filename
stringlengths
13
128
headline
stringlengths
17
281
content
stringlengths
109
6.26k
category
stringclasses
7 values
translators
stringclasses
12 values
split
stringclasses
3 values
a_covid-19-brasil-são-paulo-vai-desenterrar-ossadas-para-criar-espaço-em-cemitérios_5461411.txt
KOVIIT-19 Parasiili : São Paulo onoorowa wuuhula makhuva wiira otthokihe opuro mmahiye.
KOVIIT-19 Parasiili : São Paulo onoorowa wuuhula makhuva wiira otthokihe opuro mmahiye. Epooma atokweene ya Oparasiili yookhalana muthokiho mmosa aahitoko wiireya wa otumererya opuro muhina mwa mahiye awe okathi wa ekwerere ya mwaxitthu koronaviiru : wuuhula makhuva atthu othokoreriwa mwarumasiya mwa khalayi ni itathela saya asukiweke musaakhoni ni micoma suulupale sa eyuuma. Muteko wa Wathokorerya atthu sa muttetthe o São Paulo ahiira muhina mwa ehapaari ya namathanu , 12 mweeri wa nethanu ni mmosa , wii itathela sa alipo ookwa waale nokwa waya okhanle iyaakha thaaro anoorowa wuuhula ni anirowa ohuttha mmukophani hoothe ni nlepa na mwaalikelo , ni vootharelana anoorowa ohiiwa mwarumasiya mwa okathi ti okathi irumeeliwaka ikontuntoore 12. Ekuntutoore sinoorowa ovahereriwa khuta mahiye muhina mwa mahiku 15 , ntoko vathonyerya nlaka na mulaleryo . São Paulo ti muttetthe mmosa ori ethoka ni voovikanaka myaaha sa Koviit-19 mulaponi vootepa okhalana myaaha woorava wa Ameerika Latiina , vamosa ni ookwa 5.480 mpakha namaxexe , epooma wa imiilyawu 12 sa atthu . Alipo ari asuweli khamosakhamosa a okumi ari ovelavela vamosa ni mukhaleelo musya wa vaano ori wa omora wooluluwana ni okupariwa muhina mwa ookasoopa wilipihaka voophiyaka mwattelo wa 70 % omukuxa oruuha otakwani Bruno Covas , wiira otthuniha otthukuliwa vasya yexikhaani viireliwaka miteko sa nakooso esumana yeela . Yoopwanya vaari ipakhiira yanamunceene omwaattiwa, ipiixa soorakama opuro anakooso ni ohittittimiha mukhaleelo vootepa oluluwana ni orakamelana mukhalelo muthu ni mukwa awe . Asuweli owaatta oluluwana ni miteko sa okumi anilipelela wii ethoka ya ekwerere Oparasiili onoorowa yaphiye mweeri wa nethanaa ni miraaru , yeeyo emwareela mpantta wa ipooma itokweene weewo okhanle opacerya aya muttetthe wa eelapo. Mpakha okathi yoole , axiitthu yiira yiivale voophiyaka 42.000 atthu oparasiili ni Parasiili ovikaana Reyiinu Uniitu namathanu wiira othatuwe mukhaleelo wa elapo ya ananli yowatta myaaha ookwa atthu a olumwenku . Michael Ryan, muhooleli a Emukaakuve ya Muuraano Olumwenku wa Okumi ohinya namathanu wiira mukhalelo wa Oparsiili anitthikela okhala "ovelaveliha", nnaamwi akupaliki wii mwaattelo wa otthu ari anitumereriwa voohikweya arii vaniinanoni vaava othi wa mwattelo 80 % owaatta oluluwana ni mittetthe sa eelapo . "Vowulaana , mukhaleelo wa okumi nleelo onihoolela mixankiho Oparasiili, nnamwi, vamosa ni mwattelo otutuxa wa myaaha sootepa nleelo eniirowa ahu aweha" , ohiira Ryan. " Vowooneya , mukaleelo wa okumi Oparasiili mittetthe saya soteene sinitthuneya mukhaliho owoonaneyaxa wiira olyihe wikhanyaanya wawe owehaka mukhalelo yoole. Masi mihupi nirina ahu okhathi yoola aniruuhela mukhaleelo mmosa a manamuna ophiyaka ni mukhaleelo wii nleelo ari ohoolo hothe ni mwaattelo mmosa wa myaaha sootepa". Alipo ari asuweli nnakhala khahiyo yaleru ari oweteteya . Muhina mwa mahiye otepa okha mutokweene o São Paulo , Vila Formosa , Adenilson Costa yaari variyaari vaa ale ari anamuteko awanre ifaato sowiirela wikasoopa soripelela kahakumiha ale ovithiwa khalayixa miiriira wa namathanu . Ole iirale wii Yoovara ayase paahi ehoorya khukhala yootepa olipa viiraneyaka ekwerere ni, okathi anikumiha aya makhuva mukaaxani mwaya okumihiwa, aniira wiiira onooveela wiira vahanle orwa. " Oothe ni otthukuwa wa isenturu sa anakooso ni ilooca , ihaale nleelo vootepa ovelaveliha . Nnakhala niiri vokottoopa , niiri eriyari ni atthu khakhanle saaneene mwerutthuni mwaya" ahiira Costa. " Eeyo nnakhala khenatthi ophiya okhomoni. Ninaano vaava okathi oovelavela Ni nleelo akhala atthu ota". Mweeri wa neexexe a eyaakha , alipo anithipa mahiye a epooma yamukhaani ya Formosa othokoreerya mirutthu sa atthu 1.654 , masi ovikhana ari 500 owatta vatananihiwa ni mweeri oviire . Mwaattelo wa miyeeri wa nethaanu na mmosa nleelo mihupi khiinatthi olikaana. Ekwerere ehinatthi , Costa ariiye , ole ni axirikha awe a muteko okumiha itathela sa mirutthu sa alipo okwa ophiiyaka ikaaxaawu 40 wa khuta nihiku na muteko viira amusi eviiraka okhale oliiva itaaxa enikhanyereriwa wa khuta opuro. Isumana iya sookhiserya , mwattelo owo ophova ophiya ikwaha piili. Itathela sa mirutthu sinipwehiwa mukuntuntoore sopakiwa ni elaata sii sithamihiwe opuro onireheriwa makhuva anamunceene, ntoko vamosa ni muhupi olaleeriwa wa aceesiya anireherya mirutthu ya epooma. Maholeli mutokweene , Thiago Dias da Silva , ohiira wii nthavi na nlaka Kuloopu oriki ikuntuntoore siniira oorumeeliwa neekhalayi ni siiri sookhaala vookweya ni sinipwanyaneya oovikana oteka opuro a makhuva musya . Muteko owaatta mmahiye mwa São Paulo okhuma yoopaceryani wa ekwerere wiira mmosa wa mmusi a Costa , othokoreriwe soowattamana ni matteyivelo a emeeturu mpantta ole waapwanyaneya awe ovaraka muteko nihiku nimosa ole nnakhala ohisuwelaka . " Miyo paahi konanle nihiku nottharelana " ole ohinya. Atthu akinaku araaru ole asuwela awe tho ahokwa mwaha wa axitthu. "Atthu aniira wii nnakhala khiivo enaxakiha alipo anithipa mahiye. KOVIIT, " ahiira Costa. Ilapo Sowuraana kinitthikela mwivaavo okhala iye sootepa waataana myaaha sa Kiviit-19, vamosa ni soovikana wa imiilyawu piili sa alipo omurava mpantta wa mulaponi mooteene ni oxintta 115 ikonto sene sa alipo ookwa mwaha wa ekwerere.
saude
Gito
train
a_jovem-poeta-moçambicano-trabalha-para-lançar-seu-primeiro-livro_5249897.txt
Mmiravo poweeta a oMosampiikhi onvara mueko wii olaleye eliivuru awe yoopacera.
Mmiravo poweeta a oMosampiikhi onvara mueko wii olaleye eliivuru awe yoopacera. Lavimó da Verónica ohanle vakhaani wii okhale enxinyero sivili OMaputu. Onhala wiixakiha wa muteko wa omaliha ekursu wa Universitaate wa Universitaate Eduardo Mondlane. Akhala wii khaniivaha woosomani, ole oolepa vanceenexa mwaha wa niphento Onnimuthamala powetiisa a oPorotukaale Flobela Espanka, romansixita a oMosampiikhi Paulina Chiziane ni Taramaturuku enkelexi William Shakespeare. Wa kohiwawe masu a waAmeerika, mmiravo oolavula mwaha wa niphento nawe ni opaka, miyuupuwelo ni ankhili. Lavimó, oolepa mwaha wa niphento eri ntoko mutthu onhima eninwereya varooho. Ole oolepa ipoyema sinceene vahinuupuwelawe nummero naya, maxi ohaana iromanse iraru olempaawe, emosa ookhala oolaleya mwaakha yoola. Lavimó khalana epaaxina muFeyisipuuki eniitthaniwa Poweema & Seriyatu Muteko olaleyiwe ninaano ti Toosexi Enkaano. Kiheererya owaakhani ikarumanyu wii kihiwuupuweleni Kiheererya woliyalani wi kihikhale koophentakani Maxi okikwata wanyu ninleelo ori muhina mwaka Tivo kinuupuwelaka wii khivankhweya Kaahihhova opera itthu kuupwela sotheene Ilavilavi nipankahu ntoko anamwane Mwahimaanyu okathi wootheene wii munnikiphenta wiira mukisivelihe mwaani lipela Kaahihova oliyala eninkhaanyu, sa sootheene Itthu sootheene sooreera mwaalipelaanyu okivarela Paaahi wii mukikhalaneke mmoononi mwanyu Naamwi muriki owoka Mookiriha wii miyo koophentekeni woowereyiwa Ayo, miyo nkinahiye wophentani.. Poweeta ohaana epoloki powemaseriyatu.polokipot.com olaleya wa okiserya enniruuha ekaapiitulu ya romanse "Empa emosa eniithaniwa Seif" Mwaakha wa 2015, Lavimó ahaakhela etthuvelo ya literatura efestivaale ya ankhili ua Universitaate Mondlane Osuwela waari wa efayita wa mmiravo namalepa. Miyo kikhanle oowikupwali mmensaka Lavimó mmiravo mmosa oosareya miloho. Ole onniphavela okhala namwiipi, tivoo ontatuxaawe itthu sootheene simlepawe ntoko iphiro wii akhale oovarela muteko Mwaakha ovinre ole ahihova opaka muloko wowiipaka ontaphulela muteko simpakiwa ni yeena mwaha wa ekhotto enkhumelela oKaapu Telekaatu, ohitto wa Mosampiikhi. Muupuwelo ola khiwakhumelenle mwaha wa ohikhala aakhanle oomukhalihera ni musurukhu, ni nipuro aakhanliyawe owoonihera epeesa . Lavimó khonrowa vathi mwaha wa ohimukhumele saana Ole onnitthumaka mwaha miloho sawe. Nttottelaka murarelo wa nihiku na omwaaseta onnaattamela opaka ekoletaaneya Poyeema ni iwarakha soonyokha niphento na ole ontthuna omutikiniha mwaaseta awe ni eliivuru emosa erina epoweema emosa wala ewarakha elempwale ni mwaseta awe.
cultura
benedito
train
a_donald-trump-deverá-assinar-ordem-que-bloqueia-imigração-para-os-eua-_5385460.txt
Donald Trump onorowa okhwaranya ewarakha enikhottiya othamela EUA.
Donald Trump onorowa okhwaranya ewarakha enikhottiya othamela EUA. Peresitenti Donald Trump onorowa okwaranya ewarakha namararu, 22 wa mweri wapirili, wiira ekhottihiwe orowa EUA, mwaha wiira anamasuwrla a ekumi ahima wiira enorwa tho eretta ya covid 19 ekina, ni enirowa otepaxa onyanya. Trump ohima wiira " wakhapelela anamuteko a elapo ya wamerika" vavale athu imilyawu 22 ahomoliwa muteko mwaha wa Covid 19, mwaha wa mukhalelo wowira owaniwe ni eretta ya Covid 19. Nave ONU ohima wiira "exukhuli ya elapo yothene" imilyawu imilyawu sene athu okya. Ilapo soothene sa mulaponi, sinniwana ni eretta ela- ewiivale athu imiya 178 ni arava athu imilyawu 2,5 wa elapo yothene - vavale anaviwaha muthinto wa musurukhu wa elapo yotheene. Elapo yotepaxa ohasuliwa, Ewuroopa, ahona mammaru athu okwa nincerereyaka imiya 110, votepaxa Exipanya nihiku na napili na athu ancene akwihe. Nave nto Alemanya, esumana ela onihula iloxa, opacerya woniherya evasina, ni onirowa owvya athu anamwivahererya wiirs yereriwe. Ophukiwa milattu, waari wa nexexe, muhupi mmosa mulupale onirowa wakuvehiya evasina ya Inxitutu Paul Ehrich. Nto, elipeliwaka miheri wiira evasina yorerela, athu anceene ari ophiyeraka wariyari, ari othukeliwa. Sinkapura ohacererya othukeliwa athu mphaka nihiku nimosa na mweri wa xulyu, nave nto elapo ya wasiya ewenrye okhapelela eretta wa nehili. Muholeli a iretta a elapo ya EUA ohalalerya athu awamerika wiira orya eretta yotepaxa wanehili. "Yolikanano otepaxa owereya eretta elimwe ovikana ele envinre" ohima Robert RedField a Washington Post. Ni mamperesa manceene owaliwa ni athu imilyawu sinceene ovomoliwa muteko, elapo yotheene erina ohawa ohitonko woniwa, nto PMA a ONU okhala olosowa. "Kiniphavela vacerera wiira khahiwo eretta pahi niwananahu, epaluwa ya elapo yothene. nave nto ohawa wa elapo yothene" Ohima mukhulupale a PMA David Beasley a ONU namararatu. "Athu imilyawu milyawu sene anikhala wa ilapo sa ikhotto". Anikhala mutalani". PAM ohima wiira athu anihawa mwaha wa etala ahincerereya vanli mphaka imilyawu 265 mwakha ola.
saude
constantino,Araibo,Gito
train
a_militantes-abandonam-mdm_1969451.txt
Anamaatthara aamuttyawa MDM
Anamaatthara aamuttyawa MDM Okhuma 300 wa atthu yaamutthara MDM oWamphula amuttyawa nsana epartiitu ya muhooleli Daviz Simango Eyo ehimiye ni Juma Valige Molide, muhooli akapineeti ya okhuwaliha mukhalelo a peresitentia MDM a eporovinsiya ya Wamphula, wa ekonferensiya ya mulavulo ni aari ni mutthari akhalayi a epartiitu. Ohimya wa muhooleli ule, omwalana wa mpantta watthu ohisuwela okhalana invilelo wa anatthara muhina wa epartiitu ya MDM Juma Valigy Molide iraale otheene ahanle apheelale okhuma epartiitu ya MDM nusuwela mukhalelo wookhala tisoolavuliwa, mwaha woohikhana mphento wamaphattuwelo wa nikhuru nla wala wa mwathanle ompakiwa wa muthanlo wa namutthara wa asempeleya ya mporovinsiyani ni teputaatu asempeleya arepupilika.
politica
Helio
train
a_mundial-2014-homenagem-a-nelson-mandela-marca-a-cerimonia-do-sorteio_1805358.txt
Muntiyaali wa 2014: Muupuweleliyo wa Nelson Mandela oomarakhari niira na muvaho wa itthuvo.
Muntiyaali wa 2014: Muupuweleliyo wa Nelson Mandela oomarakhari niira na muvaho wa itthuvo. "oParasiili ni atthu a oParasiili anithetemana mmuupuweloni mwaya", oolavula muhooleli a elapo ya oParasiili Dilma Roussef ohinatthi otthukula niira. Niira na muvaho wa itthuvo wa makhuru mathanu ni mararu a Muntiyaali a mwaakha a 2014, oParasiili, nikhumelenle enamathanu ela, mahiku yeettaka 6, oKooxita wa oSawipe, oPaahiya, noomuupuwela Nélson Mandela, okhwaale nsana.. "", oolavula muhooleli a elapo ya oParasiili Dilma Roussef, ohinatthi ohinatthi otthukula niira.. Muvaho wa itthuvo, yoowo waahithoonyiherya makhuru ootepexa olipa, sintoko D, weyiwo oniphwanyaneyaaya eselesawu ya oKaana, onikhela omuttikha ni Porutukaali, Alemaanya ni Ilapo sa Wiiraana ohoolo nwu. Anfitiriyawu a oParasiili khonikela okhalana muteko ookhweya vanasuweleyaru wiiraonttikha owaani wawe. Nikhuru na A, ninkela omuttikha ni Korowaasiya, Meexiku ni Kamarooxi. Ekiipa ekinaku ya Waafirika, Arixeeliya onikela omuttikha ni Beelixika, Ruusiya ni Koreya a Okuusini, nikhuru H. Vano, kampeyawu a niinaano a waafirika, Nixeeriya ohanle onikhuruni F, weyiyo onikelaawe ohakalala ni Arixentiina, Pooxineya ni Irawu. Eselesawu ekinaku tho yoolipa ya waafirika, ti Kooxita wa Marifim, onikela munikhuruni C, hoothe ni Kolompiya, Kereesiya ni Xapawu. Nikhuru D ti noosuwelaxiwa okhala nookhwa, nvo sinkela ophimiwa ikuru sa winkalateera, Itaaliya, Urukwaayi ni Kooxita Riika. Makhuru makinaku mayili ahanle anikela oheliwa ni Suwiisa, Ekwatoore, Faransa ni Hontuuraxi (E), ntoExipaanya, Olanta, Xile ni Awuxitaraaliya anihala ni nikhuru B. Muntiyaali a Parasiili onipacerya mwahi yeettaka 12 mweeri wa Xuunyu wa mwaakha owo onirwa a oSawu Paawulu. Mphira woomaliherya omarakhareliwe mahiku yeettaka 13 wa mweeri wa Xuulyu oXitaatiyu wa Marakana, Riiyu wa Xaneeru.
desporto
SALUSTIANO
train
a_trending-alicia-keys-lança-novo-álbum_5588603.txt
Trending: Alicia Keys oomukumiha aalupu mpheya.aalupu
Trending: Alicia Keys oomukumiha aalupu mpheya.aalupu Namwiipa soul R&B Alicia Keys ootthika ni aalupu awe mpheya, ekhanle ti enikela "omuliyaliha" okathi mukina Tiwiiteri mikhumelelo sootikiniha sa ipuliitika. Aalupu "Alicia" ti myaha simphavelexiwa nihiku na olelo. Ituwiita soophiyeryaka ikonto 50 ti sa aalupu ola ni mwiirelo wa mpantta wa Khalid musiponi mwa "So Done". Aalupu ola tho enniirela mpantta esipo ya "Underdog", elepiwe ni namwiipela Ed Sheeran. Wa "Underdog" Alicia Keys onihimya wiira esipo eyo enooniherya muhaawelo wa aximaama oohitheliwa oniwiiraneeleya wiira aphwanya etthu yoolya ya axinamwane ni oliva ikontha. Namayariwa Nova Iorque, namwiipela okohiwaka oohimya wiira, owo ti ole waakela okhala "namararuwasa ni okhala maama onarina iyaakha 16, omwinneela itthu soohapaliha murima mwiirutthuni mwawe, okhala mapuro oohireerela ni okathi woohireerela". Masi kehiyo eyo emukhumelenle Alicia Keys, ori ole onitthika ni aalupu mpheya noovira miyaakha mixexe woomwariwa "Here" mwa 2016. Muhina mwa top trending sookhala ipupilikasawu piili ni sinihimya mwaha mmosa. Justin Bieber ohiipa esipo niinaano ni ekilipi ya eviitiyu epheya. Esipo eyo eniihaniwa "Holy" ni Chance the Rapper ohiira mpantta! Vanikhala ntoko Bieber ephiro onittharaawe ti yooreerihiwa ni muluku wala yoohikhalana mikutakuto (holy) ni enipacerya saana, ni tho opancerya wiipa niinaano, eteyaaseri ya eviitiyu-kilipi ehooniwa ni atthu oophiyeryaka ikonto 700. Oyuutuupi eteretinki ya esipo tho ninniira mpantta nsina na Justin Bieber. Eviitiyu-kilipi yootepexa wooniwa niinaano va ti ya "Popstar", esipo ya DJ Khaled ni Drake ni mukhalelo wa Justin Bieber. Eviitiyu eyo ehooniwa ivaara soophiyeryaka imilyawu 53. Wa seyiye sinooniherya sa trailers, "Mandalorian", eseeriye enitakiherya voottharelana ya Star Wars, ti yootepexa woonaxiwa imaara soophiyeryaka imilyawu 7. "Mandalorian" epakiwe oTiisineyi, etemporaata yoopacerya khiyaarere osivela ni niinaano va enitthuna opakiwa etemporaata ya nayili. Oweepisayite ya VOA www.voaportugues.com ni sohimmwa sinaasivela atthu ale anrowa oweha:
cultura
SALUSTIANO
train
a_mocambicanos-refugiam-se-malawi-escapar-violencia-forcas-governamentais-freedom-house_3641913.txt
Mamosampikaanu anicxawela oMalawi Wiira ahikhale oohaaxiwa ni ikuru kuveernamentale, anihimya Freedom House
Mamosampikaanu anicxawela oMalawi Wiira ahikhale oohaaxiwa ni ikuru kuveernamentale, anihimya Freedom House Atthu anihaaxa anoorowa ovahiwa ohukhumu. Ikuru kuveernamentale anivonyerya ihaakhi sa pinaatamu, yooniheraka ocxawa wa imiya sene sa mamosampikaanu wa namwattamanana Malawi, enihimya erelatooriyu está ya mutthenkso amerikaana Freedom House. Yooheliwa etiitulu "Mosampiikhi, Anamacxawela ni Oohaaxiwa waakampamento oLuwami", erelatooriyu enihimya tho soowaxakamiha mamosampikaanu acxanwe mwaha wa owanawana sa ikuru sa kuveernu ni Renaamu. Nikwaha wa mwaavyo, oovikana wa 2.300 mamosampikaanu yaakhala waakampamentu oLuwami. Ookoottihiwa oFreedom House ahimyasa wiira apacerye ohiya ipa saya eyaakha, 2014, acxawaka wookhottihiwa, oraruxiwa ni okuxasiwa ni ikuru kuveernamentale. Oovikana eriyari ari waakampamentu oLuwami oothunela wiira arotupheliwa ni ikuru kuveernamentale mukuluttuni, okhanle nikhuru nuulupale a muttetthe ooTeete. Freedom House onihimya yoovirikana wa ele ehimwale ni ihapari, anamacxawela mamosampikaanu khantthikela elapo aaya. Anamacxawela anceene anipheela otthikela oMosampiikhi, masi wa mwiiwanano oolempwa wa Freliimu ni Renaamu. Wiira anamathaamela atthikele neekekhayi yoovarelela, aFreedom House aniira anamapaka owaahaxa anoovahiwa muhukhumu ni wiiwananiwa woolempwa wa ohikhala ekhotto enoorowa okhala. Anamathaamela aniirasa wiira ari oovareleliha saana waakampamentu, erohikhaleru eyoolya ni muteko entthikela orika.
politica
Araibo,Julio,Safira
train
a_ministério-público-descarta-ligação-de-ataques-em-cabo-delgado-ao-grupo-al-shabab_5016940.txt
Eminixiteeriyu ya wanamunceene, anikumiha ota opatthana wa waakanyerya oKaapu Telkaatu wa nikhuru na Al-Shabab
Eminixiteeriyu ya wanamunceene, anikumiha ota opatthana wa waakanyerya oKaapu Telkaatu wa nikhuru na Al-Shabab Eminixiteeriyu ya Anamunceene (MP) oMosampiikhi oniira aakhala mulupaanyo wa anamurwa aninyaanya elapo anoopopiha muttethe eelapo yoonorti ya oKaapu Telkaatu ya nikhuru ya Al Shabab, masi nlelo khansuwanyeya anamaruma waakanyera. Emaara yoopacerya wiira MP onilavulaawe vasya wa anamurwa aninyaanya elapo, anipaka soonyaanya mukuluttuni wa oKaapu Telkaatu, khayiyano terorismu, "masi etthu ntoko soottettemeliha". Wa MP, "owhawehaka seyiye sinikhumelela mukuluttuni, onimalelihiwa okhala itthu soottettemeliha, emaara emosas eniira wiira oMosampiikhi nlelo khorwiiye mutthuohimya soowanela, moota enikhumelelaya ilapo sikina". Muniivel wa muttettheni wa oKaapu Telkaatu ni mipantta sa muupuwelo wa atthu mosampikaana, sinihimwa ti wiira anamatuphela arisa oolupanyiya ni nikhuru mwiisilaamu Al Shabab, wahala wiira mutthenkeso yoola khotonko wiilaleerya wa mutuphelo eekhotto yoola. Oniiriwa wiira makhulupale mosampikaana aarumasa atumereryaka owalawaliwa mixikitthi kamosa kamosa, yaanyiheryaka wiira anamurwa aninyaanya elapo tanirumeela wiira yaatthukmaneke amwaavano wiira yinnuwihe mukhuru aaya. Woopacerani, axitokweene aahimya anilokihiwa wa nikhuru anitthokiha emwiisilaamu. Waattamela wa 200 atthu arookwaasa woopacerani wa otupheliwa, wa 2017, wiira, sittharanaka mitthenkeso sa mmuttettheni, mwaha wa osikhini onaapwanha atthu oKaapu Telkaatu.
economia
Julio
train
a_meghan-markle-revela-ter-tido-aborto-espontâneo_5675960.txt
Meghan Markle onihimya wiira waatoko omukhuma erukulu
Meghan Markle onihimya wiira waatoko omukhuma erukulu Duquesa a Suseekisi oohimya wiira owo yaahimukurumuwa erukulu ohilakenle mweeri wa xuunyu, opakaka erelaatu awe wa iye sooxankiha sintonko omukhumelela wa mulipelelo wa waakhaliherya atthu akinaku. Meghan ootthottokola mukurumuwo ola wa erukulu muhina mwa yoolempwa ya miruku oNew York Times enamararu, olepa wiira "Miyo kaanisuwela, okathi kaamuvaraaka mwanaka oopacerya, wiira waanikitthyawa mwanaka wa nayili". Meghan Markle ni ayiyawe, pirinsipi Harry, aakhalanasa mwaana mmosa a miyeeri 18, Archie. Duquesa a miyaakha 39, onihimya wiira waasuweliha ehantisi awe wiira okhaliherye omwalamwaxa mmaaleleyo mwaha wa mukhumelelo woosuwelaxiwa vanceene. Miteku Nasiyonaali wa Ekumi ya oKara- Peretaanya onihimya wiira wa mmosa wa khula ixerasawu 8 muthiyana wasuwela wiira ori ni erukulu enookurumuwaka. "Okhweliwa ni mwaana onihimya okhalana muwereyelo vatthirimani ohinimala, onaaphwanya atthu owaatta, masi onilavuliwa ni atthu vakhaani", oolepa Meghan. "Nalattuliwa osuweliha ele enniwereya vatthirimani vahu, ootheene ninvaha mittharelo soopacerya nirowela muvonelo." Meghan, atiriixi a waameerika ni etthineeri ya etarama xuriitiku ya TV "Suits", othelanne ni Harry, musulwaawe Rayinya Elizabeth II, niira nootepa ohakalaliwa oKaxiteelu wa Windsor mweeri wa mayiyu wa 2018. Mwana awe oyariwe mwaakha woottharelana. Wuupaceryani wa mwaakha ola, anamathelana yaahilamula wiira yaamuhiya ovara wa soovara saya sa ekeekhayi ni muthamelo aya akelaka elapo ya Waameerika wa Osulu, ahimyasaka wiira khiyaaweryasa okhala mapuro ootthanyana anooriipe ni anootheele. Wa niinaano, aathumasa empa mpantta wa oSanta Paarupara, oKalifoorineya . Duquesa niinaano onivira ottharattharaka ni ihakhi etitoore ya exurunaali piritaaniku Suntaayi Mail mwaha wa invasawu ya esiiri mwaha wa yoolempwa esuwelihiwe sooniherya moolumo yaari muwarakhani aalepenlaawe atithya awe okathi waatheliwaawe. Markle owo khonipatthanana atithya awe. Mweeri ovinre, namaphuka milattu a oLonterexi waahaakhulela muvekelo wa Meghan wi yincereriwe mahiku a mphukano wa xaneeru mpakha mweeri wa otuupuru wa 2021. Mulakelelo waahitthara ele yoovekeliwa wiiphiini, ni namaphuka milattu iya waahimye wiira muvekelo ola ohaana okhala woohisuweliwa.
cultura
SALUSTIANO
train
a_as-contas-do-mundial-quem-fica-e-quem-vai_4452688.txt
Ihisapo sa mphira wa Ilapo sotheene: taani onihala ni onirowa.
Ihisapo sa mphira wa Ilapo sotheene: taani onihala ni onirowa. Ephantte yoomaliha enipacerya wuupacerani wa esumana yeela enirwa. Enipacerya wuupacerani wa esumana, mahuku eettaka 25, ephantte yoomalela ya mphira wa ilapo sotheene, yoola onirowa ottokha ekiipa ya Ruusiya ni ikiipa sikinaaku. Muhina wa nikhuru A, ihisapo nirowa opakiwa vamphirani wa ekiipa ya Urukwaayi ni Ruusiya khasireere okhweya, mphira yoola onirowa osuweliwa namalola. Maruusu anniphwanyaneya arowaka ohoolo mwaha okhalana ikoolu sowaatta (7 evirikanaka ni 2) ekiipa yeela yamuttikha mphira khuhiloliwa mutthu enoophwanya ekhulupale. Ekiipa ya Araapiya Sawutiita ni Tuniisiya soololiwa. Muhina wa nikhuru B nuulolo ekiipa ya Marooku (1-0) ni Xipaanha yoola amuttikha ni Irawu (0-1), enniphaveliwa olikana ikoolu wi ekiipa yeela erowe ohoolo. Simuhaleelaka ipontu xxe, Xipaanya onnihoolela nikhuru ni ipontu, mwaha ekiipa yeela khikunxe ikarataawu sowaatta soovikana ekiipa ya " quinas"'. Ekiipa ya Xipaanya eniphavela nave olikana wa ikoolu muhina wa mphira onirowa ottikhiwa wi orowe wuumalihani, elipeleliwaka ekiipa enirowa okuxa muraarelo phantt ya neeraru. Irawu nave ohaana ololaka, ni veene Marooku okumihiwa muhina wa mphira ni Ruusiya. Ekiipa ya Carlos Queiroz ni Oceano yareeriwa onoorowa otuphela epnhantte ekinaaku, masi itthu sotheene sinirowa okhumelela Xipaanya ahiloliwe ni Marooku. Niveene Porutukaale, ololiwa onookhuma muhina wa mphira. Ophanyaneyaka ni ipontu thanu na mosa, Faransa owelihiwa ni onirowa oxinttaanana Tinamaaraka ( ipontu 4). Waphiyerera olikana, makawulensi onoohala ephantte yoopacerya ni ekiipa ya nooritiku enoorowa ephantte ya nenli, itthu sotheene sinirowa wiiraneya okathi enirwaaya ololiwa Awuxitaraaliya. Ekiipa ya " cangurus'ni ya Faransa salola enoorowa ohoolo, masi ekiipa ya Peru yookumihiwa mmuphirani wa kampeyonaatu. Muhina wa nikhuru D, ekiipa ya Korowaasiya yoothalinliwa ni enirowa omuttikha ni Ixilantiya, mphira yoola ahiloliwe mutthu, Korowaasiya onookhala ephantte yoopacerya. Ekiipa ya Nixeeriya yookhalana ipontu tthaaru enoolikana ni Korowaasiya, yaloliwa ni ekiipa ya meeropeewu, masi ennilipeleliwa ovirikana wa ikoolu, mphira yoola onnirowa omulattula namalola. Mwaanyihero muulupale muhina wa ekiipa ya Arixentiina, itthu iya sotheene khasinimwiira mpantta. Ekiipa ya Messi mpakha elole wuumalihani, exinttaanaka Nixeeriya, emalaka enoorowa ovaraana ni Exilantiya noomala Korowaasiya : ekiipa ya Ixilantiya yaahilole, enorowa ohoolo ekiipa ya Arixentiina, salola ekiipa seyiya piili sinirowa okhalana ipontu xexe ni enirowa owaneliwa ovirikana wa ikoolu. Parasiili yoohoolela nikhuru E ni ipontu xexe seyiya sa Suwiisa, ettharelaka Seeriviya ni ipontu tthaaru, nave Kooxita Riika okumihiwa mmuphirani. Wuumalani wa mphira, olikana wa ikoolu ennimuvaha kanariinyu othanliwa, masi khanirowa wiira mpannta ephantte yoopacerya, ekiipa yeela enilikana ni helveticos. Waxinttaaniwa, Parasiili ni Suwiisa khuhikhala ekiipa emulonle mukhwaawe, ekiipa yeela ekhalanne ikoolu sowaatta enirowa othanliwa. Ekiipa ya Seeriviya, yalolo muxinttaano mmosa enoorowa othanliwa wi erowe ephantte ekinaaku... ni ekiipa yeela yaalikana ikoolu enoorowa ohoolo, masi ekiipa ya Suwiisa yahiloliwe. Muhina wa nikhuru F, ekiipa ya Meexiku yohoolela ni ipontu thanu na mosa ni yeela kiyaalolinwe ni khiyalonle okathi yamuttikhaawe ni Suweesiya. Alemaanya ennirowa omuttikha ni namatthuliwa Koreeya ti Suuli, oonaxaxiwaka etthu Suweeku onirowaaya wiira. Ekiipa seyiya ipontu tthaaru ni sinoolikana muhina wa ikoolu (2-2), ennooviwa khuta ekiipa ololiwa ni Xerimaaniku. Pelixika ni Inkalatwera soothanliwa wi siire mpantta nikhuru F ni sinirowa oxinttaana ephavelaka mutthu onirowa ohoolela. Ekiipa seyiya piili sookhala ikoolu soohela thanu na tthaaru ni sooheleliwa piili, mpakha erumeeliwe ikarataawu aphaveliwaka wooniwa ekiipa eri ohoolo. Muhina wa nikhuru H, ekiipa ya Oxapawu ni Osenekaali sinnirowa oxinttaana, seyiya siniphavela olikana wa ikoolu wi sirowe ohoolo. Ekiipa ya niponicos enirowa oxinttaana Polooniya yeela elolinwe, nave ekiipa ya " Lions de Tengara' enixinttaana ni Kolompiya, ephavelaka olola mphira mmosa wi erowe ohoolo.
desporto
Raja
train
a_cerca-de-20-por-cento-dos-potenciais-eleitores-moçambicanos-podem-ficar-sem-se-recensear_4913198.txt
Mamosapikaano ophiyelela 20 purusentu khanirowa wiira mpantta wa mwathanle, mwaha woohiresensiyari.
Mamosapikaano ophiyelela 20 purusentu khanirowa wiira mpantta wa mwathanle, mwaha woohiresensiyari. Saala ta Paaxi, nikhuru nimosa ninwehaweha nkhalelo yoola wa mwathanle, nkhuru nenla aniira mpantta makhuru makinaaku ntoko Atthu a mmutteni a elapo ya Mosampiiki, nenla noolavula wi waahvariwe muteko woowakuveveya, annirowa woonaneya atthu vakhaani ophiyelela 80 purusentu oresensiyari mpakha wuumalani wa resensiyamentu yeela, enimala mahuku eettaka 30 mweeri yoola wa Maayu. Nikhuru nenla na Saala ta Paaxi noosoma wuumalani wa esuma, mahuku ettaka 10, ewarakha yoolepwa atthu otheene aresensiyanri, ewarakha yeela ennihimwa wi eresensiyamentu yeela tiyookacamihela. '' Saala ta Paaxi yeela yoolepa mapuru ophiyelela 325 yaala anipakiwa eresensiyamentu, mapuro yaala khavanre mutekosaya mahuku ophiyelela 15, mwaha wohikhala enerexiiya. ''Mapuro yaala aniphwanyaneya elapo ya Sofaala, Maniika, Zampeesiya ni Kaapu Telekaato'' alavulaka Juma Aiuba, namalamula muulumo wa nikhuru na Saala ta Paaxi. Aiuba olavulatho wi waahiwehaxaxiwe nkacamiho yoola, atthu ophiyelela 59 imiyasene khanirowa wiira mpantta wa mwanthale wa nkhulupale wa elapo yotheene, ni akhulupale a iporovnsiya yoola onrowa wonaneya mahuku eettka 15 mweer wa Owutupuru onirwa. Ennihimwa wi eresensiyamentu epacenre mahuku eettaka 15 mweeri wa Apiriili yoola omanle, ni enirowa omala mahuku eettaka 30, ennaakanyereriwa wi atthu asya ophiyelela imiya thanu ni piili alempwe mweeri yoola ohinamale.
politica
Raja
train
a_moçambique-bispo-anglicano-dom-carlos-matsinhe-eleito-presidente-da-cne-_5739029.txt
Mosampiikhi: Pispu anklikaanu Dom Carlos Matsinhe oothanliwa mukhulupale a CNE
Mosampiikhi: Pispu anklikaanu Dom Carlos Matsinhe oothanliwa mukhulupale a CNE MAPUTU— Dom Carlos Matsinhe, pispu da Ookerexa Anklikaana, oothanliwa, ecuumwa ela, mukhulupale musiya ya Nikhuru Yeelapo wa Mwaathanle (CNE) a Mosampiikhi Matsinhe aahikhala 11 ipaphelo soothanliwa wa 17 mameempuru oCNE, owanelaka thanu ni emosa sa namwiivahererya mukina, Apolinário João. Mapuro ahapari Domingo, oMaputu, enihimya wiira Matsinhe oomwiira natiri ovara muteko vamosa ni wawe anivaranawe muteko wiira okhalihe sootheene orumwalawe ovara ni nulumo muulupalexa. Matsinhe ooheleliwa oCNE ni Miruku Cristão yooMosampiikhi. Mameempuru oCNE aakelasa aheleliwaka muteko ecuumwa ela, 15, oMaputu. Emaara yeeyo, mukhulupale eelapo mosampikaanu, Filipe Nyusi, oohimya wiira lesa athareke woovahererya ni ohithanla soovarasaya. CNE onaahelela, wa kina, Carlos Cauio, Fernando Mazanga, Maria Anastácia Xavier, Barnabé Ncomo, Alice Banze, ni Salomão Moyane.
politica
Julio
train
a_albinos-na-mira-traficantes-orgaos_2829527.txt
Albinos na mira dos traficantes de órgãos
Albinos na mira dos traficantes de órgãos Recentemente, um jovem albino de 19 anos foi raptado, na província nortenha do Niassa, em Moçambique, por três indivíduos de nacionalidade congolesa. Os raptores foram encontrados pela polícia no centro de refugiados de Maratane, que dista 15 quilómetros da cidade de Nampula, quando pretendiam levar o jovem para fora do pais, a fim de o vender. A situação acontece poucos meses depois do desaparecimento, em Nampula, de um jovem de 21 e um menor de 12 anos de idade também albinos. O fenómeno que há alguns anos se faz sentir de forma preocupante na Tanzânia preocupa sobremaneira as autoridades policiais moçambicanas. A polícia diz que a perseguição aos albinos está directamente relacionada aos preconceitos de que são alvo, bem como à prática de magia negra. Alega-se que partes do corpo dos albinos dão poderes sobrenaturais. O porta-voz da corporação, Sérgio Mourinho, revela que há relatos de que as pessoas procuram ossadas das vítimas com o mesmo objectivo, daí a necessidade de se aprofundar a investigação. A situação está a provocar pânico entre os albinos e não só. Diamantino António, orina iyaakha 18, onikhala Wamphula onitthokiha wiira oocawa omorela mmatatani anamatumiha atthu, yoovara yoolokihiwa ni murokorawe. Elika Mosampikaana sa Ihaakhi sa Pinaatamu enaakhuparela anamwane ya nthavi noolipa mulaponi wiir yaakhupaarele atthu anithoonya otupheliwa mwaha wa erapala aaya. Mukhulupale aaya muttetthe oonorti, Tarcísio Abono, oniira khonsuwela mwaha wa xeeni sinikuxiwaya ithaatuwa khiniireliwa moota yoola, emaara ii awosa tari atthu anilikana ni ootheene anipuha ihaakhi soolikana.
politica
Araibo,Julio,Safira
train
a_mdm-suspeita-de-perseguição-política-ataque-contra-seu-membro-na-zambézia_4988201.txt
MDM anaaniherya "ottharatthariwa ni epoliitika" otupheliwa wa mempuru awe oZampeeziya
MDM anaaniherya "ottharatthariwa ni epoliitika" otupheliwa wa mempuru awe oZampeeziya Nikhuro Temokaraatiku ya Mosampiiki ohaakhula ni otupheliwa wa, namacexe, nihiku 4, mempuru awe ni peresitente anenli a Meesa ya Muthukumano wa Muninsiipiyo ya Alto Molócué, ePorovinsiya ya oZampeeziya, André Manuel Txetma. Para José Domingos, sakarataari-muulupale a nikhuru na neeraru na epoliitika onaaniherya wiira otupheliwa wiiranen'ye mwaha wa "olupatthiwa ni epoliitika." Waaniherya onikhumela mwaha wa André Txetema, mempuru othanliwe meekhaawe para Muthukumano wa eMuninsiipiyu ya ePoma ya Alto Molócué, tonaakhula malamulo a nikhuru nne, nenno Frelimo ni Renamo arina nummaru numosa ya anamathanliwa. Txetemane orootupheliwa owannyawe ni atthu oohisuweliwa nave tho yaamananinhe onvariha enereciya. Okathi ola va, sintoko sihimyalaaya eparitiitu, onipwanyaneya olhaaka mirette Hoshipiritaale Yuulupale ya Wamphula. Sakarataari-muulupale a MDM oohimya wiira nlelo oniwehererya wiira alipa ehakhi ewerye olakiherya etthu ila, ovirikana vaniiraneyaxa. Domingos onnisikula etthu ila ni onihimya wiira "enikhoottiha opewe wa epoliitika ni temokarasiya mulaponi. Ehaakha ya mwaathanle, mahoolela ole onaakiha otthuneya wiira epoliitika yeetteke para mamosampikaano ootheene.
politica
Vasco
train
a_mocambique-advogados-auditoria_3585113.txt
Maativokaatu annitthapela mwaha woopaceriwa otholathola eteeni yeela yiiranen'ye' ela ya Mosampiiki.
Maativokaatu annitthapela mwaha woopaceriwa otholathola eteeni yeela yiiranen'ye' ela ya Mosampiiki. Etthu yooreera, alavulaka nikhuru na Maativokaatu a elapo ya Mosampiiki. Noovira mahuku maruru etholatholiwaka meettelo a teeni yeela epakiwa elapo ya Mosampiiki, makhuru ovirikana anivara miteko sa mmuttettheni aniiwelela meettelo sa miteko seyiya. Nikhuru na alupa anakoso, mateputaato ni atthu akinaaku ahithukumana wi iwelele namuna enitholatholiwaaya eteeni yeela. Nikhuru na maativokaatu a elapo ya Mosampiiki annaakanyerela okhala ephiro yooreera yeela enitthariwa ni Purokuratoriiya Xeraale ya elapo ya Mosampiiki. Ohikhale otholathola mwamukhaani, maativokaatu a elapo ya Mosampiiki aniphavela wi otholathola wa eteeni yeela emale ni osuweliwa wa atthu apanke ni alivase, mwaha wi eteeni yeela yooruhela ohaawa elapo ya Mosampiiki. Ewarakha elempwe ni Purokuratoriiya Xeraale ya elapo ya Mosampiiki, nookhula nikhuru nnaasimwa forense nintholathola meettelo a teeni yeela, muteko yoola onirowa ovariwa ni empereesa Krol, yeela eniphanyaneya epooma ya Lontere. Etthu yoothene enirowa ophwanyiwa ennirowa wooniheriwa mahuku eettaka 90. Wuumalana wa mweeri ola, eparalamentu ya elapo ya Mosampiiki ennirowa ohimya nkhalelo wa eteeni yeela yoohisuwaneya epakiwe elapo ya Mosampiiki.
economia
Raja
train
a_pobreza-vai-aumentar-ainda-em-moçambique-adverte-observatório-do-mundo-rural_5463501.txt
''Ohaawa onnirowa otepa elapo ela ya Mosampiiki'' olavula mukhulupale yoola onoonaxaxa itthu sineetta mmuttettheni.
''Ohaawa onnirowa otepa elapo ela ya Mosampiiki'' olavula mukhulupale yoola onoonaxaxa itthu sineetta mmuttettheni. Mukhulupale yoola onoonaxaxa itthu sineetta mmuttettheni olavula wi ipuliitika sa atthu ohaawa mmuttettheni khasinsuwaneya ni yoola onnilamula wi mahuku anapise onnonaneya ohaawa wa atthu wenno onirowa wooniwa noomala Koronaviiru. Nlamulo nna nilempwale muwakhani wa nikhuru na Nasawu Uniita, yeela esommwale nihuku noopacerya na esumana, neetakha 15, ewarakha yeela ennilavula wi lapo yeela ya Mosampiiki ahuncerereya atthu ohaawa aphiyelelaka imiya nloko mmosa iyaakha seyiya tthaaru, nkhalelo ola onnikacamiha mwaha wi onnitthuniwa omalihiwa ohaawa wenno onikhumelela mwaha woohiphwanyaneya eyoolya, eteeni yeele epakiwe, ikweneeri ni ohasuliwa wa atthu mulaponi. Ewarakha yeela ennilavulatho wi, eyaakha ya 2015 ni 2018, mammeru a atthu ohaawa ahiwela aphiyelelaka imiya miloko mmosa, 21, 3 ya atthu alikanihaniwaka imiya milo miili 22, 2 , noonelaka elapo ekhalanne atthu ophiyelela imiya miloko miraru. Nkhulupale wa OMR, João Mosca onnilavula wi, khuro waakuveya owela wenno mammeru atthu yaala ohaawa, masi nkhalelo ola oniiraneya mwaha wa eretta ya Koronaviiru. '' Wookhala nthoonyero anihimya wi ohaawa elapo yeela ya Mosampiiki onnirowa otepa'', alavulaka João Mosca, nkhalelo ola onoonaneya mwaha wa ipuliitika sa Kuveerunu ohitthareya. Alavulakatho mulupa anakoso yoole, ipuliitika sa elapo ya Mosampiiki '' khiniruuha nreerelo saana wi savarelele atthu yaala ohaawa, etthu eniiraneya enikhala ovula mahala-maheleene. Ennihimwatho wi mwaakanyerelo yoola opakiwe ni nikhuru na Nasawu Uniita woolepwa muwarakhani yeela enilavula namuna ''Woowincerereya ohaawa elapo ya Mosampiiki, elapo yeela eniphanyaneya ekacamihen'yeene wala ehanweene'' ewarakha yeela elempwe ni Inxitituutu Univeresitaariyu Muntiyaale ya Ivexitikasawu Ekonoomika ya ONU, yeela enniruuha muupuwelelo wa namuna ya wunnuwiha elapo ni ipuliitika ni waalaka akhulupale a mulaponi wi akhalane osuwela wookava itthu seyiye sa Kuveerunu.
economia
Raja
train
a_trending-shake-shack-toyin-salau-tupac-shakur_5464926.txt
Trending: Shake Shack, Toyin Salau, Tupac Shakur
Trending: Shake Shack, Toyin Salau, Tupac Shakur Wa okathi wopacerya wa nihiku yenna, muloko ni mathannanmosa, nihiku na mwaana a Waafirika, nlaka nuulupalexa na muthokoso Google, naarina miyaha miraru sathokosexiwa osuweliwa monkoni moosivela wa mwattelo mmosa wa owehaweha wa wopaceryani. Ni mithokoso ikonto miloko mithanu: Elapo yo Koreya wohitto yonyaanya opuro wa miteko sa ofalme wa mwaha wa owanawana ni afalume Okoreya wo Hitto. Namuteko ooppuro mmosa Shake Shack muttetthe wo Brodway oNova yorkhi onihimyaniwa ohela evenenu wa mirereelo sa mapuluusiya mararu. Olelo warowa okhala meera a nihiku nooyariwa Tupac Amaru Shakur ni nlaka revista Far Out wa muteko mmosa monkoni mwa masipo muloko orereexa wa muthinto wa rapper – wa muteko yoola mekhaawe ovikana owehawehiwa ikonto miloko mithanu. Tupac waarowa ophiyeriha iyaakha miloko mixexe ni thannaxexe. Owo okhwiiye mwaakha wa 1996. MuTwitter miyaha miili sinlavulexiwa ni sinnilattanihiwa. Wa mpantta mukina hashtag emosa enihimya wi ohiyereriwe Shake Shack ni wa mpantta mukina nookhala nuulumo niri vamosa mwa mivaanelo ikonto miloko mithannamiraru mutweter, nikhanle oheliwa evenenu. Miyaha iya somiili sinlattanihiwa maana mapuluusiya mararu oNoova Yorkhi anihimya oheleliwa evenenu nomala awo olya muthinto mmosa wa yoola wa nipuro ninliwa wa nlaka ast food, Shake Shack. Ntoko sinihimyaaya mapuluusiya, arowanse oxipiritaali, masi wa mukhalelo wohitepexa, namuteko a opuro yoowo omuhenle lixiiviya etth emosa enlattana ni yoolya yeeyo ya mapuluusiya. Mu Facebook yolaleeriwa wa nikhantta na exoronal The Hill eri mpuwa mwa miyaha sowuwexa wa nihikuni. Yolaleeriwa ensuweliha opweteya wa mmiravo ni mulaleyi a miteko sa nlaka Black Lives Matter, Toyin Salau. "Toyin" Salau, a iyaakha muloko ni thannaxexe, ophwanyiwe okhweene muttetthe wo Tallahassee, Florida wuumalani wa sumana, noovira esumana emosa nohinmwa wiira warolakaseya. Murutthu ophwanyiwe wa mpantta mukina nave waphwanyaneya muthiyana okhweene, Victoria Sims a iyakha miloko mithanu ni ithanu, wasuwelexiwa ni miteko sawe sowivahererya ni AARP – mutthenkeso mmosa onakhaliherya atthu owuluvala. Mulopwana mmosa oovariwa wowanyihereriwa ni sotakhala sey-iya. Yolaleeriwa yeela yoveleliheriwa ikwaha ikonto thannamosa, ni mivaanelo sinvikana ekonto emosa ni imiya thannamosa ni wakhuliwa onivikana ikonto muloko ni thannaxexe. Wa ikhalelo sa iviitiyusotthekula, enniphwanyaneya muYouTube eteaser emosa ya ikhotto sa itheneeri: Squadrons. Wohiphiyerya iwoora miloko miili ni xexe, Squadrons yoophiyeriha ikwaha sowehiwa simphiyerya imilyawu ttaaru. Wa nsipo naveyookhala eviitiyu Clip emosa. Wa mahiku maxexe avinre muYouTube, eviitiyuClip ya Trollz, masipo a SixNine ni okhaleliwa wa Nicki Minaj orino va mwaattelo wowehiwa imilyawu miloko mithannamixexe ni thannapiili sowehiwa. Wa nlaka na mwintereneeti wa VOA muteko wowehiwa ikwa sinceene wa iwoora miloko miili ni xexe ti.
cultura
Araibo
train
a_noruega-ajuda-mocambique-auditoria-dividas-ocultas_3573015.txt
Noruweka ommukhalihera Mosampiikhi mwaha wa okopha woowipitheya.
Noruweka ommukhalihera Mosampiikhi mwaha wa okopha woowipitheya. Kuveerunu oNoruweka onrowa omukhaliherya Mosampiikhi woowiwiya sookhopela wa sookophiya soowipitheya, sintoko mposto wa efuntu ya muhakhu yookhopela FMI ni apatthani akina woowira athikele otakanihana wa muhakhu wa elapo. Sookhuma iya sooniheriye nihikhu noopacerya nla na esumana, oMaputo ni minixituru anakoso yookhopela wa woowuraana wa elapo ele, Borge Brende, nuumaliha mukumaano ni muhooleli a elapo Filipe Nyusi. Mukhalelo wa okopha woowipitheya nlelo oothikela ompaphara kuveerunu oMosampiikhi ohimmye ohiwerya oliva muhakhu hoote ni mwaanene namaliviya Nukhumelela, minixituru oopacerya, Carlos Agostinho do Rosario, ohimya wiira kuveerunu onrowa ovaanela wa muutthikelo wa yoowo. Anamakhaliherya akina a elapo wa efuntu Yamuhaku yokhopela anvekela opakiwa wa soowiiwiya sa elapo sikina sa vekhaya, nave kuveerunu irale onnivahiya mukhora wa othanliya wa anamthola otheene a repuupilika, mwaha wa mwaathanle wa namwiwa okhopela aveekhawe. Muhupi ahu tiwoolemela ni ninrowa omukhalihera kuveerunu mwaha sowiiwiya simpakiwa mwaha woolipana sivahiyaya wa exitaatu ni niri owilipiha wookhaliherya woona wiira elapo eri muhina woovarihana wa murettele, ohimya Borge Brende. Sookophiya, yotakaniheka yattamelaka ekonto ni ikonto 400 sa etoolare, ekophiye ni empereesa ya elapo ya oMosampiikhi ya Atum(Ematum), Mozambik Assets Managmant (MAM) ni proindicus, mwa sootakaniha mwa inupa sakuverunu sintoko Mwiiraano wa erepuupilika, nave ekomisawu ya eparlamento yookoha ehaana yooniheryaka soopakiwa soomaliherya mpakha mahiku a 31 a mweeri wa Novempuru ninrowaahu.
economia
Helio
train
a_governadora-de-gaza-denuncia-movimentacoes-de-homens-da-renamo_2683963.txt
Muhooleli oGaza oohimya weettakasa wa alopwana a Renamo.
Muhooleli oGaza oohimya weettakasa wa alopwana a Renamo. Muhooleli oGaza, Steela Pinto Novo Zeka oohimya olelo, 17, atthu aweha wehe ohoolo ohimmyaawe oryaawe wooweha weha wa alopwana ale aRenamo, muttetthe ole. Steela Pinto Novo Zeka oolavula oXayi-Xayi mwaaha wookhumelela wa alopwana ale akapwiitthi aRenamo muttetthe ole oKomane, otiitstiritu yooXigubo, okherekhere wa oporovinsiya ya oGaza. Ohimya wa Radiyu oMosampiikhi, muhooleli wa oGaza ovekela wiira ohimye wa atthu ale anoopopiha okhala wa murettele. Steela Pinto Novo Zeka oohimya tho wiira moonelo a Renamo woopattuxa mittetthe wala eporovinsiya yaveekhaya kherina nipuro mmapuroni wa mphattuwelo wa erepuupiilika.
politica
Helio
train
a_maradona-o-caixa-2_1940588.txt
Maradona: Ekaaxa 2
Maradona: Ekaaxa 2 Maradona aaphavela waakhela ahinatthi ohima ni aavekela axiruuxi. Ehimala saana mwaataano wa phaveliwa omuthuma Maradona ntoko namulavuli a Sportv ekoopa yeela, yoolepa elaleyiwo ya Prasiili Ratar Online. Ohima wa yoolaleyiwa ele, makhalelo wa mwaakhelo esisapo waahi kumaniwa, maxi Maradona apacera ovekela itthu sinceene mahiku ookisera wii iire mpantta wa "Kampeyawu". Maradona aahivekela wii Daniel Passarela, ole onvara muteko o Sportv, okumihe wa prokrama. Ohiya vo, aaphavela okaravari okathi wiiraawe mpantta wa estuutiyu ya Telesur, ni TV ya venesuwela weyiwo walavuliwa mwaha wa koopa. Ni, wiira nimalihe, aaphavela waakhela musukhu mukina wa esisapo awe ota. Ti yeeyo, woohikhala eresipu, ya ekaaxa 2. Eyo nihilavunle wii oohima wiira aaphavela Sportv envaheke eviinhu yoowaawa Sportv, ahinvaha eviyawu( helipeteru) wii eettane okhootta ni mutukumano ola woomalihiwa.
desporto
Raja,benedito
train
a_violencia-contra-mulheres-em-mocambique_2766024.txt
Ohukhummwa wa athiyana Mmosampiikhi etthu enitepa oriipiha murima.
Ohukhummwa wa athiyana Mmosampiikhi etthu enitepa oriipiha murima. Ipurusentu soophiyerya miloko mithanu ni xexe anikhala ohukhummwa. Sintoko vanihimyaawe Minixiteeriyu a Athiyana ni Mwaalano a okhaliherya Mmosampiikhi, axithiyana oophiyeryaka ipurusentu 54 a Mmosampiikhi enaaphwanya ehukhumu enooneya wala otupheliwa mwa okathi mukina ikumi saya. Mwaha wa axithiyana oohukhummwa Mmosampiikhi onnooneya wiira khoreere otepa. Wa miyooniheryo kamosa kamosa ti oTeete, eporovinsiya yootepa okhalana Mitthokiheryo sa miteko (sinreerela ovara) soolupanyeya ni intuuxitiriya exitaratiiva, otepexa makhala mineraali, anikumihiwa ni atthu a ilapo sikina. Ondina da Barca Vieira ti namoona a eporokaraama mwinxikiritooriyu wa ONU Axithiyana a Mmosampiikhi, ONU Axithiyana, wa axensiya a Ilapo sa Waataana, anuphwanyaneya ooxenkereya ni mwaha wa axithiyana, alakelanse oruuha Mutthokiheryo wa miteko (sinreerela ovara) eporovinsiya ya oTeete eriyari ya Mosampiikhi. woowaavaliyariwa musurukhu woophiyeryaka emilyawu emosa ni ekonto 500 sa itoolare, Mutthokiheryo wa miteko (sinreerela ovara) oniphavela, wa miphiyereryo sikina, oruuha Owerya wa Anamulamula mwa owaakiherya axithiyana ni axaaruusi mwaha ohukhummwa waya. Vieira waahimya okohiwaka ni VOA wi, wiira ovareleleye vooreera Mutthokiheryo wa miteko (sinreerela ovara), waahiya anamahoolela a elapo, anookela tho wiira mpantta atthu akina ni anamwiira mpantta wa Nikhuru na atthu ahikhanle mPartiitu Poliitiku, mpakha ni imperensa.
economia
Vasco,SALUSTIANO
train
a_amnistia-internacional-violacoes-direitos-rio-2016_3358454.txt
Olevelelana wa ilapo sootheene onni tumerera mwaha wa ohiiweleliwa ihakhi o Riyu-2016
Olevelelana wa ilapo sootheene onni tumerera mwaha wa ohiiweleliwa ihakhi o Riyu-2016 Kuveerunu o Riyu ya Xaneyiro onnikhootta othorihiwa. Erelatooriyu emosa ekumihiwa namaxexe, 2, ya olevelelana wa ilapo ennimiha wii wuncerereya wa miteko sa ohiiwelela wa muxovo wa ororomeliha ni wa ihiiwelela ihakhi sa pinaatamu o Riu ya Xaneyiro okathi wa Xokus Olimpikus Riyu-2016 Kuveerunu a o Riyu ya Xaneyiro ennikawanya ovuwiha ntoko waapiwa. Muxovo ohikhanle wa kuverunu, wa okhapelea ihakhi sa pinaatamu onnupuweliha wii okathi wa xookus Pan-Amerikaano wa 2007 ni wa Koopa 2014 wahikhala wuncerereya wa ohiiwelela ni onnitumerera ninlelo wii, wahuupuweliwe mwaha wa itthu iya, mikacamiho sinimuncererana okathi wa Riyu-2016 Apriili wa mwaakha ola, ahikhala wuntecererana wa osuwanyeya wa numuru na atthu akhwiye mwaha wa miteko sa ma piliisa o Riyu ya Xaneyiro. waahiiriwe etthu, nnootthikela ovara soonanara aa eKoopa ni sa Pan ni okhala ni miirelo imosaru sa ohuumaala ihakhi oohima Renata Neder, mukhaliheri a ihakhi sa pinaatamu sa Al Prasiili. Ewarakha ya mwalikelo enhima wii, 2014 paahi, mwaakha wa eKoopa ya olumwenku, miteko sa mapiliisa sivariwe oRiyu ya Xaneiro amanle ni 580 akwiiye. Numuru naari 39,5 por sento ovikana ya 2013, yaari 416 atthu akhwiye mwaha wa miteko soohooxa sa mapiliisa. Eyaakha ya 2015, atthu akhwiye mwaha wa makhalelo yaala oohoxiwa ni mapuluusa aniphwanyaneya awelaka. Ekelelaka eyaakha yaarowa wiiraneya muttukumano yoola wa olimpiyata, atthu oophiyelela 645 ahikhwasa Oxitaatu mwaha wa ikuru sa mapuluusa (atthu yaala ari 11 purusentu oovikana eyaakha ya 2014). Noonelaka nkhalelo ya epooma ya ORiiyu ti Caneero, aniphanyaneya akhwaaka atthu oowaatta mwaha wa makhalelo anivaraaya muteko mapuluusa. Nkhulupale wa nikhuru na muteko Al , Atilaa Roque, onnihimya wi maattelo a atthu ookhwa mwaha wa mahazu yaala etthu emosa yoottuniwa ni mapuluusa yaala. Wuuluma wa mukhulupale yoola, oohimya wi mmpira yoola eettiwe elapo ya Oparasiili onnivirikanyiha makhalelo yaala anitthuniwa nlaponi. Nkhulupale Roque, onupuxerya wi akhupupale a elepo ya OParasiili annileeherya maattihelo owaaxakiherya atthu ootheene a elapo yeela , waphiya okathi wa elapo yeela ennrooya wiira mmpatta wa muthukumano wa olimpiyata, eyaakha ya 2009. Vaavo, ennupeleliwa wi atthu ekasoope ni mapuluusa avukulu makhalelo oowanyohola akhwaaya. Nkhulupale Roque, onnivekelatho wi akhulupale aakhaliherye namuna yoowaphavela atthu oowerya ni aphavela ikapwitthi soosuwaneya wi akhaliheriwe atthu otheene. Nikhuru na makhalelo olevelelana, anikhotta makhalelo yaala owaahoxa ni owiiva atthu yoonanenye ORiiyu ti Caneeru eyaakha ya 2016 ni okathi attikhiwaaya mmphira wa elapo sootheene, nkumaano yoola ahiphwanyaneya akhwaaka atthu owaata iviwaka ni mapuluusa okathi anyakulasaaya. Muthukumano wa olimpiyata onnivareleliwa ni exariya Enikottiha wiiviwa ni ohooxiwa atthu, exariya yeela elempwe eyaakha yeela ni Mukhulupale wa elapo Dilma Rousselff yoola olumme wi atthu ootheene a elapo akhalano exariya yoolavula , attharihelaka nikhuru na makhalelo olevelelana. Nikhuru nenla ninvara miteko soowikumiherya noohimya wi enoveleeliha ewarakha makhuru ootheene a mapuluusa avekelaka wi akhaliheriwe atthu. Nkhulupale wa miteko sa Osekeretariiya ya owaxakiherya atthu yaale anthukumana elapo ya Riiyu ti Caneeru, Andre Rodrigues, ohimmye wi mwaha wootheene anuuluma namuna soohaxiwa wala onyoholiwa wa atthu enkhala itthu sowoothiwa "nthukumano wa mphira wa elapo sotheene, wohiraneya saana, masi nikhuru na makhalelo olevelelana onnivaalya moolumo ala, khanonne nkacamiho muulupale okathi yeeraneyaaya Mmphira wa Elapo sotheene". Mukhalihero wotheene wa namuna sowakasoopiha atthu onirowa wiira mmpatta wa Olimpiyata onitthara iphiro wa muthukumano wa Mmphira wa Elapo sotheene. Khukhanle nkacamiho wa ohoxiwa wala wiiviva atthu okathi wa mukumaano, moolumo ala alavuliwa ni nkhulupale Rodrigues okathi akohinwaawe ni alupa UOL, yaala aneettiha miyeko sa ikhuru sa okasoopa onirowa wiira mpantta elapo ya Riiyu ti Caneeru, eyaakha ya 2016.
desporto
Raja,benedito
train
a_milhares-aguardam-tratamento-de-fístula-obstétrica_4676837.txt
lyaari sa atthu sinilipelela mulooleliyo wa efixituula opuxiteetirika
lyaari sa atthu sinilipelela mulooleliyo wa efixituula opuxiteetirika Mosampiikhi so orina owerya owooperari axithiyana oophiyeryaka 500. Domingas Serafim, orina miyaakha 36. Onikhala Wamphula, yoowo waarina mikacamiho sooyara wa miyaakha iya sivinre. Ooyara maphapo awe. Okhuma vaavo mukhalelo awe woovirikana: oohakalala mwaha oyara ni ooriipiwa muripa mwa wa okhalana anamwane ahinaasivela atthu akinaku. Mukacamiho woohiyara onikhumelela mwaha wa efixituula opuxiteetirika, elesawu ya ekanaali ya nanko ni ekhupula, enikottiherya owehererya siniphavela awe. Domingas oopacerya wiira mpantta wa waalakelo ooriipiha murina, ni atthiyana tho oophiyeryaka ikonto piili a mmosampiikhi anikhala woonyokowa muhina mwa mphira. Mukhaliheryo wa ayiyawe ni amusi awe ti wooreerela, masi wi olokiherye voonyokonwaawe ti etthu yooreera. Okathi ola, Domingas oniphwanyaneya onari mmulilani wi ompake siruxiya wa efixituula opuxiteetirika, Oxipiritaali Yuulupale ya Wamphula, yoowinnuwexa muhina wa eporovinsiya yoowaatta atthu mukano wa osulu wa mmosampiikhi. Siiso, mulila ti woowaattexa ni Mosampiikhi orina owerya owooperari athiyana oophiyeryaka 500 wa khula mwaakha. Owo onihimya wiira waapaxanri okhuma isumana tthaaru iya sinivira ni waahiphavela oheleliwa ephome, okhala wiira ohiya efixituula, owo ni tho khuwaarina ephome. Woohikhala nihiku noosuwanyeya wiira opakiwe operasawu, Domingas ohaana mulipelelo wa olooliwa, muhina mwa ekampaanya epacenrye esumana ele evinre, Wamphula. Ohiya wooperari, maxipesiyaliixita anikhala opunttha ikampaanya sa atevokasiya wiira simalamale myaha sa efixituula, mikacamiho sinaaphwanya axithiyana anceene anikhala orakamela mmaxipiritaali ni kharina muxikhelelo okathi awo anirupalaaya, okathi wa oyara ni yayaravale. Tothoro Igor Vaz, siruxiyawu ni uroloxiixita, onuupuwela wiira "myaha sa iwahala sinnucererya omukhumeleloni wa iretta soowaatta". Mwaha wa yeeyo, onnihimyaVaz wiira, "kuveerunu ni anamareeriha oovirikana ahiniira mpantta wa kuveerunu anikhala omwarya mitthaka sa mwaakiheryo ni muloolelo wa iretta; eFuntasawu ya Mwinnuwelo wa Muttetthe ti emosaru aya wa seyiya, weyiyo anamitthompe ni anawiixoonenele oovilela wa efixituula opuxiteetirika ti mampaxatoora a iretta ni anamitthaka". Wa mikhumelelo sa niinaano wa seyiya, okhalaka wiira, sintoko vanihimyaawe Vaz, vano khareere axithiyana anirwa mmaxipiritaali mwaha wa muwereelo wa efixituula. Vaz, ti maxipesiyaliixita kamosa kamosa a mulaponi, onihimya tho vannireerela waaforomari tho mameetiku a muloolelo wa efixituula opuxiteetirika
cultura
SALUSTIANO
train
a_benjamin-netanyahu-acusado-crimes-guerra_2930480.txt
Benjamin Netanyahu ohootheriwa opaka sootakhala samukhottoni.
Benjamin Netanyahu ohootheriwa opaka sootakhala samukhottoni. Mutthu eelapo pritaniku oovonya yooveka wiira Netanyahu okhale ootthukiwa anyakela etthaya yooReyinu Unitu Yooveka yoovahereriwa woopaceryani wa mweeri ola mutthu eelapo pritaniku Damian Moran ni yootthoonyiheriwa musaayitini onlayini wakuveeru wooReyinu Unitu onhimiya wii "ettharihaka nlamulo sayilapo sootheene Netanyahu ahana okhalaka ootthukweliwa mwaha woopaka sootakhala samukhottoni anyakela etthaya ya Reyinu Unitu, ela mwaha woowahukhumo masivili ovikana ikonto piili eyaakha ikonto piili soomalela ni milioko ni xexe"(2014). moovekamu, Moran onhimakasa soowaakanyerya samahiku miloko thanu ni mmosa, saayikuru mayisrayelita okaasa eyaakha evinnre. Nto manunmeru a ale anilepa iwarakha sa ovekeliwa saphiya emiya emosa , ale anivekela anoorowa sanyakulihaniwa oparalamentoni piritaniku. Masi Moran, oohimya omutthenkeso woovuwiha mitthaka wiira owo khonkupali wiira ale anvekela anoopiixa mukaamerani mwaha wa opatthani okhanle Wistarayeeli ni Oreyinu Uniitu. Kuveenunu Piritaaniku oothipepeliwa waakhula ewarakha yaasinariweene ni atthu imiya ithanu, wiiriwaka wiira "amuhooleli a epooma ale onixekurya elapo, ntoko ministuru oopacerya Benjamim Netanyahu, ookhalana epewe ya iwarakha soosuweliwa ni khakhanle ootthuhweliwasa". Noosuwelela wiira manyakunyaku ookaasa aawiiva atthu anceenexa, ennaacererya yoowakhuliwa. "Ntoko ministuru opacerya David Cameron iiralaawe, mmirimani-mmirimani enninriipiha murima ohaaxiwa ni Oreyinu Uniitu okhala ohoolo woowiilipiha wiira evenyihiwetho. "Enaamwi siiso ministuru oopacerya aahihimya saaneene wa osuwelela wawe a Istarayeeli wiira ohele miphemo soolikalena wiira yaakihiwe mpuwa wa minlaano sa ikano sa elapo "ennihimwa yoowaakhuliwa. Reeyinu Uniitu onnikhanyereyra orehererya ipooma piili wiira ophuke milattu ostarayeelo-palestiyaanu ni, "onrowa olipiyerya muhupi ola muhina wa oxekurya wa Netanyahu, mweeri wa setempuru". Oninnyereriwa moota xeeni muvekelo Oreeyinu Uniitu? Khula mutthu eepooma yeela piritaaniku onninyererya muvekelo musayitini mwa anamulamula, atumereryaka mwiirelo oreerela anamulamula wala a makaamara aale oolikana. Atthu ellapo yeeyo paahi mapiritaaniku takhanle olepa wala ocica ewarakha wa muvekelo, masi onireerela nsina, wooveleelirerya imeeyili ni ekootiku postaale yooreerela. Hamas ootupheliwa ni Istarayeeli nipuro na Okaasa mahiku yeettaka mathanu ni mararu mweeri wa xuunyu mwaakha ole ovinre, owiivaka mapalestiyanu imiya piili ni atoropa mastarayelista miloko mithanu ni mosa. Maativokaatu piritaaniku emaara Apelestiina yeeherenryaaya ni ahiwerya omutthukwela ministuru akhalahi mwa eexariya istarayelista Tzipi Livni, ekhumeleleka ekhotto okaasa miyaakha seettaka 2008-2009. Ele enaakhulela Ostarayeeli olonterexi hoonenle muvekelo hookiserya "ohokiwa yoohimmwa woohisuwanyeya".
mundo
Gito
train
a_sucesso-de-vídeo-que-mostra-neve-na-rússia-inspira-kudurista-a-compor-a-música-estou-a-ver-neve-_4800112.txt
oreera wa eviitiyu enoonihera makaasa a kuturixita apakaka ekoma erina nsina na Kinniweha "makaasa"
oreera wa eviitiyu enoonihera makaasa a kuturixita apakaka ekoma erina nsina na Kinniweha "makaasa" Kuturixita Kim Cawira niinanoolaleya eviitiyuklipe ya ekoma "Kinnoona makaasa" ni khiyareere orrera mufeyisipuuki. Wakohakowawe wa Masu a waAmaeerika, owo aalavula mukhalelo wa epooma ya Saratov, Russiya, yaakontari itetaalye sa ekaravasawu ya viitiyu, ni oolavula mwaha wa miyuupuwelo sa mahiku anwra. Elapo esuweliwe mwaha wa okhalano eyiita ya oximwa ni Kim oohima wii mwaaka ole makaasa aakhumelela ikwaha piili wala iraru wa nihiku olexite wa Ruussiya ewuropeyiya. Meviitiyu emosa waha wa ekoma Kinnoona makaasa, kuturixita oohima wii envanhe ikuru wala miyuupwlo oopaka eviitiyu yotheyiha oveleela muFeyisipuuki Ma interinawuta ehaasivela, ni mafamoso aaveleela eviitiyu waAnkoola. Koottottela murarelo okathi wa eviitiyu yaamanaaya mureeti sosiyaale wii epake ekoma emosa. Orera waya yoomutikiha Kim. Eviitiyukilipi ya Kinnoona makaasa nihiku nimosa okathi wa Saratovi wahaareere oriirya vaphiyaaya sero karawu sentiikaratu. Mankolaano ni maruusuu ni kamaronnxi aakhala waviitiyuni. Kim, oyariwe eprovinsiya ya Huwila, onrowa othoriha osoma oRuussiya mweeri wa Xuulyu. Ole oohima wiira onrowa wunkheliwa ni axipatthani awe ni mukhalelo wa elapo, maxi omphavela otthikela waAnkoola wii avahe ekhanlyawe oovaha mpantta wa Akoronomiya. Mwiiwe okohakohiwa. Owehe eviitiyukilipe
cultura
benedito
train
a_mundial-custa-4-mil-milhes-de-dolares-em-estadios-e-8-mil-milhoes-em-outras-obras_1956992.txt
Muntiyaale onkhala 4 imilyawu sa itoolare mwaha wa ikampo simmaniwa imphira ni 8 miili imilyawu ni miteko sikina.
Muntiyaale onkhala 4 imilyawu sa itoolare mwaha wa ikampo simmaniwa imphira ni 8 miili imilyawu ni miteko sikina. Ohanle omala 18 por cento wa miteko sooteka. ikaruma siphaveliwe wa miteko sa oteka mitekoo sa muntiaale a 2014 sihincererana mpakha okathi ola siri 12 miili milyawu sa itoolare, otakaxera ikampo ni miteko, sookumiheriwa musurukhu ni kuverunu fetearale, estatuwale ni munisipale ni vakhaani, ni emperesa konsessiyonaariya. Wa musurukhu ola, 4 imilyawu sa Itoollare, simphiyera oteka wala oreherya 12 iKampo ni 8 miili milyawu ni miteko sikina, ni mikukutta sa waakuxa atthu opooma, ayeroporutu ni iporutu. Mammaru anhimmwa mitthaka sa niinano simphwanyaneya o Porotale ya wooneeleya. Miteko sinceene khayinatthi omala, enooniherya will eperesu enimuncerereya. Wanyihera wa kurunu wa ninaano enoophiya 13 imilyawu sa itoolare. Sotheene, muteko ovariwe woophiya 82% vamosa ni soohimmwa sa naanano, wala ohanle 18% wii muteko omalihiwe.
desporto
benedito
train
a_covid-19-oms-consegue-aliança-de-oito-mil-milhões-de-dólares-para-vacina-contra-doença_5404793.txt
KOVIT-19: OMS oowerya wiiwanana wa miili imilyawu ithanu ni iraru sa toolare wa vasina ya eretta
KOVIT-19: OMS oowerya wiiwanana wa miili imilyawu ithanu ni iraru sa toolare wa vasina ya eretta Tiretore-xerale wa Muloko wa Olumwenku wa Ekumi Tedros Adhanom Ghebreyesus, oovekela sekunta feera, 4, wii olumwenku okhale vamosa wii omuxintte koronaviru. "Viru enrowa okhala nihiyo mhiku manceene nihaana nikhalaka vamosa wii ninnuwihe ni nivahaneke ikaruma sa omuxintta", ootthikela ohima wa kohakohiwawe oXeneepara . Adhanom Ghebreyesus oroyitha olumwenku "okhala vamosa ni okhaliherana wa atthu ootheene," ni oottottopela natiri a miili imilyawu sa toolare sa ahooleli wa olumwenku wa ommaliha COVITI-19. Tiretore-gerale wa OMS ootumererya iitthannawe wa wooniherya wa "owerya wa okhaliherana wa atthu otheene" ni wiivahererya wa 40 ilapo saavaha ikaruma sikhanle sa woopola ikumi olumwenku wootheene. Adhanom Ghebreyesus ootthikela wii miyettelo sa opwaha wa opacera enrowa okhweyiheriwa ekholana ivasina, teexite ni olooliwa wa atthu ootheene amphavela, ovikana waakuveya emphiyaya muteelani Tiretore wa porokarama wa emerexensiya wa OMS, Michael Ryan, ohincerera wii mittetthe sirina osikhini sinahaana sipaceraka otexitariwa myaha sa Koviti-19 "Nihaana nilipiheryaka oweha-weha wa atthu otheene ni eteexite sikhale sinakhwela ale amphavela", oohima Ryan, wakohiwawe mwaha wa ovirikana wa makalelo a atthu wa eretta. "Tiya efayita wii itexite sihiwehiwe ntoko etthu enaphwanela athaciri ni ale akhanle ooliva", ootthikela ohima mutokwene ole, otaphulenle wii iteexite khahiyono paahi wa muretta mmosa osuwela mukhalelo awe, maxi osuwela oryawe koronaviru." "Otexitariwa ori wa itthu piili: emosa waavaha okathi atthu ahikhanle saana akhanle ootexitariwa ni okhapeleliwa, ni wativari itthu sikhanle sa osuwela ni omurava viru", alipiherya tiretore-esekutivo wa porokarama ya emerexensiya ya OMS. Muthukumano onimooniherya esumana ela epalano esya yoopakiwa saana yooreheriwa ni enaakhula, ekhanle yoovaha itthu simphaveleya wii evahiwe musurukhu wa okhaliheriwa ipalano sa ilapo ni ilapo sa okhopela wi omalihiwe viru.
saude
benedito
train
a_cristiano-ronaldo-melhor-do-mundo-pela-terceira-vez_2595292.txt
Cristiano Ronaldo, namattikhexa muulupale molumwenkuni wa ikwaha ttaaru
Cristiano Ronaldo, namattikhexa muulupale molumwenkuni wa ikwaha ttaaru Messi ori nipuro nanenli ni Neuer naneraru. Cristiano Ronaldo namaxintta a mphira a weero mwaakha 2014. Namattikha ooPortukaale oxintta wa ikwa ttaaru etthuvo ya namattikha oosuwelexa onmana mphira molumwenkuni. Ronaldo, wantoko oxintta iyaakha sa 2013 ni mwaakha wa 2088, omuxintta Manuel Neuer ni Lionel Messi yakhalenle opuro miraru. Namattikha a Warxentiina nipuro na nenli ni oWaalemaanya nipuro naneraru. Cristiano Ronaldo ohisoniiherya otteliwa murima ni oxintta wenno wa ekwaha ya neeraru ya mpira wa weero ni ohooniherya wiira otthuna wawe khonmalela vaava. "Kinnilipelela omphwanya Messi wampwaheryo wa okathi", ohimya. Ni muxintto yoola, Cristiano Ronaldo onakaheya ni mwaattelo wanamattikha vakhaani axinttale ikwaha ttaaru, ntoko Cruyff, Platini, Van Basten ila Messi. Mwaakha ovinre, Ronaldo waari namanvolon`hexa mphira mmutthavini wa mixinttano sa Oxpaanya ni ikoolu miloko miraru wa mikumanelo miloko miraru ni mmosa sa mphira, ni onnikhomaliha soreera sa Real Madrid woxintta ikwaha muloko sa mixinttano sa makhuru ooxintta mixinttaano mulaponi mwaya. Woohiya ophwanya etthuvo ya mixinttano sa etaasa ekhulupalexa ya muttetthe wo Europa ni sa makhuru a molimwinkuni, Cristiano Ronaldo ninleelo waari namanvoloheexa mphira mmutthavini wa mixinttaano sa makhuru oolola mixinttano sa mulaponi mwaya. Wahinatthi, wa meera a FIFA oovahereriwa itthuvo muthiyana a wAlemaanya Nadine Kessler ohinmwa okhala namalola a nlaka na mphira a weero wa 2024 ni muthiyana namasuwelela onttikha mphira molimwenkuni. Namattikha a nikhuru Wolfsburgo onvikanne mukina eelapo yo Parasiili Marta ni mukina eela po Wameerika Amy Wambach, anamakhalela oomaliherya. James Rodríguez ooxintta nlaka na Puskas ni envoloheexa mphira mmutthavini wa mwaakha. Funti a Waalemaanya ni namaxintta a molumwenkuni, Joachim Löw, tori namaxintta wa nlaka yenna. Etthuvo yosuwela ottikha woolevelela wa nlaka na FIFA attittimiheriwe anawivahererye anikhaliherya mixinttaano sintthokihiwa ni mutthenkeso yoola. Namasuweliha ihapari ooXapawu Hiroshi Kagawa olemeliheriwa ni etthuvo yeekhulupale ya FIFA, Wa meera, nave waasuwelihiwa nikhuru nanamattikha na mwaakha: Neuer; Lahm, Thiago Silva, David Luiz ni Sergio Ramos; Kroos, Di María ni Iniesta; Ronaldo, Messi ni Robben. Ni etthu ya neraru ya CR7, elapo yo Portukaali ni Oparasiili sirina va itthuvo muloko, thanu sa mphira a weero wa khuta ni annivalaanyana ni anamaxintta anlavula nttaava na ekelesi (itthuvo thannattaaru), wa nttaava na Walemaanya (itthuvo thannapiili), wa nttaava na Wolanta (itthuvo thannapiili), wa nttaava na Oxipaanya (itthuvo thannapiili) ni wa nttaava na efaransa (itthuvo thannamosa). Eusébio da Silva Ferreira namattikha a nikhuru na nttaava na ekunya oxinttale ethuvo ya mphira a weero, mwaakha wa 1965, okathi mmosa weraaya etthuvo avahiwaka paahi anamattikha yaphwanyaneya muttetthe wa Europa. Nto anapwahererya Ronaldo olimaleliwa ni nihimo "fenómeno" mwaakha wa 1997, ni Rivaldo, mwaakha wa 1999, ohinatthi Luís Figo, mwaakha wa 2000, omwaakhwela mphira a weero wa elapo yo Portukaale. Nomala ovira iyaakha piili tokhiye Figo ophwanya etthuvo ya mphira a weero mwaakha wa 2000, wattarelanne ekwaha ya Ronaldo, mwaakha wa 2002, otthikela oxintta tho, wa ekwaha yeela ntoko namattikha oReal Madrid. Mwaakha wa 2005, Ronaldinho omphwanya mphira a weero, khiira Kaka, ommphwannye mwaakha wa 2007, ehinatthi ekwaha yopacerya ya Cristiano Ronaldo, mwaakha wa 2008. Ni omphwanya weeno mphira a weero a neraru, Cristiano Ronaldo ooheliha ntthava na ekunya okhala nttaava noreera nanamattikha saana a molumwenkuni, wohinto nave waliyala anamattikhexa ntoko Pelé, Paulo Futre, Rui Costa, Deco, Roberto Carlos, yalavula nttaava na ekunya masi ahiphwannye etthuvo yeela. Wotutuxerya, wa nlaka nimosa na mutthenkeso wa FIFA nttaava na ekunya nirokumihiwa nomala muxinttaano wa mphira wa 2014, waheliwa nttaava no Ruusiya.
desporto
Araibo
train
a_embaixada-dos-eua-em-moçambique-incentiva-eleitores-a-recensearem-se_1907874.txt
Empaxata wa EUA oMosampiikhi onaatumererya anamathala wiirepeliha
Empaxata wa EUA oMosampiikhi onaatumererya anamathala wiirepeliha Empaxata ya Estatus Unitus ya waAmerika oMosampikhi onivaha mukhalihero aawe woohikhala mukacamiho orumeelihiwa wa mithinto woohikhala ekhotto ni woothanla ophuka wakhula soovirikana muporoseesu poliitiku Mosampikaanu ni onooniherya mukhalelo aawe orumeela ikuru ni otutuxa muporoseesuni oneettiha elapo yoorerela ni enimwiira mwaathanle. "Mwaathanle nripu nuulupalexa enooniherya wiira ti yeela enipheelaya anamunceene wa nipuro ninthanlaniwa", tivo Empaxata enatumererya mamosampikaanu ootheene, oorerela wa vo, avarelelaka wiirela mpantta mupuruseesu wa mwaathanle, arepeliwaka mupuroseesu nlelo eniiraneya mulaponi. Onaatumererya nlelo maMosampikaanu akhaleke oowemela ni mwetto oolikana, yiivarelelihaka wiira atthu akina aniirela mpantta ahikhalaneke mukhoottiho wa mipantta sootheene sa epuruseesu, sintoko mooniheryo wa olovoliwa wa sookwerethiwa woowunyererya sanamwikumiherya.
politica
Araibo,Julio,Safira
train
a_obama-falara-de-investimento-americano-em-africa_2875696.txt
Obama onolavula monkoni mwa miteko so Wameerika mmuttettheni mo Wafirika.
Obama onolavula monkoni mwa miteko so Wameerika mmuttettheni mo Wafirika. Okhomaaleya miteko so Wameerika mmuttetthe mo Wafirika onirowa okhala mwaha onirowa olavulexiwa wa muxukuryo wa mukhulupale Obama ompaka aw, esumana yeela, elapo yo Keeniya, wywo onrowaawe okhalela muthukumano wa molimwinkuni wovaneleliwa sa miteko sanakoso. Anamuteko a Wameerika ahimya wi nriyari-nriyari wa miteko sintthokihiwa mmuttetthe mo Wafirika wanakosa akhaani - vanceene antthokiheriwa wa axithiyana, ntoko ooRuwanta Janet Nkubana, ontthokiherya makhalelo aatthu anceene oroohaka mirereelo sopákiwa ni mukhaliheryo eelapo yo Wameerika. Nomala sotakhala sowokotthiwa atthu, amusi anceene amphwanyaneya mmacakhani ni athiyana tatempe ophwanyaneya mmahooxoni. Wariyari wa mukhalelo yoola wohawa, Janet Nkubana ni muhimaawe attemulelasa mukhalelo mmosa wowakhaliherya axithiyana akinaku eelapo yo Ruwanta wiroromela mmansaya. Awosa atthokiha Gahaya Links, mutthenkeso wolovolela ilapo sikina ikaruma sopakiwa, ni olelo va akhalana anamathuna mmuttetthe mwa Wameerika teepi wa Macys. Nkubana onnittottopa ni mutthenkeso otthokin'haawe wakhaliherya okhomaaliha mukhalelo aaxithiyana ikonto ttaaru anmuttettheni mo Ruwanta. Axithiyana ahinlipana tho eximola, aakhala okhalanaka nroromelo naya na ekumi, oliva miteko sosoma sa anaaya." Nakoso awe Nkubana okhomalelen'ye ni AGOA (Nlamulo na munnuwelo ni miteko so Waafirika), opacerihiwe mwaakha wa ikonto piili, otthukulenle emerekaatu yo Wameerika wa anamuhakhu a Wafirika, ni mutthokiheryo a Wameerika onireliwa okhomaaliha munnuwelo a muttetthe a Wafirika, ekhalihenrye ni etthenkense mpacerakeene, wa khatiri ya iyakha muloko. Jack Leslie, mahoolela a mutthenkeso, osuweliha wiira onikhomalelaxaawe ovara muteko ni ale othoywa muttetthe ola Wafirika nno, wenno anakoso akhaani omphiyerihaaya ipuruseto miloko mithanu sa muteko wa muttetthe yoola. Woonawawe Leslie, muxukuryo wa Obama ni wuuluma waawe omuthukumanoni muulupale monkoni mwa miteko sanakoso onoorowa watthukula meytho atthu molimwinkuni wa miteko sikina sa muhakhu Wafirika. Lesli othoonya mannuwelo ratta ononaneya elapo yo Kheeniya wa itekonoloxiya sa iyapelano. "Atthu oKheeniya, ntoko nlikanyiho, ari otteywene wohoolela ovikana elapo yo Wameerika orumeela opuro wanakoso onettaniwa", ohimya Leslie. Masi sookhala sinceene wohikhala mukhaliheryo wa nakoso akhaani. Mutthenkeso onihooleliwa ni Leslie onivara miteko ni mitthenkeso sikina so Wameerika ntoko General Electric wophavela wakhaliherya atthu anceene a mmuttettheni mo Wafirika okhalana amaluuxu. Mukhuluple a nikhuru na miruku wa mutthenkeso onitthaniwa General Electric (Wafirika), Jay Ireland, onupuwelela wiira muttetthe Wafirika wookhala mirereelo sinceene sa muhakhu, masi wantthuneya otthokiherya ratta inamuna solaleerya mannuwelo a muhakhu. Ireland ohimya wiira muttetthe Wafirika ontthuneya amaluxu oovareliwa miteko nkarika, mmutekoni mwa pataroya, ila mapuro maalupale a miteko sanakoso, ni waakhala muhaleliho muulupale wa ilapo sinceene, tivo wanvariwa aya muteko wowulanihiwa amaluuxu wa ikuluttu sinceene. Ni Janet Nkubana, namuhakhu onlovolela ikaapu elapo yo Wameerika, onnoona ni onahimya wiira wantthuneya okhomaaliha miteko sa enakoso, wantepanelo axithiyana, yoreera wa mannuwelo eelapo: "Wavaha opuro axithiyana, mukhalelo wotthokiherya soreera w'atthu omihoolo."
mundo
constantino,Araibo,Gito
train
a_cristiano-ronaldo-sob-investigação-devido-a-infeção-de-coronavírus_5624011.txt
Cristiano Ronaldo oniphwanyaneya atholatholiwaka mwaha wa eretta ya Koronaviiru.
Cristiano Ronaldo oniphwanyaneya atholatholiwaka mwaha wa eretta ya Koronaviiru. Criastiano Ronaldo - CR 7, oorava eretta ya koronaviiru okathi amuttikhaawe mphira oselesawu ya Porutukaale okhuma vaavo, akhulupale a Itaaliya annooneya waarimpeene murima. Mwaha wa eheeni? Mwaha aya, okathi oranvaawe eretta ya koronaviiru, CR 7 ahikhuma Oporutukaale orowaka Itaaliya ni miniixituru wa Mphira italiyaano, Vicenzo Spadafora, aahilavula iiraka nkhalelo yoola onnirukunuxa meettelo ale alempwe muhina wooxaka eretta yeela. Okathi avaanelanaaya xoronaliixita, Spadafora oolavula iiraka wi yookhala ewarakha yoolempwa ni nikhuru na ekumi, mwaha wa nkhalelo yoola, Ronaldo khatthanre exariya yeela elempwale. Nave, nkhulupale wa nikhuru na amiravo, Andrea Agnelli oolavula iiraka wi, Ronaldo aahaakhela ewarakha yaamutthuniha wi namphira yoole atthikele lapo yeele. Oporutukaale, nkhulupale woopacerya wa nikhuru na ekumi, Graças Freitas, oolavula iiraka wi nkhalelo wowaaxakiha iretta mmukukuttani, etthu emosa eniroyihiwa ohoolo ni aneene mikukutta seyiya, yoolatho ahilavula iiraka " epakiwa miteko seyiya sotheene, akhulupale annirowa othotola" ni " Ronaldo mpakha elepe ni atthitte ewarakha alavulaka wi onoorowa wiikupaari mmpaani". Masi, mikacamiho sa namphira Ronaldo mwaha wa eretta yeela ya Koronaviiru khinimalela vaava. Exoronaale ya Itaaliya yoolepa yiiraka, Ronaldo ni anamphira akinaaku ophiyelela thanu ni mosa a ekiipa emosaaru ya Juventus, annitholatholiwa mwaha wowaanyiheriwa anyaari exariya elempwale mwaha eretta ya koronaviiru. Muteko yoola wootholatholiwa etthu yiiranen'ye oniroyihiwa ohoolo ni Minixiteeriyu Puupiliku wa Turim. Atthu otheene annikoha iiraka "elaponi Ronaldo oranvaawe eretta ya Koronaviiru, mwaha wi anamphira otheene a eselesawu porutukeesa aphwanyaneya areene mpaani ikupaaraka.
desporto
Raja
train
a_governo-angolano-quer-criar-fundo-de-apoio-aos-artistas_4196879.txt
Kuverunu a wAnkoola omphavela olikanyiha musurukhu ya waakhaliherya martixita.
Kuverunu a wAnkoola omphavela olikanyiha musurukhu ya waakhaliherya martixita. Waakhaliherya maartista a wAnkoola arina iyaakha sinceene sinreerela wiichuwa wala mwaha wa ikumi aya ehikhanle saana, makhupale a Ministerio a kultura anuupuwela okhalana musurukhu yookhaliherya, mwiiraano mutuwalista wala okhalano ekaaxa yookhalihera, oohima nihiku nivenre 04 wa mweeri wa xaneyiro, o Luwanta, ministara Carolina Sekeyira. Emphaveliwa ni waatana nno ni ministara, waavafa mukhalelo wooreera maartista ale okathi wootheene wa emutthu aya ikuru saya sootheene ya ovuwihiwa, wuulaana ni olaleyiwa mwaha wa mukhalelo a wAnkoola ni ikwaha sinceene, mwaha wa mikacamiho soovirikana, ahooneliwaya vatthu. Woowi siiso, mpantta wa muhooleli wa mukhalelo wa atthu onlipelela okhana muupuwelo mmosa ni axaaparaawe ni imesena wiira yaakhalihere ophuka milatthu anviraya muxovo wa maartista mahiku ootheene. Ohiya efuntu wala oheliwa ekaaxa emosa ya waakhalihera atthu, Muxovo wa Mukhalelo wa atthu onrowa vamosa ovara muteko wa okhaliha ekarteyira ya muteko wookhaela enrowa waavuwiha maartisxita ni enhima saana wa ekeekhayi maartixita toowii sayi. Ephiro yoowiinareya itthu simphaveliwa, muhooleli ohaaleela atthu mukhalelo akhanlyaya ookhalana ni emutthu aya anamuteko a mpantta wa muxovo, yaalaru, ni atthu amukhalelo ola wooteene. Vamosa ni Carolina Cequeira, enreerela waalattula atthu wii ekhalano mukhalelo wa murettele ni murettele wa mukhalelo, wiira opakiwe muteko wa okhaliherya osuulu, ohiliyalaka itthu sivinre, waari wa wiivaha ni woopola murettele.
cultura
Raja,benedito
train
a_autoridades-investigam-incendo-barragem-fornece-agua-maputo_3738431.txt
Axitokweene ankohakoha mooro opantte o parraxem onvaha maasi oMaputo.
Axitokweene ankohakoha mooro opantte o parraxem onvaha maasi oMaputo. Ekurtu sirkwitu enkhala wii te pattinhe mooro oParraxi ya pequenos limpoopuxi Opatta mooro e Parraxi envaha maasi muttetthe wa krante Maputu, ekapitaale ya Mosampiikhi, ohiyu wa namaxexe, yaahi kontrolariwa evinreene iwoora piili, maxi itthu siviiye sinrowa osuweliwa Delario Sengo, muhooleli wa Departamento Tekniku ya Ahooleli a Muttetthe wa maasi ooSuuli, Ara-Suuli, anriwa onaayiheriwa wii mooro opaciwe ni kurtu sirkwitu. Etekiwe muttetthe ori 40 kiloometurus wa Maputu, eParraxi ya Pekenos Limpoopus erina muteko wa opacera wa ovaha maasi muttetthe wa Krante Maputo, eri vamosa ni Munisiipiyu sa Powani ni Matola. Owerya ya osuka maasi ya eParrxi ya Pekenos Limpoopos eri ya 400 imilyawu sa meeturux kuupikux. Mwaha wa elimwe yoorekama okathi aya eyo enniphwanya ilapo sa muttetthe wa Awustraale Afrikana, eParraxe erina okathi ola 70 wa imilyawu sa meeturu ikuupiku sa maasi apwehiwe, wala waattamela 18 por sento ya owera osuka Ennihimmwa wiira mwaha ohikhala wa maasi, ahooleli aavukula ovaha massi muteetthe wa krante Maputo.
cultura
Raja,benedito
train
a_renamo-exige-que-a-polícia-se-pronuncie-sobre-alegado-rapto-de-antigo-deputado_5701616.txt
Renaamu onnoopererya wiira mapuliisiya yooniherye exariya ya teputaatu ookhalayi orapitariwe.
Renaamu onnoopererya wiira mapuliisiya yooniherye exariya ya teputaatu ookhalayi orapitariwe. Amusi anihimya wiira Sofrimento Matequenha waakuxiwe owaani wawe nihiku na namurunku ni axilopwana 10 oowarasa ikuwo sa mapuliisiya. Renaamu, ePartiitu envaanyihana yoowooneyaxa Mmosampiikhi, ennaakhanyererya mapuliisiya wiira athoonyiherye exariya ya mweettelo wa teputaatu ookhalayi ni ole waari telekaatu porovinsiyaale ya Omanika, Sofrimento Matequenha, namurunku, siisaale ahimye amusi awe. Namuhupi a ePartiitu ele, eporovinsiya ya Omanika, oolamula okonferensiya wa imperensa enamayili, 15, vannilipeleleya wiira " mapuliisiya ahaana olavula etthu yooreerela ni ahirune [mwiirelo aya mpantte], okhala wiira eyo khenikela ophiyererya". Eduardo Leite oolavula voonyoonyeya mwaha wa mapuliisiya, sintoko olavunlaawe VOA nsana, wi ekoroporosawu khiniira mpantta wa eraapitu eyo, mwa ekeekhayi ele olavunle mwaara a Matequenha iiraka wiira owo waakuxiwe ni axilopwana oowara ikuwo sa mapuliisiya, ni analavulatho wiira amusi ahaana orowa ohimexexe oxikwaatara yoowaattamela. "Ole onoothererya, ohaana ehakhi ya woothererya, masi ole oniira nnakhala, ni tho ohaana wooniherya masi eyo nlelo khiyiiranennye", olavula tho Leite, ole onimukhotta Eduardo Leite onikhotta wi eraapitu kheniira mpantta muhina mwa Renaamu. Lurdes Inácio mwaara a mattekenya ni muhimaawe Sílvio Matequenha ahimyanse wiira teputaatu ookhalayi waakuxiwe owaani wawe ni nikhuru nimosa na axilopwana 10 yaawanre ikuwo sa mapuliisiya , nuukohasiwa, awo khiyaakhulanse etthu.
politica
Vasco,SALUSTIANO
train
a_músicos-angolanos-pedem-travão-em-canções-sexualizadas-_5617786.txt
Anmwiipi a elapo ya Ankoola annivekela ''travao'' wi iipe ecipo enilavula namuna soothelaana.
Anmwiipi a elapo ya Ankoola annivekela ''travao'' wi iipe ecipo enilavula namuna soothelaana. Atthu akinaaku annuuluma wi enikhala ntoko enooniwa efiilimi ya epwiti wala malavi oreene nave muusika. Elapo ya Ankoola ennoonaneya nkacamiho mwaha wowaatta icipo sinoonihera namuna sa epwiti wala malavi. Atthu akinaaku annuuluma wi enikhala ntoko enooniwa efiilimi ya epwiti wala ya malavi oreene nave muusika. Muusika sinceene, savira minuutu miili wala miraru, itthu sinihimwamo tisoonanara, muulumo ala ahimwe na atthu akinaaku. Nuulumo ''Nkintthuna'' nihimwe ni mmiravo onimurumiha viyola, yoola oyariwe epooma ya Luwanta ni anaakhula nsina na Félix Costa. Nihuku nootthapeliwa namuna sa muusika, nniiraneya nihuku neettaka 1 mweeri wa Owutuupuru, nikhuru nimosa na anawiipe ahuupuwelela mwaha wa meettelo a muusika wa elapo ya Ankoola. " Itthu sinikhumelela elapo ela ya Ankoola khayi itthu sooreera ni soovirikana ni iye saatthariwa ni atthu yaale a khalayi. Mapuru wala inupa seyiye enittharela namuna sowiipa mpakha sohaana sonaxaxaka saana namuna iya ni attharela exariya'' muulumo ala alavuiwe ni namwiipe anaakhula nsina na Bruno Netho, yoola nave purusoore wa muusika, yoola tho alavula ahimya wi '' anamwiipe anceene khaniipa itthu sooreera, yaala aniipa itthu sa malavi wala epwiti ni itthu sooruwana, atthu yaala akhala ntoko anivekela ephaawu. Nave ohuuluma tho wi '' Nohaano niwewehaka saana makhalelo yaala a wiipa elapo ahu ela''. Mookwaxa wa muteko yoola wa muusika Caros amartine, ohuuluma wi '' moota onihononiwaaya muteko ahu yoola wowiipa, kinnoova omeelo ohiphwanyeryatho etthu ni kinnimuvrkela Kuveerunu wi onooxaxe saana nkhalelo yoola. " Muttetthe ahu anniwereyiwa, siiso anamwiipe ahu, naapaceryaka ale anipacerya wiipa, ninnaavekela wi ahiipeke icipo sooruwana wala iye sinooniherya epwiti ni itthu soonanara, '' muuumo ala alavuliwa ni Belmiro Carlos, namwiipe ni namapaka mususika. Namwiipe yoola ohuulumatho wi '' khinitthuniwa wi ntoko musika seyiya sinipakeliwa anamwene wala alweene. Anawiipe owaatta anipwanyaneya okacamiheya murima mwaha mwaha wa nkhaleo yoola ni yaala annuuluma wi '' makhalelo yaala tooriipiha murima, hiyo khaninsuwea''. Muulumo anawiipe yaala anni '' itthu soohononeya ni atthu otheene annoona itthu seyiya: muusika soohononeya iphantte sotheene, oraruwelaniwa, wiivananiwa ni ihapari sikinaaku sa muusika seyiya sinuuluma nkhalelo woovirikana ni iye sa elapo ahu. Atthu! waakuveliwe muteko ahu ola, noovelavela. Anawiipe annivekela ikano sa muusika wa elapo ya Ankoola Mwiiwelele vaava:
cultura
Raja,benedito
train
a_diplomata-americano-na-ucrània-confirma-quid-pro-quo-no-caso-ucrània_5135591.txt
Murummwa a elapo ya Wukaaraniya, ohima wiira"quid pro quo".
Murummwa a elapo ya Wukaaraniya, ohima wiira"quid pro quo". Muholeli a nakoso a elapo ya Ukaraniya William Taylor, ohalela mateputatu namanli, 22, wiira Amerika onorowa okhaliherya ni atoropa wa elapo ya Volodymyr Zelenskiy, wiira nave onorowa omukhaliherya Joe Biden wa anakoso amwanawe peresitenti aakhalani mwaka wa 2020. Mulumo awe Taylor, onavyavya mwaha wa womoliwa Donald Trump, onivanyiwa wiira peresitenti yola kakumanelale ni Ukaraniya. Taylor ahithikela masu awe wiira khivanrerela athu orowa anyakhulihana mwakha wa ekurupusawu ya Joe Biden ni eparititu ya atemokorata. Taylor ohima wiira ahilawula moramini ni muholeli a UE nave ori mukulupale ni onivanha musurukhu Trump, Gordon Sondland, yahemererya esumana ele evinre. "Muhina wa olavula nno, Sondland ahikilela wiira Trump aphavela peresitenti Volodymyr Zelenskiy ohima wiira elapo awe ukaraniya enimwavyavya Burisma ni oveleliwa wa Ukaraniya wa mwathanle a elaya 2016" ohima Taylor. Owo ohima tho wiira Sondland Trump aphavela Zelenskiy ohime vaatthuni " muhina wa yathu othene, oniheryaka mwathu othene sowavyavya". Anamaholeli anavya osuwela wiira Trump avarenlene muteko, mwaha wa omopopiha ukaraniya wiira omyavayaye peresitenti, mwaha wowaleliwa musurukhu, omwavyavya peresitenti akhalayi Joe Biden, owo onirowa okhala namuthanliwa a mwathanle amwakha wa 2020. Vamanlaya wiiwiwa " Kiwalaka olelo ni Bill Taylor tiyotepaxa oxankiha". " Nto mulumo a otthonyana kiwalaka mphaka va" ohima Debbie Wasserman Schultz, a oparalamentoni athu a temokarasiya. CNN ohima namanli,22, wiira athonyiheriwa 50% wa athu a elapo ya wamerika anithuna wiira omoliwe Trump, nave athu 43% khanthuna. Nave nto athu akawana valupale, yawo anamathanla, 87% matemokarata anithuna omoliwe, ni 6% marepupilikano khanthuna. Ohunathi olawula Taylor, peresitenti Trump, ohima wiira mwa Fox News, nsina owo onothikela otthanliwa, olepa mwa Tweeter mwa awe. "Vanihikuni muthu temokarata akhala peresitenti, marepupilikanu oxintta, nto peresitenti orohiweke ophukiwa, nave owo oniphukiwa vohikala ewarakha, nnakhala murarelo mmosa" othikela ohima.
mundo
constantino,Araibo,Gito
train
a_empresarias-mocambicanas-queixam-se-de-falta-de-acesso-ao-credito_3007684.txt
Mamperesaariyo oMosampiiki anunlaseya othowa wookopha musurukhu
Mamperesaariyo oMosampiiki anunlaseya othowa wookopha musurukhu Athiyana ananakoso oophiyeryaka 700 anivaanela makhalelo a impereesa sikhaani ni savariyari oMaputo. Athiyana ananakoso anunlaseya waatta mikuthekuthe woowi okophihiwa musurukhu opanko oMosampiiki, okathi wiiriwa eFoorum Yoopacerya ya Imperesa sa Athiyana. Muthukumano wa mahiku mararu opacenrye olelo oMaputo ni onathukumanya mamperesaariya a elapo yootheene. Ninmalele oniireliwa, wuupaceryani, wooniherya miteko sineettihiwa ni mamperesaariya athiyana ni ale anooniherya okhalana akhili ni ikuru soowiivaha muteko, poti okhala esetore yoorepeliwa wala yoohirepeliwa wa muhakhu. Khasireere myaha sinivaaneliwa, masi mulattu muulupale woorikiheriwa okophasa musurukhu w'opanko ni okhaliheriwa tori mwaha w'athiyana alipa nakoso. Wookiseryani, enoonaneya wiira epanko orika ovaha musurukhu. Eulalia Nhatitima, a eForum y'Athiyana Mamperesaariya yoohimya osuwela tho wiira sookhala mixankiho, mmosa mwa iya eforomasawu, nnya oolopola wiira ipanko sihaana waxukurerya athiyana, woona ala ahooniherya wiira anniweryasa. Aakhulaka, Katia Meng, muhooli a Ekoophiri y'Osuka ya Muthiyana, nikhuru naamukhaani nnikopiha musurukhu, nnikhala oMaputo, ohimya wiira nakoso onnikelela ohoolo ni wiira anamakopha awe, oowaattela, atthu arina muhakhu vakhaani yaawo animwiira nakoso ootumihasa vapooma yuulupale y'elapo ahu. Yoohuliwa 2013, Ekoophiri y'Osuka ya Muthiyana yookhalana anamakopha waattamela 1000 ni vanixela animuncerereya Meng oohimya tho wiira yoolakela ya nikhuru naamukhaani ninkopiha musurukhu ninhoolelaawe okhanyererya owoonela vatthu anammawani oovalavela, iiraka icuuro vakhani. Muthukumano onimala mutivela, mahiku vanrowaaya weettaka 17.
economia
Vasco,SALUSTIANO
train
a_autoridades-moçambicanas-detêm-jornalistas-em-cabo-delgado_4705365.txt
Axitokweene mosampikaana ahaatthukwela alupa ahapari oKaapu Telkaatu
Axitokweene mosampikaana ahaatthukwela alupa ahapari oKaapu Telkaatu MISA-Moçambique onivekela otaphuliwa wa anamurwa ayiili ni mosampikaanu mmosa,ni mulipa eettiha mukukutta ookoottihiwa ophiya oPalma Alupa ahapari araru, mayiili anamurwa ni mmosa mosampikaanu ni mmosa mulipa oneettiha mukukutta arootthukweliwasa enamyiili, 17, ewoora yeettaka thanu ni xexe ya voosiisu, ni ikuru skapwitthi yoowalela oMosampiikhi (FADM), "emaara yeettaaya arowaka oPalma akhumasaka oChitolo, Mosiimpwa ta Prayiya, yaaraya avaraka muteko". Muhimo ti yostituutu wa Mulavuliwo wa Afrika Austral (MISA) oMosampiikhi. Wa soolavuliwa olaleriwe enamararu ela, 18, MISA onincererya wiira alupa ahapari, kula mmosa mosampikaanu Estácios Valoi, onoopwanyaneya nlelo ootthukweliwa oKomantu yamuttetthe yooPalma. "MISA Mosampiikhi ori ooxukumeya ni mukhalelo ni onaavekela axitokweene waakumiha alupa ahapari ni ottikiheriwa ikaruma saya soovariwa ni siheenlayamo mpuwa wa muwehaweha opakinwe ni otthuneliwa wa axitokweene anithunela", onilepa mutthenkeso yoole wa okhupaarela ni lipertaati ya ihapari, nitthokolelaka wiira alupa ahapari aahimya wiira "yaahitthunihiwa ni axitokweene amapuro yaale ni mmuttettheni weelapo wiira avare miteko saya ikuluttu seyiye". "Noomaliha muteko (oChitolo). Mmphironi yooPalma, nikhuru yamasurtaatu yooniruma weemela. Anipheela wiira yaarumeela maalumo oorumwa orumeela seyiye nurumahu naatthu anivariwa muteko va. Okuxiwa ikamera sahu. Niri iminuuto 45 nilipelelaka. Khiivo ninleliwahu", enisomeya muhaparini oovahereriwa ni alupa ahapari yoowehihiwa ni MISA. Khekhanle ettupiitthu muhina mwa waakhula wa axitokweene.
politica
Julio
train
a_kim-kardashian-perde-10-milhoes-dolares-joias-assato-paris_3534488.txt
Namwiipe Kim Kardashian ohiiyeriwa, elapo ya Pariixi imaali sawe sa xooya sinkhwa musurukhu woophiyelela ikonto imiya muloko 10 sa itoolari
Namwiipe Kim Kardashian ohiiyeriwa, elapo ya Pariixi imaali sawe sa xooya sinkhwa musurukhu woophiyelela ikonto imiya muloko 10 sa itoolari Kim Kardashian yoola aphwanyinwe '' onmurimpeene murima ni woocenyeene ahikhalane mutthu'' alavulaka namuteko awe, Ina Treciokas. Atthu yaala amwiiyenre Kim Kardashian yoola akhunenle amayithoni wayasa ni ahimuthoonyiheryasa kapwitthi ni amutthukasa muthiyana yoole amwiiyerasaaya, itthu iya sotheene siiraneya muxowero wa enupa yooreera saana, elapo ya Pariixi, ni okathi yoola ahikuxasa ixooya sinikhwa musurukhu woophiyelela ikonto muloko 10 sa toolari, itthu seyi siiraneya ohiyu wa namararu. nawiiye athanu, otheene akhunenle amayithoni waya ni ahiwarasa ikuwo soolikana ni iya sa mapuluusa, avolowasa mpaani, okathi weettaka miraru woohiyu, aphwanyaneya Kim Kardashian, yoola aruuye wiira mpantta niira noowara ikuwo, elapo ya Paris, olavulaka puluusa wa Reuters. Nuumala omoopopiha kwarata, alopwana ayili ahikelasa mpaani muumu araawe Kim Kardashian. Kim Kardashian khamaninwe, masi anawiiye yaala ahimuthoonyiherya kapwitti vamuru ahipacenre omutthukasa, alavulaka yoola akohiwa. Atthu annuuluma wi, yoola atthukaniwa mukhoyi wa efiita. Atakhali yaala ahiiyasa ekaaxa emosa yookhalana ixooya enkhwa musurukhu woophiyelela ikonto miloko mithanu ni emosa sa eewuro ni aneli onkhwa musurukhu woopiyelela ikonto miloko mixexe sa eewuro, alavulaka namakohiwa yoola. Kirdashian, iya awe ti namwiipe Kanye West, nuwiiyeriwa ahirowa wuuluma ni mapuluusa noomala ahiwela eviyawu awe anahiya elapo yeele ya Faransa. Kim Kardashian yoola aphwanyinwe '' omurimpeene murima ni woocenyeene ahikhalane mutthu'' alavulaka namuteko awe, Ina Treciokas.
cultura
Raja,benedito
train
a_farmácia-de-centro-de-saúde-em-manica-atacada-à-mão-armada_5502534.txt
Efaramaasiya ya esnturu ya ekumi Omanika yootupheliwa ni alipa yaari nikapwitthi.
Efaramaasiya ya esnturu ya ekumi Omanika yootupheliwa ni alipa yaari nikapwitthi. Nikhuru nimosa naari nikapwitthi nootuphela esenturu ya ekumi ni ehiiya mirette ni mireerelo sinivareliwa muteko ni mameetiku oxaaka wa enamanli yeela, mahiku 14, muhina wa Okontoola, muttetthe wa eporovinsiya mosampikaana ya Omanika ni elamaleliwe mituphelo s'alipa owiikokotta ni ikapwitthi anihimiwaaya okhala ale aniisiirela Junta Militaar a Renamo. Nikhuru noovolowa mmapaani mwaanamuteko a osenturu ya ekumi ya Chipintaumue, ni yaahakhanyereriha manfirimeera ohula efaramaasiya weyiwo yiyansaaya mirette sa malaariya, sinivoniha ni nave tho murette siniloolaniwa Siita. Ola mutuphelo wanenli wa esenturu ya ekumi ya Exitaatu, ni wiiyiwa mirette, okathi woohiphiya mweeri eriyari ya Mosampiikhi, muttetthe woolukamiwa ni mituphelo sa anakapwitthi kontora masivili muramphani ni mwaaliteyiya a muhina okhuma mweeri wa Akooxito ya 2919.
saude
Vasco
train
a_1523890.txt
Sol de Carvalho ni" iphiiro sa murettele"
Sol de Carvalho ni" iphiiro sa murettele" Atthu Omosampiikhi anthapela iyaakha 20 okhuma vaavale vasinariwe aya muraano a murrettele a Dilma, omalamaliihe ekhootto yavirikanyiha atoropa a Kuveruni ni ana wixiniike a nikhuuru na Renamo. "Ekhootto ya iyaakha 16". Namathokiha mosampikaano Sol de Carvalho okupaleela wiira tivorerela waruhela ikaruma sinireliwac wakhaliherya atthu wiira asuweelexe mukhaleelo wamuharooye okhanyereerya ovaha mukhaliheryo awe orumelaka esinyalo ethalakasa" Iphiiro sa murettele muthokiho mmosa ohimukhawe wa italo- mosampikaana. Sol de Carvalho, owariwe eyaakha ya 1983 wunuweele mmuttettheni mwa Winyapaani. Osome muhina mwa esinyalo o Purtukaale. Iyaakha sa namuloko 70 oviira Oraatiyo Mosampiikhi ni variyaari va ehapari enithaniwa okathi. Mwaakha wa 1985 ahoolela vohihiya tho ekareera yothokiha asinema ni ahitumiha vophovaka isinema 20. Okhiserya wa iye siiri sikhaanle ti othalakase awe oromolaka mwaha wa Muraano wa Murettele o mosampiikhi " Iphiiro iphiro sa murettele" Ouça Sol de Carvalho mmuvaneloni vamoosa ni muxirikha ahu amuteko Ouri Pota Pacamutondo, a nlaka na okathi wa Raatiiyo Mosampiikhi, mwaha a miruuku a esinema ela yamuthalakaso.
cultura
Gito
train
a_mocambicano-sonha-bom-emprego--educacao-superior-e-moradia_1840197.txt
AMosampikaano anloha ni muteko woreera, esoma exikola yuulupale ni empa
AMosampikaano anloha ni muteko woreera, esoma exikola yuulupale ni empa Vicente namwiiwa masu a waAmeerika 2004. Olelo oniiwelela mitthaka sa intereneeti. Wa Vicente, 35, iviita oMosampiikhi khinkheya. Yowaakhela eri vathi ni amwana axexe ovila othuma ikuwo, eyoolya, waasomiha . Anamwane aneetta exikola ya kuverunu. Mwaha wa osoma, ehireere orukunuxiwa wa kurrikulu, maxi erowa vathi. Ettho enooneya mwana a 7a ni 8a kalaase ahisuwelaka oleeri wala elopa. Vicente onnuupuwela wii okathi warayiye seetima kalaasse aanisuwela oleeri ni olepa, maxi ninaano onaaweha anaawe eviraka ehisuwela etthu nnakhala oleeri wala olepa. Onnihima tho wii epasaxi awutomaatika khenkhalihera etthu. Vicente onnisuwela wii ole ni amwaarawe khanwera otthara osoma wa anaaya mahiku ootheene. Okathi ammalihaya muteko ni miteko sa owaani aniira yocenyeene wii ewehe miteko sa anaaya. Wa okiseryani wa esumana, ole ni amusiyawe onnasivela orowa ophareya ni akumana ni amusi a okerexa. Ni mixankiho sa iviita ni ovelavela amusi anoonaya, Vicente onniwehererya wii nihiku nimosa iviita mulaponi enookhala saana. Ole onlipelela wii nihiku nimosa Mosampiikhi okhalane Kuverunu onaathokorerya atthu awawe, onrowayiye waaweha atthu ekhanaka inupa saya, muteko woreera, osoma mpakha exikola wuulupale. Vicente namwiiwa masu a waAmeerika 2004. Olelo oniiwelela mitthaka sa intereneeti. Omusivela osoma mitthaka mwaha wa Mosampiikhi ni aAfirika. Mwiiwe ovaanela.
cultura
benedito
train
a_falta-de-condições-desgasta-médicos-moçambicanos-que-tratam-a-covid-19_5751158.txt
Othowa makhalelo a muteko onniwooceyiha mameetiku mamosampikaano animuloola Covite-19
Othowa makhalelo a muteko onniwooceyiha mameetiku mamosampikaano animuloola Covite-19 Mameetiku ohooniherya onanariwa ni okhwa wa ashirikha aya khamosa khamosa aranve eretta evaraka muteko MAPUTU— Anamuteko a ekumi, ari ohoolo aniwananiwa ehasara ya Covite-19, Omosampiikhi, anihimya wiira anivira okathi woowooceya, mwaha woothowa mireerelo wiira yikasoope ni eretta. Mpakha va, ophiyerya anamuteko a ekumi 1.500 aaravihiwa ni Covite-19, wa yaawo 400 nlelo anoowereyiwa, ekuxererinhe nikhuru waavekela makhulupale oreerihiwa makhalelo ni mireerelo sa muteko. Wa mpantte mukina, mameetiku ohooniherya wiiveleya ni okhwa wa ashirikha aya khamosa khamosa aranve eretta evaraka muteko. Woottharela ya yoovekela, namuhupi a nikhuru, Nilton Datia, ohimya wiira "mwaalaano wa Ekumi ohaakhulela wiira naanaano va sinoopwanyaneya ikaruma sa waakiha sinrowa otthuneya mulaponi, ni aaroromeliha orowa olimalela okawa ikaruma para mmashipiritaale." Datia ohimya wiira para ororomeliha waakiha, makhulupale ammana natiri waaleva ovara miteko sa mukiliinika "anamuteko ni winnuwa woolikana wala woovika iyaakha 55 ni, wala, ale arina iretta sinooniwa okhala sa iriixiku. Muhooleli a Mwaalaano wa Ekumi, Armindo Tiago, oohimya wiira Namalamula anari sensiivele ni ehaali, anamuteko a ekumi anrowa okhala ohoolo wa ipiriyoritaate ya mwaapomphe. "Naaphavela wiira hiyo nikhalane ipophelo eriyari ya miyeeri wa nenli ni waneeraru wiira niroromelihe waakiha makhuru irixiku", oohimya Tiago, ori nave tho meetiku. Nwiriyane:
saude
Vasco
train
a_ciclone-kenneth-coloca-norte-de-moçambique-em-alerta-_4889997.txt
Sikolooni Kenneth ohaaruhela ariipiwa murima atthu anikhala phatte nooriti ya elapo ya Mosampiiki.
Sikolooni Kenneth ohaaruhela ariipiwa murima atthu anikhala phatte nooriti ya elapo ya Mosampiiki. Ephantte nooriti ya elapo ya Mosampiiki ehiikusanya wi yaakhelele ehasara ya sikolooni Kenneth, ennaanyiheriwa wi ehasara yeela, enirwa namararu, mahuku eettaka 25, iporovinsiya ya Wamphula ni Kaapu Telekaato. Sikolooni yoola, ettariheliwaka moolumo alavuliwe ni Ixitituutu ya Metoroloxiiya, onirwaana ettheko yuulupale ni ottikinya wa elapo, ni epula yowaatta. Anamuttettheni anikhala elapo ya Paaluma, eporovinsiya ya OKaapu Telekaato, annivekeliwa wi akhume mpa mwaya arowase mupuro alipaneya mawaha wa sikolooni yoola onirwa. Anamuttettheni yaala avekeliwe taala anikhala muttetthe wa Paraparaani, Kilimaani. Mwaaha ni Kiyuuya. Akhulupale ahaavekela anamuttettheni yaala wi atthu yaala ohaariipe murima ni attharelele itthu seyiye silavulinwe. Mapuro yaala athalinwe ni akhulupale yaala wi anamuttettheini orowase anniira mpantta Exikola Sekutaariya ya Paaluma ni Exikola Pirimaariya 16 ti Xuulyu. Epooma ya Wamphula, nikhuru na Ixitituutu Nasiyonaale ti Xexitaawu ti Kalamitaati, ohaathoonyiherya atthu mittetthe sinirowa ophiyaxa sikolooni yoola, ntoko etixitiriitu ya ONakala- Veelya ni Nakala - Poorutu. Mukhulupale wa Ixitituutu yeele, Alberto Armando olavula wi soophaveliwa iyoolya ni atekiwa mapantta wi saakhaliherye atthu saala anittyawasa mmawanya aya. Elapo ya Mosampiiki, nikhuru na Kuruuxi Veremeelya nihaaphavela anmwiikumiherya wi iire mpantta miteko sinirowa ovariwa ni INGC, elapo ya Wamphula. Mwiiwelele:
politica
Raja
train
a_mocambique-liberdade-de-expressao_3568747.txt
Otaphuuwa wa ilavulelo siiri ohoolo wa mwaaha Omapuutu
Otaphuuwa wa ilavulelo siiri ohoolo wa mwaaha Omapuutu Amwaavano Omosampiikhi anipwanyaneya ni mixankiho wiira avareleke wixeetta manamuno sa ilavulelo, otthooka ni ovaha moonelo awe, mwaha ole ori ohoolo wa mixankiho sa manamuna owiirela mpantta wa amusi ni muhina mwa ixikola. Womalihani waya ti wa mulipa oosoma ni namalaleerya ihakhi sa apinaatamu. Mosampiikhi ti ookupaliwa , voovira ethaya ya afiriika muttetthe nmoosa eri osulu muhina mwa iye sooluluwana ni orumeeliwa mukhalelo wa otaphuwa wa ilavulelo ni soohimya ni orumeela miteko sa olaleerya , mwa soovariwa ; oowana ni ihakhi ela ya mmalamuloni ni yookhoropana mpantta wa amwaavano . " Niiri muhina mwa miriira oni wiira oxikola mwixuttihi kokhanle ni erooho yowaarya , anaxikola khanoonela vatthu , axitiithi anivara aya khanisuwela ni anamuttettheni ari okhoroomana nnakhala ovirikana", ooweha pisikooloku Hachimo Chagane . Okathi wa nihasu ntoko ale anoona ahu vaninaanoni vaava mwaha wa ohiwanana wa manamuno otumererya ekhootto , Carmen Bila, a Muthukumano wa elapo mpantta wa amwaavano, anihinya wiira vanireerela wiira apinaatamu aakupali ni wiiwa saneene ntaphulelo na wixeetta wa ilavulelo , maana ti manamuna yaala nikhale ahu osuwela ovarela inamuuna nnakhala opuro anaakhula, ntoko Pilisa , purokuratoriiya ni ipa sa exariya, khuuta okathi oniira aya ehakhi ela evonyiiwe . " Nimaleela ni othaala numaala muhina mwa ehakhi ela ni nnakhala otaphuleliwa , mwivaavo nimaleela ni waamaaliha wiira naahivaha moonelo , niiniiwa ovaanyiha exariya ya Omosampiikhi , nihaana malamulo manceene masi nnakhala khasiniira etthu nnakhala ohittittimiha", ohinya Bila . Athiyana ari ale oteepa woova orumeela otaphuwa mwa manamuno alavuula ni sohinya , ntoko vamosa ni Felicidade Chirindza , muuraano Wansati Pfuka, onikupali wiira attu ahaana okhalana wosuweela wiira yiiwe ni ahiinye anoonela aya ahinatthi ovaanyiha wa khuta moonelo . Manamuna owoona ala ariwe ohikhanyereriwa okatthi nathukumaniwe aya wuupuweleliwa woluluwana "Wixeetta wa manamuna owuulumwa sootthoka muhina mwa okhathi wa mahaasu: Soreerela wiira amwaavano" yahooleliwe ni Univerisitaate ya Politécnica.
sociedade
Gito
train
a_jack-nkanga-artista-mutacao-sonhador-perseverante_2583591.txt
Jack Nkanga: aritiixita iithatuxa, namuloha oonyserera.
Jack Nkanga: aritiixita iithatuxa, namuloha oonyserera. Neettaka irampha sa Noova Iyoroke, naahikhalana yoovaalena emosa entteliha murima. Oriirya, ipusina, aluuxu, emaleliha itthu saaphaveleya wii ekhale yoopacera ya miteko ni otthekula wa 2015 ni Jack Nkanga, nakoma a waAnkoola. MAYRA DE LASSALETTE- NOOVA IYOREKE- Xuunyu wa 2014 aahisuweliha yoopacera EP "Oops" epakiwe ni eporotutoora awe intepentente Konono Soul Music. Muteko oyo, wahimphwaneliha onomeyariwa aos kora 2014, etthuveliwo yootepaxa orrera ya ekoma ya ekontinente ya waAfirika. Funk, Suuli, Rooki, yoohela ekanyero ya "Oops", vano eporoxeetu konono ekanyero aya ikoma sa mukhalelo Pasompo ( Uixe) ni itannyero koximopoliita. Jack onweha oNoova Iyooki ntoko epooma emosa enaakhelela estiilu sotheene, nipuro nimosa nikhanle ookhala, tivoo ovanraawe okathi wa wiipa ni woopa epooma ya aluuxu vahipinse ole okhumelela. Oroyiha muteko awe osaala wa phavelaawe woopa: Rookiwuut Musik Hall, Shrine ni Silivaana ni ala honve omulayiha. Nnaamwi ohikhanle aritiixita "pop" onnooneliwa vatthu vanceene, wii waAnkoola, okhala wa ipaaluku sa ilapo sa okhopela onyakenlayiye. Mwiiwe ovaanela wahu, ekaravariwe o Time Siquare, oNoova Yooreke, weyiwo nakoma waAnkoola emphwanyaneya eseeriye emosa ya ipereforomanse.
cultura
benedito
train
a_sei-que-povo-gosta-mim-dulce-neves-cantora-guineense_3298858.txt
"koosuwela wiira atthu anikhala osiveliwa ni miyo", Dulce Neves, namwiipa a okwine.
"koosuwela wiira atthu anikhala osiveliwa ni miyo", Dulce Neves, namwiipa a okwine. Iikoni a esipo ya okwine onnisikula mwaha wa ohixikhiwa ni kuveerunu. "Koosuwela wiira atthu anikhala osiveliwa ni miyo." Mukhupalelo ola ti wa namwiipa Dulce Neves, oniira ohinakhalaneru mukhaliheryo nlelo onivira wiipaka. Ovaanela ni VOA, oPisawu, owo onnilavula: "Kuveerunu a Okwine Pisawu khonisuwela wakhala wiira Dulce mukumi", masi "Dulce ti epatirimooniyu ya oKwine-Pisawu". "Kihaana mulipelelo wooreera wi nihikunno miyo kinookhala ehisapo," onilavula voosuluheya. Dulce Maria Vieira das Neves, miipelo sawe sookhiserya waarwa ohiwanre ixinelu, efikura yootepa osuwelaxiwa ya aariti a oKwine Pisawu. Otakiheryaka mwiinelo wa Tina, Dulce onooniherya waattana ekumi. Owo opancenrye wiipa onarina miyaakha 15, olexentaariyuni wa Suuperi Mamadjombo. Masi mwaakha wa 1980, waahikhanyererihiwa otthara itthu sikinaku, okhala wiira apatthani awe akinaku a Mamadjombo aathaamasa elapo ele anavira attholaka itthu sikinaku. Khivaakhwen'ye. Eriyari ya amusi, ottharatthara wiipa khiyaari etthu yookhweya. Mwaha wamuthipelelo awe amama awe yaahimwalaniwa. Ni vahixiiye saana, namwiipa waanakhaliherya axihima awe acikhaani osoma. Wa eriyari wa mixankiho, mwaakha wa 1990, Dulce waahikaravari etiixiku awe yoopacerya, Nya tixitiinu, ni mukhaliheryo wa Galxia de Pindjiguiti, raatiyu oohikhala a kuveerunu. Olelo, Dulce Neves, ni aalupu axexe, ori Udju di minunus, a niinaano, oniixoona okhala muthiyana oovikana mikuta kuto. Onarina miyaakha 56, okathi munceene namwiipa waalikanihiwa ni Aicha Koné, a oKooxita wa Marifi, ni Miriam Makeba, a Waafirika a Okuusini, khoreere okhala emwali, ni onihimya wiira khorina "iyaakha wiira wuuluvale". Esiiryaaya eyo, onnileeliherya, ti "opaka ekumi wa mananna ookhweya, oxikhelela elatarato ahu, osuwela weettiherya efaama ahu, okhala muttetthe khoreere oyeva". Owiriyane nvaanelo:
cultura
SALUSTIANO
train
a_falecido-actor-chadwick-boseman-recebe-globo-de-ouro-_5797075.txt
Mulopwana yoola okhwiiye asimwa Chadwick Boseman otthuveliwa ni wooru.
Mulopwana yoola okhwiiye asimwa Chadwick Boseman otthuveliwa ni wooru. Chadwick Boseman yoola okaravari "Ma Rainey's Black Bottom" okathi awereyiwaawe. Namapaka eviitiyu yoola, otthuveliwa ni Wooru mwaha woovara muteko awe saana, ni mwaha wa eviitiyu awe yeela ya nsina "Ma Rainey's Black Bottom". Chadwick Boseman yoola okaravari "Ma Rainey's Black Bottom" okathi awereyiwaawe. Mwara awe Boseman, yoola anaakhula nsina Tylor Simone Ledward, ohaakhela nttottopelo yoola mwana wa aya awe. Mulopwana yoola ari mukumi animuxukhuru Muluku. Mulopwana ari mukumi anaaxukurwela axipapa awe. Mulopwana yoola tho ari mukumi anaaxukhurwela atthu yaale akhwiye ni minepa sa amusi mwaha wa makhalihero avahiwawe '' muulumo ala ahimwa ni mwara awe mulopwana onaakhula nsina na Ledward okathi alavulawe oriipinwene murima ni isunlihaaka'' uluma wi, etthu yooreera, yootthuneya . Atthu akinaaku alumenle etthu ohiyu wa nsana, nihuku neettaaya 28 mweeri wa Fevereeru ari: Netflix! Miteko sa streaming ophura iwooro xexe mwaha wa efiilimi ya nsina ''The Crow''; efiilimi enilavula mwaha wa muthiyana mmosa onimuttilkha mpira wa xaaterexi, mphiira yoola oniiriwa '' The Queen''s Gabit'',ophura tho mureerelo wookhala naviitiyu woosuwaneya mwaha wa viitiyu yeela eniitthaniwa '' The Chigago 7 Trial''; ni ophurela tho wooro eviitiyu ya nsina '' Ma Rainey''s Black Bottom'' ni woomaliherya opurela mureerelo fiilimi ya nsina ''I Care a Lot'' ni opurela mureerelo mwaha wookhala namapaka woosuwela wa efiilimi sowaatta. Nikhuru na Disney, noopurela mureerelo wootthuniwaxa wa Wooro mwaha wa oreera wa efiilimi yeela yeela epakiwe ti Nomadland, ni ettharelanaka ophurela mureerelo mwaha wookhala namapaka osuwela wa efiliimi, masi vaavo tho, muthiyana mmosa onaakhula nsina na Chloe Zhao, yoola muthiyana opacerya wa elapo ya Asiya ophurenle muraarelo eyaakha ya 1984 mwaha wi ahaakhela ewooro mwaha wookhala namapaka osuwelaxa wa efiilimi.
cultura
Raja,benedito
train
a_professores-universitarios-mocambicanos-contra-regime-de-exclusividade_3055143.txt
Mapurusoori univerisitaariyu a mmosampiikhi khanisiveliwa ni mukhalelo wa ohiheliwaka mpuwa wa miteko sikinaku.
Mapurusoori univerisitaariyu a mmosampiikhi khanisiveliwa ni mukhalelo wa ohiheliwaka mpuwa wa miteko sikinaku. Mwaha ola opancerye mwaakha wa 2016. Mapurusoori univerisitaariyu a mmosampiikhi anoopacerya okottihiwa osomiha univerisitaati soophiyerya piili wa tthaaru okhuma mwaakha wa 2016. Mulipiheryo wa Minixiteeriyu ya Muxuttiho Muulupale onileeliherya wiira onitthuna wiira mureerelo wa musomo ohirimeele ni, anamasomiha anceene annilaseya ni inxitituwisawu ya musomo muulupale onnilaseya, mwaha wa mwaattelo alipa oosomiha muhina mwa ikuurusu univerisitaariyu ni muliveliyo wa musurukhu anaakhelaaya vakhaani. Miniixituru a Esiyensiya, Etekonoloxiya, Musomo Muulupale ni Teekiniku Porofisiyonaali, Jorge Nhambiu onilavula wiira sinookela olaleeriya miphimo sinitthuna waahiiha anamasomiha univerisitaati sikinaku wi asomiheke oniverisitaati onivaraaya muteko wa kuveerunu paahi. "Hiyo ninvira nipakaka ikaruma soovirikana ni ipalantafooruma sinkela onikhaliherya woona etthu xeene enikhumelela muhina mwa musomo muulupale. Emosaru aya ti kataaxituru wa mapurusoori ootheene a musomo muulupale, okhala wiira niinaano va nookhalana inxitituwisawu sa musomo muulupale siniira saakelaka ovekela mutthuniheryo wa mutthukuleliyo aya sinaakuxa mapurusoorei aniphwanyaneya asomihaka inxitituwisawu sikina ni sinaakuxa mapurusoori yaala anivarela kuveerunu. Okhala wiira ele ninvaraahu niinaano va, ninnikupali wiira wa miyeeri iya miraru wala mixexe ninoolikaniha, ekataaxituru ya mapurusoori ootheene", oolavula Jorge Nhambiu. Mulakelelo onitthuna opacerya muhina mwa miyeeri mixexe khoniphwanya mukacamiho hoothe wa inxitituwisawu sa musomo muulupale ni anamasomiha axineene. Reyitoori a Inxitituutu Yuulupale ya Esiyensiya ni Etekonoloxiya ya Mmosampiikhi, Leopoldo da Costa, onihimya wiira muthoriho ola khonikhaliherya mukhalelo wa elapo onivahaawe, wa misurukhu siniliviwa mapurusoori, eri ti etthu enaavukula anamasomiha ooreerela muhina mwa univerisitaati. "wakhala wiira purusoori aka pooti osomiha inxitituwisawu ekina miyo nkinoona nthowa naya. Kinoona wiira etthu yoonanara purusoori ophavela omusomiha matemaatika, kiimika wala nikhuru nimosa na itisipiliina sinipatthananaawe wi othukumanyihe iwoora ni opake musurukhu, masi tho nkinoona nthowa naya okhala wiira nihaana osuwela wi mapurusoori ari maforumatoore mulaponi mwaho ti ale anitthuna", ohaakiherya Leopoldo da Costa. Mmosampiikhi sookhala inxitituwisawu univerisitaariyu 49 sitthuniheriwe osomiha musomo muulupale, ni sikinaku ti iye sinivara muteko voohitthara malamulo aniphaveleya. Kuveerunu ohaakhelela mivekelelo soophiyerya 15 sa atthu oohikhala amulapo ni mwahu anikhuma ilapo sa ota ni aniphavela otthukula inxitituwisawu sa musomo muulupale.
sociedade
SALUSTIANO
train
a_trending-eleições-nos-eua-são-o-tema-mais-popular-de-hoje_5646411.txt
Trending: wa EUA iyo iteema soovuwa olelo
Trending: wa EUA iyo iteema soovuwa olelo Olelo nihiku othanlana o EUA tivoo mukhalelo ola onooneya ontepa muTwiter, wiira trending onxinttiwa makhalelo wa poliitika. Wa top trending, soopacera 16 eposisawu sotheene siri mwaha wa namutanla ni sinviraka masina sa makantitaatu ni soovekeliwa mwaha wa ivootu. Saana ntoko okathi wa kamapaanya ya iwoora sookisera. Moonihero, olavula wookisera wa presitente Trump o Krant Rapits oMixikan, owo ohiitthana orowa opalkunirapper Lil Pump, wii naanano oohima wii omukhalihera wa osuweliwa wa presitente. Ni Tracy Champman, ahiipa miyaakha sivinre, khoreere wiina saana wa Talkin Pout Revolution ya prokrama Late Night With Seth Meyers ni akupwali wi namuthanla amwaakha ola wii ta afayitha wa ikume ahu. Yoonihero yootepa ovuwiheya ya iwoora soo pacera wa mahiku ala mararu a Novempuru ti sa presitente Donald Trump, omphavela wii athanliwe. Owo oolepa mureete sosiaale: wa atthu ootheene annikhalihera: nooxukhurela murima ahu wootheene. Nyuwo muri nimi okhuma woopacerani ni miyo nkinrowa owuulihihani muru. okupwali wanyu okupwali waka, sooloha sanyu sooloha saka, mwaha wa olipelela wanyu kinwanaaka wii wiiraneye. E post ela ehaaphwanya emilyawu eriyari saakhuliwe, ovikana 60 miili soolavuliwa ni ovikana 35 miili sa orumeelihana. MuInstakram, a rapper Cardi B, ohiniipitiha omukhalihera Joe Biden, oolaleya iviteyo sowaa leeliha ale ansiveliwa wii envotari. Murowe onvotar ni muhiware etthu enrowa woolaleyani. Murowe nwanreene ikuwo sooriipa wii ohikhale mutthu onrowa woopacani, mwaha wa epartiitu anyu. Owo oolaleya eviiteyu ekina ovinreene okathi wa ivootu ni a taphuxelaka moota siranennaya. Vooreera ni voosiisu!!! Yaari atthu muloko mufiilani. Munrowa ovotari!" Olepa rapper wa otaphuxela wa viiteyo onrwaawe ni awutokolante miili vaphulani ahimaka wii miyo koovotari. Eviiteyo ela ehaana ovikana 700 miili owehawehiwa, ovinana 185 miili isivelo ni ovikana 2 miili soolavuliwa.
cultura
Raja,benedito
train
a_estados-unidos-repensam-a-sua-presença-em-missões-de-paz-da-onu-em-áfrica_4699554.txt
Estados Unidos repensam a sua presença em missões de paz da ONU em África
Estados Unidos repensam a sua presença em missões de paz da ONU em África A ajuda americana será canalizada para "países chave e com objectivos estratégicos particulares", disse o Conselheiro Nacional de Segurança, John Bolton. Os Estados Unidos estão a repensar o seu papel nas missões de manutenção da paz da ONU em África, e poderão colocar as suas forças e recursos noutros lugares. A posição consta da nova política da administração Trump para África, hoje apresentada, em Washington, pelo Conselheiro Nacional de Segurança, John Bolton. "Não iremos legitimar missões que pagam grandes quantias aos países que mandam soldados mal equipados que ofereçam protecção insuficiente para as populações vulneráveis", disse Bolton, no The Heritage Foundation, um centro de estudos de políticas. Líderes do Pentágono pensam o mesmo. O Secretário de Defesa, Jim Mattis, recentemente recomendou a retirada de todos os soldados da força de paz dos EUA na missão de paz da ONU no Mali, disse um funcionário à VOA. Falando sob condição de anonimato, o funcionário disse que Mattis pediu opções para liberar as tropas para outras missões. O Pentágono vem reavaliando a presença de tropas e operações em África desde a morte de quatro soldados americanos e quatro soldados nigerianos, numa emboscada, no Níger. Os EUA têm uma presença muito pequena na Missão de Estabilização Integrada das Nações Unidas no Mali (MINUSMA), contribuindo com menos de duas dúzias de tropas para uma força que inclui mais de 13.000 militares, principalmente do Burkina Faso, Chade, Bangladesh e Senegal. Esta é considerada a mais perigosa missão da ONU em todo o mundo, com mais de 100 tropas de paz mortas nos últimos seis anos. Ekumantu yo America emphwanyaneya muttetthe wo Afirika yohimya wiira makhuro owakahana a Al Qaeda ari mpuwa mwa ikhotto imiya piili mulaponi wa G5 Sahel (oPurkina Faso, oXaati, oMali, oMauritaniya, ni oNiixeri) ekhumelo mweeri wa Xaneero wa 2017, awakamelaxaka anamakhalela a nikhuru na ikuru MINUSA, wohiya owopopiha ananmawaani ni opwexakasa inupa. Bolton onyohola, olelo, 13, oveleliheriwa masurtaatu a murettele a mutthenkeso wa ONU mmuttettheni okhala mukhalelo "woohupuweliwa saana" wa namuna yolokoleliwa mikacamiho. Mukhaliheryo oWamerika onirowa oveleliheriwa wa "ilapo sirixa mpuwa ni mitthokelo sulupale sa memmo", ohimya Bolton. Owo osuweliha wiira mukhaliheryo wotheene a Wameerika wireliwaka w'Afirika onirowa okhala wokhomalihiwa sintthunaaya Ameerika ni okhaliherya ilapo so Afirika wakhanlyaaya okhalelanaka. Wa iyaakha piili sokhiserya Amearika aveleliherya mwaattelo wa imilyawu ikonto muloko ni thannamosa wa tolari wokhaliheriwa W'Afirika. John Bolton ohimya wi afalume a Wameerika anorowa wahiya wakhaliherya anamakhwankwa, onthaciri nnya woorumeela musukhu wa muxovo ni anvonyola sa iyaakhi sapinatamu. Monkoni mwa miteko so Oxiina mmuttettheni mo Afirika, namiruku a Donald Trump ohimya wiira iyo simphavela okhwen'heryaka ophwanya sintthunaaya ni simphaveleya oPeyxinki. 0wo oovaha ntoko nlikanyiho: oSampiya ni oCiputi, wa mwaha wolokihiwaka, aXiina aniphavela ohoolelaka mitthenkeso sa kuverunu ni ephantari yo Ciputi. Ameerika ari othananiheya ni muteko onvariwa ni Ruusiya oLiipiya, ni Bolton ohimya wiira amahoolela oWaxintoni aakhala otthokihereryaka itthokelo saya.
mundo
Gito
train
a_parasitas-faz-história-em-92-anos-de-oscares_5281269.txt
"Anamanuula", anipaka ehantisi muhina mwa iyaakha 92 ya thuuvo
"Anamanuula", anipaka ehantisi muhina mwa iyaakha 92 ya thuuvo "Anamanuula" waari naxiitta mutokweene a ithuuvo sa esinema ya ethuuvo ya ettimiiku, 9, notatuxa esinyaalo awe yopacerya muhina mwa nttaava nokhopela nixiitte yopakiwa muhina mwa sorattekliwa sa esinyaalo yoreerexa sa iyaakha 92 sa ehantiisi ya Akatemiiya ya Hollywood. Muhiitto-Koreyaana muhina movirikana wa mukhaleelo ohakhela soratteliwa, ni yotepexa ohimwa wiira teeri esinyaalo yoreerexa ni tiretoore orerihexa wa Bong Joon Ho Esepweere ya ekhootto, "1917", ya tiretoore Sam Mendes yohalana soratteliwa thaaru. Muhina mwa mikhaleelo sa manamuna yoovara muteko, Joaquin Phoenix, Renée Zellweger, Brad Pitt Laura Dern, athuvelasiwa. Brad oxiitta ethuuvo ya muratteli Oreerexa muraatti wa mukhaleelo wa nayiili mwaha wa muteko awe ntoko omoosa wa " Tuupulu" veteraano muhina mwa " yaari ekwaha emosa... Hollywood", oholeeliwa ni Quentin Tarantino Ela yaari ekwaha yopacerya muhina mwa soratteliwa sa Brad Pitt ni mukhaleloni wa manamuna ovaara, noomala oxiitta mukhaleelo wa muruweri a nlaka " iyaakha 12 sopuheriwa." Nlaka na neeraru aaya,Laura Dern okuuxa mukhaleelo wa ethupiithu a nayiili muhina mwa " Ehaatisi yothela omosa". Voohiya isipo sithonyiiwe ni mukhaleelo wa Esiipo yoreeraxa ya ephatthu, niira tho nahikhalana mavaarelo a Eminem ni Billie Eilish. Reepi ohiipa "Lose Yourself", esipo yoxiitta ethuuvo ya mwaakha 2003, okathi ole nnakhala oharoowe awe oniirani wowakhela ethuvo yoratteliwa. Muraatti amaerikaana a iyaakha 18 ohixooniha vamosa ni narokore awe ni muruweri Finneas. Okathi omosa wotteyivela waari wa nlemeeliho nniireliwa alipo a ekaafirika ya esinema akwaase ninaano va, vamosa ni mutaphulelo mmosa wa"Yesterday", wa Beatles. Ehantiisi eniiriwa tho okathi nikhuuru na atthu araaru nosuwelexiwa ni namataphuleela wa marayinya (Gal Gadot, Sigourney Weaver ni Brie Larson) omuthoonyerya mwakhuleeli a muhina mwa nsipo Eímear Noone Va ekwaha yopacerya va okathi wa iyaakha 922, muthiyana mmosa ohettiherya nikhuuru na isipo mothuveliwani, orumihaka itiriilya sa masu otee athonyiwe. Ni mukhaleelo wa muthalakaaso opwanelaxa, " ekafirika Amerikaana" yoxitta ekuuxa mukhaleelo woreera wa" Wixeetta wowekeese ekese", wa tiretoora parasileera Petra Costa. Yothokihiwa ni ethoko Obama, etukumentaariyu yoxiitta enoniherya eriyari ya ephaattu ya Wameerika ni ya Oxiina vonaneyala othukuleliwa ekaafirika emosa muttetthe wa Ohiiyu, oxitaatu uniitu.
cultura
Gito
train
a_frelimo-analisa-derrota-na-votacao-intercalar-nampula_4312091.txt
Freliimu oniwehaweha ololiwa mmwaatthanle Wamphula
Freliimu oniwehaweha ololiwa mmwaatthanle Wamphula Anamawehaweha anitthunela wiira moonelo khayiyano onoohelela paahi okuxa Munisiipiyu a Wamphula, masi nto ikina Siri mmatatani wa Muxovo wa Temokaratiku ya Mosampiikhi. Muhoolelo wa Omutaphula a Mosampiikhi (Frelimo), anoothukumana okhuma ecuunwa ela, 23, oMatoloa, mirukureryoni wa oMaputo, wapancani wa Komite Eeriyari esumana emosa okathi wa ovareya saana , mmwaatthanle waneyiili Wamphula onoorti wooMosampiikhi. Ni opisa wa mahiko mararu, panca oniireliwa wiira ni woolavula sikina , woonexexa sookhuma sa mmwaatthanle Wamphua, nipuro wa muhoolelo wa Frelimo, Amisse Cololo, oololiwa wootthikeliwa vaneyili ni 42 purusentu ya ivootu, wiiwanana ni 58 pursentu sa Paulo Vahanhe, wa Resistência Nacional Mosampikaana (Renamo). Anamawehaweha anitthunela wiira moonelo khayiyano onoohelela paahi okuxa Munisiipiyu a Wamphula, masi nto ikina siri mmatatani wa Muxovo wa Temokaratiku ya Mosampiikhi (MDM). Munisiipiyu iri mmatatani wa MDM ti Beira, muttetthe eelapo wooSofala, ni kelimani ni e kuruwe, oporovinsiya ya oSambeesiyaa, soopiili eriyari ya Mosampiikhi. Namuwehaweha Laurindos Macuácua oniira wiira ela ti etthu enooniherya ntoko ti yoolipaxa. "Frelimo ookha opala etthu wiira etthikele epartiitu yeele yaalola saana khula mmwaatthanle (...) ni mi nnkinkupali wiira enoothikela wiiraneya vakhiviru", oohimya. Ola panca onirowa olavulasiwa nave nto itthu soohoolela elapo, sinceene siniwiirela mpantta mamosampikaanu, eheliwaka mpuwa olipa mookhalani weekhumi.
politica
Julio
train
a_covid-19-mercado-de-xipamanine-e-outros-de-maputo-vão-encerrar-temporariamente_5460753.txt
(COVID-19) KOVITE-19: emerekaato y'oXipamaniine ni imerekaato ikina sa Epooma ya oMaputo sinoorowa owaliwa, okathi ene.
(COVID-19) KOVITE-19: emerekaato y'oXipamaniine ni imerekaato ikina sa Epooma ya oMaputo sinoorowa owaliwa, okathi ene. Emunisiipiyo ya oMaputo enirowa owala, okhuma nihiku noopacerya na muteko, mahiku vanrowaaya weettaka muloko ni manli, owala, okathi woohisuweliwa, imerekaato ni ifeera miloko mithanu namosa ni tthaaru wiireliwa weemexiwa omwaryamwareya wa mwaaxiitthu a korona. Etthu ila eniireliwa okhala wiira aakhala atthu aphwanyaniwe mwaaxiitthu mmamerekaatoni sa Epooma ya oMaputo, oohimya mahoolela a mwaalano wa miteko sa ekumi ni s'anammuttettheni ya emuninsiipiyo, Alice Abreu. Wa mpantta mukina, nimphavela ottottela muraarelo okathi ene yoola woowi nitthokihase imerekaato ni ifeera sinithukumana atthu anceene, nnya, otepexa wene, mwaha woowi noopacerya opwanya mapuro oniravihaniwawe korona, wa imerekaato khamosakhamosa," ohimya mukhulupale. Marakaato anirowa opacerya otthukiwa onrowa okhala merekaato osuwelexiwa a oXipamanine, ni vakhiviru, mpakha va onaalikeliwaaya anamatumiha waattamela ikonto muloko ni emosa, waatakaniha oorepeliwa ni oohirepeliwa. Anamatumiha anirowa okumihiwa khareere onyoonyiwa, kahi pahi okhala wiira aasuwela wiira eretta eri variyari vaya, masi tho, woona khanisuwela enirowaaya wiiraka emerekaato yatthukiwa. Eshawuri ele eniiraneya nihiku Mosampiiki avikanalyaaya atthu imiya thanu oomurava mwaaxiitthu a korona. Aaphiya mpakha va atthu 509 omurava mwaaxiitthu a korona, mwa yaala, miloko miili apwanyaniwe olelo, pahi.
politica
Vasco,SALUSTIANO
train
a_can-2021-guiné-bissau-apura-cabo-verde-para-a-fase-seguinte_6404094.txt
CAN 2021: Kine Pisawu "yooholeliha" ekiipa ya Kaapu Veeriti ephantte ya nenli.
CAN 2021: Kine Pisawu "yooholeliha" ekiipa ya Kaapu Veeriti ephantte ya nenli. Ololiwa wa nikhuru na "amusi Djurtus" ekiipa ya Nixeeriya eniphavela wi ekiipa ya Tubarões Azuis" anirowa mahuku onirwa oxinttaana ni ekiipa ya Senekaali. Yaundé— "Eselesawu ya Kaapu Veerite yoomulola Kine Pisawu ni Nixeeriya ikoolu 0-2, namararu, mahuku eettaka 19, ekiipa yeela enniphwanyaneya erowaka ephantte ya thanu na tthaaru ya Ekampiyonaatu ya elapo ya Afirika Nasawu (CAN) 2021". Nikhuru na "Djurtuas" naaniphwanelela olola ni ikoolu piili wi nirowa ephantte ya nenli, masi noololiwa ni ekiipa ya " Super Aguias" Ekiipa emosa elonle mphira miraru ephantte ya nikhuru na mphira". Olonlawe ekiipa ya Etiopia , ololiwa ni Puirikina Fasu ni analikana ni Ekiipa ya Kamarooxi , Ekiipa ya Kaapu Veerite enirowa omalela muhuna wa nikhuru na phantte ya neeraru nlepo A, etthikela ottuli elikanaka ni " Garanhoes"'ya Kwatoko. Ni "nvarelelo ola" wa emusi", Kaapu Veerite yoowerya otthara ephiro yeela yooniheriwe ni Pedro Brito "Pupiixita" Mahuku 25, "Tubarões Azuis" onirowa oxinttanana ni Senegal, ekiipa yeela yoomalela ti yoosuwaneya muhina wa nikhuru na FIFA , yeela tho eniphwanyaneya nikhuru 20º. "Leões de Tegara" eniphwanyaneya ephantte yoopacerya na nikhuru B, yeela erina ipontu thanu, mwaha woolola nxittaano mmosa ni winpatari muxinttaano mukinaaku. Enniira mpantta ekwaha tthaaru mumphirani wa CAN, ekiipa ya Kaapu Veerite ekwaha piili, eyaakha ya 2013 elapo ya Afirika tu Suuli, ni mahuku ala elapo ya Kamarooxi. Eyaakha ya 2015, elapo ya Kine - Ekwatoriyaale, ekiipa ya "Tubarões Azuis" yaahimora, masi khinaloliwe ni ehaana mphira (miraru wohiloliwa mutthu). Nleeliherya wa teekiniku Butista, eyaakha ya 2013, aari teekiniku wa nenli wa mukhulupale Lucio Antunes, mahuku ala tukhanle teekiniku mukhulupale wa nikhuru na CAN 2021. Mwaha wa Koronaviiru, Bupiixita khamuholenle mphira wa ephantte yoopacerya ahikilaathi vamunyukhuni anamoona mphira wa ekiipa awe yeela enirowa omuttikha ni Senekaali. Ennihimwa wi, olelo, mphira mukinaaku wa nikhuru D, oololiwa Sutawu ni Exiipitu Ekiipa ya Kine- Pisawu enniphwanyaneya emalihaka wiira wawe mpantta wa nikhuru na CAN ehilolinwe. Kine - Pisawu ehalanne mphira mmosa woophavela omuttikha, masi yoorowa ephante ya thanu na tthaaru: Ikiipa ntoko Kamarooxi, Purukina Faasu, Kaapu Veeriti, Senekaali, Kine - Konakiri, Malaawi, Marooko, Kapawu, Nixeeriya, Exiipitu, Kooxita tu Marufim, Kampiya ni Mali.
desporto
Raja
train
a_angola-fala-só---armando-machado-a-seleção-devia-e-podia-ter-feito-mais-_4998115.txt
Elapo ya Ankoola onnilavuliwawo wi- Armando Machado: ''Ekiipa yeela yaarowa opaka itthu soreera''.
Elapo ya Ankoola onnilavuliwawo wi- Armando Machado: ''Ekiipa yeela yaarowa opaka itthu soreera''. "Akhulupale a nikhuru nle Mphira na elapo ya Ankoola ahikhalanase owerya wi nikhuru nenla niroweke ohoolo, nto mpakha ahiyase ekhatera akele atthu akinaaku, '' muulumo ala alavunle nkhulupale wa nikhuru nenle, Armando Machado. Iiraka mpantta wa porokaraama ''Ankoola mwilavule'', Machado ohuuluma wi nikhuru nenla na mphira na elapo ya Ankoola naronwe omuttikha Mpira yoola wa CAN19 elapo ya Exipitu '' naarowa opaka itthu soreera, masi khaaweryanse opaka etthu mwaha wootapanyaseya''. "Akhala atthu alikarelanse anamphira areene OXipitu wenno anaaleela wi apakelase manyakunyaku anaane nikhuru nenla na mphira'', oroohimya, upuwelelaka okathi saamalelinwaaya iterenu ni anamphira mwaha woohilivasiwa. Nikhuru na FAF ''khanaalenle". wi '' anamphira ahikhalanase musurukhu'' khanivara muteko aya saana, ni nkhalelo yoola waarohiyereriwa ''onatepa''. Machado olavulatho ahimyaka wi " iterenu sa anamphira yaala khasaarenrele, saari sotakhala". Nkhulupale yoola nave ahilavula wi" anamphira yaala ari oriipasiwa murima, mwaha yoola ekiipa ya Akoola yaahariwa omuttikha mphira ehikhalanne nreerelo na anamphira awe. Armando Machado owooniherya atthu wi okathi ola ekiipa ya Ankoola khiniphwanyaneya ekhanleene saana ni anamphira awe, mahiku ala ikulupi piili tikhalanne ixikola, yoopacerya ti Pirimeero ti Akoxitu ni ya piili ti Peeturu ti Luwanta, ikiipa iya soopiili tisa Nikhuru na Atoropa ni Sonangol. " Khukhanle musurukhu wi akusanyiwe anamphira'', olavulaka peresitenti wa nikhuru nenle na mphira oniheryakatho wi ekampiyonaato yeeye eniiriwa ''cassolinhas'' khinoonaneyatho. Okohinwaawe wi ohiya nkhalelo yoola woohikhala musurukhu wookhala nkacamiho mukinaaku wa mapuluusa yoole wakumihe manyakunyaku ophwanyaneyaka owaakuruxaka akhulupale a ikulupi ni onhononaka mphira wa elapo ya Ankoola. Machado ohimya wi " khukhanle mukutakutho mwaha wi atthu owaatta aphwanyasale ekhulupale sa ikulupi ihisomanse. Yoola ohuupuxerya wi okathi araawe mukhulupale wa nikhuru nle na mphira nnaasimwa FAF, nikhuru nenla naahikhalana Hotel Palanca yaaruha musurukhu noovira okathi, Hotel yoola akumihiwa atthu amukupali Kuveerunu wi onoorowa waavaha musurukhu. Okohinwaawe mwaha wa nkhalelo wa Kabuscorp, nkhulupale yoola wa FAF waakhula wawe apaceranne muupuwelelo wa makacamiho ikulupi yeela yakhalannaaya mwaha wowaaruuha anamphira yaale ahalemphwasale ni atthu otheene asuwelaka wi anamphira yaala akhumasa ilapo sookhopela khaalinvwanse" noomala omuttikha mphira'' "Olelo, Kabuscorp onniphwanyaneya alivaka mwaha wa itthu seyiye soonanara'', olavulaka. " Etthu enihaleela elapo ela ya Akoola osoma ni osuwela meettettelo sa ikulupi sa mhira", olavulaka wuumalelani.
desporto
Raja,benedito
train
a_filipe-nyusi-estados-unidos_3508634.txt
Filipe Nyusi onipacerya olelo oxekurya Oxitaatuxi Uniitu
Filipe Nyusi onipacerya olelo oxekurya Oxitaatuxi Uniitu Washington wu, Nyusi onoonihana ni FMI nitho BM "sookomphwa soottukuttheriwa" na Ofalume Oomosampiikhi. Muhooleli mukhulupale elapo ya Omosampiikhi onipacerya enamaxexe ela, mahiku yeettaka muloko ni maxexe (14), oxekurya wa muteko wa mahiku maxexe Oxitaatuxi Uniitu. Washington wu, Filipe Nyusi onirowa okumana ni anamawerya a Waameerika ni onookhalana mutukumano ni akhulupale ale nikhuru nipweha musurukhu ni nipuro ninpwehiwa musurukhu a elapo yootheene. Omuthukumanoni wa alesa a makhuru amusurukhu, Nyusi onirowa olavulasa mwaha wa ele aniitthaniwa okopha soottukuttheriwaa opakiwe ni Ofalume wo Mosampiiki ni oone aaweryaka ottikiherya wiiwanana ni FMI ni BM. Ninleelo epooma yuulupale ya Waameerika, onnikumana ni asilopwana anakoso ni muxovo Oomosampiikhi onikhala wenno. Muhooleli mukhulupale elapo onirowa ninleelo Otexitaxi, weyiwo onirowaawe woonwyaxa ni International Conservation Caucus Foundation, woosuwelaxiwa wa wiixinnyererya ni miteko soowunnuwihiwa ni Kuverunu ya Omosampiikhi muhina wa osuka wa niphattuwelo.
economia
Araibo,Julio,Safira
train
a_atacantes-mantem-contolo-esquadra-policia-macimboa-praia_4059170.txt
Atthu oohisuweliwa aamaka oxikwaatara ya poliisiya oMusimpwa.
Atthu oohisuweliwa aamaka oxikwaatara ya poliisiya oMusimpwa. Atthu akhwiiye niri eriyari ya athanu (5) ni muloko (10) ni mutuphelo onivira wiiraneka Exikwaatara ya poliisiya oMosimpwa ya Opareya, waattamela oPempa, epooma yuulupale ya ePorovinsiya mosampikaana ya oKaapu Telekaatu, enivira ekontorolariwaka ni nikhuru naalopwana yaawo okhuma oxaaka wa nsana namacexe, mahiku 05, avolonwe vapooma ni apacenrye owana na mafalume, aahimeerya Nsu na Waameerika atthu a muttetthe ole enamathanu yeela, mahiku 06. Nakoso ni miteko soowaliwa ni akhali anceene aathyawela mutakhwani, ni mafalumae ni ikuru sa okhupaarela ehiweryaka orekuperari okontoroole ya epooma. Namahimya a poliisiya va Porovinsiya ya oKaapo Telekaatu ooleela Nsu na Waameerika wiira kharima moota woowaasuwela atthu awo woona, nakhala vakhaani, khaniwerya olavulana. Sookhala ihapari soovirikana sa nummaru naatthu akhwiiye ninvirikana eriyari ya 05 ni 10, nnya poliisiya ororomelinhe olavula wuupaceryani ya ixekuwa, oMaputu. Oxaaka wa nsana, nikhuru noowiikokotta ni ikapwitthi ni itthu ikina sinceene ni sootakhala aatuphela ekumanto ya Ikuru y'oWaakiha Mireerelo sa Etuniya, yawaya mafalume ni aawiiya akapwitthi. Makuru manli, masurutaato ni mapilinsa, ahipitheliwa okathi waamananihaaya wuncererya nikhuru vapooma. Ihapari soohikhala saanamuhupi sinihimya wiira nikhuru nnikhanyererya otaphuliwa, ni mapilinsa, ya atthu acexe alamuliwe ni iyaakha soowatta ni etiripunaale ya muttetthe owo yaakanyeren'ye ni teroriximu.
politica
Vasco
train
a_prossegue-julgamento-do-de-dirigentes-do-hosital-materno-infantil-de-malanje_4965607.txt
Onikela ohoolo muteko olamuliwa wa amahooleli a exiripitaali ya aximaayi-ni anamwane ya Omalaance
Onikela ohoolo muteko olamuliwa wa amahooleli a exiripitaali ya aximaayi-ni anamwane ya Omalaance Onikela ohoolo muhina mwa Empa ya Exariya ya muttetthe wa Omalaace mwekunyani (TPM) ophukiwa wa anamuteko 6 akhalayi a Exipitaali ya Omaayi ni Anamwane ya muttetthe ole, yaale avahiwe mukhaleelo wa alipo otthukiwa mwaha wowiira wa ikhirime ya wiiya mwaha okottoopiha voohiloka mireerelo ni okosya ikettelo sa mavareliwo miteko soluluwana ni ntumereryo wa mireerelo. Nlaka na muthukumano opacerya wa olamuliwa onihooleliwa ni Mulipo aniphuka a eyaakha oniiraneya musaala ya ikhirime sowuulaana sa Empa ya Exariya ya muttetthe ole , tothore Guilherme Lufupa, oniirneya muhina mwa nihiku na 13 wa mweeri yooyo okhaale ootthikela namanli Vaavale waalepiwe muhina mwa ewaraakha ya mwaha aromoliwe muhooleli owulaanya wa opuro a okumi ole wa Exiripitaali Mateus Paquete Santana Van-Dúnem Vergueira "Paquete" ni ole aari muhooleli wa ntumereryo mireerelo Teodoro Calandula `` Calandula , ntoko ole owooneyaxa okhaala mulipo owoneyaxa owiiya mireerelo. viyaawo tho anithoonyiwa ole akhalayi waari mulipo oliiviha ni teekiniiku a mivareelo otakaahereya sa ntumereryo sa mireerelo , Fernando Diamantino Domingos "Nando", sakarataari a muhoole owulaanya , Domingos João Simão Francisco"Domingos", muhooli a mpantta wa muthokiiho , oreerihela ni walikela Quiala Pembele Timóteo "Timóteo"ni namuteko aheliwe mpantta wa mireerelo sootekasiwa, Alberto Moisés António. Purukuratoora wa Mwalaano wa Okumi ahathukumanya Epa ya Exariya ya Omalaace, Olívia Pedro, othoonyerya muhina mwa ewarakha ya athoonya wii Mateus Paquete ni mukhaliheeryo wa Teodoro Calandula, ahapuxa/ ohiiya wuraana omosa wa 32.531.173,30 sa ikwansa siiyo siireliwa orumeeliwa miriira sa miteko sa Exipiritali ya Epuruvinciya ya Muttetthe ni miteko sa amaayi ni anamwane variyari vaa mweeri wa neethanu ni miraaru eyaakha ya 2016 orowaaka mweeri okhiserya wa eyaakha ya 2017. Omuttharihela Purukuratoora wiiya iiwe yanikela muhina" olinvya wa yootumererya okamela muhina mwa iyaalikelo sa alipo ari anamuteko, ni olee, vaa okhathi aya anikuxa musurukhu yoowo vottharelanani anivahererya mmatatani mwa aleesa wiira avahe iphiiro yaatthuna aya". Mulipo otthukiwa Mateus Paquete oromoliwa muhina mwa ewarakha ya mwaha ntoko ole ottikinhe mukothani mwa eelapo imilyawu xeexe sa ikwansa , noovira okathi yoole otthukweliwa awe mukalaposo miiriira wa mweeri opacerya wa eyaakha yeela , mmosa wa mihuupi iye alipo ari anamwaakiha Osvaldo Conde okupaleela okhala ohitthukwasereya . Mulipo ori namaakiha okhotta tho waakhula wa Paquete onihiya waakhelela okhuma wa mwalaano a mireerelo sa musurukhu voophiyaka 316 emilwaawu sa kwansa siireliwa miteko sa wooperariwa wa oxiripitaali. Olamuliwa iwe wa murumeyi akhalayi ni alipo ari anamuteeko a Exuiripitaali ya Epuruviisiya ya Omaayi-ni Anamwane ya Omalance onootthikela tho voottharelana mahiku wiireliwaka wiiwiwa wa alipo ophiyaka 30 anirowa ohinya anisuwela aya .
saude
Gito
train
a_barack-obama-desafia-jovens-africanos-a-mudar-o-mundo_1966758.txt
Barack Obama onniwoopererya anamittompe a Waafiriika wii arukuuxe olumwenku.
Barack Obama onniwoopererya anamittompe a Waafiriika wii arukuuxe olumwenku. " Aafiriika ohaana ohiyaka mmpantte mukina osuweela wii makhankwa ti manamuna omoosaa wookhala waafirika" ohinya Muhooleli a ilapo sa Wafiriika " Amwaavano awaafiriika ari voophova oweeva otthuna okhalihiwa ni alipo onitthuna oxuutta omananiiha ovaara, alesa aniphabvela osuwela manamuna xeeni sthookihiwa aya miteko ni ipwanyeryo, eela teeri ehuleelo" ohinya Muhooleli a elapo Barack Obama, oopacerya wa mahiiku maraaru a muthukumano ni amwaavano Amahooleli awaafirika Owaxiittoni. Muhina mwa muthukumano, epooma yuulupale ya Ameerika, Muhooleli a Elapo, onixukhurela irooho ni miruuku sa amwaavano, mwaha wa muteko anirwaaya avaraaka mulaponi mwaaya. Moolumo a Barack Obama, n yaari otteeliha erooho, masi tho ohiya miruuku khamosa khamoosa: " Viirelaka omutumereeri woreheriwa omoosa, amwaavano ala anoorowa okotthuna mutumereeryo owiirela mpantta wa muxoovo mmosa oruiina soteene siiri mireerelo wiira irukuunuxe mutaala wa etthaya ni Olumwenku. Wiira nipaceerye, ti voopwanela othokiha nlipiheryo nimosa na nttittimiho muhina mwa nlamuulo niottittimiha mwa athiyana" ohupuxa Muhooleli a elapo wiira onikhootela vowaatta" miriira sa ephattu sowiiria soohiloka atthu. muhina mwa masu awe oriiriha erooho, ohalipiherya amwaavani wiira yoomole sooloherya saya ni awanaane makwankwa. Nnaamwi mwa wikhanyaanya otokweene swa Afiriika okhalana ohoolo, okathi ti waninaano, oweerya wookhala, vookhala otaphuuwa , intthitthimiho mwa ihakhi sa pinaatamu, ohakiherya Barack Obama. Okhuma makwankwa, orooka okopha wa ota, ovoraaka mwa manamina opwanya mukhaliheryo ni oweetta anakooso , Muhooleli Obama ovaaha sowaakhula khamosa khamosa, voohiyatho vosuwelihaxa, vamosa ni mukhooyi oweettiha hoothe: Afiriika okhala sooteene sinitthunaneya wiira wuunuwe muhina mwa muhakhu. Oviraaka okathi sisaale wa nvaanelo na ale ari amahooleli omaalo, mwa muk]hooleli a wameerika waahirwa okohiwa mwaha wa eheeni mpantta onikela nsuwa nnakhala ohilevelela awe sookopha sa ilapo sa waafirika, wiira iye simananihe wiiveexa. Muhuna mwa waakhula omoosa vohaata soorukureeriha Barack Obama, ohupuuxa wiira nnaamwi vakhanle voopwanela wiira mpantta onitupweela nsuwa oweeha weeha mwaaha iyo, ni voolattana ti vamuraarelo ottitthimiho wiirasowaatta sa ilapo iye sookhalana mireerelo sexikhaani wiira ovaare voreera vowatananiha vseeya savariwa. Mweene wa ilapo sa Itumereeryo Sowuraana sinihinya wiira thi wii "Afiriika ohaana ohiyaka mmpannta mpantta soosuwela sa makwankwa ti munamuna mmosa okhala a waafirika" vanipwanela othokiha malamulo ni ikettelo nnakhala vohihiya etthu. Obama onikupaleela wii mukhaleheeryo ti mmosa wa ikwakwaxiyawa anakooso aniireliwa wiilyiha, masi ohiiwa natiiri aniira Ilaapo Sowuraana sinoorowa omananiha okhaliha. "Khanikupali miiriira sa mukhaleelo sinikhanyererya soohiloka sa atthu, sihinirunmeeleya ni sinavalaanya athiyana khasurumeeleya" ohinya Muhooleli wuncereryaka wiira" ti v oreerela walemeliha athiyana wiirelaka wii soosxuutta sa waafiriika sithawaali, maana waalipiherya athiyana, waasomiha ti olipiherya wuunuwawa muttetthe oteene". Obama otthikela ohinya wiira Afiriika anitthuna wireeriha, okupaliki muraarelo wa miriira, masi iya thi sookhala woorukunuxiwaka ni wiira nnakhala mwiriira waahikhala o waakiiha sowiira ntoko othikiliwa mipantte sinkweehera opattuxasa athiyana. Epoolosa Yali , okhuuma oleelo,oniihaniwa ni nsina na Waaxinttooni Madela Fellowship, voottitthimiheriwa Nelson Mandela, mwaha wa owooniherya atthu ni waakuupaliha wiira khiivo yoorika opaka mulaponi mu.
mundo
Gito
train
a_zeca-caliato-lanca-odisseia-de-um-combatente_2529485.txt
Zeca Caliato onoonihera "Otisseyiya ya namawana"
Zeca Caliato onoonihera "Otisseyiya ya namawana" Anokhotto a khalayi ni komantante a Freliimu onnlavula mwaha wa okathi wa woopowa ni enhima itthu sootepa wiixa ohiiwanana saana ni epartiitu wa owerya. Yootikiha ya mukhotto muteko .mmosa ola muteko onrowa wooniheriwa oLispoowa nihiku 30 na Novempuru Ator awinyu Zeca Catiate, nakhotto ni komantante a khalayi a Frelimu, ohinhye epartiitu okathi wa entepentensiya ya elapo ahu, yahaavahana ni muxovo wa hooleliwa ni Samora Machel Woopacerani wa iliivuru ya Zeka Caliate olempe: yoolepa ela kinaaveleelihera vanceenexa axaaparaaka ni atoropa a ekhotto ya woopola Mosampiikhi. Mpantta mukina ale keettanaaka okathi ti okathi, awannaahu hothe mutrinxeyirani, okhuma 1963, woowiipitheya elapo ya Hasting Kamuzu Banda, oMalawi; mweeri wa Setempuru wa 1964, wa ekhotto o Sampeesiya; oTeete mpakha xuunyu wa 1973 Otheene mwaha wa exariya wa woopowa wa elapo ahu Mosampiikhi!" Ochawenle oPortukaale, Zeca Caliate onlavula nipuro ni tthweliwe nsina na Muteko & Otthekula, wa VOA, mwaha wa muteko awe ni ontaphulela moota ekhumme eliivuru " Mukwaha wa Nakhotto". Otthareke:
cultura
Raja,benedito
train
a_falta-transparencia-no-orcamento-dizem-analistas_2967969.txt
Manaliisita anihimya wiira kukhanle musuwanyeyo wa musurukhu a mMosampiikhi.
Manaliisita anihimya wiira kukhanle musuwanyeyo wa musurukhu a mMosampiikhi. Mmosampiikhi, waahikhala mulipelelo muulupale wa Musurukhu wa Exitaatu mwaakha wa 2015, okhala wiira yaari Anamulamula a niinaano ni okhala wiira, wa miyaakha sivinre, khisaareere minyakunyaku mwaha wa misuruku. Mulipelelo ola, woomwalamwanyiwa ni, muwehaweho wa ilapo sa ota, elapo ahu yoomora ikhomo thanu ni xexe, wa mulikanyiho a musuwanyeyo wa musurukhu. Meekonomiixita anihimya wiira nlelo wookhala nvirikano wa musurukhu wa atthu oothene a epooma ni ale anirooha mapuro a nvarelelo oolipaneya. Ekonomiixita José Cumba onihimya wiira waahikhala mulipelelo wa Kuveerunu wiira amuruuha mithoonyeryo sawe wa mpantta wa Soolamulela sa atthu ootheene a mmuttettheni, masi wa sootheene sinooniherya wiira " muthoonyeryo khiwaari ooreera". Cumba onnihimya tho wiira musurukhu ola khonooneya, wa mananna oosuwanyeya, wa miruku siniruuhaawe Kuveerunu sootthuna wiira ovukule ihisapo sa itthu ni, eyo enooniherya wiira anamarumeela khiyaarina okathi wooreerela wootha, wa mivarihano arinaaya. Siiso, Jorge Matine, exipesiyaliixita wa myaha sa musurukhu Eriyari ya Intekiritaati ya Atthu ootheene (CIP), etensawu ya soolamulela enookela wuncererya vanceene, Musurukhu wa Exitaatu wa Mmosampiikhi, ni eyo eniira mpantta ni mmorelo wa murumeelo wa musurukhu wa atthu. Matine onoona wiira "khuta mukhumelelo ontthuna okhuma muhina mwa nvaanelo wa Kuveerunu ni eRenaamu onookela ovukula moopihelo wa mpantta wa soolamuliwa sa atthu anceene". Wa mpantta awe, moonelo wa ekonomiixita João Mosca, onihimya wiira mivarihano wa miyaakha sivinre khasitthunihenrye mwaakuveyo muulupale wa Kuveerunu a niinaano wiira opakelele musurukhu ontthuna waakhuleliha iye antthunaaya atthu a mMosampiikhi. Sintoko onihimyawe ekonomiixita ole, "khasireere mikutakuto sa osuwanyeya ni sa mittharihelo, sookhala myaha sihinooneyexa oratteene ni, veephattuwene, milupanyo sa Anamulamula a niinaano ni ale ookhaayi sinookela orikarikiha muthokocelo aya.
economia
Vasco,SALUSTIANO
train
a_bal-bbc-patriots-do-ruanda-_5891980.txt
BAL: BBC Patriots oRuwanta
BAL: BBC Patriots oRuwanta WAXINTTONI "Wa eroho soyariya saana, esisapo khentaphuleliwa wa nammeru nimosa na iyaakha" nlikanyiho nla ninthonyerya saana ekulupi ya ORuwanta BBC Patriots, ephattuxinwe eyakha ya 2014 ni ekhurupu ya mwaalano amusurukhu. Sivinrene iyakha piili isekuwa, Ma Patriots alola mphira woopacerya amulaponi. Eyakha ya 2019, axintta Ntthuvo na neexexe ya Mphira womalani Arena Kikali. Opacerya wa nikhwara mukumini mwa mphira a basquetebol amulaponi yowo atthu a elapo emosa enrowa otthuna olipiherya exikala ya Nukuro na elapo atthapelaka ola, weyiwo eniraneya etisawu yoopacerya Nave ho, Mwaha wa Covid-19 atthu oRuwanta nnaari kakhanlee omphwanya owojololowa awatthara aya mu munyukhuni, masi nlelo akhalana evantaxe Mwaha wa onmana mphira nipuru ni musuweliwa. Anamaphiya niinaano anamphira a elapo ya Aafrika ankhala oophelexa osuwela eriyari wowi aphwanye simpphavelaya, tivoo amukontartari Alan Major a elapo ya Ameerika wi okhale Mukhulupale nsya mutokwene mweeri wa Apirili ovinre. Yowo onokhala owerya ohuwa etthu wowi ophwanye siimpheliya Ekulupi ela ya BAL? Etthu emosa ekeekhayi, wixutta Nukuro na Ilapo nnaari khenrowa okhala yo okhweya.
desporto
Helio
train
a_malanje-hospital-_1615748.txt
Metiiku a Exiripiraali ya Malance anivanyihana ohilokasa wa miteko.
Metiiku a Exiripiraali ya Malance anivanyihana ohilokasa wa miteko. Atthu ari makiliiniku ti aniromooliwa ovaaha ekasoopa yamukhaani wa alipo anirumeela ni ahooleli a exiripitaali anihaaya oreerihela voohiloka. Ottittimihiwa wa miteko muhinamwa Exiripitaali Yowulaanya ya Malance ehaakuxa ahooleli a opururo wethoonyeryo wa muttetthe hoothe ni otaaxe wa elapo ya wankoola opnipaceerya emakaaripi ya namanli epanca emosa hoothe ni mamaatiku. Muhooleli-Owuraanya a mapuuro amuteeko, meetiku Armado Dala, ahiira wiira othukunuke miiriira sa oraala mpakha okathi no opwaanya iphiro saya wiira milatthu sinaxanlkiha aretta ni Amuusi. " Maana milatthu, vekeekhayi nleelo sookhala ni wi vanitthunaneya oretteviherya ni, muytumereryo wa mameetiku kinoona wiira sookhalana s mitumereeryo saya mwivaavo tho", ohiinya murumeeyi, wakiheryaka wii" muhina mwa mameetiku hiiyo nleelo nihaana oweerya omoosa woovara wii khavaalattana iye siiri sowaanyiherya, vanitthunaneya, mwivaavo, olikaniherya vaavo, ninitthuna osuuwela wiira niiri akavi, niri woowi, ninitthuna votakaahereya opaka yoohinya emoosa yoluluwana ni olipiherya otmanamuna othawali sa ixiripitaali sinitthuna voophova milipiheryo khamosa khamosa muhina mw owerya wa muteko oreera". Muhooleli -Owulaanya a Exiripitaali Yowulaanya ya Omalance yeeno eeni eyaakha yeela eniirowa waakhelela nikhuru na asmoomi nimosa na eyaakha ya nethanu yoluluwana ni Miloolo sa Efakulitaate ya Oloola ya Epuruviisiya ya Exikola Yuulupale ya Lueji A'NKonde, , muttetthe wa nethanu ya Isomelo. " Ni wiira siiso, niniphavela oreeherya mpantte mmosa, muteko nnakhala ntoko ti mwaaha wa iyupuwelo ni soonepa, mpantta wa ekhattera ya emeetiku ni exiripitali kherina nnakhala muteko wa aneepa yooreheriwa, mivaavotho onihinya vooluluwana ni miteko solooliwa vootthunihiwa nnakhala otolarinkoloxiiya" ahiira meetiku, wuncereryaka wii" okhuma vaava mpaakha ohoolo nihaanaopaceerya othokeleela yeeyo ni wuupuwela wiira mameetiku hiyo ninaphavela nireelaka Omalance weeno ni wii ahaana okhala ?". Opaacani enimala ohiiyu mameetiku a mipanttesothaleeleya sovirikaana, muhoolelin mutokweene a Exiripitaali, meetiku Armado Dala oniwehererya mikhaliheryo wiira nikumihe yeeyo moxaakani mme mutupweele aya. Oreerihela mwataanelo metiiku-muretta ni mukhalelo a ntthittimiho na omeetiku inoorowa okhala soosuwelihiwa ohoolo wa muthukumano wiraneeye opuuro omosa wa esaala emoosa wa muthukumano wa onimwaleyoni mwa awehawehiwa mukhaleelo Erooho Yowaarya ya Yeeso Kiriixitu a Ekereeca Katoolika. Manamuna ovareliwa muteko alipo oraakala muhina mwa miteko soteene sa Exiripitaali Yowulaanya ya Omalance, okhuma opuro wa emukaakuve sa ekonsulutha soota, ntoko muretta André Domingos," atthu anoiphiya vaava ovelaveleene, arettha akahala olipeleela ikhatiri sowaatta, iyo nnakhala khasinikhala saneene mwaha wiira vaakhala atthu owaatta". matutoore yahikhala oweha weha mwaha ola, atthu anikhala vaa, anilipeleela, aretta anilipeleela", okhupanyerya, okohaka," mooweha vahinatthi okoohiwa oniinyiwa ewaraakha vireelaka otthiika meelo ? Wa athanu nikhaale vaava avaahiwa ewarakha nnakhala khiivo evariiwe, paahi wiira wii mafirimeere vaava onikhala onanariwa vohi mulatthu, nyuwo vaa nnakhala khanupuwela ni aniira khiyavarana siiso". André Domingos, voohilokasa mukhaleelo atthikela, " atthu ohaana wixumaaliha maana oniiraa owereyiiwaka, maana vohiya vaavo nyeeyo nva nyuuwa minikhala ni munoomoliwa". Masoososa imilyaawusa alipo aniwereewa niamuusi muhina mwa Exiripitaali Yowulaana ya Malaance yookhala opixaka okhomoni wa okathi oniirya, ntoko vaavale wookupari opuro onatkhelelaniwa ewarakha emosa viireliwaka wiira ekosuulutha ekhatiri ya iwoora thaaru sa oxaaka, ni vowoopiha okhala vahaakhela yeeyo.
saude
Gito
train
a_chimoio-adultos-violam-menores-movidos-por-rituais-obscuros-_4991433.txt
Ximooyu : Atokweene anaavonyola anamwane otanyeriwa ni myaaha sa miriira sa maphattuwelo.
Ximooyu : Atokweene anaavonyola anamwane otanyeriwa ni myaaha sa miriira sa maphattuwelo. Mwaattelo wa anamwane onyoholeliwa ni okumihiwa emwali nnakhala orupihiwa , ni atthu anikhalana aya nipuwa nimosa ni a mukhalelo atokweene , anikweheriwa ni mwaha wa miiriira sowaatta owoneyaxa muttetthe wa epuruviisiya ya omosampiikhi ya Omaniika olaleerya ehasara ela nlaka na VOA, nihiiku notuphela muuteko yeena , 08 , opuro a apilisa a muttetthe yoole Axilopwana anceene aniwiitela anamwane , vaceenexa mwaana oyariwa ni anaaya, anamwane ohaayara, axisulu aya yothereryaka wiira miiriira iye sa wakheherya othawaali wohisuwanyeya, opwanya exikhaani ya ireetta sinawereya siita, ni ikina siri tanotthererya aya. " Niniweha wiira ovuukuwa wa myaaha soraruxiwa axiruusi `` ohinya Mário Arnança , namuhupi a Piliisa a muttetthe Omanika , wuncererya oriki sinooniherya miiriira nnakhala miiriira eriyari sa myaaha sileepwe mahiku okhiserya ala. Mihupi sa Pilisa sinithoonya wiira mwaaha miraru solaleeriwa ni amakhulupale paahi mweeri wa nethanu ni mmosa Omaniika . Ikinaaku soovirikana sosuwelihiwa ni ilaleeriwa okathi oviira wa miyeeri mithanu ni mmosa sopacerya sa eyaakha . Myaaha sootepa siiraneye ninaano vaava vaari enamathaanu, 5, okathi mmiravo mmosa a iyaakha 19 sa manuweelo ovolowihiwa awe mukalaposo muuteko avariwe ni Pilisa , a mittetthe Omanika,mwaha owarupiha axisulu awe thanu ni mmosa a manuwelo aya mmosa wa iyaakha thanu ni thaaru, vananyiheriwa wiirela wii omalamalihe ekwerere ya siita. Mulipo onanyiheriwa ole olaleeriwe ni murokorawe ni amamaya alesa ohawa ni mwaha ole araaru yapwanye ehasara ele, ni wakhelela muhupi olaleerya mmosa wa alesa ateemwe woona nihasu nne, ni mwaha woonelela makwatta mukuwoni mwa anamwane ale. "Mwaalano otthukiwa , namathanu okathi wiira awe apherakaru omurupiha mwaana oxoworo ya opuro onikhaliwa , ni alaleriwe ni mwaana mukina ( navetho mulipo ohaaxiwa ni miiriira ole ) woneleele manyala ale" othalakasa Arnança . Anamwane ale yaari axaana aluupale awe anli atokweene a mulipo onanyiheriwa ni yakhalasa ipa piili, mukerekhere mwa Oximoyu, epoola yuulupale ya epuruviisiya. Namararu , 3, mulopwana a iyaakha 46 sa manuweelo awe ahirya otthukiwa mmatatani mwa Pilisa a Elapo ya Mosampiikhi osuwelexiwa mwekunyani ni (PRM) mwaaha wiira oomurupiha musulu awe a iyaakha thaaru wirelaka othorihela niira na ephatthu othawaliha woohipisa . Mulipo onipaka manyala ola, ohinamuteko, okweheriwa ni okhuuma wa amaama wiira ole opaka manyala a ekhirime . Omurupana mwaana okathi ole apwanyaneya awe ataleliwe ni omumulaka , omalakaru olya. Nihiku notuphela muteko, Pilisa ahakeliha mukalaposo amwaavano akinaku anli yaala opaka onyala warupiha axiruusi a 15 ni 17 sa iyaakha sa namuteko , vowanyiheriwa , wiira aphavela othawaali wa anakoso awe yatte. Okathi wiira awe olavulaka ni nlaka na VOA, ativiixita a muuraano ohikhala wa Kuveerunu Levanta Mulher e Siga o seu Caminho - Lemusica ovukuwa ohaaxiwa ni otumererya wiira ohana woonaneyaka orukunuxa mukhalelo musya anamawaani.
sociedade
Gito
train
a_analistas-dizem-governo-mocambique-dividas-ocultas_4286740.txt
Anamaweha a mMosampiikhi anihimya wiira Kuveerunu ohaana waaleeliherya atthu sa misurukhu sookomphwa wa mananna oovitheya.
Anamaweha a mMosampiikhi anihimya wiira Kuveerunu ohaana waaleeliherya atthu sa misurukhu sookomphwa wa mananna oovitheya. Ni tho FMI oniphavela myaakhulo oMaputu. Wa muhupi oveleelihiwe okathi omanlaaya epanca ya mahooleli a iFuntu sa Misurukhu sa Ilapo sa ota (FMI) yiiranen'ye enamararu , mahiku yeettaka 7, oWaaxinttoni, anamalokiherya aamuvekela Kuverunu a oMosampiiki muleeliheryo a murumeelo wa misurukhu sookomphwa soohileeliheriwa, sikopiwe ni impereesa sa Ematum, ProIndicus ni Mam. FMI, onihimya wiira muleeliheryo ola oniphaveleya wiira openuxe ororomelana wahu ni atthu ale animwiira nakoso ilapo sa ota anari a Mmosampiikhi. Meekonomiixita makina, mwa siiso, anihimya wiira Kuveerunu onookela opurula mwaha ola wa sookopha soovithiwa mpakha okathi wa mwaathanlo wi Fereliimu woone wakhala wiira onookela okhala owerya ovarihana ni anamakopiha. Ekonomiixita Roberto Tibana, onihimya wiira etthu yuulupale ti osuwela oryaawe musurukhu. "Opakeliwe exeeni musurukhu ola, wookhala wiira othumeliwe ikalawa iye sinunttihiwa?" Ookoha. Yoolempwa ni Kroll ni sookohakoha oparalamentuni yoovenxa moolumo ooreerela wi, omooneloni wa ekonomiixita ole, onihimya wiira voohileeliheriwa myaha iya sa okophiwa misurukhu wa mananna oovithiwa, mwaha ola khoniphukeya. Siiso, anamoona akinaku aniira wiira mwaha ola onikela ophukeya okathi onikelaawe opacerya otumihiya kaaxi a ephattu, muhina wa miyaakha iyo sinirwa. Wa sootheene, ekonomiixita João Mosca onihimya wiira mwaha ola ti wootikiniha, okhala wiira milipelelo simmalela ohiphiyereriwa.
economia
Vasco,SALUSTIANO
train
a_não-traga-negros-aos-meus-jogos-disse-sterling_1902696.txt
"Muhaaruuhe tho anooriipe mumphirani mwaka", oolavula Sterling
"Muhaaruuhe tho anooriipe mumphirani mwaka", oolavula Sterling Moolumo a rasiixita mwaneene ekiipa a paasiketipooli aaruuhela munyakunyaku elapo ya EUA. oXipaanya, Dani Alves waahivonyiwa ni enika. Donald Sterling, namusurukhu ni mwaneene a ekiipa ya paasiketipooli oLos Angeles Clippers, ookumiherya munyakulelo oniphwanyaneya onari eriyari ya niinaano elapo ya EUA. Sterling waahiphwanyiwa, ni esayiti TMZ, olavulaka moolumo a waaveeha anooriipe ni epwethe awe, mukhalelo V. Stiviano, mwaha wa ola olaleerya elatarato awe ni Magic Johnson muhina mwa ekontha awe Winxitakaraama. "Monookivelaveliha mwaatthuna owooniherya anooriipe. Mwaahaana opaka eyo? Murupeke ni yaawo, mupakeke muniphavelaanyu. Etthu kinuuvekelaakani ti muhaakhulele eyo ni muhaaruuhe mumphirani mwaka. "Muhikumihe elatarato ni anooriipe Winxitakaraamani wanyu", waalavunle ti Sterling. Mutthu oopacerya olavulela wa yoolempwa ele waari muhooleli a elapo ya EUA, Barack Obama. "Namavara yoonanara olavulaka wiira ooniherye okhotta wawe miruko, khanikhanle oovara etthu, ohinkhala omuhiya paahi. Kihaana muroromelo mpantta wa NBA. Adam Silver ti mulopwana ooreera murima ni onooreeriha ela", oolavula Muhooleli a Ilapo sa Wiiraana, olipelelaka wiira ahooleli a NBA avare yooreerela wa Sterling. Mwaneeneene Magic Johnson, owooneyaxa mukaravasawuni, ohoorwa vaatthuni olamulaka wiira Sterling ohaana waahiyererya Clippers. Johnson onihimya wiira khonitthikela tho okela omoona mphira oLosa Anxele Clippers ohooleliwa ni Sterling. Clippers khareere olavula tho wa moolumo ale oohaatthuna anooriipe, ni mulipa a omuttikha mphira Chris Paul ni teekiniku Doc Rivers yooniherya saka ohikhala saana ni moolumo ale a Sterling. NBA ni Clippers aalavulasa wiira anoottharatthara mwaha ola. Ola kohiyo mwaha woopacerya wa ohitthuniwa anooriipe wuumaleloni wa esumana ela, mmwe munittikhiwa mphira. Dani Alves, mulipa a omuttikha mphira oPareseloona, waahaana omwaakhula voolakeya anamukhalela mphira omurihenle enika, okathi weyilokiheryaawe wi ommane poola vakweretheni. Alves waahittotta enika ni khulya, ohinatthi ommana kwerethe. Oxipaanya, alipa oomoona mphira anikhala waahasula alipa ooriipa animuttikha mphira sintoko vaniirihiwaawe khole. Samuel Eto' ti mulipa kamosa kamosa oomuttikha mphira weerihiwa itthu seyiya soonyokhiwa anooriipe.
desporto
SALUSTIANO
train
a_joseph-blatter-e-reeleito-presidente-da-fifa_2798464.txt
Joseph Blatter ti otthikela othaliwa vasya ni mukhaleelo wa nfalume a FIFA
Joseph Blatter ti otthikela othaliwa vasya ni mukhaleelo wa nfalume a FIFA Muhooleli Coritiyaanu Ali bin al Hussein Muhooli Cortaano Ali bin al Hussein ohiiya othikeela wirela mpaatta wa ekwaaha ya nayiili a mwathaale wirelaka mukhalelo wa ofalume wa nikhuuru na FIFA, niraneeye enamathanu yeela, ya 29, opalasiyo ya alipo apaanca ya muraano muttetthe ya Osuruukhi. Muleleeryo ola wiraneeye vookathi vakhaani vaavale nookhala osuweliwa sopwanyiwa sa ekwaaha yopaceerya yeeyo wa ivootu 206 sooloka Muhooleli ori vamunyukhuni valenJoseph Blatter wapwaanye ivootu 133 ni Ali bin al Hussein,73 Blatter waphavela ivootu 140 wiira oxiitte vekwaha yopacerya. Mikhari khari soovira vakhaani hiya ya muhooli Corotaniyano,Joseph Blatter walaleeriwe wiira toxinttale ni aniholeliha masi awe opaceerya ni mampuuru a FIFA. Ayo oroowa okhala mutumereryo wa nithaanu wa Blatter ohoolo wa muraano,mmasiiponi mwa enamaraaru, ya 27, ni mwaha sohiloka muhina mwa makwankwa atanyerye ovolowa mukalaposo, wa atthu 10 vaninanoxe va.
desporto
Gito
train
a_agua-potavel-continua-a-ser-miragem_2635126.txt
Maasi ooreera ninlelo etthu enoolohiwa Wamphula
Maasi ooreera ninlelo etthu enoolohiwa Wamphula Vathi wa eriyari ya atthu imilyawu ithanu ankhala elapo ahu aakhalana maasi orrera. Mpantta wa otekiwa inupa sa Kuverunu, sookhaliwa ni rekurusu hitiriku Wamphula eri ottayiwene wa owerya ovaha maasi ooreera mittetthe sa okhwipi. Pedrito Rocha, Muhooleli porovinsiyale wa setore, oohima wii ovelavela wa opaka ihime sowaatta sa maasi eri mwaha wa etthaya ya muttetthe ole. Etthaya yoowaatta wa itixitiritu sikina sa porovinsiya ya Wamphula ni tiyotakaxerana ni maluku, envelaveliha ovarela muteko ikaruma wii epakiwe ihime. Moniheryo, mwaakha ovrinre miteko saaheereya, ehiwerya, otthipa 150 ihime etixitiritu ya Rapale, yiixonihenre ohiwerya mwaha wa mukhalelo wa etthya. Mutokwene ole oohima wii muxankiho ola onrowa wiiriha wii avahe maasi ooreera ntoko saaphavelaaya Eniivele ya ovahiwa maasi muttetthe wa Wamphula oneetta 35 puru sento Vathi wa eriyari ya atthu imilyawu ithanu ankhala elapo ahu aakhalana maasi orrera. Atthu , vanceenexa athiyana, ninleelo anneetta mukwaha muulupalewii erowelaka maasi ikwaha sinceene amphwanyaya maasi ehime sa khalayi. Wahiso, mukhalelo woohireerela wa maasi ala teni ruuha iretta, vanceenexa nikhuli ni ovaluwa.
sociedade
benedito
train
a_liberdade-academica-pesquisa-utopia-realidade_3777728.txt
Ephiro yooreera otthara muhina wa osoma tiivi?
Ephiro yooreera otthara muhina wa osoma tiivi? Anamamiserya ihopa araru a elapo ya Ankoola, Kaapu Veerite ni Mosampiikhi khanoonasa ni mayitho oreera ni anniphavela iphiro soreera wi olokiherya nkhalelo wa eporokaraama " Agenda Africana" "Osoma woohikacamiheya onirowa ohoola mapuro ahikhanle nkacamiho wa etiini, Epuliitika ni maali" alavulaka Purusoore wa Univeresitaati ni invixitikatoore ankolaano, Domingos da Cruz. Cruz oolamula Eliivuru emosa enihimya wi, elapo awe sookhala mikacamiho sowaatta, mwaha woohikhala nkhalelo woreera woophanya itthu. Osoma wenno omuruhenle olepa Eliivuru yeela yomuruuhela osuwela wi "atthu owaatta anivara muteko wa Eporosoore ni wa naxikola" aniphwanyaneya Mmaxikola avaraka "miteko sowehaweha meettelo wa itthu sinuupuweliwa ni asomi uulupale aniphwanyaneya muhina wa Univeresitaati ya Angoola". Muhina wa Mapurusoore yaala, alavulaka Cruz, "onnoonaneya omaaleliwa namuna ya yohunnuwiwa nkhalelo wa osoma". Nkacamiho mmosa onoonaneya waasomiwaka woohikacamiheya otthikela ottuli wa univeresitaati sa elapo ya Ankoola, alavulaka mulupa osoma. "Nkhalelo ahu khunireerela muhina wa osoma, mwaha wi atthu annisoova atthukeliwa" alavulaka mulupa osoma, yoola atthukeliwe mwaha woolavula ehakhi muhina woosoma. Meexitere wa ciyensiya xuriitika, ola mmiravo aari mmiravo mmosa wa Ankoola aatthukiwe, eyaakha ya 2016, mwaha aanyiheriwa ophavela omumoroxa kuveerunu wa José Eduardo dos Santos. Mosampiikhi: elapo emosa ehiniphavelihiwa nlamulo. Ankoola elapo ekinaaku ehiniphaveliha nlamulo. Elapo ya Mosampiikhi, tiyootaphuwa saana, alupa osoma annikacamiheya mwaha wa nkhalelo woohiwerya ophwanya moolumo mapuro anivariwa miteko sa kuveerunu. "Okaalihiwa moolumo alupa osoma etthu enoonaneya mahuku otheene - anakuxekeru ewarakha enaavaha exariya - anniphwanyaneya akaalihuiwaka woona iwarakha ni osuwela moolumo, nkhalelo onoonaneya mapuru yaala sinivariwa miteko sa Kuveerunu" alavulaka Uacitissa Mandamule. Meexitiri wa siyensiya puliitika ophwanyaneyaka avaraka miteko sawe Opeserivatooriyu tu Meeyu Ruraale, onnilavula iiraka akhulupale, okathi mukinaaku, annilavula itthu soohisuwaneya aphavelaka okaaliha etthu eniphavela osuweliwa. Mandamule ahirowa ovara miteko sawe, epooma ya Okuruwe, eporovinsiya ya Sampeesiya, yoola ahuuluma iiraka ophin'yaawe ahikaalihiwa moolumo ni Kuveerunu, "mwaha" oonihenre etekalarasawu ephaveliwaka ekeretensiyaale. Mandamule oolavulatho iiraka "univeresitaati sa elapo ya Mosampiikhi ophavela osuwela masomi etthu ehinoonaneyaxa. "Ni makhuru a orikanisasawu a mmuttettheni anniphwanyaneya ni akaalihaka asomi moolumo". Kaapu Veerite: Annihaleelawo asomi ophavela. António Correia e Silva, nsomi ophavela osuwela wa elapo ya Kaapu Veerite ni yoola aari Miniixituru wa Ensiinu Superiyoore, Siyensiya ni Inovasawu, yoola olavula iiraka ohaleela wa asomi aniphavela osuweliha nkacamiho muulupale . "Olelo nkhalelo woophavela osuwela itthu soosomwa khikhanle etthu yoolipa (...) ophavela osuwela itthu soosomwa ennaakuxa khuta mahuku atthu ni makhuru a atthu aphavelaka otthara ephiro yeela", alavulaka. Ephiro eniphaveliwa, waasomiha masiyentiixita ni ophavela nkhalelo wi elapo ekhalane "asomi owaatta". Reyitoore a khalayi wa Univeresitaati ya elapo ya Kaapu Verte onnikupali wi okhaliherya ni musurukhu etthu emosa eniroyiha ohoolo miteko soophavela osuwela moolumo. Kaapu Veerite mahuku elapo emosa enniphanyaneya esommwaka ni atthu elapo yeele, mulupa osoma Correia e Silva olavula iiraka khukhanle wiiwanana wa univeresitaati, alupa oosoma ni empereesa wi miteko soophavela osuwela masomi siruuhele nreerelo mulaponi. Moonelo awe Correia e Silva "naaphavelaka olavula mwaha woophavela osuwela masomi mpakha niphavela ephiro saana yootthara: niphavele musurukhu wi ovareliwe muteko yoola". Mwiiwelele eporokaraama "Agenda Africana":
cultura
Raja
train
a_messi-é-bola-de-ouro-pela-sétima-vez_6333087.txt
Messi ti mphiira a eweero wa ekwaaha yanethaneeli
Messi ti mphiira a eweero wa ekwaaha yanethaneeli Aricentiinu oxiintta variyari va mukuthaano watakaherya ni muliipa o mwalemawu Lewandowski PARIIXI- Aricentiino Leonel Messi tori oxiitta ethuvo awe ya nethaneeli ya mphiira a weero ni mukhalelo namphiira Olumweeku, winyereriwe awe nihiko notuphela muteko, 29, wiraneye opuwa wa Xatelete, Opariixi, olaleeriwe ni ehapari ya "France Football". Ni yopwanya ele, "La Pulga" onooneyaxa ntooko namphiira otepa okhalana itthuvo sa mukhaleelo wa namphira alumweku, vaninaanoni vaava itiitulu iye piili simutteyiveliha ni purutukeexi Cristiano Ronaldo. Ntooko vanthonya mwathanle anahapari 180 a ilapo sovirikana, nipuuro na nayili okeele mpuwa ti polaaku Robert Lewandowski, a mpaatte wa Payeeri ti Muniikhi, ni aneeraru, itaalu -Parasileero Jorginho, othariiwa ni Benzema o (Reyaale Matiriiti), Kanté o (Xelisiiya) ni Cristiano Ronaldo o (Maxeetere uniiteeti). Malumo onamaxiitta , Messi ohimwa wiira waari" ohiyu omosa wotepexa othaleleya. " Te volemela owaana wakhuta mpaatte vamoosa ni Lewandowski, ori tomuxiitte mphiira a weero a mwaakha ole oviire. France Football awo tho wahana ovaaha ethuvo. Mwaari namaxutta ekeekhayi ni mwahaana mupwanyaka ethuvo owaani " ohakhulela namphira a nikhuuru na PSG, yoowo osuwelenxe mulemelelo wa oxiitta wa muraano a waricentiina wiraneeye mmukuthaanoni mwa nlaka na Wameerika okhomooni vamoosa ni Parasiili. " Ikwaaha sinceene koloola ithuuvo iya ni kahikhalana miruuku sakupuweliha wiira yookhaala yakihaleela, masi mwaakha ola waari vovirikana. Miyo kowerya soloherya aka kathunexa aka, nokwattula ikwaaha sinceene,okathi wa ekeekhayi kitherekuwa, ni ithuvo sinceene iye sinrya mwa iye nivare ahu omuxittanoni mwa nlaka na Wameriika, kimphevela okawanya ethuvo eyo naxirikha Aka a nikhuuru" ohiimwa. Ethuvo Kopa, eniireliwa namphira ophanelaxa ohivikana iyaakha 21 sa manuweelo muhina mwa mittetthe sa mutthetthe sa Wewuroopa, mulipa omuttikha mphira nipuro na metiyu ori Pedri, to Pareseloona, woowo omuxiitte Jude Bellingham o (Toriitimuuti),Jamal Musiala o (Payeri ti Munikhi Nuno Mendes o (PSG), muliipo purutukeexi ni okhalana opattuxiwa ni mankoolano. Mwa sovonyeriwa iye, italiyaano Gianluigi Donnarumma oxiitta ethuvo Yasxim ya, mwakha wa 2021, ya mukuthaano amuxiittano emosa ni Édouard Mendy o ( oxiilsieya) Jan Oblak, (Atleetikuya Omatiriiti), Ederson (Manceexeteri siiti) ni Manuel Neuer (Payeeri ti Muniikhi). Muhina mwa mphiira axaana axithiyaana, muxipanyola Alexia Putellas a nikhuuru na Pareseloona, omuxiitte mphiira a eweero, ni, molaleeryani mwawe masu, nimayithori amisivelo, ohavekelela ethuvo ele axirikha awe a Paarasa ni atityawe Jaume Putellas, apweteye mwaakha wa 2012. " Ti vopwanwla okhalana opuwa nno naxirikha aka, khanireere oweha ithu sovirikana sinceene niiri hoothe, ni okathi ola va wothapa onikitteliwe muriima. Varoowa okisivela opacerya waxukhuru axirikha aka, okhaale ti yamuttikhana aka mphiira vootharelana ni malaka a mphiiro owo ni ale ari tattikhane aka oleelo vaava. Ethuuvo yomeekha masi miyo kinokawana vamosa ninyuwaso",
desporto
Gito
train
a_remessas-mocambicanos-africa-sul_2556266.txt
Muhakhu onveleliherya aya anamuteko a mMosampikhi wAfirika tusuuli woophiya ikonto 416,2 sa euro.
Muhakhu onveleliherya aya anamuteko a mMosampikhi wAfirika tusuuli woophiya ikonto 416,2 sa euro. Mihakhu wanamuteko imiya thanu a mMosampikhi anvara muteko sa mapooxo elapo yo Wafirika Tusuuli soophiyerya ikonto 416,2 sa euro, ntoko sisuwelin'haawe olelo Mwalaano wa muteko mMosampikhi. Anamuteko imiya xexe ni miloko mithannamixexe akhunme Winyampaane, muttetthe wohitto wa elapo arowaka Wafirika Tusuuli monkoni mwa mwiwanano wokhaliheryaka mwa miteko wa ilapo iya piili, osuweliha olelo mwalaano wa mMosampikhi, ohimyaka wi miteko saya anamuteko yaawo simanle mweeri wa Novempuru. "Ikettelo sinnihimya wi wa miyeri mithannanmosa sa miteko, anamuteko a mMosampikhi anakhela musurukhu wotheene Wafirika Tusuuli, nto ekhumelo ya wampwaheryo wa miyeri mithannanmosa sa mpantta wa nenli, anveleliherya ipurusentu miloko mithannanmosa mMosampikhi, wenno onakhela nthanathana, wa mutthokelo wa kuverunu wokhomaliha mukhalelo aya mmawaani mwa mMosampikhi wamala muteko ni ahokolowela mulaponi mwaya", wannisomeya wa yohinmwa yanahapari. Mwaattelo wa namuteko ikonto miloko mixexe a mMosampikhi amphwanyaneya omuta yoola va avaraka muteko wa mitthenkeso sa mapooxo mmuttettheni mwa Wafirika Tusuuli, yalikeleyaka ikonto muloko ni emosa wa miteko soolima.
economia
Araibo,Julio,Safira
train
a_doneca-rara-ataca-sao-tome-e-principe_3705116.txt
Ereetta yothoowa yomwarela mmittetthe Piriisipe
Ereetta yothoowa yomwarela mmittetthe Piriisipe Mwaalano wa ekumi onnikupaleela okhala nikhwatta namurupela. Amahoolele a miteko sa ekumi ooSantumeya aneteteya ni oretta wotikiniha wakuxereriihe wavekela mukhaliheryo amahoolela a mutthenkeso wa ekumi molimwinkuni, ni anvelelihenrye musuweli mmosa. Mwaalano wa ekumi onikupaleela okhala oretta ila nikhwatta namurupela. Wa miyeeri mithannamiraru, atthu ekonto emosa ni miloko mithannamixexe ni axexe ohaphwanya oretta ni yinmathi muxipiritaali ekhulupale ya elapo, mwaha wa oretta "mpakha va ohinsuweliwa ni amahoolela a miteko sa ekumi" ntoko simusuwelihaawe VOA namaweherya a miteko sokhapeleliwa ekumi, Maria Tomé. Ntoko oretta ohinsuweliwa, nnakhala enamuna xeeni yowaloola aretta yinmaanthe okathi munceene muxipiritaale. Ithonyeryo sa oretta ola simpacerya ni ithuku, wantepanelo mmononi, nthanathana inathatuwa ni ihinavola. Momosa wa aretta yanmathale oXiipiritaale Ayres de Minezes omuleela VOA wi, nomala orava oretta, opacenrye oloola owaani ohinatthi orowa wunmaathi oxipiritaale. Luís Francisco ookhala wa khatiri ya miyeri miili ni nriyari-nriyari oxipiritaale, okhunmewu wepaceroni wa mweeri wa Xaneero, masi nileelo khonatthi ovona mana, "kihaana makhwatta, kinetta ni ixinelu, okiwereya ni kihemeleke okathi munceene". Wa khatiri ya nriyari nriyari na emeya aretta ampwahererya wunmaathi oxipiritaale wo Ayres yo Menezes ni wa isumana sotheene annikhumelela atthu tho onaphwanya oretta yoola. Akinaku ooretta wosareya osookhiri mwirutthuni aphwanye orettta amalenle okhwa, mwaha wowoceya mwirutthuni. Mpaka va wa miteko sotheene wokhalihiwa ni anamakhalela miteko sa ekumi oPortukale khiwaweryaneeye ottemulela sa oretta yoola nnakha inamuna soloola oratteene, nnya axitokweene a oSantumeya anihoverya okhala oretta wamurupela.
sociedade
constantino,Araibo,Gito
train
a_article-06-18-2012-kidnappersarrested-voanews-159455275_1450960.txt
Mosampiikhi: Poliisiya onitthukwela ntthavi waanamakuxa.
Mosampiikhi: Poliisiya onitthukwela ntthavi waanamakuxa. Oovikana atthu 20 oosuweliwa oolupanyeriwa ni muacopholo. miyopolelo siniheleliwa mukonthani oNixeeriya Anamakuxa oothoonyiwa Ministeriyu wa Mpuwa ooMosampiikhi aoolalela waatthukwela atthu anceene yaanyiheryaka wiira tiyaawo anaakuxa axineene mapuro anivariwa muteko anikhuma waasiyaatika, anithaama epooma yuulupale mosampikaana woohihimya masina wala anikhumaya, ohinnatthi- ministuru wa mpuwa, José Mandra oniira aalavuliwa atthu 22, akina arootthukweliwa. Mukonthani woosuweliwa enilavuliwa wa thanu ni xexe soothonyihiwa ekhumaka eTesempuru wa 2011 woomalelani, itaatu sa anamuttettheni mamusulumaano aniheleela milattu 15 Imilyawu piili sa itoolari teri esisapo yeeriyari enipheeliwa wiira yoopoliwe, iya ihapari sookhala, anamakuxa anivekela, okathi mukina, anivekelasa oheliwa musurukho mukonthani yeepanko nigeriyano. Mapoliisiya anoorwa asikulaka mwha woohileeliwa ni amusi anamakuxiwa wiira yooniherye sinipakiwa, etthu emukuxinhe ministuru a mpuwa othukumanaka, vaniinaano, ni muttetthe mamwiisilamu wiira avekele opatthani. Onilavuliwa wiira mulattu waniinaano wamukuxiwo okhumelenle ehinatthi omala esumana emosa. Ola okuxinwe aari namuteko empa enaakakhaniwa musurukhu, okuxinwe anyiheriwaka wiira ari muneene empa yeele. Owo ahitaphuliwa okathi mukina, emaara yeeyo yasuwelansaya wiira yahivonya.
economia
Araibo,Julio,Safira
train
a_ministro-do-interior-confirma-ataques-à-anadarko-mas-não-cita-morto-revelado-pela-empresa_4800236.txt
Minixituru a w'Interiyoore ohaakhulela otupheliwa wa Anataaruku nnya khalavunle wiiviwa atthu anihimiwa n'alipa ihapari.
Minixituru a w'Interiyoore ohaakhulela otupheliwa wa Anataaruku nnya khalavunle wiiviwa atthu anihimiwa n'alipa ihapari. Miniixituru a w'Interiyoore a oMosampiiki, Basílio Monteiro, ohakhulela otupheliwa wa ikaravaana sa empereesa ya Waameerika Anataaruku ni ohimya wiira "alopwana acexe oowikokotta ni ikapwitthi" aatthukweliwa, nnya khalavunle okhwa wa mutthu mmosa ohimiwe ni ekompanyiya. Monteiro ohaahimeerya anahapari nihiku noopacerya muteko nenna, 22, wiira sihiiriwa mituphelo miraru mmuttettheni, ni wiira mmosa a seyiyo, oMatapata, mikukutta sa Anataaruku saavira mapuro awo sihoopeliwa ni "anamuteko anli awulalihiwa" ni atthu anli anikhala muttetthe ole. Nikhuru na Waakiha ni Okhupaarela, ohuncererya miniixituru, "ahaana mulayihano wiira elipiheherye mmaaleleyo ni withyaala wa anammawaani" ni, "otepexa wene ororomeliha wiira impereesa sootheene sinivara muttetthe ole, mapuro a patarooya ni mapuro owaattamela anrowa wikhanyaanya nikhuru mipantte sa FDS wiira elipiherye waakiha mixaxa sootheene mapuro a miteko sa impereesa sa patarooya ni soowaattamela," okathi onirwa. Basílio Monteiro khaalavunle onookhwa, nnya Anataaruku ohaakhulela wiira namuteko mmosa a empereesa ya oPorutukaale Gabriel Couto ohookotthiwa ni akina athanu ni mmosa aawulalihasiwa wa mutuphelo yoowo. Acensiya AFP animuhimya nahapari amuttetthe ole wiira namuteko okhwiiye oroohitiwa, ehapari ehinweryaahu waakhulela. Nnya, olelo, anammuhimeerya Nsu na Waameerika aahimya wiira mutuphelo musya wa atakhali ohiiriwa muttetthe wa oMatapata yaathyawinhe akhali ehiyaka ipa saya ni ephavelaka voowipitheya wa mittetthe sikina sa eporovinsiya yeele. Amusi ootheene anithyawela ephiro enirowa w'Afunci.
economia
Vasco
train
a_elogios-e-projecções-sobre-economia-moçambicana-devem-ser-cautelosos_4528280.txt
Ottottopeliwa ni waaniheriwa wa muhakhu wa Mosampiiki sihaana opixeriwa murima, anilopola alipa osuwela
Ottottopeliwa ni waaniheriwa wa muhakhu wa Mosampiiki sihaana opixeriwa murima, anilopola alipa osuwela Muhakhu w'oMosampiiki ahaana nlelo milattu sinceene, annihimya. Asuweli a muhakhu khamosa-khamosa anihimya otthuneya owehiwa ni opixa murima ottottopeliwa ni waaniheriwa wiira eFuntu ya Muhakhu wa Olumwenku onipakaawe enihimya Mosampiiki, mwaha woowi muhakhu aya nlelo ahaana milattu suulupale, siniweriha wiira iye sinaaniheriwa sihiweryaneye wiireya. Nikhuru na FMI, naahooleliwa ni Ricardo Veloso, naari naanaano oMosampiiki, khuhimya wiira, wa mahiku vakhani, muteko wa muhakhu ohaana openuwa vakhani vakhani. Veloso oohimya wiira onaaniherya wunnuwa wa muhakhu wa mulaponi woophiyeryaka 3,5 puru sento mwaakha wa 2018, wuncarereyaka mpakha 4 wala 4,5 puru sento mwaakha wa 2019, owehereriwaka wiira inflasawu enihala enari 6,5 puru sento mwaakha ola ni wiira ekhuruwe mpakha 5.5 puru sento mwaakha onirwa. Enihimya weteteliwa Orosamento wa Exitaatu 2019, FMI onitumererya eheliwa eporopooxita ya orosamnto ya ekeekhayi, sintoko waaniheria wa muhakhu onrowa okela ni onrowa okhuma. Mpantta wa muhakhu onrowa okela, FMI onitumererya ottharuya othikiliwa mpooxito wa eValore Yoowuncareriwa IVA, ohiya mireerelo sootthuneyaxa. Okathi owo, maanalixiita khamosa-khamosa anihimya wiira waaniheriwa wa okathi vaakhani wala eriyari ohaana okhalaniwa ni ephole mwaha woowi vaniweryaneya okhala itthu sinirukunuxa miyaaniheryo sootheene sinitthuna okhumelela. Mwiiwelele:
economia
Vasco
train
a_doentes-tuberculose-abandonam-tratamento-mocambique_4198162.txt
Aneelapaha anihiya owurya murette oMosampikhi.
Aneelapaha anihiya owurya murette oMosampikhi. Elapo ya onyampani ti yotepaxa. Elapo ya oNyampani, akunya anihima viira athu 600 ahiya owurya murette wa elapaha mwakha wa 2017, yacerereyaka nto athu okwa mwaha wa eretta yela. Elapo ya oMosampikhi khula mwakha sinipwanyaneya imiya 159 sa athu aniwereehiwa elapaha, nto anipwanyaneya mwa ilapo 20 soowattano eretta yela. Elapo ya oNyampani, ti yotepaxa wattano eretta ya elapaha, enitepiha mwaha wa okhotta owurya murette, wehiwo ahokwa athu 200 mwakha wa 2017. Andrécio Cumbe, nfirimeru onivara ni muthinto wa omamaliha elapaha elapo ya oNyampani, oxankihiwa mwaha wa ohiwa owuriwa murette, nto ohiya mwaha wa okhwa athu, iwo onnacerya orava athu anceene. Onihimiwa wiira miyeri mithanu ni xexe soopacerya sa mwaakha owirale, nikhuri na ekumi na oMosampikhi, nohipacerya ololiwa athu imiya 70 a elapaha, nave nto yawo 669 anikotta olya murette. Mixankiho ni olimalela Wa elapo ya onyampani, khisuwelaxiwe orattene exeeni eniriha athu ohiya owurya murette wa elapaha, nto anahiiya owurya murette mwaha wa ottehivela exipiritali, nave nto ni mwaha wa ithu solimalela mmawani. Nto, sosomiwa ikina sinihima wiira elapo ya oMosampikhi, yilipihe wiira emalaamleihe eretta ya elapaha, wii nto yoonele murarelo, nto vavale athu imiya 159 anipwanyaneya, mwakha, 50 wala 60 purusentu pahi. Muholeli a nikuru na ekumo ya Mosampiki, Nazira Abdula, animima wiira onirerela wavya ephiro yoorera wiira nimalamalihe eretta ela, nave nto yeyo ikwaha vancene enetta ni Sita.
saude
constantino,Araibo,Gito
train
a_mocambique-violencia-domestica_3637786.txt
Ovolowelana wa mmawani nnitepa oMosampiikhi.
Ovolowelana wa mmawani nnitepa oMosampiikhi. Maviitima annileva iporosesu sootakhala mwaha wa woova olivihiwa Wuncerereya numuru na milattu sa ovoloweliwa wa mmawani oMosampiikhi, maxi Asosiyasawu ya Athiyana antthara karera Xuriitika ennithonya olenvwa iporosesu Xuriitiku mpantta wa athiyana ntoko yootthikela ottuli yuulupale wa ekhotto yoomaliha muxankiho ola wa miyakha 20 sokiserya. Sohiimwa sothanleliiwa sa Ekapineeti anateeteriwa athiiyana ni anamwane sinithoonya wiiraka paahi meyeri thanamosa sopacerya wa eyaakha yeela sorepeliwa saophovaka ikonta 12 sa myaaha, wiseyo, ikonto thanathaaru sowatanana ni athiyana ni vakhiniini vophova ekonto, tiyaari alipo yahawale muhina la miriira iye, atthu a muxovo olopwaana. mmpaantte wa myaaha soneleliwe sinipwanela oreheriwa muhina mwa miteko sa exariya, siphovererya ni ihukhumu sa alipo opaka, vanceenexa nleelo khasirumeeleya nvanthoonyeryo nophiyerya wiira iseemexe ninyoho na vapuwani. Etthu emosa enttikiherya ottuli wa sikina mwaha wa oleva milattu otiripunale mpantta wa anamahoxiwa, ntoko sinhimawe Júlia Wachave, wa Asosiyasawu ya Axithiyana ya Kareyira Xuriitika, mwaha wowoova olivihiwa. Otthikela ottuli naarinahu miyakha iya 20 sookhaliheriwa milattu sinceee sileviwe ni iporosesu sinceene sihiiwale ni athiyana, ikwaha sinceene amphavela ikumiha mulattu aya, nnaamwi wahuliwa eporosesu ya ovoloweliwa khivanweraneya onyimiha, ootaphulela Júlia Wachave. Ophavela onyimiha okathi enlempwaya eporosesu mpantta wa mapuliisiya eyo etthu eniiriha wii ehitthukweliweke atthu ala anttheka. "Ninnikhalano mixankiho ni mapuliisiya, wa ele eniitthaniwa ohula eporosesu, okhala wii ninniphavela okhaliheriwa vanceene mwaha wa okhalihana eriyari ya mapuliisiya, tiripunale ni mpantta wa ekumi, wiira nihikhalane mixankiho sa iporosesu soohireerela", oohima ole ori wa Asosiyasawu ya Athiyana ya Kareyira Xuriitika. Ovikana woova ohima wavoloweliwa ola muxankiho mukina, axithiyana a kareyira xuriitika annivaha miruku wii epakiwe mukhalelo wowaroromeliha ale anvoloweliwa wii ehooveke walattula atakhali ala. oMosampiikhi, sookhala 138 isenturu soowatenteri wa 11 iporovinsiya sa elapo ni ovikana 20.000 athiyana ni anamwane ankhaliheriya.
sociedade
benedito
train
a_nato-projecta-reformas-e-anuncia-redução-da-contribuição-dos-estados-unidos-_5188334.txt
Naatu onuupuwelela irefooruma ni oolamula nvukulo wa mukhaliheryo wa Ilapo sa Wiiraana.
Naatu onuupuwelela irefooruma ni oolamula nvukulo wa mukhaliheryo wa Ilapo sa Wiiraana. Kara-Peretaanya oopacerya wiilokiherya wiira okhaliherye, Olonterexi, epanca ya makhulupale a ilapo sa mamempuru a Mulokiheryo wa Tarataatu Atelantiku a Omukoni (Naatu), okhuma mahiku yeettaka 3 ni 4 a mweeri ola, okathi yoowo apatthani anihimyaaya wiira aakhupali ikuuxutu ni ovukula mukhaliheryo wa Ilapo sa Wiiraana sa Waameerika (EUA) wa musurukhu awe senteraali. Musurukhu wa senteraali wa NAATU ti wootepexa oyeva, mweetteloni wa ikonto ikonto sene soophiyeryaka 2.5 sa itoolare sa waameerika wa khula mwaakha, siphiyeryaka operasawu ni anamuteko a eseeti, ni ovirikana wa musurukhu awe wa mwaakiheryo. Muhooleli wa EUA, okathi munceene owo onnulaseya ni mukontho wa mukawelo woohilikaneya wa ikuuxutu, ni ilapo thanu ni ixexe wa ilapo 29 siri mamempuru aphwanyiwe ni mukotelo wa 2% wa eporotuutu ya mpuwa purutu wa mirumeelo sa mwaakiheryo wa apatthani. Wa musurukhu yoola senteraali, "EUA onookela oliva vakhaani, Alemaanya onookela oliva vanceene, vano va EUA ni Alemaanya anikela olivasa ehisapo emosaru," oolavula Sakarataari muulupale wa Onaatu, Jens Stoltenberg, esumana ele evinre, Opariixi. Wa niinaano va, Ilapo sa Wiiraana siniliva musurukhu ophiyereryaka 22% wa orosamentu senteraali wa Naatu. Okhuma mwaakha wa 2021, EUA ni Alemaanya aakhaliheryasa ni musurukhu ophiyereryaka 16%. Naatu ookhalana tho muupuwelo wa waakhulela eporopooxita ta faranku-alema wa opaka nikhuru na muteko na "atthu oottittimihiwa" wiira sivaaneliwe myaha Sá irefooruma sa opatthanana ni mivaanelo sa mukhumelelo sa ohoolo. Mulaleeryo ola woovukula mukhaliheryo amerikaana ti onoonaxeya okhala ti etthu enikela ommaaliha Trump, okhupanli wiikumiha muhina mwa opatthanana wawe, masi okhuma vaavo waahikupali waakhela ekereetitu yoororomelihiwa irefooruma. "Mwaakha wa 2016, apatthani axexe paahi ti arumeelale 2% sa PIB mwa mwaakiheryo", oolavula namuteko muulupalexa a kuveerunu omuleelaka namasuweliha ihapari enamathanu, wncereryaka tho wiira niinaano va sookhaka ilapo thanu ni ixexe, omukelihaka mpuwa EUA, ophiyereryaka mukotelo wa 2%, ni wookhala mulipelelo woophiyerya 18 mwaakha wa 2024. "Ola ti mulokiheryo a mweettelo, ni kinoona wiira mwaha wa muteko tipolomaatiku wa muhooleli", oolavula owo. Makhulupale a ilapo 29 a mamempuru onookela otteha, epanca eyo enirwa, wooniherya unitaati, masi mipatthanano sinikhala ohoolela mikoho wa mwiirelo aya mpantta ni unitaati, otepexa waya noovira okathi wa mukotiho opankaawe Trump voohikohererya.
mundo
SALUSTIANO
train
a_estados-unidos-saudam-tregua-paz-permanente-maputo_3661390.txt
Ilapo Soowiirana sinnittottopela omaala wa ikapwitthi ni annivekelela murettele ohinimala oMaputo
Ilapo Soowiirana sinnittottopela omaala wa ikapwitthi ni annivekelela murettele ohinimala oMaputo Ewarakha enihimya "okeela ohoolo woowi opwanyiwe murettele ohinimala. Namuhupi a Ilapo Soowiira onivara oMaputo oottottopela wuncareriwa mahiku yiiwananiwe ohiruma ikapwitthi ahimiwe enamanli ila, mahiku vaneettaya 03, ni peresitente a Renamo ni ohooniherya nroromelo wiira onoopwanyiwa murettele woohimala oMosampiiki. "Ohoolela woominyala wooniheriwe ni mukhulupale a elapo, Filipe Nyusi ni muhooleli a Renamo, Afonso Dhlakama, evahaka mavalo ala anittoonyerya okelela ohoolo woowi opwanyiwe murettele woororomeleya," onnisomiwa nwarakhani eveleelihiwe alipa ohimya ihapari. Namuhupi onnihimya tho owehererya wiira "ni etthuvo ela" kuveerunu ni Renamo "ooniherye ominyala mpakha imaara sikina aaphukaka soovirikana sa poliitika" ni opwanya "murettele ohinimala ni erimarima ya temokarasiya onitthuneya woowi elapo ni mihakhu sa mamosampikaano sunnuweke. Alaleyaka wuncareriwa mahiku miloko mithanu na mosa ahinrowa owaniwa, muhooleli a Renamo oohimya okhalana nuulumo "waavaha murettele mamosampkaano," yiiraka ovaaneliwa wiiraneyaka n'alipa oweha a ilapo s'okhopela. Afonso Dhlakama oohooliha wi ahaaroromeliha nsana alavulaka mutelefoneni ni mukhulupale a elapo wiira alopwana awe "khanirowa opaca mukaritela ya makhuru a kuveerunu" ni wiira owo oniwehererya siiso wa mpantta wa makhuru a kuveerunu. Muhooleli a Renamo oororomeliha wiira alipa okhaliherya ovaanela a ilapo sookhopela anirowa otthikela, ni wiira, makhuru manli a miteko anrowa ovara muteko woowi opwanyiwe wiwanana.
politica
Vasco,SALUSTIANO
train
a_jerusalém-e-gaza-longa-noite-de-rockets-e-ataques-aéreos-de-retaliação_5886717.txt
Oxerusale ni oKasa: Okathi munceene wohiyu wompwaka amiikhi a mikitto sa khotto woliveriwa.
Oxerusale ni oKasa: Okathi munceene wohiyu wompwaka amiikhi a mikitto sa khotto woliveriwa. Mikipitto sa khotto sinnincerereya wa mittetthe munonaneya aya oXerosale. Ohiyu ikina wa amiikhi a khotto a masurutaatu oPalestina muttetthe wo Kosa orowa oXerosale wakheleliwe ni mikipitto sikina khotto sa masurutaatu a mmuttettheni mwa Isarayele, enamanli, 11. Atthu miloko miili ni anli ahokotthiwa oKasa ni ikhotto sa miikhi a Wisayele wampwaheryo wa ohiyu. Miya-muhupi mmosa a masurutaatu a Wisarayele ohimya wiira atthu muloko ni athanu a Hamas ni Jihad emwisilaamu ahokotthiwa wa ikhotto samiikhi, salolowanyiwa masurutaatu imiya-imiya sene mmuttettheni mwa Hamas. Masurtaatu nave ahimya wi atthu athannanmosa a Wisareyele awulalihiwa ni rockets. Mikipitto sa khotto wahinatti oxa wanamanli wiranen'ye nomala atthu miloko miili, owakaaha anamwane athannaxexe, wookotthiwa muttetthe wo Kasa ni mikipitto sa khotto sa masurutaatu a Wisareyele wowalolowanyiha Hamas. Mikipitto sey'yo sa khotto saari sowakhuliwa sa ifoketi emiya emosa ni miloko mithanu soompwe sireliwaka maysareyele ekhumelo yo Kasa, ntoko sihinmyaaya masurutaatu a Weysareyale, thannamosa wisey'iyo saveleliheriwe oXerusale. Nikhuru na Hamas nowopa akapwitthi amiikhi novira okathi vakhaani waphiyerenryaaya iwoora thannamosa soohiyu, okathi mphimo wavahiwa elapo yo Isareyele wi yahaana wakumiha masurutaatu aya wa muxikitthi mmosa wa al-Aqsa opooma wo Velya yo Jerusalém ovinreene. Purumeero ministuru a Wisareyele, Benjamin Netanyahu, ohimya wi Hamas attemulela "eliinya yoxeerya" wa mikipitto sa khotto sowompwa akapwitthi. Wankupaleliwa wiira ekwaha yopacerya nikhuru nne wanwoopaaya amiikhi yalolowanyihaka oXerusale yopaceryaru ekhotto mwakha wa ikonto piili ni muloko ni xexe. Isarayele onimwakhula ni owali munceene. Khaninlevelela ikhotto mmuttettheni mwahu, opooma wahu ekhulupale, wokotthiwa atthu-ahu ni masurutaatu ahu. Anrowa onituphela onoliva ni ehisapo yuulupalexa", ohimya Netanyahu. Miya-muhupi mmosa a nikhuru namasurutaatu a Hamas, Abu Obeida, ohimya wi mikipitto sa khotto samiikhi sompwe wowakhuliwa ele owo witthanni-awe "Ikhirini ni otuphela wa khotto" atthu oXerusale. Wahinatthi, anamoona ahimya wiira masurutaatu a wisareyele awoopa akapwitthi ankhuma maasi ni ikaranata wovonyerya waxikitthi mmosa mmosa, vaavo anamalompa yavonyerya aya maluku ni ikaruma sikina sawirela aya a Wisareyele. Munnuwelo woxeerya oPalestina ohimya wi atthu anivikana imiya ttaaru oPalestina awulalihasiwa, yaakahiwa imiya piili ni miloko miili ni athannararu akuxiwe aron'hiwaka ixipiritaali sokhuveela. Mapulusiya a Wisarayele ahimya wiira mapulusiya miloko miili ni mmosa okathi wonaneya mikipitto sa khotto. Sakarataari a Wameerika, Antony Blinken, ohimya wiira waari "othananiheya vanceene ni ikhotto sa ifoketi" wololowanyihiwa Wisareyele ni wi awo yahaana ohiyererya "ninanoru". "Mipantta sotheene sihaana ovukulela ikhotto, ovukulela manyakunyaku ni otthokiherya sophavela omaaliha siniraneya", owo ohimya wa moolumo owakuveya vakhaani ohinatthi wiraneya muthukumano ni ministuru oniweherya sa miteko ni miiwanano ni ilapo sikina oXortaaniya, Ayman Safadi, opuro oniweheriwa sa mukhalelo wa elapo. Mwaattelo wanookhwa onnitepa wuncerereya, ntoko sohinmwa sa nenano.
mundo
constantino,Araibo,Gito
train
a_morreu-mário-coluna_1858923.txt
Ohookhwa Maariyo Koluna
Ohookhwa Maariyo Koluna Ettheneeri ya Benfika ni muthanlo wa elapo ya Oportukaale, aari mathanla alipa amphira wa elapo awe yootheene ni muhooleli wa Efeterasawu ya Omosampikhi ya mphira. Owo aari namathanla aatthu amphira ni muhooleli a efeterasawu ya Omosampikhi. Onari namattyawiha, kharamu ooreerihiya ooxintta wa etiitulu emosa yookanyari ya elapo ya Omosampikhi woomala ekhotto, wa eyaakha 1976, ohoolelaka Textafirika Oximoio ni tho voottharihelana wa Feroviyariyo Omaputu. Matthokiheryo Nsina: Mariyo Esteves Koluna Nihiku Muyariyaanyu: mahiku yeettaka 6 wa mweeri wa Akoostu ni mwaaakha 1935, Olorenso Markes (OMosampiikhi) Mukhalelo: Variyari Mahiku Oopenfika: 16 (54-70) Orukunyeya Woopacerya: 12 wa mweeri wa Setempuru wa mwaakha 1954 (vit. Setuubal, 5-0 no Jamor) Namaterenariha: Otto Koloriya (tooparazil) Mphira wookhiserya: 8 ni mweeri wa 1970 (CUF, 0-1 o Jamor) Namaterenariha: Otto Koloriya (tooParazil) Mphira woopacerya: 12 wa mweeri wa Setempuru wa eyaakha 1954 (vit. Setuubal, 5-0 no Jamor) 4-0 Mphira Wookhiserya; 25 wa mweeri wa Owuutupuru wa mwaakha 1969 (Boa vista, 8-0 wa luuxu) 3-0 Ikulupi sikina: Lyon (Fransa) Ntthuvo: 19 otheene muhina wa openfika: Oxinttaana wa 10, ni itaasa sa oportukaale 7 nitho itaasa 2 soolola. Wa ilapo soovirikana: 57 ootheene mwaha wa Benfika ni ikoolo 8
desporto
Helio
train
a_mocambique-presidente-nyusi-apela-empenho-efectivo-paz_3961207.txt
Mosampiiki: Peresitente Nyusi onilopola wiira wikhanyaanya wiireliwaka murettele
Mosampiiki: Peresitente Nyusi onilopola wiira wikhanyaanya wiireliwaka murettele Peresitente oMosampiiki, Filipe Nyusi, ohaalopola vanceene olelo, mahiku vaneettaya 27 a mweeri wa neethanu nimosa, Omaputu, atthu ootheene ni alipa itiini wiira yiireleke mpantta wa wikhanyaanya ophaveliwaka murettele, okathi yoola onihimiwa wiira sootthuniwa soovirikana sinoowalameliha murettele wa mulaponi. Nyusi aalavula waatthukuleliwa muthukumano wa neethanu ni mmosa ya Eparitiitu ya FRELIMO, ni oohimya wiira "nniira nivaanelaka, ni nnaaniherya wiira khanireere okela ohoolo ni wiira yela t'etthu yooreerela ya omihooli wa elapo ela", oohimya Nyusi. Mahoolela a Exitaatu ya Omosampiiki ohuulula "kiniira kikhanyaanyaka ni ophavela murettele woohimala Omosampiiki. Noosuwela wiira kahiyoo muteko wookhweya, ni khonikhala; ovaanela etthu yoowoopiha wuupuwela, nnya ninnikupali wiira etthu yooreera eniiraahu nivaraka". Nyusi oottottela muraarelo okathi ole wiira olopola "atthu ootheene ni makhuru a itiini wiira ekelee munikhuruni nna voohilipelela olattuliwa ni iwarakha, woona eniphaveliwa okhuveeha okathi oniwehereriwaaya murettele". Mulopolo wa muhooleli a Exitaatu ya Omosampiiki onikhuma okathi onihimiwa wiira sookhala sootthuniwa siniwana, kahiyoo pahi okhala wiira atthu anithaaciri mwaha wa ekhotto, masi tho mwaha wa osuwanyeya waya munikhuruni mwa epoliitika, annirikiha wiikhanyaanya w'atthu woowi eruhe murettele mulaponi. Onihimiwa wiira makhuru khamosa-khamosa owaataana ni Frelimo wala ni RENAMO, khaniweha saana murettele woohimala.
politica
Vasco
train
a_atacantes-mocimboa-praia-estao-activos_4179913.txt
Atoropa anivara miteko saya elapo ya Mosimpwa ta Paraaya aniphwanyaneya athukumanneene, onnaakanyerya mukhulupale wa elapo yeele.
Atoropa anivara miteko saya elapo ya Mosimpwa ta Paraaya aniphwanyaneya athukumanneene, onnaakanyerya mukhulupale wa elapo yeele. Mukhulupale wa mapuluusa avaha esumana wi anamwiive yaala ahiye itthu iya anipakaaya. Kuveerunu wa elapo ya Mosampiiki onnikupali wi nikhuru nenla na atthu yaala aniwiiva atthu elapo ya Mosimpwa ta Paraaya, porovinsiya ya Kaapu Telekaato linnitthikela opaka itthu soonanara, anavahiwaro muulumo wi ahiya itthu seyiya ni mukhulupale a mapuluusa. Wuupaceryani wa esuma, mahuku eettaka 25, nkhulupale wa eporovinsiya ya Kaapu Telekaato, Júlio Parruque, ohoona wi nkhalelo tiwooreera, masi anawiive yaala amwareyasa ni akinaaku atthukasiwa. Mukhulupale yoola ohuuluma wi '' makhuru yaala anawiive ahaaruhela mukacamiho atthu anikhala mittetthe sa Musimpwa ta Paraaya, masi anawiive owaatta atthukasiwa, masi akinaaku atthawasa ni nikhuru na atoropa anaaphavela anawiive yaala''. Ennihimwa wi mahuku yaala avinre, 14, mukhulupale wa mapuluusa, Bernardino Rafael, ohaalaka akhulupale anawiive yaala anivara miteko sootakhala, elapo ya Mosimpwa ta Paraaya wi ivarihe. Nave, anawuupulela annitayixa nkhumelelo wa nikhuru nenla ninwiva atthu ni ni makhalelo makinaaku anoonaneya mahuku ala mmuttettheni wa elapo ya Mosampiiki, mwaha wa itthu seyiya, atthu owaatta anniriipiwa murima ni annaakanyerya wi akhala atthu akhalanne owerya owaavikana akinaaku. Atthu akinaaku annaanyiherya wi, nkhalelo yoola onoonaneya elapo ya Mosimpwa ta Paraaya wiiviha wa atthu enttuniha wi mapuluusa, makhulupale ni atoropa owehaxexa saana elapo ya Mosimpwa ta Paraaya, ahiyasaka ottuli ilapo sikinaaku sikhalanne maali, ntoko elapo ya Namanyumpiiri, wnno aniphwanyaneya atthu okhalana musurukhu wowaatta, yaala annikuxa musurukhu yoola oroyihaka ilapo sookhopela. Muupuwelelo mukinaaku onniroyihiwa ohoolo mwaha wa nkhalelo yoola, masi mukhulupale wa eparitiitu ya Paz, Democracia e Desenvolvimento -PDD, Raul Domingos, onnilavula wi itthu sinniiraneya mwaha wa anaamwiire yaala akhalana oxirikha muhina wa Kuveerunu.
economia
Raja
train
a_israelitas-libaneses-smartphones_3453894.txt
Makhuru a Wisareyele, ooLipanu ni ma smartphones
Makhuru a Wisareyele, ooLipanu ni ma smartphones Wanamwi wahitthokiheryasiwaka oratteene, mukhalelo woweteteya ohaana omalamala saana. Anamattimaka, mafunti ni amahoolela anmakelaka olavulana oRio wa Xaneero nno ni wa mivaanelo siniwaaka, sinkhala soluluwana noi wiwanana ni okhala vamosa wa atthu olumwnku wotheene onkumiheryaaya amphira a nlaka ninitthaniwa Olimpiku. Namattimaka ohireere oxintta wa ikwaha sinceene tokhiye sotthokiheriwaru mikumanelo iya, wanthonyeeryo namattimaka a mphira a "ikharari", Michael Phelps, ohimya wa nvaanelo ni anamasuweliha ihapari wiira mixinttaano iya "simosa iya" sinikhweeherya okumanela wa atthu oolumwenku wotheene wampwaheryo wa isumana piili ni ntoko nlikanyiho okwattanyana ni namattikha a muthinto wa Teenixi Novac Djokovic, wonanen"ye oPuro wa mixinttano, yoowo onvekenlya awe olatha elatarato hote. Ni Djovovic omphwanyaneya vaava saana ntoko mmuttettheni mwawe munnunwawe. Wa anamasuweliha ihapari anvikana ikonto thanu, okathi wettaahu mmukukuttani ila nokumanasa mapuro a miteko sa ihapari, yokoha yopacerya tiila "timwa woowi nyuwo" nto vaavo simpaceryaaya mivanelo, nave soreera, Nsana, ntoko nlikanyiho, athiyana axexe ooRomeniya kettanniyaka aakisuweliha sa elapo aya ni aaphavela osuwela sa ekiriyolu emosa, eniphwanyaneya wa esisiro emosa awosa yahasuwelaaya ekekhayi, anvara muteko oWaxintoni wa empa emosa yowilanyeriwa yo Wameerika ni anikumiherya miteko wa nttaava na ekunya. Ni akikohasa, ikwaha sinceene: masi nyuwo timwa Wafirika wa ekekhayi? Maxiina anceene, ntoko sinihinmwa aya piriyele, wa khuta atthu axexe mutuniyani mmosa muXiina. Anettasa makhuru ni makhuru, anlavulasa worunya wa khuta okathi ni anawara alumeta. Aayo, "olimwinku muyapelanoni" wohanyiherereya, marakha mamosa oRiiyu-2016 ntoko siniraneyaaya wa meera makina a moolimwinkuni. Sotheene siniraneya vamosa. Murereelo wa mukumanelo ni amusi, ntoko siniiraka wa khuta nihiku, siiso ntoko mpatthani oPuulukaru, ni iyakha sinceene sirinaawe, ni wa mmiravo mmosa onvaha epeeco muthiyana muyapelanoni okathi miyo wakwannyaaka elatarato kinvelelihaka (oweha elatarato osulu) Masi tho onnivalaanya, ntoko siranen"yaya ni anamasuweliha ihapari ooXiina yaalya yoolya ya othaneene wattamela opuro waryaaka esaapatu yeela, 6. Nvaanelo khiwareere oreree, wanamwi miyo khiheywexexa etthu yahimyaaya. Masi va yeera alyaasaka. Nomala omaliha olyaasa, wa khuta mmosa wakunxe eyapelano ni, ovaanela omala (oweha elatarato vathi). Ni ohokolowa waya, wa ekekhayi, awosa ahamalamaliha "alupa a ilatarato" ni aakhweeherya wonaneya okathi mmosa ni wa khuta namuteko ni ikaruma sa miteko sawe. Ni otthuneya orumeela. Ekhumelo mahiku miloko miili nnimosa mweeri wa Xuunyu wa mwaakha wa 1991, tiwapaceryaka ovara muteko aka wokhalela meera maalupale a molimwinkuni, meera maalupalexa a muxinttano a molumwenkuni a muthinto onitthaniwa sub-20, Purutukaale omuxinttalyaawe Parasiili opooma wo Olaxipowa. Miyo, kiryeene mpwaro naaxipatthani amuteko, ekhumelo yamulipo onaalatha atthu, nimulipo oninwehaweha namaalatha atthu, ( ni ikaruma sinikuxa ikhiilu miloko miraru siri vanikhatani), opuro onivara ahu muteko. Nvaanelo waapakiwe nihiku na neenli, noomala weetta ni ntteeke nihiku ntero, vano khurowa okumiheriwa nvaanelo ole avinreene mahiku manli. Wooriiryela Olelo va, noomala ovira iyaakha miloko miili ni ithano, kookhalano murupaaka a ikhiilu muloko, ni ikaruma sinceene, seiyo sinikikhweiherya opakana ilataratho ni telefooni paahi, olokiherya, ni wooniherya, hataani owerya okhala wamosa ni televisao nnakhala ni ikettelo ya facebok, yeeyo onikhweiherya onweha mutthu oryeene otteiwene. Elataratho enooniherya-aka, wamuthonyiheryo, mookhala onwehaka mwaapara aka amuteko othonhiyeryaka ni okathi omosa yoowo okumihaka elataratho. Okathi wanamalalerya ihapari (nwehe elataratho yavathi). Okathi yoola onirwa aya irumeeliwaka ikettelo sa naanano worumeeliwa ikhalelo isya, kikhanyereryaka siisa muhina woorowa ophavelasa ihapari ni alipo ovaanelana, nihoonelela nikhuru nooreerexa. Nikhuru nimosa naanamuteko anli amwaavano okhuma elapo ya wAmerica: Nmosa namalaleerya ihapari, vano mukino-owo, mulipo onikumiha ilataratho. Nikhuru-nne vekeekhayi ninnikumiha mukhitto munivira aya, mwaha wookhala amwaavano, ni inamuna saya soovara muteko. Okathi woopaka mivaanelo, khanreerasa ovonya, anootthikelela ni khankhulumuwa. Tisiiso pahi, oniphiya otteiwene tuule onvonha ni onaxutta ( Nwehe elataratho vathi) Vekeekhayi okathi yoola wa TIC, ( Sikhanle ikettelo isya solaleerya ni osuweliha) sinnikiphwanya ihapari muhina wa muhupi, ni mwaapara aka amuteko onikhala elapo ya Israel, seiyo inihimya wiira, mutthenkeso wa Televisao osuweliha etthu emosa ekhumelenle yohiiwanamiwa anamwaattamananiru Koomananiha wiira kiivexexe oratteene ehapari-ila. Veekekhayi , ela yiiranenye nsana, okathi varoweliwa aya ihapari oniirani nimosa. Anamaphenteleya a nikhuru na Libano yarookhotta owela mukukutta nmosa ni anamattikha elapo ya Israel. Okathi wasuwelansya aya wiira yaarowa owela mukukutta nmosa ni nikhuru na Israel. amwiirelasa mulipo oneettiha mukukutta yoowo wiira ahaana otthukwaka mukhora wa mukukutta ole, ntoko wasuwelihiwa aya mweeketteloni ya facebook ni namatthenkesa a nikhuru Udi Gal. Ninleelo nnamasuweliha yoola, awosa asuwelihasa wiira anamattikha a elapo ya Israel, yaatthunne wiira awele mukukutta mukina, mulipo oneettiha mukukutta ahunle mukhora, nya mahoolela a nikhuru na Israel arootthukwa mukhora. Mwahe waatthokiheriwe khalayi, ntoko wasuwelinha awe mahoolela a elapo ya Israel, ahimyaka wiira anamattikha ale yaronwe oxinttana yakhanle muhina wa miteko sa politika. Olelo, miyamuhupi a nikhuru na Olimpiko internacional na ilapo sa okhopela (COI), Mark Adams, osuweliha wiira, muttenkeso ole, onoorowa ovekela oleelihiwa muhina wa amahoolela oLiipiya. Masi nya mwaha iya sihaana simalaka oratteene. Opuro onilaleeriwa ihapari, koovahererya yoolya ya VOA muhina mwaha anamwiikumiherya a elapo ya oRussia yaawo yaawo akilavulinhe muhina wa nvaanelo vaavo siiraliwaka othonyiheriwa muhina wa miteko sa okelesi. Vano yoowo okixukhurenle ni xokolaati elapo awe, nave onasuweliha wiira owo orunye elapo ya oBrasil oxutta wiira okhaliherye elapo ya oRussia, owaakhelela aletto muhina wa mphira muulupale amoolimwinkuni. Omala.
desporto
Araibo
train
a_article-08-10-2011-canadamozambique-voanews-127471273_1260903.txt
Amiravo a elapo ya Kanata anivara miteko soohilinvwa.
Amiravo a elapo ya Kanata anivara miteko soohilinvwa. Amiravo mamosampikaano anniphwanyaneya arowasaka elapo ya Okanata nave naawo anirowa ovara miteko soohilinvwa. Nkhalelo ola woovanela miteko soohilinvwa wa ilapo, anniphwanyaneya amiravo a elapo ya Mosampiiki ni Kanata, nikhuru nenla akhala amiravo ophiyelela muloko a elapo ya Kanata avaraka miteko soovirikana ntoko ovela mmuttettheni ni oxuka itthu sa nttetthe yoole, miteko iya sinivariwa iporovinsiya soovirakana ya Mosampiiki. Nikhuru nla na amiravo OKanata liphin'ye elapo ya Mosampiiki mweeri wa Xuulyu yoole ovinre, ni opacerya vaavo avarasa miteko iporovinsiya sowaatta ntoko Maputu, Nnyampaani, Zampeesiya ni nenlava aphwanyaneya elapo ya Wamphula. Avara muteko woovela mmuttettheni ni oxuka siniphwanyaneya mmuttettheni mommo, enihimya ottottelasa ikokhola ni waakhaliherya ni waaliherya amusi matekelo a ilatiriina arumeelaka ikaruma sa mmuttettheni muumu. Muteko yoola nave onniroyihiwa ohoolo ni nikhuru na amiravo muloko yaalaa elapo ya Mosampiiki yaala anitthuna Wunnuwiha ilapo mwaha wowaakhaliherya atthu. Mukhulupale wa porokaraama yoola wa amiravo anivara miteko seyiya anaasimwa SérgioCarlos yoola olavula wi muteko soohilinvwa seyiya mpakha siroyihiwe ohoola mpakha mweeri wa Tesempuru, enuupuweleliwatho wi amiravo yaala muoko orowase elapo ya Kanata wi avarase miteko seyiya. Ela ekhwaha ya nenli amiravo a ilapo iya piili anivarasaaya miteko seyiya.
economia
Raja
train
a_mocambique-precisa-de-melhorar-a-qualidade-de-educacao_2838700.txt
Mosampiikhi anitthuna oreerihela mukhalelo wa ekhiitta ya miteko soosomiha.
Mosampiikhi anitthuna oreerihela mukhalelo wa ekhiitta ya miteko soosomiha. Mosampiikhi okhalana nnakhala vakhiini vophovaka imilyawu 25 sa mwaana muthu. Manuwelo exikhaani ti wa iyaakha 17 ni nrooromelo na okumi ti wa iyaakaha 53. Mwaattelo munceene:muhina mwa ikonto 100 wa alipo aniyariwa, athiyana 408 anipweteya. Mwattelo wa othipelela wa HIV ti wa ipurusento 11. Mmosa wa khuta axiruusi anli onitheliwa ahinatthi ophiya munuwelo wa iyaakha 18 ni mmosa wa khuta ale 10 tootheliwa ni muunuwelo wa iyaakha 15. Masi wookhiseryani wa iyaakha muloko , mwaattelo axikhaani wa munuwelo wa muruuweryo ti yoophiiyaka ipurusento 7, mmosa wa mukhalelo owoniherya axikhaani wa ilapo sa Afiriika ; owaatta vakhiini ni ovolowihiwa osoma yopacerya ; manamuna wa alipo ohiphiya munuwelo a iyaakha thanu ovukuwa. Ni wilipiha sorumeela sovikana mireerelo sa ephattu , elapo wookhala okhalanaka mahiku oxikhala saana , masi ti vopwanela oruuhela mireerelo muhina mwa mipantte sa miteko sa anamawaani , ovukula miphimo sa mittetthe , wakamela mwiiha sa ephattu sinihaleeliha muunuwelo wa athiyana , anihinya ale ari alipo oosuwelaxa. Mosampiikhi waalikela muhina mwa iyaakha sokhiserya 40 vamosa ni mukhaliheryo wa mittetthe sa akhoopela , ikwaha sinceene ni mwiwanano wa Ilapo Sowuraana. Jennifer Topping, Koretenatoora onikhala a Ilapo Sowiraana Omosampiikhi , onivaha soosuwela sawe variyari soluluwana ni iye elapo sintthuna aya omuhooli : "omwarya ni opixa saneene manamuna okhaliha okhitta miteko sowixuttiha wiira amwaavano attotteleke muraarelo sinihuliwa opuro anivariwa miteko sa alima, mireerelo sa ephattu ni maluuxu" Alipo ari anamatumererya anitthikela wa khuta ekwaaha wiira omeela wa muttetthe Omosampiiikhi ori mmatatani mwa amwaavano. Omwaavano omoosa aniira wa khuta ekwaha masi aniixiliha mwaha wa ihakhi saya, weewo tiretoore wa Inxitituutu Nasiyonaale amwaavano, Rui Mapatse, oniira wiira wi ti" mukhalelo wa nttittimiho". Manamuna ophiya opuro oruweriwa ti mwaha mmosa wa manyakunyaku amwaavano , elapo emosa weewo apinaatamu a ipuruseento 70 anikhala mpantta otakwani ni wa khuta okathi onithalakasa olima ntoko erima ya manamuna othawali waya , nleelo vahinathi waata wa mireerelo sa ephattu. Benedito Cuanguara , namuhakhu a mireerelo soolimwa , wettela exikola yulupale ya Michigan State University, Oxitaato Uniitu wa Ameerika , onihiya wiira vohikhala mireerelo okweheriwa sa exitaato ni minamuna saya sa ekekhayi onivenxa miteko soolima vookhala okhala mpantta okhanle a maweheryo . Cuanguara onakiherya , ntoko nthoonyeryo , wikhanyanyerya oluluwana ni arumeela inama. Maana wii iya siniiraneya , ti vopwanela owanela othalana atharihelaka nihimo , ni ookasoopa Graça Samo, korotenatora wa Esekeretariyaato Interenasiyonaale ya Ekwaaha Yolumweeku wa Athiyana.
saude
Gito
train
a_schumacher-continua-a-despertar-do-coma-e-em-estado-inalterado_1866289.txt
Schumacher ompwahererya "wuupuxerya" sootepa wa mukhalelo "ohinterereya".
Schumacher ompwahererya "wuupuxerya" sootepa wa mukhalelo "ohinterereya". Piloti akhalayi oWalemanya, Michael Schumacher, oniira okumihiwaka vakhani-vakhaani mwa mukhalelo waryaawa, masi ekumi awe ninleelo eri yokhalelana, osuweliha olelo namakhalela a ikwaha thannapiili ni namaxintta a molimwinkuni a muthinto 1 Sabine Kehm. Schumacher, a iyaakha miloko mixexe, omphwanyaneya oxipiritaali wo Grenoble, oFaransa, nomala omukhumelela ehasara mahiku miloko miili ni mathannamaxexe, mweeri wa namuloko ni miili, okathi wakhalela awe sa miteko sa opuro omosa so Meribel, muttetthe wo Alpes franceses, vaavo omanni-awe nluku nimosa ni muru. Wa okathi yowo, piloti akhalayi othokosiwa mwa ikhalelo sawe sa ekumi ni otthokihereriwa inamuna sowataleliwa wotthokihereya. Wemaloni wa mweeri wa Xaneero, mafunti a miteko a miteko ekumi apaceriha miteko sophavela on'hihimuxa mulopwana ole a waLemaanya.
desporto
Araibo
train
a_can-2021-infectado-com-a-covid-19-seleccionador-guineense-espera-ter-a-sorte-contra-o-egipto_6397494.txt
KAN 2021: Okwakwilya ni Kovit-19, tekiniiku Kineexi olipelela okhala " eparakha" omukuthanoni waya ni Iciitu
KAN 2021: Okwakwilya ni Kovit-19, tekiniiku Kineexi olipelela okhala " eparakha" omukuthanoni waya ni Iciitu Baciro Condé onamini wiira "Djurtus" anorowasa opwanya eresulutaato yovirikaniha ni mafarawo" mutiveela YAOUNDÉ — Mulipo owiiniha nikuruta a nikhuuro nothaleliwa na mphira no Kine-Pisaawu, nanilipelela wiira nnopwanya "'eparakha" nikhuru naya nahikhalane aya viraneyaka mphira opacerya ohooliwa muhina mwa mukumanelo wa emutiveela , ya 15, owananawe Eciitu, elapo yotepaxa opwanya ithuuvo sa Okampiyaawu Afirikaano wa Ilapo. Baciro Candé,mwivavo, ohimwa wiira ori ororomelene ni eresulutaato yopwanela wiira ekweherye nikhuuru wiira niloherye oviira nirowaaka nlaka notharelana. " Nroowe ni emaani, nikasoope, ni metto somiili solipiheriwa vathi, nosuwela ikuuru sawe Eciitu, ninrwa nilipiheryaka monelo wa elapo ahu ni soteene ninoovara wiira nikhuume ni muxiitto ekekhayi". onakhula Candé mmuvaneloni vamosa nlaka na ehapari VOA. Tekiniiku kineexi onikupaleela okhala" votikiniha" oreherya nikhuuru vaniira niiraka wiira paahi enamathanu yeela, 14, onimwaasuwela alipo a mphira arowa awe wakontha, novira owakhelela mimwaleeyo sa Kovit-19. Viraneyaka mphiira Opacerya oxinttana ni Sutaawu, omaleele nolattana vohithukuleliwa mphira vohitaphuliwa mwalikelo mwaha wolattanihiwa ohiithu - ni Pelé okosya epenaaliti yulupale wakweherya alesa ari "Djurtus" - anamuttikha mphira thanamosa yakhalanse ota mwaha wiira mukhalelo aya tooli okwakwilya. "Alesa ari " vopwanelaxa wiira mukhaleelo wala mathataanyeryo a nikhuuru nothaleeliwa nelapo" akupali Candé wiira, ni mwaha ola, oniira wiira onihimwa "omananihaka wasarihela mwiili a iyupuwelo sa alipo amphiira wiira alipiherye ohikhala iye , ovaraka muteko wiira emutivela awerye ovolowa oratteene ni walikele eparakha yamukhaani yahakhalanne aya" variyari mphiira opacerya. Mwivaavo, novira nvaanelo vamosa ni tekiniiku a mpatte wa nikhuur ni Kine-Pisaawu, nlaka na VOA, nahisuwela wiira mwaneeneene Baciro Candé opwanya ekekhayi muhina mwa mwaxiitthu Kovit -19 ni khonrowa ohoolela nikhuuru nne muhina mwa nipuuro na mphiira, maana ori ni mukhalelo wa isolamento, ni tho voreera vamosa ni alipo amuttikha mphiira Maurice Gomis (namasuka mathavi), Joseph Mendes, Nanu, Alfa Semedo ni Mimito Biai. Namathanlela muratteli Emiliano Té tonirowa watumereerya "Djurtus" ari mmunyukhuni ni onikootha othika wa Jonas Mendes, opwanya exikhaani ya ekwerere yawereyae. Alipo aniireela mpantte wa nikhuru na miteko na otekiniku Orlando Machado, Ukiina a nikhuuru na matekiniiku, Orlando Machado, owu tho omukwakwilya ni ori wisolamentoni. Vaniiriwa wiira mpatte mukina wa mphira a nikhuuru na T , Niceeriya, omuxittale Eciitu(1-0) muhina mwa nlaaka nolipuleliwa ohoolo wa Sutaawu
desporto
Gito
train
a_jovem-angolano-viaja-pelo-brasil-dando-palestras-para-ensinar-sobre-áfrica_5561933.txt
Mmiravo a waAnkoola onrowa oParasiili onrowa waathukunya atthu axuttihaka mwaha waAfirika
Mmiravo a waAnkoola onrowa oParasiili onrowa waathukunya atthu axuttihaka mwaha waAfirika Pedro Muenho, onsuweliwa ntoko Lil Pasta Sacerdote, aahi khala moonihi wa TV o kanal Zap Viiva ( Sap Kuturu), ratiyalixita ni nakoma a Kuturu Olelo onvixari orowaka ilapo sa Ameerika A oSuuli opakaka ipalexitara mwaha wa ekontinente afirikaano ni Ankoola, elapo oyarinwaawe. Wakohikohiwawe wa masu a waAmeerika, Pedro oohima wii okhala oParasiili, avaraka muteko wa eliivuru awe yoopacera, ohiya varayiye Tiretoore esekutivo wa site Lil Pasta Newisi. Mwaha wa muteko onvaraawe oParasiili, xoronaliixita otaphulela wii emphavelawe woonihera ekeekhayi ya kontinente afirikaano ni opaka ilikasawu eriyari ya ekontinente ni Parasiili, ohiya onsomihawe mwaha wa Ankoola. Pedro ooxukurya 18 wa 26 wa ilapo sa oParasiili, oohime wii ohaphwanya atthu anceene yakupwali wii aAfirika yari elapo yahareere ohaawiwa vanceene Nnaamwi oreene siiso, ipalexitara sinkhala sooreera. Ennikhuma saana wii ohula miru sa maparasileyiro wii yaarina muupuwelo mikina. Pedro oohima wii atthu aatthikela waakhela atthu saana ni ononihera moota akhelelinwawe ilapo sa oPayiya ni Maranyawu. Pahiya tiwa Ankoola. Kakhala oPahiya kiri waAnkoola. OMaranyawu, miyo koona wii kiri oLuwanta Kihaaweha atthu arina nikhuli noriipa elikanaka ni mi. Miyo kaalavula: owo onlikana de pirimu aka; owo onoolikana ni mwaparaaka. Miyo kuupuwela wii aari waAnkoola. Nnaamwi avinreene okathi woreera o Paiya, ohoona owereya onyokhiwa mwaha wa nikhuli. Mooniheryo, owo ahilayihiwa ni maparaawe wii axukurye Upayitapa, suuli ya Payiya Ohaavyaka ekiliinika ya pisikoloxiya aomanle ohulaka mukhora warowa nipuro nikina. Ohixoonihera, oohima wii aari a waAnkoola, ovaanela ni otthikenle weyiwo aaryaawe Ereene siiso, a muhano avaanenlawe ni ole, akaravari autiyu emosa ohinyaka aahikhala noriipe iipaka wii tawankoola ni aari ekolope Owo aahi veleela ekaravasawu oroyiha eri muloko wa whatsApp. ahimalinhe ewoora emosa olumwenku wa epooma yahisuwela. Yari etthu yothananiha vanceene ovira muxankiho ole Ethale khemanle moota wuupuweliwaya. Mwaparaawe xornaliixuta omulayiha wii erowe wa raadiyu ammuttetthene onlavula mwaha wa muteko awe. Ovinreene muthiyana aakravanri autiyu ya koolope opaka ekaravasawu ovekaka musamiho. Pedro ahilimalela vanceeneaviyaxariki avahaka ipalexitara ni opaka ni yinnuwihiwe eteeknika emosa yotepa oreera. Ikwaha sootheene omphiyawe epooma onixoonihera vari atokweene. Nyu mwahire eyo, mookhala oovira mukhalelo owo, ntoko wa oPayiya. Pedro Muenho onlikanyiha niira na olaleya wa eliivuru awe yoopacera, olavulawe mwaha wa yeena itthu sivinraawe, soreera ni sonanara. Muteko ole otthweliwe nsina na khahiyo othana wii opacere ninleelo kekhanle nihiku enrowaya olaleyiwa. Mwaakha wa 2016, Pedro aahi laleya esite ya mitthaka ohinmya wa xornaliixita e site erwiye okhala eriyari 10 yooxukuriwa vanceene waAnkoola. Esite emosa aniisa olaleya mitthaka ntoko ya mahiku otheene,, puliisiya ni wataaneya. Mahala a Muluku, mwaha wa eniivele ni phinhyahu ninniphwanya muhokorokho, ohiya mpantta wa wataaneya, vamosa ni alamuli. Hiyo na refernsiya mwaha wa mitthaka waAnkoola wotheene ni mmuttettheni va o Parasiili.
cultura
benedito
train
a_rapper-moçambicano-lança-primeiro-ep-intitulado-não-paro-nunca-_4552762.txt
Rapper a oMosampiikhi. onlaleya EP, yoopacera etthweliwe nsina na "Nkinakhale keemele"
Rapper a oMosampiikhi. onlaleya EP, yoopacera etthweliwe nsina na "Nkinakhale keemele" Rapper a oMosampiikhi Kwaturu Ases oolaleya niinano epooma ya oPeera, Mosampiikhi, yoopacera EP etthweliwe nsina na "Nkinkhala keemele". Emini-aalpum erina seete wa ikoma ni emosa yoopacera. Kithorinhe waatthuvela ale ankitthara ni muteko ola okhanle oovariwa okhala wiira kipacenre khalayi opaka ikoma Kwaturu Ases, ommwiipa rap miyaakha miloko miili, ontaphulela wii ophavenle oruuha muteko okhanle oowaatteeliha murima. Mwaha wa ikoma yoopaceraya ST, yeeyo envahaawe nsina na EP, ole onhima wii mitthaka sa ekoma ele siiwriye mwaha wa eviita awe. Miyo kinruuha mitthala sinhima wii miyo nkinkhala keemele, wii atthu yiivaheke ikuru ni mitthaka eroweke ohoolo. Yiikupwaliki, opaka okathi wa wiira etthu enaasivela ni wiira miloho saya ni sinuupuwelaya siiraneyeke. Musika mukina oniira mpantta wa EP, ti "Xeyirinyu".Rapper, ohinapahe esuruma, onnhima wii ekoma ehaana mitthaka ssoowera ni wii "xeyirinyu" enhima wii kokayina. Kithorinhe olepa ikoma ela wii kaahule mayitho atthu mwaha wa woopiha wa esuruma enruuha aya. Kwaturu Ases onvara muteko okathi oniiniwa wa olaleyiwa wa EP, enrowa okhala wa okiserya wa Setempuru. EP, Nkinkhalakhala keemele yoopaceriwa otumihiwa ipooma sa Mosampiikhi ni mahiku ehipinse wa Spotify ni iTunes, oohima aritiixita. Owehe okohakohiwa wii osuwele itthu mwaha wa rapper kwaturu Ases, ni muteko awe.
cultura
benedito
train
a_bm-dividas-ocultas-mocambique_4243262.txt
Nikhuru na BM noohakalala mwaha asuweliwa atthu yaala alyiiye musurukhu wa elapo ya Mosampiiki ''eteeni yohisuweliwa''
Nikhuru na BM noohakalala mwaha asuweliwa atthu yaala alyiiye musurukhu wa elapo ya Mosampiiki ''eteeni yohisuweliwa'' ''Mpacero wooreera'' olavulaka nkhulupale elapo ya Mosampiiki. Nkhulupale wa Panko Muntiyaale wa elapo ya Mosampiiki onnonela wi mpacero wooreera mwaha wi asuweliwa atthu yaala alyiiye musurukhu wa elapo ya Mosampiiki ''eteeni yohisuweliwa' '' Iyo Nnoona nttharihelo yoola okhala wooreera saana. Ephiro ela enitthuna otthariwa tiyooreera'' olavulaka Mark Lundell namararu, mahuku eettaya 7, epooma ya Maputu, otthikelatho, mupuwelo ola onitthariwa oniruuhela nkhalelo wooreera wa ilapo seyiya piili''. Waakhula wå Lundell woonanen'ye okathi mukhulupale wa exariya wa elapo ya Mosampiiki nooveleelihiwa ewarakha Otiripunaale Atiminixitaratiivu avekelaka wi ahimiwe atthu yaale alyiiye musurukhu yoole wa eteeni waaphiyelela imiya miloko miili sa itoolari.
economia
Raja
train
a_a-dois-dias-da-eleição-trump-e-biden-voltam-aos-estados-de-batalha_5644061.txt
Va okathi va mahiku maanli wa mwaathale,Trump ni Biden atthikelasa mukhalelo wa ekhootto ya muxiittano.
Va okathi va mahiku maanli wa mwaathale,Trump ni Biden atthikelasa mukhalelo wa ekhootto ya muxiittano. Ni mahiku maanli a ekampaanya okathi woohala vahinatthi nihiku na mwathaanle Oxitaato Uniitu, Mukhuluupale a Elapo Donald Trump ni vamosa ni muxiittano awe temokaraata, muliipo waari namanyakela makhata akhalayiJoe Biden, anixukuryasa ekwaha emoosa tho paahi. Trump onoorowa opaka epoaca awe yootepa owaneliwa muhina mwa ixitaatu ya Mixikaan, Iyoowa, Karolina ya onoorti, Xeyoorixiya ni Foloorita. Biden onoorowa wiirela mpantte wa niira nnitthaniwa "Souls to the Polls"o Filateelifiya ni Opeselivaaniya. Esaapatu,Trump vamosa ni Biden akumaanasa muhina mwa ixitaato soowanela ni mukhulupale oxukuuryaka muttetthe wa Opeselivaaniya ni mulipo wamunyakela makhata okhuuma a Muhooleli waara muttetthe o Mixikaan. Trump oopaka epaaca awe mmmuttettheni mwa ipooma sa Peselivaaniya, weewo oxinttale awe ni vakhaani eyaakha ya 2016 ni weeyiwo mithokooso ssaniinano sinithoonyerya Biden ni muraarelo mmosa awaatta. Epaaca yopacerya wa Trump waari o Newtown, weewo ole ovanyihe awe Empa ya Exariya Ethokweene ya EUA mwaha yokhoottela mukhanyaanyero mmposa wa Epartiitu Repupilikaano wiira awateerihe wataleliwa wa mahiku maraaru wiira ale ari anamuteeko aroowa othaala nmuttetthe wa Opeselivaaviya wiira yahikhala wiira yakhelele iwarakha sirumeeliwa wathaalaka savonyeriwe erumeeliwaka ekoreeyu, yeeyo etaphuleela wiira empa ya Xariiya nnakhala khiyalkhale ovaara okathi wa okoothiwa ivootu sa mutumereryo wala exitaato. Epaaca yokhiserya o Montoursville,Trump okupaleela wiira wahaasinari mutumereryo mmosa ovareliwa muteko wiira Etepartamento ya Maluuxu ehoolele yoosoma emosa muhina mwa itaanyeryo sa awateerihiwa otikiliwa ittikitti mweettelo wa ekaaxi ya ephaattu, eri emosa yotepexa mureerelo aya ya manamuna opwaanya nteeko mmpantte okeela nsuwa na muttetthe wa Peselivaaniya. Trump onimuthoonhya Biden wiira onithokiha okhoottiha otthikiliwa ittikitthi viira ole othaliwaka, mwaha Biden onikhoote awe. Trump, ohaaxukhuru tho alipo a ikuuru Sothaleliwa sa EUA mwaha wa miteko sivaare aya ota wa elapo ya Oniceeriya esaapatu viireliwaka woopoliwa mutthu mmosa a wameerika, yoowo apharakaseriwe wopaceryani wa esumaana ni ari mmatatani mwa anakhootto ariina akapwiitthi. Trump oxiitta Opensilivaaniya ni mwaattelo mmosa ovittana wa eyaakha ya 2016, masi mithokoso sinooniherya wiira Biden toro ohoolela valattanihiwa ni Trump (ewaraakha ya olattana ni soopwanyiwa sa mwathaale othi) Biden ohiirela mpaatte wa miira mmpatte ni mukhulupale akhalayi Barack Obama nlaka na ekwaha yopacerya okathi wa ekampaanya. Owli ayasa axukurwasa ipooma sa Flint ni Detroit nihiku nopacerya wa ale maanli o wiira ekampaanya evireke erooka Mixiikan wiira apwaanye mukhaliheryo wa aliipo othaala. Muttetthe Flint,Mixiikan,Biden wahikumaanana manamuno ntoko Trump owaanana epwepwetthe. Hiyo ninoorowa oxiitta mwaxiitthu ola ni omutumereerya, ni eyeettelo yopacerya wiira orowe wapake yeeyo ni omuxiitte Donald Trump"ohinya Biden. Mithokoso sa elapo voluluwana sinooniherya Biden ni mureerelo mmosa munceene wa 7 nnakhala 8 sa epooto sa eperesentuwaale mwaha wa Trump. Ntooko vamosa ni miitiya wa mithokoso sotepxa muraarelo aya sithukumanyiwe mihina mwa siti Real Clear Politics, Biden ni Trump ariisa hoothe vorumeeliwa ikaaruma sorukuuxiwa walattananse muhina mwa ixitaato sowaneliwa sa Fuloorita, Arizona ni Kalifooriniya tu nooriti, okathi Mukhulupale wa elapo omutthara mukhulupale okhiserya namanywakela makhata o Mixikan, Penselivaaniya ni Wiskonsiini. Voophovaka imilyawu 92 sa atthu athaala mmpakha esaapatu, voovikana osuulu wa numeeya na ale owalikeeliwa omaleleenesa ivootu eyaakha ya 2016, wa 138,8 imilyawu sene, nntoko vanthonyerya eporoceetu ya mwathale wa muttetthe sa EUA.
mundo
Gito
train
a_covid19-aumenta-pressão-para-presidente-moçambicano-decretar-estado-de-emergência_5352065.txt
Koviti-19: ennincerereya peresawu wa muhooleli wa elapo wi othorihe mukhakelo wa emerixensiya
Koviti-19: ennincerereya peresawu wa muhooleli wa elapo wi othorihe mukhakelo wa emerixensiya Muhooleli wa Mosampiikhi, Filipe Nyusi, ori operesiyonariwa olattula mukhalelo wa emerixensiya ya elapo mwaha wa eretta ya kovit-19, mwaha wa wuncerereya wa myaha sa oraviwa ni wa ohiiwelela wa atthu akina malamulo a lattuliwe ni Kuverunu onhova onyimiha wuulana wa eretta. Ovinreene okathi wa muthukumano wa anamiruku a muholeli wa elapo onvaha miruku sa olattula mukhalelo wa emerixensiya mulaponi mwahu, mwaha wa wuncerereya wa wulana wa atthu anrava eretta, atthu anceene oovirikana annihima wii aakuve filipe Nyusi olattula elapo ethoriho okhala wii" meelo onoopisa. "Mosampiikhi nookhalano myaha sa atthu aranve sisuweliwe sa Kovit-19, sotheene sihaana sivariwaka wii ekasopiwe myaha iyo sinincerereya okhala wii ni mukhalelo wa emerixensiya attthu otheene anrowa okhanyereriwa wiiwelela soohimmwa ni minixiteeriyu ya Ekumi, "onnakiha purusore Rui Sebastiao. "Mukhalelo wa emerexensiya yookhala, ntoko ewo, wakhoottihera atthu opwaha, nieyo yookhala yookhaliherya ovukula wuulaniha viiru", onnihima Minixiteeriyu ya Ekumi ehaakhulela etominku, 29, myaha sa etthu aranve koviti-19, wuncerereya omosa woosuwanyeya esumana ele evinre atthu akina anoona wiira mukhalelo ola onniphiyera olattuliwa emerexensiya, "okhala wii okathi ola, miyettelo sikina khasiniiweleliwa". Enaaxankiha atthu vanceene mwaha wa mahiku ookisera, 23 miili mamosampikaano ankhala waAfirika ya oSuuli otthikela elapo aya, mwaha wirinhe atthu anceene entaphulela okhanyereriwa atthu otthike mmawanyeaya 21 mahiku avekiwe nikuverunu wa elapo ele, mwaha wa mwamukokho ola. Atthu anceene ahimwarya wa iporovinsiya soovirikana sa mosampiikhi, vanceenexa sa osuuli wa elapo, wohikhala ekasoope wa axitokweene. Maxi muhooleli wa Ekumi, Rosa Marlene, oohima wii muxankiho ohikhale paahi ni atthu anwra waAfirika a oSuuli, elapo emosa ehireere myaha sa oraviwa wa koviti-19 "Etthu hiyo naatthunahu wii ephiye mpakha mauro oottayiwene wa elapo ela, ohitepenteriki mutthu owra wala ohiwra waAfirika a oSuuli, enreerela wii khula mutthu iiweleleke miyettelo sootheene sa wiikosoopa," ootumererya mutokweene ole. Senturu ya intekiritate ya atthu ootheene onnilaphelela wii Muhooleli wa elapo ohaana olattulaka mukhalelo wa emerexensiya ya elapo wii ekhalihere miyeettelo silattuliwe sikhalano ikuru sa malakano wii atthu ottheene wiiweleleke Wahiso, woohala olavula wa namutumiha a muxitaratani, muxerexere wa epooma ya Maputu iirale wii khaarowa ohiya ovara muteko awe "okhala wii khokhanle koronaviru; ola mwaha wa kuverunu a Mosampiikhi ovekela okhaliheriwa ni mittetthe sa okhopela". Ipayiro sa muxexere wa pooma ya okapitale, ohiya vo, eparaka, irexitawurante soohikhalela ni "axaapa" sinkhala "sowaatta" atthu, ehoonelaka vatthu ikano sa axitokwene. Muthorihi Sebastiao Rupia oohima onwehererya wii Filipe Nyusi olattula, mahiku vakhani, mukhalelo wa emerixensiya, ni Paralamento, ntoko silempwaya ekonxitituwisawu ya Repuupilika tekhanle omwemeriha Muhooleli wa Elapo olattula, ori oothukumana wa muthukumano awe woopaxera onrowa okhala ikwaha sinceene. Owo oohima wii ohisuwela vanrowaya olattuliwa mukhalelo wa emerexensiya ni otumererya ophaveleya othorihiwa wa ekwaturu, minlaano ni soohimmwa wa enrowaya olattuliwa, woowi onvahe Kuverunu ekwaturu lekale okhanlawe oowi rukunuxa, mwaha wa wiivaha ikuru wii iikasoope wuulaana wa koviti-19.
saude
benedito
train
a_covid-19-oms-ajuda-moçambique-a-fortalecer-a-prevenção-para-evitar-o-pior_5375515.txt
COVITE-19: OMS onimukhaliherya Mosampiikhi wiira alipiherye oxaka otepa wawe
COVITE-19: OMS onimukhaliherya Mosampiikhi wiira alipiherye oxaka otepa wawe Mutthenkeso wa Olumwenku wa Ekumi onihmya wiira onimukhaliherya Mosampiikhi wiira alipiherye omuxa omwareela mwaaxiitthu a korona musyaa wiira othyawe wuulaana wa eretta. Djamila Cabral, muhooleli a OMS, okohiwaka ni Nsu na Waameerika, onihimya wiira mukhaliheryo ala aniira mpantta wixuttihiwa atthu a miteko s'ekumi, opwanyaneya asuweli oororomeleya 25, anceenexa a ekumi y'atthu ootheene, wiira ekhaliherye mulaponi. Owo onihimya wiira OMS onivara muteko ni alipa okunya a ekumi wiira ophwanyaneye muruku wooreerela ni ophavela mireerelo sootthuneya wiira yoowakhula. Enihimya nuulumo nookhiserya, onihimya wiira onnoonaneya mulipelelo mwaha wookhala mulattu muulupale wa omala wa ele yiixaathiwe. Mixankiho ikina soowaakhula siniira mpantta ni othowa wa anamakhaliherya ni otthuneya "okhalela ephoole yinceene ni ohela mihakhu ni mireerelo mmaporovinsiyani". Elapo erina atthu oophiyeryaka imilyawu 29, anceenexa avalaveli ni anikhala mapuro orakamela mpooma, aakhala atthu 31 oomurava mwaaxiitthu a korona ni mphaka va khomwiivale mutthu. Nnya, ntoko siisaale mpantta muulupale wa Waafirika supusahariyaana, mwaakhulo wa mwaaxiitthu a korona oniiraneya ni mwaalaano wa ekumi woohitthokiheya. Wa mwiinanelo, Cabral onnoona wiira " atthu ahaana muupuwelo wooreera wa mulattu ola... anninyawa matata, anninwara nancaca", nnya vanniphaveleya wuncarerya olaleerya tho wi ehikhumelele yootepa. Mwiriyane sinirowa okohiwa ni waakhuliwa:
saude
Vasco
train
a_covid-19-moçambique-dá-sinais-para-a-retomada-de-cultos-religiosos_5514738.txt
COVID-19: Mosampiikhi onnooniherya ikhomo sa otthikela okhalana mavekelo
COVID-19: Mosampiikhi onnooniherya ikhomo sa otthikela okhalana mavekelo Etiresawu Nasiyonale sa Myaha sa Itiini, wa Minixiteeriyu ya Exariya, yoolaleya namaxexe, 23, ewarakha wa okuruxa ikano sa mavekelo, sirina 15 ikano sa ifayita wi ehuliwe wi ovekeliweke mukhaliwene mukerexa. Ewarakha en'hima wiira mapuro anvekeliwa sikhale itthu sootheene sa oratta, ometiriwa etemperatuura, khula mwaamini, onwara maaxikara ottayivelana, emeeturu emosa ni vakhaani wa khula mwaamini. Mwaha wa ikerexa Kirixita, ewarakha enihima ovekeliwa ikwaha ithanu va nihikuni, khula okathi ewoora emosa, ennikhoottihiwa mixovo simphavela wiipa. Ekerexa Katoolika ya Omaputu onihimya wiira ehiireherya wi ettharihere. "Hiyo naahirumeliha ewarakha naamuvekelaahu kuverunu miyettelo ninttharihelaahu ni nawehaka wa ehimmwe, mwaha wa ewarakha hiyo nnireheryahu ni waphiya okathi wa ohuliwa, ninrowa otthariha ni wiisuwela ootheene" oohimya Antonio Juliasse Sandra, namitthaka wa Konferensiya Epixikopaale ya Ekerexa Katoolika ya Mosampiikhi. Wa Mixikitthi, annileeliwa wiira ntoko miyettelo khula mwaamini ohaana okhalaka okathi wa 15 minutu Sheik Amiudin, muhooleli wa amaka epooma ya Omaputu oohimya wiira miyeettelo iya sinoorowa ottharihiwa, masi onnihimya wiira miyeettelo sinoorowa oruuha ovalaana. "Hiyo nihiireherya wiira niihele muhina mwaha wa mukhalelo sihimmwale, masi mikhalelo sikhanle sooruuha wiiniwa murima eriyari ya waataaneya okhala wi, mixikitthi ni mapuro anvekeliwa aneetta ni ovahiwa ni sookhala iye sirina mukhalelo wookhalela ni sookhala sikina sirina vakhaani. Nto vo, iye sirina makhalelo ooreera sinrowa ohuliwa ni sikina sihirina makhalelo" onnitaphulela. Mpakha meelo ikerexa sihaana sooniheryaka eliixita sa mapuro anvekeliwa arina makhalelo alempwe ni sinrowa owehiwa ni kuveerunu, ohinatthi weemererya ohuliwa.
sociedade
SALUSTIANO
train
a_trending-lakers-conquistam-17º-título-lebron-é-mvp-2020_5618178.txt
Trending: Lakers axintta ekwaha ya namuloko ni thannapiili, LeBron ti MVP 2020
Trending: Lakers axintta ekwaha ya namuloko ni thannapiili, LeBron ti MVP 2020 Khivanweryaneya otuphanyiha sa mwaha olavulexiwa mmuttettheni mwa Wameerika, esekunta-feera yeela. Wa khuta opuro wa mwintereneti oxintta wa maLakers khwa aMiyami Heat mwaha mmosa wowuwexa wa nihiku! Nikhuru na Lakers nottikela oxintta sa mixinttano sa NBA! Ola muxintto wa namuloko ni thannapiili wa nikhuru no Los Angeles, mwaakha ola, okhwiye wepaceroni wa mwaakha, mwaha wa ehasara ya ntteeke nawenle awe owo, mwanawe ni apatthani yamutthara. Ma Lakers arino mixintto muloko ni mithannamiili ni LeBron James orino mixexe. LeBron James waari nave namattikha munceenexa wa mixinttano sa NBA, namasuweliwa a NBA. Nihiku noolelo mwaha olavulexiwa mmawaani mo EUA, mwaha wookhala nihiku nowupuweleliwa sa miteko sa Cristóvão Colombo, wa mpantta mukina akina annikupaleela, nnya atthu akina antthapelela meera makinaku. Colombo ontthokoleliwa okhala namatholathola ni mupaceri a matthokihereryo a olumwenku musya, masi tho sookhala sovara sawe sikuxererin'he ohuvahuva wa atthu akina anmuttettheni owo ni akhwaawe waphwannya awe. Muhina mwa nlaka VOA www.voaportugues.com ni solempwa sinavaha ephoole anamarumeela intereneti: - -
desporto
Araibo
train
a_federacao-internacionaol-de-atletismo-sob-investigacao-francesa-por-corrupcao_3036270.txt
Efeterasawu Interenasionaale ya ateletiiximu othi wa mothokoso a mafaranseexi mulattu wa makwankwa
Efeterasawu Interenasionaale ya ateletiiximu othi wa mothokoso a mafaranseexi mulattu wa makwankwa Epurukuratoriya ya muhakhu a elapo ya o Faraasa, yolipiherya oleelo, mihiku anetta aya 4 wi muhooleli akhalayi a efeterasawu iterenasiyonaale ya ateletiiximu eri muhina mwa muthokooso ekekyayi, ntoko mpatte wa muteko okohakohiwa muhina mwa mulattu owanyiheriwa wiranmakhankwa. Muhupi ovonyeriwe olakani wa Reuters, exikiritooro ya apurokuratore yolaleeya wi ira alipo ari amaxistaraato anvaha amuhela Lamine Diack, a iyaakha 82 ni nfalumeo-okhuma wa Muthekeso Okhopela wa Efeterasawu ya Ateletiiximu , muhina mwa muthokoso o ekekhayi, hoothe ni ole ori mulipo amakhalihaHabib Cisse. Muthekeso wa IAAF olaleerya wiira oniira ivaraaka muteko vamosa"' vomaleleene" ni muthokoso mmosa a muttetthe faranseesa oluttelelana ni ikettelo simukhottela-doping.
desporto
Gito
train
a_recursos-naturais-analistas-mocambicanos_3112240.txt
Anamoona a mMosampiikhi anaakiherya wiira ekhale erefooruma yoowiixerya ni onyakulihana wookuxeryana ikapwitthi omalamale.
Anamoona a mMosampiikhi anaakiherya wiira ekhale erefooruma yoowiixerya ni onyakulihana wookuxeryana ikapwitthi omalamale. Moçambique, apesar do seu enorme potencial em recursos naturais, sobretudo energéticos, apresenta ainda elevados níveis de pobreza. Vários analistas dizem que os contratos assinados entre o Governo moçambicano e as multinacionais para a exploração de recursos naturais deviam ser revistos, de modo a que os enormes investimentos no sector possam contribuir para diminuir a pobreza no país. Moçambique, apesar do seu enorme potencial em recursos naturais, sobretudo energéticos, apresenta ainda elevados níveis de pobreza. Kinlipelela wiira Fifa okhaliherye sootheene iye sinttharatthariya ni ovahe sootheene wa makhalelo otheene anvaha makhalelo oovara muteko. O analista Tomás Rondinho diz que a fundição de alumínio Mozal, localizada na Matola, sul de Moçambique, e a companhia que faz a exploração de gás natural em Temane e Pande, na província de Inhambane, igualmente no sul, fazem parte dos mega projectos cujos contratos deviam ser revistos em benefício do país. A economista Inocência Manuel afirma que, se no passado esses contratos faziam sentido, agora não há como defendê-los. "Esses contratos foram assinados numa situação em que Moçambique não tinha know how sobre como explorar e gerir, nem capital para investir no sector dos recursos naturais, mas acho que já houve tempo de recuperação do investimento, e penso que é momento de revermos os contratos", destacou. Entretanto, Rondinho defende que as multinacionais devem ser obrigadas a observar a questão de conteúdo local, adquirindo no país alguns bens e serviços, o que poderá contribuir para o desenvolvimento das pequenas e médias empresas moçambicanas.
economia
Araibo,Julio,Safira
train
a_juizes-moçambicanos-pedem-mais-protecção_4385088.txt
Alipo enilamula omosampiikhi anivekela.
Alipo enilamula omosampiikhi anivekela. Wikhupanyerya okumihiwe okathi niira notthapeliwa nihiku na alipo anamalamula omosampiikhi , ni ovuwihiwa wookotthiwa wa Dinis Silica. Anamalamula omosampiikhi anihinya wiira anivara ni ipheeyo sohikhala nroromelo , miiriira oniiraneya noovira iyaakha ixexe ovira vaavale okhwiiye awe mulipo ophuka ole Dinis Sílica mwaha oniira mpakha vaava ehinisuwanyeya ethaka awe. Carlos Mondlane, Muhooleli a muuraano Omosampiikhi alipo aniphuka mulaattu, aniira wiira mukhalelo oola onihaaxa vanceene mikhaleelo a miphimo omalamaliha ikhiirime soovarihaniwa ni olaleerya exariya. Wiira ovirikanyihiwa mikhalelo oola , muuraano alipo aniphuka myaaha ehunya empa ya mithukumano sa Elapo nivekelonimosa viirelaka oweha wehiwa malamuulo alipo ari tanihoolela myaaha sa exariya , siniirela ovarelela ni wakhupaarela anamalamula myaaha. Ikuru sa Exariya khasinikhala khala imoraka. "kinikupali wiira viira muthokiiho oola okupaleliwa, mikhalelo wa ohiroromela wa amahooleli myaaha aniiwelela aya onoorowa ohiira ni onimwirela mipantte wa okathi oviira."Ohinya Mondlane. Vireyaka siisaale , Mondlane ookupali wiira `` ikuru sa Exariya khenikhala khala otupweela aka ohoolo wa ikhirime yowiraanela ni natoropa aya ti hiiyo alipo aniphuka , namaha aya , aawaakiherya , niri owiilipiha voovikana vahineere ahu owiilipiha eene wiira myaaha sa exariya sihaana osuweliiwaka (...) mwaha wa mulipa ophuuka mwaaha Sílica ti olee vowakuveeya. Wikhupanyerya iwe oleelo oothoonyeriwa viiraneyaka niira notthapeliwa Nihiku na alipo enilamula Omosampiikhi , oomuttittimiha Dinis Silica, ohasariwa mahiku yettaka 8 Mweeri wa nethanu wa eyaakha ya 2014 olaa tho aharina yer mmatatani ni ewarakha ya mulattu oluluwana ni ottyawihiwa atthu. Sohikhala tho mulattu Mwaakiha ni mulipo oniweha Elísio de Sousa, onikupali mureerelo owakhapelela alipo aniphuka, masi onihiya wiira ole khahiyo mwaha omeekha wa milatthu sa nikoto nne. " Myaha muulupale khahiyo ole ohikhala nroromelo wa amahooleli a miteko sa Exariya, ti aayo woovelela mattittimiho ale manceene alipo ari amahooleli amiteko sa Exariya Arina muteko okhanyererya Arina owanana ni ipheeyo, aaniiriha ti wii kahiyo yotthuneyaxa wiira yuupuxeryane eke ohikottoopa, woopopiha ni otthokiha miiriira sa vohiroromelo wa Muhooleli a Exariya `` anihinya. Elísio de Sousa onithalakasa wiira , ikwaha sinceene , olekela wa ophukiwa myaaha "sinoona wopaceryani ni esuwelelo sa amahooleli a exariya, sinilipiherya vatananihiwa Muhooleli mwaattelo myaaha wa khuta aapinaatamu, mwi mikhalelo sa othowa soreheriwa siireliwa myaaha isya siniphatthuwa mmawaani. Variiyari vaa mulattu iya siniirela mpantta " vowoneyaxa iwarakha sa myaaha soluttelelana ni ihakhi sa nakooso , mulattu onyakulihana mwaha wa etthaya , ohepha mureerelo sowaarya ".
sociedade
Gito
train