instruction
stringclasses 2
values | input
stringlengths 38
42.1k
| output
stringlengths 38
42.1k
|
|---|---|---|
Translate the text from English to Welsh. |
A consultation document seeking views on the draft National Assembly for Wales (Disqualification) Order 2015 has been published today on the Welsh Government website.
Section 16 of the Government of Wales Act 2006 allows an Order in Council made by Her Majesty to designate particular offices so that, if a person holds one of those offices, they are disqualified from being an Assembly member. Prior to each Assembly election a new Disqualification Order is made which sets out an updated list of disqualifying offices. These offices are additional to those which have been made disqualifying offices by the Government of Wales Act 2006 and other legislation.
This consultation seeks views on which offices should be included in that Order. I am keen to hear the views of stakeholders and will consider these carefully before the final draft of the Order is prepared. The consultation on these proposals will run for 8 weeks until 11 March 2015\. Details of how to respond are set out in the consultation document. Following consideration of the responses, the draft Order will be brought forward for the Assembly’s approval before formal submission to Her Majesty in Council later this year.
|
Heddiw ar wefan Llywodraeth Cymru cyhoeddwyd dogfen ymgynghori sy’n gofyn am safbwyntiau ar fersiwn ddrafft o Orchymyn Cynulliad Cenedlaethol Cymru (Anghymhwyso) 2015\.
Mae Adran 16 Deddf Llywodraeth Cymru 2006 yn galluogi Gorchymyn yn y Cyfrin Gyngor a wnaed gan Ei Mawrhydi i ddynodi rhai swyddi penodol, fel bod person sy’n dal un o’r swyddi hynny’n anghymhwyso rhag bod yn Aelod Cynulliad. Cyn pob etholiad Cynulliad gwneir Gorchymyn Anghymhwyso newydd sy’n nodi’r rhestr ddiweddaraf o’r swyddi sy’n anghymhwyso. Mae’r swyddi hyn yn ychwanegol at y rheini a wnaed yn swyddi anghymhwyso gan Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006 a deddfwriaeth arall.
Mae’r ymgynghoriad hwn yn gofyn am safbwyntiau ynghylch pa swyddi y dylid eu cynnwys yn y Gorchymyn hwnnw. Rwy’n awyddus i glywed safbwyntiau’r rhanddeiliaid a byddaf yn ystyried y rhain yn ofalus cyn paratoi’r fersiwn ddrafft derfynol o’r Gorchymyn. Bydd yr ymgynghoriad ar y cynigion hyn yn para 8 wythnos tan 11 Mawrth 2015\. Nodir manylion sut i ymateb yn y ddogfen ymgynghori. Yn dilyn ystyried yr ymatebion caiff y Gorchymyn drafft ei gyflwyno i’r Cynulliad ei gymeradwyo cyn iddo gael ei gyflwyno’n ffurfiol gerbron Ei Mawrhydi yn y Cyfrin Gyngor yn ddiweddarach eleni.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Heddiw mae'r Pwyllgor ar Newid Hinsawdd (PNH) wedi cyhoeddi ei adroddiad cynnydd ar gyfer Cymru a'i gyngor ar gyfer llwybr allyriadau Cymru hyd at 2050\. Gan ddefnyddio'r data diweddaraf hyd at 2018, mae y PNH yn cydnabod bod Cymru ar y trywydd iawn i fodloni Cyllideb Garbon 1 (2016\-20\) ar yr amod nad yw allyriadau'n cynyddu yn 2019 a 2020\.
Y llynedd, cyngor y PNH oedd mai'r uchelgais uchaf posibl i Gymru oedd gostyngiad o 95% mewn allyriadau erbyn 2050\. Ar sail y dystiolaeth a'u dadansoddiad roeddent yn glir na ddylem anelu'n is na'r targed hwnnw ond yn yr un ffordd ni fyddai anelu'n uwch yn gredadwy. Derbyniais y cyngor ac ymrwymais i gynyddu targed Cymru ar gyfer lleihau allyriadau 2050 o 80% i 95% yn unol â'u hargymhelliad. Byddai hyn yn cynrychioli cyfraniad teg Cymru i rwymedigaethau'r DU o dan Gytundeb Paris ac yn gwneud cyfraniad sy'n gyfartal â rhai gwledydd eraill y DU tuag at nod sero net a rennir.
O ran derbyn y cyngor, yr oeddwn hefyd yn glir y dylai ein huchelgais yng Nghymru fod yn unol ag ysbryd Cytundeb Paris lle y dylai gwledydd cyfoethocach, datblygedig osod targed sero net yn ôl y gyfraith erbyn canol y ganrif hon. Ar y sail hon a thros y flwyddyn ddiwethaf mae Llywodraeth Cymru wedi gweithio gyda PNH a rhanddeiliaid o Gymru i ddefnyddio tystiolaeth a dadansoddiadau pellach i brofi hygrededd yr uchelgais hwn. Mae'r cyngor gan y PNH heddiw yn glir ar sail tystiolaeth a dadansoddiad annibynnol y gallant gadarnhau bod llwybr credadwy, dichonadwy a fforddiadwy i sero net i Gymru erbyn 2050\.
Mae'r ddeialog hon rhwng y PNH a'r rhai, gan gynnwys Llywodraeth Cymru, sy'n dymuno codi uchelgais gweithredu Cymru ar yr hinsawdd yn adlewyrchu'r egwyddor o ddilyniant yng Nghytundeb Paris. Wrth bennu llwybr mwy uchelgeisiol i Gymru ni fyddwn yn cymryd yr opsiwn hawdd o benderfynu drosom ein hunain ar flynyddoedd targed deniadol yn y dyfodol, dim ond i adael y cwestiwn sut y gellir ei gyflwyno'n gredadwy i weinyddiaethau a chenedlaethau'r dyfodol. Yn hytrach na chymryd yr opsiwn hawdd hwnnw, rydym wedi parhau'n ymrwymedig i graffu'n annibynnol ar y PNH. Wrth wneud hynny, rydym yn creu sylfaen gadarn i adeiladu Cymru carbon isel.
Byddwn nawr yn ystyried y cyngor, ynghyd â thystiolaeth arall fel sy'n ofynnol gan Ddeddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016\. Rwy'n bwriadu dod â rheoliadau i'r Senedd ddechrau'r flwyddyn nesaf i ddiweddaru llwybr lleihau allyriadau Cymru i osod llwybr ar sero net, ymhell cyn Cynhadledd Newid Hinsawdd y Cenhedloedd Unedig, COP26 (COP26\) ym mis Tachwedd. Bydd cynnydd o ran lleihau allyriadau yng Nghymru yn dibynnu ar weithredu carlam gan lywodraethau yng Nghaerdydd a San Steffan, busnesau a chymunedau; i lwyddo rhaid iddo fod yn ddull tîm Cymru.
Wythnos diwethaf, adroddodd y Cenhedloedd Unedig fod yr addewidion presennol o dan Gytundeb Paris yn rhoi'r byd ar y llwybr at gynnydd o 3\.2°C y ganrif hon, hyd yn oed os ydynt i gyd yn cael eu cyflawni'n llawn. Gallai effaith y lefel hon o gynhesu achosi digwyddiadau tywydd eithafol mwy dinistriol fyth yng Nghymru, allai ddadeoli cannoedd o filiynau o bobl ledled y byd, a gallai achosi niwed na ellir ei ddad\-wneud i'r ecosystemau mwyaf eiconig a hanfodol yng Nghymru a drwy’r byd cyfan. Yn y cyd\-destun hwn, bydd pob gostyngiad ychwanegol mewn allyriadau y gallwn eu cyflawni yn gwneud gwahaniaeth i'r byd y byddwn yn ei drosglwyddo i genedlaethau'r dyfodol. Gall y camau a gymerwn yng Nghymru fod yn gyfraniad i'r frwydr fyd\-eang yn erbyn newid trychinebus yn yr hinsawdd yn ogystal â lleihau'r allyriadau a gynhyrchir o fewn ein ffiniau ein hunain.
Yn y cyd\-destun hwn rydym yn croesawu'r her a gyflwynwyd i ni gan y PNH yn eu cyngor. Maent yn dweud wrthym mai'r 2020au fydd y "ddegawd bendant" a dylai ein cynllun ar gyfer yr ail gyllideb garbon a gyhoeddir yn 2021 ganolbwyntio ar yr angen i "berfformio'n well" o ran y gostyngiad cyfartalog o 37% a argymhellir mewn allyriadau, gan anelu at ostyngiad cyfartalog o 58% drwy'r drydedd gyllideb garbon hyd at 2030, er mwyn gosod Cymru ar y llwybr i sero net erbyn 2050\.
Byddwn yn parhau i ddilyn yr egwyddor o ddilyniant, gan weithio gyda'r PNH a gyda partneriaid a chymunedau yng Nghymru i nodi ffyrdd y gall Cymru wneud cyfraniad mwy fyth i'r ymateb byd\-eang i'r argyfwng hinsawdd.
Mae'r PNH hefyd yn glir bod rhaid gwneud mwy i gyflawni ein rhwymedigaethau presennol. Mae'r PNH wedi canmol y ffordd rydym wedi integreiddio ein hymateb i'r argyfyngau hinsawdd a natur yn llawn yn ein blaenoriaethau ar gyfer ailadeiladu ein heconomi yn sgil pandemig covid\-19\. Maent yn tynnu sylw at ein record byd o ran ailgylchu, ein rôl ragweithiol o ran cefnogi'r defnydd o ynni adnewyddadwy ar raddfa fawr yng Nghymru, a'n huchelgeisiau ar gyfer ein strategaeth drafnidiaeth newydd.
Mae hefyd fylchau amlwg o hyd, yn enwedig ble mae angen dull gydlynol ledled y DU, a ble mae'r cyfrifoldeb dros reoleiddio allyriadau yn nwylo llywodraeth San Steffan. Mae meysydd yn nwylo Llywodraeth Cymru hefyd ble mae'n rhaid gweld cynnydd llawer cyflymach, gan gynnwys cyfraddau plannu coed a lleihau allyriadau o amaethyddiaeth. Rhaid i'r meysydd hyn fod yn ffocws penodol i Lywodraeth Cymru a holl randdeiliaid Cymru wrth inni baratoi i osod targedau llymach fyth ar gyfer rheoleiddio gerbron y Senedd ddechrau'r flwyddyn nesaf.
Mae cyngor y PNH o'r safon uchaf posibl, ond mae'n anochel yn golygu bod rhagdybiaethau i'w gwneud, gan adlewyrchu ansicrwydd na all unrhyw lefel o ddadansoddi ei oresgyn yn llwyr. Mae'r rhain yn cynnwys pa mor barod fyddwn ni i newid ein ffyrdd o fyw – ein cartrefi, ein deiet, ein harferion teithio – a chyfradd a llwyddiant arloesedd technolegol i ddisodli'r technolegau carbon\-ddwys yr ydym yn dibynnu arnynt ar hyn o bryd. Yn yr ystyr hwn, ni wyddom sut ddyfodol fydd, a'n cyfrifoldeb i genedlaethau'r dyfodol yw ei lunio er gwell.
Ein hymrwymiad fel llywodraeth yw cefnogi uchelgais uchaf posibl Cymru yn ein hymateb i'r argyfwngau hinsawdd a natur. Rydym wedi cymryd camau, sy'n gwthio terfyn ein pwerau datganoledig:
• Rydym wedi defnyddio dull llunio'r farchnad o ddatblygu tai di\-garbon a datgarboneiddio cartrefi sy'n bodoli eisoes, drwy safleoedd rhaglenni enghreifftiol o dan arweiniad y sector cyhoeddus sy'n dangos yr hyn sy'n bosibl i'r farchnad.
• Yn ystod y pandemig, rydym wedi ehangu ein cronfa economi gylchol fwy na 300% i gefnogi Cymru i symud y tu hwnt i ailgylchu, fel rhan ohoni rydym yn buddsoddi mewn seilwaith canol trefi i gynyddu ailddefnyddio ac atgyweirio.
• Rydym wedi parhau i weithio mewn undod rhyngwladol â chymunedau yng Nghymru, Uganda ac mewn mannau eraill i ddiogelu ardal o fforestydd glaw ddwywaith maint Cymru, a'r llynedd plannodd ymgyrchwyr ieuenctid o Gymru ac Uganda goed ar yr un pryd i ddathlu plannu'r deg miliwnfed coeden ym Mhrosiect Plannu Coed Mbale yn Uganda.
• Er mwyn cadw'r manteision cadarnhaol a welsom gan fwy o bobl yn gweithio gartref, ein nod yw cael 30% o bobl yn gweithio o bell yn y dyfodol. Rydym yn gweithio mewn partneriaeth ag undebau llafur a busnesau i sicrhau bod y cymorth a'r cyfleusterau cywir ar waith.
• Rydym wedi ariannu busnesau o bob math yng Nghymru i leihau eu hallyriadau drwy raglenni fel rhaglen SMART Cymru a ariennir gan yr UE sy'n darparu grantiau o hyd at £50,000\.
• Cynhaliwyd Wythnos Hinsawdd gyntaf Cymru ym mis Tachwedd, gyda mwy na 2000 o bobl yn cymryd rhan i wneud eu cyfraniad at gynllun Cymru gyfan ble mae ymrwymiadau'r llywodraeth yn cyd\-fynd ag ymrwymiadau gan gyrff cyhoeddus eraill, gan fusnesau a chan gymunedau.
Lle'r ydym wedi gweld llwyddiant o ran lleihau allyriadau, mae wedi cynnwys ymdrechion cydweithredol ar bob lefel, o gartrefi a chymunedau'n gwneud newidiadau yn ogystal â busnesau a chyrff cyhoeddus yn creu'r amgylchiadau sy'n galluogi'r newidiadau hynny. Mae'r math hwn o gydweithio yn ein galluogi i gyflawni cynnydd cadarnhaol y tu hwnt i derfynau pwerau datganoledig, i sicrhau newid sy'n mynd y tu hwnt i unrhyw beth y gall tystiolaeth o'r gorffennol ei ddweud wrthym yn hyderus, ac i hwyluso trawsnewidiad economaidd y tu hwnt i'r hyn y gellir ei gyflawni drwy rym rheoleiddio yn unig.
Byddwn yn annog pawb sy'n rhannu ein hymrwymiad i ymateb sy'n arwain y byd i'r argyfwng hinsawdd yng Nghymru, i ystyried drostynt eu hunain gyngor y PNH a'r heriau i Gymru sydd ynddo, i weithio gyda ni i gyflymu ein camau gweithredu ar yr hinsawdd, ac i weithio gyda ni i nodi'r meysydd hynny lle gallwn fynd ymhellach fyth drwy ymdrech ar y cyd.
|
Today the Climate Change Committee (CCC) has published its progress report for Wales and its advice for Wales’ emissions pathway to 2050\. Drawing on the most recent data to 2018, the CCC recognises Wales is on track to meet Carbon Budget 1 (2016\-20\) as long as emissions do not increase in 2019 and 2020\.
Last year, the advice of the CCC was that the highest possible ambition for Wales was a 95% reduction in emissions by 2050\. On the basis of the evidence and their analysis they were clear we should not aim below that target but equally to aim higher would not be credible. I accepted the advice and committed to increasing Wales’ 2050 emissions reduction target from 80% to 95% in line with their recommendation. This would represent Wales’ fair contribution to the UK’s obligations under the Paris Agreement and make a contribution equal to those of the other nations of the UK towards a shared net zero goal.
On accepting the advice I was also clear that our ambition in Wales should be in line with the spirit of the Paris Agreement in which richer, developed nations should set in law a net zero target by the middle of this century. On this basis and over the last year Welsh Government have worked with CCC and Welsh stakeholders to draw on further evidence and analysis to test the credibility of this ambition. The advice from the CCC today is clear on the basis of evidence and independent analysis they can confirm there is a credible, feasible and affordable path to net zero for Wales by 2050\.
This dialogue between CCC and those, including the Welsh Government, who wish to raise the ambition of Wales’ action on climate reflects the principle of progression in the Paris Agreement. In setting a more ambitious path for Wales we will not take the easy option of determining for ourselves an attractive target years in the future only to leave the question of how it can credibly be delivered to future administrations and future generations. Instead of taking that easy option we have remained committed to subjecting our ambitions to the independent scrutiny of the CCC. In doing so, we create a solid foundation to build a low carbon Wales.
We will now consider the advice, along with other evidence as required by the Environment (Wales) Act 2016\. I intend to bring regulations to the Senedd early next year to update Wales’ emissions reduction pathway to set a path to net zero, well ahead of the UN’s Climate Change Conference, COP26 (COP26\) in November. Progress in emissions reduction in Wales will rely on accelerated action from governments in Cardiff and Westminster, business and communities; to succeed it must be a team Wales approach.
Last week the UN reported the current pledges under the Paris Agreement put the world on the path to a 3\.2°C increase this century, even if they are all fully delivered. The impact of this level of warming could cause even more devastating extreme weather events in Wales, could displace hundreds of millions of people around the world, and could cause irreparable damage to the most iconic and vital ecosystems in Wales and globally. In this context, every additional reduction in emissions we can achieve will make a difference to the world we will hand on to future generations. The action we take in Wales can and must be a contribution to the global struggle against catastrophic climate change as well as reducing the emissions generated within our own borders.
In this context we welcome the challenge put to us by CCC in their advice. They tell us the 2020s will be the “decisive decade” and our plan for the second carbon budget to be published in 2021 should focus on the need to “outperform” the recommended 37% average reduction in emissions with a clear line of sight to a 58% average reduction through the third carbon budget up to 2030, in order to set Wales on the path to net zero by 2050\.
We will continue to follow the principle of progression, working with the CCC and with partners and communities in Wales to identify ways in which Wales can make an even greater contribution to the global response to the climate emergency.
The CCC are also clear there is more we must do to meet our existing obligations. The CCC have praised the way in which we have fully integrated our response to the climate and nature emergencies in our priorities for reconstruction of our economy in the wake of the covid\-19 pandemic. They highlight our world beating record on recycling, our proactive role in supporting the deployment of renewable energy at scale in Wales, and our ambitions for our new transport strategy.
They are also clear gaps remain, particularly where there is a need for a coherent UK\-wide approach and where the responsibility for regulation of emissions are reserved to the government in Westminster. There are also areas of devolved responsibility where much more rapid progress must be made, including rates of tree planting and emissions reduction from agriculture. These areas must be a particular focus for Welsh Government and all Welsh stakeholders as we prepare to put even more stringent targets in regulation before the Senedd early next year.
The CCC advice is of the highest possible standard but it inevitably involves assumptions to be made, reflecting uncertainties no level of analysis can entirely overcome. These include how willing we will be to change our lifestyles – our homes, our diet, our travel habits – and the rate and success of technological innovation to displace the carbon\-intensive technologies on which we currently rely. In this sense, the future is unwritten and our responsibility to future generations is to shape it for the better.
Our commitment as a government is to support Wales’ highest possible ambition in our response to the climate and nature emergency. We have taken action, which pushes the limit of our devolved powers:
* We have taken a market\-shaping approach to the development of zero carbon housing and the decarbonisation of existing homes, through public\-sector led exemplar programmes sites that show the market what is possible.
* During the pandemic, we have expanded our circular economy fund by more than 300% to support Wales to move beyond recycling, as a part of which we are investing in town centre infrastructure to increase re\-use and repair.
* We have continued to work in international solidarity with communities in Wales, Uganda and elsewhere to safeguard an area of rain forest twice the size of Wales, and last year youth activists from Wales and Uganda simultaneously planted trees to celebrate the planting of the ten millionth tree in the Mbale Tree Planting Project in Uganda.
* To lock\-in the positive benefits we have seen from more people working at home, our goal is to have 30% of people working remotely in the future. We are working in partnership with trade unions and businesses to ensure the right support and facilities are in place.
* We have funded businesses of all kinds in Wales to reduce their emissions through programmes such as the EU\-funded SMART Cymru program which provides grants of up to £50,000\.
* We held the first Wales Climate Week in November, with more than 2000 people participating to make their contribution to an all\-Wales plan in which the commitments of government are matched by commitments from other public bodies, from businesses and from communities.
Where we have seen success in emissions reduction it has involved collaborative efforts at every level, from households and communities making changes as well as businesses and public bodies creating the circumstances which enable those changes. This kind of collaboration allows us to achieve positive progress beyond the limits of devolved powers, to achieve change that goes beyond anything evidence from the past can tell us with confidence is possible and to facilitate an economic transformation beyond that which can be achieved by the force of regulation alone.
I would urge all those who share our commitment to a world\-leading response to the climate emergency in Wales to consider for themselves the CCC advice and the challenges to Wales contained in it, to work with us to accelerate our action on climate and to work with us to identify those areas where through collective effort we can go even further.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Cardiff Council has been awarded £3\.9 million against a total project cost of £7\.8 million to build a new build 420 Welsh medium primary school with 80 Nursery places on Lewis Road, Splott (Maltings Park).
Education Secretary Kirsty Williams said:
> “The demand for Welsh medium education in Cardiff has increased significantly in recent years and it’s great that we have the 21st Century Schools and Education programme that allows us to respond in a planned way to that growth.
>
> “I’m eager to ensure that children within communities across the county, wherever they live, have access to the best possible educational resources. Children in this area of Cardiff will benefit from a modern Welsh\-medium teaching environment as well as a new outdoor play and educational area.
>
> “It’s not only the pupils and teachers who’ll benefit from this new development, but the wider so will the wider community, as this is a major construction scheme creating employment and providing opportunities for local suppliers.”
|
Mae £3\.9 miliwn wedi’i ddyfarnu i Gyngor Caerdydd, tuag at gyfanswm cost y prosiect o £7\.8 miliwn, i adeiladu ysgol gynradd cyfrwng Cymraeg gyda lle i 420 o ddisgyblion ar Lewis Road, Sblot (Maltings Park). Bydd yno hefyd 80 lle yn y feithrinfa.
Dywedodd yr Ysgrifennydd Addysg, Kirsty Williams:
> “Mae’r galw am addysg cyfrwng Cymraeg yng Nghaerdydd wedi tyfu’n sylweddol dros y blynyddoedd diwethaf, ac mae’n wych o beth bod gennym y Rhaglen Addysg ac Ysgolion ar gyfer yr 21ain Ganrif i ymateb i’r twf hwnnw mewn ffordd sydd wedi’i chynllunio.
>
> “Rwy’n awyddus i sicrhau bod plant mewn cymunedau ledled y wlad yn cael mynediad at yr adnoddau addysgol gorau posibl. Caiff plant yn yr ardal hon o Gaerdydd fanteisio ar amgylchedd dysgu hollol fodern, ynghyd ag ardal chwarae ac addysgu awyr agored newydd sbon.
>
> “Nid y disgyblion a’r athrawon fydd yr unig rai fydd yn gallu manteisio ar y datblygiad newydd hwn – bydd o fudd i’r gymuned gyfan, gan greu cyflogaeth a chyfleoedd i gyflenwyr lleol.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae Llywodraeth Cymru wedi gweithio'n agos gyda Tata a’r gweithwyr ers blynyddoedd lawer i ddiogelu dyfodol hirdymor cynhyrchu dur yng Nghymru ac yr ydym wedi annog Llywodraeth y DU i ddarparu'r buddsoddiad sydd ei angen, i gefnogi'r dulliau mwy gwyrdd o gynhyrchu dur.
Heddiw, cyhoeddwyd Tata Steel a Llywodraeth y DU gytundeb ar y cyd, i fuddsoddi mewn ffwrnais arc trydan arloesol ar gyfer creu dur ar safle Port Talbot, gyda buddsoddiad cyfalaf o £1\.25 biliwn yn cynnwys grant gan Lywodraeth y DU o hyd at £500 miliwn. Bydd y trawsnewidiad yn cynnwys ailstrwythuro busnes presennol Tata Steel DU, ac i’w ddilyn gyda buddsoddiad mewn technoleg arc trydan, a fydd yn lleihau allyriadau uniongyrchol safle Port Talbot o 50 miliwn tunnell dros ddegawd.
Fodd bynnag, mae llawer yn parhau i fod yn anhysbys am y cytundeb a'r effaith bosibl, nid yn unig ar y gweithwyr a'r cwmni, ond ar y gadwyn gyflenwi ehangach a'r economi leol.
Felly, er bod y cyhoeddiad heddiw yn cynnwys buddsoddiad sylweddol ar gyfer y tymor hirach, mae'n anochel bod gweithwyr Tata, a'u teuluoedd, yn briodol, yn canolbwyntio ar yr effaith y caiff hyn ar y miloedd o swyddi ym Mhort Talbot a’u cyfleusterau i lawr yr afon.
Bu heddiw yn ddiwrnod anodd i bawb sydd wedi eu heffeithio gan y cyhoeddiad hwn, ac mae'n dod ag ansicrwydd mawr i'r gymuned gyfan.
Mae hi’n arbennig o siomedig nad oedd yr undebau na Llywodraeth Cymru yn rhan o’r d y trafodaethau a arweiniodd at y cyhoeddiad hwn.
Mae hi nawr yn hanfodol fod Tata yn cynnal trafodaethau cynhwysfawr gyda’r gweithwyr ac eu hundebau llafur, am eu cynigion. Fel y nodwyd gan Tata Steel, mae’r cytundeb yn amodol ar gymeradwyaeth rheoleiddiol perthnasol, prosesau gwybodaeth ac ymgynghori, ac ar gwblhau telerau ac amodau manwl.
Mae llawer angen ei ysytried a bydd angen i bawb nawr ystyried y cyhoeddiad a'r amserlen arfaethedig yn fanwl
Bydd y penderfyniad y mae Tata Steel yn ei wneud, yn enwedig ar natur ac amserlen y daith Datgarboneiddio, yn cael effaith ddofn ar y holl gadwyn gyflenwi a’r rhanbarth ehangach.
Am y rheswm hwn, yr wyf wastad yn ystyried dyfodol Tata yn ei gyfanrwydd o fewn ymdrech ehangach i gefnogi diwydiant Cymru ac i ddatblygu ein Sylfaen gweithgynhyrchu yn hytrach nag ar ei ben ei hun, wrth edrych ar ymateb i net sero.
Mae Llywodraeth Cymru yn rhoi pwys a phwyslais enfawr ar bontio cyfiawn yn ein symudiad i economi sero net. Bydd yr economi yn newid, ond os caiff hyn ei gynllunio'n dda, gallwn fanteisio ar gyfleoedd newydd a lleihau colli swyddi gorfodol.
Cwrddais â chynrychiolwyr o undebau Community, GMB ac Unite heddiw i drafod y cyhoeddiad hwn a byddaf yn cyfarfod Tata eto yr wythnos nesaf. Bydd Llywodraeth Cymru yn parhau i weithio'n agos gyda'r undebau llafur a'r cwmni i wneud popeth o fewn ein gallu i leihau colli swyddi.
Byddaf yn gwneud datganiad pellach i'r Aelodau yn y Senedd yr wythnos nesaf.
|
The Welsh Government has worked closely with Tata and its workforce for many years to safeguard the long\-term future of steel production in Wales and we have urged the UK Government to provide the investment needed to support the move to greener methods of steel production.
Today, Tata Steel and the UK Government have announced a joint agreement on a proposal to invest in state\-of\-the\-art electric arc furnace steelmaking at the Port Talbot site, with a capital investment of £1\.25bn including a grant from the UK Government of up to £500m. The transformation will include a restructure of the existing Tata Steel UK business followed by an investment in the electric arc technology, which will reduce the Port Talbot site’s direct emissions by 50m tonnes over a decade.
However, much remains unknown about the agreement and the potential impact not only on the workforce and the company but on the wider supply chain and the local economy.
Therefore, while today’s announcement contains significant investment for the longer term, it is inevitable that Tata employees, and their families, are rightly focused on the impact it will have on the thousands of jobs in Port Talbot and Tata’s downstream facilities in Wales.
Today has been a difficult day for all those impacted by this announcement, and it comes with great uncertainty for the whole community.
It has been particularly disappointing that neither the unions nor Welsh Government were party to the discussions that led to this announcement.
It is essential Tata now conducts a meaningful consultation with its employees and the trade unions about these proposals. As Tata Steel has stated, the agreement is subject to relevant regulatory approvals, information and consultation processes, and the finalisation of detailed terms and conditions.
There is much that needs to be worked through and all parties will now need to consider the announcement and proposed timeline in detail.
The decision Tata Steel, in particular, takes about the nature and timeframe of its decarbonisation journey will have a profound impact on its full supply chain and wider region.
For this reason, I have always seen the future of Tata not in isolation, but as sitting within a much broader effort to support industry and develop our manufacturing base across Wales in the vital transition to net zero.
The Welsh Government places huge importance and emphasis on a just transition in our move to a net zero economy. The economy will change, but if this is planned well, we can take advantage of new opportunities and minimise compulsory job losses.
I met representatives from Community, GMB and Unite unions today to discuss this announcement and I will meet Tata again next week. The Welsh Government will continue to work closely with the trade unions and the company to do everything we can to minimise job losses.
I will make a further statement to Members in the Senedd next week.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae Cyngor Dinas Casnewydd wedi derbyn y cyllid ers 2018 trwy'r rhaglen Targedu Buddsoddiad mewn Adfywio (TRI) a'r rhaglen Trawsnewid Trefi (TT).
Yn ystod yr ymweliad, gwelodd y Gweinidog sawl prosiect drosti ei hun gan gynnwys:
* Y farchnad dan do newydd a gefnogir gan fenthyciad TRI o £2m
* Y Llyfrgell Ganolog a'r Amgueddfa lle cwblhawyd gwaith adnewyddu ym mis Chwefror diolch i £1\.3m o gyllid TT
* Canolfan Hamdden a Lles Casnewydd gyda chymorth grant TT gwerth £7m
* Tŵr y Siartwyr, sydd wedi ei drawsnewid yn westy pedair seren diolch i fwy na £600k o gyllid TRI
* Yr Arcêd Farchnad restredig Gradd II sydd wedi'i hailddatblygu gyda £1\.2m o gyllid grant TT
Wrth siarad ar ôl yr ymweliad, dywedodd y Gweinidog Newid Hinsawdd, Julie James:
> "Roedd yn wych ymweld â Chasnewydd i weld yr effaith gadarnhaol y mae cyllid wedi'i chael ar ganol y ddinas.
>
>
> "Rydym am i ganol trefi a dinasoedd ledled Cymru fod yn galon i gymunedau Cymru, lle gall pobl gael mynediad at wasanaethau, siopau, gofod cymunedol a diwylliannol.
>
>
> "Mae adfywio canol ein trefi yn gymhleth a dim ond os oes gennym ddealltwriaeth ar y cyd o'r materion sy'n eu hwynebu fydd hyn yn digwydd. Mae'r rhain yn cynnwys y cynnydd mewn datblygiadau y tu allan i'r trefi sy'n dibynnu ar drafnidiaeth ceir preifat, y twf mewn siopa ar\-lein, a thynnu gwasanaethau hanfodol yn ôl.
>
>
> "Mae ein rhaglen Trawsnewid Trefi wedi'i chynllunio i helpu i wrthdroi'r dirywiad hwn, gyda £125 miliwn dros dair blynedd i ailgreu trefi ledled Cymru."
|
Newport City Council has received the funding since 2018 through the Targeted Regeneration Investment (TRI) programme and the Transforming Towns (TT) programme.
During the visit, the Minister saw several projects first hand including:
* The new indoor market supported by a £2m TRI loan
* The Central Library and Museum where refurbishment work was completed in February thanks to £1\.3m of TT funding
* Newport Leisure and Wellbeing Centre supported by a £7m TT grant
* The Chartist Tower which has ben converted into a four\-star hotel thanks to more than £600k of TRI funding
* The Grade II listed Market Arcade which has been redeveloped with £1\.2m of TT grant funding
Speaking after the visit, Minister for Climate Change Julie James said:
> “It was great to visit Newport to see the positive impact funding has had on the city centre.
>
>
> “We want town and city centres across Wales to be the beating heart of Welsh communities, where people can access services, shops, communal and cultural space.
>
>
> “Regenerating our town centres is complex and will only happen if we have a joint understanding of the issues they face. These include the increase in out\-of\-town development reliant on private car transport, the growth in online shopping, and the withdrawal of essential services.
>
>
> “Our Transforming Towns programme is designed to help reverse this decline, with £125 million over three years to reinvent towns across Wales.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae Llywodraeth Cymru wedi buddsoddi £6\.6 miliwn dros 3 blynedd i gefnogi darpariaeth trochi hwyr cyfrwng Cymraeg ledled Cymru. Mae’r prosiect, sydd â’r nod o gyflwyno’r gêm realiti rhithwir addysgol i ddisgyblion sy’n dysgu Cymraeg ledled Cymru, yn rhan o’r buddsoddiad hwn.
Sefydlwyd y prosiect gan Gyngor Gwynedd i ddisgyblion mewn canolfannau trochi hwyr er mwyn datblygu eu sgiliau Cymraeg. Gweithiodd y Cyngor gyda chyn Fardd Plant Cymru Anni Llŷn a chwmni Animated Technologies yn Ynys Môn i greu gêm, Aberwla, sy’n addas i anghenion disgyblion rhwng 7 a 14 oed sy’n dysgu Cymraeg.
Mae’r disgyblion yn defnyddio pensetiau VR, yn creu cymeriad, ac yn archwilio pentref rhithwir Aberwla. Gallant ymweld â’r archfarchnad leol lle mae rhaid iddynt ddefnyddio eu sgiliau Cymraeg i wneud tasgau a chyfathrebu â chymeriadau yn y gêm.
Mae’r gêm ar hyn o bryd wedi’i chyflwyno mewn pum canolfan drochi iaith Gymraeg yng Ngwynedd. Fodd bynnag, bydd ysgolion a chanolfannau trochi eraill mewn ardaloedd awdurdod lleol eraill ledled Cymru yn elwa arni yn fuan. Bydd y cyllid hefyd yn helpu i ddatblygu mwy o leoliadau y gall y disgyblion ryngweithio â nhw yn Aberwla, gan gynnwys garej, fferm a siop. Bydd gan bob lleoliad gymeriadau gwahanol gyda’u cefndiroedd unigryw eu hunain, a’r rheini yn addysgu gwahanol batrymau iaith.
Mae addysg drochi yn rhoi’r cyfle i ddisgyblion nad ydynt yn siarad Cymraeg ddysgu’r iaith a chael addysg cyfrwng Cymraeg. Mae Aberwla yn enghraifft o’r ffyrdd arloesol o ddysgu Cymraeg sy’n cael eu datblygu i gyrraedd miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050\.
Dywedodd Gweinidog y Gymraeg ac Addysg, Jeremy Miles:
> “Plant a phobl ifanc yw dyfodol y Gymraeg, felly mae’n wych gweld datblygiadau fel Aberwla sy’n blaenoriaethu eu hanghenion a’u diddordebau nhw.
>
>
> “Rwyf am weld Cymru yn arloesi o ran defnyddio technoleg ddigidol i greu cymdeithas fodern ddwyieithog. Mae Aberwla yn ddatblygiad cyffrous sy’n caniatáu i ddisgyblion ddysgu Cymraeg drwy gêm fideo. Edrychaf ymlaen at weld y prosiect yn cael ei gyflwyno ledled Cymru.”
>
>
> Dywedodd Pennaeth Cyfundrefn Addysg Drochi Cyngor Gwynedd, Rhys Meredydd Glyn:
>
>
> “Pan sefydlwyd canolfannau iaith yma yng Ngwynedd ddeugain mlynedd yn ôl roedd yn arfer arloesol. Treuliai plant oedd yn newydd i’r sir un tymor mewn uned iaith yn dysgu Cymraeg wrth ddilyn cwrs trochi dwys. Mae gweledigaeth y Cyngor yr un mor arloesol heddiw wrth gyfoesi’r ddarpariaeth drochi i sicrhau bod ein plant a’n pobl ifanc yn cael profiadau cyfoethog perthnasol a diddorol wrth gaffael y Gymraeg!”
|
The project was established by Cyngor Gwynedd for pupils in Welsh\-language late immersion centres to develop their language skills. The council worked with former Welsh\-language Children’s Laureate Anni Llŷn and Anglesey\-based company Animated Technologies to create a game, Aberwla, tailored to the needs of pupils aged 7 to 14 who are learning Welsh.
Pupils use a VR headset, create a character, and explore the virtual village of Aberwla. They can visit the local supermarket where they must use their Welsh language skills to complete tasks and communicate with characters in the game.
The game is currently rolled out in five Welsh language immersion centres in Gwynedd, but soon other schools and immersion centres in other local authority areas across Wales will benefit from it. The funding will also help develop more locations in Aberwla for pupils to interact with – including a garage, a farm, and a gadget shop. Each location will have different characters with their own unique backgrounds, who teach different language patterns.
Immersion learning offers pupils who don’t speak Welsh the opportunity to learn the language and enter Welsh\-medium education. Aberwla demonstrates the innovative ways Welsh language learning is being developed to reach a million Welsh speakers by 2050\.
The Minister for Education and Welsh language, Jeremy Miles said:
> “Children and young people are the future of the Welsh language, so it’s great to see developments like Aberwla which put their needs and interests first.
>
>
> “It is my ambition for Wales to become an international leader in using digital technology to create a modern, bilingual society. Aberwla is an exciting development that allows pupils to learn Welsh through gaming. I look forward to seeing its rollout across Wales.”
>
>
> Head of Cyngor Gwynedd’s Welsh Immersion Education System, Rhys Meredydd Glyn said:
>
>
> “When language centres were established here in Gwynedd forty years ago it was an innovative practice. Children new to the county spent one term in a language unit learning Welsh while taking an intensive immersion course. The Council's vision is equally innovative today in up\-to\-date immersive provision to ensure that our children and young people have rich, relevant, interesting experiences while getting to grips with the Welsh language.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
I have today published on the Welsh Government website the report of the digital infrastructure barrier busting taskforce.
The creation of the taskforce was a recommendation in the report from the National Infrastructure Commission for Wales into digital infrastructure.
The taskforce is made up of a wide range of representatives from the telecommunications industry, public bodies, and the Welsh Government. It brings together expertise on a broad variety of issues from telecommunications to highways and from planning to asset management.
The aim of the taskforce is to remove barriers and create the right environment to deliver digital infrastructure at pace to improve connectivity in Wales.
The final report has been co\-produced by the taskforce and facilitated by officials. Members of the taskforce have been given the time to bottom out the barriers to deployment and to agree solutions to what are complex issues. It highlights barriers and solutions across five key areas: planning, streetworks, public assets, regulation, and communications.
It contains six recommendations:
* Take action to improve communications on digital infrastructure with residents and businesses.
* Facilitate open and transparent communications between the telecommunications industry and public bodies in Wales.
* Work across public bodies and the telecommunications industry to extend coverage of broadband in Wales through changes to publicly funded schemes.
* Create a standardised approach to managing public assets for digital infrastructure.
* Update standards and codes of best practice to underpin the delivery of digital infrastructure in Wales.
* Use information and regulatory levers available in Wales to drive improvements in digital infrastructure and create the right conditions for investment.
The recommendations are underpinned by specific actions. The taskforce working groups and board will continue to play a crucial role as we work to deliver the actions. I will keep Members informed as work to deliver the actions continues.
|
Rwyf hefyd wedi cyhoeddi ar wefan Llywodraeth Cymru adroddiad y Tasglu Chwalu Rhwystrau ar gyfer Seilwaith Digidol.
Cafodd sefydlu tasglu ei argymell yn yr adroddiad ar seilwaith digidol gan Gomisiwn Seilwaith Cenedlaethol Cymru.
Mae'r tasglu’n cynnwys amrediad eang o gynrychiolwyr o'r diwydiant telathrebu, cyrff cyhoeddus a Llywodraeth Cymru. Mae'n dod ag arbenigwyr ar amrediad helaeth o faterion ynghyd – o delathrebu i briffyrdd, ac o gynllunio i reoli asedau.
Nod y tasglu yw dileu rhwystrau a chreu'r amgylchedd cywir ar gyfer darparu seilwaith digidol yn gyflym er mwyn gwella cysylltiadau yng Nghymru.
Mae'r adroddiad terfynol wedi cael ei gydgynhyrchu gan y tasglu ac wedi'i hwyluso gan swyddogion. Mae aelodau o'r tasglu wedi cael yr amser i nodi'r rhwystrau i weithredu ac i gytuno ar atebion i broblemau cymhleth. Maen nhw'n tynnu sylw at rwystrau ac atebion ar draws pum maes allweddol: cynllunio, gwaith yn y strydoedd, asedau cyhoeddus, rheoleiddio a chyfathrebu.
Mae'n cynnwys chwe argymhelliad:
* Cymryd camau i wella'r ffordd rydyn ni'n cyfathrebu â phreswylwyr a busnesau ynghylch seilwaith digidol.
* Hwyluso cyfathrebu gonest a thryloyw rhwng y diwydiant telathrebu a chyrff cyhoeddus yng Nghymru.
* Gweithio ar draws cyrff cyhoeddus a'r diwydiant telathrebu i estyn cyrhaeddiad band eang yng Nghymru drwy newidiadau i gynlluniau sy’n derbyn arian cyhoeddus.
* Creu dull safonol ar gyfer rheoli asedau cyhoeddus ar gyfer seilwaith digidol.
* Diweddaru safonau a chodau ar gyfer yr arferion gorau i ategu'r gwaith o ddarparu seilwaith digidol yng Nghymru.
* Defnyddio gwybodaeth a'r pwerau rheoleiddiol sydd ar gael yng Nghymru i ysgogi gwelliannau i seilwaith digidol a'r amodau cywir ar gyfer buddsoddi.
Mae'r argymhellion yn cael eu hategu gan gamau penodol. Bydd gweithgorau a byrddau'r tasglu’n parhau i chwarae rôl hanfodol wrth inni weithio i weithredu'r camau. Byddwn yn sicrhau bod Aelodau'n cael y wybodaeth ddiweddaraf wrth i waith i weithredu'r camau fynd rhagddo.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Cyhoeddwyd y Cynllun Cyllid Trafnidiaeth Cenedlaethol yng Ngorffennaf 2015\. Mae’n nodi sut y bwriadwn gyflawni’r canlyniadau a osodir allan yn Strategaeth Drafnidiaeth Cymru o 2015 ymlaen. Mae'r Cynllun yn cynnwys yr holl ymyriadau trafnidiaeth sy’n cael eu hariannu gan Lywodraeth Cymru.
Mae’r Diweddariad 2017 hwn i'r Cynllun Cyllid Trafnidiaeth Cenedlaethol yn rhoi gwybodaeth am y cynnydd a wnaed ers ei gyhoeddi ac yn rhoi diweddariad ar ein rhaglen am y tair blynedd nesaf a thu hwnt. Mae’r Cynllun hwn hefyd yn amlinellu:
* Yr amserlen ar gyfer ariannu a darparu’r cynlluniau a gyflawnir gan Lywodraeth Cymru
* Yr amcan\-wariant sydd ei angen i ddarparu’r cynlluniau
* Y ffynonellau cyllid tebygol ar gyfer darparu’r cynlluniau.
Nid yw’r Cynllun yn ddogfen bolisi ac nid yw ychwaith yn ceisio blaenoriaethu pa gynlluniau sydd i fynd yn eu blaenau. Mae rhai o’n prosiectau’n cael eu cyflawni, mae rhai yn y cam adeiladu ac eraill wrthi'n cael eu datblygu. Mae hon yn ddogfen fyw a bydd yr amserlen ar gyfer cyflawni yn parhau i gael ei hadolygu a’i diweddaru wrth i’r proffil cyflawni ar gyfer cynlluniau penodol ddod yn gliriach.
Meddai Ken Skates Ysgrifennydd y Cabinet:
> “Dwi’n falch o’r cynnydd yr ydym wedi’i wneud i ddarparu rhaglen uchelgeisiol o ymyraethau trafnidiaeth. Rydym eisoes wedi darparu nifer o gynlluniau proffil uchel gan gynnwys Cam 1 y Metro; diweddaru twneli’r A55; gwaith deuoli ar yr A465 o Brynmawr i Dredegar \- Adran 3 ffordd ‘Blaenau’r Cymoedd’; Ffordd Gyswllt Dwyrain y Bae yn ogystal â nifer o fesurau llai.
>
> “Mae’r rhaglen dros y tair blynedd nesaf yn un uchelgeisiol sy’n cynnwys ymyraethau pwysig megis cyflwyno cysyniad y metro i Ogledd\-ddwyrain Cymru a Bae Abertawe a Chymoedd y Gorllewin.
>
> “Mae dulliau cynaliadwy o deithio hefyd yn amlwg yn ein rhaglen sy’n targedu gorsafoedd rheilffordd newydd, gwelliannau i wasanaethau bws a rheilffordd a hyrwyddo cerdded a beicio a thrafndiaeth integredig.
>
> “Rydym wedi canolbwyntio ar sicrhau gwerth am arian a sicrhau effeithlonrwydd ym mhob un o’n cynlluniau trafnidiaeth. Mae’r cyllid sydd ar gael ar gyfer ein Cynllun yn parhau i fod yn heriol ond dwi’n hyderus bod y buddsoddiadau yr ydym yn eu cynnig yn arwain at newid fesul cam yn ein system drafnidiaeth.”
|
The National Transport Finance Plan (NTFP) was published in 2015 and set out how the government proposed to deliver the outcomes set out in the Wales Transport Strategy from 2015 and beyond. The plan included all transport interventions financed by the Welsh Government.
This NTFP 2017 update provides information on progress since publication and provides a revised programme for the next 3 years and beyond. It also sets out:
* the timescale for financing and delivering the schemes undertaken by the Welsh Government
* the estimated expenditure required to deliver the schemes
* the likely sources of financing to allow delivery to take place.
This plan is not a policy document nor does it seek to prioritise schemes to be taken forward. Some projects are being delivered, some are under construction and others are under development. This is a live document and the delivery schedule will continue to be reviewed and updated as the profile for specific schemes becomes clearer.
Cabinet Secretary for Transport Ken Skates said:
> “I am pleased with the progress we have made to deliver an ambitious programme of transport interventions. We have already delivered a number of high profile schemes including Metro Phase 1; upgrades to the A55 Tunnels; Section 3 of the ‘Heads of the Valleys’ A465 Brynmawr to Tredegar dualling: Eastern Bay Road Link as well as several smaller scale measures.
>
> “The programme over the next 3 years is an ambitious one and includes important interventions such as the roll out of the metro concept to North East Wales and to Swansea Bay and the Western Valleys.
>
> “Sustainable forms of travel are also prominent \- targeting new railway stations, improvements to bus and rail services and promoting walking and cycling and integrated transport solutions.
>
> “We are focused on ensuring value for money and driving efficiency in all transport schemes. The financial envelope within which we have to deliver our Plan remains challenging but I am confident the investments we propose will lead to a step change to our transport system.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
As we know, getting vaccinated is the best course of action people can take to protect themselves from COVID\-19 and it is pleasing to note that 70% of those eligible have now received a COVID\-19 booster dose in Wales. Every vaccine given helps to keep Wales safe. The Joint Committee on Vaccination and Immunisation (JCVI), as part of its latest review of the vaccination programme, has today published a statement, which recommends an additional spring booster dose for our most vulnerable individuals.
The Committee has recommended, as a precautionary strategy, a second booster dose in the spring for:
* adults aged 75 years and over;
* residents in a care home for older adults, and
* individuals aged 12 years and over who are immunosuppressed (as defined in in the Green Book)
In making this recommendation they considered available data from the UK and internationally which suggests that older people are more likely to experience waning of immunity due to a decreased capacity of the immune system to respond effectively to infections or vaccines, and much more likely to experience severe disease if infected. Practically, because they were prioritised for vaccination at the start of the COVID\-19 vaccine programme, older persons are also now furthest in time from their last vaccine dose. I have accepted this advice and have asked health boards to plan for when they can start deployment. Health boards are already planning to offer the vaccine to all five to 11 year olds from mid\-March onwards and they will now also be factoring in the need to prioritise a spring booster for the most vulnerable during this time.
Winter remains the season when the threat from COVID\-19 is greatest both for individuals and for health communities and, for the purposes of longer term planning, the JCVI has also signalled an autumn 2022 programme of vaccinations will be indicated for people who are at higher risk of severe COVID\-19, such as those of older age and in clinical risk groups. Precise details of an autumn programme will be made available at a later stage. As the COVID\-19 pandemic moves further towards endemicity in the UK, the JCVI will continue to review the vaccination programme and I thank them for their expert advice.
Whilst we continue to roll out our successful booster programme, it is not too late for anyone who needs a first, second or booster dose to be vaccinated. Health boards are actively following up on anyone who has not been able to take up their offer of a booster. As ever, I am extremely grateful to the NHS and everyone involved in the vaccination programme for their continued hard work.
This statement is being issued during recess in order to keep members informed. Should members wish me to make a further statement or to answer questions on this when the Senedd returns I would be happy to do so.
|
Fel y gwyddom, y cam gorau y gall pobl ei gymryd i ddiogelu eu hunain rhag COVID\-19 yw cael y brechiad, ac mae'n dda gallu nodi bod 70% o'r rheini sy'n gymwys bellach wedi cael dos atgyfnerthu COVID\-19 yng Nghymru. Mae pob brechiad a roddir yn helpu i ddiogelu Cymru. Heddiw, fel rhan o'i adolygiad diweddaraf o'r rhaglen frechu, mae'r Cyd\-bwyllgor ar Imiwneiddio a Brechu (JCVI) wedi cyhoeddi datganiad sy'n argymell dos atgyfnerthu ychwanegol yn y gwanwyn i'n hunigolion mwyaf agored i niwed.
Fel strategaeth ragofalus, mae'r Cyd\-bwyllgor wedi argymell ail ddos atgyfnerthu yn y gwanwyn ar gyfer:
* oedolion 75 oed a throsodd
* preswylwyr cartrefi gofal i oedolion hŷn
* unigolion imiwnoataliedig 12 oed a throsodd (fel y'u diffinnir yn y Llyfr Gwyrdd)
Wrth wneud yr argymhelliad hwn, ystyriwyd y data sydd ar gael yn y DU ac yn rhyngwladol. Mae’r data hyn yn awgrymu bod imiwnedd pobl hŷn yn fwy tebygol o ostwng o ganlyniad i leihad yng ngallu’r system imiwnedd i ymateb yn effeithiol i heintiau neu frechlynnau, a’u bod yn llawer mwy tebygol o gael salwch difrifol os byddant yn cael eu heintio. Yn ymarferol, oherwydd eu bod wedi'u blaenoriaethu ar gyfer cael eu brechu ar ddechrau'r rhaglen frechu rhag COVID\-19, pobl hŷn sydd hefyd bellaf yn awr o safbwynt amser o’r adeg pan gawsant eu dos diwethaf o’r brechlyn. Rwyf wedi derbyn y cyngor hwn ac wedi gofyn i fyrddau iechyd gynllunio ar gyfer pryd y gallant ddechrau rhoi’r brechiadau. Mae’r byrddau iechyd eisoes yn bwriadu cynnig brechiad i bob plentyn pump i un ar ddeg oed o ganol mis Mawrth ymlaen. Byddant yn awr hefyd yn ystyried yr angen i flaenoriaethu brechiad atgyfnerthu yn y gwanwyn i'r rhai mwyaf agored i niwed yn ystod y cyfnod hwn.
Mae’r bygythiad i unigolion ac i gymunedau iechyd yn sgil COVID\-19 yn ei anterth yn ystod tymor y gaeaf – dyna’r sefyllfa o hyd. At ddibenion cynllunio tymor hwy, mae'r Cyd\-bwyllgor ar Imiwneiddio a Brechu wedi dweud hefyd yr awgrymir cynnal rhaglen o frechiadau yn hydref 2022 i bobl sydd mewn mwy o berygl o gael salwch difrifol os byddant yn dal COVID\-19, fel y rheini sy’n hŷn a’r rheini sy’n perthyn i grwpiau risg clinigol. Bydd union fanylion rhaglen yr hydref ar gael yn ddiweddarach. Wrth i’r pandemig COVID\-19 symud ymhellach tuag at fod yn endemig yn y DU, bydd y Cyd\-bwyllgor ar Imiwneiddio a Brechu yn parhau i adolygu'r rhaglen frechu ac rwy’n ddiolchgar iddynt am eu cyngor arbenigol.
Wrth inni barhau i gyflwyno ein rhaglen brechiadau atgyfnerthu lwyddiannus, nid yw'n rhy hwyr i unrhyw un sydd angen dos cyntaf, ail ddos neu ddos atgyfnerthu i gael eu brechu. Mae byrddau iechyd wrthi'n cysylltu ag unrhyw unigolion nad ydynt wedi gallu manteisio ar eu cynnig o frechiad atgyfnerthu. Fel arfer, rwy’n hynod ddiolchgar i'r Gwasanaeth Iechyd ac i bawb sy'n ymwneud â'r rhaglen frechu am eu gwaith caled parhaus.
Caiff y datganiad ei gyhoeddi yn ystod y toriad er mwyn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i aelodau. Os bydd aelodau eisiau i mi wneud datganiad pellach neu ateb cwestiynau ynglŷn â hyn pan fydd y Senedd yn dychwelyd, byddwn yn hapus i wneud hynny.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Today, I published the Welsh Government’s First Supplementary Budget for 2012\-13\.
The main purpose of this Supplementary Budget is to reflect the budgetary changes since the Final Budget 2012\-13 published by the Welsh Government in November. It also sets out a number of allocations from our reserves, transfers between Welsh Government Departments, transfers with UK Government Departments and includes revised Annually Managed Expenditure forecasts.
|
Heddiw, fe gyhoeddais Gyllideb Atodol Gyntaf Llywodraeth Cymru ar gyfer 2012\-13\.
Prif ddiben y Gyllideb Atodol hon yw dangos y newidiadau cyllidebol ers Cyllideb Derfynol 2012\-13 a gyhoeddodd Llywodraeth Cymru ym mis Tachwedd. Mae’n nodi hefyd nifer o ddyraniadau o’n cronfeydd wrth gefn, trosglwyddiadau rhwng Adrannau Llywodraeth Cymru a throsglwyddiadau ag Adrannau Llywodraeth y DU. Mae hefyd yn cynnwys rhagolygon diwygiedig ar gyfer Gwariant a Reolir yn Flynyddol.
|
Translate the text from English to Welsh. |
I am pleased to announce the extensions of the Communities for Work (CfW) and Parents Childcare and Employment (PaCE) programmes, both of which are supported by the European Social Fund. Delivery of both programmes will now continue until 30 June 2022\. This decision will mean an additional £23,430,502 of EU funding for the CfW programme and £5,622,165 for PaCE, bringing the total investment in the two programmes over their lifetime to £123m.
CfW supports those furthest from the labour market, who live in the most deprived communities in Wales, where there is a realistic prospect of moving them closer to work and into employment. The programme provides a person centred approach, offering holistic support to tackle a range of complex barriers faced by participants.
PaCE specifically supports parents into training or employment where childcare is the main barrier to accessing employment. The programme supports economically inactive parents aged 25 and over, and parents aged 16\-24 who are Not in Education, Employment or Training.
CfW became operational in May 2015, with PaCE being rolled out by April 2016\. Supporting the CfW infrastructure, and providing intensive support to individuals who are not eligible for CfW, PaCE or other regional EU funded provision, the Communities for Work Plus programme was put in place in April 2018 and together with PaCE, these three form the Welsh Government’s Community Employability Programmes.
Up to 31 May 2019, collectively all three programmes have engaged with a total of 34,636 participants with 11,894 securing employment.
Working in the heart of our communities, these programmes complement the launch of Working Wales in April to ensure a seamless, personalised service is offered to individuals looking to get into, or back into, work.
Employability support is vital in times of economic uncertainty and I am extremely proud of the positive impact our Community Employability Programmes are having on the most disadvantaged in our communities and of the programmes staff’s commitment and passion in supporting participants to return to work.
|
Mae'n bleser gennyf gyhoeddi estyn rhaglenni Cymunedau am Waith a Rhieni, Gofal Plant a Chyflogaeth (PaCE), a gefnogir gan Gronfa Gymdeithasol Ewrop. Bydd y ddwy raglen yn parhau i redeg hyd nes 30 Mehefin 2022 nawr. Bydd y penderfyniad hwn yn golygu £23,430,502 ychwanegol o gyllid yr UE ar gyfer rhaglen Cymunedau am Waith a £5,622,165 ar gyfer PaCE, gan olygu bod cyfanswm o £123 miliwn wedi'i fuddsoddi yn y ddwy raglen dros eu hoes.
Mae Cymunedau am Waith yn helpu'r rhai sydd bellaf o'r farchnad lafur, sy'n byw yng nghymunedau mwyaf difreintiedig Cymru, pan fo gobaith realistig o'u symud yn nes at waith ac i gyflogaeth. Mae'r rhaglen yn defnyddio dull gweithredu sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn, gan gynnig cefnogaeth gyfannol i fynd i'r afael ag amrywiaeth o rwystrau cymhleth sy'n wynebu'r rhai sy'n cymryd rhan.
Mae PaCE yn helpu rhieni yn benodol i gael gwaith neu hyfforddiant lle mai gofal plant yw'r prif rwystr rhag cael mynediad i fyd gwaith. Mae'r rhaglen yn helpu rhieni 25 oed a throsodd sy'n economaidd anweithgar, a rhieni 16\-24 oed nad ydynt mewn addysg, cyflogaeth na hyfforddiant.
Rhoddwyd Cymunedau am Waith ar waith ym mis Mai 2015, a chyflwynwyd PaCE erbyn mis Ebrill 2016\. Daeth rhaglen Cymunedau am Waith a Mwy yn weithredol ym mis Ebrill 2018, i gefnogi seilwaith Cymunedau am Waith ac i ddarparu cymorth dwys i unigolion nad ydynt yn gymwys ar gyfer Cymunedau am Waith, PaCE nac unrhyw ddarpariaeth arall a ariennir gan yr UE. Ynghyd â PaCE, y tair rhaglen hyn yw Rhaglenni Cyflogadwyedd Cymunedol Llywodraeth Cymru.
Hyd at 31 Mai 2019, mae cyfanswm o 34,636 o bobl wedi cymryd rhan yn un o'r tair rhaglen ac 11,894 ohonynt wedi cael swyddi.
Gan weithio yng nghanol ein cymunedau, mae'r rhaglenni hyn yn ategu lansiad Cymru'n Gweithio ym mis Ebrill i sicrhau bod gwasanaeth personol, cyflawn yn cael ei gynnig i unigolion sy'n dymuno cael gwaith neu ddychwelyd i fyd gwaith.
Mae cymorth cyflogadwyedd yn hanfodol bwysig ar adeg o ansicrwydd economaidd ac mae'r effaith gadarnhaol y mae ein Rhaglenni Cyflogadwyedd Cymunedol yn ei chael ar y bobl fwyaf ddifreintiedig yn ein cymunedau yn destun balchder mawr i mi, ynghyd ag ymroddiad a brwdfrydedd staff y rhaglenni wrth helpu'r rhai sy'n cymryd rhan i ddychwelyd i'r gwaith.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The First Minister met members of Llanelli’s Polish Welsh Association as well as young people and families helped by the Ethnic Youth Support Team in Swansea.
The First Minister of Wales said:
> “I am shocked and appalled by the increase in racial tensions and verbal abuse towards people from ethnic minority communities during the past week. We will not stand for any form of racism in Wales and we will tackle this unacceptable behaviour head on.
>
>
>
> “While I have been disgusted by the racial abuse endured by some, I have also been heartened by the public outpouring of support and gratitude for ethnic communities living in Wales. I was immensely proud to hear about the note of thanks pinned anonymously on the door of Llanelli’s Polish Welsh Association. I sincerely hope all other communities follow this wonderful example.”
The Welsh Government has provided almost £500,000 to establish a National Hate Crime Report and Support Centre and has funded a range of campaigns to raise awareness of the problem. Such support has led to increased reporting of hate crime in Wales, while figures released last year suggested that hate crimes had fallen by 28% over the last seven years.
Carwyn Jones added:
> “We have worked with partners to build strong community relations in Wales and I will not let this good work be undone. Nobody should suffer any form of hostility or prejudice and I encourage victims to contact the police or Victim Support Cymru to report incidents.
>
>
>
> “Meanwhile, I will do all I can to help reunite the people of Wales. Migrants have made, and continue to make, an immense contribution to Welsh life and I want to reassure foreign nationals living here that they remain valued members of our society. Please hear my message loud and clear – you are still welcome here.”
Rocio Cifuentes, Director of the Ethnic Youth Support Team (EYST) said:
> “We welcome the First Minister’s message of reassurance to the diverse communities who live in Swansea. Now is the time for all of us as individuals, communities and political leaders to redouble our efforts, and our voices of tolerance and reason need to be louder than the voices of intolerance and bigotry. We also need to ensure that everybody has the opportunity to learn the facts about migration and diversity, and to appreciate the contribution that people from different backgrounds make to Wales, rather than believing the myths and misinformation which are sadly pushing up racism, intolerance and hatred.”
|
Bydd y Prif Weinidog yn cyfarfod ag aelodau o Gymdeithas Pwyliaid Cymru yn Llanelli yn ogystal â phobl ifanc a theuluoedd sydd wedi derbyn cymorth gan Dîm Cymorth Ieuenctid Ethnig yn Abertawe.
Meddai Prif Weinidog Cymru:
> “Rwyf wedi fy nychryn ac yn siomedig iawn o’r cynnydd mewn tensiwn hiliol, a’r difrïo hiliol tuag at bobl o gymunedau lleiafrifoedd ethnig yn ystod yr wythnos ddiwethaf. Ni fyddwn yn derbyn unrhyw fath o hiliaeth yma yng Nghymru, a byddwn yn mynd i’r afael â’r ymddygiad annerbyniol hwn ar unwaith.
>
> “Er fy mod yn teimlo bod y difrïo hiliol y mae rhai pobl yn gorfod ei ddioddef yn warthus, rwyf hefyd wedi fy nghalonogi gan gefnogaeth a gwerthfawrogiad y cyhoedd o gymunedau ethnig sy’n byw yng Nghymru. Roeddwn yn hynod falch o glywed am y nodyn o ddiolch a bostiwyd yn ddi\-enw ar ddrws Cymdeithas Pwyliaid Cymru yn Llanelli. Rwy’n gobeithio’n fawr y bydd pob cymuned yn ymddwyn yn yr un modd.”
Mae Llywodraeth Cymru wedi darparu bron i £500,000 i sefydlu Canolfan Cenedlaethol Cymorth ac Adrodd Troseddau Casineb Cymru, ac wedi ariannu amrywiol ymgyrchoedd i godi ymwybyddiaeth o’r broblem. Mae cymorth o’r fath wedi arwain at gynnydd yn nifer y bobl sy’n hysbysu rhywun o droseddau casineb yng Nghymru, tra bo ffigurau a gyhoeddwyd y llynedd wedi awgrymu bod troseddau casineb wedi gostwng 28% dros y saith mlynedd diwethaf.
Meddai Carwyn Jones:
> “Rydym wedi cydweithio â phartneriaid i greu cysylltiadau cymunedol cryf yng Nghymru, ac nid wyf am weld y gwaith da hwn yn cael ei chwalu. Ni ddylai neb ddioddef unrhyw fath o elyniaeth neu ragfarn, ac rwy’n annog dioddefwyr i gysylltu â’r heddlu neu Cymorth i Ddioddefwyr Cymru i’w hysbysu o unrhyw ddigwyddiad.
>
> “Yn y cyfamser, byddaf yn gwneud popeth o fewn fy ngallu i helpu i uno pobl Cymru unwaith eto. Mae ymfudwyr wedi gwneud cyfraniad enfawr i fywyd Cymru, ac yn parhau i wneud hynny, ac rwyf am roi sicrwydd i wladolion tramor sy’n byw yma ein bod yn parhau i’w gwerthfawrogi fel aelodau o’n cymdeithas. Dyma fy neges yn glir – rydym yn dal i’ch croesawu chi yma yng Nghymru.”
Meddai Rocio Cifuentes, Cyfarwyddwr y Tîm Cymorth Ieuenctid Ethnig (EYST):
> “Rydym yn croesawu neges y Prif Weinidog sy’n rhoi sicrwydd i’r cymunedau amrywiol sy’n byw yn Aberatwe. Dyma’r amser i ni i gyd, fel unigolion, cymunedau ac arweinwyr gwleidyddol i ymdrechu mwy, ac mae angen inni hyrwyddo goddefgarwch a synnwyr er mwyn boddi unrhyw anoddefgarwch a rhagfarn. Mae angen inni hefyd sicrhau fod gan bawb y cyfle i ddysgu y ffeithiau am ymfudo ac amrywiaeth, ac i werthfawrogi y cyfraniad y mae pobl o gefndiroedd gwahanol yn ei wneud i Gymru, yn hytrach na chredu’r storïau a’r celwyddau sydd yn anffodus yn bwydo hiliaeth, anoddefgarwch a chasineb.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae gan BAMC enw da ers amser yn hyfforddi eu prentisiaid eu hunain i weithio yn eu canolfan ym maes awyr Caerdydd. Maent yn derbyn dros 350 o geisiadau, gan dderbyn 15 myfyriwr bob yn ail blwyddyn.
Gan gydweithio gyda’r ddau brif ddarparwr addysg bellach yn Ne\-ddwyrain Cymru, Coleg y Cymoedd a Choleg Caerdydd a’r Fro, mae ganddynt Ddosbarth BAMC. Maent yn anelu at ddod o hyd i waith i bob prentis sy’n cwblhau rhaglen dair mlynedd.
Mae’r rhaglen brentisiaeth a arweiniodd at y seremoni raddio yn cael ei chynnal ar y cyd â Choleg Y Cymoedd. Mae eu Rhaglen Prentisiaethau Uwch yn cael ei rhedeg ar y cyd â Choleg Caerdydd a’r Fro.
Mae’r brentisiaeth mewn Gweithgynhyrchu Peirianneg (Awyrofod). Ym mlwyddyn un maent yn dilyn rhaglen sylfaen sy’n cael ei dysgu yn gyfan\-gwbl yn y dosbarth. Ym mlwyddyn 2 maent yn astudio ar gyfer NVQ Lefel 2 a hefyd yn astudio ar gyfer y Fagloriaeth Gymreig, ac ym mlwyddyn 3 maent yn astudio tuag at NVQ Lefel3\.
Meddai Julie James, y Gweinidog dros Sgiliau a Gwyddoniaeth:
> “Mae dull gynhwysfawr BAMC o hyfforddi yn creu gweithwyr o safon uchel sydd â’r sgiliau i ymateb i heriau eu swyddi yn y dyfodol.
>
> “Rwy’n llongyfarch graddedigion eleni ac yn dymuno’r gorau iddynt ar gyfer y dyfodol.
>
> “Rwyf hefyd yn falch o nodi bod dwy o raddedigion eleni yn fenywod. Hoffwn weld mwy o fenywod ifanc yn ymddiddori – ac yn cael eu hannog i ddilyn gyrfa lwyddiannus ym myd peirianneg.
>
> “Mae Porth Sgiliau Cymru yn nodi bod 80% o weithwyr yn cytuno bod prentisiaethau yn sicrhau bod eu gweithlu yn fwy cynhyrchiol a bod 83% ohonynt yn dibynnu ar brentisiaethau i ddarparu gweithwyr medrus ar gyfer y dyfodol.
>
> “Dyna pam yr ydym wedi ymrwymo i isafswm o 100,000 o brentisiaid o bob oed dros y bum mlynedd nesaf, gan ddarparu gweithlu amrywiol, galluog sy’n barod ar gyfer y dyfodol.”
Meddai Matthew Hancox, Pennaeth Unedau Busnes Peirianyddol a Chynnal a Chadw Trwm British Airways:
> “Rydym yn falch o’n prentisiaethau ac am ddathlu eu llwyddiant.
>
> “Rydym yn ymdrechu i gynnig i bawb, gan gynnwys ein prentisiaid, y cyfleoedd gorau un i hyfforddi a’r cyrsiau gorau, a rydym yn credu bod ein cynllun prentisiaid cystal ag unrhyw un yng Nghymru.
>
> “Mae gennym dîm gwych yn BAMC, gyda ffordd wych o ddatblygu ein cenhedlaeth nesaf o ddoniau.”
|
BAMC has a long pedigree in training their own apprentices for work at their facility in Cardiff airport. They receive in excess of 350 applications, taking on 15 students every other year.
Working with the two main further education providers in South East Wales, Coleg y Cymoedd and Cardiff \& Vale College, they have a BAMC Class. They aim to find employment for every apprentice who completes the three year programme.
The apprenticeship programme for which they are having the graduation ceremony is run in conjunction with Coleg Y Cymoedd. Their separate Higher Apprenticeship Programme is run with Cardiff \& Vale College.
The apprenticeship is in Engineering Manufacture (Aerospace). In year one they undertake a foundation programme which is wholly class based. In year 2 they study to NVQ Level 2 and also undertake the Welsh Baccalaureate and in year 3 they study to NVQ Level 3\.
Minister for Skills and Science, Julie James said:
> “BAMC’s comprehensive approach to training produces high\-quality employees well equipped to take on the challenges of their future roles.
>
> “I congratulate this year’s successful graduates and wish them all the best for the future.
>
> “I am also very pleased to note that two of this year’s graduates are women. I would like to see more young women take an interest – and be encouraged into – a rewarding career in engineering.
>
> “The Skills Gateway in Wales reports that 80% of employers agree apprentices make their workplace more productive and 83% rely on apprenticeships to provide their skilled workers for the future.
>
> “This is why we have committed to a minimum of 100,000 all age apprenticeships to be delivered over the next five years, supplying Wales with a diverse, capable and prepared labour force.”
The Apprenticeship programme is currently supported by £83m from the European Social Fund (ESF). The Welsh Government is committed to delivering our EU funding programmes, creating a minimum of 100,000 all\-age apprenticeship opportunities to support individuals and to help employers in growing their businesses.
British Airways Head of Engineering Business Units and Heavy Maintenance, Matthew Hancox, said:
> “We’re proud of our apprentices and want to celebrate their successes.
>
> “We strive to offer all our people, including our apprentices, the very best training opportunities and courses possible and believe that our apprenticeship scheme can rival any in Wales.
>
> “We have a great team at BAMC, with a fantastic approach to developing our next generation of talent.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
Public commemoration is central to the way in which we represent our history, promote our values and celebrate our communities. But it can sometimes be controversial and will always be an issue of considerable public interest. I am pleased to announce the publication of new guidance to help public bodies in Wales make well\-informed decisions about existing and future commemorations in public spaces, and in doing so, contribute to our goal of an anti\-racist Wales.
In 2020 The Slave Trade and the British Empire: An audit of commemoration in Wales drew our attention both to the extent to which figures associated with the transatlantic slave trade are memorialised in public places, and also to the general absence of people from Black, Asian or minority ethnic groups from the landscape of public commemoration. This Guidance further considers these issues and touches on wider questions of under\-representation and contested histories and it fulfils a commitment in the programme for government to address fully the recommendations of the audit. It also directly supports a specific action in the Anti\-Racist Wales Action Plan, ‘to review and appropriately address the way in which people and events with known historical associations to slavery and colonialism are commemorated in our public spaces and collections, acknowledging the harm done by their actions and reframing the presentation of their legacy to fully recognise this’.
Commemorations are an important element of the public realm, and whilst many are uncontroversial, others may be contentious. All of them communicate something of the values of their time and some may deliver uncomfortable truths. The guidance explains the issues around public commemoration and shows how it can be used not only to deepen understanding of the past and its legacies, but also to celebrate the diversity of our communities. In this way the actions set out in the guidance will help public bodies discharge this particular responsibility towards the achievement of an anti\-racist Wales.
This is a sensitive subject, and the guidance has been developed through a careful process of engagement and consultation. It has been informed by the opinions of a broad spectrum of stakeholders and is illustrated by examples from across the world of how difficult subjects for commemoration have been handled.
We should not shy away from the issues that public commemoration can raise, and I hope that this guidance will prompt a positive and active response to them that contributes to a more balanced account of our past, and a clear expression of our present values.
|
Mae coffáu cyhoeddus yn ganolog i’r ffordd rydym yn cynrychioli’n hanes, yn hyrwyddo’n gwerthoedd ac yn dathlu’n cymunedau. Ond gall weithiau fod yn ddadleuol a bydd wastad o ddiddordeb aruthrol i’r cyhoedd. Rwy’n falch o gyhoeddi canllawiau newydd i helpu cyrff cyhoeddus yng Nghymru i wneud penderfyniadau gwybodus am goffáu heddiw ac yn y dyfodol mewn mannau cyhoeddus, ac wrth wneud hynny, gyfrannu at ein nod o Gymru wrth\-hiliol.
Yn 2020, tynnodd Y Fasnach mewn Caethweision a’r Ymerodraeth Brydeinig: Archwiliad o Goffáu yng Nghymru sylw i’r graddau y mae ffigyrau sy’n gysylltiedig â’r fasnach gaethweision ar draws yr Iwerydd yn cael eu coffau mewn mannau cyhoeddus, a hefyd at absenoldeb cyffredinol pobl o grwpiau Du, Asiaidd neu ethnig leiafrifol o dirwedd coffa cyhoeddus. Mae’r Canllawiau hyn yn ystyried y materion hyn ymhellach ac yn cyffwrdd ar gwestiynau ehangach diffyg cynrychiolaeth a hanesion sy’n cael eu herio ac mae’n cyflawni ymrwymiad yn y rhaglen lywodraethu i fynd i’r afael yn llawn ag argymhellion yr archwiliad. Mae hefyd yn rhoi cefnogaeth uniongyrchol i gam penodol yng Nghynllun Gweithredu Cymru Wrth\-hiliol i ‘adolygu ac ymdrin yn briodol â’r ffordd y caiff pobl a digwyddiadau â chysylltiadau hanesyddol hysbys â chaethwasiaeth a threfedigaethedd eu coffáu mewn gofodau a chasgliadau cyhoeddus, gan gydnabod y niwed a wnaed yn sgil eu gweithredoedd ac ail\-lunio’r ffordd y caiff eu hetifeddiaeth ei chyflwyno er mwyn cydnabod hyn yn llawn’.
Mae coffadwriaethau yn elfen bwysig o dir y cyhoedd, ac er bod llawer yn annadleuol, gall eraill fod yn ddadleuol. Mae pob un ohonynt yn cyfleu rhywbeth o werthoedd eu cyfnod ac mae rhai’n gallu cyflwyno gwirioneddau anghyfforddus. Mae’r canllawiau’n esbonio’r materion sy’n ymwneud â choffáu cyhoeddus ac yn dangos sut y gellir ei ddefnyddio nid yn unig i wella dealltwriaeth o’r gorffennol a’i waddol, ond hefyd i ddathlu amrywiaeth ein cymunedau. Fel hyn, bydd y camau a nodir yn y canllawiau hyn yn helpu cyrff cyhoeddus i gyflawni’r cyfrifoldeb penodol hwn tuag at gyflawni Cymru wrth\-hiliol.
Mae hwn yn bwnc sensitif, ac mae’r canllawiau wedi’u datblygu drwy broses ofalus o ymgysylltu ac ymgynghori. Mae wedi cael ei lywio gan farn sbectrwm eang o randdeiliaid ac mae’n cynnwys enghreifftiau o bob cwr o’r byd o sut mae pynciau anodd i’w coffáu wedi cael eu trin.
Ni ddylem osgoi’r materion y gall coffáu cyhoeddus eu codi, ac rwy’n gobeithio y bydd y canllawiau hyn yn ysgogi ymateb cadarnhaol a gweithredol sy’n cyfrannu at gyfrif mwy cytbwys o’n gorffennol, a mynegiant clir o’n gwerthoedd presennol.
|
Translate the text from English to Welsh. |
I would like to notify Members of the outcome of the recent process to appoint new members to the Welsh Language Partnership Council. The Council was established by Section 149 of the Welsh Language Measure (Wales) 2011, and its main purpose is to give advice and guidance to Welsh Ministers in relation to the Welsh language and the implementation of its Welsh language strategy.
Some Council members’ terms came to an end on 30 June 2020, and I’m very grateful to them for their support during the last three years, especially considering the challenges we’ve faced as a result of the world\-wide pandemic.
There was a positive response to the appointment process, with the standard of the applicants, as well as the range of expertise, extremely high. Deciding who to appoint was not easy. I’ve therefore decided to appoint seven new members, and I’m grateful to them for accepting the invitation to serve on the Partnership Council.
The new members who’ll be joining the six current members of the Council will be: Dyfed Edwards, Dafydd Hughes, Meleri Wyn Davies, Rosemary Jones, Rhys Jones, Lowri Morgans and Andrew White.
The new members will serve on the Council until the end of March 2024\. I’m confident that they have the necessary experience and expertise to support the next Government. One of their tasks will be to contribute to the work of developing the second *Cymraeg 2050* Work Programme, which is the next exciting step on our national journey towards a million Welsh speakers.
Last year, I set up various sub\-groups to the Partnership Council to look closer at a number of issues concerning the language, for instance education, language use in the community, and the relationship between Welsh and the economy. These groups have been regularly reporting back to me about their work, and offering valuable advice to support us in taking *Cymraeg 2050* forward.
We are now in the process of setting up a new sub\-group to look at equalities issues in relation to race and ethnicity. Our aim is to make sure that Welsh is as open as possible to people from all backgrounds, and that the language used in this context is inclusive. The sub\-group will include individuals who represent various ethnic communities, and its members will periodically attend Partnership Council meetings.
I’m confident that the Council will continue to be a useful forum to the next Government, as it steps decisively towards a million speakers.
|
Hoffwn hysbysu Aelodau o ganlyniad y broses ddiweddar i benodi aelodau newydd i Gyngor Partneriaeth y Gymraeg. Sefydlwyd y Cyngor gan Adran 149 Mesur y Gymraeg (Cymru) 2011, a’i brif bwrpas yw rhoi cyngor ac arweiniad i Weinidogion Cymru mewn perthynas â materion yn ymwneud â’r Gymraeg a gweithredu ei strategaeth iaith.
Daeth tymor rhai o aelodau’r Cyngor Partneriaeth i ben ar 30 Mehefin 2020 ac rwyf yn ddiolchgar iawn i’r aelodau hynny am eu cefnogaeth yn ystod y tair blynedd ddiwethaf, yn enwedig yn wyneb yr heriau sydd wedi dod i’n rhan yn sgil y pandemig byd\-eang.
Cafwyd ymateb cadarnhaol i’r broses benodi gyda safon yr ymgeiswyr, a’r amrediad o arbenigedd yn eithriadol o uchel – nid oedd hi’n hawdd dewis pwy i’w benodi. Rwyf felly wedi penderfynu penodi saith aelod newydd, ac rwyf yn ddiolchgar iddynt am dderbyn y gwahoddiad i wasanaethu ar y Cyngor Partneriaeth.
Yr aelodau newydd a fydd yn ymuno gyda chwe aelod presennol y Cyngor Partneriaeth fydd: Dyfed Edwards, Dafydd Hughes, Meleri Wyn Davies, Rosemary Jones, Rhys Jones, Lowri Morgans ac Andrew White.
Bydd yr aelodau newydd yn gwasanaethu ar y Cyngor nes diwedd mis Mawrth 2024\. Rwyf yn hyderus bod ganddynt y profiad a’r arbenigedd angenrheidiol i gefnogi’r Llywodraeth nesaf. Rhan o'u tasg fydd cyfrannu at y gwaith o ddatblygu ail Raglen Waith *Cymraeg 2050,* sef y cam cyffrous nesaf ar ein taith genedlaethol tuag at filiwn o siaradwyr.
Y llynedd, fe wnes i sefydlu amrywiol is\-grwpiau i’r Cyngor Partneriaeth sy’n craffu’n fanylach ar nifer o faterion sy’n ymwneud â’r iaith e.e. addysg, defnydd iaith cymunedol a pherthynas y Gymraeg a’r economi. Mae’r grwpiau wedi bod yn adrodd yn ôl yn rheolaidd i mi ar eu gwaith ac yn cynnig cyngor gwerthfawr i’n cefnogi i weithredu *Cymraeg 2050*.
Rydym ni wrthi’n awr yn sefydlu is\-grŵp newydd a fydd yn edrych ar faterion cydraddoldeb ym maes hil ac ethnigrwydd. Y bwriad yw gwneud yn siŵr bod y Gymraeg mor agored ag sy’n bosibl i bobl o bob cefndir a bod yr iaith a ddefnyddir yn y maes hwn yn gynhwysol. Bydd yr is\-grŵp yn cynnwys unigolion a fydd yn cynrychioli’r amrywiol gymunedau ethnig a bydd aelodau’r is grŵp yn mynychu cyfarfodydd y Cyngor Partneriaeth o bryd i’w gilydd.
Rwy’n hyderus y bydd y Cyngor Partneriaeth yn parhau’n arf defnyddiol i’r Llywodraeth nesaf wrth iddi gamu’n bendant tuag at y miliwn.
|
Translate the text from English to Welsh. |
This statement provides an update on the traffic management system at the M4 Coryton roundabout.
Coryton roundabout is a strategic intersection of the M4 and A470, and a critical part of the motorway and trunk road network serving Cardiff and surrounding areas. We use advanced technology to control the flow of traffic at this junction. Each link of the roundabout is controlled by traffic signals. A central operating system automatically changes the timing of the signals in response to changes in traffic volume. The timing can also be changed manually in response to specific incidents. Driver compliance with the signals is monitored by detection cameras.
When traffic incidents occur at the junction we do all we can to assist and warn motorists of congestion. There are variable message signs on motorway and trunk road approaches to the junction. Traffic Officers can help remove vehicles following minor incidents or help the emergency services manage traffic during more serious incidents. Social media and radio bulletins provide information to road users.
To ease some of the pressure on the junction, a dedicated slip road between the eastbound M4 and northbound A470 was successfully opened last year. A similar scheme to link the westbound M4 and northbound A470 will allow easier access onto the roundabout. These works are being undertaken outside of peak hours meaning little or no additional congestion during construction. This scheme will be opened in the summer.
|
Mae'r datganiad hwn yn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf ynghylch y system rheoli traffig ar gylchfan Coryton ar yr M4\.
Mae cylchfan Coryton yn gyffordd strategol rhwng yr M4 a'r A470, ac yn rhan hanfodol o'r rhwydwaith traffyrdd a chefnffyrdd sy'n gwasanaethu Caerdydd a'r cyffiniau. Rydym yn defnyddio technoleg uwch i reoli llif y traffig wrth y gyffordd hon. Mae pob cymal o'r gylchfan dan reolaeth goleuadau traffig. Mae system reoli ganolog yn newid amseriad y goleuadau yn awtomatig gan ymateb i newidiadau yn llif y traffig. Gellir newid yr amseriad â llaw hefyd i ymateb i ddigwyddiadau penodol. Defnyddir camerâu i sicrhau bod gyrwyr yn cydymffurfio â'r goleuadau.
Pan fo digwyddiad wrth y gyffordd, rydym yn gwneud popeth o fewn ein gallu i helpu gyrwyr a'u rhybuddio am dagfeydd posibl. Mae modd rhoi gwahanol negeseuon ar arwyddion ar y draffordd a'r cefnffyrdd sy'n arwain at y gyffordd. Gall Swyddogion Traffig helpu i symud cerbydau ar ôl mân ddigwyddiadau neu helpu'r gwasanaethau brys i reoli'r traffig os oes digwyddiad mwy difrifol. Mae'r cyfryngau cymdeithasol a bwletinau radio hefyd yn rhoi gwybodaeth i'r rhai sy'n defnyddio'r ffyrdd.
Er mwyn lleddfu rhywfaint o'r pwysau ar y gyffordd, agorwyd ffordd ymuno benodol rhwng yr M4 tua'r dwyrain a'r A470 tua'r gogledd llynedd. Bydd cynllun tebyg i gysylltu'r M4 tua'r gorllewin a'r A470 tua'r gogledd yn hwyluso mynediad i'r gylchfan. Bydd y gwaith hwn yn digwydd y tu allan i'r oriau brig, felly ychydig iawn o dagfeydd ychwanegol fydd i'w gweld, os o gwbl, yn ystod y gwaith adeiladu. Bydd y cynllun hwn yn agor yn yr haf.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae'r sefyllfa yng Nghymru yn ddifrifol iawn; mae cyfraddau coronafeirws yn uchel iawn ac mae'r GIG dan bwysau parhaus.
Y cyngor a gafwyd oddi wrth Brif Swyddog Meddygol Cymru ac Iechyd Cyhoeddus Cymru yw bod angen inni gymryd camau brys yn awr a fydd yn ein helpu i ddechrau ar gyfnod yr Ŵyl â chyfradd heintio a fydd mor isel â phosibl. Dyna pam rydym wedi penderfynu gofyn i bob ysgol uwchradd symud i addysgu ar\-lein ar gyfer wythnos olaf y tymor.
O ddydd Llun 14 Rhagfyr ymlaen, byddwn hefyd yn cyflwyno newidiadau i Reoliadau Diogelu Iechyd (Cyfyngiadau Coronafeirws) (Rhif 4\) (Cymru) 2020\. Bydd hyn yn ei gwneud yn ofynnol i bob atyniad awyr agored, gan gynnwys ffeiriau pleser, gau. Bydd hefyd yn ei gwneud yn glir bod yn rhaid cau parciau trampolîn a pharciau sglefrio dan do.
Bydd y rheoliadau'n cael eu hadolygu'n ffurfiol yr wythnos nesaf.
|
The situation in Wales is very serious; rates of coronavirus are very high and the NHS is under sustained pressure.
The advice from the Chief Medical Officer for Wales and from Public Health Wales is that we need to take urgent action now which will help us enter the festive period with as low an infection rate as possible. This is why we have decided to ask all secondary schools to move to online teaching for the last week of term.
As of Monday 14 December, we will also bring forward changes to the Health Protection (Coronavirus Restrictions) (No. 4\) (Wales) Regulations 2020\. This will require all outdoor attractions, including funfairs, to close. It will also make clear that trampoline parks and indoor skating parks must be closed.
The regulations will be formally reviewed next week.
|
Translate the text from English to Welsh. |
They will meet students at Ysgol Caer Elen, in Haverfordwest, to hear about their hopes and ambitions for the future. They will then tour the site of former MOD housing at the Cashfield Estate in the town, which has been brought back into use as affordable homes for local people.
The visit will end at the Bro Preseli extra care – a housing scheme for older people, developed by Caredig Ltd, Pembrokeshire Council and Hywel Dda University Health Board.
The three\-year Co\-operation Agreement was signed between the Welsh Government and Plaid Cymru in December 2021\. It sets out a broad range of commitments to support thriving communities and ensure people can afford to live and work in their local areas.
Shared priorities include action to address second homes and unaffordable housing, work to explore a National Care and Support Service for Wales; expanding the range of made\-in\-Wales vocational qualifications, promoting the daily use of Welsh in more places and tackling poverty and inequality.
First Minister Mark Drakeford said:
> We want all our communities across Wales to be places where children can grow up, close to their local school; where young people and families can put down roots, near to their place of work and where people can grow old after their retirement.
>
>
> We want Wales to be a place of vibrant and thriving communities for everyone – whatever their age.
>
>
> Across Pembrokeshire, we have seen some excellent examples of schemes supporting people to live locally.
Leader of Plaid Cymru Adam Price said:
> From the introduction of universal free school meals for primary school children, free childcare for all two year olds, strengthening Welsh medium education and radical action to address the housing crisis, the Co\-operation Agreement between the Welsh Government and Plaid Cymru is delivering positive change in communities across Wales.
>
>
> I look forward to seeing these policies continue to develop as we work together through the Agreement.
|
Byddant yn cwrdd â myfyrwyr Ysgol Caer Elen, yn Hwlffordd, i glywed am eu gobeithion a'u huchelgeisiau ar gyfer y dyfodol. Yna byddant yn mynd ar daith o amgylch hen safle tai'r Weinyddiaeth Amddiffyn (MOD) ar Ystâd Cashfield yn y dref – i weld y tai sydd wedi’u hadfer i'w defnyddio fel cartrefi fforddiadwy i bobl leol.
Bydd yr ymweliad yn dod i ben yng Nghrymych gyda chyfle i weld tai gofal ychwanegol Bro Preseli, sy'n gynllun tai ar gyfer pobl hŷn, a ddatblygwyd gan Caredig Cyf, Cyngor Sir Penfro a Bwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda.
Cafodd y Cytundeb Cydweithio tair blynedd ei lofnodi gan Llywodraeth Cymru a Phlaid Cymru yn Rhagfyr 2021\.
Mae'n nodi ystod eang o ymrwymiadau i gefnogi cymunedau ffyniannus a sicrhau bod pobl yn gallu fforddio byw a gweithio yn eu hardaloedd lleol.
Ymhlith y blaenoriaethau mae camau i fynd i'r afael ag ail gartrefi a thai anfforddiadwy, gwaith ymchwil i sefydlu Gwasanaeth Gofal a Chefnogaeth Genedlaethol i Gymru; ehangu'r ystod o gymwysterau galwedigaethol a wnaed yng Nghymru, hyrwyddo'r defnydd dyddiol o'r Gymraeg mewn mwy o leoedd a mynd i'r afael â thlodi ac anghydraddoldeb.
Dywedodd Mark Drakeford, y Prif Weinidog:
> Rydyn ni eisiau i'n holl gymunedau ledled Cymru fod yn llefydd lle gall plant dyfu i fyny, yn agos at eu hysgol leol; lle gall pobl ifanc a theuluoedd fagu gwreiddiau, yn agos at eu man gwaith; a lle gall pobl dyfu'n hen ar ôl ymddeol.
>
>
> Rydyn ni am i Gymru fod yn wlad o gymunedau llewyrchus a ffyniannus i bawb \- beth bynnag y bo'u hoedran.
>
>
> Ar draws Sir Benfro, rydyn ni wedi gweld enghreifftiau rhagorol o gynlluniau sy'n cefnogi pobl i fyw yn lleol.
Dywedodd Adam Price, Arweinydd Plaid Cymru:
> O gyflwyno prydau ysgol am ddim cyffredinol i blant ysgolion cynradd, gofal plant am ddim i bob plentyn dwy oed, cryfhau addysg cyfrwng Cymraeg a gweithredu radical i fynd i'r afael â'r argyfwng tai, mae'r Cytundeb Cydweithio rhwng Llywodraeth Cymru a Phlaid Cymru yn sicrhau newid cadarnhaol mewn cymunedau ledled Cymru.
>
>
> Edrychaf ymlaen at weld y polisïau hyn yn parhau i ddatblygu wrth i ni gydweithio drwy'r Cytundeb.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae gan ddeddfwriaeth draddodiad cryf o ran cyfrannu at wella iechyd y cyhoedd. Heddiw rwy'n dechrau ymgynghoriad ar ein cynigion ar gyfer Bil Iechyd y Cyhoedd, sy'n ceisio parhau â'r traddodiad hwn. Mae hyn yn adeiladu ar y drafodaeth helaeth a phwysig a ddechreuwyd yn sgil ein Papur Gwyrdd Iechyd y Cyhoedd ddiwedd 2012\.
Roedd yn galonogol i mi bod yr ymatebion i'r Papur Gwyrdd yn dangos awydd clir i ni ymchwilio i gyfleoedd deddfwriaethol pellach ar gyfer gwella a diogelu iechyd. Roedd dwy brif thema i'r ymatebion: un yn ffafrio dull cyffredinol o weithredu sy'n cyfarwyddo sefydliadau i fynd i'r afael ag ystyriaethau iechyd ar draws eu swyddogaethau, a'r llall yn canolbwyntio ar greu ddeddfwriaeth sy'n cymryd camau ymarferol ynghylch pryderon penodol am iechyd y cyhoedd. Rydym wedi ceisio ymateb i'r ddwy agwedd hon mewn ffyrdd gwahanol.
Yn gyntaf, bydd Bil Cenedlaethau'r Dyfodol \[teitl dros dro], sydd i'w gyhoeddi cyn hir, yn rhoi iechyd da yn ganolog i'r Gymru rydym am ei chreu at y dyfodol. Mae hyn yn cydnabod bod llawer o'r gwaith y mae angen ei wneud i wireddu'n dyheadau ar gyfer iechyd da a lleihau anghydraddoldebau yn dibynnu ar weithredu ar y cyd ar amryw ffactorau cymdeithasol sy'n effeithio ar iechyd a lles. Bil Cenedlaethau'r Dyfodol fydd yn cynnig fframwaith deddfwriaethol cyffredinol ar gyfer gwasanaethau cyhoeddus i helpu i roi ystyriaeth i iechyd ym mhob polisi. Mae Biliau eraill y Cynulliad yn y rhaglen ddeddfwriaethol hefyd yn gwneud cyfraniad pwysig drwy gymryd camau i fynd i'r afael â phenderfynyddion penodol ym maes iechyd a materion eraill sy'n cefnogi iechyd gwell.
Yn y Papur Gwyn hwn, rydym yn canolbwyntio ar gyfres o gamau i atal problemau, gan ystyried a allem eu trosglwyddo i Fil Iechyd y Cyhoedd er mwyn mynd i'r afael â rhai o'r elfennau sy'n achosi iechyd gwael ond y gellid eu hosgoi. Mae'r camau hyn i gyd yn cyd\-fynd â'r cyfrifoldeb sydd ar Lywodraeth i greu amodau sy'n osgoi niwed i iechyd, a lle gall unigolion ddiogelu a hybu i'r eithaf eu lles eu hunain a lles eu cymunedau. Mae'r ffocws hwn ar gamau sy'n atal problemau yn cefnogi egwyddorion gofal iechyd darbodus drwy geisio ymyrryd ar yr adegau lle mae'r potensial mwyaf o fanteision hirdymor, a hynny o safbwynt iechyd a lles unigolion ac o safbwynt lleihau'r beichiau cymdeithasol ac ariannol hirdymor sy'n cael eu hachosi gan iechyd gwael y gellir ei osgoi.
Mae'r Papur Gwyn yn tynnu ynghyd gynigion ar gyfer deddfwriaeth mewn nifer o feysydd cysylltiedig. Fel cyfres o gamau, eu nod gyda'i gilydd yw gwneud gwahaniaeth cadarnhaol i iechyd a lles. Cyflwynir y cynigion o dan dair thema gyffredinol, sy'n adlewyrchu'n hymrwymiad i wella iechyd gydol oes, datblygu asedau cymunedol i greu cymunedau iach, a defnyddio rheoleiddio i ategu gweithgareddau penodol sy'n bwysig i'r cyhoedd. Ceir crynodeb ohonynt isod:### Thema: Gwella iechyd gydol oes
#### Y Cynigion:
* Cofrestr genedlaethol manwerthwyr tybaco
* Cyfyngu ar y defnydd o sigaréts electronig mewn mannau cyhoeddus caeedig
* Mannau agored di\-fwg a rheoliadau newydd ar gyfer gwerthiant tybaco dros y we
* Cyflwyno Isafswm Pris fesul Uned ar gyfer alcohol
* Safonau maeth mewn lleoliadau penodedig (drwy is\-ddeddfwriaeth a/neu ganllawiau)
### Thema: Datblygu asedau cymunedol ar gyfer iechyd
#### Y Cynigion:
* Cryfhau rôl Byrddau Iechyd o ran cynllunio gwasanaethau fferyllol lleol
* Gwella mynediad at doiledau i'r cyhoedd
### Thema: Rheoleiddio er budd iechyd
#### Y Cynigion:
* Cofrestr Genedlaethol ar gyfer Triniaethau Arbennig
Mae'r cynigion yn uchelgeisiol ac yn ceisio cymryd camau strategol i wella a diogelu iechyd. Gyda'i gilydd, a law yn llaw â'r gwaith cyffredinol sy'n digwydd drwy Fil Cenedlaethau'r Dyfodol, eu nod yw rhoi Cymru ar flaen y gad o ran llunio polisïau blaengar ym maes iechyd y cyhoedd.
Bydd yr ymgynghoriad yn dod i ben ar 24 Mehefin 2014\. Byddaf yn croesawu trafodaeth ac ymatebion gan ystod mor eang â phosibl o bobl, ac rwy'n edrych ymlaen at ystyried y canlyniadau yn yr haf.
Byddaf yn sicrhau bod yr Aelodau'n cael gwybod am y datblygiadau diweddaraf yn y gwaith hwn.
|
Legislation has a strong history of contributing to improvements in the public’s health. I am today commencing a consultation on our proposals for a Public Health Bill, which seeks to continue this tradition. This builds on the wide\-ranging and important debate started by our Public Health Green Paper in late 2012\.
I was encouraged that responses to the Green Paper highlighted a clear desire for us to explore further legislative opportunities for improving and protecting health. The responses had two main themes: one favouring an overarching approach which directs organisations to address health considerations across their functions, and the other focused on the pursuit of legislation which takes practical action on specific public health concerns. We have sought to respond to both these aspects in distinct ways.
Firstly, the forthcoming Future Generations Bill \[working title] will play an important role by placing good health at the centre of the Wales we want to create for the future. This recognises that much of the work needed to achieve our aspirations for good health and reduce inequalities depends on concerted action across the range of societal factors which affect health and well\-being. The Future Generations Bill will provide an overarching legislative framework for public services which supports such a ‘Health in All Policies’ approach. Other Assembly Bills in the legislative programme also make an important contribution by taking action to address specific determinants of health and on discrete matters that support better health.
In this White Paper we concentrate on a series of preventative actions which we could take through a Public Health Bill to address some of the causes of avoidable ill health. These actions all accord with the responsibility of Government to create the conditions in which harm to health can be avoided, and where individuals are able to protect and maximise their own well\-being and that of their communities. This focus on preventative action supports the principles of prudent health care by seeking to intervene at points which have most potential for long\-term benefits, both for the health and well\-being of individuals and in reducing the higher long\-term societal and financial burdens caused by preventable ill health.
The White Paper brings together proposals for legislation in a number of related areas. As a suite of actions they aim cumulatively to make a positive difference to health and well\-being. The proposals are presented in three overarching themes, which reflect our commitment to improving health across the life course, developing community assets to create healthy communities, and utilising regulation to underpin certain activities which are important to the public. They are summarised below:
### Theme: Improving Health over the Life Course
#### Proposals:
* National tobacco retailers’ register
* Restricting use of electronic cigarettes in enclosed public places
* Smoke\-free open spaces and new regulations for internet sales of tobacco
* Introduction of Minimum Unit Pricing for alcohol
* Nutritional standards in specified settings (through secondary legislation and/or guidance)
### Theme: Building community assets for health
#### Proposals:
* Strengthening the role of Health Boards in planning local pharmaceutical services
* Improving access to toilets for public use
### Theme: Regulation for Health
#### Proposals:
* National Special Procedures Register
The proposals are ambitious and aim at strategic action to improve and protect health. Together, and in combination with the overarching approach being taken through the Future Generations Bill, they seek to place Wales firmly at the forefront of progressive public health policy making.
The consultation will end on 24 June 2014\. I will welcome debate and responses from as wide a range of people as possible, and look forward to considering the results in the summer.
I will ensure Members are kept informed of progress in this developing work.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae'r Hwb yn cael ei ddarparu drwy Busnes Cymru, gyda'r nod o greu 100 o fusnesau newydd dros gyfnod o ddwy flynedd. Mae Llywodraeth Cymru wedi darparu £1 miliwn ar gyfer y prosiect peilot.
Mae'r Hwb yn darparu cymuned ar gyfer entrepreneuriaid, gan gysylltu â sefydliadau eraill megis Prifysgol Glyndwr, Coleg Cambria, diwydiant ac asiantaethau cymorth yn yr ardal.
Dywedodd Ken Skates:
> "Roedd yn dda gen i ymweld â'r Hwb heddiw, a chlywed yn uniongyrchol am brofiadau'r entrepreneuriaid sy'n defnyddio'r cyfleusterau.
>
>
> "Mae'n wych gweld bod cymaint o frwdfrydedd a thalent entrepreneuraidd yn yr ardal.
>
>
> “Cynllun Gweithredu ar yr Economi Llywodraeth Cymru yn glir bod cefnogi ac annog entrepreneuriaeth ledled Cymru yn hollol hanfodol os ydyn ni am lwyddo i ddatblygu economi Cymru.
>
>
> "Yn awr yn fwy nag erioed, gyda'r heriau mae Brexit wedi'u peri, mae angen inni gefnogi ac annog busnesau newydd ac arloesi. Dyma'r ysgogwyr hanfodol ar gyfer yr economi, a bydd Hwb Menter Wrecsam yn helpu i lywio ein blaenoriaethau economaidd yn y dyfodol."
Dywedodd Carl Turner, Rheolwr Cymunedol Hwb Menter Wrecsam:
> "Ers y lansio ychydig o dan flwyddyn yn ôl, rydyn ni wedi cynnal dros 30 digwyddiad ac wedi rhoi cymorth i dros 170 unigolyn. Mr Skates ei hun a dorrodd y rhuban ar y diwrnod hwnnw, felly mae'n weddus ei fod yn gallu dod a siarad â rhai o'n haelodau yn y cyfarfod bord gron byrfyfyr hwn.
>
>
> "Cafodd ein haelodau'r cyfle i gael sgwrs â'r Gweinidog a thrafod eu llwyddiannau a'r pethau sy'n eu rhwystro. Rwy'n gwybod y bu hyn yn fuddiol iawn iddyn nhw. Mae cyfleoedd fel hyn yn galluogi gweinidogion a busnesau i elwa ar gael mynediad uniongyrchol, ac mae hynny'n helpu'r ddau barti i gael mewnwelediad gwell i sut y gallen nhw gefnogi ei gilydd a thyfu ein heconomïau lleol."
|
The Hub is delivered through Business Wales with the aim of creating 100 new businesses over a 2 year period. The Welsh Government has provided £1 million for the pilot project.
The Hub provides a community for entrepreneurs linking with other organisations including Glyndwr University, Coleg Cambria, industry and support agencies in the region.
Ken Skates said:
> “It’s been good to visit the Hub today and hear directly from the entrepreneurs who are using the facilities, and to hear about their experiences.
>
>
> “It’s great to see that there is so much enthusiasm and entrepreneurial talent in the region.
>
>
> “The Welsh Government’s Economic Action Plan is clear that supporting and encouraging entrepreneurship across Wales is absolutely crucial if we are to succeed in growing Wales’ economy.
>
>
> “Now more than ever, with the challenges presented by Brexit, we need to support and encourage new businesses and innovation. These are vital drivers for the economy and Wrexham Enterprise Hub will help inform our future economic priorities.”
Carl Turner, Community Manager at the Wrexham Enterprise Hub said:
> “Since launching just under a year ago, we’ve held more than 30 events and supported over 170 individuals. It was Mr Skates himself who cut the ribbon that day, so it’s fitting that he was able to come and speak with some of our members at this impromptu round table.
>
>
> “Our members got their chance to chat with the minister and discuss their successes and their stumbling blocks, and I know they got a lot out of it. Opportunities like this allow ministers and businesses to mutually benefit from immediate access, and that helps both sides gain further insight into how we can support each other and grow our local economies.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae llywbrau cyhoeddus a thir mewn sawl ardal boblogaidd ledled Cymru wedi eu cau er mwyn atal pobl rhag casglu yno. Mae gan awdurdodau lleol, awdurdodau Parciau Cenedlaethol a Cyfoeth Naturiol Cymru bwerau i gau llwybrau yn eu hardaloedd os yw y defnydd ohonynt yn achosi risg uchel o ran lledaenu’r haint yn eu hardaloedd.
Er bod rhan fwyaf y llwybrau yn parhau ar agor, mae’r Dirprwy Weinidog wedi apelio i bobl, yn enwedig pobl sy’n cerdded eu cŵn – gadw at y rheolau canlynol:
* Peidio teithio – ymarfer y tu allan yn agos at eich cartref
* Mynd ar eich pen eich hun neu gydag aelodau eich cartref
* Cadw 2 fetr o eraill drwy’r amser
* Bod yn ofalus gyda golchi’r dwylo a hylendid – mae pobl yn cyffwrdd clwydi, camfeydd a strwythurau eraill y tu allan yn rheolaidd
* Peidiwch â gwneud unrhwy weithgareddau newydd neu beryglus – byddwch yn ofalus yn ystod y cyfnod hwn ble y mae mwy o faich ar ein gwasanaethau brys a iechyd
* Dilyn y Cod Cefn Gwlad – cofiwch am ffermwyr ac eraill sy’n gweithio’n galed i wneud yn siwr bod ein silffoedd yn llawn a’r seilwaith yn parhau i wethio.
* Cadwch eich cŵn ar dennyn
Meddai’r Dirprwy Weinidog:
> Rydym yn lwcus iawn i fyw mewn rhan mor brydferth o’r byd ond bydd y prydferddwrch naturiol hwn yma o hyd wedi’r argyfwng hwn.
>
>
> Os oes gennych dir fferm sy’n agos at adref a’ch bod yn defnyddio llwybrau cyhoeddus i’w groesi, cofiwch eich bod yn cerdded trwy gartref a lle gwaith rhywun.
>
>
> Fel gyda gweddill y boblogaeth, bydd nifer o ffermwyr yn hunan\-ynysu a hefyd yn gofalu am eu da byw. Ni fydd neb ar gael i ofalu am yr anifeiliaid a chynhyrchu y bwyd rydych ei angen os fyddant yn mynd yn wael.
>
>
> Byddwch yn ymwybodol o gadw pellter cymdeithasol drwy’r amser, yn enwedig wrth gerdded drwy fuarthau ffermydd, a chofiwch bod pobl yn cyffwrdd clwydi a chamfeydd yn rheolaidd.
>
>
> Dilynwch y cod cefn gwlad. Cadwch at y llwybr, a gadael unrhyw glwydi fel yr oeddent, ac yn bwysicaf oll, cadwch eich cŵn ar dennyn wrth dda byw. Rydym yng nghannol y tymor wyna ar hyn o bryd, cyfnod pan fo da byw yn arbennig o fregus, a gall hyd yn oed y ci mwyaf ufydd redeg ar ôl anifeiliaid fferm.
|
Public paths and land in several popular areas across Wales have been closed to avoid crowds gathering. Local authorities, national park authorities and Natural Resources Wales have powers to close paths in their areas if their use poses a high risk to the incidence or spread of infection in their areas.
While the majority of paths are still open, the Deputy Minister has appealed to people, especially dog walkers – to follow the rules:
* Do not travel – exercise outside close to your home
* Go out alone or with members of your household
* Keep 2 metres away from others at all times
* Be vigilant with hand\-washing and hygiene – gates, stiles and other outdoor structures are touched regularly
* Do not undertake new or risky activities – stay safe during this time of increased burden on our emergency and health services
* Follow the Countryside Code – consider farmers and others who are working hard to keep our shelves stocked and infrastructure running
* Keep dogs on leads
The Deputy Minister said:
> We are very lucky to live in such a beautiful part of the world but that natural beauty will still be there after this crisis is over.
>
>
> If you have farmland close to home and are using public paths that cross it, please remember you are walking through someone’s home and workplace.
>
>
> As with the rest of the population, many farmers will be self\-isolating while also tending to their livestock. There will be nobody to care for the animals and produce the food you need if they become unwell.
>
>
> Observe social distancing at all times, especially if walking through farmyards, and be aware that gates and stiles are touched regularly.
>
>
> Please follow the Countryside Code. Stick to the path, leave any gates as you found them and, most importantly, keep your dogs on a lead around livestock. We are currently in the middle of the lambing season, a time when livestock is particularly vulnerable, and even the best\-behaved dog can chase farm animals.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae Ffliw Adar Pathogenig Iawn, a adwaenir yn fwy cyffredin fel ‘ffliw adar’, yn achosi marwolaethau sylweddol mewn nythfeydd o adar môr yn yr Alban a Lloegr ar hyn o bryd. Mae’r marwolaethau torfol o sgiwennod mawr a huganod ar draws nythfeydd yn yr Alban yn peri pryder. Mae hyn wedi lledaenu i lawr arfordir dwyreiniol y DU gan achosi nifer mawr o farwolaethau mewn nythfeydd amrywiol o fôr\-wenoliaid a rhywogaethau eraill.
Mae gan Gymru nythfeydd o adar môr sy’n bwysig yn rhyngwladol ac yn genedlaethol. Er enghraifft, ar ynysoedd Sgomer a Sgogwm yn Sir Benfro, mae’r nythfa fwyaf o balod Manaw yn y byd, ac ar Ynys Grassholm mae’r nythfa huganod drydedd fwyaf yn y byd, yn ogystal â nythfeydd mawr o adar môr niferus megis carfilod a gwylanod. Yng Ngogledd Cymru mae nythfeydd o lawer o rywogaethau o fôr\-wenoliaid, sy’n bwysig yn rhyngwladol. Nid yw marwolaethau torfol wedi effeithio ar nythfeydd yng Nghymru hyd yn hyn ond, oherwydd ein bod yn profi diwedd tymor y ffliw adar, mae’r risg y gallai’r clefyd hwn ddigwydd mewn nythfeydd o adar môr yng Nghymru yn parhau.
Mae system gwyliadwriaeth adar gwyllt yr Asiantaeth Iechyd Anifeiliaid a Phlanhigion wedi nodi tri achos o ffliw adar ar Ynys Môn ac yng Ngheredigion, ac mae pedwar achos arall wedi cael prawf positif ar Ynys Grassholm. Mae arsylwadau pellach o adar marw neu sy'n marw wedi'u hadrodd ar Grassholm, ond amcangyfrifir bod niferoedd yn parhau i fod yn gymharol fach ac mae'n ymddangos eu bod mewn ardaloedd ynysig o'r nythfeydd.
Mewn ymateb i'r profion positif o ffliw adar ar Ynys Grassholm, mae Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC) wedi atal holl weithrediadau modrwyo ar adar môr a chofnodi nythod adar môr yng Nghymru, a hynny'n effeithiol o 5ed Awst nes y clywir yn wahanol. Mae'r gwaharddiad yn ymestyn i fodrwyo a chofnodi nythod adar nad ydyn yn adar môr mewn nythfeydd adar môr. Yn anffodus, mae’r tebygolrwydd y gallai ffliw adar achosi marwolaethau torfol tebyg yng Nghymru yn parhau. Mae’n debygol hefyd y gallai achosi marwolaethau torfol ymhlith poblogaethau o adar hela ac adar hirgoes yn ein haberoedd rhyngwladol bwysig yn ystod yr hydref a’r gaeaf.
O gydnabod y risgiau i nythfeydd o adar môr yng Nghymru, mae Llywodraeth Cymru, Cyfoeth Naturiol Cymru ac Iechyd Cyhoeddus Cymru yn cydweithio’n agos â llywodraethau eraill y DU, gan gynnwys APHA, a rhanddeiliaid hanfodol bwysig fel y Gymdeithas Frenhinol er Gwarchod Adar, Ymddiriedolaeth Adareg Prydain, a’r Gymdeithas Frenhinol er Atal Creulondeb i Anifeiliaid, er mwyn rhannu gwybodaeth ac arbenigedd mewn ymateb i’r bygythiad y mae Ffliw Adar Pathogenig Iawn yn ei beri i’n poblogaethau o adar môr. Mae natur fudol ac ardaloedd crwydro posibl ein hadar môr yn golygu bod cydweithio a gwaith monitro effeithiol yn hanfodol bwysig i’n gallu i olrhain a deall i ba raddau mae’r feirws yn lledaenu.
Heddiw, 31 Awst, mae Llywodraeth Cymru, law yn llaw â Defra, yn cyhoeddi 'Strategaeth Lliniaru ar gyfer Ffliw Adar mewn Adar Gwyllt yng Nghymru a Lloegr'. Mae'r Strategaeth yn nodi canllawiau ar bolisïau a dulliau presennol ledled Cymru a Lloegr, a bydd yn cefnogi rhanddeiliaid i ddeall rhain, drwy ddarparu senarios clir sy'n gysylltiedig ag adar gwyllt. Bydd hyn yn galluogi elusennau cadwraeth a rheolwyr tir i ymateb yn effeithiol a chyson i ffliw adar mewn adar gwyllt.
Fel rhan o’r ymdrech cydgysylltiedig hwn, mae Llywodraeth Cymru wedi darparu cyngor i’r cyhoedd ynghylch beth i’w wneud os ydynt yn dod o hyd i unrhyw adar môr sydd wedi marw (https://llyw.cymru/rhoi\-gwybod\-am\-adar\-marw\-au\-gwaredu).
Mae’r datganiad hwn yn cael ei gyhoeddi yn ystod toriad yr haf er mwyn rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf i’r aelodau. Byddwn yn falch o wneud datganiad arall neu ateb cwestiynau ynglŷn â hyn pan fydd y Senedd yn dychwelyd pe bai’r aelodau’n dymuno imi wneud hynny.
|
Highly Pathogenic Avian Influenza (HPAI), more commonly known as ‘Bird Flu’, is currently causing significant mortalities in seabird colonies in Scotland and England. There have been concerning mass die offs of great skuas and gannets across Scottish colonies. This has spread down the east coast of the UK causing large mortalities in various tern colonies and other species.
Wales holds internationally and nationally important seabird colonies. The Pembrokeshire islands, for example, hold the largest colony of Manx shearwaters in the world on Skomer and Skokholm, the third largest gannet colony in the world on Grassholm, as well as large colonies of numerous seabirds such as auks and gulls. North Wales has internationally important colonies of many tern species. Welsh colonies are not currently affected with mass die offs, however, as we are experiencing the tail end of the current bird flu season, the risk of this disease occurring in Welsh seabird colonies remains.
The Animal and Plant Health Agency (APHA) wild bird surveillance system has identified three cases of HPAI on Anglesey and in Ceredigion, with a further four cases confirmed as testing positive on Grassholm Island. Further observations of dead or dying birds have been reported on Grassholm, however estimated numbers remain relatively small and appear to be in isolated areas of the colony.
In response to the positive HPAI tests on Grassholm, Natural Resources Wales (NRW) have suspended all seabird ringing and seabird nest recording in Wales, effective from 5th August until further notice. The suspension extends to ringing and nest recording of non\-seabirds in seabird colonies. The likelihood that avian flu could cause similar mass mortalities in seabirds in Wales, as seen in Scotland and England, unfortunately, remains heightened. There is also the probability that it could cause mass mortalities in wildfowl and wader populations in our internationally important estuaries come autumn and winter.
Recognising the risks to Welsh seabird colonies, Welsh Government, NRW and Public Health Wales Officials are working closely with the other UK Governments, APHA, and critical stakeholders such as Royal Society for the Protection of Birds, British Trust for Ornithology and the Royal Society for the Protection of Animals, to share knowledge and expertise in response to the threat that HPAI presents to our seabird populations. The migratory nature and potential range of our seabirds makes collaboration and effective monitoring critical to our ability to track and understand the spread of the virus.
Today, the 31st August, Welsh Government, in parallel with Defra, are publishing a ‘Mitigation Strategy for Avian Influenza in Wild Birds in England and Wales’. The Strategy sets out guidance on existing policies and approaches across England and Wales, and will support stakeholders understanding of these, through providing clear scenarios related to wild birds. This will enable conservation charities and land managers to take an effective and consistent response to avian influenza in wild birds.
As part of this coordinated effort, Welsh Government has also issued advice to the public in relation to any findings of dead seabirds (https://gov.wales/report\-and\-dispose\-dead\-birds).
This statement is being issued during recess in order to keep members informed. Should members wish me to make a further statement or to answer questions on this when the Senedd returns I would be happy to do so.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 29 September 2011, I launched the Review of Qualifications for 14\-19 year olds in Wales. The Review is led by a Board chaired by Huw Evans OBE and composed of external members and Welsh Government officials.
The Review’s task is to consider how we can achieve the vision of ‘qualifications that are understood and valued and meet the needs of our young people and the Welsh economy’. The Review was prompted by concerns about the complexity of the current system, the extent to which it is understood, and the relevance, value and rigour of some qualifications.
Between November 2011 and May 2012, Board members and officials met and listened to an extensive range of stakeholders at a variety of meetings and events across Wales. They heard from young people, parents, schools, colleges, employers and universities.
Huw Evans and I launched the formal consultation exercise on 31 May. The consultation paper invited views on the main issues that had emerged in the course of the review, and sought views on some proposals and options for the future. The formal consultation ended on 1 September with over 180 responses received.
I wish to reassure Assembly Members that in its deliberations about the way forward for qualifications in Wales, the Board is continuing to maintain a balance between responding to recent developments and considering the evidence identified during the Review. The Board is of course fully aware of the recent and current events in Wales and England in relation to GCSE English Language and, more generally, the direction of travel in relation to the future of GCSEs in England as announced by the Secretary of State on 17 September. However, the Review Board and Ministers are united in wanting to take the time required to make considered, sustainable and well\-founded decisions in order to get qualifications right for young people and our economy in the long term. In particular, Ministers are committed to avoiding any significant changes to GCSEs that may be necessary until after the outcomes of the Review are known. Therefore, as well as taking account of current developments, the Board will continue to consider all the longer\-term evidence, in the round. The review has drawn on a large body of evidence and data, and has commissioned bespoke research on key topics. It will give us a strong evidence base for making policy decisions to determine the future of qualifications in Wales.
The aim of Ministers in responding to the Review’s recommendations will, as always, be to put the needs of learners first and to ensure fairness for young people in Wales. We will also wish to maintain the inclusive approach of the Review , working with stakeholders and delivery partners to ensure that proposals and plans are feasible and well supported.
The Board expects to submit its final report to me at the end of November 2012 as planned.
This statement is being issued during recess in order to keep Members informed. Should Members wish me to answer questions on this when the Assembly returns I would be happy to do so.
|
Ar 29 Medi 2011, lansiwyd yr Adolygiad o Gymwysterau pobl ifanc 14\-19 oed yng Nghymru. Arweinir yr Adolygiad gan Fwrdd sy’n cynnwys aelodau allanol a swyddogion Llywodraeth Cymru, o dan gadeiryddiaeth Huw Evans OBE.
Ei nod yw ystyried sut y gallwn wireddu ein gweledigaeth trwy gynnig cymwysterau sy’n cael eu deall a’u gwerthfawrogi, ac sydd hefyd yn bodloni anghenion ein pobl ifanc ac economi Cymru. Penderfynwyd cynnal adolygiad oherwydd pryderon bod y system bresennol yn gymhleth a’i bod yn anodd ei deall, a hefyd fod amheuon am berthnasedd, gwerth a thrylwyredd rhai cymwysterau.
Rhwng Tachwedd 2011 a Mai 2012, bu aelodau’r Bwrdd a swyddogion yn cyfarfod ac yn gwrando ar farn nifer helaeth o randdeiliaid mewn cyfarfodydd a digwyddiadau ledled Cymru. Ymhlith y rhanddeiliaid hyn, roedd pobl ifanc, rhieni, ysgolion, colegau, cyflogwyr a phrifysgolion.
Lansiwyd yr ymgynghoriad ffurfiol gan Huw Evans a finnau ar 31 Mai, gan wahodd sylwadau am y prif faterion a oedd wedi codi yn ystod yr Adolygiad a gofyn barn am gynigion ac opsiynau ar gyfer y dyfodol. Daeth yr ymgynghoriad ffurfiol i ben ar 1 Medi ac erbyn hynny roedd dros 180 o ymatebion wedi dod i law.
Hoffwn sicrhau Aelodau’r Cynulliad, fod y Bwrdd, wrth drafod y ffordd ymlaen ar gyfer cymwysterau yng Nghymru, yn parhau i gynnal cydbwysedd rhwng yr angen i ymateb i’r datblygiadau diweddar ac ystyried y dystiolaeth a gasglwyd yn ystod yr Adolygiad. Wrth reswm, mae’r Bwrdd yn llwyr ymwybodol o’r datblygiadau diweddaraf yng Nghymru a Lloegr o ran TGAU Saesneg Iaith, ac yn fwy cyffredinol, yr hyn a fydd yn digwydd i’r cymwysterau TGAU yn Lloegr yn ôl cyhoeddiad yr Ysgrifennydd Gwladol ar 17 Medi. Fodd bynnag, mae’r Bwrdd Adolygu a’r Gweinidogion yn unfrydol eu bod am gymryd yr amser y mae ei angen arnynt i wneud penderfyniadau cytbwys a chynaliadwy sy’n seiliedig ar dystiolaeth briodol, er mwyn sicrhau bod y cymwysterau’n addas i’n pobl ifanc ac i’n heconomi yn y tymor hir. Yn benodol, mae’r Gweinidogion wedi ymrwymo i osgoi gwneud newidiadau sylweddol, a allai fod yn angenrheidiol, i gymwysterau TGAU nes i ganlyniadau’r Adolygiad ddod i law. Felly, yn ogystal ag ystyried y datblygiadau presennol, bydd y Bwrdd yn parhau i ystyried pob agwedd ar y dystiolaeth hirdymor. Mae’r Adolygiad wedi edrych ar lwyth o dystiolaeth a data ac wedi comisiynu ymchwil benodol iawn ar bynciau allweddol, er mwyn sicrhau bod gennym dystiolaeth gref ar gyfer gwneud penderfyniadau polisi ynghylch cymwysterau yng Nghymru yn y dyfodol.
Fel bob amser, nod Gweinidogion wrth ymateb i argymhellion yr Adolygiad, fydd rhoi anghenion y dysgwyr yn gyntaf, gan sicrhau tegwch i bobl ifanc Cymru. Byddwn hefyd yn awyddus i barhau â dull gweithredu cynhwysol yr Adolygiad, gan weithio gyda rhanddeiliaid a phartneriaid cyflawni i sicrhau bod unrhyw gynigion yn ymarferol a bod digon o gefnogaeth y tu ôl iddynt.
Disgwylir i’r Bwrdd gyflwyno ei adroddiad terfynol i mi ddiwedd Tachwedd 2012 yn unol â’r cynllun.
Caiff y datganiad ei gyhoeddi yn ystod y toriad er mwyn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i aelodau. Os bydd aelodau eisiau i mi wneud datganiad pellach neu ateb cwestiynau ynglŷn â hyn pan fydd y Cynulliad yn dychwelyd, byddwn yn hapus i wneud hynny.
|
Translate the text from English to Welsh. |
It is expected that the new lab, to be based at Imperial Park, will be up and running by the end of August. Public Health Wales, NHS Wales Shared Services Partnership and Life Sciences Hub Wales have been working with the UK Government to get the lab up and running.
Mr Gething said:
> I am pleased the new Lighthouse Lab will be set\-up in Newport, as part of the UK Government’s expansion.
>
>
> Today’s announcement builds on the £5m Welsh Government investment in a Public Health Wales laboratory at this site and when it is no longer needed for coronavirus testing it will be handed over for use by NHS Wales.
>
>
> We are making increasing use of the UK\-wide testing system and the Lighthouse Lab network. This will support our Test, Trace, Protect strategy by helping us get the testing capacity and turnaround times we need, and to be ready for the autumn. It also provides another jobs boost to Wales’ growing life sciences sector.
The Newport lab will be processing tests from England as well as Wales.
|
Bydd y labordy newydd, a fydd yn cael ei leoli ym Mharc Imperial, yn weithredol erbyn diwedd mis Awst. Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru, Partneriaeth CYdwasanaethau GIG Cymru a Hwb Gwyddorau Bywyd Cymru wedi bod yn gweithio gyda Llywodraeth y DU i sefydlu’r labordy.
Dywedodd Mr Gething:
> Rydw i'n hapus y bydd Labordy Goleudy newydd yn cael ei sefydlu yng Nghasnewydd, fel rhan o gynlluniau Llywodraeth y DU i ymestyn y ddarpariaeth.
>
>
> Mae'r cyhoeddiad heddiw yn adeiladu ar fuddsoddiad gwerth £5m gan Lywodraeth Cymru yn labordy Iechyd Cyhoeddus Cymru ar y safle hwn, a phan nad oes ei angen bellach ar gyfer profion coronafeirws, bydd yn cael ei ddefnyddio gan GIG Cymru.
>
>
> Rydyn ni’n gwneud mwy o ddefnydd o’r system brofi sy’n weithredol ar draws y DU a’r rhwydwaith Labordai Goleudy. Bydd hyn yn cefnogi ein strategaeth Profi, Olrhain, Diogelu drwy ein helpu i sicrhau ein bod yn gallu manteisio ar y capasiti profi a’r amseroedd prosesu profion sydd eu hangen arnom, er mwyn bod yn barod ar gyfer yr hydref. Mae hefyd yn rhoi hwb arall o ran swyddi i sector gwyddorau bywyd Cymru – sector sy’n tyfu ar hyn o bryd.
Bydd labordy Casnewydd yn prosesu profion o Loegr yn ogystal â Chymru.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Cyffordd 48 yn yr Hendy yw'r brif gyfnewidfa ar gyfer traffig sy'n mynd i Lanelli a Phontarddulais o'r M4\. Ar hyn o bryd mae'n gweld tagfeydd sylweddol yn ystod cyfnodau brig, gyda darpariaeth gyfyngedig i'r rhai nad ydynt yn bodoli ar gyfer beicwyr sy'n pasio drwodd.
Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo £2\.9 miliwn i fynd i'r afael â materion wrth y gyffordd.
Bydd y gwaith arfaethedig yn cynnwys:
* lledu ffordd yr A4138, gan leihau tagfeydd wrth i bobl ymuno â'r draffordd a'i gadael
* darparu cyfleuster i gerddwyr a beicwyr a rennir, gan gysylltu â'r llwybr a adeiladwyd yn ddiweddar rhwng yr A4138 ac Felinfoel a darparu cyswllt parhaus rhwng yr Hendy a Llangennech
* adnewyddu'r signalau traffig presennol a darparu signalau traffig newydd i wella diogelwch a lleihau ciwiau
* mesurau rheoli lonydd ar yr A4138 tua'r de, er mwyn manteisio i'r eithaf ar gapasiti'r ffordd bresennol
* gwelliannau i holl gyffyrdd yr M4 â'r A4138
* gwelliannau amgylcheddol i wella cynefin ar gyfer pathewod
Dywedodd Ken Skates, Gweinidog yr Economi, Trafnidiaeth a Gogledd Cymru:
> "Rydyn ni'n gwybod bod y gyffordd yn destun pryder sylweddol i'r bobl sy'n ei defnyddio ac felly rwy'n falch o allu amlinellu'r gwelliannau hyn.
>
>
> "Mae'n rhaglen waith sylweddol a fydd yn arwain at fanteision gwirioneddol i'r ardal. Bydd y cynigion yn gwella diogelwch i gerddwyr, gyrwyr a beicwyr ac yn gwneud teithio drwy'r ardal yn fwy cyfleus.
>
>
> "Byddwn yn parhau i weithio'n agos gyda Chyngor Sir Caerfyrddin wrth i'r cynlluniau ddatblygu, tra'n parhau i gyfathrebu â thrigolion lleol ynghylch datblygiadau mewn perthynas â’r cynllun."
Datblygwyd y cynllun ar y cyd â Chyngor Sir Caerfyrddin, a fydd yn rheoli'r gwaith adeiladu ar ran Llywodraeth Cymru. Disgwylir i'r gwaith ddechrau dros yr wythnosau nesaf gydag amserlen ddisgwyliedig o 9 i 12 mis.
Bydd angen cau ffyrdd dros dro ar gyfer cyflawni rhai agweddau ar y gwaith. Ymgynghorir â thrigolion a busnesau lleol ar gynlluniau, a bydd rhybudd ymlaen llaw am unrhyw waith. Bydd lonydd presennol yn cael eu cadw ar agor ar adegau prysur i’r graddau y bydd hynny’n bosibl, a bydd lonydd yn cael eu cau yn ystod oriau allfrig.
Dywedodd y Cynghorydd Hazel Evans, Aelod Bwrdd Gweithredol Cyngor Sir Caerfyrddin dros yr Amgylchedd:
> "Rydym yn croesawu'r buddsoddiad sylweddol hwn i wella'r gyffordd brysur iawn hon. Bydd y gwaith gwella yn cefnogi teithiau mwy diogel a gwell ac mae'n rhywbeth y mae pobl wedi bod yn galw amdano. Mae'n anochel y bydd rhywfaint o darfu wrth i ni wneud y gwaith hwn, ond drwy gynllunio gofalus byddwn yn lleihau'r effaith ar ddefnyddwyr ffyrdd cyn belled ag y bo modd, a rhoddir cyhoeddusrwydd ymlaen llaw i bob gwaith ffordd fel y gall pobl gynllunio eu teithiau. Hoffem ddiolch i bawb ymlaen llaw am eu cydweithrediad a'u hamynedd wrth i ni anelu at gyflawni'r gwelliannau hyn."
|
Junction 48 at Hendy is the main interchange for traffic accessing Llanelli and Pontarddulais from the M4\. It currently sees significant congestion during peak periods, with limited to non\-existent provision for cyclists passing through.
Welsh Government has committed funding of £2\.9 million to address issues at the junction.
The proposed works will involve:
* carriageway widening of the A4138, reducing congestion as people join and leave the motorway
* provision of a shared use pedestrian and cyclist facility, linking with the route recently constructed between the A4138 and Felinfoel and providing a continuous link between Hendy and Llangennech
* renewal of the existing traffic signals and provision of new traffic signals to improve safety and reduce queues
* lane management measures on the A4138 southbound, to maximise the capacity of the existing carriageway
* improvements to all of the M4 junctions with the A4138
* environmental enhancements to improve habitat for dormice
Ken Skates, Minister for Economy, Transport and North Wales, said:
> “We know the junction is a considerable concern for the people who use it and I’m therefore pleased to be able to outline these improvements.
>
>
> “It is a significant programme of works that will lead to real benefits for the area. The proposals will improve safety for pedestrians, drivers and cyclists and make travelling through the area more convenient.
>
>
> “We will continue to work closely with Carmarthenshire Council as the plans progress further, while continuing to communicate with local residents over developments with the scheme.”
The scheme has been developed in conjunction with Carmarthenshire County Council, who will manage the construction works on behalf of Welsh Government. Work is expected to begin in the coming weeks with an expected timeframe of 9 to 12 months.
Temporary road closures will be required for certain aspects of the work. Local residents and businesses will be consulted on plans, with advance notice provided of any works. Existing lanes will be maintained at peak times as much as possible, with lane closures implemented during off peak hours.
Cllr Hazel Evans, Carmarthenshire County Council’s Executive Board Member for Environment, said:
> “We welcome this significant investment to improve this very busy junction. The improvement works will support safer and improved journeys and is something people have been calling for. There will inevitably be some disruption as we carry out these works, but with careful planning we will minimise the impact on road users as far as possible, and all roadworks will be publicised in advance so people can plan their journeys. We thank everyone in advance for their cooperation and patience whilst we work to carry out these improvements."
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 26 October, the Met Office Hadley Centre published the latest version of the UK Climate Projections (UKCP18\). The projections brought to the fore the impacts from climate change we should all expect in the coming decades, including warmer summers, wetter winters and further sea level rise. Welsh Government thanks the Met Office for their significant and pioneering work.
UKCP18 will help inform the development of the next Climate Change Risk Assessment (CCRA), a statutory document produced by Defra which helps governments understand the risks and opportunities from climate change and put policy in place to adapt to those impacts. When contributing to the latest CCRA, published early 2017, Welsh Government made a commitment to publishing a new Climate Change Adaptation Plan for Wales.
Today, I am pleased to publish our draft Climate Change Adaptation Plan for Wales, for public consultation.
https://beta.gov.wales/climate\-change\-adaptation\-plan\-for\-wales
The plan sets out a framework and 32 actions to develop Wales into a prosperous country, resilient to the impacts of climate change. The plan also recognises the importance of UKCP18 and includes actions to use this data for research and guidance over the next five years.
I welcome your views on the draft plan, which will help inform the development of the final document which will be published in spring 2019\. The consultation will close on 4 March 2019\.
|
Ar 26 Hydref cyhoeddodd Canolfan Hedley y Swyddfa Dywydd y fersiwn ddiweddaraf o Ragolygon yr Hinsawdd y DU (UKCP18\). Mae'r rhagolygon yn tynnu sylw at effeithiau'r newid yn yr hinsawdd y dylem oll ddisgwyl eu gweld yn ystod y degawdau nesaf, gan gynnwys hafau poethach, gaeafau gwlypach a chynnydd pellach yn lefel y môr. Hoffai Llywodraeth Cymru ddiolch i'r Swyddfa Dywydd am eu gwaith sylweddol a blaengar.
Bydd UKCP18 yn helpu i lywio datblygiad yr Asesiad nesaf o Risgiau Newid Hinsawdd (CCRA), sef dogfen statudol a gaiff ei llunio gan Defra sy'n helpu llywodraethau i ddeall y peryglon a'r cyfleoedd sydd ynghlwm wrth y newid yn yr hinsawdd ac i sefydlu polisïau er mwyn addasu i'r effeithiau hynny. Wrth gyfrannu at y CCRA diwethaf a gyhoeddwyd ar ddechrau 2017 gwnaeth Llywodraeth Cymru ymrwymo i gyhoeddi Cynllun Ymaddasu i Newid Hinsawdd newydd ar gyfer Cymru.
Mae'n bleser gen i gyhoeddi heddiw ein fersiwn ddrafft o Gynllun Ymaddasu i Newid Hinsawdd Cymru, at ddiben ymgynghori â'r cyhoedd.
https://beta.llyw.cymru/cynllun\-ymaddasu\-cymru\-i\-newid\-yn\-yr\-hinsawdd
Mae'r cynllun yn amlinellu fframwaith ynghyd â 32 o gamau gweithredu a fydd yn helpu i sicrhau bod Cymru'n datblygu'n wlad ffyniannus a all ymdopi ag effeithiau'r newid yn yr hinsawdd. Mae'r cynllun hefyd yn cydnabod pwysigrwydd UKCP18 ac yn cynnwys camau ar gyfer defnyddio'r data hyn at ddibenion ymchwil a chyfarwyddyd dros y pum mlynedd nesaf.
Croesawaf eich sylwadau ynghylch y fersiwn ddrafft o'r cynllun, a fydd yn sail i'r ddogfen derfynol a gaiff ei chyhoeddi yn ystod gwanwyn 2019\. Bydd yr ymgynghoriad yn dod i ben ar 4 Mawrth 2019\.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The new software is a direct result of feedback from schools and will be made available through Hwb \- the digital learning platform for Wales which provides a range of centrally\-funded, bilingual digital tools and resources.
Latest statistics for October 2017 show that there were a total of 736,813 log\-ins to Hwb during the month \- a 55% increase over October 2016 \- which equates to an average of over 23,000 log\-ins every day.
As well as announcing plans for the roll\-out of Google for Education, the Cabinet Secretary also provided an update on other areas of the Learning in Digital Wales (LiDW) programme.
This included progress on investing in School Broadband – a Taking Wales Forward commitment to provide superfast broadband to all schools in Wales.
This will provide fibre connections for 343 schools across Wales via the PSBA network and will ensure schools are able to access the range of tools and resources available via Hwb, as well as supporting the new curriculum.
Today the Cabinet Secretary announced that to date, over a third of targeted schools have been upgraded to faster speeds.
Guidance will also be published shortly to help schools understand how local area network issues can affect their internet connectivity and how they can make the best use of investment from the LiDW programme.
Kirsty Williams said:
> "We want our teachers to have access to the best digital tools and resources and the best quality superfast broadband.
>
> "We have listened to the feedback we’ve been receiving from schools and I’m very pleased that, as a result of their feedback, we will be rolling out Google for Education in 2018\.
>
> "This will give our teachers a much wider range of digital tools and resources and will lead to greater collaboration and communication within the classroom."
As a result of ongoing feedback, the Welsh Government will also not be renewing the Hwb\+ virtual learning platform once the current contract expires in August 2018\.
Schools, local authorities and regional education consortia will be contacted to ensure they are ready to take advantage of the new digital tools and can make the transition from the Hwb\+ platform next year.
Liz Sproat from Google for Education said:
> "We congratulate the Welsh Government for their commitment to provide the very best education to learners across Wales. We’re delighted that Google’s education tools will be made available to schools via the Hwb platform and look forward to supporting them on their journey with us."
|
Datblygwyd y feddalwedd newydd yn dilyn adborth gan ysgolion, a bydd ar gael drwy Hwb \- y llwyfan dysgu digidol ar gyfer Cymru sy'n darparu amrywiaeth o gyfarpar ac adnoddau digidol dwyieithog a ariennir yn ganolog.
Mae'r ystadegau diweddaraf ar gyfer Hydref 2017 yn dangos y mewngofnodwyd 736,813 o weithiau yn ystod y mis \- cynnydd o 55% o gymharu â Hydref 2016\. Mae hyn yn cyfateb i fwy na 23,000 o weithiau bob dydd ar gyfartaledd.
Yn ogystal â chyhoeddi'r cynlluniau i gyflwyno Google for Education, rhoddodd Ysgrifennydd y Cabinet ddiweddariad ar agweddau eraill o'r rhaglen Dysgu yn y Gymru Ddigidol.
Roedd hyn yn cynnwys y cynnydd o ran buddsoddi ym mand eang ysgolion \- ymrwymiad yn Symud Cymru Ymlaen i ddarparu band eang cyflym iawn i bob ysgol yng Nghymru.
Bydd hyn yn darparu cysylltiadau ffeibr ar gyfer 343 o ysgolion ledled Cymru drwy rwydwaith Prosiect Cydgasglu Band Eang y Sector Cyhoeddus. Bydd yn sicrhau bod amrywiaeth o gyfarpar ac adnoddau ar gael i ysgolion drwy Hwb, yn ogystal â chefnogi'r cwricwlwm newydd.
Cyhoeddodd Ysgrifennydd y Cabinet heddiw fod dros draean o'r ysgolion a dargedwyd bellach wedi cael cysylltiadau cyflymach.
Yn ogystal, bydd canllawiau'n cael eu cyhoeddi'n fuan i helpu ysgolion i ddeall sut all trafferthion gyda'r rhwydwaith lleol effeithio ar eu gallu i gysylltu â'r rhyngrwyd, a sut y gallant wneud y defnydd gorau o'r buddsoddiad o raglen Dysgu yn y Gymru Ddigidol.
Dywedodd Kirsty Williams:
> "Rwyf eisiau i'n hathrawon allu defnyddio'r cyfarpar a'r adnoddau digidol gorau a'r ddarpariaeth orau o fand eang cyflym iawn.
>
> "Rydym wedi gwrando ar yr adborth sydd wedi dod i law gan ysgolion ac rwy'n falch iawn y byddwn yn cyflwyno Google for Education yn 2018 o ganlyniad i'r adborth hwn.
>
> "Bydd hyn yn darparu ystod ehangach o lawer o gyfarpar ac adnoddau digidol i'n hathrawon ac yn arwain at fwy o gydweithio a chyfathrebu yn y dosbarth."
O ganlyniad i'r adborth parhaus, ni fydd Llywodraeth Cymru'n adnewyddu llwyfan rhith\-ddysgu Hwb\+ pan fydd y contract presennol yn dod i ben ym mis Awst 2018\.
Byddwn yn cysylltu ag ysgolion, awdurdodau lleol a'r consortia addysg rhanbarthol i sicrhau eu bod yn barod i fanteisio ar y cyfarpar digidol newydd ac yn gallu trosglwyddo o lwyfan Hwb\+ y flwyddyn nesaf.
Dywedodd Liz Sproat o Google for Education:
> "Rydym yn llongyfarch Llywodraeth Cymru am eu hymrwymiad i ddarparu'r addysg orau bosibl i ddysgwyr ar draws Cymru. Rydym yn falch iawn y bydd adnoddau addysg Google ar gael i ysgolion drwy lwyfan Hwb ac edrychwn ymlaen at eu cefnogi ar eu taith â ni."
|
Translate the text from English to Welsh. |
Today we are publishing our Early Childhood Play Learning and Care in Wales Plan. This is a cross\-sectoral plan that brings together, for the first time, all our policies and programmes relating to early childhood play, learning and care from across Welsh Government.
We want every baby and young child in Wales to thrive through enriched opportunities and experiences. Babies and young children live in the moment and should enjoy the many wonders and fun that brings. And in doing so we are supporting them to build a more fulfilled future.
The First Minister announced the Welsh Government’s approach to implementing an integrated, high\-quality, rights\-based approach to early childhood play, learning and care in October 2019\. Our plan places the child and child development at the heart of everything we do in respect to early childhood play, learning and care in Wales.
It is important to be clear that early childhood play, learning and care is not about creating a new type of early years setting. It is about developing and delivering a consistent approach to nurturing, learning and development, through the provision of high\-quality, inclusive, play\-based education and childcare opportunities, for all babies and young children aged 0 to five\-years\-old.
We are committed to breaking down barriers to ensure babies and young children are supported to have fulfilling and happy childhoods.
The plan has been developed around three themes:
* Quality of provision: We are seeking to provide all babies and young children with high\-quality stimulating learning and care experiences in every nursery education, playwork and childcare setting they attend.
* Access to provision: Provision of support should be flexible, inclusive and responsive to individual circumstances which support children and their development as well as enabling their parents to understand the wide range of support available to them which may help them to be able to work.
* Supporting and developing the workforce: All professionals working within early childhood play, learning and care, should be equally valued and have a package of learning and support.
Early childhood play, learning and care has a significant contribution to make in mitigating the impact of inequalities – whether that’s racism, poverty, or other societal factors such as a lack of opportunities – which can have lasting effects on people’s lives.
We would like to take this opportunity to thank all those partners involved in the co\-development of the plan. Throughout its development, we have been clear we cannot achieve our ambition for Wales alone – we need everyone working in the early childhood play, learning and care sectors to play a significant role and to undertake collective action to enable, all babies and young children in Wales to have an opportunity to thrive, be happy and healthy.
|
Heddiw, rydym yn cyhoeddi ein Cynllun Chwarae, Dysgu a Gofal Plentyndod Cynnar yng Nghymru. Cynllun traws\-sector yw hwn, sy’n dwyn ynghyd, am y tro cyntaf, yr holl bolisïau a rhaglenni sy’n ymwneud â chwarae, dysgu a gofal plentyndod cynnar o bob rhan o Lywodraeth Cymru.
Rydym am i bob baban a phlentyn ifanc yng Nghymru ffynnu drwy roi cyfleoedd a phrofiadau cyfoethog iddynt. Mae babanod a phlant ifanc yn byw yn y presennol a dylent fwynhau’r holl ryfeddodau a’r hwyl sy’n dod yn sgil hynny. Ac wrth wneud hynny, rydym yn eu helpu i fod yn fwy bodlon yn y dyfodol.
Ym mis Hydref 2019, cyhoeddodd y Prif Weinidog ymagwedd Llywodraeth Cymru tuag at weithredu dull integredig, o ansawdd uchel, sy’n seiliedig ar hawliau, o fynd i’r afael â chwarae, dysgu a gofal plentyndod cynnar. Mae ein cynllun yn rhoi plant a’u datblygiad wrth wraidd popeth a wnawn mewn perthynas â chwarae, dysgu a gofal plentyndod cynnar yng Nghymru.
Mae’n bwysig ei gwneud yn glir nad yw’r cynllun chwarae, dysgu a gofal plentyndod cynnar yn ymwneud â chreu math newydd o leoliad blynyddoedd cynnar. Mae’n ymwneud â datblygu a darparu dull cyson o feithrin, dysgu a datblygu, drwy ddarparu cyfleoedd addysg a gofal plant o ansawdd uchel, cynhwysol, sy’n seiliedig ar chwarae, ar gyfer pob baban a phlentyn ifanc rhwng 0 a 5 oed.
Rydym wedi ymrwymo i gael gwared ar rwystrau i sicrhau bod babanod a phlant ifanc yn cael cymorth i gael plentyndod bodlon a hapus.
Datblygwyd y cynllun yn seiliedig ar dair thema, sef:
* Ansawdd y ddarpariaeth: Rydym yn ceisio darparu profiadau dysgu a gofal ysgogol o ansawdd uchel i bob baban a phlentyn ifanc ym mhob lleoliad addysg feithrin, gwaith chwarae a gofal plant y mae’n ei fynychu.
* Mynediad at ddarpariaeth: Dylid darparu cymorth mewn ffordd hyblyg a chynhwysol sy’n ymateb i amgylchiadau unigol. Dylai'r cymorth hwn helpu plant i ddatblygu yn ogystal â galluogi eu rhieni i ddeall yr ystod eang o gymorth sydd ar gael iddynt. Gallai’r cymorth hwnnw helpu rhieni i allu gweithio.
* Cefnogi a datblygu’r gweithlu: Dylai pob gweithiwr proffesiynol sy’n gweithio ym maes Chwarae, Dysgu a Gofal Plentyndod Cynnar gael ei werthfawrogi’n gyfartal a chael pecyn dysgu a chymorth.
Mae gan y cynllun chwarae, dysgu a gofal plentyndod cynnar gyfraniad pwysig i’w wneud o ran lliniaru effaith anghydraddoldebau, boed yn sgil hiliaeth, tlodi, neu ffactorau cymdeithasol eraill megis diffyg cyfleoedd. Gall pob un o’r rhain gael effaith barhaol ar fywydau pobl.
Hoffem fanteisio ar y cyfle hwn i ddiolch i’r holl bartneriaid hynny sy’n rhan o’r gwaith o ddatblygu’r cynllun ar y cyd. Drwy gydol y gwaith o ddatblygu’r cynllun hwn, rydym wedi bod yn glir na allwn gyflawni ein huchelgais ar gyfer Cymru ar ein pen ein hunain. Mae arnom angen i bawb sy’n gweithio yn y sectorau chwarae, dysgu a gofal plentyndod cynnar chwarae rhan sylweddol a chymryd camau ar y cyd i sicrhau bod pob baban a phlentyn ifanc yng Nghymru yn cael cyfle i ffynnu, bod yn hapus ac yn iach.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Swyddogaeth yr Asiantaeth Safonau Bwyd yng Nghymru yw datblygu polisïau a chynghori Gweinidogion Cymru ynglŷn â diogelwch bwyd, safonau bwyd a bwyd anifeiliaid. Mae hyn yn cynnwys polisïau labelu bwyd a chyfansoddiad bwyd. Yn sgil ymadawiad y DU â’r UE, mae rôl yr Asiantaeth Safonau Bwyd wedi ehangu’n sylweddol, yn enwedig mewn perthynas â mewnforion ac allforion. Bydd yn gyfrifol am lawer o swyddogaethau yr oedd y Comisiwn Ewropeaidd ac Awdurdod Diogelwch Bwyd Ewrop yn arfer eu cyflawni. Bydd ganddi hefyd rôl arwyddocaol i’w chwarae o ran adferiad i helpu awdurdodau lleol a phartneriaid i gynnal y lefelau uchel o ddiogelwch bwyd sydd gennym ar hyn o bryd.
Gyda hyn mewn golwg, rwyf wedi gofyn i’m swyddogion lunio manyleb a phenodi tîm annibynnol i adolygu gweithrediad yr Asiantaeth Safonau Bwyd yng Nghymru. Bydd hyn yn fy ngalluogi i ystyried trefniadau cyllido yn y dyfodol a chylch gwaith y sefydliad a deall gallu’r Asiantaeth i ddelio â heriau’r presennol a heriau’r dyfodol. Bydd cwmpas yr adolygiad:
* Yn ystyried a yw’r strwythurau presennol, y drefn lywodraethu a’r ffordd o ymgysylltu â rhanddeiliaid yn effeithiol ac yn addas i gyflawni cylch gwaith yr Asiantaeth Safonau Bwyd yng Nghymru
* Yn gwerthuso cwmpas yr Asiantaeth Safonau Bwyd yng Nghymru ac yn ystyried a ddylid cynnwys meysydd polisi eraill, megis polisi maeth, yn y cylch gwaith
* Yn nodi ystod o opsiynau a modelau cyflawni wedi’u costio, a fydd yn gwneud argymhellion clir i Weinidogion Cymru
Bydd yr adolygiad yn ystyried safbwyntiau ystod o randdeiliaid a bydd grŵp llywio’n ei oruchwylio. Byddaf yn dilyn hynt yr adolygiad yn agos a byddaf yn rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf i’r Aelodau am y datblygiadau.
|
FSA Wales has the function of developing policies and advising Welsh Ministers in relation to food safety, food standards and animal feed. This includes food composition and food labelling policies. Following the UK’s transition out of the EU, the FSA’s role has expanded significantly, particularly in relation to imports and exports. FSA will be responsible for many functions previously carried out by the European Commission and the European Food Safety Authority. They will also have a significant role to play in recovery to support local authorities and partners to sustain and maintain the high levels of food safety which we currently enjoy.
With this in mind, I have asked my officials to develop a specification and appoint an independent team to review the operation of the FSA in Wales. This will allow me to consider future funding arrangements, the remit of the organisation and to understand the ability of the FSA to meet existing and future challenges. The scope of the review will:
* Consider if current structures, governance and stakeholder engagement are effective and fit for purpose to deliver against the FSA in Wales remit.
* Evaluate the scope of the FSA in Wales and consider if further policy areas such as nutrition policy should be included within remit.
* Set out a range of costed delivery models and options, which will make clear recommendations to Welsh Ministers.
The review will engage a range of stakeholder views and will be overseen by a steering group. I will maintain a close interest in the development of the review and will keep members updated on developments.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Today I am announcing an interim agri\-environment scheme to maintain and increase the area of habitat land under management across Wales. The scheme will maintain environmental support from 1 January 2024 until the beginning of the Sustainable Farming Scheme in 2025\. As we transition to the Sustainable Farming Scheme, this will provide an alternative offer of support to all eligible farmers, including Glastir Advanced, Commons and Organic farmers when contracts end on 31 December 2023\.
As it draws to a close, farmers and the Welsh environment have benefited greatly from the Welsh Government Rural Communities – Rural Development Programme. Since the first Glastir contracts were issued in 2012, Welsh farmers have benefited from over £336m of funding, supporting the sector to contribute towards our decarbonisation and biodiversity commitments.
The application window for the interim habitat scheme will open later this year, with contracts commencing in January 2024 to ensure a seamless transition from Glastir to the Sustainable Farming Scheme.
The new scheme will target areas where we can achieve the greatest environmental benefits. This is an important step as we progress towards the Sustainable Farming Scheme and its Sustainable Land Management principles, which will support farmers to produce food sustainably, whilst addressing the climate and nature emergencies.
Further details of the new scheme will made available following discussions with stakeholders. The budget available will be announced prior to the application window opening.
This statement is being issued during recess in order to keep Members informed. Should Members wish me to make a further statement or to answer questions on this when the Senedd returns, I would be happy to do so.
|
Heddiw, rwy'n cyhoeddi cynllun amaeth\-amgylcheddol dros dro i gynnal a chynyddu arwynebedd y tir cynefin sy'n cael ei reoli ledled Cymru. Bydd y cynllun yn cynnal cefnogaeth amgylcheddol o 1 Ionawr 2024 tan ddechrau'r Cynllun Ffermio Cynaliadwy yn 2025\. Wrth bontio i’r Cynllun Ffermio Cynaliadwy bydd hyn yn darparu cefnogaeth amgen i’r holl ffermwyr cymwys, gan gynnwys ffermwyr Glastir Uwch, Tir Comin ac Organig pan ddaw eu contractau i ben ar 31 Rhagfyr 2023\.
Wrth iddo ddirwyn i ben, mae ffermwyr ac amgylchedd Cymru wedi elwa'n fawr o Raglen Datblygu Gwledig \- Cymunedau Gwledig Llywodraeth Cymru. Ers cyhoeddi contractau Glastir cyntaf yn 2012, mae ffermwyr Cymru wedi elwa o dros £336m o gyllid, gan gefnogi'r sector i gyfrannu tuag at ein hymrwymiadau datgarboneiddio a bioamrywiaeth.
Bydd y cyfnod ymgeisio ar gyfer y cynllun cynefin dros dro yn agor yn ddiweddarach eleni, gyda chontractau'n dechrau ym mis Ionawr 2024 i sicrhau trosglwyddiad di\-dor o Glastir i’r Cynllun Ffermio Cynaliadwy.
Bydd y cynllun newydd yn targedu meysydd lle gallwn gyflawni'r buddion amgylcheddol mwyaf. Mae hwn yn gam pwysig wrth i ni symud ymlaen tuag at y Cynllun Ffermio Cynaliadwy a’i egwyddorion Rheoli Tir Cynaliadwy, a fydd yn cefnogi ffermwyr i gynhyrchu bwyd yn gynaliadwy, tra’n mynd i’r afael a’r argyfyngau hinsawdd a natur.
Bydd rhagor o fanylion am y cynllun newydd ar gael yn dilyn trafodaethau gyda rhanddeiliaid. Bydd y gyllideb sydd ar gael yn cael ei chyhoeddi cyn i'r ffenestr ymgeisio agor.
Mae'r datganiad hwn yn cael ei gyhoeddi yn ystod toriad er mwyn hysbysu aelodau. Pe bai aelodau'n dymuno i mi wneud datganiad pellach neu ateb cwestiynau ar hyn pan fydd y Senedd yn dychwelyd, byddwn yn hapus i wneud hynny.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The *Parenting. Give it Time* campaign is designed to support parents. It focuses on positive parenting and early intervention for families with children under seven and provides parenting tips, information and advice about common parenting concerns and signposts to sources of further support.
The Covid 19 pandemic has created new pressures and challenges for parents in Wales, including spending more time at home; the pressures of home schooling, often while working; working from home and caring for children at the same time, together with the risk of anxiety and isolation.
*Parenting. Give it Time* needed to adapt to provide the information and advice parents need now, in light of these challenges, together with our focus on providing the support parents need about alternatives to physical punishment, as we prepare for the change in the law in March 2022 to end the physical punishment of children.
From May, *Parenting. Give it Time* started to focus its advice under four new themes – Managing Behaviour; Give it Time; Wellbeing and Challenges. The umbrella name for the campaign was Stay Safe. Stay Positive. New information resources were developed with experts in the parenting field, including top tips for parents of young children and help with separation anxiety as children returned to childcare and school after the extended period many of them spent at home. We also provided funding to make sure a well\-established parenting support bilingual helpline was available.
Today, I am launching our new *Parenting. Give it Time* campaign, which is built on the success of a thematic approach to parenting messages and will direct parents to resources, information and support under three themes – Children’s behaviour; Give them Time and Supporting You.
Our research tells us parents have been looking for advice during the pandemic about managing children’s behaviour during these extraordinary times. The first of the three themes covers advice to help parents understand and respond positively to children’s behaviour.
The second theme – Give Them Time – underlines how effective the simple strategy of giving time to your child can be; and the third, Supporting You concentrates on, and signposts to, other types of support that parents find useful.
The *Parenting. Give it Time* website has also been re\-designed to reflect the new approach.
We will continue to develop our resources over the coming weeks and months.
I am pleased to announce the launch of this new campaign, which will run until the end of March 2021\.
|
Mae’r ymgyrch *Magu plant. Rhowch amser iddo* wedi’i lunio i gefnogi rhieni. Mae'n canolbwyntio ar rianta cadarnhaol ac ymyrraeth gynnar i deuluoedd â phlant o dan 7 oed ac mae’n rhoi awgrymiadau, gwybodaeth a chyngor ar bryderon cyffredin yn ymwneud â magu plant ac yn cyfeirio at ffynonellau cymorth pellach.
Mae pandemig Covid 19 wedi creu pwysau a heriau newydd i rieni yng Nghymru, gan gynnwys treulio mwy o amser gartref; y pwysau o addysgu gartref, yn aml gan weithio ar yr un pryd; gweithio gartref a gofalu am blant ar yr un pryd; ynghyd â’r risg o bryder ac unigedd.
Roedd angen addasu *Rhianta. Rhowch amser iddo* er mwyn darparu'r wybodaeth a'r cyngor sydd eu hangen ar rieni nawr yng ngoleuni'r heriau hyn, ynghyd â chymorth ar ddulliau eraill o ddisgyblu yn hytrach na chosb gorfforol wrth i ni baratoi am y newid i’r gyfraith ym mis Mawrth 2022 i roi terfyn ar gosbi plant yn gorfforol.
O fis Mai, dechreuodd *Magu Plant. Rhowch amser iddo* ddarparu cyngor o dan bedair thema newydd – Ymddygiad plant; Rhowch amser iddyn nhw; Eich lles chi; a Heriau. Enw’r ymgyrch oedd Cadw’n Ddiogel. Cadw’n Bositif. Datblygwyd adnoddau gwybodaeth newydd gydag arbenigwyr rhianta, gan gynnwys awgrymiadau gwych i rieni plant ifanc i helpu gyda materion fel gofid gwahanu wrth i nifer o blant ddychwelyd i ofal plant a'r ysgol ar ôl treulio cyfnod estynedig gartref. Darparwyd cyllid hefyd i sicrhau bod llinell gymorth rhianta sefydledig yn gallu rhoi cymorth dwyieithog i rieni.
Heddiw, rwy’n lansio ymgyrch newydd *Magu Plant. Rhowch amser iddo* sydd yn adeiladu ar lwyddiant dull thematig o drosglwyddo negeseuon ar fagu plant, a bydd yn cyfeirio rhieni at adnoddau, gwybodaeth a chymorth o dan dair thema \- Ymddygiad plant; Rhowch amser iddynt; Eich cefnogi chi.
Yn ôl ein hymchwil ni, mae rhieni wedi bod yn chwilio am gyngor yn ystod y pandemig ar reoli ymddygiad plant drwy’r cyfnod eithriadol hwn. Mae'r thema gyntaf yn trafod beth all rhieni ei wneud i ddeall ac ymateb yn gadarnhaol i ymddygiad eu plant. Mae'r ail thema – Rhowch amser iddynt – yn tanlinellu pa mor effeithiol yw’r strategaeth syml o roi amser i'ch plentyn, ac mae'r drydedd thema, sef Eich cefnogi chi, yn canolbwyntio ar fathau eraill o gymorth sy’n ddefnyddiol i rieni.
Mae’r wefan *Magu Plant. Rhowch amser iddo* hefyd wedi'i hailgynllunio i adlewyrchu'r dull newydd.
Byddwn yn parhau i ddatblygu ein hadnoddau dros yr wythnosau a'r misoedd nesaf.
Mae'n bleser gennyf gyhoeddi lansiad yr ymgyrch newydd hon a fydd yn para tan ddiwedd mis Mawrth 2021\.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Menai Science Park (M\-SParc), which is situated within the Anglesey Enterprise Zone, brings together business from the ICT, science and research sectors, encouraging knowledge sharing and a creative, supportive environment to help businesses grow.
As part of Bangor University, M\-SParc bridges the gap between cutting edge academic research and businesses. The park’s 30\-year vision is based on creating highly skilled jobs for local people, developing a knowledge\-sharing environment and creating an economic hub in sectors such as low carbon, energy and environment and ICT.
The 5000 sq. mt. three\-storey science park, constructed to BREEAM Excellence standards, hosts a state\-of\-the\-art laboratory, office and workshop space, and meeting rooms – as well as a café where employees from across the science park and students from Bangor University can meet to share knowledge and ideas.
Officially opening the science park, First Minister Carwyn Jones said:
> “This cutting edge science park, supported with £20m of Welsh Government and European funding, is an excellent example of collaboration between Welsh Government and Bangor University \- working together to drive innovation, entrepreneurship and business growth.
>
> “It is great to see local businesses and companies from further afield choosing M\-SParc as their business base. It is a facility that is full of energy and innovation, supported by an enthusiastic team who work with tenants to help their businesses grow.
>
> “The science park offers a unique mix of business support, commercial expertise and academic support. I look forward to this successful combination continuing to bring more top companies and well paid jobs to North Wales.”
During the event, Managing Director for M\-SParc Pryderi ap Rhisiart said:
> “We want to attract the brightest and the best from the region, that’s what M\-SParc is all about. At the moment, Wales loses companies who outgrow their facilities, and have to go across the border to relocate, M\-SParc aims to stop this. Many of the businesses are local, but we also have some inward investment, and some new companies who are establishing themselves on M\-SParc.”
Prof. John G. Hughes, University Vice Chancellor said
> “We work together with companies to ensure spin\-outs and commercial research from the University can find a home at M\-SParc. It is encouraging to see the uptake this early on, and the aim now will be to continue to support companies based at M\-SParc, and encourage graduates to see that there are prospects in North Wales, and high\-level jobs are being created in the region.”
|
Mae Parc Gwyddoniaeth Menai (M\-SParc), sydd wedi'i leoli ym Mharc Menter Ynys Môn, yn dwyn ynghyd busnesau o'r sectorau TGCh, gwyddoniaeth ac ymchwil gan annog amgylchedd creadigol a chefnogol er mwyn rhannu gwybodaeth i helpu busnesau i dyfu.
Fel rhan o Brifysgol Bangor, mae M\-SParc yn creu dolen gyswllt rhwng ymchwil academaidd ar flaen y gad a busnesau. Mae gweledigaeth 30 mlynedd y parc yn seiliedig ar greu swyddi medrus iawn i bobl leol, datblygu amgylchedd o rannu gwybodaeth a chreu hwb economaidd yn y sectorau carbon isel, ynni a'r amgylchedd a TGCh, er enghraifft.
Cafodd y parc gwyddoniaeth tri llawr 5000 metr sgwâr ei adeiladu i safonau Rhagoriaeth BREEAM, ac mae'n cynnwys labordy o'r radd flaenaf, swyddfeydd, gweithdai ac ystafelloedd cyfarfod. Mae yno hefyd gaffi lle gall gweithwyr y parc gwyddoniaeth a myfyrwyr o Brifysgol Bangor gyfarfod i rannu gwybodaeth a syniadau.
Wrth agor y parc gwyddoniaeth yn swyddogol, dywedodd y Prif Weinidog, Carwyn Jones:
> "Mae'r parc gwyddoniaeth arloesol hwn, a gafodd gymorth ariannol sy'n werth £20m gan Lywodraeth Cymru a’r Undeb Ewropeaidd, yn enghraifft wych o'r cydweithredu rhwng Llywodraeth Cymru a Phrifysgol Bangor i ysgogi arloesedd, entrepreneuriaeth a thwf busnesau.
>
> "Mae'n wych gweld busnesau lleol a chwmnïau eraill yn dewis lleoli eu busnes yn M\-SParc. Mae'n gyfleuster llawn egni ac arloesedd sy'n cael ei gefnogi gan dîm brwdfrydig sy'n gweithio gyda thenantiaid i helpu busnesau i dyfu.
>
> "Mae'r parc gwyddoniaeth yn cynnig cymysgedd unigryw o gymorth busnes, menter fasnachol a chymorth academaidd. Rwy'n edrych ymlaen at weld y cyfuniad llwyddiannus hwn yn parhau i ddenu rhagor o gwmnïau mawr a swyddi uchel eu cyflog i'r Gogledd."
Yn ystod y digwyddiad, dywedodd Rheolwr Gyfarwyddwr M\-SParc, Pryderi ap Rhisiart:
> "Diben M\-SParc yw denu'r gorau o'r rhanbarth. Ar hyn o bryd, mae Cymru'n colli cwmnïau sy'n tyfu'n rhy fawr i'w cyfleusterau ac sy'n gorfod adleoli dros y ffin. Nod M\-SParc yw atal hyn. Mae llawer o'r busnesau'n rhai lleol, ond rydyn ni hefyd yn denu mewnfuddsoddiad a chwmnïau newydd sy'n sefydlu eu hunain ar safle M\-SParc.”
Dywedodd yr Athro John G. Hughes, Is\-ganghellor y Brifysgol,
> "Rydyn ni'n gweithio gyda chwmnïau i sicrhau bod modd i'r busnesau sy'n deillio o'r Brifysgol a'i gwaith ymchwil masnachol ymgartrefu yn M\-SParc. Mae'n galonogol gweld bod cymaint wedi manteisio ar y cyfle hyd yn hyn. Y nod bellach fydd parhau i gefnogi cwmnïau sydd wedi'u lleoli yn M\-SParc ac annog graddedigion i sylweddoli bod cyfleoedd ar gael iddynt yn y Gogledd, a bod swyddi lefel uchel yn cael eu creu yn y rhanbarth."
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae’r Proffil, sy’n cyhoeddi ffigurau ar lefel rhanbarthol, yn dangos bod cyfradd cyflogaeth y Gogledd wedi codi 2\.3 pwyntiau canrannol dros y flwyddyn er bod cyfradd diweithdra wedi gostwng 0\.6 pwynt canrannol. Mae’r cyfraddau yn y Gogledd wedi gwella llawer mwy o’u cymharu â rhai Cymru gyfan ers 2001\.
Gan groesawu’r ffigurau, dywedodd Ken Skates, Ysgrifennydd yr Economi:
> “Mae’r ffigurau hyn yn newyddion da i’r Gogledd gan ddangos bod cyflogaeth wedi codi ers 2001 a bod y rhanbarth wedi elwa ar y cynnydd mwyaf yng Nghymru dros y flwyddyn ddiwethaf. Mae hyn yn dangos bod y rhanbarth mewn safle da wrth inni wynebau heriau’r dyfodol.
>
> “Wrth gwrs, nid da lle gellir gwell. Mae’r Cynllun Gweithredu ar yr Economi a gyhoeddwyd ym mis Rhagfyr yn nodi sut y bydd pob adran o’r llywodraeth yn adeiladau sylfeini cryfach ar gyfer ein heconomi, gan sbarduno dyfodol ein diwydiannau a sicrhau bod ein rhanbarthau’n gallu ffynnu, gan gynnwys y Gogledd.
>
> “Mae datblygiadau cyffrous ar y gweill yn y rhanbarth gan gynnwys yr Athrofa Ymchwil Gweithgynhyrchu Uwch yng Nglannau Dyfrdwy a Pharc Gwyddoniaeth Menai yn y Gaerwen. Mae’r datblygiad Wylfa Newydd hefyd yn cynnig cyfleoedd gwych ac rydyn ni’n gweithio’n galed iawn i sicrhau bod y rhanbarth yn gallu elwa arnyn nhw.
>
> “Rydyn ni hefyd wrthi’n cydweithio â phartneriaid rhanbarthol a Llywodraeth y DU i ddatblygu Bargen Twf y Gogledd a fydd yn canolbwyntio ar ehangu’r economi ar draws y rhanbarth.
>
> “Mae’r ffigurau hyn yn newyddion da i’r Gogledd a byddwn yn parhau i adeiladu arnyn nhw i gryfhau ymhellach economi’r rhanbarth.”
|
The profile, which compiles published figures on a regional level, shows that over the year the employment rate in North Wales rose by 2\.3 percentage points, while the ILO unemployment rate decreased by 0\.6 percentage points. North Wales has seen a bigger improvement in the employment and unemployment rates compared to Wales as a whole since 2001\.
Welcoming the figures Economy Secretary Ken Skates said:
> “These figures show a positive picture for North Wales, demonstrating that employment has risen since 2001 and the region benefitted from the largest increase in Wales over the past year. This shows the region is in a strong position as we face the challenges ahead.
>
>
> “Of course there is more to do. The Economic Action Plan we published in December sets out a whole government approach to building stronger foundations for our economy, supercharging the industries of the future, and empowering Wales’ regions including North Wales.
>
>
> “There are exciting developments for the region including the Advanced Manufacturing Research Institute in Deeside and Menai Science Park at Gaerwen. The Wylfa Newydd development also offers tremendous opportunities and we are working hard to ensure the region is able to take full advantage of that.
>
>
> “We are also currently working with regional partners and the UK government to pursue the North Wales Growth Bid which will be focussed on increasing economic growth across the region.
>
>
> “These figures are positive for North Wales, and we will continue to build on that to further strengthen the region’s economy.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae Ian Edwards yn Brif Swyddog Gweithredol Gwesty'r Celtic Manor yng Nghasnewydd, gynhaliodd Cwpan Ryder yn 2010 ac Uwchgynhadledd NATO yn 2014; a Chanolfan Gynadledda Ryngwladol Cymru sydd i agor ar ddechrau'r flwyddyn nesaf ac sydd o fewn safle'r gwesty. Cafodd Ian ei enwi'n Westywr y Flwyddyn yng Ngwobrau Lletygarwch Ewropeaidd 2015; ac roedd yn aelod o gyn Fwrdd Cynghori Twristiaeth Gweinidogol Llywodraeth Cymru.
Meddai'r Gweinidog,
> "Dwi'n falch iawn o benodi Ian i gynrychioli Cymru ar Fwrdd VisitBritain, gyda'i wybodaeth helaeth o'r diwydiant twristiaeth yng Nghymru ac yn rhyngwladol, dwi'n hyderus y bydd yn werthfawr i'r Bwrdd, bydd yn helpu i gyfrannu at ddatblygiad cyffredinol twristiaeth yng Nghymru ac yn helpu i ddiffinio, datblygu a chraffu ar gynlluniau a llwyddiannau VisitBritain. Ni fu erioed mor bwysig i bontio Cymru yn ddiwylliannol, yn ddigidol ac yn ffisegol â'r byd \- ac mae ein gwaith gyda VisitBritain yn ffordd bwysig o greu perthynas mewn ymgais i ddatblygu ein cyfran o ymweliadau rhyngwladol i Gymru."
Meddai Ian Edwards:
> “Dwi’n falch iawn o gael fy mhenodi yn gynrychiolydd Cymru ar Fwrdd VisitBritain yn ystod y cyfnod cyffrous hwn i Gymru. Dwi’n edrych ymlaen at ddod â’m 30 mlynedd o brofiad yn y diwydiannau lletygarwch a digwyddiadau i’r swydd amlwg hon, yn ogystal â’m brwdfrydedd personol i hyrwyddo Cymru a Phrydain fel cyrchfan arbennig i ymwelwyr. Rwyf hefyd yn edrych ymlaen i weithio’n agosach gyda’r tîm yn Croeso Cymru wrth i mi fynychu’r Bwrdd Rheoli Twristiaeth hefyd.”
Yn ogystal â chynrychioli cyfarfodydd o Fwrdd Cymru a VisitBritain, bydd Ian hefyd yn mynd i gyfarfodydd o Fwrdd mewnol Rheoli Twristiaeth Adran Twristiaeth a Marchnata Llywodraeth Cymru.
|
Ian Edwards is CEO of both the Celtic Manor Resort in Newport, south east Wales, which hosted the 2010 Ryder Cup and staged the 2014 NATO Summit; and the new International Conference Centre for Wales which is to open early next year and based within the resort site. Ian was named Hotelier of the Year at the 2015 European Hospitality Awards; and was a member of the Welsh Government’s former Ministerial Tourism Advisory Board.
The Minister said,
> “I’m delighted to appoint Ian to represent Wales on the VisitBritain Board, with Ian’s wealth of knowledge of the tourism industry in Wales and internationally, I’m confident that he will be an asset to the Board, will help in contributing to the overall development of tourism in Wales and help define, develop and scrutinise VisitBritain’s plans and achievements. Never has it been more important to bridge Wales culturally, digitally and physically to the world – and our work with VisitBritain is an important way of building relationships in a bid to grow our share of international visits to Wales.”
Ian Edwards, said:
> “I am delighted to be appointed as Wales' representative on the VisitBritain Board at this very exciting time for Wales. I look forward to bringing my 30 years of experience in the hospitality and events industries to this important role, as well as my personal passion to promote Wales and Britain as an outstanding destination for visitors. I also look forward to working with the team at Visit Wales more closely through the Tourism Management Board."
As well as representing Wales at VisitBritain Board meetings Ian will also attend the Welsh Government’s Tourism and Marketing Department’s internal Tourism Management Board meetings.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 05 July 2011 the Deputy Minister for Agriculture, Food, Fisheries and European Programmes made an oral Statement in the Siambr on: Common Agricultural Policy Reform
The statement can be accessed on the National Assembly for Wales website via the following hyperlink
http://www.assemblywales.org/bus\-home/bus\-chamber\-fourth\-assembly\-rop.htm?act\=dis\&id\=219203\&ds\=7/2011\#dat2
If you have difficulty accessing the statement via the hyperlink then you can access it on the National Assembly for Wales website by selecting the following www.assemblywales.org/ Assembly Business/Plenary Meetings/Records of Plenary Proceedings/Plenary meetings/select relevant date of plenary meeting from the drop down menu/select statement from the contents page.
|
Ar 05 Gorffennaf 2011 y Dirprwy Weinidog Amaethyddiaeth, Bwyd, Pysgodfeydd a Rhaglenni Ewropeaidd Ddatganiad llafar yn y Siambr ar: Ddiwygio’r Polisi Amaethyddol Cyffredin
Gallwch weld y datganiad ar wefan Cynulliad Cenedlaethol Cymru drwy ddilyn yr hyperddolen hon
http://www.assemblywales.org/bus\-home/bus\-chamber\-fourth\-assembly\-rop.htm?act\=dis\&id\=219203\&ds\=7/2011\#dat2
Os ydych yn cael anhawster i fynd at y datganiad drwy'r hyperddolen yna gallwch ei weld ar wefan Cynulliad Cenedlaethol Cymru drwy ddewis y canlynol www.cynulliadcymru.org/ Busnes y Cynulliad/Cyfarfodydd Llawn/Cofnodion o drafodion y Cyfarfodydd Llawn/Cyfarfodydd Llawn/dewiswch ddyddiad perthnasol y cyfarfod llawn o'r gwymplen/dewiswch ddatganiad o'r dudalen gynnwys.
|
Translate the text from Welsh to English. |
O dan gyfraith newydd a ddatgelir heddiw gan Lywodraeth Cymru, rhoddir diogelwch o 12 mis i bobl yng Nghymru sy'n rhentu eu cartref rhag cael eu troi allan ar ddechrau tenantiaeth newydd cyn belled nad ydynt wedi torri telerau eu contract.
Disgwylir i'r Bil Rhentu Cartrefi (Diwygio) (Cymru) gael ei gyflwyno gerbron y Senedd heddiw gan y Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol, Julie James.
Ymhlith elfennau eraill, bydd y Bil yn ymestyn y cyfnod ar ddechrau tenantiaeth newydd pan na all landlord roi hysbysiad rhybudd i chwe mis. Bydd hefyd yn ymestyn y cyfnod hysbysu byrraf y mae'n rhaid i landlord ei ganiatáu cyn dod â chontract i ben, cyn belled na thorrwyd y telerau, o ddau fis i chwe mis. Gyda'i gilydd, bydd y newidiadau hyn yn rhoi 12 mis o sicrwydd meddiannaeth i ddeiliaid contractau cyn belled na thorrwyd y contract.
Bydd hawliau landlordiaid i'w heiddo yn parhau i gael eu gwarchod, gan y byddant yn dal i allu rhoi hysbysiad cymryd meddiant â chyfnod rhybudd byrrach \- sef mis \- os yw'r contract wedi'i dorri.
Nod y newid arfaethedig yn y gyfraith yw rhoi sicrwydd mwy i bobl sy'n rhentu eu cartref, yn enwedig i'r rheini sy'n byw yn y sector rhentu preifat, gan alluogi landlordiaid ar yr un pryd i adennill meddiant o'u heiddo, pan fo angen, o fewn cyfnod priodol.
Mae'r Bil yn diwygio Deddf Rhentu Cartrefi (Cymru) 2016 \- un o'r darnau deddfwriaeth mwyaf arwyddocaol i'r Senedd ei basio \- a fydd yn effeithio'n uniongyrchol ar fywydau dros filiwn o bobl sy'n rhentu cartref yng Nghymru.
Os caiff y Bil ei basio gan Aelodau'r Senedd, rhagwelir y daw'r gyfraith newydd i rym yn y gwanwyn 2021\.
Dywedodd y Gweinidog Tai, Julie James:
> Bydd y Bil newydd dw i'n ei ddatgelu heddiw yn ychwanegu mesurau sylweddol pellach i warchod y rheini sy'n rhentu eu cartref yng Nghymru at y mesurau sydd eisoes wedi'u cynnwys yn ein deddfwriaeth Rhentu Cartrefi arloesol. Er enghraifft, bydd yn sicrhau nad oes modd rhoi hysbysiad cymryd meddiant, lle na thorrwyd y contract, am chwe mis cyntaf meddiannaeth y tenant; a lle dymunir adennill meddiant, bydd yn rhaid rhoi chwe mis o rybudd i ddeiliad y contract.
>
>
> Bydd hyn yn rhoi amser gwerthfawr i unigolion a theuluoedd sy'n wynebu bygythiad o adennill meddiant o dan adran 173, ynghyd â'r cyrff a'r asiantaethau sy'n eu cefnogi, i ddod o hyd i gartref sy'n addas iddynt ac i wneud yr holl drefniadau angenrheidiol i sicrhau bod y profiad o symud i'w cartref newydd yn un llyfn.
>
>
> Dw i o'r farn y bydd fersiwn ddiwygiedig y Ddeddf Rhentu Cartrefi (Cymru) yn sicrhau sail gadarn i rentu yng Nghymru: gan gydbwyso anghenion a hawliau tenantiaid a landlordiaid, a chan helpu i sicrhau bod ein sector rhentu preifat yn opsiwn i unigolion a theuluoedd sy'n cael ei reoli'n dda.
|
The Renting Homes (Amendment) (Wales) Bill is due to be introduced before the Senedd today by Minister for Housing and Local Government, Julie James.
Amongst other things, the Bill will increase to six months the period at the start of a new let during which a landlord’s notice cannot be issued. It will also increase the minimum notice period a landlord must give when seeking to end a contract where there has been no breach of its terms, from two months to six months. Combined, these changes will provide 12 months’ security of occupation for contract holders where there is no breach of contract.
Landlords’ property rights will continue to be protected through the retention of their ability to issue a possession notice with a shorter notice period – one month – if the contract has been breached.
The proposed change in the law is designed to provide greater security for people who rent their home, particularly those who live in the private rented sector, whilst also enabling landlords to regain possession of their property, when necessary, in a timely manner.
The Bill amends the Renting Homes (Wales) Act 2016 – one of the most significant pieces of legislation to be passed by the Senedd – which will directly affect the lives of over one million people who rent their home in Wales.
Should the Bill be passed by Members of the Senedd, it is anticipated the new law will come into force in the spring of 2021\.
Housing Minister, Julie James said:
> The new Bill I am unveiling today will add further significant protections for those who rent their home in Wales to those already included in our landmark Renting Homes legislation. These include, ensuring that a possession notice where there is no breach of contract cannot be served for the first six months of occupation, and where possession is sought, giving the contract holder six months’ notice.
>
>
> This will provide valuable time for individuals and families faced with possession under section 173, and the organisations and agencies that support them, to find a new home that is right for them and make all necessary arrangements for a smooth transition to their new home.
>
>
> I believe the Renting Homes (Wales) Act, as amended, will provide a sound basis for renting in Wales: balancing the needs and rights of both tenants and landlords and helping ensure our PRS is a well\-managed option for households.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae'r cynllun wedi helpu i achub adeiladau rhestredig mewn perygl, cyfrannu at waith adfywio ehangach a chynnig amrywiaeth o fuddiannau cymunedol dros y blynyddoedd diwethaf ac mae'r Gweinidog Diwylliant yn galw ar berchenogion a gofalwyr adeiladau cymunedol hanesyddol cymwys i wneud cais. Dywedodd:
> "Mae'n bleser mawr cael cyhoeddi ailagor y Grant Adeiladau Hanesyddol. Bydd croeso mawr i hyn mewn cymunedau ledled Cymru fydd yn elwa ar weld mwy o fuddsoddi yn yr adeiladau rhestredig bendigedig sydd gennym wrth garreg ein drws.
> "Cefais y pleser yn ddiweddar o gael ymweld â Neuadd y Dref, Llantrisant a Thŷ Llanelly. Mae'r ddau wedi cael help trwy'r grant a does dim dwywaith bod yr arian yn helpu i droi adeiladau hardd a hanesyddol bwysig yn gyfleusterau cymunedol ac yn asedau lleol.
> "Mae Cadw wedi'i gwneud yn glir y dylai'r Grant barhau i ganolbwyntio ar ddod â'r buddiannau mwyaf i gymunedau, gyda'r cymunedau eu hunain yn cyfrannu trwy ymgyrchoedd codi arian torfol neu fodelau tebyg. Edrychir yn ffafriol ar gynlluniau fel hyn wrth benderfynu pa brosiectau i'w cefnogi, a da hynny. "Bydd union faint y grant yn dibynnu ar faint o geisiadau sy'n bodloni'r amodau, ond gallwch fod yn siŵr mod i am weld y cynllun yn helpu adeiladau rhestredig mewn cymaint o gymunedau ledled Cymru â phosib. Mae ein treftadaeth yn unigryw a dylid gofalu amdani a'i dathlu. Mae'r Grant yn un ffordd arall y mae Cadw yn ei defnyddio i wneud hyn."
|
The Grant scheme has helped save listed buildings at risk, contribute to wider regeneration and deliver a range of community benefits over recent years and the Culture Minister is calling on all eligible owners and carers of historic community buildings to apply. He said:
> “It gives me great pleasure to announce the re\-introduction of the Historic Building Grant scheme, which I’m sure will be welcomed by communities across Wales who stand to benefit from further investment in the magnificent listed buildings we have on our doorsteps.
>
>
> “I was fortunate enough to recently visit both the Guildhall in Llantrisant and Llanelly House which have previously received support through the Grant, and there is no question that the funding is helping turn beautiful and historically significant buildings into real community facilities and local assets.
>
>
> “Cadw is very clear that this Grant should continue to focus on delivering maximum benefits within communities with bids supported by community buy\-in, through crowd funding or similar models, quite rightly looked upon favourably when deciding which projects to support.
>
>
> “The exact allocation of the grant will depend on how many bids meet the criteria, but rest assured that I’d like to see this scheme support listed buildings in as many of our communities across Wales as possible. Our heritage is unique and should be looked after and celebrated, with this Grant is just another way of Cadw facilitating this.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae barn rhieni a gofalwyr yn hanfodol wrth sicrhau bod plant yn gadael yr ysgol gyda'r cymysgedd cywir o wybodaeth, sgiliau a galluoedd i fynd ymlaen i addysg bellach neu i fyd gwaith, meddai'r Gweinidog Addysg heddiw wrth iddo lansio ymgynghoriad ar yr Hawl i Ddysgu 14 i 16.
Mae'r ymgynghoriad hwn yn cynrychioli'r cam arwyddocaol nesaf wrth gyflwyno cwricwlwm newydd yng Nghymru. Mae ysgolion cynradd a blynyddoedd 7 ac 8 mewn ysgolion uwchradd wedi dechrau addysgu'r cwricwlwm newydd, a bydd blwyddyn 9 yn gwneud hynny ym mis Medi eleni. Wrth i'r broses gyflwyno gyrraedd blwyddyn 10 yn 2025, pan fo disgyblion yn dewis arbenigo mewn pynciau penodol ar gyfer cymwysterau, rhaid canolbwyntio hefyd ar y dysgu a'r paratoi ehangach sydd ei angen arnynt wrth iddynt ddod i gymryd eu camau nesaf i addysg neu gyflogaeth.
O dan y Cwricwlwm i Gymru, mae disgyblion yn elwa ar ddysgu sy'n eu cefnogi i ddod yn hyderus a chreadigol, gyda'r sgiliau bywyd a'r wybodaeth sydd eu hangen i'w helpu i gyrraedd eu potensial. Maent yn dysgu cymhwyso sgiliau academaidd i broblemau bywyd go iawn.
Yn ddiweddar, bu'r Gweinidog yn ymweld ag Ysgol Coedcae yn Llanelli, sy'n defnyddio'r cwricwlwm newydd i roi'r sgiliau angenrheidiol i bobl ifanc i ddatblygu llythrennedd ariannol. Mae hyn yn cynnwys cyfrifo canrannau mewn gwersi mathemateg a chymhwyso hyn i daliadau ar fenthyciadau gan gwmnïau benthyciadau llog uchel.
Dywedodd Jeremy Miles, Gweinidog y Gymraeg ac Addysg:
> Rydyn ni eisiau i bobl ifanc pan fyddan nhw'n 16 oed fod yn barod ar gyfer eu cam cyntaf i fywyd fel oedolyn. Rhaid i'r Hawl i Ddysgu 14 i 16 gynnwys y dysgu a'r cymorth sydd ei angen ar ddisgyblion ar gyfer bywyd y tu allan i'r ystafell ddosbarth, yn ogystal â'r cymwysterau sydd eu hangen arnynt i wneud cynnydd.
>
> Mae'r Cwricwlwm i Gymru yn rhoi hyblygrwydd newydd i ysgolion er mwyn helpu disgyblion i wireddu eu potensial. Rydyn ni eisiau barn rhieni a gofalwyr yn benodol ar y mathau o ddysgu a phrofiadau sydd eu hangen ar y disgyblion er mwyn cael budd ochr yn ochr â'u cymwysterau. Bydd y rhain yn ychwanegu at safbwyntiau busnesau a darparwyr addysg bellach y bydd y dysgwyr hyn yn cymryd y camau nesaf yn eu datblygiad gyda nhw.
Mae edrych o'r newydd ar anghenion pobl ifanc 14 i 16 oed eisoes wedi cael ei groesawu gan y sector addysg bellach. Mae Llywodraeth Cymru wedi gweithio'n agos gyda'r sector hwn i sicrhau bod y Cwricwlwm newydd yn cyd\-fynd ag anghenion a gofynion y dyfodol.
Dywedodd Prif Weithredwr Colegau Cymru, David Hagendyk:
> Mae digon o dystiolaeth yn dangos pa mor bwysig yw hi i ddysgwyr ym Mlynyddoedd 10 ac 11 gael mynediad i'r wybodaeth a'r gefnogaeth sydd eu hangen arnynt i baratoi ar gyfer y cyfnod pontio i addysg ôl\-16\.
>
> Mae'r ymgynghoriad wrth reswm yn cydnabod bod hwn yn faes lle mae angen inni wneud mwy o gynnydd ac mae'n bwysig bod colegau ac ysgolion yn gweithio gyda'i gilydd mewn partneriaeth i gefnogi pob dysgwr.
|
The views of parents and carers are critical in ensuring that children leave school with the right mix of knowledge, skills and abilities to go on to further education or the workplace, the Education Minister has said today as he launched a consultation on the 14 to 16 Learner Entitlement.
This consultation represents the next significant step in the rollout of a new curriculum in Wales. Primary schools and years 7 and 8 in secondary schools have begun teaching the new curriculum, year 9 will follow this September. As rollout reaches year 10 from 2025, where pupils choose to specialise in certain subjects for qualifications, there must also be a focus on the wider learning and preparation they need as they come to take their next steps into education or employment.
Under the Curriculum for Wales, pupils benefit from learning that supports them to become confident and creative, with the life skills and knowledge needed to help them reach their potential. They learn to apply academic skills to real\-world problems.
The Minister recently visited Ysgol Coedcae in Llanelli, who are using the new curriculum to provide young people with the necessary tools to develop financial literacy. This includes calculating percentages in maths lessons and applying this to payments on loans from high interest loan companies.
The Minister for Education and Welsh Language, Jeremy Miles, said:
> We want young people at 16 to be ready for their first step into adult life. The 14 to 16 Learner Entitlement must include the learning and support pupils need for life outside the classroom, as well as the qualifications they need to progress.
>
> The Curriculum for Wales gives schools the flexibility they didn’t have before to help pupils reach their full potential. We’re looking for views from parents and carers in particular on what kinds of learning and experiences pupils need to benefit from alongside their qualifications. These will add to the views of businesses and further education providers with whom these learners will then take the next steps in their development.
Looking afresh at the needs for 14 to 16 year olds has already been welcomed by the further education sector, with whom the Welsh Government has worked closely to ensure that the new Curriculum aligns with future needs and demands.
Colegau Cymru Chief Executive David Hagendyk said:
> There is plenty of evidence showing how important it is for learners in Years 10 and 11 to have access to the information and support they need to prepare for the transition to post\-16 education.
>
> The consultation rightly recognises that this is an area where we need to make more progress and it is important that colleges and schools work together in partnership to support all learners.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Rwyf yn ysgrifennu at yr Aelodau er mwyn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf iddynt am hynt y gwaith ar Brosiect Deuoli'r A465 Blaenau'r Cymoedd.
Fel y nodwyd yn y Datganiad Ysgrifenedig a wnaed gennyf ar 27 Tachwedd 2017, mae rhan 2, o Gilwern i Fryn\-mawr, yn brosiect hynod anodd. Mae topograffi’r safle, y gofynion rheoli traffig a’r amgylchiadau cymhleth ar y tir wedi golygu bod y prosiect yn llawer anos ei gyflawni nag a ragwelwyd yn wreiddiol.
O'r herwydd, gofynnais am adolygiad masnachol cynhwysfawr o'r prosiect, ac amlinellwyd canlyniadau'r adolygiad hwnnw yn y Datganiad Ysgrifenedig a wnaed gennyf ar 27 Tachwedd 2017\.
Yng ngoleuni hyn, mae fy swyddogion yn cynorthwyo Swyddfa Archwilio Cymru, sydd wrthi'n cynnal adolygiad o'r prosesau caffael a chyflawni a ddefnyddiwyd ar y prosiect hyd yma. Mae'r adolygiad hwnnw wrthi'n cael ei gynnal ar hyn o bryd a bydd adroddiad ar gael yn y man.
Ni fyddwn yn cyfaddawdu ar ansawdd y prosiect y gwnaethom ymrwymo i'w gyflawni yn ystod yr Ymchwiliad Cyhoeddus yng ngwanwyn 2014, ac mae swyddogion yn yr adran Drafnidiaeth yn parhau wrthi'n rheoli'r prosiect er mwyn sicrhau bod y gwaith yn cael ei wneud yn y ffordd fwyaf effeithlon i fodloni gofynion y rhaglen a hefyd y gofynion o ran cost. Maent hefyd yn gweithio gyda'r contractwr, Costain, gan ddefnyddio darpariaethau yn y contract i ddatrys y materion y mae'r ddau barti'n anghytuno yn eu cylch. Mae'r anghydfod yn parhau ac nid yw'n briodol dweud dim mwy am y materion hynny ar hyn o bryd.
Wedi dweud hynny, mae'r gwaith yn parhau i fynd rhagddo'n gyflym ac mae rhyw dwy ran o dair o'r prosiect wedi'u cwblhau bellach. Mae'n dod ag amryfal fanteision i'r gymuned o ran cyflogaeth, addysg a hyfforddiant yn lleol. Mae Tasglu'r Cymoedd yn ystyried sut y gallwn elwa i'r eithaf ar y manteision hynny pan fydd y prosiect wedi'i gwblhau ddiwedd y flwyddyn nesaf hon, er mwyn helpu i wireddu'r weledigaeth a amlinellir yn 'Ein Cymoedd, Ein Dyfodol'. Cynhaliwyd seminar ym mis Mawrth gyda rhanddeiliaid o bob rhan o'r Cymoedd ac mae'r canlyniadau'n cael eu crynhoi ar hyn o bryd. Bydd cynllun gweithredu yn cael ei drafod gyda rhanddeiliaid mewn digwyddiad arall yn yr hydref.
Mae pawb sy'n gysylltiedig â'r prosiect yn parhau i fod yn hynod ddiolchgar i'r rheini sy'n byw ac yn gweithio yn yr ardal am eu hamynedd wrth i'r gwaith fynd rhagddo.
|
I am writing to update Members on progress with the A465 Heads of the Valleys Dualling Project.
As set out in my Written Statement of 27 November 2017, section 2, from Gilwern to Brynmawr, is a very challenging project. The site topography, traffic management requirements and complex ground conditions has meant that the project has been far more difficult to deliver than originally envisaged.
As a result, I requested a comprehensive commercial project review be carried out, the conclusions of which were outlined in my Written Statement of 27 November 2017\.
In light of this, my officials are assisting the Wales Audit Office who are carrying out a review of the procurement and delivery processes used on the project to date. This review is ongoing and will be reported in due course.
We will not compromise on the quality of the project we committed to at the Public Inquiry in spring 2014 and Transport officials continue to actively manage the project to ensure the work is being delivered in the most efficient way to meet programme and cost requirements. They are also working with the contractor, Costain, using mechanisms in the contract to resolve the issues that are in dispute between the parties. This dispute is ongoing and it is not be appropriate to say any more about these issues at this time.
Nevertheless, work is continuing at pace and the project is now about two\-thirds complete. It is delivering a range of community benefits around local employment, education and training. The Valleys Taskforce is exploring how we can maximise these benefits when the project is completed at the end of this next year, to help deliver the vision set out in ‘Our Valleys, Our Future’. A seminar was held with stakeholders from across the Valleys in March and the outcomes are currently being collated. A plan for action will be discussed with stakeholders during a follow up event in the autumn.
Everyone involved in the project continues to be very grateful to those living and working in the area for their patience whilst the works are carried out.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The graphene heat system, which looks and feels just like traditional wallpaper, can be plugged into a domestic socket, and is packaged with solar panels and a smart battery, meaning it cuts emissions while vastly lowering fuel costs.
Installed on walls, ceilings or under floors, the technology is invisible to residents and provides an innovative method to warm individual rooms much more quickly, offering them the chance to manage their energy budgets more effectively.
NexGen’s Graphene Infrared Heating is one of a number of innovate trials being carried out by housing association Melin Homes thanks to funding through the Welsh Government’s Optimised RetroFit Programme.
On a visit to the project in Tredegar, Climate Change Minister Julie James said:
> The decarbonisation of homes plays a big part in our journey to a Net Zero Wales by 2050\.
>
>
> At a time when costs are rising, improving the energy efficiency of homes will not only help us to deal with the climate emergency but also help families through the cost of living crisis.
>
>
> Just a little over a year ago, the First Minister put the environment and climate change at the heart of the Welsh Government’s priorities and, as we work to build a stronger, greener and fairer Wales, I’m really excited by the prospect innovative products like these could offer in helping us achieve our ambition.
The system, which uses a combination of far infrared and convection heat takes just two to three days to install and is much more cost\-effective when compared with a heat pump.
Melin Homes has collaborated with Swansea University who verified the performance of the technology. It is now in discussions with a range of other registered social landlords, and local authorities who have shown an interest in the trial of the radiant heat system.
The Welsh Government Department for Economy is also working with Torfaen County Borough Council and NexGen to explore opportunities for the firm to establish a manufacturing centre in the local area.
Paula Kennedy, Chief Executive of Melin Homes said:
> Our residents are already feeling the impact of the cost of living crisis and climate emergency that’s why we have set an ambitious target to become a NetZero organisation before 2050\.
>
>
> We know we have to act now, so we have teamed up with Nexgen and our housing association peers in a bid to find alternatives to heating our homes that will be greener and cheaper for people to use.
>
>
> We will continue to work with them and trial new technologies that will help our residents, and residents throughout Wales. We are also pleased to be a part of the inward investment in setting up a factory and look forward to seeing the opportunities that will bring to Wales.
|
Mae system gwresogi graffîn yn edrych ac yn teimlo fel papur wal traddodiadol. Rydych yn ei blygio i mewn i soced yn y tŷ a chan ei fod yn dod mewn pecyn sy’n cynnwys paneli solar a batri clyfar, mae’n lleihau’ch allyriadau ac yn torri’ch costau tanwydd i’r byw.
Rydych yn ei gosod ar waliau, nenfydau a than loriau ac mae’n anweledig i drigolion. Dyma ddull arloesol a chyflym o gynhesu ystafelloedd unigol sy’n eich galluogi i reoli’ch cyllidebau ynni’n fwy effeithiol.
Prosiect Gwresogi Isgoch Graffîn NexGen yw un o nifer o dreialon sy’n cael eu cynnal gyda chymdeithas dai Cartrefi Melin a chyda chymorth ariannol Rhaglen Ôl\-osod er mwyn Optimeiddio Llywodraeth Cymru.
Yn ystod ei hymweliad â’r prosiect yn Nhredegar, dywedodd Julie James, y Gweinidog Newid Hinsawdd:
> Mae datgarboneiddio cartrefi’n elfen bwysig iawn o’n taith tuag at Gymru Sero Net erbyn 2050\.
>
>
> Gyda chostau ar gynnydd, mae gwneud ein cartrefi’n fwy ynni\-effeithiol yn delio ag argyfwng yr hinsawdd ac yn helpu teuluoedd i oroesi’r argyfwng costau byw.
>
>
> Ychydig dros flwyddyn yn ôl, cyhoeddodd y Prif Weinidog ei fod am i’r amgylchedd a newid hinsawdd fod yn ganolog i holl flaenoriaethau Llywodraeth Cymru ac wrth i ni weithio i greu Cymru gryfach, tecach a gwyrddach, dwi’n disgwyl ymlaen yn fawr at weld sut y gallai cynnyrch arloesol fel y rhain ein helpu i wireddu ein huchelgais.
Mae’r system yn defnyddio cyfuniad o wres isgoch tonfedd hir a darfudiad a dim ond dau ddiwrnod neu dri sydd ei eisiau i’w gosod. Mae’n system lawer fwy cost\-effeithiol na phwmp gwres.
Mae Cartrefi Melin wedi cydweithio gyda Phrifysgol Abertawe sy’n dilysu perfformiad y dechnoleg. Mae’r Brifysgol wrthi’n trafod nawr â nifer o landlordiaid cymdeithasol cofrestredig eraill ac awdurdodau lleol sydd wedi dangos diddordeb yn y treialon o’r system gwresogi reiddiol.
Mae Adran Economi Llywodraeth Cymru yn gweithio hefyd â Chyngor Tor\-faen a NexGen i chwilio am gyfleoedd i’r cwmni sefydlu ffatri yn yr ardal.
Dywedodd Paula Kennedy, Prif Weithredwr Cartrefi Melin:
> Mae ein trigolion eisoes yn teimlo effeithiau’r argyfwng costau byw a’r argyfwng hinsawdd a dyna pam rydyn ni wedi gosod y nod uchelgeisiol i ni fod yn gymdeithas Sero Net erbyn 2050\.
>
>
> Rydyn ni’n deall bod rhaid i ni weithredu nawr, felly rydyn ni wedi ymuno â NexGen a chymdeithasau tai eraill i chwilio am ffyrdd newydd gwyrddach a rhatach o wresogi’n cartrefi.
>
>
> Byddwn yn dal i weithio gyda nhw i dreialu technolegau newydd all helpu ein trigolion ni, a thrigolion ledled Cymru. Rydyn ni’n falch hefyd o gael bod yn rhan o’r mewnfuddsoddiad i sefydlu ffatri ac yn disgwyl ymlaen at weld y cyfleoedd a ddaw drwy hynny i Gymru.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Sefydlwyd y cyfamod i sicrhau nad yw aelodau presennol a chyn\-aelodau cymuned y Lluoedd Arfog dan anfantais o ran cael mynediad i wasanaethau, a’u bod yn cael ystyriaeth arbennig, er enghraifft, i gael mynediad at wasanaethau iechyd os yw eu cyflwr yn ymwneud â’u Gwasanaeth.
Yng Nghymru, mae’r ymrwymiad hwn i’r Cyfamod wedi cynnwys:
* Cynyddu cyllid y GIG sy’n benodol i wasanaethau iechyd corfforol ac iechyd meddwl ar gyfer cyn\-aelodau’r Lluoedd Arfog;
* Canllaw Ymaddasu penodol i Gymru ar gyfer unigolion sy’n gadael y Gwasanaeth a’u teuluoedd;
* Cynlluniau Gwarantu Cyfweliad ar gyfer cyn\-bersonél y Lluoedd Arfog;
* Cymorth cyllid ar gyfer plant personél y Lluoedd Arfog;
* Cyllid i elusennau fynd i’r afael ag unigrwydd ac ynysigrwydd cymdeithasol ymhlith cyn\-aelodau’r Lluoedd Arfog.
Aeth y Dirprwy Weinidog Partneriaeth Gymdeithasol, Hannah Blythyn, i ymweld â Barics Hightown yn Wrecsam ddoe \[Dydd Llun 21]. Dywedodd:
> Drwy gydol pandemig y coronafeirws, mae aelodau a chyn\-aelodau’r Lluoedd Arfog wedi parhau i roi cymorth ac arbenigedd amhrisiadwy i gymunedau ar draws y wlad.
>
>
> Mae wythnos y Lluoedd Arfog yn rhoi llwyfan a chyfle inni gydnabod ac ystyried y rhan enfawr sydd gan ein Lluoedd Arfog i’w chwarae wrth gadw ein cymunedau’n ddiogel, yn awr ac yn y gorffennol. Maent yn llawn haeddu ein diolch a’n gwerthfawrogiad.
VC Gallery yn Hwlffordd yw un elusen sydd wedi cael cyllid gan Lywodraeth Cymru i gefnogi cyn\-aelodau’r Lluoedd Arfog yn benodol. Mae’r cyllid diweddar hwn wedi’u galluogi i gefnogi cyn\-aelodau’r Lluoedd Arfog mewn ardaloedd gwledig i fynd i’r afael ag ynysigrwydd a chael gwared ar y rhwystrau i gael cefnogaeth.
Gan siarad am waith yr oriel, dywedodd y cydlynydd Barry John MBE:
> Mae VC Gallery yn cynnal amryw o ddigwyddiadau, diwylliannol a chymdeithasol, ar gyfer cyn\-aelodau’r Lluoedd Arfog yn ogystal â’r gymuned ehangach. Rydym yn teimlo’n gryf y gall celf a diwylliant wella iechyd, llesiant ac ansawdd bywyd yn gyffredinol.
>
>
> Mae’n hanfodol ein bod yn sicrhau cysylltiadau agos rhwng y lluoedd arfog a’r gymuned i wneud yn siŵr eu bod nhw a’u teuluoedd yn cadw cysylltiad, yn cael gwell canlyniadau iechyd a phrofiadau cadarnhaol ar ôl iddynt adael y gwasanaeth. Byddwn yn dal i weithio ochr yn ochr â’r GIG a gwasanaethau’r Awdurdod Lleol er lles ein personél o’r Lluoedd Arfog ar draws Cymru.
>
>
> Rhoddodd ein prosiect diweddar yn ystod y pandemig gyfle inni holi cyn\-bersonél a’u teuluoedd yn uniongyrchol a chael gwybod beth y maent ei angen ac, yn bwysicaf oll, pa fath o fynediad yr hoffent ei gael at wasanaethau cefnogi ehangach.
Cymru yw’r unig wlad yn y DU i benodi Swyddogion Cyswllt y Lluoedd Arfog. Mae’r rhain wedi’u hariannu fel rhan o ymrwymiad Llywodraeth Cymru i gefnogi personél presennol a chyn\-aelodau.
Mae Lisa Rawlings yn un o wyth Swyddog Cyswllt y Lluoedd Arfog ar draws Cymru. Ar ôl treulio 25 mlynedd yn y Llu Awyr, mae hi bellach yn rhoi arweiniad ar bolisïau ar draws pum Awdurdod Lleol yng Ngwent yn ogystal â helpu i hwyluso’r cymorth cywir ar gyfer aelodau a chyn\-aelodau’r lluoedd arfog a’u teuluoedd.
Dywedodd Lisa:
> Fel cyn\-aelod fy hun, rwy’n angerddol am gymuned y Lluoedd Arfog. Fel rhan o’m swydd fel Swyddog Cyswllt y Lluoedd Arfog rwy’n cynghori ac yn cynorthwyo \- o safbwynt y Lluoedd Arfog a’u teuluoedd – wrth ddatblygu, gweithredu a monitro cynlluniau, blaenoriaethau a chynlluniau strategol allweddol y cynghorau a phartneriaethau.
>
>
> Mae hyn yn cynnwys rhoi hyfforddiant ymwybyddiaeth i wneud yn siŵr ein bod yn mynd i’r afael â’r anfanteision y gall cymuned y Lluoedd Arfog eu hwynebu o gymharu â dinasyddion eraill, ac adnabod yr hyn y maent wedi’i aberthu.
Oherwydd bod Swyddogion Cyswllt y Lluoedd Arfog yn gweithio ar draws 22 Awdurdod Lleol Cymru, gallant adnabod materion ac arferion gorau i’w hystyried ar lefel Cymru gyfan.
Ychwanegodd Lisa:
> Mae cydweithredu yn allweddol. Mae cyrff cyhoeddus, sefydliadau’r trydydd sector, a’r gymuned filwrol a’r Lluoedd Arfog yn gweithio’n galed i sicrhau nad oes unrhyw un dan anfantais oherwydd eu gwasanaeth.
Yn ychwanegol, fel rhan o Wythnos y Lluoedd Arfog, bydd Cynllun Ymaddasu cyntaf Cymru’n cael ei gyhoeddi ddydd Iau i dynnu sylw at y cymorth sydd ar gael i bersonél sy’n gwasanaethu a’u teuluoedd sy’n dymuno adleoli i Gymru.
|
The Covenant was established to help ensure past and present members of the Armed Forces community are not disadvantaged when accessing services, and that they receive special consideration, for example, for access to health services if their condition is Service related.
In Wales, this commitment to the Covenant has included:
* Increasing NHS funding specifically for veterans for physical and mental health services;
* A Welsh\-specific Resettlement Guide for Service leavers and families;
* Guaranteed interview schemes for ex\-Service personnel;
* Funding support for children of Armed Forces personnel;
* Funding for charities to tackle loneliness and social isolation amongst ex\-Service personnel.
Deputy Minister for Social Partnership, Hannah Blythyn, visited Hightown Barracks in Wrexham yesterday.She said:
> Throughout the coronavirus pandemic, our serving Armed Forces and veterans have continued to provide invaluable support and expertise to communities across the country.
>
>
> Armed Forces Week provides us with the platform and opportunity to recognise and reflect on the considerable part our Armed Forces, past and present, have played in keeping our communities safe. They rightly deserve our gratitude and appreciation.
The VC Gallery in Pembrokeshire is one charity which has received funding from the Welsh Government to specifically support ex\-Service personnel. This recent funding allowed them to support veterans in remote areas to address isolation and break down barriers to getting support.
Speaking about the Gallery’s work, co\-ordinator Barry John MBE, said:
> VC Gallery hosts a variety of events, both culturally and socially, for ex\-Service personnel as well as the wider community. We passionately believe art and culture can improve health, wellbeing and overall quality of life.
>
>
> Maintaining close links between the military and community is essential to ensure they and their families stay connected, have better health outcomes and positive experiences after their service. We will continue to work alongside the NHS and Local Authority services for the greater good of all our military personnel across Wales.
>
>
> Our recent project during the pandemic gave us the ability to ask ex\-Service personnel and their families directly to tell us what support they needed and, importantly, what access to wider support services and organisations they’d like to see.
Wales is the only country in the UK to have recruited Armed Forces Liaison Officers. Funded as part of Welsh Government’s commitment to supporting current and ex\-Serving personnel.
Lisa Rawlings is one of eight Armed Forces Liaison Officers (AFLOs) across Wales.
Having spent 25 years in the RAF, she now provides policy guidance across 5 Local Authorities in Gwent as well as helping to facilitate the right support for current and ex\-Serving personnel and their families.
*Lisa said:*
> As a veteran myself I am passionate about the Armed Forces community. My job as an AFLO means I advise and assist \- from the perspective of the Armed Forces and their families \- in the development, implementation and monitoring of key council and partnership plans, priorities and strategic initiatives.
>
>
> This includes delivering awareness training to make sure we continue to redress the disadvantages that the Armed Forces community may face in comparison to other citizens, and to recognise sacrifices made.
As AFLO’s cover the 22 Local Authorities of Wales, they are able to identify issues and best practice for consideration at an all\-Wales level.
Lisa continued:
> Collaboration is absolutely key. Public bodies, third sector organisations, and the military and Armed Forces community are working hard to ensure that no one faces disadvantages due to their service.
Additionally as part of Armed Forces Week, Wales’ first Resettlement Guide will be published on Thursday highlighting the support in place for Serving personnel and their families wishing to re\-locate to Wales.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae'r cyngor ar gyfer teithwyr sy'n dychwelyd o wledydd eraill wedi'i ddiweddaru yn sgil y cynnydd yn nifer yr achosion o coronafeirws newydd mewn sawl gwlad, gan gynnwys yr Eidal. Ni ddylai unrhyw un y mae’r newid hwn yn effeithio arno fynd i’w meddygfa nac i adrannau brys mewn ysbytai. Yn hytrach, dylent ffonio Galw Iechyd Cymru ar 0845 46 47, neu 111 Cymru os yw ar gael yn eu hardal. Mae ein gwasanaethau yn barod i ddelio â’r cynnydd a ddisgwylir mewn galwadau ac mae’r timau sy’n cynnal profion yn y gymuned ar gael i ymateb os oes angen.
Cymedrol yw’r risg yn y DU o hyd, a hyd yma ni welwyd unrhyw achos o’r coronafeirws newydd yn cael ei gludo i Gymru. Rydym eisoes wedi darparu gwasanaeth asesu a phrofi i fwy na 200 o unigolion, ac roedd canlyniad pob un yn negyddol. Erbyn hyn mae’r ffigurau profi ar gyfer Cymru yn cael eu cyhoeddi bob wythnos gan Iechyd Cyhoeddus Cymru.
Yn y cyfnod darganfod yr ydym o hyd ac mae’n debygol iawn y cawn achosion yng Nghymru. Rydym yn cydweithio’n agos â’r GIG a Gofal Gymdeithasol i sicrhau, os bydd y sefyllfa'n newid ac y gwelwn bod y coronafeirws yn lledaenu yn y gymuned, bod ein gwasanaethau yn barod i ymateb yn gyflym.
Gall pobl helpu i leihau’r siawns o ledaenu unrhyw feirws anadlol. Y cyngor yw *ei ddal, ei roi yn y bin, ei ladd a golchi’ch dwylo*.
Byddaf yn parhau i roi diweddariad ysgrifenedig i Aelodau’r Cynulliad bob dydd Mawrth, ac yn amlach os oes angen.
|
The advice for returning travellers has been updated as a result of the increase in cases of novel coronavirus in a number of countries including Italy. Anyone potentially affected by this change in advice should not attend their GP practice or present at hospital Emergency Departments but should call NHS Direct Wales on 0845 46 47 or 111 Wales, if available in their area. Our services are prepared to take the expected increase in calls and our community testing teams are in place to respond if needed.
The risk to the UK remains moderate and to date there have been no imported cases of the novel coronavirus to Wales. We have already provided assessment and testing for over 200 individuals, all of whom were negative. Testing figures for Wales are now being published weekly by Public Health Wales.
We remain in the detection phase and cases in Wales are highly likely. We are working closely with the NHS and Social Care to ensure that should the situation change and we see some spread of novel coronavirus in the community our services are ready to provide a swift response.
People can help to lessen the chances of spreading any respiratory virus. The advice is to ca*tch it, bin it, kill it and wash your hands.*
I will continue to provide Assembly Members with a written update every Tuesday and more frequently if necessary.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Housing First operates through The Wallich, Wales’s largest homelessness and rough sleeping charity.
The Wallich works with more than 7,000 people across Wales every year and its service in Anglesey is the longest running Housing First project in Wales.
The project helps support getting people off the streets and into their own accommodations, maintaining their tenancies long\-term and creating opportunities for people.
The support extends to people who are sleeping rough, sofa surfing, leaving secure mental health facilities, substance misuse treatment or prison and people who have been placed in temporary accommodation.
The project receives funding support from the Isle of Anglesey Council through the Welsh Government’s Housing Support Grant.
The Cabinet Secretary said:
> Everyone deserves to have somewhere to call home, which is why we’ve set out a radical and ambitious plan here in Wales to prevent and end all forms of homelessness.
>
> Spotting the risks early and taking action is a vital part to achieving this, and projects like Housing First in Anglesey are making a real difference and supporting our plans.
>
> The Isle of Anglesey consistently reports low numbers of people who are sleeping rough and the drop\-in centre operating in the county is not only providing essential services but also hope for the future.
The Wallich’s Ceredigion, North\-West \& Central Wales Area Manager, Ceri Thomas, said:
> We’re grateful to the Cabinet Secretary for taking the time to check in with our teams on Ynys Mon.
>
> They work tirelessly on the island to help people into homes and keep them in their homes. We were pleased she was also able to speak to a service user we support and talk about their experience of insecure housing and homelessness.
>
> As many of our services are statutory funded, we must continue to communicate and work with local authorities and the Welsh Government to make sure we are delivering the best possible services for people across Wales.
>
> The Wallich pioneered Wales’s original Housing First service on Ynys Mon with support from Anglesey County Council and the Welsh Government and we hope to see continued funding for innovative and effective services which will end homelessness in Wales for good.
|
Mae Tai yn Gyntaf yn gweithredu drwy'r Wallich, yr elusen digartrefedd a chysgu ar y stryd mwyaf yng Nghymru.
Mae'r Wallich yn gweithio gyda mwy na 7,000 o bobl ledled Cymru bob blwyddyn a'i wasanaeth ar Ynys Môn yw'r prosiect Tai yn Gyntaf sy'n rhedeg hiraf yng Nghymru.
Mae'r prosiect yn helpu i gefnogi cael pobl oddi ar y stryd ac i'w llety eu hunain, gan gynnal eu tenantiaethau yn y tymor hir a chreu cyfleoedd i bobl.
Mae'r cymorth yn ymestyn i bobl sy'n cysgu allan, cysgu ar soffa, gadael cyfleusterau iechyd meddwl diogel, triniaeth camddefnyddio sylweddau neu garchar a phobl sydd wedi eu rhoi mewn llety dros dro.
Mae'r prosiect yn derbyn cymorth ariannol gan Gyngor Ynys Môn drwy Grant Cymorth Tai Llywodraeth Cymru.
Meddai Ysgrifennydd y Cabinet:
> Mae pawb yn haeddu cael rhywle i'w alw'n gartref, a dyna pam rydyn ni wedi nodi y cynllun radical ac uchelgeisiol yma yng Nghymru i atal a rhoi diwedd ar bob math o ddigartrefedd.
>
> Mae sylwi ar y risgiau yn gynnar a gweithredu yn rhan hanfodol o gyflawni hyn, ac mae prosiectau fel Tai yn Gyntaf Ynys Môn yn gwneud gwahaniaeth go iawn a chefnogi ein cynlluniau.
>
> Mae Ynys Môn yn nodi yn gyson niferoedd isel o bobl yn cysgu allan ac mae'r ganolfan galw heibio yn y sir nid yn unig yn darparu gwasanaethau hanfodol ond hefyd obaith ar gyfer y dyfodol.
Meddai Rheolwr Ardal Ceredigion, Gogledd\-orllewin a Chanolbarth Cymru, Ceri Thomas:
> Rydym yn ddiolchgar i Ysgrifennydd y Cabinet am gymryd yr amser i gysylltu â'n timau ar Ynys Môn.
>
> Mae nhw'n gweithio'n ddiflino ar yr ynys i helpu pobl i mewn i gartrefi a'u cadw yn eu cartrefi. Roeddem yn falch ei bod hefyd yn gallu siarad â defnyddiwr gwasanaeth yr ydym yn gefnogi a siarad am eurofiad o dai heb ddiogelwch a digartrefedd.
>
> Gan fod llawer o'n gwasanaethau yn cael eu hariannu yn statudol, rhaid i ni barhau i gyfathrebu a gweithio gydag awdurdodau lleol a Llywodraeth Cymru i sicrhau ein bod yn darparu'r gwasanaethau gorau posibl i bobl ledled Cymru.
>
> Fe wnaeth y Wallich arloesi gwasanaeth Tai yn Gyntaf gwreiddiol Cymru ar Ynys Môn gyda chefnogaeth Cyngor Sir Ynys Môn a Llywodraeth Cymru a rydym yn gobeithio gweld cyllid parhaus ar gyfer gwasanaethau arloesol ac effeithiol a fydd yn rhoi diwedd ar ddigartrefedd yng Nghymru am byth.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae EM y Frenhines wedi penodi Timothy Darvill OBE a Sarah Perons i wasanaethu fel aelodau o Gomisiwn Brenhinol Henebion Cymru, am dymor o bum mlynedd i ddechrau, o 1 Mehefin 2021\.
Mae'r Athro Darvill a Ms Perons yn ymuno â saith Comisiynydd ar y bwrdd presennol sy'n goruchwylio gwaith CBHC, y corff sydd wedi'i leoli yn y Llyfrgell Genedlaethol yn Aberystwyth ac sy’n ymroddedig i gofnodi a dehongli treftadaeth archeolegol a phensaernïol Cymru.
Penodir aelodau’r bwrdd am eu harbenigedd mewn maes sy’n berthnasol i waith y Comisiwn.
Bydd Ms Perons, sy’n gweithio i Esgobaeth Llandaf fel Swyddog Datblygu Eglwysi, yn arwain prosiect y Comisiwn i gofnodi manylion mannau o addoliad yng Nghymru, sydd wrthi’n cau mor gyflym.
Bydd yr Athro Darvill, awdur y llyfr diweddar *Historic Landscapes and Mental Well\-being* yn arwain gwaith y Comisiwn i gefnogi polisïau Llywodraeth Cymru ar ddiwylliant, iechyd a dysgu. Ac yntau’n adnabyddus am olrhain tarddiad cerrig gleision y Preseli a’u taith i Gôr y Cewri, mae ganddo wybodaeth eang am archeoleg Cymru.
Mawr yw croeso’r Athro Nancy Edwards, cadeirydd y Comisiwn, i’r ddau benodiad. Dywedodd:
> "Bydd profiadau Sarah a Tim yn gyfraniad gwerthfawr i’n gwaith hanfodol o helpu pobl i archwilio a mwynhau amgylchedd hanesyddol cyfoethog ac amrywiol Cymru. Rwy’n disgwyl ymlaen at eu gweld yn chwarae rhan lawn yn ein helpu i bennu cyfeiriad strategol y Comisiwn ac yn cyfrannu at ein gwaith wrth inni wynebu heriau’r dyfodol.
Dywedodd Christopher Catling, Prif Weithredwr y Comisiwn Brenhinol:
> "Mae’r Athro Darvill a Sarah Perons yn ymuno â ni ar adeg cyffrous yn hanes y Comisiwn Brenhinol wrth i ni aros am ganlyniad ein cais am statws Treftadaeth y Byd i Ddiwydiant Llechi’r Gogledd, cynnal ymchwil arloesol i effeithiau newid hinsawdd ar archeoleg arfordir Cymru, gweithio gyda phobl ifanc i ymchwilio i syniadau cyfoes am dreftadaeth a pharhau â’n prosiect o gofnodi ysgolion, swyddfeydd a mannau addoli’r 20fed ganrif yng Nghymru.
Dywedodd Dirprwy Weinidog y Celfyddydau a Chwaraeon, Dawn Bowden:
> “Hoffwn longyfarch yr Athro Darvill a Sarah Perons ar eu penodiad wrth iddyn nhw ymuno â grŵp o gomisiynwyr arbenigol ac ymrwymedig a staff ymroddedig a hynod alluog. Rwy’n dymuno pob llwyddiant iddyn nhw a’r Comisiwn Brenhinol gyda’u gwaith gwerthfawr o ddiogelu amgylchedd hanesyddol cyfoethog ac amrywiol Cymru.
|
HM The Queen has appointed Timothy Darvill OBE and Sarah Perons to serve as members of the Royal Commission on the Ancient and Historical Monuments of Wales (RCAHMW) for an initial five year term, with effect from 1 June 2021\.
Professor Darvill and Ms Perons join seven existing Commissioners on the board that supervises the work of the RCAHMW, the body based at the National Library in Aberystwyth dedicated to the authoritative recording and interpretation of Wales’s archaeological and architectural heritage.
Each member of the board is appointed for their specialist expertise in an area of relevance to the Commission’s work.
Ms Perons, who works for the Diocese of Llandaff as Churches Development Officer, will guide the Commission’s project to record places of worship in Wales, which are closing at an accelerating rate.
Professor Darvill, author of the recently published book on Historic Landscapes and Mental Well\-being, will guide the Commission’s work to support Welsh Government policies on culture, health and learning. Well\-known for his work in the Preseli Hills on the origins of the Stonehenge bluestones, he also brings extensive knowledge of Welsh archaeology.
Professor Nancy Edwards, who chairs the Commission, welcomed the appointments, saying that:
> "Sarah and Tim will bring invaluable experience to our vital work of helping people explore and enjoy the rich and varied historic environment of Wales. I look forward to their playing a full role in setting the strategic direction of the Commission and to the contributions they will make to our work as we face the challenges of the future.
Christopher Catling, Chief Executive of the Royal Commission, said:
> "Professor Darvill and Sarah Perons join us at an exciting time for the Royal Commission as we await the outcome of the north Wales Slate Industry bid for World Heritage status, undertake innovative research into the impacts of climate change on Wales's coastal archaeology, work with young people to explore contemporary ideas of heritage and continue with our project to record 20thcentury schools, offices and places of worship in Wales.
Deputy Minister for Arts and Sport, Dawn Bowden, said:
> “I’d like to congratulate Professor Darvill and Sarah Perons on their appointments as they join a specialist and committed group of commissioners, and a dedicated, highly skilled team of staff. I wish them and the Royal Commission every success in the valuable work they undertake to safeguard the rich and varied historic environment of Wales.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The following Written Statement has been laid before the Assembly under Standing Order 30C \- Notification in Relation to Statutory Instruments made by UK Ministers in devolved areas under the European Union (Withdrawal) Act 2018 not laid before the Assembly:
**The Trade in Animals and Animal Products (Legislative Functions) and Veterinary Surgeons (Amendment) (EU Exit) Regulations 2019**
|
Gosodwyd y Datganiad Ysgrifenedig canlynol gerbron y Cynulliad o dan Reol Sefydlog 30C \- Hysbysu mewn perthynas ag Offerynnau Statudol a wneir gan Weinidogion y DU mewn meysydd datganoledig o dan Ddeddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018 na chânt eu gosod gerbron y Cynulliad:
**Rheoliadau'r Fasnach mewn Anifeiliaid a Chynhyrchion Anifeiliaid (Swyddogaethau Deddfwriaethol) a Milfeddygon (Diwygio) (Ymadael â’r UE) 2019**
|
Translate the text from English to Welsh. |
I wish to update Members of the Senedd on the number of full and balance BPS payments, which will be made tomorrow, 9 December.
90% of claimants will receive their full or balance BPS 2022 payments tomorrow. Over 14,400 Welsh farm businesses will receive payments worth £62\.5m, in addition to £161m paid as BPS advance payments on 14 October.
RPW has once again made an impressive number of BPS payments at the start of the payment window and these payments will provide some financial certainty to farm businesses during these challenging times.
I would like to take this opportunity to thank industry stakeholders who have once again worked closely with my officials to deliver the excellent number of BPS payments
My officials will continue to work hard to process the remaining outstanding BPS 2022 claims as soon as possible. I expect all but the most complex cases to be completed by 30 June 2023\.
|
Rwyf am hysbysu Aelodau’r Senedd faint o daliadau BPS llawn a balans fydd yn cael eu gwneud fory, 9 Rhagfyr.
Bydd 90% o’r rheini sydd wedi hawlio yn cael eu taliad BPS 2022 llawn neu falans yfory. Bydd taliadau gwerth £62\.5m yn cael eu gwneud i 14,400 funesau fferm Cymru, ar ben y £161m o ragdaliadau BPS gafodd eu talu ar 14 Hydref.
Llwyddodd RPW unwaith eto i sicrhau bod nifer trawiadol yn cael eu taliadau BPS ar ddechrau’r cyfnod talu gan roi peth sicrwydd ariannol i fusnesau fferm yn ystod cyfnod anodd.
Hoffwn fanteisio ar y cyfle hwn i ddiolch i randdeiliaid y diwydiant sydd unwaith eto wedi cydweithio’n glos â’m swyddogion i ddarpau’r nifer ardderchog o daliadau BPS.
Bydd fy swyddogion yn dal ati i weithio’n galed i brosesu’r BPS 2022 sy’n weddill cyn gynted ag y medrwn. Rwy’n disgwyl y bydd pawb heblaw am yr achosion mwyaf cymhleth wedi’u talu’n llawn erbyn 30 Mehefin 2023\.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Launching National Safeguarding Week, the Minister said people who have suffered abuse and neglect are encouraged to come forward and share their experiences with the appropriate authorities, so that society learn and recognise the signs to prevent abuse happening in the future.
Last year, a new law was introduced in Wales – the Social Services and Well\-being (Wales) Act – which strengthens existing safeguarding arrangements for children by placing on relevant partners, such as the NHS, Police, Probation and youth offending teams, a duty to report where they have reasonable cause to suspect that a child is at risk.
The Act introduces parallel provisions for relevant partners to report to the local authority someone suspected to be an adult at risk of abuse or neglect. This is supplemented by a new duty for the local authority to make enquires to determine whether any action is required to safeguard adults at risk.
Minister for Children and Social Care, Huw Irranca\-Davies said:
> “The abuse and neglect of children and vulnerable adults is not acceptable, and its prevention is a major priority for the Welsh Government. That’s why we’ve introduced a new law that strengthens the arraignments for safeguarding children and adults in Wales.
>
>
> “It’s vitally important that we encourage people who have suffered abuse and neglect to come forward and share their experiences with the appropriate authorities, so that everyone can learn and recognise the signs if someone is being abused, and to prevent it happening in the future.
>
>
> “Each and every one of us in Wales has a responsibility for keeping people safe from harm and neglect.”
Safeguarding Boards in Wales have designated the week commencing 13 November as Safeguarding Week.
The Minister added:
“I welcome Safeguarding Week as an opportunity to recognise the work of frontline staff and to raise awareness of the role everybody has to play in safeguarding both children and adults.”
|
Wrth lansio’r Wythnos Ddiogelu Genedlaethol, dywedodd y Gweinidog fod pobl sydd wedi cael eu cam\-drin a'u hesgeuluso yn cael eu hannog i ddod ymlaen i rannu eu profiadau â'r awdurdodau priodol er mwyn i gymdeithas ddysgu ac adnabod yr arwyddion, ac atal achosion o gam\-drin yn y dyfodol.
Y llynedd, cafodd deddfwriaeth newydd ei chyflwyno yng Nghymru \- Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) \- sy'n cryfhau'r trefniadau diogelu presennol ar gyfer plant drwy osod dyletswydd ar bartneriaid perthnasol, gan gynnwys y gwasanaeth iechyd, yr Heddlu, y Gwasanaeth Prawf a thimau troseddau ieuenctid i adrodd pan fo ganddynt reswm da dros amau bod plentyn yn wynebu risg.
Mae'r Ddeddf yn cyflwyno darpariaethau cyfatebol i bartneriaid perthnasol roi gwybod i'r awdurdod lleol os ydynt yn amau bod oedolyn yn wynebu risg o gael ei gam\-drin neu ei esgeuluso. Caiff hyn ei gefnogi gan ddyletswydd newydd i'r awdurdod lleol wneud ymholiadau i bennu a oes angen cymryd unrhyw gamau i ddiogelu oedolion sy'n wynebu risg.
Dywedodd y Gweinidog Gofal Cymdeithasol a Phlant, Huw Irranca\-Davies:
> "Nid yw cam\-drin ac esgeuluso plant ac oedolion agored i niwed yn dderbyniol, ac mae atal hyn yn un o brif flaenoriaethau Llywodraeth Cymru. Dyma pam inni gyflwyno cyfraith newydd sy'n cryfhau'r camau cyfreithiol ar gyfer diogelu plant ac oedolion yng Nghymru.
>
> "Mae'n hanfodol bwysig ein bod yn annog pobl sydd wedi cael eu cam\-drin a'u hesgeuluso i ddod ymlaen i rannu eu profiadau â'r awdurdodau priodol er mwyn i bawb ddysgu adnabod yr arwyddion os oes rhywun yn cael ei gam\-drin, ac i atal hyn rhag digwydd yn y dyfodol.
>
> "Mae cyfrifoldeb ar bob un ohonom yng Nghymru i ddiogelu pobl rhag niwed a rhag cael eu hesgeuluso."
Mae Byrddau Diogelu yng Nghymru wedi dynodi'r wythnos sy'n dechrau ar 13 Tachwedd fel Wythnos Ddiogelu.
Ychwanegodd y Gweinidog:
> "Rwy'n croesawu'r Wythnos Ddiogelu fel cyfle i gydnabod gwaith staff y rheng flaen a chodi ymwybyddiaeth o'r rôl sydd yn rhaid i bawb ei chwarae ar gyfer diogelu plant ac oedolion."
|
Translate the text from English to Welsh. |
The Welsh Government takes its responsibilities to deliver sustainable development, tackle climate change and deliver energy security very seriously. Our energy needs in a modern society will remain considerable and must be met securely from low carbon sources.
We have a number of obligations we must fulfil, both in terms of our sustainable development duty, and in playing our part in helping to meet the UK Government’s targets for carbon reduction set out in European and UK law.
The Welsh Government’s Energy Policy Statement published in March 2010 sets out the actions that will be taken to promote a diverse mix of renewable energy technologies, including onshore and offshore wind, biomass and marine, and we remain committed to promoting the widest range of renewable energy technologies we possibly can.
In addition, the Welsh Government has made significant progress to promote micro\-generation of renewable energy, for example by removing planning restrictions for most forms of domestic micro\-generation equipment, as well as supporting community based renewable energy projects.
However, while we continue to promote all forms of renewable energy, onshore wind is currently the most commercially mature form of renewable energy. The Welsh Government remains committed to the principles of planning for onshore wind in a strategic way, which seeks to optimise the production of renewable energy whilst protecting Wales’ environment.
Our policy in TAN 8 seeks to restrict the proliferation of large scale wind farms across the whole of Wales and focuses on the Strategic Search Areas which were derived following an independent assessment.
The indicative capacities set out in TAN8 in 2005 reflected a considered view of the potential impact of grid and transport connections. However, in a number of the SSAs, developer interest has now greatly exceeded those indicative figures. The Welsh Government believes this level of development is unacceptable in view of its wider impacts on the local area.
In our view the TAN 8 capacities should be regarded as upper limits and we call upon UK Government to respect this position when they finalise the Renewable Energy National Policy Statement and to not allow proliferation when they take decisions on individual projects in Wales.
It is this overcapacity which has led to proposals for major new overhead grid infrastructure. We contend that the level of capacity within the Strategic Search Areas which we set in 2005 would negate the need for the large obtrusive pylons which are causing such concern. My Government would not support the construction of large pylons in Mid Wales and my Ministers are pressing this case with National Grid Transmission and with Ofgem.
It has always been our position, as set out in our Energy Policy Statement that such connections should be delivered by less intrusive techniques, and as sensitively as possible, including the use of undergrounding. In cases where communities get the disbenefits of major infrastructure without the economic advantages high voltage power brings to city areas, we believe a new approach must be taken to the undergrounding of high voltage power lines.
In addition, I will be meeting with the British Irish Council on Monday where I intend to raise the impact of the UK Government energy policy on Wales and Montgomeryshire in particular. This situation amply illustrates why consents for major energy infrastructure projects must be devolved to Wales. We cannot accept a position where decisions made outside Wales will lead to inappropriate development for the people of Wales.
|
Mae Llywodraeth Cymru yn cymryd ei chyfrifoldebau o ran datblygu cynaliadwy, mynd i'r afael â'r newid yn yr hinsawdd a diogelu ffynonellau ynni o ddifrif. Bydd ein hanghenion ynni mewn cymdeithas fodern yn parhau i fod yn sylweddol a bydd yn rhaid eu diwallu'n ddiogel gan ddefnyddio ffynonellau carbon isel.
Mae gennym nifer o rwymedigaethau i'w cyflawni o ran datblygu cynaliadwy ac er mwyn chwarae ein rhan yn y gwaith o helpu i gyrraedd targedau Llywodraeth y DU o ran lleihau carbon a amlinellir yng nghyfraith Ewrop a'r DU.
Mae Datganiad Polisi Ynni Llywodraeth Cymru a gyhoeddwyd ym mis Mawrth 2010 yn nodi'r camau a gymerir i hyrwyddo amrywiaeth o dechnolegau ynni adnewyddadwy, gan gynnwys ynni gwynt ar y tir ac ar y môr, biomas ac ynni'r môr. Rydym yn parhau i fod wedi ymrwymo i hyrwyddo'r ystod ehangaf bosibl o dechnolegau ynni adnewyddadwy.
Yn ogystal, mae Llywodraeth Cymru wedi gwneud llawer o waith i hyrwyddo'r broses o ficrogynhyrchu ynni adnewyddadwy, er enghraifft drwy gael gwared â'r cyfyngiadau cynllunio ar y rhan fwyaf o fathau o offer microgynhyrchu ynni domestig, yn ogystal â chefnogi prosiectau ynni adnewyddadwy yn y gymuned.
Fodd bynnag, er ein bod yn parhau i hyrwyddo pob math o ynni adnewyddadwy, gwynt ar y tir yw'r math mwyaf masnachol\-aeddfed o ynni adnewyddadwy ar hyn o bryd. Mae Llywodraeth Cymru yn parhau i fod wedi ymrwymo i'r egwyddorion o gynllunio ar gyfer gwynt ar y tir mewn ffordd strategol mewn ymdrech i wneud y defnydd gorau o'r broses o gynhyrchu ynni adnewyddadwy gan ddiogelu amgylchedd Cymru ar yr un pryd.
Nod ein polisi yn Nodyn Cyngor Technegol 8 yw cyfyngu ar nifer y ffermydd gwynt graddfa fawr ledled Cymru gyfan, ac mae'n canolbwyntio ar yr Ardaloedd Chwilio Strategol a sefydlwyd yn sgil asesiad annibynnol.
Roedd y capasiti a nodwyd yn Nodyn Cyngor Technegol 8 yn 2005 yn adlewyrchu barn a ystyriwyd yn ofalus o effaith bosibl cysylltiadau grid a thrafnidiaeth. Fodd bynnag, mewn nifer o'r Ardaloedd Chwilio Strategol, mae diddordeb datblygwyr wedi rhagori’n aruthrol ar y ffigurau dangosol hynny. Mae Llywodraeth Cymru o'r farn bod y lefel hon o ddatblygiad yn annerbyniol o ystyried ei effeithiau ehangach ar yr ardal leol.
Yn ein barn ni, dylid ystyried y capasiti yn Nodyn Cyngor Technegol 8 yn derfynau uchaf, ac rydym yn galw ar Lywodraeth y DU i barchu'r sefyllfa hon pan fydd yn cwblhau'r Datganiad Polisi Cenedlaethol ar Ynni Adnewyddadwy yn derfynol ac i beidio â chaniatáu rhagor o ffermydd gwynt pan fydd yn gwneud penderfyniadau ar brosiectau unigol yng Nghymru.
Y capasiti gormodol hwn sydd wedi arwain at gynigion ar gyfer seilwaith grid newydd a osodir yn uchel oddi ar y ddaear. Rydym yn haeru y byddai lefel y capasiti yn yr Ardaloedd Chwilio Strategol a bennwyd gennym yn 2005 yn golygu na fyddai angen y peilonau ymwthiol mawr sy'n peri cymaint o bryder. Ni fyddai fy Llywodraeth yn cefnogi'r gwaith o adeiladu peilonau mawr yn y Canolbarth ac mae fy Ngweinidogion yn rhoi pwysau ar Adran Drawsyrru'r Grid Cenedlaethol ac Ofgem yn hyn o beth.
Ein bwriad erioed, fel y'i nodir yn ein Datganiad Polisi Ynni, yw y dylid sicrhau cysylltiadau o'r fath drwy ddulliau llai ymwthiol, ac mewn ffordd mor sensitif â phosibl, gan gynnwys mynd o dan ddaear. Mewn achosion lle mae cymunedau'n dioddef oherwydd seilwaith mawr heb gael y manteision economaidd y mae pŵer foltedd uchel yn dod â nhw i ddinasoedd, rydym o'r farn bod yn rhaid dechrau gosod llinellau pŵer foltedd uchel dan y ddaear.
Yn ogystal, byddaf yn cyfarfod â'r Cyngor Prydeinig\-Gwyddelig ddydd Llun lle y byddaf yn codi effaith polisi ynni Llywodraeth y DU ar Gymru a Sir Drefaldwyn yn benodol. Mae'r sefyllfa hon yn dangos yn glir pam mae'n rhaid datganoli caniatâd ar gyfer prosiectau seilwaith ynni mawr i Gymru. Ni allwn dderbyn sefyllfa lle y bydd penderfyniadau a wneir y tu allan i Gymru yn arwain at ddatblygiadau amhriodol i bobl Cymru.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Bydd y pecynnau profi cyflym hyn ar gyfer y coronafeirws ar gael i’w casglu o safleoedd profi lleol ledled Cymru o ddydd Gwener yma (16 Ebrill) ymlaen.
Mae Llywodraeth Cymru hefyd yn ystyried yr opsiwn i allu casglu’r pecynnau profi hyn o leoliadau eraill, yn ogystal â’r opsiwn o’u hanfon yn uniongyrchol i gartrefi pobl.
Y gobaith yw y bydd sicrhau bod mwy o brofion llif unffordd ar gael yn golygu bod profion asymptomatig rheolaidd ar gyfer y coronafeirws yn fwy cyfleus a hygyrch i bobl nad ydynt yn rhan o gynlluniau profi presennol mewn gweithleoedd, lleoliadau gofal plant, ysgolion, colegau a phrifysgolion.
Nid oes gan tua 1 o bob 3 o bobl sydd â coronafeirws symptomau ond gallant ddal i heintio eraill, sy'n golygu bod profion asymptomatig yn ffordd bwysig o gadw pobl yn ddiogel wrth i gyfyngiadau gael eu lleddfu'n raddol.
Ym mhob safle profi, bydd pobl yn gallu casglu profion llif unffordd cyflym rhwng 08:00 a 13:00\. Ni fydd angen iddynt wneud apwyntiad cyn casglu’r profion. Yna, bydd safleoedd yn cau er mwyn eu glanhau’n drylwyr ac yn ail agor ar gyfer profion PCR symptomatig rhwng 14:00 a 20:00 bob diwrnod.
Fel mater o drefn, gall pob person gasglu dau becyn o saith hunan\-brawf llif unffordd i’w defnyddio gartref. Argymhellir eich bod yn gwneud y profion ddwywaith yr wythnos, gan gofnodi’r canlyniadau ar borthol Llywodraeth y DU.
Dywedodd y Gweinidog Iechyd Vaughan Gething:
> Mae’n bwysig bod y broses brofi mor gyfleus a hygyrch â phosibl. Rydyn ni’n arbennig o awyddus i becynnau hunan\-brofi gael eu defnyddio gan bobl sy’n methu gweithio gartref, fel bod modd iddynt wneud y profion yn rheolaidd. Bydd hyn yn helpu i’w cadw nhw, a’u teuluoedd, yn ddiogel.
>
>
> Gwyddom nad yw hyd at un o bob tri o bobl sydd â’r coronafeirws yn dangos unrhyw symptomau o gwbl, ac felly gallant ei ledaenu’n ddiarwybod iddyn nhw eu hunain. Wrth inni barhau i lacio cyfyngiadau, bydd y broses o brofi pobl asymptomatig yn rheolaidd yn hollbwysig i’n brwydr yn erbyn y feirws.
|
The rapid coronavirus testing kits will be available to collect from local test sites across Wales from Friday (16 April) this week.
The Welsh Government is also looking at other collection venues for test kits to be made available, as well as being directly delivered to people’s homes.
It is hoped that improving the availability of lateral flow tests will make regular asymptomatic testing for coronavirus more convenient and accessible for people not covered under existing schemes at workplaces, childcare settings, schools, colleges and universities.
About 1 in 3 people with coronavirus do not have symptoms but can still infect others, which means asymptomatic testing is an important means to keep people safe as restrictions are gradually eased.
At each testing site people will be able to collect the rapid lateral flow tests between 08:00 and 13:00\. They will not need to make an appointment before collection. Sites will close for a deep clean and re\-open for symptomatic PCR testing between 14:00 and 20:00 each day.
Each person will routinely be able to collect two packs of seven LFD self\-test kits for home use. It is recommended that tests are undertaken twice a week with the results recorded on the UK Government portal.
Health Minister Vaughan Gething said:
> It is important that testing is made as convenient and accessible as possible. We are especially keen for self\-test kits to be used by people who cannot work from home so they can undertake regular testing. This will help to keep them and their families safe.
>
>
> We know that up to one in three people who have coronavirus have no symptoms at all and can therefore spread it unknowingly. As we continue to ease restrictions, the routine testing of asymptomatic people will be imperative in our battle against the virus.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Last February, I updated the Assembly on the progress that the Isle of Anglesey County Council was making under the stewardship of my Commissioners. I was cautiously optimistic about the prospects for reducing and ending my intervention in the medium term.
Events since then have shown that that optimism was justified. My Commissioners have concluded that while there remain some concerns about the Council’s governance, there are no longer any serious risks. The Auditor General has reached a similar view, and recommended that I should begin planning how to end my intervention.
I agree with and accept the views of both. There is increasing evidence that a Council that was once a byword for misbehaviour, under\-performance and petty squabbling is now concentrating effectively and consistently on the issues that matter to the island. Differences remain, as they always will in any democratic organisation. But the days of petty personal rivalries dominating the Council’s business seem to be largely over.
Recent developments have underlined that. In March, the Council had to set a budget and council tax rate in very difficult financial circumstances: it has operated on a shoestring for many years and has much less scope to make savings than many other local authorities. Yet Councillors approached that challenge with real maturity. They engaged fully with the Commissioners in formulating a draft budget and passed it almost unanimously after a sensible and focused debate. That would have been impossible just over a year ago.
There have also been problems with the proposed development of Wylfa B, when the leading companies withdrew. The potential that Wylfa B has for the economic regeneration of the island means that is undoubtedly a major setback for the island. But the response from the Council has been sensible and serious, with a strong mutual interest in securing fresh involvement from another company. There have been none of the recriminations and accusations that we would have seen in the past.
Finally, Councillors have been working with the Commissioners, the WLGA and my officials to overhaul the Council’s constitution and to make sure that it embeds and sustains some of the improvements we have seen. Again, those discussions have been highly positive and productive. They have yielded some radical changes which will strengthen good governance and which other local authorities may well want to emulate. They have also been free of the jockeying for personal advantage which so bedevilled Council politics in the past. Indeed, one of the main aims of the changes is to prevent that from ever happening again. It is clear that almost everyone wants to move on.
That intention is sincere and commendable, but I am not yet convinced that the Council is able to fulfil it alone. I have said before that the recovery will not be complete until we have renewed democracy on the island, and until elections take place on terms which are more likely to yield a representative and accountable council. That cannot happen until next year.
The Council also needs to finish recruiting a new and strengthened senior management team to bring stability, capacity and expertise; and to tackle some intractable problems of service delivery. Progress so far on this has been very good, with a high level of interest from some highly\-qualified and well\-regarded public servants. But until that team is in place and clearly functioning well, I cannot be sure that the recovery will be sustained.
I will therefore be extending my direction to the Council from the end of May to the end of September, to allow that recruitment to finish. Commissioners will remain in full control until then. If at that point they and I are content that the senior team is ready to take charge, and if progress elsewhere continues to be maintained, then I will start bringing my intervention to an end.
That would initially mean reducing the Commissioners’ presence and responsibilities. Councillors would resume control, subject to being overridden by Commissioners if they proposed to act unwisely or unreasonably. Commissioners would also support councillors and officers; and they would continue to monitor progress and advise me on that. I will discuss with my Commissioners the level of their personal involvement under this approach; but it is unlikely to entail having five Commissioners with a continuous presence in the Council.
As a consequence, I will also be asking the Independent Remuneration Panel to consider restoring senior salaries for members of the Council’s executive. I withdrew these last year when I transferred the executive’s powers to Commissioners; it can only be right that they are returned in some form if and when those powers are handed back.
This approach will allow us to test the sustainability of change in a controlled environment. It will mean an early return to local decision\-making, with appropriate safeguards. If that proves successful, I should be able to end my intervention completely soon after next year’s elections.
Those elections will take place using new boundaries, and I expect to receive the Local Government Boundary Commission’s final proposals on those boundaries shortly. Many within the Council did not support their initial proposals. They are of course also free to oppose the final proposals: they will have at least six weeks to make representations to me. I will consider all constructive representations seriously; and I trust that in approaching this issue, Councillors will display the same maturity as they have on other major issues recently.
All I am doing now is making appropriate plans to phase out my intervention. I could restore the Commissioners’ full powers at any time, and will do so if the recovery stalls or if Councillors prove unable or unwilling to resume proper control.
On the other hand, if progress continues under the Commissioners’ stewardship, and if Councillors and officers carry on showing the same commitment as they have so far, we will be able to complete a fundamental and swift turnaround on Anglesey in little over two years. I look forward to being able to do so.
I will make a further statement to the Assembly in due course.
|
Fis Chwefror diwethaf, rhoddais ddiweddariad i’r Cynulliad ar gynnydd Cyngor Sir Ynys Môn o dan arolygiaeth fy Nghomisiynwyr. Roeddwn yn lled hyderus y gallwn leihau a therfynu fy ymyrraeth yn y tymor canolig.
Mae’r digwyddiadau ers hynny wedi dangos bod sail i fy hyder. Mae fy Nghomisiynwyr wedi dod i’r casgliad, er bod yna rai pryderon o hyd ynghylch llywodraethu’r Cyngor, nad oes yna unrhyw beryglon difrifol erbyn hyn. Mae’r Archwilydd Cyffredinol wedi dod i’r un casgliad, ac wedi argymell y dylwn ddechrau cynllunio sut i ddod â fy ymyrraeth i ben.
Rwy’n derbyn hynny ac yn cytuno â barn y naill a’r llall. Mae yna dystiolaeth gynyddol bod Cyngor a oedd unwaith yn ddiarhebol am gamymddwyn, tangyflawni a mân gweryla bellach yn canolbwyntio’n effeithiol ac yn gyson ar y materion hynny sy’n bwysig i’r ynys. Mae yna wahaniaethau o hyd, a bydd hynny’n wir bob amser mewn unrhyw sefydliad democrataidd. Ond mae’n ymddangos bod y dyddiau pan oedd mân ymryson personol yn tra\-arglwyddiaethu dros fusnes y Cyngor wedi dod i ben i raddau helaeth.
Mae datblygiadau diweddar wedi amlygu hynny. Ym mis Mawrth, bu’n rhaid i’r Cyngor bennu cyllideb a chyfradd treth gyngor mewn amgylchiadau ariannol hynod anodd: mae wedi bod yn gyfyng ar y Cyngor ers blynyddoedd lawer ac mae yna lawer llai o gyfleoedd iddo wneud arbedion nag aml i awdurdod lleol arall. Ond fe aeth y Cynghorwyr ati i wynebu’r her honno mewn ffordd wirioneddol aeddfed. Fe wnaethant drafod yn llawn â’r Comisiynwyr wrth lunio cyllideb ddrafft, a’i chymeradwyo bron yn unfrydol yn dilyn trafodaeth resymol a phwrpasol. Byddai hynny wedi bod yn amhosibl ychydig dros flwyddyn yn ôl.
Cafwyd problemau hefyd gyda’r datblygiad arfaethedig yn Wylfa B, pan wnaeth y cwmnïau arweiniol dynnu’n ôl. Yn ddiamau, roedd hynny’n ergyd fawr i’r ynys, o ystyried potensial Wylfa B ar gyfer datblygiad economaidd. Ond roedd ymateb y Cyngor yn un rhesymol a difrifol, a rhannwyd yr un nod o geisio sicrhau bod cwmni arall yn cydio yn y prosiect. Ni chafwyd dim o’r beio a’r cyhuddo y byddem wedi’u gweld yn y gorffennol.
Yn olaf, mae’r Cynghorwyr wedi bod yn cydweithio â’r Comisiynwyr, Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru a fy swyddogion i ddiwygio cyfansoddiad y Cyngor a sicrhau bod rhai o’r gwelliannau yr ydym wedi’u gweld yn ymwreiddio ac yn cael eu cynnal. Unwaith eto, mae’r trafodaethau hynny wedi bod yn gadarnhaol ac yn gynhyrchiol iawn. Maent wedi arwain at rai newidiadau sylfaenol a fydd yn cryfhau dulliau llywodraethu da ac y gallai awdurdodau lleol eraill ddymuno eu hefelychu. Ni welwyd ychwaith y brwydro am fantais bersonol sydd wedi bod mor andwyol i wleidyddiaeth y Cyngor yn y gorffennol. Yn wir, un o brif amcanion y newidiadau yw atal hynny rhag digwydd byth eto. Mae’n amlwg bod bron i bawb yn awyddus i symud ymlaen.
Mae’r bwriad hwnnw yn un didwyll, ac mae i’w ganmol, ond nid wyf fi wedi fy argyhoeddi eto y gall y Cyngor ei gyflawni ar ei ben ei hun. Rwyf wedi dweud o’r blaen na fydd yr adferiad yn gyflawn hyd nes y byddwn wedi adfywio democratiaeth ar yr ynys, a hyd nes y bydd etholiadau wedi’u cynnal ar sail sy’n fwy tebygol o greu cyngor cynrychioliadol ac atebol. Ni all hynny ddigwydd tan y flwyddyn nesaf.
Mae angen i’r Cyngor hefyd gwblhau’r broses o benodi tîm newydd a chryfach o uwch\-reolwyr er mwyn dod â sefydlogrwydd, gallu ac arbenigedd i’r Cyngor; ac ymdrin â rhai problemau anodd o ran darparu gwasanaethau. Mae’r broses honno wedi mynd rhagddi’n dda iawn hyd yn hyn, ac mae llawer o weision cyhoeddus cymwys iawn ac uchel eu parch wedi dangos diddordeb. Ond hyd nes y bydd y tîm hwnnw yn ei le, a’i bod yn amlwg ei fod yn gweithio’n dda, ni allaf fod yn siŵr y bydd yr adferiad yn cael ei gynnal i’r dyfodol.
O ganlyniad, byddaf yn ymestyn fy nghyfarwyddyd i’r Cyngor o ddiwedd Mai tan ddiwedd Medi, er mwyn i’r broses recriwtio gael ei chwblhau. Bydd y Comisiynwyr yn parhau i reoli’r Cyngor yn llwyr tan hynny. Os byddaf i a hwythau yn fodlon bryd hynny bod y tîm o uwch gynghorwyr a swyddogion yn barod i gymryd yr awenau, ac os bydd y cynnydd mewn meysydd eraill yn parhau, byddaf yn dechrau dirwyn fy ymyrraeth i ben.
Byddai hynny’n golygu, i ddechrau, lleihau presenoldeb a chyfrifoldebau’r Comisiynwyr. Byddai’r Cynghorwyr yn ailafael yn yr awenau, ond gallai’r Comisiynwyr wrthdroi unrhyw benderfyniadau y maent yn eu hystyried yn annoeth neu’n afresymol. Byddai’r Comisiynwyr hefyd yn cefnogi’r cynghorwyr a’r swyddogion; a byddent yn parhau i fonitro’r cynnydd a’m cynghori i ar hynny. Byddaf yn trafod gyda fy Nghomisiynwyr beth fydd lefel eu hymwneud personol mewn sefyllfa o’r fath; ond mae’n annhebygol o olygu y bydd y pum Comisiynydd yn bresennol yn barhaus o fewn y Cyngor.
O ganlyniad, byddaf yn gofyn hefyd i’r Panel Annibynnol ar Gydnabyddiaeth Ariannol ystyried ailgyflwyno cyflogau uwch ar gyfer aelodau gweithrediaeth y Cyngor. Fe benderfynais dynnu’r rhain yn ôl y llynedd pan drosglwyddais bwerau’r weithrediaeth i’r Comisiynwyr; mae’n briodol felly eu hailgyflwyno mewn rhyw ffordd neu’i gilydd pan drosglwyddir y pwerau hynny yn ôl.
Bydd y dull hwn o weithredu yn caniatáu i ni brofi pa mor gynaliadwy yw’r newid, o fewn amgylchedd sydd wedi’i reoli. Bydd yn golygu y gallwn symud yn gynnar i sefyllfa o wneud penderfyniadau yn lleol, ond gyda dulliau diogelu priodol. Os bydd hynny’n llwyddiannus, dylwn allu dirwyn fy ymyrraeth i ben yn llwyr yn fuan wedi’r etholiadau y flwyddyn nesaf.
Cynhelir yr etholiadau hynny gan ddefnyddio’r ffiniau newydd, ac rwy’n disgwyl derbyn cynigion terfynol y Comisiwn Ffiniau Llywodraeth Leol ar y ffiniau hynny yn fuan. Roedd llawer o bobl o fewn y Cyngor yn anghytuno â’u cynigion cychwynnol. Mae rhwydd hynt iddynt wrthwynebu’r cynigion terfynol hefyd, wrth gwrs: bydd ganddynt o leiaf chwe wythnos i gyflwyno eu sylwadau i mi. Byddaf yn rhoi ystyriaeth ddifrifol i bob sylw cadarnhaol; ac rwy’n hyderus y bydd y Cynghorwyr yn dangos yr un aeddfedrwydd wrth ymdrin â’r mater hwn ag wrth ymdrin â materion pwysig eraill yn ddiweddar.
Y cyfan yr wyf yn ei wneud yn awr yw gwneud cynlluniau priodol i ddirwyn fy ymyrraeth i ben gam wrth gam. Gallwn roi’r pwerau llawn yn ôl i’r Comisiynwyr ar unrhyw bryd, a byddaf yn gwneud hynny os bydd yr adferiad yn pallu neu os gwelaf fod y Cynghorwyr yn analluog neu’n anfodlon adennill rheolaeth lawn.
Ar y llaw arall, os bydd y cynnydd yn parhau o dan oruchwyliaeth y Comisiynwyr, ac os bydd y Cynghorwyr a’r swyddogion yn parhau i ddangos yr un ymrwymiad ag y maent wedi’i ddangos hyd yma, byddwn wedi gallu trawsnewid y sefyllfa ar Ynys Môn yn sylfaenol ac mewn cyfnod byr o ychydig dros ddwy flynedd. Rwy’n edrych ymlaen at allu gwneud hynny.
Byddaf yn gwneud datganiad pellach i’r Cynulliad yn y man.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae gwasanaeth '111 pwyso 2' y GIG ar gyfer iechyd meddwl ar gael 24 awr y dydd, 7 diwrnod yr wythnos i bob oedran. Gall pobl ddefnyddio'r rhif hwn os oes ganddynt bryder iechyd meddwl brys eu hunain neu bryder am rywun maen nhw'n ei adnabod.
Trwy roi mynediad at weithiwr iechyd meddwl proffesiynol, heb fod angen atgyfeiriad gan feddyg teulu, mae’n gallu helpu i gefnogi pobl i reoli argyfwng iechyd meddwl. Mewn llawer o achosion, gall fod yn ddewis gwahanol yn lle mynd i adran frys neu ffonio'r heddlu.
Mae modd cael gafael ar y gwasanaeth drwy ffonio GIG 111 a dewis rhif 2\. Bydd galwyr yn cael eu trosglwyddo i aelod penodedig o dîm iechyd meddwl yn ardal eu bwrdd iechyd lleol.
Mae'n cynnwys asesiad o anghenion a thrafodaeth dros y ffôn i leihau gofid. Lle bo'n briodol, gellir cyfeirio unigolion at wasanaethau iechyd meddwl, rhoi cyngor hunanofal neu eu cyfeirio at gymorth arall.
Mae'r gwasanaeth wedi cael ei gyflwyno ledled Cymru ers mis Tachwedd y llynedd a hyd yma mae wedi derbyn dros 15,000 o alwadau. Datryswyd problemau’r rhan fwyaf o alwyr drwy roi cyngor ar hunanreolaeth neu drwy eu hatgyfeirio at grwpiau trydydd sector lleol, gyda lleiafrif o alwyr yn cael eu hatgyfeirio at wasanaethau gofal iechyd meddwl brys.
Yr wythnos ddiwethaf, ymwelodd y Dirprwy Weinidog Iechyd Meddwl a Llesiant, Lynne Neagle, ag Ysbyty Sant Cadog yng Nghaerllion i gwrdd â'r tîm sy'n gweithio ar y gwasanaeth ar gyfer Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan.
Dywedodd Lynne Neagle:
> Rydym wedi ymrwymo i wella iechyd meddwl a mynediad at wasanaethau iechyd meddwl.
>
>
>
> Bydd gweithredu'r gwasanaeth '111 pwyso 2' ledled Cymru yn trawsnewid y ffordd y mae'r GIG yn ymateb i faterion iechyd meddwl brys \- a gall unrhyw un gael mynediad ato, ar unrhyw adeg, ac o unrhyw ran o Gymru.
>
>
>
> Rydym yn gwybod bod angen i bobl siarad â gweithiwr iechyd meddwl proffesiynol weithiau fel y gallant siarad am eu problemau a chael y cymorth cywir p'un a yw hyn yn golygu cael mynediad at wasanaethau iechyd meddwl y GIG, gofal sylfaenol, gwasanaethau gwirfoddol lleol neu gyngor ar hunanofal.
>
>
>
> Mae Llywodraeth Cymru eisiau ei gwneud hi'n haws cael mynediad at wasanaethau iechyd meddwl ac mae'r gwasanaeth hwn yn rhan o becyn ehangach sy'n cynnwys hunangyfeirio at Therapi Gwybyddol Ymddygiadol ar\-lein.
Dywedodd Dr Chris O'Connor, Cyfarwyddwr Rhanbarthol Iechyd Meddwl ac Anableddau Dysgu ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan:
> Rydym bellach wedi bod yn darparu'r gwasanaeth bob awr o bob dydd yng Ngwent ers mis Mawrth ac mae pobl leol wedi dweud wrthym faint maen nhw wedi gwerthfawrogi gallu codi'r ffôn a siarad ag ymarferydd iechyd meddwl hyfforddedig ar adegau o angen.
>
>
>
> Byddwn yn annog unrhyw un sydd angen cymorth brys ar gyfer problem iechyd meddwl, neu unrhyw un sy'n poeni am ffrind neu aelod o'r teulu, i ffonio 111 (pwyso 2\) a siarad â rhywun sydd yno i wrando, i ddeall y sefyllfa, ac i’ch helpu i gael gafael ar yr help a'r gefnogaeth gywir.
Ar ôl cwblhau'r broses o gyflwyno GIG 111 Cymru yn genedlaethol ym mis Mai 2022, cyflwynwyd ymgyrch genedlaethol i gynyddu ymwybyddiaeth, dealltwriaeth ac ymddiriedaeth yn y gwasanaeth a helpu cleifion ag anghenion gofal brys i gael y gofal iawn, yn y lle iawn, y tro cyntaf. Mae gwasanaeth '111 pwyso 2' y GIG yn drawsnewidiad sylweddol i wella mynediad at gymorth iechyd meddwl.
Mae Llywodraeth Cymru wedi darparu £6 miliwn i gefnogi byrddau iechyd i weithredu'r gwasanaeth hwn a sicrhau darpariaeth 24/7\.
Dywedodd Shane Mills, cyfarwyddwr clinigol Uned Gomisiynu Genedlaethol y GIG ac arweinydd cenedlaethol y gwasanaeth '111 pwyso 2':
> Pan fydd pobl yn cysylltu ag '111 pwyso 2' i gael cefnogaeth, bydd gweithwyr proffesiynol cydymdeimladol yn gwrando arnynt ac yn eu cefnogi. Bydd gwybodaeth leol y gweithwyr proffesiynol hyn yn caniatáu iddynt ddarparu cefnogaeth i'r person sydd wedi'i deilwra i'w anghenion a'i ardal leol. Mae Byrddau Iechyd yng Nghymru wedi gweithio'n eithriadol o galed i sefydlu a darparu'r gwasanaeth hwn mewn dwy flynedd.
Dywedodd Pete Brown, Pennaeth Gwasanaeth GIG 111 Cymru yng Ngwasanaeth Ambiwlans Cymru, sy'n cynnal y gwasanaeth 111:
> Mae’n gallu bod yn anodd gwybod ble i droi am y cyngor gofal iechyd cywir, yn enwedig pan fyddwch chi neu rywun agos atoch yn profi argyfwng iechyd meddwl.
>
>
>
> Bydd ffonio 111 a phwyso rhif dau yn symleiddio hynny i gyd ac yn eich cysylltu'n syth ag aelod penodedig o dîm iechyd meddwl yn eich ardal leol.
>
>
>
> Mae'r rhif yn rhad ac am ddim i'w ffonio o linell dir neu ffôn symudol, hyd yn oed os nad oes gennych unrhyw gredyd ar ôl.
>
>
>
> Gobeithio y bydd ffonio 111 am gymorth iechyd meddwl yn helpu pobl i reoli eu hargyfwng cyn iddo waethygu, a fyddai’n golygu bod angen ymyrraeth frys.
|
The NHS ‘111 press option 2’ for mental health is available 24 hours a day, 7 days a week for all ages. People can use this number if they have an urgent mental health concern themselves or about someone they know.
By providing access to a mental health professional, without the need for a GP referral, it can help support people to manage a mental health crisis and in many cases be an alternative to attending emergency departments or calling the police.
The service can be accessed by calling NHS 111 and selecting ‘option 2’. Callers will be transferred to a dedicated member of a mental health team in their local health board area.
It includes an assessment of needs and telephoned based intervention to reduce distress. Where appropriate individuals can be referred to mental health services, given self\-care advice or signposted to other support.
The service has been rolled out across Wales since November last year and has so far received more than 15,000 calls. The majority of callers have had their problems resolved through advice on self\-management or been referred to local third sector groups, with a minority of callers referred to urgent mental health care services.
Last Week the Deputy Minister for Mental Health and Wellbeing, Lynne Neagle, visited St Cadoc's Hospital in Caerleon to meet the team working on the service for Aneurin Bevan University Health Board.
Lynne Neagle said:
> We are committed to improve mental health and access to mental health services.
>
>
>
> The implementation of the ‘111 press 2’ service across Wales will transform the way the NHS responds to urgent mental health issues \- and it can accessed by anyone, at any time and from any part of Wales.
>
>
>
> We know that sometimes people need to speak to a mental health professional so they can talk through their issues and get the right support whether this be NHS Mental health services, primary care, local voluntary services or self\-care advice.
>
>
>
> The Welsh Government wants to make access to mental health services easier and this service is part of a wider package that includes self\-referral to online Cognitive Behavioural Therapy.
Dr Chris O’Connor, Divisional Director of Mental Health and Learning Disabilities at Aneurin Bevan University Health Board, said:
> We have now been providing the service 24 hours a day, 7 days a week in Gwent since March and local people have told us how much they have valued being able to pick up the phone and speak to a trained mental health practitioner in times of need.
>
>
>
> I would urge anyone who needs urgent assistance for a mental health issue, or anyone who is concerned about a friend or family member, to call 111 (Press 2\) and speak to someone who is there to listen, understand the situation, and help you access the right help and support.
Following the completion of the national roll out of NHS 111 Wales in May 2022, a national campaign was delivered to increase awareness, understanding and trust in the service and help patients with urgent care needs to get the right care, in the right place, first time. The NHS ‘111 press option 2’ service is a significant transformation to improve access to mental health support.
The Welsh Government has provided £6m to support health boards to implement this service and achieve 24/7 coverage.
Shane Mills, a Clinical Director of the NHS National Commissioning Unit and the national lead for the ‘111 press 2’ service said:
> When people contact ‘111 press 2’ for support they will be listened to and supported by compassionate professionals. The local knowledge of these professionals will allow them to provide support to the person that is tailored to their need and local area. Health boards in Wales have worked extremely hard to set up and deliver this service in two years.
Pete Brown, Head of Service for NHS 111 Wales at the Welsh Ambulance Service, which hosts the 111 service, said:
> It can be hard knowing where to turn for the right healthcare advice, especially when you or your loved one is experiencing a mental health crisis.
>
>
>
> Calling 111 and pressing option two will simplify all of that and connect you straight to a dedicated member of a mental health team in your local area.
>
>
>
> The number is free to call from a landline or mobile, even if you have no credit left.
>
>
>
> Calling 111 for mental health support will hopefully help people to manage their crisis before it escalates and requires emergency intervention.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The Welsh Government is fully committed to making people safer in their homes. However, we must never become complacent or think our work to improve fire safety is done. This is why I am committed to delivering the building safety programme. I will make improvements where possible to the current building safety system and I am working to support the introduction of future comprehensive legislative reforms.
In Wales, we have a proven track record of achieving high standards in fire safety. Latest figures show that accidental dwelling fires in Wales are at an all\-time low. They have fallen by almost a quarter in the past 8 years, and fallen further here than anywhere else in Great Britain. But we are far from complacent.
Our world leading legislation ensuring all new and converted homes in Wales must have sprinklers has further increased fire safety in our homes. We know that sprinklers are the best means of saving lives in the event of a domestic fire, and I am working to further promote the use of sprinklers in existing homes.
Where buildings are built to appropriate building standards and appropriately maintained, they are, and will continue to be safe places to live and work. Unfortunately, where this is not the case, the safety of buildings and of those who live and work there can be compromised.
Although most high\-rise residential buildings in Wales are built to appropriate standards, over the past few months, I have been made aware of a number high\-rise residential buildings with significant building defects. Whether the problems relate to the building’s cladding, compartmentation between apartments or a lack of fire breaks they impact the overall integrity of the building and its fire safety. In the worst cases it is possible that in the unlikely event of a fire lives may be put at risk. This is unacceptable.
Some of these buildings were built in the past 10 to 15 years. These faults appear not to be caused by poor maintenance or neglect, but potentially as a result of poor workmanship, improper oversight and at times it seems, a disregard for building regulations.
Putting right these building defects is costly. Some high\-rise residential buildings have estimated remediation costs running into the millions.
I have been consistent in my message that leaseholders should not be expected to pay to rectify issues that constitute a failure to build to appropriate quality standards or where matters are in breach of building regulations.
However, in several cases that have recently come to my attention, it appears that warranties or insurance policies are unwilling or unable to accept liability and under the terms of some leasehold contracts, legal liability for the cost of the work appears to rest with the leaseholder.
Some leaseholders are now in a position where landlords and managing agents are demanding tens of thousands of pounds to pay for the necessary remediation works. This is entirely unfair on those who bought their properties in good faith, and are now facing significant financial strain.
Whilst the Welsh Government funded the public sector to replace non\-compliant Aluminium Composite Material (ACM) cladding \- the dangerous cladding on Grenfell Tower, taxpayers cannot be expected to fund failures in the construction of private sector residential buildings.
I believe that building owners and developers should face up to their moral responsibility and put right these faults, or else risk their professional reputation.
The recent media interest in this area will of course have caused concern for many living in high\-rise buildings. I would encourage residents and leaseholders to approach their landlord or managing agent in the first instance to seek reassurance by asking some key questions, such as:
* Is there an evacuation policy should a fire start in the building, and if so, what is it?
* Is there an agreed fire safety policy in place?
* When was the last fire risk assessment undertaken? What was the outcome? What action has been taken as a result?
* Has the landlord or managing agent been in contact with the local authority and/or Fire and Rescue Service to discuss any evaluations of the building?
* If building defects or fire safety risks have been identified, how quickly will they be rectified and what necessary mitigating actions need to be in place in the interim?
Challenging landlords and managing agents to ensure adequate plans are in place should give residents and leaseholders some peace of mind. If residents and leaseholders do not receive a satisfactory response, they should raise their concerns directly with the local authority or the Fire and Rescue Service.
I understand the frustration residents feel when told their homes are potentially unsafe and those with the responsibility for constructing or maintaining the building are unwilling or unable to help.
Local authorities and Fire and Rescue Services have legal duties and powers to help ensure properties are safe. Although the role of Welsh Government is limited in this area, I am determined to use the powers I have to improve fire safety before new legislation can be brought forwards.
I will provide an oral update to Members on 22 October.
|
Mae Llywodraeth Cymru yn gwbl ymroddedig i sicrhau bod pobl yn fwy diogel yn eu cartrefi. Fodd bynnag, mae'n rhaid i ni beidio â llaesu dwylo na meddwl bod ein gwaith i wella diogelwch tân wedi'i gwblhau. Dyna'r rheswm pam rwyf mor ymrwymedig i ddarparu'r rhaglen diogelwch adeiladau. Byddaf yn gwneud gwelliannau lle y bo'n bosibl i'r system diogelwch adeiladau bresennol ac rwy’n gweithio i gefnogi'r broses o gyflwyno diwygiadau deddfwriaethol cynhwysfawr yn y dyfodol.
Yng Nghymru, mae gennym hanes o gyflawni safonau uchel o ran diogelwch tân. Mae'r ffigurau diweddaraf yn dangos bod tanau damweiniol mewn anheddau yng Nghymru yn is nag erioed. Maent wedi gostwng bron chwarter yn ystod yr wyth mlynedd diwethaf ac maent wedi gostwng ymhellach yma nag yn unrhyw le arall ym Mhrydain. Ond rydym ymhell o fod yn fodlon ar y sefyllfa.
Mae ein deddfwriaeth o'r radd flaenaf sy'n sicrhau bod yn rhaid cael system chwistrellu ym mhob cartref newydd a phob cartref sydd wedi'i addasu yng Nghymru wedi cynyddu diogelwch tân ymhellach yn ein cartrefi. Rydym yn gwybod mai system chwistrellu yw'r ffordd orau o achub bywydau os ceir tân domestig, ac rwy'n gweithio i hyrwyddo ymhellach y defnydd o system chwistrellu mewn cartrefi presennol.
Pan gaiff adeiladau eu hadeiladu i'r safonau adeiladu priodol a'u cynnal a'u cadw'n briodol, maent yn lleoedd da i fyw a gweithio ynddynt a byddant yn parhau i fod felly. Yn anffodus, pan nad yw hyn yn wir, gellir tanseilio diogelwch adeiladau a pheryglu'r rheini sy'n byw ac yn gweithio ynddynt.
Er bod y rhan fwyaf o adeiladau preswyl uchel yng Nghymru wedi'u hadeiladu i'r safonau priodol, dros y misoedd diwethaf rwyf wedi cael gwybod am nifer o adeiladau preswyl uchel â diffygion adeiladu sylweddol. P'un a yw'r problemau'n ymwneud â chladin yr adeilad, y rhaniad rhwng fflatiau neu brinder rhwystrau tân, maent yn effeithio ar gydlyniad cyffredinol yr adeilad a’i ddiogelwch tân. Yn yr achosion gwaethaf, mae’n golygu, pe bai tân yn dechrau, sy’n annhebygol, ond yn bosibl, y gallai bywydau fod mewn perygl. Mae hyn yn annerbyniol.
Adeiladwyd rhai o'r adeiladau hyn yn ystod y 10 neu 15 mlynedd diwethaf. Yn hytrach na chael eu hachosi gan waith cynnal a chynnal gwael neu esgeulustod, mae'n ymddangos bod y namau hyn, o bosibl, yn deillio o grefftwaith gwael, goruchwyliaeth amhriodol ac, mae'n ymddangos ar adegau, ddiffyg parch at reoliadau adeiladu.
Mae unioni'r diffygion adeiladu hyn yn gostus. Amcangyfrifir y bydd adfer rhai adeiladau preswyl uchel yn costio miliynau o bunnoedd.
Rwyf wedi cyfleu'n gyson na ddylid disgwyl i lesddeiliaid dalu i unioni problemau sy'n deillio o fethiant i adeiladu i safonau ansawdd priodol nac achosion sy'n torri rheoliadau adeiladu.
Fodd bynnag, mewn sawl achos sydd wedi dod i'm sylw yn ddiweddar, mae’n ymddangos nad yw'r gwarantau neu'r polisïau yswiriant perthnasol yn barod i dderbyn atebolrwydd neu na allant wneud hynny, ac o dan delerau rhai contractau lesddaliadau, mae'n ymddangos bod y lesddeiliad yn atebol yn ôl y gyfraith am gost y gwaith.
Mae rhai lesddeiliaid bellach mewn sefyllfa lle mae landlordiaid ac asiantiaid rheoli yn mynnu degau ar filoedd o bunnoedd i dalu am y gwaith adfer angenrheidiol. Mae hyn yn gwbl annheg â'r rheini sydd wedi prynu eu heiddo gyda phob ewyllys da ac sydd bellach yn wynebu straen ariannol sylweddol.
Er i Lywodraeth Cymru ariannu'r sector cyhoeddus i gael gwared ar gladin Deunydd Cyfansawdd Alwminiwm nad oedd yn cydymffurfio â’r safonau – sef y cladin peryglus ar Dŵr Grenfell – ni ellir disgwyl i drethdalwyr ariannu methiannau wrth adeiladu adeiladau preswyl sector preifat.
Credaf y dylai perchnogion adeiladau a datblygwyr ysgwyddo eu cyfrifoldeb moesol ac unioni'r diffygion hyn, neu fel arall byddant yn peryglu eu henw proffesiynol da.
Bydd diddordeb diweddar y cyfryngau yn y maes hwn wrth gwrs wedi peri pryder i'r rheini sy'n byw mewn adeiladau uchel. Byddwn yn annog preswylwyr a lesddeiliaid i fynd at eu landlord neu eu hasiant rheoli yn y lle cyntaf i geisio sicrwydd drwy ofyn rhai cwestiynau allweddol, megis:
* A oes polisi gadael yr adeilad petai tân ar waith? Os oes polisi, beth yw'r polisi?
* A oes polisi diogelwch tân cytunedig ar waith?
* Pryd y cynhaliwyd yr asesiad risg tân diwethaf? Beth oedd y canlyniad? Pa gamau gweithredu sydd wedi cael eu cymryd o ganlyniad?
* A yw'r landlord neu'r asiant rheoli wedi cysylltu â'r awdurdod lleol a/neu'r Gwasanaeth Tân ac Achub i drafod unrhyw werthusiadau o'r adeilad?
* Os nodwyd diffygion adeiladu neu risgiau diogelwch tân, pa mor gyflym y cânt eu hunioni, a pha gamau lliniarol y mae angen eu sefydlu yn y cyfamser?
Dylai herio landlordiaid ac asiantiaid rheoli er mwyn sicrhau bod cynlluniau digonol ar waith roi rhywfaint o dawelwch meddwl i breswylwyr a lesddeiliaid. Os nad yw preswylwyr a lesddeiliaid yn cael ymateb boddhaol, dylent fynegi eu pryderon yn uniongyrchol i'r awdurdod lleol neu'r Gwasanaeth Tân ac Achub.
Rwy'n deall y rhwystredigaeth y mae preswylwyr yn ei theimlo pan ddywedir wrthynt nad yw eu cartrefi, o bosibl, yn ddiogel ac nad yw'r sawl â'r cyfrifoldeb am adeiladu neu gynnal a chadw'r adeilad yn barod i helpu, neu na all helpu.
Mae dyletswyddau cyfreithiol ar awdurdodau lleol a Gwasanaethau Tân ac Achub i helpu i sicrhau bod eiddo yn ddiogel ac mae ganddynt y pwerau i wneud hynny. Er bod rôl Llywodraeth Cymru yn gyfyngedig yn y maes hwn, rwy'n benderfynol o ddefnyddio'r pwerau sydd gennyf i wella diogelwch tân cyn y gellir cyflwyno deddfwriaeth newydd.
Byddaf yn rhoi diweddariad llafar gerbron yr Aelodau ar 22 Hydref.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Members present:
* Jane Davidson (Chair)
* Professor Roger Falconer
* Dr Rhoda Ballinger
* Dr Justin Gwynn
* Dr Huw Brunt
* Rachel Sharp
* Dr James Robinson
Also present:
* Mark Drakeford MS, First Minister
* John Howells
* Wyn Roberts (secretariat)
The inaugural meeting of the First Minister’s Hinkley Point C Stakeholder Reference Group was held on 20 July 2020\. The Group has been established by the First Minister to provide stakeholder views on an ‘as and when’ basis, in relation to the development of the new nuclear power plant at Hinkley Point as detailed in a recent Written Statement.
The Group is chaired by Jane Davidson (Chair), Pro Vice\-Chancellor Emeritus, University of Wales Trinity St David and all nominated members were in attendance. The meeting was also attended by the First Minister Mark Drakeford MS who provided the background to why he sought to establish the Group and provided some thoughts on a range of issues on that the Group may wish to consider.
He was conscious of the scale and potential impact of the Hinckley Point C development on Wales and was anxious that the group should feel able to offer advice to the Welsh Government reflecting this. This included a wide range of economic, diplomatic and environmental matters that were not devolved but on which the Welsh Government might wish to make representations to the relevant authorities.
The Group discussed a number of related environmental matters of interest within the Severn Estuary. It was agreed that consideration of these would need to be prioritised both from the perspective of their immediacy and their potential relevance to the Group’s remit as it relates to Hinkley Point C.
The Group also discussed its terms of reference and agreed that the agenda for future meetings along with a short note of the meeting notes would be published electronically along with a list of attendees. A dedicated e\-mail address would also be set up in order that members of the public or interested groups could communicate with the Group and raise issues of concern.
The Group agreed that its next meeting should be on 24 August 2020\.
|
Aelodau yn bresennol:
* Jane Davidson (Cadeirydd)
* Professor Roger Falconer
* Dr Rhoda Ballinger
* Dr Justin Gwynn
* Dr Huw Brunt
* Rachel Sharp
* Dr James Robinson
Hefyd yn bresennol:
* Mark Drakeford AS, Prif Weinidog
* John Howells
* Wyn Roberts (ysgrifenyddiaeth)
Cafodd y Grŵp ei sefydlu gan y Prif Weinidog i randdeiliaid allu mynegi eu barn am ddatblygiad y pwerdy niwclear newydd yn Hinkley Point fel a ddisgrifiwyd mewn Datganiad Ysgrifenedig diweddar.
Cadeirydd y Grŵp yw Jane Davidson, Dirprwy Is Ganghellor Emeritws Prifysgol Cymru y Drindod Dewi Sant ac roedd yr holl aelodau enwebedig yn bresennol. Roedd y Prif Weinidog Mark Darkeford AS hefyd yn bresennol i esbonio pam yr oedd am weld sefydlu’r Grŵp gan fynegi rhai o’i feddyliau am amrywiaeth o bynciau y gallai’r Grŵp ddymuno eu hystyried.
Roedd yn ymwybodol o faint ac effaith bosibl Hinckley Point C ar Gymru ac yn awyddus i’r grŵp deimlo y gallent gynnig cyngor i Lywodraeth Cymru gan adlewyrchu hyn, hynny ar amrywiaeth eang o faterion economaidd, diplomataidd ac amgylcheddol nad ydynt wedi’u datganoli ond yn bynciau y carai Llywodraeth Cymru efallai eu trafod â’r awdurdodau perthnasol.
Trafododd y Grŵp nifer o faterion amgylcheddol cysylltiedig oedd o ddiddordeb i Aber Hafren. Cytunwyd y dylid rhoi blaenoriaeth i ystyried y materion hyn, am eu bod yn faterion brys a hefyd am eu perthnasedd posib i gylch gwaith y Grŵp o ran Hinkley Point C.
Trafododd y Grŵp hefyd ei gylch gwaith a chytunodd y dylai agendâu cyfarfodydd yn y dyfodol a nodyn byr am y cyfarfodydd gael eu cyhoeddi’n electronig ynghyd â rhestr o’r rheini’n bresennol. Câi cyfeiriad e\-bost penodol ei greu hefyd er mwyn i aelodau’r cyhoedd a grwpiau buddiant allu cyfathrebu â’r Grŵp a chodi materion o bryder.
Cytunodd y Grŵp y dylai’r cyfarfod nesaf gael ei gynnal ar 24 Awst 2020\.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Bydd Yr Athro Parry\-Jones, cadeirydd Fforwm Modurol Cymru ac yn ffigwr amlwg sy'n cael ei edmygu'n fawr o fewn y sector modurol, yn ymuno â chynrychiolwyr Ford of Britain, Llywodraeth Cymru, Swyddfa Ysgrifennydd Gwladol Cymru, BEIS, Undebau Llafur, awdurdod lleol Pen\-y\-bont ar Ogwr ac eraill.
Bydd y tasglu, fydd yn cyfarfod am y tro cyntaf ddydd Llun 1af Gorffennaf ym Mhen\-y\-bont ar Ogwr, yn edrych ar dri maes penodol, sef:
* Pobl: canolbwyntio ar y rhai hynny sy'n gweithio yn Ford Pen\-y\-bont ar Ogwr ac o fewn cadwyni cyflenwi y ffatri i sicrhau eu bod yn cael eu cefnogi drwy'r cyfnod ymgynghori ac yn y dyfodol
* Posibiliadau: canolbwyntio ar y posibiliadau hirdymor ar y safle trwy ddenu buddsoddiad newydd i ddiogelu ei ddyfodol a sgiliau'r gweithlu
* Lle: canolbwyntio ar yr effaith ehangach ar y gymuned a sicrhau dyfodol cynaliadwy i'r ardal a'r rhanbarth yn ehangach
Caiff y Tasglu ei noddi ar y cyd gan Weinidog yr Economi, Ken Skates ac Ysgrifennydd Gwladol Cymru, Alun Cairns.
Meddai Gweinidog yr Economi: "Mae'n rhaid i'r effaith y mae cyhoeddiad Ford wedi'i gael, ac a fydd yn parhau i'w gael, ar y bobl sy'n byw ac yn gweithio ym Mhen\-y\-bont ar Ogwr fod yn flaenllaw yn ein meddyliau a'n hymdrechion.
> "Dwi'n falch felly bod rhywun o safon a chefndir yr Athro Richard Parry\-Jones wedi cytuno i gadeirio'r tasglu hollbwysig hwn.
>
>
> "Rydyn ni wedi gweld pa mor llwyddiannus y gall tasgluoedd o'r fath fod wrth helpu i baru sgiliau gyda chyfleoedd mewn mannau eraill yng Nghymru, ac mae'n hanfodol bod y Tasglu hwn yn benodol yn ystyried nid yn unig y doniau eang iawn sydd gan y gweithlu a phosibiliadau enfawr yr adeilad, ond hefyd yn cydweithio'n agos â'r gadwyn gyflenwi yn yr ardal i greu cynllun ar gyfer y gweithgarwch sydd ar y gweill, ac i gefnogi ymyraethau fydd yn helpu cwmnïau sy'n dibynnu ar Ford am eu busnes i oroesi a symud ymlaen yn hyderus yn dilyn yr ergyd galed hon.
>
>
> "Yn y sgyrsiau rydyn ni wedi'u cael hyd yma gyda phawb dan sylw, mae awydd gwirioneddol a phenderfyniad i gefnogi'r gweithwyr hyn sydd wedi gwneud popeth y mae Ford wedi gofyn iddyn nhw ei wneud dros y bedair ddegawd ddiwethaf, pan oedd hynny'n bosibl. Mae'r Tasglu yn rhan o'n hymdrechion i wneud hynny.
|
Professor Parry\-Jones, chair of the Welsh Automotive Forum and a prominent and extremely well regarded figure within the automotive sector, will be joined by representatives from Ford of Britain, Welsh Government, Office of the Secretary of State for Wales, BEIS, Trade Unions, Bridgend local authority and others.
The taskforce, which will meet for the first time on Monday 1 July in Bridgend, will look at three areas in particular, namely:
* People: focusing on those working at Ford Bridgend and within the Engine Plant’s supply chains to ensure they are supported throughout the consultation and in the future
* Potential: focusing on the long term potential for the site by attracting new investment to secure its future and the skills of the workforce
* Place: focusing on the wider impact on the community and securing a resilient future for the area and wider region
The Taskforce will be jointly sponsored by Economy Minister Ken Skates and the Secretary of State for Wales, Alun Cairns.
The Economy Minister said:
> “The impact that Ford’s announcement has had, and will continue to have, on the people living and working in Bridgend must be at the forefront of all our minds and efforts.
>
>
> “I’m delighted, therefore, that someone of the stature and background of Professor Richard Parry\-Jones has agreed to chair this vital taskforce.
>
>
> “We’ve seen how successful such taskforces can be in helping match skillsets with opportunities elsewhere in Wales, and it’s vitally important that this Taskforce in particular considers not only the enormous amount the workforce and facility has to offer but also works closely with the supply chain in the area to map the activity underway and to support interventions that will help companies whose business relies on Ford to survive and move forwards with confidence following this body blow.
>
>
> “In the conversations I’ve had to date with all parties, there is a real will and determination to support these workers who have done everything that Ford have asked of them over the past four decades, wherever possible. This taskforce forms part of our efforts to do just that.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The Wales Infrastructure Investment Plan was published in 2012 and set out the Welsh Government’s 10\-year ambition for infrastructure investment across Wales.
In recognition of the significant economic, fiscal and social changes since 2012, I will be publishing a mid\-point review of the plan on Tuesday. This will include an updated project pipeline of planned investments.
Alongside the mid\-point review, I am announcing additional capital allocations of £266m, which will be used to support implementation of Welsh Government priorities in Taking Wales Forward and Prosperity for All.
The new capital will fund a range of infrastructure investments, including active travel, next generation broadband, the NHS all\-Wales capital programme, school community hubs throughout Wales and the Tech Valleys programme, which is part of the Ministerial Taskforce for the South Wales Valleys and the Economic Action Plan.
I will be making an oral statement to Plenary on Tuesday about the Wales Infrastructure Investment Plan mid\-point review and the capital allocations.
The review will be published on the Welsh Government’s website on Tuesday.
|
Cyhoeddwyd y Cynllun Budddsoddi yn Seilwaith Cymru yn 2012 ac roedd yn nodi uchelgais 10 mlynedd Llywodraeth Cymru ar gyfer buddsoddi mewn seilwaith ledled y wlad.
I gydnabod y newidiadau economaidd, cyllidol a chymdeithasol sylweddol sydd wedi digwydd ers 2012, byddaf yn cyhoeddi adolygiad canol cyfnod o’r cynllun ddydd Mawrth.
Bydd hyn yn cynnwys diweddariad ar y llif arfaethedig o fuddsoddiadau mewn prosiectau.
Law yn llaw â’r adolygiad canol cyfnod, rwy’n cyhoeddi dyraniadau cyfalaf ychwanegol o £266m, a fydd yn cael eu defnyddio i helpu i roi blaenoriaethau Llywodraeth Cymru yn Symud Cymru Ymlaen a Ffyniant i Bawb ar waith.
Bydd y cyllid cyfalaf newydd hwn yn ariannu ystod o fuddsoddiadau seilwaith, gan gynnwys teithio llesol, band eang y genhedlaeth nesaf, rhaglen gyfalaf Cymru gyfan y GIG, canolfannau cymunedol ysgolion ledled Cymru a’r rhaglen Cymoedd Technoleg, sy'n rhan o'r Tasglu Gweinidogol ar gyfer Cymoedd y De a'r Cynllun Gweithredu ar yr Economi.
Byddaf yn gwneud datganiad llafar i’r Cynulliad ddydd Mawrth ynglŷn ag adolygiad canol cyfnod y Cynllun Buddsoddi yn Seilwaith Cymru a’r dyraniadau cyfalaf.
Bydd yr adolygiad yn cael ei gyhoeddi ar wefan Llywodraeth Cymru ddydd Mawrth.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 28 June 2022, an oral statement was made in the Senedd: Building Safety (external link).
|
Ar 28 Mehefin 2022, gwnaed datganiad llafar yn y Senedd: Diogelwch Adeiladau (dolen allanol).
|
Translate the text from Welsh to English. |
Yfory, byddaf yn lansio Ffyniant i Bawb: y Cynllun Gweithredu ar yr Economi.
Bydd yn nodi agenda gyffrous ar gyfer newid er mwyn sicrhau bod yr economi wedi'i hadeiladu ar seiliau cadarn, bod diwydiannau’n barod ar gyfer y dyfodol, a bod rhanbarthau yn gynhyrchiol.
Bydd Ffyniant i Bawb: Cynllun Gweithredu ar yr Economi Cymru yn hyrwyddo dau nod sef gwella iechyd a llesiant Cymru, gan leihau anghydraddoldeb ar yr un pryd. Fe'i datblygwyd i ddiwallu'r anghenion sy’n bodoli heddiw, ac i’n paratoi ar gyfer heriau a chyfleoedd y dyfodol.
Byddaf yn darparu mwy o fanylion mewn datganiad llafar yfory.
|
Tomorrow I will be launching Prosperity for All: the Economic Action Plan.
It will set out an exciting agenda for change – for an economy built on strong foundations, supercharged industries of the future and productive regions.
Prosperity for All: the Economic Action Plan will drive the twin goals of growing Wales’ wealth and wellbeing, whilst also reducing inequality. It has been developed to meet the needs of today and to position us to rise to the challenges and opportunities of the future.
I will be providing more detail in an oral statement tomorrow.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 14 May 2019, the Deputy Minister for Economy and Transport made an Oral Statement in the Siambr: Active Travel.
|
Ar 14 Mai 2019, gwnaeth Dirprwy Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth Datganiad Llafar yn y Siambr ar: Teithio Llesol.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Gydag ychydig dros draean o'r rhai sy'n gymwys wedi cael eu brechiad atgyfnerthu COVID\-19, dywedodd Dr Frank Atherton ei bod yn hanfodol bod y rheini sy'n wynebu'r risg uchaf o salwch dros y gaeaf yn derbyn y gwahoddiad i gael brechlyn COVID neu'r ffliw.
Mae'r data diweddaraf gan Iechyd Cyhoeddus Cymru yn dangos, er bod y niferoedd sydd wedi manteisio ar y brechlyn wedi bod yn gyson ymhlith y rhai 65 oed a hŷn, bod y bobl mewn grwpiau risg clinigol wedi bod yn araf i ddod ymlaen.
Mae miloedd o bobl yng Nghymru yn cael eu derbyn i'r ysbyty gyda salwch anadlol bob gaeaf. Gyda'r galw ar GIG Cymru yn parhau'n uchel, brechiadau yw un o'r ffyrdd gorau o helpu i leihau'r pwysau ar y GIG y gaeaf hwn.
Lansiwyd Rhaglen Frechu'r Gaeaf yn erbyn Feirysau Anadlol ar 11 Medi 2023 ac mae'n cynnig brechlynnau COVID\-19 a'r ffliw am ddim i bobl dros 65 oed a phobl ieuengach sy'n agored i niwed yn glinigol.
Mae gweithwyr iechyd a gofal cymdeithasol rheng flaen hefyd wedi cael eu hannog i ddod ymlaen i gael eu brechlyn gaeaf.
Dywedodd Dr Frank Atherton, y Prif Swyddog Meddygol:
> Brechu yw'r ffordd fwyaf diogel a mwyaf effeithiol o amddiffyn y rhai sy'n agored iawn i niwed yn sgil feirysau anadlol neu’r rhai sydd mewn perygl o gael eu derbyn i'r ysbyty. Dyma pam rwyf am annog pawb sy'n gymwys i gael brechlyn COVID\-19 a'r ffliw am ddim i fanteisio ar y cynnig hwn. Cael y brechlyn yw'r peth gorau y gall pawb ei wneud i amddiffyn eu hunain a helpu i atal ein gwasanaeth iechyd rhag cael ei lethu y gaeaf hwn.
>
>
>
> Hoffwn ddiolch i bawb sydd wedi dod ymlaen hyd yma, ac annog y rhai sydd heb ddod ymlaen eto i gael eu hamddiffyn cyn y bydd tymor y ffliw ar ei anterth, sy'n aml yn cyd\-fynd â'r pwysau mwyaf ar ein hysbytai a'r adeg y daw ein teuluoedd at ei gilydd ar gyfer tymor yr ŵyl.
Dywedodd y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, Eluned Morgan:
> Hoffwn ddiolch i'n timau imiwneiddio yn y byrddau iechyd ac mewn gofal sylfaenol sy'n gweithio mor galed i gyflawni Rhaglen Frechu'r Gaeaf yn erbyn Feirysau Anadlol. Maen nhw eisoes wedi darparu mwy na miliwn o frechiadau gaeaf yng Nghymru y tymor hwn. Ond os ydych chi'n gymwys ac nad ydych chi wedi dod ymlaen eto, nawr yw'r amser i gael eich amddiffyn.
Esboniodd Dr Christopher Johnson, Epidemiolegydd Ymgynghorol a Phennaeth y Rhaglen Frechu yn erbyn Clefydau Ataliadwy yn Iechyd Cyhoeddus Cymru:
> Brechiadau yw ein hamddiffyniad gorau yn erbyn clefydau difrifol. Yn y Deyrnas Unedig, mae pob brechlyn wedi bod drwy broses drylwyr i gymeradwyo ei ddiogelwch.
>
>
>
> Mae feirysau anadlol yn ffynnu yn y gaeaf, gyda phlant ifanc iawn, pobl â chyflyrau iechyd a’r henoed yn eithriadol o agored i niwed. Wrth i’r tywydd oeri, mae’n haws i feirysau fel y ffliw ledaenu. Does neb eisiau bod yn sâl dros y Nadolig a’r flwyddyn newydd, felly mae’n werth cael eich brechlyn.
>
>
>
> Mae unrhyw sgil effeithiau yn dilyn y brechiadau yn ysgafn iawn fel arfer ac nid ydynt yn para’n hir. Mae brechiadau yn lleihau’r tebygolrwydd o fod yn ddifrifol wael o ganlyniad i’r ffliw neu COVID\-19\. Mae’r brechlynnau’n ddiogel, yn effeithiol ac yn achub bywydau. Byddwn yn annog y rheini sy’n gymwys i fanteisio ar y cynnig o frechlyn cyn gynted ag y byddant yn cael eu gwahodd i'w gael.
|
With just over a third of all those eligible having received their COVID\-19 booster vaccination, Dr Frank Atherton said it was vital those most at risk of winter illnesses took up the offer of a COVID or flu vaccine when they are invited.
The most recent data from Public Health Wales shows that while uptake has been steady amongst those aged 65 and over, those in clinical risk groups have been slow to come forward.
Thousands of people in Wales are hospitalised with respiratory illnesses every winter. With demand on NHS Wales remaining high, vaccinations remain one of the best ways of helping reduce the pressure on the NHS this winter.
The Winter Respiratory Vaccination Programme was launched on 11 September 2023 and offers free COVID\-19 and flu vaccines to people who are over 65 and younger people with clinical vulnerabilities.
Frontline health and social care workers have also been encouraged to come forward for a winter vaccine.
The Chief Medical Officer, Dr Frank Atherton said:
> Vaccination is the safest and most effective way of protecting those who are particularly susceptible to respiratory viruses or at risk of being hospitalised. This is why I want to encourage everyone who is eligible for a free COVID\-19 and flu vaccine to take up the offer. Getting vaccinated is the best action everyone can take to protect themselves and help prevent our health service becoming overwhelmed this winter.
>
>
>
> I want to thank all those who have come forward so far, and to encourage those who haven’t come forward yet, to get protected before the peak of the flu season, which often coincides with the greatest pressures on our hospitals and families getting together for the festive season.
Health and Social Services Minister Eluned Mogan said:
> I want to thank our immunisation teams in health boards and in Primary Care who are working so hard to deliver the Winter Respiratory Vaccination Programme. They have already delivered more than a million winter vaccinations in Wales this season. But if you are eligible and you haven’t come forward yet, now is the time to get protected.
Dr Christopher Johnson, Consultant Epidemiologist and Head of Public Health Wales’ Vaccine Preventable Disease Programme explains:
> Vaccination remains our best line of defence against serious disease. In the UK, each vaccine has gone through a rigorous safety approval process.
>
>
>
> Respiratory viruses thrive in the winter, with the very young, those with a health condition and the very old are particularly vulnerable. As the weather gets colder, viruses like flu are more easily spread. No\-one wants to be ill over Christmas and New Year so it really is worth getting your vaccine.
>
>
>
> Any side effects from the vaccinations are normally mild and don’t last long. The chances of becoming seriously ill with flu or COVID\-19 are greatly reduced by vaccination. Vaccines are safe, effective and save lives. I would encourage those who are eligible to take up their offer as soon as they are invited.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae'r cyhoeddiad heddiw yn dilyn ymgynghoriad cyhoeddus sy'n dangos bod 92% o ymatebwyr Cymru wedi cefnogi gwaharddiad cyffredinol ar werthu compost mawn.
Er nad oes echdynnu mawn yng Nghymru ar hyn o bryd, bydd y gweithredu heddiw yn hollbwysig er mwyn amddiffyn mawnogydd Cymru yn y dyfodol. Mae atal gwerthiant mawn sy'n cynnwys cynhyrchion hefyd yn cyd\-fynd ag ymrwymiad Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol i fod yn gyfrifol yn fyd\-eang.
Mawndiroedd yw'r storfeydd mwyaf yn y DU o garbon, sy'n cefnogi cynefinoedd a rhywogaethau allweddol, ac mae'n gallu dal llawer iawn o ddŵr.
Pan fydd mawn yn cael ei echdynnu, mae'r carbon sy'n cael ei storio y tu mewn i'r gors yn cael ei ryddhau fel carbon deuocsid, gan gyfrannu at newid hinsawdd.
Mae echdynnu mawn hefyd yn diraddio cyflwr y màs mawn sydd yn bygwth bioamrywiaeth.
Caiff ei echdynnu'n bennaf yn y DU at ddibenion garddwriaethol, gyda chyfryngau tyfu mewn bagiau manwerthu yn cyfrif am 70% o'r mawn a werthir yn y DU.
Bydd gwaharddiad yn dod ag allyriadau nwyon tŷ gwydr i ben o echdynnu a defnyddio mawn yn ddomestig a bydd yn allweddol wrth gyrraedd targedau Sero Net Llywodraeth Cymru.
Bydd Llywodraeth Cymru nawr yn gweithio gyda Llywodraeth y DU ar y camau nesaf i weithredu'r gwaharddiad yng Nghymru.
Dywedodd y Gweinidog Materion Gwledig, Lesley Griffiths:
> "Mae ein mawnogydd yn eiconig, ac fe fydd cyhoeddiad heddiw yn allweddol yn y gwaith o'u diogelu a'u hadfer ar gyfer cenedlaethau'r dyfodol ac yn cefnogi gwaith Rhaglen Weithredu Genedlaethol Mawnogydd.
>
>
> "Mae allyriadau carbon deuocsid o echdynnu mawn yn cael effaith ar newid hinsawdd a bydd cyflwyno gwaharddiad ar werthu mawn mewn garddwriaeth yn manwerthu yn gwneud gwahaniaeth gwirioneddol.
>
>
> "Dangosodd yr ymgynghoriad gefnogaeth gref i wahardd gwerthu mawn yng Nghymru a byddwn nawr yn gweithio i weithredu gwaharddiad cyn gynted ag y bydd hynny'n ymarferol bosib."
|
Today’s announcement follows a public consultation which shows 92% of Welsh respondents supported an overall ban of the sale of peat compost.
Whilst there is no current peat extraction in Wales, today’s action will be crucial in protecting Welsh peatlands in the future. Preventing sales of peat containing products is also in line with the Well\-being of Future Generations Act commitment to be globally responsible.
Peatlands are the UK’s largest stores of carbon, support key habitats and species, and can hold large volumes of water.
When peat is extracted, the carbon stored inside the bog is released as carbon dioxide, contributing to climate change.
Peat extraction also degrades the state of the peat mass which threatens biodiversity.
It is primarily extracted in the UK for horticultural purposes, with bagged retail growing media accounting for 70% of the peat sold in the UK.
A ban will end greenhouse gas emissions from the extraction and use of peat domestically and be key in meeting the Welsh Government’s Net Zero targets.
The Welsh Government will now work with the UK Government on next steps to implement the ban in Wales.
Rural Affairs Minister, Lesley Griffiths said:
> “Our peatlands are iconic, and today’s announcement will be key in protecting and restoring them for future generations and supporting the work of the National Peatland Action Programme.
>
>
> “Carbon dioxide emissions from peat extractions has an impact on climate change and introducing a ban on the retail sale of peat in horticulture will make a real difference.
>
>
> “The consultation showed strong support for banning peat sales in Wales and we will now work to implement a ban as soon as is practically possible.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
This written statement provides an update on principle actions set out in the Water Strategy for Wales since it was published in May 2015\. The Strategy sets out how we believe our water services and resources should be managed. It articulates our strategic direction and long\-term vision for water policy under six key themes. These, alongside the progress made, are set out in the attached annex.
The Welsh Government’s vision for water is to ensure Wales continues to have a thriving water environment which is sustainably managed to support healthy communities, flourishing businesses and biodiversity. We want the people of Wales to receive first class, value for money water services, with water used efficiently, safely and respectfully by all.
The water quality in Wales has improved over recent years as evidence in the River Basin Management Plans published in December 2015\. One area I am particularly proud of in Wales is the quality of our bathing waters. In recent years the number of designated bathing waters in Wales has risen to 103, with last year’s results giving Wales the best bathing water quality in mainland Britain.
In order to build on these improvements I will be allocating extra funding to Natural Resources Wales to deliver a metal mine remediation programme for Wales. Another issue I will be progressing is tackling diffuse pollution from agriculture and I look forward to working with the water sector to set up this programme of work.
A significant amount of work is ongoing to improve access to fair and affordable water services, a key priority contributing to our Tackling Poverty Action Plan and Well\-being Goals set out in the Well\-being of Future Generations (Wales) Act 2015\. We have published Charging Guidance to the Water Services Regulation Authority, Ofwat. The Charging Guidance, alongside our Social Tariff Guidance already published to Welsh Water Companies and Ofwat, ensures water bills will be kept at an affordable level and customers have a choice of charging options. This important work supports those most at risk of poverty and protects vulnerable groups.
A range of support schemes providing appropriately targeted tariffs and payment plans to help customers who may struggle to afford to pay their bills are provided by Welsh Water Companies. We are closely monitoring the uptake of schemes and welcome recent steps taken by Dŵr Cymru Welsh Water to raise the household income eligibility threshold encouraging wider access to this support. We know access to free and impartial advice is helping people to reduce energy bills and make their homes more energy efficient. The support service provided by NEST, the Welsh Government’s key scheme for tackling fuel poverty, is being extended to customers of Welsh Water Companies. Information about the range of support available is being distributed to Assembly Members and citizens advice services by the Consumer Council for Water.
We are supporting the development of area based natural resources management. This goes hand\-in\-hand with the sustainable management of our natural resources, in a more joined up way, embedding our approach set out in the Environment (Wales) Act 2016 and in the sustainable development principle of our Well\-being Goals. It is vital local communities are involved in planning and decisions that concern their area\-based natural resources, with Natural Resources Wales we are supporting and encouraging more proactive community focussed River Basin Management. We are protecting water resources and vital ecosystems through our programme to tackle diffuse pollution. The implementation of the Prevention of Pollution (Oil Storage) (Wales) Regulations 2015 is a significant step to reduce pollution caused by oil leakage. Our ongoing work to reform the water abstraction licensing system aims to ensure water supply needs of businesses and industry are fairly balanced with the sustainable management of water resources.
We are improving the planning and management of our water services, in which the support and involvement of our delivery partners is integral and vital in its delivery. Our Guiding Principles published earlier this year will inform the development of future Water Resources Management Plans developed by Welsh Water Companies. These alongside our Strategic Priorities Statement to Ofwat, to be published later this year, communicate our policy expectations to key delivery partners. Ensuring Welsh Government priorities set out in our Water Strategy for Wales and the legislative framework of Wales form the basis of all planning and management of our water resources.
I am committed to the delivery of the actions set out in the Water Strategy for Wales. I am confident that I can rely on the continued support and expertise of the water sector in this vital area of work that will bring benefits to the people of Wales.
**Annex**
**The Water Strategy for Wales
Supporting the sustainable management of our natural resources**
**Update to the Action Plan, 2015 to 2016**
**1\. Water for nature, people and business**
*Our priorities are to ensure the sustainable and area based management of our water resources now and in the future, we have:*
* Supported River Basin Management Liaison Panels with Natural Resources Wales, as a key forum for local community involvement in area\-based natural resource planning and decisions.
* Progressed the reform of the abstraction license system engaging widely with the water sector to ensure a balance between supply needs and the sustainable management of water resources. We are working jointly with the UK Government and expect a draft UK (Wales and England) Bill to be published in the autumn.
* Implemented the Prevention of Pollution (Oil Storage) (Wales) Regulations 2015, to protect water quality, biodiversity and vital ecosystems by reducing oil pollution.
**2\. Planning and managing our water services**
*Our priorities are to manage resources sustainably balancing short\-term needs and the development of water resources and supply systems to meet long\-term needs, we have:*
* Published Water Resources Management Plan Direction 2016 and the Welsh Government Guiding Principles for Developing Water Resources Management Plans (WRMP) for 2020 and beyond.
**3\. Delivering excellent services to customers**
*Our priorities are to ensure access to fair and affordable water and sewerage systems. In line with the commitment in the Child Poverty Strategy for Wales to support families living in poverty to increase household income through debt and financial advice and action to address the poverty premium, we have:*
* Promoted water affordability and social tariffs to the Water Services Regulation Authority, Ofwat and Water Companies. Dŵr Cymru Welsh Water and Dee Valley Water have provided help to customers who would otherwise struggle to pay their water bills. Dŵr Cymru Welsh Water has raised the household income eligibility threshold from £12,500 to £15,000 to enable more people to benefit from its support scheme.
* Established links between NEST, the Welsh Government’s key scheme for tacking fuel poverty, to provide free impartial advice and support to customers of water companies. Dŵr Cymru Welsh Water are already benefitting from additional referrals from NEST, and Dee Valley Water will start receiving referrals from 01 September. Information about the range of support available is being distributed to Assembly Members and advisory support services by the Consumer Council for Water.
* Supported work to improve Gypsies and Travellers site design and management guidance. Our work ensures new sites are designed to enable Gypsies and Travellers to have direct access to water companies and their support schemes. Dŵr Cymru Welsh Water is setting up direct billing for residents at the recent new site in Conwy.
* Developed high level Charging Guidance to Ofwat, for Ofwat to take into consideration when producing rules around what price water and sewerage companies can charge customers in their bills. Commissioned the development of more detailed charging guidance for developer charges, Bulk supply charges and Access pricing to inform Ofwat of relevant Welsh legislative and policy frameworks.
**4\. Protecting and improving drinking water quality**
*Our priorities are to maintain current high standards of public drinking water quality and make improvements to ensure we have a safe and reliable drinking water supply and infrastructure, we have:*
* Revised our drinking water legislation to include provisions in relation to Radon, in accordance with Euratom requirements.
* Undertaken an initial evaluation of the Private Water Supplies (Wales) Regulations 2010, which will inform a review of the legislation, to ensure standards for water quality in Private Water Supplies continue to effectively protect public health.
* With the Water Health Partnership, progressed work investigating options to address the risk of lead leaching into water supplies. This will inform work to reduce long term risks from lead pipes and fittings used in plumbing.
**5\. 21st century drainage and sewerage systems**
*Our priorities are to establish a structured approach and the framework needed to support the long term collaborative management of our sewerage and drainage network so that infrastructure is fit for purpose for the 21st century and beyond, we have:*
* Published national advisory standards for sustainable drainage systems (SuDS) which will enable designers, property developers, Local Authorities and other stakeholders to demonstrate that they have taken account of Welsh Government planning advice on development and flood risk.
* Commenced work to map and review current drainage ownership and related legislation which will inform an evaluation of drainage practices and legislation and a strategy for developing catchment scale sustainable drainage systems.
* Implemented revised guidance which simplifies processes and dispute resolution arrangements for sewerage schemes for rural communities under Section 101A of the Water industry Act 1991\.
**6\. Supporting delivery**
*Our priorities are focussed around delivery mechanisms which support the development of a more integrated and sustainable approach for the management of our water systems and associated services, we have*
* Undertaken work with the UK Government and the water sector to move Wales towards a new devolution settlement. Our objective is to achieve a long\-lasting settlement for Wales based on the principle of giving full effect to Silk recommendations for the devolution of all matters relating to water and sewerage and the removal of the unilateral power of the UK Government to intervene in respect of water resources in Wales.
* Commenced work to develop a statutory Strategic Policy Statement which will ensure Ofwat’s work is informed by Welsh Government legislative framework and policy priorities.
* Engaged key stakeholders to develop the role of the Water Forum for Wales which brings together partners and supports the delivery of the Water Strategy and the cohesive and sustainable management of our water resources and ecosystems.
|
Mae’r datganiad ysgrifenedig hwn yn rhoi diweddariad ar brif gamau gweithredu'r Strategaeth Ddŵr i Gymru ers ei chyhoeddi ym mis Mai 2015\. Mae'r Strategaeth yn nodi sut y credwn y dylid rheoli ein gwasanaethau a'n hadnoddau dŵr. Mae'n cyfleu ein cyfeiriad strategol a'n gweledigaeth hirdymor ar gyfer polisi dŵr o dan chwe phrif thema. Nodir y rhain, ynghyd a'r cynnydd a wnaed, yn yr atodiad atodedig.
Gweledigaeth Llywodraeth Cymru ar gyfer dŵr yw sicrhau bod Cymru'n parhau i fod ag amgylchedd dŵr sy'n ffynnu a reolir yn gynaliadwy er mwyn cynnal cymunedau iach, busnesau ffyniannus a bioamrywiaeth. Rydym am i bobl Cymru gael gwasanaethau dŵr o'r radd flaenaf, sy'n rhoi gwerth am arian, lle defnyddir dŵr yn effeithlon, yn ddiogel ac â pharch gan bawb.
Yn ystod y blynyddoedd diwethaf mae nifer y dyfroedd ymdrochi dynodedig yng Nghymru wedi cynyddu i 103, ac yn ôl canlyniadau'r llynedd, Cymru sydd â'r ansawdd dŵr ymdrochi gorau ar ynys Prydain.
Mae llawer iawn o waith yn mynd rhagddo i wella mynediad at wasanaethau dŵr teg a fforddiadwy, sef blaenoriaeth allweddol yn ein Cynllun Gweithredu ar gyfer Trechu Tlodi a'r Nodau Llesiant a nodir yn Neddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015\. Rydym wedi cyhoeddi ein Canllaw Codi Tâl i'r Awdurdod Rheoleiddio Gwasanaethau Dŵr, Ofwat. Mae ein Canllaw Codi Tâl, ynghyd â'n Canllaw Tariffau Cymdeithasol a gyhoeddwyd eisoes i Gwmnïau Dŵr Cymru ac Ofwat, yn sicrhau y cedwir biliau ar lefel fforddiadwy a bod gan gwsmeriaid ddewis o opsiynau codi tâl, gan helpu'r rheini sy'n wynebu'r risg fwyaf o dlodi a gwarchod grwpiau agored i niwed.
Darperir amrywiaeth o gynlluniau cymorth gan Gwmnïau Dŵr Cymru sy'n darparu tariffau a chynlluniau talu a dargedir yn briodol i helpu cwsmeriaid sydd o bosibl yn cael anhawster fforddio talu eu biliau. Rydym yn monitro'r niferoedd sy'n manteisio ar y cynlluniau hyn yn ofalus ac yn croesawu camau diweddar a gymerwyd gan Dŵr Cymru i gynyddu trothwy cymhwyso incwm aelwyd gan hyrwyddo mynediad ehangach at gymorth. Gwyddom fod mynediad at gyngor diduedd am ddim yn helpu pobl i leihau biliau ynni a gwneud eu cartrefi'n fwy ynni effeithlon. Mae'r gwasanaeth cymorth a ddarperir gan NYTH, cynllun allweddol Llywodraeth Cymru ar gyfer trechu tlodi tanwydd, yn cael ei ymestyn i gwsmeriaid Cwmnïau Dŵr Cymru. Mae gwybodaeth am yr ystod o gymorth sydd ar gael yn cael ei rhannu gydag Aelodau'r Cynulliad a darparwyr gwasanaeth cyngor allweddol gan y Cyngor Defnyddwyr Dŵr.
Rydym yn cefnogi'r broses o ddatblygu dull o reoli adnoddau naturiol ar sail ardal. Mae hyn yn mynd law yn llaw â rheoli adnoddau naturiol yn gynaliadwy, mewn ffordd fwy cydgysylltiedig, gan ymgorffori ein dull o weithredu a nodir yn Neddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016 ac yn egwyddor datblygu cynaliadwy ein Hamcanion Llesiant. Mae'n hanfodol fod cymunedau yn rhan o brosesau cynllunio a gwneud penderfyniadau sy'n ymwneud â'u hadnoddau naturiol ar sail ardal, a gyda Cyfoeth Naturiol Cymru rydym yn cynorthwyo ac yn annog dulliau Rheoli Basn Afon mwy rhagweithiol sy'n canolbwyntio ar y gymuned. Rydym yn diogelu adnoddau dŵr ac ecosystemau hanfodol drwy ein rhaglen i drechu llygredd gwasgaredig. Mae gweithredu'r Rheoliadau Atal Llygredd (Storio Olew) (Cymru) 2015 yn gam pwysig tuag at leihau llygredd a achosir gan ollyngiadau olew. Nod ein gwaith parhaus i ddiwygio'r system trwyddedu tynnu dŵr yw sicrhau y caiff anghenion cyflenwad dŵr busnesau a diwydiant eu cydbwyso'n deg â dull cynaliadwy o reoli adnoddau dŵr.
Rydym yn gwella'r ffordd y caiff ein gwasanaethau dŵr eu cynllunio a'u rheoli, lle mae cymorth ac ymwneud ein partneriaid cyflawni yn rhan annatod a hanfodol o ran sicrhau hynny. Bydd ein Hegwyddorion Arweiniol a gyhoeddwyd yn gynharach eleni'n llywio Cynlluniau Rheoli Adnoddau Dŵr a ddatblygir gan Gwmnïau Dŵr Cymru yn y dyfodol. Bydd y rhain, ynghyd â'n Datganiad Blaenoriaethau Strategol i Ofwat, a gyhoeddir yn hwyrach eleni, yn cyfleu ein disgwyliadau polisi i'n partneriaid cyflwyno allweddol, gan sicrhau bod blaenoriaethau Llywodraeth Cymru, a nodir yn ein Strategaeth Ddŵr i Gymru a fframwaith deddfwriaethol Cymru yn sail i'r holl waith o gynllunio a rheoli ein hadnoddau dŵr.
Byddwn yn parhau i gyflawni'r Strategaeth Ddŵr i Gymru. Ei brif gamau gweithredu yw rhoi rhagolwg o'n blaenoriaethau yn y dyfodol a gosod cyfeiriad strategol hirdymor ar gyfer polisi dŵr yng Nghymru.
Cyhoeddir y datganiad hwn yn ystod toriad yr haf er mwyn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r aelodau. Os hoffai aelodau i mi wneud datganiad pellach neu ateb cwestiynau ynglŷn â hyn pan fydd y Cynulliad yn dychwelyd, byddaf yn fwy na pharod i wneud hynny.
Atodiad
Strategaeth Ddŵr i Gymru
Cefnogi'r broses o reoli ein hadnoddau naturiol yn gynaliadwy
Diweddariad i'r Cynllun Gweithredu, 2015 i 2016
1\. Dŵr ar gyfer natur, pobl a busnesau
Ein blaenoriaethau yw sicrhau dull o reoli ein hadnoddau dŵr yn gynaliadwy ac ar sail ardal nawr ac yn y dyfodol. Rydym wedi gwneud y canlynol:
* Cefnogi Paneli Cyswllt Rheoli Basn Afon gyda Cyfoeth Naturiol Cymru, fel fforwm allweddol ar gyfer cynnwys y gymuned leol yn y gwaith o gynllunio a gwneud penderfyniadau adnoddau naturiol ar sail ardal.
* Bwrw ymlaen ar y gwaith o ddiwygio'r system trwyddedu tynnu dŵr gan ymgysylltu'n eang â'r sector dŵr a sicrhau cydbwysedd rhwng anghenion cyflenwi a rheoli adnoddau dŵr yn gynaliadwy. Rydym yn gweithio ar y cyd â Llywodraeth y DU ac yn disgwyl cyhoeddi Bil (Cymru a Lloegr) drafft yn yr hydref.
* Gweithredu Rheoliadau Atal Llygredd (Storio Olew) (Cymru) 2015, er mwyn gwarchod ansawdd dŵr, bioamrywiaeth ac ecosystemau hanfodol drwy leihau llygredd olew.
2\. Cynllunio a rheoli ein gwasanaethau dŵr
Ein blaenoriaethau yw rheoli adnoddau'n gynaliadwy gan gydbwyso anghenion tymor byr a datblygu adnoddau dŵr a systemau cyflenwi i ddiwallu anghenion hirdymor. Rydym wedi gwneud y canlynol:
* Cyhoeddi Cyfarwyddyd Cynllun Rheoli Adnoddau Dŵr 2016 ac Egwyddorion Arweiniol Llywodraeth Cymru ar gyfer Datblygu Cynlluniau Rheoli Adnoddau Dŵr ar gyfer 2020 a thu hwnt.
3\. Darparu gwasanaethau rhagorol i gwsmeriaid
Ein blaenoriaethau yw sicrhau mynediad at systemau dŵr a charthffosiaeth teg a fforddiadwy. Yn unol â Strategaeth Tlodi Plant Cymru i helpu teuluoedd sy’n byw mewn tlodi i gynyddu incwm eu haelwydydd drwy gyngor ar ddyledion a materion ariannol, a thrwy fesurau i fynd i’r afael â’r premiwm tlodi, rydym wedi gwneud y canlynol:
* Hyrwyddo fforddiadwyedd dŵr a thariffau cymdeithasol i'r Awdurdod Rheoleiddio Gwasanaethau Dŵr, Ofwat a Chwmnïau Dŵr. Mae Dŵr Cymru a Dŵr Dyffryn Dyfrdwy wedi rhoi cymorth i gwsmeriaid a fyddai fel arall wedi cael anhawster talu eu biliau dŵr. Mae Dŵr Cymru wedi cynyddu trothwy cymhwyso incwm aelwyd o £12,500 i £15,000 er mwyn galluogi mwy o bobl i elwa o'i gynllun cymorth.
* Meithrin cysylltiadau rhwng NYTH, cynllun allweddol Llywodraeth Cymru ar gyfer trechu tlodi tanwydd, i ddarparu cyngor diduedd am ddim i gwsmeriaid cwmnïau dŵr. Mae Dŵr Cymru eisoes yn cael atgyfeiriadau ychwanegol oddi wrth NYTH, a bydd Dŵr Dyffryn Dyfrdwy yn dechrau derbyn atgyfeiriadau o 1 Medi. Mae gwybodaeth am yr ystod o gymorth sydd ar gael yn cael ei rhannu gydag Aelodau'r Cynulliad a gwasanaethau cymorth allweddol gan y Cyngor Defnyddwyr Dŵr.
* Cefnogi’r gwaith o wella canllaw dylunio a rheoli safleoedd Sipsiwn a Theithwyr. Mae ein gwaith yn sicrhau y caiff safleoedd newydd eu dylunio i alluogi Sipsiwn a Theithwyr i gael mynediad uniongyrchol at gwmnïau dŵr a chynlluniau cymorth. Mae Dŵr Cymru yn trefnu bilio uniongyrchol ar gyfer preswylwyr ar y safle newydd diweddar yng Nghonwy.
* Datblygu Canllaw Codi Tâl lefel uchel ar gyfer Ofwat, i'w ystyried gan Ofwat wrth lunio rheolau ynglŷn â pha brisiau y gall cwmnïau dŵr a charthffosiaeth eu codi ar gwsmeriaid yn eu biliau. Comisiynu’r gwaith o ddatblygu canllaw codi tâl mwy manwl ar gyfer codi tâl ar ddatblygwyr, codi tâl am swmp\-gyflenwad a phrisio ar gyfer mynediad er mwyn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i Ofwat ynglŷn â fframweithiau deddfwriaethol a pholisi Cymru.
4\. Diogelu a Gwella Ansawdd Dŵr Yfed
Ein blaenoriaethau yw cynnal safonau uchel presennol dŵr yfed cyhoeddus a gwneud gwelliannau i sicrhau bod gennym gyflenwad dŵr yfed a seilwaith diogel a dibynadwy. Rydym wedi gwneud y canlynol:
* Diwygio ein deddfwriaeth dŵr yfed er mwyn cynnwys darpariaethau mewn perthynas â Radon, yn unol â rheoliadau Euratom.
* Cynnal gwerthusiad cychwynnol o Reoliadau Cyflenwadau Dŵr Preifat (Cymru) 2010, a fydd yn llywio adolygiad o'r ddeddfwriaeth, i sicrhau bod safonau ar gyfer ansawdd dŵr mewn Cyflenwadau Dŵr Preifat yn parhau i ddiogelu iechyd y cyhoedd yn effeithiol.
* Gyda'r Bartneriaeth Iechyd Dŵr, rydym wedi bwrw ymlaen o ran y gwaith o ymchwilio i opsiynau ar gyfer mynd i'r afael â'r risg o blwm yn trwytholchi i mewn i gyflenwadau dŵr. Bydd hyn yn llywio'r gwaith o leihau risgiau hirdymor oddi wrth bibelli a gosodiadau plwm a ddefnyddiwyd mewn gwaith plymio.
5\. Systemau draenio a charthffosiaeth ar gyfer yr 21ain ganrif
Ein blaenoriaethau yw sefydlu dull strwythuredig a'r fframwaith sydd eu hangen er mwyn rheoli'r rhwydwaith draenio a charthffosiaeth ar y cyd yn yr hirdymor fel bod y seilwaith yn addas at y diben yn y 21ain ganrif a thu hwnt. Rydym wedi gwneud y canlynol:
* Cyhoeddi safonau cynghori cenedlaethol ar gyfer systemau draenio cynaliadwy a fydd yn galluogi dylunwyr, datblygwyr eiddo, Awdurdodau Lleol a rhanddeiliaid eraill i ddangos eu bod wedi ystyried cyngor cynllunio Llywodraeth Cymru ar ddatblygu a pherygl llifogydd.
* Dechrau gwaith ar fapio ac adolygu perchnogaeth systemau draenio presennol a deddfwriaeth gysylltiedig a fydd yn llywio gwerthusiad o arferion a deddfwriaeth draenio a strategaeth ar gyfer datblygu systemau draenio cynaliadwy ar raddfa dalgylch.
* Gweithredu canllawiau diwygiedig sy'n symleiddio prosesau a threfniadau datrys anghydfodau systemau carthffosiaeth ar gyfer cymunedau gwledig o dan Adran 101A o Ddeddf Diwydiant Dŵr 1991\.
6\. Cefnogi Dulliau Cyflawni
Mae ein blaenoriaethau yn canolbwyntio ar ddulliau cyflawni sy'n cynorthwyo'r gwaith o ddatblygu dull mwy integredig a chynaliadwy o reoli ein systemau dŵr a gwasanaethau cysylltiedig. Rydym wedi gwneud y canlynol:
* Cynnal gwaith gyda Llywodraeth y DU a'r sector dŵr i symud Cymru tuag at setliad datganoli newydd. Ein hamcan yw cyflawni setliad hirdymor i Gymru yn seiliedig ar yr egwyddor o weithredu argymhellion Silk yn llawn o ran sicrhau y caiff pob mater sy'n ymwneud â dŵr a charthffosiaeth ei ddatganoli ac y caiff pŵer unochrog Llywodraeth y DU i ymyrryd mewn perthynas ag adnoddau dŵr yng Nghymru ei ddiddymu.
* Dechrau ar waith i ddatblygu Datganiad Polisi Strategol statudol a fydd yn sicrhau y caiff gwaith Ofwat ei lywio gan fframwaith deddfwriaethol a blaenoriaethau polisi Llywodraeth Cymru.
* Ymgysylltu â rhanddeiliaid allweddol er mwyn datblygu rôl Fforwm Dŵr Cymru sy'n dwyn ynghyd bartneriaid ac sy'n cefnogi'r gwaith o gyflawni'r Strategaeth Ddŵr a rheoli'n hadnoddau dŵr a'n hecosystemau mewn ffordd gydlynus a chynaliadwy.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The recent wet weather and high winds have seen widespread flooding across the UK. The Environment Agency has confirmed reports of over 1,300 properties flooded, with over 400 of those in Wales.
We have also seen significant disruption to our transport network, particularly in North Wales where the A55, A5 and the main railway line have all been affected. Two Severe Flood Warnings for the River Elwy; the highest level of warning, which indicates a risk to life. More than 500 properties were evacuated in St Asaph because of flooding in the area and a rest centre was also opened in Ruthin where up to 100 properties have been flooded.
The water flowing into the rivers from the mountains means that the flood risk has not yet passed and people should not return to their homes until they are advised by the emergency services.
The consequences of flooding are something Wales is becoming more familiar with. This is the eleventh flooding incident in England and Wales since April. So far this year 700 properties in Wales have been flooded, with 7,300 flooded across the England and Wales. This summer was the wettest in Wales for 80 years and the third wettest on record.
Emergency response to flooding
The Emergency Services, the Environment Agency, our Trunk Road Agents, the local authorities and others have all been hard at work since last week preparing for and responding to this period of rainfall. Repair work to roads and railways has been undertaken to ensure transport links are working, and that repair work continues where the impacts have been greatest.
The clear up will take time in many of our communities and those affected will continue to receive the support of those agencies. The immediate aftermath of flooding has a tangible, physical impact on those affected and the wider community. It can take many months for a property to dry out, longer for the memories to subside.
Next steps
Weather forecasts suggest that we can expect a drier few days, allowing time for water levels to subside and releasing some capacity within the system. This will also allow us to take stock of the situation and begin our evaluations.
We have instructed the Environment Agency to work with Welsh Government transport officials and their North Wales Trunk Road Agent to consider the resilience of the A55\. Other issues such as highway drainage capacity, maintenance and inspection regimes, diversionary routes and communications will also be reviewed. We will also consider the evaluations prepared by those involved in the work across Wales.
Work is already underway to implement the lessons learned from the flooding experienced in the summer and we will expand that programme to include the recent events. In the meantime we should all consider our own preparations. Register with the floodline warning direct service, consider what you need to do to make your home more resilient and listen to the advice from the emergency services and the Environment Agency.
Flood Insurance
The UK Government has been leading the negotiations with the insurance industry on a replacement agreement. We are working with colleagues in England, Northern Ireland and Scotland to reach a mutually agreeable solution and the Minister for Environment and Sustainable Development met with counterparts from each of the devolved nations last week to discuss the issue.
We are committed to ensuring that those at risk of flooding can continue to access insurance cover. However, right now our primary focus is to help those affected by the current flooding.
Protecting People and Property
In Wales, our defences reduce flood risk to over 70,000 properties. Over the last five years flood alleviation schemes have reduced risk for over 4,500 homes and businesses in Wales for areas such as Tywyn, Clwyd Estuary and Abergele. The Environment Agency’s Flood Awareness Wales programme has helped over 300 communities prepare their own flood plans, and 100,000 people in Wales are signed up for flood warnings.
The Welsh Government is investing over £150 million in flood and coastal erosion risk management over this Assembly, supported by almost £50 million from the European Regional Development Fund. This will improve protection for over 7,000 properties, including over 1,000 businesses, in line with the objectives set out within the National Strategy for Flood and Coastal Erosion Risk Management. Recent events demonstrate very clearly why this continued investment is needed in Wales.
Welsh Government planning policy is also very clear in providing a precautionary framework for avoiding new development in areas defined at risk of flooding. Our overall aim is to ensure new development is directed away from the floodplain.
|
Mae’r tywydd gwlyb a’r gwyntoedd cryfion diweddar wedi achosi llifogydd eang ar draws y DU. Mae Asiantaeth yr Amgylchedd wedi cadarnhau adroddiadau bod dros 1,300 eiddo wedi dioddef llifogydd, gyda dros 400 ohonynt yng Nghymru.
Amharwyd cryn dipyn hefyd ar ein rhwydwaith trafnidiaeth, yn arbennig yn y gogledd lle gwelwyd effaith ar yr A55, A5 a’r brif linell rheilffordd. Mae dau Rybudd Llifogydd Difrifol wedi’u cyhoeddi ar gyfer yr Afon Elwy; y lefel uchaf o rybudd, sy’n golygu bod perygl i fywyd. Roedd yn rhaid symud pobl o dros 500 eiddo yn Llanelwy yn sgil llifogydd yn yr ardal, ac agorwyd canolfan argyfwng yn Rhuthun lle gwelwyd llifogydd mewn hyd at 100 eiddo.
Mae’r dŵr sy’n llifo o’r mynyddoedd i’r afonydd yn golygu nad yw’r perygl o lifogydd wedi pasio eto ac ni ddylai pobl ddychwelyd i’w cartrefi nes iddynt gael eu cynghori i wneud hynny gan y gwasanaethau brys.
Mae Cymru’n dod yn fwy cyfarwydd â chanlyniadau llifogydd. Dyma’r unfed achos ar ddeg o lifogydd yng Nghymru a Lloegr ers mis Ebrill. Hyd yma mae 700 eiddo yng Nghymru wedi dioddef llifogydd eleni, gyda 7,300 wedi dioddef llifogydd ar draws Cymru a Lloegr. Dyma’r haf gwlypaf yng Nghymru ers 80 o flynyddoedd, a’r gwlypaf ond dau erioed i’w cofnodi.
Ymateb brys i’r llifogydd
Mae’r Gwasanaethau Brys, Asiantaeth yr Amgylchedd, Asiantaethau Cefnffyrdd, yr awdurdodau lleol ac eraill wedi bod yn gweithio’n galed ers yr wythnos ddiwethaf yn paratoi ar gyfer y cyfnod hwn o law, ac yn ymateb iddo. Gwnaethpwyd gwaith i drwsio heolydd a rheilffyrdd er mwyn gwneud yn siŵr bod y system trafnidiaeth yn parhau i weithio, ac mae’r gwaith trwsio’n parhau lle gwelwyd yr effaith fwyaf.
Bydd y gwaith o lanhau yn cymryd amser mewn nifer o’n cymunedau ac fe fydd y rhai sydd wedi’u heffeithio’n parhau i dderbyn cefnogaeth yr asiantaethau. Mae llifogydd yn effeithio’n uniongyrchol ac yn amlwg ar y rhai sy’n ei ddioddef a’r gymuned ehangach. Gall gymryd sawl mis i eiddo sychu, a chyfnod llawer yn hwy i’r atgofion bylu.
Y camau nesaf
Yn ôl rhagolygon y tywydd gallwn ddisgwyl llai o law dros y diwrnodau nesaf, gan roi cyfle i lefelau’r dŵr ostwng a rhyddhau capasiti o fewn y system. Bydd hyn hefyd yn caniatáu i ni edrych ar y sefyllfa a dechrau gwerthuso.
Rydym wedi rhoi cyfarwyddyd i Asiantaeth yr Amgylchedd weithio gyda swyddogion trafnidiaeth Llywodraeth Cymru ac Asiant Cefnffyrdd Gogledd Cymru i asesu gwytnwch yr A55\. Byddwn hefyd yn adolygu materion eraill fel gallu draenio priffyrdd, trefn cynnal a chadw ac archwilio, llwybrau gwyriad a chyfathrebu. Byddwn hefyd yn ystyried y gwerthusiadau a baratowyd gan y rhai sy’n gwneud y gwaith ar draws Cymru.
Rydym eisoes wedi cychwyn rhoi’r gwersi a ddysgwyd o lifogydd yr haf ar waith, ac fe fyddwn yn ehangu’r rhaglen honno i gynnwys y gwersi a ddysgwyd yn ystod y penwythnos hwn. Yn y cyfamser, dylai pob un ohonom ystyried ein trefniadau ein hunain. Cofrestrwch gyda gwasanaeth uniongyrchol y Llinell Rybuddion Llifogydd, ystyriwch beth sydd angen ei wneud i amddiffyn eich cartref a gwrandewch ar gyngor y gwasanaethau brys ac Asiantaeth yr Amgylchedd.
Yswiriant Llifogydd
Mae Llywodraeth y DU wedi bod yn arwain trafodaethau gyda’r diwydiant yswiriant ynghylch cytundeb newydd. Rydym yn gweithio gyda’n cydweithwyr yn Lloegr, Gogledd Iwerddon a’r Alban i ddod i gytundeb sy’n dderbyniol i bawb ac fe fu Gweinidog yr Amgylchedd a Datblygu Cynaliadwy yn cyfarfod â’i swyddogion cyfatebol o bob un o’r gwledydd datganoledig yr wythnos ddiwethaf er mwyn trafod y mater.
Rydym yn gwbl ymroddedig i sicrhau bod y rhai sydd mewn perygl o ddioddef llifogydd yn medru parhau i gael eu hyswirio. Fodd bynnag, ein prif nod ar hyn o bryd yw helpu’r rhai sydd wedi’u heffeithio gan y llifogydd presennol.
Diogelu Pobl ac Eiddo
Mae amddiffynfeydd llifogydd Cymru’n gostwng y perygl sy’n wynebu dros 70,000 eiddo. Dros y bum mlynedd ddiwethaf mae cynlluniau lliniaru llifogydd wedi lleihau’r perygl i dros 4,500 o gartrefi a busnesau yng Nghymru mewn ardaloedd megis Tywyn, Aber Afon Clwyd ac Abergele. Mae’r rhaglen Ymwybyddiaeth Llifogydd Cymru gan Asiantaeth yr Amgylchedd wedi helpu dros 300 o gymunedau i baratoi cynlluniau llifogydd, ac mae 100,000 o bobl Cymru wedi tanysgrifio i dderbyn rhybuddion llifogydd.
Mae Llywodraeth Cymru’n buddsoddi dros £150 miliwn i reoli perygl llifogydd ac erydu arfordirol yn ystod y Cynulliad hwn, gyda chefnogaeth bron i £50 miliwn gan Gronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop. Bydd hyn yn helpu i ddiogelu dros 7,000 eiddo, gan gynnwys dros 1,000 o fusnesau, yn unol â’r amcanion a osodwyd yn fy Strategaeth Genedlaethol Rheoli Perygl Llifogydd ac Erydu Arfordirol. Mae digwyddiadau diweddar yn dangos yn glir pam fod angen parhau i fuddsoddi fel hyn yng Nghymru.
Mae polisi cynllunio Llywodraeth Cymru hefyd yn darparu fframwaith rhagofalus clir iawn ar gyfer osgoi datblygiadau newydd mewn ardaloedd sydd mewn perygl o ddioddef llifogydd. Ein nod cyffredinol yw sicrhau bod datblygiadau newydd yn cael eu cyfeirio oddi wrth y gorlifdir.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Wrth i Gymunedau Gwledig – Rhaglen Datblygu Gwledig Llywodraeth Cymru ddod i ddiwedd ei hoes, bydd y cynllun yn cynnig cymorth i ffermwyr cymwys, gan gynnwys ffermwyr Glastir Uwch, Tir Comin ac Organig pan ddaw eu contractau i ben ar 31 Rhagfyr 2023\.
Bydd cyfnod ymgeisio’r cynllun yn dechrau’n ddiweddarach eleni, a bydd contractau’n dechrau ym mis Ionawr 2024 gan sicrhau na fydd bwlch ar ôl i Glastir gau ym mis Rhagfyr 2023\.
Caiff manylion y cynllun newydd eu cyhoeddi ar ôl trafod â rhanddeiliaid a chyhoeddir y gyllideb cyn i’r cyfnod ymgeisio ddechrau.
Bydd y cynllun newydd yn golygu y caiff mwy o ffermwyr gymryd rhan a diogelu cynefinoedd gan sicrhau’r un pryd y bydd y gwelliannau mawr a wnaed trwy Glastir yn cael eu cadw.
Mae diwedd Glastir yn golygu hefyd y bydd holl ffermwyr a rheolwyr tir Cymru yn cael ymgeisio am yr holl Gynlluniau Buddsoddi Gwledig sydd ar gael, gyda llawer ohonyn nhw’n eu paratoi i ymuno â’r SFS. Ar hyn o bryd, nid yw ffermwyr Glastir Uwch yn cael ymgeisio am y cynllun Grantiau Bach – Amgylchedd.
Dywedodd y Gweinidog Materion Gwledig:
> Trwy Glastir, rydyn ni wedi cefnogi ffermwyr i ddiogelu a gwella cynefinoedd; rydym am warchod y buddsoddiad hwnnw wrth i ni symud i’r Cynllun Ffermio Cynaliadwy.
>
>
> Mae’n dda gen i gyhoeddi heddiw gynllun amaeth\-amgylcheddol interim i gefnogi ffermwyr i ddiogelu cynefinoedd gwerthfawr tan y daw’r SFS.
>
>
> Mae’n bwysig bod gennym gynllun i wneud yn siŵr nad ydym yn colli’r gwelliannau mawr a wnaed trwy Glastir. Rydyn ni’n annog ffermwyr i gymryd rhan.
>
>
> Argymhellodd y Pwyllgor Newid Hinsawdd na ddylai fod bwlch rhwng diwedd Glastir a dechrau’r SFS a dyna yw diben y cynllun rydyn ni’n ei gyhoeddi heddiw.
>
>
> Mae’r cynllun interim yn gam pwysig at gyflwyno’r Cynllun Ffermio Cynaliadwy a fydd yn cynnal ffermwyr i gynhyrchu bwyd yn gynaliadwy a mynd i’r afael yr un pryd â’r argyfyngau hinsawdd a natur. Mae’n paratoi’r ffordd at yr SFS a’i egwyddorion Rheoli Tir yn Gynaliadwy.
|
As the Welsh Government Rural Communities – Rural Development Programme ends, this will provide alternative support for all eligible farmers, including Glastir Advanced, Commons and Organic farmers when their contracts expire on 31 December 2023
The application window for the scheme will open later this year, with contracts commencing in January 2024 to ensure a seamless transition as Glastir closes in December 2023\.
Further details of the new scheme will made available following discussions with stakeholders. The budget available will be announced prior to the application window opening.
The new scheme will enable more farmers to take part and protect habitat land, while also ensuring the important gains made by Glastir are maintained.
The ending of Glastir also means all farmers and land managers in Wales will be able to access all of the available Rural Investment Schemes, a number of which will prepare them to enter SFS. Currently, Glastir Advanced farmers are unable to apply to the Small Grants \- Environment scheme.
The Minister for Rural Affairs said:
> Through Glastir, we have supported farmers to maintain and enhance habitat protection; we want to maintain this investment as we transition to the new Sustainable Farming Scheme.
>
>
> I’m pleased today to announce an interim agri\-environment scheme to continue supporting farmers to protect valuable habitats ahead of the introduction of the SFS.
>
>
> It’s important we have a scheme to ensure the valuable gains made under Glastir are not lost, and we’re also able to encourage more farmers to take part.
>
>
> The Climate Change Committee recommended there should be no gap between the end of Glastir and the start of the SFS, and this is what we are delivering today.
>
>
> The interim scheme is an important step as we progress towards the Sustainable Farming Scheme which will support farmers to produce food sustainably at the same time as addressing the climate and nature emergencies. It paves the way towards the SFS and its Sustainable Land Management principles.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Yn ystod ei gyfnod yn Gibraltar, bydd y Prif Weinidog hefyd yn cyfarfod â'r Llywodraethwr, yr Is\-gadfridog, Edward Grant Martin Davis; y Dirprwy Brif Weinidog, Dr Joseph Garcia; y Siambr Fasnach a'r Ffederasiwn Busnesau Bach.
Mae economi Gibraltar yn ffynnu, a’r wlad hon yw’r pedwerydd uchaf yn y byd o ran cynnyrch domestig gros (GDP) y pen, sy’n £54,979\. Er hyn, mae'r wlad yn dibynnu'n fawr ar ei pherthynas unigryw â'r UE a'r DU gan fod 40% o weithlu Gibraltar yn croesi’r ffin o Sbaen bob diwrnod.
Dywedodd y Prif Weinidog, Carwyn Jones:
> "Er bod Gibraltar mewn sefyllfa unigryw, yr un pryderon sydd gennym ni yma yng Nghymru am ddyfodol perthynas y Deyrnas Unedig ag Ewrop a'r ffordd y byddwn yn mynd ati i ymadael â’r UE.
>
>
> "Rydyn ni'n rhannu agwedd benderfynol Gibraltar i sicrhau llwybr yn nhrafodaethau Brexit a fydd yn diogelu ein gallu i fasnachu. Rydyn ni hefyd yn cydnabod y cyfraniad cadarnhaol sy'n cael ei wneud gan ddinasyddion yr UE i fywyd yng Nghymru, a byddwn yn parhau i fod angen gweithwyr o wledydd yr UE i helpu i gynnal ein heconomi a'n gwasanaethau cyhoeddus, yn yr un modd â Gibraltar.
>
>
> "Mae'r ymweliad hwn hefyd yn gyfle i ddysgu o brofiad Gibraltar o weithredu y tu allan i'r Undeb Tollau a deall y risgiau posibl a'r materion y byddem ni yn eu hwynebu pe byddai'r Deyrnas Unedig yn dilyn yr un llwybr ar ôl Brexit.
>
>
> "Wrth inni baratoi i ymadael â’r UE, mae'n hanfodol bod pob rhan o'r DU a Gibraltar yn cydweithio i fapio ffordd ymlaen sy'n diwallu ein holl anghenion."
|
While in Gibraltar, the First Minister will also meet with the Governor Lieutenant General Edward Grant Martin Davis, Deputy Chief Minister Dr Joseph Garcia, the Chamber of Commerce and the Federation of Small Businesses.
Gibraltar's economy is thriving, with the 4th highest GDP per head in the world at £54,979\. However, it is highly dependent on its unique relationship with the EU and UK \- with 40% of its workforce entering Gibraltar from Spain each day.
The First Minister said:
> "While Gibraltar is in a unique position, we in Wales share common ground on the UK's future relationship with Europe and our approach to leaving the EU.
>
>
> "We share their determination to secure a path in the Brexit negotiations which protects our ability to trade. We also recognise the positive contribution EU citizens make to life in Wales and, like Gibraltar, Wales will continue to need workers from EU countries to help sustain our economy and public services.
>
>
> "This visit is also an opportunity to learn from Gibraltar's experience of operating outside the Customs Union and understand the potential risks and issues we would face if the UK took the same path post\-Brexit.
>
>
> "As we prepare to leave the EU, it is essential all parts of the UK and Gibraltar work together to map out a way forward that meets all our needs."
|
Translate the text from Welsh to English. |
Gosodwyd y Datganiadau Ysgrifenedig canlynol gerbron y Cynulliad o dan Reol Sefydlog 30C \- Hysbysu mewn perthynas ag Offerynnau Statudol a wneir gan Weinidogion y DU mewn meysydd datganoledig o dan Ddeddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018 na chânt eu gosod gerbron y Cynulliad:
**Rheoliadau Protocol 1 i Gytundeb yr AEE (Diwygio) (Ymadael â’r UE) 2018**
**Rheoliadau'r Polisi Pysgodfeydd Cyffredin (Diwygio etc) (Ymadael â'r UE) 2018**
|
The following Written Statements have been laid before the Assembly under Standing Order 30C \- Notification in Relation to Statutory Instruments made by UK Ministers in devolved areas under the European Union (Withdrawal) Act 2018 not laid before the Assembly:
**The Protocol 1 to the EEA Agreement (Amendment) (EU Exit) Regulations 2018**
**The Common Fisheries Policy (Amendment etc) (EU Exit) Regulations 2018**
|
Translate the text from English to Welsh. |
This is the first statement of strategic priorities for tertiary education and research and innovation published under section 13 of the Tertiary Education and Research (Wales) Act 2022 and reflects Welsh Government priorities on a cross\-government basis including both Education and Economy department policy. It is envisaged the statement of priorities and the strategic plan that the Commission will need to produce to address it applying for a timeframe of five years.
The Commission for Tertiary Education and Research must respond to the Statement by preparing a strategic plan setting outhow it will address the priorities contained in this statement. That strategic plan must also set out how the Commission will discharge its strategic duties as detailed in the Tertiary Education and Research (Wales) Act 2022\. The Commission will consult on its plan before submitting it to the Welsh Ministers for approval and undertaking work to implement the plan.
This Statement is published in the context of a challenging budgetary situation and we anticipate that the Commission’s plan will reflect this. Separately from this Statement, the Commission’s funding will be set out in an annual funding letter.
There are five substantive priorities in the Statement and they are not listed ordinally in terms of importance.
The first priority concerns making learning as flexible as possible, increasing adult learning and making sure that basic skills needs are addressed so that Wales is a nation of second chances. The second priority is to ensure that the tertiary system is one of high\-quality that strives for excellence whilst keeping a focus on widening participation, reducing attainment gaps and improving equity and diversity in the system.
Putting the learner at the heart of education is the third priority ensuring their voices are heard and that they are supported during their time in education. To reach their full potential learners need to be aware of all the different pathways available to them, including flexible and part\-time learning. These pathways should be available through the medium of Welsh. Fourthly, the continuing contribution of the tertiary education system to the economy and society will require collaboration: collaboration in research, collaboration with industry and government, collaboration to ensure provision is aligned with the needs of employers and collaboration to ensure continuation of the great work done by our providers and their learners in contributing to the places in which they are based.
The final priority recognises that establishing the Commission will be a significant undertaking during the life of this first statement and by including it as a priority provides space for the Commission to do this work, develop its relationship with providers and, for the first time, establish data systems that give a picture of the whole tertiary system rather than its discrete sectors.
There is also a look to the future in how this data and how the Commission will fund the sector can be used to steer the system strategically with collaboration delivering clearer learner pathways and a national offer that reduces duplication between neighbouring institutions.
We are on the threshold of a new and exciting future for tertiary education in Wales and this Statement of Strategic Priorities provides the direction needed for the Commission to take us over that threshold and into that future.
|
Dyma'r datganiad cyntaf o flaenoriaethau strategol ar gyfer addysg drydyddol ac ymchwil ac arloesi a gyhoeddwyd o dan adran 13 o Ddeddf Addysg Drydyddol ac Ymchwil (Cymru) 2022 ac mae’n adlewyrchu blaenoriaethau Llywodraeth Cymru ar sail trawslywodraethol, gan gynnwys polisi yr adran Addysg ac adran yr Economi. Rhagwelir y bydd y datganiad o flaenoriaethau a'r cynllun strategol y bydd angen i'r Comisiwn ei gynhyrchu i fynd i'r afael ag ef yn para am gyfnod o bum mlynedd.
Rhaid i'r Comisiwn Addysg Drydyddol ac Ymchwil ymateb i'r Datganiad trwy baratoi cynllun strategol sy'n nodi sut y bydd yn cyflawni'rblaenoriaethau sydd yn y datganiad hwn. Rhaid i'r cynllun strategol hwnnw hefyd nodi sut y bydd y Comisiwn yn cyflawni ei ddyletswyddau strategol yn Neddf Addysg Drydyddol ac Ymchwil (Cymru) 2022\. Bydd y Comisiwn yn ymgynghori ar ei gynllun cyn ei gyflwyno i Weinidogion Cymru i'w gymeradwyo a bwrw ymlaen â gwaith i'w weithredu.
Mae'r Datganiad hwn yn cael ei gyhoeddi mewn cyfnod pan fo'r sefyllfa gyllidebol yn heriol ac rydym yn rhagweld y bydd cynllun y Comisiwn yn adlewyrchu hyn. Bydd cyllid y Comisiwn yn cael ei nodi mewn llythyr ariannu blynyddol.
Mae pum blaenoriaeth sylweddol yn y Datganiad ac nid ydynt wedi'u rhestru ar sail eu pwysigrwydd.
Mae'r flaenoriaeth gyntaf yn ymwneud â gwneud dysgu mor hyblyg â phosibl, cynyddu dysgu oedolion a sicrhau bod anghenion sgiliau sylfaenol yn cael sylw fel bod Cymru yn genedl o ail gyfleoedd. Yr ail flaenoriaeth yw sicrhau bod y system drydyddol yn un o ansawdd uchel sy'n gwneud pob ymdrech i ragori ac yn cadw ffocws ar ehangu cyfranogiad, lleihau bylchau cyrhaeddiad a gwella tegwch ac amrywiaeth yn y system.
Rhoi'r dysgwr wrth galon addysg yw'r drydedd flaenoriaeth gan sicrhau bod eu lleisiau'n cael eu clywed a'u bod yn cael eu cefnogi yn ystod eu cyfnod mewn addysg. Er mwyn cyrraedd eu potensial llawn mae angen i ddysgwyr fod yn ymwybodol o'r holl lwybrau gwahanol sydd ar gael iddynt, gan gynnwys dysgu hyblyg a rhan\-amser. Dylai pob llwybr fod ar gael trwy gyfrwng y Gymraeg. Yn bedwerydd, bydd cyfraniad parhaus y system addysg drydyddol i'r economi a'r gymdeithas yn gofyn am gydweithredu: cydweithio mewn ymchwil, cydweithio â diwydiant a'r llywodraeth, cydweithio i sicrhau bod y ddarpariaeth yn cyd\-fynd ag anghenion cyflogwyr a chydweithio i sicrhau parhad y gwaith gwych sy'n cael ei wneud gan ein darparwyr a'u dysgwyr wrth gyfrannu at y lleoedd y maent wedi'u lleoli ynddynt.
Mae'r flaenoriaeth derfynol yn cydnabod y bydd sefydlu'r Comisiwn yn dasg sylweddol yn ystod oes y datganiad cyntaf hwn a thrwy ei gynnwys fel blaenoriaeth mae'n rhoi lle i'r Comisiwn wneud y gwaith hwn, datblygu ei berthynas â darparwyr ac, am y tro cyntaf, sefydlu systemau data sy'n rhoi darlun o'r system drydyddol gyfan yn hytrach na'r gwahanol sectorau.
Edrychir ar y dyfodol hefyd o ran sut y gellir defnyddio'r data hwn a'r modd y bydd y Comisiwn yn ariannu'r sector i lywio'r system yn strategol, lle bydd cydweithio yn darparu llwybrau dysgwyr cliriach i ddysgwyr ac yn darparu cynnig cenedlaethol sy'n lleihau'r dyblygu rhwng sefydliadau cyfagos.
Rydym ar ddechrau cyfnod newydd a chyffrous i addysg drydyddol yng Nghymru ac mae'r Datganiad hwn o Flaenoriaethau Strategol yn darparu'r cyfeiriad sydd ei angen ar y Comisiwn i'n harwain i'r dyfodol disglair hwnnw.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 10 July 2018, the Cabinet Secretary for Local Government and Public Services made an Oral Statement in the Siambr on: Our Valleys, Our Future Progress Report (external link).
|
Ar 10 Gorffennaf 2018, gwnaeth Ysgrifennydd y Cabinet dros Lywodraeth Leol a Gwasanaethau Cyhoeddus Datganiad Llafar yn y Siambr ar: Adroddiad Cynnydd ar Ein Cymoedd, Ein Dyfodol (dolen allanol).
|
Translate the text from English to Welsh. |
Achieving excellence, equity and well\-being for all children and young people is a core purpose of our education reforms and it is encouraging to see the ALN Act is already making a difference to the lives of learners and their families.
Steady and positive progress towards implementing the additional learning needs (ALN) system is being reported and partners share that person\-centred practice is enhancing engagement and improving the support learners with ALN and their families are receiving. I am encouraged to hear about the good ALN practice being put in place by schools.
However, over the last six months, ALNCos, local authorities, special schools, head teachers, third sector providers and other education practitioners have told us that more time is needed to embed effective change. They have highlighted the increasing pressures created by responding for example, to the enduring impacts of the pandemic on children and young people requiring support due to their social and emotional issues, whilst at the same time moving children and young people from the SEN system to the new ALN system. I have therefore determined there is a need for more time to deliver the changes and improvements through the ALN reforms.
It is vital for our learners with ALN that we implement this legislation in an effective way, I have therefore decided to extend the implementation of the ALN Act from three years to four years. I am also nearly doubling the funding to education partners for ALN implementation, investing £12m in 23\-24, and 24\-25 to boost resources that are needed to successfully embed the ALN reforms. Also, in recognition of the important role of special schools I am investing £1million from the 22\-23 budget to reimburse costs incurred this year.
Extending implementation means that children who were due to move to the ALN system between September 2023 and August 2024, will now move to the ALN system between September 2023 and August 2025\. This will create more flexibility for bodies who are responsible for moving children from the SEN system to the ALN system.
The rights for children, and their parents, to request a child moves to the ALN system is unaffected – meaning that children who want to move to the ALN system can still ask to do so.
The flow though system, for post\-16 learners, as announced in March 2022 will not change.
Maintaining focus and reform momentum is essential to securing successful implementation. My officials will be writing to key stakeholders setting out further information on these arrangements in the coming weeks alongside updating published guidance.
|
Mae sicrhau rhagoriaeth, tegwch a llesiant i bob plentyn a pherson ifanc yn un o ddibenion craidd ein diwygiadau ym maes addysg. Mae'n galonogol felly gweld bod y Ddeddf Anghenion Dysgu Ychwanegol (ADY) eisoes yn gwneud gwahaniaeth i fywydau dysgwyr a'u teuluoedd.
Adroddir am gynnydd cyson a chadarnhaol tuag at weithredu'r system ADY ac mae partneriaid yn dweud bod ymarfer sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn yn gwella ymgysylltu a’r cymorth y mae dysgwyr ag ADY a'u teuluoedd yn ei gael. Mae’n braf clywed am yr arferion ADY da sy'n cael eu rhoi ar waith gan ysgolion.
Fodd bynnag, dros y chwe mis diwethaf, mae Cydlynwyr ADY, awdurdodau lleol, ysgolion arbennig, penaethiaid, darparwyr trydydd sector ac ymarferwyr addysg eraill wedi dweud wrthym bod angen mwy o amser i wreiddio newid effeithiol. Maent wedi dangos y pwysau cynyddol sydd wedi’u creu yn sgil ymateb, er enghraifft, i bwysau parhaus y pandemig ar blant a phobl ifanc sydd angen cymorth oherwydd materion cymdeithasol ac emosiynol, tra’n symud plant a phobl ifanc o’r system AAA i’r system ADY newydd ar yr un pryd. Rwyf felly wedi penderfynu bod angen mwy o amser i gyflawni'r newidiadau a'r gwelliannau drwy'r diwygiadau ADY.
Mae'n hanfodol i’n dysgwyr ag ADY ein bod yn gweithredu'r ddeddfwriaeth hon mewn ffordd effeithiol. Felly, rwyf wedi penderfynu ymestyn y cyfnod ar gyfer gweithredu'r Ddeddf ADY o dair blynedd i bedair blynedd. Rwyf hefyd yn bron â dyblu'r cyllid i bartneriaid addysg ar gyfer gweithredu ADY, gan fuddsoddi £12m yn 23\-24, a 24\-25 i sicrhau mwy o’r adnoddau sydd eu hangen i wreiddio'r diwygiadau ADY yn llwyddiannus. Hefyd, i gydnabod rôl bwysig ysgolion arbennig, rwy'n buddsoddi £1m o'r gyllideb 22\-23 i ad\-dalu costau a ysgwyddwyd eleni.
Mae ymestyn y cyfnod gweithredu yn golygu y bydd y plant a oedd i fod i symud i'r system ADY rhwng mis Medi 2023 a mis Awst 2024 yn awr yn symud i'r system ADY rhwng mis Medi 2023 a mis Awst 2025\. Bydd hyn yn creu mwy o hyblygrwydd i’r cyrff sy'n gyfrifol am symud plant o'r system AAA i'r system ADY.
Nid effeithir ar hawliau plant a'u rhieni i ofyn am symud plentyn i'r system ADY. Mae hyn yn golygu y gall plant sydd am symud i'r system ADY ofyn am wneud hynny o hyd.
Ni fydd y system sianelu, ar gyfer dysgwyr ôl\-16, fel a gyhoeddwyd ym mis Mawrth 2022, yn newid.
Mae cynnal ffocws a momentwm o ran y diwygio yn hanfodol er mwyn gweithredu’r Ddeddf yn llwyddiannus. Bydd fy swyddogion yn ysgrifennu at randdeiliaid allweddol yn nodi rhagor o wybodaeth am y trefniadau hyn yn ystod yr wythnosau nesaf, ynghyd â diweddaru'r canllawiau cyhoeddedig.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 6 July 2021, an oral statement was made in the Senedd: Curriculum Reform—Next Steps (external link).
|
Ar 6 Gorffennaf 2021, gwnaed datganiad llafar yn y Siambr: Diwygio'r Cwricwlwm—Y Camau Nesaf (dolen allanol).
|
Translate the text from Welsh to English. |
Ers i mi gael fy mhenodi’n Weinidog dros Faterion Gwledig yn 2007, rwyf wedi ymrwymo i fynd ati i ddileu TB gwartheg o Gymru.
Yn ystod y tair blynedd ddiwethaf, llwyddwyd i weddnewid y ffordd y mae TB gwartheg yn cael ei reoli yng Nghymru, a hoffwn ddiolch i bawb, yn enwedig ffermwyr gwartheg, milfeddygon, priswyr a’r gwasanaeth Iechyd Anifeiliaid yng Nghymru, sydd wedi cydweithio â ni yn ystod y cyfnod hwn.
Rydym yn gweithredu’n eang, a dyma rai o’r camau sy’n cael eu cymryd:
* Gwell gwyliadwriaeth – gan gynnwys llai o esemptio o’r drefn Profi Cyn Symud, a chynnal profion blynyddol ledled Cymru.
* Gwell mesurau i reoli clefydau mewn gwartheg – gwneud y profion yn fwy sensitif, er enghraifft, wrth ddelio ac achosion lle mae canlyniadau’r profion yn amhendant, a defnyddio mwy ar y prawf gwaed gama interfferon.
* Cysylltu iawndal ag arferion da – er mwyn annog ymddygiad priodol wrth ffermio a sicrhau iawndal priodol.
* Camau gorfodi – cymryd camau llym i orfodi polisi TB, gan gynnal profion gorfodol, ac erlyn, lle bo angen.
* Gweithredu ar sail ranbarthol – gan gynnwys cyflwyno tri Bwrdd Rhanbarthol Dileu TB sydd wrthi’n datblygu mentrau priodol ar TB ar gyfer eu rhanbarthau.
Diben y rhan fwyaf o’r mesurau sydd wedi’u rhoi ar waith hyd yma yw lleihau’r risg o drosglwyddo TB rhwng gwartheg. Disgwylir i’r mesurau hyn gael effaith yn hyn o beth, ond mae’n rhy gynnar i ni fedru dweud mai’r mesurau hyn sydd i gyfrif am y gwelliannau a welwyd yn ddiweddar yn nifer yr achosion o TB. Mae angen i mi fod yn wyliadwrus hefyd oherwydd y patrwm cylchol a welwyd yn y gorffennol i’r newid yn nifer yr achosion o TB.
Heb unrhyw gamau i fynd i’r afael â’r prif ffynonellau heintio eraill, ni ddisgwylir i’r polisïau presennol arwain at ostyngiad cyson a fyddai’n golygu, yn y pen draw, y byddai TB gwartheg yn cael ei ddileu o ardaloedd o Gymru lle mae TB gwartheg yn endemig. Rwyf wedi dadlau bob amser bod angen gweithredu’n eang er mwyn dileu TB gwartheg, felly, rwyf yn falch heddiw o gael cyhoeddi dwy elfen arall –Gorchymyn Moch Daear (Ardal Reoli) (Cymru) 2011 a Gorchymyn Twbercwlosis (Cymru) 2011\.
Ar ôl rhoi ystyriaeth lawn i’r dystiolaeth a gyflwynwyd i mi, ac ar ôl ystyried yr ymatebion i’r ymgynghori hefyd, rwyf wedi penderfynu y byddai’n briodol i mi wneud y Gorchymyn Moch Daear (Ardal Reoli) (Cymru) 2011 o dan adran 21 o Ddeddf Iechyd Anifeiliaid 1981 er mwyn awdurdodi difa moch daear yn yr Ardal Triniaeth Ddwys (ardal lle mae TB gwartheg yn endemig ac sy’n cynnwys rhannau o Sir Benfro, Sir Caerfyrddin a Ceredigion).
Caiff y Gorchymyn ei osod heddiw gyda’r bwriad y bydd yn dod i rym ar 31 Mawrth 2011\.
Bydd y Gorchymyn hwn yn galluogi’r llywodraeth i fynd ati i ddifa moch daear mewn modd a reolir yn yr Ardal Triniaeth Ddwys. Nid dyma’r unig gam a fydd yn cael ei gymryd – bydd y mesurau ychwanegol i reoli gwartheg a’r gwell mesurau bioddiogelwch sydd wedi bod yn eu lle er mis Mai 2010 yn parhau hefyd.
Gwn y bydd y penderfyniad hwn yn peri pryder gwirioneddol i rai, ond mae’n benderfyniad a wnaed ar ôl i mi roi ystyriaeth lawn i’r mater, gan gynnwys yr holl dystiolaeth wyddonol sydd ar gael, ac ar ôl i mi fynd ati’n ofalus i ystyried yr ymatebion i’r ymgynghoriad cyhoeddus.
Hoffwn bwysleisio bod moch daear yn parhau i fod yn rhywogaeth a warchodir yng Nghymru a bod y gwaharddiadau yn y Ddeddf Gwarchod Moch Dear 1992 yn parhau i fod mewn grym. Ni fyddwn yn caniatáu unrhyw weithredu anghyfreithlon.
Elfen arall ar y camau gweithredu cynhwysfawr hyn yw delio’n effeithiol â’r risgiau sy’n gysylltiedig â TB mewn anifeiliaid heblaw am wartheg. Mae Gorchymyn Twbercwlosis (Cymru) 2011 yn golygu bod y trefniadau ar gyfer atal a rheoli achosion o TB mewn camelidau, geifr a cheirw yn debyg i’r trefniadau sydd yn eu lle eisoes ar gyfer gwartheg. Bydd y gorchymyn yn cyflwyno mesurau rheoli i helpu i atal y clefyd rhag lledaenu ac yn darparu ar gyfer iawndal pan fo’r anifeiliaid hyn yn cael eu lladd am fod TB gwartheg arnynt. Dyma rai o nodweddion allweddol y gorchymyn:
* iawndal statudol am anifeiliaid y mae’n rhaid eu symud am eu bod wedi adweithio i’r prawf TB;
* cysylltiad rhwng cyfrifoldebau ceidwaid anifeiliaid ac iawndal er mwyn annog ceidwaid i weithredu mewn modd cadarnhaol i warchod eu hanifeiliaid rhag TB gwartheg;
* gofyniad i geidwaid gadw cofnodion am symudiadau eu hanifeiliaid ac i ddangos y cofnod hwnnw pan ofynnir iddynt wneud hynny.
Mae Cynllun y DU i Ddileu TB yn nodi’r angen i fynd i’r afael â’r holl brif ffynonellau heintio. Rwyf yn falch o weld bod y dull hwn o weithredu ac, yn benodol, yr elfen o’r cynllun hwn sy’n ymwneud â Chymru, wedi cael sêl bendith y Comisiwn Ewropeaidd, pan gafodd y Cynllun Dileu Twbercwlosis (TB) ar gyfer 2011 ei gymeradwyo ym mis Rhagfyr 2010\. Mae’n bwysig nodi bod hyn yn golygu bod Cymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon yn cael cyfraniad ariannol o 23 miliwn Ewro.
Mae’n rhaid i ni barhau i weithredu’n eang er mwyn dileu TB gwartheg o Gymru. Yn fy marn i, mae’r cyhoeddiad hwn heddiw am yr Ardal Triniaeth Ddwys ac ar reoli anifeiliaid heblaw am wartheg, ynghyd a gwelliannau a wnaethpwyd dros y 3 blynedd diwethaf, yn sylfaen gadarn ar gyfer cyrraedd y nod hirdymor o gael gwared ar TB o Gymru.
|
Since becoming Minister for Rural Affairs in 2007 I have committed to pursue the eradication of bovine TB from Wales.
Over the past three years the management of bovine TB in Wales has been transformed and I would like to thank everyone especially, cattle farmers, vets, valuers and Animal Health in Wales who have worked with us over this period.
Our approach is comprehensive and includes:
* Improved surveillance – including reduced Pre Movement Testing exemptions and annual testing across Wales.
* Improved cattle disease controls – increased sensitivity of testing regimes, for example in dealing with inconclusive test results and greater use of the gamma interferon blood test.
* Linking compensation to good practice \- to encourage appropriate farming behaviour and appropriate compensation payments.
* Enforcement \- rigid enforcement of TB policy with compulsory testing and prosecutions where necessary.
* Regional Approach – Including the introduction of three Regional TB Eradication Delivery Boards who are developing appropriate TB initiatives for their region.
The majority of measures implemented so far have been designed to reduce the risk of transmission of bovine TB between cattle. They are designed to have an effect, but it is too early to say that these measures are the cause of the recent improvements in TB figures. I am also cautious as the incidence of bovine TB has changed on a cyclical pattern in the past.
Current policies alone are not expected to produce a sustained reduction that would ultimately lead to the eradication of bovine TB in areas of Wales endemic with bovine TB, whilst other main sources of infection remain unchecked. I have always maintained the need for a comprehensive approach to the eradication of bovine TB. Today’s announcement on the introduction of the Badger (Control Area) (Wales) Order 2011 and the Tuberculosis (Wales) Order 2011 are important elements of that approach.
After full consideration of the evidence presented to me, including consideration of the responses to the Consultation on Badger Control in the Intensive Action Area (IAA), I have reached the decision to make the Badger (Control Area) (Wales) Order 2011 under section 21 of the Animal Health Act 1981, authorising the destruction of badgers within the IAA (an area of Wales where bovine TB is endemic which includes parts of Pembrokeshire, Carmarthenshire and Ceredigion).
The Order will be laid before the National Assembly today with the intention of it coming into force on the 31 March 2011\.
This Order will enable a government managed cull of badgers specifically in the Intensive Action Area. This will not be carried out in isolation but alongside the continued additional cattle controls and improved biosecurity measures that have been in place since May 2010\.
I am aware that this decision will cause some people genuine concern, but it is a decision that I have taken based on full consideration of the matter, including the substantial scientific evidence available and after careful consideration of the responses to the public consultation.
I would emphasise that the badger remains a protected species in Wales and the prohibitions in the Protection of Badgers Act 1992 remain much in place. Any potentially illegal action will be reported to the relevant authority.
Another component of the comprehensive approach is dealing effectively with the risks associated with bovine TB in non\-bovines. The Tuberculosis (Wales) Order 2011 puts the prevention and management of incidents of bovine TB in camelids, goats and deer on a similar footing to the arrangements already in place for cattle. It will introduce controls to help prevent the spread of disease and will provide for compensation when these animals are slaughtered due to bovine TB. Key features include:
* statutory compensation for animals removed as TB reactors;
* a link between the responsibilities of animal keepers and compensation in order to encourage positive action by keepers to protect their animals from bovine TB;
* a requirement that keepers keep a record of the movement of their animals and produce that record if required.
The need to deal with all main sources of infection is set out in the UK TB Eradication Plan. I am please to see that this approach and specifically the Welsh element of this plan has received the endorsement of the European Commission, with the approval of the 2011 Bovine Tuberculosis (TB) Eradication in December 2010\. Importantly this brings with it a financial contribution of 23 million Euros between Wales, England and Northern Ireland.
We must continue to pursue a comprehensive approach towards the eradication of bovine TB from Wales. I believe that today’s announcement on the IAA and management of TB in non\-bovines together with the progress made over the last 3 years provides a solid foundation to achieve the long term goal of Wales being free of bovine TB.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Cyhoeddais ddogfen ymgynghori ar Fil Drafft Iechyd y Cyhoedd (Isafbris Alcohol) (Cymru) ar 15 Gorffennaf 2015 a daeth yr ymgynghoriad hwnnw i ben ar 11 Rhagfyr 2015\. Cyhoeddwyd hefyd ail ddogfen ymgynghori ar gyfer plant a phobl ifanc, yn amlinellu'r cynigion.
Roedd y ddogfen ymgynghori'n gofyn am farn pobl ynghylch cynnig Llywodraeth Cymru i leihau niwed sy'n gysylltiedig ag alcohol drwy gyflwyno deddfwriaeth sy'n gosod isafbris uned ar gyfer alcohol yng Nghymru.
Mae'n bleser gennyf heddiw gyhoeddi'r crynodeb o'r ymatebion i'r ymgynghoriad hwnnw, gan gynnwys y rhai i'r fersiwn ar gyfer plant a phobl ifanc. Mae ar gael yn:
http://gov.wales/consultations/healthsocialcare/alcohol/?skip\=1\&lang\=cy
Bydd gosod isafbris uned ar gyfer alcohol nawr yn fater i Lywodraeth nesaf Cymru ei ystyried wedi etholiadau'r Cynulliad Cenedlaethol.
|
I published a consultation about the draft Public Health (Minimum Price for Alcohol) (Wales) Bill on 15 July 2015 which closed on 11 December 2015\. A separate consultation for children and young people was also published outlining the proposals.
The consultation sought views about the Welsh Government’s proposal to reduce alcohol\-related harm through the introduction of legislation for a minimum unit price for alcohol in Wales.
I am pleased to today publish the summary of the responses to that consultation, including those to the children and young person’s version. It is available at:
http://gov.wales/consultations/healthsocialcare/alcohol/?status\=closed\&lang\=en
Minimum unit pricing for alcohol will now be a matter for the next Welsh Government to consider following the National Assembly elections.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Ymwelodd y Gweinidog â’r Safleoedd o Ddiddordeb Gwyddonol sy’n ffurfio Lefelau Gwent, y diwrnod ar ôl i’r Senedd gyhoeddi ei bod yn argyfwng natur.
Y Lefelau yw un o’r darnau mwyaf o gorsydd a ffosydd pori (*reens* fel y’u gelwir yma) sydd wedi goroesi ym Mhrydain a’r mwyaf o’u bath yng Nghymru ond mae’r cynefin hwn wedi bod o dan fygythiad oherwydd datblygu a llygredd.
Wrth siarad ar ôl yr ymweliad, dywedodd Julie James:
> “Mae adfer natur a lliniaru effeithiau newid hinsawdd yn flaenoriaethau hollbwysig i’r Llywodraeth hon. Rydym eisoes wedi dangos hynny yn ein penderfyniad i beidio â bwrw ymlaen â Ffordd Liniaru’r M4 a fyddai wedi golygu datblygu rhan o Lefelau Gwent. Rydym dal wrthi’n chwilio am ffyrdd i warchod y tirlun pwysig hwn.
>
>
> “Mae Lefelau Gwent yn aruthrol o bwysig – nid i’r rhan hon o’r De yn unig – ond i’r byd cyfan. Byddwn yn gweithio i’w gwarchod.
>
>
> “Mae’r gwaith yn cynnwys edrych sut y gellid defnyddio’r tir a gafwyd fel rhan o brosiect yr M4 i helpu i wella Lefelau Gwent.”
Dywedodd y Gweinidog bod y Gweithgor y gwnaeth Llywodraeth Cymru ei sefydlu o dan gadeiryddiaeth AS Dwyrain Casnewydd John Griffiths i ystyried sut i reoli a gwarchod Lefelau Gwent yn fodel pwerus ar sut y gall cymunedau a rhanddeiliaid weithredu gyda’i gilydd er lles ardaloedd fel Lefelau Gwent.
Mae’r Gweithgor yn cynnwys cynrychiolwyr o Lywodraeth Cymru, Cyfoeth Naturiol Cymru, llywodraeth leol, cyrff anllywodraethol amgylcheddol a rhanddeiliaid eraill ac mae’n datblygu cynllun gweithredu strategol fydd yn edrych ar:
* Sicrhau bod y gwaith y mae’r Bartneriaeth Lefelau Byw yn ei wneud i adfer cynefinoedd ac i ennyn diddordeb perchenogion tir a’r cyhoedd trwy brosiect o dan arweiniad yr RSPB ac Ymddiriedolaeth Natur Gwent gydag arian gan Gronfa Dreftadaeth y Loteri yn parhau.
* Arweiniad cynllunio newydd a chryfach i sicrhau bod y datblygiadau iawn yn cael eu lleoli yn y mannau iawn ac yn osgoi rhagor o effeithiau annerbyniol ar fioamrywiaeth a thirweddau Lefelau Gwent.
* Adnewyddu ac ehangu cwmpas Cytundebau Rheoli Tir sy’n erfyn allweddol i berchenogion a rheolwyr tir allu cynnal gwaith rheoli pwysig ar gynefinoedd i gynnal a gwella bioamrywiaeth mewn SoDdGAau.
Dywedodd y Gweinidog hefyd:
> “Fel rhan o’n hymateb cryfach i argyfyngau’r hinsawdd a natur, rwy’n awyddus i sicrhau bod ardaloedd fel Lefelau Gwent yn cael eu gwarchod a’u rheoli’n well at y dyfodol. Bydd hynny’n gwarchod ein treftadaeth naturiol gyfoethog ar gyfer cenedlaethau heddiw ac yfory.”
|
The Minister visited the Sites of Special Scientific Interest, which make up the Gwent Levels, the day after the Senedd declared a nature emergency.
The Levels are one of the largest surviving areas of ancient grazing marsh and reen(drainage ditch) systems in Britain and the largest of its kind in Wales but these features have been under threat from development and pollution.
Speaking after the visit Julie James said:
> “Restoring nature and mitigating the impact of climate change are top priorities for this government. We have already demonstrated this by our decision not to go ahead with the M4 Relief Road, which would have meant developing on part of the Gwent Levels and we are continuing to look for further ways to protect this important landscape.
> “The Gwent Levels are vitally important – not just to this part of South Wales – but worldwide. We will work to protect them.
>
>
> “This work includes looking at how the land acquired as part of the M4 project could be used to support the enhancement of the Gwent Levels.”
The Minister said the group set up by the Welsh Government and chaired by Newport East MS John Griffiths to consider the management and protection of the Gwent Levels is a powerful model for how action in areas like the Gwent Levels can be taken forward jointly by communities and stakeholders.
The group, which includes representation from the Welsh Government, Natural Resources Wales, local government, environmental NGOs and other stakeholders is developing a strategic action plan, which will look at:
* Ensuring the work the Living Levels Partnership is currently doing on habitat restoration, land owner and public engagement through an RSPB and Gwent Wildlife Trust lead Heritage Lottery funded project is continued.
* New and strengthened planning guidance to better enable the right developments in the right place and to avoid further unacceptable biodiversity and landscape impacts on the Gwent Levels.
* Renewing and increasing the coverage of land management agreements which are a key tool to enable land owners and managers to carry out important habitat management work to maintain and enhance the biodiversity features of SSSIs.
The Minister added:
> “As part of our heightened response to the climate change and nature emergencies I am keen to ensure that areas like the Gwent Levels are better protected and managed for the future. This approach will safeguard Wales’ rich natural heritage for present and future generations.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Rwy’n cyhoeddi heddiw Gynllun Trydydd Sector diwygiedig Llywodraeth Cymru ac yn gosod copi’n ffurfiol gerbron y Cynulliad Cenedlaethol.
Cynllun y Trydydd Sector yw ein prif fframwaith polisi ac mae’r berthynas rhwng Llywodraeth Cymru a’r Trydydd Sector yng Nghymru wedi’i seilio arni. Mae’n disgrifio bwriadau Llywodraeth Cymru o ran datblygu’r berthynas honno. Adran 74 Deddf Llywodraeth Cymru 2006 sy’n rhoi’r fframwaith deddfwriaethol i’r polisi hwn.
Ym mis Ionawr 2013, cyhoeddodd y Gweinidog Llywodraeth Leol a Chymunedau bryd hynny mewn Datganiad Ysgrifenedig ei fwriad i adfywio’r berthynas bwysig hon. Cyhoeddwyd y ddogfen ymgynghori \- Parhad a Newid: Adnewyddu'r Berthynas rhwng Llywodraeth Cymru a'r Trydydd Sector yng Nghymru – ym mis Mai. Yn dilyn ymgynghoriad a barodd 12 wythnos ac a ysgogodd gryn ymateb, gwneuthum ddatganiad yn y Cynulliad ar 12 Tachwedd ynghylch y canlyniadau. Cafwyd cadarnhad trwy’r ymgynghoriad bod angen adolygu Cynllun y Sector Gwirfoddol (2004\) a’r Cod Ymarfer ar gyfer Ariannu’r Trydydd Sector (2009\) i’w gwneud yn addas a chyfoes.
Yn y gorffennol, roedd y ddwy ddogfen yn cael eu cyhoeddi ar wahân. Maent yn awr wedi’u cysylltu’n ffurfiol, gyda’r Cod Ymarfer bellach yn Atodiad i’r Cynllun. Ein hamcan yn hynny o beth yw cryfhau a chrisialu’r cysylltiadau rhwng y Cynllun (sy’n disgrifio egwyddorion sylfaenol Llywodraeth Cymru wrth weithio â’r Trydydd Sector), a’r Cod Ymarfer ar gyfer Ariannu (sy’n esbonio’r egwyddorion a ddefnyddir gan Lywodraeth Cymru wrth ariannu’r Trydydd Sector).
Mae’r Cynllun gan gynnwys y Cod Ymarfer a gyhoeddir heddiw wedi’u datblygu ar y cyd ag ystod eang o randdeiliaid, yn bennaf trwy Gyngor Partneriaeth y Trydydd Sector (TSPC) a’r rhwydweithiau a gynrychiolir gan ei aelodau a rhoddwyd ystyriaeth lawn hefyd i’r ymatebion a gafwyd i’r ymgynghoriad y llynedd. Rwy’n disgwyl felly i’r fframwaith strategol hwn oroesi a gosod sylfeini cadarn ar gyfer ein cydweithio â’r Trydydd Sector am flynyddoedd mawr i ddod.
Mae’r Cynllun yn disgrifio’n gweledigaeth a’n gwerthoedd cytûn sy’n sail i’r berthynas hon. Mae’n amlinellu sut y bydd Llywodraeth Cymru’n ymgysylltu â’r Trydydd Sector, gan gynnwys y TSPC ac yn tanlinellu’n hymrwymiad cytûn i gefnogi cymunedau ac annog gwirfoddoli.
Mae’r Cynllun diwygiedig yn disgrifio hefyd sut yr ydym yn defnyddio isadeiledd integredig Cymru gyfan i gefnogi’r Trydydd Sector. Mae Llywodraeth Cymru a’r Trydydd Sector ill dau’n cydnabod yr heriau sy’n wynebu’r gwasanaethau cyhoeddus ac nad trwy’r wladwriaeth yn unig y daw ansawdd bywyd. Rwy’n gobeithio y gwelwn gyrff cyhoeddus yng Nghymru a thu hwnt yn uniaethu â’r bwriadau yng Nghynllun y Trydydd Sector ac yn eu defnyddio i borthi’u cysylltiadau rhanbarthol a lleol.
Mae’r Cod Ymarfer diwygiedig ar gyfer Ariannu’r Trydydd Sector yn rhan annatod o’r Cynllun. Mae’n seiliedig ar 17 o Egwyddorion sy’n cael eu disgrifio’n fanylach na chynt. Mae’r Cod yn darparu gwybodaeth hefyd ynghylch sut mae Llywodraeth Cymru’n mynd ati i ariannu, gydag adrannau ynddo am Gomisiynu, Grantiau a Chaffael. Mae’r Cynllun yn berthnasol i fwy na’r berthynas rhwng Llywodraeth Cymru a mudiadau’r Trydydd Sector sy’n derbyn nawdd uniongyrchol.
Wrth reswm, nid diwedd y broses yw cyhoeddi Cynllun y Trydydd Sector a’r Cod Ymarfer heddiw. Byddwn yn dal ati i gydweithio’n glos â’r Trydydd Sector i godi ymwybyddiaeth am y dogfennau hyn a thynnu sylw at eu perthnasedd i amrywiaeth eang iawn o fudiadau, cyrff ac unigolion ar draws pob sector. Mae’r gwaith wedi dechrau eisoes i ledaenu rhai o negeseuon canolog y Cynllun. Un o’r prif flaenoriaethau dros y flwyddyn i ddod fydd symud at weithio’n rhanbarthol ar lefel fwy ffurfiol, gan ddefnyddio’r Isadeiledd. Mae’r ddeialog hon eisoes wedi cychwyn. Hefyd, rydym yn gweithio trwy’r TSPC i sicrhau bod mecanweithiau ymgysylltu, fel y TSPC ei hun a chyfarfodydd Gweinidogion â’r sector, yn canolbwyntio fwyfwy ar ganlyniadau.
Rwy’n gobeithio yn arbennig y gwnaiff awdurdodau lleol, byrddau iechyd a gwasanaethau cyhoeddus eraill nodi’r Cynllun a’r Cod Ymarfer a’u defnyddio i ddatblygu a chryfhau eu Compactau Lleol â’r Trydydd Sector. Rydym yn barod i weithio â nhw i gefnogi’r broses ac i ddatblygu arweiniad gyda’n gilydd a monitro’r Compactau’n well yn y dyfodol.
|
Today I am publishing the Welsh Government’s revised Third Sector Scheme by formally laying a copy in the National Assembly for Wales.
The Third Sector Scheme is our key policy framework which underpins Welsh Government’s relationship with the Third Sector in Wales and sets out Welsh Ministers’ intentions in taking forward this relationship. Section 74 of the Government of Wales Act 2006 provides the legislative framework for this policy.
In January 2013, the then Minister for Local Government and Communities announced in a Written Statement the intention to renew this key relationship. We published the consultation document – *Continuity and Change: Refreshing the relationship with the Third Sector in Wales* – in May. Following a 12 week consultation which generated a very large response, I made a Statement in the Assembly on 12 November regarding the outcomes. The consultation confirmed the need to revise the existing Voluntary Sector Scheme (2004\) and the Code of Practice for Funding the Third Sector (2009\), to bring them both fully up to date.
Previously, these two documents were published separately. They have now been formally linked, with the Code of Practice becoming an Annex to the Scheme. Our aim in this is to strengthen and make clearer the links between the Scheme (which describes the overarching principles by which Welsh Government works with the Third Sector), and the Code of Practice for Funding (which details the principles by which Welsh Government will financially assist the Third Sector).
The Scheme including the Code of Practice published today has been developed in collaboration with a wide range of stakeholders, principally through the Third Sector Partnership Council (TSPC) and the networks represented by its members, taking full account of the consultation responses we received last year. I therefore expect that this strategic framework will stand the test of time and provide a sound foundation for our collaboration with the Third Sector for many years to come.
The Scheme sets out the shared vision and values which underpin this relationship. It outlines the main ways in which Welsh Government engages with the Third Sector, including the TSPC and highlights our shared commitment to supporting communities and encouraging volunteering.
The revised Scheme also describes our approach to supporting the Third Sector through an integrated infrastructure covering the whole of Wales. Welsh Government and the Third Sector both recognise the challenges that public services face and that quality of life cannot be delivered by the state alone. I hope that other public bodies in Wales and beyond will identify with the intentions set out in the Third Sector Scheme and use them to inform regional and local relationships.
The revised Code of Practice for Funding the Third Sector is an integral part of the Scheme. It is based around 17 Principles which are set out in greater detail than previously. The Code also provides information about Welsh Government’s approach to funding, with sections on Commissioning, Grants and Procurement. The Scheme will be relevant well beyond the relationship between Welsh Government and Third Sector organisations in receipt of direct funding.
Publishing the Third Sector Scheme and Code of Practice today is by no means the end of this process. We will continue to work closely with the Third Sector to raise awareness of these documents and highlight their relevance for a very wide range of organisations and individuals across all sectors. Work has already commenced to drive forward some of the central messages from the Scheme. A key priority over the forthcoming year ahead will be a more formal move towards regional working within the Infrastructure and this dialogue already is underway. Additionally, we are working through the TSPC to ensure that engagement mechanisms, such as the TSPC itself and Ministerial meetings with the sector are more outcome focused.
In particular I hope that local authorities, health boards and other public services will take note of the Scheme and Code of Practice to inform the development and strengthening of Local Compacts with the Third Sector. We are ready to work with them to support this process and to jointly develop guidance and improve monitoring of Compacts in the future.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Making the law accessible is vital to enable citizens to understand their rights and responsibilities under the law — something that has become increasingly important since repeated cuts have been made to legal aid and to other services designed to advise those in need of assistance or representation.
Addressing an audience of legal professionals the Counsel General set out his plans to improve accessibility, through a series of initiatives. The first of these initiatives is the Legislation (Wales) Bill which will be introduced later this year. This Bill will set Wales on a new journey to develop clear, accessible codes of law – a first for the UK.
The Counsel General told delegates that the bill will be accompanied by a draft Taxonomy of Codes, which will aim to organise Welsh law into comprehensive codes by the subject areas devolved to Wales.
Moving on from the bill the Counsel General expanded on other initiatives in place to improve accessibility. He said:
> “We are working with the National Archives whose role it is to publish Welsh laws to develop a clearer and more accessible system of categorisation of law, prior to its future consolidation. This will enable us to organise the publication of legislation by subject matter, rather than by the date it is made, which will be a significant breakthrough.”
During his address the Counsel General discussed his intentions to re\-launch the Law Wales website. He said:
> “This site already serves a useful purpose but it remains a work in progress and its content is limited. I recognise that the content on the website falls short of people’s expectations, not least mine. If each of us as practitioners, legislators, academics, commentators and others in the Welsh legal community shared a small part of our experience and expertise, by producing content for Law Wales, this would have a huge impact. Collectively we can transform this asset from something that is little known and under used into a genuine public good for the people of Wales.”
Bringing his speech to a close the Counsel General commented:
> “A process has begun to create a distinct legal infrastructure for Wales. This is a process that won’t stop. The process of making laws for Wales won’t stop, the divergence in laws between Wales and England won’t stop. The creation of a Welsh legal jurisdiction and the devolution of the justice system is inevitable.”
|
Mae sicrhau bod y gyfraith yn hygyrch yn hanfodol er mwyn caniatáu i ddinasyddion ddeall eu hawliau a'u cyfrifoldebau dan y gyfraith – rhywbeth sydd wedi dod yn fwyfwy pwysig wrth i doriadau gael eu gwneud dro ar ôl tro i gymorth cyfreithiol a gwasanaethau eraill sy'n rhoi cyngor i'r rheini sydd angen cymorth neu gynrychiolaeth.
Wrth annerch cynulleidfa o weithwyr proffesiynol ym maes y gyfraith, amlinellodd y Cwnsler Cyffredinol ei gynlluniau i wella hygyrchedd drwy gyfres o fentrau. Y gyntaf ohonynt yw Bil Deddfwriaeth (Cymru), a fydd yn cael ei gyflwyno yn ddiweddarach eleni. Bydd y Bil yn gosod Cymru ar drywydd newydd i ddatblygu codau cyfraith clir, hygyrch \- y tro cyntaf i hyn ddigwydd yn y DU.
Dywedodd y Cwnsler Cyffredinol wrth y cynrychiolwyr y bydd Tacsonomeg o Godau ddrafft yn cyd\-fynd â’r Bil, er mwyn ceisio trefnu cyfraith Cymru yn ôl codau cynhwysfawr fesul pynciau sydd wedi'u datganoli i Gymru.
Gan symud ymlaen o'r Bil, rhoddodd y Cwnsler Cyffredinol ragor o wybodaeth am fentrau eraill sy'n mynd rhagddynt i wella hygyrchedd. Dywedodd:
> "Rydyn ni’n gweithio gyda'r Archifau Gwladol, sy’n gyfrifol am gyhoeddi cyfreithiau Cymru, i ddatblygu system fwy clir a hygyrch o gategoreiddio cyfraith cyn ei chydgrynhoi yn y dyfodol. Bydd hyn yn ein galluogi i drefnu'r ddeddfwriaeth hon yn unol â'r cynnwys yn hytrach na phryd y cafodd ei gwneud \- sy'n gam sylweddol ymlaen."
Yn ystod ei anerchiad, trafododd y Cwnsler Cyffredinol ei fwriad i ail\-lansio gwefan Cyfraith Cymru. Dywedodd:
> “Mae'r wefan hon eisoes yn ddefnyddiol, ond mae'r gwaith arni yn parhau a'r cynnwys yn gyfyngedig. Rwy'n cydnabod nad yw cynnwys y wefan ar hyn o bryd yn bodloni disgwyliadau pobl, gan gynnwys fy nisgwyliadau i fy hun. Pe bai pob un ohonom ni fel ymarferwyr, deddfwyr, academyddion, sylwebwyr ac eraill yng nghymuned gyfreithiol Cymru yn rhannu rhan fach o'n profiadau a'n harbenigedd drwy gynhyrchu cynnwys ar gyfer Cyfraith Cymru, byddai hynny'n cael effaith sylweddol. Gyda'n gilydd, gallwn drawsnewid yr ased hwn o fod yn rhywbeth nad yw pobl yn gwybod amdano nac yn ei ddefnyddio i fod yn wirioneddol lesol i bobl Cymru."
Wrth gloi ei araith, dywedodd y Cwnsler Cyffredinol:
> “Rydyn ni wedi cychwyn ar broses o greu seilwaith cyfreithiol neilltuol i Gymru. Dyma broses na fydd yn dod i ben. Ni fydd y broses o wneud cyfreithiau i Gymru yn dod i ben, ac ni fydd y gwahaniaeth rhwng cyfraith Cymru a Lloegr yn dod i ben. Mae creu awdurdodaeth gyfreithiol i Gymru a datganoli'r system gyfiawnder yn anochel."
|
Translate the text from English to Welsh. |
The Valuation Office Agency (VOA) is responsible for valuing all non\-domestic property for the purposes of charging Non\-Domestic Rates (NDR). New rating lists are usually compiled and published every 5 years. A revaluation was due to take place in 2015\. However, a decision was taken by the Welsh Government to postpone the revaluation until 2017 following a decision by the UK Government to delay the revaluation in England.
The primary purpose of revaluation and the setting of the multiplier, is to adjust the liability of properties relative to other properties within the NDR tax\-base. This ensures that the rate liability is spread fairly between ratepayers, and is based on up\-to\-date rental values. This, in turn, ensures that occupiers of all non\-domestic properties in Wales will pay their fair share of NDR based on up\-to\-date rental values.
Work is now being undertaken by the VOA to ensure that all non\-domestic properties are assigned a new Rateable Value based upon their estimated rental value as at the Antecedent Valuation Date of 1 April 2015\.
The VOA uses 3 methods for calculating the rateable value of properties, depending on the available evidence. The Contractor’s Basis is used for specialised properties, when there is no evidence available about the rental value. Approximately 20% of all non\-domestic properties in Wales are valued on the Contractor’s Basis. These properties include utilities, schools, hospitals, heavy industry, fire and police stations and airports, amongst others.
The decapitalisation rate is a key part of the Contractor’s Basis Method of Valuation. It is a percentage figure which is used to convert capital value into an annual rental value. It ensures the costs and benefits of owning a property, compared to renting a property, are taken into account when calculating the rateable value of a property. Since 1990, the decapitalisation rate has been prescribed in legislation.
The consultation is seeking views on whether decapitalisation rates should be prescribed in legislation, how many rates should be prescribed and how the rate(s) should be calculated. The consultation period will run for a 6\-week period and responses are requested by 25 September 2015\.
The consultation paper is being issued to local authorities and other relevant organisations with a technical interest in local taxation. It will also be published online.
This statement is being issued during recess in order to keep Members informed. Should Members wish me to make a further statement or to answer questions on this when the Assembly returns, I would be happy to do so.
|
Mae Asiantaeth y Swyddfa Brisio (VOA) yn gyfrifol am brisio pob eiddo annomestig at ddibenion codi Ardrethi Annomestig (NDR). Mae rhestri ardrethu newydd yn cael eu llunio a’u cyhoeddi fel rheol bob pum mlynedd. Roedd ailbrisiad i fod i ddigwydd yn 2015\. Er hynny, penderfynodd Llywodraeth Cymru ohirio’r ailbrisiad tan 2017 yn dilyn penderfyniad gan Lywodraeth y DU i ohirio’r ailbrisiad yn Lloegr.
Prif ddiben ailbrisio a phennu’r lluosydd, yw addasu rhwymedigaeth eiddo o’u cymharu ag eraill o fewn sylfaen drethu NDR. Mae hyn yn sicrhau bod y rheidrwydd i dalu ardrethi’n cael ei ledaenu’n gyfartal rhwng talwyr ardrethi, a’i fod yn seiliedig ar werthoedd rhenti cyfoes. Mae hyn, yn ei dro’n sicrhau bod meddianwyr pob eiddo annomestig yng Nghymru’n talu eu cyfran deg o NDR yn seiliedig ar werthoedd rhentu.
Mae gwaith bellach yn cael ei wneud gan y VOA i sicrhau bod gwerth ardrethol newydd yn cael ei ddyrannu i bob eiddo ar sail eu gwerth rhentu ar y Dyddiad Prisio Rhagflaenol o 1 Ebrill 2015\.
Mae’r VOA yn defnyddio tri dull o gyfrifo gwerth ardrethol eiddo, yn dibynnu ar y dystiolaeth sydd ar gael. Defnyddir Sylfaen y Contractwr ar gyfer eiddo arbenigol, pan nad oes unrhyw dystiolaeth ar gael am y gwerth rhentu. Mae rhyw 20% o’r holl eiddo annomestig yng Nghymru’n cael eu prisio yn ôl Sylfaen y Contractwr. Mae’r eiddo hyn yn cynnwys cyfleustodau, ysgolion, ysbytai, diwydiant trwm, gorsafoedd tân a’r heddlu, a meysydd awyr, ymhlith eraill.
Mae’r gyfradd ddatgyfalafu yn rhan allweddol o Ddull Prisio Sylfaen y Contractwr. Ffigur canrannol ydyw sy’n cael ei ddefnyddio i drosi gwerth cyfalaf yn werth rhent blynyddol. Mae’n sicrhau bod costau a manteision bod yn berchen ar eiddo, o’i gymharu â rhentu eiddo, yn cael eu cymryd i ystyriaeth wrth gyfrifo gwerth ardrethol eiddo. Ers 1990, mae’r gyfradd ddatgyfalafu wedi cael ei rhagnodi mewn deddfwriaeth.
Mae’r ymgynghoriad yn gofyn barn ynghylch a ddylai cyfraddau datgyfalafu gael eu rhagnodi mewn deddfwriaeth, faint o gyfraddau ddylai gael eu rhagnodi a sut y dylai’r cyfradd(au) gael eu cyfrifo. Bydd y cyfnod ymgynghori’n para am gyfnod o chwe wythnos a gofynnir am ymatebion erbyn 25 Medi 2015\.
Mae’r papur ymgynghori’n cael ei anfon at yr Awdurdodau Lleol a chyrff perthnasol eraill sydd â buddiant technegol mewn trethu lleol. Caiff ei gyhoeddi ar\-lein.
Mae’r datganiad hwn yn cael ei gyhoeddi yn ystod y toriad er mwyn rhoi gwybodaeth i’r Aelodau. Os bydd yr Aelodau am wneud datganiad pellach neu ateb cwestiynau ar hyn pan fydd y Cynulliad yn dychwelyd, byddwn yn falch o wneud hynny.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The Welsh Government, through the National Assets Working Group (NAWG), has been working to identify and promote the savings and benefits which can be achieved from the public sector estate through proactive and collaborative strategic asset management.
The ongoing challenging financial climate for public services in Wales, as a result of the UK Government’s policy of austerity, means we must innovate and work together and smarter to deliver excellent public services for people in Wales. It is essential that public services work collaboratively to tackle pressures and achieve value for money from all available resources.
The Welsh Government funded a Welsh public sector collaborative estate pilot in the Cwm Taf area. The final report is published today.
The report confirms there are significant opportunities if public services work together and take a more strategic approach to property and property management across geographical and organisational boundaries. It highlights opportunities to integrate services; improve customer experience; create wider efficiencies; rationalise estate and improve the quality of public service assets by investing more in fewer, shared physical assets.
The Cwm Taf regional pilot programme has the potential to deliver the following benefits, according to the report:
• New homes from surplus public sector land release;
• Significantly enhanced, customer\-focused services through integrated service planning and a better estate to support service delivery;
• Reduced annual running costs as a result of a rationalisation of public sector estate and the prudent purchasing of property services;
• Capital receipts from the release of surplus public sector land and strategic brownfield sites, creating a fund for future investment;
• New jobs associated with the development of surplus land and service improvements.
The study has given public services in the Cwm Taf area a better understanding of their collective estate and service delivery plans and how a collaborative approach offers the opportunity to deliver greater outcomes. I will meet the public service board to understand how it will take forward the report’s recommendations, including the proposed programme of work.
As part of the Local Government Reform White Paper, I announced the Welsh Government’s 2017\-18 Budget included £2m to support this collaborative working agenda. The National Assets Working Group will take forward the report’s national recommendations as part of the Asset Collaboration Programme Wales.
There are clear opportunities for the public sector throughout Wales to make better use of its assets. Key to realizing this will be strengthening collaboration between organisations and a place\-based approach to make the best use of our collective resources.
Welsh Government \| A Regional Approach to Collaboration
|
Mae Llywodraeth Cymru, drwy'r Gweithgor Asedau Cenedlaethol, wedi bod yn nodi ac yn hyrwyddo'r arbedion a'r manteision y gellid eu cael o ystad y sector cyhoeddus drwy fynd ati i reoli asedau strategol mewn modd rhagweithiol a chydweithredol.
Mae'r hinsawdd ariannol heriol parhaus sy'n wynebu ein gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru o ganlyniad i bolisi cyni Llywodraeth y DU, yn golygu bod yn rhaid inni arloesi a chydweithio mewn modd mwy darbodus er mwyn inni allu darparu gwasanaethau cyhoeddus rhagorol i bobl Cymru. Mae'n hanfodol bod gwasanaethau cyhoeddus yn gweithio gyda'i gilydd i oresgyn y pwysau, gan sicrhau gwerth am arian o'r holl adnoddau sydd ar gael.
Mae Llywodraeth Cymru wedi cyllido rhaglen beilot gydweithredol ar gyfer ystad y sector cyhoeddus yn ardal Cwm Taf. Cafodd yr adroddiad terfynol ar y rhaglen ei gyhoeddi heddiw.
Mae'r adroddiad yn cadarnhau y bydd cyfleoedd sylweddol os bydd gwasanaethau cyhoeddus yn gweithio gyda'i gilydd gan weithio mewn modd mwy strategol mewn perthynas ag eiddo a rheoli eiddo ar draws ffiniau daearyddol a sefydliadol. Mae'n amlygu cyfleoedd i integreiddio gwasanaethau; gwella profiadau cwsmeriaid; creu arbedion effeithlonrwydd; ac ad\-drefnu'r ystad a gwella ansawdd asedau gwasanaethau cyhoeddus drwy fuddsoddi mewn llai o asedau ffisegol a rennir.
Yn ôl yr adroddiad, mae gan raglen beilot ranbarthol Cwm Taf y potensial i sicrhau'r manteision canlynol:
• Cartrefi newydd yn sgil rhyddhau tir dros ben yn y sector cyhoeddus;
• Gwasanaethau sy'n sylweddol well ac sy'n canolbwyntio ar y cwsmer, drwy gynllunio gwasanaethau integredig a gwella'r ystad mewn modd sy'n cefnogi'r gwaith o ddarparu gwasanaethau;
• Lleihau'r costau blynyddol o redeg gwasanaethau drwy ad\-drefnu ystad y sector cyhoeddus a phrynu gwasanaethau eiddo mewn modd darbodus;
• Cynhyrchu cyfalaf o ryddhau tir dros ben a thir llwyd y sector cyhoeddus, er mwyn creu cronfa ar gyfer buddsoddi yn y dyfodol;
• Swyddi newydd sy'n gysylltiedig â datblygu tir sydd dros ben a gwella gwasanaethau.
Mae'r astudiaeth wedi sicrhau gwell ddealltwriaeth o'u hystad gydweithredol ymysg gwasanaethau cyhoeddus yn ardal Cwm Taf, yn ogystal â gwella eu dealltwriaeth o ddarparu gwasanaethau ar y cyd, a sut y gallai dull gweithredu cydweithredol greu cyfleoedd i sicrhau canlyniadau gwell. Byddaf yn cyfarfod â'r bwrdd gwasanaethau cyhoeddus er mwyn clywed sut y bydd yn gweithredu argymhellion yr adroddiad, gan gynnwys y rhaglen waith arfaethedig.
Fel rhan o'r Papur Gwyn ar Ddiwygio Llywodraeth Leol, cyhoeddais fod Cyllideb 2017\-18 Llywodraeth Cymru yn cynnwys £2m i gefnogi'r agenda hon ar gyfer gweithio ar y cyd. Bydd y Gweithgor Asedau Cenedlaethol yn bwrw ymlaen ag argymhellion cenedlaethol yr adroddiad fel rhan o Raglen Gydweithredu Cymru ar Asedau.
Bydd yna gyfleoedd amlwg i'r sector cyhoeddus ledled Cymru o ddefnyddio ei asedau'n fwy effeithiol. Yr allwedd i wireddu hyn fydd cryfhau'r dulliau cydweithredu sydd ar waith rhwng sefydliadau, a defnyddio dulliau gweithredu sy'n seiliedig ar leoliadau er mwyn gwneud y defnydd gorau o'n hadnoddau ar y cyd.
Llywodraeth Cymru \| Cydweithredu Rhanbarthol
\<?xml:namespace prefix \= "o" ns \= "urn:schemas\-microsoft\-com:office:office" /\>
|
Translate the text from English to Welsh. |
Ken Skates, the Cabinet Secretary with responsibility for Culture, has reiterated his commitment to the creation of new body, Historic Wales and announced he has asked the Director of the National Trust Wales to chair a steering group to progress the next phase of this work.
The announcement comes as the Welsh Government publishes the Price Waterhouse Cooper (PwC) report, “Investing in the future to protect the past” which considered the future of heritage services in Wales.
The Cabinet Secretary said:
> “This is a pivotal time for the heritage sector in Wales. The Historic Environment (Wales) Act has placed Wales at the forefront of UK nations in the protection and management of the historic environment.
>
> “However, with competing demands for limited resources and a need to promote Wales better than ever, it is crucial that we evaluate whether the structures underpinning the sector are fit for purpose and whether they could be improved through increased and genuine partnership.
>
> “I want to help build a heritage sector that is global in ambition and internationally renowned and this means our national public institutions evolving, and becoming more financially resilient.
>
> “Today we are publishing the PwC report “Investing in the future to protect the past”. This sets out a number of different options for heritage services in Wales, and I would like to thank Baroness Randerson for her role in considering the report, and for those organisations who engaged in its development.
>
> “The PWC report confirms that whilst the sector has many strengths there are many opportunities to grow and expand. It sets, I believe, the context for urgent and necessary change to ensure our national institutions have the bright and sustainable future we all want them to.
>
> “ I now want to progress work to bring the commercial functions of Cadw and Amgueddfa Cymru \- National Museum Wales together so they are better placed to secure new sources of income. This is complex and challenging work so I want us to learn lessons from similar change internationally and use evidence to build a business case for change that is right for, and bespoke to Wales.
>
> “This report is a good start but I want to discuss the options in more detail with relevant organisations and partners and secure common agreement on the next steps.
>
> “With this in mind I have asked Justin Albert, Director of the National Trust Wales, to independently chair a steering group made up of our national institutions and trade unions to progress this important work and have asked them to report back with more detail on a proposed way forward in January 2017\.”
Justin Albert said:
> “I was delighted to accept the Cabinet Secretary's invitation to chair this important steering group and be given the opportunity to build upon the excellent foundation laid out by Baroness Randerson.
>
> “ I look forward to working closely with my fellow steering group members. Together we are committed to help build a historic environment in Wales which is engaging, sustainable and dynamic”.
In a joint statement, the Trade Unions represented on the Steering Group said:
> “We welcome the Cabinet Secretary’s invitation to participate in the steering group and, in principle, support any proposals that protect our members best interests and help grow and strengthen the culture and heritage sector in Wales. We approach this important work with an open mind and willingness to engage”
|
Mae Ken Skates, Ysgrifennydd y Cabinet sydd â chyfrifoldeb dros Ddiwylliant, wedi nodi unwaith eto ei ymrwymiad i greu corff newydd, Cymru Hanesyddol, gan gyhoeddi ei fod wedi gofyn i Gyfarwyddwr Ymddiriedolaeth Genedlaethol Cymru i gadeirio grŵp llywio i ddatblygu cam nesaf y gwaith hwn.
Daw y cyhoeddiad wrth i Lywodraeth Cymru gyhoeddi adroddiad Price Waterhouse Cooper (PwC), “Investing in the future to protect the past” (Saesneg yn unig) sy’n ystyried dyfodol gwasanaethau treftadaeth yng Nghymru.
Meddai Ysgrifennydd y Cabinet:
> “Mae hwn yn amser hollbwysig i’r sector treftadaeth yng Nghymru. Mae Deddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2016 wedi golygu bod Cymru ar y blaen i wledydd eraill Prydain o ran diogelu a rheoli ei hamgylchedd hanesyddol.
>
> “Fodd bynnag, gyda’r galwadau niferus am adnoddau prin – a’r angen i hyrwyddo Cymru yn well nag erioed, mae’n hanfodol ein bod yn gwerthuso a yw nifer o’r strwythurau sy’n sail i’r sector yn addas at y pwrpas, ac a fyddem yn gallu cyflawni mwy pe byddem yn gweithio mewn partneriaeth wirioneddol.”
>
> “Rwyf eisiau helpu i greu sector treftadaeth sy’n fyd\-eang o ran ei uchelgais ac sydd ag enw da yn rhyngwladol. Er mwyn cyflawni hyn, rwyf am weld ein sefydliadau cyhoeddus cenedlaethol yn datblygu, ac yn dod yn fwy sefydlog yn ariannol.”
>
> “Heddiw rydym yn cyhoeddi adroddiad PwC “Investing in the future to protect the past”. Mae hwn yn pennu nifer o opsiynau gwahanol ar gyfer y gwasanaethau treftadaeth yng Nghymru, a hoffwn ddiolch i’r Farwnes Randerson am ei gwaith wrth ystyried yr adroddiad, ac i’r sefydliadau hynny fu’n rhan o’r gwaith o’i ddatblygu.
>
> “Rwyf bellach am fynd ymlaen â’r gwaith o ddod â swyddogaethau masnachol Cadw ac Amgueddfa Cymru \- National Museum Wales at ei gilydd fel eu bod mewn sefyllfa well i sicrhau ffynonellau incwm newydd. Mae hyn yn waith cymhleth a heriol felly rwyf am inni ddysgu o’r gwersi a ddaw o newidiadau tebyg yn rhyngwladol, a defnyddio tystiolaeth i greu achos busnes ar gyfer newid sy’n iawn ar gyfer Cymru, ac wedi’i lunio’n pwrpasol ar ein cyfer.
> “Mae’r adroddiad hwn yn ddechrau da, ond rwyf am drafod yr opsiynau hyn yn fanylach gyda’r sefydliadau a’r partneriaid perthnasol i sicrhau ein bod yn cytuno ar y camau nesaf.
>
> O ystyried hyn, rwyf wedi gofyn i Justin Albert, Cyfarwyddwr Ymddiriedolaeth Cenedlaethol Cymru, i gadeirio cam nesaf y gwaith yn annibynnol, gan ddod â grŵp llywio at ei gilydd, fydd yn cynnwys ein sefydliadau cenedlaethol a’r undebau llafur, i ddatblygu’r gwaith pwysig hwn ac rwyf wedi gofyn iddynt adrodd yn ôl yn fanylach ar ffordd ymlaen bosib ym mis Ionawr 2017\.”
Meddai Justin Albert:
> “Roeddwn yn falch iawn o dderbyn gwahoddiad Ysgrifennydd y Cabinet i gadeirio’r grŵp llywio pwysig hwn ac i gael y cyfle i adeiladu ar y sylfaen ragorol a osodwyd gan y Farwnes Randerson.
>
> “Rwy’n edrych ymlaen at gydweithio’n agos gydag aelodau eraill y grŵp llywio. Gyda’n gilydd, rydym wedi ymrwymo i helpu i greu amgylchedd hanesyddol yng Nghymru sy’n gysylltiedig, yn gynaliadwy ac yn ddeinamig.”
Mewn datganiad ar y cyd, dywedodd yr Undebau Llafur oedd yn cael eu cynrychioli ar y Grŵp Llywio:
> “Rydym yn croesawu gwahoddiad Ysgrifennydd y Cabinet i gymeryd rhan yn y grŵp llywio ac, mewn egwyddor, i gefnogi unrhyw gynigion fyddai’n gwarchod buddiannau ein haelodau a helpu i ddatblygu a chryfhau y sector diwylliant a threftadaeth yng Nghymru. Mae gennym feddwl agored a pharodrwydd i newid wrth inni fynd i’r afael â’r gwaith hwn.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
As members are aware, the Welsh Government has been engaging with the UK Government to ensure greater involvement from the devolved administrations in negotiations on the UK’s future relationship with the EU.
Building on initial discussions at the Joint Ministerial Committee Europe (JMC \- EU Negotiations), a new Ministerial Forum has been established on the future relationship between the UK and the EU where the devolved administrations will have an opportunity to contribute to the development of a UK negotiating position. We have been making the case for such a forum for sometime and we welcome this development.
The new forum will be jointly chaired by Ministers from the Department for Exiting the European Union (DExEU) and Cabinet Office: the Parliamentary Under\-Secretary of State for Exiting the EU Robin Walker and Parliamentary Secretary and Minister for the Constitution Chloe Smith, with other UK Government Ministers attending for specific items.
Ministers from the Welsh Government will attend alongside those from the Scottish Government and officials from the Northern Ireland civil service. The meetings will be informed by technical discussions at official level.
The First Minister has asked Rebecca Evans, Minister for Housing and Regeneration, to act as the lead Minister for the new Ministerial Forum, working with myself as the established Welsh Government representative on JMC (EN). It is envisaged that the relevant Welsh Government Cabinet Secretaries and Ministers will attend where policy discussions on their areas are on the agenda and where counterpart UK Ministers are also attending.
The first meeting of the Ministerial Forum will take place in Edinburgh today 24th May with the Minister for Housing and Regeneration attending. We expect the first meeting to focus on the broad negotiating position rather than departmental specific issues.
We will keep members updated on the development of the Ministerial Forum and the progress of its work.
|
Fel y mae’r Aelodau’n gwybod, mae Llywodraeth Cymru wedi bod yn trafod â Llywodraeth y DU er mwyn sicrhau bod y gweinyddiaethau datganoledig yn cael mwy o ran yn y negodiadau ynghylch perthynas y Deyrnas Unedig a’r Undeb Ewropeaidd yn y dyfodol.
Gan adeiladu ar drafodaethau cychwynnol Cyd\-bwyllgor y Gweinidogion (Negodiadau'r Undeb Ewropeaidd) mae Fforwm Gweinidogion newydd wedi’i sefydlu i drafod y berthnynas rhwng y DU a’r UE yn y dyfodol. Bydd hyn yn rhoi’r cyfle i’r gweinyddiaethau datganoledig gyfrannu i’r broses o ddatblygu safbwynt negodi ar gyfer y DU. Rydym wedi bod yn dadlau o blaid fforwm o’r fath ers peth amser, felly rydym yn croesawu’r datblygiad hwn.
Bydd y fforwm newydd yn cael ei gadeirio ar y cyd gan Weinidogion o’r Adran dros Ymadael â’r UE (DExEU) a Swyddfa’r Cabinet; yr Is\-ysgrifennydd Gwladol dros Ymadael â’r UE Robin Walker a’r Ysgrifennydd Seneddol a’r Gweinidog dros y Cyfansoddiad Chloe Smith, a bydd Gweinidogion eraill o Lywodraeth y DU yn mynychu cyfarfodydd ar gyfer eitemau penodol.
Bydd rhai o Weinidogion Llywodraeth Cymru yn mynychu’r cyfarfodydd, ynghyd â rhai o Weinidogion Llywodraeth yr Alban a swyddogion o wasanaeth sifil Gogledd Iwerddon.
Bydd trafodaethau technegol ar lefel swyddogion yn bwydo gwybodaeth i’r cyfarfodydd. Mae’r Prif Weinidog wedi gofyn i Rebecca Evans, yr Ysgrifennydd Tai ac Adfywio, fod yn Weinidog arweiniol ar gyfer y Fforwm Gweinidogion newydd, gan gydweithio â mi fel cynrychiolydd Llywodraeth Cymru ar y Gyd\-bwyllgor y Gweinidogion yn barod. Rhagwelir y bydd yr Ysgrifenyddion Cabinet a’r Gweinidogion perthnasol o Lywodraeth Cymru yn mynychu’r cyfarfodydd pan fydd trafodaethau polisi ynglŷn â’u meysydd hwy ar yr agenda a phan fydd y Gweinidogion cyfatebol o Lywodraeth y DU yn bresennol hefyd.
Cynhelir cyfarfod cyntaf Fforwm y Gweinidogion yng Nghaeredin heddiw, 24 Mai, a bydd y Gweinidog Tai ac Adfywio yn bresennol. Rydym yn disgwyl y bydd y cyfarfod cyntaf yn canolbwyntio ar y safbwynt negodi eang yn hytrach nag ar faterion adrannol perthnasol .
Byddwn yn parhau i roi’r newyddion diweddaraf i’r Aelodau ynglŷn â datblygiad a gwaith Fforwm y Gweinidogion.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Fy ngweledigaeth i yw y bydd pob person ifanc yn deall sut mae hanes, iaith, amrywiaeth a diwylliant Cymru wedi siapio Cymru i fod yn genedl falch ac unigryw, a bydd yn ysbrydoli pobl ifanc i ddiogelu eu treftadaeth unigryw a'r iaith Gymraeg. Mae’r Cytundeb Cydweithio, a ddaeth i rym ym mis Rhagfyr yn cefnogi'r weledigaeth hon ac yn pwysleisio pwysigrwydd hanes Cymru ac yn cadarnhau ein hymrwymiad i wella addysgu hanes Cymru drwy sicrhau ein bod yn datblygu cefnogaeth i'n hathrawon i'w addysgu yn ei holl gymhlethdod a'i hamrywiaeth.
Mae gweithredu’r argymhellion a wnaed gan Weithgor Cymunedau, Cyfraniadau a Chynefin Pobl Ddu, Asiaidd ac Ethnig Leiafrifol yn y Cwricwlwm Newydd yn rhan annatod o addysgu ynghylch profiadau a chyfraniadau amrywiol pobl Ddu, Asiaidd ac Ethnig Leiafrifol ar draws y Cwricwlwm i Gymru a bydd yn helpu i fynd i'r afael ag anghydraddoldebau o fewn ein system addysg.
Heddiw, rwy'n cyhoeddi'r adroddiad blynyddol cyntaf, sy'n nodi'r camau rydym wedi'u cymryd hyd yma i fwrw ymlaen â'r argymhellion o fewn fframwaith y Cwricwlwm i Gymru ac yn ehangach.
Rwy’n falch bod cynnydd cadarn wedi'i wneud dros y flwyddyn ddiwethaf. Cymru yw'r wlad gyntaf yn y Deyrnas Unedig i wneud dysgu am brofiadau Pobl Ddu, Asiaidd ac Ethnig Leiafrifol yn orfodol o fewn y cwricwlwm newydd, fel rhan annatod o ddysgu hanes Cymru sy’n orfodol. Rwyf hefyd yn falch o'r cynnydd ar y cynnig dysgu proffesiynol ehangach, gan gynnwys Addysg Gychwynnol Athrawon a Gwobr Addysgu Proffesiynol Betty Campbell MBE.
Drwy gynnal cysylltiadau agos rhwng y camau sy'n cael eu cymryd ar draws y maes addysg ac yn y llywodraeth, byddwn yn sicrhau parhad a chynaliadwyedd y gwaith hwn ac yn canolbwyntio ar ei effaith gadarnhaol ar gymdeithas ehangach. Yn gynharach y mis hwn, roeddwn yn falch o roi'r wybodaeth ddiweddaraf am y camau yr ydym yn eu cymryd yn ein system addysg fel rhan o Gynllun Gweithredu Cymru Wrth\-Hiliol ac ar Ddysgu Proffesiynol Amrywiaeth a Gwrth\-hiliaeth cenedlaethol.
Ni ellid bod wedi cyflawni’r hyn a wnaed hyd yma heb y gefnogaeth gref gan ein rhanddeiliaid.
Rwy’n ddiolchgar iawn am yr ymgysylltu a’r gefnogaeth barhaus a gawsom gan yr Athro Charlotte Williams OBE, cadeirydd y grŵp a rhywun sy’n parhau i gyflawni rôl allweddol o ran cefnogi Llywodraeth Cymru wrth i ni symud ymlaen i weithredu’r argymhellion, ac am y gwaith ymgysylltu sylweddol y mae’n parhau i’w wneud gyda phartneriaid a rhanddeiliaid allanol.
|
My vision is that all young people will understand how Welsh history, language, diversity and culture has shaped Wales to become the proud and unique nation it is today, and will inspire young people to protect their unique heritage and the Welsh language. The Co\-operation Agreement, which came into effect in December supports this vision and emphasises the importance of Welsh history and confirms our commitment to improve the teaching of Welsh history by ensuring we develop support for our teachers to teach it in all its complexity and diversity.
Delivering the recommendations made by the Black, Asian and Minority Ethnic Communities, Contributions and Cynefin in the New Curriculum Working Group is integral to the teaching of diverse experiences and contributions of Black, Asian and Minority Ethnic peoples and communities across the Curriculum for Wales and will help address inequalities within our education system.
Today, I am publishing the first annual report, which sets out the actions we have taken to date to take forward the recommendations within the Curriculum for Wales framework and wider**.**
I am pleased that strong progress has been made over the last year. Wales is the first part of the UK to make learning about Black, Asian and Minority Ethnic experiences mandatory within the new curriculum, as an integral part of the \[mandatory] learning of Welsh history. I am also pleased with the progress on the wider professional learning offer, including Initial Teachers Education and The Betty Campbell MBE Professional Teaching Award.
By maintaining close links between the actions being taken across education and government, we will ensure continuity and sustainability of this work and focus on its positive impact on wider society. Earlier this month, I was pleased to give an update on the actions we are undertaking in our education system as part of the Anti\-Racist Wales Action Plan and on national Diversity and Anti\-Racism Professional Learning.
The progress we have made to date could not have been made without the strong support we have received from our stakeholders.
I am hugely grateful for the ongoing engagement and support we have received from Professor Charlotte Williams OBE, who chaired the group and who continues to play a pivotal role in supporting the Welsh Government to take forward the recommendations and for the significant engagement that she continues to conduct with external stakeholders and partners.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Since the start of the pandemic, we have worked closely with the other UK nations to identify and deploy novel therapies for the treatment of COVID\-19\. In determining which treatments should be routinely used in the management of COVID\-19 we are guided by the advice of the Research to access pathway for investigational drugs for COVID\-19 (RAPID C\-19\) initiative and the UK national clinical expert group on COVID therapeutics. This approach has served us well.
Through our collaborative efforts we are now able to offer people with severe illness treatments including remdesivir, tocilizumab and sarilumab, which in many cases mean they no longer need critical care when they are admitted to hospital. More recently we have been able to provide more than 5000 of the most vulnerable people in Wales early treatment with the antiviral medicines nirmatrelavir/ritonavir, and molnupiravir, and the neutralising antibody sotrovimab, to prevent them being hospitalised at all. In combination with our vaccination programme, enabling people to access evidence\-based treatments is reducing demand on our NHS and ultimately saving lives.
In recent weeks, I have received correspondence from Members of the Senedd regarding the UK Government’s decision not to procure the neutralising monoclonal antibody combination tixagevimab/cilgavimab (Evusheld) for the pre\-exposure prophylaxis of COVID\-19\.
In particular, I have been asked what plans the Welsh Government has for directly procuring Evusheld outside the pan\-UK procurement arrangements we have established during the pandemic. I can confirm that at this stage we have no intention to procure Evusheld directly – doing so would go against the advice of RAPID C\-19 and the national clinical expert group both of which have advised against procuring Evusheld against at this time.
We will continue to be guided by the clinical advice on therapeutic options which has been so successful throughout the pandemic. If compelling evidence of its effectiveness becomes available, we will work with other UK governments to secure supplies of Evusheld for those people who might benefit. I am therefore pleased the National Institute for Health and Care Excellence has already started work on its single technology appraisal of Evusheld with an anticipated publication date of early summer next year.
I will provide a further statement on access to Evusheld should the position change.
|
Ers dechrau’r pandemig, rydym wedi bod yn gweithio’n agos gyda gwledydd eraill y DU i nodi a chyflwyno therapïau newydd ar gyfer trin COVID\-19\. Wrth benderfynu pa driniaethau y dylid eu defnyddio’n rheolaidd wrth reoli COVID\-19 cawn arweiniad gan gyngor menter ymchwilio i lwybr mynediad ar gyfer cyffuriau ymchwiliol ar gyfer COVID\-19 (RAPID C\-19\) a grŵp arbenigol clinigol cenedlaethol y DU ar therapiwteg COVID. Mae’r dull gweithredu hwn wedi gweithio’n dda i ni.
Drwy ein hymdrechion ar y cyd rydym bellach yn gallu cynnig triniaethau i bobl â salwch difrifol gan gynnwys remdesivir, tocilizumab a sarilumab, sydd mewn llawer o achosion yn golygu nad oes angen gofal critigol arnynt fwyach pan gânt eu derbyn i’r ysbyty. Yn fwy diweddar, rydym wedi gallu rhoi triniaeth gynnar i fwy na 5000 o’r bobl sydd fwyaf agored i niwed yng Nghymru gyda’r meddyginiaethau gwrthfeirol nirmatrelavir/ritonavir, a molnupiravir, a'r gwrthgorff sy’n niwtraleiddio, sotrovimab, er mwyn eu hatal rhag mynd i’r ysbyty o gwbl. Yn ogystal â’n rhaglen frechu, mae galluogi pobl i gael gafael ar driniaethau sy’n seiliedig ar dystiolaeth yn lleihau’r galw ar y GIG ac yn y pen draw yn achub bywydau.
Yn ystod yr wythnosau diweddar, rwyf wedi cael gohebiaeth gan Aelodau o’r Senedd ynghylch penderfyniad Llywodraeth y DU i beidio â chaffael cyfuniad y gwrthgorff monoclonaidd sy’n niwtraleiddio, tixagevimab/cilgavimab (Evusheld), ar gyfer proffylacsis cyn\-gysylltiad COVID\-19\.
Yn benodol, mae pobl wedi gofyn i mi pa gynlluniau sydd gan Lywodraeth Cymru er mwyn caffael Evusheld yn uniongyrchol y tu allan i drefniadau caffael y DU gyfan a sefydlwyd yn ystod y pandemig. Gallaf gadarnhau, nid ydym yn bwriadu caffael Evusheld yn uniongyrchol ar hyn o bryd – byddai gwneud hynny yn mynd yn groes i gyngor RAPID C\-19 a’r grŵp arbenigol clinigol cenedlaethol, gan fod cyngor presennol y ddau hyn yn argymell yn erbyn caffael Evusheld.
Byddwn yn parhau i gael ein harwain gan y cyngor clinigol ar opsiynau therapiwtig, sydd wedi bod yn llwyddiannus iawn drwy gydol y pandemig. Os bydd tystiolaeth gymhellol o’i effeithiolrwydd yn dod i’r amlwg, byddwn yn gweithio gyda llywodraethau eraill y DU i sicrhau bod cyflenwad o Evusheld ar gael i’r bobl hynny all gael budd ohono. Felly, rwy’n falch bod y Sefydliad Cenedlaethol dros Ragoriaeth mewn Iechyd a Gofal eisoes wedi dechrau gweithio ar ei arfarniad technoleg unigol o Evusheld, a disgwylir iddo gael ei gyhoeddi yn gynnar yn yr haf y flwyddyn nesaf.
Byddaf yn darparu datganiad pellach ar fynediad at Evusheld os bydd y sefyllfa’n newid.
|
Translate the text from Welsh to English. |
* Llywodraeth Cymru’n neilltuo £566,000 o Gronfa Dyfodol yr Economi i Airflo Fishing Products Ltd.
* Y cwmni o Aberhonddu yw prif gynhyrchydd y diwydiant o leiniau pysgota arbenigol di\-PVC
* Mae’r buddsoddiad yn diogelu 44 ac yn creu 21 o swyddi, gan baratoi’r ffordd ar gyfer allforio pedair gwaith yn fwy o gynnyrch i Ogledd America
Mae Llywodraeth Cymru’n buddsoddi £566,000 i helpu Airflo, cwmni cynhyrchu leiniau pysgota arbenigol, i dyfu a sicrhau llewyrch y ffatri yn Aberhonddu at y dyfodol, gan greu 21 a diogelu 44 o swyddi, cyhoeddodd Gweinidog yr Economi, Vaughan Gething.
Yn eu ffatri yn Ystâd Ddiwydiannol Ffrwdgrech yn Aberhonddu sy’n eiddo i gwmni Mayfly Group o’r Unol Daleithiau, mae Airflo wedi tyfu’n llwyddiant allforio yng Nghymru. Mae’r archebion cyn dechrau’r tymor yn awgrymu bedair gwaith yn fwy o fusnes â Gogledd America. Bydd buddsoddiad Llywodraeth Cymru yn y cwmni nid yn unig yn cynyddu ei allforion i Ogledd America ond yn ei helpu hefyd i fentro i farchnadoedd newydd fel Japan, Seland Newydd a De Affrica.
Bydd buddsoddiad Cronfa Dyfodol yr Economi yn golygu y bydd Airflo’n gallu dod â chynnyrch newydd i’r farchnad. Bydd yr offer newydd yn cymryd lle’r hen gynnyrch gan gynyddu cynhyrchiant a sicrhau bod swyddi’n aros yng Nghymru a bod ymchwil a datblygu’n parhau yn Aberhonddu. Mae’n dilyn buddsoddiad sylweddol o bron £2 miliwn gan y busnes yn ei offer yn Aberhonddu ers 2020\.
Am ragor na 70 o flynyddoedd, mae’r rhan fwyaf o leiniau genweirio wedi’u gwneud o PVC (polyvinyl chloride), plastig sy’n naturiol o anystwyth. Mae leiniau PVC yn dechrau dadelfennu’n syth ar ôl eu cynhyrchu. Gan nad oes ffordd ddiogel o ailgylchu PVC, mae hynny’n arwain at ollwng plastig yn yr amgylchedd, gan effeithio’n arbennig ar fiomas organeddau pridd a’u gallu i oroesi.
Mae’r prosiect yn gyson â’r ymrwymiad yn Rhaglen Lywodraethu Llywodraeth Cymru i adeiladu economi sy’n seiliedig ar egwyddorion gwaith teg, cynaliadwyedd a diwydiannau a gwasanaethau’r dyfodol. Mae’n cyd\-fynd hefyd â nifer o amcanion Cynllun Gweithredu ar yr Economi Llywodraeth Cymru, gan gynnwys:
* cefnogi busnesau i sbarduno ffyniant
* mynd i’r afael ag anghydraddoldebau rhanbarthol a hyrwyddo gwaith teg
* sbarduno twf cynaliadwy a milwrio yn erbyn y newid yn yr hinsawdd.
Wrth gyhoeddi’r dyfarniad, dywedodd Gweinidog yr Economi, Vaughan Gething:
> “Mae’n bleser gen i gyhoeddi’r buddsoddiad sylweddol hwn i gefnogi diwydiant arbenigol ym Mhowys.
>
>
> “Mae Airflo yn gwmni unigryw sy’n cynhyrchu cynnyrch arloesol sydd â’r potensial ar gyfer ei werthu ledled y byd. Bydd y prosiect hwn felly yn hwb i’r economi leol yn Aberhonddu, gan ddod â chyfleoedd gwaith o ansawdd a chyflogau cystadleuol iawn i ardal wledig. Yn ogystal â hynny, bydd yn arwain at ddatblygu cynnyrch newydd fydd yn helpu i ddiogelu’r amgylchedd.
>
>
> “Mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i ddiogelu’r amgylchedd ac mae’r buddsoddiad hwn yn cyd\-fynd â’r amcan tymor hir o roi’r gorau fesul cam ar ddefnyddio cynnyrch untro diangen, yn enwedig plastig, a rhoi’r gorau’n llwyr i anfon plastig i safleoedd tirlenwi.
Wrth groesawu cefnogaeth Llywodraeth Cymru, dywedodd Cyfarwyddwr Cyllid ac Adnoddau Dynol Airflo, Sherrie Woolf:
> "Rydym wrth ein boddau bod Llywodraeth Cymru’n helpu’n busnes i dyfu. Mae gennym gyfleoedd anferth i gynyddu’n hallforion ac ar y funud, dydyn ni ddim yn gallu cwrdd â’r galw!
>
>
> “Bydd y benthyciad hwn yn ein helpu i ychwanegu offer cynhyrchu sylweddol a chreu 21 o swyddi amser llawn newydd yn y cwmni. Mae’n wych bod Cymru’n agored i fusnes!”
Mae Contract Economaidd Llywodraeth Cymru’n rhoi blaenoriaeth i anghenion cymdeithasol ac amgylcheddol Cymru gan ddatblygu yr un pryd economi lesiant wytnach a mwy ffyniannus.
Mae contract economaidd eisoes wedi’i lofnodi rhwng Airflo a Llywodraeth Cymru a bydd y buddsoddiad newydd hwn yn arwain at gontract newydd gwell cyn pen 12 mis ar ôl derbyn y cyllid.
|
* Welsh Government awards £566,000 from the Economy Futures Fund to Airflo Fishing Products Ltd.
* Brecon\-based firm are the industry's leading manufacturer of PVC\-free speciality fishing lines.
* The investment secures 44 jobs and creates a further 21, paving the way for a quadrupling of exports to North America.
The Welsh Government is making a £566,000 investment to support specialist fishing line manufacturer Airflo to grow and ensure the future viability of the plant in Brecon, creating 21 and safeguarding a further 44 jobs, Economy Minister Vaughan Gething has announced today.
Based out of a factory on the Ffrwdgrech Industrial Estate in Brecon and owned by US\-based Mayfly Group, Airflo has become a leading Welsh exporting success story, with pre\-season orders forecasting a quadrupling of business to North America. The Welsh Government investment will also enable the company to build on its export growth in North America and expand into new markets, such as Japan, New Zealand and South Africa.
The investment from the Welsh Government’s Economy Futures Fund will allow Airflo to introduce a new product to market that does not currently exist. The new equipment will replace ageing equipment and result in improved productivity, ensuring that jobs remain in Wales and a continuation of research and development at Brecon. It follows significant investment of nearly £2 million by the business in its plant in Brecon since 2020\.
For over 70 years, most fly\-fishing lines have been made from PVC (polyvinyl chloride), a naturally rigid plastic. However, PVC lines begin to break down immediately after manufacturing. As there is no real way to safely recycle a PVC line, it leads to releasing harmful plasticisers into the environment, particularly affecting the survival and biomass of soil organisms.
The project aligns with the Welsh Government’s Programme for Government commitment to build an economy based on the principles of fair work, sustainability and the industries and services of the future. It also has a strong alignment with a number of the Welsh Government’s Economic Action Plan goals, namely:
* supporting businesses to drive prosperity
* tackling regional inequality and promoting fair work
* drive sustainable growth and combat climate change.
Announcing the award, Economy Minister Vaughan Gething said:
> “I’m delighted to announce this major investment to support specialist manufacturing in Powys.
>
>
> “Airflo is a unique company with an innovative product with worldwide sales potential. So, this project will not only help boost the local economy in Brecon, providing a predominantly rural area with quality employment opportunities with very competitive salaries, but it will also result in the development of a new product that will help protect the environment.
>
>
> “The Welsh Government is committed to protecting our environment and this investment aligns with our long\-term ambitions of phasing out unnecessary, single\-use products, especially plastic, and sending zero plastic to landfill.”
Welcoming the support from the Welsh Government, Director of Finance and HR at Airflo, Sherrie Woolf said:
> "We are thrilled that the Welsh Government is supporting our business growth. We have massive opportunities to grow our exports and at the moment we can't meet demand!
>
>
> “This loan will assist us in adding substantial production equipment and add a further 21 full time roles in the company. It's great that Wales is open for business!"
The Welsh Government’s flagship Economic Contract prioritises the social and environmental needs of Wales whilst building a more resilient and prosperous wellbeing economy.
An economic contract is already in place between Airflo and the Welsh Government, and this new investment will lead to a new, enhanced contract within 12 months of receipt of the award.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae’r Goruchaf Lys wedi cyhoeddi ei ddyfarniad unfrydol heddiw yn achos Cyfeirio Bil Is\-ddeddfau Llywodraeth Leol (Cymru) gan Dwrnai Cyffredinol Cymru a Lloegr. Roedd pob un o’r Ustusiaid yn cytuno â Llywodraeth Cymru bod y Bil o fewn cymhwysedd Cynulliad Cenedlaethol Cymru.
Mae’r achos hwn yn ymwneud â her gyfreithiol i’r Bil cyntaf a basiodd y Cynulliad o dan ei bwerau newydd i lunio deddfwriaethol sylfaenol.
Fe ystyriodd y Goruchaf Lys a oedd adrannau 6 a 9 o’r Bil yn mynd y tu hwnt i gymhwysedd deddfwriaethol y Cynulliad gan eu bod yn cael gwared ar, neu’n galluogi cael gwared ar, (yn y drefn honno) swyddogaethau cyn\-gychwyn Gweinidogion y Goron Llywodraeth y DU heb ganiatâd yr Ysgrifennydd Gwladol i wneud hynny.
Ymddangosodd Cwnsler Cyffredinol Cymru (gyda chymorth tîm cyfreithwyr Gwasanaethau Cyfreithiol Llywodraeth Cymru a Mr Clive Lewis CF) gerbron y Goruchaf Lys ar 9 a 10 Hydref ac fe amddiffynnodd yr her yn gryf. Dadleuodd y Cwnsler Cyffredinol fod y Bil yn creu gweithdrefn leol newydd er mwyn i awdurdodau lleol yng Nghymru wneud is\-ddeddfau. Cyflwynodd y Cwnsler Cyffredinol y farn, felly, nad oedd y gofyniad bod yn rhaid i is\-ddeddfau gael eu cadarnhau gan Lywodraeth Cymru neu Lywodraeth y DU cyn dod i rym yn angenrheidiol bellach. Dadleuodd fod cael gwared ar y swyddogaethau hyn o fewn y cymhwysedd gan fod hynny’n gysylltiedig â’r darpariaethau yn y Bil oedd yn creu’r weithdrefn leol newydd, neu o ganlyniad iddynt, gan ddod felly o fewn cwmpas paragraff 6(1\)(b) o Ran 3 o Atodlen 7 i Ddeddf Llywodraeth Cymru 2006\.
Yr Arglwydd Neuberger, Llywydd y Goruchaf Lys, a roddodd y prif ddyfarniad. Dywedodd:
Mae’n amlwg mai’r effaith y bwriedir i Adran 6 y Bil ei chael yw dileu’r angen i Weinidogion Cymru gadarnhau unrhyw is\-ddeddf a wneir o dan y deddfiadau rhestredig. Mae hynny’n un o brif ddibenion y Bil, fel sy’n amlwg o ddarllen y darpariaethau a ddyfynnwyd uchod, a hynny ynddo’i hun ac i ddiben symleiddio a moderneiddio’r broses o lunio is\-ddeddfau.
Aeth yr Arglwydd Neuberger yn ei flaen i ddweud fod y ffaith fod y Bil yn diddymu pwerau cadarnhau’r Ysgrifennydd Gwladol mewn perthynas â’r deddfiadau rhestredig yn gysylltiedig â’r prif ddiben hwn, ac yn digwydd o ganlyniad iddo.
Ychwanegodd Dirprwy Lywydd y Goruchaf Lys, yr Arglwydd Hope, a ganmolodd y modd y drafftiwyd y Bil yn ystod y gwrandawiad:
Mae’r cyfeiriad hwn at y Goruchaf Lys yn ddigwyddiad arwyddocaol yn hanes y gyfraith Gymreig. Bil Is\-ddeddfau Llywodraeth Leol (Cymru) 2012 oedd y Bil cyntaf i gael ei basio gan y Cynulliad. Mae hynny’n bwysig ynddo’i hun, gan mai dyma oedd y cyfle cyntaf i’r Cynulliad ddefnyddio ei bwerau i wneud deddfau.
Mae Llywodraeth Cymru eisoes wedi dechrau dadansoddi goblygiadau’r dyfarniad. Mae’r dyfarniad yn un unfrydol ac yn cyfiawnhau penderfyniad Llywodraeth Cymru i wrthod derbyn bod angen cydsyniad yr Ysgrifennydd Gwladol yn y mater hwn.
Bydd Bil Is\-ddeddfau Llywodraeth Leol (Cymru) yn cael ei gyflwyno i Ei Mawrhydi yn fuan er mwyn derbyn Cydsyniad Brenhinol.
|
The Supreme Court has today handed down its unanimous judgment in the case of the Local Government Byelaws (Wales) Bill Reference by the Attorney General for England and Wales. All of the Justices agreed with the Welsh Government that the Bill is within the competence of the National Assembly for Wales.
This case involves a legal challenge to the first Bill to be passed by the Assembly under its new primary legislative powers.
The Supreme Court considered whether sections 6 and 9 of the Bill were outside the legislative competence of the Assembly because they remove or enable the removal (respectively) of pre\-commencement functions of UK Government Ministers of the Crown without the consent of the Secretary of State to do so.
The Counsel General for Wales (supported by the Welsh Government Legal Services Team of lawyers and Mr Clive Lewis Q.C.) appeared before the Supreme Court on 9th and 10th October and robustly defended the challenge. The Counsel General argued that the Bill establishes a new local procedure for the making of byelaws by local authorities in Wales. The Counsel General submitted that the requirement that byelaws must be confirmed by the Welsh Government or by the UK Government before they can take effect was, therefore, no longer required. The removal of these functions was, he argued, within competence because that was incidental or consequential on the provisions in the Bill creating the new local procedure and therefore fell within the ambit of paragraph 6(1\)(b) of Part 3 of Schedule 7 to the Government of Wales Act 2006\.
Lord Neuberger, the President of the Supreme Court, gave the leading judgment. He said that “Section 6 of the Bill plainly is intended to have the effect of removing the need for confirmation by the Welsh Ministers of any byelaw made under the scheduled enactments. That is a primary purpose of the Bill, as is clear from reading the provisions quoted above, both in itself and for the purpose of streamlining and modernising the making of byelaws.”
Lord Neuberger went on to find that: “the removal of the Secretary of State’s confirmatory powers by the Bill in relation to the scheduled enactments would be incidental to, and consequential on, this primary purpose.”
The Deputy President of the Supreme Court, Lord Hope, who in the course of the hearing praised the drafting of the Bill added that:
“The making of this reference to the Supreme Court is a significant event in Welsh law. The Local Government Byelaws (Wales) Bill 2012 is the first Bill to have been passed by the Assembly. That in itself is important, as it has provided the Assembly with the first opportunity to put into practice its power to make laws.”
The Welsh Government has already begun to analyse the implications of this judgment. The judgment is unanimous and justifies the Welsh Government’s stance in refusing to accept that the Secretary of State’s consent was needed in this matter.
The Local Government Byelaws (Wales) Bill will shortly be submitted to Her Majesty for Royal Assent.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Music is said to help soothe, stimulate and bring to mind long\-forgotten memories. As part of the initiative, care homes across Wales are to be provided with a new CD and playlist of specially curated Welsh language music.
According to researchers from Bangor University, music can ease depression and apathy and contribute to an improved quality of life for individuals living with dementia. Although many care givers recognise this, the majority of musical activities at care homes take place in the English language, which can result in lost opportunities for residents with strong memories linked to Welsh language music.
Today, care home residents in Betws, near Ammanford were the first to re\-listen to songs from their past, as the Cân y Gân CD was launched during a special event attended by the Welsh Government’s Minister for the Welsh Language, Eluned Morgan.
The 20\-track disc, which is also available to download contains music from across several decades. It’s a collaboration between Bangor University, Merched y Wawr, the Centre for Ageing and Dementia Research, Sain Records and Dydd Miwsig Cymru/Welsh Language Music Day. The collection of songs are the result of work by Music Graduate Alister O’Mahoney as part of his internship with Dr Catrin Hedd Jones.
One thousand copies of the CD which also feature artwork by Phil Thompson from Rhuthin who lives with dementia, will now be made available to care givers across the country through Merched y Wawr and available for download from Spotify.
Cartref Annwyl Fan Care Home, which provides residential and specialist care for up to 70 people living with dementia, hosted members of the Ammanford branch of Merched y Wawr and Rhys Meirion, whose famous rendition of Anfonaf Angel was selected as one of 20 tracks through a public vote.
Eluned Morgan, Minister for the Welsh Language, attended the event to present a CD to Deborah Wellington, general manager at the care home.
She said:
> “Having previously served as the Chair of Live Music Now in Wales \- a charity that promotes live music in care homes, I have witnessed over several years the incredible impact that music from the past can have on people living with dementia.
>
>
> “Music appreciation is one of the abilities that remains the longest with those living with dementia and for many of us in Wales, the songs that mean so much to us are in the Welsh language. Seeing the response of the residents at Cartref Annwyl Fan today really shows how the power of the music can positively impact on people’s lives.
>
>
> “The new CD I’m really pleased to launch today will help soothe, stimulate and bring mind long\-forgotten memories back to life, which will help improve the quality of life for so many Welsh speakers who live with dementia.”
Vaughan Gething, Minister for Health and Social Services said:
> “I welcome this valuable resource which will help Welsh speakers with dementia feel at ease. Through our More than just words framework the Welsh Government recognises the importance of providing health and social care services in Welsh. Care and language go hand in hand and communicating with people in their first language so important in ensuring they receive the very best care.”
Dr Catrin Hedd Jones, Chartered Psychologist and Lecturer at Bangor University who has been leading on the project says:
> “Music from our youth can still be accessed later in life. This collaboration will enable Welsh speaking residents at care homes to hear songs that they connect with. This really struck a chord with the public with nearly 600 suggested songs enabling us to release this diverse selection of Welsh songs from the most popular suggestions. The words for the songs can be printed from our webpage and we plan to build on this work by introducing personal playlists for people in partnership with the Play list for Life charity. I would like to thank everyone that has contributed to ensure that care staff can now offer welsh songs to their residents.”
|
Yn ôl pob sôn, mae hynny'n helpu i'w cysuro, eu hysgogi a dwyn i gof atgofion maen nhw wedi'u hanghofio. Fel rhan o’r fenter bydd CD a rhestr chwarae newydd o gerddoriaeth sydd wedi'i churadu'n arbennig yn cael ei dosbarthu i gartrefi gofal ar draws Cymru.
Yn ôl ymchwilwyr o Brifysgol Bangor, mae cerddoriaeth yn gallu lleddfu iselder a difaterwch a chyfrannu at well ansawdd bywyd i unigolion sy'n byw gyda dementia. Er bod llawer o staff gofal yn cydnabod hyn, mae'r rhan fwyaf o weithgareddau cerddorol mewn cartrefi gofal yn digwydd yn Saesneg, sy'n gallu arwain at golli cyfleoedd i breswylwyr sydd ag atgofion cryf sy'n gysylltiedig â cherddoriaeth Gymraeg.
Heddiw (dydd Gwener 19 Gorffennaf), preswylwyr cartref gofal ym Metws, Rhydaman oedd y cyntaf i ailwrando ar ganeuon o'u gorffennol wrth i CD Cân y Gân gael ei lansio mewn digwyddiad arbennig mynychwyd gan y Gweinidog Llywodraeth Cymru dros y Gymraeg, Eluned Morgan.
Mae'r ddisg 20 trac, sydd hefyd ar gael i'w llwytho i lawr, yn cynnwys cerddoriaeth o sawl degawd, mewn prosiect ar y cyd rhwng Prifysgol Bangor, Merched y Wawr, y Ganolfan Ymchwil Heneiddio a Dementia, cwmni recordiau Sain a Dydd Miwsig Cymru. Mae'r casgliad o ganeuon yn deillio o waith gan Alister O'Mahoney, sydd wedi graddio mewn Cerddoriaeth, fel rhan o'i interniaeth gyda Dr Catrin Hedd Jones.
Bydd mil o gopïau o'r CD, sydd hefyd yn cynnwys gwaith celf gan Phil Thompson o'r Rhuthun sy'n byw gyda dementia, ar gael i ofalwyr gan Ferched y Wawr, ac ar gael i'w lwytho o Spotify.
Lansiwyd y CD yng Nghartref Gofal Annwyl Fan, sy'n darparu gofal preswyl ac arbenigol i hyd at 70 o bobl sy'n byw gyda dementia. Daeth aelodau o gangen Rhydaman o Ferched y Wawr i'r lansiad, yn ogystal â Rhys Meirion \- y dewiswyd ei gân enwog, Anfonaf Angel, fel un o'r 20 o draciau i'w chynnwys ar y CD drwy bleidlais gyhoeddus.
Daeth Eluned Morgan, Gweinidog y Gymraeg a Chysylltiadau Rhyngwladol, i'r digwyddiad i gyflwyno CD i Deborah Wellington, rheolwr cyffredinol y cartref gofal.
Meddai:
> “Fel cyn cadeirydd Live Music Now yng Nghymru, elusen sy'n hyrwyddo cerddoriaeth byw mewn cartrefi gofal, rwyf wedi gweld dros nifer o flynyddoedd yr effaith anhygoel y gallai cerddoriaeth o'r gorffennol ei gael ar bobl sy'n byw gyda dementia.
>
>
> "Gwerthfawrogi cerddoriaeth yw un o'r galluoedd sy'n aros hiraf gyda phobl sy'n byw gyda dementia, ac i lawer ohonon ni yng Nghymru, mae'r caneuon sy'n golygu cymaint i ni yn cael eu canu yn Gymraeg. Mae gweld ymateb preswylwyr cartref Annwyl Fan heddiw yn dangos i ni sut y gall grym y gerddoriaeth effeithio'n gadarnhaol ar fywydau pobl.
>
>
> “Bydd y CD yma, rwy’n falch iawn i lansio heddiw yn helpu cysuro, hysgogi a dwyn i gof hen atgofion, a fydd yn helpu i wella ansawdd bywyd cymaint o siaradwyr Cymraeg sy'n byw gyda dementia. "
Meddai Vaughan Gething, y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol:
> "Rwy'n croesawu'r adnodd gwerthfawr yma a fydd yn helpu siaradwyr Cymraeg sydd â dementia i deimlo'n ddibryder. Drwy fframwaith Mwy na Geiriau...., mae Llywodraeth Cymru yn cydnabod pwysigrwydd darparu gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol yn Gymraeg. Mae iaith a gofal yn mynd law yn llaw, ac mae cyfathrebu â phobl yn eu hiaith gyntaf yn elfen bwysig o'r gwaith o ddarparu gofal o ansawdd."
Meddai Dr Catrin Hedd Jones, Seicolegydd Siartredig a Darlithydd ym Mhrifysgol Bangor, sydd wedi bod yn arwain ar y prosiect:
> "Mae cerddoriaeth o'n hieuenctid yn dal yn gyfarwydd i ni'n ddiweddarach mewn bywyd. Bydd y cydweithio yma'n galluogi preswylwyr sy'n siarad Cymraeg mewn cartrefi gofal i glywed caneuon maen nhw'n gallu cysylltu â nhw. Roedd hyn wir yn apelio i'r cyhoedd, a chafwyd awgrymiadau am bron i 600 o ganeuon sydd wedi ein galluogi i ryddhau'r detholiad amrywiol yma o ganeuon Cymraeg o blith yr awgrymiadau mwyaf poblogaidd. Mae modd argraffu geiriau'r caneuon o'n gwefan ac rydyn ni'n bwriadu datblygu'r gwaith yma drwy gyflwyno rhestrau chwarae personol i bobl mewn partneriaeth ag elusen Playlist for Life. Hoffwn ddiolch i bawb sydd wedi cyfrannu at sicrhau bod staff gofal bellach yn gallu cynnig caneuon Cymraeg i'w preswylwyr."
|
Translate the text from English to Welsh. |
The additional money will be used to increase the number of childcare places available across Wales, including in Blaenau Gwent, Flintshire, Rhondda Cynon Taf, Swansea, Caerphilly and Gwynedd and Anglesey – the seven local authorities chosen to work with the Welsh Government to pilot the new childcare offer from September 2017\.
The funding will also help childcare businesses to manage their finances and will ensure they are able to access more targeted support and advice from the Welsh Government’s business support service, Business Wales.
Speaking about the funding, the Economy Secretary said:
> “Developing a flexible childcare offer is a top priority for the Welsh Government, and one vital element of the challenge is ensuring the necessary childcare places are available to families right across the country.
>
> “The additional funding I am announcing today will help to secure up to an additional 450 child care places across Wales over the next two years. It will also be used to improve the business support available to the sector including child minders and to help businesses improve how they manage their finances and grow sustainably.
>
> “Ultimately it will be used to strengthen and develop the resilience of Wales’ childcare sector so it is well placed to deliver the flexible childcare offer that we know families right across Wales want and need.”
The Communities and Children Secretary, Carl Sargeant, said:
> “Access to affordable, high quality childcare enables parents to work, thereby increasing economic growth and helping to tackle poverty and reduce inequalities. It also provides opportunities and long term benefits for our children and improves their life chances.
>
> “I welcome this additional funding for childcare in Wales, and am looking forward to working with the Economy Secretary and the sector to increase the number of child care places available.”
Business Wales will begin offering proactive support to childcare sector businesses later this Autumn.
|
Defnyddir yr arian ychwanegol i gynyddu nifer y lleoedd gofal plant sydd ar gael ledled Cymru, gan gynnwys yn Abertawe, Blaenau Gwent, Sir y Fflint, Rhondda Cynon Taf, Caerffili a Gwynedd ac Ynys Môn. Dyma’r saith awdurdod lleol a ddewiswyd i weithio gyda Llywodraeth Cymru i dreialu’r ddarpariaeth gofal plant newydd o fis Medi 2017\.
Bydd yr arian yn helpu busnesau gofal plant i reoli’u harian yn well a’u helpu i gael mwy o’r cymorth a’r cyngor sy’n cael eu targedu gan wasanaeth helpu busnesau Llywodraeth Cymru, Busnes Cymru.
Wrth siarad am yr arian, dywedodd Ysgrifennydd yr Economi:
> “Un o brif flaenoriaethau Llywodraeth Cymru yw datblygu gwasanaeth gofal plant hyblyg, ac elfen bwysig o’r her yw sicrhau bod lleoedd gofal plant ar gael i deuluoedd ym mhob rhan o’r wlad.
>
> “Mae’r arian ychwanegol rwy’n ei gyhoeddi heddiw yn helpu i ddarparu hyd at 450 o leoedd gofal plant ychwanegol yng Nghymru dros y ddwy flynedd nesaf. Bydd yn cael ei ddefnyddio hefyd i wella’r cymorth busnes sydd ar gael i’r sector gan gynnwys gwarchodwyr plant ac i helpu busnesau i ofalu am eu harian yn well a thyfu mewn ffordd gynaliadwy.
>
> “Yn y pen draw, caiff ei ddefnyddio i gryfhau a datblygu cydnerthedd y sector gofal plant yng Nghymru fel ei fod mewn sefyllfa dda i allu darparu’r gofal plant hyblyg rydym yn gwybod sydd ei eisiau a’i angen ar deuluoedd ar draws Cymru.”
Dywedodd yr Ysgrifennydd dros Gymunedau a Phlant, Carl Sargeant:
> “Trwy allu manteisio ar ofal plant fforddiadwy o’r ansawdd gorau, mae rhieni’n gallu gweithio. Bydd hynny’n helpu’r economi i dyfu ac yn helpu i drechu tlodi a lleihau anghydraddoldebau. Mae’n rhoi cyfleoedd a manteision tymor hir hefyd i’n plant ac yn gwella’u cyfleoedd mewn bywyd.
>
> “Rwy’n croesawu’r arian ychwanegol hwn ar gyfer gofal plant yng Nghymru ac rwy’n disgwyl ymlaen at weithio gydag Ysgrifennydd yr Economi a’r sector i gynyddu nifer y lleoedd gofal plant sydd ar gael.”
Bydd Busnes Cymru’n dechrau cynnig help proactif i fusnesau yn y sector gofal plant yn yr Hydref.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Rhagwelir y bydd y gronfa benthyg, a fydd yn galluogi busnesau bach a chanolig eu maint i gael cyllid fforddiadwy, yn helpu mwy o gwmnïau lleol i adeiladu cartrefi newydd.
Dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet y byddai blaengaredd a chynnydd yn rôl adeiladwyr cartrefi BBaCh yn helpu i ddod o hyd i gynlluniau eraill i'r model presennol o adeiladu tai.
Dywedodd Carl Sargeant:
> "Cafodd adeiladwyr cartrefi BBaCh eu taro'n arbennig o wael gan yr argyfwng economaidd byd\-eang ac maen nhw'n dal i deimlo'r effeithiau. Gobeithio y bydd ehangu'r Gronfa Datblygu Eiddo yn cael effaith sylweddol drwy helpu busnesau bach a chanolig eu maint sy'n adeiladu cartrefi ac annog mwy o gwmnïau lleol i fynd yn ddatblygwyr.
>
> "Rydyn ni wedi pennu targed uchelgeisiol o greu 20,000 o dai fforddiadwy yn ystod tymor y llywodraeth hon. Wrth i ni weithio i gwrdd â'n targed, rwyf am weld cynifer o dai â phosibl yn cael eu darparu gan fusnesau bach a chanolig eu maint gan ddatblygu capasiti newydd yn y sector. Rwyf am weld pobl yn meddwl o'r newydd am sut y gallwn wneud pethau'n wahanol er mwyn mynd i'r afael â'r heriau sy'n ein hwynebu ni i gyd."
Bydd y gronfa benthyg sy'n cael ei rhedeg gan Gyllid Cymru yn cefnogi cwmnïau adeiladu bach a chanolig eu maint nad ydynt yn gallu dod o hyd i gyllid fforddiadwy o ffynonellau traddodiadol er mwyn datblygu prosiectau i adeiladu cartrefi newydd.
Dywedodd Cenydd Rowlands, Rheolwr Cronfa Eiddo Cyllid Cymru:
> "Mae’r £30m ychwanegol yn hwb mawr i’r gronfa a hefyd, gyda thîm mwy o faint yn ei le, mae’n dda gennym allu rhoi cymorth i ragor o ddatblygwyr bach a chanolig eu maint. Bydd y prosiectau preswyl a chymysg eu defnydd y gallwn eu hariannu yn cael effaith uniongyrchol ar eu cymunedau lleol drwy sicrhau cyfleoedd am swyddi yn uniongyrchol ac yn anuniongyrchol yn ogystal â darparu tai o safon y mae gwir eu hangen."
|
It is anticipated that the loan fund, which enables SMEs to access affordable finance, will help more local companies build new homes. The Cabinet Secretary said that innovation and an increased role for SME home builders will help identify alternatives to the existing model for house building.
Carl Sargeant said:
> "SME house builders were hit particularly hard by the global economic crisis and continue to be affected. I hope the expansion of the Property Development Fund will have a significant impact in helping SMEs who are building homes, and encouraging more local companies to become developers.
>
> "We have a challenging target of delivering 20,000 affordable homes over this term of government. In working to meet our target, I want as many homes as possible to be delivered by SMEs, creating new capacity in this sector. I want to see people thinking innovatively about how we can do things differently to address the challenges we all face."
The loan fund, which is run by Finance Wales, supports small and medium sized construction companies, who are unable to access affordable finance from traditional sources,to get projects off the ground to build new homes.
Cenydd Rowlands, Property Fund Manager at Finance Wales:
> "The additional £30m is a real boost to the fund and with an expanded team in place we’re excited to support even more small to medium\-sized developers. The mixed\-use and residential projects we can fund have direct impact on their local communities through direct and indirect employment opportunities as well as providing much needed quality housing."
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae hyn i'w gymharu â chynnydd o 9\.5% ar gyfer y DU yn ei chyfanrwydd dros yr un cyfnod.
Mae data dros dro ar gyfer y flwyddyn a ddaeth i ben ym mis Rhagfyr 2016 yn dangos bod gwerth allforion bwyd a diod o Gymru wedi codi i £337\.3 miliwn, cynnydd o 19\.8% o'i gymharu â'r un cyfnod yn y flwyddyn flaenorol.
Yr UE sy'n mewnforio'r rhan fwyaf o allforion bwyd a diod o Gymru, ac mae'n gyfrifol am 72\.4% o'r cyfanswm, ond mae cynnydd mawr wedi bod yn yr allforion i'r Dwyrain Canol a Gogledd Affrica hefyd.
Cig a chynhyrchion cig oedd ar frig y rhestr o allforion am y flwyddyn, ac roeddent yn gyfrifol am bron i 22% o'r holl allforion bwyd a diod.
Mae'r data diweddaraf yn dilyn ymgyrch gan Lywodraeth Cymru i godi proffil byd\-eang Cymru. Mae'r fenter yn cynnwys cynorthwyo cynhyrchwyr bwyd a diod o Gymru i gymryd rhan mewn nifer o deithiau masnach yn ystod 2016 a 2017 i farchnadoedd allweddol gan gynnwys yr Iwerddon, Sbaen, yr Iseldiroedd, Gwlad Belg, yr Eidal, Denmarc, Norwy, Canada a'r Emiraethau Arabaidd Unedig. Mae ymweliadau â'r Almaen, Unol Daleithiau America a Ffrainc ar y gweill ar gyfer gweddill y flwyddyn.
Mae hyn hefyd yn dilyn digwyddiad diweddar BlasCymru, a drefnwyd gan Lywodraeth Cymru, a ddaeth â chynhyrchwyr bwyd a diod o Gymru, prynwyr o dramor a phobl broffesiynol o'r diwydiant bwyd at ei gilydd gan roi'r llwyfan mwyaf erioed i fwyd a diod o Gymru.
Wrth groesawu'r ffigurau, dywedodd Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Amgylchedd a Materion Gwledig, Lesley Griffiths:
> “Rydym yn ymfalchïo'n fawr yn ansawdd uchel ein bwyd a'n diod, ac yn cydnabod eu gwerth aruthrol i'n heconomi. Mae'r ffigurau hyn yn dystiolaeth bellach o'r enw da y mae ein bwyd a'n diod yn ei ennill ledled y byd.
>
> "Dw i'n hynod o falch ein bod yn parhau i helpu'r sector i ehangu a chyrraedd marchnadoedd newydd. Yn dilyn llwyddiant ein digwyddiad BlasCymru, mae rhai o'n cynhyrchwyr yn manteisio ar y diddordeb a ddangoswyd gan brynwyr o bedwar ban byd.
>
> “Mae amser anodd o'n blaenau'n ddi\-os. Yr UE yw'r prif gwsmer ar gyfer ein cynnyrch o hyd, a hynny o bell ffordd. Mae'n dystiolaeth bellach o fygythiad Brexit caled i'n heconomi, a dyna pam rydyn ni'n parhau i bwyso ar Lywodraeth y DU i flaenoriaethu mynediad llawn a dilyffethair i'r farchnad sengl ac i osgoi codi unrhyw rwystrau newydd sy'n llesteirio busnesau bwyd a diod Cymru rhag gweithio'n effeithiol.
>
> "Fodd bynnag, mae'r cynnydd mewn allforion i farchnadoedd y tu allan i'r UE yn galondid i ni. O ystyried ansawdd y cynnyrch sydd gennym yng Nghymru, dw i'n hyderus y gallwn barhau i wneud cynnydd ardderchog mewn marchnadoedd newydd."
|
This compares to a 9\.5% increase for the UK as a whole over the same period.
Provisional data for the year ending December 2016 shows the value of food and drinks exports from Wales rose to £337\.3million, a 19\.8% rise on the same period in the previous year.
While the EU still remains the largest importer of Welsh food and drink, accounting for 72\.4% of exports, there have been major increases in exports to the Middle East and North Africa.
The top Welsh food and drink export for the year was meat and meat preparations, accounting for almost 22% of all food and drink exports.
The latest data follows a push by the Welsh Government to raise Wales’ global profile. This includes support for Welsh food and drink producers to take part in a number of trade visits during 2016 and 2017 to key markets including Ireland, Spain, Netherlands, Belgium, Italy, Denmark, Norway, Canada and the United Arab Emirates, with further visits planned for the remainder of the year to Germany, the USA and France.
It also follows the recent TasteWales event, organised by the Welsh Government, which brought together Welsh food and drink producers, global buyers and food industry professionals in the largest ever showcase of Welsh food and drink.
Welcoming the figures, the Cabinet Secretary for Environment and Rural Affairs, Lesley Griffiths said:
> “We are extremely proud of our high\-quality food and drink and recognise the enormous value it brings to our economy. These figures are further testament to the reputation our food and drink is gaining around the world.
>
> “I am delighted we are continuing to support the sector to expand its reach to new markets. Following our successful TasteWales event some of our producers are pursuing interest from buyers from all over the world.
>
> “There are undoubtedly challenging times ahead. The EU remains our biggest export destination by quite a stretch. It is further proof of the threat a hard Brexit poses to our economy, which is why we continue to push the UK Government to priorities full and unfettered access to the single market and to avoid any new barriers which impede Welsh food and drink businesses from operating effectively.
>
> “However, the increase in exports to markets outside of the EU is encouraging and with the quality of products we can boast in Wales I am confident we can continue to make excellent progress in new markets.”
|
Translate the text from Welsh to English. |
Heddiw, mae'n bleser gennyf gyhoeddi Fframweithiau Economaidd Rhanbarthol ar gyfer pob un o bedwar rhanbarth Cymru.
Mae datblygu'r Fframweithiau Economaidd Rhanbarthol yn rhan hanfodol o'n hymrwymiad i fodel mwy penodol o ddatblygu economaidd \- datblygu cryfderau unigryw ein rhanbarthau, cefnogi twf economaidd cynhwysol a chynaliadwy a manteisio i'r eithaf ar gyfleoedd i fynd i'r afael ag anghydraddoldebau cenedlaethol, rhanbarthol a lleol, gan gyfrannu at Nodau Llesiant Cymru.
Bwriedir i'r dogfennau strategol hyn fod yn gyfrwng i helpu i hyrwyddo cynllunio a darparu cydweithredol ymhlith partneriaid y sector cyhoeddus, y sector preifat a'r trydydd sector, gan weithio i weledigaeth a rennir a chyfres o amcanion datblygu economaidd cyffredin. Wrth fwrw ymlaen â'u datblygiad, rydym wedi bod yn ymwybodol iawn o'r ailosod a'r adferiad uniongyrchol sydd eu hangen yn sgil y pandemig ac effaith y DU yn gadael yr Undeb Ewropeaidd, ond hefyd yr angen i nodi'r dyheadau tymor hwy i sicrhau Cymru wyrddach, decach a mwy llewyrchus er budd pob rhanbarth, cymuned ac unigolyn.
Rydym wedi gweithio gyda'n partneriaid ym mhob un o'r rhanbarthau i lunio'r dogfennau Fframwaith hyn. Mae cysylltiadau gwaith agosach wedi'u meithrin gyda phartneriaid, gan gynnwys yr Awdurdodau Lleol a chyrff rhanbarthol cysylltiedig, i gyd\-gynllunio dull seiliedig ar le ar gyfer datblygu economaidd. Yr wyf yn ddiolchgar i bawb am eu mewnbwn ac i'r awdurdodau lleol yn enwedig am eu cefnogaeth barhaus. Bydd gweithio gyda'n gilydd, mewn partneriaeth, yn allweddol hefyd i sicrhau bod y blaenoriaethau a amlinellir ym mhob dogfen Fframwaith yn cael eu gweithredu a'u cyflawni'n effeithiol. Rydym yn parhau'n ymrwymedig i wneud hynny er budd pob rhanbarth. O'r herwydd, mae'r Fframweithiau Economaidd Rhanbarthol hyn yn cydnabod y cam datblygu ychydig yn wahanol gyda phob dogfen:
* Canolbarth Cymru – mae'r Fframwaith Economaidd Rhanbarthol yn cyd\-fynd yn dda â'r gwaith a wnaed i lywio'r Fargen Twf sy'n dod i'r amlwg yn y rhanbarth. Fe'i hysbyswyd gan ymgysylltiad helaeth â rhanddeiliaid ac fe'i cefnogwyd gan y ddau awdurdod lleol, gyda chymeradwyaeth ffurfiol yn cael ei rhagweld yn y Flwyddyn Newydd.
* De\-orllewin Cymru – mae'r ddogfen yn cyd\-fynd yn dda â gwaith manwl pellach sydd ar y gweill yn y rhanbarth i ddiffinio a chytuno ar y cynllun datblygu economaidd rhanbarthol cysylltiedig a lle mae'r ddwy ddogfen yn anelu at gael eu cymeradwyo'n ffurfiol ochr yn ochr â'r awdurdodau lleol yn y Flwyddyn Newydd.
* Gogledd Cymru – Mae'r Fframwaith wedi'i lywio gan ymgysylltiad helaeth â rhanddeiliaid ac mae wedi'i gymeradwyo'n llawn i'w gyhoeddi gan y Bwrdd Uchelgais Economaidd. Bydd ystyriaeth bellach a therfynol, gan yr Awdurdodau Lleol unigol a phartneriaid eraill, yn parhau i fis Ionawr.
* De\-ddwyrain Cymru – Mae Cabinet Prifddinas\-Ranbarth Caerdydd wedi cymeradwyo'r REF ar ei ffurf ddrafft i'w gyhoeddi. Mae'n debygol y bydd angen gwelliannau ychwanegol cyn y gallwn ei gyhoeddi ar ei ffurf derfynol
Fodd bynnag, rhaid i'r Fframweithiau hyn fod yn ystwyth er mwyn sicrhau eu bod yn parhau'n berthnasol ac yn ymatebol i amgylchiadau economaidd sy'n newid a chyfleoedd newydd. Byddant yn chwarae rhan allweddol yn y gwaith o gyflawni ein hymrwymiad yn y Rhaglen Lywodraethu i ddatblygu ein Cenhadaeth Adfer Economaidd a Chydnerthedd a dylent lywio ein hymdrechion ar y cyd.
Rydym yn parhau'n ymrwymedig i weithio mewn partneriaeth â phartneriaid a rhanddeiliaid i gyflawni yn erbyn y weledigaeth a'r blaenoriaethau a nodir ym mhob un o'r dogfennau hyn: mae'r cyfleoedd a'r heriau yn gofyn am ein hymdrechion cyfunol os ydym am gyflawni'n effeithiol yn erbyn ein huchelgeisiau cyfunol.
Mae'r datganiad hwn yn cael ei gyhoeddi yn ystod y toriad er mwyn rhoi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau. Os bydd yr Aelodau am imi wneud datganiad pellach neu ateb cwestiynau am y mater hwn pan fydd y Senedd yn dychwelyd, byddwn yn hapus i wneud hynny.
|
Today I am pleased to publish Regional Economic Frameworks for each of the four regions of Wales.
The development of the Regional Economic Frameworks is an essential part of our commitment to a more focussed model of economic development \- developing the distinctive strengths of our regions, supporting inclusive and sustainable economic growth and maximising opportunities to address national, regional and local inequalities, contributing to the Well\-being Goals for Wales.
These strategic documents are intended as a vehicle to help promote collaborative planning and delivery amongst public, private and third sector partners, working to a shared vision and a set of common economic development objectives. In taking forward their development we have been acutely aware of the immediate reset and recovery required in the wake of the Coronavirus pandemic and the impact of the UK leaving the European Union, but also the need to set out the longer term aspirations to deliver a greener, fairer and more prosperous Wales for the benefit of all regions, communities and individuals.
We have worked with our partners in each of the regions to shape these Framework documents. Closer working relationships have been fostered with partners, including the Local Authorities and associated regional bodies, to co\-design a placed\-based approach to economic development. I am grateful to all for their input and to the local authorities particularly for their on\- going support. Working together, in partnership, will be key also to ensure effective implementation and delivery against the priorities outlined in each Framework document. We remain committed to doing so for the benefit of each region. As such these Regional Economic Frameworks, recognise the slightly different stage of development with each document:
* Mid Wales – the Regional Economic Framework aligns well with the work undertaken to inform the emerging Growth Deal in the region. It has been informed by extensive engagement with stakeholders and supported by the two local authorities, with formal endorsement anticipated in the New Year.
* South West Wales –the document aligns well with further detailed work underway in the region to define and agree the related regional economic development plan and where both documents aim to be formally endorsed in parallel by the local authorities in the New Year.
* North Wales – The Framework has been informed by extensive engagement with stakeholders and has been fully endorsed for publication by the Economic Ambition Board. Further and final consideration, by the individual Local Authorities and other partners, will continue into January.
* South East Wales – The Cardiff Capital Region’s Cabinet has endorsed the REF in its draft form for publication. It is likely that additional amendments will be required before we are able to publish it in its final form
These Frameworks however must be agile to ensure they remain relevant and responsive to changing economic circumstances and new opportunities. They will play a key role in delivering our Programme for Government commitment of progressing our Economic Recovery \& Resilience Mission and should inform our collective efforts.
We remain committed to working in partnership with partners and stakeholders to deliver against the vision and priorities set out in each of these documents: the opportunities and challenges require our combined efforts if we are to deliver effectively against our collective ambitions.
This statement is being issued during recess in order to keep members informed. Should members wish me to make a further statement or to answer questions on this when the Senedd returns I would be happy to do so.
|
Translate the text from English to Welsh. |
The Local Democracy and Boundary Commission for Wales keeps under review the electoral arrangements for the 22 principal councils, including the number of councillors and wards in each council area.
Michael Imperato is a director at Watkins and Gunn solicitors. He is an independent member of Cardiff \& the Vale Health Board, a member of the panel of chairmen of the Valuation Tribunal of England, a visiting scholar at Swansea University and trustee of the Bevan Foundation. He will join the Commission from 1 March.
Before retiring in 2018, Frank Cuthbert led a team in Welsh Government’s Local Democracy Division, and was responsible for advising Welsh Ministers on policy and legislative proposals in relation to the Commission. He will join the Commission from 1 April.
Finance and Local Government Minister Rebecca Evans said:
> “I am pleased to appoint Michael Imperato and Frank Cuthbert as members of the Local Democracy and Boundary Commission for Wales.
>
>
> “They will bring invaluable experience and insight to the Commission as it considers what improvements can be made to its review process before beginning the next programme of electoral reviews”.
This appointment has been made in accordance with the Governance Code for Public Appointments.
Michael Imperato and Frank Cuthbert will be paid a daily fee of £198 per day with a time commitment of 1\-2 days per month.
|
Mae Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru yn adolygu’r trefniadau etholiadol ar gyfer y 22 prif gyngor, gan gynnwys y nifer o gynghorwyr a wardiau ym mhob ardal cyngor.
Mae Michael Imperato yn gyfarwyddwr yng nghwmni cyfreithwyr Watkins and Gunn. Mae’n aelod annibynnol o Fwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro, yn aelod o banel cadeiryddion Tribiwnlys Prisio Lloegr, yn ysgolor gwadd ym Mhrifysgol Abertawe ac yn ymddiriedolwr Sefydliad Bevan. Bydd yn ymuno â’r Comisiwn o 1 Mawrth.
Cyn ymddeol yn 2018, roedd Frank Cuthbert yn arweinydd tîm yn Isadran Democratiaeth Leol Llywodraeth Cymru, ac roedd yn gyfrifol am gynghori Gweinidogion Cymru ar gynigion deddfwriaethol a pholisi yn ymwneud â’r Comisiwn. Bydd yn ymuno â’r Comisiwn o 1 Ebrill.
Dywedodd y Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol Rebecca Evans:
> "Mae’n bleser gennyf benodi Michael Imperato a Frank Cuthbert yn aelodau o Gomisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol Cymru.
>
>
> “Byddant yn cyfrannu eu profiad a’u dealltwriaeth amhrisiadwy i’r Comisiwn wrth iddo ystyried pa welliannau y gellir eu gwneud i’w broses adolygu cyn dechrau ar y rhaglen nesaf o adolygiadau etholiadol”.
Gwnaed y penodiadau hyn yn unol â’r Cod Llywodraethiant Penodiadau Cyhoeddus.
Bydd Michael Imperato a Frank Cuthbert yn cael ffi o £198 y dydd, gydag ymrwymiad amser o 1\-2 diwrnod y mis.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Today over 100 countries around the world celebrate Safer Internet Day 2017\. Safer Internet Day is a global awareness day to promote good practice in online safety and gives advice and guidance on the risks posed by new technologies such as social media and how to stay safe while using them.
As the lead organisation for online safety in Wales, Welsh Government is committed to promoting the safe and positive use of technology to our children, young people, parents and teachers. The day offers us the opportunity to raise awareness of what we are doing in Wales to safeguard our learners online and highlight responsible use of technology in schools, colleges and in the home.
Over the past year we have significantly increased our investment in online safety activities to £170,000 a year to deliver training to around 2,300 practitioners and increase take\-up of the 360 degree safe Cymru tool amongst schools in Wales. Our Digital Competence Framework published in September has a specific strand on digital citizenship to develop leaners’ skills in behaving responsibly online.
In addition, today I will launch a new Online Safety Zone on the Hwb, the national digital learning platform for Wales, which has been developed to support teachers, parents and learners in this critical area. The dedicated area will host news, articles and a range of resources on various online safety issues to help keep learners safe. It will also signpost those dealing with the effects of online bullying or any online safety issues towards appropriate support services.
To celebrate Safer Internet Day, we held a competition to design a logo for the new Online Safety Zone. We were delighted to have received over 125 entries and I would like to thank all the schools and young people that got involved and submitted entries.
Finalist schools include Model Church in Wales School, Portfield Special School, Ysgol Penrhyn\-coch and Bryn Celynnog Comprehensive School. Finalists have been invited to attend the Safer Internet Day Keeping Learners Safe Online event in the Senedd today, where all the entries will be exhibited and I will announce the winning logo.
We have also supported the UK Safer Internet Centre to launch bilingual Safer Internet Day education packs for teachers with resources to help them celebrate Safer Internet Day. These packs are available on Hwb have already had over 4000 views.
There is nothing more important than the safety of our young people and I am encouraged to see that practitioners across Wales also see this as a priority by downloading the resources available on Hwb.
More generally over the past year we have seen a significant increase in teachers and learners visiting the Hwb platform. Once logged in, they can access classroom resources, create and share lesson plans, start discussion forums and access their own school’s virtual learning platform through the Hwb\+ platform. The most recent Hwb figures from January demonstrate that there were over 2\.6 million page views and over 670,000 log\-ins to the platform – this equates to over 21,000 log\-ins per day.
The unique nature and success of the Hwb platform is drawing attention from organisations around the world; at the recent international BETT education technology show in London the Welsh Government stand welcomed over 400 visitors to hear about our distinctive national approach to digital learning. Colleagues from other Governments and organisations supporting education will be visiting Wales to learn more about our experiences and I’m delighted that we are leading the way in innovating the way our teachers teach and learners learn. I will keep Members updated on how the Hwb platform further develops to transform our classrooms and keep Wales at the cutting edge of technology\-led education.
|
Heddiw, mae mwy na 100 o wledydd o bob cwr o’r byd yn dathlu Diwrnod Defnyddio’r Rhyngrwyd yn Fwy Diogel 2017\. Diwrnod ymwybyddiaeth fyd\-eang yw hwn i hyrwyddo arferion da o ran diogelwch ar\-lein a rhoi cyngor a chanllawiau ynglŷn â’r peryglon sy’n deillio o ddefnyddio technolegau newydd megis y cyfryngau cymdeithasol, a sut i aros yn ddiogel wrth eu defnyddio.
Fel y sefydliad sy’n arwain ar ddiogelwch ar\-lein yng Nghymru, mae Llywodraeth Cymru wedi ymrwymo i hyrwyddo defnydd diogel a chadarnhaol o dechnoleg gan blant, pobl ifanc ac athrawon. Mae’r diwrnod yn gyfle inni gynyddu ymwybyddiaeth o’r hyn rydym yn ei wneud yng Nghymru i ddiogelu ein dysgwyr ar\-lein ac i bwysleisio defnydd cyfrifol o dechnoleg mewn ysgolion a cholegau, yn ogystal ag yn y cartref.
Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf rydym wedi cynyddu’n sylweddol ein buddsoddiad mewn gweithgareddau diogelwch ar\-lein i £170,000 y flwyddyn er mwyn cyflwyno hyfforddiant i oddeutu 2,300 o ymarferwyr a chynyddu nifer yr ysgolion sy’n defnyddio’r adnodd e\-ddiogelwch 360 degree safe Cymru. Mae gan ein Fframwaith Cymhwysedd Digidol, a gyhoeddwyd ym mis Medi, ran arbennig ar ddinasyddiaeth ddigidol er mwyn datblygu sgiliau o ran ymddwyn yn gyfrifol ar\-lein.
Heddiw, hefyd, byddaf yn lansio Parth Diogelwch Ar\-lein newydd ar Hwb, sef platfform dysgu digidol Cymru. Mae’r Parth wedi cael ei ddatblygu i gefnogi athrawon, rhieni a dysgwyr yn y maes hollbwysig hwn. Bydd y parth neilltuol hwn yn cynnwys newyddion, erthyglau a nifer o adnoddau ar amrywiaeth o faterion diogelwch ar\-lein i helpu i gadw dysgwyr yn ddiogel. Bydd hefyd yn cyfeirio pobl sy’n delio ag effeithiau bwlio ar\-lein neu unrhyw faterion o ran diogelwch ar\-lein at wasanaethau cymorth priodol.
I nodi Diwrnod Defnyddio’r Rhyngrwyd yn Fwy Diogel, fe wnaethom gynnal cystadleuaeth i ddylunio logo ar gyfer y Parth Diogelwch Ar\-lein newydd. Roeddem yn falch iawn o gael 125 o geisiadau a hoffwn ddiolch i’r holl ysgolion a’r bobl ifanc a gymerodd ran.
Ymhlith yr ysgolion yn y rownd derfynol oedd Ysgol Wirfoddol Eglwysig y Model, Ysgol Arbennig Portfield, Ysgol Penrhyn\-coch ac Ysgol Gyfun Bryn Celynnog. Mae’r ysgolion a gyrhaeddodd y rownd derfynol wedi cael eu gwahodd i ddod i’r digwyddiad ‘Diwrnod Defnyddio’r Rhyngrwyd yn Fwy Diogel, Cadw Dysgwyr Ar\-lein yn Ddiogel’. Yno, caiff yr holl geisiadau eu harddangos a byddaf yn cyhoeddi’r logo buddugol.
Rydym hefyd wedi cefnogi The UK Safer Internet Centre i lansio pecynnau addysg dwyieithog ar gyfer Diwrnod Defnyddio’r Rhyngrwyd yn Fwy Diogel. Bydd y pecynnau, sydd ar gael ar Hwb, yn helpu athrawon i nodi’r diwrnod ac maent eisoes wedi cael eu gweld dros 4000 o weithiau.
Nid oes dim yn fwy pwysig na diogelwch ein pobl ifanc ac mae’n galonogol gweld bod ymarferwyr ledled Cymru hefyd yn ystyried hyn yn flaenoriaeth ac yn lawrlwytho’r adnoddau sydd ar gael ar Hwb.
Yn fwy cyffredinol dros y flwyddyn ddiwethaf, rydym wedi gweld cynnydd sylweddol yn nifer yr athrawon a’r dysgwyr sy’n ymweld â phlatfform Hwb. Ar ôl mewngofnodi, maent yn gallu defnyddio adnoddau ar gyfer yr ystafell ddosbarth, creu a rhannu cynlluniau gwersi, dechrau fforymau trafod a defnyddio platfform rhith\-ddysgu eu hysgolion eu hunain drwy blatfform Hwb\+. Mae ffigurau mwyaf diweddar Hwb, o fis Ionawr, yn dangos y mewngofnodwyd i’r platfform mwy na 640,000 o weithiau, sy’n cyfateb i 21,000 y dydd, a bod tudalennau’r platfform wedi cael eu gweld mwy na 2\.6 miliwn o weithiau.
Mae natur unigryw a llwyddiant Hwb yn denu sylw sefydliadau ar draws y byd. Yn sioe dechnoleg addysgol ryngwladol BETT yn Llundain yn ddiweddar, croesawodd Llywodraeth Cymru dros 400 o ymwelwyr i’w stondin i glywed am ein hymagwedd genedlaethol nodedig at ddysgu digidol. Bydd swyddogion o Lywodraethau a sefydliadau eraill sy’n cefnogi addysg yn ymweld â Chymru i ddysgu mwy am ein profiadau. Rwyf wrth fy modd ein bod ar flaen y gad drwy annog arloesedd yn y ffordd y mae ein hathrawon yn addysgu a’n dysgwyr yn dysgu. Byddaf yn rhoi diweddariad ichi ar sut y mae platfform Hwb yn datblygu yn y dyfodol i drawsnewid ein hystafelloedd dosbarth a chadw Cymru ar flaen y gad o ran addysg a arweinir gan dechnoleg.
\<?XML:NAMESPACE PREFIX \= "O" /\>
|
Translate the text from English to Welsh. |
The Met Office has issued a red warning for ‘extreme weather’.
Advice is there could be long delays and cancellations of many public transport services seems highly likely. Some roads could become blocked by deep snow, potentially leaving vehicles and passengers stranded. Long interruptions to power supplies and other utilities are also very likely to occur, along with damage to trees and other structures due to heavy snow or ice.
Cabinet Secretary for Transport Ken Skates said:
> “I’m concerned by reports the snow will be accompanied by very strong easterly winds which could lead to severe drifting. Some places could also see significant ice build\-up due to freezing rain from later on this evening, most likely in the south.
>
> “The message from Welsh Government is to plan ahead, take care and do not to travel unless absolutely unnecessary. If it you have to get out \- whether travelling by road, rail, foot, bike or flight \- familiarise yourself with the latest official advice before travelling and make sure a friend, family member or neighbour knows where you are.
>
> “Once again, I’d like to put on record my thanks to the trunk road agents, local authority staff, contractors, public service providers, emergency services, rail operators and countless others who work tirelessly to ensure our safety.”
|
Mae’r Swyddfa Dywydd wedi cyhoeddi rhybudd coch ar gyfer ‘tywydd eithafol’.
Y cyngor yw ei bod yn debygol iawn y gwelwn oedi hir a nifer o’r gwasanaethau trafnidiaeth gyhoeddus yn cael eu canslo. Gallai rhai ffyrdd gau oherwydd eira mawr, allai olygu bod cerbydau a theithwyr yn methu gadael. Mae’n debygol iawn y bydd tarfu ar gyflenwadau pŵer a chyfleustodau eraill am gyfnodau maith, yn ogystal â difrod i goed ac adeileddau eraill oherwydd eira trwm neu rew.
Meddai Ken Skates, Ysgrifennydd y Cabinet dros drafnidiaeth:
> “Rwy’n bryderus o’r adroddiadau y bydd gwyntoedd cryfion iawn o’r dwyrain yn dod gyda’r eira, allai olygu lluwchio difrifol. Gallai rhai mannau weld llawer o rew hefyd oherwydd y bydd y glaw yn rhewi ac yn creu haenau o rew yn hwyrach heno, yn fwyaf tebogol o’r de.
>
> “Y neges gan Lywodraeth Cymru yw i gynllunio ymlaen, i gymryd gofal ac i beidio â theithio os nad oes gwirioneddol raid. Os oes rhaid i chi fynd allan – boed ar y ffordd, ar y rheilffordd, ar droed, beic neu mewn awyren – gwrandewch ar y cyngor swyddogol cyn teithio a gwneud yn siŵr bod ffrind, aelod o’r teulu neu gymydog yn gwybod ble rydych.
>
> “Unwaith eto, hoffwn nodi fy niolch i asiantaethau’r cefnffyrdd, staff yr awdurdodau lleol, contracwyr, darparwyr gwasanaethau cyhoeddus, y gwasanaethau brys, cwmnïau rheilffyrdd a nifer o bobl eraill sy’n gweithio’n ddi\-flino i sicrhau ein diogelwch.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
The model recognises that people are disabled by barriers in society, including the attitudes and behaviour of other people and organisations, as well as physical obstacles, not by their impairments or differences.
In partnership with Disability Wales, the workshops followed from the ‘Action on Disability: The Right to Independent Living’ consultation. These workshops were part of the conversation around the Welsh Government’s framework, to ensure we know more about The Social Model of Disability, delivering our commitment to increase understanding of the model across Welsh Government and beyond.
The workshops allowed delegates to discuss and ask important questions such as:
* Where does the Social Model come from and why is it important?
* How does the Social Model empower disabled people?
* What does the Social Model look like in practice?
* Examples of where the Social Model has been used successfully.
* What are the challenges and barriers preventing further implementation?
* How can we work together to ensure the Social Model is reflected more widely in society?
Deputy Minister and Chief Whip, Jane Hutt who has responsibility for equalities said:
> We’re committed to developing a plan that allows disabled people to fulfil their potential and to eradicate any barriers which may hinder their future.
>
>
> Working with disabled people helps us to truly understand the issues that affect them and how the Social Model can be reflected widely into society.
>
>
> It was encouraging to hear that so many people chose to attend the workshops and give their views following the consultation, I hope this helps to inspire others to be part of the next steps.
The workshops allowed people to share personal stories, and hear the experiences of others – both good and bad. Allowing people to discuss the Social Model of Disability will assist in the development of the final version of the new framework which is expected to be published in summer 2019\.
Photo supplied by Natasha Hirst \- @HirstPhotos.
|
Mae'r model yn cydnabod bod pobl yn cael eu rhoi o dan anfantais oherwydd rhwystrau mewn cymdeithas, gan gynnwys agweddau ac ymddygiad pobl eraill a sefydliadau, yn ogystal â rhwystrau corfforol, ac nid oherwydd eu hamhariadau neu eu gwahaniaethau.
Mewn partneriaeth ag Anabledd Cymru, roedd y gweithdai'n deillio o'r ymgynghoriad ‘Gweithredu ar Anabledd : Yr hawl i Fyw'n Annibynnol: Roedd y gweithdai hyn yn rhan o'r sgwrs am fframwaith Llywodraeth Cymru, i sicrhau ein bod yn gwybod mwy am y Model Cymdeithasol o Anabledd, cyflawni ein hymrwymiad i gynyddu dealltwriaeth o'r model ar draws Llywodraeth Cymru a'r tu hwnt.
Roedd y gweithdai'n caniatáu i gynrychiolwyr drafod a gofyn cwestiynau pwysig megis:
* O ble y mae'r Model Cymdeithasol yn dod a pham y mae'n bwysig?
* Sut y mae'r Model Cymdeithasol yn grymuso pobl anabl?
* Sut y mae'r Model Cymdeithasol yn edrych yn ymarferol?
* Enghreifftiau o ble y mae'r Model Cymdeithasol wedi'i ddefnyddio'n llwyddiannus.
* Beth yw'r heriau a'r rhwystrau sy'n atal y Model Cymdeithasol rhag cael ei roi ar waith ymhellach?
* Sut y gallwn gydweithio i sicrhau bod y Model Cymdeithasol yn cael ei adlewyrchu'n ehangach mewn cymdeithas?
Dywedodd y Dirprwy Weinidog a’r Prif Chwip, Jane Hutt sy'n gyfrifol am gydraddoldeb:
> Rydyn ni wedi ymrwymo i ddatblygu cynllun sy'n caniatáu i bobl anabl gyflawni eu potensial a dileu unrhyw rwystrau a allai lesteirio eu dyfodol.
>
>
> Mae gweithio gyda phobl anabl yn ein helpu i ddeall y materion sy'n effeithio arnynt a sut y gellir adlewyrchu'r Model Cymdeithasol yn eang mewn cymdeithas.
>
>
> Roedd yn galonogol clywed bod cymaint o bobl wedi dewis mynychu'r gweithdai a mynegi eu safbwyntiau yn dilyn yr ymgynghoriad. Gobeithio y bydd hyn yn helpu i ysbrydoli eraill i fod yn rhan o'r camau nesaf.
Roedd y gweithdai'n caniatáu i bobl rannu storïau personol, a chlywed profiadau pobl eraill \- rhai da a drwg. Bydd caniatáu i bobl drafod y Model Cymdeithasol o Anabledd yn helpu i ddatblygu'r fersiwn derfynol o'r fframwaith newydd y disgwylir ei gyhoeddi yn haf 2019\.
Llun gan Natasha Hirst \- @HirstPhotos.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Mae recriwtio 200 o ddarpar feddygon teulu newydd yn gynnydd aruthrol ar y targed gwreiddiol o 136 ond hefyd yn gynnydd ar y dyraniad uwch a gytunwyd y llynedd, sef 160 o lefydd hyfforddiant.
Mae ffigurau recriwtio meddygon teulu yng Nghymru wedi cyrraedd y nifer uchaf erioed am y drydedd flwyddyn yn olynol. Cafodd 200 o ddarpar feddygon teulu eu recriwtio eleni, sydd 7% yn uwch na ffigur y llynedd, sef 186\. Mae recriwtio 200 o ddarpar feddygon teulu newydd yn gynnydd aruthrol ar y targed gwreiddiol o 136 ond hefyd yn gynnydd ar y dyraniad uwch a gytunwyd y llynedd, sef 160 o lefydd hyfforddiant.
Mae’r darpar feddygon teulu wedi’u recriwtio gan Addysg a Gwella Iechyd Cymru, sydd wedi sefydlu sawl cynllun yn ystod y blynyddoedd diwethaf i hyrwyddo Cymru fel lle gwych i hyfforddi a gweithio, gyda chymorth yr ymgyrch Hyfforddi Gweithio Byw, a lansiwyd yn 2016\. Mae’r ymgyrch yn cynnwys dau gynllun cymhelliant ariannol: cynllun wedi'i dargedu sy'n cynnig cymhelliant o £20,000 i hyfforddeion sy'n derbyn swyddi mewn ardaloedd penodedig lle bu'n anodd, yn y gorffennol, i lenwi swyddi, a chynllun cyffredinol sy'n cynnig taliad untro i bawb sy'n hyfforddi i dalu cost sefyll eu harholiadau terfynol. Mae’r gwaith y mae Addysg a Gwella Iechyd Cymru wedi’i wneud yn cynnwys gwella presenoldeb mewn digwyddiadau gyrfaoedd ar gyfer Hyfforddeion Sylfaen a myfyrwyr meddygol a Chwrs Hyfforddi Meddygon Teulu wedi’i gynllunio o’r newydd.
Bu cynnydd amlwg yn y cyfraddau llenwi ar draws Cymru gyfan ac yn benodol yn y cynlluniau hyfforddi yn y gogledd ac yn y gorllewin. Bydd hyn yn cael effaith uniongyrchol ar gynyddu nifer y meddygon teulu sy’n gofalu am gleifion yn ystod y blynyddoedd i ddod.
Dywedodd y Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol, Vaughan Gething:
> Mae recriwtio 200 o hyfforddeion meddyg teulu newydd yn newyddion gwych mewn unrhyw flwyddyn, ond eleni yn fwy nag erioed gwelwyd y gofal hanfodol y mae gweithlu’r GIG a Gofal Cymdeithasol yn ei ddarparu a faint yr ydym yn dibynnu arnynt. Mae’r ymgyrch farchnata genedlaethol a rhyngwladol, Hyfforddi Gweithio Byw wedi gweithio gyda phartneriaid flwyddyn ar ôl blwyddyn i sicrhau bod mwy a mwy yn manteisio ar lefydd hyfforddi meddygon teulu, ac mae’r ffigurau hyn yn atgyfnerthu’r neges bod Cymru’n lle gwych i hyfforddi, gweithio a byw. Rwyf wrth fy modd ein bod ni eto wedi torri recordiau yn ein niferoedd recriwtio a’n bod ni’n gwneud cyfraniad sylweddol i ddarparu gwasanaeth gofal sylfaenol cynaliadwy.
Dywedodd yr Athro Pushpinder Mangat, Cyfarwyddwr Meddygol Addysg a Gwella Iechyd Cymru
> Yn amlwg rydym wrth ein bodd ein bod wedi recriwtio mwy na’n targed a bod mwy fyth o hyfforddeion yn dewis Cymru fel y lle i hyfforddi, gweithio a byw.
>
>
> Bydd ychwanegu’r unigolion hyn at weithlu GIG Cymru yn ein galluogi ni i gynyddu’r capasiti i ddarparu system iechyd a gofal cymdeithasol gynaliadwy yn y dyfodol, fel y nodwyd yn y cynllun Cymru Iachach.
|
Achieving 200 new recruits is a substantial increase from the original target of 136 but also the increased allocation agreed last year of 160 training places.
The trainees have been recruited by Health Education and Improvement Wales (HEIW), who over the last few years has established a number of initiatives to promote Wales as a great place to train and work, supported by the Train Work Live campaign, which launched in 2016\. The campaign includes two financial incentive schemes: a targeted scheme offering a £20,000 incentive to GP trainees taking up posts in specified areas with a trend of low fill rates, and a universal scheme offering a one off payment for all GP trainees to cover the cost of one sitting of their final examinations. The work HEIW has undertaken includes increased attendance at careers events for Foundation Trainees and Medical students and a re\-designed GP Trainer Course.
There has been a noticeable increase in the fill rates across Wales as a whole and specifically in the training schemes in north and west Wales and this will have a direct impact on increasing the number of GPs caring for patients over the coming years.
Minister for Health and Social Services, Vaughan Gething said:
> Recruiting 200 new GP trainees is fantastic news in any year, but this year more than any other has highlighted the vital care the NHS and Social Care workforce provides to us and how much we rely on them.
>
>
> The national and international Train Work Live marketing campaign year on year has worked with partners to deliver increased take up of GP training places and these figures reinforces the messages that Wales is a fantastic place to train, work and live. I’m delighted that we have once again broken recruitment records and that we are making a significant contribution to the delivery of a sustainable primary care service.
Professor Pushpinder Mangat, Medical Director at HEIW said
> We are naturally very pleased to have exceeded our targets with even more trainees choosing Wales as their place to train, work and live.
>
>
> These extra additions to the NHS Wales workforce allow us to increase the capacity to deliver a sustainable health and social care system in the future, as set out in A Healthier Wales.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 10 February 2015, the Counsel General made an oral Statement in the Siambr on:Referral of the Recovery of Medical Costs for Asbestos Diseases (Wales) Bill to the Supreme Court
The statement can be accessed on the National Assembly for Wales website (external link).
If you have difficulty accessing the statement via the hyperlink then you can access it on the National Assembly for Wales website by selecting the following: www.assemblywales.org/ Assembly Business/Plenary Meetings/Records of Plenary Proceedings/Plenary meetings/select relevant date of plenary meeting from the drop down menu/select statement from the contents page.
|
Ar 10 Chwefror 2015, gwnaeth Y Cwnsler Cyffredinol Ddatganiad llafar yn y Siambr ar: Atgyfeirio’r Bil Adennill Costau Meddygol ar gyfer Clefydau Asbestos (Cymru) i’r Goruchaf Lys.
Gallwch weld y datganiad ar wefan Cynulliad Cenedlaethol Cymru (dolen allanol).
Os ydych yn cael anhawster i fynd at y datganiad drwy'r hyperddolen yna gallwch ei weld ar wefan Cynulliad Cenedlaethol Cymru drwy ddewis y canlynol: www.cynulliadcymru.org/ Busnes y Cynulliad/Cyfarfodydd Llawn/Cofnodion o drafodion y Cyfarfodydd Llawn/Cyfarfodydd Llawn/dewiswch ddyddiad perthnasol y cyfarfod llawn o'r gwymplen/dewiswch ddatganiad o'r dudalen gynnwys.
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 30 June 2015, the Minister for Education and Skills made an oral Statement in the Siambr on:The Welsh Government Response to the Donaldson Review.
The statement can be accessed on the National Assembly for Wales website (external link).
If you have difficulty accessing the statement via the hyperlink then you can access it on the National Assembly for Wales website by selecting the following: www.assemblywales.org/ Assembly Business/Plenary Meetings/Records of Plenary Proceedings/Plenary meetings/select relevant date of plenary meeting from the drop down menu/select statement from the contents page.
|
Ar 30 Mehefin 2015, gwnaeth y Gweinidog Addysg a Sgiliau Ddatganiad llafar yn y Siambr ar: Ymateb Llywodraeth Cymru i Adolygiad Donaldson.
Gallwch weld y datganiad ar wefan Cynulliad Cenedlaethol Cymru (dolen allanol).
Os ydych yn cael anhawster i fynd at y datganiad drwy'r hyperddolen yna gallwch ei weld ar wefan Cynulliad Cenedlaethol Cymru drwy ddewis y canlynol: www.cynulliadcymru.org/ Busnes y Cynulliad/Cyfarfodydd Llawn/Cofnodion o drafodion y Cyfarfodydd Llawn/Cyfarfodydd Llawn/dewiswch ddyddiad perthnasol y cyfarfod llawn o'r gwymplen/dewiswch ddatganiad o'r dudalen gynnwys.
|
Translate the text from English to Welsh. |
Wales’ first ever Bus Summit, part of Economy Secretary, Ken Skates’ 5 point plan for the industry, will bring all interested parties together to look at how they can work more effectively together to deliver the best, most robust service possible.
Speaking ahead of the summit, the Economy and Infrastructure Secretary Ken Skates said:
> “There is no question that 2016 was a mixed year for the bus industry in Wales. Whilst our bus network accounted for some 101 million passenger journeys \- with many routes gaining in popularity \- the demise of some service providers left certain communities, services and bus users vulnerable.
>
> “The five point plan I announced last September sought to stabilise and support the industry in the short term but we must look for longer term solutions if we are to deliver a quality service that our thousands of passengers across Wales can have confidence in. I’m particularly keen to hear the views of the industry on how we can encourage young people to increase their bus travel. The MyTravel Pass pilot was a useful starting point and given us some valuable insight, we must now build on that and work with partners to develop and all Wales solution.
>
> “This Bus Summit is an opportunity for us to share ideas to solve the difficulties facing the industry, define what we want our bus services to deliver and understand how we can better work together in order to deliver the quality services communities across Wales expect and deserve.
>
> “In my eyes, that means a top quality and sustainable service, one that can drive forward our economy and our communities to greater prosperity. It means a service which works for both rural and urban areas, young and old and promotes and enables independent living, all whilst ensuring value for money for the tax payer.
>
> “It’s a tough task but I’m positive we have the expertise and the will in Wales to deliver it.
>
> “In the meantime, of course, we will continue to support local authorities and communities wherever possible, whether it be through taking on new services like the T1C between Aberystwyth and Cardiff or providing further financial support to areas affected by loss of service providers.
>
> “But longer term I want to ensure we establish a better informed, better designed, long term approach to the planning of our transport system. I’m keen, amongst other things, to explore with others whether new legislation can play a role in this.
>
> “This Summit will be a catalyst for that and I look forward to working with the industry to inform and deliver the best possible system, together.”
|
Bydd Uwchgynhadledd Bysiau gyntaf Cymru, rhan o gynllun 5 pwynt Ken Skates ar gyfer y diwydiant, yn dod â phawb sydd â diddordeb at ei gilydd i edrych ar sut y gallant gydweithio’n fwy effeithiol i ddarparu’r gwasanaethau gorau, mwyaf cadarn posib.
Wrth siarad cyn yr uwchgynhadledd, dywedodd Ken Skates, Ysgrifennydd yr Economi a’r Seilwaith:
> “Nid oes amheuaeth i 2016 fod yn flwyddyn amrywiol i’r diwydiant bysiau yng Nghymru. Er bod ein rhwydwaith bysiau yn gyfrifol am oddeutu 101 miliwn o deithiau – nifer o’r teithiau yn fwy poblogaidd – roedd y ffaith i rai cwmnïau ddod i ben olygu bod rhai cymunedau, gwasanaethau a defnyddwyr mewn sefyllfa anodd.
>
>
>
>
> “Roedd y cynllun pum pwynt a gyhoeddais fis Medi diwethaf yn ceisio sefydlogi a chefnogi’r diwydiant yn y tymor byr, ond mae’n rhaid inni hefyd chwilio am atebion mwy hirdymor os ydym i ddarparu gwasanaethau o safon fydd gan y miloedd o ddefnyddwyr ledled Cymru hyder ynddynt. Rwy’n arbennig o awyddus i glywed safbwyntiau’r diwydiant o ran sut y gallwn annog pobl ifanc i deithio mwy ar fysiau. Roedd y rhaglen beilot Fy Ngherdyn Teithio yn lle defnyddiol i ddechrau ac mae wedi rhoi gwybodaeth werthfawr inni, Mae’n rhaid inni nawr adeiladu ar hyn gyda’n partneriaid i ddatblygu ateb ar gyfer Cymru gyfan.
>
>
>
>
> “Mae’r Uwchgynhadledd Bysiau yn gyfle inni rannu syniadau ynghylch sut i ddatrys yr anawsterau sy’n wynebu’r diwydiant, diffinio yr hyn yr ydym am i’r gwasanaethau bysiau ei gynnig a deall sut y gallwn gydweithio’n well i ddarparu’r gwasanaethau o safon ledled Cymru y mae cymunedau yn eu disgwyl ac yn eu haeddu.
>
>
>
>
> “Yn fy marn i, mae hynny’n golygu gwasanaeth cynaliadwy o safon uchel, un fydd yn gallu datblygu ein heconomi ac yn arwain at fwy o ffyniant yn ein cymunedau. Mae’n golygu gwasanaeth sy’n gweithio mewn ardaloedd gwledig a threfol, i’r ifanc a’r hen, ac sy’n galluogi pobl i fyw yn annibynnol, tra’n sicrhau gwerth am arian i’r trethdalwr.
>
>
>
>
> “Mae’n dasg anodd, ond rwy’n bendant bod gennym yr arbenigedd a’r awydd yng Nghymru i sicrhau hyn.
>
>
>
>
> “Yn y cyfamser, wrth gwrs, byddwn yn parhau i gefnogi awdurdodau lleol a chymunedau ble bynnag y bo’n bosibl, boed trwy ddechrau gwasanaethau newydd fel gwasanaeth T1C rhwng Aberystwyth a Chaerdydd neu ddarparu rhagor o gymorth ariannol i awdurdodau lleol yr effeithir arnynt wedi i’r cwmnïau hyn ddod i ben.
>
>
>
>
> “Ond yn y tymor hwy rwyf am sicrhau ein bod yn sefydlu dull doethach, wedi’i gynllunio’n well, ac yn yr hirydymor wrth gynllunio ein system drafnidiaeth. Rwy’n awyddus, ymysg pethau eraill, i edrych a allai’r ddeddfwriaeth newydd chwarae rhan yn hyn.
>
>
>
>
> “Bydd yr Uwchgynhadledd hon yn sbardun i hynny, ac rwy’n edrych ymlaen at gydweithio â’r diwydiant i lywio a darparu’r system orau bosib, gyda’n gilydd.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
On 29 September 2020, the Minister for Economy, Transport and North Wales made an oral statement: The Economic Resilience Fund—Phase 3 (external link).
|
Ar 29 Medi 2020, gwnaeth Gweinidog yr Economi, Trafnidiaeth a Gogledd Cymru datganiad llafar: Y Gronfa Cadernid Economaidd—Cam 3 (dolen allanol).
|
Translate the text from Welsh to English. |
Caiff y gynhadledd hon ei chynnal fel rhan o Raglen Gyswllt Ddiwydiannol Sefydliad Technoleg Massachusetts (MIT \- ILP). Bydd cyfle i'r cwmnïau elwa ar wrando ar siaradwyr uchel eu bri a chymryd rhan mewn gweithdai a bydd cyfle iddynt hefyd gael cyfarfodydd un i un a fydd wedi'u teilwra i'w hanghenion gydag arbenigwyr amrywiol.
Dywedodd Ken Skates, Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a'r Seilwaith:
> "Credwn fod economi gadarn a chydnerth yn gwbl allweddol i lwyddiant Cymru. Mae datblygu amgylchedd sy'n ffafriol i fusnesau ac sy'n creu cyfleoedd i fusnesau gychwyn, tyfu a ffynnu'n flaenoriaeth allweddol. Mae nifer ynghyd â phroffil y cwmnïau sydd eisoes yn gweithredu yng Nghymru'n tystio i lwyddiant Cymru mewn marchnadle byd eang.
>
> "Nid yw Cymru'n gorffwys ar ei rhwyfau, fodd bynnag. Mae'n cydnabod pwysigrwydd allweddol hyrwyddo sgiliau, arbenigedd, arloesedd a blaengaredd heb eu hail er mwyn sicrhau llwyddiant economaidd parhaus."
>
> "Dim ond un agwedd ar y cymorth amrywiol i fusnesau y mae Llywodraeth Cymru'n ei ddarparu yw galluogi cwmnïau i ddysgu gan y goreuon. Gall wneud hyn yn sgil ei chysylltiadau â Rhaglen Gyswllt Ddiwydiannol Sefydliad Technoleg Massachusetts. Mae'r rhaglen hon yn galluogi arweinwyr busnes i gysylltu'n uniongyrchol â'r arbenigwyr a'r ymarferwyr uchaf eu bri o fewn Sefydliad Technoleg Massachusetts ac mae hefyd yn creu cyfleoedd unigryw ar gyfer rhwydweithio a rhannu gwybodaeth.
>
> "Rwy'n gobeithio y bydd y mewnbwn unigryw gan yr arbenigwyr a fydd yn cyflwyno yn y gynhadledd yn ysgogi ac yn cyflymu twf busnesau ac yn annog blaengaredd a chydweithredu er mwyn atgyfnerthu a gwarchod economi Cymru at y dyfodol."
|
Held as part of Massachusetts Institute of Technology \- Industrial Liaison Program (MIT \- ILP), as well as benefitting from world\-class speakers and workshops, the companies will access a range of experts on a one\-to\-one basis, tailored to their company’s needs.
Cabinet Secretary for Economy \& Infrastructure, Ken Skates said:
> “We consider a strong and resilient economy fundamental to a successful Wales. Developing a pro business environment in which businesses can start, grow and flourish is a key priority. The success of Wales in a global market place is demonstrated by the number and profile of companies already operating in Wales.
>
> “But Wales is not complacent and recognises the vital importance of promoting world\-class skills, expertise, innovation and forward thinking to ensure continued economic success.
>
> “Enabling companies to learn from the best is one strand of the varied business support offered by Welsh Government through their links with MIT\-ILP. This programme puts business leaders in direct contact with the finest minds and practitioners from MIT and provides unique networking and knowledge\-sharing opportunities.
>
> “I hope the unique input from the experts presenting in the MIT\-ILP into the companies will underpin and fast track business growth, innovation and collaboration and help to strengthen and future proof the Welsh economic landscape.”
|
Translate the text from English to Welsh. |
The legislative journey consists of 4 stages and if passed, the bill is likely to become law in 2023\. The text of the bill, explanatory notes (helpful overview plus clause\-by\-clause commentary) and other accompanying documentation is available here.
The bill fulfils a Programme for Government commitment to place social partnership on a statutory footing in Wales. It provides for a framework to enhance the well\-being of the people of Wales, including by improving public services, through social partnership working, promoting fair work and socially responsible public procurement.
The bill is intended to complement other legislation, including the Well\-Being of Future Generations (Wales) Act 2015 and the socio\-economic duty in section 1 of the Equality Act 2010\. There are several areas where the bill interacts with the UK government’s Procurement Bill such as in terminology and definitions, in the bodies covered by the bills, and in establishing mechanisms for oversight and accountability.
The overarching aims of the bill are:
Social partnership
------------------
To put social partnership on a statutory footing and place new duties on public bodies in Wales to involve recognised trade unions, or where there is no recognised trade union with other representatives of their staff, when carrying out their work.
Socially responsible procurement
--------------------------------
Making sure that public spending on goods, works and services is done in a way that benefits everyone (and doesn’t just focus on cost).
Fair work
---------
Fair work being recognised as a key element of a more equal and prosperous Wales under the Well\-being of Future Generations Act.
Sustainable development
-----------------------
Placing social partnership at the heart of sustainable development \- doing things now in a way that takes into account the impact on people living their lives in Wales in the future.
The Socially Responsible Procurement duty is about setting organisational objectives that contribute to social, economic, environmental and cultural wellbeing, greater transparency and reporting of outcomes, and improving contract management and accountability.
Welsh Government will continue to update you on any changes made to the bill as it progresses through the Senedd.
If you have any questions about the bill, please email us at socialpartnership@gov.wales.
|
Mae’r daith ddeddfwriaethol yn cynnwys pedwar cam ac os caiff ei phasio, mae’r Bil yn debygol o ddod yn gyfraith yn 2023\. Mae testun y Bil, Nodiadau Esboniadol (trosolwg defnyddiol ynghyd â sylwebaeth cymal wrth gymal) a dogfennau cysylltiedig eraill ar gael yma.
Mae'r Bil yn cyflawni ymrwymiad y Rhaglen Lywodraethu i roi partneriaeth gymdeithasol ar sail statudol yng Nghymru. Mae'n darparu ar gyfer fframwaith i wella lles pobl Cymru, gan gynnwys drwy wella gwasanaethau cyhoeddus, drwy weithio mewn partneriaeth gymdeithasol, hyrwyddo gwaith teg a chaffael cyhoeddus sy'n gyfrifol yn gymdeithasol.
Bwriedir i'r Bil ategu deddfwriaeth arall, gan gynnwys Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 a'r ddyletswydd economaidd\-gymdeithasol yn adran 1 o Ddeddf Cydraddoldeb 2010\. Mae sawl maes lle mae'r Bil yn rhyngweithio â Bil Caffael Llywodraeth y DU megis terminoleg a diffiniadau, yn y cyrff a gwmpesir gan y Biliau, ac wrth sefydlu mecanweithiau ar gyfer goruchwylio ac atebolrwydd.
Dyma yw nodau trosfwaol y Bil:
Partneriaeth Gymdeithasol
-------------------------
Rhoi partneriaeth gymdeithasol ar sail statudol a gosod dyletswyddau newydd ar gyrff cyhoeddus yng Nghymru i gynnwys undebau llafur cydnabyddedig, neu lle nad oes undeb llafur cydnabyddedig gyda chynrychiolwyr eraill o'u staff, wrth wneud eu gwaith.
Caffael sy'n Gyfrifol yn Gymdeithasol
-------------------------------------
Sicrhau bod gwariant cyhoeddus ar nwyddau, gwaith a gwasanaethau yn cael ei wneud mewn modd sydd o fudd i bawb (ac nad yw'n canolbwyntio ar gost yn unig).
Gwaith Teg
----------
Mae gwaith teg yn cael ei gydnabod fel elfen allweddol o Gymru fwy cyfartal a ffyniannus o dan Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol.
Datblygiad Cynaliadwy
---------------------
Rhoi partneriaethau cymdeithasol wrth wraidd datblygu cynaliadwy \- gwneud pethau nawr mewn modd sy'n ystyried yr effaith ar bobl fydd yn byw eu bywydau yng Nghymru yn y dyfodol.
Mae'r ddyletswydd Caffael sy'n Gyfrifol yn Gymdeithasol yn ymwneud â phennu amcanion sefydliadol sy'n cyfrannu at les cymdeithasol, economaidd, amgylcheddol a diwylliannol, mwy o dryloywder ac adrodd ar ganlyniadau, a gwella'r broses o reoli contractau ac atebolrwydd.
Bydd Llywodraeth Cymru yn parhau i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i chi am unrhyw newidiadau a wneir i'r Bil wrth iddo fynd drwy'r Senedd.
Os oes gennych unrhyw gwestiynau am y Bil, anfonwch e\-bost aton ni yn socialpartnership@llyw.cymru.
|
Translate the text from Welsh to English. |
Ddydd Llun, cyfarfu Prif Weinidog y DU â Llywydd y Cyngor Ewropeaidd Charles Michel, Llywydd y Comisiwn Ewropeaidd Ursula von der Leyen, a Llywydd Senedd Ewrop David Sassoli, yn dilyn pedair rownd negodi ar berthynas y DU a'r UE yn y dyfodol, er mwyn pwyso a mesur hynt y negodiadau. Cyn y cyfarfod, roedd hi'n glir bod gwahaniaethau sylfaenol o hyd rhwng Llywodraeth y DU a'r UE ar faterion megis safonau cyffredin, pysgodfeydd, diogelwch a llywodraethu.
O ystyried y gwahaniaethau sylfaenol hyn a'r argyfwng nad oedd modd ei rag\-weld yn sgil pandemig COVID\-19, ysgrifennodd Prif Weinidog Cymru ar y cyd â Phrif Weinidog yr Alban yn galw i atal y negodiadau dros dro ac estyn y cyfnod pontio. Er gwaethaf gwirionedd y sefyllfa, penderfynodd Llywodraeth y DU beidio â gofyn am estyniad i'r cyfnod pontio. Gwnaed y penderfyniad hwn cyn y cyfarfod pwyso a mesur a heb drafodaeth ddigonol rhwng llywodraethau'r DU. Rydym yn dal i gredu bod hwn yn benderfyniad di\-hid ac ni fydd ond yn cynyddu'r tebygolrwydd o adael y cyfnod pontio heb gytundeb cynhwysfawr. Byddai hyn yn niweidio'r economi yn ddifrifol, gan beryglu swyddi a bywoliaeth dinasyddion ledled y DU.
Yn dilyn y cyfarfod pwyso a mesur, cytunwyd y bydd y trafodaethau rhwng Llywodraeth y DU a'r UE yn dwysáu dros yr wythnosau nesaf, gan obeithio llunio a chadarnhau cytundeb yn y chwe mis nesaf. Er ein bod yn croesawu'r datblygiad hwn, mae'n glir y bydd angen i'r ddwy ochr ganfod tir cyffredin i bontio'r gwahaniaethau sy'n dal i fod. Fel y nodwyd yn ein papur polisi, 'Y berthynas rhwng y DU a’r UE yn y dyfodol: blaenoriaethau negodi i Gymru', credwn ei bod yn bosibl creu perthynas at y dyfodol sy'n seiliedig ar y Datganiad Gwleidyddol y cytunodd Prif Weinidog y DU arno â'r UE ym mis Hydref, sy'n blaenoriaethu mynediad mor gyflawn â phosibl at farchnadoedd yr UE ac sy'n cynnal y cydweithredu â'r UE mewn meysydd pwysig fel diogelwch a chyfranogiad yn rhaglenni'r UE sy'n meithrin cydweithredu a chydweithio rhwng Aelod\-wladwriaethau'r UE a gwledydd eraill.
Mae'r UE wedi mynegi pryder bod Llywodraeth y DU wedi symud oddi wrth sail cytundeb y darparodd y Datganiad Gwleidyddol ar ei chyfer. Credwn mai dim ond drwy ddatblygu meysydd lle ceir tir cyffredin a thrwy ddangos parodrwydd i gyfaddawdu y gellir dod i gytundeb.
Rydym bob amser wedi ceisio gweithio mewn modd adeiladol gyda Llywodraeth y DU ynghylch y negodiadau ar y berthynas yn y dyfodol ond rydym yn dal i fod yn rhwystredig iawn yn sgil absenoldeb unrhyw ymgysylltu ystyrlon. Er ein bod yn derbyn ei mandad i greu perthynas yn y dyfodol yn seiliedig ar y Datganiad Gwleidyddol, rydym wedi ceisio manteisio ar bob cyfle i ddylanwadu ar Lywodraeth y DU er mwyn diogelu buddiannau Cymru, a byddwn yn parhau i wneud hynny. Tra mae'r rowndiau negodi wedi mynd rhagddynt, rwyf wedi nodi mewn cyfres o lythyrau ragor o fanylion ynghylch blaenoriaethau negodi Llywodraeth Cymru ar draws y ffrydiau gwaith hynny y mae gennym fuddiant uniongyrchol ynddynt.
Wrth i'r trafodaethau fynd ymlaen i'r cam hanfodol nesaf, rwyf wedi ysgrifennu ar y cyd ag Ysgrifennydd y Cabinet dros y Cyfansoddiad, Ewrop a Materion Allanol yn Llywodraeth yr Alban at Ganghellor Dugiaeth Caerhirfryn yn gofyn i Lywodraeth y DU wneud llawer mwy i weithio gyda'r Llywodraethau Datganoledig. Unwaith eto, rydym yn galw ar i Lywodraeth y DU gadw at gylch gorchwyl Cyd\-bwyllgor y Gweinidogion (Negodiadau'r UE) sy'n ymrwymo pob un o'n Llywodraethau i gydweithio i gytuno ar safbwynt a rennir ledled y DU ar gyfer y negodiadau ac i sicrhau bod y negodiadau yn arwain at ganlyniadau y cytunwyd arnynt. Dim ond drwy weithio ar y cyd â'r Llywodraethau Datganoledig y gall Llywodraeth y DU sicrhau'r EU bod modd i'r berthynas y cytunir arni at y dyfodol gael ei rhoi ar waith ym mhob rhan o'r DU.
Rwyf wedi atodi copi o'r llythyr hwn, fel y'i hanfonwyd, i'r datganiad hwn.
### Dogfennau
* #### Llythyr ,
Saesneg yn unig,
math o ffeil: pdf, maint ffeil: 173 KB
Saesneg yn unig
173 KB
|
On Monday the Prime Minister met with the President of the European Council Charles Michel, the President of the European Commission, Ursula von der Leyen, and the President of the European Parliament, David Sassoli following four rounds of negotiations on the UK/EU future relationship to take stock of the progress made. In advance of the meeting, it was clear that there remain fundamental differences between the UK Government and the EU on issues such as the level playing field, fisheries, security and governance.
Given these fundamental differences and the wholly unforeseeable crisis as a result of the Covid\-19 pandemic the First Minister wrote jointly with the First Minister of Scotland calling for the negotiations to be paused and the transition period extended. Despite these realities the UK Government took the decision not to seek an extension to the transition period. This decision was made prior to the stock take meeting and without the necessary level of discussion across the governments of the UK. We maintain this is a reckless decision and only serves to increase the likelihood of leaving the transition period without a comprehensive agreement in place. This would be deeply damaging to the economy, risking jobs and livelihoods citizens across the UK.
Following the stock take meeting it was agreed that over the coming weeks talks between the UK Government and the EU will intensify with the hope of concluding and ratifying a deal in the next six months. While we welcome this development, it is clear that both parties will need to find common ground to bridge the differences that remain. As we set out in our policy paper, ‘The future UK/EU relationship: negotiating priorities for Wales’ we believe it is possible to create a future relationship founded on the Political Declaration agreed by the Prime Minister with the EU in October, that prioritises the fullest access to EU markets and maintains the cooperation with the EU in important areas including security and participation in EU programmes which foster cooperation and collaboration between EU Member\-States and other non\-EU nations.
The EU has highlighted their concern that the UK Government has moved away from the basis of an agreement that the Political Declaration provided for. We believe an agreement can only be reached by building on areas of convergence and by showing a willingness to compromise.
We have always looked to work constructively with the UK Government on the future relationship negotiations but we remain deeply frustrated by the lack of any meaningful engagement. We have sought, and will continue to seek, opportunities to influence the UK Government to protect Wales’ interests, while accepting their mandate to deliver a future relationship modelled on the Political Declaration. As the negotiation rounds have progressed I have set out, in a series of letters, more detail on the Welsh Government negotiation priorities across those work streams where we have a direct interest.
As the talks enter the next critical phase I have written jointly with the Cabinet Secretary for the Constitution, Europe and External Affairs in the Scottish Government to the Chancellor of the Duchy of Lancaster calling for a redoubling of efforts by the UK Government to work with the Devolved Governments. We once again call for the UK Government to honour the terms of reference of the Joint Ministerial Committee (EU Negotiations) which commits all our Governments to work together to agree a UK approach to the negotiations and to ensure that agreed outcomes are secured from the negotiations. It is only by working in collaboration with the Devolved Governments that the UK Government can provide the reassurances to the EU that the future relationship agreed can be implemented across all parts of the UK.
I have attached a copy of this letter to this statement as issued.
### Documents
* #### Letter,
file type: pdf, file size: 173 KB
173 KB
|
Translate the text from English to Welsh. |
These grants will enable successful organisations to transform service delivery to offer sustainable, modern, attractive facilities and services in local museums, archives and libraries across Wales.
Following the last round of funding, eight museums and libraries benefited from £1\.1 million funding.
Five libraries will be modernised with the funding going towards new community facilities, and supporting the establishment of wider ‘hubs’ where people can access library services alongside a range of other amenities. Treorchy Library will be redeveloped and will work in partnership with the Park and Dare Theatre to create a new cultural hub for Treorchy to create a more modern and flexible space which can hold a wide range of events and activities.
In Rhayader, the Rhayader museum and gallery will see an installation of a new mezzanine floor in a volunteer run museum to improve the exhibition space within the museum and create new storage areas for the collections.
As part of the multi\-million Pendine tourism attractor project, the museum of land speed, is being completely rebuilt. The funding will support the fit out of a multi\-function education room, and a new exhibition space which will allow temporary displays and loans from national collections when the new development opens.
Deputy Minister for Arts and Sport, Dawn Bowden, said:
> “The Welsh Government remains committed to supporting these important services, which will be so important in helping Wales to recover from the impact of the pandemic. The Capital Transformation Fund helps to widen access for our communities, promoting cultural engagement, providing learning opportunities and supporting community cohesion and prosperity, which is needed now more than ever.”
Minister for Finance and Local Government Rebecca Evans, said:
> “Our museums, libraries and archives provide crucial services for both the community and visitors across Wales.
>
>
> “I am very pleased that we can now invite expressions of interest which will help transform services to help fund the upgrades and improvements needed and we encourage organisations to get in touch and apply for the funding.”
Information about the grant scheme and how to apply is available on our website.
Expressions of interest will need to be submitted by midday 13 September.
|
Bydd y grantiau hyn yn galluogi sefydliadau llwyddiannus i drawsnewid y modd y darperir gwasanaethau er mwyn cynnig cyfleusterau a gwasanaethau cynaliadwy, modern a deniadol mewn amgueddfeydd, archifau a llyfrgelloedd lleol ledled Cymru.
Yn dilyn y cylch ariannu diwethaf, cafodd wyth amgueddfa a llyfrgell fudd o £1\.1 miliwn o gyllid.
Bydd pum llyfrgell yn cael eu moderneiddio gyda'r cyllid yn mynd tuag at gyfleusterau cymunedol newydd, ac yn cefnogi sefydlu 'hybiau' ehangach lle gall bobl gael mynediad at wasanaethau llyfrgell ochr yn ochr ag amrywiol amwynderau eraill. Bydd Llyfrgell Treorci yn cael ei hailddatblygu a bydd yn gweithio mewn partneriaeth â Theatr y Parc a'r Dâr i greu canolfan ddiwylliannol newydd ar gyfer Treorci i greu gofod mwy modern a hyblyg a all gynnal ystod eang o ddigwyddiadau a gweithgareddau.
Yn Rhaeadr, bydd yn llawr mesanîn newydd yn cael ei osod yn Amgueddfa ac Oriel Rhaeadr, mewn amgueddfa sy'n cael ei rhedeg gan wirfoddolwyr i wella'r gofod arddangos yn yr amgueddfa a chreu mannau storio newydd ar gyfer y casgliadau.
Fel rhan o brosiect Atyniad Twristiaeth Pentywyn, mae'r Amgueddfa Cyflymder Tir yn cael ei hailadeiladu'n llwyr. Bydd yr arian yn cefnogi'r gwaith o osod ystafell addysg aml\-swyddogaeth, a man arddangos newydd a fydd yn caniatáu arddangosfeydd a benthyciadau dros dro o gasgliadau cenedlaethol pan fydd y datblygiad newydd yn agor.
Dywedodd Dawn Bowden, Dirprwy Weinidog y Celfyddydau a Chwaraeon:
> "Mae Llywodraeth Cymru yn parhau i fod yn ymrwymedig i gefnogi'r gwasanaethau pwysig hyn, a fydd mor bwysig o ran helpu Cymru i wella o effaith y pandemig. Mae'r Gronfa Trawsnewid Cyfalaf yn helpu i ehangu mynediad i'n cymunedau, hyrwyddo ymgysylltu diwylliannol, darparu cyfleoedd dysgu a chefnogi cydlyniant a ffyniant cymunedol, sydd ei angen nawr yn fwy nag erioed."
Dywedodd Rebecca Evans, y Gweinidog Cyllid a Llywodraeth Leol:
> "Mae ein hamgueddfeydd, ein llyfrgelloedd a'n harchifau yn darparu gwasanaethau hanfodol i'r gymuned ac i ymwelwyr ledled Cymru.
>
>
> "Rwy'n falch iawn y gallwn nawr wahodd datganiadau o ddiddordeb a fydd yn helpu i drawsnewid gwasanaethau i helpu i ariannu'r uwchraddio a'r gwelliannau sydd eu hangen ac rydym yn annog sefydliadau i gysylltu a gwneud cais am y cyllid."
Mae gwybodaeth am y cynllun grant a sut i wneud cais ar gael ar ein gwefan:
Bydd angen cyflwyno datganiadau o ddiddordeb erbyn canol dydd 13 Medi.
|
Subsets and Splits