filename
stringlengths 13
128
| headline
stringlengths 17
281
| content
stringlengths 109
6.26k
| category
stringclasses 7
values | translators
stringclasses 12
values | split
stringclasses 3
values |
|---|---|---|---|---|---|
a_falhas-plano-de-seguranca-origem-tragedia-uige_3733522.txt | Ofalyari wa muupuwelo wa ororomeleya eri wa opacerani wa yootakhala ya Uixe. | Ofalyari wa muupuwelo wa ororomeleya eri wa opacerani wa yootakhala ya Uixe.
Omaliheriwa ori ni othalatholiwa wa Feterasawu Ankolaana ya Imphira.
E Feterasawu Ankolaana ya Imphira, (FAI) yoothoriha que ifaalya wa miyuupewelo sa ororomeleya ota wa ekampo ta imphira, 4 ya Xaneyiro o Uixe, sooruuha yootakhala ewiivale 17 atthu ni 58 oovulalihiwa nihiku na opacera imphira wa Xirapoola 2017.
Ifonte sa VOA, sinhima wiira akhwiiye 28 atthu.
Mukhoyi wa oromeleya mpantta wa ota ni muhina waamaniwa imphira, khisaalikanyihiwe iparameturu sa okhalela ni khiyawehiwe ottayivelana wa opaveleya wii ale amphavela ovolowa mpakha muhina, yaatthuniheraka atthu arina ni ahirina ipilyeti , alavilavi wiira enweheke imphira. yaattamenle mukhora muulupale wa ovolowa wa otumereriwa, ensommwa mwa olavuliwa ni enthoonyihera wii khiyaawehiwe saana wiira imphira ole aari muulupale ni wiira muxovo ela waari wa owaani ni wampacera omuttikha imphira, Santa Riita a Kaassiya, wa Xira poola.
Ninleelo vamosa ni Fiifa, mukhalelo wa ekampo khiwaakhalihera wi okhumele otakhaliwa iwe, masi, muupuwelo wa ororomeliha wa mpantta wa ola wa Ekampo, orowaka muhina ommaniwa imphira
Okhuma niinano, ntoko mukhelelo wa olipihera, a FAF entumerera, erelatooriyu ni mammaru ni mapuro ookhalela ari vamosa ni ipilyete sarowaka otumihiwa, muupuwelo wa waapweha atthu saana ni muupuwelo wa waakumiha atthu woowakuveya yakhumelela yootakhala.
Ohinatthi, khula okathi wa imphira, makomissariyu ahaana ewehawehaka makhalelo alempwale osulu ni yahikhalele, imphira ohaana onyimihiwaka
Wohithonyiwa masina a amaresponsavel, mukohero onrowa orumiheliwa Kuveerunu. | desporto | Raja,benedito | train |
a_mocambique-cip-exige-publicacao_2526574.txt | CIP ompheela olaleiwa wa kontaratu wa mihokhorokho soorera wa elapo ya oMosampiikhi | CIP ompheela olaleiwa wa kontaratu wa mihokhorokho soorera wa elapo ya oMosampiikhi
Esenturu ya Intekiritaate puupilika ennunla mwaha wa wiira okhumme kontaratu 11 olaleyaale wa kuverunu Armando Guebuza.
Esenturu ya Integiritaate puupilika ya oMosampiikhi CIP omuhimerya kuveerunu a elapo ya oMosampiikhi wiira silaleiye soothene silepiye wa sookumihiya sa elapo ohimyaka wa soopakiya wa soowooneya.
Muhina mwa soolaleiya ni soophwanya sa elapo y'oMosampiiki wa mwaha wa intustriyas sookumiha , ITIE, CIP onnona othunku wiira soolepiya ni soolaleiya ni kuveerunu khiraka iya sinhimiya muhina mwa kuveerunu okhumme wa eyaakha 2011 yeeraya nlelo silavuliyaka mwa sowiipitheya.
Woowiira nilavule itthu iya nimukhonhe muhooleli a CIP, Fatima Mimbire | economia | Helio | train |
a_anaistas-dizem-haver-cultura-democratica-mocambique_3607140.txt | Joaquim Chissano onilavula muthowelo wa ewahala temokaraatika Mmosampiikhi, maanaliixita anavaanyiha | Joaquim Chissano onilavula muthowelo wa ewahala temokaraatika Mmosampiikhi, maanaliixita anavaanyiha
Moolumo anikhumelela okathi Joaquim Chissano olavunlaawe wiira muthowelo wa ewahala temokaraata mwaha wa mikhumelelo muhina mwa Kuveerunu ni Renaamu.
Muhooleli a khalayi a mmosampiikhi Joaquim Chissano oolavula nihiku nla na noorempwa, mahiku yeettaka 21, wiira muthowelo wa ewahala temokaraatika mwaha wa ohikhala mwiiwanano wa nvaanelo wa Kuveerunu ni Renaamu.
Wa muupuwelo woovirika onikhuma muhina mwa maanaliixita a mmosampiikhi, akinaku alavulaka voosuluheya mwaha wa moolumo a Chissando.
Awo annikohasa mwiiwanano wahaakhanle nsana mwaha wa ohimalihiwa mweettelo wa mpaceriho wa Mwiiwanano Xeraali a Murettele, oowaasinariwa mwaakha wa 1992, elapo ya oRooma.
Akateemiku Julião Cumbana onnikoha mwaha wa Joaquim Chissano yaamutthunenlaaya Renaamu ohala ni akapwitthi, wa miyaakha 10, okathi awo waaryaaya muhooleli wa elapo ela ya Mmosampiikhi.
Wa analiixita poliitiku Egídio Plácido, onihimya wiira mmosampiikhi yookhala ewahala temokaraatika, etthu enitthuneya niinaano va ti waaperefesowari etemokarasiya eyo.
Wa analiixita poliitiku José Machicame, "vakhala ti siiso, kinoona wiira etthu ekhanle mulaponi mwahu mutthowelo wa temokaraatiku okhala wiira sookhla inxitituwisawu ni wa soopakiwa sikhanle ti sinreerela okhala etemokarasiya"
Mwakhulo awe, Chissano onihimya wiira muthowelo wa ewahala temokaraatiku ennikottiherya muvenyelo wa nvaanelo wa ipoliitika, masi Egídio Plácido onaakhula wiira muttharelelo wa ovaanela nno onihimya wiira wookhala mooniheryo wa ewahala temokaraatika.
Plácido onihimya wiira ahaana orexiponsapilisariwa atthu ala ahiniphavela wiira okhale muvaanelo wa ipoliitika okhala wiira iyo sootheene sinikhumelela mwaha wa atthu yaala. | politica | SALUSTIANO | train |
a_ungulani-ba-ka-khosa-precisamos-de-mais-bibliotecas-experiencia-brasil_2611077.txt | Ungulani Ba Khosa: Nimphavela wuncereriwa ipipiliyoteka ni wa olimalela wa oParasiili | Ungulani Ba Khosa: Nimphavela wuncereriwa ipipiliyoteka ni wa olimalela wa oParasiili
Emphaveleya ohoolela miyuupuwelo sihinluluwanya no akorutu Orotokaraafiku
Namalepa a oMosampiikhi, onaakiha ophwanya wa nenli wa miyuupuwelo sohiroromela itthu sa enamwane wa moolepani wa infanto-xoveniili, ovaanela omosa aalavulaawe mwaha wa ovuwiheya saana wa osuwela olavula ni olepa wa ilapo sa waAfirika sinlavula ekunya ni ephaveliho ya ovikana ohitthuna wii ehipakiwe Akorutu Orotokaraafiku.
Ungulani namalepa oottittimiheya vanceeni a oMosampiikhi ni wa ovaalena wa opaka ni etthekula namathanu, 23 ya Xaneyiro, ohiitthana nthokoreryo wa olimalela wa Parasiili ni wa okawa eliivuru, otaphulelaka mwaaha wa xeeni ekhanlaya ookelihamo wa literatura infanto-xoveniili.
Iperesu simpakiwa mulivarariya ti sookhotthiha.literatura infanto-juvenil; literatura infanto-xoveniili
Wiiwe okohakohiwa: | cultura | benedito | train |
a_article-06-15-2011-mozambiquesubsidies-voanews-123925599_1260485.txt | Omosampiiki: "sootthumwa sa khula mahiku" sinoolokihiwa | Omosampiiki: "sootthumwa sa khula mahiku" sinoolokihiwa
Ministuru oopacerya onihimya wiira soovara sa kuveenuru onoorowa oyeleela nukhuru na elapo yootheene
Sootthumwa sa khula mahiku sinoolokihiwa
Ministuru opacerya Aires Ali omuthonyale olelo Wamphula wiira kuveerunu onoorowa ohiya mirukhu sookawa "sa othuma "sa khula mahiku" sa ovarela miteko inaakhapelela anammawaani ale oohaawaxa. Aires Ali iirale wiira akhulupale awe khanalawule wiira "sa othuma khulamahiku " waari etthu yooreerela, masi ayo, nookhala nikhuru sa ottharihela itthu simphavela opakiwa, oreerelaka kuveerunu wiirela mpantta. Ministuru oopacerya ninleelo iirale wiira nnaamwi ninleelo kuveerunu onwelihaka eperesu patarooya, akhulupale anoorowa ovara soottharela sikina, masi khovaaye ikhettelo sikina. Enamayili ni okathi wa wunnuwa wa sa waapiwa wiiriwaka wiira nuthinto ola onoorowa ohiiwa napaphuka ookuverunu aariye wiira "sa othuma sa khula mahiku" soomurowa opaceriwa masi kaahimmye saana nihiku naya noopaceriwa. "sa othuma sa khula mahiku" sinninyoholiwa mwaha woovila opaceriwa mwaha woovahiwaka atthu anaakhela musuruku vakhaani nitho ikonto piili (2.000) orowaka itoolare 65. Mwiiwe soowimmwa ni ministuru oopacerya nitho moota Anamphula anaakhelelaaya. | economia | Araibo,Julio,Safira | train |
a_mocambique-e-os-elevados-incentivos_3115700.txt | Mukhaliheryo wamafiskaale elapo ya oMosampiikhi: onttottopela ni woohittottopeleya | Mukhaliheryo wamafiskaale elapo ya oMosampiikhi: onttottopela ni woohittottopeleya
Mukhalihero wamafiskaale wowiira yaattottelemuraarelo anamarwa wa oMosampiikhi onkhumelela onyakulihana mulaponi
Anamasuwela amuhakhu anoovirikana mwaha woowattana mureerelo wamafiskaale ni anniwereya mukhalelo wa exitaatu ya elapo ya oMosampiikhi mwa ikonto 400 ya etoolare wakhula mwaakha.
Akina khammonela vatthu mukhwa aya, akina tho aniira yaawo anincererya muhakhu woosuwanyeya.
Kuveerunu a elapo ya oMosampikhi onnoniherya mukhalelo amafiskaale nave akina ampheela winceerera muhakhu nave anamasuwela a mukhalelo wa muhakhu aniira anincerera opwatiha wa mukhalelo wa exitaatu wa mihakhu soowatta ni sa etoolare sarowa aya opakela etthu yoorera woowira yinnuwihe elapo.
Anamasuwela aniira Mosampiikhi okhalana mapuro oorera ya ekaaxi, Makhala ni anamaliva yaamurwa wa mukhalelo wooreera woowira avare muteko nave kahiyo mwaha wamafiskaale.
Namasuwela amuhakhu Jowawu Moska oniira ohaana epakiwaka makhalelo owiira arerihe impereeresa mpakha oliva mposto ahaana akhalana aka mukhalelo woolikanyiha wookumiha ekaaxi wa mapuro makina, nave makhalelo makina sihinkumihiya. | economia | Helio | train |
a_mocambicanos-preparam-passagem-ano-modesta-crise_3655750.txt | Mamosampikaani aneeteteela oviriha mwaakha ni otuphela eyaakha esya vowisumaaliha mwaha wa ekirise | Mamosampikaani aneeteteela oviriha mwaakha ni otuphela eyaakha esya vowisumaaliha mwaha wa ekirise
Ophareya pooti okhala yoothyawela yookhweya.
Nikhuru na Hoteeli ni ipa sinimakiwa sa vapooma yuulupale y'oMosampiiki siniphavelasiwa vakhaani ni makiliyente aniphavela oviriha omala wa eyaakha ni otuphela mwaakha musya.
Othowa wa musurukhu onoonaneya mulaponi toniiriha othowa athumi ekuxererinhe mapuro a eturiiximu ni ipa sinimakiwa sithanlalyaaya wiira ifeexita sowisuumaaliha.
"Olikaniha ni iyaaka sivinre, olikanihaka ni othupa e ovolowa wa iyaakha 2015/2016 noowehaokhuruwa wa sootumiha, okathi ene yoola nnilavula omakhiwa mpakha 60 puru sento ni noohala 40 puru sento nnaaniherya okheliwa mpakha enamathanu,"oohimya Jaime Bila, mahooleli oKaya Kwanka, elamaleliwe okhalana ifeexita soowaaluwa okathi wooviriha mwaakha.
Bila oohimyexexa ohuncareriwa wa isisapo woona "atthu khaniwerya othuma.
Woowi evirikanyiwe erixiko yoomaka atthu vakhaani, ipa s'aletto sa niivele naneecexe ni naneethanu sithanlale opaka meera masikhaani wiira exake ohonona musurukhu ni weeteteela, sintoko sihimmyaawe mulipa waapeya Carlos graça, a Hoteeli Cardoso.
Eniwehereryaxahu va nihiku noopacerya na mweeri woopacerya, woona hoteeli ni irexitawurante sinceene sa vapooma ya oMaputo sinipwanyaneya siwaliweene, nanso hiiyo nneeteteela niira nuulupale wiira naasivelihe makiliyente ahu, olakiherya Graça.
Atthu aninlaseya owela wa isisapo ni anihimya wiira tivo otupela wa mwaakha onrowa okhala yoowiyeviha.
"Amusi anceene khanirowa oviriha mwaakha sintthuneyaaya, amusi anceene khanirowa oviriha mwaakha sintoko okathi wa efeexita, murettele, wa mmaleleyo sitoko iyaakha ikina, niila etthu yootutuxa, tivo sookhala soowiira sikina , woona oviriha mwaakha kahiyoo olya pahi nave tho otthapa," ohimya mukhali oMaputu.
Ole oniwehererya orekuperari sipwateliwe sinilepiwa eyaakha yootheene mwaha wa ekhotto ipa iyee sinimunnuha turiiximu a mphareya, woona ni oviha wunceene onoonaneya oniwehereriwa wiira ikonto s'atthu anilakela ottottela muraarelo wa maasi ooriirya a ephareya ya w'Ítiku. | economia | Vasco | train |
a_balotelli-quer-um-beijo-da-rainha-da-inglaterra-se-a-itália-ganhar-a-costa-rica_1941452.txt | Balotelli otthuna epeeco emosa ya rayinya O Ikalateera wiira Itaaliya oxiittaka nikhuuru na Koxita Riika | Balotelli otthuna epeeco emosa ya rayinya O Ikalateera wiira Itaaliya oxiittaka nikhuuru na Koxita Riika
Ti wiira viira oxiitta wa mitaliyaana, ikalateera okhala olohaka vamosa ni othaleliwa mukhalelo wa nlaka na nayiili.
Wiira itaaliya omuxiittaka Kooxita Riika oleelo, mulipo amphira Mario Balotelli othuuna epeeco ya mutokweene rayiinya o Ikalateera Isabel II.
Omelo ya elapo ya Ikalateera muhina mwa niira na mphiira Olumweeku 2014, orowa olipihereya ni yopwanya ya mphiira aroowa oxiittana Itaaliya ni Kaaxita Riika, vaphiyeryaka empate emosa variyari va makhuuru ale maali wiira yaapuxe mankeleexi muhina mwa makhuura mathana mararu a womalelani wa mukuthano wa olumweeku.
Noosuwela mwirira ole, Mário Balotelli otthekulenle a mwaha ole ni khilepa muhina mwa nthaavi na emaani Tuwiitere wiira viira Itaaliya amukhaliha Ikalateera nleelo wiirela mpaatta wa niira na Olumweeku 2014, otthuna epeeco emoosa ya Rayiinya Isabel II, owiitho vekekhayeene, oosuweliha.
Muthare nlaka na ehapapari VOA muhina mwa | desporto | Gito | train |
a_frelimo-mantem-liderancas-do-tempo-de-guebuza_3178448.txt | Frelimo khanikwakwannya ni mihooleli sa okathi wa Guebuza | Frelimo khanikwakwannya ni mihooleli sa okathi wa Guebuza
Sakarataari-muulupale ni sekeretariyaatu a eKomitee Senteraale
Frelimo oottokiha tho enamathanu yeela esekeretariyaatu ya eKomitee Senteraale awe, nnya oomuhiya vakhatterani sakarataari-muulupale ni eKomisawu Poliitika ya eparitiitu, anikhuma ni omwene wa Armando Guebuza.
Muthukumano wiiranen'ye okathi makhuru khamosa-khamosa anikohaaya ekeekhayi ya omwene wa Filipe Nyusi mparitiitu.
Nyusin ohenle muttokiho ola munkoni woovalanxa ikhattera sa mamempuru a sekeretariyado ya Komitee Senteraale, wiira awo ekhalaneke okathi woovara miteko sithanleliwaaya.
Ekomitee Senteraale ya Frelimo aaroothukumana olelo, esesawu yootutuxerya, wiira yaathanle amahoolelaaya a sekeretariyaatu pahi, yaaranttelihaka akhalayi ale athanliwe mateputaato a Muthukumano ya Repuupilika.
Muthukumano khiwaareere owehereriwa woona mapuro makina a eshawuri waaniheriwa wiira aarowa othanliwa sakarataari-muulupale musyaa, arowa omuranttela Eliseun Machava, onirwa woomweneni wa Armando Guebuza, etthu ehikhumelenle. | politica | Vasco | train |
a_a-falta-de-apoio-financeiro-mata-o-nosso-rap-jay-arghh_5705861.txt | \"Ohikhalana musurukhu ni nkhalihero woomwiiva nawiipe ahu, rap" Jay Arghh. | \"Ohikhalana musurukhu ni nkhalihero woomwiiva nawiipe ahu, rap" Jay Arghh.
Eviitiyu ya Esipo "Boa Lif" ya Jay Arghh, yeela inre mpantta Carmen Chaquice, yohooniheriwa MuyuTube, mahuku 10 mweeri wa Tesempuru, ni eviitiyu yeela ehooniwa ni atthu ophiyelelela imiya miloko mixexe. "Boa Life" ehiira mpantta EP "Yasuke", yooniheriwe mahuku 6 wa Setempuru, esipo ela yookhalana ifaaxa thanu na tthaaru.
Okathi avaanelanaawe ni maxoronaliixita a Vooxi ti Ameerika, nawiipe ola ahilavula itthu sowaatta, ntoko esipo awe esya, osuweliwa ilapo sotheene mwaha wa wiipa esipo "Carlitos" itthu oniphavelaawe opaka mahuku anirwa, ni itthu sikinaaku.
Esipo "Boa Life" tiyoopacerya okhalana eviitiyu, Jay Arghh olavula iiraka wi oniphavela opaka itthu sikinaaku. Nawiipe, rapper onnirowa otthikela wiipa eyaakha ya 2021.
"Yasuke" opakiwa waya ahiira mpantta atthu owaatta, ntoko Hernani, Hot Blaze ni Stefânia Leonel. Eviitiyu ya Esipo yeela enniphwanyaneya Muntereneetini.
Eyaakha ela evinre, Jay Arghh yaahittottela nreerelo aphwanyaneyaka ephantte ya nenli vaniira nuulupale na esipo sa elapo ya Afirika, Afrimusic Song Contest, ni esipo awe "Carlitos". Osuweliwa Ilapo sotheene etthu yoreera mmatani wa rapper, yoola ophiyelenle waakhela Ivootu 500 vaniirani vaava.
Moonelo awe Jay Arghh, ohikhalana mutthu Woovarelela muhina wa musurukhu wi Esipo sa Mosampiikhi siiwiweke Ilapo sookhopela. Nawiipe yoola Waanimuttela murima okhanleene atthu anaavarelela anawiipe wi yaala ahikhalane nkacamiho wa musurukhu woovarela miteko saya.
\"Miyo mpakha olelo nkipanke eviitiyu ya esipo Carlitos, mwaha wa musurukhu waphaveliwa, eviitiyu yeela yarowa okhala ntoko efiilimi". Itthu seyiya sinihonona mapakelo wa itthu elapo ya Mosampiikhi. "Wiipa wenno, mpakha kiisuwelele ephiro kinirowaaka otthara mwaha woohikhalana musurukhu\".
Mmuttettheni, wookhala muteko muulupale oniphaveliwa ovariwa. Mwaha wookhala elapo Ekhaani yoovikaniwa ni Exitaatu Uniitu ni Reyinu Uniitu, nawiipe atumiha ikaseti soophiyelela 1000 oniikupali wi khareere otumiha. Ohiya iyo, Mamosampikaano owaatta khakhalanne musurukhu, nkhalelo yoola onnikacamiha anawiipe okathi wootumiha ipilyeti saya sa niira. Ophwanya muraarelo mwaha wa hip hop etthu yoorikaxa elapo ela.
Okeleliwaka mwaha wa namapaka esipo Sameblood, Jay Arghh olavula iiraka okathi amurowenlaawe ahaaphwanya anawiipe osuwanela a elapo ya Mosampiiki, ni wenno ahixutta ovarana muteko anawiipe ovirikana yaala annttittimiha elapo ya Mosampiikhi.
Itthu soowiira omeelo.
Akhala mutthu aakanyererya itthu arowaawe wiira New Joint, nawiipe yoola khaasuwela. Nikhuru khanimmala.
"Noopaka eyaakha ya 2019 iviitiyu tthaaru ni nahiira mpantta esipo sa anawiipe, ntoko Big Nelo, C4 Pedro, Mark Exodus ni Cezer Boss".
Nikhuru nenla nave noopaka eviitiyu aya yoopacerya elapo ekinaaku yoohikhala Mosampiikhi.
Mahuku ala, atthu otheene anilipelela wi evasina ya Koronaviiru eruuhe nkhalelo woreera mmuttettheni. | cultura | Raja | train |
a_article-01-19-2012-mozambiquefloods-voanews-137687653_1262047.txt | Osareya maasi onnopopiha o suuli wa Mosampiikhi | Osareya maasi onnopopiha o suuli wa Mosampiikhi
Ahokhwa atthu oophiya numuru na athanu mwaha wa epula erumpe naanano
Ni osuuli wa Mosampiikhi ovolaka mwaha wa epula ehireere orupa ewivale atthu ni yathaminhe imilyare sa atthu, alamuli aahima wii mittetthe sa ohitto wa Mosampiikhi wiirehere mwaha wa eteperesawu toropikale. okathi mmosaru yowo, miro sinnopopiha osareya maasi mmuttettheni mwa elapo ahu, vamosa ni muttetthe onlimmwa wa oXokwe. atthu athanu akhwiye, atthu oophiya 5 miili athamihiwe ni isaala 227 miili sihononenhye eyo epalansu yokiserya epakiwe ya mahiku mararu erupaka epula yowaatta oMaputu, Kasa ni Inyampani. Senturu ya Nasiyonale ya miteko sa emerexensiya, yoohima namaxexe ola wii Kasa eporovinsiya ehireere ohaxiwa ni mutaseke ola ni atthu araru akhwiye ni ovikana 4 miili wa atthu athamihiwe mwaha wa ohononeya 2.756 inupa. wa atthu akhwiye anli akhwiye ni enerexiya ale ahanle, anli a eporovinsiya ua Maputu, akhwiye omireya, ehovaka elapuwa ekhumaka oxerexere wa masi erowaka exerexere ekina muro wa inkomati. oreene siiso, alamuli a elapo ahu arukunuwenle muttetthe wa ohitto wa elapo ahu, onrowa watinxira mahiku anwra mwaha wa mutaseke onrwa, anni laleya wii atthu ammuttetthene evinrene epula miro sinniwopopiha atthu. itixitiritu sa eporovinsiya ya Kasa ntoko Xokwe, Kixa ni Xayi-xayi, ninleelo ari ooreya ntteve mwaha wa owela wa muro limpopo, tivo anleliwaya atthu wii ekhale ottayiwene wa muro ole.
Mwiiwe olavula wa William Mapote
Ovinreene okathi wa epula miro sinnatutuxa atthu. Etiresawu Nasionale ya maasi, nnihima wii ipasiya sa maasi sa miro Inkomati ni Umpelusi ni Limpopo, muttetthe wa Suuli, ni Mesalo, ohitto, sooreya ntteve mwaha wa owelaxa wa maasi mukholelo wa maasi anwra ilapo sattamanannahu ni epula emonre mulaponi mahu. Ohima wa TNA, epasiya ya Umpelusi, etirifiti sa Powani ni Masampanine, ixitarata sinrowa mpaka ori eparaxi ya pekenoxi Lipompo ni Nipuro na Oreheriwa Maasi a Umpelusi, yahisareya mattophe mwaha wa maasi a muro oniihaniwa Movene, etthu yirinhe ohivireya. Epasiya ya Limpopo maasi anwra owaatta mpakha alupufeyira ya Masinxiri ninlelo maasi ari osulu. maxi annivuwa vakhani. oreene siiso, enlipeleliwa wii iwoora 24 sinaattamela muttetthe wa Xookwe, ntoko ekhumelenle mwaha wa maasi ankhuma oMasinxiri, nummuru na 5.200 imeeturu kupiku wa khula sekuntu. maasi manceene akhanle ooruuha munankhayi muttetthe wa oSuuli. Oreene siiso, mpantta wa ota wa elapo, ninlelo owaleya wa ixitarata Saapiye-Makute, Sapiye-Xinyankwanine, osareya maasi inupa sikina mittetthe siri vathi epoxito atminixitarativo ya Sapiye ni ophweya wa reperesa ya Sapiye oMapulankweni. ETiresawu Nasiyonale ya maasi inhima wii epasiya ya Mesalo, eporovinsiya ya Kapu Telekatu, sinnoneya maasi asarenhye erekatiyu ya Nkuri. TNA onnatumererya axitokwene a mittetthe iye, ananakoso ni atthu otheene wii yikasopeke, ikaruma saya epweheke mapuro ookhalela, ni ohilapuwa miro vancenexa epasiya ya Inkomati, Limpopo, Umpelusi ni Masalo, mwaha wa otupa maasi aya.
Muttetthe wa o Senturu, atthu oophiya 39 miili anophwanyiwa ni osareya maasi, maasi ni mutaseke mpakha ola onwra, ohima wa Inxitituutu ya Xexitawu ya kalamitate.
Mwiwe sohima sa Simião Pongoane | sociedade | benedito | train |
a_mdm-06-03-2011-voanews-123121033_1260411.txt | MDM ori omuthukumanoni ni sekeretaari muulupale mukapwitthini | MDM ori omuthukumanoni ni sekeretaari muulupale mukapwitthini
Nkithikilanya omuthanla ole onrowa omurenttela Ismayel Mussa
Ikano sa MDM, othukumanya, okhuma voosisu exekuwa woowira silavuliye, nave, wiira amuthanle sekeretaari onrowa omurenttela Ismayel Mussa othonyihenrye epaphelo awe yookhuma. Okhaleliye muthukumano opooma yoPemba, eporovinsiya ya oKapu-Telekatu, omantaari wa yoole ori wanenli ni epartiitu yuulupale ya oMosampiikhi orina moneelo osarya. Jose Manuwele de Sowusa, mulavulo wa munkomelo oparlamentoni wa MDM, ootthuniheriya wiira khanhiya muupuwelo ola wa omuthanla sekeretaari muulupale apartiitu, yakhala mupuweli a muhooleli Daviz Simango ni mulavulo a MDM onnakhulela omuthanla wakahala wiira onooreerela nsina na Jose Manuwele de Sousa onhimya ocarya soohimya ni soopaka sa mpartiituni akhala wiira onotaknihiya mwamuthukumano amwaathanle. | politica | Helio | train |
a_aplicacao-do-novo-codigo-penal_2846562.txt | Ovarela muteko wa ekootiku esya ya oMosampiikhi pooti owaana milattu | Ovarela muteko wa ekootiku esya ya oMosampiikhi pooti owaana milattu
Etiripunaale yuulupale ya elapo ya oMosampiikhi okhotta ovareliya muteko wa ekootiku etthukweliha owaana milattu sa atthu
Wa soovukula sikina wa ekootiku ekina, wa mutakiho, tisooreera ottharelela mukhatteya.
Wa mutakiho, sa milattu sikhaani soowopiha mahiku ootthukweliya ahaana otthara , ovaraka miteko sammuttettheni, tiyoorera yamamosampikaano woowira atthukweliye mahiku aya amukhatteya amaliherye
Anammuttettheni pooti oweha ni otikinihiya wiira namatthukweliya onvarihiya muteko, oolavula, namahimya wa etiripunaale ya wamphula, Pedro Nyatitima
Woohikeliha ohoolo mammaru, namalavula ole oohimya wiira anamatthukweliya ale attharihela miyaakha piili iya ya ekhatteya, anoorowa yavare miteko sa mmuttettheni. wa munyoholo owo, Nyatitima ohiiwa wira mukhalelo ola onoorera ohokolowela owaani
Wamphula, khasintthowa milattu yoonyoholiwa waathu owopiha. Eyaakha ela pahi soohimiya opooma ya wamphula milattu soophiyeryaka 11
Woowiwanana wiira ekootiku esya ya elapo ya omosampiikhi enrowa okhaleliya wala enrowa ovirikaniha ni ekootiku 1886 yaari yoohiloka. | politica | Helio | train |
a_autoridades-mocambicanas-sancionam-23-empresas-recrutar-estrangeiros-ilegais_2790720.txt | Makhulupale a elapo ya Mosampiiki sootthuka empereesa soophiyelela 23 mwaha woowavaha miteko atthu anikhuma ilapo sookhopela. | Makhulupale a elapo ya Mosampiiki sootthuka empereesa soophiyelela 23 mwaha woowavaha miteko atthu anikhuma ilapo sookhopela.
Nikhuru nenle noowehaveha miteko ( Ixipensawu Xeraale tu Tarapaalyu) nootthuka impereesa soophiyele 23 sinivara miteko soovirakana, iporovinsi ya sa elapo ya Mosampiiki, mwaha woowavaha miteko atthu anikhuma ilapo sookhopela.
Etthareliwaka moolumo elempwe ni Ixipensawu Xeraale tu Tarapaalyu, yaala aniphwanyaneya muxoronaale OPayiixi, impereesa seyiya sohaano oliva musurukhu mwaha wa itthu seyiya, etthariwaka exariya yeele yoowavaha muteko yeela enittareliwa elapo ya Mosampiiki, musurukhu yoola onirowa otthikiliwa wa khula namuteko.
Empereesa seyiya sipanke itthu seyiya sinivara miteko saya iporovinsiya ya Kaapu Telekaato, Wamphula, Teete, Sofaala, Maniika, Kaaza, epooma ya OMaputu ni eporovinsiya ya OMaputu.
Moolumo yaala elemwe annihimyatho wi, ahihiwa muteko atthu ophiyelela 59 yaala akhumasa elapo sookhopela, atthu yaala owaatta akhumasa elapo ya Porutukaale ni Xiina. | economia | Raja | train |
a_analistas-contrariam-visão-positiva-da-polícia-moçambicana-sobre-segurança-em-cabo-delgado_5516408.txt | Anamawehaweha aavaanyiha moonelo woororomeleya wa poliisiya oMosampiiki mwaha wa mmaaleleyo wa oKapu Telekaato. | Anamawehaweha aavaanyiha moonelo woororomeleya wa poliisiya oMosampiiki mwaha wa mmaaleleyo wa oKapu Telekaato.
Poliisiya oMosampiiki anihimya wiira ehaali ya mmaaleleyo, mukhupaarelo ni winttyaaleya w'anammawaani a Eporovinsiya ya oKaapu Telekaato ori mureeri, nnya para anamawehaweha akina anihimya wiira moonelo ola woorakamela ni ekeekhayi eniiraneya wa eporovinsiya ele.
Namuhupi a oKumanto Porovinsiyaale ya Poliisiya a oKaapu Telekaato, Augusto Guta ohimya wiira "mukhalelo wa okhupaareliwa wa eporovinsiya ori wooreera woona Ikuru sa Okhupaarela ni Olipelela aniira evara muteko muulupale ni vohooceya woowi etthikiherye mmaaleleyo ni mukhupaarelo w'atthu otheene.
Vanaamwiira siiso, aakhulaka yoohimiwa ela, namawehaweha Francisco Matsinhe onihimya wiira "eyoo khehiyoo ekweeli; miyo kaari oKaapo Telekaato esumana yeela ni kiwehalyaaka wiira miyaalaano s'atthu otheene sinceene khasinivara muteko mwaha wa ekhotto.
Moonelo awe, piixipo a oPempa, Luís Fernando Lisboa, aalavulihiwa ni (Carta de Moçambique) Ewarakha ya Mosampiiki, onihimya wiira "olumwenku nlelo khorina akhili niitthu sinikhumelela oKaapo Telekaato, wenno ekhotto eniruuhelaya ohaawa waapinaatamu oophiyeryaka ikonto imiya thanu ni piili (700.000) s'atthu.
Nihiweryeke otteeliwa murima naavahaka yoolya, khireere oyeva, khayireere ihukhumu," oolipiherya piixipo a oPhempa.
Wa mpantta awe, muhooleli a (Centro de Integridade Pública) eSenturu ya Intekiritaate Puupilika (CIP), Edson Cortêz, onihimya wiira khanisuwela eniwiiriha amahoolela a kuveerunu yaahimyaka wiira ehaali oKaapo Telekaato eri salama, okhathi ene yoola va onihimiwaaya ekhotto khwaasi mahiku otheene, ohiya wiira, ekhotto ela kheniweryaneya ophukiwa ni ikapwitthi. | politica | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_mdm-06-08-2011-voanews-123480434_1260436.txt | Ismael Mussá khanirowa wikumiha onamathanliwa | Ismael Mussá khanirowa wikumiha onamathanliwa
Masi ookupali wiira onrowa okupali okumihiwa wawe ekhattera ya mahoolela oparalamento anenlia a MDM
Ismael Mussá onihimya wiira khanirowa ohiya nipuro na namathanliwa, nnya onnikupali wiira onoorowa otthuna okumihiwa ekhattera ya muhooleli oparalamento anenli a MDM.
Alavulaka ni Nsu na Waameerika, sakaratari-akhalayi-oopacerya a eparitiitu yuulupale yanenli mwa iyee sininwanana kuuveerunu oMosampiiki, oororomeliha wiira onoorowa omaliha emantaatu awe ya namathanliwa ni onikoha etthu ya mahoolela anaanaaano a nikhuru na MDM okhala ayilepihene iparitiitu piili, etthu Ismael Mussá eniwehaawe okhala etthu yoohiloka.
Mussá onnisikula mwaha wa mwaneene yoowo ni alipa waasinari ewarakha yookuphula yaaroheliwe Daviz Simango, mwaha woohilattuliwa para wiirela mpantta wa eKonseelyu Nasiyonaale emanle esuma ela, epooma ya oPhempa, ePorovinsiya ya oKaapo Telekaatu. Ismael Mussá onnuncarerya wiira aahaana ehakhi yoowaakiha moonelo awe variyari va oorokawu wa MDM, vahinatthi opakiwa eshawuri ni peresitente a eparitiitu. | politica | Vasco | train |
a_nasce-no-barcelona-uma-nova-estrela-de-raizes-da-guine-bissau_5829912.txt | Yooyariwa oParaseloona etthineeri epheya ya mitathaari sa oKwine-Pisawu. | Yooyariwa oParaseloona etthineeri epheya ya mitathaari sa oKwine-Pisawu.
Alejandro Baldé onamwaasimiwa niinaano okhala ekiipa yoopacerya wi otakaneele ni namphira a oKwine Ansu Fati
Etthineeri epheya ya mphira ni mitathaari sa oKwine - Pisawu enooyariwaru oParaseloona, weyiwo, oniiraawe onari miyaakha 8 paahi, onookela okhumelela muhina mwa ekiipa enikela omuttikha muntiyaali.
Alejandro Baldé, tiithi awe ti a elapo ya oKwine ni maama awe ti a oRepuupilika Tominikaana, oyariwe oParaseloona mweeri wa Otuupuru wa mwaakha wa 2023 ni owo otakaneelale ikiipa sa amarapaxi a ekulupi ya okatalaawu onarina miyaakha mithanu ni miraru mwaakha wa 2011.
Wuupaceryani wooniwa okhala mulipa onikela omuttikhaka mphira saana mwaha wa waakuveya wawe wooxintta iporova sa mmaxikolani.
Baldé owo onimmana mphira mpantta wa moono a muthiyana masi ti, sintoko enihimyaaya imperensa ya Oxipaanya, okhala namphira muulupale a "omusuwelaxa poola mwaha wa mwaakuveyo awe onnaavikana anamwaakuveya akinaku", eri ti enimwiiriha okhalaka namahalana naatu a Jordi Alba okhanle ti onvarelela eposisawu eyo muhina mwa ekiipa ya oParaseloona.
Exikola ya oParaseloona "La Masia", epancerye khalayi omarakhariwa ni malepo maalupale, yoolepa exurunaali Sport, ni Baldé oottikha muhina mwa iselesawu sa Oxipaanya ni sub-16, sub-17 ni sub18.
Epaaxina ofisiyaali ya ekulupi ennimutthottokola okhala namphira "oowaattana ikuru ni namasuwela" ekhanle ti enimwiiriha okhalaka "tefeesa owaakuva ni exipolosiivu ni pooti omwaakiherya ataaki."
Ixurunaali sa Oxipaanya sinihimya wiira terenatore Ronald Koeman omphavela omukuxa omurowanaka ekiipa yoopacerya, voohixikhelela miyaakha sa namphira ola.
Okathi yoowo Paraseloona sinimukhumelelaaya mikacamiho sa ekonomiya, ni mikophelo sa misurukhu soophiyeryaka ekonto emosa ya imilyawu ya itoolare, Koeman ni etiresawu ya ekulupi enaaphavela amarapaxi oosuwela omuttikha mphira, owaatta wa yaala anikhuma ikiipa sa amarapaxi a oParaseloona wala a ekiipa B.
Ekiipa pirinsipaali ahoorwa muhina mwa ixikola sa oParaseloona wala muhina ekiipa awe B meetiyu Ricard Puig ( a miyaakha 21), tefeesa a eriyari wala mukerekhere wa moono wa muthiyana Oscar Mingueza (a miyaakha 21), wa avansaatu Konrad a La Fuente ( a miyaakha 19, a elapo ya waameerika masi opacenrye ottikha oParaseloona onarina miyaakha 12), Ilaix Moriba ( a miyaakha 18 , oyariwe okwine- oKoonakiri masi okenle ixikola sa ekulupo onarina miyaakha mithanu ni miili), ni avansaatu Ansuma Fati, a elapo ya oKwine-Pisawu ni ompacenrye mphira onarina miyaakha 18, ni omuhin'ye omuttikha mphira mwaha wa elesawu orina awe miyeeri sene iya.
Paraseloona oomuruuha tho muhina mwa ekiipa awe tefeesa a elapo ya waameerika Sergino Dest (a miyaakha 20), porutukeexi Francisco Trincão (a miyaakha 21) ni kampiixita Pedri, orina miyaakha 18 ni onkhala omusuwela omuttikha mphira oParaseloona.
Masina awo ootheene anihimya mureeriho wa ekiipa mwaha wa anamittompe, anikhaliheryana ni anamphira ale a khalayi ni Baldé onookela wiira mpantta ni mwinnuwelo muulupale.
Sa ohoolo sa Baldé sinikhala oruuha muroromelelo muhina mwa ekulupi ni atthu akinaku, sintoko sinihimyaawe ihapari sa nihiku, "suuperi axenti" a olumwenku wa mphira, Jorge Mendes, ti axenti awe niinaano va, yoowo onikelaawe ovaanelana Paraseloona ohoolo.
Jorge Mendes ti tho axenti a Ansu Fati ovulanle vootepexa ommanaka mphira ni Bétis mweeri wa Noovempuru mahiku yeettaka 7.
Namittompe owo a wa avansaatu oolooliwa ivaara piili vanikuthani vawe, masi wa mahiku ala owo noomwiipela tho nikutha nawe, ni oniira opakihiwaka miloolelo sikinaku wiira overe woonaka wakhala wiira onookela ophavela omuttika mphira.
Vannisuweleya wiira Ansu Fati waahooniwa ni maxipesiyaaliixita Oxipaanya, oFaransa ni oPurutukaali.
Ansu Fati owo oopaka ehantisi mwaha wookhala namphira mwaamukhaani a oParaseloona ni onamarakhari ekoolu okampeyonaatu a Oxipaanya ni mwaha wa okhala namphira mwaamukhaani omarakhanri ekoolu muhina mwa ehantisi ya eLiika ya Makampeyawu.
Esumana ele evinre naahimutepela nikutha nawe, ni waanikhumelela muruku waanyiherya wiira owo waamukela wooperariwa ekwaha ya neeraru, eri ti yaakela omookomiha wi ohimmane tho mphira mwaana ooyariwa oKwine-Pisawu.
Masi Baldé wakela opuntthiwa muhina mwa ekiipa yoopacerya, Ansu Fati onookela okhalela wiira omukhaliherye ni omuleelele mananna oohoolela ittheneeri sintoko Leonel Messi ni akinaku. | desporto | SALUSTIANO | train |
a_morreu-chuck-berry-icone-rock-n-roll-americano_3772383.txt | Ohookhwa Chuck Berry, namakhalela a Rock 'N' Roll aWameerika | Ohookhwa Chuck Berry, namakhalela a Rock 'N' Roll aWameerika
Johnny B. Goode, Maybellene, Roll Over Beethoven ni Sweet Little Sixteen, imosamosa sa miteko sawe soreera.
Ohookhwa Chuck Berry, mmosa a mamwene a Rock 'n' Roll a Wameerika. Waarino iyaakha miloko mithannamixexe.
Ehapari yookhwa wa Chuck Berry esuwelihiwe, olelo, mahiku muloko ni mathannamarau, ni mapuluusiya oKantaatu o St. Charles, oMisowuri, nomala owo witthaniwa wi wakhalele sa muteko wowakuva wa nttoko nimosa mmuttettheni.
Nomala ohiweryaneya ovenxiwa, mapuluusiya asuweliha okhwa wawe Chuck Berry muFacebook, arumeelaka nsinana awe nowilepiha, Charles Edward Anderson Berry Sr.
Berry waari muratti a masipo a Wameerika, namapaceriha muthinto wa rock 'n' roll, wa muteko ni rhythm and blues ni nsipo pop, wahareere okhaleliwa ni amiravo eelapo yo Wameerika iyaakha sa 1950.
Chuck Berry oyariwe wa omusi mmosa a mukhalelo wa vakhaani muttetthe wo Saint Louis, oMisowuri. Opacerin'he wooniherya miteko sawe, iyaakha sa 1940, oSummer High School, exikola yopacerya ya sekuntaariya Wafirika - Ameerika, ekuluttu ya mmoro Misisipi.
Ekhumelo okathi yoowo ophwahererya ni miteko sawe nto mpakha okhala namapaceriha muthinto mmosa wa masipo mwa ephattu ya Wameerika.
Mwaakha wa 1953 ohoopa ni Johnnie Johnson, ni nomala mukumanelo, Oxikaku, ni muratti a blues Muddy Waters okumiherya Maybellene nto opacenrye vaavo omukhumelela soreera.
Wampwaheryo wa miteko sawe, oovira iyaakha ttaaaru wowunnuwihiwa ni ootthukweliwa mukalaposo.
Mwaakha wa 1961, Berry wahikhalan mulattu wa mwaha womukuxa mwaarusi mmosa muttethe mukina omuroohaka muttetthe mukina, nto otthukweliwa mukalaposo miyeeri miloko miili, okathi mmosa, ntoko sinihimyaaya apatthani awe mukhalelo opittikunxe ehaali awe mpakha mileele. Mwaakha wa 1979, ahitthukweliwa mahiku emiya emosa ni miloko miili, mukhatteya, mwaha wovonyela sa miteko sa musokho.
Chuck Berry waphwanyaneya wa khuta okathi ohoolelaka sa miteko sa masipo. Owooneleliha aratti anceene yaawo akhumelenle nomala owo opacerya miteko sawe, vamosa makhuru aRolling Stones, Beach Boys ni Grateful Dead.
Iyaakha sa 1980, Keith Richard, a Rolling Stones, ahikupaleela "wiiya" sotheene sa moopelo a kitaara Chuck omompi-awe
Miteko sa Chuck Berry sikhomalelen'ye okathi wothanyana wa nikhuli. Anooripe ni akunya sanikhumelela sotakhala muxikola, mmutekoni, mukerexa ni mapuro makina mwanamunceene. Masi masipo awe yanasivela athu otheene.
"Miyo kinoopa kiwirelaka akhanle oweryaka othuma itixiku (…) wohikhala nikhuli, wohikhala etiini, wohikhala epolitika - miyo nkimphavela eyo, nkinaphavele" ohimya Chuck Berry.
Wampwaheryo wa miteko sawe, Chuck Berry ohakhela itthuvo sinceene sokupaleeliwa, vamosa ni eGrammy ya muteko (1984), opuro wa osuweliwa monkoni mwa Rock and Roll (1986), etthuvo yanttittimiho ya Kennedy Center wokhomaalela miteko sa ephattu ya Wameerika (2000)
Etixku awe ya sa ekekhayi - Chuck – enooniheriwa mwaakha yoola. | cultura | Araibo | train |
a_malanje-governo-nao-paga-contas-hospital-fica-sem-medicamentos_2711271.txt | Malance: Kuveerunu khooliva ikonttha, muxiripitaali onikhala voohikhala alipo onivaaha. | Malance: Kuveerunu khooliva ikonttha, muxiripitaali onikhala voohikhala alipo onivaaha.
Mulattu oniivara mpatta wa mithaali, mireerelo wiira irumeeliwe opuro onimwaleyiiwa ni mapuro makina.
Mwaha wiira Kuveerunu Senteraale nnakhala khoniliva yeeyo eniira ekhale opwanyererya ovaaha mithakli ni mireerelo sa oxiripitaali a Hexiripitaali ya Muttetthe wa Omalaace.
Tiretoore Xeraale Isaac Savumbe olipiherya vaninaanoni wiira Oxiripitaali Y a Muttetthe wa Omalancee enisuweliwa (HRM) nnakahala khivakhanle mithali sowaatta sixikhaani wiira nirunmeele manamuna ovekela wa arotta.
Opuru onithokoreriw Okumi ale ya ethoonyery ya muttetthe otaxe wa elapo ya Wankoolo okhanle ni mahoove vamosa ni alipo akhanle taniruuhela.
"Mwaha wa miiriira siiyo siniira ale avakhiini anipaka sooliva saya sa eyaakha eviire nnlelo khakeele mukonthtani mwa impereesa, alesa, okathi alipo aniruukela nia lipo anataana aya akhalana mixankiho, khaniweryasa opaka minamuno oopwanya vowakuveya mireerelo iiye sikhale ahu oveekela" ohinya.
Waatte okathi onipatthuxa' othoowa wa opweeha wa mireerelo sa mpantta wa atthu ale", ahinya tiretoore, olaleeryaka wi makhulupale anoorowa ohaaya" waapwanya atthu akinaku akhanle okweheryaka ovaaha akhala olikanana oruuhela ni vowaakuveya mireereli sikhanle sikhanle si sinitthuneya viireliwaka orumeelanoiwa areetta ahu".
Mulattu khonataleeleya paahi ovaaha mithaali.
Ntoko nthoonyeryo, muhooleli -owulaana othoonyerya:" khahaana kirumihaka wiura eruuhiwe ni vowaakuveya vanipwanela kimwiirelaka mulipo in vaaha ipeliikila aleesa vookhanyererya ahiinya wiura Wii veereyaka sisaale, Exiripitaali nnakhala khekhanle ;hoolele okoopha WA khalaayi ole nnakhala khiwakhanle il kweheryaka voothipelela.
Mireerelo icikhaani khasirowa okhala mais, etthu emosa yeeyo vamosa ni impereesa sikiina sa opuro onimwaleyiwa muhina mwa iye sowataananiha " ohinya ni okoha:" oweereya xeeni mukhaleelo olé okhale awe onipwaanya mulipo okweeherya mukina wiura ovuwiihe mireerelo sowaatta ni sororomeleeya?"
Tiretoore -xeraale a Exiripitali ya Mutthetthe OMalance Isaac Savumbe anipaka mithiinto mwaha wiura oviiraka okhathi wa nvaanelo orumeeliwa ekarune ya Raatiyu olaleerya ohoolo wa opuru wa anilaleeriwa maasu othaleeleya amuttehtte soluluwana ni " manamuno onirumeeleya aya HRM" weewo woniherye awe manamuna oweteteya waawe ni othonyeriwa okathi wa mireerelo sa musurukhu sovaheeriwa wiireliwaka mapuro ale anihoolela, kuhina mwa okathi yoola oni khathoowa otaanyeriwa mwaha wa omo ora esisaapo ya patarooya wulaanye mmpantta owaatta wa mapuro anamuteko sa okumi waneema a muhakhu ni Itumereeryo sa lapo.
Iseeturu ni opuro ikumi siiti mpantta sotteyiivela epooma ya Omalance ni opuro ordi Munisiipiyu sinimoorya ohaawele mulattu yoowo. | saude | Gito | train |
a_covid-19-alô-vida-linha-telefónica-em-moçambique-tira-dúvidas-sobre-doença_5404666.txt | COVID-19 "Alo Viita", liinya telefoonika oMosampiikhi onnikumiha wanyihera mwaha wa eretta | COVID-19 "Alo Viita", liinya telefoonika oMosampiikhi onnikumiha wanyihera mwaha wa eretta
Eliinya emosa telefoonika ehinliviwa ya Minixiteeriyu ya Ekumi ya Mosampiikhi, ni okhaliheriwa wa Funtasawu wa wunnuwihiwa wa muttetthe (FDC), ennakhaliherya imilyare sa atthu mukompate wa pantemiya ya koronaviru musaya
"Alo Viita" oophiya akhelaka 600 wiitthaniwa khula nihiku ni onnivaha ntaphulelo ni ekunya, enkelexi ni mathanu ni mararu mattava a Mosampiikhi.
Okathi ola, 41 atthu anvara muteko ni anatenteri witthaniwa wa liinya "Alo Viita" eriyari aya ahaavo 21 mameetiku akhenle esomihi emosa ya mpantta mmosa wa muteko ori vamosa ni Koviti-19.
''Wiitthana nnakhelahu vanceene atthu ankhala mutixitiriituni ottayiwene, vanceene mittetthe sa senturu ni noroti wa elapo", nnitaphulela Arsénia Chambisso, omalinhe kurusu a meticina.
Yara Inosensiya, ole omalinhe kurusu ya metisina xerale, onihimya wii atthu a iyaakha eriyari ya 15 ni 40 tawo ahinreere wiitthana.
"aAkhala anamwane aniitthana, anxanka ni exeeni, ni moota wowiikosoopa, moota wowii loola, mananna onraviwawe", ohincerera.
Wa mpatta aya, pisikopetakoka ni mexitaranta wa ekumi ya atthu otheene Natércia Monjane, mutokwene wa Teparatamento ya ovuwiha, ohuupuwela wii "Alo Viita" opacenre ovara muteko miyaakha 18 sivinre wii ataphulele waanyiha mwaha wa iretta sootepa ntoko HIV-SIITA.
Nnya, okathi ola, ale anvarela muteko aphavela paahi osuwela vanceene mwaha wa koronavíru.
"Wakheleliya tiyuulupale. Ohinatthi wa koviti, hiyo nahikhalano eriyari ya watenteri yaphiya 200 atthu yiitthana, maxi, mahiku ala hiyo inri numuru na 600 atthu", alipiherya Monjani.
Mpantta kina, epalataforoma tixitale ensomiha mitthaka mwaha wa ekumi ennona wira sokhala okhuma 2017, ni yokhalana mikhaliheryo ya ma operadora a telefonia moveli ottaru, ni yorukunuwela mwaha wa ommota apacerawe, ommota onpwanhiwawe, ni ommota okhanlyawe osyakiwa, koronaviru musya. | cultura | Helio | train |
a_medalhista-tiope-medo-regressar-pais-_3474646.txt | Mulipo a ethuuvo itiiyope oni wiiira onoova othikela elapo | Mulipo a ethuuvo itiiyope oni wiiira onoova othikela elapo
Eparaatha yotthimaka Feyisa Lilesa opaka weteteerya mukhaliheryo awe muhna mwa ipwepwetthe sa mulaponi mwawe ni onivaanyiha mukhaliheryo akhopela anivaha aya koveeruni etiyoopiya.
Nathuuvo ya eparatha a mukuthaano othimaka wa amphira amayeso a ithuvo - Riiyu-2016, mwetiyoope Feyisa Lilesa oniira wiira khivareere omoopiha othikela elapo awe maana pooti wokothiwaka.
Lilesa, wikimaanye mutiita ntookon manamuna okhaliherya eyeekese ekeese ni Kuveeruni etiiyope, onathoonya amahooleli wiira ahathukwela mukalaposo ni awokothasa atthu, vanceenexa ale ari a muxoovo, oroma.
"Nkiisuwela nnakhala wiira kithikele wala kihale muumu maana kookhala otthukweliwa mukalaposo nnakhala wokothiwa" ahiira okathi walavula awe variyari vá nlaka nilaleerya ihapari, ororomeliha oriiki wiira amwaarawe ni anaawe, ariisa muttetthe wa Etiyoopiya, ni ahiira wiira amuhimwa nnakhala ethu wiira oxittaka ethuvo Eyo piiyo emetalya.
"Miyo katthikakosuuwela wiira kinimokuthiwa, kiira kihokothiwe, kinovariwa wala kikhupareliwe opuuro animora matteeke" wahittikela ateleeta ole.
Nnaamwi wiira amusi awe ahinathi ohoolela mixaakiho wala milattu mpaakha okathi eene yoola, Lilesa onoovelela wiira itthu iya sirukunuwe ni onavanyiha anamuttettheni ari okhopela.
"Exitaato Uniitu, Ikalateera Faraasa, ilapo sotheene sa wewuroopa sininvaha mukhaliheryo aya Kuveeruni wiira, manamuuna yaala, wathumeke akapwiitthi anithaniwa metaralyatoora ni awokothaneke apinaatamu" onathonya mamaratoniixita, akohaka variyari va nlaka na alipo anlaleerya ihapari sokhopela yapwanyaneya o Riiyu ti Caneero, oriiki "mwaha wa xeeni ilapo iye sihinakhaliha aaya apinaatamu?".
Nikhuuru naaphiira okhopeela, niniwateeriha epwepwethe ya matumereryo, ya itiini ni mithiito ikinaku, nleelo sihakhunle munamuna ola ni solaleeryaa iye sa mwetiyoope Feyisa Lilesa. | desporto | Gito | train |
a_article-03-14-2012-mozambique-rape-142646246_1450542.txt | Okhanyereriwa wonanara wa athiyana oomosampiikhi ennikhumiha muxankiho | Okhanyereriwa wonanara wa athiyana oomosampiikhi ennikhumiha muxankiho
17 anamakhanyereri ari oohuleliwa ni mapuliisiya khatholathonle mulattu ola
OMosampiikhi, malaphuleli ni maativokatu antumererya exariya ya mulattu wa omukhanyerera muthiyana mmosa wa nikhuru na amiravo anorote wa elapo mweri wa Tesempuru ookiserya
Atholitholi khaxukunre nipuro nikhumelenle yootakhala ni 17 anamakhanyereri ahuleliwa ni soolimalela sinnivanyihana ni nlamulo.
Muthiyana mmosa orina 34 iyaakha aamuttotta koroxo nipuro nohikhala etthu watamela owannyawe oPempa mweeri wa Tesempuru ovinre. Waari okathi alopwana axexe amuvanraya, emulokohaka wii ole ovolonwe nipuro ahemiheriwe waari niira na masoma a nihimo na amakhontte ni aahimasa wii muthiyana ola areerela ohooxiwa.
Isabel, ni ale ammukhaliherya ammwiitthana wii akhalihereke emuxeeni aya, ataphulela etthu ekhumelenle ohoolo, ovonyaka okumana ni mayitho ekhumaka mayithori yaani khuruwa wa ethoni awe.
"Awo yakiwrenle yomi ni epacera okirula ikuwo. Ekihaaxa, akivarelaka oraruwa ni awo. Yaari atthu a niira na masoma. Ovinreene okathi akirarunxaya, ootheene yoceya, tivo yakunxaya amiravo yari wa niira nle ni enakikhanyerera".
Anamwane a Isabel atthimaka yarowelaka apapaya. Vaphinhyaya nipuro ohima wii ahikhanyereriwa orowa oweha ekottho Musulwawe mmosa wa Isabel oohima wii anakhotto khiyarere wii ekontariwe.
Amusi yahirowa wa mapuliisiya okathi anakhotto yatumererya wii eliviwe 5000 metikale ( 190 itoolare norote-amerikaano). Isabel ahopoliwa ni okuxiwa aroyihiwaka oxipitali. Atakhali awe aahuleliwa nawo ni oohima wii ohaweha nipuro nenle aavoloweliwawe, esuwenliwe ntoko Exipansawu, weyiwo aakhalawe Musulwawe oohima wii eyo ennipisa ovira okathi wonanara amusi avinraya.
Miloko sa ihakhi sa pinaatamu woohima wii atholitholi ninlelo khaxukunre nipuro nle ekhumelenle yotakhala ele Mwaha wa masu a waAmeerika oxukurya nipuro nle, ikuwo sa Isabel ninlelo sari vathi, ni 20 ikarafa sa eviinyu. Mapuliisiya khakunve wakhula ovekeliwa ikwaha ikhaha sene wii elavule etthu emosa.
Eniitthaniwa "nihooxo" na Isabel yookumiha onyakula eriyari ya mixovo soovirikana ya athiyana ni ale anaakiha soolimalela sa oMosampiikhi.
Elapo yovuwiha ekano emosa enwana ni ohaaxana wa mmawani mwaakha wa 2009, eyo khiyavareliwa muteko,oohima Maria Jose Arturi, wa muthukumano wa ihakhi sa athiyana ni nlamulo na aAfirika Awuxitarale.
Namitthaka mosampikaano Pedro Nacuo oolepa wa tiyariyu exitatu ihapari wii khavo onyanyanle ovoweliwa wa Isabel, voowamalela ntoko sareerelaya, mwaha wa soolimaliwa. Nacuo valekenlene ovekela musamuho wa yena mmensawe mwaha wa ohanyanyala avoloweli woopacerani.
Mithukumano sa athiyana sinimutumererya kuverunu mosampikaano wii aphukwe mulattu wa Isabel. Júlia Wachave: onvara muteko ntoko ole onvaha miruku oosuweliwa a Isabel ni onixoona oruwaneya mwaha wa atthu athanu ni enli wa anamavoloweli ale ohuleliwe okinatthi mapuliisiya omwiiwa muthiyana ole avoloweliwe.
Porokuratore-Xerale wa Repuupilika ya Mosampiikhi, Augusto Paulino, oovekela ewarakha emosa enhima mwaha wa yotakhala ele. Ekontha ya opanko yohuliwa wii alive olooliwa wa Isabel ni amusi awe athamela mapuro makina ya epooma ya Pempa, oohima Júlia Wachave
Navetho, Isabel onoova wii anakhotto ayiye etthike vasya. Owo omphavela wii awo etthukweliwe wii ehiwirihe atthu akina ele emwirinhaya.
"Atthu ale ehetteke owopowa. Ehetteke oowopowa okhala wii kinnoona okhwa wettaka muxerexere mwaka. | sociedade | benedito | train |
a_holanda-vence-chile-e-foge-ao-brasil_1943191.txt | Anamphira a elapo ya Olanta ahaalolosa anamphira a elapo ya Xile ni ''atthwawela'' OParasiili. | Anamphira a elapo ya Olanta ahaalolosa anamphira a elapo ya Xile ni ''atthwawela'' OParasiili.
Mphira yoola avaraaniwe khakhanle ''epatthani'', masi yanooneya wi Ekiipa ya Olanta ni Xile khayaalikana moota woomuttikha mphira yoola, ekiipa iya sotheene saatthuna khula mutthu omulola mukhwa awe.
Ekiipa ya Olanta ni Xile sahivolowa mukampu okathi woomalele sitthunasaka: ololana .
Noomala oxinttaaniwa ekiipa iya piili, ekiipa ya Olanta yaahilola ikoolo 2 ni Xile arina ikoolo 0, onamala mphira ola avahinweene mpurelo nikhuro B, anaroromelihiwa wi onirowa ovaraana nikhuru na nenli A.
Mphira yoola avaraaniwe khakhanle ''epatthani'', masi yanooneya wi Ekiipa ya Olanta ni Xile khayaalikana moota woomuttikha mphira yoola, ekiipa iya sotheene saatthuna khula mutthu omulola mukhwa awe.
Okathi woopacerya wa mphira yoola khareere waatta manyakunyaku ovarana ni omoroxana. Ekiipa ya Xile onne otutuxeriwa ni ekoolo eviraka mmatthavini. Ekiipa ya Olanta khiyaareere osuwela omuttikha mphira,mwaha wa namphira onaakhula nsina na Roben.
Ephantte yoomalela ya mphira yoola khayareere woonaxeya. Ekiipa ya Xile yaatthuna olola wi exakaxake ekiipa ya Parasiili, vaavo eroomuvolowiha namphira mmosa mukampu wi attikhe ephantte yeeriyari.
Ekiipa ya Olanta yahireereliwa mphira yoola: Okathi ovolunwawe namphira Fer mukampu, okathi emaninwaaya ekantu waakhelenle ni muru ohelamo ekoolu.
Mphira nkinaaku, okathi warowaaya omala, mamerikaanu ahimuttikha saana mphira, ekiipa ya Holanda yaala ahimuvaha ephiro namphira onaakhula nsina na Depay.
Ekiipa ya Xiile yaatthuna waaveyiha aneene elapo, emalakaru analolasiwa. Mphira yooa nave, Ekiipa ya Parasiili mpakha elole ekiipa ya Kamaroxi.
Muupuwelelo ola wiiraneya siiso, okumaana wa ekiipa ya Suli- amerikaanu wuumalihani, onirowa wiiraneya Esaapatu elo enirwa, epooma ya Minerawu. Ekiipa ya Olanta enirowa omuttikha mphira etuminku, elapo ya Marakana, ekiipa yeela enirowa omuttikha ni komantaatu te Filipawu yaala aphwanyaneyasa phantte ya nenli nikhuru A. | desporto | Raja,benedito | train |
a_bal-quem-é-o-rivers-hoopers-da-nigéria-_5891973.txt | BAL: Rivers Hoopers wa elapo ya Nixeeriya ti pani? | BAL: Rivers Hoopers wa elapo ya Nixeeriya ti pani?
Ekiipa ya Hoopers nootthitta ni NBA Ben Uzoh.
KIKAALI —
Nikhuru na Hoopers manixeriyaano aniphwanyanya Port Hacourt. Epattuxinwe eyaakha ya 2009 naasimwaka Royal Hoopers, ekiipa yeela enirowa omuttikha mphira oliika ya Nixeeriya opacerya eyaakha ephattuxinwaaya.
Ekiipa ya Hoopers yoolola ekampiyonaatu ya elapo imaara tthaaru, yaakhela ntthuvelo woottharana eyaakha ya2011 ni 2012.
Otthuveliwa waya woomalela wiiranen'ye eyaakha ya 2019. Aniphwanyaneya ahooleliwaka ni terenatoore Ogoh Odaudu ni kapitawu awe Belema Alamina.
Ekiipa ya Hoopers yootthitta ni NBA Ben Uzoh, ni ekiipa ya Teren Sullivans ni Chris Daniels.
Ekiipa ya Festus Ezeli ya Onixeeriya yoololiwa mwaha wookhonyoliwa wa anamphira. Namphira omwaakhenle ti interenasiyonaale wa elapo ya Uknata, Robinson Odoch Opong, namphira woophaveliwa ikiipa siikinaaku. Ekiipa ya Hooppers enirowa oxinttaana Patriots ekiipa ya Ruwanta, mphira yoola ti woopacerya muhina wa Liika Afirikaana wa Pasiketipooli. | desporto | Raja | train |
a_massukos-musica-que-mata-a-fome-espiritual_2866002.txt | Masuku: nsipo nimmaliha etala ya minepa | Masuku: nsipo nimmaliha etala ya minepa
Ekhurupu ya nsipo ennikhaliherya okumiha eporovinsiya ya elapo ya Omosampiikhi, ONiyasa wooliyaliya.
ONiyasa oosuwelexiwa wiira eporovinsiya yooliyaliya wa elapo ya Omosampiikhi. Nipuro nenla waphattunwaaya ekhurupu yaanamwiipa aluupale Olumwenku aniipa oota ni mweene onvaha yoohimya ya ehakhi ya atthu ekumi variyari wa Olumwenku. Masuku
Masuku muhookorokho ammatta wa eporovinsiya ahu, atthu anlyaaya mmatta wiira ahikhwe etala. Nithanlale nsina nla nave naapheela wiira atthu amalihe etala ya mweerutthuni wa masipo ahu.
Anlavula siiso ti Kalisto wa eyaakha 1992, opanttunxe ekhurupu ni apatthani awe epooma ya, Olixinka, epooma yuulupale ya ONiyasa.
Eyaakha eyo, Mosampiikhi akhuma mukhottoni ya eyaakha 16 emalamalin'he elapo.
Mamasuku aweha eyo okhala moonelo wooreera, onuupuwela Santo Kalisto, moonelo ahu waari winnuwiha ikoma sahu sa ONiyasa wiira atthu athweeleke. Nave tho nihiixutta wiira osuwela wa masipo.
Ni Yoorumeela oophwanya. Okhuma wuuwu mpakha vá, ekhurupu yoopaka itiisku tthaaru, sikina soopakiwa okran- Bretanha weiwo empakalyaaya muhokolowelo. Ohiya elapo ela, ohimya Oportukaale ni Oxapawu. Eyaakha ela, anrwa wa Exitaatu Yoowuuraana ya Ameerika.
Ohiya wa namwiipe akitara, Santo Kalistu namahooliha wa 'niri' ekhurupu yoohikhala ya kuveeruuni, okhuma 1996 onlaleya ehakhi ya atthu.
Mwiiwelele: | cultura | Helio | train |
a_estados-unidos-cinco-anos-depois-da-espiral-economica-descendente_1751671.txt | Ilapo sa Wiiraana: Soovira miyaakha mithanu sa muripithuwo ekonoomika wa osulu. | Ilapo sa Wiiraana: Soovira miyaakha mithanu sa muripithuwo ekonoomika wa osulu.
Ohoonaneya mweettelo muulupale muhina mwa mpenuwelo ekonoomika omukoni wa waameerika, masi nlelo khereere ephiro yootthara
Barack Obama ohooniherya mphiyereryo wa neethanu wa muthowelo finanseyira Ilapo sa Wiiraana ohimyaka voolipaneya wiira oophwanya mweettelo muulupale wa mpenuwelo wa ekonomiya omukoni wa waameerika noovira miyaakha iya mithanu soohaaweya. Masi vanniphaveleya tho opakiwa.
Wuumaleloni wamiyaakha mithanu ekonomiya ya omukoni ya waameerika yaari nsa: ekonomiya yaahaleela ikonto ikonto sene sa ipooxito sa muteko, ipanku sooliha musurukhu vootepexa woopiha, owaatta yaahaleela impasaya mwaha wa ohiwerya oliva musurukhu yoola, ni alipa oopakasa mikukutta yaahaleela opwata.
Waari muripithuwo wa osulu opacenrye mweeri wa Setempuru wa 2008 ni mpwatelo ni mmorelo wa Lehman Brothers, maha wa misurukhu soovahiwa mihoolelo sikinaku soowoonaneya okhala suulupale ni sooreerela orimeelela.
Ni siisa opacerya mutthikelo wa ottuli okhuma mureyareya muulupale
Okathi Obama ophin'yaawe operesitensiya mweeri wa Xaneeru wa 2009, mweettiheriyo wa muthaacirelo wa elapo waahaleela vakhaani omora.
Obama muhoolelo awe muulupale wuupaceryoni wa waarumeela atthu waari opacerya ovara miteko soowaakhuleliwa ni ekonkereesu wa alipa ale anipakasa mikukutta. Olelo wooniheryaka ele ovanra awe onihimya wiira
Miphimelo sikinaku siniira mpantta wa muvukulo wa impooxito sa ekalaase ya eriyari ni anakoso acikhaani, erefooruma ya mweettelo mithaacirelo sa elapo, ni yoopakiwa Ekapineeti ya Mwaakiheryo Finanseyira wa Anamathuma.
Masi ekonomiya ya Ilapo sa Wiiraana nlelo sinivira siphavelaka omaliha mixankiho sikinaku.
Ni mwinnuwelo wa mikacamiho wa ihalahala, sintoko vahimyaawe Obama:
Anamavirikaniha miruku marepupilikaanu a Obama okonkereesu aakhotta mpantta munceene wa miruku sa peresitenti wi naakhuleliwe nttaka na niinaano noovahereriwa ni erefooruma fixikaali.
Atemoxifeera poliitika oohilokasa Owaaxinttoni, ni Ekonkereesu emosa yookawanyeya, ennilakela tho oruuha mikancamiho sikinaku.
Marepupilikaanu annoopopiha opwiniha nlamulo na erefooruma ya mukhalelo ya ekumi ya muhooleli Obama enitthuna oruuhela mmalamalelo wa kuveerunu, ni onnaattamela mwanelo wa muncereryo wa mikophelo sa kuveerunu, etthu ohintthunelaawe Obama. Owo onihimya wiira waavaha epiriyoritaati ya musurukhu marepupilikaanu etthu entthuna woopopiha ekonomiya ya waameerika.
Kuveerunu onookela ohiya okhala ikuru sa orumeela musurukhu mahiku yeettaka 30 a mweeri yoola. Obama onikela oxikhelela mwaha ekonomiya paahi. Ni Ekonkereeso enookela ovira isumana iya piili elavulaka sa musurukhu wa niinaano. | mundo | SALUSTIANO | train |
a_article-10-12-11-mozambique-prison-131616293_1261343.txt | Mosampiikhi: axitokweene annivonya ihakhi sa anamatthukweliwa | Mosampiikhi: axitokweene annivonya ihakhi sa anamatthukweliwa
Otholatholiwa wa ekhatteya Senterale ya Maputu ohonihera imiya sa itthu ohitthuniheriwa ovara itthu sikina ni sa atthukweliwa okathi ovinreene
Mosampiikhi ooniviyolari ihakhi sa namatthukweliwa
Ahooleli a khatteya Senterale ya Maputu ahoniha namararu ola, mitthaka sinoonihera mukhalelo wa owalamela wa ohitthariwa ihakhi soopacera samurivathi wa atthukweliwa esenturu ele entthukwela, masinaaya, okathi wa otthukweliwa ni ipeena ota wa okathi wootthukweliwa.
Ohima wa mitthaka sa muteko wa owehaweha ePeena ni ovara miteko sa ororomeleya esenturu ya khatteya ya elapo, okhuma Xaneyiro mpakha Owutupuru ookisera yahikhala atthukweliwa ootheene yaari 542 ni iparasu sa mukhatteya pereventiva sivinre.
Numuru nla 306 ari ovikana miyeri miraru ereene mukhalelo wa owaleliwa wohikhalela ni 236 ni okathi onvirikana wa eyaakha emosa akina iyaakha miili
Mpantta mukina, 76 atthukweliwa yahi kumpiriri mpakha omaliha ipeena saya, mpakha va ari mukhatteya, mwaha wa ohakhela nlamulo na ohuleliwa.
Ekekhayi ela yoomuhiya Muhooleli wa Inxititutu Nasiyonale ya okhaliha ni ekhapelelo Xuriitika (IPAJ), Pedro Nhatitima ananariwene.
"Hiyo khanikhanle oohiya muxankiho ola orowaka " Etthu ela wa ohemiheriwa ovara kimphavekala, "wakhala wii axitokweene khavanre muteko aya muhina mwa okathi, ninrowa omuhiya mutthu atthukweline?" oOkoha Nhatitima, okathi wa iwoora piili ooxukurya ekhatteya Sivili, wii asuwele miteko sa IPAX ni osuwela saana itthu siniraneya mukhatteya.
Okathi wa oxukurya,Nhatitima ahuuluma ni anamatthukeliwa, ayiwa okhupanya waya, itthu ikina sahimaya sooniherya ohiiweleliwa malamulo a ihakhi sa pinaatamu ni ipeena ota wa okathi.
Ovareliwa nno ehuukela elokohero mwaha wa miteko sa mapuliisiya muxikwatara, sinrowa okhuma macapa wa awuto wa olokohiwa mpakha omaniwa atthu ntoko mananna oosuwela ekekhayi.
"Mapuliisiya annaamana atthu ni enalepa mawuto, etthu sihikhane ekekhayi, emmala emuxankihaka ole onlokohiwa, okhala wii eporosesu yaphiya wa muthorihi, enwehiwa itthu silempwe wa awuto. Tivo kinupuwelaka, wii IPAX ohaana okhalaka muxikwatarani, wii akhapeleleke mukhalelo wa okathi wa opakiwa awuto", oophumula mutthukweliwa, ahareere otthapeliwa ni anamatthukweliwa akina.
Ekhatteya Senterale ya Maputu yaarina mpakha wokiserani wa Owutupuru, ni 2670 atthukweliwa, wa awo, 1228 atthukweliwa ni 1442 onyayaliwe. | sociedade | benedito | train |
a_frank-paco-sempre-oico-mas-noticias-sobre-guerras-o-meu-pensamento-oracao-vao-para-povo-mocambique_3592749.txt | Frank Paco: ikwaha sootheene ikwaha sootheene kiniiwaaka mitthaka soohirrera mwaha wa ikhotto, muupuwelo ni mavekelo anrowa wa atthu a Mosampiikhi. | Frank Paco: ikwaha sootheene ikwaha sootheene kiniiwaaka mitthaka soohirrera mwaha wa ikhotto, muupuwelo ni mavekelo anrowa wa atthu a Mosampiikhi.
Paterixita onkhala waAfirika a oSuuli onvarela "Mosi Puluyesi", wa etiixiku awe esiya, Newi Horisonsi, wii avekele murettele alapo awe oyarinwaawe
Pateriixita ni kompositoore aMosampiikhano ohaana etiixiku esiya emosa: emosaru ni noovuxi horisonte.
Newi Horisonsi, ni masipo mararu, e meskala ya ikoma sa Afirika a oSuuli Vakaravasawu ya etiixiku,Frank Pako ahakontari mamuusiku a omosampiikhi, suuli-afrikaano ni konkolexi, eriyari aya Helder Ganzaga, Xixel Langa, Sheila Jesuita ni Walter Mabas
Etiitulu enoonihera ophavela wa okuxa ikoma sa waAfirika erowaka wa olumwenku ni ophavela waataana vanceene eriyari maaritixita a ekontinente.
Muupuwelo mukina wa Frank okhapelela ikoma iya ni woonihera mukhalelo aya wa osuulu onwra.
Wa nsipo, inawu atthu akhalayi, olavula mwaha ola ni otumerera wii nivareleke saana etekonoloxiya
Olavula wa niinaano wa ekonferensiya ya anamitthaka, oMaputo, Frank, oohima, amuleelaka xoronaliixita Ouri Pota, wii etekonoloxiya ennireeriha olavulihana, maxi kekhanle yooniliyaliha mpakha okathi wa waaweha atthu ari vamosa, maxi khula mutthu amuthokoreraka telefone awe, wala ohiya okhalano akhwiihu owaattamelana nikhalaneke akhwiihu oorekamelana.
Mwaha wa yoohima, Frank onvekelaawe murettele elapo oyarinwaawe, onkhalaawe, mahiku ala ookisera, mulattu ola mmosa owiivale atthu miloko sene, ni inupa sootekiwa sihononenhye.
Ikwaha sootheene kiniiwaaka mitthaka soohirrera mwaha wa ikhotto, muupuwelo ni mavekelo anrowa wa atthu a Mosampiikhi.
Miyaakha miloko miraru sivinre ota wa Mosampiikhi, Frank onnuupuwela otthikela owaani ni onnikupwali wii itthu sixunttaawe sinoomukhalihera orunuxa mukhalelo ola.
Ole, ifayita waaxuttiha atthu wii emphaveleya omuliva aritixita vanreerela, nsuwela wii yahikhale ekoma, olumwenku waarowa okhala nipuro na oripiiha murima.
Frank Paco, osomme ekoma o Universitaate ya epooma ya oKaapu, aAFirika a oSuuli, ole opaceriwe oyariwa eriyari ya axihimaawe a oMosampiikhi antthara ephiro emmosa ya soopaka: Lucrecia Paco, atriixi; Sininho Paco, poweeta; Tony ni Celso Paco, mapateriixita. | cultura | benedito | train |
a_governo-renamo-negociacoes_3704774.txt | Kuveerunu ni Renamo aneetetela mivaanelo voohikhala alipa olapelela | Kuveerunu ni Renamo aneetetela mivaanelo voohikhala alipa olapelela
Filipe Nyusi oolaleya omala wa onamoona w'alipa olapelela a ilapo sookhopela
Peresiente oMosampiiki oolaleya enamathanu yeela, mahiku 3, opacerya wa mukhwawa musyaa wa nvaanelo wa epoliitika ni Renamo, ni onitthuneya opakiwa makhuru a muteko manli oovukuliwa ni ahaana ophavela ishawuri sa myaha ya owunnya akapwitthi ni waakheleliwa mmawaani wa asurutaato a Renamo ni omwaryamwariwa wa epoliitika.
Yoolaleyiwa yiiriwe okathi waalavulwepara elapo ottapeliwaka meera maalupale a Nihiku Namuharoyee nnuupuweliwa olelo.
Filipe Nyusi oohimya tho omala wa mukhwaha wa nvaanelo waakhaleliwe n'alipa olapelela a ilapo s'okhopela, yaawo yaaxukhurenlyaawe mwaha wookhalela epuruseesu yoottamaniha iyee sinaakawanya eriyari ya kuveerunu ni Renamo.
"Apoovu oMosampiiki aaxukhuru vanceene ni annitthapela wikhanyaanya w'alipa olapelela wiira mwaattamano wa mipantte eriyari ya Kuveerunu ni Renamo", oolokohimya Nyusi, ohimyale wiira ohaalepela ewarakha alipa olapelela aaxukhurelaka okhalela waya, vanaamwiira akupaliki wiitthaniwa, wakhala wiira vanootthuneya.
Peresitente oohimya wiira onivira alavulaka ni mukhulupale a Renamo Afonso Dhlakama, ni yoowo okalanne awe ephiro emosa ni nroromelo wa mavalo a omihooli.
Makhuru omanli a miteko anirowa ovarakasa myaha wa masurutaato ni omwaramwareya wa epoliitika, eniphavelawe Renamo.
Owo khahimyale, nnya, itthu sinceene. | politica | Vasco | train |
a_maya-cool-prepara-o-regresso-com-o-invicto_3222019.txt | Maya Cool onreherya ottika ni "ohinaxinttiwe". | Maya Cool onreherya ottika ni "ohinaxinttiwe".
Kinnoona wii kookhala muru ni ikuru wa orowa ohoolo ni otthikela opaka ikoma, ohima nakoma ole.
Nakoma awaAnkoola Maya Cool onreherya otthika wawe wa ikoma ni etiixiku emosa etthweliwe "Ohinaxinttiwe".
Oreene wa okohiwani wa VOA, Maya oohima wii etiixiku enrowa okhala ikoma muloko iniimpwa ni ekunya, ni ikoma sawe sinlavula mwaha wa itthu sinkhumelela mahiku ootheene.
aAlupum enrowa olaleyiwa eriyari ya mwaakha ola. Opakiwa waya onrowa okhala ni Matias Damásio. Pérola onrowa okhala atthu mukina.
Maya Cool onhima wii oomaliha miyakha itthanu oreene ottayiwene wa ikoma mwaha wa osoma.
Nnaamwi kireene ottayiwene, miyo inkinxintteya, okhala wii atthu anvekela ikoma saka, annirowa ohoolo ekivekelaka wii kiipe, oohima Maya.
Kinnoona wii kookhalana muru ni ikuru wa orowa ohoolo ni otthikela opaka ikoma soreera,wa ale ammukupwali Maya Cool, onnimmana natiri aritiixita khonaayihera wii etiixiku esya enrowa waakheleliwa vanceene waAnkoola ni ohiya weyiworu.
Lucas de Brito Pereira da Silva, oosuwelaxiwa ntoko Maya Cool, opacenre muteko awe areene mwaana, moota opacenrawe ni miruku sawe Piyo Piyo, wa raatiyu a elapo ya waAnkoola.
Oyariwe OLuwanta, Maya Cool onnunwe muttetthe wa koolofe ni epayiro ya Tera Noova (Rangel). Opacera ekoma awe yiirannennye mittetthe seyiyo, akhaliheriwaka ni amamawe ni purusoore pirimaraariyu.
Nwiriyane okohakohiwa: | cultura | benedito | train |
a_moçambique-manica-continua-corredor-de-imigrantes-ilegais_5782137.txt | Mosampiikhi : Maniika onitthikela okhala Ephiiro ya alipo otupha mikaano ohitthariha ikettelo | Mosampiikhi : Maniika onitthikela okhala Ephiiro ya alipo otupha mikaano ohitthariha ikettelo
Maniika-
Muttetthe wa Omaniika enattikela ikhala mukumaano mmosa ya oviira wa atthu ovonyola mikaano Amakhulupale anihinya wiira yeeyo iniiraneya mwaha wa oreeriheliwa mathavi anakooso ohisuwanyeya apinaatamu ni othaala wa mathavi a mukano.
Nohiku na 7 na Mweeri yoola, ahoorwa ovolowihiwa mukalaposo atthu omalaawi 18 muttetthe wa Ovantthuusi, voophiyaka ikhiliomu 500 sorakamela moono ohitto wa, mukano yaawo atthunaka ophiya Omapuutu .
Nsana Naya, tho muttetthe Ovantthuusi, muteko mmosa wa amakhuulupaale otakaahereya a Pilisa ni alipo anivara ni atthu ookhopela ahakeliha mukalaposa apinaatamu 10 a mutthetthe o Pakixitaawu yaari owiipitha mutakwaani, weewo yalipelela aya epakhira wiira yaroowe walovola wii okelelihe omuhooli ekwaha aya .
Woomalani wa mweeri Oopacerya wa eyaakha , akinaku apinaatamu 14 akelihiwe mukalaposo Oximooyu, aatthu okawanyiwa ale yaari muhina mwa ipa piile sa alipo anavaha mukhaliheryo atthu anitupha mukano ahiwehe ikettelo .
Mpantta owatta wa alipo otthukweliwa anihinya wiira owo okhomooni waya ti Waafirika ti Suuli.
Oottikiheriwa
Isnate Akitunde mmalaawi mmosa wiirela mpantta mmosa wa nikhuru oottikiheriwa arowaka muttettheni waya nihiku omorela muteko , 15 , ahimya wiira wii alipo anatumererya ni esiri atthu avonyola mikaano anirwa anakweherya mwakha wa mukhaleelo wa" lockdown"ni mikacamiho sa manamuna wiisuka muhina mwa elapo ele wiira yaawoke atthu anaaliva mwa "ikwaaha sowoopowa"sinimala Waafirika ti Suuli.
"Hiyo nikhuma Omalaawi mwakha yohaaya muteko ni mukhaleelo soreerela mukhalelo okumi muhina mwa elapo ya Afiriika ti Suuli. Omalaawi, mureerelo sa okumi ti soohiloka manamuno opwanya muteko miriira soothowa" ohiira Akitunde .
Manamuno osiveliha , amakhulupale omosampiikhi ahiiraka wiira wii ale ari apwanye miiriira ole akhale okhalana ookasoopa owokana alipo ari atthu ohisuwanyeya.
" Anaahimeerya ateene wii ale arowa othaala iphiiro sa anakooso ohisuwanyeya sa apinaatamu , ohikhale miriira sooloka otthariha , sa ikwaha muthinto a muteko mukina aniphwanyiha muraarelo wiira aavahe ikhalela", ahiira Jorge Machava , Namuhupi wa muteeko sa muttetthe sa alipo anivara ni atthu Okhuma Okhopela o Maniika .
Machava anihinya wiira atthu omalaawi aari ale otepeexa orumeela ephiiro yiirelaka ophiya mutthetthe wa Aafiriika ti suuli .
Nivaavo miteko sa elapo soluluwana ni othokosa myaaha sa ikhirime nosuwelexiwa ni ( Sernic ) ahiira wiira siniira ekelihiwaka omuhooli `` miteko mmosa nroromelo `` wiira `` omalihiwe miriira sa alipo akhanle ti nikweeherya weettakasa nnaamwi avonyola nlamulo `` muhina mwa mutthetthe Omaniika.
Amed Bulacho, namatokosa a Sernic ohinya wiira atthukiwe apinaatamu axexe yaawo yaromoliwa wiira okweherya ovoolowa wa Okhopeela ni mukhaleelo ohitthariha ikettelo Omaniika , masi"vaniira viiraneyaka muteko mmosa wiira ipwanyiwe ole okhanle ootumererya . | saude | Gito | train |
a_moambique-eleicoes-africa-sul-_2458472.txt | Frelimo, eparitiitu emosa ekhalanne atthu anirowa oxinttaana oteputaatu ilapo sa Afirika. | Frelimo, eparitiitu emosa ekhalanne atthu anirowa oxinttaana oteputaatu ilapo sa Afirika.
Ntthuniho ni wiiwanana wa atthu anikhuma ilapo sookhopela mwaha sowonaxaxeya sinirowa olavuliwa mahuku anirwa.
SIMIÃO PONGOANE —
Iparitiitu sa moono weethiyana elapo ya Mosampiiki khasaathonyihenre atthu anirowa wiira mpantta wa mateputaatu oparalamentuni sa Afirika, iparitiitu seyiya sihiikumiherya wi sinirowa wiira mpantta mmwathanle yoola onirwa.
Othowa wå atthu anirowa wiira mpantta mparamentuni, elapo ya Afirika tu Suuli, ennaanyiheriwa wi eparitiitu Frelimo enoolola nttetthe wå Afirika.
Mukhulupale wa nikhuru na miteko sa eparitiitu Frelimo yoola othanliwe wi avare muteko Afirika tu Suuli, Esperança Machevale, onnaanyiherya wi ohikhala wenno wa iparitittu sa moono weethiyana wi exittanane nkhalelo yoola wa paralamentu, eparitiitu awe yaanirowa wiira ekampaanya etthunaka wi anamathanla ophiyelela 49 imiyasene yaala alempwale arowe amuthanle Frelimo ni Filipe Jacinto Nyuusi.
Mamosampikaano anikhala elapo ya Afirika tu Suuli akhalana akhalana itthu sowaatta aniphavelasaaya wi sikhaliheriwe mwathanle yoola amala: etthu yoopacerya, olepwa otthunihiwa wala ovahiwa ettikitti mamosampikaano yaala ahikhalanne, ntoko alavula iye Ananias Banze, nkhulupale wa mamosampikaano a epooma ya Peretooriya.
Mulupa anakoso onaakhula nsina na José Mussanyane onitthuna wi mamosampikaano otheene ahikhalanne ttiktti athukumane mwaha wi yaala towaattasa, aphiyelelaka akinaaku ovirikaniha masina aya aniitthaneliwa masina a elapo ya Afirika tu Suuli mwaha wi anitthunasa ophwanya muteko.
Mukhulupale wa nikhuru na miteko sa eparitiitu frelimo yoola othanliwe wi avare miteko sa eparitiitu ilapo sa Afirika, mulopwana yoola mutthu woosuwelaxa mwaha wi ovara muteko wa Empaxatoore, ohiiwa sotheene, masi oreera wa itthu seyiya sotheene mpakha osuwela weettiha exariya mmuttettheni, noomal itthu sotheehe sinikhumelela ilapo seyiya piili sinooloka.
| politica | Raja | train |
a_lady-gaga-oferece-meio-milhão-de-dólares-de-resgate-pelos-seus-cães_5793940.txt | Namwiipe anaakhula nsina na Lady Gaga onnimuvaha musurukhu woophiyelela ikonto miloko mithanu sa itoolari mutthu onitthuna waaphwanya alapwa iye yaala arimenle. | Namwiipe anaakhula nsina na Lady Gaga onnimuvaha musurukhu woophiyelela ikonto miloko mithanu sa itoolari mutthu onitthuna waaphwanya alapwa iye yaala arimenle.
Okathi alapwa ala a Lady Gaga arimenlaaya, ari ni mutthu yoola aniweettihaka ni yoola ari woopeliwa ni ilapwa piili sa nsina buldogues sa ilapo ya OFaransa sikuxiwa empa yeela ya Hollywood okathi opiwaaya kapwitthi na atthu ohisuwaneya.
Namwiipe yoola onnimuvaha musurukhu woophiyelela ikonto miloko mithanu sa itoolari mutthu onitthuna waaphwanya alapwa iye yaala arimenle.
Mapuluusa a epooma ya Looxi Anxeloi anaaphavela atthu ayili anakanyeriwa wi tiyaala oopa kapwitthi namararu ohiyu. Okathi yoola opiwaaya akapwitthi yaala, ahasimwa mapuluusa waattamela enupa yoosuwaneyaxa Sunset Boulevard, okathi weettaka 21 h ni minuutu 40, orwa wa mapuluusa yaala yaari mwaha waattakeliwa tilifooni ni nummuru 911 (nummuru nenla na mwaakiho) namwaattaka ola ari mulopwana unnlaka ni akapwitthi arumaka.
Mulopwana ola aweettiha alapwa a nmwiipe yoola ahoopeliwa epaala emosa ni ninnaakanyerya wi okati ola openuwa. Elapwa ya neeraru yaarotthyawa, masi yoophwanyiwa ni kwaarata. Namwiipe yoola, Lady Gaga oniphwanyaneya mahuk ala elapo ya Rooma apakaka efiilimi.
Mulopwana yoola aweettiha alapwa, nsinanawe khanihimwale, okati opelinwawe ari ni ilapwa seyiya, okathi yoowo yaahirwa ekaaro yootteela nuweemela orookhura alopwa ayili anatthuna okuxa ilapwa, muulumo ala athateliwa ni mapuluusa.
"Atthu ayili ahikuruwa mukaaroni anamukhanyarera yoola eettiha ilapwa wi avahase athoonyiherinweene kapwitthi. Nameetiha ilapwa yoola ahimananiha owanana ekhotto atthu yaala ehipinse ori woopeliwa ni mmosa aya'', muulumo ala alempwe muwakhani ya Opuluusiya.
Anawiiye yaala ahikuxa ilapwa piili ahela mukaaroni yeela aruhansaaya, muulumo ala alempwe nave muwakhani muumu.
Yookhala eviitiyu yaari vampani wa niouro nenla sakhumelela itthu seyiya yaakumihe atthu yaala apakaka ekhirini yeela areenesa ni ekaaro aya yootteela apwehanseene ephantte sarisaaya ilapwa piili, atthu yaala awaranse ikuwo sooriipa.
Nipuro yiiraneyaaya ekhirini yeela naari noowipitheya saana ohoolo wa jaratim, enaakanyereriwa wi alopwana yaala ayili khaarowanasa ni mulupa yoole eettiha ilapwa. Mulopwana mmosa ahikumiha etthu yaakhala mwa kapwitthi okathi yoola yahiiwaneya onyakula wa etiiru, itthu iya siiwaneya ohinatti alapwana ala ayili owela mukaaroni wi atthyawe. | cultura | Raja,benedito | train |
a_cr7-supera-pelé-e-maradona-juntos-em-golos-pelas-selecções_4442373.txt | CR7 oomuvikana Pelé ni Maradona, hoothe, mwaha ikoolu ophwanyaawe muselesaawu. | CR7 oomuvikana Pelé ni Maradona, hoothe, mwaha ikoolu ophwanyaawe muselesaawu.
Mammeru ooniheriwe anithoonyiherta wi Ekiipa ya Real Madrid emuttinkhe mphira ofisiyaale.
Namphira Purutukeexi, Cristiano Ronaldo okhalana ikoolu sowaatta omuvikanaka Parasileero Pelé ni Arixentiinu Maradona hoothe muhina wa mphira ofisiyaale yoola attikhiwa muselesawuni wa Ilapo saya.
Mammeru ooniheriwe ni ekiipa ya Real Madrid anithoonyera wi CR7 okhalana ikoolu 67, "nkhulupale" parasileero ni arixentiinu akhalananse ikoolu 58.
Ni akhalakhalaka Pelé ni Neymar okusanyerya ikoolu saya, 60, Porutukeexi onniphanyaneyatho arowaka ohoolo, yiiranekatho ni Marixentiinu Maradona ni Messi, hoothe apakasa ikoolu 49.
Mammeru ala animuthoonyiherya mphira ofisiyaale yoola wa selesawu ni khihelinwe muhina ikoolu sotheene aphwanyansaaya anamphira yaala.
Ehiwaka itthu sotheene iya, namphira Pele ori muhina wa namphira ookhalanaxa ikoolu sowaatta, seyiya siri 1283. | desporto | Raja | train |
a_onda-de-ataques-contra-taxistas-nampula_3947579.txt | Mwaattelo wa mwaatakareliwo a matakisiixita onivukula miteko epooma ya Wamphula. | Mwaattelo wa mwaatakareliwo a matakisiixita onivukula miteko epooma ya Wamphula.
Matakisiixita ayili ahookwa ni mikukutta saya sihiiyiwa.
Mukhumelelo wa niinaano a wiiviwa matakisiixita mayili epooma ya Wamphula enniwoopopiha ale anivara miteko seyiyo sa etaakisi.
Onasuwanyeyaru wiira mapuliisiya ahaavara anamahonona ala, matakisiixita owaatta ankhupali ovara muteko aya mpakha okathi wa iwoora 20.
Wuukhiseryani wa iharasa sookhumelela piili, ahiivasiwa matakisiixita ni anamwiiva ala aakuxa mikukutta saya ni musurukhu.
Mukhumelelo wiiranen'ye nihiku na 8 a mweeri yoola epooma ya Wamphula, mapuliisiya aaphwanya mukukutta oowiiyiwa ni anamwiiva ayili aniphwanyaneya ootthukweliweene.
Wiira apakase ehasara, anamwiiva ala aniipaka okhala makiliyente, anivekela anivekela orowa mapuro oorakamela epooma, weyiwo anaakhaaya itthu sooreerela ni aniwiivaaya matakisiixita.
Ni mwinnuwelo ola wa ihasara, moovelo wa matakisiixita ootepa winnuwa ni khuuvo mulipaneyo wooreerela muhina mwa epooma ya Owamphula.
Vano, anceene khanivara muteko okathi wa ohiyu.
Matakisiixita animakela wunlaseya wiira munivaraaya miteko saya mapuliisiya khanaatta veyilavale ni anaavekela makhulupale wiira emalihiye ehasara iya sinikhumelela.
Domingos Pedro ti takisiixita wa miyaakha 10 iya sivinre ni onimuleela VOA wiira soovira miyaakha iya soowaatta matakisiixita ahikhalaka saana , masi wuumaleloni wa mahiku ala sookhumelala soonanara sinootepa ni mwiiveliwo wa apatthani ayili naavaranaahu muteko.
Pedro onihimya wiira waahivariwa ni anamapaka ihasaraiya, masi ola aahiwerya waahasonyowa ni khutthyawa.
Zacarias Nacute, namuhupi a opuliisiya a epooma ya Owamphula, onihimya wiira muteko onivira ovariwaka wi mwaha ola wa mikhumelelo wa ihasara iya ovukuwe, okhala wiira khoniiraneya paahi ni matakisiixita, "muttetthe ootheene onnihaawa".
Wa anammwiiva a takisiixita wuuvirani wa nihiku na 8, Nacute onihimya wiira ahiilaleyasa wiira ahiiva ni tho va, ninkela olakelaka yoowiiriha anamwiiva ala. | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_jornalistas-alertam-para-atentado-contra-a-liberdade-de-imprensa_2936505.txt | Alipa ohimya ihapari anitumererya owananiwa epewe yaanamalepa | Alipa ohimya ihapari anitumererya owananiwa epewe yaanamalepa
Paulo Machava ohookotthiwa n'ikaraxuuti n'atthu oohisuweliwa onikhumaaya ni oronwaaya.
Epooma yuulupale ya Mosampiik, evennye niwunla enamathanu yeela, mahiku 28, mwaha woowookotthiwa Paulo Machava, mulipa oohimya ihapari oosuwanyeya.
Saari ikaraxuuti icexe soopiwe sa kapwitthi enamuna AK 47 seyiyo voosiisu ya enamathanu yeela simmaalinhe nsu na mmosa aanamuhupi oosuwelasiwa a Mosampiiki.
Paulo Machava, ayisuwelaxinhe ni raatiyo, ni nuumala khuvara wuulepani, wookotthiwe ni atakhali oohisuweliwa, okathi wiiraawe ecinaaxitiika mmaphironi ya Epooma ya oMaputo.
Mafalume aahimya wiira aapacerya okohakoha, nnya khahimwale oratteene.
Nikhuro naalipa ohimya mihupi nooxanka ni mookotthelo ola wootakhala.
Oxanka ohaapwanya nave tho alipa olamula elapo.
Muhooleli a MDM, eparitiitu envara miteko sa epoliitika yaneenli ya nwanani a kuveerunu ohooniherya musura wamphento ni wunla wawe ni okhwa wa Paulo Machava.
Paulo Machava namuhupi aneenli a Mosampiki owookotthiwa munaanaanoni, nuumala Carlos cardozo.
Ehasara ela enikhumelela nuuvira mahiku mararu waaphukiwaaya anahapari anli ni namuhakhu, anihimyaniwa ikhirini siniwanana ororomeleya wa Exitaatu.
Wookotthiwa wa Machava ni mphuko onirowa wiiraneya nihuku noopacerya muteko ninrwa sinooniwa ntoko etthu enoopopiha miteko sa alipa Ihapari ni Exitaatu y'Ihakhi oMosampiiki. | politica | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_inflacao-juros-disparam-mocambique_3670418.txt | Infalasawu ni icuuru soowela oMosampiiki | Infalasawu ni icuuru soowela oMosampiiki
Mosampiiki oowala mwaakha wa 2016 ni infalasawu yoothukumanyiwa ya 25,26 puru sento, ovikana etoopuru ya 2015
Ikontha sihimiwe enamanli yeela, mahiku 10, ni inxitituutu Nasiyonaale ya Exitatiixitika sinihimya wiira mweeri wa Natali, infalasawu yari 3,47 puru sento, yootepa waatta yaari oPeera, ni 6, 92.
Mwa ipooma ikina suulupale piili, Maputu aarina 2,84 puru sento ni Wamphula 2,92 puru sento
Okathi wa Natali ni wuumalani wa mwaakha, wuncareriwa wa isisapo yiirinhe, otepaxa wene, iyoolya ni soowurya.
Mwaakha wa 2016 osuweliwe ni owela isisapo wa mireerelo sootepa otthuneya ni ifatore suulupale siniruuhela owela wa mireerelo ni miteko, sintoko o INE, ahimuhimyaka compuxitiivele, enereciya ni maasi.
Mireerelo saavukunwe mweeri wa Natali saari sa ipa, maasi, enereciya ni kaaxi a okucinya.
Itaatu iyo sinihimiwa okathi epanko JP Morgan enihimya wiira icuuru sinikhanyereriwa ni alipa nakoso wiira etuphihe mihakhu sa yookopha y'oMosampiiki soovikana 26 puru sento, enamanli yeela.
Wuncareriwa iwo onikhumelela nuuvira nihiku nimosa nenno epanko valalen'yaaya ewarakha yaahimerya anamathuma yeeyo enaaniheryaaya okhala "etthu ehinaaniheryeya" wiira Maputu awerye oliva mipaantte wa sookopha sa mahiku anirwa. | economia | Vasco | train |
a_mulheres-mocambicanas-querem-maior-protagonismo_2879895.txt | Athiyana omosampiikhi atthunasa otthu piithu mulweene muhina mwa muvaanelo onireliwa atthikela wataana. | Athiyana omosampiikhi atthunasa otthu piithu mulweene muhina mwa muvaanelo onireliwa atthikela wataana.
Axana axithiyana omosampikhi anixoonasa wiira akhalana ikuuru sowiirela mpaantte muhina mwa mivanelo sa murettele ni otthikela watana wa mulaponi ni atthunasa wiirela mpaatte mwa mivaanelo sikelelihiwa ohoolo ni Kuvevrunu vamosa ni Renamo.
Mpantta ayasa, amusi toothuneyaxa wiira elapo etthikele okhalana ya murettele.
Ottooka sa matumereryo mulaponi siniirwa inatanyerya mivanyiihano sopatthihiwa muhina mwa malaka ovirikana onamawaani. Muvaane mmosa athukumaanya athiyana 160 ohisuweliha mmpatte yaakhuma aya oteene sa mikhalelo sa onamawaani okhuma ohiitto ni eriiyari ya elapo.
Meredy Ndlovu, ovaha nsu mwaha wa soothuna sa nikhuru wiirela mpantte wa nvanelo muhina mwa murettele:"vanisivela wiira atthu a ehakhi yatakaaheryeke athiyana muhina mwa eporoseesu ela."
Lina Segulane, omaliherya okupaleelaka wiira"muthiyana toopwanelaxa, mwaha wiira ti yeena ori mulipiheryo na miteko owaasomiha anamawani; ni tho muthiyana onileela ni onakasoopa anamunceene".
Axithiyana alasa athalaasa miphimo saya sohikorakora ni sa miruku wa manamuna a mukhalelo wa muthiyana okhale ophitanyeriwa ni onavaanyiha muhina mwa omaaliha elapo ni Maria Helena onitaphulela omusi ntoko mahattuwelo yowoneyaxa ya maphatthuwelo a makhapelelo wa murettele.
Mmuthukumanoni mwa nikhuru nla nahikhalana mukhaliheryo wa Piixipu okhuma a Ekereca Ankilikaana,Dom Dinis Sengulane, mmosa wa alesa ari alipo okweyiiherya a nvaanelo sa Kuveerunu ni Renamo, avaaha moonelo aya awirelaka athiyana wiira atthokiihe opuro aniireliwa murettele.
"Mwaha wa eheeni ahinipattuxiwa aya opuro wa murettele, weewo nikhale ahu olavulaka ni wixeetta vohiya ottuli mukhalelo wa malepa a matumereryo?"Okoha mulipo atiini.
Nikhuru nokhalana tho mukhaliheryo wa Graça Machel, mwaneene a nikhuuru eniireliwa Oraaliha Mittetthe. | sociedade | Gito | train |
a_moçambique-projeto-skate-e-educação-empodera-crianças-e-jovens-_5679793.txt | Mosampiikhi: Nlaka na Eporoceetu Skate ni Osomiha enalipiherya anamwani ni amwaavano | Mosampiikhi: Nlaka na Eporoceetu Skate ni Osomiha enalipiherya anamwani ni amwaavano
Namaali yeela, nihiku 1 mweeri wokhiserya wa mwaakha, vanorowa omaleliha eyaakha okhuma vaavale olipuliwe aya wa Luís Vinho Skate eporoceeto emosa tá nnema yopaceriwa ni muhakhu sa mulipo opattuxa a muttetthe o Maputu Skate,Francisco Vinho, ni vokhaliheriwa ni Skate World Better vamosa Wonder Around The World.
Ni muhina mwa epaarikhi ya skate Epaarikhi- epwanyanwya muttetthe wa Okhonkolooti, Ekwariterawu 89,mwalikelo 4413-A Matoola, weeyiiwo vophovaka anamwane ni anatoompe anaakhelasa nnisoomi na Skat ni anilipiheryasiwa othikeela osooma ni wiira akhalaneke mupuweelo oreera, othalakasa Vinho okathi viira awe ovaanelaka muhina mwa Nlaka na Nsu na Ameerika. Awosa tho aniirela mpaatte wa mithiito wa mitekoa sopakelela somaleliherya, ntoko orattela, othaava, Ekaruma isya, vohihiya tho okweyiiherya mapwanyeryo opuuro wiira unuheryeke ovara miteko saya sa oxikoola.
Skate ni Osoomiha opaceriwe mweeri wopacerya wa mwaakha yoola ni vohipisa wira Vinho owehe muvirikano yakumiherya muruku ole muhina mwa manamuna otatuuxa miyupuwelo ni musivelo a anamwaane. " Khireere ikuuru sekekhayi ni ananttompe a khuuta okathi akhala owilipiha ni yunuherya mupuwelo aya." Sokhala mittetthe sa Ipuruviisiya mmosampiikhi m siirina mithuneelo saya mwa opaceriha ovonyera soovara sa skate. Vinho ahiira wiira wamini ithiiru vannyoho ni skatista nleelo okhala, masi mananiha waya ovukuuwa.
Itanyeryo sa ekwerere variyari va eporoceetu Skate ni Miteko sowoniha.
Ehinatthi Ekwereere ya mwaxiithu koroona o Mosampiikhi, axinamwane yanettelasa opaarikhi wonaneya wamahiku oteene a esumana. Mwivaavo, okathi mwattelo wa myaha sa atthu okwakwilya ekwerere yavKovit-19, apacerye aya wuncerereya soovara sa Skate Nipuuro Nottyeela sahaana wunteereriwa.
" Mmuttetheni mu anamwaane kakhalananse otaphuuwa wunceene wiira athekulelaneke mmawannyaya. Nnakhala khokhaale PlayStation, Ekomputatoore emosa, Interineeti. Vaari vophova otikiniiha mpaatte wa axinamwane wiira akhaleke mmawannyaya. Akina khamosa khamosa yiira athekulelasa-ka"
Ohoolo wa mukhalelo ola, mulipo opattuxa Nlaka na Mapuutu Skate wahikhala muruku okweherya mukweheryo Iterineeti mmukerekhere mês nipuuwa mwa Skat opuuro otekula. Okhala vahikhala makhuuru overikanasa amwaavano yavaanela arumeelaka ekaruuma WhatsApp, awoosa yanixikuryasa opuuro othekula , nothokihiwa ni Vinho, nlaka nimosa na mulumano vamosa ni anaxikola.
Vokweheriwa ni ekaruma ya WhatsApp, Vinho, olaleerya ni amwaavano ohimwaka wiira onosoma ni onitharihela exeeni kuveeruni othokiha awe ni mulipiheryo okhale okweherya orumeliwa ntoko ekettelo yuthukuleliwa opuuro othekula. okathi kuveeruni otaphuule awe otthikeliwa avariwa miteko, ole otharihela ikettelo ya otteyivelana wa mukhaleelo ni emani orumeeliwa maxikaara, othuuma mathaala ni mukhaliheryo wanamuttettheni, opateela iwaraakha mukerekhere mwa muttetthe wiira okasoope ikettelo soreerela wiira ohikwakwiliwe Kovit-19.
" Hiiyo nawaakhelela ni nanavarela muteeko anamwane 30 wala 40 muhina mwa mikhari khari yophiyaka ekhatiri emosa. Noovira epwepwetthe, nopaceriha wavarela muteko anamwane athanamosa muhina mwa okathi sa wovirikanya wa ekhatiri emosa. Oleelo ninavarela muteeko mulooko. inaano va ninithapa maana exikhaani eniira ethikelaka"
Sothokelela sa eyaakha 2021.
Francisco Vinho ohimwa wiira sowuupuwela wiirelaka eyaakha eyo eniirwa sitokweene Sá eyaakha . Mmoosa mwa mwaha iye ti mwaattelo axaruusi wiirela mpaatte wa nlaka" na . Niirelaka wiira nilikanyihe sothuneleya isya, ole othoonya namaxexe paahi wiira aleesa arumeeleke Skate puuro nothekulela. Vohiya tho ole ohiwexexa wiira varokhala votepa othawaliixi opacerya othalakasa mwaha ntoko othelana, wepeseriwa wiireliwaka orupihiwa, otheliwa nleelo vahinathi ni iwemelela okhati ohiphiye. Sopwanya sa miruuku waari miyatanelo ntoko onamusuweli Elizabete Elias, niinano vaava osoomiha manamuuna orattela opuuro nottyeela ni onilaleerya mwaha sa wirattela wathiyana ni othelanasa.
" Ni opacerihiwa miteko sa moota axaruusi amphavelasa wiirela mpantte wa nlaka nna, ni miyo kiniira wiira: muhana oviraka Skate."
Vinho, ohalikela wi onoorowa owala mwaakha ni ekaala ya " Miisi Moteelo Mapuutu Skate," yeena nirowa okhalana opuuro mahiku yettaka 19 mweeri wokhiserya wa mwaakha. Masi vahinathi siiso ole okhalana kampiyonatu mmosa Skate othokihiwe wiira onrowa okhalana opuuro mahiku 6 mweeri wokhiserya, vaavo varoowa okhala niira nothapeliwa na mwaakha oteka epikaata wala epiixita.
Mulipo opattuxa wa nlaka Mapuutu Skate, ohimwa wiira okhalana sinceene iri isya ni ithu ya ovolowa ni nnema vaavale ntoko muxiittano ni ikaala sikina muhina mwa moota. Ole onilipelela wiira mwaakha wa 2021 mwaattelo anaxiko akhalakhale ophiye 250. Viira mmahayeriw yucerereyaka , Vinho onisuwela wiira ohana opuro omosa owunuwa orowa okhupaarela miruuku sa mukhalelo wa ninaano na nlaka Skatfi ni Esoomiha. Ole onikootha ni mukhaliheryo wa oteene wiira eporoceto ekeleleke omuhooli ni wunuwe othawali. | desporto | Gito | train |
a_corrupcao-policia-mocambique_3982147.txt | Owokaniwa nikhuru na amasupayi Oomosampiikhi oniiriwa khonooneliwa vatthu osoma. | Owokaniwa nikhuru na amasupayi Oomosampiikhi oniiriwa khonooneliwa vatthu osoma.
Nikhuru nimmuthoonya kuveerunu ni minixituru ninvekela opitikuxa makhalelo
Owokiwa nikhuru na amasupayi Oomosampiikhi nniireliwa muretta, ni mwaneene miniixituru a muhina, Basílio Monteiro, arwaaka wa atthu ootheene ovekela wiira atthu ala ahiye makhalelo ala oohireerela.
Nikhuru nniira ninniwanawana mwaha wa owokiwa wa khula mahiku, wa vaavo nikhuru na Omosampiikhi na masupayi annithoonya woonwliwa vatthu wa atthu ala aniwoka ntoko makhalelo oomaliha moota wa owokiwa ni anamahokaxa oosuweliwa ni atthu ankina anivira-vira mphironi.
Ola mUxankiho woosuwelaxiwa oniphavela okhala vakhaani-vakhaani.
Ale aneettiha mikukutta saamukhaani wala anamaxekurya, a elapo yeela wala a ilpo sikina sinikhaliwa ni itthu sootharelela sa "refereexiku" nsina nnirumeeliwa ni msupahi yaaphavela waawoka atthu.
Nikhuru Noomosampiikhi n masupayi anniikhupanyerya wiira aakhala munikhuruni mwaya atthu ni meettelo ane yaawo oohapuxa, masi animootherya kuveerunu, "ohinoonela vatthu osoma".
Othorihiwa oninvira, moota niiwalyaahu, "wa okelela ohoolo wa makhelelo a ekumi ya masupahi".
Mlamulo aatheene a msupayi eelapo ari vamosa wa mixankiho iya, sinoonelowa wiira ti sa onyaanyerya para anamaxekurya, vanceenexa ni anikupaleela opakiwa miteko soottharelana sa orehereriwa wa muliia. | politica | Araibo,Julio,Safira | train |
a_legado-de-uma-mentalidade-colonial-que-deve-acabar-diz-diretor-geral-da-oms-sobre-testes-em-áfrica_5362556.txt | Voluttelela ni miruuku sa ekolono sikhanle omalamaliha"ohiiwa tiretooreTiretoore - Xeraale a OMS wa mwaaha omwaleyasiiwa Wafiriika. | Voluttelela ni miruuku sa ekolono sikhanle omalamaliha"ohiiwa tiretooreTiretoore - Xeraale a OMS wa mwaaha omwaleyasiiwa Wafiriika.
Tiretoore - Xeraale a muraano Olumweeku muhiina mwa Okuumi, (OMS) othaalela "mivanyihaniyo volipiheryaniwa sothaanlela mukupaleelo wa nikhuuli iyo piiyo soothanyaana" silaleeriwe vaninanexa va muhiina mwa siira sikhumeleelaka miraneeyo muhiina momwaleyiiwa mwaaha wa evasina ewaneela muunamuuno musya sa mwaxiithu koroona muhiina mwa ekontineeti ya Wafiriika.
Vohithoonya nsiina, Tedros Adhanom Ghebreyesus ohiimwa wi muthiinto wa sohimwa iya sinilaleerya "sohiiwa emoosa ya mupuweleelo ekoloono" wi ole, "ohaana omaala".
"thiinto iya mwa sohiiwa soothanyana khoovaha mukhaliheryo ni nnakhala wi ekeleeke ohoolo. Sinivonyoola mupuwelo wa erooho a othuunku. Afiriika, khokhaale ni nnakha khoroowa nkhaala ekaapo emoosa mwa soomwaleyasiwa vireliwaka nnakhala evasiina "olipiherya Tedros Adhanom Ghebreyesus, okhaathi serra awe olaleeryaka ekonfereesiya ya ehapaari orumeelale ikaruuma isya sa nvaanelo esekuunta, 6.
"Ennromoliwa yoluluwana ni manamuuna owupuweela ekoloono ahaana omala" ohuncereerya.
Sohiimwa siphattuuwe nooviira nvaanelo mmoosa wiraneeye esumana eviire yawuraanye tiretoore a mithokoosa sa Ixitituutu Ofaraasa ya mithokoosa sekulukhaana nniitthaniwa (inserem), Camille Locht, ni Xeethi a muteeko sa ekulukhaana semukaakuve sa oxiripitaali Cochin Opariixi, Jean-Paul Mira, a ekanaale LIC, yoowo oni wi ohiikoohiwa muhiina wa sosoomwa siiriwe wi ipwaanye evasiina emoosa ewanaana koviit -19.
Jean-Paul Mira, omukooha " wakhaala wi okhaala opaaca, kinaakhaale oholeeliha muteeko sosoomwa iya Waafiriia, weyiiwo ahikhale maxilar wala olooliwa, nnakhala ohihimuxiwa, ntooko virose aya muhiina mwa sosoomwa khamoosa khamoosa siniireliwa ekwereere ya siira? (…) " Munoonela sayi? "Musoomi ohaakhula: "nyuwosa ehaakhi tiyaawinyue". (…) Miyupuweelo opaaka, votharelaanw, yosooma emoosa a Waafiriia yooyo woluluwana, ehitaphuleela wi khanikhaale tho wupuweela mwa soosoma siiromoola Wewuroopa ni Awuxitaraaliya".
Masiyentiixita ale anli avekelasa musammaha nooviira okhaathi ole ahareere aya ovanyihiiwa ni miyuraanyo ni Minixiteeriyu a Miyataano sa Okhoopela ya Ofaraasa.
Womaliheryani, oleelo, Tedros Adhanom Ghebreyesus olipiherya wi "vowuliiha muuru, vowoopiha wiiwa wi masiyentiixita apaaka muthiinto wa sohiimwa sa iyaakha sabikooto 21".
Axitokweene Ofaraasa ni Waafiriia, ntooko muliipa onittikha mphira owaariwa omariifi Didier Drogba ni muliimi Samuel Etoo, ahakhulaasa, sa ntooko muraano SOS othanyana, ovekeela wi nikhuuru na anamiruuku Nulupaale na ikaruuma sa awutiyuvisuwaale o Faransa ewanaana ovaara mukhaliheryo awe owanelaak porokaraama. | saude | constantino,Araibo,Gito | train |
a_trending-megan-thee-stallion-baleada-no-pé_5505458.txt | Terentink: Mekan Three Stallion oopeliwe nnawu | Terentink: Mekan Three Stallion oopeliwe nnawu
Ovulalihiwa mwaha wa itiiru sa Megan Thee Stallion sipacenre okhala yoolavuliwa ya atthu muTuwitereni okhuma nsana nxekuwa.
Namwiipa ahoopeliwa vannawuni etominku evinre oHollywoot Hills, okathi wakhumaawe ofexitani. Megan aahikuxiwa aroyihiwaka oxipiritaali ni mapuliisiya a Loxi Anxelexi maxi kekhanle mitthaka sikina sinhima etthu mwaha wa yotakhala ela ni moota xeeni ole iikelihanwe mmuxankiho ola.
Nitho muTuwiitereni wunnuwa wa ankhili amosa ya nsana. Nsina na Chris Evans ori teretink, ovinreene okathi wa namapaka ommwiiriha kapitawu Ameerika orumeeliha mitthaka wa Pritce, mmiravo a iyaakha 6 miyaaka omopoonle musya, arowaka ohoolo wa mwalapwa.
Nsana Britcer aari terentink muFeyisipuuki ni olelo Tuwiter oottakuxa miyoono ni otikinihiwa ni Chris Evans.
Vakohiwawe mwaha wa exeeni iiranwe eyo, Bridger oohima wii wakhala wii ookhala mutthu okhanle ookhwa arowa okhala yeena.
Ninleelo mwaha wa Tuwiter, nsana waari nihiku na onyakuliwa mureete sosiyaale, ovinreene haka ovolowenle mukhalelo wa atthu a efayita.
A hakha avarenle muteko ikontha sa atthu ntoko Barack Obama, Joe Biden, Kanye West, Jef Bezos, wala Elon Musk wii yaavekele musurukhu wa kriptomoweta - pitkoyin - wii ekhalihere ni avukule mixankiho sa kovit-19.
Tuwiteri oohova ophuka mulattu wowaakuveya, nnaamwi oreene siiso a hakha wala hakheri aawerya okuxa 120 miili sa itoolare.
MuFeyisipuuki eriyari ya ilaleyo iraru sowulaaniwa siri piili sa Donald Trump.
Epost ya Muhooleli a waAmeerika mwaha wa etaaxa awe ya wakhuleliwa eriyari ya marepupilikaano onnihoolela ereete sosiyaale ela.
Trump oolepa 96% ya wakhuleliwa awa muhooleli Trump eparitiitu Repupilikaano. Kooxukhuru!
Yoolaleyiwa ela envanhe nummuru na 350 miili sa wakhula, ovikana 15 miili sa olavuliwa ni ovikana 7 miili sa ovahana.
MuInstakaram Kylie Jenner ni Ariana Grande atanlale ilatarato sohaatta itthu ni saasivenle mafa!
Kylie Jenner oolaleya elatarato emosa ya mwanawe mwamuthiyana akilantheene, arenrye ettuli, avarelenleene maala a Lowuyixi Vuwitton ( okhala wii anamwane oootheene ahaana emosa.... ayo), moonihero wookhweya ntoko mwaana ooreera awaraka emosa.
Elalewo ela yoovikana sinku imilyawu ni 80 miili isivelo.
Namwiipa Ariyana Grande oolaleya elatarato ya wawe ahinlelaka etthu ni ehinhima etthu. Emukhemenle imilyawu ithanu ni 50 miili isivelo.
Wa Juyise World enxintta eterentink sa iviitiyu sa ekoma!
Ole ohaana iviitiyu ttharu sa ovuwa saana ni enhoolela nipuro na olelo na otthuna saana.
Eviitiyukilipi ya ottuhnaka saana ehaana mahiku manli wa palaforma ni yoovikana ithanu ni emosa sa owehawehiwa.
Wuupuwela wii Juice Wrld okhwiye mweeri wa Tesempuru wa 2019, aarina 21 miyaakha.
Muwepisite wa VOA mitthaka siniihana wii ewehiwe ni manternawuta ya iwoora sokiserya enhimmwa wii oMosampiikhi: | cultura | benedito | train |
a_religiosos-pedem-análise-profunda-da-insurgência-de-cabo-delgado-_5466715.txt | Alipa a etiini anivekela muleeliheryo wa murweelo wa anakhotto anipaka ihasaraelapo ya oKhaapu Telekaatu. | Alipa a etiini anivekela muleeliheryo wa murweelo wa anakhotto anipaka ihasaraelapo ya oKhaapu Telekaatu.
Anamahoolela a itiini Mmosampiikhi anihimya wiira mukhumelelo wa ikhotto elapo ya oKhaapu Telekaatu oniphaveleya muupuwelelo wiira osuwanyeye murweelaaya, okathi atthu owaatta onaahooxaawe Covid-19.
Eporovinsiya ele yootepa otthaaciri ni irekuurusu sa ephattu, voohimuhiya ottuli kaaxi, masi ahookhwa atthu oophiyeryaka ekonto emosa okhuma mweeri wa otuupuru wa mwaakha wa 2017. Atthu anceeni anikhla etixitiriitu sintoko oPaaluma, oMakomiya wa oMusimpwa atthyawenle mapuru ale anoonaaya wiira ti oororomeleya, masi anikhala ohaawasa.
"Ti mwaha onikhala onixenkereya vanceene, masi nlelo ninniphavela osuweleeha oratteene", onihimya Dom Dinis Matsolo, Piisipu a Ekereca Metotixita Wesileyaana.
Matsolo onihimya wiira ekereca awe enoona wiira "vannireerela ophwanyaneya mananna a waattamela wi vasuwanyeye ti exeeni enikhumelela, ni eyo ennileeliherya wiira vanniphaveleya vanceene otholathola wa mwiiwanano owo.
Ohiya otholathola, Dom Luiz Fernando Lisboa, Piisipu katooliku wa tiyoxeesi ya oPhempa, ekapitaali ya oKhaapu Telekaatu, onivekela wiira atthu ootheene alompeke ni avekeleke itthu soolya wa nsina na atthu, otepexa okathi ola wa Covid-19.
"Eretta ela enimoorwa ni enamwaaphwanya atthu anceene" onihimya namalompa, onitthikela ohimya wi "muhupi aka ti owo wiira hiyo nihikale oowoova, Muluku khoninyanyanle ni hiyo nihikhale oohupaareyasa".
Okathi ola ninhoolela ahu mukontho ola wa Covid-19, wa mukhalo woohiwananeya wa atthu onikhala okacamiha mwaha ola," oolavula tho Matsolo.
Siiso, anamahoolela a oMaputu anivira aroromelihaka wiira anoomaliha ekhotto, wa esumana ela, muhooleli muulupale a elapo ahu Filipe Nyusi oolamula wiira onoowuncererya musurukhu anamwaakiherya a ekhotto oKhaapu Telekaatu.
"Kuveerunu, niinaano onookela olakela wa esupusiitiyu ya myoovelelo", oohimya Nyusi, wuncererya tho olavula ohimyaka wiira enikela waaphwanya anamuteko ale a ekumi anivara ni muloolelo wa Covid-19. | economia | Vasco,SALUSTIANO | train |
a_cabo-verde-sida_3369314.txt | Ekhotto wonwanana Siita Okaapu Veerete okhalana iresulutaato sootthuneya | Ekhotto wonwanana Siita Okaapu Veerete okhalana iresulutaato sootthuneya
Exaata ya okhalaniwa eri epurusento emosa.
Ekhotto yonwanana Siita Okaapu Veerete enivira ekhalanaka iresulutaato sootthuneya ni etaaxa ya okhalaniwa eneetta epurusento emosa.
Okathi ola va, sintoko itaatu seekeekhayi, waattamela ikonto piili y'atthu amuranve mwaaxiitthu ahimiwe ni alipa okunya anamunceene a ekumi, ni waattamela ekonto ni imiya tthaaru anilya mirette ni antiretoroviraale ni ikina sa mukhaliheryo.
Nnya, mweettelo wa ehasara enithukumana ni nikhuru noolukamiwa, alipa owuya ni opaha itthu soohapala ni etaaxa ya ipurusento tthaaru, anamuteko a soone, ipurusento thanu napiili, ni alopwana anihawalani ayaaworu waattamela ipurusento 15.
Ehaali enniruuha muxankiho, tivoo Nikhuru na Owanana Siita nnuupuwela wuncarerya muteko woowaaxittiha apoovu, wiira sivukuliwe iriixiku sooravihaniwa.
Nave tho anamarupala aniira ekhaleliwaka ni ephoole, siiriwaka iteexite 10 wa khula mwaakha, wiireliwaka oxakiwa oravihiwa mwaana naameyawe.
Sintoko sakarataari-amuteko a Nikhuru Artur Correia, sinnikhala iresulutaato sooreerela wa ekapiitulu yeela, tivoo, ori oororomeliheya ni omalamaliha oravihaniwa maayi para mwanawe wa okathi onirwa.
Correia onnuupuxerya wiira opaka ettxite ni olya mirette khasiniliwa nnakhala vakhaani.
Artur Correia oororomeliha Nsu na Waameerika wiira makhaliheryo a ekumi aniira yeeteteelaka para okhaliheriwa ni otthariheliwa.
Okhuma iyaakha sivinre eniira yoonaneyaka okelela ohoolo vanireerela owanana ni HIV-SIITA enamuna yootheene.
Nnya, Artur Correia ori ooxankeene ni oheliwa muhakhu wa eporoceeto, okhala wiira enooneya ovukuwa vanceene mihakhu sinivahiwa ni apatthani a ilapo sookhopela.
Okhalaka iyaakha 15 ekisiro ehaakhela mukhaliheryo wa Epanko ya Olumwenku, oviraka, okhuma eyaakha ya 2008, ovahiwaka ni Efuntu Kolopaale.
Vanaamwiira siiso, mihakhu siniira sivukuwaka, tivoo, Artur Correia vanoonaawe okhala etthu yuulupale wuncarerya ovaanela wiira ekisiro ewerye opwanya musurukhu wiira aroweke ohoolo ni ovara muteko wookasoopa ni owana ni HIV-SIITA. | saude | Vasco | train |
a_article-07-03-mozambiquenationality-voanews-161245565_1451408.txt | Mosampiikhi: Kuveerunu onisoma mukhalelo wa nlamulo na enassiyonalitaati. | Mosampiikhi: Kuveerunu onisoma mukhalelo wa nlamulo na enassiyonalitaati.
Mapurutukeexi, mapakixitaneexi ni maafirikaanu a miro suulupale ti atepenxe akhala anamurwa anceene.
Kuveerunu onisoma nlamulo na enasiyonalitaati
Kuveerunu a Mmosampiikhi onookela wooniherya mulaponi nlamulo nsya na enasiyonalitaati, oolavula miniixitara a exariya Benvinda Levy.A mulaleeryo ola wa miniixitara onikhumelela mwaha wa muncerereyo wa alipa oorwa ilapo sikinaku Mmosampiikhi anirweela ophavela mireerelo sa ekonomiya mulaponi. Muphavelo woohitthuna tho okhuma mulaponi onootepa wuncererya mwaha wa ekorupusawu mwaha wa muthumeliyo wa aseritifikaatu a elavilavi anihimya wiira ayareliwe Mmosampiikhi. Mapurutukeexi oowaatta anivira arwaaka mulaponi, oowaatta ayareliwe Mmosampiikhi masi ahin'ye elapo okathi wa ekhotto. Mwaalakelo onithoonyerya wiira atthu oophiyeryaka 200 anikhuma Oporutukaali isumana sootheene anikhala okelasa mulaponi."Wa atthu oowaatta (anivekela enasiyonalitaati mosampikaana) aakhalana enasiyonalitaati ya elapo ekinaku ni tho anirumeela enasiyonalitaati ekinaku." oolavula owo."Hiyo ninvira nisomaka wiira nithokoce oratteene nlamulo na enasiyonalitaati wi nivukule mikhumelelo siri mukonxitituwisawuni wa mananna oowaaxapaluwa atthu anirumeela enasiyonalitaati ehikhanle yawaya," ohincererya olavula. Anamurwa akinaku aniphavela okhalana enasiyonalitaati ya Mmosampiikhi ti mapakixitaneexi ni a mukanu wa Miro Suulapale mwiiweleleke ihapari sa Simião Pongoane | sociedade | SALUSTIANO | train |
a_messi-condenado-prisao-pena-suspensa_3405979.txt | Namphira yoola anaakhula nsina na Mesi otthukeliwa mwiyeeri 21, masi nave yoola oleveleliwa. | Namphira yoola anaakhula nsina na Mesi otthukeliwa mwiyeeri 21, masi nave yoola oleveleliwa.
Otthukiwa wa Mesi yoola waari mwaha woohiliwa mpoxito ni ahiireliwa wi alepe ewarakha aroyihe OTiripunaale Supereemu.
Namphira yoola wa elapo ya Arixentiina, Leonel Messi ni papa awe , Jorge Messi, atthukhasiwa myiyeeri 21 mwaha woowoka, yaala atthukasiwe ni tripunaale ya elapo ya Pareseloona.
Otthukiwa wenno, onoophiyelela olevelaliwaka, mwaha wa exariya ya elapo ya Xipaanya enihimya wi mutthu mpakha atthukeliwe wansera myiyeeri 24.
Otthukiwa wa atthu yaala wiiranen'ye namararu, mahiku ettaaya 6, ni anamatthukiwa yaala avahiwa otthuna wi alepa ewarakha oroyihe Otripunaale Supereemu.
Namphira yoola ni papa awe ahiiwasiwa ni Otiripunaale mwaha wa owoka finansa ya elapo Xipaanya musurukhu woophiyele ikonto 4, 1 mwaha wa iratarato sa namphira yoola eyaakha ya 2007 ni 2009.
Okathi alavulayiye Otripunaale, namphira yoola ahihimya wi khaasuwenle itthu seyiya siiraneya, mwaha wi amukupnli apapa awe wi eetthihe itthu sotheene .
Nikhuru na atthu yaala aniwaakiha atthu otthukiwa, avekelasa wi atthukuliwe evukuliwe myiyeeri seyiya atthukelaninnwaaya, avahiwe myiyeeri 10 papa awe, masi ativokaatu wa elapo ya Xipaanya atumererya wi sikhale 22 wa khula mutthu. | desporto | Raja,benedito | train |
a_moçambique-a-hora-de-rever-as-infraestruturas_4858233.txt | Mosampiikhi, okathi ni wuuluula sootekasiwa | Mosampiikhi, okathi ni wuuluula sootekasiwa
Oweha mukhalelo omosampiikhi onakiherya mureerelo ni okweheriwa muhakhu oteka sootekasiwa sa sootekasiwa sa maasi wiira ookasoopa sinitanyerya sa ettekuxa sa ephaattu sikhale miriira sowoopiha ntoko mwanaakhaya Itaayi ni anikasoopa wiira vohikhala manamuno otthyawela wa atthu khanirowa ohiiya mittetthe sowoopiha .
Alipo ari anamaweha anihinya wiira vookhala
Agostinho Vilanculos, okhuma etepartamento ya Otumererya wa miiro sa maasi sa Omosampiikhi anihinya wiira variyari vaa minamuna opaka, ni ti vooweryaneya okhala vamosa ni miriira seephattu, ntoko vaniira aya atthu a Woolanta.
Olaanta ti elapo emosa eri othi wa mutiita wa manamuna asarya maasi yexikhaani wa epahari ; aleesa anirumeelasa eriyari mwa sooteka saya sa maasi sa manamuna ookasoopa , ni oleelo yokhalana manamuna makhina ohoolela voluluwana mwaha noowaatana ni miiriira iya"onaakiherya Agostinho Vilanculos.
Akhala anikupali ohinya wiira ovukula mwaattelo wa sootekasiwa sa maasi muhina mwa mittetthe sa eriiyari soopaka ntoko iye sikweherye amuthaaseke Itaayi waari awe atepa vanceene , mpantta wa minamuno wa alipo ohawela vamosa minamuno oohonona mireerelo.
Vilanculos onikupaleela wiira Mosampiikhi aniruuhela vovikana vakhaani muhina mwa sooteka mireerelo sa mmaasini , nilipiheryaka wiira muuro wa Puusi"paahi nihana yootekiwa sa mmaasiini , eri eparaaxi ya Xikaapa ni muuro ya Puukwe nnakhala khanirina yootekiwa nnakhala mmosa okhathi yoola niirya ahu.
Atthu anceene aniikoha mwaha wa eheeni woova wa axilopwana, ekwaha emosa vanikupaliwa aya wiira Mosampiikhi othawali vanceene muhina mwa minamuno sa mihuupi ni minamuno sa mukhaliheryo?
Tiretoore Xeraale manyakela makhata a Ixitituutu Nasiyonaale ya Mukhalelo wa Ipheeyo Mussa Mustafa, anihinya wiira mavarelo wa mihupi soowakuveya "ovaara muteko muceene ni saneene", masi onettiha wiiraka "mulattu ti mwaha waheeni atthu ahikupali aya mihupi sooxuttihiwa".
Mwivaavo , mulipo amuhakhu Constantino Marrengula ti moonelo aniira wiira okhala mulattu mmosa ni mihupi sinixuttihiwa atthu.
" Vopwanela oreerihela mukhalelo wa mihupi , masi , vasulu wa soteene , ovaha mpantta mukhalelo mukina atthu wiira akhale okhuma wa mittetthe sowoopiha", onakiherya mulipa ori namavanyiha.
Kuveerunu Omosampiikhi osuweliha vasya namaanli mahiku yeettaka , 2, mwaattelo wa alipo okwa mwaha wa muthaaseke/ mwanamukhaya Itaayi muhina mwa imiya 598.
Musuwele saana nlaka mwanamukhaya Itaayi | sociedade | Gito | train |
a_agenda-africana-prostituicao-embrulhada-em-papel-de-prenda_2554692.txt | Ewarakha elempwe ni nikhuru na Afirika enihimya wi: makhalelo oraruwa khantthunihiwa. | Ewarakha elempwe ni nikhuru na Afirika enihimya wi: makhalelo oraruwa khantthunihiwa.
Mulopwana mmosa onakhula nsina na Amílcar Ismael wa elapo ya Itaaliya, ohuluma mwaha wa otumihiwa wa athiyana wi avarihasiwe miteko soorupaniwa okumihiwaka elapo ya Afirika arohiwaka elapo ya Itaaliya.
Nihuku nenla nintthapeliwa mwaha wa oreerihiwa makhalelo a atthu otheeene a mulaponi noomulumiha Amilcar Ismael , yoola olempe eliivuru ya nsina "Efemera Liberdade", eliivuru yeela enihimya namuna yootumihiwa athiyana wi avarihiwe miteko soorupaniwa.
Nneene eliivuru yeela onikhala elapo ya itaaliya ni eliivuru ela enuuluma mwaha wa muthiyana Rute, yoola nthoonyiho wa itthu sinaakhumelela atthu akinaaku, mwawa wi, Rute akhumme elapo awe arowaka elapo sookhopela wi aphavela mureerelo, masi khaphwan'nye etthu.
Eliivuru yeela ya Amílcar ennilavula wi athiyana owaata onnirowaniwa inupa seyiye soorupihaniwa, inupa seyiya alopwana yaala anaarupiha athiyana yaala atthu okhalana musurukhu. Rute muthiyana mmosa orina eyaakha 14, okhumme elapo ya Afirika arowaka Itaaliya wi aphavela makhalelo oreera ni asome exikola sooreera.
Mulopwana yoola, oniihawa amilca ismael onileela itthu sotheene.
Otumihiwa wa atthu, nkhalelo mmosa wa elapo sootheene.
Ewarakha yeela elempwe ni nasawu Uniita eyaakha ya 2014, enihimya makhalelo yaala otumiha atthu, yuulumana wi atthu ophiyelela 49 puruseto athiyana atumihinwe, 18 purusentu alopwana, 21 purusentu amiravo , 21 purusentu axaaruusi.
Atthu ahimmwale niphwanyaneya ahasuliwaka wa na namuna yoorupihiwa ni ovarihiwa miteko soonanara. yuulumiwe anipwanyaneya elapo zootheene ni muteko
Atthu yaala anikuxiwa arowaniwaka elapo sookhopela ntonko Armeerika Senteraale ni Onooriti, Karayiipa, Amerika Senteraale ni Meetiyu Oriyenti
Elapo ahu ala ya Mosampiiki tikhanle ephiro anivirihiwaaya atthu yaala arowaka othumihiwa elapo sookhopela ntoko Afirika tu Suuli , nikhuru ni atthu yaala aniphwanyaneya athiyana ni anamwane yaala antthuniwa wi atumihiwe wi avarihiwe miteko soorupihiwa.
Mulopwana mmosa onakhula nsina na Amílcar Ismael wa elapo ya Itaaliya, ohuluma mwaha wa otumihiwa wa athiyana wi avarihasiwe miteko soorupaniwa okumihiwaka elapo ya Afirika arohiwaka elapo ya Itaaliya.
Namalepa mmosa wa elapo ya Mosampiiki, yoola ottontte murerelo sowaatta elapo sookhopela, yoola elela nave eliivuru nnaasimmwa"A casa de Recordacoes"ni nikinaaku nnaasimmwa "A historia de Nadia". | cultura | Raja,benedito | train |
a_demobilized-10-26-2011-voanews-132628583_1261455.txt | Alipo owaniha ekhott akhalayi anoopopiha ni nihasu viira ahiwiriyanasiwaka ni mukhulupale Guebuza | Alipo owaniha ekhott akhalayi anoopopiha ni nihasu viira ahiwiriyanasiwaka ni mukhulupale Guebuza
Alipo apwepwetthe ahiya ovara muteko, masi nnakhala khakupaleelasa soovara sa miniixituru wa mutumereryo.
Ale arisa alipo owaniha ekhootto akhalayi a nikhuuru na mutumereryowa Hermínio dos Santos akhanyererya, oleelo vaava. muthukumano mmosa oni muhooleli a elapo ya Mosampiikhi Armando Guebuza, wiira enamararu enaamwi erwe, woopopihaka opacerya mwiriira mmosa oteepa ohonona, viira nivekelo nna ninhiphukiwaka saneene. Noovira okathi yatthikele orukurerya, va ekwaha ya neeli yotharelana, Ekapineeti ya Miniixituru Opacerya,Aires Ali, miniixituru a Makompateeti omulaleeye awe, eriyary wa evoosiisu, ohinya muhooleli wa alipo owaniha ekhotto akhalayi, wiira avanelele orumeeliwaka muthukumano owalliwa milaako, o ni manamunoo a mukhalelo aya okathi yoola oniraaya awo yutuwanyereyaase ni nikhuuru nne mukhalelo awe opacerya otuupa. Alipo owaniha ekhotto a khalayi aroowasa okumaana ni ahakkiherya wiira miniixituru amakompateeti, Mateus Kida, khawaari mulipo ovaanelaneya ekeekhayi wiira ophuke mwaha ole wa milatthu sawe ni akhanereryasa muthukumano vamosa no Kuveerunu, opoota wa mukhalelo awe otepexa, ntoko yoreerela yiireliwaka alipo yawaniha ekhotto akhalayi ni anapwepwetthe, mwiriira waruuye okhalana opuro owiraneya othana eriyaari. Woomalani wa muthukumano alipo ari otiximopilisariwa kwayemererye olavula vaeriyari va mwaha ole. Eyo wiireyaka sisaale, Miniixituru a Makompateeti, orumeelaka murntteli awe Marcelino Liphola, olipiherya otthukuwa wa mulaano aya amuteko wiira ovaaneleliwe , Nuumala, onithipeleleya othowa wataanela soluluwana ni manyaku nyaku ale a nikhuru. Nnaamwieyo, maasu ovirikana muhina mwa Mulaano wa Makompateeti aniirasa vookhakavo"nntaata nimosa na ota"nihihiimwa, otthuli wa miriira iye sa makompateeti. | mundo | Gito | train |
a_brasil-recusou-fornecer-dados-odebrecht-mocambique_3818808.txt | Elapo ya Parasili yokhotta ovaha mammaru a Odebrecht omosampikhi. | Elapo ya Parasili yokhotta ovaha mammaru a Odebrecht omosampikhi.
PGR a omosampikhi ohima wiira anamilattu a elapo ya oParasili akhala ovitha ithu sothene sa emperesa ya otekha.
Anamaphuka milattu a elapo ya Oparasili akhotta ovaha sovaha wa PGR yamosampikhi mwaha wa okunyariwa anamuteko alupale a elapo ya omosampikhi ni Odebrecht.
"Nihavya muthinto wa Oparasili ni anamaphuka milattu ahima wiira khinivahinwe mammaru mwaha wa esiri ya Odebrecht" ohima PGR Beatriz Buchili akhulawe wasempeleya namaxexe 20.
Akhulupale a elapo ya oparasili ahima wiira ovitha isiri sa Odebrecth onirowa omala mweeri wa Xunyu.
Mwakha ole omanle namaphuka milattu a elapo ya wamerika oliviha emperesa ya oparasili imilyawu 2.6 sa itolare mwaha wa okunyariwa ni ilapo 12 muhina wa Ankola ni Mosampikhi.
Okhuma esumana evinre, elapo ya Oparisili "enotathiwa" mwaha wa molumo a akhulupale 77 akhalahi a Odebrecht mwaha wa okunyariwa wa Lava Jato.
Namaxexe, 19, muwarakhani yamwakha, yakhumiheriwe muhina wa Eparalamento ya wEwuroopa, namaphuka milattu Beatrix Buchili, ohima wiira athu araru, ohihimmawe masinaya akhexariwa mwaha wa othummwa matteke manli sa Embraer ni Nakhette a elapo ya omosampikhi.
Wavyaviwa wa EUA wohima wiira Embraer oliva imilyawu 800 sa itolare athu anli elapo yomosampikhi wiira alipihere othumiha iviyawu miyakha 2008 ni 2010. | mundo | constantino,Araibo,Gito | train |
a_maputo-matola-tarifas-transportes-publicos_4280693.txt | Maputu ni Matoola siniphwanyaneya simalen'yeene mwaha woowela wa isapu sa sa mikukutta. | Maputu ni Matoola siniphwanyaneya simalen'yeene mwaha woowela wa isapu sa sa mikukutta.
Woopacerya nvaanelo wå nkhalelo woowela isapu sa mikukutta så epooma ya OMaputu, elapo ya Mosampiiki.
Ihisapu isya sa mikukutta , seyiya sinisuwaneya na nsina na ''xaapa'' sinirowa opacerya weetta opacerya wa esumana ela enirwa, mahuku eettaka 5, epooma ya OMaputu ni Matoola, elapo yeela ya Mosampiiki ettareliwaka ehisapu iye sa khalayi, masi mikukutta seyiya sinirowa ovareleliha ni mapuluusa omunisipiiyu a epooma ya Maputu ni Matoola.
Mittette soovirikana ya epooma ya OMaputu anoonaneya, attaranaka esumana yeela , mapuluusa owaatta, masi yaala khaphwanye nkacamiho.
Khuwakhanle nkacamiho, masi mwaha yoola waahittikela olavulaka namuna yooreeriha nkhalelo woopakhiriwa atthu mmukukuttani elapo yootheene.
Ennivira iyaakha thanu ni piili, anammutthettheni a ipooma piili attiyasa irampha ni apahasa ipenewu muxitaraatani, mwaha woowela wa isapu sa mikukutta.
Nave, anamuupuwela owaatta annaanyiherya wi, atthu owaatta khanyakula mwaha woowela wa isapu sa mikukutta, masi anniriipiwa mirima mwaha woohiloka wa mikukutta seyiya.
'' Hiyo ninnoona ikaaro suulupale sinaakuxa atthu seyiya sinukuxa inama, itthu seyiya khasinreera'' alavulaka namuupuwela, Moisés Mabunda.
Nittharelaka muulumo anamuupuwela yoola onaakhula nsina na José, nkhalelo atthu akuxasowaaya, mukaaroni sinikuxa inama, '' etthu yoonanara ni khiniphwanelela wiirela atthu''.
Aluvulaka nave mulupa anakoso, Roberto Tibana, nikhuru na mikukutta noohaano muteko muulupale woowunuwiha nkhalelo wa elapo, masi nikhuru nenla khaninvara muteko woowoneya, elapo yeela ya Mosampiiki. | economia | Raja | train |
a_novo-ataque-faz-dois-feridos-em-sofala_5564033.txt | Otupheliwa vasya ohaavulaliha atthu ayili oSofaala. | Otupheliwa vasya ohaavulaliha atthu ayili oSofaala.
Mukukutta mmosa onaakuxa atthu, okhuma ostaatu y ocoreyiyu ya oMosampiikhi, yaarimoopeliwa nnikhuru na anakhotto woopaceryani woohiwu wa enamurunku yeela, mahiku yeettaka miloko miraru (30), yaavulalihaka atthu ayili yeetiha mukukutta ole, aahimya VOA anamoona oowiiithihiwa.
Mukukutta ole aapwanyinwe ni " opwexakaseeyeene ni ipaala" moono woolopwana muttetthe wa omuro Ripempe, weettelaka oMuxunkwe omuro Saave, oSofaala.
Mpantta wa EN1, ephiro enithoonyerya oMosampiikhi yookhalana ethale aya initupheliwaaya mikukutta soolakeya ni saanakhottowa manyakunyaku akhalayi soolamulela saanakhotto (2012-2016), eriyari ya kuveerunu ni Renamu
"Já passavam das 17:00horas locais, quando vimos balas, que se pareciam com carvão acesos e atingiram o pára-brisa e a lateral direito" conta à VOA Ester Lucas, que viajava no autocarro, assegurando que não houve passageiros feridos.
"Os motoristas sofreram. Um foi atingido por balas nas duas pernas" precisou a passageira.
Um dos tripulantes contou à estação privada STV, que a bala atravessou o quadril e alojou-se numa das pernas de um dos condutores.
Depois do ataque, o condutor conseguiu levar a viatura até uma zona segura.
Amakhulupale nnakhala khahimwe ethu anithonya mwaha wa ataake .
As Forças de Defesa e Segurança passaram a manter uma posição militar no rio Ripembe, depois da trégua no conflito político-militar terminado em 2016.
Este é o primeiro ataque que ocorre no troço entre Save e Muxúnguè, depois do reinício de emboscadas a viaturas nas estradas do centro de Moçambique, que as autoridades, atribuem autoproclamada Junta Militar, um grupo dissidente da Renamo. | politica | Araibo,Julio,Safira | train |
a_guine-bissau-can-2017_3362772.txt | Okine-Pisawu ori mpua ni onoorowa okhalela mixinttano sa CAN - 2017 wa ekwaha yopacerya. | Okine-Pisawu ori mpua ni onoorowa okhalela mixinttano sa CAN - 2017 wa ekwaha yopacerya.
Kaapu Verte ninleelo onniroromela ovira woorowa okhalela mixinttano Okaana.
Novira nihiku nimosa nomuxintta Sampiya wa mphira miraru khwa miili, nikhuru na Okine Pisawu noovira wa ekwaha yopacerya woorowa okhalela mixinttano so Wafirika (CAN) wa 2017, otthapelaka oxinttiwa wa elapo yo KHonko oKheeniya, wa mphira miili khwa mmosa, ettiminku yeela, 5.
Wahalaka ekwaha emosa paahi wa mixinttaano iya, ma Djurtus arino mitthepo muloko, khwa thannamosa sa Khonko ni Sampiya ni xexe sa Kheeniya.
Oxintta weeno otthapeliwe muramphani mwa mwa Opisawu okathi mmosa elapo emphwanyaneyaaya mmukacamihoni mwa ikhalelo sa politika, wanamwi olemeliheriwe oyense kuvernu musya enamaxexe, 1.
Wa mixinttaano iyo sa CAN 2017, sirowaka wiraneya mahiku miloko miili nnimosa mweeri wopacerya mpakha muloko ni manli mweeri wa nenli, oKaana, nikhuru na elapo yo Kine pisawu ninakaheya ni namakhelela, Warxeeliya, oKmaroxi, Wixiipitu, oMarako ni Osekekaale, simphwanyaneya mpuwa.
Muxinttaano mmoseene Kine Pisawu watonkwaawe okhalela ni ilapo sikina etaasa Amílcar Cabral, muxinttaano mmosa wa nlaka na nenli wa nikhuru na miruku sa mphira Wafirika, nnya wahakhalanne ethonyeeryo ni ilapo sikina, ni wahakhanle mpuwa mwa miteko sosuweliwa.
Mwaakha wa 1983, ma Djurtus yaphiyasa okhomoni wa muxinttano yooo, masi axinttiwa ni Senekaale.
Wa ilapo sikina sa nttaava na ekunya, Kaapu Verte paahi tonihalelexa ophiya wanimalela wa mixinttaano sa CAN 2017, wanamwi yalipaka akina.
Noxintta esaapatu, 4, nikhuru nanamattikha othanleliwa ooSantumeya, wa mphira miili khwa mmosa, nikhuru ninitthaniwa Tubarões Azuis aavira opuro wa nenli wa nikhuru F ni wantthuneya omuxintta Liipiya, owaani, wa mukumanelo wokhiserya, wakhanlyaaya okhalana opuro wa mixinttaano iya waakhala nipuro na nenli norereelaxa.
Osantumeya ori nipuro nokhiserya wa nikhu.
Wa mpantta mukina nikhuru na Wankoola nolaxerya wa mixinttaano sa CAN nomala oxinttiwa ettiminku yeela, 5, ni República Centro-Africana (RCA), mphira miraru khwa mmosa, oPanki.
Nikhuru tho nilaxenrye wa mixinttaano CAN 2017 Mosamopikhi oronwe oRuwanta, esaapatu, oxintta nikhuru na elapo yeele mphira miraru wa miili.
Muxintto oal orokhalaru, nikhuru na Mambas nimphwahererya okhala nipuro nokhiserya. | desporto | Araibo | train |
a_sindika-dokolo-uma-vida-na-defesa-da-arte-africana_5687680.txt | Sindika Dokolo: mukhaleelo mmosa wa Okumi owakiherya soratteliwa sa | Sindika Dokolo: mukhaleelo mmosa wa Okumi owakiherya soratteliwa sa
Sindika Dokoloi ti nsiina nimoosa niphattuwa, evolowakaru, noluttelelana niile namwara awe, Isabel dos Santos, mwaaha wa nfaluume akhalayi a elapo ya Ankoola, José Eduardo dos Santos.
Ni omweene onamuhakhu opattuxiwa ni Isabel dos Santo, Nni mwaha wule, okaathi wa wotumererya wawe Santos, tiithi oholela wa elapo emosa wa iye sootepa yothawaali sa Afiriika, Ankoola, Sindika Dokolo oviira mpaatte wa anamunceene waale oharere awe oxooxola okathi awe: mulopwaana mmosa wa sorattela ni mmosa woole ori mwakiherya soratteliwa sa afiriika.
Moonelo ola okhala- wi omulantte titya awe Augustin Dokolo Sanu, nanakoso oraalexa, masi tho mmosa wa ole osuweeliwa ni soratteliwa.
Owaariwa Erepupilika Temokaratika ya Khoonko, weyiiwo owaariwa awe eyaakha ya 1972, ameya awe ti mutinamarakha mmosa Hanne Taabbel.
Wunuwenle Wewuroopa, veriya va ilapo sa Pelixika ni Faraansa, ni otharihaka muruuku watitya awe Sindika Dokolo orineene iyaakha 15 manuweelo opaceerya wuraanya solaleeriwa solempwa sa itthu soratteliwa.
Tiithi awe ohoorya okhaala mutokweenexa mmosa namatthukumanya a soratteliwa ni ameya awe yahimukuxa wi waxukuurye nipuro nothukumanyiwa ikaruma sa ehantiisi ma muttetthe sa Ewuroopa.
Mwaakha wa 1995, Dokolo okhanyererya otthikela waxititya awe wiira wirele mmpatte wa anakooso a mumusini, waholenlya awe vothareelana ni opweteya watitya awe, eyaakha ya 2001.
Nothelana ni Isabel dos Santos, ole ohithipela Oluwaanta ni opattuxa nikhuuru niithaniwa Sindika Dokolo, wiira wunuherye soratteliwa sa ephattu ni sothapela sa wa Ankoola ni ilapo sikiina, vohiiya tho vo onitthuna wiira opattuxe esenturu emosa muhina mwa soratteliwa savano sa epoma yulupale ya wankoola.
Wa mmosa wa iye siire sinulela awe yulweene waara otthikiherya mmatatani mwa afiriika nno muteeko muhina mwa soratteliwa sicopholasiwe wafiriika nno okathi wakolono.
Voluluwana nivaava, Sindika Dokolo ekampaanya emosa ya molumwekuni viireliwaka wunuherya, Afiriika, ikaruma soratteliwa satumihiwe vahithariheliwaka ikettelo sotumiheryana okathi wa akolooniya.
Muthenkeso awe ole mmatatani mwa elapo ya Ankoola maxiIkara ayiili ni ethoni yopatthiwa ya atthu a nikoto Tchokwe, niiri nakameliwe okathi wa ekhootto yarumeeliwa akapwiitthi, saakiheriwe nooviira okathi wa iyaakha viraneya aya aholeliwe ni anamathukumanya a ilapo sa Wewuroopa.
Omaleleene , ole vananyiheriwa wiira ottikiheriwa mulaponi ikaruma sene 20 soratteliwa sakuxiwe sikumihiwaka muhiina mwa imusewu sa elapo ya Ankoola sarohiwa okhoopela.
Ni tho yahakiherya ipeesa piili sa elapo awe, RTK.
Mwivaavo, namathanleela a ikaruma mwa soratteliwa ohixoona wirelawawe mpanttte muhiin mwa monyoholani mulaleeriwe mweeri wopaceerya vamoosa namwaara awe, iniitthaniwa itthaniwa Luwanta Leaks olaleerye wiiro ole vamosa ni Isabel dos Santos apattuxasa omweene wanamusuruukhu.
Mahiku 29 na mweeri wa namuloko, Sindika Dokolo, ohookwa okathi yoole wira awe okataka elapo ya Otupaayi.
Ale anceene yamusuwelanse ni yataana awe anilipiherya wiira ole "amumula iphumu sa saari ikaruma soratteliwa" ni "nakooso" awe waari soratteliwa ni sampheto muhiina mwa soratteliwa sa wafiriika.
Muraatti palaaxitiku Binelde Hyrcan ti mmosa wa alesa aari "Sindika nthoonyeryo muulupale", mulupale ahu mmosa mutokweene "ni wiira tho temuthukuleele mikhoora sa Olumweeku muhiina mwa soratteliwa.
Muraatti a wankoola a muhina mwa rookhi osuwelexiwa ni nsiina Irina Vasconcelos onittittimiha mukhaleelo wa Dokolo muhina mowanelani wiirelaka mwaha owakhulela ikaruma sorattiwa sa Wafiriika nno ni wiira "oteene ahu nahaana othikeela owana wahu wiira akhale tho opuro"wa ephatthu ya mafiriikaano.
Binelde ni Irina tari aliipo alattuliwe a ekwaaha muhina mwa "sorattiwa"mwaha wa soleepwa Sindika Dokolo
Mwiiwelele: | cultura | Gito | train |
a_aproximacao-cabo-verde-israel-provoca-polemica_3982072.txt | Okhuveelana wa khaapu Veerete orooka Wisarayeele sotaanyerya manyaku nyaku | Okhuveelana wa khaapu Veerete orooka Wisarayeele sotaanyerya manyaku nyaku
PAIVC onivaanyiha omaaleleya wa kuveerunu noovira soleepwa emosa ya muholeeli opacerya wa miyalaano Benjamin Netanyahu, muhina mwa nvaanelo onirumeeliwa tuwiteeri
Ewarakha emosa wa muhooleli opacerya wa miyalaano sa Wisarayeele okeliha muhina mwa opuro wa malaleeryo awe orumeelaka tuwiitere enihinya awe wiira khaapu Veerete onoorowa othanla khuta okathi musamaha ohoolo wa elapo ya Isarayeeli muhina mwa ilapo sowuraana sotaanyerya manyaku nyaku muttetthe wa nikhuuru na ikisiro.
Okathi viraaya PAIVC moono woothiyana anivekeela Kuveerunu , ole okhaale oriina oweerya ahimya saana mutumereeryo sa akhopela , wiira asuwelihe mwaaha , muhina mwa mathaavi a mivaanelo sa nnema ovanyihana ni ovirikana matumeereryo oniruha manamuuna owakhula owaatta .
Muhooleli a Elapo wahaana ovuwiha namaxexe, ya 10, olempwa emosa enihinya wiira wii nnakhala khonakhale oromolaka mwaha ole hoothe ni Benjamim Natanyahu, muhooleli a mwalaano wa Anakooso Okhopeela ohoorwa ohinya oriki enamathanu yeela , 11, wii khaapu veerete oniphavela olipiherya mwataanelo mmosa mwatthamani awe ni anakooso hoothe ni Isarayeele , ntooko aniira aawe ni ilapo sikinaku.
Luís Filipe Tavares ohakhulela wiira nikhuru na ikisiro sokhalana soophavela saya sa ehoothe vamosa ni Isarayeele, mwaha wivaavo oniphavela olipiherya miyataanelo, sa khuta okathi vamosa ni erooho ya nootthitthimiho ni sootthuna wii oruuhele soopwanya sa elapo ni wa atthu okhaapu veerete".
Mwa mpantta wa, PAICV a moono woothiyana , ookupali oleelo okhathi wolavula awe ohoola wa nlaka na ihapaari, wiira miyataanelo soowiraneya othana thanaru sa amakhulupale a ilapo eruhaka okupaleeliwa wiira "mwiixi wa ihapari silaleeriwe muhina mwa tuwiitere wa muhooleli a mwalaano a Isarayeeli warowa okhala oowara okhala olyihiwa ni mooro wa ekeekhayi nnaamwi owara maluwattha ni wipitha wa atthu o khaapu veerete".
Owiitho wa eparitiitu ya moono woothiyana , soohinyiwa saana iye sa Muhooleli wa Elapo nnaamwi woolokela , ohoorwa opixa muriima wa manamuna owupuwela varoohoni vaa alipo ari okhaapu veerete, ni mukhaleelo wa kuveerunu oleepwa nsana muhina mwa mulaleeryo ni masu a muhooleli wa mutthitthimiho ohinya oleelo muhinamwa nlaka na Raatiyo a Kaapu Veerete oniruhela voohoveriha sooluluwana ni manyaku nyaku a ihapaari .
Mpantta wa Rui, mulipo muhupi wa PICV , anawehererya alipo Amuteko wiira aawo nnakhala nnaari voluluwana ni iye siiri mihupi alaleeriwe muhina mwa tuwiitere mwa kuveerunu owisarayeeli wano twiter , masi othaala"okamela okinaaku , naromolaka PAICV, mwaha wa owakhula saakhanle votharelana ni milaleeryo sa ehapari eene yeele.
Semedo, ohakhulela wiira nukhuru na nikhuru na epartiitu awe sinaakiha wii ntumereryo sa ekhopela sihaana otthikelaka ni ikhaale eweexo ya manamuuno owataana wiira avaanyihe munuweelo a malyeelyo wa elapo sa khaapu Veerete," onilipiherya wa khuta okathi variyari vaa otapwuuwa wa manamuuno owupuwela, miyataanelo variyari vaa ntumereryo sa nlamulo sa ilapo, muhina mwa owaakiha amakhulupale ni sootthuneya sa eelapo. | mundo | Gito | train |
a_antigo-futebolista-frances-lilian-thuram-lanca-livro-luanda_2667137.txt | Namattikha imphira akhlayi oofransa Lilian thuram onrowa woonihera eliivuru oLuwanta. | Namattikha imphira akhlayi oofransa Lilian thuram onrowa woonihera eliivuru oLuwanta.
Eliivuru ya wansayari etthweliwe nsina na Itheneeri saka sooripa, olempe muFransexi Lilian Thuram, ernrowa woonihiwa oKapitaale ya waAnkoola,26 wa Marsu, niira nimosa nivuwihiwe ni Alliyanse Fransayise ya oLuwanda, mwaha wa mukhalelo miteko saya sa miyettelo ya mweeri ola
O hima wa Ankoop, onhima wa muxovo onlikanyiha, muthukumano onrowa okhala wa opecera wa ohiyu, oMetiyateeka ya oLuwanta, ni omphwanyaneya mwa miteko iri vamosa ni esumana ya Frankofiya ni na Nnttaava na Fransa, enrowa wiiraneya 14 mpakha 21 wa Marsu.
Xokatore a khalayi a Selesawu ya oFransa wa imphira muhooleli a efuntasawu Lilian Thuram-Etukasawu enlwa ephavelaka omaliha othanyana mwaha wa ikhuli. Ohinatthi wooniheriwa eliivuru, 24 wa mweeri mmosa yowo, xokatore akhalayi onrowa ohooleliha apalestra o Sentru kultural kamos, etthweliwe A Panta Tesenyaata enlwa ni rasismu. Okathi owo, namattikha onrowa wiira moonihero wa muteko awe wa panta tesenhayaata "Notre histoire (ethale yaahu)", elavulelo eri vamosa ni opacera wawe ni atthu anooripe anvanhe ikuru soorowa ohoolo. | desporto | Raja,benedito | train |
a_senegal-sai-na-frente_4445715.txt | Senekaale ookhuma ohoolo | Senekaale ookhuma ohoolo
Leyawu oomuxintta Polooniya woopacerani
Senekaale oomuxintta Polooniya, 2-1, oxinttana wa okiserya wa exoronaata yookisera ya muntiyaale Ruusiya ni onhoolela muloko ni Xapawu, omuxinttale Kolompiya.
Ekoolo yoopacera ya heliwe ni Kaana oreeriwe okathi Cionek vamphwannyawe poola akusyiwe anwoka kwarata-reeti palaaku iminuutu yeettaka 37.
Ni imphira mmosa vathi ni ootthimaka, onooneya wa eteeknika ya khula mmosa ni wa ikuru ni wunnuwa wa erutthu wa maxokatore awe, Leyawu yincerera ekoolo ekina ya otthimakaxa ni omana saana wa Niang 60 minuutu.
E lanse ele enikumiha onyakulihana mwaha wa Niang okela mukampo exokaata yeettaka ni mwaha wa ottottela muraarelo wa xokatore ole onxinttanawe omukunsye poola aphavelaka ommana wi amuroyihe ottayiwene oreene tefesa polaaka. Ole otthimaka omphwanaya poola kwarata-reete ahinatthi omphwanya, ole ohela ekoolo.
Polooniya aahivukula ni ekoolo emosa ya Krychowaiak okathi wa 86 minuutu.
enekaale ekiipa yoopacera ya waAfirika omuxinttaka muntiyaale.
Exiiputu, Nixeeriya, Tuniisiya ni Arixeeliya aaxinttiwa woopacerani. | desporto | benedito | train |
a_filipe-nyusi-pede-aos-ministros-defesa-do-interesse-publico_2604642.txt | Filipe Nyusi onaavekela maministuru a mwaakiheryo wa aatthu ootheene. | Filipe Nyusi onaavekela maministuru a mwaakiheryo wa aatthu ootheene.
MDM onimoonaxexa Kuveernu musya oohisivela.
Mukhulupale eelapo yamamosampikaanu Filipe Nyusi ohaahela olelo, 19, wa 22 maministuru ni 18 muhooleli a nayili a eminixiteeriyu wiira atakanihe Kuveernu aawe. Enooniheriwa nikhuru na maministuru ovukuliwa thanu ni mmosa ovirikana khalayi thanu ni mmosa yaari oovira wa Kuveern wa Armando Guebuza.
Vaniirani, Filipe Nyusi ohaatumererya alipa awelihawe muteko akhalanaka ekonta sootthuna saatthu ootheene, sintoko etthu woottharelela ni waavarelela saana attharihelaka maalumo.
"Wiivareliha wiira otthunela waatthu ootheene ohiwerya, ettiila enooniherya otthunela woowunuwa wa kuveernu ola. Hinyo niri oKuveernu ontoonyiherya nikotto nisya. Nihaana nivaraka muteko ooviheriwa wiira wi niruweryeke nikhalaneke soopwanya sooreera seye sinilipelelaya atthu ootheene, ekhaleke wiira nikotto nisya ninrwa nisuweleke ohelela evalori muteko", oolavula Filipe Nyusi.
O MDM, ovirikana muupuwelo naanano ohaakhula oheleliwa masina opanke Nyusi. Eparitiitu enoonaxexa ohisivela Okhalela mpuwa mwa yoolaleriwa, okathi wiirawe Kuveernu ohuupuwelela mutakanxo wa soolavuliwa irowaka oheliwa osulu mukhulupale eelapo musya.
Naanano wasaapatu, mukhulupale wa Renaamu oopaka muthukumano naatthu opooma wa oTeete ohooniherya mulipelelo wookumana ni Mukhulupale epooma musya wiira ekhaliheriwe yeele eniitthaniwa wa sookoha saahalenle.
Mpikatani wa oMaputu, Mutthu eelapo yeeyoo naveho oniixoona okawanyeya wahala wa woonexexa masina wanikhuru noothanliwa nisya. | politica | Julio | train |
a_tubarões-azuis-podem-qualificar-se-hoje-para-a-fase-seguinte-do-can_6394126.txt | "Tubarões Azuis" nookhalana oweerya wowerya wiirela mmpantte oleelo eroowaka nlaka notharelana na KAN | "Tubarões Azuis" nookhalana oweerya wowerya wiirela mmpantte oleelo eroowaka nlaka notharelana na KAN
Kaapu Veerete onowanana ni Purnkhiina Faaso muhina mwa ekwaha yaneeli ya nlaaka na nikhuuru A.
YAOUNÉ —
Nikhuro nothaleliwa na Elapo tá Kaapu- Veerete,yokhala namaxexe,13, elipiheryaka ovira está Muhina mas Nlaka na makhuru thanararu-a-womalelani Sá Kampiyonxi Afirikaano a Ilapo (KAN 2021) wiira" omuxiittaka Purukhina Faaso.
Noovira oxiitta waya muhina mwa mphiira opaceerya wa nikhuru A ohoolo wa Etiyoopiya ni mphiira 1-0, yoovara wa"Tubarões Azuis" khorowa okhala okweya nnakhala mwaha wiira Purukhiina-Faaso oroowa opaka nlaka nawe na okumi wala okwa, noomala oxinttiwa wawe wotthukuleliwa ni wa mayeso vahinathi Kamarawu 2-1.
Vireelaka nikhuuru na kaapu -Vereetiyano olattana amphiira mmosa orowa okhala yopwanya ohalana a mphiira axexe maana oviira orowa nlaka notharelana wa ale ayiili opaceryasa a makhuuru mathana mmosa ni nlelo ale axexe othaleleyaxa opuuro wa neeraro na .
Kaapu-Verete nnakhala khoyeleela voohiya Namphira athanu otharelana muhina mwa Nlaka na mphiira awe mmakumaanoni movirikana, nnaamwa Purkhina Faaso oyeleela ikwaha sawe thaaru sokhiserya.
Vohiyatho yeeyo, nikhuuru nothaleliwa purukhinaape novolowa opuuro wa mphiira ahirina thanamosa wa ale ari alipo amphiira awe alovaase mwaha wa ovulalasa.
Ola ti okathi omosa tho wiira ma "Matuparawu asuuli" opwexakasa " oloowa" mpakha ninaano vaava ohayeleeliha oxiitta nikhuuru na Purukhina Faaso.
Makhuuru omaali ale anixiittana ikwaha piili vaavale vaari ehantisi ni Kaapu Verete oxittiwa hoothe, nnakhala khowerye nnakhala onvolowiha mphiira, nnamwi ohaawe ni amphiira thanamosa.
Muhina mwa mphiira mukina wa nikhuuru,Axineene aliipo o kamarawu, amuxittaase Purukhina Faaso, onomuttekhasa vamosa ni Etiyopiya, oyeleela vahinathi Kaapu Veerete.
Esaapatu, Kine-Pisawu okhalana ohoolo wawe elapo ele eriinaxe malaka omuhoolela kampiyonaatu awafiriika oxiittiwa, Eciitu, oriina malaka thanamaali, yoowo waari mulipo okhiserya muhina mwa ikwaha ikiina piili.
Vamosa ni Mohamed Salah wataakeni, mafarawo arowa okhalasa, vohi mahove, mwattelo mmosa wa manamuuna owereeha muuru variyari va mwakiheryo wa nikhuuru na Kine-Pisaawu.
Eciitu, ole okhalana ikuru soopaka mphiira himukhalelo a okumi ni okwa vaavale wiira' mafarayo" axittasiwa muhina mw amphira aya yakumanele aya vamosa ni Niceeriya ni khivakhaale owihiyererya wopuhani wiira ahixiitte.
Terenatora a nikhuuru na mecipiisiyu,luso -mosapikaano Carlos Queiroz , onikupali wiira nikhuuru nawe khina akhale saneene ni wiira nihaana oxikhaala saana ohoolo wa "Djurtus" yaawo walattane amphiira a ekwaha aya yopacerya vamosa ni Sutawu.
Makineexi oroowa okhalasa, vohimahove, nnaamwi oyeleela wawe ohoolo wa Sutawu, okathi Pelé okoosye awe epenaliti yakhaale waruheela wittyaala wa mphiira oroowa wiraneya esapatu.
Nlaka na namaxexe, 12, amphiira yahikhanyererya omananiha wa mahiiku ale akhalayi, ni muvirikanelo okhuruuwa.
Nikhuru E, Kosita ti Mariifi amuxitta Kine Pisaawu, okathi yoowo, nikhuuru na Mali noomana Tuniisiya mphiira 1-0, ni eresulutaato emosa yeela mmukweheryoni ni Kampiiya mpaakha Mawuritaaniya.
Yolempwa ehantisii yohiliyala variyari va Kampiya oxiittale ekwaha yopacerya oxiitta muhina mwa opacerya wirela wawe mpatte mukuthano wa KAN . | desporto | Gito | train |
a_euro2012-fronteiras-voa-160560245_1451066.txt | Mikaano sa Ewuuru 2012 | Mikaano sa Ewuuru 2012
Vamosa ni voophiyaka emilyawu emosa ya alipo ari mateeputu anituupha mikano sa polaaka- ukaraaniya amakhulupale a iteko sa mikaano anataanela muhina mwa miriira othoowa onooniheerya wataana.
Kapiyonaato ewuropeewu amphiira 2012 ari voophova wa enumeya okhalana ntoko opoota wa Polooniya ni Ukaraaniya. Atuupha mikaano variyari va ilapo piili vokhala ooviraka okathi wa ikhatiiri 20- mwivaavo vani orooha omuhooli mwiriira mmosa wa muthinto ola uhina mwa ilapo piili onooniha mixankiho imosaaru muhina mwa mikaano alipo ari anamasiveliwa a mphiira anittharasa makhuuru aya akhumaka epooma ekiina ni khiyyarowa ekinaaku.
Ni vamosa voophiyaka emilwaawu ya alipo ari anamasiveliwa a mphiira anituphasa mukaanp variyari va Polooniya niwa Ukaraanitya okatthi wa kapiyonaato a Wewuroopa, amakhullupale amihkaano mpantta omiili aanirya yiraanelaka okhumaka wa mmosa arooka okina miiriira mosa anithoonyerya wiraana.
Alipo anilipelela a ukaraaniya anithoola eyarakha ya ekwaaha muhina mwa muttettho Polaaku. Sihoorya ithokihiwa mittaala sothaleleya wiira yakhweherye alipo ari anamasiveliwa a mphiira akasoope otuupha vexikhaani.
Makwaarata a aceesiiya ya mikaano sa Uniyaawu Ewuropeeya, frontex anipwanyanela opuro yoole wiira akhaliherye. Nsu na wameerika noolavula ni Rene Hugen, pilisa mmosa wa Olanta, opuro onituuphiwa wa mukaano wa Medyka.
" Niniwuupuxerya atthiu muhina mea moophiyaka matteyiivelo a ikhilomu 2 nnakhala 3 sovalaana ni mukano, wiira athaale muttaala aya ekeekhayi wii yikasoope ophiya okathi oviire vootepa oweryaneya."
Makwaarata a mikaano ariisa tho nikasoopa wa alipo ari anamatumiha a mireerelo sa pinaatamu wala matarafikante yaawo okhanle okumihaka muraarelo aya wa manamuuno oteepa okweeheriwa muwehaweho wa mikaano.
Alipo aniviriha nmireerelo saya voohiliva aniipithiha vowulaana marakatoriya aya mukampoyini. Matthavi anakhirime mpantta wa polaku anikhuupa mireerelo ni anatumiihasa muttetthe wa Ewuroopa Onitupwela nsuwa- weeno anitumiha arumeelaka esisapo ya ikwaaha 10 voovirikaniha vaale vari vanihinyiwa aya ele yekekhayi. Kapitaawu Mariusz Korcynski muhooleli a kwaarata a mikaano sa polaaku a mmpantta.
" vaa ikwaha ikiina ninaapwanya atelefooni ovithiiwa vathiva ikaruwaaxi, yaawo anirumeeliwa wiira veetthuihiwe alipo awiiya a ikaruwaai seeye sinivithiwa asikaaro."
Mpantta Ota, muro Bug onikawa ilapo iye piili- ni alipo anittyawa oliva mipoosito anamuurrwa ahisuwanyeya anirumeela mikano iye soohikutteleliwa.
Viira muuro orooka oweleleene ti vookweya otuupha mweetto vathi variyari va mipantte khamosa khamosa. Masi wa isumana iya sookhiserya ni vaviraaka okathii wa kamapiyonaatu a wewuroopa amphiira voorupa epula yowiilipiha Polooniya,, vaavo viriihe wuncerereya maasi mmoro. Yeeyo enitaphulela wiira alaipo anaittyawa oliva mixuukho sa mireerelo sya anahaayasa apaarukhu wiira alapuuwe muuro.
Masi wiira Ohitto, erootta ya mikaana sa polooniya aneetta ni ikhavalo. Yeeyo enakweeherya oweeha okhoopela wa muruuku wanuuwe voorakama mwaha wa ipula.
Mpantta pvirikana w, makwaarata a ukaraaniya anirumeela ipakhiira sapakiiwa oruusiya wiira avaneleele opuro woolipa. Koroneele Krook Ivanovich onihoolela Opuuro a Piliisa amuttettheni.
"Noopattuxa soreerela isya ntoko ole wa okhaliha vootepa okweeya ovirikana mikano vokhila vohonona nroromelo, maana nnakhaka kkhanittipiihe mimananiho, vokhathi yoola, wa contarapaanto a kapwiitthi, asoona ni asikaaro."
Amahooleli ovirikana a wewuroopa akhoottasa atthara makhuru ayasa mpakha wukaraaniya, yothereryaka wiira oxaaxaniwa anariipiha erooho wawalela mweene a moono mukina Yulia Tymoshenko. Mothhukiwani mwawe mootikinihasa kapiyonaatu othokiihiwa wiiira okweyiiherye mwataanano variyari va Ukaraaniya ni Uniyaawu Ewuropeeya.
Ni hoothe ni taraafiku vanilepiwa myaaha ni voottepa wa alipo anaasivela mphira anihinyasa wiira Polooniya ni Ukaraaniya aweryasa apaka mukuthaano oloka. | mundo | Gito | train |
a_artista-liene-bisque-faz-tres-exposicoes-em-nova-york_3010329.txt | Artiista Liyene Boske oopaka mooniheryo miraru ONova York. | Artiista Liyene Boske oopaka mooniheryo miraru ONova York.
Paarpara Ferera Santu
ONova York anaakheliwa anamurwa wa Olumwenku theene. Mphironi mwa opooma onnooneya milimaleliho sa ilapo soovirikana ni mattaava ni ithale. Wa mmosa waanamurwa, namasuwela oopaka etthu amattonka wa elapo ya OBaraziili, Liyene Boske opheelale wooniherya mukhalelo a Nova York ni miyuupueelo sa elapo sikina
Osomme OBaraziili mwaalano wa olepa inupa, Liyene onooniherya wa soolepa sawe mireerelo sabinupa sakhalayi mmapooma.
Otthapaka mwaha ONova York, artiiista ompaka mooniheryo miraru wa epooma wa miyeeri iya, mukina woosuwelexiwa wa OMusewu wa soopakiwa sanaanano, oMoMa.
Mmitekoni mwa recolections, elaleriye OMoMa, Liyene onooniherya savakhani sa inupa othanlalyaawe mwa mooweettani mwa Olumwenku. Ohiya inupa soorakama sa OPortukaale, weiwo okhanlyaawe ni osomalyaawe, onooniherya mukhalelo sa inupa sa wiitaaliya, Oxipaanya, Omaroko ni Wiicitu, ni mapuro makina.
Wa samukhani iya sinaakhuleliha wa Soveniers, soowakhula sa mooweettani onnupuweliha mmapuroni mooreera neettalyaahu, wa sintoko onihimyaawe
Esumana ela, mulipa onkhala Oparaziili nave tho oopacerya wiixooniherya Okaleriya William Holman, ONova York. Ovarelaka miteko wa ikaruma sintoko ecesu, esimenti, iporoselaana ni elatekisi, owo onooniherya mapuro mararu.
Wa eporoceetu ila, Liyene ovaara sootekiya da inupa mmuttettheni mowoopiha orimeela.
Wa inupa iye soorakama nipuro ninlopiya muluku wa Osiyooni, wa ekerexa yakhalayi ya Afro- Ameerika ya sirakusi onkhala muttetthe wookomoliya inupa wa epooma ele. Mwa soopakiya Amez wa okerexa, Liyene onooniherya enupa ya maluku enooniherya ovira wa nipuro nle.
Liyene oniira mpantta nlelo wa poroceetu soopaka amphento enooniherya inupa soorakama wa ethale ya ONova York, vootepexa mmuttettheni waanamurwa.
Muteko owo oniira mpantta variyari wa miteko soosuwela sanaanano The Hudson Valley Center ni onaavekela atthu wiira yoone soopakiya iye sanaanano woohikhala mmusewu.
Artiista ohinvekela mutthu wiira okhalane ithale nininupa suulupale wiira winnuwihe soovirikana sa soopakiya inupa ni ituupu ni marove. Wa sookhumelela niphwannyaahu soolaleriya opooma mpantta wa inupa soorakama sinkela mmporoceetuni. | cultura | Helio | train |
a_mais-de-29-mil-pessoas-passam-fome-em-manica_4647084.txt | Wa atthu oophiyeryaka 29 anikhala ovoliwa elapo ya Omanika. | Wa atthu oophiyeryaka 29 anikhala ovoliwa elapo ya Omanika.
Kuveerunu oniphavela imilyawu 4.1 sa itoolare wiira ovukule mwaha ola
Okhuma mweeri ola, atthu oophiyeryaka 29.500 anookela ovoliwa etala, otixitiriitu wa Otampaara, omukoni wa eporovinsiya mosampikaana ya Omanika, oolaleerya kuveerunu a mukano yoole.
Ipoolosa sa etala eporvinsiya ya manika sinoorowa ophwanya itixitiriitu tthaaru siikiliku, nkhama Okuuru, Omaxasi ni Otampaara, wa mukano ola wookhiserya ti ootepexa ohaaweya, nto kuveerunu onivira ophavelaka mananna ooreerela wiira waakhaliherye atthu.
Wa atthu yaaphanye etala ela aniira atumihaka inama saya wiira akhalane mananna oothuma eyoolya, masi tho yookhala ehooma eniisa aahaaxa atthu, oohimya Ronaldo Naico, namuhupi a okuveerunu porovinsiyaali ya Omanika.
Otampaara sinikhala olavuliwa, okhuma miyaakha iye sivinre, myaha sa anammusini oowaatta anikhala mwaha wa mihkorokho ni minani wiira ahikhwe etala.
Sintoko vanihimyaawe Naico, muthowelo wa epula ni maasi ti wiirin'he ekhumelelaka etala muhina mwa eporovinsiya ele, mwaha woowaatta etthaya yoowunttelana ni enireerela olimmwa.
Nilavulaka mwaha ola, kuveerunu onihimya wiira atthu ahaana olima itthu sihinvya okathi woothowa maasi.
Itixitiriitu sa Omaxasi ni Okuuru sinookela omwaakhela nakhuwo oowuuma ooruweriwa muhina mwa itixitiriitu iye soowaattamana siri Musoriisi ni Obaaruwe. Wa atthu anceene anilima anittottela isereyaaxi ni mwiiwanano wa kuveerunu muhina mwa itixitiriitu iya sinilavuliwa, ohaleelaka Otampaara.
"Wa itixitiriitu sikinaku kuveerunu oopacerya lavulana anamalima ni okathi ola oniira okawiyaka nakhuwo oowuuma wa itixitiriitu iye siisale oruweriwa nakhuwo", oohimya Naico.
Owo oohimya tho wiira esekutiivu onniphavela tho imilyawu soophiyeryaka 247 sa imetikaaxi (imilyawu 4.1 sa itoolare) wiira yaakhaliheruye atthu ale oophwanyiwa ni Ehasara ya Ephattu, okathi ola - enikhumelela mweeri wa ccmpakha Maarusu - otakaneela musareyo wa maasi, muthowelo wa maasi ni etala. | sociedade | SALUSTIANO | train |
a_mocambique-onu-precisa-de-30-milhoes_2632050.txt | Mosampiikhi: ONU onpheela ikonto 30 ya etoolare woowira yakhaliherye atthu ale oohaawa wa epheyo ele evinre. | Mosampiikhi: ONU onpheela ikonto 30 ya etoolare woowira yakhaliherye atthu ale oohaawa wa epheyo ele evinre.
Mukhalelo woorera ontakaniha ni opaka soorerela wa okhaliherya wa atthu ale oohawa.
Muttetthe wa atthu wa elapo ya oMosampiikhi, otakanihaka ni Acensiya atthu oWuraana, ni kuruxi ooxerya ni makhuru makina ohikhala akuveerunu, ovehererya muupuwelo onaakhula wa ikonto 30 ni ikonto 100 ya etoolare wowira yakhule mikacamiho sa ikonto 160 ya atthu yaaphwannye wa osarya wa maasi okhumelenle wa eporovinsiya wa oKapu Telekatu variyari wa elapo y'oMosampiikhi.
Muupuwelo owo onaakhula wa sookohiya saKuveerunu wa elapo y'oMosampiikhi woowiira yaasime muhakhuvanrowa wincererya mukhalelo woowaakhula wa soowaakuveya. Wupaceryani wa esumana, Mmukhitte wa Variyari sa miteko Soowaakuveya CERF wa muttetthe wa atthu owuuraana aatthuna waalukari mikukutta sa miteko sowaakuveya wa ikonto 3,2 ya etoolare woowira yaakhaliherye atthu ahawa variyari wa elapo , oZampeesiya.
Yooreerela ovara wa muupuwelo, amphwanya waakhula woowakuveya ni ewoora yoowikhaliherya ya 3 mpakha 4 ni otakanihaka ovara muteko soowakuveya waale ohaawa ni epheyo. Ophiya wookiserya wa muttetthe ophwanyiye ni epheyo nlelo vannihaxa waakhula wa muro oLikungu ohononne vanncenexa wa epikata ni eponti, wa muttetthe oZampeesiya, nave okhuma wa 70% ya eporovinsiya etthaya khenvireya. Muupuwelo ommoniheriya mpakha mahiku 30 wowiira nuupuwele mukhalelo woorerela opacerya wa maasi ohokolowa okhalana etthaya yoonana. | economia | Helio | train |
a_angola-fala-só-os-meus-filhos-não-vão-à-escola-dr-adriano-manuel_5633193.txt | Akoola Faala Soo-" Anaaka kharowa nnakhala osikola"- Tr. Adriano Manuel | Akoola Faala Soo-" Anaaka kharowa nnakhala osikola"- Tr. Adriano Manuel
Muhooleli a Nikhuru Mameetiku a Wankola, tr. Adriano Manuel, ahiira khonkupali wiira vahitthikeliwa miteko sa osuma muhina mwa okathi wa ekwerere ya axiitthukoroona maana iyo siniruuhela sowoopiha khahiyo paahai mpantta wa asoomi, masi vanceenexa ale ari axitittyaaya ni amusi akinaku atokweene.
" Anaaka nnkakhala khanirowa oxikola" ohiira meetiku wiira ole wakhaale otthokiha manamuuno a mukhaleelo mmosa wiira wii axitiithi aweerye opwnya sohiimwa sa iye sikhaale siniromoliwa sa nisoomi sa ixikoola siiyo saarowa orumeeliwa owaani.
" Mulatthu aya nnakhala khahiyo ti opwanya ekwerere anamwane. masi aayo axitiithi aya vamosa ni milatthu sa iokumi" ahiira tr. Adriano Manuel
" Vowaanyiherya oruuhela ekwereere owaani ni waanyiherya axitiithi aya okhala ookwa ti wuulupale,, mwivaavo alipo ari ameetiku na alipo ari masitikaliixita wii ohuupuxerya wi axitiithi anceene akhala ohaawa mwaha wa ekwerere yeele enatatuxerya mukhalelo ophoova okweeya oraava ni tho orwa wa axipiipi aya yaawo mupopiho owiiva wa ekwerere svowaatta okhala etokheene.
Ixikola, ahiiira, nnakhala khirina mpantta owaatta aya mireerelo sa okumi wa nnroromelo wiira asoome.
Voomalani Tr. Manuel ahiira wiira alesa aniroowa oxikola- amwiixutthihi ni anaxikola akhala wiireherya wiira apakelele mitumereryo sa nroromelo.
Vakohiwe awe voluluwana ni esisaapo ya nimwaaleyo na axiitthu korona, muhooleli a nikhuru na sintikaatu ya ameetiku nohinya wiira wii" vaakhala okhala ovahiwa enayeve".
"Nnakhala khivakhanle mukhaleelo wa okumi watthikela okhala voohikala mukhaliheryo onayeeve", ahinya ni wiira iyo" nihaana omwilaanyerya ale okhanle okhanle oliva mamwaleyo".
Atthu anaakhela vakhiini waka amasikhini nnakhala khkhakhanle oliva okathi alipo anaakhela vanceene ahaana oliva nnakhala vakhiini, ohuncererya.
Tr. Adriano Manuel ahinya wiira nnaamwi vsakhanle ivirikanelo variyari va mwaattelo wa mofisiyaale ni ekeekhaye ya mwattelo wa mwyaaha sa exitatiixitika" nnakhaka khivankhala ntoko muverikano mulupale".
Muhooleli wa Esintikaato wa Maeetiku akupali vamosa ni alipo aniwiriyana wiira ohonoona omosa wa mireerelo omuthoonya mitiiku okhala tiretoore a Exiripitaali wala ipantta sikina sa mwalaalo.
" wiira opwanele okhala tiretoore a exiripitaali emosa nnakhala khivampwanela okhala meetiku ni mwaha wivaavo vaahaana winyiwa mutumereryo ole ori toxuutte oluluwana ni mpantta wa matumereryo", ahinya aveexeryaka wii muhina mwa exiripitaali vookhala vowooneyaxa mipantta sa mukhalelo wa otiretoore lkiliiniku wala petakooxiku okhaale okhupaareliwa ni alipo ari meetiku.
" Elapo yoothowa alipo ari makatiyoloxiixita ni nokhalana muhooleli a mwaloaano mmosa Okumi ori katiyoloxiixita ni nokhalana sakarataari a exitaato mmpantta wa oxiripitaali okhanle te mmosa mulupale ali onooperaari akhanle opaka saneene muteko osomihaka ikwaaturu sa muxiripitaali" ohuncererya.
Tr. Adriano Manuel onakiha muvirikaniho mmosa wa mukhaleelo wa okumi wa Ankoola yakhaale oviira muhina mwa oruuheliwa mireerelo muhina mwa mukhaleelo wa miteko sa okumi soopacerya.
Ankola okhala oruha mureerelo muhina mwa mukhaleelo ovoniha wakhaale wii othokoreerya okumi woopacerya wi ti voopwaneelaxaa ookasoopa" maana variyari va 80 MPAKHA 90%sa ikwerere sa mulapomi mwahu tiiye sikhaale okasoopa",ohiira.
Muhooleli a Esentikaato ya Ameetiku anittikela ohinyexexa nwiira yootthuna ya esintikaato orowa empaya exariya wiira esuwweelihe myaaha sa okwa wa Tr. Silvio Dala ole okwiiye muhina mwa empa ya Pilisa.
Tr. Manuel ohinya wiiraka wii omwaleyasiwa erutthu ya Tr. Okhuma vaavo wanithoonyerya makwatta' owiixerya vamuuru ni ophutuuwa wa etaamu yinceene" sinivaanyiha soohinya sa pilisa yaale yahinya wiira wi wahaawale mwaha wa miraala noovira okathi yapwanye awe ehaamu ni khimorela vathi muhina mwa empa ya pilisa.
Adriano Manuel onikhanyererya olipiherya mwa mmpantte mukina ohikhala mahove wii Tr. Elisa Gaspar, arimwiira okurumuliwa wa Ewooroti ya Mameertiku nnaamwi sohiinyiwa sinivirikaniha, vaavo vathokihiwa nikhuru na muteko niirowa otumererya Ewooroti okathi wa miyeeri miraru vahinatthi wiiraneya miriira sa mwathanle wiira athanliwa ahooleli. | saude | Gito | train |
a_banco-mundial-financia-oge-mocambique_2556284.txt | Epanku Muntiyaale enookela omukhaliherya OGE oMosampiikhi | Epanku Muntiyaale enookela omukhaliherya OGE oMosampiikhi
Mosampiikhi ni Epanku Muntiyaale (BM), aakweretha olelo, 12, oMaputu mwiiwanano mmosa estituisawu yeele ya ilapo sootheene enirowa okumiha 110 imilyawu sa itoolari Musurukhu Ootheene Eelapo (OGE) wiira okhaliherye iporokarama sinirowa ovukula ohaawa mulaponi.
Ministuru mosampikaanu wa Soolepa soowiira ni Wuunuwiha Aiuba Cuereneia iirale wiira BM, woomalela o wa iyaakha ithanu, onihelela musurukhu moopwehiwa musurukhu mosampikaana ni esisapo yoophiyeryaka ikonto ikonto sene sa imilyawu satoolari piili, wa yoowo imilyawu 525 wamukhaliheryo wa orsamentu, ni oniyala wa iporoxeetu estruturante, musetorini wa maasi no mureerihelo, iphiro, maluuxu ni olela muulupalexa ni wiixuttiha ovara miteko.
Eriyari ya esisapo onikumihiwa, wala okhala, imilyawu 55 sa toolari, ti yoovahiwa samusurukhu oMosampiikhi. | economia | Julio | train |
a_can-2021-por-culpa-da-covid-19-comores-sem-guarda-redes-para-enfrentar-camarões_6408993.txt | CAN 2021: Mwaha wa Covid-19, Kamoore khorina mutthu ookhala mpalisa wiira omuttikhe mphira ni Kamarooxi | CAN 2021: Mwaha wa Covid-19, Kamoore khorina mutthu ookhala mpalisa wiira omuttikhe mphira ni Kamarooxi
Anamakhala mpalisa ayili ari ni eretta yeela ni mmosa tho oniphwanyaneya oowoonyokowa
Kamoorexi, esurupereesa ya Kampeyonaatu a Iilapo sa Waafirika, ookhalana mikacamiho sa opaka ekiipa wiira emukhalele mphira wa thanu ni tthaaru wa ommaliherya ni elapo ya anfitiriyawu, Kamarooxi, nuusopheliwa miira anamphira awe oophiyeryaka 12 yaari ni Covid-19, elavuliwe ni feterasawu.
Kamoore onikela ottikha ni Kamarooxi nihiku na noorempwa, mahiku yeettaka (24).
Wa 12 ala omphwanya eretta ela, ayili ti ale alipa anikhala mpalisa, Moyadh Ousseini ni Ali Ahamada. Namakhala mpalisa a neeraru, Salim Ben Boina, ti oowoonyokoliwa.
Eliixita eyo onniira mpantta teekiniku Amir Abdou, ni makampiixita a eriyari Nakibou Aboubakari, Yacine Bourhane; namwaatakari Mohamed M'Changama; ni anamwaakihera Kassim Abdallah ni Alexis Souahy.
Ireekera sa Konfeterasawu Afirikaana a Mphira sinnilakelela wiira ikiipa sihaana omuttikha mphira, sakhala wiira, nnakhala alipa oomuttikha mphira oophiyeryaka 11 kharina eretta ela ya koronaviiru.
Wakhala wiira khoniphwanyaneya mutthu ookhala mpalisa, namphira mukina ori mukampu pooti okhala mpalisa.
Wa mututuxeryo wa atthu ootheene, Kamoore, elapo yaamukhaani ya ekooxita suteexiti ya waafirika, yoothanliwa mwaha wa omuxintta Kana wa 3 a 2, ni oniphwanyaneya onapwehiwe wa mapuru a neeraru wa anamaxintta. | desporto | SALUSTIANO | train |
a_trending-donald-trump-e-will-smith-dominam-os-tópicos-populares-_5522022.txt | Mukhulupale Donald Trump ni mulupa ole onipaka ifiilimi, Wiil Smith annilavulaxiwa. | Mukhulupale Donald Trump ni mulupa ole onipaka ifiilimi, Wiil Smith annilavulaxiwa.
MuTwitter muulumo owoonaxiwa nneene ti nkhulupale wala peresitenti Dnald Trump yoola alavula vanikhuru namajoronalixita, mamenli, nihuku neettaaya 28 mweeri wa Xuulyu, mwaha sohankawaani ni waakanyerela itthu.
Nkhulupale, Trump aniphanyaneya alavulaka Okaasa Paranka mwaha wa eretta ya koronaviiru.
Peresitenti yoola ohuuluma wi Kasa Paranka yoomuruuha meetiku anaakhula nsina na Athony Fauci. Mulopwana yoole anaakhula nsina na Birx ohaatthapela mameetiku yaala '' atthu osuwelaxa muteko'', atthu otheene annaasivela mameetiku yaala. Nkhulupale Trump olavula wi mameetiku yaala atthu osamaxa ni owiiwaneya.
Mwaha yoola nookhumelela nuulumo noolavuliwaxa ''khukhanle mutthu onisiveliwa ni miyo''.
Mufecebook atthu owaatta annilepa muulumo ottittimiha ni ottapela!
Will Smith nave ohelamo Mufecebook iratarato sa anamwane ayili axinttanaka. Mmiravo yoola omphwanyaneya alolaka nipuro na neeraru aniphwanyaneya otthapaka ni mmiravo ole olonle nipuro noopacerya ahitthapa mpakha wunla.
Varatarato yaahilempwa nuululumo "ohakhala enikhala wiireriha murima''.
Eratatarato yooreera mwaha wi ennaathweeliha atthu nihuku na nenli!
Muxitakarani yoolempwa ya treanding wakathi woopacerya wa nihuku 29 mweeri wa xuulyu tiya namwiipe Billie Eillish.
Namwiipe yoola olepa huulumaka wi ncipo naka "my future" ninnirowa wiiwiwa omeelo! Mwaha wa ncipo nenla, atthu otheene animuttharelela namwiipe yoola muxitakarani khanirowa orupa omeelo, mwawa wi anitthuna wiiwa etthu xeeni namwiipe yoola oniruuhaawe.
Innitthimakela inkonto 6 sa atthu aninttharelelela namwiipe yoola muxitakarani.
Khula mutthu onitthuna ophavela MuGoogle nuulumo "nomeações aos Emmy" onnirowa ophwanya miruko soowaatta okathi woopacerya wa lelo, noomala wuulumiwa ohiyu wa nsana wi atthu athanliwe wiira mpantta wa Emmy.
Nikhuru nenla na Emmy tinoohimwa mapuro ootheene oniipiwa ni ntilivisaawuni ni nikhuru nenla ninniphwanyaneya naavahaka itthu atthu yaala ampaka iviitiyu soosuwaneya, ntoko talk show ni moonihero sikinaaku sa muteko sa stream.
Nikhuru na tilivisawu Netflix ti niri ohoolo ni nummeru 160.
Namwiipe, Taylor Swift ohiipa ecipo awe emosa "Folklore" ni ncipo nenla noopacerya waasivela atthu. Annivira mahuku mathanu, eviitiyu ya namwiipe yoola, ennipwhanyaneya MuYutub ni atthu ophiyelela ikonto 31 sa atthu ahoona eviitiyu yeela.
Nihukhu nimosa MuYutubeni, eviitiyu ya nsina "After We Collided" ohooniwa na atthu ophiyelela ikonto 2. Eviitiyu ela nsina naya ti "After" ni enitthara makhalelo a muthiyana mmosa onaasimwa Hessa noomala omwalaniwa.
Ninoovekelani wi mwisome MuWebsite ya VOA eliivuro yoosuwaneyaxa okathi yoola. | cultura | Raja,benedito | train |
a_eusebio-a-lenda-que-desaparece_1824380.txt | Miyo namasuwela, elenta enirimeela. | Miyo namasuwela, elenta enirimeela.
Mukhwelo wa "pantera ooriipa" waahikhumelela otthunku olomwenku wootheene. | desporto | SALUSTIANO | train |
a_fidel-castro-homem-de-bem-joaquim-chissano_3613667.txt | "Fidel Castro waari mulopwana mmosa a mukhalelo oreera". anihinya Joaquim Chissano | "Fidel Castro waari mulopwana mmosa a mukhalelo oreera". anihinya Joaquim Chissano
Muhooleli a elapo akhalayi omosampiikhi ahinya wiira mwene Okuupa okhaliha wiira vaatthamanihe ikereeca siira irwe sivaare muteko a muraarelo wa elapo.
Joaquim Chissano omuthalakasa Fidel Castro ntoko mulopwana mmosa "oreera" oaake" miriir sitokweene" mwaha wa mosampiikhi, Ankoola ni mwaha wa ilaapo sowaatta sa waafirika.
Muholeli a elapo akhalayo omosampiikhi ahiira wii veera miyataanelo varoyari va exitaatoi ni ikereeca sopwanya exikhaani nOmosampiikhi ni Elapo vovirikaniha Nlamulo na Elapo eyaakha ya 1990 vaari tho vowaatta mwaha wa miyanataanelo sa mivaanelo ni Miruuku wiira vahaana ni omwakhelela mwane wa Kuupa.
Ni mukhalelo wa muhoolelo mwaha wa ntthittimiho ni vamosa ni Muhooleli a Elapo ya , Joaquim Chissano waakhala vá ikwaha soovirikana Okuupa ni, mmosa wa okathi olé mmosa waari ni masooso ni amathale oxiripirltaali muhina mwa okathi WA mweeri mmosa khakhelela ikwaha sowaata sovirikana, oxuukurya WA Castro, niyoowo avanelasa vooluluwana em kuhina mwa myaaha ni ohiiwa muruuku sinceene.
Mmosa wa myaaha ye, ohiinya Chisaanu ohoolo wa nlaka na ehapaari VOA, waariba yooweha ni mwataano variiyari va Exitaato ni ekapela.
Mwataneelo mmosa Wwi, ntoko chissane , orukunuxa vanceenexa Imosampiikhi Noovira okhala Exitaato ya Avaana, kuhina mes woomalani WA iyaakha sa 1980.
Noovira iyaakha 16 sa ekotto siviili ta Imosampiikhi opwanya Murettele eyaakha ya 1992 ni Alípio aru anamakweeherya sa miriira sa mivaanelo sikhaale okhaliherya oheela ekhomo wa ekhootto yorumeeliwa akapwiitthi taari alipo oluluwana ni itIini, ni niyaawo Joaquim Chissano okhalana sooreera sa miyataneelo sooreera sowaata ni sooreera.
Vophiya tho, Muholeli wa elapo akhalayi Imosampiikhi ni amwaarawe, aleesa ta okereka katoolika apostoolika romana, vowiiraka nnakhala khanilovasa orowa woloopana.
Masi khavahiyo paahi mwaha wa miruuku sakhenle awe Fidel Castro iye simuxaankiha, masi mwa soteene eli ole sinipaka awe mwa Mosampiikhi. noovira otaphuwa wa elapo, eyaakha ya 1975.
Chissano onupulela mutumereryo akhanyereriwe ni "El Comandante" olo ohuma milako wiirelaka waxutthiha asomi omosampiikhi vi warooha, Mosampiikkhi, mameetikun ni amwixutthihi.
Mwaha mukina wi 7yoowo okhale okhala ohiliyaliwaka, ohuncererya Chissano, ti wii wilipiha wa aponaatamu okuupa wiira arowe opuro awaniwa muhina mwa muttettho a wankoola akhoottela akameliwa Ankoola ni Ikuru satoropa a mukhaleelo a muxovo wa arateeti.
Muhooleli -akhalayi aomosampiikhi muruku awe oluluwana ni Fidel Castro apaka sowaatta mwaha wa woophavela opweha elapo awe ni ilapo sikina sa olumwenku, vookhala wii vahaana vuupuweliwaka tho mwaha wa soovara sawe sa muraarelo wakhalane awe muhina mowattamiherya vekhulupale eriyari Waxinttoni ni Avaana , okathi wa mutumereeryo wa Obama. R
Soolepa sa Joaquim Chissano, muhooleli akhalayi a elapo ya Mosampikhi , waakhulaka opweteya wa Fidel Castro, wiira, mpantta wa akinako waari " mulipo ahaleeleya ohisuwela ", ni, mpantta akinaku, umosa waari mwene mutokweene ni mulopwana muluupale.
Muwiriyanele evaanelo wa Joaquim Chisaano vamosa ni nlaka na VOA: | mundo | Gito | train |
a_angola-fala-so-calo-pascoal-e-necessario-lutar-contra-o-materialismo_2574592.txt | Wankoola onlavuliwa paahi - Caló Pascoal: "Wantthuneya ovara muteko woophavela omalamaliha ophavelaxa mirereelo". | Wankoola onlavuliwa paahi - Caló Pascoal: "Wantthuneya ovara muteko woophavela omalamaliha ophavelaxa mirereelo".
Wantthuneya olaleeryaka sa miteko sa masipo muxikola ikhulupale", oohimya Caló Pascoal.
Caló Pascoal, muratti, namatthokiha ni naxariya olattuliwa olelo, 26 mweeri wa Tesempuru, ekhumelo Wankoola onlavula paahi oVOA.
Caló Pascoal opacenry wakhula wa yookoha emosa ya namwiiwa mmosa monkoni mwa mikacamiho sowiyiwa ni opittikuxiwa wa miteko sokaywa masipo Wankoola. Mukhalelo mmosa, ntoko moonelo awe namalavula ahu, mukacamiho mmosa othananihexa ontthuneya oweherya saana wantepanelo wamahoolela a miteko sey-iya.
Wowakhula yookoha ya namwiiwa Rebeca Theresa ooLuwanta, monkoni moopacerya miteko sowiipa, Caló Pascoal ohoona wiira wannitthuneya okhomaalihiwa miteko sa masipo muxikola ikhulupale wa mulaponi wiireliwaka okhaliheriwa oswela waya aratti yireliwaka otthokiha soreera ni santtittimiho.
Mwaha wovanelelexiwa waari wa tiini ni miteko sawe muratti sa maciini. Caló Pascoal ohimya wiira wantthuneya ovara muteko wophavela oxintta wa sophavela sa mirereelo ni sa meehereryo otthohikha miyaha sihintapaanya ni ikhalelo nve ilimalelo sa Wankoola siri mpuwa mwa ikhalelo sowuulaneya.
Woova okhala nikhuru naratti anceene ayariwe ni akhanle mmuttettheni ni amalela mothunkuni, orimeela, Caló ohuupuwelela ottikela osoma. Ottikela osoma, nomaliha orowa oxikola ekhulupale ni osomela ikhalelo sa xariya.
Oolipiherya osoma ni othanla wawe yamukuxerin'he ophavela osuwelexa sa malamulo ni ihakhi sawe ni okhalana owerya wowasuweliha ale ahinsuwela sawaya.
Wari okathi wahiimyawe sa omihoolo wawe omalamanlyaawe nvaanelo awe ni anamwaiiwa a VOA: Okhomaaliha miteko sowiipa nnya ohiliyalela osiveliwa wampwaheryo wa okathi okhoamleela sa miteko sa malamulo. | cultura | Araibo | train |
a_renamo-mocambique-comissao-de-inquerito_3675381.txt | Renaamu oniphunya nikhuru na nookohakoha wiira noonele "mipacapaciwo" | Renaamu oniphunya nikhuru na nookohakoha wiira noonele "mipacapaciwo"
Epartiitu enithoonya epulisiya woowiira maaru opitiikwa.
Renaamu onipheela wiira kuveernu opake nikhuru nookohakoha niihaavye soopacapaca wa Ikuru sa Owaneliha ni Ovarelela enitutuxa olokiha no oreeriha mulaponi.
Nikhuru nooheleliwa enookhala, soottharela Renaamu, whaawelela "anamupaka ootheene eelapo anipheela olokiha ohikhala wa ekhotto".
Woohimwa soopaca, otthariheliwaka Renaamu eniiraneya, erekera yootheene, mmuttettheni yeelapo ya oSofala, Manika ni Teete, yoonyasererya wooveha mameempuru ya epartiitu aawe, ekhottihaka wiirela soopaka sa poliitika.
Epartiitu yuulupalexa yoovirikana muupuwelo enithoonya epulisiya woowiira maaru wa epitikwa soopaka saya, ni, woopacerani wa esumana, oopaka muthoonyo oopacerya.
Ekomantu Yootheene ya Polisiya yoolavula yiiraka wiira khonsuwela mukhalelo oothoonyiwa ni oovareleliha wiira mmaleliho amurumeeliwa saana. | politica | Julio | train |
a_ossufo-quer-desmilitarização-digna-e-humanizada-dos-homens-da-renamo_4518468.txt | Nkhulupale wa paritiitu Renamo oniphavela wi atoropa awe amuhiye kapwitthi woorerelavo ni atthikelase awanya aya. | Nkhulupale wa paritiitu Renamo oniphavela wi atoropa awe amuhiye kapwitthi woorerelavo ni atthikelase awanya aya.
Nkhulupale yoola wa Paritiitu Renamo olavulatho wi noopakiwa nikhuru ninrowa waakhelela akapwitthi yaala.
Nkhulupale yoola onnivekela wi atoropa yaala anirowa ovaha ikapwitthi saya woorerelavo aphwanyihasiwe muteko nikhuru na atoropa a Kuveerunu ni alavulatho wi okela atoropa yaala nnikhuru na amapuluusa a elapo ya Mosampiiki enirowa wiiraneya okathi makhulupale yaala ayili, Ossufo ni Nyuusi akumaana namathanu, mahuku eettaka 6.
Okathi maxoronaliixita avanelanaaya mukhulupale Ossufo Momade mutelefoonini olavula wi '' nikhuru na atoropa anoorowa waavaha ikapwitthi atthu yaale athanlinwe wi akhelele ikaruma seyiya.
Mulopwana yoola akhenle emwene ya nkhulupale Afonso Dhlakama khaalavule wowiiwaneyavo namuna yeela yoovanela, intoko apankaawe Nyuusi yoola alavunle wi masu oreera atthu anirowa osuwela mahuku yaala anirwa.
''Ninnaattittimiha ni naattottopelaka mamosampikaano , nikhuru nle loovaanela ni atthu yaala aniphavela oreeriha mwaha yoola anikhalasa ilapo sookhopela, atthu yaala otheene kharovarasa muteko wi okhale waataana ni otthunana'' muulumo omaliha a nkhulupale Ossufo Momade. | politica | Raja | train |
a_dívidas-escondidas-moçambicanos-a-monte-serão-presos-se-saírem-do-país_4730837.txt | Sookopa Soovithiwa:Mamosampikaano athyanwe anrowa otthukeliwa yakhumavale mulaponi | Sookopa Soovithiwa:Mamosampikaano athyanwe anrowa otthukeliwa yakhumavale mulaponi
Owayili ahaakhelesa imilyawu 45 ya itoolare sa makhwankwa
Momosampikaano oowaanli anihimyaniwa makhwankwa ni ohonona ni etiripunaale ya Nova Iyooroke anowerya otthukeliwa wakhala wiira onookhuma mulaponi.
Tivoo otthukeliwa wa muhooleli a muhakhu, Manuel Chang, enihimya oratteene wiira lamuli a exariya ya Waameerika aalepa yooruma ovaiwa ilapo sookhopela ovirikana anamahimyaniwa ootheene. Eyoo enihimya wiira mamosampikaano owayili aya yaawo masinaaya attikitthiwe nwarakhani ehimyakasaka oratteene soohimyaniwa ari veekeekhayi muhina ya eliixita ni anrowa otthukweliwa mapuro ootheene anrowaaya opwanyaneya.
Chang ootthukweliwa Waafirika ya Okuusi ni onowa owiriyaniwa enamanli, mahiku 8 ya mweeri woopaceya, etiripunaale emosa ya Waafirika a okuusini yeeyo enrowa olamula soopere yoovekela y'ovahereriwa.
Atthu akina araru akaxariwe a ilapo soovirikana aatthukweliwa Olonteres ni aneecexe Onoova Iyooroke.
Vanaamwiira itikhiniwaka masina a mamosampikaano anitholatholiwa ni eshariya ya Waameerika yookaxari enihimya wiia oowanli aya ahaakhela sooliviwa ya imilyawu sa itoolare.
Oowayili ahaakhelasa hoothee imilyawu 45 ya itoolare aliviwaaya imaara ithanu soovirikana. Mwaha woowi masinaaya anipwanyaneya ettikitthiweene okati w'oliva sinithalakasiwaaya khivaniweryaneya osuwela esisapo yoosuwanyeya khula mutthu yaakhenlyaawe.
Wa mpantta mukina vaniira nlelo nave tho varukureriweene ni mwiiriirya masina a mamosampikaano akina araru yaawo nnya ehikaxariwe ahaakhela nave tho imilyawu sa itoolare sa makhwankwa
"Mulavilavi 1" onisuwelihiwa ntoko "mutthu ... ari mmukwahani okathi waakhuleliwa eporoceetu Proindicus ni Kuveerunu"; "Mulavilavi 2" ti "mmusi a namuteko muulupale Omosampiikhi"; ni "Mulavilavi 3" aari "namuteko muulupale a Mwaalaano wa Muhakhu ya Mosampiikhi ni muhooleli a Ematum".
Okathi owo, Peresitente a Nikhuru na Otthokiha a Ematum aari António Carlos do Rosário, nnya khivahimiwe saana ankha owo ti namahonona 3. | mundo | Vasco | train |
a_ministerio-publico-sul-africano-prisao-perpetua_3968130.txt | Eminixiteeriyu ya Otthariha Milattu sa Atthu owaafirika wa okuusini enivekela mutthukweliyo woohimala wa alipa aniwiivakasa mamosampikaanu. | Eminixiteeriyu ya Otthariha Milattu sa Atthu owaafirika wa okuusini enivekela mutthukweliyo woohimala wa alipa aniwiivakasa mamosampikaanu.
Mawutoritaati anooniherya wiira etthoko ya anamathelana ayili oorwa yaarimwaasasinariwa, mwaakha wa 2016, ni Welcome Solane Boni.
Eminixiteeriyu ya Otthariha Milattu sa Atthu owaafirika wa okuusini enivekela mutthukweliyo woohimala wa mulipa ole owiivale anamithompe ayili oothelanasa yaakhuma omasampiiki, mweeri wa Otuupuru wa 2016, orumeelaka epompa ya patarooya wa empa emosa mukano wa Osuweetu, Oconasipuurukhu.
Muvekelo ola okhumelenle esumana yeela, muhina mwe muniphukiwa milattu sa Palm Ridge, em Katlehong, wa murekamelo woophiyeryaka ikiloometuru 70 wa osuteexiti wa eriyari ya epooma ya Oconasipuurukhu, omupaceroni wa muphukeliyo wa mwaha wa anamwiiviwa ala yaari anamurwa.
Anamaphavela exariya anaanyiherya wiira ntthoko nla na anamathelana yeeviwe ni mutthu a waafirika wa okuusini onaasimiwa Welcome Solane Boni, ookhalana miyaakha 45, ni waari mwaneene empa yeeyo ekhumelenlaaya ehasara ela.
Wa anamwiiviwa ala osa waari oorupala.
Eminixiteeriyu ya Otthariha Milattu sa Atthu eyaaphavela makuxutumunya athanu ni mmosa. Namittompe ookhuma mmosampiikhi Simon Nhantumbo, waakhala ni anamwiiviwa ala waahiwiriyana sootheene nihiku nla na ikhirini, ti waapancenrye osuweliha ehapari, ohimyakasaka wa sootheene iye saakhumelenle nihiku nle 4 wa mweeri wa Otuupuru.
Okohiwaka ni muhooleli wa Eminixiteeriyu ya Otthariha Milattu sa Atthu, mmiravo waahihimya wiira sootheene saapacenrye ni munyakulihano wa mwaneene ola a empa ni namoola mmosa waasimiwa Carlitos Xadreque Tembe.
Noophereya eyo, mwaaneene empa eyo waahikhuma owaani iwo ni okathi otthinkyaawe onalavula wiira khuuvo waakela orupa ohiyu wa ihiku nle.
Welcome Solane Boni opwexa exanela ya okatthi waarupaawe Carlitos, hawalaawe Paulina Vilanculos ni anamathelana akinaku yaari apatthani awe.
Noovira okathi vakhaani onapharela mooro. Mmiravo ola kuxutumunya onileeliherya wi waahikhuma wiira wattipiherye mooro ole masi ola khiwaawenrye, masi khivaaweryanen'ye Carlitos Tembe okhuma ni ekumi, okhwaale veekhaawe.
Akinaku awo araru yaahikhalanasa makhwatta ootepexa ni yaahirowanasiwa Oxipiritaali Baragwanath, mukano wa Osuwetu, weyiwo yaakhwaasiyaaya wa mahiku oovirikana.
Mapoliisiya yaahimutthukwela Welcome Solane Boni, aamoothereryaka wiira waahipaka ekhirini yoohiloka.
Masi namoothereriwa ola wookhottela, onakhalanakaru ekataaxituru kiriminaali. Waahimwiiva paapa awe oomuyara ni ilapo sa ota waahikontenariwa miyaakha 15 sa mukhatteya, wa seyiya waahittharihela miyaakha mithanu ni miili ni waahikumihiwa mukhatteya wa mananna kontisiyonaali.
Wa Eminixiteeriyu ya Otthariha Milattu sa Atthu, Welcome khiweettihenrye mananna mananna ala kontisiyonaali mwaha wa owiivakasa anamittompe ala ookhuma elapo ya Omasampiikhi.
Amusi a anamwiiviwa ala anivekela mutthukweliyo woohimala a mulipa ola oowiiva, sintoko vanilavulaawe Alberto Tembe, namuhupi a amusi.
Masi Alberto Tembe omutthukwela ekhatteya yoohimala Welcome Solani Boni khenikhalakhala emuhihimuxaka musulwa awe Carlitos ni akinaku akhwaale.
Wa ekheekhayi, Alberto Tembe onivekela oliviwa musurukhu awe wa kuveerunu a waafirika a okuusini wiira waalele anamwane a namakhwa ola.
Eminixiteeriyu ya Otthariha Milattu sa Atthu a waafirika a okuusini ennikhupali muvekelo wa amusi ala ookhweliwa, otepexa waya mukontho wa mutthukweliyo woohikhuma tho mukhatteya ni ennikhupali wiira onookela okhalana mitthukweliyo soohikhuma tho mukhatteya mixexe.
Atevokaatu a nmoothereriwa ola onihimya wiira onookela opaka sootheene wiira ovukule mitthukweleliyo iya miili sa kiliyenti awe ola. Mphukano nlelo onivira weettaka. | mundo | SALUSTIANO | train |
a_milhares-aguardam-tratamento-de-fístula-obstétrica_4676837.txt | lyaari sa atthu sinilipelela mulooleliyo wa efixituula opuxiteetirika | lyaari sa atthu sinilipelela mulooleliyo wa efixituula opuxiteetirika
Mosampiikhi so orina owerya owooperari axithiyana oophiyeryaka 500.
Domingas Serafim, orina miyaakha 36. Onikhala Wamphula, yoowo waarina mikacamiho sooyara wa miyaakha iya sivinre. Ooyara maphapo awe. Okhuma vaavo mukhalelo awe woovirikana: oohakalala mwaha oyara ni ooriipiwa muripa mwa wa okhalana anamwane ahinaasivela atthu akinaku.
Mukacamiho woohiyara onikhumelela mwaha wa efixituula opuxiteetirika, elesawu ya ekanaali ya nanko ni ekhupula, enikottiherya owehererya siniphavela awe.
Domingas oopacerya wiira mpantta wa waalakelo ooriipiha murina, ni atthiyana tho oophiyeryaka ikonto piili a mmosampiikhi anikhala woonyokowa muhina mwa mphira.
Mukhaliheryo wa ayiyawe ni amusi awe ti wooreerela, masi wi olokiherye voonyokonwaawe ti etthu yooreera.
Okathi ola, Domingas oniphwanyaneya onari mmulilani wi ompake siruxiya wa efixituula opuxiteetirika, Oxipiritaali Yuulupale ya Wamphula, yoowinnuwexa muhina wa eporovinsiya yoowaatta atthu mukano wa osulu wa mmosampiikhi.
Siiso, mulila ti woowaattexa ni Mosampiikhi orina owerya owooperari athiyana oophiyeryaka 500 wa khula mwaakha.
Owo onihimya wiira waapaxanri okhuma isumana tthaaru iya sinivira ni waahiphavela oheleliwa ephome, okhala wiira ohiya efixituula, owo ni tho khuwaarina ephome.
Woohikhala nihiku noosuwanyeya wiira opakiwe operasawu, Domingas ohaana mulipelelo wa olooliwa, muhina mwa ekampaanya epacenrye esumana ele evinre, Wamphula.
Ohiya wooperari, maxipesiyaliixita anikhala opunttha ikampaanya sa atevokasiya wiira simalamale myaha sa efixitula, mikacamiho sinaaphwanya axithiyana anceene anikhala orakamela muxipiritaali ni kharina muxikhelelo okathi awo anirupalaaya, okathi wa oyara ni yayaravale.
Tr Igor Vaz, namooperari ni uroloxiixita, onuupuwela wiira "myaha sa iwahala sinnucererya omukhumeleloni wa iretta soowaatta".
Mwaha wa yeeyo, onnihimya Vaz wiira, "governo ni anamareeriha oovirikana ahiniira mpantta wa kuverunu anikhala omwarya mitthaka sa mwaakiheryo ni muloolelo wa iretta; eFuntasawu ya Mwinnuwelo wa Muttetthe ti emosaru aya wa seyiya, weyiyo anamitthompe ni anawiixoonenele oovilela wa efixituula opuxiteetirika ti mampaxatoore a iretta ni anamitthaka".
Wa mikhumelelo sa niinaano wa seyiya, okhalaka wiira, sintoko vanihimyaawe Vaz, vano khareere axithiyana anirwa mmaxipiritaali mwaha wa muwereelo wa fixituula.
Vaz, ti maxipesiyaliixita kamosa kamosa a mmosampiikhi, onihimya tho vannireerela waaforomari tho mameetiku a muloolelo wa efixituula opuxiteetirika | saude | benedito | train |
a_venhereque-mocambique-voa-128082868_1260958.txt | Orlando Venhereque: Namwiipa Oowiiraaniha Atthu. | Orlando Venhereque: Namwiipa Oowiiraaniha Atthu.
Osomme oMaputu, masi omalin'he Aafirika a Okuusini weyiyo winnuwin'haawe muteko awe a nawiipe, wiipela ni woopa nipetta.
Osomme exikola ya esipo ya oMaputu. Ookhala elapo ya Abu Dabi. Masi niinaano va onikhala epooma ya oKhaapu, Aafirika a Okuusini. Onaasimiwa Orlando Venhereque, oyarwe Mmosampiikhi, orina iyaakha 31, nawiipe, namwiipela ni namoopa nipetta. Wa sootheene mphento awe oopacerya waari kalarineeti omwakakhanin'haawe mwakha wa 1997 ni nipetta nuulupale.
Ohoopa ni masina sintko a Jimmy Dlulu, Sibongole Khumalo, Tucan Tucan, anaahima Paco. Ooxuttiha, sintoko namwiipa oolattuliwa, exikola ya esipo ya mukhitto ya oTinamaaraka. Ookhalela mitthukumano sa anamwiipa oSuweesiya ni oTinamaaraka ni ePanta ya oMaputu Project.
Tesempuru wa mwaakha wa 2010 ti omalin'haawe okaravari muteko awe woopacerya "Healing a waAfirika." Niinaano kinivara wa soopunttheya saya. Mmukawoni mwawe, otepexa waya Mmosampiikhi, weyiyo onipakaawe veekhaawe mwaha woohikhalana etitoora yoomukhaliherya miteko sawe.
Mpatthani ahu Amâncio Miguel ookumaana ni Orlando Venhereque oMaputu, yoowo waakilaathale ni owo ni onavaanela sa miteko sa ekumi awe ni muteko awe woopacerya "Healing a waAfirika." | cultura | SALUSTIANO | train |
a_sergio-tulio-caldas-com-pes-africa-mesmo_3760741.txt | Sergio Tulio Cldas ohuuluma wi: '' Ni inyawu sahu OAfirika'' siiso! | Sergio Tulio Cldas ohuuluma wi: '' Ni inyawu sahu OAfirika'' siiso!
Namalepa ni Joronaliixita wa elapo ya Parasiili olepa eliivuri enilavula nkhalelo awe elapo ya Ankoola.
Eliivuru yeela enaasimwa '' elapo yeela ya Afirika, ninyakela ni manyawu mayili. Muhina wa elapo yeela (Ankoola)'', alavulaka namalepa ni joronalixiita, Sergio Tulio Caldas, yoola ohinivitha osiveliwa wawe ni elapo yeele ya Ankoola.
Tulio, olempe eliivuru yeela nookhala elapo ya Ankoola, ni alavula wi oniphavela wooniherya saana moota elapo yeele eraaya.
Moonelo wa Eliivuru yeela ''tiwoovirikana ni ole wa atthu anirowa elapo sikinaaku otthekula. Wookhalavo nvirikano muulupale wa atthu ale anirowa elapo sikinaaku otthekula ni mutthu oneettakasa Miyo kiniisoona okhala mutthu yoole oweettakasa (...) kinithooyeriha mittetthe sa elapo ya Afirika, elapo yeela enitthuna ephiro, ni wuupuwelela makacamiho ".
"Khuta elapo khiniphiyaka, miyo kinnitthunaka waasuwela atthu, osuwelaxa makhalelo aya (...), ni nkinimuthanya mutthu'' alavulaka Caldas. .
Ni yoole onivara muteko wa televisawu anuuluma wi etthu yooreera '' noophiya elapo sikinaaku ohaalikaniha atthu wala itthu, ohaathanya atthu, ni okhupali nkhalelo wa atthu.
Ni eliivuru aye, Caldas onnilipelela owooniherya atthu itthu sohaathiwa, mwaha wi " elapo ela ya Parasiili, osuwela wahu wa Afirika khayi woolipaxa.
" Iyo ninnisoma vanceene masomi yaale anuuluma moota atthu ahaxiwaaya elapo ya Afirika, masi elapo ela ya Afirika sookhala itthu soovikana masomi yaale, ehinyoholiweke elapo ala'' olavula.
Masi okisivela wenno wa elapo yeela khinikhottiha etthu elavula itthu sikinaaku soonanara khonnaka elapo yeela.
"Ankoola elapo emosa ehitthukuwanxe(...) elapo yookhalana itthu sooreera ntoko patarooya ni itiyamanti, masi sikhanleene itthu iya, moota wookawanya khunilikana, atthu owaatta anoohaawa", olavulaka.
M'wiriyane sookhohiwa ni soowakhuliwa: | cultura | Raja,benedito | train |
a_obama-reitera-urgencia-em-reduzir-a-violencia-armada_3136639.txt | Obama ootthikela waakuviha ovukula owali waakapwitthi | Obama ootthikela waakuviha ovukula owali waakapwitthi
Peresitente a Ilapo Soowiiraana, Barack Obama, ookhotta enamacexe yeela wiira metita soovaiwa sihimiwe niiyoowo wiira anwehawehe nakoso a ikapwitthi wiirelaka okhoottiha ehakhi y'atthu yookhalana ni akapwitthi.
"Enihimyexaaka okhuma vaavale varyaka peresitente wiira kinnittittimiya yoottharusha Yanenli (ya Ekonxitituwisawu), kinnittittimiha ehakhi yookhalana ikapwitthi, kinnaattittimiha atthu animphavela kapwitthi wiira wiisaakiha, ototha ni mphira", ootthikela Obama omuthukumanoni wiiriwe Univeresitaate George Mason, Ofayirefaxi, Epooma ya Virixiiniya, ni yaalaleyiwa vanlakani ni reeti CNN.
Vakhiviru w'atthu owoopeliwa ni amusi aatthu owiiviwa ni ikapwitthu, Obama ohaakiha mitita siniireliwa oxaka wiira akapwitthi ekhaleke mmatatani mw'atthu oohikhala saana mmuuni ni arina ikhirini ottuli ni, niisiso, ovukula okhwiya woowoopiha, wootepaxa waatta mulaponi emosa yoowaattana ifaapirika.
"Ootheene ahaana ekupaliki wiira vannireerela owaakha akapwitthi atthu ale aniwooniha owereya akina ni mmansaya", oohimya Peresitente, uupuxeryaka wiira atthu ikonto 30 annikhwa khula mwaakha Ilapo Soowiiraana mwaha wa owali waakapwitthi, otakaniha ni ikonto tthaaru aniisiiva.
Obama ohuncererya wiira "mikhalelo kahiyoo soowalamela, nnya atthu apanke elapo eniira, ankha navaha yootthokelela ni oreera muima ni wiiyeviha, enittittimiha Yoottharuxa Yanenli (ya Ekonxitituwisawu), yeeyo enooniwa sintoko enamuna yoomananiha owaakha akapwitthi atthu ootheene".
Yoottharuxiwa Yanenli ya Ekonxitituwisawu enaakiha ehakhi yooweettana akapwitthi, nnya malamulo akhanle olamulaka ni owehaxaxaka okathi onitthunaaya waakuxaka akapwitthi ni khula mukhwaha ekhalaneke owerya wa mooro.
Imara piili, Peresitente amerikaano oohimya okhala "yookhweyaxa omuthuma kapwitthi voohikhala eliivuru mapuro manceene.
Epakuti ya mitita sa Esakaratariya Obama sinilamula owehiwa ottuli wa ikhirini wuuthumani wa ikapwiitthi eriyari ya makhuru, apatthani wala mitthenkeso sa memmo, waakanyerya ni wuncareriwa wa atthu oosuwelaxa ni anirumiwa owehaxaxa soottuli sa namathuma.
Kuveerunu onihimya nlelo wuncareya atthu oopaphaeya vanceene mmuruni mwaha ni onikhaliherya mwinnuwelo wa itekonolociya wiira wuncererya waakhupaarela akapwitthi.
Obama oohimya wiira ori oolikanana wiira ovaanele ni nikhuru nooweryaxa na nakoso a ikapwitthi, nikhuru nuulupale ninaakiha efaapirika ya ikapwitthi, okhontte wiirela mpantta muthukumano.
"NRA khanoona nnakhala eshariya wiira iirele mpantte wa mwiirelo ya irelasawu puupilika sootthakaseriwa ni Kaasa Paranka", oohimya Andrew Arulanandam, namuhupi a mutthenkeso, yoowo onihimya waakhala mamempuru imilyawu thanu mulaponi ya atthu imilyawu 322. | mundo | Vasco | train |
a_organizacoes-pedem-reconhecimento-de-conselheiros-de-saude-em-mocambique_2873591.txt | Miyuuraano sookhala okupaliwa wa alipo anivaha miruuku sa okumi Omosampiikhi. | Miyuuraano sookhala okupaliwa wa alipo anivaha miruuku sa okumi Omosampiikhi.
Mpantta wa eteeruusu emoosa wa alipo arina ekwerere wa axiitthu omosampiikhi attharuwa olooliwa
Muhinamwa muthaka wa erelatooriyo emosa sa ONU enithoonya wiira, Omosampiikhi mwattelo wa ipurusento 33 sa atthu ariina Siita ohiya miteko olooliwa woomalani wa eyaaka emosa.
Wiira niweehe miriira ole, miyuraano soovirikana soohikhala sa kuveerunu sinivaha moonelo aya woonela vatthu muteko wa alipo anivaha miruuku wiira atthu nnakhala ahunteererye olooliwa ni mithali siniwanana axiitthu.
Lucas Molfino, a muuraano wa ameetiku ohikhalana mukano osuwelexiwa ( MSF ), anithoonyerya muraarelo ni miteko wa alipo a okumi ale :"naamwi vakhaale orepeeliwa miyeettelo sowonaneyaxa mwaha wokupaleeliwa soovara sa muraarelo owaatta wii miruuku sokhalana soovara saya sooluluwana ni wuncerereya wa mwaattelo wa atthu awehiwe mukhalelo aya ni ahiwehiwa mukhalelo wa okumi oluluwana ni mwaxiitthu HIV, vamosa ni ale ari apacenrye ottharihela miteko olooliwa, atthu ale anivara miteko iya sopwaneleela muhina mwa ilapo sinceene , votakaaherya ni Mosampiikhi", ahiiraana axiitthu, Molfinu.
Okathi ole, voophiyaka atthu 500 anivara muteko aya wa ovaha miruuku, miphimo wa MSF ti ophiya iya sa 1893.
Mwivaavo, okupaleeliwa wa alipo anivaara muteko ovaha miruuku sa Elapo ya Omosampiikhi warookhala opwanelaxa wiira varukunuxiwe miiriira sa ottharuwa ottharihela miteko solooliwa, ntoko bvanihinya Carolina Silva, mulipo ari aniweeha myaaha soluluwana ni okumi.
"Koveerunu nleelo nnakhala khonikupali mukhaleelo ole ni nnakhala khiveereryaane nikhuru ya osomiiha , othalakasa miteko ni soteene ni nleelo nnakhala khorina muthokiho otakaaherya manamuna a mukhaleelo ole amuraarelo wiira ihaatte miriira sinikumiherya sa axitthu HIV/Siita, ohinya mulipo aniweha myaha ole.
Muuraano wa Onisida onithalakasa wii waakupali alipo anivaha miruuku onoorowa ovaha mukhaliheryo wiira apwanye mutiita sa muuraano, voreera tho olooliwa, onilipiherya José Henrique Zelaya, murumeyi a Onisida .
Mameetikiu Ohi mikaano (MSF) hoothe ni vamosa ni Onisida ni Rensida avenyerya nlaka na ekampaanya "Miyo Kiniphenta namiruku aka", yoola oniireliwa waruha alipo ari anamoona wa atthuna ariina anikhala ni axiitthu HIV/Siita oluluwana ni muraarelo wa miruuku muhina, mwa mukhaleelo wa okumi. | saude | Gito | train |
a_governo-de-mocambique-nao-descarta-pagamento-de-resgate--116480298_1259589.txt | Elapo ya Mosampiiki khiniphavela wuuluma mwaha wowoopoliwa wa paketi Vega 5. | Elapo ya Mosampiiki khiniphavela wuuluma mwaha wowoopoliwa wa paketi Vega 5.
Miniixituru wa Peexika olavula wi mpakha osuwela namuna yoowopola atthu aphwanyaneya mupaketini muumu.
Kuveerunu wa elapo ya Mosampiiki olavula wi khavanelanne atthu yaala amwiiyale paketi yoola ``Vega 5'', paketi yoola oniphwanyaneya mmtani wa anawiiye yaala a elapo ya Somaaliya, olelo annivira mahuku ophiyelela 42. Exoronaale Vooxi ti Ameerika noovaanela ni miniixituru wa Peexika, Victor Borges, wuumalani wa esumana yeela, mukhulupale ola khavanelanne anawiiye yaala amukunxe paketi yoola, avirikanihaka iye silavuliwe ni nikhuru na xoronaale ya elapo ya Mosampiiki.
Miniixituru ola onittharihela meettelo wa khalelo yoola wowiiyiwa paketi yoola olavula wi, Kuveerunu ni akhulupale akinaaku a elapo ya Xipaanya yaala anivara muteko empaxaata ya epooma ya OMaputu, olavula wi athukumana ni anniphavela nkhalelo woreera wi paketi yoola atthikihiwe '' opacerya nenna mpakha ephaveliwe ephiro yootthara''. Mukhulupale Victor Borge olavula ahimyaka wi, Kuveerunu onniphavela wi amuruuhe paketi yoola ori mmatani wa anawiiye, ni atthu yaala ophiyelela 19 avarasa miteko saya mwa ''Veha 5'' ari mupaketi oopowe ni nkhulupale yoolatho onnilipeherya wi anawiiye ala atthuna ovaanela ni Kuveerunu, anoorowa waakheleliwa woohikacamihiya.
Noomala olavula wi, atthu yaala anirowa ovaanela anawiiye yaala khapaka mpatta wa Kuveerunu, miniixituru ohimyatho wi muteko ohaano ovariwa wookasopeyavo etthuniwaka wi ehaphwanye yoonanara atthu yaala aniphwanyaneya mupaketini muumu.
Nneene Paketi ''Vega 5'' ti empereesa Efripe, paketi yoola avareliwa muteko ni ekompaniiya Pescamar ya elapo ya Mosampiiki - paketi yoola iiyinwe mahuku eettaka 28 mweeri wa Tezempuru mwaakha wa 2010 mmasini waattamela elapo ya Matakaxikare, mupaketeni muumu aniphwanyaneya atthu ophiyelela 24, yaala aniira mpatta mamosampikaano 19 ni maxipanyoola ayili.
Muttitte vathi, wäla wuuttharelaniwaya wå eteexitu ela, wi mwiiwe okathi miniixituru wa Peexika avanelanaaya maxoronaliixita. | politica | Raja | train |
a_oms-promete-ajudar-moçambique-a-mobilizar-40-milhões-de-dólares_4849832.txt | OMS , oniroromeliha omukhaliha Mosampiikhi ovekela imiilyawu 40 sa itoolari . | OMS , oniroromeliha omukhaliha Mosampiikhi ovekela imiilyawu 40 sa itoolari .
Muraano Olumweeku muhina mwa Okumi osuweliwa ni (OMS) orwa omukhalihaka Mosampiikhi wiira opwanyaamusurukhu imilyawu 40 sa itoolari sa wameerina wiira opacerye Muthokiho wa Elapo sa manamuna Owaakhula , muhina moluluwana ni okumi , mittetthe sopwanyiwa ni mutaaseke Itaayi .
OMS, mpuwa mwawe , oni opwaanya vowanyiherya wii emilyawu emosa ya itoolari sa wameerika ni ovahererya itoose sa mwapoophe sinirowa orumeliwa wiira etumereriwe muhina mwa nlaka na ekampaanya enirowa opacerya mahiku anirwa eniireliwa ookasoopa okwa otanyeriwa ni ikwerere vowiilipiha ntoko ovaluwasa koolera.
Manamuno oluttelelana ni mittetthe iye owakameeliwa ni mutaaseke Itaayi ni ephovovo ya maasi oniira oniheryaka ixikhaani , mwaattelo wa atthu wowakiheriwa ni khiroohiwa opuro ororomeleya tho , masi , ninaano okhala muxankiho mutokweene : miriira ephattu ole khoreere ohasula mapuro onithokoreriwa okumi sa mittetthe sa eriyari ya Mosampiikhi ni ohaapwanya , othukumanya , alipo ari attu anivara meteko sa okumi .
Viira mukhalelo ola otepaka, mwaha ola amakhuwelo mwaha woothowa maasi oreerela owuriwa ni mukhalelo orattela opuro.
Yowoopiha omwaryamwaareya wa ele eniitthaniwa ikwerere sotanyeriwa ni mukhaleelo wa ithu sa maasi ti vaniphiyerya ohikosyeya.
Wiira nikasoope muthinto mukina wa ekwerere , ohoorwa othokihiwa Elapo wa Emukaakuve , muhina mwa miteko sa okumi , onikhupaarela watanela , owaakhula ni waakuva , ottikiheriwa mivaneelo sa okumi , okhapelela ni waakhula ikwerere , malyeelyo ni sokhalana sa mwarumasiya .
Muthokiho ole okwa ni esiisapo yophimmwa ophiya muhina mwa imilyawu sa itoolaro sa wameerika 40. mureerelo onii muuraano Olumwenku muhina mwa Okumi (OMS) onoorowa omukhaliha Mosampiikhi wiira opwaanya .
Djamila Cabral, muhooleli a Omosampiikhi OMS, onikupali okhala mwaaha woomalela okweeya" maana wiira khareere alipo okhaliha anoonela vatthu okhaliherya".
Mwaha okhala okhalaka otepa okweheriwa noovira okathi wa Ilapo sowirana ni ookasoopa ikanyeryo owulaana , munamuna mmosa onikweherya wiira mukhaliho sakuvaniwe othariheliwaka okathi otepa okweya ni vowaakuveya.
Djamila Cabral, onakiherya, ni vowaakuveya , ottikiherya miteko sa mukhalelo opacerya sa okumi ni waattela omosa wa nlaka na ekampaanya womalamalihiwa ikwerere, ntoko koolera ni ovele, vothaleleyaxa muhina mwa eseeturu anirumeeliwa ni atthu ovikana ikonto 100 ya ale akhuma opuro olimalela aya.
Cabral othalakasa wiira muuraano onoorowa wakhaliha amakhulupale omosampiikhi wiira opakeke miyataanelo wii alipiherye wiira mikhaliheryo soteene iphiiye, apinaatamu ni ikaruma, muhina mwa miteko sa okumi, mukhale oroohiwa onitthuneya | saude | Gito | train |
a_biden-proíbe-importações-de-petróleo-e-gás-da-rússia_6475733.txt | Biden onikhotthiha oruuhiwa petarooya ni kaaxi a Oruusiya | Biden onikhotthiha oruuhiwa petarooya ni kaaxi a Oruusiya
khula amerikaano ookhoottihiwa ohela muhakhu musetoreni ya enereciya ya Oruusiya
Waaxintoni
Peresitente amerikaano oheemexa oruuhiwa patarooya ni kaaxi a Oruusiya, mutita ola, sintoko Joe Biden "onrowa onvaha nikuma nuulupale wa maakina a ekhotto ya Putin
Yeela yoolakela yanaanaanoxa ya Peresitente amerikaano wiira aphunye owalela muhakhu w'Oruusiya, mwaha wa yoolakela ya Vladimir Putin ovolowa Wuukaraaniya mahiku 24 wa mweeri wanenli, etharamunle okhwa w'atthu ikonto ikonto sene ni ovikana imilyawu piili oothyawa.
Nlamulo peresitensiyaale ninkhottiha oruuhiwa patarooya purutu, sinikhuma ni patarooya, kaaxi a mukhalelo, makhala ni soopwanyiwa sa makhala ni khula amerikaano ookhottihiwa omwiira nakoso musetoreni ya enereciya ya Oruusiya.
"Nniira yoolakela ela ni kinoonawiira anceene wa apatthani ahu ni anamakhaliherya a Weewuroopa pooti ohiwerya otakanihana ni hiyo", ookupali Joe Biden, yoowo wuulunle wiira "Ilapo Soowiiraana sinimuruwerya patarooya munceene mmarakaato mwawe ovikana ilapo sootheene sa Weewuroopa hoothe, veekeekhayi, hiiyo ninvaha enereciya, tivo, ninniwerya ovaha mavalo akina ahiniweryaaya.
Omwene Woowiiraana, Namalamula oohimya olelo wiira onoomalia vakhani vakhani omuthuma patarooya ni iye sinikhuma ni patarooya sa Oruusiya wuumalani waeyaakha yeela.
Peresitente a Waameerika nave tho oohimya wiira mamempuru a Acensiya a Ilapo sa Okhopela ya Enereciya aakupali ohela mmerekaato imilyawu 60 sa ipariri ya patarooya a mukhalelo ya soosuka sa mancira ya patarooya, eriyari ya esisapo eyo eniroromelihiwa ni Ilapo Soowiiraana.
Okhathi waalavulasawe, Biden oohimya wiira ohaakhela mukhaliheryo wa mulaponi ni apatthani awe alipa epoliitika, nnya nave tho naale oohikhala a namalamula, sintoko muhooleli a eparitiitu repupilikaano Kevin Cramer, ya Takota ya Ohitto, yoowo "muteko ola etthu enireerela para olumwenku".
Crame ahaakhulela wiira "patarooya kapwitthi para Putin", wiira "waahiphiya okathi wa Namalamula a Biden omusuwelexa kapwitthi owo a enereciya" ni wiira okhottihiwa onrowa "omuhononela vanceene weetta wa musurukhu wa Putin wiira weemexe ekhotto eniwanaawe ni apoovu aniphenta oneethi wa Ukaraaniya".
Eyaakha evinre, Ilapo Soowiiraana sa Waameerika sahimuruuha waattamela ikonto 700 sa ipariri sa patarooya a mukhalelo wa khula nihiku ni itthu sinikhuma sa patarooya orefinariwa Oruusiya, nummaru, nnya, noottayivela soophiyeryaka imilyawu 4,5 sa ipariri sa patarooya Ooruusiya yoowo Ewuroopa animuruuhaaya mahiko ootheene.
Vanaamwiira siiso, aakhulaka yoolakela yaawehereriwa ya Peresitente amerikaano, acensiya a ihapari a Oruusiya Interfax oohimya wiira Vladimir Putin, ohantikha olelo nlamulo ninvukula oruuhiwa ni oroohiwa sookhalana ni mireerelo "wiia ororomeliha nvarelelo wa Efeterasawu ya Oruusiya".
Nlamulo nno khanitaphuleliwe oratteene. | mundo | Vasco | train |
a_milutares-em-nampula-acusados_2744502.txt | Atoroopa a Wamphula anithoonyiwa okhala alipo omana ni orupiha | Atoroopa a Wamphula anithoonyiwa okhala alipo omana ni orupiha
Kumantaati a nikhuru na Fademo oruna mwa soohinyaniwa.
Atoroopa a ekwariteelu ya Okharupeya , epuruviisiya ya omosampiikhi ya Wamphula , anirwa oromoliwa aka ni anamuttettheni anihinya niiwa omana ni waararuxa axithiyaana .
Ntoko Mulipo anikhala mmawaani mme , alavule ni nlaka na VOA arumeelaka nttaava na mulattu emakhuwa , Okhuma okhathi woophiya wa atoropa Mweeri wa Namuloko wa eyaakha ele evire mmawaani mme , alipo akhale amake opuro ole ohimumula ni itari sa akapwiitthi anoopwa khasinimala , okameliwa soolimwa ni ipa .
Muhina mwa mahiku ala okhiserya muloko mwaha ole ohoorwa ophiya okathi wootepa oruuha otthooka. Aatthu anceene animaniwa natoropa, wa alesa athanu ni anli ovulalasa.
Anamuttettheni anihinya wiira khaniixoona ntoko atthu anithokoreriwa , nnakhala muttetthe ni anoova wiira , viira vatthikelaka mukhalelo ole wa Fademo , viraneye vootepa , notoko okwa wa apinaatamu .
Kumantanti a ekwariteelu ta etestakamebto ya okharupeya Constantino Omar, onikhootta sohinya sa apinaatamu ale ni oniira wii animaniwa na apoovu atoropa mwaha wa owattamelana mukhalelo.
Kumantanti olaleerya wiiraka miriira sa ikhirime soosukiwa mmuttettheni mme Okhuma okathi aphiiye natoropa .
Vanireerela olaleerya wiira vootharelana ni manyakunyaku ale aniiriwa apwanya olooliwa Oxiripitaali wa omwaattiwa ya Wamphula.
Votharihela muhupi sa epooxito a mapilisa a mutthetthe ole arepeele mihuupi sokaxari thaaru aniromoliwa Atoropa, vaamo inivirikaniha soohinya sa kumantanti.
Mwivaavo, Nlaka na VOA ninisuwela wiira vahikhala muthukumaano a mipanttea oye miili Atoropa ni anamawaani ni Ekumaanto | sociedade | Gito | train |
a_sindicato-de-professores-moçambicanos-reticente-quanto-ao-retorno-às-aulas-em-nampula_5496467.txt | Muraano amwixuuttihi Omosampiikhi anoovelela muhina mwa manamuna otthikela osoomwa Wamphula | Muraano amwixuuttihi Omosampiikhi anoovelela muhina mwa manamuna otthikela osoomwa Wamphula
Muraano amwixuttihi Omosampiikhi osuwelexiwa ni (ONP), Wamphula, ota ya Omosampiikhi, anoova wi ixikoola wi khasitthokiihe volokasa wi itthikeele vasya wala ikeleelihe omuhooli miteeko sosooma, mahiiku yaphiya 27 wa mweeri yoola.
Miteko soteene sosoomwa sihitetereriwa mweeri wa neraaru mulaapo moteene wi eikasoopiwe walaanyeya wa mwaxiitthu onintanyerya koroona, maasi amhooleli akwanyererya wi itthukuleeliweke vakhani vakhaani, mukhalelo ohireere okhoottiwa muhina mwana mawaani ovirikana.
André Jana, Sakrataari a muraano wa ONP, onihimwa wi nnaamwi Kuveeruni eteteerye otthikeliwa vasya wa miteeko sosooma onroowa wonaneya nihiiku na 27 na mweeri yoola, vekeekhayi ixiikola nnleelo khiirina mireerelo sa maana.
Muraano ole oni wi otthikeliwe vasya miteeko sosoomwa ti vopwanelela wi nivukuule wakweeherya mamwiixuuttihi ale ari anaxiikola muhiina mwa mwaxiitthu mutaanyeryo wa Covid-19, ntooko nilipiheryaka miteeko sowirattela ni oweha weha mukhuruuru a eruutthu.
Ole, ohuupuxerya wi mapwanyeryo maasi, ori tiyuulupalexa erumeeliwa wi niraattele, toori muxaakiho muluupalexa a ixiikola sa Wamphula, siirina wa khuta etuuruma mwaattelo mmoosa okhanle ophiyaka anaxikoola 74. Epuruvinsiya ela ti yootepa watta apinaatamu ya elaapo, nnakhala vakhaani, ta imilyawu thana moosa sapinaatamu.
Vanilipeleliwa wi wopaceryani miteko soosoma, ituuruma sinakhupaarela anaxikola 20 wa khuta, yaawo Jana onoorowa okhanyererya wuncereeriwa wa nuumaru na amwixuuttihi , alipo ankhaliherya ni esupusiitiyu ya ekasoopa.
Axitiitthi ni aliipa ohoolela amwiixutti, vayiwiwe aya muhina mwa ehapari VOA, anisuweeliha wi nnakhala khani yoroohe anaaya Oxikola, maana musaala munsoomwa, mookhala okhala mapuuro ateepa yoopiha omuraavamwaxiitthu , ni anivaaha moneelo aya wi mwaakha wosooma wunteeriwe.
Nnaamwi okupaleelaka mixankiiho iya, Jana aniisuweliha "amwixuttihi ari owitthokihe ene wi atthikeele ovaara muteeko, maana wi wunteererya mwaakha wosooma onotanyerya mixaakiho sowaatta, vanceenexa waale ari anaxikoola a mwaakha okhiseerya".
Mosampiikhi oreepela ampaakha oleelo va , mahiku aneetta aya 9 mweeri wa nethana miili, ekooto 1092 sa mwiiha sa Covid-19. Wamphula ti muttetthe a epuruviisiya yootepa walaanyeya ni mwiiha imiiya 247. Mulaaponi mu, ekwereere ohaaviriha etuniiya atthu thana xexe. | sociedade | Gito | train |
a_senegalesa-fatma-samba-diouf-samoura-fifa_3329267.txt | Fatima Samba Diouf Samoura wa elapo ya Senekaali oothalinwa wi akhale sekeretaari wa nikhuru na Fifa. | Fatima Samba Diouf Samoura wa elapo ya Senekaali oothalinwa wi akhale sekeretaari wa nikhuru na Fifa.
Noovira iyaakha 21 ovaraka muteko ONsawu Uniita, yoola ohuuluma iiraka oniphwanyanya wowiilipiherya wi amuvarelele mphira.
Akhulupale a FIFA, amuthanla wuumalani wa esumana, mahuku eettaka 13 senekaleesa, Fatma Samba Diouf Samora wi akhale sekeretaari wa nikhuru nenle.
Samoura, muthiyana woopacerya iiraka mpantta wa ekhulupale ya nenli wa nikhuru na mphira wa ilapo sotheene.
Nlamulo ola opakiwa ni persitenti wa FIFA, Gianni Infatino, vaniira na 66 ekonkereesu, yeela yiirane'ye pooma ya Meexiku.
Samoura oovara muteko iyaakha soophiyelela 21 ONasawu Uniita wenno aari korotenatoora umanitaariya wa nikhuru na ONU elapo ya Nixeeriya.
" Fatma muthiyana woosuwela ovara muteko ilapo sowaatta, yoola oophwanya mikacamiho muhina wa meettelo awe a miteko " alavulaka Infantino amuthoonyiheryaka sekeretaari yoola nsya, ahuulumatho iiraka wi " muthiyana ola onnisuwela ovara miteko muhina wa mphira ni oreeriha ikiipa"
Infantino ahimuttottopela Samoura ni aahuuluma iiraak, nikhuru na akhulupale a FIFA nohaattela murima mwaha miteko anisuwela'iye ovara sekeretaariya yoola nsya.
Nave, olavula wawe, Fatma Samba Diouf Samoura uulumme iiraaka, khurookitteela murima ni kinnikupali wi " muteko ola yoola kinirowaaka ovara onnilatrtana iye kaavaraaka, ni kinoorumeela wi kinnuwihe nkhalelo wa mphira".
Ntoko siniphaveliwaaya otthariheliwa, Samoura onirowa apacerya woonaxaxiwa miteko sawe ni nkhuru na FIFA aphiyelela ovara ratta, ntoko siniphaveliwaaya onoorowa ovahiwa ekhatera awe mahuku eettaka mweeri wa Xunyu.
Samoura ahinapacere ovara muteko wa ONU, yoola avaraka miteko sikinaaku elapo ya Senekaale.
Sekeretaari yoola nsya wa FIFA osoma mexitaraatu ntaava na Inkeleexi ni Xipanyoola Oniveresitaati ya Lyon ni osomatho pooxi-mexitaraatu relasawu interenasiyonaale ni komeerisiyu interenasiyonaale Onxitiitu Superiyoore, epooma ya Exitarapuuruku. | desporto | Raja | train |
a_israel-e-irão-trocam-acusações-sobre-ataques_4387584.txt | Isarayeele ni Irawu animwaakhulana mwaha wa mituphelo | Isarayeele ni Irawu animwaakhulana mwaha wa mituphelo
Telaviive oohimya wiira ohakhula ni ifoketi sa Teyirawu para Osiiriya.
Alipa waakiha wa osulo ya anakhotto a Osiiriya ahinteeleliha, ohiyu wa namacexe yeela, mahiku 9, imiiseli sa Wiisarayeele sivonyeriwe mulaponi ya Osiiriya, oohimya acensiya ofisiyaale Sana.
Anakhotto a Wiisarayeele, wa mpantta aya, aahima wiira imiiseli sivonyiwe ntoko waakhula ifoketi soopiwe sa mayiraniyaano ethonyeraka mpantta wa mwala wa Kola, okuxiwe ni Isarayeele.
Nikhuru Ninwehaweha Osiiriya ya Makhalelo Ihakhi Saapinaatamu (OSDH), noohimya wiira ikaruma sa ekhotto, sa anayisarayeele, sinthonya mapuro a mukhitto wa Siiriya, ni alipa okhalihana awe wattamela wa epooma ya Paaxi, muttetthe wa Kuneyitara, enkhala mpantta wa Kola ehikuxiwe ni Isarayeele.
"Matteeke a anayisarayeele yaavavasa ettharanaka mapuro a Kola, ekuxiwe", nootthikela nikhuru naanamawehaweha.
Omuthukumanoni aattakiwaka oraami ni nikhuru na anahapari, mmosa a yaawo Acensiya Efe, namuhupi amasurutaato, Jonathan Conricus, oohimya wiira Isarayeeli otupheliwe ovirakaru ohiyu eriyari ni ifoketi 20 sivonyeriwe mmukanoni woowaakiha elapo enikhaliwa ya Ikoliina ya Kola, ohitto wa elapo.
Nlelo sintoko Isarayeele, khiyaakhumelenle anookhwa omutupheloni waapakiwe ni anakhotto a Wiirawu, yaakhumme mpantta wa Osiiriya.
"Ohiyu yoola, waattamela ohiyu eriyari, soottikhiwa ipaala soophiyeryaka 20, sinceenexa saari ifoketi, siriheliwe mukano woopacerya woowaakiha wa masurutaato oohitto. Ifoketi iya sittikhiwe ni ekuru ya Wiirawu Quds" wa mpantta wa Osiiriya ya kola, oolavula Conricus, olaleyaka Efe.
"Wa niinaano va, khinimoonale hata nookhwa mmosa wa anakhotto a Isarayeele", oohimya surutaato, wuncarenrye wiira "wa ifoketi iye, piili sihookotthiwa", ni wiira "mwaattelo wa soohononeya noonalyaahu mpakha va ori vakhaani".
Ohiyu wa enamanli, mihiku 8, woopakasiwa akapwitthi noohiyu anithoonyiwaawe Isarayeele mapuro owaattamela Otamaaxiku, Osiiriya, yoowiiva masurutaato 15 a ilapo sookhopela aniiwelela ereciime ya Osiiriyu, waatakaniha ni mayiraniyaanu athanu ni arau sintoko onihimyaawe mwiiwanano wa niinaano olaleeriwe ni ONG Anamawehaweha Ihakhi s'Apinaatamu. | mundo | Vasco | train |
a_apesar-sobressaltos-2016-boa-temporada-artes-letras_3658921.txt | Nihiyaka otthuli mikacamiho, 2016 sahonaneya mireerelo nnikhuru na itthu aarite ni leetera. | Nihiyaka otthuli mikacamiho, 2016 sahonaneya mireerelo nnikhuru na itthu aarite ni leetera.
Moonelo wa a alupa ahapari yaala ammuttettheni ntoko Chissana Magalhses, wa elapo ya Kaapu Verte, ni Frederico Jamisse wa Mosampiiki.
OKaapu Veeriti, anamapaka ahikhalana mureerelo eyaakha ela evinre, masi saahikhala itthu soonanara saaphwanyansaaya, alavulaka Xoronaliixita Chisassana Magalhes.
Xoronaliixita wa Okaapu Veerite ooriipiwa murima, mwaha wa itthu sowaatta sinikhumelela muhina wa Mecenato.
Masi, nihiyaka mikacamiho iya elapo ya Kaapu Veerite, "epazari yoosuwaneyaxa, atthu anniphavela opaka itthu saya" etthareliwaka siiso.
"Anamapaka anniphwanyaneya akacamiheyaka okathi onivaraaya miteko saya", alavulaka tho.
Ntoko, namapaka ahakalalaka mwaha wa nikhuru na wiina yoola onniruuha munnuwela wa esipo ya hip hop.
Eheeni, namapaka ola, onaanyiherya okhala "ohikhala saana wa amiravo".
Wiina nkhalelo waasuweliwa ni atthu atheene aphwanyaneya nnikhuru nenla nnaasimwa "Raiz di Polon", moolumo ala anilavula ti Magalhes, yoola oniisoona waattaana musurukhu , eyaakha ya 2016, yoola onniira nikhuru na "Mon na Roda" nenla nipakiwe ni amiravo oorakala yaala aholeliwa ni Miriam Madina.
Opacerya wawe wiisooniherya mwaha wa , mweeri woomaliha eyaakha yeela, nikhuru nenla, "Mon na Roda "ahaakheleliwa ni Kooseelyu Intereranasiyoanaanle Yowiina, nikhuru nenla tila Orikanisasawu ya Nasawu Uniita liniira mpantta na Etukasawu, Siyensiya ni Tekonoloxiiya.
Nnikhuru na isipo, ohiya otthika wa nawiipe "Bulimundo", elapo ya Kaapu Veerite wi aasivelihe atthu yaala enaasivela isipo sa mmuttettheni, moonelo wa Magalhes, eyaakha ya 2016 ahoonaneya amiravo ntoko Hilario Silva ni Cremilda Medina.
Muteyaaturuni, niira na "Mindelact noopiya eyaakha 22 niphavelaka wooniherya".
Eliteratuura ya Magalhães ennithoonya nave mooniheryo wa eliivuru ya Osvaldo Osorio, yoola oniphanyaneya ni eyaakha 79.
Ohiiwaka otthuli nkhalele awe yoola woorakala mayitho, olavulaka Magalhães, Osorio", onnoonaneya atthikelaka ottharihela muteko awe yoola woolepa iliivuru".
Eyaakha yookacamiheya mwaha wa ekhotto yeela aniira mpatta atoropa a Renamo, anamalepa a elapo ya Mosampiikhi ahittikela ovara miteko saya, alavulaka xoronaliixita Frederico Jamisse.
"Naahoonaneya niira na kulutuura , okathi yoola wa nkacamiho", olavulaka Jamisse wi niira nenla na Fexitivaale ya Kulutuura naari nuulupale, liiranen'ye mweeri wa Akooxitu, epooma ya eera.
Ni itthu sikinaaku siniphanyaneya musineemani, Licinio Azevedo ohooniherya efiilimi aye enaasimwa "Comboio da Sal e Acucar" ni efiilimi yeela khiyaareere ottottopeliwa okathi liiraneyaaya niira epooma ya Xowanesipuuruku; mulupa oomurumiha viyola, Moreira Chonguica ahitthikela ntukumano wa Morejazz; nave bnamalepa Mia Couto ahitthikela wooniherya yoolepmphwa ya mukhulupale Ngungunhane; ni namalepa Ungulani Baka Khossa ohooniherya elapo ya OParasiili eliivuru aye ya nsina" Orgia dos Loucos"
Nnikhuru mwa Literatuura, namalepa Frederico Jamisse olepa muliivuruni mwawe wi anamalepa otheene anipacerya muteko aya muxikola ni mmuttettheni, aphavelaka waasiveliha anamasoma a iliivuru.
Mwiiwelele mwaha onirowa olavuliwa ni maxoronaliixita ayili. | cultura | Vasco | train |
a_article-04-23-2012-human-trafficking-148527865_1451079.txt | Wa imilyawu 27 sa atthu anihooxiwamuhina mwa mutumiheriyo wa atthu a Moolumwenkuni | Wa imilyawu 27 sa atthu anihooxiwamuhina mwa mutumiheriyo wa atthu a Moolumwenkuni
Mutumiheriyo wa atthu ni kontarapantu wa atthu onikhala weettiherya khula mwaakha ikonto 32 sa imilyawu sa itoolare
Onnoonaneya mwaattelo wa atthu imilyawu sene akhanle ti ale enaaphwanyererya epaluwa ele ya mutumiheliyo wa inena sa atthu. Mulokiheryo Interinasiyonaali Wa Mikarasawu ni Ekapineeti ya ONU wa Asoona Aalupale Anihapala ni Ikhirini aavareleliha mwiiwanano wa omaliha mwaha ola.
Maaxensiya ale ahaasinari, niinaano va, Oviyeena mwiiwanano mmosa wiira ovareleleya muwehaweho wooreera mwiinanoni wa elapo yoowo onoonaneya okhala mananna ooreera, aniinaano ni a atthu.
Laurence Hart ti muhooleli wa mukawanyo wa mikarasawu wa Mulokiheryo wa Ilapo sa Ota sa Imikarasu.
"Nimmalela ohimyakasaka ifonte sooviriana, masi khoniphwanyaneya muhupi wooreereta ni woolikaneya. Onnikhupaliwa wiira sookhala imilyawu sa atthu anitumihiwa oophiyeryaka 12 ni 27 imilyawusene. Ela enikhumelela mwaha wa ohikhala ikaruma sa ilapo sa okhopela wi yooniweke vooreerela atthu ala enaakhumelela epaluwa nkhama ele yootumihiwa inene".
Mulokiheryo Muntiyaali wa Miteko onnooniherya wiira mutumihiyo wa inena sa atthu ni kontarapantu wa apinaatamu ti muhumelelo oneettiherya wa khula mwaakha ikonto imilyawu 32 sa itoolare.
Muruku wa mutthu mmosa ekaruma waakhalaka muthinto wa mkhalelo waapakiwe ni anamararuwa. Vano mukhalelo wa mutthu mmosa ekaruma ya mutumiheliyo wa atthu onootepa okela ohoolo okhala wiira khareere alopwana ari ekaruma ya mutumihereyo wa inena wa khula nihiku.
Sintoko, axilopwana anceene anikumihiwa mukano a Waasiya anirowaniwa mpakha mapuro ale animiseriwa mukano a waafirika. Axithyana anceene a Waafirika anitumihwaka Owaasiya.
"Wa mananna vootthikeleya okhalaka wiira mutthu mmosa, voowi ophwanye muteko, ohaana omuliva mutthu onhoolela. Namahoolela ole oniphavela musurukhu wa etthu eyo ni mutthu owo oniira ohikhalanne musurukhu owo. Ti vo oniiraawe waphwanya onoomuliva. Ni nsa ti onikhumelelaaya muluttaniho onihimya wi mukopho khoniliviwa wala mukopho onikhala ntoko khonikhalakhala oliviwaka.
Hart onihimya wiira atthu ala anithumiwa animalela okhanyererihiwaka olima wiira aruwerye soolya, vanasuwanyeyakaru wiira anaavarelaaya muteko ola khanisuwela.
Mwiiwanano wa niinaano onnoopererya ophwanyaneya mwaakhulo wa mulattu ola, wa mwinnuwelo wa mapuro yaawo, mapuro makinaku ni mapuro a ilapo sa ota. Oniphaveleya wuncererya mwiiwanano woolikaneya wa axensiya akinaku, otakanxeryaka Nikhuru Muntiyaali na Imikarasawu ni Nikhuru na Mwiiwanano wa Axensiyaru oophavela omaliha Mutumiheliyo wa Atthu. | mundo | SALUSTIANO | train |
a_tragedia-motize_3601311.txt | oTeete: Opatta wa mukukutta wa etanke yoowivakasa atthu oophiyeryaka 43 | oTeete: Opatta wa mukukutta wa etanke yoowivakasa atthu oophiyeryaka 43
Owaatta wa 100 oovulala Mukukutta aatanki amulovola gasoliina mpakha oMalawi
Atthu woophiyeryaka 43 ahookhwa ni 110 akina oovulala mwaha woopatta natanki oZoobwe, Omwaatize, oTeete variyari wa elapo ya oMosampiikhi
Soolavuliwa wa oxixripitali ya oteete waale oovulala ohoovya woowatta.
Mukukutta atanki uwo yaamulovola gasoliina mpakha oMalawi ni oopatta variyari wa nihiku, oKapixance zobwe atthu yaapheelaya omukumiha patarooya.
VOA onnisuwela mwaha waatthu ankhala wiira nakamiyawu ariina asidente, enamararu ila, mahiku yettaka 16 mahiku woothene, nava atthu anceene yaanipheela omukumiha pataroya woowira amutumihe.
Wa nuulumo namapolisiya yiirale wiira wa mapuroro awo yaahimiye woowira amwiin'yaathi mukukutta.
Wa mutthu mmosa waakhala oomutuphela mukukutta ole, onhimiya wiira muuthweene omoopela woowira wiittyawe , nave khupacaka mooro.
Wa atthu akina ale yaakhala annupuwela wiira mooro owo opaciwe wa mukumaano wa efiyu mmotobombani onkumihaniya patarooya. | economia | Helio | train |
a_frança-campeã-mundial-_4483617.txt | Ekiipa ya Faransa yoolola mphira yoola wa ilapo sotheene. | Ekiipa ya Faransa yoolola mphira yoola wa ilapo sotheene.
Eniira phantte ya nenli ekiipa yeela ya Faransa elolaka ''Mphiya yoola wa elapo sotheene". Wuupaceryani, ekiipa yeela ya Fransa yaahilola ekiipa ya Parasiili, ennivira olelo iyaakha 20 mphira yoola attikhinwe elapo yeela ya Ofaransa.
Etuminku ela, ekiipa ya Faransa yoohivarelela okhala namalola wa mphira yoola wa ilapo sotheene, nuumulola Korowaasiya poola 4-2, mphira yoola attikhiwa ekampu ya Luzhniki, elapo ya Maxikoovu.
Eniira phantte ya nenli ekiipa yeela ya Faransa elolaka ''Mphiya yoola wa elapo sotheene". Wuupaceryani, ekiipa yeela ya Fransa yaahilola ekiipa ya Parasiili, ennivira olelo iyaakha 20 mphira yoola attikhinwe elapo yeela ya Ofaransa.
Mphira wa olelo, ekiipa ya Fransa tipacenre ohela ekooli yooreera, yeela tiya Mario Mandzukic, ahenle okathi weettaka minuutu 18.
Yaari ekoolu yoopacerya wuumalihani wenno wa mphira wa ilapo sotheene.
Arowaka ohoola mphira yoola, namphira Ivan Perisic nave ahihela ekoolu ekiipa iya soopiili sinalikana.
Ekiipa ya Fransa yaatthikela ehela ekoolu, mukwaha ola ekoolu yaaheliwe yaari ya penalitaati yaamaniwe ni namphira Griezmann.
Niwiiraneya vaavo, ikoolu sooheleliwa ni ekiipa ya Faransa sinattharelana, masi mukwaha ola ahenle ari Paul Pogba ni Kylian Mbappe.
Kwaratareeti wa ekiipa ya Faaransa okathi ovonyaawe, namphira wa ekiipa ya Korowaasiya, Hugo Lioris, Mandzuki onahela ekoolu na nenli.
Mphira wa elapo sotheene onittharelana onirowa ottikhiwa eyaakha ya 2022, elapo ya Katari.
Elapo ya Fransa enirowa wiikusanyerya wi amuttikhe mphira wa athiyana yoola onirowa ottikhiwa ilapo sotheene, nttetthe wa Tesinexi - Xaripiyawu, epooma ya Liyoni | desporto | Raja,benedito | train |
a_can-2021-guiné-bissau-falha-grande-penalidade-e-empata-com-o-sudão_6392707.txt | KAN 2021: Kine -Pisaawu ovonya epenaaliti yuluweene ni khilattana ni Sutaawu. | KAN 2021: Kine -Pisaawu ovonya epenaaliti yuluweene ni khilattana ni Sutaawu.
Niceeriya omuxiintta Eciitu muhina mwa mphiira nkiina wa nikhuuru T
YAOUNDÉ —
Kine-Pisawu ononiherya muhina mwa Kampiyonaatu Afirikaano wa ilaapo osuwelexiwa ni KAN 2021, enamanli yeela, ya 11, mmosa ni empaate ohipwanya ethu wa Sutaawu, muhina mwa nlaka na mphira mmosa yoowo aperetenri variyari va ipenaaliti yulupale.
Muhina mwa muikhari -khari 82, Pelé okweherya namasuka -nthavi Abu-Eshreinfaz ovoloha mphiira muhina mwa oratta wokhaleliwa anli yokhuma iyettelo sa marakha thanaxexe paaso.
Ale ari ma Djurtus amuttikha mphira vaahikhale alipo amphira aniirela mpantte mpakha womalani, ophiiyaka 7 walei 24 akwakwiilye ekwerere ya Kovit-19.
Mpantta mukina wa nmphira a nikhuuru T, ni ekalasiku wa vathayani, Niceeriya omulola Eciitu, vamosa ni Axawawe ahixooniherya otteyiwene votokweene ni mafarawo.
Okathi wa mikhari-khari (30), Ineanacho (30') ovolowiha mphiira mmosa ni mutumereryo wa Augustine Eguavoen yaarisa saneene masi vowattamela vokhala ovolowa ya nanli okathi ya nikhuuru na Salah, ninihiwa nikuruta ni Lusu -mosampikaano Carlos Queiróz.
Ni nlaka yoowanya ela, Niceeriya anihoolela, otteyivela, nikhuuru T, womalani wa nlaka nopacerya na ekwaha , otharelana Kine -Pisaawu ni Sutaawu ni yoowanya emosa ni yokhiseryani okhaale ti Iciitu, ohiphuure ethu. | desporto | Gito | train |
a_orgaos-individuos-com-albinismo-nao-tem-poderes-magicos-recorda-chefe-onu_3374080.txt | Mipaantte saapinaatamu ni mukhaleelo wa wethatuwa, nnakhala khakhala nne ikuuru sa mmineepani, onuupuxerya muhooleli a ONU (Muraano a Ilaapo Sowiirana). | Mipaantte saapinaatamu ni mukhaleelo wa wethatuwa, nnakhala khakhala nne ikuuru sa mmineepani, onuupuxerya muhooleli a ONU (Muraano a Ilaapo Sowiirana).
Omaalawi, akuulukhana, aruuna wiirela mmpaatta woohasariiwa ithaattuwa; Omosampiikhi, Isabel Novella, oniipa nsiipo nihiimwa wi okweele ahasaariwa wa ithaatuwa.
Waamini "womaleela wotepa ovonyiwa" oni ipoosawu ni ihiirisi inpaakiiwa irumeeliwaka mipaatte sa muruutthu aatthu ale aarina mukhaleelo ethaatuwa akhalaana miriira, totaanyeerye mwaattelo waale aari tanahaaya, muhiina mwa ilaapo khaamosa -khamosa, sihaaya miruuthu sapinaatamo iye.
Sakataari-geraalea Ilaapo Sowuuraana, Ban Ki-moon, onipaaka mwemereeryo aye muhiina mwa mutthaaka awe oniireeliwa niira na Nihiiku na Muluumweekuni Noowupuxeeryana muhiina mwa mukhaaleelo wa atthu ni mukhaleelo wa Otthaatuwa, niitthapeliwa mahiiku yeettaka 13 mweeri wa nethana mmoosa.
Manamuuna Owaamini ala, onuupuxerya Ban, otaanyerya Waatakariwa ni ohaasariiwa atthu a nikhuuli na ethaattuwa mpaakha wiiyiwa miruutthu saya mmahiiye mwa mipaatta khamosa-mhamosa sa molumweenkuni.
Waafirika moono wa Othi, Omalaawi, Omosampiikhi, ni Tansaniya, siiri mittetthe sootepa ohimwa yiraneyexa mwaha iya.
Omalawi, mwaattelo hasariwa atthu ale oharooha Etiripuunale Supereemu ni otekeretaari nlamuulo na etekereeto emalamaliiha mavareeryo a akuluukhana.
Maphukelo wa Esupereemu ankhumeleenle noovira okaathi anamuttettheni araaru a Mzuzu, epooma ya ota wa elaapo, yakumiherya aya vanlakaani okaati vakaxari aya muhiina mwa muteeko akuluukhana. Mmoosa wiyaale, ohiira wi oomuliva mukuluukhana mmoosa orumeelaka musuurukhu munceene wi otthikelane mpheetano omutthu awe nnakhala khekhuume etthu.
Atovokaanto wala mwaakiherya wa araaru alesa, George Kadzipatike, osuweeliha wi fereekesa mukiinaku ohixiiliha wi manyakunyaku wa ihaasara sinlipiheriwa mwaha "wakuluukhana atumeererya makhuva a pinaatamu ale ampwanyaneya ni mukhalelo wa ethaatuwa wiira orumeeliwe mmiirirani sotikiniihasa wiira apattuuxe muhakhu otikinihasa".
Mwa iyaaka piili sokhiserya siviinre, atthu aarina mukhaleelo wa ethaatuwa owaatta ahookottiwa omalawi, vilipihaniwaka sohimwa sa okwiri.
Omalamalihiwa mutumereriwe muhiina mwa Esuuperemu votakahereya naale aniitthaniwa okuluukhana ephaattu ni anamiriira.
Muraano a ithaatuwa Oomalawi ottottopela mupuwelo muhiina mwa inisiyaativa iyo piiyo muruuko .
Maasi akuluukhana ephattu antthunasa wilipiherya muhiina mwa maphukeliwo. Vanuulumwa wi nnakhala khivakhale votakahereya mmiriirani wala motumihani mippaantte sa mukhalelo a ithaatuwa wala atthu ariina nikhuli nethaatuwa.
Robins Zaniko, Sakarataari - Xeraale a Ekonselyu Iterenasiobnale ya Emetisiina Taratisiyonaale Ya Omalawi, osuweliiha wi mutumeereryo" ti veehakhi, maana kakhaale nnakhana manamuna wi atakaherye mipaatte sapinaatamu ni etthueni elyiwe. Vexikhaanyene ninaavaha atthu mithaali sephaattu wi awuurye ni apwaanye exikhani muhiina mwa ireetta.
Wuleela ni Wikukumiha
Ntooko vasuweliha Zaniko, khuuvo nnakhaala mukuluukhana ovolowe mukalaposo mwaha woluuluwana ni ohasariwa apinaatamu ariina mukhaleelo wa ethaatuwa.
Moonelo awe Timothy Mtambo, muhooli a Nikhuru na Ihakhi s'Aapinaatamu ni Oreeriha, oohimya wiira "waamalamaliha akulukhana kahiyo etthu yooreerela woowi owananiwe wiivakasiwa atthu oovirikana nikhuli wala ithaatuwa. "Onitthuneya ophwanya mananna oowanana ni ale anaaniheriwa ni anoonaneya ottheka waya.
o'Malawi n'iilapo sikina sa Okuusini w'Aafirika, weiwo miteko sa ekumi sihiniroromeleyaaya, atthu anceene anittyawela waakukukhana.
Okuma mweeri wa namuloko ni mosa wala Novempuru, mwaakha wa ikonto piili ni moloko ni xexe (2014), atthu muloko ni athanu n'aararu (18) ahiviwa o'Malawi, ni athanu anihimiwa wiira aarimeela, yoohimya ewarakha y'Aaministiya ya Olumwenku.
O'Mosampiki ahimiwa naananoru akulukhana owookotthiwa. Atthu akina aaphukiwa ni Aalamuliwa, nnya khethokosasiwe oratteene mannuwelo aya etthu ila.
Wa ilapo tthaaru - o'Malawi, o'Tanzaniya ni o'Mosampiki soolaleiwa mihupi wiira erukunuxiwe etthu ila.
Muratti a oMosampiki, Isabel Novella, sintoko nlikaniho, okaravari "Ntsumi"(nlayikha) wiira akhaliherye olopoliwa atthu woowi ehiwokottheke atthu ithatuwa.
"Muhikiive, muulupale aka... erutthu aka khenivaha erisiki, muhiyeleele/muhihaleele okathi anyu", oniipa Novella amuthonyerihaka mutthu napwere/ethaatuwa nmosa.
Novella onihimya wiira yuulupalexa "ovaanela orumeelaka wiipa, olepa, yanla yanla naale anaalupattha anapwre wiira erukunuxe mirima saya yiirelaka ophavela othaaciri woohihaawa ni ohiiwa yoohinmwa". | sociedade | Gito | train |
a_jornalista-moçambicano-detido-numa-base-militar-em-mueda_4732439.txt | Xoronaliixita wa elapo ya Mosampiiki otthukeliwa okwarutelo ya atoropa elapo ya OMuweta | Xoronaliixita wa elapo ya Mosampiiki otthukeliwa okwarutelo ya atoropa elapo ya OMuweta
Mulopwana yoola onaakhula nsina na Abubacar yoola onivara muteko muraatiyu wa nikhuru na Ixitituutu te Komunikawu Sosiyaale, yoola oniphwanyaneya otthukinweene ni Kuveerunu, ni yoola onniira mpanttha nikhuru na Zitamar.
Xoronaliixita wa elapo ya Mosampiiki, Amade Abubacar otthukeliwa okwarutelo ya atoropa elapo ya OMuweta, Kaapu Telekaato, ehapari ela elavuliwe ni nikhuru na AIM.
Abubacar otthukinwe woohisuwaneyavo, esaapatu, elapo ya Makomiiya, yoola akanyereriwa waakumiha iratarato atthu yaale atthyawa ekhotto yeela enaamala atthu elapo ya Kaapu Telekaato opacerya mwaakha wa 2017.
Mulopwana yoola onaakhula nsina na Abubacar yoola onivara muteko muraatiyu wa nikhuru na Ixitituutu te Komunikawu Sosiyaale, yoola oniphwanyaneya otthukinweene ni Kuveerunu, ni yoola onniira mpanttha nikhuru na Zitamar.
Mukhulupale wa muteko wa Abubacar, olavula ohimyaka wi khasuwenle mwaha onintthukiha namuteko awe yoole.
Atthu ophiyelela thanu na piili okhwasa mukhottoni.
Nivinreene nihuku nimosa nootthukiwa Abubacar, ekaaro emosa yahoopeliwa ni ni yaahiphiyelela epahiwaka ni nikhuru na atakhali, okathi yoola ahikhwaasa atthu ophiyelela thanu na piili, owaatta ari athiyana.
Okathi omoopasaaya akapwitthi aheemexasa ikaaro, atthu oona itthu seyiya annihimya wi atakhali yaala yahimwiiva ni amuthikilasa xofeeri ni ahirumeela ikatana anaathikilasa atthu akinaaku.
Ekhotto yeela yiirannen'ye nihuku nenla yarowihiwe ohoolo ni nikhuru nenle liniwiiva atthu eporovinsiya ya Kaapu Telekaato. | politica | Raja | train |
a_guterres-pede-mudanca-onu-lideres-clamor-povos_3670482.txt | Guterres onivekela irefooruma wa ONU ni wiira amahoolela yiiwe okhuwela w'apoovu | Guterres onivekela irefooruma wa ONU ni wiira amahoolela yiiwe okhuwela w'apoovu
Ewarakha elempyaawe mureviixitani Newsweek, sakarataari-muululupale onithonya Osiiriya ntoko nlikanyiho ya ekhotto ni sookhumelela sa olumwenku.
Sakarataari-muulupale a Mutthenkeso wa Ilapo Soowiiraana (ONU) oolaleya ewarakha ya moonelo awe mureviixitani Newsweek memmo onavekelaawe amahoolela amoolumwenkuni wiira sirukunuxiwe itthu wala malamulo suulupale mmutthenkesoni ni yiiweke okhuwela w'apoovu aya.
António Guterres onihimya wira khaavo namalola mukhottoni sa naanaano e oothonya ekhotto y'Osiiriya enixekexa muttetthe wootheene wa Omeetiyu Oriyente, sookhumavo sa olumwenku wootheene.
Owo oovekela wiira Nikhuru na Okhupaarela nivare muteko aya.
"Ekhotto eniiraneya mulaponi emosa ni enikumiherya owanawana moolumwenkuni. Iyaakha sinceene sa mituphelo sootakhala sooruuhela othananeya muttetthe wootheene, ni oxekexeya onooniwa orukurerya olumwenku. Miloko sa miloko sene sa iyaakha sa mwinnuwelo wa muhakhu wootthikiheriwa ottuli. Imilyawu sinceene s'anamwane ni amwaavano ari mweepiphini, ya osikhini, yoopakiwa anakhotto ni owana manyakunyaku", oolepa sakarataari-muulupale musyaa onivekela wiira 2017 okhale mwaakha wa murettelle.
Mahoolela a ONU onihimya ophiya okathi woowuncererya ovaanela oxaka manyakunyaku ni olaleya ophuka manyakunyku ni ikhotto siniiraneya.
"ONU ni miyo, mmansaka, niri oolikaneene wiira nivare muteko woophuka milattu mapuro ootheene ni okathi wootheene oniweryaahu okhaliherya ni okhala oofayi", onnitthikela Guterres, alakiheryaka wiira Nikhuru na Okhupaarela "nihaana ovara muteko onaakhulasaaya".
Sakarataari-muulupale onaakiha, wa mpantta mukina, wiira mutthenkeso onitthuneya opaka irefooruma sinrowa okhaliherya ilapo siniirela mpantte opwanya sootthuneya 17 sa muruweryo oniroromeleya.
"Wiira ONU apwanye epakeliwaawe ni owerya wawe, ola nave tho ohaana orukunuwa. Ela ekhatiri ya hiiyo osuwela tho sihinivaraahu saana ni orukunuxa enamuna enivaraahu", oolepa Guterres, amutthikelaka natiri ommanalyaawe oohooliha okhala w'athiyana mmutthenkesoni wa Ilapo Soowiiraana.
"Ela ekhatiri yoowuupuwela ivalore s'olumwenku vamosa, wa ivalore siri suulupale para mittetthe sootheene sinipaka erimarima ya Ewarakha ya ONU: murettele, eshariya, nttittimiho, ihakhi s'apinaatamu, ovilela ni okhalihana", oomaliha mahoolela a Ilapo Soowiiraana nwarakhani elaleyiwale mureviixitani Newsweek. | mundo | Vasco | train |
a_trending-psg-vai-à-semi-final-da-champions-após-25-anos-de-ausência_5542038.txt | Trending: PSG eroowa o semi-finaale ya"Champions" noovira iyaakha 25 ahireele mmpatte. | Trending: PSG eroowa o semi-finaale ya"Champions" noovira iyaakha 25 ahireele mmpatte.
muwarakhani mwa Fasepuukhi yolaleeriwa yotepexa okhalana apinaatam wa ikhatiiri sopaceerya sa nihiku 13 na mweeri wa nethana miraaru o EUA nno tawaawe Bleach Report Football.
Nikukhu nne nolaleerya ekaratha vamosa ni alipo amuttikha mphira a makhuuru apwanele wiire yirele mpantte wa nlaka nikiina notharelana ni Lika ti Kampiyonxi.
Mmataphuleloni " "O Paris Saint-German "waari tohanwe vahinathi. Masi ninaano vaava oli ti mpaatte wa ekulupi" -yothonyeriwa oxiitta wa nikhuru faranseesa, weyiiwe ottikha awe Mbappé vamosa ni i Neymar, nsaana amphiira 2-1 nukhuuro na Atalante na Italiya, ovira wa semi -finaale , noovira iyaakha 25.
Yolaleeriwa ela yorhawali vophovaka ikooto 50 Sá alipo yakhuule.
Mulaleeryo ole otepa owehexexiwa ni namunceene ti wa Drake!
Esinyaalo emosa yaawe wettaka vomurumela mootu a maasini ni mulaleeryo ole" maalo ohiyu -eriyaari"- onoorowa ekekhayi okhala yotutuxerya ya Drake ni ya mwattelo wa alipo ovaha mukhaliheryo aya ni yolaleerya ela kiwireelaka alipo atteliwa erooho nimi akhale ariisi owittyaale ene!
Vophovaka imilyawu thaaru nnumeeya sa maweheriwo ni vophovaka emilyawu emosa wa musivelo!
trending ya mulaleeryo sa mukumano variyari va Reepi ni namathokiha Kanye West, onilepiiha wiira owanele onfalume wa Ixiraato Sowuraana mwaakha yoola, ni muthepa wa nfalumeTrump, Jared Kushner.
West ni Kushner akumanelasa mutivela yoola Okoloratu ni West oniroromeliha ovaha muvaanelo mmosa muhina mwa nlaka na ehapari New York Times mwaha ole aniira aya alavulanse aya viraneyaka mukumaano ole.
Evitiyukiliipi wa WAP,nsipo na Cardi B vmoosa ni Megan Thee Stallion ophoova imilyaawu 80 sa maweheriwo.
O wepsite a nlaka na VOA sohiimwa iye siniithana ekasopa yaale:
-
- | desporto | Gito | train |
a_angola-e-mocambique-acusados-de-violar-sancoes-coreia-do-norte_4023809.txt | Ankoona ni Mosampiikhi anithoonyiwa wi onyohola ihukhuumu mmatataani Koreeya onooroti. | Ankoona ni Mosampiikhi anithoonyiwa wi onyohola ihukhuumu mmatataani Koreeya onooroti.
ONU, onithokosa othumwa okapwiithi variyaari va Mosampiikhi ni muteko sa ekonpanyiya ya ota wa okoreeya Oluwanta.
Nihiiku nne ekonseelyu ya esekuraasa ya ONU yathukumanyaaya iniithokeleela muhiina mwa ihukhuumu isya variyaari va elaapo ya okoreeya yavonooroti vohimwa wi muraano onithokosa ninyooho na ihukhuumu savakhalayini Sá ilaapo sovirikaana viyeeyo iye ni Mosampiikhi Ankoola.
Erelatooriyo emoosa ethokihiiwe ni epayineeli emoosa ya kaxipesiyaliixuta athaanararu enihimwa wi empereesa emoosa ya Ota wa okoreeya onithanleela muhiina mwa watumiiha akapwiitthi enitthaniwa Green Pine Corporation, eweero aya epwanyaneeya Wankoola.
Epereesa ela ti yookweya muhiina mohukhuumwa ni ONU okhuma -okhuma eyaakha ya 2012.
Muhooleli mmoosa a muraano ovaara Wankoola ni viixita a muhiina mwa Itipolomasiya ni vothareleela eyaraakha ya ONU "ti onaakhula myaha Sa Green Pine Corporation, "muhooleli okhaleela ororiheliwa wapakiiti a Erepuupilika Temokaraatika Populaari ya Okoreeya, yeeyo evonyoole maphukeliwo ekhoopela".
Aliipo onaakhulasa myaaha Sa Ota wa okoreeya ahettasa ekwaaha elopaanyerya Ankoola ni Osiri Lanka,muhiina mwa mmananho mmoosa wotumihiiwa wapakiiti arumeeliwa mukhottoni yeeyo enaamwi eharuuhale muraarelo,yosuweliha ewaraakha.
Wankoola, nikhuuru na ONU nirpwanyaneya tho nithokosaka winihiiwa nikuruuta a makwaarata amaperesiteeti ni a mapuuro makiina ohithalakasiiwa muteeko oholeliwa ni atoroopa a oata wa okoreeya.
Kuveeruni a Wankoola nnleelo khakhuule sokohiwa muhiina mwa sokoha kohiwa siheliwe Vameesa ONU.
Muhiina mwa myaaha enihimwa nttitthimiho na Mosampiikhi,ewaraakha enilaleerya wi okaathi munceene khakhuule sokohiwa muhiina mwa ivolowelo sawe munivonyoloni mwa ihukhumu .
Asuweeli aniholeliha wi ekampaanya nooriti -koreyaano Haegeumgant Trading Corporation, yohivolooha muhiina mwa anakooso wi otumihieriwa akapwiitthi epereesa ya omosampiikhin Monte Bingo.
Monte Bingo, te ekompanyiiya eriina ipuruseento 50sa muteeko Sa ProIndicus, wa empereesa emoosa wa te situpweliihe muhiina mwa exikantaalu ele.
Ewaraakha ya asuweeli a ONU anithoonya nnleelo wi mithokoosa sitikitheerye muhiina mwa wotumihiiwa sa omosampiikhi Sá imiisi sinetthaneya vathayani ni musuulu, nibisisteema Sa wixaakiha nibikaruuma inakiherya okapwiithi sosulu, muthinto nikiina wa imiisi Sá vathayaani- asuulu ni ikaruuma a Sa rataari
" Mosampiikhi nnleelo khokweyiheerye waaykhula nnakhala emoosa mwa sokohiwa iye vanceene Sá ipayineeli" enisoomwa Juína mwa erelatooriyo enincereerya wi ilaapo piili siniirelabojaapurubwa ONU" onakhuula wi Haegeumgang eribyowilipiiheene Omosampiikhi.
" ekaapo emoosa eri maapuru othaleela wi Haegeumgang okweherye muthinto yoole wabimiosi savaathi ninosuuluba Mosampiikhi ni Otansaniiya" omaliha mutthala.
Namiruuku awankoola Francisco Tunga Alberto onikupali wi mwiraneyo sa ONU khonakhala khala orumeelaka mitumereeryo sokhottela ilaapo sinanyiheriwa wi sihataanela ni Ota wa okoreeya sinihela muhiina mwa mwaha wororomeleya wao miraano.
Alberto onupuwela wi kahiiyo ti ekwaaha yopaceerya eni elaapo ya Ankoola teeri nthoonyeryo na ONU vamoosa ni ilaapo sinkhaliherya ophuula ekwathukwathu ya okoreeya ti nooriti.
Eyaraakha ya 2015, ehapaari emoosa ya Washington Times, enisuweliha , yilipiheryaka muhiina mwa sohiimwa muhiina mwa tipolomasiiya ini wi mukhaleelo a Ota wa okoreeya anikvaaha ikaruma satoroopa ni eforomasaawu elaapo ya Ankoola, ovnyolaaka mitumereeryo a ihukhuumu salutteliiwe ni ilaapo sowiraana.
Okhaathi yoowo, hapasri ele yophiimwa wi nakoso anuraanyavefiirima to oota wabokoreeya Saengpil Associated Co ni mariinya ekhootto ya wawankoola ninoniireliwa wi ipwanyiwe ikaruuma soreheryaniwa apakiiti a erootta 18. | mundo | constantino,Araibo,Gito | train |
a_pgr-denuncia-existência-de-agentes-duplos-na-área-de-investigação-criminal-em-moçambique_5870205.txt | PXR oolokoha okhala wa mapuliisiya anvara miteko miili mpantta wa okohakoha sootakhala oMosampiikhi. | PXR oolokoha okhala wa mapuliisiya anvara miteko miili mpantta wa okohakoha sootakhala oMosampiikhi.
MAPUTU —
Porokuratora Xerale a Repuupilika ( PXR), Beatriz Buchili, oolokoha namararu ola, 28, okhala wa mapuliisiya anaavarela alavilavi wa othola-thola sootakhala, wii aniirihiwa muteko wa omaliha wiiyiwa wa atthu ni anrowa ohoolo ahiruuhaka murettele ipooma sa Mosampiikhi.
Olokoha ahimme okatthi Porokuratora Xerale aavahayiye ihapari sa mwaakha oparalamento, othonyalawe, wahiso, "orerihiwa osya a mukhalelo anvara muteko atakhali, ovarawaya muteko ni ikaruma eletoronika wii wiwanana waya, wa mupuwelo ni ovara waya muteko wa owiya atthu, ni olokiha nusurukhu wa owoopola"
"Opwexereriwa ni yoothananiha ela, eri mwaha wa yootakhala ya wiiyiwa okhala vamsa ni sootakhala sooreheriwa, makhalelo aya, yootanliwa miloko sa ovarela miteko sa exariya ni sikina, ankela muhina mwa okasoopa ni omananiha omala, wii olipihe ohilokohiwa wawe",, ootaphulela PXR.
Mwaakha ovinre, muloko woohula 16 iporosesu siri vamosa ni sootakhala sa owiiya atthu, sikina, ninlelo sinooreheriwa iporosesu aya.
Vano mwaakha ola, numuru noophiya athanu atthu ayiwe ipooma sa Maputu, Ximoyiyo, Kilimani ni Wamphula.
Wii otaphuleliwe sootakhala iya ni sikina, Buchili oovekela orukuxa murima ni orapiha muxovo.
"Khanikhanle oorowa ohoola nihikhalanaka mukhalihero ya atthu mootholatholani wa sootakhala ntoko wiiyiwa wa atthu, wiiviwa ni miteko sikina sootakhala, ikwaha ikina, sinkhumelela mwaha wa murima wa anamuteko akina, anruha ohiroromeleya wa ipakeliwo", othoriha.
Meelo Beatriz Buchili ontthikela oParalamento, wii aakhule sookohiwa sa mateputaatu. | sociedade | benedito | train |
a_article-06-12-2012-hiv-super-infection-158598285_1450307.txt | Soophwanyiwa sa niinaano ni sootepexa woopiha "wa soorava" sa HIV | Soophwanyiwa sa niinaano ni sootepexa woopiha "wa soorava" sa HIV
Ti soopisa waakhula mirette.
Opisa waakhula murette mwiirutthuni.
Oniihaniwa muravelo muulupale wa HIV ni musomo wa ninaano onooniherya okhala mukacamiho muulupale wahuupuweleliwa.
Anamathola anihimya wiira ela enniruuha mukacamiho mwa owuriwa miretthe saya ni vanitthuneya oruuha miruku sikina wiira epakiwe evasina ya SIDA.
Tothoro Andrew Redd onihimya wiira wookhala muravelo wa HIV ni wookhala muravelo wootepexa otakhala wa HIV ni oniileeliherya muvirikano aya.
"Onoonaneya muravelo wootepexa otakhala okathi mutthu onirava awe wuupaceryane eretta enirwa muhina mwa HIV. Nto mutthu ola wennuwiha eretta ela yoopacerya, onakelatho orava vanayili eretta tho yeela, onikhala muravelo wootepexa otakhala.
Redd ti mwaneene a musomo ni Siyentiixita wa Inxitituutu Nasiyonaale ya Alerexiya ni Iretta Sooranvwa.
Onihimya wiira musomo wiiranen'ye elapo ya Ukanta waanyiheriwa wiira miravelo sootepexa otakhala saari soorikarika okhumelela, saaphwanyaneya paahi muhina mwa ananciitte wala anamararuwa ni alopwana akhwaaya.
Masi kehiyo ti enikhumelela. Eyo enikhumelela mmwe muniphwanyaneyaaya ni mithinto sikina sa HIV ti soothipelela.
"Wookhala mukawanyeyo muhina mwa ilapo wa mithinto sikina sa HIV. Elapo ya Ukanta sinniphwanyaneya mithinto iyo miili. Mithinto iyo sookhalana malepo A,B,C ni D. Elapo ya Ukanta nookhalana muthinto A ni muthinto D.
Redd onnikhupaleela wiira mittharelelo sa niinaano soophavela opakiwa evasina wa mwaakhulo wa ephattu ya atthu simmalela ohiphiyerya wiira yaakhaliyerya atthu ale ookhalana eretta ela. | cultura | SALUSTIANO | train |
a_top-ten-americano-ll-cool-j-beyonce-cardi_4155606.txt | Top Ten Amerikaano : LL Cool J mukhulupale, atthu otheene animphavela Beyonce ni Cardi B wi iire mpantta muniirani. | Top Ten Amerikaano : LL Cool J mukhulupale, atthu otheene animphavela Beyonce ni Cardi B wi iire mpantta muniirani.
Ahoolelaka muhina wa esipo yowiwiwaxa ootthikela Post Malone, opacerya esumana 11 wohoolela!
Eyaakha eniphavela omala ni nookhalana itthu sowaata soovara muhina wa nikhuru na esipo sowiiwiwaxa !
Nkhulupale wa Hip Hop, LL Cool J, oothoonyiheriwa ni nikhuru na Kennedy Center mwaha wa nkhalihero awe muhina wa ekulutuura ya Ameerika. Ola ti okhanle nawiipe opacenre waakhela mureerelo. Ni LL J onnitthapeleya! Yoola omanle osoma Oniveresitaati ya Havard.
Mutthu mukinaaku otthapelinwe ti pirinseesa tu Paraparuxi. Kuveerunu wa Iilya Karipeenya oovaha nsina Rihanna ephiro yeela akhalakaawe nawiipe yoola.
Ed Sheeran ni Beyonce anirowa oxinttaana. Sheeran opaka tho esipo awe esya oonelaka yeele ya khalayi " Perfect" yeela onnirowa wiira mpantta nawiipe Queen Bey.
Demi Loveto oopaka esipo esya enaasimwa Tell Me You Love Me. Muviitiyukiliipe ya esipo yeela, nawiipe yoola onnivekeliwa otheliwa, owela vamunyukhuni ni okathi yoola woothelana, iya awe anamuttyawa.
Muthiyana ovekeliwe otheliwa eyaakha ela ti Cardi B, nawiipe oowiiwaxiwa esipo awe eyaakha ya 2017!
Masi, yoola mutthu woottittimiheya woovikana itthu seyiya onivekeliwa'iye. Meettelo a mmiravo ola annithoonyiherya wi otthuna etthu owerya.
Ovaanelaka ni xoronaliixita, Cardi B oolavula iiraka khanoonela ehaaya meettelo awa yaala strippr. Yoola oolavulatho iiraka onniphwanya musurukhu wowaatta, mwaha woopacerya waasuwela alopwana, atthu, ni opacera vaavo ahisuwela wi ovoliwa etala ni ophavela.
Eyaakha ela, nawiipe woopacerya wa muthiyana oniipa mekhawe ophurenle nreerelo mwaha wookhala ephantte yoopacerya ya Billboard ni othanliwa wi iire mpantta OGrammy.
Ephantte muloko ya esumana ela aniphanyaneya anawiipe Maroon 5 ni esipo aya What Lovers Do, epantte thanu na xexe ori ti Demi Lovato ni esipo awe Sorry not Sorry ni ephantte thanu na tthaaru ori ti oniphwanyaneya Portugal The Man. Ephantte thanu na piili oniphwanyaneya nawiipe Sam Smith ni esipo awe Too Good at Goodbyes.
Ephantte thanu ni emosa eniphwanyaneya Top Ten Amerikaano ya Voz da Ameerika, ela esipo yoopacerya, esipo yeela ya Ed Sheeran yoomala exinttanaa ni ya Beyonce.
Ephantte ethanu ti ya Cardi B ni pantte ya xexe ari ni Thunder ni esipo aya Imagine Dragons. Ephantte ya tthaaru ti ya Lil Pump ni esipo aww Gucci Gang. Ephantte ya piili eri ni esipo Hvana ya nawiipe Camilla Cabello.
Soovira esumana 11 nawiipe Post Malone ohoolela ni esipo awe Rockstar. | cultura | Raja | train |
a_trabalhador-do-megaprojecto-de-gás-em-cabo-delgado-morto-por-desconhecidos_4921959.txt | Namuteko a epuruceeto yuulupalex ya ekaaxi oKaapu Telekaato ohiiviwa ni atthu oohisuweliwa | Namuteko a epuruceeto yuulupalex ya ekaaxi oKaapu Telekaato ohiiviwa ni atthu oohisuweliwa
Namuteko a efiirima ya oPorutukaale Gabriel Couto, mulipa waakhulasa ni mireerelo sinitekiwa ni epuruceeto yuulupalexa ya ekaaxi ya mukhalelo ya Ohitto ya oMosmpiiki, orimoopeliwa mmukukuttani w'atthu ootheene weettanaawe mukwaha ni olopwana oowikokotta ni ikapwitthi ahisuweliwe.
Ehasara ekhumelenle enamathanu, mahiku 10, mpikatani yalikatarawu emosa yeela pahi, waattamela oPaaluma.
Nipuro na ihapari Zitamar, ehimyale ehapari, ehuncererya wiira olopwana oowanli yanwanre namame e yaawanre ikuwo sooriipa yaahoopela mukukutta mphironi enikumaniha oMosimpwa ni oPaaluma.
Alipa weetta mukwaha akina aathyawa ni mikukutta sinceene sihiiyiwa ni soopahiwa.
Epuruceeto Yuulupalexa enimuhotta kaaxi a mukhalelo wa muroo wa oRuvuma enunnuhiwa ni ekonsoorosiyo enihooleliwa ni amerikaana (Anadarko) Anataaruku. | economia | Vasco | train |
Subsets and Splits