text
stringlengths
0
187k
قوستاناي وبلىسىندا جاڭا تراكتور سەحى ىسكە قوسىلدى20 مامىر 19:31قوستاناي. قازاقپارات اگروماشحولدينگ ا ق قوستاناي وبلىسىندا قىتايلىق كومپانياسىنىڭ سەرىكتەستەرىمەن بىرگە تراكتور شىعاراتىن سەح اشتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات.بۇل ءوندىرىس ورنى وتكەن جىلى جۇمىس ىستەي باستاعان ەدى. جوبا قۇنى 3,6 ميلليارد تەڭگە. ال وسى جىلدىڭ العاشقى توقسانىندا كونۆەيەردەن شىققان العاشقى 28 تراكتور بىردەن ساتىلىپ كەتتى. بۇگىنگە دەيىن كاسىپورىن 100 شاقتى تراكتور قۇراستىرعان.بۇگىن وبلىس ءۇشىن ماڭىزدى وقيعا. ءبىز وڭىردە اۋىلشارۋاشىلىق تەحنيكالارىن قۇراستىرۋ سالاسىن دامىتۋ شەڭبەرىندە قىتايلىق ارىپتەستەرىمىزبەن بىرلەسىپ، جاڭا ءوندىرىس وشاعىن اشىپ وتىرمىز. 130 اتتىڭ كۇشىنە تەڭ تراكتورلار وبلىستا عانا ەمەس، ەلىمىزدە ۇلكەن سۇرانىسقا يە. الداعى ۋاقىتتا كاسىپورىن ءوز ونىمدەرىن ىشكى نارىقپەن قوسا، كورشى مەملەكەتتەرگە دە ەكسپورتتاۋدى جوسپارلاپ وتىر ، دەدى وبلىس اكىمى ارحيمەد مۇحامبەتوۆ جاڭا جوبانىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا.اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن شىعارۋ اگروماشحولدينگ ا ق پەن قىتايلىق . بىرلەسكەن جوباسى. دۇنيەجۇزىندەگى اۋىلشارۋاشىلىق تەحنيكالارىن شىعارۋمەن اينالىساتىن جەتەكشى كومپانيالاردىڭ ءبىرى. ول جىل سايىن 70 مىڭ تراكتور، 50 مىڭ كومباين، باسقا دا تەحنيكالاردى قۇراستىرادى. كومپانيا ءوز ونىمدەرىن قىتايدا عانا ەمەس، الەمنىڭ 50 ەلىنە ەكسپورتتايدى.الداعى ۋاقىتتا اگروماشحولدينگ ا ق بازاسىندا 4,5 مىڭ شارشى مەترلىك سەح ىسكە قوسىلماق. وندا جىلىنا 3000 تراكتورعا دەيىن شىعارىلادى. جاڭا جوبا 180 ادامدى تۇراقتى جۇمىسپەن قامتيتىن بولادى.كەلەشەكتە تراكتوردىڭ كەيبىر بولشەكتەرىن زاۋىت ءوز ىشىندە جاسايدى. بۇل ماشينا قۇراستىرۋدا ۇلكەن جەتىستىك. ءوندىرىستىڭ كەرمە ءجىبىن قياردا . , باسقارما ءتوراعاسى ۆان گۋي مين قازاقستاندىق ارىپتەستەرىنە العىس ءبىلدىردى.بۇگىنگى بىرلەسكەن جوبانى اشۋ قۇرمەتىنە يە بولعانىما اسا قۋانىشتىمىن. ءوز كەزەگىندە كازاگروفينانس ا ق، برك ليزينگ ا ق، قازاقستان ۇكىمەتى مەن قوستاناي وبلىسىنىڭ باسشىلارىنا العىس ايتامىن. ءبىز اگروماشحولدينگ ا ق بىرلەسىپ، كومەك جۇمىس اتقاردىق ، دەدى ول.ايتا كەتەيىك، بۇگىن قوستانايدا قازاقستان مەن رەسەي جاستارىنىڭ ىنتاماقتاستىق فورۋمى باستالدى.باستى سوزدەر: قوعام, ايماق,
ئەرلەر كۆڭلىدىكىنى سىرتقا چىقىرىشقا تېخىمۇ مۇھتاج ئەرلەر ساغلاملىقى دوختۇر ساغلاملىق تورىبىر قىسىم كىشىلەر ئەرلەرنىڭ يىغلىشى ئاجىزلىقنىڭ ئىپادىسى دەپ قاراپ، بېشىغا ھەرقانبىر قىسىم كىشىلەر ئەرلەرنىڭ يىغلىشى ئاجىزلىقنىڭ ئىپادىسى دەپ قاراپ، بېشىغا ھەرقانداق ئېغىر ئىش كەلسىمۇ يىغلىماستىن ھەسرەتنى ئىچىگە يۇتىدۇ.ئەرلەر ئاساسەن يىغلىمايدۇ، چۈنكى ئادەتتە ئوغۇلبالا يىغلىمايدۇ، ئاچچىقنى ئىچىگە يۈتىدۇ دەپ قارىلىدۇ. بىراق بۇ ھالەت ئۇزاققىچە داۋاملاشسا، ئەرلەر ئىچىدىكىنى سىرتقا چىقىرالمىسا، روھى جەھەتتىن يۈكى تېخىمۇ ئېغىرلىشىدۇ، ئەللۋەتتە.ئەرلەر ئىچىدىكىنى سىرتقا چىقىرىشقا تېخىمۇ مۇھتاج، دەيدىغاننى دېۋىتىپ، ئىچىنى بۇشاتقان تۈزۈك. مۇتەخەسىسلەرنىڭ قارىشىچە، روھى بېسىمدىن قۇتۇلۇشقا ئاياللارمۇ، ئەرلەرمۇ ئوخشاشلا ئەھمىيەت بېرىشى كېرەك ئىكەن .ئالدىنقى ماقالىمىزدا ئايپاڭباش ئەرلەر ئەقىللىق كېلىدىكەن تېمىسىدا تەپسىلى توختالدۇق . ياكى ئەر قىلىشقا يارىمايدىغان يىگىتلەر توغرىسىدىكى ماقالىنى ئوقۇپ بېقىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمىز .
ۋە ئىزدە قامۇسىچۈشۈرىلىۋاتىدۇرەسىملەرنى كۆرۈش بىلەن كىنوتېلېۋىزىيە پروگراممىلىرىنى ساقلايدىغان ئوپتىكىلىق دىسكا. ئۇلارنىڭ يۈزىدە نۇرغۇن كىرتىك بار، لازېر نۇرى دىسكىدىكى كىرتىككە چۈشكەندە، قايتقان نۇر ئېلېكتر سىگنالىغا ئايلاندۇرۇلۇپ، تېخنىكىلىق بىر تەرەپ قىلىنغاندىن كېيىن پروگرامما قويۇلىدۇ.4پارچە بىلەن بىلەن قارىماققا ئانچە پەرقلەنمەيدۇ، لېكىن ئەمەلىيەتتە نۇرغۇن جەھەتتە پەرقى بار. غا سېلىشتۇرغاندا، نىڭ كۆرۈنۈشلىرى سۈزۈك، ئاۋازى ئەينەن، ساقلىيالايدىغان ئۇچۇرى تېخىمۇ كۆپ، بىراق بىر كىنونىڭ پەقەت يېرىمىنىلا ساقلىيالايدۇ، ئەمما بىر بىر قانچە كىنونى ساقلىيالايدۇ. ھەر جەھەتتىن دىن ئۈستۈن تۇرىدۇ. چۈنكى، ئۇنىڭغا تېخىمۇ ئىلغار تېخنىكا قوللىنىلغان. نىڭ كىرتىكلىرى گە قارىغاندا تېخىمۇ زىچ، ھەتتا ئۇنىڭ ئارقا يۈزىگىمۇ خاتىرىلىگىلى بولىدۇ، شۇڭا، ئۇنىڭ سىغىمى بەك چوڭ.ئوپتىكىلىق دىسكىنىڭ ھەجىمى كىچىك بولغاچقا، ۋە دىكى ئۇچۇرلارنىڭ ھەممىسى زىچلاشتۇرۇش ئارقىلىق بىر تەرەپ قىلىنىدۇ، دىكى ئۇچۇرلار تەڭ ئاساستا زىچلاشتۇرۇلىدۇ. ئەمما دا تېخىمۇ ئىلغار سانلىق مەلۇمات ئارقىلىق زىچلاشتۇرۇش تېخنىكىسى قوللىنىلىدۇ، يەنى كونكرېت ئەھۋال كونكرېت بىر تەرەپ قىلىنىدۇ؛ ئەگەر سۈرەت ۋە ئاۋاز ئۆزگىرىشى ئاستا بولسا زىچلاشتۇرۇش دەرىجىسى چوڭ بولىدۇ، ئەگەر سۈرەت ۋە ئاۋاز ئۆزگىرىشى تېز بولسا، زىچلاشتۇرۇش دەرىجىسى كىچىكرەك بولىدۇ. شۇنىڭ بىلەن دىسكىنىڭ سىغىمى چوڭىيىدۇ، زىچلاشتۇرۇش سۈپىتى يەنىمۇ يۇقىرى كۆتۈرۈلىدۇ، سۈرەت تېخىمۇ ئوچۇق، ئاۋاز تېخىمۇ يېقىملىق بولىدۇ.
ادام ٴومىر بويعى ٴبىلىمىنىڭ 80 پايىزىن 7 جاسقا دەيىن الادى پروفەسسور قوعام12 ماۋسىم 2018، 13:35ادام ٴومىر بويعى ٴبىلىمىنىڭ 80 پايىزىن 7 جاسقا دەيىن الادى پروفەسسور ەكسكليۋزيۆ12 ماۋسىم 2018, 13:35 674 0رەسەيلىك پروفەسسور، پ.ع.د. ليۋدميلا مويسەەۆا . تىلشىسىنە بەرگەن سۇحباتىندا بالا دارىندىلىعىن دامىتۋ جولدارىن اتاپ بەردى. جاڭا دارىندىلىق تەورياسىن ازىرلەگەن عالىمنىڭ ايتۋىنشا، بالاعا كىشكەنتايىنان ٴبىلىم بەرۋ كەرەك ٴارى ونىڭ گەنەتيكالىق قابىلەتتەرىن ەسكەرۋ قاجەت.شامامەن 20 جىل بۇرىن ٴوزىم قىزمەت ەتكەن رەسەيلىك ۋنيۆەرسيتەتتە مەكتەپكە دەيىنگى ٴبىلىم بەرۋ ماماندىعى جاڭادان اشىلدى. وسى ماماندىقتى اشقاننان كەيىن بۇرىن بەلگىلى بولا بەرمەگەن، پوتەنسيالى زور مۇمكىندىكتەردى انىقتادىق. ٴبىزدىڭ ستۋدەنتتەر مەكتەپكە دەيىنگى ٴبىلىم بەرۋ ماماندىعىن ٴار بالانى دارىندى ەتۋ ماقساتىندا يگەرە باستادى. مەنىڭ ايتارىم، نەگىزىندە، ٴار ادام تۋعاننان دارىندى. دەگەنمەن، دارىندىلىق 7 جاستا جوعالىپ كەتۋى مۇمكىن. ەگەر ونى ٴارى قاراي دامىتپاسا، ىشكى پوتەنسيالدى دارىندىلىق اشىلماي قالۋى مۇمكىن. پسيحولوگتەردىڭ پىكىرىنشە، ادام ٴومىر بويعى ٴبىلىمىنىڭ 80 پايىزىن 7 جاسقا دەيىن الادى. ال ٴبىلىمنىڭ 20 پايىزىن ٴومىرىنىڭ قالعان بولىگىندە الادى ەكەن. سوندىقتان، بالاعا كىشكەنتاي كەزىنەن، ياعني مەكتەپكە دەيىن باعىت بەرىپ، دامىتۋ اسا ماڭىزدى. ٴبىز سول كەزدەن باستاپ وسى قاعيدانى ٴبىلىمنىڭ نەگىزىنە العان ەدىك، دەدى رەسەيدىڭ ەكاتەرينبور قالاسىنداعى ورال مەملەكەتتىك پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پروفەسسورى.ليۋدميلا مويسەەۆا جاڭا دارىندىلىق تەورياسىن ازىرلەگەن عالىم. ونىڭ پىكىرىنشە، وقىتۋشى بالانىڭ بويىنداعى دارىندى اشۋ ٴۇشىن پەداگوگيكالىق جانە پسيحولوگيالىق عىلىمدى قاتار يگەرۋى كەرەك.سونداياق، ٴبىز ەكوپسيحولوگيالىق ادىستەمەمەن جۇمىس جاسادىق. ياعني، گەنەتيكالىق مالىمەت نەگىزىندە دارىندىلىقتى دامىتۋدىڭ جولىن زەرتتەدىك. بالاعا گەنەتيكالىق جولمەن اتااناسى، اتااجەلەرىنەن كەلەتىن فاكتورلارمەن جۇمىس جاساپ كوردىك. كەيدە ٴبىز بالانىڭ بويىندا بار گەنەتيكالىق قابىلەتتەردى دامىتپايمىز. مىسالى، اناسى قىزىنىڭ بالەت ٴبيشىسى بولعانىن قالايدى. ونى كىشكەنتاي كەزىنەن بيگە اپارادى، قىز جاقسى ناتيجەلەر كورسەتەدى. دەگەنمەن، سوڭىندا وعان سىرتقى كەلبەتىڭىز جارامايدى، ٴارى قاراي وتپەيسىز سىندى سەبەپتەردى ايتادى. وسىلايشا، بالا كۇيزەلىسكە ۇشىراپ، اناسى دا ۋايىمدايدى. دەگەنمەن، بالانىڭ بويىندا مۇلدەم باسقا گەنەتيكالىق قابىلەتتەر بار عوي. سول قابىلەتتەر مەن قاسيەتتەردى دامىتسا، ول ەلدىڭ ۇزدىگى اتانۋشى ەدى. سوندىقتان بالانىڭ بويىنان گەنەتيكالىق قابىلەتتەردى انىقتاپ، پايدالانىپ، دامىتۋ كەرەك. اتااناسىنا دا بۇل گەنەتيكالىق جولمەن بەرىلگەن قابىلەت دەپ ٴتۇسىندىرۋ قاجەت، دەدى ليۋدميلا مويسەەۆا.پروفەسسوردىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى تاڭدا جاڭا دارىندىلىق تەورياسى كەڭ تاراپ كەلە جاتىر. بۇل ادىستەمە رەسەيدە بىرتىندەپ ەنگىزىلۋدە. قازاقساندا دا وسى تاقىرىپ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلىپ جاتىر.ايىپ ەتپەسسىز، ٴبىراق بۇل رەتتە جانجانۋارلاردى مىسالعا كەلتىرۋگە بولادى. ماسەلەن، ٴسىز يت نە مىسىق اسىراعىڭىز كەلسە، ونىڭ بەلگىلى ٴبىر تۇقىمىن تاڭدايسىز. ادام نەلىكتەن ولاردىڭ تۇقىمىنا قارايدى؟ ويتكەنى، بەلگىلى ٴبىر فاكتورلار مەن قاسيەتتەر جانۋارلارعا گەنەتيكالىق جولمەن بەرىلەدى. ولاردى دامىتىپ، ۇيرەتىپ كەرەك ەمەس. گەنەتيكانى پايدالانۋ دەگەن وسى. ياعني، بۇل تابيعي نارسە، قاسيەتتەر بويىندا بولادى. مىسالى، ٴيتتىڭ ٴبىر تۇقىمى ٴيىستى جاقسى سەزسە، ەكىنشىسى داۋىستى جىلدام تانيدى، ال ٴۇشىنشىسى بەلگىلى ٴبىر تاپسىرمالاردى مۇلتىكسىز ورىندايدى. ال بىزگە، ياعني ادامدارعا نەگە وسى بويىمىزدا بەكىتىلگەن گەنەتيكالىق قاسيەتتەردى پايدالانباسقا؟ سوندىقتان، اتابابادان دارىعان قاسيەتقابىلەتتەردى جانداندىرىپ، قالىپتاستىرۋ قاجەت دەگەن پىكىردەمىن. بۇل پروسەستى نەعۇرلىم ەرتە باستاسا، سوعۇرلىم دۇرىس دەپ ويلايمىن، دەپ ويىن تۇيىندەدى ليۋدميلا مويسەەۆا.
2022 18 2022 09:04ال وسى قارۋ ۇستاۋ بويىنشا امەريكاندىقتاردان كەيىن ەكىنشى جانە ءۇشىنشى ورىندا فولكلەند ارالدارى مەن يەمەن تۇر. ءبىراق ولارداعى قارۋ سانى ا ق ش تاعىعا قاراعاندا جەر مەن كوكتەي. قازاقستان قارۋ ۇستاعان ازاماتتار سانى بويىنشا دۇنيە جۇزىندە 155ورىندا. ا ق ش تا قارۋ ۇستاۋ قۇقىعى كوپتەگەن ازامات ءۇشىن باق ەمەس، سور بولىپ تۇر. اسىرەسە تاپانشا قورعانۋدىڭ ەمەس، جاپپاي قىرۋدىڭ قۇرالىنا اينالعانداي.دەرەكتەر سويلەسىن. ا ق ش تا جۇرگىزىلگەن ساۋالنامالار بويىنشا 1968 بەن 2017 جىلدار اراسىندا 1 جارىم ميلليون امەريكالىق وققا ۇشقان. بۇل وسى ەلدە بولعان كەز كەلگەن سوعىستان قازا تاپقاندار سانىنان الدەنەشە ەسە كوپ. ءبىر عانا 2020 جىلى 45 مىڭ تۇرعىن كوز جۇمعان. كانادادا بۇل كورسەتكىش 8 ەسە از. ەۋروپا ەلدەرىندە ودان دا تومەن. وتكەن اپتادا امەريكا قوعامىن 2 بىردەي اتىس ءدۇر سىلكىندىردى. كاليفورنيانىڭ بۋففالو قالاسىندا جىگىت وق جاۋدىرىپ، 10 ادامنىڭ ءومىرىن قيدى. تاعى 3 جاراقات العان. وق اتىلعان 13 ادامنىڭ 11 ءى افروامەريكالىقتار.كارين جان پەر، اق ءۇي باسپا ءسوز حاتشىسى: بۇل اتىستىڭ موتيۆى تۋرالى تولىق انىقتاۋ ءۇشىن ءالى ۋاقىت كەرەك. ءتيىستى ورگاندار قازىر وسىمەن اينالىسىپ جاتىر. ناسىلدىك جەككورۋشىلىككە ءبىزدى قوعامدا بولماۋعا ءتيىس. پرەزيدەنت تە وسى تۋرالى ۇنەمى ايتىپ كەلەدى. مۇنداي زورلىق زومبىلىقتى توقتاتۋ ءۇشىن بارىمىزدى سالۋىمىز كەرەك. امەريكا قوعامىن جىك جىككە بولگىسى كەلەتىن ەكسترەميزم مەن جەككورۋ يدەولوگياسىن تۇبىرىمەن جويۋىمىز قاجەت.ەكىنشى اتىس كاليفورنيا شىركەۋىندە بولدى. 1 ادامدى ءولتىرىپ، تاعى تورتەۋىن جاراقاتتاعان قاسكوي قىتايدان كەلگەن ميگرانت بولىپ شىقتى. ول تايۆان ازاماتتارىن اتقان. سەبەبى ولاردى جەك كورەدى ەكەن. مۇنى ا ق ش بيلىگى ايتتى. جارالانعانداردىڭ ەڭ ۇلكەنى 92 جاستا. بۇل ءىستى فەدەرالدى تەرگەۋ بيۋروسى باقىلاۋعا الدى.دون بارنەس، وريندج وكرۋگىنىڭ شەريفى: كۇدىكتى جالعىز ءوزى ارەكەت ەتكەن جانە اتقان ادامدارىن، تايۆان حالقىن ساياسي تۇرعىدا جەك كورگەن. بۇعان بىزدە سيفرلىق جانە زات تۇرعىسىندا دالەلدەر بار. نەگىزى ونىڭ بويىندا جەك كورۋ سەزىمى بۇرىن سول تايۆاندا تۇرعان كەزدەرى قالىپتاسقان دەپ ويلايمىن.قارۋ جاراق ءوندىرىسى وسكەنسوڭعى جىلدارى ا ق ش تا قارۋ جاراق ءوندىرىسى دە وسكەن. ادىلەت مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، 2019 جىلى 7 ميلليوننان استام مىلتىق، تاپانشا جانە باسقا تۇرلەرى شىعارىلعان. بۇل 2000 جىلدارمەن سالىستىرعان 2 ەسە كوپ. ازاماتتار قارۋ جاراقتى ەمىن ەركىن، ەش تەكسەرۋسىز ساتىپ الۋعا بولادى. جاسى نەشەدە، سوتتالعان با ول جاعى مۇلدە تەكسەرىلمەيدى. پرەزيدەنت دجو بايدەن وتكەن اپتادا ساتىپ الۋشىلاردى تەكسەرۋدى ۇسىنعان بولاتىن. ءبىراق بۇل باستاما قولداۋ تاپقان جوق.دجو بايدەن، ا ق ش پرەزيدەنتى: ۇلتتىق اتقىشتار قاۋىمداستىعى مەنىڭ ۇسىنىسىمدى ەكسترەمالدى دەپ اتادى. ال پوليتسەيلەر مەن بالالاردى قورعاۋ ەكسترەمالدى شاراعا جاتپاي ما؟ قىلمىسكەر، لاڭكەس، قاسكۇنەم بۇل قارۋدى وپ وڭاي قولعا تۇسىرەدى. ادىلەت مينيسترلىگى قارۋ ۇستاعانداردىڭ تەك 1 پروتسەنتىن عانا تەكسەرە العانىن ايتادى.قارۋ ساتۋدى شەكتەگەن ەلدەر سوڭعى ون جىلدىقتا الەمنىڭ ءبىرقاتار دامىعان ەلىندە قارۋ جاراق ۇستاۋعا زاڭمەن تىيىم سالىندى. اۆستراليادا كەيبىر قارۋ تۇرلەرىن ساتىپ الۋعا ەرەجە 1996 جىلدان كەيىن قاتاڭداتىلدى. وسىنىڭ اسەرى بولسا كەرەك، ەلدە اتىستان قازا تاپقاندار سانى 2 ەسە ازايدى. وڭ مىسال رەتىندە ۇلى بريتانيانى، ءتىپتى وڭتۇستىك افريكانى كەلتىرۋگە بولادى. دەسە دە، امەريكا قوعامىنداعى قارۋ جاراققا دەگەن قاتىناس مۇلدە بولەك. كونگرەسس بايدەن ۇسىنعان باستامانى وسى جازدا قاراستىرۋى مۇمكىن. 30 9
نانىمسەنىم جانە ونىڭ قىتاي ادەبيەتىندە بەينەلەنۋى . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 19:04 20210123ابدىراقىن نۇرقالىق. ءالفارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى، شىعىستانۋ فاكۋلتەتى، قىتايتانۋ كافەدراسىنىڭ اڭداتپا: ەجەلگى قىتيلىق ءدىني تۇسىنىكتەر مەن تبب رۋقترىن تبىنۋ وزگە حلىقتردىڭ سەنىمىنەن بولەك بولدى دەۋگە بولميدى. تەك ۋقىت عىمىمەن جانە بەلگىلى ءبىر جعديلرع بيلنىستى وزگە وركەنيەت وشقترىنن قشىقتعى ءارتۇرلى تيپلر مەن حلىقتردىڭ مادەني ءداستۇرىنىڭ ينتەگرتسياسى پروتسەسى ناتيجەسىندە قىتيلىقترع ءتان، ەشكىمگە ۇقسميتىن قىتي وركەنيەتى قلىپتستى. ماقالامىزدا وسى ماسەلە قاۋزالادى.كىلت ءسوز: قىتاي، انيميزم، توتەميزم، فەتيشيزم، ماگياقىتيلىقتردىڭ لعشقى ءدىني ننىمسەنىمدەرى ەرتە تس عسىرىند، پلەوليتتە قلىپتستى. پەكين مڭىندعى چجوۋكوۋدياندعى شنديدۋن ۇڭگىرىندەگى رحەولوگيالىق قزب جۇمىسترى كەزىندە ەرتەدە ءومىر سۇرگەن دمدردىڭ دمدى جەرلەۋ داستۇرىنە كۋا بولدى. ولر دم دەنەلەرىن قىزىل تۇسكە بوياعن جانە ولردى رنيى ديىندلعن تسترمەن، تەڭىز قبىرشقترىمەن اشەكەيلەگەن. زەرتتەۋشىلەردىڭ يتۋى بويىنش قىزىل ءتۇس قننىڭ ءتۇسى دىنيمگيالىق مڭىزع يە، دۇنيەگە قيت كەلۋ دەگەن معىننى بىلدىرگەن.ب.ز.د. 5 مىڭ جىل بۇرىن ەجەلگى قىتي وركەنيەتىنىڭ بەسىگى بولعن سولتۇستىك قىتي تەرريتورياسىن قزىرگى قىتيلىقتردىڭ رعى تەگى سنلتىن، كەيىنگى نەوليتتىك يانشو مادەنيەتىنىڭ نەگىزىن قلۋشىلر مەكەندەگەن12، 136.كوپتەگەن پسيحولوگتاردىڭ پىكىرىنشە، تابيعاتتىڭ تىلسىم كۇشتەرىنە سەنۋ قاجەتتىلىگى ءاربىر ادامنىڭ رۋحاني قاجەتتىلىكتەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى، ويتكەنى بۇل ادامدارعا ءومىردىڭ ماعىناسىن تابۋعا جانە ومىردەگى قيىندىقتاردى جەڭۋگە كومەكتەسەتىن سەنىم. ءدىن ەجەلگى ادامدار تايپالىق قوعامدا ءومىر سۇرە باستاعان ۋاقىتتا پايدا بولىپ، ادامزات قوعامىنىڭ الەۋمەتتىك ءومىرىنىڭ اجىراماس بولىگى بولدى. بۇل دىندەردى كەيبىر زەرتتەۋشىلەر پروتودىندەر دەپ اتايدى، بۇل كەيىنگى دىندەردىڭ، سونىڭ ىشىندە نەگىزگى الەمدىك دىندەردىڭ قالىپتاسۋىنا نەگىز بولعان ەجەلگى ادامداردىڭ قاراپايىم نانىمسەنىمدەرى.ءدىنتانۋشىلار مەن تاريحشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ءتورت نەگىزگى پروتودىندەردىڭ قاتارىنا انيميزم، توتەميزم، فەتيشيزم جانە ماگيانى سيقىر جاتقىزۋعا بولادى. نانىمداردىڭ وسى فورمالارى ەجەلگى دىندەر بولىپ قانا قويعان جوق، سونداياق ەرەكشە كۇشتەردىڭ بار ەكەنىن مويىندايتىن بارلىق ءدىني دوگمالاردىڭ قالىپتاسۋىنىڭ نەگىزى بولدى. العاشقى پروتودىندەردىڭ قايسىسى ءبىرىنشى پايدا بولعانى تاريحشىلارعا بەيمالىم، ويتكەنى ەجەلگى ىلىمدەر تۋرالى بارلىق ءبىلىم كوزدەرى تاسقا سالىنعان بەينەلەر، ارحەولوگتار تاپقان مۇراعاتتار جانە ەجەلگى حالىقتاردان جەتكەن اڭىزدار مەن ميفتەر، دەگەنمەن، وسى دەرەككوزدەر نەگىزىندە جانە كەيبىر ەجەلگى نانىمسەنىمدەردىڭ قۇرامىندا بىرنەشە پروتودىندەردىڭ كەزدەسەتىندىگىنە قاراپ، انيميزم، توتەميزم، فەتيشيزم جانە ماگيا ءبىر ۋاقىتتا پايدا بولعان دەگەن تۇجىرىم جاساۋعا بولادى.فەتيشيزم پورتۋگل تىلىنەن ەرەكشە قسيەتى بر زت دەگەن معىند جنسىز زتتردىڭ تبيعتتن تىس قسيەتىنە، ولردىڭ مگيالىق قۋتىن دەگەن سەنىمگە نەگىزدەلگەن. ونىڭ نەگىزگى كورىنىسى پۇتق تبىنۋ، بويتۇمر تعىنۋ.فەتيشيزم كەزكەلگەن ماتەريالدىق زاتتىڭ، تاستىڭ، اعاشتار مەن قولدان جاسالعان زاتتاردىڭ، اي، كۇن، جانە تاعى باسقا نىسانداردىڭ جۇمباق ميستيكالىق كۇشى بار دەگەن سەنىم. ەجەلگى ادامدار ولاردىڭ كوڭىلىن اۋدارعان نەمەسە ەرەكشە بولىپ كورىنگەن زاتتاردىڭ بارلىعىنىڭ ايرىقشا كۇشى بار دەپ سەنگەن. قوعامدىق قۇرىلىس دامي كەلە ءار تايپانىڭ ءوز فەتيشى نەمەسە بىرنەشە فەتيشى پايدا بولدى، ول اۋىلدىڭ كورنەكتى جەرىنە قويىلاتىن. ادامدار فەتيشتەن كومەك سۇرادى، ساتتىلىككە العىسىن ءبىلدىرىپ، مەرەكەلەرگە سىيلىقتار سىيلادى1، 86.قازىرگى زامانعى كوپتەگەن دىندەردەن جانە زامانداستارىمىزدىڭ كوپشىلىگىنىڭ ءومىر سالتىنان فەتيشيزمدى بايقاۋعا بولادى. كەيبىر ءدىنتانۋشىلاردىڭ پىكىرىنشە، قاسيەتتى ادامداردىڭ بەينەسى، پايعامبارلار مەن ءدىني ەلشىلەرگە تيەسىلى قاسيەتتى زاتتار وسى دىنگە تابىنۋشىلار ءۇشىن وزىندىك فەتيش بولىپ تابىلادى. سونداياق، ادامداردىڭ تۇماردىڭ، باسقا دا ماگيالىق زاتتاردىڭ كۇشىنە سەنۋىن فەتيشيزمگە جاتقىزۋعا بولادى.توتەميزم ادام، رۋ نەمەسە تايپانىڭ جانۋارلار مەن وسىمدىكتەر اراسىندا ميستيكالىق بايلانىس بار دەگەن نانىمعا نەگىزدەلگەن ءدىن جانە جانۋار نەمەسە وسىمدىك توتەم دەپ اتالعان. توتەميزم تاريحشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ەجەلگى ادامداردىڭ ءومىر سالتىنا بايلانىستى پايدا بولدى. ەجەلگى ادامدار اڭشىلىقپەن، تەرىمشىلىكپەن اينالىسقان، ولار ءۇشىن وسىمدىكتەر مەن جانۋارلار ازىقتۇلىك كوزى بولدى، سوندىقتان، ادام ءوزىنىڭ ومىرلىك بەلسەندىلىگى ءۇشىن ماڭىزدى فلورا مەن فاۋنانىڭ تۇرلەرىن قۇدايعا تەڭەي باستادى. توتەميزم ادامداردىڭ توتەم جانۋار نەمەسە وسىمدىكپەن اراداعى ميستيكالىق بايلانىسقا سەنىمىن ءبىلدىردى. ۋاقىت وتە كەلە، توتەمگە سەنەتىن تايپالار ىشىندە توتەمنىڭ كوڭىلىنەن شىعۋعا باعىتتالعان ءدىني راسىمدەر مەن تابىنۋشىلىق قالىپتاستى. مۇنداي راسىمدەردىڭ ءتۇرى كوپ بولدى: مىسالى، بالا تۋىلعاندا، توتەم تايپانىڭ جاڭا مۇشەسىن قولداپقورعاسىن دەگەن راسىمدەر وتكىزىلگەن كەيىن ەسەيگەن بالا وزىنە توتەمنىڭ مەيىرىمدىلىگىن سۇرايتىن بولعان قيىن كەزەڭدەردە باسقا تايپالارمەن سوعىس الدىندا، قۇرعاقشىلىقتا، ازىقتۇلىك جەتىسپەۋشىلىگىندە جانە ت.ب.، قوعامنىڭ ومىرىندەگى ماڭىزدى وقيعالاردىڭ الدىندا، سونداياق مەرەكە كۇندەرى ادامدار توتەمگە سىيلىقتار اكەلدى جانە وعان وزدەرىنىڭ وتىنىشتەرىن ءبىلدىردى2، 242.ەجەلگى قىتيلىق سەنىمدەر جۇيەسىندەگى ەڭ كونەلەرىنىڭ ءبىرى توتەميزم. توتەميزم ونىڭ تەگى دەگەن معىن بەرەدى. زەرتتەۋشى علىم ە. ديۋركگەيمنىڭ ويىنش، ءدىني سەنىمدەردىڭ بستۋى، ەڭ قرپيىم فورمسى وسى توتەميزم. توتەم بەلگىلى ءبىر الەۋمەتتىك توپ ءۇشىن ونىڭ گەنەولوگيالىق بستۋى ءارى جەلەپجەبەۋشىسى. سوندىقتن ول بەلگىلى ءبىر قۇس، ڭ نەمەسە وسىمدىك قۇلشىلىق وبەكتىسى، وسىمەن بىرگە سول توپتى بىرىكتىرۋشى، رۋلىق، تيپلىق تۇتستىعىن سقتۋشى.توتەمدى قۇرمەتتەۋ ونى قسيەت يەسى سنپ قۇلشىلىق ەتۋشىلەردىڭ ءبارىن قستەرلەۋ دەگەن ءسوز. ياعني توتەم بەلگىلى ءبىر الەۋمەتتىك توپق قتىستىلىقتىڭ ءرامىزى. توتەميزم بستپقىد رۋلر مەن تيپلردىڭ، بەرتىن كەلە تۇتستي حلىقتردىڭ ءدىني ننىم نىسنى جانە ولردىڭ وزگەلەردەن درلىعىن سيپتتيتىن بەلگى بولىپ تۇراقتيدى. وسىعن قري بۇل تيپنىڭ، حلىقتىڭ وزىندىك عۇرىپترى مەن سلتترى قلىپتسدى. ولر ميفولوگياع ۋىسدى.كونە زمندرد توتەم كوبىنە زوونتروپومورفتى دم جانە حيۋن كەسكىندى بەينەلەنىپ كەلدى. بىرتىندەپ رەينكرنتسيا، ياعني دمنىڭ ولگەن سوڭ توتەم بەينەسىندە دۇنيەگە قيت ورلۋى تۋرلى ۇعىم قلىپتستى. وسىدن توتەمدىك جنۋردى، وسىمدىكتى، ت. ب. وزدەرىنىڭ بۇرىنعى تببلرىنىڭ رۋعى سنپ، ولردى سق پيدلنبۋ، ەرەكشە قدىرلەۋ سلتى ورنىقتى. وسىليش، توتەميزم رۋلىق قۋىمد تۇتستىرۋشى، رۋلر مەن تيپلرد الەۋمەتتىك قتىنستردى رەتتەۋشى قىزمەتىن تقردى3، 79.رحەولوگيالىق قزب جۇمىسترى كەزىندە تبىلعن بۇيىمدر ەرتەدە قىتيدى مەكەندەگەن وتىرىقشى تيپلردىڭ توتەميستىك سەنىمدى ۇستنعندىعىن كورسەتەدى. متسزياياودن تبىلعن قىش ىدىستردعى تسبق مەن قۇربق سۋرەتى سوعن دالەل. سونىمەن قتر مۇندي بەينەلەر مياوديگوۋدن تبىلعن يانشولىق ىدىسترد د كەزدەسەدى. بنپودعى قزب جۇمىسترى كەزىندە دە بلىقتر مەن جبيى ەشكى سۋرەتتەرى بەينەلەنگەن كوپتەگەن ىدىستر تبىلدى. قويدىڭ نەمەسە قۇستىڭ بسى بەدەرلەنە جپسىرىلعن لۋنشندىق ىدىسترد سوعن دالەل بول لدى.بنپودن تبىلعن كوپتەگەن ىدىستردعى زوومورفتى بەينەلەردە كوبىنە دم مەن جنۋر بىرگە بەينەلەنگەن. مىسلى، بلىق دم كەلبەتى دم، بسى ۇلكەن بلىق نەمەسە ءمۇيىزدى، بلىق قۇلقتى دم بستى بەينە. مۇندي مۇسىندەر رەينكرنتسيا تۋرلى تۇسىنىكپەن تىكەلەي بيلنىستى، ياعني دمنىڭ ءوز توتەمىنە ينلۋى نەمەسە كەرىسىنشە دم بەينەسىنە ينل لدى دەگەن تۇسىنىكتەن شىققن، بىليش يتقند بنپولىقتر بلىقتى ءوز تبب توتەمى رەتىندە ەسەپتەگەن4، 149.نەوليتىك قىتيد توتەمدىك سەنىمنىڭ بولعندىعىن شكوتۋن ۇڭگىرىنەن تبىلعن جولبرىستىڭ ءمۇسىنىن يتۋع بولدى. مۇندي جولبرىسدم بەينەسىن جسۋ يندىك جزبلرد د كەزدەسەدى. بۇل كوبىنە جولبرىس مسكسىن كيگەن شمن بولۋى مۇمكىن دەگەن بولجم بر. توتەميزمدەگى بستى ەرەكشەلىك توتەمدىك جنۋرلردىڭ سول توتەمگە سەنەتىن دمدرمەن نەكە قۇرۋع قۇقى بار دەگەن سەنىمى بولدى. جزب دەرەكتەردە دە ەجەلگى قىتي حلقىنىڭ توتەمدىك سەنىمى تۋرلى كوپتەگەن مالىمەتتەر سقتلعن. وعن عجيىپ دۇنيەگە كەلۋ تۋرلى ڭىزدردى يتۋع بولدى. مىسلى، يندىكتەر وزدەرىنىڭ ببلرى سەنىڭ دۇنيەگە كەلۋى تۋرلى مىندي ڭىزدى يتدى: نسى كيەلى قۇستىڭ جۇمىرتقسىن جۇتىپ قويعن سوڭ جۇكتى بولىپ، وسى بلسىن دۇنيەگە اكەلگەن دەيدى. مۇندي ڭىزدر كەيىنگى قىتيلىق اۋلەتتەردە دە ءجيى كەزدەسەدى.گو يۋي مەن تسزوچجۋن تتى ەجەلگى قىتيلىق جزب دەرەكتەردە گۋننىڭ ۇلى ءيۋيدىڭ ەلىن توپن سۋدن قۇتقرۋ جولىند يۋع ينلعنى جيلى مالىمەتتەر بر. وعن قوس يندىك بلگەرلىك جزبلرد كەزدەسەتىن كورشى تيپلردىڭ: يت، قوي، جىلقى، جولبرىس، يدھر، جەر، قۇدىق جانە ت. ب. دەپ تلۋى د دالەل بولدى. كەيبىر دەرەكتەردە فەنيكستىڭ دە تيپ توتەمى بولعندىعى جيلى يتىلدى.توتەمدىك ءداستۇر ەجەلگى قىتيد ۇزق سقتلعن جانە بيلەۋشى توپتر رسىند، اسىرەسە ءوزىنىڭ شىعۋ تەگىن قۇديلندىرۋع تىرىسقن بيلەۋشىلەر وعن قتتى تبىنعن. مىسلى، تسين اۋلەتىنىڭ بيلەۋشىسى تسين شيحۋندي سىم تسياننىڭ جزۋى بويىنش ءوزىن كيەلى قۇس ۇرپعى دەپ ەسەپتەگەن. بۇل ءداستۇر كەز كەلگەن جوعرعى بيلىككە ۇمتىلعن دمع قجەت بولدى. ەركەستىڭ يتۋى بويىنش شرۋ وتبسىنن شىققن ليۋ بننىڭ حن اۋلەتىنىڭ يمپەرتورى رەتىندە تقق وتىرعننن كەيىن وزىنە توتەم ويلپ تبۋىن تۋر كەلدى. وسىليش، ول يدھردى ءوزىنىڭ توتەمى دەپ رەسمي جريالدى.توتەمدەردى تبۋتسيالۋ تۋرلى مالىمەتتەر ەجەلگى قىتيلىق دەرەكتەردە سيرەك كەزدەسەدى. تەك يۋ مەن قىرعۋىلدىڭ تى بىرنەشە رەت تلدى. جولبرىس ت تبۋ قترىند بولۋى مۇمكىن. ويتكەنى جولبرىستى ۋلۋ، ولردى ءولتىرۋ تۋرلى بىردەبىر مالىمەت كەلتىرىلمەيدى، كەرىسىنشە، ولردى ستىقق زيان كەلتىرەتىن قبندردىڭ كوزىن جوياتىن، قسيەتتى جنۋرلر قترىن قوسىپ، ءتىپتى رنيى تبىنتىن توتەمدەرىنىڭ بىرىنە ينلدىردى. ەجەلگى قىتيلىق ليتسزي تركتتىند جولبرىستردىڭ قۇرمەتىنە وري كۇزگى مەرەكەدە رنيى قۇربندىق شلۋ ءراسىمىن وتكىزەتىنى جيلى بياندلعن.تەرىمشىلىكتەن ەگىنشىلىك شرۋشىلىعىن وتۋمەن توتەمدىك كوزقرستر ءرولى تومەندەپ، ول ءتىپتى، ەسكىلىكتىڭ سرقىنشقترىن ينلدى. نيميستىك سەنىمنىڭ بسىمدىعىمەن توتەميزم يترلىقتي وزگەرىستەرگە ۇشىرپ، كەيىننەن نيميستىك كۋلتپەن رلسىپ كەتتى. وسىدن رۋلردىڭ توتەمدىك تۋلرى ەسكىلىك سرقىنشقترى رەتىندە سقتلس، ل توتەم ءتببلرىنىڭ كيەلى ءمانى قندي د ءبىر قۇديدىڭ زوومورفتىق بەينەسى نەمەسە قۇديع ورتق جنۋر تريبۋت رەتىندە كورىنىس بەرەدى.نەوليت داۋىرىندە قىتيدعى جعدي ءدال وسىلي بولدى، تبيعت كۇشىنىڭ جنى بر دەپ كوپتەگەن تبيعت رۋحترىن تبىنۋ سەكىلدى نيميستىك سەنىمدەر ءرولى رتقن ەدى.العاش رەت انيميزم تۇسىنىگى 1708 جىلى بەلگىلى نەمىس عالىمى گەورگ شتالدىڭ عىلىمي ەڭبەكتەرىندە پايدا بولدى. زاماناۋي زەرتتەۋشىلەر ماتەريالدىق ەمەس رۋحتاردىڭ بار ەكەنىنە سەنەتىن بارلىق نانىمدى انيميزم دەپ تۇسىنەدى. انيميزم بۇل ەڭ ەرتە جانە جانجاقتى دىندەردىڭ ءبىرى، ويتكەنى وسى دىنگە جوعارى كۇشتەردىڭ، رۋح پەن ماڭگىلىك جاننىڭ بولاتىندىعىنا نەگىزدەلگەن بارلىق دىندەردى جاتقىزۋعا بولادى. ءانيميزمنىڭ بەلگىلەرىن ەجەلگى حالىقتاردىڭ نانىمسەنىمدەرىنىڭ بارلىعىنان تابۋعا بولادى، ويتكەنى تابيعات رۋحتارىنىڭ، اتابابالاردىڭ رۋحتارىنىڭ، سونداياق ءتۇرلى قورعاۋشى كۇشتەردىڭ بار ەكەندىگىنە سەنۋ بارلىق قۇرلىقتاردا تۇراتىن حالىقتارعا ءتان. بارلىق ەجەلگى دىندەردە كەزدەسەتىن بابالار ارۋاعىنا تابىنۋ مەن جەرلەۋ ءراسىمى انيميزم كورىنىستەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى، ويتكەنى بۇل ەكەۋى دە ماتەريالدىق ەمەس ومىرگە جانە ولىمنەن كەيىنگى ومىرگە سەنىمدى بىلدىرەدى1، 63.ەجەلگى قوعامعا ءتان ءانيميزمنىڭ العاشقى فورماسىتابيعاتتىڭ نەگىزگى ەلەمەنتتەرىنىڭ رۋحىنا، ءتىرى جانە جانسىز تابيعاتقا سەنۋ بولدى. ەجەلگى ادامدار كۇن كۇركىرەۋى، نوسەر جاڭبىر، داۋىل، جىل مەزگىلدەرىنىڭ اۋىسۋى جانە ت.ب. وسى سياقتى تابيعي پروتسەستەردىڭ پايدا بولۋ سەبەبىن تۇسىندىرە الماعاندىقتان، تابيعات كۇشتەرىنە جان بىتىرگەن. انيميزم پوليتەيستىك نانىمداردىڭ نەگىزى بولدى، ويتكەنى ەجەلگى ادامدار وزدەرى تابىنعان رۋحتاردى ۋاقىت وتە كەلە ادامنىڭ قالاۋىن ءتۇسىنىپ، ولاردى قورعايتىن سانالى بولمىس رەتىندە قابىلداي باستادى. سوندىقتان، ەجەلگى حالىقتاردىڭ، مىسالى، ەجەلگى ريمدىكتەر، گرەكتەر، ۆيكينگتەر جانە ت.ب. بارلىق قۇدايلارىنىڭ تابيعي نەمەسە الەۋمەتتىك قۇبىلىستارمەن بايلانىستى بولۋى زاڭدىلىق.نيميزم لتىن تىلىندە جن، رۋح. نيميزم لعشقى قۋىمدىق قۇرىلىست پيد بولعن ءدىني سەنىمدەردىڭ ءبىر ءتۇرى. تبيعت زڭىن بىلمەگەن، ونىڭ دۇلەي كۇشىنىڭ لدىند قورعنسىز ءارى دارمەنسىز ەجەلگى قىتيلىقتر، كەز كەلگەن وزگە حلىقتر سەكىلدى بۇل تبيعت قۇبىلىسترىن رۋحق بلپ، تبيعت كۇشىنە بس ءيدى، ولردى قىل يەسى جانە عجيىپ كۇشكە يە دەپ سەندى. ەجەلگى قىتيلىقتر ءۇشىن سپن مەن جەر، كۇن مەن ي، جەل مەن جڭبىر، جۇلدىزدر مەن پلنەتلر، تۋ مەن سۋ، ءتىپتى، ۇسق تستر، عش، توعن، بۇتلردىڭ ءوزىنىڭ جنى، قىلى بر ءتىرى ورگنيزم دەپ سەنىپ، ونىڭ رحىمىن بولەنىپ، قھرىنن سق بولۋع تلپىنعن.نەوليتتىك قىتيدعى قىش ىدىستردعى سيمۆوليكلىق بەلگىلەردىڭ معىنسىن شۋع تىرىسقن ممندر ولردىڭ ءدىني سەنىمدەر جۇيەسىندە نيميستىك سەنىمنىڭ بستى ورىند بولعندىعىن دالەلدەدى. ەگىنشىلىكپەن ينلىسقن تيپلر ءۇشىن جەرننىڭ قۇنرلىلىعى، جڭبىر جۋعن كەزدە توپىرقتى قۇنرلندىرۋ كۇشى، ەگىستى جەلدەن، بۇرشق پەن دۋىلدن قورعۋ، جۇلدىز جورمل رقىلى جىل مەزگىلىن دۇرىس ەسەپتەۋ ەرەكشە مڭىزع يە بولدى. بۇل تيپلر وزدەرى ءۇشىن تۇسىنىكسىز ءارى قۇدىرەتتى تبيعت پتترىن نەمقۇريلىلىق تنىت لمدى. تبيعي پتترع قلي د بولس ىقپل ەتۋگە، ولردىڭ رقىمىن بولەنىپ، كوڭىلىن تبۋع تىرىسقن. وسى نيەتتەرى جڭبىر تىلەۋ نەمەسە دل جۇمىسترىن بستۋ ۋقىتىن نىقتۋ، سپنع، جەرگە نەمەسە وزگە دە قۇديلر مەن رۋحترع رنپ وتكىزىلگەن سلتجورلرى مەن راسىمدەرىندە كورىنىس بەردى.نيميستىك سەنىمدەر مەن راسىمدەردى نەوليتتىك قىش ىدىستردعى ءدىني ءراسىم سيمۆولدرى مەن سەمنتيكلىق كوركەم سۋرەتتەردەن كورۋگە بولدى. وسى قىش ىدىستردى زەرتتەي كەلە رحەولوگتر ەجەلگى قىتيلىق بۇيىمدر مەن وزگە دە ەۋرزيالىق وسىندي بۇيىمدردىڭ ورنەكتەر ءتۇرى مەن سيپتىند، ويۋلر سەمنتيكسىند ۇقسستىقتردىڭ بر ەكەندىگىن بيقدى.ورنەكتەگى كوپتەگەن ەلەمەنتتەر مىندي كوسمولوگيالىق سيمۆولدرمەن تىكەلەي بيلنىستى: دوڭگەلەك كۇن بەلگىلەرى، قول ورق تۋعن يدىڭ بەلگىسى، ينلىپ تۇرعن شيىرشىق سپيرل سپن دەنەلەرى قوزعلىسىنىڭ سيمۆولى، كۇننىڭ قوزعلىسى، ءتىپتى، ۋقىتتى د ءبىلدىرۋى مۇمكىن، يرەكيرەك سپيرل جڭبىر مەن ىلعلدىڭ بەلگىسىن بىلدىرگەن. بۇدن شىعتىن قورىتىندى، نەوليتتىك قىتيدعى سەكىلدى، ەۋرزيانىڭ وزگە دە يمقترىند جەرمەن ينلىسقن حلىقتردىڭ نيميستىك سەنىمدەرىنىڭ ىشىندە كوسمولوگيالىق كۋلتتىڭ بستى ورىند بولعندىعى بيقلدى.سونىمەن قتر قىتيدا نەوليت داۋىرىندە ەگىنشىلىكپەن ينلىسقن تيپلردىڭ اسپن مەن كۇنگە تبىنعندىعىنىڭ دالەلى رەتىندە نەفريتتەن جسلتىن بي، حۋن جانە يۋن سەكىلدى ءدىني راسىمدەردە قولدنىلتىن سقينلر مەن ديسكتەردى يتۋع بولدى.رحەولوگيالىق متەريلدرع نەگىزدەلە وتىرىپ جسلعن قورىتىندىلر مەن بولجمدردى، ەجەلگى ڭىز بيلەۋشىلەر مەن بتىرلردىڭ ەرلىگى سيپتتلعن قىتيلىق جزب دەرەكتەر مالىمەتتەرى نقتىلي تۇسەدى. شۋتسزيندە برلىق ۇلى كەمەڭگەرلەر اسپن قۇديلرى مەن جەر رۋحترىن رنپ قۇربندىق شلۋ ءراسىمىن وتكىزۋ ءساتى مەن كۇنىن نقتى ءارى دۇرىس بەلگىلەۋدى قتتى قدعلعن، برلىق ىستەردەن دە جوعرى قويعن. ڭىز بيلەۋشىلەردىڭ ەڭ بستى قىزمەتتەرىنىڭ ءبىرى سپندى بقىلپ، كۇن، ي مەن جۇلدىزدردىڭ قوزعلىسىن زەرتتەپ، جزعى جانە قىسقى كۇن توقىرۋىن، كوكتەمدەگى جانە كۇزدەگى كۇن مەن ءتۇننىڭ تەڭەسۋىن، جىلدعى ي مەن كۇندى نقتى نىقتۋ بولعن. سونىمەن قتر وند كۇن، ي، جۇلدىزدر مەن تۋلر ءدىني راسىمدەردە قولدنىلتىن ىدىسترد بەينەلگەندىگى تۋرلى يتىلدى.نيميستىك كوسموگونيالىق سەنىمدەر ين داۋىرىندە دە ءوز مڭىزىن جوعلتقن جوق. ين جزبلرىند يندىكتەردىڭ شندي مەن تببلر رۋعىنن قوليلى ۋ ريى مەن جەتكىلىكتى جڭبىر، مول ءتۇسىم لۋ ءۇشىن سپن، جەر، جڭبىر، وزەن جانە ت. ب. نارسەلەردىڭ رۋحترىن ىقپل ەتۋىن سۇرپ، تىلەك تىلەگەندىگى تۋرلى مالىمەتتەر كەزدەسەدى. تعى د يندىك ءدىني راسىمدەردە قولدنىلتىن قول ىدىسترد بەدەرلەنگەن كۇننىڭ كۇركىرەۋىن بىلدىرەتىن سپيرل ءتارىزدى ورنەك سيپتى جڭبىردىڭ، جۋىنششىننىڭ ءتۇسۋىن تىلەگەن يدەيامەن بيلنىسى بر ەكەندىگىنىڭ يقىن كورىنىسى.چجوۋ داۋىرىندە نيميزم بۇدن د كەڭ تردى. ءبىرق ول لعشقى سيپتىن وزگەرتىپ، ەندى لدىڭعى ورىنع قۇديمەن تەڭەستىرىلگەن تبب رۋعى شىقتى. بۇعن چجوۋ داۋىرىندە قىتي تەرريتورياسىنىڭ كەڭىپ، كورشى تيپلردى ءوز قۇرمىن ەنگىزۋىمەن بيلنىستىرۋع بولدى. ويتكەنى نيميستىك سەنىمدى ۇستنتىن كوپتەگەن وزگە تيپلردىڭ سەنىمدەرى ەجەلگى قىتيلىق وركەنيەتپەن رلسۋى ناتيجەسىندە سينتەزدەلىپ، بىرتىندەپ جۇيەلەنىپ، ءبىر ىزگە كەلتىرىلگەن. وسىدن تبيعت قۇبىلىسترىن جنى بر زت رەتىندە قرۋ بىردەن رتتى. مىسلى، كەيبىر كۋلتتەر، تيشن تۋى مەن حۋنحە وزەنى كۋلتى بۇكىلقىتيلىق مانگە يە بولدى.وسىمدىكتەردىڭ مىسلى، ترى جانە جنۋرلردىڭ جەكە تۇرلەرىنە تبىنۋ نيميستىك سيپتت بولدى. كيەلى جنۋرلردى يدھر مەن فەنيكس، جلعىز ءمۇيىزدى تسيلين مەن تسبق، جولبرىستردى قۇديلندىرۋ جانە ولردىڭ كەيبىرىن عجيىپ، ەرەكشە كۇش يەسى رەتىندە تبىنۋ، چجوۋ داۋىرىندە توتەميزم مەن نيميستىك سەنىمدەردىڭ ءوزر رلسۋىنن ەجەلگىقىتيلىق ننىمسەنىم مەن ىرىمشىلدىقتىڭ ءبىرتۇتس جۇيەسىن قلىپتستىردى. ەجەلگى چجوۋلي دەرەگىندە چجوۋلىقتردىڭ سەنىمى بويىنش برلىق رۋحتر ڭ بەينەسىندە، وزەن مەن سۋ رۋحترى قۇس بەينەسىندە، تۋ مەن ورمن رۋحترى مىسىق تەكتەس جنۋرلر بەينەسىندە، بيىك شىڭدر مەن ۇستىرتتەر رۋحى بۋىرمەن جورعلۋشىلر بەينەسىندە، شۇريلى جەرلەردىڭ رۋحى بعلى تەرىلى ڭدر بەينەسىندە بولعن.ارۋاقتارعا تبىنۋ. ءتۇرلى تبيعت كۇشتەرى رۋحىن وزدەرىنىڭ ڭ بەينەسىندەگى، ڭىز توتەمدىك ببلرى رەتىندە قبىلدعن ەجەلگى قىتيلىقتر وزدەرىنىڭ قيتىس بولعن ببلرى رۋحى مەن جنۋرلر الەمى، جنسىز تبيعت رسىند بيلنىس ورنتقن. مۇندي بيلنىس ولردىڭ قىلىند عن ەمەس، ولىلەرگە تبىنۋ سەكىلدى ءدىني سەنىمىندە بستى ورىند بولدى. رحەولوگتر يانشو مەن لۋنشندىق قبىرلەردى زەرتتەۋ برىسىند نەوليتتىك جەر وڭدەۋمەن ينلىسقن قىتيلىقتردىڭ و دۇنيە تۋرلى تۇسىنىگىن بىلدىرەتىن دمىعن جەرلەۋ ءراسىمىنىڭ بولعندىعىنىڭ كۋاسى بولدى. جەرلەۋ كەزىندە قيتىس بولعن كىسىمەن بىرگە كيىمىن، ءوندىرىس قۇرلدرىن، تۇرمىستىق بۇيىمدرى مەن زدپ زىقتۇلىكتەرىن كومگەن. بۇل برلىق حلىقترع ءتان دم وسى ومىردەن، ياعني ءتىرىلىر الەمىنەن وتكەنىمەن دە مۇلدەم جوعلىپ كەتپەيدى دەگەن سەنىممەن تىكەلەي بيلنىستى. ولردىڭ سەنىمى بويىنش، دمنىڭ رۋحى ءوزى ولگەننەن كەيىن دە جلعستى ءومىر سۇرە بەرەدى.بنپودعى قزب جۇمىسترى كەزىندە ەجەلگىقىتيلىقتردىڭ جەرلەۋ ءراسىمى تۋرلى ءبىرقتر قۇندى متەريلدر تبىلدى. مىسلى، يانشو مادەنيەتىندە قيتىس بولعن نارەستەلەردى زيرتترد ەمەس، قىش ىدىسترع سلىپ تۇرعىن ۇيلەردىڭ تبلدىرىعىن جەرلەيتىن بولعن. سونىمەن قتر قيتىس بولعن كىسىنىڭ دەنەسىن بەلگىلەنگەن بعىتق قرتىپ جەرلەۋى مىسلى، بنپولىقتر دم بسىن بتىسق قرتىپ جەرلەگەن يانشولىقتردىڭ د وزگە حلىقتر سەكىلدى ولىلەر ەلى تۋرلى سەنىمدەرىنىڭ بولۋى مۇمكىن ەكەندىگىنىڭ كورىنىسى.پروتوقىتيلىقتردىڭ جەرلەۋ راسىمىندە رەينكرنتسيا، ياعني دمنىڭ قيت ومىرگە كەلۋى مۇمكىن دەگەن تۇسىنىكتىڭ بر ەكەندىگىنە كۋا بولمىز. توتەميستىك سەنىمگە تىكەلەي بيلنىستى وسىندي يدەيا وزگە حلىقترد د كوپتەپ كەزدەسەدى. بۇل يدەيا ەجەلگى قىتيلىقتردىڭ جەرلەۋ ءراسىمى كەزىندە قولدنىلتىن ىدىسترىندعى كەيبىر ورنەكتەرىندە كورىنىس تپقن. وعن لعش ءمان بەرگەن شۆەد علىمى ي. ندەرسون بولدى. ول گنسۋ پروۆينتسياسىندعى نەوليتتىك زيرتترد جۇرگىزىلگەن قزب جۇمىسترى كەزىندە تبىلعن، جەرلەۋ ءراسىمى كەزىندە قولدنىلتىن ىدىستردعى ءولىمنىڭ بەلگىسى سنلتىن ورنەك پرلەلدى ءتىستى سىزىقتردى بيقعن. وزگە ويۋلرع قرعند قر تۇسپەن سىزىلىپ، قىزىل بوياۋمەن بويالعن بۇل ورنەك رەينكرنتسيا يدەياسىن ۇلستىن سلتتىقسيمۆولدىق مانگە يە. ونىڭ پىكىرىنشە، كۇشقۋت بەرەتىن ەلەمەنت قىزىل ءتۇس، ياعني قننىڭ ءتۇسى ءدال وسىنىڭ دالەلى بول لدى.ارۋاققا تبىنۋ يندىك قىتيد د ءوزىنىڭ جلعسىن تپتى. بۇل داۋىردە لعشقى قۋىمدىق قۇرىلىستىڭ ورنىن تپتىق ءبولىنىس ورنىققن ەدى. ين بيلەۋشىلەرىنىڭ بي قورىمدرىنن كوپتەگەن قولدن جسلعن ىدىسياق، قرۋجرق، تق جەگىلگەن سوعىس ربلرى، اشەكەي بۇيىمدر سەكىلدى اسەم زاتتار تبىلعن، ەڭ تڭدنرلىعى بىرگە جەرلەنگەن دمدردىڭ كوبى ايەلى، كانيزاكتارى، ربكەش، نوكەرلەرى، قۇلدرى بولۋى. بيلەۋشىگە قىزمەت ەتكەن وسى دمدر مەن بۇيىمدردىڭ برلىعى، ول قيتىس بولعننن كەيىن ول دۇنيەگە قوجيىنىمەن بىرگە ەرە برۋى كەرەك دەگەن سەنىم بولعن.ارينە، وسى ءومىردىڭ يندي يقىن بەينەسى رەتىندە سنلعن و دۇنيەدە دە تپتىق ءبولىنىس بر دەپ سەندى. ويتكەنى برلىق يندىكتەر بيلەۋشىلەرى سەكىلدى بر سانسلتنتىمەن جەرلەنبەگەن. قتردعى يندىكتەردىڭ زيرتترىند بىرنەشە عن ىدىس پەن ەڭبەك قۇرلدرى، سونىمەن قتر ز عن س پەن وزگە دە ەڭ قجەتتى دەگەن زتترى جەرلەنگەن. يندىكتەردىڭ تۇسىنىگى بويىنش ولردىڭ بيلەۋشىسى ۆن رۋتيپلىق ۇجىمنىڭ ۇلكەنى رەتىندە قيتىس بولعننن كەيىن دە بۇل ستتۋسىن سقتپ قن قويمي، ءوز قۇدىرەتىن رتتىرعن. ۆننىڭ رۋعى تى ڭىزع ينلعن ەڭ لعشقى ببسى ءارى ەڭ بستى قۇدي سنلعن شندي بستپ تۇرعن ۇزىن قترع تببلر رۋعىمەن بىرگە سپق تۇرىپ، ولىلەر الەمىنىڭ بيلىگىن قولىن لىپ، تۋملس عيىندرىنىڭ ومىرىنە يترلىقتي ىقپل ەتە لتىن بولدى. يندىكتەر ءدال وسى ۆننىڭ، سونىمەن قتر لعشقى ببسى ءارى ەڭ بستى قۇدي سنلعن شندي مەن ونىڭ قسىندعى مىڭدعن ببلر رۋعىن رنپ، ولردن مولشىلىقق كەنەلتۋىن نەمەسە قىل كەڭەس بەرۋىن سۇرپ قۇربندىق شلتىن بولعن. 6، 98.ين داۋىرىندەگى رۋقترع تبىنۋدىڭ ترنسفورمتسياسىن وزگە دە سەبەپتەرمەن تۇسىندىرۋگە بولدى. چجوۋلىقتر يندىكتەردىڭ مادەني جانە رۋحني داستۇرلەرىن تولىقتي قبىلدپ، ولردى سولتۇستىك قىتي تەرريتورياسىن ترتتى. ت ببلر رۋعىن تبىنۋ چجوۋ داۋىرىندە دە يندەگى سەكىلدى ءوز مڭىزىن جوعلتقن جوق. ونىڭ ۇستىنە چجوۋ داۋىرىندە پتشلىقتر مەن بەكتىكتەردىڭ بيلەۋشىلەرىنىڭ جانە يمپەرتوردىڭ تىكەلەي ءوزىنىڭ ببلرىنىڭ رۋعىن ءتيىستى قۇربندىقتردىڭ سپسى مەن كولەمى بەلگىلەنگەن، يەررحيالىق، جەتىلدىرىلگەن راسىمدەردى وتكىزۋ ءتارتىبى ەنگىزىلگەن بولتىن. ليتسزي دە كەلتىرىلگەن مالىمەتتەردە تقتى چجوۋلىق رۋ بسىلرىنىڭ ببلرىنىڭ قۇرمەتىنە بەلگىلەنگەن كولەمدە بىرنەشە عيباداتحانا ۇستۋىن قۇقى بولعندىعى يتىلدى. وسى حرمدرد تۇرقتى تۇردە قۇربندىقتر شلىنىپ تۇرعن جانە ول ەڭ مڭىزدى ءراسىم بولىپ سنلدى. بۇل يمپەرتوردىڭ كوك ءتاڭىرى مەن جەردىڭ قۇرمەتىنە شلعن قۇربندىقترمەن تەڭ بعلنعن.تبببر رۋعىن قۇرمەت تۇتۋ تۋرلى سەنىم ءمانىنىڭ رتۋى چجوۋ داۋىرىندە تاننەن بولەك جننىڭ بر ەكەندىگى جانە ونىڭ قىزمەتى تۋرلى تەوريانىڭ قلىپتسۋىن ىقپل ەتتى. تسزوچجۋند ب. ز.د. 1 مىڭجىلدىقت دمدر نسىنىڭ قۇرسعىن بىتكەندە پيد بولتىن متەريلدىق پو جانە دۇنيە ەسىگىن شقند، لعشقى دەمىمەن ەنەتىن رۋحني حۋن سەكىلدى ەكى جننىڭ يەسى دەپ سنلتىنى جزىلدى. دمنىڭ متەريلدىق جنى پو دم قيتىس بولعننن كەيىن ونىمەن بىرگە جەرگە كومىلەدى دە، گۋي رۋحىن ينلدى. ءدال وسى جنى، ياعني گۋي جنىنىڭ رى قري دۇرىس ءومىر ءسۇرۋى ءۇشىن زيرتق ءارتۇرلى بۇيىمدر قويىلدى. سوندىقتن قيتىس بولعن كىسىنىڭ ۇرپعى مەن تۋىسترى زيرت بسىن ءجيى قۇربندىقتر شلىپ، ءتۇرلى تعمدردى ۇزدىكسىز اكەلىپ وتىرس، گۋي رۋحى د رزى ءارى تىنىش بولدى. ەگەر ءبارى كەرىسىنشە بولس، ول شۋلنىپ، تەك ىقىلسسىز ۇرپعىن عن ەمەس، جزىقسىز حلىقق د زيان كەلتىرۋى مۇمكىن. سن عسىرلر بويى ءار وتبسىنىڭ ۇرپق جلعستىعىن، ياعني ۇل بلنىڭ دۇنيەگە كەلۋىنە س ءمان بەرۋىن، وسىمەن تۇسىندىرۋگە بولدى.پو رۋحىن قرعند دمنىڭ رۋحني جنى حۋن دم قيتىس بولعن كەزدە ونى، ياعني دم دەنەسىن تستپ، شەن رۋحىن ينلىپ سپنع ۇشىپ كەتەدى. ول تۋرلى ليتسزيدە كەلتىرىلگەن دمنىڭ رۋحني جنى مەن متەريلدىق جنى تۋرلى مالىمەتتەردە يتىلدى.ۋقىت وتە كەلە مۇندي قرمقيشىلىق حلىق رسىند وسى كۇنگە دەيىن سقتلىپ كەلگەن جقسى رۋح شەن مەن جمن رۋح گۋي تۋرلى تۇسىنىكتىڭ قلىپتسۋىن نەگىز بولدى. ەرتە كەزدەنق جقسى رۋح شەنگە دەگەن كوزقرس ەرەكشە بولعن، حلىق ءدال وسى جن كوككە كوتەرىلە سل دمدر مەن تىلسىم كۇشتەر رسىندعى دانەكەرگە ينلدى دەپ سەنگەن. وسى جنع تيەسىلى دەپ سنلتىن مڭىزدى قىزمەتتەردىڭ ترلۋ ياسى يترلىقتي شەكتەۋلى بولدى. قرپيىم حلىقت شەن جنى ءتىپتى بولمدى. قسۇيەكتەر عن قيتىس بولعننن كەيىن شەن رۋحىن يە بولدى، ءبىرق ولردىڭ كوكتەگى قىزمەتى ءوزىنىڭ نەمەسە تببلرىنىڭ ءومىر سۇرگەن كەزىندەگى تقرعن قىزمەتىنىڭ دارەجەسىنە قري نىقتلتىن. تەك جوعرعى بيلەۋشىنىڭ عن، ءشنديدىڭ تىكەلەي ۇرپعى بولعندىقتن شەن رۋحى رەتىندە كوكتى مەكەندەۋ ۋقىتى بەلگىلەنگەن، ءتىپتى ماڭگىگە قلۋىن د قۇقى بولدى.وسىليش، ەجەلگى قىتيد جەر مەن سپن ولىلەردىڭ مەكەنىنە ينلدى. تريحي جعىنن لىپ قرسق، ەرتەدە تەك جەر ولىلەر مەكەنى دەپ سنلدى. وسى ماسەلەنى رنيى زەرتتەگەن ە. ەركەس، راسىمەن دە جەر ەرتە زمنننق ءولىم قۇدي نسى بولعن، ل گۋي جنى قيت ورلۋ، قيتۋ گۋي تەرمينىنىڭ بلمسى رەتىندە، ءولىم، ياعني جەرگە قيت ورلۋ دەگەن معىننى بىلدىرگەن. جەردى قۇدي نع بلعن حلىق تۇرقتى تۇردە قۇربندىق شلعن، ءتىپتى دمدردى د قۇربندىقق شلىپ وتىرعن. سوعىست قز تپقندر د شلىنعن قۇربندىق دەپ سنلعن. شە دەپ تلتىن جەرگە قۇربندىق شلۋ ورنىند ءولىم جزسىن كەسىلگەن قىلمىسكەرلەردى قۇربندىقق شلىپ وتىرعن. ول تۋرلى شۋ تسزيندە يتىلدى. 7، 105.سپن قيتىس بولعن تببلر مەكەنى دەگەن تۇسىنىك تەك ين داۋىرىندە قلىپتسقن جانە ول يندىكتەردىڭ تبب رۋعىن تبىنۋ تۇسىنىگىمەن تىكەلەي بيلنىستى. يندىكتەر، كەيىن چجوۋلىقتر قيتىس بولعن ببلرىنىڭ جنى كوككە قۇس بوپ ۇشىپ كەتەدى دەپ سەندى. زەررتتەۋشى علىمدر يندىكتەر مەن چجوۋلىقتردىڭ حۋن شەن جنىن قۇس بەينەسىندە بەينەلەگەنىن بيقعن. بۇدن، قىتيلىقتردىڭ تۇسىنىگىندە، تەك تبيعت كۇشى مەن توتەمببلرى عن ەمەس، قيتىس بولعن جقىن تۋىسترىنىڭ جنى د، ءتىپتى بۇكىل رۋحتر الەمى ءتۇرلى جنۋرلر بەينەسىندە ەكەنىن كورۋگە بولدى.ماگيا پروتودىندەردىڭ ءتورتىنشىسى، ونىڭ قۇرامىندا توتەميزمنىڭ، فەتيشيزمنىڭ، ءانيميزمنىڭ ەلەمەنتتەرى كەزدەسەدى. جالپى العاندا، سيقىر بۇل تىلسىم كۇشتەرگە سەنۋ، سونداياق بەلگىلى ءبىر راسىمدەر مەن جورالعىلار ارقىلى وسى كۇشتەرمەن بايلانىسۋعا جانە ولاردىڭ كومەگىمەن ادامعا، الەۋمەتتىك نەمەسە تابيعي قۇبىلىسقا اسەر ەتۋ مۇمكىنشىلىگىنە سەنۋ. ماگيا ەجەلگى ادامداردىڭ ءومىرىنىڭ بارلىق سالاسىنان كورىندى جانە ۋاقىت وتە كەلە ءار تايپادا قاۋىمداستىقتا سيقىرشىلىقپەن اينالىساتىن جانە سالتجورالاردى ورىنداۋ ارقىلى ءومىر سۇرەتىن سيقىرشىلاردىڭ ايرىقشا كاستاسى ءبولىنىپ شىقتى.ءشامانيزمدى ماگيامەن ءجيى شاتاستىرادى، ءبىراق بۇل مۇلدە دۇرىس ەمەس. ارينە، ءشامانيزمنىڭ ماگيامەن ورتاق جەرى كوپ، ءبىراق ءشامانيزمنىڭ نەگىزىقۇدايلار مەن رۋحتارعا سەنىم جانە شامانداردىڭ ولارمەن بايلانىس جاساۋ مۇمكىندىگى. شامانيزم دىنىندە شامان بۇل نەگىزگى تۇلعا، ويتكەنى ول ءبىر مەزگىلدە ەكى الەمدە ماتەريالدىق الەمدە جانە رۋحتار الەمىندە ءومىر سۇرەدى. شاماننىڭ سيقىرى مەن راسىمدەرى رۋحتارمەن بايلانىسۋعا باعىتتالعان جانە شاماندار ماتەريالدىق الەمدەگى ادامدارعا جانە وقيعالارعا اسەر ەتۋ ءۇشىن تىلسىم كۇشتەرگە ءوتىنىش جاساي الادى دەپ ەسەپتەلەدى. شامانيزم تابىنۋشىلارى شامانداردى رۋحتاردىڭ قالاۋلىسى دەپ ەسەپتەيدى جانە شامانداردى ماگيالىق راسىمدەردىڭ كومەگىمەن رۋحتارمەن بايلانىسىپ، رۋحتاردىڭ وسى ومىردەگى بەينەسىنە اينالاتىن وسى ءدىننىڭ ابىزدارى دەسە بولادى.قىتي قرپيىم حلقىنىڭ ءدىني ومىرىندە ترنسق تۇسۋمەن بيلنىستى سلت كورنەكتى ورىن لدى. ۋ نەمەسە شي دەپ تلتىن شمندر مەن مەديۋمدر ۋىلدىق مەرەكەلەردىڭ مڭىزدى قتىسۋشىلرى بولدى. ەمشىلەر مىندەتىن دە سولر تقردى، جىنشيتننن لستدى. قىتيد شمنيستىك جانە مەديۋمدىق تاجىريبەنىڭ نەگىزگى ءۇش ءتۇرى بولدى. شمندر كتەگوريالرىنىڭ ءبىرى ترنس كۇيىندە رۋحتر دۇنيەسىنە وتە لتىن ەر دمدردن تۇردى. بۇلردى وڭتۇستىكبتىس جانە ورتلىق قىتيد بيلەۋشى دۋنگۋن دەپ تعن. كەيبىر مالىمەتتەر بويىنش، ولر تەلپەك پەن بۋدديست مونحىنىڭ قىزىل كيىمىندە جۇرگەن. وڭ قولىند دوستىڭ كيەلى كىتپشسى، ل سول قولىند قوڭىرۋلر مەن پىشق بولعان. ولردىڭ نەگىزگى ىستەرى كورىپكەلدىك جانە دۋلۋ. 8، 186.شمنيستىك تاجىريبەنىڭ ەكىنشى ءتۇرى رۋحتر دۋسىمەن سويلەي لتىن شمن ايەلدەردىڭ مەديۋمدىق سەنسترى. ەرەجە بويىنش مۇندي شمندر تەك كۇيەۋى مەن بللرىنن يرىلعن ايەلدەر عن بول لادى. ەسكى قىتي قوعمىند ولر تىرىلەر مەن ولردىڭ ءولى تببلرى رسىندعى بيلنىستى رەتتەدى. مەديۋمدردىڭ ءۇشىنشى كتەگورياسى تسزي تۋن، بل شتىن ۇلدر نەمەسە شەن تۋن قۇدي ۇلدرى، ياعني ياق ستىند ترنسق ءتۇسىپ بولشقتى بولجيتىن جستر.مەديۋمدىق سەنستردن بسق قىتيلر قۇدي ەركىن ءبىلۋدىڭ قرپيىم ادىستەرىنە دە جۇگىندى. سولردىڭ رسىند ەڭ ترلعنى بەي دەپ تلتىن بۇيىم كومەگىمەن بل شۋ. يتىلعن بۇيىم عش نەمەسە بمبۋك تمىرىنن جسلىپ، ءبىر ۇشىن ۇشتلتىن دوڭگەلەك فورمد بولدى. ونى ەكىگە بولگەن. بل شۋشى يدول لدىند تىزەرلەپ وتىرىپ، وعن ءوتىنىشىن بىلدىرگەن. بەي ەكى بولىگىن جەرگە تستپ، ولردىڭ تۇسۋىنە سايكەس ءوز جۋبىن لعن. بەي بۇيىمدرىمەن قتر بل شۋد بمبۋك تياقشلرى قولدنىلعن.قىتيلر ءۇشىن تبيعي جانە ودن تىس دۇنيەلەردىڭ ورگنيكلىق بىرلىگىنە سەنۋ ءتان. قىتيد رۋحني متەريلدىقتىڭ جىرمس بولىگى رەتىندە قرلدى. قىتيلر دۇنيەتنىمى بويىنش دۇنيە بۇل سن جەتپەس جقسى جانە جمن اسەرلەردىڭ جيىنتىعى، ياعني كەز كەلگەن ساتتىلىك بقىتتى كومبينتسيالردى دۇرىس ۋقىت، ورىن، سن، ەسىم جانە ت. ب. بىلۋمەن بيلنىستى. شن كەزىندەگى بل شۋ مەن بلگەرلەرگە توقتلسق، ول كەزدە بل شۋ سلتى قۇربن شلۋ سلتىمەن سايكەستەندىرىلگەن. بل شۋ مقستى ولگەندەرگە جەردەگى جعديدى بياندۋ، سايكەسىنشە ولردىڭ وسىعن قتىستى ويلرىن ءبىلۋ. بل شۋ پروتسەسىندە قوي جۋىرىنى نەمەسە تسبق ءپنتسيرى قولدنىلدى. وسى بۇيىمدرع نيەت جزۋ جزىلىپ كۇيدىرىلگەن، پيد بولعن جرىق بويىنش جۋپ لعن. يت كەتەتىن ءبىر جيت، وسى جزۋلر كەيىن قىتي يەروگليفتەرىنىڭ قلىپتسۋىن سەبەپ بولدى. ناتيجەسىندە وسى ءادىس بل شۋ ءادىسى رەتىندە يتسزين بل شۋ كىتبى نەگىزىنە ەندى. شن بلگەرلەرى بىرىنشىدەن سۋتتى بولدى، ەكىنشىدەن ولردىڭ بيلىككە قتىسى بولدى. ءبىر سوزبەن يتقند، بل شۋ سلتىنىڭ مەملەكەتتىك مڭىزى بولدى.ءدىني نانىمسەنىمدەرادامنىڭ قورشاعان الەم مەن تۇرمىستىق دۇنيەلەردى تانۋىنىڭ ەرەكشە ءپىشىنى، سەنىمگە نەگىزدەلەدى. سەنىمنىڭ ورىن الۋى قۇندىلىقتاردىڭ ارناۋلى جۇيەلەرىن جۇزەگە اسىرۋ مەن قالىپتاستىرۋعا نەگىزدەلەدى، سول سياقتى ويلاۋدىڭ مولشەرى مەن مىنەزقۇلىق، بولمىستىڭ ۇلگىلەرىن قالىپتاستىرىپ، ادامداردىڭ ءدىني ۇيىمدارعا بىرلەسۋىنە تۇرتكى بولادى. بۇل ماعىنادا ءدىن قوعامدىق سانانىڭ ءپىشىنى رەتىندە ورىن الادى. ەجەلگى ادامدار، وزدەرىنىڭ دىندەرىن قۇرا وتىرىپ، تازا ەتنيكالىق قاجەتتىلىكتەرگە نازار اۋداردى جانە ءوز قۇدايلارىنىڭ كومەكتەرىنە سۇيەنەدى. ۋاقىت وتە كەلە، ءبىر ءدىني نانىمدار مەن سەنىمدەر ىعىستىرىلا باستادى، ەندى بىرەۋلەرى وسى ۋاقىتقا دەيىن جالعاسىن تابۋدا. ولارمەن بىرگە ۇلتتىق العىشارتتارى تىعىز بايلانىستاعى دىندەر ورىن الۋدا. ولار سول پايعامبارلارى شىققان حالىقتىڭ ارماندارى مەن مۇددەلەرىنە قاتىستى بولىپ قويمادى، سونىمەن بىرگە ءار ءتۇرلى ماتەريكتە، ءار ءتۇرلى مەملەكەتتەردە ورىن العان ولار ادامداردىڭ جانى مەن اقىلدارىنا يەلىك ەتەدى. ولار الەمدىك دىندەر بولىپ سانالدى. الەمدىك دىندەرالەمنىڭ بەلگىلى ءبىر ايماعىندا، ياعني بەلگىلى تەرريتوريادا كەڭ تارالىمعا يە بولادى جانە بەلگىلى الەۋمەتتىك قاۋىمداستىقتا، الەمنىڭ ءار ءتۇرلى ەلدەرى مەن ءتۇرلى كونتينەنتتەرىنە ءتان سيپات الادى. الەمدە بەلگىلى ناقتى ولشەمدەر ورىن العان، ياعني الەمدىك ءدىننىڭ بەلگىلى ءبىر تۇرىنە لايىقتاندىرىلادى.1. الدابەك ن.ا.، تۇرگەنباي ءا.ا. قىتاي دىندەرىنىڭ تاريحى. وقۋ قۇرالى. الماتى: قازاق ۋنيۆەرسيتەتى، 20172. كيتاي ۆ ۆەكاح. تراديتسيا ي كۋلتۋرا. م.: يسكۋسستۆو، 1995.287س.3. مالياۆين ۆ. ۆ. كيتايسكايا تسيۆيليزاتسيا. م.: يزدۆو استرەل، 2001.632س.4. باربين ا. ۆ. پريمەتى. سۋەۆەريا. زناكي. م.: ەكسمو، 1999.123 س.5. ۆاسيلەۆ ل.س. كۋلتى، رەليگي، تراديتسي ۆ كيتاە. م.: يزد. ۆوستوچنايا ليتەراتۋرا ران، 2001. 487 س.6. گۋ ۆەيلە. وبششي وبزور كيتايسكوي كۋلتۋرى. شانحاي: يزدۆو حۋادۋنسكوگو پەداگوگيچەسكوگو ۋنيۆەرسيتەتا، 2005. 274س.7. ليۋ گانتسزي. راسسۋجدەنيا و كيتايسكوم ناتسيونالنوم دۋحە ۆەستنيك ۋحانسكوگو ۋنيۆەرسيتەتا. 1. 1985 گ. س. 8996.8. الەكسەەۆ ۆ.م. كيتايسكايا ليتەراتۋرا. م.: يۋنيتي، 2003. 422س.9. فەدورەنكو ن. ت. كيتايسكايا ليتەراتۋرا. وچەركي پو يستوري كيتايسكوي ليتەراتۋرى. م.: كنيگا، 2003. 366س.10. كيتايسكايا ليتەراتۋرا. حرەستوماتيا. ت. . رازدەلى درەۆنوست، سرەدنەۆەكوۆە. م.: استرەل، 2004. 420س.11. ابدۋراقىن ن. گاۋ ليميڭ كونە قىتاي ادەبيەتىنىڭ حرەستوماتياسى. الماتى: قازاق ۋنيۆەرسيتەتى، 201312. ابدۋراقىن ن. قىتاي ميفتەرى. الماتى: قازاق ۋنيۆەرسيتەتى، 2012 مالياۆين ۆ. ۆ.كەلۋ قاينارى: :...?112418پرەزيدەنت ەكونوميكالىق 5 مينوتبيزنەس اشۋ ءۇشىن اۋىل ت 5 مينوت پارتياسى تۇر 11 مينوتقاسىم حان تۋرالى فيلمدە 11 مينوتمەملەكەتتىك ساياسي كەڭە 16 مينوتقىرعىزستاندا ازىقتۇلىك 16 مينوتسەناتور ەلگە كەلگەن قان 16 مينوتجاڭاوزەن قالاسىندا جاست 20 مينوتقر پرەزيدەنتى ەكونوميكا 26 مينوتەلىمىزدە جەكە باسىن كۋا 26 مينوتقىتاي عارىش اپپاراتى ما 26 مينوتقازاقستاندىق قازىلار ەۋ 26 مينوتسەناتورلار تمد پاا ءىس 29 مينوت
23 قازان 13:25نۇرسۇلتان. قازاقپارات وتكەن جىلدىڭ تامىز ايىندا جەزقازعان وڭىرىندە ۇيىمداستىرىلعان ۇلىتاۋ 2019 حالىقارالىق تۋريزم فورۋمىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقايەۆ شىڭعىس حاننىڭ ۇلكەن ۇلى، التىن وردانىڭ نەگىزىن قالاعان جوشى حان ەسىمىن ۇلىقتاۋ ماسەلەسىنە ەرەكشە توقتالىپ: ونىڭ تاريحي تۇلعاسىنا الەمنىڭ نازارىن اۋدارىپ، كەسەنەسىن مادەني تۋريزم نىسانىنا اينالدىرۋ وتە ماڭىزدى مىندەت، دەگەن ەدى.دەمەك، ۇلت تاريحىندا ورنى زور تۇلعا، قازاق ەتنوسىنىڭ مەملەكەتتىك نەگىزىنىڭ قالانۋىنا سۇرلەۋ سالعان جوشى حان تۋرالى دەرەكتەر وتكەن تاريحىمىزدىڭ وزەگى ىسپەتتەس.وسى ورايدا، ورتا عاسىر داۋىرىنە قاتىستى وقيعالاردىڭ بىلگىر مامانى، جوعارىدا مەملەكەت باسشىسى اتاپ وتكەندەي، بۇگىنگى قازاق مەملەكەتتىگىنىڭ قالىپتاسۋىنىڭ ەجەلگى شارت تالاپتارىن نەگىزدەۋشى ۇلى تۇلعا جوشى حان جايلى تولىمدى زەرتتەۋ جۇرگىزگەن تاريح عىلىمدارىنىڭ دوكتورى مارقۇم زاردىحان قينايات ۇلىنىڭ ەڭبەكتەرى وتە قۇندى.باسقاسىن بىلاي قويعاندا، 2001 جىلى جارىق كورگەن موڭعول ءۇستىرتىن مەكەن ەتكەن سوڭعى تۇركى تايپالارى اتتى مونوگرافياسى، 1999 جىلى جازىلعان بىل ي پراۆدا ۆوكرۋگ رودوسلوۆنوي دجۋچي حانا زەرتتەۋ ەڭبەگى، بۇلاردىڭ سىرتىندا 2004 جىلى العاش باسپا بەتىن كورگەن قازاق مەملەكەتى جانە جوشى حان اتتى تىڭ تۇجىرىمدامالىق باعىتتا جازىلعان تۋىندىسى اتالعان تاقىرىپتى تەرەڭ قاۋزاعان ەڭبەكتەر ەكەنى انىق.ونىڭ سىرتىندا، الداعى ايدا زەرتتەۋشى عالىمنىڭ 80 جىلدىعى ەسىك قاعىپ تۇر. جوعارىداعى وقيعالاردى ەسكەرە وتىرىپ، ءبىز جۋرناليستيكادا بۇرىننان بار رەتروسپەكتيۆالىق سۇحبات جانرىن جاڭعىرتۋ ماقساتىندا ز. قينايات ۇلىنىڭ ەڭبەكتەرىن پايدالانىپ، ۆيرتۋالدى اڭگىمە وربىتتىك.قاۋزاپ وتىرعان تاقىرىپتىڭ اۋەلگى قاينارىنا قانىق بولۋ ءۇشىن ءبىز جوشى حان قاشان تۋدى؟ دەگەن سۇراققا جاۋاپ ىزدەگەن دۇرىس دەپ تاپتىق. بۇل ماسەلەگە نازار اۋدارىپ زەرتتەگەن ادامنىڭ ءبىرى مارقۇم زاردىحان قينايات ۇلى. عالىم اعامىز اتالعان سۇراققا جاۋاپ تابۋدىڭ توتە جولى جوشىنىڭ اكەسى تەمۋجين مەن اناسى قوڭىرات قىزى بورتە ەكەۋى قاي جىلى ۇيلەندى، سونى ناقتىلاۋ قاجەت دەيدى.بۇل تۋرالى موڭعولدىڭ قۇپيا شەجىرەسىندە، التىن توبشاندا جانە وسى داۋىرگە قاتىستى تاريحي وقيعالاردى حاتقا ءتۇسىرۋشى راشيد اد دين، ا. جۋۆەيني، ن. بەرەزين، د. وسسون ەڭبەكتەرىندە دەرەك جوق. ءبىراق ورىس وقىمىستىسى ليەۆ گۋميلەۆ جامۋقا مەن تەمۋجين دوستىعى جانە بەكتىردىڭ ءولتىرىلۋى سياقتى وقيعالارعا جىلنامالىق سيپات بەرە كەلە، تەمۋجين مەن بورتە 11781179 جىلدارى وتاۋ قۇردى دەگەن پايىم ايتادى. ال ناقتى دەرەك 1662 جىلى جازىلعان ساعان سەتسەننىڭ ەردەنين توۆچ اتتى تاريحي ەڭبەكتە: تەمۋجين يت جىلى 1178 17 جاسىندا بورتەگە ۇيلەندى دەپ جازىلعان. دەمەك جوشى تابيعاتتىڭ زاڭى بويىنشا ءبىر جىلدان كەيىن 1179 جىلى تۋعان بولادى.ال نارەستەگە جوشى دەگەن ەسىم بەرىلۋىنىڭ سەبەبى، بالا كوشپەلى تايپالاردىڭ تارتىسقا تولى اۋمالى توكپەلى جورىق كەزىندە تۋعاندىقتان، اكەسى تەمۋجين وسى اتتى لايىق كورگەن دەيدى زەرتتەۋشىلەر. ادامعا جوشى دەپ ات قويۋ كوشپەلىلەردە بۇرىن دا بولعان. مىسالى، تەمۋجيننىڭ اتاسى قوتىل حوتول نوياننىڭ ءۇش ۇلىنىڭ ءبىرىنىڭ اتى جوشى بولسا، وسى داۋىردە ءومىر سۇرگەن جالايىر تايپاسىنىڭ جوشى دارمالا اتتى باتىرى جانە كەرەي تۇعىرىل حاننىڭ باس كەڭەسشىسى قويىلدىر جوشى دەگەندەر بولعان.جوشىدان كەيىن دە بورتە بايبىشە ءۇش ۇل تاپتى. 1183 قويان جىلى شاعاتاي تۋسا، 1186 جىلقى جىلى وگەدەي، 1193 جىلى تولە دۇنيەگە كەلدى. كەيىن شىڭعىس وسى بايبىشەدەن تۋعان ءتورت ۇلىنا ەۋرازيا قۇرلىعىن ءتورت ءبولىپ ۇستاتا سالدى.جوشىنىڭ بالالىق شاعى، بوزبالا كەزى قالاي ءوتتى، قانداي تاربيە كوردى؟ تەمۋجين 1189 جىلى بارلىق موڭعول تايپالارىن بىرلىككە كەلتىرىپ، ولارعا حان بولعانعا دەيىنگى ۋاقىتتا جوشىنىڭ بالالىق شاعى اجەسى ءولۇننىڭ ماڭايىندا ءوتىپ، ونىڭ وكىل ۇلدارى مەركىت كۇشۋ جانە بەسۋد كوكەشىمەن تەتەلەس ەرجەتتى. ودان كەيىنگى ناقتى دەرەك 1981 جىلى ىشكى موڭعول استاناسى حوح حوتتا جارىق كورگەن جاپوندىق جازۋشى ينو يۋۋۆەي ياەسەسيدىڭ بورتە چينو اتتى دەرەكتى ادەبي تۋىندىسىندا 10 جاسقا تولعان جوشىنى اكەسى تەمۋجين قولىنان جەتەكتەپ اناسى بورتەگە اكەلىپ: مىنا بالانى ناعىز كوكجال بورجىعىن ەتىپ تاربيەلە، دەپ مىندەتتەگەنى تۋرالى دەرەك بار، دەيدى زاردىحان قينايات ۇلى.جوشى الىپ دەنەلى، كەيبىر دەرەكتەردە بويىنىڭ ۇزىندىعى 2 مەترگە جۋىق بولعانى جايلى ايتىلادى. قانشا حان بالاسى بولسا دا بۇرحان قالداۋىن قويناۋى مەن ونون دارياسى بويىندا كۇندە اتتانداعان جاۋگەرشىلىك ونى جاۋىنگەر رەتىندە ەرتە شىنىقتىرعان. 17 جاسىندا ناعاشى جۇرتى قوڭىرات قىزى سارتۋك سارحان سۇلۋعا ۇيلەندى. 1200 جىلدار شاماسىندا تۇڭعىش ۇلى وردانا وردا ەجەن، 1203 جىلى كىشى بايبىشەسى كەرەي قىزى بەكتەمىشتەن باتۋ تۋدى.جوشىنىڭ جورىق ىسىنە ارالاسۋى قاشان باستالدى؟ جوشىنىڭ بالالىق شاعى نەبىر جورىققا تولى بولدى. مىسالى، 1190 جىلى بولعان تاتار مەركىتتى تىنىشتاندىرۋ جورىعى، 1201 جىلعى كويتىن شايقاسى، 12031204 جىلدارى كەرەي نايمان تايپالارىن تالقانداۋ مايداندارىنا قاتىسپاسا دا، ءبارىن كورىپ، ەستىپ ءوستى. ال جوشىنىڭ جورىق ىسىنە ارالاسۋى 27 جاسقا تولعان قويان جىلى باستالعان، دەيدى زاردىحان قينايات ۇلى. وسى جىلدارى ماڭايىنداعى كورشى تايپالاردىڭ ءبارىن باعىندىرىپ ابدەن كۇشەيگەن تەمۋجين باستاعان موڭعولدار شەتكى اۋىلدارعا اۋىز سالادى. سونىڭ ءبىرى ويرات نەمەسە وين ارد ورمان حالقى. بۇلار قونىستانۋ جاعرافياسى بويىنشا امۋر دارياسى، قانعاي جوتالارىن بايقالعا دەيىن، شىعىسى التاي تاۋىن بوكتەرلەي قاتۋن وزەنىنە جەتىپ، ەرتىسكە دەيىنگى ورماندى القاپتى جايلاپ جاتقان جالپاق ەل.جوشى اسكەرىن باستاپ ويرات جەرىنە جەتەدى. بىردەن سوعىس باستاماي ولاردى بەيبىت جولمەن باعىنۋعا ۇندەيدى. ناتيجەسىندە، قۋتۋعا بەك باستاعان ءبىر قاۋىم وزدەرى كەلىپ باعىنادى. ونى كورگەن تۇمەن ويراتتار دا قارسىلىق كورسەتپەيدى. ىلە شالا قىرعىز قاقاس ەلىنىڭ كوسەمدەرى ەدىل ينال، الديار، ۇربەك تەگىندەر اق سۇڭقارىن قولدارىنا قوندىرىپ، اقبوز ات، قارا بۇلعىن ىشىك جورالعىسىمەن وزدەرى كەلىپ باس يەدى. ودان كەيىن جوشى باسقارعان قول ءسىبىردى كوكتەي ءوتىپ، حەسدەم، باياۋد، تۋحاس، تەلەنگىتتەردى كوندىرىپ، ۇلكەن ورداعا تابىسپەن ورالادى. اكەسىنىڭ ۇكىمىمەن باعىندىرعان ەلى جوشىنىڭ بيلىگىنە بەرىلەدى. بۇل وقيعا تۋرالى ۆ. بارتولد جوشى ويرات قىرعىزداردىڭ العاشقى حانى بولدى دەپ جازادى. ودان كەيىن جەبە نوياننىڭ قولىمەن بىرگە ايشين جورىعىنا قاتىسىپ، فۋ جوۋ قامالىن الۋعا قاتىستى.وسى ارالىقتا موڭعولدار شىعىسىندا التىن مەملەكەتىن باعىندىرىپ، باتىسىندا لياو ەلىن جاۋلاپ الۋ ارقىلى قازىرگى ۇعىممەن ايتقاندا، ورتالىق ازيانى تولىقتاي بيلەپ توستەپ جاتقان حورەزم حاندىعىمەن بەتتەسىپ قالدى. 1219 جىلى شىڭعىس حان اتاقتى حورەزم جورىعىن باستايدى. وسى جورىقتىڭ بەل ورتاسىندا جوشى ءجۇردى جانە ونىڭ بۇدان بىلايعى تاعدىرى وسى ولكەمەن بايلانىستى ءوربىدى.ءبىزدىڭ ءارى قارايعى اڭگىمەمىز جوشى جانە حورەزم جورىعى تاقىرىبىن قاۋزاۋعا باعىتتالدى. بۇل كەزدەگى حورەزم حاندىعى جاعرافيالىق تۇرعىدان سىرداريادان پارسى تۇبەگىنە دەيىن، حيند دارياسىنان يران، ازەربايجان اۋماعىنا دەيىن يەلىك ەتتى. 1219 جىل جوشى ءۇشىن ايرىقشا جىل بولدى، دەيدى زاردىحان قينايات ۇلى. ويتكەنى جاسى قىلشىلداعان قىرىققا تولدى. ءدال وسى شەشۋشى جورىققا اتتانار الدىندا كۇللى موڭعول قولباسشىلارىنىڭ جيىنى ءوتىپ، ءماجىلىس ۇستىندە ۇلى قاعاننىڭ مۇراگەرى كىم بولۋى ءتيىس دەگەن ماسەلە كوتەرىلدى. بۇل باسقوسۋدا قىزۋقاندى شاعاتاي كوپتىڭ كوزىنشە ۇلكەن اعاسى جوشىنى مۇنداي ۇلى ىستەن شەتتەتۋ جايلى ءۇن تاستايدى. ونىڭ دا وزىندىك سەبەبى بار. قىزىق بولعاندا بارلىق نوياندار ءۇنسىز شاعاتايدى قولدايدى. ىشىندە ۇلى قاعاننىڭ ءوزى دە بار. وسى وقيعادان كەيىن، دەپ جازادى ز. قينايات ۇلى قازاق دالاسى جانە جوشى حان كىتابىنىڭ 2004 جىلعى باسىلىم 85بەتىندە: جوشىنىڭ جۇرەگى جارالاندى. ءبىراق اقىلى كەمەل تۇلعا وتباسىلىق كيكىلجىڭنەن ۇلىس مۇددەسىن ارتىق كوردى. ءۇن ءتۇنسىز 1219 جىلدىڭ ورتاسىندا وزىنە قاراستى قولدى باستاپ جورىققا اتتاندى. جوشى، شاعاتاي، وگەدەي باستاعان اۋىر قول وسى جىلدىڭ قاراشا ايىندا وتىراردى قورشاۋعا الادى. قالا قامالىن بۇزۋ ۇزاققا سوزىلادى. وسى تۇستا شىڭعىس قاعان بۇيرىق ءتۇسىرىپ، جوشىنى مايدان شەبىنەن الاستاتىپ، قالانى شابۋ ءىسىن شاعاتاي مەن وگەدەيگە جۇكتەيدى دە، جوشىنى سىر بويىنداعى شاعىن قالا قونىستاردى جاۋلاپ الۋعا اتتاندىرادى. اعايىندى جوشى، شاعاتاي، وگەدەي ۇشەۋى بۇدان كەيىن ۇرگەنىش وپەراتسياسىندا قايتا باس قوسادى. تاعى دا كەلىسپەۋشىلىك تۋىندايدى. جوشى كوپ قان توگىلمەۋىن قالاسا، ەكى ءىنىسى قىرعىن سالۋ تاكتيكاسىن قۇپ كورەدى. اقىرى بۇل ماسەلەگە شىڭعىس حان ءوزى ارالاسىپ، بيلىكتى وگەدەيگە الىپ بەرەدى. تاريحشىلاردىڭ كوبى وسى وقيعادان كەيىن جوشى اۋلەتىنە رەنجىپ، سول بەتىمەن سىردان ءوتىپ دالاعا قاراي كەتىپ، ەشقاشان اتاجۇرتىنا ورالمادى دەپ جازادى.ءسويتىپ اكە ۇكىمىمەن سىر بويىن باعىندىرۋعا بارعان جوشىنىڭ ارەكەتى تۋرالى شىعىستانۋشى ابراحام كونستانتين مۋرادجا د ، وسسون ەڭبەكتەرىندە، وزىنە قاراستى ەكى تۇمەن ءبىر تۇمەن ون مىڭ جانە ۇيعىردىڭ ءبىر تۇمەن جاساعىن الىپ اتتاندى. يانگيكەنت قامالىن العان سوڭ ۇيعىر تۇمەندى كەرى قايتارىپ، ونىڭ ورنىنا كوشپەندى تۇرىكمەندەردىڭ تۇمەنىن قوسىپ الدى. كەشىكپەي تۇرىكمەندەردى دە شاعاتاي مەن وگەدەيگە كومەككە جىبەرىپ، ءوزى بەس تۇمەن قولدى باستاپ حودجەنتتى الۋعا اتتانعانى جايلى ايتىلادى.ودان كەيىن جوشى قول باستاپ سىعاناققا كەلەدى. قالا حالقىنا بەيبىت جولمەن بەرىلۋىن تالاپ ەتىپ، كەلىسىم جاساۋعا ۇلتى ۇيعىر حاسان قاجىنى جىبەرەدى. ءبىراق سىعاناقتىقتار ەلشىنى ولتىرگەندىكتەن، قالا اياۋسىز تالقاندالادى. جوشى وسى ەكپىنمەن اتتىڭ باسىن باتىسقا بۇرىپ، وزكەنت، بارلىقكەنت، اشناس، جەنت قالالارىن باس يدىرەدى. كەشىكپەي 1220 جىلدىڭ كوكتەمىندە قولىن باستاپ سامارقاند قالاسىن قورشاپ تۇرعان نەگىزگى كۇشكە كەلىپ قوسىلادى. ودان سوڭ جوعارىدا ايتقانىمىزداي، ۇرگەنىش قالاسىنا شابۋىل بارىسىندا اعايىندىلار اراسى اشىلدى. ياعني جوشى گۇلدەنگەن قالانى قيراتقىسى كەلمەيدى. ءبىراق ەكى ءىنىسى شاعاتاي مەن وگەدەي كونبەيدى. ۆ. ۆ. بارتولد جوشىنىڭ بۇل ارەكەتىن سوڭىندا بۇل ولكە ءوز بيلىگىنە وتەتىن بولعاندىقتان ۇرگەنىشتى امان ساقتاپ قالعىسى كەلەدى دەپ تۇجىرىم جاساعان. اقىرى وگەدەيدىڭ جارلىعىمەن ءامۋداريانىڭ ارناسىن بۇرعاندىقتان، قالا سۋ استىندا قالىپ، 1221 جىلدىڭ كوكتەم ايىنىڭ سوڭىندا تاس تالقان بولدى. ورتاعاسىرلىق تاريحشى جۋۆەينيدىڭ جازۋىنا قاراعاندا، قالانىڭ قارا قۇرتتاي قاپتاعان حالقىن موڭعول شەرىكتەرى تۇگەلدەي قىلىش جۇزىنەن وتكىزىپتى.حورەزم شاپقىنشىلىعى جايلى جازىلعان ەڭبەكتەردە، ۇرگەنىش قىرعىنىن جوشى قۇپتاماعاندىقتان اقىرى ءوز اۋلەتىنەن مادەنيەتتى تۇردە ىرگەسىن اۋلاق سالۋعا ءماجبۇر بولدى دەگەن بولجامدار ايتىلادى. وسى قانشالىقتى قيسىندى؟ جوشى اكەسى مەن ىنىلەرىنىڭ ءىسىن قۇپتاماعانى شىندىق. بۇل وقيعا تۋرالى جۋۆەيني جانە راشيد اد دين ەكەۋىنىڭ دە تاريحي جازبالارىندا ايتىلادى. جوعارىدا ايتقانىمىزداي، تالقاندالعان ۇرگەنىش جوشىعا بەرىلەدى. ءبىراق ول قالا بيلىگىن اسكەري بىتىكشى شىنتەمىرگە تاپسىرىپ، ءوزى اردىشقا ەرتىس بويى اتتانىپ كەتكەنى جايلى دەرەك بار.وسى شامادا شىڭعىس حان ءبىر توپ جاساعىن ءوزى باستاپ، حيند دارياسى بويىندا حورەزم بيلەۋشىسى مۇحاممەدتىڭ باتىر بالاسى جالەل اد ءديندى قۋالاپ جۇرسە، تولە نويان مەرۆ، نيشاپۋر، اۋعانستاندى باعىندىرىپ ۇلگەردى. سۇبەدەي مەن جەبە باسقارعان جاساق كاۆكازدى كوكتەي ءوتىپ، قىپشاق دالاسىن ويرانداۋعا بارا جاتتى. جوشى بولسا ءوزىنىڭ باسقارۋىنداعى قولدى سۇبەدەيگە كومەككە جىبەرىپ، تىنىش جاتىپ قالدى. سۇبەدەي 1224 جىلى ەدىل بويىنان كەرى بۇرىلىپ سامارقاندقا بارار جولدا جوشىنىڭ بۇقارا جاساعىن وزىنە قالدىرىپ كەتتى.جوعارىداعى دەرەكتەرگە قاراعاندا، جوشى حان راسىندا قاندى قىرعىن، جاۋسوقتى سوعىستى قۇپ كورمەگەن سىڭايلى. زەرتتەۋلەرگە قاراعاندا، ۇرگەنش وقيعاسىنان كەيىن جوشى اكەسىمەن ەكىنشى قايتا جولىقپاعان. ءتىپتى، 1224 جىلى حورەزم جورىعىنىڭ جەڭىسىنە وراي قۇلانباسىدا ۆ. ۆلاديميرتسوۆتا اقشەشەك وتكەن ۇلى تويعا جانە وسى جىلدىڭ كۇزىندە ەرتىس بويى بۇقا شوشىعاندا وتكەن جورىق قۇرىلتايىنا جوشى قاتىسپاعان. اكەسىنە ەكى تۇمەن بوز جىلقى سىيعا جىبەرىپ قويىپ جاتىپ العان.1225 جىلى كۇزدە شىڭعىس حان جەر قايىسقان قولىن جانە ەكى ۇلى شاعاتاي مەن وگەدەيدى باستاپ اتاجۇرتىنا قايتقاندا، جوشى قاعاناتتىڭ ءبىر پۇشپاعى قىپشاق دالاسىنا يەلىك ەتىپ قالىپ قويدى. جوعارىداعى ەرتىس بويىندا وتكەن جورىق جيىنىندا جوشىنى قىپشاق دالاسىن بيلەۋشى دارۋعا ەتىپ قالدىرۋ تۋرالى شەشىم قابىلدانادى. ەجەلگى موڭعول جازبالارىندا، ناقتىراق ايتقاندا موڭعولدىڭ قۇپيا شەجىرەسىندە ۇلان باتىر، 1990 ج.، 262باپ قىپشاق اتاۋىن حيپچاك دەپ جازادى. قىپشاقتار جايلى دايەكتى مالىمەت ايتقان ادام ماحمۇد قاشقاري. ول ءوزىنىڭ ديۋاني لۇعات ات تۇرك ەڭبەگىندە، قىپشاقتاردىڭ مەكەنى ەدىل، جايىق، كاسپيي ءوڭىرى، بۇلار عاسىردا وعىزداردى ارالكاسپييدەن وڭتۇستىككە ىعىستىردى دەپ جازادى. مەنىڭ پايىمداۋىم بويىنشا، دەيدى زاردىحان قينايات ۇلى. موڭعول شەرىكتەرىنىڭ كوبى، سونىڭ ىشىندە سۇبەدەي باسقارعان قول تۇركىتەكتەستەردەن قۇرالعان. ال قىپشاق دەگەنىمىز كوشپەلى تۇركىلەر. شىعىس تانۋشى تاريحشى ۆ. تيزەنگاۋزەننىڭ زەرتتەۋ دەرەگىندە جازىلعان دۇنيەگە جۇگىنسەك، موڭعول قولباسشىلارى قىپشاقتارعا حات جازىپ، ءبىز تۋىسقان حالىقپىز، سەندەر الاندارعا بولىسپاڭدار. ولار جات جۇرت دەيدى. بۇدان الاندار جالعىز قالىپ، جەڭىلىسكە ۇشىرايدى. ءبىراق موڭعول قىپشاق دوستىعى دا ۇزاققا بارمايدى. 1223 جىلى بىرىككەن قىپشاق ورىس قولى مەن موڭعولدار بەتپە بەت كەلەدى. بۇل سوعىس تاريحتا قالقا شايقاسى دەگەن اتپەن قالدى. وسى ەكپىنمەن بۇلعارعا سوققى بەرگەن سۇبەدەي قولى كەرى بۇرىلعان جەر كەيىن جوشى قىپشاق ۇلىسىنىڭ باتىستاعى شەبى رەتىندە مويىندالدى.ءسويتىپ، حورەزم جورىعىنان كەيىن ەرتىستەن باستاپ، قاپ تاۋى، بۇلعار دالاسىنا دەيىنگى ۇشى قيىرسىز القاپ، جەتىسۋدىڭ باتىسىنان ەدىلدىڭ قۇيعانىنا دەيىنگى جالپاق جازيرا، ياعني جاعرافيالىق تۇرعىدان بايانداساق: ورتالىق ازيانىڭ باتىس بولىگى، كاۆكاز، قىرىم تۇبەگى، قارا تەڭىز بەن كاما بۇلعارلارىنىڭ جەرى، كولدەنەڭى سىبىردەن سىردارياعا دەيىن جوشى ۇلىسىنا بۇيىردى. ورىس عالىمى گەرمان فەدوروۆ داۆىدوۆ 1972 جىلى ماسكەۋدە جارىق كورگەن وبشەستۆەننىي ستروي زولوتوي وردى اتتى ەڭبەگىندە: جوشى ءوز شاڭىراعىن قىپشاق جەرىندە كوتەردى. ويتكەنى جەرگىلىكتى جۇرت تۇركى قىپشاقتار بولدى دەپ جازىپتى.وسىلاي دۇنيەگە كەلگەن جوشى ۇلىسى 12241481 جىلدارى ءومىر ءسۇردى. اراب پارسى جازبالارىندا يمپەريا اتاۋى جوشى ۇلىسى نەمەسە دەشتي ي قىپشاق دەپ اتالسا، ورىس عالىمى ۆ. بارتولد پەن فرانتسۋز وقىمىستىسى پ. پەلليوتتىڭ ەڭبەكتەرىندە ۇلىق ۇلىس ۆەليكي ۋلۋس دەگەن اتاۋ بەرىلىپتى.جوشى 1225 جىلى 47 جاسىندا دۇنيەدەن ءوتىپ، ۇلىس بيلىگى ەكىنشى ۇلى باتۋدىڭ قولىنا كوشەدى. ول 1256 جىلعا دەيىن باسقاردى. ودان كەيىن باتۋدىڭ ۇلدارى سارتاق پەن ۇلاقشى از عانا ۋاقىت بيلىك قۇرسا، 12571266 جىلدارى بەركە ەل بيلەدى. بۇل كەزەڭدى جوشى ۇلىسىنىڭ ەڭسەلى ءداۋىرى دەيدى تاريحشىلار. ودان كەيىن موڭكەتەمىر 14 جىل، تۇلابۇقا 4 جىل، سوڭىندا توقتى، وزبەك، جانىبەك حاندار كەزەكتەسىپ بيلىك باسىنا وتىردى. بۇل بيلەۋشىلەردى تاريحشىلار جوشىنىڭ ءوز ۇرپاعىنان شىققان حاندار دەپ ەسەپتەيدى. بيلئك جانة ساياسات قازاق تاريحئ
17 قاڭتار 12:42نۇرسۇلتان. قازاقپارات جاپوندىق ميللياردەر يۋساكۋ ماەدزاۆا وزىمەن بىرگە ايدى باعىندىرۋعا دايىن ارۋدى ىزدەستىرىپ، ارنايى بايقاۋ جاريالاعان ەدى.انىقتالعانداي، قاتاڭ ىرىكتەۋدەن ءوتىپ، اۋقاتتى ەر ادامنىڭ سۇيىكتىسى بولۋ ءۇشىن 20 مىڭنان استام نازىك جاندى ءوتىنىم تاستاعان دەپ حابارلايدى ..بايقاۋ قاتىسۋشىلارىنىڭ سانى تۋرالى مالىمەتتەردى ستريمينگتىك سەرۆيسى كەلتىردى. ماەدزاۆانىڭ ايتۋىنشا، ول ومىرلىك سەرىگىن تاۋىپ، شىنايى قارىمقاتىناس قۇرۋدى قالايدى ەكەن.عاشىعىن ىزدەگەن ميللياردەر ءتىپتى، اتتى تەلەشوۋدى جارىققا شىعاردى. ول وزىمەن بىرگە عارىشقا اتتاناتىن سۇيىكتىسىن ءدال وسى شوۋ ارقىلى انىقتاماق. وعان 20 جاستان اسقان ارۋلار قاتىسا الادى.بايقاۋ قاتىسۋشىلارى ميللياردەرمەن قانشالىقتى سايكەس ەكەنىن انىقتايتىن ساۋالناما تولتىردى. ولارعا: جەكە ۇشاعىڭىز بولسا، قاي جەرگە اتتانار ەدىڭىز؟، ەگەر ماەدزاۆا كوزىڭىزشە گاز شىعارسا، نە ىستەيسىز؟ دەگەن ساۋالدار قويىلدى. ارۋلاردىڭ ءار جاۋابى ميللياردەردىڭ كۇلىپ نە مۇڭايىپ تۇرعان بەت ءجۇزى بەينەلەنگەن سۋرەتتەرمەن باعالاندى.جوسپار بويىنشا، ەفيردە ەر ادام بىرنەشە ۇمىتكەرمەن كەزدەسۋ ۇيىمداستىرماق. ال ءوزىنىڭ جۇرەگىن جاۋلاپ، ايدى باعىندىرۋعا دايىن سۇيىكتىسىن ميللياردەرمەن 2020جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا انىقتايدى ەكەن.44 جاستاعى ماەدزاۆا سانگەر جانە كيىم ساتاتىن ونلاين دۇكەنىنىڭ يەسى. ونىڭ بايلىعىن 2 ميلليارد دوللارعا باعالاپ وتىر. ول اي وربيتاسىنا اتتانعان العاشقى عارىشتىق ساياحاتشى بولماق. ۇشۋدى امەريكالىق كاسىپكەر يلون ماسكتىڭ كومپانياسى ۇيىمداستىرماق.2019جىلدىڭ قىركۇيەگىندە جاپوندىق ميللياردەر كومپانياسىنداعى باقىلاۋ پاكەت اكتسياسىن ساتىپ جىبەرىپ، وزىندە تەك باس ديرەكتور قىزمەتىن قالدىردى.
ئىراق ۋە شام مۇھاسىرىلىرىنىڭ قىيامەت ئالامەتلىرىدىن ئىكەنلىكى رەھمەت پەيغەمبىرى تور بېكىتىئىراق ۋە شام مۇھاسىرىلىرىنىڭ قىيامەت ئالامەتلىرىدىن ئىكەنلىكىئەبۇ نەزرە رەزىياللاھۇ ئەنھۇنىڭ مۇنداق دېگەنلىكى رىۋايەت قىلىنىدۇ: بىز جابىر ئىبنى ئابدۇللاھ رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ يېنىدا ئىدۇق، ئۇ مۇنداق دېدى: ئىراق ئەھلىگە ئاشلىق ۋە دىرھەم ئېلىپ كېلىنمەسلىكى يېقىندۇر. بىز: كىملەر تەرەپتىن چەكلىنىدۇ؟، دېدۇق. جابىر: ئۇنى ئەجەملەر چەكلەيدۇ، دېدى. ئاندىن ئۇ مۇنداق دېدى: شام ئەھلىگە دىنار ۋە ئاشلىق ئېلىپ كېلىنمەسلىكى يېقىندۇر. بىز: كىملەر تەرىپىدىن چەكلىنىدۇ؟، دېدۇق. جابىر: رىملىقلار تەرىپىدىن، دېدى. ئۇ بىر ئاز توختىۋالغاندىن كېيىن مۇنداق دېدى: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: ئۈممىتىمنىڭ ئاخىرىدا مال دۇنيانى ساناپ ئولتۇرماستىن ئۇچلاپ بېرىدىغان خەلىپە بولىدۇ. مەن ئەبۇ نەزرە رەزىياللاھۇ ئەنھۇغا: ئۇ خەلىپە ئۆمەر ئىبنى ئابدۇلئەزىزمۇ؟، دېدىم. ئۇ: ياق، دېدى. مۇسلىم رىۋايىتى.بۇ ھەدىستىن تۆۋەندىكى ھەقىقەتلەرنى چىقىرىشىمىز مۇمكىن بولىدۇ:1 ئىراق ۋە شام مۇھاسىرىسىدىن ئىبارەت ئىككى ھادىسە زامان ئاخىرىدا سېخى خەلىپىنىڭ ئوتتۇرىغا چىقىشىدىن ۋە ئاخىرقى ئىسلام خەلىپىلىكى تەسىس قىلىنىشتىن ئىلگىرى بولىدۇ.2 جابىر ئىبنى ئابدۇللاھ رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ شام مۇھاسىرىسىنى زىكرى قىلىپ بولغاندىن كېيىن ۋە خەلىپىنىڭ خەۋىرىنى زىكرى قىلىشتىن ئىلگىرى بىر ئاز توختىۋالغانلىقى كېيىنكى ھادىسىنىڭ ئەۋۋەلقى ھادىسىدىن كېيىنلا يۈز بېرىدىغانلىقىغا ئىشارەت قىلىدۇ. شۇنىڭدەك، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامدىن ئاڭلىغان بۇ ئۈچ ھادىسىنىڭ زامان ئاخىرىدا ئارقا ئارقىدىن يۈز بېرىدىغان ھادىسىلەر ئىكەنلىكىگە دالالەت قىلىدۇ.3 ئەبۇ نەزرە رەزىياللاھۇ ئەنھۇنىڭ بۇ خەلىپىنىڭ ئۆز زامانىسىدا مال دۇنيانىڭ كۆپىيىپ كەتكەنلىكى بىلەن تۇنۇلغان ئۆمەر ئىبنى ئابدۇلئەزىز بولۇشىنى رەت قىلغانلىقى بۇ ھادىسىلەرنىڭ ئارقىمۇ ئارقا يۈز بېرىدىغان ھادىسىلەر ئىكەنلىكىنى تەكىتلەيدۇ. چۈنكى ئۆمەر ئىبنى ئابدۇلئەزىز ئادىللىق، سېخىلىق ۋە ئۇنىڭ دەۋرىدە مال دۇنيانىڭ كۆپەيگەنلىكى بىلەن تۇنۇلغان خەلىپە بولسىمۇ لېكىن ئۇنىڭ ئالدىدا ئىراق ۋە شام مۇھاسىرىلىرى يۈز بەرمىگەنلىكتىن ئەبۇ نەزرە رەزىياللاھۇ ئەنھۇ بۇ ھەدىستە زىكرى قىلىنغان خەلىپىنىڭ ئۆمەر ئىبنى ئابدۇلئەزىز بولىشىنى كەسكىنلىك بىلەن رەت قىلغان.4 بۇ ھەدىستىن ئىراق ۋە شام ئەھلىدىن مال بىلەن ئاشلىقنىڭ بىرلا ۋاقىتتا چەكلىنىدىغانلىقى مەلۇم بولىدۇ. بۇ ئەجەبلىنەرلىك بىر ئىشتۇر. چۈنكى ئىلگىرىكى دەۋرلەدە مۇھاسىرە قىلىنغان شەھەر ئاھالىسى ئاشلىققا ئېرىشىش ئۈچۈن مال بېرەتتى. ئۇ دەۋرلەردە مالنىڭ مەنئى قىلىنىشى تەسەۋۋۇر قىلىنمايتتى. ئىراق ئەھلىدىن ئاشلىق بىلەن مالنىڭ بىراقلا چەكلىنىشى ئۇلارنىڭ مال مەنبەسىنىڭ ئېكسپورت قىلىش ئىكەنلىكىگە، مۇھاسىرىنىڭ ئۇلاردىن ئېكسپورت قىلىشنى چەكلىگىنىدەك، ئىمپورت قىلىشنى ھەم چەكلەيدىغانلىقىغا دالالەت قىلىدۇ.5 جابىر ئىبنى ئابدۇللاھ رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ مۇھاسىرە ھەققىدىكى ئىراق ئەھلىگە مال ۋە دىرھەم ئېلىپ كېلىنمەسلىكى يېقىندۇر دېگەن سۆزى ئىراق ئارمىيىسى كۇۋەيت زېمىنىغا كىرگەندىن باشلاپ تا ھازىرغىچە ئىراق خەلقىگە يۈرگۈزۈلۈپ كېلىۋاتقان ئىمبارگۇغا ئۇيغۇن كېلىدىغان، ئىنچىكىلىك بىلەن ئېيتىلغان سۆزدۇر. ئۇنىڭ بۇ سۆزى مۇھاسىرە دەپ ئىبارەت كەلتۈرۈشتىن ئىنچىكە ۋە تۇغرىدۇر. چۈنكى مۇھاسىرە شەھەرگە باشقىلارنىڭ كىرىشىنى توسقاندەك، شەھەر ئىچىدىكى خەلقنى شەھەرنىڭ سىرتىغا چىقىشنىمۇ چەكلەشنى تەقەززا قىلىدۇ. لېكىن ئىراقتا يۈز بەرگەن چەكلەش خەۋپسىزلىك كېڭىشىنىڭ ئىقتىسادىي، تىجارىي ۋە ئەسكىرىي جەھەتلەردىن ئىراقتىن ئالاقىنى ئۈزۈش قارارى ئارقىلىق چەكلەشتۇر. خەۋپسىزلىك كېڭىشىگە ئەزا دۆلەتلەر بۇ قارارلارغا بويسۇنۇپ كەلدى لېكىن بۇ قارارغا بويسۇنمىغان دۆلەتلەرنى ۋە پەردە ئارقىسىدىكى يۇشۇرۇن ئېلىپ بېرىلغان ئېكسپورت ئىمپورتلارنى ۋە خەۋپسىزلىك كېڭىشىنىڭ چەكلەش قارارى بىلەن كۆپلىگەن دۆلەت ۋە خەلقئارالىق شىركەتلەرنىڭ ئىراق بىلەن ئېلىم سېتىم مۇئامىلىلىرىنى ئۈزگەنلىكىنى نەزەرگە ئالغىنىمىزدا، بۇ چەكلەش تۇلۇق بولمىغان بولدى. چۈنكى چېگرالاردىن قاچاق يوللار بىلەن يۆتكەش ئىشلىرى داۋام قىلىپ كەلدى، ئەينى ۋاقىتتا بەزى دۆلەت ۋە بەزى شىركەتلەر ئىراق بىلەن تىجارەت ۋە ئىقتىسادى ئالاقىلىرىنى ئۈزۈپ كەلدى. مەزكۇر ھەدىستە ئىراق ئەھلىگە ئاشلىق ۋە دىرھەم ئېلىپ كېلىنمەسلىكى يېقىندۇر دەپ ئىنچىكىلىك بىلەن ئىبارەت كەلتۈرۈلۈشنىڭ ھېكمىتى شۇ بولسا كېرەك.مەزكۇر ھەدىستە ئۇنى ئەجەملەر چەكلەيدۇ دېيىلدى. ئەمەلىيەتتە بۇ مۇھاسىرە ياكى چەكلەش ئەرەب بولمىغان مىللەتلەر تەرىپىدىن بولدى.مەزكۇر ھەدىستە شام مۇھاسىرىسى ھەققىدە شام ئەھلىگە دىنار ۋە ئاشلىق ئېلىپ كېلىنمەسلىكى يېقىندۇر. بىز: كىملەر تەرىپىدىن چەكلىنىدۇ، دېدۇق. جابىر: رىملىقلار تەرىپىدىن.. دېيىلگەن بولۇپ، ئىسلام ئەسەرلىرىدە تارىختىن بىرى رىملىقلاردىن ياۋروپالىقلار كۆزدە تۇتۇلۇپ كەلگەن. بۇ ھەدىستىكى ئىنچىكىلىك بىلەن بېرىلگەن جاۋابتا ئىراق مۇھاسىرىسىدىن كېيىن، شام مۇھاسىرىسىدىن ئىلگىرى ناھايىتى چوڭ بىر ھادىسىنىڭ يۈز بېرىدىغانلىقىغا ئۇچۇق دەلىل بار. بۇ ھادىسە قانداق يۈز بېرىدۇ؟ ھازىرقى ياۋروپا ياكى رىم ياۋروپا دۆلەتلىرىنىڭ ئەڭ چوڭى بولغان ئەنگلىيە ۋە فرانسىيىدىن ئىبارەت ئىككى دۆلەت بىلەن خەۋپسىزلىك كېڭىشىدە ۋەكىللىك رولىنى ئوينىماقتا. ئامېرىكا بولسا ھازىرقى ئەسىردىكى دۆلەتلەرنىڭ ئەڭ كۈچلۈكى بولۇپ، خەۋپسىزلىك كېڭىشىگە يېتەكچىلىك قىلىش ئارقىلىق پۈتۈن دۇنياغا ھۆكۈمرانلىق قىلماقتا. ئەسلىدە ئامېرىكا ياۋروپانىڭ جۈملىسىدىندۇر. چۈنكى ئامېرىكا خەلقىنىڭ تېگى تەكتى ھەدىس شەرىپلەردە بەنۇلئەسپەر ياكى رىم دەپ تىلغا ئېلىنغان ياۋروپالىقلاردۇر. ئىراق مۇھاسىرىسىنىڭ مەنبەسى پۈتۈن دۇنيادىن كەلگەن بولسا، شام مۇھاسىرىسى پەقەت رىم تەرىپىدىن بولىدۇ.بۇنىڭ پەقەت بىرلا تەپسىرى بار، ئۇ بولسىمۇ خەلقئارانىڭ ھازىرقى نىزامىنىڭ مەغلۇپ بولىشىدۇر. ئۇنىڭ مەنىسى شۇكى، يەر يۈزىدە ئۆزلىرىنىڭ قارارلىرىنى قۇرال كۈچى بىلەن خەلق ۋە دۆلەتلەرگە مەجبۇرى تاڭىدىغان خەۋپسىزلىك كېڭىشى ياكى ب د ت ھەيئىتى دېگەنلەر بولمايدۇ. بۇ خەلقئارالىق نوپۇز تۈگەيدۇ ۋە يوقايدۇ، ھەتتا شامدا ياكى شام ئەھلىدىن ياۋروپادىكى رىمنىڭ مەنپەئەت ۋە ئىگىلىك ھوقۇقىنى تەھدىتكە ئۇچرىتىدىغان بىر ئىش ئوتتۇرىغا چىققان ۋاقىتتا، ياۋروپا ياكى رىم تەرىپىدىن مەزكۇر ھەدىستە تىلغا ئېلىنغان چەكلەش ئوتتۇرىغا چىقىدۇ.بۇ پەقەت يەھۇدىلار ئۇزۇن يىل نۇرغۇن ھىيلە مىكىرلارنى ئىشقا سېلىپ تەييارلىغان ھازىرقى خەلقئارالىق يېڭى نىزاملار ئۆرۈلۈپ، ئۇنىڭ بارلىق مۇئەسسەسەلىرى تۈگىگەندىن كېيىن بولىدۇ. ھازىرقى كۈرەشلەرنىڭ يۆلىنىشى ھەم ئۆزگىرىدۇ، پۈتۈن دۇنيا بىلەن بوزەك قىلىنىۋاتقان مۇسۇلمانلار ئوتتۇرىسىدا بولۇۋاتقان كۈرەش ئىسلام دۇنياسى بىلەن ياۋروپا ئوتتۇرىسىدىكى كۈرەشكە ئايلىنىدۇ. بۇ كۈرەشنىڭ مۇقەددىمىسى ياۋروپا بىلەن شام ئوتتۇرىسىدا ئوتتۇرىغا چىقىدۇ. ئۇپۇقتا يەر يۈزىدىكى ئىككى چوڭ كۈچ ئوتتۇرىسىدىكى كۈرەشكە تارتىپ بارىدىغان يېڭى دۇنيا سۈرىتىنىڭ ئىشارەتلىرى ئاشكارە بولماقتا. ئاللاھقا شېرىك كەلتۈرگۈچى ياۋروپا بىلەن مەھدى يېتەكچىلىكىدىكى ئىسلام خەلىپىلىكىدىن ئىبارەت بۇ ئىككى چوڭ كۈچ ئوتتۇرىسىدىكى كۈرەش شىددەتلىك چوڭ ئۇرۇشتىن كېيىن مۇسۇلمانلارنىڭ روماغا بېسىپ كىرىشى بىلەن ئاخىرلىشىدۇ.تەرجىمە قىلغۇچى: ئوبۇلقاسىم ئەھمىدى.مەنبە: دوكتۇر مۇستاپا مۇتەۋەللىنىڭ قۇرئان كەرىم ۋە ھەدىس شېرىف مۆجىزىلىرى ھەققىدە ئالتۇن ئېنسىكلوپىدىيە دېگەن كىتابى.29809 ئوقۇلدى : رەسۇلۇللاھنىڭ ھەدىسلىرى
الەۋمەت پەن اكىم، قانشالىقتى جاقىن؟، 11 ، 18 ، 20 ، 21 ، 23 ، 13 ، 15 ، 23 ، 13 ، 18 ، 10 ، 19اشىقتىقتىڭ ءبىر ۇلگىسى وبلىس اكىمدەرىنىڭ تۇرعىندار الدىندا ەسەپ بەرۋىنەن دە بايقالىپ وتىر. وسى ورايدا، الەۋمەت پەن اكىمنىڭ اراسى قانشالىقتى بايلانىستا ەكەنىن الماتى وبلىسىنىڭ باسشىسى اماندىق باتالوۆتىڭ قورىتىندى ەسەبىن تىڭداۋ بارىسىندا باعامداعان ەدىك.بىلتىر الماتى وبلىسىنداعى جالپى وڭىرلىك ءونىم كولەمى بۇرناعىعا قاراعاندا 4،5 پايىزعا ءوسىپ، قارجىلاي ءتۇسىم 3 ترلن تەڭگەگە جەتتى. جالپى، 2019 جىلى ءوڭىر بويىنشا مەملەكەتتىك بيۋدجەتكە 509 ملرد تەڭگە جينالعان. ءبىر جىل ىشىندە 31 مىڭ ادام تۇراقتى جۇمىسپەن قامتىلدى. سونداياق وتكەن دەمالىس ماۋسىمى جەتىسۋ ولكەسى ءۇشىن تابىستى ءوتتى. وڭىرگە 2،3 ملن تۋريست كەلگەن.بيىل وبلىس بيۋدجەتىنەن بولىنەتىن قارجىنىڭ 75 پايىزى تۇرعىنداردىڭ ءالاۋقاتىن ارتتىرۋ مەن تىرشىلىك ەتۋگە قولايلى ورتا قالىپتاستىرۋعا باعىتتالادى. ماسەلەن، ءبىلىم سالاسىنا 59 ملرد تەڭگە جۇمسالماق. ايماقتاعى جولداردى جوندەۋگە 40 ملرد تەڭگە، تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسىن جۇرگىزۋگە 32،6 ملرد تەڭگە، اۋىز سۋمەن قامتۋعا 10،5 ملرد تەڭگە جانە تابيعي گازبەن قامتۋ ىسىنە 3،2 ملرد تەڭگە قارجى قاراستىرىلعان، دەيدى وبلىس اكىمى ا.باتالوۆ.وڭىردە ءالى دە مەكتەپ عيماراتىنىڭ جەتىسپەۋشىلىگى بار. قازىر 38 مەكتەپتە وقۋشىلار ءۇش اۋىسىمدا ءبىلىم الۋعا ءماجبۇر. 20192020 وقۋ جىلىندا 48 مىڭ بالا ءبىرىنشى سىنىپقا بارعان. ياعني، ءبىلىم الۋعا قاجەتتى ورىن سانى بىردەن 20 مىڭعا كوتەرىلدى. ناتيجەسىندە، مەكتەپتەر ءۇش اۋىسىمدا وقىتۋعا ەرىكسىز كوشتى، دەيدى وبلىس اكىمى.بيىل وڭىردە تاعى 13 مەكتەپ عيماراتىنىڭ قۇرىلىسى اياقتالىپ، قولدانىسقا ەنگىزىلەدى. قازىر وبلىس اۋماعىندا 15 700 بالا مەكتەپكە قاتىناپ وقيدى. ولار نەگىزىنەن شاعىن ەلدى مەكەندەر مەن ساياجايلار اۋماعىندا تۇراتىن وتباسىلاردىڭ بالالارى. بالالاردى تاسىمالداۋ بويىنشا تۋىنداعان ماسەلەگە جانىمىز اۋىرادى. بۇل ماسەلەنى تۇبەگەيلى شەشسەك دەيمىز. بيىل مۇقتاج مەكتەپتەرگە 70 جاڭا اۆتوبۋس ساتىپ الىپ بەرۋدى ۇيعاردىق. قازىر وسى ماقساتقا دەپ 1 ملرد تەڭگە بولدىك، بۇل قارجىعا بارلىق مەكتەپ قاجەتتى كولىكپەن 100 پايىزعا قامتىلادى، دەيدى ا.باتالوۆ.وتكەن جىلى الماتى وبلىسىنداعى الەۋمەتتىك كومەككە مۇقتاج جانداردى قارجىلاي قولداۋعا 38 ملرد تەڭگە جۇمسالعان. ونىڭ ىشىندە كوپ بالالى وتباسىلار مەن از قامتىلعان اۋلەتتەرگە بولىنگەن بيۋدجەت قاراجاتى 3،5 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. وتكەن جىلى الەۋمەتتىك جاعىنان قورعاۋدى قاجەت ەتەتىن تۇرعىندار مەن كوپ بالالى وتباسىلارعا كومەك كورسەتۋ ءۇشىن وبلىستىڭ الەۋمەتتىك كارتاسىن جاسادىق. بۇل بويىنشا ارنايى ساناتقا جاتاتىن ادامدار ناقتى كومەك الدى، دەدى كەزدەسۋدە ا.باتالوۆ.اۋماقتا از قامتىلعان وتباسىلاردى كوگىلدىر وتىن جەلىسىنە تەگىن قوسۋ ءىسى دە جولعا قويىلدى، بىلتىر 2277 ۇيگە گاز كىرگىزىلدى. ال 22،6 مىڭ وتباسىنىڭ ۇيىنە ءيىس تيۋدەن ساقتاندىراتىن قوندىرعى بيۋدجەت قاراجاتى ەسەبىنەن ورناتىلدى. وسى جەردە مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جانداردى قولداۋعا باعىتتالعان شارالاردى ايتپاي كەتۋگە بولماس. قازىر وبلىستا 67 500 مۇگەدەك جان تۇرىپ جاتىر. بىلتىر كەمباعال جانداردى وڭالتۋ مەن باسقا دا ماسەلەلەردى شەشۋگە 3،7 ملرد تەڭگە قارجى بولىنگەن. ناتيجەسىندە، تالدىقورعان قالاسى مەن ىلە، قاراساي، تالعار اۋداندارىنان مۇگەدەكتەردى وڭالتۋ ورتالىقتارى اشىلىپ، مۇمكىندىگى شەكتەۋلى بالالار ءۇشىن يگىلىكتى ءىس اتقارىلدى.الماتى وبلىسىنىڭ جەكەلەگەن اۋداندارىندا جەدەل جاردەم قىزمەتىنىڭ ءبىر بريگاداسى 10 مىڭ تۇرعىنعا قىزمەت كورسەتۋگە ءماجبۇر. سونداياق العاشقى مەديتسينالىق كومەك كورسەتۋگە اسىققان دارىگەرلەرگە مىنەتىن كولىك تە جەتىسپەيدى. قازىر جەدەل جاردەم قىزمەتىنىڭ وكىلدەرىنە ءوز مىندەتتەرىن مۇلتىكسىز اتقارۋ ءۇشىن 70 كولىك قاجەت. ءبىرىنشى كەزەكتە كولىك تاپشىلىعىن شەشەمىز. قازىر رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت ەسەبىنەن 35 كولىك ساتىپ الۋعا قارجى ءبولىندى. قالعان 35 كولىكتى وبلىستىڭ قاراجاتىنا الىپ جاتىرمىز، دەدى ءوڭىر باسشىسى.جالپى، وبلىستىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا كادر تاپشىلىعى قاتتى سەزىلىپ وتىر. وبلىس اكىمىنىڭ ەسەبىندە ايتىلعانداي، جەتىسۋدا 214 مامانعا سۇرانىس بار ەكەن. وبلىس تاراپىنان كادر تاپشىلىعىن شەشۋ ءۇشىن دارىگەر دايىندايتىن جوعارى وقۋ ورىندارىمەن تىعىز بايلانىس جاسالىپ جاتىر. قاجەتتى ماماندى وقىتۋ ءۇشىن وبلىستىق بيۋدجەتتەن 18 ميلليون تەڭگە قارجى قارالدى. بيىلدان باستاپ 47 جاس دارىگەر جوعارى مەديتسينالىق وقۋ ورىندارىن ءتامامداپ، وبلىستىڭ اۋداندارىندا جۇمىسقا كىرىسەدى. مەديتسينا سالاسىنداعى مامان تاپشىلىعىنىڭ ءبىر ۇشى جاس دارىگەرلەردى باسپانامەن قامتۋعا تىرەلەدى. اسىرەسە اۋدان ورتالىقتارى مەن اۋىلدارعا بارعان جاس ماماننىڭ تۇراقتاپ قالۋىنا جاعداي جاساۋ كەرەك. بيىل ءبىرىنشى كەزەكتە جالپى تاجىريبە دارىگەرلەرىن تۇرعىن ۇيمەن قامتۋعا كىرىسەمىز. ولارعا ارناپ بارلىق اۋدان مەن قالادان 126 پاتەر ساتىپ الۋدى باستادى. بۇل ماقساتقا 756 ملن تەڭگە بولدىك، دەدى ءوز سوزىندە ا.باتالوۆ.الماتى وبلىسىندا بىلتىر 894 مىڭ شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي پايدالانۋعا بەرىلگەن. بۇل كورسەتكىش 2018 جىلمەن سالىستىرعاندا 25 پايىزعا ارتىق بولعانىمەن، باسپاناعا مۇقتاج جانداردىڭ ۇلەسىن ازايتۋعا مۇمكىندىك بەرمەي وتىر. قازىر تۇرعىن ءۇي كەزەگىندە 50 700 ادام تۇر ەكەن. بىلتىر وبلىستا نۇرلى جەر، 72025، باقىتتى وتباسى مەملەكەتتىك باعدارلامالارى بويىنشا جۇرگىزىلگەن جۇمىستىڭ ناتيجەسىندە 2443 وتباسى باسپانالى بولدى. ونىڭ ىشىندەگى 1779 وتباسى الەۋمەتتىك جاعىنان از قامتىلعان توپقا جاتادى، دەيدى ايماق باسشىسى ا.باتالوۆ.ياعني، وبلىستا تۇرعىن ءۇي قۇرىلىسى بيىل دا قارقىن الماق. ناتيجەسىندە، بارلىق باعىت بويىنشا 3600 وتباسىن باسپانامەن قامتۋ مۇمكىندىگى تۋادى. وسى لەكپەن 2400 كوپ بالالى جانە از قامتىلعان وتباسىنا دا تۇرعىن ءۇي الۋ باقىتى بۇيىراتىن بولادى. ايتپاقشى، باسپانا مۇقتاجدىعىن شەشۋگە مەتسەناتتار دا مىقتاپ كىرىسە باستاپتى. وتكەن جىلى قايىرىمدى جاندار جەكە قارجىسىنا 170 باسپانا ساتىپ الىپ، مۇقتاج وتباسىلارىنا تارتۋ ەتتى.
بەدەندە غەيرى پۇراق پەيدا بولۇپ قىلىشنىڭ سەۋەبى بىلبىلىك بىلوگىباشبەتساغلاملىقبەدەندە غەيرى پۇراق پەيدا بولۇپ قىلىشنىڭ سەۋەبىقۇلتۇق ئاستىدىكى ۋە ئەۋرەتتىكى تۈكلەرنى ئەڭ ئاز ھەپتىدە بىر قېتىم پاكىزە ئېلىپ تۇرمىسىمۇ بەدەن پۇرايدىغان بولىدىكەن. بىز بۇنى مەكتەپتە ئۈگىتىمىز، قۇلتۇق ئاستى ۋە ئەۋرەتتىكى تۈكلەرنىڭ ئۈزۈنلۈقى بىر تال گۈرۈچنىڭ ئىگىزلىكىدىن ئېشىپ كەتسە بولمايدۇ دەپ ئۈگىتىمىز ئوقۇغۇچىلارغا. چۈنكى بۇ تۈكلەرنىڭ ئاستىدا كىر مىكروپلار يۇشۇرنىدۇ، بۇ كىرلەر نەملىك بىلەن ئۇچراشقان ھامان سېسىق پۇراق تارقىتىشقا باشلايدۇ.بىزنىڭ بەزى ئۇيغۇرلىرىمىز بۇ نوقتىلارغا دىققەت قىلىپ بولالمىغاچ، بەزىدە چۈشىنىشمەسلىك، كۆڭۈل ئاغرىقى سادىر بولىدىغان ئەھۋاللارمۇ بولىدۇ.كۆرۈلىشى : 322593 قېتىم
داڭلىق يازغۇچى ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرنىڭ ئىز رومانى ئالمۇتادا كىرىل يېزىقىدا نەشر قىلىندى ئۇيغۇرئاتاقلىق يازغۇچى ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرنىڭ ئالمۇتادىكى ئىنتىزار نەشرىياتى تەرىپىدىن يورۇق كۆرگەن ئىز ناملىق تارىخىي رومانىنىڭ مۇقاۋىسى. 2020يىلى دېكابىر، ئالمۇتا.قازاقىستان مۇستەقىللىق ئالغاندىن بۇيان مەملىكەتتە ياشاۋاتقان ئۇيغۇرلارنىڭ مائارىپ، ئەدەبىيات، ئىلىمپەن، سەنئەت ۋە باشقىمۇ ساھەلەردە داڭقى چىققان شەخسلىرىنىڭ، يەنى دۆلەت ۋە جامائەت ئەربابلىرىنىڭ، ئاتاقلىق مەرىپەتچىلىرىنىڭ، سەنئەتكارلىرىنىڭ، ئالىملىرىنىڭ، يازغۇچىلىرىنىڭ ۋە باشقىلارنىڭ ناملىرىنى ئەبەدىيلەشتۈرۈش، ئۇلارنىڭ قىلغان ئىشلىرىنى تەرغىب قىلىش ئىشلىرىنى كەڭ قانات يايدۇرۇپ كەلگەنلىكى مەلۇم. يېقىندا ئالمۇتادىكى ئىنتىزار نەشرىياتى تەرىپىدىن يورۇق كۆرگەن ئاتاقلىق يازغۇچى ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرنىڭ ئىز ناملىق تارىخىي رومانىنىڭ تۇنجى قېتىم كىرىل يېزىقىدا يورۇق كۆرۈشى شۇنىڭ بىر دەلىلىدۇر.مەزكۇر كىتاب جەمئىي 320 بەتنى تەشكىل قىلغان بولۇپ، ئۇنى ئاتاقلىق شائىر ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف نەشرگە تەييارلىغان. كىتابنىڭ كىرىشمە قىسمىدا مۇنداق دېيىلگەن: ئۇيغۇر خەلقىنىڭ سۆيۈملۈك پەرزەنتى، ئىستادېتلىق شائىر ۋە ئەدىب ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرنىڭ قەلىمىگە مەنسۇپ ئىز رومانى تارىخىي ۋەتىنىمىزدە 35 يىل مۇقەددەم يورۇق كۆرگەن بولسىمۇ، بۇ قېتىم كىرىل يېزىقىدا تۇنجى قېتىم نەشر قىلىنماقتا. خەلقىمىز تارىخىدىكى مۇھىم بىر دەۋرنىڭ ۋەقەلىرىگە بېغىشلىنىپ، ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ خەزىنىسىگە قوشۇلغان نادىر ئەسەرلەر تەكچىسىدىن ئورۇن ئالغان مەزكۇر ئەسەر بىلەن تونۇشقان كىتابخانلىرىمىز ئۈچۈنمۇ بېباھا مەنىۋى ئوزۇق بولۇپ قالغۇسى.رادىيومىز زىيارىتىنى قوبۇل قىلغان ئىنتىزار ژۇرنالىنىڭ باش مۇھەررىرى، شائىر ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف قېرىنداش قازاق خەلقىنىڭ مۇستەقىللىق بايرىمىنىڭ قىممىتىنى، قەدرىنى ئۇيغۇرلارنىڭ ياخشى چۈشىنىدىغانلىقىنى، چۈنكى ئۇيغۇرلارنىڭ مۇستەقىللىققا بەك زار بولۇپ كەتكەنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، مۇنداق دېدى: بىز مۇستەقىللىق بايرىمى ئالدىدا خەلقىمىزگە ئوقۇشقا تېگىشلىك ئىز رومانىنى سۇندۇق. بۇ رومان 35 يىل بۇرۇن ئانا ۋەتىنىمىز ئۇيغۇرىستاندا چىققان. چىققاندىن كېيىن يىغىۋېلىنىپ، كۆيدۈرۈپ تاشلانغان. لېكىن ئۇ ئەرەب يېزىقىدا چىققىنى ئۈچۈن بىز ۋەتەنگە كىرگەندە ئېلىپ چىققان. بىزدە ساقلىنىپ قالغان. ھازىر ئۆيىمىزنىڭ بايلىقى بولۇپ، شۇ كىتابلىرىمىز تۇرۇۋاتىدۇ. ئامېرىكادا ياشايدىغان قاھار بارات دېگەن ئالىمىمىز ناھايىتى توغرا گەپ قىپتۇ. ھەقىقىي ئۇيغۇر بولۇش ئۈچۈن ئۇ ئىز رومانى بىلەن ئانا يۇرت رومانىنى ئوقۇغان بولۇشى كېرەك. شۇ ئىككى روماننى ئوقۇغان ئۇيغۇرنى مەن كامىل ئۇيغۇر، تولۇق يېتىلگەن ئۇيغۇر دەپ تونۇيمەن دەپ ئېيتقانىكەن. مەن قېرىندىشىمىزنىڭ شۇ پىكرىنى ئىككى قولۇمنى كۆتۈرۈپ تۇرۇپ قوللايمەن. ھەقىقەتەن شۇنداق.ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف مۇشۇ يىلى ئەتىياز پەسلىدە باشلانغان كورونا ۋىرۇسى ۋاباسى سەۋەبى بىلەن كۆپلىگەن نەشىرلەرنىڭ توختاپ قالغانلىقىنى، ئەنە شۇ چاغدا ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرنىڭ مەزكۇر ئىز رومانىنى كىرىل يېزىقىدا نەشر قىلىش ئىستىكىنىڭ پەيدا بولغانلىقىنى ۋە دەررۇ بۇ ئىشقا كىرىشكەنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويدى. ئۇ بۇ روماننى ئۇيغۇر ئاھالىسى ئارىسىدا تەشۋىق قىلىشنىڭ مۇھىملىقىنى ئالاھىدە تەكىتلىدى.زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغان ئاتامۇرا نەشرىياتى ئۇيغۇر تەھرىراتىنىڭ باشلىقى مالىك مەھەمدىنوف ئابدۇرېھىم ئۆتكۈرگە ئوخشاش شائىريازغۇچىلار ئىجادىيىتىنىڭ مەتبۇئات سەھىپىلىرىدە، ئايرىم نەشىرلەردە، مەكتەپ ئوقۇش قوراللىرىدا داۋاملىق يورۇتۇلۇپ تۇرۇۋاتقانلىقىنى بىلدۈردى.ئەدەبىياتشۇناس ئالىم، فىلولوگىيە پەنلىرىنىڭ نامزات دوكتورى ھاكىمجان ھەمرايېف ئەپەندى مۇنداق دېدى: ھەقىقەتەن، بىزنىڭ مەنىۋى بايلىقىمىز بولغان تارىخىي ۋە مەدەنىي يادىكارلىقلىرىمىز ئەنە شۇ تارىخىي ۋەتىنىمىزدە ئورۇنلاشقان. شۇنىڭ ئۈچۈن قازاقىستاندىكى ئۇيغۇرلار پەقەت يەتتىسۇ تەۋەسىدىلا ئەمەس، بەلكى تارىخىي ۋەتىنىمىزدە بارلىققا كەلگەن شۇنداق قەدرىيەتلىرىمىزنى تەرغىب قىلىش ئىشلىرىغا ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىپ كېلىۋاتىدۇ. كۆپ ئەسىرلىك تارىخقا ئېگە ئەدەبىي يادىكارلىقلىرىمىزنى ۋە شۇنداقلا كېيىنكى دەۋرلەردە نەشر قىلىنىۋاتقان بۈيۈك ئەسەرلىرىمىزنى ۋە ئۇلارنىڭ مۇئەللىپلىرىنى بولۇپمۇ ياش ئەۋلادلار ئارىسىدا تەرغىب قىلىشتا قازاقىستاندا دۆلەت خىراژىتىگە نەشر قىلىنىۋاتقان ئۇيغۇر ئەدەبىياتى پېنى دەرىسلىكلىرىنىڭ مۇھىم رول ئويناۋاتقانلىقى ياخشى مەلۇم.ئىگىلىشىمىزچە، قازاقىستاندا داڭلىق يازغۇچى ۋە شائىرلارنىڭ ئىجادىيىتىنى تەرغىب قىلىش مەقسىتىدە ئۇيغۇر تىللىق مەكتەپلەر ۋە باشقىمۇ تۈرلۈك جەمئىيەتلىك بىرلەشمىلەر ھەر خىل پائالىيەتلەرنى ئۇيۇشتۇرۇپ كەلمەكتىكەن. مۇنداق پائالىيەتلەر ئەلدە ئۇيغۇر تىلىدا چىقىۋاتقان ئۇيغۇر ئاۋازى، ئاسىيا بۈگۈن، ئاخبارات قاتارلىق گېزىت ۋە ژۇرناللاردا يورۇتۇلماقتا.
اقبوز ارمان ادىرنا ۇلتتىق پورتالىبۇگىن ابايدىڭ جاسىنا كەلگەن تالانتتى شايىر سۆەتقالي نۇرجانوۆتىڭ ءسوز ونەرىندەگى العاشقى ادىمدارى تۋرالى كەزىندە قالامداس دوسى امانتاي ءشارىپ تە پىكىر جازعان ەكەن. 1988 جىلى حاتقا ءتۇسىپ، 1989 جىلى جۇلدىز جۋرنالىندا، سودان سوڭ 1990 جىلى ۋاقىت جانە قالامگەر جيناعىندا جاريالانعان بۇل پايىمدامالاردى سول زامانداعى ادەبي دامۋدىڭ كونتەكسىندە قاراستىرعان ابزال. ماقالانى ىقشامداپ ۇسىندىق.قازاقتىڭ بەلگىلى اقىن قىزى كۇلاش احمەتوۆا كەيىنگى جىلدارداعى پوەتيكالىق احۋالدىڭ بايىبىنا بويلاپ بارعان ءبىر ساتىندە:ءبىزدىڭ ارۋ سىڭلىلەر بەينەلەرى،ۇلى جۇرەك تىلىندە سويلەمەدى، دەگەن جولداردى جازعان بولاتىن.بازىنانازدىڭ كىمگە باعىشتالعانى ابدەن تۇسىنىكتى. ءبىر جاعىنان، نەگىزى جوق ەمەس پايىم. جىگىتتەردىڭ ماحاببات تاقىرىبىنا جازعان ولەڭدەرى سانى جاعىنان ازدىق ەتپەسە دە، مازمۇنى مەن تولعانىسى تۇرعىسىنان كوپ رەتتە تالاپ دەڭگەيىنەن بالكىم، وقىرمان قىزكەلىنشەكتەر جۇرەگىنەن شىقپاي جۇرگەنى راس. بۇل تولعاقتى ماسەلە. جۇمەكەن ايتپاقشى، ارۋلار دەپ باستاساڭاق ءبىر ويدى، ءسوز سوڭىن جۇرت توسەككە اكەپ تىرەيدى. مۇمكىن، ادامگەرشىلىكەستەتيكالىق باعدارىمىزدان جاڭىلىپ قالدىق پا ەكەن؟..ايتكەنمەن، مۇلدەم باز كەشۋدىڭ دە ءجونى جوق ءتارىزدى. مىنە، ەڭ نازىك تاقىرىپتاعى ولقىلىقتاردىڭ ورنىن بىتەيتىن ءبىر دۇنيە جاس اقىن سۆەتقالي نۇرجانوۆتىڭ جالىن جۋرنالىندا جاريالانعان ارال قىزىنا اتتى ولەڭدەر توپتاماسى. كەزىندە دۋالى اۋىز اقساقالىمىز ءابدىلدا تاجىباەۆ وعان قاتىستى جىلى تىلەك ءبىلدىرىپ، اق باتاسىن بەرگەنى بەلگىلى.وقتى مىلتىق تۇرا ما، اتىلماي تۇك،اشىلدى سول قۇپيا حاتىم قايتىپ؟!انام ەستىپ قويىپتى، ۇيقىسىراپ،جاتقانىمدا ءوزىڭنىڭ اتىڭدى ايتىپ...ادەمى ەمەس پە؟! مەن سەنى وڭىمدە دە كورەم، تۇسىمدە دە كورەم دەگەن ىڭعايدا ءجيى ۇشىراساتىن دولبارسىز توگىلىستەرگە قاراعاندا بۇل شۋماقتا الدەقايدا اسەرلى سۇيكىمدىلىك بار. عاشىقتىقتىڭ تىلسىم كۇيىن ايداي الەمنەن كوكىرەگىندە جاسىرىن ۇستاپ، قاستەرلەپ جۇرگەن، بىراق ونى ەڭ جاقىن جاناشىرى اناسىنان بۇگىپ قالا الماعان مۇڭلىق جاننىڭ شىنايى دا پاك تەبىرەنىسى اڭعارىلادى...وسى پافوسقا قوسىمشا بيىك اڭسار، اسقاق قۇشتارلىق سۆەتقاليدىڭ تىرناقالدى تۋىندىلارىنا ءتان ەتەنە قاسيەت دەسەك قاتەلەسپەسپىز اڭساۋ بار جاندا ەسءتۇسسىز! تىمتىم الىستاتەك مەنى كۇتىپ جاتقان ءبىر اق الەم بارداي!.جاس اقىن قازاق ۇعىمىندا كيەلى سانالاتىن اق، بوز تۇستەردى مول قولدانادى. وبرازدى سۋرەتتەردى وسى بوياۋلاردى ارالاستىرا وتىرىپ، قارا ءتۇستى فوننىڭ اياسىندا جاساۋعا بەيىم. تۇنگى قيال اتتى ولەڭىندەگى مىنا جولدار سونىڭ ايعاعى:... قارا سۋدا قالعىعان اققۋعا ۇقساپ،اق كويلەكپەن كورىنسە ەلەسىڭ الدىمنان....اق بوز اتىم جەتكىزسە الىپۇشىپ ءبىرقارا تۇندە قالعىعان، اعارعان مۇراتقا.ءداستۇرلى ارنالاردان سۋسىنداعان سۆەتقالي جىرلارىنىڭ رۋحى دا، ناقىشى دا قازاقى. ونىڭ تۋىندىلارىنداعى ساحارا تۇرمىسىن اسپەتتەيتىن ءارتۇرلى رەاليالار ارۋانا، قارا سابا، تاس قورىم، ارعىماق، ت.ب., ءارىبەرىدە وتكەن حالىقتىق تۇلعالار ابىل، ساتتىعۇل، ت.ب. تازا تاريحي نەمەسە ەتنوگرافيالىق دەرەك رەتىندە قالىپ قويماي، بۇگىنگى زاماننىڭ تىنىستىرشىلىگىمەن ساباقتاستىق تاۋىپ، استارلاسىپ جاتادى. اقىننىڭ بالاڭ كەزىندەگى اسپاني رومانتيزم ومىرلىك ماتەريالمەن مولىعىپ، دارالىعى باسىم جاڭا ءبىر ساپا تۇزگەن. جاس قالامگەردىڭ كوركەم وي جۇيەسىنە ۇلتتىق بوياۋلاردىڭ سىڭىستىلىگى بۇلجىماس تابيعي قاسيەتتەرىنىڭ ءبىرى. مىسالى:كۇلدىركۇلدىر كۇرەڭ تاي كىسىنەسە،بىلدىربىلدىر كۇندەردى ساعىنامىن.ارالاسىپ كەتە بارام حالىقپەن،ۇيىرىممەن تابىسقانداي قايتادان.قاڭعىپ جۇرەم قاشاعان ءبىر جىلقىداي، ت.ب.سۆەتقاليدىڭ شىن ماعىناسىندا جانجاقتى دا تولىمدى سۋرەتكەرلىكتى مۇرات تۇتاتىندىعى سەزىلەدى. قانجىعاسىنا بۇيىرعان ولجاجەتىستىكتەرى وسىنىڭ توڭىرەگىنە سايادى.ول كورۋدىڭ اقىنى:...تورسىق شەكە ءسابيدىڭ كەكىلىندەيكۇن شەتىندە شوكىم بۇلت جەلبىرەپ تۇر....اسپان دەگەن ءنان تاباق، ال كۇن بولسا،سارى مايداي تاباقتىڭ تۇبىندەگى.... توبەشىكتىڭ ءدال ۇستىنەن اي شىقتى،بوبەشىكتەن شىققاندايىن ءسۇت اتىپ.ول ەستۋدىڭ اقىنى:... گۋىلدەيدى سالقىن جەل ءالسىنءالسىن،الدەقايدا جاتقانداي مىستان جىلاپ....سىپسىڭسىپسىڭ جەل سويلەپ كەتتى الدىمنان.ول قوزعالىسقيمىلدىڭ اقىنى:ءتۇنى بويى، شىركىناي، تولعاتقان تال،تاڭ اتقانشا قويدى عوي ءبۇر جارا الماي....جۇلدىزدار دا تاپ بۇگىنكوز قىسۋدان جالىققان.وسى سەكىلدى ادەمى ايشىقتار سۆەتقالي ولەڭدەرىنىڭ تۇتاس مازمۇنىنا نۇقسان كەلتىرمەي، جونىمەن سالىنعان ويۋورنەكتەي ءوڭىن اشىپ تۇرادى. اقىن فانتازياسىنىڭ ۇشقىر ءارى باي ەكەندىگىن ايعاقتايتىن باسقا دا مىسالدار بارشىلىق... ءبىر قاراعاندا، اۋلادا جايباراقات قىدىرىستاپ جۇرگەن كادۋىلگى اق تاۋىق پەن اسپانداعى قاسيەتتى ايدىڭ اراسىندا قانداي بايلانىس بولۋى مۇمكىن؟ سويتسەك، بار ەكەن. وعان دالەل سۆەتقاليدىڭ التىن ايدار اق تاۋىق اتتى ولەڭى. جاڭا تۋعان اي جۇمىرتقانى جارىپ شىققان بالاپان، ال جۇلدىزدار قورەككە شاشىلعان تارى. سول جەمدى تەرىپ جەپ تولعان اي التىن ايدار اق تاۋىق. بۇلت شىقسا، كۇلگە اۋناعانداي، باۋىرىن كوك توسىنە سۇيكەپسۇيكەپ الادى. ون بەس كۇن كورىنبەي كەتكەنى كەتەگىندە جۇمىرتقا باسىپ جاتقاندىعى. سۆەتقالي وسىلايشا بەيقام تىرشىلىك يەسى مەن كوسموگونيالىق ۇعىمداردى ادەمى ۇيلەستىرىپ، مەزگىل قوزعالىسىنىڭ اسەرلى پوەتيكالىق سۋرەتىن جاسايدى. بىراق تومەندىگى شۋماق بولماسا، سۋرەت تەك سۋرەت كۇيىندە قالار ەدى:اق اسپانعا شىققان كەزدە جاڭادان،قاۋىپ ويلاپ قاراي بەرەم انىقتاپ.جۇمىرتقانى جارىپ شىققان بالاپاناينالعانشا التىن ايدار تاۋىققا.بۇكىل الەمدىك اپات قاۋپى ءتونىپ تۇرعان كەزەڭدە وتپەلى تىنىشتىق پەن قاننەنقاپەرسىز سۇلۋلىققا الدانباي، دۇنيەنىڭ مانىنە ءۇڭىلۋ كەرەكتىگىن مەڭزەيتىن بۇل ولەڭنەن ادامزات تاعدىرىنا الاڭداعان اقىننىڭ ويسەزىمى بىلىنەدى...1988 جىل، شىلدە.ۇلت ۇعىمىن ۇلعايتقانموڭكە ءبيدىڭ ۇرپاعىقانايۇلى جانە قانيپاشبايقاتپادى بۇل ءومىرقاراتەرەڭگە تاراس كەلگەن جىل
وقۋاعارتۋ مينيسترلىگى توراپ ارقىلى وقتىۋ تالابىن ايقىندادى: : 20200214 10:20وپتەگەن ادامداردىڭ نازارىن اۋداردى. سوندىقتان وقۋاعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى تىلشىلەردىڭ سۇراۋىنا جاۋاپ بەرگەندە: وقۋشىلاردان ءار كۇنى توراپتا ۇيرەنۋدى ٴماجبۇري تالاپ ەتۋىنە بولمايدى. سونداياق، بارلىق وقىتۋشىلاردان ءماجبۇري كەسكىنگە الۋدى تالاپ ەتۋ قۇبىلىسىنا تيىم سالىپ، وقۋشىلار مەن وقىتۋشىلاردىڭ اۋىرتپالىعىن ورىنسىز ارتتىرۋدان ساقتانۋ كەرەك، دەدى.باستاۋىش مەكتەپ تومەن جىلدىقتارىنىڭ توراپقا شىعىپ ۇيرەنۋىنە، ءبىرتۇتاس قاتاڭ تالاپ قويىلمادىوقۋاعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى بىلاي دەدى: توراپتا ۇيرەنۋ تالابىندا، كەيبىر جەرلەردىڭ تاماشا وقىتۋ ادىستەرىنەن پايدالانۋعا بولادى. باستاۋىش مەكتەپ تومەن جىلدىقتارىنىڭ توراپقا شىعىپ ۇيرەنۋىنە، ءبىرتۇتاس قاتاڭ تالاپ قويىلمايدى. اتاانالار مەن وقۋشىلار ءوز ەركىمەن تاڭدايدى. باسقا وقۋ ساتىسىنداعى وقۋشىلارعا ۋاقىت شەگىن، مولشەرىن شەكتەۋ جونىندە ناقتى بەلگىلەمە شىعارىپ، وقۋشىلاردىڭ توراپتا ۇيرەنۋ ۋاقىتىنىڭ تىم ۇزاق بولۋىنان ساقتانۋ قاجەت.سونداياق، وقۋشىلاردان ءار كۇنى توراپقا شىعىپ ۇيرەنۋدى، ۇيرەنۋ كەسكىنىن ءماجبۇري جولداۋدى تالاپ ەتۋگە بولمايدى، وقۋشىلاردىڭ اۋىرتپالىعىن ورىنسىز ارتتىرۋدان ساقتانۋ كەرەك. وقۋشىلاردىڭ دەمالىس ۋاقىتىن ۇيلەسىمدى ورنالاستىرۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، ساباق ارالىعىنداعى دەمالىس ۋاقىتىن ۇزارتۋ، كورۋ قۋاتىن ارتتىرۋ گيمناستيكاسىن جاساتۋ، دەنە شىنىقتىرۋدى كۇشەيتۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى كورۋ قۋاتىن قورعاپ، دەنە قۋاتىن ارتتىرىپ، دەنساۋلىق اقاۋسىزدىعىنا كەپىلدىك ەتۋ قاجەت.بالالار باقشاسىنىڭ توراپتا وقىتۋ قيمىلىن ورىستەتۋىنە قاتاڭ تيىم سالىنادى.بارلىق وقىتۋشىلاردان ءماجبۇري كەسكىنگە الۋدى تالاپ ەتۋ قۇبىلىسىنا تيىم سالىنادىوقۋاعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى تاعى بىلاي دەدى: ساباقتى توقتاتىپ، توقتاۋسىز ۇيرەنۋ قىزمەتىن قانات جايدىرعاندا، توراپتا وقىتۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەپ، وقىتۋشىلاردان ساباقتى ءماجبۇري كەسكىنگە الۋدى جاپپاي تالاپ ەتۋدىڭ قاجەتى جوق. بارلىق وقىتۋشىلاردان كەسكىنگە الۋدى ءماجبۇري تالاپ ەتسە، ساپا جاعىنان قامتاماسىزداندىرۋ قيىن بولىپ قالماستان، وقىتۋشىلاردىڭ جۇگىن دە اۋىرلاتادى. سونداياق بايلىق قاينارىن ىسىراپ ەتەدى، مۇنداي جايتتى ٴسوزسىز تەجەۋ كەرەك.مەملەكەت، جەرگىلىكتى ورىن، مەكتەپتەردىڭ قازىرگى ەڭ ساپالى توراپ ساباعى بايلىعىنان تولىق پايدالانۋ. شىنىندا مۇقتاجدىق بولسا، از ساندى تاڭداۋلى تىرەكتى وقىتۋشىلاردى توراپ ساباعىن لايىقتى تۇردە جاڭادان كەسكىنگە الۋعا ۇيىمداستىرىپ، قاجەتتى تولىقتىرىپ، ساپالى بايلىقتان ورتاق يگىلىكتەنۋىنە بولادى.ساباقتى توقتاتىپ، توقتاۋسىز ۇيرەنۋ جالاڭ ماعىناداعى توراپتا ساباق وقۋدى مەڭزەمەيدىساباقتى توقتاتىپ، توقتاۋسىز ۇيرەنۋدىڭ ۇيرەنۋ مازمۇنى مەن ۇيرەنۋ ٴتاسىلىن قايتكەندە دۇرىس يگەرۋگە بولادى؟ وقۋاعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى:ساباقتى توقتاتىپ، توقتاۋسىز ۇيرەنۋ جالاڭ ماعىناداعى توراپتا ساباق وقۋ ەمەس، سونداياق مەكتەپ ساباعىن وقۋ دا ەمەس، قايتا كەڭ ماعىناداعى ۇيرەنۋدى مەڭزەيدى،دەدى.ول تاعى بىلاي دەدى: كەيبىر جەرلەردە توراپ ارقىلى وقىتۋ جۇمىسى، تەك ساباقتى توقتاتىپ، توقتاۋسىز ۇيرەنۋ تاسىلدەرىنىڭ ءبىرى عانا، ايتالىق ينفورماتسيالانعان تاسىلدەردەن پايدالانىپ وقىتۋ جۇرگىزۋ جونىندەگى تاماشا ىزدەنىستىڭ ءبىر ءتۇرى. ءىس جۇزىندە، وقۋشىلاردىڭ ءوسىپجەتىلۋىنە، العا باسۋىنا ءتيىمدى مازمۇن جانە ءتاسىل بولسا بولعانى.ۇيدە وتىرىپ ۇيرەنۋدى، مەكتەپ ساباقحاسىندا وقىتۋدىڭ ورنىنا قويۋدان ساقتانعان ءجونبۇدان سىرت، وقۋاعارتۋ مينيسترلىگى مىنانى باسا دارىپتەدى: ۇيدە وتىرىپ ۇيرەنۋدى، مەكتەپ ساباقحاناسى وقىتۋىنىڭ ورنىنا قويۋدان ساقتانعان ءجون. رەسمي وقۋ باستاپ، ساباقحانا وقىتۋى قالپىنا كەلتىرگەننەن كەيىن، جەرجەردەگى مەكتەپتەر وقۋشىلاردىڭ ۇيلەرىندە ۇيرەنۋ جاعدايىن مۇقيات تەكسەرىپ، وقىتۋ جوسپارىن باعىتتامالى تۇردە جاساۋى كەرەك.اسىرەسە، اۋرۋدىڭ الدىن الۋ، سوققى بەرۋ قىزمەتىنىڭ ٴبىرىنشى شەبىندەگىلەردىڭ پەرزەنتتەرى مەن اۋىل قىستاقتاعى قامقورشى قاسىندا جوق بالالاردىڭ ۇيرەنۋىنە جەتەكشىلىك ەتۋ مەن قامقورلىق جاساۋدى كۇشەيتۋى ءتيىس.قاربالاس مەزەتتەن اۋاشالانىپ توراپقا شىعۋعا، باعىتتامالى جەتەكشىلىك ەتۋ تالاپ ەتىلدىتوراپتىڭ قالىپتى اينالىمىنا كەپىلدىك ەتۋتوراپتا وقىتۋدىڭ نەگىزگى العى شارتى. ەلىمىزدىڭ ادام سانى كوپ، جەرجەردىڭ توراپ نەگىزدىك شارتجاعدايىنداعى پارىق ءبىرشاما زور بولعاندىقتان، وقۋ ۋاقىتى ۇزارعان ۇقساس ءبىر مەزگىلدە توراپتا شوعىرلى ۇيرەنىپ، توراپ بوگەلىسى جارىققا شىقتى.وقۋاعارتۋ مينيسترلىگى: جەرجەر ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ تاراۋلارىمەن، سونداياق توراپ اينالىمى كاسىپورىندارىمەن سايكەسۋ تەبىنىن ارتتىرۋدى. سونداياق جەرگىلىكتى ورننىڭ توراپ جاعدايى، قىزمەت وتەۋ قابىلەتى، وقۋشىلاردىڭ ورنالاسۋ جاعدايىنا قاراي تالداۋ جۇرگىزىپ، تۇجىرىم جاساپ، قاربالاس مەزەتتەن اۋاشالانىپ توراپقا شىعۋعا، باعىتتامالى جەتەكشىلىك ەتۋدى تالاپ ەتتى.مەكتەپ سىرتىنداعى تاربيەلەۋ قۇرىلىمدارىنىڭ جەلىدەگى تاربيەلەۋ ارەكەتى ارناعا تۇسىرىلەدىقازىرگى مەكتەپ سىرتىنداعى تاربيەلەۋ قۇرىلىمدارىنىڭ تاربيەلەۋ ارەكەتىن قالاي ارناعا ءتۇسىرۋ جونىندە، وقۋاعارتۋ مينيسترلىگى مىنانى قايتالاي دارىپتەدى: جەرجەردىڭ تالابىنا ساي، جەلىدەن تىس تاربيەلەۋ ارەكەتىن توقتاتىپ، ءوز بەتىمەن الدىن الا كۋرس اشىپ، وقۋشىلاردىڭ شوعىرلانۋىنا مۇرىندىق بولۋىنا بولمايدى، جۇقپالى اۋرۋدىڭ تارالۋىنان قاتاڭ ساقتانۋ قاجەت.جەلىدە تاربيەلەۋ ارەكەتىن ارناعا ءتۇسىرۋ ءۇشىن، ولشەمنەن اسىرىپ جىبەرۋ، سونداياق ەمتيحانعا جەتەكشىلىك ەتۋ، جالعان ۇگىت جۇرگىزۋ، اتاانالاردى الاڭداتۋ سياقتى زاڭعا، بەلگىلەمەگە قايشى ارەكەتتەردى قاتاڭ تەكسەرىپ انىقتاپ، ءبىرجاقتىلى ەتۋ كەرەك.وقۋاعارتۋ مينيسترلىگى توراپ ارقىلى وقتىۋ تالابىن ايقىندادى تاياۋدا، ٴىشىنارا جەرلەر توراپتا ساباقتى توقتاتىپ، توقتاۋسىز ۇيرەنۋ قىزمەتىن ىركەستىركەس باستاپ، ك
كاسىپكەرلەر كەدەي شارۋالارعا كەسىرىن تيگىزۋدە ادىرنا ۇلتتىق پورتالىكاسىپكەرلەر كەدەي شارۋالارعا كەسىرىن تيگىزۋدەەلدەن حابار !بيىلعى كوكتەم جاۋىن شاشىندى بولدى. ەگىن بىتىك شىقتى. قازاقتىڭ جالپاق تىلىمەن ايتقاندا تىنىپ قالدى. بىراق سونى وراتىن تەحنيكا تاپشى. ارپا بيدايدىڭ ورىپ جيىپ الار ۋاقىتى ءوتىپ كەتسە دە ءلى كۇنگە ورىلماي جاتقان ەگىس القاپتارى بار. ماڭسارىنىڭ پىسەتىن كەز جەتتى. ارپا بيداي تولىعىمەن ورىلىپ بىتپەي جاتىپ كومبايندار ماڭسارى ورۋعا كىرىسىپ كەتتى. تەحنيكانىڭ ءبرى جەكە مەنشىك، ونىڭ ءوزى از. بۇرىنعىداي كولحوز سوۆحوزدار جوق!بيىل جەم ءشوپ بىتىك شىققانىمەن باعاسى ارزانداعان جوق، شارىقتاپ تۇر. ونىڭ سەبەبى اناۋ مىڭداپ بورداقى بايلايتىن فەرمەرلەردىڭ سەرى. كسىپكەر اتانىپ العان سولار جەم ءشوپتىڭ باعاسىنا قاراماي جيىپ الاتىن بولدى. سونىڭ سەرىنەن بىلايعى شارۋا حالىققا مال ۇستاۋ ءتيىمسىز بولىپ بارادى. ال سول فەرمەرلەر كسىپكەرلەر ونسىزدا ۇكىمەتتەن سۋبسيديا الىپ وتىر. سۋبسيديانى قايتارىمسىز جەپ كەتەرگە بەرىلەتىن اقشا دەپ ايتادى ءبىزدىڭ جاقتا. قاراپايىم شارۋانىڭ وزىندە تەحنيكاسى بولماعاسىن وزىنە تيەسەلى ازىن اۋلاق جەردى يگەرۋى قيىن، قىمباتقا تۇسەدى، كەتكەن شىعىنى ءوزىن اقتامايدى. قاراپ تۇرساڭ، ءبىزدىڭ وكىمەت ساياساتى بايلار بايىپ كەتە بەرسىن، كەدەي كەدەيلەنىپ قالا بەرسىن دەگەنى سياقتى. مۇنى مەن عانا ەمەس ەل ءىشى تۇگەل ءبىلىپ العان، ايتىپ تا ءجۇر! ەل ىشىندەگى دل وسىنداي مسەلەلەردى ءبىزدىڭ شوكەەۆ مىرزا كومباينعا مىنگەن كەزدە ءبىلدى ما ەكەن؟! ي قايدام اۋ.. سەبەبى ول كىسى توڭىرەگىندە قولپاشتاپ جۇرگەن كسىپكەرلەرگە قاراپ حالىقتىڭ جاعدايىن جاقسى دەپ تۇسىنگەن بولار...سونىمەن، بيىلعى ەگىن بىتىك شىققانىمەن ارپا بيداي كيلوسى 7580 تەڭگە، كەبەكتىڭ كيلوسى 6065 تگ. شروتتىڭ كيلوسى 110 تگ. جوڭىرشقا پرەستىڭ ءبىر داناسى 450 500 تەڭگەدەن بولىپ تۇر. فەرمەردىڭ مال باسى ءوسىپ جاتقانىمەن، بىلايعى قارا حالىقتىڭ قولىندا ۇستاپ وتىرعان مال باسى سانى جىلدان جىلعا كەمىپ بارادى!ال، قازاقستاندا فەرمەر كوپ پە، قارا حالىق كوپ پە؟! ەسەبىنە ءوزىڭىز جاتە بەرىڭىز..ءسىز جاقتا جەم ءشوپ باعاسى قانداي..؟!ءبىرتانوۆ: ۆاكتسيناتسيا تۋرالى شىندىق مىناۋ...
كۆپىيىش ئىقتىدارى كۈچلۈك ئاياللارنىڭ بۇ خىل ئالاھىدىلىكلىرى بار ئانابالىلار ئاشپەز تور بېكىتىھەيىز كۆرۈشى نورمال ھەم دەل ۋاقتىدا بولىدۇئاياللارنىڭ ھامىلدار بولۇشىنىڭ ئالدىنقى شەرتى، ھەيىز كۆرۈشى؛ چۈنكى بۇ جەرياندا ئاياللار تۇخۇم ئىشلەپچىقىرىدۇ. كۆپىيىش ئىقتىدارى نورمال ئاياللارنىڭ بۇ شارائىتى ئەۋزەل بولۇپ، ئۇلارنىڭ ھەيىز كۆرۈشى نورمال ھەم دەل ۋاقتىدا بولىدۇ. ھەيىزنىڭ نورمال ھەم قانۇنىيەتلىك بولۇشى، ئايال كىشىنىڭ بالىياتقۇسى ۋە تۇخۇمداننىڭ ساغلام ئىكەنلىكىنى چۈشەندۈرىدۇ.بەدەن شەكلى نورمال كىلىدۇبەدەن شەكلىنىڭ نورمال بولۇشى، كۆپچىلىك ئاسانلا نەزەردىن ساقىت قىلىپ قويىدىغان مەسىلە بولۇپ، ئايال كىشى بەك سېمىز ياكى بەك ئۇرۇق بولۇپ كەتسە، ئۇلاردا تۇغماسلىق كۆرۈلۈشى مۇمكىن. بەك ئۇرۇق ئاياللارنىڭ بەدىنىدە ماي ئاز؛ بۇ ئەھۋال ئۇلارنىڭ ھەيىز كۆرۈشىنىڭ قالايمىقانلىشىشنى پەيدا قىلىپ، بۇ سەۋەپلىك تۇغماسلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۇمكىن. بەك سېمىز ئاياللارغا نىسبەتەن، ئۇلارنىڭ يېرىمىغا يېقىنىدا كۆپ خالتىلىق تۇخۇمدان ئۇنۋىرسال كىسەللىكى بار بولۇپ، بۇ خىل كىسەللىك ئايال كىشىنىڭ تۇغماسلىقىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇندىن باشقا، ئايال كىشى بەك سېمىز بولۇپ كەتسە، يەنە تۇخۇم ئىشلەپچىقىرىشقا تەسىر كۆرسىتىپ، ھامىلدار بولۇشىغا توسقۇنلۇق قىلىدۇ.ياش مەزگىلى مۇۋاپىقھامىلدار بولۇش، ئايال كىشىگە نىسبەتەن ئىنتايىن مۇھىم؛ ئايال كىشى ئەگەر 35ياشتىن ئېشىپ كەتسە، ئادەتتە يۇقىرى ياشلىق ھامىلدار ئايال دەپ قارىلىدىغان بولۇپ، بۇلارغا نىسبتەن، بالا تۇغۇشنىڭ خەتىرى يۇقىرى بولۇپلا قالماي، ھامىلدار بولمىقىمۇ تەسكە توختايدۇ. شۇڭلاشقا، ئايال كىشى نورمال بولغان ھامىلدار بولۇش ياش مەزگىلىنى ئۆتكۈزىۋىتىپ قالسا، ئۇلارنىڭ ھامىلدا ربولۇشى ئىنتايىن تەسكە توختايدۇ.بالا چۈشۈپ كىتىش تارىخى يوقئايال كىشىنىڭ ئەگەر بالا چۈشۈپ كىتىش تارىخى بولمىسا، بۇ ئۇلارنىڭ بالىياتقۇسىنىڭ ئىنتايىن ساغلام ئىكەنلىكىنى چۈشەندۈرىدۇ. شۇڭلاشقا، بەزى ئاياللارنىڭ ئەگەر بالا چۈشۈپ كىتىش تارىخى بار بولسا، بۇنىڭدا ئۇلارنىڭ بالىياتقۇ دىۋارى نىپىزلىشىپ قېلىپ، كۆپىيىش ئىقتىدارى بەلگىلىك دەرىجىدە تەسىرگە ئۇچرايدۇ.ھامىلدارلىق مەزگىلىدە قورساق ئىسىلىپ قالسا قانداق قىلىش كېرەكھامىلدارلار قاننى جانلاندۇرىدىغان يېمەكلىكلەرنى يېمەسلىكى كېرەك
يران سايلامىنداعى جۇرت تىلەگىكەلۋقاينارى: جاۋاپتى رەداكتور: جاڭالانعان ۋاقىت:20170518 15:58:00مامىر ايىنداعى تەھرانعا جازدىڭ العاشقى لەبى جەتىپ، ستىق اعىن كوتەرىلدى. مامىردىڭ 19جۇلدىزى يراننىڭ 12كەزەكتى پرەزيدەنت سايلامى وتكىزىلمەك، كانديداتتار ٴدال قازىر قيانكەسكى باسكەگە تۇسۋدە، كوشەنىڭ قاپىرىق اپتابى دا يران سايلاۋشىلارىنىڭ قىزعىندىلىعىنا بوگەت بولا المادى.كانديداتتاردىڭ ۇلكەن سۋرەتى جولدىڭ ەكى جاعالاۋىنا جاپسىرىلىپ، ولاردىڭ جاقتاۋشىلارى باستى جول اۋىزدارىندا ۇگىت قاعازىن تاراتۋدا، ٴبىر سىپىرا ەلەكتر اسپاپ دۇنكەندەرى كانديدارتتاردىڭ تاياۋدا وتكىزگەن تەلەۆيزياداعى تالاستارتىس باعدارلاماسىن قويۋدا. كانديداتاردىڭ ٴار قايسىسى سايلام الدىنعى سوڭعى ورايدى مىقتاپ ۇستاپ، بار امالىن قولدانىپ سايلاۋشى جۇرتتىڭ نازارىن وزىنە اۋدارۋ ۇمىتىندە.يران ىشكى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ جاريالاعان سايلام ۋاقىت كەستەسىنە نەگىزدەلگەندە پرەزيدەنت سايلامىنىڭ الدىندا، كانديداتتارعا 20 كۇندىك باسكە سايلامى بار بولىپ، ٴساۋىردىڭ 28 كۇننەن مامىردىڭ 18 كۇنىنە دەيىن جالعاسادى ەكەن.30 نەشە جاسار فاريس شەتەل سەرىكتىگىندەگى قىزمەتكەر، جاراسترا كيگەن كيىمى مەن قولىنان ەكى ايىرىلماي تۇرعان الما قولفونى ونىڭ اقجاعالىلار قاتارىنداعى قوعامدىق ورىنىن كورسەتىپ تۇر. ول قازىرگى پرەزيدەنت رۋحانيعا دەگەن قولداۋىن ەش جاسىرىپ جاپپادى.فاريس بىلاي دەدى: مەن 2013جىلعى پرەزيدەنت سايلامىندا رۋحانيعا داۋىس بەرگەنىمىن، بۇل جولى دا ونى قولدايمىن. كوپتەگەن يراندىقتار قازىرگە جاعدايعا رازى ەمەس، الايدا قازىر رۋحانيدان ارتىق ادام تابىلماي وتىر. مەنىڭ دوستارىم مەن ساباقتاستارىم نەگىزىنەن رۋحانيدى قولدايدى.ٴتورت جىلدىڭ الدىندا رۋحاني پرەزيدەنت سايلامىنا تۇسكەندە ايتقان يراننىڭ سىرتقى دۇنيەدەن قۇرساۋلانعان جانە وقشاۋلانعان جاعدايىن اقىرلاستىرامىن دەگەن ٴسوزى، كوپتەگەن يراندىقتاردى شاتتاندىرعان بولاتىن. 2015جىلى يران يادرو كەلسىمىنە قول قويۋ، يران اننىڭ جازالاۋدى اقىرلاسترۋعا باسقان ماڭىزدى قادامى ەدى.مۇحاممەد تاكسي شوفەرى. رۋحانيدىڭ سايلام سۋرەتى ىلىنگەن كوشەدەن وتكەن كەزدە، ول تىلشىگە مىنە جاقسى ادام دەپ باسبارماعىن كورسەتتى.جۋىق جىلداردان بەرى يران استاناسىندا وزگەرىس وتە زور، ساۋدا رايوندارى، كوشە ورتالىقتارىنداعى باقشالار قۇرىلا باستادى. مۇحاممەد جۇڭگودان وڭتۇستىك كورەيادان كەلگەن ساياحاتشىلاردى اپتاسىنا جولىقتىرىپ تۇرادى. ول بۇل ىستەر نەشە جىلدىڭ الدىندا ويىمىزعا كىرىپ شىقپايتىن، رۋحانيدىڭ ساياساتى شەتەلدىكتەردىڭ يرانعا بولعان كوز قاراسىن وزگەرتتى. بۇرىنعى قۇنداقتالعان داۋىرگە قايتقىم كەلمەيدى، دەدى.قالا ورتالىعىنداعى 30 نەشە كۋادراتتىق ماگەزيندەگى سورەلەر ٴار ٴتۇرلى يراننىڭ جەرلىك ونىمدەرى جانە يمپورتپەن كەلگەن ازىقتۇلىك، تۇرمىستىق بۇيىمدارمەن لىق تولعان. ساتۋشى سارا بۇرىن حالىقارالىق جازالاۋ مەن قۇرساۋلاۋعا ۇشىراعان كەزدە، يراندىقتاردىڭ بۇل نارسەلەردى ساتىپ الۋى وتە قيىن ەدى، اۋىر بولعاندا بالالارعا ارنالىپ جاسالعان ٴسۇت پاراشوگى دە تاۋسىلىپ قالاتىن. قازىر فرانسيانىڭ ىرىمشىگى، بەلگيانىڭ شوكلاتىنىڭ ٴبارى وسى جەردەن تابىلادى. يمپورت زاتتاردىڭ باعاسىنىڭ ورلىگى كىسنى قيناعانىمەن، اقشاڭ بار بولىپ تۇرىپ زات ساتىپ الا الماۋدان كوش ارتىق،دەيدى.16 مامىر كۇنى، قازىرگى ٴبىرىنشى ورىنباسار پرەزيدەنت ەسقاق جاھانگەر سايلامنان شەگىنىپ شىعاتىنىن جاريالاپ، قازىر كانديداتتاردىڭ سانى 4 ادامعا ٴتۇستى. احبارات قىزمەتكەرى قادىرۇق تىلشىگە تەھرانداعى سەرىكتىك قىزمەتكەرلەرى، وقۋشىلار جانە ورتاجوعارى اۋقاتتاعىلار رۋحانيدى قولدايدى، الايدا، تومەن كرىستىلەردىڭ رۋحاني جاقتا تۇرۋى ەكىتالاي، دەدى.جۋىق جىلداردان بەرى قالانىڭ دامۋىنا ىلەسە كوپ ساندى اۋىل ادامدارى تەھران جانە باسقا قالالارعا اعىلىپ كىرىپ، ىلايىقتى قىزمەت تابا الماعندىقتان، قالا شەتىندەگى كەدەيلەر رايونىنا بارىپ سىعىلىستى. دۇنيە بانكەسىنىڭ ساناعىنا نەگىزدەلگەندە يرانداعى 80 ميلليون ادامنىڭ ىشىندەگى 16 ميلليونى قالا كەدەيى، ۇزاق جىلدار بويى كاسىپسىز قالعاندار جانە ۋاقتىق جالدانبا جۇمىسپەن كۇن كورىپ جۇرگەندەر ەكەن. تالداۋعا قاراعاندا قازىرگى ۇكىمەت بۇل توپتاعى ادامداردى ۇمىتسىزدەرندىرىپ قويعان، سايلام تالاسىنىداعى تومەن كىرىستىلەرگە بەرىلەتىن قامداۋ قاراجاتىن زور مولشەردە ارتتىرۋ پىكىرى ولاردى قاتتى قزىقتىرعان.تەھران قالا ورتالعىنداعى مۇستاپا اتتى تازالىقشى مەنىڭ ٴبىر كۇنگى تاپقان كىرىسىم تاماعىم مەن جول اقىمىنا ازەر جەتەدى، ۇيىمدەگىلەردى تۇراقتى قىزمەت جوق، كەدەيلىكتەن كوز اشپادىق، داۋىستى كىمگە بەرەۋگە ٴالى بەكىنگەن جوقپىن، رۋحانيدىڭ سويلىن سوقپايتىنىم ٴسوزسىز،دەيدى.بۇدان تىس، يرانداعى اۋىلقىستاقتار مەن قويۋ ٴدىنني ٴتۇس العان رايونداردان كونسەراتيۆتەر پارتياسىنىڭ كانديداتى راشي كوپ قولداۋعا يە بولۋى مۇمكىن.جۇرتشىلىقتىڭ پىكىرىنە قاراعاندا، راشي يرانداعى كونسەراتيۆتەر پارتياسىنداعى ساياسي قۋاتى ەڭ مىقتى يسىلام توڭكەرىستىك وداعىنىڭ قولداۋىنا يە بولىپ، رۋحانيعا زور سايىس جاريالاپ وتىر. ەگەر ا ق ش يران سايلامىنان بۇرىن جازالا جۇرگىزىپ، يراندى باستىقتىرسا، كونسەراتيۆتەر پارتياسىنداعىلار وسىنى سىلتاۋ ەتىپ يران كەلىسىمنىڭ ساياسي ناتيجەسىن جوققا شىعارىپ، رۋحانيدىڭ ساياسات اتقارۋ قابىلەتىنە كۇدىك اكەلىپ، راشيعا قولايللىق تۋعىزادى.اۋدارعان: داۋىلبەك قادىلبەك ۇلى
گرەيس يانگ مارجان كەدەرتاسى قالاي وزگەرەتىنىن زەرتتەيدى. ول بىرقاتار ەكوجۇيەلەردى قالپىنا كەلتىرۋ ۇشىن جاساندى ريفتەر دايىنداپ، ونى سۋ استىندا ورناتۋعا كومەكتەسۋدە.گرەيس يانگ بىردە سۋ استىندا ومىر سۇرىپ، فلوريداكيس ارالدارىندا 15 كۇن بويى 20 مەتر تەرەڭدىكتە زەرتتەۋ جۇرگىزىپ كوردى. يلليۋميناتوردىڭ ارعى بەتىندە تۇتاسقانات تا، تەڭىز الابۇعاسى اينالشىقتاپ جۇرگەن كەزدە ول وزىن وزگە عالامشارداعىداي سەزىندى. قوعامىنىڭ جاس عالىمى يانگ مارجان كەدەرتاستارىنىڭ ورنالاسقان جەرى، قالاي وسەتىنى جانە ارى قارايعى تاعدىرى نە بولاتىنىن جىتى زەرتتەيدى. زاقىم كەلمەگەن مارجان كەدەرتاستارى كىشىگىرىم قالاعا ۇقسايدى. مۇندا بالىقتارعا ارنالعان بولمەلەر بار، ماڭىندا ازىق وسەدى، كولەمى ميلليمەترلىك جانە ۇزىندىعى بىر مەترلىك اعزالار تىعىز كەڭىستىكتە بىرگە ومىر سۇرۋدە. ريفتەردەگى تىرشىلىكتى تۇسىنۋ ارقىلى ولاردى قورعاۋ جولدارىن دا انىقتاۋعا بولادى.ريفتى جىتى زەرتتەۋ ۇشىن ونى جاقىننان كورۋ جەتكىلىكسىز. سوندىقتان قۇنارلى زاتتاردىڭ اعىنىن، سۋ تەمپەراتۋراسى مەن داۋىس قارقىنى سەكىلدى كوزگە كورىنبەيتىن ولشەمدەردى الۋ ۇشىن ول سۋ استىندا جيى سەرۋەندەيدى. تەڭىز جانۋارلارىنىڭ بىرشاماسى كوزىمەن ەمەس، قۇلاعىمەن كورەدى، دەيدى ول، بىز ريفتى وسى جاعىنان تەرەڭ زەرتتەگىمىز كەلەدى.اۆتورى: گرەيس يانگ
چەت ئەل ئاياللىرىنىڭ ئۆزگىچە ئورۇقلاش ئۇسۇللىرى ئورۇقلاش دوختۇرلار تورىگېرمانىيەقاتتىق كۈلۈش ئادەم كۈلگەندە 80 گۇرۇپپا مۇسكۇل ھەرىكەتلىنىپ ، ئورۇقلاش ئۈنۈمىگە يەتكىلى بولىدۇ ، شۇڭا ، گېرمانىيەدە قاتتىق كۈلۈش ئەڭ مودا بولىۋاتقان ئورۇقلاش ئۇسۇلىغا ئايلانغان .بىرۇنېيچارتال يوپۇرمىقىنى چاي ئورنىدا دەملەپ ئىچىش بىرۇنېيلىقلار چارتال يوپۇرمىقىنىڭ ئورۇقلىتىش ئۈنۈمى بار ، ئۇنى قاينىتىپ ئىچسە ، قاندىكى ياغنى ئازايتىش رولىنى ئوينايدۇ ، دەپ قارايدۇ .ھىندىستانيوگا مەشىق قىلىش ھىندىستاننىڭ يوگا گۇمپىسى دۇنياغا داڭلىق بولۇپ ، ھىندىستاندىكى سېمىز كىشلەر يوگا مەشىق قىلىش ئۇسۇلىنى قوللىنىپ ، بەدەندىكى ئارتۇقچە گۆشلەرنى يوقىتىپ ، ئورۇقلايدۇ.مېكسىكادېڭىز يۈسۈنى ئىستېمال قىلىش مېكسىكىلىقلارنىڭ نەزىرىدە ، دېڭىز يۈسۈنى ۋە كوففېئىن ئورۇقلىتىش مەھسۇلاتلىرىنىڭ ئاساسلىق تەركىبى بولۇپ ، بۇ ئىككىسىنى بىللە ئىستېمال قىلسا ، ئورگانىزمدىكى ئارتۇقچە ياغلارنى چىقىرىپ تاشلاپ ، ئورۇقلاش مەقسىتىگە يەتكىلى بولىدۇ .ئىسرائىلىيەتۇزلۇق سۇدا يۇيۇنۇش ئېيتىلىشچە ، تۇزلۇق سۇدا يۇيۇنغاندا سېمىزلىكنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدىكەن . شۇڭا ، ھەر يىلى نەچچە مىڭلىغان سېمىز كىشلەر ئۆلۈك دېڭىزغا چۆمۈلگىلى كېلىدىكەن .ئارگېنتىناقىزىلمۇچ يېيىش تەتقىقاتتا قىزىلمۇچتىن ئايرىۋېلىنغان مۇچ ئېلېمېنتىنىڭ ياغنى ئېرىتىش ئۈنۈمىگە ئىگە ئىكەنلىكى ئىسپاتلانغان . شۇڭا ، ئارگېنتىنالىقلار مۇچ بىلەن بەدەننى ئۇۋۇلاشنى ياخشى كۆرىدۇ. بۇنداق قىلغاندا مۇچ ئاسانلا تېرىگە سىڭىپ كىرىپ ، ئورۇقلاش مەقسىتىگە يەتكىلى بولىدۇ .فىلىپپىن سەبرە ئىشلىتىش سەبرە ئالوي تېرىگە سۈمۈرۈلگەندىن كېيىن تېرە ئاستىدىكى ياغنى پارچىلايدۇ ياكى ياغنىڭ پارچىلىنىشىنى ئىلگىرى سۈرىدۇ . شۇڭا فىلىپىنلىقلار سەبرىنىڭ ئورۇقلىتىش ئۈنۈمىگە ئىشىنىدۇ .مەزكۈر مەزمون قوشۇلغان ۋاقىت: 20200930مەزكۈر مەزمون ئاخىرقى قېتىم يېڭىلانغان ۋاقىت: 20200930 06:21:04ئالدىنقى مەزمونئاياللارنىڭ ياش تۇرۇشىدىكى سىرلاركېيىنكى مەزمونبالىياتقۇ ساغلام بولسا چىراي گۈزەللىشىدۇئەيدىز يۇقۇملىنىشنى تەكشۈرۈش ئەھۋالى
داڭلىق ژۇرنالىست مەھدى ھەسەن ئىلھام توختى ۋە ئۇيغۇر مەسىلىسىنى ئوتتۇرىغا قويغان ئۇيغۇر ھەرىكىتىئاپتور: , ۋاقتى: نويابىر 02, 2021 , سەھىپە: پائالىيەتلەرخەۋەرمەتبۇئاتلاردا بىزياشلار ئىتتىپاقىژورنالىست مەھدى ھەسەن سىياسىي مەسىلىلەر تېما قىلىنغان مەھدى ھەسەن شوۋ نامىدىكى تېلېۋىزىيە چاتما پروگراممىسى بىلەن تونۇلغان. ئۇ ئەگەشكۈچىسى مىليوندىن ئاشىدىغان داڭلىق ژورنالىست ۋە پروگرامما رىياسەتچىسى.27ئۆكتەبىر كۈنى بېرىلگەن مەھدى ھەسەن شوۋ تېلېۋىزىيە چاتما پروگراممىسىدا، ئۇ مەخسۇس ئۇيغۇر ۋەزىيىتى ۋە تۇتقۇندىكى ئۇيغۇر زىيالىيسى ئىلھام توختى مەسىلىسىنى ئوتتۇرىغا قويغان.مەھدى ھەسەن مەزكۇر پروگراممىدا ئاۋۋال ئامېرىكا دۆلەتلىك ۋاسكېتبول بىرلەشمىسى نىڭ تۈرك ماھىرى ئەنەس كانتەرنىڭ تىبەتلەرگە ئەركىنلىك، ئۇيغۇرلارغا ئەركىنلىك دېگەن تېمىلاردىكى خىتايغا قارشى پائالىيەتلىرى ھەققىدە توختالغان. ئۇ يەنە ئۇيغۇر مەجبۇرىي ئەمگىكى ئىشلىتىلگەن نايكې قاتارلىق تەنتەربىيە ئاياقلىرىنى بايقۇت قىلىش ھەركىتى ۋە نايكې شىركىتىنىڭ جاۋابى ھەققىدە توختالغان. ئۇ نۆۋەتتە ئۇيغۇرلار مەجبۇرىي ئەمگەككە سېلىنغان ھەرقانداق مەھسۇلاتنىڭ ئامېرىكا باشچىلىقىدىكى غەرب دۆلەتلىرى تەرىپىدىن چەكلەنگەنلىكىنى تەكىتلىگەن.ئاندىن ئۇ خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان باستۇرۇشلىرى ھەققىدە كىشىلىك ھوقۇق تەشكىلاتلىرى ئېلان قىلغان دوكلات ۋە بېرىلگەن خەۋەرلەرنى ئانالىز قىلغان.ئۇ بۇ ھەقتە توختىلىپ، مىليوندىن ئارتۇق ئۇيغۇرنىڭ قايتا تەربىيەلەش نامىدا لاگېرلارغا قامىلىشى، ئۇيغۇرلارنىڭ مىللەت بويىچە ئىرقىي قىرغىنچىلىققا ئۇچراۋاتقانلىقىدەك ۋەزىيەتنىڭ دۇنيانىڭ دىققىتىنى قوزغاۋاتقانلىقى، تېخى ئۆتكەن ھەپتىدىلا 43 دۆلەتنىڭ خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئۇيغۇرلارغا قاراتقان باستۇرۇشىنى ئەيىبلىگەنلىكى، خىتاينىڭ ئۇيغۇرلارنى باستۇرۇشىغا قارىتا ۋە تەدبىر ئېلىنىش تەكىتلىنىۋاتقانلىقى قاتارلىق ئەھۋاللارنى ئاڭلاتقان.مەھدى ھەسەن 27ئۆكتەبىردىكى پروگراممىسدا يەنە تۇتقۇندىكى ئۇيغۇر زىيالىيسى ئىلھام توختىنىڭ تۇتقۇن قىلىنىش سەۋەبى ھەققىدە مەخسۇس توختالغان.ئۇ ئىلھام توختىنىڭ خىتاي ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن بۆلگۈنچىلىك بىلەن ئەيىبلىنىپ، مۇددەتسىز قاماققا ھۆكۈم قىلىنىشىغا، ئىلھام توختىنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەزىيىتىنى دۇنياغا ئاڭلاتقانلىقى ۋە ئۇيغۇرلارنىڭ خىتايدىكى باراۋەرلىكى، قانۇنىي ھەقلىرىنى تەلەپ قىلغانلىقى سەۋەپ بولغانلىقىنى بىلدۈرگەن. ئۇ خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ ئىلھام توختىغا ئەركىنلىك بېرىشى كېرەكلىكىنى تەكىتلىگەن.مەھدى ھەسەن 27ئۆكتەبىردىكى مەھدى ھەسەن شوۋ پروگراممىسىدا يەنە ئىلھام توختىنىڭ ئامېرىكادىكى قىزى جەۋھەر ئىلھامنىمۇ ئالاھىدە زىيارەت قىلغان.مەھدى ھەسەن جەۋھەردىن ئۇنىڭ 2012يىلى بېيجىڭ ئايرودرومىدا دادىسىدىن ئايرىلىپ، ئامېرىكاغا كېلىش جەريانى، ئوقۇش تارىخى ۋە ئۇنىڭ نۆۋەتتىكى ئۇيغۇرلار ۋەزىيىتىگە بولغان قارشىنى سورىغان.جەۋھەر ئۇنىڭ سوئالىغا جاۋاب بېرىپ، ئامېرىكىغا كەلگەنلىكى ئۈچۈن ئۆزىنى تەلەيلىك دەپ ھېسابلايدىغانلىقى بىلدۈرگەن. ئۇ ئۆتكەن 8 يېرىم يىل جەريانىدا ھەر خىل مۈشكىلاتلارنى يېڭىپ، تۇتقۇندىكى دادىسىنىڭ ئەركىنلىكى ئۈچۈن كۈرەش قىلغانلىقىنى ۋە ئاخىرىدا بۈگۈنكىدەك بىر ئۇيغۇر پائالىيەتچىگە ئايلانغانلىقىنى بىلدۈرگەن.27ئۆكتەبىردىكى مەھدى ھەسەن شوۋ پروگراممىسى ئېلان قىلىنغاندىن كېيىن، ئۇيغۇرلار ۋە ئۇيغۇر ۋەزىيىتىگە كۆڭۈل بۆلىدىغان كىشىلىك ھوقۇق پائالىيەتچىلىرىنىڭ يۇقۇرى باھاسىغا ئېرىشكەن.خەلقئارا كىشىلىك ھوقۇق كۈزۈتۈش تەشكىلاتى نىڭ دېرىكتورى سوفىي رىچاردسون خانىم، مەھدى ھەسەننىڭ بۇ پروگراممىسى ھەققىدە توختىلىپ، بۇ پروگرامما جاسارەتنىڭ نامايەندىسى دېگەن.گوللاندىيەدىكى ئۇيغۇر پائالىيەتچىسى ئاسىيە ئۇيغۇر خانىممۇ زىيارىتىمىزنى قوبۇل بۇ ھەقتە ئۆز قاراشلىرىنى ئوتتۇرىغا قويدى.ئۇ مەھدى ھەسەندەك بىر تونۇلغان ژورنالىستنىڭ مىليونلىغان ئەگەشكۇچىسى بولغان مەھدى ھەسەن شوۋ پروگراممىسىدا مەخسۇس ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەزىيىتىنى ۋە ئىلھام توختىنىڭ ئەھۋالىنى ئاڭلىتىشى، ئۇيغۇر مەسىلىسىنىڭ خەلقئارالىشىدا مۇھىم ئەھمىيەتكە ئىگە، دېدى.ژورنالىست مەھدى رازا ھەسەن 1979يىلى تۇغۇلغان. ئۇ ئۆزىنىڭ سىياسىي ۋەزىيەت ھەققىدىكى ئانالىزلىرى بىلەن تونۇلغان. ئۇنىڭ مەھدى ھەسەن شوۋ پروگراممىسى 2020يىلى ئۆكتەبىردە باشلانغان بولۇپ، مەزكۇر تېلىۋىزىيە پروگراممىسىنىڭ ئەگەشكۇچىلىرى مىليوندىن ئاشىدىكەن. ژورنالىست مەھدى ھەسەن ئىلگىرى مەھدى ھەسەن شوۋ پروگراممىسىدا، ئامېرىكادىكى ئۇيغۇر پائالىيەتچىلىرىدىن ئامېرىكا دىنىي ئەركىنلىك كومېتىتىنىڭ مۇئاۋىن رەئىسى نۇرى تۈركەل ئەپەندىنى زىيارەت قىلىپ، ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەزىيىتى ھەققىدە مەخسۇس پروگرامما ئىشلىگەن ئىدى.ئىلھام توختى تۇتقۇن قىلىنغانلىقىنىڭ 7 يىللىقى مۇناسىۋىتىئامېرىكانىڭ ئېستونىيەدىكى ئەلچىخانىسى ئۇيغۇرلار توغرىلىق
ئىراقنىڭ سابىق پرېزىدېنتى سادام ھۈسەيىن ئۈستىدىن ئېچىلغان سوت چارشەنبە كۈنى قايتا ئەسلىگە كەلتۈرۈلدى. شۇنداقلا سوتتا سادام ھۈسەيىننىڭ 1980 يىللىرىدىكى شىئە مۇسۇلمانلىرىنى باستۇرۇشقا دائىر ھۆججەتكە ئىمزا قويغانلىقى ئىسپاتلاندى.سادام ھۈسەيىن چارشەنبە كۈنى سوتقا كۈچلۈك بىخەتەرلىك تەدبىرلىرى ئېلىنغان ئەھۋالدا ئېلىپ كېلىنگەن. باش سوتچى سوتتا، شىئە مۇسۇلمانلىرىنى باستۇرۇشقا دائىر بۇ ھۆججەتتىكى قول ئىمزاسىنىڭ ھەقىقەتەن سادام ھۈسەيىننىڭ ئىكەنلىكىنى ھۆكۈم قىلدى. دۈشەنبە كۈنىدىكى سوتتا بىر نەپەر قول ئىمزا مۇتەخەسسىسى ئىسپاتلىقتىن ئۆتۈپ، سادام ھۈسەيىننىڭ قول يازمىسى ئۈستىدىن ئېلىپ بارغان تەكشۈرۈشىگە ئاساسەن بۇ ھۆججەتتىكى ئىمزانىڭ سادامنىڭ ئىكەنلىكىنى كۆرسەتكەن ئىدى.بۇ ھۆججەتتە يەنە، 1982 يىلى دۇجايىل كەنتىدىكى شىئە مۇسۇلمانلىرىنى باستۇرغان ئاخبارات خادىملىرىنى مۇكاپاتلاشقىمۇ رۇخسەت قىلىنغان. ئەمما سادام ھۈسەيىننىڭ ئاقلىغۇچىسى ئىزچىل تۈردە بۇ ھۆججەتلەردىكى ئىمزانىڭ سادام ھۈسەيىننىڭ ئەمەسلىكىنى تەكىتلىگەن.بۇ كۈندىكى سوتقا سادام بىلەن بىرگە يەنە ئۇنىڭ 7 نەپەر شىرىكىمۇ قاتناشقان. ئۇلارمۇ سادامغا ئوخشاشلا 148 نەپەر شىئە مۇسۇلمانلىرىنىڭ ئۆلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان قىرغىنچىلىق بىلەن ئەيىبلەنگەن. پەرىدەسادامنى سوتلاش يەنە داۋاملاشتى
ئابدۇقەييۇم مۇساباي ئابدۇقەييۇم مۇساباي ، داڭلىق مۇساباي ئائىلىسىدىكى باۋدۇنباينىڭ 2ئوغلى. ئۇ،1917يىلى قەشقەر ئۈستۈن ئاتۇشنىڭ ئىكساق كەنتىدە تۇغۇلىدۇ. 1926 يىلىغىچە ئىكساق باشلانغۇچ مەكتىپىدە ئۇقۇيدۇ.1927 يىلىدىن 1931يىلىغىچە تۈركىيە ئىستانبۇلدا تۈرك، نېمىس فرانسۇزلاردىن خۇرۇم ئىشلەش، تېرە تىلىشبىر پارچە تېرىنى بەشئالتە پارچە قىلىپ نېپىز تىلىش، بوياش قاتارلىق تېرە پىششىقلاش تېخنىكىسىنى ئۈگىنىدۇ. 1931يىلى غۇلجىدىكى جەمەتىنىڭ تېرە زاۋۇتىغا كېلىپ يەنە داۋاملىق بوۋىسى ئېلىپ كەلگەن غۇلجىدىكى مۇھاجىر نېمىسلاردىن تېخنىكا ۋە تىل ئۆگىنىدۇ. 1935يىلىدىن 1944يىلىغىچە ئىلى تېرە زاۋۇتىدا زاپخوز، سودا بۆلۈم باشلىقى بولۇپ ئىشلەيدۇ. 1944يىلى ئۈچ ۋىلايەت ئىنقىلابىغا قاتنىشىپ پولكوۋنىك ۋە ۋىلايەتلىك خارجى ئىشلار باج مەسئۇلى بولۇپ ئىشلەيدۇ. 1946يىلىدىن 1954يىلىغىچە جەمەتىنىڭ ئىگىلىكىگە ۋارىسلىق قىلىپ تېرە زاۋۇتىغا باشلىق بولىدۇ.1954يىلى تېرە زاۋۇتى كوپىراتسىيە ھەركىتىگە قوشۇۋېتىلىدۇ. ئابدۇقەييۇم مۇساباي لىچۈن سانائەت شىركىتىنىڭ ئۈرۈمچىدىكى ئىشلەپچىقىرىش بۆلۈمىگە باشلىق بولىدۇ.1955يىلىدىن 1957يىلىغىچە ئۈرۈمچى سوداسانائەتچىلەر بىرلەشمىسىدە مۇئاۋىن بۆلۈم باشلىقى، 1957يىلىغىچە ئىلى تېرە زاۋۇتىئەسلىدىكى مۇسابايلارنىڭ تېرە زاۋۇتىئىشلەپچىقىرىش بۆلۈمىنىڭ باشلىقى بولۇپ ئىشلەيدۇ.1958يىلى ئوڭچى دەپ ئەيىپلىنىپ مالمۈلكى مۇسادىرە قىلىنىپ تۆت يىللىق قاماققا ھۆكۈم قىلىنىدۇ. 1962يىلى 6ئايدا تۈرمىدىن قويۇپ بېرىلگەندىن كېيىن 1978يىلىغىچە غۇلجىدا مەدىكارچىلىق قىلىپ جان باقىدۇ. 1978 يىلى سىياسەت ئەمىلىلىشىپ، قايتىدىن تېرە زاۋۇتىغا ئىشقا ئورۇنلاشتۇرۇلىدۇ ۋە ئىلى ئوبلاستلىق سىياسى مەسلىھەت كېڭىشىنىڭ ئەزاسى، سودا سانائەتچىلەر بىرلەشمىسىنىڭ ئەزاسى بولىدۇ. 1980يىلى ئۈرۈمچىگە يۆتكىلىپ كېلىدۇ ۋە 1988يىلىغىچە ئاپتونۇم رايونلۇق سىياسى مەسلىھەت كېڭىشىنىڭ ھەيئەت ئەزاسى بولىدۇ.ئابدۇقەييۇم مۇساباي تۇنجى ئەۋلاد يېتۈك كەسپى خادىم بولۇپلا قالماي، تۈرك، نېمىس، رۇس تىللىرىنى پىششىق بىلىدىغان زىيالى ئىدى. ئۇ بىر مەزگىل مۇناسىۋەتلىك تېخنىكا ماتېرىياللىرى ۋە ئىدارەجەمىيەتنىڭ رۇسچە نېمىسچە ماتېرىياللىرىنى ئۇيغۇرچىغا تەرجىمە قىلغاندىن تاشقىرى، 1985يىلى گۆر ئوغلى دىگەن تۈركچە ئەدەبى روماننى تەرجىمە قىلىپ نەشىر قىلدۇرىدۇ.ئابدۇقەييۇم مۇساباي 1988يىلى 2ئاينىڭ 18كۈنى 71يېشىدا ئۈرۈمچىدە ۋاپات بولىدۇ.ماقالە ۋە رەسىملەر شىرىپ خۇشتار تاغىمىز يازغان شىنجاڭ يېقىنقى زامان تارىخىدىكى مەشھۇر شەخسلەر ناملىق كىتاپتىن ئېلىندى.:...?ئابدۇقەييۇممۇساباي146750 دىن ئېرىشكەنبۇ بەتنى 15 دېكابىر 2019 ئاخىرقى قېتىم 00:07 دا ئۆزگەرتكەن.
2022 جىلعى 11 قاڭتاردا تۇركىمەنستان پرەزيدەنتى گۋربانگۋلى بەردىمۇحامەدوۆ ۇلىبريتانيا جانە سولتۇستىك يرلانديا بىرىككەن كورولدىگىنىڭ تۇركىمەنستانداعى جاڭادان تاعايىندالعان توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى ليۋسي ۋايلد حانىمدى قابىلدادى، دەپ حابارلايدى ..كەزدەسۋ بارىسىندا ەلشى پرەزيدەنتكە سەنىم گراموتاسىن تاپسىرعان.ليۋسي ۋايلد پرەزيدەنتكە ەليزاۆەتا حانشايىم مەن پرەمەرمينيستر بوريس دجونسوننىڭ ىستىق سالەمىن جەتكىزىپ، تۇركىمەنستاننىڭ تەڭدىك، ءوزارا قۇرمەت جانە تيىمدىلىك قاعيداتتارىنا نەگىزدەلگەن بايلانىستاردى نىعايتۋعا بەيىل ەكەنىن ءبىلدىردى.ال گ. بەردىمۇحامەدوۆ تۇرىكمەنبريتان قارىمقاتىناستارىن ءارتاراپتاندىرۋ قاجەت ەكەنىن ايتقان.بۇدان بولەك تاراپتار سىيلىق الماستى. بريتان ديپلوماتيالىق ميسسياسىنىڭ باسشىسى گ. بەردىمۇحامەدوۆكە فارفوردان جاسالعان ىدىس پەن حانشايىمنىڭ جىلقىلارى تۋرالى كىتاپ سىيلادى. پرەزيدەنتتە ەلشىنى قۇرقول قايتارعان جوق. ول وعان قىمبات باعالاناتىن تۇركىمەن كىلەمىن سىيعا تارتتى.ايتا كەتەلىك، ۇلىبريتانيا سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ءوز قىزمەتكەرلەرىنىڭ سىيلىق قابىلداۋىنا قاتىستى انىق جانە قاتاڭ ساياسات ۇستانادى.ەرەجەگە سايكەس، شەتەلدە جۇمىس ىستەيتىن بريتاندىق ديپلوماتتارعا قۇنى 140 فۋنت ستەرلينگكە دەيىنگى سىيلىقتاردى ساقتاۋعا رۇقسات ەتىلگەن.ۋايلد حانىمعا بەرىلگەن كىلەم قىمباتىراق بولعاندىقتان، ول ونى ساقتاۋ ءۇشىن حانشايىمنىڭ قازىناسىنا ايىرماشىلىقتى تولەۋى كەرەك. ايتپەسە، سىيلىق ۋايلد حانىمنىڭ تۇركىمەنستانداعى قىزمەتى اياقتالعاننان كەيىن ۇلىبريتانيا ۇكىمەتىنە اۋكتسيون ارقىلى ساتىلادى.گۋربانگۋلى بەردىمۇحامەدوۆ ليۋسي ۋايلد
قازاقىستاننىڭ تەمىرتاۋ شەھىرىدە قارا قار ياغدى ئۇيغۇرچەقازاقىستاننىڭ تەمىرتاۋ شەھىرىدە قارا قار ياغدىقازاقىستاننىڭ تەمىرتاۋ شەھىرىدە قارا رەڭلىك قار يېغىپ ھەممىنى تاڭ قالدۇردى.تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: قازاقىستاننىڭ ئوتتۇرا قىسمىغا جايلاشقان تەمىرتاۋدا قارا رەڭلىك قارا يېغىپ ھەممىنى تاڭ قالدۇردى.تەمىرتاۋ ئاھالىلىرى ھۆكۈمەتتىن بۇ ھادىسىنىڭ سەۋەبىنى ئېنىقلاپ چىقىشنى تەلەپ قىلىپ ئۇچۇر تارقاتتى.ئىنستاگرامدا بىر ئىشلەتكۈچى مۇنداق ئۇچۇر يازدى: قارا قار ئاستىدا ياشىشىمىز مۇمكىن ئەمەس، بۇ جايدا تۇنجۇقۇپ قالىدىغان ئوخشايمىز.رەسمىي ۋە مۇستەقىل تەتقىقاچىلاردىن تەشكىل تاپقان تەتقىقات گۇرۇپپىسى قارا رەڭلىك قارانىڭ قانداق شەكىللەنگەنلىكىنى ئېنىقلاپ چىقىش ئۈچۈن ھەرىكەتكە ئۆتتى.تەمىرتاۋ قازاقسىتاننىڭ پولاتتۆمۈر ئىشلەپچىقىرىدىغان ئەڭ چوڭ بازىسى بولۇپ، بۇ شەھەردىكى زاۋۇتلار ھاۋانىڭ بۇلغىنىشىغا سەۋەب بولۇش بىلەن بىرگە، قارا رەڭلىك قارنىڭ يېغىشىنىمۇ كەلتۈرۈپ چىقارغانلىقى ئىلگىرى سۈرۈلمەكتە. ئىسىملىك خەلقئارا شىركەت بولسا رايوننىڭ ھاۋاسىنىڭ بۇلغىنىشىغا سەۋەب بولغۇچىلارنىڭ قاتارىدا كۆرسىتىلىشىگە نارازىلىق بىلدۈرمەكتە.بۇلتۇر دېكابىردا پەقەتلا شامال چىقىپ باقمىغان رايوندا 11 قېتىم ھىدروگېن سۇلفات نىسبىتىنىڭ نورمال مىقداردىن ئېشىپ كەتكەنلىكى ئېنىقلاندى.بەزى تەمىرتاۋ ئاھالىلىرى بۇ ھادىسە توغرۇلۇق ئىمزا يىغىش پائالىيىتى ئۇيۇشتۇرۇپ يىغىلغان ئىمزالارنى قازاقىستان پىرېزىدېنتى نۇرسۇلتان نەزەربايېۋنىڭ قىزى ۋە مۇھىت تەشكىلاتى بىرلمەشمىسىنىڭ باشلىقى ئەلىيا نەزەربايېۋغا ئەۋەتتى.تەمىرتاۋ شەھىرىدىكى قاراگاندا رايونى قازاقىستان بويىچە ھاۋاسى ئەڭ مەينەت ۋە تەبىئەتكە ئەڭ كۆپ خىمىيىلىك قالدۇق نەرسىلەرنى تاشلايدىغان رايون ھېسابلىنىدۇ.بىلدۈرۈلۈشىچە، 2016يىلى 600مىڭ توننا زىيانلىق نەرسە تاشلىۋېتىلگەن.ئىگىلىنىشىچە، قازاقىستاندا شىددەتلىك بورانچاپقان چىقىپ جىددىي ھالەت ئېلان قىلىنغان.خەتكۈچ: , قارا رەڭلىك , تەمىرتاۋ , قازاقىستان
نۇرمۇھەممەد ياسىننىڭ ياۋا كەپتەر ى ئىنگىلىزچە ۋە خىتايچىلارغا تەرجىمە قىلىندى ئۇيغۇرنۇرمۇھەممەد ياسىننىڭ ياۋا كەپتەر ى ئىنگىلىزچە ۋە خىتايچىلارغا تەرجىمە قىلىندىياۋا كەپتەر ناملىق ھېكايىسى ئۈچۈن خىتاي ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن 10 يىللىق قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان مارالبېشىلىق يازغۇچى نۇرمۇھەممەد ياسىننىڭ مەزكۇر ئەسىرى، ئەركىن ئاسىيا رادىئوسى تەرىپىدىن ئىنگىلىزچە ۋە خىتايچىلارغا تەرجىمە قىلىنىپ نەشر قىلىندى. ياۋا كەپتەر نىڭ ئىنگىلىزچە، خىتايچە ۋە ئۇيغۇر تىلىدىكى تۈپلەنگەن نۇسخىسى پات يېقىندا بىر كىتاب بولۇپ چىقىدۇ.نۇرمۇھەممەد ياسىننىڭ مەزكۇر ئەسىرى، بىر ياۋا كەپتەرنىڭ تراگېدىيىلىك كەچۈرمىشىنى تېما قىلغان. ئەسەردىكى ياۋا كەپتەر ئانىسىنىڭ ئىنسانلاردىن ھەزەر ئەيلەش ھەققىدىكى نەسىھىتىگە قۇلاق سالماي ئادەملەرنىڭ قولىغا چۈشۈپ قالىدۇ. ھىكايىدىكى ياۋا كەپتەرنىڭ ئانىسى، ئادەملەر كۈنسېرى بىزنىڭ ياشاش مۇھىتىمىزغا قىستاپ كىرمەكتە. ئۇلار بىزنىڭ ئەزەلدىن ياشاپ كەلگەن زېمىنىمىزدىن بىزنى قوغلاپ چىقارماقچى. يەرلىرىمىزنى تارتىۋالماقچى، دەپ تەربىيە بەرگەن.ئەسەرنىڭ ئاخىرىدا ياۋا كەپتەر ئانىسى بەرگەن زەھەرلىك بۆلجۈرگەننى يەپ ئۆزىنى ئۆلتۈرۈۋالىدۇ. ياۋا كەپتەر جان ئۈزۈش ئالدىدا، زەھەرلىك بۆلجۈرگەن ۋۇجۇدۇمدا بىر ئەركىنلىكنىڭ جارچىسى بولۇپ ئورۇنلاشتى. ئەڭ ئاخىرى ئەركىن ئۆلۈش پۇرسىتىگە ئىگە بولدۇم، دەپ خىتاپ قىلغان.ياۋا كەپتەر ئىنگىلىزچىغا تەرجىمە قىلىنغاندىن كېيىن، خەلقئارا مەتبۇئاتلارنىڭ دىققىتىنى قوزغىدى. فرانسىيە ئاخبارات ئاگېنتلىقى، رويتېرس، بىرلەشمە ئازخبارات ئاگېنتلىقى قاتارلىق مەتبۇئاتلار ياۋا كەپتەر توغرىسىدا خەۋەر بەرگەن.نۇرمۇھەممەد ياسىن، ھازىر ئۈرۈمچىدىكى ئاپتونوم رايونلۇق 1 تۈرمىدە جازا مۇددىتىنى ئۆتىمەكتە. ئۇ، ئۆتكەن يىلى 11 ئايدا قولغا ئېلىنىپ، مارابېشى ناھىيىلىك سوت مەھكىمىسى تەرىپىدىن 10 يىللىق قاماق جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنغان. ئەركىننۇرمۇھەممەت ياسىننىڭ ياۋا كەپتەر ناملىق ئەسىرىخىتاي ھۆكۈمىتى شائىر نۇرمۇھەممەت ياسىننى مارالبېشىدىن ئۈرۈمچىگە يۆتكەپ كەتكەن
قۋاندىق تۇمەنباي. ءومىر عويادەبيەت 3157 0 پىكىر 26 اقپان, 2020 ساعات 12:23زەينەتكەر سەرۋەنگە شىقتى. ەسىك الدىنا جاقىن ساياباقتا جاسىل بوياۋى وڭا باستاعان شىرشا مەن بيىك وسكەن ءسامبى تال، كونبىس قاراعاش پەن ءتىپتىك بوپ كوك تىرەگەن اققايىڭ كوزگە سۇلۋ كورىنىپ، كوڭىل شىركىندى وزىنە باۋرايدى. بىراق ۋاقىتسىناپقا داۋا جوق. ءبارىنىڭ مەزگىلى جەتىپ، قيعاش جاپىراقتار قارا جەرگە قالىقتاپ ءتۇسىپ جاتىر. ساپسارى دۇنيەنى تابانمەن تۇنشىقتىرىپ باسقىڭ دا كەلمەيدى، بىراق بۇرىلىپ كەتەر جول جوق. دالانىڭ ءدال كىندىگىندەگى ساياباقتا ەرەكشە تازالىق بولۋ كەرەك دەگەن نۇسقاۋمەن اۋلا سىپىرۋشىلاردىڭ دا قولى ءبىر تىنبايدى. سىپىرىپ بولماي جاتىپ، سارى جاپىراق اعاش باسىن الاستاپ، تاعى دا ساۋىلداپ جەرگە تۇسەدى. اناداي جەردە تازالىق دەنساۋلىق كەپىلى دەگەن ءتورتبۇرىش تاقتايشا تۇر. ابدەن كونەرىپ، ەسكىنىڭ سارقىتىنداي كوزگە ارەڭ كورىنەدى. قارا اعاشتىڭ قاتپارقاتپار دىڭىندە ءتورت اياعى تىرمىسىپ، ءتيىن شوشانداپ ءجۇر. ءتىرى جان عوي، ول دا ءجۇرسىن، بارار جەرىنە بارسىن دەپ ايانىشپەن كوز الماي قاراپ قالدى. ءتىرى تىرشىلىگىن ىستەسىن دەپ ءوزىنءوزى قۇپتاپ قويدى. قانشا ۋاقىتتا ءبىر سىپىراسىڭدار؟ دەپ سۇراعاندا، ءۇستىباسى كىرگە شىلانعان قازاق جىگىت: ەكى ساعات سايىن. بۇل قالاداعى ەڭ ەليتنىي رايون. بۇل ماڭعا اكىمدەر كوپ كەلەدى. جيىرما بەس يتاج گاستىنيتسادان شەتەلدىكتەر شىعىپ سەرۋەندەيدى. ءدال تۇبىندە رەسپۋبليكا سارايى. انا جەردە اباي تۇر، دەپ ۇلى اقىننىڭ تاس ءمۇسىنىن يەگىمەن نۇسقادى.قالاداعى كوزگە تارتار ەڭ كورىكتى جەر بولعاسىن با، بۇلار نۇسقاۋدان ءمۇلت كەتپەي، قارا جەرگە قىلاۋ جۇقتىرماۋعا شىنداپ كىرىسكەن سياقتى. ءسوزىن تىڭداپ، تۇيىلگەن قاباقتارىنا قاراساڭ، ادامزاتتىڭ بىلگەنىن ىستەپ، بىلمەگەنىن سۇرامايتىن بۇرا تارتار قىلىعىنا قارنى اشاتىندىقتارىن دا بايقاتىپ قالادى. بۇعان اناۋ اعاش تۇبىنە شاپتىرىپ كەلە جاتقان بىرەۋدىڭ سۇلباسى كۋا. قولدان جاسالعان كولشىكتىڭ ورتاسىندا سۋبۇرقاق اتقىلاپ تۇر. سۋ بەتىندە قالىقتاپ جۇزگەن بىرەنساران جاپىراقتى تاعى ءبىر جىگىت اياعىنا رەزەڭكە ەتىك كيىپ اپ، سۋدى كەشىپ ءجۇرىپ، شاباق سۇزگەندەي قالقىپ الىپ، سىرتقا شىعارىپ جاتىر. انەبىر جەردە گرانيت تاستان جاسالعان شاحمات تاقتاسى. كەشە الاباجاق تاقتانىڭ ۇستىنە سارت تا سۇرت كارتا سوققانداردى كورىپ ەدى، بۇگىن كورول مەن وفيتسەردىڭ ورنىنا تىعىنى جوق قوس بوتەلكە قونجيىپتى. قازقاتار تىزىلگەن پەشكالاردىڭ ورنى ناننىڭ قيقىمى مەن سارىمساقتىڭ قالدىعى. بەرگى جاقتاعى تاس ورىندىق تا ءمۇجىلىپ، ورنىنان قوزعالىپ كەتىپتى. ساياباقتا ورىندىق كوپ، بىراق بارىنە قارتتاردان گورى جاستار ەركىن جايعاسقان. مىنا ءبىر قىز قوس تىزەسىن بۇگىپ وتىرسا، جىگىت جۇمىر تىزەگە باسىن قويىپ، اكەسىنىڭ ۇيىنە كەلگەندەي ءشانيىپ جاتىر. قىز سۇيىكتىسىنىڭ ماڭدايىنان يىسكەپ، شاشىن تاراقتاپ، ەكەۋى دە ەلجۇرتتان ءبولىنىپ، باسقا ءبىر كەڭىستىكتىڭ قىزىعىنا بوككەن. انەبىر كامەلەتكە تولعان تاعى ءبىر قىز ەكى وكشەسىن ورىندىققا قويىپ اپ بارىنشا تالتايىپ، قالتا تەلەفوننىڭ قىزىعىنا كومىلگەن. قارسى الدىمدا ادام كەلە جاتىراۋ، ەركەك كەلە جاتىراۋ دەپ يمەنبەيدى، قارلىعاشلىپاسىن كورسەتىپ، ساياباقتى كورىككە بولەگەننىڭ ءبىرى سول. زەينەتكەر احمەت ەسىمدى كىسىنىڭ كۇندە كورەتىنى وسى. ءبىر رەت تەمەكى تۇقىلىن قايتاقايتا جۇرگىنشى جولىنا تاستاعان بالاڭ جىگىتكە ەسكەرتۋ جاساپ ەدى، سەنىڭ جۇمىسىڭ بولماسىن، دەدى جايباراقات عانا. بۇل جەردى كۇزەتەتىن قوعامدىق ءتارتىپ ساقشىلارى دا جوق، تەك ءبىر كۇندەرى قىزىل جاعا دەگەنىڭ قاپتاپ كەتەدى، ءتىپتى سوعىستاعىداي بولىمشەبولىمشە بوپ ساپپەن جۇرەدى. سويتسە، رەسپۋبليكا سارايىنا اكىم كەپ ءىسشارا وتكىزەدى ەكەن. كوز كورگەن وقىس ارەكەتتەردى ايتىپ ەدى، بۇل ءبىزدىڭ قۇزىرىمىزعا كىرمەيدى، ءبىز جينالىس كەزىندە ىڭشىڭ بولماۋىن قاداعالايمىز، دەپ ناقتى جاۋابىن بەردى.زەينەتكەر كىسىنىڭ كوڭىلى بۇگىن كۇز كۇنىندەي سالقىن. سارى جاپىراقتار ساۋىلداپ ءتۇسىپ جاتىر. جازدىڭ دا بىتكەنى مە؟ جاندۇنيەسىن ءبىر اۋىرتپالىق باسقان احمەت تاس باسقىشتى اتتاپ جوعارى كوتەرىلدى. ايناداي جارقىراعان مرامور ەدەن جىلان جالاعانداي تاپتازا، ءتىپتى، تابان تيگىزگىڭ كەلمەيدى. ءزاۋلىم سارايدىڭ ءدال الدىندا سوڭعى ۇلگىدە تىزىلگەن سۋبۇرقاقتار ىشقىنىپ، اسپانعا سۋ شاشىپ تۇر. بىراق ونى قورشاعان قوعامدىق ءتارتىپ ساقشىلارى جاز قىزىعىن سوڭعى رەت كورىپ قالعىسى كەپ ۇمتىلعان كىشكەنتايلاردى العا جىبەرمەي الەك. تىك تارتىلعان سۋبۇرقاقتىڭ اراسىمەن دەنەگە سۋ تيگىزبەي سيداڭداپ وتە شىعۋ ولار ءۇشىن ءبىر ارمان. بۇنى نەگە قورشاپ تۇرسىڭدار؟ دەدى بۇلدىرشىندەرگە بولىسىپ. اكىم كەتكەنشە سۋعا جاقىنداۋعا بولمايدى. بالالار سوڭعى رەت جاز قىزىعىن كورۋگە كەلدى عوي، دەپ كوزدەرى دامەتىپ تۇرعان ءتامپىش تاناۋلارعا قاراپ ەدى، نۇسقاۋ سولاي! دەپ شورت كەستى قىزىل جاعالىلاردىڭ دوكەيى يىعىن قيقاڭ ەتكىزىپ. وزىمەن بىرگە مايور جۇلدىزى دا شالعا تۇيىلە قارادى.ءسوز ايتىپ ەشكىمدى جەڭە الماسىن ءبىلىپ، تاعى دا بيىككە قاراي ورلەدى. تەررەنكۋرمەن ءجۇرىپ، تاۋدان باسىن العان وزەن سۋىمەن سىرلاسىپ، قاسىنان كەتكەن بالاسى مەن كەمپىرىنىڭ ءولى بەينەسىمەن سۋ ارقىلى تىلدەسىپ، كوڭىلىن سۋمەن جۋعىسى كەپ العا اتتادى. سەكسەنىڭ دە وڭاي ەمەس. كىربىڭى بار ادامنىڭ قيمىلى دا باياۋ. جۇرەك تىقتىق سوققاسىن وعان نە دەرسىڭ.تاڭەرتەڭ ەرتە تۇرىپ وزەن جاعالايدى. تاۋدان سارقىراپ اققان وزەننىڭ كىلتكىلت ەتكەن تولقىنىن ساناپ، سەكسەنگە جەتكىزەدى. سەكسەننەن كەيىن باسىن بۇرىپ اپ الاۋلاپ شىعىپ كەلە جاتقان كۇنگە قارايدى. كۇندى كورگەنىمە رازىمىن، جانىم جالعىز بالام مەن كەمپىرىمنەن ارتىق ەمەس. تاڭعى تازا اۋادا سىلقسىلق كۇلگەن سۋ ادامزاتتى مازاقتايتىن سەكىلدى. ومىردە كورگەنى مەن تۇيگەنى، قىلقىنىپ گالستۋك تاعىپ، كەڭسەدە وتىرعاندا جۇرتقا جاساعان جاقسىلىعى مەن قياناتى سۋمەن سىتىلىپ كەتىپ، باسى مەن اياعى بار ءبىر سكەلەتادام ءجۇرىپ كەلە جاتقانداي. قياناتىم از، جاقسىلىعىم كوپ، دەپ ءوزىنءوزى جۇباتا باستادى. مەن ونداي ادام ەمەسپىن دەپ وزىنەءوزى كوپشىك قويدى. شالت بۇرىلىپ، كەلگەن ىزىمەن اياڭداپ اباي ەسكەرتكىشىنىڭ الدىنا كەلدى. الىپ قالانىڭ ايبارى وسى عوي. قاراشى، جارىقتىق شاپانى سول يىعىنان سىپىرىلىپ ءتۇسىپ بارادى. سول قولىندا كىتاپ، سول وكشەسى ءسال كوتەرىلىپ تۇر. جەر باسىپ ءجۇرۋ وڭاي ما، اسىرەسە، ابايداي قيال ادامىنا ءوڭىرى اشىق، العا ۇمسىنىپ تۇر. تاس ءمۇسىن بولسا دا ءتىرى ادام سياقتى. تومسارىپ تۇرىپ قاپ، ىلگەرى اتتادى. ءوزى 175كە تولادى دەيدى. كەشە ەستىگەنىن بۇگىن ەسكە ءتۇسىرىپ، قالتاسىنا سالىپ جۇرەر الاقانداي تومپاق راديوسىن سىرتىنان ءبىر سيپاپ قويدى. الدىنا بارىپ ءتاۋ ەتىپ، تۋعانولگەن جىلىن ءوز كوزىممەن تاعى ءبىر وقيىنشى دەپ، ادىمىن الشاق الدى. انە، قارا، ەسكەرتكىشتىڭ تاس تۇعىرىندا ەكى دۇنيە ءبىر قادام بوپ بىرەۋ ۇيىقتاپ جاتىر. قايتا مىناۋ ءبىر ءوزى ەكەن، انەۋ كۇنى قازقاتار تىزىلگەن ۇشەۋ ءدال اكەسىنىڭ ۇيىندەي ءتاتتى قورىلعا باسىپ، كوسىلىپ جاتىر ەدى، ۇيقىلارىن بۇزبايىن دەپ كەرى بۇرىلىپ كەتكەن. وسى تاس تۇعىردا ءتۇس اۋا كىشكەنتايلار كاتالكاسىرعىمالارىمەن زىرعىپ كەپ سالتو جاساپ، جارىسىپ جۇرگەنىن كورەسىڭ. كىشكەنتاي بەلسەبەد مىنگەندەر دە تايقاردى تاقىمىنان تۇرتكەندەي ىتقىتىپ كەپ، كەمپىرقوساقتاي ءيىلىپ، ەكى بۇكتەتىلىپ تۇسەدى. قاسىندا كەمپىرى جوق شال قاراپ تۇرا الماي اۋزى جىبىرلايدى. ەەي، دەدى بەلسەبەتتىڭ تىزگىنىن شاپ بەرىپ ۇستاپ اپ. مىناۋ كىم؟ ەسكەرتكىش، دەدى ون ەكىون ۇشتەردەگى بالا ورىسشا جاۋاپ بەرىپ. كوسموناۆتىكى. ناۆەرنو گاگارين. بۇل اباي. قازاقتىڭ ۇلى اقىنى. ۇلىلار كوپ قوي. بالا ىعار ەمەس. باسقا جەر تابىلمادى ما وينايتىن؟ قالادا سالتو جاسايتىن ورىن جوق. ەڭ قولايلى جەر وسى. اكەشەشەڭ بار ما؟ مەنىمەن قالاي سويلەسكەنىڭدى اكەشەشەڭە ايتىپ بار. لادنو، دەپ بالا كەلەسى جاتتىعۋعا كىرىستى.زەينەتكەر تاۋدان اققان تۇنىق سۋمەن كورگەنى مەن تۇيگەنىن تەزىرەك جۋىپ تاستاپ، ساناسىن سەرگىتپەككە تەررەنكۋرسوقپاق جولعا قاراي اسىعىپ، شالت ادىمدادىەسكەرتكىشتىڭ تىزەدەن كەلەر تۇعىرىنىڭ جانجاعىنا ۇشىپ تۇسكەن ۇساق تاستاردىڭ ۇگىندىسى جينالىپ قالىپتى. اباي بابانىڭ سول جاق ءبۇيىرىن الا ارقاقاپشىعىن جاستانىپ، قوس قولىن ەكى بۇتتىڭ اراسىنا تىعىپ اپ بىرەۋ ءتاتتى ۇيقى قۇشاعىنا بوگۋدە. ءۇستىباسى كىرشەڭ، ءسىرا، قالادا تۇراعى جوق قاڭعىباس سەكىلدى. سىعالاپ كەلگەن كۇز كۇنىنىڭ سىيسياپاتىنا ابدەن بويۇسىنعان سىڭايى بار. بۇرىسسە دە، ءوزىنءوزى ءبىر نارسەمەن جىلىتىپ، جانىن جۇباتىپ جاتىر. كىركىر قارا شاشىنا قولىن تيگىزدى. ول كوزىن اشىپ، باسىن يزەگەندە ساقالمۇرتى وسىڭكى ءوڭجۇزىنەن بومجدىڭ كەلبەتىنەن باسقا ەشتەڭە بىلىنبەدى. مۇسىلمان بالاسى ەكەندىگىن قوڭقاق مۇرنى مەن قىسىڭقى كوزى ايتىپ تۇر. بۇل نە جاتىس؟ دەدى شال جايمەن عانا. ءومىر عوي، دەدى تاڭعى تازا اۋادا تۇنىق ەستىلگەن داۋىس.مىنانى سوزدەن جەڭە الماسسىڭ، ابايدىڭ تۇعىرىن ءۇي قىلعاندارعا ساباق بولسىن. قالتا تەلەفونىن الىپ، 102ءنى تەردى. قوعامدىق ءتارتىپتى ساقتاۋ بولىمشەسىنەن اعا لەيتەنانت وتىنشيەۆ تىڭداپ تۇر. ءدال رەسپۋبليكا سارايى الدىنداعى اباي ەسكەرتكىشىنىڭ تۇعىرىندا بىرەۋ ۇيىقتاپ جاتىر. قان بار ما؟ كروۆ ەست؟ دەدى ورىسشالاپ.بۇل قاراپ تۇر، اناۋ تاس تۇعىردى ءۇي قىلعان مۇڭسىز بۇرىسكەن ۇستىنە ءبۇرىسىپ، بارىنە كوندىم دەگەندەي، ءبىر ۋىس بوپ بۇكتەتىلىپ جاتىر. كەلگەسىن كورەسىز. قان بار ما، جوق پا؟ مەن قازاقشا ايتىپ تۇرمىن عوي. ەگەر قان شىقپاسا، قىلمىسقا جاتپايدى. كەلگەسىن كورەسىز. مەن دە قازاقشا ايتىپ تۇرمىن، دەپ شال سابىر ساقتادى.باساياعى ون بەسجيىرما مينوتتە لەيتەنانت پەن قاتارداعى پوليساي جەتىپ كەلدى. ءسىز بە شاقىرعان؟ دەدى ەسكەرتكىش قاسىندا ارلىبەرلى جۇرگەن شالدى تاپ باسىپ. اناۋ ۇيىقتاپ جاتقان ادامدى كورىپ تۇرسىز با؟ول الگىنىڭ قاسىنا كەپ، قۋشيعان يىعىن ءارلىبەرلى قوزعادى دا: قان جوق. قۇرامىندا قىلمىس جوق، دەدى تاقپاق ايتقان بالاداي تاقتاق ەتىپ. كەتۋگە ىڭعايلانا بەرگەندە شالدىڭ شىدامى تاۋسىلىپ، سىزداۋىعى جارىلدى. سوندا مىناۋ ۇيقىعا بوگىپ قالا بەرە مە؟ ەندى قالماعاندا ونىڭ قايدا جاتقانىن ءبىلىپ تۇرسىڭ با؟ ەتو نە يمەەت زناچەنيە. مەن اكىممەن حابارلاسايىن، دەپ قالتا تەلەفونىنا قول سالا بەرگەندە، ءتوس قالتاسىنان قالامقاعاز شىعارىپ: ءسىز مەكەنجايىڭىزدى ايتىڭىزشى، دەدى. تەلەفونىڭىز وسى عوي.قاراۋىنداعى باعىنىشتىعا يەك قاعىپ ەدى، اناۋ ۇيقىعا بوككەن بوگدەنىڭ جەڭىنەن جۇلقي تارتىپ، ءجۇر، كەتتىك! دەدى بۇيرىق رايمەن.شال تاعى دا كورگەنىن سۋ سىلدىرىمەن جۋىپ تاستاماققا اسىعىپ، وزەنسوقپاققا بەت الدى. الگىنى يىعىنان تارتىپ جۇلقىلاپ، سارى ماشينەگە سالىپ جاتىر. ايىپكەر مىقتىباەۆ جىلقىبەك، ءسىز نەگە ەسكەرتكىشتىڭ تۇبىنە تۇنەدىڭىز؟ دەدى سوت توراعاسى كىرقوجالاق جىگىتكە جيرەنە قاراپ.جىگىت ورنىنان تۇردى. بەتىن بۇرعاندا بايقادى سول اتجاقتى، قىسىق كوزدى، قوڭقاق مۇرىن قازاق. ءبىر اپتادا وزگەرگەن ەشتەڭە جوق، كىرشەڭ قويۋ قارا شاشى ۇيپالاقتانىپ، قىرىلماعان ساقالى ءۇرپيىپ، اينالاسىنا ەركىن كوز سالىپ تۇر. بويىندا ءبىر باتىلدىق بار، ەشكىمنەن ىعار ەمەس، سوتتان دا، جاساۋىلدان دا جاسقاناتىن ءتۇرى جوق، بۇل ءۇشىن ءبارى ۇيرەنشىكتى داعدى سياقتى. مەن ابايدى سۇيەم. كوپ وقىدىم. اۋعان جەرىندە سوعىسىپ جۇرگەندە قاراشادا ءومىر تۇردى ىشىمنەن ايتىپ جۇرەتىنمىن. كىلەڭ مۇسىلمان باس قوسقان بوس ۋاقىتتا كوزىمنىڭ قاراسىن دومبىرامەن ايتاتىنمىن، دەپ قولىن قالتاسىنان شىعارىپ، دومبىرا تارتقان بوپ ەربەڭدەپ، ەكىلەنىپ كەتكەندە قوس مولاق قول شولتاڭشولتاڭ ەتە قالدى. سوسىن ءومىر عوي! دەدى كۇبىرلەپ. جاقىن تۇرعان جاساۋىل قوزعالاقتاپ كەتتى، سوت توراعاسى قويۋ قاستارى دىرىلدەپ، داۋسى كۇمىلجىپ شىقتى. بۇنىڭ ىسكە قاتىسى جوق. ءسىز، يمەننو، سول كۇنى، تاپ سول مومەنت، نەگە اباي ەسكەرتكىشىنىڭ تۇبىنە ۇيىقتادىڭىز؟ دەدى قازاقشا شۇلدىرلەپ. ابايدى سۇيەم دەدىم عوي. ونىڭ ۇستىنە، 175 جىلدىعى كەلە جاتىر. ءومىر عوي.كۋاگەر رەتىندە قاتىسۋشى زەينەتكەر ورنىنان اتىپ تۇردى.ايىپكەردىڭ سالبىراپ تۇرعان مولاق قولدارى قايتادان قالتاسىنا سۇڭگىدى. سوت توراعاسى مىرزا، وسى ءىستى قىسقارتىڭىزشى. مەنىڭ دە جالعىز بالام اۋعاندا مەرت بولدى. كەمپىرىم بولسا جوق. جالعىز تۇرام. وسىنى قولىما الايىن. ەكى جارتى، ءبىر ءبۇتىن بولايىق. قۇداي اقى، قىسقارتىڭىزشى! دەگەندە، ايىپكەر جىگىت تاعى دا ءومىر عوي، دەپ كۇبىر ەتە قالدى. سىزگە ءسوز بەرىلگەن جوق، ءسوز بەرىلگەندە عانا ءوز ويىڭىزدى ايتاسىز، دەپ سوت توراعاسى تيىپ تاستادى.ارادا ون بەس مينوتتەي ءماۋلىت ءوتتى. سوت شىعىپ كەتىپ، قايتا كەلدى. سوڭعى ءسوزىڭىزدى ايتىڭىز، دەدى ايىپتالۋشىعا قاراپ. اۋعاندا كەڭەس اسكەرىنىڭ قۇرامىندا بولدىم. مۇگەدەك بوپ ورالدىم. ءۇي بەرەمىز دەگەن ۋادەنى كۇتكەنىمە شيرەك عاسىر بوپ قالدى. جاتار ورنىم جوق. ءبارىن قويىپ، اباي بابانىڭ باۋىرىنا تىعىلدىم. ءومىر عوي، دەگەندە قوس مولاق قول تىعىلعان كىرشەڭ كاستومنىڭ جەڭى سەلتەڭ ەتە قالدى.سوت ۇكىم شىعاردى. ۇكىم كەشىرىممەن اياقتالدى. التى اي مەرزىم پوليساي باقىلاۋىندا جۇرۋگە جازا كەسىلدى. توراعا: سوت پروتسەسىن جابىق دەپ جاريالايمىن، دەگەندە، جاساۋىل قاسىنان كەتىپ، سوتتالۋشى جالعىز قالدى. جاقىنداپ كەلگەن كۋاگەر شالعا قاراپ، ءومىر عوي، دەپ مولاق قولىن ۇسىندى.قانات بىرلىكۇلى 35597زىكىريا زامانحانۇلى 49038
ئۈرۈمچىدە 93نومۇرلۇق بېنزىننىڭ ھەر لىتىرىنىڭ پارچە سېلىتىش باھاسى 0.12يۈەن چۈشىدۇخەلق تورىتۆتكە تولۇق ئىشەنچ باغلاشتا چىڭ تۇرۇپئىنتىزام قۇرۇلۇشىنى تېخىمۇ گەۋدىلىك ئورئاي پەرى 4 تۇنجى قېتىم ئاي شارىنىڭ كئېلىمىزنىڭ كەشپىيات پاتېنتىنى ئىلتىماس گوۋۇيۈەن ئىشخانىسى نوپۇسسىز خادىملارندۆلەتلىك ئىسلاھات كومىتېتى مەملىكەت ئىچشياڭگاڭ، ئاۋمېنلىق مەملىكەتلىك خەلق قۇردۆلەتلىك يېمەكلىك دورا نازارەت قىلىشبائۈرۈمچىدە 93نومۇرلۇق بېنزىننىڭ ھەر لىتجوڭگو ئىشچىدېھقانلار دېموكراتىك پارتىي2016يىللىق شىنجاڭدىكى ئالىي مەكتەپلەرنبۈگۈردىكى يەر تەۋرەشنىڭ تەسىرىدە توختاپتىيەنجىن ئاۋىئاتسىيە شىركىتى ئۈرۈمچىكوشىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق 12نۆۋەپۇتىن ئوباما بىلەن تېلېفونلىشىپ ئوكرائىناخاررىي پوتتېر فىلىملىرىدە سنەيپ مۇئەللىتۈركىيەدىكى بىر ساقچى ئىدارىسى ھۇجۇمغا ئۇھىندونېزىيە ساقچى تەرەپ جاكارتادىكى ھۇجۇمتۈركىيە 2015يىلى 961نەپەر ئىسلام دۆلىتىنيۇيوركدا بىر پىكاپ مۇزلاپ قالدى1ئامېرىكا پارلامېنتى ئاۋام پالاتاسى يۇقىرىئۈرۈمچىدە 93نومۇرلۇق بېنزىننىڭ ھەر لىتىرىنىڭ پارچە سېلىتىش باھاسى 0.12يۈەن چۈشىدۇ2016.01.15 14:40 مەنبە: خەلق تورىخەلق تورى ئۇيغۇرچە قانىلىنىڭ 15 يانۋار بېيجىڭدىن بەرگەن تېلېگراممىسى: ئۈرۈمچىدىكى ئاپتوموبىل ئىگىلىرى 14يانۋار يېڭى يىل كىرگەندىن بۇيانقى تۇنجى قېتىملىق ماي باھاسىنىڭ تۆۋەنلەش مەزگىلىنى كۈتۈۋالىدۇ. 2016يىل 14يانۋار سائەت 00:00دىن باشلاپ، ئۈرۈمچىدىكى 93نومۇرلۇق بېنزىننىڭ ھەر لىتىرىنىڭ پارچە سېتىلىش باھاسى 0.12يۈەن چۈشۈپ، تەڭشەلگەندىن كېيىنكى ھەر لىتىر بېنزىننىڭ باھاسى 5.30يۈەن بولىدىكەن.دۆلەتلىك تەرەققىيات ۋە ئىسلاھات كومىتېتىنىڭ 13يانۋاردىكى ئۇقتۇرۇشىغا ئاساسەن 14يانۋار سائەت 00:00دىن باشلاپ دۆلەت ئىچىدىكى پارچە سېتىلىش باھاسى ئەڭ يۇقىرى بولغان بېنزىن، دېزىل مېيىنىڭ ھەر توننىسى ئايرىم ھالدا 140يۈەن ۋە 135چۈشىدىكەن. مۇشۇ بويىچە ھېسابلىغاندا 90نومۇرلۇق بېنزىن ۋە 0نومۇرلۇق دېزىلنىڭ ھەر لىتىرىنىڭ پارچە سېتىلىش باھاسى 0.10يۈەن ۋە 0.11يۈەن چۈشىدىكەن.ماي باھاسىنىڭ تەڭشىلىشىگە ئەگىشىپ، ئۈرۈمچىدىكى ھەر قايسى نومۇرلۇق تەييار ماي باھاسىدا ئوخشىمىغان دەرىجىدە ئۆزگىرىش بولىدىكەن. 93نومۇرلۇق بېنزىننىڭ ھەر لېتىرىنىڭ پارچە سېتىلىش باھاسى ئەسلىدىكى 5.42يۈەندىن 5.30يۈەنگە چۈشىدىكەن؛ 97نومۇرلۇق بېنزىننىڭ ھەر لېتىرىنىڭ پارچە سېتىلىش باھاسى ئەسلىدىكى 5.86يۈەندىن 5.74يۈەنگە چۈشىدىكەن؛ 0نومۇرلۇق دېزىل مېيىنىڭ ھەر لېتىرىنىڭ پارچە سېتلىش باھاسى ئەسلىدىكى 4.98يۈەندىن 4.86يۈەنگە چۈشىدىكەن؛ 20نومۇرلۇق دېزىل مېيىنىڭ ھەر لېتىرىنىڭ پارچە سېتلىش باھاسى ئەسلىدىكى 5.46يۈەندىن 5.34يۈەنگە چۈشىدىكەن؛35نومۇرلۇق دېزىل مېيىنىڭ ھەر لېتىرىنىڭ پارچە سېتىلىش باھاسى ئەسلىدىكى 5.54يۈەندىن 5.41يۈەنگە چۈشىدىكەن. مەرھابا تەرجىمىسى
تەكفىر ئېقىمى ۋە ئۇنىڭ خەتەرلىرى 1 مەرىپەتتەكفىر ئېقىمى ۋە ئۇنىڭ خەتەرلىرى 1ساھابىلەرنىڭ زامانىدىلا باش كۆتۈرگەن، ھازىرمۇ بىر قىسىم مۇسۇلمانلار ئارىسىدا مەۋجۇت بولۇپ تۇرۇۋاتقان تەكفىر مۇسۇلمانلارنى كاپىرلىققا مەنسۇپ قىلىۋېتىش ئېقىمى ئەرەب ۋە ئىسلام دۆلەتلىرىدىن ھالقىپ بىزنىڭ ئۇيغۇر دىيارىمىزدىمۇ ئۆزىنى كۆرسەتمەكتە. بۇ ئېقىم مۇسۇلمانلارنى مەلۇم خاتالىقى ياكى دىننىڭ بەلگىلىمىلىرىگە بولغان بىپەرۋالىقى سەۋەبلىك، ئالدىراپ كاپىرلىققا ھۆكۈم قىلىۋېتىش بىلەن خاراكتېرلەنگەن بولۇپ، بۇ ئېقىمغا مەنسۇپ كىشىلەر ئۆزلىرى بىلەن ئوخشىمىغان پىكىر ئېقىمىدىكى مۇسۇلمانلارنى شەرئىي ئۆلچەملەرگە سالماي تۇرۇپلا ئالدىراپ ھۆكۈم قىلىۋېتىدۇ. ھەتتا بەزىلەر دېتىگە ياقمىغانلارنى ئالدىراپلا مۇناپىقلار ياكى كاپىرلار ۋە ياكى تاغۇتلار دەپ تاشلايدۇ. ھالبۇكى، بۇ سۆزلەر پەقەت كاپىرلارغىلا ئىشلىتىلسە بولىدىغان سۆزلەردۇر. مۇسۇلماننى كاپىرلىققا چىقىرىۋېتىش ئېقىمى مۇسۇلمانلارنىڭ بۆلۈنۈشىگە سەۋەب بولغاننىڭ سىرتىدا، ئاللاھ تائالانىڭ نەزەرىدىمۇ چوڭ گۇناھتۇر.تەكفىر ئېقىمى ئىسلام ئەللىرىدە جەمئىيەتنى ئىسلاھ قىلىشنى كۆزلەيدىغان، ياخشى نىيەتلىك، بىراق دىننى توغرا ۋە ئەتراپلىق چۈشىنىپ يېتەلمىگەن، شەرىئەت ئىلىملىرىدىن ئالغان دەسمايىسى ئىنتايىن ئاز، پىكىر دائىرىسى ئىنتايىن تار، پەقەت ھاياجان بىلەنلا ئىش كۆرىدىغان، قېنى قىزىق بىر قىسىم كىشىلەر ئەۋجگە چىقارغان بىر ئېقىم بولۇپ، بۇ ئېقىم ئىنتايىن چوڭ خاتالىقلارنىڭ ۋە خاتا پەتىۋالارنىڭ ئوتتۇرىغا چىقىشىغا سەۋەب بولۇپ كەلمەكتە.تەكفىر ئېقىمى ساھابىلەرنىڭ زامانىدىلا باش كۆتۈرگەن بىر خەتەرلىك ئېقىم بولۇپ، بۇنى خاۋارىجلار ئوتتۇرىغا چىقارغان. خاۋارىج خارىج يەنى چىققان دېگەن سۆزنىڭ كۆپلۈك شەكلى بولۇپ، دىننىڭ روھىدىن چەتنەپ كەتكەن ۋە ئەھلى سۈننە ۋەلجامائەنىڭ يولىدىن چىقىپ كەتكەن ئىسلام پىرقىسىدۇر. ئۇلار ئۈچىنچى خەلىپە ئوسمان ئىبنى ئاففان رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ ئاخىرقى دەۋرلىرىدە ۋە تۆتىنچى خەلىپە ئەلى ئىبنى ئەبۇ تالىب رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنىڭ خەلىپىلىك دەۋرىنىڭ باشلىرىدا ئوتتۇرىغا چىققان بولۇپ، ئۇلار ساھابىلەرنى، ھەتتا كاتتا خەلىپىلەردىن ئوسمان ئىبنى ئاففان ئەلى ئىبنى ئەبۇ تالىب قاتارلىقلارنىمۇ كاپىر دەپ ھۆكۈم قىلغان ۋە ئۇلارغا قارشى ئۇرۇش ئاچقان، ھەتتا ئوسمان ئىبنى ئاففان رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنى قۇرئان ئوقۇپ ئولتۇرغان يېرىدە قەتلى قىلىۋەتكەن پىرقىدۇر.ئىمام ئەزەم مۇرجىئەلەر بىلەن خاۋارىجلارغا رەددىيە بېرىپ مۇنداق دېگەن: بىز مۇرجىئەلەرگە ئوخشاش مۇئمىن گۇناھ قىلسا ئىمانىغا زىيىنى بولمايدۇ، دېمەيمىز، خاۋارىجلار دېگەندەك گۇناھ قىلغان ئادەم دوزاختا مەڭگۈ قالىدۇ دەپمۇ قارىمايمىز. بىز دەيمىزكى، كۇفرى بىلەن شېرىكتىن باشقا گۇناھلىرى بولۇپ، تەۋبە قىلماستىن ئۆلگەن مۇئمىننىڭ ئاقىۋىتى ئاللاھ تائالاغا تاپشۇرۇلىدۇ، ئاللاھ تائالا خالىسا ئۇنى ئازابلايدۇ، خالىسا ئەپۇ قىلىدۇ، مۇنداق ئادەم دوزاختا مەڭگۈ قالمايدۇ. ئىمام تاھاۋى مۇنداق دېگەن: گۇناھنى ھالال ساناپ قىلمىغان ھېچبىر مۇسۇلماننى گۇناھى سەۋەبلىك كاپىرلىققا چىقارمايمىز، گۇناھ قىلسا ئىمانغا زىيىنى يوقمۇ دېمەيمىز، ياخشى ئەمەللەرنى قىلغان مۇئمىنلەرگە ئاللاھتىن مەغپىرەت تىلەيمىز ۋە ئۇلارنى ئۆز رەھمىتى بىلەن جەننەتكە كىرگۈزۈشىنى سورايمىز، ئەمما ئۇلارنى چوقۇم جەننەتكە كىرگۈزىدۇ، دەپ كېسىپ ئېيتالمايمىز، مۇئمىنلەرنىڭ گۇناھكارلىرى ئۈچۈن ئاللاھتىن مەغپىرەت تىلەيمىز، ئۇلارنىڭ ئاقىۋىتى توغرۇلۇق قورقىمىز، ئەمما ئۇلارنى ئاللاھنىڭ رەھمىتىدىن ئۈمىدسىزلەندۈرمەيمىز. ھەنەفىي ئۆلىمالىرىدىن ئىبنى ئەبۇلئىز تاھاۋىنىڭ يۇقىرىقى سۆزىنى شەرھلەپ مۇنداق دېگەن: بۇنىڭدا مۇرجىئەلەرنىڭ كاپىر ئىبادەت قىلسا پايدىسى بولمىغاندەك، مۇئمىن گۇناھ قىلىسىمۇ ئۇنىڭ ئىمانىغا زىيان يەتمەيدۇ دەيدىغان سەپسەتىگە ۋە خاۋارىجلارنىڭ مۇسۇلمان ئادەم قانداقلا بىر گۇناھنى ياكى قانداقلا بىر چوڭ گۇناھنى قىلىش بىلەن كاپىر بولىدۇ دەيدىغان ئاشقۇنلۇققا رەددىيە بېرىلگەن.خاۋارىجلارنىڭ مۇسۇلمانلارنى كاپىرلىققا چىقىرىۋېتىشىغا تۈرتكە بولغان ئامىل ئۇلارنىڭ ئەقىدىسى بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئەقىدىسىدە چوڭ گۇناھلارنى سادىر قىلغان ئادەم كاپىر بولىدۇ ۋە دوزاختا مەڭگۈ قالىدۇ. ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ مۇشۇ خاتا ئەقىدىسى سەۋەبلىك نۇرغۇن مۇسۇلمانلارنى مەلۇم بىر گۇناھلىرى تۈپەيلىدىن كاپىرلىققا چىقىرىپ كەلگەن، ساھابىلەرنى، ھەتتا كاتتا ئىسلام خەلىپىلىرىدىن ئەلى ئىبنى ئەبۇ تالىب، ئوسمان ئىبنى ئاففان قاتارلىق زاتلارنىمۇ كاپىرلىققا ھۆ كۈم قىلىۋەتكەن.شەيخۇلئىسلام ئىبنى تەيمىيە خاۋارىجلار توغرۇلۇق مۇنداق دېگەن: خاۋارىجلار دىننىڭ روھىدىن چىقىپ كەتكەن بىر ئازغۇن پىرقە بولۇپ، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۇلارنى ئۆلتۈرۈشكە بۇيرۇغان، ئەلى ئىبنى ئەبۇ تالىب رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ ئۇلار بىلەن ئۇرۇش قىلغان ۋە ئۆز ۋاقتىدىكى ساھابىلەر، تابىئىنلار ۋە كېيىنكى ئىسلام ئۆلىمالىرى ئۇلارنى ئۆلتۈرۈش كېرەك دېگەن. ئەمما ئەلى ئىبنى ئەبۇ تالىب، سەئىد ئىبنى ئەبۇ ۋەققاس قاتارلىق ساھابىلەر ئۇلار بىلەن ئۇرۇشقان بولسىمۇ، يەنىلا ئۇلارنى كاپىرلار دەپ ھۆكۈم قىلمىغان، ئۇلار ئۇرۇشنى ئۆزلىرى باشلىمىغۇچە ئۇلارغا قارشى ئۇرۇش قىلمىغان. ئۇلار مۇسۇلمانلارنى ئۆلتۈرۈپ، ئۇلارنىڭ مال مۈلكىنى تالان تاراج قىلغاندىن كېيىن، ئۇلارغا قارشى ئۇرۇش قىلغان.پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام خاۋارىجلارنىڭ چىقىدىغانلىقىدىن ئالدىن خەۋەر بەرگەن. بۇخارى ۋە مۇسلىمدا سەھل ئىبنى ھۇنەيف رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن مۇنداق بىر ھەدىس رىۋايەت قىلىنغان: پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام قولى بىلەن ئىراق تەرەپكە ئىشارەت قىلىپ تۇرۇپ: ئۇ جايدىن بىر قەۋم چىقىدۇكى، ئۇلار قۇرئان ئوقۇيدۇ، ئەمما قۇرئان ئۇلارنىڭ قەلبىگە يېتىپ بارمايدۇ، ئۇلار ئىسلامدىن خۇددى ئوق يادىن چىقىپ كەتكەندەكلا چىقىپ كېتىدۇ دېگەن. يەنە ئىمام ئىبنى ماجە ئەبۇ ئەۋفا رەزىيەللاھۇ ئەنھۇدىن رىۋايەت قىلغان بىر ھەدىستە، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ: خاۋارىجلار دوزاخنىڭ ئىتلىرىدۇر دېگەنلىكىنى رىۋايەت قىلغان.زامانىمىزدا تەكفىر ئېقىمىنىڭ باش كۆتۈرۈشىگە تۈرتكە بولغان سەۋەبلەرزامانىمىزدا تەكفىر ئېقىمىنىڭ ئوتتۇرىغا چىقىشىغا تۈرتكە بولغان ئاساسلىق سەۋەبلەر تۆۋەندىكىچە:1. ئىسلام دىنىنى چۈشەنمەسلىك ۋە پىكرىي جەھەتتىكى قاتماللىق. تەكفىر ئېقىمىدىكىلەر ئىسلام دىنىنىڭ ماھىيىتىنى ۋە غايىسىنى چۈشەنمىگەنلىكتىن، ئايەت ۋە ھەدىسلەرنى ئۆز خاھىشى بويىچە تەئۋىل قىلىپ، ئىسلام دۈشمەنلىرىنىڭ نەيرەڭلىرىگە ئالدىنىپ، مۇسۇلمانلارنىڭ قېنىنى راۋا كۆرمەكتە.2. شەرىئەت ئىلىملىرىدىن چوڭقۇرراق مەلۇماتقا ئىگە بولماي تۇرۇپلا، ئېنتېرنېتتىن ياكى مۇبەللىغلەرنىڭ سۆزلىرىدىن ئازراق بىر نەرسىنى ئۆگىنىۋېلىپلا، ئىسلام دېگەن مانا مۇشۇ ئىكەن دەپ ئويلاپ قېلىش.3. پەتىۋا بېرىش سالاھىيىتىگە ئىگە بولماي تۇرۇپ، ئالدىراپ ئۆز خاھىشى بويىچە پەتىۋا بېرىش. تەكفىر ئېقىمىدىكىلەر دىن نامىدىن پەتىۋا بېرىشنىڭ دىنىي مەسىلىگە ئاللاھ تائالانىڭ نامىدىن قول قويۇش ئىكەنلىكىنى ۋە پەتىۋا بېرىشنىڭ مەسئۇلىيىتىنى ۋە ئۇنىڭ جاۋابكارلىقىنى بىلمەستىن، ئاللاھ تائالادىن قورقماي ئاغزىغا كەلگەنچە پەتىۋا چىقىرىپ، ئىسلام دىنىغا ۋە مۇسۇلمانلارغا زىيانكەشلىك قىلماقتا.4. ئىخلاسقا ۋە ياخشى نىيەتكىلا كۇپايە قىلىپ، ئىلىم بىلەن قوراللانماسلىق. چۈنكى مۇسۇلمانلارنى ئىسلاھ قىلىش، ئاللاھ تائالانىڭ دىنىنى ھىمايە قىلىش ۋە ئىسلامىي ھايات كەچۈرۈش ئۈچۈن يالغۇز ئىخلاس ياكى ياخشى نىيەت كۇپا قىلمايدۇ، بەلكى چوقۇم بىلىملىك بولۇش، ھوشيار، تەقۋا ۋە مەسئۇلىيەتچان بولۇش تەلەپ قىلىنىدۇ. خاۋارىجلارمۇ ئۆز ۋاقتىدا ئەڭ ئىخلاسمەن، ياخشى نىيەتلىك ئادەملەر بولسىمۇ، شەرىئەت ئىلىملىرىدىن يېتەرلىك دەرىجىدە نېسىۋە ئالالمىغانلىقتىن چوڭ گۇناھ سادىر قىلغانلار كاپىر بولىدۇ دېگەن پىكرىدە چىڭ تۇرۇۋالغان، ھەتتا كاتتا ساھابىلەرنىمۇ كاپىر دەپ ھۆكۈم قىلىۋەتكەن.5. ئوقۇش ۋە ئۆگىنىشنىڭ ئىبادەت ئىكەنلىكىنى بىلمەسلىك ۋە ئىلىم ئۆگىنىشكە ئەھمىيەت بەرمەسلىك. ئىلىم ئۆگىنىش ئىبادەت بولغانلىقى ۋە خېلى كۆپ ئىبادەتلەردىن مۇھىم بولغانلىقى ئۈچۈن ساھابىلەردىن باشلاپ بارلىق ئىسلام ئۆلىمالىرى مۇسۇلمانلارنى ئىبادەت ۋە جىھاد قىلىشتىن ئاۋۋال ئىلىم ئۆگىنىشكە چاقىرىپ كەلگەن. تابىئىن ئۆلىمالىرىدىن ھەسەن بەسرىي مۇنداق دېگەن: بىلىمسىز ئىش قىلغۇچى خۇددى خالتا كوچىلاردا ئاداشقان ئادەمگە ئوخشاشتۇر. ئىبادەت بىلەن ئىلىم ئۆگىنىشنى بىربىرىگە قارشى قىلمىغان ھالدا ئىلىم ئۆگىنىڭلار. بەزى قەۋملەر شۇ زاھىرى ئىبادەتلەرگە كۇپايە قىلىپ، ئىلىم ئۆگىنىشنى تەرك ئەتكەنلىك سەۋەبلىك، نادانلىقتىن ئۆزىنىڭ دىنىي قېرىنداشلىرىغا قىلىچ تەڭلىدى، ئەگەر ئۇلارنىڭ ئىلىمدىن نېسىۋىسى بولسا ئىدى، ھەرگىز بۇنداق قىلمىغان بولاتتى.6. ئۆزىنىڭ پىكىر ئېقىمى بىلەن ماسلاشمايدىغان پىكىر ئېقىمدىكىلەرنى مۇسۇلمانلارنىڭ قاتارىدىن سانىماسلىق ۋە ئۆزىنىڭ پىكرىنى كۈچلەندۈرۈپ بەرمىگەن ھەر قانچە كاتتا ئۆلىمانىمۇ ئۆلىما سانىماسلىق ۋە ئۇنىڭغا بىھۆرمەتلىك قىلىش. بۇ ئەڭ خەتەرلىك نەپسانىيەتچىلىك ۋە ئۇچىغا چىققان مۇتەئەسسىپلىك بولۇپ، مۇسۇلمانلارنى كاپىر دەيدىغانلار ئاساسەن ئۆزى ئەگەشكەن پىكىر ئېقىمىغا مۇتەئەسسىپلىك قىلىپ شۇنداق قىلىدۇ. ئۇلار ئۈچۈن ئۆزلىرىنىڭ موللىلىرىدىن باشقىسى ئالىم سانالمايدۇ.كفر كۇفرى كەلىمىسىىنىڭ لۇغەتتىكى مەنىسى پەردىلەش، يوشۇرۇش ۋە يېپىش دېگەنلىك بولۇپ، ئىسلام ئاتالغۇسىدا ئاللاھ تائالانى ياكى ئۇنىڭ پەيغەمبىرىنى ۋە ياكى قۇرئان كەرىم ۋە سەھىھ ھەدىسلەر ئارقىلىق ئىمان ئېيتىش بەلگىلەنگەن ئەقىدە مەسىلىلىرىدىن بىرەرسىنى ئاشكارا ئىنكار قىلىش كۇفرىلىق، دەپ ئاتىلىدۇ. مۇنداق ئادەملەر شەكسىز كاپىرلاردۇر. چۈنكى ئاللاھ تائالا ھەقتۇر، ئۇنىڭ دىنى ۋە بۇيرۇغانلىرىنىڭ ھەممىسى ھەقىقەتتۇر. بۇ ھەقىقەتنى ئىنكار قىلغانلىق بىر تەرەپتىن بۇ ئوچۇق ھەقىقەتنى يوشۇرغانلىق، يەنە بىر تەرەپتىن ئاللاھقا ئىمان ئېيتىشتىن ئىبارەت يارىتىلىشتىكى تەبىئىي پىترەتنى يوشۇرغانلىق بولۇپ، مۇنداق ئادەم كاپىر يەنى ھەقىقەتنى يوشۇرغۇچى دەپ ئاتالغان. ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە مۇنداق دېگەن: شۈبھىسىزكى، ئاللاھنى ۋە ئۇنىڭ پەيغەمبەرلىرىنى ئىنكار قىلغانلار، ئاللاھ بىلەن ئۇنىڭ پەيغەمبەرلىرىنىڭ ئارىسىنى ئاللاھقا ئىشىنىپ پەيغەمبەرلىرىگە ئىشەنمەيمىز دېيىش بىلەن ئايرىۋەتمەكچى بولغانلار، پەيغەمبەرلەرنىڭ بەزىسىگە ئىشىنىمىز، بەزىسىگە ئىشەنمەيمىز دېگۈچىلەر ۋە ئىمان بىلەن كۇفرىنىڭ ئارىسىدا ئوتتۇرا يول تۇتماقچى بولغانلارغا كەلسەك، ئەنە شۇلار راستىنلا كاپىرلاردۇر، كاپىرلارغا ئەلەملىك ئازاب تەييارلىدۇق. بۇ ئايەت ئاللاھ تائالانى ئىنكار قىلىدىغان دىنسىزلار، باتىل دىنلارغا ئېتىقاد قىلىدىغانلار پەيغەمبەرلەرنىڭ بەزىسىگە ئىمان ئېيتىپ بەزىسىنى ئىنكار قىلىدىغان يەھۇدىيخىرىستىيان قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.كۇفرى ئىككى تۈرلۈك بولۇپ، ئۇلارنىڭ بىرى ئېتىقادتىكى كۇفرىلىق، يەنە بىرى ئەمەلدىكى كۇفرىلىقتۇر. ئېتىقادتىكى كۇفرىلىق ئىماندىن چىقىرىدۇ. ئەمما ئەمەلدىكى كۇفرىلىق گۇناھقار قىلسىمۇ بىراق ئىماندىن چىقارمايدۇ.كۇفرى ئىنكارقۇرئان كەرىمگە ياكى سەھىھ ھەدىسىلەرگە ياكى ئۇلاردا كەلگەن ھۆكۈملەرگە ۋە ياكى ئۇلار ئارقىلىق بېكىتىلگەن بەش ۋاخ ناماز، روزا، زاكات قاتارلىق پەرزلەرنىڭ ياكى ئەھكاملارنىڭ بىرەرسىگە ئىنكار قىلىش دېمەكتۇر. بۇنىڭ دەلىلى ئاللاھ تائالانىڭ مۇنۇ سۆزى: ئاللاھ تائالاغا يالغاننى چاپلىغان ياكى ھەق كەلگەندە ئۇنى ئىنكار قىلغان ئادەمدىنمۇ زالىم ئادەم بارمۇ؟ جەھەننەمدە كاپىرلارغا جاي يوقمىدۇ؟.2. كۇفرى تەكەببۇركۇفرى تەكەببۇرئىسلام ئەھكاملىرىنىڭ ھەق ئىكەنلىكىگە ئىقرار قىلىپ تۇرۇپ، چوڭچىلىق قىلىپ ئۇنىڭغا بويسۇنماسلىقتۇر. بۇ خىلدىكى كۇفرى ئىبلىسنىڭ كاپىرلىقىغا ئوخشاش كۇفرىدۇر. چۈنكى ئىبلىس ھەقىقەتنى بىلىپ تۇرۇپ، ئۇنى قوبۇل قىلىشتىن باش تارتقان ئىدى. بۇنىڭ دەلىلى ئاللاھ تائالانىڭ مۇنۇ سۆزى: ئۆز ۋاقتىدا پەرىشتىلەرگە ئادەمگە سەجدە قىلىڭلار دېدۇق، ئىبلىستىن باشقا ھەممىسى سەجدە قىلدى، ئىبلىس سەجدە قىلىشتىن باش تارتتى، تەكەببۇرلۇق قىلدى، ئۇ كاپىرلاردىن بولۇپ كەتتى.3. كۇفرى شەك. بۇ، ئىسلام دىنىنىڭ ئاساسىي ئەقىدىلىرى بولغان ئالتە ئىماننىڭ قايسى بىرىگە شەك كەلتۈرۈش دېمەكتۇر. ئۇنىڭ دەلىلى ئاللاھ تائالانىڭ مۇنۇ سۆزى: كاپىر ئادەم مۇنداق دېدى قىيامەت بولمايدۇ دەپ ئويلايمەن، ئەگەر مەن پەرۋەردىگارىمغا قايتۇرۇلغاندىمۇيەنى قىيامەت بولغاندىمۇ ئەلۋەتتە بۇ باغدىن ياخشىراق جاينى تاپىمەن. ئۇنىڭغا مۇئمىن بۇرادىرى مۇنازىرلەشكەن ھالـــدا، سېنى ئەسلىدە تۇپراقتىن، ئاندىن ئابىمەنىدىن يارىتىپ، ئاندىن سېنى راۋۇرۇس ئىنسان قىلغان زاتنى ئىنكار قىلامسەن؟ دېدى. چۈنكى ئاللاھ تائالاغا ئىشەنگەن بولسىمۇ، ئاخىرەت كۈنىنىڭ بولىدىغانلىقىغا ئىشەنمىگەن ئادەم شەكسىز كاپىردۇر.كۇفرى ئېتىراز. بۇ، ئىسلام دىنىدا بۇيرۇلغان ئەمەللەرگە قارشىلىق بىلدۈرۈش ۋە ئۇلاردىن يۈز ئۆرۈش دېمەكتۇر. كاپىرلار ئاگاھلاندۇرۇلغان نەرسىلەردىن يۈز ئۆرۈگۈچىلەردۇر.بۇ ئايەتتىن، ئاللاھ تائالانىڭ ئەمرپەرمانلىرىدىن ۋە ئىسلام دەۋىتىدىن يۈز ئۆرۈگۈچىلەرنىڭ شەكسىز كاپىرلار ئىكەنلىكى چىقىدۇ.5. كۇفرى نىفاقكۇفرى نىفاق. بۇ، تىلىدا ئۆزىنى مۇسۇلمان دەپ قويۇپ، دىلىدا ئىشەنمەسلىك دېمەكتۇر. بۇنىڭ دەلىلى ئاللاھ تائالانىڭ مۇنۇ سۆزى: كىشىلەر ئارىسىدا ئاللاھ تائالاغا ۋە ئاخىرەت كۈنىگە ئىشەندۇق دېگۈچىلەر بار، ھەقىقەتتە ئۇلار ئىشەنمەيدۇ.بۇ ئايەتتە، مۇناپىقلار ئېغىزلىرى ئارقىلىق ئۆزلىرىنى مۇسۇلمان دەپ قانچىلىك دەۋا قىلسىمۇ، ئەمەلىيەتتە ئۇلارنىڭ مۇسۇلمانلاردىن ئەمەس، بەلكى كۇففارلاردىن ئىكەنلىكى ئىپادىلىنىدۇ.1. كۇفرانى نېئمەتكۇفرى نېئمەت. بۇ، ئاللاھ تائالانىڭ بەرگەن نېمەتلىرىنى تونۇپ تۇرۇپ، ئۇنىڭغا شۈكۈر ئادا قىلماستىن ئاللاھ تائالاغا ئاسىيلىق قىلىش دېمەكتۇر. بۇنىڭ دەلىلى ئاللاھ تائالانىڭ مۇنۇ سۆزى: نېمىتىمگە شۈكۈر قىلساڭلار، ئۇنى تېخىمۇ زىيادە قىلىمەن، ئەگەر كۇفرانى نېئمەت قىلىپ تۇزكورلۇق قىلساڭلار، مېنىڭ ئازابىم، ئەلۋەتتە بەكمۇ قاتتىق بولىدۇ.كۇفرى مەئسىيەت. بۇ، ئىسلام دىنىدا كۇفىرىلىق بىلەن سۈپەتلەنگەن ھەرقانداق گۇناھمەئسيەتلەر ۋە يامان ئىشلار دېمەكتۇر. ئۇلار تۆۋەندىكىچە: مۇسۇلماننى ناھەق ئۆلتۈرۈش. بۇنىڭ دەلىلى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ مۇنۇ سۆزى: مۇسۇلماننى ھاقارەتلەش ئېغىر گۇناھتۇر، ئۇنى ناھەق ئۆلتۈرۈش كۇفرىلىقتۇر. ھاراق ئىچىش، ئوغرىلىق قىلىش ۋە زىنا قىلىش. بۇنىڭ دەلىلى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ مۇنۇ سۆزى: زىنا قىلغۇچى مۇئمىنلىك ھالىتىدە زىنا قىلمايدۇ، ئوغرى مۇئمىنلىك ھالىتىدە ئوغرىلىق قىلمايدۇ ۋە ھاراق ئىچكۈچى مۇئمىنلىك ھالىتىدە ھاراق ئىچمەيدۇ. ناماز، روزا، زاكات قاتارلىق پەرز ئەمەللەرنى تەرك ئېتىش. بۇنىڭ دەلىلى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنىڭ مۇنۇ سۆزى: كاپىرلار بىلەن بىزنىڭ ئارىمىزدىكى پەرق نامازدۇر. نامازنى تەرك قىلغان كىشى كاپىر بولغان بولىدۇ. بۇ ھەدىستىكى كاپىرلىق ئىماندىن چىقىرىدىغان دەرىجىدىكى ئېتىقادىي كاپىرلىق ئەمەس، بەلكى ئەمەلدىكى كاپىرلىقتۇر.كۇفرى ھۆكۈم. بۇ، ئىسلام شەرىئەت قانۇنىنىڭ ئەۋزەل ئىكەنلىكىگە ئىقرار قىلىپ تۇرۇپ، باشقا قانۇنلارنى دەستۇر قىلىپ، ئۇلار بىلەن ئىش كۆرۈش دېمەكتۇر. بۇنىڭ دەلىلى ئاللاھ تائالانىڭ مۇنۇ سۆزى: كىملەركى، ئاللاھ چۈشۈرگەن قۇرئان بويىچە ھۆكۈم قىلمايدىكەن، ئۇلار كاپىرلاردۇر.ئەمما ئاللاھ تائالانىڭ شەرىئىتىنى بۇ ئەسىرگە ئۇيغۇن كەلمەيدۇ دېگەن ئېتىقاد بىلەن ياكى يەرلىك قانۇنلارنى ئۇنىڭدىن ئەۋزەل ياكى ئوخشاش سانىغانلىق سەۋەب بىلەن ئاللاھ تائالانىڭ شەرىئىتىدىن يۈز ئۆرۈگۈچىلەر ئېتىقادتىكى كۇفرىلىقنىڭ ھۆكمىگە كىرىدۇ. چۈنكى بۇ خىل كۇفرىلىق ئېتىقادىي كۇفرىنىڭ جۈملىسىدىن بولۇپ ئىمانغا زىت كېلىدۇ. شۇڭا بۇنى سادىر قىلغۇچىلار كاپىر بولىدۇ.يۇقىرىقىلار ئومۇمغا قارىتىلغان ھۆكۈمدۇر. ئەمما بىرەر شەخسنى كاپىر دېيىش ئۈچۈن ئەلۋەتتە ئۇنى ئېنىقلاپ كاپىر بولغانلىقىغا ئۆزىنىڭ ئىقرارى ياكى ئوچۇق دەلىلئىسپات شەرتتۇر. ئومۇمەن تۆۋەندىكىلەرنى كافىر دەپ قاراش لازىم:ئىسلام دىنىغا ئىشەنمەيدىغانلار.پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى ھاقارەتلىگەنلەر.ئىسلام دىنىنى ياكى قۇرئان كەرىمنى مەسخىرە قىلغۇچىلار.دەھرىيلەر ۋە زامانىمىزدىكى كوممۇنىستلار.يەھۇدىيلار ۋە خىرىستىيانلار.ئىسلام دىنىدىن باشقا دىنلارغا ئېتىقاد قىلىدىغانلار.ئىسلام نامى بىلەن ئوتتۇرىغا چىققان ئازغۇن پىرقىلەردىن باتىنىيە، ئىسمائىلىيە، باھائىيە ۋە قادىيانىيە پىرقىلىرى. بۇلارنىڭ كاپىرلىقىدا شەك يوق. چۈنكى ئىسمائىلىيە ۋە قادىيانىيە پىرقىلىرى توغرۇلۇق شەيخۇلئىسلام ئىبنى تەيمىيە ئۇلارنىڭ كاپىرلىقى يەھۇدى ۋە خرىستىيانلارنىڭ كاپىرلىقىدىنمۇ ياماندۇر. چۈنكى ئۇلار دىننىڭ ئاساسلىق مەسىلىلىرىنى ئىنكار قىلىدۇ دېگەن. باھائىيە ۋە قادىيانىيە پىرقىلىرى يىڭى بىر دىن شەكلىدە ئوتتۇرىغا چىققان بولۇپ، ئۇلار ئىسلام قانۇنلىرىنى رەت قىلىدۇ. قادىيانىي پىرقىسى غۇلام ئەھمەد قادىيانىنى ئاخىرقى پەيغەمبەر، دەپ ئېتىقاد قىلىدۇ ۋە ئىسلام شەرىئىتىنىڭ كۆپلىگەن ئاساسلىق مەسىلىلىرىنى ئىنكار قىلىدۇ. بۇ پىرقىلەرنىڭ كۆپلىرىنى ئۆز ۋاقتىدا ئىنگىلىز مۇستەملىكىسىنىڭ مۇسۇلمانلارنى بۆلۈپ ئاجىزلاشتۇرۇش ئۈچۈن ئوتتۇرىغا چىقارغانلىقى مەلۇم.8. بەزى شىئەلەرشىئە مەزھىپىدىكىلەر ھەر خىل پىرقىلارغا بۆلۈنۈپ كەتكەن بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئارىسىدا ئىمامىيە ۋە زەيدىيە پىرقىلىرىغا ئوخشاش ئەھلى سۈننە مەزھىپىگە ئەڭ يېقىن بولغان پىرقىلىرىمۇ بار. شىئەلەرنىڭ مۇسۇلمانلىقتىن كاپىرلىققا يېقىن پىرقىلىرىمۇ بار بولۇپ، ئەلى ئىبنى ئەبۇ تالىب رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنى ئىلاھ دەپ ئېتىقاد قىلىدىغان ۋە پەيغەمبەرلىك ئەسلىدە ئەلى ئىبنى ئەبۇ تالىب رەزىيەللاھۇ ئەنھۇغا كەلگەن بولسىمۇ، ئۇنى جىبرىل خاتالىشىپ مۇھەممەد ئەلەيھىسسالامغا ئېلىپ كەلگەن دەيدىغان پىرقىلىرىمۇ باردۇر. ئىسلام ئۆلىمالىرى شىئەلەرنىڭ بۇ پىرقىسىنىڭ كاپىر ئىكەنلىكىنى يېتەرلىك دەلىلئىسپاتلار بىلەن مۇئەييەنلەشتۈرگەن. چۈنكى ئۇلارنىڭ ئەلى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇنى ئىلاھ دېگىنى ئاللاھ تائالانى ئىنكار قىلغانلىقى ياكى ئۇنىڭغا شېرىك كەلتۈرگەنلىكىدۇر، ئۇلارنىڭ پەيغەمبەرلىكنىڭ ئەسلىدە ئەلى رەزىيەللاھۇغا كەلگەنلىكىنى دەۋا قىلغانلىقى پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالامنى ئىنكار قىلغانلىقىدۇر. ئۇلارنىڭ ئېتىقاد سىستېمىسى ئاللاھ تائالاغا شېرىك كەلتۈرۈش ئاساسىغا قۇرۇلغان بولۇپ، ئۇلارنىڭ ئۆز ۋاقتىدىكى مۇشرىكلاردىن ھېچبىر پەرقى يوق. چۈنكى مۇشرىكلارمۇ ئاللاھ تائالاغا ئىمان ئېيتاتتى، ئەمما ئۇنىڭغا مەخلۇقاتنى شېرىك كەلتۈرەتتى. شەيخۇلئىسلام ئىبنى تەيمىيە شىئەلەرنىڭ رافىزە پىرقىسى توغرۇلۇق مۇنداق دېگەن: ئۇلار ئەڭ زالىم، ئەڭ نادان ۋە ئەڭ ئەخمەق كىشىلەر بولۇپ، ئۇلار ئاللاھنىڭ ياخشى بەندىلىرىگە دۈشمەنلىك قىلىدۇ، پەيغەمبەرلەردىن قالسا ئەڭ ئۇلۇغ كىشىلەر بولغان ساھابىلەرنى، ئەڭ ئاۋۋال ئىسلامغا كىرگەن مۇھاجىرلارنى، ئەنسارلارنى ۋە ئۇلارنىڭ يولىدا ماڭغان ياخشىلارنى يامان كۆرىدۇ. ئۇلار كاپىرلارنى ۋە يەھۇدىيلاردىن، خىرىستىيانلاردىن مۇشرىكلاردىن بولغان مۇناپىقلارنى دوست تۇتىدۇ ۋە ئۇلار بىلەن بىرلىشىدۇ.ئىسلام ئۆلىمالىرى كۇفرى مەسىلىسىدە تۈر بىلەن شەخسنىڭ پەرقىنى ئايرىش توغرۇلۇق مەلۇم قانۇنىيەتلەرنى بېكىتكەن. بىزنىڭ ئاللاھ تائالانى ياكى ئۇنىڭ پەيغەمبىرىنى ۋە ياكى قۇرئان كەرىم ۋە سەھىھ ھەدىسلەر ئارقىلىق ئىمان ئېيتىش بەلگىلەنگەن ئەقىدە مەسىلىلىرىدىن بىرەرسىنى ئاشكارا ئىنكار قىلغانلار شەكسىز كاپىرلاردۇر دېگەن سۆزىمىز تۈرگە ۋە مۇئەييەن پىرقىغا قارىتىلغان ئومۇمىي ھۆكۈمدۇر. كۇفرىلىق مۇئەييەن بىر شەخسكە قارىتىلماقچى بولسا، ھۆكۈم قىلىشتىن ئاۋۋال ئۇ كىشىنىڭ راستىنلا كاپىر بولغان ياكى ئەمەسلىكىنى سۈرۈشتە قىلىش ۋە ئۇنىڭ بىلەن مۇنازىرە قىلىش ئارقىلىق ئۇنىڭ مەۋقىئەسىنى ئېنىق بىلىش شەرتتۇر. بۇ ھەقتە شەيخۇلئىسلام ئىبنى تەيمىيە مۇنداق دېگەن: بەزىدە بىرەر ئېغىز سۆزمۇ كىشىنى كۇفرىلىققا ئاپىرىشى مۇمكىن. مەسىلەن: كىمكى شۇ سۆزنى دەيدىكەن، ئۇ كاپىر بولىدۇ دېيىلگەن ۋە مۇئەييەن بىر شەخس شۇ سۆزنى دېگەن بولسىمۇ ئۇنىڭ كاپىرلىقىنى ئۆزىدىن ئوچۇق ئاڭلىمۇچە ياكى شۈبھىسىز دەرىجىدە دەلىل بىلەن ئىسپات قىلمىغۇچە ئۇنى كاپىرلىققا ھۆكۈم قىلىشقا بولمايدۇ. بۇ قۇرئان كەرىمدە ئاگاھلاندۇرۇلغانلارغا ئوخشاشتۇر. مەسىلەن: زۇلۇم قىلىپ يېتىملەرنىڭ مالمۈلكىنى ناھەق يەۋالىدىغانلار، شۈبھىسىزكى، قورسىقىغا يېنىپ تۇرغان ئوتنى يەۋالغان بولىدۇ، ئۇلار قىيامەت كۈنى يېنىپ تۇرغان ئوتقا كىرىدۇ. دېگەن ئايەت ئومۇمغا قارىتىلغان بولۇپ، مۇئەييەن شەخسنى كۆزدە تۇتمايدۇ. يەنى قانداقلا ئادەم يېتىمنىڭ پۇل مېلىنى يەۋالسا، ئۇ قورسىقىغا يېنىپ تۇرغان ئوتنى يەۋالغان بولىدۇ. يېتىمنىڭ ھەققىنى يېگەن ئادەم گۇناھىغا تەۋبە قىلىپ، يېتىمنىڭ ھەقلىرىنى قايتۇرۇپ بېرىپ گۇناھسىز بولۇپ ئۆلۈشى ياكى ئۇنىڭ كاتتا ساۋابلىق ئەمەللىرى بولۇپ ئۇنىڭ سايىسىدا گۇناھلىرى مەغپىرەت قىلىنغان بولۇشى ياكى ئېغىر مۇسىبەت ياكى چوڭ سىناقلارغا يولۇقۇپ ئاللاھقا سەۋر قىلغانلىقى سەۋەبلىك گۇناھلىرى يويۇلغان بولۇشى مۇمكىن.بىر مۇسۇلماننى كاپىر دېيىش ئاددى ئىش ئەمەسئىسلام ئۆلىمالىرى مۇنداق دەيدۇ: بىر مۇسۇلماننى كاپىر دېيىش ئۈچۈن ئۇنىڭ كۇفرى سۆزنى ياكى كاپىر بولۇشىغا سەۋەب بولىدىغان گۇناھنى ئوچۇقئاشكارا قىلغان بولۇشى، بىلمىگەنلىك، سەۋەنلىك، تەۋىل قىلغانلىق ۋە مەجبۇرلانغانلىقىغا ئوخشاش ئۆزرىسى بولماسلىقى شەرتتۇر. بۇنىڭغا ئاساسەن، ئەگەر ئۇنىڭ مەلۇم كۇفرى سۆزنى ياكى كاپىر بولۇشىغا سەۋەب بولىدىغان مەلۇم گۇناھنى قىلغانلىقى شەك قوبۇل قىلمايدىغان دەرىجىدە ئېنىق ئىسپاتلانمىسا، ئۇنى كاپىر دېيىشكە بولمايدۇ. شۇنىڭدەك، مەزكۇر كۇفرى سۆزنى ياكى كاپىر بولۇشىغا سەۋەب بولىدىغان مەزكۇر گۇناھنى بىلمەستىن ياكى سەۋەنلىكتىن ياكى تەۋىل قىلغانلىقتىن يەنى ئۆزىنىڭ ئېتىقادىدا بۇنداق سۆز ياكى بۇنداق گۇناھ كاپىر بولۇشقا سەۋەب بولمايدۇ، دەپ چۈشەنگەنلىكتىن ۋە ياكى شۇ كۇفرى سۆزنى ئېيتىشقا ياكى كاپىرلىققا سەۋەب بولىدىغان شۇ گۇناھنى قىلىشقا مەجبۇرلانغانلىقتىن سادىر قىلغان بولسا، ئۇنى كاپىر دېيىشكە قەتئىي بولمايدۇ. چۈنكى ئۇ ئۆزرىلىكتۇر.شەيخۇلئىسلام ئىبنى تەيمىيە مۇنداق دېگەن: مۇنداق سۆزنى قىلغان ئادەم ياكى مۇنداق سۆزنى دېگەن ئادەم كاپىر بولىدۇ، دېيىلگەندە مۇتلەق ھۆكۈم كۆزدە تۇتۇلىدۇ. بىراۋ مەزكۇر كۇفرى سۆزنى ئىشنى قىلغان بولسىمۇ، ئۇنىڭ شۇ كۇفرىنى سادىر قىلغانلىقىغا ئېنىق ۋە ئوچۇق دەلىلئىسپات بولمىسا، ئۇنى كاپىر دېيىشكە بولمايدۇ. ئەللامە مۇھەممەد ئىبنى ئابدۇلۋەھھاب مۇنداق دېگەن: كىمكى مۇنۇ سۆزنى قىلسا، ئۇ كاپىر بولىدۇ، دېيىلگەن بولسىمۇ، ئەگەر بۇ سۆزنى مەلۇم بىر شەخس دېگەن بولسا، ئۇنىڭ كاپىرلىقىنى ئىسپاتلايدىغان ئەمەلي دەلىلئىسپات بولمىسا، ئۇنى كاپىر دېيىشكە بولمايدۇ. بۇ مەسىلىگە مۇنداق مىسال كەلتۈرۈلىدۇ: ئاللاھ تائالا قۇرئان كەرىمدە: ئوغرىلىق قىلغان ئەرنىڭ ۋە ئوغرىلىق قىلغان ئايالنىڭ قولىنى كېسىڭلار دەپ ئەمر قىلغان. بۇ ئايەتتكى ھۆكۈم ئومۇمغا قارىتىلغان بولۇپ، ئوغرىلىق قىلغان ھەر قانداق ئەرئايالنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئەمما بىراۋغا قول كېسىش جازاسىنى ئىجرا قىلىش ئۈچۈن، بارلىق شەرتلەر ھارىز بولمىسا ۋە قولنى كېسىشكە توسقۇن بولىدىغان سەۋەبلەر بولمىسا، ئۇنىڭ قولىنى كېسىشكە بولمايدۇ.مۇسۇلماننى كاپىر دېيىش ئىنتايىن خەتەرلىككۇفرىلىقنى ئاشكارا سۆزلىگەنلەر ئۈچۈن شۇنچىلىك ئېھتىيات بىلەن ئىش كۆرۈش لازىم بولغان يەردە، يامان ئىشلار بىلەن بىر قاتاردا ياخشى ئىشلارنىمۇ قىلىدىغان ۋە لائىلاھە ئىللەللاھۇ مۇھەممەدۇن رەسۇلۇللاھ دېگەن شاھادەت كەلىمىسىنى ئېيتقان مۇسۇلمانلار توپىنى كۇفرىلىققا ھۆكۈم قىلىش بۇ قانداق جۈرئەت؟ مۇسۇلمان ئادەم بۇنىڭغا جۈرئەت قىلالامدۇ؟ ئىمام بۇخارى ۋە ئىمام مۇسلىملار رىۋايەت قىلغان بىر ھەدىستە، پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام: كىمكى بىرەر مۇسۇلماننى كاپىر دەيدىكەن، ئەگەر ئۇ كاپىر بولمىغان بولسا، دېگەن كىشىنىڭ ئۆزى كاپىر بولىدۇ دېگەن تۇرسا، مۇسۇلمانلارنى كاپىرلىققا چىقىرىۋېتىدىغانلار ۋە ئۇلارنىڭ قېنىنى تۆكۈشنى راۋا كۆرىدىغانلار بۇ ھەدىسنى ئاڭلىمىغانمىدۇ؟ شاھادەت كەلىمىسىنى ئاغزاكى ئېيتىپ قويغان مۇناپىقلارغىمۇ دۇنيا ئىشلىرىدا مۇسۇلمانلىق مۇئامىلىسى قىلىنىدىغان تۇرسا، مۇسۇلمان توپىنى كاپىرلىققا چىقىرىۋېتىشقا بولامدۇ؟ ئاغزاكى ئىمان ئېيتقانلار مۇسۇلمانلار قاتارىدىن سانىلىدۇ. ئەمما ئۇلارنىڭ ئىچكى دۇنياسى بىلەن ھېسابلىشىش ئاللاھ تائالانىڭ ئىشىدۇر. ئەلى ئىبنى ئەبۇ تالىب رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ ئۆزىگە قارشى ئۇرۇش ئاچقان خاۋارىجلارنىمۇ كاپىر دېمىگەن. ساھابىلەر ئۇنىڭدىن خاۋاىجلار كاپىر بولمىسا نېمە ئەمىسە؟ دەپ سورىغاندا، ئەلى رەزىيەللاھۇ ئەنھۇ: ئۇلار كاپىرلىقتىن قاچقان كىشىلەردۇر دەپ جاۋاب بەرگەن.بىراۋنى كاپىرغا چىقىرىۋېتىشنىڭ خەتىرى ناھايىتى چوڭ. كاپىرلىققا ھۆكۈم قىلىنغان كىشى مۇرتەد دەپ ئاتىلىدۇ. ئۇنىڭدىن مۇنداق نەتىجىلەر كېلىپ چىقىدۇ:1. مۇرتەد بولغان ئادەمنى ئايالىدىن ئايرىۋېتىشقا توغرا كېلىدۇ. چۈنكى مۇسۇلمان ئايال كاپىر ئەرگە ھالال ئەمەستۇر.2. مۇرتەد بولغان ئادەم بۇ قىلىقى بىلەن مۇسۇلمانلار جەمئىيىتىگە سەلبىي تەسىر بەرگەن بولىدۇ. شۇڭا ئۇنىڭغا مەنىۋى جازا قوللىنىپ توغرا يولغا قايتقۇچىلىك مۇسۇلمانلارنىڭ ئۇنىڭ بىلەن ئارىلىشىشى ۋە ھەر قانداق بىر مۇئامىلە قىلىشى چەكلىنىدۇ يەنى جەمئىيەتتە يېتىم قالدۇرىلىدۇ.3. مۇرتەد بولغان ئادەم ئۆلگىنىدە يۇيۇپ تارالمايدۇ، جىنازا نامىزى ئوقۇلمايدۇ ۋە مۇسۇلمانلارنىڭ قەبرىستانلىقىغا دەپنە قىلىنمايدۇ.4. مۇرتەد بولغان ئادەم كۇفرىلىق ھالىتىدە ئۆلسە، ئۇ ئاللاھ تائالانىڭ لەنىتىگە لايىق بولىدۇ ۋە رەھمىتىدىن قوغلىنىدۇ.شۇنىڭ ئۈچۈن بىراۋنىڭ كاپىرلىقىغا ھۆكۈم قىلىشتا ئالدىرىماسلىق ۋە قايتاقايتا تەكشۈرۈپ ئېنىقلاش لازىم كېلىدۇ. ئۇنىڭ ئۈستىگە بىز كىشىلەرنى كاپىر قىلىشقا ئەمەس، ئۇلارنى ئىسلامغا دەۋەت قىلىپ مۇسۇلمان قىلىشقا بۇيرۇلغانمىز. ھەمدە بىراۋنى كاپىرلىققا ھۆكۈم قىلىش ئىشى شەخسلەرنىڭ ۋەزىپىسى ئەمەس، بەلكى ئىسلام مەھكىمىسىنىڭ ئىشىدۇر. مۇرجىئەلەر ئوسمان ئىبنى ئاففان رەزىيەللاھۇنىڭ ئاخىرقى دەۋرىدە خاۋارىجلارنىڭ زىتىغا چىققان مەزھەپ بولۇپ، ئۇلار كاپىر ئىبادەت قىلسا پايدىسى بولمىغاندەك، مۇئمىن گۇناھ قىلىسىمۇ ئۇنىڭ ئىمانىغا زىيان يەتمەيدۇ دەيدۇ. ئۇلار كۆپلىگەن ئەقىدە مەسىلىلىرىدە ئەھلى سۈننە بىلەن زىتلىشىدۇ.2 ئىمام ئەزەمنىڭ ئەلفىقھۇل ئەكبەر ناملىق ئەسىرى164167بەتلەر.3 ئىمام تاھاۋىنىڭئەقىدەتۇتتەھاۋىيەناملىق ئەسىرىگە ئىبنى ئەبۇلئىزنىڭ شەرھى312.4 شەھرىستانىنىڭ مىللەتلەر ۋە دىنلار ناملىق ئەسىرى1توم، 114بەت. ئىبنى تەيمىيەتولۇق ئىسمى ئەھمەد ئىبنى ئابدۇسالام ھىجرىيىنىڭ 661يىلى 1263م ھازىرقى سۈرىيىنىڭ شىمالىدىكى ھەرران دېگەن جايدا دۇنياغا كەلگەن، ھەنبەلىي مەزھىبىنىڭ پېشىۋالىرىدىن بىرى، ئىسلام دۇنياسىدا تەسىرى ئەڭ زور بولغان، بۈيۈك ئىسلاھاتچى ۋە مۇجتەھىد ئالىم. شەيخۇلئىسلام دېگەن ئېسىل ئۇنۋانغا نائىل بولغان. مۇسۇلمانلار ئارىسىدا كەڭ تارقالغان مازارلارغا چوقۇنۇش، ئۆلۈكلەردىن مەدەت سوراش قاتارلىق بىدئەت ئىشلارغا قارشى كۈرەش قىلغان. فىقھى، تەپسىر، ھەدىس، ئەقىدە قاتارلىق ماۋزۇلاردا كۆپلىگەن قىممەتلىك ئەسەرلەرنى يازغان. شېئىرمۇ يازغان. ئەڭ مەشھۇر ئەسەرلىرىدىن بىرى ئىبنى تەيمىيە پەتىۋالىرى بولۇپ، 27 توملۇق چوڭ ھەجىملىك ئەسەردۇر. ھىجرىيىنىڭ 728يىلى 1328م 67 يېشىدا تۈرمىدە ئالەمدىن ئۆتكەن.2 شەيخۇلئىسلام ئىبنى تەيمىيەنىڭ پەتىۋالار مەجمۇئەسى ناملىق ئەسىرى 3282بەت.3 بۇ ھەدىسنى ئەللامە ئەلبانى سەھىھدەپ باھالىغان. نىسا سۈرىسى150151ئايەتلەر. كەھف سۈرىسى 3637 ئايەتلەر.5 دەھرىيلەرھايات دېگەن پەقەت دۇنيادىكى مۇشۇ ھاياتىمىزدۇر، بىر تەرەپتىن ئۆلىمىز، يەنە بىر تەرەپتىن ھاياتقا كۆز ئېچىپ تىرىلىمىز . زاماننىڭ ئۆتۈشى بىلەن يوق بولۇپ تۈگىشىمىز دەيدىغانلاردۇر. جاسىيە سۈرىسى، 24ئايەت. شەيخۇلئىسلام ئىبنى تەيمىيەنىڭ پەتىۋالار مەجمۇئەسىناملىق ئەسىرى 1توم، 20بەت. نىسا سۈرىسى 10 ئايەت.
سۈن جۇڭشەننىڭ دۆلەت قۇرۇش پىلانلىرى دا شەرقىي تۈركىستان ئۇيغۇر ئاكادېمىيىسى : تارىختىن تامچە سۈن جۇڭشەننىڭ دۆلەت قۇرۇش پىلانلىرى دا شەرقىي تۈركىستانيوللىغۇچى: تاران ئۇيغۇر ۋاقتى: نويابىر 23, 2020 ئورنى: تارىختىن تامچەئىلاۋە: ھۆرمەتلىك ئوقۇرمەن، مەزكۇر يازما مىللەتچى خىتاي ۋە خىتاي كومۇنىستلىرى تەرىپىدىن دۆلەت ئاتىسى دەپ ئاتىلىپ كېلىۋاتقان سۈن جۇڭشەن 1917يىلىدىن 1920يىللىرىغىچە يازغان دۆلەت قۇرۇش پىلانلىرى ناملىق ئەسىرىنىڭ شەرقىي تۈركىستانغا ئائىت بابىدىن تەرجىمە قىلىنىپ تەييارلاندى. سۈن جۇڭشەن مەزكۇر ئەسىرىدە خىتاي دۆلىتىنى زامانىۋىي قۇدرەتلىك دۆلەت قىلىپ قۇرۇپ چىقىش ئۈچۈن زۆرۈر دەپ قارىغان سىياسەت ۋە ئەمەلىي ئىش پىلانلىرىنى كىرگۈزگەن بولۇپ، كىتابتا تىلغا ئېلىنغان خىزمەتلەر ئۇ ئۆلگەندىن كېيىن تەختكە چىققان گومىنداڭ پارتىيەسى ۋە ھەتتا خىتاي كومۇنىستلىرى تەرىپىدىن ئەمەلىيلەشتۈرۈلگەن ۋە ئىزچىللىقنى ساقلاپ كەلگەن. سۈن جۇڭشەن ۋەتىنىمىز شەرقىي تۈركىستانغا ئائىت بىر قانچە پىلاننى ئوتتۇرىغا قويغان بولۇپ، بۇلاردىن ئەڭ مۇھىملىرى غەربىي شىمال تۆمۈر يولى ۋە شەرقىي تۈركىستان ۋە موڭغۇلىيەگە قارىتىلغان مۇستەملىكە قىلىش سىياسىتى ھېسابلىنىدۇ. غەربىي شىمال تۆمۈر يولىدىكى كۆپلىگەن لېنىيەلەر خىتاي كومۇنىستلىرى تەرىپىدىن ئەمەلىيلەشتۈرۈلدى. كۆچمەن يۆتكەش ۋە مۇستەملىكە قىلىش سىياسەتلىرى بولسا، مىللەتچى خىتايگومىنداڭ مەزگىلىدە پىلانلىنىپ ۋە دەسلەپكى قەدەمدە باشلىنىپ، يەنىلا خىتاي كومۇنىستلىرى تەرىپىدىن داۋاملاشتۇرۇلۇپ، ھازىرقى كۈندە ئەۋجىگە چىقتى. چەتئەللەردىكى ئاتالمىش خىتاي دېموكراتلىرى ۋە خىتاي ئىچىدىكى كومۇنىستلارغا قارشى كۈچلەر ھېلىمۇ سۈن جۇڭشەننىڭ ئۈچ مەسلەك سەنمىنجۇيى ، دۆلەت قۇرۇش پىلانلىرى قاتارلىق ئەسەرلىرى ۋە بۇلاردا تىلغا ئېلىنغان پىكىرلەرنى تەستىقلاپ، تەشۋىق قىلىپ كەلمەكتە. ئوخشىمىغان ئىدىئولوگىيەگە مەنسۇپ دەپ قارىلىۋاتقان ۋە بىربىرىنى ئەيبلەپ كېلىۋاتقان خىتاي سىياسىي كۈچلىرىنىڭ بۇ نۇقتىدىكى ئورتاقلىقى ۋە ئىزچىللىقنى كىشىنى ئەجەبلەندۈرىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن بۇ ئەسەردىكى ۋەتىنىمىز شەرقىي تۈركىستانغا ئائىت مەزمۇنلار بىلەن تونۇشۇپ چىقىش مەقسىتىدە مەزكۇر يازما تەييارلاندى.1پىلان 3قىسىم: موڭغۇلىيە ۋە شىنجاڭنى مۇستەملىكە قىلىش موڭغۇلىيە ۋە شىنجاڭنىڭ مۇستەملىكە قىلىنىشى ئەمەلىيەتتە تۆمۈر يول پىلانىنىڭ قوشۇمچىسى بولۇپ، بۇ ئىككىسى بىر بىرىگە تايىنىدۇ ۋە ئىلگىرى سۈرىدۇ. مۇستەملىكە سىياسىتى تۆمۈر يول پىلانىغا پايدىلىق بولۇپلا قالماي، ئۆز ئالدىغا ھەم ئەڭ پايدىلىق بىر خىزمەتتۇر. مەسىلەن، ئامېرىكا قوشما شىتاتلىرى، كانادا، ئاۋسترالىيە ۋە ئارگېنتىنا قاتارلىق دۆلەتلەرنىڭ بۇ جەھەتتىكە ئەمەلىياتلىرىنىڭ نەتىجىلىرى تولىمۇ كۆرۈنەرلىك بولدى. بىزنىڭ بۇ جەھەتتىكى پىلانىمىز بولسا كاردىن چىققان كىشىلەر ۋە چەتئەلنىڭ ئىلغار ئەسلىھەلىرىنى قوللىنىپ، مۇنبەت تۇپراقلاردىن پايدىلىنىپ ئىشلەپچىقىرىش ئېلىپ بېرىپ پايدا يارىتىشتىن ئىبارەت. ھازىر مانجۇرىيەنى مۇستەملىكە قىلىش ئەھۋالىنى ھەققىدە سۆز ئاچساق، ئۇ قالايمىقان ۋە تەرتىپسىز بولۇپ، ئادەم كۈچى ۋە يەر بايلىقىنى ئىسراپ قىلغانلىق ھېسابلىنىدۇ. بۇ خىل ئەھۋاللار ئاز ئەمەس. ئەگەر تار كۆلەمدە بولسىمۇ يۇقىرى تېخنىكىلاردىن پايدىلىنىپ مۇستەملىكە سىياسىتىنى ئېلىپ بارساق، بۇنىڭ ئۈنۈمىگە گەپ كەتمەيدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن ھۆكۈمەت ئورگانلىرىغا چەتئەلدە تەربىيەلەنگەن ئىختىساسلىقلار ۋە ھەربىي جەھەتتىن تەشكىللەش ئىقتىدارى بار كىشىلەرنى سېستىمىلىق ھالدا بۇ ئىشقا يېتەكلەپ، كۆچمەنلەرگە ئالاھىدە ئېتىبار بېرىپ، پۈتۈن دۆلەتكە پايدا يەتكۈزۈش كېرەك.يەرزىمىن چوقۇم دۆلەت تەرىپىدىن سېتىۋېلىنىپ، پۇرسەتپەرەسلەرنىڭ ئېلىپ تاشلاپ قويۇپ ئىشلەتمەستىن جەمئىيەتكە زىيان سېلىشىدىن ساقلىنىپ كېرەك. دۆلەت تەرىپىدىن سېتىۋېلىنغان يەرزىمىن ئېكىنزارلىقلارغا ئايلاندۇرۇلۇپ، كۆچمەنلەرگە ئۇزۇن مۇددەت ھۆددىگە بېرىلىشى كېرەك. ئىش باشلاشقا كېرەرلىك مەبلەغ، ئۇرۇق، سايمانجابدۇق ۋە تۇرالغۇ ئۆي دۆلەت تەرىپىدىن تەمىنلىنىشى كېرەك، ئەمەلىيەتتە كېتىدىغان خىراجەتنى نەق پۇل بىلەن قوشۇنچە ياردەم بېرىش ياكى بىر قانچە يىلغا بۆلۈپ قايتۇرۇش يولى بىلەن قەرز بېرىشكە بولىدۇ. ئەمما بۇ ئىشنى جانلىق ھالدا بېجىرىش ئۈچۈن بىر قانچە چوڭ ئورگاننى قۇرۇش، ئۇرۇش مەزگىلىدىكى زاۋۇت تۈزۈمىنى قوللىنىپ، كۆچمەنلەرگە كېرەكلىك ئۆيجابدۇق، كىيىمكېچەك ۋە ئوزۇقتۈلۈكلەرنى ۋاقتىدا يەتكۈزۈپ بېرىش كېرەك. بىرىنچى يىلى نەق پۇل مەبلىغى ئىشلەتمەستىن، ئىناۋەتلىك قەرز بېرىش يولى بىلەن ئىش باشلاش لازىم.مۇستەملىكە قىلىنغان بىر رايوندا كۆچمەنلەر مەلۇم يەتكەندە ئۇلارغا ئۆزئۆزىنى ئىدارە قىلىش ئالاھىدە ھوقۇقى بېرىش كېرەك. ھەربىر كۆچمەن چوقۇم تەربىيەلىنىشى، ئۆزئۆزىدە دېموكراتلارچە سىياسىي روھ ھازىرلاپ، ئۆز ئىشلىرىنى بارابارا ئورۇنلاشتۇرالايدىغان ۋە ئىدارە قىلالايدىغان بولۇشى كېرەك.ئەگەر ئون يىل ئىچىدە كۆچمەن سانى ئون مىليونغا يەتسە، غەربىي شىمالدا ئاھالىسى كۆپ ئۆلكىگە ئايلىنالايدۇ ۋە مول تەبىئىي بايلىقلىرىنى ئېچىش ئارقىلىق سودا دۇنياسىغا كەلتۈرىدىغان پايدا ناھايىتى زور بولىدۇ. دەسلەپتە كېتىدىغان مەبلەغنىڭ ناھايىتى زور ئىكەنلىكى توغرىسىدا گەپ بولغاندا، قىسقا مۇددەت ئىچىدە پايدا كۆرۈپ، دەسلەپ قىلغان مەبلەغنى قايتۇرۇۋېلىشقا تامامەن بولىدىغانلىقىنى ئويلاش كېرەك. شۇڭا مەنپەئەتلىك بولۇش دېگەن پىرىنسىپ بويىچە ئېيتساق، بۇ ئىشنىڭ مەنپەئەتلىك ئىكەنلىكىگە سوئال قويۇش بىھاجەت.ئەگەر ئاممىغا مەنپەئەت يەتكۈزۈش دېگەن پىرىنسىپ بويىچە قارايدىغان بولساق، كۆچمەن يۆتكەش ھازىر ئەڭ زۆرۈر بولغان چوڭ ئىشلاردىن بىرى ھېسابلىنىدۇ. ھازىر خىتايدا ھەربىي سەپتە ۋەزىپە ئۆتەۋاتقان كېرەكلىك ئەسكەرلەر مىليوندىن ئاشىدۇ؛ نوپۇسىمىز كۆپ، كىشىلەر يەر تېرىپ ئۆزىنى قامدىشى كېرەك. مۇستەملىكە سىياسىتى يۇقىرىقى مەسىلىلەرنىڭ ھەر ئىككىسىگە جاۋاب بېرەلەيدۇ ۋە ئەڭ ياخشى ھەل قىلىش ئۇسۇلى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. ئەسكەرلەر بىر خىل ئۆتكۈنچى ۋاستە بولۇپ، ئۇلارنى ھەربىي سەپتىن بوشاتقاندىن كېيىن بىر قانچە ئايلىق مائاشىنى بېرىش كېرەك ۋە بۇ زور چىقىم نەچچە يۈز مىليون يۈەنگە بارىدۇ. بۇ ئەسكەرلەر ھەربىي سەپتىن بوشىغاندىن كېيىن خاتىرجەم بولالمايدۇ ۋە ئاچيالىڭاچ قالماسلىق ئۈچۈن قاراقچى بولۇپ كېتىدۇ. بۇ خىل ئاقىۋەتكە ئادەم چىداپ تۇرالمايدۇ. بۇ خىل خاتالىقتىن ساقلانماي بولمايدۇ، بولۇپمۇ ئالدىنى ئېلىشتا ئۈنۈمسىز بولۇشقا يول يوق. كۆچمەن بولۇپ قاقاس جايلارنى ئېچىشقا ئورۇنلاشتۇرۇش، ئەسلىدە بۇلارغا قىلىنغان ياخشىلىق ھېسابلىنىدۇ. دوستانە چەتئەل كاپىتالىستلىرى ۋە خىتاينىڭ پاراۋانلىقىنى كۆزلىگۈچى كىشىلەر خىتاي ھۆكۈمىتى قۇرۇلۇش ئۈچۈن قەرز سورىغان چاغدا تۆۋەندىكى پىرىنسىپتا چىڭ تۇرۇشى كېرەك، يەنى ئېلىنغان قەرز چوقۇم ئەڭ ئاۋۋال ئەسكەرلەرنى تولۇقلاشقا ئىشلىتىلىشى كېرەك. ئەكسچە بولسا، بۇ خىل مەبلەغلەر خىتايغا زىيان كەلتۈرىدۇ. تولۇقلانغان مىليونغا يېقىن ئەسكەرگە كەلسەك، شىمالدىكى چوڭ پورت ۋە دولوننۇر جەنۇبىي موڭغۇلىيەدە ئارىلىقىدىكى كەڭرى زىمىنلار ئۇلارنى ئورۇنلاشتۇرۇشقا يېتىپ ئاشىدۇ. بۇ جايلارنىڭ ئاھالىسى ئاز، كان بايلىقلىرى مول. ئەگەر تۆمۈر يول بۇ پورتتىن چىقىپ دولۇننۇرغا ئۇلانسا، ھەربىي سەپتىن قايتىدىغان بۇ ئەسكەرلەردىن پورت ۋە تۆمۈر يول قۇرۇلۇشىدا پايدىلانغىلى ۋە سەددىچىن سېپىلىنىڭ سىرتىدىكى جايلارنى ئېچىشتا ئاۋانگارت قوشۇن قىلغىلى بولىدۇ. دولۇننۇر بولسا ئەڭ شىمالدىكى جايلارنى مۇستەملىكە قىلىش ۋە تەرەققىي قىلدۇرۇشتىكى ئاساسىي بازا ھېسابلىنىدۇ.دۆلەت قۇرۇش پىلانلىرى نىڭ ئەمەلىي پىلان بۆلىكىدە تىلغا ئېلىنغان تۆمۈر يول پىلانىنىڭ خەرىتىسى:مەزكۇر پىلاننىڭ غەربىي شىمال تۆمۈر يولى بۆلىكىگە ئائىت بولغان شەرقىي تۈركىستاندىن ئۆتىدىغان تۆمۈر يوللار:
خۇمۇز ئىزدە قامۇسىچۈشۈرىلىۋاتىدۇرەسىملەرنى كۆرۈش ئوتتۇرا شەرق دۆلەتلىرىدە كىشلەر كۈندە دىگۈدەك خۇمۇز قىيامى يەيدۇ، خۇمۇز قىيامىنىڭ ئاساسلىق ماتېرىيالى نوقۇت بولۇپ، نوقۇت نىڭ ئۇزۇقلۇق قىممىتى ئىنتايىن يۇقىرى، ئۇزۇن مەزگىل ئىستېمال قىلىپ بەرگەندە ئۆمۈرنى ئۇزارتىدۇ.ئوتتۇرا شەرق دۆلەتلىرىدە كىشلەر كۈندە دىگۈدەك خۇمۇز قىيامى يەيدۇ، خۇمۇز قىيامىنىڭ ئاساسلىق ماتېرىيالى نۇقۇت بولۇپ، نۇقۇتنىڭ ئۇزۇقلۇق قىممىتى ئىنتايىن يۇقىرى، ئۇزۇن مەزگىل ئىستېمال قىلىپ بەرگەندە ئۆمۈرنى ئۇزارتىدۇ.خۇمۇز قىيامىنىڭ ئوتتۇرا شەرقتە نەچچە مىڭ يىللىق تارىخى بار بولۇپ، ناھايىتى ساغلام تاماق دەپ قارىلىدۇ. نۇقۇتتا مول ئۆسۈملۈك ئاقسىلى بار بولۇپ، چوڭياش ھەممەيلەننىڭ يىيىشىگە ماس كېلىدۇ.خۇمۇز قىيامى ياساش مۇرەككەپ ئەمەس، ئالدى بىلەن نۇقۇتنى يۇيۇپ چىلاپ يۇمشىتىمىز، تەخمىنەن 810 سائەتكىچە چىلىساق بولىدۇ. ئاندىن يۇمشىغان نۇقۇتنى قاينىتىپ تولۇق پۇشۇرىمىز. نوقۇت نى سۈزۈپ ئېلىپ تولۇق ئىزىپ، ئۇماچ ھالەتكە ئەكىلىمىز، ئاندىن ئازراق زەيتۇن مېيى قۇيىمىز. ئارقىدىن ئۆزىمىزنىڭ ياخشى كۆرىشىمىزگە قاراپ ئازراق ئۇۋاق لازا ياكى لېمون سۈيى قوشساق بولىدۇ.
ئىمان ھاكىمىيىتى ئاللاھنىڭ كىتابى قۇرئان غا يۈزلەنسىزنىڭ ئورنىڭىز: باشبەت ئۈنىۋېرسال ئىمان ھاكىمىيىتىيوللىغۇچى: باتۇر قاراخانلې يوللانغان ۋاقتى: 2016 يىل 15 ئىيۇل ئورنى: ئۈنىۋېرسال ئىنكاس : 0ئىنسان بىلەن شەيتان ئوتتۇرىسىدىكى ئەبەدىي رىقابەت، خەلىپىلىك ئامانىتىنى ئىنساننىڭ ئۆز ئۈستىگە ئېلىشى بىلەن باشلاندى ۋە ئۇ كۈندىن تارتىپ داۋام قىلماقتا.شەيتان ئىنسانغا قۇرغان تۇنجى توزاق مۇكەممەل ۋە ئەبەدىي بولۇش ئىدى. ئىنساننى ئەڭ ئاجىز نوقتىسدىن ئۇرغان شەيتان، ئىنساننىڭ بۇ ئاجىز نوقتىسىدىن ئۇستىلىق بىلەن پايدىلاندى: شەيتان: رەببىڭلارنىڭ سىلەرگە بۇ دەرەخنىڭ مېۋىسىنى يېيشنى مەنئى قىلغانلىقى پەقەت سىلەرنىڭ پەرىشتە بولۇپ كەتمەسلىكىڭلار ياكى جەننەتتە مەڭگۈ تۇرۇپ قالماسلىقىڭلار ئۈچۈندۇر دېدى ۋە ئۇلارغا: مەن سىلەرگە ھەقىقەتەن سادىقلاردىنمەن دەپ قەسەم ئىچتى ئەئراف، 20 21 .شەيتان، ئادەم ۋە ئايالىنى چۈشۈرگەن مۇكەممەل بولۇش ۋە ئەبەدىيلىك قىلتىقىغا ئۇلارنىڭ ئەۋلادىنىمۇ چۈشۈرۈش ئۈچۈن پۈتۈن كۈچى بىلەن ھەرىكەت قىلدى ۋە چوڭ ئۇتۇقلارنى قولغا كەلتۈردى.بۈگۈن ئىمان ئېيتقان ۋە سالىھ ئەمەل قىلغان ئىنسانلارنى كۈتۈپ تۇرىۋاتقان توزاقلارنىڭ ئەڭ بېشىدا مۇكەممەل بولۇش كەلمەكتە. ھەر نەرسىنىڭ مۇكەممەل بولۇشىنى، ئۆز ياكى باشقىلار قىلغان ئىشلاردا مۇكەممەللىك تەلەپ قىلغان، تەلەپ قىلىدىغان ئىنسانلارنىڭ، بۇنى ئەمەلگە ئاشۇرالمىغاندا بۇ ئەلۋەتتە مۇمكىن ئەمەس ، مەزكۇر ئىشنى تاشلىۋەتكەنلىكى دائىم كۆرۈلۈپ تۇرىدۇ.ئىمان ۋە شەيتاننىڭ ھاكىمىيەت تالىشىش كۆرىشىدە، جەڭ مەيدانى ئىنساننىڭ دەل ئۆزىدۇر، يەنى بەدەن مەملىكىتى دۇر. ئىمان ۋە شەيتان ئارىسىدىكى بۇ كۆرەش ئەڭ قاتتىق ئېلىپ بېرىلغان جاي، مەزكۇر مەملىكەتنىڭ پايتەختى بولغان قەلىب دىل تۇر. ئەگەر بۇ كۆرەشتە ئىمان غەلىبە قازىنىپ، شەيتاننىڭ ھاكىمىيىتىنى ئاغدۇرۇپ تاشلاپ تەختتە ئولتۇرسا، بەدەن مەملىكىتىنىڭ غوللۇق ئاپپاراتلىرى بولغان كۆز، قۇلاق، تىل، لەۋ، قول پۇت قاتارلىقلار دائىم بۇ ھاكىمىيەتنىڭ باشقۇرۇشى ئاستىدا بولىدۇ. ئۇلار ئىمانغا بويۇن ئىگىپ، ئۇنىڭ ھاكىمىيىتىنى كۈچلەندۈرىدۇ. بۇ مەملىكەتنىڭ ئەڭ چەت نوقتىلىرىغىچە ئىمان مۇتلەق ھاكىمىيىتىنى تىكلەپ، ھېس تۇيغۇ، چۈشەنچە ۋە ھەرىكەتلەرنى باشقۇرۇشقا باشلايدۇ.بۇ باسقۇچتىن كېيىن، ھاكىمىيەت كۆرىشى شەخستىن ھالقىپ ئىجتىمائى ساھەگە ئۆتىدۇ ۋە ئىماننىڭ ئىجتىمائى جەمئىيەتتە ھۆكۈمران بولىشى ئۈچۈن، كۆرەش تاشقى مۇھىتتا ئېلىپ بېرىلىدۇ.ئەگەر بەدەن مەلىكىتىنىڭ پايتەختىدىكى كۆرەشتە شەيتان غالىپ كەلسە، ئىش يۇقىرىدىكىنىڭ دەل ئەكسىچە بولىدۇ. بارلىق ئورگانلار ۋە ئۇلارنىڭ مەھسۇلى بولغان ھېس تۇيغۇ، چۈشەنچە ۋە ھەرىكەت شەيتان ئۈچۈن خىزمەت قىلىدىغان ھالغا كېلىدۇ.ئىمان بىلەن شەيتان ئوتتۇرىسىدىكى ھاكىمىيەت كۆرىشىدە، ھەر ئىككى تەرەپنىڭ ھەم ئىچكى ھەم تاشقى ياردەمچىلىرى، ئاساسلىق ۋە زاپاس كۈچلىرى بولىدۇ. بۇ كۆرەشنىڭ نەتىجىسىنى كۆپىنچە بۇ ئىچكى ۋە تاشقى كۈچلەر بەلگىلەيدۇ. ئىلىم، پاراسەت، يىراقنى كۆرۈش، ۋىجدان، پىكىرغا ئوخشاش ئىچكى ئىجابىي ئامىللار بۇ كۆرەشتە ئىمانغا بىۋاستە ياردەم قىلىدۇ، غەلبە قازانغاندا ھاكىمىيەتنىڭ ئۇزۇن مۇددەتلىك بولىشى ئۈچۈنمۇ ئىزچىل يار يۆلەكتە بولىدۇ. جاھالەت، ھاماقەتلىك، پىكىر گادايلىقى، ۋەسۋەسە، يامان گۇمان، نەپرەت، ئاداۋەتكە ئوخشايدىغان ئىچكى سەلبىي ئامىللارمۇ شەيتانغا تاكتىك ۋە باشقا جەھەتتىن ياردەم قىلىدۇ.مەزكۇر كۆرەشنىڭ نەتىجىسىگە تەسىر كۆرسىتىدىغان تاشقى كۈچلەرنىڭ ئەڭ مۇھىمىلىرى بەش سەزگۈ ئەزا، ھەرىكەت ۋە مۇھىت ئىجتىمائى مۇھىت تۇر. بۇلار خاراكتېرىغا قاراپ ھەم ئىماننىڭ ھەم شەيتاننىڭ يېنىدا سەپ تۇتىدۇ. ئاللاھنىڭ ھىدايىتىنىڭ ياردىمى بىلەن قەلىبتە ۋۇجۇدقا چىققان تەستىق ، ئىماننىڭ بەندە مەملىكىتىدە روياپقا چىقارغان ئىنقىلابىدۇر. شېرىك ، شەيتان بۇ كۆرەشتە پايدىلىنىدىغان ۋاستىلاردىن بىرسىدۇر.بەزىدە بۇ مەملىكەتتە ھاكىمىيەت بوشلىقى مەۋجۇت بولىدۇ ياكى بەدەن مەملىكىتى ھەر خىل كۈچلەر تەرىپىدىن پارچىلىنىدۇ. بۇ ئەھۋالدا نىفاق پەيدا بولۇپ، زىددىيەت ۋە تىراگىدىيىلەر باشلىنىدۇ. مەسىلەن، ھېس تۇيغۇنى ئىمان، ئەقىلنى شەيتان باشقۇرىدۇ ۋە بۇ ئىككىسى ئارىسىدا قاتتىق جەڭ باشلىنىدۇ. بۇ كۆرەشتە ئىمان ياكى شەيتاندىن بىرسى غەلىبە قىلىشى مۇمكىن.بەندەن مەملىكىتىدىكى ھاكىمىيەت بوشلىقى سەۋەبىدىن كېلىپ چىققان سەلىبىي نەتىجە ئۈچۈن يەنە بىر مىسال، ئېتىقاد ھەرىكەت توقۇنۇشىدۇر. بەدەن مەملىكىتىنىڭ پايتەختى بولغان قەلىب ئىماننىڭ ئىلكىدە بولسىمۇ، ئىمان بۇ مەملىكەتنى تەشكىل قىلغان پارچىلارنى باشقۇرۇشقا ئاجىز كېلىپ قالىدىغان ئەھۋال بولىدۇ. بۇ ئىمان ھاكىمىيىتىنىڭ ئاجىزلىقىنىڭ ئىپادىسىدۇر. ئېنىق قىلىپ ئېيتقاندا، بۇ ئىمان بەدەن مەملىكىتىنىڭ سۇلتانى ئەمەس. شۇڭا بۇ مەملىكەتتىكى ئىمان كۆزگە نۇر، تىزغا كۈچ، تىلغا پەرمان بولۇپ ئۆزىنى نامايەن قىلالمايدۇ، كىشىنىڭ سۆز ھەرىكىتىنى بەلگىلىگۈچى ئامىل بولالمايدۇ. بۇ سەۋەپتىن قول پۇت، كۆز قۇلاق قاتارلىق ئەزالار مەركەزدىكى ئىمانغا ئاسىي ۋە شەقىي بولىدۇ. بۇ ئەھۋالدا مەركىزى ھاكىمىيەت بولغان ئىمان يا شەيتانغا مايىل بولغان بۇ ئەزالارنى ئۆزىنىڭ ھاكىمىيىتى ئاستىغا كىرگۈزۈپ، ھۆكمىنى ئۇ ئەزالاردا نامايەن قىلىدۇ ۋە ھاكىمىيىتىنى مۇستەھكەملەيدۇ ياكى شەيتاننىڭ ھاكىمىيىتى ئاستىغا كىرگەن ئۇ ئەزالارنىڭ سەلبىي ھەرىكەتلىرىگە بەرداشلىق بېرەلمەي، ھاكىمىيىتىنى شەيتانغا تاپشۇرۇپ بېرىدۇ.ئىجتىمائى مۇھىتنىڭ ناچار بولىشى، زۇلۇم، ناھەقچىلىق، ناچار ئەخلاق ۋە ئاللاھقا ئىسياننىڭ ھەر تۈرى شەيتاننىڭ ھاكىمىيىتىگە ئۇل سالىدۇ ياكى مەۋجۇت شەيتان ھاكىمىيىتىنى كۈچلەندۈرىدۇ. ئىبادەت، ئىتائەت، جىھاد، ساداقەت، سەبىر، سابات مۇستەھكەم تۇرۇش ، تەپەككۇر، زىكىر، شۈكۈر، غەيرەت، شىجائەت ۋە ھەر خىل پەزىلەت ئىماننىڭ ھاكىمىيىتىگە ئۇل سالىدۇ ياكى مەۋجۇت ئىمان ھاكىمىيىتىنى كۈچلەندۈرىدۇ.بۇ كۆرەش بەدەندە باشلىنىدۇ. لېكىن بەدەن ۋە شەخس بىلەنلا چەكلىنىپ قالماستىن، ئىجتىمائى جەمئىيەت ۋە مۇھىتقا تەسىر كۆرسىتىدۇ.ئىمان ۋە شەيتان، ھاكىمىيەتنى قولىغا ئېلىش ئۈچۈن خۇددى بەدەندىكىگە ئوخشاش تاشقى دۇنيادىمۇ تەشكىللىك ھەرىكەت قىلىدۇ. قۇرئان، ئىمان شەكىللەندۈرگەن تەشكىلاتنى ھىزبۇللاھ ئاللاھ تەرەپتارلىرى ، شەيتان ئۇيۇشتۇرغان تەشكىلاتنى ھىزبۇششەيتان شەيتاننىڭ تەرەپتارلىرى دەپ ئاتايدۇ.شەيتاننىڭ، ئادەم بالىلىرى ئىچىدىن ئۆزىگە تاپقان تۇنجى تەرەپتارىنىڭ قىسسىسى قۇرئاندا بايان قىلىنغان. يەنى، قابىل شەيتاننىڭ تۇنجى تەرەپتارىدۇر.قابىل ئاللاھ يولىدا بېرىش، يەنى ئىنفاق قىلىش بىلەن ئېمتىھان قىلىنغانىدى. ئۇ، بۇ ئېمتىھاندىن ئۆتەلمىدى. ھابىل مال مۈلك ئېمتىھاندىن غەلبىلىك ھالدا ئۆتتى ۋە ئىككىنچى باسقۇچ بولغان جان ئېمتىھانغا كىرىشكە مۇۋەپپەق بولغانىدى. قابىل ئېمتىھاندىن ئۆتەلمىگەن ھەر زالىمغا ئوخشاش كۈچكە، تېرورغا مۇراجەت قىلدى.ئىماننىڭ، نەپىسنىڭ شۇنچە قايمۇقتۇرۇشى ۋە ئازدۇرۇشىغا قارىماستىن قولغان كەلتۈرگەن بۇ ئۇتۇقى شەيتاننى بىئارام قىلغانىدى. بۇ سەۋەپتىن ئۆز تەرەپتارى بولغان قابىلنى، ئاللاھ تەرەپتارى بولغان ھابىلنى ئۆلتۈرۈشكە كۈشكۈرتتى ۋە نەتىجىدە قابىل ھابىلنى ئۆلتۈردى.ھىزبۇللاھ تۇنجى شېھىتىنى بەرگەنىدى. ھابىل غەلبىلىك ھالدا بەرگەن مال مۈلك ئېمتىھانىدىن كېيىن، كىرگەن جان ئېمتىھانىنىمۇ ئوڭۇشلۇق ھالدا بېرىپ، شاھادەتنامىسىنى قولىغا ئالغانىدى. ئۇ، ھايات مەكتىپىنى ئەڭ ئەلا نەتىجە بىلەن پۈتتۈرۈپ مۇكاپاتلانغان بىر شېھىت ئىدى.ئۇ كۈندىن تارتىپ شەيتان ۋە تەرەپتارلىرى ئۆتەلمىگەن ھەر ئىنسانلىق ئېمتىھانىدا، بۇ ئېمتىھاندىن غەلبىلىك ھالدا ئۆتكەن پەزىلەتلىك كىشلەر قوشۇنىنىڭ جەسۇر يىگىتلىرىگە قارشى كۈچ ئىشلىتىشتىن بىر مىنۇت بولسىمۇ توختاپ قالمىدى. ھىزبۇششەيتان ئۆلتۈرۈشكە، ھىزبۇللاھ ئۆلۈشكە قانمىدى.ھاكىمىيەت بۇ ئىككى كۈچ ئارىسىدا ئىزچىل ئالمىشىپ كەلدى. ئىچىدىكى ھاكىمىيەتنى شەيتانغا تارتقۇزۇپ قويغان كىشىلەر كۆپەيگەنسىرى، ئۇلار ياشاۋاتقان جەمئىيەتنىڭ ئەھۋالىنىمۇ ئاللاھ ئۆزگەرتىپ، ئۇ جەمئىيەت شەيتان ھاكىمىيەت تىكلىگەن بىر جەمئىيەتكە ئايلانغانىدى. مانا بۇ ئىجتىمائى ئۆزگۈرۈشنىڭ ئۆزگەرمەس پىرىنسىپى: بۇ شۇنىڭ ئۈچۈنكى، بىر قەۋم ئۆزلىرىنىڭ نەپسىدە بولغاننى ئۆزگەرتمىگىچە، ئاللاھ ئۇلارغا بەرگەن نېمىتىنى ئۆزگەرتىۋەتمەيدۇ. ئاللاھ ئۇلارنىڭ سۆزلىرىنى ئاڭلاپ تۇرغۇچىدۇر، قىلمىشلىرىنى بىلىپ تۇرغۇچىدۇر ئەنفال، 53 .شەيتان، ئىجتىمائى جەمئىيەتنى پۈتۈنلەي ھاكىمىيىتى ئاستىغا ئالغاندا، شەيتاننىڭ ھاكىمىيىتىنى ئاغدۇرۇپ تاشلاپ، ئىمان ھاكىمىيىتىنى قايتىدىن تىكلەش ۋە ئىنساننى ئەسلى ئۆزلىكىگە قايتۇرۇش ئۈچۈن ئاللاھ ئەلچىسى ھەزرىتى نۇھنى رەسۇل قىلىپ ئەۋەتتى. شەيتان تەرەپتارى بولۇشنى ئاللاھ تەرەپتارى بولۇشتىن ئەۋزەل كۆرۈپ، ئاخىرىغىچە قارشىلىق كۆرسەتكەن نۇھ قەۋمى، ئىنسان سائادىتىنىڭ ئالدىغا قويۇلغان بىر توساققا ئايلانغان بولۇپ، بۇ توساق ئېلىپ تاشلىنىپ، ئىمان ئىسىملىك سائادەت ئىنسانلارغا يەتكۈزۈلىشى كېرەك ئىدى.ئاقىۋەت بۇ توسالغۇ ئىلاھى ئەمىر بىلەن كائىنات مەخلۇقلىرى تەرىپىدىن يوقۇتۇپ تاشلىنىپ، ئىنسان بىلەن ئىمان ئارىسىدا بىر تام قالمىدى. ئىنسانغا كۆڭۈل بۆلگەن ئاللاھ، ئىنساننىڭ بەخت سائادەت يولىنى توسىدىغان ھەر قانداق نەرسىنى، بەزىدە بۇ ئىنسان بولغان تەقدىردىمۇ، ئۇنى يامان كۆرىدۇ. قاچانىكى ئۇلار بىزنى دەرغەزەپ قىلغاندا، ئۇلارنى بىز جازالىدۇق، ئۇلارنىڭ ھەممىسىنى غەرق قىلدۇق زۇخرۇف، 55 .ئىبراھىم ئەلەيھىسسالام ھىزبۇللاھنىڭ، نەمرۇت بولسا ھىزبۇششەيتاننىڭ ئۆز دەۋرىدىكى يېتەكچىلىرى ئىدى. بىرسى ئىماننىڭ، يەنە بىرسى شەيتاننىڭ ھاكىمىيىتى ئۈچۈن كۆرەش قىلىۋاتاتتى. ھىزبۇششەيتان يەنە ھەر دائىمقىدەك ئۇنىڭغا قارشى دۆلەت تېرورىنى ئىشقا سالدى.نەمرۇت گۇلخانغا تاشلىغان ئىبراھىم ئەمەس، ئىمان ئىدى. لېكىن نەمرۇت ئىماننىڭ ئوتتا كۆيمەيدىغانلىقىنى قانداقمۇ بىلسۇن؟ شۇنداق، ئىمان ھەر دائىمقىدەك بۇ قېتىممۇ ئوت بىلەن ئېمتىھان قىلىنغان ۋە غەلىبە قازانغان ھەمدە بۇ ئارقىلىق ئىماننى ئوتقا تاشلاش بىلەن يوقاتقىلى بولمايدىغانلىقىنى يەنە بىر قېتىم ئىسپاتلىغانىدى.ئىمان ۋە شەيتان ئوتتۇرىسىدىكى ھاكىمىيەت كۆرىشىدە بىر مىنۇت بولسىمۇ بوش قالمىغان تارىخ سەھنىسىدە، بۇ قېتىم مۇسانى كۆرمەكتىمىز. ئۇ، نەپسىلىرىدىكىنى ئۆزگەرتىپ خەلىپىلىككە نامزات ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلىغان بەنى ئىسرائىلغا يېتەكچىلىك قىلىپ، ھىزبۇششەيتاننىڭ ئۆز دەۋرىدىكى يېتەكچىسى پىرئەۋىنگە قارشى كۆرىشىنى، ئىسلامى ھەرىكەتنىڭ جانسىز ئەزالىرى بولغان دېڭىز، دەريا ۋە دەرەخلەرنىڭ ياردىمى بىلەن ئوڭۇشلۇق ھالدا ئېلىپ بارغان ئىدى.ئىماننى يەر يۈزىدە ھاكىم قىلىش ۋەزىپىسى بەنى ئىسرائىلغا بېرىلگەن ئىدى. لېكىن ئۇزۇن ئۆتمەستىن، بەنى ئىسرائىلدا يەھۇدىيلىشىش مايىللىقى باش كۆتۈرۈپ چىقىپ، ئۇلار ئۇنىڭغا يۈزلەندى. ئۇلار رەسۇللىرى بىلەن مۇنازىرلىشەتتى، كىتاپلىرى ھەققىدە ئىختىلاپ قىلىشاتتى، گۈللەندۈرۈش ۋەزىپىسى بېرىلگەن يەر يۈزىدە بۇزغۇنچىلىق قىلىپ پىتنە چىقىراتتى، ھەقنى باتىلغا ئارلاشتۇرۇپ ھەقىقەتنى قەستەن يوشۇراتتى. ئۆزلىرىگە بېرىلگەن ئىلاھى رىزققا شۈكۈر قىلماي پىياز، سامساق تەلەپ قىلغان؛ رەسۇللىرىغا سەن ۋە رەببىڭ بىللە بېرىپ ئىككىڭلار ئۇرۇشۇڭلار، بىز بۇ يەردە ساقلاپ تۇرىمىز دېگەن؛ كىتابنىڭ ئايەتلىرىنىڭ بەزىلىرىگە ئىمان ئېيتىپ، بەزىلىرىنى ئىنكار قىلغان؛ ياخشىلىققا بۇيرۇپ يامانلىقتىن توسۇشقا بۇيرۇلغان تۇرۇپ، يامانلىقتىن توسمىغان؛ رەسۇللىرىنى رەھىمسىزلىك بىلەن ئۆلتۈرگەن؛ ماددىنى بۇتلاشتۇرغان ئىلاھ قىلىۋالغان ؛ ئاللاھ بەلگىلىمىگەن ھالال ۋە ھاراملارنى ئۆزى قويىۋالغان؛ دىنى ۋە سىياسىي يېتەكچىلىرىنى ئۇلۇغلاپ ئىلاھ قىلىۋالغان؛ مىللەتچىلىك ئىللىتىگە گىرىپتار بولۇپ، ئىسرائىل ئەۋلادنىڭ باشقا مىللەتلەردىن ئۈستۈن ئىكەنلىكى سەپسەتىسىنى داۋا قىلغان؛ ئىلاھ ۋەھىينى ئەزان باھادا سېتىپ، ئاللاھنىڭ ئايەتلىرىنى ئەرزىمەس نەرسىلەرگە تېگەشكەن ۋە ھەممىدىن يامىنى كىتابىنى ئۆزگەرتىۋېتىپ، ئىمانىنى بۇزغۇنچىلىققا ئۇچراتقانىدى. مائىدە، 56؛ مۇجادىلە، 19. ئى ئىسرائىل ئەۋلادى! سىلەرگە بەرگەن نېمىتىمنى ۋە سىلەرنى تامام جاھان ئەھلىدىن ئۈستۈن قىلغانلىقىمنى ياد ئېتىڭلار بەقەرە، 47 . چۈنكى ئىسرائىل ئەۋلادى ئاللاھقا ۋەدە بەرگەنىدى: ئى ئىسرائىل ئەۋلادى! سىلەرگە بەرگەن نېمىتىمنى ياد ئېتىڭلار، ماڭا بەرگەن ۋەدەڭلارغا ۋاپا قىلىڭلار، مەنمۇ سىلەرگە قىلغان ۋەدەمگە ۋاپا قىلىمەن، مەندىنلا قورقۇڭلار بەقەرە، 40 . بەقەرە، 60 61. تاھا، 87 88.
ساياسي كەڭەس مەملەكەتتىك 12 كەزەكتى كوميتەتىنىڭ 5 ءماجىلىسى ەكىنشى جالپى جيىنىن وتكىزدىحالىق تورابىساياسي كەڭەس مەملەكەتتىك 12 كەزەكتى كوميتەتىنىڭ 5 ءماجىلىسى ەكىنشى جالپى جيىنىن وتكىزدىيۇي جىڭشىڭ ماجىلىسكە قاتىناستى2017.03.10 16:15 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابىشينحۋا اگەنتتىگى، 9 ناۋرىز، بەيجيڭ تىلشىلەر جاڭ شۇيدۇڭ، سۇي جيڭ، شيوڭ جىڭيان. ساياسي كەڭەس مەملەكەتتىك 12 كەزەكتى كوميتەتىنىڭ 5 ءماجىلىسى 9 ناۋرىز تۇستەن كەيىن حالىق سارايىندا ەكىنشى جالپى جيىنىن وتكىزدى. 14 مۇشە ەكونوميكالىق قۇرىلىس پەن ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن توڭىرەكتەي وتىرىپ ءسوز سويلەدى.ج ك پ ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ ءتوراعاسى يۇي جىڭشىڭ ماجىلىسكە قاتىناستى.بۇگىنگى ءماجىلىستىڭ اتقارۋشى ءتوراعالارى دۋ چيڭلين، لو فۋحى، لي حايفىڭ، جوۋ شياۋچۋان، ما بياۋ، ليۋ شياۋفىڭ بولدى. ءماجىلىستى ليۋ شياۋفىڭ باسقاردى.ج ك پ ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ مۇشەسى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ورىنباسار زۇڭليى، سونداي اق ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قاتىستى تاراۋلارىنىڭ جاۋاپتىلارى ماجىلىسكە قاتىناسىپ، جولداستاردىڭ سوزدەرىن تىڭدادى.ساياسي كەڭەس مەملەكەتتىك 12 كەزەكتى كوميتەتىنىڭ 5 ماجىلىسىندە ءماجىلىس بايانى جالپى 3 الاڭ دەپ ورنالاستىرىلعان، 9 ناۋرىزدا وتكىزىلگەنى ءبىرىنشى ءماجىلىس بايانى.
2015.04.22 13:40 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتىنەنادامنىڭ اۋىز قۋىسىنداعى باكتەريانىڭ سانى كوپ، ءتۇرى ءبىرشاما كۇردەلى بولادى. ولار اۋرۋ تۋدىراتىن باكتەريا، اۋرۋ تۋدىرمايتىن باكتەريا، شارتتى اۋرۋ تۋدىراتىن باكتەريا بولىپ بولىنەدى. شارتتى اۋرۋ تۋدىراتىن باكتەريا دەگەنىمىز بەلگىلى شارت جاعدايدا عانا اۋرۋ تۋدىراتىن باكتەريالارعا قاراتىلادى. ەندەشە، ادامنىڭ اۋىز قۋىسىندا، ءسىرا، قانشا باكتەريا بولادى. بىرەۋلەر تاجىريبە جاساۋ ارقىلى دەنساۋلىعى اقاۋسىز ادامنىڭ اۋىز قۋىسىندا شامامەن 10 ميللياردتان استام باكتەريا بولاتىنىن ەسەپتەپ شىعارعان.ادامنىڭ جۇرەگى، ءسىرا، قانشا سوعادىادەتتە، ەرەسەك ادامداردىڭ ءبىر مينۋتتاعى جۇرەك سوعۋى 60 100 رەت بولسا، قالىپتى جاعداي ەسەپتەلىنەدى. ادام ەڭبەك ىستەگەندە، ارەكەت جاساعاندا جۇرەك سوعۋى تەزدەيدى. ادەتتە، ايەلدەردىڭ جۇرەك سوعۋى ەرلەردىڭ جۇرەك سوعۋىنان تەزىرەك، بالالاردىڭ جۇرەك سوعۋى ۇلكەن ادامداردىڭ جۇرەك سوعۋىنان تەزىرەك بولادى. ورتا ەسەپپەن، ەگەر ءبىر ادام 100 جاس جاساسا، وندا ونىڭ جۇرەك سوعۋىنىڭ جالپى سانى 4 ميلليارد رەتتەن استام بولادى.ادامنىڭ ۇلكەن ميىنىڭ سالماعى ادامنىڭ تۇتاس دەنە سالماعىنىڭ 2ىن يەلەيدى. ءبىراق ول ادام دەنەسىندەگى 20 وتتەگى مەن 25 گليكوزانى قاجەت ەتەدى. ۇلكەن ميدى جەتكىلىكتى ەنەرگيامەن قامداپ وتىرۋ ءۇشىن، 3 مي ارتەرياسى ۇزدىكسىز وتتەگىن تاسىمالداۋمەن شۇعىلدانادى. ەگەر وسى 3 ارتەريانىڭ بىرەۋى ءسال توسىلسا بولدى ۇلكەن مي كلەتكالارىنىڭ ەنەرگياسى ازايادى.
1549 1 پىكىر 16 ماۋسىم, 2021 ساعات 14:18 ۆاكتسيناسىنىڭ كلينيكالىق زەرتتەۋىنىڭ جانجاقتى پارامەترلەرى تاياۋ ۋاقىتتا جاريالانادى. بۇل تۋرالى قر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسوي ايتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.مەديتسينا قاۋىمداستىعى قازىرگى ۋاقىتتا قولدانۋعا ەنگىزىلگەن وتاندىق س ۆاكتسيناسىن ازىرلەۋدەگى قازاقستاننىڭ جوعارى جەتىستىگىن ماقۇلدايدى. ول كلينيكالىق سىناقتىڭ كەزەڭدەرىنەن ءوتتى. قازىر كلينيكالىق پراكتيكادا تۇر. بۇل ۆاكتسينانى بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن ءبىزدىڭ جەتەكشى سالالىق ماماندار دا قۋاتتايدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىندەگى بارلىق ماماندار بۇل الەۋەتتى جوعارى باعالايدى، دەدى مينيستر ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندەگى ءباسپاسوز ءماسليحاتى بارىسىندا.سونىمەن قاتار ول ۆاكتسيناعا قاتىستى اقپاراتتاردىڭ ءالى كۇنگە قولجەتىمدى بولماي وتىرعاندىعىن ءتۇسىندىرىپ ءوتتى.ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى، بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەرى ينستيتۋتى بىرقاتار رەيتينگتىك جۋرنالعا بىرنەشە ماقالالارىن جىبەردى. نۇسقاۋلىقتا نەگىزگى اقپاراتتار، قولدانۋ نۇسقاۋلىعى، تيىمدىلىگى، كورسەتكىشتەر مەن قارسى كورسەتكىشتەرى بويىنشا پوزيتسياسى قامتىلعان. حالىققا جەتكىزىلگەن. ازاماتتارعا ۆاكتسيناتسيا بارىسىندا ايتىلادى. تاياۋ ۋاقىتتا كلينيكالىق زەرتتەۋدىڭ جانجاقتى پارامەترلەرى جاريالانادى. بۇل رەتتە ەشقانداي قۇپيا جوق. بۇل تازا پروتسەدۋرالىق پروتسەسس، دەدى الەكسەي تسوي.اسىلجان مامىتبەكوۆ 4953
قوستانايلىق تانىسىنىڭ باسىن كەسىپ الىپ، ونى شەلەككە سالىپ جۇرگەن1268 رەت كورسەتىلدىجانتۇرشىگەرلىك جايت بىلتىر، 3 جەلتوقسان كۇنى رۋدنىي قالاسىندا بولعان.سوتتالۋشى سول كۇنى تانىسىنىڭ پاتەرىندە الكوگولدىك ىشىمدىك ىشكەن. تۇندە ەكەۋىنىڭ اراسىندا جانجال تۋىنداپ ب. ەسىمدى كۇدىكتى اس ءۇي پىشاعىمەن جابىرلەنۋشىنىڭ مويىن تۇسىنان بىرنەشە جەرگە پىشاق جاراقاتىن سالادى. سودان سوڭ باسىن كەسىپ العان. كەسىلگەن باستى شەلەككە سالىپ جابىرلەنۋشىنىڭ ۇيىنەن شىعىپ كەتەدى. الايدا پوليتسياعا ەرىكتى تۇردە ءوزى حابارلاسىپ كىناسىن مويىندادى، دەلىنگەن سوت حابارلاماسىندا.سوتتالۋشى 99باپتىڭ 2بولىگى بويىنشا كىنالى دەپ تانىلدى.سوتتالۋشىنىڭ بۇرىن سوتتى بولماعانىن ەسكەرىپ، سونداياق ەرىكتى تۇردە پوليتسەيلەردى شاقىرىپ كىنالى ەكەنىن مويىنداعانى ءۇشىن سوت ونى قاتاڭ رەجىمدەگى قىلمىستىقاتقارۋ جۇيەسى مەكەمەسىندە 16 جىلعا باس بوستاندىعىنان ايىردى.سونىمەن قاتار سوتتالۋشىعا الكوگوليزمنەن ءماجبۇرلى تۇردە ەمدەۋ تاعايىندالدى. بۇدان بولەك، جابىرلەنۋشىنىڭ جالپى سوماسى 2 329814 تەڭگەنى قۇرايتىن تالابىن وتەپ بەرۋ تولىعىمەن قاناعاتتاندىرىلدى. ۇكىم ءالى زاڭدى كۇشىنە ەنگەن جوق.قوستاناي رۋدنىي پىشاق باس
پارتيا 19قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنىڭ كەلبەتى ــ ليدا پەرۋاي قىزىكەلۋ قاينارى: شينجياڭ حالىق راديو ىستانسياسى 20171002 13:23:37ستانسيامىزدىڭ ءتىلشىسى ليۋ كايدىڭ حابارىن تىڭداڭىزدار: مەملەكەتتىك تاڭداۋلى كوممۋنيست ليدا پەرۋاي قىزى بۋىرشىن اۋدانىندا قولونەر كوركەمونەر بۇيىمدار سەرىكتەستىگىن اشتى، ول قيىنشىلىعى بارلارعا بار ىنتامەن كومەكتەسىپ، ءىس جۇزىندىك ارەكەتى ارقىلى سۇيىسپەنشىلىك جەتكىزدى.بيىل 55 جاستاعى ليدا پەرۋاي قىزى جۇمىس ورنىنان بوساعاننان كەيىن اپەكەسىڭىلىلەرىن باستاپ قولونەر كوركەمونەر بۇيىمدارى سەرىكتەستىگىن قۇردى، بۇگىنگى كۇندە، بۋىرشىن اۋدانىنداعى ليدا پەرۋاي قىزى قولونەر كوركەمونەر بۇيىمدارى شەكتى جارنا جاۋاپكەرلىك سەرىكتەستىگىنىڭ قىزمەتكەرى العاشقى 6 ادامنان 90 نەشە ادامعا كوبەيدى، مۇندا مۇگەدەك قىزمەتكەر 60 تىن ۇستايدى. 52 جاستاعى ادىلبەك وسى جەردە كاسىپتەنگەن. ول تىلشىگە: سەرىكتەستىكتە ىستەگەنىمە 2 جىلدان استى، ايىنا 2 مىڭ يۋاننان ارتىق ەڭبەكاقى الامىن، ول كىسى وتە جاقسى، تۋعان اپەكەم سياقتى،دەدى.ليدا پەرۋاي قىزى بۋرىشىن اۋدانىنىڭ ءارقايسى اۋىلقالاشىقتارىنان 6 مانەرلەۋ ورنىن اشىپ، وتباسىندا قيىنشىلىعى بار قازاق ايەلدەرىنە شيكزات، پاتەنتتى سۋرەت ۇلگىسىن تەگىن بەرىپ، ولاردىڭ ۇيىندە وتىرىپ كەستە تىگۋىنە مۇمكىندىك جاسادى. ونىڭ باستاماشىلىعىندا، 100 دەن استام ايەل ورتا ەسەپپەن اي سايىن 2 دە 3 مىڭ يۋان تابىس تاۋىپ، ليدا پەرۋاي قىزى جەرگىلىكتى ورىنداعى قازاق ايەلدەرىنىڭ اۋقاتتانۋىنداعى كوشباسشىعا اينالدى. ليدا پەرۋاي قىزى بىلاي دەدى: پارتيانىڭ جاقسى ساياساتى ماعان زور كومەك بەردى، قوعامداعى قيىنشىلىعى بار بۇقاراعا ءمان بەرىپ، ولاردى سەرىكتەستىكتە ىستەپ، قولونەرلەرى ارقىلى اۋقاتتانۋ جولىنا تۇسۋگە ناتسيحاتتادىم.ۇزاق ۋاقىتتان بەرى، ليدا پەرۋاي قىزى قاشاندا يگى ىستەر ىستەۋدى قۋانىش، سۇيىسپەنشىلىك جەتكىزۋدى داڭق سانادى، وسىنىڭ ناتيجەسىندە بۋىرشىن اۋدانىندا الىسجۋىققا اتى ايگىلى مەيىربان انا اتاندى. 2004جىلى، بۋىرشىن اۋداندىق ايەلدەر بىرلەستىگىنىڭ قولداۋى مەن جەتەكشىلىگىندە ول بۋىرشىن اۋدانىنان مەيىربان انالار قوعامىن باستاپ قۇردى. قازىر وسى قوعامنىڭ مۇشەسى 149 ادامعا كوبەيىپ، وتباسىندا قيىنشىلىعى بار 60 نەشە بالا قارجىلاي كومەككە يە بولدى. ليدا پەرۋاي قىزى 12 بالاعا قارجىلاي كومەك كورسەتتى، قازىر ولار كومەكتەسكەن كوپتەگەن بالا قىزمەت ىستەپ كەتتى. ليدا پەرۋاي قىزى ىلگەرىندىكەيىندى مەملەكەتتىك ۇلتتار ىنتىماعى العا باسارلىعىنداعى وزات، مەملەكەتتىك 8ناۋرىز قىزىلتۋشىسى سياقتى داڭقتى اتاقتار السا، 2016جىلى شىلدەدە مەملەكەتتىك تاڭداۋلى كوممۋنيست داڭقتى اتاعىن الدى. كوپتەگەن داڭقتى اتاقتارعا يە بولعان ليدا پەرۋاي قىزى پارتياعا مۇشە بولۋ اۋەلگى ماقساتىن قاشاندا ەستەن شىعارمادى. ول تىلشىگە: بۇل داڭقتاردى پارتيا مەن بۇقارا بەردى، الدا اپەكەسىڭىلىلەرىمە جالعاستى باستاماشى بولىپ، پارتياعا العىس ايتىپ، پارتيانىڭ سوزىنە قۇلاق اسىپ، پارتياعا ىلەسىپ، ولاردى قوعامعا ۇلەس قوسۋعا باستايمىن،دەدى.
قوغۇنلۇقتىكى پاراڭلارئىنكاس ئىمان ،ئەخلاقىڭىزغا ۋەكىللىك قىلىدۇ .مۇنبەر جاھاننامە قوغۇنلۇقتىكى پاراڭلار ئىنكاس ئىمان ،ئەخلاقىڭىزغا ...كۆرۈش: 617ئىنكاس: 8ئىنكاس ئىمان ،ئەخلاقىڭىزغا ۋەكىللىك قىلىدۇ .يوللىغان ۋاقتى 2013210 22:21:12 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئەسسسالامۇ ئەلەيكۇم باغداش مۇنبىردىكى ئەزىز قېرىنداشلىرىم پېقىر كۇسەنبايدىن ھەمىڭلارغا ئوتلۇق سالام .باغداش مۇنبىرى ئۇيغۇر ئاپتۇنۇم رايۇنىمىزدىكى دڭلىق ئۇيغۇر مۇنبەرلىردىن بىرى .باغداشتىكى مول مەزمۇنلۇق تىمىلار ئەزالانىڭ ھەم سىررتىن زىيارەت قىلغۇچىلارنىڭ ھاردۇغىنى چىقىردۇ ،ئۇلارغا خۇشششاللىق ئاتا قىلىدۇ .بىلمىگەننى بىلدۇرۇدۇ ،نا تۇنۇشلارنى دوستلارشۇرۇدۇ ،باغداش تاغلىردىكى سۇزۇك بۇلاق سۇيۇدەك بىزگە بىلىم بۇلاقلىردىن سۇ ئىچۇرۇدۇ .بىز باغداشتىن تولىمۇ مىننەتدار ھەم باغداشنى چىن دىلىمىزدىن سۇيۇمىز .ئەمدى مەخسەتكە كەلسەك بىز ھەممىمىز باغداشقا ئەزا بولغاندا قۇشۇلامسىز ؟قۇشلمامسىز؟دىگەن يەرنى بېسىپ قەسەم بىرىپ مۇنۇ مۇنبەرگە ئەزا بۇلۇپ كىرگەن .ئەمما يىقىندىن بۇيان بەزى مۇنبەرداشلىرمىزنىڭ يازغان پاسكىنا ،پۇچەك ،يۇندا .مەينەت ئىنكاسلىرىدىن بەزى مۇنبەرداشلارنىڭ مۇنبەرگە ئەزا بۇلۇپ كىرگەندە بىر قۇلۇدا مائوسنى يەنە بىر قۇلۇدا نىجاسەتنى تۇتۇپ كىرگەندەك قىلىدۇ .بەزى تىمىلاردىكى بىر بىرىنى سەت ئېغىزغا ئالغۇسىز تىللار بىلەن تىللىشىپ ئىت مۇشۇك بۇلۇۋاتقان ئايرىم ساندىكى ئەزالار باغداشنى بۇلغىماقتا .باغداشنىڭ ئىناۋىتىگە ئېغىر تەسىر يەتكۇزمەكتە .مۇنبەرداشلارنىڭ كوڭلىنى غەش قىلىپ مۇنبەرگە بولغا قىزغىنلىغىغا سوغۇق سۇ سەپمەكتە . مۇنازىىرە قىلىشقاندا ئىلمى بۇلۇڭلار ،ما مۇنبەردە ئاكا ئىنىلار دەكلار ،ئاچا سىڭلاردەكلا ،ھەتتا دادڭلادەك .ئاپاڭلاردەكلارمۇ بۇلۇشى مۇمكىن .ئاشۇ سەت گەپ قىلغان تىلىڭلار بىلەن تاماق يەيسىلەر .ئاللاھقا ئىمان كەرتۇرسىلەر ،ئوماق باللىرىڭلارنى سۇيۇپ قۇيۇسىلەر .ئىنساپ قىلىڭلار ،ئىمان سىلەرگە يار بولسۇن .چىرايلىق مۇنازىرە قىلايلى .ئىنكاس ئەخلاقىڭلارنىڭ ،ئىمانىڭلارنىڭ تىلدىكى ئىپادىسى .يوللىغان ۋاقتى 2013211 17:31:22 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشيارايسىز ئىسىل تېمىدىن بىرنى يوللاپسىز. مەن سىزنى قوللايمەن. ئالا ھەممەڭلارنى چىرايلىق، گۈزەل سۆزلۈك قىلغاي.يوللىغان ۋاقتى 2013211 17:50:00 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئېسىل گەپ .ياخشى تېما .خورازدىكى خو.تىرىشچان ئەزا, جۇغلانما 1056, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 944 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 1056, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 944 جۇغلانما بار.يوللىغان ۋاقتى 2013211 22:08:57 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشباغداش تورى ئۇيغۇر تورلىرى ئىچىدىكى ئەڭ ياخشى تورلارنىڭ بىرى بولۇپ،باشقا تورلاردا ئىلان قىلىنمىغان،ئىلان قىلدۇرالمىغان نادىر مەزمۇنلار،جۇملىدىن مىللى خۇسۇسىيتى،مىللى پۇرىقى ئالاھىدەكۈچلۈك تىمىلار باغداش تورىدا ئىلان قىلىنىدۇ،كۇسەنباي تورداش ئوتتۇرغا قويغاندەك،بەزى ئەخلاقسىزلارنىڭ،مۇنبەرگە كىرىشكە سالاھىيتى توشمايدىغان ناكەسلەرنىڭ توردا تىتقسىز،ئۇيغۇرلار قوبۇل قىلالمايدىغان گەپسۆزلەرنى قىلىشى بىلەن مۇھىم،نادىر تىمىلار تاقىلىپ قالماقتا.باغداش تورىنىڭ كىيىنكى تەرەققىياتى ئۈچۈن، مۇمكىن بولسا مۇنبەر باشقۇرغۇچىلار ئەشۇنداقلارنى ئەزالىقتىن قالدۇرۋەتسە،ھەم قايتا ئەزالىققا قوبۇل قىلمىسا.يوللىغان ۋاقتى 2013212 12:07:20 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشمەنمۇ باغداش مۇنبىرىگە بەك ھەۋەس قىلىمەن بىلىملىك تۆكپىكارلار بەك كۆپ دىلكەش قېرىنداشلارمۇ؟ئاز ئەمەس مەن سىزلەردىن بەك پەخرىلىنىمەن!يوللىغان ۋاقتى 2013213 17:55:50 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشيارايسىز قىرىندىشىم ناھايىتى ياخشى تىما يۇللاپ سىز قۇلىڭزغا دەت بەرمىسۇن ئەدەپ ئەخلاق ئىماننىڭ جۇملىسىدندۇر قىرىنداشلار باغداش مۇمبىرى بىزگە ياخشى بۇلغان مۇيىتنى يارتىپ بەردى بىز بۇنى ياخشى قەدىرلەيلى ياخشى بۇلغان سۆز ئىبارلەرنى ئىشلىتەيلى باغداش مۇمبىرىنىڭ ساغلام ياخشى بۇلىشى ئۇچۇن بىزمۇ كۇچ چىقىرايلى .كۇسەنباي قىرىندىشىم سىزگە يانا بىر قىتىم رەخمەت.ئاكتىپ ئەزا, جۇغلانما 4243, دەرىجە ئۆسۈش ئۈچۈن 757 جۇغلانماھازىرقى جۇغلانمىسى 4243, كېلەركى ئەزا گۇرۇپىسىغا يەنە 757 جۇغلانما بار.توردىكى ۋاقتى: 480 سائەتيوللىغان ۋاقتى 2013213 19:57:06 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشبۇ مۇنبەر بىلىملىك كىشىلەر كۆپ كىرىدىغان مۇنبەر ئىدى ئەسلىدەيىقىندىن بىرى پاچاق پىتلىرى ئاۋۇپ قالدى.........................ئەقىدە بىلمىگەن شەيتانغا ئەلدۇر.يوللىغان ۋاقتى 2013214 03:05:43 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشما تىما ئالامەت تىما بوپتۇ جۇمۇ !شۇنچە كەڭرى جاھانغا پېتىشماي بىر بىرىمىزنى تىللىشىپ ، تاتىلىشپ ، تارتىشىپ يۈرىمىز . ئەمدى يەتمىگەندەك تورغا چىقىپمۇ يەنە شۇ . ئويغۇر تىلىنى راۋان بىلىدىغان باشقا مىللەتتتىن بىرەرسى مۇنبەرگە كىرىپ قالسىغۇ ئاغزىنى قۇيۇپ يەنە بىر يەرلىرىدە مەسخىرە قىلامدىكىن دەيمەن .ئىسىمدە قېلىشىچە ، تۇلۇقسىزنىڭ ئەدەبىيات دەرسلىكىدە 96يىلاىن 99يىللارغىچە ئوقىغان ئىدىم تۇلۇقسىزدا دەيدىغان بىر دەرس بولىدىغان . شۇنىڭدا ئاكا ئۇكا ئىماملار مەسچىتنىڭ ئىماملىقىنى تالىشىپ دەۋا قىلىپ ، ياڭ زىڭشىننىڭ قېشىغا بارىدۇ . دەل شۇ ۋاقىتتا ياڭ زىڭشىن خاترىسىگە : بۇ خەقنىڭ مىللىتى بىر ، دىنى بىر ، خۇداسى بىر ، پەيغەمبىرى بىر ، قىبلىسى بىر ، تىلى بىر . لىكىن دىلى بىر ئەمەس . ئەگەر مۇشۇ ئالتە بىرلىككە دىل بىرلىكى قۇشۇلسا مېنىڭ تاجۇتەختىم گۇمران بۇلىدۇ دەپ يېزىۋاتقان ۋاقتى .شۇنىڭ بىلەن ياڭ زىڭشىن شۇ كوچىنىڭ يەنە بىر تەرىپىگە يەنە بىر مەسچىت سالدۇرۇپ بېرىدۇ ، ئىككىسى ئىىككى مەسچىتكە ئىمام بۇلىدۇ . بىر كوچىنىڭ ئىككى تەرىپىدىكى ئادەملەر ئىككى مەسچىتتە ناماز ئوقۇيدۇ . بېرىش كىلىش قىلمايدۇ .ئەمدى ئەسلى تېمىغا كەلسەك ئىناڭ ئۆتەيلى ، ئۇرۇشمايلى ، پارتىيمىزمۇ ئىناق جەمئىيەت قۇرۇش تەشەببۇسىنى ئوتتۇرىغا قۇيىۋاتىدۇ . ئۇرۇش تالاش قىلىپ نىمە پايدىغا ئېرىشىمىز . پارتىينىڭ سىياسىتىدىمۇ ، ئىسلام دىنىمىزدىمۇ ئىناقلىق ، تىنچلىق تەكىتلىنىۋاتسا ، يەنىلا سوقۇشۇپ يۈرەمدۇق .
تابيعا سۋ كوزدەرىندەگى پروبلەما جايىق، سىرداريا، ەرتىس، ىلە جانە وزگەدە وزەنكولدەردەن قاتار بايقالىپ وتىر. ال ترانسشەكارالىق وزەن سۋىنىڭ كەمىپ كەتۋىنەن زارداپ شەگىپ وتىرعان تابيعي بايلىق كوزىنىڭ كوش باسىندا بالقاش كولى تۇر.وكىنىشكە قاراي بالقاش كولىنىڭ ەكولوگيالىق قاۋپىن انىقتاپ، ۇكىمەت نازارىنا ۇسىنىپ وتىرعان مەكەمەلەردىڭ جۇمىسىندا بىرىزدىلىك جوق. ونىڭ ۇستىنە سوڭعى 14 جىل كولەمىندە كولگە قاتىستى كەشەندى زەرتتەۋ جۇمىسى جۇرگىزىلمەگەن كورىنەدى. ياعني كول سۋىنىڭ جىل سايىن قانشالىقتى ازايعانىن تاپ باسىپ ايتۋ قيىن. ال اشىق دەرەك كوزدەرىنە جۇگىنسەك، بالقاش كولىنىڭ سۋ كولەمى تەڭىز دەڭگەيىمەن سالىستىرعاندا 342،8 مەترگە دەيىن تومەندەگەن. بۇل 2012 جىلعى دەرەك. جالپى، سوڭعى 2 مىڭ جىل بويى تەڭىز دەڭگەيىنەن 346 مەتردەي جوعارى قالپىنان اينىماعان كولدىڭ تەرەڭدىگى وتكەن عاسىردىڭ 60جىلدارىنان باستاپ تومەندەۋگە بەت الىپتى. قازىر سۋدىڭ دەڭگەيى بۇرىنعى ەرنەۋىنەن 34 مەترگە دەيىن قۇلديلاعانى ايتىلادى، دەيدى ءتىلشى.سۋ ارنالارىنداعى ەكولوگيالىق ماسەلەلەر ۋاقىتىلى شەشىمىن تاپپاسا 2030 جىلعا قاراي سۋ تاپشىلىعىنىڭ كولەمى 40 پايىزعا جەتۋى مۇمكىن. بۇل جايىندا مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ قازاقستان حالقىنا ارناعان حالىق بىرلىگى جانە جۇيەلى رەفورمالار اتتى جولداۋىندا دا ايتىلدى.مەملەكەت باسشىسى سۋ تاپشىلىعىن جويۋدىڭ جالعىز جولى رەتىندە جاڭا تەحنولوگيالار مەن تسيفرلاندىرۋ ارقىلى سۋدى ۇنەمدەۋ ەكەنىن باسا ايتتى. سونداياق، تابيعي سۋ كوزدەرىنە ونەركاسىپ پەن ادامي فاكتوردىڭ كەرى اسەرىنەن تۋاتىن قاۋىپتى جويۋ دا باستى قاعيدا ەكەنى ۇمىتىلماۋى ءتيىس.تاقىرىپقا قاتىستى ۇسىنىلعان تىڭ دەرەكتەر مەن دالەلدەمەلەردى قالماحانبەت مۇقامەتقاليدىڭ بالقاشتان تۇز كوتەرىلۋ قاۋپى بار ماقالاسىنان وقي الاسىز.قازاقستان سۋ تاپشىلىعى
ياپونىيەلىك كارتونىست تومومى شىمىزۇنىڭ بىر ئۇيغۇر ئايالنىڭ گۇۋاھلىقى ناملىق چاتما كارتونلىرىدىكى مېھرىگۈل تۇرسۇن تەسۋىرلەنگەن رەسىم. .ياپونىيەلىك رەسسام تومومى شىمىزۇنىڭ بىر ئۇيغۇر ئايالنىڭ گۇۋاھلىقى ناملىق چاتما كارتونلىرى ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا ئېلان قىلىنغاندىن كېيىن كۆرۈلۈش قېتىم سانى تېز سۈرئەتتە كۆپەيگەن. ۋاشىنگتون پوچتىسى گېزىتىنىڭ 16دېكابىر خەۋەر قىلىشىچە، تومومى شىمىزۇنىڭ لاگېر شاھىتى مېھرىگۈل تۇرسۇننىڭ 2017يىلدىن 2018يىلغىچە بولغان ئارىلىقتىكى تۈرمە ۋە لاگېرلاردىكى كەچمىشلىرى ئەكس ئەتتۈرۈلگەن چاتما كارتون رەسىملىرىنىڭ ئىجتىمائىي تاراتقۇلاردا كۆرۈلۈش قېتىم سانى 2 مىليون 600 مىڭ قېتىمدىن ئېشىپ كەتكەن.ئىگىلىشىمىزچە، بىر ئۇيغۇر ئايالنىڭ گۇۋاھلىقى ناملىق چاتما كارتون ياپونىيەلىك رەسسام تومومى شىمىزۇ خانىمنىڭ ئۇيغۇرلار ھەققىدە ئېلان قىلغان 2پارچە كارتون ئەسىرى ئىكەن. شىمىزو خانىم بۇندىن ئىلگىرى ئۇيغۇرلارنىڭ ۋەزىيىتىنى ئەكسئەتتۈرىدىغان بۇ دۆلەتنىڭ نامىنى ھېچكىم ئېغىزغا ئالمايدۇ ناملىق چاتما كارتون رەسىمىنى ئېلان قىلغان ئىكەن.دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيىنىڭ ياپونىيەدىكى ۋەكىلى، ياپونىيە ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ رەئىسى ئىلھام مەخمۇت ئەپەندىنىڭ بىلدۈرۈشىچە، رەسسام تومومى شىمىزو خانىم ئىككى يىلدىن بۇيان ئۇيغۇرلار ۋەزىيىتىنى ئەكس ئەتتۈرىدىغان مەخسۇس چاتما كارتونلارنى ئېلان قىلىشقا باشلىغان. ئۇ يەنە ئۇيغۇر ۋەزىيىتىگە يېقىندىن كۆڭۈل بۆلۈپ كېلىۋاتقان ياپونىيەلىك پائالىيەتچىلەرنىڭ بىرى بولۇپ، ئىلھام مەخمۇت ئەپەندى بىلەن بىرلىكتە ياپونىيە تاراتقۇلىرىنىڭ ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى سۆھبەت پروگراممىلىرىغا كۆپ قېتىم قاتناشقان ئىكەن.شىمىزو خانىم يەنە ئىلھام مەخمۇت ئەپەندى بىلەن ئۇيغۇر ۋەزىيىتىگە ئائىت مەسىلىلەردە كۆپ قېتىم پىكىرلەشكەن ۋە ئۆزىنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ ئەھۋالىنى كارتون رەسىم ئارقىلىق ئەكس ئەتتۈرۈش پىلانلىرىنى بايان قىلغان ئىكەن.بۈگۈن بىز ئىلھام مەخمۇت ئەپەندىنىڭ ۋاسىتىچىلىكى بىلەن رەسسام تومومى شىمىزۇ خانىم بىلەن تېلېفون سۆھبىتى ئۆتكۈزۈش پۇرسىتىگە ئېرىشتۇق.رەسسام شىمىزو خانىم ئاۋۋال ئۆزىنى تونۇشتۇرۇپ ئۆتتى. ئۇ ئۆزىنىڭ قانداق بىر شارائىتتا ئۇيغۇر ۋەزىيىتىنى ئەكسئەتتۈرىدىغان كارتون رەسىم سىزىشقا كىرىشكەنلىكى ھەققىدە توختىلىپ مۇنداق دېدى: مېنىڭ ئىسمىم تومومى شىمىزۇ، مەن بۇ قېتىم مېھرىگۈل تۇرسۇن ھەققىدە كارتون رەسىم سىزىشتىن ئىلگىرى ئۇيغۇرلار توغرىسىدا بۇ دۆلەتنىڭ نامىنى ھېچكىم ئېغىزغا ئالمايدۇ ناملىق كارتون رەسىم سىزغان ئىدىم. بۇ مېنىڭ ئىككىنچى قېتىم ئۇيغۇرلار ھەققىدە كارتون رەسىم سىزىشىم ھېسابلىنىدۇ. مېنىڭ ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى بىلىشىم بۇنىڭدىن ئىككى يىل ئىلگىرى باشلاندى. مەن ئىنتېرنېت پروگراممىسى تۇرانومۇڭ خەۋىرى دىن ئۇيغۇر مەسىلىسىنى ئاڭلىغاندىن كېيىن كۆپ ئىزدەندىم. ئۇيغۇرلارنىڭ ئەھۋالى پۈتۈن دۇنيادا غۇلغۇلا قوزغاۋاتقان، پۈتۈن دۇنيا بۇ مەسىلىدە سۈكۈتتە تۇرسا بولمايدىغان بىر مەسىلە بولسىمۇ، ئەمما ياپونىيە سىياسەتچىلىرى بىلەن گېزىتژۇرناللىرىنىڭ بۇ ئەھۋاللارنى ياپونىيە خەلقىگە يېتەرلىك دەرىجىدە يەتكۈزمىگەنلىكىدىن ئىنتايىن ئەپسۇسلاندىم. بۇ بوشلۇقنى تولدۇرۇشنىڭ ئۇسۇلى ھەققىدە ئىزدەندىم. مەن ئۇيغۇرلار ھەققىدە يېزىلغان خەۋەر ۋە بىلوگلارنى كۆرۈپ چىققاندىن كېيىن، بۇ دۆلەتنىڭ نامىنى ھېچكىم ئېغىزغا ئالمايدۇ ناملىق تۇنجى ئەسىرىمنى ئېلان قىلدىم.شىمىزو خانىم يەنە مۇنداق دېدى: بۇنى كۆرگەن ئۇيغۇرلار ۋە ياپونلۇقلار ئۇيغۇرلار توغرىسىدا تېخىمۇ كۆپ ۋە ياخشى ئەسەرلەرنى ئىشلىشىمنى ئۈمىد قىلىدىغانلىقىنى ئېيتتى. بىراق مەندە ئۇيغۇرلارنىڭ مەدەنىيىتى، تارىخى توغرىسىدا تولۇق چۈشەنچە بولمىغاچقا، بۇنىڭدىن كۆپ بىر نەرسە سىزالماسلىقىم مۇمكىن دەپ ئويلىدىم. بۇ يىل 7ئايدا بىر ئۇيغۇر دوستىمىز ئۇيغۇرلار ھەققىدە بىر گۇۋاھلىق بېرىش پائالىيىتى بولىدىغانلىقىنى ماڭا يەتكۈزدى. مەن شۇ گۇۋاھلىق بېرىش پائالىيىتىگە قاتناشتىم. شۇ يەردە مېھرىگۈل تۇرسۇننىڭ گۇۋاھلىق بەرگەن ۋىدىيوسىنى كۆرۈپ، ئۇنىڭ تەپسىلاتىنى خاتىرىلەپ چىقتىم ۋە بۇنى چوقۇم سىزىپ چىقىمەن دەپ ئويلىدىم. شۇنىڭ بىلەن بۇ كارتون رەسىمىنى سىزىپ چىقتىم. بۇنىڭ بۇنداق چوڭ تەسىر قوزغىشىنى ئەينى ۋاقىتتا ئۆزۈممۇ ئويلىمىغان ئىدىم. بىراق ئۇيغۇرلار ئۈچۈن مۇشۇنچىلىك بىر ئىش قىلغانلىقىمدىن ئۆزۈممۇ خوش بولدۇم. مەن بۇنىڭدىن كېيىن ئۇيغۇرلار ھەققىدە تېخىمۇ كۆپ ئەسەرلەرنى سىزىشقا، تېخىمۇ كۆپ ماتېرىياللارنى ئوقۇپ چىقىپ، بۇنىڭدىنمۇ ياخشى ئەسەرلەرنى تەقدىم قىلىشقا تەييارمەن.شىمىزو خانىم يەنە ئۇيغۇرلارنىڭ لاگېر سەرگۈزەشتلىرى ئەكسئەتكەن كارتون ئەسەرلىرى ئىجادىيىتىگە كىرىشىشىگە ئىلھام بولغان ئامىللار ھەققىدىمۇ توختىلىپ ئۆتتى. ئۇ بۇ ھەقتىكى سوئالىمىزغا جاۋاب بېرىپ، مۇنداق دېدى: مەن ھازىرغا قەدەر سىياسىي تېمىلارغا مۇناسىۋەتلىك كارتون رەسىملەرنى سىزغىنىم يوق. مەن ئاساسەن ئاياللارنىڭ تۇرمۇشى ۋە بالىلار توغرىسىدا كارتون رەسىملەرنى سىزىپ كەلگەنمەن. ئەمما مېنىڭ بىر ئۇستازىمنىڭ تىبەتلەر توغرىلىق سىزغان كارتون رەسىمى ماڭا بۇ خىل كارتون رەسىملەرنىڭ كۈچلۈك ھەمدە ئاددىي ئۇسۇللار ئارقىلىق رېياللىقنى تېخىمۇ كۆپلىگەن ئىنسانلارغا جانلىق ئەكىسئەتتۈرۈپ بېرەلەيدىغانلىقىنى ھېس قىلدۇردى. شۇڭا مەن ئۇيغۇرلارنىڭ مەسىلىسىنىمۇ كارتون رەسىملەر ئارقىلىق دۇنياغا تارقىتىشقا ئىرادە باغلىدىم. بۇ كارتونلارنىڭ ئېلان قىلىنىشى ئىقتىسادىي جەھەتتە ماڭا ھېچقانداق بىر ئۈنۈم ياراتقىنى يوق. ھازىرغىچە مېنىڭ ئەسەرلىرىم ياپونىيە ئىچىدە ئېلان قىلىنىۋاتىدۇ. رەسىملىرىم ياپونلۇقلارغا قارىتا سىزىلغان بولغاچقا، مەن ئۇنداق جىق ئويلاپ كەتمىدىم. مەن ئالدى بىلەن ئۆزۈمنىڭ مۇشۇنداق ئۆزۈم خالىغان نەرسىلەرنى سىزالايدىغان مۇھىتتا ئىكەنلىكىمدىن ئىنتايىن خۇشال. دۇنياغا بۇ ئەھۋاللارنى رەسىملىرىم ئارقىلىق ئاڭلىتالىغانلىقىمدىن خۇشالمەن. ئۇنىڭ ئۈستىگە مېنىڭ خىتايدا ئەسەرلىرىمنى تونۇشتۇرۇش خىيالىممۇ يوق. يەنە بىر تەرەپتىن، ئۇيغۇرلارنىڭ بېشىغا كەلگەن ئېغىر كۈنلەردە سىزماي ئۆزىمىزنىڭ شەخسىي مەنپەئەتىنى ئويلاش مېنىڭ پرىنسىپىم ئەمەس. شۇڭا مەن بۇنى سىزىشنى قارار قىلغان ئىكەنمەن، مەيلى قانداق بولۇشتىن قەتئىينەزەر ئۇنى چوقۇم ۋۇجۇدقا چىقىرىشقا تىرىشىمەن.زىيارىتىمىز ئاخىرىدا شىمىزو خانىم يەنە ئۆزىنىڭ ئۇيغۇرلار ھەققىدە تېخىمۇ كۆپ ئەسەرلەر يارىتىش پىلانى بارلىقىنى بىلدۈرۈپ، مۇنداق دېدى: شۇنداق، مەن يەنە ئۇيغۇرلار توغرىسىدا تېخىمۇ كۆپ كارتون رەسىملىرىنى سىزماقچى. كېلەر يىلى ئىچىدە ئۇيغۇرلارغا ئائىت كارتون رەسىملىرىمنى كىتاب شەكلىدە نەشر قىلىشىم مۇمكىن. ھازىرمۇ گۇۋاھلىق بېرىۋاتقان ئۇيغۇرلاردىن بىرقانچىسى بىلەن كۆرۈشۈش پىلانىم بار. ئۇلارنىڭ سۆزلىرىنى رەسىم قىلىپ سىزىپ چىقسام دەيمەن. سىلەرنىڭمۇ ماڭا كۆپلىگەن ماتېرىياللارنى ھەمدە گۇۋاھچىلارنىڭ سۆزلىرىنى تەمىنلەپ بېرىشىڭلارنى ئۈمىد قىلىمەن. شۇنداقلا ئۇيغۇرلارنى تونۇشتۇرىدىغان تېخىمۇ ياخشى بىر كارتون كىتاب نەشر قىلىشىمغا ياردەمدە بولۇشۇڭلارنى سورايمەن. سىلەرگە كۆپتىنكۆپ رەھمەت!
داۋلەتقالي اساۋوۆ 12 قىركۇيەك، 2019ول تۋرالى ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگى اقدم جاستار جانە وتباسى ىستەرى كوميتەتىنىڭ توراعاسى ماديار قوجاحمەت ءمالىم ەتتى.مەملەكەت باسشىسى جاستارعا ارناپ نۇرسۇلتان، الماتى، شىمكەنت قالالارىنىڭ ارقايسىندا جىل سايىن كەمىندە 1000 پاتەردەن سالۋدى مىندەتتەدى. ەرەجە بويىنشا جالدامالى پاتەر يەلەنۋگە نيەت ەتكەندەر اتالعان قالالاردا كەمى 2 جىل تۇرۋى ءتيىس. جانە جىلجىمايتىن مۇلكى بولماۋى كەرەك. سونداياق ۇمىتكەرلەردىڭ باستاپقى جارنانى جيناۋعا قىزىعۋشىلىعى ويانۋى ءۇشىن بانكتەردە جەكە ەسەپشوتى بولۋى شارت. جوبانىڭ ماقساتى جاستاردى باسپانالى بولۋعا ىنتالاندىرۋ، قولداۋ كورسەتۋ. جالدامالى پاتەر العىسى كەلەتىن ازاماتتىڭ قىزمەتتەگى جەتىستىكتەرىن راستايتىن قۇجاتتارى ۇسىنىلسا قوسىمشا جەڭىلدىكتەر بەرىلەدى. ال وتباسىن قۇرىپ، بالاسى بولسا، ارنايى باعالار قاراستىرىلعان، دەدى اقپارات جانە قوعامدىق دامۋ مينيسترلىگى جاستار جانە وتباسى ىستەرى كوميتەتىنىڭ توراعاسى ماديار قوجاحمەت ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن جيىندا.ەرەجە بويىنشا نەگىزگى تالاپتاردىڭ ءبىرى ءوتىنىش بەرۋشىنىڭ تابىس كوزى 40 اەكتەن تومەن بولماۋى كەرەك. بۇل شامامەن 101 مىڭ تەڭگە. ويتكەنى ءۇي يەلەنۋشى جالدامالى پاتەردىڭ اقىسى مەن كوممۋنالدىق قىزمەت تولەمدەرىنەن باسقا، تابىسىنىڭ بەلگىلى ءبىر بولىگىن اي سايىن ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەردە دەپوزيت جيناقتاۋ ءۇشىن دە سالىپ وتىرۋى كەرەك. جوعارىداعى ەسەپكە سۇيەنسەك، وسى بەس جىل ىشىندە 1,52 ميلليون تەڭگە قاراجات جينالادى. وسى باستاپقى جارنا ءۇش قالانىڭ ءۇي نارىعىنداعى باعاسى 78 ميلليون تەڭگە بولاتىن ەكونوم ساناتتاعى باسپانالاردىڭ بىرىنە يە بولۋعا جەتكىلىكتى.جولاۋشىلار تاسىمالىنداعى جاڭاشىلدىقتاركاسىپكەرلىككە كەڭ ءورىسەلوردادا جۇيتكيدى ەلەكتروبۋسجارمەڭكەگە جۇرت ريزازەرىگۋدى بىلمەيتىن تولقىنجاس اقىندار ءمۇشايراسى5 جەلتوقسان، 2019 1910 قازان، 2019 32مىندەتتى تۇردە ادام شىعىنى بولۋى كەرەك پە؟17 قىركۇيەك، 2019 61
رەالدىڭ ەڭ جاقسى ترانسفەرى رونالدۋدى ۇمىتتىرا الا ما؟ ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 17:30 20190610رەالدىڭ ەڭ جاقسى ترانسفەرى رونالدۋدى ۇمىتتىرا الا ما؟ ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل!رەال مادريد كوپ كۇتتىرگەن ترانسفەردى جۇزەگە اسىردى. كلۋب ەندى جاڭا داۋىرگە ازارمەن بىرگە قادام باسادى. بەلگيالىق فۋتبولشىنىڭ رەسمي تانىستىرىلىمى 13 ماۋسىم كۇنى سانتياگو بەرنابەۋ ستانيونىندا بەلگىلەنگەن. بۇل كورولدىك كلۋبتىڭ رودريگو، ميليتاو جانە يوۆيچتەن كەيىنگى ءتورتىنشى ترانسفەرى. اتالعان ويىنشىلاردى ساتىپ الۋ پەرەسكە 255 ميلليون ەۋروعا ءتۇستى. رەال مادريد جازعى ترانسفەرگە جالپى 600 ميلليون ەۋرو بولگەنى الدىن الا حابارلاندى.مادريدتىكتەر ءۇشىن جازعى ترانسفەردەگىڭ باستى ماقساتى ورىندالدى. مباپپەنى كورولدىك كلۋب ساتىپ الادى، نەيمار رەالعا اۋىسادى ەكەن دەگەن سىبىستار شىققانىمەن، ازىرگە ناقتى ەمەس. بيىلعى ماۋسىمدى ءساتسىز وتكىزگەن، جاراقاتتان كوز اشپايتىن نەيماردى كورولدىك كلۋبتىڭ ساتىپ الۋى نەعايبىل، ال، مباپپە پەرەستىڭ كوز استىنا الىپ قويعان فۋتبولشىسى بولۋى انىق. ءقازىر ازاردان ارتىق، ازاردان اسىپ تۇسەر ويىنشى رەالدىقتار ءۇشىن جوق بولىپ تۇر. سەبەبى ماۋسىمدى ءساتسىز اياقتاعاسىن، بەيل ءۇمىتتى اقتاماعاسىن بار جاقسىلىق رەال جانكۇيەرلەرى ءۇشىن ازارمەن كەلەتىندەي بولىپ تۇر.ول چەلسي ءۇشىن قولىنان كەلگەنىنىڭ ءبارىن ىستەدى، ءتىپتى ماۋسىم سوڭىندا دا شىن جۇرەكتەن ويناپ، ەۋروپا ليگاسىنىڭ ەكى دۇركىن جەڭىمپازى رەتىندە جانكۇيەرلەرمەن ادەمى قوشتاستى. بەلگيالىق جۇلدىزعا 30 جاستىڭ اۋىلى الىس ەمەس، 29دىڭ توبەسى كورىنىپ تۇر. ازارعا چەمپيوندار ليگاسىن جەڭىپ الىپ، كريشتيانۋ رونالدۋ مەن ليونەل مەسسي گەگەمونياسىنا نۇكتە قويۋىنا كوپ ۋاقىت قالعان جوق. ول ءۇشىن ازار كەم دەگەندە 2 نە 3 رەت التىن دوپتى جەڭىپ الۋى قاجەت. بۇل تۋرالى ءوزى: الەمنىڭ ۇزدىك ويىنشىسى اتانۋدى قالايمىن. ەگەر، ولاي بولماسا جاي عانا فۋتبولدان ءلاززات العىم كەلەدى، دەگەن ەدى.راۋل، رونالدۋ، ازارازار بىرنەشە جىل كورولدىك كلۋب ساپىندا ويناۋدى ارمانداپ كەلدى. ونى جاسىرعان ەمەس، اشىقتان اشىق ايتىپ تا ءجۇردى. ونى ءوز كومونداسىنا قوسىپ الۋدى زيدان دا باياعىدان ويلاپ جۇرگەنىمەن، جىل سايىن كەيىنگىگە قالدىرىپ كەلدى. 2010 جىلدارى 19 جاستاعى بولاشاق جۇلدىزدى تانىعان زيدان ليلل كلۋبىندا دوپ تەۋىپ جۇرگەن جەرىنەن ويلانباياق ءوز كومانداسىنا قوسۋدى ايتقان ەكەن. نە دەسەكتە ازاردىڭ رەال كلۋبىنا اۋىسۋىنا زيداننىڭ ءرولى زور بولدى.اعىلشىن باسىلىمدارىنىڭ جازۋىنشا، بونۋستەرمەن قوسا ەسەپتەگەندە مادريدتىكتەر ءۇشىن بۇل ترانسفەر رەكورد باعادا بولعان 130 ميلليون فۋنتستەرلينگ. رەال سوڭعى رەت مۇنداي ۇلكەن سۋمماداعى ترانفەردى 5 جىل بۇرىن جۇزەگە اسىرعان ەدى. سول كەزدە كورولدىك كلۋب الەم چەمپيوناتىندا جاسىنداي جارقىلداعان حامەستى موناكو كلۋبىنان 80 ميلليون ەۋروعا ويلانباي ساتىپ العان. ءبىراق بۇل ترانسفەر ءوزىن اقتامادى. سوندىقتان بولار جىل سايىن ازارعا ماسەلەسى كۇن تارتىبىنە قويىلعانىمەن، ترانسفەر ۋاقىتىندا پەرەس ەكىلەنىپ قالا بەرەتىن. ءبىراق جىل سايىن ازار دا ادەمى ويىن ورنەگىنەن جاڭىلعان ەمەس.مىنە، بيىل اتالعان ترانسفەر جۇزەگە اسىپ، ازار اق جەيدەنى كيدى. ازىرگە ونىڭ الاتىن جالاقىسى بەلگىلى ەمەس، تەك كلۋبرەن 5 جىلدىق كەلىسىمشارت جاساسقان.سونىمەن، ازار چەلسي ساپىندا اپلدە ەڭ مارتەبەلى سان 10نومىرمەن ويىن كورسەتسە، مادريد كلۋبىندا ول كورولدىك كلۋبتىڭ ەڭ ابىرويلى سانى 7نومىرمەن الاڭعا شىعادى. كەزىندە بۇل نومىرمەن رەال اڭىزى راۋل ويناعان، كەيىن رونالدۋ جاسىنداي جارقىلدادى. ەندى سول قاناتتى ازار يەلەنەتىن بولادى.سول قاناتتاعى كەپتەلىسسول قانات دەمەكشى بۇل قاناتقا لايىقتى اسەنسيو بار. وعان بىلتىر ۆيننيسۋس كەلىپ قوسىلدى. ال ازاردىڭ ويىن ورنەگى بارىمىزگە ءمالىم، ول دريبلينگ جاساۋ، جىلدامدىق، وقىستان قاقپاعا سوققى بەرۋ جاعىنان ەشقانداي جۇلدىز ويىنشىلاردان كەم ەمەس. ءتىپتى جالعان توعىزدىقتى دا ادەمى ويناپ بەرەدى. ەندى سول قاناتتا كىم وينايدى دەگەنگە كەلسەك، الاڭنىڭ بۇل شەتى ارينە ازاردىكى. ءبىراق ەدەننىڭ ەكى اياقپەن دە سوققى جاساي الاتىنىن ەسكەرسەك بولاشاقتا ونى ويىن اراسىندا شابۋىلشى رەتىندە دە كورىپ قالۋىمىز عاجاپ ەمەس.كەلۋ قاينارى: :...?411006976
ئىران خەلقى بۈگۈن يېڭى پىرېزىدېنتى ئۈچۈن بېلەت تاشلايدۇ ئۇيغۇرچەئىران خەلقى بۈگۈن يې...ئىران خەلقى بۈگۈن 2021يىلى 18ئىيۇن 13نۆۋەتلىك پىرېزىدېنتلىق سايلىمىدا بېلەت تاشلايدۇ.تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى خەۋىرى: ئىران ئىچكى ئىشلار مىنىستىرلىقى سايلام مەركىزى مەلۇماتىدا، تەخمىنەن 83 مىليون نوپۇسقا ئىگە دۆلەتتە 59 مىليون 310 مىڭ 307 سايلىغۇچىنىڭ بېلەت تاشلايدىغانلىقى بىلدۈرۈلدى.سايلام نەتىجىلىرىگە مۇناسىۋەتلىك دەسلەپكى مەلۇماتلارنىڭ يېرىم كېچىدىن باشلاپ ئېلان قىلىنىشقا باشلىنىدىغانلىقى، ئەتە 2021يىلى 20ئىيۇن چۈشكىچە سايلام نەتىجىسىنىڭ جەزملىشىدىغانلىقى بىلدۈرۈلدى.پىرېزىدېنتلىق نامزاتى تەستىقلانغان يەتتە كىشىدىن كونسېرۋاتىپ پارلامېنت ئەزاسى ئەلى رىزا زاكانى، دۆلەت خەۋپسىزلىك ئالىي كېڭىشىنىڭ سابىق باش كاتىپى ۋە يادرو باش مۇزاكىرەچىسى سەئىد جەلىلى بىلەن ئىسلاھاتچى سابىق مۇئاۋىن پىرېزىدېنت مۇھسىن مىھرالىزادە سايلامدىن چېكىندى.كونسېرۋاتىپ نامزاتلاردىن ئىنقىلابىي مۇھاپىزەتچىلەر قىسمىنىڭ سابىق قوماندانى مۇھسىن رىزائى، پارلامېنت ئەزاسى ئەمىر ھۈسەيىن قادىزادە ھاشىمى، سوت ئەركى باشلىقى ئىبراھىم رەئىسى ۋەمەركىزىي بانكاسىنىڭ سابىق ئىسلاھاتچى باشلىقى ئابدۇنناسىر ھىممەتى پىرېزىدېنتلىق ئۈچۈن رىقابەتكە چۈشىدۇ.ئىراندا پىرېزىدېنت تۆت يىل بويىچە ۋەزىپە ئۆتەيدۇ ۋە ئەڭ كۆپ بولغاندا ئىككى قېتىم سايلىنىش ھوقۇقى بولىدۇ. بۇ قېتىم ھازىرقى پىرېزىدېنت ھەسەن رۇھانى ئىككى نۆۋەت پىرېزىدېنت بولغانلىقى ئۈچۈن نامزات بولالمىدى.نامزاتلار بىرىنچى قېتىمدا سايلىنىشى ئۈچۈن 501 بېلەت ئېلىشى كېرەك. بىرىنچى قېتىمدا بۇ سانغا يەتكەن نامزات بولمىغان ئەھۋالدا ئەڭ كۆپ ئاۋازغا ئېرىشكەن ئىككى نامزات رىقابەتلىشىدۇ. بۇنىڭدا ئەڭ كۆپ ئاۋازغا ئېرىشكەن نامزات پىرېزىدېنتلىققا سايلىنىدۇ.بۇ قېتىمقى سايلامدا ئۇتۇپ چىققان نامزات، ئىراننىڭ 8نۆۋەتلىك پىرېزىدېنتى بولىدۇ.ئىسلاھاتچىلارنىڭ رەت قىلىشى سەۋەبىدىن كونسېرۋاتىپ نامزات ئىبراھىم رەئىسىنىڭ بىرىنچى قېتىمدىلا پىرېزىدېنتلىققا سايلىنىدىغانلىقى پەرەز قىلىنماقتا.سايلامغا قاتنىشىش نىسبىتىنىڭ تۆۋەن بولىدىغانلىقى ۋە خەلقنىڭ كۆپ قىسمىنىڭ سايلامنى بايقۇت قىلىشقا مايىل ئىكەنلىكى توغرىسىدا ئانالىزلار قىلىنماقتا.خەتكۈچ: بايقۇت , سايلام , ئىران خەلقى , پىرېزىدېنتلىق سايلىمى
الماتىنىڭ باس مەملەكەتتىك سانيتاريا دارىگەرى جانداربەك بەكشين ونلاينبريفينگتە ساۋىردە وتاندىق ۆاكتسينانىڭ 6000 دوزاسىن قابىلداۋ جوسپارلانىپ وتىرعانىن ايتتى. الماتى قالاسى قوعامدىق دەنساۋلىق باسقارماسىنىڭ باسشىسى ناريمان تابىنباەۆ رەسەيلىك ۆاكتسينانىڭ جوسپارلى تۇردە جەتكىزىلگەنىن دە ايتتى.الماتىدا ساۋىردە جاپپاي ۆاكتسيناتسيا باستالادى. ۆاكتسيناتسيا پۋنكتتەرىن 250 جەردە ورنالاستىرۋ جوسپارلانىپ وتىر. نەگىزىنەن مەملەكەتتىك ەمحانالار، جەكە قۇرىلىمداعى مەديتسينالىق مەكەمەلەر قامتىلعان. بىراق ساۋدا ورتالىقتارىن دا تارتۋعا بولادى. كەلىسسوزدەر جۇرگىزىلىپ، جۇمىس توبى قۇرىلدى. دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسويدىڭ مالىمدەمەسىنە سۇيەنسەك، الماتىعا 65 مىڭنان اسا سپۋتنيك ۆاكتسيناسىن اكەلۋ جوسپارلانعان، دەدى ناريمان تابىنباەۆ.بريفينگتە قالالىق دەنساۋلىق ساقتاۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسىنا الماتىداعى جەكە مەديتسينالىق ورتالىقتا رەسەيلىك ۆاكتسينانى اقىلى تۇردە ەگۋ ۇسىنىلعانىن حابارلاندى. الايدا ول بۇل اقپاراتتى جوققا شىعارىپ: ۆاكتسيناتسيا ماسەلەسى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ باقىلاۋىندا. بارلىق ۆاكتسينالار ارنايى ورگانمەن سكفارماتسيا جشس ارقىلى وڭىرلەرگە تاراتىلادى. الماتىدا سكفارماتسيا جشس قىزمەتكەرلەرى پرەپاراتتى قالالىق ۆاكتسينالار قويماسىنا جەكە اپارىپ تاپسىرادى. الماتىعا باسقا ۆاكتسينالاردىڭ جەتكىزىلگەنى تۋرالى تۋرالى مالىمەت جوق، دەپ ايتىپ ءوتتى.ناريمان تابىنباەۆ جاپپاي ۆاكتسيناتسيا ادامنىڭ قاي جەردەگى اۋرۋحاناعا تىركەلگەنىنە قاراماستان تەگىن جۇرگىزىلەتىنىن ايتتى.الماتى ۆاكتسينا
خىتاي خاككېرلىرى ئۇيغۇرلارنىڭ چەتئەلدىكى تېلېگراف ئۇچۇرلىرىغا ھۇجۇم قىلغانرويتېر ئاگېنتلىقىنىڭ تۈنۈگۈنكى خەۋىرىدە ئاشكارىلىنىشىچە، خىتاي دائىرىلىرى ئۈچۈن خىزمەت قىلىدىغان خاككېرلار گۇرۇپپىسى ئاسىيادىكى تېلېگراف سىستېمىسى تورلىرىغا بۆسۈپ كىرىپ، مەخسۇس ئۇيغۇرلارنىڭ ئۇچۇرىنى ئىگىلىگەن.خەۋەردە كۆرسىتىلىشىچە، خىتاينىڭ بۇ خاككېرلىق ھەرىكەتلىرى چەتئەلدىكى دېپلوماتىيە ئەمەلدارلىرى ۋە ھەربىي قوماندانلىرىغا ئوخشاش مۇھىم شەخسلەرگە قارىتىلغان جاسۇسلۇق قىلمىشلىرىنىڭ بىر قىسمى بولسىمۇ، ئەمما ئاساسلىق نىشانى يەنىلا چەتئەلدىكى ئۇيغۇرلار ئىكەن.مەزكۇر خەۋەرنى ئىككى ئىستىخبارات ئىدارىسى ئەمەلدارى ۋە ئىككى بىخەتەرلىك مۇتەخەسسىسى ئاشكارىلىغان بولۇپ، خىتاي خاككېرلىرى تۈركىيە، قازاقىستان، مالايشىيا، ھىندىستان ۋە تايلاند قاتارلىق ئۇيغۇرلار كۆپ ئولتۇراقلاشقان دۆلەتلەرنىڭ تېلېگراف سىستېمىسىغا ھۇجۇم قىلىپ كەلگەن. ئەمما خىتاي دائىرىلىرى ئۇيغۇرلارغا قارىتا تور ھۇجۇمى قوزغىغانلىقىنى ئىنكار قىلغان.بۇندىن بىر ھەپتە بۇرۇن خىتاي خاككېرلىرىنىڭ ئۇيغۇرلارنىڭ يانفونلىرىغا ھۇجۇم قىلىپ، مۇھىم ئۇچۇرلىرىنى ئوغرىلىغانلىقى ھەرقايسى خەلقئارالىق تاراتقۇلاردا ئېلان قىلىنغان ئىدى.بۇ خەۋەر 260 قېتىم كۆرۈلدى
ءدىني ساۋاتتىڭ تومەندىگى ءدىني ەكسترەميزمگە جول اشادىاداسقاندار 3926 7 پىكىر 13 ءساۋىر, 2017 ساعات 12:43ءدىني ساۋاتىنىڭ كەمشىندىگىنەن كەيبىر جاستاردىڭ قازىر ءار ءتۇرلى تەرىس اعىمداردىڭ شىرماۋىنا ءتۇسىپ، كۇڭگىرت كەلەشەككە قادام باسۋى قوعامدىق ماسەلەگە اينالعان اششى شىندىق. ءبىلىم مەن تاربيەنى ۇشتاستىرۋدىڭ ۇشانتەڭىز ماڭىزى جونىندە عۇلاما بابامىز ءالفارابي تاربيەسىز بەرىلگەن ءبىلىم ادامزاتتىڭ قاس جاۋى دەپ قۇندى وي ايتىپ كەتكەن.ادام جوعارى ءبىلىمدى، جانجاقتى ساۋاتتى، بىراق ادامگەرشىلىك قاسيەتتەردەن، يماندىلىقتان جۇرداي بولسا، ونىڭ پايداسىنان زيانى باسىم، قوعامنىڭ تۇراقتىلىعىنا سەلكەۋ تۇسىرەتىن پەندە بولاتىنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. مۇنداي ورەسكەلدىك كەيبىر ءبىلىمدى ادامداردىڭ يادرولىق قارۋ، زياندى زاتتار جاساۋ سەكىلدى ارەكەتتەرگە بارىپ، قوعامدا ءتۇرلى الاۋىزدىق تۋدىرۋعا سەبەپكەر بولعانىنان بايقالادى. ءتىپتى، بىلىمدەرىن حاريزماتيكالىق توپ قۇرۋعا، ءدىني ساۋاتى تومەن ادامداردى ارباۋعا جۇمساپ، قاتارلارىنا قوسىپ العان كوشباسشىلار تاريحتا جوق ەمەس.مەملەكەتىمىزدى، اتا زاڭىمىزدى قۇرمەتتەيتىن ناعىز ەل ازاماتى بولىپ قالىپتاسۋ ءۇشىن دە بالانىڭ ءدىني ساۋاتىن اشىپ، يماندىلىققا باۋلۋدىڭ ماڭىزى زور. اتااناسىنان، مەكتەپتەن العاشقى ءدىني ءبىلىم العان بالا ەسەيە كەلە باسقالاردىڭ قۇرىعىنا تۇسپەيتىن بولادى. سوندىقتان تاربيە تال بەسىكتەن باستالاتىنىن ەسكەرىپ، ءدىني ساۋاتتاندىرۋعا دا بەيجايقاراۋعا بولمايدى. قازىرگى تاڭداقوعامنىڭ تەرىس ءدىني اعىمدارعا قارسى توتەپ بەرە الماۋىنىڭ باستى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى ۇرپاق تاربيەسىندە جىبەرىپ جاتقان وسى ولقىلىقتىڭ سالدارى.الەۋمەتتانۋشىلاردىڭ ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرى بويىنشا كوپ جاعدايدا تەرىس ءدىني اعىمداردىڭ ارباۋىنا ءتۇسىپ، سولاردىڭ قاتارىن تولتىراتىن بەلسەندى توپ 1729 جاس ارالىقتارىنداعى جاستاردان قۇرالعان. ءبىلىم ورنىندا ءتيىستى دارەجەدە ءدىني ءبىلىم بەرىلمەۋىنىڭ نەمەسە وعان ۇمتىلماۋىنىڭ سالدارىنان تەرىس ءدىني اعىمنىڭ جەتەگىندە كەتىپ، ءدىني ەكسترەميزمگە دەيىن جول تارتقان جاعدايلار بولعانى قازىر جاسىرىن ەمەس.ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆ بولاشاقتا ەڭبەك ەتىپ، ءومىر سۇرەتىندەر بۇگىنگى مەكتەپ وقۋشىلارى. مۇعالىم ولاردى قالاي تاربيەلەسە، قازاقستان سول دەڭگەيدە بولادى دەگەن سوزدەرى ۇستازدىڭ جاستارعا ءبىلىم بەرۋمەن شەكتەلمەي، قوعامىمىزدىڭ ازاماتى رەتىندە قالىپتاسۋىناولشەۋسىز ۇلەس قوساتىنىن مەڭزەيدى. وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ رۋحاني قاجەتتىلىگىن وتەۋ ءۇشىن ءداستۇرلى ءدىن مەن ۇلتتىق يدەولوگيانى كۇشەيتىپ، ولاردى ءبىلىم وشاقتارى مەن عالامتور كەڭىستىگىندە جانجاقتى دارىپتەۋ ۋاقىت تالابى.قوعامدا كەزدەسىپ جاتقان ءتۇرلى تەرىس ءدىني اعىمداردان جاستاردى ساقتاندىرۋدى مەكتەپ قابىرعاسىنان باستاعان ماڭىزدى. وزدەرىن قىزىقتىراتىن سان قيلى سۇراقتاردىڭ جاۋابىن ىزدەيتىن جاسوسپىرىمدىك كەزەڭ مەكتەپتەن باستالاتىندىقتان، وقۋشىنىڭ رۋحاني سۇرانىسىنا دەر كەزىندە كاسىبي مامانداردىڭ تولىمدى جاۋاپ بەرۋى كەلەڭسىزدىكتىڭ الدىنالۋعا ءسوزسىز جاردەمدەسەدى.وسى سالانى دامىتۋ ماقساتىمەن مەملەكەت 2009 جىلدان باستاپ ورتا مەكتەپتەرگە العاشىندا ءدىنتانۋ نەگىزدەرىن، 2016 جىلدان باستاپ زايىرلىلىق جانە ءدىنتانۋ نەگىزدەرى بولىپ وزگەرتىلگەن فاكۋلتاتيۆتىك ءپان ەنگىزگەنى بەلگىلى. ءدىني ەكسترەميزممەن جانە تەرروريزممەن كۇرەس جونىندەگى مەملەكەتتىك باعدارلاماعا سايكەس، 2017 جىلى جاڭا وقۋ جىلىنان باستاپ ەلىمىزدىڭ بارلىق مەكتەپتەرىندە 9سىنىپ وقۋشىلارىنا وسى ءپاندى مىندەتتى تۇردە وقىتىلاتىن بولادى. وسى ءپان ارقىلى وقۋشىلار الەمدىك، ءداستۇرلى جانە ءداستۇرلى ەمەس دىندەردىڭ نەگىزدەرىمەن، ولاردىڭ قازاقستاندا تارالۋ تاريحىمەن تانىسىپ، ءدىن تۋرالى جالپىلاما ءبىلىم دەڭگەيلەرىن زايىرلىلىق قاعيداتتارى شەڭبەرىندە كەڭەيتەدى.بۇگىنگى وقۋشى ەرتەڭگى ستۋدەنت، سوندىقتان دا مەكتەپتەن كەيىنگى وقۋ ورىندارىندا دا ءدىني ساۋاتتىلىعىن ارتتىرعانى ورىندى. جوعارى نەمەسە ورتا وقۋ ورىندارىنا تاڭداۋ ءپانى رەتىندە ەنگىزىلگەن ءدىنتانۋ ءپانى جالپى ءبىلىم بەرۋ كۋرسى پاندەرى قاتارىنا قوسىلسا، ستۋدەنتتەردىڭ بۇل پانگە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراۋىنا سەپتىگىن تيگىزىپ، جاستار اراسىندا ءدىني ساۋاتتىلىقتى ارتتىرىپ، ناتيجە بەرەر ەدى...ويتكەنى ءدىني ساۋاتتىلىقتىڭ تومەندىگىنەن نەمەسە ونىڭ مۇلدە بولماۋىنىڭ سالدارىنان جاستار ءدىني ەكسترەميستىك قاۋىمداردىڭ قاتارىن كوبەيتىپ، ايتۋعا اۋىز بارمايتىن قاتەرلى ىندەت ءدىني ەكسترەميزمگە بەت بۇرۋدا. ال تەرىس ءدىني اعىم وكىلدەرىنىڭ ءدال وسىنداي اق پەن قارانى ءالى ايىرا المايتىن جاستارمەن ءوز قاتارلارىن كوبەيتۋى ولاردىڭ ساياسي مۇددەلەرى مەن ارام پيعىلدارىن جۇزەگە اسىرۋدا تاپتىرماس ءتيىمدى ءادىس بولىپ وتىر.ءدىني ەكسترەميزمنەن ساقتاندىرۋدىڭ تاعى ءبىر جولى جاستاردى ءدىني ساۋاتتاندىرۋمەن قاتار الەۋمەتتىك تۇرعىدان قولداۋ دا وزەكتى ماسەلە.جاستاردى الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ ماقساتىندا مەملەكەت تاراپىنان بەلگىلەنگەن جۇمىسپەن قامتۋ جول كارتاسى 2020، جاسىل ەل، بيزنەستىڭ جول كارتاسى 2020 سەكىلدى ءتۇرلى باعدارلامالاردىڭ ەلىمىزدە بەلسەندى تۇردە جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقانى ءمالىم. الايدا، كەيبىر جاستاردىڭ ءالى دە بۇل باعدارلامالاردان بەيحابار ەكەندىگى بايقالادى. جاستار اۋديتوريالارىندا ءدىني ەكسترەميزم مەن تەرروريزمدى الدىنالۋ، ءدىني ساۋاتتىلىقتى ارتتىرۋ ماقساتىندا وتەتىن شارالاردا ارنايى قاتىسۋشى ماماندار، دارىسكەرلەر مەملەكەتتىڭ جاستارعا ۇسىنعان ءتيىمدى باعدارلامالارى جونىندە ايتىپ تۇسىندىرگەنى ءجون. ويتكەنى تەرىس ءدىني اعىمدارعا توسقاۋىل قويۋ جولىندا ءدىني ساۋاتتىلىقتى ارتتىرۋ مەن الەۋمەتتىك ماسەلەلەر بويىنشا قامسىزداندىرۋ توڭىرەگىندەگى اقپاراتتاردى ءبىلۋ جاستار ءۇشىن وزەكتى.ەلباسى 2017 جىلدىڭ 31 قاڭتارىنداعى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ءدىني ەكسترەميزمدى ناسيحاتتاۋدىڭ الدىن الۋ، اسىرەسە عالامتور مەن الەۋمەتتىك جەلىدە ونىڭ جولىن كەسۋدە جۇمىس جۇرگىزۋ كەرەك...جانە وسكەلەڭ ۇرپاقتى رۋحانيادامگەرشىلىك رۋحىندا تاربيەلەۋ ءۇشىن قوسىمشا قادامدار جاساۋ كەرەك، دەپ ايتقان.جاستاردىڭ ءدىني ساۋاتتىلىعىن جەتىلدىرۋ ارقىلى ولاردى تەرىس ءدىني اعىمداردىڭ ارباۋىنان، ال قوعامدى ءدىني الاۋىزدىقتان، ءدىني ەكسترەميزمنەن اراشالاۋعا بولادى. جانجاقتى دامىعان، ءدىني ساۋاتى جەتكىلىكتى جاستار سوندا عانا ەرتەڭگى قاۋىپسىز قوعامنىڭ كەپىلى بولماق.قالاباي گۇلناز بولاتقىزى، قر دىاقم دىك ءدىن ماسەلەلەرى جونىندەگى عىلىميزەرتتەۋ جانە تالداۋ ورتالىعى ءدىني بىرلەستىكتەردى زەرتتەۋ ءبولىمىنىڭ عىلىمي قىزمەتكەرى
بۇرۇنغا قاراپ سالامەتلىككە ھۆكۈم قىلىش ۋۇجۇدىمىز ساغلاملىقى دوختۇر ساغلاملىق تورىدوختۇر تورى باشبەت ساغلام ۋۇجۇت ۋە ساغلاملىق ئادەم بەدىنىنىڭ ئوخشىمىغان يەرلىرىگە قاراپ كېسەللىگىگە باھا بەرگىلى بولىدىغانلىقىنى بىلەمسىز؟مۇبادا ئادەمنىڭ بۇرنىنىڭ ئۇچى ئىششىپ قالسا ، بۇ شۇ ئادەمنىڭ يۈرىكىنىڭ ئىششىۋاتقانلىقى ۋە كېڭىيىۋاتقانلىقىنى بىلدۈرىدۇ ، دەرھال داۋالىتىپ خەتەرنىڭ ئالدىنى ئېلىش كېرەك .ئەگەر ئادەمنىڭ بۇرنىنىڭ ئۇچى قېتىپ كەتكەن بولسا ، بۇ شۇ ئادەمنىڭ قىزىل قان تومۇرلىرى قاتقانلىقىنىڭ بىشارىتى ئىكەن ، شۇڭا دەرھال داۋالىنىش كېرەك .بۇرۇننىڭ ئۇ يەر ، بۇ يېرىدە ئىششىق ئەھۋاللىرى كۆرۈلسە ، بۇ شۇ ئادەمنىڭ ئاشقازان ئاستى بېزى ۋە يۈرىكىدە مەسلە كۆرۈلۈۋاتقانلىقىنىڭ بەلگىسى ، دەرھال داۋالىنىپ ئالدىنى ئېلىش كېرەك .بۇرۇندا زىيادە قىزىللىق بولسا ، بۇ شۇ ئادەمنىڭ يۈرەك ، قان تومۇرلىرىدا چاتاق بارلىقى ، بۇرنىدا قوڭۇر كۆك ياكى قارا رەڭنىڭ پەيدا بولۇشى ، شۇ ئادەمنىڭ تال ، بۆرەك ياكى ئاشقازان ئاستى بېزىدا مەسلە كۆرۈلۈۋاتقانلىقىنىڭ بەلگىسى ، بۇرۇندا ئۇششاق مۇنەكچىلەر پەيدا بولۇپ قالسا ، 12 بارماق ئۈچەي يارىسىنىڭ بېشارىتى ، شۇڭا ئۆز ۋاقتىدا داۋالىتىپ خەتەردىن ساقلىنىش كېرەك .ئالدىنقى ماقالىمىزدا بەدەن قايسى ۋاقىتتا قېرىشقا باشلايدۇ؟ تېمىسىدا تەپسىلى توختالدۇق . ياكى ساغلاملىقنىڭ يەتتە تۈرلۈك يېڭى ئۆلچىمى توغرىسىدىكى ماقالىنى ئوقۇپ بېقىشىڭىزنى تەۋسىيە قىلىمىز .بۇرۇنغا قاراپ سالامەتلىككە ھۆكۈمبارماقنى دائىم ھەرىكەتلەندۈرۈپ بەرگەندە...نېمىشقا بەزىلەر ئورۇن تاللايدۇپۇت دېۋەڭلىكتىن بېشارەت بېرەلەيدىكەن
الەۋمەت 3993 3 پىكىر 16 قاڭتار, 2020 ساعات 15:17قازىر ەلىمىزدە نان باعاسى قىمباتتاپ جاتىر. وعان بيلىك تە، قاراپايىم ازاماتتار دا الاڭداۋلى. جۋرناليستەردىڭ زەرتتەۋىنە قاراعاندا الەۋمەتتىك نان اتالاتىن قاراپايىم 550 گ. ناننىڭ وزىندىك قۇنى 45,98 تەڭگە بولىپ، تۇتىنۋشىلاردىڭ قولىنا جەتكەندەگى باعاسى قازاقستاننىڭ قالالارىندا 7090 تەڭگە اراسىندا ساۋدالانادى ەكەن. ەڭ ارزان نان شىمكەنتتە، ەڭ قىمباتى الماتى مەن نۇرسۇلتاندا كورىنەدى. قازاقستاننىڭ الەمدەگى بيداي ەكسپورتتاۋشى ەلدەردىڭ ءبىرى ەكەندىگىن ەسكەرگەندە نان باعاسىنىڭ جۇرتتىڭ قالتاسىنا سالماق سالمايتىنداي دەڭگەيدە بولعانى دۇرىس. ماسەلەنىڭ ەكىنشى شەتىنەن قاراعاندا ناننىڭ باعاسى قىمبات ەمەس، كەرىسىنشە حالىقتىڭ اقشالاي تابىسى تومەن بولىپ تۇرعان سەكىلدى.ماسەلەنى قالاي شەشۋ كەرەك؟ مەن ءوزىمنىڭ ۇستانىمىم بويىنشا كەزكەلگەن ماسەلەنىڭ ىشىنەن ەمەس، سىرتىنان ۇڭىلەم. ماسەلەنى وزىمنەن ءبولىپ الىپ، سىرتىنان قارايمىن. سوندا، ماسەلە انىق ءارى جانجاقتى كورىنەدى. ال ىشىنە كىرىپ الساڭىز، ونان شىعا الماي باسىڭىز قاتادى. سىرتتان قاراپ، سۇراقتى توسىن ءارى مۇلدە باسقا قىرىنان قويىپ كورەيىك: نان ءوندىرىسى كەرەك پە ءوزى؟ بۇل سۇراعىمدى ەستىپ، مىنانىڭ ەسى دۇرىس پا؟دەگەن وي كەلۋى مۇمكىن باسىڭىزعا. ارينە ەساقىلىم ورنىندا. بىراق، ءسىز مىنانى ەسكەرىڭىز. نان ءوندىرىسى بارلىق ەلدە بار وندىرىستىك سالا ەمەس. ءتىپتى، ناننىڭ ءوزىن بىلمەيتىن مەملەكەتتەر بار. الايدا، ەكونوميكالىق جاعدايى بىزدەن كوش ىلگەرى. ءسىز الەمدەگى ەڭ حالقى كوپ قىتاي نان ءوندىرىسىن قالاي جولعا قويىپ وتىر؟ دەگەن سۇراقتى ويلانىپ كوردىڭىز بە؟قىتايدىڭ 1,4 ملرد. شاماسىنداعى حالقى كۇنىنە ەگەر ءار ادام كۇنىنە 0,5 كگ. استىق تۇتىنسا 700 مىڭ. ت. استىق تۇتىنادى. گرۋزيا ءبىر جىل بويى وسىنداي شامادا استىق تۇتىنادى. بۇل جىلىنا 255 ملن ت. استىق دەگەن ءسوز. ونىڭ 110 ملن. ت. بيداي ۇنى. قازاقستان جىلىنا ورتاشا 20 ملن. ت. استىق جينايدى، ونىڭ 8 ملن ت. جۋىعى 35 مەملەكەتكە ەكسپورتقا شىعادى. ەگەر كۇنىنە ءار ادام 0,5 كگ. استىق تۇتىنسا، حالقىمىز كۇنىنە 9 مىڭ. ت استىق پايدالانادى. ەندى 700 مىڭ مەن 9 مىڭدى سالىستىرىپ كورىڭىز. ايىرماسى اسا ۇلكەن. كۇنىنە 700 مىڭ ت. استىق پايدالاناتىن ەلدە ناننىڭ ماسەلەسى قالاي بولىپ جاتىر؟ دەپ سۇراساڭىز، جاۋابىم مىناۋ: ەشقانداي ماسەلە تۋىنداپ جاتقان جوق. سەبەبى، ول ەلدە نان ءوندىرىسى جوق. ال نان ءوندىرىسى بولماسا، ول قالاي بولعانى؟ دەيسىز عوي. ولار نان ماسەلەسىن اركىم ءوز وتباسىندا شەشىپ العان. قىتاي فيلمدەرىنەن كورىپ جۇرگەنىمىزدەي بۋ نان وسى ملرد. حالىقتىڭ نان ماسەلەسىن شەشىپ وتىر. اركىم ءوز ۇيىندە كۇنىنە ءبىر رەت وسى بۋ ناندى پىسىرەدى نەمەسە اسحانالاردان ساتىپ الادى. وڭتۇستىك ايماقتارىندا كليماتتىق جانە ءداستۇرلى ەرەكشەلىككە بايلانىستى مۇلدە نان تۇتىنبايدى دەسەك تە بولادى. استارىنا كوبىندە كوكونىس پەن كۇرىش ارقاۋ بولادى.سولتۇستىك ايماقتارىندا، اسىرەسە شىنجاڭ ولكەسىندەگى ۇيعىر، قازاق سەكىلدى حالىقتار نان تۇتىنادى. بىراق، نان ءوندىرىسى قالىپتاسپاعان. اۋىلدى ەلدى مەكەندەردەگى حالىق تۇگەلدەي وزدەرىنىڭ تاندىرلارىنا نان جاۋىپ الادى. ال قالاداعىلار بازاردان ساتىپ الادى نەمەسە بۋ نان جەيدى. ناندى وزدەرى دايىندايتىندار ناننىڭ قۇرامىنا جۇمىرتقا، ءسۇت نەمەسە ماي قوسىپ ءدامدى، پايدالى نان جاساپ الادى. ال بۋ ناندى دا، اشىعان ۇننان باۋىرساق پىسىرەتىندەي ەتىپ دايىنداپ، ىشىنە جەمىس نەمەسە ماي جاعىپ دەگەندەي ءدامدى ەتىپ جاساپ الۋعا بولادى. بازاردىڭ نانى جەۋگە ەمەس، ساتۋعا ارنالعان ناندار ەكەنىن ۇمىتپاعانىمىز ءجون. وسى ءسات اشىتقى دروججي تۋرالى دا ايتا كەتەيىن. قازىرگى حيميالىق اشىتقىلاردىڭ ادام دەنساۋلىعىنا زالالى تۋرالى ايتىلىپ جاتىر. ءبىزدىڭ بالا كەزىمىزدە انالارىمىز سول اشىتقىنى كادىمگى ۇننان وزدەرى جاساپ الاتىن دا، جارتىسىن ىستەتىپ، قالعان جارتىسىنا ۇن قوسىپ يلەپ، قايتادان قالتاداعى ۇننىڭ ىشىنە سالىپ قوياتىن. ونىڭ سىرتى قابىرشىقتانىپ جاتا بەرەتىن. كەزى كەلگەندە ىشىندەگى اشىتقىسىن پايدالاناتىن.قازاقستاندا اۋىل، قالا حالقىنىڭ ءبارى دە دۇكەننەن نان ساتىپ جەۋگە ەتى ۇيرەنگەن. قالاداعىلاردى نان جاۋىپ الارىنا جاعداي جار بەرمەدى دەسەك تە، اۋىلداعى اعايىندار 20 شاقتى كىرپىشپەن شاعىن تاندىر جاساپ الىپ، ءتىپتى، دايىن تاندىرلار دا بار، سونى ساتىپ الىپ وزدەرى قالاعانىنشا نان جاۋىپ الۋىنا بولادى. ول قولدان پىسكەن نان قانداي ءنارلى دە، ءدامدى بولادى دەسەڭىزشى. وسىلاي ىستەگەندە ناننىڭ باعاسى وسە مە، وشە مە وعان باسىڭىز قاتپايتىن بولادى. ناندى ساتىپ الۋشىلار ازايعان سوڭ، ونىڭ باعاسىنىڭ دا ارزاندارى انىق.نان تاماق ونەركاسىبىنىڭ ماڭىزدى سالاسى. وندا كوپتەگەن ادامدار جۇمىس جاساپ جاتىر. نان ءوندىرىسى ارقاسىندا وزگە دە سالالار دامىپ وتىر. الاۋان ءتۇرلى نان ونىمدەرىنىڭ بولۋى دا تۇتىنۋشىلار ءۇشىن دە جاقسى. بىراق، ول ماڭىزدى الەۋمەتتىك ماسەلە بولىپ، ۇكىمەتتىڭ باس اۋىرۋىنا اينالار بولسا، ونىڭ وزگە دە جولىن قاراستىرۋ ارتىق بولماس. ءبىزدىڭ بيلىكتىڭ قالىپتاسقان قاشانعى ادەتى سول ەكىاق جولدى كورەدى. ءبىرى سول كۇيىندە قالۋ، ەكىنشىسى ونى الىپ تاستاۋ نەمەسە جوعالتۋ. ءۇشىنشى، ءتورتىنشى، بەسىنشى....دەگەندەي شىعار جولدى ىزدەستىرمەيدى. كەزكەلگەن تىعىرىقتان شىعۋدىڭ كەمىندە ەكى ءتۇرلى جولى بار. ناننىڭ ماسەلەسى دە سونداي. ودان شىعۋدىڭ جولى كوپ. مەنىڭ ايتقانىم ءبىر نەمەسە ەكى جولى عانا. ودان باسقا دا مۇمكىندىكتەرى بار دەپ ەسەپتەيمىز...
تۇستەن بۇرىن ساعات 9 دان 30 مينۋت وتكەندە شي جينپيڭ سىرت جاقتىڭ باسشىلارىمەن بىرگە ءماجىلىس زالىنا كىردى.شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ءبىر جىلدىڭ الدىندا ءبىز وسى جەردە تۇڭعىش كەزەكتى جۇڭگو حالىقارالىق يمپورت كورمەسىن تابىسپەن وتكىزدىك. بۇگىن اناعۇرلىم كوپتەگەن دوستار ايتىلعان ۋادە بويىنشا وسىندا كەلىپ وتىر. مەن ءاربىر دوستىڭ قۋانىشپەن كەلىپ، رازى بولىپ قايتارىنا سەنەمىن. بىلتىر مەن تۇڭعىش كەزەكتى يمپورت كورمەسىندە جۇڭگونىڭ سىرتقا ەسىك اشۋدى كەڭەيتۋى تۋرالى 5 جاقتاعى شاراسىن جاريالاپ، ەسىك اشۋ جونىندە شاڭحايعا 3 تالاپ قويعان بولاتىنمىن. ءبىر جىلدان بەرى، ەسىك اشۋدىڭ وسى شارالارى نەگىزىنەن تياناقتانىپ بولدى.شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋى تاريحي اۋقىم. كەيبىر كەرى تولقىندار بولعانىمەن، كوپتەگەن قاتەرلى قايراڭ، جاسىرىن قۇزدار جولىققانىمەن، جويقىن داريا، الىپ وزەننىڭ العا جوڭكىلگەن اعىنىن ەشكىم دە بوگەي المايدى. دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسى ءدوپ كەلىپ وتىرعان قيىن ماسەلەلەردى قانداي ءبىر مەملەكەت جەكەلەي شەشە المايدى. ءار ەل ادامزاتتى الدىمەن ويلاستىرۋ ۇستانىمىنا تاباندى بولىپ، اناعۇرلىم اشىق پەيىلمەن جانە شارامەن دۇنيە جۇزىلىك بازاردىڭ بالكۇلشەسىن بىرگە ۇلكەيتىپ، دۇنيە ءجۇزى بىرگە يگىلىكتەنەتىن مەحانيزمدى ناقتىلاپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ سەلبەسۋ ءتاسىلىن جانداندىرىپ، بىرلەسە وتىرىپ ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىنىڭ قوزعاۋشى كۇشىن اناعۇرلىم زورايتۋى، كەدەرگى كۇشىن اناعۇرلىم ازايتۋى ءتيىس.شي جينپيڭ مىناداي بىرنەشە دارىپتەمەنى ورتاعا قويدى:ءبىرىنشى، اشىق سەلبەسەتىن دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىن بىرگە قۇرۋ. قايشىلىقتار مەن قاقتىعىستار الدىندا، اقىلداسۋ مەن سەلبەسۋ عانا تۋرا جول بولىپ تابىلادى. تەڭ تۇرعىدا ءوزارا مامىلە جاساپ، ءوزارا ءتۇسىنىپ، ءبىر بىرىنە جول بەرسە، شەشىلمەيتىن قيىن ماسەلە جوق. ەسىك اشۋ ارقىلى دامۋعا تالپىنۋعا تاباندى بولۋ، قولىن قويا بەرە سالۋ ەمەس، قولىنان تارتۋعا تاباندى بولۋ، داۋال سوعۋ ەمەس، داۋال شاعۋعا تاباندى بولۋ، قورعانىمپازدىققا، سىڭار جاقتىلىققا باتىل قارسى تۇرۋ ءتيىس.
نيۋيورك كىتاپحاناسىنان قازاق تاريحىنا قاتىستى كىتاپتار تابىلدىرۋحانيات 14 قازان، 2019بۇۇداعى قازاقستاننىڭ تۇراقتى وكىلىنىڭ كەڭەسشىسى ءانۋار جايناقوۆ كەشە الەۋمەتتىك جەلىدەگى پاراقشاسىندا نيۋيوركتە كولۋمبيا ۋنيۆەرسيتەتى كىتاپحاناسىنان قازاقتار جايلى، قازاقستان جايلى ءارتۇرلى جىلداردا جاريالانعان ەسكى قولجازبالاردى، كىتاپتاردى كەزدەسەيسوق كورىپ قالعانىن جازدى.ولاردىڭ قاتارىندا قازاق سسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ حابارلارى 1959، قازاقستان ۇلى وتان سوعىسى جىلدارىندا 19411945 1964، باتىر سىرىم 1947 كىتاپتارى بار.سولاردىڭ ىشىندە بارىنەن بۇرىن بريتان وفيتسەرى رالف كوببولدىڭ قازاق دالاسى، بالحاش كولى، ۆەرنىي قالاسى تۋرالى جازبالارى مەن سۋرەتتەرى ماعان قىزىق بولىپ كورىندى، دەيدى ءانۋار جايناقوۆ.بۇل كىتاپتار دەگەن تاقىرىپپەن 1900 جىلى نيۋيوركتە باسىلىپ شىققان. اۆتورى حححح عاسىرداعى الماتى مەن جەرگىلىكتى تۇرعىندار تەڭىز دەپ اتاپ كەتكەن بالقاش كولى، قازىر جويىلىپ كەتكەن تۇران جولبارىستارى تۋرالى جازعان. سونداياق جيھانگەز بريتاندىقتىڭ نازارىنان ىلە وزەنىنىڭ اينالاسىندا وزدەرىن ارعىنبىز دەپ تانىستىرعان كوشپەندىلەر دە تىس قالماپتى.نازار اۋدارارلىعى كىتاپتاردىڭ كوپشىلىگىندە قۇپيا تۇردە تاپسىرىلدى دەگەن بەلگى تۇر.اقشتىڭ كولۋمبيا ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ سيرەك كەزدەسەتىن قولجازبالار بولىمىندە تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ قازاقستان دەپ اتالاتىن ەڭبەگىنىڭ قولجازباسى تابىلدى دەگەن دەرەك وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن ەلگە جەتكەن ەدى. بۇل حابار تاريحشىلاردىڭ نازارىنان تىس قالدى. قولجازبا تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ جۇبايى ءازيزا رىسقۇلوۆتىڭ ايتۋىنشا، 1938 جىلى ۇستالعان كەزدە نكۆد كوز الدارىندا تاركىلەنگەنىن ايتقان. ءالى دە ىزدەسەك، رىسقۇلوۆتىڭ جاريالانىپ ۇلگەرمەگەن قولجازبالارى، قازاق تاريحىنا قاتىستى وزگە دە دەرەكتەر تابىلىپ قالار.التىن شىققان جەردى بەلدەن قازۋ كەرەكتىگىن قاپەردە ۇستاعان ءجون.
ئاپتونوم رايونىمىز بىر تۈركۈم زور قاتناش ئۇل ئەسلىھەلەر تۈرىنى يولغا قويدى20151201 11:18:55 مەنبەسى: شىنجاڭ خەلق رادىيو ئىستانسىسى13 بەشيىللىق يىرىك پىلان مەزگىلىدە، ئاپتونوم رايونىمىز بىر تۈركۈم زور قاتناش ئۇل ئەسلىھەلەر تۈرىنى يولغا قويۇپ، يېزا تاشيوللىرىنىڭ راۋانلىقىدا بۆسۈش ھاسىل قىلىپ، ئاپتونوم رايونىمىز بولۇپمۇ جەنۇبىي شىنجاڭنىڭ مەملىكەت بويىچە تەڭ قەدەمدە ھاللىق جەمئىيەتكە قەدەم قويۇشىنى قۇدرەتلىك قاتناش ترانسپورت تىرىكى ۋە كاپالىتى بىلەن تەمىن ئېتىدۇ.نىلقا ناھىيەسىنىڭ قۇجۇرتاي يېزىسى تېرىستوغان كەنتىدە، كەنت ئاھالىسى لى سۇنيۇ ئۆيىنىڭ ئالدىغىچە يېڭىدىن ياسالغان قاراماي يولدا مېڭىشنى ياخشى كۆرىدۇ. ئۇ خۇشال ھالدا مۇخبىرغا مۇنداق دېدى: بۇ يول ئىلگىرى تۇپىلاڭ، ئۇڭغۇل دوڭغۇل ئىدى، يامغۇر ياغسا پاتقاق بولۇپ، ۋېلىسپىت، توكسېكلىت مىنىش ئەسلا مۇمكىن ئەمەس ئىدى. بۇ يىل بۇ يولغا قاراماي ياتقۇزۇلۇپ، قاتنىشىمىز راۋانلاشتى. بۇنىڭدىن ئىنتايىن خۇش بولدۇم.12 بەشيىللىق يىرىك پىلان مەزگىلىدە، ئاپتونوم رايونلۇق پارتكوم يېزا يوللىرىنى راۋانلاشتۇرۇپ، ئەلنى بېيىتىش قۇرۇلۇشىنى نوقتىلىق خەلق تۇرمۇشى قۇرۇلۇشى قاتارىغا كىرگۈزۈپ، سېلىنمىنى زورايتىپ، قۇرۇلۇش سۈرئىتىنى تېزلەتتى. ئاپتونوم رايونىمىز بويىچە يېزا تاشيولى قۇرۇلۇشىغا 20 مىليارد يۈەندىن كۆپرەك مەبلەغ سېلىپ، 189 يېزا، بازار، 2 مىڭ 900 كەنتنىڭ قاتناش شارائىتىنى ياخشىلاپ، 5 مىليون 600 مىڭ ھەر مىللەت ئاممىسىنى نەپكە ئېرىشتۈردى. قاراماي يوللار بارلىق دېھقان، چارۋىچىلارنىڭ بېيىش يولى، بەخت يولى بولۇپ قالدى. 13 بەشيىللىق يىرىك پىلان مەزگىلىدە، ئاپتونوم رايونىمىز ھاللىق جەمئىيەت بەرپا قىلىش نىشانى بويىچە، يېزا تاشيوللىرىنىڭ راۋانلىق دەرىجىسىنى ئومۇميۈزلۈك ئۆستۈرىدۇ. ئاپتونوم رايونلۇق قاتناش ترانسپورت نازارىتى پارتگۇرۇپپىسىنىڭ شۇجىسى گاۋ جياڭخۈەي مۇنداق دېدى: تىرىشىش ئارقىلىق، بارلىق يېزا، بازاردا 100 پىرسەنت ئاسفالىت يول بولۇشنى ئىشقا ئاشۇرىمىز، كەنتلەردە ئاسفالىت يول بولۇشنى ئاساسەن ئىشقا ئاشۇرىمىز. بولۇپمۇ جەنۇبىي شىنجاڭدىكى ئۈچ ۋىلايەت، بىر ئوبلاستنىڭ يېزا، بازارلىرىدا يولنى راۋانلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشىنى تېزلىتىمىز، ئەلرايىنى بىلىش، ئەلگە نەپ يەتكۈزۈش، ئەلنى مايىل قىلىش پائالىيىتىگە بىرلەشتۈرۈپ، ئىمكانقەدەر كۆپرەك قاراماي، سېمونت يولنى جەنۇبىي شىنجاڭدىكى كەنت ئاھالىلىرىنىڭ ئىشىك ئالدىغىچە ياسايمىز.5يىلدىن بۇيان، ئاپتونوم رايونىمىز جۇڭگونىڭ غەربىي رايونىدىكى يۇقىرى سۈرئەتلىك يول ۋە قاتناش تۈگۈنى مەركىزى بەرپا قىلىشنى تېزلەتتى. ئاقسۇدىن قەشقەرگىچە، قارامايدىن چۆچەككىچە، مەكىتتىن قەشقەرغىچە، تاقىرتاغدىن مۇرىغىچە قاتارلىق جەنۇبىي، شىمالىي شىنجاڭدىكى زور تۈركۈم يۇقىرى سۈرئەتلىك تاشيوللار پۈتۈپ قاتناش باشلاندى. بۇلتۇرنىڭ ئاخىرىغىچە، يۇقىرى سۈرئەتلىك تاشيول مۇساپىسى 4 مىڭ 300 كىلومېتىردىن ئېشىپ، يۇقىرى سۈرئەتلىك تاشيول تورى رامكىسى ئاساسىي جەھەتتىن شەكىللەندى. يول شارائىتىنىڭ ئۈزلۈكسىز ياخشىلىنىشى ئەشيا ئوبوروتىنىڭ تەرەققىياتىغا تۈرتكە بولدى. باي ناھىيەسىدىكى يەككە تىجارەتچى راھمان قادىر ئىلگىرى كېيىن بولۇپ، چوڭ تىپتىكى 3 يۈك ئاپتوموبىلى سېتىۋېلىپ، يۈك ترانسپورتىنى بىلەن شوغۇللاندى. ئۇ مۇنداق دېدى: ئىلگىرى يول ناچار بولغانلىقتىن، سىرتقا چىقىش ئىنتايىن قولايسىز ئىدى. ھازىر يوللار راۋانلىشىپ كەتتى. 2012 يىلىدىن باشلاپ، 3 يىل ئىچىدە 3 چوڭ تىپتىكى يۈك ئاپتوموبىلى سېتىۋالدىم، 5 شوپۇرنى ياللاپ ئىشلىتىۋاتىمەن، يىللىق ساپ كىرىمىم 150 مىڭ يۈەن ئەتراپىدا بولۇۋاتىدۇ.13 بەشيىللىق يىرىك پىلان مەزگىلىدە، ئاپتونوم رايونىمىز يىپەك يولى ئىقتىساد بەلبىغى يادرولۇق رايونى قاتناش تۈگۈنى مەركىزى بەرپا قىلىش ستراتېگىيەلىك ئورۇنلاشتۇرۇشىنى زىچ چۆرىدەپ، شىنجاڭ بىلەن ئىچكىرىنى، جەنۇبىي، شىمالىي شىنجاڭ بىلەن قوشنا دۆلەتلەرنى تۇتاشتۇرىدىغان راۋان يول ياساپ، شەرق بىلەن بىرلىشىپ، غەرپكە چىقىرىش ۋە جەنۇبىي، شىمالىي شىنجاڭ راۋان يولى قۇرۇلۇشىدا يېڭى بۆسۈش ھاسىل قىلىشنى پىلانلىدى. ئاپتونوم رايونلۇق قاتناش ترانسپورت نازارىتى پارتگۇرۇپپىسىنىڭ شۇجىسى گاۋ جياخۈەي مۇنداق دېدى: 2020 يىلىنىڭ ئاخىرىغىچە، ئاپتونوم رايونىمىزنىڭ يۇقىرى سۈرئەتلىك ۋە 1 دەرىجىلىك تاشيول مۇساپىسى 7 مىڭ 200 كىلومېتىرغا يەتكۈزۈلىدۇ، يېزا تاشيوللىرى مۇساپىسى 130 مىڭ كىلومېتىردىن ئاشۇرۇلىدۇ. ئاپتونوم رايونىمىز بويىچە 14 ۋىلايەت، ئوبلاست، شەھەر مەركەزلىرى ۋە بىڭتۈەندىكى 14 شى تۇرۇشلۇق جايلاردا يۇقىرى سۈرئەتلىك تاشيول بولۇش ئىشقا ئاشۇرۇلىدۇ. بارلىق ناھىيە، شەھەردە 2 دەرىجىلىكتىن يۇقىرى تاشيول بولۇش ئومۇميۈزلۈك ئىشقا ئاشۇرۇلىدۇ. بۇنىڭ ئىچىدە 87.5 پىرسەنت ناھىيە، شەھەردە يۇقىرى سۈرئەتلىك تاشيول ۋە 1 دەرىجىلىك تاشيول ياسىلىدۇ.
رامىزان روزىسى توغرىسىدا ئۆرپئادەتلىرىمىز رامىزان روزىسى توغرىسىداسىز بۇ تېمىنىڭ 381 ـ ئوقۇرمىنى تېمىسى : رامىزان روزىسى توغرىسىدا دا ساقلىۋېلىش تېما ساقلاش ئالدىنقى تېما كېيىنكى تېمااللە تەئالا مۇنداق دەيدۇ:ئى مۇئمىنلەر! سىلەرگە روزا پەرز قىلىندى. بۇ، سىلەردىن بۇرۇن ئۆتكەن ئۈممەتلەرگىمۇ پەرز قىلىنغان ئىدى. روزىنى تۇتۇپ تەقۋادار بولغايسىلەر.ئۇ روزا ساناقلىق كۈنلەردە پەرز قىلىندى. سىلەردىن كېسەل ياكى يولۇچى بولۇپ روزىسىنى تۇتالمىغانلار، باشقا كۈنلەردە بىر كۈنگە بىر كۈن قازاسىنى تۇتسۇن. ئۇنى تۇتالىغانلارنىڭ فىدىيە بېرىشى كېرەك. فىدىيە بىر مىسكىن تويغۇدەك مىقداردا تائامدۇر. كىم ئۆز ئىختىيارى بىلەن بۇنىڭدىن ئارتۇق بەرسە، ئۆزى ئۈچۈن ياخشىدۇر. ئەگەر بىلسەڭلار روزا تۇتۇشۇڭلار سىلەر ئۈچۈن ياخشىدۇر.ئۇ ساناقلىق كۈنلەر رامىزان ئېيىدۇر. رامىزان شۇنداق بىر ئايكى، ئىنسانلارغا توغرا يولنى كۆرسىتىدىغان، توغرا يولنىڭ ۋە ھەق بىلەن باتىلنى ئايرىغۇچى ھۆكۈملەرنىڭ دەلىللىرى بولغان قۇرئان ئۇ ئايدا نازىل قىلىنغان. سىلەردىن كىم بۇ ئايغا يېتىشسە، ئۇنى روزى بىلەن ئۆتكۈزسۇن. كېسەل ياكى يولۇچى بولۇپ روزىسىنى تۇتالمىغانلار، باشقا كۈنلەردە بىر كۈنگە بىر كۈن قازاسىنى تۇتسۇن. اللە سىلەرگە ئاسانلىقنى ئىرادە قىلىدۇ، تەسلىكنى ئىرادە قىلمايدۇ. روزىنى تولۇق تۇتقايسىلەر، سىلەرگە توغرا يولنى كۆرسەتكەنلىكى ئۈچۈن اللەنى ئۇلۇغلىغايسىلەر ۋە شۈكۈر قىلغايسىلەر بەقەرە سۈرىسى 183، 184 ۋە 185 ئايەتلەر.رامىزان كېچىلىرىدە ئاياللىرىڭلار بىلەن بىر يەردە بولۇش سىلەرگە ھالال قىلىندى. ئۇلار سىلەر ئۈچۈن بىر كىيىم، سىلەرمۇ ئۇلار ئۈچۈن بىر كىيىمسىلەر. اللە سىلەرنىڭ نەپسىڭلارنى يېڭەلمەيۋاتقانلىقىڭلارنى بىلەتتى، شۇنىڭ ئۈچۈن تەۋبەڭلەرنى قوبۇل قىلىپ سىلەرنى ئەپۇ قىلدى. ئەمدى بۇنىڭدىن ئېتىبارەن كېچىلىرى ئاياللىرىڭلار بىلەن بىر يەدە بولۇپ، اللەنىڭ سىلەرگە تەقدىر قىلغىنىنى تەلەپ قىلىڭلار. تاڭنىڭ ئاقلىقىنى قارىلىقىدىن ئايرىغىنىڭلارغا قەدەر يەپ ئىچىڭلار. ئاندىن روزىنى كېچىگە قەدەر داۋاملاشتۇرۇڭلار بەقەرە سۈرىسى 187 ئايەت.روزا تۇتقانلار قىيامەت كۈنى جەننەتكە، جەننەتنىڭ رەييان دېگەن ئىشىكىدىن چاقىرىلىدۇ بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.جەننەتتە رەييان دەپ ئاتىلىدىغان بىر ئىشىك بولۇپ، قىيامەت كۈنى ئۇنىڭدىن پەقەت روزا تۇتقانلارلا كىرىدۇ، باشقىلار كىرەلمەيدۇ، روزا تۇتقۇچىلار قەيەردە؟ دېيىلسە، روزا تۇتقۇچىلار ئورنىدىن تۇرۇپ ئۇ ئىشىكتىن جەننەتكە كىرىدۇ، ئۇ ئىشىكتىن ئۇلاردىن باشقا بىرى كىرەلمەيدۇ، ئۇلار كىرىپ بولغاندا ئۇ ئىشىك تاقىلىپ باشقا ھېچكىم كىرەلمەيدۇ بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.رامزان ئېيىدا ئىشەنگەن ۋە ساۋاب ئۈمىد قىلغان ھالدا روزا تۇتقانلارنىڭ بۇرۇنقى گۇناھلىرى مەغپىرەت قىلىنىدۇ بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.رامزان ئېيى كىرگەندە جەننەتنىڭ دەرۋازىلىرى ئېچىلىدۇ، دوزاخنىڭ دەرۋازىلىرى تاقىلىدۇ، شەيتانلارغا ئىشكەل سېلىنىدۇ بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.روزىدار كىشى دىققەت قىلىشقا تېگىشلىك ئىشلار:روزا گۇناھلاردىن ساقلايدىغان قالقاندۇر. سىلەرنىڭ بىرىڭلار روزا تۇتقان كۈندە ناشايان سۆزلەرنى قىلمىسۇن، جېدەلماجرا تۇغدۇرۇپ چوقان كۆتۈرمىسۇن، ئەگەر بىرەر كىشى ئۇنى تىللىسا ياكى ئۇرۇشسا مەن روزىدارمەن دېسۇن. ئاللاھ بىلەن قەسەمكى، روزىدار ئادەمنىڭ ئاغزىنىڭ ھىدى ئاللاھ تائالانىڭ نەزىرىدە ئىپارنىڭ بۇيىدىنمۇ خۇش پۇراقتۇر. روزىدار ئادەمگە ئىككى تۈرلۈك خۇشاللىق بولىدۇ؛ بىرى ئىپتار قىلغاندا، يەنە بىرى، پەرۋەردىگارىغا مۇلاقات بولغاندا. ئۇ روزا تۇتقانلىق ئۈچۈن ئاللاھ تەئالا تەييارلاپ قويغان نازۇنېئمەتلەردىن بەھرىمەن بولۇپ خۇشال بولىدۇ بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.روزىدار تۇرۇپ يالغان سۆزلەشنى ۋە يالغان سۆز بىلەن ئىش قىلىشنى تەرك ئەتمىگەنلەرنىڭ يېمەك ئىچمەكنى تەرك ئېتىشىگە ئاللاھ تائالا موھتاج ئەمەس بۇخارى رىۋايەت قىلغان.رامىزان روزىسى رامىزان ئېيىدا تۇتۇلىدۇ:ئاي كۆرۈپ روزا تۇتۇڭلار، ئاي كۆرۈپ ئېغىز ئېچىڭلار، ھاۋا بۇلۇتلۇق بولۇپ قالسا شەئبان ئېيىنى 30 كۈنگە توشقۇزۇڭلار بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.رامزان كىرىشتىن ئاۋۋال روزا تۇتماڭلار، ئاينى كۆرۈپ روزا تۇتۇڭلار، ئاينى كۆرۈپ ئېغىز ئېچىڭلار، ئەگەر ئاي بۇلۇتلۇق بولۇپ، يېڭى ئاينى كۆرگىلى بولمىسا شەئبان ئېيىنى 30 قىلىڭلار تىرمىزىي رىۋايەت قىلغان.زولۇق يېيىشنىڭ پەزىلىتى:زولۇق يەڭلار. چۈنكى زولۇقتا بەرىكەت بار بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.زولۇق يېيىش ئەھلى كىتابنىڭ روزىسى بىلەن بىزنىڭ روزىمىز ئارىسىدىكى بىردىنبىر پەرقتۇر مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.ئىپتار قىلىشقا ئالدىراش:ئىپتارنى بالدۇر قلغانلار مېنىڭ سۈننىتىم بويىچە ئىش قىلغان بولىدۇ بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.كەچ كىرسىلا، روزى تۇتقان ئادەم ئىپتار قىلسا بولىدۇ بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان.سىلەردىن بىرەرسىڭلار ئىپتار قىلماقچى بولسا خورما بىلەن ئېغىز ئاچسۇن، ئەگەر خورما تاپالمىسا سۇ بىلەن ئېغىز ئاچسۇن، چۈنكى سۇ پاكتۇر ئەبۇ داۋۇد ۋە تىرمىزىي رىۋايەت قىلغان.ئۇنتۇپ قېلىپ يەپ ئىچىپ سالسا:روزىدار ئادەم ئېسىدە يوق يەپ سالسا ياكى ئىچىپ سالسا روزىنى بۇزماي تۇتۇۋەرسۇن. چۈنكى، ئۇنى ئاللاھ تائالا يېگۈزگەن ۋە ئىچكۈزگەن بولىدۇ بۇخارى ۋە مۇسلىم رىۋايەت قىلغان . جۇدا تەسىقلىدىباش يازما يوللانغان ۋاقىت : 20070909 20:55ناھايىتى ياخشى تىما ئىكەن. رەخمەت سىزگە. ئۆزى ساغلام تۇرۇپ بالاغەتكە يەتكەن تۇرۇقلۇق سەۋەپسىزلا روزا تۇتمىغانلار بىرگە 60 نى تۇتۇپ تولۇقلىشى كىرەك. ھەركىمنىڭ قىلغان ئىبادىتى پەقەت ئۆزى ئۈچۈندۇر. ئى ئاللاھ ھەممىمىزنى روزىنىڭ شەرەپلىرىگە مۇشەررەپ قىلغايسەن. ئامىين!1 قەۋەت يوللانغان ۋاقىت : 20070910 12:27ياخشى تىمىكەن.ئاللاھ تائالا ھەقىقەتەن ئىپتارغا شاشلىشىپ ئالدىراپ تۇرغان بەندىنى ياخشى كۆردۇ.چۈنكى ئۇئۆزىنىڭ ئاجىزلىقىنى تونىغان تەن بەرگەن.2 قەۋەت يوللانغان ۋاقىت : 20070910 14:11رامزاندا شاراىتى بارلار مۇشۇ بۇيۇنچە رامزان مەشخۇلاتى قىلسا ساۋاپ بۇلدۇ .3 قەۋەت يوللانغان ۋاقىت : 20070912 00:32
بريتاندىق كومپانيا قازاقستان نارىعىنداعى جۇمىسىن جانداندىرا باستادى9 قىركۇيەك 2019, 17:34 678 0 تەحنولوگيالار ءى الەمدەگى ەڭ ءىرى قۇرىلىس تەحنيكاسىن وندىرۋشىلەردىڭەكسكليۋزيۆتى ديلەرى اۆتوموبيل توبىنىڭ بولىگى بولىپ تابىلاتىن كومپانياسى قازاقستاندا ءوز ينۆەستيتسيالارى ەسەبىنەن سالىنعان العاشقى ورتالىعىن اشتى. كومپانياسى قازاقستان بويىنشا التى سەرۆيستىك ورتالىققا يە، ال سانى بويىنشا جەتىنشى بولعان جاڭا ورتالىق ەڭ اۋقىمدى ءارى تەحنولوگيالىق ورتالىق بولىپ تابىلادى. ديلەرلىك ورتالىق 3 ساناتىنا يە بولدى وعان تەحنيكا ساتۋ , سەرۆيس , قوسالقى بولشەكتەر كىرەدى، ونىڭ اۋدانى 1000 شارشى مەتر، ءۇش سەرۆيستىك پوستپەن جابدىقتالعان، كەڭ شوۋرۋمى جانە ءونىمىنىڭ بارلىق جەلىسىنە تولىق دياگنوستيكا جانە جوندەۋ جۇرگىزۋگە ارنالعان زاماناۋي جابدىقتارى بار.تاريحى 1945 جىلدان باستاۋ العان بريتاندىق برەندى بۇگىنگى تاڭدا ءوز سالاسىنىڭ حالىقارالىق كوشباسشىسىنا اينالدى، ونىڭ تەحنيكاسىن كوپتەگەن ەلدەردە جوعارى بەرىكتىلىگى پەن ونىمدىلىگى، تومەن دەڭگەيلى شۋى مەن ەكولوگيالىق تازالىعى ءۇشىن باعالايدى. كومپانيا الەمدىك نارىقتىڭ 49ىن قامتيدى جانە الەمدەگى ءاربىر ەكىنشى ەكسكاۆاتورتيەگىش وسى كومپانياسىمەن ساتىلادى. قازاقستاننىڭ وراسان زور الاڭى مەن وڭىرگە بايلانىستى وزگەرەتىن ەرەكشە تابيعات جاعدايلارىنا قاراي ماشينالارىن وڭتۇستىك ەندىكتەن سولتۇستىك ەندىككە دەيىنگى بارلىق كليماتتىق ايماقتاردا جۇمىس ىستەۋ قابىلەتتىلىگى ءۇشىن ەرەكشە باعالايدى. مەن كومپانيامىزدىڭ قازاقستانداعى جاڭا ءارى ەڭ ۇلكەن ديلەرلىك ورتالىقتىڭ اشىلۋىن قولدايمىن. وتكەن جىلى مەن برەند تەحنيكاسىنىڭ 100 000 اسا بىرلىگى ساتىلدى جانە دە ساتۋ كولەمىن ۇلعايتۋدى جالعاستىرۋدامىز. قازاقستانداعى ماقساتىمىز كەلەسى جىلى نارىقتىڭ 20دان استام ۇلەسىن قامتۋ، سونداياق جىلدان جىلعا بۇل ۇلەستى ۇلعايتۋ بولىپ تابىلادى. بۇل ماقساتقا قول جەتكىزەمىز دەپ ويلايمىن، سەبەبى قازاقستان بەلسەندى دامۋ جولىندا، ۋرباندالۋ پروتسەسى، مەگاپوليستەر مەن وزگە ەلدى مەكەندەردى سالۋ پروتسەسى قارقىندى ءجۇرىپ جاتىر، ال تەحنيكاسى قۇرىلىس جانە ەكونوميكانىڭ ءار ءتۇرلى سالالارىندا كەڭىنەن قولدانىلادى, دەپ اتقارۋشى ديرەكتورى توم كورنەل انگليا ايتىپ ءوتتى. اۆتوموبيل توبى جاڭا ديلەرلىك ورتالىق قۇرىلىسىنا 1,5 ميلليون دوللاردان استام ينۆەستيتسيا سالدى. ورتالىقتىڭ اشىلۋى 30دان استام ماماندى جۇمىس ورنىمەن قامتىدى. پەرسونالدىڭ بارلىعى ارنايى تەحنيكا ساتۋشىلارى دا، تەحنيكالىق پەرسونال دا كومپانيادا تۇراقتى بولىپ تابىلاتىن جانە ىشكى وقۋدى قامتيتىن الدىن الا ترەنينگتەر مەن ۇلىبريتانيادان كەلگەن زاۋىت وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن جۇرگىزىلەتىن حالىقارالىق ترەنينگتەردەن ءوتتى. بارلىق قازاقستان بويىنشا تەحنيكاسىن ساتۋ جانە وعان سەرۆيستىك قىزمەت كورسەتۋ بويىنشا باعىتتى بەلسەندى تۇردە دامىتۋدا. اسىرەسە بۇل تەحنيكا قازاقستاننىڭ باتىسىنداعى مۇنايگاز سەكتورىندا جاقسى بەرىلگەن، سونداياق ول ەلدەگى بارلىق قۇرىلىستا، سونىمەن قاتار كوشەنى جيناۋ، قاردان تازالاۋ سياقتى مۋنيتسيپالدىق جوبالاردا قولدانىلادى. ءدال وسى بريتاندىق ءوندىرۋشى الماتىداعى العاشقى زاماناۋي قوقىستى سۇرىپتاۋ كەشەنىن جابدىقتاۋعا قاتىسقان. بۇگىنگى تاڭدا ءبىز بولاشاققا سەنىمدى قاراپ، قۇرىلىس جابدىقتارىنىڭ الەمدىك جەتەكشى وندىرۋشىلەرىنىڭ ونىمىنە دەگەن سۇرانىسى مەن ءبىزدىڭ ءمىنسىز ساتۋدان كەيىنگى قىزمەت كورسەتۋىمىز قازاقستاندا بۇدان ءارى وركەندەي بەرەدى دەپ ەسەپتەيمىز. نۇرسۇلتان، شىمكەنت جانە اتىراۋ قالالارىندا 3 ديلەرلىك ورتالىقتارىن سالۋ كومپانيانىڭ جوسپارىندا بار. تەحنيكاسى سەرىكتەستەرىمىز بەن كليەنتتەرىمىز ءۇشىن ودان ءارى قولجەتىمدى بولۋ ءۇشىن تامىز ايىندا ءبىزدىڭ تەحنيكانى قارجىلاندىرۋدىڭ ارنايى باعدارلاماسىن ىسكە قوستىق، دەپ باس ديرەكتورى دينارا يسكاكوۆا ايتتى.باعدارلامانى قارجىلاندىرۋمەن كومپانياسى اينالىسادى، ول كومپانياسىنىڭ قۇرامىنا كىرەدى جانە توبىنىڭ اۆتوموبيل بولىمشەلەرىنىڭ ديلەرلىك ورتالىقتارىندا اۆتوموبيل، جۇك جانە ارنايى تەحنيكا ساتىپ الۋشىلارىنا ارنالعان قارجى ونىمدەرى مەن قىزمەتتەرىن قازاقستاندىق نارىقتا اناعۇرلىم ءتيىمدى جانە قولايلى ەتىپ ازىرلەۋدى جانە ۇسىنۋدى جۇزەگە اسىرادى. تەحنيكانى ساتىپ العاندا كليەنتكە 8 اي ىشىندە ساتىپ العانى ءۇشىن ارتىق تولەم جاساماۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن ارنايى ءبولىپ تولەۋ باعدارلاماسى ازىرلەنگەن. بارلىق تولەمدەر اتالعان كەزەڭگە بىركەلكى بولىنەدى جانە تەڭگەدە بەكىتىلەدى، بۇل كليەنتتەردى باعام تاۋەكەلدەرىنەن قورعايدى. سونداياق كومپانيانىڭ قارجى ءونىمى كەز كەلگەن تەحنيكانى ليزينگكە 12, 24 جانە 36 ايعا نىڭ نارىقتاعى ءبىر دە ءبىر باسەكەلەسىندە جوق تومەندەتىلگەن مولشەرلەمەلەر بويىنشا ساتىپ الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.الماتىداعى 3 ديلەرلىك ورتالىعى اشىلىمىنىڭ شارىقتاۋ شەگى ۇلىبريتانيادان كەلگەن وپەراتورلار مەن كومپانيانىڭ ينجەنەرمەحانيكتەرى باسقارعان ەكسكاۆاتورتيەگىشتەردىڭ اتى اڭىزعا اينالعان شوۋ ءبيى بولدى. سالماقتارى 8 توننادان اساتىن ماشينالار جەر بەتىنەن گيدراۆليكا كۇشىمەن ەكى مەتردەن ارتىق بيىكتىككە وڭايلىقپەن كوتەرىلدى.بيلەيتىن ەكسكاۆاتورلاردىڭ شوۋ تاريحى 1970 جىلى باستالعان، ول كەزدە كومپانياسىنىڭ قىزمەتكەرى نوەل حۋپەر ءشومىش جانە مەحانيكالىق كۇرەكتىڭ كومەگىمەن اسفالتقا تىرەلىپ، گيدراۆليكانى قوسقان تراكتور استىنان اۆتوموبيل ەركىن ءوتىپ كەتەتىن بيىكتىككە كوتەرىلگەن. بۇل ارەكەتتى تەلەۆيزيالىق كامەرالاردىڭ الدىندا كورسەتكەن جانە ءدال سول كۇنى كەشكە قۋاتى بۇكىل انگليعا ءمالىم بولدى. ال باسەكەلەستەر وتباسىلىق بامفورد كومپانياسىنىڭ باسشىسى مەن يەسىن تسيركتىك تريۋكاچتار دەپ اتادى، الايدا ول بۇعان وكپەسىن بىلدىرىگەن جوق، كەرىسىنشە، ولارعا وي بەرگەنى ءۇشىن العىسىن ءبىلدىرىپ، ەكسكاۆاتورلارى بيلەيتىن تسيركىنىڭ نەگىزىن سالدى. اتالعان شوۋ قۇرىلىس جانە اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكاسىنىڭ بارلىق ءىرى كورمەلەرىنىڭ سۇيىكتى قوناعى بولىپ تابىلادى. ال كومپانيانىڭ جاڭا ديلەرلىك ورتالىعى الماتىدا اشىلۋىنىڭ ارقاسىندا وپەراتورلاردىڭ شەبەرلىگىن سالتاناتتى جيىننىڭ قوناقتارى باعالاي الدى.تەگتەر ورتالىعى3 كۇن بۇرىن الماتىدا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان 48ناۋقاس تىركەلدى
كورلىدىكى بىر مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى ئۈلگىسى نىڭ تەربىيەلەش مەركىزى ھەققىدە كۆرگەنئاڭلىغانلىرى 4 ئۇيغۇركورلىدىكى بىر مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى ئۈلگىسى نىڭ تەربىيەلەش مەركىزى ھەققىدە كۆرگەنئاڭلىغانلىرى 4ئىككى نەپەر خىتاي ساقچىسىنىڭ تەربىيەلەش مەركىزى نىڭ ئالدىدا تۇرغان كۆرۈنۈشى. 2017يىلى 2نويابىر، كورلا.كورلادا يېپىق تەربىيە مەركىزى گە ئاپرىلغان، ئەمما سالامەتلىك تەكشۈرىشىدىن ئۆتەلمىگەنلىكى ئۈچۈن ئائىلىسىگە قايتۇرۇلغان مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى ئۈلگىسى ئۆزىنىڭ يېزىلىق ساقچىخانىدا سوراق قىلىنىش داۋامىدا قېيىنقىستاققا شاھىت بولغانلىقىنى ئاشكارىلىدى. ئۇنىڭ دېيىشىچە، ئۇ سوراقخانىنى سۈپۈرىۋاتقان مەزگىلدە تۆمۈر ئورۇندۇققا باغلانغان بىر گۇماندارنىڭ قولىدا كويزا زەخمىسىدىن قان چىقىۋاتقانلىقىنى كۆرگەن. گۇماندار ئاغرىق ئازابىنى پەسەيتىش ئۈچۈن ئۇ سۈپۈرىۋاتقان تاماكا قالدۇقىدىكى بۇلۇتنى كويزا بىلەن قولى ئارىسىغا قىستۇرۇشنى تەلەپ قىلغان. گۇماندار بۇ تەلىپى سەۋەبلىك ساقچىلارنىڭ تىل ۋە ھاقارىتىگە ئۇچرىغان. تۆۋەندە مۇخبىرىمىز شۆھرەت ھوشۇرنىڭ بۇ ھەقتە تەييارلىغان پروگراممىسى دىققىتىڭلاردا بولىدۇ.ئۇچۇرلاردىن مەلۇم بولىشىچە، نۆۋەتتە ئۇيغۇر رايونىدا زور ساندا كىشى يېپىق تەربىيەلەش مەركىزىگە قامالماقتا. بۇلارنىڭ ئەنە شۇ تەربىيەلەش مەركەزلىرىدە ۋە ئەنە شۇ مەركەزلەرگە ئاپىرىلىشتىن بۇرۇن ساقچىخانىلاردا بېشىدىن نېمىلەرنى كەچۈرىۋاتقانلىقى دائىرىلەر تەرىپىدىن ئىزچىل ھالدا سىر تۇتۇلماقتا. كورلىدىكى مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى ئۈلگىسى نامان باۋۇدۇننىڭ بايان قىلىشىچە، ساقچىلار، تەربىيەلەش ئويېكىتلىرىنى بېكىتىشنىڭ ئالدىدا ئۇلارغا گۇناھ ئارتىش، تۆھمەت چاپلاش، تەھدىتلىك سوراق قىلىشتىن باشقا يەنە بەزىدە قېيىنقىستاق جازاسىنى قوللىنىدۇ.كورلانىڭ ئاۋات يېزا 6 كەنت ئەزاسى، 25 ياشلىق مۇتەللىپ ئابدۇۋەلى، مۇشۇ ئاينىڭ دەسلەپكى ھەپتىسى، يېزىلىق ساقچىخانا خادىملىرى تەرىپىدىن قېيىن قىستاققا ئېلىنغان. ساقچىلار تۆمۈر ئورۇندۇققا باغلانغان مۇتەللىپ ئابدۇۋەلىنىڭ قولىغا كويزىنى قولى قانىغىدەك دەرىجىدە چىڭ سالغان. مۇتەللىپ كويزىنى بوشۇتۇشنى تەلەپ قىلغاندا رەت قىلىنغان. ئۇ سوراقخانىنى سۈپۈرىۋاتقان مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى ئۈلگىسىدىن كويزا بىلەن قولى ئارىسىغا يەردىكى تاماكا قالدۇقىنىڭ بۇلۇتىنى قىستۇرۇپ قويۇشنى تەلەپ قىلغاندا ساقچىلارنىڭ تىل ۋە ھاقارىتىگە ئۇچرىغان. مەلۇم بولۇشىچە، مەزكۇر ساقچىخانىنىڭ يەر ئاستى ئۆيى زال ۋە سوراقخانىدىن ئىبارەت ئىككى خانىدىن تەركىپ تاپقان. سوراق قىلىنىشنى كۈتۈپ زالدا بىرقانچە كېچىنى تاڭ ئاتقۇزىدىغان گۇماندارلارنىڭ ئورنىدا مىدىرلىماي تۇرۇشى ياكى ئولتۇرۇشى تەلەپ قىلىنىدۇ؛ ھاجەتخانىغا بېرىش قېتىم سانىمۇ چېكلىنىدۇ؛ بۇ تۈزۈمگە خىلاپلىق قىلغانلار ساقچىلارنىڭ تىل ۋە تەنقىدىگە ئۇچرايدۇ. ساقچىخانىدا سوراق قىلىنىشنى كۈتىۋاتقانلار ئارىسىدا ياشانغانلار، ۋە كېسەللەرمۇ بار بولۇپ، ئۇلارنىڭ بۇ تۈزۈمگە بويسۇنىشى ئېغىر بىر قېيىنقىستاق ئازابىنى ھېس قىلدۇرىدۇ.مۇشۇ ئاينىڭ 2 ۋە 3 كۈنلىرى مەزكۇر ساقچىخانىدا قىيىنقىستاققا ئېلىنغان مۇتەللىپ ئابدۇۋەلىنىڭ، ئاتالمىش گۇناھى، قانداق بىر سەۋەب ياكى باھانە بىلەن تۇتۇلغانلىقى مەزكۇر مىللەتلەر ئىتتىپاقلىقى ئۈلگىسى، شاھىد نامان باۋۇدۇنغا مەلۇم ئەمەس. بۇ شاھىدنىڭ يەنە بايان قىلىشىچە، بۇ نۇقتىلار بەلكىم يېپىق تەربىيە مەركىزىدىكى مۇتلەق كۆپ ساندىكى كىشىلەر ئۆزىنىڭ نېمە ئۈچۈن تۇتۇلغانلىقىنى بىلمىگەنگە ئوخشاش، گۇماندار مۇتەللىپ ئابدۇۋەلىنىڭ ئۆزىگىمۇ مەلۇم ئەمەس.خىتاي دائىرىلىرى ئاقسۇ ۋىلايىتىدە شەھەريېزا ئاھالىلىرىدىن 590 مىڭ ئادەم قېتىم تەربىيەلەش ئېلىپ باردىغانلىقىنى ئېلان قىلغاننۇرلان ئابدۇمەنجىن: كەسپىي تېخنىكا تەربىيەلەشنى تەرەققىي قىلدۇرۇش كېرەكخىتايدا غايەت زور ساندىكى ئۇيغۇرلار ۋە باشقا مىللەتلەر مەجبۇرىي قايتا تەربىيىلەش كە دۇچ كەلمەكتە 3خىتايدا غايەت زور ساندىكى ئۇيغۇرلار ۋە باشقا مىللەتلەر مەجبۇرىي قايتا تەربىيىلەش كە دۇچ كەلمەكتە 2خىتايدا غايەت زور ساندىكى ئۇيغۇرلار ۋە باشقا مىللەتلەر مەجبۇرىي قايتا تەربىيىلەش كە دۇچ كەلمەكتە 1تەربىيىلەش مەركەزلىرى دىكى ئۇيغۇرلار سانىنىڭ ئىككى مىليوندىن ئۈچ مىليونغىچە ئىكەنلىكى ئالغا سۈرۈلمەكتەخىتاي تەتقىقاتچى: تەربىيىلەش مەركەزلىرى ئۇيغۇر رايونىدىكى يوشۇرۇن خەۋپنى يوقىتىش ئۈچۈن قۇرۇلدىبىر خىتاي تەتقىقاتچىنىڭ لاگېر ھەققىدىكى ئېتىراپى: خاتالاشقان، خاتالاشمىغانلارنىمۇ تەربىيىلەش ۋەزىيەتنىڭ ئېھتىياجى ئىدىپۇلمۇئامىلە ۋاقتى گېزىتى مۇخبىرى ئەمىلى فېڭ ئۇيغۇر ئېلىدە كۆرگەنلىرى ھەققىدە توختالدى
خەۋەر ئۇچۇرلارقەيسەر مىجىت: ئىگىلىك تىكلەش مېلودىيەسى2مۇنبەر جاھاننامە خەۋەر ئۇچۇرلار قەيسەر مىجىت: ئىگىلىك تىكلەش ...كۆرۈش: 3485ئىنكاس: 10قەيسەر مىجىت: ئىگىلىك تىكلەش مېلودىيەسى2يوللىغان ۋاقتى 2014331 12:21:47 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئىگىلىك تىكلەش مېلودىيەسى2تۇرالغۇ ئۆيگە بولغان ئىھتىياج ئىنساننىڭ قاندۇرمىسا بولمايدىغان ئەڭ ئاساسلىق ئىھتىياجلىرىنىڭ بىرى، چۇنكى 21 ئەسىردىكى سۇن ۋۇ كوڭ ياكى بۇلۇتنىڭ ئۇستىدە ئۇخلىمايدۇ، ياكى بېيىجىڭدىكى جوكۇودىيەن ئۆڭكۈرىدە تۇنىمەيدۇ.ئىنسانلار جەمىيىتىنىڭ تەرەققىياتىغا ئەگىشىپ سۇنۋۇكوڭنىڭمۇ تۇرالغۇغا بولغان ئىھتىياجىنىڭ سۇپىتى ئۆستى.ئۇنىڭ بۇكباراقسان ئورمانلىقلار بىلەن پۇركەنگەن قۇشلىرى سايراپ تۇرغان، سۇلىرى شاقىراپ تۇرغان ھاۋاسى ساپ يەرگە سىلىنغان داچىدا ئولتۇرغۇسى بار. سۇن ۋۇكوڭ ئاجىزنى قاقتىسوقتى قىلىدىغان، ئازسانلىقنىڭ بايلىقىنى تالان تاراج قىلىدىغان زالىم،چىرىك پارىخور يۇقۇرى دەرىجىلىك ئەمەلدار بولسا بەلكىم پەيمانى توشۇپ چىنچېڭ تۇرمىسىگە قامالغۇچە بولغان ئارىلىقتا ئاشۇنداق داچىدا ئولتۇرالايدۇ.ئەمما ھوشۇرگۇل بىلەن بوقاجىغا ئوخشاش ئاۋام خەلقچۇ؟ئۇلار دىھقان بولسا يىزىلىق ھۆكۈمەت پىچىپ بەرگەن جايلىق يەرگە تۆت تامنى قوپارسىلا بولىدىغۇ دەيدۇ بەزىلەر.ئەلقىسسە،ئۇلار بۇغدىيىنى ئورۇپ، خامىنىنى قىتىپ، شامالدا سورۇپ، دىنىنى ئايرىپ، ئۆيىنىڭ تېمىنى بۇزۇپ ھويلىسىنى كىڭەيتىپ ياشاپ تۇرسۇن، ئەمدى گەپنىڭ فوكۇسىنى بىراقلا چەتئەللەردىن ئۆيزېمىن سىتىۋىلىشقا يۆتكەيلى:بەلكىم كىشىلەر ئامىرىكا چۇشى دىگەن ئىبارىنى ئاڭلىغان بولۇشى مۇمكىن. بۇ ئىبارىنى 1931يىلى ئامىرىكىلىق جەيمىس ترۇسلوۋ ئادامس دىگەن كىشى ئوتتۇرىغا قويغان بولۇپ ئۇ بۇ چۇش نى مۇنداق بايان قىلىدۇ:كىشىلەر كىلىپ چىققان ئىجتىمائى سىنىپ ۋە ئائىلە ئارقا كۆرىنىشىنىڭ نىمە بولۇشىدىن قەتئى نەزەر بۇ زىمىندىكى ھەر بىر كىشىنىڭ ھاياتى ئۇنىڭ قابىلىيىتى ۋە ئىرىشكەن نەتىجىسىگە ماس ھالدا ياخشىراق، مولراق، ھەم تولۇقراق بولىدىغان پۇرسەتلەرگە ئىگە بولۇشى كىرەك.دىمەك، ئامىرىكا چۇشى قانۇن ئارقىلىق ئىدارە قىلىنىدىغان بۇ زىمىندا كىشىلەرنىڭ تىرىشىش ئارقىلىق ئۆز ئارزۇلىرىنى رىئاللىققا ئايلاندۇرغىلى بولىدىغانلىغىغا بولغان بىر خىل غايىۋى ئىشەنچ ھەم ئەركىنلىك ئۇقۇمىنى ھەقىقى مەزمۇنغا ئىگە قىلىدىغان گۇللىنىش ۋە مۇۋەپپىقىيەتكە بولغان تەلپۇنۇشتىن ئىبارەت؛ئامىرىكىدا شەخسلەرنىڭ ئۆي سىتىۋىلىشى ئامىرىكا چۇشىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇشتىكى مەزمۇنلاردىن بىرىنىڭ كونكىرتنى ئىپادىلىنىشى.كىمنىڭ ياخشى ئۆيدە ئولتۇرغۇسى، پەرزەنتلىرىنى ئوبدان شارائىتتا چوڭ قىلغۇسى يوق؟ئىنسانلا بولىدىكەن ئۇنىڭ تۇرالغۇ ئۆيگە ئىھتىجايى بار.لىكىن ئىھتىياج بىلەن تەلەپنىڭ ئوتتۇرىسىدا پەرق بار.تۇرالغۇ ئۆيگە نىسبەتەن تەلەپ بولمىسا، ئۆيمۇلۇك بازىرى شەكىللەنمەيدۇ. چۇنكى بازاردا سودا قىلىدىغان ئىككى تەرەپ يەنى ئالغۇچى ۋە ساتقۇچى بولىدۇ. ئالغۇچى تەرەپتە چوقۇم ئۆيگە بولغان تەلەپ بولۇشى ئۇچۇن ئىككى ئامىل ھازىرلىنىشى يەنى ئىھتىياج ۋە سىتىلىۋىش كۇچى بولۇشى كىرەك.ئاھالىلەرنىڭ تۇرالغۇ ئۆيگە بولغان ئىھتىياجى ئومۇمىيۇزلۇك بولغان بىلەن ئۇلارنىڭ بۇ ئىھتىياجىنى قاندۇرۇشتا زۆرۇر بولغان ئىقتىدارى يەنى سىتىۋىلىش كۇچى چەكلىك.ئەركىن بازارنىڭ بىر ئالاھىلىدىگى شۇكى بايلىق باھانىڭ ۋاستىسى ئارقىلىق نىسبەتەن ئادىل تەقسىملىنىدۇ. يەنى ئۆي بازىرىنى مىسال ئالساق ئۆي ئالغۇچى ۋە ئۆي ساتقۇچى ئىككى تەرەپ ئىختىيارى ھالدا باھادا كىلىشەلىسە ئكي ئالغۇچى بۇ سودىدىن رازى بولۇپ پۇلنى يەنى ئۆزىنىڭ قان تەرى ئارقىلىق توپلىغان ئەمگىگىنىڭ نەتىجىسىنى ئۆي ساتقۇچىنىڭ ئۆيى بىلەن ئالماشتۇرىدۇ. ئۆي ساتقۇچى بولسا ئۆزى رازى بولغۇدەك باھانى قوبۇل كۆرگەندىن كىيىن ئۆينىڭ مەڭگۇلۇك ئىگىدارچىلىق ھوقۇقىنى قارشى تەرەپكە ئۆتكۇزۇپ بىرىدۇ. دىمەك ئىككى تەرەپ رازى بولغان بۇ سودىدا نە جىدەل نە خاپىلىق كۆرۇلمەيدۇ، مانا بۇنىڭ ئۆزى ئويزىمىندىن ئىبارەت بايلىقنىڭ بازاردا باھا ئارقىلىق زىيان زەخمەتسىز تەقسىملىنىشىدۇر، چۇنكى بۇ سودا ھەر ئىككى تەرەپنىڭ نەزىرىدە ئادىلدۇر. ئىنىقكى قەيەردە ئادىللىق بولمايدىكەن، شۇ يەردە ماجرا بولىدۇ. ئىجتىمائى مەسىلىلەردىمۇ شۇنداق، سودا تىجارەتتىمۇ شۇنداق. قەدىمقى يىپەك يولىنى بەرپا قىلىشتا ئاساسلىق رول ئوينىغان ئۇيغۇرلارنىڭ ئەۋلادلىرىنىڭ ئىرسىيىتىدە ئادىللىققا بولغان مايىللىقنىڭ كۇچلۇك بولۇشىنىڭ يەنى بىر سەۋەبى بەلكىم ئەجدادلىرىمىزنىڭ سودىدىكى ئادىللىقنى ھاياتتىكى ئەمەل قىلىشقا تىگىشلىك مۇھىم مىزانى قىلىپ كەلگەنلىگىنىڭ سەۋەبىدىن بولسا كىرەك. شۇنداق بولغانلىقتىن بۇ خىل ئادىللىق ئىرسىيىتى كۇچلۇك ئادەملەردىن بۇگۇنكى كۇندىمۇ باشقىلار بىلەن بولغان مۇناسىۋەتنىڭ باراۋەرسىزلىگىگە ئىتىراز بىلدۇرۇپ ئازاپ چىكىۋاتقانلار بار.كىشىلەر ئۆينى ھەر خىل مەقسەت ئۇچۇن ئالىدۇ. تۇرالغۇ ئىھتىياجى قىنىپ بولغانلار ئۇنى بىر خىل بايلىقنى تۇتۇپ تۇرۇش ۋە قىممىتىنى ئاشۇرۇش مەقسىتىدە ئالىدۇ. چۇنكى ئىقتىسادتا پۇلنىڭ پاخال بولۇشى يەنى پۇلنىڭ سىتىۋىلىش كۇچىنىڭ يىلدىن يىلغا توۋەنلەپ بىرىشى ئۇزلۇكسىز ئەھۋال. مەسىلەن ئۆتكەن يىلى 10،000 يۇئەنگە ئالالىغان نەرسىنى بۇ يىل ئالماقچى بولسىڭىز 12،000 يۇئەن تۆلەشكە مەجبۇر بولىسىز. مۇبادا سىزدە ئوتكەن يىلى 1،000،000 يۇئەن بولغان بولسا، ھىلىقى 10،000 يۇئەنلىك نەرسىدىن ئۆتكەن يىلى ئالغان بولسىڭىز 100 دانە ئالاليتتىڭىز، بۇ يىل 100 دانە ئىلىشىڭىز ئۇچۇن 1،200،000 يۇئەن كىتىدۇ. دىمەك سىز ئۆتكەن يىلىدىكى بايلىقىڭىزنىڭ قىممىتىنى بۇ يىل ساقلاپ قىلىشىڭىز ئۇچۇن سىزنىڭ بايلىقىڭىز بىر يىل ئىچىدە 20 ئكسۇشى كىرەك ئىقتىسادشۇناسلىقتا پۇل پاخاللىغىنى ئۆلچەيدىغان ئىستىمالچىلار باھا كۆرسەتكۇچى ئۇقۇمى بار، مەسىلىنىڭ چۇشۇنۇشۇلۇك بولۇشى ئۇچۇن مەن بىرلا نەرسىنى پۇتۇن توۋارلارغا ۋەكىل قىلىپ ئالدىم.ئۇنداقتا قانداق قىلىشىڭىز كىرەك؟ بانكىغا ئامانەت قويسىڭىز، 2 ئۆسۇم بىلەن ئاران 20،000 يۇئەن ئۆسۇم چىقىدۇ، دىمەك كىلەر يىلىگە كەلگەندە بايلىقىڭىز ئازلايدۇ، چۇنكى بۇ يەردە مۇھىم نەرسە پۇلىڭىزنىڭ سانى ئەمەس، بەلكى ئۇنىڭ سىتىۋىلىش كۇچى.ئۇنداقتا پايچىكى ياكى زايوم ئالامسىز؟پاي چېكى خەتىرى بار ئەمما سالغان مەبلىغىڭىز قايتىپ كەلسە پايدىمۇ ئالاھىدە بولىدۇ، لىكىن بۇ سىزنىڭ قانچىلىق خەتەرگە تەۋەككۇل قىلىشىڭىزغا پايدىلىق. بىيىغان ئادەملەرنىڭ كۆپىنچىسىگە قارىسىڭىز ئۇلار ئىشچانلا ئەمەس مۇھىمى خەتەرگە تەۋەككۇل قىلغۇچىلاردۇر.ئەگەر سىز خەتەرگە تەۋەككۇل قىلىشنى خالىمىسىڭىز زايوم ئىلىپ قويسىڭىزمۇ بولىدۇ. زايوم خەتەرسىز دەپ قارىلىدۇ، يەنى سىز ئوتكەن يىلى 7 قايتىش بىلەن 1،000،000 زايوم ئالسىڭىز بۇ يىل كەلگەندە 1،000،000 پۇلنى قايتۇرۇپ ئالغاندىن سىرىت زايوم سىتىۋالغىنىڭىز ئۇچۇن 70،000 يۇئەن پۇلنىمۇ تاپشۇرۇپ ئالىسىز.خوش، ئەمدى سىز بۇ 1،000،000 نى مەبلەغ سىلىپ ئۇرۇمچىدىن ئىككى يۇرۇش ئوي ئىلىپ قويغان بولسىڭىز، نوپۇسنىڭ قۇمدەك كۆپىيىشى سەۋەبىدىن ئۆيگە بولغان تەلەپ كۇچلۇك بولۇپ كىتىپ بۇ ئويىڭىزنى بىر يىلنىڭ ئىچىدە 500،000 يۇئەن پايدىسىغا سىتىۋەتتىڭىز، ئۇ چاغدا سىزنىڭ ئۆيمۇلۇككە سالغان مەبلىغىڭىزنىڭ قايتىشى 50 بولغان بولىدۇ.ناۋادا ۋەتەندە ئۆيمۇلۇك بازىرى تويۇنغان بولسا يەنى پايدا ئىلىش پۇرسىتى توۋەنلەپ كەتكەن بولسا،لىكىن سىزدە مەبلەغ بولسا، چەتئەللەردىن ئويزىمىن ئىلىپ قويۇشنى ئويلاشتىڭىزمۇ؟مەن ۋەتەندىكى بەزى كىشىلەرنىڭ تۇركىيەدىن ئۆي ئىلىپ قويۇۋاتقانلىقلىرىنى ئاڭلاۋاتىمەن. مەيلى ئۇ تۇرالغۇ ئۆي بولسۇن ۋە ياكى مەبلەغ شەكلىدە ئىلىنىپ قويغان ئۆي بولسۇن، چەتئەللەردە ئۆيزىمىنغا مەبلەغ سالغاندا چوقۇم ئالدى بىلەن شۇ يەرنىڭ ئىجتىمائى، سىياسى مۇقىملىغى ۋە ئىقتىسادى گۇللىنىش ئەھۋالىنى ياخشى كۇزۇتۇش كىرەك. چۇنكى ئۆيمۇلۇك مۇقىم مۇلۇك بولۇپ مەلۇم دولەت ۋە جەمىيەت ئۇرۇش ھەم ئىچكى قالايمىقانچىلىق كىرىسىزىگە چۆككەندە ئۇنىڭ قىممىتى تىك سىزىقلىق سۇرەت بىلەن چۇشۇپ كىتىدۇ، ھىچقانداق بىر ئىدراكلىق ئادەم قۇملۇققا ئۆي سالمايدۇ. ئىجتىمائى مالىمانچىلىق كۆرۇلگەندە، كىشىلەرنىڭ ئەڭ ئاۋال قوغلىشىدىغىنى پىششىق ئاش ئالتۇن كۇمۇش، دوللار بولۇپ ئۇلارنىڭ قولدىن تىزراق چىقىرىۋىتىشكە ئالدىرايدىغىنى مۇقىم مۇلۇكتۇر.ئامىرىكا دۇنيادا ئىقتىسادتا ئەڭ ئالدىنقى ئورۇندا تۇرىدىغان دۆلەت بولۇپ، ئۇنىڭ سىياسى تۇزۇمى مۇقىم، ئىقتىسادى ئاساسى پۇختا، خەلقىنىڭ ئىجادچانلىغى ئۇستۇن بولغانلىقتىن ھامان دۇنيادىكى كۆچمەن بولۇش ئىستىگىدىكى ئادەملەرنىڭ بىرىنجى دەرىجىلىك تاللاش نىشانى بولۇپ كەلگەن. بۇ دۆلەتنى ياخشى كۆرمەيدىغان كىشىلەرمۇ بۇ تۇزۇم تەمىنلىگەن خۇسۇسى مۇلۇكچىلىكنىڭ قانۇن ئارقىلىق قوغدىلىدىغان تەرىپىنى ئىشەنچلىك بىلىپ بۇ دۆلەتكە ھەر خىل شەكىلدە بايلىغىنى يۆتكەپ كىلىدۇ. بۇ كىشىلەر جوڭگۇدىنمۇ ۋە بەزى مۇسۇلمان دولەتلىرىدىنمۇ بار بولۇپ ئۇلار ھەر قايسى تۇرلەرگە مەبلەغ سىلىش بۇ ھەقتە ئايرىم توختىلىمەن شەكلى بىلەن ئۆز بايلىقىنىڭ بىر قىسمىنى ئامىرىكىغا ئۇزۇندىن بۇيان يوتكەپ كەلگەن ۋە يۆتكەپ كىلىشمەكتە. بۇ شەكىللەرنىڭ بىرسى يەر زىمىنغا مەبلەغ سىلىشتۇر.سىز سورىشىڭىز مۇمكىن، ئامىرىكا گىراجدانى بولماي تۇرۇپ ئامىرىكىدىن يەرزىمىن سىتىۋالغىلى بولامدۇ؟ ئامىرىكا ئىستىمالچىلارنىڭ دۆلىتى. پۇلىڭىزلا بولىدىكەن ئالىمەن دىگەن نۇرغۇن نەرسىنى سىتىۋالالايسىز، جۇملىدىن ئۆيزىمىنمۇ شۇنىڭ ئىچىدە. مەسىلەن سىزنىڭ بالىڭىز بوستونغا ئوقۇشقا كەلدى دەيلى، سىزنىڭ بالىڭىزنىڭ بۇ يەردە تۇرۇشلۇق سالاھىيىتى ئوقۇغۇچىلىق سالاھىيىتىدە بولسۇن، ئۇنداقتا بالىڭىز ئالى مەكتەپنى پۇتتۇرگىچە 5 يىل ۋاقىت كىتىدۇ دىسەك، بىر ئىيىغا 600 دوللاردىن ئۆي ئىجارىسى تۆلىسە بىر يىلدا 7،200 دوللار ئىجارىگە كەتسە، 5 يىلدا 36000 دوللار ئىجارىگە كىتىدۇ. ناۋادا سىز 300،000 دوللارغا توت ئىغىزلىق كونىراق ئۆي ئالسىڭىز، بىر ئىغىزىدا بالىڭىز تۇرسا، قالغان ئۇچ ئىغىز ئۆينى ئېيىغا 600 دوللاردىن ئىجارە بەرسىڭىز، ئۇ چاغدا ئىيىغا 1800 دوللار كىرىم قىلىسىز. ئۇنداقتا بىر يىلدا 21،782 دوللار كىرىم قىلىسىز، باشقا شارائىت ئوزگەرمىگەن شارائىت ئاستىدا سىز بەش يىلدىن كىيىن بىرىنجىدىن 110،000 دوللارنى ياندۇرۇپ ئالىسىز، ئىككىنجىدىن بالىڭىز ئۆيمۇئۆي كۆچۈپ يۇرمەيدۇ خاتىرجەم ئوقۇيدۇ، پىسخىك بىسىم ئاز بولىدۇ ئۇچىنچىدىن بۇ 5 يىل ئىچىدە ئۆينىڭ باھاسى ئۆسۇپ قالسا بەلكىم ئۇ ئۆينى 400000 دوللارغا ساتالىشىڭىز مۇمكىن، بۇنداقتا سىزنىڭ ئالىدىغان پايدىڭىز ھەقىقەتەن يۇقۇرى بولىدۇ. ئۆيمۇلۇك بېجى، سېتىش بېجى ۋە باشقا ئامىللارنىڭ تەسىرى نەزەرگە ئالغۇسىز دەپ پەرەز قىلىندىشۇنداق ئىكەن ئامىرىكىدىن قانداق ئۆي سىتىۋالىسىز؟ئامىرىكىدا ئۆي سىتىۋالغاندا مۇنۇ ئۇچ ئامىل ناھايىتى مۇھىم: ئۆي باھاسى، بانكىدىن ئالىدىغان قەرز پۇلنىڭ ئۆسۇم نىسبىتى، سىزنىڭ يىللىق كىرىمىڭىز. ئەگەر سىز ئامىرىكىدا قانۇنلۇق تۇرۇش سالاھىيىتىگە ئىگە مۇقىم خىزمىتىڭز بار ھەمدە يىللىق كىرىمىڭىز بىلەن ئوي سىتىۋىلىشقا قۇربىڭىز يىتىدىغان بىرسى بولسىڭىز، ھازىرقى شارائىتتا سىتىۋالغان ئۆينىڭ باھاسىنىڭ 1020 ئىنى چوقۇم تۆلەپ قالغان قىسمىنى بانكىدىن قەرز ئالىسىز. بانكا بىرىدىغان قەرز سوممىسى ئادەتتە رايونلارغا قاراپ پەرقلىق بولىدۇ، ئۆسۇم نىسبىتى بانكىلارغا قاراپ بولىدۇ، ئەمما بۇنى سىز ئۆزىڭىز بانكىلار بىلەن سۆزلىشىپ، سىلىشتۇرۇپ قارار چىقىرىشىڭىز كىرەك. بانكىدىن قەرزلا ئالدىڭىز سىز بۇ قەرزنى قايتۇرۇپ بولغىچە بانكىباي جازانىخورنىڭ توقمىقى بىشىڭىزغا دىۋەيلەپ تۇرغىنى تۇرغان، يەنى بۇ ئۆي تېگى تەكتىدىن ئالغاندا بانكىنىڭ ئۆيى، بىر ئىككى قىتىم ئايلىق قەرز ھەققىنى تولىيەلمىسىڭىز بانكىباينىڭ دوغىلىرى رەھىمسىزلىك قامچىلىرىنى ئوينىتىپ كۆزىدىن قان ئىقىتىپ ئۆينى تاپشۇرۇش قا قىستاپ خەت شەكلىدە كىلىدۇ.ئامىرىكىنىڭ پۇل مۇئامىلە سىستىمىسىنىڭ ئايلىنىشى مىنى بەزىدە ھەر خىل ئويلارغا سىلىپ قويىدۇ، بۇ سيستىما پۇقرالارنى تىرىشىپ سەگەكلىك بىلەن خىزمەت قىلىشقا قىستايدىكەن. بىر قىتىم سەۋەنلىك قىلدىڭىزمۇ، ئىشتىن قالىسىز، ئىشتىن قالغاندىن كىيىن بانكىغا تۆلەيدىغان ئايلىق پۇلنى تۆلىيەلمەي قالىسىز شۇنىڭ بىلەن بانكا ئۆيىڭىزنى تارتىۋالىدىكەن دە سىزنىڭ ئىلگىرى چەككەن جاپالىرىڭىزنىڭ مىۋىسى بىر كۇندىلا ككپۇككە ئايلىنىپ كىتىدىكەن. بۇنداق پاجىئەدىن خالى بولۇش ئۈچۈن تىرىشىپ ئىشلەشكە توغرا كىلىدىكەن.مۇبادا يىنىڭىزدا پۇل بولسا ھەممىنى تۆلىۋىتىپ بانكىباينىڭ تەھدىتىدىن قۇتۇلسىڭىز ئەلۋەتتە ياخشى، لىكىن ئامىرىكىلىقلار باج تاپشۇرغاندا ئۆي ئۇچۇن بانكىغا تاپشۇرغان ئۆسۇمنىڭ ئازتولا پايدىسى بولىدىكەن. بەزى كىشىلەر مۇشۇنى دەپ ئوينىڭ پۇلىنى بىراقلا تۆلىۋەتمەيدىكەن، بۇنىڭ نەتىجىسىدە كىم پۇل تاپىدۇ، ئەلۋەتتە، بانكىباي!ئامىرىكىدا ئۆي ئىلىشنىڭ يۇزەكى قەدەم باسقۇچلىرى مۇنداق:ئۇيغۇرجاننىڭ نىسبەتەن مۇقىم خىزمىتى بار، شۇڭا ئۆي ئىلىش تەلىۋى ھازىرلاندى ئۇنىڭ 5 ياشلىق بالىسى بار، شۇڭا ئۇ بالىسىنىڭ ياخشى مەكتەپكە كىرىشىنى كۆزدە تۇتۇپ مۇۋاپىق دەپ قارىغان يەردىن بۇ يىل سىنتەبىردىن بۇرۇن ئۆي سىتىۋالماقچى. كۆپىنچە ھاللاردا بۇنداق كىشىلەر ئۆي مۇلۇك شىركەتلىرىنىڭ ئۆي سىتىۋىلىشقا ياردەم بىرىدىغان خادىملارنى ئىزدەپ تاپىدۇ. بىزنىڭ ئۇيغۇرجان لىسانى تاپسۇن دىسەك بۇ لىسا ئۇيغۇرجاننى ياكى ئۆزى سايە قىلغان ئۆيلەرنى كۆرسىتىشكە ئىلىپ بارىدۇ، ياكى ئۇيغۇرجان ئۆزى قىزىققان ئۆيلەرنى كۆرۇشكە ئىلىپ بارىدۇ. ئوخشاشلا، ئۆي ساتقۇچىنىڭمۇ ئۆزىنىڭ بىر ۋەكىلى بولىدۇ. ئىككى تەرەپ باھادا كىلىشكەندىن كىيىن ئىلىشسىتىش توختامىغا قول قويىدۇ. ئاندىن پۇلنىڭ تۆلەم مەسىلىسىگە چۇشۇدۇ. شۇنى ئىيتىش كىرەككى، ئۇيغۇرجاننىڭ يىنىدا 110،000 دوللار پۇلى بار بولۇپ بۇ 500،000 دوللارلىق ئوينى ئىلىش ئۇچۇن ئۇنىڭ 20 ئىنى بانكىغا تۆلىشى كىرەك، ئاندىن بانكا ئۇنىڭغا 400000 دوللار پۇلنى 5 ئۆسۇم بىلەن 30 يىللىق مۆھلەت بويىچە قەرز بىرىدۇ. سىز بانكىغا تۆلەيدىغان ئايلىق تۆلەمنى ۋاقتىدا تولەپ ماڭسىڭىز 30 يىل ئىچىدە 30 يىل بۇرۇن ئالغان قەرزگە تۆلەيدىغان ئومۇمى پۇلىڭىز 773024 بولىدۇ، يەنى سىز 30 يىل ئىچىدە 373،024 پۇلنى بانكىنىڭ سىزگە قەرز بەرگىنى ئۇچۇن ئۆسۇم قىلىپ تۆلەيسىز. ئەگەر ئۆسۇم نىسبىتى 6 بولسا يەنى بىر پىرسەنت يۇقۇرى بولسا ئۇ چاغدا سىزنىڭ بۇ 30 يىل ئىچىدە تولەيدىغان ئومۇمى پۇلىڭز 863352 بولۇپ 463352 پۇلنى بانكىغا ئۆسۇم قىلىپ تولەيسىز، يەنى 1 ئارتۇق ئوسۇم نىسبىتى سىزنى ئوخشاش مەزگىل ئىچىدە 90،328 پۇلنى بانكىنى ئارتۇق تۆلەشكە مەجبۇر قىلىدۇ.ئەمدى بۇ جەريانلار تاماملانغاندىن كىيىن ئۆي قولىڭىزغا ئوتۇشتىن بۇرۇن ئايرىم پۇل خەجلەپ ئۆي سۇپىتىنى تەكشۇرىدىغان كىشىلەرنى تەكلىپ قىلىپ ئۆينىڭ قۇرۇلمىسىدىن تارتىپ قانداق سىر ئىشلىتىلگىنىگىچە تەكشۇرتىسىز، مەسىلە بايقالغان ھامان ئۆي ساتقۇچىغا مەلۇم قىلىپ ئۇنىڭ ئوڭشاپ بىرىشىنى ئىلتىماس قىلىسىز، ئاندىن ئىككى تەرەپنىڭ ۋەكىللىرى، سىز ئۆيمۇلۇك ئادۋوكاتى بىلەن كۆرۇشۇپ ئوي ئالغانلىق، ساتقانلىق توختامنامىسىگە قول قويىسىز...ئادەتتە ئۆي ئالغۇچى ۋە ساتقۇچى ئىككى تەرەپكە مىڭىپ بەرگەن لىسا قاتارلىقلارغا ئۆينىڭ سىتىلىش باھاسىنىڭ 5ئىنى ئۆي ساتقۇچى تەرەپ بىرىدۇ، يەنى لىسا سىزنىڭ ئۆي ئىلىشىڭىز ئۈچۇن مىڭىپ بەرگەن تاپان ھەققى ئۇچۇنلا 12،500 ئالىدۇ..دىمەك ئامىرىكىدا ئۆي ئىلىش بۇ يەرنىڭ پۇقرالىرىغا نىسبەتەن ئاشۇنداق مۇرەككەپرەك بولغان يەردە، ئەلۋەتتە بىر چەتئەللىككە نىسبەتەن تېخىمۇ مۇرەككەپ بولىدۇ.يىقىنقى بىر نەچچە كۈندىن بۇيان خەلق پۇلىنىڭ كۇرسى چۇشۇپ دوللار ئېشىۋاتىدۇ.ئەگەر بۇ يۇزلىنىش داۋاملاشسا سىز بايلىغىڭىزنى خەلق پۇلى شەكلىدە ساقلىسىڭىز زىيان تارتىسىز.ئىقتىسادنىڭ ئايلىنىشىنىڭ دەۋرىلىگى بولىدۇ، نۆۋەتتە ئامىرىكا ئىقتىسادى 2008يىلى باشلانغان پۇلمۇئامىلە كىرىزىسىدىن قۇتۇلۇپ قايتا تىرىلىش ۋە جانلىنىشقا قاراپ ماڭماقتا. بۇنىڭ نەتىجىسىدە ئاھالىلەرنىڭ كىرىمى كۆتۇرۇلۇپ تۇرالغۇ ئۆيگە بولغان تەلىۋى ئاشىدۇ. تەمىنلەش ئۆزگەرمىگەن ئەھۋال ئاستىدا، تەلەپنىڭ ئىشىشى ئۆي باھاسىنى كۆتۇرىۋىتىدۇ. مانا مۇشۇنداق ئىككى خىل يۇزلىنىش يەنى خەلق پۇلىنىڭ كۇرسى چۇشۇش يۇزلىنىشى ۋە ئامىرىكىدا ئۆي باھاسىنىڭ ئىشىش يۇزلىنىشى كۆرۇلۇۋاتقان ئەھۋال ئاستىدا قولىدا ئېىشىنچە مەبلىغى بولغان ئۇرۇمچىدىكى سالى لاپلاپنىڭ ئامىرىكا ئۆيمۇلۇك بازىرىغا مەبلەغ سىلىشى ئۇنىڭ بايلىقىنىڭ قىممىتىنى ساقلايدىغان ھەم زورايتىدىغان ئاقىلانە تەدبىردۇر.لىكىن سالى لاپلاپ بۇ يەردىكى ئەھۋاللارنى ياخشى چۇشەنمەيدۇ. شۇڭا ئۇ ئۆزىنىڭ ئامىرىكا ئۆيمۇلۇك بازىرىغا مەبلەغ سىلىش ئارزۇسىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇشقا ياردەمدە بولالايدىغان ئىشەنچلىك بىر شىركەتنىڭ مۇلازىمىتىنى كىرەك قىلىشنىڭ لازىملىغىنى ھىس قىلىدۇ. ئەمدىكى گەپ، مۇشۇنداق مۇلازىمەتتە سۇپەتلىك، ئىناۋەتتە ئىشەنچلىك شىركەت بارمۇ يوق؟شەيئىلەر يوقلۇقتىن بارلىققا كىلىدۇ، ئاجىزلىقتىن كۇچلىنىدۇ. سالى لاپلاپ ئەپەندىم، سىزنىڭ ئاشۇنداق بىر ئىھتىياجىڭىزنى قاندۇرۇشنى مەقسەت قىلىپ شۇنداق بىر شىركەت دۇنياغا تەۋەللۇت بولۇش ئالدىدا تۇرماقتا. ئەگەر سىز مۇشۇ ماقالىنى ئوقۇپ قالسىڭىز ئىككىلەنمەي پۇرسەتنى كۇتۇپ تۇرۇڭدە سىزنىڭ تېخىمۇ بىيىشىڭىز ئۇچۇن مۇلازىمەت قىلىدىغان بايبول شىركىتى بىلەن ئالاقە قىلسىڭىز بولىدۇ.شۇنى ئۇنۇتماڭكى، بەيگىدە ئالدىدا ماڭغان چوقۇم چىمپىيون بولىدۇ!يوللىغان ۋاقتى 2014331 14:11:29 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئىسمى ياخشى قويۇلۇپتۇ . مۇۋەپپىقىيەت يار بولسۇن .يوللىغان ۋاقتى 2014331 16:31:34 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشتىمىلىرىڭىزنى قالدۇرماي ئوقۇپ كىلىۋاتىمەن،بولسا مۇشۇنداق ئىقتىساد،پايچىكى،ئويباھاسى،ئالتۇن.....توغرۇسىدا تىملىرىڭىز ئۈزۈلۈپ قالمىسۇن.بولسا ئامېرىكا ۋە باشقا پۇللار ئوتۇرىدىكى ئايرىۋاشلاش،دوللارنىڭ چۈشۈشىئۆسۈش،ۋە دوللارغا تەسىركۆرسىتىدىغان ئامىللار ھەققىدە سۆزلەپ بەرسىڭىز؟تىمىڭىزنى باشقا مۇنبەرلەرگە يوللىساق بۇلامدۇ؟يوللىغان ۋاقتى 2014331 17:40:28 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشقەيسەركام،بۇ قېتىم تىمىسىنى خېلى تىز يېڭىلاپتۇ جۇما،قاراپلا چۈچۈپ كەتتىم دىسە.لىكىن ياخشى بولىدىكەن مۇشۇنداق تىزتىز يېڭىلىنىپ تۇرسا.ئەمدى،بۇ بەيگىگە تەڭ چۈشكىلى بولماي قالىدىغان بولدى دە،چۈنكى تاپقان پۇللار ئوقۇشقا كەتتى،قالغان ئۆيدىكىلەرنىڭ تاپقانتەرگەنلىرىنى يۇرۇتقا مەبلەغ سېلىۋىتىپ قالدۇقتە،ئۆي ئېلىپ ئۆي بىلەن تەڭ ئىچىنى بېزەپ ،ئۈستى بېشىمىزنى تازا كۈچنىڭ بارچە قاقسىمۇ توپىمۇ ئويلىشىپ چۈشىدىغان بۇلۇپ كەتتى...ھەي،بولمىسا بىر باشلاپ باقاتتىمدە،باي بۇلۇپ باقسام مەنمۇ يامان بولماستى...بوپتۇ،بۇ كۈنلەرگىمۇ شۈكرى...يېقىندىن بېرى مۇشۇ ئۆتىۋاتقان ھەربىر كۈنگىمۇ شۇكرى دەيدىغان موللا مۇشۈكبولۇپ كەتتۇق... توردا يوقتىزىم نۇمۇرى: 27477يوللىغان ۋاقتى 2014331 22:07:16 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشتىمڭىزنى بۇرۇنراق كورسەمچۇ كاشكى! تېخى بۇگۈن بىر ئوينى ئالغانتىم ئاۋات بازاردىن،، كېچكىپ كورۇپتىمەن! يەنە بىرنى ئالاي دىسەم ئېغىر دەرجىدە باج تولشۇم كېرەكدەيوللىغان ۋاقتى 201441 12:55:21 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشرەھمەت ،قەيسەركا نادىر يازمىلىرىڭىز ئۈزۈلمىسۇن.كەلگۈسى ئۈچۇن مەبلەغ سىلىشنىڭ ياخشى يوللىرنى كۆرسىتىپسىز. ئىشلىرىڭىزغا ئاللاھدىن ئۇتۇق تىلەيمىز.يوللىغان ۋاقتى 201441 13:55:51 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئاتا بوۋىلىرىمىزمۇ دەپ ئۆتكەن يەر دىگەن ئالتۇن قوزۇق دەپ . پۇللا بولسا قانچىلىك بولىشىدىن قەتئې نەزەر يەرزىمىن ئېلىپ قويساق بولغىدەك .يوللىغان ۋاقتى 201441 22:42:44 ھەممە قەۋەتنى كۆرۈشئۇيغۇر ئۈچۈن يۈرەك ،قان تەرىنى سەرىپ قىلغان ئاشۇ ئەزىزلىرىمىزنى مەڭگۈ ياد ئىيتىمىز
پارتياسىنان ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ ءتىزىمى جاريالاندى2424 رەت كورسەتىلدى وزگەرتۋ پارتياسى ساياسي كەڭەسى بيۋروسىنىڭ شەشىمىمەن 76 كانديداتتان تۇراتىن ءتىزىم بەكىتىلدى، دەپ حابارلايدى . اتالعان پارتيانىڭ رەسمي سايتىنا سىلتەمەمەن.قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى سايلاۋ تۋرالى كونستيتۋتسيالىق زاڭنىڭ 971 بابىنىڭ 5تارماعىنا سايكەس پارتياسى ساياسي كەڭەسى بيۋروسىنىڭ 12 قاڭتارداعى شەشىمىمەن 76 كانديداتتان تۇراتىن ءتىزىم بەكىتىلىپ، قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ شاقىرىلىمىنىڭ دەپۋتاتتارى رەتىندە تىركەۋ ءۇشىن ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسىنا جولداندى.ەلباسى، پارتيا توراعاسى ن.ءا. نازارباەۆ اتاپ وتكەندەي، پارتياسىن قايتا جاڭعىرتۋ مىقتى كوشباسشىلار مىقتى پارتيا قاعيداتىن تولىق كولەمدە ىسكە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەردى. ەندى جاڭا فراكتسيا الدىندا وزگەرىستەر جولى: ءار ازاماتقا لايىقتى ءومىر! سايلاۋالدى باعدارلاماسىنىڭ ورىندالۋىن جۇيەلى تۇردە باقىلاۋ جانە جاڭا رەفورمالاردى زاڭنامالىق تۇرعىدان قامتاماسىز ەتۋ مىندەتتەرى تۇر.جالپى، ماجىلىستەگى پارتياسى فراكتسياسىنىڭ قۇرامى 70كە جاڭاردى. ورتاشا جاسى 49، ياعني 4 جىلعا جاساردى.قورىتىندى پارتيالىق ءتىزىم تەڭدەستىرىلگەن. ياعني تىزىمدەگى 36 كانديدات پرايمەريز جەڭىمپازدارى، 40 كانديدات ساياسي كەڭەس بيۋروسىنىڭ كۆوتاسى بويىنشا بەكىتىلگەن. بۇل ايماقتىق وكىلدىكتى سايلاۋشىلار سانىنا سايكەس پروپورتسيونالدى تۇردە قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەردى.پارتيا توراعاسىنىڭ پارلامەنت ماجىلىسىندەگى جاستار مەن ايەلدەردىڭ ۇلەسىن ارتتىرۋ جونىندەگى تاپسىرماسى ناقتى ىسكە اسىرىلدى. ياعني، فراكتسياسىنىڭ جاڭا قۇرامىنىڭ 40ءتى ايەلدەر مەن 35 جاسقا دەيىنگى جاستاردان تۇرادى.نەگىزىنەن ماجىلىستەگى دەپۋتاتتىق كورپۋسىنا ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ۇەۇ، باق، ساراپشىلار قاۋىمداستىعى، ونەركاسىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى جانە ت.ب. سالالاردىڭ وكىلدەرى ەندى.دەپۋتاتتىققا كانديداتتاردىڭ 7ءۋى عانا بۇرىنعى مەملەكەتتىك قىزمەتكەر، ياعني فراكتسيا قۇرامىندا ولاردىڭ سانى 10تەن اسپايدى.اباقانوۆ ەلدوس نۇربول ۇلىاباسوۆ قاينار بەگالى ۇلىادامباەۆ سىرىم جۇماتاي ۇلىادامبەكوۆ تىلەكتەس سەرىكباي ۇلىاقىشەۆ سامات ساعىنباي ۇلىاحمەتوۆ ءمادي ابىلاي ۇلىابدىعالي ۇلى بەرىكالىمباەۆ دانيار كەنعازى ۇلىامىرەەۆ عالىم ماحمۇتباي ۇلىءاشىمجانوۆ جاناربەك سادىقان ۇلىبەيسەنباەۆ ەلنۇر سابىرجان ۇلىبەكجانوۆ بەرىك ايداربەك ۇلىبەردالين امانعالي بيسەنباي ۇلىەلەۋوۆ عالىمجان الماسبەك ۇلىەلۋباەۆ ءمادي ساعىنتاي ۇلىەرجان قۇدايبەرگەن تولەپ ۇلىەرمان مۇحتار تىلدابەك ۇلىەرتاەۆ سىرىم ماحامبەت ۇلىجامالوۆ امانجان ماكارىم ۇلىجاڭبىرشين ەدىل تەرەكباي ۇلىكاراتاەۆ فاحريددين ابدينابيەۆيچقوجاحمەتوۆ ارمان تولەش ۇلىقۇلشار مالىك يمانقۇل ۇلىقۇسايىنوۆ مارات اپسەمەت ۇلىمۋسين قانات سەرگەي ۇلىمۇساباەۆ سامات بازارباي ۇلىمىڭباي دارحان قامزابەك ۇلىناقپاەۆ ءسالىمجان جۇماش ۇلىنۇرمانبەتوۆا جاميليا نۇسىپجانقىزىنۇروۆ قانات يليا ۇلىنىعماتۋلين نۇرلان زايروللا ۇلىوسپانوۆ بەرىك سەرىك ۇلىراقىمجانوۆ ءامىرحان مۇراتبەك ۇلىسايروۆ ەرلان بياحمەت ۇلىسارتباەۆ باۋىرجان مەيرامبەك ۇلىسارىم ايدوس ءامىروللا ۇلىتايجانوۆ ەرلىك سەرىكباي ۇلىتاشقاراەۆ عاني ابدۋعاني ۇلىتورعاەۆ بەكقالي نۇرعالي ۇلىتولەپبەرگەن مەيرامبەك مىلتىقباي ۇلىتۇرعانوۆ دۇيسەنباي نۇرباي ۇلىتىلەۋحان بەكبولات قاناي ۇلىۇيسىمباەۆ اسقاربەك سەزبەك ۇلى
باستاپقىۆيدەوماتەن قوجا اۋليە قۇلپىتاسىۆيدەوجارىق نۇردىڭ ساۋلەسى0 3  448اتىراۋ وبلىسىنىڭ، قىزىلقوعا اۋدانىنىڭ، قاراكول اۋىلىنان 1012 شاقىر ىم جەردە ەلگە بەلگىلى ماتەن قوجا اۋليەنىڭ زيراتى بار. ول وسىدان 250300 جىل بۇرىن قازاق دالاسىنا ساۋد ارابياسى ەلىنەن ءدىن تاراتۋ ءۇشىن كەلگەن. ماتەن قوجا اۋليە اتانىڭ ۇرپاعى قازاقستاننىڭ ءاربىر وبلىسىندا ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. ماتەن اتانىڭ زيراتىنان شامامەن 4 شاقىرىمدا اتانىڭ مايى دەگەن جەر بار. كەزىن دا ماتەن اتا ولگەن كەزدە، دەنەسىن جۋىندىرعان ورىندا اعاش ءۇيدىڭ اۋماعىنداي جەردەن مۇناي شىعادى. جەر بەتىنەن 2530 سانتيمەتر تەرەڭدىكتە.ماتەن قوجا اتا قۇلپىتاسىنداعى ارابشا ءماتىن:باي ۋلى يچيندا حوجا ماتان يبن حوجا تولاك بۋ فاني دۋنيادا 63 ياش ۋمر سۋرۋب ااقيبات تاقديرە حۋدا يلە 1802 نچي يلدا ۋافات ۋلۋب بۋ ماقاما دافن ۋلۋندي ۋزينيڭ تيرۋكيندا ھام كاراماتدي ۋلۋب ۋافاتىندين سوڭ ھام كاراماتلي ۋرۋن بولدى يەريدان ھار تۋرلي مارازعا مۋرادلاعان ھار اعرىققا شيفا ھازىردا ھام بولادى. بۋنى قويدى نيماراسى ايسا حوجا قىليچ حوجا ۋعلى.قازاق تىلىندەگى ماعىناسى:بايۇلى ىشىندە قوجا ماتان يبن قوجا تولەك بۇل ءفاني دۇنيەدە 63 جاس ءومىر ءسۇرىپ احىرى اللانىڭ جازۋىمەن 1802 ءشى جىلى قايتىس بولىپ بۇل ورىنعا جەرلەندى. ءوزىنىڭ كوزى ءتىرىسىن دە كەرەمەت يەسى بولىپ، قايتىس بولعان سوڭ دا كەرەمەتى بار ورىن بولدى. بۇل جەرىنەن ءار ءتۇرلى اۋرۋعا، مۇرات ەتكەن ءار دەرت ءۇشىن شيپا بار، بۇگىندە دە بولادى. مۇنى قويدى نەمەرەسى ايسا قوجا قىلىش قوجا ۇلى.اراب تاڭباسىمەن جازىلعان ءماتىندى العاش رەت سۋرەتكە قاراپ انىقتاپ وقىعان، ءماتىندى جاڭالاپ كوشىرىپ جازعان، ماتىننىڭ ترانسكريپتسياسىن جاساپ، تۇركى تىلىنەن قازاق تىلىنە اۋدارعانماتەن قوجا اۋيەحاكىم قاجىنى بالا كەزىمنەن بىلەمىن
13. ئامېرىكىلىقلار باشقىلارغا باھا بەرگەننى يامان كۆرەمدۇ؟ 13. ئامېرىكىلىقلار باشقىلارغا باھا بەرگەننى يامان كۆرەمدۇ؟ئەسلى مەن بۇ ھەقتە ئامېرىكىلىقلاردىن پەرقىمىز نەدە؟ دېگەن تېمىدا ھىكايەتلىك كەچۈرمىشلىرىمنى يازماقچىدىم. بىر ئوقۇرمەن بۇ ھەقتە سورىغانلىقى ئۈچۈن ھازىر يازماي ۋە تەھلىلىرىمنى قىستۇرۇپ ئۆتۈپ كەتمەي بولمىدى. ئامېرىكىقلار باشىقىلارغا باھا بەرگەننى مەنچە يامان كۆرمەيدۇ، ئەمما ئاساسسىز گەپ تاپسىڭىز بالاغا قالىسىز. ئۇلاردا پاكىتسىز، لوگىكىسىز باھا بېرىدىغانلارنىڭ سانى بىزدىكىدىن سەل ئاز. غەيۋەت، مەسخىرە، باتناش دېگەنلەر ئىنسانلارغا ئورتاق، ئامېرىكىدىمۇ جىق، ئەلۋەتتە . ئۇلارنىڭ ھاياتتىكى پىرىنسىپلىرىنىڭ بىرى سەمىمىيلىك. كىشىلەرنىڭ ئىزگۈ نىيەت ۋەئەھمىيەتلىك پائالىيەتلىرىنى ئاڭلىغاندا، كۆرگەندە زوقلىنىش ۋە زوقلانغانلىقىنى ئاجايىپ نەپىس تىللار بىلەن بايان قىلىش ئۇلاردا ئومۇمىي ئادەت. بۇ ئىش بىزدە ئانچە ئومۇملاشمىغان. شۇنىڭغا ئوخشاش يامان ئىشلارنى، ياكى ئۆزى مۇۋاپىق دەپ قارىمىغان ئىشلارنى ئۇچراتقاندا مۇناسىپ باھا بېرىش ئۇلارنىڭ سەمىميلىك پىرىنسىپىنىڭ گەۋدىلىنىشى.ئۇلار ھىچ قاچان ئۆز تۇيغۇلىرىنى يوشۇرۇپ ساختا توغرا چۈشەنگەن قىياپەتكە كىرىۋالمايدۇ. بۇ ھەقتە مۇنداق بىر كەچمىشىم بار. بۇلتۇر كۈزدە مەن دەل مەكتەپكە ئىلتىماس سۇنۇش بىلەن بەنت ئېدىم. ئامېرىكىدىكى مەكتەپلەر پروفېسسورلارنىڭ تەۋسىيە خېتىنى كېرەك قىلىدىغان بولغاچ مەن قولىدا ئوقۇغان ۋە مېنى ئوبدان بىلىدىغان پروفېسسورلارغا ئىلتىماس قىلدىم. ئۇلارنىڭ ئىچىدە ئۇستاز راھىلە داۋۇتتىن باشقا ھەممىسى ئۆزەڭ يېزىپ كەل، مەن ئىمزايىمنى قويۇپ بېرەي دەپ تۇرىۋالدى. مەن بۇنداق قىلىشنىڭ خاتالىقىنى، يالغان سۆزلىسەم ئوقۇش پۇرسىتىمنىڭ قولدىن كېتىدىغانلىقىنى ھەرقانچە چۈشەندۈرسەممۇ بولمىدى. ھەتتا بىر ئۇستازىم كاللاڭلار بەك قىزىپ كېتىپتۇ، مەن بىر قانچە ئوقۇغۇچىنىڭ ئۆزى يېزىپ كەلگەن تەۋسىيەنامىسىگە ئىمزا قويۇپ بەردىم. ئۇلار چەتئەلدىكى ئوقۇشقا مېڭىپمۇ بولدى. دەپ ئەستايىدىللىقىمدىن رەنجىدى. مەن ئۆزەم يازغان، مەزكۇر ئۇستاز قول قويغان بىر پارچە تەۋسىيەنامىنى يېزىگىلىك ئۇنۋېرىستىتىدا دەرس ئۆتىۋاتقان بىر ئامېرىكىلىق دوستۇمغا كۆرسەتسەم، چىرايىنى غەلىتە پۈرۈشتۈرۈپ بۇلشىت! دېدى. بىللە تۇرغان يەنە بىر ئامېرىكىلىق بالىمۇ مۇشۇنداقمۇ مەسئۇلىيەتسىزلىك بولامدۇ؟ دەپ قايناپ كەتتى.ئامېرىكىغا كەلگەندىن كېيىن بىر قېتىم مەلۇم پروپېسسورنىڭ ئىشخانىسىغا كىرگىنىمدە مېنى قارىتىپ قويۇپ باشقا نەچچە پروپېسسورنىڭ غەۋىتىنى يېرىم سائەت قىلدى. ماڭا ئەڭ تەسىر قىلغىنى ئۇ بىزدىن دائىم مېنىڭ دىنىمغا ھۆرمەت قىلمايسىلەر، مېنىڭ دىنىي بايرام كۈنۈمدە يىغىن ئاچىسىلەر دەپ قاقشايدۇ. مەنمۇ ئاتەشپەرەسلىك دىنىغا كىرىپ، ئىشقا بارغۇم كەلمىگەن كۈننى دىنىي بايرام دەپ تۇرۇۋالسام بولارمىكەن تاڭ دېگىنى بولدى. توغرادە! ھەممە ئادەم مەسىلىگە دىنداشلىقنى، قانداشلىقنى، مەنپەئەتداشلىقنى ئۆلچەم قىلسا ئورتاق پىرىنسىپ نەدە قالىدۇ؟ شۇنداقتىمۇ ئىككى پروپېسسورنىڭ غەيۋەت قىلىشى ماڭا بەك غەلىتە تويۇلدى. غەيۋەتخورلۇق، باشقىلارغا كەينىدىن باھا بېرىش ئىنسانغا ئورتاق پىسخىكا بولسا كېرەك. دېمەكچى بولغىنىم، ئامېرىكىلىقلار باشقىلارغا باھا بېرىدىلا ئەمەس بەلكى ئاشۇرۇپ غەيۋەتمۇ قىلىشىدىكەن.مەن پەقەت ئۆزەم ئۇچراتقان ئامېرىكىلىقلارنىڭ بەزى مەدەنىيەت پەرقىگە ياتىدىغان مەسىلىلەرگە ئالدىراپ توغرا خاتا دېمەيدىغانلىقىنى، پەقەت بىزدە بۇ خۇش كۆرۈلمەيدۇ دەپ قويىدىغانلىقىنى بايقىدىم. لېكىن ئۇلار سىزدىن سەنچە شۇنداق قىلسا ئادىللىقمۇ؟ مۇۋاپىقمۇ؟ دەپ سورايدۇ. توغرا، دۇنيادىكى نۇرغۇن مەسىلىگە بولۇپمۇ مىللەتلەرنىڭ مەدەنىيەت ئۆزگىچىلىكىگە ياتىدىغان مەسىلىلەرگە ھىچكىم ئالدىراپ توغرا خاتا دېمەيدۇ. بۇ ھەقتە مېنى قاتارغا قوشقان ئۇيغۇر مەدەنىيىتىدىمۇ ئەلگە كىرسەڭ ئېلىڭچە، سۇغا كىرسەڭ بېلىڭچە ئەمانىڭ شەھرىگە بارساڭ كۆزۈڭنى قىسىۋال دەيدىغان ئۇدۇم چۈشەنچە بار. بىزنىڭ مىللەتمۇ يۇقارقى پىرىنسىپقا نەچچە مىڭ يىل ئەمەل قىلىپ نەزەرگە نائىل، تۆرگە مۇشەررەپ بولغانكى، خەقنىڭ ئىشىغا قالايمىقان باھا بېرىپ نەزەردىن چۈشۈپ كەلگەن مىللەت ئەمەس. شۇ نەرسە ئايانكى، دۇنيادىكى ھەممە نەرسە مىللىيلىك پىرىنسىپى بويىچە بولمايدۇ. دۇنيادا مۇۋاپىقلىق، ئادىللىق، ئەقلىيلىق دېگەن ئورتاق پىرىنسىپلارمۇ بار.بىر خەلق توغرا تونۇغان ئىش، ياكى بىر بۆلۈك كىشى توغرا بىلگەن ئىش باھاسىز، ھۆكۈمسىز رەۋىشتە توغرا چۈشىنىلىۋەرمەيدۇ. مەسىلەن خەنسۇلار ئادەم بار يوق دېمەي يەل قويىۋېتىدۇ. بۇ خەنسۇلارنىڭ ئادىتى، بۇنى ھەتتا ئىچكىرىدكى بىر پروفېسسور ماڭا تەبىئى ھادىسە دەپ ئاقلىغان. ئەمما خەنسۇلارنىڭ بۇ مىللي ئادىتى مۇۋاپىق بولمىغاچ ئىنكار قىلىنىدۇ. مەن بۇ يەرگە كەلگەندە مېنىڭ گۇيجۇلۇق فورددېشىممۇ ماڭا، تۈكۈرۈش، يەل قويىۋېتىشنىڭ ئامېرىكىدا ئېغىر ئېلىنىدىغانلىقىنى تەكىتلىگەن. ئېنىقكى ئۇ مېنى 96 جوڭگۇلۇق سۈپىتىدە تەسەۋۋۇر قىلغان. بۇندىن باشقا ھەممە ئادەم بىر تەخسىگە چوكا تىقىش، بۇمۇ سەھىيە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن بولمىغاچقا توغرا دەپ قارالمايدۇ. ئامېرىكىلىقلار بۇنىمۇ قوبۇل قىلىنمايدۇ دەپ قارايدۇ، چۈنكى بۇنداق قىلىش ئەقلىيلىك ئەمەس، يەنى سەھىيە ئىلىمگە خىلاپ. ئەمدى يۇقارقى تۇرسۇنجان ئەپەندىنىڭ ئوغلىنى ئامېرىكىدىكى مەكتەپكە بېرىپ، قىزىنى ئەرەبىستانغا ئەۋەتىۋېتىشى ئەسلى قىزىمنى ئوقۇتمايمەن دەپتىكەن، مەن بىر ئۇيغۇرنىڭ ئوبرازى بولسىمۇ سەل ئىجابىي بولسۇن دەپ تىلغا ئالمىغانتىم، ئامېرىكىلىقلارنىڭ نەزىرىدە ئادىللىق ئەمەس. مەن مۇشۇ خىلدىكى گەپلەرنى ئاڭلىغان ئامېرىكىلىقلارنىڭ بۇ ئادالەتسىزلىك، نېمىشكە ئوغلىنى ئوقۇتۇپ قىزىنى ئوقۇتمايدۇ، ئەجەبا ئوغلىغا ماس كەلگەن موھىت قىزىغا ماس كەلمەمدىكەن؟ دەيىدىغانلىقى ئېنىق. ئەگەر ئاياللار باراۋەرلىك تەرەپتارلىرى ئاڭلىسا گەپلەر ئۇنچە مۆتىدىل دېيىلمەيدۇ. بەزى دوستلىرىمىزنىڭ مەدەنىيەتلەر پەرقىگە ياتىدىغان مەسىلىلەردىكى توغرا چۈشىنىش ئۆلچىمىنى ھەممە يەردە پىرىنسىپسىز تەكىتىلىشى مېنى ھەيران قالدۇرىدۇ.توغرا ھازىر دۇنيادا مەدەنيەتلەر دىيالوگى تەكىتلىنىۋاتىدۇ. ھەممە نەرسىگە ئۆز بىلىمى ياكى مەدەنىيىتى نوقتىسىدىن باھا بېرىش ئانچە ئالقىشلانمايدىغان بولدى. مەملىكىتىمىزدىمۇ مەدەنىيەتلەر دىيالوگى ھەققىدە قەرەللىك مۇھاكىمە يىغىنلىرى ئۇيۇشتۇرۇلۇپ تۇرىۋاتىدۇ. بۇ يىغىنلارغا تۇڭگان ئالىملىرى ئاكتىپ ئىشتىراك قىلىپ ۋە تەشكىللەپ ئىسلام مەدەنىيىتى بىلەن كۆڭزىچىلىق مەدەنىيىتى ئوتتۇرىسىدىكى چۈشىنىشنى كۈچەتىش ھەققىدە ئەھمىيەتلىك ئىزدىنىشلەردە بولىۋاتىدۇ. گەرچە بۇ مۇھاكىمە يىغىنلىرى ئۇيغۇر ئاپتونۇم رايۇنىمىزدا ئېچىلمايۋاتقان بولسىمۇ، بۇ بىزنىڭ بىر قىسىملارنىڭ ھەدىسىلا ئۆزى چۈشەنمەيىغان، يات مەدەنىيەتلەرگە فىئودالىزىمنىڭ، قالاقلىقنىڭ، قانۇنسىزلىقنىڭ، ۋە ئىلمىيسىزلىكنىڭ قالپىقىنى كەيدۈرۈشنىڭ پەيدىنپەي ئازىيىدىغانلىقىغا بولغان ئۈمىدىمىزنى كۈچلەندۈرىدۇ. ئەمما شۇ نەرسە رۇشەنكى ھەر قانداق ھادىسىنى كۆپتۈرۈش ئىلمىيي پىرىنسىپنى زەخمىلەندۈرىدۇ. مەدەنىيەتلەر ئارا چۈشىنىش، ئالاقە ۋە ھەمكارلىقنىڭ تەكىتلىنىشى ئىنسانلارنىڭ ھەممىنى ئۆز مەدەنىيىتىگە ئاساسەن باھالاش، ھۆكۈم قىلىشتىن ئىبارەت مەدەنىيەت مۇستەبىتىلىكىگە خاتىمە بېرىش بىلەن بىللە يەنە نۇرغۇن نامۇۋاپىق خاھىشلارنىڭ باش كۆتۈرىشىگىمۇ سەۋەپ بولدى.مەدەنىيەت ئۆزگىچىلىكنى تەكىتلەش ھەممە نەرسىگە ئورتاق پىرىنسىپتا باھا بەرگىلى بولمايدۇ، ھىچ نەرسە قائىدىلىك بولغانلىقى ئۈچۈن توغرا ئەمەس بىزنىڭ مەدەنىيىتىمىز توغرا دەپ قارىغاچقا توغرا دەيىدىغان مەدەنىيەت شەخسىيەتچىكى ۋە مەدەنىيەت قورۇقچىلىقىنى پەيدا قىلدى. مەسىلەن، بېيجىڭ ئۇنۋېرىستىتى پروفېسورى ماروڭ ئەپەندى بېيجىڭ ئۇنۋېرىستىتى ئىلمىي ژورنىلى نىڭ 2005يىللىق مەلۇم سانىدا ماقالە ئېلان قىلىپ جوڭگۇدىكى مىللەتلەرگە ئاپتونۇمىيە بېرىش كوڭزىچىلىق مەدەنىيىتىدىكى مىللەتلەر مۇناسىۋىتىنى ھەل قىلىش ئەئەنىسىگە ئۇيغۇن ئەمەس. كۆڭزىچىلىق مەدەنىيىتىدە مىللەت مەدەنىيەت ئۇقۇمى، سىياسىي ئۇقۇم ئەمەس. ئەگەر مىللەت ياۋرۇپا ئەنئەنىسى بويىچە سىياسىي ئۇقۇم دەپ قارالسا ئۇنىڭغا نۇرغۇن سىياسىي ھوقۇقلار بېرىلىشى كېرەك. جوڭگۇ كومپارتىيىسى جوڭگۇدىكى مىللەتلەر مۇناسىۋىتىنى بىر تەرەپ قىلغاندا غەرپ ئەنئەنىسىدىكى مىللەتلەر ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش، ئۆز ئىشىغا ئۆزى خوجا بولۇش دېگەنگە ئوخشاش پىرىنسىپلارغا ئەمەل قىلىپ سەھۋەنلىك ئۆتكۈزدى، مىللىي ئېڭى يوق مىللەتلەرگە مىللي ئاڭنى يېتىلدۈرىدىغان سەھنە ھازىرلاپ بەردى. جوڭگۇدىكى مىللي مەسىلىنى ھەل قىلىش ئۈچۈن مىللەتنى سىياسىي ئۇقۇم دەپ قارايدىغان ياۋرۇپاچە ئەندىزىدىن مىللەتنى ئۆرۈپ ئادىتى پەرقلىق كىشىلەر توپى دەپ قارايدىغان كوڭزىچىلىق ئەنئەنىسىگە قايتىپ كېلىشىمىز كېرەك دەپ يازدى. ھەتتا يەنە بەزىلەر دېمۇكراتىيە، ئەركىنلىك، باراۋەرلىك، مېھرىبانلىق دېگەن ئۇقۇملارنىمۇ ياۋرۇپا مەدەنىيىتىگە خاس نەرسە دەپ، ئۆز دۆلەتلىرىدىكى ئىنسان قېلىپىدىن چىققان دىني زۇلۇم، سىياسىي بېسىم، ۋە كىشىلىك تاجاۋۇزلارنى مىللي ئەنئەنىمىز دەپ يوپۇرىۋاتىدۇ. مەنچە ئىنسانلارنىڭ بىر بىرىگە ئۆزى بىلگەنچە باھا بېرىشى، ھۆكۈم قىلىشى نامۇۋاپىق، ئەمما ھەدېسىلا مېنىڭ مەدەنىيىتىمدە مۇنداق، سېنىڭ مەدەنىيىتىڭدە ئۇنداق دەپ ھەممە نەرسىنى ئۆز مەنپەتىگە ئۇيغۇن چۈشەندۈرۈپ ئىنسانىيەتكە ئورتاق پىرىنسىپلارنى رەت قىلىشى ئاپەتتۇر.بۇندىن باشقا ھەر قانداق چاغدا چۈشەنگەن قىياپەتكە كىرىۋېلىپ چىن ھىسسىياتىنى يوشۇرۇشى ياكى قۇلاق يوپۇرۇپ بىلمىگەنگە سېلىۋېلىشى خەتەرلىكتۇر. مەنچە يۈكسەك ئەمەلىيەتنى ئاساس قىلىدىغان تەجرىبىچىلىك ئەنئەنىسىگە ساھىپ، ھەر ئىشتا پىرىنسىپنى ئاساس قىلىدىغان ھەققانىيەت تۇيغۇسىغا ۋە سەمىميلىككە مۇيەسسەر ئامېرىكلىقلار ھەممە نەرسىنى توغرا چۈشىنىپ باش لىڭىشتمايدۇ. ھەقنى ھەق، ناھەقنى ناھەق دەپ باھا بېرىش ئامېرىكىلققىلا ئەمەس ھەر قانداق مىللەت ئۈچۈن ئورتاق.ئالدىنقى: 14.ئامېرىكىدا نېمە بار، نېمە يوق؟كـىيىنكى: 12. سەئۇدىلىق ئۇيغۇر ئىمام:...?13.ئامېرىكىلىقلارباشقىلارغاباھابەرگەننىيامانكۆرەمدۇ؟133924 دىن ئېرىشكەن
17 قازان 19:54نۇرسۇلتان. قازاقپارات س. سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ستۋدەنتتەرى جاڭا جوبانى قولعا الدى.جوبانىڭ ماقساتى ەگىستىك اۋدانى مەن تىڭايعان جەر كولەمىن انىقتاۋ، ەگىن ەگۋ جۇمىستارىنىڭ قارقىندىلىعى بويىنشا مونيتورينگ جاساۋ، جارامدى جانە جارامسىز جەر تۋرالى اقپارات بەرۋ. بۇعان ەگىس القاپتارىن ءارامشوپتىڭ جايلاپ كەتۋ دەڭگەيىن انىقتاۋ جۇمىستارى دا كىرەدى. ال ستۋدەنتتەر مۇنىڭ ءبارىن عارىش مونيتورينگى ارقىلى زەرتتەيدى.جالپى، جۇمىس بارىسى كوسموسۋرەتتەردى جۇكتەۋدەن باستالادى. ولار: , , سەكىلدى تۇرلەرگە بولىنەدى. سول تۇسىرىلىمدەردى قولدانا وتىرىپ، القاپتاردى سيفرلاندىرۋ جۇمىسى باستالادى. وسى تۇسىرىلگەن سۋرەتتەر ارقىلى وسىمدىكتەردىڭ نورمالانعان سالىستىرمالى يندەكسىن ەسەپتەپ، بۇكىل ۆەگەتاتسيالىق كەزەڭ باقىلانادى.اقتوبە وبلىسىنا جاساعان ءىس ساپارى بارىسىندا ناۆيگاتورمەن جۇمىس جاسايتىن قىزمەتكەرلەر مەن اگرونوم ماماندار اكەلگەن ماعلۇماتتاردى جوعارىداعى ءتاسىل بويىنشا ستۋدەنتتەر زەرتتەۋدە.ناتيجەسىندە سۇرانىس بەرگەن ورگانعا جەردەن الىنعان ناقتى دەرەكتەر مەن عارىشتان تۇسىرىلگەن سۋرەتتەر ارقىلى باقىلانعان جانە انىقتالعان يندەكستەردىڭ ارقاسىندا القاپ تۋرالى ماڭىزدى اقپاراتتار ۇسىنىلادى. ياعني، اقتوبە وبلىسى اكىمدىگىنە جالپى ستاتيستيكانى ستۋدەنتتەر بەرە الادى. بۇل ولار ءۇشىن وڭتايلاندىرىلعان قىزمەت بولار ەدى. مۇنداي قىزمەت ارقىلى مەملەكەتتەن جالعا العان جەرىن كادەگە جاراتىپ وتىرعاندار مەن پايدالانباي كەلگەندەر تۋرالى دا انىقتاۋعا بولادى.جۇمىس جۇرگىزۋ ءۇشىن ، كومپيۋتەرلىك باعدارلامالارى جانە ، ينتەرنەت جۇيەلەرى قولدانىلىپ وتىرادى. ال الداعى ۋاقىتتا دىڭ كومەگىمەن وسى جۇمىستاردى ودان ءارى جۇيەلەۋ جوسپارلانعان.
ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف: مېنى شائىر قىلغان خەلق ئۇيغۇرئۈمىدۋار شائىر ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف ئەپەندى.ئۆتمۈشتىن مەلۇم بولۇشىچە، ئوتتۇرا ئاسىيادا ئۇيغۇرلار ئەڭ كۆپ ئولتۇراقلاشقان ھەمدە ئۇيغۇر مىللىي كىملىكى كۆپ جەھەتتە ساقلىنىپ كېلىۋاتقان قازاقىستاندا ئۆتكەن ئەسىرنىڭ بولۇپمۇ 20يىللىرىدىن تارتىپ ئۇيغۇر ئەدەبىياتى شەكىللىنىشكە باشلىغانىدى. بۇ ئەدەبىيات ئۆز تەرەققىياتىدا شۇ ۋاقىتتىكى سوۋېت ئىدېئولوگىيەسىنى تەرغىب قىلىش بىلەن بىللە ئۇيغۇرلارنىڭ ئاساسىي ۋەتىنى بولغان ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئەدەبىي ئەنئەنىلەرنىمۇ داۋاملاشتۇردى.قازاقىستان ئۇيغۇر ئەدەبىياتى ئۆز تارىخىدا كۆپلىگەن ئېغىر سىناقلارغا دۇچ كەلگەن بولسىمۇ، ئۆزىگە خاس ئالاھىدىلىكلىرىنى ساقلاپ قالالىدى. بولۇپمۇ 5060يىللىرى ئۇيغۇر ئېلىدىكى سىياسىي ۋەزىيەتنىڭ جىددىيلىشىش سەۋەبىدىن بىر تۈركۈم ئۇيغۇر يازغۇچىلىرى قازاقىستانغا كۆچۈپ ئورۇنلىشىشقا مەجبۇر بولغانىدى. ئاتاقلىق ئەدىب، خەلق يازغۇچىسى زىيا سەمەدى باشلىغان مەزكۇر يازغۇچىلار قازاقىستان ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ تەرەققىياتىدا چوڭ بۇرۇلۇش ھاسىل قىلدى. ئۇلار يېڭى مەزمۇندىكى ئەسەرلەرنى يارىتىپ، ئەدەبىي ئىجادىيەتنىڭ پروزا، شېئىرىيەت ۋە دراماتورگىيە ساھەلىرىنىڭ راۋاجلىنىشىنى تەمىنلىدى. شۇلارنىڭ بىرى 1936يىلى ئۇيغۇر ئېلىنىڭ غۇلجا شەھىرىدە تۇغۇلۇپ، 1962يىلى قازاقىستانغا چىقىپ يەرلەشكەن، ھازىر ئالمۇتا شەھىرىدە ياشايدىغان ئاتاقلىق شائىر ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوفتۇر.ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف قازاقىستان ئۇيغۇر ئەدەبىياتىنىڭ شېئىرىيەت ساھەسىدە ئۈنۈملۈك ئىجاد قىلىپ كېلىۋاتقان ئەدىبلەرنىڭ بىرى بولۇپ، بۇ ساھەدە يەنە ئۆمەر مۇھەممەدى، ھېزىم ئىسكەندەروف، ھېزىم بەخنىيازوف، خېلىل ھەمرايېف، ئىلىيا بەختىيا، دولقۇن ياسىن ئوخشاش ئاتاقلىق شائىرلار ئۆزلىرىنىڭ ئۆلمەس ئەسەرلىرىنى قالدۇرغان ئىدى. ئۇلار ئۆز ئىجادىيىتىدە تۈرلۈك ماۋزۇلارغا مۇراجىئەت قىلغان ھەم باشقا قەلەمداشلىرىغا، بولۇپمۇ ياشلارغا ئۈلگە بولۇپ كەلگەن.ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف ھەر بىر يازغۇچىنىڭ ئۆزى تاللىۋالىدىغان ھەم ئۆز ئىجادىيىتىدە بىرىنچى ئورۇنغا قويىدىغان ماۋزۇلارنىڭ بولىدىغانلىقىنى تەكىتلەپ، مۇنداق دېدى: شۇ ۋاقتىمىزدا مۇھەببەت لىرىكىلىرىنى يازدۇق. بۇنىڭ بىلەن بىرئىككى دەپتىرىم تولۇپ كەتتى. ھەقىقىي شېئىرىنى چۈشىنىپ قالغاندا ئۆلمەس تېمىلار بولىدۇ. مۇھەببەتتىن كەم ئەمەس ئىنسانپەرۋەرلىك تېمىسى بولىدۇ. ھازىرقى جاھاننى قاپلاۋاتقان كىشىلىك ھوقۇق دېگەن گەپ شۇ.ئىگىلىشىمىزچە، قازاقىستاندا ئىجاد قىلغان شائىرلارنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى ئۆزلىرى مۇھاجىرەتتە ياشاۋاتسىمۇ، تۇغۇلۇپ، ئۆسكەن يۇرتىنى، يەنى تارىخىي ۋەتىنىنى سېغىنىپ، ئەسەر يېزىشنى ئەنئەنىگە ئايلاندۇرغانىكەن. مۇنداق ئەنئەنە ئەدەبىياتنىڭ پروزا ۋە دراماتورگىيە ساھەلىرىدىمۇ تەرەققىي قىلغان. ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوفمۇ ئۇيغۇر ئېلىدە دۇنياغا كېلىپ، شۇ يەردە ئالىي بىلىم ئالغان ھەم ئۇيغۇر كلاسسىك ۋە ھازىرقى زامان يازغۇچىلىرىنىڭ ئەسەرلىرىنى، ئاباي، ئابدۇللا توقاي، سەدىردىن ئەينى ئوخشاش باشقا قېرىنداش خەلقلەر ئەدىبلىرىنىڭ ئىجادىيەتلىرىنى چوڭ قىزىقىش بىلەن ئۆگەنگەن شائىردۇر.قازاقىستاندا ياشاۋاتقان شائىر ۋە يازغۇچىلار قازاقىستان يازغۇچىلار ئىتتىپاقى تەركىبىدىكى ئۇيغۇر ئەدەبىياتى كېڭىشى ئەتراپىغا توپلىنىپ، نۇرغۇنلىغان ئەسەرلىرىنى گېزىت ۋە ژۇرناللاردا، ئايرىم توپلاملاردا، كىتابلاردا ئېلان قىلىپ كەلگەنىدى. شۇ جۈملىدىن ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوفنىڭمۇ ئۆزىنىڭ تۈرلۈك ماۋزۇلاردا يازغان ئەسەرلىرىنى توپلاملارغا بىرلەشتۈرۈپ، ھەر خىل يىللاردا نەشر قىلىپ كەلگەنلىكى كۆپچىلىككە ياخشى مەلۇم.ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف ۋەتەن ماۋزۇسىنىڭ ھەر قانداق بىر قازاقىستان ئۇيغۇر يازغۇچىسىنىڭ ئىجادىدا ئالاھىدە بىر ئورۇنغا ئىگە ئىكەنلىكىنى تەكىتلەپ، مۇنداق دېدى: ۋەتەن دېگەن ئۇ مۇقەددەس. بولۇپمۇ ئۇيغۇر ئۈچۈن ئۇنىڭ ئەلىمى ئۆتۈپ كەتكەن. ماڭا ئۇيغۇر خەلقى خۇدادەك ئۇلۇغ خەلق. يەنە دوستلۇق تېمىسى بار. ئادەم يالغۇز ياشىيالمايدۇ، پەقەت دوستلار بىلەن ياشايدۇ. ھازىر بىزگە چىن دوستلار كېرەك. دوستنى مەن قېرىنداشلىرىمدىن تاپالمىساممۇ، ئويلىمىغان يەردىن خۇدا ماڭا دوستلارنى بەردى. مۇشۇنداق ئادەملەرمۇ بار ئىكەنغۇ ئۇيغۇر ئۈچۈن تىك تۇرىدىغان.قازاقىستانلىق ئۇيغۇر شائىرلىرى ئۆز ئىجادىيىتىدە ئۆزلىرى ئوقۇپ، ئىشلەپ، ياشاۋاتقان قازاقىستاننىڭ گۈزەل تەبىئىتىنى، يەتكەن ئۇتۇقلىرىنى، ئۇنىڭ خەلقىنىڭ مېھماندوستلۇق سىرلىرىنى، بولۇپمۇ ئۆزلىرى ئۈچۈن قېرىنداش كۆرىدىغان قازاق خەلقى بىلەن بولغان دوستلۇقىنى، بىرلىكىنى، ئۇنىڭ قايغۇھەسرەتلىرىگە، خۇشاللىقلىرىغا ھېسداشلىقىنى كۈيلىدى. قازاقئۇيغۇر دوستلۇقى ئۇزۇن يىللار داۋامىدا ئۇيغۇر پويېزىيەسىنىڭ ئاساسىي ماۋزۇلىرىدىن بولۇپ قېلىۋەردى.ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف مۇنداق دېدى: ھەر بىر ئادەمنىڭ قۇتلۇق ئۆيى شۇنىڭ ۋەتىنى يەنى كىندىك قان تۆكۈلگەن يەر بولىدۇ. ئۇمۇ بىر ئۆيدە تۆكۈلىدۇ. مېنىڭمۇ غۇلجانىڭ ئەسكى تاملىق بىر ئۆيىدە كىندىك قېنىم تۆكۈلگەن. شۇ ئۆي بار. شۇ يەر سېنىڭ ئەسلى ۋەتىنىڭ بولىدۇ. بىز بۇ يەرگە چىقتۇق. بۇ جاپانى تەڭ تارتقان، ھالاۋەتنىمۇ تەڭ كۆرگەن قېرىنداش قازاق خەلقىنىڭ يېرى بۇ. قازاقىستان دەيمىز. بۇ يەرمۇ ماڭا ئۆگەي ئانىلىق قىلىۋاتقىنى يوق. مەن بەش بالامنى مۇشۇ يەردە تېپىپ، چوڭ قىلدىم. قازاق خەلقى ئۈچۈن مۇشۇ يەر ئۇلۇغ. مەن ئۈچۈن ئۇيغۇرىستان مۇقەددەس. بۇ قازاقىستاننى ھېچ نەرسىگە ئەرزىمەيدۇ دېگەن سۆز ئەمەس. مۇشۇ شارائىتنى تۇغدۇرۇپ بەرمىسە، بۇ ھالغا يېتەلمەيتتىم. شۇنىڭ ئۈچۈن بۇ قېرىنداش خەلقتىن مىننەتدارمەن .ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف يەنە ئۆزىنىڭ شائىر بولۇپ يېتىلىشىدە باشقا مىللەت يازغۇچىلىرىنىڭ، شۇنداقلا ئۇيغۇر خەلق ئېغىز ئىجادىيىتىنىڭ قاتتىق تەسىرى بولغانلىقىنى ئالاھىدە تەكىتلەپ مۇنداق دېدى: مېنىڭ كىچىك ۋاقلىرىمدا ياد ئالغان شائىرىم بار. ئۇنىڭ ئىسمى قاسىم ئامانجولوف. قازاق ئېلىنىڭ پەرزەنتى. ئابدۇللا توقاي تاتار شائىرى. مېنىڭ شائىر بولۇشۇمغا ئەنە شۇ يادلىغان شېئىرلارنىڭ تەسىرى بولدى. مەن مىڭ كۇپلېتقا يېقىن قوشاق بىلەتتىم. ئۇ ئۇيغۇر خەلقى ماڭا ئۆگەتكەن قوشاقلار. مېنى شائىر قىلغان شۇ خەلق.مەلۇمكى، قازاقىستاندىكى شائىر ۋە يازغۇچىلار دائىم ئۆز ئىجادىيىتىدە ئۇيغۇر ئېلىدىكى ئەدىبلەرنىڭ ئىجادىنى ئۆزلىرىگە ئۈلگە قىلىپ كەلگەنىدى. تېيىپجان ئېلىيېف، ئابدۇرېھىم ئۆتكۈر، تۇرغۇن ئالماس، ئەرشىدىن تاتلىق، زوردۇن سابىر ۋە باشقىلار قازاقىستان ئۇيغۇرلىرى سۆيۈپ ئوقۇيدىغان تالانتلىق شائىر ۋە يازغۇچىلاردۇر.ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف مۇنداق دېدى: ۋەتەندە بىر شائىر دوستۇم بار، مەھەمەتجان راشىدىن. مەن ئۇنى ئۆزۈمگە ئۇستاز دەپ بىلىمەن. چۈنكى ئۇنىڭ شېئىرلىرىنى بىرلا ئوقۇساڭ يادىڭدا قالىدۇ. ئۇمۇ بىر جاپاكەش، تىرىشچان بولۇپ، ئۆمرى تۈرمىلەردە ئۆتۈپ كەتتى. ئۇنداق شائىرلار يۈزلەپ سانىلىدۇ .ئابدۇغوپۇر قۇتلۇقوف ئۇيغۇر ئېلىدە خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ كۆپلىگەن ئۇيغۇر ۋە باشقا مىللەت شائىر ۋە يازغۇچىلىرىنىمۇ ھېچ بىر سوتسوراقسىز تۈرمىلەرگە، جازا لاگېرلىرىغا سولىغانلىقىنى، ئۇلارنىڭ بىرلا گۇناھىبۇ ھەقىقەتنى تەسۋىرلىگەنلىك بولغانلىقىنى بىلدۈردى.
سىعالاپ تۇر سانكتسيا: 1894 15 پىكىر 21 قاڭتار, 2022 ساعات 17:05ەۋروپارلامەنت قازاقستانعا سانكتسيا سالۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋدا. قاسىرەتتى قاڭتار وقيعاسىنان كەيىن، ەۋروپا ەلدەرى وسىنداي باستامانى كوتەرىپ وتىر. وقيعا بارىسىندا كوپتەگەن ادام قازا تاۋىپ، بەيبىت تۇرعىندار جاپا شەگۋدە، ەلدە رەپرەسسيا ءجۇرىپ جاتىر دەيدى ولار.19 قاڭتاردا ەۋروپارلامەنتتە قازاقستانداعى قاڭتار ايىنىڭ باسىنداعى قاندى وقيعالار قارالدى. وتىرىس بارىسىندا ارنايى رەزوليۋتسيا جوباسى تالقىلاندى.رەزوليۋتسيانى ازىرلەگەن اۆتورلاردىڭ ءبىرى حايدي حاۋتالا: بەيبىت نارازىلىقتىڭ قالايشا وزبىرلىققا ۇلاسىپ كەتكەنىن، وعان قانداي ەلەمەنتتەر تارتىلعانىن، جاعدايدىڭ ۋشىعۋىنا نە تۇرتكى بولعانىن انىقتاۋ ءۇشىن وقيعانى حالىقارالىق دارەجەدە تاۋەلسىز تەرگەۋ قاجەتتىگىن ايتتى.كىنالىلەر جازالانۋى ءتيىس. كەز كەلگەن جولمەن بيلىكتى ساقتاپ قالعىسى كەلەتىن كلەپتوكراتتارعا قاتاڭ شارا قولدانىلۋى ءتيىس. ءوز حالقىنا قارسى قىلمىس جاساعانى ءۇشىن سوت الدىندا جاۋاپ بەرۋى كەرەك. ەقىۇ، بۇۇ ادام قۇقىقتارى جونىندەگى كەڭەسى، ەو تاۋەلسىز تەرگەۋدى قولعا الۋى ءتيىس, دەدى حايدي.ءحايديدىڭ ءسوزىن وزگە دەپۋتاتتار قولدادى. ەۋرودەپۋتات ماركەتا گرەگوروۆا قازاقستان بيلىگىنىڭ باسشىلىعىنا جەكە سانكتسيا سالۋعا ۇندەدى. وكىنىشكە قاراي، ەونىڭ ايماقتا ءۇنى ەستىلمەيدى جانە ول وتە كەش جانە باياۋ رەاكتسيا ءبىلدىردى. سەنىمدى اقتاۋ ءۇشىن ءبىز جوعارى دەڭگەيدەگى شەنەۋنىكتەرگە سانكتسيا سالۋىمىز كەرەك، دەدى گرەگوروۆا.ارينە، بۇل قازاقستان بيلىگى ءۇشىن جاعىمدى جاڭالىق ەمەس. سوندىقتان ءسىم بىردەن ءوز رەاكتسياسىن كورسەتتى.قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ باسشىلىعى تاپسىرعان رەسمي تەرگەپتەكسەرۋ ناتيجەلەرى جاريالانعانعا دەيىن مۇنداي قۇجاتتاردى قابىلداۋ قيسىنسىز دەپ سانايمىز. ونىڭ ناتيجەلەرى حالىقارالىق قوعامداستىققا ۇسىنىلاتىنىن تاعى دا راستايمىز، دەلىنگەن ءسىم حابارلاماسىندا. بيلىك بۇل رەزوليۋتسيانى نەگىزسىز دەپ سانايدى جانە بىرجاقتى دەپ اتادى.جالپى ەۋروپارلامەنت ۇسىنعان سانكتسيالار سالىنسا نە بولۋى مۇمكىن. ونىڭ جاعىمدى اسەرى بولۋى ەكىتالاي. اسىرەسە ەۋروپالىق دامۋ بانكىنىڭ بىرقاتار جوبالارى توقتاتىلۋى عاجاپ ەمەس.
كەھرىۋا ئوردا ئىزدە قامۇسىكەھرىۋا ئوردىنىڭ مەنبەسىچۈشۈرىلىۋاتىدۇرەسىملەرنى كۆرۈش كەھرىۋا ئوردا رۇسىيە نىڭ سانكىت پېتىربورگ شەھىرى ئەتراپىدىكى چاسكوسېلوغا جايلاشقان يېكاتىرىنا سارىيىنىڭ ئىككىنچى قەۋىتى. ئۆيدە 12 پارچە تام ئاسراش پەنەركىسى ۋە 12 تۈۋرۈك بار بولۇپ، ئۈچ تەرەپتىكى تامغا ئىنتايىن قىممەت باھالىق كەھرىۋا چاپلانغان، ھەمدە ئالتۇن، كۆمۈش ۋە زۇمرەت بىلەن بېزەلگەن.ئۇيغۇرچە نامى :كەھرىۋا ئورداخەنزۇچە نامى :باشقا نامى :كەھرىۋا ئۆيى، كەھرىۋا زالىرۇسچە نامى : تەۋە دۆلەت :رۇسىيەئورنى :سانكىت پېتىربورگ شەھىرى ئەتراپىدىكى چاسكوسېلوقۇرۇلغان ۋاقتى :1701يىلى7پارچەكەھرىۋا ئوردارۇسىيەدە ئاران 55 كۋادرات مېتىر كېلىدىغان ئۆينى زىننەتلەشكە 150 مىليون فوندستېرلىڭ 1 مىليارد 600 مىليون يۈەن خەجلەنگەن رۇسىيە دە بىر ئۆي بار. ئۇ ئۆينىڭ ئىسمى كەھرىۋا ئوردا بولۇپ، دۇنيادىكى سەككىز چوڭ مۆجىزە نىڭ ئىچىدىكى بىرى.ئىستاتىستىكا قىلىنىشىچە، بۇ ئۆيگە سەرپ قىلىنغان كەھرىۋا، ئالتۇن ۋە زۇمرەتنىڭ سانى 10 مىڭ پارچىغا يېتىدىغان بولۇپ، ئومۇمىي ئېغىرلىقى 6 توننىدىن ئاشىدىكەن. داڭلىق ھۈنەرۋەنلەر ئون نەچچە يىل ۋاقىتتا ئاران پۈتتۈرۈپ بولغان ئىكەن. كەھرىۋانى ئاساسلىق ماتېرىيال قىلغانلىقتىن شۇڭا كەھرىۋا ئوردا دەپ ئاتالغان. مۇتەخەسسىسلەرنىڭ مۆلچەرىچە، بۇ كەھرىۋا ئوردانىڭ قىممىتى كەم دېگەندە 50 مىليون فوندستېرلىڭ بولۇپ، بەزىلەر ھەتتا 500 مىليون فوندستېرلىڭ باھا قويغان. رۇسىيەلىكلەر بولسا بۇنى باھاسى يوق گۆھەر دەپ قارايدىكەن. ئەپسۇسلىنارلىقى شۇكى، ھازىرقى كەھرىۋا ئوردا ئەسلى نۇسخا ئەمەس بولۇپ، 24 يىل ۋاقىت سەرپ قىلىپ رېمونت قىلىنغان. 2003يىلى سانكىت پېتىربورگ شەھىرى قۇرۇلغانلىقىنىڭ 300 يىللىق خاتىرە كۈنىدە تاماملانغان ئىكەن.
الماتىداعى اباي: اقىن اتى بەرىلگەن مادەني ورىندار ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى الماتىداعى اباي: اقىن اتى بەرىلگەن مادەني ورىندار ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزۋاقىتى: 10:10 20190911. . الماتىداعى اباي: اقىن اتى بەرىلگەن مادەني ورىندار ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل! ءبىز ءسىزدى جارقىن الەمگە جەتەلەيمىز! بىزگە قوسىل!قازاقتىڭ باس اقىنى، ءبىرتۋار ويشىل اباي قۇنانباەۆتىڭ تۋعانىنا 2020 جىلى 175 جىل تولادى. وسىعان وراي، . ءتىلشىسى الماتى قالاسىنداعى اباي اتى بەرىلگەن ورىنداردى ارالاپ شىقتى. مادەني استانادا باس اقىننىڭ اتىمەن اتالاتىن قانداي مادەني ورىندار بار؟ سۋرەتتەرگە نازار سالايىق.اباي اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترىقازاقستانداتۇڭعىش اشىلعان كاسىبي مۋزىكالىق تەاتر. عيماراتتىڭ قۇرىلىسى 1939 جىلى باستالىپ، 1941 جىلى پايدالانۋعا بەرىلدى. 1945 جىلى ۇلى اعارتۋشى اباي قۇنانباەۆتىڭ 100 جىلدىعىنا وراي تەاترعا اقىن ەسىمى بەرىلدى. ساۋلەتشىلەرى ن.كرۋگلوۆ، ن.پروستاكوۆ، ت.باسەنوۆ. تەاترعا 2000 جىلى قايتا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى.اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىبۇل وقۋ ورنىن ءبىلىمنىڭ قاراشاڭىراعى دەپ تەككە اتامايدى. قازاقستانداعى ەڭ العاش اشىلعان ۋنيۆەرسيتەت وسى. مەكەمە 1928 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنەن باستاپ جۇمىس ىستەيدى. العاش اشىلعاندا قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى، 19301935 جىلدار ارالىعىندا قازاق پەداگوگيكالىق ينستيتۋتى دەپ اتالدى.1935 جىلى جوعارعى وقۋ ورنىنا اباي قۇنانباەۆتىڭ ەسىمى بەرىلدى. ۋنيۆەرسيتەت العاش اشىلعاندا تەك 1 عانا فاكۋلتەت بار ەدى. قازىرگى ۋاقىتتاعى فاكۋلتەت سانى 10.اباي اتىنداعى رەسپۋبليكالىق مامانداندىرىلعان دارىندى بالالارعا ارنالعان قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتىن تەرەڭدەتە وقىتاتىن ورتا مەكتەپينتەرناتۇلى ويشىلدىڭ اتىنا بەرىلگەن بۇل مەكتەپتىڭ تاريحى 1957 جىلدان باستاۋ الادى. رەسپۋبليكا كولەمىندەگى مالشى قاۋىم بالالارىنا ارنالعان مەكتەپينتەرنات بولىپ قۇرىلعان ءبىلىم مەكەمەگە 2006 جىلى اباي قۇنانباەۆتىڭ ەسىمى بەرىلگەن.مەكتەپتىڭ الدىنا اباي قۇنانباەۆتىڭ ءبيۋستى ورناتىلعان.قولادان قۇيىلعان ەسكەرتكىش اباي جانە دوستىق كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا ورنالاسقان. 1960 جىلى تۇرعىزىلعان اباي ەسكەرتكىشىنىڭ بيىكتىگى 13،7 م. ءمۇسىن قولادان قۇيىلىپ، تۇعىرى قىزىل گرانيتتەن قالانعان. ءمۇسىندى جاساعان حاكىمجان ناۋرىزباي، ساۋلەتشى يۆان بەلوتسەركوۆسكي.ەسكەرتكىشتە باسىندا تاقيا، يىعىنا ءوڭىرى اشىق جەلبەگەي شاپان جامىلعان اباي سول قولىنا كىتابىن قىسىپ ۇستاعان كۇيى تەرەڭ وي ۇستىندە ىلگەرى باسىپ كەلەدى.الماتى قالاسىنداعى نەگىزگى ماگيسترالدىڭ ءبىرى اباي داڭعىلى. دوستىق پەن مومىشۇلى كوشەلەرىن پەرپەنديكۋليار بايلانىستىرىپ جاتقان داڭعىلدىڭ ۇزىندىعى 9400 م. اباي داڭعىلى ارقىلى كولىكتەر ەكى باعىتتا قاتىنايدى. ەكى باعىتتىڭ ورتاسىن اعاش، گۇل، كىشىگىرىم الاڭقايلار ءبولىپ تۇر. كوشە بۇرىن ارىچنايا، ميچۋرين دەپ اتالعان.كوشەنىڭ بويىنا باس اقىننىڭ قارا سوزدەرى جازىلعان الىپ تاستار قويىلعان.اباي اۋەزوۆ كوشەسىنىڭ قيىلىسىنداعى عيماراتقا 1993 جىلى جاسالعان ابايدىڭ سۋرەتى بەينەلەنگەن جيىرما تەڭگەلىك بانكنوتا سالىنىپتى.اباي مەترو ستانتسياسىالماتى مەتروپوليتەنىنىڭ 1جولاعىنداعى بەكەت المالى جانە بايقوڭىر بەكەتتەرىنىڭ ارالىعىندا، اباي مەن نازارباەۆ كوشەسىنىڭ قيىلىسىندا ورنالاسقان. اباي ستانتسياسى الماتى مەتروپوليتەنىندەگى ەڭ تەرەڭ بەكەت. تەرەڭدىگى 78 مەتر. 2011 جىلدىڭ 1 جەلتوقسانىندا قولدانىسقا بەرىلدى. العاشىندا بەكەتكە جەتىسۋ دەگەن اتاۋ ۇسىنىلعان، الايدا، ستانتسياعا ۇلى ويشىلدىڭ قۇرمەتىنە اباي اتاۋى بەرىلدى.جۇرگىنشىلەر زالىنداعى قابىرعاعا اباي قۇنانباەۆتىڭ قولادان جاسالعان بەينەسى سالىنعان. ودان بولەك، اقىننىڭ شىعارماشىلىعىنان سىر شەرتەتىن قاناتتى سوزدەرى دە قابىرعاعا جازىلعان.اباي شىڭى ىلە الاتاۋىنىڭ كىشى الماتى سىلەمىندە ورنالاسقان. ول تەڭىز دەڭگەيىنەن 4010 مەتر بيىكتىكتە ورنالاسقان. بۇل شىڭعا العاش رەت، 1932 جىلدىڭ شىلدەسىندە گ.ي.بەلوگلازوۆ باستاعان الماتىلىق الپينيستەر كوتەرىلدى. ءدال وسى جىلى بۇل جەرگە اباي ەسىمى بەرىلدى.ىلمەك سوزدەر: الماتى، اباي، دارىن، قازۇپۋ، قازپي، اگۋ، اباي داڭعىلى، حاكىمجان ناۋرىزباەۆ، مادەني ورىندار، ابايدىڭ قارا سوزدەرى، اباي تەاترى،كەلۋ قاينارى: :...?411046461
سپورت 28 شىلدە، 2021گاپ ساندا ەمەس، ساپادا ەكەنىنە توكيو تورىندە ابدەن كوزىمىز جەتتى. ەكى ميلليونعا جەتەرجەتپەس حالقى بار كوسوۆونىڭ سپورتشىلارى ءتورت كۇننىڭ ىشىندە وليمپيادانىڭ 2 التىن مەدالىن الىپ، ەلىنىڭ ءانۇرانىن اسقاقتاتا شىرقاتتى. ال بار بولعانى 9 سپورتشىمەن وليمپيادا قالاشىعىنا ات باسىن تىرەگەن تۇرىكمەندىك سپورتشىلاردىڭ ىشىنەن زىلتەمىرشى پولينا گۋرەۆا كۇمىس مەدال يەلەندى. ال 90نان اسا سپورتشىمەن توكيوعا بارعان قازاقستاننىڭ ەنشىسىندە 3 قولا عانا بار...ازىرگە ەلدىڭ ءانۇرانىن شىرقاتاتىن سپورتشى بولماي تۇر. ەندىگى بار ءۇمىت ەلەنا رىباكينادا بولماق. كەشە قازاقستاندىق تەننيسشى وليمپيادانىڭ جارتىلاي فينالىنا جولداما الدى. بۇل ەلىمىزدىڭ تەننيسى ءۇشىن دە، رىباكينا ءۇشىن دە تاريحي جەتىستىك. ەلەنا شيرەك فينالدا يسپانيالىق گاربينە مۋگۋرۋسانى جەڭدى 7:5، 6:1. ماتچ الدىندا گراند سلام جارىستارىنىڭ جەڭىمپازى مۋگۋرۋسا فاۆوريت ەدى. بىراق جەرلەسىمىز وتكىزگەن ءۇش ويىننىڭ بارلىعىن ەكى سەتپەن اياقتادى. ەندىگى قارسىلاس بەليندا بەنچيچ. شۆەيتساريالىق تەننيسشى رەيتينگتە جوعارى تۇرعانىمەن كورتتا كۇتپەگەن جاعداي كوپ بولادى. ونىڭ ۇستىنە، رولان گارروستىڭ شيرەك فينالىنا، ۋيمبلدوننىڭ ءتورتىنشى اينالىمىنا دەيىن جەتكەن رىباكينا قاتارىنان ءۇش تۋرنيردە جاقسى ويىن ورنەگىن كورسەتىپ كەلەدى.مەنىڭ بۇگىنگى قارسىلاسىم وتە تاجىريبەلى. سوندىقتان ماتچ قيىن ءوتتى. جەڭىسكە جەتەم دەگەن ويمەن شىقتىم. الدىڭعى ماتچتاردا جوق جەردەن قاتەلەسىپ، كەرەك ەمەس جەردە ۇپاي جوعالتتىم. بۇگىنگى ويىندا سول قاتەلىكتەردى جىبەرمەۋگە تىرىستىم. قارسىلاسقا مۇمكىندىك بەرمەۋ ءۇشىن بارىمدى سالدىم. سول سەبەپتى، بۇگىنگى جەڭىسىم ءۇشىن وتە قۋانىشتىمىن. جارتىلاي فينالداعى قارسىلاسىممەن بۇرىن ويناپ كورمەگەنمىن. تەك جاتتىعۋ كەزدەرىندە عانا جولىمىز ءتۇيىستى. الداعى ويىن دا وڭاي بولمايدى. دوپتى ويىنعا ءساتتى قوسۋ ارقىلى ۇپاي جيناۋعا تىرىسامىن. سەبەبى بۇل مەنىڭ قولىمنان كەلەدى، دەدى رىباكينا.التىن جۇلدە الادىاۋ دەگەن بوكسشىمىز بەكزات نۇرداۋلەتوۆ كۇتپەگەن جەردەن العاشقى جەكپەجەگىندە جەڭىلىس تاپتى. 81 كيلوعا دەيىنگى سالماقتا باق سىناعان بەكزات رەسەيلىك يمام حاتاەۆپەن كەزدەسكەن بولاتىن. تارتىستى كەزدەسۋدە تورەشىلەر 4:1 ەسەبىمەن جەڭىستى رەسەيلىك بوكسشىعا بەردى. 57 كيلوعا دەيىنگى سالماقتا سىنعا تۇسكەن سەرىك تەمىرجانوۆ امەريكالىق ديۋك رەگاننان 0:5 ەسەبىمەن جەڭىلىپ قالدى. 75 كيلوعا دەيىنگى سالماقتا جۇدىرىقتاسقان نادەجدا ريابەتس الەم چەمپيوناتىنىڭ قولا جۇلدەگەرى، كانادالىق تامارا تيبومەن كەزدەسىپ 1:4 ەسەبىمەن ەسەسى كەتتى.وليمپيادادا باستى ۇمىتكەردىڭ ءبىرى بولعان دميتري بالاندين 200 مەتر قاشىقتىقتى براسس ادىسىمەن جۇزۋدەن فينالعا وتە المادى. نەگىزى، ءبالانديننىڭ ناتيجەلەرى ريو وليمپياداسىنان كەيىن تومەندەي باستاعاندى. 2017 جىلعى الەم چەمپيوناتىندا جۇلدەسىز قالدى. 2019 جىلعى الەم چەمپيوناتىندا 2:08،25 مينۋت كورسەتكىشپەن 7ورىن العان ەدى. سوعان قاراماستان، وتانداسىمىز كەم دەگەندە ۇزدىك ۇشتىكتەن كورىنىپ قالار دەپ ويلاعان ەدىك. الايدا ريو وليمپياداسىندا 2:07،46 مينۋت كورسەتكىشپەن التىن العان جەرلەسىمىز توكيودا 200 مەتردى 2:09،22 مينۋتتا ءجۇزىپ ءوتىپ، بارجوعى 11ورىنعا تۇراقتادى.ال الەكسەي لۋتسەنكونى كوپ مامان لوندون وليمپياداسىنىڭ چەمپيونى الەكساندر ۆينوكۋروۆتىڭ جەتىستىگىن قايتالايدى دەپ سەنگەن ەدى. ال سەنىم ارتقان ۆەلوشاباندوزىمىزدى، ءتىپتى ۇزدىك وتىزدىقتىڭ قاتارىنان دا كورە المادىق. توكيودا ۆەلوسپورتتان ەرلەر اراسىنداعى باسەكە تولىق اياقتالىپ، جەڭىمپازدار مەن جۇلدەگەرلەر ءتىزىمى انىقتالدى. قازاقستاندىق الەكسەي لۋتسەنكو جەكەلەي سىن قورىتىندىسى بويىنشا 32ورىننان كورىندى. ول 44،2 شاقىرىمدى 1 ساعات 02 مينۋت 21.67 سەكۋندتا ءجۇرىپ ءوتتى. لۋتسەنكو جارىس جەڭىمپازى اتانعان سلوۆەنيالىق پريموز روگليكتەن 7 مينۋت 17.48 سەكۋندقا قالىپ قويدى. بۇل باسەكەدە كۇمىس جۇلدەنى توم دۋمۋلين نيدەرلاند، قولانى روحان دەننيس اۋستراليا ەنشىلەدى.دزيۋدوشى يسلام بوزباەۆ ءۇشىن وليمپيادا ءساتتى باستالىپ ەدى. 90 كيلو سالماقتا باق سىناعان بوزباەۆ العاشقى اينالىمدا برازيليالىق رافاەل ماكەدومەن كەزدەسكەن بولاتىن. جەرلەسىمىز قارسىلاسىن نەبارى 31 سەكۋندتا يپپون ادىسىمەن جەڭگەنىمەن، ەكىنشى اينالىمدا جەڭىلىپ قالدى. ازەربايجاندىق ءمامادالى مەحديەۆكە قارسى وتكەن كەزدەسۋدىڭ نەگىزگى ۋاقىتىندا جەڭىمپازدار انىقتالعان جوق. ال قوسىمشا ۋاقىتتا ازەربايجاندىق بالۋان ءادىس جاساپ، ۆازاري ادىسىمەن بوزباەۆتان باسىم ءتۇستى. وسىلايشا، دزيۋدودان قازاقستان قۇراماسى توكيو وليمپياداسىن ەلدوس سمەتوۆتىڭ جالعىز عانا قولا جۇلدەسىمەن اياقتادى.قازاقستاندىق ساداقشى سانجار مۇساەۆ تا العاشقى اينالىمدا قارسىلاسىنا ەسە جىبەردى. قىتاي سپورتشىسى داپەنگ ۆانگپەن سىنعا تۇسكەن ول، 6:4 ەسەبىمەن قارسىلاسىنا جول بەردى.سپورتتىق گيمناستيكادان ءۇش جاتتىعۋ بويىنشا فينالعا جولداما العان ميلاد كاريمي كەشە كوپسايىستان سىنعا تۇسكەنىمەن، جۇلدەگەرلەر قاتارىنان كورىنە المادى. ەستەرىڭىزگە سالا كەتسەك، ميلاد ەركىن جاتتىعۋدا 8ورىن يەلەنىپ، فينالعا جولداما العاندى. ال گيمناستيكالىق كەرمەدەگى جاتتىعۋ بويىنشا ىرىكتەۋدە 14،766 ۇپاي جيناپ، ەكىنشى ناتيجە كورسەتكەن ەدى. ءدال وسى جاتتىعۋ بويىنشا 3 تامىزدا وتەتىن سايىستا ميلادتان مەدال كۇتەمىز.سونداياق تەننيستەن ارالاس جۇپتىق سايىستىڭ العاشقى كەزەڭىندە ياروسلاۆا شۆەدوۆا مەن اندرەي گولۋبەۆ جاپونيالىق ەننا شيباحارا جانە بەن ماكلاكلان جۇبىنا قارسى ونەر كورسەتتى. ەكى سەتكە سوزىلعان ماتچتا قازاقستاندىق تەننيسشىلەر 3:6، 6:7 ەسەبىمەن قارسىلاسقا جول بەردى. توكيودان جاپونيا
كاسىپكەرلەردى تەكسەرۋدىڭ ناقتى رەگلامەنتى جوق اتامەكەن ۇكپ . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى كاسىپكەرلەردى تەكسەرۋدىڭ ناقتى رەگلامەنتى جوق اتامەكەن ۇكپۋاقىتى: 16:15 20190911نۇرسۇلتان. قازاقپارات كاسىپكەرلىك نىسانداردى تەكسەرۋدىڭ ناقتى رەگلامەنتى جوق. وسىنىڭ سالدارىنان سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلى ارتقان. بۇل تۋرالى كاسىپكەرلەردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىسقيمىل جونىندەگى كەڭەستە ايتىلدى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.پاۆلوداردا ۇەۇبيزنەسمەملەكەت سەرىكتەستىگىنىڭ رەسپۋبليكالىق فورۋمى وتۋدەكاسىپكەرلەردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى ءىسقيمىل جونىندەگى كەڭەس ءتوراعاسى قايىربەك سۇلەيمەنوۆ ۆەتەرينارلىق باقىلاۋ جانە قاداعالاۋ كوميتەتى اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپورىندارىن شەكتەن تىس ءجيى تەكسەرەتىنىن ايتتى.2016 جىلدان بەرى قر اگروونەركاسىپ كەشەنىندەگى مەملەكەتتىك ينسپەكتسيا كوميتەتى جۇرگىزەتىن تەكسەرۋلەر سانى 6 ەسە وسكەن. ال ۆەتەرينارلىق باقىلاۋ جانە قاداعالاۋ كوميتەتىنىڭ تەكسەرۋلەرى 4 ەسە جيىلەگەن. ال وسى تەكسەرۋلەردى جۇرگىزۋ ءتارتىبى زاڭنامالىق اكتىلەرمەن رەتتەلمەگەن. تەكسەرۋلەردىڭ ناقتى رەگلامەنتى بولماۋى سىبايلاس جەمقورلىق تاۋەكەلدەرىن تۋىنداتاتىنى بەلگىلى، دەدى كەڭەس ءتوراعاسى.قر ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ كاسىپكرلىكتى دامىتۋ جونىندەگى ساراپتامالىق توبىنىڭ تەڭ ءتورايىمى گۇلنار قۇرمانباەۆانىڭ ايتۋىنشا، الكوگول ساۋداسى مەن كوشىقون سالاسى دا تەكسەرۋلەر مەن ايىپپۇلداردان كوز اشپاي كەتكەن.پوليتسيا وكىلدەرى كامەلەت جاسىنا تولماعان بالالاردى جەدەل ارەكەتتەرگە تارتادى. سول ارقىلى جەدەل ىزدەستىرۋ زاڭناماسىن بۇزادى. بالالاردى زاڭبۇزۋشىلىق انىقتاۋعا نەمەسە زاڭسىزدىق تۋىنداتۋعا پايدالانۋ كوپ تىركەلەدى. ال كوشىقون سالاسىندا پوليتسيا وكىلدەرى 2018 جىلى 530 تەكسەرۋ جۇرگىزگەن. سونىڭ سالدارىنان كاسىپكەرلىك نىساندار 1،6 ملرد تەڭگەدەن استام ايىپپۇل تولەۋگە ءماجبۇر بولعان. ونىڭ ءبىر بولىگى نەگىزسىز سالىنعان دەپ ەسەپتەيمىز. بيىلدىڭ وزىندە كوشىقون سالاسىندا ىشكى ىستەر سالاسىنىڭ 20 قىزمەتكەرى سىبايلاس جەمقورلىق بويىنشا جاۋاپقا تارتىلىپ وتىر، دەدى گۇلنار قۇرمانباەۆا.كەلۋ قاينارى: :...?31046657
ارۋجان جازىلبەكوۆا اقشتا ەڭ ۇزدىك ايەل ءرولى اتالىمىندا جەڭىسكە جەتتى11 قاراشا 2019, 14:09 877 0 مادەنيەت انار لەپەسوۆاقازاقستاندىق اكتريسا ارۋجان جازىلبەكوۆا اقشتا وتكەن ماراپاتتاۋ شاراسىندا ەڭ ۇزدىك ايەل ءرولى اتالىمىن جەڭىپ الدى.قازاقستان مەن قىتاي بىرلەسىپ تۇسىرگەن كومپوزيتور ءفيلمى اتالمىش شارادا ەڭ ۇزدىك كينوسى، ەڭ ۇزدىك مۋزىكا، ەڭ ۇزدىك ەر ادام ءرولى جانە ەڭ ۇزدىك ايەل ءرولى سىندى 4 نوميناتسيا بويىنشا جەڭىمپاز اتاندى. شاراسى كورپوراتسياسى، جانە امەريكا كينو قاۋىمداستىعىنىڭ قولداۋىمەن 2016 جىلدان بەرى وتكىزىلىپ كەلەدى. شارانىڭ باستى ماقساتى قىتايلىق جانە شەتەلدىك كينو ستۋديانىڭ بىرىگىپ تۇسىرگەن ۇزدىك كينولارىن ماراپاتتاۋ.ەسكە سالايىق، كومپوزيتور ءفيلمىنىڭ تۇساۋ كەسەرى اعىمداعى جىلدىڭ 17 مامىر كۇنى ەلوردادا وتكەن بولاتىن. اتالعان فيلم الەمدىك ونەرگە ەلەۋلى ۇلەس قوسقان قىتايدىڭ تانىمال كومپوزيتورى سي سينحايدىڭ ءومىرى مەن ونەر جولىنا ارنالعان.ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس جىلدارىندا 19411943 جىلدار ارالىعىندا كومپوزيتور قازاقستاندا تۇرىپ، قازاقتىڭ تالانتتى كومپوزيتورى باقىتجان بايقاداموۆپەن دوس بولعان. كارتينا ەكى ەل اراسىنداعى ىنتىماقتاستىق پەن كومپوزيتورلاردىڭ دوستىعى تۋرالى سىر شەرتەدى. ءفيلمدى ش.ايمانوۆ اتىنداعى قازاقفيلم كينوستۋدياسى جانە قىتايلىق ، كومپانيالارى بىرگە تۇسىرگەن.تەگتەر ارۋجان جازىلبەكوۆا ەڭ ۇزدىك ءرول كوپوزيتور ءفيلمى
اسقار مامين الەۋمەتتىك قامقورلىق شارالارى قالاي ىسكە اسىرىلىپ جاتقانىن باياندادى21 تامىز 11:51نۇرسۇلتان. قازاقپارات ۇكىمەت باسشىسى، پارتياسى ساياسي كەڭەسىنىڭ مۇشەسى اسقار مامين ەلىمىزدە ەلباسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا قولعا الىنعان الەۋمەتتىك شارالار قالاي ىسكە اسىرىلىپ جاتقانىن بايان ەتتى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ تىكەلەي باستاماسىمەن قۇرىلعان پارتياسى تاريحي تۇرعىدا قىسقا مەرزىمنىڭ ىشىندە ەلىمىزدىڭ الدىڭعى قاتارلى ساياسي كۇشىنە اينالدى. قازاقستاندا جۇرگىزىلىپ جاتقان اۋقىمدى، ساياسي جانە الەۋمەتتىكەكونوميكالىق رەفورمالاردى جۇزەگە اسىرۋشى پارتيا. اسا قادىرلى ەلباسى، ءسىز پارتيانىڭ الدىنا كەز كەلگەن ۋاقىت سىناعىنا ساي جەدەل جانە ساپالى جاۋاپ بەرۋ مىندەتىن قويدىڭىز. وسى ورايدا پارتيا ءارقاشاندا كۇردەلى ماسەلەلەردىڭ وڭتايلى جولىن تاۋىپ، ءتيىمدى شەشىمدەر قابىلداپ كەلەدى. ءبىزدىڭ ورتاق ماقساتىمىز حالقىمىزدىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسى مەن ءالاۋقاتىن ارتتىرۋعا، ەلدىڭ ەكونوميكالىق الەۋەتىن ارتتىرۋعا، قوعامنىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋعا باعىتتالعان پارتيا ليدەرى نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى نازاربايەۆتىڭ باستامالارى مەن پرەزيدەنت قاسىمجومارت كەمەل ۇلى توقايەۆتىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىن جۇيەلى تۇردە جۇزەگە اسىرۋ. جاۋاپكەرشىلىگى مول بۇل مىندەتتەردى پارتيامەن تىعىز قارىمقاتىناستا ىسكە اسىرۋدامىز، دەدى اسقار مامين.ۇكىمەت باسشىسى ءوز سوزىندە پارتياسىنىڭ سەزىندە ەلباسى تاپسىرعان الەۋمەتتىك قامقورلىق الەۋمەتتىك شارالارىنىڭ قالاي جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقانىن بايان ەتتى.ءسىزدىڭ تاپسىرماڭىز بويىنشا، وسى جىلدىڭ 1 ساۋىرىنەن باستاپ ا ا ك كولەمى ارتتى. 1 شىلدەدەن باستاپ بالا كەزىنەن مۇگەدەك بالالاردى باعۋ ءۇشىن مەملەكەتتىك جاردەماقىنىڭ كولەمى ۇلعايدى. 1 ماۋسىمنان جالاقىسى از بيۋجەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ ايلىعى 30 پايىزعا دەيىن كوتەرىلدى. ال جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندارداعى قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسى 25 پايىزعا كوبەيدى. نۇرلى جەر باعدارلاماسىنا وزگەرىستەر ەنگىزىلىپ، تۇرعىن ءۇي جيناق بانكى ارقىلى از قامتىلعان وتباسىلارعا جەڭىلدەتىلگەن نەسيەلەۋ جۇيەسى ىسكە قوسىلدى. بۇل مەحانيزم وسى جىلدىڭ شىلدەسىنەن باستاپ ىسكە قوسىلدى، الداعى ءۇش جىلدا بۇل باعىتتا 50 ميلليارد تەڭگەدەن بولىنەدى، دەدى اسقار مامين.ايتا كەتسەك، ەلوردادا ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆتىڭ توراعالىعىمەن پارتياسى ساياسي كەڭەسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسى ءوتىپ جاتىر.
قازاقستاندا بولشەك ساۋدا كولەمى 4,4ءوستى13 اقپان 15:32استانا. قازاقپارات قازاقستاندا 2019 جىلدىڭ قاڭتارىندا بولشەك ساۋدا كولەمى 2018 جىلدىڭ قاڭتارىنا قاراعاندا 4,4 ءوسىپ، 694,6 ميلليارد تەڭگەنى قۇرادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى ق ر ۇلتتىق ەكونوميكا مينيسترلىگىنىڭ ستاتيستيكا كوميتەتىنە سىلتەمە جاساپ.ەسەپتى كەزەڭدە كاسىپورىندار ساتاتىن تاۋارلاردىڭ بولشەك ساۋداداعى كولەمى 4,1، جەكە كاسىپكەرلەردىڭ، سونىڭ ىشىندە بازاردا ساۋدا ساتتىق جاسايتىن كاسىپكەرلەردىڭ ساۋداسى 4,8 وسكەن.جالپى بولشەك ساۋداداعى ازىق تۇلىك تاۋارلارىنىڭ ۇلەسى 31,3. ال ازىق تۇلىككە جاتپايتىن تاۋارلار ۇلەسى 68,7. سوعان قاراماستان، ازىق تۇلىك تاۋارلارىنىڭ وتكىزىلۋ كولەمى 2018 جىلدىڭ قاڭتارىمەن سالىستىرعاندا 5,7، ال ازىق تۇلىككە جاتپايتىن تاۋارلار 3,8 كوبەيدى.بيىل 1 اقپاندا ساۋدا كاسىپورىندارىنىڭ ەسەپ بەرگەن كاسىپورىندار بويىنشا بولشەك ساۋدا بويىنشا تاۋار قورىنىڭ كولەمى 509,5 ميلليارد تەڭگەنى قۇراعان، ساۋدا كۇندەرى 63 كۇن.2019 جىلدىڭ قاڭتار ايىندا كوتەرمە ساۋدا كولەمى 1 503,1 ميلليارد تەڭگەنى قۇرادى. بۇل وتكەن جىلدىڭ سايكەس كەزەڭىندەگى دەڭگەيمەن سالىستىرعاندا 9,6 ارتىق. كوتەرمە تاۋار اينالىمى قۇرىلىمىندا ازىق تۇلىككە جاتپايتىن تاۋارلار مەن وندىرىستىك تەحنيكالىق ماقساتتاعى ونىمدەر باسىمدىققا يە بولىپ وتىر. ولاردىڭ جالپى ۇلەسى 77,7 قۇرادى.
جۇڭگونىڭ كىشىلىك ھوقۇق تەرەققىيات يولىدا قەتئىي تەۋرەنمەي مېڭىپ، دۆلىتىمىز كىشىلىك ھوقۇق ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا تېخىمۇ ياخشى تۈرتكە بولۇش كېرەكخەلق تورىجۇڭگونىڭ كىشىلىك ھوقۇق تەرەققىيات يولىدا قەتئىي تەۋرەنمەي مېڭىپ، دۆلىتىمىز كىشىلىك ھوقۇق ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا تېخىمۇ ياخشى تۈرتكە بولۇش كېرەك2022.06.17 14:19 مەنبە: خەلق تورى6 ئاينىڭ 16 كۈنى نەشردىن چىقىدىغان ئىزدىنىش ژۇرنىلىنىڭ 12 سانىدا جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسى مەركىزىي كومىتېتىنىڭ باش شۇجىسى، دۆلەت رەئىسى، مەركىزىي ھەربىي كومىتېتنىڭ رەئىسى شى جىنپىڭنىڭ جۇڭگونىڭ كىشىلىك ھوقۇق تەرەققىيات يولىدا قەتئىي تەۋرەنمەي مېڭىپ، دۆلىتىمىز كىشىلىك ھوقۇق ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا تېخىمۇ ياخشى تۈرتكە بولۇش كېرەك ناملىق مۇھىم ماقالىسى ئېلان قىلىنىدۇ.ماقالىدە مۇنداق تەكىتلەندى: ئادەمنىڭ ھاياتى، قىممىتى، ئىززەت ھۆرمىتىنى قوغداپ، ھەممە ئادەم كىشىلىك ھوقۇقتىن بەھرىمەن بولۇشنى ئىشقا ئاشۇرۇش ئىنسانىيەت جەمئىيىتىنىڭ ئورتاق ئىنتىلىشى. كىشىلىك ھوقۇققا ھۆرمەت قىلىش ۋە ئۇنى كاپالەتلەندۈرۈش جۇڭگو كوممۇنىستلىرىنىڭ بوشاشماس ئىنتىلىشى. پارتىيەنىڭ 100 يىللىق كۈرەش تارىخىغا پارتىيەنىڭ خەلقنى ئىتتىپاقلاشتۇرۇپ، يېتەكلەپ، كىشىلىك ھوقۇقنى قولغا كەلتۈرۈش، كىشىلىك ھوقۇققا ھۆرمەت قىلىش، كىشىلىك ھوقۇقنى كاپالەتلەندۈرۈش، كىشىلىك ھوقۇقنى تەرەققىي قىلدۇرۇش ئۈچۈن بوشاشماي كۆرسەتكەن تىرىشچانلىقى سىڭگەن. پارتىيە 18 قۇرۇلتىيىدىن بۇيان، بىز كىشىلىك ھوقۇققا ھۆرمەت قىلىش ۋە ئۇنى كاپالەتلەندۈرۈشنى دۆلەتنى ئىدارە قىلىشتىكى بىر تۈرلۈك مۇھىم خىزمەت قىلىشتا چىڭ تۇرۇپ، دۆلىتىمىزنىڭ كىشىلىك ھوقۇق ئىشلىرىدا تارىخىي مۇۋەپپەقىيەتلەرنى قولغا كەلتۈرۈشكە تۈرتكە بولدۇق.ماقالىدە مۇنداق كۆرسىتىلدى: دۆلىتىمىز كىشىلىك ھوقۇق ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا تۈرتكە بولۇش ئەمەلىيىتىدە، بىز ماركسىزملىق كىشىلىك ھوقۇق قارىشىنى جۇڭگونىڭ كونكرېت ئەمەلىيىتى بىلەن بىرلەشتۈرۈپ، جۇڭخۇا مۇنەۋۋەر ئەنئەنىۋى مەدەنىيىتى بىلەن بىرلەشتۈرۈپ، پارتىيەمىزنىڭ خەلقنى ئىتتىپاقلاشتۇرۇپ، يېتەكلەپ، كىشىلىك ھوقۇققا ھۆرمەت قىلىش ۋە ئۇنى كاپالەتلەندۈرۈشتىكى مۇۋەپپەقىيەتلىك تەجرىبىلىرىنى خۇلاسىلەپ، ئىنسانىيەتنىڭ مۇنەۋۋەر مەدەنىيلىك نەتىجىلىرىدىن ئۆرنەك ئېلىپ، دەۋر ئېقىمىغا ئۇيغۇنلاشقان، ئۆز دۆلىتىمىزنىڭ دۆلەت ئەھۋالىغا ماس كېلىدىغان كىشىلىك ھوقۇق تەرەققىيات يولىنى ئاچتۇق. بىرىنچى، جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ رەھبەرلىكىدە چىڭ تۇردۇق. جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىنىڭ رەھبەرلىكى ۋە دۆلىتىمىزنىڭ سوتسىيالىزم تۈزۈمى دۆلىتىمىز كىشىلىك ھوقۇق ئىشلىرىنىڭ سوتسىيالىستىك خاراكتېرىنى بەلگىلىگەن. ئىككىنچى، خەلقنىڭ ئاساسىي گەۋدىلىك ئورنىغا ھۆرمەت قىلىشتا چىڭ تۇردۇق. خەلقچىللىق جۇڭگونىڭ كىشىلىك ھوقۇق تەرەققىيات يولىنىڭ ئەڭ روشەن ئالاھىدىلىكى. ئۈچىنچى، دۆلىتىمىزنىڭ ئەمەلىيىتىنى چىقىش قىلىشتا چىڭ تۇردۇق. ھەرقايسى دۆلەتلەرنىڭ كىشىلىك ھوقۇق تەرەققىيات يولى جەزمەن ئۆز دۆلىتىنىڭ ئەھۋالى ۋە ئۆز دۆلىتى خەلقلىرىنىڭ ئارزۇسىغا ئاساسەن بەلگىلىنىشى كېرەك. تۆتىنچى، ياشاش ھوقۇقى، تەرەققىيات ھوقۇقىنى بىرىنچى ئورۇندىكى ئاساسىي كىشىلىك ھوقۇق قىلىشتا چىڭ تۇردۇق. ياشاش بارلىق كىشىلىك ھوقۇقتىن بەھرىمەن بولۇشنىڭ ئاساسى، خەلقنىڭ بەختلىك تۇرمۇشى ئەڭ چوڭ كىشىلىك ھوقۇق. بەشىنچى، كىشىلىك ھوقۇقنى قانۇن بويىچە كاپالەتلەندۈرۈشتە چىڭ تۇردۇق. قانۇنچىللىق كىشىلىك ھوقۇقنىڭ ئەڭ ئۈنۈملۈك كاپالىتى. ئالتىنچى، يەرشارىۋى كىشىلىك ھوقۇقنى ئىدارە قىلىشقا پائال قاتنىشىشتا چىڭ تۇردۇق. كىشىلىك ھوقۇقنى تەرەققىي قىلدۇرۇش پۈتۈن ئىنسانىيەتنىڭ ئورتاق ئىشى. ھەرقايسى دۆلەتلەر كىشىلىك ھوقۇق تەرەققىيات يولىنى ئۆز ئالدىغا تاللاشقا ھوقۇقلۇق، ئوخشاش بولمىغان مەدەنىيلىك، ئوخشاش بولمىغان دۆلەتلەر ئۆزئارا ھۆرمەت قىلىشى، ئۆزئارا كەڭ قورساق بولۇشى، ئۆزئارا ئالماشتۇرۇشى، ئۆزئارا ئۆرنەك ئېلىشى كېرەك.ماقالىدە مۇنداق تەكىتلەندى: دۆلەت ئىچى ۋە خەلقئارادىن ئىبارەت ئىككى ئومۇمىي ۋەزىيەتنى بىرتۇتاش پىلانلاپ، كىشىلىك ھوقۇق خىزمىتىنى ياخشى ئىشلەشنىڭ مۇھىملىقى ۋە تەخىرسىزلىكىنى چوڭقۇر تونۇپ، كىشىلىك ھوقۇققا ھۆرمەت قىلىش ۋە ئۇنى كاپالەتلەندۈرۈشكە تېخىمۇ ئەھمىيەت بېرىپ، دۆلىتىمىز كىشىلىك ھوقۇق ئىشلىرىنىڭ ساغلام تەرەققىي قىلىشىغا تۈرتكە بولۇش ئۈچۈن، تۆۋەندىكى بىرقانچە جەھەتتىكى خىزمەتلەرنى نۇقتىلىق ياخشى تۇتۇش كېرەك. بىرىنچى، كىشىلىك ھوقۇق ئىشلىرىنىڭ ئومۇميۈزلۈك تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش كېرەك. ئىككىنچى، كىشىلىك ھوقۇق قانۇنچىللىق كاپالىتىنى كۈچەيتىش كېرەك. ئۈچىنچى، توغرا بولغان كىشىلىك ھوقۇق قارىشىنى ئەۋج ئالدۇرۇش كېرەك. تۆتىنچى، يەرشارىۋى كىشىلىك ھوقۇقنىڭ ئىدارە قىلىنىشىغا پائال تۈرتكە بولۇش كېرەك. بەشىنچى، خەلقئارا كىشىلىك ھوقۇق كۈرىشىنى پائال قانات يايدۇرۇش كېرەك. كىشىلىك ھوقۇق تارىخىي بولىدۇ، كونكرېت بولىدۇ، ئەمەلىي بولىدۇ، ئوخشاش بولمىغان دۆلەتلەرنىڭ جەمئىيەت، سىياسىي شارائىتى ۋە تارىخىي مەدەنىيەت ئەنئەنىسىدىن ئايرىلغان ھالدا كىشىلىك ھوقۇق توغرىسىدا قۇرۇق گەپ سېتىشقا بولمايدۇ. بىر دۆلەتتە كىشىلىك ھوقۇقنىڭ بار يوقلۇقىغا باھا بېرىشتە، باشقا دۆلەتنىڭ ئۆلچىمى بىلەن ئۆلچەشكە بولمايدۇ، قوش ئۆلچەم قوللىنىشقا، ھەتتا كىشىلىك ھوقۇقنى باشقا دۆلەتنىڭ ئىچكى ئىشىغا ئارىلىشىدىغان سىياسىي قورال قىلىۋېلىشقا تېخىمۇ بولمايدۇ.ماقالىدە مۇنداق كۆرسىتىلدى: ھەر دەرىجىلىك پارتىيە كومىتېت پارتىيە گۇرۇپپالىرى دۆلىتىمىز كىشىلىك ھوقۇق ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا تۈرتكە بولۇشتىكى تارىخىي مەسئۇلىيەتنى زىممىسىگە ئېلىشى، ھەر دەرىجىلىك كادىرلار، بولۇپمۇ رەھبىرىي كادىرلار ماركسىزملىق كىشىلىك ھوقۇق قارىشى، ھازىرقى زاماندىكى جۇڭگونىڭ كىشىلىك ھوقۇق قارىشىنى ئاڭلىق ئۆگىنىشى، ھەرقايسى رايونلار، ھەرقايسى تارماقلار، ھەرقايسى ساھەلەر كىشىلىك ھوقۇققا ھۆرمەت قىلىش ۋە ئۇنى كاپالەتلەندۈرۈش ئېڭىنى كۈچەيتىپ، دۆلىتىمىز كىشىلىك ھوقۇق ئىشلىرىنىڭ تەرەققىياتىغا تۈرتكە بولىدىغان بىرىكمە كۈچ شەكىللەندۈرۈشى كېرەك.
مەكتەپ ناعىز اباقتىعا اينالدىنە دەيدى؟! 4425 0 پىكىر 7 قاراشا, 2015 ساعات 20:59نەمەسە ءبىلىم بەرۋدەن بۇرىن موتيۆاتسيانىڭ بولماۋىءبىلىم بەرۋ دەگەن ماعىناسى كۇڭگىرت ۇعىم. سۋبەكت ءبىلىم العىسى كەلمەگەندە، بۇل تىركەس اگنونيمگە اينالادى. نەگىزىندە، ءبىلىم بەرىلەتىن نارسە ەمەس، الىناتىن نارسە. كەرەك بولعان ادام ءبىلىمدى بار جەرىنەن الادى.قازاقستان مەكتەبىنىڭ الدىندا تۇرعان وزەكتى ماسەلەلەردىڭ ءبىرى ءبىلىم بەرۋ پسيحولوگياسى عىلىمىنىڭ بولماۋىنان تۋىنداۋدا. سونىڭ سالدارىنان ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىندە سىرى اشىلماعان اقتاڭداقتار كوپ بولىپ وتىر. بۇل جەردەگى ماسەلەنىڭ ۇلكەنى سۋبەكت وبەكت قاتىناستارىنان، تاراتا ايتقاندا، ءبىلىم الۋشى سۋبەكتىنىڭ بىلىمگە قاتىناسىنان تۋىنداپ وتىر. بۇل جاعداي ءبىلىم بەرۋدىڭ ساپاسىنا قاتىستىلاردى انىقتاۋدى وقىتۋشىنىڭ ءبىلىم بەرۋگە تىرىسۋىنان ەمەس، ءبىلىم الۋشىنىڭ وقۋشىنىڭ موتيۆاتسياسىنان ىزدەۋگە جەتەلەيدى.ءار جاس ادام الدىنا ءومىرىن قىزىقتى، مازمۇندى وتكىزۋ ماقساتىن قويادى. ول ءۇشىن ءومىر لوگيكاسىن تۇسىنۋگە، ۋنيۆەرسۋمنىڭ ماعىناسىن ىزدەۋگە تىرىسادى، اينالاداعى قورشاعان دۇنيەنى تانۋعا ونى يدەال دەڭگەيدە مەڭگەرۋگە قۇشتارلىق تانىتادى بۇل ادامنىڭ ىرگەلى قاجەتتىگى. ال ءبىلىم بەرۋ مەكەمەلەرى كوپشىلىك جاعدايدا وقۋشىنىڭ ءبىلىم الۋعا دەگەن قۇشتارلىعىن مۇقالتىپ، مۇددەلىلىگىن ءسوندىرىپ تاستايدى. وقۋشى ءبىلىم الۋدىڭ ونىڭ تاعدىرىن ايقىنداۋشى فاكتور ەكەندىگىن تۇسىنبەي، مەكتەپتى ءبىتىرىپ كەتىپ جاتادى.مەكتەپ الدىنا بالانىڭ دۇنيەگە كەلگەن كۇنىنەن باستالعان، اينالاداعى دۇنيەنى تانۋعا دەگەن كەرەمەت قۇلشىنىسىن ودان ارى دامىتۋدى باستى ماقسات ەتىپ قويۋى كەرەك. بىلۋگە قىزىعۋشىلىق سەنسيتيۆتى جاستاعى بالالاردا ايىرىقشا كورىنىس بەرەدى. مەكتەپ جاسىنداعى بالالار تابيعات پەن قوعامدا بولىپ جاتقان قۇبىلىستاردىڭ سىرلارىنا ۇڭىلۋگە ەرەكشە ىنتىقتى بولادى. مەكتەپتىڭ تومەنگى بۋىنىندا ارقاشان دا ساباققا ىنتالى بالالار كوپ بولادى. تاجىريبەلى مۇعالىمدەر باستاۋىش سىنىپتاردا وزاتتاردىڭ ۇلەسىن 8090عا دەيىن جەتكىزۋى ىقتيمال.ورتا بۋىنداردا وقۋشىلاردىڭ بىلىمگە قۇشتارلىعى كۇرت تومەندەيدى. بۇل قۇبىلىس مەكتەپتىڭ وقۋشىلاردىڭ رۋحاني مۇددەسىن قامتاماسىز ەتە الماعاندىعىنان بولادى. دۇنيەتانىمى تار، ينتەللەكتى تومەن مۇعالىمدەر ۇنەمى وقۋشىنى عىلىمي بىلىمدەردىڭ جاڭا تاسقىنىمەن ۇزدىكسىز قامتاماسىز ەتە المايدى. بەلگىلى ءبىر تاپتاۋرىن اقيقاتتاردى قايتالاۋىمەن، بالانى العاشىندا وزىنەن شەتتەتەدى، كەيىن الىستاتادى، ودان ارى جيرەندىرەدى.ال بالانىڭ مەكتەپكە بارماي قويۋعا شاراسى جوق. وقۋ كەرەكتىگىن، اتتەستات الۋ قاجەتتىگىن جاقسى تۇسىنەتىن اتاانا بالانى مەكتەپكە قاتىناۋعا ماجبۇرلەمەي تۇرمايدى. وسىلاي مەكتەپ بالا ءۇشىن ەرىكسىز قاتىناۋعا ءتيىس مەكەمەگە اينالادى. مۇنداي قۇبىلىستىڭ تەك بىزدە عانا ورىن الىپ وتىرماعانى دا راس. ول جونىندە فرانتسۋز پوستمودەرنيستەرى ج.دەليوز بەن م.فۋكو بالالار وزدەرىنىڭ تابيعاتىنا ءتان ەمەس ءينفانتيليزمنىڭ جانە توپاستىقتىڭ قۇربانى بولۋدا. مەكتەپ ازداعان اباقتىعا اينالعان دەپ سيپاتتاعان بولاتىن فۋكو م. ينتەللەكتۋالى ي ۆلاست: م.: 2002. 72ب..بۇل قۇبىلىستىڭ سيپاتى ونى قازاقستان مەكتەپتەرىندە قالىپتاسقان احۋالمەن سالىستىرا قاراستىرعاندا ايشىقتى كورىنىس تابادى. ارينە، وركەنيەتتىڭ الدىڭعى قاتارلى ەلدەرىندە دە ورتا جانە جوعارى بۋىنداردا وقۋشىلاردىڭ بىلىمگە قۇشتارلىعى بەلگىلى دەڭگەيگە دەيىن تومەندەيدى. بىراق ولار قۇبىلىستىڭ جاپپاي ەتەك الىپ كەتۋىنە جول بەرمەيدى. ال ءبىزدىڭ مەكتەپتەردەگى احۋالدىڭ ەرەكشەلىگى سول تاربيەلەنۋشىلەردىڭ ءبىلىم الۋعا زاۋقىنىڭ سوقپاي قالۋىنا جەتكىلىكتى كوڭىل بولىنبەيدى. ورتا جانە جوعارى بۋىنداردا وقۋشىلاردىڭ مەكتەپكە قاتىناسى تۇبەگەيلى كەرى جاعىنا وزگەرگەن جانە ول جالپىلاما سيپات العان. مەكتەپ بالانىڭ وقۋعا دەگەن ىنتاسىن مۇقالتىپ، پسيحولوگيالىق سوققىمەن ەسەڭگىرەتىپ تاستايدى. وقۋشى ءۇشىن مەكتەپ اتاانانىڭ ايداۋىمەن، ەرىكسىز بارىپ تۇرۋعا مىندەتتەلگەن ورىنعا، وزىنەن اۋلاقتاتاتىن، جيىركەنىشتى مەكەمەگە ناعىز اباقتىعا اينالعان.دەمەك، ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە قالىپتاسقان احۋالعا قاتىستى ءبىلىمدى ناشار بەرەدى، ءبىلىم ساپاسى تومەن دەگەن باعالاۋلار شىنايى بولا المايدى، ءبىلىم بەرۋدىڭ ساپاسىن كورسەتەتىن تەرمين ويلاپ تابۋ كەرەك. قۋىس بوس بولمايدى، مەكتەپتەر دە بىردەڭە بەرەدى، ارينە. ەندىگى سۇراقتىڭ ۇلكەنى ولاردىڭ بەرگەنىنىڭ نە ەكەندىگىندە.ول وقۋشىنىڭ ساناسىنان ءبىلىم الۋعا دەگەن موتيۆاتسيانىڭ ءسۇرتىلىپ تاستالۋى. وقۋعا دەگەن موتيۆاتسيانىڭ بولماۋى وقۋشىلاردىڭ ساباقتا تانىمدىق قىزمەت ۇدەرىسىنەن تىس قالىپ وتىرۋىنان كورىنىس بەرۋدە. تريادانىڭ ءۇشىنشى باسقىشىندا وقۋشىلاردا باعدارلامالىق ماتەريالعا عانا ەمەس، تۇتاستاي رۋحاني ازىق الۋعا دەگەن رەزيستيۆتىك تۇرعى ۇستانۋى تۇر. دەمەك، قازىرگى مەكتەپتەر وقۋشىنىڭ وقۋعا دەگەن قۇلشىنىسىن ءوشىرىپ، ولاردى ءبىلىم الۋعا قارسىلاسۋ ادىستەرىمەن قامتاماسىز ەتىپ وتىر دەگەن ءسوز.قازىرگى وقۋشى مەكتەپكە ءبىلىم الايىن دەپ كەلمەيدى، كەرىسىنشە، ءبىلىم الۋعا، مۇعالىمگە قارسى، اگرەسسيۆتى پيعىلمەن، قانە، ءبىلىمىڭدى بەرىپ كورشى دەگەندەي، ىشتەي قارسىلىقپەن كەلەدى. وقۋشىنىڭ ءار ءسوزى مەن ارەكەتى مۇعالىمگە سەنىمسىزدىككە، كەكەسىنگە، ەرەگەسكە تولى. سەنسيتيۆتىك جاسىندا، مەنتالدىق دەڭگەيدە ساناسىنا مىعىم ورناعان رەزيستيۆتىك ادەتىنەن ول جووعا كەلىپ تۇسكەننەن كەيىن دە، ءتىپتى ءومىر بويى ارىلا المايدى. قازىرگى جووعا ءتۇسىپ وقىپ جۇرگەندەر ءبىلىم الماۋ ءۇشىن كۇرەستىڭ الۋان ءتۇرلى امالدارىمەن قارۋلانعان. ساباققا كەلمەۋدىڭ، كەلسە وقىماۋدىڭ تولىپ جاتقان سىلتاۋلارىن العا توسىپ، سىتىلىپ كەتۋدىڭ جولدارىن جوعارى دەڭگەيدە مەڭگەرگەن. ولاردىڭ الداۋدى دىتتەگەن كوزدەرىندە وت جوق، بىلىمگە قۇلشىنىس جوق، توپاس كەرەناۋلىق بار.ساناسىندا رەفلەكسيا ۇدەرىسى توقتاپ قالعان وقۋشى وقۋلىقتاردا بەرىلگەن عىلىمي اقپاراتتى مەكتەپ بىتىرگەننەن كەيىن ومىرلىك احۋالداردا، وندىرىستە، تۇرمىستا قاجەت بولادى دەپ ەسەپتەمەيدى. باعدارلامالىق ماتەريالدى مەڭگەرۋدى ەشكىمگە قاجەتى جوق، قۇر اۋرە دەپ قابىلدايدى. مەكتەپ ءبىتىرۋشىنىڭ ساناسىنا تۇلعانىڭ الەۋمەتتەنۋى، دۇنيەتانىمدى كەڭەيتۋ، ماماندىق الۋ، ءوز ءىسىنىڭ كاسىپقويى بولۋ، عىلىممەن اينالىسۋ، دۇنيەنىڭ قۇپيالارىن اشۋعا ۇمتىلۋ سياقتى ۇعىمدار جات. ونى ەشتەڭە ماتەماتيكا دا، الەم دە، جۇلدىزدار دا، پوەزيا دا، گۇلدەر، تاۋدان سىلدىراپ اققان بۇلاق... قىزىقتىرمايدى. ول سالاۋاتتىلىق، ازاماتتىق پارىز، ەڭبەك پەن جەتىستىك، وتباسىن قۇرۋ جانە ونى قامتاماسىزداندىرۋ سياقتى ۇعىمدارمەن باس قاتىرمايدى.ونىڭ سەبەبىن انىقتاۋ قيىن ەمەس. وقۋشى سوقىر دا، ساڭىراۋ دا ەمەس. ول اينالادا بولىپ جاتقاننىڭ ءبارىن كادرلار سىبايلاستىعى جاعدايىندا، ءبارى پاترون دەڭگەيىندە شەشىلەتىنىن كورىپ، ءبىلىپ وتىر. اعاشكا نەمەسە تاتەشكا تابىلىپ، ءتۇسىمدى ورىن ۇسىنعاندا، ونىڭ قالتاسىندا تەك ەكى نارسە بولۋى كەرەك جوعارى ءبىلىمنىڭ ديپلومى جانە بىردەڭە. ورنالاسۋ دەگەن وسى. وقۋشىنىڭ تۇسىنىگى بويىنشا، كاسىپقويلىق، ينتەللەكت، مادەنيەت ونىڭ تاعدىرىندا ەشقانداي ءرول اتقارمايدى، سوندىقتان باعالانبايدى.قازىرگى مەكتەپ ءبىتىرۋشى الدىنا ءبىر عانا مىندەت قويادى. ول ۇبتدەن ءوتۋ. وقۋشىلار تەست سۇراقتارىنىڭ جاۋاپتارىن جاتتاۋمەن ىنتاسىز، ۋاقىتشا، ومىرلىك قىزمەتكە كەرەكسىز بىردەڭە دەڭگەيىندە، تەك ۇبت تاپسىرعاندا جوعارى بالل الۋ ءۇشىن عانا اينالىسادى. ولار تەست سۇراقتارىنىڭ جاۋاپتارىندا مەكتەپتەن كەيىنگى ومىرلىك قىزمەتتە كادەگە جارايتىن رۋحاني ازىق بار دەپ ەسەپتەمەيدى. وقۋشى الدىن الا ءوزىنىڭ ورتالىق جۇيكە جۇيەسىنە جاتتاپ الىپ، ەمتيحان تاپسىرىپ بولعان سوڭ، لاقتىرىپ تاستا دەگەن كوماندا بەرەدى. ونىڭ ميى قوجاسىنىڭ نۇسقاۋىن بۇلجىتپاي ورىندايدى. سونىڭ سالدارىنان مەكتەپتەن كەيىن ءبىتىرۋشىنىڭ كاللاسى بوس بولىپ شىعادى. ءتىپتى ۇبتنى جاقسى تاپسىرعانداردىڭ وزدەرى مەكتەپتە نە وقىعاندارىن ەستەرىنە تۇسىرە المايدى.ارنايى زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەلەرى مەكتەپتى اۋىلدا ءبىتىرىپ كەلگەندەردىڭ باسىم كوپشىلىگىنىڭ وقۋ ۇدەرىسىندە ءبىر عانا ەمەس، بىرنەشە ساباقتا، بىرنەشە سىنىپتا، ونداعان رەت ۇشىراساتىن ۇعىمداردى بىلمەي كەلەتىنىن كورسەتىپ ءجۇر. كوپشىلىگى لوگيكالىق وي تۇيىندەۋگە قابىلەتسىز. وتىلگەن ماتەريالدا كەلتىرىلگەن قۇبىلىستار مەن ۇدەرىستەردىڭ سەبەپسالدارلىق بايلانىستارىنا ۇڭىلە المايدى، وزىنشە قورىتا المايدى، تەوريالىق تۇجىرىمدى تەرەڭىنەن ءتۇسىنىپ، پىشىندەي المايدى.قازىرگى مۇعالىمدەر وزدەرىنىڭ ءتول مىندەتىن وقۋشىعا اينالانى قورشاعان ورتادا بولىپ جاتقان قۇبىلىستار مەن ۇدەرىستەردىڭ تەرەڭدە جاتقان سىرلارىن، ولاردىڭ دامۋ زاڭدىلىقتارىن ءتۇسىندىرۋدى كەيىنگە ىسىرىپ تاستاعان. باعدارلامالىق ماتەريالدى وقۋشىعا مەڭگەرتە الماعان ولار ەندى شەبەرلىكتەرىن ءبىلىم دەڭگەيى تومەن ءبىتىرۋشىنى ەمتيحاننان سۇيرەپ شىعارۋعا، ەمتيحان الۋشىلارمەن كەلىسۋ جولدارىن ىزدەستىرۋگە، شپارگالكا دايىنداۋعا جانە ونى جاسىرۋدى ۇيرەتۋگە، وسى سياقتى انتيپەداگوگيكالىق ارەكەتتەرگە باعىشتاۋدا.قازىر ءبىلىم بەرۋ ۇعىمى ەمتيحان تاپسىرتۋ ۇعىمىمەن تولىق الماستىرىلعان. قازىرگى وقۋشىلار عانا ەمەس، مۇعالىمدەردىڭ وزدەرى دە ەمتيحان تاپسىرۋدان بۇرىن قاتتى ابىگەرگە تۇسەدى: ەمتيحان ۇدەرىسىندە اقپاراتتىق تەحنولوگيانى پايدالانۋعا، ۇبت سۇراقتارى مەن جاۋاپتارىن قولعا تۇسىرۋگە ارينە، تولەمسىز ەمەس تىرىسادى.شپارگالكامەن ەمتيحانعا كىرۋ جالپىلاما سيپات الماس ەدى، ەگەر مۇعالىم وقىتۋعا ءتيىستى باعدارلامالىق ماتەريالىن وقۋشىعا مەڭگەرتىپ جىبەرسە. دۇنيەتانىم كوكجيەگىن كەڭەيتەتىن عىلىمي اقپاراتتاردى مەكتەپتەن الا الماعاندىقتان، وقۋشى شپارگالكا دايىنداۋعا ءماجبۇر بولۋدا. ءبىلىم كەڭىستىگىندە ورىن الىپ وتىرعان جانتالاس ارەكەتتەردىڭ ءبارى وسىمەن ءبىلىم ساپاسىنىڭ تومەندىگىمەن تۇسىندىرىلەدى.مەكتەپ فۋنكتسياسىنىڭ وزگەرۋى وقىتۋ ادىستەمەسىن دە تۇبەگەيلى وزگەرتىپ جىبەردى. عىلىمي ديداكتيكانىڭ ورنىن ورتا عاسىرلارداعى ءدىن دوگمالارىن جاتتاتۋ ءادىسى باستى. اۆتوماتتى جاتتاۋدى قازىرگى قازاق مۇعالىمدەرى قىسقا مەرزىم ىشىندە سۇيىكتى ادىستەمەگە اينالدىرىپ الدى. ويتكەنى جاتتاتۋ ءادىسى مۇعالىمگە كوپ جەڭىلدىك اپەرەدى: ودان ءوزى وقىتىپ جۇرگەن ءپانىن مىندەتتى، تەرەڭ ءبىلۋ تالاپ ەتىلمەيدى. مۇعالىم ءپان بويىنشا باعدارلامالىق ماتەريالدى مەڭگەرتۋ ءۇشىن وقىتۋ ادىستەرىن ىزدەپ اۋرە بولمايدى، پەداگوگيكالىق شەبەرلىكتىڭ، كۇش پەن قۋاتتىڭ قاجەتى جوق. وقۋشىعا قۇبىلىستىڭ سىرىن ۇعىندىرامىن دەپ، ونىڭ كەزدەيسوق سۇراقتارىنا جاۋاپ بەرەمىن دەپ مۇعالىم جانتالاسپايدى، تەوريالىق قاعيدالاردى ءتۇسىندىرۋ ءۇشىن جاتتىعۋلار، مىسالدار ويلاپ شىعارمايدى، كورنەكى قۇرال جاسامايدى. وقۋشىعا جاتتاپ الىڭدار دەپ قاراپ وتىرا بەرەدى.رەتى كەلگەندە ايتا كەتۋ كەرەك، قۇرعاق جاتتاتۋ مەن تريۋيزمدەردى قايتالاي بەرۋدەن بالانىڭ وقۋعا دەگەن ۇمتىلىسى جويىلادى، ونى مۇعالىم ايتقاننىڭ بارىنەن جيرەندىرەدى. جاتتاتۋ مەن بەلگىلى اقيقاتتاردى ۇنەمى قايتالاتۋ پەدتەحنولوگيا رەتىندە قولدانىلعاندا، ادامنىڭ لوگيكالىق ويلاۋعا قابىلەتىن كولەگەيلەپ تاستايدى. بۇلار ادامدى الجاستىرۋعا باستاپ اپاراتىن فاكتورلار.تەك موتيۆاتسيا ءبىلىم بەرۋدەن بۇرىن بولعاندا عانا ءبىلىم بەرۋ ۇدەرىسىندە ناتيجە بولادى. ءبىلىم بەرۋ فيلوسوفياسىنىڭ ءمانى وسىندا. ەگەر ولاي بولماسا، ءبىلىم بەرۋشىلىكپەن اينالىسۋدان ەش ناتيجە شىقپايدى. جاستاردىڭ جاپپاي مەكتەپتى جەك كورۋى، تانىمدىق قىزمەتكە قوسىلماۋى، ءبىلىم الۋعا قاتىستى رەزيستيۆتىك تۇرعى ۇستانۋى، جەتىلۋگە تالپىنباۋى بۇلاردى قازاق پەداگوگتارى مەن پسيحولوگتارى بايىبىنا بارا الماي وتىرعان، ۇلتتى رۋحاني اپاتقا باستاپ اپارا جاتقان، قاۋىپتى دەرتتىڭ سيمپتومى، ءتونىپ تۇرعان رۋحاني اپوكاليپسيستىڭ بەلگىسى دەپ قانا باعالاۋعا بولادى.بۇدان مىناداي سۇراق تۋىندايدى: مەكتەپ بىتىرۋشىلەردىڭ ساۋاتىنىڭ تومەندىگىنىڭ بۇقارالىق سيپات الىپ كەتكەنىن كورە تۇرا، قازاق عالىمدارى نەگە دابىل قاقپايدى؟ جاۋاپ مىناداي: پسيحولوگيا عىلىم سالاسى رەتىندە قازاقستاندا دامىماعان. ال پەداگوگتار بولسا، كەڭەستەن كەيىنگى كەزەڭدە سانىنىڭ مەيلىنشە ارتقانىنا قاراماستان، ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىگىندە بولىپ جاتقان قۇبىلىستاردىڭ سىرىنا ۇڭىلە الاتىنداي مەجەگە جەتە الماي وتىر.ءتىل فيلوسوفياسى اتتى كىتاپتانوبششەستۆەننايا پوزيتسيا پروەكت 38 309 وت 05 نويابريا 2015 گ.
تارىختىكى بۈگۈن: 05.05.2019 ئۇيغۇرچەتارىختىكى بۈگۈن: 05.05.201905.05.2019 12.10.2019 1821 يىلى 05 مايدا ناپالېئون بوناپارت سۈرگۈن قىلىنغان ھېلېنا ئارىلىدا ئالەمدىن ئۆتتى. 1947 يىلى 05 مايدا بېلگىيە، ئەنگلىيە، دانىيە، فىرانسىيە، گوللاندىيە، ئىرېلاندىيە، شىۋېتسىيە، ئىتالىيە لىيۇكسېمبۇرگ ۋە نورۋېگىيە بىرلىشىپ ياۋروپا كېڭىشىنى قۇردى. تۈركىيە ياۋروپا كېڭىشىگە 1949 يىلى ئاۋغۇستتا قېتىلدى. 1955 يىلى 05 مايدا غەربىي گېرمانىيە تولۇق ئىگىلىك ھوقۇققا ئېرىشتى. 1921 يىلى 05 مايدا تۈرك ئاياللار ئىتتىپاقىنىڭ تەشەببۇسىغا ئاساسەن، ھەر يىلى ماي ئېيىنىڭ ئىككىنچى يەكشەنبە كۈنىنىڭ ئانىلار بايرىمى سۈپىتىدە تەبرىكلىنىشى قارار قىلىندى. تۈرك ئاياللار ئىتتىپاقى قەھرىمان تۈرك ئايال نەنە خاتۇننى شۇ يىلنىڭ ئانىسى دەپ ئېلان قىلدى. 1961 يىلى 05 مايدا ئالان شېپارد ئامېرىكا قوشما ئىشتاتلىرى ئالەم بوشلۇقىغا يوللىغان تۇنجى ئىنسان بولدى. 1994 يىلى 05 مايدا نائىم سۈلەيمانئوغلۇ چېخىيە جۇمھۇرىيىتىدە ئۆتكۈزۈلگەن ياۋروپا ئېغىرلىق كۆتۈرۈش بويىچە چېمپىيونلۇقنى تالىشىش مۇسابىقىسىنىڭ 64 كىلوگىراملىقلار تۈرىدە دۇنيا رېكورتىنى بۇزۇپ تاشلاپ ئۈچ ئالتۇن مېدالغا ئېرىشتى.خەتكۈچ: تارىختىكى بۈگۈن , تارىختىكى بۈگۈن: 05.05.2019تارىختىكى بۈگۈن: 23 ئۆكتەبىربۈگۈن 2019 يىلى 23 ئۆكتەبىر چارشەنبە، تۆۋەندە ئىلكەر تاشقىن تەرىپىدىن تەييارلانغان تارىختىكى بۈگۈن ناملىق پىروگراممىنى دىققىتىڭلارغا سۇنىمىز.تارىختىكى بۈگۈن: 22 ئۆكتەبىربۈگۈن 2019 يىلى 22 ئۆكتەبىر سەيشەنبە، تۆۋەندە ئىلكەر تاشقىن تەرىپىدىن تەييارلانغان تارىختىكى بۈگۈن ناملىق پىروگراممىنى دىققىتىڭلارغا سۇنىمىز.
كىچىككىنە بىر بايقاشبىرى مەندىن ئادەم پىشىپ يېتىلگەنسېرى ئالدىراپ بىرىنى ياخشى كۆرەلمەس بوپ قالامدۇ نېمە؟ دەپ سورىدى. ئەمەلىيەتتە ئۇنداق ئەمەس، پەقەت ئادەم پىشىپ يېتىلگەنسېرى نېمىنىڭ ھەقىقىي ياخشى كۆرۈش، نېمىنىڭ ۋاقىتلىق قىزىقىش ئىكەنلىكىنى ئېنىق ئايرىۋالالايدۇ. گۈلمانئىلخەت ساندۇقى: .471425076مەن سىزگىلا قېيدايدىغان قىزمەن ئايرىلىپ كەتتىمتەربىيەۋى ئەھمىيەتكە ئىگە ھېكايىلەرئاچچىق ئەقىلنى كېسەريىرتىلغان چېسلادا تۈنەر سېغىنىشئاپتۇرى: يوللانغان ۋاقتى: 20220529 01:52:54كىچىككىنە بىر بايقاش:تىلىمىزدىكى قۇرۇق قۇرۇپ كەتكەن؛ بوش دېگەن سۆز بىزنىڭ يۇرتتا قۇغ بولۇپ قىسقىرايتتى. مەسىلەن: قۇغدىماق قۇرۇتماق؛ قۇرۇغدىماق، بوشاتماق، قۇغۇن قۇرۇق ئۇن، قۇغ ئۈزۈم قۇرۇق ئۈزۈم ... دەيتتۇق.بۇ قىسقارما تەركىبىدىكى غ تاۋۇشى باشقا شېۋىلەردە ۋ لىشىپ، قۇۋ دېگەن ۋارىيانت ھاسىل بولۇپ، ئوخشاش مەنە ئاڭلىتىپتۇ. ئاندىن، بۇ سۆز قۇرۇپ كەتكەن، قۇرۇق دېگەن مەنىدىن كاللىسى پىشىپ قۇرۇپ كەتكەن، تەجرىبىلىك بولۇپ ئۆتۈپ كەتكەن دېگەن مەنىگە خاسلىشىپتۇ. بۇنداق خاسلىشىش ساراڭ ئارىلاش، ئېلىشمال دېگەن سۆزنىڭ كاللىسى ئېلىشمال، زەنى قالايمىقان دېگەن مەنىدە ئادەمگە ئىشلىتىلگىنىگە ئوخشىسا، بۇنىڭ تەپەككۈر ئاساسى قاقباش قاق باش دېگەن سۆزنىڭ پىشىپ قاقتەك بولۇپ كەتكەن باش دېگەن مەنىدە ياسالغىنىغا ئوخشايدىكەن. بىزنىڭ ھازىر قۇۋ ھىيلىگەر، مەككار دەپ ئىشلىتىشىمىزمۇ پىشقان، ھۈنەرلىك دېگەندىن ھاسىل بولغان كۆچمە مەنە ئىكەن.شۇنداق بولغاندا، قۇۋقۇغ بىلەن قۇرۇق دېگەن سۆزلەر يىلتىزداش بولغاندىن باشقا، خەلقىمىزنىڭ ئەقىلدە پىشىش دېگەن مەنىنى ئادەم كاللىسىنىڭ ئۆرۈكشاپتۇل ئاپتاپتا قاق بولغاندەك پىشىشىغا ئوخشىتىپ چۈشەنگىنىنى بىلگىلى بولىدىكەن. يەنە شېۋىلىرىمىزدىكى قۇۋ بولماق تولۇق قۇرۇپ كەتمەك ... دېگەندەك بىر قاتار سۆزلەرنىڭ باغلىنىشىمۇ مۇشۇنىڭدىن بىلىنىدىكەن.مەزمۇن تامام !!!بىلىملەر تورى لىناكس جۇلالىق كاكتۇس ئادىلجان بىلىم ئامبىرى 20212022 . :20210313411
تىبابەت تورى , , , , , , . , . : , , , ؟ . , . : , , , . , , , .2. . , . , , . , .3. .: , , , . , , , .4. . , , , , , , .5. . , . , , . , .
22دېكابىر قىرغىزىستاننىڭ بىشكەك شەھىرىدە ئۆتكۈزۈلگەن ياشلار ئاۋازى توپىنىڭ ئۇيغۇر ياشلىرىنى مۇكاپاتلاش مۇراسىمىدىن بىر كۆرۈنۈش. 2017يىلى 22دېكابىر، بىشكەك.22دېكابىر كۈنى بىشكەكتىكى ياشلىق ئاۋازى ئۇيغۇر ياشلار توپىنىڭ ئۇيۇشتۇرۇشى بىلەن تەنتەنىلىك مۇراسىم ئۆتكۈزۈلدى. مۇراسىمدا 2017 يىلىدا قىرغىزىستان جۇمھۇرىيىتىگە ھەر قايسى ساھەلەر بويىچە تۆھپە قوشقان ئۇيغۇر ياشلىرى مۇكاپاتلىنىپ، تەقدىرنامە ۋە سوغاتلار بېرىلدى.ياشلارغا مەدەت ۋە ئىلھام بېرىدىغان بۇ پائالىيەت 4 يىلدىن بۇيان قىرغىزىستاندا ئەنئەنىگە ئايلانماقتا. رادىيومىز زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغان ياشلىق ئاۋازى توپىنىڭ ئەزاسى نۇرشات ئەبەيدۇللايېف مۇنۇلارنى تەكىتلىدى: 2014يىلى بىز بىرىنچى قېتىم بۇ پائالىيەتنى ئۆتكۈزگەن ئىدۇق. بۇ مۇراسىمنىڭ ۋەزىپىسى قىرغىزىستاندىكى ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ قىرغىزىستان ئۈچۈن قوشقان تۆھپىلىرىنى مۇكاپاتلاش ئۈچۈن ئىدى. بىز بىر قانچە نەپەر تىجارەتچى ۋە تەدبىكار ئاكىلىرىمىزنىڭ ياردىمى بىلەن بۇ پائالىيەتنى ئۆتكۈزۈۋاتىمىز. مۇكاپاتىمىز قىرغىزىستان تەۋەسىدە ياشاۋاتقان تالانتلىق ئۇيغۇر ياشلىرىنى نىشان قىلغان. ھازىرچە بىز پەقەت بىشكەك شەھىرىدىن باشلاۋاتىمىز. ئالدىنقى يىللىرى قاراقول شەھىرىدىمۇ مۇكاپاتلىرىمىزغا ئېرىشكەنلەر بولغان ئىدى. ھەرقانداق كىشى قىرغىزىستاندىكى ئۇيغۇر ياشلىرى ئارىسىدىن تالانتلىق ئۆرنەكلەرنى تەۋسىيە قىلماقچى بولسا بىزگە ئىنستاگرام ياكى ياكى تېلېفون ئارقىلىق ئۇچۇر بەرسە بولىدۇ. بىز بۇ نامزاتلارنى تەكشۈرۈپ بېكىتكەندىن كېيىن كېلەچەكتە ئۇلارغا مۇكاپات بېرىشىمىز مۇمكىن.مەزكۇر مۇراسىمغا قىرغىزىستان جۇمھۇرىيىتى ئالىي كېڭىشىنىڭ ئەزاسى پەرھەت تۆلېندىبايېف، قىرغىزىستان ئۇيغۇرلىرى ئىتتىپاق جەمئىيىتىنىڭ رەئىسى ئارتىق ھاجىېف، ئىتتىپاق جەمئىيىتىنىڭ سابىق رەئىسى دىلمۇرات ئەكبەروف، ئاياللار كېڭىشىنىڭ سابىق رەئىسى پەرىدە نىزامىدىننوۋا، دىل ساداسى ئىجادكارلار مەركىزىنىڭ مۇدىرى رۇستەم ئابدۇرەئۇپوف قاتارلىقلار قاتناشتى.ياشلىق ئاۋازى يىللىق مۇكاپاتىغا تېببىي، ئىلمىي، ئىجتىمائىي، ھوقۇق، تەنتەربىيە ۋە باشقا ساھەلەردىن 13 نامزات كۆرسىتىلدى. ئۇلارنىڭ ئىچىدە قارابالتا شەھەرلىك ھۆكۈمەت باشلىقىنىڭ مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن دوختۇر بەھرام ئىبراگىموۋ، دوتسېنت نادىرە مۇسابايېۋا، ئىنسان ۋە ھوقۇق پروگراممىسىنىڭ رىياسەتچىسى رۇستەم ئابدۇرەئۇپوف، تەنتەربىيە ساھەلىرىدە خىزمەت كۆرسەتكەن ئايتاخۇنوف ئەكبار ۋە كامىل سابىتوف، دولان ئۇيغۇر مىللىي ئۇسسۇلى ئانسامبىلىنىڭ بەدىئىي رەھبىرى بەختىيار ئىمران ھەمدە ئىستىلىستىكا ۋە لاھىيەلەش ساھەسىدە مۇۋەپپەققىيەت قازانغان بىر قىسىم ياشلار مۇكاپاتى.ئىتتىپاق جەمئىيىتىنىڭ رەئىسى ئارتىق ھاجىېف، قىرغىزىستاندىكى ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ ئۆملۈك ۋە بىرلىك روھى بىلەن چوڭ نەتىجىلەرگە ئېرىشىۋاتقانلىقىنى كۆرسىتىپ، ئىتتىپاق جەمئىيىتى نامىدىن ياشلىق ئاۋازى توپى ئېلىپ بارغان پائالىيەتلەرگە تەشەككۈر بىلدۈردى ۋە تەقدىرنامە بىلەن مۇكاپاتلىدى.قىرغىزىستان جۇمھۇرىيىتى ئالىي كېڭىشىنىڭ ئەزاسى پەرھەت تۇلېندىبايېف ياشلار ئۆتكۈزۈۋاتقان مەزكۇر مۇراسىمدىن پەخىرىنىلىدىغانلىغىنى بىلدۈرۈپ، مۇنداق دېدى: بۇ پائالىيەتكە ناھايىتى چوڭ باھا بېرىمەن، نېمىشقا دېگەندە بۇ ئىشلار ياشلارغا زور مەدەت بېرىدۇ. مەن ياشلىرىمىزنىڭ قىلىۋاتقان ئىشلىرىغا ئالاھىدە رەھمىتىمنى بىلدۈرىمەن. ئۇلار بىزنىڭ كېلەچىكىمىز. ئۇلار ئەقىللىق، بىلىملىك بولۇپ ئۆسۈۋاتىدۇ. بىز تىجەرەتچىلەر ئۇلارنى ھەر دائىم قوللاپ كېلىۋاتىمىز، چۈنكى ئۇلار كېلەچەك ئۈچۈن خىزمەت قىلىۋاتىدۇ.مەخسۇس مېھمانلار قاتارىدا قازاقىستاندىكى دولان ئۇيغۇر مىللىي ئۇسسۇل ئانسامبىلىنىڭ قىزىقچىسى نازىم مىسانوفلار تەكلىپ قىلىندى. قازاقىستان بىلەن قىرغىزىستاندىكى ئۇيغۇر ياشلىرى بىر بىرى بىلەن ھەمكارلىشىپ، زىچ ئارىلىشىپ، يېڭى ئائىلىلەرنى قۇرۇلماقتا. زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغان دولان ئانسامبىلىنىڭ ئۇسسۇلچىسى گۈلنۇر بۇ ھەقتە مۇنداق دېدى: بىز قىرغىزىستانغا بىرىنچى قېتىم كەلگىنىمىز يوق، بىر نەچچە قېتىم كېلىپ ھۆنەرلىرىمىزنى كۆرسەتتۇق. بولۇپمۇ بىزنىڭ بەدىئىي رەھبىرىمىز بەھتىيار ئىمران يازدا ئۆتكۈزىلگەن ئالتاي كۆچمەنلىرى مۇراسىمغا قاتنىشىپ، بىر قىز بىلەن تونۇشۇپ، ئۆكتەبىر ئېيدا ئائىلە قۇرۇشتى. ئىككى دۆلەتتە ياشاۋاتقان ئۇيغۇر قېرىنداشلىرىمىز بىر بىرىمىز بىلەن ئۆملۈكتە ئارىلىشىپ تېلېفون ۋە ئىنستاگرام ئارقىلىق باغلىنىپ تۇرىمىز. بىز بىر تۇغقان قېرىنداشلاردەك بولۇپ كەتتۇق.مەزكۇر مۇراسىمدا ئۇيغۇر خەلقىنىڭ چالغۇ ئاسۋاپلىرى، ئۇيغۇر مىللىي كىيىمكېچەكلىرى ۋە سەنئەت بۇيۇملىرى كۆرگەزمىسى ئۇيۈشتۇرۇلدى شۇنداقلا دىلشات نانتوقاچلىرى تىزىلدى.ياشلىق ئاۋازى توپىنىڭ ئەڭ ئاكتىپ ئەزاسى زارىنا ئىبدىمىنوۋانىڭ ئاتائانىلىرىمۇ مۇراسىمغا قاتنىشىپ، قىزىنىڭ ئۇيغۇر خەلقى ئۈچۈن قىلىۋاتقان ئىشلىرى ئۈچۈن رازى بولغانلىقىنى ۋە پەخىرلىنىدىغانلىقلىرىنىبىلدۈردى: قىزىمىزنىڭ ياشلىق ئاۋازى توپىغا قاتناشقىنىغا بىز خۇشال، ئوبدان بولدى. ياشلىرىمىز ئۆز تارىخىنى مەدەنىيىتىنى بىلسۇن، تونىسۇن. ھازىرقى ياشلارنىڭ كۆپىنچىسى ئۇنىڭغا قىزىقمايدۇ، ھەرىكەت قىلمايدۇ، ئەمما بىزنىڭ قىزىمىز قىزىقىپ ئاشۇنداق بىر پائالىيەتلەرگە قاتناشقىنىغا بىز رازى. بىزنىڭ ئۇيغۇرلىرىمىزنىڭ مەدەنىيىتى باي. بىزنىڭ قىزىمىزمۇ سەنئەتكە قىزىقىدۇ، ئۇ كلاسسىك مۇزىكىلار بىلەن ئۇيغۇرچە مۇزىكىلارنى ئارىلاشتۇرۇپ چالىدۇ. ياشلىق ئاۋازى بۇ چوڭ ئىشنى باشلاپ بەردى. ئۇلارنىڭ بىزنىڭ مىللىي مەدەنىيەتلىرىمىزنى بالىلىرىمىزغا تونۇتۇپ، مىللىتىمىزنىڭ ئېسىل خىسلەتلىرىنى خەلايىىققا كۆرسەتكەنلىرى ئۈچۈن رەھمەت ئېيتىمىز.نۇرشات ئەبەيدۇللايىفنىڭ بىلدۈرۈشىچە، ئۇيغۇر ياشلار توپى يىللىق مۇكاپات مۇراسىمىدىن باشقا يەنە تەنتەربىيە مۇكاپاتىنى پىلانلىماقتىكەن. كېلەر يىلى ئەتىيازدا پۇتبول مۇسابىقىلىرىنى ئۇيۇشتۇرۇپ، ئوش، قاراقول ۋىلايەتلىرىدىكى ئۇيغۇر قېرىنداشلارنىمۇ تەكلىپ قىلىدىكەن. ئۇ مۇنداق دېدى: بىز ئەتىيازدا يەنە پۇتبول مۇسابىقىسى ئۆتكۈزمەكچىمىز. بۇ يىل ئۆتكۈزدۇق، پەقەت بىشكەكتىنلا ئەمەس، يەنە قارا قول شەھىرىدىنمۇ ياشلار قاتناشتى. بۇ يىلقى مۇسابىقىمىزگە ئوش ۋىلايىتىدىن تەنھەرىكەتچىلەرنى تەكلىپ قىلماقچىمىز. ئۇنىڭدىن كېيىن بىليارد مۇسابىقىسى ئۆتكۈزمەكچىمىز. بىزنىڭ ۋەزىپىمىز قىرغىزىستاندىكى ئۇيغۇرلارنى بىرلەشتۈرۈش. ياشلار بىربىرسىنى تونىسۇن، بىلسۇن، تەنتەربىيىگە قىزىقسۇن، يامان يوللارغا ئۆتۈپ كەتمىسۇن.نۇرشات ئەبەيدۇللايېف يەنە قىرغىزىستاندىكى ئۇيغۇر ياشلىرىنىڭ ئانا تىل جەھەتتە قىينىلىۋاتقانلىقىنى، ئۇيغۇر تىلىنى ساقلاپ قېلىشىنىڭ تولىمۇ مۇھىملىقىنىتەكىتلەپ، تىل يوقاپ كەتسە خەلقمۇ يوقاپ كېتىدۇ، دېدى.ئۇ يەنە مۇنداق دېدى: ئانا تىل جەھەتتە بىزنىڭ چوڭچوڭ قىيىنچىلىقلىرىمىز بار. بىرىنچىدىن، ئۇيغۇر تىلىنى ئوقۇتىدىغان ھېچ قانداق بىر مەكتەپ يوق، ئىككىنچىدىن ئۆيدە ياشلارمۇ، چوڭلارمۇ ئۇيغۇرچە گەپ قىلمايدۇ. ھەممە يەردە رۇسچە ۋە قىرغىزچە سۆزلەيدۇ. ئۇيغۇرچىنى سۆزلەيدىغان ياكى ئاڭلايدىغان بىر يەرمۇ قالمىدى. بۇ يەردىكى ئۇيغۇرلارنىڭ تىلى يوقالسا، ئۇيغۇرلارمۇ يوقالىدۇ. بىز ئۆزىمىزنى ساقلاپ قېلىشىمىز كېرەك. شۇنى قىلالىساق، ئاندىن باشقا ئىشلارنى قىلالايمىز.
ھاراق ئىچكەندىن كىيىن بەدەندە بۇ ئۈچ خىل ئالامەت كۆرۈلسە تۇرمۇش مەسلىھەتچىسى ئاشپەز تور بېكىتىھاراق ئىچكەندىن كىيىن بەدەندە بۇ ئۈچ خىل ئالامەت كۆرۈلسەھاراق ئىچىش، نۇرغۇن ئادەملەردە دائىملىك كۆرىلىدىغان بىر ئىش بولۇپ، دوستلار يېغىلىشىدا ۋە خىزمەتتىكى مىھماندارچىلىقلاردا كەم قالمايدۇ. بىراق، ھاراقنى لايىقىدا ئىچسەك بەدەنگە پايدىلىق بولغان بىلەن، كۆپ ئىچىۋالغاندا سالامەتلىككە زىيان يەتكۈزىدۇ؛ چۈنكى، ھاراق تەركىبىدىكى ئىسپىرت، بۆرەكنىڭ بېسىمىنى ئېغىرلىتىۋىتىدۇ.ھاراقنى كۆپ ئىچكەندە، بۆرەككە زىيان يەتكۈزۈپلا قالماي، يەنە بەدەننىڭ باشقا ئەزالىرىغىمۇ تەسىر كۆرسىتىدۇ. بىر ئادەم ئەگەر كۈندە كۆپ مىقداردا ھاراق ئىچسە، بۇ سەۋەپلىك ھاياتىغىمۇ تەھدىت يىتىشى مۇمكىن. شۇڭا، ھاراقنىڭ مىقدارىنى چوقۇم كونتىرول قىلىش كىرەك.ئەگەر، ھاراق ئىچكەندىن كىيىن بەدەندە بۇ ئۈچ خىل ئالامەت كۆرۈلسە، ئۇنداقتا ھاراقنى چوقۇم تاشلاش كىرەك.بىر ئادەم ئەگەر ھاراقنى كۆپ ئىچىۋالسا، ئىچى سۈرۈيدىغان ئەھۋال كۆپ ئۇچرايدۇ؛ بۇ ئەمىلىيەتتە، بەدەندىكى ئىسپىرت مىقدارىنىڭ نورمىدىن كۆپ ئېشىپ كەتكەنلىكىنىڭ ئىپادىسى بولۇپ، بۆرەكنىڭ بېسىمىنىڭ ئېغىرلاپ كىتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. بۇنداق ئەھۋال ئۇزۇن مەزگىل داۋاملىشىۋەرسە، بۆرەكنىڭ ئىقتىدارى تەدرىجى ھالدا زىيانغا ئۇچراپ، بەدەننىڭ مىتابولىزىم ئىقتىدارى تۆۋەنلەيدۇ ھەمدە بەزىبىر ھەزىم قىلماق تەس بولغان نەرسىلەرنى بۆرەكنىڭ مىتابولىزىملىيالماسلىقىنى كەلتۈرۈۈپ چىقىرىدۇ دە، بۇ سەۋەپلىك ئىچى سۈرۈش كۆرىلىدۇ.باش قېيىش باش ئاغرىشھاراق ئىچمەك تەس ئەمەس، ئەمما ھەممىلا ئادەم ھاراق ئىچىشكە ماس كىلىدىغانمۇ ئەمەس. بىر ئادەمدە، ئەگەر ھاراقنى بەك كۆپ ئىچمىگەن ئەھۋال ئاستىدىمۇ باش قېيىش ۋە باش ئاغرىش ئەھۋالى كۆرۈلسە، بۇ ئۇنىڭ ھاراق ئىچىشكە ماس كەلمەيدىغانلىقىنى چۈشەندۈرىدۇ. چۈنكى، ھاراق تەركىبىدىكى ئىسپىرتنىڭ ئادەم مىڭىسىگە قارىتا غىدىقلاش رولى بار بولۇپ، ئەگەر بۇنداق ئەھۋال ئاستىدا يەنە ھاراق ئىچىۋەرسە، ئادەمنىڭ مىڭە ئىقتىدارىغا تەسىر يىتىشى مۇمكىن. شۇنىڭ ئۈچۈن، ھاراق ئىچسىلا بېشى قېيىپ بېشى ئاغرىيدىغان كىشىلەرگە نىسبەتەن، ھاراقنى تاشلاش، دەرھال قىلىشقا تىگىشلىك ئىشتۇر.ماغدۇرسىزلىنىش تۇيغۇسى پەيدا بولۇشبىر ئادەم ھاراق ئىچىشنى ياخشى كۆرسە ھەمدە دائىم ھاراق ئىچسە، ئۇنداقتا ھاراق ئىچكەندىن كىيىن، ماغدۇرسىزلىنىش ھىس قىلىدىغان قىلمايدىغانلىقىغا دىققەت قىلىشى كىرەك. ئەگەر ھاراق ئىچكەندىن كىيىن ماغدۇرسىزلىنىش ئەھۋالى كۆرۈلسە، ئۇنداقتا ھاراقنى تاشلاش لازىم بولىدۇ. چۈنكى، ھاراقتىن كىيىن ماغدۇرسىزلىنىش، ھاراق تەركىبىدىكى ئسىپىرتنىڭ بەدەننىڭ مىتابولىزىمىغا تەسىر كۆرسەتكەنلىكىدىن بولۇپ، بەدەنگە لازىملىق بولغان ئۇزۇقلۇق يەتكۈزۈشنىڭ توسالغۇغا ئۇچرىغانلىقىدىن بولىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن، ھاراق ئىچكەندىن كىيىن ماغدۇرسىزلىنىش ھىس قىلىدىغان ئەھۋال كۆرۈلگەندە، ئەڭ ياخشىسى ۋاقتىدا ھاراق تاشلاش كىرەك.
2020 جىلى 700 مىڭ كاسىپكەرگە سالىقتىق جەڭىلدىكتەر جاسالدىۇكىمەت 12 قاڭتار، 2021قر پرەمەرءمينيسترى اسقار ءماميننىڭ توراعالىعىمەن وتكەن ۇكىمەت وتىرىسىندا ەلىمىزدىڭ 2020 جىلعى الەۋمەتتىكەكونوميكالىق دامۋىنىڭ جانە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتىنىڭ اتقارىلۋىنىڭ قورىتىندىلارى قارالدى. ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى رۋسلان دالەنوۆ ەل ەكونوميكاسىنىڭ جايكۇيى تۋرالى باياندادى.ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، 2020 جىلى ناقتى سەكتور ەكونوميكالىق درايۆەر بولدى. ونداعى ءوسىم 2دى قۇرادى. كورسەتىلەتىن قىزمەتتەر ءۇشىن وتكەن جىل مينۋس 5،6پەن اياقتالدى، دەگەنمەن سوڭعى ايلاردا قارقىن قالپىنا كەلە باستادى. سونىڭ ناتيجەسىندە، جالپى ىشكى ءونىمنىڭ ءوسۋ قارقىنى مينۋس 2،6دى قۇرادى. بۇل 11 ايدىڭ دەڭگەيىنەن جوعارى.ناقتى سەكتور سالالارىنىڭ كوبى جانە جەكەلەگەن قىزمەت تۇرلەرى ءوسىم كورسەتتى. ولار قۇرىلىس، اقپارات جانە بايلانىس، اۋىل شارۋاشىلىعى، وڭدەۋ ونەركاسىبى جانە ءبىلىم بەرۋ سالالارى. سونداياق، كەيبىر سالالارداعى تەرىس وسىمگە قاراماستان، جىل سوڭىنا قاراي سەرپىن جاقساردى. ولار كولىك، ساۋدا، عىلىمي جانە تەحنيكالىق قىزمەت، جىلجىمايتىن م ۇلىك وپەراتسيالارى جانە كەن ءوندىرۋ ونەركاسىبى. 2020 جىلى ەكونوميكانى قولداۋ شارالارى جۇمىسپەن قامتۋ مەن ىسكەرلىك بەلسەندىلىكتى ساقتاۋعا ىقپال ەتتى.جۇمىس ورىندارىن ساقتاۋ جانە قۇرۋ ءۇشىن جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى ىسكە اسىرىلۋدا. زارداپ شەككەن سالالار ءۇشىن سالىقتىق ىنتالاندىرۋ شارالارى قابىلداندى. شاعىن جانە ورتا بيزنەستى جەڭىلدىكپەن كرەديتتەۋ قۇرالدارى ايتارلىقتاي كەڭەيتىلدى. اينالىم كاپيتالىن قارجىلاندىرۋ ۇلعايتىلدى. جەڭىلدىكتى شارتتارمەن كرەديتتەردى قايتا قارجىلاندىرۋ، سونداياق كرەديتتەر بويىنشا تولەمدەردى كەيىنگە قالدىرۋ ۇسىنىلدى. بيۋدجەتتىك جانە مەملەكەتتىك باسقارۋدىڭ يكەمدىلىگى قامتاماسىز ەتىلدى. بيۋدجەتتىك ىنتالاندىرۋ ارتتى.سونىڭ ناتيجەسىندە، جۇمىسپەن قامتۋ شارالارىمەن 1،4 ملن ادام قامتىلدى، ونىڭ ىشىندە 238 مىڭ ادام جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى شەڭبەرىندە قامتىلدى. 700 مىڭ كاسىپكەرگە سالىقتىق جەڭىلدىكتەر بەرىلدى. زارداپ شەككەن سالالارداعى قارىز الۋشىلاردىڭ 80ى كرەديتتىك تولەمدەرىن كەيىنگە قالدىردى. كاسىپكەرلەردىڭ 40 مىڭعا جۋىق جوباسى تومەندەتىلگەن مولشەرلەمەمەن قارجىلاندىرىلدى، دەدى ر. دالەنوۆ.ەكونوميكا قۇرىلىمىنىڭ ساپالى وزگەرۋى بايقالدى. ونەركاسىپتىڭ جالپى كولەمىندەگى وڭدەۋدىڭ ۇلەسى 9،4 پايىزدىق تارماققا ارتتى، ياعني 2019 جىلعى 39،4دان 2020 جىلى 48،8عا دەيىن. جەڭىل ونەركاسىپتىڭ، اۆتوموبيل جاساۋدىڭ جانە دايىن مەتالل بۇيىمدارىنىڭ ەكى ءماندى ءوسۋى بايقالادى. وڭدەلگەن، دايىن تاۋارلاردىڭ ەكسپورتى ۇلعايدى. 2020 جىلى ءوندىرىستىڭ ءوسۋىنىڭ ارقاسىندا جالپى تۇتىنۋداعى قازاقستاندىق تاۋارلاردىڭ ۇلەسى 4،7 پايىزدىق تارماققا ءوستى. ەلەكتروندىق ساۋدا ۇلەسى 6 پايىزدىق تارماققا، قولماقول اقشاسىز تولەمدەر كولەمى 2 ەسەگە جانە كەن ءوندىرۋدى ەسەپكە الماعاندا ينۆەستيتسيالاردىڭ 14،8عا وسكەنى بايقالادى. وڭدەۋ ونەركاسىبى سالالارىندا وزىق ءوسىم بايقالادى. جەكەلەگەن وڭدەۋ سالالارىندا وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا ءوسىم جەدەلدەدى.تاماق ءوندىرىسى 4عا دەيىن، قاعاز ونىمدەرى 16،4عا، فارماتسەۆتيكا 47عا، جەڭىل ونەركاسىپ 15عا دەيىن جەدەلدەدى. ماشينا جاساۋ 16،3عا، ونىڭ ىشىندە اۆتوموبيل جاساۋ 52،5عا، بىلعارى ونىمدەرى 2،3 ەسە جانە اعاش بۇيىمدارى 43،2 دەڭگەيىندە جوعارى ءوسۋ قارقىنىن كورسەتىپ وتىر، دەدى ر. دالەنوۆ.2020 جىلعى 11 ايدا سىرتقى ساۋدا اينالىمى 77،7 ملرد، ونىڭ ىشىندە ەكسپورت 43،4 ملرد قۇرادى. الەمنىڭ 117 ەلىنە قازاقستان تاۋارلارىنىڭ 3 183 دايىن، وڭدەلگەن تۇرلەرى ەكسپورتتالدى. يمپورت 34،4 ملرد قۇرادى. وسىلايشا، 9 ملرد دەڭگەيىندە وڭ ساۋدا تەڭگەرىمى قامتاماسىز ەتىلدى. 2020 جىلى وڭدەۋ ونەركاسىبى وزىق ءوسىم كورسەتتى. وڭدەۋدىڭ ءوسۋ قارقىنى 3،9عا دەيىن جەدەلدەدى. بۇل رەتتە، وپەك كەلىسىمىنىڭ شەڭبەرىندە مۇناي ءوندىرىسىنىڭ قىسقارۋى سالدارىنان كەن ءوندىرۋ ونەركاسىبى 3،7عا تومەندەدى. سونىڭ ناتيجەسىندە، جالپى ونەركاسىپتىڭ ناقتى كولەم يندەكسى 99،3دى قۇرادى. وڭدەۋ ونەركاسىبى بويىنشا 12 ءوڭىر ءوسىم كورسەتتى. جوعارى ءوسىم قوستاناي، اقمولا جانە سولتۇستىك قازاقستان وبلىستارىندا بايقالادى.ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، 2020 جىلى اۋىل شارۋاشىلىعى 5،6دىق وسۋمەن وڭ ايماققا شىقتى. بۇل ازىقت ۇلىكپەن قاماتاماسىز ەتۋدى جاقسارتۋعا مۇمكىندىك بەردى. وسىمدىك شارۋاشىلىعى 7،8عا، مال شارۋاشىلىعى 3عا ءوستى. 13 وڭىردە وڭ سەرپىن بايقالادى. جوعارى ءوسىمدى قوستاناي جانە اقمولا وبلىستارى كورسەتتى. قۇرىلىس سەكتورىندا 11،2 دەڭگەيىندە جوعارى ءوسۋ بايقالادى. قۇرىلىس جۇمىستارىنىڭ جوعارى ءوسۋىن تۇركىستان وبلىسى جانە شىمكەنت قالاسى كورسەتتى.2020 جىلى رەكوردتى 15،3 ملن شارشى مەتر تۇرعىن ءۇي پايدالانۋعا بەرىلدى. بۇل 2019 جىلمەن سالىستىرعاندا 16،8عا جوعارى. 15 ءوڭىر وڭ ءوسىم كورسەتتى. ەڭ كوپ ۇلعايۋ نۇرسۇلتان قالاسىندا 1،7 ەسە بايقالادى، دەپ اتاپ ءوتتى ر. دالەنوۆ.وڭىرلەردىڭ كوبىندە جوعارى ينۆەستيتسيالىق بەلسەندىلىك بايقالادى. 12 ءوڭىر ءوسىم كورسەتتى، ونىڭ ىشىندە 5 وڭىردە 20دان 60عا دەيىن ءوسىم تىركەلدى. ەڭ جوعارى كورسەتكىشتەر تۇركىستان وبلىسىندا جانە شىمكەنت قالاسىندا بايقالىپ وتىر. جالپى العاندا، نەگىزگى كاپيتالعا 12،3 ترلن تەڭگە ينۆەستيتسيا تارتىلدى. ينۆەستيتسيالار كەن ءوندىرۋ ونەركاسىبىن ەسەپكە الماعاندا 14،8عا ءوستى.
استانا پوليسەيلەرى ارتەم بازارىنان 800 تەلەفون تاركىلەدى قوعام13 قازان 2018، 17:17استانا پوليسەيلەرى ارتەم بازارىنان 800 تەلەفون تاركىلەدى13 قازان 2018, 17:17 1381 0استانا، .. قالالىق پوليسيا دەپارتامەنتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى 12 قازاندا ۇرلانعان زاتتار جينالاتىن ورىن بولۋى مۇمكىن دەگەن نىسانداردا جوسپارلى تۇردەگى شۇعىلپروفيلاكتيكالىق شاراسىن وتكىزدى. بۇل تۋرالى ٴىىد ٴباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى.ارتەم جابىق بازارىنىڭ اۋماعىندا ورنالاسقان نىسانداردا ۇرلانعان تەلەفون، گادجەت، نوۋتبۋك، پلانشەتتەردى ساتۋى مۇمكىن دەگەن بۋتيكتەر تەكسەرىلدى. 144 بۋتيك بەيبارىس جانە سوتوۆىي مير، ونىڭ ىشىندە 75 جوندەۋ شەبەرحاناسى بار. وسى جەرلەردەن راستايتىن قۇجاتى جوق سەگىز جۇزگە جۋىق گادجەت پەن قوسىمشا بولشەكتەر كريمينالدى زاتتار بازاسى بويىنشا تەكسەرۋگە الىندى، دەلىنگەن ۆەدومستۆو تاراتقان حابارلامادا.بۋتيكتەردىڭ يەلەرى جانە ساتۋشىلارىن تەكسەرۋ بارىسىندا پوليسيا وكىلدەرىنە شاعىم جاسامادى.قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى شەتەلدەرمەن اراداعى كەلىسىمگە سايكەس ۇيالى تەلەفوندار مەن باسقا دا گادجەتتەر ۇرلانعاندا جاقىن شەتەلدەرگە قىرعىزستان، رەسەي، وزبەكستان جانە ت.ب. يمەي كودتاردى تەكسەرۋگە جىبەرەدى. دۆد گ.استانى 13، 2018 12:17 12 جەلتوقسان 2018, 15:43تۇرىكمەنستاندا 800گە جۋىق سوتتالۋشى راقىمشىلىق الادى11 جەلتوقسان 2018, 12:36جىل اياقتالۋعا 12 كۇن قالدى، ال يگەرىلمەگەن 800 ملرد تەڭگە بار مينيستر07 جەلتوقسان 2018, 12:13سيرياعا ٴبىر تاۋلىكتە 800دەن اسا بوسقىن ورالعان
ٴزۇلحيدجا ايىنىڭ العاشقى ون كۇندىك ورازاسى .2 3 2021، 3، 13:53ٴزۇلحيدجا ايىنىڭ العاشقى ون كۇندىك ورازاسىاسسالاۋماعالەيكۋم! بىلگىم كەلگەنى زۋلحيدجا ايىندا ورازا تۇتۋ كەرەك پە؟ كەيبىر ادامدار مىندەتتى دەپ جاتادى، سول قانشالىقتى راس؟قۇران كارىمدە: تاڭعى ارايمەن انت ەتەمىن. ٴارى ون تۇنمەن، دەپ ٴامىر ەتىلگەن. تاپسىرشىلەر اياتتاعى ون ٴتۇن زۋلحيدجا ايىنىڭ العاشقى ون كۇنى دەپ تۇسىندىرەدى. بۇل ون كۇننىڭ ٴبىرقاتار ۇكىمى، ارتىقشىلىعى مەن ادەبى بار. سولاردىڭ ەڭ ماڭىزدىلارى:1. زۋلحيدجانىڭ العاشقى ون كۇندىگىنىڭ ارتىقشىلىعى.بۇل كۇنى جانە ٴتۇنىنىڭ قاسيەتى مەن ارتىقشىلىعى مول ون كۇندىك. وسى كۇندەرى ساۋاپتار ەسەلەنە تۇسەدى. سوعان وراي، كوپ قۇلشىلىق ەتۋ مۇستاحاپ سانالادى. تۇرلىشە جاقسى دا ىزگى امالداردى ايانباي ىستەگەن ابزال. بۇل كۇندەرى جاسالعان ىزگى امال جىلدىڭ باسقا كۇندەرىندە جاسالعان جاقسىلىقتان قايىرلى كەلەدى. يبن ابباس ر.ا. ريۋاياتىندا بۇل جايىندا بىلاي باياندالادى: اللا ەلشىسى س.ع.س.: جىلدىڭ باسقا كۇندەرىنەن قاراعاندا، وسى كۇندەرى جاسالعان قايىرلى ىستەر اللا تاعالاعا ۇنامدىراق، دەدى. ادامدار: ۋا، اللا ەلشىسى! اللا جولىنداعى جيھادتا ما؟ دەپ سۇرادى. سوندا پايعامبار س.ع.س. بىلاي دەپ جاۋاپ قايتاردى: اللا جولىنداعى جيھاد تا، تەك ەگەر كىسى ٴوزى مەن مالدۇنيەسىن الا شىعىپ، قايتا ورالماسا عانا.2.زۋلحيدجانىڭ العاشقى 8 كۇنىندە ورازا تۇتۋدىڭ ۇكىمى.بۇل كۇندەرى ورازا تۇتۋ جاقسى امال. الايدا، سۇننەت ەمەس. ويتكەنى، پايعامبارىمىز س.ع.س. بۇل كۇندەرى ورازا تۇتۋدى بۇيىرماعان. ٴبىراق، ورازا تۇتۋ ەڭ ساۋاپتى امالداردىڭ ٴبىرى رەتىندە ورىندالۋى مۇمكىن. سەبەبى، جوعارىدا ايتىلعان حاديسكە ساي بۇل ايدىڭ العاشقى ون كۇنىندە قايىرلى دا ساۋاپتى امالداردى مەيلىنشە مول ورىنداۋعا ۇندەۋدە. ال، ورازا تۇتۋ ەڭ ساۋاپتى امالداردىڭ ٴبىرى.3. ارافا كۇنى اۋىز بەكىتۋدىڭ ۇكىمىارافا كۇنى اۋىز بەكىتۋ سۇننەت. پايعامبارىمىز س.ع.س. وسى كۇنى ورازا تۇتقان. ٴابۋ قاتادا ر.ا.: ارافا كۇنى ورازاسىمەن اللا تاعالا الدىڭعى جىلدىڭ جانە كەلەر جىلدىڭ كۇنالارىن كەشىرەدى دەپ ٴۇمىت ەتەمىن، دەگەن. ارافا كۇنى ورازا تۇتۋ قاجىلىققا بارماعان ادامدارعا عانا سۇننەت. ارافا زۋلحيدجا ايىنىڭ 9كۇنى. بۇل ورازا ەكى جىلدىڭ: وتكەن جانە كەلەر جىلداردىڭ قاتەلىكتەرىن جۋىپشايادى.4. زۋلحيدجانىڭ 10كۇن ورازاسىنىڭ ۇكىمىبۇل كۇنى ورازا تۇتۋ، عۇلامالار شەشىمى بويىنشا، ٴبىراۋىزدان حارام. ويتكەنى، بۇل قۇرباندىق كۇنى. سونىمەن بىرگە، ورازا ايت كۇنى، قۇربان ايت كۇنى، قۇرباندىق كۇنىنەن كەيىنگى ٴۇش تاشريق كۇندەرى دە ورازا تۇتۋعا تىيىم سالىنادى. ٴابۋ ساعيد ر.ا.: اللا ەلشىسى س.ع.س. ەكى كۇنى: ورازا ايت جانە قۇربان ايت كۇندەرى ورازا تۇتۋعا تىيىم سالدى، دەپ ريۋايات ەتەدى. تاعى ٴبىر حاديستە: تاشريق كۇندەرى تاماقتانۋ، سۋسىن ٴىشۋ جانە اللا تاعالانى زىكىر ەتۋ كۇندەرى، دەپ باياندالعان. ٴفاجر سۇرەسى، 12 اياتتار24.09.2014 5660 قاجىلىق باسىپ شىعارۋسۇراقجاۋاپ قاجىلىق
جانعالي ءجۇزباي: قازاق كۇيلەرى ەل تاريحىنىڭ جىلناماسى ادىرنا ۇلتتىق پورتالىجانعالي ءجۇزباي: قازاق كۇيلەرى ەل تاريحىنىڭ جىلناماسىقر ۇلتتىق مۋزەيىندە ءداستۇرلى كۇيشى جانعالي ءجۇزبايدىڭ ءدارىسكونتسەرتى ءوتتى، دەپ حابارلايدى مۋزەيدىڭ اقپاراتتىقيميدجدىك قىزمەتى. شەرتپە كۇيدىڭ شەبەرى جانعالي ءجۇزباي بۇگىنگى تاڭدا قازاقتىڭ ۇلتتىق ونەرىنىڭ دامۋ بارىسىن ءسوز ەتە كەلە، قازاق حالقىنىڭ ومىرىندە دومبىرانىڭ ۇلكەن ءرول اتقاراتىنىنا توقتالىپ ءوتتى.قازاق كۇيلەرى ەل تاريحىنىڭ جىلناماسى، شەجىرەسى دەپ جاتامىز. سوندىقتان دا كەتبۇعا، سۇگىر سەكىلدى بابالارىمىزدىڭ مۇراسىن جاڭعىرتا بەرۋىمىز كەرەك. ۇلتتىق ونەر دامىماي جاتىر دەگەن سوزدەردى ەستىپ قالىپ جاتامىز. بىراق ولاي ەمەس، جەتىسپەي جاتقانى جارناما عانا. دەسە دە ونەردىڭ جولى، ونىڭ ىشىندە ۇلتتىق ونەردىڭ جولى وتە اۋىر. ونىڭ وزىندىك قيىندىقتارى بار. الايدا قازاقتىڭ ۇلتتىڭ بولمىسءبىتىمى، جالپى تابيعاتى وسى كۇي ونەرىندە كورىنىس تاپقان، ساقتالعان. سول سەبەپتى دە كەشەگى ۇلىلاردان قالعان مۋزىكانىڭ ءبىر دىبىسىن دا بۇزباي ويناۋ ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىكتى قاجەت ەتەدى، دەدى ج.ءجۇزباي.كەشتە جانعالي ءجۇزبايدىڭ ابىلايحان ورمانبەك، تالعار عالىمجان، اقجۋسان يمانعازىقىزى سەكىلدى شاكىرتتەرى تەحنيكالىق تۇرعىدان اسا قيىن كۇيلەردى ورىنداپ، جينالعان قاۋىمدى ەرەكشە كۇيگە بولەدى.ايتا وتەيىك،حالىق قازىناسى عىلىميزەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ قازاق حالقىنىڭ ءداستۇرلى مۋزىكالىق ونەرىن جاڭعىرتۋ مەن ناسيحاتتاۋعا ارنالعان ءداستۇرلى مۋزىكالىق مۇرا اتتى باعدارلاماسى اياسىندا وتكەن مۇنداي شارالار الداعى ۋاقىتتا دا جالعاسىن تابادى.
تەيۋەن دائىرىلىرى 6 فېۋرال تەينەن شەھىرىدە يۈز بەرگەن يەر تەۋرەشتە ئۆرۈلۈپ چۈشۈپ نۇرغۇن كىشىنىڭ ئۆلۈمىگە سەۋەب بولغان ئالتۇن ئەجدىھا بىنا ئۆيلىرىنىڭ قۇرغۇچىسى ۋە ئىككى نەپەر ئىنژېنېرىنى قولغا ئالغاندىن كېيىن، بۈگۈن سوت قارارى بىلەن ئۇلارنىڭ بۇ بىنادىن كىرگەن كىرىمىنى مۇسادىرە قىلغان.تەيۋەننىڭ تەينەن شەھىرىدە يۈز بەرگەن 6.4 بال يەر تەۋرەشتە ھازىرغىچە 98 نەپەر ئادەم ئۆلگەن بولۇپ، ئۇلارنىڭ 96 نەپىرى ئەنە شۇ ئالتۇن ئەجدىھا بىناسىدا ئولتۇرىدىغانلار ئىكەن. ۋەقە بولۇپ ئۈچ كۈندىن كېيىن دائىرىلەر بۇ بىنا قۇرغۇچىلىرىنى بىنا قۇرۇلۇشىدا ساختىپەزلىك قىلىش گۇمانى بىلەن قولغا ئالغان. نۆۋەتتە ئۇلارنىڭ ئۈستىدىن جىنايى داۋا ئېچىلغان.بۈگۈن يەنە تەيۋەندە يەر تەۋرەشتە ھاياتىدىن ئايرىلغانلارغا تەزىيە بىلدۈرۈش مۇراسىمى ئۆتكۈزۈلگەن. بىرلەشمە ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، مۇراسىمغا تەيۋەن پرېزىدېنتى ما يىڭجۇ ۋە تېخى يېڭىدىن پرېزىدېنتلىق سايلىمىدا ئۇتۇپ چىققان پرېزىدېنت سەي يىڭۋېنلار قاتنىشىپ ھاياتىدىن ئايرىلغانلارنىڭ ئائىلەتاۋابىئاتلىرى بىلەن كۆرۈشكەن.
6 شىلدە 17:24نۇر سۇلتان. قازاقپارات ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى ەلباسى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ كوروناۆيرۋستان اۋىرىپ جاتقان قازاقستاندىقتاردىڭ بارلىعىنا امان ەسەن جازىلىپ شىعۋىنا تىلەكشى ەكەندىگىن ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.قادىرمەندى حالايىق! ءبارىمىز دە قيىن كەزەڭدى باستان كەشىرىپ جاتىرمىز. بۇكىل دۇنيەمەن بىرگە كورىپ جاتقان نارسە بۇل. مەن ول قيىنشىلىقتاردى ءوز باسىمنان وتكىزدىم. وسى كەزدە جاناشىرلىق بىلدىرگەن بارلىق جەرلەستەرىمە، وتانداستارىما شىن كوڭىلىممەن تاعى ءبىر ريزاشىلىعىمدى ايتقىم كەلەدى. سىزدەردىڭ قازاقستاننىڭ ءار سالاسىنان، ءار تۇكپىرىنەن، ءارى ونەركاسىپتەن، مادەنيەتتەن، سپورتتان، دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسىنەن ماعان ايتىپ جاتقان تىلەكتەرىڭىزدىڭ ارقاسىندا كۇش قۋات الىپ، ەمدەلىپ شىقتىم. كوپ راحمەت. قازىر دە سىرقاتتانىپ جاتقان، قينالىپ جاتقان جاندار بار. سولاردىڭ بارشاسى امان ەسەن شىعادى دەپ سەنەمىن. سەبەبى وعان سەنۋ كەرەك. كونبەۋ كەرەك، جەڭۋ كەرەك. ءبىز ودان كۇشتىمىز دەپ ساناساڭىزدار بارلىعىن جەڭەمىز. ءبىز كوپ نارسەنى جەڭىپ كەلە جاتقان باتىر بابالاردىڭ ۇرپاعىمىز. قۇداي بۇيىرتسا، بۇدان دا وتەمىز، دەدى ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى.سونىمەن قاتار ەلباسى بۇگىنگى تۋعان كۇنىنە وراي بۇكىل دۇنيەجۇزىنەن، قازاقستاننىڭ تۇكپىر تۇكپىرىنەن قۇتتىقتاۋلار مەن ىزگى تىلەكتەر الىپ، وقىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى. قۇتتىقتاۋ جولداعان بارلىق شەت مەملەكەتتەردىڭ باسشىلارىنا، قايراتكەرلەرى مەن ساياساتكەرلەرىنە جانە قازاقستاندىقتارعا راحمەتىن ايتقان تۇڭعىش پرەزيدەنتى بارشاعا شىن كوڭىلىنەن ۇلكەن تابىس، باقىت تىلەيتىندىگىن جەتكىزدى.ەلىمىز امان، جۇرتىمىز تىنىش بولسىن! بۇل ناۋبەتتەن دە وتەمىز. ەرتەڭگى كۇنى ءجۇزىمىز جارقىن بولىپ، تالاي كەزدەسەتىن بولامىز، دەدى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ.ايتا كەتەيىك، ەلباسىنىڭ كوروناۆيرۋستان اۋىرىپ جاتقان قازاقستاندىقتاردىڭ بارلىعىنا امان ەسەن جازىلىپ شىعۋىنا تىلەكشى ەكەندىگىن بىلدىرگەن ۆيدەونى ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى ايدوس ۇكىباي پاراقشاسىندا جاريالاعان ەدى.
خەلقئارا جىنايى ئىشلار سوتى خىتاي ھۆكۈمىتى ئۈستىدىن قىلىنغان ئەرىزنامىنى قوبۇل قىلدى خەۋەر ۋە تەتقىقات خەۋەر مەركىزى ئەركىن كىلەچەك ئۈچۈن!10 ئىيۇل 2020رەسىملەر, سەھىپە ئايرىلمىغان, كىشىلىك ھۇقۇق, ماقالە مۇھاكىمەغولام ئوسمان ئەپەندى پىرىزدىنتلىكىدىكى شەرقىي تۈركىستان سۈرگۈندى ھۆكۈمىتى ۋە سالىھ خۇدايار باشچىلىقىدىكى شەرقىي تۈركىستان ئويغىنىش ھەرىكىتى گوللاندىيەد دەنھاخ شەھرىدىكى خەلقئارا جىنايى ئىشلار سوتىقا خىتاي ئۈستىدىن قىلىنغان ئەرىزنامە قوبۇل قىلىندى. مەزكۇر خەۋەر ۋال كوچىسى، نىيويورك ۋاقتى قاتارلىق داڭلىق گىزىتلەردە ئىلان قىلىندى!مەزكۇر ئەرىزنامىنى ئەنگىلىيەلىك ئادۋۇكات روندىي دىكسون تەييارلىغان بولۇپ، ئەرىزنامىدە خىتاينىڭ ئىنسانىيەت قارشىلىق ۋە ئىرقىي قىرغىنچىلىق جىنايىتى ئۈستىدىن شىكايەت قىلىنغان. 80 بەتلىك بۇ ئەرىزنامىدە 30 غا يىقىن خىتاي ئەمەلدارلىرىنىڭ ئىسىم تىزىملىكىمۇ بار. ئەرىزنامىدە قىرغىنچىلىق، كەڭ كۆلەملىك تۇتقۇن قىلىش، تۇغۇت چەكلەش، ئانابالىنى ئايرىۋىتىش، ئۇيغۇر تىلىنى مەكتەپلەردە چەكلەش، سەۋەبسىز قولغا ئىلىش ۋە قىيىنقىستاققا ئىلىش، ئۇيغۇرلارنى قاتتىق نازارەت ئاستىغا ئىلىش، ئىسلامغا دۈشمەنلىق قىلىش، ئىچكى ئەزا سودىسى قاتارلىق جىنايەتلىرى سۆزلەنگەن.خىتاي گەرچە خەلقئارا جىنايى ئىشلار سوتىغا ئىمزا قويغان دۆلەتلەر قاتارىدىن بولمىسىمۇ، بىراق خىتايغا ئۇيغۇرلارنى قايتۇرىۋەتكەن كامبودژا ۋە تاجىكىستان ئىمزا قويغان بولۇپ، بۇ ئارقىلىق خىتاينىمۇ ئەرىزگە چاتقان. مەزكۇر ئەرىزنامە يەنە بىرمانىڭ مۇسۇلمانلار مەسىلىسىنى ئۈلگە قىلغان بولۇپ، بىرما گەرچە ئىمزا قويغان دۆلەتلەر قاتارىدىن بولمىسىمۇ، بىراق ئۇلارنىڭ قىرغىنچىلىقىدىن قىچىپ، بىنگالغا قىچىپ بارغان. بىنگال بۇ كىلىشىمگە ئەزا دۆلەتلەردىن بولغاچ، ئۆتكەن يىلى بىرما باش مىنىستىرى سوتقا تارتىلغان ئىدى.ئۇيغۇر ئاگىنتلىقى نامىدىن مەزكۇر ئەرىزنامىنىڭ ئۇتۇق قازىنىپ، خىتاي ھۆكۈمىتىنى سوتقا ئېلىپ چىقىشى ۋە جىنايىتىنىڭ بىكىتىلىشىگە تىلەكداشمىز! بۇ ئەرىزگە كۈچ چىقارغان ھەممەيلەنگە سەمىمىي تەشەككۈر بىلدۈرىمىز!ئۇيغۇر ئاگېنتلىقىدىن ئېلىندى.
قازاقتىڭ ءانىن، ۇلتتىق كيىمىن مازاق ەتكەندەرگە استانا ءتورىن بەرمەكبۇ نە مازاق؟ 4185 4 پىكىر 24 مامىر, 2017 ساعات 13:33ورىس تەلەەفيرىنىڭ قوقىسحاناسى سانالاتىن تنت ارناسى قازاق ءانىن مازاق ەتتى. اسىرا ايتىپ، بالە قۋعانىمىز ەمەس. جاقىندا رەسەيلىك تنت ارناسىنداعى باعدارلاماسى قازاق ءانىن ءاجۋالاپ، ۇلتتىق كيىمدى قورلايتىن ءازىل كورسەتتى.بوقاۋىز سوزدەردى بەيپىل ايتىپ، بەيادەپ اندەر ورىندايتىن دەيتىن توپ پسەۆدوانشىلەر توبى تنت ساحناسىندا قازاق ءانى دە ايتىلۋى كەرەك دەگەندى سىلتاۋراتىپ، ۇلتارالىق ارازدىقتى تۋدىراتىن ساياسي پروپاگاندا جاسايدى.ءسويتىپ، ەسىمسويى قازاققا جات سىڭىلدىق تارانباەۆ دەيتىن قازاق جىگىتىن ساحناعا شىعارىپ، تۇسىنىكسىز تىلدە ءان ايتقىزادى. بۇل ۋاقتا وزدەرى قازاقتىڭ ۇلتتىق كيىمىن كيىپ، ەكىنشى پلاندا ەربەڭدەپ جۇرەدى. ماقامىنداعى بۇل ءازىلدىڭ اراسىندا قىزتەكەلىكتى اشىق ناسيحاتتايتىن توبى: سىڭىلدىق ەسكى قازاق تىلىنەن اۋدارعاندا تارانباەۆ دەيتىڭ باي مۇنايشىنىڭ ۇلى دەگەندى بىلدىرەدى. پاشا، تى قازاقستاندا دا جاقسى كورەدى. ال مىنا ساحنادا تەك ورىس انشىلەرى عانا ونەر كورسەتەدى. سوندىقتان ءبىز وزىمىزگە تيەسىلى ەفير ۋاقىتىن قازاقستانرەسەي قارىمقاتىناسى جولىندا قۇربان ەتتىك دەيدى.وتكەن جىلى ناتونىڭ جانىنان قۇرىلعان زەرتتەۋ ورتالىعى ورىس تەلەەفيرىندەگى ويىنساۋىق باعدارلامالارىنا تالداۋ جاساپتى. زەرتتەۋ ناتيجەسىندە، رەسەيلىك ءبىرسىپىرا تەلە باعدارلامالارداعى ويىنساۋىق باتىس ەدەرى باسشىلارىن، ناتو مەن ۋكرايناداعى، تۇركياداعى، قىتاي مەن قازاقستانداعى ساياسي جاعدايلاردى سىنايتىن، كەلەمەجدەيتىن ساياسي ازىلدەرگە تولى بولىپ شىققان.وعان قوسا، فوربس جۇرگىزگەن زەرتتەۋ بويىنشا، رەسەيلىك كۆن باعدارلاماسى كرەملدىڭ نەگىزگى ساياسي پروپاگانديسى بولىپ شىقتى. كوبىنە كوپ دەزينفورماتورلىقپەن اينالىساتىن ورىس تەلەەفيرى قاتاڭ باقىلاۋدا ەكەنى بەلگىلى. ال كوپشىلىك ءسۇيسىنىپ كورەتىن كۆن ويىندارى كگب ارنايى جوباسى نەگىزىندە قايتا اشىلعانى بەلگىلى بولدى.ءبىز نەگە كۆن تۋرالى ءسوز قوزعادىق. ويتكەنى رەسەيلىك كۆنءنىڭ جازعى كۋبوگىن ساراپقا سالاتىن فەستيۆال استانادا وتەدى.كەرەك دەرەك، سوڭعى ونشاقتى جىلدىڭ شەگىندە قازاقستان قۇراماسى الەكساندر ماسلياكوۆتىڭ ويىنىنا تۇراقتى قاتىسقانىمەن، بىردەءبىر رەت جەڭىمپاز اتانعان جوق. كۆن ويىندارى تاريحىنا كوز جۇگىرتسەك، فەستيۆالدىڭ باس جۇلدەسى كرەمل اۋارايىنا قاراي تاراتىلىپ وتىرادى. ال باس قازى كونستانتين ەرنەست دەيتىن تمدداعى ءنومىرى ءبىرىنشى دەزينفورماتور.ءبىر قىزىعى استانالىق شەندىلەر وزگە ەمەس، ءدال وسى پروكرەملدىڭ پروپاگانديستەرىنىڭ ارزانقول ازىلدەرىنە اۋەس بولىپ شىقتى. ولاي دەيتىنىمىز، جاڭاعى استانادا كەش وتكىزبەك. ارنايى شاقىرتۋ الىپ، ەنەرگيا حولل سارايىندا ءازىل وينايتىن رەسەيلىك سايقىمازاقتار بۇعان دەيىن دە حالىقارالىق ساياساتتاعى وزگەرىستەردى كەلەمەجدەيتىن ازىلدەر كورسەتىپ، باتىس ەلدەرى ليدەرلەرىن اشىق اجۋالاعانتىن.ال ءبىزدىڭ كەيبىر شۇيكەباس شەندىلەر شاتاققۇمار ارنانىڭ شالبارسىز ارتىستەرىن اسپەتتەمەك.وسىعان دەيىن استاناعا جالاڭ اياق، جالاڭ بۇت ءجۇرىپ ءان سالاتىن باربادوستىڭ بادەندى بيكەشى رياننا كەلەدى دەپ كۇتكەن.وتكەن جولى ورىس تەلەەفيرىنىڭ توسەكتەگى تەورەتيگى ۆلاديمير سولوۆەۆ كەلىپ كەتتى.بۇلاردىڭ بارلىعى دەرلىك تەگىن كەلىپ، قازاقتى جارىلقاپ جاتقان جوق. ارنايى الدىرتقاندىقتان، قىرۋار قارجى الىپ قايتادى.ءبىزدىڭ جالقى سۇراق: قازاقتىڭ ءانىن، ۇلتتىق كيىمىن مازاق ەتكەندەرگە استانا ءتورىن بەرمەك پە؟ قر مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى باس بولىپ، بوقاۋىز سوزدەردى بەيپىل ايتاتىن پەن گوموسەكۋاليزمدى اشىق دارىپتەيتىن توبىنا ءتيىستى شارا قولدانۋ كەرەك!
مايكېل جوسېفسون مۇنداق دەيدۇ: ئەگەر مۇشۇ بىر تال كىچىككىنە گۈل قۇياش نۇرىغا ئېرىشىش ئۈچۈن بىر يول تاپالىغان بولسا، سىزمۇ شۇنداق قىلالايسىز. قەتئىي داۋاملاشتۇرۇش روھىنىڭ كۈچقۇدرىتىنى ھەرگىزمۇ تۆۋەن مۆلچەرلىمەڭ.ئادەتتىكى كىشىلەردەك كۆرۈنىدىغان بەزى ئادەملەرنىڭ ئۇلۇغۋار ئىشلارنى ۋۇجۇتقا چىقىرالىشىغا سەۋەب بولىدىغان نەرسە نېمە؟ ئۇ بولسىمۇ قايناق ھېسسىيات ياكى قاتتىق ئىنتىلىش دىن ئىبارەت. بىر باشلامچى ياكى لىدېرنىڭ ھاياتىدا ھېچقانداق نەرسە قاتتىق ئىنتىلىشنىڭ ئورنىنى ئالالمايدۇ.تۆۋەندىكى قاتتىق ئىنتىلىش ھەققىدىكى تۆت ھەقىقەتكە قاراپ چىقىپ، ئۇلارنىڭ سىزگە قانداق پايدىلارنى يەتكۈزەلەيدىغانلىقى ھەققىدە ئويلىنىپ بېقىڭ:1. قاتتىق ئىنتىلىش نەتىجە يارىتىشنىڭ بىرىنچى قەدىمى. سىزنىڭ ئارزۇيىڭىز سىزنىڭ ئاخىرقى مەنزىلىڭىز ياكى تەقدىرىڭىز نى بەلگىلەيدۇ. ئادەتتىن تاشقىرى ھاياتنى ياشىغان ھەربىر ئادەم ئۇلۇغۋار ئارزۇغا ئىگە ئادەمدۇر. ھەممە ساھەلەر ئۈچۈن ئورتاق بولغان مۇنداق بىر ھەقىقەت بار: ئاجىز تىلەك كىشىنى ئاجىز نەتىجىگە ئېرىشتۈرىدۇ. بۇ خۇددى بىر تال كىچىك ئوت پەقەت كىچىك ئىسسىقلىقنىلا پەيدا قىلالىغانغا ئوخشاش. سىزدىكى ئوت قانچىكى كۈچلۈك بولىدىكەن، سىزدىكى تىلەكمۇ شۇنچە چوڭ بولۇپ، سىز ئېرىشەلەيدىغان نەتىجىلەرمۇ شۇنچە زور بولىدۇ.2. قاتتىق ئىنتىلىش سىزنىڭ ئىرادىڭىز نىمۇ ئاشۇرىدۇ. قاتتىق ئىنتىلىشنىڭ ئورنىنى ئالالايدىغان باشقا بىرەر نەرسە يوق. ئۇ سىزنىڭ ئىرادىڭىزنىڭ يېقىلغۇسىدۇر. ئەگەر سىز مەلۇم بىر نەرسىنى يېتەرلىك دەرىجىدە قاتتىق ئىستەيدىكەنسىز، ئۇنىڭغا ئېرىشىش ئۈچۈن زۆرۈر بولغان ئىرادىنى تاپالايسىز. ئاشۇنداق ئارزۇغا ئىگە بولۇشنىڭ بىردىنبىر ئۇسۇلى ئۆزىڭىزدە بىر خىل قاتتىق ئىنتىلىشنى يېتىلدۈرۈشتىن ئىبارەت.3. قاتتىق ئىنتىلىش سىزنى ئۆزگەرتىدۇ. ئەگەر سىز باشقىلارنىڭ سىز توغرىسىدىكى چۈشەنچىسى بويىچە ئىش تۇتماي، ئۆزىڭىزنىڭ قاتتىق ئىنتىلىشى بويىچە ئىش تۇتىدىكەنسىز، چوقۇم كۆڭلىڭىزگە پۈككەن ئارزۇلارغا ئۆزىڭىزنىڭ بارلىقىنى تېخىمۇ تولۇق ئاتا قىلغان، تېخىمۇ زور نەتىجىلەرنى ياراتقان بىر ئادەم بولۇپ چىقالايسىز. شۇنىڭ بىلەن سىز باشقىلارغا تېخىمۇ زور تەسىر كۆرسىتەلەيسىز. ئەڭ ئاخىرىدا سىزدىكى قاتتىق ئىنتىلىشنىڭ باشقىلارغا كۆرسەتكەن تەسىرى سىزنىڭ كىشىلىك خاراكتېرىڭىزنىڭ تەسىرىدىنمۇ زور بولىدۇ.4. قاتتىق ئىنتىلىش ئەسلىدە مۇمكىن ئەمەس دەپ قارالغان ئىشلارنى مۇمكىنلىككە ئىگە قىلىدۇ. ئىنسانلار مۇنداق يارىتىلغان: بىر نەرسە سىزنىڭ روھىڭىزغا ئوت تۇتاشتۇرغاندا، ئەسلىدىكى مۇمكىنسىزلىك غايىب بولىدۇ. يۈرىكىڭىزدىكى بىر تال ئوت ھاياتىڭىزدىكى ھەممە ئىشلارنى يۈكسەلدۈرىدۇ. قاتتىق ئىنتىلىش ياكى قايناق ھېسسىياتقا ئىگە لىدېرلارنىڭ ناھايىتى ئۈنۈمدار كېلىشىدىكى سەۋەب ئەنە شۇ. ئىنتايىن كۈچلۈك ئىنتىلىشقا ئىگە، ئەمما ماھارەتكە ئۇنچىۋالا باي ئەمەس بىر لىدېر ناھايىتى ماھارەتلىك، ئەمما قاتتىق ئىنتىلىشقا ئىگە ئەمەس يەنە بىر لىدېرغا قارىغاندا بەكراق نەتىجىلىك كېلىدۇ.يۇقىرىدىكى ئىككىنچى مەزمۇن مەن نەتىجىلىك ئۇيغۇرلار 9 دېگەن ماقالەمدە تونۇشتۇرغان جون ماكسىۋېل . نىڭ ماكسىۋېل كۈنلۈك ئوقۇشلۇقى دېگەن كىتابىنىڭ 39بېتى 3فېۋرال كۈنىدىكى مەزمۇن بولۇپ، ئۇنىڭ تېمىسى ئۆزىڭىزنىڭ قايناق ھېسسىياتىنى ئۆستۈرۈڭ دىن ئىبارەت.مەن ھازىرغىچە نەتىجىلىك ئۇيغۇرلار دېگەن تېما ئاستىدا تونۇشتۇرغان 43 قېرىندىشىمىزنىڭ ۋە ئۆزۈمنىڭ ھازىرقىدەك بىر ھالەتكە كېلىش ئۈچۈن قانداق قىلغانلىقىنى يۇقىرىدىكى ئىككى مەزمۇن بىلەن سېلىشتۇرۇپ كۆرىدىغان بولساق، ئاساسەن ئۇلارنىڭ ھەممىسى يۇقىرىدىكى بىر تال كىچىك گۈلدەك بوشاشماي تىرىشىپ، ئۆزلىرى ئۈچۈن يول ئاچقانلىقىنى ھەمدە باشتىنئاخىر ئۆزلىرى ئارزۇ قىلغان ئىشقا قاتتىق ئىنتىلىش روھى بىلەن ئۆزىنىڭ بارلىقىنى ئاتىغانلىقىنى بايقايمىز. بۇ قېتىم مەن ئاشۇنداق قېرىنداشلارنىڭ يەنە بىر يېڭى مىسالىنى تونۇشتۇرىمەن. بۇ قېتىم تونۇشتۇرىدىغان ئۇكىمىز مەن ھازىرغىچە تونۇشتۇرغان 44قېرىندىشىمىز بولۇپ، تۆۋەندىكى مەزمۇننى ھازىر تۈركىيەدە ئوقۇۋاتقان ئىنىمىز ھەسەنجان تەييارلاپ بەردى. مەن مۇشۇ پۇرسەتتىن پايدىلىنىپ ھەسەنجان ئۇكىمىزغا چىن كۆڭلۈمدىن رەھمەت ئېيتىمەن. دېمەك، نەتىجىلىك ئۇيغۇرلار دېگەن تېمىدا يوللىنىلىدىغان مەزمۇننى مەن ئەمەس، تونۇشتۇرۇلىدىغان قېرىندىشىمىز ئۆزى ئەمەس، يەنە بىر، ياكى 3قېرىندىشىمىز تەييارلىسىمۇ بولىۋېرىدۇ. مەن قولىدىن مۇشۇنداق ئىش كېلىدىغان باشقا قېرىنداشلارنىڭمۇ ماڭا ياردەم قىلىشىنى، ئۆزلىرى تونۇيدىغان نەتىجىلىك ئۇيغۇرلارنىڭ ئەھۋالىنى يېزىپ چىقىپ، ماڭا يوللاپ بېرىشىنى سورايمەن. رەسمىي مەزمۇننى ئەمدى باشلايمەن.ئېغىز بوشلۇقى دوختۇرى ئابدۇكېرىمجان توختى تۈركىيەئابدۇكېرىمجان توختى 1977يىلى 9ئاينىڭ 1كۈنى قاراماي شەھرىدە تۇغۇلغان. كېيىن ئائىلىسىنىڭ خىزمەت مۇناسىۋىتى سەۋەبىدىن پوسكام نېفىتلىكىگە كۆچۈپ كەلگەن. باشلانغۇچ ۋە ئوتتۇرا مەكتەپلەرنى پوسكام نېفىتلىكىدە تاماملىغان. 1993يىلى ئۇيغۇر ئاپتونۇم رايونلۇق مائارىپ نازارىتى تۇنجى قاراردىكى ئىچكىرى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپنى تەسىس قىلىپ، نېفىتلىك رايونلىرىدىنلا ئوقۇغۇچى قوبۇل قىلغاندا، ئابدۇكېرىمجان شۇ يىلى تۇنجى قارار ئىچكىرى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپكە قوبۇل قىلىنىپ، نەنجىڭ پىداگوگىكا ئىنىستىتۇتىنىڭ تولۇق ئوتتۇرا مەكتىپىدە خىتاي تىلىدا تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپنى تاماملىغان. شۇنداقلا 1996يىللىق ئالىي مەكتەپكە قوبۇل قىلىنىش ئىمتىھانىدا ئاپتونۇم رايون بويىچە بەشىنچى، جەنۇبىي ئۇيغۇر دىيارى رايونى بويىچە بىرىنچى ئوقۇغۇچى بولۇپ، مەركىزىي مىللەتلەر ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تەييارلىق بۆلۈمىگە قوبۇل قىلىنغان. مېدىتسىنا كەسپىدە ئوقۇش ئارزۇسى كۈچلۈك بولغان ئابدۇكېرىمجان تەييارلىقنى تاماملىغاندىن كېيىن، خىتاي ئۆلكىلىرىدە ياخشى بىر مېدىتسىنا ئۇنىۋېرسىتېتىنى تاللاش ئىمكانىيىتىگە ئىگە بولالمىغانلىقى ئۈچۈن، نومۇرى ئىچكىردىكى داڭلىق ئۇنۋېرسىتېتلارغا كىرىشكە يەتكەن بولسىمۇ، تېبابەت كەسپىدە ئوقۇش ئارزۇسى بويىچە شىنجاڭ تېببىي ئۇنىۋېرسىتېتى داۋالاش كەسپىنىڭ تولۇق كۇرس ئوقۇشىغا كىرگەن.شىنجاڭ تىببىي ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئوقۇش جەريانىدا دىيارىمىزدىكى ئېغىز بوشلۇقى كېسەللىكلىرى ساھەسىدە كۆزگە كۆرۈنگەن شەخس ئادالەت قاسىمى خانىم ئەخمەتجان قاسىمىنىڭ قىزى بەرگەن ئېغىز بوشلۇقى كېسەللىكلىرى دەرسى ئابدۇكېرىمجاننى ئۆزىگە قاتتىق جەلپ قىلىۋالغان. ئۇ ئۆزىنىڭ قىزىقىشى بويىچە تولۇق كۇرسنىڭ ئىككىنچى يىلى ئادالەت قاسىمىنىڭ باشچىلىقىدا شىنجاڭ تېببىي ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئېچىلغان تۇنجى قارار ئېغىز بوشلۇقى كېسەللىكلىرى كەسپىگە ئالمىشىپ، پۈتۈن ۋۇجۇدى بىلەن ئوقۇشقا كىرىشىپ كەتكەن.ئۇ ئوقۇش داۋامىدا ئۆزىنىڭ كەسپىي دەرسلىرىنى قېتىرقىنىپ ئۆگەنگەندىن باشقا، ئىنگلىز تىلى بىلمەي تۇرۇپ لاياقەتلىك دوختۇر بولالمايدىغانلىقىنى تونۇپ يېتىپ، ئىنگلىز تىلىنىمۇ تىرىشىپ ئۆگەنگەن ھەمدە 2001يىلى ئالىي مەكتەپ ئىنگلىز تىلى دەرىجە ئىمتىھانىدا 4دەرىجىدىن ۋە 6دەرىجىدىن ئۆتكەن. شۇنداقلا 2003يىلى ئىمتىھانىدا 577 نومۇر ئالغان.ئۇ تولۇق كۇرسنى پۈتتۈرگەندىن كېيىن، ئەنگلىيەنىڭ مىدىلسېكس ئۇنىۋېرسىتېتىدا ئاممىۋى سەھىيە كەسپىدە ئوقۇش پۇرسىتىگە ئېرىشكەن. ئەمما ئېغىز بوشلۇقى كېسەللىكلىرى كەسپىدە ئوقۇش ئارزۇسى كۈچلۈك بولغانلىقتىن، ئەنگلىيەگە بېرىشتىن ۋاز كەچكەن.ئابدۇكېرىمجان 2005يىلى ئوقۇش ئىستىكىدە تۈركىيەگە كەلگەن. تۈركىيەگە كەلگەندىن كېيىن بىر تەرەپتىن تىل ئۆتكىلىدىن ئۆتۈش ئۈچۈن قاتتىق تەييارلىق قىلغان بولسا، يەنە بىر تەرەپتىن ئۆز كەسپىدە ئۆرلەپ ئوقۇش پۇرسىتىنى ئىزدىگەن. ئەينى ۋاقىتتا تۈركىيەگە كەلگەن ئۇيغۇرلاردىن دوختۇرلۇق سالاھىيىتىگە ئېرىشكەنلەر يوق بولۇپ، بۇنىڭغا ئۇرۇنۇپ باققانلار ئۇنىڭغا تۈركىيەدە دوختۇرلۇق سالاھىيىتىگە ئېرىشىشنىڭ مۇمكىن بولمايدىغانلىقىنى ئېيتقان. بۇ ئىشلاردىن خەۋەر تاپقان ئابدۇكېرىمجان توختى بىر مەھەل قاتتىق ئۈمىدسىزلەنگەن.ئەمما كىچىكىدىنلا ئىزچىل ياخشى ئوقۇغان ئابدۇكېرىمجان ئۆزىنىڭ ئەينى يىللاردىكى ئوقۇش نەتىجىسىنىڭ ياخشىلىقىنى ۋە بۈگۈنگىچە ئوقۇش داۋامىدا قاتمۇقات قىيىنچىلىقلار ۋە ئىمتىھانلاردىن مۇۋەپپەقىيەتلىك ئۆتكەنلىكىنى ئويلاپ، قەلبىدە ئىشەنچ پەيدا بولغان. شۇنداقلا كەسىپكە بولغان ئىشتىياقى ئۇنى داۋاملىق ئالدىغا قاراپ مېڭىشقا ئۈندىگەن. شۇنداق قىلىپ 2006يىلى تۈركىيەدىكى ئۇنىۋېرسىتېتلارغا كىرىش ئۈچۈن بېرىلىدىغان ئىمتىھانلاردىن ت ج س ئىمتىھانىدا ئۆزى ئوقۇغان سىنىپىدا نەتىجىسى بىرىنچى بولۇپ، غازى ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تېببىي پەنلەر فاكۇلتېتى چىش كېسەللىكلەر بۆلۈمىنىڭ ئېغىز بوشلۇقى غەيرىلىيكىنى تۈزەش ئىلمى , غا دوكتورلۇق ئوقۇشقا كىرگەن. شۇنى چۈشەندۈرۈپ ئۆتۈپ كېتىشىمىز زۆرۈركى، تۈركىيەدىكى مائارىپ سىستېمىسىنىڭ پەرقلىق بولۇشى تۈپەيلىدىن، تۈركىيەدە تېببىي كەسپلەردە باكلاۋۇرلۇققا ئوقۇشقا كىرگەن ئوقۇغۇچىلار بىۋاسىتە ماگىستىرلىق ئۇنۋانى بىلەن پۈتتۈرۈپ چىقىدىغان بولغاچقا ، ۋەتەندە تېببىي ئۇنىۋېرسىتېتلاردا باكالاۋۇرلۇقنى پۈتتۈرگەن ئوقۇغۇچىلار تۈركىيەدە بىۋاسىتە دوكتورلۇق ئوقۇشقا كىرىدۇ.ئوقۇش داۋامىدا گەرچە ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار تۈرك تىلىنى ياخشى بىلگەندەك قىلسىمۇ، ئاكادېمىك سەۋىيەدە دەرس ئوقۇش ئاسانغا توختىمايدۇ. ئۇ بىر تەرەپتىن تىل جەھەتتىكى سەۋىيەسىنى ئاشۇرۇشقا تىرىشسا، يەنە بىر تەرەپتىن كەسپىي دەرسلىرىنى قېتىرقىنىپ ئۆگىنىدۇ. ئىقتىسادىي جەھەتتىكى قىيىنچىلىقلىرىنى ئەنقەرە شەھىرىنىڭ ئەتىراپىدىكى ناھىيەلەردىكى دوختۇرخانىلاردا كېچىلىك سىمېنىدا تۇرۇش ئارقىلىق قامدايدۇ.ئۇ ئەينى ۋاقىتلاردىكى قىيىنچىلىقلارنى ئەسلەپ مۇنداق دەيدۇ: مەكتىپىمدىن 40 كىلومېتىر يىراقلىقتىكى دوختۇرخانىلارغا بېرىپ، كېچىلىك سىمېنىدا تۇراتتىم. كېچىلىك سىمېنىدا بىمارلارنىڭ كېسەللىك ئەھۋالىنى كۆزىتىش ۋە بىر قىسىم داۋالاشلارنى قىلغاندىن كېيىن، ئۆزۈمنىڭ دەرسلىرىنى تەييارلىمىسام بولمايتى. شۇڭا كېچىدە ئاران ئىككىئۈچ سائەت ئۇخلاشقا مەجبۇر ئىدىم. ئەتىسى تاڭ سەھەردە ئاپتۇبۇس بىلەن ئۆرە تۇرۇپ دېگۈدەك مەكتىپىمگە قايتاتتىم. ھەتتا ئاپتوبۇسنىڭ تۇتقۇچىغا ئېسىلىپ ئۇخلاپ قالاتتىم. قىش كۈنلىرى ئەنقەرەدە ئاجايىپ سوغۇق بولۇپ كېتەتتى. تاپقان پۇلۇم يېمەكئىچمەككىلا يېتىدىغان بولغاچقا، ھەتتا ئۆينى ئىسسىتىشقا گازمۇ سېتىۋالالمايتتىم. ئولتۇرىدىغان ئۆيىمىز كونا بولغاچقا بەك سوغۇق ئىدى. بەزىدە بۇنداق جاپا تارتقاندىن ئوقۇماي تەرجىمانلىق قىلايمۇيە، دەپ ئىككىلىنىپ قالغان ۋاقىتلىرىممۇ بولدى. چۈنكى تەرجىمانلىق قىلغاندا پۇلنى ئاسان تاپقىلى بولاتتى. شۇنداق ۋاقىتلاردا ئۆزۈمگە: سەن تۈركىيەگە تەرجىمانلىق قىلغىلى كەلگەنمىدىڭ ياكى دوختۇر بولغىلىمۇ؟ دەپ سوئال قوياتتىم. ئەلھەمدۇلىللاھ، ئۇ كۈنلەرمۇ ئۆتۈپ كەتتى.شۇنداق داۋام قىلىش بىلەن بىرگە تۈركىيە بىلەن خىتاينىڭ مائارىپ سىستېمىسىدىكى پەرقلەر تۈپەيلىدىن، تۈركىيەدە تېبابەت كەسىپلىرىدە ئوقۇماقچى بولغان چەتئەللىك ئوقۇغۇچىلار تولۇق كۇرستا ئوقۇغان ئوقۇش تارىخى ۋە نەتىجىسىنى تۈركىيەدە ئېتىراپ قىلدۇرۇش ئىمتىھانىدىن ئۆتمەي تۇرۇپ، تۈركىيەدە دوختۇر بولۇش سالاھىيىتىگە ئىگە بولالمايتى. بۇ دېگەنلىك باكالاۋۇرلۇقتا ئوقۇغان كەسپىي دەرسلىكلەردە بىرمۇبىر تۈركچىدە ئىمتىھان بېرىش دېگەنلىكتۇر. تۈركىيەنىڭ مائارىپ سىستېمىسىنىڭ چەتئەللىك ئوقۇغۇچىلارغا بولغان تەلىپى تۈپەيلىدىن، تېبابەت كەسىپلىرىدە باكالاۋۇرلۇق ۋە ماگىستىر ئاسپىرانتلىقنى تۈركىيەدە ئوقۇمىغان ئوقۇغۇچىلار تۈركىيەدە تېبابەت كەسىپلىرىدە ماگىستىر ئاسپىرانتلىق ۋە دوكتور ئاسپىرانتلىق ئوقۇش ئۈچۈن كەسپىي دەرسلەر ئوخشاش بولمىغان نىسبەتتە تەشكىل تاپقان دەنكلىك ئىمتىھانغا قاتنىشىش تەلەپ قىلىنىدۇ. مەزكۇر ئىمتىھان دىيارىمىزدىكى گە ئوخششىپ كېتىدۇ. بۇ ئىمتىھانغا قاتنىشىپ باققان تۈركىيەدىكى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار بىردەك مەزكۇر ئىمتىھاننى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ تۈركىيەدە دوختۇر بولۇشنىڭ ئەڭ قىيىن تەرىپى، دەپ قارايدۇ. چۈنكى بۇ ئىمتىھان بارلىق كەسپىي دەرسلەردىن ئېلىنىدىغان بولۇپ، كەسپىي دەرسلەرنىڭ ئەڭ قىيىن نۇقتىلىرىدىن تەشكىل تاپىدۇ. نۆۋەتتە تۈركىيەدە بۇ ئىمتىھاندىن ئۆتكەن ئۇيغۇرلارنىڭ سانى ئونغا بارمايدۇ. ھازىرغىچە تۈركىيەدىكى ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلاردىن ئونغا يەتمەيدىغان ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۆتكەنلىكى مەلۇم بولغان قىيىنلىق دەرىجىسى يۇقىرى بۇ ئىمتىھاندىن ئابدۇكېرىمجان تۇنجى بولۇپ ئۆتۈپ، دوختۇر بولماقچى بولغان ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلار ئۈچۈن يول ئاچىدۇ.تۈگىمەس ئىمتىھانلار ئابدۇكېرىمجاننى مەغلۇپ قىلالمايدۇ. ئەكىسچە ئۇنى تېخىمۇ قەيسەر، تىرىشچان قىلىپ تاۋلاپ چىقىدۇ. ئۇنىڭ تۈركىيەدىكى ھاياتى ئاساسەن ئۆگىنىش ۋە ئىمتىھان بېرىش بىلەن ئۆتىدۇ. ئائىلە، پەرزەنت ۋە تۇرمۇش بېسىملىرى ئۇنى چارچىتىپ تۇرسىمۇ، ئۇنىڭ ئوقۇش نەتىجىسى ياخشى بولغاچقا تۈركىيەنىڭ تۈبىتاك دىيارىمىزدىكى پەنلەر ئاكادېمىيسىگە ئوخشاش ئورگاندىن ئوقۇش مۇكاپاتىغا ئېرىشىدۇ. ئۇنىڭ تىرىشچانلىق روھىدىن يېتەكچى ئوقۇتقۇچىسى قاتتىق تەسىرلىنىپ، مۇساپىر ھاياتىدىكى سىردىشىغا ئايلىنىدۇ ۋە دەرسخانىدا ئوقۇتقۇچى بولۇشتىن باشقا، تۇرمۇش ۋە باشقا ئىشلىرىغىمۇ قولىدىن كېلىشىچە ياردەمدە بولىدۇ. دوكتورلۇق دىسسېرتاتسىيەسى غەلىبىلىك تاماملانغاندا، يېتەكچى ئوقۇتقۇچىسى مەتىن ئەپەندى: ئوغلۇم، سەن شۇنچە ئۇزاقتىن كېلىپ، باشقا بىر تىلدا مۇشۇنداق ئىلمىي ئەمگەكلەرنى قىلدىڭ، ساڭا ئاپىرىن. ئۇيغۇر دىيارىدىن ساڭا ئوخشاش ياخشى ئوقۇيدىغان ئوقۇغۇچىلار كەلسە، بىز قولىمىزدىن كېلىشىچە ئۇلارغا ياردەم بېرىمىز دەيدۇ. شۇنداق قىلىپ 2013يىلى ئاز كەم يەتتە يىلدا دوكتورلۇقنى تاماملاپ، تۈركىيەدە دۆلەت ئېتىراپ قىلغان تۇنجى دوكتورلۇق ئۇنۋانىدىكى ئۇيغۇر دوختۇر بولۇپ قالىدۇ.ئۇ ھازىر ئۈچ ئامبۇلاتورىيەدە مۇتەخەسسىسلىك سالاھىيىتى بىلەن كېسەل كۆرىدۇ. بۇنىڭ ئىچىدىكى بىرىنى ئۇ ئۆز سەرمايىسى بىلەن شېرىكلىشىپ ئاچقان بولۇپ، 2015يىلى 5ئايدا تۈركىيەنىڭ كىر شەھىرىدە ئىش باشلىدى. كىر شەھىرىدە ئېچىلغان ئامبۇلاتورىيەنىڭ ئېچىلىش مۇراسىمىغا مەزكۇر شەھەرنىڭ شەھەر باشلىقى ۋە پارلامېنت ئەزاسى ئالاھىدە قەدەم تەشرىپ قىلدى ۋە لېنتا كېسىپ تەبرىكلىدى.بىز ئۇنىڭدىن: بىزنىڭ نۇرغۇن سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن ئارىسالدى بولۇۋاتقان، مۇۋەپپەقىيەت قازىنىش يولىدا ئىزدىنىۋاتقان، نۆۋەتتىكى ئالاھىدە شارائىتلىرىمىزدا چىقىش يولى تاپالماي، روھىي جەھەتتىن مەدەت ۋە ئىلھام بېرىشلەرگە تەشنا بولىۋاتقان ياشلىرىمىزغا دەيدىغان سۆزلىرىڭىز بارمۇ؟ دەپ سورىغىنىمىزدا، ئۇ مۇنداق دېدى: بىز ئۇيغۇرلار ئەقىللىق. بىز ئەقلىي قابىليەتتە باشقا مىللەتلەردىن تۆۋەن ئەمەس. ئاللاھ پۈتۈن ئىنسانلارغا ئەقىلنى ئورتاق ياراتقان. مۇھىم بولغىنى ئۆزلۈكسىز تىرىشچانلىق. ئۆگىنىش ئۈچۈن بىر ئۆمۈرمۇ يەتمەيدۇ. ئىنسان ئۆزىنى بىر نەرسىگە بېغىشلىغاندىلا ئاندىن مەلۇم نەتىجىلەرگە ئېرىشەلەيدۇ.نۆۋەتتە قانداشلىق مۇناسىۋىتى تۈپەيلىدىن تۈركىيە چەتئەلدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ نوپۇسى بىر قەدەر كۆپ بولغان دۆلەت بولۇپ تۇرىۋاتىدۇ. ئۇيغۇر ئوقۇغۇچىلارنىڭ تۈركىيەدە ئالىي مەكتەپلەرگە كىرىش نىسبىتى يۇقىرى بولسىمۇ، بىر مەزگىللىك قىيىنچىلىقلار تۈپەيلىدىن، قىسقا مۇددەتلىك تەرجىمانلىق يولىنى تاللىۋالغان، شۇنداقلا ئوقۇشقا كىرىپ بولۇپ، ھەر خىل سەۋەپلەر تۈپەيلىدىن مەلۇم مەزگىلدىن كېيىن ئوقۇشنى تاشلاۋاتقان ئوقۇغۇچىلىرىمىزمۇ كۆپ. تۈركىيەدىكى سانىمىز كۆپ بولسىمۇ، ئىلمىي ساھەلەردە ئۇتۇق قازانغان ئاكادېمىك دەرىجىسىدىكى قېرىنداشلىرىمىز بەكمۇ ئاز. شۇڭلاشقا بىز بۇ قېرىندىشىمىزدىن ئالاھىدە پەخىرلىنىمىز.ئىنىمىز ئابدۇكېرىمجان ھازىر بەخىتلىك ئائىلىسى ۋە ئىككى ئوماق پەرزەنتى بىلەن تۈركىيەنىڭ ئەنقەرە شەھىرىدە ياشاۋاتىدۇ.2015يىلى 8ئاينىڭ 21كۈنىبۇ خەۋەر 9100 قېتىم كۆرۈلدى
14098 ماتەريال تابىلدىحالىق ايتسا، قالت ايتپايدىكەزەكتەن تىس سايلاۋ وتكىزۋ تۋرالى ۇندەۋ جاريالانعاننان بەرى ساياساتكەرلەر مەن ساراپشىلاردىڭ ۋاجدەرىن وقىپ، تەلەديدار مەن راديو حابارلارىنا قۇلاق ءتۇرىپ كەلەمىز. ەلىمىزدىڭ قاراپايىم تۇرعىندارى دا ءوز پىكىرلەرىن جەتكىزۋدە. وسىنداي كەزەكتەن تىس پرەزيدەنتتىك سايلاۋدىڭ ءمانىسى تۋرالى جانجاقتى ايتىلعان پايىمداۋلار ءوز پىكىرىڭدى تۇيىندەۋگە جول اشادى.كەزەكتەن تىس سايلاۋ بيلىكتىڭ تابىستى ءترانزيتىنىڭ كەپىلى2019 جىلى 9 ساۋىردە بۇكىل حالىق مەملەكەت باسشىسى قاسىمجومارت توقاەۆتىڭ ەل پرەزيدەنتىنىڭ كەزەكتەن تىس سايلاۋىن وتكىزۋ تۋرالى ۇندەۋىن تىڭدادى.تاريحي ءمانى زور شاۆحات وتەمىسوۆۋاقتىلى شەشىم انار جايىلعانوۆايراك ەلەكەەۆ: بۇل سايلاۋدان ەل ۇتادىبەيبىت اتوم قازاقوزبەك قاتىناسىنىڭ جاڭا بەلەسى بولۋى مۇمكىنيادرولىق ەنەرگەتيكانىڭ باستاپقى ەنەرگيا الۋ كوزى ۋران وتىنى. كەڭەس وداعى كەزىندە قازاقستان مەن وزبەكستان تەرريتورياسىندا جۇرگىزىلگەن اۋقىمدى بارلاۋ جۇمىستارى ءىرى ۋران قورلارىن انىقتاۋعا مۇمكىندىك بەردى. 1945 جىلدان باستاپ وسى كۇنگە دەيىن جەر شارىندا شامامەن 2،8 ملن توننا ۋران وندىرىلگەن بولسا، ونىڭ كاناداعا 18، قازاقستان مەن وزبەكستانعا 17 جانە اقشقا 13 تيەسىلى، ال قالعان بولىگى الەمنىڭ باسقا ەلدەرىندە وندىرىلگەن.پرەزيدەنت 14 ءساۋىر، 2019ق.توقاەۆ: قازاقستان مەن وزبەكستاننىڭ ەكىجاقتى ءوزارا ءىسقيمىلى ورتاازيالىق ايماقتىڭ تۇراقتى دامۋىنىڭ ماڭىزدى فاكتورىپرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆ قازاقپارات حالىقارالىق اقپارات اگەنتتىگى مەن ۋزا ۇلتتىق اقپارات اگەنتتىگىنە سۇحبات بەرىپ، وزبەكستان مەن قازاقستان اراسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ قازىرگى جايكۇيى مەن دامۋ كەلەشەگى، قول جەتكىزىلگەن ناتيجەلەرى جايىندا ايتىپ بەردى دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.بەلگىلى جۋرناليست بەكبولات ادەتوۆ دۇنيەدەن وزدىقازاق جۋرناليستيكاسىنىڭ ارداقتى اقساقالى، ەگەمەن قازاقستان گازەتىنىڭ ارداگەرى، تالاي بۋىندى تاربيەلەپ شىعارعان قارىمدى قالامگەر، جامپوز جۋرناليست بەكبولات ادەتوۆ بۇگىن دۇنيەدەن وزدى.اۋىلىم التىن تۇعىرىم ادەبيونلاين كونكۋرسىنىڭ جەڭىمپازدارى ماراپاتتالدىبۇگىن اۋىل حالىقتىقدەموكراتيالىق پارتياسى مەن ادەبيەت پورتالى ۇيىمداستىرعان قالامگەرلەر اراسىنداعى ءداستۇرلى اۋىلىم التىن تۇعىرىم ادەبيونلاين كونكۋرسىنىڭ جەڭىمپازدارى مەن جۇلدەگەرلەرىن ماراپاتتاۋ سالتاناتى ءوتتى. قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتىندە وتكەن ءىسشاراعا سەنات پەن ءماجىلىس دەپۋتاتتارى، ەلىمىزگە بەلگىلى اقىنجازۋشىلار، تىلشىلەر قاتىستى.
يوللانغان ۋاقىت 20170531بۇ يىل 6000دىن ئارتۇق كىشىنى تەشكىللەپ سىرتقا چىقىپ ئىشلەپ كىرىمىنى ئاشۇرۇپ، كەنتتىكى تېخىمۇ كۆپ نامرات ئائىلىنى سىرتقا چىقىپ ئىشلەپ كىرىمىنى ئاشۇرۇشنى پىلانلىدىم. ھازىر ئادەم ئىشلىتىدىغان تۆت چوڭ ئورۇن بىلەن ئالاقىلىشىپ بولدۇم. بۇ يىل 10 ئايغىچە كۆپچىلىككە ئىشلەيدىغان ئىش چىقتى، دېدى 5 ئاينىڭ 20 كۈنى پىچان ناھىيەسىنىڭ لۈكچۈن بازىرى سىركىپ كەنتىدىكى دېھقان يۇنۇس نىياز.44 ياشلىق يۇنۇس نىياز سىركىپ كەنتىدىكى خېلى نامى بار ئەمگەك مۇلازىمەت ۋاسىتىچىسى. 2016 يىلى ئۇ 3000دىن ئارتۇق كىشىنى تەشكىللەپ، ئەتراپتىكى يېزا بازارلارغا بېرىپ ئىشلىدى، ئۇلارنىڭ 90ى سىركىپ كەنتىدە ئارخىپ كارتا تۇرغۇزۇلغان نامرات ئائىلىلەر ئىدى، يۇنۇس نىياز تىرىشىش نەتىجىسىدە، 50 مىڭ يۈەندىن كۆپرەك كىرىم قىلىپ، نامراتلىقتىن قۇتۇلدى.يۇنۇس نىياز سىركىپ كەنتىدىن بولۇپ، ئائىلىسىدىكى بەش جان بىر مو ئۈزۈملۈككە تايىنىپ جان باقاتتى، ئۈچ بالىسىنى ئوقۇتقاچقا، تۇرمۇشى غۇربەتچىلىكتە ئۆتەتتى. 2011 يىلى يۇنۇس نىياز قاتناش ھادىسىسىگە ئۇچراپ، 190 مىڭ يۈەنگە داۋالىنىپ، قەرزگە بوغۇلغانىدى. قەرز قايتۇرۇش ئۈچۈن، يۇنۇس نىياز ئائىلىسىدىكى بىر مو ئۈزۈملۈكىنى ھۆددىگە بېرىۋەتتى، بۇنىڭ بىلەن ئۇ تېخىمۇ تەس كۈنگە قالدى. شۇنداق قىلىپ يۇنۇس نىياز كەنت بويىچە ئارخىپ كارتا تۇرغۇزۇلغان نامرات ئائىلە قاتارىغا كىرگۈزۈلدى.ئۇنىڭدا تېرىلغۇ يەر ياكى كەسپىي تېخنىكا بولمىغاچقا، خوتۇنى بىلەن ئەتراپتىكى يېزا بازارلارغا بېرىپ، پارچە پۇرات ئىش قىلىپ جان بېقىشقا مەجبۇر بولدى. ئۇ ئىشلەش جەريانىدا، لۈكچۈن بازىرى سىرتتىن كېلىپ ئىشلەيدىغانلار توپلىشىدىغان جاي بولۇپ قالغانلىقىنى، بۇ يەردە ئىشلەيدىغانلار كۆپ بولسىمۇ، ئەمگەك مۇلازىمەت بازىرىنىڭ بىرقەدەر قالايمىقان ئىكەنلىكىنى، بەزىدە ئادەم ئىشلەتكۈچىلەر ئىشلىگۈچىلەرنى، ئىشلىگۈچىلەر ئادەم ئىشلەتكۈچىلەرنى تاپالمايدىغانلىقىنى بايقىدى. يۇنۇس نىياز بۇنىڭدىن سودا پۇرسىتىنى تېپىۋالدى. ئۇ ئالدى بىلەن ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلار بىلەن ئالاقىلىشىپ، ئۇلاردىن ئادەم ئىشلىتىدىغان ئىشلەتمەيدىغانلىقىنى سورىدى ھەم كەنتتىكى سىرتقا چىقىپ ئىشلىمەكچى بولغان نامرات ئائىلىلەر بىلەن ئالاقىلەشتى. بۇ جەرياندا، يۇنۇس نىياز ئادەم ئىشلەتكۈچى ئورۇنلار بىلەن كەنت ئاھالىلىرى ئوتتۇرىسىدىكى ئالاقىلەشكۈچى بولۇپلا قالماي يەنە ئارىدىن پايدا ئېلىشقا باشلىدى.2013 يىلى 10 ئايدا يۇنۇس نىياز پىچان ناھىيەسىدە ئۆتكۈزۈلگەن ئەمگەك مۇلازىمەت ۋاسىتىچىلىرىنى تەربىيەلەش كۇرسىغا قاتناشتى ھەم سالاھىيەت گۇۋاھنامىسىگە ئېرىشىپ، رەسمىي ئەمگەك مۇلازىمەت ۋاسىتىچىسىگە ئايلاندى. بىر نەچچە يىل تىرىشىش ئارقىلىق ھازىر يۇنۇس نىياز شۇ جايدىكى خېلى نام ئاتىقى بار ئەمگەك مۇلازىمەت ۋاسىتىچىسىگە ئايلىنىپ، نامراتلىقتىن قۇتۇلۇپ بېيىش يولىنى تاپتى. ئۇنىڭ تەشكىللىشى ۋە يېتەكلىشى بىلەن، سىركىپ كەنتىدىكى ئاھالىلەرنىڭ سىرتقا چىقىپ ئىشلەش ئاكتىپلىقى ئۈزلۈكسىز ئاشتى، بەزىدە بىر كۈندە 800دىن ئارتۇق كەنت ئاھالىسى سىرتقا چىقىپ ئىشلىدى، كۆپلىگەن كەنت ئاھالىلىرى سىرتقا چىقىپ ئىشلىگەنلىكتىن بۇرۇنقى تۇرمۇش شارائىتى پۈتۈنلەي ئۆزگەردى.52 ياشلىق ئابدۇرېھىم سايىم ئائىلىسىنىڭ پەقەت ئۇچ مو يېرىدە ئۈزۈملۈكى بولغاچقا، كۈندىلىك تۇرمۇش چىقىمىنى قامدىيالمايتتى، ئىككى بالىسىمۇ مەكتەپتىن توختاپ قالىدىغانغا ئاز قالغانىدى. بۇلتۇر ئۇ يۇنۇس نىيازنىڭ يېتەكلىشى بىلەن سىرتقا چىقىپ ئىشلەپ، بىر يىلدا 10 مىڭ يۈەندىن كۆپ كىرىم قىلىپ نامراتلىقتىن قۇتۇلدى. ئۇ مۇنداق دېدى: يۇنۇس نىياز بېيىش ئارزۇيۇمنى ئەمەلگە ئاشۇرۇشۇمغا ياردەم بەردى، بۇنىڭدىن كېيىن يەنە ئۇنىڭغا ئەگىشىپ سىرتقا چىقىپ ئىشلەيمەن.يۇنۇس نىياز مۇنداق دېدى: مەن كەنت ئاھالىلىرى بىلەن سىرتقا چىقىپ ئىشلىگەندە، ئۇلار دائىم ماڭا: ياخشى تۇرمۇشقا ئېرىشىش ئۈچۈن ئىشلەش كېرەك! دۆلىتىمىز بۇنچە كۆپ ياخشى سىياسەتلەرنى يولغا قويۇۋاتىدۇ، شۇنچە كۆپ كىشى بىزگە ياردەم بېرىۋاتىدۇ، ئىشلەشنى خالىساقلا ئىش چىقىدۇ، چوقۇم بېيىپ كېتەلەيمىز، دەيدۇ. ھازىر، يۇنۇس نىيازنىڭ ئائىلە تۇرمۇشىدا ئالەمشۇمۇل ئۆزگىرىش بولدى. ئۇ قەرزلىرىنى قايتۇرۇپلا قالماي يەنە ھۆكۈمەتنىڭ ياردەم بېرىشى بىلەن ئەمىن تاپقۇزۇپ خەلقنى بېيىتىش ئۆيىگە كۆچۈۋالدى. ئۇنىڭ يېتەكلىشى بىلەن نۇرغۇن يۇرتداش بېيىش يولىنى تاپتى. بۇلتۇر 7 ئايدا يۇنۇس نىياز كەنت ئاھالە كومىتېتىغا نامراتلىقتىن قۇتۇلۇش ئىلتىماسىنى سۇندى ھەم نامراتلىقتىن قۇتۇلۇش تەكشۈرۈشىدىن ئۆتتى.بۇ يىل يۇنۇس نىيازنىڭ ئىشەنچىسى ۋە غەيرىتى تېخىمۇ ئاشتى. ئۇ ئاز سوممىلىق قەرز پۇل ئىلتىماس قىلىپ، ۋاقتىدا ئىش ھەققىنى ئالالمىغان نامرات ئائىلىلەرگە ئىش ھەققى تارقىتىپ، ئۇلارنىڭ سىرتقا چىقىپ ئىشلەش ئاكتىپلىقىنى ئاشۇرۇپ، كۆپچىلىكنى بالدۇرراق نامراتلىقتىن قۇتۇلۇپ بېيىش يولىغا يېتەكلىمەكچى بولدى. ئۇ مۇنداق دېدى: ئۆزۈم بېيىساملا بېيىغانلىق بولمايدۇ، تېخىمۇ كۆپ يۇرتداشلىرىمنى بېيىش يولىغا يېتەكلەيمەن.
شەنشىدە 10 مىڭدىن كۆپ ئىشچى ئىش تاشلىدى ئۇيغۇرشەنشىدە 10 مىڭدىن كۆپ ئىشچى ئىش تاشلىدىشەنشىدىكى بىر توقۇمىچىلىق فابرىكىسىنىڭ 10 مىڭدىن ئوشۇق ئىشچىسى چارشەنبە كۈنى، مەزكۈر زاۋۇتنىڭ خوڭكوڭدىكى بىر شىركەت بىلەن بىرلىشىشىگە نارازى بولۇپ ئىش تاشلاپ نامايىش قىلدى.فىرانسىيە ئاخبارات ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، بۇ ئىش تاشلاش ھەرىكىتى شەنشى ئۆلكىسىنىڭ شىيەنياڭ شەھىرىدە يۈز بەرگەن بولۇپ، نامايىشنىڭ ئاساسلىق سەۋەبى، ئىشچىلار مەزكۈر زاۋۇتنىڭ خوڭكوڭدىكى بىر شىركەت بىلەن بىرلىشىش شەرتلىرىگە رازى بولمىغان.نۆۋەتتە مۇناسىۋەتلىك ھۆكۈمەت دائىرىلىرى ئىشچىلار بىلەن كۆرۈشۈشكە مەخسۇس ئادەم ئەۋەتكەن بولسىمۇ، ئەمما زاۋۇت تەرەپ ئىشچىلار بىلەن كېلىشىشنى رەت قىلغان. خەۋەردە كۆرسىتىلىشىچە يەنە، دەسلەپ 3 مىڭ ئىشچى سەيشەنبە كۈنى نامايىشنى باشلىغان بولۇپ، يەرلىك ساقچى دائىرىلىرى نەق مەيداندا بۇنى باشتىنئاخىر كۈزىتىپ تۇرغان. ئەمما ھېچقانداق توقۇنۇش كۆرۈلمىگەن. پەرىدە
وڭتۇستىك قازاقستاندا قىرىم قاندى بەزگەگى بار كەنەلەر انىقتالدىجاڭالىقتار 2534 0 پىكىر 31 ناۋرىز, 2010 ساعات 17:16شىمكەنت. 31 ناۋرىز. قازتاگ وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىندا وقو كونگو قىرىم قاندى بەزگەگى كققب بار كەنەلەر تابىلدى، دەپ حابارلادى وبلىستىق سانيتارلىقەپيدەميولوگيالىق قاداعالاۋ دەپارتامەنتىنەن سەقد.ۆيرۋسى بار كەنەلەر ءۇش اۋداندا انىقتالدى. 10شى ناۋرىزدان باستاپ بىزدەر وڭتۇستىك وڭىرلەردەگى ماقتاارال، سارىاعاش، شاردارا اۋداندارىنان كەنەلەردى جيناي باستادىق. بۇگىنگە 3,5 مىڭ كەنە جينالىپ، زەرتحانالاردا زەرتتەلدى. ولاردىڭ اراسىنان 17 كەنەدەن كققب ۆيرۋسى تابىلدى، دەدى سەقد ديرەكتور ورىنباسارى جۇماعۇل مەدەتوۆ.اتاپ ايتقاندا، ۆيرۋسى بار كەنەلەر شاردارا اۋدانىنىڭ ەكى اۋلىنان، ماقتاارال اۋدانىندا ءبىر اۋىلدان، سارىاعاش اۋدانىنداعى ءۇش اۋىلدان، تولەبي اۋدانىنىنىڭ ءبىر اۋلىنان تابىلدى، دەپ ءتۇسىندىردى ول. ونىڭ ايتۋىنشا، ۆيرۋستىق كەنەلەر تابىلعان اۋىلداردىڭ بارلىعىنداعى ءۇي مالدارىنا دەزينفەكتسيالىق وڭدەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى.ماماننىڭ ايتۋىنشا كەنەلەردى كققب ۆيرۋسىنا جىلدا تەكسەرەدى. بيىل قىس جىلى بولىپ، كوكتەم ەرتە باستالۋى سەبەپتى تەكسەرۋ دە ەرتە باستالدى، سەبەبى كەنەلەر دە ادەتتەگىدەن ءبىر اي بۇرىن بەلسەندىلىك تانىتا باستاعان.مەديكتەرگە بايدىبەك اۋدانىنىڭ 8 جاسار قىز بالاسىنىڭ كققب اۋرۋىمەن اۋىرعانى دا تۇرتكى بولدى. قىزدى 19شى ناۋرىزدا ۆيرۋسى بار كەنە شاعىپ العان. ءبىزدىڭ زەرتحانادا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر قىزدا كققب ۆيرۋسىنىڭ بارلىعىن انىقتادى. قىزدىڭ اۋداندىق اۋرۋحاناعا جاتقان كەزدەگى جاعدايى وتە اۋىر بولاتىن، قازىر قاناعاتتانارلىق. ودان باسقا ونىڭ ۇيىندە اناسى، اكەسى جانە تاعى 4 بالا قاتىناستا بولعان. ولاردىڭ بارلىعى دارىگەرلەردىڭ باقىلاۋىنا الىنىپ، قازىر ولاردا شاعىم جوق، دەيدى ج. مەدەتوۆ.قىز بالا تۇراتىن بورالداي اۋلىندا دەزينفەكتسيالىق وڭدەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. ول جەردەن 243 كەنە الىنىپ، قازىر زەرتحانادا زەرتتەلىپ جاتىر.
نەچچە يىل بۇرۇن مەن بىر خاتالىق سادىر قىلىپ قويغانتىم. ئائىلەمدىكىلەر تېخىچە شۇ ۋەجىدىن ماڭا سەل قارايدۇ. مەنمۇ يەنە ئۆزەمنىڭ باشقىلار ئۈستىدىن ھۆكۈم چىقىرىدىغانلىقىمنى ھېس قىلدىم. بۇنداق قىلىش توغرىمۇ؟3خۇدانىڭ مېھىرشەپقىتى ماڭا ئاتا قىلىنغانلىقى ئۈچۈن، ھەربىرىڭلارغا شۇنى ئېيتىمەنكى، ئۆزۈڭلارنى ئارتۇقچە باھالىماڭلار. ئەكسىچە، ئېغىربېسىقلىق بىلەن خۇدا سىلەرگە بەرگەن ئېتىقاد جەھەتتىكى قابىلىيىتىڭلارغا قاراپ، ئۆزۈڭلارنى دەڭسەپ كۆرۈڭلار.24تەكشۈرمەي تۇرۇپ ھۆكۈم قىلماڭلار، ھۆكۈمۈڭلار ئادىل بولسۇن!ئىنجىل، كورىنتلىقلارغا يېزىلغان بىرىنچى خەت 4باب3سىلەر ئېيتىڭلارچۇ، مەن ئىشەنچلىك خىزمەتكارمۇ؟ كىشىلەر ماڭا قانداق باھا بەرسە بېرىۋەرسۇن. ئىشقىلىپ، ئۇلارنىڭ باھاسى ماڭا نىسبەتەن ئەرزىمەس بىر ئىشتۇر. ھەتتا ئۆزۈممۇ ئۆزۈمگە باھا بەرمەيمەن.4مەن ئۆز خىزمىتىمدە خاتالىق يوق دەپ قارىساممۇ، لېكىن بۇ پىكرىم ئۆزۈمنى ئاقلىيالمايدۇ. خىزمىتىمنى باھالىغۇچى پەقەت رەببىمدۇر.5شۇنىڭ ئۈچۈن، رەببىمىز قايتىپ كەلمىگۈچە، باشقىلارنىڭ خىزمىتىگە باھا بەرمەڭلار. چۈنكى، ئۇ قايتىپ كەلگەندە، كىشىلەرنىڭ قاراڭغۇلۇق ئىچىدە يوشۇرۇنغان بارلىق ئىشلىرىنى يورۇقلۇققا چىقىرىدۇ ۋە ئىنسانلارنىڭ قەلبىدىكى مەقسەتلىرىنى ئاشكارىلايدۇ. ئۇ چاغدا، خۇدا ھەركىمنى ئۆزىگە تېگىشلىك ماختاشقا سازاۋەر قىلىدۇ.
جالعان اقشا: قازاقستاندا تەڭگەنىڭ قاي كۋپيۋراسىن قولدان ءجيى جاسايدى15 اقپان 17:08242استانا. قازاقپارات رەسپۋبليكا بويىنشا ءبىر جىلدىڭ ىشىندە 33,4 ميلليون تەڭگە بولاتىن جالعان اقشا انىقتالدى. ونىڭ ىشىندە ۇلتتىق جانە شەتەلدىك ۆاليۋتالار بار، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.مەملەكەتتىك كىرىستەر كوميتەتىنىڭ پروفيلاكتيكالىق جۇمىس جانە باقىلاۋ باسقارماسى باسشىسى ورىنباسارىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى ەردەن جۇمانىڭ ايتۋىنشا، بۇگىندە قىلمىسكەرلەر كوپ جاعدايدا ەسكى نومينالداعى 2000 تەڭگەنى جاسايدى. سەبەبى ول كۋپيۋرانىڭ قورعانىس ەلەمەنتتەرى ەسكىرگەن. ال 5000, 10000, 20000 تەڭگەلىكتەردى قولدان جاساۋ قيىن. سوسىن كۋپيۋرانىڭ سوماسى ۇلكەن بولسا، ونى ءجىتى تەكسەرەدى. ءبارىمىز سولاي ىستەيمىز. ماسەلەن، دۇكەندە 10000 تەڭگەنى بەرسەك، ساتۋشىلار بىردەن تەكسەرە باستايدى. ال 2000 تەڭگەنى ولاي تەكسەرمەيدى. قىلمىسكەرلەر وسىنى جاقسى بىلەدى. سودان كەيىن ۇساق اقشانى جاساۋعا تىرىسادى ، دەدى ە. جۇما بۇگىن استانادا وتكەن باسپا ءسوز ءماسليحاتىندا.ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، قىلمىسكەرلەر، كوبىنىسە، ۇلتتىق ۆاليۋتانى جاسايدى. سەبەبى ونى تاكسيدە، دۇكەندە، بازاردا جانە تاعى باسقا جەردەردە بەرە سالعان جەڭىل. ال شەتەلدىك ۆاليۋتانى ايىرباستاۋ قاجەت. ونداي اقشانى ايىرباستاۋ بەكەتتەرىندە ارنايى قۇرىلعىلارمەن تەكسەرەدى.ايتا كەتەيىك، وتكەن جىلى قازاقستاندا جالعان اقشا جاساۋ بويىنشا 214 قىلمىس تىركەلدى. سونىڭ ىشىندە 511 2دانا ۇلتتىق ۆاليۋتا، ونىڭ جالپى سوماسى 7,4 ميلليون تەڭگەنى قۇرادى. ال شەتەلدىك ۆاليۋتانىڭ 497 جالعان كۋپيۋراسى انىقتالدى. ول اقشانىڭ سوماسى 26 ميلليون تەڭگەدەن استى.
ىزگىلىك شىراعى الەۋمەتتىك جارناما باش بەت تارباعاتاي اقپارات تورابى 3.2جولدانعان ۋاقىتى : 2014224 12:11:32لورسي برازيليا بۇل برازيليادا تۋىلعان حيكايا.نوسەرلى داۋىل ۇدەپ تۇرعان ءبىر ءتۇنى قيىرشەتتەگى ءمالىم قىستاقتاعى ءبىر ايەل تولعاتىپ جاتتى؛ ءبىراق ونىڭ جان جارى تۇرمەدە، قاسىندا تەك 5 جاستاعى قارشاداي ۇلى عانا بار ەدى. قيىنقىستاۋ ساتتە، ايەل امالسىز ساقشىعا تەلەفون سوعادى. قاتتى نوسەردىڭ سالدارىنان لايلى تاسقىن جۇرگەندىكتەن، قۇتقارۋ اۆتوموبيلى مەن قۇتقارۋشى قىزمەتكەرلەر تۇگەلدەي سول توڭىرەكتە ەدى. كەزەكشىلىكتە قالعان ساقشى قىزمەتكەرى امالسىز جەرگىلىكتى قىزمەت وتەۋ قوعامدىق ۇيىمى باستىعىنىڭ ۇيىنە تەلەفون سوعىپ سايكەسۋىن سۇرايدى.الگى باستىق قولماقول ماقۇلدىق بەرەدى ءارى اۆتوكولىگىن جۇرگىزىپ، ايەلدى شيپاحاناعا جەتكىزىپ سالادى. ايەل امانساۋ بوسانادى. باستىقتىڭ سوندا بارىپ، اۋىر اياق ايەلدىڭ ۇيىندە قالىپ قويعان ۇلدى مىندەتتى تۇردە الىپ كەلۋ كەرەكتىگى ەسىنە تۇسەدى. سونىمەن قولفونىمەن قوعامدىق ۇيىمداعى قىزمەت بەلسەندىلىگى ەڭ ناشار ءارى ەڭ سوڭىندا قالىپ قويعان قىزمەتتەسىنە تەلەفون بەرىپ، بالانى ول ارادان الىپ شىعۋىن تاپسىرادى.الگى شابان قىزمەتكەر جەلكەسىنەن تارتىپ سىلبىراپ، زورعا دەگەندە اۆتوكولىگىن جۇرگىزىپ جولعا شىعادى. ول بىرەسە ناشار اۋا رايىن قارعاپ كەيي، بىرەسە ىسقىرا وتىرىپ، ءبىر مۇنشا ۋاقىتتان سوڭ الگى بالانىڭ ۇيىنە زورعا جەتەدى دە بالانى اۆتوكولىگىنە كوتەرىپ شىعارادى.قارشاداي ۇل بالا كولىككە شىققان سوڭ، ءوزىن العالى كەلگەن شابان قىزمەتكەردەن ەكى كوزىن المايدى. الدەن ۋاقىتتا وقىس ءتىل قاتىپ: مىرزا، ءسىز قۇدايسىز با؟ دەپ سۇرايدى. مۇنداي توسىن سۇراۋدان اڭىرىپ قالعان الگى قىزمەتكەر بۇل بالا شوشىنىپ، ەساقىلىنان اداسىپ قالعان بولىپ جۇرمەسىن دەپ ويلاپ، اۋزىنداعى ساعىزىن تۇكىرىپ تاستاپ: نە ءۇشىن بۇلاي دەيسىڭ؟ دەيدى تۇتىعا ءتىل قاتىپ.قارشاداي ۇل بالا: شەشەم ۇيدەن كەتەردە ماعان قورىقپاي ۇيدە بول. مىناداي ساتتە بىزگە تاڭىردەن وزگە ەشكىم دە جاردەم بەرە المايدى دەگەن بولاتىن، دەيدى. الگى قىزمەتكەر بالانىڭ بۇل ءسوزىن ەستىگەن سوڭ ۇياتتان ءجۇزى ورتەنەدى، ءبىر قولىمەن بالانىڭ باسىنان سيپاپ، مەيىرلەنە ءتىل قاتادى: مەن قۇداي ەمەسپىن، دوسىڭمىن!ول بۇرىنسوڭدى وزگەلەردىڭ ءوزىن قۇداي دەپ ويلايتىنىن قيالداپ تا كورمەگەن ەدى. ول كەنەتتەن بالانىڭ رياسىز جانارىنان ءوزىنىڭ جۇرەك تۇكپىرىندەگى ىزگىلىك شىراعى تۇتانعانداي سەزىندى.
ترامپ پەن كيم العاشقى كەزدەسۋ ٴۇشىن سينگاپۋرگە كەلدى الەم11 ماۋسىم 2018، 09:33ترامپ پەن كيم العاشقى كەزدەسۋ ٴۇشىن سينگاپۋرگە كەلدى11 ماۋسىم 2018, 09:33 988 0سولتۇستىك كورەيا باسشىسى كيم چەن ىن مەن اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ ەكى ەل ليدەرلەرىنىڭ العاشقى كەزدەسۋىن وتكىزۋ ٴۇشىن سينگاپۋرگە كەلدى. ساراپشىلار بۇل سامميتتە ناقتى قانداي ماسەلەلەر تالقىلاناتىنى جانە ناتيجەسى تۋرالى كوپ نارسە ايقىن ەمەس ەكەنىن ايتادى. ايتسە دە كەزدەسۋ قارساڭىندا سولتۇستىك كورەيانىڭ مەملەكەتتىك باسىلىمى پحەنياننىڭ ۆاشينگتونمەن جاڭا قارىمقاتىناس ورناتۋى مۇمكىن ەكەنىن جازدى. بۇل تۋرالى ۆۆس حابارلايدى.ەكى ليدەر دە سينگاپۋرگە جەكسەنبى كۇنى كەلدى. ترامپ كوپتەن كۇتكەن كەزدەسۋگە قاتىستى ٴوزىنىڭ جاقسى كوڭىلكۇيدە ەكەنىن جانە بۇل سامميت ناتيجەسىندە كيم مىرزا يادرولىق قارۋدى تاستاۋ پروسەسىن باستايدى دەپ ۇمىتتەنەتىنىن ايتتى.دونالد ترامپ پەن كيم چەن ىن بىربىرىنەن ونشا الىس ەمەس ەكى وتەلگە ٴتۇستى. ولار سەيسەنبى كۇنى سينگاپۋردان بىرنەشە ٴجۇز مەتر جەردەگى تانىمال تۋريستىك ارال سەنتوزادا كەزدەسەدى.وڭتۇستىك كورەيانىڭ اقپارات اگەنتتىگى حابارلاعانداي، ەكى ەلدىڭ جەتەكشى ديپلوماتتارى ليدەرلەرگە ۇسىناتىن كەلىسىم قۇجاتىن دايىنداۋ ٴۇشىن دۇيسەنبى كۇنى كەزدەسەدى.سولتۇستىك كورەيانىڭ باسىلىمدارى ادەتتە باسشىلاردىڭ ٴىسقيمىلى تۋرالى ونلاين رەجيمدە حابارلامايدى. بۇل سامميت جايىندا ولار تامتۇمداپ قانا اقپارات بەرىپ جاتىر.ٴبىراق گازەتىنىڭ باس ماقالاسىندا كيم چەن ىننىڭ ترامپپەن كەزدەسۋ ٴۇشىن سينگاپۋرگە بارعانى ايتىلادى.بۇعان دەيىن بىزبەن دۇشپاندىق قارىمقاتىناستا بولعانىنان قاراماستان، ٴبىز ديالوگ ارقىلى بايلانىستاردى رەتتەۋدىڭ جولدارىن ىزدەيمىز دەلىنگەن وندا.كەلىسسوزدەردىڭ باستى تاقىرىبى كورەيا تۇبەگىن يادرولىق قارۋسىزداندىرۋ بولماق. اقش سولتۇستىك كوريانىڭ يادرولىق قارۋدان باس تارتقانىن قالايدى. ٴبىراق سولتۇستىك كورەيا بۇعان قارسىلىق بىلدىرەدى دەگەن بولجام بار جانە قارۋدان باس تارتقان كۇندە ورنىنا نە تالاپ ەتەتىنى بەلگىسىز.
وسەك اياڭ تۇبىندە پاش بولادى تيانشان تورىوسەك اياڭ تۇبىندە پاش بولادىرەداكتور: نۇربولات قابىل كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى 20210727 07:50 ءۇشتۇرپان اۋدانىنداعى ماقتا تەرۋشى ارزىگۇل مامەتمەن امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ ءبىزدىڭ شينجياڭنىڭ ماقتاسىنا جالا جابۋىنا، كۇيە جاعۋىنا باتىل قارسى تۇرامىن، مەن ءوزىمنىڭ باستان كەشىرگەندەرىم ارقىلى ولارعا شينجياڭدا ايتىلمىس زورلىقپەن ەڭبەككە سالۋ مۇلدە ءومىر سۇرمەگەندىگىن ايتامىن.2019 جىلى 10 ايدا قىستاقتاعى دوستارىممەن بىرگە سەرىكتەسىپ اۋات اۋدانىنا بارىپ ماقتا تەردىك. جەرگىلىكتى ماقتاشىلار بىزگە جاقسىلاپ جاتاق ورنالاستىرىپ، تەگىن تاماق ازىرلەدى، ماقتا تەرگەن ەڭبەكاقىمىزدى تەرگەن ماقتامىزدىڭ سالماعىنا قاراي ءار كيلوگرامىن 2. 2 يۋان توڭىرەگىندە ەسەپتەدى. ءبىز اۋىلداستار ءار كۇنى وزىمىزگە مىندەت بەلگىلەيمىز، كەيدە كوبىرەك ىستەگىمىز كەلسە، تۇستە تاماقتانۋعا قايتپاي قالامىز، مۇندايدا وتاعاسى بىزگە تاماق بەرىپ جىبەرەدى. ول كەزدە مەن كۇنىنە 150 يۋاننان استام اقشا تابامىن. زەرىكپەۋ ءۇشىن ماقتا تەرگەندە ءبىز اڭگىمەلەسەمىز، ءان ايتامىز، شارشاساق اتىزدا وتىرىپ دەمالىپ، كۇندەرىمىزدى شات شادىمان وتكىزەمىز. 2 ايعا تاياۋ ۋاقىتتا 9000 يۋاننان استام اقشا تاپتىم. سىرتقا شىعىپ ماقتا تەرۋ ارقىلى مەن ءار جىلى ۇيگە جاڭا بۇيىمدار ساتىپ الىپ، تۇرمىسىمدى بارعان سايىن جاقسارتتىم.ءبىز ماقتا تەرگەندى جاقسى كورەمىز ءارى قوس قولىمىزعا سۇيەنىپ تۇرمىسىمىزدى جاقسارتتىق. قازىر ماقتا اتىزدارىنىڭ كوبىندە ماشينامەن تەرۋ جۇزەگە استى، ونىمدىلىگى جوعارى، وزىندىك قۇنى تومەن بولعاندىقتان، كوپ ادام كۇشى تىم قاجەت بولماي قالدى. شىندىق الدىندا امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ وسەك اياڭى تۇبىندە پاش بولادى.
بۈگۈنكى تەۋسىيەلىك قورۇماتوخۇ گۆشى كۆكمۇچ قورىمىسى توخو گوشى قورىمىلار ئاشپەز تور بېكىتىمەنبەسى : ئاشپەز تورى يوللىغۇچى : تەمزاتبەگ ۋاقتى : 20191227 كۆرۈلىشى : قېتىمبۈگۈن تونۇشتۇرماقچى بولغان تائام، توخۇ گۆشى كۆكمۇچ قورىمىسى بولۇپ، تەييارلاش ئۇسۇلى ئاددىي، تەييارلاشقا ھەم يەپ تۈگىتىشكە كۆپ ۋاقىت كەتمەيدۇ، تەييارلاپ تاماق ئۈستىلىگە قويسىڭىز، بىر مېنۇت ئىچىدىلا تۈگەيدۇ.خام ماتېرىيالى: توخۇ گۆشى، كۆكمۇچ، پۇرچاق بوتقىسى، سامساق، غولپىياز، زەنجىۋىل، تۇز، توخۇ تەم جەۋھىرى، شىڭچوۋ جىياڭيۇسى، لاۋچوۋ جىياڭيۇسىبىرىنچى قەدەمدە، توخۇ گۆشىنى مۇۋاپىق چوڭكىچىكلىكتە توغراپ بىر قاچىغا سالغاندىن كېيىن، ئۈستىگە ئازراق تېتىتىقۇ ھارىقى ۋە زەنجىۋىل قوشۇپ، 20 مىنۇت قويۇپ قويىمىز.ئىككىنچى قەدەمدە كۆكمۇچنى يانتۇ شەكىلدە توغرىۋالىمىز؛ غولپىيازنى بۆلەك ھالىتىدە، زەنجىۋىلنى ياپراقچە ھالىتىدە، سامساقنى ئۇششاق چانالغان ھالەتتە توغراپ تەييارلايمىز.ئۈچىنچى قەدەمدە، قازاننى قىزىتىپ مۇۋاپىق مىقداردا ماي قۇيىمىز؛ ماي قىزىغاندىن كېيىن، زەنجىۋىل بىلەن سامساقنى سېلىپ قورۇپ تەم چىقىرىمىز؛ كەينىدىن توخۇ گۆشىنى سېلىپ قورۇيمىز؛ توخۇ گۆشى قورۇلۇپ رەڭگى ئۆزگەرگەندىن كېيىن، پۇرچاق بوتقىسى قوشۇپ قورۇيمىز ھەمدە تەكشى ئارىلاشتۇغاندىن كېيىن، ئازراق لاۋچوۋ جىياڭيۇسى، شىڭچوۋ جىياڭيۇسى قوشۇپ داۋاملىق قورۇيمىز.تۆتىنچى قەدەمدە، توغرا تەييار قىلغان كۆكمۇچنى سېلىپ بىرلىكتە قورۇيمىز.بەشىنچى قەدەمدە، كۆكمۇچنى سېلىپ تەخمىنەن بەش مىنۇت ئەتراپىدا قورىغاندىن كېيىن، ئازراق تۇز قوشۇپ تەم تەڭشەپ، بىر چىنە سۇ قۇيۇپ تۇۋاقنى يېپىپ سۇنى قاينىتىمىز؛ سۇ قاينىغاندىن كېيىن ئوتنى كىچىك ئوتقا ئالماشتۇرۇپ، داۋاملىق تۇۋاقنى يېپىپ دۈملەپ قاينىتىمىز؛ قازاننىڭ سۈيى تۈگەي دېگەندە، توخۇ تەم جەۋھىرى، ئۇششاق توغرالغان غولپىياز مايسىسى قاتارلىقلارنى قوشۇپ، مالتىلاپ ئارىلاشتۇرىۋەتكەندىن كېيىن ئۇسۇپ ئالساق بولىدۇ.دىققەت قىلىشقا تىگىشلىك نۇقتا، قورىغان ۋاقىتتا ئوتنى كونترول قىلىشقا دىققەت قىلىپ، توخۇ گۆشىنى كۆيدۈرىۋەتمەسلىك كېرەك؛ كۆكمۇچنى سالغاندىن كېيىنمۇ، توختىماي مالتىلاپ قورۇپ تۇرۇش كېرەك.
ئەنگلىيە پارلامېنتىدا ئېچىلغان يىغىندىن كۆرۈنۈش. 2020يىلى 18مارت، لوندون. مۇھاجىرەتتىكى ئۇيغۇر داۋاسىدا بىر قەدەر ئاجىز دۆلەتلەرنىڭ بىرى ئەنگلىيە بولۇپ، يېقىنقى مەزگىللەردە شۇ جايدىكى ئۇيغۇر پائالىيەتچىلەرنىڭ بوشاشماستىن تىرىشچانلىق كۆرسىتىشى ئارقىسىدا بۇنىڭدا بىر قىسىم خۇشاللىنارلىق نەتىجىلەر بارلىققا كېلىشكە باشلىدى. بولۇپمۇ ئەنگلىيە پارلامېنتىنىڭ ئەزاسى، ئەركىن دېموكراتلار پارتىيەسىنىڭ تاشقى ئىشلارغا مەسئۇل باياناتچىسى ئالىستائىر كارمايكىل نىڭ ئەنگلىيە پارلامېنتىدا ئۇيغۇر دىيارىدىكى زور تۇتقۇن ھەققىدە تەپسىلىي مەلۇمات بېرىشى بىلەن بۇ مەسىلە ئەنگلىيە پارلاېمنتىدىكى ئۇيغۇرلار مەسىلىسى بىلەن ناتونۇش بولغان كۆپلىگەن ۋەكىللەرنىڭ دىققىتىنى تارتماقتا.ئالىستائىر ئەپەندىنىڭ سابىق ياردەمچىسى، دۇنيا ئۇيغۇر قۇرۇلتىيى ئەنگلىيە مەسلىھەتچىلەر كومىتېتىنىڭ ئەزاسى مارك جونسون نىڭ بىلدۈرۈشىچە، ئەنگلىيە جامائىتى ئۇيغۇرلارنىڭ ھازىرقى ئەھۋالى ھەققىدە ئانچە كۆپ مەلۇماتلىق ئەمەس ئىكەن. بولۇپمۇ 2016يىلى ب ب س ئاگېنتلىقى ئىشلىگەن ئۇيغۇرلار ھەققىدىكى ھۆججەتلىك فىلىم تارقىتىلغاندىن كېيىن ئەنگلىيە خەلقى ئۇيغۇرلارنىڭ ھازىرقى ئەھۋالى ھەققىدە دەسلەپكى قەدەمدە سىستېمىلىق چۈشەنچىگە ئىگە بولغان. شۇنىڭ بىلەن 2018يىلىدىن باشلاپ مارك جونسوننىڭ بىۋاسىتە ياردەملىشىشى ئارقىسىدا پارلامېنت ئەزاسى ئالىستائىر ئەنگلىيە پارلامېنتىدىكى ۋەكىللەرگە ئۇيغۇرلار ھەققىدە چۈشەنچە بېرىش يولىغا قەدەم ئالغان. مارك جونسون بۇ ھەقتىكى لازىملىق ماتېرىياللارنى تەييارلاش، پارلامېنت نۇتۇقلىرىغا كېرەكلىك ئۇچۇرلارنى يىغىشتا پۈتۈن كۈچى بىلەن ھەمكارلاشقان. ئۇلار خىتاي ئەلچىخانىسىغا، ئەنگلىيە ھۆكۈمىتىگە ۋە باشقا ئورۇنلارغا مەكتۇپ ۋە مۇراجىئەتنامە يوللاش ئارقىلىق ئۇيغۇرلارنىڭ زور كۆلەمدە تۇتقۇن قىلىنىشى ۋە لاگېرلارنىڭ كېڭىيىشىگە ئائىت مەسىلىلەرنى تەكىتلىگەن. شۇنىڭ بىلەن بۇ مەسىلە ئەنگلىيە پارلامېنتىدا يېقىندا رەسمىي ئوتتۇرىغا قويۇلغان.مارك جونسون بۇ ھەقتە ئەھۋال تونۇشتۇرۇپ مۇنداق دېدى: 2018يىلى بۇ ئىشلارنى بىلىدىغان كىشىلەرنى يوق ئىدى، دېسەكمۇ بولىدۇ. ئەنە شۇ ۋاقىتلاردا باشقا مەنبەلەرنىڭ ۋاسىتىسىدە ئاللىقاچان بۇ ئىشلاردىن خەۋەردار بولغان ئالىسىتائىر بۇ ئىشنى ئەنگلىيە پارلامېنتىغا ئېلىپ كىرىشكە نىيەت قىلدى. چۈنكى بۇ ۋاقىتتا ھېچقايسى پارلامېنت ئەزاسى مىللەت ۋەكىلى ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ باقمىغان ئىدى. ئەمما ياخشى يېرى، شۇ ۋاقىتلاردىن باشلاپ خەلقئارادا بۇ ھەقتىكى كۆپلىگەن ئۇچۇرلار مەلۇم بولۇشقا باشلىدى. ئەنگلىيە ھۆكۈمىتىمۇ خىتاي تەرەپكە ئۆزلىرىنىڭ بۇ ھەقتىكى ئەندىشىلىرىنى ئىپادىلەشكە باشلىغان ئىدى. ھالبۇكى ئەنگلىيەنىڭ ياۋروپا ئىتتىپاقىدىن چېكىنىپ چىقىشى، ئىچكى سىياسەت مەسىلىلىرى ۋە سايلام ئىشلىرى تۈپەيلىدىن ئەنگلىيە پارلامېنتىدا بۇ ھەقتىكى مۇھاكىمە ياكى مۇنازىرە بېسىلىپ قالدى. شۇنىڭ بىلەن بىزگە كىشىلىك ھوقۇق ساھەسىدىكى بىرنەچچە سەركىنىڭ زۆرۈرلۈكى ئايدىڭلاشتى. پارلامېنتتا بۇنداق كىشىلەرنىڭ بەكمۇ ئازلىقى تۈپەيلىدىن بىز تېخىمۇ كۆپ كىشىلەرنىڭ مۇشۇنداق مۇھىم مەسىلىلەر ھەققىدە سۆز قىلىشىغا موھتاج بولدۇق.لوندون شەھىرىدىكى ئۇيغۇر مۇھاجىرلىرىدىن رەھىمە مەھمۇت يىللاردىن بۇيان ئۇيغۇر سەنئىتىنى ۋاسىتە قىلغان ھالدا ئەنگلىيە جامائىتىگە ئۇيغۇرلار ھەققىدە مەلۇمات بېرىپ كېلىۋاتقان ئاكتىپ پائالىيەتچىلەردىن بىرى. ئۇ ۋە ئۇنىڭ باشقا مەسلەكداشلىرى يېقىندىن بۇيان ئەنگلىيەدىكى ئوخشىمىغان پارتىيە، گۇرۇھ ۋە دىنىي جامائەتكە مەنسۇپ بولغان سىياسىي ئەربابلار، يەھۇدىيلار تەشكىلاتى، خىرىستيانلار جەمئىيىتى قاتارلىق ياردەم ئالغىلى بولىدىغانلىكى بارلىق ساھە بىلەن ئالاقىلىشىپ ئۇلارنى ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى ئەنگلىيە ھۆكۈمىتىدە بىر مۇھىم كۈنتەرتىپكە ئېلىپ كېلىش خىزمىتىگە قاتناشتۇرۇپ كەلمەكتە. ئۇنىڭ پىكرىچە، ئۇيغۇرلار دۇچ كېلىۋاتقان پاجىئەنى تاشقى دۇنياغا ئاڭلىتىپ قويۇشنىڭ ئۆزى كۇپايە قىلمايدىكەن. تېخىمۇ مۇھىمى ھازىرقى كۈندە بۇنىڭغا مۇناسىپ قانۇن ياكى لايىھەنى ۋۇجۇدقا كەلتۈرۈش تېخىمۇ مۇھىم ئىكەن.مارك جونسوننىڭ قارىشىچە، نۆۋەتتە خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ خوڭكوڭ مەسىلىسىدىكى زوراۋانلىق قىلمىشى، ۋىرۇس مەسىلىسىدىكى يالغانچىلىقى ھەمدە خۇاۋېي شىركىتىنى ئەنگلىيەگە ئېلىپ كىرىش ئۇرۇنۇشىدىكى بىر قاتار ۋەقەلەر ئىككى تەرەپنىڭ مۇناسىۋىتىگە راۋۇرۇس سوغۇقچىلىق پەيدا قىلغان. بۇنداق ئەھۋالدا ئۇيغۇرلار مەسىلىسىنى تېخىمۇ ياخشى تونۇشتۇرۇپ، بۇ جەھەتتە بەزى ئىجابىي قەدەملەرنى ئېلىشنىڭ ياخشى پۇرسىتى قۇچاق ئاچماقتا ئىكەن.مەن بۇ قانۇن لايىھەسىنىڭ ئامېرىكادا رەسمىي قانۇنغا ئايلانغانلىقىدىن خەۋەردار بولدۇم. ئەنگلىيە پارلامېنتىدا بولسا بۇ جەھەتتە ئامېرىكادىكى ماگېنتىسكى قانۇنى غا ئوخشاپ كېتىدىغان بىر قانۇن لايىھەىنى ئوتتۇرىغا چىقىرىش تىرىشچانلىقى داۋام قىلىۋاتىدۇ. بۇ قانۇن لايىھەسىدە ئادەتتە كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكىگە شېرىك بولغان ئەمەلدارلار جازالىنىدۇ. ئەنگلىيەدە بولسا ماگېنتىسكى قانۇنى غا ئوخشاپ كېتىدىغان بىر لايىھەنى ئوتتۇرىغا قويۇش ئارزۇسى ئىلگىرىمۇ ئوتتۇرىغا چىققان. ئەمما كېيىنچە ئەنگلىيە ھۆكۈمىتى بۇ تىرىشچانلىقنى يۇقىرى پەللىگە كۆتۈرۈپ، بۇنى قانۇن دەرىجىسىگە ئېلىپ چىقالمىدى. شۇنىڭ بىلەن بىزدە ھازىرغىچە ماگنېتىسكى قانۇنى غا ئوخشاش بىرەر قانۇن بارلىققاكەلمىدى. ئۇيغۇرلارنى قوغداشقا دائىر ئۇنداق قانۇنمۇ ماقۇللانمىدى. ئەمما مەن يېقىن كەلگۈسىدە شۇنداق بىر قانۇن بىزدىنمۇ چىقسىكەن، دەپ ئۈمىد قىلىمەن. تېخىمۇ مۇھىمى بۇ ھەقتە پىكىر قىلىدىغان كىشىلەر كۆپەيگەنچە شەرقىي تۈركىستاندا نېمىلەرنىڭ بولۇۋاتقانلىقى ھەققىدە تېخىمۇ كۆپ پارلامېنت ئەزالىرى بۇ سەپكە قوشۇلىدۇ. چۈنكى ھازىر خىتاي بىلەن ئەنگلىيەنىڭ مۇناسىۋىتى ھازىر ھېچقاچان كۆرۈلمىگەن بىر سوغۇقچىلىققا چۈشۈپ قېلىۋاتىدۇ.بۇ جەھەتتە رەھىمە مەھمۇتمۇ مۇشۇنىڭغا ئوخشاش قاراشتا. بولۇپمۇ بۇ قېتىم ئامېرىكادا ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق سىياسىتى قانۇنى نىڭ رەسمىي قانۇنغا ئايلىنىشى ئامېرىكا بىلەن ئەسىر ھالقىغان ئىتتىپاقداشلىق مۇناسىۋىتىدە بولۇپ كېلىۋاتقان ئەنگلىيەگە ئىجابىي تەسىر كۆرسىتىشى ئېنىق ئىكەن. بۇ بولسا نۆۋەتتىكى ۋەزىيەتتە ئۇيغۇرلارغا دائىر تېخىمۇ زور قىممەتكە ئىگە بىرەر سىمۋوللۇق ۋە ھۆججەتلىك خاراكتىرگە ئىگە لايىھىنى ئەمەلگە ئاشۇرۇشقا ئىمكان بېرىدىكەن.مەلۇم بولۇشىچە، ئەنگلىيە جامائىتىنىڭ ئۇيغۇرلار دۇچ كېلىۋاتقان پاجىئەلەردىن كۆپلەپ خەۋەردار بولۇشىغا ئەگىشىپ، خىتاي ھۆكۈمىتىنىڭ تېررورلۇققا ۋە ئەسەبىيلىككە قارشى تۇرۇش نامىدا ئۇيغۇرلارنى باستۇرۇش ھەرىكىتىنىڭ ھەقىقىي ماھىيىتى كۆپلەپ ئاشكارا بولماقتا ئىكەن.
وڭتۇستىكتەگى جىلىجاي شارۋاشىلىقتارى قيىندىققا تاپ بولدى دەپۋتات . ەلارنا دۇنيەدەگى ەڭ ۇلكەن قازاق ءتىلدى امبەباب ينفورماتسيا ارناسى جولدانعان ۋاقىتى: 14:51 20200603 : :..3657400نۇرسۇلتان. قازاقپارات پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى ساكەن قانىبەكوۆ ەلدىڭ وڭتۇستىگىندە ورنالاسقان جىلىجاي شارۋاشىلىقتارىنىڭ ماسەلەسىن كوتەرىپ، ۇكىمەت باسشىسىنا دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات ءتىلشىسى.16 ناۋرىزدان باستاپ ءبىزدىڭ ەلىمىز توتەنشە جاعداي رەجيمىندە. وسىعان بايلانىستى قاتاڭ كارانتيندىك شارالار قابىلداندى. پرەزيدەنت ءوز سوزىندە ءبىز جەرگىلىكتى جەردەگى ورىن العان ناقتى جاعدايعا بايلانىستى ارەكەت ەتەمىز جانە ءوز قيىندىقتارىمەن ەشكىم دە بەتپەبەت قالمايدى اتاپ ايتتى. قازىرگى ۋاقىتتا ەلدىڭ وڭتۇستىگىندە ورنالاسقان جىلىجاي شارۋاشىلىقتارى تۋرالى ءسوز بولىپ وتىر. اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتى بويىنشا، رەسپۋبليكادا شامامەن 1272،9 گا جىلىجاي، ونىڭ ىشىندە 212،3 گا ءىرى ونەركاسىپتىك، جالپى العاندا 5000نان استام ادام جۇمىس ىستەيدى. كارانتين كەزەڭىندە بارلىق جىلىجاي شارۋاشىلىعى جۇمىس كۇشىنىڭ ورىن اۋىستىرۋى بويىنشا قيىندىقتاردى باستان كەشىرۋدە، دەدى ساكەن قانىبەكوۆ.ونىڭ سوزىنە قاراعاندا، ازىقتۇلىك بازارلارى، كوكونىس دۇكەندەرى، كافەلەر مەن مەيرامحانالاردىڭ جۇمىستى توقتاتۋىنا بايلانىستى جىلىجاي ونىمىنە سۇرانىس كۇرت تۇسكەن. مىسالى بۇگىنگى كۇنى قياردىڭ كەلىسى 100 تەڭگەدەن اسپايدى، ال ونەركاسىپتىك جىلىجايلارداعى وزىندىك قۇنى 250 تەڭگەدەن ارتىق. بۇل ءوز كەزەگىندە جۇمىس ورىندارىن قىسقارتۋعا ماجبۇرلەيدى. ۋاقىت اۋىل شارۋاشىلىعى ءبىزدىڭ نەگىزگى رەسۋرسىمىز ەكەنىن كورسەتتى، ءبىراق ول تولىق كولەمدە پايدالانىلماي وتىر، دەدى دەپۋتات.ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل ماسەلە ءماجىلىس قابىرعاسىندا اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترىنىڭ اتىنا ساۋال تۇرىندە بىرنەشە رەت كوتەرىلگەن.ءبىراق وسى ۋاقىتقا دەيىن ءبىز مەملەكەتتىڭ قولداۋىن كورىپ وتىرعان جوقپىز. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس توتەنشە جاعداي كەزەڭىندە قارىزدار مەن نەسيەلەر تولەمىن كەيىنگە قالدىرۋ تۇرىندە شاعىن جانە ورتا بيزنەس بويىنشا ءبىرقاتار كەشەندى شارالار قابىلداندى. بۇل بيزنەسكە تۇسەتىن جۇكتەمەنى ناقتى جەڭىلدەتەدى، الايدا بورىش ودان قىسقارتىلمايدى. وسىعان قاراماستان سالا دامىپ كەلەدى. دەگەنمەن اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ ساياساتى اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ كوپتەگەن تۇرىنە سۋبسيديالاردى قارجىلاندىرۋدى تومەندەتۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزۋ بولسا دا، ونىڭ ىشىندە ەڭ قاجەت ەتەتىنى ماۋسىمارالىق كەزەڭدە قورعالعان توپىراقتا وسىرىلەتىن كوكونىستەر بولىپ تابىلادى، دەدى ول.دەپۋتاتتىڭ سوزىنشە 2010 جىلدان باستاپ اشم سۋبسيديالاۋ قاعيدالارىنا سايكەس جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار 1 گەكتارعا 1،3 ملن تەڭگە ەسەبىنەن جىلىجايلاردىڭ شىعىندارىن وتەۋگە قاراجات بولگەن. ال 2017 جىلدان باستاپ قورعالعان توپىراقتا داقىلداردى وڭدەپ ءوسىرۋدى سۋبسيديالاۋ قاعيدالارى وزگەرگەن. شىعىنداردى وتەۋ جىلىجاي شارۋاشىلىقتارى ءۇشىن ماۋسىمارالىق، ياعني قىسقى كەزەڭدە كوكونىس داقىلدارىن وسىرۋىنە كوزدەلگەن بولاتىن. الايدا 2018 جىلى قورعالعان توپىراقتا كوكونىس وسىرۋگە جۇمسالعان شىعىنداردى وتەۋ مۇلدە توقتاتىلعان.توتەنشە جاعداي كەزىندە بۇل سالا كوپ زارداپ شەكتى. مەملەكەتتەن قولداۋ بولمايىنشا قورعالعان توپىراق ءونىمى ەكسپورتتا عانا ەمەس، وزبەكستان، قىرعىزستان، ءازىربايجان، گرۋزيا، يران جانە تۇركيادان كەلگەن ونىمدەرمەن قاتار يمپورتتى الماستىرۋعا دا باسەكەگە قابىلەتتى بولمايدى. قۇرمەتتى اسقار ۇزاقبايۇلى! اشم ءبىر جىلعا نەسيە بەرۋ ارقىلى جىلىجايلار ءۇشىن سىياقى مولشەرلەمەلەرىن قايتا قاراستىرۋى كەرەك، سونداياق ونەركاسىپتىك جىلىجايلارعا توپىراقتىڭ بارلىق شىعىندارىنىڭ تۇقىمدار، تىڭايتقىشتار، حيميكاتتار، كومىر، گيدروپونيكا جانە باسقالارى سۋبسيديالارىن جاڭارتۋ قاجەت. ەنەرگەتيكا مينيسترلىگى ەلەكتر ەنەرگياسى بويىنشا ديففەرەنتسيالدى ءتاريفتى قاراستىرۋ قاجەت دەپ سانايمىن. بۇل مىندەتتەردى شەشۋ ونەركاسىپتىك جىلىجايلار سانىن ۇلعايتۋعا، بۇل ءوز كەزەگىندە ماۋسىمارالىق كەزەڭىندە كوكونىس باعاسىن ۇستاپ تۇرۋعا، سونداياق جۇمىس ورىندارىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، دەپ ءتۇيدى دەپۋتات.كەلۋ قاينارى: :...?31192833گەرمانيادا كومپا 10 سەكوندورال قالاسىنىڭ ەمحانالا 8 مينوتتوكيو 2020: بيلەتتەرد 10 مينوت19: اريو بالا قال 17 مينوتەمتيحان مەن وقۋشى قابىل 20 مينوتقايرات بار، قاراجات جوق 20 مينوتاستانا باسكەتبول كلۋب 20 مينوتەلوردادا دارىدارمەك با 26 مينوتقوستاناي قالاسىنىڭ اكىم 2 ساعات
ءتورت قۇبىلاعا تەگىس شاراپات شۋاعىن شاشاتىن ىزگى ءىستىڭ ءبىرى قايىرىمدىلىق مارافونى. اقمولا وڭىرىندە بۇل شارۋا مىقتاپ قولعا الىنۋدا. پرەزيدەنت قاسىمجومارت توقاەۆ ۆولونتەرلىك قىزمەتتىڭ مەملەكەتتىڭ الدىنا قويعان ماقساتتارىمەن ۇندەستىگىن ايتا كەلىپ، بۇل رۋحتى كوتەرەتىن، حالىقتىڭ مۇڭمۇقتاجىن بولىسەتىن قوزعالىس ەكەندىگىن اتاپ وتكەن بولاتىن.شىنىندا دا سولاي، وزدەرىنىڭ از دا بولسا سەپتىگى تيگەنىنە مەرەيلەنگەن جاستار يگى باستامانى ءىلىپ اكەتىپ، قوماقتى ۇلەس قوسۋدا. قايىرىمدىلىق شارالارىنىڭ ەلگە پايدالى بولعانى جاقسى بولسا، ەكىنشى جاعىنان سوڭعى ۋاقىتتا جاستار تاراپىنان جاناشىرلىق جاساۋعا ۇمتىلىس مولايىپ كەلە جاتقاندىعىن كورىپ، كوڭىل جادىرايدى. ەرىكتىلەردىڭ ەلەۋلى ءىسى شىن مانىندە ءتالىمتاربيە بەرەتىن ونەگە.قايىرىمدى ىستەر مارافونى ەڭ باستى جەتى باعىتتان تۇرادى. وسىعان وراي نەگىزگى ءىسشارالار جوسپارى ءتۇزىلدى. مارافوننىڭ باستى ماقساتى بارشا ادامداردىڭ باسىن بىرىكتىرەتىن قايىرىمدىلىق قوزعالىسىن دامىتۋ، ادامداردى جاقسىلىق جاساۋعا ىنتالاندىرۋ. وڭىردە بۇل مارافون 30 يگى ءىس اتتى اكتسيامەن باستاۋ الدى. وبلىستىق جاستار رەسۋرستىق ورتالىعى ەرىكتىلەر قولداۋ ورتالىعىمەن بىرلەسە وتىرىپ، وبلىس ورتالىعىنداعى 1 ارنايى مەكتەپينتەرناتقا بارىپ، ءبىلىم وشاعىنىڭ اۋلاسىن قاردان تازارتىپ بەردى. ىزگى ىستەن قۇلاقتانعان ىزەتتى جاستار باستامانى قولداپ، جاقسىلىق جاساۋعا جۇمىلا ءتۇستى. ءسويتىپ، ەرىكتى جاستاردىڭ ارقاسىندا 50دەن استام جالعىزىلىكتى، مۇمكىندىگى شەكتەۋلى ادامداردىڭ اۋلالارى قاردان تازارىپ قالدى. قار باسقان قالا كوشەلەرى دە جاستاردىڭ جىگەرىمەن تازالانىپ، اياقجولدار اق قاردان ارشىلىپ، جاياۋ جۇرگىنشىلەرگە قولايلى جاعداي تۋعىزىلدى.قازىر جاستار جاساعان كومەكجاردەمدەرىن ءبىربىرىنە ايتاتىن بولدى. ماقتانىش ءۇشىن ەمەس، قۇربىلارىن قاتارعا تارتۋ ءۇشىن. نەسى بار، جاقسىلىقتىڭ جۇعىستى بولعانى عاجاپ ەمەس پە؟!
جەلتوقسان ايىندا اۋا رايى قانداي بولادى3 جەلتوقسان 16:27نۇر سۇلتان. قازاقپارات جەلتوقسان ايىندا رەسپۋبليكانىڭ باسىم بولىگىندە اۋا تەمپەراتۋراسى قالىپتى بولادى، دەپ حابارلايدى قازاقپارات قازگيدرومەتكە سىلتەمە جاساپ.رەسپۋبليكانىڭ باسىم بولىگىندە جەلتوقسان ايىندا اۋا تەمپەراتۋراسى كليماتتىق نورماعا جاقىن، سولتۇستىك جانە شىعىس وڭىرلەردە نورمادان 1س تومەن، وڭتۇستىك جانە وڭتۇستىك باتىس وڭىرلەردە 1س جىلى بولادى دەپ كۇتىلۋدە.ق ر اۋماعىنىڭ باسىم بولىگىندە جاۋىن شاشىن مولشەرى قالىپتى نورمادان، ال رەسپۋبليكانىڭ وڭتۇستىك باتىس بولىگىندە نورمادان از بولادى.وڭتۇستىك تسيكلوننىڭ شىعۋىمەن ءبىرىنشى ونكۇندىكتىڭ ورتاسىندا جاۋىن شاشىن، تۇمان، كوكتايعاق بولىپ، جەلدىڭ جىلدامدىعى 1525 مس جەتۋى مۇمكىن. سولتۇستىك وڭىرلەردە بوران، سونداي اق اۋا تەمپەراتۋراسىنىڭ كوتەرىلۋى كۇتىلەدى. ونكۇندىكتىڭ سوڭىندا سكانديناۆيا اۋداندارىنان سۋىق اۋا ماسسالارىنىڭ اعىنىمەن رەسپۋبليكانىڭ باسىم بولىگىندە قالىپتى ايازدى اۋا رايى كۇتىلەدى. وسىعان بايلانىستى اۋا تەمپەراتۋراسىنىڭ مىناداي اۋىتقۋى كۇتىلەدى، اتاپ ايتقاندا: باتىستا، سولتۇستىك باتىستا تۇندە 315 گرادۋس اياز، وڭتۇستىك باتىستا 3, كۇندىز 23, وڭتۇستىك باتىستا 8 10 گرادۋسقا دەيىن اياز بولادى.ال وڭتۇستىك جانە وڭتۇستىك شىعىستا تۇندە 38 جىلى، كەي جەرلەردە 5 13 دەيىن كۇن سۋىتادى، كۇندىز 515 گرادۋسقا كەي جەرلەردە 05 گرادۋسقا دەيىن جىلىنادى. رەسپۋبليكانىڭ سولتۇستىگىندە، ورتالىعىندا جانە شىعىسىندا تۇندە 515 گرادۋس، كۇندىز 12 ايازعا دەيىن سۋىتادى.كەزەكتى سۋىق تولقىندارى ەكىنشى جانە ءۇشىنشى ونكۇندەردە وڭتۇستىك باتىس بولىگىندە تۇندە 1020 گرادۋسقا اياز، كۇندىز 510 گرادۋسقا دەيىن سۋىتادى، سولتۇستىك شىعىس بولىگىندە تۇندە 2035, ال كۇندىز 1020 گرادۋسقا دەيىن اياز بولادى دەپ بولجانۋدا.
خەلقئارا كەچۈرۈم تەشكىلاتى: كامبودژا ھۆكۈمىتى ئۇيغۇرلارنى خىتايغا قايتۇرماسلىقى كېرەكفرانسىيە ئاگېنتلىقىنىڭ بايان قىلىشىچە، بۈگۈن خەلقئارا كەچۈرۈم تەشكىلاتى بايانات ئېلان قىلىپ، كامبودژا ھۆكۈمىتىگە، ھازىر ب د ت دىن پاناھلىق تىلەۋاتقان پنامپېندىكى 22 ئۇيغۇرنى خىتايغا قايتۇرماسلىق كېرەك، ئەگەر قايتۇرۇلسا، ئۇلار ئۆز يۇرتىدا خىتاي ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن قىيىن قىستاققا ئېلىنىش خەۋپى بار، دەپ كۆرسەتتى.ئۈچ نەپەر رۇسىيىلىك ياۋروپا بىرلىكىنىڭ ئەڭ ئالى كىشىلىك ھوقۇق مۇكاپاتىغا ئېرىشتىبىرلەشمە ئاگېنتلىقنىڭ فرانسىيىنىڭ ستراسبۇرگ شەھىرىدىن بايان قىلىشىچە، ياۋروپا ئىتتىپاقى بۈگۈن، ئۆز يۇرتىدا خەتەر ئىچىدە قالغان ئۈچ نەپەر رۇسىيىلىككە ئەڭ ئالى كىشىلىك ھوقۇق مۇكاپاتى بەردى.شۋېتسىيە سوتىدا جاسۇس گۇماندارى بابۇر مەخسۇتنى ئەيىبلىگۈچى داۋاگەر توماس لىندستاراند بۈگۈن فرانسىيە ئاگېنتلىقىغا سوت ئەھۋالىنى ئاشكارىلىدى.تەيۋەندە دەرىجىدىن تاشقىرى كىچىك يىغما توك يولى پىلاستىنكىسى تەجرىبىدىن ئۆتتىفرانسىيە ئاگېنتلىقىنىڭ بايان قىلىشىچە، تەيۋەندىكى ئېلېكتىر سايمانلىرى تەجرىبىخانىسى كىرستال لامپىلارنى كىچىكلىتىپ قاچىلاش جەھەتتە ئېلىپ بارغان تەجرىبىدە چوڭ مۇۋەپپەقىيەت قازاندى.فرانسىيە ئاگېنتلىقىنىڭ بايان قىلىشىچە، شىمالى كورىيە ھازىر چەتئەللىكلەرگە ۋىزا بېرىشنى توختاتقان. جەنۇبىي كورىيىدە چىقىدىغان چاۋسېن ئېلبو گېزىتى ۋە خىتاينىڭ شىمالى كورىيە ھەققىدىكى ئۇچۇرلىرى ئاشكارىلىغان خەۋەرلەردىن قارىغاندا، شىمالى كورىيە چېگرىنى تاقىغان. بۇنىڭ تەپسىلاتى تېخى مەلۇم ئەمەس.كامبودىژادىكى 22 ئۇيغۇرنىڭ نۆۋەتتىكى ئەھۋالىكامبودىژادا ب د ت نىڭ قوغداش سالاھىيىتىگە ئېرىشكەن 22 نەپەر ئۇيغۇرنىڭ ئەھۋالى ھازىر كىشىلەر كۆڭۈل بۆلىدىغان مەسىلىگە ئايلانماقتا. مەلۇم بولۇشىچە، خىتاي دائىرىلىرى بۇ ئۇيغۇرلارنى قايتۇرۇپ ئەكېتىش ئۈچۈن كامبودىژاغا بېسىم ئىشلىتىۋاتقان بولۇپ، ئۇلارنىڭ بىر ھەپتە بۇرۇنلا بۇ ئۇيغۇرلار ھەققىدە كامبودىژاغا دىپلوماتىك نوتا تاپشۇرغانلىقى مەلۇم.ئۇرۇپ ئۆلتۈرۈۋېتىلگەن مەمەت تۇرسۇن تاش ۋەقەسى ھەققىدە تولۇقلىما مەلۇماتلاريەكەن ناھىيىسىدىكى مەمەت تۇرسۇن تاشنىڭ 2006 يىلى، يەكەن گۈلباغ ساقچىخانىسىدا سوراق جەريانىدا ئۇرۇپ ئۆلتۈرىۋېتىلگەنلىكى سەۋەبىدىن، ئۇنىڭ ئايالى دىلبەر توختى ۋە قېيىن ئاتىسى توختى ھوشۇرنىڭ ناھىيىلىك ساقچىخانا ئۈستىدىن بېيجىڭغىچە ئەرز قىلغانلىقى ھەم بۇ جەرياندا تەقىپ ئاستىغا ئېلىنغانلىقى ھەققىدىكى خەۋەر رادىئومىز ئۇيغۇر بۆلۈمى تەرىپىدىن، 2009 5 ۋە 6 ئاي مەزگىللىرىدە تارقىتىلغاندىن كېيىن جەمئىيەتتە تۈرلۈك ئىنكاسلار پەيدا بولغانلىقى مەلۇم.رابىيە قادىر خانىمنىڭ گوللاندىيە زىيارىتى داۋام قىلماقتاد ئۇ ق رەئىسى رابىيە قادىر خانىم، ئىتالىيە، شىۋىتسىيە، گېرمانىيە، ئاۋسترىيە ۋە فرانسىيىدىكى زىيارىتىنى ئاخىرلاشتۇرۇپ گوللاندىيىنىڭ پايتەختى ئامستېردامغا يېتىپ كېلىپ پائالىيەتلىرىنى باشلىدى.يېقىندىن بۇيان تۈركىيىنىڭ ھەر قايسى شەھەرلىرىدىكى ئۇنىۋېرسىتېتلاردا ئارقا ئارقىدىن ئۇيغۇر مەسىلىسى ھەققىدە يىغىن ئېچىلماقتا. 2009 يىلى 12 ئاينىڭ 10 كۈنى ئىستانبۇلدىكى يىلتىز تېخنىكا ئۇنىۋېرسىتېتىدا شەرقىي تۈركىستاننىڭ ئۆتمۈشى ۋە بۈگۈنى ناملىق يىغىن ئۆتكۈزۈلدى. بۇ يىغىن يىلتىز تېخنىكا ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ تارىخ ۋە مەدەنىيەت كۇلۇبى تەرىپىدىن ئۇيۇشتۇرۇلدى.كوپېنھاگېن كىلىمات يىغىنىدىن كۈتۈلىۋاتقان ئۈمىدلەرگېرمانىيە ئاخبارات ئاگېنتلىقلىرىنىڭ 13 14 دېكابىردىكى خەۋەرلىرىدە، كوپېنھاگېن كىلىمات يىغىنىنىڭ 100 مىڭ كىشىلىك نامايىشچىلارنىڭ بېسىمى ئاستىدا قالغانلىقى بايان قىلىنماقتا.خەلقئارا كىشىلىك ھوقۇق كۈنى مۇناسىۋىتى بىلەن ئالمۇتۇدا يىغىلىش ئۆتكۈزۈلدىد ئۇ ق نىڭ قازاقىستاندىكى مۇئاۋىن رەئىسى قەھرىمان غوجامبەردىنىڭ ئىشتىراك قىلىشى بىلەن، ئالمۇتىدا خەلقئارا كىشىلىك ھوقۇق كۈنى مۇناسىۋىتى بىلەن يىغىلىش ئېلىپ بېرىلدى.ئامېرىكا كىمگە، قايسى دۆلەتكە يېلىندى؟يېقىندىن بېرى تور بەتلىرىدە، خىتاي تىلىدا ئامېرىكا جۇڭگوغا يېلىندى، ئامېرىكا خىتايغا دۆلەت زايومى سېتىپ قەرزدار بولۇپ قالدى، شۇڭا ئامېرىكا كىشىلىك ھوقۇق مەسىلىسىدە خىتايغا قاتتىقراق گەپ قىلالمىدى، خىتاي يەنە 20 يىلدا ئامېرىكىدىن ئۆتۈپ كېتىپ دۇنيانى سورايدۇ، خىتاينىڭ خەلق پۇلى ئامېرىكا دوللىرىنىڭ ئورنىغا ئۆتۈپ دۇنياۋى پۇل بىرلىكى بولىدۇ، ۋەھاكازا دەيدىغان گەپ سۆزلەرنىڭ ئايىغى ئۈزۈلمىدى.خىتاي، ب د ت نى كامبودژادىكى ئۇيغۇرلارغا پاناھلىق بەرمەسلىككە چاقىردىخىتاي تاشقى ئىشلار باياناتچىسى بۈگۈن، كامبودژادىكى ئۇيغۇرلار مەسىلىسى ھەققىدە قايتا توختىلىپ، ب د ت نى كامبودژادىكى ئۇيغۇرلارغا پاناھلىق بەرمەسلىككە چاقىرغان.قازاقىستان خىتاينىڭ تېرىقچىلىق ئۈچۈن يەر ئىجارىگە ئېلىش تەلىپىنى رەت قىلدىتۈركىيىنىڭ جاھان خەۋەر ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، قازاقىستان باش مىنىستىرى كېرىم مەسىموف، خىتاينىڭ تېرىقچىلىق ئۈچۈن قازاقىستاندىن يەر ئىجارىگە ئېلىش تەلىپىنى رەت قىلغان.جاسۇس گۇماندارى بابۇر مەخسۇت ستوكھولىم سوت مەھكىمىسىدە سوتلاندى يەنى يەر شارى ۋاقتى قاتارلىق ئاخبارات ئورۇنلىرىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، جاسۇس گۇماندارى بابۇر مەخسۇت بۈگۈن يەنى 15 دېكابىر، ستوكھولۇم سوت مەھكىمىسى تەرىپىدىن سوتلانغان. سوتتا قارىلىغۇچى توماس لىندستارد، بابۇر مەخسۇتنى جاسۇسلۇق بىلەن ئەيىبلىگەن.ئامېرىكىنىڭ تەيۋەندە تۇرۇشلۇق ئەلچىسى بۈگۈن، ئامېرىكىنىڭ تەيۋەنگە قورال سېتىپ بېرىشنى داۋاملاشتۇرىدىغانلىقىنى ئاشكارىلىغان. ئۇ ئاق ساراي دائىرىلىرىنىڭ بۇ نۇقتىدا ئورتاق پىكىردە ئىكەنلىكىنى تەكىتلىگەن. بىراق قورال سېتىپ بېرىشنىڭ كونكرېت ۋاقتى ھەققىدە مەلۇمات بېرىشنى رەت قىلغان.تۈنۈگۈن ياۋروپا بىرلىكى بىر بايانات ئېلان قىلىپ، خىتاي ھۆكۈمىتىنى ئۆكتىچى زات ليۇ شاۋبونى شەرتسىز قويۇپ بېرىشكە چاقىردى. ليۇ شاۋبو، بۇ يىل 53 ياش بولۇپ، ئۇ 1989 يىلىدىكى ئوقۇغۇچىلار نامايىشىغا قاتناشقان، ئۆتكەن يىلى يەنە 2008 نىزمناىسى نامىدا بىر تەلەپنامە ھازىرلاپ، خىتاينى دېموكراتىك ئىسلاھات ئېلىپ بېرىشقا چاقىرغان ئىدى.5 ئىيۇل تۇتقۇنلىرى ئىچىدە ھەتتا 13 ياشلىق ئۆسمۈرلەرمۇ باريېقىندا بىر ئىختىيارى مۇخبىر ئۈرۈمچى شەھىرىدىكى بىر تۇتۇپ تۇرۇش مەركىزىنى يوشۇرۇن ھالدا زىيارەت قىلغان. ئۇ زىيارىتى داۋامىدا ئاساسلىقى 5 ئىيۇل تۇتقۇنلىرىنىڭ ئائىلە تاۋىئاباتى بىلەن سۆھبەت ئۆتكۈزگەن. سۆھبەت ئۈرۈمچدىكى بىر تۇتۇپ تۇرۇش مەركىزىنىڭ ئىشىك ئالدى ۋە شۇ ئەتراپتا ئېلىپ بېرىلغان.پارتىيىنىڭ سىياسىتى ياخشى دېگەن سەنئەت نومۇرى تەنقىدكە ئۇچرىدىخىتاينىڭ مەركىزى تېلېۋىزىيە ئىستانسىسى بۇ يىللىق چاغانلىق سەنئەت كېچىلىكى پروگراممىسىدا، پارتىيىنىڭ شىنجاڭدىكى سىياسىتى ياخشى دېگەن لەپەرنىڭ تاللانغانلىقىنى ئېلان قىلغاندىن كېيىن، بۇ پروگراممىنىڭ تاللانغانلىقى جەمئىيەتتە كۈچلۈك تەنقىدكە ئۇچرىغان.ياپونىيىدە شى جىنپىڭنىڭ ياپونىيە زىيارىتىگە قارشى مۇھىم پائالىيەتلەر ئېلىپ بېرىلدىخىتاينىڭ مۇئاۋىن دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ 14 چىسلادىن 17 چىسلاغىچە ياپونىيىگە ئېلىپ بارىدىغان زىيارىتىنى بۈگۈن رەسمىي باشلىدى. بۇ مۇناسىۋەت بىلەن ياپونىيە ئۇيغۇر جەمئىيىتى بىر قاتار پائالىيەتلەرنى ئۇيۇشتۇرۇپ شى جىنپىڭنىڭ ياپونىيە زىيارىتىگە قاتتىق نارازىلىق بىلدۈردى.ۋاخان كارىدورىنى ئامېرىكىغا ئېچىپ بېرىش ياكى بەرمەسلىك ھەققىدىكى خىتاي ئىنكاسلىرىئامېرىكا بىلەن خىتاي ھەر ئىككى تەرەپ، 12 ئاينىڭ 4 كۈنى، ۋاخان كارىدورىنى ئېچىۋېتىش مەسىلىسى مۇزاكىرە قىلىنىۋاتىدۇ، دەپ جاكارلىغان ئىدى. شۇنىڭدىن كېيىن، بۇ مۇزاكىرىنىڭ نەتىجىسى ھەققىدە ھۆكۈمەت تەرەپتىن تېخىچە ھېچقانداق ئۇچۇر يوق.خىتاي دۆلەت رەئىسى خۇ جىنتاۋ ئوتتۇرا ئاسىيادىكى تۈركمەنىستان، قازاقىستان، ئۆزبېكىستان رەھبەرلىرىنىڭ ھەمرالىقىدا دۈشەنبە كۈنى تۈركمەنىستاننىڭ سامانتۆپە رايونىدا مۇراسىم ئۆتكۈزۈپ، تۈركمەنىستان خىتاي تەبىئىي گاز تۇرۇبىسىنىڭ رەسمى ئىشقا كىرىشكەنلىكىنى جاكارلىدى.ئۇيغۇر مەسىلىسى تۈركىيىدە چاقىرىلغان خەلقئارالىق ئىنسان ھەقلىرى يىغىنىدايېقىنقى زامان تارىخىمىزدا تۈركىي ۋە مۇسۇلمان قېرىنداشلىرىمىز دۇچار بولىۋاتقان ئىنسان ھەقلىرى دەپسەندىلىرى ماۋزۇلۇق خەلقئارالىق يىغىن تۈركىيىنىڭ بۇرسا شەھرىدە چاقىرىلدى.ئۈرۈمچى ۋەقەسى ئىمتىھان سوئاللىرى قاتارىغا كىردىخىتاي دائىرىلىرى ئۆتكەن ھەپتە ئۇيغۇر ئېلىدىكى بارلىق ھۆكۈمەت خادىملىرىدىن سەۋىيە سىناش ئىمتىھانى شەكلىدە سىياسىي مەۋقەسىنى سىناش ئىمتىھانى ئالغان. ئىگىلەنگەن مەلۇماتلارغا قارىغاندا، ئىمتىھان سوئاللارنىڭ بىرى 5 ئىيۇل ئۈرۈمچى ۋەقەسىگە قانداق قارايسىز؟ دېگەندىن ئىبارەت.تايلاند دائىرىلىرى تۇتۇپ قالغان ئايروپىلان خادىملىرىنىڭ 4 نەپىرى قازاقىستان پۇقراسىئۆتكەن جۈمە كۈنى تايلاند دائىرىلىرى ھەربىي قورال بېسىلغانلىقى سەۋەبىدىن تۇتۇپ قالغان ئايروپىلان خادىملىرىنىڭ 4 نەپىرى قازاقىستان پۇقراسى ئىكەن. سوۋېت دەۋرىگە تەۋە ئىليۇشىن ئى1 76 تىپلىق بۇ ئايروپىلان، جۈمە كۈنى تايلاندنىڭ بانگكوك ئايرودرومىغا ماي قاچىلاش ئۈچۈن قونۇشنى تەلەپ قىلغان.بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى كىشىلىك ھوقۇق ئالىي كومىسسارى ناۋى پىللاي بۈگۈن بايان ئېلان قىلىپ، ئۆلۈم جازاسىنى ئاخىرلاشتۇرۇش كېلىشىمى تۈزۈلگەنلىكىنىڭ 20 يىللىقىنى خاتىرىلىدى ۋە دۇنيادا ئۆلۈم جازاسىنى ھېلىھەم ئىجرا قىلىۋاتقان دۆلەتلەرنى ئۆلۈم جازاسىنى بىكار قىلىشقا چاقىردى.خوڭكوڭدىن تارقىتىلىدىغان قۇياش تېلېۋىزىيىسى نىڭ خىتايدا تارقىتىلىشى چەكلەندىخوڭكوڭدىن تارقىتىلىدىغان قۇياش تېلېۋىزىيىسى نىڭ خىتايدا تارقىتىلىشى توختىتىپ قويۇلدى. مەلۇم بولۇشىچە، قۇياش تېلېۋىزىيىسى نىڭ سىگنالى خىتايدا 5 دېكابىردىن بۇيان يوقاپ كەتكەن.ھىلارىي كلىنتون: بىز خىتاينى تىبەت ۋە شىنجاڭدىكى ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ ھوقۇقىنى قوغداشقا چاقىرىمىزئامېرىكا تاشقى ئىشلار مىنىستىرى ھىلارىي كلىنتون خانىم بۈگۈن، خىتاي ۋە رۇسىيە قاتارلىق دۆلەتلەرگە قاراتقان سىياسىتى ھەققىدە توختالغاندا ئۇيغۇر كىشىلىك ھوقۇق مەسىلىسىنى تىلغا ئالدى ۋە خىتاينى ئۇيغۇر ئېلى خەلقىنىڭ كىشىلىك ھوقۇقىنى قوغداشقا چاقىردى.ئىسلام كەرىموف بىلەن خۇ جىنتاۋ ئاشخابادتا ئۇچراشتى13 دېكابىر كۈنى خىتاي دۆلەت رەئىسى خۇ جىنتاۋ ئۆزبېكىستان پرېزىدېنتى ئىسلام كەرىموف بىلەن ئاشخابادتا ئۇچرىشىپ، ئىككى مەملىكەت مۇناسىۋەتلىرى ھەققىدە سۆھبەت ئۆتكۈزدى.
اۋىسءتۇيىس: كىم كىم بولىپ جاتىر؟جاڭالىقتار 2103 0 پىكىر 28 قاڭتار, 2013 ساعات 08:55سەرىك احمەتوۆ 2012 جىلى قىركۇيەكتىڭ 24ءى كۇنى ۇكىمەت باسشىسى بولىپ تاعايىندالدى. سودان بەرى اتقارۋشى بيلىك پەن پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ ءىشىنارا ازدىكوپتى اۋىسءتۇيىس ورىن العان ەدى. اقىرى سول اۋىسءتۇيىس 2013 جىلدىڭ باسىندا بارلىق سالانى قامتۋعا بەتتەگەن سياقتى. الايدا قازاق جۇرتى مۇنداي ورىنتاق الماستىرۋ ناۋقاندارىنا سونشالىقتى ءمان بەرىپ ەلەڭ ەتپەيدى: الدەبىر ورتانىڭ دىتتەگەن ادامى نەمەسە توسىن ءبىر تۇلعانىڭ تۇعىرعا كوتەرىلۋى، سونداياق وبلىس باسشىسىنىڭ جاڭالانۋى بولماسا، بىلايعى تاعايىنداۋلارعا تاڭ قالۋدى قويعان. ويتكەنى قازاقستان بيلىگىندە ەسىمى بۇرىننان ءمالىم فيگۋرالار پرەزيدەنت قاي قيىرعا سالسادا شاۋىپ جۇرە بەرەدى. بۇل جايتتى ەلباسى ءوز كومانداسىن دالاعا تاستامايدى، ەلباسى كەشىرىمشىل، كەڭ ادام، ءبىر سالانى اقساتىپ العان ادامنىڭ قاجىرقايراتىن سارقا پايدالانۋعا مۇمكىندىك جاسايتىن داڭعىل كىسى دەپ كەلەتىن قازاقى قايىرىمدارمەن دە، بىزدەگى ساياسي ەليتانىڭ قالىپتاسۋىنداعى باستى ەرەكشەلىك دەپ تە تۇسىندىرۋگە بولاتىن شىعار. ايتسەدە قاڭتاردا قازاقستانعا ءتان بىرەنساران وزگەرىستەردىڭ بولعانى انىق. سول وزگەرىستەردىڭ كەيىنگى رەتى بىلايشا كورىنىس تاپتى. سونىمەن كىم كىم بولىپ جاتىر؟ قاراڭىز:استانا قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى ەرلان قوجاعاپانوۆ سپورت جانە دەنە تاربيەسى اگەنتتىگىنىڭ باسشىسى بولىپ جاتىر.قىزىلوردا وبلىسىندا 4 جىلدان استام اكىمدىك قىزمەت اتقارعان بولاتبەك قۋاندىقوۆ باسەكەلەستىكتى قورعاۋ اگەنتتىگىنىڭ تورىنە جايعاسىپ جاتىر.اتالعان اگەنتتىكتى باسقارعان عابيدوللا ءابدىراحيموۆ پرەزيدەنت اكىمشىلىگى جەتەكشىسىنىڭ ورىنباسارى دەيتىن لاۋازىمدى يەلەنىپ جاتىر.ىڭكارباەۆ دابىر قامىسبايۇلى پرەزيدەنت ىسباسقارۋشىسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارىلىعىنا تاعايىندالىپ جاتىر.اقمولا وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمى قايرات قوجامجاروۆ پرەزيدەنتتىڭ كومەكشىسى ءارى قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ حاتشىسى دەيتىن قىزمەتكە بەكىپ جاتىر.رۋسلان جاقسىلىقوۆ ءىىم ىشكى اسكەرلەرىنىڭ باس قولباسشىلىعىنا بارىپ جاتىر.ساكەن جاسۇزاقوۆ قورعانىس ءمينيسترىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى قر قارۋلى كۇشتەرى باس شتابىنىڭ باسشىسى دەگەن قوس مىندەتتى قوسا اتقارۋعا كىرىسىپ جاتىر.كوكشەنىڭ زەرەندى اۋدانىندا تۋىپ وسكەن سامات ەسكەندىروۆ سولتۇستىك قازاقستان وبلىسىنىڭ، ەرەيمەنتاۋدىڭ تۇلەگى قۇسمان ايتمۇحامەتوۆ اقمولا وبلىسىنىڭ اكىمى بولىپ جاتىر.مەملەكەت باسشىسىنىڭ جارلىعىمەن ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ اكىمى قىزمەتىنە اليك سەرىكۇلى ايدارباەۆ تاعايىندالىپ، ەكساكىم باۋىرجان مۇحامەدجانوۆ بالتىق جاعالاۋى ەلدەرىنە ەلشىلىككە اتتانىپ جاتىر.وزەنمۇنايگاز ديرەكتورلار كەڭەسىنىڭ ۇيعارىمىمەن ماڭعىستاۋ وبلىسىنىڭ تۋماسى اسقار رىزاحانوۆ وزەنمۇنايگاز اق باس ديرەكتورىنىڭ ورىنتاعىنا وتىرىپ جاتىر.اۋىسءتۇيىستىڭ بارىسىندا لاۋازىم يەلەرىنىڭ ەڭ جاسى يندۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار ءمينيسترى ونەركاسىپ كوميتەتىنىڭ توراعاسى 37 جاستاعى ەرلان مۇراتوۆ بولدى.تاعايىنداۋلار الىدە جالعاسادى دەپ كۇتىلۋدە.
سائىنت پائولوس چېركاۋى ئۇيغۇرچەسائىنت پائولوس چېركا...تۈركىيە ئاۋازى رادىيوسى: بۇ تۇپراقلاردا مەدەنىيەتلەر بارلىققا كېلىدۇ، كۈلتۈرلەر گۈللىنىدۇ... بۇ يەردە ئەپسانە ۋە داستانلار رېئال تۇرمۇش بىلەن گىرەلىشىپ كەتكەن بولۇپ، ئۇ كۆپ خۇدالىق دىنلارغىمۇ، بىر تەڭرىلىك دىنلارغىمۇ ساھىبخانلىق قىلىدۇ. بۇ جۇغراپىيەدە بەزىلەر تەبىئىي ھادىسىلەرگە ئىشىنىدۇ، بەزىلەر سۇنى مۇقەددەس دەپ قارايدۇ؛ ئەپسانىۋى ئىلاھلارغا ئىشىنىدىغانلارمۇ، ئاسمان ئىلاھىغا ئىشىنىدىغانلارمۇ بار. يەھۇدىيلار، خىرىستىيانلار ۋە مۇسۇلمانلار بۇ تۇپراقلاردا بىللە ياشايدۇ. ئانادولۇ خىرىستىئان دىنىنىڭ تارقىلىشىغا ئوخشاش دۇنيا دىنلىرىنىڭ تارىخىنى شەكىللەندۈرگەن مۇھىم ئۆزگىرىشلەرگە شاھىت بولىدۇ. ئانادولۇ قۇددۇستىكى زۇلۇم ۋە رىمدىكى بېسىملاردىن قاچقانلارنىڭ پاناھگاھى بولىدۇ. يېڭى دىن ۋە ئۇنىڭ ۋەكىللىرىنى يوقىتىش بۇيرۇقى چۈشۈرۈلگەندە، تۇنجى خىرىستىيانلار كىشىلەرنى كەڭ قورساقلىق بىلەن قارشى ئالىدىغان ئانادولۇغا بېرىشنى قارار قىلىدۇ. ئوقۇش ئۈچۈن بارغان قۇددۇستا خىرىستىيان دىنىنى قوبۇل قىلغان تارسۇسلۇق ساينت پاۋئۇلۇس ئانادولۇغا ئۆتكەن تۇنجى رەھبەرلەرنىڭ بىرى بولۇپ قالىدۇ. ئۇ ساياھىتى ئارقىلىق يېڭى دىننىڭ قۇددۇستىن ئانادولۇغا ۋە ئۇ يەردىن ياۋروپاغا تارقىلىشىدا گەۋدىلىك رول ئوينايدۇ.خىرىستىيانلارنىڭ سىمۋوللۇق زاتلىرىنىڭ بىرى بولغان سانت پائۇلۇسنىڭ ئىسمى ئىنجىلدا تارسۇسلۇق پاۋل دەپ تىلغا ئېلىنىدۇ. شۇڭلاشقا، ئانادولۇنىڭ جەنۇبىغا جايلاشقان تارسۇس، خىرىستىيان دىنى ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم شەھەر دەپ قارىلىدۇ. بۇ سەۋەبتىن، ساينىت پائۇلۇس چېركاۋى، ساينىت پائۇلۇس قۇدۇقى ۋە ئۇنىڭ تارىخىي مۇھىتى ب د ت پەن، مائارىپ ۋە مەدەنىيەت تەشكىلاتى يۇنېسكونىڭ دۇنيا مەدەنىيەت مىراسلىرى ۋاقىتلىق تىزىملىكىدىن ئورۇن ئالماقتا.ساينىت پائۇلۇس چېركاۋى ۋە ساينىت پائۇلۇس قۇدۇقى خىرىستىيان دىنىنىڭ مۇھىم ھەج مەركەزلىرى قاتارىدا سانىلىدۇ. چېركاۋ كېيىنكى ئەسىرلەردە سانت پائۇلۇسقا ئاتاپ سېلىنغان، قۇدۇق بولسا، سانت پائۇلۇسنىڭ ھويلىسى دەپ قارالغان ئورۇنغا جايلاشقان. ئۆتمۈشتە ھەج قىلىش ئۈچۈن قۇددۇسقا بارغانلار بۇ يەرنى زىيارەت قىلىپ، مۇقەددەس ۋە شىپالىق دەپ قارالغان قۇدۇقنىڭ سۈيىدىن ئىچكەن. سۇيى قەتئىي ئازايمايدىغان قۇدۇق بۈگۈنكى كۈندىمۇ خىرىستىيان ھاجىلىرى ئۈچۈن ئىلگىرىكىگە ئوخشاشلا مۇھىم سىمۋول ھېسابلىنىدۇ. ھويلىنىڭ يېقىن ئەتراپىدا تاش بىلەن ياتقۇزۇلغان قەدىمىي يول بار. بۇ يول سانت پائۇلۇس دەۋرىدىكىگە شەكلىنى ھازىرمۇ ساقلاپ كەلمەكتە.سائىنت پائۇلۇس ھەزرىتى ئەيسانىڭ 12 ئەلچىسى ھەۋارىسىنىڭ بىرى بولمىسىمۇ، خىرىستىيان دىنىغا قوشقان تۆھپىسى سەۋەبىدىن بەزى مەنبەلەردە ئەلچى دەپ تەسۋىرلىنىدۇ. ئۇ ئانادولۇنى ئەڭ جەنۇبىدىن تارتىپ ئەڭ غەربىگىچە ئايلىنىپ، يېڭى دىننى تارقىتىشقا تىرىشىدۇ. بۇ بۈگۈنكى ئىلغار يول تورىدىن پايدىلىنىلغان تەقدىردىمۇ، بىر نەچچە ھەپتە ۋاقىت كېتىدىغان جاپالىق سەپەر ئىدى. گەرچە ئۇ نۇرغۇن قىيىنچىلىقلارغا دۇچ كەلگەن بولسىمۇ، ئايلىنىپ يۈرۈپ يېڭى دىننى چۈشەندۈرۈشتىن ۋاز كەچمەيدۇ ۋە يېڭى ئەگەشكۈچىلەرنى قولغا كەلتۈرۈشكە تىرىشىدۇ. بۈگۈنكى كۈندە سائىنت پائۇلۇس ياكى سائىنت پاۋلو دەپ ئاتىلىدىغان بۇ يول تۈركىيەدىكى ئەڭ ئۇزۇن پىيادىلەر يوللىرىنىڭ بىرى. ئانتاليا ۋە ئىسپارتا شەھەرلىرىنى بېسىپ ئۆتىدىغان يولنىڭ ئۇزۇنلۇقى 500 كىلومىتىر بولۇپ، خەلقئارالىق تەبىئىي مۇھىتتا پىيادە سەيلە قىلىش ئۆلچىمىگە چۈشىدۇ. سائىنت پائۇلۇس يولى پەرگە قەدىمىي شەھىرىدىن باشلىنىپ، ئىسپارتادىكى پسىديا ئانتىئوكيا قەدىمكى شەھىرىدە، يەنى يالۋاچتا ئاخىرلىشىدىغان بولۇپ، پىيادە مېڭىش لىنىيەسى ۋە يۆنىلىشلىرى قىزىل ۋە ئاق بوياقلار بىلەن ئىشارەتلەنگەن. پىسديا ئانتىئوكيا ياكى يالۋاچ، خىرىستىيان دىنىنىڭ تۇنجى ۋەزنەسىھەتلىرىنىڭ بىرى قىلىنغان شەھەر. شەھەر ھەج مەركىزى دەپ جاكارلانغاندىن كېيىن، بۇ يول خىرىستىيانلار تەرىپىدىن مۇقەددەس دەپ قوبۇل قىلىنغان. بۈگۈنكى كۈندىمۇ ھەج قىلىشنى خالايدىغان نۇرغۇن خىرىستىيانلار سائىنت پائۇلۇس يولىدىن ماڭىدۇ.ئاسفالىتلانمىغان، تەبىئىي ھالىتى بۇزۇلمىغان بۇ 500 كىلومېتىرلىق يول بويىدا نۇرغۇن قەدىمىي شەھەرلەر بار. يولنىڭ 10 كىلومىتىرلىق قىسمى يازىلى جىلغا تەبىئەت باغچىسىنى كېسىپ ئۆتىدۇ. جىلغا يەنە قىزىل قارىغاي، چىنار، چىلان ۋە ياڭاق قاتارلىق مول ئۆسۈملۈكلىرى ۋە ياۋايى ھايۋانلىرى بىلەنمۇ كىشىلەرنىڭ دىققىتىنى تارتىدۇ. بۇ يەردە سائىنت پائۇلۇسنىڭ ئىزىنى بويلاپ ماڭغانلارنىمۇ ھەيران قالدۇرىدىغان نەرسىلەرمۇ ئۇچرايدۇ. مەسىلەن، تاشلارنىڭ بىرىگە يېزىلغان ئەركىن ئادەم ناملىق شېئىر!ئەي يولۇچى، سەپەر ھازىرلىقىنى قىل ۋە ئاتلان يولغا، شۇنى بىلگىنكى،ئەركىن ئادەم پەقەت خاراكتېر جەھەتتە ئەركىن ئادەمدۇر.دېگەن مىسرالار بىلەن باشلانغان بۇ شېئىرنى قۇل بولۇپ تۇغۇلۇپ، كېيىن ئەركىنلىككە ئېرىشكەن قەدىمكى دۇنيانىڭ مۇھىم مۇتەپەككۇرلىرىنىڭ بىرى بولغان ئېپىكېتۇس يازىدۇ. يازما كانيون نامىنى تاشقا يېزىلغان بۇ شېئىردىن ئالىدۇ.سائىنت پائۇلۇس ئانادولۇنىڭ ھەرقايسى جايلىرىنى ئايلىنىپ يۈرۈش جەريانىدا نۇرغۇن جايلاردا قونىدۇ. كېيىنچە ئۇ قوغان جايلارغا ئۇنىڭغا ئاتاپ چېركاۋلار سېلىنىدۇ. مەرسىننىڭ مۇت رايونىدىكى ئالاخان موناستىرىمۇ شۇلارنىڭ بىرى. گۆكسۇ ۋادىسىنىڭ تىك ئېتىكىگە جايلاشقان مۇناستېر بىناسى بىرى ۋەيران بولغان ئىككى چېركاۋ، قىيالىقلارغا ئويۇلغان راھىبلارنىڭ ھۇجرىلىرى، چۆمۈلدۈرۈش ئۆيى ۋە قەبرىلەردىن تەركىپ تاپىدۇ. 1300 مېتىر ئېگىزلىككە سېلىنغان بۇ موناستىر ئۆزىنىڭ ئالاھىدە تاش ئويمىچىلىقى بىلەن كىشىنىڭ دىققىتىنى تارتىدۇ. دۇنياغا داڭلىق سەيياھ ئەۋلىيا چەلەبى بۇ يەرنى كۆرۈپ: ئۇستىسىنىڭ قولىدىن يېڭىلا چىققاندەك قىلىدۇ دېگەنىدى. چېركاۋلار ۋە موناستىر بىناسى بۈگۈن كۈندە ب د ت پەن، مائارىپ ۋە مەدەنىيەت تەشكىلاتى يۇنېسكونىڭ دۇنيا مەدەنىيەت مىراسلىرى ۋاقىتلىق تىزىملىكىدىن ئورۇن ئالماقتا.ئانادولۇدا قۇرۇلغان قەدىمكى مەدەنىيەتلەرنىڭ ھەر بىرى بۇ جۇغراپىيەگە ئۆزىگە ئائىت بىر نەرسىلەرنى ئىلاۋە قىلىپ كەلدى. بىز زىيارەت قىلغان قەدىمكى شەھەرلەر پەقەت ئۆتمۈشنىڭ ئىزلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان يادىكارلىقلاردىنلا ئىبارەت بولۇپ قالماستىن، ئۇلار تۇرمۇش ئۇسۇلىنىڭ، مەدەنىيەت سەنئەت ۋە ئېتىقادنىڭ نامايەندىسىدۇر. تىياتىرخانىلارمۇ، نور كۆۋرۈكلەرمۇ، خىشتىن ياسالغان ئوردىلارمۇ، مۇقەددەس جايلارمۇ بىزگە مىراس قالىدۇ... ھەر قەدەمدە ئالدىمىزغا ئابىدىلەر، بۇتخانىلار، قۇربانلىق سۇپىلىرى، چېركاۋلار، موناستىرلار، ئىبادەتخانىلار ۋە مەسچىتلەر ئۇچراپ تۇرىدۇ؛ ئۇلارنىڭ ھەر بىرى ئانادولۇنىڭ بايلىقىنى ئەكىس ئەتتۈرىدۇ. ئەسىرلەر بويى ئىنسانىيەت تارىخىدا ئىز قالدۇرغان تەرەققىياتلارغا شاھىت بولىدۇ. ئانادولۇ ئالدىمىزدا ھەيۋەتلىك تاغ چوققىسىدىكى ئىلاھلارنىڭ ھەيكەللىرى، قىيا تاشلارغا ئويۇلغان دۇئاتىلاۋەت سورۇنلىرى ۋە بىر ئېتىقادچىنىڭ سەۋرچان، شۇنداقلا ئىرادىلىك سەپىرىنىڭ قەدەملىرى سۈپىتىدە ئەكس ئېتىدۇ. بەزى سەپەرلەر ھەيران قالارلىق ئىشلار بىلەن تولغان بولىدۇ. ئۇ ئىنساننى ئەزەلدىن بىلمەيدىغان ھېكايىلەر قاينىمىغا ئىتتىرىدۇ، باشقا دىيارلارغا، باشقا دەۋرلەرگە ئېلىپ بارىدۇ؛ پەرقلىق ئېتىقادلارنىڭ ئىزلىرىنى كۆز ئالدىمىزدا نامايان قىلىدۇ. بۇ يەرلەر خىرىستىيان دىنى تارىخىدىكى مۇھىم ۋەقەلەرگە سەھنە بولىدۇ. تۇنجى چېركاۋ، تارىخىي شىپاخانىلار، ھەزرىتى مەريەم تۇرغان ئۆي بۇ يەردە... سائىنت پائۇلۇسنىڭ سەپەرلىرىنىڭ مۇھىم بىر قىسمى بۇ تۇپراقلاردا روياپقا چىقتى.خەتكۈچ: سائىنت پائۇلۇس