھەتتا تاماكا چېكىدىغانلار تاماكىمۇ چەكمەيدۇ، بۇنىڭغا رىئايە قىلمىغاندا روزا بۇزىلىدۇ،گۇناھبولىدۇ. زولۇقتا قۇۋەتلىك تاماقلار يېيىلىدۇ.ئىتاردا بولسا سۇيۇقسەلەڭ نەرسىلەر يېيىلىدۇ.ئوتتۇز كۈن روزا تۇتۇلغاندىن كېيىن ئۈچ كۈن بايرام قىلىنىدۇ. بايرامنىڭ بىرىنچى كۈنى ئەرلەر جامەگە يىغىلىپ ھېيىت نامىزى ئوقۇيدۇ. ناماز يانغاندىن كېيىن ،قەبرىستانلىققا چىقىپ قەبرە يوقلايدۇ، قەبرىستاندىن قايتىپ، كىچىكلەر ئالدى بىلەن ئاتا ئانىسىنى يوقلايدۇ، ئاندىن ئۇلارنىڭ بايرىمىنى تەبرىكلىشىدۇ. شۇنىڭ بىلەنئۆزئارا ھېيىتلىشىش باشلىنىپ كېتىدۇ.روزا تۇتىۋاتقان مەزگىلدە ياشلار ۋە بالىلار ئارىسىدا رامزان ئېيتىش ئادىتى شەكىللەنگەن.بۇلار ئىپتار ۋاقتىدا مەھەللە ئارلاپ يۈرۈپ، ھەر بىر ئۆينىڭ ئالدىغا كېلىپ رامزان قوشاقلىرىئېيتىدۇ. ئۆي ئىگىسى ئۇلارغا ھەرخىل يېمەكلىكلەرنى بېرىدۇ. رامزان قوشاقلىرى نىڭ مەزمۇنى كىشلەرنى روزا تۇتۇشقا ۋە سادىغا بېرىشكە دالالەت قىلىشتىن ئىبارەت بولىدۇ.بۇ ئىسلام دىنىغا ئىتقاد قىلىدىغان خەلقلەرنىڭ ئەڭ زور ئەنئەنىۋى بايرىمى بولۇپ، ئۇزۇن تارىخا ئىگە.رىۋايەت قىلىنىشىچە، قۇربانلىق قىلىش ئادىتى مىلادىدىن ئىلگىرىكى 12ئەسىردە ياشىغان پەيغەمبەر ئىبراھىمنىڭ ئۆز ئوغلى ئىسمايىلىنى مىنا تېغىدا قۇربانلىق قىلىپ، ئۆزىنىڭ ئاللغا بولغا ساداقىتىنى بىلدۈرۈش ھەركىتىدىن ئىبارەت. قۇربانلىق قىلىش ھىجىرىيە كالېندارى بويىچە زۇلھەججەنىڭ ئونىنچى كۈنى بولىدۇ. شۇ كۈنى كىشىلەر جامەگە يىغىلىپ ھېيىت نامىزى ئۆتەيدۇ. نامازدىن كېيىن ئۆيلىرىگە قايتىشىپ قۇربانلىق ئۈچۈن ھازىرلىغان ماللىرىنى سويىدۇ. ئونىڭدىن كېيىن قۇلۇمقوشنا، ئۇرۇقتۇغقان،ئەلئاغىنلەر ئۆز ئارا ھېيىتلىشىدۇ.ئۇيغۇرلاردا ھېيىت بىلەن مۇناسىۋەتلىك بىرمۇنچە ياخشى ئادەتلەر شەكىللەنگەن.مەسىلەن:1 ھېيىتتن بۇرۇن چوڭ تازلىق قىلىنىدۇ. ئۆينىڭ تام تۇرۇسلىرىنى سۇپۈرۈپ، ئۆينى تازلايدۇ. زۆرۈر تېپىلغاندا ئۆينى ھاك بىلەن ئاقارتىدۇ. ئۆينى كۆتۈرۈپ قاقىدۇ، كىر يۇيىدۇ. ئائىلىنىڭ چوڭكىچىك ئەزالىرى يۇيۇنۇپ تارىنىدۇ.2 ئائىلە ئەزالىرى ھېيىتلىق بىرەر قۇردىن يېڭى كىيىم كىيىدۇ، بولۇپمۇ كىچىك بالىلارغا يېڭى كىيىم قىلىپ بېرىدۇ، ئۇلارنى چىرايلىق ياساندۇرۇپ قويىدۇ.3 ئاياللار ھېيىتتىن بۇرۇن ھېيىت ئۈچۈن ساڭزا ، قېيىقچە ۋە تۈرلۈك پېچىنەپىرەنىڭ قاتارلىقلارنى پىشۇرىدۇ. ھېيىت كۈنى داستىخان ناھايىتى مول راسلىنىدۇ.4 ئۇرۇقتۇغقانلار ھېيىتلاپ كەلسە، كىچىك بالىلارغا ھېيىتلىق پۇل تۇتقۇزۇپ قويىدۇ.5 ھېيىت نامىزى ئوقۇش ئۈچۈن جامەگە باغۇچىلار غېرىپغۇرۇۋارلارغا ئالاھىدە سادىغا بېرىدۇ. شۇنداقلا بايراملار رامىزان ئېيىدا ئۆز تەئەللۇقاتىنىڭ قىرىقتىن بىرىنى ئايرىپ، كەمبەغەللەرگە زاكات بېرىدۇ.6ھېيىت بايراملارنىڭ ئەڭ ئېسىل خاسىيىتى شۇنىڭدىن ئىبارەتكى ، ئۇرۇقتۇغقان،ئەلئاغىنە ۋە قۇلۇمقۇشنىلار ئارىسدا ئازارلىشىپ يۈرگۈچىلەر تەشەببيسكارلىق بىلەن بىربىرىنىڭ ئائىلىسىگە ھېيتىلاپ كىرىپ ، ئوتتۇرىدىكى ئادەۋەتنى يۇيۇپ تاشلايدۇ ھەمدە ياخشى بولۇشۇپ قالىدۇ.7ھېيىتتا ئاياللار مېھمان كۈتۈش بىلەن بولۇپ باشقىلارنىڭ ئۆيلىرىگە ھېيىتلاپ كىرەلمىگىنى ئۈچۈن ئۈچ كۈن ھېيىت تۈگىگەندىن كېيىن، ئاياللار ئۆز ئارا ھېيتلىشش باشلىنىپ كېتىدۇ ۋە ھېيىت چېيى ئويۇشتۇرىدۇ. بۇچاي ھېيىت ئېيى تۈگىگىچە داۋاملىشىدۇ.مەنبە: مۇئەلللىم تورى |
اۋىل حالقىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن كوتەرۋگە 100 ميلليارد تەڭگە ءبولىندى3 قىركۇيەك 10:50نۇرسۇلتان. قازاقپارات اۋىل حالقىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن كوتەرۋگە 100 ميلليارد تەڭگە ءبولىندى.بۇل تۋرالى ق ر پرەمەرءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى قارجى ءمينيسترى ءاليحان سمايىلوۆ ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.كەلەسى ماسەلەلەر بلوگى بۇل شاعىن جانە ميكرو بيزنەستى دامىتۋ. جۇمىسسىزدىقتى ازايتۋ جانە اۋىل حالقىنىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن كوتەرۋ اياسىندا ۇلتتىق قوردان 100 ميلليارد تەڭگەگە جۋىق قاراجات ءبولىندى. مەملەكەت باسشىسى بيزنەستى دامىتۋ ءۇشىن بولىنەتىن بيۋدجەت قاراجاتىنىڭ جۇمسالۋىن ەسەپ كوميتەتىنە قارجى مينيسترلىگىمەن بىرلەسىپ ەرەكشە باقىلاۋعا الۋدى تاپسىردى، دەدى ول بۇگىن مەملەكەت باسشىسىنىڭ قازاقستان حالقىنا جولداۋىن تالقىلاۋعا ارنالعان ۇكىمەت وتىرىسىندا.ونىڭ اتاپ وتۋىنشە، اعىمداعى جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ميكرو جانە شاعىن بيزنەس كومپانيالارىن ولاردىڭ تابىستارىنان ءۇش جىل مەرزىمگە سالىق تولەۋدەن بوساتۋ جونىندەگى زاڭنامالىق نەگىز ازىرلەنەدى. 2020 جىلدىڭ قاڭتارىنان باستاپ شاعىن جانە ورتا بيزنەس سۋبەكتىلەرىن تەكسەرۋگە ءۇش جىلدىق تىيىم سالۋ كۇشىنە ەنەدى.قارجى مينيسترلىگى مەملەكەتتىك ساتىپ الۋ ماسەلەلەرى بويىنشا زاڭ جوباسىن ازىرلەدى. ول دا شاعىن بيزنەستى ىنتالاندىرۋعا باعىتتالعان. سونىمەن قاتار، قولماقول اقشاسىز تولەمدەردى ىنتالاندىرۋ، كولەڭكەلى ەكونوميكاعا قارسى ءىسقيمىل جونىندەگى جۇمىس كۇشەيتىلەدى. كاپيتالداردى شىعارۋمەن، سالىق تولەۋدەن باس تارتۋمەن كۇرەس قاتاڭداندىرىلادى، دەدى ءبىرىنشى ۆيتسەپرەمەر.ءا. سمايىلوۆ جاقىندا ەكونوميكالىق تەرگەۋ قىزمەتىنىڭ جۇمىسى قايتا قالىپتاستىرىلىپ، وڭتايلاندىرىلعانىن ەسكە سالدى.پرەزيدەنت سالىق جۇيەسىن ۇلتتىق تابىستى بارىنشا ءادىل بولۋگە نازار اۋدارا وتىرىپ، جاڭعىرتۋدى تاپسىردى. كومپانيالار ءۇشىن ادامي كاپيتالعا، ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرۋعا، تەحنيكالىق قايتا جاراقتاندىرۋعا، ەكسپورتقا ينۆەستيتسيا سالۋعا ىنتالاندىراتىن اعىمداعى سالىق جۇيەسىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ جونىندە شارالار قابىلدانادى. سالىق كودەكسىندە كوزدەلمەگەن تولەمدەرگە، الىمدارعا تىيىم سالىنادى، دەدى ۇكىمەت باسشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى. |
جەر جاڭعاعىنىڭ ەمدىك رولىدەنەنىڭ ءوسىپ جەتىلۋىن تەزدەتەدى. كالتسي ادام دەنەسىن قۇرايتىن قاڭقا سۇيەكتىڭ نەگىزگى قۇرامى. جەر جاڭعاعىنىڭ قۇرامىندا كالتسي مولشەرى ءبىرشاما مول بولعاندىقتان كوپ جەسە دەنەنىڭ ءوسىپ جەتىلۋىن تەزدەتەدى.كلەتكانىڭ جەتىلۋىن تەزدەتىپ، زەيىندى ارتتىرادى. جەر جاڭعاعىنداعى بەلوكتا ادام دەنەسىنە قاجەتتى ون نەشە ءتۇرلى امين قىشقىلى بار، مۇنداعى ليزين ەكى اميندى كاپرون قىشقىلى بالالاردىڭ زەيىنىن ارتتىرادى. گلۋتامين قىشقىلى كلەتكانىڭ جەتىلۋىن تەزدەتەدى جانە ۇلكەن ميدىڭ ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن ارتتىرادى.ەرتە قارتايۋدان ساقتايدى. جەر جاڭعاعىنىڭ قۇرامىنداعى كات اعاشى زاتتىڭ قارتايۋعا قارسى تۇراتىن وتە كۇشتى رولى بار، ليزيندە دە ەرتە قارتايۋدان ساقتايتىن ماڭىزدى قۇرام بولادى. ۇنەمى جەر جاڭعاعىن جەسە ادام دەنەسىنىڭ قارتايۋىن باياۋلاتادى. سونىمەن بىرگە جەر جاڭعاعىنىڭ ۇزاق عۇمىر جەمىسى دەگەن اتى بار.وكپەنى مايدالاپ، جوتەلدى تيادى. جەر جاڭعاعىنىڭ قۇرامىندا ماي مول بولادى، ول وكپەنى مايدالاپ، جوتەلدى تيۋ رولىنا يە. سوزىلمالى جوتەل، قاقىرىققا قان ارالاسىپ كەلۋ سياقتى اۋرۋلارعا ىستەتىلەدى.قاندى ۇيىتىپ، قان تيادى. جەر جاڭعاعىنىڭ قابىعىندا ماي مەن ءار ءتۇرلى ۆيتامين مول بولادى ءارى قان ۇيۋدىڭ ۋاقىتىن قىسقارتاتىن زات بولادى، ول تالشىقتى بەلوكتىڭ ەرۋىنە قارسى تۇرىپ، جىلىك مايىنىڭ قان تاباقشاسىن جاساۋ رولىن اتقارادى. ءار ءتۇرلى قاناۋ سيپاتتى اۋرۋلاردىڭ قانىن تيۋ رولىن اتقارۋمەن بىرگە كونە اۋرۋدىڭ قايتالانۋىن ەمدەۋ رولىن دا اتقارادى. ادام دەنەسىنىڭ قان جاساۋ رولىنا دا پايدالى.جۇرەك اۋرۋىنان ساقتايدى. جەر جاڭعاعى مايىندا زور مولشەردە كىشى ماي قىشقىلى بولادى، بۇل تۇردەگى زات ادام دەنەسىندەگى حولەستەريندى ءوت جاپىراق قىشقىلىنا ىدىراتىپ، دەنە سىرتىنا ءبولىپ شىعارادى، حولەستەريننىڭ دەنە ىشىندە تۇنىپ قالۋىنان ساقتايدى، جوعارى حولەستەريننىڭ اۋرۋ قوزدىرۋ مۇمكىندىگىن ازايتىپ، جۇرەك اۋرۋى جانە ارتەريانىڭ قاتايۋىنان ساقتايدى.قان تولتىرادى. جەر جاڭعاعىندا ماي مەن بەلوك مول بولىپ، جاڭادان بوسانعان ايەلدەردە ءسۇت جەتكىلىكسىز بولۋعا وتە پايدالى بولىپ، ءسۇت كەلتىرۋ رولىن اتقارادى.اۋدارعان بولات توقتاسىن ۇلى |
لۈ لۇڭشەن 26 يىلدىن بۇيان ۋەتەننىڭ چېگرا لىنىيەسىنى ئۈن تۈنسىز قوغداپ كەلدى20190128 11:36:32 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىبۇ يىل 54 ياشقا كىرگەن لۈ لۇڭشەن قۇمۇل شەھىرى چېگرا باشقۇرۇش تارماق ئەترىتى ئارخوڭشەن چېگرا ساقچىخانىسىنىڭ چېگرا قوغدىغۇچىسى. ئۇ 26 يىلدىن بۇيان ۋەتەننىڭ چېگرا لىنىيەسىنى ئۈن تۈنسىز قوغداپ كەلدى.ئارخوڭشەن چېگرا مۇداپىئە ساقچىخانىسى تيانشان ئېتىكىدىكى باركۆل قازاق ئاپتونوم ناھىيەسى تەۋەسىگە جايلاشقان بولۇپ، 90 يېرى چۆللۈكتىكى ئادەمسىز رايون غا تەۋە. لۈ لۇڭشەن ئادەتتىكى چارۋىچى، شۇنداقلا ئارخوڭشەن چېگرا مۇداپىئە ساقچىخانىسىنىڭ قوغدىغۇچىسى، چېگرا لىنىيەسىدىكى ھەر بىر ئازگال، ھەر بىر ئېقىن لۈ لۇڭشەننىڭ كاللىسىغا ئورناپ كەتكەن.لۈ لۇڭشەن يىل بويى چېگرا لىنىيەسىدە يۈرگەچكە، نەدە سۇ مەنبەسى، نەدە چارۋىچىلارنىڭ قىشلاق گەمىلەر بارلىقىنى ناھايىتى ئوبدان بىلەتتى. ساقچىخانىنىڭ كۆپ قېتىملىق دالادا قۇتقۇزۇش ھەرىكىتى ئۇنىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە ئوڭۇشلۇق ئېلىپ بېرىلدى. 2016 يىلى 7 ئاينىڭ مەلۇم بىر كۈنى، چېگرا لىنىيەسىگە سىم تور ياسىغان ئىككى ئىشچى قاتتىق يامغۇر سەۋەبىدىن كەلكۈن كەلگەندە، ئېگىزلىكتە قاپسىلىپ قېلىپ، خەتەر ئىچىدە قالدى. لۈ لوڭشەن ئۇقتۇرۇشنى تاپشۇرۇۋالغاندىن كېيىن، ئىككىلىنىپ ئولتۇرماي، ساقچىخانىدىكى كوماندىر جەڭچىلەرنى باشلاپ قۇتقۇزۇشقا ئاتلاندى. لۈ لۇڭشەن مۇنداق دېدى: ئۇقتۇرۇشنى تاپشۇرۇپ ئالغاندا سائەت بىردىن ئاشقان ئىدى، بىز سائەت ئىككىدىن 40 مىنۇت ئۆتكەندە نەق مەيدانغا يېتىپ باردۇق. شۇ چاغدا يامغۇر بەك قاتتىق يېغىۋاتاتتى، سىم تور ياسىغان ئىككى ئىشچى پىكاپ ھەيدىۋالغاچقا كەلكۈن سۈيى ئۇلغىيىپ ئۇلار مېڭىشقا ئامالسىز قاپتۇ، بىز ھەيدىگەن چارلاش ئاپتوموبىلى دالا ئاپتوموبىلى بولغاچقا، سۇنىڭ سۈرئىتى ئاستا جايدىن بېرىپ ئۇلارنى قۇتقۇزۇپ كەلدۇق.ئارخوڭشەن چېگرا ساقچىخانىسىنىڭ سىياسىي يېتەكچىسى لو بىن مۇنداق دېدى: ھەر بىر قېتىملىق سەپەرگە چىقىش ۋەزىپىسىدە لۈ لوڭشەن چوقۇم بولۇشى كېرەك، ئۇ بولسىلا خەتەرنى ئازايتقىلى، بىخەتەرلىككە، ۋەزىپىنى تاماملاشقا كاپالەتلىك قىلغىلى بۇلىدۇ. ھەر قېتىم سەپەرگە چىقىشتىن بۇرۇن، ئۇ بىزنىڭ يولغا چىقىدىغان ئاپتوموبىللىرىمىزنى ئىنچىكىلىك بىلەن تەكشۈرىدۇ. ھەر قېتىم ۋەزىپىنى تاماملاپ قايتىپ كەلگەندە، كېيىنكى قېتىم جەڭگە تەييارلىق قىلىش ئۈچۈن بىزنىڭ ئۈسكۈنىلىرىمىز جۈملىدىن تېلېسكوپ قاتارلىق ئەسلىھەلەرنى ئىنچىكە تەكشۈرىدۇ.لۈي لۇڭشەن چېگرا لىنىيەسىنى 26 يىل چارلاپ، يۇقىرى تاپشۇرغان ۋەزىپىنى كۆپ قېتىم ياخشى ئورۇنداپ، كۆپچىلىك تەرىپىدىن چېگرا لىنىيەسىدىكى تىرىك خەرىتە ۋە مىڭ چاقىرىملىق كۆز دەپ تەرىپلەندى. ئۇنىڭ تەسىرىدە، ئايالى جاۋ يۈليەنمۇ چېگرا قوغدىغۇچىلار قوشۇنىغا قوشۇلدى. خىزمەت سەۋەبىدىن، ئەر ئايال ئىككەيلەن دائىم سىرتتا چارلاپ يۈرگەچكە، ناھايىتى ئاز جەم بولاتتى. لېكىن، ئۇلار جاپانى خۇشاللىق ۋە شەرەپ دەپ بىلەتتى. جاۋ يۈليەن مۇنداق دېدى: لۈ لۇڭشەن چېگرانى چارلايدۇ، ئوغلۇم ناھىيەلىك ھۆكۈمەتتە ئىشلەيدۇ، بىر ئائىلىدىكى ئۈچ جاننىڭ ھەممىسى ئۈچ يەردە ئىشلىگەچكە، ئائىلىنىڭ ئىشلىرىغا كۆڭۈل بۆلەلمەيمىز، چېگرانى ياخشى قوغداش ئۈچۈن بۇ ئىشلارغا بەك باش قاتۇرۇپ كەتمەيمىز. |
قازاقىستاندا پارلامېنت سايلىمى ئۆتكۈزۈلدى ئۇيغۇرقازاقىستاندا يەكشەنبە كۈنى پارلامېنت سايلىمى ئۆتكۈزۈلدى. بۇ قېتىمقى سايلامدا قازاقىستان پارلامېنتى تۆۋەن پالاتاسىنىڭ 80 گە يېقىن ئەزاسى سايلىنىدۇ.ھازىرغىچە پارلامېنتنىڭ توۋەن پالاتاسىدىكى كۆپ سانلىق ئورۇننى پرىزدېنت نازابايوفنىڭ پارتىيەسى كونترول قىلىپ كەلگەن . كۆزەتكۈچىلەر، بۇ قېتىمقى سايلام نەتىجىسى قازاقىستان ھۆكۈمىتىنىڭ سىياسى ئىسلاھات ئېلىپ بېرىش نىيىتىنىڭ بار يوقلىغىنى سىنايدىغان سىناق بولۇپقالىدۇ دەپ قارىماقتا. خەۋەرلەرگە قارىغاندا پارلامېنت سايلىمىنى نەچچە يۈز كىشىلىك خەلقارا كۈزەتكۈچىلەرنىڭ نازارىتى ئاستىدا ئېلىپ بېرىلغان. سايلامغا قازاقىستاندىكى 12 سىياسى پارتىيە ئىشتىراك قىلغان بولۇپ، سايلامغا قاتناشقان پارتىيەلەرنىڭ ئۈچى پرىزىدېنت نازاربايېفنى قوللىغان. ئىككى پارتىيە سىياسى ئىسلاھات ئېلىپ بېرىشنى تەلەپ قىلىپ، نازاربايېف جەمەتىنى خىيانەتچىلىك بىلەن تەنقىتلىگەن.بۇ يىلنىڭ باشلىرىدا پرىزىدېنت نازاربايېفنىڭ قىزى دارىغانىڭ سىياسى پارتىيە قۇرۇشى، قازاقىستان سىياسى سەھنىسىدىكى ھوقۇق كۈرىشىنى تېخىمۇ مۇرەككەپلەشتۈرىۋەتكەن ئىدى . دارىغا دادىسىنى قوللايدىغانلىقىنى، بىراق پرىزىدېنتنىڭ ئەتراپىدىكى ھوقۇقدارلارنىڭ ماناپوللۇق ئورنىغا خاتىمە بېرىدىغانلىقىنى جاكالىغان. دارىغانىڭ سىياسى سەھنىسىگە چىقىشى، ئۆكتىچىلەردىكى نازاربايېف قىزىنى ئۆزىگە ۋارىس قىلىپ تەييارلاۋاتىدۇ دىگەن ئەندىشىنى قوزغىغانتى . يەكشەنبە كۈنكى سايلامدا كۆپ قىسىم جايلاردىكى بىلەت ساندۇقلىرىغا ئېلىكترونلۇق بىلەت تاشلاش ئەسۋاپلىرى ئورۇنلاشتۇرۇلغان. برىتانىيە رادىئو تېلېۋىزىيە شىركىتى ب ب س خەۋەر قىلىشىچە، نۇرغۇن كىشىلەر ئېلىكترونلۇق بىلەت تاشلاش ئەسۋاپلىرىغا ئىشىنىپ كېتەلمەيدىغانلىقىنى بىلدۈرگەن. ئەركىن |
شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ج خ نازارىتى نىڭ مۇئاۋىن نازىرى بولۇپ ئىشلەۋاتقان شې خۇي 2015يىلى 22ئىيۇلدا تەكشۈرۈشكە چاقىرتىلغان بولۇپ، 20نويابىردا ئۇنىڭغا 20 يىللىق قاماق جازاسى ئېلان قىلىندى.خىتاي خەۋەرلىرى تورىنىڭ 21نويابىردىكى مەلۇماتلىرىغا قارىغاندا، شې خۇي ئەينى ۋاقىتتا ئاممىنىڭ پاش قىلىشى بىلەن تەكشۈرۈلگەن. بۇ قېتىمقى سوت ھۆكۈمىدە ئۇنىڭ 42 مىليون سوم 6. 4 مىليون ئامېرىكا دوللىرى پارا ئالغانلىقى، 50 مىليون سوملۇق ئۆيجاينىڭ كېلىش مەنبەسى ئېنىق ئەمەسلىكى، شۇنىڭ بىلەن بىرگە دۆلەتكە بىۋاسىتە 127 مىليون سوم ئىقتىسادىي زىيان سالغانلىقى ئېيتىلغان.سىنا تورى دا ئېيتىلىشىچە، شې خۇي تۈرمە سىستېمىسىدا خىزمەت قىلغان مەزگىلدە 221 كىشىنىڭ ئەمىلىنى ئۆستۈرگەن ھەمدە بۇ كىشىلەردىن جەمئىي سەككىز مىليون سوم پارا ئالغان. ئۇ يەنە دۆلەت تەستىقلىغان قۇرۇلۇش تۈرلىرىنى ھۆددىگە بېرىش ھوقۇقىدىن پايدىلىنىپ ھەرقايسى قۇرۇلۇش شىركەتلىرىدىن غايەت زور مىقداردا پارا ئالغان.مەلۇم بولۇشىچە، شې خۇي 1963يىلى تۇغۇلغان بولۇپ، 2013يىلىغا قەدەر 27 يىل ئۇيغۇرلار دىيارىدىكى تۈرمە سىستېمىسىدا خىزمەت قىلغان ئىكەن. شۇ يىلى ئىيۇندا ئۇ شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق ج خ نازارىتى نىڭ مۇئاۋىن نازىرلىقىغا ئۆستۈرۈلگەن ئىكەن.خىتاي ئۇيغۇر رايونىدا جازالىغان 7 نەپەر پارىخور ئەمەلداردىن 6 نەپىرى ئۇيغۇر ئىكەنيەكەن ناھىيىلىك ساقچى ئىدارىسىنىڭ باشلىقى پارىخورلۇق بىلەن ئەيىبلەنگەنشى جىنپىڭنىڭ چىرىكلىككە قارشى ئۇرۇشى بىڭتۇەنگىمۇ يېتىپ كەلگەنچىرىكلىككە قارشى تۇرۇشتا 6 ئاي ئىچىدە جازالانغان ئەمەلدارلار 84 مىڭدىن ئوشۇق |
قىزىل بۇقا ياعىني سۋسىننان سپورتقا دەيىن كەرۋەن تورابى اۆستريادا وندىرىلەتىن ەنەرگەتيكالىق سۋسىن جانە الەمدەگى تانىمال تاۋارلاردىڭ ءبىرى. بۇدان بولەك كومپانيا ءتۇرلى سپورت جارىستارىن ۇيىمداستىرىپ، بىرنەشە سپورت كوماندالارىنا يەلىك ەتەدى. دىڭ مۇنداي جەتىستىككە جەتۋىنە نە كومەكتەستى؟چالەو ييۋۆيديا ەسىمدى كاسىپكەر تايلاندتا. . فارماتسيەۆتيكالىق كومپانياسىنىڭ نەگىزىن سالدى. بۇدان كەيىن ول قىزىل بۇقا دەپ اتالاتىن ەنەرگەتيكالىق سۋسىندى جاساپ شىقتى. ۋاقىت وتە بۇل سۋسىن حالىق اراسىندا كەڭ تارالىپ، تانىمالدىلىققا يە بولدى. كومپانياسىنىڭ بولاشاق باسشىسى ديتريح ماتەشيتس تايلاندقا ىسساپارمەن كەلىپ، العاش رەت قىزىل بۇقانىڭ ءدامىن تاتادى. ەنەرگەتيكالىق سۋسىننىڭ ساتىلىم دەڭگەيى جاقسى ەكەنىن كورگەن ول سۋسىن ارقىلى جاقسى تابىس تابۋعا بولاتىنىن بايقايدى.ديتريح كوپ ويلانباستان سۋسىنىن ساتۋ قۇقىعى مەن جاساۋ قۇپياسىنا قول جەتكىزەدى. تىڭ باستاپقى نۇسقاسى تايلاندتا ءالى كۇنگە دەيىن ساتىلادى.ديتريح ماتەشيتس پەن چالەو ييۋۆيديا بىرىگە وتىرىپ كومپانياسىن قۇرادى. ەكەۋى دە بولاشاق كاسىپتەرىنە 500000 ينۆەستيتسيا قۇيدى. ال ونەركاسىپ باسشىسى ماتەشيتس بولدى.كاسىپكەرلەر 19841987 جىلدار ارالىعىندا سۋسىننىڭ ءدامىن وزگەرتىپ، ەۋروپالىق ستاندارتقا كەلتىرۋگە تىرىستى. 1987 جىلى دىڭ اۆستريادا تانىستىرىلىمى ءوتىپ، 1 ساۋىردە العاشقى بانكاسى ساتىلدى.ماتەشيتستىڭ بۇل سالادا تاجىريبەسى بولماۋى، نارىقتاعى باسەكە دىڭ بىرنەشە ميلليوندىق شىعىنعا ۇشىراۋىنا الىپ كەلدى. سۋسىن ساتىلىمعا شىعا سالىسىمەن مەن سىندى الىپتاردىڭ كولەڭكەسىندە قالىپ قالدى. بۇل جاعدايدان كەيىن ديزاينەرلەر سۋسىننىڭ بانكاسىن وزگەرتىپ، كولەمىن ەكى ەسەگە كىشىرەيتەدى. وسىلايشا نارىقتاعى جاڭا تاۋار دۇكەننىڭ تەك سۋسىندار بولىمىندە عانا ەمەس، كەز كەلگەن بولىگىندە ساتىلدى.ديتريح ماتەشيتس سۋسىننىڭ تۇراقتى تۇتىنۋشىلارى ستۋدەنتتەر ەكەنىن ءبىلىپ، جاستار اراسىندا كوپتەپ تاراتا باستادى. ءتىپتى كامپۋستا وتەتىن كەشتەرگە ءوزىنىڭ ءونىمىن تەگىن بەردى. باسشىنىڭ بۇل شەشىمى ءوز پايداسىن تيگىزدى: سۋسىن جىلدام قارقىنمەن ساتىلىپ، اۆستريادا تانىلا باستادى.حالىقارالىق نارىققا شىعۋى1992 جىلى قىزىل بۇقا ۆەنگريا، سلوۆەنيا ەلدەرىندە، 1994 جىلى گەرمانيا مەن ۇلىبريتانيادا ساتىلا باستادى. ال 1997 جىلى ا قش نارىعىنا اياق باسىپ، تارالۋ اۋماعىن كەڭەيتە ءتۇستى. ەنەرگەتيكالىق سۋسىننىڭ حالىق اراسىندا جىلدام تانىلۋىنا ماركەتولوگتار تاراتقان وسەك كومەگىن تيگىزدى.العاشقى ءىرى سپورت شاراسىديتريح ماتەشيتس سپورت شارالارىنا دا ۇلكەن كوڭىل ءبولدى. 2003 جىلى العاش رەت ۇيىمداستىرىلدى. ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ ماتەشيتس كومپانياسىنىڭ فورمۋلا1 جارىسىنا قاتىساتىن كومانداسىن ساتىپ الادى. كەيىن بۇل كوماندا اتاۋى بولىپ وزگەرتىلدى.بۇگىنگى تاڭدا كومپانيا بىرنەشە ءىرى سپورت كوماندالارىنا يەلىك ەتەدى. ال الەم بويىنشا ۇيىمداستىراتىن سپورت شارالارىنا كاسىبي سپورتشىلار قاتىسىپ، سۋسىننىڭ ودان ءارى تانىلا تۇسۋىنە اسەر ەتۋدە.قاينار: يىنتەرنەتتەن رەداكتور: سارماي كورىلىم : 66 رەتگولليۆۋدتاعى قىزىقتى وقيعالارعارىش قوقىسىن جيناۋعا ارنالعان ماگنيت قۇرىلعى وربيتاعا شىعارىلدىتۇسىڭدە تۇلكى كورسەڭ نە بولادى؟انگىليا جانە امەريكالىق اكتسەنتتىڭ ايىرماشىلىعى مەن شىعۋ تاريحىقازاق تۇسىنىگىندەگى ءۇي مەن باسپانا ۇعىمىا قش پرەزيدەنتى بايدەن پۋتيندى قانىشەر دەپ اتادىقوقىستىڭ شىرۋىنە قانشا ۋاقىت كەرەك؟ ماركاسى ياعىني ءونىمىنىڭ پايدا بولۋى جانە دامۋىسوڭعى جارتى عاسىردا ەگىزدەردىڭ دۇنيەگە كەلۋى 3 ەسە ارتقانبىلگەنىڭىز ابزال! ساياحاتشىلارعا قولدانىلاتىن الاياقتىق تۇرلەرى |
عىلىمتەحنيكا الا كەلگەن تيىمدىلىكتەن يگىلىكتەندى اۋىل جاڭالىقتارى باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2عىلىمتەحنيكا الا كەلگەن تيىمدىلىكتەن يگىلىكتەندىجولدانعان ۋاقىتى : 2019530 11:00:22شينجياڭ اۋا رايى عىلىمي قوعامى ايماعىمىزدا عىلىمتەحنيكا قيمىلى اپتالىعى جانە ءجۇز قوعام،ون مىڭ ادام نەگىزگى ساتىعا ءتۇسۋ قيمىلىن اتتانىسقا كەلتىرۋ سالتىن وتكىزدىءتىلشىمىز داي جياۋمەي حابارلايدى. بىرنەشە كۇننەن بەرى عىلىم جالپىلاستىرۋ ۇگىت قيمىلى ايماعىمىزدا شوعىرلى وتكىزىلىپ،عىلىمدى ۇيرەنۋ،جالپىلاستىرۋ قىزۋ ورلەۋى كوتەرىلدى.5ايدىڭ 23كۇنى تارباعاتاي ايماقتىق جوعارى دارەجەلى 1ورتا مەكتەپتىڭ اۋلاسىندا اۋا رايى عىلىمىن جالپىلاستىرۋ ەكسكۋرسياسى، اۋا رايى عىلىمىن جالپىلاستىرۋ لەكسياسى،اۋا رايى عىلىمىن جالپىلاستىرۋ بىلىمدەرىنەن سۇراۋجاۋاپ،مەنىڭ كوكەيىمدەگى اۋا رايى لەكسيا جاساۋ جارىسى،عىلىمدى جالپىلاستىرۋ امالياتىنا تىكە قاتىناسىپ سەزىنۋ سياقتى قيمىلدار ىركەستىركەس ورىستەتىلىپ، وقۋشىلاردىڭ عىلىمدى جالپىلاستىرۋدى ۇيرەنۋ،عىلىمدى جالپىلاستىرۋدى قولدانۋ اۋەسى بارىنشا كۇشەيە ءتۇستى.اسىلىندە مۇندا 2019جىلعى عىلىمتەحنيكا قيمىلى اپتالىعى جانە ءجۇز قوعام، ون مىڭ ادام نەگىزگى ساتىعا ءتۇسۋ قيمىلىن اتتانىسقا كەلتىرۋ سالتى وتكىزىلىپ جاتىپتى. قيمىلدى شينجياڭ اۋا رايى عىلىمي قوعامى ۇيىمداستىرىپ،تارباعاتاي ايماقتىق اۋا رايى مەكەمەسى،عىلىمتەحنيكا قوعامى،عىلىمتەحنيكا مەكەمەسى، وقۋاعارتۋ مەكەمەسى بىرلىكتە وتكىزگەن. قيمىل 3 كۇندىك ۋاقىتپەن وتكىزىلىپ، مۇندا عىلىمدى جالپىلاستىرۋدى مەكتەپكە،اۋىلقىستاققا جەتكىزۋ؛ ارناۋلى تاقىرىپتىق عىلىم جالپىلاستىرۋ لەكسياسى؛مەنىڭ كوكەيىمدەگى اۋا رايى اتىنداعى ماقالا جيناۋ،لەكسيا سويلەۋ جارىسى؛اۋا رايى عىلىمىن جالپىلاستىرۋ ءبىر كۇندىك ساياحاتى مازمۇنىنداعى اۋا رايى ستانسياسىن ەكسكۋرسيالاۋ؛ اۋا رايى تاريحى مۇراجايىن ەكسكۋرسيالاۋ سياقتى مازمۇندارداعى قيمىلدار ەكەن.سونىمەن بىرگە،شينجياڭ اۋا رايى عىلىمي قوعامى ايماقتىق جوعارى دارەجەلى 1ورتا مەكتەبى مەن شاۋەشەك قالاسى شاعجى مال فەرماسى مويىنتال قىستاعىنا عىلىم جالپىلاستىرۋ كىتابى،قابىرعا سۋرەت،كەسكىندى ماتەريال سياقتىلاردى تارتۋ ەتتى.اتتانىسقا كەلتىرۋ سالتىندا اۆتونوميالى رايوندىق اۋا رايىنا جاساندى جولمەن ىقپال جاساۋ كەڭسەسى ناق مايدانعا اۋا رايىنا جاساندى جولمەن ىقپال جاساۋدى تەحنيكاسى ارقىلى كورۋ الاڭىن دايىندادى. وقۋشىلار كوزىلدىرىگىن تاعىپ،دىبىستىق ەسكەرتۋلەر ارقىلى زىمىران بومبىنى باسقىش بويىنشا مەڭگەردى ءارى اۋا رايىنا جاساندى جولمەن ىقپال جاساۋ زەڭبىرەك وعىن ءساتتى اتىپ،جاساندى جولمەن جاڭبىر جاۋعىزۋ سىناعى سىندى وسى ءبىر عىلىمتەحنيكانى شىنايى سەزىندى.ايماقتىق جوعارى دارەجەلى 1ورتا مەكتەپتىڭ تولىق ورتا 2جىلدىعى 1كلاسىنىڭ وقۋشىسى نازەركە: تەحنيكاسى ارقىلى سەزىنۋ شىنايى مەڭگەرۋدەن اۋمايدى ەكەن. الداعى جەردە مەن جاقسى ۇيرەنىپ،اۋا رايى مەكتەبىنە قابىلدانىپ، اۋا رايى بىلىمدەرىن ۇيرەنىپ،بۇقاراعا باقىت جاراتسام دەيمىن دەدى.ايماقتىق پارتكوم پارتيا مەكتەبىندەگى اۋا رايى عىلىمىن جالپىلاستىرۋ جونىندەگى عىلىمي لەكسيادا جاڭادان قىزمەتكە قابىلدانعان 200 دەن ارتىق ۇكىمەت قىزمەتكەرى عىلىمتەحنيكانىڭ كۇشقۋاتىن شىنايى سەزىندى.24كۇنى تارباعاتاي ايماقتىق اۋا رايى مەكەمەسى اۋا رايى عىلىمىن جالپىلاستىرۋدى اشىق ۇستاۋ كۇنىن ۇيىمداستىرىپ، شاۋەشەك قالالىق 1باستاۋىش مەكتەپتىڭ 3جىلدىعىنىڭ 200 گە جۋىق وقىتۋشىوقۋشىلارى ەكسكۋرسيالاۋ مەن ۇيرەنۋگە قاتىناستى. شينجياڭ اۋا رايى عىلىمي قوعامى 1باستاۋىش مەكتەپكە عىلىم جالپىلاستىرۋ كىتاپتارىن تارتۋ ەتتى ءارى وقۋشىلارعا اۋا رايى ءبىلىمىن جالپىلاستىرۋ جونىندەگى ەستەلىك بۇيىمدارىن تاراتتى. سوڭىندا وقۋشىلاردى باستاپ اۋا رايى تاريحى كورمەسى،اۋا رايى ستانسياسى،رادار پۋنكتى سياقتىلاردى ەكسكۋرسيالاتتى.25كۇنى عىلىم جالپىلاستىرۋ ەرىكتىلەرى شاعجى مال فەرماسى مويىنتال قىستاعىنا باردى. اۋا رايى عىلىمىن جالپىلاستىرۋ ەرىكتى قىزمەت وتەۋ گرۋپپاسى عىلىم جالپىلاستىرۋ لەكسياسىن سويلەۋ،ۇگىت سۋرەت البومىن،عىلىم جالپىلاستىرۋ كىتاپتارىن تارتۋ ەتۋ سياقتى ادىستەردەن پايدالانىپ،نەگىزگى ساتىداعى ەگىنشىمالشىلارعا عىلىم جالپىلاستىرۋ ۇگىتىن جاسادى.ايماقتىق اۋا رايى مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى ۋاڭ في: عىلىمتەحنيكا قيمىلى اپتالىعىندا اۋا رايى عىلىمىن جالپىلاستىرۋدى مەكتەپكە جەتكىزۋ،اۋىلقىستاققا جەتكىزۋ،عىلىمتەحنيكا ساباقحاناسى،عىلىمي بايانداما،وقۋشىلاردى ەكسكۋرسيالاتۋ سياقتى جەلىلەس قيمىلدار ارقىلى اۋا رايى عىلىمتەحنيكاسىن ايگىلەپ، عىلىمءبىلىمدى جالپىلاستىرىپ،جۇرتشىلىققا عىلىمتەحنيكانىڭ اكەلگەن تيىمدىلىگىن سەزىندىرىپ،اپاتتان ساقتانۋ،اپات شىعىنىن ازايتۋ،اپاتقا قارسى تۇرىپ،ءوزىن قۇتقارۋ ءبىلىمى مەن قابىلەتىن كۇشەيتتى.وسى بارىستا اۆتونوميالى رايوندىق اۋا رايى مەكەمەسىنىڭ مامانى،ايماقتىق اۋا رايى مەكەمەسىنىڭ باسشىسى،اۋا رايى ستانسياسىنىڭ كاسىپتىك قىزمەتكەرلەرى،اۋىل شارۋاشىلىق اۋا رايىنا قىزمەت وتەۋ ورتالىعى،ينفورماتسيا تورابى جانە جابدىقتارمەن قامتاماسىزاندىرۋ ورتالىعى،كاسىپتىك ءبولىم سياقتى ورىندارداعى قىزمەتكەرلەر تارباعاتاي ايماعى مايتاس قاتىناس تاسىمال بارىسىنداعى اۋا رايى اپاتىنان الدىن الا مالىمەت بەرۋ،الدىن الا ەسكەرتۋ بەرۋدى زەرتتەۋ، تارباعاتاي ايماعىنىڭ قىس ماۋسىمىنداعى جىلى رايوندارىنىڭ جاۋىنشاشىن مەحانيزمى جونىندەگى زەرتتەۋ،تارباعاتاي ايماعىنىڭ جاز ماۋسىمىنداعى كونۆەكسيالىق اۋا رايىندا جاۋىنشاشىندى مولايتۋدى زەرتتەۋ سياقتى عىلىمي تالقىلار ورىستەتىلدى. |
بېشىغا چىنە قويۇپ نۇمۇر ئورۇنلىغان ئۆسمۈر20180510 17:17:55 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسىبەزىدە تۇيۇقسىز يولۇققان مەلۈم بىر ئىشلارنى ئۇنتۇش تەس بولۇپ، ھەر ۋاقىت كۆڭۈلدىن كۆتۈرۈلمەيدۇ. بەلكىم سىز بۇنىڭدىن داۋاملىق ئىلھام ئېلىپ، بىر قىسىم ھاياتلىق ھېكمەتلىرىنى يەكۈنلەپ چىقىشىڭىز مۈمكىن.بۇ 20 نەچچە يىل ئاۋالقى بىر ئىش ئىدى. مەن شاڭخەيدىكى بۈيۈك دۇنيا يازلىق تىياتىرخانىسى دا ئويۇن كۆرىۋاتاتتىم. نۇمۇرلار تولىمۇ سەرخىل بولۇپ، ئادەملەرنىڭ كۆپلىكىدىن بوش ئورۇنمۇ قالمىغان ئىدى. ئالدىدىكى بىر قانچە رەتتە پۈتۈنلەي ھەر قايسى دۆلەتلەردىن كەلگەن ساياھەتچىلەر ئولتۇرغان بولۇپ، شەرق سېھىرگەرلىكى ئۇلارنى ئىنتايىن جەلب قىلغان ئىدى. شۇڭا، ئۇلار جۇڭگۇلۇق تاماشىبىنلارغا ئوخشاش، ھەر بىر نۇمۇرغا ناھايىتى قىزغىن چاۋاك چېلىشاتتى.نۇمۇرلار ئارىسىدا تالانتلىق بىر ئۆسمۈر لەرزان مۇزىكا ساداسى ئىچىدە سەھنىگە چىقتى. ئۇ بېشىغا ئالتۇن رەڭ گىرۋەكلىك، قىزىل گۈللۈك ئاق چىنىدىن بىر قانچىنى ئېگىز دەستىلەپ قويىۋالغان بولۇپ، پۇت قوللىرىنى يەڭگىل ئوينىتىپ، نازۇك ھەرىكەتلىرى بىلەن ھەممىمىزنى تاڭ قالدۇردى. ئۇ بىردە سەھنىدە ياتسا، بىردە ئۆرە قوپاتتى. چىنىلەر ئۇنىڭ بېشىدا تەۋرىنىپ تۇرسىمۇ، ئەمما چۈشۈپ كەتمەيتتى. ئاخىرىدا، ئۇ قىيىنلىق دەرىجىسى يوقىرى بولغان بىر يۈرۈش ھەرىكەتلەرنى قىلىشقا باشلىدى، يەنى بىر ھەمراھىنىڭ ئۈستىگە مىنگىشىپ، ئىككىسى بىرلىكتە بىردە سەھنىدە ياتسا، بىردە ئورنىدىن تۇرۇپ دېگەندەك ھەر خىل شەكىلدىكى ھەرىكەتلەر بىلەن ئۇسسۇل ئوينايتتى. بۇنداق ھەرىكەتلەردە تەڭپۇڭلۇقنى ساقلىماق قىيىن ئىدى. ئۇنىڭ بېشىدىكى چىنىلەرمۇ خېلى تەۋرىنىپ تۇراتتى.ئۇلار ئۇسسۇلنى ئەنە شۇنداق بېرىلىپ ئويناۋېتىپ، چوڭ دائىرىدە بىر چۆرگىلەيدىغان يېرىگە كەلگەندە، ئۇنىڭ بېشىدىكى دەستىلەكلىك چىنىلەر تۇيۇقسىز سەھنىگە چۈشۈپ كەتتى. ھېچكىممۇ ئويلاپ باقمىغان بۇ ئوڭايسىزلىق ئىچىدە، ھەممىمىز تىڭىرقاپ تۇرۇپلا قالدۇق.سەھنىدە ھېچقانداق قالايمىقانچىلىق كۆرۈلمىگەن بولىسمۇ، بېشىغا چىنە قويغان ئۆسمۈر ئارتىس خىجىللىق ئارىلاش كۈلۈمسىرىگەن ھالدا، تاماشىبىنلارغا ئېگىلىپ سالام قىلدى.بىر قىزچاق چىقىپ، سەھنىدىكى چېقىلغان چىنىلەرنى سۈپۈرىۋەتتى. ئۆسمۈر ئارتىس يەنە بىر دەستە ئالتۇن رەڭ گىرۋەكلىك، قىزىل گۈللۈك ئاق چىنىلەرنى بېشىغا ئالدى. چىنىلەر توپتوغرا ئون ئىدى.مۇزىكىنىڭ قايتا ياڭرىشى بىلەن تەڭ چىنىلەر ئۆسمۈر ئارتىسنىڭ بېشىدا يەنىمۇ ئېگىز كۆتۈرۈلۈشكە باشلىدى. ئويۇن قايتىدىن باشلانغان ئىدى. ئۆسمۈر ئارتىس ناھايىتى سالماقلىق بىلەن تەمتىرىمەي، بايىقى ئۇسسۇل ھەرىكەتلىرىنى تەكرار ئورۇنلىدى. ئۇنىڭ شۇنداق نازۇك ھەم تەبىئىي ھەرىكەتلىرى تاماشىبىنلارنى تېزلا ئۆزىگە جەلب قىلدى. ئاخىرىدا ئۇلار يەنە ئىككىدىن بولۇپ بايىقى قىيىن ھەرىكەتلىرىنى داۋاملاشتۇردى. جىددىيلەشكەن تاماشىبىنلارنىڭ كۆزى ئۇنىڭ بېشىدىكى تەۋرىنىپ تۇرغان بىر دەستە چىنىدە ئىدى. ئۇلار بىر پىرقىراپ بولغاندىن كېيىن ھاياجانلانغان چەتئەللىك تاماشىبىنلار چاۋاك چېلىشىپ كەتتى. ئەمما، ئۇنىڭ بېشىدىكى دەستىلەنگەن چىنىلەر قەستەن قالايمىقانچىلىق تېرىۋاتقاندەك، بەكلا تەۋرىنىپ كېتىۋاتاتتى. ئۆسمۈر ئۇسسۇلچى جىددىيلىشىپ بېشىنىڭ تەڭپۇڭلۇقىنى شۇنچە ساقلاشقا تىرىشسىمۇ، ئەمما ئۈلگىرەلمەي قالدى، چىنىلەر يەنە سەھنىگە چۈشۈپ چېقىلىپ كەتتى.مەيداننى چۇقان سۈرەنلەر قاپلىدى. سەھنىدە ئۆسمۈر ئۇسسۇلچى نېمە قىلارىنى بىلەلمەي تىڭىرقاپ تۇرۇپلا قالدى. ئۇنىڭ يۈزلىرىدە بولسا تەر تامچلىرى يالتىرايتتى. يەنە ھېلىقى قىز چىقىپ چېقىلغان چىنىلەرنى سۈپۈردى. تاماشىبىنلار ئارىسىدىن بىرەيلەن بار ئاۋازدا: بولدى، ئەمدى ئوينىمىسۇن، كېيىنكى نۇمۇرغا كېلەيلى دەپ ۋارقىرىدى. بەزى تاماشىبىنلارمۇ ئۇنىڭغا ماسلىشىپ، تەڭ ۋارقىراشتى. دەل شۇ چاغدا چاچلىرى ئاقارغان، ياشانغان بىرەيلەن سەھنىنىڭ ئارقا تەرىپىدىن چىراق يورۇقىغا كەلدى. ئۇنىڭ قولىدا يەنە بىر دەستە ئالتۇن رەڭ گىرۋەكلىك، قىزىل گۈللۈك ئاق چىنىلەر تۇراتتى. ئۇ كۈلۈمسىرىگەن ھالدا ئۆسمۈر ئارتىسنىڭ يېنىغا كېلىپ، تولىمۇ مېھرىبانلىق بىلەن قولىدىكى دەستىلەنگەن چىنىلەرنى ئۇنىڭغا تۇتقۇزدى. ئاندىن ئۇنىڭ مۈرىسىنى يەڭگىل ئۇرۇپ قويۇپ، پەس ئاۋازدا بىر نېمىلەرنى دېدى. بۇنىڭ بىلەن ئۆسمۈر ئارتىس ئاستا ئاستا تەمكىنلىشىپ، قولىدىكى يېڭى چىنىلىرى بىلەن تاماشىبىنلارغا ئېگىلىپ سالام قىلدى.مۇزىكا ئۈچىنچى قېتىم ياڭرىدى. مەيدان تىمتاسلىققا تولدى. بەزى تاماشىبىنلار كۆزلىرىنى ئېتىۋېلىشقان ئىدى. بۇ ھەقىقەتەن كىشىنى ھاياجانغا سالىدىغان بىر مەيدان ئېلىشىش بولدى. دەستىلەنگەن چىنىلەر قاتتىق تەۋرەنگەن چاغدىمۇ، ئۆسۈر ئارتىس بېشىنى يەڭگىل مىدىرلىتىپ قويۇپ، چىنىلەرنىڭ تەڭپۇڭلۇقىنى ساقلىۋالدى. پۈتۈن مەيداندىن گۈلدىراس ئالقىش سادالىرى ياڭرىدى.كېيىنكى كۈنلەردىمۇ، مەن نېمىشقىكىن شۇ بېشىغا چىنە قويۇپ نۇمۇر ئورۇنلىغان ئۆسمۈر ئارتىسنى دائىم ئەسلەپ تۇردۇم. ئۇنىڭ نۇمۇرىنى ھەر بىر ئەسلىگىنىمدە قەلبىمدە شۇنداق بىر ھاياجان دولقۇنلايتتى. |
الەم 29 جەلتوقسان، 2019تۇمەن وبلىسىندا قازاق سىنىبى اشىلدىتۇمەن وبلىسىنىڭ يشيم قالاسىندا ونلاين قازاق سىنىبى اشىلدى، دەپ حابارلايدى .ايماقتار 25 جەلتوقسان، 2019ماڭعىستاۋدا انتيكور ورتالىعىنىڭ العاشقى جيىنى ءوتتىماڭعىستاۋ وبلىسىنداعى انتيكور ورتالىعىنىڭ العاشقى جيىنى ماڭعىستاۋ مەديا جۋرناليستەرى مەن قىزمەتكەرلەرى اراسىندا ءوتتى. ورتالىقتىڭ قىزمەتىمەن ارىپتەستەرىن شتاب جەتەكشىسى ايسۇلۋ دۋتباەۆا تانىستىردى.الەم 17 جەلتوقسان، 2019پاكىستاننىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى پەرۆەز مۋشارراف ءولىم جازاسىنا كەسىلدىيسلامابادتاعى ارنايى سوت القاسى پاكىستاننىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى پەرۆەز مۋشاررافتى مەملەكەتكە وپاسىزدىق جاسادى دەگەن ايىپپەن ءولىم جازاسىنا كەستى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات اگەنتتىگىنە سىلتەمە جاساپ.التىن دومبىرا اقجايىقتاتاۋەلسىزدىك كۇنىنە وراي ورال قالاسىندا تۇعىرى بيىك تۋەلسىزدىك! اتتى التىن دومبىرا رەسپۋبليكالىق اقىندار ايتىسى باستالدى. ايتىس بارىسىندا پارتياسىنىڭ ۇسىنىسى بويىنشا مەملەكەت باسشىسىنىڭ جارلىعىمەن بەلگىلى اقىن، ايتىستىڭ ۇلكەن جاناشىرى ءجۇرسىن ەرمان پاراسات وردەنىمەن جانە دارىندى ايتىسكەر ايبەك قاليەۆ قۇرمەت وردەنىمەن ماراپاتتالدى. ەكى كۇنگە ارنالعان بۇل ونەر سايىسى پارتياسىنىڭ قولداۋىمەن، مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى مەن باتىس قازاقستان وبلىسى اكىمدىگىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن وتۋدە.مىسىرداعى قازاقستان ەلشىلىگىنىڭ قىزمەتكەرى قازا بولدىقر ءسىم قازاقستاننىڭ مىسىرداعى ەلشىلىگىنىڭ قىزمەتكەرى قازا بولعانى تۋرالى اقپاراتتى راستايدى. بۇل تۋرالى سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.باسىلىم باسشىلارى 17 جەلتوقسان، 2019باسىلىم باسشىلارى ساقتاعان بايشەۆ 09.1938 12.1941س.بايشەۆ اقتوبە وبلىسىنا قاراستى بايعانين اۋدانىنىڭ اقجار اۋىلىندا تۋىپوسكەن. بەلگل قوعام قايراتكەر، عالىم.باسىلىم باسشىلارى جۇسپبەك ارىستانوۆ 06.193706.1938ج.ارىستانوۆ قىزىلوردا وبلىسىنا قاراستى تەرەڭوزەك اۋدانىنىڭ برنش اۋىلىندا ومرگە كەلد. جاسىنان زدەنمپازدىعىمەن ەرەكشەلەنگەن ول ساۋاتىن ەلدە ءجۇرپاق اشتى.باسىلىم باسشىلارى جانايدار سادۋاقاسوۆ 06.193609.1936ج.سادۋاقاسوۆ قاراعاندى وبلىسىنا قاراستى جاڭاارقا اۋدانىندا تۋعان. اۋىلدا ساۋاتىن اشىپ، حات تانىعان. سونان كەين ءوز بەتمەن تالپىنىپ ءتۇرل وقۋ ورىندارىندا وقىعان. 1919 جىلى قازاق جاستارى دەموكراتيالىق كەڭەسنڭ ومبىداعى ۇيىمىن قۇرۋعا بەلسەنە اتسالىسادى. 1920 جىلى بولشەۆيكتك پارتياسىنا كرەد.باسىلىم باسشىلارى عابيت مۇسرەپوۆ 19021985عابيت ماحمۇت ۇلى قازرگ سولتۇستك قازاقستان وبلىسى، جامبىل اۋدانى جاڭاجول اۋىلىندا ومرگە كەلگەن. قازاق ادەبيەتنڭ كلاسسيگ، قوعام قايراتكەر، سوتسياليستك ەڭبەك ەر.باسىلىم باسشىلارى ايتمۇحامەد مۋسين 06.193203.1934ا.مۋسين سەمەي ۋەزنە قاراستى بوتپاي ەلد مەكەننڭ قايىندىق بولىسىندا ومرگە كەلگەن. اۋىلدا ساۋاتىن اشىپ حات تانىعان سوڭ، سەمەيگە وقۋعا بارادى. 19201921 جىلدارى ءۇش ايلىق پەداگوگيكالىق كۋرستى جانە سەگز ايلىق جالپى بلم بەرەتن كۋرستى ءتامامدايدى. |
تۈركىيە خەۋەر تۈرك ھەمدە ئىستىقلال تورلىرىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، تاجىك ياكى چېچەن ئىكەنلىكى ئىلگىرى سۈرۈلگەن ئۈچ كىشى 32 كۈن ئىلگىرى ئىستانبۇلغا كېلىپ، ئىستانبۇلنىڭ فاتىھ رايونىدا رۇسىيە پاسپورتىنى كۆرسىتىپ، بىر يىللىق توختام بىلەن ئۆي ئىجارىگە ئالغان. ۋەقە يۈز بەرگەن كۈنى ئۈچەيلەن بىر تاكسىغا ئولتۇرۇپ ئايرودرومغا كەلگەن.تاكسى شوپۇرى ئۇلارنىڭ ئېنىقلا چەتئەللىك ئىكەنلىكىنى، چىچەن ياكى كافكاز رايونىدىن كەلگەنلەر ئىكەنلىكىنى بىلدۈرگەن. تاكسى شوپۇرىنىڭ يەنە بىلدۈرۈشىچە، ئۇ ئۈچ كىشى ئىپتار ۋاقتىغا يېقىن تاكىسىنى توسقان، چىققاندىن كېيىن تۈركچە پەقەت ئاتاتۈرك ئايرودرومى دېگەن سۆزنىلا قىلغان. ئۇلارنىڭ قولىدا بىر چوڭ، ئىككى كىچىك چامادان بار بولۇپ، باشقا بىر تىلدا پاراڭلىشىپ ماڭغان. شوپۇر ئۇلاردا ھېچقانداق ھاياجان ياكى باشقىچە ئەھۋال بايقىمىغان، يېنىدا قورال بارلىقىنىمۇ بىلەلمىگەن. ئۇلار ئايرودرومنىڭ خەلقئارالىق يولۇچىلار كېلىش بىناسىنىڭ ئالدىدا تاكسى كىراسىنى بېرىپ چۈشۈپ كەتكەن. بۇ يەردە ساقلاشقا بولمايدىغانلىقى ئۈچۈن، شوپۇر تېزلا ئايرىلغان. ئۇ ئايرودرومدىن ئايرىلىپ بىر ئازدىن كېيىن پارتلاش بولغانلىقىنى ۋە ئۆزىنىڭ ئۆلۈمدىن قايتقانلىقىنى بىلگەن.تۈركىيە تاراتقۇلىرىنىڭ 30ئىيۇندىكى خەۋەرلىرىدىن مەلۇم بولۇشىچە، نۆۋەتتە ساقچىلار ئىستانبۇل ئايرودرومىدىكى پارتلاشتا گۇمانلىق دەپ قارىغانلارنى تۇتقۇن قىلىش ھەرىكىتىنى باشلىغان بولۇپ، ئامېرىكا ئاۋازىنىڭ تۈركىيە تاراتقۇلىرىدىن نەقىل ئېلىپ بەرگەن خەۋىرىدە، ساقچىلارنىڭ 16 نۇقتىدا ئاختۇرۇش ئېلىپ بېرىپ، 13 ئادەمنى تۇتقانلىقى تىلغا ئېلىنغان. 30ئىيۇندىكى ئەڭ يېڭى ئۇچۇرلاردىن مەلۇم بولۇشىچە، پارتلىتىش ھۇجۇمىدا 43 ئادەم ھاياتىدىن ئايرىلغان، 230 دىن ئارتۇق ئادەم يارىلانغان. |
خىتاي دائىرىلىرى چەت ئەل ئاخباراتلىرىغا يەنە بىر قېتىم جاۋاب بەردى ئۇيغۇرخىتاي تاشقىي ئىشلار مىنىستىرلىقىنىڭ باياناتچىسى جاۋ لىجيەن 28دېكابىر كۈنى ئۆتكۈزۈلگەن مۇخبىرلارنى كۈتۈۋېلىش يىغىنىدا بىر مىليوندىن ئارتۇق ئۇيغۇر لاگېرغا قامالدى، دېگەن خەۋەر پۈتۈنلەي ئىغۋا. شۇنداقلا ئەسىر ھالقىغان يالغانچىلىق، دېدى. شۇنىڭ بىلەن بىرگە بۇنىڭ ئامېرىكا تاشقىي ئىشلار مىنىستىرلىقىدىكى بىر قىسىم دۈشمەن كۈچلەر نىڭ توقۇپ چىققان بۆھتانلىرى ئىكەنلىكىنى، ئامېرىكانىڭ بېيجىڭدىكى باش ئەلچىخانىسىنىڭ مۇشۇ خىل يالغان ئۇچۇر لارنى كۆپلەپ تارقىتىۋاتقانلىقىنى تەكىتلىدى. ئۇ مۇخبىرلارغا سوئال قويۇپ: سىلەر نېمىشقا بىزنىڭ بۇ ھەقتىكى دوكلاتلىرىمىزنى ئوقۇمايسىلەر؟ دەپ سوئال قويدى.خىتاينىڭ يەر شارى ۋاقىت گېزىتى مۇ 28دېكابىر كۈنى باش ماقالە ئېلان قىلىپ ئامېرىكادىكى دۈشمەن كۈچلەرنىڭ 500 مىڭ ئۇيغۇر قولدا پاختا تېرىش ئەمگىكىگە قاتناشتۇرۇلغان دېگەن خەۋىرى پۈتۈنلەي يالغان دېدى. شۇنىڭدەك بىڭتۇەنلەردە ماشىنا ئارقىلىق پاختا تېرىشنىڭ ئومۇملىشىپ بولغانلىقىنى، ئاگېنتلىقى مۇخبىرلىرىنىڭ ساقچىلار ۋە خىتاي ئەمەلدارلىرى بىزنىڭ سۈرەتكە ئېلىشىمىزغا توسقۇنلۇق قىلدى دېگەن بايانلىرىنىڭ يالغانلىقىنى پاش قىلغان. شۇ قاتاردا بېرىلگەن مەجبۇرىي ئەمگەك ھەققىدىكى بايانلارنىمۇ پۈتۈنلەي يالغانغا چىقىرىپ ئەنگلىيە مۇخبىرلىرى ئېيتقان ئەھۋال مەۋجۇت ئەمەس. بۇ ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ ھەممىسى تەربىيەلەش تىن كېيىن ئۆزلۈكىدىن ئەمگەك قىلىشنى تەلەپ قىلغانلار، دېدى.مۇھاجىرەتتىكى ئانالىزچىلار خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ بۇ بايانلىرىنى كەسكىن تەنقىدلەپ: خىتاي ھېلىھەم مىليونلارچە ئۇيغۇرنىڭ لاگېرغا قامالغانلىقىنى ئىنكار قىلىپ كەلمەكتە. مانا بۇ ھەقىقى يالغانچىلىق، دېدى. يەنە بەزىلەر بولسا قولدا پاختا تېرىشقا دائىر شۇنچە كۆپ سىن ھۆججەتلىرىنىڭ تارقىلىپ يۈرگەنلىكىنى مىسال قىلىپ خىتاي ھۆكۈمىتى ھەرقاچان تاغدەك پاكىتلارنىمۇ ئىنكار قىلىشقا ئادەتلەنگەن، دېدى. |
رونالدو ژۇرنىلى زىيارىتىدە: ئۇتتۇرسام كۆڭلۈم بەك يېرىم بولىدۇتەرجىمەئىزدىنىش مۇنبىرى تەنتەربىيە كۇلۇبى رونالدو ژۇرنىلى زىيارىتىدە: ئۇتتۇرسام كۆڭلۈم بەك يېرىم بولىدۇتەرجىمە يوللانغان ۋاقتى 201333 13:36:28 : كىشىلەرنىڭ ھەممىسى سىزنىڭ ئىسمىڭىزنى كىلىش مەنبەسىنى رونالىد . رىگىن سابىق ھوللىۋۇد چولپىنى ، سابىق ئامىرىكا زۇڭتۇڭى دىن كەلگەن دىيىشىدىكەن ، بۇ راسىتمۇ ؟ سىزنىڭ دادىڭىز رىگىنغا چوقۇنامدۇ ؟ : شۇنداق . لىكىن ئاپام رىگىننغا چوقۇنىدۇ . : ئاپىڭىز ؟ : ھەئە ، گەرچە دادام ماڭا بۇ ئىسىمنى قويۇش ئۇنىڭ پىكىرى ئىكەنلىكىنى دىگەن بولسىمۇ ، ئەمەلىيەتتە مېنىڭ ئاپام رىگىنغا شۇنداق چوقۇنىدۇ . : زۇڭتۇڭ رىگىنغا چوقۇنامدۇ ياكى ئارتىسىت رىگىنغىمۇ ؟ : زۇڭتۇڭ . : ئاپىڭىز قايسى پارتىيە ئەزاسى ؟ : مېنىڭچە جۇمھۇرىيەت پارتىيىسىغۇ دەيمەن . : ئوباماچۇ ؟ : دىمۇكراتلار پارتىيىسىدىن . : سىز رۇمىنىيغا بېلەت تاشلامتىڭىز ؟ ئالدىنقى نۆۋەتلىك ئامىرىكا چوڭ سايلامدىكى ئوبامانىڭ رىقابەتچىسى : ئەمەلىيەتتە مەن ئوباماغا ئامراق ، مېنىڭچە ئۇنىڭ ئامىرىكا رەھبىرى بولىشى ئىنتايىن ئاقىلانىلىك . : سىز رىگىن رول ئالغان كىنولارنى كۆرۈپ باققانمۇ ؟ : ئېسىمدە قالماپتۇ . : سىز غەربنىڭ كىنولىرىغا ئامراقمۇ ؟ : شۇنداق ، ئۆيدە بولساملا دائىم كۆرىمەن ، يەنە ھىندىستاننىڭ بوللىۋود فىلىملىرىنىمۇ كۆرىمەن . : سىز كىم بىلەن پورتۇگالىيەلىك گۇرۇھ ؟ : مېنىڭ خانلىق مادرىد كىيىم ئالماشتۇرۇش ئۆيىدە پورتۇگالىيەلىك قېرىنداشلىرىمدىن باشقا يەنە نۇرغۇن دوسىتلىرىم بار . ناھايىتى ئېنىقكى ، مېنىڭ پې پې ھەمدە كاكا بىلەن بولغان مۇناسىۋىتىم ئىنتايىن ياخشى ، چۈنكى بىز ئوخشاش بىر تىلدا پاراڭلىشىمىز ، بىراق بۇ ھەرگىزمۇ گۇرۇھلىشىشتىن ، مەزھەپ تۈزۈشتىن دېرەك بەرمەيدۇ . : سىز ئۈچۈن ئېيىتقاندا ، سىزگە ئەڭ مۇھىم بولغىنى ھەممە نەرسىگە ئېرىشىشقۇ ؟ : مۇكاپات لوڭقىسى ئىنتايىن مۇھىم ، خانلىق مادرىد بولسا دۇنيادىكى ئەڭ ياخشى كۇلۇب ، كىشىلەرنىڭ ھەممىسى ھەمىشە سىزنىڭ شۇنداق مۇكەممەل بولۇشىڭىزنى ئۈمىد قىلىدۇ ، مەنمۇ ئىزچىل ئۆزۈمنىڭ سەۋىيىسىنى ئۆستۈرۈشكە تىرىشىۋاتىمەن . : ئوبرازىڭىزغا قانداق قارايسىز ؟ : ھەممەيلەن ئۆزىنىڭ نەزىرىدىكى مەننى كۆرۈشكە تەشنا ، مەن پەقەت ئىشنى ياخشى قىلىشقا تىرىشىمەن . : سىز دائىم تەنتەربىيە گېزىتى كۆرۈپ تۇرامسىز ؟ : مەن ئىشنى ياخشى قىلالمىغاندا ئاتايىتەن گېزىت ۋە تېلېۋۇزۇرغا قاراپ ، ئۆزىنى قانداق تەنقىد قىلغانلىقىنى كۆرۈپ ئولتۇرىدىغانلاردىن ئەمەس ، ئەلۋەتتە ، تەنقىد بىزنىڭ كەسپىمىزنىڭ بىر قىسىمى ، چوقۇم قوبۇل قىلىشىمىز كېرەك ، بىراق تەنقىد ماڭا تەسىر قىلمايدۇ ، ناۋادا مېنىڭ توپ ئويناش ئۇسلۇبىمنى تەنقىد قىلسا ، مېنىڭ ئاچچىقىم كەلمەيدۇ ، ئەمەلىيەتتە مېنىڭ ئاچچىقىمنى بەك كەلتۈردىغىنى مەيدان سىرتىدىكى ئىشلارغا قارىتا قىلغان تەنقىد . يەنە بىر قېتىم دەپ قوياي ، ناۋادا مەن پۇتبول مەيدانىدا ياخشى ئوينىيالمىسام ، بىرىنجى بولۇپ ئۆز ئۆزۈمنى تەنقىد قىلىمەن . : سىز ئۆزىڭىز ئويناپ بولغان مۇسابىقە ئۈستىدە قايتا ئويلىنىش قىلامسىز ؟ : ھەممە مەيدان مۇسابىقىنى ئەمەس ، بىراق كۆپ قىسىم مۇسابىقىدە شۇنداق قىلىمەن ، بۇنىڭ ياخشى تەرەپلىرى بار ، مېنىڭ بۇندىن كىيىن تېخىمۇ ياخشى قىلىشىمغا ياردىمى تېگىدۇ .مۇسابىقىدە ئۇتتۇرۇپ قويساق ئىككى ئۈچ كۈن ئۇخلىيالمايمەن : مۇسابىقىدە ئۇتتۇرۇپ قويسىڭىز ئۇخلىيالامسىز ؟ : ئەگەر ئىنتايىن مۇھىم مۇسابىقە بولۇپ قالسا ، مەسلەن يېرىم ھەل قىلغۇچ مۇسابىقە ، ھەل قىلغۇچ مۇسابىقە دىگەندەك ، بۇنىسى ئىنتايىن ئېنىق ، مەن ئۇخلىيالمايمەن ، پەقەت شۇ كېچىسىلا ئەمەس ، ھەتتا ئىككى ئۈچ كۈن ياخشى ئۇخلىيالمايمەن . بىراق سىز ئۆزىڭىزنىڭ دائىم ئۇتتۇرىدىغانلىقىڭىزنى بىلىسىز . : خانلىق مادرىدتىمۇ شۇنداقمۇ ؟ : ئەلۋەتتە شۇنداق ، مېنىڭ ئەزەلدىنلا ئۇتتۇرۇپ قويغۇم يوق ، بىراق ھەمىشە ئۇتتۇرىمەن . : يىغلىدىڭىزمۇ ؟ : شۇنداق ، ناھايىتى كۆپ قېتىم ، ئەلۋەتتە بۈگۈن ھەرگىز يىغلىمايمەن . : ئوڭۇشسىزلىققا ئۇچرىغاندىن كىيىن ، ئۆزىڭىز يالغۇز كۆتۈرەمسىز ياكى باشقىلار بىلەن ئورتاقلىشامسىز ؟ : قىز دوستۇم ياكى باشقا دوسىتلىرىم بىلەن ئورتاقلىشىمەن . : مۇسابىقە مەيدانىدىكى مەغلۇبىيتىڭىزدىن ئۆكۈنگەن چاغدا ، تۇرمۇشتىكى مەغلۇبىيتىڭىزدىنمۇ ئۆكۈنەمسىز ؟ : نىمە ئىش بولۇشىدىن قەتئىينەزەر ، مەن ھەممە ئىشلارنىڭ ياخشى بولۇشىنى ئۈمىد قىلىمەن . : سىز ھەر كۈنى 3000 قورساق قاتلاش ، ئولتۇرۇپ قوپۇش ھەرىكىتى قىلامسىز ؟ : كەسپىي پۇتبولچى بولۇش سۈپىتىمىز بىلەن ، بىز ھەرۋاقىت ياخشى بولغان بەدەن ساپايىمىزنى ساقلىشىمىز كېرەك ، بىراق مەن قانچىنى قىلغانلىقىمنى نەزەرگە ئالمايمەن . : سىز ھەر كۈنى قانچە سائەت بەدەن چېنىقتۇرىسىز ؟ : ئېھتىمال سىزگە ئېيىتىپ بېرەلمەسلىكىم مۇمكىن . چۈشتىن بۇرۇن مەشىق قىلىمەن ، چۈش ۋە چۈشتىن كىيىن بەدەن چىنىقتۇرىمەن ، بىراق مەنمۇ ئۆزۈمنى دەم ئالدۇرۇپ تۇرىمەن . : روھىي ھالەت مەشىقىگىمۇ ئەھمىيەت بېرەمسىز ؟ : ئەلۋەتتە شۇنداق ، بىر مەيدان مۇسابىقىنى ياخشى ئويناش ئۈچۈن چوقۇم بەدەن بىلەن پىسخىكا جەھەتتە يىتەرلىك تەييارلىق بولۇشى كېرەك ، مۇسابىقە باشلانغان ۋاقىتتا ، سىز چوقۇم زىھنىڭىزنى مەركەزلەشتۈرىشىڭىز ھەمدە سوغۇققان بولىشىڭىز كېرەك . : خاراكتېرىڭىزدىكى ئەڭ چوڭ كەمچىللىك قايسى ؟ : بىر قانچىسى بارغۇ دەيمەن ، پەقەت بىرسىنىلا دەيدىغان ئىش بولسا ، مېنىڭچە مەن بەك جاھىل . : كىچىك بالا مىجەزىڭىز بارمۇ ؟ : مېنىڭ كىچىك بالىدەك مىجەزىم يوق ، مەن چوڭ بولدۇم . : ئۇنداقتا سىز ھازىرقى ئۆزىڭىزنى ياقتۇرامسىز ، ياكى بالا ۋاقتىڭىزدىكى ئۆزىڭىزنى ياقتۇرامسىز ؟ : مېنىڭچە ئىككىلىسىنىڭ ھېچقانچە پەرقى يوق ، مېنىڭ كەسپىىم چوقۇم ئۆز ئۆزۈمنى باشقىلاردىن ئايرىپ تۇرىدىغان تام قۇرۇپ چىقىشنى تەلەپ قىلىدۇ ، بىراق مېنىڭ خاراكتېرىمدە ئۆزگىرىش يۈز بەرمىدى . : سىزنىڭ بالىلىق دەۋرىڭىز قانداق ؟ : ئىنتايىن ئاددىي . : بالىلىق دەۋرىڭىزدە ياتاق ئۆيىڭىزدىكى تامدا كىمنىڭ خەۋەرلىرى بار ئىدى ؟ : يوق ئىدى ، چۈنكى مېنىڭ ئايرىم ياتاق ئۆيۈم بولۇپ باقمىغان ، مەن ۋە ئاكام ئىككەيلەن بىر ياتاق ئۆينى ئىشلىتەتتۇق . : نىمە ئۈچۈن ئۆيىڭىزدىن ئايرىلدىڭىز ؟ : چۈنكى مەن ئۆز ئارزۇيۇمنى ئىشقا ئاشۇرۇشۇمنى بىلىمەن ، چوقۇم شۇنداق قىلمىسام بولمايىتتى ، ئۇ ۋاقىتتىكى قارار مېنىڭ ھاياتىمدىكى ناھايىتى تەستە چىقىرىلغان قارارلارنىڭ بىرى ئىدى ، ساق بىر يىل مەن لىسىبوندا تۇرۇمۇش كەچۈردۈم ، ناھايىتى چوڭ شەھەردە مەن ئاپامنى شۇنداق سېغىندىم ، يەنە ئائىلەمدىكىلەرنى ھەمدە دوستىلىرىمنى سېغىندىم ، مېنىڭ بۇ يولنى داۋاملاشتۇرىشىمنىڭ بىردىنبىر ھەرىكەتلەندۈرگۈچ كۈچى بولسا ، دەل ئۇلارنىڭ مېنى قوللاپ تۇرۇشى . : ئاندىن كىيىن ئەنگىلىيەگە كەلدىڭىز . : شۇنداق ، ئۇ چاغلاردا مەن بەك ياش ئىدىم ، مېنىڭ مانچېستېردىكى بارلىق ئەسلىمىلىرىم ئاجايىپ گۈزەل ، مەن ئۇ يەردە 6 يىل تۇرمۇش كەچۈردۈم ، دەل شۇ يەردە ، مەن دۇنيا دەرىجىلىك پۇتبولچى بولدۇم . : فورگۇسىننىڭ سىزگە ئۆتكەن بىرىنجى سائەتلىك دەرىسى ئېسىڭىزدىمۇ ؟ : كەسىپلىشىشنى ساقلاش ، داۋاملىق ئۆزى بولۇش ، نىشانىغا كۆڭۈل قويۇش ، ئېتىقادتىن مەڭگۈ ئايرىلىپ قالماسلىق . بىزنىڭ ئارىمىزدا ئىلگىرى بىر ئاز ئىختىلاپ بولغان ، بىراق بۇ ئىنتايىن نورمال ، چۈنكى بىز بىللە خىزمەت قىلغىلى بەك ئۇزۇن بولدى ، ئەمەلىيەتتە ، مېنىڭ فورگۇسىنغا پەقەت مىننەتدارلىق ھېسىياتىم بار ، مەيلى ترېنېر بولسۇن ياكى ئادەتتىكى بىر كىشى بولسۇن ، ئۇ يەنىلا شۇنداق ئۇلۇغ كىشى . : ئۇنىڭ بىلەن يەنە بىر قېتىم ھەمكارلىشىشنى ئارزۇ قىلامسىز ؟ : ئەڭ ياخشى ترېنېر بىلەن ھەمكارلىشىش مەڭگۈلۈك بىر شەرەپ . : مۇرىنھو بىلەنمۇ شۇنداقمۇ ؟ : ئەلۋەتتە شۇنداق . : ئۆزىڭىزنىڭ كىيىن بىر ترېنېر بولۇشىڭىزنى تەسەۋۋۇر قىلالامسىز ؟ : پۇتبول مېنىڭ ھاياتىم ، سەپتىن چېكىنگەندىن كىيىن ، مەن يەنىلا پۇتبول چەمبرىكىدە تۇرىمەن ، بىراق ھازىر ، مېنىڭ كەسپىي ھاياتىم ناھايىتى ئۇزاق ، ۋاقىت بىزگە جاۋابىنى بىرىدۇ . : سىز ئوغلىڭىزنىڭ پۇتبولچى بولىشىنى تەلەپ قىلامسىز ؟ : ناۋادا راسىتىنلا مۇشۇنداق بولغان بولسا بەك ياخشى بولاتتى . : ئوخشاش بىر ئىسىم ، ئوخشاش بىر كەسىپ ...... : ھەممىسى ئۇنىڭغا ئوغلۇمغا باغلىق ، ئەگەر ئۇ ياقتۇرمىسا ھېچقىسى يوق ، ئۇنىڭ ئارزۇسى ھەممىدىن مۇھىم .يازما ئەسلىي مەنبەسى : پۇتبول مەستانىلىرى كۇلۇبى :.. يوللانغان ۋاقتى 201333 19:59:03سىز ھەر كۈنى 3000 قورساق قاتلاش ، ئولتۇرۇپ قوپۇش ھەرىكىتى قىلامسىز ؟ئىرادە دېگەن با يەدە باكەن جۇما...شۇڭا 1مېتىر 10 سانتا سەكرەپ ھاۋادا 12 سېكۇنت تۇرۇپ كاللا توپ ئۇرۇپ نومۇر ئالالايدۇ. پۇتبولچىلارنىڭ گۈلىدە رونالدو. يوللانغان ۋاقتى 201333 20:04:33تەرجىمە ياخشى چىقماپتۇ، شۇڭا ئاخىرىنى ئوقۇمىدىم. يوللانغان ۋاقتى 201333 20:16:184 قەۋەتتىكى 2005نىڭ يازمىسىدىن نەقىلنىمانچە ئۇششاق سۇئاللار ئۇ، مەندىن سورغان بولسا تۆتىنجى سۇئالغا كەلگۈچە يوقال !! دەپ بولىدىكەنمەن!!!مۇخبىر ھەقىسىم سۇئاللارنى يۈزى قىزارماي سورايدىغانلار.421 يوللانغان ۋاقتى 201333 21:06:33ئالدىنىقى قىتىمىلىق بىر زىيارەتتە، مۇخىپىر قانداق قىلغاندا سىزدەك چولپان بولغىلى بۇلۇدۇ دەپ سورسا، رونالدۇ قاتتىق جاپالىق مەشىق قىلىش كىرەك دەپ جاۋاپ بەرگەن،بەزىلەر رونالدونىڭ بۇگىپىنى كەمتەرلىك بىلەن ئىيتىپ قويغان دىدى، مىنىڭچە رونالدۇ كەمتەرلىك بىلەن ئەمەس، سەمىمى گەپ قىلىدى، بۇنداق چولپان بۇلۇش ئۇچۇن ھەقىقەتەن تالانىت ئىنتايىن مۇھىم رول ئوينايدۇ، لىكىن ئۇنىڭىدىنمۇ مۇھىمى قاتتىق ئىرادە، يوللانغان ۋاقتى 201333 16:34:20كىمنىڭ ئوتتۇرغىسى بار دەيسىلەر،تۇلۇق ئوتتۇرا مەكتەپتە زىھىن سىناش مۇسابىقلىرىگە قاتنىشىپ ئۇتتۇرۇپ قويساممۇ شۇنداق كۆڭلۈم يېرىم بۇلۇپ ئىچىم پۇشۇپ كىتەتتى....................................ئەمدى بۇ چولپانلارغا كەلسەك،پۈتۈن دۇنيا كۆز تىكىپ تۇرغان پەيىتتە ئۇتتۇرۇپ قويسا،بىرسى ئۆزىنىڭ غايسىئۇتۇپ چىقىشگە يىتەلمەسلىك ، يەنە بىرسى نەچچە ئون مىڭ ئادەمگە يۈز كىلەلمەسلىك نوقتىسىدىن بولسىمۇ كۆڭلى يېرىم بولىدۇ ئەلۋەتتە...................... يوللانغان ۋاقتى 201333 16:35:16ئۇتتۇرۇش دىگەن خەتنى ئوتتۇرۇش دەپ قۇيۇپتىمەن،خىجىلمەن!!!!!! يوللانغان ۋاقتى 201333 16:42:35تەرجىمە تازان راۋان چىقماپتۇ2005 يوللانغان ۋاقتى 201333 18:43:22: رونالدو ژۇرنىلى زىيارىتىدە: ئۇتتۇرسام كۆڭلۈم بەك يېرىم بولىدۇتەرجىمە |
2020.02.19 16:55 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىۋاقىتتى وتكىزىپ الماي كوكتەمگى اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىسىن شىن مانىندە مىقتى يگەرۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جاسادى؛ كاسىپورىنداردىڭ قوعامدىق قامسىزداندىرۋ اقىسىن كەزەڭدىك كەمەيتۋ، كەشىرىم ەتۋ جانە كاسىپورىنداردىڭ تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورىن كەشىكتىرىپ تاپسىرۋ ساياساتىن اتقارىپ، كوپ ءتۇرلى شارانى قاتار قولدانىپ، كاسىپورىنداردا كاسىپتەندىرۋدى ورنىقتىرۋدى ۇيعاردىشينحۋا اگەنتتىگى، 2 ايدىڭ 18 كۇنى، بەيجيڭ. مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ 2 ايدىڭ 18 كۇنى مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ۇنەمىلىك ىستەر ءماجىلىسىن باسقارىپ اشىپ، ۋاقىتتى وتكىزىپ الماي كوكتەمگى اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىسىن شىن مانىندە مىقتى يگەرۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جاسادى؛ كاسىپورىنداردىڭ قوعامدىق قامسىزداندىرۋ اقىسىن كەزەڭدىك كەمەيتۋ، كەشىرىم ەتۋ جانە كاسىپورىنداردىڭ تۇرعىن ءۇي الەۋمەتتىك قورىن كەشىكتىرىپ تاپسىرۋ ساياساتىن اتقارىپ، كوپ ءتۇرلى شارانى قاتار قولدانىپ، كاسىپورىنداردا كاسىپتەندىرۋدى ورنىقتىرۋدى ۇيعاردى.ماجىلىستە مىنالار اتاپ كورسەتتى: پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ تالاپتارىن دايەكتىلەندىرىپ، ىندەتتەن ساقتانۋ تىزگىندەۋدى جانە ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدى ءبىر تۇتاس ويداعىداي يگەرۋ كەرەك. كوكتەمگى ەگىس ءبىزدى كۇتىپ تۇرمايدى، جەرگىلىكتى ورىننىڭ ءوز كولەمىندەگى جاۋاپكەرلىگىن ناقتىلاندىرىپ، كوكتەمگى اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىسىن مىقتى يگەرىپ، جازعى استىقتان مول ءونىم الۋعا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. ءبىرىنشى، اۋىل قىستاقتا ىندەتتەن ساقتانۋ تىزگىندەۋ جاعىنداعى عىلمي جەتەكشىلىكتى تۇرگە ءبولىپ اشالاپ، وڭتۇستىكتەن سولتۇستىككە قاراي كوكتەمگى ەگىس دايىندىعىن ويداعىداي جاقسى ىستەۋگە جەتەكشىلىك ەتىپ، قولداۋ كورسەتىپ، كۇزدىك داقىل ەگىلگەن اتىزدى باسقارۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. تۇقىم، حيميالىق تىڭايتقىش، ەگىس دارىلەرى، جەم ءشوپ سياقتى اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىس قۇرال جابدىقتارى كاسىپورىندارىنىڭ جۇمىسىن، ءوندىرىسىن قالپىنا كەلتىرۋىن تەزدەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىق ماتەريالدارىنا قاراتا تۇيىندەر ارا قامداۋ تاسىمالىنىڭ ىركىلىسسىز ارناسىن قۇرۋ كەرەك. بيىل كۇرىشتىڭ ەڭ تومەنگى ساتىپ الۋ باعاسى جاعدايعا قاراي لايىقتى جوعارىلاتىلادى. شارت جاعدايى بار رايونداردىڭ ەكى ءتۇسىمدى كۇرىشتى قالپىنا كەلتىرۋىنە دەم بەرىلەدى. ەكىنشى، مال، قۇس ءوندىرىسىن ويداعىداي يگەرۋ كەرەك. ءتۇيىندى وڭىرلەردە ءبىرشاما زور زيان تارتقان باعىمشىلىق فەرمالارىنداعى وتباسىلارىنا قارىز قايتارۋ مەرزىمىن ۇزارتۋ، قارىز اقشا كەپىلدىگىن جەڭىلدەتۋ سياقتى ساياساتتىق قولداۋ كورسەتىلەدى. شاعىن كاسىپورىندار مەن باعىمشىلىق فەرمالارىنداعى وتباسىلارىن ۇشتاستىرۋ ىلگەرىلەتىلەدى. ءتىرى شوشقا ءوندىرىسىن قالپىنا كەلتىرۋ تەزدەتىلىپ، باعىمشىلىق الاڭىن قۇرعان وتباسىلاردىڭ قارىز اقشا ءوسىمى قوسىمشا قاراجات بەرۋ كولەمى جىلىنا 5000 تۇياقتان جوعارى ساتۋدان 500 تۇياقتان جوعارى ساتۋعا رەتتەلەدى. مەملەكەتتىڭ شوشقا ەتىن توڭازىتىپ ساقتاۋ زاپاسى كوبەيتىلەدى. ءۇشىنشى، ءىرى دەرت دەربەز بەن زياندى جاندىكتەردەن ساقتانۋدى كۇشەيتىپ، باقىلاۋ تەكسەرۋدى نىعايتىپ، ءتۇرلى توتەپ بەرۋ دايىندىعىن ويداعىداي ىستەۋ كەرەك. ىندەت قوزدىرۋى كۇشتى قۇس، افريكا شوشقا وباسى سياقتى حايۋاناتتاردا بولاتىن ىندەتتەن ساقتانۋ تىزگىندەۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. |
تەلەمۇنارادان تۇسە الماي قالعان جىگىت قۇتقارىلدىقىزىلوردا قالاسىندا تەلەمۇناراعا شىعىپ، قايتا تۇسە الماي قالعان جىگىت قۇتقارىلدى. بۇل تۋرالى قىزىلوردا وبلىستىق توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى ءورت ءسوندىرۋ جانە اپاتتىققۇتقارۋ جۇمىستارى قىزمەتى حابارلادى.وبلىستىق توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتىنە تۇنگى ساعات 00.23تە 25 جاستاعى جىگىتتىڭ نەگودالوۆ كوشەسىندەگى تەلەمۇناراعا كوتەرىلىپ، قايتا تۇسە الماي تۇرعانى جونىندە حابار تۇسكەن. دەپارتامەنتكە قاراستى جەدەل قۇتقارۋ جاساعىنان 5 قۇتقارۋشى 1 تەحنيكامەن، 5ءىنشى ءورت ءسوندىرۋ بولىمشەسىنەن 2 قىزمەتكەر 1 اۆتوساتىمەن وقيعا ورنىنا دەرەۋ جەتكەن.تەلەمۇناراعا ءۇش قۇتقارۋشى شىعىپ، جىگىتتى 116 مەتر بيىكتىكتەن تومەنگە ءتۇسىردى، دەيدى قىزىلوردا وبلىستىق توتەنشە جاعدايلار دەپارتامەنتى ءورت ءسوندىرۋ جانە اپاتتىققۇتقارۋ جۇمىستارى قىزمەتى وكىلدەرى. |
: شىەي يېلاى شايماھوھ خەاي كىيلائو بەنگىئېشىەي يېلاى شايماھوھ خەاي كىيلائو بەنگىئېپەلاھ ياينايوھ سەنگاوھ يائو لاينائو داگاھئو ۋاو باماھئى زۇا پېڭائى كاگىەي كوڭاھى ياينايوھ ۋايما زانگائى داچەا چاچاھىي فاىي لاناىي كاگىەي يائو كېلەئا فاىي ۋايچاھو چىلۇئا خاھلاوھ خەاي كىيلائو بەنگىئې، ياينايوھ يېنگايئو مونگەئا چاگاىي نالوئۇ زاداوھ ۋاينەا يادا شافۇاھ خەاي فايدىئە زىھلەا زېلوۇھ .كىيلائو نالوئۇ ۋاينەا ميوھورەڭەكيو . تېلاوھ ميوھورەڭەكيو تايماھىي باگەاي چادايوھ ياينايوھ يائو ناماىي چاگاىي نالوئۇ نىلا خەاي فايدىئە خەيلائى.گاھلاھئى سۇترا ۋاينەا تايمىئې زۇا سۇتراس، زىھلەئا كاگىەي نايلاي خەاي خېلۇھئا دىلا كاگىەي نادائو. ۋەڭاھو گايماھئى زاھلەاي دىنگاىي نەيلىئە، كاگىەي كىيلائو نەيلىئە ۋاينەا چاگاىي نىنگوۇھ ميوھو. دىلۇا ۋاينەا ساگاھىي چاگاىي نىنگوۇھ زانائو دىلۇا لانۇھئا نادائو زۇا خانوۇ لايناى پايگىئې زۇا فې دېڭاھئو تەلاھ زۇا خەيلائى كاگىەي فايدىئە ۋەيلۇئا. زاداوھ ۋاينەا زاناھىي كىيلائو سۇترا ۋاينەا گاچوۇھ زۇا فايدىئە بۇددھاس.خەيلائى ياھئى يىنگائو تەلاھ كىنگۇا چادائوھ كاگىەي نالاھى كاگىەي شافىەي كاگىەي فاگايئى زۇا فايدىئە گەلىيئە زېلوۇھ خەاي ماھلاھ سايلەاي خىئې زىھلۇئا خىئې فايدىئە ئىنسەنتىئەنت زېلوۇھ خەاي سەڭىئە فالوئۇ لىنگۇھئا، ۋانەئا فونگىيئە، زاگاىي، زىڭىئې، كاگىەي پاينائى شەيلايئو تاگاھى زۇا نىنگاو . خەيلائى ياھئى يىنگائو تەلاھ گەلەا باينۇئا بىھلوئۇ زۇا ۋەيلۇئا كاگىەي ۋاينەا كىيلۇھئا خەاي فايدىئە ۋەيلۇئا . يائو يەھلائوھ خەھلىئە يائو كىيلائو نادائو ۋاينەا نېنگوۇ خانوۇ لايناى پايگىئې زۇا خەيلائى ياھئى يىنگائو تەلاھ كاگىەي فايدىئە ۋەيلۇئا. خايمۇاھ، پاينائى داينۇئا ياينايوھ زونگايئى كاگىەي بېلۇئا خەاي ميوھورەڭەكيو، پەلاھ ياينايوھ پايلۇھئا نىنگوۇھ ۋاينەا زاھى داگاھئو، ياينايوھ زاھلەاي چانگائى زوڭائوھ چاگاىي نىنگوۇھ چاڭ مايگەاي خوڭاھ شېلەا.خوڭاھ شېلەا سالائى لەلۇاي گانۇھئا سەاي كىيلائو سۇترا، كوڭوۇھ زاھلەاي فايدىئە گاداوھ كاگىەي لاناھو. فەھلىئە گاداوھ زاھلايئى لاناھو شېلەا خادايئو خاينائو يائو خاھلاوھ، كاگىەي فاىي خايدائو شەنگائو يائو خاھلاوھ ياينايوھ زىھلاھ كېلەئا شايماھوھ، پاينائى پەلاھ ياينايوھ گاچايوھ بەنگىئې زاھىي بەنگىئې دائو تونگايو كالپاس. يېلاى شايماھوھ خەاي كىيلائو بەنگىئې ۋاينەا تايچەئا تېڭىيئە. باگەاي، مەھلايئو ياينايوھ زونگايئى ميوھو كاگىەي چادوۇھ رەڭە، ياينايوھ يېنگايئو فەڭايئى زاوھ شادوۇھ فاھلىيئە زاداوھ ميوھورەڭەكيو ۋاينەا گىيلۇئا خەيلائى نېنگوۇ. , 12, 2012 , , |
26 قازان 13:25نۇرسۇلتان. قازاقپارات ۇلى بريتانيانىڭ وڭتۇستىك جاعالاۋىنداعى ۋايت ارالىندا تۇرعان ناۆە اندرومەدا تانكەرىنىڭ بورتىندا ەكيپاج قاۋىپسىزدىگىنە قاۋىپ توندىرگەن جەتى ادام ۇستالدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات اگەنتتىگىنە سىلتەمە جاساپ.قازىرگى كەزدە كەمەنىڭ بريتاندىق جاعالاۋدان شامامەن 10 شاقىرىم جەردە ورنالاسقان كەزدە، تاڭعى ساعات 10 دا ەكيپاج قاۋىپ تۋرالى دابىل بەرگەنى بەلگىلى بولعان. جاعالاۋداعى قىزمەت بۇل تۋرالى اقپاراتتى پوليتسياعا بەرگەن، ال پوليتسيا ءوز كەزەگىندە ۇلى بريتانيانىڭ قورعانىس مينيسترلىگىن اقپاراتتاندىردى.وقيعا كەمەنى باسىپ الۋ ارەكەتى بولىپ سانالعان، ەلدىڭ قورعانىس مينيسترلىگى بۇل شاراعا بريتانيانىڭ ارنايى دەسانتتىق قىزمەتىن تارتۋدى سانكسيالادى. التى تىكۇشاق قاتىسقان قۇتقارۋ وپەراتسياسى نەبارى توعىز مينۋتقا سوزىلدى. كەمەنىڭ ەڭ ماڭىزدى بولىمدەرى ورنالاسقان جەرگە جاسىرىنىپ ۇلگەرگەن ەكيپاج مۇشەلەرى زارداپ شەككەن جوق. |
ەكپەدەن كەيىن قايتىس بولعان دارىگەرگە قاتىستى مينيسترلىك ءمانجايدى ءتۇسىندىردىالماتى قالاسىنىڭ سانيتارلىقەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ دەپارتامەنتى قوعامدىق دەنساۋلىق باسقارماسىمەن بىرلەسىپ ەپيدەميولوگيالىق تەرگەۋ جۇرگىزدى.تەرگەۋ بارىسىندا پاتسيەنت رەسەيدە ازىرلەنگەن جانە قاراعاندىدا وندىرىلگەن سپۋتنيك ۆاكتسيناسىنىڭ ءبىرىنشى كومپونەنتىن سالدىرعانى انىقتالدى. ايەلدە جۇرەكقانتامىر جۇيەسىنىڭ سوزىلمالى اۋرۋى بولعان، ول تىركەلگەن جەرى بويىنشا ديسپانسەرلىك ەسەپتە تۇرعان، دەپ حابارلادى كوميتەت وكىلدەرى.ءولىم سەبەبىن انىقتاۋ ءۇشىن الماتى جانە الماتى وبلىسى بويىنشا مەديتسينالىق جانە فارماتسەۆتيكالىق باقىلاۋ دەپارتامەنتتەرى پاتسيەنت جۇگىنگەن مەديتسينالىق ۇيىمداردى جوسپاردان تىس تەكسەرىپ شىقتى. ۆاكتسينانىڭ وسى پارتياسىن سالدىرعان باسقا پاتسيەنتتەردىڭ جاعدايى ناشارلاماعانى بەلگىلى بولدى.ايتا كەتەيىك، الماتىدا دارىگەر ۆاكتسيناتسيادان ەكى كۇن وتكەن سوڭ ۇيىندە قۇلاپ، قايتىس بولعان ەدى.ۆاكتسينا دارىگەر دەنساۋلىق ساقتاۋ |
لوپنۇرداعى ماڭگىلىك ەسكەرتكىش تيانشان تورىلوپنۇرداعى ماڭگىلىك ەسكەرتكىشرەداكتور: ءمادينا مۇقان كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى تورى 20191008 17:31 جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى شينجياڭ بولىمشەسىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسار باستىعى، بيو حيميا عالىمى پىڭ جيامۋدى ەسكە الۋمەن ءوز ەركىممەن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولامىن، پارتيانىڭ پروگرامماسىن جاقتايمىن، پارتيانىڭ ۋستاۆىنا بويسۇنامىن... 9 ايدىڭ 25 كۇنى جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى شينجياڭ بولىمشەسى پىڭ جيامۋ قۇرباننىڭ ىزگى ىستەرى كورمەسىندە نەگىزگى تاقىرىپتىق پارتيا كۇنى قيمىلى ورىستەتىلدى.لوپنۇردا ءىز توزسىز كەتكەن عالىم سىرلى قاسيەتكە تولى ەدى. بۇل جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى شينجياڭ ەكولوگيا جانە جاعراپيا زەرتتەۋ ورنىنىڭ تەتە اعا زەرتتەۋشىسى ليۋ حۇيلياڭنىڭ پىڭ جيامۋ جونىندەگى اسەرى. الايدا، بۇگىنگى وسى نەگىزگى تاقىرىپتىق پارتيا كۇنى قيمىلى ونى پىڭ جيامۋ جونىندە تىڭ تانىمعا يە ەتتى: وتانشىلدىق سۇيىسپەنشىلىگى كۇشتى، تاعان بولىپ قالانۋعا پەيىل، باتىلدىقپەن جاڭالىق اشقان... ليۋ حۇيلياڭ: پىڭ جيامۋدىڭ ءون بويىندا جاس عىلىم تەحنيكا قىزمەتكەرلەرى ۇيرەنۋگە تاتيتىن قاسيەتتەر وتە كوپ، دەدى.شەكارا وڭىرگە بايتەرەك بولىپ قوسىلدىپىڭ جيامۋدىڭ بۇرىنعى ەسىمى پىڭ جيامۋ، 1925 جىلى گۋاڭدۇڭ ولكەسىنىڭ پانيۇي اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1947 جىلى مەملەكەتتىك ورتالىق داشۋەسىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى شۋەيۋانىنان وقۋ تاۋىسىپ، ىلگەرىندى كەيىندى جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى بيو حيميا زەرتتەۋ ورنىندا، جالپىلىق عىلمي تەكسەرۋ كوميتەتىندە كومەكشى قىزمەتكەر، كومەكشى زەرتتەۋشى مىندەتىن وتەگەن.1956 جىلى جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى جالپىلىق تەكسەرۋ كوميتەتىن قۇرۋدى ۇيعارادى. پىڭ جيامۋ ىرىقتىلىقپەن شينجياڭعا تەكسەرۋگە بارۋعا ءوتىنىش بەرەدى: مەن ءوز ەركىممەن شەكاراعا بارامىن، بۇل مەنىڭ ەجەلگى ارمانىم... وتىنىشتە پىڭ جيامۋ ءوزىنىڭ دەگەن اتىن عا وزگەرتەدى. ول بىلاي دەيدى: شاعىن وتباسىنان شىعىپ، شەكاراعا بارىپ، شەكاراعا بايتەرەك بولىپ قوسىلامىن.1957 جىلى پىڭ جيامۋ اۋىر ناۋقاسقا شالدىعىپ، شيپاحانا ءبىر مەزگىل حالى ناشار دەپ حابارلاما شىعارادى. ناۋقاس توسەگىندە ول شەكاراعا كومەككە بارۋ قىزمەتىن ەسىنەن شىعارمايدى.1957 جىلى ناۋقاس جاعدايى ءبىراز تاۋىرلەنىپ، پىڭ جيامۋ شينجياڭعا كەلەدى، ول جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى شينجياڭ بولىمشەسىنىڭ سايكەستى زەرتتەۋ قۇرىلىمىن قۇرۋدى شۇعىل قاجەتسىنىپ وتىرعانىنان حابار تاپقاننان كەيىن، شاڭحايعا قايتىپ، ءبىر توپ عىلمي زەرتتەۋشىنى جۇمىلدىرىپ، شينجياڭعا كەلىپ حيميا تاجىريبەحاناسىن قۇرادى. سول جىلى پىڭ جيامۋمەن بىرگە شينجياڭعا كەلگەن عىلمي زەرتتەۋشىلەر كەيىن وسىندا قالدى، سونىمەن بىرگە قىرۋار جاس عىلىم تەحنيكا دارىندىلارىن باۋلىدى.1958 جىلى پىڭ جيامۋ تاعى دا توسەك تارتىپ جاتىپ قالادى، الايدا ول ەش شەگىنشەكتەمەدى. كەيىن ناۋقاسىمەن الىسا ءجۇرىپ، ءوزىن شەكاراعا ارناعان پىڭ جيامۋ عىلىم تەحنيكا سالاسىنىڭ ۇلگىسىنە اينالىپ، قوعامداعى ءار سالانىڭ نازارىن اۋداردى.لوپنۇردى زەرتتەۋ جۇڭگودا ءجۇرىلۋ ءتيىسشينجياڭدا پىڭ جيامۋدىڭ اياق ءىزى تيانشان الابىنىڭ بارلىق جەرىندە قالدى.ول شينجياڭدا جىلىنا 3 اي شاماسىندا قىزمەت ىستەيدى، عىلمي زەرتتەۋشىلەردى باستاپ، اتىز باسىنا، قۇمدى شولگە بارىپ، ءتۇرلى حيميا ۇلگىلەرىن، دەرت دەربەزدىڭ نۇسقاسىن جيناپ، تاجىريبەحانادا كۇنى ءتۇنى سىناق جۇرگىزىپ، باقىلاپ، ىلگەرىندى كەيىندى جۇگەرى، ءبيداي، بال قاۋىن سياقتىلاردى زياندايتىن ۆيرۋستى ايىرىپ، سۇرىپتاپ، شينجياڭنىڭ وسىمدىكتەر ۆيرۋس ءىلىمىن زەرتتەۋگە نەگىز قالادى.1964 جىلى، 1979 جىلى پىڭ جيامۋ 2 رەت لوپنۇردىڭ جيەگىنە عىلمي تەكسەرۋ جۇرگىزۋگە بارىپ، قىرۋار باعالى بايلىقتاردى بايقاپ، عىلمي زەرتتەۋ سالاسىنداعى ەلەۋلى بوستىقتى تولتىردى. پىڭ جيامۋ جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى شينجياڭ ورگانيزم، توپىراق، قۇم زەرتتەۋ ورنىنىڭ قازىرگى شينجياڭ ەكولوگيا جانە جاعراپيا زەرتتەۋ ورنى بۇرىنعى باستىعى شيا شۇنچىڭدى ىزدەپ بارىپ لوپنۇردى زەرتتەۋ جۇڭگودا ءجۇرىلۋ ءتيىس دەيدى. ول ەكەۋىنىڭ اتىندا لوپنۇر جالپىلىق عىلمي تەكسەرۋ اترەتىن قۇرۋدى العا قويۋدى ۇسىنىس ەتەدى.1979 جىلى پىڭ جيامۋ شينجياڭعا اۋىسىپ قىزمەت ىستەۋدى ءوتىنىش ەتەدى. 1980 جىلى 1 ايدا پىڭ جيامۋ جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى شينجياڭ بولىمشەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى، قوسىمشا شينجياڭ حيميا زەرتتەۋ ورنىنىڭ ورىنباسار باستىعى مىندەتىن وتەيدى. 5 ايدا پىڭ جيامۋ لوپنۇرعا 3 رەت عىلمي تەكسەرۋ جۇرگىزۋىن باستايدى.ۇزدىكسىز بىرنەشە كۇن جاپا ماشاقاتتى ساپاردا پىڭ جيامۋ عىلمي زەرتتەۋ اترەتىن باستاپ، كوپ ءتۇرلى ورگانيزمنىڭ، توپىراقتىڭ نۇسقاسىن جانە تاسقا اينالعان كەن ۇلگىلەرىن جيناپ، قىرۋار قىمباتتى سەنىمدى ماتەريالدار جينايدى. عىلمي زەرتتەۋ اترەتى جۇڭگولىقتار اترەت قۇرىپ، تۇڭعىش رەت لوپنۇردىڭ وزەكتى بەلدەۋىن كەسىپ وتۋدەي ۇلى باستامانى ىسكە اسىرادى. بايىرعى جىبەك جولىنىڭ وڭتۇستىك لەنياسىن بويلاپ لوپنۇر وڭىرىنەن تاعى ءبىر رەت ەندەي وتكەندە، عىلمي زەرتتەۋ اترەتى سۇراپىل قۇمدى بورانعا ۇشىرايدى جانە نەشە رەت ماشينالارى باتىپ قالادى، جابدىقتارى اۋىر دارەجەدە جەتىسپەيدى. كوپشىلىك جاقىن ماڭداعى اسكەري قوسىننان كومەك سۇراۋ جونىندە شەشىم قابىلداپ، سۇرانىستارى بەكىتىلەدى، الايدا پىڭ جيامۋ ۇشاقپەن سۋ تاسىمالداۋدىڭ باعاسىن وتە قىمباتسىنىپ، ۇزدىكسىز سۋ قاينارىن ىزدەۋگە بەكىنەدى.مەن شىعىسقا قۇدىق ىزدەۋگە كەتتىم، پىڭ. بۇل پىڭ جيامۋدىڭ بۇل دۇنيەدەگى ادامدارعا قالدىرعان اقتىق سوزىنە اينالدى. وسىدان كەيىن، ۇكىمەت جاق پەن حالىق 8 رەت كولەمدى ىزدەۋ سالسا دا، ەش ناتيجە بولمادى.پىڭ جيامۋ ماڭگى جۇرەگىمىزدە جاسايدىايگىلى عالىم پىڭ جيامۋ لوپنۇردا تەكسەرۋ جۇرگىزىپ جۇرگەنىندە قىزمەت ۇستىندە قازا بولدى. ادامدار بۇعان ەشقاشان دا سەنگىسى كەلمەدى، ءبىر جىلدان استام ۋاقىت وتكەننەن كەيىن عانا پىڭ جيامۋدىڭ قازا بولعاندىعى جونىندەگى شىندىقتى ارەڭ قابىلدادى.1981 جىلى 10 ايدا مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ بەكىتۋىمەن شاڭحاي قالالىق حالىق ۇكىمەتى پىڭ جيامۋعا توڭكەرىستىك قۇربان اتاعىن بەردى.2009 جىلى پىڭ جيامۋ جاڭا جۇڭگو قۇرىلعاننان بەرگى جۇڭگونى اسەرلەندىرگەن 100 تۇلعانىڭ ءبىرى بولىپ باعالاندى.2019 جىلى پىڭ جيامۋ ەڭ ارداقتى كۇرەسكەرلەر داڭقتى اتاعىنا يە بولدى.پىڭ جيامۋ كوز جۇمدى، ءبىراق ول جۇرەگىمىزدە ماڭگى جاسايدى.2019 جىلى جۇڭگو عىلىم اكادەمياسىنىڭ شينجياڭ بولىمشەسى پىڭ جيامۋ قۇرباننىڭ ىزگى ىستەرى كورمەسىن قالپىنا كەلتىرىپ، قايتا سالدى، قازىر بۇل جەر جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى شينجياڭ بولىمشەسىنىڭ پارتيا مۇشەلەرىنىڭ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە بازاسىنا اينالدى ءارى قوعامعا اشىق ۇستالدى.پىڭ جيامۋدىڭ ورىندالماعان ارمانىنا مۇراگەرلىك ەتۋ ءۇشىن، سودان كەيىنگى 30 نەشە جىل ىشىندە، شيا شۇنچىڭ ۇجىم باستاپ ىلگەرىندى كەيىندى اجال تەڭىزىنە 32 رەت ىشكەرىلەي كىرىپ، لوپنۇر جونىندەگى زەرتتەۋدەن قىرۋار تىڭ تابىستارعا قول جەتكىزدى.پىڭ جيامۋ ەلىمىزدىڭ عىلمي تەكسەرۋ ىستەرى ءۇشىن ءوز ءومىرىن ارناپ، لوپنۇرداعى ماڭگى وشپەس ەسكەرتكىشكە اينالدى، سان ۇرپاق عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىن ۇزدىكسىز العا باسۋعا اسەرلەندىردى جانە شابىتتاندىردى. |
23 ءساۋىر 17:42نۇر سۇلتان. قازاقپارات 2728 ساۋىردە ەلوردادا تاريحي وتانىنا ورالعان، سونداي اق شەت ەلدەردە تۇراتىن وتانداستارىمىزدىڭ اراسىندا شاعىن فۋتبولدان حالىقارالىق تۋرنير وتەدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.بۇل باسەكەنى وتانداستار قورى ك ە ا ق جانە دۇنيەجۇزىلىك قازاقتار قاۋىمداستىعى ۇيىمداستىرىپ وتىر.تۋرنير قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگى سپورت كوميتەتى جانە ل. گۋميليەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ قولداۋىمەن وتكىزىلمەك.ايتا كەتەر جايت، بيىلعى، بەسىنشى رەت ۇيىمداستىرىلاتىن الا دوپ باسەكەسى جاستار جىلىنا ارنالادى.دوپ دوداسىنا قانداستارىمىز ءجيى قونىستانعان موڭعوليا، قىتاي، وزبەكستان، تۇركيا، اۋعانستان، يران، رەسەي، قىرعىزستان ءتارىزدى الىس تا جاقىن شەت ەلدەرمەن قاتار استانا، الماتى، شىمكەنت قالالارىنان جانە وبلىستاردان بارلىعى 30 عا جۋىق كوماندالار قاتىسادى دەپ كۇتىلۋدە.اتالعان شارا بۇقارالىق سپورتتى دامىتۋ، وسكەلەڭ ۇرپاقتى پاتريوتتىق رۋحتا تاربيەلەۋ، ولاردى وتانسۇيگىشتىككە باۋلۋ جانە وتانداستارىمىزعا تاريحي وتانىنا ورالۋىنا ىقپال ەتە وتىرىپ، ەلىمىزدىڭ جەتىستىكتەرىن كورسەتۋ ماقساتىندا وتكىزىلمەك.شارانىڭ جۇلدە قورى 3 ميلليون تەڭگەنى قۇرايدى. كوماندالاردى جۇپتاۋ 26 ءساۋىر، ساعات 16:00 دە وتانداستار قورىندا قونايەۆ كوشەسى، 121 جۇرگىزىلەدى. ءتۋرنيردىڭ باستالۋى 27 ءساۋىر، ساعات 9:00 دە، جاس باتىر سپورت كەشەنىندە كونستيتۋتسيا كوشەسى، 3 وتەدى. |
بۋرىلتوعاي اۋدانى اتا مەكەندى ءسۇيىپ، اتا مەكەندى جىرلاپ، اتا مەكەنىمە جارشى بولامىن تاقىرىبىندا جارىس وتكىزدىاعاجايالتاي تورابىاعاجايالتاي تورابى اعاجاي التاي تورىبۋرىلتوعاي اۋدانى اتا مەكەندى ءسۇيىپ، اتا مەكەندى جىرلاپ، اتا مەكەنىمە جارشى بولامىن تاقىرىبىندا جارىس وتكىزدىءشول دالاداعى بالىق مەكەنى ـــ ىرىستى بۋرىلتوعاي ماركاسىن جاراتتىۇسىنىس ەتىلگەن ءتىلشى جۋاڭ شياۋپو مەن ەرىكتى ءتىلشى كاڭ لي حابارلايدى. 5 ـ ايدىڭ 18 ـ كۇنى، بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ اتا مەكەندى ءسۇيىپ، اتا مەكەندى جىرلاپ، اتا مەكەنىمە جارشى بولامىن اتتى جارىستىڭ شەشۋشى جارىسى رەسمي باستالدى.جارىس تاقىرىپتىق ءتۇسىندىرۋ، ناق مايداندا سۇراۋعا جاۋاپ بەرۋ جانە ونەر كورسەتۋ سىندى 3 بۋىندى قامتىدى. شەشۋشى جارىستا 9 ساڭلاق لەكسيا سويلەۋ، كەسكىن، ءبي ارقىلى كورەرمەندەرگە ىرىستى بۋرىلتوعايدى، كوركەم ۇلىڭگىر كولىن، عاجايىپ قيىنكەرىشتى، كولدى اينالدىرا سالعان تاس جولدى تانىستىرىپ، وزگەشە ۇلتتىق سالت ـ سانا مادەنيەتىن سەزىندىردى.جارىسقا قاتىناسقان سامعار قۋاتبەك ۇلى بىلاي دەدى: بۇگىن جارىسقا قاتىناسقان ساڭلاقتار كوپتەگەن ادامعا بۋرىلتوعايدىڭ كوركەم كورىنىسىن، ءدامدى تاعامىن جانە الۋان ءتۇرلى مادەنيەتىن تانىستىردى. بۇدان كەيىنگى قىزمەت پەن تۇرمىس بارىسىندا مول ءبىلىم توپتاپ، اتا مەكەنىمە جارشى بولامىن.جارىسقا قاتىناسقان گۇلدەن گۇلناز قىزى بىلاي دەدى: بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ ساياحات بايلىعى مول. بۇدان كەيىن اتا مەكەنىمنىڭ ءدامدى تاعامىن، كوركەم كورىنىسىن كوپتەگەن ادامعا تانىستىرىپ، كوپشىلىكتى بۋرىلتوعايعا كەلىپ ءدامدى تاعامداردان ءدام تاتىپ، كوركەم كورىنىستى تاماشالاۋعا شاقىرامىن.بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ ساياحات بايلىعى ەلدەن ەرەك. ۇلىڭگىر كولى مەملەكەتتىك 4دارەجەلى قايران كورىنىس رايونى، قيىنكەرىش مەملەكەتتىك 3 دارەجەلى كورىنىس رايونى، اراسان قاتارلى 20 نەشە جەردە اشىپ پايدالانۋعا بولاتىن ساياحات بايلىعى بار. كوپ جىلدىق قۇلشىنىس ارقىلى بۋرىلتوعاي اۋدانى كوكتەمدە قۇستاردى تاماشالاۋ، جازدا سۋعا مالتاۋ، كۇزدە كورىنىس تاماشالاۋ، قىستا بالىق اۋلاۋ سىندى 4 ماۋسىمدىق ساياحات جۇيەسىن قالىپتاستىردى. 2018 ـ جىلى بۋرىلتوعاي اۋدانى جۇڭگوداعى 100 اۋىل ـ قىستاق ساياحاتى كوزدەۋلى جەرى اتاعىن الىپ، جۇڭگونىڭ ادامدى ەڭ قىزىقتىراتىن جەرىنىڭ ءبىرى بولىپ باعالاندى.بۋرىلتوعاي اۋداندىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، ۇگىت ءبولىمىنىڭ باستىعى ۋاڭ لي بىلاي دەدى: بۇل قيمىلدىڭ ماقساتى ـــ ءشول دالاداعى بالىق مەكەنى ىرىستى بۋرىلتوعاي ماركاسىن ايگىلەپ، بۋرىلتوعايدىڭ كوركىن كورسەتىپ، بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ ساياحاتقا قىزمەت وتەۋ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، بارلىق ادام ۇگىتشى، بارلىق ادام ءتۇسىندىرۋشى، بارلىق ادام تانىستىرۋشى بولۋداي قويۋ راي قالىپتاستىرىپ، بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ ساياحات كاسىبىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، اقاۋسىز دامۋىنا قولداۋ كورسەتۋ. |
بىرلىك پەن ەڭبەك، قيىندىقتى جەڭبەكقازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ گازەتىندە جارىق كورگەن بىرلەسە بىلگەن ەل ءبارىن جەڭەدى اتتى ماقالاسى جەتىسۋلىق اعايىنداردى دا بەيجاي قالدىرمادى.الەمدى شارپىعان جۇقپالى ىندەتتىڭ سالماعى ءبىزدىڭ ەلىمىزگە دە وڭاي تيمەدى. وسى سىندارلى شاقتا ەلباسىنىڭ ەلگە باسۋ ايتىپ، تىعىرىقتان شىعار جول كورسەتىپ، تۇتاس قازاقستاندىقتاردى مەملەكەت تىزگىنىن ۇستاعان پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆتى ءبىر كىسىدەي قولداۋعا شاقىرۋى الماتى وبلىسىنىڭ ات ۇستىندەگى تۇرعىندارى تولقىتتى دەسە بولعانداي. بۇگىندە ايماقتا توتەنشە جاعداي تالابىنا ساي ىندەتتىڭ الدىن الۋ مەن سالدارىن جويۋعا قاتىستى كەشەندى جۇمىس جۇزەگە اسىپ جاتىر. مىسالعا، كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسۋگە جۇمىلعان جەتىسۋلىق دارىگەرلەر ەڭبەگىن باعالاۋدىڭ جاڭا شاراسى جاسالدى. بۇل باعىتتاعى جۇمىستار كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىمەن كۇرەسكە تارتىلعان مەديتسينا ماماندارىمەن قوسا، قۇقىق قورعاۋ سالاسىنىڭ قىزمەتكەرلەرىنە سىياقى بەرۋ ماسەلەسىن دە قاراستىرادى. وسى ماقساتتا جۇمسالاتىن قارجى كوزىن ەسەپتەۋ الماتى وبلىسىندا دا جۇرگىزىلۋدە. وڭىردەگى دارىگەرلەر مەن ءتارتىپ ساقشىلارىن قارجىلاي قولداۋ ءۇشىن وبلىستىق بيۋدجەتتەن 137 ملن تەڭگە بولىنەدى. قازىرگى تاڭدا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعانداردىڭ قاسىندا كۇنىءتۇنى مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى ءجۇر. ولار ءوز ومىرلەرىنە قاۋىپ تونسە دە، انتىنان اتتاماي، سىرقاتتاردى ساۋىقتىرۋ ءۇشىن بارلىق قاجىرقايراتتارىن جۇمساۋدا. حالىق تا اقجارما العىسىن جەتكىزىپ، دارىگەرلەرگە قولداۋ كورسەتۋدە. بۇل دا بىرلىك پەن بەرەكەنىڭ ءبىر كورىنىسى دەپ بىلەمىن. ەلباسى دا ءوز ماقالاسىندا كەز كەلگەن تىعىرىقتان شىعۋدىڭ جولى تاتۋلىقتا جاتقاندىعىن، تاۋەلسىز تاريحىمىزدىڭ ءار تارماعىنا زەر سالساق ۇيىمشىلدىقتىڭ ارقاسىندا تالاي بەلەستەردى باعىندىرعانىمىزدى كورسەتتى. ال بۇگىنگى توتەنشە جاعدايدا تاتۋلىق تارازىسىنىڭ تەڭسەلمەۋى ەڭ الدىمەن حالىقتىڭ سابىرلىعى مەن توزىمدىلىگىنە بايلانىستى بولماق،دەيدى الاكول اۋداندىق ورتالىق اۋرۋحاناسىنىڭ ديرەكتورى اسحات بۇتاباەۆ.سونداياق، وڭىردە كوكتەمگى جالا جۇمىستارى قىزۋ ءجۇرىپ جاتىر. بۇل ەرتەڭگى كۇننىڭ قامىن كۇيتتەگەن شارۋالاردىڭ ەرەن ەڭبەگىنىڭ ءبىر كورىنىسى. ياعني، جەتىسۋ ەڭبەككەرلەرى داعدارىستى ەڭسەرۋگە ناقتى ىسپەن جاۋاپ قاتىپ وتىر. ارينە، مەملەكەتتىڭ قولداۋىمەن. وبلىستا شارۋاشىلىقتاردى قولداۋ ماقساتىندا 2011 جىلدان بەرى جالپى سانى 45 سەرۆيستىكدايىنداۋ ورتالىعى قۇرىلعان. ورتالىقتا جىل سايىن 850900 شاعىن جانە ورتا ساناتتاعى شارۋا قوجالىقتارىنا قىزمەت كورسەتىپ، اۋداندارداعى 28 00 گەكتار ەگىس القابىن وڭدەۋگە ۇلەس قوسىپ وتىر ەكەن. بىرلىك بار جەردە، تىرلىك بار دەگەندەي، ءبىز بىرىكسەك باعىندىرمايتىن بەلەس پەن الىنبايتىن قامال جوق. ەلباسى ەلى مەن جۇرتىنىڭ بۇگىنى مەن كەلەشەگىن ويلايتىن جاناشىر ازامات ەكەنىن بارىمىزگە بەلگىلى. اۋىل شارۋاشىلىعىن قولداپ، كاسىپكەرلەرگە بارلىق جاعىنان جاعداي جاسادى. ءبىز دە ەلباسى ۇندەۋىنە ءۇن قوسىپ، ەلىمىزگە قولدان كەلگەنشە كومەك قولىن سوزۋدامىز. ءبىز بىرگەمىز، دەيدى اقسۋ اۋدانىنداعى دارينا شارۋا قوجالىعىنىڭ يەسى باۋىرجان بايمۇحانوۆ.جەتىسۋلىقتاردىڭ اۋىز بىرلىگىن كورسەتەتىن ءبىر مىسالدى ءبىز بىرگەمىز اكتسياسى اياسىندا جاسالعان قايىرىمدىلىق ىستەرىنەن ايتۋعا بولادى. اسىرەسە، جاستاردان قۇرالعان ۆولونتەرلەر توبى توتەنشە جاعدايدا جۇمىس ىستەۋگە كوشكەن بولاتىن. قازىر وبلىستاعى 17 اۋدان مەن 3 قالادا قايىرىمدىلىق شارالارى توقتاۋسىز ءجۇرىپ جاتىر. جاستار بۇگىنگە دەيىن مىڭنان استام ارنايى اكتسيا ۇيىمداستىرىپ ۇلگەرگەن. ءبىز بىرگەمىز اكتسياسى باستاۋ العالى ايماقتاعى مىڭداعان مۇقتاج جانعا تەگىن كومەك كورسەتىلدى. ىزگى ىسكە العاشقى بولىپ قولداۋ بىلدىرگەندەر قاتارىندا ءوڭىر كاسىپكەرلەرىنىڭ ۇلكەن شوعىرى تۇر. قازىر دە ولار از قامتىلعان وتباسىلاردى ازىقت ۇلىك تاۋارلارىمەن تەگىن قامتاماسىز ەتۋدە. ءبىزدىڭ تاريحىمىزدا قاسىرەتتى ساتتەر مەن قايعىلى وقيعالار، سۇراپىل سوعىستار مەن قاقتىعىستار، الەۋمەتتىك تۇرعىدان قاۋىپتى سىناقتار مەن ساياسي قۋعىنسۇرگىندەر از بولمادى. مۇنى ۇمىتۋعا حاقىمىز جوق. ءبىزدىڭ قايسار حالىق نە ءبىر زۇلمات زاماندى باستان وتكەرگەندە سىنبادى، كەرىسىنشە بىرلىگى بەكەمدەلدى، ىرگەسى نىعايدى، اۋىرلىقتى بىرگە كوتەردى. تار جول تايعاق كەشۋدە اياعىنان تابانداپ تىك تۇرعان ەل بولسا، ول ءبىز ەدىك. وتكەنىن ماقتان تۇتىپ، بۇگىنىن ناقتى باعالاي ءبىلۋ جانە بولاشاققا وڭ كوزقاراس تانىتۋ ەلىمىزدىڭ تابىستى بولۋىنىڭ كەپىلى. الەمدىك وركەنيەتتىڭ ۇزدىك جەتىستىكتەرىن، باسقا حالىقتاردىڭ رۋحاني قازىنالارىن بويىمىزعا ءسىڭىرۋ قانشا ماڭىزدى بولسا، ءبىزدىڭ ارقايسىمىز ءوزىمىزدىڭ تەرەڭ تامىرىمىز تۋعان جەرىمىز تۋرالى ەستە ۇستاپ، قاي ەلدىڭ ازاماتتارى ەكەنىمىزگە ەسەپ بەرۋىمىز قاجەت. بۇل ورايدا، بىزگە ۇلكەن جۇمىستار جۇكتەلەدى. ونى ابىرويمەن اتقارۋ ءبىزدىڭ باستى مىندەتىمىز، دەيدى الماتى وبلىسى اكىمى اپپاراتىنىڭ ادەپ جونىندەگى ۋاكىلى عالياسقار سارىباەۆ. |
ماڭعىستاۋدا جاڭا وقۋ جىلىنان بەرى وقۋشىلار اراسىندا 19 زەرتحانالىق راستالعان 8 جاعداي تىركەلدىماڭعىستاۋ وبلىسى كوممۋنيكاتسيالار ورتالىعىندا وتكەن ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسىنا ماڭعىستاۋ وبلىسى تاۋارلار مەن كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردىڭ ساپاسى مەن قاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى عازيز نادۋەۆ قاتىستى، دەپ حابارلايدى ..ونىڭ مالىمەتىنشە، وقۋ جىلىنىڭ باسىنان باستاپ رەسپۋبليكا بويىنشا 18 جاسقا دەيىنگى بالالار اراسىندا 19 1713 جاعدايى تىركەلدى، ونىڭ ىشىندە وقۋشىلار اراسىندا 1099 64،1 جاعداي تىركەلدى. ماڭعىستاۋ وبلىسى بويىنشا جاڭا وقۋ جىلىنان باستاپ بۇگىنگى كۇنگە دەيىن وقۋشىلار اراسىندا بارلىعى 19 زەرتحانالىق راستالعان 8 جاعداي تىركەلدى، ونىڭ ىشىندە 1ءۋى وففلاين رەجيمدە، 7ءۋى قاشىقتىقتان وقيدى جانە 1 مۇعالىم.وقۋ جىلىنان باستاپ جالپى ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردە بارلىعى 179 تەكسەرۋ جۇرگىزىلدى ەرەكشە ءتارتىپ بويىنشا 12 تەكسەرۋ، 167 مونيتورينگ. بۇزۋشىلىقتار وبلىستىڭ 10 مەكتەبىندە 5،5 جوسپارلى تەكسەرۋلەر كەزىندە جانە 7،8 مونيتورينگ كەزىندە انىقتالدى.تەكسەرۋ ناتيجەلەرى بويىنشا ەرەكشە ءتارتىپ بويىنشا 2 اكىمشىلىك ايىپپۇل سالىندى. سالىنعان ايىپپۇل سوماسى 83 340 تەڭگە. بۇزۋشىلىقتاردى جويۋ تۋرالى 9 ۇيعارىم بەرىلدى. تەكسەرىس بارىسىندا مەكتەپتەرگە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىنان كەيىن مونيتورينگ بويىنشا بارلىق بۇزۋشىلىقتار جويىلدى. انىقتالعان بۇزۋشىلىقتاردىڭ بارلىق فاكتىلەرى اۋدانداردىڭ، قالالار مەن وبلىستاردىڭ اكىمدىكتەرىنە، وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسىنا اقپارات جىبەرىلدى، دەدى عازيز نادۋەۆ. |
يوپۇرمىقى قېنىق يېشىل رەڭدە بولغان پالەكنىڭ ئوزۇقلۇق قىممىتى تېخىمۇ يۇقىرى بولىدۇ يوپۇرمىقى قېنىق يېشىل رەڭدە بولغان پالەكنىڭ ئوزۇقلۇق قىممىتى تېخىمۇ يۇقىرى بولىدۇپالەك بىر يىلنىڭ تۆت پەسلىدە تېرىغىلى بولىدىغان كۆكتات بولۇپ، سوغۇققا چىدامچان كېلىدۇ، پالەكنىڭ تۈرلىرىدىن ئەتىيازلىق پالەك، يازلىق پالەك، كۈزلۈك پالەك ۋە قىشلىق پالەك بار. قىشلىق پالەك ئادەتتە قىش كىرىشتىن بۇرۇن تېرىلىپ،ئەتىيازدا يىغىۋېلىنىدۇ. ئۇنىڭ ئۈششۈككە قارشى تۇرۇش ئىقتىدارىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن، پالەكنىئۈچەككە كىرىش مەزگىلىدىنبۇرۇن ئوغۇتلاپ، ئوزۇقلۇق تولۇقلاش كېرەك، بۇ پالەكنىڭ قىشتىن ئۆتۈشىدىكى زۆرۈر بولغان تەدبىر، بۇنىڭ رولى خىلوروفىل نىڭ مىقدارىنى ئاشۇرۇپ، يوپۇرماقنى تولۇق چوڭايتىپ، فوتوسىنتېز رولىنى كۈچەيتىپ، پالەككە ئوزۇقلۇق توپلاشقا قولايلىق تۇغدۇرۇش. ئۆسۈملۈكلەر ئادەمگە ئوخشاش تېنى كۈچلۈك بولغاندىلا ئاندىن سوغۇققا تاقابىل تۇرالايدۇ.سېلىشتۇرۇپ ئېيتقاندا، سوغۇق شارائىتتا ئۆسۈپ چىققان پالەك ئانچە قىرتاق بولماستىنتەملىكرەك كېلىدۇ، يازلىق پالەك بىر قەدەر قىرتاق بولۇپ، ئوكسالىك كىسلاتاسى نىڭ مىقدارى كۆپرەك بولىدۇ. ئەمەلىيەتتە، ئۆسۈملۈكلەردىكى ئوكسالىك كىسلاتاسى زىيانلىق ماددا ئەمەس، ئۇ ئوكسىدلىنىشقا قارشى تۇرۇش، زىيانداش ھاشاراتلارغا قارشى تۇرۇش ئۈنۈمىگە ئىگە بولۇپ، دېھقانچىلىق دورىلىرىنى ئىشلىتىش مىقدارىنى ئازايتىشقا ۋاسىتىلىك ياردەم بېرىدۇ، شۇڭا بىز ئوكسالىك كىسلاتاسىدىن بىزار بولمىساقمۇ بولىدۇ. يېشىل يوپۇرماقلىق كۆكتاتلارنى ئېلىپ ئېيتقاندا، يوپۇرمىقى قېنىقلاپ كەتكەنلىكى ئوزۇقلۇق قىممىتىنىڭ يۇقىرىلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ. يېشىل يوپۇرمىقىنىڭ رەڭگى قانچە قېنىق بولسا، خىلوروفىل، بىرىكمە ئوزۇقلۇقنىڭ شۇنچە كۆپ ئىكەنلىكىنى، ئوزۇقلۇق قىممىتىنىڭ شۇنچە يۇقىرى بولىدىغانلىقىنى چۈشەندۈرىدۇ. پارنىكتا، سۇدا ئۆستۈرۈلگەن كۆكتاتيوپۇرمىقىنىڭ رەڭگى كۆپ ھاللاردا سۇس بولىدۇ، بۇنىڭ سەۋەبلىرىدىن بىرى شۇكى، قۇياش نۇرى يېتەرلىك بولمىغاچقا، تەركىبىدىكى خىلوروفىل يېتەرلىك بولمىغان. ئۇنىڭدىن باشقا، يېشىل يوپۇرماقلىق كۆكتاتلار تەركىبىدىكى فولىككىسلاتاسى ، ۋىتامىن ، كىسانتوفىل ۋە ماگنىي قاتارلىقلارنىڭ مىقدارى خىلوروفىل مىقدارى بىلەن ئوڭ تاناسىپ تۈزىدۇ.نۇرغۇن كىشىلەر پالەكنىڭ ئوزۇقلۇق قىممىتىنى پەقەت تەركىبىدە تۆمۈر ماددىسى كۆپ، قان تولۇقلايدۇ دەپقارايدۇ، ئەمەلىيەتتە ئۇ ئىسمى جىسمىغا لايىق ساغلاملىق كۆكتاتى. مۇناسىۋەتلىك ئوزۇقلۇق تەتقىقات نەتىجىلىرىدىن شۇنى بىلىۋالىمىزكى: پالەكنىڭ تەركىبىدە كالىي مول بولۇپ، مىقدارى بانان ۋە مىخوۋتاۋدىن قېلىشمايدۇ؛ پالەكنىڭ تەركىبىدە ماگنىي مول بولۇپ، كۆكتات ئىچىدە تەركىبىدە ماگنىي ئەڭ كۆپ بولغان كۆكتاتلار ئورنىدا تۇرىدۇ، كالتسىي مىقدارىمۇ تۆۋەن ئەمەس؛ پالەكنىڭ تەركىبىدە كىسانتوفىل مول بولۇپ، ئەنگلىيەلىكلەرنىڭ تەتقىق قىلىشىچە، پالەكنىڭ ياۋروپا يېمەكلىك تاللا بازىرىدىكىكىسانتوفىل مىقدارى ئەڭ كۆپ بولغان كۆكتات ئىكەنلىكىجەزملەشتۈرۈلگەن، كىسانتوفىلۋە كاروتېن كۆزنى ساغلاملاشتۇرۇشقا پايدىلىق؛ پالەكنىڭ تەركىبىدە فولىك كىسلاتاسى ۋە ۋىتامىن مول بولۇپ، باشقا يېشىل يوپۇرماقلىق كۆكتاتلار بىلەن سېلىشتۇرغاندا يەنىلا ئالدىنقى ئورۇندا تۇرىدۇ، رەڭگى سۇس بولغان كۆكتاتلارنىڭ پالەك بىلەن بولغان پەرقى تولىمۇ زور؛ پالەكنىڭ تەركىبىدە يېمەكلىك تالالىرى مول بولۇپ، قەۋزىيەتنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا پايدىلىق؛ پالەكنىڭ تەركىبىدە كۆپ خىل ئوكسىدلىنىشقا قارشى ماددىلار مول بولۇپ، ئوكسىگېن ئەركىن رادىكالى نىسۈمۈرۈشئىقتىدارى كۆكتاتلار ئىچىدە ئەڭ يۇقىرى ئورۇندا تۇرىدۇ؛ پالەكنىڭ تەركىبىدىكى باشقا ئوزۇقلۇق ماددىلارىڭ مىقدارى، جۈملىدىن ۋىتامىن ، كاروتېن ۋە ۋىتامىن 2 قاتارلىقلارنىڭ مىقدارى كۆكتاتلارنىڭ ئوتتۇرىچە سەۋىيەسىدىن يۇقىرى. ئەگەر بەزى خاتا چۈشەنچىلەر تۈپەيلىدىن بۇ خىل تەملىك ھەم ئوزۇقلۇق قىممىتى يۇقىرى بولغان ياخشى يېمەكلىك ماتېرىيالىنى قولدىن بېرىپ قويساق، ھەقىقەتەن ئەپسۇسلىنارلىق ئىش بولىدۇ. |
مەن تەتىلنى قانداق ئۆتكۈزدۈم؟ مىسرانىم مۇنبىرى !مىسرانىم مۇنبىرى مۇنبەر ئۇنۋېرسال كۇلۇب كۆڭۈلدىكى سۆز مەن تەتىلنى قانداق ئۆتكۈزدۈ ...كۆرۈش: 3209ئىنكاس: 24مەن تەتىلنى قانداق ئۆتكۈزدۈم؟ ئۇلانما كۆچۈرۈشيوللىغان ۋاقتى 2011220 02:51:24 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش 2011يىلى 1 ئاينىڭ 15 كۈنى مەكتىپىمىزدىكى ھەممە ئوقۇغۇچىلار ئۆيلىرىگە خۇشال ھالدا قايتىشتى. شىنجاڭنىڭ ھەرقايسى جايلىرىغا تارقىغان ساۋاقداشلىرىم ، دوستلىرىمنى غېرىبانە قەلبىم بىلەن زورىغا كۈلۈپ ئۇزاتتىم.مەنمۇ خوتەن قاراقاشنىڭ يىراق سەھراسىدىكى قېرىپ مۇكچەيگەن ئانامنى ۋە تەرسا مىجەز بولسىمۇ، مېنى ھەممىدىن چوڭ كۆرىدىغان دېھقان دادامنى سېغىنىمەن. مېنىڭمۇ ئۆيگە بېرىپ ئۇلار بىلەن دىدارلاشقۇم كېلىدۇ. ئۇلارنىڭ ھالىغا ھال، مۇڭىغا مۇڭ بولۇپ، ئۇلارنىڭ غېرىبانە كۈلبىسىنى ئىللىتقۇم، ئايىغىدا باش قويغۇم كېلىدۇ. ئەمما مەسئۇلىيەت ۋە ئۆزۈمدىكى ئەرلىك بۇرچ مېنى غۇلجىنىڭ بۇ سوغۇق ، قەھرىتان قىشلىرىنى ئۆتكۈزۈشكە مەجبۇر قىلدى. مەن ئاتا ئانامنىڭ ئىقتىسادىي يۈكىنى يەڭگىللىتىشىم، 23 ياشقا كىرىپ قالغان ئوغۇل بولۇش سۈپىتىم بىلەن ئۇلاردىن ئالغۇچى ئەمەس ، بەلكى ئۆزۈم تېپىپ ھالاللاپ يېگۈچى ھەمدە ئۇلارغىمۇ مېنىڭ چوڭ بولغانلىقىم ، زەبەرداس ئوغۇل بولۇش ئۈچۈن قەدەم تاشلاۋاتقانلىقىمنى بىلدۈرۈشىم كېرەك. ئانام ۋە دادام ماڭا بالام قايتىپ كەل، پۇل سېلىپ بېرەيلى، سىزنى بەك كۆرگۈم كەلدى، خان بالام، غوجام بالام ، بىزنى كۆرگىڭىز كەلمىدىمۇ؟ نېمە قىلىسز خەقنىڭ شەرىدە بۇ سوغۇق قىشتا..... دېگەن دىلنى ئېزىدىغان گەپلەرنى قىلغاندا، پۈتۈن بەدىنىمگە ئولاشقان بىرخىل تىترەك كۆزۈمگە لىققىدە ياش ئېلىپ كەلدى. ئەمما ئانا ،دادا ، مەن سىلەرنى ياخشى كۆرىمەن، سىلەر مېنىڭ بۇ دۇنيادىكى ئەڭ زور بەختىم ۋە خۇدايىم. سىلەرنى رازى قىلىش ۋە قۇللۇقىڭلاردا بولۇش مېنىڭ سىلەرنىڭ ئالدىڭلاردىكى ۋە ئاللاھنىڭ بۇيرۇغان ئەڭ شەرەپلىك ۋە ئېغىر مەسئۇلىيتىم. ئەمما، مەن سىلەرنى سېغىنمىغانلىقىمدىن ئەمەس، بەلكى سىلەرگە بولغان چەكسىز مۇھەببىتىم ئۈچۈن ، ئۆزۈمنى بۇ غېرىبانە شەھەردىكى ئازاپ كۈلبىسىگە تاشلىدىم. دۇنيادا، ياخشى كۆرگەنلىكى ئۈچۈن ئۆزىنى ئازابقا دۇچار قىلالايدىغان كىشىلەر ئاز بولسا كېرەك.ماڭ ئىشىنىڭلار، مەن سىلەر بەرگەن ناننى ۋە پۇلنى ھالاللاپ خەجلەيمەن ۋە يەيمەن..مانا غۇلجىنىڭ ئىككى كۈن قېلىن قار ياغسا ئۈچ كۈن ھاۋا ئېچىلىدىغان مۇزدەك باغرىدا بىر ئايدەك تەتىلنى ئۆتكۈزۈپتىمەن. دوستلىرىم ۋە ساۋاقداشلىرىم، ئاتا ئانا، ئۇرۇق تۇغقانلىرىم يوق بۇ شەھەردە خېلىلا تىنجىققان ۋە يېتىمسىرغا بولساممۇ ، كۈندە ئالدىراشچىلىق ئىچىدە يۈرۈش مەندىكى ئۇ ئازابلارنى ئۇنتۇلدۇردى. بەلكىم ئالدىراشچىلىق ھەرقانداق ئازابنى ۋە كۆڭۈلسىزكىنى ئۇنتۇش ھەمدە يالغۇزلۇقنى يېڭىشنىڭ ئەڭ ياخشى ئامالى بولسا كېرەك. ئۇنداقتا مەن قىشلىق تەتىلىمنىڭ مانا مۇشۇ بىر ئايغا يەتمىگەن ۋاقىت ئىچىدە نېمىلەرنى قىلدىم، يەنە نېمىلەرنى قىلىمەن ؟1 ئاينىڭ 17 كۈنىدىن باشلاپ ، ھەركۈنى چۈشتىن بۇرۇن ئېنىستىتۇتىمىزنىڭ ئېنگىلىزتىلى كۇرىسىدا ئېنگىلىز تىلى ئۆگەندىم. ھەركۈنى چۈشتىن كېيىن سائەت 2دىن 5 كىچە ئۇيغۇر تىلىدىن ساۋات چىقىرىش كۇرىسى ئېچىپ، خەنزۇچە ئوقۇغان مىللىي بالىلاردىن 20 نەپەر سەبىيگە ئانا تىلىنى ئازتۇلا ياكى خېلى چوڭقۇر دەرىجىدە مۇھەببەت ئۇرۇقىنى تىكتىم. بىر قارارلىق كۇرۇس بۈگۈن ئاخىرلاشتى. ئۇلار ئېلىپبەنى تۈگەتتى. 2ئاينىڭ10كۈنىدىن باشلاپ ئىككىنچى قارارلىق كۇرۇستا، يەنە 11 ئوقۇغۇچۇم ئوقۇش باشلايدۇ. مەن يەنە ئانا تىلىمدىن ، ئۇيغۇر تىلىمدىن ئۇلارغا دەس بېرىمەن. مەن بۇ تىلى چىقمىغان ھەم ئۇيغۇر تىلىنى كەمسىتىدىغان، سۆزلىيەلمەيدىغان بالىلارغا ئانا تىلىنى ئۆگىتەلىگەنلىكىم ئۈچۈن، ھەرقانداق ئادەمدىن بەخىتلىكمەن. ئۇلارنىڭ ئەڭ كىچىكى 6 ياش، چوڭى 14 ياش، لېكىن ئۇلار يەسلىدىن تارتىپ تاكى ھازىرغىچە خەنزۇ مەكتەپلەردە ئوقۇغان، ئائىلىدە خەنزۇچە پاراڭ قىلىدىغان، ئۇيغۇرتىلى ۋە مەدەنىيتىدىن خېلى ياتلاشقان، ئەمما ئاتا ئانىسىنىڭ زورى بىلەن كېلىپ كۇرۇسۇمدا ئوقۇۋاتقان بالىلار ئىدى. مەن مۇھىمى ئۇلارنىڭ ماڭا بەرگەن ئىككى توكتەك پۇلىغا ئەمەس، مۇھىمى ئۇلار ئالدىدىكى قەرزىم، مەسئۇلىيتىم، ۋە مەجبۇرىيتىم ئۈچۈن ئۇلارغا بارچە مۇھەببىتىمنى بېغىشلىدىم، تۇنجى قېتىم ئوقۇتقۇچى بولدۇم.بۇ جەرياندا بەزى قىيىنچىلىقلارغا ۋە تەجرىبىلەرگە ، شۇنىڭدەك كۈلكىلىك ئىشلارغىمۇ يولۇقتۇم، كۆپچىلىككە تەجرىبە سۈپىتىدە قالدۇراي:مېنىڭ بۇ ئۇيغۇر ، ئەمما خەنزۇچە ئوقۇغان سەبىيلىرىم، ماڭا تىكىلىپ قاراپ تۇرۇپ ئۇيغۇرچە سۆزلىسەك بىئارام بولىمىزكەن دېگەندە خورلۇق ھېس قىلغان بولسام، ئۇيغۇرچىنى ئۆگىنىپ نېمە قىلىمىز، دۆلەت تىلىنى بىلىمىز، مۇئەللىم بىزگە ئومۇملاشقان تىلنى پۇتۇڭخۇانى ئۆگەنسەڭلار،ھەم ئومۇمىي تىلدا سۆزلىسەڭلار ، سىلەرنىڭ كەلگۈسىنىڭ خوجىلىرى ، مىللىي تىلدا سۆزلىسەڭلار ئارقىدا قالىسىلەر، قالاقلىق دېدى،، دېگەن گەپلىرنى ئاڭلىغاندا، پۇت قوللىرىم تىترەپ، ئانا تىلىم ئۇيغۇر تىلىمنىڭ ھاقارىتىدىن بوغۇلدۇم، ئەمما مەن بۇ سەبىيلەرنىڭ ئۆزگەرگەن قەلبىگە سەۋرچانلىق، خوتەنلىكلەرچە جاھىللىق بىلەن ئانا تىل ئۇرۇقىنى چېچىش ۋىجدانىي قەرىز ھەم تارخ ماڭا يۈكلىگەن مەسئۇلىيەت، مېنىڭ ئەڭ ئالىي شەرىپىم. مەن ئۇلارغا ئۇيغۇرلانىڭ تارىخى ،مەدەنىيتى ، شان شەۋكىتىنى خەنزۇ تىلىدا بولسىمۇ يەتكۈزۈپ، ئانا تىلى ۋە مىللىتى ئۈسىتدە ئاز تولا چۈشەنچىگە ئىگە قىلىپ بولۇپ، ئۇلارغا كۈندە 3 تىن 4 كىچە ھەرپ ئۆگىتىپ ، خېلى كۆپ ئۆنۈمگە ئېرىشتىم، نەتىجىدە 14 ئوقۇغۇچۇم مېنىڭ نەزىرىمدىكى لاياقەتلىك ئوقۇغۇچى، قالغان ئوقۇغۇچىلىرىم، دىلى قېتىپ ، مۇزلاپ كەتكەن ۋە دىللىرىغا ئۆزگەرمەس يات بىر تامغا بېسىۋېتىلگەن بولغاچقا ئۇلار يۈزەكى ئېگىلىدى. بۇنىڭدىن ئەپسۇسلىنىمەن.مۇنداق بىر قىززىق ئىش مېنى ھازىرغىچە كۈلكىگە قويدى، بۇ بەلكىم ئاچچىق كۈلكىدۇر. سىنىپتا ھەرپ ئۆتۈش ئاخىرلىشپ ، غۇنچەم ئېلىپبەنى تۈگەتتىم دېگەن تېكىسكە كەلگەندە بالىلاردىن ئۇيغۇرچە سوئال سورىدىم. يەنى سىلەر بىلىدىغان رەڭلەرنى دەپ بېقىڭلار دەپ سورىسام، ئاق ، قىزىل، يېشىل ، كۆك،،،،دېگەندەك ھەممە رەڭىنى دېيىشتى. شۇنىڭ بىلەن ئۇيغۇرچىغا ئانچە تىلى كەلمەيدىغان ، يەنە بىر خەنزۇچە ئوقۇغان مىللىيمىنكوخەن ئوقۇغۇچۇم ئورنىدىن تۇرۇپ، مۇئەللىم، مەنمۇ بىر رەڭنى بىلمەن دەپ، : شەپەرەڭ دېدى. يېرىم كۈن كۈلۈپتىمەن. ئۇ نېمىگە كۈلىسىز دەپ ئاچچىقلاپ قالدى ، مەن ئۇنىڭغا بۇ رەڭ ئەمەسلىكىنى، بەلكى ئۇيغۇرتىلىدا بىرخىل كېچىدە ھەرىكەت قىلىدىغان قۇشنىڭ ئىسمى ئىكەنلىكىنى دەپ بەردىم. ئۇ ئۆزىنىڭ بەكمۇ خىجىل بولغانلىقىنى ئېيتتى. بۇنداق يومۇرىستىك ئىشلار دەرسىخانىدا بولۇپ تۇردى.لېكىن بۇ جەرياندا ئويلاپ قالدىم ،ئانا تىلىنى بالىلارغا ئۆگتىش كېرەككەن، ئۇلارنىڭ دىلىغا تامغا ئويۇش كېرەككەن، ئۇلارغا مىللىتىمىزنىڭ ئوغرى قاراقچى ئەمەس، قالاق ،تەرەققىي قىلمىغان مىللەت ئەمەس، بەلكى تارىخى مەدەنىيەتلىك مىللەت ئىكەنلىكىمىزنى ۋە ئانا تىلىمىزنىڭ ئورنىنى تونۇتىشىمىز كېرەككەن. ئۇلارنىڭ 57 مىللەت بولۇپ شەكىللىنىپ قالماسلىقى ئۈچۈن، ئۆزىمىزنىڭ ئەجدادلار ئۇلاپ بەرگەن ئۇ ئاناتىل مىراسىمىزنى ۋە مەنىيەتلىرىمىزنى بالىلارنىڭ قەلب ئەينىكىگە ئويۇپ چىقىشىمىز كېرەككەن.... ھەي ، ئانا تىلىم، سېنىڭ غورۇرۇڭ پايخان بولسا ماڭا ماتەم بولىدۇ. سېنىڭ ئىززىتىڭ مېنىڭ بەختىم. سېنى قوغداش ۋە سېنى ئەۋلادلارغا يەتكۈزۈش مېنىڭ باش تارتىپ بولالمايدىغان مەسئۇلىيتىم. ...2011يىلى 2 ئاينىڭ 12 كۈنى غۇلجىدا يېزىلدى. 100 ئاخىرى ئۇشبۇ يازمىڭىزنى كۆرۈشكە مۇيەسسەر 50 ئەھمىيەتلىك تىما بوپتۇ ئىنىم 100 ئەھمىيەتلىك تېما01 50 ناھايىتى ياخشى قىلىپسىز !ھەممە باھا نومۇرى : ياخشى باھا 300 باھا خاتىرىسىيوللىغان ۋاقتى 2011220 04:17:38 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش مىنىڭ ھەممىدىن بەك قورقىدىغىنىم 57 مىللەتنىڭ بارلىققا كىلىشى ! بۇنى داۋاملاشۇتۇرپ كېتىشىڭىزنى ئاللادىن تىلەيمەن !مەن ئۇرۇمچىگە كەلگىلى 5 كۇن بولدى مۇشۇ بەش كۇن ئىچىدە ناھايىتى ئالدىراش ئوتتۇم چۇنكى مەن دادامغا ياردەملىشىپ دۇكانغا مال سېتىۋالغىلى كۇندە بازاغا باراتتىم ، مەن مۇشۇ جەرياندا مەكتەپ يېشىدىكى نەچچە بالىلارنى كوردۇم بۇلۇپمۇ بۇگۇن جىق ئۇچراتتىم ، ئۇلار يولدا مېڭىۋېتىپ خەنزۇچە پاراڭلىشىپ مېڭىپتۇ مەن بەك ئەپسۇسلاندىن ، بۇلۇپمۇ تۇنجى قېتىم ئىككى قىز شۇنداق ئۇماق قىزكەن يىراقتىنلا كۇرۇپ كوڭلۇمدە بۇ نىمانداق چىرايلىق چڭو بولغان قىزدۇ دەپ ئويلىغان ئىدىم ، لىكىن يېنىمدىن ئۇتۇپ كەتكىنىدە شۇنداق بىر ىۇرسىنىۋەتتىم ، ئەسلىدە بۇ ئىككى قىزنىڭ چىرايلىق ئەمەس نەقەدەر سەت ئىكەنلىكىنى بۇ چىرايىنىڭ ئىشەكتىمۇ بارلىقىنى بىلدىم چۇنكى ئۇلار خەنزۇچە پاراڭلىشىپ كېتىۋاتاتتى !مۇشۇنداق ئانا تىلىنى ئىشلەتمەيدىغان ئوز ئارا باشقا تىلدا سوزلىشىدىغان ئادەمدىن ئىشەك ياخشىكەن چۇنكى : ئىشەك جېنىدا بىرسى بىرسى بىلەن ئوز ئارا يىراقتىنلا پۇرىقىنى پۇراپ بىر سى بىرسىگە ھاڭرىشىپ قۇيۇدۇ ۋە ئوز ئارا ئانا تىلىدا ھاڭرىشىپ سوزلىشىدۇ !ئىملا خاتالىقىم ناھايىتى ئېغىر كەچۇرۇشۇڭلارنى ئۇمۇد قىلىمەن ! تۇزۇتىۋاتىمەن ! ئىزچىل تۇزۇتىمەن !مىنىڭ ئۇستىدىكى سوزلىگىنىمنىدە بۇ سوزلەرنىڭ 18 ياشلىق بالىنىڭ قولىدا بېسىلىۋاتقانلىقىنى ئويلاپ قۇيۇڭ ! بەزەن يەرلىرىدە كوڭلۇمدىكىنى ياخشى ئىپادىلىيەلمەي خاتا مەزمۇنغا كەتكەن بۇلۇشى مۇمكىن ئۇقۇرمەنلەرنىڭ توغرا چۇشۇنۇپ ئۇقۇشىنى ئۇمۇد قىلىمەن !يوللىغان ۋاقتى 2011220 04:28:30 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ئاپتۇر نىڭ يازمىسىغائەھمىيەتلىك تېما ئىكەن ... نادىرلىرىڭىز ئۈزۈلۈپ قالمىسۇن ... توردا يوقكۆك بۆرە ئىكەنسەتىزىم نۇمۇرى: . 26217مۇنبەر پۇلى : 7236توردا: 608 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2011220 04:30:08 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ئەگەر 57مىللەت بارلىققا كەلسە نىمە بولۇپ قالار.............يوللىغان ۋاقتى 2011220 04:34:48 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش مە نىلىك ئۆتكۇزۇپسىز ، مەنمۇ مۇشۇنداق ئۇيغۇرچە گەپ قىلسا چۇشەنمەيدىغان 57 مىللەتكە تەۋە ئۇيغۇرلارغا باشقىچە قارشىم بار مىنىڭ ، كىم دەيدۇ خىەنزۇچە ئۇقۇمىسا ئىستىقبالى يوق دەپ ؟ ئانا تىلنى ئۇگۇنۇپ بۇلۇپ ،خنزۇچىنىمۇ يەنە باشقا تىللارنىمۇ ئۇگەنسە بۇلدۇ ، ... بەزى مىنكاۋخەنلەرگە ھەيران قالمەن ، تاس تاس قالدۇ . ئتا ئانىسنىمۇ ۆكيدۇرۇپ خەنزۇچە دەپىنە قىلغىلى .........يوللىغان ۋاقتى 2011220 04:57:01 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش تەتىلىڭىزنى ھەقىقەتەن ئەھمىيەتلىك ئۆتكۈزۈپسىز ، ئاپىرىن! ئانا تىىلىنى بىلمەسلىك نومۇس! بىلمىگەنلەرگە بىلدۈرۈش بىزنىڭ مەجبۇرىيىتىمىز!57 مىللەتنىڭ كېلىپ چىقىشىدىن اللە ساقلىسۇن!كېلەچەكنىڭ ئىگىلىرى بولغان ئاشۇ سەبىي غۇنچىلىرىمىزغا ئانا تىلىمىزنىڭ قەدرىنى ، ئۇلۇغلىقىنى ، مۇھىملىقىنى بىلدۈرەيلى! ئۆيىلىرىدە بالىلىرىغا ئانا تىلدا سۆزلىمەي خەنزۇچە سۆزلەيدىغان ئاتا ئانىلارغا بەك ئاچچىقىم كېلىدۇ!مېنىڭ ئەتراپىمدىمۇ بار تېلفۇن قۇبۇل قىلسا خەنزۇچە پاراڭلاشمىسا كۆڭلى يېرىم بولىدىغان جا مىنكاۋخەنلەر! مىنكاۋخەن ئەمەس بولمىسا!قېرىنداشلىرىم!ئانا تىلىمىزنى قەدىرلەيلى!چۈنكى تىل مىللەتنىڭ جېنى!!!!تىلغا ئېتىبارسىزلىق ئەلگە ئېتىبارسىزلىقتۇر! ئەلىشىر نەۋائىي يازما سانى: 12389مۇنبەر پۇلى : 32435يوللىغان ۋاقتى 2011220 04:59:26 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش تەتىلنى ناھايىتى مەنىلك، ئەھمىيەتلىك ئۆتكۈزۈپسىز، اللاھ ئىشلىرىڭزغا ئاسانچىلىق بەسۇن، سىزنىڭ ئىرادىڭىزگە قايىل بولدۇم، ئىلىم ئېلىش ۋە ئىلىم بېرىش يولىدا ھارماي ئىزدىنىشىڭىزگە تىلەكداشمەن.....مەستانە ئـــەزا, جۇغلانما 2196, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 304 جۇغلانمامۇنبەر پۇلى : 19518توردا: 5359 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2011220 05:05:35 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ھازىر بۇنداق ئەھۋالنى ھەممە يەردە ئۇچراتقىلى بولدۇ .دوستىڭىزغا تىلفۇن نومۇرنى دەپ بىقىڭە ؟ئۇيغۇرچە دەپ بىردىغانلار كۆپمۇ ياكى خەنزۇچە دەپ بىردىغانلارمۇ ؟يوللىغان ۋاقتى 2011220 05:06:42 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش تەتىلىڭىزنى ھەقىقەتەنمۇ ئەھمىيەتلىك ئۆتكۈزۈپسىز .نەچچە خىل تىل بىلەيلى ،بىلمىگەنلەر ئۈگىنەيلى ،لىكىن ئانا تىلىمىز تاشلىنىپ قالمىسۇن .يوللىغان ۋاقتى 2011220 05:07:44 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش ياخشى يىزىپسىز .تەتىلىنى ياخشى ئۆتكۈزۈپسىز .. بىراق يۇقىرقى كۆپچىلىكىنىڭ ئىنكاسى باشقىچە . راس جەمىيەتتە ئۆز ئانا تىلنى تاشلاپ ئاددەتتىكى ئەھۋالدىمۇ خەنزۇچە پاراڭلىشىدىغانلار كۆپ .. لىكىن خەنزۇچە پاراڭلاشتىڭ دەپ ھەممنى بىر تاياقتا ھەيدىگىلى بولمايدۇ دە ..جەمىيتىمىزگە تۆھپە قوشۇۋاتقان مىنكاۋخەنلارمۇ ئاز ئەمەسقۇ ...ئۆز ئانا تىلىمىزنى ئاياپ ئولتۇرماي كۈچەيتەيلى |
دىققەت تارتىش ئارقىلىق تەشۋىقات قىلىش ئۇسۇلى ئۇيغۇر ئاكادېمىيىسى : ۋەزىيەت ئانالىزى دىققەت تارتىش ئارقىلىق تەشۋىقات قىلىش ئۇسۇلىئىلان قىلغۇچى: ئاكادېمىيە ۋاقتى: فېۋرال 18, 2020 ئورنى: ۋەزىيەت ئانالىزىدىققەت تارتىش ئارقىلىق تەشۋىقات قىلىش ئۇسۇلى ئەڭ كۆپ قوللىنىلىدىغان، باشقىلار بۇ تەشۋىقاتنىڭ تەسىرىگە ئۇچىرىغانلىقىنى ئۆزىمۇ سىزەلمەيدىغان ئۇسۇللاردىن بىرى بولۇپ، كۆپىنچە كۆرىنىش ئاساس ئورۇندا تۇرىدۇ. ئاممىۋى ئەس ۋە ئاممىنىڭ ئېڭىدا ساقلىنىپ قىلىش تەشۋىقاتنىڭ مەقسىدى بولۇپ ھېساپلىنىدۇ. تۆۋەندە بۇلارنىڭ بىرقانچە تۈرى تونۇشتۇرۇلغان.1. باشقىلارنى ئۆزىگە جەلىپ قىلىش ئۇسۇلىبۇ ئۇسۇلدا تەشۋىقات قىلىشنى مەقسەت قىلغۇچى تەشۋىقات مەزمۇنىغا مۇناسىۋەتلىك ياكى تەشۋىق قىلىنىدىغان مەزمۇننى ئەكىس ئەتتۈردىغان كىيىم كىچەك، باش كىيىم شەپكە، دوپپا، ياغلىق، شارپا، گالىستۇك، ئىزنەك، ئۈزۈك، سائەت، تىلپۇن قاپچۇقى، سومكا، چامدان، ئارخىپ خالتىسى، دەپتەر، قەلەم قاتارلىقلارنى مەقسەتلىك ئىشلىتىدۇ. بۇ ئۇسۇلدا ئەڭ ئەھمىيەت بېرىلدىغان نۇقتا بۇ بويۇملارنىڭ باشقىلارنىڭ دىققىتىنى تارتاىغۇدەك دەرىجىدە يارقىن ۋە ئۆزگىچە بولۇشىدۇر. بۇ كۆرۈنۈشلەر ۋە بەلگىلەر كىشلەرنى قىزىقتۇرۇپ سوئال سوراشقا ئۈندەيدۇ. بۇ دەل بۇ خىل ئۇسۇلنىڭ مەقسىتى بولۇپ، تەشۋىقات قىلغۇچى ياكى تونۇشتۇرغۇچى باشقىلارنىڭ سوئال سورىشى بىلەن ئاكتىپ ئورۇنغا ئۆتىدۇ ۋە مۇناسىۋەتلىك كۆرۈنۈش ۋە بەلگىلەرگە باغلاپ ئەسلى مۇددىئاىسىنى ئىشقا ئاشۇرالايدۇ. ئەمما ئورۇن ۋە ۋاقىت مۇناسىىۋىتى بىلەن بۇ خىل ئۇسۇل كۆپىنچە ھاللاردا قىسقا ۋاقىتتا ئاخىرلىشىدۇ. شۇڭا، تەشۋىق قىلغۇچى دېيىلىدىغان مەزمۇنلارنى ناھايتى ئىىخچام ۋە مىغىزلىق قىلىپ راۋان چىقرالايدىغان بولۇشى كىرەك. بۇ ئۇسۇل مۇھاجىرەتتىكى ھەربىر ئۇيغۇرغا ماس كىلىدىغان بولۇپ، ئوقۇغۇچىلار شەرقىي تۈركىستان ياكى مەشھۇر ئۇيغۇر شەخسلىرىنى ئەكىس ئەتتۈردىغان ئىسىم ۋە رەڭلەردە قەلەم، دەپتەر، سومكا قاتارلىقلارنى ئىشلەتسە بولىدۇ. قىشلىق پوسما، يازلىق دوپپا، شەپكىلەرنى، شارپا ياغلىقلارنى كۆك رڭدە ياكى ئۇيغۇرنى تېخىمۇ ياخشى گەۋدىلەندۈرىدىغان تۇرمۇش بويۇملىرىنى ئىشلەتسە بولىدۇ. ئىشچى خىزمەتچىلەر ئارخىپ خالتىسى، قەلەمدان قاتارلىقلارنى ، گالىستۇكلىرىنى تاللىغاندا ئۇيغۇرلارغا خاس رەڭ ۋە بەلگىلەگە ئەھمىيەت بەرگەن ئاساستا تاللىسا بولىدۇ. مەسىلەن، قەلەمدانلىرىغا بىر كىچىك بايراق تىكلەپ قويۇش، ئشىخانىلىرىغا كىمە، كىمىگە بايراق ئىسىپ قويۇش دىگەندەك. تىجارەتچىلەر دۇكانلىرىغا ئۇيغۇرچە ئىسىم ياكى يەرنامى قوللىىنىش، دۇكانلىرىغا ۋەتەننىڭ گۈزەل مەنزىرلىرى، مەشھۇر شەخىسلەرنىڭ رەسىملىرى، مىللىي چالغۇلارنى ئاسسا بولىدۇ. بۇنداق قىلىشتىكى مەقسەت كىشلەردە ئۇيغۇرلارغا نىسبەتەن بىرقىزىقىش پەيدا قىلىش، سوئال سوراشقا، ئىزدىنىشكە ئىلھاملاندۇرۇشتىن ئىبارەت. بۇ ئۇسۇلنىڭ ئەڭ مۇھىم ئالاھىدىلىكى ئىقتىسادىي چىقىم ناھايتى ئازسەرپ قىلىنىدۇ.2. باشقىلارنىڭ كۆزىگە چىلىقىش ئۇسۇلىبۇ ئۇسۇل بىراز ئاممىباپ بولۇپ ئېلان تۈسىنى ئالغان بولىدۇ. ماشىنا ساقلاش بېكىتىدىكى ئېلان تاختىلىرى، شەھەر يولىدىكى سىتولبىلارغا ئىسلغان ئېلان تاختىلىرى، تونىل، يەر ئاستى ئۆتۈشمە يوللاردىكى ئېلان تاختىلىرىنى كۈنلۈك، ھەپتىلىك، ئايلىق ستىۋىتىۋىلىشقا بولىدۇ. بۇيەردىكى ئەڭ مۇھىم مەسىلە ئېلان تاخىتىسغا چىقرىلدىغان مەزمۇندىن ئىبارەت. بۇ تاختايلار تىجارەت خاراكتېرلىك بولغاچقا ئېستىتىك زوق بېرىدىغان، شەھەر مەنزىرسىگە تۈس قوشىدىغان كۆرۈنۈشلەرنى ئاساس قىلىدۇ. ئۇيغۇر داۋاسىغا بۇ تەشۋىقات تاختىلىرىنى ئىشلىتىش مۇمكىنمۇ دىيىلسە، ئەلۋەتتە مۇمكىن. مەسىلەن، ئېلان تاختىسنى بىر ئىمزا پائالىيىتىنى باھانە قىلىپ سىتىۋىشقا بولىدۇ. ئەمما بۇ تاختا ئىمزادىن بەكرەك بىرنەسە ئاڭلىتالىشى كېرەك. مەسىلەن بىر ئىمزا پائالىيىتى ئۈچۈن بۇ تاختىلار ئىشتىلدى دېيىلسە تاختايغا نېمىلەر چىقرىلىشى كېرەك؟ بىرپارچە رەسىممۇ؟ بىرپارچە خەرىتىمۇ؟ مەنچە ستۇلبا ئىلان تاختىلىرىغا ئۇيغۇرلارغا مۇناسىۋەتلىك تەسىرى كۈچى ئەڭ زور بولغان بىرپارچە رەسىم ۋە بىرقانچە جۈملە سۆز يىتەرلىك. مەسىلەن،ھازىر تۈركىيەدە يېڭىدىن پەيدا بولغان بىر جۈملە سۆز بار شەرقىي تۈركىستان ئانا دولۇدۇر. بۇندان باشقا ئاسارەتتىكى مەھمۇت قەشقىرى يۇرتى شەرقىي تۈركىستاننى ئۇنۇتما، مەزلۇم ئىزدىسەڭ شەرقى تۈركىستان مەزلۇملارنىڭ مەزلۇمى دىگەندەكتونىل، يەرئاستى ئۆتۈشمە كۆۋرۈكلەر ۋە ئاممىۋى كوچا ئاپتۇبۇس بېكەتلىرىدىكى ئېلان تاختىلىرى تېخىمۇ كۈچلۈك تەسىرگە ئىگە بولۇپ، ئالاھىدە كۈنلەردە، بايرام، دەم ئىلىش كۈنلىرىدە تاللاپ پايدىلىنىشقا ئەرزىيدىغان ئەڭ ياخشى ئورۇنلاردۇر. بۇ ئورۇنلارغا بېرىلگەن تاختا ئېلانلىرىغا تېخىمۇ تەپىىسلى مەزمۇن بېرىشكە بولىدۇ. ھەتتا شەرقىي تۈركىستاننىڭ پۈتۈن تارىخىنى يېزشىقا، ياكى زۇلۇم ئەكىس ئەتتۈردىغان رەسم كۆرگەزمىسى، ياكى مەدەنىيەت مىراسلىرى كۆرگەزمىسى شەكلىدە قوللىنىشقا بولىدۇ. بولۇپمۇ يەرئاستى ئۆتۈشمە يوللار. كوچا ئاپتۇبۇش بىكەتلىرىدىكى ئېلان تاختىلىرىغا قىسقا مەزمۇن ۋە ئوچۇق سۈرەتلەر ئىشلىتلىدۇ، كىيۇئېر كود ئارقىلىق كىشلەرنى ئۇچۇر ئامبىرىغا سۆرەپ كىرىش مەقسەت قىلىنىدۇ. يەنى، ئېلان تاختىسىنىڭ مەلۇم يىرىگە چوڭ ۋە ئوچۇق قىلىپ كىيۇئېر كود جايلاشتۇرىلىدۇ ۋە بۇ كودقا بىزيەتكۈزمەكچى بولغان مەزمۇنلارقاچىلانغان بولىدۇ.بۇئۇسۇلنىڭ يەنە بىر تۈرى كوچا ئاپتۇبۇسنىڭ ئېلان تاختىلىرى ۋە تۇتقۇچىنى سىتىۋىلىش ئۇسۇلى. بۇ ئۇسۇلمۇ يۇقارقى ئۇسۇللارغا ئوخشىشپ كىتىدۇ، مەزمۇن ۋە لاھىيلىنىش جەھەتتىنلا بىراز پەرقلىنىدۇ. بۇ ئۇسۇل تىجارەت خاراكتېرلىك ئورۇنلار بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولغاچقا، ئىقتىساد كۆپرەك كىتىشى مۇمكىن. يەنە بىر تەرەپتىن يۇقارقى ئۇسۇلنى ئۈنۈملۈك قۇرالغا ئايلاندۇرالايدىغانلار تەشكىلاتچىلار ياكى بايلار بولۇپ كۆپسانلىق ئاۋامنىڭ ياكى نورمال كشىلەرنىڭ بۇنىڭغا كۈچى يەتمەيدۇ.3. ئىكراندا چىلىقىش ئۇسۇلىبۇ ئۇسۇلمۇ ئىككىنچى ئۇسۇلغا ئوخشىشىپ كىتىدۇ، ئوخشىمايدىغان يىرى بۇ ئۇسۇل ئىككى خىل ۋاستە ئارقىلىق ئۈنۈمىنى ئۇزۇن ۋاقىت ساقلاپ قالىدۇ. نەقمەيدان ۋە ئىكران ئارقىلىق قوش ئۈنۈمنى قولغا كەلتۈرىدۇ. بۇ ئۇسۇل داڭلىق تەنھەركەت مۇسابىقىلىرى، سەنئەت كىچىلىكلىرى، بايرام تەبرىكلەش كۈنلىرىدە سەھنىگە ئىسىلدىغان ئېلان ئورۇنلىرىنى تەشۋىقات بازىسى قىلىپ سىتىۋىلىش ئۇسۇلىدۇر. مەسىلەن، بەزى پۇتبۇل مۇسابىقىلىرىگە 10 مىڭ ھەتتا 100 مىڭدىن ئارتۇق تاماشىبىن قاتنىشىدۇ. بۇ تۈر مەيدانلاردىكى ئېلان تاختىسى ۋە لوزۇنكا ئورۇنلىرىغا چاپلانغان مەزمۇن سۈرەت، خەت لار تاماشىبىن ۋە ئىكران ئالدىدىكى كۆرۈرمەنلەرنىڭ كۆزىگە چىلىقىشىتىن ئىبارەت قوش ئۈنۈم يارىتىدۇ. تېخىمۇ مۇھىمى بۇ خل مۇسابىقىلەرنىڭ كۆرۈرمەنلىرى بىر دۆلەت ياكى رايۇن بىلەن چەكلىنىپ قالمايدۇ. ھازىرقى ئىنتېرنىت ۋە مېدىيا تىخنىكلىرى كەلتۈرگەن ئەۋزەللىكلەر ئارقىلىق بىرقىتىملىق مۇسابىقىدىكى مەزمۇنلار ھەردائىم ئىكراندا قالىدۇ. بىۋاستە تارقىتىشتا كۆرەلمىگەنلەر يوۇتۇپ ياكى بەزى تېلېۋىزىيە قاناللىرىدىن خالىغان ۋاقىتتا تەكرار تەكرار كۆرەلەيدۇ. دېمەك، ئېلان تاختىسى تەكرار تەكرار كۆزگە چىلىقىپ تۇرىدۇ. تۈركىيەدەك ئۇيغۇر مەسىلى قىززىق نۇقتغا ئايلىنىۋاتقان بۈگۈنكىدەك ياخىشى پەيىتلەردە بەلكى بەزى تەنھەركەت مۇسابىقە مەيدانىنىڭ ئىگىلىرى بۇ خىل تەلەپنى ھەقسىز ئورۇنداپ بېرىشمۇ مۇمكىن. سەنئەت كچىلىكى ۋە باشقا بىۋاستا تارقىلىدىغان مەدەنىي پائالىيەتلەرمۇ يۇقاردا يېزىلغانلارغا قىياسلانسا بولىدۇ.بۇ خىل ئۇسۇلمۇ ئوخشاشلا جەمىئيەتتە بەلگىلىك تەسىرى بار كىشىلەر ياكى مۇناسىۋەت دائىرىسى كەڭ ۋە كۈچلۈك كىشلەر ۋە ياكى تەشكىلاتچىلارنىڭ تىرىشچانلىقى بىلەن ئۈنۈم بېرىدۇ. شۇنداقلا يۇقارقى ئۇسۇللار قوللىنىش توغرا كەلسە، ئادەم كۆپ توپلاشقان ياكى ئادەم ئېقىشى كۆپ بولغان يەرلەرنىڭ تاللىنىلىشى ھەم نەتىجىگە مۇھىم تەسىر كۆرسىتىدۇ.يۇقاردا تونۇشتۇرۇلغانلاردىن بىرىنچى ئۇسۇلدىن باشقىلىرى تىجارەت خاراكتىرىنى ئالغان بولۇپ، بەزى ئېلان شىركەتلىرىنىڭ كەسپى پرىنسىپى، ئىلان ئىلىش شەرىتلىرى بولىدۇ. شۇڭا بۇ ئۇسۇللارنى سىناشتىن ئىلگىرى مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلارنىڭ مەسىلەھەتىنى ئىلىش ئاقالانىلىكتۇر. |
فاھرەتتىن كوجا: يېقىنقى 24 سائەت ئىچىدە 1 مىليون 538 مىڭ 144 كىشىگە ۋاكسىنا ئەملەندى ئۇيغۇرچەفاھرەتتىن كوجا: يېقى...19.06.2021 14.10.2021تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: فاھرەتتىن كوجا تۈنۈگۈن تۋىتتېر ھېسابىدىكى باياناتىدا، سائەت 00.00 گىچە داۋاملاشقان ۋاكسىنا ئەملەش سانى 1 مىليون 538 مىڭ 144 كە يەتتى. بىزنىڭ ۋاكسىنا گۇرۇپپىمىزنىڭ 24 سائەت ئىچىدە ئەڭ كۆپ ئىشلەتكەن سۆزى نۆۋىتى كەلگەنلەر! دېيىش بولدى. شۇنچە قىسقا سۆز بىلەن بۇنچە كۆپ خىزمەتنى تېخىمۇ ياخشى چۈشەندۈرگىلى بولامدۇ؟ دېگەن ئىبارىلەرنى ئىشلەتتى.خەتكۈچ: ۋاكسىنا , فاھرەتتىن كوجا |
تارىختىكى بۈگۈن: 11 مارت ئۇيغۇرچەتارىختىكى بۈگۈن: 11...تارىختىكى بۈگۈن: 11 مارتبۈگۈن 2020 يىلى 11 مارت چارشەنبە، تۆۋەندە ئىلكەر تاشقىن تەرىپىدىن تەييارلانغان تارىختىكى بۈگۈن ناملىق پىروگراممىنى دىققىتىڭلارغا سۇنىمىز.11.03.2020 09.07.2021 1985 يىلى 11 مارتتا كونستانتىن چېرنېنكو ۋاپات بولغاندىن كېيىن ، مىخايىل گورباچېۋ سوۋېت ئىتتىپاقى كومپارتىيىسىنىڭ باش كاتىپلىقىغا تەيىنلەندى. گورباچېۋ گلاسنوست ئوچۇق ئاشكارا بولۇش ۋە پېرېسترويكا قايتا تەشكىللەش سىياسىتى بىلەن دۇنيا تارىخىدا ئىز قالدۇردى. 2004 يىلى 11 مارتتا ئىسپانىيەنىڭ پايتەختى مادرىدتىكى پويىز ئىستانسىسىغا بىرلا ۋاقىتتا قىلىنغان تېرورلۇق ھۇجۇمىلىرىدا 191 ئادەم ھاياتىدىن ئايرىلدى ، 1800 دىن ئارتۇق ئادەم يارىلاندى. ھۇجۇمنىڭ جاۋابكارلىقىنى ئەلقائىدە تېرورلۇق تەشكىلاتى ئۈستىگە ئالدى. 2006 يىلى 11 مارتتا سېربىيە پرېزىدېنتى سلوبودان مىلوسېۋىچ ئىنسانىيەتكە قارشى جىنايەت سادىر، ئۇرۇش جىنايىتى سادىر قىلىش گۇماندارى سۈپىتىدە خەلقئارا ئۇرۇش جىنايىتى سوت مەھكىمىسىدە 66 ئايرىم جىنايەت بىلەن ئەيىبلىنىپ سوتلىنىۋاتقان جەرياندا تۈرمىدە ئۆلدى.خەتكۈچ: تۈرك , ئۇيغۇر , تارىختىكى بۈگۈن: 11 مارت |
20180612 21:46:37 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسى ھاياتتا كىشىگە ئەڭ ياخشى ياردەم شۇ كىشىنىڭ ئۆزىدىن كېلىدۇ. ئۆزىنى تۇتىۋىلىش، ئۆز ئۆزىنى باشقۇرۇش، سۆزدە ئىھتىياتچان بولۇپ، ئۆزىگىمۇ، ئۆزگىگىمۇ پايدىلىق سۆزلەرنى قىلىش، ئۆز ئارا چۈشىنىش، ئۇسۇلغا دىققەت قىلىش كېرەك.ھەر كۈنى باشقىلارنى سەمىمىي ھالدا ئۈچ قېتىمدىن ئارتۇق ماختاپ قويۇڭ. باشقىلارغا رەھمەت ئېيتىشنى ئۇنتۇماڭ. باشقىلارغا ئارتۇقچە كايىماڭ، تەنبىھ بەرمەڭ. ئۆزىڭىزنى كونترول قىلىشنى ئۆگىنىۋېلىڭ. ۋەدىڭىزگە ئەمەل قىلىڭ.ھەممە نەرسىنىڭ ئۆزىگە خاس ناخشىسى بولىدۇ. دوستۇم، قېنى زەن قويۇپ تىڭشاپ بېقىڭ ! شۇندىلا ئىنساننىڭ ئۈمىدۋارلىققا، جەڭگىۋارلىققا، سەمىمىيەتكە، سۆيگۈ مۇھەببەتكە تولغان ناخشىسىنى ئاڭلىيالايسىز. ئادەم ئۈچۈن ھاياتلىقنىڭ ئۆزى بىر بەخت. ھاياتتىن ئىبارەت بۇ قىممەتلىك پۇرسەتنى قەدىرلەپ، ئەجىر مېھنەت قىلىپ تىرىشقاندىلا، ھەقىقىي بەختنىڭ پەيزىنى سۈرگىلى بولىدۇ. ھاياتلىق ئالىمىدە بەختكە ئىنتىلمەيدىغان ئىنسان يوق. بەخت كىشىلەرنىڭ ئارزۇئىستەكلىرىنىڭ ۋىسال دىلبىرىدۇر. كىشىلەرنىڭ كۈرەش قىلىشى، جاپاغا چىداپ ئالغا ئىنتىلىشىمۇ بەختكە ئېرىشىش ئۈچۈندۇر.ياخشى ئىش قىلغاندا ئادەمنىڭ كەيپىياتى جۇشقۇن، خۇشال بولىدۇ ، يەنە ئادەمنىڭ ئىمۇنىتېت سېستىمىسمۇ ياخشىلىنىدۇ. ئىجىل ئىناق ئۆتسە تۇرمۇش خاتىرجەم، كۆڭۈل توق تۇرىدۇ. بۇ سالامەتلىك ئۈچۈن تولىمۇ پايدىلىق ئەلۋەتتە. شۇڭا ئىتتىپاقلىق كۈچ، غەلبە، خۇشاللىق دەيمىز. |
بېلگىيەدە بىر دېھقان فىرانسىيە چېگراسىنى ئۆزگەرتىپ بېلگىيەنى چوڭايتتى ئۇيغۇرچەبېلگىيەدە بىر دېھقان...تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: بېلگىيەنىڭ خەيناۋۇت ئۆلكىسىدە فىرانسىيە چېگرىسىغا جايلاشقان ئېركۇلىننېس رايونىدا تۇرۇشلۇق بىر دېھقان ئېتىزلىقتا يەر ھەيدەۋاتقاندا تىراكتورىغا توسقۇنلۇق قىلغانلىقى سەۋەبىدىن چېگرا سىزىقىنى بەلگىلەيدىغان تاشنى ئورنىدىن يۆتكىۋەتكەن بولۇپ، ئويلىمىغان يەردىن بېلگىيە بىلەن فىرانسىيە ئوتتۇرىسىدىكى چېگرا سىزىقىنى قايتا سىزىپ چىققان بولدى.بۇ ۋەقەنى ئورمانلىقتا سەيلە قىلىۋاتقان بىر تارىخ ھەۋەسكارى بايقىدى.ئىككى دۆلەت چېگراسىنى كۆرسىتىدىغان تاشنىڭ فرانسىيە زېمىنىغا 2.29 مېتىر ئىلگىرىلىگەنلىكى بايقالدى.بۇ ۋەقە دىپلوماتىك كرىزىسكە سەۋەب بولمىدى. ھەر ئىككى تەرەپ مەسىلىنى چاخچاقلاشقان ھالدا مۇزاكىرە قىلدى.بېلگىيەنىڭ ئېركۇلىننېس شەھەر باشلىقى داۋىد لاۋاكىس كىچىككىنە يەرلەر ئۈچۈن يۈز بەرگەن ئۇرۇشلارنى چاخچاق قىلغان ھالدا ئەسكەرتىپ، بېلگىيەنى چوڭايتىپ، فىرانسىيەنى كىچىكلىتىپتۇ. بۇ ياخشى پىكىر ئەمەس دېدى ۋە كۈلۈپ تۈرۈپ، مەن خۇشالمەن، چۈنكى شەھىرىم تېخىمۇ چوڭىيىپ كەتتى دېدى.بېلگىيە مەسئۇللىرى دېھقان بىلەن ئالاقىلىشىشنى ۋە ئۇنىڭدىن تاشنى ئەسلى ئورنىغا قويۇشنى تەلەپ قىلىشنى پىلانلىماقتا.ئەگەر ئۇنداق بولمىغان تەقدىردە، بۇ ئىش 1930يىلدىن بېرى پاسسىپ ھالدىكى فىرانسىيەبېلگىيە چېگرا كومىتېتىنى ھەرىكەتكە ئۆتكۈزۈش ئۈچۈن بېلگىيە تاشقى ئىشلار مىنىستىرلىقىغا يوللىنىدىكەن.خەتكۈچ: فىرانسىيە , بېلگىيەئامېرىكا: ئىراننىڭ يېڭى پىرېزىدېنتى قىلمىشلىرىنىڭ جاۋابكارى دەپ قارىلىدۇپىساكى ئىراننىڭ يېڭى پىرېزىدېنتى ئىبراھىم رەئىسى توغرىسىدا توختىلىپ: يېڭى پىرېزىدېنت سادىر قىلغان كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكىنىڭ جاۋابكارى دەپ قارىلىدۇ دېدى.پەلەستىنلىكلەر بىلەن يەھۇدىي كۆچمەنلەر ئوتتۇرىسىدا جېدەل ماجىرا يۈز بەردىئىشغال ئاستىدىكى شەرقىي قۇددۇسقا جايلاشقان شەيخ جەرراھ مەھەللىسىدە پەلەستىنلىكلەر بىلەن يەھۇدىي كۆچمەنلەر ئوتتۇرىسىدا يۈز بەرگەن جېدەل ماجىرا سەۋەبىدىن 7 كىشى يارىلاندى.ب د ت باش كاتىبى ئىران پىرېزىدېنتلىق سايلىمى توغرىسىدا بايانات بەردىبىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ب د ت باش كاتىپى ئانتونىئو گۇتېررېس ئىران پىرېزىدېنتلىق سايلىمى توغرىسىدا بايانات بەردى.ئامېرىكا كابۇلدىكى كارزاي ئايرودۇرۇمىنى قوغداش توغرىسىدا تۈركىيە بىلەن كېلىشكەنلىكىنى ئۇقتۇردىئامېرىكا دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىقى باياناتچىسى جون كىربى، تۈركىيەنىڭ ئافغانىستاندا تۇرۇشنى داۋاملاشتۇرۇپ، ھامىد كارزاي ئايرودۇرۇمىنى قوغداشقا قوشۇلغانلىقىنى ئېيتتى. |
نۇر سۇلتان. قازاقپارات اسكەري بورىشىن وتەگەن جانە كادەت سىنىبىن بىتىرگەن تۇلەكتەر ۋنيۆەرسيتەتكە گرانت الۋ ءۇشىن 5 كۆوتا بولىنەدى.بۇل تۋرالى ق ر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ ءمالىم ەتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.كەشە قورعانىس مينيسترىمەن بىرگە مەكتەپتەردە اسكەري پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ، ەلىمىزدىڭ اسكەري جوعارى وقۋ ورىندارىندا كادرلاردى دايارلاۋ جانە اسكەري قىزمەتتىڭ تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋ ماسەلەلەرىن تالقىلادىق. مەملەكەت باسشىسى اسكەري پاتريوتتىق تاربيە بەرۋ جۇمىسىن ارتتىرۋدى تاپسىرعان بولاتىن. وسى ورايدا بۇل ءىس شارالار پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسىن جۇزەگە اسىرۋعا باعىتتالىپ وتىر. ەلىمىزدىڭ اسكەري قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ، وتانسۇيگىشتىككە تاربيەلەۋ، جاستاردى العاشقى اسكەري دايارلىقتان وتكىزۋ جانە وفيتسەرلەر دايارلاۋ ورتاق مىندەت. ال وسى باعىتتا ءبىزدىڭ مينيسترلىك وتە ماڭىزدى ءرول اتقارادى. وسىعان بايلانىستى ءبىرقاتار ۇسىنىستاردى قولعا الدىق، دەپ جازدى ءبىلىم ءمينيسترى ءوزىنىڭ تەگى پاراقشاسىندا.ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، مەرزىمدى اسكەري قىزمەتتى وتكەرۋدىڭ تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋ ءۇشىن اسكەري بورىشىن وتەگەن جانە كادەت سىنىبىن بىتىرگەن تۇلەكتەرگە گرانت الۋ ءۇشىن 5 كۆوتا ءبولۋ ۇسىنىلدى. بۇل جىل سايىن 3000نان استام گرانت.ونىڭ ۇستىنە ۋنيۆەرسيتەت تۇلەكتەرى اسكەري قىزمەتتەن وتكەن جاعدايدا گرانتتى 3 جىل بويى وتەۋ مەرزىمىنەن بوساتىلادى. قازىر مەملەكەت ەسەبىنەن وقىعانداردىڭ بارلىعىنا ونى وتەۋ تالابى قويىلاتىنىن ەسكە سالا كەتەيىن. بۇل وقۋعا تۇسۋشىلەردى ىنتالاندىرىپ، اسكەري قىزمەتكە دەگەن قىزىعۋشىلىقتى ارتتىرادى دەپ ويلايمىن. ۇشىنشىدەن، ءبىز اسكەري قىزمەتتە نەمەسە بىتىمگەرشىلىك جانە باسقا دا ارنايى وپەراتسيالارعا قاتىسىپ، قازا تاپقان اسكەري قىزمەتشىلەردىڭ بالالارىنا ۋنيۆەرسيتەتتەردە وقۋعا گرانتتار بەرۋ تۋرالى نورمانى ەنگىزۋدى ۇسىنىپ وتىرمىز، دەدى ا. ايماعامبەتوۆ. |
رەداكتور: ءبيسارا قۋانبەك قىزى كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابى 20180213 05:54حۋبەي ولكەسى ۋحان قالاسىنىڭ تۇرعىنى تاماعىن ازايتۋ ارقىلى ارىقتاۋ ماقساتىنا جەتەدى. ءبىراق، قازىر ونىڭ دەنساۋلىعى ناشارلاپ، باس اينالۋ، وڭاي شارشاۋ، جۇرەگى قاعۋ، سۋىق تەر شىعۋ قاتارلى اۋرۋ بەلگىلەرى بايقالادى. شيپاحاناعا تەكسەرىلسە، قانداعى قانت مولشەرى ازايعان دەگەن دياگنوز قويىلعان.سوندىقتان، ماماندار ارىقتاۋ باسقىشىندا، الدىمەن قورەكتىك قۇرامىنىڭ جەتىسۋ جەتىسپەۋى تۋرالى ويلانۋ كەرەك، عىلمي تۇردە ارىقتاۋ ماقساتىنا جەتۋ ءۇشىن، جاقسى تاماقتانۋ كەرەك. بولماعاندا، دەنساۋلىققا كەرى اسەرى بولادى،دەپ ەسكەرتەدى.حانكوۋدا تۇراتىن شياۋ نيڭ 3 اي ىشىندە 80 كيلوگرام سالماقتان 62.5 كيلوگرامعا ءتۇسىپ، 15 كيلوگرامنان استام سالماق تاستايدى. ارىقتاۋ ءۇشىن، ول ءار كۇنى تۇزسىز، مايسىز تەك سۋعا قايناتىپ پىسىرىلعان كوكونىس جانە جۇمىرتقا سياقتى ازىقتىقتارمەن تاماقتانادى. ءبىراق، ول تەك ارىقتاپ قانا قالماستان، دەنساۋلىعى سىر بەرە باستايدى.حۋبەي ولكەلىك جۇڭگوشا شيپاحاناسى سەمىزدىكتى ارناۋلى ەمدەۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى شياۋ ميڭجۇڭ بىلاي دەيدى: ارىقتاۋ بارىسىندا، كۇندەلىكتى دەنساۋلىققا قاجەتتى قورەكتىكتى تولىقتاپ وتىرۋ كەرەك ءارى ەنەرگيا مولشەرىن تەجەۋ، ەت جانە نەگىزگى ازىقتىقتاردان بۇكىلدەي تەجەلۋ دۇرىس ەمەس. ويتكەنى، ادام ءار كۇنى 70 گرامنان جوعارى بەلوك، ەت، جۇمىرتقا، بالىق، ءسۇت سياقتى قورەكتىكتەردى تۇتىنۋى قاجەت. وسىلاردى تۇتىنعاندا عانا قاجەتتى بەلوكتى تولىقتاۋعا بولادى.شياۋ ميڭجۇڭ بىلاي دەدى: دەنە سالماعىن ازايتۋ دەگەنىمىز تەك عانا ارتىق سالماقتان ارىلۋ ەمەس، دەنەدەگى ماي قۇرامىن ازايتۋ دەگەندىك. ەگەردە قاجەتتى قورەكتىكتى ۋاعىندا تولىقتاماساڭ، دەنەدەگى ماي مەن قوسا بۇلشىق ەتتەردە ازايىپ، تەك جالاڭ سالماق تاستاۋ ماقساتىنا جەتەسىڭ. بۇلاي بولعاندا، قانداعى قانت قۇرامىنىڭ ازايۋى، قان ازدىق، قالقانشا بەز قىزمەتىنىڭ السىرەۋى، ىشكى سەكراتسيانىڭ بۇزىلۋى، اس قورىتۋ جۇيەسىنىڭ السىرەۋى، سۇيەك بوستىق، نەرۆ سيپاتتى تاماققا تابەتسىزدىك سياقتى اۋرۋلارعا شالدىعۋ مۇمكىنشىلىگى زورايادى.سوندىقتان، ارىقتايمىن دەسەڭىز، قورەكتىك قۇرامىنىڭ بىركەلكى، كەمەلدى بولۋىنا كەپىلدىك ەتىپ، ماي قۇرامى، قانت قۇرامى، تۇز قۇرامى كۇشتى تاعامداردى از تۇتىنۋ كەرەك. تاڭعى استا ۋاعىمەن تاماقتانۋ، تۇسكى استا تويا تاماقتانۋ، كەشكى استى از مولشەردە ءىشۋ، كوپ ارەكەت جاساۋ ارقىلى دا عىلمي ارىقتاۋىڭىزعا بولادى. |
ھىندىستاندا دېھقانلار نامايىشىدا 8 كىشى قازا قىلدى ئۇيغۇرچەھىندىستاندا دېھقانلار نامايىشىدا 8 كىشى قازا قىلدىھىندىستاننىڭ ئۇتتار پرادېش ئۆلكىسىدە، دېھقانلارنىڭ يېڭى دېھقانچىلىق قانۇنىغا قارشى نارازلىق نامايىشىدا 8 كىشى قازا قىلدى.04.10.2021 12.01.2022تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: يېڭى دېھقانچىلىق قانۇنىنىڭ ئەمەلدىن قالدۇرۇلۇشىنى تەلەپ قىلغان دېھقانلار ئۆلكىگە قاراشلىق لاخىمپۇر كېرى رايونىغا يىغىلىپ، مىنىستىرلارنىڭ رايوندىكى زىيارىتىگە نارازلىق بىلدۈردى.ئەنگىلىيەنىڭ مېدىيا ئورگىنى نىڭ خەۋىرىگە ئاساسلانغاندا، دېھقانلار ئويۇشمىلىرى زىيارەت جەريانىدا ئىچكى ئىشلار مىنىستىرى ئاجاي مىشرانىڭ ئاپتوموبىل ئەترىتى ئىچىدىن بىر ئاپتوموبىلنىڭ يول بويىدىكى دېھقانلارنى باسماقچى بولغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەن.لاخىمپۇر كېرى ساقچى مۇپەتتىشى ئارۇن كۇمار سىنگ ئېلان قىلغان باياناتىدا، 4 دېھقاننى قوشقاندا جەمئىي 8 كىشىنىڭ ۋەقەدە قازا قىلغانلىقىنى ئېيتتى.ئۇتتار پرادېش ئۆلكىسى باش مىنىستىرى يوگى ئادىتيانات تىۋىتتېر ھېسابىدا ئېلان قىلغان باياناتىدا، ۋەقەدىن ئازابلانغانلىقىنى بىلدۈرۈپ، تەكشۈرۈشنى باشلاشقا ۋە جاۋابكارلارنى جازالاشقا ۋەدە بەرگەنلىكىنى جاكارلىدى.ھىندىستان ھۆكۈمىتى 2020 يىلى سىنتەبىردە يېزا ئىگىلىك ساھەسىگە ئەركىنلىك ئېلىپ كەلگەن شۇنداقلا ئاساسىي باھا ۋە سېتىۋېلىش سىياسىتىنى ئاخىرلاشتۇرىدىغان 3 بەلگىلىمە چىقارغان ئىدى.دېھقانلار بۇ يېڭى يېزا ئىگىلىك قانۇنىنىڭ كىرىمىنى ئازايتىدىغانلىقىنى، ۋاسىتىچى شىركەتلەرگە تېخىمۇ كۆپ ھوقۇق بېرىدىغانلىقىنى ۋە ئاخىرىدا دېھقانلارنى يەرسىز قالدۇرىدىغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرمەكتە.خەتكۈچ: نامايىش , ھىندىستان |
تالقى 1920 11 پىكىر 7 ءساۋىر, 2020 ساعات 11:56بەلگىلى زاڭگەر، قۇقىق قورعاۋشى ابزال قۇسپان الەمدە كۇش الىپ كەلە جاتقان قاۋىپتى ىندەتتىڭ ەلىمىزدە دە جىلدام تارالۋىنا بايلانىستى پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ اتىنا قاراتا اشىق حات جاريالاپتى. وندا ەلىشىلىك ماسششتابتا قابىلدانىپ جاتقان شارالاردىڭ ماڭىزدىلىعىنا توقتالا كەلە، كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىن جۇقتىرۋ قاۋپى اسا جوعارى تاعى ءبىر مەكەمەنىڭ نازاردان تىس قالعانىن ايتىپتى. ول تەرگەۋ يزولياتورلارى مەن تۇرمەلەر.زاڭگەر ابزال تەمىرعاليۇلىنىڭ ايتۋىنشا، ەلىمىزدەگى تەرگەۋ يزولياتورلارى مەن تۇرمەلەردەگى جاعداي حالىقارالىق تالاپتارعا مۇلدە ساي كەلمەيتىنى سەبەپتى اتالعان مەكەمەلەردە ۆيرۋستىڭ تارالۋى قاۋپى جوعارى.وسىعان بايلانىستى تۇرمەلەر مەن تەرگەۋ يزولياتورلارىنداعى جازاسى اسا اۋىر ەمەس، كىسى ولتىرمەگەن، قوعامعا قاۋىپ توندىرمەيتىن نەمەسە جازا مەرزىمى اياقتالۋعا جاقىن، ەكونوميكالىق قىلمىستار بويىنشا سوتتالعان ازاماتتاردى، سونىڭ ىشىندە زەينەتكەرلەر مەن ايەلدەردىڭ جازالارىن جەڭىلدەتىپ، ۇيقاماققا جىبەرۋ تۋرالى ۇسىنىس ايتىپتى. ءتىپتى، مۇنداي پراكتيكانى الەمنىڭ وزگە مەملەكەتتەرىنىڭ دە قولدانا باستاعانىن، مىسال ەتىپتى.. ەركىن اقپارات الاڭى. وي جارىستىرىپ، پىكىر تالاستىرۋ وقىرمان ەنشىسىندە. ەندەشە ءبىز رەداكتسيامىزدىڭ ەلەكتروندى پوشتاسىنا كەلگەن زاڭگەر ابزال قۇسپاننىڭ پرەزيدەنت اتىنا قاراتا جازعان ءۇشبۋ حاتىن قوعام تالقىسىنا ۇسىنعاندى ءجون كوردىك. تالقىلايىق. اتالعان ماسەلەگەن قاتىستى ويپىكىر نەمەسە ساۋالدارىڭىزعا زاڭگەر سايت بەتىندە جاۋاپ بەرۋگە ءازىر ەكەنىن ەسكەرتەمىز...وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، قازىرگى ۋاقىتتا بۇكىل الەمدە، سونىڭ ىشىندە ءبىزدىڭ مەملەكەتتە، كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ تارالۋىنىڭ الدىن الۋ ءۇشىن بىرقاتار ماڭىزدى شارالار قابىلدانۋدا. مەن ءسىزدىڭ 2020 جىلدىڭ 23 ناۋرىزىندا، توتەنشە جاعداي جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيانىڭ وتىرىسىندا سويلەگەن ءسوزىڭىزدى مۇقيات تىڭداپ شىقتىم. بۇل تۇرعىدا، بيلىك قابىلداعان شارالاردىڭ ارقاسىندا مەملەكەتىمىز بۇل ىندەتكە قارسى تۇرا الاتىندىعىنا ەش كۇمان جوق.سونىمەن بىرگە، مەنى، قۇقىق قورعاۋشى، كاسىبي ادۆوكاتتى، مەملەكەت قابىلداپ جاتقان شارالارعا قاراماستان، حالىقتىڭ كەيبىر توپتارى ءالى دە وسال ەكەنى، ولاردىڭ كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىن جۇقتىرۋ قاۋپى وتە جوعارى ەكەنى الاڭداتادى. بۇل كاتەگورياداعى ادامدار توبىنا وقشاۋلانباعان ورتاداعى ادامداردى جاتقىزۋعا بولادى.بۇگىنگى تاڭدا قىلمىستىق جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلعان نەمەسە قىلمىستىڭ ءارتۇرلى ساناتتارى بويىنشا سوتتالعانداردى وقشاۋلاۋ ورىندارىندا تەرگەۋ يزولياتورلارى مەن تۇرمەلەر وتىرعانداردىڭ سانى وتە كوپ ەكەنى ەشكىمگە قۇپيا ەمەس. بۇل ورىنداردا ينفەكتسيانىڭ تارالۋ قاۋپى دە جوعارى.تەرگەۋ يزولياتورلارى مەن تۇرمەلەردەگى جاعداي حالىقارالىق ستاندارتتارعا ساي كەلمەيتىنى ايتپاسا دا بەلگىلى. تاماق ساپاسى، قالىپتى ءومىر ءسۇرۋ جاعدايىنىڭ بولماۋى ءجۇرىپتۇرۋىنىڭ شەكتەلۋى، مەديتسينالىق كومەكتىڭ بولماۋى، كۇن ساۋلەسى، تازا اۋا جانە ت.ب. ادامنىڭ يممۋنيتەتىن ايتارلىقتاي تومەندەتەدى جانە ورگانيزمىن السىرەتەدى.وسىعان بايلانىستى ۋاكىلەتتى ورگاننىڭ تۇرمەلەردەگى جانە تەرگەۋ يزولياتورلارىنداعى ادامدارمەن كەزدەسۋگە تىيىم سالۋ تۋرالى قابىلداعان شارالارى جەتكىلىكسىز جانە ۆيرۋستىڭ تارالۋ قاۋپىن تومەندەتپەيدى.مىسالى، نۇرسۇلتان قالاسىنداعى تەرگەۋ يزولياتورى سانيتارلىق تالاپتارعا سايكەس كەلمەيدى. ونداعى سوتتالۋشىلار تار بولمەدە ۆيرۋس جۇقتىراتىن تىشقاندار قاپتاپ جۇرگەنىن جانە قاماۋداعىلار سول لاس بولمەلەردە، ءبىر بۇرىشىندا تاماق ءىشىپ، ءبىر بۇرىشىندا دارەتكە وتىرىپ، ءبىر بۇرىشىندا ۇيىقتايتىندارىن ايتىپ شاعىمدانۋدا.مۇنداي جاعدايدا ەگەر ۆيرۋس كولونياعا جەتسە، ونداعى ادامداردىڭ ومىرىنە ايتارلىقتاي قاۋىپ تونەدى.كەيبىر مەملەكەتتەر وسى جاعدايدى ءتۇسىنىپ، تۇرمەلەر مەن تەرگەۋ يزولياتورلارىن بوساتىپ جاتىر. اسىرەسە، جازا مەرزىمى اياقتالۋعا جاقىن ادامداردى بوساتۋعا كىرىسكەن. شارتتى تۇردە مەرزىمىنەن بۇرىن بوساتۋ تۋرالى وتىنىشتەرگە نەگىزسىز باس تارتقان مەكەمە باسشىلارىنىڭ وتىنىشتەرىن قايتا قاراۋدا. تەرگەۋ يزولياتورلارىندا قاماۋدا ۇستاۋ تۇرىندەگى بۇلتارتپاۋ شارالارى نەعۇرلىم جۇمسارتىلعان شارالارعا اۋىستىرىلۋدا.سۋديالار مۇنداي ماسەلەلەردى قاراۋ كەزىندە تولىپ كەتكەن كامەرالاردى بوساتۋ ماقساتىندا ورىندى جانە ۇتىمدى پرينتسيپتەردى باسشىلىققا الۋدا.ماسەلەن، يراندا اپاتتىڭ الدىن الۋ جانە جاپپاي ءولىم ىقتيمالدىعىن جويۋ ءۇشىن 85 مىڭ تۇتقىن بوساتىلدى. پولشادا تۇتقىندالعان جانە سوتتالعان ادامدارعا جازاسىن ۇيدە وتەۋ مۇمكىندىگى بەرىلدى. ۋكراينا دا وسىنداي شارالار قاراستىرىلۋدا.جوعارىدا ايتىلعانداردى نەگىزگە الا وتىرىپ، سىزدەن تەرگەۋ يزولياتورلارىندا جانە كولونيالارىندا ۇساق قىلمىستار ءۇشىن سوتتالعان، قوعامعا قاۋىپ توندىرمەيتىن، اسا اۋىر ەمەس قىلمىس جاساعانداردى، ەكونوميكالىق جانە جەمقورلىققا بايلانىستى ءىستى بولعان ادامداردى، سونىمەن قاتار، زەينەت جاسىنا جەتكەندەر مەن ايەلدەردى بوساتۋدى قاراستىرۋىڭىزدى سۇرايمىن.مۇنداي شارالار ۆيرۋس جۇقتىرعانداردىڭ سانىن ازايتۋعا سەپتىگىن تيگىزەتىنىنە سەنىمدىمىن. سونىمەن قاتار بۇل مەملەكەت ءۇشىن ەكونوميكالىق تۇرعىدان دا ءتيىمدى.كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسكە ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىز ايتارلىقتاي قوماقتى قارجى جۇمساپ وتىر. سونىڭ ىشىندە تەرگەۋ يزولياتورلارى مەن كولونيالارداعى ادامداردى اسىراۋ ءۇشىن دە از قاراجات جۇمسالىپ جاتقان جوق. تۇرمەدەگى ءبىر ادامنىڭ اسسۋىنا بيۋدجەتتەن كۇنىنە 4 مىڭ تەڭگە جۇمسالادى. قاماۋ ورىندارىنان 30 مىڭ ادامدى بوساتۋ ارقىلى ءبىر ايدا 3,6 ميلليارد تەڭگە نەمەسە ءبىر جىلدا 43,2 ميلليارد تەڭگە ۇنەمدەۋگە بولادى. |
نەسيەلىك رەيتينگتىك اناليتيكالىق اگەنتتىكتىڭ كرا مالىمەتتەرى بويىنشا، 2020 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي رەسەيدەگى بارلىق دەڭگەيدەگى ۇكىمەتتەردىڭ تىكەلەي مەملەكەتتىك قارىزى ءىجوءنىڭ 18 نان اسپايدى، ال قازاقستاندا ول ءىجوءنىڭ 26،6 ىن قۇرايدى. ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، بۇل دامۋشى ەكونوميكالاردىڭ دا، دامىعان ەلدەردىڭ دە مەملەكەتتىك قارىزىمەن سالىستىرعاندا ونشا ماڭىزدى ەمەس، دەپ جازادى ..2020 جىلدىڭ سوڭىندا بەلارۋسسيانىڭ قارىز اۋىرتپالىعى ءجىوءنىڭ شامامەن 44 ىن قۇرايدى، بۇل رەسەي مەن قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك قارىزىنان اسىپ تۇسەدى، بىراق دامۋشى ەلدەردەگى ورتاشا دەڭگەيدەن تومەن، دەيدى كر ساراپشىلارى.2020 جىلى رەسەي مەن قازاقستاننىڭ قارىز تۇراقتىلىعىنا مەملەكەتتىك قارىزدىڭ داعدارىسقا دەيىنگى دەڭگەيىنىڭ تومەندىگى، ونىڭ قولايلى قۇرىلىمى جانە قىزمەت كورسەتۋ شىعىندارىنىڭ تومەندىگى اسەر ەتتى.بەلارۋسسيا داعدارىسقا قۇرىلىمىندا نارىقتىق ەمەس جانە ۆاليۋتالىق قارىزدار باسىم بولعان قارىزدىڭ ورتاشا دەڭگەيىمەن كىردى. 2020 جىلدىڭ باسىندا بەلارۋسسيانىڭ مەملەكەتتىك قارىزى 90 شەتەل ۆاليۋتاسىن قۇرادى. بۇل قاراستىرىلىپ وتىرعان ەلدەر اراسىنداعى ەڭ جوعارى كورسەتكىش جانە ەلدىڭ ۆاليۋتانى قايتا باعالاۋعا وسالدىعىن ارتتىرادى. ۇلتتىق ۆاليۋتانىڭ قۇنسىزدانۋىنان تۋىنداعان ۆاليۋتانى قايتا باعالاۋ 2020 جىلى ۇلتتىق قارىزدىڭ ءوسۋىنىڭ نەگىزگى قوزعاۋشىسى بولدى، دەدى كرا.ساراپشىلار رەسەي مەن قازاقستاننىڭ تازا قارىزدارى از دەيدى.2020 جىلدىڭ سوڭىنا قاراي بۇل ەلدەردىڭ تازا قارىزدارى وسەدى. بىراق بۇل الەمدىك ستاندارت بويىنشا وتە تومەن دەڭگەيدە قالادى. بۇل بولاشاقتا مەملەكەتتىك قارىز الۋ قۇنىن باسقارۋدى جەڭىلدەتەدى. قارىز اۋىرلىعىنىڭ تومەندىگىن ەسكەرە وتىرىپ، رەسەي مەن قازاقستان ءجىوگە جانە بيۋدجەتتىڭ كىرىستەرىنە قاتىستى قارىزعا قىزمەت كورسەتۋ شىعىندارى وتە تومەن. بەلارۋسسيادا جاعداي باسقاشا: قارىزدىڭ جوعارى جۇكتەمەسى قارىزعا قىزمەت كورسەتۋ شىعىندارىنىڭ ارتۋىنا اكەلەدى، دەيدى ماماندار.2020 جىلى ءۇش ەلدە شارتتى مىندەتتەمەلەردى ورىنداۋ قاۋپى بار. بىراق قارىز الۋشىلاردىڭ قارجىلىق جاعدايىنىڭ پروبلەمالارىن مويىنداۋدى كەيىنگە قالدىرۋ جانە نەسيەلىك دەمالىستار بەرۋدى ورتالىق بانكتەر قابىلداعان شارالار بۇل تاۋەكەلدەردى تولىق باعالاۋعا ءالى مۇمكىندىك بەرمەيدى. شولۋ 2020 جىلى تالداناتىن ەلدەردەگى نەسيەلەندىرۋدىڭ وسۋىمەن ولاردىڭ بانك سەكتورىنىڭ جاعدايىن كورسەتەتىن نەگىزگى ينديكاتورلاردى داعدارىسقا دەيىنگى كورسەتكىشتەرمەن سالىستىرۋ اكتيۆتەردىڭ ساپاسى مەن كاپيتال جەتكىلىكتىلىگى دەڭگەيلەرىنىڭ ءىس جۇزىندە وزگەرىسسىز قالعاندىعىن كورسەتەدى.ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، رەسەي، قازاقستان جانە بەلارۋسسيا ەكونوميكالارى 2020 جىلعى داعدارىسقا توتەپ بەرىپ، نەسيەلىك قابىلەتتىلىكتىڭ جاقسى جاقتارىنىڭ ءبىرىن قارىزدىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاپ قالدى.بۇل ەلدەرگە جاڭا داعدارىستار كەزىندە مانەۆر جاساۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. الايدا، تالداناتىن ەلدەردەگى بيۋدجەتتىك بوستاندىقتىڭ دەڭگەيى بىردەي ەمەس: رەسەيدە ماكسيمالدى سالىق كەڭىستىگى، بەلارۋسسيا مينيمۋم، قازاقستان رەسەيدەن ءبىرشاما تومەن، دەپ اتاپ ءوتتى ساراپشىلار.تالداۋ جۇرگىزىلگەن ەلدەردەگى قارىزدىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋدىڭ ناتيجەسى نارىقتىق قارىز الۋ قۇنىن تۇراقتاندىرۋ بولدى. 2020 جىلى رەسەيدىڭ فەدەرالدى قارىزدىق مىندەتتەمەلەرىنىڭ فقم كىرىستىلىگى تاريحي ەڭ تومەنگى دەڭگەيگە جەتتى. قازاقستاندا مەملەكەتتىك وبليگاتسيالار بويىنشا كىرىستىلىك تۇراقتالدى، بىراق 2019 جىلعا قاراعاندا ءسال جوعارى دەڭگەيدە ساقتالادى. بەلارۋسسيانىڭ ۆاليۋتا وبليگاتسيالارىنىڭ كىرىستىلىگى داعدارىسقا دەيىنگى دەڭگەيگە جەتتى ، دەيدى ساراپشىلار.ۇلتتىق قوردىڭ اكتيۆتەرى 2020 جىلعى 31 جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا داعدارىسقا قارسى شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ جانە مۇناي باعاسىنىڭ تومەندەۋى كەزىندە شىعىستاردىڭ كىرىستەردەن اسىپ كەتۋىنە بايلانىستى ءبىر جىل ىشىندە 3،1 ميلليارد دوللارعا ازايىپ، 58،7 ميلليارد دوللاردى قۇرادى. ۇلتتىق بانكتىڭ توراعاسى ەربولات دوساەۆ ۇكىمەت وتىرىسىندا وسىلاي دەدى،نارىقتاعى قۇبىلمالىلىققا قاراماستان، ۇلتتىق قوردىڭ ينۆەستيتسيالىق كىرىسى 2020 جىلدىڭ سوڭىندا وڭ بولىپ قالدى جانە 4،1 ملرد جوللاردى نەمەسە 7،5 دى قۇرادى، دەپ ءتۇسىندىردى ەربولات دوساەۆ.قازاقستاننىڭ التىنۆاليۋتا قورى 2020 جىلعى 31 جەلتوقسانداعى جاعداي بويىنشا الدىن الا مالىمەتتەر بويىنشا 35،7 ميلليارد دوللاردى قۇرادى. جىل ىشىندە رەزەرۆتەر 6،7 ميلليارد دوللارعا ءوستى. بۇعان التىن پورتفەلىنىڭ 4،7 ميلليارد دوللارعا، قىمبات باعالى مەتالدار باعاسىنىڭ ءوسۋى ناتيجەسىندە 23،6 ميلليارد دوللارعا دەيىن ءوسۋى اسەر ەتتى، دەدى ۇلتتىق بانك باسشىسى. التىنۆاليۋتا رەزەرۆىنىڭ قۇرامىندا ەركىن ايىرباستالاتىن ۆاليۋتاداعى اكتيۆتەر 2 ميلليارد دوللارعا ءوستى. بۇل قاراشىعاناق كونسورتسيۋمىنان وتەماقى، ازيا دامۋ بانكىنەن الىنعان نەسيە، سونداياق ەدبدەن ۇلتتىق بانكتەگى شەتەل ۆاليۋتاسىنداعى ەسەپشوتتارعا قاراجات اعىنى اياسىنداعى قاراجاتتىڭ تۇسۋىنە بايلانىستى، دەدى ول. |
ھېچبىر گۇناھكار، ئۇنىڭ قەھىر پەنچىسىدىن ئۆزىنى قۇتۇلدۇرالمايدۇ نۇر بۇلىقى رىسالەئى نۇرجانابى ھەق، بىر نەرسىنى يارىتىشنى خالىغان ۋاقىتتا، ئۇنىڭغا بىر غايە تەيىن قىلىدۇ، ئۇ غايىغا قارىتا بىر شەكىل بېرىدۇ ۋە بىر ماددا مۇقىملاشتۇرىدۇ. فائىل يەنى پىئىل ئىگىسى، ئەسلىدىنلا ئۆزىدۇر. بۇ تۆت ئىللەت بىر يەرگە توپلانغان ھامان، ئۇ نەرسە ئەمدى مەخلۇق بولۇپ قۇدرەت دائىرىسىگە چىقىدۇ. بۇ بارلىققا كەلگەن ۋۇجۇتقا ۋاجىبۇل ۋۇجۇدى لى غەيرىھى يەنى ۋاجىبۇل ۋۇجۇد بولغان ئاللاھ ياراتقان بارلىق ۋۇجۇت ئىگىسىگە دېيىلىدۇ.ئۆلۈم دېگەنلىكئۇ ۋۇجۇتنىڭ قۇدرەت دائىرىسىدىن ئىلىم دائىرىسىگە ئۆتىشى دېگەنلىكتۇر. يەنى، تەكرار لەۋھى مەھپۇزدىكى ئورنىغا قەيىت قىلىنىشى، ئىلمى ئىلاھىغا ئۆتىشى دېگەنلىكتۇر. دېمەك، مەۋجۇداتلار ئۆلۈم بىلەن يوق بولۇپ كەتمەيدۇ. خارىجى ۋۇجۇدىنى يەنى سىرىتقى ۋۇجۇدىنى چىقىرىپ تاشلاپ تەكرار ئىلمى ۋۇجۇتقا يۆتكىلىدۇ.ئىلمى ئىلاھىمۇ ئىككى قىسىمدۇر:بىرى: زاتىغا مەخسۇس ئىلمىدۇر.يەنە بىرى: مەلەكلەر ۋاسىتىسى بىلەن لەۋھى مەھپۇزدا قەيىت قىلىنىدىغان ئىلمىدۇر.دېمەك، ھەرقانداق مەۋجۇت، ۋۇجۇتقا كېلىشتىن بۇرۇن ھەر ئىككى قىسىم ئىلمىدە مەۋجۇت ئىدى. ئۇنىڭدىن كېيىن ئىلاھى قۇدرىتى ئارقىلىق ئىلم دائىرىسىدىن قۇدرەت دائىرىسىگە ئۆتكەنلىك دېگەنلىكتۇر، يوقلۇقتامامەن يوق بولۇش ئەمەستۇر.قىيامەت نېمە دېگەنلىكتۇر؟ كائىناتنىڭ ۋاپاتى دېگەنلىك بولۇپئالەمدىكى مەۋجۇداتلارنىڭ پۈتكۈل ھەممىسى، قۇدرەت دائىرىسىدىن تەكرار ئىلم دائىرىسىگە يۆتكىلىشىدۇر. ئالەمدىكى مەۋجۇداتلار، قىيامەت پەيتىدە، زاھىرى كۆرىنىشى جەھەتتە يوق بولىدۇ. قىيامەت كۈنىدە، لەۋھى مەھپۇزمۇ كېتىدۇ، چۈنكى ئۇمۇ مەخلۇقتۇر. پەقەت ئاللاھ ۋە ئىلمى باقىدۇر. ھەشىر دېگەنلىكپۈتۈن كائىنات ئىلم دائىرىسىدىن يەنە بىر قېتىم يېڭىدىن قۇدرەت دائىرىسىگە ئۆتىشى دېگەنلىكتۇر. ئۇنىڭدىن كېيىن، پۈتكۈل مەۋجۇدات ھەشىر مەيدانىغا تۆكۈلىدۇ. ھېساپ ۋە كىتاپ بېرىشتىن كېيىن تەسفىيە ئايرىلغان بولىدۇ. تەسفىيە نەتىجىسىدە جەننەتكە لايىق بولغانلار جەننەتكە، جەھەننەمگە مۇستەھەق بولغانلارمۇ جەھەننەمگە كېتىشى بىلەن ھەر نەرسە باقىلىققا مەزھەرئېرىشكەن بولىدۇ. ئۇنىڭدىن كېيىن ھېچبىر مەۋجۇداتقا ئەمدى ئۆلۈم يوقتۇر.ئۆلۈم پەنچە تەۋبىكار قەھىر قەھىر پەنچىسى قىيامەت گوناھكار گۇناھ گۇناھكار |
قارىز قاداعالانۋىمەن قۇندى ايقىن گازەتى . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 09:25 20190427قازاقستاندا 5 ميلليوننان استام ادام بانكتەر مەن شاعىن نەسيەلىك ۇيىمدارعا قارىز. ياعني، باليعات جاسىنا جەتپەگەندەردى قوسپاعاندا، ەلىمىزدەگى ەرەسەك ادامداردىڭ ءاربىر ەكىنشىسى بورىش باتپاعىندا ءجۇر. ۇلتتىق بانك دەرەگىنشە، ءولاردىڭ ارقايسىسىنا ورتاشا ەسەپپەن 800 مىڭ تەڭگەدەي بەرەشەكتەن كەلەدى ەكەن. وسى سالاعا رەۆيزيا جۇرگىزگەن مەملەكەت ءبىراز جايتتىڭ بەتىن اشتى.قارىز تۋرالى حالقىمىزدا ماقالدىڭ دا، ماتەلدىڭ دە، دانالىق سوزدەردىڭ دە نەشە اتاسى بار. قارىزدى بەرگەن باتىر ەمەس، العان باتىر دەپ نەسيە الۋدى ىنتالاندىراتىندارى، بەرگەن قارىز بەدەل وسىرەدى، قايتقان قارىز مەرەي وسىرەدى دەپ مارتەبە ءوسىرۋدىڭ جولىن سىلتەيتىندەرى، ءقادىرىڭدى بىلگىڭ كەلسە، كورشىڭنەن قارىز سۇرا دەپ جابىرقاتاتىندارى جانە باسقاسى بولىپ، شۇبىرىپ كەتە بەرەدى. بۇلاردىڭ ءبىرازى بايىرعىدان كەلە جاتىر، ەندەشە قارىز الۋ ەلدە ەجەلدەن بولعانىن راستايدى.دەگەنمەن عالىمداردىڭ سەندىرۋىنشە، العاشقى كرەديتتەر مىسىر، اسسيريا جانە بابىل ۆاۆيلون سەكىلدى كونە مەملەكەتتەردە وسىدان 2 مىڭ 700 جىلداي بۇرىن پايدا بولىپتى. اتاپ ايتقاندا ءبىزدىڭ داۋىرىمىزگە دەيىنگى عاسىردا قارىزعا قارجى بەرىپ، ونى ارتىعىمەن ءوندىرىپ الاتىن كاسىبي ءوسىمقورلار قىزمەت جاساپتى. ولار ءۇشىن ەرەكشە بانكتىك بيلەتتەر ەنگىزىلگەن. بەرتىندە، ەجەلگى گرەكيادا قارىز العان ادامنىڭ جەرىنە يپوتەكا دەگەن جازۋ ىلىنەتىن بولعان، وعان سايكەس، ەگەر جەر قوجايىنى العان قارجىسىن قايتارماسا، ونىڭ دۇنيەمۇلكى كرەديتوردىڭ يەلىگىنە كوشەدى ەكەن.ءار حالىقتا قارىزدى قايتارتقىزۋدىڭ دا ءتۇرلى ءادىسامالدارى قولدانىلعان. ريم يمپەرياسىندا بەرەشەكتى اكەلۋگە 60 كۇن كەسەتىن بولعان. ەگەر وسى ۋاقىت ىشىندە مىندەتتەمەسىن ورىنداماسا، نەسيە بەرۋشىگە بورىشكەردى تەك مۇلكىنەن ايىرىپ قانا قويماي، سونداياق كوپشىلىك الدىندا ماسقارالاپ، ارىن توگۋگە رۇقسات ەتەتىن بولعان.باتىسامەريكالىق ۇندىستەر تايپاسى كۆكۋلدەر بۇدان دا وعاش ءداستۇردى قولدانعان: قارىز الۋشى قولحات ورنىنا كەپىلزات رەتىندە ءوزىنىڭ ەسىمىن قالدىرۋعا مىندەتتەلىپتى. ياعني، بۇدان بىلاي ەشكىمگە دە ونىڭ ەسىمىن اۋىزعا الۋعا جول بەرىلمەيدى. تيىسىنشە، ول بورىشىن وتەگەنشە، كەز كەلگەن ادام ونىڭ اتىن اتامايدى، نازارىن اۋدارتۋ كەرەك بولسا، وعان ويىنا كەلگەن كەز كەلگەن سوزبەن نەمەسە ىميشارامەن قايىرىلادى.ءقازىر زامان باسقا، زاڭ باسقا. ايتقانداي، ازاماتتىق كودەكس بويىنشا كەز كەلگەن زاڭدى تۇلعا حالىققا قارىز بەرۋمەن اينالىسا الادى. سوندىقتان ەلىمىزدە بۇل وتكەن عاسىردىڭ 90جىلدارىنان بەرى ناعىز بيزنەسكە اينالدى.بۇگىندە حالىققا تەك بانكتەر تاراتقان تۇتىنۋشىلىق كرەديتتەردىڭ كولەمى 3،6 تريلليون تەڭگەنى قۇرايدى. ءبىراق كرەديتتەۋ نارىعىندا ولاردان باسقا دا سۋبەكتىلەر جەتەرلىك: ميكروكرەديتتىك فيرمالار، ميكروقارجىلىق ۇيىمدار، ونلاينكرەديتتەۋ كومپانيالارى، كرەديتتىك سەرىكتەستىكتەر، لومباردتار جانە حالىققا كرەديت بەرەتىن باسقا دا زاڭدى تۇلعالار بار.بانكتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ دا نەسيە پورتفەلى جوعارى قارقىنمەن ءوسىپ، 430 ميلليارد تەڭگەگە جەتتى. جالپى العاندا، تۇتىنۋشىلىق كرەديتتەرى بار قارىز الۋشىلاردىڭ جالپى سانى قازاقستاندا 5 ملن ادامنان اسادى، ولاردىڭ ءارقايسىسىنا ورتاشا ەسەپپەن 800 مىڭ تەڭگەدەن استام بەرەشەك كەلەدى، دەپ حابارلادى ۇلتتىق بانك. بۇل مالىمەت 2019 جىلعى 6 مامىرعا دەيىن قوعامدىق تالقىلاۋعا شىعارىلعان كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرگە قارجى نارىعىن رەتتەۋ مەن دامىتۋ جانە ميكروقارجىلىق قىزمەت ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى زاڭ جوباسىنىڭ تۇجىرىمداماسىندا كەلتىرىلگەن.ءقازىر قارىزدى ەرىنبەگەننىڭ ءبارى بەرەدى. ويتكەنى كەپىل رەتىندە باعالى زاتتار، گادجەتتەردەن باستاپ، قىمبات كولىك، جەر ۋچاسكەسى، تۇرعىن ۇيگە دەيىن قابىلدانادى. ناتيجەسىندە، بەرەشەك كەسىلگەن مەرزىم ىشىندە كەرى ورالماسا، الگى داۋلەتتىڭ بارلىعى كرەديتوردىڭ ەنشىسىنە كوشەدى، سونىڭ مەنشىگىنە اينالادى. ءتىپتى باسپانا نە كولىكتى ارزانعا الۋ ءۇشىن قارىز بەرەتىندەر تابىلادى.قارجىلىق رەتتەۋشى بۇل سالانى بەيبەرەكەتسىزدىك جايلاعانىن جاسىرمايدى: زاەمدار بەرۋ قىزمەتىن جۇزەگە اسىرۋ سالاسىندا ءبىرىڭعاي تاسىلدەردىڭ جوقتىعى رەتتەۋشىلىك اربيتراجعا سوقتىردى. رەتتەلەتىن سۋبەكتىلەر بانكتەر، بانكتىك وپەراتسيالاردىڭ جەكەلەگەن تۇرلەرىن جۇزەگە اسىراتىن ۇيىمدار جانە ميكروقارجى ۇيىمدارى بەلگىلەنگەن زاڭنامالىق پرۋدەنتسيالىق تالاپتاردى كاپيتالدىڭ جەتكىلىكتىلىگى، ءبىر قارىز الۋشىعا شاققانداعى تاۋەكەلدىڭ مولشەرى، وتىمدىلىك جانە تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋعا قويىلاتىن تالاپتاردى كرەديتتەر بەرۋ تالاپتارىن، سونداياق سىياقى ستاۆكالارىنىڭ، كوميسسيالاردىڭ، ايىپپۇلداردىڭ شەكتى مولشەرلەرىن ساقتاۋعا مىندەتتى. تيىسىنشە، ولار نارىقتاعى رەتتەلمەيتىن كرەديتورلارمەن تەڭ ەمەس جاعدايعا ءتۇسىپ قالدى، دەلىنگەن تۇجىرىمدامادا.ۇلتتىق بانكتىڭ بايلامىنشا، رەتتەلمەيتىن كرەديتورلار تاراپىنان تۇتىنۋشىلاردىڭ مۇددەلەرىن بۇزۋ جاعدايلارى ءجيى كەزدەسەدى. حالىقتىڭ قارجىلىق ساۋاتىنىڭ تومەندىگىن پايدالانا وتىرىپ، رەتتەلمەيتىن كرەديتورلار ازاماتتارعا قارىزدى جوعارى ستاۆكالارمەن ۇسىنادى، ءارتۇرلى كوميسسيالارىن جانە وزدەرى ويلاپ تاپقان ايىپپۇلدارىن قوسادى. بۇل ازاماتتاردىڭ شامادان تىس كرەديتتەلۋىن جانە قارىزدار بويىنشا مىندەتتەمەلەرىن ورىنداي الماۋ تاۋەكەلىن كۇشەيتەدى.قارجىلىق رەتتەۋشىنىڭ اتاپ وتۋىنشە، نارىقتا ازاماتتاردىڭ بورىشتىق جۇكتەمەسى تۋرالى تولىق جانە دايەكتى اقپاراتتىڭ بولماۋى حالىقتىڭ كرەديت الۋ تاۋەكەلدەرىن جەتە باعالاماۋعا ىقپال ەتەتىن قوسىمشا فاكتور بولىپ وتىر. ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ باسىندا ناقتى قانشا قارىزى بارلىعى تۋرالى اقپارات كرەديتتىك بيۋرودا جينالۋعا ءتيىس. الايدا قازىرگى ۋاقىتتا رەتتەلمەيتىن كرەديتورلار وزدەرىنەن قارىز العانداردىڭ بەرەشەگى تۋرالى اقپاراتتى كرەديتتىك بيۋروعا جولدامايدى. ونى ايتاسىز، ولاردى وسىعان مويىنسۇندىراتىن زاڭنامالىق تالاپتار دا جوق بولىپ شىقتى.مىنە سوندىقتان، ۇكىمەت حالىققا قارىز ۇسىناتىن تۇلعالاردىڭ بارلىعىن زاڭ اياسىنا قاراي قايىرماق. قازاقستاندىقتاردىڭ، ساراپشى مامانداردىڭ تالقىلاۋىنا شىعارىلعان زاڭ دا وسى ماقساتتا ازىرلەنىپتى. ايتپەسە، لاڭكەستىكتى قارجىلاندىرۋشىلار ونلاينكرەديتتەۋ كومپانيالارىن، كرەديتتىك سەرىكتەستىكتەردى، لومباردتاردى قاراۋ نيەتتەرىنە پايدالانۋى عاجاپ ەمەس.باقىلاۋ مەن قاداعالاۋ جوق كەزدە اقشامەن جانە وزگە دە مۇلىكپەن وپەراتسيالاردى جۇزەگە اسىرا الۋ مۇمكىندىگى رەتتەلمەيتىن كرەديتورلاردىڭ قىزمەتتەرىن قىلمىستىق جولمەن الىنعان كىرىستەردى زاڭداستىرۋ جانە تەرروريزمدى قارجىلاندىرۋ ماقساتىنا پايدالانۋ تاۋەكەلدەرىن ارتتىرادى. اتالعان پروبلەمالاردى شەشۋ ءۇشىن قارجى نارىعى مەن قارجى ۇيىمدارىن رەتتەۋ جانە قاداعالاۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك ورگاننىڭ رەتتەۋ اياسىنا بارلىق كرەديتتەۋ سۋبەكتىلەرىن قوسىپ، ونىڭ وكىلەتتىگىن كەڭەيتۋ ۇسىنىلادى. بانكتىك ەمەس كرەديتتىك ۇيىمداردىڭ ونىمدەرى مەن بيزنەسمودەلدەرىنىڭ ۇقساستىعىن نازارعا الا وتىرىپ، ولاردى ميكروقارجى ۇيىمدارى تۋرالى قولدانىستاعى زاڭناما نەگىزىندە رەتتەۋدىڭ ورتاق اياسىنا بىرىكتىرۋ قاراستىرىلادى، دەلىنگەن زاڭ جوباسىنىڭ تۇجىرىمداماسىندا.بۇل جوبا زاڭ رەتىندە كۇشىنە ەنگەننەن كەيىن نارىققا ۇلكەن وزگەرىستەر اكەلمەك. ناقتىلاي كەتسەك، رەتتەلمەيتىن كرەديتورلاردىڭ بارلىعى ۇلتتىق بانكتە تىركەۋدەن وتۋگە مىندەتتەلەدى. سايكەسىنشە، ۇبدا ەسەپكە تۇرماعاندارعا بۇدان ارى قارىز تاراتۋعا تىيىم سالىنادى.بۇعان قوسا، ازاماتتىق كودەكسكە تۇزەتۋ ەنگىزىلىپ، ەندى كاسىپكەر رەتىندە تىركەلمەگەن ازاماتتار مەن زاڭدى تۇلعالاردىڭ ازاماتتارعا جانە كومپانيالارعا قارىز بەرۋىنە تىيىم سالىنادى. ءبىراق ەگەر جۇمىس بەرۋشى ءوز قىزمەتكەرىنە قارىز بەرگىسى كەلسە، وعان شەكتەۋ قويىلمايدى. سونىمەن قاتار قانداي دا ءبىر جومارت جان الدەبىر اعايىنتۋىسىنا، كورشىقولاڭعا، دوسجارانعا قارىز بەرەم دەسە، وعان دا وسى قۇجاتتاعى تىيىم تارالمايدى. تەك قارىز بەرۋدى كونۆەيەرگە قويماسا، كاسىپكە اينالدىرماسا، بولدى.ايتقانداي، بۇدان بىلاي مەمكىرىستەر ورگانى دا قازاقستاندىقتاردىڭ قانداي كرەديت العانى جانە ونى قايدا جۇمساعانى تۋرالى دەرەككە ونلاينرەجيمدە قول جەتكىزە الاتىن بولادى. وسى ورايدا كەشە قارجى مينيسترلىگىنىڭ مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتى مەن ءبىرىنشى كرەديتتىك بيۋرو بكب ساۋىقتىرۋ جانە بانكروتتىق سالاسىندا ءوزارا ءىسقيمىل جاساۋ تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويدى. ناتيجەسىندە، كرەديتتىك بيۋرو ساۋىقتىرۋ نەمەسە بانكروتتىق راسىمدەرىنە جۇگىنگەن ازاماتتاردىڭ قارىز تاريحتارىن مەمكىرىستەر ورگانىنىڭ بارلىق اۋماقتىق قۇرىلىمدارىنا ۇسىنىپ وتىرماق. ول اقپاراتتا بورىشكەردىڭ قولدانىستاعى جانە بۇرىن وتەلگەن بارلىق قارىزدارى مەن نەسيەلەرى، ولاردىڭ قانشالىقتى ءوز ماقساتىنا جۇمسالعانى باياندالادى. ساۋىقتىرۋ جانە بانكروتتاۋ ۇدەرىسى كەزىندە مەمكىرىستەر ورگانى ۋاكىلەتتى تۇلعا ءرولىن اتقارادى. دەمەك، ول ەش كەلىسىمىن الماياق، بورىشكەردىڭ قارجىلىقشارۋاشىلىق قىزمەتى تۋرالى مالىمەتتەر سۇراتۋعا قۇقىلى. بۇرىن بورىشكەردىڭ كرەديتتىك تاريحىنا قاتىستى سۇراۋىمىزدى قاعازعا باسىپ، جازباشا تۇردە جولدايتىنبىز. سۇراۋ جىبەرۋ جانە جاۋاپ الۋ راسىمىنە شامامەن 1015 كۇن كەتەتىن. ەندى مەملەكەتتىك كىرىستەر ورگانى وسى وتىنىشتەرىن ءبىرىنشى كرەديتتىك بيۋروعا ونلاين رەجيمدە جولدايتىن بولادى. بۇل رەابيليتاتسيالاۋ جانە بانكروتتاۋ كەزىندە اقپاراتتى وڭدەۋ مەرزىمدەرىن وڭتايلاندىرادى، دەيدى قارجى ۆيتسەمينيسترى رۋسلان ەڭسەباەۆ.باسقاشا ايتقاندا، قارجى مينيسترلىگىنىڭ وسى قۇرىلىمىنىڭ وڭىرلەردەگى ۋاكىلەتتى قىزمەتكەرلەرى بكبنىڭ ەلەكتروندى قۇجات اينالىمى جۇيەسىنىڭ پورتالىنا ەركىن ەنەتىن بولادى. بكب اتقارۋشى ديرەكتورى اسەم نۇرعاليەۆانىڭ ايتۋىنشا، كرەديتتىك بيۋرو جىل سايىن مەملەكەتتىك ورگانداردان كەلىپ تۇسكەن شامامەن 1 مىڭ 500 سۇراۋعا جاۋاپ قايىرادى.كەلۋ قاينارى: :...?5987669 |
زەرتتەۋ 2417 3 پىكىر 21 قازان, 2019 ساعات 10:52جالعاسى. باسى: ءبىرىنشى, ەكىنشىقاتيپا دەگەن شەشەمىز بولدى. ابىسىندارى مەن قۇرداستارى ول اپامىزدى: ءبىر قاپ تارىعا ساتىلىپ كەلگەنسىڭ، دەپ ازىلدەپ جاتاتىن. ول كەزدە ول ءازىلدىڭ تەرەڭىنە بويلامايتىن ەدىك. كەيىن تۇسىندىك قوي. سويتسەك، قاتيپا اپامىز بوسقىن قىرعىزدىڭ قىزى ەكەن. جاياۋجالپى جان ساۋعالاپ قاشىپ بارا جاتقان قالىڭ قاشقىن جول جۇرۋگە كەدەرگى كەلتىرە بەرگەن سوڭ بولار قاتيپا اپامىزدى كوش جولدىڭ بويىنا وتىرعىزىپ، جانىنا ءبىر قاپ تارىسىن قويىپ، ارى قاراي كەتە بەرىپتى. جولاي وتكەن ءبىر جاناشىر جان كەزدەسسە، جانى قالار دەگەن جانسەبىل ءۇمىت بولسا كەرەك. قۇداي وڭداپ كۇرەگە قحر، قورعاس اۋدانىنىڭ بۇرىنعى ورتالىعى سەزگە بارا جاتقان اتام وماراقىن جانساربايۇلىنا كەزدەسىپ، باۋىرىنا سالىپ، باعىپ، ەرجەتكىزەدى. كەيىن كەلە بالاسىن جولعا تاستاپ كەتكەن قاتىگەزدىككە وشىگە قاراپ، ساناما سىيدىرا الماي ءجۇردىم. ەندى سول ايانىشتى تاريحتى سارعايعان گازەت بەتتەرىنەن وىقىپ وتىرىپ، وتكەنگە دەگەن وكپەم تاراي باستادى. بىراق باسقاعا دەگەن جاڭا ءبىر رەنىش جۇرەگىمدە قاۋلاي باستاعان سىڭايلى.راسىندا، 1916 جىلعى ۇلتازاتتىق كوتەرىلىسىن تانۋدا بۇگىنگى وقىرمانعا ەڭ ءبىر كومەسكى جاعى بوسقىدىق ماسەلەسى. بۇگىندە قىتاي اۋىپ كەتىپ، بوسقىن بولىپتى دەگەن ءسوزدى ءجيى ەستيمىز. ءبىردىەكىلى ماماننىڭ جازعاندارى بولماسا، وسى ماسەلە تۇبەگەيلى زەرتتەلىپ، حالىققا ەگجەيتەگجەيلى تۇسىندىرىلمەدى. قۇعىنسۇرگىننىڭ اۋقىمى مەن قاتالدىعى كەرەمەت بولدى. ول جايىنداعى ماعلۇماتتاردى جوعارىدا كەلتىردىك. بۇل اراداعى شىندىقتى رەسەيدىڭ دەموكراتيالىق جۇرتشىلىعىنا جەتكىزە بىلگەن قازاق زيالىلارى كوسەمدەرىنىڭ ەڭبەگى از ەمەس. 1916 جىلدىڭ قىركۇيەگىندەاق گوس دۋمانىڭ ەڭبەكقورلار فراكتسياسىنىڭ كوسەمى، رەسەيدىڭ بولاشاق پرەمەرءمينيسترى ا.ف. كەرەنسكي ءىستىڭ جايىمەن تانىسۋ ءۇشىن تۇركىستان ولكەسىنە شىعادى. دۋمانىڭ ءىسى باستالار تۇستا ءاليحان بوكەيحانوۆ پەتروگرادقا اتتانادى، ونداعى ماقساتى جازالاۋشىلاردىڭ ايۋاندىعى تۋرالى جينالعان دەرەكەتەر بويىنشا دەپۋتاتتاردان ساۋعا سۇراۋ ەدى.قازاق گازەتىنىڭ 231 نومەرىندە ا. نايمان قوجا بالاسى دەگەن اتپەن جاريالانعان مىنا ءبىر ماقالانى وقىعان ادامنىڭ توبە قۇيقاسى شىمىرلايدى: ءوزىم 25 اپرەلدە قاپالدان قۇلجاعا كەلىپ ەدىم. بۇل قۇلجا الابىنا بوسىپ كەلگەن قىرعىزدار ورىس اسكەرلەرىنىڭ تالاۋىنان قالعان مالدارىن قىتاي جەرىنە الىپ وتكەن سوڭ، قىتاي شەرىگى، قۇلجا اقساقالى نۇراحۋن، كونسۋل ءبارى كومپانيا بولىپ، ورىس جەرىنە قايتا ايدايمىز دەپ قورقىتىپ، ... بۇل مالدارىڭ قولدارىڭدا تۇرسا، قىتاي كىسىلەرى تالاپ الادى. مەنىڭ اتىما شىعارىپ بەرىڭدەر، ساقتاپ بەرەمىن، دەپ 9000 مىڭ جىلقىنى تەكەسكە قىركۇيەك ايىندا ايداتىپ جىبەرگەن ەكەن. وسى كۇنگە دەيىن جىلقىدان دا نۇراحۋننان دە دەرەك جوق. قىتاي جەرىنە ازعىرىپ وتكىزىپ الىپ، ورىستى مىناداي قىلعان قىرعىز قىتايعا كەلىپ نە وڭدىرادى. وداندا قۇرتىڭدار دەپ، قالماق، قىتاي اسكەرىنە ءسوز بەرىپ تالاتقانى ادام بالاسى تۇگىل حايۋاندى ايارلىق بولدى دەسەدى. اشتىقتان، سۋىقتان بوسقىن قىرعىزداردىڭ جۇزدەن ءۇش ەسەنىڭ ەكىسى ولگەن. قازىر توپالاڭ تيگەن قويداي اشتان قىرىلىپ جاتىر. ولگەنىن كومۋگە دە حالدەرى كەلەر ەمەس.بۇل بوسقىن قىرعىزداردىڭ قاتىنقىزدارىن قىتاي سولداتى، قىتاي، دۇنگەن، قاشقارلىق سارت قاتىندانىپ العان. ...قۇلجانىڭ كوشەلەرىندە قىرعىز تىلەنشىلەرىنەن كىسى جۇرە الاتىن ەمەس. تىلەنشىلىك ەتكەن قىرعىز ايەلدەرىنىڭ كيىمدەرى توزعاندىقتان قۇرىم كيىزدەن دەنەسىن جابارلىق لىپا جامىلىپ ءجۇر. قىرعىز ءحالىن كورگەن قازاق جىگىتى بولسا شىداي المايدى، جىلايدى: قايسىبىرەۋلەرى كوشەدە شالقاسىنان جىعىلىپ ولەيىن دەپ جاتقانى. قايسىبىرەۋلەرى شاھاردىڭ تىسىندا، دالادا اۋىرىپ ولەيىن دەپ جاتقانى.بۇل كەزدە بيلىگى عاسىرلارعا سوزىلعان تسين ديناستياسى ءومىر ءسۇرۋىن توقتاتىپ، قىتايدىڭ ورتالىق بيلىگىندە الماعايىپ كۇندەر تۋىپ تۇرعان ەدى. قىرعىزقازاقتىڭ بوسقىنشىلىق دۇربەلەڭى وسىعان تۇسپاتۇس كەلدى. قازاق ۇلتازاتتىق قوزعالىسى اتتى كوپتومدىقتىڭ 11 تومىنا 19121928 جىلدارى شىڭجاڭ ولكەسىنىڭ گەنەرالگۋبەرناتورى بولعان ياڭ ءزىڭشيننىڭ وتكەن جازبالاردىڭ تولىقتاماسى كىتابىنان 1916 جىلعا قاتىستى 16 قۇجات تاريحشى ءنابيجان مۇحامەدحانۇلىنىڭ اۋدارماسىمەن بەرىلىپتى. ول قۇجاتتاردا شەكارا اسىپ كەتپەك بولعان قازاقتاردىڭ مالمۇلكىن ورىس سولداتتارىنىڭ تالانتاراجى قىلعانى جانە كوپتەگەن ادامدى اتىپ ولتىرگەندىگى ايتىلادى. ءتىپتى، ورىس سولداتتارى ايەلدەر مەن بالالارعا، كارىقۇرتاڭ مەن جارالىلارعا وق جاۋدىرعان. سونداياق، بوسقىنداردىڭ بەتىن قايتارۋدى كوزدەگەن قىتاي اسكەرى بىرنەشە دۇركىن وق اتىپ، توقتاتپاق بولادى. بىراق ەكى جاقتان بوراعان وقتىڭ استىندا قالعان حالىق شەكارانى بۇزىپ وتەدى. 11 قۇجاتتاعى گو يباو مالىمەتىندە: رەسەيدىڭ قولباستاۋشىسى ءوزىنىڭ بەس وفيتسەرىن ءبىزدىڭ قاراۋىلىمىزعا جىبەرىپ: رەسەيدىڭ بۇلىكشى قازاقتارى قىتاي جەرىنە كىرسە، نەگە ولاردى اتىپ ءولتىرىپ، بىزگە تاپسىرىپ بەرمەيسىڭدەر؟ دەگەن. بۇگىن سىزدەردىڭ اسكەرلەرىڭىز ول قازاقتاردى كەنەتتەن زەڭبىرەكپەن اتقىلادى. ول قازاقتار امالسىزدان قىتاي جەرىنە قايتا جاپىرىلا قاشتى. دۇنيە ءجۇزى حالقىنىڭ الدىندا گۋمانيزمدىك تۇرعىدان قاشىپ كەلگەن بىرنەشە تۇمەن قازاقتى تىرىدەي سەندەرگە ۇستاپ بەرىپ، ولتىرە المايدى، دەپ انىق جازىلعان.ال، 12 قۇجاتتا ىلە باتالونىنىڭ كومانديرى باو ءجۇيشۇيدىڭ مالىمەتى بەرىلگەن. وندا باتالون كومانديرى بوسقىنداردىڭ ايىرىلىپ قالعان مالىن رەسەي كونسۋلدىق باسقارماسى حات جازىپ، ورىس وفيتسەرلەرىنە تاپسىرۋدى تالاپ ەتكەندىگى ايتىلادى. تابىلعان مال قازاقتاردىڭ جان باعاسىنىڭ كوزى. ونى رەسەي شەنەۋنىكتەرىنە قايتارىپ بەرسەك، وندا قازاقتاردىڭ تاماعى مەن كيەر كيىمىنەن ايىرىلادى دا اشتان قىرىلادى. رەسەي وركەنيەتتى، ۇلى ەل بولا تۇرىپ، نە ءۇشىن وسىنشاما راقىمسىزدىق ىستەيدى؟، دەپ جازىلعان.قىتاي بيلىگى قۇعىنسۇرگىن كورگەن ەلگە وسىلاي قايىرىمدىلىق جاساپ جاتقان كەزدە ول جاقتاعى مۇسىلمان باۋىرلار ولاردى امان ساقتاپ قالۋدىڭ جولىن قاراستىرادى. بۇل جايلى دا قازاق گازەتى تيىسىنشە جازىپ قالدىرۋدى ماقسات ەتكەنى گازەت بەتىندەگى ماقالالاردان كورىنىپ تۇر.قۇلجا قالاسى اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى يۋۆاشەۆ مۇسىلماندار تۇراتىن قالالارعا حابار بەرىپ، ناتيجەسىندە الماتى قازاقتارىنىڭ كوميتەتى ۋاقىت باسقارماسى، ىرعىز ۋەزى كوميتەتى، اقتوبە مۇسىلماندارى بيۋروسى، سەمەي مۇسىلماندارى كوميتەتى، قۇلجا مۇسىلماندارى، سونداياق تۇركىستاننان ءناسىروۆ، ومبى يمامى پونومارەۆ، ترويتسكىدەن ياۋشەۆ بارلىعى 14716 سوم قارجى جيناپ، اشتان قىرىلىپ جاتقان قىرعىزدار مەن قازاقتاردىڭ اش وزەگىنە تالعاجاۋ جاسايدى.وسىنداي تۇستا1917 جىلدىڭ 25 تامىز ارالىعىندا تاشكەنت قالاسىندا تۇركىستان ايماعى قازاق جانە قىرعىزدارىنىڭ سەزى وتەدى. سول جيىننىڭ جەتىسۋ ماسەلەسىنە قاتىستى قابىلداعان قاۋلىسى بىرلىك تۋى گازەتى، 1917 جىلدىڭ 20 تامىزىنداعى 6 سانىندا جارىق كورەدى. ول جەتىسۋداعى وقيعالار دەگەن تاقىرپپەن بەرىلىپتى. ۇزىن ىرعاسى:1. سوعىس مينيسترىنە، ىشكى ت مينيسترىنە پەتروگادتاعى سولدات ءھام جۇمىسشىلار وكىلدەرىنىڭ ماجىلىسىنە، اسكەري ءھام باسقا ءتۇرلى مۇسىلمان ۇيىمدارىنىڭ قازاق قىرعىزداردى قىرۋدى توقتاتۋعا شارا تابىڭدار دەپ تەلەگرامم بەرىلسىن. كرەستيانداردىڭ ءھام قايتقان سولداتتاردىڭ قولدارىنان قارۋ الىنسىن. قازاق قىرعىزدار ورىسقا زورلىق قىلماسىن. جيىلىس كەپىلىنە الادى.2. بىلتىرعى جىلى قاشقان قازاق قىرعىزداردان تارتىپ الىپ قالىپ ساتقان قويلاردىڭ پۇلى مەركە ۋچاستوگىندە 6400 سوم ەكەن. بۇل پۇل جەردە ءوزىنىڭ قازاق قىرعىزىنىڭ ۇيىمىنا قايتۋ تي.3. ايماقتاعى وبلىستاردىڭ ءبا دە جەتىسۋدا اشارشىلىقتان قىرىلىپ جاتقان قازاق قىرعىزعا تەزدەپ شىن جاردەم بەرۋىن جيىلىس ۇناتادى. بىرلىك تۋى گازەتى ارقىلى سىرداريا، سامارقاند ءھام فەرعانا وبلىستارىنداعى قازاق قىرعىز كوميتەتتەرىندە جەتىسۋ قازاق قىرعىزدارىنا جاردەم پۇل جيىلسىن.سونىمەن قاتار، قازاق گەزەتى قىتايداعى قۇدجا يمۇسىلماندارىنىڭ دا اۋىپ بارعان قازاققىرعىزعا كومەك كورسەتكەنى تۋرالى كوپتەگەن دەرەكتەر كورسەتەدى.... قۇسايىن قاجى بۇل كىسى ءبىر مىڭداي قىرعىزدى قىس بويى باعىپ شىقتى. قالا كىسىلەرىنىڭ ايتۋىنشا، بوسقىن قىرعىزدار ءۇشىن 35 مىڭ سوم ۇستايدى. داكىرجان الدياروۆ 1000 سوم، تيان شان سەرىكتەستىگى 100 سوم،مىرزاايىت قابىلباەۆ 500 سوم، جۋاشەۆتار 400 سوم، ماسحۇت سابىروۆ 200 سوم، سەيدالىم قيسىنوۆ، عابدۋلحاميت باراقوۆ، موسى ابىلقاسىم بايوۆ، قۇجاحمەت مۇقتاروۆ، انعالجان احۋن، روزىمۇحامەت احۋنباەۆ 100 سومنان، عابيت عاجيپوۆ، سابىر بۋرناشەۆ، شەريپ كۇلەنوۆ، بۇقارباي موسىبايەۆ، زيادىن ماقتۇم 50 سومنان، داكىر ماعدۇم، نىعىمەتاللا عيسىنوۆ، اكمال احمەتوۆ، عابيت عوجايەۆ، مەرعايىم ماحمۇتوۆ 25 سومنان، اسەيىن اقىن، عوپۋر اقساقال 5 سومنان .قۇلجا مۇسىلماندارى بۇدان باسقا دا جاردەم جيناپ جاتىر. كوميتەت اشتىرارعا ءتيىستى جاردەمىن بەرىپ جاتىر. قىتاي، دۇنگەنگە ساتىلىپ ءھام تاماق ءۇشىن ىقتيارسىز تۇرعان قىرعىز قاتىنقىزدارىن بوساتىپ جاتىر. تەكەس جاعىنداعى تالاندى، ولگەن، كىمدەر تالانعان، ولگەنىن جازىپ الۋعا ءتورت كىسى جىبەرگەن: ۇشەۋى نوعايسارت، بىرەۋى قازاق. قازاق، 232.قازاق گازەتى، 233 نومەرىندە ءاليحان بوكەيحانوۆ، احمەت بايتۇرسىنوۆ، مىرجاقىپ دۋلاتوۆ، سەيدالىم كادىرباەۆ، امان الىمبەكوۆ، جانۇزاق جانىبەكوۆ، احمەت مامەتوۆ، ەلدەس عۇماروۆ باستاعان قازاق زيالىلارىنىڭ كۇلللى قازاققا بوسقىن قازاققىرعىزدارعا كومەك كورسەتۋ تۋرالى الاش ازاماتتارىنا حات دەگەن ماقالاسى باسىلىپ، وسى ءبىر يگىلىكتى ىسكە قوزعاي سالادى. حاتتا: 25يۋن جارلىعىنىڭ كەسىرىنەن بۇلىنشىلىككە ءتۇسىر، قىتايعا قاشقان قىرعىزداردىڭ حالدارىنىڭ قانداي ناشارلىعىن كوزىمەن كورگەن ءتىلشى قازاقتىڭ 213 نومەرىندە جازىپ وتىر. ءار جەردەن بارعان جاردەمنىڭ قانشا ەكەنىن وتكەن نومەردە جازىپ كورسەتىپ وتىرمىز. بەرىلىپ جاتقان جاردەم اشجالاعاش قالعان قىرعىزداردىڭ حالدارىنا قاراعاندا جوق ەسەبىندە. سوندىقتان تۇركىستان كوميتەتىنىڭ اعزاسى تورعاي وبلىسىنىڭ كوميسسارى ءاليحان بوكەيحانوۆ سول كوميتەتتىڭ اعزاسى جەتىسۋ وبلىسىنىڭ كوميسسارى مۇحامەتجان تىنىشپاەۆقا تەلەگرامما بەردى: بوسقىن قىرعىزدار ءۇشىن 200 مىڭ سوم قازىنادان قارىز سۇراۋ كەرەك دەپ. سونداي ءبىر رەت بەرىلەتىن مولىراق سومامەن قىرعىزدار حالىن جيىپ الماسا، ازداپ جينالعان كومەك قىرعىزداردىڭ تولىپ جاتقان ماۇقتاجدىعىنىڭ بىرىنە جەتسە، بىرىنە جەتپەي تاپشىلىق قىلا بەرمەكشى، دەلىنگەن. وسى نومەردە قازاق قالامگەرى جۇسىپبەك ايماۋتوۆتىڭ ويان قازاق! بوسقىن قىرعىز باۋىرلارىما ارناۋ! اتتى ماقالا جازىپ، ساقتاۋلى تۇرعان مىڭ دانا ويان قازاق! كىتابىن ساتىپ، قولدان كەلەر كومەگىن جاساماق بولعان ازاماتتىق نيەتى جازىلادى.وسى وقيعا 67 اي جالعاسىپ، ءباسپاسوز بەتىنە جازىلىپ، دابىل كوتەرىلىپ، بوسقىندارعا جاردەم بەرۋ ءىسى اقىرى وكىمەتتىڭ نازارىن اۋدارادى. ناتيجەسىندە، 1917 جىلى ۋاقىتشا ۇكىمەتتىڭ كوزقاراسى وزگەرىپ، ەل ءىشى ءبىراز تىنىش تارتتى. رەسەي يمپەرياسى ەندى كوتەرىلىسشىلەردى جازالاماق تۇگىلى ءوز باسىمەن قايعى بوپ، الاساپىران بولىپ جاتتى. ۋاقىتشا ۇكىمەتتى القىمىنان العان بولشەۆيكتەر پاتشالىق ۇكىمەت ۇستانىمدارىنان وزگەشەلەۋ شەشىمدەر قابىلداۋعا ءماجبۇر بولدى. سونىمەن، ۋاقىتشا ۇكىمەتتىڭ 1917 جىلعى 7 قىركۇيەكتەگى جارلىعىمەن مەملەكەتتىك قازىنادان تۇركىستان كوميتەتىنە 11.150 000 رۋبل ءبولىنىپ، جەتىسۋ وبلىسىنىڭ حالقىنا قايتارىمسىز كومەك رەتىندە تاراتىلدى. 6شى وكتيابردە شىققان قازاق گازەتىنىڭ 234ءشى نومەرىندە: جاڭا ۇكىمەت جەتىسۋ وبلىسىندا 25ءشى يۋن جارلىعى تاقىرىپتى بۇلىنشىلىككە ۇشىراعان ورىس ءھام بۇراتانا حالىقتارعا جاردەمگە قازىنادان 11 ميلليون 150 مىڭ اقشا شىعاردى دەدى. بۇل اقشانى بىلاي بولۋگە بۇيرىق قىلعان: شاپقىنشىلىق كورگەن قارا شەكپەندىلەرگە ءۇي باس سايىن ءبىر مىڭ سومنان، قازاققىرعىزعا ءار باس سايىن ءبىر ءجۇز سومنان بەرىلسىن دەلىنگەن. بۇل ءبولۋ دۇرىس پا، ءادىل مە، قازاققىرعىزدىڭ زيانىنان قارا شەكپەننىڭ زيانى 10 ەسە ارتىق پا؟ ونى قويا تۇرىپ، ءبىز بۇل ارادا 100 سومنىڭ ءبىر ۇيگە ەش نارسەگە جەتپەيتىندىگىن ايتىپ وتەمىز، دەپ كەمسىتۋشىلىككە نارازىلىعىن بىلدىرەدى.سونداياق، بىرلىك تۋى گازەتىنىڭ 1917 جىلعى 12 تامىزداعى 5 نومەرىندە تورەقۇل جانۇزاقوۆتىڭ قىرعىز باۋىرلارىنا ارناپ جازعان ماقالاسىنا وراي، بىرلىك تۋى گازەتىنىڭ 11 سانىندا ى. جايناقوۆتىڭ پەتروگرادتان تاشكەنتكە تۇركىستان ماسەلەلەرىنە بايلانىستى ارنايى كەلگەن كوميسسيا اتىنا جولداعان 7 تارماقتى جەدەلحاتى باسىلادى. ال تورەقۇل جانۇزاقوۆ پەن قاسىمبەك عالىمبەكوۆ حاشىمبەك 1917 جىلعى تامىزداعى بىرلىك تۋى گازەتىنىڭ 7 سانىنداعى اق قالپاقتى قىرعىزدارعا اتتى ماقالاسىنداعى قازاققىرعىزعا كومەك بەرۋ تۋرالى ايتىلعان ويلارىن قولداعان قازاق زيالىلارىنىڭ پىكىرى قازاق گازەتىنىڭ 1917 جىلدىڭ 14 قىركۇيەگىندەگى 243 نومەرگە باسىلادى. وندا: ەندى تورەقۇل، اشىمبەك سەكىلدى ۇلتشىل ازاماتتار شىعىپ باۋىرلارىنا باسشىلىق ەتىپ، كوزىن اشىپ، كوسەمدىك قىلۋىنا ءبىز تىلەكتەسپىز دەلىنگەن.قازاق گازەتى، 236شى قازاقتا ءبىر قىرعىز ازاماتىنىڭ حاتى باسىلدى. سوندا: ءولىم حالىندا قولىمىزدى بۇلعاپ، كوزىمىزبەن يشارا قىلىپ جاردەم سۇرايمىز دەپ بۇكىل قىرعىز اتىنان قازاق تۋعاندارىنا مۇڭ شاعادى. 237 نومەرىندە جەتىسۋ قامى ءۇشىن 15ءشى يۋلدە ورىنبور ارقىلى جەتىسۋ كوميسسارى مۇحامەتجان تىنىشباەۆ پەتروگرادقا بارعانى تۋرالى: مۇحامەتجان ۇكىمەتكە جەتىسۋ وبلىسىنىڭ حالجايىن دوكلاد قىلىپ، 25ءشى يۋن جارلىعى تاقىرىپتى بۇلىنشىلىككە ۇشىراعان قازاققىرعىزعا ءھام ورىستارعا قازىنادان جاردەم سۇراماق. ءسويتىپ ءبىرىنءبىرى قىرعىنعا ۇشىراتقان ءھام بۇل كۇنگە شەيىن ءبىربىرىنە كەك ساقتاپ، ىشتەرىنە قان قاتقان ەكى جۇرتتى تاتۋلاستىرۋ قامىنا كىرىسپەك، دەپ جازىلعان.وسىنداي الاساپىران جاعداي بولىپ جاتقان دا سەمەيدە جەتىسۋ وبلىسىنداعى بوسقىن قازاققىرعىزعا كومەك كوميتەتى قۇرىلادى. بۇل تۋرالى انىق اقپاراتتى سارى ارقا گازەتىنەن تاۋىپ الدىق. وندا:...اش جالاڭاش قازاق قىرعىز باۋىرلارعا جۇرتتان جىلۋ جيناپ، رۋلى ەلىمىزدى ەلىمنەن امان ساقتاپ، قالۋ ماقساتىمەن سەمەي وبلىسىنىڭ الاش قالاسىندا قازاق كوميتەتى ءھام جاستاردىڭ جانار اتتى ۇيىمى باسشىلىق ەتىپ، قاۋىم جاسادى. قاۋىم ورتاسىنان باسقاراتىن 5 كىسىلىك كوميتەت سايلاپ شىعاردى. قاۋىمنىڭ قۇرمەتتى باستىعى ءا. بوكەيحانوۆ، جاي باستىعى مۇقىش بوشتايۇلى بولدى. كوميتەت پرەدسەداتەلدە ميرياكۋب دۋلاتۇلى، ورىنباسارى ج.ايماۋىتوۆ، حاتشىسى مۇحتار اۋەزوۆ، قازىناشىسى ەسىركەپۇلى عابدوللا، تاعى ب عابدوللا كوسكەنۇلى. سارى ارقا. 1918. 33.وسىدان باستاپ ەل ىشىندەگى بەلسەندى ازاماتتار مەيلىنشە كومەك كورسەتۋگە تىرىسادى. ول تۋرالى گازەت تىگىندىلەرىندە سان ءتۇرلى دالەلدايەكتەر جەتكىلىكتى.الماتى قازاقتارىنىڭ كوميتەتىنەن 10000 سوم، ۋاقىت باسقارماسىنان 598 سوم 22 تيىن، ىرعىز ۋەزني كوميتەتىنەن 251 سوم 65 تيىن، پاۆلودار مۇسىلماندار كوميتەتىنەن 275 سوم، اقتوبە مۇسىلماندار بيۋروسىنان 300 سوم، سەمەي مۇسىلماندار كوميتەتىنەن 1000 سوم،تۇركىستاننان نازىرىپتان 1000 سوم، ومبى ءمارى پونوماروۆتان 117 سوم، ترويسكيدەن ياۋىشەۆتان 835 سوم، قۇلجا مۇسىلماندارىنان 1240 سوم ءبارى 14760 سوم.قازاق گازەتىنىڭ 1917 جىلعى 255 نومەرىندە قازاققىرعىزعا كومەك قولىن سوزعان ادامدار مەن ۇيىمداردىڭ تۇتاس ءتىزىمى بەرىلگەن. گازەت ماتەريالىندا: ۇلتۋعان تويبازاروۆا، يسا امانتاەۆ، المۇحامەت بايزاقۇلى، باقتىكەرەي بايزاق بالاسى، شالقارداعى قازاق مۇعالىمدەرى سىرلىباي قاراتايۇلى، مۇحامەتجان ازىرمامبەت، مۇحامەتجان جاڭگىرۇلى، مەركىدەگى ەكى كىلاستىق شكول، بايعازى ناۋرىزبايۇلى، قايسا ءالىمجانۇلى، ۋفاداعى مەدرەسە عاليا شاكىرتتەرى، ءاليحان، عابدۋلحاميت، عابيت الىمۇلى، احمەت مامەتوۆ، جانۇزاق، مۇحامەتجان تىنىشپايۇلى اتىنان لەپسى ۇلىسىنىڭ 1, 2, 3ءشى اۋىلى، ءابىشۇلى، ابدىراحيم، باقىباي جىلكەلدى، ءنۇسىرالديىن بالتاباي، قوستانايدان كەرىم ءباتىشۇلى ءھام ادىرەس كوشەربايۇلى، كوپەي ماحمۇتۇلى، شالقارداعى ۋششيتەل سىرلىباي مۇحامەتجان، باسقۇنشاقتاعى مۇسىلمان يگىلىك قاۋىمى، بوكەيلىكتەن ايشانعالي قوسقارۇلى، قۇانىشقالي ساتايۇلى، دۇيسەنالى عابدۇلراحىمۇلى ءھام ايمانعازى مىسىنجىپۇلى، شالقارداعى ۋششيتەل سىرلىباي، مۇحامەتجان ءھام قازىۇلى، دۇيسەكەي مالدىبايۇلى، سۇلتانعازى اسحاتۇلى، سەرعازى ارىستانۇلى، بايعازى تەمىرتانۇلى، مەڭدىقارا اجىعۇلۇلى، عابدۋلاحىم بىرمۇحامەتۇلى، المەن اليبانۇلى، امانباي جىلقىبايۇلى، لەپسينسكي زاۋىت جۇمىسشىسى ميناەۆ، ۋشيتەل سىپا اجىگەرەيۇلى، عياس داميرۇلى، ومبى ويازىنداعى پالتافكا شكولدا وقۋشى شاكىرتتەرى، قىزىلجار ويازىنداعى پريسنوگور كوۆسكى شكولىندا وقۋشى شاكىرتتەرى، اسحات بەكتاسۇلى ارقىلى جامبى جاندىلدا جاماعاتى، جايىپ مۇحامەتحانۇلى ارقىلى جولداس ۋششيتەلدەر، زىكىريا ابىرعۇلىۇلى، بايمۇحامبەت قازانعاپۇلى ارقىلى ايباس جالدايۇلىنىڭ فىدياسىنان 60 سوم ءھام قاديشا ءابدى جاماعاتى فىدياسىنان، عابدۇلحار بورانقۇلۇلى ءھام شاھماردان ساتەكۇلى، عابيتاللا ورازبايۇلى، ۋاليوللا ەسەنبايۇلى،. عاميت قارساقبايۇلى، سەيىتقاجىبەك ايداروۆ، سالىق ۇاجىۇلى، حاسانعالي جۇبانىشقاليۇلى، موسى ومىربەكۇلى، سىلامبەك تەمىربەكۇلى، ءبىلال مالدىبايۇلى ارقىلى نۇربەك دايىر بالاسىنىڭ فىدياسىنان، زۇلقارنايىن شولاقوۆ، ىسكەندىر شولاقوۆ، ، ءسالىم، ابىلقاسىم ءھام ومىرۇزاق، مۇقامەتقالي ەسەنكەلدىۇلى، ايداربەك ماسانۇلى، قادىرقازى ەسقازىۇلى، سماعۇل دوسمۇحامەتۇلى، تورعايدان سالىق اسانۇلى، دەكابر جالۋنياسى، ەلدەس ءھام مىرجاقىپ، اقمولادان سماعۇل قارىقبايۇلى، قاجى احمەت شالابايۇلى، كوكشەتاۋ ويازىنان بايعابىل جاۋتىكۇلى، اقىلبەك قاشبايۇلى، پاۆلوداردان قابىش سىليمانۇلى، احمەت يساتايۇلى، تەمىرعۇل ەشمۇحامەتۇلى، بەكباۋ ايمۇحامەت ۇلى، نويابىر ءھام دەكابر جالاقىلارىنىڭ 5 پروتسەنتىن بەرگەن ۋشيتەلدەر: مۇحامەتجان، سىرلىباي، قازى، تاران، دۇيسەنقۇل، نۇرجان، حاميتبەك. ومبىداعى بىرلىك قاۋىمى، مۇقاش ەسىپكەپۇلىنىڭ اتتاارى اتالىپ، جىلپى 14945 سوم 86 تيىن جاردەم جيىلعانى تۋرالى جازىلادى. ال گازەت بەتىنە جازىلماي، اتاءجونى ۇمىتىلعان جومارت جاندار قانشا ما؟ الايدا، وسىنداي كومەك قانشالاعان بەيكۇنا جاندى ولىمنەن اراشالاپ قالدى، ول بولەك اڭگىمە.قىسقاسى، جەسىرىن قاڭعىتىپ، جەتىمىن جىلاتپاعان قازاقى قاسيەتتى بويىنا جيىپ، اۋزىنداعىسىن جىرىپ بەرگەن جوعارىدا اتالعان ەسىمدەردى انىقتاپ، تۇگەندەپ، كىم ەكەنىن بىلىە جۇرگەننىڭ دە ارتىقتىعى جوق. ويتكەنى قازاقتا: قانىنا تارتپاعاننىڭ قارى سىنسىن دەگەن ءسوز بار. تىم بولماسا اتالارىنىڭ ەسىمىن وسى جەردەن وقىعان بۇگىنگى ۇرپاقتارىنىڭ كوكەيىنگە ەلگە دەگەن ماقتانىش، ۇلتقا دەگەن ءسۇيىنىشى وياناتىن شىعار.الاشتانۋشىعالىم، اكادەميك كەڭەس نۇرپەيىس الاش ءھام الاشوردا اتتى زەرتتەۋىندە: قازاق ينتەلليگەنتتەرىنىڭ العاشقى العاشقى توبىنىڭ باسىم كوپشىلىگى امبەباپ ماماندار بولدى: ولار عىلىمي جۇمىستارمەن دە، وقۋاعارتۋ ىسىمەن دە، العاشقى قازاق تىلىندە باسىلىمدار شىعارۋ قارەكەتىمەن دە، كوركەم تۆورچەستۆوسىمەن دە قاتار اينالىستى. باسقا سوزبەن ايتقاندا، ولار سول كەزدەگى قازاق قاۋىمىنىڭ رۋحاني سۇرانىستارىنا مۇمكىندىكتەرىنشە تولىق جاۋاپ بەرۋگە اتسالىستى. ايقاپ جۋرنالىن جانە جالپىۇلتتىق قازاق گازەتىن شىعارۋ ارقىلى ولار حالىقتى وقۋعا، كوشپەلى شارۋالاردى وتىرىقشىلىققا شاقىرۋدا، شارۋاشىلىقتى جۇرگىزۋدىڭ پروگەرسسيۆتى فورمالارىن، ايەل تەڭدىگىن ناسيحاتتاۋدا، پاتشا ۇكىمەتى تاراپىنان جۇرگىزىلىپ وتىرعان وتارشىلدىق ساياساتقا قارسى قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرۋدا ايتارلىقتاي وڭدى ىستەر تىڭدىردى الاش ءھام الاشوردا. اتاتەك، 1995, 123بەت.قازاقستاننىڭ حح عاسىردىڭ باسىنداعى تاريحىن زەرتتەۋدە قازاق جانە باسقا دا گازەتتىڭ تاريحي دەرەك كوزى رەتىندە الار ورنى ەرەكشە ەكەندىگىنە، ونىڭ عىلىمعا بەرەر ماعلۇماتتارىنىڭ قۇندىلىعىنىڭ جوعارى ەكەندىگىنە بۇگىنگى كۇنى ءبارىمىزدىڭ دە كوزىمىز جەتتى. كەڭەستىك تاريحنامانىڭ قازاق سياقتى قازاق تاريحىنىڭ دەرەكتىك ءمولدىر كوزىنىڭ ءبىرىن، 70 جىلدان استام ۋاقىت بويى، عىلىم ءۇشىن جاۋىپ تاستاعاندىعى ۇلتتىق تاريح عىلىمىنا ولشەۋسىز زيان كەلتىرگەندىگىن دالەلدەپ جاتۋدىڭ قاجەتى بولماس دەپ ويلايمىز.ءبىزدىڭ بۇعان قوسارىمىز قازاق تەك الاسۇرعان زاماننىڭ، الاساپىران وقيعالاردىڭ سىرتتان قاراعان باقىلاۋشىسى عانا بولىپ قويعان جوق. ول سول بۋىرقانعان وقيعالاردىڭ بەل ورتاسىندا ءجۇردى. قايناعان قۇبىلىستار بارىسىن سۋرەتكە تۇسىرگەندەي ءوز بەتتەرىندە بەينەلەدى. ولار تۋرالى مالىمەتتەردى تاسقا باسىپ ءوز بەتتەرىندە قاتتادى. ءسويتىپ قازاق قازاق ءومىرىنىڭ اسا ءبىر كۇردەلى كەزەڭىنىڭ شەجىرەسىنە، باعا جەتپەس دەرەك كوزىنە اينالدى. بولشەۆيكتىككوممۋنيستىك ساياسي باسقارۋ جۇيەسىنىڭ، ۋاقىت سىنىنا شىداماي، تاريح ارەناسىنان كەتۋى جانە كسرو سياقتى الىپ يمپەريانىڭ كۇيرەۋى ناتيجەسىندە ەلىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىك جولىنا تۇسۋىنە بايلانىستى تۋىنداعان قازاق حالقىنىڭ عىلىمي تاريحىن قايتا جازۋدىڭ وبەكتيۆتى قاجەتتىگى، جالپى تۋما ءتول دەرەكتەرىمىزگە، ونىڭ ىشىندە ۇلتتىق بەيرەسمي باسىلىمدارعا، اسىرەسە، قازاق گازەتىنە دەگەن قىزىعۋشىلىقتى تۋدىردىدەگەنمەن، تاريحي دەرەك كوزى رەتىندە قازاق گازەتى دە تاريحي سىننان وتكىزۋدى قاجەت ەتەدى. سەبەبى باسقا دا تاريحي دەرەكتەر سياقتى، قازاق تا الەۋمەتتىك سۇرانىستارعا ساي، ناقتى تاريحي جاعدايدا، ءوزىن قورشاعان قوعامدىقساياسي ورتادا، بەلگىلى ءبىر سۋبەكتەردىڭ سانالى ءىسارەكەتتەرىنىڭ جەمىسى رەتىندە پايدا بولعان وبەكتيۆتى دۇنيە. سوندىقتان، گازەتتىڭ جارىققا شىعۋىنىڭ وبەكتيۆتى تاريحي العىشارتتارىن جانە ونىڭ شىعارۋشىلارىنىڭ قوعامدىق پوزيتسيالارى مەن الەۋمەتتىك جاعدايلارىن تەرەڭ ءبىلۋدىڭ ونداعى ماعلۇماتتاردىڭ عىلىمي اقپاراتتىق جانە تانىمدىق ماڭىزىن اشۋعا كومەكتەسەرى داۋسىز.قانات بىرلىكۇلى 34102زىكىريا زامانحانۇلى 46949 |
اراي جۇماتاي 16 قازان, 2020 ساعات 18:03كورنەكى سۋرەت. فوتو: ەرادۇنيەجۇزىندە كوروناۆيرۋستىڭ ەكىنشى تولقىنى باستالىپ، 38 ميلليوننان استام كەيس تىركەلگەن. دەرتكە شالدىققاندار سانى قايتا ارتقان مەملەكەتتەر توتەنشە جاعداي ەنگىزىپ، كارانتين شارالارىن قاتاڭداتا باستاعان. اسىرەسە، اقش پەن ەۋروپادا ۆيرۋستان تونگەن قاۋىپ ارتقان. وسىعان بايلانىستى دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ ەۋروپا ايماعى بويىنشا بيۋرو ديرەكتورى حانس كليۋگە ەۋروپا ەلدەرىندە قابىلدانىپ جاتقان شەكتەۋ شارالارىن ماقۇلدادى.كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى بويىنشا انتيرەكورد ورناتقان مەملەكەتتەر بەستىگىندە اقش 8 ملن, ءۇندىستان 7 ملن, برازيليا 5 ملن, رەسەي 1,3 ملن جانە يسپانيا 1 ميلليونعا جۋىق تۇر.امەريكادا دەرتكە شالدىققاندار 8 ميلليوننان استى. ەلدە كۇن سايىن ونداعان مىڭ ناۋقاس تىركەلىپ جاتىر. ۆيرۋس جۇقتىرعاندار بارلىق شتاتتا ارتقان. كارانتين تالاپتارى ايتارلىقتاي كۇشەيتىلمەسە دە، 3 قاراشادا وتەتىن پرەزيدەنتتىك سايلاۋعا پوشتا ارقىلى داۋىس بەرۋ ەنگىزىلگەن. جاقىندا اق ءۇي باسشىسى دونالد ترامپ تا وتباسىمەن كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان بولاتىن.فرانتسياداعى احۋال ءماز ەمەس. بۇگىننەن باستاپ ەلدە 4 اپتاعا توتەنشە جاعداي ەنگىزىلىپ، كارانتين شارالارى كۇشەيتىلدى. بيلىك ونى قاراشانىڭ سوڭىنا دەيىن سوزۋدى كوزدەپ وتىر. تارتىپكە باعىنباعاندار ءبىرىنشى رەت ەرەجە بۇزسا 135 ەۋرو كولەمىندە، ال ەكىنشى قايتارا تىركەلسە 6 500 ەۋرو ايىپپۇل تولەيدى. مۇنىمەن قوسا، كينوتەاتر، تەاتر، كافەبارلاردىڭ جۇمىس ۋاقىتىنا شەكتەۋ ەنگىزىلدى. جاڭا قاۋلىنى بەكىتكەن فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرون: ءبىز كومەندانتتىق ساعات رەجيمىن ەنگىزۋ ارقىلى ەلدىڭ 9 ايماعىندا كوروناۆيرۋستىڭ تارالۋىن تەجەمەكپىز. ال تۋعان كۇندى اتاۋ ءوتۋ سەكىلدى ساۋىق كەشتەرى كەرىسىنشە ينفەكتسيانىڭ تارالۋىنا جول اشادى، دەيدى.ەلدىڭ بىرقاتار ايماقتارىندا تۇنگى ۋاقىتتا كومەندانتتىق ساعات ەنگىزىلىپ، ادامدار تەك قىزمەت بابى بويىنشا دارىگەرگە قارالۋعا نەمەسە ساپارلايتىن جولاۋشىلارعا عانا جۇرۋگە رۇقسات ەتىلگەن. كارانتين كۇشەيتىلگەن ايماقتارعا قوسىمشا 12 مىڭ پوليتسەي جىبەرىلدى. الداعى بىرنەشە ايدا پاريج بەن تاعى 8 ءىرى قالادا مەرەكەلىك كەشتەر ۇيىمداستىرۋعا تىيىم سالىنباق. مەملەكەتتىك جانە جەكەمەنشىك كومپانيا قىزمەتكەرلەرى قاشىقتان جۇمىس ىستەۋگە كوشىرىلەدى.ۇلىبريتانيا استاناسىندا ۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانىنىڭ وسۋىنە بايلانىستى كارانتين شارالارى قاتاڭداتىلدى. بۇگىننەن باستاپ لوندوندا شەكتەۋدىڭ ەكىنشى دەڭگەيى ەنگىزىلدى. جاڭا تارتىپكە ساي ءبىر ۇيدە تۇرمايتىن ادامداردىڭ كەزدەسۋىنە تىيىم سالىنادى كوشەدە 6 ادامنان ارتىق جينالۋعا بولمايدى. بريتانيا بيلىگى قوعامدىق كولىكتەردىڭ ورنىنا ۆەلوسيپەد، ەلەكتروساموكاتتى پايدالانۋعا جانە الىس ساپارعا شىقپاۋعا كەڭەس بەردى. مالىمەتتەر بويىنشا، ۇلىبريتانيادا كوروناۆيرۋستى جۇقتىرعاندار سانى 640 مىڭنان اسقان.گەرمانيا ەكونوميكاسى ەكىنشى قاتاڭ كارانتيننەن ءىرى رەگرەسكە كەتۋى مۇمكىن مۇمكىن، دەگەن كانتسلەر انگەلا مەركەل شۇعىل شارا قابىلداۋ تۋرالى بۇيرىق شىعاردى. ىندەتتەن تۋىنداعان داعدارىستى ەڭسەرۋ ءۇشىن ەكونوميكاعا جۇزدەگەن ميلليارد ەۋرو ءبولىندى. دەگەنمەن مەملەكەت قارىزى ارتقان. سوندىقتان بيلىك ازاماتتاردى بارلىق شەكتەۋلەردى ساقتاۋعا شاقىردى. مۇندا ۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى 335 مىڭنان اسقان. سوڭعى ۋاقىتتا كۇن سايىن 5 مىڭنان اسا ادامنان ۆيرۋس انىقتالىپ جاتىر.پاندەميادان قاتتى زارداپ شەككەن يسپانيادا كوروناۆيرۋستىڭ ورشۋىمەن جاعداي كۇردەلەنە ءتۇستى. مادريد اۋرۋحانالارىندا ناۋقاستاردىڭ قاراسى كوبەيگەن. بىراق بيلىك اۋىر حالدە جەتكىزىلگەن ادامداردىڭ سانى كوكتەمگى كەزدەن الدەقايدا تومەن ەكەنىن ايتادى. دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى سالۆادور يللا شەكتەۋ شارالارى شاھارداعى جاعدايدى تۇراقتاندىرۋعا كومەكتەسۋى ءتيىس دەيدى. رەسمي مالىمەتتەر بويىنشا، مۇندا كوروناۆيرۋستى جۇقتىرعاندار سانى 900 مىڭنان اسقان.يتاليا مەن چەحيادا مەكتەپتەر ۋاقىتشا جابىلدى. الايدا تىركەلگەن كەيس سانى ارتقان. وسى اپتادا يتاليادا جاڭا انتيرەكورد تىركەلدى سوڭعى تاۋلىكتە كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنا 8 804 ادام شالدىققان. بۇل الدىڭعى كۇنى تىركەلگەن دەرەكتەن شامامەن 1500گە كوپ.تاياۋدا تۇركيانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى فاحرەتتين قوجا پاندەميانىڭ ەكىنشى تولقىنى باستالعانىن مالىمدەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، ناۋقاستار سانىنىڭ ارتۋى تۋريستەر مەن جەرگىلىكتى حالىقتىڭ كارانتين شارالارىن ساقتاماۋىمەن بايلانىستى. ەلدە 342 مىڭ كەيس تىركەلىپ، مىڭنان استام ادام اجال قۇشقان. الايدا تۇركيا دارىگەرلەرى بيلىك ۇسىنعان ستاتيستيكانىڭ جالعان ەكەنىن، شىن مانىندە كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان ناۋقاستار سانىنىڭ ۇسىنىلعان تسيفرلاردان ەداۋىر جوعارى ەكەنىن ايتىپ وتىر.ءازىربايجاندا 19 ۆيرۋسىن جۇقتىرعان ازاماتتار سانىنىڭ كۇرت وسۋىنە جانە سانيتارلىقەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ ناشارلاۋىنا بايلانىستى 19 قازاننان باستاپ بىرقاتار شەكتەۋ ەنگىزىلمەك. جاڭا ەرەجە بويىنشا قىزمەتكەرلەردى قاشىقتان باسقارۋ رەجيمىنە كوشىرۋ ارقىلى مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ جۇمىسقا شىعۋى 30عا دەيىن قىسقارادى. وسىنداي تالاپتار مەن ەرەجەلەر جەكە سەكتوردا جانە باسقا سالالاردا جۇمىس ىستەيتىن مەكەمەلەر مەن ۇيىمدارعا ۇسىنىلدى. سونىمەن قاتار، 65 جاستان اسقان ادامدارعا ۇيدەن شىقپاۋعا كەڭەس بەرىلدى.ارمەنيادا 60 مىڭعا جۋىق ادامنان ۆيرۋس انىقتالسا، مىڭنان استام ناۋقاس كوز جۇمعان. پاندەميانىڭ ەكىنشى تولقىنىنا قاراماستان، ءازىربايجان مەن ارمەنيا اراسىنداعى تاۋلى قاراباق ءۇشىن قاقتىعىس باسىلعان جوق.ۋكراينا دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى كوروناۆيرۋىستىڭ ەكىنشى تولقىنىن 24 قىركۇيەكتە جاريالاعان. ەلدە ءبىر كۇندە 6 مىڭعا جۋىق ناۋقاس تىركەلىپ، ۆيرۋس جۇقتىرعانداردىڭ جالپى سانى 287 مىڭعا جەتكەن. 17 ايماقتا بەس كۇن قاتارىنان 19 پاتسيەنتتەرىنە ارنالعان اۋرۋحانالاردا 50دان استام ورىن تولعان. سوعان قاراماستان تۇرعىندار كارانتين تالاپتارىنا باعىنبايدى. الەمدىك رەيتينگ بويىنشا ۋكراينا 25ءشى ورىندا تۇر. ال بەلارۋستە 86 مىڭنان استام دەرەك تىركەلىپ، 921 ادام كوز جۇمعان. قازىر بەلارۋس حالقى كوروناۆيرۋستان دا قاۋىپتى ادىلەتسىز بيلىكپەن كۇرەس جۇرگىزىپ جاتىر.قىرعىزستان مەن وزبەكستاندا دا قاۋىپتى دەرت ءورشىپ تۇر. قىرعىزستاندا وسى ۋاقىتقا دەيىن 51 مىڭ ادامنان ۆيرۋس انىقتالسا، وزبەكستاندا ولاردىڭ سانى 62 مىڭعا جۋىقتاعان. قىرعىز جەرىندە پاندەميانىڭ ەكىنشى تولقىنىمەن حالىق تولقۋلارى باسىلماي تۇر. پارلامەنتتىك سايلاۋدان كەيىن ورىن العان ءىرى قاقتىعىستان كەيىن كۇنى كەشە ەل پرەزيدەنتى سوورونباي جەەنبەكوۆ وتستاۆكاعا كەتتى.قازاقستاندا ءبىر كۇندە 15 قازان كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى جۇققان 166 ادام انىقتالدى. ءبىر كۇندە پنەۆمونيانىڭ بۇل تۇرىنەن 2 ادام قايتىس بولىپ، 58 ادام جازىلدى. قازاننىڭ ءبىرىنشى جارتىسىندا كوروناۆيرۋستان اۋىرعان بالالار مەن ستاتسيوناردا ەمدەلىپ جاتقانداردىڭ قاتارى كوبەيگەن. امبۋلاتوريالىق باقىلاۋداعى ناۋقاستار ايتارلىقتاي كەمىگەن.ەل بيلىگى 1 تامىزدان بەرى كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنا ارنايى كود بەرىپ، ەسەبىن بولەك جاريالاپ كەلەدى. مىسالى، بويىنان كوروناۆيرۋس تابىلسا دا، باسقا اۋرۋلاردىڭ سەبەبىنەن قايتىس بولدى دەلىنگەن 576 ادامدى جالپى ستاتيستيكاعا قوسىپ ەسەپتەمەيدى. ساراپشىلار بۇعان قارسى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، كوروناۆيرۋستىڭ جاناما اسەرىنەن قايتقانداردىڭ جارتىسىنان استامىنىڭ سەبەبى قان اينالىمى جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى بولعاندىقتان، وعان ينفەكتسيا دەرت قوزدىرۋشى فاكتور رەتىندە ولىمگە اكەپ سوقتىرعان. سول سەبەپتى جەرگىلىكتى ساراپشىلار اراسىندا رەسمي دەرەككە كۇمان كەلتىرىپ، اۋرۋعا شالدىققاندار مەن ودان قايتىس بولعاندار سانى رەسمي كورسەتكىشتەن جوعارى دەيتىندەر بار. |
10 قاراشا، 2017ءدارى قىمبات، ءبارى قىمباتسىلبىر كوكتەم مەن قارا كۇزدە تۇماۋ ۇدەپ، ەسكى سىرقات سىرقىراماي قويمايدى. ەمحاناعا باراسىڭ، جالتاقتاپ دارىگەرگە جاعدايىڭدى ايتاسىڭ. ول وتىرا قالىپ قاعاز تولتىرادى. سۋىرتپاقتاپ اڭگىمەگە تارتساڭ، تەكسەرە كەلگەندەر جازعانىنا قاراپ ەڭبەگىن باعالايتىن كورىنەدى. بۇل باياعى قۇتىلا الماي كەلە جاتقان قاعازباستىلىقتىڭ كەسىرى بولسا كەرەك. ول ءۇشىن دارىگەرلەردى كىنالاۋ ارتىق. ىستەن بۇرىن، قاعازعا سەنگەن كەزدە قاعازدىڭ ءرولى جوعارى بولعانى اقيقات. 03 قاراشا، 2017بالا، اتاانا جانە مۇعالىمبالا دا بالاپان سەكىلدى. باۋلي الساڭ باعىن اشاسىڭ، باۋلي الماساڭ ءوز بالاڭنان ءوزىڭ قاشاسىڭ.ادەبيەت 25 قازان، 2017ءبىر دىڭگەگىمىز ءدىنىمىزدانىشپان اباي وتىز التىنشى ءسوزىنىڭ باستاۋىندا: پايعامبارىمىز سالالاھۋ ھالايھي ءۋاسالامنىڭ قۇدايدىڭ راقىمەتى جاۋعىر حاديس شاريفىندە پايعامبار تۋرالى اڭگىمەلەر ايتىپتى: مەن ءلا ءحاياھۇن ءۋا ءلا يمانۋن ءلاھۋ دەپ، ياعني كىمنىڭ ۇياتى جوق بولسا، ونىڭ يمانى دا جوق، دەگەن. ءبىزدىڭ قازاقتىڭ ءوزىنىڭ ماقالى دا بار: ۇيات كىمدە بولسا، يمان سوندا دەگەن. ەندى بۇل سوزدەن ءبىلىندى، ۇيات، ءوزى يماننىڭ ءبىر مۇشەسى ەكەن، دەپتى. شىنىندا، ۇيات كەتكەن جەردە يمان بولمايتىنى انىق. يمانسىزدان يبالىق كۇتۋ جونسىزدىك. 06 قازان، 2017ءبىر زاماندارى قازاقتىڭ قاتە باسپاۋىنا حالىق تىيىمدارى ولشەۋسىز سەپتىگىن تيگىزگەنى راس. ءتىپتى تۇرمىسسالت تاربيەسىندە زاڭ ورنىنا ءجۇردى دەسەك تە، قاتەلەسە قويمايمىز. ۇلكەنكىشى پەندەلىكپەن تەرىس ءسوز ايتىپ، تەرىس قارەكەت جاساعاندا ارتىنان تىيىم ۇعىمدارىن ەسىنە ءتۇسىرىپ وتىراتىن بولعان. 23 تامىز، 2017قازاق ءتىلىنىڭ قادىرىن بىلەيىكقازاقتىڭ باستاۋ بۇلاقتاي تۇنىق تىلىنە كىم تامسانباعان دەيسىز. اۋەزدىلىگىن انگە تەڭەگەن. فرانتسۋز ءتىلى ەۋروپاعا قالاي اسەر ەتسە، قازاق ءتىلى تۇركى مادەنيەتىنە ءدال سولاي اسەر ەتكەن، دەپتى ۆ.رادلوۆ. 18 تامىز، 2017قىزمەتتەگى مادەنيەت مايەگىپاتشانىڭ بارىمتاسىنا، كەڭەستىك كەزەڭنىڭ كۇندە قىرىق قۇبىلعان قۋلىعىنا بوي الدىرماي، تۇنىق ويىنا داق تۇسىرمەي وتكەن ناعىز ۇلت كوسەمى ءاليحان بوكەيحان: ءتىرى بولسام، قازاققا قىزمەت قىلماي قويمايمىن. ۇلتىنا، جۇرتىنا قىزمەت ەتۋ بىلىمنەن ەمەس، مىنەزدەن، دەپ ەدى. شىنىندا، ول كەزدە ءبىلىم كەم، مىنەز مىقتى ەدى. قازىر ءبىلىم ۇشانتەڭىز، ءبىراق ۇلتتىق مىنەز ولقى، الاقۇلا، ءتىل ءمۇكىس، نامىس پەن ار اقشاعا تاۋەلدى بولىپ بارادى. 14 تامىز، 2017ءونىم ءوندىرۋشى ۇتىلماۋى كەرەكتابىس تابۋدىڭ، كۇن كورۋدىڭ جولى سان قىرلى. اللانىڭ اق جولىنان تايماي، ادال ىسپەن اينالىساتىندار دا، قۋلىعىنا قۇرىق بويلامايتىن، ايلاشارعىسى مول، كەزى كەلسە قىرعيداي قاقشىپ كەتەتىندەر دە اۋىردىڭ استىمەن ءجۇرىپاق مال تاۋىپ، ۇرتى مايلاناتىندار دا جوق ەمەس. باي، كەدەي دەمەي وزىنە كەرەك بولسا، كۇن مەن ءتۇندى ەلەمەي، بىرەۋدىڭ مۇلكىن قاقشىپ كەتىپ جۇرگەندەر دە، جاياۋ ۇرىلار دا، قاراۋ پەندەلەر دە از كەزدەسپەيتىن بولدى. 07 تامىز، 2017قازاققا ءتاڭىرىم دالاسىنداي كەڭ تىنىستى ءۇندى دە بەرگەن. ساحارانى ساحنا ەتىپ، اسپانداعى اققۋعا ءۇن قوسىپ ءجۇرىپ، ءۇمىتىن ۇكىلەگەن جۇرتىمىزدىڭ بويىنداعى كەمەلدىك پەن كەمەڭگەرلىكتى ارعىبەرگى تاريحي كەزەڭدەرگە كوز جىبەرسەڭ، ۇعاسىڭ دا ءتۇسىنەسىڭ. 26 شىلدە، 2017مۇعالىم بەدەلى جانە رەپەتيتورلىققازىر مەكتەپ ابىرويى، مۇعالىم بەدەلى تۋرالى كوپ ايتامىز. بۇرىنعى ورتالىقتاندىرىلعان ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى ءداۋىر دامۋىنا قاراي ءارتاراپتاندىرىلدى. سونىڭ ءبىرى اتاانالاردىڭ قالاۋىنا قاراي ءتۇرلى تاسىلدەر بويىنشا اقشاسىن تولەپ، رەپەتيتور جالداۋ. 17 شىلدە، 2017كىسىلىك پەن كىشىلىكويعا كەمەل، سوزگە بەرەن قازاقتىڭ قادىرى مىرزا ءالى: كىسىلىك كىسى تاڭدامايدى. ول قوي باعىپ جۇرگەن قاتارداعى قازاقتان باستاپ، ەل باسقارىپ جۇرگەن ەلەۋلى ازاماتتارعا دەيىن، ءبىر دە بىرەۋىن جاتىرقامايدى. ءيا، جاتىرقامايدى. بىراق ول ەكىنىڭ بىرىنە بۇيىرمايتىن، ادامنىڭ ادامىنا عانا، سونىڭ جۇرەگىنە ۇيا سالاتىن قىمبات قاسيەت... كىسىلىكتىڭ قادىرقاسيەتىن ءتۇسىنۋ ءۇشىن پەندەلىك، ءتىپتى، يتتىك حاقىندا دا اڭگىمە ايتۋعا تۋرا كەلەدى، دەيدى. |
ئۇيغۇرلارنىڭ تىنچلىق نامايىشىنى باستۇرۇش ئۈچۈن ئۈرۈمچىگە كىرگەن خىتاي قوراللىق ئەسكەرلىرى. 2009يىلى 8ئىيۇل، ئۈرۈمچى.2009يىلى 7ئاينىڭ 5كۈنى ئۈرۈمچىدە يۈز بەرگەن ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ نارازىلىق نامايىشى ۋە خىتاي دائىرىلىرىنىڭ نامايىشنى قانلىق باستۇرۇشى ئۇيغۇر ھازىرقى زامان تارىخىدىكى ئۇنتۇلماس بىر ۋەقە. 5ئىيۇل ئۈرۈمچى قىرغىنچىلىقى غا 10 يىل تولغان بۈگۈنكى كۈندە ئەينى چاغدىكى ئارخىپلار قايتىدىن ۋاراقلاندى. ئۇيغۇر شاھىتلار 5ئىيۇل قىرغىنچىلىقىدا كۆرگەنلىرىنى قايتىدىن ئەسلەپ ئۆتتى. دىققىتىڭلار مۇخبىرىمىز مېھرىبان تەييارلىغان مەزكۇر پروگراممىنىڭ 3قىسمىدا بولسۇن.رادىيومىز ئۇيغۇر ئېلىدىن بىۋاسىتە ئالغان ئۇچۇرلارغا ئاساسلانغاندا، 5ئىيۇل كۈنىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نارازىلىق نامايىشى 2009يىلى 5ئىيۇل يەكشەنبە كۈنى چۈشتىن كېيىن سائەت 5 لەردە باشلانغان. ئۇيغۇر ياشلىرى دەسلەپ ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ دۆڭكۆۋرۈك، جەنۇبىي قوۋۇق، خەلق مەيدانى قاتارلىق جايلاردا توپلىنىپ نامايىش قىلغان. ئۇيغۇر دىيارىدىن تېلېفون قىلىپ ئىگىلىگەن ئەھۋاللارغا قارىغاندا، نامايىش دەسلەپتە 1000 دىن ئارتۇق ئادەم بىلەن باشلانغان بولسا، كەچ سائەت 9 لاردا تەخمىنەن نەچچە مىڭغا يەتكەن.رادىيومىز ئۇيغۇر بۆلۈمى 2009يىلى 5ئىيۇل ئۈرۈمچىدىن ئىگىلىگەن مەلۇماتلارغا قارىغاندا، خەلق مەيدانىدا تەخمىنەن 3000 دىن ئارتۇق كىشى، دۆڭكۆۋرۈك ئەتراپىدا تەخمىنەن 5000 ئەتراپىدا خەلق دەسلەپ تىنچ ھالەتتە نامايىش قىلغان، كەچ سائەت 9 لار ئەتراپىدا نامايىش توقۇنۇشقا ئايلانغان. ساقچىلار بىلەن نامايىشچىلار ئوتتۇرىسىدا توقۇنۇش يۈز بەرگەن، ساقچىلار نامايىش قىلىۋاتقان خەلققە قارىتىپ ئوق چىقارغان.ئۇچى بەرگۈچىلەر، خىتاي دائىرىلىرىنىڭ دۆڭكۆۋرۈك، جەنۇبىي قوۋۇق، يەنئەن يولى، ئۈرۈمچى خەلق مەيدانى قاتارلىق رايونلاردا جىددىي ھەربىي ھالەت يۈرگۈزگەنلىكى، ھەتتا برونېۋىكلارنىمۇ ئىشقا سېلىپ، نامايىشچىلارنى تارقىۋېتىش ئۈچۈن ياش ئاقتۇرۇش بومبىسى ئىشلەتكەنلىكى رادىيومىزغا ئىنكاس قىلىنغان ئىدى.ئەينى چاغدا ساقلانغان ئارخىپلاردىن 5ئىيۇل كۈنى كېچىدىن باشلاپ خىتاينىڭ يۇكۇ قاتارلىق تورلىرىغا يوللانغان فىلىملار ۋە ئەركىن ئاسىيا رادىيوسىغا كەلگەن تېلېفون ئىنكاسلىرىدىن ئاشكارىلىنىشىچە، 5ئىيۇل كۈنى كەچ سائەت 7:00 دىن باشلاپ خىتاي ھۆكۈمىتى نامايىشنى باستۇرۇش ئۈچۈن دەسلەپ خەلق مەيدانىغا ساقچىلارنى ئەۋەتىپ نامايىشچىلارنى قورشىۋالغان. سائەت 9:00 دىن كېيىن ئۈرۈمچى شەھىرىنىڭ توكىنى ئۆچۈرگەن قوراللىق ساقچى ۋە ھەربىي قوشۇنلارنى يۆتكەپ كېلىپ نامايىشچىلارنى تۇتقۇن قىلىشنى باشلىغان. 5ئىيۇل كېچىسىدىكى دەسلەپكى تۇتقۇن ئۈرۈمچى بەيگە مەيدانى، داۋان، تىك قۇدۇق، بۇلاقبېشى، دۆڭكۆۋرۈك قاتارلىق ئۇيغۇرلار كۆپ سانلىق مەھەللىلەردە ئېلىپ بېرىلغان.ھالبۇكى تۇتقۇندىن كېيىنمۇ يەنە ئۈرۈمچىدە، 6ئىيۇل ئۇيغۇر ئاياللىرىنىڭ نارازىلىق نامايىشى، 7ئىيۇل خىتاي پۇقرالىرىنىڭ زوراۋانلىق ۋەقەسى، بىر تۈركۈم ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ 12ئىيۇل جۈمە كۈنىدىكى نامايىشى قاتارلىق بىر يۈرۈش زەنجىرسىمان ۋەقەلەر ئارقائارقىدىن يۈز بەرگەن. ئەمما خىتاي ھۆكۈمەت دائىرىلىرى 6ئىيۇلدىكى ئاياللار نامايىشى ۋە 7ئىيۇلدىكى خىتاي پۇقرالىرىنىڭ كالتەك كۆتۈرۈپ ئۇيغۇرلارغا ھۇجۇم قىلىش ۋەقەسى ھەققىدىكى خەۋەرلەر كونترول قىلدى.6ئىيۇل ئاياللار نامايىشى ھەقتىكى دەسلەپكى خەۋەرلەر ۋە سىن كۆرۈنۈشلىرى ئۈرۈمچىگە كىرىشكە رۇخسەت قىلىنغان خوڭكوڭ ۋە چەتئەل مۇخبىرلىرى ئارقىلىق دۇنياغا ئاشكارىلاندى.2009يىلى 6ئىيۇل كۈنى ئۈرۈمچىدە ئېرى ۋە بالىلىرىنى تەلەپ قىلىپ كوچىغا چىققان ئۇيغۇر ئاياللىرىنىڭ نامايىشىدا تۇرسۇنگۈل ئىسىملىك ئۇيغۇر ئانىنىڭ ھاسىسى بىلەن خىتاي ئەسكەرلىرى ۋە خىتاينىڭ برونېۋىكلىرىنى كەينىگە چېكىندۈرگەن كۆرۈنۈشى، خىتاي قوراللىق ساقچىلىرى ئالدىدا مەردانىلىك بىلەن سۆزلەۋاتقان ناتونۇش كۆك مايكىلىق ئۇيغۇر قىزىنىڭ جەسۇر قىياپىتى خەلقئارا تاراتقۇلاردىكى سىن كۆرۈنۈشلىرىدە تۇنجى قېتىم دۇنياغا ئاشكارىلانغان ئىدى.6ئىيۇل كۈنى نامايىش مەيدانىدا چەتئەل تاراتقۇلىرىنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلغان ئۇيغۇرلار خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا ئادالەتسىز سىياسەت يۈرگۈزگەنلىكى ئۈستىدىن شىكايەت قىلغان.نۆۋەتتە ئامېرىكىدا ياشاۋاتقان بىر ئۇيغۇر خانىم 10 يىل ئىلگىرىكى 5ئىيۇل ئۈرۈمچى قىرغىنچىلىقىنى ئەسلەپ، ئەينى چاغدا بولغان تىك قۇدۇق رايونىدىكى ئەرلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ زور كۆپ قىسمىنىڭ تۇتقۇن قىلىنغانلىقىنى بىلدۈردى.7ئىيۇلدىكى خىتايلارنىڭ كالتەك كۆتۈرۈپ ئۇيغۇرلارنى ئۇرۇش ۋەقەسىدە، خىتاي پۇقرالىرىغا ئۇچراپ قالغان ئۇيغۇرلارنىڭ يارىدار بولۇش ھەتتا ئۆلتۈرۈلۈش ۋەقەلىرى يۈز بەرگەنلىكى ھەققىدىكى خەۋەرلەر ئاشكارىلانغان بولسىمۇ، ئەمما خىتاي دائىرىلىرى مەزكۇر ھۇجۇم ھەققىدىكى خەۋەرلەرنى ئۈزلۈكسىز كونترول قىلىپ كەلمەكتە.نۆۋەتتە ئامېرىكىدا تۇرۇۋاتقان تۇمارس ئالماس خانىم، 2009يىلى 5ئىيۇل قىرغىنچىلىقى ۋە 7ئىيۇلدىكى خىتايلارنىڭ ئۇيغۇرلارنى ئۇرۇش ۋەقەسىنى ئۆز كۆزى بىلەن كۆرگەنلىكى ھەققىدە 10 يىلدىن كېيىن گۇۋاھلىق بەرگەن ئۇيغۇرلارنىڭ بىرى.تۇمارس ئالماس خانىم 2009يىلى 5ئىيۇل ئۈرۈمچى قىرغىنچىلىقى يۈز بەرگەن چاغدا ئۆزىنىڭ خەلق دوختۇرخانىسىدا ئىشلەۋاتقانلىقىنى ۋە 2دوختۇرخانىنىڭ 12قەۋىتىدىن كۆرگەن ئەھۋاللارنى ئەسلەپ ئۆتتى.خىتاينىڭ ھۆكۈمەت تاراتقۇلىرى 2009يىلى 5ئىيۇلدىكى تۇتقۇنلار ھەققىدە 13ئىيۇلدىن باشلاپ خەۋەر بېرىشكە باشلىدى. ئەينى چاغدا خىتاينىڭ شىنخۇا ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋىرىدىن مەلۇم بولۇشىچە، قولغا ئېلىنغان 40 نەپەر كىشىنىڭ 3 نەپىرىنىڭ 7ئىيۇل كۈنىدىكى خىتايلار نامايىشىدا ئادەم ئۆلتۈرۈشكە قاتناشقان خىتاي ئىكەنلىكى ئەسكەرتىلگەندىن باشقا قالغانلىرىنىڭ ھەممىسى ئۇيغۇر ئىكەنلىكى ئاشكارىلاندى.خىتاي دائىرىلىرى 2009يىل29ئىيۇل كۈنى يەنە 253 ئادەمنىڭ قولغا ئېلىنغانلىقىنى ئېلان قىلىپ، بۇ كىشىلەرنىڭ ئۈرۈمچى ۋەقەسى گە قاتناشقانلىقىنى بىلدۈردى. دائىرىلەر 31ئىيۇل جۈمە كۈنى يەنە ئىككى ئايالنى ئۆز ئىچىگە ئالغان 14 نەپەر ئۇيغۇر بىلەن بىر خىتاي ئۈستىدىن تۇتۇش بۇيرۇقى چىقاردى.2009يىلى 30ئىيۇل كۈنى خىتاي ج خ مىنىستىرلىقى ئېلان قىلغان قارا تىزىملىكتە ئابدۇخېلىل مەمتىمىن، ئابدۇرېشىت ئۆمەر، روشەنگۈل تەلەت ۋە خەيرىگۈل ئۆمەر قاتارلىق 14 نەپەر ئۇيغۇر ياش ۋە جاڭ جاۋپەن ئىسىملىك بىر خىتاي ئۈستىدىن تۇتۇش بۇيرۇقى چىقاردى. خىتاي دائىرىلىرى تۇتۇش بۇيرۇقى چىقارغان بۇ 14 كىشىنىڭ تىزىملىكى چەتئەللەردىكى ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرى ۋە ۋەزىيەتتىن خەۋەردار كىشىلەردە جىددىي گۇمان قوزغىدى. بۇ ھەقتىكى ئىنكاسلاردا تىزىملىكتىكى بەزى كىشىلەرنىڭ تۇتۇش بۇيرۇقى چىقىرىلىشتىن ئىككى ھەپتە بۇرۇنلا قولغا ئېلىنغانلىقىنى، بۇ ئەھۋال خىتاي تۇتۇش بۇيرۇقى چىقارغان كىشىلەرنىڭ ئاقىۋىتىگە نىسبەتەن شۈبھە پەيدا قىلىدىغانلىقى تەكىتلەندى.خىتاي دائىرىلىرى 5ئىيۇل ئۈرۈمچى قىرغىنچىلىقىدا قولغا ئېلىنغان ئۇيغۇرلار ئۈستىدىن 2009يىلى ئاۋغۇستنىڭ ئوتتۇرىلىرىدا تۇنجى قېتىملىق سوتنى ئاچتى. ئەينى چاغدا خىتاي مەركىزى تېلېۋىزىيە ئىستانسىسىدا مەخسۇس خەۋەر بېرىلدى.خەۋەردە ئابدۇقېيۇم ئابدۇۋايىت، غېنى يۈسۈپ، ئابدۇللا مەتتوختى، ئادىل روزى، نۇرئەلى ھوشۇر قاتارلىق 5 ئۇيغۇر 5ئىيۇل ئۈرۈمچى ۋەقەسىدە قەستەن ئادەم ئۆلتۈرۈش، ئۆت قويۇپ جامائەت مۈلكىگە زىيان سېلىش بىلەن ئەيىبلىنىپ ئۆلۈم جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغانلىقى تىلغا ئېلىندى.خىتاي دائىرىلىرىنىڭ كېيىنكى خەۋەرلىرىدە، 2009يىلدىكى 5ئىيۇل ئۈرۈمچى ۋەقەسىگە چېتىشلىق 253 ئادەمنىڭ قولغا ئېلىنغان لىقىنى ئېلان قىلدى. ئەمما چەتئەللەردىكى ئۇيغۇر تەشكىلاتلىرى 5ئىيۇل قىرغىنچىلىقى دا 1000 دىن ئارتۇق ئۇيغۇرنىڭ تۇتقۇن قىلىنغانلىقىنى، ۋەقەدە ئۆلگەن غايىب بولغانلار ھەققىدىكى ئۇچۇرلارنىڭ قامال قىلىنغانلىقىنى بىلدۈردى ۋە خىتاي ھۆكۈمىتىدىن ھەقىقىي سانلىق مەلۇماتلارنى ئېلان قىلىشىنى ۋە خەلقئارادىن مۇستەقىل ئورگانلارنىڭ تەكشۈرۈشى كېرەكلىكىنى تەلەپ قىلدى.5ئىيۇل ئۈرۈمچى قىرغىنچىلىقىدا ئوغلى غايىب بولغانلىقىنى دۇنيا ئاڭلاتقان جەسۇر ئانا پاتىگۈل غۇلامغا ئوخشاش ئۇيغۇرلاردىن ئىگىلىگەن ئۇچۇرلارغا ئاساسەن تۇتقۇندىن كېيىن ئىزدېرىكى بولمىغان 30 دىن ئارتۇق كىشىنىڭ كىملىكى رادىيومىز ئارقىلىق دۇنياغا ئاشكارىلاندى.خىتاي دائىرىلىرى يەنە 2009يىلى 5ئىيۇلدىن ئېتىبارەن ئۈرۈمچىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان نۇرغۇن شەھەرلەردە ئىنتېرنېت، تېلېفون ئالاقە قاتارلىق بارلىق ئۇچۇر ۋاسىتىلىرىنى پۈتۈنلەي قامال قىلدى. گەرچە خىتاي ھۆكۈمىتى 2009يىل 28ئىيۇل كۈنى خەۋەر بېرىپ، ئۈرۈمچىدە ئىنتېرنېت ۋە ئۇچۇر ۋاسىتىلىرىگە بولغان كونتروللۇقنىڭ مەلۇم دەرىجىدە بوشىتىلغانلىقىنى ئېلان قىلغان بولسىمۇ، ئەمما، ئىنتېرنېتنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئۇچۇر ئالاقە ۋاسىتىلىرىنى كونترول قىلىش 2010يىلغا قەدەر 10 ئاي داۋاملاشتى. |
قازاقستاندىق بىرىككەن ارالاس جەكپەجەك فەدەراتسياسىنا جاڭا باسشى سايلاندىتاعايىنداۋ 20 اقپان، 2020بۇگىن مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىندە قازاقستاندىق بىرىككەن ارالاس جەكپەجەك فەدەراتسياسى رەسپۋبليكالىق قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ كەزەكتەن تىس ەسەپتىك سايلاۋ وتىرىسى ءوتتى.كەزدەسۋگە مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى رايىمقۇلوۆا اقتوتى، قازاقستاننىڭ جاۋىنگەرلىك ونەر اسسوتسياتسياسى پرەزيدەنتى ءانۋار سادىقۇلوۆ، قازاقستاندىق بىرىككەن ارالاس جەكپەجەك فەدەراتسياسى پرەزيدەنتى ەسەنوۆ عالىمجان، قازمۇنايگاز ۇك اق باسقارما توراعاسى اليك ايدارباەۆ جانە قۇرىلتاي كەڭەسىنىڭ مۇشەلەرى قاتىستى.فەدەراتسيانىڭ باس ديرەكتورى ۆاليحان تەن ۇيىمنىڭ وتكەن جىلعى جۇمىسىن قورىتىندىلادى. كۇن ءتارتىبىنىڭ باستى ماسەلەسى قازاقستاندىق بىرىككەن ارالاس جەكپەجەك فەدەراتسياسى پرەزيدەنتىن سايلاۋ بولدى. اتالعان قىزمەتكە قازمۇنايگاز ۇك اق باسقارما توراعاسى اليك ايدارباەۆ ۇسىنىلدى. جاڭا پرەزيدەنتتى سايلاماس بۇرىن جينالعاندار ارالاس جەكپەجەكتىڭ ەلىمىزدەگى الەۋەتى تۋرالى ايتىپ ءوتتى.مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى رايىمقۇلوۆا اقتوتى ەلىمىزدە ارالاس جەكپەجەكتىڭ قارقىندى دامىپ كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى.وليمپيادالىق ەمەس سپورت تۇرلەرى دامىپ جاتقان كەزدە سپورتتىق فەدەراتسيالاردىڭ جۇمىسىن بىرىزدەندىرۋ ماڭىزدى. بۇگىنگى تاڭدا ەلىمىزدە بۇقارالىق سپورت تۇرلەرى جاقسى دامىپ كەلەدى. بۇل باعىتتا ارالاس جەكپەجەك فەدەراتسيالارىنىڭ باسىن بىرىكتىرىپ ونى باسقارىپ وتىرعان عالىمجان شاحماردان ۇلىنىڭ جۇمىسىن اتاپ ءوتۋ كەرەك،دەدى اقتوتى راحمەتوللاقىزى.ءوز كەزەگىندە، قازاقستاننىڭ جاۋىنگەرلىك ونەر اسسوتسياتسياسى پرەزيدەنتى ءانۋار تولەۋحان ۇلى ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق سپورتتىق ءيميدجىن قالىپتاستىرۋداعى ارالاس جەكپەجەكتىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.ءبىر جىلدا قازاقستاندىق بىرىككەن ارالاس جەكپەجەك فەدەراتسياسى ۇلكەن جۇمىس اتقاردى. وسى ورايدا عالىمجان شاحماردان ۇلى باسقارعان فەدەراتسيا ەلىمىزدىڭ حالىقارالىق ارەناداعى ءيميدجىن ءبىراز كوتەرىپ تاستادى. ەلىمىزدىڭ سپورتشىلارى حالىقارالىق دارەجەدە تانىلا باستادى. قازاقستاننىڭ جاۋىنگەرلىك ونەر اسسوتسياتسياسى اتىنان قازاقستاندىق بىرىككەن ارالاس جەكپەجەك فەدەراتسياسىنىڭ بۇرىنعى باسشىلىعىنا العىس ءبىلدىرىپ، جاڭاسىنا تەك ساتتىلىك تىلەيمىن.،دەدى ءانۋار تولەۋحان ۇلى.ءوز كەزەگىندە قازاقستاندىق بىرىككەن ارالاس جەكپەجەك فەدەراتسياسى باس ديرەكتورى ۆاليحان تەن ۇيىمنىڭ وتكەن جىلعى جۇمىسىن قورىتىندىلاپ، جاڭا جىلعا جوسپارلارى تۋرالى ايتتى.ايتا كەتەيىك، كۇن تارتىبىندە قازاقستاندىق بىرىككەن ارالاس جەكپەجەك فەدەراتسياسىنىڭ جاڭا باسشىسىن سايلاۋ ماسەلەسى تۇرعان بولاتىن. اتالعان قىزمەتكە قازمۇنايگاز ۇك اق باسقارما توراعاسى اليك ايدارباەۆ سايلاندى. |
شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى ءتىلشىسى يۇي شي9 ايدىڭ 9 كۇنى ەرتەمەن داي لۇڭ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ۋيچات توبىنا ءسوز قالدىرىپ: اۋىلداستار، ىندەتتەن ساقتانۋ تىزگىندەۋ ۇدايىلانۋ ساتىسىنا وتكەنىمەن، ءبىراق ءبىزدىڭ ءالى دە بەيعامدىققا سالىنۋىمىزعا بولمايدى، قولدى ۇنەمى جۋىپ، تەرەزەلەردى ءار ۋاقىت اشىپ تۇرۋىمىز، توپتالماۋىمىز كەرەك!، دەدى.ايتقانى ءجون، ىندەتتەن ساقتانۋ تىزگىندەۋدىڭ تابىسى وڭاي وسپاق قولعا كەلگەن جوق، قىراعىلىقتى استە بوساڭسىتۋعا بولمايدى!، باتىل، ويداعىداي ساقتاناتىن بولساق، ۆيرۋس ءوزى اق قاشادى، الاڭسىز بول، جاپا شەكتىڭ!... اۋىلداستاردىڭ تۇس تۇستان جاۋاپ قايتارىپ ءسوز قالدىرعاندىعىن كورگەن داي لۇڭ كوڭىلدەنە كۇلدى.46 جاستاعى داي لۇڭ شينجياڭ يۇيلۇڭ قۇرىلىس ينجەنەريا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ جاۋاپتىسى. قازىر ول 130 نەشە جۇمىسشىنى باستاپ ءۇرىمجى ەكونوميكالىق تەحنيكالىق اشۋ رايونى توۋتۇنحى رايونى لياڭحى اۋماعى ماجياجۋاڭزى قىستاعىنىڭ ماڭىنداعى ءبىر قۇرىلىس الاڭىندا قۇرىلىس جۇرگىزۋدە. ىندەت تۋىلعاننان كەيىن داي لۇڭ ەڭ الدىمەن ماجياجۋاڭزى قىستاعىنىڭ ەرىكتىلەر قوسىنىنا قاتىناستى.ەرىكتى بولعان ءبىر ايدان استام ۋاقىتتا داي لۇڭ ءارى جۇك تاسۋشى، ءارى زات تاراتۋشى، ينفورماتسيا جازۋشى، ەسەپ داپتەرىن جاساۋشى، ساندى مالىمەتتەردى تەكسەرۋشى، ورنالاستىرىپ سايكەستىرۋشى بولدى... ءار كۇنى 3 ساعات عانا ۇيىقتاپ جۇرسە دە، تاماعى ۇنەمى قارلىعىپ قالاتىن بولسا دا، بەت اۋزىنا، بىلەكتەرىنە ۇساق بورتكەن قاپتاپ كەتسە دە، الايدا ونىڭ ەڭ كوپ ايتاتىن: ىندەت اياقتامايىنشا، استە شەپتەن قايتپايمىز! دەگەن ءسوزى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ەسىندە قالدى.تەز دە ساپالى قىزمەت وتەۋ ءۇشىن، داي لۇڭ ءوز اۆتوكولىگىمەن قىستاقتاعى كوكونىس دۇكەنىنە قايتا قايتا شاپقىلاپ، زات تاسىدى. ەڭ كوپ بولعان كەزدەرى ءبىر كۇندە 40 نەشە قىستاق تۇرعىنىنىڭ ۇيىنە زات جەتكىزىپ بەرىپ، ۋيچاتتا ەستەلىككە الىنعان قادام سانى 50 مىڭ قادامنان اسقان.قامالىپ ۇيدە جاتقاندا، ءىشىنارا تۇرعىندار كەي كەزدەرى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ۋيچات توبىندا نارازىلىق تانىتىپ جاتادى. داي لۇڭ ءتىس جارىپ ەشتەڭە ايتپاستان، كۇنىنە 3 رەت ۋاقىت شىعارىپ، كوڭىل كۇيى ورنىقپاعان قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ەسىك الدىنا بارىپ، قاقپانىڭ سىرتىنان سامبىرلاي سويلەپ اڭگىمەگە تارتىپ، ءازىل قالجىڭ ايتادى. يدەيالىق قىزمەت ىستەگەندە ادىسىنە ايرىقشا كوڭىل ءبولۋ كەرەك، قارسى جاقتى يلاندىرارلىقتاي بىرنەشە اۋىز ۇتىمدى ءسوزدى دايىنداپ العاندا عانا يدەيالىق قىزمەتتى ءساتتى جۇرگىزۋگە بولادى، دەدى داي لۇڭ.سول كۇندەردە كۇنى بويى شارشاپ شالدىعىپ جۇرگەنىممەن، ءبىراق ءار ۇيدەن جارقىراعان شام جارىعىنا قاراپ تۇرىپ، وسىلاي ىستەۋىمە تاتيدى دەپ ويلايتىنمىن، دەيدى داي لۇڭ. |
اقتەرەك رۋحى وسىندا بارىنشا اسقاقتاي ءتۇستى ارناۋلى تاقىرىپ باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2اقتەرەك رۋحى وسىندا بارىنشا اسقاقتاي ءتۇستىجولدانعان ۋاقىتى : 2022510 17:28:17ـــ 2022 جىلعى مەملەكەتتىك جۇمىسشىلار اتويشىسى اتاعىنا يە بولعان مەملەكەتتىك ەلەكتر تورى شاعانتوعاي اۋداندىق ەلەكترمەن قامداۋ سەرىكتەستىگى اقتەرەك ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتى جايىنداوتكەن عاسىردىڭ 80 جىلدارىندا ەل اۋزىنان تۇسپەيتىن اقتەرەك اتتى ءان اقتەرەك قاراۋىل ورنىنىڭ اتىن بۇكىل ەلگە تانىتتى.انە سودان باستاپ وسىندا تۇراتىن شەكارا قورعانىس جاۋىنگەرلەرى اسقار تاۋلاردىڭ اراسىندا قاسقايىپ تۇرعان اقتەرەك رۋحىمەن قيىنشىلىقتان تايسالماي، شەكارانى قاجىرلىلىقپەن كۇزەتەتىن وتانشىلدىق سۇيىسپەنشىلىكتى ايگىلەپ كەلەدى.ۇزاق جىلداردان بەرى شاعانتوعاي اۋدانىنداعى بۇرىنعى شاعانتوعاي مال فەرماسىنىڭ اقتەرەك ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتىندەگى كادرلار مەن جۇمىسشى قىزمەتكەرلەردىڭ اقتەرەك رۋحىن جالعاستىرىپ، اقتەرەك رۋحىن امالياتتا ايگىلەپ، شەكارا رايونعا قىزمەت وتەپ، ءبىر وڭىرگە جارىق سيلاپ، بۇقارانى يگىلىككە كەنەلدىرگەن ىزگى ىستەرى جەرگىلىكتى ورىندا اۋىزدان اۋىزعا تارالدى.جاۋاپكەرشىلىك تايشان تاۋىنان دا سالماقتىكوگىلدىر اسپان استىندا قاز باۋىر بۇلتتار قالىقتاعان 5 ايدا اقتەرەك قاراۋىل ورنىنداعى كوككە ۇمسىنعان اق تەرەكتەر، اسكەري ۇلگىدە بويالعان قاراۋىل مۇناراسى مەن كورمە سارايى ايرىقشا ايبىندى كورىنەدى. اقتەرەك قاراۋىل ورنى شاعانتوعاي اۋدانىنىڭ قىزىل ساياحاتىندا، ءسوزسىز، باراتىن جەرگە اينالىپ، شينجياڭنىڭ ءىشى سىرتىنان وسى ارانىڭ اتىن ەستىپ كەلگەن ساياحاتشىلاردىڭ قاراسى ۇزىلمەيتىن بولدى.ءار جىلعى 1مامىر ەڭبەكشىلەر مەرەكەسى، 1تامىز ارميا قۇرۋ مەرەكەسى، 1 قازان مەملەكەت مەرەكەسى ساياحاتشىلاردىڭ ەڭ كوپ كەلەتىن كەزى ءارى ەلەكتردەن پايدالانۋدىڭ قاۋىرت مەزگىلى. ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتىنىڭ باستىعى گى جى يۋان ۇنەمى قىزمەتتەستەرىن باستاپ ەلەكتر لەنياسىن شارلاپ، جابدىقتاردى، ەلەكتر ۇلەستىرۋ ساندىعىن تەكسەرىپ تۇرادى...مەرەكە مەيرام سايىن گى جى يۋان قىزمەتتەستەرىمەن بىرگە ەلەكتر جابدىقتارىن جوندەۋگە ارنايى كەلەدى. ءار جولى ەلەكترمەن قامداۋدان كىنارات شىققاندا مەيلى قانداي جاعداي بولسىن، ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتى ەڭ الدىمەن قاراۋىل پۋنكتىنىڭ ەلەكتردەن پايدالانۋىنا كەپىلدىك ەتەدى. كورمە سارايى سالىنعاننان بەرى بىردە ءبىر رەت توك توقتاپ كورمەدى دەدى اقتەرەك قاراۋىل پۋنكتىندە مونتەرلىك قىزمەتىن قوسىمشا ىستەپ جۇرگەن چى يانسۇڭ.اقتەرەك ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتى مەملەكەت قورعانىسىنان پايدالاناتىن ەلەكتردى قامتاماسىزداندىرۋدى باستان اياق ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، وسى ەلەكتر لەنياسىنىڭ اينالىمى جانە كۇتىمدەۋ سياقتى اۋىر مىندەتتى ىرىقتىلىقپەن ۇستىنە الىپ، ۇدايىلانعان اينالىمعا كەپىلدىك ەتۋ، كۇتىمدەۋ مەحانيزمىن ورناتىپ، اي سايىن بەلگىلەنگەن ۋاقىتتا شارلاۋ جۇرگىزىپ، ماۋسىم سايىن ەلەكتر لەنياسىن ارناۋلى شارلاۋ قىزمەتىن ورىستەتەدى.ءبىر جىل ىشىندە ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتى ەلەكتر لەنياسىنىڭ حاۋىپسىز، ورنىقتى اينالىمىنا ىقپال جاسايتىن شۇعىل جاعدايدان 80 نەشەسىن ءبىر جايلى ەتىپ، كەرنەۋ وزگەرتكىشىنىڭ كونەرگەن ەلەكتر سىمدارىنان، بۇزىلعان كابەلدەن 43 ىن جوندەيدى. قانشاما جىلدار وتسەدە شەكارا قورعانىسىن ەلەكترمەن قامداۋ لەنياسىندا ەشقانداي ماسەلە تۋىلىپ كورمەدى.2021 جىلى اقتەرەك ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتى قۇرىلعاندىعىنىڭ 20 جىلدىعىندا ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتى ايگىلى ءانشى يان ۋي ۋىننىڭ قۇتتىقتاۋ ءسوزىن سويلەپ، القاعان كەسكىنىن تاپسىرىپ الدى. ونىڭ نازار اۋدارۋى كوپشىلىكتى ايرىقشا جەلپىندىردى. ءبىز شەكارا وڭىرگە تامىر تارتىپ، اقتەرەك رۋحىنۇرپاقتان ۇرپاققا جالعاستىرىپ، جۇرتشىلىقتى جارىقپەن قامداۋعا كەپىلدىك ەتەمىز دەدى گى جى يۋان تەبىرەنە.ارميا مەن حالىق بىرلىكتە قۇرىش قورعان سالدىقازىر اقتەرەك ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتى شەكارا ءوڭىردى باسقارۋ مەڭگەرۋگە قاجەتتى ەلەكترمەن قامداۋ مىندەتىن وتەپ، شەكارانىڭ فۋنكتسيالىق ورنالاسۋىن كەمەلدەندىرۋ، عىلىم ـ تەحنيكا ارقىلى شەكارانى گۇلدەندىرۋ مەن سايكەستى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ سىندى ماڭىزدى مىندەتتى ارقالاپ وتىر.20 جىلدان بەرى نەشە ءجۇز كيلومەترلىك شەكارا لەنياسى مەن 100 شاقىرىمدىق جەل ءوتى ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتىندەگى كادرلار مەن جۇمىسشى ـ قىزمەتكەرلەردىڭ قىزمەت وتەپ، ۇلەس قوسۋىنا كۋا بولدى.ليان دۇيلەرگە ەندى عانا ەلەكتر جەتكىزىلگەن كەزدەردە ەلەكترمەن قامداۋ ورنىنداعى قىزمەتكەرلەر ەرەكشە جاپا شەكتى، ولار ەلەكتر لەنياسىن رەمونتتاۋمەن بىرگە، بىزگە تەكسەرۋ رەمونتتاۋ شەبەرلىگىن دە ۇيرەتتى ءارى ءار كۇنى قاراۋىل ورنىنا ادام ورنالاستىرىپ قىزمەت وتەدى دەدى چى يانسۇڭ سول كەزدەردى ەسكە الىپ.اسكەري بولىمدەردىڭ ەلەكتردەن پايدالانۋىن قامتاماسىز ەتۋدەن تىس، اقتەرەك ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتى اسكەري بولىمدەردەگى مونتەرلەردى تەحنيكالىق جاقتان باۋلۋدى ماڭىزدى قىزمەت رەتىندە مىقتى يگەردى. ءار رەتكى كومەسكى قاتەرلەردى الاستاۋ بارىسىندا ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى اسكەري ءبولىمنىڭ مونتەرلەرىن ەرتىپ، ءبىر جاعىنان، ساقتالعان قيىن ماسەلەلەردى شەشىم ەتسە، ەندى ءبىر جاعىنان، ولارعا قولدانىلمالى تەحنيكالاردى ۇيرەتتى.سونىمەن بىرگە، ءار رەتكى مەرەكە مەيرامداردا اقتەرەك ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى قاراۋىل ورنىنداعى كوماندير جاۋىنگەرلەردەن حال سۇرادى، جاڭا قىزمەتكەرلەر ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتىنە كەلىپ پراكتيكا جاساعان كەزدە اقتەرەك قاراۋىل ورنىنا بارىپ اسكەري مادەنيەتتەن ءنار الىپ، اسكەري كازارمانىڭ تۇرمىسىن سەزىندى. اسكەري بولىمدەگى جاڭا اسكەرلەر قوسىنعا قاتىناسىپ، ساقا اسكەرلەر قوسىننان شەگىنگەن كەزدە اقتەرەك ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جاۋىنگەرلەرمەن بىرگە اق تەرەكتىڭ استىندا بىرگە سەرت بەردى. وسىلايشا، ارميا مەن حالىق بىرگە قۇرۋ قيمىلدارى بارىسىندا ەكى جاق اقتەرەك رۋحىنا بىرگە مۇراگەرلىك ەتتى جانە ونى ساۋلەلەندىردى.قىزمەت وتەۋ ماڭگى جالعاسادىاقتەرەك ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتى بارلىق تاۋىنىڭ وڭتۇستىك باۋرايىنا ورنالاسقان، بۇل ارانىڭ قىسى ۇزاق ءارى ىزعارلى كەلەدى. ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتىنىڭ ماڭىنداعى جولدار قىس بويى بوگەلىپ جاتاتىندىقتان، اۆتوكولىكتەردىڭ ىركىلىسسىز كىرىپ شىعۋىنا ىقپال جاسايتىن. ونىڭ ۇستىنە جول الىس، تەكشەلەر بىتىراڭقى ورنالاسقاندىقتان، ەلەكتر لەنياسىن شارلاۋ، جوندەۋ سياقتى قىزمەتتەردى ورىستەتۋ ەرەكشە قيىنعا سوعاتىن.2021 جىلى 1 ايدىڭ 2 كۇنى بۇرىنعى شاعانتوعاي مال فەرماسى بارداقۇل قىستاعى شاعىن گرۋپپاسىنىڭ باستىعى باقىتقان اسان تەلەفوندا قىستاقتا توك توقتاعانىن ايتادى.گى جى يۋان بارداقۇل قىستاعىنىڭ جاعدايىنا ابدەن قانىق، بۇل قىستاق تيپتىك مالشىلىق قىستاققا جاتادى، ەلەكترمەن قامداۋ ورنىنان شامامەن 18 كيلومەتر جەرگە ورنالاسقان. قىس تۇسىسىمەن قاسات قار قىستاقتىڭ جولىن بوگەپ، اۆتوكولىكتەر كىرە الماي، قىستاق تۇرعىندارى سىرت جەردەن تۇرمىستىق بۇيىمداردى الۋعا شاراسىز قالاتىن. ەگەر دەر كەزىندە ەلەكترمەن قامداۋدى قالپىنا كەلتىرمەسە، قاقاعان ايازدا قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تۇرمىسى اۋىر ىقپالعا ۇشىرايتىن ەدى.كوپشىلىك جول جاعدايىنا ىشتەي تولىق دايىندىق جاساپ، اۆتوكولىكتىڭ دوڭگەلەگىنە تايعاناۋدان ساقتانۋ شىنجىرىن ورناتقانىمەن، 30 سانتيمەترلىك ومبى قاردا جول بويى ءبىر ءجۇرىپ، ءبىر توقتاپ ارەڭ جىلجىپ وتىردى. 3 ساعاتتان استام ۋاقىت جۇرگەن سوڭ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تاعاتسىزدانا كۇتۋىندە ولار قىستاققا اقىرى جەتىپ، تەكسەرۋ ارقىلى كەرنەۋ وزگەرتكىشىنىڭ كۇيىپ كەتكەنىن بايقايدى. وسى كەزدە جاۋىپ تۇرعان قار بارعان سايىن ۇدەي ءتۇسىپ، گى جى يۋان قىستاق تۇرعىندارىنا جاعدايدى تۇسىندىرگەن سوڭ، ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتىنە جاڭا كەرنەۋ وزگەرتكىش الۋعا كەتەدى.ەرتەسى تاڭەرتەڭ ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتىنىڭ ەسىگىن اشقان گى جى يۋان ساسىپ قالدى. تۇنىمەن جاۋعان قاردىڭ قالىڭدىعى 50 سانتيمەتردەن اسىپ، اۆتوكولىك جۇرە المايتىن دارەجەگە جەتىپتى. دەسەدە باسقا امال تاپپاعان ولار نە بولسادا سىناپ كورۋ بەكىمىنە كەلەدى. الايدا، ءتورت دوڭگەلەگى تەڭ تارتاتىن پيكا اۆتوكولىگى بىرنەشە ءجۇز مەتر جۇرمەي جاتىپ ومبى قارعا باتىپ قالادى. شاراسى تاۋسىلعان جۇمىسشىلار قىستاق تۇرعىندارىنا تەلەفوندا جاعدايدى تۇسىندىرەدى.ەكى ساعاتتان كەيىن، گى جى يۋان سول ورىنداعى اۋىلدىق ۇكىمەتتەن كەلگەن تەلەفوندى قابىلداپ، ولارعا ءبىر جوعارى ات كۇشىندىك تراكتور تاۋىپ، كومەكتەسۋ ويىنا كەلەدى. وسىلايشا، جوعارى ات كۇشىندىك تراكتور كەلىپ باتىپ قالعان پيكا اۆتوكولىگىن تارتىپ شىعارادى.تۇستەن كەيىن ساعات 4 تەن اسا، ولار قىستاققا امان ەسەن جەتەدى. جابدىقتاردى بولشەكتەپ، كەرنەۋ وزگەرتكىشتى كرانمەن ورناتىپ، قاراڭعى تۇسەرگە تاياۋ قىستاقتى قايتا جارىقتاندىرادى.باقىتقان گى جى يۋاننىڭ قولىن قىسىپ تۇرىپ:جاۋعان قالىڭ قاردا سەندەردى كەلە الماي ما دەپ ويلاعان ەدىم، سەندەرگە كوپتەن كوپ راقىمەت دەدى.مۇنداي جاعدايلار ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتىندەگى كادرلار مەن جۇمىسشى قىزمەتشىلەر جونىنەن العاندا، قالىپتى جاعداي ەدى. قانشاما رەت داۋىل نوسەرمەن جاعالاسا رەمونتتاعاندارىن، قانشاما رەت قارلى بورانداردا شۇعىل جوندەۋ جۇرگىزگەندەرىن وزدەرى دە بىلمەيدى... الايدا، بىردە ءبىر ادام بۇدان شەگىنشەكتەپ، بىردە ءبىر ادام بۇعان كەيىمەدى. ويتكەنى اقتەرەك رۋحى ولاردىڭ بويىندا ماڭگى تاسىپ تۇرعان ەدى.جاپا شەكپەي، راقات جوق. بيىل 5 ايدىڭ 1 كۇنى اقتەرەك ەلەكترمەن قامداۋ پۋنكتى بۇكىل مەملەكەتتىك جۇمىسشىلار اتويشىسى اتاعىن ەنشىلەيدى. قازىر ولار بۇل اتاعىن قوزعاۋشى كۇشكە اينالدىرىپ، تامىرى تەرەڭ، ءدىڭى بەرىك اقتەرەك ىسپەتتى، اۋەلگىسىندەي شەكارا قورعانىسىن، شەكارانى، شەكارا حالقىن ەلەكترمەن قامداۋعا قىزمەت وتەپ، شىن پەيىلىمەن ەڭبەك ءسىڭىرىپ، مەملەكەت ەلەكتر تورابى ماركاسىن وتاننىڭ شەكارا قورعانىس لەنياسىنا تاڭبالادى. |
بۇگىنگى كۇنى بالالاردىڭ تەك 5 بالاباقشاعا كەلىپ جاتىر بعم ءمينيسترىقازاقستان 31 ناۋرىز، 2020بۇل تۋرالى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ الاڭىندا قاشىقتان وقىتۋدىڭ جاڭا فورماتىنا ارنالعان ءباسپاسوز كونفەرەنتسياسىندا ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ حابارلادى.ەڭ باستى ماسەلەلەرگە توقتالا كەتسەم: وزدەرىڭىز بىلەتىندەي، 16 ناۋرىزدان باستاپ مەكتەپ وقۋشىلارى كانيكۋلعا شىققان بولاتىن. ال كوللەدج بەن جوو ستۋدەنتتەرى 16 ناۋرىزدان باستاپ قاشىقتان وقىپ جاتىر. قوسىمشا ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى، مۋزىكالىق مەكتەپتەر، وقۋشىلار سارايلارى كوبىنەسە جۇمىسىن توقتاتتى. كەيبىر باعىت بويىنشا قاشىقتان وقىتۋ ارقىلى ۇيىرمەلەر جۇمىسىن ءارى قاراي جۇرگىزىپ جاتىر، دەدى مينيستر.اسحات ايماعامبەتوۆ بالاباقشالار جۇمىسى تۋرالى ايتىپ بەردى.بالاباقشالاردىڭ جۇمىسى ەڭ باسىندا شتات رەجيمىندە جۇمىس ىستەيدى دەپ ايتقان بولاتىنبىز. بىراق اتاانالاردىڭ وزدەرى شەشىم قابىلدايدى دەپ تە ايتتىق. سونىڭ سالدارىنان ەڭ باسىندا بالالاردىڭ كەلۋى 70عا دەيىن تومەندەسە، ودان كەيىن 40، بۇگىنگى كۇنى بالالاردىڭ تەك 5 بالاباقشاعا كەلىپ جاتىر. سوندىقتان وسىنداي وتە تومەن كورسەتكىشتەر، كوبىنەسە ءبىزدىڭ بالاباقشالار بوس تۇر، دەدى بعم باسشىسى.ۇستازداردىڭ تسيفرلىق ساۋاتىن ارتتىرۋ ءۇشىن كۋرستار ۇيىمداستىرىلۋدا.ۇستازدارعا كەلەتىن بولساق، 16نان باستاپ ۇيلەرىندە جۇمىس اتقارۋدا. كوللەدج، ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ پەداگوگتارى دا ارنايى كۋرستار وتكىزۋدە. ويتكەنى، بۇل وتە ماڭىزدى. قاشىقتان وقىتاتىن بولعاندىقتان ءبىز مۇعالىمدەردىڭ تسيفرلىق ساۋاتتىلىعىنا ۇلكەن كوڭىل بولۋدەمىز. ءار وبلىستا قاشىقتان وقىتۋ بويىنشا ارنايى جوبالىق كەڭسەلەردى قۇردىق. جانە دە بعمدە دە وسىنداي جوبالىق وفيس جۇمىسىن جۇرگىزىپ جاتىر، دەدى ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ. |
مىسلى كۆرۈلمىگەن تەقىب قىلىش تېخنىكىلىرى ئۇيغۇر ئېلىدا ئومۇملاشتۇرۇلماقتا ئۇيغۇرخىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدا مۇقىملىقنى ساقلاشقا چېتىلىدىغان يۇقىرى تېخنىكا تۈرلىرىگىمۇ زور مەبلەغ سېلىۋاتقانلىقى مەلۇم. بۇ تۈرلەر ئىچىدىكى بىرى بىخەتەرلىك كامېرالىرىنى تورلاشتۇرۇش، ئۆزئارا يەتكۈزۈش سۇپىسى قۇرۇلۇشى دەپ ئاتىلىدىغان بولۇپ، بۇ كۆزەتكۈچىلەرنىڭ ئالاھىدە دىققىتىنى قوزغىماقتا. بۇ ساھەدىكى مۇتەخەسسىسلەرنىڭ ئېيتىشىچە، ئاھالە ۋە مەنبەلەرنى كونترول قىلىش تەدبىرى دەپ ئاتىلىدىغان بۇنداق سىستېمىلار دىكتاتور ھاكىمىيەتلەر تەرىپىدىن خەلقنى باستۇرۇش ۋە زۇلۇم قىلىش ئۈچۈن قوللىنىلىدىكەن.خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇر ئېلىدا يېقىنقى يىللاردىن بۇيان ئۇيغۇرلارغا قارىتىلغان تەقىب ۋە تەكشۈرۈشنى ئاشۇرۇپ، مۇتلەق قامالنى ئىشقا ئاشۇرىدىغان تۈرلەرنى زور دەرىجىدە تەرەققىي قىلدۇرۇۋاتقانلىقى مەلۇم. يېقىندا، ئۇيغۇر ئېلىنىڭ مالىيە نازارىتى نازىرى ۋەن خەيچۈننىڭ ئۇيغۇر ئېلىنىڭ ئالدىنقى يېرىم يىللىق خامچوتى ھەققىدە ئېلان قىلغان دوكلاتىدا، ئۇيغۇر ئېلى دائىرىلىرىنىڭ نۆۋەتتە بىخەتەرلىك كامېرالىرىنى تورلاشتۇرۇش، ئۆزئارا يەتكۈزۈش سۇپىسى قۇرۇلۇشى دەپ ئاتىلىۋاتقان بىر تېخنىكا قۇرۇلۇشىغا زور مەبلەغ سېلىنىۋاتقانلىقى مەلۇم بولغان ئىدى. مەلۇم بولۇشىچە، بۇ سىستېما مەلۇم بىر ئورۇندىكى بىخەتەرلىك كامېراسىدىكى كۆرۈنۈشلەرنى ئىچكى ۋە تاشقى تور سىستېمىسىدىكى بارلىق مۇناسىۋەتلىك تەرەپلەر بىلەن شۇ ۋاقىتنىڭ ئۆزىدە ئورتاقلىشىشنى ئىشقا ئاشۇرىدىغان سىستېما بولۇپ، تەقىب ۋە نازارەتكە ئائىت ئەڭ يۇقىرى تېخنىكىلارنىڭ بىرى ھېسابلىنىدىكەن.ئامېرىكا جورجتوۋن ئۇنىۋېرسىتېتى ھەربىي ئىشلار ۋە خەۋپسىزلىك تەتقىقاتلىرى بۆلۈمى مۇدىرى داۋىد ماكسۋېل ئەپەندىنىڭ بىزگە ئېيتىشىچە، بۇ، ئىنسانلارنى كونترول قىلىش ئۈچۈن ئىشلىتىلىدىغان ئەڭ تىپىك يۇقىرى تېخنىكا بولۇپ ھېسابلىنىدىكەن.ئۇ بۇ ھەقتە مۇنداق دېدى: ئەگەر، ئۇلار بۇ خىل ۋىدېيو كۆرۈنۈشلىرىنى ئورتاقلىشىش سىستېمىسىنى ئورۇنلاشتۇرۇۋاتقان بولسا، دېمەك ھۆكۈمەت ھەربىر كىشىنى تەقىب قىلىشنى، ئۇلارنىڭ يۈزىنى تونۇشنى، ئۇلارنىڭ نەدە ئىكەنلىكىنى، نېمە قىلىۋاتقانلىقىنى بىلمەكچى بولۇۋاتىدۇ، دېگەنلىك. بۇ سىستېما ئاھالە ۋە مەنبەلەرنى كونترول قىلىش تەدبىرلىرى ئىچىدىكى ئەڭ ۋەكىل خاراكتېرلىك يۇقىرى تېخنىكا بولۇپ، ئادەتتە دىكتاتور ھاكىمىيەتلەر تەرىپىدىن خەلقنى باستۇرۇش ۋە ئۇلارغا زۇلۇم قىلىش ئۈچۈن قوللىنىلىدۇ. خىتاي بارلىق ئۆكتىچى ھەرىكەتلەرنى، بولۇپمۇ ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نارازىلىق ھەرىكەتلىرىنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن بۇ سىستېمىنى ئومۇملاشتۇرماقچى بولۇۋاتقان بولۇشى مۇمكىن.مەلۇم بولۇشىچە، بۇ بىخەتەرلىك كامېرالىرىنى تورلاشتۇرۇش، ئۆزئارا يەتكۈزۈش سۇپىسى قۇرۇلۇشى نورمال خىزمەت قىلىش ئۈچۈن ئىنتايىن يۇقىرى سۈزۈكلۈك دەرىجىسىگە ئىگە بولغان كامېرالار، ھەمبەھىرلەش سۇپىلىرى ۋە يۇقىرى بىر تەرەپ قىلىش ئىقتىدارىغا بولغان قاتتىق دېتال سۇپىلىرى دېگەندەك شەرتلەرنى ھازىرلىشى كېرەك بولۇپ، يۇقىرى تېخنىكا ھېسابلىنىدىغان بۇنداق بىر سىستېمىنى ئىشقا كىرىشتۈرۈشمۇ نۇرغۇن مەبلەغ تەلەپ قىلىدىكەن. ۋەن خەيچۈننىڭ دوكلاتىدىن قارىغاندا، ئۇيغۇر رايون دائىرىلىرىنىڭ دەسلەپكى 6 ئاي ئىچىدە مۇشۇ خىلدىكى پەنتېخنىكا ۋە مۇقىملىق تۈرلىرىگە سالغان مەبلىغىنىڭ ئۆزىلا 9 مىليارد سومدىن ئېشىپ كەتكەن.ئۇيغۇر ئېلى ۋەزىيىتىنى يېقىندىن كۆزىتىپ، تەتقىق قىلىپ كېلىۋاتقان گېرمانىيەدىكى ياۋروپا مەدەنىيىتى ۋە ئىلاھىيەت مەكتىپى نىڭ ئوقۇتقۇچىسى دوكتور ئادرىيان زېنز خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇر ئېلىدا يۇقىرى تېخنىكىغا مەبلەغ سېلىش ئارقىلىق مۇتلەق كونترولنى ئىشقا ئاشۇرۇۋاتقانلىقىنى بىلدۈردى.مۇ مۇنداق دېدى: خىتاي ھۆكۈمىتى ئۇيغۇر ئېلىدا يۇقىرى تېخنىكىلارنى قوللىنىشنى تېز سۈرئەتتە ئومۇملاشتۇرماقتا. يەنى، ئۇلار تەكشۈرۈش بېكەتلىرى، يۈز تونۇش سىستېمىلىرى، ئاپتوموبىللارنى تەقىب قىلىش سىستېمىسى ۋە زور سانلىق مەلۇمات تېخنىكىسى قاتارلىق تېخنىكىلارنى قوللىنىشنى ھازىر كەڭ ئومۇملاشتۇرۇۋاتىدۇ. پۈتۈن بۇ ئۇرۇنۇشلار ھەممىسى مۇتلەق كونترولنى ئىشقا ئاشۇرۇش ئۈچۈندۇر. بۇ يەردە خۇسۇسىيلىق دېگەندىن سۆز ئېچىش ئەمەس، ھەر بىر ھەرىكىتىڭىز ئوپئوچۇق ئوتتۇرىدا. ھۆكۈمەت ئۇنى ئەڭ ئىنچىكە دېتاللىرىغىچە كۆرۈپ تۇرىدۇ. بۇ تولىمۇ قورقۇنچلۇق. بۇ مۇنداقچە ئېيتقاندا، مۇتلەق شەكىلدىكى ۋە مىسلى كۆرۈلۈپ باقمىغان تەقىبتۇر.ئامېرىكا جورجتوۋن ئۇنىۋېرسىتېتى ھەربىي ئىشلار ۋە خەۋپسىزلىك تەتقىقاتلىرى بۆلۈمى مۇدىرى داۋىد ماكسۋېل خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ پۇقرالارنىڭ ئەركىنلىكىنى ئېغىر دەپسەندە قىلىۋاتقانلىقىنى بىلدۈردى.ئۇ سۆزىدە مۇنداق دېدى: ئامېرىكىدەك دۆلەتلەردە بىخەتەرلىك كامېرالىرى ۋە قاتناش كامېرالىرى مەۋجۇت بولسىمۇ، ئەمما بۇنداق كامېرالارنى كىشىلەرنى تەقىب قىلىش ئۈچۈن ئىشلىتىش قەتئىي چەكلىنىدۇ. چۈنكى بۇ، پۇقرالار ئەركىنلىكىگە قىلىنغان ئېغىر دەپسەندىچىلىك. ئامېرىكا قانۇنلىرى بۇنىڭغا يول قويمايدۇ. ئەمما، خىتاي ھۆكۈمىتى بىخەتەرلىك كامېرالىرىنى سىياسىي ئۆكتىچىلىكنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن ئىشلىتىۋاتىدۇ.ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق مالىيە نازارىتى نازىرى ۋەن خەيچۈن ئالدىنقى يېرىم يىلدا ئۇيغۇر ئېلىدا مۇقىملىقنى قوغداشقا چېتىلىدىغان مەخسۇس تۈرلەر قۇرۇلۇشلىرىغا زور مەبلەغ سېلىنىپ، ئۇيغۇر ئېلى مۇقىملىقىغا كاپالەتلىك قىلىنغانلىقىنى ئىلگىرى سۈرگەندە يۇقىرىدىكى بىخەتەرلىك كامېرالىرى كۆرۈنۈشلىرىنى تورلاشتۇرۇش، ئۆزئارا يەتكۈزۈش سۇپىسى قۇرۇلۇشىدىن باشقا يەنە، خەلققە قۇلايلىق ساقچى پونكىتلىرى قۇرۇلۇشى، جەنۇبتىكى 4 ۋىلايەتتە مەركەزلەشتۈرۈلگەن يېپىق مائارىپ تەربىيىلەش خىزمىتىنى قانات يايدۇرۇش، بىخەتەرلىككە ئائىت قۇرۇلۇشلارنى تۈرلەشتۈرۈش، بىخەتەرلىك ئورگانلىرىنىڭ ئارقا سەپ تەمىنلەشيەتكۈزۈش سۇپىسى قۇرۇلۇشى، پۈتۈن ئاپتونوم رايوندىكى تۈرمىلەرنىڭ تۇتۇپ تۇرۇش، ئۆزگەرتىش ئىقتىدارىنى ئاشۇرۇش، چېگرا مۇداپىئەسىنى كۈچەيتىش ۋە ئاجىز ھالقىلارنى تۈزەش قاتارلىقلارنىمۇ تىلغا ئالغان ئىدى. كۆزەتكۈچىلەر بولسا يۇقىرىدىكى بۇ تۈرلەرنىڭ ئاڭلىماققىلا كىشىگە مۇكەممەل بىر ساقچى دۆلىتىنى ئەسلىتىدىغانلىقىنى بىلدۈرۈشمەكتە. |
د ئۇ ق نىڭ 3 نۆۋەتلىك قۇرۇلتىيى رەسمىي مۇزاكىرە باسقۇچىغا كىردى ئۇيغۇر .شۇ كۆنى ۋەكىللەر خىتاينىڭ ۋاشىنگتوندىكى ئەلچىخانىسى ئالدىدا نامايىش قىلىپ، كۈچ كۆرسەتكەندىن كېيىن، قۇرۇلتاينىڭ ئېچىلىش مۇراسىمى ئېچىلغان ئامېرىكا دۆلەت مەجلىس بىناسىدىكى يىغىن زالىغا قايتىپ كېلىپ يىغىننى داۋاملاشتۇرغان.بۈگۈن، يەنى 2009 يىلى 22 ماي، ھەر قايسى ئەللەردىن كەلگەن ۋەكىللەر ۋىرجىنىيە شتاتىنىڭ خېرىندون ناھىيىسىدىكى بىر مېھمانخانىدا توپلىنىپ، ۋەكىللەرنىڭ تەكلىپ پىكىرىنى مۇزاكىرە قىلىشقا باشلىدى.بۇ قېتىمقى قۇرۇلتاي دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى تارىخىدىكى ئەڭ مۇھىم يىغىنلارنىڭ بىرى بولۇپ، ئامېرىكىدا چاقىرىلغان تۇنجى زور كۆلەملىك يىغىلىشلارنىڭ بىرىدۇر. دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى رەئىسى رابىيە قادىر خانىم، پەيشەنبە كۈنى قۇرۇلتاينىڭ ئامېرىكا دۆلەت مەجلىس بىناسىدىكى ئېچىلىش مۇراسىمىدا مۇخبىرىمىزغا، بۇ قېتىمقى قۇرۇلتايدا شەرقىي تۈركىستان داۋاسىنىڭ كېلەچىكىگە مۇناسىۋەتلىك نىگىزلىك مەسىلىلەرنىڭ مۇزاكىرىگە قويۇلىدىغانلىقى ۋە ۋەكىللەرنىڭ پىكىرى ئېلىنىدىغانلىقى، نى بىلدۈردى.، 3 .د ئۇ ق ۋەكىللىرى 2009 يىلى 21 ماي چۈشتىن كېيىن، ۋاشىنگتوندىكى خىتاي باش ئەلچىخانىسى ئالدىدا نامايىش ئۆتكۈزدى. |
قاراعاندىدا ءبىر ادام پوەزدىڭ استىنا ءتۇسىپ، مەرت بولدىجاڭالىقتار 1839 0 پىكىر 27 جەلتوقسان, 2009 ساعات 12:46قاراعاندى. 26 جەلتوقسان. قازتاگ قاراعاندىدا پۋتەيسكايا كوشەسىندەگى تەمىرجول وتكەلەگىندە ارسەلورميتتال تەمىرتاۋ كومىر دەپارتامەنتىنىڭ جۇك ارتۋكولىك باسقارماسىنىڭ تەپلوۆوزى 4045 جاستاعى ەر ادامدى قاعىپ كەتتى. تەپلوۆوزدى 56 جاستاعى ماشينيست باسقارعان.وبلىستىق ءىىدءنىڭ حابارلاۋىنشا، توتەنشە وقيعا جۇما كۇنى كەشكى ساعات ون شاماسىندا قاراڭعى ۋاقىتتا بولعان.زارداپ شەككەن ەر ادام وقيعا ورنىندا كوز جۇمدى.قانات بىرلىكۇلى 35550زىكىريا زامانحانۇلى 48978 |
قازاقستان 26 قاڭتار، 2020جىل باسىندا قر ءىىم شەتەلدىك كولىكتەرگە قاتىستى ءمالىمدەمە جاساعان بولاتىن. وندا شەتەلدىك ەل اۋماعىندا تىركەلمەگەن كولىكتەرگەشارا قولدانىلاتىنى، ءتىپتى ەلدە جۇرۋىنە تىيىم سالىناتىنى ايتىلدى.مينيسترلىكتىڭ مالىمدەۋىنشە، 2014 جىلدان باستاپ 2020 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنا دەيىن ارمەنيا مەن قىرعىزستاندا تىركەلگەن اۆتوموبيلدەردى قازاقستانعا كەدەندىك باج بەن سالىق تولەمەي كىرگىزۋ تەك سول ەلدەردءىڭ ازاماتتارىنا عانا رۇقسات ەتىلگەن. ال ودان وزگەلەرى بارلىق كەدەندىك جانە ۋتيليزاتسيالىق تولەمدى، سالىقتى تولەپ، تىركەتۋى كەرەك. بۇلاي بولماعان جاعدايدا ەل اۋماعىنان شىعارىلاتىنى حابارلاندى.ەلىمىزدە 170 مىڭعا تارتا شەتەلدەن اكەلىنگەن كولىكتىڭ بولۋى، باسقا داتۇسىنبەۋشىلىكتەر حالىقتى الاڭداتتى. وسى ماسەلەگە قاتىستى رەسمي ورگان وكىلدەرى، ساراپشىلار، مەملەكەتتىك ەمەس ۇيىم وكىلدەرى ءوز پىكىرلەرىن ءبىلدىرىپ، ماسەلەنى شەشۋگە قاتىستى ۇسىنىستارىن دا ايتتى.دەرەكتەرگە سۇيەنسەك، شەتەلدەن اكەلىنگەنكولىكتەردىڭ 1884 جول وقيعاسىنا قاتىسى بار.ونىڭ سالدارىنان 132 ادام قايتىس بولىپ،500دەن استام ادام جاراقات العان. 2019 جىلى بەينەكامەرالار 1،1 ملرد تەڭگەدە كولەمىندەگى90 مىڭنان استام زاڭ بۇزۋشىلىق تىركەدى. اتالىنعان اۆتوكولىكتەردىڭ قازاقستاندىق تىركەۋى بولماعاندىقتان، سالىنعان ايىپپۇلداردى تولەتۋ مۇمكىن ەمەس.ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا وسى ماسەلەگە قاتىستى پرەزيدەنت ءوز ويىن ءبىلدىرىپ، باس پروكۋراتۋراعا ءماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن ۇكىمەت ءبىر اي ىشىندە ءبىر رەتتىك تارتىپپەن 2020 جىلدىڭ 1 اقپانىنداعى جاعداي بويىنشا قازاقستان ازاماتتارىنىڭ ەەودان جەكە پايدالانۋ ءۇشىن اكەلىنگەن اۆتوكولىكتەردى ۋاقىتشا تىركەۋدى قامتاماسىز ەتۋى كەرەك، دەپ تاپسىرما بەردى.بۇل شەشىم پرەزيدەنتتىڭ قوعامداعى تۇيتكىل ماسەلەلەردى ءاردايىم نازارىندا ۇستايتىنىن كورسەتتى. ءويتكەنى كولىكتەردى قازاقستاندىق تىركەۋدەن وتكىزۋ نەمەسە شەتەلگە قايتارۋعا ءبىر جىل مەرزىم بەرىلۋى اۆتوكولىك يەلەرى ءۇشىن ۇلكەن مۇمكىندىك.پرەزيدەنت جانىنداعى قسزيدىڭ جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەرى: |
جالعىز تۇراتىن 900دەن استام زەينەتكەر ەسەپكە الىندىسولتۇستىك قازاقستان وبلىسى پوليتسيا دەپارتامەنتىنىڭ جەرگىلىكتى پوليتسيا قىزمەتى باسقارماسىندا قىركۇيەكتىڭ العاشقى كۇندەرى وبلىس اۋماعىندا باستاۋ العان ۋچاسكە جەدەلپروفيلاكتيكالىق ءىسشاراسىنىڭ قورىتىنىدىسى شىعارىلدى، دەپ حابارلايدى ..سوڭعى 85 كۇن ىشىندە سولتۇستىكقازاقستاندىق ۋچاسكەلىك پوليتسيا ينسپەكتورلار ءوز اكىمشىلىك ۋچاسكەلەرىندەگى اۋلالاردى تەكسەردى. وپەراتسيانىڭ باستى ماقساتى وبلىستىڭ كەز كەلگەن تۇرعىنىنىڭ ءوز ۋچاسكەلىك پوليتسيا ينسپەكتورىن جاقسى تانۋى ءۇشىن ءار ۇيدە، ءار پاتەردە بولىپ، بايلانىس نومىرلەرىن قالدىرۋ. سونىڭ بارىسىندا قالادا 934 زەينەتكەردىڭ جالعىز تۇرىپ جاتقاندىعى بەلگىلى بولدى. زەينەتكەرلەرمەن الاياقتار مەن ينتەرنەتالاياقتاردىڭ قۇربانىنا اينالماۋ ءۇشىن پروفيلاكتيكالىق جۇمىستار جۇرگىزىلدى.سقو پد باستىعىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى، پوليتسيا پولكوۆنيگى قانات ايتباەۆ ناقتىلاپ كەتكەندەي، ۋچاسكەلىك ينسپەكتورلارى ءۇشىن وبلىس 289 ۋچاسكەگە بولىنگەن، وندا 89800 كوپقاباتتى ۇيلەر مەن 12569 جەكە مەنشىك ۇيلەر ورنالاسقان. تۇرعىلىقتى جەرى بويىنشا ءىىو ەسەبىندەگى 5664 تۇلعا تەكسەرىلدى، ونىڭ 862ءسى باس بوستاندىعىنان ايىرۋ ورىندارىنان شارتتى تۇردە مەرزىمىنەن بۇرىن بوساتىلعاندار. وبلىس بويىنشا 7553 ازاماتتىق قارۋ يەسى بار، ولار دا تەكسەرىلدى. تەكسەرىس كەزىندە قارۋدى ساقتاۋ ەرەجەلەرىنىڭ 101 بۇزۋشىلىعى انىقتالىپ، 17 ۇڭعى الىندى. سوڭعى 85 كۇن ىشىندە بارلىعى 11539 اكىمشىلىك قۇقىق بۇزۋشىلىق انىقتالدى، ونىڭ ەكى مىڭنان استامى الكوگولدىك ىشىمدىكتەر ءىشۋ، نەمەسە ماساڭ كۇيدە قوعامدىق ورىنداردا ءجۇرۋ. |
يسلام مەملەكەتىن ناسيحاتتادى دەلىنگەن جەتى كۇدىكتى ەكى ايعا قامالدى2226 1 پىكىر 25 ءساۋىر, 2017 ساعات 10:13اقتوبە قالالىق سوتى يسلام مەملەكەتى ەكسترەميستىك توبىن قولداۋعا شاقىرعان جەتى كۇدىكتىنى قاماۋعا سانكتسيا بەردى. استانا سوتى 2015 جىلى 15 قازاندا يمءدى تەررورلىق ۇيىم دەپ تانىعان ەدى.اقتوبە وبلىستىق سوتى ءباسپاسوز قىزمەتىنىڭ حابارلاۋىنشا، جەتى كۇدىكتىنى ەكى ايعا قاماۋ تۋرالى ۇكىم 22 ساۋىردە شىقتى. سوت مالىمەتى بويىنشا، ولارعا ارازدىق تۋعىزۋ جانە تەرروريزمدى ناسيحاتتاۋ، تەررورلىق اكت جاساۋعا شاقىرۋ قىلمىستارىنا قاتىستى ايىپتار تاعىلعان.20 ساۋىردە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىك كوميتەتى قازاقستاننىڭ وڭتۇستىگى مەن باتىسىندا جۇرگىزىلگەن رەيد كەزىندە تەرروريزمدى ناسيحاتتاعان جانە ءدىني ارازدىق تۋعىزعان 11 كۇدىكتىنى ۇستاعانىن حابارلادى. بۇعان قوسا، ارنايى قىزمەت ءتورت راديكالدىق توپتىڭ ارەكەتىنە تويتارىس بەرگەن. |
ئۇيقۇ دورىسى نەپەس يولى كېسەللىكلىرىنى ئېغىرلاشتۇرىۋېتىدۇ دورىلار ئۇچۇرلىرى دوختۇر ساغلاملىق تورىئۇيقۇ دورىسى ئىچكەندىن كېيىن ئادەم راھەتلىنىپ ئۇخلايدۇ ، چۈنكى ئۇيقۇ دورىسى نەپەس مەركىزىي نېرۋا سىستېمىسىنى تورمۇزلاپ ، نەپەسلىنىش رېتىمىنى تەدرىجىي ئاستىلىتىپ ئۇيقۇنى كەلتۈرىدۇ ئەمما سوزۇلما كانايچە ياللۇغى ، سوزۇلما ئۆپكە ياللۇغى ئاغرىقلىرى ئۇيقۇبۇ خىل ئاغرىقلار ئۇيقۇ دورىسى ئىچكەندىن كېيىن ئۈنۈملۈك ھاۋا ئالماشتۇرۇش مىقدارى ئازىيىپ نەپەسلىنىش ئىقتىدارى ئاجىزلايدۇ . ئاغرىقنىڭ ئۆپكىسىدىكى كاربون تۆت ئوكسىد ۋاقتىدا بەدەن سىرتىغا چىقىپ كېتەلمەي ، نەپەسلىنىش ئىقتىدارى توسالغۇغا ئۇچراپ كېسەلنى تېخىمۇ ئېغىرلاشتۇرىۋېتىدۇ .بۇنىڭدىن باشقا يەنە بەزى كىشلەردىكى ئۇيقۇسىزلىقنى نەپەسلىنىش سىستېمىسى كېسەللىكلىرى كەلتۈرۈپ چىقارغان بولۇشى مۇمكىن . بۇنداق ۋاقىتتا كېسەلنى قاراتمىلىق ھالدا داۋالىتىش ، ھەرگىز ئۇيقۇ دورىسى ئىچىش ئارقىلىق ئۇيقۇسىزلىقنى ۋاقتىنچە تۈگىتىشنى ئويلىماسلىق كېرەك .يەنە زىققا ئاغرىقلىرى ئۇيقۇ دورىسى ئىچسە بولمايدۇ ،چۈنكى بۇ خىل ئاغرىقلارنىڭ كېسىلى كېچىسى ياكى سەھەردە قوزغىلىدىغان بولغاچقا ، ئۇخلاشتىن ئىلگىرى ئۇيقۇ دورىسى ئىچكەندە ئاسانلا كانايچە سىپازمىلىنىش كېلىپ چىقىپ ، زىققىنى تېخىمۇ ئېغىرلاشتۇرىۋېتىدۇ .نەپەسلىنىش سىستېمىسى كېسىلى بار ئاغرىقلاردا ئۇيقۇسىزلىق كۆرۈلگەندە چوقۇم دوختۇرنىڭ كۆرسەتمىسى بويىچە داۋالىتىش ، ھەرگىزمۇ ئۆزى بىلگىنىچە دورا ئىشلەتمەسلىك كېرەك .ئالدىنقى ماقالىمىزدا ئاشقازان كېسىلى بارلارغەربچە دورىلار بىلەن جۇڭيىچە دورىلارنى ئارىلاشتۇرۇپ ئىچمەس تېمىسىدا تەپسىلى توختالدۇق . ياكى ۋىرۇسقا قارشى دورىلارنىڭ ئۆزگىرىشى ئېغىر ئىكەن توغرىسىدىكى ماقالىنى ئوقۇپ بېقىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمىز . |
قۇراندى قۇرانشا وقۋ .25 9 2020، 6، 20:34قۇران كارىمدى ٴوز دەڭگەيىندە ٴتۇسىنىپ، ٴومىردىڭ وزەگىنە اينالدىرۋ نەمەسە وزىنە ٴتيىستى ورنى مەن ٴرولىن ايقىنداۋ اۋەلگى كەزەكتە ول كىتاپتى اللاھ تاعالانىڭ كالامى دەپ ٴبىلىپ، ٴيلاھي باستاۋدان الىنعان مالىمەتتەرمەن ٴومىردى قايتا جاڭارتۋ ٴۇشىن جىبەرىلگەنىنە يمان ەتۋگە ٴارى قۇرانشا وقۋعا بايلانىستى. قۇراندى قۇرانشا وقۋ دەگەن ٴسوز ادامدى دا، عالامدى دا، قۇبىلىستاردى دا قۇران ادىسىمەن زەرتتەۋ دەگەندى بىلدىرەدى. قۇراندى وقۋ ٴارى قۇراننىڭ وقى دەگەن نارسەلەرىن وقۋ جاڭاشا سيپاتتا ٴومىر سۇرۋگە جەتەلەيدى. ول قۇراننىڭ باسشىلىعىمەن وقۋعا، پايعامبارىمىز مۇحاممەدتىڭ س.ا.س. ۇيرەتكەن تاسىلدەرىمەن ويلانۋعا ٴارى قۇبىلىستاردىڭ اقيقاتىن تۇسۋگە نەگىزدەلگەن ٴومىر ٴسۇرۋ ۇلگىسى. ونسىز دا ومىرگە ٴمان قوساتىن نارسە: وقۋ، ويلانۋ، ٴتۇسىنۋ ٴارى بار بولىپ جاراتىلۋىمىزدىڭ بىزگە جۇكتەگەن مىندەتتەرى تۇرعىسىنداعى ىسارەكەت، نيەتىمىزبەن ٴوز قۇدىرەتىمەن بىزگە ماڭگىلىكتى نۇسقاعان شىنايى قۇدىرەت يەسىنە قاراي قادام باسۋ ەمەس پە؟قۇران ٴسوزدى اللاھتىڭ اتىمەن وقۋدى بۇيىرۋدان باستاي وتىرىپ، وقىعان ادامنىڭ نەنى ۇعىناتىنىن، ۇعىنعان نارسەلەرىمەن تانىم كوكجيەگىن قالاي كەڭەيتەتىنىن، كىممەن تىلدەسۋ باقىتى بۇيىراتىنىن تۇسىندىرەدى. ادام وقىعان سايىن ٴوزىن تانىپ، ٴوزىن تانۋ ارقىلى عالام جاراتىلىسىنىڭ اقيقاتىن تۇسىنەدى. قۇراننىڭ ۇيرەتكەنىندەي وقۋدى مەڭگەرگەندەر ٴبىز ٴسوز ەتكەن اقيقاتتى تۇسىنگەندە، بارلىق جاراتىلىستى ٴوز قۇدىرەتىمەن اسەمدەگەن شىنايى اقيقات ەگەسىن تابادى. ويتكەنى، وقۋ قۇرانعا ٴارى قۇران شاقىرىپ وتىرعان الەمدەرگە ەنۋدىڭ العىشارتى. وقىماستان قۇرانمەن تىلدەسۋ قيىن. ٴتىپتى وقىماي تۇرىپ ونىڭ سوڭىنان ەرۋ دە مۇمكىن ەمەس.وقۋ ارقىلى كىسىنىڭ جاندۇنيەسى وزگەرەدى، ويتكەنى ول بار وقىعانىن ٴوزىنىڭ بويىنا سىڭىرەدى. قۇراندى اللاھ مەڭزەگەن ٴماندى نەگىزگە الا وتىرىپ وقۋ، قۇرانعا ەنۋ، قۇراننان وزىڭىزگە ورىن تابۋ قۇرانعا اينالۋ ۇردىسىنە جول اشادى. قۇراندى وقۋ ٴسىزدىڭ ٴومىر ٴسۇرۋ سالتىڭىزعا نۇرلى اياتتار مەن ٴيلاھي ۇستانىمداردى ەنگىزە وتىرىپ، سىزگە ونىمەن ٴسىڭىسۋ مۇمكىندىگىن بەرەدى. وقۋدىڭ جاراتۋشى الدىندا ٴوزىڭىزدى ٴبىلدىرۋ ەكەنىن سەزىنىپ، وقىلعان ٴاربىر نارسەدەن اللاھتىڭ ادامزاتقا دەگەن ۇندەۋىن ۇعا ٴبىلۋ كەرەك.وقىعان سايىن قۇدىرەت ۇستاحاناسىنىڭ جۇمىس ىستەپ تۇرعانىن كورەسىز. سونىڭ نەگىزىندە ٴوزىڭىزدى قورشاعان ورتاداعى قۇدىرەت ناقىشتارىن تاماشالاپ، جاراتۋشى يەگە قۇرمەت كورسەتە باستايسىز. ٴتىپتى ونىمەن بولەكشە تىلدەسىپ، ٴوزىڭىزدىڭ العىسىڭىز بەن بورىشتارلىعىڭىزدى بىلدىرەسىز.وقىعان سايىن جاراتۋشىنىڭ تەك وقۋمەن ٴمانى ايقىندالاتىن بارلىق بولمىستارى سىزگە ەنتەلەي ٴتۇسىپ، وقىلۋ ٴۇشىن ماڭايىڭىزعا جينالادى. ٴسىز وقۋعا ىقىلاس تانىتقان سايىن كوز الدىڭىزداعى بارلىق پەردەلەر ٴتۇرىلىپ، عالام كىرپىشتەرىنىڭ بارلىعى: قۇرتقۇمىرسقا، شىبىنشىركەي ٴوزىنىڭ ىشكى ٴمانىن اشىپ، قاراشى، مەن قۇدىرەتتىڭ قانداي بەلگىسىن تانىتۋدامىن دەپ، ەرىكسىز نازارىڭىزدى وزىنە اۋدارادى.نەگىزى وقىعان سايىن بار ەكەنىمىزدى جاقىننان سەزىنە تۇسەمىز. سەزىنىپ، ٴبىزدى بار ەتۋشىگە قول سوزىپ، جاردەم تىلەيمىز. ٴبىزدىڭ وقۋىمىزعا ساي اشىلا تۇسكەن ٴمانماعىنالاردان قولىمىزدى بوس قايتارماعانىن سەزەمىز. ٴتىپتى تاعى دا وقىپ، قولدارىڭدى سوزا تۇسىڭدەر دەيتىندەي.وقىعان سايىن ادامي كەلبەتىمىزدى دە ايقىنداي تۇسەمىز. ادامي قاسيەتتەرىمىزدى شىڭداپ، ىزگىلىكتى ىسارەكەتتەرىمىزدى ارتتىرامىز.مۇزارت شىڭداردان قۇلاپ جەتكەن قار سۋىمەن ٴتانىمىزدى تازالاپ جاتىپ، سانا بيىگىنەن جەتكەن شابىت سامالىمەن رۋحىمىزدى دا پاكتەيمىز. ٴبىر قىس بويى سول تاۋلاردىڭ باسىنداعى ۇيىلگەن قار، ٴار كوكتەم سايىن بۇرشىك جارىپ كوكتەگەن گۇل، قىستا اياز بولىپ قاتقان اعاش بۇتاقتارىنا ٴيلاھي قۇدىرەتپەن دارىعان ٴومىر، ٴبىر جاز بويى ٴار بۇتاقتاعى جەمىس بولا الساڭىز، وقي وتىرىپ وقىلعانىڭىز انىق. ٴتىپتى وقۋدىڭ ناعىز ٴوزى بولۋىڭىز دا عاجاپ ەمەس.وقىپ ٴجۇرىپ جاراتۋشىمەن تىلدەسكەنىڭىزدى بايقايسىز. وقىعان نارسەلەرىڭىز ارقىلى جاراتۋشىنىڭ سىزگە ٴتىل قاتقانىن سەزەسىز. جاراتۋشىمەن تىلدەسۋدىڭ شەكسىز باقىتى ٴسىزدىڭ وقي تۇسۋگە دەگەن ىنتاڭىزدى ەسەلەيدى. ال ٴسىز وزىڭىزدەن كەيىنگى ۇرپاققا جاڭاشا وقۋ مەن تاماشالاۋ كوكجيەگىنىڭ كارتاسىن بەينەلەيسىز.وقي وتىرىپ جاراتۋشىنىڭ ٴسىزدى كىشىگىرىم قالام، داپتەر يا كىتاپ رەتىندە قولدانعانىنا تاڭعالاسىز. جاراتۋشىنىڭ سىزدەگى وقۋعا دەگەن تالپىنىس، قىزىعۋشىلىق ارقىلى جاڭاشا اقيقاتتار جازعانىنا ٴارى جازعاندارىنىڭ ٴبىرشاماسىن ٴسىزدىڭ بويىڭىزعا دا بەينەلەگەنىنە قاتتى تاڭىرقاپ، ساجدەگە باراسىز.قۇران وقى دەپ بۇيىرا وتىرىپ، ول بۇيرىقتىڭ ناقتى كىمگە ارنالعانىن اشىق ايتپايدى. ٴسىرا، قۇراندى وقىعان ٴارى عالامدى قۇران ارقىلى تانۋعا ۇمتىلعانداردىڭ بارشاسىن مەڭزەپ، سوعان ساي مىندەت جۇكتەگەن شىعار. ٴتىپتى اتالمىش بۇيرىق قۇران كارىمنىڭ وزىنە دە قاراتا ايتىلعان بولۋى مۇمكىن. جاراتۋشى قۇرانعا سەن عالامدى وقى، تانى، ادامزات سەن ارقىلى عالامدى تانىسىن دەپ بۇيىرعان دەپ تۇسىنسەك، بۇل ٴسوزىمىز اقيقاتقا قايشى كەلەر مە ەكەن؟!قۇران وقى دەگەن بۇيرىق ارقىلى وقۋ ٴىسىن باستاتقان بولسا، ول وقۋ الدىمەن راسۋلاللاھ س.ا.س. ارقىلى جۇزەگە اسقان. اللاھ الدىمەن پايعامبارىن وقىپ، ۋاحي ىلىمىمەن بايىتقان. كەيىننەن پايعامبارىمىز س.ا.س. قۇران ارقىلى ٴومىردى، جاعداياتتار مەن قۇبىلىستاردى جانە ادامدى وقىپ، ولاردى ٴيلاھي ٴبىلىمنىڭ اياسىنا توپتاستىرا بىلگەن. وقى بۇيرىعى پايعامبارىمىزدىڭ س.ا.س. تانىمىندا جاڭاشا سيپاتقا، جوعارعى ارتىقشىلىققا يە بولدى. ادامعا جاراسىمدى كەيىپتە ٴومىردىڭ يمانمەن استاسقان ەڭ ماڭىزدى ٴارى قاجەتتى تالابىنا اينالدى.وقى بۇيرىعى راسۋلاللاھتىڭ س.ا.س. تانىمىندا اللاھتى تانۋ، وعان يمان ەتۋ، يمانعا نەگىزدەلگەن مادەنيەت قۇرۋ ٴارى يمان مادەنيەتىنىڭ كۇش الاتىن باستاۋى سەكىلدى جاڭا، ورنىقتى ماعىنانى يەلەندى.اللاھ ەلشىسىنىڭ س.ا.س. يمان مادەنيەتىن قۇراتىن كەزدە ايقىنداعان، ٴوزىنىڭ پايعامبار ەكەنىن دالەلدەيتىن، ٴيلاھي قۇدىرەت ٴۇشىن جاساعان ٴاربىر ىسارەكەتىنە قاراساڭىز، الەۋمەتتىك ٴارى جەكە ٴومىرىنىڭ ٴاربىر تۇسىن وقۋ ارقىلى باعالاعانىن، ٴومىردىڭ ٴار دەڭگەيىنە لايىقتى وقۋ ٴىسىن قولعا العانىن كورەسىز. راسۋلاللاھ س.ا.س. پايعامبارلىقتىڭ العاشقى ٴۇش جىلىن دارۋليسلام دەگەن اتپەن تانىلعان، ىشىندە قۇران وقىلاتىن، العاشقى مۇسىلماندارعا قۇران ۇيرەتىلەتىن ٴارى قۇرانعا نەگىزدەلگەن ٴومىر سالتى دارىپتەلەتىن ۇيدە وتكىزدى. بەلگىلى ٴبىر سانعا جەتكەنگە دەيىن اللاھ ەلشىسى س.ا.س. دارۋليسلامدى بەلسەندى وقۋ ٴارى قۇلشىلىق ورتالىعى رەتىندە پايدالاندى. دارۋليسلام دەگەن اتپەن بەلگىلى يبن ٴارقامنىڭ ۇيىندە وتكەن ٴۇش جىل العاشقى مۇسىلماندارعا وقۋ ارقىلى يمان سىڭىرىلگەن، وقۋ مەن قۇلشىلىققا نەگىزدەلگەن ىشكى دامۋعا كوڭىل بولىنگەن بولەكشە ارالىق كەزەڭ ەدى. پايعامبارىمىزدىڭ س.ا.س. ودان كەيىنگى جىلدارى ٴمادينانى يسلام استاناسى ەتۋ باعىتىنداعى جۇرگىزگەن بارلىق ىسارەكەتتەرى دە ونىڭ وقى ٴامىرى بويىنشا قيمىلداعانىن كورسەتۋدە. اقابا كەلىسىمىنەن كەيىن ٴمادينالىق مۇسىلماندارمەن بىرگە اتتانعان مۇسعاب يبن ۇمەير ر.ا. بارعان ەلگە مۇقري ەسىمىمەن ٴارى ماماندىعىمەن تانىلعان. ٴالمۇقري ٴمۇعالىم، ۇستاز دەگەندى بىلدىرەدى. ياعني پايعامبارىمىزدىڭ س.ا.س. شەت ەلگە جىبەرگەن ەلشىسى ۇستاز بولاتىن. ٴاسىلى تۇسىنە بىلگەنگە وقىتۋشىلار، مۇعالىمدەر، تاربيەشىلەر، ۇستازدار نەمەسە مەكتەپتەر ارقىلى يسلامنىڭ ناسيحاتتالۋىنا جول اشۋ پايعامبارىمىز كەيىنگىلەرگە اماناتتاعان پايعامبارلىق جوبا ەدى. راسۋلاللاھ قولعا العان ٴارى س.ا.س. ٴمادينا قالاسىن قۇراننىڭ وقى! دەگەن بۇيرىعىنا ساي جاڭادان قايتا قۇردى. وسى تۇرعىدان كەلگەندە ٴمادينا يمان مەن ٴتاۋحيد مادەنيەتىنىڭ استاناسى عانا ەمەس، وقۋ مادەنيەتىنىڭ دە استاناسىنا اينالعان. سوندىقتان ٴمازھاب اراسىنداعى كەي تالاستارتىس كەزىندە ٴمادينا جۇرتشىلىعىنىڭ قالىپتاسقان ىسارەكەتى دالەل رەتىندە سانالعانى بەكەر ەمەس. ياعني كەيبىر ٴمازھابتار قوعامعا قاتىستى ٴدىني ماسەلەنىڭ ٴپاتۋاسىن انىقتاۋ كەزىندە اۋەلى قۇراندى، ودان كەيىن پايعامبار سۇننەتىن باسشىلىققا الۋمەن قاتار، سول كەزەڭدەگى ٴماديناداعى ساحابالاردىڭ داعدىسىن دا ەسەپكە العان. ويتكەنى ٴمادينا جۇرتشىلىعىن پايعامبارىمىز س.ا.س. ٴوز باقىلاۋىندا ۇستاپ، قۇران كارىمدى نەگىزگە الا وتىرىپ تاربيەلەنگەن ەدى. قۇراننىڭ قۇقىقتىق ۇكىمدەرىنىڭ باسىم كوپشىلىگى ٴمادينادا تۇسكەن. ال پايعامبارىمىز س.ا.س. بولسا، بۇل قۇقىقتىق ۇكىمدەردى ساحابالارىنىڭ كوز الدىندا بار ەگجەيتەگجەيىنە دەيىن ورىنداپ كورسەتكەن. وسى سەبەپتى ولار ماسەلەلەردىڭ وزگەلەرگە بەيمالىم استارىن جاقسى مەڭگەرگەن. سوندىقتان كەيىنگى جىلداردا تۋىنداعان كەلەڭسىز ماسەلەلەردى شەشۋدە سول كەزەڭدەگى ساحابالاردىڭ ۋاحيعا قايشى كەلمەيتىن ىسارەكەتتەرى اسا ماڭىزدى ەدى.ٴمادينادا تىكەلەي پايعامبارىمىزدىڭ مۇرىندىق بولۋىمەن قۇرىلعان سۋففا مەدرەسەسى، پايعامبار مەشىتى مەن دارۋلقۇررا سەكىلدى مەكەمەلەر قۇلشىلىق ورنى بولۋمەن قاتار وقۋاعارتۋشىلىق قىزمەت اتقارعانى دا بەلگىلى. بۇل يسلام مادەنيەتىنىڭ ٴتۇپ نەگىزىندە قۇراننىڭ وقى! دەگەن بۇيرىعى مەن وقۋاعارتۋ ٴىسى جاتقانىن بايقاتۋ، تەرەڭ ويعا بەرىلۋ مەن زەرتتەۋگە قۇلشىنتاتىن قاسيەتكە يە ەكەنىن اڭعارتۋ تۇرعىسىنان اسا ماڭىزدى.قۇران بۇكىل جاراتىلىستار ىشىندە جۇمىر باستى ادامعا وقى! دەپ بۇيرىق بەرە وتىرىپ، ونىڭ يماني ساناسىن قالىپتاستىرعان. بۇل بۇيرىق اللاھ ەلشىسىنىڭ س.ا.س. وتە مۇقيات ٴارى سەزىمتال قاسيەتى نەگىزىندە ىسكە اسىپ، ۋاحي مازمۇنىمەن ٴارى ۋاحيعا ساي عالامدى وقىپ، تانۋداعى تەرەڭ ويلارمەن تولىسا تۇسكەن. قوس ٴومىردىڭ باقىتىن كوزدەگەن يسلام مادەنيەتى بۇكىل الەمدى قۇشاعىنا سىيدىراتىن عالامدىق ۇستىندارىمەن داۋىرلەر مەن عاسىرلارعا ساۋلە شاشىپ، ٴوزىنىڭ كىرشىكسىز پاكتىگىمەن قازىرگى ٴداۋىردى دە نۇرلاندىرۋدا.اۋدارعان: ق. باعاشار.11.03.2013 5577 باسىپ شىعارۋ |
ئافرىقا قىتئەسى ئەركىن سودا رايونى كېلىشىمى ئىمزالاندى ئۇيغۇرچەئافرىقا قىتئەسى ئەرك...ئافرىقا قىتئەسى ئەركىن سودا رايونى كېلىشىمى ئىمزالاندىئافرىقا دۆلەتلىرىنىڭ باشلىقلىرى ئافرىقا قىتئەسى ئەركىن سودا رايونى كېلىشىمى ئىمزالىدى.08.07.2019 27.07.2021تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: ئافرىقا دۆلەتلىرىنىڭ باشلىقلىرى، ئافرىقا ئەللىرى ئىتتىپاقى 12نۆۋەتلىك ئالىي رەھبەرلەر يىغىنىغا قاتنىشىش ئۈچۈن نىگېرگە جەم بولدى.يەرلىك تاراتقۇلاردا بۇ ھەقتە چىققان خەۋەرلەردە، پايتەخت نىيامېيدا قاتتىق بىخەتەرلىك تەدبىرلىرى ئاستىدا باشلىغان ئالىي رەھبەرلەر يىغىنىغا قاتناشقان ئافرىقا دۆلەتلىرى باشلىقلىرىنىڭ، ئافرىقا قىتئەسى ئەركىن سودا رايونى كېلىشىمى، ئورتاق پۇل بىرلىكى ئىشلىتىش، خەۋپسىزلىك ۋە تېررورىزم قاتارلىق مەسىلىلەر ئۈستىدە مۇزاكىرە ئۆتكۈزگەنلىكى بىلدۈرۈلدى.بۇ قېتىمقى ئالىي رەھبەرلەر يىغىنىغا ساھىبخانلىق قىلغان نىگېر پىرېزىدېنتى ماھامادو ئىسسوف يىغىندا، ئافرىقا قىتئەسى ئەركىن سودا رايونى كېلىشىمى ئەمەلىيلەشتۈرۈلگەن تەقدىردە ئافرىقا دۆلەتلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا زور پايدىسى بولىدىغانلىقىنى ئېيتتى.پىرېزىدېنت ئىسسوف مۇنداق دېدى: بەزى سودا بەلگىلىملىرى قەدىممۇ قەدەم بىكار قىلىنغان تەقدىردە ئافرىقا قىتئەسى ئەركىن سودا رايونى كېلىشىمى تۈرتكىسىدە ئافرىقا قىتئەسىدىكى شىركەتلەرگە زور پۇرسەت تۇغۇلىدۇ.ئالىي رەھبەرلەر يىغىنى چاقىرىلىشتىن ئىلگىرى نىگېرىيە، بېنىن، گابون ۋە ئېكۋاتور گىۋىنېيەسى قاتارلىق دۆلەتلەر ئافرىقا قىتئەسى ئەركىن سودا رايونى كېلىشىمىنى ئىمزالىغانىدى.ئافرىقادىكى 22 دۆلەتنىڭ ئىمزالىشى نەتىجىسىدە 30مايدا بىردەكلىك ھاسىل قىلىنغان ئافرىقا قىتئەسى ئەركىن سودا رايونى كېلىشىمى، دۇنيا سودا تەشكىلاتى قۇرۇلغاندىن بۇيان ئەڭ كۆپ دۆلەت ئىمزالىغان ئەركىن سودا رايونى كېلىشىمى بولۇشتەك ئالاھىدىلىككە ئىگە.ئافرىقا ئەللىرى ئىتتىپاقىنىڭ 1 مىليارد 200 مىليون نوپۇسى ۋە 2 تىرىليون 500 مىليون دوللارلىق ئومۇمىي ئىشلەپچىقىرىش سوممىسى بار.مەزكۇر كېلىشىمنى ئېرىترېيەدىن باشقا بارلىق ئافرىقا دۆلەتلىرى ئىمزالىدى.ئافرىقا قىتئەسى ئەركىن سودا رايونى كېلىشىمىگە كۆرە، ئافرىقا قىتئەسى ئىچىدە ئېلىپ بېرىلدىغان سودىدا تاموژنا بېجى 90كىچە تۆۋەنلىتىلىدىكەن. |
عاريفوللانى تىزىمنەن سىزدىرۋ كىمگە كەرەك؟ ادىرنا ۇلتتىق پورتالىكىم بىلەر، كىمدەر بولار مەيىرىم قانار،رۋحىم سونگەن مەنىڭ قايتا جانار.ەڭىرەپ مۇحيت بابام ءوتىپتىاۋ دەپ،كەيىنگى ۇرپاقتارىم ەسىنە الار، دەپ مۇحيت بابامىز جىرلاعانداي، ءداستۇرلى ءان ونەرى دۇلدۇلدەرىنىڭ ەسىمىن ۇمىتپاي، ەل اراسىندا ناسيحاتتاپ، ۇلىقتاۋ بىزگە پارىز.ءداستۇرلى ءاندى ءسوز ەتكەندە ونىڭ ءتۇپتامىرىن، شىعۋ تاريحىن اينالىپ وتە المايمىز. ءارىسى اينامكوز دەپ ءان سالعان مۇحيت مەرالىۇلى، سونداياق عاريفوللا قۇرمانعاليەۆ سىندى دۇلدۇلدەر دۇنيەگە كەلگەن ولكەدە ءداستۇرلى ءاننىڭ قاناتى قايىرىلىپ، ءبىراز ۋاقىت كەنجە قالعانى دا راس.وسىدان تۋرا ەكى اي بۇرىن گازەتىمىزدىڭ 17 سانىندا قاراتوبە ءوڭىرى رەد. مادەنيەت ۇيىنە عاريفوللا ەسىمى سۇرانىپ تۇر اتتى ماقالا جارىق كوردى. بۇل باستاما الەۋمەتتىك جەلىدە قىزۋ قولداۋ تاۋىپ، ءبىزدى ءبىر قۋانتىپ ەدى. اتالعان ماسەلەنى اياقسىز قالدىرماي، ءانشى، جەرلەسىمىز، عاريفوللا قۇرمانعاليەۆتىڭ شاكىرتى ساعادات راحمەتجانوۆ وبلىستىق تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ ونوماستيكالىق جۇمىستار جانە كورنەكى اقپاراتتاردى باقىلاۋ بولىمىنە جولىققان بولاتىن. سويتسە، ونداعىلار: سوڭعى بىرەر جىل كولەمىندە مادەنيەت مينيسترلىگىنە وبلىستان ءبىرتالاي تاريحي تۇلعانىڭ ءتىزىمىن جىبەردىك. سول تىزىمنەن عاريفوللا قۇرمانعاليەۆتى مادەنيەت مينيسترلىگى سىزىپ تاستاپتى، دەپتى. سوندا مينيسترلىكتەگىلەر عاريفوللانىڭ ەڭبەگىن ەلەمەگەنى مە؟ ەسىمىن تىزىمنەن سىزسا، بىلتىر رەسپۋبليكالىق كولەمدە تويلانعان عاريفوللا قۇرمانعاليەۆتىڭ 110 جىلدىعى كوزبوياۋشىلىق بولعانى ما؟ بۇل جاعدايدان ءبىزدىڭ اۋدان اكىمدىگى قالايشا بەيحابار؟ءداستۇرلى ءان ماسەلەسى جەكە ونەر ادامدارىنىڭ عانا ەمەس، سول ونەردىڭ قانات جايىپ، ءتيىستى باعالانۋىنا نەگىز بولاتىن جالپى حالىقتىق ماسەلە. ءداستۇرلى ءان ونەرى حالىقتىڭ رۋحاني ازىعى، مادەنيەتىمىزدىڭ ۇلتتىق ەرەكشەلىگىن ايقىن تانىتا الاتىن شوقتىعى بيىك بولىگى. الايدا بازبىرەۋلەردىڭ كوكەلەرى مەن تۋىستارىنا تۇلعالار تىزىمىنەن ويىپ تۇرىپ ورىن بەرىلۋى، ۇلتتىق ناقىشتى ىسىرا باستاعانى، ۇلت رۋحانياتىنا وسىلايشا قاستاندىق جاسالۋى ءبىزدى شىن ويلاندىرادى. مىنە، وسىنداي ولقىلىقتارعا بايلانىستى ءداستۇرلى ءان ونەرى توڭىرەگىندە وي قوزعاۋدى ءجون كوردىك. ويتكەنى بابا ەسىمى تىزىمگە ەنۋى كەرەك، ەل اراسىندا ناسيحاتتالۋى قاجەت.قاراتوبە وڭىرىندە نەبىر ءدۇلدۇل انشىلەر، كۇيشىلەر ءومىر سۇرگەنى بارىمىزگە بەلگىلى. وكىنىشتىسى، ولاردىڭ باسىم بولىگىنىڭ مۇراسى، ەسىمى كەشەگى قانقۇيلى ساياساتتىڭ قۇربانىنا اينالدى. كەڭەس وكىمەتى كەزىندە رۋحاني قۇندىلىقتارىمىزدىڭ اسا قاتىگەزدىكپەن، زورلىقپەن جويىلۋىندا استارلى ساياسات بار ەدى. ەسىمى ۇمىتىلىپ كەتكەن تۇلعالارىمىز قانشاما؟ەلباسى اجەپتاۋىر جاڭعىرعان قوعامنىڭ ءوزىنىڭ تامىرى، تاريحىنىڭ تەرەڭىنەن باستاۋ الاتىن رۋحاني كودى بولادى. جاڭا تۇرپاتتى جاڭعىرۋدىڭ ەڭ باستى شارتى سول ۇلتتىق كودىڭدى ساقتاي ءبىلۋ. ونسىز جاڭعىرۋ دەگەنىڭىزدىڭ قۇر جاڭعىرىققا اينالۋى وپوڭاي دەپ، جاڭعىرۋدىڭ ۇلتتىڭ رۋحاني قۇندىلىقتاردان، رۋحاني تامىردان ءنار الۋى كەرەكتىگىن باسا ايتقان بولاتىن.ۇلتتىق كودىمىز بىزگە قازاقتىڭ مادەني الەمى ارقىلى جەتتى. اسىرەسە ۇلتتىق مۋزىكا ەرەكشە قىمبات قازىنامىز، عاسىرلار قويناۋىنان جەتكەن بابالار ءۇنى. قاراتوبە ولكەسى سال مۇحيت پەن ايگىلى عاريفوللا سىندى ۇلى تۇلعالاردىڭ تۋعان توپىراعى. سول ۇلى بابالار مۇراسى بۇگىنگە كىمدەر ارقىلى جەتتى، زەرتتەلۋ جايى قالاي، لايىقتى دەڭگەيدە ناسيحاتتاپ ءجۇرمىز بە، سول مۇرانى رۋحاني جاڭعىرۋ وزەگىنە اينالدىرۋ ماقساتىندا الدا قانداي ىستەر قولعا الىنۋى كەرەك؟ مىنە، وسى باعىتتا باستاما كوتەرىپ، ءۇن قاتقانىمىز سول ەدى، ارتىنشا ەستىگەن جاۋابىمىز وسى بولدى.عارەكەڭدى تىزىمنەن سىزدىرۋ كىمگە كەرەك بولدى ەكەن؟ بۇل جونىندە بىلمەك بولىپ، شاكىرتتەرى ساعادات راحمەتجانوۆ، قايرات كاكيموۆ، قاجبەك بەكبولسىنوۆقا، زيالى قاۋىم وكىلدەرى اقۇشتاپ باقتىگەرەەۆاعا، قىزى مەرۋەرت قۇرمانعاليەۆاعا حابارلاستىق. سەبەبى ءبىز بۇنى جىلى جاۋىپ قويا المايمىز. ويتكەنى ءبىزدىڭ بابا الدىنداعى پارىزىمىز، ەل الدىنداعى مىندەتىمىز وسىنداي ۇلى تۇلعانى دارىپتەۋ، ناسيحاتتاۋ بولىپ تابىلادى.بۇل كۇندەرى عارەكەڭنىڭ مەكتەبى ءوزىنىڭ جالعاسىن تاۋىپ، وركەندەۋ ۇستىندە. قازاقستاننىڭ كوپتەگەن وقۋ ورىندارىندا ونىڭ اتىندا سىنىپتار اشىلىپ، ساباقتار جۇرگىزىلۋدە. شەبەردىڭ ونەرىن جالعاستىرۋشىلار قاتارىندا ەلىمىزگە بەلگىلى انشىلەر ق.بەكبوسىنوۆ، ق.قۇلىشەۆا، ق.بەردىعاليەۆ، ك.تاسبولاتوۆ، ق.وتەعاليەۆ، س.جانپەيىسوۆا، س.مىرزاباەۆا، س.تاۋداەۆا، س.راحمەتجانوۆ، س.ابدراحمانوۆ، ا.قوسانوۆا، ت.ب. بار.قالاي دەسەك تە، قاراتوبە ءان مەن جىردىڭ، سالسەرىلىكتىڭ، قازاق ءانىنىڭ تۋى تىگىلگەن قاسيەتتى مەكەن ەكەنى انىق. باتىس ءان داستۇرىندە سال مۇحيت، عاريفوللا قۇرمانعاليەۆ، جاقسىلىق سارسەنعاليەۆ، كەيىنگى تولقىن ساعادات راحمەتجانوۆ، سەرىك ابدراحمانوۆ، سابىرعالي يسمۋرزين، اسحات ورازوۆ، فارحات ورازوۆ، مەرەكە ەسقايىروۆ، ارمات يسلامعاليەۆتەردىڭ دارا بولمىسى، سارا جولى بار. وسىنداي اردا ازاماتتارىمىز باردا، ءداستۇرلى ءان ونەرى ەشقاشان ولمەيدى دەپ ويلايمىز.مۇحيت مەراليەۆ اتىنداعى قوعامدىق قوردىڭ ديرەكتورى،قاراتوبە اۋدانىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى: وتكەندە قاراتوبە اۋدانى ورتالىعىنداعى مادەنيەت ۇيىنە قر حالىق ءارتىسى، مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ يەگەرى، ءانشىسازگەر، وپەرا ءانشىسى، ۇستاز، مۇحيت ءان مەكتەبىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى عاريفوللا قۇرمانعاليەۆتىڭ ەسىمىن بەرۋ تۋرالى باستاما كوتەرگەنبىز. اۋدان اكىمدىگى، مادەنيەت ءبولىمى، دەپۋتاتتار بۇل شەشىمدى قابىلداۋعا قارسىلىعىمىز جوق دەگەن. بىراق عارەكەڭنىڭ ەسىمى تاريحي تۇلعالاردىڭ تىزىمىندە جوق دەپ ايتتى دەگەسىن، جۇمىس قىلىپ ادەيى باتىس قازاقستان وبلىستىق تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ ونوماستيكالىق جۇمىستار جانە كورنەكى اقپاراتتاردى باقىلاۋ بولىمىنە باردىم. ءبولىم باسشىسى ءىزباسار مەلسۇلىن اۋەلدەن تانيتىنمىن. ونىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى بىرەر جىل كولەمىندە مادەنيەت مينيسترلىگىنە وبلىستان ءبىرتالاي تاريحي تۇلعانىڭ ءتىزىمى جىبەرىلگەنىمەن، سول تىزىمنەن عاريفوللا قۇرمانعاليەۆتى مادەنيەت مينيسترلىگى سىزىپ تاستاپتى. مىنە، عاجاپتى قاراڭىز. عارەكەڭنىڭ ەسىمىن تاريحي تۇلعالاردىڭ تىزىمىنەن نەگە الىپ تاستاعان؟ ورالدا عارەكەڭنىڭ اتىندا فيلارمونيا مەن قالانىڭ شەت جاعىندا ءبىر شاقىرىمعا جەتپەيتىن شولاق كوشە عانا بار. سول دا جەتەدى دەپ ويلادى ما ەكەن؟ ايتپاقشى، عارەكەڭنىڭ 100 جىلدىعىنا وراي ورالدا ەسكەرتكىش ورناتىلىپ ەدى. ونى دا قالالىق مادەنيەت ءۇيىنىڭ شارباعىنا جاسىرىپ قويعان. ول جەر ارنايى بىرەۋ ىزدەپ بارماسا، كوپتىڭ كوزىنە تۇسپەيتىن ورىن. ەلىمىزدىڭ باتىس ايماعىنداعى ءاربىر وبلىس ورتالىعىنا عاريفوللا قۇرمانعاليەۆتىڭ ەسكەرتكىشى ورناتىلىپ، كوشە بەرىلسە دە ارتىق ەمەس. ويتكەنى باتىس ايماقتاعى وبلىستاردىڭ كاسىبي ءان مەكتەبىنىڭ نەگىزىن قالۋشى عارەكەڭ ەكەنى ايدان انىق. عارەكەڭنىڭ كوزى تىرىسىندە ۇندەي الماعان كەيبىرەۋلەر ول كىسى ومىردەن وتكەن سوڭ ءانىن ۇرلاسا، ءتىپتى ول اقىن ەمەس، مۋزىكالىق ساۋاتى جوق دەپ ءانى مەن سوزىنە وزگەرىستەر ەنگىزىپ، عارەكەڭنىڭ اتىنا كۇيە جاعىپ، قيانات جاساپ جۇرگەندەر دە بارشىلىق. نۇرسۇلتان قالاسىنان كوشە اتاۋىن بەرۋدى سۇراعاندارعا دا عارەكەڭنىڭ ەسىمى تىزىمدە جوق دەپ ايتادى ەكەن. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مادەنيەت جانە سپورت ۆيتسەءمينيسترى, ونەرگە جاقىن جەرلەس ءىنىمىز نۇرعيسا داۋەشوۆ وسى ماسەلەنى نازارعا الىپ، وڭ شەشىم شىعارادى دەپ ەسەپتەيمىز.عاريفوللا قۇرمانعاليەۆتىڭ قىزى: قازىرگى تاڭدا ءبىز پرەزيدەنت ق.توقاەۆقا، وبلىس اكىمى عالي ەسقاليەۆكە جانە قازاقستاننىڭ مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ا.رايىمقۇلوۆاعا حات دايىنداپ وتىرمىز. جاۋابى جانە حات كوشىرمەسىن رەداكتسياعا دا جولدايتىن بولامىن. اكەمىزدى ناسيحاتتاپ، ۇمىتپاي قولداۋ ءبىلدىرىپ، باستاما كوتەرىپ جاتقاندارىڭىزعا كوپ راقمەت!رۇستەم مىرزاكارىمۇلى: باتىس قازاقستان وبلىستىق سوتىنىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى سوت جۇيەسىندەگى سىبايلاس جەمقورلىق قۇقىق بۇزۋشىلىقتارىنىڭ الدىن الۋءوز بالامىز دەپ قاشانعى شىدايمىز؟!ورالدا بەلگىسىز بىرەۋ ايەلدى موتورلى قايىقپەن ءولتىردى |
1 ترلن تەڭگە. حالىق نەسيەسىن وتەي الماي ءجۇر46 ءسوز 7630 2 پىكىر 21 ماۋسىم, 2021 ساعات 14:09بيىل بانكتەردەن حالىققا بەرىلگەن نەسيە كولەمى مامىر ايىندا 15 ترلن تەڭگەدەن اسىپ جىعىلدى. ونىڭ 31ى ياعني، 7,9 ترلن تەڭگەسى تۇرعىن ءۇي نەسيەسى بولسا، 59ىن تۇتىنۋشىلىق نەسيەسى قۇرايدى ەكەن. قالعان 10ى شەتەلگە ساياحات جاساۋ ءۇشىن الىنعان نەسيەلەر.ەندى وسى نەسيەنى الىپ، قايتارا الماۋشىلىق دەڭگەي قاندايلىق؟ سول جاعىنا توقتالاتىن بولساق، سوڭعى ءۇش جىلدا نەسيەنى ۋاقىتىندا قايتارا الماۋشىلىق دەڭگەيىنىڭ 6,7عا قىسقارعانىن، ءدال قازىر 2021 جىلدىڭ 1 مامىرىندا 1 ترلن اسا تەڭگەنى قۇراپ وتىرعانىن ۇلتتىق بانك ءمالىم ەتتى.قارىزىن دەر كەزىندە وتەي الماۋشىلاردىڭ قاي ايماقتارعا ءتان ەكەنىن ءسوز ەتەر بولساق، الدىڭعى ۇشتىكتە المەتى، نۇرسۇلتان مەن شىعىس قازاقستان وبلىستارى تۇر ەكەن. الماتى 439 ملرد تەڭگە، نۇرسۇلتان 234,8 ملرد تەڭگە، شقو 85,6 ملرد تەڭگە، اتىراۋ 34,3 ملرد، قاراعاندى وبلىسى 31,6 ملرد تەڭگە جانە شىمكەنت 30 ملرد تەڭگە.ال، قارىزى از، بانكتەر الدىندا ءجۇزى جارقىن وڭىرلەرگە قىزىلوردا، سقو جانە تۇركىستان وبلىستارى جاتادى ەكەن. ناقتىراق ءسوز ەتەتىن بولساق، قىزىلوردا وبلىسىنىڭ تۇرعىندارىنىڭ قايىرماعان قارىزى 9,7 ملرد تەڭگە، سقو 4,1 ملرد تەڭگە جانە تۇركىستان وبلىسىندا بۇل 2,4 ملرد تەڭگەنى قۇراپ وتىرعان جايى بار.رەفكەڭەس رەفورما دەگەننىڭ نە ەكەنىن بىلە مە ەكەن؟..اققالي احمەت 1608 |
اتتەڭ... 6108 15 پىكىر 26 ءساۋىر, 2018 ساعات 18:471990 جىلدىڭ شىلدە ايى. راديوقابىلداعىشتان ءشامشى اعامىزدىڭ كونتسەرتى بەرىلىپ جاتىر ەكەن. اراسىندا جۋرناليست قىزدىڭ سۇراقتارىنا شاكەڭ ءوزى جاۋاپ بەرىپ وتىر. دەمىمدى ىشىمە تارتىپ، تىڭداي قالدىم. سازدى اۋەن تۇلا بويىڭدى بالقىتىپ، قيالىڭاقيال قوسقانداي باۋراپ بارادى... ەسىمە 60 جىلداردىڭ باس كەزى ءتۇستى...ول كەزدە مەكتەپتە وقيمىن. وتكەن عاسىردىڭ 60جىلدارى كەنتاۋ قالاسى، تاۋكەن سالاسىندا پروحودكالاۋ جونىنەن الەمدىك رەكوردتتاردى جاڭارتقان ەكونوميكالىق تا، الەۋمەتتىك مادەني جاعىنان دا، رەسپۋبليكادا الدىڭعى قالالاردىڭ ءبىر بولدى. كارى قاراتاۋدىڭ باۋرايىندا ورنالاسقان وسى بىر شاعىن دا، اسەم قالادا مەنىڭ بالداۋرەن بالالىق شاعىم ءوتتى. كوكتەمنىڭ جايماشۋاق كۇندەرىنىڭ بىرىندە 2 مەكتەپ ينتەرناتى، سىنىپ جەتەكشىمىز حاسەنوۆ دەگەن اعاي ءان ساباعىندا: ال، بالاقايلار، بۇگىن ءبىز مىنا ءبىر تاماشا ءاندى ۇيرەنەمىز، دەدى. قولىنداعى ءبىر جاپىراق قاعازدا ءان ءماتىنى. ءاننىڭ اۆتورى سۇيىكتى كومپوزيتورىمىز ءشامشى قالداياقوۆ دەدى دە، ءوزى شىرقاي جونەلدى. انا تۋارلى جىر ءانىنىڭ اۋەنى مەن تاماشا ءسوزى ءبارىمىزدى بىردەن باۋراپ الدى. شالعاي اۋىلداردان كەلىپ، قالادا مەكتەپينتەرناتتا وقىپ جاتقان قارا دومالاق بالالار الىستا قالعان انالارى ەسىنە ءتۇسىپ، كوزدەرىنە جاس الدى. سۇيەمەلدەۋشى اككاردەونشى بالا بىزدەن 45 سىنىپ جوعارى وقيتىن، كەيىننەن ەل تانىعان كومپوزيتور، مارقۇم سەيدوللا بايتەرەكوۆ ەدى...راديوقابىلداعىشتى تىڭداپ وتىرمىن.ءان قالىقتاپ بارىپ باسىلدى. شاكەڭ ونەر تۋرالى، اندەرى جايىندا اڭگىمە ايتا باستادى... اقيقاتىنا جۇگىنسەك، وتكەن عاسىردا 90جىلداردىڭ باس كەزىندە كومپوزيتور اعامىزدىڭ بەينەسىن، وزىمەن ارالاسقۇرالاس ۇزەڭگىلەس جولداستارى بولماسا، جالپى حالىق بىلە بەرمەيتىن ەدى. ءشامشى قالداياقوۆتىڭ تۇسىندا كينو، تەلەۆيدەنيە رەسپۋبليكامىزدا دامىعان كەزى ەمەس پە؟ ول كەزدەرى تەلەديداردى قوسا قالساڭ انشىلەرىمىز ءان ايتىپ، اقىنجازۋشىلارىمىز ولەڭدەرىن وقىپ، الدىڭعى قاتارلى جۇمىسشى، كالحوزشى جالىندى سوزدەرىمەن ەستە قالاتىن. بىراق ولاردىڭ ورتاسىندا حالقى شىن ءسۇيىپ قابىلداعان مۇقاعاليعا دا، جۇمەكەنگە دە، شامشىگە دە ورىن تابىلمادى. كەزىندە رەسەيدىڭ اقىنكومپوزيتورى، كينوتەاتر ءارتىسى ۆ.ۆىسوتسسكي دە ورتالىق تەلەۆيدەنيەدەن الاستاتىلعان ەكەن.1990 جىلدىڭ تامىز ايىندا ءشامشى اعامىز 60 جاسقا تولدى. راديودان ءبىر حابار، 23 گازەتتە ول تۋرالى ماقالالار جارىق كوردى. 1991 جىلى قاڭتار ايىندا الماتىداعى ورتالىق كونتسەرت زالىندا كومپوزيتور اندەرىنەن كونتسەرت بولىپ، ەكى كەش زال حالىققا لىق تولدى. بىراق ورتالىق كوميتەتتەن، مادەنيەت مينيستىرلىگىنەن بىردەءبىر لاۋازىمدى ادامداردى بايقامادىم، اتاقداڭقىنان ات ۇركەتىن ونەر ادامدارى دا كوزگە تۇسپەدى. اتاقتان جۇرداي، شالعايدا جۇرگەن ءشامشى كىم ەدى ولاردىڭ جانىندا؟ كەشتى ۇيىمداستىرۋعا قارسى بولىپ، كەدەرگىلەر دە كەلتىرگەندەر بولعان ەكەن. وسى جاعدايلاردىڭ ءبارى سەزىمتال ءشامشىنىڭ دەنساۋلىعىنا كەرى اسەرىن تيگيزگەنى داۋسىز. تەك قانا حالقىنىڭ شامشىگە دەگەن ىستىق ىقىلاسى عانا ونى ۇستاپ تۇرعان ەكەن عوي... كونتسەرتتى وتكىزىڭدەر، بىراق مەرەيتوي تۋرالى ءبىر اۋىز ءسوز بولماسىن دەگەن بۇيىرىققا قاراماستان، اقىن تۇمانباي مولداعاليەۆ ساحانادا شامشىگە ارناعان ولەڭىن وقىدى. ۇلى رەجيسسەرپەداگوگ اسقار توقپانوۆ مەرەيتوي يەسىنە باتاسىن بەردى.سول سالقىن قاباق شاكەڭنىڭ 60 جىلدىعىنا وراي اتاق بەرگەنىندە دە بايقالدى، سونىڭ دالەلى رەتىندە جازۋشى ورازبەك بودىقوۆتىڭ مىنا اڭگىمەسىن تولىق بەرۋدى ءجون كوردىم.ءشامشىنىڭ بۇل ومىردە تارتقان تاۋقىمەتى از ەمەسءتىن. ايتسە دە، وعان قازاق سسرى ونەرىنە ەڭبەگى سىڭگەن قايراتكەر دەگەن اتاق بەرىلەر مە ەكەن؟ دەپ كۇتىپ جۇرگەن كۇندەردىڭ سارسىلدىرعان ازابىن ايتىپ جەتكىزۋگە ءتىل جەتپەيدى.بۇل 1989 جىلدىڭ جاز ايى بولاتىن. بىزدەر شىمكەنتتىڭ تۇبىندەگى لەنينسك دەگەن اۋىلدا تەمىربەكوۆ رايىمقۇل دەگەن مۋزىكانت جىگىتتىڭ ۇيىندە قوناق بولىپ وتىعانبىز. تاڭەرتەنگىلىك گازەتتى قاراپ وتىرعان ءشامشىنىڭ داۋسى وقىس شىقتى. ءما! دەدى ول ماعان گازەتتى ۇسىنىپ، مىنا ۋكازدى وقى.مەن قاراسام، گازەتتە شامشىگە قازاق سسرنا ەڭبەگى سىڭگەن مادەنيەت قىزمەتكەرى دەگەن اتاق بەرىلگەن جارلىق جاريالانىپتى. ەكەۋمىز ءبىربىرىمىزگە جالت قاراستىق. ساعاتتىڭ تىقىلى توقتاپ قالعانداي بولدى. جۇرەگىمىزدە ءجۇرتىن ءبىر ادەمى سارىن بار ەدى، ول دا ساپ تيىلدى... ال، ەڭ باستىسى، ەكەۋمىزدىڭ بار ءۇمىتىمىز بىردەن ءۇزىلدى. اسىرەسە، شامشىنىكى.سەبەبى، بار ءومىرىن شىعارماشىلىقپەن وتكىزگەن شامشىدە نە ەڭبەك كىتاپشاسى، نە ستاج جوق بولاتىن. سوندىقتان دا وعان زەينەتاقا ءتيىستى ەمەسءتىن. ەگەر ونىڭ كومپوزيتورلىق ەڭبەگى باعالانىپ، ونەر قايراتكەرى دەگەن قۇرمەتتى اتاق السا عانا ارنايى زەينەتاقى الاتىن. ال، ۇزدىك مادەنيەت قىزمەتكەرىنە ونداي ەرەكشەلىك ءتيىس ەمەس. يە، ءبارى ءبىتتى... تىندى... دەدى ءشامشى تەرەڭ كۇرسىنىپ. سەنگەن قويىم سەن بولساڭ، كۇيسەگەنىڭدى ۇرايىن دەگەن ەكەن بىرەۋ... اپىراي، نەگە بۇلاي ەتتى؟ ولاردىڭ بۇل ءىسى ءسىزدى كومپوزيتور ەمەس، اۆتوكلۋب باستىعى دەگەنى عوي، دەپ قالدى رايىمقۇل.يە، كىم دەسە و دەسىن! ايتەۋىر، شامشىگە زەينەتاقى جوق. بۇكىل قازاق حالقىنا وتىز بەس جىل رۋحاني ازىق بەرگەن ءشامشى، ەندى الپىستان اسىپ ەڭكەيۋگە اينالعان شاعىندا كوك تيىنسىز قالدى دەگەن ءسوز بۇل.دۇنيەدە نە نارسە تەرەڭ؟ قاي كول؟ دەدى ءشامشى داۋسى ارەڭ شىعىپ.بىلمەيمىن. مۇمكىن، بايكال شىعار... جوق، كوڭىل، دەدى ءشامشى. بىراق، سول كولدىڭ شولگە اينالعانى جامان... قۇدايىم، بايكال سۋالا كورمەسىن.مەن شامشىگە جالت قاراعان ەدىم، ەسىل ەر جىلاپ وتىر ەكەن. ول ەكەۋمىز ءۇش جىل بىرگە جۇرگەندە، مەن ءشامشىنىڭ شىن جىلاعانىن كورگەن ەمەسپىن. جۇرەگى نازىك، ءوزى سەزىمتال ءشامشى وپوڭاي كوڭىلى بوساپ، كوزىنە ۇيىرىلگەن قوس تامشىنى ءۇزىپ تاستاپ وتىرۋشى ەدى. ال، بۇل جولى شىنداپ جىلادى. الدەكىمدەردىڭ وڭدىرماي اتقان وعىنا، قولىنان بار كەلگەنى عوي، كوز جاسىمەن جاۋاپ بەردى. ءشامشى بالا سياقتى قورعانسىز، كەيۋانا سەكىلدى دارمەنسىز ەدى. سونداي ادامدى جىلاتۋ ادام جۇرەگىنە قۋانىش ەگەتىن اسەم ءاندى جىلاتقانداي بوپ سەزىلدى ماعان. مىنە، كومپوزيتوردىڭ 60جىلدىعى قارساڭىنداعى بولعان وقيعا.شىندىعىندا ءشامشى قالداياقوۆتىڭ ەكىنشى ءومىرى، ەگەمەندىگىمىزدى العان كەزدەن باستاۋ الدى دەسە دە بولادى. حالقى قانشا ءسۇيىپ، قۇرمەتتەسە دە، مەملەكەت تاراپىنان ماراپاتتاردان قاعجاۋ كورىپ قاجىعان شاكەڭە 1991 جىلى جەلتوقسان ايىنىڭ سوڭىندا، قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ العاشقى جارلىقتارىنىڭ ءبىرى بولىپ قازاقستاننىڭ حالىق ءارتيسى دەگەن ەڭ جوعارعى اتاعى بەرىلدى. بۇل كەزدە شامشى اۋرۋحانادا جاتقان ەدى. نە بارى ەكى ايعا جەتەر جەتپەستەن قايران ءشامشى دۇنيەدەن ءوتتى. كەيىننەن مەنىڭ قازاقستانىم ءانى ەگەمەندى ەلىمىزدىڭ گيمنىنە اينالدى. مەملەكەتتىك سىيلىقتىڭ لاۋرەاتى اتاندى... بىراق، تىم كەش ەدى، بۇل ماراپاتتاۋلاردىڭ قىزىعىن ول كورە الماي كەتتى.سونىمەن الپىستى القىمداعان ءشامشى قالداياقوۆ وسى جاسىنا دەيىن نە كينو، نە تەلەۆيدەنيە ماماندارىن قىزىقتىرماعان ەكەن.وسىنداي كوممۋنيستتىك قوعامنىڭ شامشىگە دەگەن تەرىس كوزقاراسى قالىپتاسقان اۋىر كەزەڭدە، حالقىنىڭ سۇيىكتى كومپوزيتورى ءشامشىنىڭ جارقىن بەينەسىن ەكرانعا شىعارۋعا بەل بايلادىم. بۇل دا بولسا ۇلى ءشامشىنىڭ جارالى جۇرەگىنە دەمەۋ بولار دەگەن ۇلكەن ۇمىتتەن ەدى... حالىقتىڭ قالاۋى دا سولاي بولاتىن.كومپوزيتور اعامىزدىڭ ەكرانداعى بەينەسىن كەيىنگى ۇرپاق كورە الماي قالا ما؟ سوندا تەك فوتوسۋرەتتەرىمەن شەكتەلىپ قالامىز با؟ دەگەن وي مەنى مازالاي بەردى. حالىق اندەرىن جاتقا ايتادى، بىراق اۆتوردى ءبىر كورۋگە زار. قوي، بۇل بولماس. قولدان كەلسە، ءشامشى اعامدى تاۋىپ الىپ، كينوعا تۇسىرەيىن، ءوزىن سويلەتىپ، ارمانشەرىن اقتارىپ حالقىنا كورسەتەيىن دەگەن شەشىمگە كەلدىم.مىنە قايران، ءشامشى اتتى تەلەفيلمنىڭ جوباسى دا سول شاقتا كوڭىلگە ۇيالاعان ەدى. ول كەزدە مەن قازاقتەلەفيلم ستۋدياسىنىڭ رەجيسسەرىمىن. الدىندا عانا بارىپ قايت، بالام، اۋىلعا اتتى قازاقتىڭ ءبىرتۋار ۇلى، شىعىس جەكپەجەگىنىڭ مايتالمانى مۇستافا وزتۇرىك ءفيلمىن ءتۇسىرىپ بىتكەن ەدىم. ول ءوز الدىنا ءبىر تاريح.كەرەكتى ماتەريالدار جيناماق بولىپ، كينوفوتو مۇراعاتىنا، ۇلتتىق كىتاپحاناعا بارعانىممەن تۇك بىتىرە المادىم. ارحيۆتىك كينوحرونيكالاردا شاكەڭنىڭ بىردەءبىر بەينەسى بولماي شىقتى. سوندا عانا مەن وزىمە ارتىلعان جاۋاپكەرشىلىكتىڭ اسا زور ەكەنىن سەزىنگەندەي بولدىم.ساسايىن دەدىم. ەندى نە ىستەمەكپىن؟ ستسەناري جازۋ ءۇشىن دە كوپ نارسەنى زەرتتەۋ كەرەك. شاكەڭ تۋرالى بىردەڭە بىلەدىاۋ دەگەن ادامداردان سۇراستىرىپ ەدىم: ەە، سەن ءشامشىنى الماتىدان تابا المايسىڭ. ونى جامبىل، شىمكەنت جاقتان ىزدە دەپ كەڭەس بەردى. ءسويتىپ قاتتى قينالىپ جۇرگەنىمدە، قۇداي بەرىپ، لەنينشىل جاس، وڭتۇستىك قازاقستان گازەتتەرىندە جاريالانعان جازۋشىدراماتۋرگ ورازبەك بودىقوۆتىڭ ءشامشى تۋرالى جىر دەگەن نوۆەللاسىن وقىپ، جەردەن جەتى قويان تاپقانداي قۋاندىم.ورەكەڭنىڭ قازاق حالقىنا تابىستاپ كەتكەن قۇندى ەڭبەگىنىڭ ءبىرى وسى ەستەلىكتەر كىتابى. شاكەڭنىڭ ءومىرىنىڭ سوڭعى ءتورت جىلىندا جانىندا بىرگە جۇرگەندە، قايران ءشامشى بار سىرىن اقتارىعانى بەلگىلى. شاكەڭنىڭ باسىنان وتكەن وقيعالارىن، اڭگىمەدۇكەن، ازىلدەرىن ورەكەڭ قاعازعا ءتۇسىرىپ وتىرعان. ءشامشىنىڭ كومپوزيتورلىعى ءبىر باسقا، ول تىگىسىن جاتقىزىپ اڭگىمە ايتقاندا، تىڭدارماندارىن وزىنە باۋراپ الادى ەكەن. قازاقتىڭ حالىق اندەرنىڭ تاريحىن وتە جاقسى بىلگەن. اسىرەسە، اقان سەرىنىڭ شىرماۋىق ءانى، ەستايدىڭ قورلانىن تىڭداۋدان ءبىر جالىقپاعان ەكەن. تاراز قالاسى ماڭىنداعى دۇنگەن اۋىلىندا، شاكەڭنىڭ بىتپەي قالعان ءۇيىنىڭ گاراجىندا تۇنەگەن تۇندەردە، قويۋ ءشايدى ۇرتتاي وتىرىپ، تاڭدى اتىرىپ، تالاي اڭگىمەلەر ايتىلعان دا شىعار...1990 جىلى قاڭتار ايىندا ءشامشى اعامىزدىڭ 60 جىلدىعى الماتىداعى كونتسەرت زالىندا ءوتتى دەدىم عوي. ەكى كۇن قاتارىنان بولعان كونتسەرتكە حالىق كوپ كەلدى. قايران، ءشامشى ءفيلمنىڭ العاشقى كادرلارى سوندا تۇسىرىلگەن بولاتىن. سول جولى شاكەڭنىڭ قاسىنا جولاي المادىم. اينالاسىندا قاۋمالاعان قاراپايىم حالىق قوشەمەتتەپاق ءجۇر ەكەن. قۋانىپ قالدىم. ءبىر بايقاعانىم، رەسمي لاۋازىمدى شەنەۋنىكتەردەن تەك سول كەزدە الماتى قالالىق كەڭەسىنىڭ توراعاسى زامانبەك نۇرقادىلوۆ قانا كوزگە شالىندى. بۇل جەردە اڭگىمەلەسۋدىڭ رەتى كەلمەس، كەيىن جەكە سويلەسەرمىز دەپ شەشتىم. الايدا، مۇنىمنىڭ قاتە ەكەنىن كەش سەزدىم، سەبەبى، تاعى دا ءشامشى اعامىزدى تابا الماي قالدىم. ول كىسىمەن جۇزدەسكەنىمشە دە تامىلجىعان تامىز ايى كەلىپ جەتتى. شاكەڭ شىمكەنت قالاسىنان مەنىڭ ۇيىمە تەلەفون شالىپ، الداعى اپتادا الماتىعا كەلەتىنىن ەسكەرتتى دە، بارعان سوڭ حابارلاسام دەدى. بۇدان بۇرىن سۇحباتتاسىپ كورمەگەن اداممەن كەزدەسۋگە ىشتەي دايىندالىپ ءجۇردىم.اعامىز ايتقان ۋاقىتىندا كەلىپ، تەلەفون شالىپ، قۇرمانعازى وركەستىرىنڭ عيماراتىندا بولاتىنىن ايتتى. سالىپ ۇرىپ سوندا باردىم. دالادا اپتاپ ىستىق بولعانىمەن، بۇل جەردە سالقىن ەكەن. اناداي جەردە، باسىندا قازاقى ويۋلانعان تاقياسى بار ءشامشى اعامىز ءانشى زەينەپ قويشىباەۆامەن اڭگىمەلەسىپ تۇر. جاندارىندا ەشكىم جوق. جۇرەكسىنگەنىمدى بىلدىرمەي جاندارىنا تاقاۋ كەلدىم.مىنە، ءساتى ءتۇسىپ كوپتەن سويلەسە الماي جۇرگەن شامشى اعانىڭ جانىندا تۇرمىن. ءوزى ورتا بويلى، قاراپايىم كيىنگەن. جالپى شىرايلى جۇزىنە اق شالعان مۇرتى دا جاراسىپ تۇر.اسسالاۋماعليكۋم، اعا، دەپ امانداسىپ قولىن الدىم. ءسىزدى كينوعا تۇسىرەم دەپ ابدەن مازاڭىزدى الىپ، ارتىڭىزدان قالماي جۇرگەن تىلەگەن احمەت دەگەن ءىنىڭىزبىن.شاكەڭ زەينەپ اپايعا: وسى ۋاقىتقا دەيىن ءسىزدى كينوعا تۇسىرسەك دەپ، ەشكىم كەلمەگەن ەدى، مەنى تۇسىرىڭدەر دەپ، مەن دە ەشقايدا بارماعان ەكەم. ال، مىنا ءىنىم قايدا جۇرسەم دە تاۋىپ الىپ، ءسىزدى قايتسەم دە كينوعا ءتۇسىرۋىم كەرەك دەپ، نيەت قىلىپ ءجۇر ەكەن، مەن كەلىسىمىمدى بەردىم، دەدى. اپاي دا ول كىسىنى قولداپ جاتىر.قۋانىشىمدا شەك جوق. نە كەرەك، شاكەڭ: ءبىر ايدىڭ شاماسىندا شىمكەنت جاققا بارىپ كەلەرمىن، سودان كەيىن جۇمىستى باستايىق دەگەن سوڭ كەلىستىك.نەگىزىندە بولاشاق ءفيلمنىڭ جوباسىن ويلاستىرا كەلە، مىناداي شەشىمگە كەلگەن ەدىم. شاكەڭ كەزىندە قيىر شىعىستا ءتورت جىلداي اسكەري قىزمەتتە كوماندير بولعان ەكەن. كىم بىلەدى، سول ءبىر ءساحاليننىڭ قارلى بورانى مەن تەڭىز تولقىندارىنان، سالقىن جازى مەن كۇزگى سۋىقتارىنان ءبىر مەزگىل تىنىستاپ وتىرعاندا، الىستاعى كونە، قاسيەتتى وتىرار ەسىنە ءتۇسىپ، سارعايعان ساعىنىشىنان نەبىر اۋەندەر تۋعان شىعار...فيلم شاكەڭنىڭ اسكەري قىزمەتتە جۇرگەن جەرى ساحالين ارالىنان باستالۋى كەرەك. بۇل ءبىر جاعىنان، 60قا كەلگەن اعامىزدى 25ىندە ءجۇرىپ وتكەن جەرلەرىن ارالاتىپ كوڭىل سەرگىتىپ قايتۋ ەدى.سونىمەن نە كەرەك، ساحالينگە ۇشۋ ءۇشىن ءبىر اي بۇرىن بيلەت الۋ كەرەك ەكەن. الماتى حاباروۆسك، ودان ءارى باسقا كولىك دەي مە، ايتەۋىر، نە كەرەك، بيلەت قولدا، ءشامشى اعانى كۇتىپ، ءتۇسىرۋ توبى ساقاداي ساي وتىردىق.شاكەڭنىڭ كەلەمىن دەگەن ۋاقىتى دا بولدى. بىراق ول كىسى كەلمەدى. اپىراي، نە بوپ قالدى ەكەن؟ دەگەن وي مازالاي بەردى، ۋادەسىنە بەرىك ەكەنىن العاشقى كەزدەسۋلەردەناق سەزىپ قالعام. شىمكەنتتەگى تۋىسىنا حابارلاستىم. سويتسەم شاكەڭ اياقاستىنان ناۋقاستانىپ قالىپتى، قازىر ارىس ساناتوريىندە ەمدەلىپ جاتىر ەكەن. ەندى قايتتىك؟ دەپ نە ىستەرىمدى بىلمەي جۇرگەندە سول جاقتان، سابىرحان اسانوۆ اعامىزدىڭ كەلە قالماسى بار ما... تەلەفون ارقىلى حالجاعدايىن سۇراستىرىپ جاتىرمىن. ءشامشى اعانىڭ ءحالى وتە ناشار، قينالىپ جاتىر، كەشە شاۋىلدىردەگى قارىنداسىنىڭ ۇيىنە اكەلدى دەدى ول كىسى. سول كۇنگى الماتى شىمكەنت جۇردەك پويىزىمەن وپەراتور امان ىسمايىل ەكەۋمىز جولعا شىقتىق. ماقساتىم قايتكەن كۇندە دە اۋىلعا بارىپ، اعانىڭ ءحالىن ءبىلۋ، ىڭعايى كەلسە، كينوعا سويلەتىپ، ءتۇسىرىپ الۋ بولدى. ءتۇنى بويى ۇيىقتاي السامشى. ويلار سانساققا جۇگىرەدى، وعان پويىزدىڭ دوڭگەلەكتەرىنىڭ تارسىلى قوسىلعانداي... تاڭ اتا كوزىم ءىلىنىپ كەتكەن ەكەن... پويىز توقتاپ تۇر. شىمكەنتتكە كەلىپپىز. تاكسي جالداپ، 150 شاقىرىم جەردەگى شاعىن اۋىلعا جەتكەنىمىزشە، ءتۇس اۋىپ قالعان ەدى. تىپتىنىش اۋىل كوشەسىمەن ءجۇرىپ كەلەمىز. ءار كىمنەن سۇراستىرا كەلە، ءۇيدى دە تاپتىق. كينواپپاراتتارىمىزدى كوتەرەموتەرە اۋلاعا كىرىپ كەلسەك، قايران ءشامشى اعا ەسىك الدىندا ەكى يىنىنەن ارەڭ دەم الىپ وتىر ەكەن. كورمەگەنىمە ءبىر ايدىڭ ءجۇزى بولىپ قالعان ەدى، قاتتى جۇدەپ كەتكەنىن بىردەن بايقادىم.ءۇش كۇن ورنىنان تۇرا الماي، قاتتى قينالىپ جاتقان شاكەڭ ءبىز كەلەردىڭ الدىندا عانا باسىن كوتەرىپ، ەسىن جيىپ وتىرعانى سول ەكەن. قانشا قينالىپ وتىرسا دا، سىر بىلدىرمەي، ءبىراز اڭگىمە ايتتى. ولاردى كينوتاسپاعا ءتۇسىرىپ الدىق. بۇل كينوكادرلار تۇگەلىمەن تەلەفيلمگە ەنگىزىلدى. باسىندا كوگىلدىر ەلتىرى تەرىسىنەن تىگىلگەن باس كيىمى، كوزىندە مۇڭ، ناۋقاستان قاجىعان شاكەڭنىڭ قولىندا تەمەكى... بۇل بەينە كورەرمەندەردىڭ ەسىندە قالعان شىعار دەگەن ويدامىن. كەيىننەن وسى كينوكادر كىتاپتارعا، جۋرنالدارعا دا باسىلىپ شىعىپ ەلگە تاراپ كەتتى. وسى ۋاقىت ىشىندە ءدامدى سورپا دا دايىن بولعان ەكەن. شاكەڭدى كوپ قيناماي، ۇيگە كىرىپ، قازاقشا جايىلعان داستارحانعا كەلىپ، مالداس قۇرا جايعاستىق. شاكەڭ ىستىق سورپانى جانتايىپ جاتىپ ىشكەندەي بولدى. داستارحان ۇستىندە، ءبىزدى جوندەپ كۇتە الماعانىنا وكىنگەندەي: ءىنىم تىلەگەن، مىنا اۋرۋدان ايىققان سوڭ ءبىز كينو ءتۇسىرۋدى شاردارادان باستايىق، وندا بار جاعدايدى جاسايتىن ىنىلەرىم بار...دەپ ول ءسوزىن اياقتاي الماي، ۇزاق جوتەلىپ الىپ اۋىر كۇرسىندى.سول جىلى وتىرار اۋدانىنىڭ مەرەي تويىنا دايىندىق ءجۇرىپ جاتقانىن، شاكەڭنىڭ وعان قوسار ۇلەسى اقىن سابىرحان اسانوۆتىڭ سوزىنە جازىلعان وتىرارداعى توي ەكەنىن ءوز اۋزىنان ەستىدىك. مازاسىن المايىق، دەم السىن دەگەن ويمەن ول كىسىگە دەنساۋلىق تىلەپ، اۋدان ورتالىعىنا تارتتىق. كونە وتىرار جەرىندە كينوعا كىرەتىن ءبىراز ەپيزودتار ءتۇسىرىلدى، سودان، ءبىر كەزدەرى ءشامشى اعامىزدىڭ ونەر جولى باستالعان تاشكەنت قالاسىنا بارىپ، كەرەكتى دەگەن جەرلەردى تاسپاعا تارتتىق.بۇدان كەيىن ءشامشى اعانى، باسقا دا دەرەكتى كادرلاردى پلەنكاعا ءتۇسىرىپ الۋعا مۇمكىنشىلىك بولمايتىنىن مەن قايدان بىلەيىن... بارىمىزدە ساۋىعىپ كەتەر دەگەن ۇلكەن ءۇمىت بولدى... امال نە... اللانىڭ ىسىنە شارا بار ما...شاكەڭنىڭ اياقاستىنان ناۋقاستانىپ قالۋىنا بايلانىستى، تولىققاندى فيلم تۇسۇرۋگە جاعداي كەلمەدى. ەندىگى ماقساتىم، حالىقتىڭ قالىڭ ورتاسىندا جۇرەگەن ءشامشى قالداياقوۆ وبرازىن، تەك قاراپايىم اۋىل ادامدارى اراسىندا كورسەتۋ كەرەك دەپ شەشتىم. تەلەفيلمدەگى ماندولمەن ءشامشى ءانىن ايتىپ وتىرعان اۋىل تراكتوريسىنىڭ بەينەسى، شاعىن كالحوز كونتسەرتىندە كومپوزيتور ءانىن تىڭداۋعا كەلگەن كورەرمەندەر سۇحباتى سونىڭ دالەلى بولسا كەرەك. تۋعان جەرى قاسيەتتى وتىراردا تۇسىرىلگەن وسى كينوكادرلار شاكەڭنىڭ اۋىل توپىراعىنان جارالىپ، ءومىرىنىڭ سوڭعى كەزەڭىن قاراپايىم جاعدايدا، حالقىنىڭ اراسىندا وتكىزۋ بەينەلەنگەن بۇل فيلمدە.شاكەڭدى سول اۋىلدا جاتقان جەرىنەن الماتىعا الدىرىپ، ءسوۆميننىڭ اۋرۋحاناسىنا جاتقىزعان اقيىق اقىن مۇحتار شاحانوۆ اعامىز بولاتىن. ايتپەسە، تەك كوممۋنيست شەنەۋنىكتەر ەمدەلەتىن اۋرۋحاناعا، پارتياعا دا مۇشە ەمەس، ومىرىندە پارتيا تۋرالى ءبىر ءان جازباعان ءشامشى قالداياقوۆتى كىم جولاتا قويار دەيسىڭ...ءفيلمدى مونتاجداۋ ۇستىندەمىن، ول كەزدە قازىرگىدەي ۆيدەو جوق، كينوپلەنكاعا تۇسىرەمىز، ونىڭ دا ءوز قيىنشىلىقتارى جەتەرلىك، كوپ ۋاقىت الادى.كۇندە جۇمىستان سوڭ شاكەڭە ءبىر سوقپاي كەتپەيمىن، جاڭا گازەتتەر اپارىپ، ءفيلمنىڭ ءتۇسىرىلۋ بارىسىنان حاباردار ەتىپ تۇرامىن. ءبىر كۇنى سول قاباتتاعى كەزەكشى مەدبيكەمەن سويلەسكەنىمدە ول كىسىنىڭ جازىلمايتىن دەرتكە شالدىققانىن ەستىدىم. تۇلا بويىمدا توك ءجۇرىپ وتكەندەي بولدى. بۇدان كەيىن مەنىڭ شاكەڭە دەگەن ىستىق ىقىلاسىم ارتا ءتۇستى. ءفيلمنىڭ ءساتتى شىعۋىن اسىعا كۇتتىم. بار ارمانىم تەزىرەك ءبىتىرىپ، شاكەڭنىڭ وزىنە كورسەتۋ... ادەتىمشە اۋرۋحاناعا كەلدىم، سويتسەم، كەزەكشى كەلۋشىلەردى جىبەرمەي تۇر ەكەن. مەن ونىڭ جانىنا كەلىپ، ءشامشى قالداياقوۆقا جىبەرۋىن ءوتىندىم. ول قاي ءشامشى؟ اناۋ القاش پا؟ انا جىلى ءبىر تويدا اراققا تويىپ الىپ قۇلاپ جاتقانىن كورگەنمىن، دەگەن داۋىستى ەستىپ، ارتىما جالت قاراسام، جاسى قىرىقتاردى شامالاعان، بەتى ۇسقىنسىزداۋ، اۋزى باسى التىنعا تولعان، ۇلدە مەن بۇلدەگە ورانعان، سەمىزدىكتەن جارىلىپ كەتەردەي بولىپ تۇرعان، پاكەنە كەلگەن، بەتى سەكپىلسەكپىل ايەلگە كوزىم ءتۇستى. شىداي الماي، قانىم باسىما شاۋىپ: ءسىز ولاي عايبات سويلەمەڭىز! ونىڭ قانداي حالدە جاتقانىن بىلەسىز بە؟! قۇداي باسىڭىزعا بەرمەسىن, دەدىم. سوندا شاكەڭنىڭ ىشىمدىك دەگەن پالەنى اۋزىنا الماعانىنا كوپ جىل بولعان، 1991جىلدىڭ جەلتوقسان ايى ەدى.جاڭا جىل قارساڭىندا 1991 جىلدىڭ 30 جەلتوقسانىندا شاكەڭدى اۋرۋحانادان ۇيىنە الىپ كەتۋگە كەلدىك. وتباسىنا بارىپ دەمالعانىن قالادى. شاكەڭ وسى ەكى ايدا قاتتى السىرەپ قالىپتى. ءتىپتى السىزدىكتەن ءوز اياعىمەن جۇرە دە الماي قالعان ەكەن. ءتۇسىرۋ توبىنىڭ سالدىرلاپ قالعان ەسكى كۋبان اۆتوبۋسىنا دەيىن كولياسكاعا وتىرعىزىپ جۇرگىزىپ كەلەم... مىنە، وسىنداي كۇيگە تۇستىك، قاراعىم, دەپ اۋىر كۇرسىندى شاكەڭ اعا.شاكەڭدى ۇيىنە الىپ كەلىپ، وتباسىنىڭ ورتاسىندا كينوعا ءتۇسىرىپ الۋدىڭ ءساتى ءتۇستى. بالالارى ابىلقاسىمدى رويالدا، مۇحتاردى سكريپكادا ويناتىپ ءتۇسىرىپ الدىق.جاڭا جىلدىڭ الدىندا كومپوزيتورلار ءشامشى قالداياقوۆ پەن اسەت بەيسەۋوۆكە قازاقستاننىڭ حالىق ءارتىسى دەگەن اتاق بەرىلدى. اعا، پرەزيدەنتىمىز قولداپ، حالقىمىز قۇرمەتتەپ، سىزگە ابىرويلى، ۇلكەن اتاق بەرىپ جاتىر! دەپ قۇتىقتادىم. راحمەت، ەلەپەسكەرگەندەرىنە... ەرتەرەك بەرگەندەرىندە تەمىرتەرسەكتەرى تاۋسىلىپ قالماس ەدى عوي... دەپ، ول اۋىر كۇرسىندى.ءبىر كەزدەرى دىنمۇحاممەد قوناەۆتىڭ ءشامشى اعاعا سىيعا بەرگەن پاتەرىندە، ءشامشىنىڭ ءومىرىنىڭ سوڭعى كادرلارى وسىلاي وتباسى ورتاسىندا تۇسىرىلگەن ەدى.سونىمەن نە كەرەك، ءفيلمنىڭ مونتاجىن ءبىتىرىپ، كوشىرمەسىن جاسايتىن تسەحقا تاپسىردىم. دەگەنمەن، كوڭىل شىركىن كونشىمەدى. سەبەبى، شاكەڭنىڭ ناۋقاسىنا بايلانىستى ايتىلۋى كەرەك ەدىاۋ, دەگەن كوپ نارسەلەردى ىسكە اسىرا المادىم... تەك قانا ءشامشى اعامدى ءىرى پلاندا، ۇلكەن وي ۇستىندە ءتۇسىرىپ العانىما شۇكىرشىلىك ەتتىم. سول كادرلارعا قاراپ وتىرىپ، ول كىسىنىڭ بەتجۇزىنەن، كوز جانارىنان ءوزى ءومىر سۇرگەن ۋاقىت تابىن سەزىمتال جۇرەك سەزەر دەپ ويلايمىن.فيلمدەگى باستى ەپيزودتاردىڭ ءبىرى، ءشامشىنىڭ مەنىڭ قازاقستانىم انىنە ارنالعان. ول بۇل ءاننىڭ شىعۋ تاريحىن قىسقاشا بايانداپ بەرگەن ەدى.1986 جىلعى جەلتوقسان اينىڭ كوتەرىلىسى كەزىندە مەن الماتى كوركەمسۋرەت ينستيتۋتىندا وقىپ جۇرگەنمىن. وقيعا باستالاردان ءبىر كۇن بۇرىن، دالىرەك ايتسام، 16نان 17نە قاراعان ءتۇنى جاتاقحاناداعى ستۋدەنتتەر جانتالاسىپ ۇراندار جازىپ جاتتى. ءبىر توپ جىگىت ءتۇن جامىلىپ، قالا جاستارىن الاڭعا شىعۋعا ۇگىتتەۋ ءۇشىن، الماتىداعى ستۋدەنتتەردىڭ جاتاقحانالارىنا اتتانىپ كەتكەن.مەنىڭ كوز الدىمدا جەلتوقسان كوتەرىلىسى وسىلاي باستالعان ەدى. سودان قالاداعى جاستار مەنىڭ قازاقستانىم انىمەن رۋحتانىپ قارۋلى اسكەرلەرگە قاتتى قارسىلىق كورسەتتى.كادردا: قارت انا جالعىز ءوزى تريبۋنا جانىنداعى تەپكىشەكتە وتىر. ءاجىم باسقان بەت جۇزىندە قاسىرەت تابى كورىنەدى. بۇل ۇلقىزدارى جاپا شەككەن كوپ انالاردىڭ ءبىرى ەدى. الىستان بۇلدىرشىندەر حورىنىڭ ورىنداۋىندا مەنىڭ قازاقستانىم ءانى ەستىلەدى، ول بىرتەبىرتە كۇشەيە تۇسەدى. ەكراندا جەلتوقسان كوتەرىلىسىنەن كورىنىستەر ءوتىپ جاتىر. بۇل كگب تىڭشىلارىنىڭ جاسىرىن ءتۇسىرىپ العان كينوبەينەلەرى بولاتىن.مىنە، قارت انا قان توگىلگەن الاڭنان ازەر كەتىپ بارا جاتىر، وسى كەزدە كەيۋانانىڭ جۇرەك ءدۇرسىلىن ەستيمىز.1992 جىلدىڭ اقپان ايىندا كەزەكتى كينو ءتۇسىرىلىم قامىمەن جولساپارعا شىقتىم. ول جاقتا جۇرگەندە دە بولاشاق ءفيلمنىڭ تاعدىرىنا الاڭداۋمەن بولدىم. پويىزبەن الماتىعا كەلە جاتىپ، راديودان شاكەڭنىڭ قايران ءشامشى قالداياقوۆتىڭ قايتىس بولعانىن ەستىدىم. ۆوكزالدان تۋرا عابيت مۇسىرەپوۆ اتىنداعى جاستار تەاترىنا تارتتىم. حالىق كوپ جينالعان ەكەن، كەلىپ جاتقاندار لەگى تولاسسىز. وڭاشادا تۇرىپ مەن ءشامشى اعامەن ءۇنسىز قوشتاستىم...ءانىن ايتىپ ەر جەتكەنىممەن، اللا تاعالا ول كىسىمەن كەزدەستىرۋدى ءومىرىنىڭ سوڭعى ايلارىنا جازىپتى. مەن كومپوزيتوردىڭ سول بەينەسىن مۇمكىندىگىم بولعانشا، قازقالپىندا بولاشاق ۇرپاقتار ءۇشىن ءتۇسىرىپ الىپ قالۋعا تىرىستىم.ءشامشى اعا، قايتىس بولارىنان ءبىر كۇن بۇرىن، ءحالىن سۇراي بارعاندارعا، ءوزى تۋرالى تۇسىرىلگەن تۇڭعىش ءفيلمدى كورگىسى كەلەتىنىن ايتىپتى... ولار بولسا مەنى ىزدەپ ستۋدياعا كەلەدى، ءفيلمدى سۇراسا، ونداعىلار كوشىرمەسى دايىن بولماعانىن ايتىپ شىعارىپ سالىپتى...وسىنى ەستىگەندە نەگە ەكەنىن بىلمەيمىن: اعانىڭ فانيدەگى كوپ ارماندارىنىڭ سوڭعىسى وسى بولىپ قالدى ما ەكەن؟ دەگەن ويدا قالدىم... |
شى جىنپىڭ ئايرىمئايرىم تاجىكىستان زۇڭتۇڭى، ھىندىستان زۇڭلىسى، ئىسپانىيە پادىشاھى، تۈركمەنىستان زۇڭتۇڭى بىلەن كۆرۈشتىشىنخۇا ئاگېنتلىقى، ئاستانا، 9ئىيۇن تېلېگراممىسى. دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ 6ئاينىڭ 9كۈنى ئاستانىدە تاجىكىستان زۇڭتۇڭى راھمان بىلەن كۆرۈشتىشى جىنپىڭ مۇنداق كۆرسەتتى: جۇڭگو بىلەن تاجىكىستان يېقىن دوست ھەم يېقىن قوشنىلاردىن بولۇپ، بىر بىرىگە يۈكسەك ئىشىنىدىغان ئىستراتېگىيەلىك ھەمراھلاردۇر. ئىككى دۆلەتنىڭ يۇقىرى قاتلام ئالاقىسى قويۇق، ئىقتىساد سودا، يېزا ئىگىلىكى، ئۇل ئەسلىھە قۇرۇلۇشى، ئېنېرگىيە، خەۋپسىزلىك قاتارلىق ساھەلەردىكى ھەمكارلىق نەتىجىلىرى مول بولۇپ، ب د ت ۋە شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتى رامكىسى ئىچىدە زىچ ھەمكارلىشىپ كەلمەكتە.جۇڭگو بىلەن تاجىكىستان ھازىر بىر بەلباغ، بىر يول ھەمكارلىقىدا مۇھىم نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈردى، كېيىنكى باسقۇچتا ئىككى تەرەپ ئۆزئارا ھەمكارلىقنى يۇقىرى سەۋىيە، ئىجادىي، كۆپ مەنبەلىك بولۇش يۆنىلىشى بويىچە راۋاجلاندۇرۇشنى ئىلگىرى سۈرۈشى كېرەك. ئىككى تەرەپ ئىقتىساد بىلەن سىياسەتنىڭ ماس بولۇشى ۋە تەرەققىيات ئىستراتېگىيەلىرىنىڭ جىپسىلىشىشىنى كۈچەيتىپ، ئالاقىنى راۋانلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىدا يېڭى ئىلگىرىلەشكە ئېرىشىشنى ئىلگىرى سۈرۈپ، ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارى ۋە جابدۇق ياسىمىچىلىقى ھەمكارلىقىنى كۈچەيتىپ، ئاپەتتىن قۇتقۇزۇش ھەمكارلىقىنى چوڭقۇرلاشتۇرۇپ، سودا ۋە سېلىنمىنىڭ ئەركىنلىشىشى، قولايلىشىشىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، مۇداپىئە ئىشلىرى ۋە قانۇن ئىجراسى بويىچە خەۋپسىزلىك ھەمكارلىقىنى كۈچەيتىشى كېرەك. جۇڭگو تاجىكىستان بىلەن بىرلىكتە ئىككى دۆلەتنىڭ دىپلوماتىك مۇناسىۋەت ئورناتقانلىقىنىڭ 25 يىللىقىنى پۇرسەت بىلىپ، ئىناق قوشنىدارچىلىق ۋە دوستلۇق روھىنى ئەۋج ئالدۇرۇپ، ئىستراتېگىيەلىك ھەمكارلىقنى كۈچەيتىپ، ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈش ھەمكارلىقىنى چوڭقۇرلاشتۇرۇپ، جۇڭگو تاجىكىستان ئىستراتېگىيەلىك ھەمراھلىق مۇناسىۋىتىنى تېخىمۇ يۈكسەلدۈرۈشنى خالايدۇ.راھمان مۇنداق دېدى: تاجىكىستان بىلەن جۇڭگو ياخشى قوشنا، ياخشى دوست ھەم ياخشى ھەمراھ. تاجىكىستان ئىككى دۆلەتنىڭ دوستلۇقىنى قەدىرلەيدۇ، جۇڭگونىڭ خەلقئارا ئىشلاردىكى مۇھىم رولىغا ئەھمىيەت بېرىدۇ، تاجىكىستان بىلەن جۇڭگونىڭ ئىستراتېگىيەلىك ھەمراھلىق مۇناسىۋىتىنى چوڭقۇرلاشتۇرۇش ئۈچۈن تىرىشىدۇ. ئىككى دۆلەت دىپلوماتىك مۇناسىۋەت ئورناتقان 25 يىلدىن بۇيان، تاجىكىستان بىلەن جۇڭگو سىياسىي جەھەتتە بىر بىرىگە يۈكسەك ئىشىنىپ، ئىقتىساد سودا، پەن تېخنىكا، ئادىمىيەت قاتارلىق ساھەلەردىكى ھەمكارلىقتا مول نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈردى. تاجىكىستاننىڭ دۆلەتنى تەرەققىي قىلدۇرۇش ئىستراتېگىيەسى جۇڭگو ئوتتۇرىغا قويغان تارىخىي خاراكتېرلىك بىر بەلباغ، بىر يول تەشەببۇسى بىلەن يۈكسەك دەرىجىدە ماسلىشىدۇ. تاجىكىستان ئۆز تەرەققىياتىنى بىر بەلباغ، بىر يول قۇرۇلۇشى بىلەن جىپسىلاشتۇرۇپ، ئالاقىنى راۋانلاشتۇرۇش، ئېلېكتىر كۈچى، يېزا ئىگىلىكى، خەۋپسىزلىك قاتارلىق ساھەلەردىكى ھەمكارلىقنى كۈچەيتىشنى خالايدۇ.شىنخۇا ئاگېنتلىقى، ئاستانا، 9ئىيۇن تېلېگراممىسى. دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ 6ئاينىڭ 9كۈنى ئاستانىدە ھىندىستان زۇڭلىسى مودى بىلەن كۆرۈشتى.شى جىنپىڭ مۇنداق دەپ كۆرسەتتى: ھازىر خەلقئارا ۋەزىيەتتە چوڭقۇر ھەم مۇرەككەپ ئۆزگىرىش بولۇۋاتىدۇ. جۇڭگو بىلەن ھىندىستان دۇنيادىكى تەرەققىي قىلىۋاتقان ئەڭ چوڭ دۆلەتلەر بولۇپ، تېخىمۇ كۆپ زېھنىنى ھەمكارلىشىشقا، بىرلىكتە ئالغا ئىلگىرىلەشكە مەركەزلەشتۈرۈپ، ئۆز دۆلىتىنىڭ تەرەققىياتى ئۈچۈن كۈچ چىقىرىشى، دۇنيانىڭ تىنچلىقى، مۇقىملىقىنى قوغداش ۋە ئورتاق تەرەققىي قىلىشىنى ئىلگىرى سۈرۈشكە تۆھپە قوشۇشى كېرەك. جۇڭگو ھىندىستان بىلەن بولغان مۇناسىۋەتنى تەرەققىي قىلدۇرۇشقا يۈكسەك ئەھمىيەت بېرىدۇ، ھىندىستان بىلەن بىرلىكتە سىياسىي جەھەتتە ئۆزئارا ئىشىنىشنى مۇستەھكەملەپ، تەرەققىيات ئىستراتېگىيەسىنى جىپسىلاشتۇرۇپ، ئەمەلىي ھەمكارلىقنى چوڭقۇرلاشتۇرۇپ، چوڭ چوڭ خەلقئارا ۋە رايون مەسىلىلىرىدە ماسلىشىش ۋە ھەمكارلىشىشنى ساقلاپ، جۇڭگو بىلەن ھىندىستاننىڭ ئىستراتېگىيەلىك، ھەمكارلىق ھەمراھلىق مۇناسىۋىتىنى سىجىل، ساغلام، مۇقىم تەرەققىي قىلدۇرۇشنى خالايدۇ. ئىككى تەرەپ يۇقىرى قاتلام ئالاقىسى ۋە مېخانىزم خاراكتېرلىك ئالماشتۇرۇشنى قويۇقلاشتۇرۇپ، ئىستراتېگىيەلىك ئالاقىنى كۈچەيتىپ، سىياسەتلەردە جىپسىلاشتۇرۇشنى ئىلگىرى سۈرۈشى كېرەك. سودىغا مەبلەغ سېلىش جەھەتتە ھەمكارلىقنى كۈچەيتىپ، ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارى، كەسىپلەر رايونى، تۆمۈريول قۇرۇلۇشى قاتارلىق چوڭ چوڭ تۈرلەردە تېخىمۇ كۆپ دەسلەپكى نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرۈشى كېرەك. رايون ئالاقىسى ۋە ئورتاق تەرەققىياتنى بىرلىكتە ئىلگىرى سۈرۈپ، تەرەققىيات تەشەببۇسىنى جىپسىلاشتۇرۇشنى كۈچەيتىپ، باڭلادىش جۇڭگو ھىندىستان بىرما ئىقتىساد كارىدورى قۇرۇلۇشىدا بالدۇرراق ئەمەلىي ئىلگىرىلەشنى قولغا كەلتۈرۈشكە تۈرتكە بولۇپ، ئاسىيا ئۇل ئەسلىھە سېلىنما بانكىسىنىڭ ئىچكى ھەمكارلىقىنى كۈچەيتىشى كېرەك. يەرلىك، ئاقىللار ئامبىرى، مەدەنىيەت، تاراتقۇ، ساياھەت قاتارلىق ساھەلەردىكى ئالماشتۇرۇشنى كۈچەيتىشى كېرەك. كۆپ تەرەپ ئالاقىسى ۋە ھەمكارلىقىنى كۈچەيتىپ، ئىختىلاپ ۋە سەزگۈر مەسىلىلەرنى مۇۋاپىق باشقۇرۇشى، تىزگىنلىشى ۋە بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك.شى جىنپىڭ ھىندىستاننىڭ شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتىنىڭ رەسمىي ئەزاسى بولۇش ئالدىدا تۇرغانلىقىنى تەبرىكلەپ مۇنداق دېدى: جۇڭگو ھىندىستان بىلەن شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتى رامكىسى ئىچىدە ھەمكارلىقنى كۈچەيتىپ، شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتىنىڭ ساغلام، سىجىل تەرەققىي قىلىشى ئۈچۈن پائال تىرىشچانلىق كۆرسىتىشنى خالايدۇ.مودى مۇنداق دېدى: ھىندىستان بىلەن جۇڭگو قەدىمكى مەدەنىيەتلىك دۆلەتلەر بولۇپ، ئىككى دۆلەتنىڭ دوستانە مۇناسىۋىتى ئۇزاق تارىخقا ئىگە. ھىندىستان بىلەن جۇڭگونىڭ ياخشى مۇناسىۋىتى مۇرەككەپ ھەم ئۆزگىرىشچان خەلقئارا ۋەزىيەتنى تۇراقلاشتۇرۇش رولىنى ئوينايدۇ. ئىككى تەرەپ ھەمكارلىق جەھەتتىكى يوشۇرۇن كۈچنى چوڭقۇر قېزىپ، خەلقئارا ئىشلاردا ئالاقىلىشىش ۋە ھەمكارلىشىشنى كۈچەيتىپ، بىر بىرىنىڭ يادرولۇق كۆڭۈل بۆلۈۋاتقان مەسىلىلىرىگە ھۆرمەت قىلىشى ھەم ئىختىلاپلارنى مۇۋاپىق بىر تەرەپ قىلىشى كېرەك. ھىندىستان جۇڭگونىڭ ھىندىستاننىڭ شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتىغا ئەزا بولۇپ كىرىشىنى قوللىغانلىقىغا رەھمەت ئېيتىدۇ، شاڭخەي ھەمكارلىق تەشكىلاتى رامكىسى ئىچىدە ئىككى تەرەپنىڭ ھەمكارلىقىنى قويۇقلاشتۇرۇشنى خالايدۇ.شىنخۇا ئاگېنتلىقى، ئاستانا، 9ئىيۇن تېلېگراممىسى. دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ 6ئاينىڭ 9كۈنى ئاستانىدە ئىسپانىيە پادىشاھى فېلىپې بىلەن كۆرۈشتى.شى جىنپىڭ مۇنداق كۆرسەتتى: جۇڭگو جۇڭگو ئىسپانىيە مۇناسىۋىتىگە يۈكسەك ئەھمىيەت بېرىدۇ، ئىسپانىيە خان جەمەتىنىڭ ئۇزاقتىن بۇيان جۇڭگو بىلەن بولغان مۇناسىۋەتنى راۋاجلاندۇرۇشنى باشتىن ئاخىر قەتئىي قوللىغانلىقىغا ۋە پائال ئىلگىرى سۈرگەنلىكىگە ئاپىرىن ئېيتىدۇ. بىز ئىسپانىيە بىلەن بىرلىكتە ئىككى دۆلەتنىڭ ئومۇميۈزلۈك ھەمراھلىق مۇناسىۋىتىنى تېخىمۇ يۇقىرى سەۋىيەگە كۆتۈرۈپ، ئىككى دۆلەت خەلقلىرىگە تېخىمۇ بەخت يارىتىشنى خالايمىز. ئىككى تەرەپ يۇقىرى قاتلام ئالاقىسىنى قويۇقلاشتۇرۇپ، بىر بىرىنىڭ يادرولۇق مەنپەئىتىنى ۋە كۆڭۈل بۆلۈۋاتقان مۇھىم مەسىلىلىرىنى قەتئىي قوللىشى كېرەك. تەرەققىيات ئىستراتېگىيەلىرىنى جىپسىلاشتۇرۇشقا كۈچەپ، پۇل مۇئامىلە، تېلېگراف، ھاسىلىي ئېنېرگىيە، يېزا ئىگىلىكى، بىيودورا، ئاۋىياتسىيە، ئالەم قاتنىشى قاتارلىق ساھەلەردىكى ھەمكارلىقنى چوڭقۇرلاشتۇرۇشى كېرەك. ئادىمىيەت ئالاقىسىنى كۈچەيتىپ، يەرلىك ۋە ئەل ئالاقىسىنى ئىلگىرى سۈرۈپ، مائارىپ، ساياھەت، تەنتەربىيە قاتارلىق ساھەلەردىكى ھەمكارلىقنى كېڭەيتىش كېرەك. خەلقئارا ۋە رايون قىزىق نۇقتا مەسىلىلىرىدە كېڭىشىش ۋە ھەمكارلىشىش ۋەزىيىتىنى ساقلاپ، ئىقتىسادنى دۇنياۋىلاشتۇرۇشنى تېخىمۇ ئېچىۋېتىلگەن، سىغدۇرۇشچان، ئومۇميۈزلۈك مەنپەئەت يەتكۈزىدىغان، تەڭپۇڭ يۆنىلىش بويىچە تەرەققىي قىلدۇرۇشنى ئىلگىرى سۈرۈش كېرەك. جۇڭگو ئىسپانىيەنىڭ بىر بەلباغ، بىر يول قۇرۇلۇشىغا ئاكتىپ قاتنىشىشىنى، جۇڭگونىڭ يىۋۇ شەھىرى بىلەن مادرىد ئارىلىقىدا قاتنايدىغان جۇڭگو ياۋروپا نۆۋەتچى پويىزىدىن بىرلىكتە ياخشى ھەم تولۇق پايدىلىنىشىنى قارشى ئالىدۇ. جۇڭگو ياۋروپانىڭ بىرگەۋدىلىشىش مۇساپىسىنى قەتئىي قوللايدۇ، ئىككى تەرەپ تىنچلىقنى ئىلگىرى سۈرۈش، ئىقتىسادنى ئاشۇرۇش، ئىسلاھ قىلىش، مەدەنىيەتتىن ئىبارەت تۆت چوڭ ساھەدىكى ھەمراھلىق مۇناسىۋىتىنى پائال ئورنىتىشى كېرەك. ئىسپانىيەنىڭ ياۋروپا ئىتتىپاقىدا ئاكتىپ رولىنى داۋاملىق جارى قىلدۇرۇپ، جۇڭگو ياۋروپا مۇناسىۋىتىنىڭ ئۇزاققىچە ساغلام، مۇقىم تەرەققىي قىلىشىغا پائال تۆھپە قوشۇشىنى ئۈمىد قىلىمەن.فېلىپې مۇنۇلارنى بىلدۈردى: ئىسپانىيە بىلەن جۇڭگونىڭ دوستلۇقى ئۇزاق تارىخقا ئىگە، ئىككى تەرەپ ئۆزئارا ھۆرمەت قىلىش ئاساسىدا ئىقتىساد سودا، سىياسىي، مەدەنىيەت ئالاقىسى ۋە ھەمكارلىقىدا مول نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈردى. ئىسپانىيە جۇڭگو بىلەن بىرلىكتە تىرىشىپ، ئىككى دۆلەتنىڭ سىياسىي جەھەتتە ئۆزئارا ئىشىنىشىنى مۇستەھكەملەپ، يۇقىرى قاتلام ئالاقىسىنى قويۇقلاشتۇرۇپ، ھەر ساھەدىكى ئەمەلىي ھەمكارلىقنى چوڭقۇرلاشتۇرۇشنى خالايدۇ. جۇڭگو ئوتتۇرىغا قويغان بىر بەلباغ، بىر يول تەشەببۇسى دۇنيا ئىقتىسادىنى ئىلگىرى سۈرۈشتە مۇھىم تۈرتكىلىك رول ئوينايدۇ. ئىسپانىيە بىر بەلباغ، بىر يول رامكىسى ئىچىدە ئۇل ئەسلىھە، ئېنېرگىيە قاتارلىق ساھەلەردىكى ھەمكارلىققا پائال قاتنىشىشنى خالايدۇ.شىنخۇا ئاگېنتلىقى، ئاستانا، 9ئىيۇن تېلېگراممىسى. دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ 6ئاينىڭ 9كۈنى ئاستانىدە تۈركمەنىستان زۇڭتۇڭى بەردى مۇھەممەدوۋ بىلەن كۆرۈشتى.شى جىنپىڭ مۇنداق دېدى: جۇڭگو بىلەن تۈركمەنىستان ياخشى دوست، ياخشى ھەمراھلاردۇر. ھازىر جۇڭگو بىلەن تۈركمەنىستاننىڭ تەرەققىيات ۋەزىيىتى ياخشى بولۇۋاتىدۇ. ئىككى دۆلەتنىڭ سىياسىي جەھەتتىكى ئۆزئارا ئىشىنىشى ئۈزلۈكسىز كۈچىيىپ، پۇختا ھەمكارلىقى داۋاملىق چوڭقۇرلىشىپ، خەلقئارا ئىشلاردا قويۇق ھەمكارلىشىپ كېلىۋاتىدۇ. جۇڭگو ئىككى دۆلەت مۇناسىۋىتىگە يۈكسەك ئەھمىيەت بېرىدۇ، ئىككى دۆلەت دىپلوماتىك مۇناسىۋەت ئورناتقانلىقىنىڭ 25 يىللىقىنى پۇرسەت دەپ بىلىپ، ئۆزئارا قوللاش سالمىقىنى زورايتىپ، ئۆزئارا پايدا يەتكۈزىدىغان ھەمكارلىقنى چوڭقۇرلاشتۇرۇپ، جۇڭگو بىلەن تۈركمەنىستاننىڭ ئىستراتېگىيەلىك ھەمراھلىق مۇناسىۋىتىنىڭ مەزمۇنىنى ئۈزلۈكسىز پۇختىلاشنى خالايدۇ.شى جىنپىڭ مۇنداق دەپ تەكىتلىدى: يېڭى ۋەزىيەتتە، جۇڭگو بىلەن تۈركمەنىستان يۇقىرى قاتلام ۋە ھەرقايسى قاتلامدىكىلەرنىڭ ئالاقىسىنى قويۇقلاشتۇرۇپ، يوشۇرۇن كۈچلەرنى تولۇق قېزىپ، پائال ئىزدىنىپ يېڭىلىق يارىتىپ، ئىككى دۆلەتنىڭ كېيىنكى باسقۇچتىكى ھەرقايسى ساھەلەردىكى ئەمەلىي ھەمكارلىقىنى ئورتاق پىلانلىشى كېرەك. ئادىمىيەت ئالاقىسىنى قويۇقلاشتۇرۇپ، ئىككى دۆلەت خەلقلىرىنىڭ ئۆزئارا چۈشىنىشى ۋە دوستلۇقىنى ئىلگىرى سۈرۈشى كېرەك. بىز تۈركمەنىستاننىڭ بىر بەلباغ، بىر يول قۇرۇلۇشىنى بالدۇرلا قوللىغانلىقىغا ۋە ئۇنىڭغا قاتناشقانلىقىغا ئاپىرىن ئوقۇيمىز، جۇڭگو تۈركمەنىستان بىلەن بىرلىكتە بىر بەلباغ، بىر يول رامكىسى ئىچىدىكى ھەمكارلىقنى كۈچەيتىپ، ئىككى دۆلەت خەلقلىرىگە تېخىمۇ كۆپ بەخت يارىتىشنى خالايدۇ.بەردى مۇھەممەدوۋ مۇنۇلارنى بىلدۈردى: تۈركمەنىستان بىلەن جۇڭگو دىپلوماتىك مۇناسىۋەت ئورناتقان 25 يىلدىن بۇيان، ئىككى دۆلەت مۇناسىۋىتىنىڭ تەرەققىياتى ياخشى بولدى. ئىككى تەرەپ بىر بىرىنىڭ يادرولۇك كۆڭۈل بۆلۈۋاتقان مەسىلىلىرى ۋە خەلقئارا ئىشلارنى قوللاپ، ئىقتىساد سودا ھەمكارلىقىدا مول نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈردى. تۈركمەنىستان تىرىشىپ تۈركمەنىستان بىلەن جۇڭگونىڭ ئىستراتېگىيەلىك مۇناسىۋىتىنى چوڭقۇرلاشتۇرىدۇ، جۇڭگو بىلەن بولغان يۇقىرى قاتلام ئالاقىسىنى قويۇقلاشتۇرۇپ، بىر بەلباغ، بىر يول رامكىسى ئىچىدە تەبىئىي گاز، پاكىز ئېنېرگىيە، ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارى، قاتناش تىرانسپورت ئۇل ئەسلىھەلىرى قاتارلىق ساھەلەردىكى ھەمكارلىقنى كېڭەيتىپ، مائارىپ، مەدەنىيەت قاتارلىق ئادىمىيەت ئالاقىسىنى كۈچەيتىشنى خالايدۇ. تۈركمەنىستان جۇڭگو مۇناسىۋىتىنىڭ ئۇچقاندەك تېز تەرەققىي قىلىشىنى چىن قەلبىمدىن ئۈمىد قىلىمەن. |
دوس كوشىم: ترانزيت ماسەلەسىندە قوعام ءالى ءوز شەشىمىن ايتقان جوق 19 ءساۋىر, 2018 ساعات 11:03 357 0ساياساتتانۋشى دوس كوشىم.بۇگىن ءبىز بريۋسسەلدە وتكەن جاڭا قازاقستان باسقوسۋىنا بايلانىستى فورۋم مۇشەسى، ساياساتتانۋشى دوس كوشىمنىڭ پىكىرىن جاريالاۋدى ءجون كوردىك. ەستەرىڭىزدە بولسا، بۇعان دەيىن سايتىمىزعا بريۋسسەل باس قوسۋىنا قاتىسقان وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر ءامىرجان قوسانوۆ پەن ساياساتتانۋشى ايدوس سارىمنىڭ پىكىرلەرىن جاريالاعانبىز.بۇگىنگى فورۋم، مەنىڭ ويىمشا، ءبىراز ادامعا، مەنىڭ وزىمە دە ۇلكەن وي سالدى. قازاقستان بولاشاقتا قانداي بولۋ كەرەك؟ دەپ، حالىقتىڭ، ازاماتتار مەن ساياساتكەرلەردىڭ الدىنا سۇراق قويۋ كەزەڭى كەلدى. جۋىق بەسالتى جىل ىشىندە اعامىز كەتەدى دەپ ويلامايمىن. ول كىسى، دەنساۋلىق بەرسە، 1020 جىلداي، ءتىپتى ولەولگەنشە كەتپەيتىنى ايدان انىق. بىراق وسى سۇراق ارقىلى قوعامدى وياتۋعا بولادى.فورۋمنىڭ ساپالىق جاعدايىنا كەلەر بولساق، بەلگىلى ءبىر ۇيىمدىق دەڭگەيدە كىرۋگە دايىنبىز، بىراق ەڭ باستى ماسەلە بۇعان جاستاردىڭ ارالاسۋى بولىپ وتىر. بىزدە سونداي ادامدار بار ما؟ قايدان تابۋعا بولادى؟بۇل تەوريادان گورى، تازا پراكتيكالىق جۇمىس. ولار وتە از با نەمەسە ولار قورقىپ وتىر ما، حالىق قۋ تىرشىلىكتىڭ ارتىندا ءجۇر مە؟مىناۋ ىسپەن اينالىساتىن ۋاقىتتا ولار دا كورىپ وتىر عوي: بىرەۋى قۋعىندالىپ،ەندى بىرەۋى جۇمىسسىز قالىپ،تاعى دا تارتىنشاقتاپ جاتقاندارى بار. سولاردى وياتىپ، قوعامدىق ومىرگە ارالاستىرۋ باستى ماسەلە. ءبىز بەلگىلى جاعدايدا كەڭەسشىلىك دارەجەدە كومەك بەرۋگە، ەگەر بىرەۋ سۋىرىلىپ شىعاتىن بولسا، مەن ونىڭ قولىنا سۋ قۇيۋعا دايىنمىن. توراعا دا، باسقا دا باسشىلىق قىزمەتتە بولماۋىمىز كەرەك: سول جاستاردىڭ اتىن جەتەكتەپ، الدىعا شىعارۋ ماسەلەنىڭ ۇلكەنى.ترانزيت ماسەلەسىنە كەلەتىن بولساق، قوعام ءالى ءوزىنىڭ شەشىمىن ايتقان جوق. ءبىز ورنىنا انانى قويۋى مۇمكىن، مىنانى اكەلۋى مۇمكىن دەپ ءجۇرمىز. شىنىندا، قوعام ءوزىنىڭ كۇشىن، وسى ماسەلەگە ءوزى قاتىستى ەكەنىن بىلمەي وتىر. وسى جۇمىستى باستايتىن بولساق، الدىمەن قوعامدى وياتۋ كەرەك. سودان كەيىن بەلگىلى ءبىر جولعا سالۋ ول ەكىنشى ەتاپ.ۇلكەن ءبىر جاقسى نارسە بار، ول الەۋمەتتىك جەلى. ول تەحنيكالىق مۇمكىندىك بەرىپ وتىر. بۇرىنعىداي گازەتتەرگە باسپاي قويادى دەگەن قاۋىپ جوق. ۇكىمەت تە الەۋمەتتىك جەلىمەن سوعىس باستايىن دەپ وتىرعان سياقتى.ولار جەلى ۇلكەن قۇرال ەكەنىن ءبىلىپ وتىر، مىندەتتى تۇردە بۇعاۋلاۋعا دايىن. بۇل باعىتتاعى جۇمىسقا تولىق ارالاسۋعا ءوزىم دايىنمىن،شامام كەلگەنشە كومەك كورسەتەم. ودان ءبىزدىڭ شەشىلىپ قالاتىن شاپانىمىز جوق، بيزنەسىمىز جوق. سويلەيتىن اۋزىمىز، جازاتىن قولىمىز بار.سوڭعى ۋاقىتتا قانداي دا ءبىر جاعداي تۋىنداسا، قازاق ماسەلەسى شىعادى. تازا، ادىلەتتى سايلاۋ بولۋى كەرەك دەسەڭىز: ويباي، اناۋ جەردە ترامۆايشى قازاقشا سۇراسام، ورىسشا سويلەيدى دەپ شىعادى. ءبىز دە ۇلتتىق ماسەلەنى شەشپەي، حالىق باسىن بۇرمايدى. حالىقتىڭ ماسەلەسى شەشىلمەي جاتىپ، سەندەر دەموكراتيا ينستيتۋتتارى ماسەلەسىن ايتاسىڭدار، دەپ شىعا كەلەدى. وسىعان كوزدەرىن جەتكىزۋ كەرەك سياقتى: ادىلەتتى قوعام قۇرىلعان ۋاقىتتا قازاقتىڭ ماسەلەسى شەشىلەدى دەگەن سيپاتتا.قازاقتىڭ ماسەلەسىمەن بيلىك تە مىندەتتى تۇردە وينايدى. بيلىك: ولاردىڭ قۇرايىن دەپ جاتقان دەموكراتياسى بيلىككە ۇمتىلىس ماسەلەسى، ءبىزدىڭ شەشىپ جاتقانىمىز قازاقتىڭ، جەردىڭ، ورالماننىڭ ماسەلەسى دەپ، قازاق حالقىنىڭ بەتىن باسقا جاققا بۇرادى. ءبىز وسىعان دايىن بولۋىمىز كەرەك.قازاقستاننىڭ بولاشاعى قانداي بولۋى كەرەك؟ دەگەندە، قازاق ماسەلەسىنىڭ شەشىلۋ جولدارى مىندەتتى تۇردە كىرۋى كەرەك. ءار ۋاقىتتا ايتامىز:قازاقستان قازاقتىڭ جەرى مەن مەملەكەتى دەپ. بىراق سونىڭ ىشىندە ازاماتتاردىڭ بارىنە بىردەي قۇقىق، قازاققا ەشقانداي ارتىقشىلىق بەرىلمەيدى، جەڭىلدىك جوق، ول كارىس نەمەسە ۇيعىر بولا ما، ۇلتىنا قاراماي، پرەزيدەنت بولا الادى دەيمىز. بىراق بۇل قازاقتىڭ جەرى، قازاقتىڭ ءتىلى، قازاقتىڭ مەملەكەتى، وسىنى مويىنداڭدار دەۋىمىز كەرەك.سەرگەي دۋۆانوۆ تا ايتادى: نازوۆي مەنيا حوت كازاحوم يلي كازاحستانتسەم، تولكو نە نارۋشاي موي پراۆا، دەپ. وسى ماسەلەنى جەتە تۇسىندىرگەن ءجون سياقتى. ۇلتتىق ماسەلە كوتەرىلگەن سوڭ، 30 پايىز ۇلت بيلىكتىڭ جاعىنا شىعىپ بارا جاتىر، بۇل تىلدىك ماسەلەگە بايلانىستى قوعامنىڭ ەكىگە ءبولىنۋى. ولاردىڭ قوعامعا بەرگەن باعاسى، كوزقاراستارىنىڭ ءوزى ەكى ءتۇرلى بولىپ كەتتى. ءبىزدىڭ وقيتىن گازەتىمىز بەن كورەتىن تەلەديدارىمىزدى ولار كورمەيدى، ورىس تىلدىلەردىڭ ءوزىنىڭ كورەتىن، وقيتىن دۇنيەسى بار. كوزدەگەن ماقساتى بار.ءالى ەسىمدە، 2005 جىلى ورىس تىلىندەگى باسىلىمداردا جاريالانعان وپپوزيتسيا باسشىلارىنىڭ رەيتينگىندە ءبىرىنشى ورىندا اكەجان قاجىگەلدين تۇردى. بىرنەشە كۇننەن كەيىن جاس الاش گازەتىندەگى قازاق تىلىندەگى رەيتينگتە سەگىزىنشى ورىندا تۇر. قىزىق. ءبىر جەردە ءومىر ءسۇرىپ، ورىس تىلىندەگى كوزقاراس پەن قازاق تىلىندەگى كوزقاراس ەكەۋى ەكى بولەك. سوندىقتان قازاقستان بولاشاعى قانداي بولۋى كەرەك؟ دەگەندە، وتىز پايىز باسقا ۇلت وكىلىنە: ءبىزدىڭ جاساپ جاتقانىمىزدىڭ سىزدەرگە ەشقانداي قارسىلىعى جوق، بۇل جالپى ماسەلە، دەپ ءتۇسىندىرۋىمىز كەرەك. ۇلتتىق ماسەلەنى كەز كەلگەن بيلىك وزىنە تارتادى، وينايدى.ءوزىم اقشاسى بار ادامدار وسى ماسەلەگە وڭ كوزقاراسىمەن قارايدى دەگەنگە سەنبەيمىن. قاتىپ قالعان مەنتاليتەتىمىز سول اقشاسى كوپ بولسا، ول اناۋ جاقتىڭ ادامى دەپ شىعا كەلەمىز. 1996 جىلى وپپوزيتسيانى بيلىكتەن ىزدەدىك. ءبىراز ادام اقپارات بەردى:ەرتەڭ جاعداي وزگەرسە، كەتەمىز، ۇشاعىمىز دايىن تۇر دەگەندەر بولدى. ءبىز ولاردى اقشا الۋ ءۇشىن ىزدەمەگەن ەدىك، تەك بيلىك جاقتا وپپوزيتسيالىق ادامدار بار ما ءبىزدىڭ توبىمىزعا قوسىلاتىن دەگەن وي بولدى.بىراق اقشاسى بار ادامعا سەنىم جوق. وسى بيلىكتىڭ ارقاسىندا بايلىعىن جاسادى، ال قازاقستاندى جاقسارتامىز دەگەن وي ولاردا جوق سياقتى. كەيبىر ساياساتكەرلەردىڭ، ماسەلەن، پارلامەنتتە وتىرعانداردىڭ اقىلى كىرىپ، وسىنى تۇسىنسە، قولداۋى مۇمكىن.ءبىرىنشى قادام قازاقستاننىڭ كەلەشەگى قانداي بولماق؟ دەگەن، جاقسى قۇجات دايىنداۋ. سول ارقىلى قوعام ويانۋى كەرەك، ەل ىزدەپ ءجۇرىپ وقيتىن،جانجاقتى قامتىلعان قۇجات بولۋى كەرەك. مەن وسى قوعامدى وزگەرتۋ ءۇشىن ات سالىسۋعا ءازىرمىن.نازارباەۆ بريۋسسەلدە فرانتسيا پرەزيدەنتىمەن كەزدەستىنازارباەۆ رەسمي ىسساپارمەن بريۋسسەلگە باردى |
لوندوندا ئۆتكۈزۈلگەن ئەھمەدىيە مۇسۇلمان جەمئىيىتى نىڭ يىللىق يىغىنىغا قاتناشقان ئۇيغۇر ۋەكىللەر. 2019يىلى 3ئاۋغۇست. لوندون، ئەنگلىيە.لوندوندا ئۆتكۈزۈلگەن ئەھمەدىيە مۇسۇلمان جەمئىيىتى نىڭ يىللىق يىغىنىغا قاتناشقان ئامېرىكادىن كەلگەن ۋەكىللەر ئۆمىكى. 2019يىلى 3ئاۋغۇست. لوندون، ئەنگلىيە. ئامېرىكا باشچىلىقىدىكى غەرب ئەللىرىنىڭ ئۇيغۇر مەسىلىسىگە يېقىندىن كۆڭۈل بۆلۈشى نەتىجىسىدە ئۇيغۇر مەسىلىسىنىڭ نۆۋەتتە دۇنياۋى قىزىق نۇقتىغا ئايلانغانلىقى مەلۇم بولماقتا. 8ئاينىڭ 234كۈنلىرى ئەنگلىيەدە ئۆتكۈزۈلگەن ئەھمەدىيە مۇسۇلمان جەمئىيىتى نىڭ يىللىق يىغىندا ئۇيغۇرلار مەسىلىسىگە ئالاھىدە ئورۇن بېرىلىشى دەل بۇنىڭ ئىپادىسىدۇر.ئەنگلىيە پايتەختى لوندوندا ئۆتكۈزۈلگەن مەزكۇر يىغىنغا دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىن كەلگەن 40 مىڭغا يېقىن مۇسۇلمان جامائىتى قاتناشقانلىقى مەلۇم. بۇ يىغىنغا ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسىنىڭ خىزمەتچى خادىملىرىدىن سەككىز كىشى، شۇنداقلا ئامېرىكا، كانادا، گېرمانىيە قاتارلىق دۆلەتلەردىكى ئۇيغۇر پائالىيەتچىلىرىدىن تەشكىللەنگەن ئالتە كىشىلىك بىر ھەيئەتمۇ قەدەم تەشرىپ قىلغان ئىكەن. ئۇنىڭدىن باشقا مەزكۇر يىغىنغا يەنە ئەنگلىيە، گوللاندىيە، فىنلاندىيە، برازىلىيە ۋە پاكىستان قاتارلىق 37 دۆلەتتىن كەلگەن ۋەكىللەر قاتناشقان.مەزكۇر يىغىنغا قاتناشقان ئۇيغۇر ۋەكىللەر ئۆمىكىدىن دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ رەئىسى دولقۇن ئەيسا ئەپەندى رادىيومىز زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ، بۇ قېتىمقى ئەھمەدىيە مۇسۇلمان جەمئىيىتى نىڭ يىللىق يىغىنى ۋە ئۇنىڭ ئەھمىيىتى ھەققىدە تەپسىلىي چۈشەنچە بەردى. ئۇنىڭ دېيىشىچە، ئەھمەدىيە مۇسۇلمان جەمئىيىتى گە ئوخشاش پۈتۈن دۇنيادا تەسىر كۈچى زور بولغان تەشكىلاتنىڭ يىغىنىدا ئۇيغۇر مەسىلىسىنىڭ تىلغا ئېلىنىشى، بولۇپمۇ مەزكۇر يىغىندا نۆۋەتتە ئۇيغۇر دىيارىدا بولۇۋاتقان ئېغىر زۇلۇملار ۋە جازا لاگېرلىرى مەسىلىسىنىڭ دۇنياغا ئاڭلىتىلىشى مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە ئىكەن.ئەھمەدىيە مۇسۇلمانلار جەمئىيىتى نىڭ بۇ قېتىملىق يىللىق يىغىنىغا ئەنگلىيە ھۆكۈمىتىدىكى نوپۇزلۇق شەخسلەردىن برىتانىيە تاشقى ئىشلار ۋازارىتىنىڭ ئەنگلىيە ئىتتىپاقى ۋە ب د ت دا تۇرۇشلۇق ئەمەلدارى تارىق ئەخمەد، ب د ت باش كاتىپىنىڭ ياردەمچىسى كېرەم خان قاتارلىقلار قاتناشقان بولۇپ، ئۇيغۇر ۋەكىللەر ئۆمىكى بۇلار بىلەن ئايرىمئايرىم ئۇچرىشىش ئېلىپ بېرىپ، خىتاينى قوللاپ ئىمزا قويغان 50 دۆلەتكە قارشى سەپەرۋەرلىك پائالىيىتى ئېلىپ بارغان.ئامېرىكادىكى ئۇيغۇر ھەرىكىتى تەشكىلاتىنىڭ دىرېكتورى روشەن ئابباس خانىممۇ رادىيومىز زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ، يۇقىرىقى ئەربابلار بىلەن كۆرۈشۈش جەريانىدا ئۇيغۇرلار ھەققىدە ئوتتۇرىغا قويۇلغان ئاساسلىق تېمىلارنى ئاڭلاتتى ۋە بۇنىڭدىن كېيىنكى پىلانلار ھەققىدە مەلۇمات بەردى.ئەنگلىيەدە ئېچىلغان بۇ ئۈچ كۈنلۈك يىغىن جەريانىدا ئۇيغۇر ۋەكىللەر ئۆمىكى بىلەن بىرلىكتە پائالىيەتلەرگە ئىشتىراك قىلغان ئەنگلىيە ئۇيغۇر جەمئىيىتى نىڭ رەئىسى كېرەم زاھىر ئەپەندىمۇ يىغىننىڭ راۋاجى ھەققىدە قىسقىچە توختالدى. ئۇ سۆزىدە يىغىنغا ئىشتىراك قىلغان مېھمانلارنىڭ ئۇيغۇر مەسىلىسىگە زور قىزىقىشتا بولغانلىقىنى، مۇشۇنداق خەلقئارالىق تەشكىلاتلار ۋە ھۆكۈمەت ئەربابلىرى بىلەن كۆپرەك ھەمكارلاشقاندا ئۇيغۇر مەسىلىسىنىڭ ياخشى تەرەپكە قاراپ راۋاجلىنالايدىغانلىقىغا كۆزى يەتكەنلىكىنى ئېيتىپ ئۆتتى.ئەھمەدىيە مۇسۇلمانلار جەمئىيىتى 1889يىلى ئەنگلىيەدە قۇرۇلغان. كېيىنچە بۇ تەشكىلات ئامېرىكاغا كېڭەيگەن بولۇپ، تەخمىنەن 1920يىللىرىغا كەلگەندە ئامېرىكادىكى ئەڭ چوڭ مۇسۇلمانلار تەشكىلاتىغا ئايلانغان. 2014يىلى ئامېرىكا ئاۋام پالاتاسىدا ئەھمەدىيە مۇسۇلمانلار مۇنبىرى قۇرۇلغان ۋە ئامېرىكا كېڭەش پالاتاسى بىلەن بىرلىكتە دۇنيادىكى كىشىلىك ھەقھوقۇقلىرى ھەم پۇقرالىق ھوقۇقلىرى زىيانكەشلىككە ئۇچرىغان ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ مەسىلىلىرىنى ھەل قىلىشقا تىرىشىپ كەلگەن. بۇ تەشكىلاتنىڭ ھازىرغا قەدەر پۈتۈن دۇنيادىكى 200 دىن ئارتۇق دۆلەتتە 20 مىليوندىن ئارتۇق ئەزالىرى بار ئىكەن. |
... كورەتىن مەن سەندەرگە زووپارك ەمەسپىن! ادەبيەت14 ٴساۋىر 2014، 09:42... كورەتىن مەن سەندەرگە زووپارك ەمەسپىن!14 ٴساۋىر 2014, 09:42 828 0شوپىرى اكادەميك سەنەن باسقا قاي اقىن بار؟!باياعىدا ايگىلى كومپوزيتور، اكادەميك احمەت جۇبانوۆ 19061968 پەن اقىن حاميت ەرعاليەۆ 19161997 ٴبىر ۇيدە كورشى تۇرىپتى. حاماڭ قالامگەرلەرمەن بولعان الدەبىر باس قوسۋدان كەشتەۋ شىعىپ، تاكسي ۇستاماق بولىپ قول كوتەرىپ كوشەدە تۇرادى. سالدەن سوڭ زىر ەتىپ ٴبىر قارا ۆولگا اقىننىڭ جانىنا توقتاي قالادى. قاراسا، رولدە ٴوزىنىڭ قۇدايى كورشىسى احمەت جۇبانوۆ ەكەن. ەكەۋى شۇرقىراي كورىسىپ، تالاي اڭگىمەنىڭ تيەگىن اعىتىپ ۇيلەرىنە قايتىپ كەلە جاتادى. احا، شىنىڭدى ايتشى، وسى مەن قانداي اقىنمىن؟ دەيدى حاميت جولاي. مىقتى اقىنسىڭ عوي... مىقتىسىڭ سەن! دەيدى احمەت تۋرا جاۋاپتان قاشقاقتاپ. ال، مىقتى ەكەنىمدى دالەلدەشى؟ دەيدى حاميت تا قويماي. بۇعان ەشقانداي دالەلدىڭ كەرەگى جوق! دەپتى. بىزدە شوپىرى اكادەميك سەنەن باسقا قاي اقىن بار؟!سوندا مەنىڭ قازاقستانعا ەڭبەگىمنىڭ سىڭبەگەنى مە؟باقىتجان مومىش ۇلى 19412012 بىردە اشۋ شاقىرىپ، داۋىس كوتەرىپ تەلەفونمەن قاتتىقاتتى سويلەسەدى. تورگى بولمەدە مۇنى اكەسى باۋىرجان مومىش ۇلى ەستىپ وتىرادى. كەيىنىرەك جەكە قالعان كەزدە جايىمەن ٴسوز قوزعاپ، بالاسىنان: سەن باعانا بىرەۋمەن ايقايلاپ سويلەستىڭ عوي؟ دەپ سۇرايدى. ٴيا، ٴسويتتىم... ۇندەمەگەنگە بۇلار مەنىڭ توبەمە شىعىپ الىپتى! دەيدى باقىتجان قاباعىن كىرجيتىپ. جوق. وعان ولار كىنالى ەمەس، ۇلىم. شىعۋعا ىڭعايلى، مىنگەنگە جايداق سەنىڭ توبەڭ كىنالى! دەگەن ەكەن.قازاقتىڭ جەزتاڭداي ٴانشىسى، قايتالانباس ونەر يەسى ماناربەك ەرجانوۆقا 19011966 ەرتەرەكتە قازاقستاننىڭ حالىق ٴارتيسى دەگەن جوعارى اتاق بەرىلەدى. ۇكىمەتتىڭ وسى قاۋلىسىمەن تاعى ٴبىر توپ ونەر شەبەرلەرى قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ٴارتيسى اتاعىن يەلەنەدى. مۇنى ەستىگەن ماناربەك: بۇلارىڭىز قالاي؟ سوندا مەنىڭ قازاقستانعا ەڭبەگىمنىڭ سىڭبەگەنى مە! دەپ رەنىش ٴبىلدىرىپتى.اقىن قاسىم امانجولوۆ 19111955 ورال جاقتاعى ٴبىر قالامگەر ارىپتەسىنىڭ مەرەيتويىندا بولىپ، ەرتەڭىندە باسى زەڭىپ ازەر تۇرادى. سونى اڭعارعان جىگىتتەردىڭ بىرەۋى قىرلى ستاقانمەن مولدىرەتىپ باس جازار ۇسىنا قويادى. قولىنا تيگەن ستاقاندى كوز جۇمىپ تارتىپ جىبەرگەن قاسەكەڭ: دۇنيە نەتكەن جاپجارىق،وسىنداي ما ەدىڭ بۇرىن دا! دەپ قوس قولىن جايىپ جىبەرىپ، جانجاعىنا تاڭدانا قاراپتى.ايگىلى كومپوزيتور نۇرعيسا تىلەنديەۆ 19251998 جامبىل وبلىسىنداعى ۇلكەن ٴبىر تويعا قاتىسىپ، كەشكى پويىزبەن الماتىعا قايتادى. ەكى كۇن بويى اس تا توك داستارقان، ەلدىڭ قۇرمەتى مەن قوشەمەتى شارشاتىپ، كۋپەگە كىرگەن بويدا جوعارىداعى توسەككە شىعادى دا، ۇيىقتاپ قالادى.ويانا كەلسە، ٴتۇن ورتاسى ەكەن، پويىز ماڭ دالامەن زاۋلاپ كەلەدى. باعانا بوس تۇرعان تومەندەگى ورىندارعا الدەبىر جولاۋشىلار جايعاسىپتى. قاراسا، ۇستەل ۇستىندە اۋزى اشىلعان ٴبىر شولمەك اراق تۇر. باسى ۇيپاتۇيپا، ٴتىلى اۋزىنا سىيماي شولدەپ جاتقان نۇرعيسا قۋانىپ كەتەدى. بىرەر جۇتىم ۇرتتاماق بولىپ شولمەككە قولىن سوزا بەرەدى. سول ساتتە تومەندەگى بىرەۋ بىلەگىنەن شاپ بەرىپ ۇستاي الادى. ٴاي، كىمسىڭ سەن؟ دەيدى گۇج ەتىپ. نۇرعيسا تىلەنديەۆپىن! ٴتۇس تومەنگە!نۇرعيسا ايتقانعا كونىپ، تومەنگە تۇسەدى. تومەندە بۇيرا ساقال، بوز مۇرتتى ٴبىر ۇلكەن كىسى جامباستاپ جاتىر ەكەن. ول كىسى دە جايلاپ ورنىنان تۇرادى. ٴۇنتۇنسىز قىرلى ستاقانعا ورتالاي اراق قۇيىپ، نۇرعيساعا ۇسىنادى. ۇسىنا بەرە، نۇرعيسانىڭ بەتىنە ٴتونىپ: ٴما، ٴىش، جە، ٴبىراق ەندىگارى نۇرعيسا تىلەنديەۆتەي اسىل ازاماتتىڭ اتىن جامىلۋشى بولما! دەپ جەكي ۇرىسقان ەكەن.كەشەگى اراق ىشكەن ستاقاندار، بۇل كۇندە كۇل سالاتىن ساۋىت بولدىٴقايسىبىر جىلدارى جۇلدىز جۋرنالى پارتيانىڭ ورتالىق كوميتەتى تاراپىنان قاتتى سىنعا ۇشىراپ، جۋرنالدىڭ باس رەداكتورى، كورنەكتى جازۋشى بەكەجان تىلەگەنوۆ 19341998 ورنىنان الىنادى. اقىن عافۋ قايىربەكوۆ 19281994 باس رەداكتوردىڭ ورىنباسارى ەكەن. جۋرنالدىڭ ماسەلەسىن تالقىعا سالعان القالى جيىندا عافەكەڭە دە قىزمەتتەن كەتۋ ٴقاۋپى تونەدى. سول زاماتتا عافۋ ورنىنان اتىپ تۇرىپ: وۋ، اعايىندار، سىزدەردىكى بۇل نە ٴسوز؟ ورىنباسار سىزدەرگە ويىن با ەكەن، باس ج ۇلىنسا، بىرگە كەتەر مويىن با ەكەن؟ دەپ جۇرتتى قىرانتوپان كۇلكىگە باتىرىپتى.باياناۋىلدا جاياۋ مۇسانىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويى مەملەكەت دەڭگەيىندە ٴوتىپ جاتادى. وعان الماتىدان ولجاس سۇلەيمەنوۆ باستاعان ٴبىر توپ اقىنجازۋشىلار قاتىسادى. گورباچەۆتىڭ ىشىمدىككە تىيىم سالعان قيىن زامانى ەكەن، تويعا كەلگەن قالامگەرلەر كوڭىلسىزدەۋ جۇرەدى. سونى بايقاعان ولجاس عافۋ قايىربەكوۆ اعاسىنا: جۇرتتىڭ كوڭىلىن كوتەرىپ، كۇلدىرىپ قويمايسىز با، عافا؟ دەيدى قولقا سالىپ. جۇرتتى كۇلدىرگەندى قويىپ، ٴوزىم دە كۇلە الماي وتىرمىن. كۇلمەك تۇگىل، جىلاعىم كەلىپ وتىر، دەيدى وعان عافۋ. نەگە؟ دەپ، جينالعان قالامگەرلەر ەلەڭ ەتە قالادى. جاڭبىرداي قايران كوڭىل جاۋىپ بولدى،ٴجۇز گرامم سىلتەۋىمە ٴقاۋىپ بولدى.كەشەگى اراق ىشكەن ستاقاندار،بۇل كۇندە كۇل سالاتىن ساۋىت بولدى، دەپ ولەڭدەتە جونەلىپتى.الدەبىر تويدا قادىر مىرزاليەۆ 19352010 ەلدەن كەلگەن ٴبىر قۇرداس جىگىتپەن ٴبىر ۇستەلدە قاتار وتىرىپ قالادى. اتىڭىزعا قانىق بولعانمەن، ٴتۇرىڭىزدى كورمەپ ەدىم، قادەكە! دەيدى جىگىت. ٴسىزدىڭ مۇرنىڭىز وسىنداي ۇلكەن دەپ ويلاماپپىن. تۇلپار ەرىندى كەلەدى، ەر مۇرىندى كەلەدى دەگەن عوي، دەپ قادىر جىميا جاۋاپ بەرەدى.ازدان سوڭ الگى جىگىت: بويىڭىز دا كىشكەنتاي ەكەناۋ ٴوزى؟ دەپ تاعى تاڭدانىس بىلدىرەدى. ۇزىن اعاش جەمىس بەرمەيدى عوي! دەپتى.حالىق باتىرى، مايدانگەر جازۋشى باۋىرجان مومىش ۇلى 19101982 ەرتەرەكتە سارىاعاش ساناتورييىنە بارا جاتىپ، شىمكەنت قالاسىنداعى ٴبىر قوناقۇيدە ايالداپتى. مۇنى ەستىگەن جازۋشى ناسىرەددين سەراليەۆ 19301984 ٴبىر توپ جاس قالامگەردى ەرتىپ، باتىرعا سالەم بەرمەككە قوناقۇيگە كەلەدى. جۇرەكسىنە ەسىكتى تىقىلداتادى. ۆويديتە! دەيدى ارعى جاقتان. جازۋشىلار يمەنە ىشكە كىرەدى. ۇستەل ۇستىندە قاعاز اقتارىپ وتىرعان باۋكەڭ: كىمسىڭدەر؟ دەپ سۇرايدى. مىنا جاستار سالەم بەرىپ، ٴسىزدى كورۋگە كەلىپ ەدى! دەيدى ناسىرەددين كۇمىلجىپ. سالەمدەرىڭ ٴجون، قابىلدادىم، ال كورەتىن مەن سەندەرگە زووپارك ەمەسپىن! دەپ شىعارىپ سالىپتى.ۇلى وتان سوعىسىنىڭ قىرىق جىلدىق مەرەيتويى قارساڭىندا جالىن باسپاسى پوەزيا ٴبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى اقىن سەرىكباي وسپانوۆقا قازاقستاندىق اقىنداردىڭ سوعىس تاقىرىبىنداعى ولەڭدەرىنەن جيناق قۇراستىرۋ تاپسىرىلادى. سەرىكباي دەرەۋ اقىن دوسى باقىتكەرەي ىسقاقوۆقا 19452009 تەلەفون شالادى. باقىتكەرەي تاپسىرمانى قابىلداپ تۇرىپ: جارايدى! دەيدى. قۇراستىرىپ بەرەيىن. ٴبىراق ادەتتەگىدەي بۇل جيناقتى دا ابايدان باستاعان ٴجون شىعار؟ دۇرىس ايتاسىڭ! دەيدى سەرىكباي. ابايدىڭ مىڭمەن جالعىز الىستىم... ولەڭىمەن باستاعانىڭ ٴجون!جازۋشى ٴانۋار الىمجانوۆپەن 19301993 كەزدەسۋ كەزىندە وقىرماننىڭ بىرەۋى بوس ۋاقىتىڭىزدا نەمەن اينالىساسىز؟ دەگەن سۇراق قويىپتى. جازۋشىلىقتى مۇرات تۇتقان ادامدا تاۋلىگىنە ٴبىر عانا بوس ۋاقىتى بولادى. مەن ول كەزدە ۇيىقتايمىن! دەپ جاۋاپ بەرىپتى.حالقىمىزدىڭ دارىندى اقىنى ەسەنعالي راۋشانوۆ جەلتوقسان وقيعاسى تۇسىندا قارا باۋىر قاسقالداق دەگەن ولەڭ جازعانى بەلگىلى. اقىننىڭ ولەڭدەر جيناعى وندىرىسكە كەتىپ بارا جاتقاندا، باسپا باستىعىنىڭ ٴبىرى الگى ولەڭدى بايقاپ قالىپ، ەسەنعاليدى شاقىرتىپتى. ٴسىز قاڭعىپ كەلگەن شۇرەگەي دەپ كولبيندى مەگزەپ وتىرسىز عوي! ەندەشە، ٴسىز قاتتى قاتەلەسەسىز! كولبين جولداس قاڭعىپ كەلگەن جوق بىزگە، ول پارتيانىڭ شاقىرۋىمەن كەلگەن باسشى! دەپ اقىل ايتا باستايدى.ونسىز دا جۇيكەسى جۇقارىپ، كۇيىنىپ جۇرگەن اقىن: باسەكە، شۇرەگەي تاقىمىڭىزعا تار كەلسە كۇركەتاۋىق دەپ وزگەرتە سالارسىز! دەپتى دە، بولمەدەن شىعىپ جۇرە بەرىپتى.ەندى مەنىڭ جازعان جۇمىسىما وڭ كوزبەن قارايتىن بولدىڭىز!مايدانگەر جازۋشى ٴازىلحان نۇرشايىقوۆ 19222011 جامبىل وبلىسىنىڭ سارىسۋ اۋدانىندا وقىرماندارمەن كەزدەسۋ وتكىزەدى. اۋىل مەكتەبىنىڭ ادەبيەت ٴپانىنىڭ ٴمۇعالىمى ازەكەڭنىڭ شىعارماشىلىعى تۋرالى بايانداما جاسايدى. ٴمۇعالىم ۇزاعىنان سويلەپ كەلىپ: ٴسىزدىڭ ماحاببات قىزىق مول جىلدار رومانىڭىز ەلجۇرتىڭىزدىڭ جۇرەگىنە جول تاپقان ۇلى شىعارما! دەپ ٴسوزىن ۇرانداي قورىتادى. مۇنداي رومان جازعان جازۋشى ولسە دە ارمانى جوق!سوندا ٴازىلحان ورنىنان باياۋ تۇرىپ: عافۋ ەتەرسىڭ، ٴىنىم! دەپتى ٴيىلىپ تاعزىم ەتىپ. مەن اڭىز بەن اقيقات دەگەن تاعى ٴبىر دۇنيە جازىپ جاتىر ەدىم. سول رومان اياقتالعان سوڭ ٴسىزدىڭ مىنا ۇسىنىسىڭىز جايىندا ويلانايىن!كورنەكتى پۋبليسيست ٴارى ادەبيەت زەرتتەۋشىسى ساۋىتبەك ابدراحمانوۆتىڭ دوكتورلىق ديسەرتاسياسىنىڭ عىلىمي جەتەكشىسى اكادەميك سەيىت قاسقاباسوۆ بولىپتى.سەيىت اسقار ۇلى ەسىمى قازاقستان عانا ەمەس، شەتەلدەرگە جاقسى تانىس، عىلىمي ورتادا ابىرويى اسقاق، بەدەلى بيىك عالىمنىڭ ٴبىرى. اكادەميك شاكىرتتەرىنە دە تالابى قاتاڭ، تالعامپاز، دەگدار كىسى.بىردە سەيىت اسقار ۇلىنىڭ سول جاق كوزىنە سۋىق ٴتيىپ، دومبىعىپ ٴىسىپ، بىرەر كۇنگە مۇلدەم جۇمىلىپ قالىپتى. ٴدال سول كۇندەردىڭ بىرىندە وعان شاكىرتى ساۋىتبەك جولىعىپ قالسا كەرەك. اپىرماي، سەكە، اۋىرىپ قالعان ەكەنسىز عوي؟ دەيدى ساۋىتبەك ۇستازىنا شىن كوڭىلىن ٴبىلدىرىپ.سەكەڭ دە باسىن يزەپ، وسىلاي دا وسىلاي بولدى دەپ اقتالعانداي، اۋرۋ كوزىن قايتاقايتا بەت ورامالىمەن باسا بەرەدى. سەكە، جالپى وسى دۇرىس بولعان سەكىلدى.... ەندى مەنىڭ جازعان جۇمىسىما وڭ كوزبەن قارايتىن بولدىڭىز! دەپ كۇلىپ جىبەرگەن ەكەن.قازاقستاندا قۋ كوپەن،قىتاي جاقتا حۋا گوفەنكورنەكتى اقىن نەسىپبەك ايتوۆ پەن ساتيريك كوپەن امىربەكوۆ ٴبىر جىلدىڭ ٴتولى، تۇيدەي قۇرداستار. سوندىقتان دا بىرىمەن ٴبىرى قالجىڭداسىپ ويناي بەرەدى ەكەن. باياعىدا قىتاي بيلىگىنە حۋا گوفەن دەگەن كوممۋنيست كەلگەندە، نەسىپبەك دوسىنا ارناپ مىناداي ولەڭ شىعارىپتى:قىتاي جاقتا حۋا گوفەن.ەكى زالىم ٴبىر زاماندا،قالاي عانا تۋادى ەكەن.ەرتەرەكتە قونىسباي ابىلەۆ ۋنيۆەرسيتەتتە وقىپ جۇرگەن كەزىندە عىلىمي كوممۋنيزم اتتى پاننەن لەكسيا وقىپ تۇرعان وقىتۋشى: ٴقازىر ٴبىزدىڭ ٴبىر اياعىمىز سوسياليزمدە، ٴبىر اياعىمىز كوممۋنيزمدە تۇر! دەپ كەڭەستىك قوعام جاعدايىن وزىنشە بەينەلەگەن بولادى.سوندا قونىسباي قولىن كوتەرىپ: اعاي، ايتىڭىزشى، وسى ٴسوزدى مەن بىلتىر دا ەستىپ ەدىم... قاشانعى ٴوستىپ تالتايىپ تۇرا بەرەمىز؟ دەپ سۇراپتى.حالىق اقىنى قونىسباي ابىلەۆتەن ينتەرۆيۋ الىپ وتىرعان ٴبىر ٴتىلشى اڭگىمەسىنىڭ سوڭىندا: ٴسىز، اعاي، نەنى جەك كورەسىز؟ دەپ سۇراپتى. شەكىلدەتىپ شەمىشكە شاققان ايەلدى، شىتىرلاتىپ شايىر شايناعان ەركەكتى جەك كورەمىن! دەگەن ەكەن. |
ئالتۇن: تۈركىيە ناتودىن كۈتكەندەك قوللاشقا ئېرىشەلمىدى ئۇيغۇرچەئالتۇن: تۈركىيە ناتو...ئالتۇن: تۈركىيە ناتودىن كۈتكەندەك قوللاشقا ئېرىشەلمىدىتۈركىيە جۇمھۇر رەئىسلىك سارىيى ئۇچۇرئالاقە ئىدارىسى باشلىقى فاھرەتتىن ئالتۇن تۈركىيەنىڭ يېقىنقى يىللاردا ناتودىن كۈتكىنىدەك قوللاشقا ئېرىشەلمىگەنلىكىنى بىلدۈردى.تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: تۈركىيە جۇمھۇر رەئىسلىك سارىيى ئۇچۇرئالاقە ئىدارىسى باشلىقى فاھرەتتىن ئالتۇن تۋىتتېردا ئىنگلىزچە بايانات ئېلان قىلىپ، تۈركىيەنىڭ ناتوغا بولغان سادىقلىقىغا ۋە قوشقان تۆھپىلىرىگە جاۋابەن، خەۋپسىزلىك ئەندىشەلىرىنىڭ ئاخىرلىشىشىنى ئەمەلىي ھەرىكەت بىلەن قوللايدىغان ئورتاق خەۋپسىزلىك ئىستراتېگىيەسى تۈزۈلۈشىنى ئۈمىد قىلىدىغانلىقىنى قەيت قىلدى.ئۇ مۇنۇلارنى بىلدۈردى:خەلقئارالىق خەۋپسىزلىك مۇھىتى بارغانسېرى ئېنىقسىز بولۇۋاتقان مۇشۇ كۈنلەردە، بىر قاتار قىيىن قارارلارنى ئېلىشى كېرەك بولغان ناتو مۇھىم يىغىنغا تەييارلىنىۋاتىدۇ. يېقىنقى يىللاردا بىخەتەرلىكىمىزگە سېلىنىۋاتقان تەھدىتلەر ئېشىۋاتقان ئەھۋالدا، تۈركىيە ئىستراتېگىيەلىك دىيالوگقا باشچىلىق قىلىنىشقا ياردەم قىلىشقا تەييار. ناتو ئەزا دۆلەتلەرنىڭ خەۋپسىزلىك ئەندىشەلىرىنى چۈشىنىشى، ئېتىراپ قىلىشى ۋە تاكتىكىلىق ھەمدە ھەربىي ھەرىكەتنى ئاساس قىلغان ھەل قىلىش چارىسىنى تېپىشى كېرەك. ئىتتىپاقنىڭ ئورتاق بىخەتەرلىكى پەقەت ۋە پەقەت ئەزا دۆلەتلەرنىڭ ئەندىشەلىرىنىڭ تۈگىشى بىلەن مۇمكىن بولىدۇ.ئۇ تۈركىيەنىڭ يېقىنقى يىللاردا ناتودىن كۈتكىنىدەك قوللاشقا ئېرىشەلمىگەنلىكىنى ئەسكەرتتى ۋە سۆزلىرىنى مۇنداق داۋاملاشتۇردى:ئىتتىپاقتىكى ئىككىنچى چوڭ ئارمىيەگە ئىگە بولغان تۈركىيە، ناتودىكى نۇرغۇن ھەرىكەتلەرگە قاتناشتى. ھەسسە قوشۇشنى داۋاملاشتۇرىمىز، ئەمما شۇنىڭ بىلەن بىرلىكتە ئەندىشەلىرىمىزگە مۇناسىۋەتلىك قوللاشقا ئېرىشىشنىمۇ كۈتمەكتىمىز.ناتو ئىتتىپاققا ۋە ئەزا دۆلەتلەرگە قارىتىلغان تەھدىتلەرنى، بۇ تەھدىتلەرنىڭ ماھىيىتىنى ئېنىق بەلگىلەش ئارقىلىق ھەل قىلالىشى مۇمكىن. كوللېكتىپ خەۋپسىزلىك، تىنچلىق ۋاقتىدا مۇقىملىقنىڭ، ئۇرۇش ۋاقتىدا بولسا، بىخەتەرلىكنىڭ ئۇل تېشىدۇر. ئەزا دۆلەتلەرنىڭ يوللۇق خەۋپسىزلىك قارىشى ۋە ئەندىشەلىرىنىڭ تېگىشلىك شەكىلدە ئېتىراپ قىلىنماسلىقى، ئىتتىپاقنى ئاجىزلىتىش بىلەن بىرگە، ناتوغا بولغان ئىشەنچنىمۇ ئاجىزلىتىدۇ.خەتكۈچ: خەۋپسىزلىك ئەندىشەلىرى , فاھرەتتىن ئالتۇن , ناتو |
وڭتۇستىك قازاقستان تاۋلارىندا تۋريستەر ٴجيى جوعالادى تجك وقيعا14 مامىر 2018، 14:49وڭتۇستىك قازاقستان تاۋلارىندا تۋريستەر ٴجيى جوعالادى تجك14 مامىر 2018, 14:49 369 0وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا تۋريستەر مەن دەمالۋشىلاردىڭ اداسىپ كەتۋ جاعدايى تىركەلدى. وتكەن دەمالىس كۇندەرى قۇتقارۋشىلار اداسىپ كەتكەن تۋريستەردى ىزدەگەن، دەپ حابارلايدى . اقپارات اگەنتتىگى قر ٴىىم تجكعا سىلتەمە جاساپ.12 مامىر كۇنى جەدەلقۇتقارۋ وتريادىنىڭ قۇتقارۋشىلارى اداسىپ كەتكەن ەكى ستۋدەنتتى تاۋ ىشىنەن تاپتى. 13 مامىردا تاعى ٴبىر ادام تاۋ بوكتەرىندە اداسىپ كەتكەن.كەيىن بەلگىلى بولعانداي، 1997 جىلى تۋعان جىگىت قاسىنداعى ادامدارعا ىلەسە الماي قالىپ، سايرام ۇعام مەملەكەتتىك ۇلتتىق تابيعي پاركىندە اداسىپ كەتكەن. جوعالىپ كەتكەن جىگىتتى ىزدەۋگە 5 قۇتاقرۋشى مەن 1 تەحنيكا جۇمىلدىرىلعان. كەلەسى كۇنى ساعات 09.00دە تۋريست اداسىپ جۇرگەن جەرىنەن تابىلدى.وسىعان بايلانىستى وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ قۇتقارۋشىلارى قالا تۇرعىندارى مەن قوناقتارىنا تاۋعا شىققان كەزدە ەرەجە ساقتاۋ كەرەك ەكەنىن ەسكەرتەدى. ەڭ الدىمەن تۋىسقاندارعا، ودان كەيىن قۇتقارۋشىلارعا تاۋ باسىنا قاي باعىت بويىنشا شىعاتىنىڭىزدى ەسكەرتۋىڭىز قاجەت.قوزعالىس باعىتىن الدىن الا انىقتاپ، وزىڭىزبەن بىرگە جىلى كيىمكەشەگىڭىزدى جانە ازىقتۇلىك الا شىققانىڭىز ٴجون. ىڭعايلى اياق كيىم كيىپ الىڭىز.ەگەر قاسىڭىزدا ادامدار بولسا، توپتان قالماۋعا تىرىسىڭىز. وزىڭىزبەن بىرگە مىندەتتى تۇردە زاريادتالعان ۇيالى تەلەفون بولسىن. |
مەشغۇلات سىستېمىسىنىڭ تارىخى ئىزدە قامۇسىچۈشۈرىلىۋاتىدۇرەسىملەرنى كۆرۈش 1985يىلى مىكروسوفت شىركىتى نى بىل گايتىس ساۋاقدىشى پاۋۇل ئاللېن بىلەن قۇرۇپ چىققان بولۇپ، مىكروسوفت مەشغۇلات سىستېمىسى 2015يىلغىچە 30 يىللىق مۇساپىنى بېسىپ ئۆتكەن.نامى : مەشغۇلات سىستېمىسىمەشغۇلات سىستېمىسى :مىكروسوفتقۇرغۇچىلار :بىل گەيتىس، پاۋۇل ئاللېنبىل گايتىسئىلگىرى توردا 3.1 نىڭ توربەت نۇسخىسى نۇرغۇنلىغان تورداشنى ئۆزىگە جەلىپ قىلىپ، بىرمەھەل قىزغىنلىق قوزغىغان. مىكروسوفت مەشغۇلات سىستېمىسى تا ھازىرغىچە 30 يىللىق مۇساپىنى بېسىپ ئۆتكەن. 1975يىلى، 19 ياشلىق بىل گەيتىس خانۋارد ئۇنۋېرسىتېدىن ئوقۇشتىن چېكىنىپ، تولۇق ئوتتۇرىدىكى ساۋاقدىشى پاۋۇل ئاللېن بىلەن بىرلىكتە تىلىدا يېزىلغان پىروگراممىلارنى ساتقان.بىل گەيتىس خانۋاردتىكى ۋاقىتلىرىدا، ئۇلار ئىككىسى شىركىتىنىڭ تىلىنى تۈزگەن، كېيىن بىل گەيتىس ۋە پاۋۇل ئاللېن ئالبۇكىركۇ غا كۆچۈپ بېرىپ، شۇ يەردىكى بىر مېھمانخانىدا مىكروسوفت شىركىتىنى قۇرغان.1979يىلى شىركىتى تاقالغان، مىكروسوفت شىركىتى تىلىنى ئاساسىي كەسپى قىلىپ داۋاملىق تەرەققىي قىلغان.ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 90يىللىرىدىن باشلاپ، بىز ئىشلىتىلىۋاتقان كومپيۇتېر ئۈسكىنىلىرىدە زور ئۆزگىرىشلەر پەيدا بولغان، ئۇلارنىڭ ئايرىلماس بىرقىسمى بولغان مەشغۇلات سىستېمىسىمۇ ھەم شۇنداق تەرەققىي قىلغان. بۇنىڭ ئىچىدە بىزگە ئەڭ تونۇشلۇقى مىكروسوفتنىڭ كوزورى مەشغۇلات سىستېمىسى. |
شى جىنپىڭ نېمە قىلماقچى؟ ھويلام تورىباشبەت فوتوگراف شى جىنپىڭ نېمە قىلماقچى؟ئاپتور: ۋاقتى: سېنتەبىر 16, 2017 يازما: فوتوگراف5 ئىنكاسئوقۇلۇشى: 358,370 قېتىمۋاڭ لېچۈەننىڭ مەركەزگە يۆتكەپ كېتىلىشى بىلەن، ئورنىغا ۋەزىپىگە ئولتۇرغان، شەرقىي تۈركىستان خىتتاي كوممۇنىستىك پارتىيىسىنىڭ بىرىنچى قول باشلىقى جاڭ چۈنشەن، 2016 يىلى ئاۋغۇستتا، تۇيۇقسىز ھەممە خىزمەتلىرىدىن قالدۇرۇلۇپ، ئورنىغا، شۇ مەزگىلدە ئوخشاش دەرىجىدە تىبەتتە خىزمەت ئۆتەۋاتقان، چېڭ چۈەنگو يۆتكەپ كېلىنگەن. يېرىم يىل ئىچىدە، 15 يىلدىن بېرى ھەل بولماي كېلىۋاتقان، ئۈرۈمچىدىكى قىش مەزگىلىدە كۆك ئاسمان كۆرۈنمەسلىككە خاتىمە بېرىپ، خەلق تۇرمۇشىغا قولايلىق يارىتىش ۋە خىتتايدا تۇنجى شەخسى بلوگ ئاچقان نازىر دەرىجىدىكى خىتتاي ئەمەلدارى بولۇشى بىلەن، يېڭىلىقپەرۋەر دەپ خەلقىنىڭ قوللىشىغا سازاۋەر بولۇۋاتقان جاڭ چۈنشەننىڭ سەۋەنلىكى نېمە؟ خىتتاي رەئىسى شى جىنپىڭ، 16 يىل ئۇيغۇر دىيارىدا پادىشاھ كەبى ھۆكۈم سۈرگەن ۋە قاتتىق قوللۇقى بىلەن نام چىقارغان ۋاڭ لېچۈەننى ھوقۇقىدىن قانداق ئايرىغان بولسا، يۇمشاق سىياسەت تۇتقان جاڭ چۈنشەننىمۇ، خۇددى شۇنداق ھوقۇقىدىن ئايرىدى. شى جىنپىڭ شەرقىي تۈركىستاننى، زادى قانداق تىپتىكى ئەمەلدار ئارقىلىق باشقۇرماقچى؟ ئۇنىڭ قانداق ئۇلۇغۋار مەقسەتلىرى بار؟ مەزكۇر يازمىدا بىز، شى جىنپىڭنى ئانالىز قىلىش ئارقىلىق، ئۇيغۇرلار دۇچ كېلىۋاتقان ئاسسىمىلياتسىيە كرىزىسنىڭ كېلىش مەنبەسىنى كۆرسىتىپ ئۆتىمىز.1. شى جىنپىڭ كىم تەرجىمىھالىدىن.ئۇيغۇرلار دۇچ كېلىۋاتقان ئاسسىمىلياتسىيە كرىزىسىنى، كۆپ ساندىكى ئانالىزچىلار، كوممۇنىستىك پارتىيىنىڭ بيروكرات رېجىمىدىن كەلگەن سىياسىي كرىزىسنىڭ قوشۇمچە مەھسۇلى. خىتتاينىڭ دېموكراتىيىگە ئۆتۈشى بىلەن بۇ كرىزىس تۈگەيدۇ دەپ قارىشىدۇ. بۇ خىل كۆز قاراش مەلۇم ئاساسقا ئىگە بولسىمۇ، ئەمما بىرىنچىدىن، خىتتاي قاچان غەرب تۈسىدىكى ئىنسانلىقنى بىرىنچى ئورۇنغا قويىدىغان دېموكراتىيىگە ئۇلىشىدۇ بىز بىلمەيمىز؛ ئىككىنچىدىن، خىتتاي دېموكراتىيىگە ئاتلىغان شۇ مەزگىلگە، ئۇيغۇرلار ھازىرقىدەك بىر مۇستەقىل كىملىككە ئىگە توپلام سۈپىتىدە مەۋجۇت بولۇپ ئۇلىشالامدۇ؟ بىز ئوخشاشلا بۇنىڭغا، كېسىپ بىر نېمە دېيەلمەيمىز. چۈنكى ئاپتورنىڭ قارىشىچە ئۇيغۇرلار دۇچ كېلىۋاتقان ئاسسىمىلياتسىيە نوقۇل ھالدا، مەدەنىيەت ياكى سىياسىي ئاسسىمىلياتسىيە بولماستىن، بەلكى بىئولوگىيىلىك ئاسسىمىلياتسىيەدۇر . تۆۋەندە بىز، بۇ خىل ئاسسىمىلاتسىيىنىڭ ماھىيىتىنى، بۇ خىل ئاسسىمىلياتسىيىنى بىزگە تېڭىۋاتقان خىتتاي ھاكىمىيىتى، ۋە شۇ ھاكىمىيەتنى يۈرگۈزۈۋاتقان ئىنسانلارنىڭ كىملىكى ۋە يۈرگۈزۈۋاتقان سىياسەتلىرى ئارقىلىق يورۇتۇپ ئۆتىمىز.ئالدى بىلەن بىز، خىتتاي رەئىسى شى جىنپىڭنىڭ كىملىكىنى تەھلىل قىلغان چېغىمىزدا، ئۇنىڭ كېلىپ چىقىشىغا ئالاقىدار مۇنداق بىر قانچە كىملىكىنى، كونكرېت تەھلىل قىلىشىمىز كېرەك.1 شىنىڭ قىزىل ئەۋلاد كىملىكى.شى جىنپىڭنىڭ دادىسى شى زۇڭشۇن، ناھايىتى ياش ۋاقتىدىلا ج ك پ غا ئەزا بولۇپ ئۇ 13 يېشىدا خىتتاي كوممۇنىستىك ياشلار ئىتتىپاقىغا ئەزا بولغان، 15 يېشىدا ج ك پ غا ئەزا بولغان، كوممۇنىستىك پارتىيىنىڭ ھاكىمىيەت تۇتۇشىغا بىۋاسىتە كۈچ قوشقان. كېيىن، مەدەنىيەت زور ئىنقىلابى باشلىنىشتىن بۇرۇنلا، سىياسىي كۈرەشتە خىزمىتىدىن ئايرىلىپ تۆۋەنگە چۈشۈرۈۋېتىلگەن. مەدەنىيەت ئىنقىلابىدا بولسا،كۆپ زىيانكەشلىككە ئۇچراپ، كېيىن ئەينى ۋاقىتتىكى خىتتاي باش مىنىستىرى جۇ ئېنلەينىڭ، پەردە كەينىدە تۇرۇپ ياردەم قىلىشى بىلەن ھايات قالغان. شى زۇڭشۇننىڭ سالاھىيىتى، مەدەنىيەت ئىنقىلابىدىن كېيىن ئاستا ئاستا ئەسلىگە كەلتۈرۈلگەن، ۋە كېيىنكى خىتتاي ھاكىمىيىتىدە ئىسلاھاتچى ئاتالغان دېڭ شياۋپىڭنىڭ يېنىدا ئىشلىگەن. ئۇنىڭ شۇنىڭدىن كېيىنكى چوڭ تۆھپىسى بولسا، خىتتاي مەركىزى كومىتېتىغا : گۇاڭدوڭ ئۆلكىسىگە كۆپ ئىمتىياز بېرىش ۋە چەت ئەلنى تەقلىد قىلىپ، ئالاھىدە رايون قۇرۇپ سىرتقا ئېچىۋېتىش توغرىسىدا تەكلىپ سۇنۇشى بولۇپ، خىتتاينىڭ ئىسلاھات ئېچىۋېتىش قەدىمىنىڭ دېڭىز بويلىرىدا باشلىنىشىغا تۈرتكە بولغان. شى جىنپىڭنىڭ خىتتايدا چوڭ ھوقۇق تۇتالىشىدا، ئۇنىڭ قىزىل ئىككىنچى ئەۋلاد كىملىكى ھالقىلىق رول ئوينىغان.2 شى جىنپىڭنىڭ خىتتاي زىيالىيسى كىملىكى.خىتتاي كۈلتۈرىدە زىيالىيلار تائىپىسى، دۇنيادىكى باشقا ھەرقانداق بىر كۈلتۈر ۋە مەدەنىيەت توپلىمىدا كۆرۈلمەيدىغان بىر تائىپە. ئادەتتە زىيالىي ئۇقۇمى، مەلۇم جەمئىيەتتە بىلىم قۇرۇلمىسى يۇقىرى، ئەركىن تەپەككۇر ۋە مۇستەقىل خاراكتېرگە ئىگە ئىنسانلارنى كۆرسىتىدۇ. بولۇپمۇ ئۇلارنىڭ قىلىدىغان ئەڭ مۇھىم ئىشنىڭ بىرى، ئۆز كۈلتۈرى ۋە توپلىمىغا بولغان تەنقىدىي پوزىتسىيىسى بولۇپ، بۇ خىل تەنقىدىي پوزىتسىيە خۇددى، ئاغرىقنى داۋالايدىغان دوختۇرغا ئوخشايدۇ. ئەمما خىتتايدا، خىتتاي زىيالىيلىرى مۇستەقىل خاراكتېرگە ئىگە ئەمەس. ئۇلارنىڭ بىلىم ئېلىشى پەقەت، ئىمتىھان بېرىپ ئەمەلدارلىققا تاللىنىش ۋە ھۆكۈمرانغا سادىق بولۇش ئارقىلىق، ئۆز نوپۇزى ۋە بايلىقى ئۈچۈن خىزمەت قىلىش، ۋە پۇرسىتى كېلىپ قۇدرەت تاپسا ئۆزى ھۆكۈمران بولۇش. بۇ، خىتتايدا ئەمەلدار تاللاش ئىمتىھانى يولغا قويۇلغاندىن باشلاپ، 1400 يىل ئۆتۈپ تا ھازىرغىچە، خىتتاي جەمئىيىتىدە داۋاملىشىۋاتقان بىلىم ئىگىلەشنىڭ تۈپ ماھىيىتى بولۇپ كېلىۋاتىدۇ. خىتتايدا، ئاۋام پۇقرا ئارىسىدا مۇنداق گەپ بار: خىتتايدا ئىككىلا تۈرلۈك ئادەم مەۋجۇت بولۇپ، بىرى تەختىراۋاندا ئولتۇرغۇچىلار، قالغىنى بولسا تەختىراۋان كۆتۈرگۈچىلەردۇر. شۇ سەۋەبتىن خىتتاي خەلقىنىڭ، ئىمتىھان ئۈچۈن تىرىشمىغان بالىسىغا بېرىدىغان تەربىيىسى بولسا:تىرىشىپ ئوقۇمىساڭ تەختىراۋان كۆتۈرگۈچى بولىسەن دېيىش.ئەمەلدارلىق ئىمتىھانىدىن ئۆتۈپ ئەمەلدار بولۇش، پەقەت ئىشنىڭ باشلىنىشى بولۇپ، بىر ئەمەلدار بولغان خىتتاي زىيالىيسى، بىر ھاكىمىيەت ئاستىدىكى ئوخشىمىغان مەنپەئەت گورۇھلىرىنىڭ ئىچكى زىددىيەتلىرىگە ئارىلاشمىسا، يۇقىرى ئۆرلەش ئەمەس، بار بولغان مەنسىپىندىنمۇ ئايرىلىپ قالىدىغانلىقى ئۈچۈن، ئۆگەنگەن بىلىملىرىنى ئەمەلدارلار سورۇنىدىكى كۈرەشكە ئىشلىتىش، خىتتاي زىيالىيلىرىنىڭ كەسپى بولۇپ قالغان. ئۇلار ئۆزى كۈچەپ ھوقۇق مەنسەپ ئۈچۈن كۈرەش قىلغاندىن سىرت، ئەتراپىغا ئىشەنچلىك ۋە ئىقتىدارلىق ئادەملەرنى يىغىپ گورۇھ شەكىللەندۈرۈش ئارقىلىق، بىر بىرى بىلەن تىركەشكەن. ئۆزى ئېلىشقا كۆزى يەتمىگەن ئورۇنغا بولسا، ئالدىن كۆرەرلىك بىلەن، ئىقتىدارلىق دەپ قارىغان زىيالىيلارنى، ئەڭ توۋەن قاتلامدا بولسىمۇ ئىزدەپ تېپىپ، شۇلارغا دەسمايە سېلىپ، ئۇلارنى ئۆزىنىڭ ئۈستىدىكى مەنسەپكە يۆلەپ چىقىرىش ئارقىلىق، ئۆز مەنپەئىتىنى ساقلىغان. سۇڭ پىڭنىڭ خۇ جىنتاۋنى يۆلەپ، ئاخىرى باش رەئىسلىك ئورنىغا ئولتۇرغۇزۇشى، بۇنىڭ ئەڭ تىپىك مىسالى بولالايدۇ .خىتتاي زىيالىيلىرىنىڭ، تارىختىن بۇيان ئەمەل سورۇنىدىكى ھىيلە مىكىرلىرى ۋە ئەقىلپاراسەتلىرى نى ئەڭ ئەينەن ئەكس ئەتتۈرەلەيدىغىنى، تەخمىنەن بۇندىن 100 يىل بۇرۇن خىتتاي زىيالىيسى لى زۇڭۋۇ تەرىپىدىن يېزىلغان قارا قېلىن پەلسەپىسى ھېسابلىنىدۇ. ئاپتور، بىر خىتتاي زىيالىيسى بولۇش سۈپىتى بىلەن خىتتاي تارىخىنى يەكۈنلەپ، خىتتاينىڭ 24 تارىخىدىكى مەيلى خەلقپەرۋەر ھۆكۈمران بولسۇن ۋە ياكى ۋەتەن سۆيەر قەھرىمان بولسۇن، ھەممىسىنىڭ ياكى كۆڭلى قارا ياكى يۈزى قېلىن كېلىدىغانلىقىنى، خىتتاي مەدەنىيەت دائىرىسىدە چوڭ بولغان ھەر قانداق شەخسنىڭ، كۆڭلىگە پۈككەن مەقسەتلىرىنى ئىشقا ئاشۇرۇش ئۈچۈن، ئۇنىڭ كۆڭلىنىڭ قارا، يۈزىنىڭ قېلىن بولۇشى شەرت ئىكەنلىكىنى يازغان. ئۇ ئۆز كىتابىدا يەكۈنلەپ، خىتتاي تارىخىدا بارلىق داڭلىق شەخسلەرنىڭ، قارىلىق ۋە قېلىنلىقنىڭ دەرىجىسىگە قارىتا ئۆز ئۇتۇقلىرىنى قولغا كەلتۈرىدىغانلىقىنى، قارا ۋە قېلىنلىقتا پەللە بولۇپ، ئۇنىڭ ئەڭ يۇقىرى پەللىسى قارىلىقتا رەڭسىز، قېلىنلىقتا سۈزۈك بولۇش كېرەكلىگىنى؛ يەنى يۈرىگى قارا بولسىمۇ، ئۇنى باشقىلارغا ھەرگىز بىلدۈرمەسلىك ۋە قارا يۈرۈگىنى ياخشى ئىشلار بىلەن يوشۇرۇپ، ھەرقانداق بىر ئىنساننى ئالدىيالايدىغان بولۇشى كېرەكلىگىنى؛ يۈزى قېلىن بولسىمۇ، ئەمەلىيەتتە باشقىلارغا ئۇنى بىلىندۈرمەسلىك ئۈچۈن ئۆزىنى ئاق كۆڭۈل، كۆڭلى يۇمشاق پەرىشتە قىلىپ كۆرسىتەلەيدىغان بولۇش كېرەكلىگىنى يەكۈنلىگەن. كېيىنكىلەر بۇ كىتابنى قايتا نەشرگە تەييارلىغاندا، ماۋ زېدۇڭنى قارا قېلىن پەلسەپەسى نىڭ يۇقىرى پەللىسىگە چىقالىغان دەپ باھا بەرگەن. بىر قىسىم خىتتاي پۇقرالىرىمۇ:بۇ كىتاب ئەمەلىيەتتە، خىتتايلارنىڭ ئىجتىمائىي مۇناسىۋەتتىكى ئىش قىلىش پىرىنسىپىنى ئەينەن ئەكس ئەتتۈرگەن دەپ قارايدۇ. بىز خىتتاينىڭ دۇنياغا داڭلىق36 تەدبىر ىنى ئانالىز قىلىپ كۆرسەكلا، باشقا ئىنسانلار توپلىمى ئۆز مەدەنىيىتىدە، ئىنسانىيلىقنى ئاساس دەپ ئېتىراپ قىلىدىغان، ئادىمىيلىكنى ھۆرمەتلەش، ياخشىلىق، ئاق كۆڭۈللۈك، ئېتىقاد قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسىنىڭ، خىتتايدا پەقەت، ئەمەلدار سورۇنىدىكى زىيالىيلارنىڭ بىر بىرىنى پۇتلاش ۋە يىقىتىش ئۈچۈن، ۋە ئۆز يۈرىكىدىكى قارا كۆڭۈل پەلسەپىسى ئۈچۈن، خىزمەت قىلدۇرىدىغان ۋاستە ۋە ياكى قورال ئىكەنلىكىنى بىلىۋالالايمىز. شى جىنپىڭ دەل قارا كۆڭۈل پەلسەپىسىنى ۋايىغا يەتكۈزۈپ، ئەڭ يۇقىرى پەللىسىگە يەتكۈزگەن ۋە ئەمەلىيىتىدە شۇ ئارقىلىق ئۇتۇق قازانغان بىر خىتتاي زىيالىيسى.خىتتاي تارىخىدا ئۆگىتىلىۋاتقان:ئاخىرقى سۇلالە چىڭ خانىدانلىقىنىڭ ئاغدۇرۇلۇشى بىلەن خىتتايدا فېئوداللىق سۇلالىنىڭ داۋاملىشىشىغا خاتىمە بېرىلگەن دېگەنگە، بولۇپمۇ خىتتاي كومپارتىيە ھۆكۈمىتىنى تەتقىق قىلغۇچىلار ئىشەنمەيدۇ. چۇنكى ماۋ زېدۇڭ قۇرغان يېڭى جۇڭگو ماھىيەتتە، يەنىلا بىر فېئودال خانلىققا ئوخشايدۇ. ئۇنىڭ پادىشاھ كەبى رەئىسى بار، ئەمەلدارلار، ئەمەلدار تاللاش ئىمتىھانلىرىدا تاللىنىلغان، خانغا سادىق بولۇش ھېسابىغا، ھوقۇق ۋە بايلىق كويىدا يۈرگەن زىيالىيلاردۇر. بۇ زىيالىيلارنىڭ ئارىسىدا، خاننىڭ ئەڭ ئىشەنچىگە ئېرىشەلەيدىغان زىيالىي، يەنىلا ئۇنىڭ ئۆز ئەۋلادىدىن يېتىشىپ چىققانلار. شى جىنپىڭ بولسا دەل يىلتىزىدىن قىزىل بىر زىيالىي.شى جىنپىڭ دادىسىنىڭ يىقىلىشى بىلەن بىللە، ھەممە نېمىسى تەل تۇرمۇشتىن موللاق ئېتىپ، ئەڭ تۆۋەنگە چېنىقىش قا چۈشۈرۈۋېتىلگەن. شۇنىڭ بىلەن بىللە ئۇ توۋەن قاتلامدا، يېزا ئەمەلدارلىرىنىڭ مەسخىرە ۋە بوزەك قىلىشلىرىغا ئۇچرىغان. ئۇ بۇلارنىڭ ھەممىسىنى ئۆز ئىچىگە سېلىپ يۈرگەن. باشقا قىزىل ئەۋلادلاردىن پەرقلىقى، ئۇ تۇرمۇشتا ئاددىي ئوتكەن، ئوقۇشتا تىرىشقان. بايلىققا ۋە قىز چوكانلارغا ئىنتىلمىگەن، ھەر ئىشتا ئېغىر بېسىق بولغان. شى بۇ مىجەز خۇلقى بىلەن، كىچىكىدىن ئارىلىشىپ بىللە ئۆسكەن دىڭ شاۋپىڭنىڭ قىزى، لى خەننيەننىڭ ئوغلى دېگەندەك قىزىل ئىككىنچى ئەۋلادلارنىڭ ھۆرمىتىگە ۋە ئىشەنچىگە ئېرىشكەن. جاڭ زېمىن ھوقۇق تۇتقاندىن كېيىن، دىڭ شاۋپىڭ بېكىتكەن ئىسلاھات ئېچىۋېتىش يولىدىن چەتنىشى، ئەمەلدار سورۇنىدىن ئايرىلغان دىڭنىڭ قاتتىق غەزىپىنى قوزغىغان. شۇنىڭ بىلەن دىڭ شاۋپىڭ، 1992 يىلى جەنۇبنى كۆزدىن كەچۈرۈش نامى بىلەن، ئىسلاھات ئىشىكنى ئېچىۋېتىش يولىدا قەتئىي تەۋرەنمەسلىك بىلەن جاڭنى ئاگاھلاندۇرغان. دىڭ شاۋپىڭ ھەتتا، جاڭ زېمىننىڭ ئۆزىگە ئىزباسار تەيىنلىشىنى چەكلەپ، خۇ جىنتاۋنى باش رەئىس ئورۇن باسارى قىلىپ تەيىنلىگەن. جاڭ زېمىن بولسا ھەربىي ۋە مەمۇرىي ئورۇنلارنىڭ مۇھىم ۋەزىپىلىرىگە، ئۆزىگە سادىق ئادەملەرنى ئورۇنلاشتۇرۇپ، خۇ جىنتاۋ رەئىس بولغاندا، ھېچ ئىش تەۋرىتەلمەيدىغان قورچاق رەئىس قىلىپ قويغان. بۇنىڭ تىپىك مىسالى بولسا 2009 يىلى سىچۈەن ئۆلكىسىدىكى ۋېنچۈەن چوڭ يەر تەۋرەش تە، خۇ جىنتاۋ نەق مەيدانغا ياردەم بېرىشكە، ھەربىي دائىرىلەرگە يوليورۇق بەرگەن بولسىمۇ، بىرمۇ ئەسكەرنى يۆتكىيەلمىگەن. ئەينى چاغدا خىتتاي مەركىزىي تېلېۋىزىيە ئىستانسىسىنىڭ خەۋىرىدە، سابىق باش مىنىستىر ۋېن جياباۋنىڭ، ھەربىي قىسىمغا گەپ ئۆتكۈزەلمەي، تېلېفوننى پىرقىرىتىپ تاشلىۋېتىشىدەك غەلىتە خەۋەرمۇ بېرىلگەن. خۇ جىنتاۋ ئۆزىگە ئىز باسار تىكلەش ئىشىدا، پەردە ئارقىسىدا تۇرۇپ، ئۆز ئادىمىنى ئىزباسار قىلىش ئۈچۈن ھەرىكەت قىلىۋاتقان جاڭ زېمىن بىلەن تىركىشىپ قالغان. شۇنداق بىر ۋەزىيەتتە، قىزىل ئەۋلادلار ئۆزلىرىنىڭ مەنپەئىتىنى قوغدىيالايدۇ دەپ ھېسابلاپ شى جىنپىڭنىڭ، مەركىزىي بيوروغا دائىمىي ھەيئەت بولۇشى ۋە ئاخىرىدا باش رەئىس بولۇشىغىچە يۆلىگەن.3 شى جىنپىڭنىڭ مەدەنىيەت كىملىكى.بۇ يەردە، خىتتاي زىيالىيلىرىنى شۇنداق قىلىپ تەربىيىلەپ چىقىرىۋاتقان، شۇ كۈلتۈر ھادىسىسىنى ئانالىز قىلىش تولىمۇ مۇھىم. ئادەتتە، خىتتاي كۈلتۈرى ئۆزىنىڭ، سۈمۈرگۈچىلىك ۋە ئاسسىمىلياتسىيە كۈچىنىڭ زورلۇقى بىلەن، كۆپلىگەن خىتتاي تەتقىقاتچىلىرىنىڭ قىزىقىشىنى قوزغايدۇ. بولۇپمۇ قايسى دۆلەتتە بولسۇن تاڭلىقلار كوچىسى دېگەن يەرگە بارسىلا، ئۇ يەردىكى مەينەتچىلىك ۋە قالايمىقانچىلىق، ئادەمنى خۇددى خىتتاينىڭ بىر شەھىرىدە تۇرغاندەك ھېس قىلدۇرىدۇ. خىتتاي خەلقىنىڭ دۇنيانىڭ نەرىگە كۆچسۇن ئاسان ئۆزگەرمەيدىغانلىقى، ئەكسىچە، يەرلىك جەمئىيەت ۋە مەدەنىيەتكە چوڭ تەسىر كۆرسىتىدىغانلىقىنى ئاڭلايمىز ۋە كورىمىز. بىر تىپىك مىسال شۇكى، خېلى يىللار بۇرۇن ئامېرىكىدا كىشىلەر، تاللا بازىرىدا مېۋە چىۋە ۋە كۆكتاتلارنى ئالغاندا، قولغا چىققاننى ئالىدىغانلىقىنى، تاللاپ ئىلغاپ ئولتۇرمايدىغانلىقىنى، ئەمما، كېيىن خىتتايلارنىڭ كۆپىيىشىگە ئەگىشىپ، شۇلارنى دوراپ ھەممە نەرسىنى تۇتۇپ، تاللاپ ئالىدىغان يەرلىكلەرنىڭ كۆپەيگەنلىكىنى، دەل خىتتايلارنىڭ چەت ئەلدىكى تور بەتلىرىدىكى يازمىلىرىدىن، ئۇلارنىڭ ئۆزلىرىنىڭ ۋايساشلىرىدىن ئاڭلاپ، كۆرۈپ تۇرۇپتىمىز. خىتتايدىكى مىللەتلەر، مۇستەقىل تىل ۋە ئېتنىك كىملىكى بىلەن 56 گە ئايرىلغان بولسىمۇ، بۈگۈنكى كۈندە، مۇستەقىل كىملىكى بار خىتتايدىن باشقا چوڭ مىللەتلەردىن، ئۇيغۇرلار بىلەن تىبەتلەرلا قالدى.خىتتاي كۈلتۈرىدىكى بۇنداق سۈمۈرگۈچى كۈچنىڭ يادروسى زادى نېمە؟ دېگەن مەسىلىدە ئوخشىمىغان كۆز قاراشلار مەۋجۇت بولسىمۇ، ئەمما، نوپۇزلۇق خىتتاي تەتقىقاتچىلىرى بۇنى خىتتاي يېزىقىغا باغلايدۇ. خىتتاي يېزىقى ھازىرقى دۇنيادا، بىردىن بىر ئىستىمالدىن قالمىغان مورفېما يېزىقىشەكلى ئۆزگەرگەن ئېروگلىف يېزىقى دېيىش تېخىمۇ مۇۋاپىق بولۇپ، بۇ خىل يېزىق شەكلى، ئىنسان تەپەككۇرىنى مەلۇم بىر كاتېگورىيە ئىچىدە قۇلۇپلاپ تۇرىدۇ. چۈنكى، ئۇيغۇرچە ۋە ياكى ئىنگلىزچە تىللاردا، مەلۇم ساندىكى ھەرپنى ئۆگىنىپ بولۇپ، گرامماتىكا قائىدىسى بويىچە ھەرپلەر قوشۇلۇپ سۆز، سۆز قوشۇلۇپ جۈملە بولىدۇ. يەنى، ھەرىپ يېزىقى ئىشلىتىدىغان ئىنسانلار، ھەرىپ ئۆگۈنۈپ بولۇپلا ئابستراكت سۆزلۈكلەرنى يازالايدىغان ۋە ئىشلىتەلەيدىغان ھالغا كېلىدۇ. ئەمما، خىتتاي تىلىدا ھەرىپ مەۋجۇت ئەمەس، پەقەت ھەر بىر تاق سۆزلۈكنى ئىپادىلەيدىغان خەت بار. خىتتايلار بۇ خەتلەرنى سۆزلۈكلەرنى بىردىن بىردىن تەقلىد قىلىپ يېزىشنى توغرىسى سىزىشنى ياكى ياساشنى ئۆگۈنىشى كېرەك. بۇ يەردىكى ئۆگۈنۈشتە، تەقلىدچىلىك ئاساسى ئورۇندا تۇرىدىغان بولغاچقا، بۇ يېزىق ئارقىلىق تەپەككۇرىنى يېتىلدۈرگەن ئىنسان، ئابستىراكت تەپەككۇرغا ئىنتايىن ئاجىز كېلىدۇ. بۇ يەنە بىر تەرەپتىن، ئىشچان خىتتاي خەلقىنىڭ باشقىلار ئىجادىيىتىنى ئەينەن تەقلىد قىلىپ ياسىيالايدىغان، ئەمما ئۆز ئىختىراسى ئىنتايىن ئاز بولۇش سەۋەبىنى، بىزگە يورۇتۇپ بېرەلەيدۇ. بۇ خىل يېزىقنى ئاساس قىلىپ شەكىللەنگەن كۈلتۈر ئىنساننىڭ، ئىنسانىي ھۆرلۈك ۋە ئەركىن تەپەككۇر قىلىشىنى زىيانلىق دەپ تەرغىب قىلىدۇ ۋە بۇ جەھەتتىن ئىنسانغا :مېنىلا تەقلىد قىل، يېڭىلىق ياراتما دەيدىغان تەلىماتنى تاڭىدۇ.ئادەتتە، كۈلتۈر ۋە ئىدىئولوگىيە، شۇ ئىنسان توپىنىڭ ئۆز مەۋجۇتلۇقىنى ساقلاپ قالغاندىن كېيىنكى تەرەققىياتى ئۈچۈن خىزمەت قىلىشى كېرەك. تەرەققىيات ئېھتىياجىنى قاندۇرۇش ئۈچۈن بۇ خىل كۈلتۈر ۋە ئىدىئولوگىيە، داۋاملىق ئۆز ئىچىدىن ياكى سىرتتىن باشقا مەدەنىيەتلەردىن ئوزۇق ئېلىپ تولۇقلىنىپ تۇرۇشى، ئەكسىچە، شۇ ئىنسان توپلامنىڭ تەرەققىياتىنى بوغقاندا بولسا، جىددىي ئىسلاھات قىلىنىشى ياكى ئىستىمالدىن قېلىشى كېرەك. بۇ يەردە بىز كېسىپ ئېيتالايدىغان بىر يەكۈن شۇكى، كۈلتۈر ئەزەلدىن ئىنسان تەرەققىياتى ئۈچۈن خىزمەت قىلىشى، ئۇ ئىنسان توپلىمى غا بويسۇنۇشى كېرەك. بۇ ئىنسانىيەت تەرەققىيات داۋامىدىكى كۈلتۈر بىلەن ئىنساننىڭ مۇناسىۋىتى.ئەمما، خىتتاي جەمئىيىتىدە بولسا ئىنسان توپلىمى، بۇ كۈلتۈر ئۈچۈن خىزمەت قىلىدۇ. يەنى مەدەنىيەتنىڭ قۇلى بولۇش ھېسابىغا ئۆز مەۋجۇتلۇقىنى داۋام ئېتىدۇ. شۇ سەۋەبتىن، خىتتاي جەمئىيىتىدە ئەزەلدىن دىن، يەنى، ئىنساننى ياراتقان بىر تەبىئەتتىن ھالقىغان كۈچنى تەرغىب قىلىدىغان ئېتىقاد ياكى ئىدىئولوگىيە مەۋجۇت بولمىغان ھەم مەۋجۇت بولۇشىغىمۇ يول قويۇلمىغان. بۇنىڭ تۈپ سەۋەبى، دەل خىتتاي كۈلتۈرىنىڭ ئەنە شۇ ئورۇننى ئىگىلەپ كەلگەنلىكىدە. ئۇ مەيلى ئۆز ئىچىدىن چىققان بولسۇن ۋە ياكى چەتتىن كىرگەن بولسۇن، ئەزەلدىن دىنىي ئېتىقادنىڭ يىلتىز تارتىشىغا ۋە تارقىلىشىغا ئىمكان بەرمىگەن. خىتتاي كۈلتۈرىدىكى، ئۆز ئىچىدىن يارىتىلغان تاۋىسم تەلىماتىنىڭ بوغۇلۇشى ۋە تاڭ دەۋردىكى كۇڭزى تەلىماتىنىڭ كېڭىيىپ، ھۆكۈمران ئىدىئولوگىيە بولۇپ قېلىشى شۇنىڭ تىپىك مىسالى. كۇڭزى تەلىماتنىڭ كېڭىيىشىدىكى تۈپ سەۋەب بولسا، دەل بۇ ئىدىيە بىلىمى بار كىشىلەرنى، ھۆكۈمران ئۈچۈن خىزمەت قىلىشقا تەرغىب قىلىپ، ھۆكۈمران تەبىقىسىنىڭ قوللىشىنى قولغا كەلتۈرگەنلىكىدىن بولغان. شۇ سەۋەبتىن، خىتتاي كۈلتۈر چەمبىرىكى ئىچىدە، خىتتاي خەلقىنى تەختىراۋانغا ئولتۇرغۇچى ۋە ياكى تەختىراۋان كۆتۈرگۈچى دېگەن ئىككىلا تائىپىگە ئايرىپ، بىر بىرىگە بېقىنىپ ياشايدىغان مۇناسىۋەتنى شەكىللەندۈرگەن. ھوقۇق تۇتقان خىتتاي زىيالىيلىرى بولسا، ئۆز ھۆكۈمرانلىقىنى پەلسەپىۋى ئاساس لار بىلەن قوللايدىغان بۇ كۈلتۈرنى، پۈتۈن كۈچى بىلەن تەرغىب قىلىپ ئۇنى قوللاپ كەلگەن.بۇ خىل ئەھۋال، بۇ خىل كۈلتۈرنىڭ قوللىشى بىلەن ھۆكۈمران ئورنىغا ئوتكەن خىتتاي زىيالىيلىرى ئارىسىدا ئېنىق بولۇپ، بۇ كۈلتۈرگە ئۆزگىرىش ئېلىپ كېلىدىغان ھەرقانداق شەيئى مەۋجۇت بولماسلىقى، ئوچۇقراق ئېيتقاندا، ئەركىن پىكىر ۋە مۇستەقىل خاراكتېر مەۋجۇت بولماسلىقى، بولۇپمۇ ياتلار، بۇ كۈلتۈر ئىچىدە مەۋجۇت بولماسلىقى كېرەك. بۇ بىزگە، نېمە ئۈچۈن خىتتايلار تارىختىن بېرى ئۆز ھۆكۈمرانلىقى ئاستىغا كەلگەن، ئۆزگىچە ئىنسان توپلىمى ياكى كۈلتۈرنى ياتتىن ئۆزىگە ئاسسىمىلياتسىيە قىلىشقا ئالدىرايدىغانلىقىنى، چۈشىنىش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلىدۇ. يەنى، خىتتاي زىيالىيلىرى تارىختىن بېرى تەكىتلەپ تۇرىدىغان ئۆزى ياتنىڭ كۆڭلى ياتدەيدىغان چۈشەنچىسىدىن، بۇ كۈلتۈرنىڭياتلار دىن قورقىدىغان، ياتلار نى پاتۇرمايدىغان ماھىيىتىنى تولۇق چۈشىنەلەيمىز.خىتتاي، كۈلتۈرىنىڭ ئۆز يېزىقىدىكى بۇ ماھىيەتلىك ئالاھىدىلىكىدىن ئوزۇق ئالغان تەپەككۇرى بويىچە، ئۆزىگە ئۇلاشقان ياكى ئۆزىگە ھۆكۈمرانلىق قىلغان ھەرقانداق مىللەت ۋە ياكى مەدەنىيەتنى ئۆزىگە سۈمۈرۈپ، ئاخىرىدا ئاسسىمىلياتسىيە قىلىپ كەلدى. بۇ قانداقتۇر، خىتتاي كۈلتۈرىنىڭ باشقا مەدەنىيەتلەردىن ئەۋزەل ۋە ئالىي بولغانلىقىدىن ئەمەس، ئەڭ مۇھىم سەۋەب، خىتتاي كۈلتۈرى جەمئىيىتىگە ھۆكۈمران بولغان يات تائىپە، ۋاقتى كەلگەندە ئۆز ئىچىدىكى ھۆكۈمرانلىق تالىشىش كۈرەشلىرىدە، كىم خىتتاي كۈلتۈرىدىكى ھىيلە مىكىر، رەزىللىكنى قانچە ۋايىغا يەتكۈزۈپ ئۆگەنسە ۋە ئىشلىتەلىسە، شۇ، تەخت تالىشىش كۈرىشىدە يېڭىش نىسبىتى يۇقىرى بولغان. ئۇلار شۇنداق بىر ئىچكى سەۋەبتىن، خىتتاي كۈلتۈرىگە ئەگىشىپ، ئۆزلىرىمۇ بۇ كۈلتۈرنىڭ قۇلى بولۇپ قالغان ۋە ئاخىرىدا پۈتۈنلەي يوقاپ كەتكەن. بۇنىڭ بىر تىپىك مىسالى موڭغۇللار ۋە مانجۇلاردۇر. ئوتتۇرا تۈزلەڭلىككە ھۆكۈمران بولغان موڭغۇللار ۋە مانجۇلارنىڭ بۆلىكى، شۇ پېتى ھۆكۈمران قاتلىمىنىڭ باشلامچىلىقى بىلەن ئاسسىمىلياتسىيە بولۇپ كەتكەن بولسا، ئۇلارنىڭ ئەسلى ماكانى بولغان موڭغۇلىيە خىتتاينىڭ كونتروللۇقىدىكى ئىچكى موڭغۇل ۋە مانجۇرىيە خىتتاينىڭ ئاھالە كۆچۈرۈش تاكتىكىسى بىلەن ئاسسىمىلياتسىيە بولۇپ كەتتى. مانجۇرىيەنى ئاسسىمىلياتسىيە قىلغان شەخس بولسا، 1911 يىلدىكى شىنخەي ئىنقىلابىدىن كېيىن شەرقىي شىمالنى قولغا كىرگۈزۈپ، يەرلىك پادىشاھ بولغان چوڭ مىلىتارىست جاڭ زولىن بولۇپ، ئۇ شەرقىي شىمالغا ئىچكىرىدىن زور تۈركۈمدە خىتتاي ئاھالىسىنى كۆچۈرۈپ ئورۇنلاشتۇرۇپ، مانجۇلارنى ئاز سانلىققا ئايلاندۇرۇش ئارقىلىق، ئاخىرىدا شەرقىي شىمالنىڭ پۈتۈنلەي خىتتايلىشىشىنى ئەمەلگە ئاشۇرغان. بۇنىڭدىن بىز، خىتتاي كۈلتۈرىدە قايسى زامان، قانداق خىلدىكى ھۆكۈمران بولسۇن، خىتتاي زىيالىيسىلا بولىدىكەن، ئاسسىمىلياتسىيە قىلىپ ياتلارنى يوقىتىش ئۇلارنىڭ ماھىيىتى ئىكەنلىكىنى بىلەلەيمىز.خىتتاي كۈلتۈرى ئىنسان پسىخىكىسىغا قانداق تەسىر كۆرسىتىدۇ؟ دىننى ئىنكار قىلىدىغان بۇ كۈلتۈر تەربىيىلەپ چىققان خىتتايلارنىڭ ئىچكى دۇنياسىنى، ئۇلارنىڭ ئەمەلىيىتى بىلەن ئانالىز قىلساق، بۇ كۈلتۈردە يۇيۇنۇپ چىققان ئىنسان يۈكسەلگەندە، ئۆزىنى ياراتقۇچى ئورنىغا قويۇپ خۇدىنى بىلمەي قالسا، گۇمرانلىققا يۈزلەنگەندە بولسا ئىتتەك خارلىنىپ قۇلدەك ياشاپ ئۆتۈشكە تەييار. بىز، ئۇيغۇرلارغا ئەڭ تونۇش بولغان خىتتاي كلاسسىك ئەسەرلىرىدىكى مەردئەزىمەتلەر، جاھانكەزدى قەھرىمانلارنىڭ مەرد، باتۇر ئاتىلىش تارىخىنى يېشىپ كۆرسەك، بىزنىڭ مەدەنىيەت قاراشلىرىمىزدا مۇناپىقلىق، قورقۇنچاقلىق ھېسابلىنىدىغان ئۆلچەملەر، خىتتاي كۈلتۈرىدە ئۇنىڭ ئەكسىنىتەتۈرىنى بىلدۈرىدۇ. مىسالغا بىز، جىنياڭ داۋىنىدا يولۋاسنى مۇشتلاپ ئۆلتۈرگەن ۋۇ سۇڭنىڭ، ئەمەلىيەتتە ھاراق ئىچىپ مەست بولۇپ قېلىپ، خۇدىنى بىلمەي يولۋاسنى مۇشتلاپ قويغانلىقىنى، مەستلىكتىن يېشىلىپ ئويغىنىپ، يېنىدا ياتقان يولۋاسنى كۆرۈپ قاتتىق قورقۇپ كەتكەنلىكىنى سۇ بويىدا رومانىدا ئوقۇغان ئىدۇق. يەنە ئەينى كىتابتا، شۇ باتۇرلار چوقۇنۇپ ئۆزلىرىگە ئاتامان سايلىغان شىپالىق يامغۇر سۈپەتلىك سۇڭ جياڭنى ئېلىپ ئېيتساق، شۇنداق كۆپ باتۇر چوقۇنىدىغان بۇ قەھرىمان، يامۇلدىن تۇتۇش ئۈچۈن كەلگەنلەردىن قۇتۇلۇپ قېلىش ئۈچۈن، ساراڭ بولۇۋېلىپ ئازگالدا نىجاسەت يېگەن. ئۈچ پادىشاھلىق ھەققىدە قىسسە رومانىدا بولسا، كائو سائو ئۆيگە كەلگەن ئەزىز مېھماننى كۈتۈشكە، ئۆز خوتۇنىنى ئۆلتۈرۈپ غىزا ئەتكەن. بىز بىلىدىغان باشقا مەدەنىيەت بۇنى شەرەپسىزلىك، نومۇسسىزلىق دەپ بىلگەن بىلەن، خىتتاي كۈلتۈرىدە بۇ، ۋاستە تاللىماسلىق بىلەن مۇددىئاغا يەتكەن ھەقىقىي قەھرىمان ھېسابلىنىدۇ.بەزىلەر، بۇ دەۋردىكى خىتتايلار غەرب مودېرنىزمىنىڭ تەسىرى بىلەن ئۆزگەردى دەپ ئويلىشى تەبىئىي. ھازىرقى خىتتاي زىيالىيلىرى ئۆزگەردىمۇ، ئۇلارنىڭ ھۆكۈمران تەبىقىسىدىكى زىيالىيلىرىچۇ؟ بىز بۇنى كېيىنكى مەزمۇنلاردا يەنىلا شى جىنپىڭنى ئانالىز قىلىش ئارقىلىق بىلەلەيمىز.2. شى جىنپىڭ نېمە قىلماقچى.1 شى تەختكە چىقىشنىڭ ئالدىدىكى مەدەنىيەت ھادىسىلەر.2002 يىلى خىتتايدىكى داڭلىق رېژىسسور جاڭ يىموۋ، خىتتاينىڭ كىنو چولپانلىرىنى بىر يەرگە يىغىپ، قەھرىمان فىلىمىنى ئىشلەپ تارقاتقان. بۇ فىلىم، خىتتاي دۆلىتى ئىچىدە زور ئالقىشقا ئېرىشىپ، تاپاۋىتى 100 مىليون يۈەندىن ئاشقان تۇنجى فىلىم بولۇپ قالغان. خىتتاي رېژىسسورى جاڭ يىموۋنىڭ قەھرىمان فىلىمىدا ئەكس ئەتتۈرگەن قەھرىمان ئوبرازى كىم؟ فىلىمدا زۇلۇم سالغۇچىلارنىڭ ئەدىبىنى بېرىپ خەلقنى يۆلەيدىغان بىر نەچچە چامباشچى، قانخورلۇق ۋە خەلققە زۇلۇم سېلىش بىلەن نام چىقارغان چىن شىخۇاڭنى ئۆلتۈرمەكچى بولىدۇ. ئەمما ئۇلار ھەمكارلىشىپ، ئارىسىدىكى بىرىنى قاتتىق مۇھاپىزەت ئاستىدىكى چىن شىخۇاڭغا يېقىنلىشىش پۇرسىتىگە ئېرىشتۈرگەندە، ئۇ ئەكسىچە، چن شىخۇاڭنى ھەقىقىي قەھرىمان ھېسابلاپ ئۆلتۈرمەيدۇ. نېمە ئۈچۈن؟ چۈنكى، خىتتاي رېژىسسورى جاڭ يىموۋ يورۇتقان، خىتتاي كۈلتۈرى مەدھىيىلەيدىغان قەھرىمان قارا نىيەت بولسۇن، زوراۋان قانخور بولسۇن، ياتلارنى يوقىتىپ خىتتاي دۆلىتىنىڭ تېررىتورىيىسىنى كېڭەيتكەن بولسىلا، شۇ ھەقىقىي قەھرىمان ھېسابلىنىدۇ. 2002 يىلى بۇ فىلىم قويۇلغاندا خىتتايدا، جاڭ زېمىن دۆلەت رەئىسلىك ئورنىدىن ئايرىلغان بولسىمۇ، خۇ جىنتاۋغا ھەربىي ھوقۇقنى ئۆتكۈزۈپ بەرمىگەن. ۋە شۇنىڭدەك، ئۆزى تەختتىن چۈشۈشتىن بۇرۇن، خىتتاي زىيالىيلىرى خىتتاي زېمىنى دەپ تالىشىدىغان، ئوتتۇرا ئاسىيا ۋە شەرقى شىمال چىگرىسىدىكى بىر قىسىم زېمىنلارنى، چېگرىنى ئېنىقلاش ئارقىلىق، رۇسىيە ۋە ئوتتۇرا ئاسىيا دۆلەتلىرىگە تەۋە ئىكەنلىكىنى ئېتىراپ قىلىدىغان چىگرا شەرتنامىسىنى ئىمزالىغان ئىدى. جاڭ يىموۋدەك بىر سەنئەت بىلەن شۇغۇللىنىدىغان خىتتاي زىيالىيسىنىڭ، بۇ فىلىمنى شۇ ۋاقىتتا ئىشلىشىنىڭ كۈچلۈك سىياسىي ئارقا كۆرۈنۈشى بار بولۇپ، ئۇ بۇ فىلىم ئارقىلىق ئەمەلىيەتتە، خىتتاي ھۆكۈمران سىنىپىغا، خىتتاينىڭ كۈلتۈرىدە قانداق كىشىنىڭ ھەقىقىي مىللىي قەھرىمان بولىدىغانلىقىنى ئەسكەرتكەن.2007 يىلى خىتتاي مەركىزىي تېلېۋىزىيە ئىستانسىسى كۆپ قىسىملىق تارىخىي تىياتىر مەقسەتلەر ئۈچۈن ئاچچىق يۇتۇش بۇ ئىدىئومنى شاخ شۇمبا ئۈستىدە يېتىپ ئوت يالىماق دەپ تەرجىمە قىلغانلارمۇ بار نى كەڭ تەشۋىقاتلار بىلەن قويدى. بۇ فىلىمدە، خىتتاينىڭ ئەمىنىيە دەۋرى دىكى ۋۇ سۇلالىسى بىلەن يۆ سۇلالىسى ئوتتۇرىسىدىكى، ئۇرۇشتا مەغلۇپ بولۇپ ئەسىرگە چۈشىدىغان، يۆ سۇلالىسىنىڭ پادىشاھى گو جيەننىڭ، تارىخى كەچۈرمىشى ئەكس ئەتتۈرۈلگەن. گو جيەن دۈشمىنىنى سەل چاغلاپ، ئۇرۇشتا يېڭىلىپ ۋۇ پادىشاھىغا ئەسىرگە چۈشىدۇ. ئۇ پادىشاھ تۇرۇپمۇ، ۋۇ پادىشاھىغا ئەسىرگە چۈشكەندە، جېنىنى ساقلاپ قېلىش ئۈچۈن، قۇل بولۇپ ئۇنىڭ ئاتلىرىنى باقىدۇ. ئۇ ھەر خىل پۇرسەتلەرنى يارىتىپ، كۈندۈزى ۋۇ پادىشاھىنىڭ كۆڭلىنى ئالسا، كەچتە ئېغىلغا قايتىپ، ئۇخلاش ئالدىدا، تورۇسقا ئېسىپ قويغان مالنىڭ ئاچچىق ئوتۇنىنى ئېغىزىغا سېلىپ شوراپ، قىساسىنى ئېسىگە ئېلىپ تۇرىدۇ. ئۇ ھەتتا، بىر قېتىم ۋۇ پادىشاھى ئاغرىپ قالغاندا، ئۆزىنىڭ ئانا مىراس بىر دىئاگنوز قويۇش ئۇسۇلىنى بىلىدىغانلىقىنى ئېيتىپ، ۋۇ پادىشاھىنىڭ تەرەت قاچىسىدىكى تەرىتىنى ئېغىزىغا سېلىپ تېتىپ، پادىشاھنىڭ ساقىيىپ كېتىدىغانلىقىنى ئېيتىدۇ. كېيىن ۋۇ پادىشاھى ساقىيىپ كېتىدۇ ۋە گو جيەنگە تېخىمۇ ئىشىنىپ، ئاخىرى ئۇنى ئازاد قىلىدۇ. گو جيەن بولسا، قايتىدىن ئۆز كۈچىنى تولۇقلاپ، 20 يىلدىن كېيىن، ۋۇ پادىشاھىنى مەغلۇب قىلىپ قىساسىنى ئالىدۇ.2007 يىلى بۇ فىلىم قويۇلۇشقا باشلىغاندا، شى جىنپىڭ نەدە، نېمىلەرنى قىلىۋاتاتتى؟ بۇ ۋاقىتتا، شى خىتتايدا زور تەسىر قوزغىغان شاڭخەي شەھىرىنىڭ رەھبىرى چەن لياڭيۇ ۋەقەسىنى بېسىقتۇرغان، ۋە خىتتاينىڭ مەركىزى سىياسىي بيۇروسىنىڭ، قارار بېرەلەيدىغان ئەڭ ھوقۇقلۇق توققۇز كىشىلىك ھەيئىتىنىڭ بىرىگە ئايلانغان بولسىمۇ، تېخى، ئەڭ ئالىي ھوقۇقدار ئەمەس ئىدى. يۇقارقى فىلىمنىڭ، شى جىنپىڭ تەختكە رەسمىي چىقىشنىڭ ئالدىدا سۈرەتكە ئېلىنىپ قويۇلۇشى، ھەرگىز تاسادىبىي ۋەقە ئەمەس. چۈنكى شۇ چاغدا، سابىق خىتتاي باش رەئىسى جاڭ زېمىن پەردە ئارقىسىدا تۇرۇپ، دۆلەت ئىچىدە خىتتاي دۆلەت رەئىسى خۇ جىنتاۋنىڭ خىزمەتلىرىگە توسقۇنلۇق قىلىۋاتقان؛ فالۈنگوڭ چىلار نامىدا، ئۆزىگە نارازى خىتتاي زىيالىيلىرىنى داۋاملىق، ئۆز ئادەملىرى ئارقىلىق باستۇرۇۋاتقان؛ سىرتقا بولسا، ئەتراپتىكى دۆلەتلەر بىلەن كېلىشىم تۈزۈپ، دۆلەت چېگرىسىنى ئايرىپ ۋەتەن ساتقۇچ خائىن نامىدا، خىتتاي زىيالىيلىرىنىڭ قاتتىق نارازىلىقىنى قوزغاپ تۇرغان مەزگىللەر ئىدى. شۇ چاغدا، جاڭ زېمىن ھوقۇقتىن چۈشكەن بولسىمۇ، ئەمەلىي ھوقۇقدار. خۇ جىنتاۋ باش رەئىس بولسىمۇ، قورچاق ھالەتتە ئىدى. خىتتاي زىيالىيلىرى بۇ ئىككىسىدىن قاتتىق ئۈمىدسىزلەنگەن ۋە خىتتاي ئۈچۈن ھەقىقىي ئىش قىلىپ بېرەلەيدىغان قەھرىمان ئىزدەپ، ئاخىرى دىققىتى شى جىنپىڭغا مەركەزلەشكەن ئىدى. شۇ چاغلاردا، بۇ خىل قەھرىمان بولۇش ئۈچۈن مەيدانغا چۈشكەن باشقا بىر قانچە نامزات بار ئىدى. ئۇلارنىڭ ئارىسىدا ئوخشاشلا قىزىل ئەۋلادتىن بولغان، تېخى قىزىل بولغاندىمۇ شى جىنپىڭدىن قېلىشمايدىغان بو شىلەي بار ئىدى. ئەمما، بو شىلەي ئۆزىنىڭ قارىلىقىنى، يېڭى خوتۇن ئۈچۈن سابىق خوتۇنىنى ئولتۈرۈش بىلەن ئاشكارىلاپ قويسا، قېلىنلىقىنى بالىسى بىلەن كېيىنكى خوتۇنى ئارقىلىق ئاشكارىلاپ، قىزىل ئەۋلادلارنىڭ قوللىشىدىن ئايرىلىپ قالغان ئىدى. شى جىنپىڭ بولسا، ئۈن تىنسىز ئۈستىدىكى ھۆكۈمرانلارنىڭ خىزمىتىدە بولدى. ئۇلار ئۆزىدەك قىزىل ئەۋلاد بولمىغان ۋە ئۆزىدەك جاپالىق تۇرمۇش كەچۈرمىگەن تېگى پەس لەردىن بولسىمۇ، ئۇلارنىڭ قول ئاستىدا گەدىنىنى ئېگىپ يۈردى. چۈنكى، ئۇ 2007 يىلدىكى فىلىمنى، ئۇنىڭدىن خېلى يىللار بۇرۇن، سەھرالاردا يېزا باشلىقلىرىنىڭ مەسخىرىلىرىنى ئاڭلىغاچ، كىتابلاردىن ئوقۇپ بىلگەن ئىدى.خىتتاي زىيالىيلىرى، بىر بىرىنى ئەڭ ياخشى چۈشەنگۈچىلەر. ئۇلارنىڭ مۇناسىۋەتلىرى ئۆمۈچۈك تورىدىنمۇ بەتتەر مۇرەككەپ بولۇپ، ئوخشاش قازاندا قايناپ چىققانلىقى ئۈچۈن، بىر بىرىنى ئىنتايىن ئېنىق بىلىشىدۇ. شۇ سەۋەبتىن، تەختىراۋان كۆتۈرگۈچى زىيالىيلار بولسىمۇ، كەلگۈسىدە كىمنىڭ تەختىراۋاندا ئولتۇرالايدىغانلىقىنى ئالدىن پەرەز قىلالايدۇ.خۇددى، سىنگاپورنىڭ سابىق پرېزدېنتى لى گۇاڭياۋ دېگەندەك: شى جىنپىڭ باشقىلار ئاچچىقىنى كەلتۈرىدىغان گەپ قىلسىمۇ ، يەنىلا كۈلۈمسىرەپ تۇرالايدىغان بىر شەخس. يەنى، ئۆز ئىچىدە ئويلىغانلىرىنى باشقىلارغا بىلدۈرمەيدىغان بىرى ئىدى.شى جىنپىڭ ئۆز نىشانىغا يېتىش ئۈچۈن، ھەر قانداق خورلۇقلارنى، خۇددى يۆ سۇلالىسىنىڭ پادىشاھى گو جيەندەك ئىچىگە سېلىپ بىلىندۈرمىگەن. شۇ سەۋەبتىن، تارىخىي ئارقا كۆرۈنۈشى قىزىل بولمىغان، ئەكسىچە دادىسى ياپون ئۇرۇشىدا خائىن سانالغان، جاڭ زېمىننىڭ خىزمىتىنى ئۈن تىنسىز ئىشلىگەن بولسا؛ ئوخشاشلا، قىزىل ئەۋلاد بولمىغان ۋە ھوقۇقىدىن ئايرىلغۇچە جاڭ زېمىننىڭ بويۇنتۇرۇقىدىن قۇتۇلالمىغان قورقۇنچاق خۇ جىنتاۋنىڭ خىزمىتىنىمۇ، چىرايىنى ئۆزگەرتمەي قىلغان. قارىلىقتا رەڭسىز، قېلىنلىقتا سۈزۈك پەللىسىگە يەتكەن خىتتاي زىيالىيسى شى جىنپىڭ، ئاخىرى ئەڭ ئالىي ھوقۇقدار بولدى.2 شى جىنپىڭنىڭ پىلانلىرىنىڭ قەدەم باسقۇچلىرى.2012 يىلى 2 ئاينىڭ 29 كۈنى شى جىنپىڭ ئۆزىنىڭ جۇڭگو چۈشى نى، تۇنجى قېتىم سىرتقا ئاشكارىلىغان. شۇ چاغدا ئۇنىڭ، خىتتاي دۆلىتىنىڭ رەئىسى بولۇپ سايلانغىنىغا، ئەمدى ئىككى ھەپتە بولغان ئىدى. شى جىنپىڭنىڭ جۇڭگو چۈشى، جۇڭخۇا مىللىتىنىڭ ئۇلۇغۋار گۈللىنىشى بولۇپ، شى جىنپىڭنىڭ بۇنى، سابىق پرېزىدېنت باراك ئوباماغا بولغان چۈشەندۈرۈشى: ئىچىگە قارىتا دۆلەت قۇدرەتلىك، مىللەت روھلۇق، خەلق باي. سىرتقا قارىتا بولسا ھەمكارلىق، تەرەققىيات، تىنچلىق، تەڭ يېڭىش بولغان. ئەمما بۇ يەردە، شىنىڭ جۇڭگو چۈشى دېموكراتىيە چۈشىمۇ؟ دېگەن سوئال تۇغۇلىدۇ. خىتتايدا دېموكراتىيە ئاۋانگارتى ھېسابلىنىدىغان جەنۇبى جۇڭگو ھەپتىلىك گېزىتى : شىنىڭ جۇڭگو چۈشى، ئاساسىي قانۇن چۈشى دەپ ئىزاھات بەرگىنىدە، ئېغىزى دەرھال تۇۋاقلانغان.شى جىنپىڭنىڭ تەختكە چىقىپلا باشلىغان ئىش پائالىيەتلىرى، خىتتاي ئىچى ۋە سىرتىدىكى كۆزەتكۈچىلەرنى خېلىلا گاڭگىراتتى. ئۇ تەختكە چىقىپلا، ئۆزىگە يېڭى يېڭى ناملارنى بېرىپ مەمۇرىي، ھەربىي ۋە ئىدىئولوگىيە تەرەپتىكى ھوقۇقلارنى، يۇقىرى دەرىجىدە ئۆز قولىغا يىغدى. خىتتاي سىرتىدا پائالىيەت ئېلىپ بېرىۋاتقان، بىر پارتىيە تۈزۈمىگە قارشى دېموكراتچى خىتتاي زىيالىيلىرىنىڭ، شىنى تەختكە چىقىشتىن بۇرۇن سىياسىي ئىسلاھاتچىدەپ تەرىپلىشىنىڭ ئەكسىچە، شى، ئاساسىي قانۇن ئاساسىدا دۆلەت باشقۇرۇشنى ياقلايدىغان، بىر قىسىم ئىلغار ئىدىيىلىك خىتتاي زىيالىيلىرىنى سوتلىدى ۋە تۈرمىگە تاشلىدى. ئەمما شىنى، مۇتەئەسسىپ كۈچلەرنىڭ يەنە بىر ۋەكىلى دېگۈچىلەرگە قارىتا، ئېلىپ بارغان سىياسىي ھەرىكەتلىرى تېخىمۇ جىددىي بولدى. ماۋ زېدۇڭنى تەرىپلەپ، قىزىل سىياسەتنى ئالقىشلايدىغان بىر قىسىم ئەمەلدارلارنىڭ، قانچىلىك چوڭقۇر ئارقا كۆرۈنۈشى بولۇشتىن قەتئىي نەزەر، ئۇلارنى جازالىدى. ئۇنىڭ پارىخورلۇققا قارشى ھەرىكىتى ھازىرمۇ داۋام قىلماقتا. يولۋاس بىلەن چىۋىننى تەڭ ئۇرۇش سىياسىتى ۋە خىيانەتچىلىك، پارىخورلۇق قىلىپ چەتكە قاچقان ئەمەلدارلارنى، قايتۇرۇپ ئەكېلىپ سوتلاۋاتقان تۈلكە ئوۋلاش ھەرىكىتى، خىتتاي خەلقىنىڭ قىزغىن ئالقىشىغا ئېرىشىپ كەلمەكتە. شىنىڭ، بۇنداق ئىككىلا تەرەپنى باسىدىغان سىياسىتىنى قانداق چۈشىنىش كېرەك؟ ئۇ بىر ئىسلاھاتچىمۇ ياكى بيۇروكراتمۇ؟بىز يۇقىرىدا تىلغا ئېلىپ ئوتكەن، خىتتاي كۈلتۈرى ۋە ئۇنىڭ جەۋھىرى بولغان قارا كۆڭۈل پەلسەپەسىنى ئېنىق چۈشەنگىنىمىزدە، شى جىنپىڭنى چۈشىنىش ئۇنچە قىيىن ئەمەس. بولۇپمۇ، مال دۇنياغا ۋە پاھىشىۋازلىققا ئىنتىلمەيدىغان شىنىڭ پىلانى بولسا، خىتتاي كۈلتۈرى ئۇنىڭغا ئۆگەتكەن ھەقىقىي قەھرىمان بولۇپ نام قالدۇرۇش. ئۇنىڭ پىلانى تۆۋەندىكىچە:شى جىنپىڭ ھوقۇق تۇتقان ئالدىنقى بەش يىل ئىچىدە، ئۆزىنىڭ سىياسىي ئورنىنى مۇتلەقلەشتۈرۈش، ئۇنىڭ پىلانىغا توسقۇنلۇق قىلىدىغان ھەرقانداق قارشى كۈچلەرنىڭ مەۋجۇت بولۇشىغا يول قويماسلىق. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، كېيىنكى بەش يىلدا ئېلىپ بارىدىغان پىلانلىرى ئۈچۈن تەييارلىق كۆرۈش؛ بۇ تەييارلىقلار:1. ئىقتىسادىي ئىسلاھاتنى تېخىمۇ چوڭقۇرلاشتۇرۇش. دۆلەت ئىگىلىكىدىكى كارخانىلارنى ئازايتىش، ۋە خۇسۇسىي ئىگىلىكنىڭ تېخىمۇ كۆپ ساھەلەرگە كىرىشىگە يول ئېچىش. شۇ ئارقىلىق، خەلققە تېخىمۇ كۆپ ئىقتىسادىي مەنپەئەت بېرىش؛ 2. سىياسىي پىلانلار. قاتتىق تەدبىرلەر بىلەن، خىتتاي كوممۇنىستىك پارتىيىسى دۇچ كېلىۋاتقان، پارىخورلۇق ۋە ئىشەنچىسىزلىك كرىزىسىنى يوقىتىش. سىياسىي ھوقۇقنى چىڭ تۇتۇپ، خەلقنىڭ ئىقتىسادىي مەنپەئەتكە تويۇنۇشىنى كۈتۈش؛ 3. ھەربىي تەييارلىقلار. خىتتاي ئارمىيىسىنى تەلتۆكۈس ئىسلاھات قىلىپ، ئارمىيىنىڭ قورال ياراق سەپلىمىسىنى، دۇنياۋى ئىلغار سەۋىيىگە يەتكۈزۈش. ئوفىتسېر، ئەسكەرلەرنىڭ سەۋىيە ساپاسىنى ئۆستۈرۈپ، ھەرقانداق ۋاقىتتا ئۇرۇشقا كىرەلەيدىغان قىلىش. بۇ پىلانلار، شى جىنپىڭ تەختكە چىققان كۈندىن باشلاپ ئىجرا قىلىنىشقا باشلىدى ۋە ھازىرمۇ جىددىي ئېلىپ بېرىلماقتا.شى جىنپىڭنىڭ پىلانى، ئۇنىڭ جۇڭگو چۈشى دىمۇ ئېنىق يەكۈنلەنگەن. دۆلەت قۇدرەتلىك، خەلق روھلۇق ۋە باي بولۇش. ئەمما شىنىڭ چۈشى، دۆلەتنىڭ قۇدرەت تېپىشى ۋە خەلقنىڭ باي بولۇشىنىڭ رېئاللىققا ئايلىنىشى بىلەنلا توختاپ قالمايدۇ. خىتتاي كۈلتۈرىدىكى قەھرىمان دۆلەت، قۇدرەت تاپقاندا چوقۇم تارىختىن بۇيانقى زېمىنلىرىنى قايتۇرۇپ ئېلىشى كېرەك. خىتتاي دۆلىتىنىڭ، تارىختا قۇدرەت تاپقاندىكى تېررىتورىيىسى، خىتتاي تارىخچى زىيالىيلىرى تەرىپىدىن بۇرۇنلا خاتىرىلەنگەن. تارىختا، بۇنداق ئۇلۇغ چوڭ تېررىتورىيىلىك دۆلەتلەرنى قۇرغانلار، خىتتاي مىللىتى بولمىسىمۇ، ئۇ مەسىلە ئەمەس. ياتلار قۇرغان دۆلەت، خىتتاي كۈلتۈرى جەمئىيىتىنى ئۆز ئىچىگە ئالغانلا دۆلەت بولسا، بۇ دۆلەت خىتتايلارنىڭ. بۇ دۆلەت ئىگىلىگەن زېمىن خىتتاي زېمىن تېررىتورىيىسى ھېسابلىنىدۇ. شۇ سەۋەبتىن، موڭغۇللارنىڭ ئەسلى ماكانى بولغان موڭغۇلىيە، خىتتاي تارىخىدا يۈەن سۇلالىسى ئاتالغان قۇبلايخان دۆلىتى سەۋەبلىك، خىتتاي تېررىتورىيىسى بولۇپ قالغان. ئۇيغۇر زېمىنى مانجۇلارنىڭ قولىغا ئۆتكەنلىك سەۋەبلىك ئۇمۇ خىتتاي تېررىتورىيىسى بولۇپ قالغان. ئەڭ قىسقىسى، ھىندىستان تەۋەسىدىكى كەشمىرئاقساي زېمىنى، يەكەن سەئىدىخان دەۋرىدە، يەكەن سەئىدىخاننىڭ تېررىتورىيىسىدە بولغانلىقى ئۈچۈنلا، ئۇمۇ خىتتايلار تالىشىدىغان زېمىن بولۇپ قالغان. مانا بۇ زېمىنلارنى قايتۇرۇپ ئېلىش مىللىي قەھرىمان شى جىنپىڭنىڭ. جۇڭخۇا مىللىتىنىڭ ئۇلۇغۋار گۈللىنىشى ئۈچۈن باسىدىغان كېيىنكى قەدىمى ھېسابلىنىدۇ. بۇ پىلانلارنى شى جىنپىڭ ئىشقا ئاشۇرالامدۇ؟ بىز ئاۋال، ئۇنىڭ بىرىنچى قەدىمىنى قانچىلىك باستى كۆرۈپ ئۆتەيلى.2017 يىلىدىكى فوربەسنىڭ سانلىق مەلۇماتىدىن قارىغاندا خىتتاي، مىليونىرلار ئەڭ كۆپ دۆلەتكە ئايلانغان. 40 يىلغا يېقىن ۋاقىتتا ئېلىپ بېرىلغان ئىقتىسادىي تەرەققىيات، خىتتايدىكى كەمبەغەللىك سانىنى 728 مىليون ئازايتىپ، 1981 يىلدىكىدىن 80 ئازايتقان. بۇنىڭغا ئوخشاش سانلىق مەلۇماتلار، شى جىنپىڭ باشچىلىقىدىكى ج ك پ نىڭ، ئۆزىنىڭ قانۇنلۇق ئورنىنى داۋاملىق ئېتىراپ قىلدۇرۇش ئۈچۈن، يېتەرلىك دەستەك بولالايدۇ. شۇنى ئېنىق چۈشىنىپ يېتىشىمىز كېرەككى، ئىقتىسادىي تەرەققىيات خىتتاينى، بۇرۇنقى ئادەم سانى زور قالاق دۆلەتتىن، تېخنىكا تەرەققىيات ۋە كاپىتال تەرەققىيات ئىككى تەرەپتىن زور دەرىجىدە كېڭەيگەن دۆلەت ئورنىغا كۆتۈرۈپ، يۈز ئابرۇيىغا بەكلا ئەھمىيەت بېرىدىغان خىتتاي كۈلتۈر چەمبىرىكىدىكى، ئاۋام خەلقنىڭ قوللىشىغا ئېرىشىپ كەلمەكتە. بۇ خىل قوللاش، بۇ خىل ئىقتىسادىي تەرەققىيات يولىدا مىليونېر بولغانلاردا تېخىمۇ ئېنىق ئىپادىلەنمەكتە. شۇ سەۋەبتىن، ئىقتىسادىي تەرەققىيات باسقۇچىدا شى جىنپىڭ، خەلق باي قەدىمىنى ئاساسەن تاماملاپ بولدى.ھەربىي كۈچ جەھەتتە، خىتتاي ئاللىقاچان دەرىجىدىن تاشقىرى دۆلەتلەر قاتارىدىن ئورۇن ئېلىپ بولدى. ئۇ تېخنىكا ئوغۇرلىسۇن، سېتىۋالسۇن، ياكى تەقلىد قىلسۇن، 40 يىلغا يېقىن ئىقتىسادىي تەرەققىياتى بىلەن تەڭ ئېلىپ بېرىلغان ھەربىي سانائەت تەرەققىياتى خىتتاينى، مىلتىقتىن ئاۋىئاماتكىغىچە ھەممە ھەربىي لازىمەتلىكلەرنى ئۆز ئۆزىنى تەمىنلەش سەۋىيىسىدىن، خەلقئارادىكى ئەڭ چوڭ قورال ياراق سودىگىرىگە ئايلاندۇردى. شى جىنپىڭنىڭ دۆلەت قۇدرەتلىك قەدىمىمۇ تاماملىنىپ بولدى. ئەمدى تۇنجى نىشان قەيەر؟خىتتاينىڭ ئەڭ يېڭى ئاۋىئاماتكىسى تەيۋەن نامى بىلەن ئاتالغان، ۋە ھازىر خىتتاي ئۈچىنچى ئاۋىئاماتكىسىنى جىددىي ياسىماقتا. كۆزەتكۈچىلەر خىتتاينى دەسلەپكى قەدەمدە ئالتە ئاۋىئاماتكا ياساش پىلانى بار دەپ پەرەز قىلماقتا. ئاپتورنىڭ قارىشىچە، خىتتاي تاجاۋۇزچىلىرى ئاۋىئاماتكا ياساشنى كارخانىلاشتۇرۇپ، ئۆزى ئۈچۈنلا ئەمەس، ۋاقتى كەلگەندە سىرتقا ئاۋىئاماتكا ئېكسپورت قىلىدىغان پىلانى بار. شى جىنپىڭ جەنۇبى جۇڭگو دېڭىزى ئارىسىدىكى مارجان ئاراللارنى تىندۇرۇپ، سۈنئىي ئارال پەيدا قىلىش ئارقىلىق، ئۈستىگە ھەربىي بازا قۇرۇپ، بىرىنچىدىن، ئامېرىكىنىڭ ئاۋىئاماتكىسىنى كىرمەس قىلىپ قويدى؛ ئىككىنچىدىن، ئەتراپتىكى شۇ زېمىننى تالىشىۋاتقان دۆلەتلەرنى پۈتۈنلەي سىقىپ چىقاردى؛ ئۈچىنچىدىن، جەنۇب تەرەپتىن تەيۋەننى قىسماققا ئالالىدى؛ شى جىنپىڭنىڭ خىتتاي زېمىنىنى بىرلىككە كەلتۈرۈش ھەرىكىتى تەيۋەندىن باشلىنىشىدا شەك يوق.بىرىنچىدىن، تەيۋەن ئىچكى ئۇرۇش سەۋەبىدىن چوڭ قۇرۇقلۇقتىن ئايرىلىپ، خىتتاي تاجاۋۇزچىلىرىنىڭ باشقۇرۇش دائىرىسىنىڭ سىرتىدا قالغان. شى جىنپىڭ خەلقئاراغىمۇ تەيۋەننىڭ زېمىن دەۋاسىنى قىلالايدۇ. تەيۋەننى قايتۇرۇۋېلىش ئىستراتېگىيىسىنى، خىتتاي 1956 يىلدىن كېيىن، سابىق سوۋېت ئىتتىپاقى بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى يىرىكلەشكەن كۈندىن باشلاپ پىلانلاپ، قەدەممۇ قەدەم ئىشقا ئاشۇرۇپ كەلدى. مەسىلەن: ئاسىيا ئافرىقا ئەللىرى ئارىسىدا دىپلوماتىيە ئويۇنى ئويناپ، ئالدى بىلەن تەيۋەننى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىدا يېتىم قالدۇرۇپ، كەينىدىنلا ئۇنى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىدىن قوغلاپ چىقاردى. شۇندىن باشلاپ ھازىرغىچە خىتتاي تاجاۋۇزچىلىرى، سىياسىي بېسىم ۋە ئىقتىسادىي قىزىقتۇرۇشلار ئارقىلىق، تەيۋەن بىلەن دىپلوماتىيە مۇناسىۋىتى بار دۆلەت ۋە رايونلارنى ئۆزىگە قارىتىپ، تەيۋەننى خەلقئارا سەھنىدە يېتىم قالدۇرۇشقا تىرىشتى. يېقىنقى بىر يىلدا خىتتاي، بۇ قەدىمىنى تېخىمۇ تېزلەتتى. يالغۇز دىپلوماتىيەدىلا يالغۇز قالدۇرۇشلا ئەمەس، تېخى ھەر خىل خەلقئارالىق تەشكىلاتلارغىمۇ تەيۋەننى ئەزالىقتىن چىقىرىۋېتىشنى بېسىم قىلىپ، بۇ مەقسىتىگە يېتىپ بولدى.ئىككىنچىدىن، خەلقئارا ۋەزىيەتتىكى ئۆزگىرىش، خىتتايغا ئىنتايىن پايدىلىق ۋەزىيەتنى يارىتىپ بەردى. تەيۋەن بىلەن ئامېرىكا ئارىسىدا ھەربىي كېلىشىم بار بولۇپ، ئەگەر تەيۋەن ھەربىي ھۇجۇمغا ئۇچرىسا، ئامېرىكىنىڭ ئەسكەر چىقىرىپ قوغداش مەجبۇرىيىتى بار. شۇ سەۋەبتىن خىتتاي تاجاۋۇزچىلىرى بۇ ئىشتا، ئامال بار ھەربىي توقۇنۇشتىن ساقلانغان ئاساستا تەيۋەننى قايتۇرۇۋېلىش ئىستراتېگىيىسىدە. ئەگەر ۋاقتى كەلگەندە تەيۋەن خەلقى ئۆزلۈكىدىن چوڭ قۇرۇقلۇققا قوشۇلۇشنى خالىسا، خەلق رايى بىلەن بولغان بۇ قوشۇلۇشقا ئامېرىكا قول تىقالمايدۇ. شۇ سەۋەبتىن، خىتتاي پۈتۈن كۈچىنى ئىشقا سېلىپ، تەيۋەندە خەلق مايىللىقىنى قولغا كەلتۈرۈشكە تىرىشىۋاتىدۇ. بۇنىڭ كونكرېت تەدبىرى، تەيۋەندىكى سودىگەرلەرگە بولۇپمۇ، چوڭ قۇرۇقلۇق ۋە خەلقئارادا پائالىيەت ئېلىپ بېرىۋاتقان تەيۋەن خەلقىنىڭ، تەيۋەن پۇقراسى سالاھىيىتى بىلەن پائالىيەت قىلىشنى قىيىنلاشتۇرۇپ، جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ پۇقراسى دېگەن سالاھىيەت بىلەن يۈرۈشكە قىستاۋاتىدۇ. شۇ سەۋەبتىن، ھازىر تەيۋەن پۇقرالىرى، چەت ئەلدە تەيۋەن پاسپورتىدىن باشقا، خىتتاي ھۆكۈمىتى تارقاتقان، تەيۋەنلىك قېرىنداشلىق ئىسپاتى نى كۆرسىتىپ ئىش بېجىرىشكە مەجبۇر بولۇۋاتىدۇ. يەنە بىر تەرەپتىن، خىتتاي ھۆكۈمىتى تەيۋەندىكى جاسۇسلۇق پائالىيىتىنى كەڭ قانات يايدۇرۇپ، خىتتاي چوڭ قۇرۇقلۇقىغا مايىل كىشىلەرنى كۆپەيتىپ، ئۇلار ئارقىلىق ئىچكى تەرەپتىن ماسلىشىدىغان كىشىلەرنى كۆپەيتىۋاتىدۇ.ئاخىرىدا، ئامېرىكىنىڭ تەيۋەننى قانچىلىك قوغدىيالىشىغا كەلسەك، بولۇپمۇ ترامپنىڭ ئامېرىكا پرېزىدېنتى بولۇشى، ۋە ئۇنىڭ دۇنيانىڭ پرېزىدېنتى ئەمەس، ئامېرىكىنىڭ پرېزىدېنتى بولۇش سىياسىتى، خىتتاينىڭ زېمىن تەقەززاسىغا ئوڭ تاناسىپ بولدى. سودىگەرنىڭ، سىياسىي ھوقۇق تۇتسا، ھەممە نېمىنى سودا ئۈچۈن دو تىكىدىغانلىقىنى بىز ئۇيغۇرلار ئوبدان بىلىمىز. بۇنى خىتتايلار تېخىمۇ ئوبدان بىلىشىدۇ. ترامپ ھوقۇق تۇتماي تۇرۇپلا، تەيۋەن پرېزىدېنتى بىلەن تېلېفوندا كۆرۈشۈش ئارقىلىق، خىتتايغا تېرە تاراقلىتىپ بېسىم قىلماقچى بولدى. ئەمما، شى جىنپىڭ كېلىپ ئۇنىڭ ئۆيىدە ئىككى ئۈچ كۈن مېھمان بولۇۋېدى، ئۇ دەرھال، شەرقىي خىتتاي دېڭىزىغا ئەۋەتكەن دېڭىز فلوتىنىڭ بەشىنى، ياپون دېڭىزى تەرەپكە بۇراپ، ئامېرىكىنىڭ پۈتۈن دىققىتىنى خىتتايدىن شىمالىي كورىيەگە بۇرىدى. شى جىنپىڭنىڭ ترامپقا نېمىلەرنى ۋەدە قىلغانلىقىنى بىلمەيمىز. ئەمما، سودا، ئىقتىسادىي مەنپەئەت ۋەدە قىلىپ، ئورنىغا سىياسىي مەنپەئەت تەلەپ قىلغانلىقى ئېنىق.شى جىنپىڭ ۋاقتى كەلگەندە، ئۆز بېشىمچى ۋە دائىم ئۆزىگە ئاۋارىچىلىك تېپىپ بېرىدىغان قوشنىسى شىمالىي كورىيەنى ئامېرىكىغا تاشلاپ بېرىش ھېسابىغا، جەنۇبىي جۇڭگو دېڭىزى ۋە تەيۋەننى، پۈتۈنلەي ئۆز تېررىتورىيىسىگە كىرگۈزۈشى تامامەن مۇمكىن. نۇرغۇن كۆزەتكۈچىلەر، خىتتاينىڭ شىمالىي كورىيەنى قوللاپ كېلىشى، ئامېرىكا بىلەن خىتتاي ئارىسىدا بىر بوش يەرنىڭ مەۋجۇت بولۇپ تۇرۇشى، خىتتاينىڭ ئىستراتېگىيىسى ئۈچۈن پايدىلىق دەپ، بۇنى خىتتاينىڭ شىمالىي كورىيەنى يۆلەپ تۇرۇشىنىڭ تۈپ سەۋەبى دەپ قارايدۇ. ئەمما خىتتاينىڭ شىمالىي كورىيەنى قوللاپ كېلىشى، ھەربىي ئىستىراتېگىيە جەھەتتىلا ئەمەس، تېخىمۇ مۇھىمى ئۇنىڭ، كوممۇنىستىك دۆلەت بولمىش ئىدولوگىيىلىك بىرلىكىدە ئىدى. ئەمما، ھازىر بولسا خىتتاي ئۆزىنىڭ 40 يىللىق ئىسلاھات ئىشىكنى ئېچىۋېتىش سىياسىتى بىلەن، ئىقتىسادىي جەھەتتىن دەرىجىدىن تاشقىرى بىر دۆلەتكە ئايلىنىپ بولدى. خىتتاي دۆلىتىنىڭ ھوقۇقىنى قولدا تۇتۇپ تۇرغان قىزىل ئىككىنچى ئەۋلاد، ئاللىقاچان كوممۇنىزىمدىن ئايرىلغان. ئۇلارنىڭ پىلانى بولسا، ئىقتىسادىي تەرەققىيات ئارقىلىق خەلققىمۇ بىر قىسىم پايدىنى تەقسىملەپ بېرىش ۋە شۇ ئارقىلىق ئۆزلىرىنىڭ ھوقۇقىنى داۋاملىق ساقلاش بولۇۋاتىدۇ. چۈنكى بۇ، تامامەن خىتتاينىڭ سىياسىي ئەنئەنىسىگە ئۇيغۇن بولۇپ، خىتتايدا خەلقنى ئۆلۈشكە قىستىمىسىلا، خىتتاي خەلقى ئۈچۈن كىمنىڭ قانداق ھۆكۈمران بولۇشى مۇھىم ئەمەس. شۇ سەۋەبتىن خىتتاي دۇنياغا مەۋجۇتلۇق خىتتايدا ئەڭ چوڭ كىشىلىك ھوقۇق دەپ قورقماي جار سالالىغان. ئەمما، شىمالىي كورىيە خىتتاينى دوراپ، ئىقتىسادىي جەھەتتىن ئىشىكنى ئېچىۋېتىش ئەمەس، تېخىمۇ بېكىنمە بىر ھالەتنى ساقلاپ قالدى. خىتتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئەسلى مەقسىتى، ئالتە دۆلەت يىغىنى ئارقىلىق شىمالىي كورىيەنى، ئامېرىكا بىلەن سودىلىشىدىغان ۋە ئوينىتىپ تۇرىدىغان كوزىرى قىلماقچى ئىدى. ئەمما شىمالىي كورىيە، خىتتاي ھاكىمىيىتىگە ئويۇنچۇق بولۇشنى خالىمىدى. ئەكسىچە، يادرو قوراللىرىنى تەرەققىي قىلدۇرۇش بىلەن بېسىم قىلىپ، ئىككى چوڭ دۆلەت ئوتتۇرىسىدا پايدا ئالدى. خىتتاينىڭ، شىمالىي كورىيەنى ئۆز دېپىغا ئۇسۇل ئوينىتىپ كوزىر قىلىش قەستى ئىشقا ئاشمايلا قالماستىن، ئەكسىچە، بۇ كىچىك قوشنىسىنىڭ بالا تېرىشىدىن قورقمايدىغان مۇتتەھەم ھۆكۈمىتى بىلەن، ئاچ قالغان خەلقى، ئۆزىگە قوشلاپ بېسىم ئېلىپ كېلىشكە باشلىدى. بۇ ئىشتا ئەگەر، شىمالىي كورىيەنى ئامېرىكىغا تاشلاپ بەرسە، مەمەدان شىمالىي كورىيەدىن قۇتۇلىدۇ ۋە ئۇ دۆلەتنىڭ ئاچ قالغان خەلقى، ئۇنى ئۆزىگە قوشۇۋالغان جەنۇبىي كورىيەنىڭ زىممىسىگە چۈشىدۇ.ئەمدى، شىمالىي كورىيەنىڭ يەنە بىر قوللىغۇچىسى رۇسىيەگە كەلسەك، خىتتاي شىمالىي كورىيەنى ئامېرىكىغا تاشلاپ بېرىش ئارقىلىق، رۇسىيەنى جەنۇب تەرەپتىن ئامېرىكا بىلەن توقۇنۇش ھالىتىگە ئەكېلىپ، ئۆزى ئوتتۇرىدىن پايدا ئالالايدۇ. ئەگەر رۇسىيە بىتەرەپ تۇرغان ھالەتتە، شىمالىي كورىيەدىن قۇتۇلىدۇ. يەنە بىر جەھەتتىن، خىتتاي ھۆكۈمىتى ئەزەلدىن سىبىرىيە رايونىغا خىتتاي كۆچمەنلىرىنى ئورۇنلاشتۇرۇش پىلانى بولسىمۇ، رۇسىيەنىڭ قاتتىق قول پوزىتسىيىسىدىن، ئۇ يەردە يەرلىشىۋاتقان خىتتايلار ناھايىتى ئاز. خىتتاي بۇ زېمىنلارغا، خۇددى شەرقىي تۈركىستانغا ئاھالە يۆتكىگەندەك دەرىجىدە، ئۆز پۇقرالىرىنى ئورۇنلاشتۇرۇش غەرىزى بار. ئەگەر خىتتاي رۇسىيە ئامېرىكا زىددىيىتىنى شىمالىي كورىيە رايونىدا ئىشقا ئاشۇرالىسا، ئامېرىكىغا تەڭ تاقابىل تۇرۇشتا رۇسىيە بىلەن ھەمكارلىشىشنىڭ شەرتى سۈپىتىدە، رۇسىيەنىڭ كونتروللىقىدىكى يىراق شەرق سىبىرىيە رايونىغا، ئېچىش نامى بىلەن پۇقرا كۆچۈرۈش پىلانىغا يول ئاچالايدۇ.3 شى جىنپىڭنىڭ پىلانىدىكى ئۇيغۇرلار.2014 يىلدىكى ئىككىنچى قېتىملىق شىنجاڭ خىزمەت يىغىنىدا شى جىنپىڭ جەمئىيەتنىڭ مۇقىملىقى ۋە ئۇزۇن مۇددەتلىك ئەمىنلىكى، شىنجاڭ خىزمىتىنىڭ ئاساسلىق نىشانى دەپ ئېنىق كۆرسەتمە بەرگەن.ئۇنىڭ بۇ كۆرسەتمىسىدىكى ئۇزۇن مۇددەتلىك ئەمىنلىك، ئۇنىڭدىن بۇرۇن ۋە تارىختىن بېرى خىتتاي زىيالىيلىرى تىلغا ئېلىپ كېلىۋاتقان، پۈتۈنلەي ئاسسىمىلياتسىيە قىلىپ قۇلاقنى تىنچىتىشتىن باشقا نەرسە ئەمەس. شۇ سەۋەبتىن، شى جىنپىڭنىڭ ئۇلۇغۋار پىلانلىرىدا ئۇيغۇرلار يوق. ئۇنىڭ پىلانىدا، ئۇيغۇرلارغا ئائىت بىرلا جۈملە سۆز بولۇپ، ئۇ بولسىمۇ، ئۇيغۇرلار ئۇستىدىكى بىئولوگىيىلىك ئاسسىمىلياتسىيە قەدىمىنى تېزلىتىش.بۇنى بىز ئۇنىڭ ئادەم ئورۇنلاشتۇرۇش ئىستراتېگىيىسىدىن كۆرۈۋالالايمىز. شى جىنپىڭ، ئۇيغۇرلارنى قاتتىق قول بېسىش بىلەن يامان ئاتىقى كۈچلۈك بولغان، ۋاڭ لېچۈەننىڭ ئورنىغا كەلگەن جاڭ چۈنشەننى يۆتكەپ كېتىپ، شۇ ۋاقىتتا تىبەتتە، قاتتىق قول سىياسىتى بىلەن نام چىقارغان چېن چۈەنگونى ئۇيغۇرلارنى ئىدارە قىلىشقا ئورۇنلاشتۇرغان.چېن چۈەنگو، مەدەنىيەت ئىنقىلابىدىن كېيىن تۇنجى قارار ئالىي مەكتەپكە ئىمتىھان بەرگۈچىلەردىن بولۇپ، زھەڭ زھوئۇ ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئوقۇغان. 1980 يىللاردا، خىتتاي كومپارتىيىسى كادىرلارنى تاللاپ يېتىشتۈرۈش سىياسىتىنى قايتا يولغا قويغاندىن كېيىن، ئۇ، تۇنجى قاتاردا تاللاپ خىزمەتكە قويۇلغان كادىرى ھېسابلىنىدۇ. ئۇنىڭ، خىزمەتنى ئاساسىي قاتلامدىن باشلىغان بۇ خىل ئارقا كۆرۈنۈشى شى جىنپىڭگە ئوخشىسا، تىبەتنى ئىدارە قىلىشتىكى قاتتىق قول سىياسىتى شىنىڭ كۆڭلىگە ياققان.چېننىڭ شەرقىي تۈركىستانغا كەلگەندىن كېيىنكى قوللانغان تەدبىرلىرى جاڭ چۈنشەندىن پەرقلىقمۇ؟ دېگەن مەسىلىدە، بىز يەنىلا خىتتاي زىيالىيلىرىنىڭ، بۇ ئىككى ئەمەلدارىغا بەرگەن باھاسىدىن كۆرۈپ بىلەلەيمىز. توردا بىر خىتتاي ئادۋوكاتىنىڭ چېن چۈەنگوغا يازغا ئوچۇق خېتى ئېلان قىلىنغان. بۇ خەتنى يازغۇچى، ئاقسۇ تەۋەسىدە ياشىغان ۋە ھازىر ئۈرۈمچىدە ئادۋوكاتلىق قىلىۋاتقان خىتتاي زىيالىيسى بولۇپ، بۇ يازما، چېن كېلىپ ۋەزىپىسىگە ئولتۇرۇپ ئىككى ئايدىن كېيىن يېزىلغان . بۇ يازمىدا، چېننىڭ كېلىپ ۋەزىپىگە ئولتۇرغاندىن كېيىن، خىتتاينىڭ ئەزەلدىن شەرقىي تۈركىستانغا تەكىتلەپ كېلىۋاتقان تېررورلۇققا قارشى سىياسىتىنى تېخىمۇ يۇقىرى پەللىگە كۆتۈرۈپ، ئىقتىسادىي تەرەققىيات ۋە خەلق تۇرمۇشىنى پۈتۈنلەي شۇنىڭغا قۇربان قىلىۋاتقانلىقىنى، بۇنىڭ نەتىجىسىدە ئۇيغۇرلارلا ئەمەس، شۇ يەردىكى خىتتاي پۇقرالىرىنىڭمۇ ئارامچىلىقى بۇزۇلۇپ، نارازىلىق كەيپىياتىنى كۈچەيتكەنلىكىنى كۆرۈۋالالايمىز.ئۇنداقتا، خىتتاينىڭ سىياسىتىگە زىيان سېلىۋاتقان بۇ ئەمەلدار، نېمە ئۈچۈن يەنە ئۆز ئورنىدا تۇرالايدۇ؟ بۇنىڭ سەۋەبى، ئۇنىڭ سالاھىيىتى چېگرا تىنچلاندۇرغۇچى ئەمەلدار بولغانلىقى ئۈچۈن.خىتتاي تاجاۋۇزچىلىرى، چېگرا رايونلاردىكى ئۆزىگە يات قوۋملارنى ئاز سانلىق مىللەت كاتېگورىيەسىدىكىلەر ئازلىتىش، ئاسسىمىلياتسىيە قىلىش ۋە يوقىتىشتا يېڭى ھىيلىلەرنى پىلانلاپ چىققان ئەمەلدارلار، ئىشەنچكە ئاسان ئېرىشىپ، ئۆسۈشى تېزلىشىدۇ. بۇ خىتتايدا تارىخىي ئەنئەنە بولۇپ، مىسالىغا گومىنداڭ ۋاقتىدىكى شېڭ شىسەينى ئالساق، ئۇ ئۇيغۇرلارنىڭ زىيالىي ۋە بايلىرىنى ئولتۇرۇپ، خەلقنى شىلىپ زار زار يىغلاتقان بولسىمۇ، ۋاقتى كەلگەندە، شەرقىي تۈركىستاننى رۇسىيەگە تارتتۇرۇپ قويماي ساقلىغان تۆھپىسى ئۈچۈن، 50 يۈك ماشىنىسىغا بېسىپ ئەكەتكەن مال دۇنياسى بىلەن تەيۋەندە خاتىرجەم ياشاپ ئۆلدى. يەنى، ۋاڭ لېچۈەننىڭ ئۆز مەركىزىي ھۆكۈمىتىگە كۆرسەتكەن تۆھپىسى، 11 سېنتەبىر ۋەقەسىدىن كېيىن، خەلقئارادىكى تېرور توقۇنۇشىغا ئۇيغۇرلارنى قوشۇش بولدى. ۋاڭ لېچۈەن بۇ تۆھپىسى ئۈچۈن جۇ يۇڭكاڭ ۋەقەسىدە، ئۇ جۇ يۇڭكاڭنىڭ مۇئاۋىنى بولۇپ تۇرۇپمۇ، ھېچقانداق جازالاشقا ئۇچىرىمىدى. ھەممە سىياسىي ۋەزىپىلىرىدىن ئايرىلىپ قالغان بولسىمۇ، خىتتاي قانۇن ئۇيۇشمىسىنىڭ رەئىسى نامى بىلەن ئوبدان ياشاپ يۈرۈپتۇ.بۇ خىل تۆھپىلەرنى يارىتىش، بولۇپمۇ چېگرا رايوندا خىزمەت ئۆتەۋاتقان خىتتاي ئەمەلدارلىرى ئۈچۈن، ئۆزلىرىنىڭ خىتتاي ھۆكۈمرانلىرىنىڭ ئىچكى زىددىيەتلىرىدە، قۇربان بولماسلىقنىڭ تۇمارى قىلىش ئۈچۈن بولسىمۇ، چوقۇم قىلىشقا تېگىشلىك خىزمىتى بولۇپ قالغان. جاڭ چۈنشەنمۇ بۇنىڭدىن مۇستەسنا ئەمەس. پەقەت جاڭ چۈنشەن، ۋاڭ لېچۈەن سەۋەبىدىن يامانلىشىپ كەتكەن ئۇيغۇر خىتتاي مۇناسىۋىتىنى، يۇمشىتىش ئۈچۈن ئۇيغۇرلارغا قاراتقان قىرغىن قىلىش، ئاسسىمىلياتسىيە قىلىش قەدىمىنى ئاستىلاتقانلىقى ئۈچۈن، شى جىنپىڭنىڭ سىرتقا كېڭىيىش پىلانىغا تەسىر يېتىش خەۋپى تۇغۇلغان. چۈنكى شى جىنپىڭنىڭ كېيىنكى قەدىمى، چوقۇم بىر مۇتلەق تىنچ ۋە مۇقىم بولغان دۆلەت ئىچى مۇھىتىغا ئېھتىياجلىق. چېن چۈەنگونىڭ ھەددىدىن ئېشىپ سىياسەت يۈرگۈزۈشى، شى جىنپىڭ ئۆزىنىڭ ئۇلۇغۋار پىلانلىرى ئۈچۈن، ئۇيغۇرلارنىڭ ئىشىنى پۈتۈنلەي مەركەزدىن ئايرىپ، چېن چۈەنگوغا تاپشۇرۇپ بەرگەنلىكىدىن بولغان دەپ ئىشىنىمىز. بۇنى بىز ۋەتەن ئىچىدىكى ئۇيغۇرلارغىلا ئەمەس، ۋەتەن سىرتىدىكى ئۇيغۇرلارغىمۇ ئېيتىپ كېلىۋاتقان، خىتتاينىڭ ئىش قىلىش شەكلىنىڭ قوپاللىقىدىن ۋە بېرىۋاتقان بېسىمىدىكى يەرلىك سىياسەتنىڭ پۇرىقى كۈچلۈك بولۇشتەك ئالاھىدىلىكىدىن بىلەلەيمىز. يەنە بىر تەرەپتىن، جاڭ چۈنشەننىڭ ۋەزىپىسىدىن ئايرىلىشى، ئۇنىڭ ھەرگىز شى جىنپىڭنىڭ نەزىرىدىن قالغانلىقىدىن دېرەك بەرمەيدۇ. ئەمەلىيەتتە شى جىنپىڭ، ئۆزىگە ئوخشاش ئېغىر بېسىق بۇ ئەمەلدارنى مەركەزگە يۆتكەپ ئاپىرىپ، شىنجاڭ ئىشلىرى گۇرۇپپىسىنىڭ مۇئاۋىنى قىلىپ تەيىنلەپ، ئۇنى ئەمىلىي ئىشلارغا ئارىلاشماي، ئەمما چوڭ ۋەقە چىقماسلىققا كاپالەتلىك قىلىش ئۈچۈن، شەرقىي تۈركىستاننى كۈزىتىپ تۇرۇشقا قويغان.مەزكۇر يازمىدا بىز مەركەزلىك ھالدا، خىتتاي دۆلىتى رەئىسى شى جىنپىڭنى نۇقتىلىق ئانالىز قىلىش ئارقىلىق، ئۇيغۇرلار دۇچچار بولۇۋاتقان ئاسسىمىلياتسىيىنىڭ كېلىش مەنبەسىنى تەھلىل قىلىپ ئۆتتۇق. ئۇيغۇر دىيارىدىكى ھەددىدىن ئاشقان سىياسەت خىتتايلار راستىنلا ئۇيغۇرلارغا بۇنداق ئۆچمۇ؟ دېگەن سوئالنى قويسىمۇ، بۇ يەردە ئۆچلۈك مەسىلىسىدىن ئەمەس، بەلكى تەبىئىتى شۇنداق بولغانلىقى ئۈچۈن ئىكەنلىكىنى بىلەلەيمىز. ئۇيغۇر مىللىتى دۇچ كېلىۋاتقان ئاسسىمىلياتسىيە ئۇ، ھايات ماماتلىق مەسىلىسى بولۇپ، بۇ ئاسسىمىلياتسىيىنىڭ كېلىش مەنبەسىنى، خىتتاي دۆلىتىنىڭ سۈنئىي سىياسىتىدىن ئەمەس، بەلكى، خىتتاي كۈلتۈرىدىن كېلىۋاتقان تەبىئىي ئاسسىمىلياتسىيە ئىكەنلىكىنى بىلەلەيمىز. ئۇيغۇرلار خىتتاي دۆلىتى تەۋەسىدىلا بولىدىكەن، كىم ۋە قايسى پارتىيە ھوقۇق تۇتسۇن، ئۇيغۇرلارغا كېلىدىغىنى يەنىلا بىئولوگىيىلىك ئاسسىمىلياتسىيە. يەنى، يىلتىزىدىن قۇرۇپ ئىنسانلار تارىخىدىن ئۆچۈش، ۋە ياكى پۈتۈنلەي ئۆز كىملىكىنى قۇربان قىلىپ خىتتاي كۈلتۈرىگە قوشۇلۇپ كېتىشتىن ئىبارەت.باتۇر بولۇش ياكى خائىن بولۇش بۇ مەسىلىدە، مىللەت ئايرىلمايدۇ. شۇ سەۋەبتىن بىز مەلۇم تائىپىدىكى ئىنسانلارنىڭ ھەممىسىنى يامان دەپ قارىلىساق، ئۇ ئىنسان ھوقۇقى ۋە ئاددىيسى ئىنسانچىلىققا ئۇيغۇن كەلمەيدۇ. ئەمما بىز مەلۇم مەدەنىيەتنى، ئىدىئولوگيەلىك ھادىسىلەرنىڭ ئىنسانلارغا كەلتۈرىدىغان زىيىنىنى تەنقىد قىلالايمىز. بىز بارلىق گېرمان خەلقىنى فاشىست دېسەك توغرا بولمايدۇ. ئەمما گىتلېرنىڭ فاشىست ئىدىيىسىنى تەنقىد قىلىش ئۇ توغرا. مۇتلەق كۆپچىلىك خىتتاي ئاممىسىنىڭ ئىنسانچىلىقنى، غەربچە كىشىلىك ھوقۇقنى چۈشەنمەسلىكى ئۇلارنىڭ خاتالىقى ئەمەس، بەلكى ھەقىقەتنى ئۆگىتىشكە چامىسى يەتمەيدىغان خىتتاي كۈلتۈرىنىڭ ئوقۇغۇچىسى بولۇپ يېتىشكەنلىكىدە. بىزنىڭ، كۈچىمىزنىڭ يېتىشىچە بۇ كۈلتۈرنى تەنقىدلەپ، ئۇنىڭ ماھىيىتىنى دەلىل ئىسپاتلار بىلەن باشقىلارغا ئېچىپ كۆرسىتىپ بېرىشىمىز تامامەن يوللۇق. خىتتاي كۈلتۈرىدىكى پرىنسىپسىز ئىش قىلىش ئۇسۇلىمۇددىئاغا يېتىش ئۈچۈن ۋاستە تاللىماسلىق، يامان ئوسمىدەك خەلقئاراغا تاراۋاتىدۇ. بۇنىڭ تىپىك مىسالى: ھازىر 36 تەدبىر نى ئۆگىنىش، گۇگىل ۋە ئالما دەك دۆلەت ئاتلىغان، كارخانىلارنىڭ باشقۇرغۇچىلىرى قىزغىن ئۆگىنىدىغان دەستۇر بولۇپ قالدى. يەنى، تېررورىزم ۋە سىياسىي مۇتەئەسسىپلىك سەۋەبىدىن، ئامېرىكا باشلىق غەرب ئەللىرىدە بېكىنمىچىلىك خاھىشىنىڭ كۈچىيىشى بىلەن تەڭ، ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن بېرى خەلقئاراغا قاراتقان كىشىلىك ھوقۇقىنى، دۆلەتلەر ئارىسىدىكى بېرىش كېلىشنىڭئاساسلىقى مەبلەغ سېلىشنىڭ ئۆلچىمى قىلىش سىياسىتىدە چېكىنىش يۈز بېرىپ، خىتتاينىڭ ئۆزگە دۆلەتلەرنىڭ ئىچكى ئىشلىرىغا ئارىلاشماسلىق پىرىنسىپى ئۈستىدىكى تەڭ يېڭىشئىككىلا تەرەپ تەڭ نەپ ئېلىش سىياسىتى، سىياسىي ۋە ئىقتىسادىي كرىزىسقا پاتقان، ھۆكۈمىتى پارىخور ،ئۆزى پۇلغا تەشنا دۆلەتلەرنى ئۆزىگە مەھلىيا قىلىشقا باشلىدى. پاكىستاندا، ھۆكۈمەتتىن تارتىپ ئاۋام خەلققىچە خىتتاي مەستانىسى بولۇپ، خىتتاينىڭ بىر بەلۋاغ بىر يول ئىقتىسادى ھەمكارلىق قۇرۇلۇشى غا ئاكتىپ ئاۋاز قوشۇشى، بۇنىڭ يەنە بىر تىپىك مىسالى.ئۇيغۇرلار ئاز كەم ئىككى مىڭ يىلدىن بېرى، خىتتاي كۈلتۈر چەمبىرىكىگە قوشنا بولۇپ ياشاپ كەلدى. ئۇيغۇر ۋە تۈركلەرنىڭ نۇرغۇن قەبىلىسى، بۇ كۈلتۈر تەرىپىدىن سۈمۈرۈلۈپ ئاسسىمىلياتسىيە بولۇپ كەتتى. ھازىر شەرقىي تۈركىستندا قالغان ئۇيغۇرلار بولسا، خىتتاي كۈلتۈرىنىڭ ماھىيىتىنى چۈشەنگەن، ۋە ئۇنىڭدىن مۇداپىئە قىلىپ ئۆز كىملىكىنى ساقلىيالايدىغان، ئىممۇنىتېت كۈچى ئەڭ كۈچلۈك قالدۇق خەلق ھېسابلىنىدۇ. شۇ سەۋەبتىن، خىتتايلارنىڭ تارىختىن بېرى ئىشلىتىپ، كۆپ ئۈنۈم كۆرسەتكەن تاكتىكىلىرى ھازىرغا كەلگەندە، بۇ قالغان ئۇيغۇر توپلىمىغا ئىشلىمەي، غالجىرلىشىۋاتىدۇ. بۇ غالجىرلىشىشنىڭ سەۋەبى شۇكى، خىتتاي تاجاۋۇزچىلىرى، ئىقتىسادنىڭ ئېشىشىغا ئەگىشىپ مەنسەپ ئەمەس، ئىقتىسادىي پائالىيىتى ئارقىلىق خىتتايدا بارلىققا كېلىۋاتقان ئوتتۇرا تەبىقىنىڭ كۈچىيىشىگە ئەگىشىپ، ھامان بىر كۈنى سىياسىي جەھەتتىن خەلققە تېخىمۇ كۆپ ھوقۇقنى بېرىشكە مەجبۇر بولىدىغانلىقىنى بىلىدۇ. شۇ ۋاقىت يېتىپ كەلگەندە، ئۇيغۇرلارمۇ خىتتاينىڭ ئۆزى تۈزگەن سىياسىي ۋە قانۇنىي ھوقۇقىدىن پايدىلىنىپ، تېخىمۇ كۆپ ئەركىنلىك ياكى بۆلۈنۈش تەلىپىنى قويالايدىغانلىقىنى بىلىدۇ. شۇ سەۋەبتىن، شۇنداق بىر كۈن يېتىپ كەلگۈچە ئۇيغۇرلارنى ئاسسىمىلياتسىيە قىلىشنى ئىشقا ئاشۇرسا، شەرقىي تۈركىستان يەنىلا خىتتاينىڭ بىر پارچىسى بولۇپ قالىدۇ. ۋە بۇ تۆھپىسى ئۈچۈن، خىتتاي خەلقى ۋە كېيىنكى ھاكىمىيەتنى قولغا ئالغانلار، دېموكرات بولسۇن بولمىسۇن، كوممۇنىست ئەۋلادىنى ۋەتەن بىرلىكىنى ساقلىيالىغانلىقى ئۈچۈن، خۇددى جياڭ جېشى شىڭسىسەينى ، شى جىنپىڭ ۋاڭ لېچۈەننى ساقلاپ قالغاندەك، ئۇلارنى كەچۈرىدۇ ۋە ساقلاپ قالالايدۇ. بۇ يەنە بىر تەرەپتىن، چەت ئەلدە پائالىيەت ئېلىپ بېرىۋاتقان خىتتاي دېموكراتچىلىرىنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ دېموكراتىك ھەرىكىتىنى قوللىماسلىق، خىتتاي كوممۇنىست ھاكىمىيىتىگە بولغان قارشىلىقىنىڭ كۈچلۈك بولماسلىقنىڭ سەۋەبىنى بىزگە چۈشەندۈرۈپ بېرەلەيدۇ. ئۇلارمۇ خىتتاي زىيالىيسى بولۇشى بىلەن شۇنى بىلىدۇكى، ئەگەر، ھازىرقىدەك بىر ۋاقىتتا ئۇلار ھوقۇقنى قولغا ئالسا، خىتتاينىڭ بۆلۈنۈپ كېتىش خەۋپى بارلىقىنى، ئەگەر شۇنداق بولسا، خىتتاي كوممۇنىستلىرى ئەمەس، ئۆزلىرىنىڭ ئۆز ۋەتىنى ۋە خەلقى ئالدىدا ۋەتەن ساتقۇچ خائىن ئاتىقىغا قالىدىغانلىقىنى بىلىشىدۇ. شۇ سەۋەبتىن ئەمەلىيەتتە ئۇلار، كوممۇنىستىك ھاكىمىيەتنىڭ خىتتاي تېررىتورىيىسى ئىچىدىكى، ياتلارنى تەل توكۈس ئۆزلەشتۈرۈشىنى ساقلاۋاتىدۇ خالاس.قىزىل ئەۋلادتىن بولغان شى جىنپىڭ، كوممۇنىزىمىنىڭ ئاچچىقىنىمۇ، تاتلىقىنىمۇ تېتىغان بىر خىتتاي زىيالىيسى بولۇپ، ئۇ، كومپارتىيە ھۆكۈمرانلىقىنىڭ ھامان بىر كۈنى تارىخ بولۇپ قالىدىغانلىقىنى ئوبدان بىلىدۇ. خىتتاينىڭ كېيىنكى قەدەمدە، دېموكراتىيىگە ئۆتسۇن ئۆتمىسۇن، ئىچكى جەھەتتىن ئۇيغۇرلارتىبەتلەرمۇ ھەم نى پۈتۈنلەي ئاسسىمىلياتسىيە قىلىش؛ خىتتايدا سىياسىي ھوقۇقنى قەدەممۇ قەدەم خەلققە بېرىش؛ تاشقى جەھەتتىن زېمىن پۈتۈنلەش ئۇلۇغۋار ئىشىنى پۈتتۈرۈپ، ھەقىقى مىللىي قەھرىمان ئوبرازى بىلەن تارىختا نام قالدۇرۇش. بۇ شى جىنپىڭ قىلماقچى بولغان ئىشلاردۇر.2010 يىلى ۋاڭ لېچۈەن، شەرقىي تۈركىستاندىكى ۋەزىپىسىدىن قالدۇرۇلۇپ مەركەزگە يۆتكەپ كېتىلگەندە، شى جىنپىڭ مۇئاۋىن رەئىس ئورنىدا بولۇپ، خۇ جىنتاۋ باش رەئىس ئىدى. سابىق رەئىس جاڭ زېمىننىڭ سادىق ئادىمى بولغان، مەركىزى سىياسىي قانۇن بيۇروسىنىڭ سېكرېتارى جۇ يۇڭكاڭ كېيىن قولغا ئېلىنىپ مۇددەتسىز كېسىلگەن، ۋاڭ لېچۈەننى ئۆزىگە مۇئاۋىن قىلىپ ساقلاپ قالغان. شى جىنپىڭ 2012 يىلى رەسمىي باش رەئىس بولغاندىن كېيىن، ۋاڭ لېچۈەننى بارلىق مەمۇرىي ھوقۇقىدىن ئايرىپ، خىتتاي قانۇن جەمئىيىتىنىڭ رەئىسى قىلىپ قويغان. ئاسسىمىلياتسىيە ئۇقۇمى ئەسلىدە، بىئولوگىيە ئىلمىدىكى كەسپىي ئاتالغۇ بولۇپ، مەلۇم تۈردىكى جانلىقلارنىڭ، نوقۇل بىئولوگىيىلىك مەۋجۇتلۇقىنى ساقلاپ قېلىش ئۈچۈن، باشقا بىر تۈردىكى جانلىققا شەرتسىز قوشۇلۇپ كېتىشىنى، يەنى، ئۆزگىرىپ كېتىشىنى كۆرسىتەتتى. بۇنى كېيىن جەمئىيەتشۇناسلار، كۆچمەنلەر ۋە دىئاسپورا بىلەن ساھىبخانا جەمئىيەتنىڭ مۇناسىۋىتىنى تەتقىق قىلىشتا مېتود قىلىپ قوللانغان. خىتتاينىڭ سابىق رەئىسى خۇ جىنتاۋ، ئەينى يىللاردا، گەنسۇ ئۆلكىسىدە مەلۇم ئورگاننىڭ كاتىپلىق خىزمىتىنى ئۆتەۋاتقاندا، شۇ مەزگىلدە گەنسۇ ئۆلكىسىنىڭ باش سېكرېتارى بولغان، دۆلەت قۇرغۇچىلار قاتارىدىكى سۇڭ پىڭنىڭ كۆزىگە كۆرۈنگەن. شۇندىن كېيىن، سۇڭ پىڭ ئۇنى قوللاپ مەركەزگە كىرىشىگە، جاڭ زېمىن دىڭ شياۋپىڭنىڭ ئىشەنچىسىدىن قالغاندا، خۇ جىنتاۋ مۇددەتتىن بۇرۇن باش رەئىسلىك نامزاتى بولۇپ، سۇڭ پىڭنىڭ قوللىشى بىلەن دىڭ تەرىپىدىن بېكىتىلگەن. بۇ يازمىنى تۆۋەندىكى تور بەتتىن كۆرەلەيسىز. ئاپتورنىڭ قارىشىچە، شى جىنپىڭنىڭ كېيىنكى قەدەمدە ئېلىپ بارىدىغان سىياسىي ئىسلاھاتىنىڭ يۆنىلىشى، ھەرگىزمۇ غەرب ئەللىرىدەك دېموكراتىيە بولماستىن، يەنىلا جۇڭگوچە ئالاھىدىلىككە ئىگە سىياسىي تۈزۈلمە بولۇشى ئېنىق. ئۇ، بىر پارتىيىلىك تۈزۈمنى ساقلىغان ئاساستا، سىياسىي كېڭەش بىلەن خەلق قۇرۇلتىيىنى ئىسلاھات قىلىپ، بۇ ئىككى ئورگاننى، بىر پارتىيىنى نازارەت قىلىدىغان ھوقۇقلۇق ئورگان قىلىش مۇمكىنچىلىكى بار.دىننى قانداق چۈشىنىش كېرەككۈز پەسلىدە خانىم قىزلار قانداق كۈتۈنۈش لازىم؟خەلىقارا مۇناسىۋەت پەنلىرى دوكتۇرى. تەتقىقات يۆلىىشى، خەلىقارا مۇناسىۋەت، ئىسلام جەميىتى، ھازىرقى زامان ئۇيغۇر جەميىتى، ئۇيغۇر دىاسپورا، خىتاي تەتقىقاتى.2017يىل 1نويابىر ۋاقتى: 7:051. ئىملانى ئوڭشىۋەتكەن بولسىڭىز ياكى ماڭا تەھرىرلەش ھوقۇقىنى بەرسىڭىز مەن تەھرىرلەپ قويساممۇ بوپتىكەن .2. بۇ ماقالىنى فېسبوك ۋە گۇگۇلدا ئېلان قىلىپ ساقلاپ قويۇشنى تەشەببۇس قىلىمەن2017يىل 4نويابىر ۋاقتى: 7:57 , . , . .مانجۇرىيەنى ئاسسىمىلياتسىيە قىلغان شەخس بولسا، 1911 يىلدىكى شىنخەي ئىنقىلابىدىن كېيىن شەرقىي شىمالنى قولغا كىرگۈزۈپ، يەرلىك پادىشاھ بولغان چوڭ مىلىتارىست زاڭ زولىن بولۇپ، ئۇ شەرقى شىمالغا ئىچكىرىدىن زور تۈركۈمدە خىتتاي ئاھالىسىنى كۆچۈرۈپ ئورۇنلاشتۇرۇپ، مانجۇلارنى ئاز سانلىققا ئايلاندۇرۇش ئارقىلىق، ئاخىرىدا شەرقىي شىمالنىڭ پۈتۈنلەي خاتالىشىشنى ئەمەلگە ئاشۇرغان . , .گومىنداڭ ۋاقتىدىكى يۈەن شىكەينى ئالساق، ئۇ ئۇيغۇرلارنىڭ زىيالىي ۋە بايلىرىنى ئولتۇرۇپ، خەلقنى شىلىپ زار . , . , . . . . .2017يىل 8نويابىر ۋاقتى: 4:57ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم، تور بېتىمىزگە يوللىغان يازمىلىرىڭىزنىڭ ئىملا خاتالىقىنى تۈزىتىش جەريانىدا. كۆرۈلگەن مەسىلىلەر ئۈستىدە، ئايرىم پىكىرلەشكەن بولساق. بەزى ئوقۇپ چۈشىنەلمىگەن خەتلىرىم بار. بەزەن خىتتايچە ئىسىملار، يەر ناملىرى، يەنە سىز يۇقىرىدا ئوتتۇرىغا قويغان كۈلتۈر دېگەندەك يازمىلىرىڭىزنىڭ سۈپەتلىك، ئىسىم ۋە يەر جاي ناملىرىنىڭ توغرا يېزىلىشى ئۈچۈن، خەت ساندۇقىڭىزغا ئالاقىلىشىش نومۇرۇمنى يوللۇدۇم. ۋاقتىڭىز يەتكەندە جاۋاپ قايتۇرغان بولسىڭىز.2017يىل 22دېكابىر ۋاقتى: 11:09ماقالە پاكىتلىق ۋە ناھايېتى ياخشى يېزىلىپدۇ. ئامما خىتاي مەدېنىيېتىنى شەكىللەندۈرگەن خىتاينىڭ دىنى ئىتىقادىنىڭ ئاساسى داۋ ماھىيەت پەلەسەپەسى توغرىسىدا گەپ يوق.خىتايدىن باشقا ئەللەرنىڭ جىمىسى خۇدالىق تەڭرانە چۈشەنچە بىلەن راۋاج تاپقان. دېوكراتىيمۇ شۇنداق. مەسىلەن: ئېۋروپادا، 1792 يىلى تۇنجا ھۇجۇتقا كەلگەن فرانسىيەنىڭ خەلىقچىللىق دېموكراتىك دۆلەت ياسىقىدا كونستىتۇتسىەسىدە ئىنسانلارغا ئاللا ئاتا قىلغان ھوقۇقنى ھۆرمەتلەش ۋە قوغداش ئاساسىدا دۆلەت باشقۇرۇش لازىملىقى تەكىتلەنگەن. لاۋزى: تەڭرى يوق. جىمى بارلىق ئۆز ماھىيېتى بىلەن كۆرۈنىدۇ ۋە بەرپالىققا ئىگە جۇڭگۇنىڭ ماھىيېتى خوجىلىق، ئەتراپدىلىلارنىڭ بوي سۇنۇش.. . قىرغىز تارىخچىسى. شىنجاڭ مىللەتلىرى تارىخى، بېيجىن مۈئەللىپنىڭ ئىسمى يادىمدا يوق. خىتاي دۆلېتى مۇشۇ پەلەسەپە ئاساسىدا قۇرۇلغان، سىياسېتى ئەتراپنى بوي سۇ ندۇرىشقا قارىتىلغان. ئۇنداق دۆلەت ئىنسان ۋە مىللەت ھوقۇقىنى ئىتىراپ قىلىشى مۈمكىن ئەمەس. شىجىنپىڭ قىزىللىق پەلەسەپەسىنىڭ ماركسىزىمنىڭ ئەمەس، داۋ پەلەسەپەسىنىڭ مەخسۇلاتى.كۇلتۇر ئۇيغۇرچە مەدەنىيەت.ئاسسىملەتسىيە مۈمكىنچىلىكسىز سىڭىپ كىتىش ياكى مەجبۇرى سىڭدۇرىلىش. ئاخىرقىسى ئىنسانلاردا مۆجىد.ئۇيغۇرلارنىڭ بۈگۈنكى ۋە ئەۋۋەلقى پاجىئەلىك ئەھۋالى ئايرىم شەخسلەرگە باغلىق ئەمەس، خىتاي دۆلېتىنىڭ ماھىيېتى بىلەن ئالاقىدار.2018يىل 23فېۋرال ۋاقتى: 8:51 . , . . . .موسكىۋادا شەھىدلىرىمىزنى ياد ئېتىش نامىدا ئۇدا 5 كۈن ئىپتارلىق بېرىلدى |
ءتورت ءتۇرلى جاقتان ويداعىداي قىزمەت وتەدى اۋىل جاڭالىقتارى باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابىءتورت ءتۇرلى جاقتان ويداعىداي قىزمەت وتەدىجولدانعان ۋاقىتى : 2017831 12:24:40ۇسىنىس ەتىلگەن ءتىلشى جەڭىسحان اسقار ۇلى، ەرىكتى ءتىلشى نۇردىبەك قاھارمان ۇلى حابارلايدى. ساۋان اۋدانىنداعى ءار دارەجەلى ورىنداردان قىستاققا تۇسكەن قىزمەت اترەتى ءتورت ءتۇرلى جاقتان حالىق ءۇشىن قىزمەت وتەۋدى كۇش سالا العا ىلگەرىلەتىپ، تاماشا ناتيجەلەرگە قول جەتكىزدى.ۇگىت تاربيە قىزمەتىن مىقتى ۇستادى. دۇيسەنبى كۇنگى مەملەكەت تۋىن شىعارۋ قيمىلىنا بىرلەستىرىپ، بەتپەبەت لەكسيا سويلەۋ، شوعىرلى ۇيرەنۋ، جۇپ قۇراپ ۇيرەنۋ، جەكەلەي ۇيرەنۋ سىندى ءتورت ءتۇرلى فورمادا ۇيرەنۋ ورىستەتتى. وتباسىلارىن ارالاپ، اتىز باسىنا، كوپشىلىك شوعىرلى جينالعان ورىندارعا بارىپ، پارتيانىڭ ءتيىمدى ساياساتتارى مەن ۇلتتار ىنتىماعىن قورعاۋ جانە پارتياعا العىس ايتۋ جونىندەگى تاربيە قيمىلدارىن 3550 مايدان ورىستەتىپ، جۋىقتا ماڭىزدى ءماجىلىس رۋحىنان ماتەريال قۇراستىرىپ، 75 مىڭ قوراپتاۋلى قالتاعا سالىپ تاراتتى. شارۋالاردى شوعىرلى تاربيەلەۋ، تاقىرىپ بەلگىلەپ دارا تاربيەلەۋ، الىس ارالىقتى وقىتۋ قۇرالىنان پايدالانىپ تاربيەلەۋ سىندى ءتۇرلى كۋرستاردان 2029 مايدان اشىپ، تاربيەلەنگەن ديقان 80 مىڭ 270 ادام رەتكە جەتكەن.حالىققا قولايلى ساياساتتى ناقتىلى تياناقتاندىردى. حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزۋ ساياساتىن جالپى بەتتىك اتقارۋ ءتۇزىمىن ورناتىپ، ايماقتىڭ نەگىزگى ساتىداعى ءار ۇلت حالىق بۇقاراسىنىڭ تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ نىساندارى جانە قارجىنى پايدالانۋ احۋالىن تىزىمدەۋ داپتەرىنەن 80 مىڭ داناسىن باسىپ تاراتىپ، حالىق تۇرمىسىنا ءتيىمدى 720 نىساندى تياناقتاندىردى. حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋعا قاتىستى كومەك قاراجاتىنان 20 ميلليون 464 مىڭ يۋان تاراتتى. حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ نىسانىنان 220 نىسانعا ءوتىنىش بەرىپ، قازىرگە دەيىن 215 نىسان تياناقتاندىرىلعان.حالىق ءۇشىن قىزمەت وتەۋدى كۇشەيتتى. ساۋان اۋدانىنىڭ سۇندەت توي، ۇيلەنۋ تويى، قىز ۇزاتۋ تويى،جەرلەۋ سالتى سىندى ءتورت ءتۇرلى قيمىلدى باسقارۋ ءادىسى سىناق نۇسقاسىن جاساپ شىعىپ، قىستاقتاردا تويتومالاق، ءولىم ءجىتىم ىستەرىن باسقارۋ القالارى كەڭسەسىنەن 236 ىن قۇردى. 290 مىڭ 690 يۋان حال سۇراۋ قاراجاتىن تاراتىپ، قىزمەت اترەتىنىڭ بەرگەن ۋادەسىن ورىنداۋ احۋالىن اشىق جاريالاۋ ءتۇزىمىن ورناتىپ، نىسان قارجىسىنان 4 ميلليون 67 مىڭ يۋان قارجىنى سايكەستىرىپ، حالىق ءۇشىن 1846 ناقتىلى، جاقسى ءىس ىستەپ بەردى. ديقاندارعا ەرىكتى قىزمەت وتەۋ اترەتىنەن 219 اترەت قۇرىپ،2 ميلليون 330 مىڭ يۋان قارجى قوسىپ زاتتىق ماتەريالمەن قامداپ، 2159 وتباسىنان حال سۇرادى. ەرىكتى قىزمەت وتەۋ اترەتى اۋىل شارۋاشىلىعىنا قىزمەت وتەۋ تورابىن قالىپتاستىرىپ، حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەۋدى ويداعىداي تياناقتاندىردى.كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدى جاقسى ىستەدى. پارتيا قۇرىلىسىكەدەيلەردى دالمەءدال سۇيەمەلدەۋ ۇلگىسىن العا ىلگەرىلەتتى. كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ كۋرستارىنان 356 مايدان اشىپ، ءار اپتادا ءبىر نەگىزگى تاقىرىپ جاڭالادى، ءبىر ايدا شارۋالاردىڭ يدەياسىنا وزگەرىس ەنگىزۋ قىزمەتىن جالپى بەتتىك جالپىلاستىردى. كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدە الدىمەن يدەياعا وزگەرىس ەنگىزىپ، تانىم كوزقاراسىن دۇرىستاپ،سەرىكتىكبازاكووپەراتيۆشارۋا وتباسى فورماسىندا اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىسىن جۇرگىزۋدى كەڭ كولەمدە جالپىلاستىردى. ميكرو زاۆود اشىپ، تاپسىرىس بەرۋ فورماسىندا اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن مانەرلەۋدەن 128 نىساندى ىسكە قوستى. 51 قولدانىلمالى تەحنيكاسىن جانە ەڭبەك ونەرىنە باۋلىپ،237 مايدان رەت تاربيەلەپ، 3234 ادامعا قولدانىلمالى تەحنيكا يگەرتتى. 2432 ادامدى باسقا سالاعا كاسىپتەندىرىپ، سول جەردىڭ وزىندە يگىلىك جاراتۋ فورماسىندا كاسىپتەنۋ ماسەلەسىن شەشىم ەتىپ، ولاردىڭ كىرىستەرىن ارتتىردى. |