Datasets:

LexiconShiftInnovations

/

SinhalaWikipediaArticles

like 2

ඇතිවිය හැක. මේ අතර අණ්ඩාකාර ජිද්‍රය වැසීයාම සිදුනොවීම මිනිසුන් 25%කගේ පමණම දක්නට ලැබේ.[67] කෝෂික හෝ කර්ණික ආවාර දෝෂයන්, හෘත් කපාටවල සහජ රෝග (උදා. සහජ මහාධමනි තානවය) හෝ ශෘදයේ සිට රුදිර ගලනය හා රුධිර වාහිනී සම්බන්ධ රෝග (උදාහරණ ලෙස patent ductus arteriosus හෝ මහාධමනි සංකූචිකය) මීට හේතු විය හැක.;[68][69] මේවායේ සංකූලතා වයස අනුව වෙනස් විය හැක. හෘදයේ දකුණු පස සිහ වම් පසට ඔක්සිජනීහෘත රුධිරය ඍජුවම ගලා යයි නම්, මෙය උපතේ දී ම හඳුනාගත හැක. මේ නිසා බිළිඳා නිල් පැහැ වේ. හෘදයේ ගැටලු දරුවාගේ වර්ධනයට ද බලපායි.[68] කාලයත් සමග සමනය වී යන තත්ත්ව මෘදු තත්ත්ව ලෙස සැලකෙයි. සෙසු හේතූන් හෘත් අධ්‍යයනය මගින් අවස්ථානුකූලව හඳුනාගැනේ. මෙවැනි අසාමාන්‍යතා බොහෝවිට ප්‍රතිධ්වනි කන්තුකරේඛනයක් මගින් නිර්ණය කෙරේ.[69]රෝග විනිශ්චයහෘද රෝග විනිශ්චය කරනු ලබන්නේ වෛද්‍ය ඉතිහාසය පිරික්සීම, හෘත් පරීක්ෂණය, සහ වැඩිදුර විමර්ශන මගිනි. මේ අතරට රුධිර පරීක්ෂා, ප්‍රතිධ්වනි කන්තුකරේඛය, ECG සහ ප්‍රතිබිම්බකරණය මගිනි. හෘත් කැතීටරකරණය ‍වැනි ආගන්තුක ක්‍රමවේද ද මෙහි දී වැදගත් වේ.[70]පරීක්ෂණයප්‍රධාන ලිපිය: හෘත් පරීක්ෂණයහෘත් පරීක්ෂණය යටතට

සෝදිසිය, අත් මගින් ලයෙහි තත්ත්වය හඳනාගැනීම (නාඩි බැලීම) සහ වෙද නලාවක් භාවිතයෙන් සවන්දීම ආදිය අයත් වේ.[71][72] මේ හේතුවෙන් අදාළ පුද්ගලයාගේ අ‍ත්වල (ස්ප්ලින්ටර් රක්තපාතය වැනි), සන්ධි සහ අනෙකුත් පෙදෙස්වල සලකුණු ඇතිවේ. පුද්ගලයකුගේ නාඩි පිරික්සීම සිදු කරන්නේ සාමාන්‍යයෙන් මැණික්කටුව අසල අරීය ධමනිය මගින් නාඩියේ රිද්මය සහ ප්‍රබලතාව පරීක්ෂා කිරීමෙනි. රුධිර පීඩනය මනිනු ලබන්නේ අතින් ක්‍රියාකරන හෝ ස්වයංක්‍රීය රුධිර පීඩනමානයක් මගින් හෝ ධමනිය තුළ වඩා ආගන්තුක මිනුමක් භාවිත කිරීමෙනි. මන්‍යා ශිරා ස්පන්දවල සුළු ඉහල යාම් පවා නිරීක්ෂණය කෙරේ. පුද්ගලයකු‍ගේ පපුව වෙත හෘදයේ කම්පන සම්ප්‍රේෂණය වන බැවින් අනතුරුව වෙදනලාවකින් ද ශ්‍රවණය කළ හැක. සාමාන්‍ය හෘදයක් සතුව හෘත් ශබ්ද දෙකක් පවතියි. අතිරේක හෘත් ශබ්ද හෝ හෘත් මුනුමුනුව රෝගයක ලක්ෂණයක් විය හැක. හෘත් මුනුමුනුව නිර්ණය කිරීමට අමතර පරීක්ෂා කළ යුතු වේ. එසේම ඉදිමුණු පාද හෝ පෙනහැලි තුළ තරල පිරීම වැනි හෘද රෝගවල බාහිර ලක්ෂණ ද මෙලෙස නිර්ණය කළ යුතු වේ.[72]රුධිර පරීක්ෂාබොහෝ හෘත්සනාල තත්ත්ව අනාරවණය කර ගැනීමට සහ ප්‍රතිකාර කිරීමේ දී රුධිර පරීක්ෂා අතිශය වැදගත් වේ.හෘදය වෙත රුධි

ර සැපයුම ප්‍රමාණවත් නොවන බවට ට්‍රොපොනින් සංවේදී දර්ශකයක් ලෙස සැලකිය හැක. තුවාලයකින් පසු, පැය 4–6ක් ඇතුළත එය නිදහස් වන අතර, පැය 12–24 පමණ දී එය උච්ච අවස්ථාවකට පත්වේ.[73] බොහෝවිට ට්‍රොපොනින් පිළිබඳ පරීක්ෂා දෙකක් සිදු කෙරේ. ඉන් පළමුවැන්න ආරම්භක අවස්ථාවේත්, දෙවැන්න ඉන් පැය 3–6ක් ඇතුළතත් සිදු කෙරේ.[74] මෙහි උච්ච මට්ටමක් හෝ වැදගත් නැග්මක් තිබේදැයි සොයාබලනු ලැබේ. හෘත් දුර්වලතා පිළිබඳ ඇගයීම පිණිස මොළ ස්වාභාවිකරණ පෙප්ටයිඩ‍ය ද උපයෝගී කරගත හැක. වම් කෝෂිකාව වෙත ඉහළ ඉල්ලුමක් ඇතිවිට එය ඉහළ යයි. හෘත් රෝග හඳුනාගැනීමට මේවා අතිශයින් විශේෂිත බැවින් ජෛව දර්ශක ලෙස හැඳින්වේ.[75] ක්‍රියටින් කයිනේස්හි MB ස්වරූපය පරීක්ෂාව මගින් හෘදයේ රුධිර සැපයුම පිළිබඳ තොරතුරු ලැබේ. නමුත් එහි විශේෂිතභාවය සහ සංවේදීතාව අඩු හෙයින් මෙය භාවිතා වන්නේ අල්ප වශයෙනි.[76]හෘද රෝග කෙරෙහි බලපාන අවදානම් සාධක සහ පුද්ගලයින්ගේ සාමාන්‍ය සෞඛ්‍ය තත්ත්වය වටහා ගැනීමට වෙනත් රුධිර පරීක්ෂා ද සිදු කෙරේ. මේ අතරට බොහෝවිට රක්තහීනතාව ඇත්දැයි සොයාබැලීමට සිදුකෙරෙන සම්පූර්ණ රුධිර ගිණීම සහ විද්‍යුත්විච්ඡේද්‍යයන්ගේ විපථන අන්වේෂණයට භාවිතා වන පාදස්ථ පරිවෘත්තීය ප

ුවරුව අයත් වේ. නියමිත ප්‍රතිකැටිකාරක මට්ටම ලබාදී ඇති බව තහවුරු කරගැනීමට කැටිකාරක තිරය භාවිතා වේ. නිරාහාර ලිපිඩ සහ නිරාහාර රුධිර ග්ලූකෝස් (හෝ HbA1c මට්ටමක්) යන දර්ශක බොහෝවිට පුද්ගලයින්ගේ කොලෙස්ටරොල් සහ දියවැඩියා තත්ත්වය නිර්ණයට පිළිවෙලින් භාවිතා වේ.[77]විද්‍යුත් කන්තුකරේඛයප්‍රධාන ලිපිය: විද්‍යුත් කන්තුකරේඛනයECG සටහනට එදිරිව හෘත් චක්‍රය දක්වා ඇති අයුරුසිරුරේ මතුපිට ඉලෙක්ට්‍රෝඩ භාවිතා කොට හෘදයේ විද්‍යුත් ක්‍රියාකාරීත්වය වාර්තා කළ හැක. විද්‍යුත් සංඥාවේ මෙම අනුරේඛනය විද්‍යුත්කන්තුකරේඛනය (ECG) හෝ (EKG) ලෙස හඳුන්වයි. ECG යනු ඇ‍ඳෙහි වැතිර සිදුකරන පරීක්ෂණයක් වන අතර, මෙහිදී සිරුර මත කම්බි දහයක් ස්ථානගත කෙරේ. මෙමගින් "කම්බි 12" ECG (ගණිතමය වශයෙන් සැලකූ විට අමතර කම්බි තුනක් භාවිතා වන අතර, එක් කම්බියක් භූගත යැයි සැලකේ) ලැබේ.[78]ECG සටහනක ප්‍රමුඛ ලක්ෂණ පහක් ඇත: එනම්, P තරංගය (කර්ණික විධ්‍රැවණය), QRS සංකීර්ණය (කෝෂික විධ්‍රැවණය{{efn|කෝෂිකාවල විධ්‍රැවණය ද සමගාමීව සිදුවන නමුත්, ECG සටහනක සටහන් කිරීමට තරම් එය වැදගත් නොවේ.[78]) සහ T තරංගය (කෝෂික ප්‍රතිධ්‍රැවණය) වේ.[7] හෘත් සෛල සංකෝචනය වන විට, එමගින්

ඇතිවන විද්‍යුතය හෘදය දිගේ ගමන් කරයි. ECG එකක යටිකුරු අපගමනය මගින් අදහස් වන්නේ සෛලවල ආරෝපණය වඩා ධන බවයි. ("ප්‍රතිධ්‍රැවණ") එහි උඩුකුරු අපගමනය මගින් සෛල වඩා විද්‍යුත් ධන ("ප්‍රතිධ්‍රැවණ") බව හැඟවේ. මෙය කම්බියේ පිහිටුම මත රඳා පවතියි. මේ නිසා විධ්‍රැවණ තරංගය වමේ සිට දකුණට ගමන් කරන්නේ නම්, වම්පස පිහිටි කම්බිය (ඉලෙක්ට්‍රෝඩය) මගින් ඍණ අපගමනයක් පෙන්වයි. දකුණුපස පිහිටුවූ කම්බිය මගින් ධන අපගමනයක් පෙන්වයි. හෘදයට රුධිර සැපයුම ප්‍රමාණවත් නොව අවස්ථා සහ රිද්මයේ අසාමාන්‍යතා නිර්ණයේ දී ECG ය බෙහෙවින් වැදගත් වේ.[78] ඇතැම් අවස්ථාවල අසාමාන්‍යතා පිළිබඳ සැකපහළ වුවද, ඒවා ECGයක ක්ෂණිකව නොපෙන්වයි. ව්‍යායාමවල නිරතවන විට සිදු කරන පරීක්ෂා මගින් අසාමාන්‍ය තත්ත්ව හඳුනාගත හැක. නැතහොත් මේ සඳහා පැය 24ක් වැනි දීර්ඝ කාලයක් පුරා පැළඳිය හැකි ECG උපකරණයක ආධාරයෙන් හෝල්ටර් මොනිටරය තුළින් නිරීක්ෂණය කිරීම ද සිදුකළ හැක.[78]ප්‍රතිබිම්බකරණයප්‍රධාන ලිපිය: හෘත් ප්‍රතිබිම්බකරණයහෘදයේ ව්‍යූහ විද්‍යාව සහ කෘත්‍යය හඳුනා ගැනී‍මේ දී ඇතැම් ප්‍රතිබිම්බකරණ ක්‍රමවේද උපකාරී වේ. මේ අතර අතිධ්වනිය (ප්‍රතිධ්වනි කන්තුකරේඛනය), වහිත්‍රලේඛය (angio

graphy), CT පරිලෝකනය, MRI සහ PET වැනි ක්‍රමවේද වේ. ප්‍රතිධ්වනිකන්තුකරේඛනය යනු හෘදයේ කෘත්‍යය මිනුම් කිරීමට යොදාගන්නා අතිධ්වනි ක්‍රමවේදයකි. මෙහිදී කපාට රෝග සහ විවිධ අසාමාන්‍යතා හඳනාගත හැක. ප්‍රතිධ්වනිකන්තුකරේඛනයේ දී ළයෙහි ("පාරඋරස්") හෝ අනන්ස්‍රෝතයේ ("පාරඅන්නස්‍රෝතීය") සවිකළ සෙවුම් උපකරණයක් භාවිතා වේ. දර්ශීය ප්‍රතිධ්වනිකර්නතුක්රේඛන වාර්තාවක් මගින් කපාටවල පළල (තානවයක් පවතී ද යන්න), රුධිරය ආපසු ගලන්නේ ද සහ ආකුංචය අවසානයේ සහ විස්තාරයේ දී රුධිර පරිමා පිළිබඳ තොරතුරු ලබාගත හැක. මෙහි දී විසර්ජන ඛණ්ඩයක් (ejection fraction) මගින් ආකුංචයෙන් පසු වම් සහ දකුණු කෝෂිකාවලින් මුදාහරින රුධිර පරිමාව කොතෙක් ද යන්න දැනගත හැක. මෙම විසර්ජන ඛණ්ඩය ලබාගැනීමේ දී හෘදයෙන් මුදාහරින රුධිර පරිමාව (පහර ධාරිතාව), පිරුණු හෘදයේ පරිමාවෙන් (අවසන්-විස්තාර පරිමාව) බෙදීම සිදුකරයි.[79] හෘදය ආතතියට ලක්වූ අවස්ථාවල, රුධිර සැපයුමේ ඌනතාවන් පවතී ද යන්න සෙවීම සඳහා ද ප්‍රතිධ්වනිකන්තුකරේඛනය භාවිතා කළ හැක. මෙම හෘත් ආතති පරීක්ෂාවේ දී ඍජු කායික අභ්‍යාස සැපයීම හෝ ඩොබියුටැමයින් වැනි ඖෂධයක් නික්ෂේපණය කිරීම සිදුකෙරේ.[72]CT පරීක්ෂා, ළය X-කිරණ ප

රීක්ෂා සහ වෙනත් ප්‍රතිබිම්බකරණ ක්‍රමවේද මගින්, හෘදයේ ප්‍රමාණය, පුප්ඵුසීය ශෝථයේ ලක්ෂණ තිබේ ද යන්න සහ හෘදය වටා තරලය තිබේ ද යන්න පරීක්ෂා කළ හැක. මෙය විශේෂයෙන්ම මහාධමනිය සහ හෘදය හැරයන සෙසු ප්‍රධාන රුධිර වාහිනී පිළිබඳ අධ්‍යයනය කිරීමේ දී වැදගත් වේ.[72]ප්‍රතිකාරහෘද රෝගවලට ප්‍රතිකාර කිරීම පිණිස ප්‍රතිකාර ක්‍රම ගණනාවක් භාවිතා වේ.හෘත් ස්පන්දන ශීඝ්‍රතාව හෝ රිද්මය සම්බන්ධ රෝගවල දී, වෙනස් ආකාරවල ප්‍රතිඅරිද්මික ප්‍රතිකාරක භාවිතා වේ. මේවා විද්‍යුත්විච්ඡේද්‍ය නාල කෙරෙහි මැදිහත් වී හෘත් ක්‍රියා විභවය (කැල්සියම් නාල අවහිරකාරක, සෝඩියම් නාල අවහිරකාරක වැනි) කෙරෙහි බලපායි. එසේම අනුවේගී ස්නායු පද්ධතිය මගින් හෘදය උත්තේජනය (බීටා අවහිරකාරක වැනි), හෝ සෝඩියම් සහ පොටෑසියම් සෛල පටලය ඔස්සේ චලනය කරවීමට සිදුකරයි. මෙයට උදාහරණයක් ලෙස ඩයිගොක්සින් දැක්විය හැක.[80] සෙසු උදාහරණ ලෙස මන්දගාමී රිද්මයන් සඳහා යොදාගන්නා ඒට්‍රොපයින්, සහ අක්‍රමවත් රිද්මයන් සඳහා භාවිත වන ඇමියොඩරෝන් දැක්විය හැක. මෙවැනි ප්‍රතිකාර ක්‍රම හෘත් රිද්මය හෝ ශීඝ්‍රතාව කෙරෙහි ප්‍රතිකාර කිරීමට යොදාගන්නා එකම ක්‍රමවේදය නොවේ. නව-ආක්‍රමණික අක්‍රමවත් හෘත් රිද්මය

ක දී (කර්ණික තත්ත්වායනය) ක්ෂණික විද්‍යුත් cardioversion ක්‍රමය අනුගමනය කෙරේ. මන්දිත හෘත් ස්පන්දනයකට හෝ හෘදය අවහිර වීමක් සඳහා ගතිකරයක් හෝ විතත්ත්වායකයක් ඇතුළත් කෙරේ.[77] ආරම්භක තීව්‍රතාව අනුව බොහෝවිට රිද්මයට ඇතිවූ බාධාව කළමනාකරණය කරගන්නා අයුරු තීරණය කෙරේ. ඒ අනුව මෙය හෘදයාබාධයක් ද, ඖෂධ නිසා ඇතිවූ තත්ත්වයක් ද නැතහොත් පරිවෘත්තීය ගැටලුවක් ද යන්න නිර්ණය කෙරේ.[77]ඉස්කේමික හෘද රෝග සඳහා සංකූලතා මගහැරවීම ද සිදුකෙරේ. මේ අතරට නයිට්‍රොග්ලිසරින්, බීටා අවහිරකාරක අයත් වන අතර, තීව්‍ර තත්ත්වයන්හි දී මෝෆීන් සහ වෙනත් වේදනානාශක භාවිතා වේ. මෙම ඖෂධ බොහෝමයක් මගින් අමතර ආරක්ෂාවක් ද සැලසෙන අතර, එමගින් වේදනාවේ දී හෘදයේ ඇතිවන අනුවේගී ස්වභාවය අඩු කෙරේ. එසේම රුධිර වාහිනී පළල් කිරීම ද සිදු වේ. (GTN)[77]හෘද‍රෝගවලට ප්‍රතිකාර කිරීමේ දී ප්‍රාථමික සහ ද්විතීයික නිවාරණය මගින් ඇතරොස්ක්ලෙරෝසිස් සංකූලතා අයහපත් වීම මගහරවයි. මෙහි දී දුම්පානය නැවැත්වීම, මද්‍යසාර පරිභෝජනය අවම කිරීම, ව්‍යායාම වැඩි කිරීම, සහ ආහාර පරිභෝජනය වැඩිදියුණු කොට මේදය සහ සීනි භාවිතය අවම කිරීමට උපදෙස් දෙනු ලැබේ. එසේම දියවැඩියාව සඳහා ඖෂධ ද ලබා දීම සිදු කෙරේ.

ස්ටැටින හෝ ෆයිබ්‍රේට වැනි ඖෂධ භාවිතයෙන් රෝගි‍යාගේ කොලෙස්ටරොල් මට්ටම පහත හෙලනු ලබයි. රුධිර පීඩන ඖෂධ ද ලබාදෙන අවස්ථා ඇත.[77]බොහෝ හෘද රෝග සඳහා, විශේෂයෙන්ම කර්ණික තත්ත්වායනය (atrial fibrillation) සහ කපාට රෝගවල දීත්, හෘද ශල්‍යකර්මයකට පසුවත්, ඇස්පිරින්, වෝර්ෆරින්, ක්ලොපිඩොග්‍රප් වැනි ප්‍රති-අන්තංචක (anticoagulant) භාවිතා වේ. එයට හේතුව අඝාතය වැනි තත්ත්ව ඇතිවීමේ ඉහළ අවධානමක් පැවතීමයි.[77]ශල්‍යකර්මප්‍රධාන ලිපියන්: හෘත් ශල්‍යකර්ම, කිරීටක ධමනි විපථ ශලකර්ම, සහ කිරීටක ස්ටෙන්ට්හෘද රෝග සඳහා සැත්කමක් සිදු කිරීමට අවශ්‍ය යැයි තීරණය වූ විට, විවෘත හෘද ශල්‍යකර්මයක් හෝ පර්යන්ත ධමනි තුළින් කුඩා නියමු කම්බි ඇතුළත් කිරීම ("percutaneous coronary intervention") සිදු කෙරේ. සම තුළින් සිදුකෙරෙන කිරීටක මැදිහත් වීම (Percutaneous coronary intervention) සාමාන්‍යයෙන් භාවිතා වන්නේ තීව්‍ර කිරීටක සහලක්ෂණය වැනි තත්ත්වයක දී ය. මෙහිදී ඇතැම්විට ස්ටෙන්ට් (stent) ඇතුළත් කිරීම ද සිදුවේ.[81]කිරීටක ධමනි විපථ ශල්‍යකර්මය යනු එවැනි ශල්‍යකර්මයකි. මෙම ශල්‍යකර්මයේ දී, හෘදය වටා පිහිටි පටුවූ ධමනි එකක් හෝ කිහිපයක් මගහැර යා හැකි පරිද

ි සැකසීම සිදුවේ. මෙය සිදුකරන්නේ සිරුරේ රුධිර වාහිනී බහුලව පිහිටි ස්ථානයකින් ලබාගන්නා රුධිර වාහිනියක් සම්බන්ධ කිරීම මගිනි. බොහෝවිට මෙම වාහිනී අතර ලෝකනීය ශිරා හෝ අභන්තර ස්තන ධමනිය භාවිතා වේ. මෙම ශල්‍යකර්මයේ දී හෘත් පටකය දායක කරගන්නා බැවින්, සැත්කම කරන කාල සීමාව තුළ රුධිරයට හෘදය මගහැරයාම පිණිස යන්ත්‍රයක් භාවිතා වේ.[81]හෘත් කපාට නිවැරදි කිරීම හෝ කපාට ප්‍රතිස්ථාපනය යන පිළියම් හෘත් කපාට රෝග සඳහා විසඳුම් ලෙස භාවිතා වේ.[81]ඉතිහාසයපුරාතනහෘදය සහ එහි රුධිර වාහිනී; ලියනාඩෝ ඩා වින්චි විසිනි. 15වන සියවසහෘදය පිළිබඳ මිනිසා දැන සිටියේ පුරාතන කාලයේ සිට ය. නමුත් එහි නිශ්චිත කෘත්‍යය සහ ව්‍යූහ විද්‍යාව ඔවුන් පැහැදිළිව වටාගෙන තිබුණේ නැත.[82] හෘදය පිළිබඳ ප්‍රධාන වශයෙන් ආගමික අදහස් පැතිර තිබූ මුල්කාලීන සමාජයන් අතුරින් මුල්වරට විද්‍යාත්මකව හෘදය හඳුනාගැනීමට තැත් කළ ප්‍රථම ජන කොට්ඨාසය ලෙස පුරාතන ග්‍රීකවරුන් සැලකේ.[83][84][85] හෘදය යනු රුධිර නිපදවන ස්ථානය විය හැකි යැයි ඇරිස්ටෝටල් සලකා ඇත. ප්ලේටෝ සැලකූයේ හෘදය යනු රුධිර සංසරණය වන ප්‍රභවය බවයි. හිපොක්‍රටීස් විසින් අනාවරණය කළේ හෘදයේ ‍සිට පෙනහැලි දක්වා රුධිරය සි

රුර තුළින් සංසරණය වන බවයි.[83][85] එරසිස්ට්‍රේටොස් (ක්‍රි.පූ. 304–250) විසින් හෘදය යනු පොම්පයක් බවත්, එමගින් රුධිර වාහිනී පුළුල් කරන බවත්, ධමකි සහ ශිරා හෘදයෙන් විහිදෙන බවත් පවසන ලදී. ක්‍රමයෙන් ඈතට යත්ම ඒවා කුඩා වන බවත්, ඒවා රුධිරයෙන් නොව වාතයෙන් පිරී ඇති බවත් ඔහු විශ්වාස කළේ ය. ඔහු විසින් හෘත් කපාට ද අනාවරණය කරගන්නා ලදී.[83]ග්‍රීක වෛද්‍යවරයකු වූ ගැලන් (ක්‍රි.පූ. 2වන සියවස) රුධිර වාහිනී මගින් රුධිරය ගෙනයන බව දැන සිටි අතර, ඔහු විසින් ශිරා (අඳුරු රතු) සහ ධමනි (දීප්තිමත් සහ සැහැල්ලු) රුධිරයත්, ඒවායේ වෙනස් කෘත්‍යයනුත් හඳුනාගන්නා ලදී.[83] හෘදයේ ඇති උණුසුම්ම අවයවය හෘදය යැයි පැවසූ ගැලන් එමගින් දේහයට තාපය සපයන බව නිගමනය කළේ ය.[85] හෘදය අවට රුධිරය පොම්ප නොකරන බවත්, විස්තාරයේ දී හෘදය රුධිරය උරාගන්නා බවත්, ධමනිවල ස්පන්දන හේතුවෙන් ධමනි විසින්ම රුධිරය පරිවහනය කළ බවත් ඉන් කියැවිණි.[85] ගැලන් විශ්වාස කළේ ධමනික රුධිරය ශිරා රුධිර බවට පත්වන්නේ වම් කෝෂිකාවේ සිට කෝෂිකා අතර 'ජිද්‍ර' ඔස්සේ රුධිරය ගලා යාමෙන් බවයි.[82] පෙනහැලිවල ඇති වාතය පුප්ඵුසීය ධමනිය ඔස්සේ හෘදයේ වම්පසට ගොස් ධමනික රුධිරය තැනුනු බව ඔහු විශ්ව

ාස කළේ ය.[85]මෙම අදහස් වසර දහසක් පමණම අභියෝගයට ලක් නොවිණි.[82][85]පූර්ව-නූතනකිරීටක සහ පුප්ඵුසීය සංසරණ පද්ධති පිළිබඳ පැරණිතම වාර්තා හමුවන්නේ 1242දී ප්‍රකාශිත ඉබ්න් අල්-නෆිස්ගේ ඇවිසෙන්නාගේ ග්‍රන්ථයේ ව්‍යූහ විද්‍යාව පිළිබඳ විවරණය තුළ ය.[86] ඔහුගේ ලේඛනයෙහි, අල්-නෆිස් ලියා ඇත්තේ පෙර ගැලන් විශ්වාස කළ පරිදි දකුණු සිට වම් කෝෂිකාව වෙත නොයා රුධිරය පුප්ඵුසීය සංසරණය ඔස්සේ ගමන් කරන බවයි.[87] පසුකාලීනව ඔහුගේ කෘතිය ඇන්ඩ්‍රියා ඇල්පාගෝ විසින් ලතින් භාෂාවට පරිවර්තනය කරන ලදී.[88]යුරෝපය තුළ, ගැලන්ගේ ඉ‍ගැන්වීම් විද්වත් ප්‍රජාව තුළ ප්‍රමුඛ වන්නට වූ අතර, ඔහුගේ මතය පල්ලියේ නිල පාඨ ග්‍රන්ථය විය. ඇන්ඩියාස් වෙසලියස් විසින් ඔහුගේ De humani corporis fabrica (1543) තුළ ගැලන්ගේ හෘදය පිළිබඳ ඇතැම් විශ්වාස පිළිබඳ ප්‍රශ්න නගා ඇත. නමුත් ඔහුගේ මෙම විශිෂ්ට කෘතිය අධිකාරියට අභියෝගයක් ලෙස සැලකුණු අතර, බොහෝ ප්‍රහාරයන්ට ලක්වීමට ඔහුට සිදු විය.[89] මයිකල් සර්වේටස් සිය Christianismi Restitutio (1553) කෘතිය තුළ ලියා ඇත්තේ රුධිරය හෘදයේ එක් පසෙක සිට අනෙක් පසට ගමන් කරන්නේ පෙනහැලි ඔස්සේ බවයි.[89]නූතනහෘදය තුළින් රුධිර ගමනය පිළිබ

ඳ අර්ථ නිරූපණයේ සුවිශේෂී සන්ධිස්ථානයක් ලෙස ඉංග්‍රීසි වෛද්‍යවරයකු වූ විලියම් හාර්විගේ De Motu Cordis (1628) කෘතිය හැඳින්විය හැක. හාර්විගේ ග්‍රන්ථය මගින් සංස්ථානික සංසරණය සහ හෘදයේ යාන්ත්‍රික බලය පූර්ණව විස්තර කොට ඇත. මෙය ගැලනික වාදයන් ඉක්මවා ගියේ ය.[90] ජර්මානු කායික විද්‍යාඥයකු වූ ඔටෝ ෆ්‍රෑන්ක් (1865–1944) විසින් මෙම වැදගත් හෘත් සම්බන්ධතාව පිළිබඳ ප්‍රකාශන රැසක් නිකුත් කරන ලදී. හෘදය පිළිබඳ අධ්‍යයනය කළ වැදගත් ඉංග්‍රීසි කායික විද්‍යාඥයකු ලෙස අර්නස්ට් ස්ටාර්ලිං (1866–1927) හැඳින්විය හැක. මොවුන් බොහෝවිට ස්වාධීනව කටයුතු කොට ඇතත්, ඔවුන්ගේ සංයුක්ත උත්සාහයන් සහ සමාන නිගමනයන් හේතුවෙන් "ෆ්‍රෑන්ක්-ස්ටාර්ලිං යන්ත්‍රණය" නම්කොට ඇත.[7]පර්තින්ජි තන්තු සහ හිස්ගේ ගොනුව 19වන සියවස තරම් මුල්කාලයේ අනාවරණය කරගෙන තිබුණ ද, හෘදයේ විද්‍යුත් සන්නයන පද්ධතිය තුළ එහි විශේෂිත කෘත්‍යය 1906 වන තෙක්ම වටහාගෙන තිබුණේ නැත. 1906දී සුනාඕ ටවාරා විසින් සිය නිබන්ධනය වූ Das Reizleitungssystem des Säugetierherzens තුළින් මෙය අනාවරණය කරන ලදී. ටවාරා විසින් කර්ණිකකෝෂික ගැටය සොයාගැනීමත් සමග, ආතර් කීත් සහ මාටින් ෆ්ලැක් හෘදයේ සමාන ව්‍ය

ූහයන් සෙවීමට පෙළඹිණි. ඉන් මාස කිහිපයකට පසු ඔවුනට සයිනො-හෘත් කර්ණික ගැටය අනාවරණය කරගැනීමට හැකි විය. මෙම ව්‍යූහයන් හේතූවෙන් විද්‍යූත්කන්තුකරේඛනයට ව්‍යූහ විද්‍යාත්මක පදනම සැකසිණි. මෙහි නිර්මාපකයා වූ විලෙම් අයින්තෝවන් 1924දී වෛද්‍ය විද්‍යාව හෝ කායික විද්‍යාව සඳහා වන නොබෙල් ත්‍යාගයෙන් පිදුම් ලැබී ය.[91]ප්‍රථම සාර්ථක හදවත් බද්ධය සිදුකරන ලද්දේ 1967දී දකුණු අප්‍රිකාවේ කේප් ටවුන්හි ග්රූට් ෂූර් රෝහලේ ශල්‍ය වෛද්‍යවරයකු වූ ක්‍රිස්ටියන් බර්නාඩ් විසිනි. මෙය හෘත් ශල්‍යකර්ම ක්ෂේත්‍රයේ නව මංසලකුණක් ලෙස සැලකිය හැකි අතර, එය ලෝව පුරා වෛද්‍ය ක්ෂේත්‍රය කෙරෙහි ඉමහත් අවධානයක් යොමුවීමට හේතු විය. කෙසේනමුත්, ඉන් දිගුකාලීනව ජීවත් වූ රෝගීන් පමාණය ඉතා පහළ මට්ටමක පැවතිණි. ප්‍රදානය කළ හෘදයක් බද්ධකෙරුණු පළමු පුද්ගලයා වූ ලුවිස් වැෂ්කැන්සි සැත්කමින් දින 18කට පසු මියගියේ ය. සෙසු රෝගීන් ද සති කිහිපයකට වඩා ජීවත් වූයේ නැත.[92] ඇමරිකානු ශල්‍ය වෛද්‍යවරයකු වූ නෝර්මන් ෂුම්වේ සමග රිචඩ් ලෝවර්, ව්ලැඩිමිර් ඩෙමික්හොව් සහ ඒඩ්‍රියන් කැන්ට්‍රොවිට්ස් යන පුරෝගාමීන් විසින් හෘද බද්ධ කිරීමේ ක්‍රමවේද වැඩිදියුණු කරන ලදී. 2000 මාර්තු වන විට,

ලෝකය පුරා හදවත් බද්ධ කළ රෝගීන් සංඛ්‍යාව 55,000 ඉක්මවී ය.[93]20වන සියවස මැද පමණ වන විට, එක්සත් ජනපදය තුළ හෘද රෝග හේතුවෙන් සිදුවන මරණ ප්‍රමාණය ආසාදක රෝග හේතුවෙන් සිදුවන මරණ ප්‍රමාණය ඉක්මවමින් ලොව පුරා මරණ සඳහා ප්‍රධාන හේතුව බවට පත් විය. 1948 සිට සිදුවන ෆ්‍රැමිංහැම් හෘද අධ්‍යයනය මගින් හෘදය කෙරෙහි බලපෑ හැකි සාධක රාශියක් අනාවරණය කරගෙන ඇත. මේ අතර ආහාර, ව්‍යායාම, සහ ඇස්පිරින් වැනි සාමාන්‍ය ඖෂධ ද වේ. ACE නිෂේධකය සහ බීටා අවහිරකාරක මගින් තීව්‍ර හෘත් අකරණිය පාලනය කරගැනීමට හැකියාව ලැබුණ ද, වසර තුළ මියයන රෝගීන් සංඛ්‍යාව 30 සිට 40% පමණ දක්වා වැඩිවී ඇත.[94]සමාජය සහ සංස්කෘතියවැඩිදුර තොරතුරු: පූජනීය හෘදය, හෘදය ‍සංකේතය, සහ රුධිර‍ය § සංස්කෘතික සහ ආගමික විශ්වාස jb (F34) "හෘදය"රූපාක්ෂර වලින්සංකේතවාදයජෝර්ජියානු අක්ෂරයක් වන ღ යන්න බොහෝවිට "හෘදය" සංකේතයක් ලෙස භාවිතා වේ."හෘදය" සඳහා වන මුද්‍රා රූපාක්ෂරය (මධ්‍ය චීන සිම්)ජීව්‍ය ඉන්ද්‍රියයක් වන හෘදය බොහෝ කලක සිට සිරුරේ කේන්ද්‍රය, ජීවිතයේ, හැඟීමේ, හේතූ දැක්වීමේ, ආශාවේ, බුද්ධියේ සහ බලාපොරොත්තුවේ පීඨිකාව නැතහොත් මනස ලෙස හැඳින්විණි.[95] බොහෝ ආගම්වල "

සත්‍යය, හෘදසාක්ෂියේ හෝ යහපත් ධෛර්යයයේ සංකේතය ලෙස සැලකෙයි – ඉස්ලාමික සහ යුදෙව්-ක්‍රිස්තියානි චින්තනයේ දෙවියන්ගේ දෙවොල නැතහොත් සිහසුන ලෙස හෘදය සැලකෙයි. හින්දු ආගමේ දිව්‍යමය කේන්ද්‍රය, ආත්මය සහ ශ්‍රේෂ්ඨ ඥානයේ තෙවන ඇස ලෙස හෘදය සැලකේ. බුදුන් වහන්සේගේ පවිත්‍රත්වයේ වජ්‍රය සහ හරය ලෙස හෘදය සැලකේ. තාඕ ආගමේ තේරුම් ගැනීමේ මධ්‍යස්ථානය එයයි."[95]හීබෲ බයිබලයේ හෘදය සඳහා යෙදෙන වදන lev යන්නයි. මෙය හැඟීමේ, මනසේ අසුන ලෙසත්, ව්‍යූහ විද්‍යාත්මක ඉන්ද්‍රිය ලෙසටත් අර්ථ දැක්වේ. එසේම එය කෘත්‍යය සහ සංකේතවාදය අනුව ආමාශය හා සම්බන්ධ යැයි සැලකේ.[96]පුරාතන ඊජිප්තු ආගමේ ආත්මය පිළිබඳ සංකල්පයේ දී හෘදය හෙවත් ඉබ් සඳමා වැදගත් ස්ථානයක් හිමි වේ. ඉබ් හෙවත් අභිධර්මීය හදවත ළදරුවාගේ මවගේ හදවතේ රුධිර බිඳුවකින් උපත ලද බව විශ්වාස කෙරිණි.[97] පුරාතන ඊජිප්තුවරුන්ට අනුව, හෘදය හැඟීම්වල, චින්තනයේ, ආශාවේ සහ අභිප්‍රායේ අසුනයි. මේ බවට සාක්ෂි ලෙස ඉබ් වදන හා සම්බන්ධ ඊජිප්තු යෙදුම් වන "සතුට" යන අරුතැති ආවි-ඉබ් (සාහිත්‍යමය, "හදවත දිගු"), "භේද කළ" යන අරුතැති සාක්-ඉබ් (සාහිත්‍යමය, "කපාදමන ලද හදවත") අනුව පෙනේ.[98] ඊජිප්තු ආගමේ, හදවත මරණින් මතු ද

ිවියට යතුර විය. පහළ ලෝකයේ දී එය යළි ඉස්මතු වන අතර, එහි අයිතිකරු පිළිබඳ යහපත් හෝ අයහපත් සාක්ෂි එය ලබා දෙයි. හෘදය කිරා බැලීමේ මංගල්‍යයේ දී අනුබිස් ඇතුළු දෙවිවරුන් ගණනාවක් විසින් එය පරීක්ෂා කරන බව විශ්වාසය විය. යහපත් පැවැත්මේ පරමාදර්ශී සම්මතය වූ මාට්ගේ පිහාටුවට වඩා හෘදය බර අඩු වුවහොත්, එහි අරුත එහි හිමිකරුගේ දිවිය යහපත් බවත් ඔහුට පරලොවට ඇතුළත් විය හැකි බවත් ය. නමුත් හෘදය බරින් වැඩි වුවහොත් එය අම්මිට් නැමැති රාක්ෂයා විසින් ගිලදමනු ලැබෙයි.[99]"හෘදය" සඳහා යෙදෙන චීන අක්ෂරයක් වන 心 යන්න, හෘදයේ තාත්වික නිරූපණයකින් (හෘදයේ කුටීර නිරූපණය කෙරෙන) සම්භවය වී ඇතැයි සැලකේ.[100] චීන වදනක් වන xīn (ෂින්) යන්න "මනස", "චේතනාව", හෝ "හරය" අර්ථ දැක්වෙන රූපකයකි.[101] චීන වෛද්‍ය ශාස්ත්‍රයේ, හෘදය 神 ෂේන් හෙවත් "ආත්මය, සිහියේ" මධ්‍යස්ථානය ලෙස සලකා ඇත.[102] ඒ අනුව හෘදය ක්ෂුද්‍රාන්ත්‍රය, දිව සමග සම්බන්ධ අතර, එමගින් ෂඩ් ඉන්ද්‍රීන් සහ පංච අන්තරංගයන් පාලනය කරයි. එසේම එය පංච මූලධාතු අතුරින් අග්නි කාණ්ඩයට අයත් වේ.[103]හෘදය සඳහා යෙදෙන සංස්කෘත වදන වන හෘද හෙවත් හෘදය යන්න පැරණිතම සංස්කෘත ග්‍රන්ථයක් වන ඍග්වේදයේ දක්නට ලැබේ. සංස

්කෘතයේ මෙම වදන ව්‍යූහ විද්‍යාත්ම අවයවය මෙන්ම "මනස" හෝ "ආත්මය" සඳහා ද යෙදී ඇත. එය හැඟීම්වල අසුන ලෙස දැක්වේ. හෘද යන යෙදුම හෘදය සඳහා වන ග්‍රීක, ලතින් සහ ඉංග්‍රීසි වචන හා සමප්‍රභව විය හැක.[104][105]ඇරිස්ටෝටල් ඇතුළු බොහෝ සම්භාව්‍ය දාර්ශනිකයින් සහ විද්‍යාඥයින් හෘදය චින්තනය, හේතු දැක්වීම, හෝ හැඟීම් සඳහා වගකියන අවයවය ලෙස ලෙස සලකා ඇත්තේ මොළය නොසලා හරිමිනි.[106] හෘදය හැඟීම් සඳහා අසුන ලෙස හඳුන්වා ඇත්තේ රෝම වෛද්‍යවරයකු වූ ගැලන් විසින් ආශාවේ අසුන ලෙස අක්මාවත්, හේතු දැක්වීමට ආසනය ලෙස මොළයත් විස්තර කිරීම නිසායි.[107]ඇස්ටෙක් පුදපූජා ක්‍රම තුළ හෘදයට සුවිශේෂී ස්ථානයක් හිමි විය. ඇස‍්ටෙක්වරුන් විසින් අනුගමනය කළ මිනිස් බිලි පූජා ක්‍රමවල දී ප්‍රධාන වශයෙන්ම හෘදය වෙන්කරනු ලැබී ය. ඇස්ටෙක්වරුන් විශ්වාස කළේ හෘදය (ටෝනා) යනු පුද්ගලයාගේ අසුන මෙන්ම හිරුගේ තාපයේ කොටසක් (ඉස්ට්ලි) ලෙසයි. මේ වනවිට නාහුවා විශ්වාස කරන්නේ හිරු යනු හෘදයේ-ආත්මයක් (ටෝනා-ටියුහ්): "රවුම්, උණුසුම්, ස්පන්දනය වන" ලෙසයි.[108]කතෝලික ආගම තුළ, දිගු කාලයක පටන් හෘදය මහත් භක්තියෙන් යුතුව පිළිගැනීමේ සම්ප්‍රදායයක් පවතියි. දහසයවන සියවසේ මැද කාලය වන විට ජ

ේසුස් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ තුවාල වන්දනාමාන කිරීමෙන් මෙය ප්‍රමුඛත්වයට පත් විය.[109] මෙම සම්ප්‍රදාය, ජේසුස් වහන්සේගේ පූජනීය හෘදය කෙරෙහි දැක්වූ මධ්‍යකාලීන ක්‍රිස්තියානි භක්තිය සහ ජේද් යුඩිස් විසින් ප්‍රචලිත කළ මරියාගේ නිර්මල හෘදය ඇදහීමට හේතුවූයේ යැයි සිතිය හැක.[110]බිඳණු හදවත යන යෙදුම සංස්කෘතිකමය වශයෙන් අහිමිවූවකු වෙනුවෙන් වන ශෝකය හෝ සම්පූර්ණ කරගත නොමැති වූ ප්‍රේමයක් පිළිබඳ යෙදේ."අනංගයාගේ හීසර" යන යෙදුම පුරාතන යෙදුමකි. මෙය ඕවිඩ් නිසා යෙදුණකි. ඕවිඩ් විස්තර කරන්නේ අනංගයා විසින් සිය ගොදුරු හීසරවලින් තුවාල කරන බවයි. නමුත් එහි තුවාල කරන්නේ හෘදයට යැයි එහි සඳහන් නොවේ. මීට සමානව අනංගයා විසින් කුඩා හෘද සංකේතයකටට හීවිදිනු නිරූපිත අදහස පුනරුද යුගයේ තේමාවකි. මෙය වර්තමානයේ වැලන්ටයින් දිනය හා බැඳී පවතී.[95]ආහාරසත්ත්ව හෘදය ආහාරයක් ලෙස බහුලව භාවිතා වන්නකි. මේවා බොහෝමයක් පේශිවලින් සමන්විත හෙයින්, එහි ඉහළ ප්‍රෝටීන ප්‍රමාණයක් ඇත. මේවා බොහෝවිට සෙසු ඉවතලන කොටස් සමග ආහාර බඳුන්වල දැකගත හැක. උදාහරණ ලෙස තාච්චි-ඔටෝමාන් කොකොරෙට්සිය (kokoretsi) දැක්විය හැක.කුකුළු හෘදය බොහෝවිට කූරක ගසා පුළුස්සා ආහාරයට ගනු ලැබේ

: ජපන් හාතෝ ටකිටොරි, බ්‍රසීලියානු චුරැස්කෝ ඩි කොරැකාවෝ, ඉන්දුනීසියානු කුකුළු හෘද සැටේ මෙවැනි ආහාර වේ.[111] මෙය තැටියක තබා බැදගත හැක. උදාහරණයක් ලෙස Jerusalem mixed grill නැමැති ආහාරය දැක්විය හැක. ඊජිප්තු සූපවේදයේ දී, සියුම්ව පෙති ගසාගත් හෘදය පිසීමට යොදාගත හැක. මෙය කුකුළු මස් සඳහා පිරවුමක් ලෙස භාවිත වන්නකි.[112] ඇතැම් වට්ටෝරුවල මේවා සෙසු ඉවත ලද මාංශ කොටස් සමග මිශ්‍රකොට යොදාගැනේ. උදාහරණ ලෙස මෙක්සිකානු pollo en menudencias ආහාරය[113] සහ රුසියානු ragu iz kurinyikh potrokhov නැමැති ආහාරය දැක්විය හැක.[114]ගව, ඌරු සහ බැටළු මස්වල හෘදය ද වට්ටෝරුවල ආදේශක ලෙස යොදාගත හැක. හෘදය දැඩිව-ක්‍රියා කරන පේශියක් වන බැවින්, එය "තද සහ වියළි" මාංශයක් ලෙස සැලකේ.රොම්බවර්, අර්මා එස්.; බෙකර්, මේරියන් රොම්බවර්; බෙකර්, ඊතන් (1975). The Joy of Cooking. ද බොබ්ස්-මෙරිල් සමාගම. p. 508. ISBN 978-0-0260-4570-4. මේ නිසා එය පිසීමට වැඩි කාලයක් ගතවේ. මෙහි තද බව හේතුවෙන් චීන කැලතූ-බැදගත් හෘදය මෙන් සිහින් තීරුවලට කපා පිළියෙල කළ හැක.[115]ගව මස්වල හෘදය ද උඳුනක පුළුස්සා හෝ තම්බා ආහාරයට ගත හැක. [116] පේරුවියානු anticuchos de coraz

ón නැමැති ගව හෘද ආහාරය පිළිස්සීම සිදු කරන්නේ දිගු කලක් කුළුබඩු සහ විනාකිරි මිශ්‍රණයක් ආධාරයෙන් පදම් කළ පසුව ය. "ව්‍යාජ පාත්තයා" සඳහා වන ඕස්ට්‍රේලියානු වට්ටෝරුවේ දී සැබැවින්ම යොදාගන්නේ ගව හෘදයයි.[117]ඌරු හෘදය ස්ටුවක් ලෙස, මඳ ගින්නේ තැම්බුමක් ලෙස, තැම්බුමක් ලෙස[118] හෝ සොසේජයක් ලෙස ආහාරයට ගත හැක. බාලි ඔරෙට් යනු ඌරු හෘදය සහ රුධිරා ආධාරයෙන් තැනූ රුධිර සොසේජස් විශේෂයකි. ප්‍රංශ වට්ටෝරු අනුව cœur de porc à l'orange සෑදීමේ දී තැම්බූ හෘදය සහ දොඩම් සෝස් උපකාරී කරගැනේ.වෙනත් සතුන් තුළමේවාත් බලන්න: සංසරණ පද්ධතියවෙනත් පෘෂ්ඨවංශීන්හෘදයේ ප්‍රමාණය වෙනස් සත්ත්ව කාණ්ඩ අනුව විවිධත්වයක් ගනියි. පෘෂ්ඨවංශීන්ගේ හෘදයේ ප්‍රමාණය කුඩාම මීයාගේ (12 mg) සිට නිල් තල්මසා (600 kg) දක්වා පුළුල් පරාසයක විහිදී පවතී.[119] පෘෂ්ඨවංශීන් තුළ හෘදය සිරුරේ උදරීය පෙදෙසේ මධ්‍යයට වන්නට පෙරිකාඩියමකින් වටවී ය.[120] ඇතැම් මත්ස්‍ය විශේෂවල පෙරිකාඩියම වෙනුවට උදර්ච්ඡදයට සම්බන්ධ වී පවතියි.[121]SA ගැටය සියලු කලලාවාරිකයින් තුළ දක්නට ලැබුණ ද වඩා ප්‍රාථමික පෘෂ්ඨංශීන්ගේ එය දක්නට නැත. මෙම සත්ත්වයින් තුළ, හෘදයේ පේශි සාපේක්ෂව අඛණ්ඩ අතර, ශිරා

කෝඨරකය හෘද ස්පන්දනය සමායෝජනය කරයි. සැබැවින්ම කලාලාවාරිකයින් (ඇම්නියෝටාවන්) තුළ ශිරා කෝඨරකය දකුණු කර්ණිකාව හා සම්බන්ධ බැවින්, එය SA ගැටය හා සමප්‍රභව බව පෙනේ. ටෙලියොස්ටයන් (teleosts) තුළ අවශිෂ්ට ශිරා කෝඨරක පිහිටි බැවින් ප්‍රධාන සමායෝජක මධ්‍යස්ථානය කර්ණිකාව තුළ පිහිටයි. සත්ත්ව විශේෂය අනුව හෘත් ස්පන්දන ශීඝ්‍රතාව බෙහෙවින් වෙනස් වන අතර, එය මිනිත්තුවට ස්පන්දන 20 පමණ (කොඩ් මත්ස්‍යයා) සිට 600 පමණ (ගුමන කුරුල්ලා) දක්වා පරාසයක විහිදෙන අතර,[122] ඇතැම්විට 1200 bpm (රතු-ගෙලැති ගුමන කුරුල්ලා) දක්වා වැඩි විය හැක.[123]ද්විත්ව සංසරණ පද්ධතිකටීර තුනක් සහිත පරිණත ඇම්ෆිබියාවකුගේ හෘදයේ හරස් කැපුමක්ඤ මෙහි තනි කෝෂිකාවක් පිහිටයි. දම් පැහැ ප්‍රදේශ මගින් ඔක්සිජනීකෘත සහ ඔක්සිජනීහෘත රුධිරය මිශ්‍ර වීම සිදුවන ස්ථාන පෙන්වා ඇත.1. පුප්ඵුසීය ශිරාව 2. වම් කර්ණිකාව 3. දකුණු කර්ණිකාව 4. කෝෂිකාව 5. ධමනි කේතුකය 6. ශිරා කෝඨරකයපරිණත උභයජීවීන් සහ බොහෝ උරගයින් සතුව ද්විත්ව සංසරණ පද්ධතියක් ඇත. මෙහි අරුත නම් සංසරණ පද්ධතිය ධමනි සහ ශිරා කොටස්වලට බෙදී ඇති බවයි. කෙසේනමුත්, හෘදය සම්පූර්ණයෙන් බාග දෙකකට බෙදී නැත. ඒ වෙනුවට, හෘදය කුටීර

තුනකට බෙදී පිහිටයි. එය කර්ණිකා දෙකක් සහ තනි කෝෂිකාවක් ලෙස වේ. සංස්ථානික සංසරණයෙන් මෙන්ම පෙනහැලිවල සිට ද පැමිණෙන රුධිරය ඇතුළු වන අතර, රුධිරය එක්වරම සංස්ථානික සංසරණය සහ පෙනහැලි වෙත පොම්ප කිරීම සිදුවේ. ද්විත්ව පද්ධතිය හේතුවෙන් රුධිරයට සංසරණය වීමේ හැකියාව ලැබෙන අතර, පෙනහැලිවලින් ලබාගන්නා ඔක්සිජනීකෘත රුධිරය ඍජුවම හෘදය වෙත යැවෙයි.[124]උරගයින් තුළ, හෘදය සාමාන්‍යයෙන් පිහිටන්නේ උරස් කුහරයේ මධ්‍යයේ ය. එසේම සර්පයින් තුළ නම්, එය ඉහළ පළමු සහ දෙවන තෙවන සන්ධි අතර පිහිටයි. එහි ශෘදය කුටීර තුනකින් සමන්විත ය. එනම්: කර්ණිකා දෙකක් සහ කෝෂිකාවකි. කෝෂිකාව බිත්තියක් (ආවාරයක්ආවාරය) මගින්, අසම්පූර්ණ ලෙස භාගා දෙකකට බෙදේ. පුප්ඵුසීය ධමනිය සහ මහාධමනි විවෘත වීම් අසල සැලකිය යුතු හිදැසක් ද පවතියි. බොහෝ උරග විශේෂවල, ‍රුධිර ප්‍රවාහ මිශ්‍ර වීම සිදුවන්නේ අල්ප වශයෙනි. මේ නිසා මහාධමනිය සාමාන්‍යයෙන් ලබාගන්නේ ඔක්සිජනීකෘත රුධිරය පමණකි.[122][124] මෙය කුටීර හතරකින් යුත් හෘදයක් සහිත කිඹුලන් සම්බන්ධයෙන් අදාළ නොවේ.[125]පෙනහැලි මත්ස්‍යයින් තුළ, මෙම ආවාර කෝෂිකාවේ කොටසක් දක්වා විහිද පවතියි. මේ නිසා පෙනහැලි වෙත යැවෙන ඔක්සිජනීහෘත රුධිර

ප්‍රවාහය සහ සිරුරේ සෙසු කොටස් වෙත යැවෙන ඔක්සිජනීකෘත රුධිර ප්‍රවාහ අතර යම් ආකාරයක වෙන්වීමක් සිදුවේ. උභයජීවීන් තුළ එවැනි බෙදීමක් නොතිබීමට හේතුව විය හැක්කේ ඔවුන් සිය සම මගින් ද ශ්වසනය කිරීමයි. මේ නිසා ඔවුන්ගේ මහා ශිරා ඔස්සේ හෘදය වෙත එන රුධිරය තරමක් ඔක්සිජනීකෘත වී ඇත. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස, පෙනහැලි මත්ස්‍යයින් හෝ වෙනත් ටෙට්‍රපෝඩාවන්ට සාපේක්ෂව උභයජීවීනට රුධිර ප්‍රවාහ දෙක අතර බෙදීමක් අවශ්‍ය වන්නේ අවම වශයෙනි. එසේවුවද, ඇතැම් උභයජීවී විශේෂවල කෝෂිකාවේ ස්පොන්ජිමය ස්වභාවය නිසා රුධිර ප්‍රවාහ වෙන්කොට තබා ගැනීමේ හැකියාව වැඩිවී ඇත. එසේම, ධමනි කේතුකයේ මුල් කපාට සර්පිලාකාර කපාටවලින් ප්‍රතිස්ථාපනය වී තිබීමෙන්, එය සමාන්තර කොටස් දෙකකට බෙදේ. එය ද රුධිර ප්‍රවාහ දෙක වෙන්කර තබා ගැනීමට උපකාරී වේ.[122]සම්පූර්ණයෙන් බෙදුණු හෘදයඅකොසෝරයන් (ක්‍රෙකඩිලියාවන් සහ පක්ෂීන්) සහ ක්ෂීරපායීන් තුළපොම්ප දෙකක් ලෙස බෙදුණු සම්පූර්ණ හෘදයක් දක්නට ලැබේ. මේ නිසා එය හෘද කුටීර හතරකින් සමන්විත ය.අකොසෝරයන්ගේ හෘදය ක්ෂීරපායීන්ගේ හෘදයෙන් ස්වාධීනව වර්ධනය වූ‍යේ යැයි සැලකේ. ක්‍රොකඩීලියාවන්ගේ ෂමනික මහාපථයේ පාදමේ පැනිසා ජිද්‍රය නැමැති විවරයක් පි

හිටයි. මේ නිසා දිය යටින් පිහිනා යාමේ දී හෘදයේ දෙපස වූ රුධිරය යම් තරමක් මිශ්‍ර වීමේ හැකියාවක් ඇත.[126][127] මේ නිසා පක්ෂීන් සහ ක්ෂීරපායීන්ට පමණක් පුප්ඵුසීය සහ සංස්ථානික සංසරණය පිණිස භෞතික බාධකයින් ස්ථිරව වෙන්වූ රුධිර ප්‍රවාහ දෙකක් පවතියි.[122]මත්ස්‍යයින්ප්‍රධාන ලිපිය: මත්ස්‍ය ව්‍යූහ විද්‍යාව#හෘදයමත්ස්‍ය හෘදය ඔස්සේ රුධිරය ගැලීම: ශිරා කෝඨරකය, කර්ණිකාව, කෝෂිකාව සහ පිටතට ගලායන පථයමත්ස්‍යයින් සතුව කුටීර දෙකකින් යුත් හෘදයක් ඇතැයි බොහෝවිට සඳහන් කෙරේ.[128] මෙහි රුධිරය ලබාගැනීමට එක් කර්ණිකාවක් ද, එය පොම්ප කිරීමට එක් කෝෂිකාවක් ද වේ.[129] කෙසේනමුත්, කුටීර ලෙස පැවසිය හැකි ඇතුළු වීමේ සහ පිටවීමේ ව්‍යූහන් ද මත්ස්‍ය හෘදය තුළ දක්නට ලැබෙන හෙයින්, ඇතැම්විට එය කුටීර තුනකින්[129] හෝ කුටීර හතරකින් යුත්[130] ලෙස හැඳින්විය හැක්කේ කුටීරයක් ලෙස සලකන ව්‍යූහය අනුවයි. කර්ණිකාව සහ කෝෂිකාව ඇතැම්විට “සත්‍ය කුටීර”, ලෙසත් සෙසු ව්‍යූහ “අතිරේක කුටීර” ලෙසත් හඳුන්වනු ලැබේ.[131]ප්‍රාථමික මත්ස්‍යයින් සතුව කුටීර හතරකින් යුත් හෘදයක් ඇත. නමුත් කුටීර පෙළට පිහිටන බැවින් එය ක්ෂීරපායීන්ගේ සහ පක්ෂීන්ගේ කුටීර සතරේ හෘදයට සමාන නොව

ේ. පළමු කුටීරය ශිරා කෝඨරකයයි. එමගින් දේහයේ යාකෘතික සහ මූලික ශිරාව ඔස්සේ එන ඔක්සිජනීහෘත රුධිරය රැස් කරගනියි. එතැන් සිට රුධිරය, කර්ණිකාව වෙතත් අනතුරුව, බලවත් පේශිමය කෝෂිකාව වෙතත් ගලායයි. කෝෂිකාව තුළ ප්‍රධාන වශයෙන්ම පොම්ප කිරීමේ ක්‍රියාවලිය සිදුවේ. සිව්වන සහ අවසන් කුටීරය වන්නේ ධමනි කේතුකයයි. මෙය සතුව කපාට කිහිපටක් ඇති අතර, එමගින් රුධිරය උදරීය මහාධමනිය වෙත යැවෙයි. උදරීය මහාධමනිය මගින් රුධිරය ජලක්ලෝම වෙත යවයි. එහිදී රුධිරය ඔක්සිජනීකෘත වී පෘෂ්ඨීය මහා ධමනිය ඔස්සේ සිරුරේ අනෙක් කොටස් වෙත යැවේ. (ටෙට්‍රපෝඩාවන් තුළ, උදරීය මහාධමනිය ශාඛා දෙකකට බෙදී ඇත. ඉන් එක් අර්ධයක් ආරෝහණ මහා ධමනියත් අනෙක් ශාඛාව පුප්ඵුසීය ධමනියත් සාදයි.)[122]පරිණත මත්ස්‍යයින් තුළ, කුටීර හතර එකපෙළට සකස් වී නොහැක. ඒ වෙනුවට S-හැඩයට සකස් වී පසු කුටීර දෙක මුල් කුටීර දෙකට ඉහළින් පිහිටයි. මෙම සාපේක්ෂව සරල රටාව කාටිලේජ මත්ස්‍යයන් සහ කිරණ-වරල් සහිත මත්ස්‍යයින් තුළ දක්නට ලැබේ. ටෙලියොස්ටයන් තුළ, ධමනි කේතුකය ඉතා කුඩා අතර, වඩාත් නිවැරදිව කිවහොත් එය එය හෘදයේ කොටසක් නොව මහා ධමනියේ කොටසක් ලෙස විස්තර කළ හැක. ධමනි කේතුකය කිසිදු ඇම්නියෝටාවකු තුළ දක

්නට නොලැබෙන අතර, එය පරිණාමයේ දී කෝෂිකා තුළට අවශෝෂණය වන්නට ඇතැයි විශ්වාස කෙරේ. මීට සමානව, ශිරා කෝඨරකය ඇතැම් උරගයින් සහ පක්ෂීන් තුළ, ශිරාමය ව්‍යූහයක් ලෙස පවතී. නැතහොත් එය දකුණු කර්ණිකාව තුළට අවශෝෂණය වී තිබිය හැක.[122]අපෘෂ්ඨවංශීන්Anopheles gambiae මචුරුවාගේ නාලාකාර හෘදය (කොළ) සිරුර තුළින් තිරස්ව දිවෙයි. එය වජ්‍රාකාර පියාපත් පේශි (කොළ පැහැතිම වේ) සමග අන්තර්සම්බන්ධ වී ඇත. එය පරිහෘද සෛලවලින් (රතු) වටවී ඇත. නිල් පැහැයෙන් සෛල න්‍යෂ්ටි දැක්වේ.මූලික ආත්‍රෝපෝඩා දේහ ව්‍යූහය – හෘදය රතු පැහැයෙන් දැක්වේආත්‍රොපෝඩාවන් සහ බොහෝ මොලුස්කාවන් සතුව විවෘත සංසරණ පද්ධතියක් ඇත. මෙම පද්ධතියේ, ඔක්සිජනීහෘත රුධිරය හෘදය වටා පිහිටි කුහර (කෝඨරක) තුළට ඇතුළු වේ. කුඩා තනි අතට දිවෙන නාල ඔස්සේ රුධිරය සෙමෙන් හෘදය දෙසට පැතිර යයි. අනතුරුව, හෘදය මගින් රුධිරය රුධිර හෙබ නැමැති අවයව අතර පිහිටි කුහරයක් තුළට පොම්ප කෙරේ. ආත්‍රොපෝඩාවන්ගේ හෘදය සාමාන්‍යයෙන් පේශිමය නාලයක් වන අතර, එය පෘෂ්ඨීය පෙදෙසට පහළින් හිසේ පාදමේ සිට සිරුර දිගේ දිවෙයි. රුධිරය වෙනුවට මෙහි සංසරණ තරලය haemolymph නම් වේ. එය සාමාන්‍යයෙන් ශ්වසන වර්ණකය ලෙස තඹ-පාදක කරගත්

ශීමොසයනින් නැමැති ඔක්සිජන් පරිවාහකය සහිත වේ. යකඩ-පාදක කරගත් හීමොග්ලොබින් භාවිතා කරන්නේ සුළු ආත්‍රොපෝඩාවන් පිරිසක් විසින් පමණි.[132]සෙසු කෘමීන්ගේ, සංසරණ පද්ධතිය ඔක්සිජන් පරිවහනයට භාවිතා නොවේ. එනිසා එය අතිශයින් ක්ෂීණ වී ඇත. එහි ශිරා හෝ ධමනි දක්නට‍ නොලැබෙන අතර, සම්බන්ධිත නාල දෙකක් පමණක් අන්තර්ගත වේ. ඔක්සිජන් පරිවහනය වන්නේ විසරණයෙන් වන අතර, මෙම වාහිනීවලට සම්බන්ධිත කුඩා පේශිමය වාහිනී පහක් දක්නට ලැබෙන අතර, ඒවා "හෘදයන්" ලෙස සැලකිය හැක.[132]දැල්ලන් සහ සෙසු සෙෆලොපෝඩාවන් සතුව "ජලක්ලෝම හෘදයන්" යුගලක් සහ "සංස්ථානික" හෘදයක් පවතියි. සෑම ජලක්ලෝමික හෘදයකම කර්ණිකා යුගලක් හා කෝෂිකාවක් වේ. මෙමගින් රුධිරය ජලක්ලෝම වෙත පොම්ප කරයි. සංස්ථානික හෘදය මගින් දේහයට පොම්ප කිරීම සිදුකරයි.[133][134]අමතර පින්තූරමානව හෘදයේ පූර්ව පෙනුමමානව හෘදයේ අපර පෙනුමකිරීටක සංසරණයහෘදයේ ව්‍යූහ විද්‍යාත්මක නිදර්ශකයක්සංසරණ පද්ධතිය හා හෘදය දැක්වෙන් සිතුවමක්සටහන්↑ හෘදයේ සිට ශරීරය දෙසට↑ ඔක්සිජනීහෘත රුධිරය හෘදයේ සිට පෙනහැලි වෙතට පරිවහනය කරන ධමනි↑ හෘදය වෙත රුධිරය සැපයීම↑ සිරුරේ සිට හෘදය දෙසට↑ පෙනහැලිවල

සිට හෘදය දෙසට ඔක්සිජනීකෘත රුධිරය ගෙනයන ශිරා↑ හෘත් පේශියෙන් රුධිරය බැසයාමට හේතුවන ශිරා↑ පේශි මගින් කපාට විවෘත විවෘත වීමට හේතු නොවන බව සලකන්න. කර්ණිකා සහ කෝෂිකා අතර රුධිරයේ ඇතිවන පීඩන අන්තරය ‍මගින් මෙය සිදුවේ.මූලාශ්‍රThis article incorporates text from the CC-BY book: OpenStax College, Anatomy & Physiology. OpenStax CNX. 30 jul 2014..↑ ටේබර්, ක්ලැරන්ස් විල්බර්; වෙනස්, ඩොනල්ඩ් (2009). ටේබර්'ස් සයික්ලොපීඩික් මෙඩිකල් ඩික්ෂනරි. F a Davis Co. pp. 1018–23. ISBN 0-8036-1559-0.↑ ගයිටන් සහ හෝල් 2011, පිටු අංකය: 157.↑ 3.0 3.1 3.2 කීත් එල්. මුවර්; ආතර් එෆ්. ඩැලී; ඈන් එම්. ආර්. ඒගර්. "1". ක්ලීනිකලි ඔරියන්ටඩ් ඇනටමි. වොල්ටර්ස් ක්ලූවෙල් හෙල්ත්/ලිපින්කෝට් විලියම්ස් ඇන්ඩ් විල්කින්ස්. pp. 127–73. ISBN 978-1-60547-652-0.↑ සිසී ස්ටාර්; ක්‍රිස්ටීන් එවර්ස්; ලිසා ස්ටාර් (2 ජනවාරි 2009). බයොලොජි: ටුඩේ ඇන්ඩ් ටුමොරෝ විත් ෆිසියොලොජි. සෙන්ගේජ් ලර්නිං. p. 422. ISBN 978-0-495-56157-6. සම්ප්‍රවේශය 7 ජූනි 2012.↑ 5.0 5.1 රීඩ්, සී. රෝබක්; බ්‍රේනර්ඩ්, ලී වෙරී; ලී,, රොඩ්නි; ඇතුළුව, කැප්ලන්හි කාර්ය මණ්

ඩලය, (2008). CSET : ගුරුවරුන් සඳහා කැලිෆෝනියා විෂය විභාග (3වන ed.). නිව් යෝක්, NY: කැප්ලන් ප්‍රකා. p. 154. ISBN 978-1-4195-5281-6.{{cite book}}: CS1 maint: extra punctuation (link) CS1 maint: multiple names: authors list (link)↑ ග්‍රේ'ස් ඇනටමි 2008, පිටු අංකය: 960.↑ 7.00 7.01 7.02 7.03 7.04 7.05 7.06 7.07 7.08 7.09 7.10 7.11 7.12 7.13 7.14 7.15 7.16 7.17 7.18 7.19 7.20 7.21 7.22 7.23 7.24 7.25 7.26 7.27 7.28 7.29 7.30 7.31 7.32 7.33 7.34 7.35 7.36 7.37 7.38 7.39 7.40 7.41 7.42 7.43 7.44 7.45 7.46 7.47 7.48 7.49 7.50 7.51 7.52 7.53 7.54 7.55 7.56 7.57 7.58 7.59 7.60 7.61 7.62 7.63 7.64 7.65 7.66 7.67 7.68 7.69 7.70 බෙට්ස්, ජේ. ගොර්ඩ්න් (2013). ඇනටමි ඇන්ඩ් ෆිසියොලොජි. pp. 787–846. ISBN 1-938168-13-5. සම්ප්‍රවේශය 11 අගෝස්තු 2014.↑ ගයිටන් සහ හෝල් 2011, පිටු අංක: 101, 157.↑ ගයිටව් සහ හෝල් 2011, පිටු අංක: 105–07.↑ ගයිටන් සහ හෝල් 2011, පිටු අංක: 1039–41.↑ 11.0 11.1 11.2 "කාඩියෝවැස්ක්‍යුලර් ඩිෂීසස් (CVDs) ෆැක්ට් ෂීට් N°317 මාර්තු 2013". WHO. ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය. සම්ප්‍රවේශය 20 සැප

්තැම්බර් 2014.↑ 12.0 12.1 12.2 ලොන්ගෝ, ඩෑන්; ෆෝෂි, ඇන්තනි; කැස්පර්, ඩෙනිස්; හෝසර්, ස්ටීවන්; ජේම්සන්, ජේ.; ලොස්කාල්සෝ, ජෝසෆ් (අගෝස්තු 11, 2011). හැරිසන්'ස් ප්‍රින්සිපල්ස් ඔෆ් ඉන්ටර්නල් මෙඩිසින් (18 ed.). මැක්ග්‍රොව්-හිල් ප්‍රොෆෙෂනල්. p. 1811. ISBN 978-0-07-174889-6.↑ ග්‍රැහැම්, අයි.; ඒටර්, ඩී.; බෝර්ච්-ජොන්සන්, කේ.; බොයිසන්, ජී.; බරල්, ජී.; කිෆ්කෝවා, ආර්.; ඩැලෝංගෙවිල්, ජේ.; ඩි බේකර්, ජී.; ඊබ්‍රාහිම්, එස්.; ග්ජෙල්‍ස්වික්, බී.; හර්මාන්-ලින්ගන්, සී.; හෝයිස්, ඒ.; හම්ෆ්‍රීස්, එස්.; නැප්ටන්, එම්.; පර්ක්, ජේ.; ප්‍රයෝරි, එස්. ජී.; ප්යොරලා, කේ.; රයිනර්, ඉසෙඩ්.; රයිලෝප්, එල්.; සැන්ස්-මෙනන්ඩෙස්, එස්.; ෂොල්ට් ඔප් රයිමර්, ඩබ්.; වයිස්බර්ග්, පී.; වුඩ්, ඩී.; යාර්නෙල්, ජේ.; සමොරානෝ, ජේ. එල්.; වොල්මා, ඊ.; ෆිට්ස්ජෙරල්ඩ්, ටී.; කූනි, එම්. ටී.; ඩියුඩිනා, ඒ.; හෘත්වේදය පිළිබඳ යුරෝපීය සංගමය (ESC) අනුගමනය කළ යුතු නීති පිළිබඳකමිටුව, (CPG) (ඔක්තෝබර් 2007). "European guidelines on cardiovascular disease prevention in clinical practice: executive summary: Fourth Joint Task Force of the European Society of Cardiol

ogy and Other Societies on Cardiovascular Disease Prevention in Clinical Practice (Constituted by representatives of nine societies and by invited experts)". European Heart Journal. 28 (19): 2375–414. doi:10.1093/eurheartj/ehm316. PMID 17726041.↑ "Gray's Anatomy of the Human Body – 6. Surface Markings of the Thorax". Bartleby.com. සම්ප්‍රවේශය 2010-10-18.↑ ඩොර්ලන්ඩ්'ස් (2012). Dorland's Illustrated Medical Dictionary (32වන ed.). එල්සිවියර්. p. 1461. ISBN 978-1-4160-6257-8.↑ බියැන්කෝ, කාල්. "How Your Heart Works". HowStuffWorks. සම්ප්‍රවේශය 14 අගෝස්තු 2016.↑ 17.0 17.1 Gray's Anatomy 2008, පිටු අංක: 960–62.↑ Gray's Anatomy 2008, පිටු අංක: 964–67.↑ Gray's Anatomy 2008, පිටු අංකය: 960.↑ පොකොක්, ගිලියන් (2006). Human Physiology. ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලීය මුද්‍රණාලය. p. 264. ISBN 978-0-19-856878-0.↑ 21.0 21.1 21.2 Gray's Anatomy 2008, පිටු අංක: 966–67.↑ Gray's Anatomy 2008, පිටු අංකය: 970.↑ මිනසෝටා විශ්වවිද්‍යාලය. "Papillary Muscles". Atlas of Human Cardiac Anatomy. සම්ප්

‍රවේශය 7 මාර්තු 2016.↑ "pectinate muscle". The Free Dictionary. සම්ප්‍රවේශය 2016-07-31.↑ Gray's Anatomy 2008, පිටු අංකය: 959.↑ Davidson's 2010, පිටු අංකය: 525.↑ Gray's Anatomy 2008, පිටු අංකය: 981.↑ 28.0 28.1 Gray's Anatomy 2008, පිටු අංකය: 982.↑ ඩේවිඩ්සන්ගේ 2010, පිටු අංකය: 526.↑ [[#CITEREFGray's Anatomy2008|Gray's Anatomy 2008]], පිටු අංකය: 945.↑ "Main Frame Heart Development". Meddean.luc.edu. සම්ප්‍රවේශය 2010-10-17.↑ ඩුබෝස්, ටී. ජේ.; කුන්‍යස්, ජේ. ඒ.; ජොන්සන්, එල්. (1990). "Embryonic Heart Rate and Age". J Diagn Med Sonography. 6 (3): 151–57. doi:10.1177/875647939000600306.↑ ඩුබෝස්, ටී. ජේ. (1996) Fetal Sonography, පිටු. 263–74; ෆිලඩෙල්ෆියා: ඩබ්. බී. සෝන්ඩර්ස් ISBN 0-7216-5432-0↑ ටෙරී ජේ. ඩුබෝස්; Sex, Heart Rate and Age↑ 35.0 35.1 35.2 ගයිටන් සහ හෝල් 2011, පිටු අංක: 105–07.↑ ගයිටන් සහ හෝල් 2011, පිටු අංක: 110–13.↑ පොකොක්, ගිලියන් (2006). Human Physiology (තෙවන ed.). ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලීය මුද්‍රණාලය. p. 266. ISBN 978-0-19-856878-0.↑ ඇන්ට්ස්, මැති

යාස් (1998). "Electrical Conduction Between the Right Atrium and the Left Atrium via the Musculature of the Coronary Sinus". Circulation. 98 (17): 1790–1795. doi:10.1161/01.CIR.98.17.1790. PMID 9788835. {{cite journal}}: Invalid |display-authors=ඇතුළු පිරිස (help)↑ ඩි පොන්ටි (2002). "Electroanatomic Analysis of Sinus Impulse Propagation in Normal Human Atria". Journal of Cardiovascular Electrophysiology. 13 (1): 1–10. doi:10.1046/j.1540-8167.2002.00001.x. PMID 11843475. {{cite journal}}: Invalid |display-authors=ඇතුළු පිරිස (help); Unknown parameter |first‍= ignored (help)↑ "Definition of SA node". MedicineNet.com. 27 අප්‍රේල් 2011. සම්ප්‍රවේශය 7 ජූනි 2012.↑ "Purkinje Fibers". About.com. 9 අප්‍රේල් 2012. සම්ප්‍රවේශය 7 ජූනි 2012.↑ ගයිටන් සහ හෝල් 2011, පිටු අංක: 115–20.↑ ඩේවිස්, ජේ. පී.; ටිකුනෝවා, එස්. බී. (2008). "Ca2+ exchange with troponin C and cardiac muscle dynamics". Cardiovascular Research. 77 (4): 619–26. doi:10.1093/cvr/cvm098. PMID 18079104.↑ "Resting pulse rate re

ference data for children, adolescents and adults, United States 1999–2008" (PDF). සම්ප්‍රවේශය 30 දෙසැම්බර් 2015.↑ හෝල්, ආතර් සී ගයිටන්, ජෝන් ඊ. (2005). Textbook of medical physiology (11වන ed.). ෆිලඩෙල්ෆියා: ඩබ්. බී. සෝන්ඩර්ස්. pp. 116–22. ISBN 978-0-7216-0240-0.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)↑ ගයිටන් සහ හෝල් 2011, පිටු අංකය: 208.↑ ගයිටන් සහ හෝල් 2011, පිටු අංකය: 212.↑ 48.0 48.1 ටැලී, නිකොලස් ජේ.; ඕ‍'කොනර්, සයිමන්. Clinical Examination. චර්චිල් ලිවිංස්ටන්. pp. 76–82. ISBN 978-0-7295-4198-5.↑ ඩොර්ලන්ඩ්'ස් (2012). Dorland's Illustrated Medical Dictionary (32වන ed.). එල්සිවියර් සෝන්ඩර්ස්. p. 1189. ISBN 978-1-4160-6257-8.↑ නිව්බර්ගර්, ජේන් (2006). Nadas' Pediatric Cardiology 2වන සංස්කරණය. ෆිලඩෙල්ෆියා: එල්සිවියර්. p. 358. ISBN 978-1-4160-2390-6.↑ කැන්ටරිනි එල්, ලොපැල්කෝ ජී (ඔක්තෝබර් 2014). "Autoimmunity and autoinflammation as the yin and yang of idiopathic recurrent acute pericarditis". Autoimmun Rev. 14 (2): 90–97. doi:10.1016/j.autrev.2014.10

.005. PMID 25308531. {{cite journal}}: Invalid |display-authors=ඇතුළු පිරිස (help)↑ 52.0 52.1 52.2 "Cardiovascular diseases (CVDs)". ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (බ්‍රිතාන්‍ය ඉංග්‍රීසි බසින්). සම්ප්‍රවේශය 2016-03-09.↑ "Your Heart Failure Healthcare Team". www.heart.org. සම්ප්‍රවේශය 2016-03-09.↑ 54.0 54.1 54.2 "Different heart diseases". World Heart Federation. සම්ප්‍රවේශය 2016-03-09.↑ හැරිසන්'ස් 2011, පිටු අංකය: 1501.↑ Davidson’s 2010, පිටු අංකය: 554.↑ Davidson’s 2010, පිටු අංකය: 544.↑ Davidson’s 2010, පිටු අංක: 543–45.↑ ‍Davidson’s 2010, පිටු අංක: 556–59.↑ 60.0 60.1 Davidson’s 2010, පිටු අංක: 556–59.↑ Davidson’s 2010, පිටු අංක: 556–559.↑ Davidson’s 2010, පිටු අංක: 624–25.↑ Davidson’s 2010, පිටු අංක: 612–13.↑ 64.0 64.1 64.2 Davidson’s 2010, පිටු අංක: 560–70.↑ Davidson’s 2010, පිටු අංකය: 542.↑ Davidson’s 2010, පිටු අංක: 638–639.↑ "Patent Foramen Ovale (PFO)". www.heart.org. සම්ප්‍රවේශය 2016-03-09.↑ 68.0 68.1 Davidson’s 2010, පිටු අංක: 628–30.↑ 69.0 69.1 හැරිසන

්'ස් 2011, පිටු අංකය: 1458–65. උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: Invalid <ref> tag; name "FOOTNOTEහැරිසන්'ස්20111458–65" defined multiple times with different content↑ Davidson’s 2010, පිටු අංක: 527–34.↑ බ්‍රිටන්, සංස්කාරකවරු නිකි ආර්. කොලිජ්, බ්‍රයන් ආර්. වෝකර්, ස්ටුවර්ට් එච්. රැල්ස්ටන් ; සිතුවම් නිර්මාණය රොබට් විසිනි (2010). Davidson's principles and practice of medicine (21වන ed.). එඩින්බර්ග්: චර්චිල් ලිවිංස්ටන්/එල්සිවියර්. pp. 522–36. ISBN 978-0-7020-3084-0.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)↑ 72.0 72.1 72.2 72.3 Davidson's 2010, පිටු අංක: 522–36.↑ උපුටාදැක්වීම් දෝෂය: අනීතික <ref> ටැගය;OH2010 නමැති ආශ්‍රේයන් සඳහා කිසිදු පෙළක් සපයා නොතිබුණි↑ කවන්, ඩේවිඩ්; යැං, එරික්. "Acute Coronary Syndrome Workup". Medscape. සම්ප්‍රවේශය 14 අගෝස්තු 2016.↑ Davidson's 2010, පිටු අංක: 531.↑ Harrison's 2011, පිටු අංකය: 1534.↑ 77.0 77.1 77.2 77.3 77.4 77.5 Davidson's 2010, පිටු අංක: 521–640.↑ 78.0 78.1 78.2 78.3 Davidson's 2010, පිටු අංක: 528–30.↑ විලියම් එෆ්. ආම්ස්ට්‍රෝ

ං; තෝමස් රයන්; හාවී ෆේගන්බෝම් (2010). Feigenbaum's Echocardiography. ලිපින්කොට් විලියම්ස් ඇන්ඩ් විල්කින්ස්. ISBN 978-0-7817-9557-9.↑ ගියෝර්ගයේඩ්, එම්. (22 ජූනි 2004). "Digoxin in the Management of Cardiovascular Disorders". Circulation. 109 (24): 2959–64. doi:10.1161/01.CIR.0000132482.95686.87.↑ 81.0 81.1 81.2 Davidson's 2010, පිටු අංක: 585–88, 614–23.↑ 82.0 82.1 82.2 "Anatomy of the Heart". සිඩ්නි විශ්වවිද්‍යාලයේ මාර්ගස්ථ කෞතුකාගාරය. සම්ප්‍රවේශය 2 අගෝස්තු 2016.↑ 83.0 83.1 83.2 83.3 මෙලෙටිස්, ජෝන්; කොන්ස්ටන්ටොපෝලොස්, කොස්ටස් (2010). "The Beliefs, Myths, and Reality Surrounding the Word Hema (Blood) from Homer to the Present". Anemia. 2010: 1–6. doi:10.1155/2010/857657.↑ කැට්ස්, ඒ. එම්. (1 මැයි 2008). "The "Modern" View of Heart Failure: How Did We Get Here?". Circulation: Heart Failure. 1 (1): 63–71. doi:10.1161/CIRCHEARTFAILURE.108.772756.↑ 85.0 85.1 85.2 85.3 85.4 85.5 එයර්ඩ්, එබ්. සී. (ජූලි 2011). "Discovery of the cardiovascular system: from Galen to William Harvey". Jo

urnal of Thrombosis and Haemostasis. 9: 118–29. doi:10.1111/j.1538-7836.2011.04312.x.↑ මිකෙලාකිස්, ඊ. ඩී. (19 ජූනි 2014). "Pulmonary Arterial Hypertension: Yesterday, Today, Tomorrow". Circulation Research. 115 (1): 109–114. doi:10.1161/CIRCRESAHA.115.301132.↑ වෙස්ට්, ජෝන් (2008). "Ibn al-Nafis, the pulmonary circulation, and the Islamic Golden Age". Journal of Applied Physiology. 105 (6): 1877–80. doi:10.1152/japplphysiol.91171.2008. PMC 2612469. PMID 18845773. සම්ප්‍රවේශය 28 මැයි 2014. {{cite journal}}: Invalid |ref=harv (help)↑ බොන්ඩ්ක් පර්සන්, ඒ.; පර්සන්, පී. බී. (2014). "Form and function in the vascular system". Acta Physiologica. 211 (3): 468–70. doi:10.1111/apha.12309.↑ 89.0 89.1 වෙස්ට්, ජේ. බී. (30 මැයි 2014). "Galen and the beginnings of Western physiology". AJP: Lung Cellular and Molecular Physiology. 307 (2): L121–L128. doi:10.1152/ajplung.00123.2014.↑ AIRD, W. C. (2011). "Discovery of the cardiovascular system: from Galen to William Harvey". Journal of Thrombosis

and Haemostasis. 9: 118–29. doi:10.1111/j.1538-7836.2011.04312.x.↑ සිල්වර්මන්, එම්. ඊ. (13 ජූනි 2006). "Why Does the Heart Beat?: The Discovery of the Electrical System of the Heart". Circulation. 113 (23): 2775–81. doi:10.1161/CIRCULATIONAHA.106.616771. PMID 16769927.↑ කූලි, ඩෙන්ටන් ඒ. (2011). "Recollections of the Early Years of Heart Transplantation and the Total Artificial Heart". Artificial Organs. 35 (4): 353–57. doi:10.1111/j.1525-1594.2011.01235.x. PMID 21501184.↑ මිනියාටි, ඩග්ලස් එන්.; රොබින්ස්, රොබට් සී. (2002). "Heart transplantation: a thirty-year perspective: A Thirty-Year Perspective". Annual Review of Medicine. 53 (1): 189–205. doi:10.1146/annurev.med.53.082901.104050.↑ න්‍යුබුවර්, ස්ටෙෆාන් (15 මාර්තු 2007). "The Failing Heart – An Engine Out of Fuel". New England Journal of Medicine. 356 (11): 1140–51. doi:10.1056/NEJMra063052. PMID 17360992.↑ 95.0 95.1 95.2 "Heart". The Watkins Dictionary of Symbols. ISBN 978-1-78028-357-9.↑ රොස්නර්, ෆ්‍රෙඩ් (1995). Medic

ine in the Bible and the Talmud : selections from classical Jewish sources (Augm. ed.). හොබොකොන්, නිව් ජර්සි: KTAV Pub. House. pp. 87–96. ISBN 978-0-88125-506-5.↑ බ්‍රිටනිකා, ඉබ්; Slider, Ab, Egyptian heart and soul conception. මෙම වදන වැලිස් බජ් විසින් අබ් ලෙස ද පරිවර්තනය කොට තිබේ.↑ ඇලන්, ජේම්ස් පී. (2014). Middle Egyptian : an introduction to the language and culture of hieroglyphs (3වන සංස්කරණය. ed.). pp. 453, 465. ISBN 978-1-1076-6328-2.↑ ටේලර්, ජෝන් එච්. (2001). Death and the afterlife in ancient Egypt. චිකාගෝ: චිකාගෝ විශ්වවිද්‍යාලීය මුද්‍රණාලය. pp. 35–38. ISBN 978-0-2267-9164-7.↑ ෂිගුයි, ක්වියු; මැටොස්, ගිල්බර්ට් එල්. (2000). Chinese writing = Wenzi-xue-gaiyao. බර්ක්ලේ: Society for the Study of Early China [u.a.] p. 176. ISBN 1-55729-071-7.↑ MDBG මාර්ගස්ථ ශබ්දකෝෂය. "心". http://www.mdbg.net/chindict/chindict.php?page=worddict&wdrst=0&wdqb=%E5%BF%83, තුළින්; සම්ප්‍රවේෂණය 7 පෙබරවාරි 2016.↑ රොජර්ස්, බොබ් ෆ්ලෝස්, මයිකල් ජොන්සන් සහ ටිමොති (2007). Statements of fact in trad

itional Chinese medicine (3වන ed.). බෝල්ඩර්, කොලො.: බ්ලූ පොපි මුද්‍රණාලය. p. 47. ISBN 978-0-936185-52-1.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)↑ යේ, නයිජල් වයිස්මන්, ෆෙං (1998). A practical dictionary of Chinese medicine (1වන ed.). බෲක්ලයින්, මැස.: පැරඩයිම් ප්‍රකාශන. p. 260. ISBN 978-0-912111-54-4.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)↑ ස්වෙන් සෙල්මර් (2004), "The Heart in the Ŗg veda", in පියට්‍රි බැල්සරෝවික්ස්; මැරෙක් මෙජර්, Essays in Indian Philosophy, Religion and Literature, දිල්ලි: මෝතිලාල් බනාර්සිදාස් ප්‍රකාශන, pp. 71–83, ISBN 978-81-208-1978-8, https://books.google.com/books?id=b2qPLswTCSIC&pg=PA71 ↑ ලැන්මන්, චාල්ස් රොක්වෙල් (1996). A Sanskrit reader : text and vocabulary and notes (නැවත මුද්‍රණය ed.). දිල්ලි: මෝතිලාල් බනාර්සිදාස්. p. 287. ISBN 978-81-208-1363-2.↑ ඇරිස්ටෝටල්. සත්ත්වයින්ගේ කොටස් මත. p. ග්‍රන්ථය 3, පරි. 4. 2016-08-14 දින මුල් පිටපත වෙතින් සංරක්ෂණය කරන ලදී. සම්ප්‍රවේශය 2017-01-28 (De partibus animalium) {{cite

book}}: Unknown parameter |nopp= ignored (help)CS1 maint: postscript (link)↑ ගැලන්, De usu partium corporis humani ("මිනිස් සිරුරේ කොටස්වල භාවිතය"), ග්‍රන්ථය 6.↑ ඇපන් සෑන්ඩ්ස්ට්‍රොම්, Corn is Our Life, 1991, පිටු. 239–40↑ "Sacred Heart of Jesus". Nelson's Dictionary of Christianity: The Authoritative Resource on the Christian World. තෝමස් නෙල්සන් සංස්. 2001. ISBN 978-1-4185-3981-8. {{cite book}}: |first1= missing |last1= (help)↑ මරේ, ටොම් ඩෙවොන්ෂයර් ජෝන්ස්; ලින්ඩා මරේ; පීටර් (2013). "Heart". The Oxford dictionary of christian art and architecture (දෙවන ed.). කෝර්බි: ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලීය මුද්‍රණාලය. ISBN 978-0-19-968027-6.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)↑ Indonesia Magazine, 25 (1994), පි. 67↑ සාමියා ඇබ්ඩෙනර්, "Firakh mahshiya wi mihammara" වට්ටෝරුව 117, Egyptian Cooking: And Other Middle Eastern Recipes, කයිරෝවේ ඇමරිකානු විශ්වවිද්‍යාලීය මුද්‍රණාලය, 2010.↑ ඩයනා කෙනඩි, My Mexico: A Culinary Odyssey with Recipes, ටෙක්සාස් විශ්වවිද්‍යාලීය

මුද්‍රණාලය, යාවත්කාලීන සංස්කරණය, 2013, ISBN 0-292-74840-X, පි. 100↑ ඇලා සචරොව්, Classic Russian Cuisine: A Magnificent Selection of More Than 400 Traditional Recipes, 1993, ISBN 1-55970-174-9, පිටුව නොදනී↑ කැල්වින් ඩබ්. ෂ්වේබ්, Unmentionable Cuisine, වර්ජිනියා විශ්වවිද්‍යාලීය මුද්‍රණාලය, 1979 (යළි මුද්‍රණය), ISBN 0-8139-1162-1, පි. 96↑ අර්මා එස්. රොම්බවර්, මේරියන් රොම්බවර් බෙකර්, The Joy of Cooking, 1975, පි. 508↑ ජෝන් ටොරොඩ්, Beef: And Other Bovine Matters, ටෝන්ටන් මුද්‍රණාලය, 2009, ISBN 1-60085-126-6, පි. 230↑ ජෙනී මිල්සම්, The Connoisseur's Guide to Meat, 2009m ISBN 1-4027-7050-2, පි. 171↑ ඩොබ්සන්, ජෙෆ්රි පී. (අගෝස්තු 2003). "On Being the Right Size: Heart Design, Mitochondrial Efficiency and Lifespan Potential". Clinical and Experimental Pharmacology and Physiology. 30 (8): 590–97. doi:10.1046/j.1440-1681.2003.03876.x.↑ වේක්, සංස්. මාර්වලී එච්. (1992). Hyman's comparative vertebrate anatomy (3වන සංස්., කඩදාසිබැම්ම සහිත ed.). චිකාගෝ: චිකාගෝ විශ්වවිද්‍යාලීය මුද්‍රණාලය.

pp. 448, 454. ISBN 9780226870137.↑ ෂට්ල්වර්ත්, සංස්කරණය ට්‍රෙවර් ජේ. (1988). Physiology of Elasmobranch Fishes. බර්ලින්, හයිඩ්ල්බර්ග්: ස්ප්‍රිංගර් බර්ලින් හයිඩ්ල්බර්ග්. p. 3. ISBN 9783642733369.↑ 122.0 122.1 122.2 122.3 122.4 122.5 රෝමර්, ඇල්ෆ්‍රඩ් ෂර්වුඩ්; පාර්සන්ස්, තෝමස් එස්. (1977). The Vertebrate Body. ෆිලඩෙල්ෆියා, PA: හෝල්ට්-සෝන්ඩර්ස් ඉන්ටර්නැෂනල්. pp. 437–42. ISBN 0-03-910284-X.↑ ඔස්බොර්න්, ජූනි (1998). The Ruby-Throated Hummingbird. ටෙක්සාස් විශ්වවිද්‍යාලීය මුද්‍රණාලය. p. 14. ISBN 0-292-76047-7.↑ 124.0 124.1 ග්‍රීම්, කර්ට් ඒ.; ලේමන්ට්, ලේ ඒ.; ට්‍රැන්ක්විලි, විලියම් ජේ.; ග්‍රීනි, ස්යීවන් ඒ.; රොබට්සන්, ශීලා ඒ. (2015-03-16). Veterinary Anesthesia and Analgesia (ඉංග්‍රීසි බසින්). ජෝන් විලී සහ පුත්‍රයෝ. p. 418. ISBN 9781118526200.↑ කොල්විල්, තෝමස් පී.; බැසර්ට්, ජොඇනා එම්. (2015-03-10). Clinical Anatomy and Physiology for Veterinary Technicians (ඉංග්‍රීසි බසින්). Elsevier Health Sciences. p. 547. ISBN 9780323356206.↑ ක්‍රිග්, ගෝර්ඩ්න්; ජොහැන්සන්, ක්ජෙල් (1987). "Cardiovas

cular Dynamics In Crocodylus Porosus Breathing Air And During Voluntary Aerobic Dives". Journal of Comparative Physiology B. ස්ප්‍රිංගර්-වර්ලැග්. 157 (3): 381–92. doi:10.1007/BF00693365. Archived from the original on 2017-09-10. සම්ප්‍රවේශය 3 ජූලි 2012.{{cite journal}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)↑ ඇක්සල්සන්, මයිකල්; ක්‍රේග්, ෆ්‍රැන්ක්ලින්; ලෝෆ්මන්, කාල්; නිල්සන්, ස්ටෙෆාන්; ක්‍රීග්, ගෝර්ඩ්න් (1996). "Dynamic Anatomical Study Of Cardiac Shunting In Crocodiles Using High-Resolution Angioscopy" (PDF). The Journal of Experimental Biology. The Company of Biologists Limited. 199 (2): 359–65. PMID 9317958. සම්ප්‍රවේශය 3 ජූලි 2012.↑ ජර්ඩ්, රිචඩ් ඩේවිඩ් (ජනවාරි 2004). Instant Notes Animal Biology. ගාර්ලන්ඩ් සයන්ස්. p. 134. ISBN 978-1-85996-325-8.↑ 129.0 129.1 ඔස්ට්‍රැන්ඩර්, ගැරී කෙන්ට් (2000). The Laboratory Fish. එල්සිවියර්. pp. 154–55. ISBN 978-0-12-529650-2.↑ ෆැරෙල්, ඇන්තනි පී., ed. (1 ජූනි 2011). Encyclopedia of Fish Physiology: From Genome to Environment. ස්

ටීවන්ස්, ඊ. ඩොන්; සෙච්, කනිෂ්ඨ., ජෝසෆ් ජේ.; රිචඩ්ස්, ජෙෆ්රි ජී. ඇකඩමික් ප්‍රෙස්. p. 2315. ISBN 978-0-08-092323-9.↑ ශුක්ලා, ජේ. පී. Fish & Fisheries. රස්තෝගි ප්‍රකාශන. pp. 154–55. ISBN 978-81-7133-800-9.↑ 132.0 132.1 සොලමන්, එල්ඩ්‍රා; බර්ග්, ලින්ඩා; මාර්ටින්, ඩයනා ඩබ්. (2010-09-15). Biology (ඉංග්‍රීසි බසින්). සෙන්ගේජ් ලර්නිං. p. 939. ISBN 1133170323.↑ "Meet our animals". Smithsonian National Zoological Park. සම්ප්‍රවේශය 14 අගෝස්තු 2016.↑ ප්‍රොසර්, සංස්කරණය සී. ලෑඩ් (1991). Environmental and metabolic animal physiology (4වන සංස්. ed.). නිව් යෝක්: විලී-ලිස්. p. 537. ISBN 9780471857679.ග්‍රන්ථාවලියහෝල්, ජෝන් (2011). Guyton and Hall textbook of medical physiology (12වන ed.). ෆිලඩෙල්ෆියා, Pa.: සෝන්ඩර්ස්/එල්සිවියර්. ISBN 978-1-4160-4574-8.ලොංගෝ, ඩෑන්; ෆෝසි, ඇන්තනි; කැස්පර්, ඩෙනිස්; හවුසර්, ස්ටීවන්; ජේම්සන්, ජේ.; ලොස්කැල්සෝ, ජෝසෆ් (අගෝස්තු 11, 2011). Harrison's Principles of Internal Medicine (18 ed.). මැක්ග්‍රෝව්-හිල් ප්‍රොෆෙෂනල්. ISBN 978-0-07-174889-6.සුසෑන් ස්ටැන්ඩ්‍රිං; නීල්

ආර්. බෝර්ලි, eds. (2008). Gray's anatomy : the anatomical basis of clinical practice (40වන ed.). ලන්ඩන්: චර්චිල් ලිවිංස්ටන්. ISBN 978-0-8089-2371-8. {{cite book}}: Invalid |display-editors=ඇතුළු පිරිස (help)නිකී ආර්. කොලෙඩ්ජ්; බ්‍රයන් ආර්. වෝකර්; ස්ටුවර්ට් එච්. රැල්ස්ටන්, eds. (2010). Davidson's principles and practice of medicine (21වන ed.). එඩින්බර්ග්: චර්චිල් ලිවිංස්ටන්/එල්සිවියර්. ISBN 978-0-7020-3085-7.බාහිර සබැඳි හෘදය ගැන තවත් දේ විකිපිඩියා සහෝදර ව්‍යාපෘති හරහා සොයාගන්නවික්ෂනරිය වෙතින් අර්ථ දැක්වීම්කොමන්ස් වෙතින් ඡායාරූප හා මාධ්‍යවිකිසරසවිය වෙතින් ඉගෙනුම් මූලාශ්‍රවිකිකියමන් වෙතින් උපුටා දැක්වීම්විකිප්‍රභව වෙතින් ප්‍රභව පෙළවිකිපොත් වෙතින් පෙළපොත්හෘදය යනු කුමක් ද? – NIHමිනිස් හෘත් ව්‍යූහ විද්‍යාවේ සිතියමවාහිනී, අභ්‍යන්තර හා බාහිර පෘෂ්ඨ ඇතුළත් මානව හෘදයේ විච්ඡේදන නිරීක්ෂණයප්‍රාග්ප්‍රසව මානව හෘදයේ වර්ධනයසත්ත්ව හෘද: මත්ස්‍යයින්, දැල්ලාvteහෘදයෙහි ව්‍යුහයGeneralSurfacebaseapexsulcicoronaryinteratrialanterior interventricularposterior interven

tricularbordersrightleftInternalatriainteratrial septumpectinate musclesterminal sulcusventriclesinterventricular septumtrabeculae carneaechordae tendineaepapillary musclevalvescuspsatrioventricular septumcardiac skeletonintervenous tubercleකුටීරදකුණු හෘදය(මහා ශිරා, කිරීටක කෝඨරකය) → දකුණු කර්ණිකාව (atrial appendage, fossa ovalis, limbus of fossa ovalis, crista terminalis, valve of inferior vena cava, valve of coronary sinus) → ත්‍රිතුණ්ඩ කපාටය → දකුණු කෝෂිකාව (infundibulum, moderator band/septomarginal trabecula, crista supraventricularis), → පුප්ඵුසීය කපාටය → (පුප්ඵුසීය ධමනි සහ පුප්ඵුසීය සංසරණය)Left heart(pulmonary veins) → වම් කර්ණිකාව (atrial appendage) → මයිට්‍රල් කපාටය → වම් කෝෂිකාව → aortic valve (aortic sinus) → (aorta and systemic circulation)ස්තරඑන්ඩොකාඩියමheart valvesමයෝකාඩියමConduction systemcardiac pacemakerSA nodeBachmann's bundleAV nodebundle of Hisbundle branchesPurkinje fibersපෙරිකඩීය කුහරයපෙරිකාඩීය කෝඨරකපෙරිකාඩියමතන්‍තුමය පෙරිකාඩ

ියමsternopericardial ligamentsමස්තුමය පෙරිකාඩියමඑපිකාඩියම/visceral layerfold of left vena cavaරුධිර සැපයුමරුධිර සංසරණ පද්ධතියකිරීටක සංසරණයකිරීටක ධමනිvtePhysiology of the cardiovascular systemHeartCardiac outputCardiac cycleCardiac outputHeart rateStroke volumeStroke volumeEnd-diastolic volumeEnd-systolic volumeAfterloadPreloadFrank–Starling lawCardiac function curveVenous return curveWiggers diagramPressure volume diagramUltrasoundFractional shortening = (End-diastolic dimensionEnd-systolic dimension) / End-diastolic dimensionAortic valve area calculationEjection fractionCardiac indexHeart rateCardiac pacemakerChronotropic (Heart rate)Dromotropic (Conduction velocity)Inotropic (Contractility)Bathmotropic (Excitability)Lusitropic (Relaxation)ConductionConduction systemCardiac electrophysiologyAction potentialcardiac atrialventricularEffective refractory periodPacemaker potentialElectrocardiographyP wavePR intervalQRS complexQT interval

ST segmentT waveU waveHexaxial reference systemChamber pressureCentral venousRightatrialventricularpulmonary arterywedgeLeftatrialventricularAorticOtherVentricular remodelingVascular system/HemodynamicsBlood flowComplianceVascular resistancePulsePerfusionBlood pressurePulse pressureSystolicDiastolicMean arterial pressureJugular venous pressurePortal venous pressureRegulation of BPBaroreflexKinin–kallikrein systemRenin–angiotensin systemVasoconstrictorsVasodilatorsAutoregulationMyogenic mechanismTubuloglomerular feedbackCerebral autoregulationParagangliaAortic bodyCarotid bodyGlomus cellඅධිකාරී පාලනය ජාතික පුස්තකාලSpainFrance (data)GermanyIsraelUnited StatesJapanCzech Republicවිද්‍යාත්මක දත්ත සංචිතTerminologia Anatomicaචූලවංශය යනු සිංහලේ රාජාවලිය ගැන පාලි භාෂාවෙන් ලියැවුන මහාවංසයේ මුල් වෙලුමට පසු අනක් කොටස් හැඳින්වීම‍ට ගයිගර් නම් ජ'මානු පඬිවරයා යෙදූ නාමයකි. මෙයින් ක්‍රි.ව. සිව්වන (4) ශතවර්ෂයේ සිට ක්‍රි.ව. 1815 දක්වා වූ කාලය ආවරණ

ය වේ. චූලවංශය, සිංහල බෞද්ධ භික්ෂූන් විසින් වසර ගණනාවක් මුළුල්ලේ සංස්කරණය කරන ලද්දකි වන අතර මෙය හයවන (6) සියවසේ මහානාම හිමියන් විසින් රචිත මහාවංශයේ, දෙවන කොටස ලෙසද සැලකනු ලබයි. එසේම සමහර අවස්ථා වලදී මහාවංශය සහ චූලවංශය යනු ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසයේ වසර දෙදහසකට (2000) වඩා වැඩි කාලයක් ගැන විස්තර කෙරෙන එකම (මහාවංශය යන නමින්ම) ග්‍රන්ථයක් ලෙසද සලකනු ලබයි.අන්තර්ගතය[සංස්කරණය]චූලවංශය ප්‍රධාන කොටස් දෙකකින් යුක්ත වෙයි. එහි මුල් කොටස සිව් වන (4) සියවසේ සිද්ධාර්ථ ගෞතමයාණන් වහන්සේගේ දන්ත ධාතුව ලක්දිවට වැඩමවීමෙන් ආරම්භ වී මහා පරාක්‍රමබාහු රජුගේ (1153-1186) රාජ්‍ය කාලයෙන් අවසන් වෙයි.මේවාත් බලන්න[සංස්කරණය]ශ්‍රී ලාංකීය ඉතිහාසයvte Sri Lankan chroniclesNational chroniclesStandard chroniclesDipavamsaMahavamsaCulavamsaRajavaliyaDhatahdthu charittaAttanagalu VamsaPujavaliyaMahabodhivamsa kathaSasana Vamsa DeepaVamsattha PaksiniNalatadathu vamsaCommentaries &alternative versionsDipavamsa AtthakathaAtthkatha MahavamsaMahavamsa ThikaUttaravihara MahavamsaBiographic chroniclesHattanagala Vi

hara VamsaSaddharm Ratna KarayaVattamalaReligious chroniclesBuddhavamsaMahabodhivamsaDaladavamsaDāṭhavaṃsaSasanavamsaTupavamsaමෙම ලිපිය තවමත් අංකුර ලිපියකි. විකිපීඩියාවට උදවුවක් ලෙසින් ඔබ හට එය විහිදුවාලිය හැක.vteකටකතා යනු, " මහජන සැලකිල්ලට භාජනය වන වස්තුවක්, සිද්ධියක්, හෝ කාරණයක් පිළිබඳව පුද්ගලයෙකුගෙන් තවත් පුද්ගලයෙකුට සංසරණය වන්නාවූ, සැබෑදැයි ඔප්පු නොකළ විස්තර හෝ පැහැදිලිකිරීම්" ලෙසින් සැලකෙයි. (33)[1] කෙසේවෙතත්, කටකතා පිළිබඳ සිදු කර ඇති පර්යේෂණ ගැන සමාලෝචනයක්, 1998දී සිදු කළ පෙන්ඩල්ටන් සොයාගත්තේ, සමාජ විද්‍යාව, මනෝ විද්‍යාව, සහ සන්නිවේදන අධ්‍යයන යන්නෙහි පර්යේෂණ සඳහා කටකතා අර්ථදැක්වෙන්නේ විවිධ ලෙසින් බවයි. [2]මෙලෙසින්, කටකතාව යන සංකල්පයට සමාජ විද්‍යාවන්හී විශේෂිත අර්ථකථනයක් දක්නට නොලැබෙයි. එනමුදු බොහෝ සිද්ධාන්තයන් එකඟවන්නේ, කටකතාව යන්න, සත්‍යතාවය විගසින් හෝ කිසි කලෙක හෝ සනාථ නොකෙරෙන කිසියම් ආකාරයක ප්‍රකාශනයක් හා සබැඳෙන බවයි. මෙයට අමතරව, කටකතාව යනු සම්ප්‍රචාරයෙහි උපකුලකයක් බවට සමහර ප්‍රාඥයන් විසින් හඳුනාගෙන ඇති අතර, පසුව සඳහන් සම්ප්‍රචාරය යනු අර්ථදැක්වීම දුෂ්ප්‍

රසිද්ධ ලෙසින් අපහසු තවද සංකල්පයකි. ආශ්‍රිත[සංස්කරණය]↑ පීටර්සන්, වොරන්; ජිස්ට්, නොයෙල් (සැප්තැම්බර් 1951). "රූමර් ඇන්ඩ් පබ්ලික් ඔපීනියන්". දි ඇමරිකන් ජර්නල් ඔෆ් සෝසියෝලොජි. 57 (2): 159–167. doi:10.1086/220916. JSTOR 2772077. {{cite journal}}: More than one of |author= and |last1= specified (help)CS1 maint: date and year (link)↑ පෙන්ඩල්ටන්, එස්.සී. (1998), 'රූමර් රිසර්ච් රීවිසිටඩ් ඇන්ඩ් එක්ස්පෑන්ඩඩ්', ලැන්වේජ් ඇන්ඩ් කමියුනිකේෂන්, වෙළුම. 1. අංක. 18, පිටු. 69-86.හොරණපළාතබස්නාහිර පළාතවේලා කලාපSri Lanka Standard Time Zone (UTC+5:30)වෙබ් අඩවිය[1]හොරණ යනු ශ්‍රී ලංකාවේ බස්නාහිර පළාතේ කළුතර දිස්ත්‍රික්කයේ පිහිටි නගරයකි. කොළඹ සිට කි.මි. 42 දුරින් පානදුර රත්නපුර ප්‍රධාන මාර්ගය ආශ්‍රිතව හොරණ නගරය පිහිටා ඇත.අතීතයේ හිරඤ්ඤ මළය නමින් හැදුන්වී යැයි මතයක් ඇත. රයිගම් කෝරළයේ අග නගරය ලෙසද සැලකේ. පත්තු හයකින් සමන්විත රයිගම් කොරළයේ රයිගම් කුඹුක පත්තුවට අතීතයේ හිරඤ්ඤමළය නොහොත් වත්මන් හොරණ අයත්විය. විජයාවතරණයට පෙර පටන් පවා හොරණ ප්‍රදේශයේ ජනාවාස පැවති බවට ජනප්‍රවාදගත සාධක හමුව ඇත. හිරණ් නම්

යක්ෂ රජුගේ කතාව ඉන් එකකි. ඒ අනුව හිරණ්යක්ෂයාගේ කඳු යන අදහසින් හිරණ්‍යමළය ලෙසින් හඳුන්වා ඇත. අතීතයේ වත්මන් හොරණ නගරය පවතින ප්‍රෙද්ශයේ කුඩා වැව් කිහිපයක්ම පැවති බව කියවේ. තවද හොර+ අරණ හොරණ වී ඇතැයි විශ්වාසයක් පවතී. හොරණ නගරය තුල දර්ශනීය විහාරස්ථානයක් වශයෙන් හොරණ පූර්වාරාම විහාරස්ථානය හැඳින්විය හැකිය.රයිගම් කුඹුක පත්තුවේ ඓතිහාසික ස්ථාන[සංස්කරණය]හොරණ රජමහා විහාරය - හොරණ රජමහා විහාරය ඓතිහාසික වැදගත් කමක් උසුලන විහාරස්ථානයකි. එහි අශ්ඨපල බෝධීන් වහන්සේ නමක් රෝපණය කර පැවති බවක් ඉතිහාසයේ කියවේ.හොරණ ඇල්ලේ කන්දේ වනහාමිගේ ගල්ගුහාවවීදියගොඩ රජමහ වෙහෙරඔලබොඩුවේ රජමහ වෙහෙර හා උපුල්වන් දේවාලයපොකුණුවිට රජමහා වෙහෙරවව්ලුගල පුරාණ ලෙන් රජමහා විහාරයඅසිරිමත් පාරිසරික ස්ථානහොරණ ඇල්ලේ කන්දේ දිය ඇල්ල හා පෝෂක ප්‍රෙද්ශයඇල්ලේ කන්ද ඇල්ලහොරණ නගරයට ඉහළින් පවතින මේ අලංකාර මෙන්ම ඓතිහාසික දිය ඇල්ල ගැන බලධාරීන්ගේ අවධානය යොමුවන්නේ අවම වශයෙනි. අතීතයේ මෙන් නොව මෙහි ජල මට්ටම වැසි රහිත දිනවලදී තරමක අඩුවීමක් දක්නට ලැබේ. මෙයට හේතුවී ඇත්තේ ඇග්ගේ ඉහළ කොටසට වන්නට නිවාස තැනීමට එළිපෙහෙලි වී ඇති නිසාය. මේනිසා ඇල්ලේ කන්ද

ජලාඝ්‍ර වල කුඹුක් මී ආදී පැළ සිටවා උල්පත් තෙතමනය ආරක්ෂා කරගැනීමට කටයුතු යෙදිය යුතුව ඇත.නමුත් මෙම ස්ථානයේ ඇති පාරිසරක සුන්දරත්වය හා ඓතිහාසික වැදගත්කම නිසිලෙස වටහා ගත්තොත්  සංචාරක ආකර්ෂණය හොරණ නගරය වෙත ලබාගත හැකි ස්ථානයක් වනු ඇත.  සැබැවින්ම ඇල්ලේ කන්ද හා හොරණ අවට කලාපය ඓතිහාසිකව හඳුන්වනු ලැබුනේ හිරණමළය නොහොත් හිරඤ්ඤමළය ලෙසින. හිරණ්‍යමළය එනම් ඇල්ලේ කන්ද අවට ඉතිහාසය ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගයට දිව යනු ඇතැයි අප සැක කරයි. ඒ මන්ද යත් ප්‍රාග් මානවයාගේ දිවි පැවැත්ම පහසු කරලීමට අවැසි සියලු පහසුකම් ඇල්ල කන්ද අවට  පරිසරය පොහොසත්ය.දියඇල්ල ඇතුළු දියදහරා, සෞම්‍යය දේශගුණය. වනහාමිගේ ගල්ගුහාව, විවිධ භූ විශමතායන්ගෙන් යුත් භූ පරිසරය එම මානව ජනාවාස කරණයට හේතු සාධක වන්නට ඇත. ජනප්‍රවාදගතව හොරණ ඇල්ලකන්ද අවට ප්‍රෙද්ශයට හිරණ්‍යමළය යන නාමය පටබැදීමට හේතු වී ඇත්තේ හිරණ්‍යක නම් පාලකයෙක්ගේ ජන්මභූමිය වූ නිසාය. හිරණ්‍යමළය ගැන මහාවංශ සටහන් කිහිපයක්ම පවතී. මහා විජයබාහු රජුගේ සටන් ව්‍යාපාරයේ හා දෙවන පැරකුම් රජුගේ සෙනවියෙක් වන දේව පතිරාජයන් ගැනද තොරතුරු පවතී.පසුකාලයේ හිරණ්යමළය රයිගම රාජධාණියේ දීප්තිමත් පෙදෙසක්වූ අතර ඇල්ලේ

කන්ද පෙදෙසේ වැවක් පැවති බව කියවේ.  හයවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ බිසවක් කුෂ්ඨ රෝගයක් තැනී මෙහි වාසය කළ පුවතක් නිසා ඇල්ලේ කන්දේ පවතින ඓතිහාසික ගල්ගුහාව වනහාමිගේ ගල්ගුහාව ලෙසින් හැදින්වේ.මේ ආකාරයෙන් දැවැන්ත ඉතිහාසයක් සගවාගෙන පවතින ඇල්ලේ කන්දේ පවතින දිය ඇල්ල හොරණ නගරයටම ආභරණයකි. මෙම දිය ඇල්ල මේ තරම්වත් ආරක්ෂාවී පවතින්නේ සොරණ වතුයාය නිසාය. මෙය හොරණ නගරයේ උරුමයක් කොට සලකා සංරක්ෂණය කිරීම බලධාරීන්ගේ අත්‍යවශ වටිනාකමකි.වනහාමිගේ කතාවවනහාමි නමින් හැදින්වූයේ අතීත හිරඤ්ඤමළය හෙවත් වත්මන් හොරණ ඇල්ලේ කන්ද පෙදෙසේ පවතින ගල්ගුහාවටක විසූ හයවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ බිසවකි. මැය ආන්ද්‍රා කුමරියක් වූ අතර මුස්ලිම් ආක්‍රමණ නිසා පිරිමි තාපස වෙසක් ගෙන සිංහල දේශයට පැමිනියාය. මේ සමයේ සිංහලද්ධීපය පාලනය කළේ රයිගම අගනගරය කරගෙන වසර තුනක් සිටි සවෙණි පැරකුම්බා නිරිදුය. පසුව ඇය තාපස වෙස් ගෙන ඇති තරුණියක බව හෙළිදරව් විය. පසුව ඇය රජුගේ ප්‍රිය බිසවක් විය. නමුත් පසුකාලයේදී ඇයට බොවෙන කුෂ්ඨ රෝගයක් වැලදුන නිසා නැවතත් හොරණ ඇල්ලේ කන්දේ ගල් ගුහාවේ වාසයට යයි. ඇය මිය යන්නේද එහි බව ජනශ්‍රැතියේ එයි. වනහාමි සිටි ගල්ගුහාව නිසාවෙන් මෙය වනහාමිග

ේ ගල්ගුහාව ලෙස හඳුන්වයි.මූලාඝ්‍ර- අසිරිමත් රයිගම- ජානක තරංග ආරියරත්න. රයිගම්පුර විත්ති -හොරණ වජිරඤ්ඤාන හිමිහොරණ වතගෙතහොරණ නගරය ඉතාම වේගයෙන් දියුණුවන නගරයකි. නමුත් හොරණ ප්‍රාෙද්ශීය සභා බලප්‍රෙද්ශය ග්‍රාමීය ලක්ෂණ පෙන්නුම් කරයි. සෞම්‍යය දේශගුනයක්ද පවතී. ලංකාවේ ජනප්‍රිය පාසැල් කිහිපයකින්ම පොහොසත්ය. බොහෝ කලාකරුවන්, විද්වතුන්, දාර්ශනිකයන් මෙන්ම අගමැතිවරයෙක් පවා බිහිකල පිංවත් භමියකි. මන්හිදාතුක රණ්‍යකස්සප නම් රාවණ රජු හා සමානව ලොව සුපතල රජුගේ ජන්මභූමිය යැයි පුවාදයක් පවතී. ඔහුගේ ගිරි අඩවිය යන අරුතෙන් හිරණ්‍යමළය නමින් අතීතයේ රයිගම් කෝරළයේ කුඹුක, උඩුගහ, හා නාගෙනහිර මුංවත්තබාගේ පත්තුව හැදින්වූ බව පෙනේ. මහා පරාක්‍රමබාහු යුගයේ පටන් රයිගම රජධිනියේ ආරක්ෂාව යටතේ දියුණුවට පත්වන මෙහි දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ ඇමතියෙකුවූ දේව පතිරාජයන් විසින් පතිරාජ පිරිවෙන පිහිටවයි. වර්තමාන හොරණ රජමහා විහාරයේ දක්නට ඇති නටඹුන් එහි නටබුන් යැයි සැක කෙරේ. හයවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ කළිගු බිසව කුෂ්ඨ බෝවන රෝගයක් වැලදීම නිසා හිරණ්‍යමළයේ (ඇල්ලේ කන්දේ) පැරණි සොහොන් ගල්ගුහාව පිළිසකර කර නතර කල බව කියැවේ. ඇයව ගම්වාසීන් වනහාමි ලෙසින් හ

ැදින්වූ නිසා අද පවා මේ ගල්ගුහාව හදුන්වන්නේ වනහාමිගේ ගල්ගුහාව නමිනි. මෙතරම් ඓතිහාසික වටිනාකමක් පැවතියද රයිගම් කෝරළයේ ඓතිහාසික ස්ථාන කෙරෙහි බලදාරීන්ගේ පවතින්නේ කුඩම්මාගේ සැලකිලි වීම අවාසනාවකි. ආශ්‍රිත ලිපි[සංස්කරණය]ශ්‍රී ලංකාවේ නගර ලැයිස්තුවvteශ්‍රී ලංකාවේ මහ නගරජාතික අගනගරශ්‍රී ජයවර්ධනපුර කෝට්ටේ (පරිපාලන අගනගරය)කොළඹ (වාණිජ අගනගරය)මහනගර ප්‍රදේශමහනුවරඅනුරාධපුරගාල්ලයාපනයරත්නපුරබදුල්ලකුරුණෑගලකඩුවෙලදෙහිවල-ගල්කිස්සමොරටුවමීගමුවකල්මුණේමඩකලපුවමාතරගම්පහමාතලේඅක්කරපත්තුවබණ්ඩාරවෙලනුවරඑළියදඹුල්ලහම්බන්තොටනගර සභා වලට අයත් නගර සීමාත්‍රිකුණාමලයඅම්බලන්ගොඩඅම්පාරබලංගොඩබේරුවලබොරලැස්ගමුවචාවකච්චේරිහලාවතඇඹිලිපිටියඑරාවුර්ගම්පොළහපුතලේහැටන්-දික්ඔයහික්කඩුවහොරණජා-ඇළකඩුගන්නාවකළුතරකාත්තන්කුඩිකටුනායක-සීදූවකෑගල්ලකැස්බෑවකින්නියාකොළොන්නාවකුලියාපිටියමහරගමමන්නාරමමිනුවන්ගොඩනාවලපිටියපානදුරපෑලියගොඩපේදුරු තුඩුවපුත්තලමසීතාවකපුරතලවාකැලේ-ලිඳුලතංගල්ලවැල්වැටිතුරෙයිවවුනියාවවත්තලවත්තේගමවැලිගමමධ්‍යතන යුගයේ පුරාවිද්‍යාව කර්මාන්තමය පුරා විද්‍යාව

පුරා විද්‍යාවේ අනිකුත් ක්ෂේත්‍ර මෙන් අතීතයේ වූ ද්‍රව්‍යමය සංස්කෘති පිළිබඳ අධ්‍යයනයක් වන නමුත් එය සිදු කරනු ලබන්නේ කර්මාන්තය මත අවධානයක් සමඟය. වඩාත් පැහැදිලිව කර්මාන්තමය පුරා විද්‍යාවට මුල්ම කාලයේ සිට (බ්‍රිතාන්‍ය පීක් දිස්ත්‍රික්කයේ ප්‍රාග් ඓතිහාසික තඹ පතල් කැනීම වැනි) නූතන කාලය දක්වා (1980 දශ‍කයේ දී වසා දමන ලද එක්සත් ‍රාජධානියේ ගල් අඟුරු පතල් වැනි) වූ වැඩ බිම් ඇතුළත් වේ. කෙසේ නමුත් මහා පරිමාණයේ කාර්මීකරණය 18 වන ශත වර්ෂයේ දී ආරම්භ වූ නිසා එය බොහෝ විට එම හා ඊට පසු යුගයන්වලට සම්බන්ධ කිරීම සඳහා තේරුම් ගැනේ. කර්මාන්තමය පුරා විද්‍යාඥයින්, නිෂ්පාදනය හෝ අමුද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනය සමඟ සම්බන්ධ තාක්ෂණය, ප්‍රවාහනය හා ගොඩනැඟිලි ඇතුළත්ව කාර්මීකරණයේ අවශේෂ වාර්තා කිරීම හා තේරුම් ගැනීම සිදු කරයි. ඔවු‍න්ගේ කාර්යයන්ට සාම්ප්‍රදායික පුරා විද්‍යාව, ඉංජිනේරු විද්‍යාව, වාස්තු විද්‍යාව, ආර්ථික විද්‍යාව හා නිෂ්පාදනය/උකහා ගැනීමේ කර්මාන්තයේ සමාජ ඉතිහාසය මෙන්ම ප්‍රවාහන හා පහසුකම් අංශය ඇතුළත් වේ. කර්මාන්තමය පුරා විද්‍යාව යන වදන 1950 දශකයේ දී එංගලන්තයේ බර්මින්හැම්හි මයිකල් රික්ස් (අධ්‍යාපනික) විසින් හඳුන්වාදුන් නමුත් එ

හි තේරුම හා අර්ථ නිරූපණය වෙනස් වී ඇත. වෙන් වූ විෂයක් ලෙස එහි දියුණු වීම යුස්ටන් ආරුක්කුව ආරක්ෂා කිරීම සඳහා වූ වැඩසටහන මඟින් තවදුරටත් අනුබල ගැන්විනි. පාමර් හා නෙවර්සන් (කර්මාන්තමය පුරා විද්‍යා න්‍යායන් හා ක්‍රියාවන්, 1998) එය අර්ථ දක්වන ලද්දේ කර්මාන්තමය අතීතය පිළිබඳ අපගේ අවබෝධ පුළුල් කරන, ව්‍යුහ හා මානව කෘති පිළිබඳ ක්‍රමානුකූල අධ්‍යයනයක් ලෙසය. ආධුනිකයන් විසින් විශාල වශයෙන් පුරුදු පුහුණු වූ එය මුලින් වෘත්තීයමය පුරා විද්‍යාඥයින් විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලදී. කෙසේ නමුත් වර්තමානයේ දී එය පුරා විද්‍යාවේ ප්‍රධාන විෂය ධාරාව තුළට ඇතුළත් කොට තිබේ. අධ්‍යයනය කිරීමේ කාල රාමුව සාපේක්ෂව නූතන නිසා කර්මාන්තමය පුරා විද්‍යාවට බොහෝ විට (නමුත් සැමවිටම නොවේ) වඩාත් දුරස්ථ අතීතයට වඩා අතීත හැසිරීම් පිළිබඳ වඩා ස්ථිර හා නිවැරදි වාර්තා ලබා ගැනීමට හැකි වේ. පුරා විද්‍යාවේ අනිකුත් ක්ෂේත්‍ර මෙන් කර්මාන්තමය පුරා විද්‍යාවට භෞතික අවශේෂවල සුපරික්ෂාකාරී විශ්ලේෂණය ඇතුළත් වේ. එහෙත් එය සිදු කරනු ලබන්නේ කර්මාන්තමය ක්‍රියාවලි වඩාත් ශක්තිමත්ව මතු කර දක්වමිනි. උදාහරණ ලෙස මධ්‍යතන යුගයේ ඊයම් උණු කිරීමේ වැඩ බිමක් අධ්‍යයනය කිරීමේ දී

එක් අයෙකුට අමු ඊයම් මෙතනට ගෙන ආ ප්‍රවාහන සබඳතා; අමු ඊයම් ඇඹරීම හෝ උණු කිරීමට පෙර සැකසීම සිදු කළ ස්ථානය; එය උණු කිරීමට භාවිතා කරන ලද ක්‍රියාවලිය හා ද්‍රව්‍ය; හා ඊයම් ගබඩා කළ හෝ තවදුරටත් සැකසීම සිදු කළ ස්ථාන හඳුනාගැනීමට අවශ්‍ය වනු ඇත. කර්මාන්තමය පුරා විද්‍යාත්මක වැඩ බිමකට උදාහරණයක් වන්නේ සෝගස් යකඩ වැඩ ජාතික ඓතිහාසික වැඩ බිමය. මෙය උතුරු ඇමරිකාවේ යකඩ වැඩ ආරම්භ කළ ප්‍රථම වැඩ බිම වූ අතර එහි ආරම්භය 1600 ශත වර්ෂය දක්වා දිව යයි. ‍කර්මාන්තමය පුරා විද්‍යාවේ ක්‍රමානුකූල අධ්‍යයනයේ විෂයක් වීම සඳහා එක්සත් රාජධානියෙහි වු ප්‍රථම ප්‍රදේශවලින් එකක් වූයේ එක්සත් රාජධානියේ ‍‍ශ්‍රෝප් ෂයර් හි අයන් බ්‍රිජ් ජෝර්ජ්ය. මෙම භූ දර්ශනය ලෝකයේ ප්‍රථම කර්මාන්තමය භූ දර්ශනවලින් එකක් ලෙස 17 වන සියවසේ දී ගොඩනැඟුනු අතර 18 වන සියවස වන විට උකහා ගැනීමේ කර්මාන්ත පරාසයක් මෙන්ම යකඩ නිපදවීම, සෙරමික් නිපදවීම (පෝසිලේන් හා අලංකාර පිඟන් ගඩොල් ඇතුළත්ව) හා දුම්රිය මාර්ග ශ්‍රේණියක් ද අයත් කර ගෙන සිටියේය. අයන් බ්‍රිජ් ජෝර්ජ් හි විශේෂිතාවය 1986 දී හඳුනාගත් අතර එය එම වර්ෂයේ දීම ලෝක උරුම ප්‍රදේශයක් ලෙස නම් කරන ලදී. තවද අයන් බ්‍රිජ් පුරා විද

්‍යාත්මක ඒකකය මඟින් වසර ගණනක් පුරාවට සිදු කළ මඟින් පසු මධ්‍යතන යුගය තුළ දී වූ තාක්ෂණික හා සාමාජීය දියුණුව පිළිබඳ තොරතුරු විශාල ප්‍රමාණයක් හෙලි කර තිබේ. අයන් බ්‍රිජ්හි නායකත්වය අනුගමනය කරමින් අනිකුත් ප්‍රදේශ ද නව අධ්‍යයනවලට විෂයන් වී ඇත. විශ්ව විද්‍යාල ක්ෂේත්‍ර ඒකකය මඟින් එක්සත් රාජධානිෙය් මැන්චෙස්ටර් හි සිදු කරන ලද නූතන වැඩ කටයුතු නව ප්‍රවේශ සඳහා මඟ පාදා ඇත. එක්සත් රාජධානිෙය් හි ෂෙෆීල්ඩ් යනු ලෝකයේ වඩාත් තීව්‍රව අධ්‍යයනය කරන ලද කර්මාන්තමය පුරා විද්‍යාත්මක ප්‍රදේශය වේ. පසුගිය දශකය පුරා ARCUSand හා ෂෙෆීල්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලය මඟින් සිදු කරන ලද කාර්ය භාරය තුළින් 18 වන හා 19වන ශතවර්ෂයේ දී වානේ නිෂ්පාදකයකු ලෙස ෂෙෆීල්හි කාර්යභාරය හෙලි වී ඇත. මෙය සිදු වී ඇත්තේ පුරා විද්‍යාවට ප්‍රවේශය ලබා දෙමින් සිදු වූ විශාල ප්‍රති දියුණු වීම් ශ්‍රේණියක් හරහාය.කර්මන්ත හැදින්විම = References == http://en.wikipedia.org/wiki/Industrial_archaeologyකුජදා සමග වරදවා වටහා ගැනීමෙන් වළකින්න.අඟහරුවාදා නම් කිරීමට මුල්වූ අඟහරු හා සම ලෙසින් සැලකෙන, ටියර් දෙවියා.අඟහරුවාදා , යන්න නිදහස් ශබ්දකෝෂය වන වික්ෂනරිය දී සො

යා බලන්න.අඟහරුවාදා යනු, සඳුදා සහ බදාදා අතර දවස වේ.ආශ්‍රිත ලිපි[සංස්කරණය]කුජදාvteසතියේ දිනසතියෙහි දිනවල නම්සඳුදාඅඟහරුවාදාබදාදාබ්‍රහස්පතින්දාසිකුරාදාසෙනසුරාදාඉරිදාඅධිකාරී පාලනය: ජාතික පුස්තකාල Germanyප්‍රියන්කා චොප්රාChopra at the 2012 Marrakech Film Festivalඋපත18 ජූලි 1982 (1982-07-18) (වයස 41)Jamshedpur, Bihar, ඉන්දියාවජාතිකත්වයඉන්දියානුරැකියාවනිළියෙකි, මෝස්තර නිරූපිකාවකිසක්‍රීය වසර2000–වර්තමානය තෙක්ඥාතීන්Parineeti Chopra (cousin)වෙබ් අඩවියiampriyankachopra.comඉන්දියානු නිළියක වන ප්‍රියන්කා චොප් රා සිනමා වෘතියට පිවිසීමට පෙර මෝස්තර නිරූපිකාවක ලෙස කටයුතු කලාය. මැය වසර 2000 හේදී "ලෝක රූ රැජිණ" ලෙස කිරුළු පැලැන්දාය.ඇය 2002 වර්ෂයේ "තමිලන්" (Thamizhan) නම් දමිළ චිත්‍රපටයෙන් තම සිනමා දිවිය ආරම්භ කලාය. ඉන්පසු 2003 වර්ෂයේදී බොලිවුඩ් සිනමාවට එක්වූ ඇගෙය් ප්‍රථම චිත්‍රපටය "ද හීරෝ - ලව් ස්ටෝරි ඔෆ් අ ස්පයි" (The Hero: Love Story of a Spy ) විය. එම වසරේම ඇය රඟපෑ "අන්දාස්" (Andaaz) වෙනුවෙන් "හොඳම නවක නිලිය" ලෙස ෆිල්ම්ෆෙයාර් සම්මානය දිනා ගැනීමට හැකි විය."අයිට්‍රාස්" (Aitraaz) නම

් චිත්‍රපටයෙහි දැක්වූ විශිෂ්ඨ රංගන කුසලතාව නිසා ඇයට 2004 වසරේදී "හොඳම දුෂ්ඨ චරිතය" වෙනුවෙන් ෆිල්ම්ෆෙයාර් සම්මානය දිනා ගැනීමට හැකිවිය. ප්‍රියන්කා, මෙතෙක් මෙම සම්මානය දිනා ගත් දෙවැනි කාන්තාව විය. වසර 2004 දී "මුජ්සේ ෂාදී කරොගේ" (Mujse Shadhi Karoge),2006 දී තිරගත වූ "ක්‍රිෂ්" (Krrish) සහ "ඩොන්" (Don) ඇගේ සාර්ථකම වාණිජ චිත්‍රපට විය. ඇය 2008 වසරේදී "ෆැෂන්" (Fashion) චිත්‍රපටෙයේ නිරූපිකාවකගේ චරිතය නිරූපනය කරමින් "හොඳම නිළිය" සඳහා වන ෆිල්ම්ෆෙයාර් සම්මානයද, "හොඳම නිළිය" සඳහා වන ජාතික සිනමා සම්මානයද දිනාගත්තාය. නියැදිය එක් රුස් කිරීම[සංස්කරණය]ගෙබිම දක්වාම පැවති තීන්ත ස්ථර පිටත ස්ථරයේ සිට ඉතා ප්‍රවේශමෙන් ස්ථර වශයෙන් ඉවත් කිරිමෙන් ඓතිහාසික තීන්ත විශ්ලේෂණය සිදු කෙරුණි. මෙම ක්‍රමය විලියම්බස් බර්ග් හි යොදා ගන්නා ලදී. දැනට මෙම ක්‍රමය අනුගමනය කරන්නේ කිහිපදෙනෙක් පමණක් වන අතර එය ජනප්‍රිය නොවීමට හේතුව වැරදි අර්ථකථන හා එමඟින් තීන්ත වල පැරණිකම හා බොදවීම් යන ගැටළු වලට පිළිතුරු ලබා දිය නොහැකි වීමයි. විශ්ලේෂණය විද්‍යාගාර තත්ව යටතේ සිදුකරන නිසා එම ස්ථානයේදි රැස් කරගන්නා ලද නියැදිය පර්යේෂකයාට ලැබීම

ට සැලැස්විමෙන් ප්‍රතිඵල ලබා ගත හැකිය. එම නියැදි සාමාන්‍යයෙන් රැස්කර තබා ගැනීමට ආවරණ වර්ග දෙකක් භාවිතා වේ. ‍මැනිලා කාසි කවර මේ අතරින් ප්‍රධාන වේ. එහි විශාල පියනක් පවතින අතර එය මුද්‍රා තැබීමෙන් වැළැක්විය යුතුය. මෙවැනි කවරයක් තුළ බහා ඇති නියැදියක් ඉන් ඉවත්වීම සිදු ‍නොවේ. තවත් ක්‍රමයක් වන්නේ නැවත නැවත මුද්‍රා තැබිය හැකි ප්ලාස්ටික් මලුය(සිප්ලොක්). ඒවා විවෘත කිරීම හා නැවත වසා තැබීම පහසුවෙන් කළ හැකිය. මෙම ඇසුරුමේ අවාසිදායක තත්වය වන්නේ එය මත ලේබල් කිරීම අපහසු වීමයි. කුමන තත්වයක් යටතේ වුවද ඊට කඩදාසි ලියුම් කවර භාවිතා නොකළ යුතුය. නියැදිය එම ලියුම් කවරයක් තුළ බහා මුද්‍රා තබා ප්‍රවාහනය කළහොත් එය විවෘත කළ පසු ඒවා නැවත පාවිච්චියට ගත නොහැකි වේ. මුද්‍රා නොතබා විවෘතව ප්‍රවාහනය කළොත් නියැදිය ලියුම් කවරයෙන් පිටතට යා හැකිය. මෙම නියැදි එක්රැස් කරගන්නා විටම ඒවාට ලේබල් තැබිම කළ යුතුය. මෙලෙස සටහන් කරන තොරතුරු නම් නියැදි අංකය, ගොඩනැගිල්ලේ නම, ගොඩනැගිල්ල පිහින ස්ථානය, තොරතුරු එක් රැස් කරගන්නාගේ නම, එක්රැස් කරගත් දිනය හා එම එක්රැස්කර ගත් ස්ථානය පිළිබඳ වැදගත් තොරතුරුවේ. මෙම තොරතුරු මැනිලා හෝ ප්ලාස්ටික් කවරයේ ඉදි

රිපස ලියා තැබිය හැකි හෝ කොළයක ලියා එම කවරය තුළට බහා තැබිම කළ හැකිය. එක්රැස් කිරීම උපස්තර ස්වභාවය මත රදා පවතී. මෙම උපස්තර වර්ග නම් දැව, බදාම, බිත්ති ආවරණ, දැඩි බදාම හා වානේ වේ. නියැදි ලබා ගැනීම සඳහා තියුණු වානේ තුඩක් සහිත සැත් පිහි හෝ XACTO පිහියෙන් භාවිතා කළ හැකිය. නියැදියේ ප්‍රමාණය එහි ප්‍රමිතිය හා සැලකූ විට එතරම් සැලකිය යුතු නොවේ. පර්යේෂණයට භාජනය වන්නේ ගොඩනැගිල්ලක කොටසක් වුවත්, නියැදිය පරික්ෂා කෙරෙන්නේ අන්වික්ෂයක් ආධාරයෙන් නිසා එහි ප්‍රමාණය විශාල වීම අවශ්‍ය නොවේ. අත්‍යවශ්‍ය වන්නේ තීන්ත ස්ථර සියල්ලම හොඳින් එකිනෙකට බැදී පැවතීම හා උපස්තරයට බැදී පැවතීමයි. තීන්ත උපස්තරයට බැදී පැවතිම ප්‍රතික්ෂේප කරන අවස්ථා ද තිබේ. සාමාන්‍යයෙන් මෙය සිදුවන්නේ දැවය මත පළමුවෙන්ම වාර්නිෂ් තට්ටුවක් ආලේප කර තිබීම නිසාය. මෙවැනි අවස්ථාවකදී උපස්තරය රහිතව නියැදිය ලබාගත යුතු අතර ඊට සත්‍ය ලෙසින්ම වාර්නිෂ් යොදා ඇත්නම් අන්වික්ෂය තුළින් නිරීක්ෂණයේදී එය තහවුරු කර ගත හැකිය.කාලයක් තිස්සේ අව්වැසි ‍වලට ගොදුරු වු දැව පැරණි නිසා එහි ඓතිහාසික වටිනාකම නැතිවී ඇත. මෙහි අව්වැසි වලින් ආවරණය වු කොටස් වල තීන්ත ස්ථර තවමත් පවතී. මෙලෙස

නියැදි එක්රැස් කිරීමට අපහසුම ස්ථානය වන්නේ ජනේල් පඩිය. මෙවැනි අවස්ථාවක පෘෂ්ඨයේ කැඩුණු ස්ථානයකින් හරස් කැපුමක් වඩා යෝග්‍ය වේ. දැවය කැපීම හෝ කියතෙන් කැපීම කළහොත් තීන්ත ස්ථර එකිනෙක මිශ්‍රවීමක් සිදුවිය හැකිය.බදාම වාත්තු හැරුනු කොට බදාම පෘෂ්ඨ සාමාන්‍යයෙන් සමතල වේ. බදාම වාත්තු වලින් ඉහත සඳහන් ආකාරයට නියැදි ලබාගත හැකිය. සමතල පෘෂ්ඨවලට සැත් පිහියක් මඟින් සියළුම තීන්ත ස්ථර හා උපස්ථරය සහිත කැපුමක් යෙදිය හැකිය.ගඩොල්, ගල් හා කොන්ක්‍රීට් වැනි තද බදාම සඳහාද ඉහත ක්‍රම අනුගමනය කළ හැකි වුවත් නියැදිය ලබා ගැනීමට ඉතාමත් අපහසු හෝ සමහර විට නොහැකි විය හැක. ඉතාමත් අපහසු අවස්ථාවකදී උපස්ථරය රහිතව තීන්ත තට්ටු පමණක් ලබා ගැනීමට සිදුවේ.වානේ පෘෂ්ඨ වලදී උපස්ථරය සහිතව නියැදිය ලබා ගැනීම කළ නොහැකිවේ. වානේ කැබැල්ල කුඩා නම් මුළු කැබැල්ලම පර්යේෂණයට භාජනය කළ හැකිය. එසේ නොහැකි නම් සීරීමේ ක්‍රම යොදා ගත යුතුය. මෙම ක්‍රමයෙන් කුඩා කැබලි හා දුවිලි අංශු ලැබෙන නමුත් මෙවැනි නියැදියක් ද පර්යේෂණයට භාජනය කර අවශ්‍ය ප්‍රතිඵල ලබාගත හැකිය. සටහන්[සංස්කරණය]Historic paint analysis Sample Collectionමරබා, රුවන්ඩාව හී දළ පිහිටීමමරබා ය

නු දකුණු රුවන්ඩාවේ පිහිටි ප්‍රදේශයකි. රටෙහි පරිපාලන ප්‍රදේශ ප්‍රතිසංවිධානය කරමින් 2006 දී රජය මගින් සිදු කළ විමධ්‍යගතකරණ වැඩපිළිවෙලකට පෙර එය බුටාරේ පළාතෙහි දිස්ත්‍රික්කයක්ව පැවතිණි. දැන් එය දකුණු පළාතේ කොටසකි. එයට කිට්ටුම ප්‍රධාන නගරය බුටාරේ වෙයි.මරාබා ප්‍රසිද්ධයට පත්ව ඇත්තේ මරබා කෝපි නිෂ්පාදනය කරන කෘෂිකර්ම කර්මාන්තය නිසාවෙනි.[1]ආශ්‍රිත[සංස්කරණය]↑ නිව්යෝක් ටයිම්ස්–රුවන්ඩා සේවර්ස් ද රිවෝඩ්ස් ඔෆ් කොෆි ප්‍රඩක්ෂන්අධිකාරී පාලනය VIAFWorldCat (via VIAF)ඛණ්ඩාංක: 2°30′57″S 29°41′04″E / 2.5158°S 29.6844°E / -2.5158; 29.6844රුවන්ඩාව පිහිටීම මෙම ලිපිය තවමත් අංකුර ලිපියකි. විකිපීඩියාවට උදවුවක් ලෙසින් ඔබ හට එය විහිදුවාලිය හැක.vteසහශ්‍රවර්ෂය:2 වන සහස්‍රවර්ෂයසියවස්:19 වන සියවස – 20 වන සියවස – 21 වන සියවසදශක: 1960ගණන්  1970ගණන්  1980ගණන්  – 1990ගණන් –  2000ගණන්  2010ගණන්  2020ගණන් වසර:1996 1997 1998 – 1999 – 2000 2001 2002ක්‍රිස්තු වර්ෂ 1999 (MCMXCIX)නම් ග්‍රෙගෝරියානු දිනදසුනෙහි a සිකුරාදා වෙතින් ඇරඹෙන සාමාන්‍ය වසරක්, the 1999 වන year of the Common Era (

CE) and Anno Domini (AD) designations, 2 වන සහස්‍රවර්ෂය තුල 999 වන වසර, 20 වන සියවස තුල 99 වන වසර, සහ 1990ගණන් දශකයෙහි 10 වන සහ අවසන් වසර .එක්සත් ජාතීන් විසින් 1999 වසර නම් කෙරුනේ මහළු පුද්ගලයන්ගේ ජාත්‍යන්තර වසර ලෙසිනි.මනෝවිද්‍යාවආකෘතියඉතිහාසයඋපක්ෂේත්‍රමූලික ආකාරඅවප්‍රමාණBehavioral geneticsජීවවිද්‍යාත්මකඥානාත්මකතුලනාත්මකCross-culturalCulturalආන්තරDevelopmentalපරිණාමීයසම්පරීක්ෂණMathematicalස්නායුමනෝවිද්‍යාවපෞරුෂPositiveQuantitativeසමාජ මනෝවිද්‍යාවව්‍යවහාරික මනෝ විද්‍යාවApplied behavior analysisසායනිකCommunityConsumerCounselingCriticalඅධ්‍යාපනEnvironmentalErgonomicsඅධිකරණHealthමානවවාදීIndustrial and organizationalInterpretiveLegalMedicalMilitaryMusicOccupational healthPoliticalReligionSchoolSportTrafficListsDisciplinesOrganizationsPsychologistsPsychotherapiesPublicationsResearch methodsTheoriesTimelineTopics මනෝවිද්‍යාව ද්වාරයvtePsychiatry සමග වරදවා වටහා ගැනීමෙන් වළකින්න.සායනික මනෝවිද්‍යාවේදී විද්‍යාත්මක අධ්‍යයන

යන් සහ මනෝවිද්‍යාවේ භාවිතයන් මනෝවිද්‍යාත්මක දොම්නස් සහ දුෂ්කෘතියන් හඳුනාගැනීම වැළකීම සහ පළවාහැරීමට යොදා ගැනීම අන්තර්ගතය එමගින් පුද්ගල නිරෝගීතාවය සහ අධාත්මික වර්ධනය වැඩි කිරීමට යොදා ගනී. සායනික මනෝවිද්‍යාව පර්යේෂණයන් , ඉගැන්වීම් , අධිකරණ වෛද්‍ය සාක්ෂීන් සහ වැඩසටහන් වර්ධනය සහ පාලනය සඳහා උපකාරී වුවද මෙහි මූලිකාංග ලෙස මනෝවිද්‍යාත්මක විශ්ලේෂණය සහ මනෝ රෝග චිකිත්සාව හැඳින්විය හැක. බොහෝ රටවල මෙය මානසික සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයන් මගින් පාලනය කෙරේ.පෙන්සිල්වේනියා විශ්වවිද්‍යාලයේ Lightner Witmer විසින් 1896 දී ප්‍රථම මනෝ විද්‍යා සායනය ඇරඹීමත් සමග මෙම විෂය පථය සලකා බැලීමට ඇරඹිණ. විසිවන සියවසේ මුල් භාගයේදී ශායනික මනෝවිද්‍ය‍ාව, මනෝවිද්‍යාත්මක ඇගයීම කෙරෙහි ප්‍රධාන වශයෙන් යොමු වූ අතර ප්‍රතිකාර සඳහා අවධානය අල්ප වශයෙන් යොමු විය. නමුත්, වසර 1940 දී දෙවන ලෝක යුද්ධයට පසු පුහුණු සායනිකයින් වැඩිවීමත් සමග එම රටාව වෙනස් විණි. මෙම කාලයේදී ප්‍රධාන අධ්‍යාපන ආකෘතීන් දෙකක් බිහි විය. එනම්, Ph.D (පර්යේෂණ කේන්ද්‍ර කරගත්) Ph.D ( පුහුණුව කේන්ද්‍ර කරගත් )ශායනික මනෝ චිකිත්සකයින් අද මනෝ චිකිත්සාව සපයන විශේෂඥයින් ලෙස

හැඳින්විය හැක. ඔවුන් ප්‍රධාන (මූලික) සෛද්ධාන්තික පථයන් හතරක් යටතේ පුහුණුව ලබති. එනම් මනෝවිශ්ලේෂන මානුෂවාදී ප්‍රජානන චර්යා සහ පවුල් ප්‍රතිකාරය යන විෂය පථයන්ය.සාසනික මනෝ විද්‍යාව, මනෝ වෛද්‍ය විද්‍යාව සමග පටලැවිය හැක. මෙම දෙඅංශයේම අරමුණූ සමාන වුවද නමුදු මනෝ චිකිත්සකයින් යනු වෛද්‍යය වෘත්තිකයන්ය. එනම් ඔවුන් ඖෂධ නියම කිරීම සඳහා ලියාපදිංචි වී ඇත‍. ඇතැම් විට සියුම් ලෙස බලන කළ මනෝ චිකිත්සකයින්ගේ පුහුණුව අනුව ඔවුන්ට මානසික රෝගයක් ජීව විද්‍යාත්මක , මනෝ විද්‍යාත්මක සහ සමාජීය දෘෂ්ටිකෝණයන්ගෙන් බැලීමට ඉඩ සලසා ඇත. පුහුණුවේදී මනෝ චිකිත්සකයින් සහ මනෝවිද්‍යාඤයින් බොහෝ විට සමීපව වැඩ කරති. ඔවුන් සමාජ සේවකයින්, වෘත්තීය චිකිත්සකයින් වැනි බහුක්ෂේත්‍ර කණ්ඩායම් සමග සහයෝගීව කටයුතු කරමින් රෝගීන්ගේ සංකීර්ණ ගැටළු සඳහා බහු ක්ෂේත්‍ර ප්‍රවේශයක් ලබා දෙති.= ආශ්‍රිත ලිපි[සංස්කරණය]Anti-psychiatryApplied psychologyClinical Associate (Psychology)Clinical neuropsychologyClinical trialList of clinical psychologistsList of credentials in psychologyList of psychotherapiesOutline of psychologyPsychiatric and ment

al health nursingPsychoneuroimmunologyමූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]භාහිර සබැඳි[සංස්කරණය]විකිඋද්ධෘත සතුව පහත තේමාව සම්බන්ධයෙන් උද්ධෘත එකතුවක් ඇත: Psychology American Academy of Clinical PsychologyAmerican Association for Marriage and Family Therapy සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2019-05-30 at the Wayback MachineAmerican Board of Professional PsychologyAnnual Review of Clinical Psychology සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2009-01-20 at the Wayback MachineAPA Society of Clinical Psychology (Division 12)Association of State and Provincial Psychology Boards (ASPPB) සංරක්ෂණය කළ පිටපත 2017-10-09 at the Wayback MachineNAMI: National Alliance on Mental IllnessNational Institute of Mental Healthvteමනෝවේදය (Psychology) ඉතිහාසය · ද්වාරය · මනෝ විද්‍යාඥයා මූලික Affective  · Biological · සායනික  · ප්‍රජානන  · Cognitive neuroscience · තුලනාත්මක  · සංවර්ධනාත්මක  · Emotion · Evolutionary · පර්යේෂණාත්මක  · Mathematical · Neuropsychology · පෞරුෂත්ව  · Physiological · Positive · Psycholinguistics · මනෝ ව්‍යාධි

වේදය · Psychophysics · Psychophysiology · Qualitative research · Quantitative research · Social · Theoretical Applied Assessment · Clinical · Counseling · Educational · Forensic · Health · Industrial/organizational · Legal · Media · Military · Occupational health · Psychometrics · Relationship counseling · School · Sport · Systems Orientations Analytical · Behaviorism · Cognitive behavioral therapy · Cognitivism · Descriptive · Ecological Systems Theory · Existential therapy · Family therapy · Feminist therapy · Gestalt psychology · Humanistic · Narrative therapy · Psychoanalysis · Psychodynamic psychotherapy · Rational emotive behavior therapy · Transpersonal Eminentpsychologists Gordon Allport · Albert Bandura · Raymond Cattell · Kenneth and Mamie Clark · Erik Erikson · Hans Eysenck · Leon Festinger · Sigmund Freud · Donald O. Hebb · Clark L. Hull · William James · Carl Jung · Jerome Kagan · Kurt Lewin · Abraham Maslow · David Mc

Clelland · George A. Miller · Neal E. Miller · Walter Mischel · Ivan Pavlov · Jean Piaget · Carl Rogers · Stanley Schachter · B. F. Skinner · Edward Thorndike · John B. Watson Lists Counseling topics · Important publications in psychology · Psychological research methods · Psychological schools · Psychologists · Psychology disciplines · Psychology organizations · Psychology topics · Psychotherapies · Timeline of psychology Wiktionary definition · Wikisource · Wikimedia Commons · Wikiquote · Wikinews · WikibooksvteAllied health professionsAnesthesia technicianAquatic therapistAthletic trainerAudiologistDental hygienistDietitianCardiac physiologistEmergency medical servicesHemodialysis techniciansMassage therapistMedical assistantsMedical coderMedical physicistMedical technologistMedical transcriptionMusic and arts therapistNutrition (clinical)Occupational therapistOptometristPharmacy technicianPhlebotomistOrthotist / ProsthetistPhysical therap

istClinical psychologistPublic healthRadiation therapistRadiographerRespiratory therapySocial workerSpeech therapistOrthoptistsvteDigital media use and mental healthProposed or recogniseddiagnostic categoriesComputer addictionInternet addiction disorderInternet sex addictionOnline problem gamblingProblematic smartphone useNomophobiaProblematic social media useTelevision addictionVideo game addictionDisciplines involvedDigital anthropologyDigital sociologyHuman factors and ergonomicsCognitive ergonomicsComputer-mediated communicationEngineering psychologyHuman–computer interactionMedia naturalness theoryNeuroergonomicsNeurosciencePsychiatryEvolutionaryPsychologyClinicalCognitiveEvolutionarySocialAssociatedpsychiatric conditionsAnxiety disorderAttention deficit hyperactivity disorderAutismDepressionEating disorderAnorexia nervosaBody image disturbanceInsomniaNarcissistic personality disorderAttentionAttention economyAttention inequalityA

ttention managementAttention spanBetteridge's law of headlinesChumboxClickbaitDigital zombieDoomscrollingHuman multitaskingMedia multitaskingMobile phones and driving safetyPhubbingSmartphones and pedestrian safetyTexting while drivingInfluence-for-hireInfodemicInformation explosionInformation overloadInformation pollutionInformation–action ratioInfotainmentKnowledge gap hypothesisMissing white woman syndromeNeophileOne weird trickRage farmingScreen timeBinge-watchingSocial aspects of televisionTelevision consumptionSticky contentTabloid televisionYellow journalismCognitive bias/ConformityAvailability heuristicBandwagon effectConfirmation biasConformityEcho chamberFalse consensus effectFalse-uniqueness effectFear of missing outFilter bubbleMean world syndromeNegativity biasOverchoicePeer pressurePluralistic ignoranceSelf-deprecationSocial-desirability biasSocial influence biasSocial media biasSpiral of silenceToxic positivityRelated

topicsAffective polarizationBehavioral modernityBody imageCognitive miserComputer rageCriticism of Facebook2021 Facebook company files leakCyberbullyingPromotion of anorexiaSocial media and suicideSuicide and the InternetCriticism of NetflixDigital detoxDigital divideEffects of violence in mass mediaEvolution of cognitionEvolutionary mismatchGrieferKnowledge divideMass shooting contagionMedia manipulationMoral panicOnline datingOnline youth radicalizationSealioningSocial botSocial impact of YouTubeTechnophiliaTechnophobiaTechnostressViolence and video gamesඅධිකාරී පාලනය: ජාතික පුස්තකාල France (data)IsraelUnited StatesLatviaJapanCzech Republicප්‍රොයිඩ්ගේ මනෝ චෛතසිකයන් පිළිබඳ ව්‍යුහාත්මක ආකෘතියට අනුව Id, ego, සහ super-ego ලෙස කොටස් 3ක් හඳුන්වා දී ඇත. මෙම ධාතූන්ගේ ක්‍රියාවලීන් සහ එකිනෙකට සම්බන්ධතාවය මඟින් මානසික සිතුවිලි පහදා දෙයි. මෙම ආකෘතියට අනුව Id - පාලනයක් නොමැතිව ඉබේ ඇතිවන සිතුවිලි ද , ego - සංවිධානාත්මක යථාර්ථවාදී මානසික සිතුවිලි ද, super

ego - විවේචනාත්මක සහ සදාචාරාත්මක අංගයන්ට අනුව සිතා බලන කොටස ද ලෙස හැඳින්වේ.නමුදු මේවා ව්‍යුහාත්මක සංකීර්ණයන් ලෙස අප භාවිතා කළ ද ඇත්ත වශයෙන්ම Id, ego, සහ super-ego යනු මොළයේ කාර්යයන් වෙයි. මේවා ස්නායු විද්‍යාවේ යොදාගන්නා මොළයේ පවතින සත්‍ය කොටස් නොවේ.Id, ego, සහ super-ego ප්‍රොයිඩ්ගේ ස්වයං නිර්මාණ නොවේ. මේවා ඔහුගේ පරිවර්තකයා විසින් සැපයු ලතින් භාෂාවේ යෙදෙන වචනයන්ය. ප්‍රොයිඩ් මේවා 'das Es', 'das Ich', සහ'das Über-Ich එනම් පි‍ළිවෙලින් , ‘It', ' I', සහ 'Over-I' ලෙස රචනා කරන ලදී. ජර්මානු ජාතිකයින්ට මෙහි තේරුම පහසුවෙන් වටහාගත හැක.“සතුටේ මූලධර්මවලින් ඔබ්බට” නමින් ප්‍රොයිඩ් විසින් රචිත නිබන්ධනයේ මුල්වරට මෙම සංකල්පය හඳුන්වා දී ඇත. එනම් ප්‍රොයිඩ්ගේ සිතුවිලි වර්ධනයේ අග කාලයේ දී ද, මීට වසර 3කට පසුව ඔහු විසින් ego සහ Id නිර්මාණය කරන ලදී. නමුත් මොහුගේ මෙම නිබන්ධනයේ විසංඥය යන පදය ගැන ඇති ව්‍යාකූලතාවයන් තවත් මත භේදාත්මක ව්‍යවහාරයන්ට නිසා ද බලපෑමට ලක්ව ඇත.       Greater Tibet as claimed by Tibetan exile groups Tibetan autonomous areas, as design

ated by China Tibet Autonomous Region, within ChinaChinese-controlled, claimed by India as part of LadakhIndian-controlled, parts claimed by China as South TibetOther areas historically within the Tibetan cultural sphereටිබෙට්"Tibet" in the Tibetan (top) and Chinese (bottom) scriptsChinese nameChinese西藏Literal meaning"Western Tsang"TranscriptionsStandard MandarinHanyu PinyinXīzàngBopomofoㄒㄧ ㄗㄤˋWade–GilesHsi1-tsang4IPA[ɕí.tsâŋ]HakkaRomanizationSî-tshôngYue: CantoneseYale RomanizationSāi-johngJyutpingSai1-zong6IPAසැකිල්ල:IPAc-yueSouthern MinHokkien POJSe-chōngTeochew Peng'imSai-tsăngEastern MinFuzhou BUCSă̤-câungMiddle ChineseMiddle ChineseSei-dzangTibetan nameTibetanབོད་TranscriptionsWylieBodTibetan PinyinPoiමෙම ලිපිය තුළ Tibetan alphabet අන්තර්ගත ය. නිසි ප්‍රදර්ශන සහාය නොමැති විට, ඔබට question marks, boxes, or other symbols Tibetan characters වෙනුවට දිස්වනු ඇත.ටිබෙට් යනු ඊසාන හිමාලයානු කඳුවැටිය ආශ්‍රිතව පිහ

ිටි ප්‍රදේශයකි. මෙම ප්‍රදේශය තිබ්බත බසින් භෝ(བོད་) ලෙස ද, චීන බසින් ශී ද්සං(西藏) ලෙස ද හඳුන්වනු ලැබේ. තිබ්බතීය ප්‍රදේශ ආශ්‍රිත ව මානව ශිෂ්ටාචාරය වසර 21,000 කට පමණ පෙර ඇරඹුණේ යැයි සැළකේ. ටිබෙටය මාතෘභූමිය කොටගත් තිබ්බත ජනයා මෙන්ම, මොන්පා, චියං සහ ළෝබා ගෝත්‍ර ද, වත්මන වනවිට චීන හන් සහ හු-එයි ජනයා ද ටිබෙට් ප්‍රදේශයේ ජීවත් වේ. තිබ්බත ආර්ථිකය රඳාපවතින්නේ ස්වයංපෝෂිත කෘෂිකර්මය හා මෑතක සිට ජනප්‍රිය වූ සංචාරක කර්මාන්තය මත ය. ටිබෙටයේ ප්‍රධාන ආගම ටිබෙට් බුදුදහම වන අතර එය ටිබෙට් බොන්දහමත් සමඟ බැඳී පවතියි. තිබ්බතීය භාෂාවන් ලිවීමට ප්‍රාදේශීය ලිඛිත අක්ෂර ක්‍රමය වන තිබ්බත හෝඩිය ටිබෙට් ප්‍රදේශයන්හි භාවිතා වේ.ආශ්‍රිත ලිපි[සංස්කරණය]චීනය ද්වාරයආසියාව ද්වාරයIndex of Tibet-related articlesList of Major National Historical and Cultural Sites in TibetOutline of TibetSinicization of TibetChinese Settlements in TibetFree Tibetමූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]උපහරණ[සංස්කරණය]භාහිර සබැඳි[සංස්කරණය] ටිබෙට් ගැන තවත් දේ විකිපිඩියා සහෝදර ව්‍යාපෘති හරහා සොයාගන්නවික්ෂනරිය වෙතින් අර්ථ දැක්වීම්කොමන්ස් වෙතින්

ඡායාරූප හා මාධ්‍යවිකිසරසවිය වෙතින් ඉගෙනුම් මූලාශ්‍රවිකිපුවත් වෙතින් පුවත් කථාංගවිකිකියමන් වෙතින් උපුටා දැක්වීම්විකිප්‍රභව වෙතින් ප්‍රභව පෙළවිකිපොත් වෙතින් පෙළපොත්Tibetan Resources on the Web from Columbia University LibrariesBritish photographs of Tibet 1920–1950The Language of TibetWhite Paper on Tibetan Culture released by the Information Office of the State Council of the People's Republic of China June 22Historical maps and images of Tibet presented by University of Wisconsin-Milwaukee Libraries Digital CollectionsThe Tibetan & Himalayan Library (THL)"Tibet". එන්සයික්ලොපීඩියා බ්‍රිටැනිකා. 26 (11th ed.). 1911. pp. 916-928. vteටිබෙට් පිළිබඳ ලිපිඉතිහාසයOverviewsTimelineList of rulersEuropean explorationHistorical moneyChronologyPrehistory (Neolithic)ZhangzhungYarlung dynastyEmpire (7th–9th century)TimelineList of emperorsLönchenRelations with Tang (618–907)Era of Fragmentation (9th–11th century)Guge kingdomTsongkhaYuan dynasty rule (1270–

1350)Bureau of Buddhist and Tibetan AffairsPhagmodrupa dynastyRelations with Ming (1368–1644)Rinpungpa dynastyTsangpa dynastyGanden PhodrangKashagKhoshut KhanateQing dynasty rule (1720–1912)Lifan YuanList of Qing ambansPost-Qing to 1950Tibetan ArmyPeople's Republic of China (PRC) rulePRC annexationpolitical leadersWars andconflictsTibetan attack on SongzhouBattle of Dafei RiverMongol invasions of TibetTibet–Ladakh–Mughal WarBattle of DartsedoBattle of the Salween RiverChinese expedition to Tibet (1720)Jinchuan campaignsLhasa riot of 1750Sino-Nepalese WarDogra–Tibetan WarNepal-Tibet War (1855–1856)Sikkim expeditionBritish expedition to TibetBatang uprisingChinese expedition to Tibet (1910)Xinhai Lhasa turmoilSino-Tibetan WarQinghai–Tibet War1938–1939 German expedition to Tibet1939 Japanese expedition to TibetBattle of ChamdoProtests and uprisings since 19501959 Tibetan uprising1987–1989 Tibetan unrest2008 Tibetan unrestSelf-immolation protests

by Tibetans in ChinaSpecial Frontier ForceDocumentsTreaty of Tingmosgang (1684)Treaty of Chushul (1842)Treaty of Thapathali (1856)Treaty of Lhasa (1904)Convention Between Great Britain and China Respecting Tibet (1906)Treaty of friendship and alliance with Mongolia (1913)Simla Accord (1914)Seventeen Point Agreement (1951)Sino-Indian Trade Agreement over Tibetan Border (1954)70,000 Character Petition (1962)Memorandum on Genuine Autonomy (2008)GeographyFloraFaunaEnvironmentMountainsKailashLhotse / ChangtseNamcha BarwaTanggulaRiversYarlung TsangpoGrand CanyonRongbuk GlacierTibetan PlateauChangtangNature ReserveValleysTraditional regionsAmdoKhamÜ-TsangNgariPoliticsTibet Autonomous Region (TAR)Central Tibetan AdministrationParliamentEtymology of TibetForeign relationsHuman rightsLGBTPatron and priest relationshipGolden UrnTibet AreaIndependence movementSerfdom controversySerfs' Emancipation DaySovereignty debateCIA Tibetan programIndia–T

ibet relationsGovernmentRegional GovernmentTAR People's GovernmentTAR People's Congressආර්ථිකයPostage and postal historyQinghai-Tibet HighwayQinghai–Tibet railwayසමාජයEducationLanguagesReligionBonTibetan BuddhismSakyaImperial PreceptorDpon-chenNyingmaKagyuJonangGelugGanden TripaDalai LamalistLhamo La-tsoPanchen LamalistIslamSinicizationSocial classesTibetan peopleChangpaYolmoDiasporaNamesCultureArtrugsthangkatsaklisand mandalawall paintingsCalendarCuisineDzong architectureEmblemFestivalsFlagHistorical and cultural sitesKhata (ceremonial scarf)LiteratureAnnalsChroniclewritersMusicTibetologyTraditional medicineප්‍රවර්ගයvteනැගෙනහිර ආසියාවCountries and regionsChinaHong KongMacauMainlandJapanRyukyuMongoliaNorth KoreaSouth KoreaTaiwanEthnic groupsAinuHansubgroupsHuiJapaneseYamatoKoreansin Chinain Japanin SakhalinManchuMiaoMongolicMongolsin ChinaKhalkha in MongoliaQiangRyukyuansIndigenous TaiwaneseTibe

tansTujiaUyghursYiZhuangother ethnic groups in Chinaunrecognizedhistoricalසංස්කෘතියAge reckoningArchitecture‎ArtChineseJapaneseKoreanTaiwaneseBlepharoplastyBuddhismCalligraphyCinemaCuisineCultural sphereDanceDecorative knotworkDragonFashionFestivalsGardensHan charactersHip-and-gable roofLanguagesLiteratureMādhyamakaMusicMythologyPhilosophyReligionScriptsSealSino-Xenic pronunciationsSurnamesTelevisionTypographyMingImitation SongGothicYogācāraZodiacපරිසරයEast Asia Climate PartnershipMonsoonRainy seasonFloraEconomy and PoliticsChina–Japan–South Korea trilateral summitComprehensive Economic Partnership for East AsiaCapitalismEast Asia SummitEast Asian Bureau of Economic ResearchEast Asian CommunityFour Asian TigersHuman rights in East AsiaPortsStock exchangesHistoryArchaeologyArchaeological culturesBronze AgeIron AgeFormer countriesSportsChina–Japan–Korea Friendship Athletic MeetingEast Asian Football FederationEast A

sian GamesEast Asian Judo ChampionshipsEast Asian martial artsEast Asian Youth GamesEAFF E-1 Football Championshipඅධ්‍යාපනයAssociation of East Asian Research UniversitiesCrossAsiaEast Asian Economic ReviewEast Asia Image CollectionEast Asia Law ReviewEast Asian studiesJournal of East Asian StudiesLudwigshafen East Asia InstituteMilitaryHorses in East Asian warfareMiyamoto MusashiSun TzuThe Art of WarThe Book of Five RingsYi Sun-sinScience and technologyNeedham Research InstitutePrintingSwordsTraditional medicineඅධිකාරී පාලනය සාමාන්‍යISNIVIAFWorldCat2ජාතික පුස්තකාලSpainFrance (data)IsraelUnited StatesJapanCzech Republicවෙනත්IdRefඛණ්ඩාංක: 31°N 89°E / 31°N 89°E / 31; 89මෙම ලිපිය තවමත් අංකුර ලිපියකි. විකිපීඩියාවට උදවුවක් ලෙසින් ඔබ හට එය විහිදුවාලිය හැක.vte[1]හමුදා විද්‍යාව පිළිබඳ දළ විශ්ලේෂණයක් සහ මාතෘකා මාර්ගෝපදේශයක් ලෙස පහත දළ සටහන සපයනු ලැබේ:හමුදා විද්‍යාව - යුද්ධය සහ සන්නද්ධ ගැටුම් ඇති කරන තාක්‍ෂණය, මනෝවිද්‍යාව, භාවිතය සහ වෙනත් සංසිද

්ධි අධ්‍යයනය කිරීම. එය විද්‍යාත්මක පද්ධතියක් වීමට උත්සාහ කරයි, එය නිසි ලෙස භාවිතා කරන්නේ නම්, ඕනෑම විරුද්ධවාදියෙකු සමඟ සන්නද්ධ ගැටුමකදී ජය ගැනීමට වෘත්තිකයාගේ හැකියාව බෙහෙවින් වැඩි කරයි. මේ සඳහා, එම විරුද්ධවාදියා ප්‍රතිවිරුද්ධ හමුදා බලකායක් ද, ගරිල්ලන් හෝ වෙනත් අක්‍රමිකතා ද, නැතහොත් ප්‍රතිචාර වශයෙන් මිලිටරි විද්‍යාව දන්නා හෝ භාවිතා කරන ඕනෑම විරුද්ධවාදියෙකු ද යන්න ගැන සැලකිලිමත් නොවේ.හමුදා විද්‍යාව තුළ මාතෘකා[සංස්කරණය]මිලිටරි සංවිධානයමිලිටරි අධ්‍යාපනය සහ පුහුණුවමිලිටරි ඉතිහාසයමිලිටරි භූගෝලයමිලිටරි තාක්ෂණය සහ උපකරණමිලිටරි මූලෝපාය සහ ධර්මයබුද්ධි චක්‍ර කළමනාකරණයවිදේශ ප්‍රතිපත්ති විශ්ලේෂණයරාජ්‍යතාන්ත්‍රිකයුධ තාක්ෂණයේ වර්ග[සංස්කරණය]අවි ආයුධආයුධ – සාමාන්‍යයෙන් සොල්දාදුවන් සමඟ සම්බන්ධ වන සටන් සහ හමුදා කටයුතුවලදී හිතාමතාම හානිවලින් එය පැළඳ සිටින තැනැත්තා ආරක්ෂා කිරීමට අදහස් කරන ආරක්ෂිත ඇඳුම්කාලතුවක්කු – ප්‍රක්ෂේපණ එකින් එක වෙඩි තබන විශාල ප්‍රමාණයේ ආයුධ. කාලතුවක්කු කැබලි යනු ෂෙල් වෙඩි සඳහා සෘජු හෝ වක්‍ර ගමන් පථ සපයන කාර්ය මණ්ඩල සේවා ආයුධ වේ.මධ්‍යකාලීන වැටලීමේ ආයුධබලකොටු – යුධ කට

යුතු වල ආරක්ෂාව සඳහා නිර්මාණය කර ඇති හමුදා ඉදිකිරීම් සහ ගොඩනැගිලි–සටන් කලාව – සටන් ක්‍රම ලෙසද හැඳින්වෙන, සටන් කලාවන් යනු සාමාන්‍යයෙන් තුවක්කු සහ අනෙකුත් නවීන ආයුධ භාවිතයෙන් තොරව, නිරායුධ සහ සන්නද්ධ සටන් සඳහා පුහුණු කිරීමේ සම්ප්‍රදායන් හෝ සම්ප්‍රදායන් සංකේතවත් කර ඇත.Mêlée' – අතින්-අතින් සටන් හෝ මනෝ-ඒ-මනෝ; Mêlée හි බහුලව භාවිතා වන ආයුධවලට කඩු, මුගුරු, හෙල්ල, පොරෝ හෝ හස්තය ඇතුළත් වේ: කෙනෙකුට වෙනත් කෙනෙකුට පහර දිය හැකි ඕනෑම මෙවලමක්හමුදා වාහන – මිලිටරි හමුදාවන් සඳහා හෝ සැලකිය යුතු භාවිතය සඳහා නිර්මාණය කර ඇති දුම්රිය පදනම් හැර, ගොඩබිම් සටන් හෝ ප්‍රවාහන වාහන වේසන්නාහ සන්නද්ධ සටන් වාහනයසන්නාහ සන්නද්ධ පිරිස් වාහකයයුධ ටැංකිමිලිටරි ගුවන් සේවා සහ මිලිටරි ගුවන් යානා – මිලිටරි ගුවන් සේවා ප්‍රවාහනය, බෝම්බ හෙලීම, ඔත්තු බැලීම සහ ගුවන් යුද්ධ වැනි ක්ෂේත්‍ර ඇතුළත් වේ.මිලිටරි සන්නිවේදන – යුධ පිටියේ හමුදා කොටස් සම්බන්ධ කරන සම්ප්‍රේෂණ මාධ්‍යයසන්නිවේදනයsමිලිටරි ඉංජිනේරු'මිලිටරි රොබෝ – මිලිටරි යෙදුම් සඳහා නිර්මාණය කර ඇති ස්වයංක්‍රීය හෝ දුරස්ථ පාලක උපාංගමිනිසුන් රහිත ගොඩබිම් වාහනයsමිනිසුන් රහිත සටන

් ගුවන් වාහනයsමිනිසුන් රහිත මුහුද යට වාහනයමිලිටරි චින්තනය සහ සැලසුම් – යුධ උපක්‍රම, උපාය මාර්ග සහ ධර්මයමිලිටරි ධර්මය – ජාතික උපාය මාර්ගය සහ ඒකක මට්ටම අතර මිලිටරි සැලසුම් මට්ටමමිලිටරි උපාය – යුද්ධයේ හැසිරීම සැලසුම් කිරීම සඳහා සාමූහික නමමිලිටරි උපක්‍රම – සටනේදී සතුරෙකු සම්බන්ධ කර පරාජය කිරීමේ ක්‍රම සඳහා සාමූහික නමමිලිටරි ඒකකය – සන්නද්ධ හමුදාවක් තුළ සංවිධානයක්. එය සොල්දාදුවන්, නැව්, වාහන හෝ ගුවන් යානා ඕනෑම ගණනකින් සමන්විත විය හැකිය. හමුදා, නාවික සහ ගුවන් හමුදා, ක්‍රියාකාරී, උපායශීලී සහ පරිපාලන අරමුණු සඳහා විවිධ ප්‍රමාණයේ කණ්ඩායම්වලට ධුරාවලියක් ලෙස සංවිධානය කර ඇත.මිලිටරි නිලයසංසන්දනාත්මක හමුදා නිලයන්Munitions – බොහෝ විට උණ්ඩ සඳහා සමාන පදයක් ලෙස අර්ථ දැක්වේ. තරමක් පුළුල් නිර්වචනයකට බෝම්බ, මිසයිල, යුධ ශීර්ෂ සහ පතල් ඇතුළත් වේ.උණ්ඩමිසයිලයබෝම්බයබිම් බෝම්බනාවික පතලනාවික යුද්ධ – මුහුදු සහ සාගර තුළ සටන්නාවික හමුදාවනාවික නෞකාවසබ්මැරීනයකුඩා ආයුධ සහ ගිනි අවිය' – ගිනි අවියක් යනු චාලක බලශක්ති අවියක් වන අතර එය ප්‍රචාලකයක් සීඝ්‍රයෙන් සීමා කරන ලද පිළිස්සීමේ ක්‍රියාවෙන් නිපදවන වායූන් මගි

න් ඉහළ ප්‍රවේගයකින් තල්ලු කරනු ලබන තනි හෝ බහු ප්‍රක්ෂේපණයකට වෙඩි තබයිමූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]↑ "List of basic military science and technology".ලුතිනන් ජෙනරාල් පාරමී සුගන්ධිකා බණ්ඩාර කුලතුංග RSP, VSV, USP, GW (උපත : 1950 , නුවර , විපත : 2006 ජූනි 26) ශ්‍රී ලංකා යුද හමුදවේ මාණ්ඩලික ප්‍රධානියා වූ අතර හෙතෙම හමුදාවේ තෙවන උසස්ම නිලය දැරීය.2006 ජූනි 26 වන දින එල්.ටී.ටී.ඊ මරාගෙන මැරෙන බෝම්බකරුවකු ගේ ප්‍රහාරයකින් පාරමී කුලතංග මහතා මරණයට පත් විය. මියයන විට ඔහුගේ වයස අවුරුදු 55 කි.අධ්‍යාපනය[සංස්කරණය]කුලතුංග මහතා මහනුවර ත්‍රිත්ව විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපනය ලබා ඇත. ඔහු ඇමරිකා හමුදා යුධ විද්‍යාලයේ උපාධිධාරියෙකි හමුදා ජීවිතය[සංස්කරණය]ඔහු 1970 ජුලි 20 වන දින ශ්‍රී ලංකා යුධ හමුදාවට බැදුණි. මුලික යුධ පුහුණුවෙන් පසු , ඔහු දෙවන ලුතිනන් ධුරයට පත් කරන ලදුව , ගැමුණු හේවා බලඇණියේ පළමු බැටෑලියනයට අනුයුක්ත කෙරින.24ප්‍රභේදයSerial dramaPolitical thrillerCrimeActionතැනුවේJoel SurnowRobert CochranරඟපෑමKiefer SutherlandMary Lynn RajskubCarlos BernardElisha CuthbertDennis HaysbertJames MorrisonReiko Ayleswor

thKim RaverD. B. WoodsidePenny Johnson JeraldRoger CrossGregory ItzinCherry JonesLouis LombardiAnnie WerschingSarah Clarkeand othersComposer(s)Sean Calleryසම්භව රටඇමරිකා එක්සත් ජනපදයභාෂාව(න්)ඉංග්‍රීසිකථාවාර සංඛ්‍යාව8කථාංග ගණන192 + 24: Redemption (කථාංග ලැයිස්තුව)නිෂ්පාදනයවිධායකනිෂ්පාදක(යෝ)Joel SurnowRobert CochranBrian GrazerHoward GordonEvan Katzකීෆර් සදර්ලෑන්ඩ්Jon CassarManny CotoDavid FuryBrad TurnerBrannon BragaAlex GansaChip JohannessenTony Krantzස්ථානය(න්)ලොස් ඇන්ජලීස් (seasons 1–6)දකුණු අප්‍රිකාව (Redemption)වොෂිංටන්, D.C. (season 7)නිව්යෝක් (season 8)ධාවන කාලයමිනිත්තු 43නිෂ්පාදන සමාගමImagine Entertainment20th Century Fox TelevisionReal Time ProductionsTeakwood Lane Productionsබෙදාහරින්නා20th Televisionප්‍රචාරණයමුල් නාලිකාවFoxරූප ආකෘතියNTSC 480i (SDTV) PAL 576i (SDTV)720p (HDTV) Fox HD 1080i (HDTV) Sky+ HDමුල් ධාවනයනොවැම්බර් 6, 2001 (2001-11-06) – මැයි 24, 2010 (2010-05-24)කාලානුක්‍රමයසබැඳි දර්ශන24: ConspiracyThe Rookieහැඳින්වීම[සංස්කරණය]'24' යනු ෆොක්ස් මාධ්‍ය ජාලය විසින් නිපද

වූ, ලොව පුරා රටවල් විශාල ප්‍රමාණයක ප්‍රදර්ශනය කල ඇමරිකානු කතා මාළාවකි. ජැක් බවර් ලෙස කීෆර් සදර්ලෑන්ඩ් ප්‍රධාන චරිතය රඟපාන මෙම කථා මාලාව, කථා මාලාවන් 8කින් සමන්විත දීර්ඝ, සිත්ගන්නාසුලු එකකි. සෑම 24 කථා මාලාවක්ම ජැක් බවර්ගේ ජීවිතයේ පැය 24ක් කථාවට නැගී ඇත. 2001 නොවැම්බර් 6 වනදා සිට කථාංග 192කින් මෙම කථා මාලාව සමන්විතයි. අවසාන කථාංගය 2010 මැයි 24 ප්‍රදර්ශනය කල මෙය 2012 වර්ශයේදී එම නමින්ම චිත්‍රපටයක් රූගත කිරීම ඇරඹීමටද සැලසුම් කර ඇත. කථා මාලාව ඇරඹෙන්නේ ලොස් ඇන්ජලීස් වල පිහිටි ත්‍රස්ථවාදය මර්ධනය පිළිබඳව ඇති(CTU නම්) ඒකකයක වැඩ කරන වෙලාවකිනි.කථා මාලාවන් කෙටියෙන්[සංස්කරණය]පළමු කාථා මාලාව පටන්ගන්නේ මැදියම් 12නි. ලොස් ඇන්ජලීස් නුවර පැවැත්වීමට ඇති ජනාධිපති සම්මන්ත්‍රණයකට සහභාගි වන ඩේවිඩ් පාමර් නම් සෙනට් මන්ත්‍රීවරයා ත්‍රස්ත ප්‍රහාරයකින් ගලවා එම කල්ලියෙන් තම පවුලේ අය ගලවා ගැනීම මෙම කථා මාලාව තුළ දිව යයි.දෙවන කතා මාලාවතුර්කි ජනරජය[තුර්කියේ චුම්බූරියෙටී] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)කොඩියඋද්යෝග පාඨය: [ඉජර්මන්ලිච්, කයිට්සස් සට්සස් මිල්ලෙටින්ඩිර්] Error: {{Lang}}: text ha

s italic markup (help)[1]" ස්වෛරී භාවය කොන්දේසි විරහිතව ජාතියට අයත් වෙයි"ජාතික ගීය: [ඉස්ටික්ලාල් මාෂ] Error: {{Lang}}: text has italic markup (help)"නිදහස් පෙළපාළිය"ගොනුඅගනුවරඅන්කරාවිශාලතම නගරයඉස්තාන්බුල්41°1′N 28°57′E / 41.017°N 28.950°E / 41.017; 28.950නිල භාෂා(ව)තුර්කිජාති නාම(ය)TurkishරජයUnitary presidential constitutional republic• සභාපති Recep Tayyip Erdoğan• උප ජනාධිපති Fuat Oktay• Assembly Speaker Mustafa Şentopව්‍යවස්ථාදායකයGrand National Assemblyදදේනි (ක්‍රශසා)2014 ඇස්තමේන්තුව• සම්පූර්ණ$1.512 ට්‍රිලියන[2] (17වන)• ඒක පුද්ගල$19,556[2] (61වන)දදේනි (නාමික)2014 ඇස්තමේන්තුව• සම්පූර්ණ$813.316 බිලියන[2] (18වන)• ඒක පුද්ගල$10,518[2] (67වන)ගිනි (2010) 40.2[3]මධ්‍යම · 56වනමාසද (2013) 0.759[4]ඉහළ · 69වනව්‍යවහාර මුදලතුර්කි ලීරා () (TRY)වේලා කලාපයUTC+2 (EET)• ගිම්හාන (DST)UTC+3 (EEST)දින ආකෘතිdd/mm/yyyy (ක්‍රිව)රිය ධාවන මං තීරුවදකුණෙන්ඇමතුම් කේතය+90ISO 3166 codeTRඅන්තර්ජාල TLD.trජාතික ‍කොඩිය අගනුවර ඇන්කාරා විශාලම ඉස්තාන්බූල් රාජ්‍ය භාෂාව ටර්කිෂ් රාජ්‍යය පාර්ලිමේන්තු සමූහා

ණ්ඩුව නිර්මාතෘ මුස්තයා කෙමල් අතාතුර්ක් ජනාධිපති අබ්දුල්ලා ගුල් අගමැති රීසිප් ටැයීප් ඒර්ඩොගැන් පාර්ලිමේන්තු කථානායක මෙන්මට් අලි සාහින් වර්‍ග ප්‍රමාණය එකතුව - 783,562 වර්ග කිලෝමීටර, 302,535 වර්ග සැතපුම් ජලය (%) 1.3 ජනගහනය 2009 තක්සේරුව - 72,561,312 ඝනත්වය 92.6 වර්ග කිලෝමීටර, 239.8 වර්ග සැතපුම් දළ ජාතික නිෂ්පාදිතය 2008 තක්සේරුව එකතුව ඩොලර් 915.212 බිලියන ඒක පුද්ගල ආදායම ඩොලර් 13,138 දළ ජාතික නිෂ්පාදිතය (සාමාන්‍ය) 2008 තක්සේරුව එකතුව ඩොලර් 729.983 බිලියන ඒක පුද්ගල ආදායම ඩොලර් 10,479 ගිනි (2005) 38 (මධ්‍යය) මානව සංවර්ධන දර්ශකය(2007) 0.806 (ඉහළ) මුදල් ටර්කිෂ් ලයිරා (TRY) මං තීරුව දකුණ තුර්කි සමූහාණ්ඩුව යුරෝපියානු රටක් වන අතර එය බටහිර ආසියා ඇනටෝ‍ලියන් අර්ධද්වීපය ට්‍රේස් ගිනිකොණ යුරෝප‍ය දක්වා විහිදේ. එහි මායිමේ රටවල් 08 ක් වන වයඹ දෙසින් බල්ගේරියාව, බටහිරින් ග්‍රීසිය,ඊසාන දෙසින් අමේනියා අසබයිජාන්,නැගෙනහිරින් බටහිර ඉරානය, ගිනිකොණ දෙසින් ඉරාකය සහ සිරියාව, දකුණු දෙසින් මධ්‍යධරණී මුහුද හා සයිප්‍රසය, බටහිර දෙසින් එයිගියන් මුහුද සහ උතුරින් කළ

ු මුහුදට අයත් වේ. ජනගහනයෙන් බහුතරයක් ජනවාර්ගික තුර්කි හා කර්ටිස් වේ.එරට ප්‍රබලතම ආගම වන්නේ ඉස්ලාම්ය. රාජ්‍ය භාෂාව වන්නේ තුර්කිය. අගනුවර අන්කරා වේ.තුර්කිය ඔටෝමන් අධිරාජ්‍ය‍යේ අනුප්‍රාප්තිකයෙකි. එය ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදි ලෞකික එකමුතු ව්‍යවස්ථදායක සමූහාණ්ඩුවකි. 1923 මුස්තෆා කොමාල්ගේ නායකත්වයෙන් දේශපාලන පද්ධතිය පිහිටුවන ලදී. ඉන්පසු තුර්කිය බටහිර හා සමඟ බද්ධ වි ඇති අතර යුරෝපා කවුන්සිලය, නේටෝ, ඕ.ඊ.සී.ඩී (Organisation for Economic Co-operation and Development), ඔ.එ.ස්.සී.ඊ (Organization for Security and Co-operation in Europe) සහ ජි විස්ස කණ්ඩායම යන සමුළුවල සාමාජිකත්වය දරයි.2005 වර්ෂයේ යුරෝපානු සංගමය සමඟ සම්පූර්ණ සාමාජිකත්වය සඳහා සාකච්ඡා කර ඇත. 1963 සිට යුරෝපානු ආර්ථික කමිටුවේ සහකාර සාමාජිකයෙක් හා 1995 ආචාර සංගම් එකඟතාවයකට පැමිණියහ. මෙරට නැගෙනහිර ආසියාව,මැදපෙරදිග,තුර්කික් රාජ්‍යය මධ්‍යම ආසියාව සමඟ සංස්කෘතික, දේශපාලන ආර්ථික හා කාර්මික සබඳතාවයන් ගොඩනගා ඇත.Gallery[සංස්කරණය]සටහන්[සංස්කරණය]ආශ්‍රිත[සංස්කරණය]↑ "මොටෝ". Gov.tr. 23 පෙබරවාරි 2013. ස

ම්ප්‍රවේශය 23 පෙබරවාරි 2013.↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 "ටර්කි". ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල. සම්ප්‍රවේශය 2 නොවැම්බර් 2014.↑ "ජිනී ඉන්ඩෙක්ස්". සීඅයිඒ. සම්ප්‍රවේශය 28 මැයි 2014.↑ "2014 හියුමන් ඩිවලප්මන්ට් රිපෝට්" (PDF). 14 මාර්තු 2013. pp. 21–25. සම්ප්‍රවේශය 27 ජූලි 2014.බාහිර සබැඳි[සංස්කරණය]Turkey හා සබැඳි මාධ්‍ය විකිමාධ්‍ය කොමන්ස් හි ඇත.පැරාලිම්පික් ක්‍රීඩාසංවිධානයIPC • NPCs • සංකේතක්‍රීඩාව • CompetitorsMedal tables • Medalistsක්‍රීඩාපෞරාණික ඔලිම්පික් ක්‍රීඩාඔලිම්පික් ක්‍රීඩාParalympic Gamesගිම්හාන පැරාලිම්පික් ක්‍රීඩාහේමන්ත පැරාලිම්පික් ක්‍රීඩාපැරාලිම්පික් ක්‍රීඩා යනු, කායික, මානසික සහ ඉන්ද්‍රීය සම්බන්ධ ආබාධයන් සහිත මළල ක්‍රීඩකයන් වෙනුවෙන් වූ - බහු ක්‍රීඩා ඉසව්වකි. මෙයට ඇතුළත් වන්නේ චලන ආබාධ, සිරුරේ අවයව කපා ඉවත් කරනු ලැබූවන්, දෘෂ්ටි ආබාධ සහ මස්තිෂ්ක අක්‍රීයත්වය ඇති පුද්ගලයන්ය. පැරාලිම්පික් ක්‍රීඩා, ඔලිම්පික් ක්‍රීඩාවලට අනුගාමීව සෑම වසර 04 කට වරක්ම පවත්වනු ලබන අතර එය ජ්‍යාත්‍යන්තර පැරාලිම්පික් කමිටුව (IPC) විසින් පාලනය කරනු ලැබේ. (මෙම පැරාලිම්පික් ක්‍රීඩ

ා සමහර අවස්ථාවලදී, බුද්ධි ආබාධයන්ගෙන් පෙළෙන පුද්ගලයන් සඳහා වන විශේෂ ඔලිම්පික් ලෝක ක්‍රීඩා සමග පටලවාගනු ලැබේ.)ග්‍රීක භාෂාවේ නමක් වන “Para” යන්න “සමීප” හෝ “පැත්තක” යන අර්ථය ගෙන දෙන අතර එබැවින් ඔලිම්පික් ක්‍රීඩාවලට සමගාමීව පවත්වනු ලබන ක්‍රීඩා යන අර්ථය ගෙන දෙයි.මෙය අංශ භාගය හෝ දෙපා අප්‍රාණික වීම යන රෝගවලට කිසිදු සම්බන්ධයක් නොමැත. කෙසේ නමුත් ලෝක පැරලිම්පික්, මූලාරම්භයේදී ‘දෙපා අප්‍රාණික රෝගය’ සහ ‘ඔලිම්පික්’ සම්බන්ධ කෙරෙන එකතුවක් විය.ඉතිහාසය[සංස්කරණය]1948 දී ශ්‍රීමත් ලුඩ්විග් ගුට්මාන් (පසුව ස්ටෝක් මැන්ඩෙවිල් ක්‍රීඩා නමින් හැඳින්වූ) ක්‍රීඩා තරඟ මාලාවක් සංවිධානය කළේය. මෙයට සම්බන්ධ වූයේ දෙවැනි ලෝක සංග්‍රාමයෙහි නියැලුනු කොඳු ඇට පේලියට අනතුරු සිදු වූ යුද්ධයට සහභාගී වූ පිරිසකි. 1952 දී නෙදර්ලන්තයෙන් පැමිනි තරඟකරුවෝ තරඟවලට සහභාගී වෙමින් අන්තර්ජාතික පිළිගැනීමක් එම ව්‍යාපාරයට එක් කළහ. ආබාධ සහිත වූ පුද්ගලයින් සඳහා ඔලිම්පික් ආකාරයේ ක්‍රීඩා උළෙලක් 1960 දී රෝමයේදී පවත්වන ලදි. නම වෙනි වාර්ෂික අන්තර්ජාතික ස්ටෝක් මැන්ඩෙවිල් ක්‍රීඩා ලෙස නිල වශයෙන් හැඳින්වුනු මේවා පළමු පැරා ඔලිම්පික් ක්‍රීඩා ලෙස සළකන ල

දි. පළමු ශීත ඍතු පැරා ඔලිම්පික් පවත්වන ලද්දේ 1976 දී ස්වීඩනයේ öinsköldsvik හිදී ය.1988 වර්ෂයේ සිට ඔලිම්පික් තරඟ වලට අනුගාමීව එම සත්කාරක නගරයේම පැරාඔලිඕපික් ද පවත්වන ලදි. මෙම ක්‍රමය 1992 දී ශීත ඍතු පැරාඔලිම්පික් සඳහාද යොදා ගන්නා ලදි. 2001 ජූනි 19 දින ඇති කර ගත් එකඟතාවයක් මත පසුව එය අන්තර්ජාතික ඔලිම්පික් කමිටුවේ සහ IPC යේ නිල ප්‍රතිපත්තියක් බවට පත් විය. ඔලිම්පික් ක්‍රීඩා උළෙල අවසන් වී සති තුනකට පසුව එම නගරයේම, එම පහසුකම් යටතේම පැරාඔලිම්පික්ද පවත්වනු ලැබේ. ඔලිම්පික් ඉල්ලා සිටින සත්කාරක රට තම ඉල්ලුමේ පැරා ඔලිම්පික්ද ඇතුළත් කළ යුතු වේ. සිරිතක් වශයෙන් මෙම ක්‍රීඩා දෙකම තනි සංවිධානාත්මක කමිටුවක් විසින් පවත්වනු ලැබේ.බාහිර සබැඳි[සංස්කරණය]Official WebsiteParalympic Sport TV, web-TV channel of the International Paralympic Committee (IPC)Paralympic Games - Facts and figuresසත්කාර නගර[සංස්කරණය]මූලාශ්‍ර[සංස්කරණය]මෙම ලිපිය ලංකාවේ ඇති වැව් පිළිබඳවය. ඔබගේ සෙවුමට වඩාත් ගැලපෙන ලිපිය තෝරාගන්නමහ වැව් නාමාවලියගම් වැව් නාමාවලියOld Pupils ’ Associations of Kuruwamulla M.V[සංස්කරණය]Past Pup

ils’ Associations of Kuruwamulla M.V'School: WP/GM/ Kuruwamulla Maha Vidyalaya ,Wathurugama.කූරුවමුල්ල මහා විද්‍යාලීය ආදි ශිෂ්‍ය සංසඳය[සංස්කරණය]අපගේ දැක්ම සිසුන්ගේ කුසලතා දක්ෂතා හා ආකල්ප වර්ධනය තුලින්කුරුවමුල්ල මහා විද්‍යාලය බස්නාහිර පලාතේ ප්‍රධාන පාසල් අතරට ගෙන යමින්ප්‍රාදේශිය අධ්‍යාපනය දියුණුකිරිම.සබඳතා[සංස්කරණය]ලිපිනය : බප/ගම් කූරුවමුල්ල මහා විද්‍යාලය , වතුරුගමවි.ලිපිනය : obaofkmv@gmail.comෆෙස් බුක් පිටුවමෙම ලිපිය කිසිදු මූලාශ්‍රයක් උපුටා දක්වන්නේ නැත. විශ්වාස කළ හැකි මූලාශ්‍ර වෙත වන උපහරණ එක් කිරීමෙන් මෙම ලිපිය වැඩි දියුණු කිරීමට උපකාර කිරීමට කාරුණික වන්න. මූලාශ්‍ර රහිත ප්‍රකාශ අභියෝගයට ලක්වීමට සහ ඉවත් කිරීමට ඉඩ ඇත.මූලාශ්‍ර සෙවීම: "සීගිරි ගී" – news '• පුවත්පත් • පොත් • scholar • JSTOR (මෙම පණිවිඩය ඉවත් කිරීම පිළිබඳ තොරතුරු)සීගිරි ලළනාවෝ චිත්‍රයක්‍රිස්තු වර්ෂ 473 සිට 491 දක්වා රජ කළ මහා කාශ්‍යප රජ සමයේ දී කල සීගිරියේ චිත්‍ර පසුව ජගත් පූජිත කලා නිර්මාණ බවට පත් විය. සීගිරිය ශ්‍රී ලාංකීය ඉතිහාස‍යේ සුවිශේෂ ස්ථානයක් ගනු ලබන අතර ම සිංහල සාහිත්‍යය හා භාෂාව ගැන