Datasets:

NorHsangPha

/

shan-news-shannews_org

like 0

2024-12-12T12:30:00

https://shannews.org/archives/60453

သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်းလႆႈ ဝဵင်းမွင်ႇတေႃး

သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝဵင်းမွင်ႇတေႃး ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူႉတၢႆ 450 ပၢႆလႄႈ ယိုတ်းလႆႈပႃးၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇမၢၵ်ႇမိုဝ်ႈ ၸိုၼ်းယၢမ်းထႅင်ႈ တင်းၼမ်။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 08/12/2024 ၼႆႉ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းမွင်ႇတေႃး တင်းဝဵင်းယဝ်ႉ ယိုတ်းလႆႈပႃး လႅၼ်လိၼ်ၼမ်ႉတင်း မိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉသျ် ဢၼ်မီးတၢင်းယၢဝ်း 168 လၵ်း ဢၼ်တိတ်းၸပ်းၵၼ် တၢင်းဝဵင်းမွင်ႇတေႃး ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 8 ၼႆႉ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ လေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉၽႄသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပလိၵ်ႈပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် (နခခ – ၅) ဢၼ်ၵိုတ်းတပ်ႉလဵဝ် တီႈဝဵင်းမွင်ႇတေႃး၊ တီႈတပ်ႉ (နခခ – ၅) ၼၼ်ႉ ႁႅင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီးဝႆႉမွၵ်ႈ 700 ၊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပၵ်းတပ်ႉ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉလီငၢမ်း၊ ႁိမ်းႁွမ်းတပ်ႉၼၼ်ႉ ႁၢင်ႈၵၢင်မၢၵ်ႇဝႆႉ ႁဵင်ပၢႆ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီးပႃးတပ်ႉၸုမ်း RSO/ARSA/ARA လႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ ဢိတ်ႉသလမ်မိသ်ႉ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သွၼ်ပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈႁွမ်းယိုဝ်းတိုၵ်းၸွႆႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉပႃးၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းၸွႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ တီႈပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ တီႉၺွပ်းလႆႈပႃး ႁၢႆးသိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅင်ႈတင်းၼမ်။ တီႉလႆႈပႃး ၽူႈၵွၼ်းငဝ်ႈငုၼ်း ၾၢႆႇၵုမ်းၵမ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (ၸၵၶ – 15) ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ် တူႇရဵင်ႇထုၼ်း၊ ၶုၼ်သိုၵ်းလူင် ဝေႇလိၼ်းဢွင်ႇ ဢိၵ်ႇပႃး ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းတပ်ႉလၢႆလၢႆၵေႃႉၼႆ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – Narinjara

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-12-12T11:35:47

https://shannews.org/archives/60449

ၼႂ်းဝူင်ႈလဵဝ် ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ 200 ပၢႆ ၺႃးၺွပ်း တီႈမိူင်းမလေးသျႃး – မိူင်းထႆး

ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈလဵဝ် ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းမလေးသျႃး ဢမ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ် ၺႃးတီႉၺွပ်း ဢမ်ႇယွမ်း 170 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 03 – 09/12/2024 ပလိၵ်ႈၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵျူဝ်ႇႁူဝ်း မိူင်းမလေးသျႃး ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တိုၵ်ႉၵႂႃႇထိုင် ပႆႇပေႃးႁိုင် ၼႆယဝ်။ တႃႇတေပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း တူဝ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်းဝႆႉၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ်တင်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ငၢႆႈယူႇသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ်လႆႈပၼ်ငိုၼ်း 1 ၵေႃႉလႂ် 9,000 လိင်ႊၵိတ်ႊ (Ringgit) ငိုၼ်းမလေးသျႃး (မႅၼ်ႈငိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 90 သႅၼ်) ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်းလႆႈၼၼ်ႉ ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 6 လိူၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇသူင်ႇပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ။ ၸွမ်းၼင်ႇသဵၼ်ႈမၢႆ UNHCR သေ တေႃႇထိုင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယိုၼ်ႈတၢင်ႇ သဵၼ်ႈမၢႆသုၼ်ႇယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းမလေးသျႃးမီး 190,000 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈမီး 170,000 ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 08/12/2024 ၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ၼႂ်းႁူင်းၵၢၼ်ၵေႃႇ သၢင်ႈတီႈၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈဢယုတ်ႉထယႃးသေ တီႉၺွပ်းၵႂႃႇႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ပၢၵ်ႇပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းႁႅင်းၵၢၼ် ဢၼ်ၺႃးတီႉၺွပ်း 37 ၵေႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လတ်းထိူၼ်ႇမႄႈႁွင်ႈသွၼ်သေ တိုၵ်ႉၶဝ်ႈၵႂႃႇထိုင်တီႈၼၼ်ႈ ယင်းပႆႇႁိုင်၊ ၸိူဝ်းၶဝ် လႆႈပၼ်တီႈၼၢႆးၼႃႈ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 15,000 ဝၢတ်ႇ (ငိုၼ်းထႆး)သေ လႆႈၵၢၼ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း']

2024-12-15T08:00:00

https://shannews.org/archives/60447

ပၺ်ႁႃလႅၼ်လိၼ်ထႆး – ဝႃႉ

ပၺ်ႁႃၼႃႈၶဵတ်ႇလႅၼ်ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ပွတ်းႁွင်ႇၶွင်ထႆး ဢၼ်တိတ်းၸပ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ထႆး ၸီႉၼႄးတပ်ႉသိုၵ်း မိူင်းဝႃႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈ UWSA ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈမႃးတင်ႈပၵ်းတပ်ႉၼႂ်းၶဵတ်ႇၼႃႈလိၼ်ၶွင်ထႆးၼႆလႄႈ ၵိူတ်ႇၵၢၼ်ၶဵင်ႈၶႅင်ႁၢဝ်ႈ ႁႅင်းတေႃႇၼႃႈၵၼ်တင်းသိုၵ်းထႆး။ ၾၢႆႇတၢင်းႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်ၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်း မိူင်းထႆး ဢွၵ်ႇၵႂၢမ်းသင်ႇ ႁႂ်ႈသိုၵ်းဝႃႉ ထွၼ်သိုၵ်းဢွၵ်ႇၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ထႆး။ လွင်ႈၼႆႉပဵၼ်ပၺ်ႁႃယႂ်ႇ တေႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်မီးလႅၼ်လိၼ် တိတ်းၸပ်းၵၼ်၊ ႁူမ်ႈတင်းပၺ်ႁႃၵၢၼ်ၵႄႈလိတ်ႈ ပဵၼ်လွင်ႈယုင်ႈယွႆႈထပ်ႉသွၼ်ႉသေးထီႇ လႄႈတၵ်းလႆႈ ၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း ယိုတ်ႈယၢဝ်းႁိုင်မႃးလၢႆပီသေတႃႉၵေႃႈ ပႆႇတူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇထႆးလၢတ်ႈဝႃႈ ထႆးဢမ်ႇလႆႈဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇယွၼ်ႇၸႂ် လႄႈႁဵၵ်ႈႁွင်ႉႁႂ်ႈသိုၵ်းဝႃႉ ထွၼ်တပ်ႉ ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ထႆး ၼႆသေ ၶိတ်ႇသဵၼ်ႈတၢႆဝႆႉ ၼႂ်း 30 ဝၼ်း (တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 18 လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊရ်) ဝူင်ႈၵၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၸၼ်ႉသုင်သိုၵ်းဝႃႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18-19 လိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊရ် ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ။ ငဝ်းလၢႆးႁၢဝ်ႈႁႅင်းယိင်ႈၶႅင်ၶိုၼ်ႈၵူႈဝၼ်းလူၺ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝႃႈ သိုၵ်းဝႃႉလႆႈသင်ႇၶွၼ်ႈတုမ် ဢဵၼ်ႁႅင်း လႄႈ ဝၢင်းပဝ်ႉမၢႆ မုင်ႈပၵ်း တႃထၢၼ်တီႈတင်ႈပၵ်းသိုၵ်းထႆးလႄႈ ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၶွင်ထႆးၸွမ်းၶွပ်ႇလႅၼ်လိၼ်သေ ႁၢႆးငၢၼ်း သူင်ႇၶိုၼ်ႈၸူးငဝ်ႈငုၼ်းၸတ်းပွင်ၵၢၼ် သိုၵ်း ႁိပ်ႈၶၢၼ်ဝႆးမိူၼ်ထႆးဝႃႈ ၵွင်ႁဵင်သိုၵ်းၵွင်ႈလူင် ၼႂ်းၵွင် တပ်ႉၽၢၵ်ႈ 3 ထတ်းထွင်ၸုတ်းတီႈဝၢင်းၵွင်ႈလူင် ပိူဝ်ႈၵၢၼ်ၵမ်ႉထႅမ်ၼႃႈလိၼ် သင်ဝႃႈ မီးၵၢၼ်ၶဝ်ႈယိုတ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၶွင်တီႈတင်ႈပၵ်းတပ်ႉဝႃႉ ၼႂ်းၶဵတ်ႇလႅၼ်လိၼ်ထႆး။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇသိုၵ်းဝႃႉယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ သိုၵ်းထႆးလႆႈဢွၵ်ႇၵႂၢမ်းသင်ႇႁႂ်ႈသိုၵ်းဝႃႉ ထွၼ်တပ်ႉဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ၸႂ်ႈတႄႉယဝ်ႉ။ ၵွႆးၵႃႈ လွင်ႈၼႆႉမီးလိူင်ႈတၵ်းလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ဝူင်ႈၵၢင်ထႆးလႄႈမၢၼ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉယင်းၸီႉ ၼႄဝႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈမုလ်းဢၼ်လႆႈႁူႉ သိုၵ်းထႆး လႆႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၽိူမ်ႉတိူဝ်းၼမ်ၶိုၼ်ႈၸွမ်း လႅၼ်လိၼ်၊ ၾၢႆႇဝႃႉယင်းၶပ်းၶိုင်ၵၢၼ်ယူႇပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇ။ ႁၢႆးငၢၼ်းၶၢဝ်ႇပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26 လိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႊၿိူဝ်ႊရ်ၼၼ်ႉ ၵွင်တပ်ႉၽၢၵ်ႈတီႈ 3 ဢွၵ်ႇၶေႃႈၸီႉၸႅင်ႈဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးၸွမ်းလႅၼ် လိၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဵင်းမႂ်ႇ မႄႈႁွင်ႈသွၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ယင်းလီယူႇ၊ ၵႂႃႇမႃးယူႇၵိၼ်မိူၼ် ပၵ်းၵဝ်ႇ ပိူင်လင်၊ ႁူမ်ႈတင်းလွင်ႈၵိူဝ်းလီ ၸွမ်းၼႅဝ်း ၶဵတ်ႇလႅၼ်လိၼ် ယင်းၸႂ်ႉသၢႆၸႂ် ယူႇၵိၼ်မိူၼ်ၵဝ်ႇ ၵွင်တပ်ႉၽၢၵ်ႈ 3 ယင်းတၵ်းၵႅတ်ႇၶႄလႅၼ်လိၼ်လႄႈ ပီးၼွင်ႉၸၢဝ်းထႆး ယၢင်ႇလီ တီႈသုတ်း။ လွင်ႈၶီၸႂ်ၼၼ်ႉ ၵွင်တပ်ႉၽၢၵ်ႈတီႈ 3 ယိုၼ်ယၼ်ၸႂ်ႉလွင်ႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵူႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈ တင်ႈတႄႇၵေႃၵမ်ၵၢၼ် လႅၼ်လိၼ်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူႈတွၼ်ႈသူၼ်ႇလႄႈၸၼ်ႉသုင် ။ လွင်ႈၵႄႈလိတ်ႈပၺ်ႁႃ ဢၼ်တႄႇတီႈၸၼ်ႉ မဝ်မၢင် ၵႂႃႇၸူး ၼၵ်းၼႃ လူၺ်ႈၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵူႈမူႇ ၵူႈၾၢႆႇ ပိူဝ်ႈၵႄႈပၺ်ႁႃလွင်ႈ ၶတ်းယႅင်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ် ႁႂ်ႈပၺ်ႁႃ ၵိုတ်း ယင်ႉဝႆးဝႆး။ တင်းၵွင်တပ်ႉၽၢၵ်ႈ 3 မီးလွင်ႈၽွမ်ႉတူဝ်ႈတၼ်း ၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈ ပႂ်ႉပႃးၽႅၼ်ႇလိၼ်ၵူႈၶိုပ်ႈၵူႈၼိဝ်ႉ။ ၵွင်တပ်ႉၽၢၵ်ႈ 3 လၢတ်ႈဝႃႈ လႆႈၶပ်းၶိုင်ၵၢၼ် ၼႂ်းၶေႃႈ 2 ၵူႈၶၵ်ႉတွၼ်ႈယဝ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ် ယူႇၼႂ်း ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ၵၢၼ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းဝူင်ႈၵၢင်ၸိုင်ႈမိူင်းတေႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ၽွမ်ႉတင်းၸႂ်ႉတိုဝ်းၶေႃႈမုလ်းဝႃႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇမီး ၵၢၼ်ထတ်းထွင်လႄႈ ပၵ်းလၵ်းၶဵတ်ႇလႅၼ်လိၼ်။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉပဵၼ်လွင်ႈၵႂင်ၸႂ်မႆႈၸႂ် ၵွပ်ႈဝႃႈ ၶႄးၸၢင်ႈပဵၼ်လိူင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်လႅၼ်လိၼ်ထႆးၼႆၵေႃႈ ႁဵတ်ႇၵၢၼ်လွင်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတိုၵ်ႉၵိူတ်ႇမႃး မိူဝ်ႈၼႆႉပဵၼ်ၵမ်းႁႅၵ်ႈ။ ယွၼ်ႉၶိုၼ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်မၢတ်ၶျ်ႉ 2023 ၵွင်သိုၵ်းတပ်ႉဝႃႉ ပၢၵ်ႈထဵင် ၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်းထႆး ဢၼ်ႁႂ်ႈ ထွၼ်သိုၵ်းဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ လႅၼ်လိၼ် ထႆး – မၢၼ်ႈ ၊ ၾၢႆႇဝႃႉယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၵွင်တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉယူႇၼႆႉပဵၼ်ၼႂ်းၶဵတ်ႇ ၼႃႈလိၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈထႆး ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇတႃႇမႃး မိပ်ႇငႅၼ်း ႁႂ်ႈဝႃႉထွၼ်ဢွၵ်ႇ။ ပေႃးမႃးယင်ႇတူၺ်းၵၢင်ၸႂ်သိုၵ်းဝႃႉၸိုင် ၵၢၼ်ႁႂ်ႈဝႃႉထွၼ် သိုၵ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ တၵ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ လွင်ႈငၢႆႈ ၵွပ်ႈဝႃႈၾၢႆႇဝႃႉပၢၵ်ႈထဵင်မႃးယဝ်ႉ တေႃႈၼင်ႇၼၼ် ပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉပဵၼ်ပၺ်ႁႃ ဢၼ်မူၵ်းမူမ်ႇမႃးၶိူဝ်းယႂ်း တင်းႁိုင်ယဝ်ႉလႄႈ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈသပ်းသွၼ်ႉလိူဝ်တိူဝ်းသုတ်းပူၼ်ႉတီႈ။ လႅၼ်လိၼ်ထႆး – တႆး ႁိုဝ် (ထႆး – မၢၼ်ႈ) ပွတ်းၸၢၼ်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇၶွင်ထႆး ဝၢႆးသေတပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းတႆး MTA လူမ်ႉ ၵူၼ်ႇပင်း မိူဝ်ႈပီ 1996 တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆး SURA ၵဝ်ႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈ၊ ဢၼ်ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်း ဢွၼ်ႁူဝ် ဢမ်ႇယွမ်းၵူမ်ႈၼွမ်းၸွမ်း ၶုၼ်သႃႇသေၽိုတ်ႉဢွၵ်ႇပူၵ်းတင်ႈၶိုၼ်း “တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိုင်ႈတႆး” SURA ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉၵေႃႈၶဝ်ႈၵႂႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းတင်း တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈတႆး SSNA ယဝ်ႉ၊ ၽွမ်ႉလႆႈၸႂ်ၵၼ်ၸႂ်ႉၸိုဝ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး SSA မိူၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉ၊ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃးပၵ်းတင်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းတီႈလွႆတႆးလႅင်း ၼိူဝ်ၶွပ်ႇလႅၼ်လိၼ်ထႆး – တႆး ဢၼ်တေႃႇၼႃႈၵၼ်တင်းဝဵင်းမႄႈႁွင်ႈသွၼ် မိူဝ်ႈပီ 1998။ ထိုင်မႃးပီ 2000 ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ၶိၼ်ႇၺုၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈမီးဢႃႇၼႃႇၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ လႆႈယူၵ်ႉယၢႆႉ ၶၢႆႉဢဝ် ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝႃႉ ဢၼ်ယူႇပွတ်းၼိူဝ် တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ လူင်းမႃးယူႇထင် ပၵ်းလၵ်း ပၵ်းထၢၼ် ပွတ်း ၸၢၼ်း၊ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပွတ်းမိူင်းယွၼ်း ဝၢၼ်ႈႁုင်ႈ မိူင်းသၢတ်ႇ မိူင်းတူၼ် ထိုင်မႃးၼႃႈၵွင်းမူး ပုင်ႇပႃႇၶႅမ်။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းဝႃႉၵွႆး မီးတင်းၵူၼ်းသိုၵ်းဝႃႉပွမ်ပႅမ်လွမ်လႅၼ်ၶဝ်ႈမႃးၸွမ်းသေ သူၼ်ႇ ႞ ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ် တီႈယူႇႁဵတ်းႁႃၵိၼ်၊ သူၼ်ႇ ႞ ၵေႃႈ သိုဝ်ႉဢဝ်လူၺ်ႈပဵင်းပေႃးၸႂ်တင်း 2 ၾၢႆႇ၊ သူၼ်ႇ ႞ ၵေႃႈတဵၵ်းသိုဝ်ႉဢဝ် တိူၵ်ႇႁႆႈ လွၵ်းၼႃးသူၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတင်းတူင်ႈတင်းလွႆယဝ်ႉ ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈယၢင်တင် ၊ ႁူမ်ႈတင်းမႄႇၽႄႈၵႂၢင်ႈထိုင် ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ မိူင်းတုမ်း မိူင်းၵၢၼ်း ပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်ယၢဝ်းၵႂၢင်ႈ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ဢၼ်တိတ်းၸပ်း လႅၼ်လိၼ်ထႆး၊ တႄႇဢဝ်မႄႈသၢႆ ထိုင်မႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၊ လူၺ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၽႅၼ် ပႃႇလွမ်ႉမိူင်းပွတ်းႁွင်ႇပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈ ပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ပဵၼ်ၵၢၼ်ပၵ်းထိၼ်ႇထၢၼ်မၼ်ႈမၢႆ။ လၢႆးၶႄႇဢဝ်ၵူၼ်း မိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈပၵ်းတင်ႈလၵ်း တင်ႈထၢၼ် ယူႇၵိၼ်သဝ်းၼႂ်းတိပႅတ်ႉ သေၵွႆႈၵွႆႈဢိုၼ်ၶဝ်ႈဢိုၼ်ၶဝ်ႈ မိူၼ်ငူးလိူမ်ဢူမ်ယိူဝ်ႇ။ ဢမ်ႇမိူၼ်ပၢၼ်ၶုၼ်သႃႇ တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းတႆး မိူဝ်ႈမီးႁႅင်းၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီ တင်ႈတႄႇ 1985 ထိုင် 1996 ၊ တေႃႇ ပေႃးလူမ်ႉၵူၼ်ႇပင်းၼၼ်ႉ ၶုၼ်သႃႇ ႁိုဝ် တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းတႆး လိူဝ်သေပၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈပၵ်းလၵ်းပၵ်းထၢၼ်မၼ်ႈၵိုမ်းဝႆႉသင်သေၸိူဝ်ႉသေပိူင်။ မိူဝ်ႈတပ်ႉ သိုၵ်းၵူၼ်ႇပင်းလူမ်ႉပိၼ်ႈ လူမ်ႉလႅဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၵိုတ်းသင်သေ ၸိူဝ်ႉသေပိူင်။ ဢမ်ႇဝႃႈၼႃႈလိၼ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ၶုၼ်သႃႇ မႃးမႄႇၶႂၢၵ်ႈ တင်ႈပၵ်းပိုၼ်ႉတီႈယူႇမႂ်ႇ ႁူမ်ႈတင်း ပိုၼ်ႉတီႈၼႃႈလိၼ်ႉၵဝ်ႇၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸိုင်ႈတႆး SURA ပၢၼ်ၸဝ်ႈၵွၼ်းၸိူင်း ၵုမ်းငမ်းမႃး တင်ႈတႄႇပၢင်ၵမ်ႉၵေႃႇ မႂ်ႇသုင် ႁူၺ်ႈယၢဝ်း မိူင်းတေႃႉ မိူင်းထႃး တေႃႇထိုင်ၾင်ႇၶူင်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈ 1969 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်း ၶုၼ်သႃပႅတ်ႈမူတ်းထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ လူၺ်ႈႁဵတ်ႇၽူလ် ဢၼ်ၶိၼ်ႇၺုၼ်ႉတေႃႉဢဝ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝႃႉလူင်းမႃးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ပိူဝ်ႈဢဝ် သိုၵ်းဝႃႉမႃးလိုပ်ႈႁေႃႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်ၸဝ်ႈယွတ်ႈသိုၵ်းဢွၼ်ႁူဝ်ၵေႃႈပိူင် ႞ ၊ ၾၢႆႇ ႞ သိုၵ်းဝႃႉ ၵေႃႈတေလႆႈမႃးပုတ်ႈတႅၼ်းယူႇ တီႈ လွႆတႆးလႅင်း ဢၼ်ပဵၼ်တီႈယူႇငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉ သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်း ၸၢၼ်းၼႆလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇၵမ်ႉဢီးပၼ်ႁႅင်းၸွႆႈ ၵွင်ႈၵၢင်ႇ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်းပၼ်သိုၵ်းဝႃႉ ၶိုၼ်ႈတိုၵ်း လွႆတႆးလႅင်း မိူဝ်ႈပီ 2005 တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ။ ပဵၵ်ႉသမ်ႉၽွင်းၼၼ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ ၶိုၼ်ႈလေႃႇတိုၵ်း ငဝ်ႈငုၼ်းလွႆတႆးလႅင်းလႄႈ လူမ်ႉတၢႆၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇဢိၵ်ႇတင်းၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢဝ်းပဵၼ်ႁူဝ်လိူၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁုပ်ႈယိုတ်းလႆႈ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉသိုၵ်းဝႃႈၵေႃႈ ပၵ်းတပ်ႉဢွၼ်ႇတပ်ႉဢိတ်းႁွပ်ႈႁိမ်းလွႆတႆးလႅင်းၵွႆးပႆႇပေႃး ယင်းၽိူမ်ႉထႅမ် ပၵ်းတပ်ႉ ၸွမ်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး တီႈဢၼ်ၵႆႁူၵႆတႃသိုၵ်းထႆး လူၺ်ႈမၢင်တီႈမၢင်ပွတ်း တီႈဢၼ်ၶဵတ်ႇလႅၼ် ဢမ်ႇၸႅင်ႈလႅင်း ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်ပၺ်ႁႃၵၼ်ၶိုၼ်ႈမႃး ၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆႉ။ သိုၵ်းဝႃႉၵိုတ်းသိုၵ်းတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး မိူဝ်ႈ 1989 ယဝ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ထႆးလႄႈၸၢဝ်းၸၢတ်ႈၼႂ်းလူၵ်ႈၼႆႉ ယင်းၸီႉ ၼႄးဝႃႈ သိုၵ်းဝႃႉ ပဵၼ်ၽူႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ်သူင်ႇၶၢႆတူဝ်ႈလူၵ်ႈလႄႈ မႃးတႅၼ်းတီႈၶုၼ်သႃႇ ဢၼ်လႆႈၸိုဝ်ႈ ပဵၼ် ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းယႃႈၾိၼ်ႇၼႆ ထုၵ်ႇမၢႆၼႃႈမၢႆတႃ ပဵၼ်တီႈပႅင်းၸႅင်းၵူၼ်းတင်းလူၵ်ႈ လူၺ်ႈဝႃႈဢဝ်ယႃႈမဝ်းၵမ် မႃးသၢင်ႈပဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်း။ ၾၢႆႇ ႞ ၵေႃႈဝႃႈ ၵၢၼ်ၶဝ်ႈမႃး ပၵ်းတပ်ႉ ယူႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးၼႆႉ ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ် တေႃႉသူင်ႇဢွၵ်ႇ ယႃႈမဝ်းၵမ်ငၢႆးတိူဝ်းလိူဝ်မႃး။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉသူင်ႇၶဝ်ႈၶၢႆၼႂ်းမိူင်ထႆးၵမ်းသိုဝ်ႈၵွႆး ၾၢႆႇ ႞ ၵေႃႈသူင်ႇ လတ်းၽၢၼ်ႇၶဝ်ႈတၢင်း ၼႂ်းမိူင်းလၢဝ်းသေ ဝူၵ်းၶဝ်ႈမႃးတၢင်းၽၢၵ်ႈဢီးသၢၼ် မိူင်းထႆးပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇထႆးယင်းလၢတ်ႈဝႃႈ ၽၢၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးၼႆႉဝႃႉမီးလၢႆးလႆႈတီႈၵၢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ် လူၺ်ႈမီးၶေႃႈမုလ်း ပဵၼ်ပၵ်းပဵၼ်ပိူင် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ။ ဝႃႉပွတ်းႁွင်ႇလႄႈပွတ်းၸၢၼ်း ဢိၵ်ႇတင်းမီးဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းဢၼ်ၶႅင်ၵႅၼ်ႇလႄႈ ၸမ်ၸႂ်တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ်ၸင်ႇၵၢႆ ယဵၼ်းမႃးပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်မီးဢဵၼ်ႁႅင်းလႄႈ ဢူငဝ်းယႂ်ႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၸုမ်း ႞ ။ တေႃႈၼင်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယင်းလႆႈၵဵင်ၵူဝ် သိုၵ်းဝႃႉယူႇ။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ လိူဝ်သေငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ တင်ႈပၵ်းဝႆႉတီႈပၢင်သၢင်းယဝ်ႉ သိုၵ်းဝႃႉဢၼ်မႃးမီးဝႆႉယူႇ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ပွတ်းၸၢၼ်း ဢွၼ်ၼႃႈ ၶိၼ်ႇၺုၼ်ႉတေဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းဝႃႉလူင်းမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉယူႇယဝ်ႉလႄႈ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈပီ 2000 ၼၼ်ႉၵွႆးၼင်ႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းထႆးတင်းသိုၵ်းဝႃႉလႆႈမီးပၺ်ႁႃပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးတၢင်းပွတ်းၵဵင်းမႂ်ႇယူႇလၢႆပွၵ်ႈ။ ႁူမ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈပီ 2016 ၼၼ်ႉ တၢင်းၾၢႆႇထႆးယၢမ်ႈႁဵၵ်ႈႁွင်ႉႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵွမ်ႇၼၢဝ်ႉႁႂ်ႈသိုၵ်းဝႃႉထွၼ်ထၢၼ်တပ်ႉဢွၵ်ႇၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၽူလ်သင် ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈမႃး။ လၢႆၾၢႆႇၵေႃႈတင်ႈပၵ်းတႃတူၺ်းၸွမ်းတၢင်းၶတ်းၸႂ်ၶွင်ထႆး လိုၼ်းသုတ်းၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၶွင်ၾၢႆႇၵေႃၵမ်ၵၢၼ် လႅၼ်လိၼ် ၸွမ်းၼင်ႇ ဢၼ်ပိုတ်ႇၽိူၺ်ၵွင်တပ်ႉ သိုၵ်းထႆးၽၢၵ်ႈ 3 တင်ႈၶေႃပၵ်းတႃႁၼ်ဝႃႈ ၵၢၼ်ၶဵင်ႈၶႅင် ၵၼ်ယူႇၼႆႉ တေမီးသူၼ်ႇလူတ်းယွမ်းလႆႈၵႃႈႁိုဝ် ၵွပ်ႈဝႃႈဢူငဝ်းၶွင်သိုၵ်းဝႃႉၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ မိူၼ်တင်းဝႃႈ ၶဝ်မီးလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈႁင်းၶဝ်လိူဝ်ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ ၸင်ႇမီးၵၢၼ်ၶၢတ်ႈလၢမ်းၼၢႆဝႃႈ ၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းဝႃႉၼၼ်ႉ တၵ်းတေလႆႈယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းၶႄႇ ဢၼ်ပဵၼ်ဢူၺ်းလီ ႁိုဝ် ၽူႈၵမ်ႉႁႅင်းလမ်ႇလွင်ႈလူင်ၶွင်ဝႃႉၵေႃႈ ၶႄးၸၢင်ႈပဵၼ်ၵႂႃႇလႆႈ။ (*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈ ဢေႃႈ။)

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း']

2024-12-11T17:00:00

https://shannews.org/archives/60439

ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူႉတၢႆ 50 ပၢႆ

ၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူႉတၢႆ 50 ပၢႆ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈပႃး ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်းထႅင်ႈတင်းၼမ် – သိုၵ်းတၼု (DPLA) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 30/11/2024 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 09/12/2024 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းတၼု (DPLA) တႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းဢိူင်ႇၵျွၵ်ႉၵူႇ ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ပွင်ႇၶၢဝ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းတၼု လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ပၢင်တိုၵ်း 10 ဝၼ်းၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူႉတၢႆ 50 ပၢႆ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၶဝ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်ဝႆႉ ၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈဢေႃႈ။ တၢင်း ၾၢႆႇႁဝ်းၶႃႈတႄႉ မီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်ႁိမ်းၸမ် မူႇဝၢၼ်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၸမ်ႁဵင် ၵမ်ႈၼမ် ပၢႆႈသွၼ်ႈဝႆႉ ၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇ၊ ႁိူၼ်းယေး ပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဢိူင်ႇၵျွၵ်ႉၵူႇ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ႁဝ်းၶႃႈ ပၢႆႈၽေးသွၼ်ႈယူႇ ဝႆႉၸွမ်း ၼႂ်းထိူၼ်ႇ၊ ႁိူၼ်းယေး ပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း ၶႃႈဢေႃႈ။ ႁူဝ်ၵူၼ်းတႄႉ မီးၸမ်ႁဵင်ၶႃႈယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ဢေႃႈ။ တေပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႆႉသေ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းတၼု (DPLA) ပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ယူႇၸမ်ပၢင်တိုၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ဢၼ်ယူႇၸမ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ႁႂ်ႈၶၢႆႉပၢႆႈယူႇဝႆႉ ၸိူဝ်းဢွင်ႈတီႈလွတ်ႈၽေးၶဵၼ် ဝႃႈၼႆ။ “ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼႆသေတႃႉ ႁႂ်ႈဝႆႉၸႂ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်သေ သိုပ်ႇႁူမ်ႈႁွမ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ သင်ပဵၼ်လႆႈႁႂ်ႈၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇယူႇဝႆႉ တီႈလွတ်ႈၽေးဝႆႉသေၵမ်း” – ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ပွင်ႇၶၢဝ်ႇတပ်ႉသိုၵ်းတၼုလၢတ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 09/12/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်းၶိုင်ႈ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသုမ်ႇသၢႆႇ ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တႅၵ်ႇတိူဝ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး 2 ၵေႃႉလႄႈ ၽူႈယိင်း 1 ၵေႃႉ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸွမ်းၵွၵ်းႁူဝ်ၸွမ်းတူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယဝ်ႉ ၵေႃႈ တိူဝ်ႉၺႃး ရူတ်ႉၵႃးထႅင်ႈ 2 လမ်းလႄႈ ႁိူၼ်းယေး ၸိူဝ်းၼႆႉလူႉၵွႆၼမ် – ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-11T15:44:44

https://shannews.org/archives/60435

သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယဝ်ႉ ၵဵပ်းၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ

တႄႇႁူဝ် လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဝဵင်းလွႆၶေႃ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ10/12/2024 ၵၢင်ႉၵႄႇ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးလၢတ်ႈတီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ပွၵ်ႉပၢင်ၵၢင်းဝႃႈ ၵူၼ်းၸၢႆးၼႂ်းပွၵ်ႉ တေလႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၽႂ်ဢမ်ႇၸွမ်းၵႂၢမ်းသင်ႇ တေယိုတ်းဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး တီႈယူႇတင်းမူတ်း ဝႃႈၼႆပႃး။ ၵူၼ်းဢၼ်ပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းလွႆၶေႃ ဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်း တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းလွႆၶေႃ တင်းမူတ်း၊ ၵၢင်ႉၵႄႇမႃးႁွင်ႉ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉ 5 ၵေႃႉ၊ ဢၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းၵေႃႈမီးယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဢၼ် ႁိူၼ်းၺႃးၽဝ် ဢမ်ႇမီးႁိူၼ်းယူႇသဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈယူႇသဝ်းတီႈဝတ်ႉၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉၵႂႃႇဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးႁိုင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉသင်လႄႈ ၶႂ်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းသေတႃႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းၵူၼ်းတႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ဢမ်ႇပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်း ႁိူၼ်းၼႆ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မႃးယူႇတီႈ ယွင်ႇႁူၺ်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ပေႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တွပ်ႇလိၵ်ႈယဝ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ဢၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယဝ်ႉဢေႃႈ။ တေမိူဝ်းႁဵတ်းၵိၼ် တင်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းမိူင်းႁဝ်းၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆ။ ပၢႆႈမႃးမီးပီပၢႆ ၸဝ်ႈတႃႇၼၵေႃႈ ဢမ်ႇႁွတ်ႈထိုင် တေၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႆႈ 7 ႁဵင်ၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇပေႃးလဵင်ႉတႃႇၼႃႈႁိူၼ်း၊ မႃးယူႇဝဵင်းပိူၼ်ႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းႁဝ်း ယၢပ်ႇၸႂ်ၼႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဝႃႈတေပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းၼႆၵေႃႈ သမ်ႉဝႃႈ တေလႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆလႄႈ ဢမ်ႇႁတ်းမိူဝ်းၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းယၢင်းလႅင် KNDF- PDF သေ ဝဵင်းလွႆၶေႃ ဝဵင်းလူင်ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် လႆႈလူႉၵွႆလႅဝ်ၽႅဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်း ပႃးၸဵမ်တၢင်းဝၢၼ်ႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လႆႈပီပၢႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မႃးယူႇဝႆႉၸွမ်း ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ၊ ဢေးသႃႇယႃႇ၊ တူၼ်ႈတီး ဢၼ်မႃးသွၼ်ႈ ယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလႄႈသင်၊ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇလႄႈသင် မီးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈတႃႇၼ မႃးၵမ်ႉၸွႆႈ ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်လိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၾၢႆႇလုမ်းၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ႁွင်ႉဢဝ်ၵၢင်ႉၵႄႇ သေမႃးႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵုမ်၊ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈလၢတ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းမႃးသွၼ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈပၢင်သဝ်း ပႃးၸဵမ်ႁိူၼ်းယေးပီႈၼွင်ႉလႄႈ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းတင်းမူတ်း ႁႂ်ႈၶၢႆႉယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2025 ဝႃႈၼႆ။ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 ၼႆႉ ဝဵင်းလွႆၶေႃ ထိုင်တီႈလူႉလႅဝ်ႁၢမ်းၵႂႃႇသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉၼႂ်းဝဵင်း။ ႁိမ်းၶႅပ်ႇၶၢင်ႈဝဵင်း ၸွမ်းဝၢၼ်ႈၸွမ်းသူၼ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃး ဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ ဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်း ႁိူၼ်းယေး။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-12-11T14:00:00

https://shannews.org/archives/60421

ၼုမ်ႇၸၢႆးမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉလူႉတၢႆ တီႈဝဵင်းၽူးၵဵတ်ႇ မိူင်းထႆး

ပလိၵ်ႈထႆး ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၼုမ်ႇၸၢႆးမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢႃယု 33 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈဝဵင်းၼိဝ်ႊယွၵ်ႊ မိူင်း ဢမေႊရိၵၼ်ႊသေ ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇပၢင်ႇလၢႆႇ တီႈဝဵင်းၽူးၵဵတ်ႇ မိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉသေ လူႉတၢႆၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼုမ်ႇၸၢႆးၵေႃႉၼႆႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၵူဝ်ႇၵျေႃႇတူႇရ လုၵ်ႉမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊသေ မႃးထူပ်းၵေႃႉႁၵ်ႉမၼ်းၸၢႆး ဢၼ်ယၢၼ် ၵၼ်မႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ တီႈဝဵင်းၽူးၵဵတ်ႇ မိူင်းထႆး လွင်ႈၼႆႉပဵၼ်ၵႂႃႇ ၽွင်းၶဝ်သွင်ၵေႃႉ တေဢွၵ်ႇၵႂႃႇၵိၼ်ၶဝ်ႈၶမ်ႈၸွမ်းၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ မၼ်းၸၢႆး လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ ၽွင်းၵၢင်ၶမ်ႈ 9 မူင်းၶိုင်ႈ တီႈႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ၼိုင်ႈ၊ ဢၼ်မီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း Don Chom Tao ၊ ပွၵ်ႉ Thalang ဝဵင်းၽူးၵဵတ်ႇ မိူင်းထႆး။ မၼ်းၸၢႆး ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃး ထၢတ်ႈၾႆးၾႃႉ ဢၼ်ၸိုမ်းဢွၵ်ႇမႃးတီႈသဝ်ၾႆး ဢၼ်လူမ်ႉဝႆႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၺႃးၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉသေ လိုမ်းတူဝ်ဝႆႉယူႇၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶဝ် မႃးၸွႆႈထႅမ်ဢဝ်ၵႂႃႇ ယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃဝဵင်းၽူးၵဵတ်ႇယူႇသေတႃႉ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၼႆ – ပလိၵ်ႈထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – VOA

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-12-11T12:52:20

https://shannews.org/archives/60415

ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယိုတ်းလႆႈ 90 ဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ

ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် (နခခ – ၅)လႄႈ တီႈၸႄႈဝဵင်းမွင်ႇတေႃး မိူင်းရၶႅင်ႇ တင်းဝဵင်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/11/2024 ၼၼ်ႉသမ်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ဝဵင်းတွင်ႇၵူတ်ႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းဢမ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်း ပွတ်းတူၵ်း (နပခ) ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉတပ်ႉလဵဝ်ၼၼ်ႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ၊ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ 90 ဝဵင်းယဝ်ႉ။ တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 04/12/2024 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းၶၢင် KIA လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်၊ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉပႃးၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းၸွႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈ ဢွၵ်ႇတင်းဝဵင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈမိူင်းၶျၢင်းၵေႃႈ သိုၵ်းၶျၢင်း CNF တိုၵ်ႉသိုပ်ႇလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းမိၼ်းတႅတ်ႉ၊ ဝဵင်းထၼ်တလၢၼ်ႊလႄႈ ဝဵင်းႁႃးၶႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ People’s Spring ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-11T11:18:37

https://shannews.org/archives/60409

မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႃႈ လုၵ်ႈသိုၵ်း MNDAA ၵၼ်ႉၸၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 2 ၶူပ်ႇပၢႆ တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး

လုၵ်ႈၸုမ်း တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆးၼၼ်ႉ ၵၼ်ႉၸၼ်လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ ဢၼ်တိုၵ်ႉမီးဢႃယု 2 ၶူပ်ႇပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 01/12/2024 ၼၼ်ႉ လုၵ်ႈၸုမ်း တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢႃယု 40 ပၢႆ တပ်ႉၵွင် 510 ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈ ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 2 ၶူပ်ႇပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ယူႇတီႈႁိမ်းဝၢင်းတပ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းတပ်ႉၵွင်ထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢင်ႇသၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ဢဝ်သဵၼ်ႈၶူၼ်ႁူဝ်တင်း ၼမ်ႉၸိူဝ်ႉ သူင်ႇၵူတ်ႇထတ်း CID ဝႆႉတီႈ မိူင်းၶႄႇယဝ်ႉ။ သင်ထတ်းႁၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတႄႉၸိုင် ၸၢင်ႈၺႃးတၢမ်ႇတၢႆယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် တီႉၺွပ်းဝႆ့ မၼ်းၸၢႆးသေ တိုၵ်ႉပႂ်ႉၶေႃႈတွပ်ႇလွင်ႈၵူတ်ႇထတ်း တီႈမိူင်းၶႄႇ ၼၼ်ႉဝႆႉယူႇ သင်လႆႈၶေႃႈတွပ်ႇယဝ်ႉ ၸင်ႇတေတႅပ်းတတ်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈၸုမ်းၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတီႈ ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA သေတႃႉ ၵပ်း သိုပ်ႇဢမ်ႇလႆႈ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ၶူးသွၼ် တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လူလၢႆပူၼ်ႉပႅၼ်ၼိူဝ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 20 ပၢႆသေ ၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တီႉၺွပ်းပၼ်တၢမ်ႇတၢႆ တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 05/12/2024 ၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပၼ်တၢမ်ႇတၢႆတၢမ်ႇၶွၵ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း 21 ၵေႃႉ တီႈၾၢႆႇ ၼႃႈၵူၼ်းတင်းၼမ် တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး – သိုၵ်း MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-12-27T08:00:00

https://shannews.org/archives/60394

လွင်ႈဝႂ်တီႈလိၼ် ၼႂ်းမိူင်းထႆး

ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈမိူင်းထႆးၼႆႉ ၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵဵပ်းငိုၼ်းၵဵပ်းတွင်း သူင်ႇမိူဝ်းတၢင်းႁိူၼ်းယေး။ ၸိူဝ်းမီးလုၵ်ႈလၢင်းၵၢင်တဝ်ႈလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈမိူင်းထႆး တင်းမုင်ႉႁေႃ ႁိူၼ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်သိုဝ်ႉတီႈ လိၼ်သေ သၢင်ႈႁေႃသၢင်ႈႁိူၼ်း ယူႇသဝ်းတီႈမိူင်းထႆး။ တီႈလိၼ်မိူင်းထႆးၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းသေ ဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁေႃႁဵတ်းႁိူၼ်း ယူႇသဝ်းလႆႈၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႂၢင်းပၼ်ဝႆႉ မီး 4 သႅၼ်း။ ဝႂ်တီႈလိၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ သုၼ်ႇလႆႈတႃႇသိုဝ်ႉၶၢႆလႄႈ ၵႃႈၶၼ် မၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်။ သင်ဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈ ႁူႉတၢင်းမၼ်းသေ သိုဝ်ႉၺႃးမႅၼ်ႈ ဝႂ်တီႈလိၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇၶၢႆ ၶိုၼ်းၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ သိုဝ်ႉမႅၼ်ႈ ဝႂ်ဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈၸိုဝ်ႈသဵင် ၸဝ်ႈၶွင်ၼၼ်ႉလႄႈသင် ၸၢင်ႈမီးလွင်ႈလူႉသုမ်း တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းသိုဝ်ႉတီႈလိၼ်။ ဝႂ်တီႈလိၼ် မီးသႅၼ်းလႂ်လၢႆလၢႆ မီးလွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉႁိုဝ် – ဝႂ်တီႈလိၼ် ၼေႃႊသေႃ 4 (โฉนดที่ดิน นส.4) – ဝႂ်တီႈလိၼ် မိူင်းထႆး မိၵ်ႈမၢႆ ၵႃလူၼ်ႇသီလႅင် ဝႂ်တီႈလိၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ဝႂ်တီႈလိၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းတင်းၼမ် ႁူႉၸၵ်းၵၼ်ၼမ် ပဵၼ်ပပ်ႉဢၼ်ၼႄ လွင်ႈငဝ်ႈႁၢၵ်ႈလၵ်းထၢၼ်ဝႆႉဝႃႈ ပဵၼ်ၶူဝ်းၶွင်ၽႂ်။ ၼႂ်းဝႂ်ၼၼ်ႉ တီႈတၢင်းၼိူဝ်သုတ်းမီးဝႆႉ မိၵ်ႈမၢႆ ၵႃလူၼ်ႇသီလႅင်။ ဝႂ်ၼႆႉ ၸႂ်ႉလႆႈတႃႇသိုဝ်ႉ ၶၢႆလႄႈ တႃႇဢဝ်တီႈလိၼ်ၵမ်ႉငၢမ်ႇ ၵေႃႈလႆႈ။ ၼႄလႆႈၸႅင်ႈလႅင်းပုတ်းၶၢတ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၽႂ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်တီႈလိၼ်ၼႆႉ။ ဝႂ်တီႈလိၼ် ၼေႃႊသေႃ 3 ၵေႃႊ (นส.3 ก) – ဝႂ်တီႈလိၼ် မိူင်းထႆး မိၵ်ႈမၢႆ ၵႃလူၼ်ႇသီၶဵဝ် ဝႂ်ၼႆႉသမ်ႉ မီးမိၵ်ႈမၢႆ ၵႃလူၼ်ႇသီၶဵဝ်၊ ၼႂ်းဝႂ်ၼႆႉ ဢမ်ႇပႃးဝႆႉဝႃႈပဵၼ်တီႈလိၼ်ၽႂ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပဵၼ်ပပ်ႉ ဢၼ်ႁပ်ႉႁွင်း တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းတီႈလိၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ၽွင်းမီးၼႂ်းမိုဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ။ ပဵၼ်ဝႂ် ဢၼ်ငၢႆးမိူၼ် ဝႂ်တီႈလိၼ်ၼေႃႊသေႃ 4 ယွၼ်ႉဝႃႈ မီးႁၢင်ႈတီႈလိၼ် ဢၼ်ယူႇတီႈ သုင်သေ ထၢႆႇလူင်းဝႆႉ။ ဢဝ်ၸႂ်ႉလႆႈ ၼႂ်းၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆလႄႈ ၵမ်ႉငၢမ်ႇၵေႃႈ လႆႈသေဢမ်ႇၵႃး ၵႂႃႇ ယိုၼ်ႈယွၼ်း လႅၵ်ႈလၢႆႈထႅမ်သႂ်ႇ ၸိုဝ်ႈၸဝ်ႈ ၶွင်တီႈလိၼ် လႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ဝႂ်တီႈလိၼ် ၼေႃႊသေႃ 3 (นส.3) – ဝႂ်တီႈလိၼ် မိူင်းထႆး မိၵ်ႈမၢႆ ၵႃလူၼ်ႇသီလမ် ဝႂ်ၼႆႉသမ်ႉ မီးပႃးမိၵ်ႈမၢႆ ၵႃလူၼ်ႇသီလမ် ပဵၼ်ပပ်ႉဢၼ်ႁပ်ႉႁွင်း မိူဝ်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းတီႈလိၼ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈငၢႆးမိူၼ် ဝႂ်တီႈလိၼ် ၼေႃႊသေႃ 3 ၵေႃႊၼၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေဢမ်ႇပႃးၶႅပ်းႁၢင်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉ တီႈသုင်ထၢႆႇတီႈလိၼ်ဝႆႉလႄႈ ဢမ်ႇၼႄလႆႈ တီႈၵႅပ်ႈတီႈၵႂၢင်ႈၼႃႈလိၼ်တႅတ်ႈၼႅတ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇၼႄဝႆႉဝႃႈ ၽႂ်ပၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ဝႆႉ တႅၵ်ႇလႅင်း။ သင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆၵမ်ႉငၢမ်ႇ တီႈလိၼ်သႅၼ်း ၼႆႉၼႆၸိုင် ႁႂ်ႈပႂ်ႉၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 30 ဝၼ်း။ ဝႂ်တီႈလိၼ် သေႃပေႃႊၵေႃႊ (สปก) – ဝႂ်တီႈလိၼ် မိူင်းထႆး မိၵ်ႈမၢႆ ၵႃလူၼ်ႇသီသွမ်ႇ ဝႂ်တီႈလိၼ်ၼႆႉသမ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ တႃႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၶဝ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်း ၵၢၼ်ၽုၵ်ႈသွမ်ႈ တႃႇႁဵတ်း ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်း။ ဝႂ်ၼႆႉ မီးမိၵ်ႈမၢႆ ၵႃလူၼ်ႇ သီသွမ်ႇ။ တီႈလိၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းတင်းၼမ် ၺႃးပိူၼ်ႈယွၵ်ႇလႅၼ်ၶၢႆ ပႅတ်ႉလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတင်း ၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈ ဝႂ်တီႈလိၼ် ၵမ်ႈၼမ်ၺႃးလွၵ်ႇသိုဝ်ႉၶၢႆ ၼမ်တႄႉတႄႉ။ တီႈတႄႉမၼ်း တီႈလိၼ်သႅၼ်းၼႆႉ သိုဝ်ႉၶၢႆပၼ်ၵၼ် ဢမ်ႇလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶၢတ်ႈပၼ်ၵၼ်သေ ၸႂ်ႉ ၼႂ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႆႈယူႇ၊ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇၵၼ်သေ ၶၢတ်ႈလႆႈႁိုင်ထိုင် 99 ပီလူးၵွၼ်ႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပုတ်ႈပၼ်ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၸႂ်ႉတိုဝ်ႉၵႂႃႇလႆႈထႅင်ႈ။ သင်ဝႃႈ တေသိုဝ်ႉတီႈလိၼ်ၼႆ ႁႂ်ႈထတ်းထွင်တူၺ်း ဝႂ်တီႈလိၼ်သႅၼ်းလႂ်သႅၼ်းၼၼ်ႉ တႅတ်ႈၼႅတ်ႈသေ ၸင်ႇသိုဝ်ႉ။ ႁဵတ်းၼၼ် ၸင်ႇတေပူၼ်ႉလွတ်ႈလႆႈ လွင်ႈလွၵ်ႇပႅတ်ႉလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းၵၼ် လႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ဢၢင်ႈဢိင် – https://www.somwang.co.th/article/color_titleland/

['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-12-11T07:34:31

https://shannews.org/archives/60385

ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၶႂ်ႈပဵၼ်သင်

ဝၼ်းတီႈ 10 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၼႆႉပဵၼ်ဝၼ်း သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၵူႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ International Human Rights Day ။ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ် ပၢင်ၵုမ်လူင်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ Universal Declaration of Human Rights ဝႃႈ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ လႄႈၵူႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ မီးလၵ်းၸဵင်ဢၼ်ဝႃႈ မီးသုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၵူႈၵေႃႉ ။ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း UDHR ဢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/12/1948 ၼၼ်ႉပႃးဝႆႉ 30 ၶေႃႈ။ ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း လုၵ်ႈၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ လူင်းလၢႆးမိုဝ်းဝႆႉယဝ်ႉလႄႈ တၵ်းတေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း ။ ယင်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈသင်ႇႁႂ်ႈၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၸိုင်ႈမိူင်း ဢဝ်သႂ်ႇၼႂ်း လၵ်းသုတ်ႇသေ ပူင်သွၼ်ပႃးၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းလူးၵွၼ်ႇ။ International Human Rights Day ၼႂ်း 30 ၶေႃႈၼၼ်ႉပဵၼ်သင်လၢႆလၢႆ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵိူတ်ႇမႃး ၵူၼ်းႁဝ်းပႃးမႃးသုၼ်ႇလႆႈလႄႈ ၵုင်ႇသိၵ်ႈၶႃႇ ဢၼ်ၽဵင်ႇပဵင်း။ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ ၸဵမ်ယိင်းၸၢႆး ၵူႈသီၽိဝ် ၵူႈငႅင်ႈ ၵူႈၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ် မီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်မူတ်း။ ၵူႈၵေႃႉ တၵ်းလႆႈမီးသုၼ်ႇလႆႈမီးသၢႆၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်။ ၽႂ်ၵေႃႉလႂ်တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈတူၵ်းပဵၼ်ၶႃႈလိပ်းၽႂ်။ ၽႂ်ၵေႃႉလႂ် တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈတဵၵ်းငႅၼ်းပေႉၵိၼ်ၵၼ်။ တီႈၼႃႈၶႂၢင်ႇတြႃးၵေႃႈ ၵူႈၵေႃႉတၵ်းထုၵ်ႇလႆႈ ၵပ်းသိုပ်ႇသိုဝ်ႇသၢၼ်ၼင်ႇၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။ တီႈၶႂၢင်ႇတြႃးၼၼ်ႉ ၵူႈၵေႃႉတၵ်းလႆႈၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၼႂ်းၸၼ်ႉထၢၼ်ႈၵူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။ တေဢမ်ႇလႆႈၸႅၵ်ႇၼႃႈဝႆႉလင်။ သင်ၸိူဝ်ႉထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင် -ၵေႃႉထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်ၼၼ်ႉ မီးသုၼ်ႇ လႆႈတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တၢင်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ။ တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈတီႉၺွပ်းၵၼ်လူၺ်ႈဢမ်ႇမီးပၵ်းမီးပိူင် ၊ တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈလိုပ်ႈၵၼ်ဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈမိူင်း။ ၵူႈၵေႃႉ မီးသုၼ်ႇလႆႈႁပ်ႉလွင်ႈတတ်းသိၼ်တြႃးၽဵင်ႇပဵင်း၊ တၵ်းတေလႆပဵၼ်ၶႂၢင်ႇတြႃးဢၼ်ၵူႈၵေႃႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈထွမ်ႇၸွမ်းလႆႈ၊ တေလႆႈပူင်ႇသႂ်လူင်ႉလႅင်းၽဵင်ႇပဵင်း။ ၵႃႈပႆႇမီးလၵ်းထၢၼ်သၢၵ်ႈသေႇဢၼ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်ၼႅၼ်ႈၼႃဝႃႈမီးတၢင်းၽိတ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၵေႃႉၼၼ်ႉတိုၼ်းဢမ်ႇမီးတၢင်းၽိတ်း။ တေဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈႁိူၼ်းယေးပိူၼ်ႈ၊ ဢမ်ႇလႆႈယႃႉတူၺ်းလိၵ်ႈပိူၼ်ႈ လူၺ်ႈယိူင်းဢၢၼ်းဢၼ်ဢမ်ႇလီ။ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ ၵႂႃႇမႃးႁႃၵိၼ်လႆႈလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၼၼ်ႉ။ သင်ၸိူဝ်ႉထုၵ်ႇပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇလူၺ်ႈဢမ်ႇၽဵင်ႇပဵင်းပဵၼ်ထမ်းၸိုင် -မီးသုၼ်ႇလႆႈယွၼ်းပိုင်ႈႁူမ်ႈယူႇသဝ်းၼႂ်းတၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း။ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ မီးသုၼ်ႇလႆႈပဵၼ်ၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း မိူင်းလႂ်မိူင်းၼိုင်ႈ။ ပေႃးမီးၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈႁပ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်ႇမိူင်းၸိုင် မီးသုၼ်ႇႁပ်ႉလႆႈ။ ၵူႈၵေႃႉယိင်းၸၢႆး ၸိူဝ်းဢႃယုၶွပ်ႈတဵမ်သႅၼ်းပၢၼ်ယဝ်ႉၼၼ်ႉ မီးသုၼ်ႇလႆႈတႄႇတင်ႈၼႃႈႁေႃတေႃႁိူၼ်းႁင်းၵူၺ်းလူၺ်ႈၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ၵူႈၵေႃႉ မီးသုၼ်ႇလႆႈ မီးၶူဝ်းၶွင်ပဵၼ်ၶွင်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ၵူႈၵေႃႉမီးသုၼ်ႇလႆႈ ၼပ်ႉယမ်ၽႃႇသႃႇသႃႇသၼႃႇဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈၸႂ်။ သင်ၶႂ်ႈလႅၵ်ႈၽႃႇသႃႇ သႃႇသၼႃႇၵေႃႈ လႅၵ်ႈလႆႈလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း။ ၵူႈၵေႃႉမီးသုၼ်ႇလႆႈ ပိုတ်ႇလၢတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း။ မီးသုၼ်ႇလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းမူႇၼႂ်းၸုမ်းဢၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈဝႆႉလူၺ်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်။ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ မီးသုၼ်ႇလႆႈတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်လိူၵ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ မီးသုၼ်ႇလႆႈ ႁပ်ႉပူၺ်ႈလွင်ႈၵမ်ႉႁွင်းပၢႆးတူင်ႇဝူင်း ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉမီးသုၼ်ႇလႆႈၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်၊ မီးသုၼ်ႇလႆႈငိုၼ်းလိူၼ်တီႈမူႇၸုမ်းဢၼ်ၸႂ်ႉႁႅင်းၵၢၼ်။ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႈမီးသုၼ်ႇလႆႈ လိုဝ်ႈၵၢၼ်။ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉမီးသုၼ်ႇလႆႈယူႇသဝ်းၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈမီးသုၼ်ႇလႆႈယူတ်းယႃတူဝ်။ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉမီးသုၼ်ႇလႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆး။ မီးသုၼ်ႇလႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈၾရီႊၼႂ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ ။ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ မီးသုၼ်ႇလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းလႄႈႁိမ်းႁွမ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇယူႇသဝ်း။ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉ တၵ်းလႆႈၼပ်ႉယမ် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ဢၼ်ပႃးၼႂ်း ၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်ၼႆႉ။ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉတၵ်းလႆႈၼပ်ႉယမ် သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းတၢင်ႇၵေႃႉ။ ၽႂ်တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ဢၼ်ပႃးၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်ၼႆႉ။ ထိုင်မႃး 76 ပီယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ယင်းပႆႇႁူႉၸၵ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉပဵၼ်သင် လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ့်ၸွမ်ဢၼ်ႁဵတ်း CDM သေ ငိူင်ႉၽေးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း လိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်း ဝႆႉယူႇၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ထုၵ်ႇတဵၵ်းတဵင်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်မႃးတင်းၸူဝ်ႈတင်းၸၢတ်ႈ လႄႈ ၵမ်ႈၼမ် ယင်းဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းဝႃႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉပဵၼ်သင် – ဝႃႈၼႆ။ လုၵ်ႈႁဵၼ်း CDM ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း မိူဝ်ႈၼႆ့ ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼႆ့သေ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၵူႈၵေႃႈ မီးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းသေၵမ်းၼႆ ယွၼ်းသူးပၼ်ၼင်ႇၼႆ ။ ငဝ်ႈလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉဝႃႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းပဵၼ်သင် ။ ပေႃးၵိူတ်ႇမႃးပဵၼ်ၵူၼ်းယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉၼႆႉ မီးသုၼ်ႇလႆႈၽဵင်ပဵင်းၵၼ် ၊ ၵူၺ်းၵႃႈယၢမ်းလဵဝ် တီႈမိူင်းႁဝ်းယွၼ့် ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်းဝႆႉ၊ တဵၵ်းတဵင်ၵူၼ်းမိူင်း ပိၵ်ႉႁူပိၵ်ႉတႃၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉၵူႈၾၢႆႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇတွၼ်ႉမီး သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ။ လႆႈယူႇသဝ်းတင်းၵူဝ် ၊ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၊ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းသေဢၼ် ။ ဢၼ်ဝႃႈ သုၼ်ႇလႆႈ ယူႇသဝ်းလွတ်ႈလႅဝ်း ၊ သုၼ်ႇလၢတ်ႈၸႃ လွတ်ႈလႅဝ်း ၼႂ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်း သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း 30 ၶေႃႈၼၼ့် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈႁဝ်းဢမ်ႇလႆႈသေၶေႃႈ ။ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၵေႃႈ တႄႇ 2021 ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆ့ ပူၼ့်ပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းမိူင်း တင်းၼမ် တင်းလၢႆ ။ ယဝ့်ၵေႃႈ ပူၼ့်ပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈ တႅပ်း 4 တႅပ်း ။ ၼႆ့ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ဢဝ်တင်းၵွင်ႈၵၢင်သေ လွၵ်ႇငိုတ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ဢမ်ႇႁတ်းယူႇၵိၼ်လူမ်ၸႂ် ၊ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆ့ ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းမိူင်းလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူႉလီလီ လွင်ႈဝႃႈ ယၢပ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ၵႃႈႁိုဝ်ၼႆ ။ ဢၼ်မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ပေႃးလၢတ်ႈၼႆ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇၼပ်ႉဢမ်ႇဢၢၼ်ႇလႆႈ၊ ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇတူဝ်ႈလႆႈ ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ဢၼ် ၸုမ်း ICC ၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁၢင်ႈႁႅင်းတႃႇၶိုင်ပွင်တၢင်ႇလၢတ်ႈ တေလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၼႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇလီ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလူင်းမိုဝ်းလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းမၼ်းဝႆးဝႆးၶႃႈဢေႃႈ။ ပေႃးတီႉၺွပ်းမၼ်းယဝ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸင်ႇတေၸၢင်ႈလႆႈယူႇလွတ်ႈလႅဝ်းၵတ်းယဵၼ်ဝႆးဝႆးဢေႃႈ။ ၵူႈၵေႃႉၵေႃႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းတႃႇတေႃႇသူႈၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ၊ မီးပုၼ်ႈၽွၼ်းသူၼ်းဢီးႁႂ်ႈလုမ်ႈၾႃႉႁူႉဝႃႈ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းၼႆႉ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁႅင်းၼႃႇယဝ်ႉၼႆသေ ႁႂ်ႈၸဵဝ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းဝႆးဝႆးသေၵမ်း။ ပေႃးၵုမ်ႇတဵၵ်းတဵင်သုၼ်ႇလႆႈၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း ၽႂ်တေမႃးပုတ်ႈလၢႆႈပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼိုင်ႈလုၵ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸိူဝ်ႈၸၢတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင် ၽူႈပွင်မိူင်းမိူင်းၼၼ်ႉတၵ်းလႆပူၵ်းပွင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇပၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆ ၸဝ်ႈၵျေႃႇလႃ့ B.A ( Political Science ) သင်ၶၸဝ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးၸဝ်ႈၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ သင်ၶၸဝ်ႈ ႁဵၼ်းလိၵ်ႈ တႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆ့ ဢမ်ႇဝႃႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းလူင် သႅၼ်းပၢၼ်လႂ်ၵေႃႈယဝ့် ဢမ်ႇမီးတႃႇတေလႆႈလၢတ်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်။ ႁဝ်းၶႃႈမီးတၢင်းယၢပ်ႇၽိတ်ႇၸိူင့်ႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈတႄ့တႄ့ ယဝ့်ၵေႃႈထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်ဢဵၼ်ႁႅင်းဢၼ်ယႂ်သေပိူၼ်ႈ တွၼ်ႈတႃႇတေၶူင်သၢင်ႈ ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း တင်းမူတ်းတင်းသဵင်ႈၵေႃႈဢမ်ႇမီး သုၼ်ႇလၢတ်ႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ၺႃးႁိမ်ဢၢမ်းၼၢတ်ႈၵႂႃႇၼၼ့် ၊ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈႁဵၼ်းလီလီ ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်တႆးႁဝ်းၵေႃႈ ပၢႆႈၽေးယၢၼ်ၵႆႁိူၼ်းယေး ၊ တႃႇတေလႆႈႁဵၼ်း ၊ တႃႇတေလႆႈသဝ်းၼိူဝ် ၼင်လိၼ်ၸဝ်ႈၵဝ် ၵိူတ်ႇၼၼ့်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်းၼႆၵေႃႈ ၵူၼ်းတေမႃးတႅၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆဢမ်ႇမီး။ ဝၢႆးသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းမႃးၵေႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼုမ်ႇတႆးႁဝ်း ဢမ်ႇမီးတိုဝ့်တၢင်း လဵပ်ႈႁဵၼ်း လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၽေးသိူဝ် ၊ ၽေးၼမ့် ၊ ၼႆ့ၵေႃႈၶဝ်ႁိမ်ဢဝ် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ၼုမ်ႇႁဝ်း။ ၸွင်ႇၼၼ် တႃႇတေပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ ယၢပ်ႇ ။ မီးၵႂၢမ်းၶေႃႈၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႆ့ဝႃႈ ပေႃးၶႂ်ႈႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶူင်သၢင်ႈ ပူၵ်းပွင်ႁႂ်ႈမၼ်းငၢႆႈ ႁဝ်းတေလႆႈပူၵ်းပွင်ဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႆ့ပဵၼ် လွင်ႈၵၢၼ်ႁဵၼ်းႁူႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တင်းႁူႉတင်းမေႃၼႆ့လမ်ႇလွင်ႈသေပိူၼ်ႈ ။ တူၺ်းဢဝ်ဢၼ်တီႈႁၼ်လႆႈၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈတီႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း လႆႈယဝ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ တူၺ်းဢဝ်လၢႆးမိူၵ်ႈမႂ်ႈဢၼ်မၼ်းၸၢႆးႁဵတ်း ဢၼ်ႁၼ်လႆႈၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈ ၵုမ်ႇထူၼ်ႈတႃႇတီႉၺွပ်းမၼ်းၼႃႇယဝ်ႉၼႆ ၸၢႆးၼုမ်ႇၸၢႆး ဢၼ်လႆႈပၢႆႈ လွင်ႈမၢႆမီႈၵဵပ်းသိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆ့ ၾၢႆတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ့်ပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း။ ၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈႁူႉၸွမ်း။ ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တတ်းၶၢတ်ႇသၢႆၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ် ၾူၼ်း ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈငိၼ်း ဢမ်ႇလႆႈႁၼ် တၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ်ဢၼ်ထုၵ်ႇလႆႈႁူႉ။ ဢမ်ႇလႆႈလူဢၢၼ်တူၺ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဢၼ်ၶိုတ်းတၼ်း။ ၽွင်းၼင်ႇၼႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းတၢႆပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၾုင်၊ ၽဝ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၊ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆတင်းဝၢၼ်ႈတင်းဝဵင်း၊ တဵၵ်းၸႂ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းသေ လိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢမ်ႇႁတ်းယူႇသဝ်း မိူင်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇၵေႃႈမီး ။ တူၺ်းဢဝ်ဢၼ်ၵူၼ်းတၢင်းၼမ်ႁူႉၸွမ်းၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈ ၵုမ်ႇထူၼ်ႈၼႃႇယဝ်ႉ တႃႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်းၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ။ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းသေ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈတီႉၺွပ်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇဝႆးဝႆးသေၵမ်း။ ပေႃးတတ်းလွင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းလႆႈ ၵေႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းယဝ်ႉ ၸုမ်းၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး SHRF တႄႉ တူၵ်ႇလၢတ်ႈတၵ်ႉၼၢႆဝႃႈ – ၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၵူၺ်း။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈလူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းတႄႉတႄႉ ၸင်ႇတေဢွင်ႇမၢၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၵဝ်ႉငဝ်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး SHRF တႃႇလုမ်ႈၾႃႉ တေတီ့ၺွပ်း ၵူၼ်းပူၼ့်ပႅၼ် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်တႄ့တႄ့ ၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးၼႂ်းလိၵ်ႈ ၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးၼႂ်း လိၵ်ႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇၵူၺ်း ။ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ပၼ်တႄ့တႄ့ ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသင်ၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ့်ၼႆ့ ဢွၼ်ၵၼ်ၺႃးလွင်ႈယၢပ်ႇၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ်လူင် ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းသေ ဢဝ်လၢႆးမိူၵ်ႈမႂ်ႈ တဵၵ်းတဵင်လူလၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။ ဢမ်ႇၵႃးၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်း ၸိူဝ်းပဵၼ် ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းမူတ်း၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၸိူဝ်းၶဝ်လႄႈၵူၼ်းမိူင်းၸင်ႇလႆႈတၢႆ လႆႈပၢႆႈ ဝၢၼ်ႈလူႉမိူင်းႁၢမ်း။ ယွၼ်ႉၼႆ လူဝ်ႇႁႂ်ႈၶဝ်ၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈႁဵတ်းမိူၵ်ႈမႂ်ႈၼႆႉၵမ်းလဵဝ်။ လိူဝ်သေ ICC ယဝ်ႉ တၢင်ႇၸုမ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီပၼ်ႁႅင်းဢီးၵၼ် ယႃႇၸွႆႈထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူၺ်ႈတၢင်းၵၢၼ်လႄႈလူၺ်ႈတၢင်းဢွမ်ႈ။ တတ်းၶၢတ်ႇလွင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈ တၢင်းငိုၼ်းတွင်း၊ တၢင်းၶူဝ်းၶွင်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼႂ်းၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ လွင်ႈၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉပႅတ်ႈတင်းမူတ်း ၸင်ႇတေတိူဝ်းယမ် ၼႂ်းၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ တၵ်းလႆႈႁူႉသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵွၼ်ႇၸင်ႇတေၸၢင်ႈႁူႉသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း လုၵ်ႈၸုမ်းၸုမ်းၽွမ့်ႁူမ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး TSU Tai Student Union ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ -ၵူၼ်းမိူင်းတႆး လႆႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸၢၵ်ႇသိုၵ်းဢၼ်ပိူၼ်ႈမႃးမင်ႁူဝ်ၵၼ် ၊ထိုင်တီႈဢမ်ႇၸၢင်ႈပူၵ်းပွင်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ တူင်ႇဝူင်း၊ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးထုၵ်ႇလႆႈႁူမ်ႈၵၼ် ၽွမ်ႉၵၼ်သေ ၵႆႉႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ပႃးၸဵမ်ၼႂ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၸွမ်း မူႇၸုမ်း၊ ပႃႇတီႇ ၊ တပ်ႉသိုၵ်း သေ ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းၽွမ့်ႁူမ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆး TSU ပေႃးလၢတ်ႈဝႃႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼႆၸိုင် မၼ်းတေၵဵဝ်ႇတင်းၵူၼ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၵူႈၵေႃ့ ။ ၵွၼ်ႇႁဝ်းပႆႇ တူၵ်ႇတၵ့်ထိုင် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၼ့် ႁဝ်းလူဝ်မႃးတူၺ်း သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်မီးသင်ၼႆ လၢႆလၢႆ ။ ဢမ်ႇဝႃႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၊ ပၢႆးပၺ်ၺႃႇ ၊ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင့်တွင့် ၊ ၵၢၼ်ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၵပ်းၵၢႆႇၵၼ် ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ႁဝ်းၵေႃႈ ထုၵ်ႇႁူႉႁၼ်သုၼ်ႇလႆႈႁဝ်းသေ ႁဝ်းၶႂ်ႈပဵၼ်သင်ၼႆ လူဝ်ႇမေႃဢွၵ်ႇသဵင် ႁႂ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ႁူႉၸွမ်း။ ပေႃးမႃးတူၺ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆ ယႃႇဝႃႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းလႃႈ ။ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၵေႃႉလဵဝ်ၵူၺ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး ။ ၵွပ်ႈၼႆၼင်ႇႁိုဝ်လုမ်ႈၾႃႉပေႃးတေႁူႉဝႃႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မီးၶုၼ်လိူင်း ၶိၼ်ၽွင်းငမ်းမိူင်း၊ ဢဝ်လၢႆးႁၢႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း၊ ၶတ်းၸႂ်ပိၵ်ႉႁူ ဢိုတ်းတႃၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးတၢင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၼႆၼၼ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် တိုၵ့်တၢင်းဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼႆ့သေ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁူႉ သုၼ်ႇလႆႈ သုၼ်ႇပဵၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၊ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်း ၊ ႁဝ်းထုၵ်ႇလီပၼ်ႁႅင်း ၶဝ်ႈပႃးတူင့်ၼိုင် တႃႇ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း မိူင်းတႆးႁဝ်း ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ပိူၼ်ႈမႃးတိုၵ်းတေႃးပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်။ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းလႆႈၺႃးၵိၼ်ၸၢၵ်ႇမၼ်း။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉလီလီ။တႃႇၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းတေမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းၼၼ်ႉ ပုၼ်ႈၽွၼ်းမီးၼိူဝ်ၵူႈၵေႃႉ။ပႃးၸဵမ် သိုၵ်း ၊ ပႃႇတီ ၊ ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ။ လူဝ်ၵွင့်သၢၼ် ၵွင့်မိုဝ်းၵၼ်သေ ႁႃလၢႆးတၢင်းတွၼ်ႈတႃႇတေၵႄႈလိတ်ႈႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၵတ်းယဵၼ် ၊ ႁႂ်ႈယႃႇမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေ ႁႂ်ႈပေႃးမီးလွင်ႈၵႄႈလိၼ်ႈၵႂႃႇငၢႆႈငၢႆႈလူမ်လူမ်ၼၼ့် ၊ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီး ပၢင်ၵုမ်ဝႃႇ ပၢင်ဢူပ်ႇဢူဝ်းဝႃႇ၊ ဢမ်ႇဝႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင် ၊ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၊ ႁႂ်ႈမေႃဢူပ်ဢူဝ်းၵၼ်လီလီငၢမ်းငၢမ်း ပူၵ်းပွင်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ၊ ႁႄႉၵၢင်ႈပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ၊ ၵူႈဝၼ်းၼႆ့ ၵုမ်ႇလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၊ ၽေးသိူဝ် ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈပူၵ်းပွင် တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ် ၊ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆ့ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇသင်သေဢိတ်း၊ တွၼ်ႈတႃႇတေလုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီၸဝ်ႈၵဝ် ၊ တႃႇပူၵ်းပွင်လုမ်းလႃးတူၺ်းထိုင်ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်းၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသင် ၊ ယွၼ့်ပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း တူၺ်းထိုင် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းသေ ႁူမ်ႈၵၼ် ပွင်ဝၢၼ်ႈပွင်မိူင်းၵႂႃႇ သေၵမ်း ၼႆၶႃႈဢေႃႈ ။ တႅမ်ႈ -ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ် )

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-12-10T17:35:03

https://shannews.org/archives/60382

ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ မိူင်းသီႊရီႊယိူဝ်ႊ ၸွမ်ၸိုင်ႈလၵ်ႉပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်း

ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 08/12/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶဝ်ႈယိုတ်း ဝဵင်းလူင်တမၢတ်ႊသၵပ်ႊ မိူင်းသီႊရီႊယိူဝ်ႊ (Syria) ၸွမ်ၸိုင်ႈ ပႃႊသျႃႊ ဢႄလ်ဢႃႊသတ်ႊ လႆႈပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းသီႊရီႊယိူဝ်ႊ ပၢႆႈသွၼ်ႈယူႇဝႆႉတီႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊၼႆ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢူၺ်းလီၵၼ်တင်း မိူင်းသီႊရီႊယိူဝ်ႊ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈပီ 2011 ၽွင်းမိူဝ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈသၢၼ်ၶတ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယူႇၼၼ်ႉ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ယၢမ်ႈသူင်ႇႁႅင်း ၵူၼ်းသေ ၶဝ်ႈၸွႆႈၼႂ်းၵၢၼ်သိုၵ်းသီႊရီႊယိူဝ်ႊလႄႈ ဢႃႇၼႃႇၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢႃႊသတ်ႊ လႆႈသိုပ်ႇၶီးၸႂ်မႃး ၶိုၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းဢလႄႊပူဝ်ႊ ဢၼ်ပဵၼ်ဝဵင်းလူင်ထီႉသွင် မိူင်းသီႊရီႊယိူဝ်ႊ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ယိုတ်းလႆႈပႃး ဝဵင်းလူင်ႁႃႊမႃႊ၊ ဝဵင်းႁုမ်းသ်။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းပွတ်းဢွၼ်ႇၵူၺ်း ၸုမ်းလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉ ၶဝ်ႈယိုတ်းပႃးလႆႈ ဝဵင်းလူင်တမၢတ်ႊသၵပ်ႊသေ ၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢိၵ်ႇပႃးၵူၼ်းႁူမ်ႇ ႁိူၼ်းမၼ်းၸၢႆး လႆႈပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းၵႂႃႇ သွၼ်ႈယူႇဝႆႉတီႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ဝႃႈၼႆ။ သၢႆငိူၼ်ႇၶိူဝ်းႁိူၼ်းဢႃႊသတ်ႊ ဢၼ်ၵုမ်းမိူင်းသီႊရီႊယိူဝ်ႊမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 50 ပီၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈယင်ႉၵိုတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းသီႊရီႊယိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈလႆႈ ဢႃယု 34 ပီ၊ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ် ၵၼ်မုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေၽွင်းငမ်းမိူင်း ၸွမ်းၼင်ႇပိူင်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်မႃး ၸွမ်းၼင်ႇၵူၼ်းမိူင်းမုင်ႈမွင်း သိုပ်ႇယဵပ်ႇၸွမ်းႁွႆးတိၼ်ပေႃႈမၼ်းသေ ၽွင်းငမ်းမႃးၸွမ်းၼင်ႇ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇလႄႈ ထိုင်တီႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶဝ် တိုၵ်းတေႃးမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-12-10T17:09:51

https://shannews.org/archives/60375

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶုတ်းလုၵ်းလိုၵ်ႉယႂ်ႇဝႆႉ လၢႆတီႈၼႂ်းမိူင်းယႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ်ဝႆႉ လၢႆလွင်ႈ

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၶုတ်းလုၵ်းလိၼ်ဝႆႉ တၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းယႆ လုၵ်းယႂ်ႇလုၵ်းလူင်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ထၢင်ႇထိူမ်မႆႈၸႂ်ဝႆႉ လၢႆလွင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ၼႆႉ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၶုတ်းလုၵ်းယႂ်ႇလူင်ဝႆႉ တီႈဢိူင်ႇ ႁူဝ်ယ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇ ၾင်သဝ် တႃႇႁဵတ်းမုၵ်ႉဢူးမႂ်ႇ ဢၼ်တေပဵၼ်ႁၢင်ႈၾၢင် ပၢႆႉႁပ်ႉတွၼ်ႈ ၶဝ်ႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၵမ်ႈၼမ် ဝႃႈ ၼၼ်သေတႃႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ႁူႉငိၼ်းၸွမ်းတႄႉ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၶုတ်းလုၵ်းပဵမ်ႇဝႆႉ တႃႇပဵၼ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၶဝ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းယႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ တႃႇႁဵတ်းမုၵ်ႉဢူးၶႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်လုၵ်းဢၼ်ၶဝ်တေပႅပ်ႉမၢၵ်ႇၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ၶဝ်မႃးႁဵတ်းၸမ်ၾင်ႇတၢင်း။ ၶဝ်ႁဵတ်းလၢႆတီႈဢေႃႈၼၼ်ႉ။ ၶဝ်ႁဵတ်းၸွမ်း ၵဵတ်ႉၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၶႅၼ်ႈၵၼ်တင်း ၶူဝ်လွင်းၼၼ်ႉ ဢိတ်းၼိုင်ႈၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၶုတ်းလုၵ်းဝႆႉၼႆႉ မီးၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်းမိူင်းယႆ မီးၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၽၢႆ ဢိူင်ႇႁူဝ်ယ။ ၼိုင်ႈလုၵ်းလႂ် လိုၵ်ႉပဵင်းၸူဝ်ႈၵူၼ်းၼႆႉလႄႈ ၽႂ်ႁၼ်ၵေႃႈ တူၵ်းၸႂ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ပဵၼ်လုၵ်းတႃႇၾင် သဝ်မုၵ်ႉဢူး ပၢႆႉႁပ်ႉတွၼ်ႈၶဝ်ႈဝဵင်း။ မိူင်းယႆၼႆႉ သဵင်ၵွင်ႈဢမ်ႇတႅၵ်ႇသေတႃႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၵုမ်းလႆႈဝႆႉယဝ်ႉႁိုဝ်ၼႆ ၵေႃႈမီး။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ လွမ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇလူင် ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Google Map/ ဢွင်ႈတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶုတ်းလုၵ်းပဵမ်ႇ တီႈဢိူင်ႇႁူဝ်ယ တၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းမိူင်းယႆ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – ပဵၼ်ၵၢၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇတပ်ႉပၢင်သဝ်းၶဝ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီမႆႈၸႂ်ၼႆ ၵေႃႈမီး။ ၵူၼ်းမိူင်းယႆၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ – “ဢမ်ႇပဵၼ်သင်ၶႃႈ မၼ်းပဵၼ်တႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၶဝ်ၵူၺ်း။ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ၵူဝ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼင်ႇၵဝ်ႇၶႃႈ။ ၶဝ်ႁဵတ်းဝႆႉႁဵတ်း ၼၼ်ၵူၺ်း။ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈတႄႉ မၼ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၵဝ်ႇၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ပွတ်းတၢင်းမိူင်းယႆၼႆႉ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇထႅင်ႈဝႃႈ တေလႆႈယိပ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းသႅၼ်းၼိုင်ႈ ၸင်ႇၶဝ်ႈမိူင်းယႆ လႆႈၼႆၵေႃႈမီး။ လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ယိုၼ်ႈယၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇပႆႇမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈသင် တိုၵ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်ႇလိုဝ်းၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆၼႆႉ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ သိုၵ်းပႃႇတီႇမႂ်ႇသုင်ၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး တူင်ႉၼိုင် ၵုမ်းၵမ်ၼႆသေတႃႉ ၸူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုတ်းလႆႈ တိူင်းသိုၵ်းယမၶ လႃႈသဵဝ်ႈသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေး ထွႆထွၼ်လူင်းၵႂႃႇ ယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵေႃႈ ၵႂႃႇတူင်ႉၼိုင် ယူႇသဝ်းဝႆႉၸွမ်းႁိမ်းၶွပ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ – ၼမ်ႉလၼ်ႈ – သီႇပေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉဝႆႉ။ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ် SSPP/ SSA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆတႄႉ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – ဝၢႆးၾူၼ်ၸၢႆး ၼၢႆးႁိူင်ၼႆႉ သဵင်ၵွင်ႈၸၢင်ႈတႅၵ်ႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ယူႇတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၶတ်းၸႂ်ၵပ်းၸူး ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ SSPP ၵေႃႈ ၵပ်းဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယိုၼ်ယၼ် လၢတ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ၵုမ်းလႆႈ တပ်ႉၶလယ 67 တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ယ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆတင်း ၶလယ 147 တီႈဝၢၼ်ႈၼွင် ၵေႃႈလူင် ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ လီငၢမ်း မိူဝ်ႈလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပူၼ်ႉမႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ မႃးႁွတ်ႈၽႅဝ် ႁိမ်းဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉဝႆႉလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၵမ်းၵမ်း ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် ၵႂႃႇၵူႈႁူးၵူႈတၢင်း။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇႁတ်းယူႇလႄႈ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်း။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-10T16:36:52

https://shannews.org/archives/60370

ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးၶၢတ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လၢႆၸႄႈဝဵင်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ႁႄႉႁၢမ်ႈတေႃႉသူင်ႇၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး (ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ) လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း လၢႆၸႄႈဝဵင်း ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း ယွၼ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်းလူဝ်ႇႁဵတ်းႁႆႈၼႃးသူၼ် ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈမိူင်းၼွင်၊ ၵေးသီး၊ မိူင်းသူႈ၊ မိူင်းၵိုင်လႄႈ မိူင်းယႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးၶၢတ်ႇဝႆႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႄႉႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်တေႃႉသူင်ႇမႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း – ၸဝ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃး ဢွၼ်ၵၼ် ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းသူႈ ၽူႈယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းယႂ်ႇ တီႈၼႂ်းမိူင်းသူႈၼႆႉ လႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းမႃးႁိုင်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၵႃးတၢင်ႇၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ဢမ်ႇမႃးမီးမွၵ်ႈ 1 ဝူင်ႈယဝ်ႉ။ ႁၢၼ်ႉဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၶၢႆၸွမ်းတၢင်းတႄႉ မီးယူႇၵမ်ႈၽွင်ႈ မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်ၵူၺ်း။ လွင်ႈၼမ်ႉမၼ်းၶၢတ်ႇၼႆႉ တေႃႇထိုင်မိူင်းၼွင် ပုၼ်ႉဢေႃႈ။ ပီၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႆႈၼႃးသူၼ်သင်ယဝ်ႉ။ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၶၢႆ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းမိူင်းသူႈၼႆႉ သင်ဝႃႈၸၢင်ႈၸၢၵ်ႈထႆႁႆႈ/ ၼႃးၸိုင် 1 ၸူဝ်ႈမူင်းလၢႆ လႆႈပၼ်သႅၼ်ပၢႆ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၸဝ်ႈႁႆႈသူၼ်ၼႃးၶဝ် လႆႈၵိုတ်းၵၢၼ်ဝႆႉမူတ်း ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉမႃး ၵႃးတၢင်ႇၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်း ၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇမႃးလႄႈသင် တၢင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းမႃးလႄႈသင် ၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈမီးဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေတေႃႉတၢင်ႇၵႂႃႇမႃးလႆႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉမၼ်း ၸိူဝ်ႉၾႆးၶၢတ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းတူၼ်ႈတီး ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵႃးတၢင်ႇၼမ်ႉမၼ်း ဢၼ်တေလုၵ်ႉတူၼ်ႈတီးၵႂႃႇ တၢင်းမိူင်းၼွင်၊ မိူင်းသူႈ၊ ၵေးသီး၊ မိူင်းၵိုင်၊ မိူင်းယႆၼၼ်ႉ လႆႈၶဝ်ႈထႅဝ် ဢဝ်ဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ပေႃးၶပ်ႉယႆၵၼ်လူင်ဝႆႉဢေႃႈ။ ပၢမ်ႇၼမ်ႉမၼ်းတႄႉ လုၵ်ႉတူၼ်ႈတီး ထိုင်လၢႆးၶႃႈတႄႉ ပိုတ်ႇယူႇ။ တႄႇလၢႆးၶႃႈ ၵႂႃႇတၢင်းပုၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ ၸွင်ႇပိုတ်ႇဢမ်ႇပိုတ်ႇတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵႃးတၢင်ႇၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးၼႆႉ တေလႆႈမီးဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉ သင်မီးၸိုင် လတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃးလႆႈ တီႈၵဵတ်ႉၵူတ်ႇထတ်း 4 လၵ်း တၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်းတူၼ်ႈတီး၊ တီႈၵဵတ်ႉၵူတ်ႇထတ်း ၵဵင်းတုင်လႄႈ တီႈၶူဝ်တႃႈၵေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ တေႃႉသူင်ႇ ၸူး တၢင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်ႉၶ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းမိူင်းၼွင်၊ ၵေးသီး၊ မိူင်းသူႈ၊ မိူင်းၵိုင်လႄႈ မိူင်းယႆ ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ သိုၵ်းတႆး SSPP/ SSA တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-12-10T14:16:22

https://shannews.org/archives/60364

မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ၵမ်ႉၸွႆႈမႃး ၶဝ်ႈသၢၼ် 2,200 တၼ်ႊ တႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈ

ၸွမ်းၼင်ႇ မူႇဝႃႇတ ‘Act East’ & ‘Neighborhood First’ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ မီးဝႆႉသေ လႆႈၸွႆႈထႅမ်မႃး ၶဝ်ႈသၢၼ် 2,200 တၼ်ႊ တႃႇၵူၼ်းထူပ်းၽေး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 07/12/2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ သူင်ႇၶဝ်ႈသၢၼ် 2,200 တၼ်ႊ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇပဵၼ်ၵၢၼ်ၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ် ႁၼ်ထိုင်ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ် – ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ (Ministry of external Affairs, government of India) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ႁိူဝ်းတေႃႉတၢင်ႇၶဝ်ႈသၢၼ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈတႃႈႁိူဝ်းၶျႅၼ်ၼၢႆး မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊသေ ဢွၵ်ႇမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 ၼႆႉ – ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းလုၵ်ႉမိူင်း ႁိမ်းႁွမ်းမႃး 45,000 ပၢႆလႄႈ ၵူၼ်းထူပ်းၽေးသၽႃႇဝ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမီႊသူဝ်ႊရမ်ႊ ၸိူဝ်းလူႉသုမ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ ၼၼ်ႉ တႃႇငိုၼ်း 500 သႅၼ်ရူႊပီႊ၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် 1,300 တၼ်ႊပၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ လွမ်ႉႁူဝ်ႉၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တီႈၸႄႈတွၼ်ႈမၼိႊပူႊ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊလႄႈ ၸႄႈဝဵင်းတမူး မိူင်းမၢၼ်ႈ တိတ်းၸပ်းၵၼ်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းၸမ် လႅၼ်လိၼ်မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ႁူပ်ႉလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇၵႂႃႇမႃးၵႃႉၶၢႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-12-10T13:54:44

https://shannews.org/archives/60360

ပီ 2024 ၼႆႉ ပဵၼ်ပီႁႅင်းလူမ်းမႆႈသုင်သုတ်း ၼႂ်းပိုၼ်း

ပီၼႆႉ ပဵၼ်ပီႁႅင်းလူမ်းမႆႈၶိုၼ်ႈသုင်သုတ်း ၼႂ်းပိုၼ်း ႁႅင်းမႆႈၼႆႉ တေသိုပ်ႇသုင်ၵႂႃႇထိုင် ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2025 – ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇပၢႆးသၢႆႈ ၸုမ်း Copernicus Climate Change Service (C3S) ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈယူႊရူပ်ႊ ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ႁႅင်းလူမ်းမႆႈ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ၶိုၼ်ႈသုင်လိူဝ်သေ ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင်ၵၢပ်ႈပၢၼ်ႁူင်းၸၢၵ်ႈ (စက်မှုခေတ်) ၼၼ်ႉ 1.55 တီႊၵရီႊသႄႊသီႊယႅၵ်ႉ။ ပဵၼ်ပီဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဢၼ်လူမ်းႁႅင်းမႆႈၶိုၼ်ႈသုင်လိူဝ်သေ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းပႃႊရီႊ မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ 1.5 တီႊၵရီႊသႄႊသီႊယႅၵ်ႉ။ ပီ 2023 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉသမ်ႉ ႁႅင်းလူမ်းမႆႈၶိုၼ်ႈသုင်လိူဝ်သေ ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင် ၵၢပ်ႈပၢၼ်ႁူင်းၸၢၵ်ႈ (စက်မှုခေတ်) ၼၼ်ႉ 1.48 တီႊၵရီႊသႄႊသီႊယႅၵ်ႉ။ ၼႂ်းၵၢင်ပီ 2024 ၼႆႉ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ လႃႊၼီႊၺူဝ်ႊ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁႅင်းလူမ်းမႆႈ လူတ်းယွမ်းၼၼ်ႉ တေပေႃႇပဵၼ်မႃးထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢမ်ႇႁၼ်ပဵၼ်မႃး။ လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ႁွၼ်ႉမႆႈၶိုၼ်ႈမႃးၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉသိုပ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ်၊ ထၢၼ်ႇႁိၼ်လႄႈ ႁႅင်းထၢတ်ႈသၽႃႇဝ ၸိူဝ်းၼႆႉၼႆ ၸဝ်ႈႁူႉမေႃၶဝ် လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – DVB

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-12-10T12:00:00

https://shannews.org/archives/60356

ၸုမ်းသိုၵ်းပလွင်ႈတင်း ၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတႃႇၵိုတ်းတိုၵ်း ၸွမ်ၸိုင်ႈလသျီးလႃႉ တိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၶုၼ်ၽွင်းလူင်ၶဝ် ဝၢႆႇပွၵ်ႈၶဝ်ႈမိူင်းၶိုၼ်း ယွၼ်ႉသင်

လိူၼ်တီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 3 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၸုမ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ SAC သေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၼႆမႃးလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်တိူဝ်ႉယွၼ်ႈသႅပ်ႇထိုင် ၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိူဝ်းယၼ်ႇၸႂ်ဝႆႉဝႃႈ ၼွၵ်ႈလိူဝ်လၢႆးတိုၵ်းမူၺ်ႉ ဢမ်ႇမီးထႅင်ႈတၢင်ႇတၢင်းယဝ်ႉ။ MNDAA ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈတႄႉ တူၺ်းတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းလႆႈၺႃးတၢမ်ႇသိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼၼ်ႉလႂ်၊ ပိူဝ်ႈတႃႇၵႅတ်ႇၶႄထိင်းသိမ်း လွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းၶႄႇလႄႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉလႂ်၊ ပိူဝ်ႈတႃႇၵႄႈလိတ်ႈ ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈလိူင်ႈသိုၵ်း လူၺ်ႈလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉလႂ်၊ ပိူဝ်ႈတႃႇၽေႃႇ သၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းၼႃႈတီႈၼၼ်ႉလႂ်သေ ၸင်ႇဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢၼ်ဝႃႈတေဢမ်ႇ ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်သေ ပူၵ်းတင်ႈၸိုင်ႈမိူင်းမႂ်ႇ၊ ၵူၺ်းယိုၼ်ႈယွၼ်း ၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃ ဢၼ်ထၢင်ႇႁၢင်ႈ။ တပ်ႉၶဝ်ၽႅဝ်တီႈလႂ်ၵေႃႈ ၵိုတ်းတိုၵ်းၵမ်းလဵဝ်သေ တေဢမ်ႇယၼ်ႇသိုၵ်း တႄႇတိုၵ်းဢွၼ်တၢင်း၊ တေႁပ်ႉထွမ်ႇ လွင်ႈမိူင်းၶႄႇယူႇၵၢင်ငူပ်ႉငီႉသေ ၵႄႈလိတ်ႈပႃးလိူင်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ တေလႆႈၵိုတ်းယိုတ်းယၼ်ႇသိုၵ်းၶဝ် ၸွမ်းၼႃႈလိၼ်ဢိၵ်ႇၵၢင်ႁၢဝ်၊ ပေႃးၼၼ် ၸင်ႇတေပွႆႇတူဝ်တႅၼ်းထၢၼ်ႈသုင် ၶဝ်ႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈၶေႃႈလိုၼ်းသုတ်း ပႃးဝႆႉဝႃႈ MNDAA ၼႆႉ ပႅၵ်ႉသမ်ႉပၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉယၼ် လၢႆးၵၢၼ်မိူင်းသေတႃႉ တေဝၵ်ႉငမ်ဝႆႉ သုၼ်ႇလႆႈၵႅတ်ႇၶႄတူဝ်ၵဝ်ႇ မိူၼ်မိူဝ်ႈႁူဝ်တီးႁူဝ်လၢင်းၼၼ်ႉယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢၼ်ၸပ်းႁွႆႈလဵဝ်ၵၼ်မိူၼ်ၼႆ ၸုမ်းပလွင်ႈ TNLA ပေႃးႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 25 ဝၼ်းၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ TNLA ၼႆႉ ၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်း တႃႇလႆႈၸႄႈမိူင်းတဢၢင်းသေ ၶတ်းၸႂ်တႃႇႁူမ်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႇတရႄႇယူႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေဝၵ်ႉငမ်ဝႆႉ သုၼ်ႇ လႆႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇၼႆ ဝႃႈမိူၼ်ၵၼ်တင်း MNDAA ယူႇယဝ်ႉ။ ၶဝ်သွင်ၸုမ်းၼႆႉ ယိုတ်းလႆႈဝႆႉ ၼႃႈလိၼ်တူင်ႇဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးတင်းၼမ်သေတႃႉ ယွၼ်ႉမိူင်းၶႄႇ ၸႂ်ႉလၢႆးတႅပ်းႁႃႈတႅပ်းႁိပ်ႇႁွမ်ႈၵမ်ၵိၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇၽွင်းလိူဝ်လႆႈငဝ်းလၢႆးယဝ်ႉ ၸင်ႇႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးၶေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်းဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉ ၼႄႉၼွၼ်းတႅတ်ႈတေႃးၼႃႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၼၼ်သေတႃႉ ဢၼ်ႁဝ်းႁႃးဢမ်ႇလီလူင်လိုမ်းၸမ်ႉ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ၵွမ်ႉၵူၺ်း တိုၵ်းပေႉသေယဝ်ႉယႃႇၵႂႃႇ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ ၵွမ်ႉၵူၺ်းၵိုတ်းတိုၵ်းသေ ယဝ်ႉယႃႇၵႂႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ မိူဝ်ႈလႂ် ၶူင်သၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ လွင်ႈပိၼ်ႇပႅင်လႅၵ်ႈလၢႆႈ လွၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်း ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတင်းလၢႆ ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်တႄႉၼၼ်ႉ ၸင်ႇတေဝႃႈလႆႈၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢွင်ႇမၢၼ်ယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသေ ဢၼ်ဢမ်ႇလီလူင်လိုမ်းပႅတ်ႈၼႆႉ တေမီးထႅင်ႈယူႇလၢႆလၢႆၶေႃႈၵွၼ်ႇ၊ ၸိူင်ႉၼင်ႇဝႃႈ ၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈသလေႃႇဢမ်ႇတေႃႇႁိုၵ်ႉႁၵ်ႉပဵၼ်ၼၼ်ၶႃႈၼႃႇ။ ၼင်ႇလၢတ်ႈမႃးမိူဝ်ႈၵႆႈယဝ်ႉ လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 25 ဝၼ်း ၸုမ်းသိုၵ်းပလွင်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေၵိုတ်းတိုၵ်းသေဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း။ ဝၼ်းၼၼ်ႉလီလီ မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇၵေႃႈ တူၵ်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈမၢႆတွင်း ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (အမျိုးသားနေႉ) ၼၼ်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ဢဝ်လၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈၵႄႈလိတ်ႈဢမ်ႇလႆႈ။ ပွင်ႇမိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 26 မႃး တူႇဝႃႇ လသျီးလႃႉ ၸွမ်ၸိုင်ႈ NUG သမ်ႉတိုၵ်းသူၼ်းတူၵ်ႇတၵ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၶုၼ်ၽွင်းလူင်ၶဝ် ဢၼ်ၵႂႃႇမီးယူႇမိူင်းၼွၵ်ႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်းၶဝ်ႈမိူင်းမႃး၊ ၵုမ်ႇၶိၼ်ႁဵတ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈယၢၼ်မိူင်းယူႇ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ ၸွင်ႇတေလႆႈၵဵပ်းတီႈပွင်ႇထွႆႈၵႂၢမ်းဝႃႈ ပေႃးၵိူတ်ႇမီးပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းမႃး ႁဝ်းႁႃး NUG ယႃႇႁႂ်ႈလႆႈ တူၵ်းလႃႈတူၵ်းလိုၼ်း ၼႆႁိုဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈ။ ပေႃးဢဝ် ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ်မိူင်း ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶၢင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ယၢမ်ႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် UNA (ၸုမ်း ဢူၺ်းလီ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼၼ်ႉ) တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼႆ လွင်ႈႁိုၵ်ႉႁၵ်ႉၵိူတ်ႇပဵၼ် ၼႂ်း ၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ တႃႉလီၾၢင်ႉတိူၼ်ၵၼ်လိုၵ်ႉၼႂ်း လိူဝ်တွၼ်းသေဢၼ်ႁဝ်းႁႃးႁူႉထိုင်ဝႆႉၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ပီ 2014 ၸွမ်သိုၵ်းၵုၼ်ႇမေႃႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၵႅမ်ၸွမ် ပွင်သိုၵ်း KIA ၵႂႃႇၽႅဝ် DC မိူင်းဢမေႊရိၵႃႊ၊ လွင်ႈၼႆႉ မိူင်းၶႄႇ ဢမ်ႇႁၼ်သႂ်ႇလႆႈၼႂ်းသၢႆတႃ၊ ထိုင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီၼၼ်ႉ မိူင်းၶႄႇ ၸီႉၸမ်ႈတီႈ ၸုမ်းဝႃႉ UWSA ႁႂ်ႈၵမ်ႉယွင်ပၼ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉငိုၼ်းတွင်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇ တႃႇၸုမ်း TNLA ဢၼ်ယူႇတီႈ KIO ၵမ်ႉၵႅမ်ပူၵ်းပွင်ယိုင်ႈယႂ်ႇမႃး၊ ပေႃးတဵမ် 10 ပီတႄႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈၸွႆႈထႅမ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူၵ်ႈဢမ်ႇလႄႇ ၶၢဝ်းယၢမ်း 10 ပီၼႆႉ မႃးၶွပ်ႈတဵမ်သႂ်ႇၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်လီလီလႄႈ ဢၼ် TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းသေ တေဢၢၼ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈ တေႃႇတၵ်ႉၵၼ် သိုဝ်ႈသိုဝ်ႈသႂ်သႂ်ၵူၺ်းတႄႉႁိုဝ်ၼႆ တႃႉလီလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵႂၢင်ႈၵူင်ၸူင်ဢွၵ်ႇမႃးပဵၼ် တွၼ်ႈသွၼ်တႃႇႁဝ်းႁႃး ၸိူဝ်းၽူႈသူင်ၵၢၼ်မိူင်းတႄႉယူႇ။

['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း']

2024-12-09T17:02:20

https://shannews.org/archives/60350

ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO တီႉၺွပ်းၵၢင်ႉၵႄႇ ဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ

ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ် တီႉၺွပ်းၵၢင်ႉၵႄႇ ဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လူၺ်ႈဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈႁူႉတၢင်း။ မိူဝ်းဝၼ်းတီႈ 07/12/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 11 မူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းသင်သေ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်းၵၢင်ႉၵႄႇ တီႈဝၢၼ်ႈတူၺ်ပူး ၸိုင်ႈႁွင်ႉ ၽျႃးၻူင်းၵျေႃႇ (ဖြားဒုံးကျော်) ထိုင်ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေး။ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉတီႈလႂ်ဢမ်ႇႁူႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇလႆႈတင်း ၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်တၢင်းၵၢင်ႉၵႄႇ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ။ ၶဝ်တီႉၺွပ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈသိုၼ်း၊ ယွၼ်ႉသင်ၵေႃႈ ၶဝ် ဢမ်ႇလၢတ်ႈလွင်ႈတၢင်းမၼ်း။ မၢင်ၸိူဝ်းလၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ – ထုၵ်ႇၼႄးဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းပၼ် ၶၢဝ်ႇ PNLA ၼႆသေ ၺႃး ၺွပ်းၵႂႃႇၶႃႈႁႅမ်ပႅတ်ႈ ၼႆၵေႃႈဝႃႈၶႃႈဢေႃႈ။ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်းဢမ်ႇ လီၸိူင်ႉၼႆ ၵႆႉပဵၼ်ၼႃႇၶႃႈ လွင်ႈၸိူင်ႉၼႆ” – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ႁွင်ႉၶိုၼ်း လုၵ်ႈၸုမ်းၵဝ်ႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶိုၼ်း၊ ၵူၼ်း ၵဝ်ႇမၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈၶဝ်ႈသိုၵ်းၶိုၼ်းလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ၵႂႃႇမိူင်းထႆးၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။ – ၽူႈၼမ်း PNO ႁူပ်ႉထူပ်း မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ PNLA ၶုၼ်ႇရဵင်းယၢၼ်ႇ (ခွန်ရိန်းယံ) လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လုၵ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၵၢင်ႉ ၵႄႇဝၢၼ်ႈ။ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၽျႃးၻူင်းၵျေႃႇ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵပ်းသိုပ်ႇၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ၊ ပွႆႇၵေႃႈ ဢမ်ႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း၊ ၵၢင်ႉၵႄႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူမ်ႈၵၼ် ပၼ်ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ် ဢဝ်လၢႆး Democracy သေ တၢင်ႇႁဵတ်းပဵၼ်ၵၢင်ႉ ၵႄႇတီႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ၊ ၶဝ်ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼႆ မိူၼ်တၢင်းၶႃႈႁႅမ် Democracy ၵူၺ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ၸဝ်ႈႁၢၼ် တၢၼ်းၵျွႆႇ PNO လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မီးလွင်ႈတၢင်းလႄႈ တီႉၺွပ်းၵႂႃႇၵူၺ်း၊ ပေႃးဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းသင်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇၺွပ်း”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၵေႃႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း တီႉၺွပ်းၵၢင်ႉၵႄႇ ဝၢၼ်ႈၼွင်ယဵၼ်း ဢၼ်မီးၾၢႆႇၸၢၼ်း ဝဵင်းသီႇသႅင်ႇသေ ၶႃႈႁႅမ်ပႅတ်ႈၵေႃႈ ယၢမ်ႈမီးမႃးယဝ်ႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ၽွင်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊပူၼ်ႉမႃးၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူမ်ႈ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် တီႈဝၢၼ်ႈတူၺ်ပူး တိူဝ်ႉၺႃးလုၵ်ႈႁဵၼ်းယိင်း တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းသွင်ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-12-09T16:37:30

https://shannews.org/archives/60344

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉမၢၵ်ႇၵွင်ႉငူၼ်ႉထၢတ်ႈ ယိုဝ်းတပ်ႉသိုၵ်းတၼု

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉမၢၵ်ႇၵွင်ႉငူၼ်ႉထၢတ်ႈ (ဓာတုအဆိပ်ငွေဗုံး) ပိုတ်းယိုဝ်း တပ်ႉသိုၵ်းတၼု (DPLA) တီႈၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 07/12/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 4 မူင်း ၵူၼ်းသိုၵ်းတၼု (DPLA) 7 ၵေႃႉ ၺႃးဢၢႆၵွင်ႉငူၼ်ႉထၢတ်ႈ မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းသႂ်ႇ တီႈဢိူင်ႇၵျွၵ်ႉၵူႇ ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းသေ လႆႈပဵၼ်ႁူဝ်မဝ်း ဢေႃႉ ႁၢၵ်ႈၵၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းတၼု လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇၵွင်ႉငူၼ်ႉထၢတ်ႈ ၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းမႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းသိုၵ်းႁဝ်းၶႃႈမွၵ်ႈ 7 ၵေႃႉၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်မဝ်းႁၢၵ်ႈၸိူင်ႉၼႆဢေႃႈ။ ပၢင်တိုၵ်းတႄႉ ပဵၼ်ႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ၸမ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးယူႇ။ ႁိူၼ်းယေးၵေႃႈ လူႉၵွႆၼမ်ဢေႃႈ။ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းမၢတ်ႇ ၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ပႆႇႁူႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈဢိူင်ႇၵျွၵ်ႉၵူႇ ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – တပ်ႉၵွင်ႈလူင် (အမတ ၃၄၉)၊ တပ်ႉၼွင်ဝူဝ်း ၶလယ 29 လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းတွင်းၶမ်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ် – ယူႇတီႈ သိုၵ်း DPLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-12-09T15:30:00

https://shannews.org/archives/60340

သိုၵ်းဝႃႉၾၢင်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းတူၼ် ၽႂ်ၶပ်းရူတ်ႉၶိူင်ႈ ဢၼ်သႂ်ႇသဵင်လင် တေတီႉ

ပွတ်းတၢင်းထုင်ႉၼႃးၵွင်းမူး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ သိုၵ်းဝႃႉ ပွတ်းၸၢၼ်း ပၼ်ၾၢင်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ သႂ်ႇတေႃႈၵႂၼ်းသဵင်လင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေၺွပ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉၼႃးၵွင်းမူး မႆႈၸႂ်ပႃး ၵူဝ်သိုၵ်းဝႃႉ ဢဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းပႃး ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း တိုၵ်ႉသုၵ်ႉ ၸိူင်ႉၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ တီႈထုင်ႉၼႃးၵွင်းမူး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ ဢၼ်သႂ်ႇတေႃႈၾႆးဢဵၵ်ႇသေႃႊ exhaust ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵင်လင်ပူၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းဝႃႉ ပၼ်ၾၢင်ႉဝႃႈ ၽႂ်ၶီႇၽႂ်ႁေႃႈၵေႃႈ တေၺႃး ၺွပ်း ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ သိုၵ်းဝႃႉ ပၼ်ၾၢင်ႉမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝိမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ပဵၼ်ယွၼ်ႉၵႆႉမီးၵူၼ်း ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ႁႃလၢႆးတၢင်းတႃႇ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ် သိုၵ်းၵေႃႈပႃးၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႃး ၵွင်းမူး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “လွင်ႈၶဝ်ပၼ်ၾၢင်ႉၼႆႉ ငိၼ်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃး။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ မီးၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယၢမ်ႈလူမ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈ တၢင်းၼႃႈၵၢတ်ႇဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈဢေႃႈၼၼ်ႉသေ တၢႆထင်တီႈ။ တႄႇၼၼ်ႉ မႃးပလိၵ်ႈဝႃႉၶဝ်ၵေႃႈ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ႁၢမ်ႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇတိုဝ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ၵၼ်ႊၼွၵ်ႉ ၺႃး တၢမ်ႇငိုၼ်း ၼိုင်ႈလမ်းလႂ် 2,000 ဝၢတ်ႇ။ ဝၢႆးၼႆႉၵေႃႈ သမ်ႉမီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼုမ်ႇႁဝ်းသမ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ် ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈသဵင်လင် ႁဵတ်းၼၼ်သေ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈလူင်းပႂ်ႉၸွမ်းတၢင်းသေ ႁၢႆၵႂႃႇၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၵမ်းၼႆႉ သမ်ႉၶိုၼ်းမႃးပေႃႇ မႃးၶိုၼ်းလႄႈ သိုၵ်းဝႃႉၶဝ်ၸင်ႇပၼ်ၾၢင်ႉထႅင်ႈ။ သဵင်ရူတ်ႉၶိူင်ႈပၼ်းယူႇၸိူင်ႉ ၼၼ်ၵေႃႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၶဝ် ဢမ်ႇၺွပ်းလႄႈ သိုၵ်းဝႃႉၶဝ် ၸင်ႇတေလူင်းၺွပ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ သႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ဢႃယု 14 – 15 ပွတ်းတၢင်းၼႃးၵွင်းမူးၼႆႉ မီးဢမ်ႇယွမ်း 20 ၵေႃႉ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းတူၼ် ပုင်ႇပႃႇၶႅမ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ မီးမႃးၼမ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် ဢမ်ႇဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သိုၵ်းဝႃႉ တိုၼ်းႁႃလၢႆးတၢင်းတႃႇတီႉၺွပ်းဢဝ်ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် ဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈသေ ဢွၵ်ႇမၢႆမီႈ ၸီႉသင်ႇဝၢင်းၶပ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပေႃးထိုင် ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းၼႆ ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ ဢဝ်တီႈယူႇပႂ်ႉဝႆႉၸွမ်း တၢင်းၶဝ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈသေ ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းရူတ်ႉၵႃးၵူၼ်းမိူင်း။ လိူဝ်သေ သိုၵ်းဝႃႉယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၵႆႉလႄႇလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူတ်ႇထတ်းၸွမ်း ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ထႆၵိၼ်ငိုၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်း မိူင်းသၢတ်ႇၼၼ်ႉမႃး ၵူတ်ႇထတ်းၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႃး ၵွင်းမူး ၵေႃႉၼိုင်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ – “ပေႃးၵၢင်ဝၼ်းၼႆ ပလိၵ်ႈဝႃႉၶဝ် ၵႂႃႇပႂ်ႉဝႆႉ တၢင်းၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ။ ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းရူတ်ႉ ႁႂ်ႈတိုဝ်းမၢၵ်ႇႁူဝ်ရူတ်ႉ ၼႆတႄႉ လၢတ်ႈတႄႉလၢတ်ႈႁဵတ်းၼၼ်ဢေႃႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇသူႈႁဵတ်းသင်။ ၶဝ်ပႂ်ႉၺွပ်းၵိၼ် ၸိူဝ်းဢၼ် ၵႃႉၶၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ပေႃးပဵၼ်ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ၶဝ်ဢမ်ႇႁဵတ်းသင်ပၼ်။ တေပဵၼ်ဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတၢင်းမိူင်းသၢတ်ႇၸိူဝ်းပုၼ်ႉ။ ပေႃးပီၸမ်သဵင်ႈၵေႃႈ ၶဝ်ၵႆႉႁႃဢမူႉၶတီးသေဢၼ်ဢၼ် ႁဵတ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ထုင်ႉၼႃးၵွင်းမူးၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ႇၵၢၼ်သင်လႆႈလီလီ။ ပေႃး ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမႃး ဢမ်ႇတွၼ်ႉၸွႆႈထႅမ်ပၼ်သင်လႆႈ။ ယူႇတီႈ သိုၵ်းဝႃႉၵူၺ်း ဢၼ်လူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းၵႂႃႇၵမ်းသိုဝ်ႈ။ မၼ်းမိူၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးဢႃႇၼႃႇသင် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႃးၵွင်းမူး ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် 2024 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းဝႃႉ ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉ တၢင်းမိူင်းၵျွတ်ႈ၊ မိူင်းထႃး ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ တႂ်ႈၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 ၼၼ်ႉၵေႃႈ လူင်းၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ၸွမ်းထုင်ႉ ၼႃးၵွင်းမူး၊ ႁူၺ်ႈဢေႃႈ၊ ၼႃးပႃႇ ၵၢဝ်၊ ပုင်ႇပႃႇၶႅမ်၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ ႁူဝ်ယွတ်ႈ၊ မိူင်းတေႃႉ၊ မိူင်းထႃး၊ ၶၢႆးလူင် လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ဢၼ်ယူႇ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းၶၢဝ်ႉ ၸိူဝ်းဢႃယု သႅၼ်းပၢၼ် 20 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ထိုင် 40 ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵေႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ဢႃယု 14 – 15 ၵေႃႈ မီးငဝ်းလၢႆးဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ သိုၵ်းဝႃႉ ၸၢင်ႈတီႉၺွပ်းယဝ်ႉလႄႈ ၸိူဝ်းပဵၼ်ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ လႆႈမႆႈၸႂ်ထႅင်ႈ ႁႃတၢင်းပၢႆႈဝႆႉယူႇ၊ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၸုမ်းလႂ်ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၶၢဝ်းၾၢႆႇမိူင်းထႆးၵေႃႈ ပၼ်ၾၢင်ႉသိုၵ်းဝႃႉ ၸိူဝ်းပၵ်းသဝ်းဝႆႉ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈထွႆဢွၵ်ႇၼႆလႄႈ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇယႂ်ႇတူဝ်ႈထိုင်လုမ်ႈၾႃႉဝႆႉဝႃႈ သိုၵ်းၾၢႆႇမိူင်းထႆးလႄႈ ၾၢႆႇတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ မီးၵၢၼ် ႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းၵၼ်ဝႆႉတင်းသွင်ၾၢႆႇ ၼႆယူႇ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-12-09T14:29:35

https://shannews.org/archives/60332

ဢိင်ႇသၼ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သုၼ်ၵၢင်မီးႁိမ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 09/12/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 3 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၸတ်းၵၢၼ် ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ဢိင်ႇသၼ်ႇ (ၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ) ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းမွၵ်ႈ 7 လၵ်းလႄႈ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းမွၵ်ႈ 69 လၵ်း တၢင်းႁႅင်းမီး 4.5 ရိတ်ႊတိူဝ်ႊ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ႁွင်ႇ။ Photo by – မိုးလေဝသနှင့်ဇလဗေဒညွှန်ကြားမှုဦးစီးဌာန/ ႁၢင်ႈဢိင်ႇသၼ်ႇ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 09/12/2024 လွင်ႈဢိင်ႇသၼ်ႇပွၵ်ႈၼႆႉ တုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လၢႆၸႄႈဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ – ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၊ မူႇ ၸေႊ ၊ ၼမ်ႉၶမ်း ၊ သႅၼ်ဝီလႄႈ လႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 40 ပၢႆ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈမူႇၸေႊၼႆႉ ဢိင်ႇသၼ်ႇ 5 ပွၵ်ႈဢေႃႈ။ ယၢမ်းၵၢင် ၼႂ် 3:29 မူင်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 3:49 မူင်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 3:54 မူင်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 3:57 မူင်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 7:49 မူင်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ လွင်ႈလူႉသုမ်းၶူဝ်းႁိူၼ်းယေး တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီးၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 3:29 မူင်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 3:42 မူင်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 3:49 မူင်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 3:57 မူင်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 4:00 မူင်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 7:49 မူင်း ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈဢိင်ႇသၼ်ႇၼႆႉသေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းတႅၵ်ႇၸတ်ႉလူႉၵွႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ – ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းတႅၵ်ႇၸတ်ႉ ယွၼ်ႉဢိင်ႇသၼ်ႇ တီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ မိူဝ်ႈၼႆႉ 09/12/2024 ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 40 ပၢႆ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁႅင်းၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝႆ ထိုင်တၢင်းၼမ်ႉၶမ်း ႁဝ်းၼႆႉ ဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉသုၼ်ၵၢင်မၼ်းမီးႁိမ်းဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ – သႅၼ်ဝီ။ တီႈၵူတ်ႉၶၢႆၼၼ်ႉ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ သဵင်ႁႅင်းသၼ်ႇမၼ်းပေႃးမေႃး (ဢိုဝ်ႈ – ဢိုဝ်ႈ – ဢိုဝ်ႈ) မိူၼ်သဵင်ၶိူင်ႈမိၼ် ၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈဝႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇတၢင်းသႅၼ်ဝီ – လႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် ယွၼ်ႉသုၼ်ၵၢင်မၼ်း မီးႁိမ်းၸမ်ၵူတ်ႇၶၢႆ – သႅၼ်ဝီ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၽူႈယိင်း ဢႃယုမွၵ်ႈ 40 ပီ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈလႃႈသဵဝ်ႈၵေႃႈ ဢိင်ႇသၼ်ႇဢေႃႈ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပေႃးႁႅင်း မိူၼ်တၢင်ႇတီႈ လႆႈႁူႉသၼ်ႇဝႆ (ၶွပ်ႉၶွပ်ႉၶႅပ်ႉၶႅပ်ႉ) ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်းၶႃႈ။ ဢၼ် သၼ်ႇဝႆႁႅင်းတႄႉ တၢင်းၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ – ၵူတ်ႉၶၢႆ ပုၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 06/04/2023 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 7:13 မူင်း ဢိင်ႇသၼ်ႇ ႁႅင်း 4.6 ရိတ်ႊတိူဝ်ႊ တုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင်ၵျွင်းၽြႃးလူင် မႁႃႇမဵတ်ႉမုၼိ ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၵႅင်းမူၼ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈႁၢတ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တိုမ်း/ ၽႃႉ ဝိႁၢရ်ၵျွင်းၽြႃးလူင် လႆႈယၢတ်ႇပင်းတူၵ်း 2 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈ လူႉသုမ်းမွၵ်ႈငိုၼ်း 50 သႅၼ်ပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-12-09T12:12:27

https://shannews.org/archives/60322

လွႆၵေႃႇဝၼ်း ၸတ်းပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 9

ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းမၢႆ 1 လွႆၵေႃႇဝၼ်း ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်း ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် ဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ် ႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 9 မီးၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 1,000 ပၢႆ။ Photo by – RCSS/ ပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 9 တီႈလွႆၵေႃႇဝၼ်း ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 05/12/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်း ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၶမ်းၵွၼ်းၸိုၼ်ႈ ၽူႈၵွၼ်းၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းမၢႆ (1) ၵႅမ်ၽူႈပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (RCSS/SSA) ဢွၼ်ႁူဝ်ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်း ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ထႆး တီႈႁူင်းႁေႃးပၢင်ႇပဵင်းၾႃႉ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းမၢႆ 1 လွႆၵေႃႇဝၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – RCSS/ ပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 9 တီႈလွႆၵေႃႇဝၼ်း ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တီႈၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းမၢႆ 1 လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယူႇတီႈ လွႆၵေႃႇဝၼ်းႁဝ်းၶႃႈသေ ၸတ်းႁဵတ်းမႃး ပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်း တူၼ်ထီႉ 9 ၼႆႉ မႃးၵူႈပီၶႃႈယဝ်ႉ။ တႄႇၸတ်းမႃး တင်ႈတႄႇမိူဝ်ႈပီ 2004 ၼၼ်ႉမႃးသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ။ ပီၼႆႉ မီးၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 1,000 ပၢႆ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – RCSS/ ပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 9 တီႈလွႆၵေႃႇဝၼ်း ၼႂ်းပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၶမ်းၵွၼ်းၸိုၼ်ႈ သၢၵ်ႈဢုပ်းငိုၼ်း/ ၶမ်း ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်း လူင်လႄႈ ၽူႈၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ်/ တပ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ သၢၵ်ႈဢုပ်းမွၵ်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸပ်းတဵၼ်းၶိူင်ႈပူႇၸေႃႇလႄႈ သိုပ်ႇၸပ်းယိုၼ်ႈထိုင် ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ဢိၵ်ႇပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၽူႈၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်းႁႂ်ႈၸွတ်ႇတူဝ်ႈ ထိုင်ၼႂ်းမိုဝ်း သိုဝ်ႈၽႂ်မၼ်းၵူႈ ၵေႃႉလႄႈ ႁူမ်ႈၵၼ် တိူင်ႇၵၢဝ်ႇယွၼ်းသူးၵႂႃႇ ႁင်းၽႂ်မၼ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – RCSS/ ပၢင်ၶုၵ်ႉထူပ်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 9 တီႈလွႆၵေႃႇဝၼ်း ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်း ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 9 ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 5 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ်တၢင်ႇသွမ်းတေႃႇၽြႃး၊ ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈ၊ လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉလႄႈ ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ လဵင်ႉလူၵူၼ်းထဝ်ႈ/ ၵႄႇ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-08T13:27:11

https://shannews.org/archives/60319

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်းယိုဝ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ် ၼၢင်းယိင်းတၢႆ 60 ပၢႆ မိူင်းတႆးၼမ်သုတ်း

ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉသေ ၼၢင်းယိင်း လူႉတၢႆ 60 ပၢႆ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼမ်သုတ်းယဝ်ႉၼႆ ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ BWU ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 05/12/2024 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသေ ၼၢင်းယိင်းလူႉတၢႆ 37 ၵေႃႉ၊ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢမ်းယိုဝ်းၶိူင်ႈၵွင်ႈယႂ်ႇသေ ၼၢင်းယိင်းလူႉတၢႆ 16 ၵေႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၶႃႈတၢႆ 5 ၵေႃႉ၊ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်သေ လူႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ၊ ၺႃးၽဝ်သေလူႉတၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်လူႉတၢႆၼမ်သုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆး လူႉတၢႆ 15 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ 8 ၵေႃႉလႄႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း 7 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇ၊ တိူင်းမၼ်းတလေး၊ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းတိုၵ်းသေ ၼၢင်းယိင်း လူႉတၢႆထႅင်ႈ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မီးဝႆႉ 63 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵၼ်ႉ ၸၼ် ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ 2 ၵေႃႉ၊ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ မီးဝႆႉ 40 ပၢႆ ။ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတိုၵ်း၊ ႁၢင်ႈၵၢင်မၢၵ်ႇ၊ တီႉၺွပ်း ၶႃႈတၢႆသေ ၼၢင်းယိင်း လူႉတၢႆ 70 ပၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း 40 ပၢႆၼႆ – ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ BWU ႁၢႆးငၢၼ်း ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-12-07T20:40:28

https://shannews.org/archives/60314

သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇၼႂ်းၵၢတ်ႇၼမ်ႉၸၢင် ၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ်တိုၼ်ႇ

မိူဝ်ႈၼႆ့ ဝၼ်းတီႈ 7/12/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ၵူၼ်းပူၵ်ႉၼႃႈပူၵ်ႉတႃ တႅင်းပလိၵ်ႈ၊ ထိုင်တီႈလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းၵၼ် သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ ၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းၼမ့်ၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ ႁၢင်ႈၸူၼ် ၼႂ်းဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉ sunnyemergencylight (ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁၢင်ႈၸူၼ်တီႈၵၢတ်ႇၼမ်ႉၸၢင်) ၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉပူၵ့်ၼႃႈ ပူၵ့်တႃႇ မႃးလဵပ်ႈၸွမ်းႁၢၼ့်ၶၢႆ ၶမ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇၼမ်ႉၸၢင်၊ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇၾူၼ်းႁွင်ႉပလိၵ်ႈမႃး၊ ၵူၼ်းပူၵ်ႉၼႃႈ တႅင်းပလိၵ်ႈ ၸၵ်ႉဢဝ်ၵွင်ႈသေလႅၼ်ႈပၢႆႈ၊ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼႂ်းၵၢတ်ႇ ၊ ၵူၼ်းၶၢႆၶူဝ်းတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ႁႄ။ ၸဝ်ႈႁၢၼ့်ၶၢႆၶမ်းလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ မီးၵူၼ်း 2 ၵေႃႉ ပူၵ့်ၼႃႈပူၵ့်တႃႇမႃးပၼ်လဵပ်ႈၼႃႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်း မီး 2-3 ဝၼ်းယဝ့်ၶႃႈ ။ၶဝ်ႈႁၢၼ်ႉဢွၵ်ႇႁၢၼ်ႉထၢမ် ၶမ်းသူ ၵျၢပ်ႈ ၵႃႈႁိုဝ် ၊ ၸွင်ႇမၼ်းၸႂ်ႈ ဢၼ်တႄႉမၼ်းယူႇႁႃႉ ၼႆၸိူဝ်းၼႆ့ ။ ထိုင်တီႈၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၶမ်း ဢွၼ်ၵၼ်ထူဝ်းႁႃပလိၵ်ႈ၊ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်း ၵႆႉၺႃးၸူၼ်ၼႃႇၶႃႈလူး။ ၸဝ်ႉႁၢၼ်ႉၶမ်းၶဝ် သမ်ႉပေႃးလႆႈၾၢင်ႉယူႇတႃႇသေႇယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆ ။ ၽွင်းပလိၵ်ႈမႃးၵူတ်ႇထတ်းၼၼ့် ၵူၼ်းပူၵ်ႉၼႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်လႅၼ်ႈပၢႆႈတင်းသွင်ၵေႃႉ ၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယိပ်းၵွင်ႈ ၊ၵေႃႉၼိုင်ႈယိပ်းမိတ်ႈ ။ ၵေႃႉဢၼ်ယိပ်းမိတ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ တႅင်းပလိၵ်ႈၶိုၼ်း၊ ထိုင်တီႈဢွၼ်ၵၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈ။ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ လႅၼ်ႈပၢႆႈ၊ ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈပလိၵ်ႈလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းလႆႈ ႁိမ်းႁၢၼ်ႉၼမ်ႉၼဵင်ႈၸဵမ်းၵၢင်ဝဵင်းမွၵ်ႈယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 1 မူင်းၼႆႉ -ၵူၼ်းၼမ်ႉၸၢင်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၽွင်းမီးလွင်ႈလိုပ်ႈလမ်းပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၼႂ်းၵၢတ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းၵၢတ်ႇၵိုၼ်း၊ ၽိူဝ်ႇသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ် ၼႅတ်ႈဢိုတ်းႁၢၼ်ႉဢိုတ်းႁိူၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမိူဝ်းႁင်းၽႂ်မၼ်း ၵၢတ်ႇသမ်ႉပေႃးဝၢႆး ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းသႅၼ်းပၢၼ်ၶၢဝ့် ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ့်ၸၢင် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵူၼ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇပေႃးပဵၼ် သုၵ့် ပဵၼ်သုၵ့်ၵႂႃႇမူတ်း ၊ ယိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈ ပဵၼ် 4-5 ၵမ်း ။ ၵူၼ်းၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇ မၢင်ၸိူဝ်းမႆႈၸႂ် ၼႅတ်ႈ သိမ်းၶူဝ်းၵုၼ်ႇတၢင်းၶၢႆ ၊ ငဝ်းလၢႆးတလဵဝ် ၽႂ်ၽႂ်ၵေႃႈ လႆႈၵူဝ်ဢေႃႈ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းႁိမ်းၵၢတ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းပူၵ်ႉၼႃႈသွင်ၵေႃႉၼႆႉ ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈမႃးၸွမ်းၵၼ်။ မႃးၵိုတ်းၸွတ်ႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၶႃဝႆႉႁိမ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ်ႉၼႂ်းႁိူၼ်း ဢၼ်မီးႁိမ်းၵၢတ်ႇၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ႈၵၢတ်ႇၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸိူင်ႉၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇပူၼ်ႉမႃးလိူၼ်ထူၼ်ႈၵဝ် ဝၼ်းတီႈ 9 ၼၼ့်ၵေႃႈ မီးၵူၼ်းမႃးၸူၼ် တီႈႁၢၼ့်ၶၢႆၶမ်း ၼႂ်းၵၢတ်ႇဝဵင်းၼမ့်ၸၢင် ။ လႆႈၶမ်းၵႂႃႇ 3 ၵျၢပ်ႈ ၊ ၸဝ်ႈႁၢၼ့်ၶၢႆၶမ်းၺႃးယိုပ်း တေႃထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် လႆႈယူတ်းယႃႇတူဝ်ဝႆ့ ။ “ႁၢၼ့်ၶၢႆၶမ်ႈ ၼမ့်ၸၢင်ၼႆ့ ၸူၼ်ၵႆႉၶဝ်ႈၼႃႇလႄႈ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈႁတ်းပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်းယဝ်ႉ။ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ထူၼ်ႈ 9 ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၶမ်း ၺႃးၸူၼ်ဢဝ်ၵွင်ႈဢမ်သဵင်သေယိုဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉလႆႈယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉယူႇ ယင်းပႆႇၶႅၼ်း ”- ဝႃႈၼႆ ။ ပီ 2024 ၼႆႉၵူၺ်း ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇၼမ်ႉၸၢင်ႉ ၺႃးၸူၼ် 3 ၵမ်းပႃးၼႆႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၵူၼ်းၸူၼ် ယိုဝ်းၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉပႃးလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ လႆႈယူႇၼႂ်းၵႄႈတၢင်းၵူဝ်ႁႄ။ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉလႆႈတင်ႈၵွင်ႈထၢႆႇ(ၶႅမ်ႊမရႃႊ) CCTV ဝႆႉဝႃႈၼႆ ။ တႅမ်ႈ -ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ် )

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-07T17:31:02

https://shannews.org/archives/60307

ၼၢင်းယိင်း မိူင်းဢႅပ်ႊၾ်ၵၢၼ်ႊၼိတ်ႉသ်တၢၼ်ႊ ထုၵ်ႇႁႄႉႁၢမ်ႈ လွင်ႈၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၾၢႆႇမေႃယႃ – မေႃလုမ်းလႃး

တႃႊလီႊပၢၼ်ႊ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင်ႁႄႉႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းမိူင်းဢႅပ်ႊၾ်ၵၢၼ်ႊၼိတ်ႉသ်တၢၼ်ႊ (Afghanistan) သိုပ်ႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း ၾၢႆႇပၢႆးမေႃယႃၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈလႄႈ မေႃလုမ်းလႃး လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ပိၵ်ႉဢိုတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈပႅတ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း တႃႇၼၢင်းယိင်းၶဝ် တေဢမ်ႇၸၢင်ႈသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁူင်းႁဵၼ်းၾိုၵ်းသွၼ် ၾၢႆႇပၢႆးယႃႈယႃ 5 တီႈ ဢၼ်မီးတူဝ်ႈ မိူင်းဢႅပ်ႊၾ်ၵၢၼ်ႊၼိတ်ႉသ်တၢၼ်ႊ ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ႁႂ်ႈပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ တေႃႇထိုင်ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူင်ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ပႆႇလႆႈၶေႃႈယိုၼ်ယၼ် တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႃႊလီႊပၢၼ်ႊသေတႃႉ မိူၼ် ၵၼ်တင်းမူႇပိူင် ဢၼ်ပိၵ်ႉဢိုတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၼၢင်းယိင်းသိုပ်ႇ ၶိုၼ်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် လႄႈၸၼ်ႉၸွမ် ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပီ 2021 ၼၼ်ႉၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇတႃႊလီႊပၢၼ်ႊ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ တေမူၼ်ႉမႄး လၵ်းသုတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်း ႁႂ်ႈမႅၼ်ႈၸွမ်းၼင်ႇ ၽႃႇသႃႇတီႈၵိူဝ်းယမ်ဢိတ်ႇသလမ်ႇသေ ၸင်ႇပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းႁူင်းႁဵၼ်းၼႆသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ဢမ်ႇပႆႇပဵၼ်မႃး။ ၵၢၼ်ငၢၼ်း ဢၼ်ၼၢင်းယိင်း မီးသုၼ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈ ၾၢႆႇတႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႃႊလီႊပၢၼ်ႊ ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းမိူင်းၼႆႉ မီးလဵၵ်ႉၵေႇဢေႇမၢင်ႁႅင်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵၢၼ်မေႃယႃၾၢႆႇၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈလႄႈ ၾၢႆႇမေႃလုမ်းလႃးၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈလမ်ႇလွင်ႈဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ပိူင်လူင်မၼ်း သင်ဢမ်ႇပႃးၵူၼ်းၸၢႆး ဢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၵုမ်း ၵူၼ်းပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၸိုင် မေႃယႃၵူၼ်းၸၢႆး ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇ ယူတ်းယႃ ၵူၼ်းပဵၼ်။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈမုလ်း ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ (WHO) သေ တီႈမိူင်းဢႅပ်ႊၾ်ၵၢၼ်ႊၼိတ်ႉသ်တၢၼ်ႊၼႆႉ လူဝ်ႇ ဢဵၼ်ႁႅင်းမေႃယႃၾၢႆႇၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈထႅင်ႈ မွၵ်ႈ 18,000 ၵေႃႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ မိူင်းဢႅပ်ႊၾ်ၵၢၼ်ႊၼိတ်ႉသ်တၢၼ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းၽွင်းၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလူႉတၢႆၼမ်သုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ ၽွင်းၵိူတ်ႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 1 သႅၼ် ၵေႃႉၼၼ်ႉ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူႉတၢႆ 620 ၵေႃႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-12-07T16:58:17

https://shannews.org/archives/60305

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေသူင်ႇႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တေသူင်ႇႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ဝႃႈၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းတေၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊၼၼ်ႉ တေလႆႈမေႃၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈရတ်ႉသျႃႊ။ ၵၢၼ်ငၢၼ်း ဢၼ်တေလႆႈႁဵတ်းသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၵၢၼ်လဵင်ႉလူတူဝ်သတ်း၊ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈလႄႈ ၵၢၼ်ႁူင်းၸၢၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉဝႃႈ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၸုမ်း Agency ႁႃပၼ်ၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း မီး 591 ၸုမ်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းဢၼ် လႆႈၶႂၢင်ႉႁႃပၼ်ၵၢၼ် တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ မီးမွၵ်ႈ 2 ၸုမ်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းသွင်ၸိုင်ႈမိူင်းသေ လုၵ်ႉတီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ သူင်ႇႁႅင်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၼႂ်းမိူင်းၶႄႇၵေႃႈမီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၶဝ် ၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်သေ ဢွၼ်ၵၼ်ၼႄၵၢင်ၸႂ်လႄႈ ၶိုၼ်းထုၵ်ႇသူင်ႇတူဝ်မႃး မိူင်းမၢၼ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းတေၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်း တေၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ် သုၼ်ႇလႆႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၼမ်လိူဝ်မိူင်းၶႄႇၼႆ တေႃႇတိၼ်ႇတိၼ်ဝေႇ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၺၢၼ်ႇလိၼ်းတိတ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈမိူင်းထႆး၊ မိူင်းမလေးသျႃး၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊ၊ မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်းလႄႈ မိူင်းၵျပၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်တေၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈမိူင်း ရတ်ႉသျႃႊၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ လၢႆဢၼ် ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ တႄႇဢဝ်ရတ်ႉသျႃႊ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈတိုၵ်းယူႊၶရဵၼ်းမႃး ၼႂ်းလိူၼ် ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ပီ 2022 ၼၼ်ႉ ရတ်ႉသျႃႊ လႆႈႁူပ်ႉပၼ်ႁႃႁႅင်းၵၢၼ်ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ၊ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင်ၼႆႉမႃး ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ လူတ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ 4.8 လၢၼ်ႉၼႆ ဢိင်ဢၢင်ႈ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸုမ်း Russian Academy of Sciences’ Institute of Economics သေ ၸုမ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဢၼ်ပဵၼ်ၵႃႊၼေႊၵျီႊ ၸုမ်းပွင်သၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၵူႈမိူင်းမိူင်း ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 01/08/2024 ၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈပႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ရတ်ႉသျႃႊ – ယူႊၶရဵၼ်းၼၼ်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင် မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းတႃႊၵျိတ်ႊသတၼ်ႊ၊ ဢုၸပႅတ်ႊၵသတၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ။ ၼႂ်းပီ 2021 ၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း မီး 5 သႅၼ်။ ဝၢႆးလင် ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ရတ်ႉသျႃႊ – ယူႊၶရဵၼ်း ပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ ယွၼ်ႉၵဵပ်း ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႂ်ႇ၊ မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ် ပိၵ်ႉဢိုတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈ ၼႂ်းပီ 2022 ၼႆႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၵိုတ်း 62,000 ၵူၺ်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-12-07T16:32:01

https://shannews.org/archives/60299

UNICEF လၢတ်ႈဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း

ပၼ်ႁႃပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း 3 လၢၼ်ႉပၢႆ ႁူပ်ႉၽေးတုၵ်ႉယၢၵ်ႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢိၵ်ႇပႃး ၵူၼ်းႁူမ်ႈႁိူၼ်းဢၼ်မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆ ၸုမ်းၾၢႆႇငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ UNICEF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 05/12/2024 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၵႄႈပဵၼ်ပၼ်ႁႃယူႇၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတင်း ၼၢင်းယိင်း လွင်ႈလႆႈတၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ ယွမ်းဢႄႇၵႂႃႇႁႅင်းဝႆႉ။ ၼႂ်းပီ 2025 ပီၼႃႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း မွၵ်ႈ 20 လၢၼ်ႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 6 လၢၼ်ႉပၢႆ တေလူဝ်ႇတၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈ ပၼ်ႁႃသိုၵ်းသိူဝ်သေ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 5 ၶူပ်ႇ လူင်းတႂ်ႈ ၼိုင်ႈႁဵင်လႂ် 40 ပုၼ်ႈၼႆႉ လူႉတၢႆၵႂႃႇ၊ ၼႂ်းၵုၼ်ဢေႊသျႃႊ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလူႉတၢႆၼမ် သုတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တၢင်းပဵၼ် တွင်ႉၵႂႃႇတွင်ႉႁေႈၼႆႉ လွၵ်ႇငိုတ်ႈသၢႆၸႂ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဝႆႉ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးၵၢၼ် မၢၵ်ႈမီးသေ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 55 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊၼႆႉ ႁူပ်ႉၽေးလွင်ႈၵွတ်းၽၢၼ်ဝႆႉၼႆ UNICEF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-06T17:26:49

https://shannews.org/archives/60294

ၾႆးမႆႈႁိူၼ်း ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း လင်ၼိုင်ႈ လူႉသုမ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇသႅၼ်

ဝၼ်းတီႈ 05/12/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းပၢႆ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလင်ၼိုင်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးဢမ်ႇတၼ်းလႆႈ လူႉသုမ်းၼပ်ႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇသႅၼ်ပျႃး။ ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ တေပဵၼ်မွၵ်ႈ 7 မူင်းပၢႆပၢႆၼႆႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၾႆးမႆႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းဢမ်ႇယူႇ ၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈဢေႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းႁိူၼ်းၶဝ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ ငိၼ်းဝႃႈ ၵိၼ်ယႃႈသေ ယွင်ႇယႃႈ ၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈမႆႈတႄႉ ၽႂ်ၵေႃႈပႆႇႁူႉငဝ်ႈႁၢၵ်ႈမၼ်းလီလီ။ လွင်ႈၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီး”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်း ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း ႁိူၼ်းယေး ဢၼ်ၾႆးမႆႈၵႂႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ႁိူၼ်းမႆႉပႅၼ်ႈသွင်ၸၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾႆးလုၵ်ႉမႆႈ ပဵၼ်ၽဝ်ႇ ၵႂႃႇမူတ်းလႄႈ မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းတင်းၼမ်၊ ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းႁိူၼ်းယေး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈ ဢဝ်သင် ဝႃႈၼႆ။ “မၼ်းပဵၼ် ႁိူၼ်းမႆႉပႅၼ်ႈ 2 ထပ်ႈ။ ႁိူၼ်းတႄႉ မႆႈၵႂႃႇမူတ်းဢေႃႈ။ လွင်ႈလူႉသုမ်းတႄႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇသႅၼ် ပျႃးၶႃႈယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶဝ်ႈၶၢဝ်းၵတ်းမႃးယဝ်ႉသေတႃႉ လွင်ႈၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေးၼႆႉ တိုၵ်ႉလႆႈငိၼ်းယူႇ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆတီႈလၢႆဝဵင်း ယၢမ်းလဵဝ် ၾႆးၾႃႉမႃးဢမ်ႇမီးၶိင်ႇမီးၶၢဝ်း။ ဢၼ်ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေးၼႆႉ ၵႆႉၸၢင်ႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၾႆးၾႃႉသျွတ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် သင်တေဢွၵ်ႇႁိူၼ်း ၵႂႃႇတၢင်းၼွၵ်ႈၼႆၸိုင် ထုၵ်ႇလီ ၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း မုၵ်ႉၽိုၼ်းမုၵ်ႉၾႆး ၾႆးတဵၼ်းၼိူဝ်ၶဵင်ႇၽြႃးၸိူဝ်းၼႆႉ လီလီ။ ပေႃးပဵၼ်ၾႆးၾႃႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ မဵင်းၾႆးၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၸင်ႇဢွၵ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈ ၸိုင် တေၸၢင်ႈလွတ်ႈၽေး လွင်ႈၾႆးမႆႈႁိူၼ်းမႆႈယေး ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-12-06T16:34:45

https://shannews.org/archives/60289

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း

ၵၢင်ႉၵႄႇ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလွႆၶေႃ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မႃးသွၼ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင် ႁူၺ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပွၵ်ႈယူႇႁိူၼ်းၶိုၼ်းၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ်ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်လိူၼ် ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၾၢႆႇလုမ်းၽွမ်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ႁွင်ႉဢဝ်ၵၢင်ႉၵႄႇ သေမႃးႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵုမ်၊ ၸီႉသင်ႇႁႂ်ႈ လၢတ်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းမႃးသွၼ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈပၢင် သဝ်း ပႃးၸဵမ်ႁိူၼ်းယေးပီႈၼွင်ႉလႄႈ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ႁႂ်ႈပွၵ်ႈယူႇသဝ်းၶိုၼ်း ႁိူၼ်းယေး၊ ႁႂ်ႈၶၢႆႉယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊ ၶျ် 2025 ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလွႆႇၶေႃ ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မႃးမီးတီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵူၺ်း ၾၢႆႇလုမ်းၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ် ၵၢင်ႉၵႄႇ၊ ငိၼ်းဝႃႈ ၼႂ်းပီၼႃႈ လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼႆႉ ႁႂ်ႈပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းႁိူၼ်းႁႂ်ႈယဝ်ႉဝႃႇ။ ၵူၼ်းမႃးသွၼ်ႈယူႇ တီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၼႆႉၼမ်ၼႃႇ။ ႁဝ်းၶႃႈ ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးတီႈသွၼ်ႈယူႇလႄႈ မႃးယူႇဝႆႉတီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ။ ၸူးၸႂ်တႄႉ ၶႂ်ႈပွၵ်ႈယူႇသဝ်းၶိုၼ်း ႁိူၼ်း ယေးၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵူၺ်းဢေႃႈ သင်ဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ယဝ်ႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ – ဢွင်ႈတီႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၽွင်းပီၵၢႆ 2023 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လုမ်းၽွင်းငမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ယၢမ်ႈႁွင်ႉပၢင်ၵုမ် ၵၢင်ႉၵႄႇသေ သင်ႇၸိူင်ႉၼႆ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းဝၢၼ်ႈ ပၢင်တိုၵ်းပႆႇယဵၼ်လႄႈ သင်ၶၸဝ်ႈ တီႈ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ယွၼ်းမဵတ်ႉတႃႇ ယႃႇႁႂ်ႈပႃႈလႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း ၼႆသေ ၵူၼ်းပၢႆၽေးသိုၵ် ၸင်ႇလႆႈသိုပ်ႇယူႇ သဝ်းဝႆႉတီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈတေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ သင်ၶၸဝ်ႈ ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ တူၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ႁပ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လိုဝ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပီၵၢႆ ၵေႃႈ ၶဝ်ယၢမ်ႈႁွင်ႉၵၢင်ႉၵႄႇသေ ၸႂ်ႉမိူဝ်းၶိုၼ်းႁဵတ်းၼႆယဝ်ႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ၊ ၽွင်းၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်း လွႆၶေႃ ပၢင်တိုၵ်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၸဝ်ႈႁဝ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶဝ်လႆႈယူႇဝႆႉတီႈဝတ်ႉၼႆႉထႅင်ႈၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁတ်းယူႇယဝ်ႉၼႃႇ။ ႁိူၼ်းၵေႃႈၺႃးမၢၵ်ႇသေလူႉၵွႆလႅဝ်ၽႅဝ်ႉၵႂႃႇ ၵေႃႈမီး။ ႁိူၼ်းမၢင်လင် ၺႃးယႃႉၺႃးသွၵ်ႈ ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းမၼ်းၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉၵေႃႈမီး။ ၵမ်ႈၼမ် ၺႃးၽဝ်။ ၸိူဝ်း ၶဝ် ဢမ်ႇမီးႁိူၼ်းယေးတႃႇယူႇသဝ်းယဝ်ႉ။ တေႁႂ်ႈၶဝ်မိူဝ်းယူႇတီႈလႂ်။ လူဝ်ႇပူၵ်းပွင်ႁိူၼ်းယေးဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇ လူးၵွၼ်ႇဢိူဝ်ႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းယၢင်းလႅင် KNDF- PDF သေ ဝဵင်းလွႆ ၶေႃ ဝဵင်းလူင်ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် လႆႈလူႉၵွႆလႅဝ်ၽႅဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်း ပႃးၸဵမ်တၢင်းဝၢၼ်ႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လႆႈပီပၢႆယဝ်ႉ။ ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း ဢမ်ႇလီ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵိၼ်းၸႂ်လႄႈ ဢမ်ႇမီးတီႈယူႇ တီႈသွၼ်ႈ၊ ပေႃးပွၵ်ႈၶိုၼ်းတိုၼ်းတေယူႇယၢပ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။ ပေႃးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း သမ်ႉၶိုၼ်းၵူဝ်လႆႈ ပၢႆႈမႃးၶိုၼ်း။ ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၢႆႈပၢႆႈပွၵ်ႈပွၵ်ႈလႄႈ ပေႃးပၢင်တိုၵ်းယဵၼ် ငဝ်းလၢႆးလီငၢမ်းတႄႉယဝ်ႉ ၸင်ႇတေပွၵ်ႈႁိူၼ်း ၶိုၼ်းၼႆ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၵၢင်း ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မႃးမီးတီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ပေႃးၸႂ်ႉမိူဝ်းလႄႈ ၶဝ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈတႄႉတႄႉ ၼႆတႄႉ မိူဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်သင်ၶႃႈ၊ ငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ် ပေႃးပွၵ်ႈမိူဝ်းယဝ်ႉသေ တေလႆႈပၢႆႈၶိုၼ်းထႅင်ႈ ၵမ်းၼႆတႄႉ ၶႂ်ႈဝႃႈ ယွမ်းတၢႆၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပႆႇဝႃႈတႃႇယူႇလႃႈ။ တႃႇၵိၼ်ၵူၺ်းယင်း ၵိၼ်းၸႂ်” – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ ဢၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇႁိူၼ်းဢွၵ်ႇယေးမႃး မၢင်ၸိူဝ်းႁဵတ်းသုမ်ႉ ႁဵတ်းသွင်းယူႇ သဝ်းၼႂ်းႁူၺ်ႈ ၼႂ်းလွႆ ႁိမ်းႁွမ်း ၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ၊ ယွၼ်ႉလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁိုင်ၼႃႇယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇလႆႈႁပ်ႉ လွင်ႈယူတ်းယႃ ပၢႆးယူႇလီလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ၼၢင်းယိင်း၊ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၸိူဝ်းမီးတၢင်းပဵၼ် – ပဵၼ်ဢၼ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်လိူဝ်ႁႅင်း၊ ၸိူဝ်းတၢႆ ၽၢၵ်ႇၵေႃႈ ထိုင်တၢႆတႄႉၵေႃႈမီး။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလွႆၶေႃ ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မႃးယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈ ဝတ်ႉၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈ ၸဵင်ႇတလူင်း၊ ၼမ်ႉပႂႃႇ(ၼမ်ႉၽိူၵ်ႇ) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၵေႃႉ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူဝ်း တူၺ်းႁိူၼ်းယေး၊ ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်ၵိုတ်းတီႈႁိူၼ်းၵေႃႈ ထုၵ်ႇသွၵ်ႈလၵ်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇ မူတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈၸၢၼ်းယေႇၵျီႇ၊ ဝၢၼ်ႈႁၢႆးသၢၵ်ႇ၊ ၼႃးမွၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ မီး1,000 ပၢႆ။ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈတႃႇၼ မႃးၵမ်ႉၸွႆႈ။ တႃႇလဵင်ႉၼႃႈ ႁိူၼ်းတႃယေးၼၼ်ႉ လႆႈၵူႈယိုမ်ငိုၼ်းတီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 ၼႆႉ ဝဵင်းလွႆၶေႃ ထိုင်တီႈလူႉလႅဝ်ႁၢမ်းၵႂႃႇသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉၼႂ်းဝဵင်း။ ႁိမ်းၶႅပ်ႇၶၢင်ႈဝဵင်း ၸွမ်းဝၢၼ်ႈ ၸွမ်းသူၼ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶဝ်ႈမႃး ဢဝ်တီႈယူႇဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ ဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်း ႁိူၼ်းယေး။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-12-06T16:09:17

https://shannews.org/archives/60282

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပၼ်တၢမ်ႇတၢႆ ၵူၼ်းမီးတၢင်းၽိတ်း 6 ၵေႃႉ တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆ – တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ ၵူၼ်းမီးတၢင်းၽိတ်း 21 ၵေႃႉ တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ဝၼ်းတီႈ 05/12/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၵူၼ်းမီးတၢင်းၽိတ်း တင်းမူတ်း 21 ၵေႃႉ တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၼႂ်း 21 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢၼ်ၺႃးတၢမ်ႇတၢႆမီး 6 ၵေႃႉလႄႈ ဢၼ်ၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ မီး 10 ပၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Kokang တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉဝႃႈ – “ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇ 21 ၵေႃႉၼႆႉ ပဵၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းၽိတ်းၶႃႈႁႅမ်ႈၵူၼ်းတၢႆ၊ ၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉ ၼိူဝ်ၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တႃႇ 7 ၵေႃႉသမ်ႉ ပဵၼ်တၢင်း ၽိတ်းၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ၊ ယွၵ်ႇလႅၼ်ပိူၼ်ႈလႄႈ ၸူၼ်ပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – The Kokang/ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပၼ်တၢမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းမီးတၢင်းၽိတ်း တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး ၼႂ်းၵူၼ်းၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇ 21 ၵေႃႉၼႆႉ ဢၼ်ၺႃးတၢမ်ႇတၢႆမီး 6 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၼၢင်းယိင်း 1 ၵေႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တႃႇ 7 ၵေႃႉသမ်ႉ ၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 10 ပီ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးတၢမ်ႇတၢႆၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၶဝ် ဢဝ် ၵႂႃႇလဵပ်ႈၼႄ ၵူၼ်းတင်းၼမ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးၼႆႉ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/04/2024 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA သေ လႆႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၵူၼ်းမီးတၢင်းၽိတ်း 10 ၵေႃႉ မႃးယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ပွၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၵူၼ်းၺႃး တၢမ်ႇတၢႆ 3 ၵေႃႉ တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 7 ၵေႃႉ။ ဝၢႆးလင် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းလႆႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးၼႆႉယဝ်ႉ ဢၼ်ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၵူၼ်းမီးတၢင်းၽိတ်းၼႆႉ မီးမႃး 2 ပွၵ်ႈၼႆႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-06T15:47:28

https://shannews.org/archives/60275

ပီၼႆႉ ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇလီသေတႃႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ် တိုၵ်ႉၶၢင်းယူႇ

ပီၼႆႉ ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇလီၶိုၼ်ႈမႃးယဝ်ႉသေတႃႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ် တိုၵ်ႉထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇယူႇ ယွၼ်ႉလႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼမ်လႄႈ ဢမ်ႇပေႃးလႆႈၼမ်ႉမႅတ်ႈ/ ၼမ်ႉတွၼ်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆး လၢႆၸႄႈဝဵင်း ပဵၼ်ၶၢဝ်းၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ် ဢဝ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁႆႈ တေႃႉသူင်ႇၶၢႆလႄႈ ပီၼႆႉ ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ လႆႈၶၢႆၵႃႈလိူဝ်ပီၵၢႆသေတႃႉ ယွၼ်ႉလႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼမ်လႄႈ ပုၼ်ႈတႃႇၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်တႄႉ ပႆႇလႆႈ ၼမ်ႉမႅတ်ႈ/ ၼမ်ႉတွၼ်းသင် ၼႆယဝ်ႉ။ ၸၢႆးသၢင်ႇသၢမ် ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပိူၼ်ႈမႃး သိုဝ်ႉဢဝ်ၶဝ်ႈ ၵၢပ်ႇ ထိုင်တီႈသူၼ်ဢေႃႈ။ သိုဝ်ႉဢၼ်ပဵၼ်မဵတ်ႉ ဢၼ်လူၺ်ႇယဝ်ႉမၼ်းၼၼ်ႉၶႃႈၼေႈ။ ပေႃးဢဝ် ၵႃႈၶၼ်မၼ်းဝႃႈ ၸိုင် ပီၼႆႉတႄႉ လႆႈဝႃႈၶႅၼ်းယူႇဢိတ်ႉၼိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပီၼႆႉသမ်ႉ လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼမ်လိူဝ်ပီၵၢႆလႄႈ ပေႃးၼပ်ႉ တူၺ်းဢၼ်ၶၢႆမၼ်းၼႆ ငိုၼ်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်ၼမ်လိူဝ်ယူႇ ယွၼ်ႉၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈတူၵ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ထူင်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တီႈဝဵင်းလွႆလႅမ် ယၢမ်းလဵဝ် ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တီႈဝဵင်းလွႆလႅမ်ၼႆႉ 1 ၸွႆႉလၢႆ 1,200 ထိုင် 1,400 ပျႃး။ ပီၵၢႆသမ်ႉ 1 ၸွႆႉလၢႆ 900 ပျႃး ယဝ်ႉ ၵေႃႈ ၵူၼ်းၵႃႉၶဝ် မႃးသိုဝ်ႉထိုင်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းၸၢမ်မႂ်ႇ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ပီၼႆႉတႄႉ လႆႈဝႃႈ ၶၼ်မၼ်းၶိုၼ်ႈလႄႈၶႅမ်ႉလိူဝ် ပီၵၢႆဢိတ်းၼိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵႃႈၸိူဝ်ႉ၊ ၵႃႈၾုၼ်ႇမၼ်းၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈႁႅင်း၊ ၵႃႈၼမ်ႉမၼ်း တႃႇႁဵတ်းသူၼ်ၵေႃႈ ၵႃႈႁႅင်း တိုၼ်းလၢင်းမၼ်းတိူဝ်းၼမ် လိူဝ်ၵူႈပီ။ မိူဝ်ႈ လဵဝ် ၶၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၼိုင်ႈၸွႆႉ 1,400 ပျႃး ဢေႃႈ။ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ ၶၼ်မၼ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် မီး ဢၼ်ၶိုၼ်ႈဢၼ်လူင်းသေဢေႃႈ။ ဢၼ်ၶၢႆလႆႈငိုၼ်း ၵေႃႈ ပဵၼ်တူဝ်ၼပ်ႉမၼ်းၵူၺ်း ၵႃႈၶၼ်တႄႉ ဢမ်ႇပေႃးမီး။ ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ ၵႃႈၵူႈမဵဝ်း ၵႃႈၶၼ်ၼမ်ႉမႅတ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇပိူင်ႈပီၵၢႆလေႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၶဝ် ဢမ်ႇပေႃးလႆႈၼမ်ႉတွၼ်းယဝ်ႉ တႃႇၵူၼ်းသိုဝ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၵေႃႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်း ၵူတ်ႇထတ်းၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ယင်းထူပ်းလွင်ႈယၢပ်ႇ တႃႇတေႃႉသူင်ႇၵႂႃႇမႃးယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းသိုဝ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်သိုဝ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇသိုဝ်ႉယၢပ်ႇ။ ဢၼ်လူဝ်ႇတေႃႉသူင်ႇ မၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်းၼၼ်ႉဢေႃႈ။ ပေႃးၽႅဝ် ၼိုင်ႈၵဵတ်ႉၼိုင်ႈလၢၼ်ႇ ၼႆ လႆႈပွင်ႇလၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းလူင်ၶဝ်သေ ၸင်ႇၵႂႃႇလႆႈ။ ႁဝ်းလႆႈပွင်ႇ လႅင်းၶဝ်ဝႃႈ ႁဝ်းၶၢႆပၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်းႁႆႈႁဵတ်းၼႃး ၼႆသေ ၶဝ်ၸင်ႇပၼ်ၵႂႃႇဢိူဝ်ႈ။ လႆႈဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းၶႃႈဢေႃႈ။ ပေႃးၶဝ်ပွႆႇၵႂႃႇ ၸင်ႇၵွႆႈလႆႈၵႂႃႇ ႁဵတ်းၼႆ ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဢၼ်ၽုၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လၢႆတီႈလၢႆဝဵင်းၼႆႉ လႆႈသူင်ႇၶၢႆၸူး ပွတ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီးယဝ်ႉ။ ယင်းလႆႈ သူင်ႇၶၢႆပႃးၸွမ်းလိၼ်မိူင်းထႆး မိူၼ်ၼင်ႇ – ပွတ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ မျႃႉဝတီႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်သူင်ႇၶၢႆၸူး ပွတ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇ တၢင်းဝဵင်းမိူင်းလႃး ၵေႃႈမီး။ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈ ၵၢပ်ႇၼႆႉ ၵူႈပီ ယင်းပဵၼ်ၵၢၼ်ႁႃငိုၼ်း ၶဝ်ႈၼႂ်း ၼႃႈႁိူၼ်း တႃႇၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ယူႇ ဝႃႈၼႆ။

['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-06T14:00:17

https://shannews.org/archives/60269

ၽူႈမၢၵ်ႈမီး တီႈမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးလုမ်းတြႃးပူင်တၢမ်ႇတၢႆ

ထဝ်ႈယိင်း ၽူႈမၢၵ်ႈမီး တီႈမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း ၺႃးလုမ်းတြႃးပူင်တၢမ်ႇတၢႆ လူၺ်ႈလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း 12 ပီႊလီႊယၼ်ႊတေႃႊလႃႊ။ ဝၼ်းတီႈ 03/12/2024 ၼႆႉ လုမ်းတြႃးမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈၶေႃႈတၢင်ႇယိုၼ်ႈသေ တႅပ်းတတ်း ပူင်တၢမ်ႇတၢႆ ၼၢင်း Truong My Lan ၽူႈမၢၵ်ႈမီး ၾၢႆႇၵႃႉၶၢႆတီႈလိၼ် မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း လူၺ်ႈလိူင်ႈ ၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈငိုၼ်း 12 ပီႊလီႊယၼ်ႊ ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊၼႆ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸိုင်ႈမိူင်း ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လုမ်းတြႃးၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းႁူဝ်ႇၶျီႇမိၼ်း (Ho Chi Minh) ပွတ်းၸၢၼ်း တႅပ်းတတ်းၵႂႃႇဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၶေႃႈမုလ်းလၵ်းထၢၼ်တဵမ်ထူၼ်ႈ တႃႇတေလူတ်းယွၼ်ႇပၼ် တၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်း မၼ်းၼၢင်းလႆႈၼႆ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VnExpress ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼၢင်း Truong My Lan ၼႆႉ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၵႃႉၶၢႆတီႈလိၼ် Van Thinh Phat Group မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း။ ယွၼ်ႉၶဝ်ႈပႃး ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း ၼႂ်းၵၢၼ်လႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းလႄႈ ၺႃးလုမ်းတြႃးပူင်တၢမ်ႇတၢႆဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ။ ၼႂ်းၽူႈ မီးၸၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင် ၺႃးတူၵ်းၶွၵ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ပႃးမၼ်းၼၢင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ တီႈမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းၼႆႉ မၼ်းၼၢင်းပဵၼ် ၵေႃႉထူၼ်ႈ 5 ဢၼ်ၵူႈယိမ်ငိုၼ်းတီႈယေးငိုၼ်း (ပၢၼ်ႇ) ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ၼႂ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီပၢႆၼႆႉ မၼ်းၼၢင်း ဢဝ်လွင်ႈတၢင်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈသေ ထုၵ်ႈ ဢဝ်ငိုၼ်းတီႈယေးငိုၼ်း(ပၢၼ်ႇ) ထိုင် 44 ပီႊလီႊယၼ်ႊ ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊ။ ၽူႈတၢင်ၼႃႈ မၼ်းၼၢင်း လၢတ်ႈဝႃႈ – သင်မၼ်းၼၢင်း ယွမ်းႁပ်ႉတၢင်းၽိတ်းလႄႈ သၢႆႈတႅၼ်း ငိုၼ်းၶိုၼ်း ၼႂ်း 4 ပုၼ်ႈ 3 ပုၼ်ႈၸိုင် တၢင်းၽိတ်းမၼ်းၼၢင်း ၸၢင်ႈတေလူတ်းယွမ်းၵႂႃႇၽွင်ႈယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ မၢႆမီႈပၵ်းပိူင်မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းသေ သင်မၼ်းၼၢင်း သၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်းငိုၼ်း တႃႇ 75% ၸင်ႇတေၸၢင်ႈ ပူၼ်ႉလွတ်ႈတၢမ်ႇတၢႆ။ ယွၼ်ႉတႅပ်းတတ်းဝႆႉဝႃႈ မၼ်းၼၢင်းလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း 12 ပီႊ လီႊယၼ်ႊ ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊ ၼႆလႄႈ တေလႆႈသၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်း 9 ပီႊလီႊယၼ်ႊ ဢမေႊ ရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽူႈတၢင်ၼႃႈ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ်တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၶေႃႈမုလ်းၸိူဝ်း ၼႆႉ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ တႃႇတေလူတ်းယွၼ်ႇ ပၼ်တၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းမၼ်း ၼၢင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼၢင်း Truong My Lan ၼႆႉ ယင်းတိုၵ်ႉမီးသုၼ်ႇ တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈလုမ်းတြႃး ၶိုၼ်းမႄးထတ်းသၢင် ၵူတ်ႇထတ်း ၶေႃႈတႅပ်းတတ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႆႈယူႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-12-06T13:07:34

https://shannews.org/archives/60267

ၼႂ်းပီ 2025 ၸွင်ႇတေၸၢင်ႈပဵၼ်မႃး ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်

ၼႂ်းပီၼႃႈၼႆႉ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢၢၼ်းၸတ်းပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလူင် ၸွမ်းၼႂ်းၼႃႈတီႈၼိမ် ယဵၼ်တၢၼ်ႇတၢၼ်ႇၼၼ်ႉၼႆလႄႈ ၸုမ်းပႃႇတီႇပၢႆးမိူင်းလႄႈ ၸုမ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆၵိုတ်း တိုၵ်းတူဝ်ႈမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁွင်ႉႁူၺ်းပႃး ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈသေ ၶိုင်ႁႃႁၢင်ႈႁႅၼ်းယူႇယွတ်ႈယွတ်ႈယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ၸုမ်းၸၢဝ်းတီႇမူဝ်ႇၶရႅတ်ႉတိၵ်ႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ – K3C ၊ NUG လႄႈ PRCF ၸိူဝ်းၼႆႉ သမ်ႉၶတ်း ၶၢၼ်ႉဝႃႈ ၵွၼ်ႇပႆႇမီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇလီလႆႈမီး ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ၊ တိူၵ်ႈတီႈမီး မႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ ၶေႃႈ ၵႄႈၵၢၼ်မိူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ တႄႇမႃးတီႈပၼ်ႁႃ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၼၼ်ႉၼႆ လူင်လိုမ်း ဝႆႉဢမ်ႇလႆႈ၊ ယွၼ်ႉပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 1947 သေ မိူင်းၾၢႆၶုၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၼၢမ်ၸူၵ်ႉတႅင်း မၢၵ်ႇႁူဝ်ၸႂ်မိူင်းတႆးယူႇ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉတေႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉၵယၢၼ်းၶဝ် တိုၼ်းယုမ်ႇယမ်ယၼ်ႇၸႂ်ဝႆႉဝႃႈ မိူင်းၾၢႆၶုၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းၵယၢၼ်းၶဝ်ပိူင်ႇငမ်းၼႆလႄႈ ၽႅၼ်တီႈဢၼ်ၶဝ်တႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ၼႂ်းပၢၼ်ႁူမ်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၾၢႆ ၶုၼ်၊ မိူင်းပၢႆးၼၼ်ႉ တိုၼ်းပႃးဝႆႉၼႂ်းမိူင်းၵယၢၼ်းမႂ်ႇၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆၶုၼ်၊ မိူင်းပၢႆးၼႆႉ ပေႃးဢဝ်ပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်း 2008 ဝႃႈၸိုင် ပဵၼ်ဝႆႉၵုၼ်ၶႅၼ်ႈ ၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃပဢူဝ်း။ ပၢင်လွင်း၊ သီႇသႅင်ႇ၊ ႁူဝ်ပူင်းၼႆႉ တႃႇတေပဵၼ်လႆႈ ၼႃႈတီႈဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃၼႆ မၼ်းတၵ်းတေလႆႈ ၸပ်းသိုပ်ႇၵၼ်ၵႂႃႇပိုၵ်းလဵဝ်ၵၼ်။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ၾၢႆၶုၼ်၊ မိူင်းပၢႆးလႄႈ တူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉလႅၼ်ၶႅၼ်ႈၼႂ်းၵႄႈပၢင်လွင်းလႄႈ သီႇသႅင်ႇ။ ၸင်ႇ ၼၼ် ပီႈၼွင်ႉပဢူဝ်း PNO ၶဝ်ၼႆႉ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၸွမ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၵိုတ်ႉၸိုၼ်ႇ တေႃႇသူႈတိုၵ်းတေႃးတေႃႇ ၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်ယူႇၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇလွင်ႈမုင်ႈမွင်း ဢၼ်ၶႂ်ႈလႆႈ လိၼ်မိူင်းၾၢႆၶုၼ်၊ မိူင်းပၢႆး တေပဵၼ်မႃးပိုၵ်းလဵဝ်ၵၼ်တင်းသီႇသႅင်ႇ၊ ႁူဝ်ပူင်း ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼႆႉ ၼႃႈတီႈမိူင်းဝႃႉ တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၸိူင်ႉၼင်ႇ ပၢင်သၢင်း၊ မိူင်းမႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆ ၸွမ်းလူၺ်ႈ လိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆပၢင်လူင်လႄႈ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 1947 သေ တိုၼ်းပႃးမႃးၼႂ်း ၸႄႈမိူင်းတႆးယဝ်ႉ။ Wa State ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇ 2008 မီးမႃး ၽိူဝ်ႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႅၵ်ႇပၼ် တိူင်းၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃဝႃႉၼႆပႄႇ ၼႃႈလိၼ်ဝႃႉလႂ်၊ ၸႄႈမိူင်းဝႃႉလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶိုၼ်းၵိူတ်ႇမီးမႃး ၸွမ်းၼင်ႇၸႂ်ၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း UWSA ယူႇ ယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ပၼ်ငိူၼ်ႈဝႆႉလႄႈ ဢမ်ႇၵႃးၵူၺ်း ၼႃႈလိၼ်ဝႃႉပွတ်းႁွင်ႇ၊ ၼႃႈ လိၼ်ဝႃႉ ပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးမႃးၸွမ်းလၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်းပဵၼ်ယႂ်ႇၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ယွၼ်ႉပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ယွၵ်ႈမွၼ်ႇတွၼ်ႇတတ်းသေ လုၵ်ႉတီႈၼႃႈတီႈၽွင်းငမ်း ႁင်းၶေႃ ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈထိုင်မႃး ၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်းပဢူဝ်း၊ ပလွင်ႈ၊ ထၼူႉ၊ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ၸုမ်းသိုၵ်းၼႆႉ ၵိူတ်ႇပၼ်ယေႃးၵႃႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၽေႃႇလႆႈ ယႃႈၵႄႈၶိုၼ်းယဝ်ႉလႄႈ တေႃႈၼင်ႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ ပွတ်းၵၢင် ပေႃးတေတႅၵ်ႇပၼ် ၸႄႈမိူင်းမႂ်ႇလၢႆလၢႆဢၼ် ယူႇယဝ်ႉ။ ၸႄႈၵႅင်ႈ၊ မၢၼ်းတလေး၊ မၵူၺ်း တေဢၢၼ်းႁူမ်ႈတင်ႈပဵၼ် ဢၺႃႇပမႃႇပျီႇၼႄႇယဝ်ႉၼႆ ႁူႉၵၼ် ငိၼ်းၵၼ်ယူႇ ပေႃး ၶႂ်ႈလိုၼ်ႈႁူယဝ်ႉ။ ၼင်ႇၼႆ တိုၵ်ႉဝႃႈတေဢဝ်ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း 2008 ပဵၼ်လၵ်းသေ မႄးမိူင်းၵႂႃႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မိူၼ်တင်းတၢႆ ဢမ်ႇလိုမ်းသၢတ်ႇ ယၢတ်ႇဢမ်ႇတွင်းႁိုၵ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇလၢတ်ႈပႃး ပၼ်ႁႃ Sub State ၶၢင် ၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈ ပၼ်ႁႃၸႄႈမိူင်းၶၢင် ဢၼ်ၵိူတ်ႇမႃး လူၺ်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း1947 ၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၸွမ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းတႆး ဢၼ်ၵိူတ်ႇမီးမႃး ယွၼ်ႉလၵ်းမိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇၼပ်ႉ ယမ်ၸွမ်းပိူင်ပဵၼ် ပိူင် မီးၸွမ်းပိုၼ်းပဵၼ်တႄႉလႄႈ ၶေႃႈၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉတႄႉၼၼ်ႉ ပေႃးတေၵုမ်ႇၵႄႈၶႆၸွမ်း လၢႆး သိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ်ဢမ်ႇပႃးၶေႃႈလႆႈၸႂ်ၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉၼႆတႄႉ ၵႄႈယဝ်ႉဢမ်ႇယဝ်ႉသေ တေသိုပ်ႇ ယွၵ်ႉယႅၵ်ႉထိုင်တီႈ မိူင်းလူႉ ယွၵ်းယွႆလႅဝ်ၽႅဝ်ႉၵွၼ်ႇဢိူဝ်ႈ။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-12-05T18:54:42

https://shannews.org/archives/60263

ပလိၵ်ႈထႆးတီႉလႆႈႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ပႃးတင်းမၢၵ်ႇၵွင်ႈၸိုၼ်းယၢမ်းတင်းၼမ်

ပလိၵ်ႈထႆး တီ့လႆႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် တီႈႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 9 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းတီႈ 3/12/2024 ပလိၵ်ႈထႆး လဵပ်ႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ ၵၢၼ်ႊၶျၼပူႊရီႊ တီႉလႆႈႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း 9 ၵေႃႉ။ ထိုင်တီႈၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း လႆႈပႃးထႅင်ႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈ 3000 လုၵ်ႈ ဢၼ်သႂ်ႇဝႆႉၼႂ်းတိူၵ်ႈၸေႈ ၼႂ်းႁွင်ႈလိုဝ်ႈသဝ်းၶဝ် ၶၢဝ်ႇ Bangkok Post ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ 9 ၵေႃႉ ၼႆ့ ယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းထႆးဝႆ့ လူၺ်ႈဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်ယူႇသဝ်းလႄႈႁဵတ်းၵၢၼ်။ ၼႂ်းၶဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းတေႃႉၵူၼ်းလၵ်ႉလွမ်ၶဝ်ႈမိူင်းထႆး လႄႈတေထုၵ်ႇပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၵူၼ်းၵႃႉၵူၼ်း ၊ ယွၼ်ႉမီးမၢၵ်ႇၵွင်ႈၸိုၼ်းယၢမ်းၼႂ်းမိုဝ်း ပလိၵ်ႈထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3/12/2024 ၼၼ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ပလိၵ်ႈထႆး တီႉလႆႈထႅင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်လၵ်ႉလွမ်ၶဝ်ႈမိူင်းထႆးလူၺ်ႈတၢင်းလႅၼ်လိၼ်ထႅင်ႈ 50 ၵေႃႉ။ၼႂ်းၼၼ်ႉပဵၼ် ၵူၼ်းၸၢႆး 37 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းယိင်း 13 ၵေႃႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႄႇႁူဝ်ပီ 2024 မႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၵူတ်ႇထတ်းတီ့ၺွပ်းလႆႈ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၼႆ့ မီး 700 ၵေႃ့ၼႆ ၽူႈတူင့်ၼိုင်ၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႆ့ၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း']

2024-12-05T18:43:42

https://shannews.org/archives/60260

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ် ၼၢင်းယိင်းလူႉတၢႆ 150 ၵေႃႉ

ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း AAPP ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 4 လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်းယိုသ်းႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃးၼၢင်းယိင်း 150 ပၢႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇၵူၼ်းၵျွၵ်ႉမႄး လူႉတၢႆ တႄႇဝၼ်းတီႈ 1/09/2024 တေႃႇထိုင် 30/11/2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ်ၼႆႉ ၼၢင်းယိင်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း 150 ပၢႆ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉတၢႆယွၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇမီး 107 ၵေႃႉ ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉသမ်ႉဢွၼ်ႇယိင်း ဢႃယု ပႆႇတဵမ် 18 ပႃး 30 ၵေႃႉဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ့် ၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ်ၼႆ့ ၼၢင်းယိင်းဢၼ်ထုၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီ့ၺွပ်းမီး 49 ၵေႃ့ ၊ ဢၼ်ၺႃးတီ့ၺွပ်းၼမ်သုတ်းၼႆ့ ပဵၼ်ၼႂ်းတိူင်းတႃႈၵုင်ႈ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆ့သေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄ့ ဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတုမ်ႉတွပ်ႇသင်ၶိုၼ်း။ ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၶၢဝ်းတၢင်း ၸမ် 4 ပီမႃးၼႆ့ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတၢႆယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း 680 ၵေႃႉ ၼၢင်းယိင်းတၢႆ 1300 ပၢႆ၊ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢိၵ်ႇပႃး ၵူၼ်းမိူင်း လူ့တၢႆ 6000 ပၢႆ ၊ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီ့ၺွပ်းဝႆ့ 21000 ပၢႆၼႆ AAPP ၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်း ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆ့ၼင်ႇၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-05T16:44:19

https://shannews.org/archives/60258

ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸွႆႈၵူတ်ႇထတ်းၸႅင်ႈလႅင်း တႃႇဢဵၼ်ႁႅင်း ဝၢၼ်ႈမိူင်းမိူဝ်းၼႃႈတေလီ

လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် – ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၶႃႈႁဝ်းပဵၼ် ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်းယႆၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶႃႈဢေႃႈ ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတၢင်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈတီႈလႂ်လႄႈ ၶႂ်ႈယွၼ်းသူင်ႇတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈႁဵတ်းၶူဝ်ႁဵတ်းႁၢဝ်းပၼ်သေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ်ၽွင်ႈၶႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်တီႈမိူင်းယႆၼႆႉ ၼႂ်းပွၵ်ႉ 1 လႄႈ ပွၵ်ႉ 3 – မီးၵၢင်ႉၵႄႇပူႇထဝ်ႈဝၢၼ်ႈ ႁွင်ႉဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်သေ သင်ႇႁႂ်ႈသူင်ႇၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇပၼ် သိုၵ်းတႆး SSPP ဝႃႈၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ဢၼ်ႁွင်ႉၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်သိုၵ်းတႆးႁဝ်းၵူၺ်းလႄႈ ပေႃးႁွင်ႉမႃးပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် တၢင်းလိၵ်ႈလၢႆး ၸုမ်ႈသႅင်းသေ ႁွင်ႉၽဵင်ႇၽဵင်ႇၵၼ်တႄႉ ႁဝ်းၶႃႈဢမ်ႇတွပ်ႇဢမ်ႇထဵင် တိုၼ်းမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းသူင်ႇပၼ်ယူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ်ဢၼ်တႄႇႁွင်ႉမႃးၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၸုမ်ႈသႅင်းလိၵ်ႈလၢႆးတၢင်းငဝ်ႈငုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပႃး လိၵ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇမီး။ ၶႂ်ႈႁွင်ႉၽႂ်ၵေႃႈၸူၵ်းႁွင်မၵ်းၶၢၼ်းဢဝ်။ မီလုၵ်ႈၸၢႆး 2 တေလႆႈသူင်ႇပၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ။ ပေႃးတူၵ်းၸိုဝ်ႈမႃးယဝ်ႉႁႂ်ႈၵႂႃႇလၢႆးငၢၼ်းတူဝ်တီႈ ၵႅမ်ၸဝ်ႈၸႄႈတွၼ်ႈ ၸဝ်ႈလႃႉ ၼႆဝႃႇ။ ပေႃးၵႂႃႇလၢႆးငၢၼ်းတူဝ်ယဝ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ၵႂႃႇတွင်းပၢၼ်ႇသေ လွတ်ႈၵၢင်းမႃးၵေႃႈမီး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉ တွင်းပၢၼ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ။ ႁႂ်ႈမိူဝ်းယူႇႁိူၼ်းဝႆႉ။ ပေႃးလူဝ်ႇတေႁွင်ႉမႃး -ဝႃႈၼႆ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ ထုၵ်ႇသူင်ႇတူဝ်ၵႂႃႇၵမ်းလဵဝ်။ ၵၢၼ်သိုၵ်းတႄႉဢမ်ႇပႆႇလႆႈၾိုၵ်း ၵူၺ်းၵႃႈလႆႈၼုင်ႈၶူဝ်းသိုၵ်းသေ ၵႂႃႇပႂ်ႉ ၸွမ်းၵဵတ်ႉ ၸွမ်းလၢၼ်ႇ ပႂ်ႉၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၵေႃႈမီး။ ဢၼ်ၼႆႉပဵၼ်ၵူၼ်းႁူႉၸၵ်းလႄႈ ႁပ်ႉပၢၵ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတႄႉမၼ်းဢေႃႈ။ ၵူၼ်းပွၵ်ႉ 1 တႄႉလႆႈၵႂႃႇ 5-6 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဢႃယု 18။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ 20 ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပေႃး မီးၼႃႈႁိူၼ်း မီးလုၵ်ႈလၢင်းယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵိၼ်းၸႂ်တႃႇလုၵ်ႈလၢင်း မေးၼၢင်းၸိူဝ်း ၵိုတ်း တၢင်းလင်ၶႃႈဢေႃႈ။ ၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ ပေႃးမီးၼႃႈႁိူၼ်းယဝ်ႉၼႆ တၢင်းငဝ်ႈငုၼ်းလွတ်ႈၵၢင်းပွႆႇဝၢင်းပၼ်။ ၵမ်းၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇဝူၼ်ႉ သွၼ်ႇသေဢိတ်းယဝ်ႉ ။ သႅၼ်းပၢၼ်လႂ်ၵေႃႈဢဝ် ၼႆဢေႃႈ။ ၼႂ်းမိူင်းယႆၼႆႉ မီးလင်ႁိူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ၵူၺ်းၵႃႈ မႃးၸူၵ်းဢဝ်ၼႂ်းပွၵ်ႉႁဝ်းၶႃႈ 2-3 ပွၵ်ႉၵူၺ်းၼႆႉ မၼ်း ပဵၼ်လွင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်တႄႉတႄႉၼႆ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈတၢင်းငဝ်ႈငုၼ်း ၸႅင်ႈလႅင်းပၼ်သေၵမ်း။ ယွၼ်ႉဝႃႈယၢမ်းလဵဝ် ၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈသုၵ်ႉ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ သမ်ႉလႆႈပၢႆႈၽေး သိုၵ်းၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃးယူႇတိၵ်းတိၵ်း၊ သမ်ႉမႃးတူၵ်းၸိုဝ်ႈ ၸူၵ်းႁွင်ႉၼႂ်းပွၵ်ႉႁဝ်း ယွမ်ႇႁဝ်းၵူၺ်းၼႆႉ ႁၼ် ထိုင်ဝႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၸွမ်းပၵ်းပိူင် ၊ ႁဝ်းၶႃႈ မႆႈၸႂ် ၊ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈလုၵ်ႈၸၢႆးႁဝ်း ၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်း ဢၼ်ဢမ်ႇ လႆႈတိုၵ်းၽူႈၶဵၼ်ၽုင်ႇ ။ မိူဝ်ႈသိုၵ်းၶဝ်မႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ဝႃႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸူမ်းသိူဝ်းတႄႉ။ ၵမ်းၼႆႉ ပေႃးမႃးလႃႈလီႈၵဵပ်းၵူၼ်းမႂ်ႇ ၸိူင်ႉၼႆတႄႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈမၼ်းယဝ်ႉၶႃႈ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈသေ ပၢႆႈၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝဵင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးသဵၼ်ႈမၢႆၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ယူႇ။ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇထုၵ်ႇၸႂ် လွင်ႈၵဵပ်းသိုၵ်းၵမ်းၼႆႉတႄႉပဵၼ်ယွၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ – ဢမ်ႇမီး လိၵ်ႈမီးလၢႆးမႃးၸိူင်ႉမိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ၊ ပဵၼ်ၽႂ်သၢင်ႉသင်ႇလူင်းမႃးတႄႉတႄႉ၊ ယူဝ်ၶေး တၢင်းငဝ်ႈငုၼ်း ႁွင်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈသေ ပဵၼ်သုၼ်ႇတူဝ်ႁွင်ႉႁႃႉ – ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉဢေႃႈ။ လွင်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈပိုင်ႈတၢင်းငဝ်ႈငုၼ်း ၵူတ်ႇထတ်း ပၼ် တူၺ်းလီလီသေ ႁႂ်ႈလႆႈၶိုင်ပွင်ပၼ် ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းသေၵမ်း။ လုင်းလွႆ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး ဝဵင်းမိူင်းယႆ 29-11-2024

['လိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-05T12:55:23

https://shannews.org/archives/60251

ဝၼ်းတီႈ 5 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပဵၼ်ဝၼ်းလမ်ႇလွင်ႇတႃႇၵူၼ်းမိူင်းထႆးလႄႈ လိၼ်မိူင်းလုမ်ႈၾႃႉ

ဝၼ်းတီႈ 5 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉပဵၼ်ဝၼ်း ၵိူတ်ႇၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၸိုင်ႈထႆးတူၼ်ထူၼ်ႈ 9 ဢၼ်မီးၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၽူမိၽူလ်း ဢၻုလ်ယတဵတ်ႇ မႁႃရၢတ်ႉပရူမ်ႊမၼၢတ်ႉ ပၽိတ်း ဢႃယု 70 ပီ ဢၼ်လူႉလွၼ်ႇၼွၼ်းၽေးၵႂႃႇလႆႈ 8 ပီ။ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်း တူၼ်ထူၼ်ႈ 9 ၼႆႉ ၵိူတ်ႇဝၼ်းတီႈ 5/12/1927 ။ မၼ်းၸဝ်ႈပဵၼ် ၸဝ်ႈၽူႈဢၼ်ဝႆႉ ၶႃႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမိူၼ်လုၵ်ႈမိူၼ်လၢင်းသေ ဢဝ်ၸႂ်မဵတ်ႉတႃႇၸေႇတၼႃႇၼမ်းၼႃႈ ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈတူၺ်းလူၵူၼ်းမိူင်း ၵူႈယွမ်ႇၵူႈတီႈလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉယမ် ဝႆႉၼၵ်း ႁၵ်ႉပႅင်း၊ ထိုင်တီႈ ဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 5 ၻီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၼႆႉ မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းပေႃႈၸိုင်ႈမိူင်း။ ပဵၼ်ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႄႈ ပဵၼ်ဝၼ်းလိၼ်လူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ။ မိူင်းထႆး ၸတ်းႁဵတ်းဝၼ်းပေႃႈၸိုင်ႈမိူင်း ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်း မိူဝ်ႈပီ 1980 လိူၼ်ၻီႊသႅမ်ႊၿိူဝ်ႊ 5 ဝၼ်း ။ ၵူၼ်းမိူင်းထႆး ၼပ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ဝၼ်းလမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇ ၼႃႇႁိူၼ်းၼႃႈယေးလင်ၼိုင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 5 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉပဵၼ်ဝၼ်း ပေႃႈ ၸိုင်ႈထႆး ဝၼ်းတီႈ 5 ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵၢၼ် ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် မိူင်းၸိုင်ႈထႆး ဝၼ်းၼိုင်ႈ။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်ၼႄလွင်ႈၼပ်ႉယမ်လႄႈမီးသတ်ႉၸႃႇတေႃႇ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်း။ ၸိူဝ်းပဵၼ်လုၵ်ႈလၢင်းၵေႃႈဢဝ်မွၵ်ႇဢဝ်ၶူဝ်းတွၼ်ႈသေဢွၼ်ၵၼ်ၵၼ်ႇတေႃးၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ပေႃႈၵေႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်လီ ၸွႆႈထႅမ်ၼႃႈႁိူၼ်းတႃယေး ၼႄတၢင်းႁၵ်ႉလႄႈမဵတ်ႉတႃႇပၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း။ ႁဵတ်းတၢင်းလီၵုသူဝ်ႇ ၵႂႃႇဝတ်ႉဝႃး လူႇတၢၼ်း မူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းသိူဝ်း။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း မီးပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈၵုင်ႇမုၼ်ၸိူဝ်းပဵၼ်ပေႃႈ – ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼပ်ႉယမ်။ ထိုင်ပီ 2017 မႃး ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး(ၽွင်းၼၼ်ႉ) ဢၼ်ပဵၼ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ပရယုတ်ႉ ၵျၼ်ႊဢူဝ်ႊၶျႃႊ ၶိုၼ်းမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 5 ၼႆႉ ပဵၼ်ပႃးဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈမိူင်းထႆး ၼႆထႅင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 5 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉပဵၼ်ဝၼ်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၸိုင်ႈထႆး ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃး “ဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ မိူင်းထႆး” ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ။ ဝႆႉၼၵ်းမၵ်းမၼ်ႈ ဝၼ်း ဢၼ် မိူင်းထႆးလႅၵ်ႈလၢႆႈပိူင်ၽွင်းငမ်း ဢၼ်လုၵ်ႈတီႈပိူင်ၸဝ်ႈၾႃႉၽွင်းၼၼ်ႉ လႅၵ်ႈပဵၼ် ပိူင်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တီႈလုမ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/07/1938 ၼၼ်ႉသေ ပၢင်ပွႆးဝၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းၼႆႉ လႆႈၸတ်းႁဵတ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/06/1939 ၽွင်းပၢၼ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ပေႃႊ ၽိပုၼ်ႊ သူင်ႊၶရၢမ်ႊ ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် ။ ဝၢႆးၼႆႉမႃး ၼႂ်းသၽႃး ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼႆႉ မီးလွင်ႈယုပ်ႈယွမ်းလၢႆလၢႆလွင်ႈၼႆသေ ၸင်ႇမႃးဢဝ် ဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းတူၼ်ထူၼ်ႈ 9 ၼႆႉ ပဵၼ်မၢႆတွင်းသေ မၵ်းမၼ်ႈၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 5 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၽွင်းပီ 2017 မႃးတေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 5 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၸုမ်းႁၵ်ႉသႃလိၼ်လုမ်ႈၾႃႉ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ မၵ်းမၼ်ႈ ပဵၼ် ပႃးထႅင်ႈ “ဝၼ်းလိၼ်လုမ်ႈၾႃႉ” (World Soil Day) ဢၼ်ပဵၼ်ဝၼ်းလမ်ႇလွင်ႈ တႃႇပၼ်တၢင်းႁူႉ လွင်ႈလိၼ် ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ တီႈပၢင်ၵုမ်လူင် ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းႁၵ်ႉသႃလိၼ် ပွၵ်ႈၵမ်း 68 ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 20/12/13။ ထိုင်မႃးပီ 2015 လိူၼ်တီႇၸိမ်ႇပိူဝ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 5 မၵ်းမၼ်ႈသႂ်ႇၼႂ်း ပၵ်းယဵမ်ႈဝၼ်း လုမ်ႈၾႃႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် – ဝႃႈပဵၼ်ဝၼ်းလိၼ်လုမ်ႈၾႃႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 5 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၸုမ်းႁၵ်ႉသႃလိၼ်လုမ်ႈၾႃႉ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ မၵ်းမၼ်ႈ ပဵၼ် ပႃးထႅင်ႈ “ဝၼ်းလိၼ်လုမ်ႈၾႃႉ” (World Soil Day) ဢၼ်လႆႈပဵၼ်မႃးဝၼ်းလိၼ်လုမ်ႈၾႃႉၼႆႉတႄႉ – ၶူးသွၼ်လူင် ၻွၵ်ႊတိူဝ်ႊ သတီးၾိၼ်း ၼေႃႇၶလိပ်ႉ ၽူႈပွင်ၵၢၼ် ၸုမ်းႁူမ်ႈတုမ် ပၢႆးသၢႆႊလိၼ် ၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉလႆႈႁူပ်ႉထူပ်းတၵ်ႉယမ် ၸဝ်ႈၼၢင်းသီႇရိထွၼ်ႊ လုၵ်ႈယိင်း ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း တူၼ်ထူၼ်ႈ 9 မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/04/2012 ၼၼ်ႉသေ လႆႈလူႇတၢၼ်းမွပ်ႈပၼ် သူးရင်းဝၼ်း ယုၵ်ႉယွင်ႈၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းတူၼ်ထူၼ်ႈ 9 ပဵၼ် ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇလိၼ် – ပဵၼ်ၵူၼ်းၵေႃႉဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၸဝ်ႈတူၼ်ထူၼ်ႈ 9 ၼႆႉ မီးၶူင်းၵၢၼ် ၸဝ်ႈၾႃႉ ၼႂ်းၵၢၼ်ပူၵ်းပွင် တီႈလိၼ် တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မီးလွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ လီလိူဝ်ၵဝ်ႇ၊ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶူင်းၵၢၼ် ဝီႇတီႇဝႃႇ ၵရႅတ်ႉ (Vetiver Grass Project) ဢၼ်ထႆးႁွင်ႈဝႃႈ ယိူဝ်ႈ ယႃႈၽႅၵ်ႇ ။ ၶူင်းၵၢၼ်မႄးလိၼ်ဢႅတ်ႉသိတ်ႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်လိၼ်လီသေၸၢင်ႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ဝၼ်းတီႈ 5 တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းလမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းထႆး ဝၼ်းၼိုင်ႈၼႆၵေႃႈဝႃႈလႆႈ။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ၸိုင်ႈထႆး တူၼ်ထူၼ်ႈ 9 ၼႆႉ ၽူမိၽူလ်း ဢၻုလ်ယတဵတ်ႇ မႁႃရၢတ်ႉပရူမ်ႊမၼၢတ်ႉ ပၽိတ်း ၼႆႉ ပဵၼ်ၶုၼ်သိုပ်ႇသွႆႉၾႃႉ တူၼ်ထိ 9 ၊ ၼႂ်းၶိူဝ်းႁိူၼ်း ငိူၼ်ႈႁေႃ ၵျၵ်ႉၵရီႇ ၵၢပ်ႈပၢၼ်ဝဵၼ်းထူၼ်ႊပူႊရီႊ (ၾင်ႇၾၢႆႇတူၵ်းမႄႈၼမ်ႉ ၸဝ်ႈၽယႃး)လႄႈမိူင်းၵွၵ်ႇ ၵုင်းထဵပ်ႈ(ၾင်ႇၾၢႆႇဢွၵ်ႇ မႄႈၼမ်ႉ ၸဝ်ႈၽယႃး) ။ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း ပုတ်ႈၼင်ႇႁၢင်ႈႁေႃ သိုပ်ႇသေပီႈဢၢႆႈ ၸဝ်ႈဢၼၼ်ႇတ မႁိၻူၼ်ႊ(ဢၼ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉမီးၽေးဢုပၢတ်ႈ ၼွၼ်းၽေးပႅတ်ႈ) မိူဝ်ႈ 1946၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉၸဝ်ႈႁဝ်းလႆႈၵႂႃႇသိုပ်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈၸၼ်ႉၸွမ် ၼွၵ်ႈမိူင်း 4 ပီ ၸင်ႇပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း။ ထိုင်မႃး 5/5/1950 ၸင်ႇၶိုၼ်ႈၼင်ႈႁေႃၶမ်းထႆး ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ဢွၼ်တၢင်းမိူဝ်ႈၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းပႆႇၼင်ႈႁေႃ ၼႃႈသိုၵ်းလုမ်ႈၾႃႉပွၵ်ႈ 2 လႄႈ ၽွင်းယၢမ်းသိုၵ်းၼၼ်ႉ မိူင်းထႆးတူၵ်းယူႇ ၼႂ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၶၢႆႉပုတ်ႈ၊ ဝၢႆးသေၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယိူင်းၸူး တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ မိူဝ်ႈ 1932။ ၸွမ်းၼင်ႇပဵၼ်ႁေႃၶမ်းၼႂ်းၶွပ်ႇဝူင်း ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းလႄႈ ဝၢႆးသေၶိုၼ်ႈၼင်ႇႁၢင်ႈႁေႃယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈဝဵၼ်ႉဝႄႈ လွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်းၵမ်းသိုဝ်ႈ။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ မိူင်းထႆး ယၢမ်ႈတူၵ်းယူႇၼႂ်းမိုဝ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸဝ်ႈတိုၼ်းလူင် ၊ ၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃးၶဝ် ႁုပ်ႈငမ်ဢႃႇၼႃႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီး တိုဝ့်တၢင်းလႆႈႁူ့ႁၼ်ၸွမ်း ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ် မိူင်း ။ တိူၵ်ႈတီႈ ပဵၼ်ၼၼ်ၵေႃႈ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းတႄ့ ႁဵတ်းၸွမ်းၵႂၢမ်းမၼ်ႈၸဝ်ႈယၢမ်ႈလၢတ်ႈဝႆ့ မိူဝ်ႈတႄႇၶိုၼ်ႈၼင်ႈႁေႃ ဢၼ်ဝႃႈ “ႁဝ်းတေ ငမ်းမိူင်းလူၺ်ႈထမ်း ပုၼ်ႈတႃႇၽွၼ်းလီလႄႈ လွင်ႈသိူဝ်းၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းသယၢမ်” ၼႆမႃး ဢမ်ႇ တွၼ့်ပိုၼ့်ပႅတ်ႈၵူၼ်းမိူင်း။ ပေႃးဝႃႈၶိုၼ်ႈၼင်ႈႁၢင်ႈႁေႃယဝ့်ၵေႃႈ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းလႆႈဢွၵ်ႇဢႅဝ်ႇ ႁႃလွမ်တူၺ်းယဵမ်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတင်း မိူင်းၵူႈတီႈၵူႈလႅၼ် ၊ ၸဵမ်တီႈၵူၼ်းမိူင်း တူၵ်းတႅမ်ႇယႅၵ်ႈၽၢၼ်။လဵပ်ႈႁဵၼ်းဢုပ်ႇထၢမ် လွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ် သၢင်ႈၵူၼ်းမိူင်းသေ ဝၢင်းၽႅၼ်ႁႃလၢႆးၵမ့်ၸွႆႈ ႁႂ်ႈမီးတိုဝ့်တၢင်း ၊ မီးၸူဝ်ႈပၢၼ်တိူဝ်းတွၼ်းလီမႃး။ ဝၢႆးၼၼ့်ၵေႃႈ ဝူၼ့်ၶိုင်ၶူင်းၵၢၼ် ပူၵ်းပွင်ၼပ့်ႁဵင်ၶူင်းၵၢၼ်၊ ပုၼ်ႈတႃႇလၢႆဢိူင်ႇလၢႆတွၼ်ႈတင်းမိူင်း ႁႂ်ႈ ပဵၼ် ၼမ့်ပဵၼ်တူဝ် ဢွၵ်ႇႁၢင်ႈဢွၵ်ႇၾၢင်မႃး၊ ဢၼ်ဝၢင်းႁေႃၶမ်းတမ်းဝၢင်းၵမ့်ၸွႆႈတိုတ့်တၢႆးၵူၼ်းမိူင်း ၼၼ့် ယဝ့်။ ၸိူဝ်းၼႆ့ပဵၼ်ၵၢၼ်ငၢၼ်း ဢၼ်ၵမ့်ယၼ် ၸွႆႈပၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈ လွၵ်းပိူင်တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ မိူင်းထႆး ၼိုင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်း။ ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢၼ် ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းတႄႇငဝ်ႈ ဢွၼ်ၽိုၼ့်ၽူးပူၵ်းပွင် ယုၵ့်ယွင်ႈၸူဝ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႆ့ ၵွပ်ႈ ပိူဝ်ႈမၼ်းၶိုဝ်းယမ် ပဵၼ်ၵၢၼ်လႄႈ ထိုင်တီႈၽူႈပွင်ၵၢၼ်လူင် ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃ့ UNSG လႆႈယွမ်း ႁပ့်မၵ်းမၢႆသေ မႃးၼွပ်ႇယိုၼ်ႈ သူးရင်ႊဝၼ်ႊ။ တင်းလုမ်ႈၾႃ့မွၵ်ႈ 200 မိူင်းၼႆ့ မိူင်းႁေႃၶမ်းမီးမွၵ်ႈ 30 မိူင်း။ၼႂ်းၼၼ့် မိူင်းထႆးသမ့် ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ၼင်ႈ ႁေႃႁိုင်ၼၢၼ်းသုတ်း ပဵၼ်တီႈမၵ်းမၢႆၵိုတ်းပိုၼ်းလႄႈ ၸင်ႇလႆႈမွၵ်ႇထိုင်မိူင်းႁေႃၶမ်း 28 မိူင်း တွၼ်ႈတႃႇ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆး ၶုၵ်းထူပ်းယွင်ႈယေႃး ၸဝ်ႈၽႅၼ်ႇလိၼ်ထႆး ၼင်ႈႁေႃ 60 ပီ။ၼႂ်း 28 မိူင်းၼၼ့် မီးၽူႈ တၢင်တူဝ် 25 ႁေႃၶမ်း (ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်း ၊ ၵႅမ်မိူင်း၊ ၼၢင်းမိူင်း -ၶဝ်) မႃးပဵၼ်ၶႅၵ်ႇ ဢႃၵၼ်တုၵ ၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းထႆး ၶိုၵ့်ၶႅမ့်ၵိုၼ်းပိုၼ်းမိူင်းထႆး ဢိၵ်ႇလုမ်ႈၾႃ့ၵႂႃႇတႄ့တႄ့ ။ ၶေႃႈသွၼ်ပွၼ်ႈ ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ႁူဝ်ႁုပ်ႈ 36 ပိူင် တႃႇၸူဝ်ႈပၢၼ် မုၼ်ငဝ်းၶဝ်ႈၵူႈမဵတ်ႉ – ၼမ်ႉၵူႈယွတ်ႇ- တၢင်းၵိၼ်ဢႁႃႇရၵူႈဝၢၼ်ႇ လူၺ်ႈၸႂ်ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ။ ၼွၵ်ႈသေတႃႇလွင်ႈပၺ်ႇၺႃႇ ပိုၼ်ႉႁူႉတၢင်းမေႃ – လွင်ႈႁတ်းႁၢၼ်ၼၼ်ႉယႃႇယွၼ်းပွၼ်း သူးတွင်းတိူင်ႇႁႃ ဢီႈသင် သိင်ႇလႂ်။ ဢူၺ်းၵေႃႉမႂ်ႇဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၶွင်ၶႂၼ် (ၶူဝ်းတွၼ်ႈ) ဢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇ ၶိုၼ်းပၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇ။ ဢူၺ်းၵေႃႉၵဝ်ႇ မိၵ်ႉသႁၢႆ ၵဝ်ႇသမ်ႉ ပဵၼ်ၵႃႈၶၼ်တူဝ်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢၼ်တေတိူဝ်းတွၼ်းတိၵ်းတိၵ်း။ လူဢၢၼ်ႇပပ်ႉတြႃး ယႂ်းႁိုၼ်ၽိုၼ်ထမ်း ၼိုင်ႈပီ ၼိုင်ႈပပ်ႉ။ ႁဵတ်းပၼ်ပိူၼ်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈပိူၼ်ႈ ႁဵတ်းပၼ်ႁဝ်း။ ၵႆႉလၢတ်ႈဝႃႈ – ယိၼ်းၸူမ်း -ၶွပ်ႈၸႂ် – ႁႂ်ႈၼမ်ၼမ်။ ႁႂ်ႈမေႃႁၵ်ႉသႃ သိူင်ႇဢမ် ၵႂၢမ်းလပ်ႉ ။ မေႃလၢမ်းၶၢတ်ႈ ယင်ႇႁူႉ လွင်ႈပွႆႇဝၢင်းၶႂၢင်းၽႃႈႁႂ်ႈယႂ်ႇသုင်။ ထွမ်ႇငိၼ်းၼမ်လၢႆယဝ်ႉၵွၼ်ႇ တေမီးၵေႃႉဢုပ်ႇလၢတ်ႈႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈလီ။ ယွမ်းႁပ်ႉ လွင်ႈၽိတ်းၽၢတ်ႈ(ပိူင်ႈ) တူဝ်ၵဝ်ႇ၊သင်ဝႃႈမီးၽႂ်မႃးၸီႉၸမ်ႈသေႁူႉၼႂ်းၸႂ်ဝႃႈ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈတႄႉ။ သင်ဝႃႈ ၶီႈလိုတ်းလူမ်ႉလူင်း တိုၼ်းယႃႇၵူဝ်တႃႇလုၵ်ႉၶိုၼ်ႈထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈတေႃႇၼႃႈၵၢၼ်ၼၵ်းၼႃ ဝူၼ်ႉတႃႇသေႇဝႃႈ တႃႇတေလူမ်ႈလႅဝ်လူႉၵွႆၼၼ်ႉ တၵ်းဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈ။ ယႃႇထဵင်မေႃးၵၼ်လွင်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၼႂ်းလိပ်ႉၾ်ႉ(ၶူဝ်လႆႈထၢတ်ႈ)။ ၸႂ်ႉၶႅပ်းဝတ်းၶရႅတ်ႉတိတ်ႉ( Credit Card)တွၼ်ႈတႃႇလွင်ႈငၢႆႈလူမ်။ ပေႃးတေၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ပွႆႇဝၢင်းသေၵမ်း( ၶေႃထူတ်ႉ) ၼႆၼၼ်ႉ ယႃႇပေၽႅၼ်သုင်။ ပေႃးတေမွၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ ၼႆၼၼ်ႉ ယႃႇပေဢၢႆ။ ၶၢဝ်းတၢင်းမိူဝ်းၼႃႈ ၵိုတ်းထႅင်ႈႁူဝ်ႁဵင်လၵ်းၼႄႉၼွၼ်း။ ႁူႉတေဢမ်ႇသိုဝ်ႈသႅတ်ႉငၢႆႈငႅမ်ႈသုတ်းတၢင်း။ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၵိူတ်ႇမႃးသေလႅၼ်ႈလႆႈ လႄႈ ထုၵ်ႇလႆႈၶိုင်ၵၢၼ်ၵႂႃႇပဵၼ်ၶၵ်ႉပဵၼ်တွၼ်ႈ (ၵွႆႈပဵၼ်ၵွႆႈပႆ)။ ၵၢၼ်ဢွမ်ႈပႅင်း/ယွမ်ႈၽိမ်း(ပရယၢတ်ႇ- ၶျူၺ်ႇတႃႇ) ပဵၼ်မေႃႇလွင်ႈမၢၵ်ႈမီးလီပဵၼ်။ ၵူၼ်းဢမ်ႇႁၵ်ႉငိုၼ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇႁၵ်ႉသၢႆၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇႁၵ်ႉဢၼႃႇၵၢတ်ႈ မိူဝ်းၼႃႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ။ (ၾၢင်ႉ- ႁၵ်ႉငိုၼ်း ဢမ်ႇမိူၼ် မၵ်ႉငိုၼ်း) ယၢမ်းၽွင်းၽိတ်းၽႅၵ်ႇၵၼ်ၼၼ်ႉ ၽူႈဢၼ်တဵတ်ႇယဵၼ်ၵွၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈလႆႈထုၵ်ႇသင်ႇသွၼ်မႃးလီ။ ၸူဝ်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်းၼႆႉ ၸဝ်ဢမ်ႇတွၼ်ႈလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်သၵ်းဝၼ်း ၵူႈဝၼ်းပဵၼ်ဝၼ်းသိူဝ်းၸႂ်မူတ်းႁႃႉ။ ယႃႇပေၸႂ်ႉလွၵ်းၶႅင်သေပေႉ ၸႂ်ႉလွၵ်းဢူၼ်ႈသေပေႉၼႆႉလီ။ ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပိူၼ်ႈၶဝ်ႈၸႂ်ၼၼ်ႉပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းႁဝ်း။ ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈႁူႉပွင်ႇ ၶဝ်ႈၸႂ်ၵႂၢမ်းႁဝ်းလၢတ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပုၼ်ႈၽွၼ်းပိူၼ်ႈ။ မဵတ်ႉငိုၼ်း မီးသွင်ၼႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈဢွင်ႇပေႉလႄႈ လွင်ႈတူၵ်းၵၢၼ်ႉ။ ယႃႇၸွမ်းၸႂ်တူဝ်ၵဝ်ႇ၊ လွင်ႈယုင်ႈယၢင်ႈၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၸွမ်းၸႂ်တူဝ်ၵဝ်ႇလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ၶဵဝ်ႈႁူင်ႈ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈမၼ်းၶႅင်၊ လိၼ်ႉၵိုတ်းဝႆႉၵွပ်ႈမၼ်းဢူၼ်ႈ။ ယႃႇလၢၵ်ႈၸၼ်ႁႂ်ႈယိုတ်ႈယႂ်ႇဝႆး( ယႃႇၸႂ်ႁွၼ်ႉၸႂ်မႆႈ)။ ဝူၼ်ႉၶွပ်ႈထိုင်တၢင်းတၢႆ ဝၼ်း 3 ပွၵ်ႈ ။ ၸူဝ်ႈပၢၼ်တေမီး သုၶ တၢင်းသိူဝ်း၊ မေႃပူတ်းဝၢင်းပွႆႇၽႃႈ။ ပေႃးၼဵပ်းမၢၵ်ႇတုမ်ႇ မဵတ်ႉႁႅၵ်ႈၽိတ်း၊ မၢၵ်ႇတုမ်ႇၸိူဝ်းၵိုတ်းၵေႃႈ တေၼဵပ်းၽိတ်းၸွမ်းမူတ်း။ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵူႈလွင်ႈၵူႈဢၼ် တၵ်းလႆႈတတ်းမၵ်းဝၼ်းယၢမ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈ။ ၶတ်းၸႂ်ပဵၼ်ၼမ်ႉၶိုင်ႈၵွၵ်း တင်းၸူဝ်ႈတင်းၸၢတ်ႈ တွၼ်ႈတႃႇႁဵၼ်းႁူႉၽိူမ်ႉထႅမ်ထႅင်ႈတႃႇသေႇ။ ပေႃးၶႂ်ႈလႆႈလိူၼ်လႄႈလၢဝ် ဢၼ်မီးသုင် တၵ်းလႆႈၶိုၼ်ႈၶူဝ်လႆသုင်သုင်။ ၵူၼ်းၶူင်းၵၢင်ၵူႈၵေႃႉ မီးၼမ်ႉၵၢၼ်ၼမ်ႉငၢၼ်းၼမ်လၢႆ ၼႂ်းၸူဝ်ႈပၢၼ်။ ႁႂ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႃႇသေႇ။ လိၵ်ႈလၢႆးပဵၼ်သုၼ်ႇႁူမ်ႈ ၵဝ်ႉငဝ်ႈၵႅၼ်ၵၢင် ပၺ်ႇၺႃႇပိုၼ်ႉႁူႉလုမ်ႈၾႃႉ။ ႁႂ်ႈလူဢၢၼ်ႇပပ်ႉ ၼိုင်ႈလိူၼ်ၼိုင်ႈပပ်ႉ။ ပၵ်းပိူင်လၵ်းမၢႆ ပဵၼ်မုၼ်ငဝ်းတၢင်းလီၶိုၵ်ႉလိုၵ်ႉ ၼႂ်းၸူဝ်ႈပၢၼ်ၵူၼ်း။ ဢၢင်ႈဢိင်- ပပ်ႉၵွၼ်းၶေႃ 225 – Website ထႆးလၢႆလၢႆဢၼ်

['ၶၢဝ်ႇ', 'ပိုၼ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း']

2024-12-04T16:57:23

https://shannews.org/archives/60248

MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်းတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇ

တပ့်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့် MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3 /12/2024 ဝႃႈ တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်သိုၵ်း လူၺ်ႈၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေဢမ်ႇပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၊ထိုင်တီႈလႂ်ၵေႃႈတေၵိုတ်းၵၢၼ်ပိုတ်းယိုဝ်းၵႂႃႇဝႃႈၼႆ။ ပူၼ့်မႃးလၢႆဝူင်ႈၼႆ့ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ မိူင်းၶႄႇၵုမ်းၶင်ဝႆ့ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့် ၽိူင်တႃႉသိူင်း၊ ပၼ်ႁႅင်းဢီးပႃး ႁႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့် ထွႆဢွၵ်ႇၶိုၼ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ဝၢႆးၼၼ့်ဢမ်ႇႁိုင် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်း တပ့်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ တပ့်ၶဝ် ထိုင်တီႈလႂ်ၵေႃႈ တေပၵ်းတပ့်ယူႇဝႆ့တီႈၼၼ်ႈ၊ တေဢမ်ႇထူဝ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းယဝ့် ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃးဝၼ်းတီႈ 3/12/2024 ၼၼ်ႉပႃးဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ – တေ ဢမ်ႇ ပဵၼ်ၽူႈတႄႇပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၊ တေႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇ မိူင်းၶႄႇၶဝ်ႈၵႄႈပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် – တႃႇ ႁႂ်ႈလႅၼ်လိၼ် မၢၼ်ႈ-ၶႄႇ တေလႆႈၵတ်းယဵၼ်၊ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၵႄႈလိတ်ႈလႆႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်သိုၵ်း လူၺ်ႈၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ် ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈၵိုတ်းလွင်ႈ ထႅမ်ႁႅင်း ပိုတ်းယိုဝ်းတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်လႄႈ တၢင်းလိၼ်။ ၾၢႆႇတၢင်း MNDAA တႄႉတေဢမ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းတႄႇပိုတ်းယိုဝ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၵႅတ်ႇၶႄတူဝ်ၵဝ်ႇတႄႉ တေသိုပ်ႇယိပ်းတိုဝ်းၵႂႃႇၸွမ်းၼင်ႇမူႇပိူင်ပေႃႇလသီႇ မီးဝႆႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ MNTJP/ MNDAA တေသူင်ႇတူဝ်တႅၼ်းၶိုၵ်ႉတွၼ်းတႃႇၵႂႃႇ ဢုပ်ႇဢူဝ်း တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ပူၼ့်မႃး 25/11/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵိုတ်းတိုၵ်း ၊ တေဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးသိုၵ်းတဢၢင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယဝ့် 5 ဝၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 30/11/2024 ၶမ်ႈဝၼ်းသဝ် ၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ့်မႄး ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူ့တၢႆ 30 ပၢႆ ႁိူၼ်းယေး ဢိၵ်ႇပႃး ဝတ့်ဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ လူ့ၵွႆတင်းၼမ်။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-04T16:22:28

https://shannews.org/archives/60245

ပၢင်တိုၵ်း သိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA သိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ။ Photo by – TNLA/ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းတႅၵ်ႇ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၽွမ့်တႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉဝႃႈၼႆ သေတႃႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉတၢင်းလိူၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းတဢၢင်း PDF သိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ့်တီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပၢင်တိုၵ်းၼႆ့ ပဵၼ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်းၶႃႈဢေႃႈ ။ ဢမ်ႇယဵၼ်ၶႃႈ ၊ မိူဝ်ႈဝႃးၼႆ့ တင်းဝၢၼ်ႈၵမ့်ၵေႃႇၶႃႈ ၊ငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈလူင် တင်းၶိုၼ်းၶႃႈဢေႃႈ ။ ၵူၼ်းတၢင်းဝၢၼ်ႈၵမ့်ၵေႃႇ ၽႂ်ဢမ်ႇႁတ်းယူႇယဝ့်ၶႃႈ ၊ ပၢႆႈၶိုၼ်းထႅင်ႈယဝ့်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝၢၼ်ႈၵမ့်ၵေႃႇ မီးၾၢႆၸၢၼ်း ဢုမ်ႇမၵ်ႇတီး ယၢၼ်ၵႆၵၼ် 3 လၵ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈ ငိူင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်းထႅင်ႈ။ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်း ဢဝ်မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ့်ၶၢႆ ။ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇႁႃၵိၼ်လဵင့်တွင့် ဝႃႈၼႆ ။ ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “သဵင်ၵွင်ႈၵေႃႈဢမ်ႇယဵၼ်ၶႃႈ ၊ ဢွႆႈၵေႃႈ တဵမ်မိူင်း ဢမ်ႇလႆႈတႅပ်း ၊ ၶဝ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈပၢတ်ႇ ၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၵၢၼ့် ။ ယွၼ့်ၼၼ် ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းမိူဝ်းဢဝ် မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ့်တႃႇၶၢႆ ၊ ပေႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇတိူဝ်ႉၵူၼ်းၵေႃႈ ၊ တိူဝ်ႉႁိူၼ်းၶႃႈဢေႃႈ တေႁဵတ်းႁိုဝ် သိုပ်ႇတေႃႇၵႂႃႇၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၼႂ်းလိူၼ် November ဝၼ်းတီႈ 25 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် တီႈဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ် မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းတိူဝ်ႉ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူ့ၵွႆ ဝႃႈၼႆ ။ ယွၼ့်ပၢင်တိုၵ်းဢမ်ႇယဵၼ်လႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇဢဝ် မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ့်ၼႂ်းသူၼ် ၼႂ်းႁႆႈ မႆႈၸႂ် ၵူဝ်လႆႈ ပွႆႇပႅတ်ႈသေ သုမ်းပႅတ်ႈလၢႆလၢႆ ၼႆ ၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈသိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ၼႆ ။ “ဢွၼ်ၵၼ် ၸႂ်ယႂ်ႇ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းတႅပ်ဢွႆႈ ၊ တေၵိၼ်ၸၢင်ႈ တႅပ်းဢွႆႈ တႅပ်းသူၼ်ၼႆ ။ ၵူၺ်းပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်း ၊ ပီၼႆ့ၵေႃႈ ၸွင်ႇတေလႆႈတႅပ်းဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ ၊ ပီၵၢႆၵေႃႈပဵၼ်ၶၢဝ်းပၢင်တိုၵ်းၸိူင့်ၼႆလႄႈ လႆႈပွႆႇႁၢမ်းပႅတ်ႈတင်းၼမ်”- ဝႃႈၼႆ ။ မိူဝ်ႈပီ 2023 ဢမ်ႇလႆႈတႅပ်းဢွႆႈ ယွၼ့် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၽွမ့်ႁူမ်ႈ တဢၢင်း TNLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ။ ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁႅင်း မီး 10 ဝၢၼ်ႈ ။ ဝၢၼ်ႈဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈတႅပ်းဢွႆႈၼႆ့ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈ ၶျွင်းၵူၺ်ႉ( ချောင်းကွေ့) ၸၢမ်ၽူဝ်ႇ(စံဖို) ၊ ယေႇၽိဝ်ႇ( ရေဖြူ) ၊ ၵုင်းမၢၵ်ႇမူင်ႈ ၊ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ ၊ ၶူၵ့်ၼမ့် ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃး ၊ ဝၢၼ်ႈပၢင်သႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈသီႇပေႃႉ မိူင်းယႆ ၽုၵ်ႇဢွႆႈၼမ်သုတ်း။ ၵွၼ်ႇၼႃႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ ဢွႆႈၼိုင်ႈတၼ်ႊ ၵႃႈၶၼ်မီး 65000။ ဝၢႆးလင်ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉ ဢွႆႈၼိုင်ႈတၼ်ႊ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈထိုင် 110000 ။ ၸုမ်းၵူၼ်းၵႃႉဢွႆႈၶဝ်တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၶွမ်ႊမၼီႊလႄႈႁူင်းၸၢၵ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ၶဝ်ႁပ်ႉသိုဝ်ႉၼိုင်ႈတၼ်ႊ 160000 ပျႃးၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ၽွင်းၶၼ်ဢွႆႈၶိုၼ်ႈသုင်ၸိူင်ႉၼႆၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇသမ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈတႅပ်းဢွႆႈၶၢႆ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်။ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉႁူင်းၸၢၵ်ႈၵိူဝ်ဝၢၼ်ယႂ်ႇ ဢၼ်ႁပ်ႉသိုဝ်ႉဢွႆႈတီႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မီး 4 ႁူင်း။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေလႄႈ လႆႈၵိုတ်းပႅတ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ်ၵိုတ်း 2 ႁူင်းၵေႃႈ လႆႈပိုတ်ႇပိုတ်ႇဢိုတ်းဢိုတ်း ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်လီ။ ဢွႆႈဢၼ်တႅပ်းမႃးၼၼ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 48 ၸူဝ်ႈမူင်း ပေႃးဢမ်ႇလႆႈဢိတ်ႇ ၼမ်ႉဝၢၼ်မၼ်းလူႉ။ ယဵၼ်းပဵၼ်ဢွႆႈသူမ်ႈပႅတ်ႈ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈသူၼ်ဢွႆႈ သုမ်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆ ။ ၽွင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၽွင်းငမ်း ပီ 2019-2020 ၼၼ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈသူင်ႇဢွႆႈၶၢႆမိူင်းၶႄႇ ၼိုင်ႈပီ 9 သႅၼ်တၼ်ႊ။ ပီ 2021 လႆႈသူင်ႇၶၢႆ 4 သႅၼ်တၼ်ႊ။ ထိုင်မႃး ပီ 2022 လႆႈသူင်ႇၶၢႆ 2 သႅၼ်တၼ်ႊ။ ပီ 2023-2024 ၼႆႉတႄႉ ပၢင်တိုၵ်းလိူင်ႇၼမ် ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ်ဢိုတ်း ၊ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆဢမ်ႇပဵၼ်လႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈသူင်ႇၶၢႆ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ၼႂ်းလိူၼ် November ၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈလိူၼ်ၵူၺ်း ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူ့တၢႆ 100 ပၢႆ ၼႆ TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့ၼင်ၼႆ ။ တႅမ်ႈ- ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် ( ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ် )

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-04T13:13:20

https://shannews.org/archives/60241

ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်လဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူ့တၢႆ 100 ပၢႆ

ၼႂ်းလိူၼ် November ၶၢဝ်းတၢင်းလိူၼ်လဵဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵုမ်းယူႇဝႆႉၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူ့တၢႆ 100 ပၢႆ ။ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ လူ့တၢႆ မီး 38 ၵေႃႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် 16 ၵေႃႉ၊ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ 9 ၵေႃႉ၊ ၸႄႈဝဵင်းၵူတ့်ၶၢႆ 3 ၵေႃႉ လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ့်မႄး 10 ၵေႃႉ ။ မၢတ်ႇၸဵပ်း ထႅင်ႈ မွၵ်ႈ 70 ပၢႆ ၼမ်သုတ်းပဵၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်။ လိူဝ်ၼၼ့် ဝတ့်ဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ဢိၵ်ႇပႃး ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း 130 ပၢႆ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူ့ၵွႆ ၵူၼ်းမိူင်း ပႆႇၸၢင်ႈပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇႁိူၼ်းယေး ၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႈ မီးဝႆ့တင်းၼမ် TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းၸၢႆးဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ဝႃႈ -“ ပေႃးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၸႂ် လႆပၢႆႈ လႆႈၼီ။ ပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းလႂ်ၵေႃႈ ႁိူဝ့်ၼႃႇ ယၢပ်ႇၼႃႇ ၊ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၊ ပၢႆႈယူႇၵေႃႈမိူဝ်ႈလႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေမႃး ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈလႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ၊ ၵူၼ်းဢၼ်ၵိုတ်းဝႆ့တၢင်းလင်ၵေႃႈ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင့်တွင့်ယၢပ်ႇ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ် ”- ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈတဢၢင်း TNLA တိုၵ့်သိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈတၢင်းဝၢၼ်ႈ ၵမ့်ၵေႃႇဝႆႉ ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ့်တီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ပၢင်တိုၵ်းတႄ့ ပဵၼ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်း ၊ ဢမ်ႇပႆႇယဵၼ်ၶႃႈ ။မိူဝ်ႈဝႃးငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇတင်းၶိုၼ်း တီႈတၢင်းဝၢၼ်ႈၵမ့်ၵေႃႇဢေႃႈ ၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတင်းၵမ့်ၵေႃႇ ပၢႆႈမူတ်းယဝ့်ၶႃႈ ၽႂ်ဢမ်ႇႁတ်းယူႇယဝ့်”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝဵင်းၵူတ့်ၶၢႆ၊ ၵျွၵ့်မႄး၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ မိူင်းၵုတ်ႈ တင်း ဝဵင်းမိူင်းငေႃႉ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇယူႇၼႆ့ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လေႃႇတိုၵ်းတပ့်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽွင်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027သေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆ့ ။ ပူၼ့်မႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းသဝ်ၼၼ့်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသင်သေ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝတ့်လွႆပဝ်း ၼႂ်းပွၵ့် 8 ဝဵင်းၵျွၵ့်မႄး ၵူၼ်းမိူင်း ဢိၵ်ႇပႃး သင်ၶၸဝ်ႈ တူၼ်ႈၼိုင်ႈ လူ့တၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 10 ပၢႆ ၼႆယဝ့်။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် ( ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ် )

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-03T17:50:27

https://shannews.org/archives/60234

ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းလႆႈၵူၼ်း လွၵ်ႇၵိၼ်ငိုၼ်း 10 ပၢႆ ပႃး ၵူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ

ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းသေ ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းတိူဝ်းၼမ်လိူဝ်မႃး ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းတင်ႈၸႂ် မႃးၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၵေႃႈမီး ၼမ်လၢႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၺႃးလၵ်ႉၺႃး ၸူၼ်ယူႇၵူႈလိူၼ် ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ် ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်။ ႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝိမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ တီႉၺွပ်းလႆႈ ၵူၼ်းလွၵ်ႇၵိၼ်ငိုၼ်း ဢမ်ႇယွမ်း 10 ၵေႃႉသေတႃႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တီႉၺွပ်းလႆႈ 8 ၵေႃႉၵူၺ်း ယွၼ်ႉပႃးၵူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ – ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝိမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်း ၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၶဝ်ႈ သွၵ်ႈႁိူၼ်းလင်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉဝဵင်းၵႅဝ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼၼ်ႉသေ တီႉၺွပ်းလႆႈ ၸုမ်းလွၵ်ႇငိုတ်ႈၵိၼ်ငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်း၊ လွင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တီႉ ၺွပ်းလႆႈ 8 ၵေႃႉၵူၺ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်တီႉလႆႈ ဢမ်ႇယွမ်း 10 ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမူတ်း – ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ငိၼ်းဝႃႈတႄႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်ဢဝ်သူင်ႇ ပၼ်ၼႂ်းတပ်ႉၶဝ်ၶိုၼ်းယဝ်ႉၼႆ ဢေႃႈ။ လုၵ်ႈသိုၵ်းတႄႉ ၶဝ်ၵူဝ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ၶဝ်လူႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်း တပ်ႉလႂ်ၼႆၼၼ်ႉၼႃႇ။ တီႈတႄႉမၼ်း ၵၢၼ်တီႉၺွပ်းၵူၼ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ် တေလႆႈ ႁဵတ်း။ ပဵၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပလိၵ်ႈ ၶဝ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ ဢၼ်တေလႆႈတီႉၺွပ်းၵူၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် သမ်ႉမႃးၶဝ်ႈႁဵတ်းၸွမ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸုမ်းဢၼ်ပလိၵ်ႈၶဝ် တီႉၺွပ်းလႆႈၼၼ်ႉ ပႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 5 ၵေႃႉလႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ 1 ၵေႃႉ တင်း မူတ်း 6 ၵေႃႉ ယွၼ်ႉၵူဝ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉသလေႇ ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်လႄႈ ၸင်ႇလပ်ႉၸိုဝ်ႈဝႆႉသေ လွင်ႈဢၼ်ဝႃႈတီႉၺွပ်းလႆႈၵူၼ်းၶဝ်ပႃး ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပႃးၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈ တီႈသိုဝ်ႇ Tachileik News Agency မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 02/12/2024 ၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉၵူၺ်းၵေႃႈ မီးၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇၸုမ်းၼိုင်ႈ ႁႅင်းၵူၼ်း ဢမ်ႇယွမ်း 8 ၵေႃႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵမ်ႈ ၽွင်ႈ ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၵမ်ႉၽွင်ႈၶီႇၵႃး ဢႅဝ်ႇႁႃၵဵပ်းငိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းပွၵ်ႉၼိုင်ႈယဝ်ႉ ပွၵ်ႉၼိုင်ႈ၊ မၢင်ၸိူဝ်း ၵေႃႈ လႆႈပၼ်မႅၼ်ႈ သုမ်းငိုၼ်းၸွမ်းၵေႃႈမီး – တႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၸုမ်းလႄႇႁႃလွၵ်ႇၵိၼ်ငိုၼ်းၼမ်မႃး ၼႃႇယဝ်ႉၼႆ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “မီးၸုမ်းဢမ်ႇၼုင်ႈ Uniform သင်သေ မႃးသႅင်ႇပီႈၶဝ် ၊ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ပီႈသမ်ႉဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇသႅင်ႇ။ မီးလုၵ်ႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈ ထူဝ်းမႃးလၢတ်ႈ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၸုမ်းၼၼ်ႉ မီးပျီႇတူႉၸိတ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မီးၵႄႇသိပ်းႁိူၼ်း (ဆယ်အိမ်မူး) ၵႄႇပၢၵ်ႇ ႁိူၼ်း (ရာအိမ်မူး)၊ မႃးတီႈသႅင်ႇသေ မႃးၵဵပ်းငိုၼ်း။ ၼိုင်ႈသႅင်ႇလႂ် 2,000 ဝၢတ်ႇ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၵဵပ်းတႃႇၸၢင်ႈၵူၼ်းၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆၶႃႈဝႃႇ။ လုၵ်ႈၼွင်ႉႁဝ်းထၢမ် ၶဝ်ဝႃႈ ၶဝ်ၵဵပ်းၵူႈသႅင်ႇၼႆဢေႃႈ။ လုၵ်ႈၼွင်ႉႁဝ်းၸင်ႇဝႃႈ ပေႃႈလဵင်ႉမႄႈလဵင်ႉႁဝ်း ဢမ်ႇယူႇၼႆသေ ၵေႃႈ ၶဝ်ယွၼ်းမၢႆၾူၼ်းႁဝ်းၶဝ်ၵႂႃႇၼႆဢေႃႈ။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၽႂ်ပႆႇထူဝ်းမႃးႁႃၶဝ်ၼင်ႇ ၵဝ်ႇ။ ၼႆႉၵေႃႈ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈ 3 ဝၼ်းၼႆဢေႃႈ။ ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈပဵၼ်ၸုမ်းလႂ်တႄႉတႄႉ လႆႈမႆႈၸႂ်ဝႆႉဢေႃႈ”- ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၵူၼ်းၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈမွၵ်ႈ 4 လမ်းၼႆႉ ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ႁႃၵူၼ်းႁၢႆၼႆသေ ဢၢၼ်းၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း၊ ပေႃးထၢမ်ၶဝ်ၶိုၼ်းသပ်းသေးသမ်ႉ ဢမ်ႇတွပ်ႇသင်လႆႈ လီလီ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၺႃးၸူၼ် ႁိုဝ်ဢမ်ႇၼၼ် ၵူဝ်ၺႃးႁဵတ်းႁၢႆႉၼႂ်းႁိူၼ်း ယေးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ – ၸိူင်ႉၼႆၵေႃႈမီး။ ဝၼ်းတီႈ 29/11/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း 3 မူင်းၶိုင်ႈ မႅၼ်ႈၶၢဝ်းလူင်းႁူင်းႁဵၼ်း မီးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉ ၾၢႆႇၸုမ်းၼိုင်ႈ ၶီႇၵႃး Crown သီၶၢဝ်မႃးသေ ယိုဝ်းၵွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၵႂႃႇ 5 ၵေႃႉ။ ပဵၼ်ၸၢႆး 4 ၵေႃႉလႄႈ ယိင်း 1 ၵေႃႉ ၾၢႆႇၼႃႈႁူင်းႁဵၼ်းသုၼ်ႇလဵဝ် (မီႊတေႊ) ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇ ပူင်ႇလူဝ်ႉ ၼႂ်းပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး (ၵ) ၸႄႈဝဵင်းတႃႈ ၶီႈလဵၵ်း။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ် ႁူႉဝႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၺႃးတီႉၺွပ်းၵႂႃႇဝႆႉတီႈလႂ် ၵူၼ်းႁူမ်ႈႁိူၼ်းပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ်ႁႅင်းဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26/10/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၶီႇၵႃးသီၶၢဝ်မႃး လမ်းၼိုင်ႈသေ ဢဝ်ၵွင်ႈ ယိုဝ်းသႂ်ႇ ပႃႈ ၼၢင်းၵွင်ၶမ်း ဢႃယု 50 ပၢႆ ဢၼ်တိုၵ်ႉလၢင်ႉၵႃး ယူႇတၢင်းၼႃႈႁိူၼ်း မၢၵ်ႇၵွင်ႈတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ၵွင်းလင်လႄႈ ၶႅၼ်လူင်ၾၢႆႇသၢႆႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵွၼ်ႇၼႃႈ ပႆႇၺႃးယိုဝ်းမွၵ်ႈ 3-4 ဝၼ်းၼၼ်ႉ မီး ၵူၼ်း ယၢမ်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်းၸွမ်းၼင်ႇၶဝ်ယွၼ်း တေယိုဝ်းၼႆဝႆႉယူႇ။ ထိုင်မိူဝ်ႈ လဵဝ်ၵေႃႈ ပႆႇမီးၾၢႆႇလႂ် ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းႁႄႉၵင်ႈသင်ပၼ်။ ပႃႈၼၢင်းၵွင်ၶမ်းၵေႃႈ ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈယူႇ ႁိူၼ်းၶိုၼ်း မီးလိူၼ်ပၢႆယဝ်ႉ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-12-03T16:51:00

https://shannews.org/archives/60218

ယၢမ်းၵူၼ်းလပ်းယဵၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇထပ်းၵၼ် တီႈၾၢႆၶုၼ်

မိူဝ်ႈၼႆႉ 03/12/2024 ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 3 မူင်းပၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈသၢႆးၶွၼ် ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် Y 12 မႃးပွႆႇထတ်းၵၼ် ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼွၼ်းလပ်းယဵၼ် ဢမ်ႇယွမ်း 30 လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈဢေႃႈ ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈသၢႆး ၶွၼ်။ တင်းဝၢၼ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇၾူၼ်းၸူးၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ တႅတ်ႈတေႃးလီ ဢၼ်လႆႈငိၼ်းမႃးတႄႉ လူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆးၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပီႇၵိၼ်း(ပီကင်း)၊ လွႆယႅၼ်း (လွယ်ရင်း) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်လႆႈပၢႆႈထႅင်ႈ ယူႇဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ။ တၢင်းၾၢႆၶုၼ် – မိူင်းပၢႆးတႄႉ ပဵၼ်သိုၵ်းၵၼ်ဝႆႉၶိုၼ်းၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းတၢင်း ဝၢၼ်ႈပီႇၵိၼ်း (ပီကင်း)၊ လွႆယႅၼ်း ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယူႇဝႆႉ တီႈႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁႆႈ ပေႃးငဝ်းလၢႆးယဵၼ်ၸင်ႇ မိူဝ်းယူႇၶိုၼ်း ႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း။ သွင်ဝၼ်းပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းတၢင်းဝၢၼ်ႈ ဢွၼ် ၵၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၶိုၼ်း ယွၼ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ တၢင်းတူၼ်ႈတီး ပွတ်းၸၢၼ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ဝူင်ႈပၢႆၼႆႉ ၽွင်းၵၢင်ၶမ်ႈ လႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် လၢႆႈၵူၼ်းၵၼ်၊ ၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇၶဝ်ၵေႃႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၵႂႃႇတၢင်းၾၢႆၶုၼ်ထႅင်ႈ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 14 ပီ လူႉတၢႆ 1 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 1 ၵေႃႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Kantarawaddy Times တႄႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တီႈပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼၼ်ႉ မီးလင်ႁိူၼ်း 60 ပၢႆ ႁူဝ်ၵူၼ်း 340 ပၢႆ ၊ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇသဝ်း တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်၊ မိူင်းပၢႆး ပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈတၢင်းဝဵင်းမိူင်းပၢႆးလႄႈ ၾၢႆၶုၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ တိတ်းၸပ်းၵၼ် တၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင်၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈလူၺ်ႈ သိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈယၢင်းလႅင် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ဢမ်ႇထၢတ်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈယူႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း၊ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ မီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီပၢႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-12-03T16:15:48

https://shannews.org/archives/60206

ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ႁၢမ်ႈတေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၽၵ်းၶဵဝ် ၼႂ်းၵႄႈၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ႁၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ – ၽၵ်းၶဵဝ် ၵႂႃႇမႃးၼႂ်းၵႄႈၼမ်ႉၶမ်း – မူႇ ၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 02/12/2024 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တင်ႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ၵူတ်ႇထတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းၵႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း – ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ယၢမ်းလဵဝ် ႁၢမ်ႈတေႃႉသူင်ႇပႃး ၽၵ်းၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၸဝ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းလွႆၶဝ် ပိၵ်ႉပွတ်းၼိုင်ႈ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ပိၵ်ႉပွတ်းၼိုင်ႈ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ။ တေႃႈၼင်ႇ ၵူၼ်းၶၢႆၽၵ်း (သေးတႄႇ) ဢၼ်တၢင်ႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ ဢႅဝ်ႇၶၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ယင်းဢမ်ႇပၼ်ၵႂႃႇ လႆႈဝၢႆႇႁူဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ မႃးၶၢႆၼႂ်းၵၢတ်ႇၼမ်ႉၶမ်းၶိုၼ်း ၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸဝ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃး တၢင်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁႅင်း ယွၼ်ႉဢမ်ႇ ၸၢင်ႈတေႃႉသူင်ႇၶၢႆ တၢင်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ဝႃႈၼႆ။ – ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵူတ်ႇထတ်းရူတ်ႉၵႃး ၼႂ်းၵႄႈၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ “ဢၼ်တေထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇသုမ်းၼမ်တႄႉ တေပဵၼ်ၸိူဝ်းၸဝ်ႈသူၼ်ၽၵ်း ၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉမၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈတေႃႉၵႂႃႇၶၢႆ တၢင်းဝဵင်းမူႇၸေႊ။ လိူဝ်သေ လႆႈတေႃႉၶၢႆတီႈၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉၵူၺ်း ၵူႈပွၵ်ႈ ပေႃးၵႂႃႇၶၢႆ တၢင်းမူႇၸေႊၼၼ်ႉ မၼ်းၶၢႆလီ ၵူၼ်းၵိုၼ်းငိုၼ်းၶွၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ပေႃးမႃးၶၢႆ တီႈၼမ်ႉၶမ်းၼႆ ၵူၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇၵိုၼ်း ၵူၼ်းသိုဝ်ႉဢေႇ”- ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၽွင်းၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉၵႃႈၶိုၼ်ႈၼႆႉ ၶၼ်ၽၵ်းၶဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၵေႃႈ ၵႃႈ ၶိုၼ်ႈၸွမ်း။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပေႃႈၵႃႉမႄႈၵႃႉၶဝ် ၶိုၼ်ႈၵႃႈၶၼ်သေ သိုဝ်ႉၶၢႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးသူၼ်ၽၵ်း လႆႈသိုဝ်ႉၵႃႈၸွမ်း ဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊၼႆႉ ယၢၼ်ၵၼ် 19 လၵ်း။ ၼႂ်း 19 လၵ်းၼႆႉ မီးဝႆႉတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႄႈ သိုၵ်းတႆး SSPP ၸိူဝ်းၼႆႉ တင်ႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်းဝႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 5 တီႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႄႉႁၢမ်ႈသမ်ႉ တီႈၶူဝ်ပၢင်ႇၶမ်း၊ လွႆၵိဝ်ႇလွၵ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ။ သိုၵ်းတဢၢင်းသမ်ႉ တီႈပွၵ်ႉမၢၼ်ႈၶမ်း၊ တူဝ်းၵဵတ်ႉ ဢေႊသျႃႊဝေႃႊလႄႈ ဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ။ တေႃႈၼင်ႇ ၵူၼ်းၸေႊလၢၼ်ႉ တေတေႃႉၽၵ်းၶဵဝ် ၵႂႃႇၶၢႆတၢင်းပၢင်ႇၶမ်း – မူႇၸေႊ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယင်းဢမ်ႇပၼ်ၵႂႃႇၶၢႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပႂ်ႉတီႈၶူဝ်ပၢင်ႇၶမ်းၼၼ်ႉ ႁၢမ်ႈရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇ ၵုၼ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉဝဵင်းမူႇၸေႊ ၵႂႃႇဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းယဝ်ႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းၶႄႇၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႊ – ၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉၵေႃႈ ယင်းမီးလွင်ႈမၵ်းၶၢၼ်း ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် ဢမ်ႇပၼ်ပူၼ်ႉ 50 လမ်း။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်း တေႃႉတၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶဝ် လႆႈထူပ်းလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ လၢႆလွင်ႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-12-03T14:00:00

https://shannews.org/archives/60202

မိူင်းၶႄႇ ႁၼ်သၢႆၶမ်းမႂ်ႇ ယႂ်ႇသုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ

ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ India Today တႅမ်ႈတၢင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – မိူင်းၶႄႇ ႁၼ်သၢႆၶမ်းမႂ်ႇ ဢၼ်လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ တေမီးၼမ်ႉ ၼၵ်းမွၵ်ႈ 1,000 မႅတ်ႊထရိတ်ႉတၼ်ႊ (ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၵ်းပဵင်း 1 လၢၼ်ႉ ၵီႊလူဝ်ႊၵရမ်ႊ) ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၶၢဝ်ႇၸိုင်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – မိူင်ၶမ်းၼႆႉ ႁၼ်တီႈၸႄႈတွၼ်ႈၽိင်ႊၵျၢင်ႊ ၸႄႈမိူင်းႁူႊ ၼၢၼ်ႊ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ပၢႆးပိုၼ်ႉလိၼ်မိူင်းၶႄႇ လၢတ်ႈဝႃႈ- သၢႆၶမ်းၼႆႉ လိုၵ်ႉလူင်းတႂ်ႈပိုၼ်ႉလိၼ် မွၵ်ႈ 2 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ။ မီးသၢႆၶမ်းထိုင် 40 သၢႆ။ ပေႃးၶုတ်းဢဝ်ၸိုင် ၸၢင်ႈလႆႈၶမ်းထိုင် 1 လၢၼ်ႉၵီႊလူဝ်ႊၵရမ်ႊ။ ၵႃႈၶၼ်တေမီးမွၵ်ႈ 83,000 လၢၼ်ႉတေႃႊလႃႊ။ ယႂ်ႇလိူဝ် သၢႆၶမ်း မိူင်းဢႅပ်ႉၾရိၵလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် သၢႆၶမ်းမိူင်းၶႄႇၼႆႉ ၶဝ်ႈပဵၼ်သၢႆ ၶမ်း ဢၼ်ယႂ်ႇသုတ်းၼႂ်း လုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် မိူင်းၶႄႇ ႁၼ်သၢႆၶမ်းမႂ်ႇ ဢၼ်ယႂ်ႇသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉသေ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၶမ်း လုမ်ႈ ၾႃႉၶဝ်တႄႉ တူၵ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – တေမီးၽွၼ်းလီ တွၼ်ႈတႃႇမိူင်းၶႄႇတႄႉတႄႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ မိူဝ်ႈပႆႇႁၼ် သၢႆၶမ်းယႂ်ႇၼႆႉ ၵေႃႈ လွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶမ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ မိူင်းၶႄႇပႃးဝႆႉ 10 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊယဝ်ႉ၊ လွၵ်းၵၢတ်ႇၶမ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ မိူင်း ၶႄႇ ၵုမ်းလႆႈဝႆႉသေ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ၶမ်းမိူင်း ၶႄႇ ဢၼ်လူၼ်ႉလွၵ်းၵၢတ်ႇသေ ၵႅမ်ဝႆႉၼႂ်းမိုဝ်း မီးယူႇ 2,000 တၼ်ႊ India Today တႅမ်ႈမၢႆဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – Eleven

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-12-03T13:00:00

https://shannews.org/archives/60198

ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးၶၢတ်ႇ တီႈဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ

တီႈၸႄႈဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးၶၢတ်ႇလၢႆတီႈ ႁူင်းၵၢၼ် ၾၢႆႇ ၶုတ်းသႅင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၼ်ႇၵၢၼ်လႆႈ မၢင်ၸိူဝ်း လႆႈယင်ႉၵိုတ်းဝႆႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉမၼ်းၶိူင်ႈ (ဢိၼ်ႇၵျိၼ်ႇဝၢႆႇ) လႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းၶိူင်ႈ ႁၢႆႊတရေႃႊလိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶၢတ်ႇဝႆႉ၊ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ယင်ႉၵိုတ်းဝႆႉၵၢၼ်ၶုတ်းသႅင်၊ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢိင်ပိုင်ႈၵၢၼ်ၶုတ်းသႅင်သေ ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယူႇၼၼ်ႉ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ ၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ လႅၼ်လိၼ် မိူင်းၶၢင် – မိူင်းၶႄႇ၊ သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ် လုၵ်ႉတီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ပွတ်းတႂ်ႈတေႃႇၶိုၼ်ႈမိူင်းၶၢင် ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ တီႈလႅၼ်လိၼ် မိူင်းၶၢင် – တိူင်းၸႄႈၵႅင်းသေ ၵူတ်ႇထတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၽႃၵၢၼ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-03T12:00:00

https://shannews.org/archives/60189

မိူင်းၶႄႇ ၸၢမ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈမၼ်းဢႃႇလူး ဢၼ်ၶၢမ်ႇတၢမ်ႇၾိင်ႈၾႃႉလႆႈ

Li Jieping ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇပၢႆးတူၼ်ႈၸႂ်မိူင်းၶႄႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်း (International Potato Center – CIP) ဝဵင်းပေႊ ၵျိၼ်ႊ ႁဵတ်းလွင်ႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈမၼ်းဢႃႇလူး ဢၼ်တေ ၸၢင်ႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႆႈ ဝႃႈၼႆ။ မၼ်းဢႃႇလူးၼႆႉ လႆႈၸၢမ်းၽုၵ်ႇဝႆႉ ၽွင်းမိူဝ်ႈႁႅင်းမႆႈ (တၢင်ႉမႆႈ) ၶိုၼ်ႈသုင်ႁႅင်းၼၼ်ႉလႄႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်ဢၼ်တေႁဵတ်း ႁႂ်ႈ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် မီးလွင်ႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းဢႃႇလူးသႅၼ်းၼႆႉ ၼိုင်ႈႁူဝ် ၼမ်ႉၼၵ်းမီးမွၵ်ႈ 136 ၵရမ်ႇ (4.6 ဢွင်ႇၸ) ၵူၺ်းလႄႈ ၼမ်ႉၼၵ်းဢေႇလိူဝ်သေ မၼ်းဢႃႇလူးယူဝ်းယူဝ်းၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈၶိုင်ႈ။ မိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမၼ်းဢႃႇလူး ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ တႃႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် တေၵုမ်ႇထူၼ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢႃႇလူး ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈလႄႈ ပေႃးတႅၵ်ႈၵၼ် တင်းမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ တၢင်ႇ ဢၼ်ၸိုင် ၵၢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇမၼ်းဢႃႇလူး ၼမ်ၶိုၼ်ႈသုင်ဝႆႉ။ Li Jieping ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇပၢႆးတူၼ်ႈၸႂ်မိူင်းၶႄႇ တီႈႁွင်ႈၵၢၼ် မၼ်းဢႃႇလူးၵူႈမိူင်းမိူင်း (CIP) ဝဵင်းပေႊၵျိၼ်ႊ ၼႆႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်းသေ ႁဵတ်းလွင်ႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လွင်ႈတၢင်ႉမႆႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၼိူဝ်ၽၵ်းၶဵဝ်ၼႆႉမႃး ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီယဝ်ႉ။ ၸုမ်းၶဝ် ပၵ်းၸႂ်ႁဵတ်းလွင်ႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉၼိူဝ် ၸိူဝ်ႉၽၼ်းမၼ်းဢႃႇလူး 2 သႅၼ်း ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ လႆႈၸႂ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ တၢင်ႉမႆႈပိူင်ႈၵႂႃႇတီႊၵရီႊ ၸိၼ်ႊတီႊၵရဵတ်ႉ ဢိတ်းဢွၼ်ႇၵူၺ်းၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼိူဝ် ႁႅင်းဢွၵ်ႇမၼ်းဢႃႇလူးၼၼ်ႉတႄႉတႄႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-12-02T23:44:09

https://shannews.org/archives/60185

ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸတ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈ ၵွင်ႉသၢၼ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ ၸၢဝ်းဝၢၼ်ႈ

ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းမႃး ၸမ် 4 ပီ ၼႆႉ ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းလၢႆၸုမ်းပၼ်ႇၵၢၼ်ယၢပ်ႇ။ ၼင်ႇႁိုဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ၽၵ်းၵႃႇ လႄႈ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ပေႃးတေပွင်ႇၸႂ်ၵွင်ႉသၢၼ်ၵၼ်လႆႈလီၼႆသေ ၼႂ်းဝၼ်းပီမႂ်ႇဝၼ်းၼိုင်ႈ ပီတႆး 2119 ၼီႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးၵဵင်းမႂ်ႇ ႁူမ်ႈၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းလၢႆၸုမ်း ၸတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈ ၼႂ်းႁူဝ်ၶေႃႈ ဢၼ်ဝႃႈ “ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ ၸၢဝ်းဝၢၼ်ႈ ” ဝႃႈၼႆ ။ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸတ်းပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၵွင်ႉသၢၼ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ ၸၢဝ်းဝၢၼ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 1/12/2024 ၼႆႉ မႅၼ်ႈဝၼ်းလိူၼ်ၸဵင်မႂ်ႇဝၼ်းၼိုင်ႈ ပဵၼ်ဝၼ်းပီမႂ်ႇတႆးထူၼ်ႈထိုင် 2119 ၼီႈ တႃႇလႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁူႉၵၼ်ၼႆသေ ယူႇတီႈၸုမ်းၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးၵဵင်းမႂ်ႇ ၊ ၸုမ်း MAP Foundation လႄႈ ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး SWAN ႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈတီႈဝတ်ႉၵူႇတဝ်ႈ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ။ ၼႂ်းပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်ႁူဝ်ၶေႃႈဢၼ်ဝႃႈ – “ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ ၸၢဝ်းဝၢၼ်ႈ ” ၼႆသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇ ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ဢုပ်ႇၵၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၵၢၼ်တူင်ႇၵူၼ်းၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ NGO ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ်တင်း ၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇ ႁိုဝ် ၸၢဝ်းဝၢၼ်ႈ – ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ၶဝ်ႈႁႃၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈယၢပ်ႇယွၼ်ႉမိူင်းတႆးတိုၵ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ။ ပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈၼႆႉ တႄႇၵၢင်ဝၼ်း 1 မူင်းထိုင် 3 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ(ယၢမ်းထႆး) သေ ၸုမ်းလႂ်ၸုမ်းၼၼ်ႉ လႆႈသိုပ်ႇမိုတ်ႈ သပ်း ၸႅင်ႈပၼ် လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ႈၽႂ်မၼ်း လႄႈ ဢုပ်ႇပႃး ၶၵ်ႉတွၼ်ႈတႃႇၶဝ်ႈႁႃၵူၼ်းမိူင်းမိူဝ်းၼႃႈ ။ ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ်လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး SWAN တႄႉသပ်းလႅင်းၼႄဝႃႈ ၼႂ်းၸုမ်းမီးဝႆႉ 4 ႁွင်ႈၵၢၼ် ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ႁွင်ႈ ၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပူၵ်းပွင်ၼမ်ႉၵတ်ႉၼၢင်းယိင်း Women Well-being ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵဵပ်းႁွမ်လႄႈပိုၼ်ၽႄႈၶေႃႈမုလ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ ဝၢႆးသေ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉၵေႃႈ တႃႇလူင်းတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမႃး ။ ဝႃႈၼၼ် သေတႃႉ ဢမ်ႇၵၢၼ်ႉဢမ်ႇထွႆသေ ပွတ်းတၢင်းသီႇပေႃႉ ၵႃလီႉ ၵေးသီး လၢႆးၶႃႈ မိူင်းသူႈ မိူင်းၼၢႆး တူၼ်ႈတီး လႄႈ လၢႆလၢႆတီႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉၸိုၼ်ႇသေ ၶတ်းၸႂ်ၶဝ်ႈႁႃတူၺ်းလူလွမ်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းယူႇ ။ ပိူင်လူင် တေပဵၼ်တႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၼၢင်းယိင်း။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းမိူင်းတႆးတိုၵ်ႉသုၵ်ႉၸွမ်းသိုၵ်းသိူဝ်ယူႇၼႆႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇၶၢတ်ႇလွင်ႈၵမ်ႉထႅမ်ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းၼၼ်ႉ လႆႈတူင်ႉၼိုင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်းလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်းဝႆႉယူႇၼႆ ၼွင်ႉၽွၼ်းၽၼ်း ၸုမ်းၵပ်းသၢၼ် လွင်ႈၼၢင်းယိင်းတႆး (SWAN) လၢတ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆ ။ ပေႃးႁဝ်းမႃးတူၺ်းၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉၵေႃႈ မီးၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းလၢႆၸုမ်းယူႇ ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်တႃႇတူင်ႇၵူၼ်း။ တႃႇတေၵွင်ႉသၢၼ်ၵၼ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၸွမ်းလၢႆၸုမ်းၶႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇၸုမ်း MAP ၸုမ်း SHAN ။ႁဝ်းၶႃႈႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၵၼ်။ တႃႇၵၢၼ်ႁဝ်းပေႃးတေၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းၵူၼ်းမိူင်းတေႉတေႉၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇၶႃႈဢေႃႈ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ႁဝ်းၸတ်းပၢင်ၵုမ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ဢမ်ႇယွမ်း 3 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ MAP Foundation ၵေႃႈ လႆႈသပ်းၸႅင်ႈၼႄပႃးလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ႈ ၼႂ်းၸုမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပၼ် တၢင်းႁူႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၸိူဝ်းႁွတ်ႈဝႆႉမိူင်းထႆး။ လွင်ႈလႆႈၸတ်းပၢင်ပၼ်တၢင်းႁူႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ႁႂ်ႈႁူႉပၵ်း ႁူႉပိူင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈ ၽွင်းႁဝ်းမႃးလိုဝ်ႈသဝ်း။ ပၼ်တၢင်းႁူႉ လွင်ႈ ဝတ်းဝႂ်ၸိူဝ်းၼႆႉ – ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း MAP Foundation လၢတ်ႈ ၼႂ်းပၢင်ဢုပ်ႇၶႆႈၼၼ်ႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း မႃးယူႇမိူင်းထႆးသေ သဵင်ႈၵႃႈဝတ်းဝႂ်ၼမ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းၵေႃႈယူႇတီႈႁႅင်းၵၢၼ်ႁဝ်းမၢင်ၵေႃႉ တင်ႈၸႂ်ႈၵႂႃႇယိုၼ်ႈငိုၼ်းသေၸၢင်ႈပိူၼ်ႈႁဵတ်း ။ မီးၵူၼ်းဢဝ်ငိုၼ်းသိူဝ်ႇတၢင်းသေၵႂႃႇႁဵတ်းလူင်ၵႂႃႇလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးငိုၼ်းပဵင်းပေႃးသမ်ႉ ၵႂႃႇႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ပဵၼ်ၶၵ်ႉပဵၼ်တွၼ်ႈ ၸွမ်းပၵ်းပိူင်မၼ်းယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉဢမ်ႇၽွမ်ႉ။ႁဵတ်းၼၼ်သေ ဢဝ်ၵႂႃႇဢဝ်ၶိုၼ်း ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်းၵေႃႈ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇႁဵတ်းပၼ်။တႄႇၵႂႃႇလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ လႆႈလူင်းပိုၼ်ႉတီႈပၼ်တၢင်းႁူႉ ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵူၼ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ၵၼ်ၵေႃႈၼမ်ၼႃႇ ၸဝ်ႈပိုၼ်ၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆးၵဵင်းမႂ်ႇၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်း လႄႈ ၸၢဝ်းဝၢၼ်ႈ ပေႃးတေ ၶဝ်ႈႁႃ လႆႈၵူၼ်းမိူင်းငၢႆႈငၢႆႈၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈမေႃတူၺ်းငဝ်းလၢႆးလႄႈလၢႆးတၢင်း။ ၸုမ်းတူင်ႇ ၵူၼ်း ဢၼ်တေ ပၼ်လွင်ႈ ၵမ်ႉၸွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လူဝ်ႇပွင်ႇ ၸႂ်ၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ။ ပေႃးဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်ၸွမ်းသၽႃႇဝ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၸိုင် တႃႇတေလူင်းပိုၼ်ႉတီႈပၼ်တၢင်းႁူႉ တႃႇၶဝ်ႈႁႃ ၵူၺ်းၵေႃႈ ယင်း ၸၢင်ႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၸၢင်ႈ မီး လွင်ႈၶွင်ႈၶမ် ။ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸၢဝ်းဝၢၼ်ႈ တေပွင်ႇၸႂ် ၼိူဝ်ၼႃႈၵၢၼ် ၸုမ်း တူင်ႇၵူၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းထုၵ်ႇလီဝႆႉၵႃႈၶၼ်လွင်ႈၵိူဝ်းယမ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၊ ထုၵ်ႇလီႁူႉ ဢၼ်ၵူၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈ လူဝ်ႇသင်လၢႆလၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပိူင်လူင် ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်း တၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉယႃႉမႅၼ်ႈ ပိုၼ်ႉတီႈလႄႈၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁၵ်ႉလႄႈဝႆႉၵႃႈၶၼ်။ ၾၢႆႇပၼ်လႄႈ ၾၢႆႇႁပ်ႉ ၸင်ႇႁူႉပွင်ႇၵၼ်ငၢႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းသႅင် မိူင်းလီ ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇၵေႃႈ မႃးပၼ်တၢင်းႁူႉလွင်ႈပၵ်းပိုင်ၸိုင်ႈမိူင်း မိူင်းထႆး- ႁႂ်ႈတႆးၼႂ်းမိူင်းထႆး မေႃယူႇမေႃၵိၼ်ၽွင်းယူႇမိူင်းပိူၼ်ႈ ၊ လၢတ်ႈလွင်ႈ တႃႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတႆးဢၼ် ၽၢတ်ႇဝၢၼ်ႈယၢၼ်မိူင်းသေ မီးဝႆႉၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆးထႆးၸိူဝ်းၼၼ်ႉပႃး။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-02T23:24:32

https://shannews.org/archives/60180

မိူင်းၶႄႇ ၶူင်သၢင်ႈႁဵတ်းၸိူဝ်ႉၽၼ်းဢႃႇလူး ဢၼ်တေဝႆႉလႆႈႁိုင်ၼၼ်ႉသေ တႄႇၽုၵ်ႇတူၺ်း

Li Jieping ၽူႈလူင့်လႅၼ်ႇ ၾၢႆႇပၢႆးတူၼ်ႈၸႂ်မိူင်းၶႄႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ၸုမ်း (International Potato Center – CIP) ဝဵင်းပေႊၵျိၼ်ႊ ၶူၼ့်ၶႂႃႉၶူင်သၢင်ႈ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ မၼ်းဢႃႇလူး ဢၼ်တေၶဵင်ႇတႃႉ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ ႁႅင်းလူမ်းမႆႈသုင် ၊ သႅၼ်းတေဢမ်ႇၸဵဝ်းၼဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ Photo Reuters-ႁၢင်ႈ ၸိူဝ်ႉၽၼ်းဢႃႇလူး ဢၼ်ၽုၵ်ႇလႆႈပိုၼ်ႉတီႈႁႅင်းလူမ်းမႆႈသုင် မၼ်းဢႃႇလူးဢၼ်ၶူင်သၢင်ႈမႃးၵမ်းၼႆႉ တေပဵၼ်လၢႆးၵႄႈလိတ်ႈလွင်ႈ ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ်ႁႅင်ႈႁဵဝ်ႇၼဝ်ႈ/ ဢမ်ႇပေႃးၵိၼ် ၽွင်းၶၢဝ်းမႆႈ။ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈၼမ့်တၢင်းၵိၼ် ၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ ဝႃႈၼႆ။ မၼ်းဢႃႇလူးသႅၼ်းၼႆ့ ႁူဝ်လဵၵ်ႉ၊ ၼၢၼ်းၼဝ်ႈ ၊ ဝႆႉလႆႈႁိုင် ၼမ်ႉၼၵ်းမီး 136 ၵရမ်ႊ(မွၵ်ႈ 3 ၵျၢပ်ႈ) ၵူၺ်း။ ပေႃးတႅၵ်ႈၵၼ် တေပဵင်းမွၵ်ႈ ၶႆႇၼူၵ်ႉၶုမ်ႈၼႆႉၵူၺ်း – ၶၢဝ်ႇရၢႆႊထိူဝ်ႊ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ Li Jieping လၢတ်ႈဝႃႈ – “မၼ်းဢႃႇလူးၼႆႉ ႁႅင်းလူမ်းမႆႈပိူင်ႈဢိတ်းဢွတ်းၵေႃႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉငၢႆႈ ၼဝ်ႈငၢႆႈ ႁႅင်းဢွၵ်ႇမၼ်းလူတ်းယွမ်းငၢႆႈ။ ၵွပ်ႈၼႆ တႃႇလႆႈမႃးမၼ်းဢႃႇလူး သႅၼ်းႁူဝ်လဵၵ်ႉသေ ဝႆႉႁိုင်လႆႈ ၼႆႉ လႆႈၶူၼ်ႉၶႂႃႉမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီယဝ်ႉ ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းထႅင်ႈ 50-60 ပီမိူင်းၼႆႉ ႁႅင်းလူမ်းမႆႈလုမ်ႈၾႃႉ ၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈထႅင်ႈလိူဝ်ၵဝ်ႇ 3 တီႊၵရီႊ သႅၼ်ႊတီႊၵရဵတ်ႉ ။ ၵွပ်ႈၼႆ ထိုင်ၶၢဝ်းၼၼ်ႉမႃးၵေႃႈ ႁႂ်ႈမီးၸိူဝ်ႉၽၼ်းဢႃႇလူး ဢၼ်တေၶဵင်ႇတႃႉႁႅင်းလူမ်းမႆႈၼၼ်ႉလႆႈ လႄႈၸင်ႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉႁဵတ်းသၢင်ႈဝႆႉ ” – ဝႃႈၼႆ။ မိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၽုၵ်ႇမၼ်းဢႃႇလူးၼမ်သုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ ၵိၼ်ၼႂ်းမိူင်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၶိုၼ်းဢူပ်းႁႅင်ႈ၊ တၢၵ်ႇႁႅင်ႈ ၊ ႁဵတ်းပဵၼ်တၢင်းၵိၼ် ၶဝ်ႈမုၼ်းၶဝ်ႈပွင်းသေ ၵိၼ်တႅၼ်းတၢင်ၶဝ်ႈလႆႈ။ တီႈမိူင်းၶႄႇၼႆႉ မၼ်းဢႃႇလူး ပဵၼ်မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တီႈမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်ၽုၵ်ႇၵေႃႈၽုၵ်ႇ ဢၼ်သိုဝ်ႉဢဝ်တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈသိုဝ်ႉ။ Ref; Reuters

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး']

2024-12-02T22:06:33

https://shannews.org/archives/60176

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၵူၼ်းၼုမ်ႇတီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးသေ သူင်ႇၵုမ်းတီႈၵဵင်းတုင်

ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်း 100 ပၢႆ ယၢမ်းလဵဝ်ထုၵ်ႇသူင်ႇတူဝ် ၵႂႃႇမီးဝႆႉၵဵင်းတုင်ၽွင်ႈ ၊ ၵႂႃႇယွၼ်းထုတ်ႇဢဝ်ၶိုၼ်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ တေၾိုၵ်းပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းသေ သူင်ႇလႃႈသဵဝ်ႈဝႃႈၼႆ။ တင်ႈတႄႇပွႆးႁူင်းၾႆးမိၼ်လိူၼ်သိပ်းသွင်မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပလိၵ်ႈ လိုပ်ႈလမ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၸွမ်းၵၢင်ဝဵင်း ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ လၢၵ်ႈၸၼ်တီႉၺွပ်း တၢင်ႇရူတ်ႉၵႂႃႇၵူႈၶမ်ႈၶိုၼ်း။ ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉသမ်ႉလႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၶဝ်ႈၸၼ်ၼႂ်းႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၽၢၵ်ႇလိူၼ်သၢဝ်းဝၼ်းမႃးၼႆႉ တီႉလႆႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ 146 ၵေႃႉ ။ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ် ၼုမ်ႇယိင်း ၽူႈထုၵ်ႇတီ့ၺွပ်းၵႂႃႇလၢတ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ တႆးၵေႃႉၶႃႈၵေႃႈ ပႃးၵႂႃႇဢေႃႈ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ့် ၊ ပလိၵ်ႈလႄႈတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ၼႂ်း ႁၢၼ်ႉ တၢင်းၵိၼ်ၵၢင်ၶမ်ႈၸိုဝ်ႈယႂ်ႇတီႈၼိုင်ႈၶႃႈၼေႈ ။ ဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈ 4-5 ၵေႃႉ ၵႂႃႇၸွမ်း ၵၼ် တီႈႁၢၼ်ႉၼၼ်ႉ ။ ၺႃးၺွပ်းၵႂႃႇတင်းမူတ်း ။ ပႃးၵႂႃႇတင်းယိင်းလႄႈ တင်း ၸၢႆး ၊ ပေႃးၶဝ် ၺွပ်း ၼိုင်ႈတီႈၼိုင်ႈတီႈၼႆႉ လႆႈၵႂႃႇၵူၼ်း 20 ပၢႆ ။ ဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈ ဢၼ်ၺႃးတီႉ ၵႂႃႇၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ထုၵ်ႇသူင်ႇၵႂႃႇ ၵဵင်းတုင်ယဝ်ႉ။ ယွၼ်းထုတ်ႇၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ။ ပလိၵ်ႈၵဵင်းတုင်လၢတ်ႈဝႃႈ တေၾိုၵ်းပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၵွၼ်ႇဝႃႇ” – ဝႃႈၼႆ ။ လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၶတ်းၸႂ်တိတ်းတေႃႇၸူး ပေႃႈမႄႈၼုမ်ႇယိင်းၵေႃႉထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေ ဢမ်ႇႁတ်းတွပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄ့ ဢဝ်ငိုၼ်း ထုတ်ႇတူဝ်လႆႈၶိုၼ်းသေတႃ့ ယၢမ်းလဵဝ်တႄ့ ပၼ်ငိုၼ်းၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ထုတ်ႇတူဝ် ဢမ်ႇလႆႈယဝ့်ၼႆ မၼ်းၼၢင်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ၼႆ ။ “မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄ့ ၵူၼ်းဢၼ်ၶႃႈႁူႉၸၵ်းၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းၺႃးၺွပ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁိူၼ်းၵႂႃႇယွၼ်းထုတ်ႇတူဝ်ၶိုၼ်း လႆႈပၼ် 50 သႅၼ်ပျႃး ၶဝ်ၵေႃႈပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄ့ ပၼ်ငိုၼ်းၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈယဝ့်ၶႃႈ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝၢႆးပွႆး ႁူင်းၾႆးမိၼ်ယဝ်ႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပေႃးၸမ် 7-8 မူင်း ၽႂ်ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇမႃး ၸွမ်းတၢင်း၊ တေမီးၵူၼ်းၶၢႆတၢင်းၵိၼ် တီႈၵၢတ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်း၊ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇတႄႉ သမ်ႉပေႃးယဵၼ်သီႇ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆ တၢင်းၶၢႆၵေႃႈ ဢိုတ်းၸဝ်ႉၼႃႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ဢၼ်ယူႇႁိမ်းၵၢတ်ႇတႅမ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “တီႈဢၼ်ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈလၢၵ်ႈၶဝ်ႈၸၼ်ၼႆႉမၼ်းပဵၼ်ၼႂ်းၵိဝ်ႇၼႂ်းယွမ်ႇ တီႈပွၵ်ႉ ဢၼ်ယူႇတၢင်းၼွၵ်ႈဢိတ်းဢိတ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼေႈ လႆႈငိၼ်းတႄႉၼႃ။ ပေႃးပဵၼ်ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ လပ်းသိင်ႇၼႆႉ ဢွၵ်ႇႁိူၼ်းဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆၵႂႃႇပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၾုင်ၵေႃႈႁၢႆတင်းမူႇတင်းၾုင်ယဝ်ႉ။ ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပလိၵ်ႈတီ့ၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ့် တေပႃးလုၵ်ႈၸၢႆး ၽူႈမီးၸၼ်ႉယႂ်ႇ ၼႂ်းၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် Non CDM ၊ လုၵ်ႈၸၢႆး ၽူႈမၢၵ်ႈမီး၊ ၵူၼ်းမိူင်း ႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ ၵမ်ႈၼမ်၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉၼုမ်ႇယိင်းၵေႃႈပႃးၵႂႃႇ- ၵူၼ်းၼုမ်ႇယူႇဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းဢၼ်ၺႃးတီႉၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်းပွၵ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း 10 ၵေႃႉ၊ ၺွင်ႇၽိဝ်ႇသၶၼ်း 12 ၵေႃႉ ၊ ရတၼႃႇသီႇရိ 15 ၵေႃႉ၊ ၶျၢၼ်းမျႃႉတႃႇသီႇ 10 ၵေႃႉ၊ ၸိင်ႇပၢၼ်း 16 ၵေႃႉ ၊ သူၺ်ႇ တွင်ႇ 20 ၵေႃႉ ၊ ၵၢၼ်ႇတႃႇ 14 ၵေႃႉ ၊ ၵျွင်းၵျီးၸူႉ 23 ၵေႃႉ ၊ မိင်ႇၵလႃႇဢူး 10 ၵေႃႉ ၊ ၽြႃးၶၢဝ် 16 ၵေႃႉ တင်းမူတ်းပဵၼ် 146 ၵေႃႉ ဝႃႈ ၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ၼႆ တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပျီတူ့ၸိတ့်ပဢူဝ်း PNO ႁူမ်ႈၵၼ် တဵၵ်းၸႂ့် ၵူၼ်းမိူင်းဢႃယု 23-50 ဝႃႈတေပၼ်ပၢင်သွၼ် 3 ဝၼ်းၼႆသေၽိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း ယဝ့် လိူၵ်ႈၵူၼ်းၼႂ်းၼၼ့်သေ သူင်ႇ ၵဵင်းတုင် ၊ ပေႃးၾိုၵ်းၵၢၼ်တီႈၵဵင်းတုင် 3 လိူၼ်ယဝ့် တေသူင်ႇၼႃႈသိုၵ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵဵင်းတုင်ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ တီႈဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းတႄႉမီးတၢင်းၼွၵ်ႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် တၢင်းဢွၵ်ႇၵႂႃႇဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ။ ႁၼ်ၶဝ်ၾိုၵ်းယဝ်ႉၵႂႃႇ 2 ၸုပ်ႈယဝ်ႉ ။ ဝၢႆးၾိုၵ်းယဝ်ႉတႄႉ ဢဝ်သူင်ႇတီႈလႂ် ပႆႇငိၼ်းၶၢဝ်ႇ– ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၵ်းပိူင်ႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းသေ တဵၵ်းၶၢၼ်းတီႉၺွပ်းလၢၵ်ႈၸၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉၵႂႃႇၸုပ်ႈထိ 7 ယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ -ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် ( ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ် )

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-12-02T13:37:43

https://shannews.org/archives/60173

ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆးဝႃႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းႁိူဝ်းႁႃပႃမိူင်းထႆးၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ

ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး ၼၢင်းသၢဝ် ၽႄးထွင်းထၢၼ်း သျိၼ်ႊၼဝတ်း တွပ်ႇလၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ မီႊတီႊယႃႊ ဝႃႈ – လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းႁိူဝ်းႁႃပႃထႆး ၼၼ်ႉ ပဵၼ်လၢႆးၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉလႄႈ ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ ဝႃႈၼႆ။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈတီႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇတီႈမိူင်းထႆးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1/12/2024 ဝႃႈ – ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလွင်ႈ ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၸိူင်ႉၼႆ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်မႃးၵေႃႈထုၵ်ႇလီဢဝ်လၢႆးဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႄႈလိတ်ႈဢဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈႁူဝ်ယွႆႈတႅတ်ႈတေႃးတႄႉ ပႆႇလႆႈႁူႉတိုၵ်ႉၸွပ်ႇထၢမ်တူၺ်းဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းႁိူဝ်းႁႃပႃ မိူင်းထႆးၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်း 31 ၵေႃႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်းဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃးၵူၼ်းမိူင်းထႆး 4 ၵေႃႉ။ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆးတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – ၶႂ်ႈႁႂ်ႈပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းထႆးၼၼ်ႉဝႆးဝႆး ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 27/11/2024 ၽွင်းၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းထႆး မိူဝ်းႁူပ်ႉၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်းမိူင်းမၢၼ်ႈယူႇၼၼ်ႉ ႁိူဝ်းႁႃပႃမိူင်းထႆး ၺႃးယိုဝ်းၼႂ်းၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ၵပ်ႉပလီႇ ။ ၵူၼ်းထႆးၼႂ်းႁိူဝ်းၼၼ်ႉၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈသေ တူၵ်းၼမ်ႉတၢႆ။ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသမ်ႉတၢႆၼိူဝ်ႁိူဝ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ႁိူဝ်းၼၼ်ႉပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်းၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇမၢၼ်ႈ ၸမ်မႃးႁိမ်းဝဵင်းၵေႃႇသွင်ၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇယိုဝ်း ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 2/12/2024 ၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းထႆးႁွင်ႉဢဝ် ၽွင်းတၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈလုမ်းတၢင်မၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ ၼၼ်ႉဝႆႉ တႃႇဢုပ်ႇၵုမ်ငူပ်ႉငိလွင်ႈၵူၼ်းၼႂ်းႁိူဝ်းဢၼ်ထုၵ်ႇတီႉဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸဵဝ်းပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 27/11/2024 ၼၼ်ႉၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ပင်ႊၵလႃႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁိူဝ်းမိူင်းပင်ႊၵလႃႊတဵတ်ႈသ် ႁၢႆဝႆႉလမ်းၼိုင်ႈ ။ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ မိူင်းပင်ႊၵလႃႊ ၼႄးဝႃႈပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-12-01T21:19:48

https://shannews.org/archives/60170

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းရူတ်ႉၵႃးသင်ၶၸဝ်ႈ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း သီႇသႅင်ႇ-လွႆၶေႃ

ဝၼ်းတီႈ 30/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း ရူတ်ႉၵႃးလမ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်တၢင်ႇမႃးသင်ၶၸဝ်ႈ လုၵ်ႉတၢင်းဝဵင်းလွႆၶေႃ ၶိုၼ်ႈမႃးတၢင်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၺႃးယိုဝ်းၵၢင်တၢင်း သင်ၶၸဝ်ႈ လူႉလွၼ်ႇၵႂႃႇတူၼ်ၼိုင်ႈ လႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 2 တူၼ်။ ရူတ်ႉၵႃးလမ်းၼၼ်ႉ ၺႃးယိုဝ်းတီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ဢွင်ႇၵလၢပ်ႉ တီႈဢၼ်မီးတပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၵ်းသဝ်းဝႆႉ။ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၼင်ႈၵျွင်း တိုဝ်ႉၸၢႆးၶႃးတႄႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ လူႉလွၼ်ႇထင်တီႈ။ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးထႅင်ႈ 2 တူၼ် ဢၼ်ၶီႇမႃးၸွမ်းၼၼ်ႉတႄႉမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ။ ၸၢႆးၼုမ်ႇၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းပၢင်သဝ်းဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈဢွင်ႇၵလၢပ်ႉၼၼ်ႉ ယိုဝ်းဢေႃႈ။ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး တိုဝ်ႉၸၢႆးၶႃး လူႉလွၼ်ႇထင်တီႈ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈယိုဝ်းတႄႉဢမ်ႇႁူႉ။ ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းသီႇသႅင်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ – ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်းယိုဝ်း တီႈတိုဝ်ႉၸၢႆးၶႃး ပီၵၢႆ ပီဢွၼ်ၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ယၢမ်ႈၵႂႃႇလၢတ်ႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ ယႃႇယိုဝ်းသႂ်ႇဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ၼႆပွၵ်ႈၼိုင်ႈ– ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၵမ်ႉထႅမ်ႁၼ်လီသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉတႅမ်ႈတၢင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – ပဵၼ်သိုၵ်းယၢင်းလႅင် KNDF- PDF ယိုဝ်းရူတ်ႉၵႃးၸဝ်ႈတူၼ်ၶူး ဝႃႈၼႆသေတႃႉ – ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ တီႈဢၼ် ရူတ်ႉၺႃးယိုဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း။ ပဵၼ်တီႈပၢင်သဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇလႄႈ တိုၼ်းပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝႃး ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 4 မူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် သႅၼ်းၵျႅတ်ႉၾၢႆႇတိူဝ်ႊ 2 လမ်းၵႂႃႇယိုဝ်းတီႈဝၢၼ်ႈ ႁူဝ်ၼမ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမွၵ်ႇမႆႇ ၼႆ ၶုၼ်ႇရဵင်းယၢၼ်ႇ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ PNLA လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးယိုဝ်းတီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်ၼမ်ႉ 2 လမ်း ။ ၼိုင်ႈလမ်းၼႆႉ ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းမွၵ်ႈ 7 လုၵ်ႈ။ တိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လူႉၵွႆ 10 လင်ပွႆ။ ၵတ်ႉၵႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆသေၵေႃႉ တၼ်းပၢႆႈလွတ်ႈၽေးယူႇ”– ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼၼ်ႉ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၼၼ်ႉ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်း PNLA ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းလႄႈၻရူၼ်ႊ ပိုတ်းယိုဝ်းၸွႆႈ။ တိူဝ်ႉသႂ်ႇဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေး။ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ PNO တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – PNLA ၼႆႉပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမွၵ်ႇမႆႇ တီႈဢၼ် ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းတူင်ႉၼိုင်ၵုမ်းၵမ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ PNLA ၼႆႉ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း NCA သေ ၸင်ႇလႆႈသင်ႇသွၼ် – ၼႆ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း PNO လၢတ်ႈတီႈ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/11/2024 ၼင်ႇၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-12-01T20:33:05

https://shannews.org/archives/60166

ပီမႂ်ႇ ၸႂ်မႂ်ႇ ငိူင်ႉဝႄႈလွင်ႈသေႉၼႄးၵၼ် မိူင်းတႆးၸင်ႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ

ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 1/12/2024 ၼႆႉပဵၼ်ဝၼ်းပီမႂ်ႇတႆး 2119 ၼီႈ ၊ ၸွမ်းၼင်ႇၾိင်ႈထုင်းတႆးတႄႉ ႁပ်ႉၸဵင် ၵိၼ်ၸဵင် လဵၼ်ႈၸဵင် မူၼ်ႈသိူဝ်းၸွမ်းလိူၼ်ၸဵင်ပီမႂ်ႇတႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈပီၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်း ပတ်းပိုၼ်ႉၵူႈတီႈ သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇ ပဵၼ်ဢၢႆယၢမ်း ဢၢႆမႆႈ သဵင်ႁွင်ႉသဵင်းႁႆႈပၼ်းၼၼ်ႈ ။ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးဝၢၼ်ႈသူၼ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်းတီႈလွတ်ႈၽေး။ တီႈမိူင်းတႆး ဢမ်ႇမီးပွႆးယႂ်ႇလၢမ်းလူင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈမူၼ်ႈ ၸၢင်ႈသိူဝ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁုၼ်ႉၸၢင်ႈၶူဝ်။ ၵူၺ်းဢွၼ်ၵၼ် တိူင်ႇၵၢဝ်ႇယွၼ်းပွၼ်းႁႂ်ႈမိူင်းတႆးၸဵဝ်းၵတ်းယဵၼ် ႁႂ်ႈၸဵဝ်းလႆႈပွၵ်ႈယူႇသဝ်းၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်းၽႂ်မၼ်းၶိုၼ်း။ ၼႂ်းၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇဝႃႈၵူၼ်းၶိူဝ်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ တိုၼ်းၶတ်းၸႂ်ၵွၵ်းၶိုၼ်းပိုၼ်းၶိူဝ်းၽႂ်မၼ်း ။ ပိုၼ်းဢၼ်လႂ်လီၵေႃႈ ၶႂ်ႈထူၵ်းဢွၵ်ႇမွၵ်ႇလၢတ်ႈၼႄလုမ်ႈၾႃႉ ။ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၵေႃႈ တိုၼ်းမီးပိုၼ်းလီ ၾိင်ႈလီၵိုၵ်းၸိူဝ်ႉၵိုၵ်းၶိူဝ်းမႃးမိူၼ်ၵၼ် ။ ၾိင်ႈႁပ်ႉၸဵင်ပီမႂ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ၼင်ႇပူႇႁဵတ်းမႃး ၼၢႆးႁဵတ်းဝႆႉပၼ်လႄႈ လုၵ်ႈလၢၼ်ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၸင်ႇႁၵ်ႉသႃသိမ်းပႅင်းပိုၼ်ၽႄႈမႃး ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ။ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ 1/12/2024 ပဵၼ်ဝၼ်းပီမႂ်ႇတႆး 2119 ၼီႈ ။ ပေႃးမႃးတူၺ်းပိုၼ်းပဵၼ်မႃး လၢႆးၼပ်ႉလၵ်းၼီႈပီတႆးၼႆႉ မီးဝႆႉတင်းၼမ်တင်းလၢႆ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ၼမ်တႅမ်ႈမၢႆဝႆႉဝႃႈ ပီတႆးၼႆႉ တႄႇၼပ်ႉမႃးမိူဝ်ႈပၢၼ် ၸဝ်ႈၶုၼ်ႁွင် (ဢမ်ႇၼၼ်) လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈၶုၼ်ၸၢႆး မိူဝ်းပၢင်းႁပ်ႉထမ်းပုတ်ႉထသေ ပွၵ်ႈၽႅဝ်ၶိုၼ်း မိူင်းလိၼ်သုင် ၸိုင်ႈတႆး ဝဵင်းငဝ်ႈလူင်ၼွင်သႄၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းႁႅင်ႈၶၢဝ်းႁွင် ၶၢဝ်းၵတ်းလိူၼ်ၸဵင်ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပၢၼ်ၼၼ်ႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၽိုၼ်ထမ်းၸဝ်ႈပုတ်ႉထႁွတ်ႈၽႅဝ်မႃး ၼႂ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ မၼ်းမိူၼ်ၵၼ်တင်းတူဝ်ၼေႃႇၶမ်းၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈႁွတ်ႈထိုင်ယဝ်ႉၼႆလႄႈ ၸဝ်ႈဢူတီႇၾႃႉ ၸင်ႇၸႂ်ႉဢဝ်ၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇငႃးလႅင် တၢင်ႇပွင်သေႁပ်ႉတွၼ်ႈၽိုၼ်လိၵ်ႈၵျၢမ်းၶမ်းၸဝ်ႈသေဢမ်ႇၵႃး ႁဵတ်းပွႆးလူင်သေ ႁပ်ႉတွၼ်ႈဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၵျၢမ်းထမ်း ပိတၵၢတ်ႈသၢမ်ၵွင် ၽႅဝ်ထိုင်မိူင်းၸိုင်ႈတႆးၼၼ်ႉ မႅၼ်ႈပီသႃႇသၼႃႇ ထူၼ်ႈထိုင် 450 လႄႈ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၽူႈႁူႉႁၼ်ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းတႆးပၢၼ်ၼၼ်ႉ ၸင်ႇမၵ်းမၼ်ႈ ပဵၼ်ပီသႃသၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးမႃး။ ထႅင်ႈပိူင်ၼိုင်ႈ ၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႃႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်ယီႈ လုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႉထိသွင် ၶုၼ်ဢူတီႇၾႃႉ ( ၸိုဝ်ႈၶိူဝ်းႁိူၼ်း ၶုၼ်မိူင်းၼွင်သႄ) ဢွၼ်ဢဝ်ၶႃႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ လူင်းၸွမ်းသၢႆၼမ်ႉၶူင်းသေ မႃးတင်ႈတႄႇဝၢၼ်ႈမိူင်း ( မိူင်းမၢဝ်း) ႁိမ်းၾင်ႇၼမ်ႉမၢဝ်း ၵွၼ်ႇၼႃႈပီၶရိတ်ႉမွၵ်ႈ 94 မႅၼ်ႈပီသႃႇသၼႃႇပုတ်ႉထၸဝ်ႈလႆႈ 450 ၼႆၵေႃႈဝႃႈယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပိုၼ်းၵမ်ႈၼမ်တႅမ်ႈမၢႆဝႆႉဝႃႈ ပီတႆးတႄႇမႃးမိူဝ်ႈပီသႃႇသၼႃႇ ထူၼ်ႈထိုင် 450 ။ ၸင်ႇၼၼ်လႄႈ သင်ၶႂ်ႈႁူႉပီတႆးထူၼ်ႈထိုင်ပီလႂ်ၼႆၸိုင် ႁႂ်ႈဢဝ်ပီသႃႇသၼႃႇ တင်ႈသေ ဢဝ် 450 ၼႆႉထွၼ် ။ တၵ်းလႆႈ လၵ်းၼီႈပီတႆးၵမ်းလဵဝ် ။ ဢမ်ႇၼၼ် ဢဝ်ပီၶရိတ်ႉတင်ႈသေ ဢဝ်တူဝ်ၼပ်ႉ 94 မႃးလေႃးၸိုင် တၵ်းလႆႈပီတႆးဢၼ်ၶွပ်ႈတဵမ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆယဝ်ႉ ။ ပီၵဝ်ႇပီမႂ်ႇပုတ်ႈလၢႆႈၼႂ်းလိူၼ်ၸဵင်လႄႈ ၸင်ႇႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ ၵေႃႇၸဵင် ။ ၾိင်ႈၵေႃႇၸဵင်ၼႆႉ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾိင်ႈတႆး ၸင်ႇတမ်းဝၢင်းဝႆႉ ပဵၼ်ၶၵ်ႉပဵၼ်တွၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ပႂ်ႉၸဵင် ပၢႆႈၸဵင် ၵိၼ်ၸဵင် လဵၼ်ႈၸဵင် ။ ပႂ်ႉၸဵင် မၢႆထိုင်ဝႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းပႂ်ႉႁပ်ႉတွၼ်ႈလိူၼ်ၸဵင်ႁိုဝ်ဢမ်ႇၼၼ် လိူၼ်ဢၢႆႈ မႅၼ်ႈဝၼ်းလိူၼ် 12 လပ်း ပီၵဝ်ႇပႆႇသဵင်ႈ။ ပၢႆႈၸဵင် ပွင်ႇဝႃႈ ၵႃႇရဝၼပ်ႉယမ် လိူၼ်ၸဵင် ဢၼ်ပဵၼ်လိူၼ်ႁူဝ်တီး ၼႂ်းပီမႂ်ႇၵူႈပီပီ။ မိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈပၢၼ် ၶုၼ်ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးႁိူင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ်ၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉပၼ်ၵူၼ်းႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၶုၼ်မိူင်းၼႆယဝ်ႉ။ ၵိၼ်ၸဵင် ပွင်ႇဝႃႈ တူင်ႉၼိုင်လဵင်ႉလူ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၸိူဝ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းပၢင်ပွႆး ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉတေလဵင်ႉ ၶဝ်ႈတူမ်ႈလႅမ် ၊ ၶဝ်ႈတူမ်ႈၵူၺ်ႈ ၊ ၶဝ်ႈပုၵ်းငႃး ၶဝ်ႈမုၼ်းႁေႃႇတွင်လႄႈ ၶဝ်ႈယႃႇၵု။ ႁူမ်ႈတင်းၾိင်ႈလူႇတၢၼ်းၶဝ်ႈမႂ်ႇ ၸွမ်းၾိင်ႈထုင်းသႃႇသၼႃႇ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵိူဝ်းလီၼႂ်းဝၼ်းပီမႂ်ႇ ။ လဵၼ်ႈၸဵင် ပွင်ႇဝႃႈ သူင်သိူဝ်းၼႂ်းၶၢဝ်းပွႆး ၊ သူင်ႇသင်ႇပီၵဝ်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ႁွင်ႉၵႂၢမ်း ၊ ၵႃႈၼူၵ်ႉ ၵႃႈတူဝ်း လဵၼ်ႈလၢႆးၸိူင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပၢၼ်ၼႆႉမႃးၵေႃႈ လဵၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ပိတ်ႉမၢၵ်ႇသွင်းဝၢႆ တိုတ်ႉၸိူၵ်ႈ ဝႅၼ်သုင် လႅၼ်ၶႄႉၵၼ်ၸဵမ်ထႅင်ႈလၢႆလၢႆဢၼ် ။ ၼၼ်လႄႈ ၽွင်းပီမႂ်ႇၸဵင်ၼိုင်ႈဝၼ်း ဝၼ်းဢၼ်မီးမင်ႇၵလႃႇတွၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉတႆး လဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ သူင်သိူဝ်း ႁပ်ႉတွၼ်ႈၼၼ်ႉ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵူႈတီႈ ပေႃးတေထူပ်းလွင်ႈဢွင်ႇမၢၼ်ၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ မႄႈၶူးႁၢၼ်ႇၼူၼ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးၵဵင်းမႆႇ ပၼ်ပွၼ်းယွၼ်းသူးဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ပီမႂ်ႇၼႆႉ ယွၼ်းသူးပၼ်ႁႂ်ႈပူၼ်ႉလွတ်ႈလႆႈရၢၼ်ႇသူႇ 5 ပိူင် ။ တႄႇဢဝ်ပီမႂ်ႇၼႆႉၵႂႃႇ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ၵူႈပွၵ်ႉၵူႈယွမ်ႇ ၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈဢိူင်ႇ ၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁႂ်ႈလႆႈယူႇၵတ်းယဵၼ်လွတ်ႈၽေးၶဵၼ် ၽေးသၽႃႇဝ ၽေးရေႃးၵႃႇ ၽေးသိုၵ်းသိူဝ် ၽေးၶုၼ်မိူၵ်ႈၶုၼ်လိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၵၢင်းယၢၼ်သေယဝ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈႁႂ်ႈတေႃႇၵေႃႇသင်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈမၢၼ်သေၵမ်း။ ပီႈၼႃႈၾႃႉမႂ်ႇၼႆႉ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵေႃႉတေႃႇၵေႃႉလႄႈသင် ၸုမ်းတေႃႇၸုမ်းလႄႈသင် ဝၢၼ်ႈတေႃႇဝၢၼ်ႈ မိူင်းတေႃႇမိူင်းလႄႈသင် ႁႂ်ႈလႆႈမေႃႁၵ်ႉၵၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်ၼႆ ၶႂ်ႈၾၢၵ်ႇထိုင်ၸိူင်ႉၼႆၶႃႈ ။ သူင်ႇပီၵဝ်ႇ ႁပ်ႉပီမႂ်ႇ သေဢမ်ႇၵႃး ၸဝ်ႈၶူးမေႃလိၵ်ႈတႆးႁဝ်းၵေႃႈယႃႇလူင်ယႃႇလိုမ်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇၶုၵ်ႉထူပ်းၼပ်ႉယမ်ၶဝ်ၵူႈၸဝ်ႈယူႇ” ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ ယၢမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းတိုၵ်ႉလူႉယူႇၼႆႉ ပဵၼ်တႆးယႃႇၵႆႉၼႄးၵၼ်၊ ဢမ်ႇဝႃႈပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇဝႃႈၸုမ်းသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၊ ဢမ်ႇဝႃႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းၸိုင်ႈတႆး လူဝ်ႇလႆႈၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ် ၸင်ႇတေၸဵဝ်းထိုင်ယိူင်းဢၢၼ်း ။ ပေႃးဢဝ်လွင်ႈၸႃႉၶဝ်ႈႁႃၵၼ်ၵေႃႈ တႃႇတေလႆႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၼ်းတေၵႆယူႇတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉၼႆ ၸဝ်ႈၶိုၼ်းသႂ် ၸႂ်ယဵၼ် ၸဝ်ႈၽူႈတူင်ႉၼိုင်ဝႆႉ ၾၢႆႇၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် လၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ- “ဢၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်းလူင် ၶူင်ႊၸိုဝ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၸဝ်ႈပၢႆးႁူႉလူင် ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်မၼ်းၸဝ်ႈလၢတ်ႈၼႆႉ မႅၼ်ႈၵၼ် တင်းငဝ်းလၢႆးမိူင်းတႆး ။ မၼ်းၸဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးၼႄးပိူၼ်ႈၼႆႉ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းႁဝ်းတိုၵ်ႉ ၵႆယူႇ။ မၼ်းၶုၵ်ႉၸႂ် လႆႈ တႆးႁဝ်းသေ လၢတ်ႈႁိုဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ။ ပေႃးဝႃႈၼႄးပိူၼ်ႈၼႆ ဢဵၼ်းဢၢၼ်း ႁဝ်းတိုၵ်ႉၵႆယူႇ။ ပေႃးဝႃႈ ၼႄးတူဝ်ၵဝ်ႇၼႆ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ထိုင်တူၵ်းၶိုင်ႈတၢင်းယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ဢမ်ႇၼႄးပိူၼ်ႈဢမ်ႇၼႄးၸဝ်ႈၵဝ်ႇယဝ်ႉၼႆတႄႉ ႁဝ်းၵေႃႈ ႁွတ်ႈတီႈႁဝ်းဢဵၼ်းဢၢၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉယဝ်ႉဝႃႈၸိူင်ႉၼၼ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶေႃႈၵႂၢမ်းလူင်ၶူင်ႊၸိုဝ်ႉ လၢတ်ႈမႃးၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ပုၼ်ႈတႃႇတႆးႁဝ်း ။ ပီၼႆႉ ႁဝ်းတေလႆႈတိုဝ်းၵမ်သေလႄႈ ႁဵတ်းသင်ၵႂႃႇၸွမ်းယူႇ။ၶႂ်ႈၽႄမႅင်ႇပၼ်တၢင်းႁူႉ မီးၼင်ႇၼႆၶႃႈဢေႃႈ ။” တၢင်းသေႉၼႄးၵၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇဢွၼ်လီ ၼႄးပိူၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇလီ ၼႄးတူဝ်ၵဝ်ႇၶႅၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉ ၵွပ်ႈၼၼ် ဢမ်ႇၼႄးတၢင်းလႂ်ၾၢႆႇလႂ်ၼႆႉ ၸင်ႇတေမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၸင်ႇတေၸမ်တၢင်းယိူင်းဢၢၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ပီမႂ်ႇတႆးပီၼႆႉႁႂ်ႈယူႇလီၵတ်းယဵၼ်ႁၢမ်းၶဵၼ်ႁႃႈယိူင်ႈသေၵမ်းၶႃႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-11-30T22:57:56

https://shannews.org/archives/60161

ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းသႂ်ႇႁေႃၼၢႆးၶၢဝ် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ 30 ပၢႆ

ၽွင်းသိုၵ်းလွႆတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈတေဢုပ်ႇလွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၶမ်ႈလိူၼ် 12 လပ်း ၶမ်ႈႁပ်ႉပီမႂ်ႇတႆး ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇတီႈ ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး တူၵ်းသႂ်ႇႁေႃၼၢႆးၶၢဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ ၼၢႆးၶၢဝ် တၢႆ 10 ပၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်း 20 ပၢႆ။ Photo CJ- ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း တီႈပွၵ်ႉထူင်းၽူဝ်ႇ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ဝၼ်းတီႈ 30/11/2024 လိူၼ်သိပ်းသွင်လပ်း ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်းၶိုင်ႈ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇ တီႈၼိူဝ်လွႆပဝ်း(ဢိၼ်ႇၵျိၼ်းတွင်ႇ) ဢၼ်မီးၼႂ်းပွၵ်ႈ ထူင်းၽူဝ်ႇ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး။ “ မၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇၼိူဝ်ႁေႃၼၢႆးၶၢဝ်လီလီ ။ ႁိူၼ်းယေးႁိမ်းၶၢင်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈၵွႆ။ ၼၢႆးၶၢဝ်ၵေႃႈတၢႆ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈတၢႆ။ တၢႆ 10 ပၢႆ။ မၢတ်ႇၸဵပ်းမီး 20 ပၢႆ။ လိၼ်ဝႃႇႁိူၼ်းဝႃႇၵူၼ်ႇတဵင်သႂ်ႇ ၵူၼ်းၶမ်ဝႆႉတႂ်ႈမၼ်းဢဝ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇယၢပ်ႇ ။ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်းလႄႈ တေႃႉသူင်ႇႁူင်းယႃယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်းၼႃႇ ထိုင်တီႈလီမႆႈၸႂ် တေႃႇထိုင် ၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်းၼႆႉၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး ၵျွင်းၼၢႆးၶၢဝ်ယင်းပႆႇမွတ်ႇ“ – ၵူၼ်းမိူင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ Photo CJ- ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း တီႈပွၵ်ႉထူင်းၽူဝ်ႇ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး တီႈယွမ်ႇၼိူဝ်လွႆၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ ပဵၼ်တီႈယူႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းလႆႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးယဝ်ႉၼႆလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈဢမ်ႇမီးယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပိုတ်းယိုဝ်းတီႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇပႆႇႁူႉတႅတ်ႈတေႃးၵူၼ်းၵျွၵ်ႉမႄးလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-30T12:44:06

https://shannews.org/archives/60158

ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ငိုၼ်းပွမ်လိူင်ႇၼမ်

ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်တူဝ်ႈမိူင်းၸိူင်ႉၼႆ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈသုင်လိူဝ် ၵူၼ်းမိူင်းႁႃၵိၼ်လဵင့်တွင့်ယၢပ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းလၵ့်ၵူၼ်းၸူၼ်ၼမ်လိူင်ႇ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၶူဝ်းၶွင်ၽိတ်းမၢႆမီႈပၵ်းပိူင်ၵေႃႈ မီးၼမ်မႃး။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မီးငိုၼ်းပွမ် (တု) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶၢႆ တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ သိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ် ဢမ်ႇၵဵင်ၸႂ်ၽႂ်။ ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ပႃးၸဵမ် ၵူၼ်းႁႃၸဝ့်ၵိၼ်ၶမ်ႈ မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၺႃးငိုၼ်းပွမ်။ ယိင်းၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ်ဝဵင်းၶူဝ်လမ်လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပေႃးပိူၼ်ႈၸၢႆႇငိုၼ်းမႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းထတ်းတူၺ်းလီလီၶႃႈလူး ၊ မိူဝ်ႈဝၼ်းၼၼ့်ၶႃႈၺႃး ဝႂ်မၢင်မိုၼ် 1 ဝႂ်ဢေႃႈ ၊ ၸၢႆႇၶိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ ၊ ၸဝ်ႈၶၢႆၵုၼ်ႇၶဝ်တႄ့ ပေႃးၶဝ်ၺႃးၵေႃႈ ၶဝ်ၸၢင်ႈၸႂ့်ၼႂ်းၼႅပ်ႇၶိုၼ်းယူႇၶႃႈ ၊ မိူၼ်ႁဝ်းၶႃႈၼႆ့ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ် ၵူၺ်းၶႃႈလူး ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸၢႆႇၶိုၼ်း”- ဝႃႈၼႆ ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈဝဵင်းၼမ့်ၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ ၸဝ်ႈႁၢၼ့်ၶၢႆၵုၼ် ၊ ႁၢၼ့်ၶၢႆတင်းၵိၼ် ၵူဝ်ၺႃးငိုၼ်း ဝႂ်ပွမ်လႄႈ လႆႈၾၢင့်ၽွင်းႁပ်ႉငိုၼ်း၊ ငိုၼ်းပွမ်ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ဝႂ်မိုၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်းဝဵင်းၼမ့်ၸၢင်လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ယၢမ်းလဵဝ် ဝႂ်မိုၼ်ႇ ဢၼ်ပွမ် ၼမ်ၼႃႇၶႃႈ ၊ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ဢၼ်ပိူၼ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇဢၼ်ပွမ် ၼၼ့် မၼ်း မိူၼ်ဢၼ်တေ့မၼ်းလီလီၶႃႈဝႃႇ ၊ ပေႃးပိူၼ်ႈမႃးၸၢႆႇဝႂ်မိုၼ်ႇၼႆ သမ်ႉပေႃးလႆႈၾၢင့်ယူႇတႃႇသေႇဢေႃႈ။ ၵူဝ်ၺႃးဢၼ်ပွမ်မၼ်းၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – ႁၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶၢႆ သိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ်တင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ တေႃႇၼႃႈတေႃႇတႃ။ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ဢဝ်လိူင်ႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပၼ်လႄႈ လႆႈဝႃႈပဵၼ်ၽေးၶဵၼ်လူင်တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆ ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီးလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ပီၼႆႉ တီႈတူၼ်ႈတီးၼႆ့ ၵူၼ်းၶွၼ်ႈၵၼ်ၼမ် ၊ ၵၢၼ်ငၢၼ်းသမ့်ႁႃယၢပ်ႇၶႃႈဢေႃႈ ၊ ၵူၼ်းပေႃးဢိုပ်းယၢပ်ႈမႃးၵေႃႈ ၵၢၼ်သင်ၵေႃႈ ႁတ်းႁဵတ်းၵူႈမဵဝ်း ယဝ်ႉ ။ ဢၼ်သိုဝ့်ၶၢႆ ငိုၼ်းပွမ်ၼႆ့တႄ့ ႁိုင်ယဝ့်ၶႃႈ ၵူၺ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် တိူဝ်းၼမ်လိူင်ႇမႃး ”- ဝႃႈၼႆ ။ တီႈၾဵတ်ႉပုၵ်ႉသိုဝ်ႉၶၢႆငိုၼ်းပွမ် (ငွေတုရောင်းဝယ်ရေး) ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉဝႃႈ – “ ငိုၼ်းၼႆႉ ဢဝ်ဝႂ်ၸေႈၽယွင်းႁဵတ်းဝႆႉ သီ မၼ်းတေယူႇႁိုင်လႆႈထိုင်ၼိုင်ႈပီ။ မၢႆငိုၼ်းၼႆႉ တေဢမ်ႇသွၼ်ႉၵၼ် မီးပႃးသၢႆငိုၼ်းႁိူဝ်ႈၼႂ်းၵၢင်မၼ်းၼိုင်ႈသဵၼ်ႈ။ ငိုၼ်းပွမ်ၼႆႉ တေမိူၼ်ငိုၼ်းတႄႉ 98.5% ။ ပေႃးမီးၵူၼ်းမႆႈၸႂ်ယၢပ်ႇၵိၼ်း လူဝ်ႇငိုၼ်းၸႂ်ႉၼႆ သင်ႇသိုဝ်ႉၸႂ်ႉလႆႈ။ သိုဝ်ႉ ၼိုင်ႈပုၼ်ႈ လႆႈ 3 ပုၼ်ႈ သိုဝ်ႉ 5 မိုၼ်ႇပျႃး လႆႈတႃႇ 1 သႅၼ် 5 မိုၼ်ပျႃး။ ပေႃးသိုဝ်ႉ 1 သႅၼ်ပျႃး လႆႈငိုၼ်းပွမ်တႃႇ 3 သႅၼ်ပျႃး” – ဝႃႈၼႆ။ ငိုၼ်းတႄႉ တင်းငိုၼ်းပွမ်ၼႆႉ ပႅၵ်ႇပိူင်ၵၼ်ၼမ် ။ ငိုၼ်းပွမ်ၼႆႉ ပေႃးယိပ်းလုပ်ႈတူၺ်းဝႂ်ငိုၼ်းၼၼ်ႉၸိုင် ၼိူဝ်ႉၸေႈမၼ်းၸႃး သီမၼ်းဝဝ်း(ၸၢင်) ။ ပေႃးယိပ်းဝႂ်ငိုၼ်း ပိူင်းတူၺ်းတီႈလႅင်းၸိုင် တေဢမ်ႇႁၼ်ႁၢင်ႈ ၸၢင်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ငိုၼ်းၸေႈမၢင်ဢၼ်တႄႉမၼ်း။ ပေႃးပဵၼ်ငိုၼ်းတႄႉသမ်ႉ တီႈသၢႆႁိူဝ်ႈၼႂ်းၵၢင်ဝႂ်ငိုၼ်းၼၼ်ႉ တေမီးပႃးတူဝ်လိၵ်ႈ Myanmar spw ဝႆႉ ပေႃးငိုၼ်းပွမ်တႄႉ တေ ဢမ်ႇမီး တူဝ်လိၵ်ႈသင် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ယၢမ်ႈလႆႈငိုၼ်းပွမ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈသင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ- ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ် )

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-11-29T09:50:09

https://shannews.org/archives/60153

ၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ် တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ

ၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ် တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၊ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈၺႃးၸၢၵ်ႈၵႄႈၵၢင် တၢႆၸွမ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ။ ဝၼ်းတီႈ 26/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 6 မူင်း ၽွင်းၵၢင်ႉၵႄႇဝၢၼ်ႈ ၽယႃးၵျီးၵူင်း ဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸိုဝ်ႈ ဢူးၸေႃႇမဵဝ်းၼၢႆႇ တိုၵ်ႉဢုၵ်ႇၵၼ်တင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈယူႇၼၼ်ႉ မီးၽူႈၸၢႆးဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 2 ၵေႃႉ ၶဝ်ႈႁိူၼ်းမႃးယိုဝ်းတၢႆထင်တီႈ တင်း 2 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းပိူင်ပဵၼ် ၽွင်းၼၼ်ႉလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၽွင်း ၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢုပ်ႇၵၼ်ယူႇၼၼ့် မီးၵူၼ်း 2 ၵေႃႉ ဢဝ်ၵွင်ႈမႃးယိုဝ်း ၊ တၢႆထင်တီႈ တင်းသွင် ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်း PDF ၼႆဝႃႇ”- ဝႃႈၼႆ ။ ဝၢႆး ၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ထုၵ်ႇယိုဝ်းၶႃႈႁႅမ်တၢႆယဝ်ႉ ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးၵူတ်ႇထတ်းသေ ယၢမ်းလဵဝ် ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆ့တီႈဝၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇမူတ်း ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ထုၵ်ႇယိုဝ်း တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ( Crd to owner ) ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ၸူဝ်ႈဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆ့ တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ၼႆ့ ၵႆႉမီးလွင်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵၼ်တၢႆ။ ယူႇဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေဢိတ်းယဝ်ႉ။ ငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ် ပေႃးဢမ်ႇမီးလွင်ႈထုၵ်ႇၸႂ်ၵၼ်သင်ဢိတ်းဢွတ်းၵေႃႈ ႁႅမ်ၵၼ်တၢႆတိၵ်းတိၵ်း။ ”- ဝႃႈၼႆ ။ ႁၢင်ႈ – ၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ထုၵ်ႇယိုဝ်း တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ( Crd to owner ) ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13/10/2024 ၵေႃႈတေႃႈၼင်ႇၼၼ်။သွင်ၽူဝ်မေး ၽူႈၵွၼ်းဝၢၼ်ႈတဵင်ႇၵူင်း ၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၶဝ်ႈယိုဝ်းတၢႆၵိုၵ်းႁိူၼ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၽိူဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်းပိူင်ပဵၼ်ယဝ်ႉၼၼ်ႉ တီႉၺွပ်းဢဝ်ၵူၼ်းထဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵႂႃႇ 2 ၵေႃႉၽူႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ၽူႈယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိူဝ်းၶဝ်မီးဢႃယု မွၵ်ႈ 60 ပီယဝ်ႉ။ ဢဝ်ၵႂႃႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉ 2 ဝၼ်းသေ ၸင်ႇပွႆႇပၼ်တူဝ်ၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ် ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ဝႆ့သေတႃႇ တီႈၵဵတ့်လၢၼ်ႇ တင်းၶဝ်ႈတင်းဢွၵ်ႇလႄႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူတ်ႇထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈလၢတ်ႈၼင်ၼႆ ။ တႅမ်ႈ -ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် ( ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ )

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-11-28T15:59:48

https://shannews.org/archives/60145

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် 2 ဝၼ်းထပ်းၵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်း ၾၢႆၶုၼ် တၢႆမၢတ်ႇ 10 ပၢႆ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ် 2 ဝၼ်းထပ်းၵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 6 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 5 ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 28/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 7 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ 421 ဢၼ်ပၵ်းဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈၵုင်းပဝ်း တိူဝ်ႉႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼၢင်းယိင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ။ – မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းၾၢႆၶုၼ် ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 30 ပီ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 7 မူင်းပၢႆ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းတိူဝ်ႉ ၼၢင်းယိင်းသွင်ၵေႃႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၼႆႉ ၶႂ်ႈဝႃႈၵူႈဝၼ်း၊ မိူဝ်ႈဝႃးၵေႃႈ မၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 6 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်လႅင်ၵေႃႈပႃး”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ၼႆ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 27/11/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 3 မူင်းၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်တီႈဝၢၼ်ႈ ၵုင်းပဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 6 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 2 ၵေႃႉ။ ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႅင် ၼႂ်းလိူၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ ဢႃယု 2 ၶူပ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ – မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းၾၢႆၶုၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် တီႈဝၢၼ်ႈၵုင်းပဝ်း 2 ဝၼ်းထပ်းၵၼ်ၼႆႉ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 5 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း 3 ၵေႃႉလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸၢႆး 2 ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 09/11/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလႃႉ (ကာလ) ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 2 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၵႄႈ ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း – ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ယၢင်းလႅင် ၵႆႉပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး တေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၸွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်းပၢင်လွင်း – မိူင်းပၢႆး – ၾၢႆၶုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်း တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ၶိူဝ်းယႂ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉ ႁူဝ်ႁဵင် လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း။ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈၵႂႃႇၵႆလႄႈ ပၢႆႈယူႇၸွမ်း ၾင်ႇၼမ်ႉၽီလူးသေ ၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇ ၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ႁႃ ၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉဝႆႉၵေႃႈမီး။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-11-28T16:00:00

https://shannews.org/archives/60141

သိုၵ်းဢိတ်ႉသရေႊတင်း သိုၵ်းႁိသ်ပူဝ်ႊလႃႊ တူၵ်းလူင်းၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်

ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26/11/2024 ၼႆႉ သိုၵ်းဢိတ်ႉသရေႊတင်း သိုၵ်းႁိသ်ပူဝ်ႊလႃႊ လႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းဢိတ်ႉသရေႊတင်း သိုၵ်းႁိသ်ပူဝ်ႊလႃႊၼႆႉ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်းပီပၢႆ ၊ ၼင်ႇႁိုဝ် သွင်ၸုမ်း တေ ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်သေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွႆႈ ထႅမ်မႃး။ ယွၼ်ႉၼၼ် ဢိင်ၼိူဝ်သွင်ၸုမ်း တူၵ်းလူင်းၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ႁူမ်ႈၸူမ်းၸွမ်းတႄႉတႄႉ၊ မုင်ႈမွင်းဝႆႉဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းတီႈလႅၼ်လိၼ် ဢိတ်ႉသရေႊတင်း လႅတ်ႊပၼုၼ်ႊ ၸၢင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းၵႂႃႇၼႆ ၵျူဝ်ႊပၢႆႊတႅၼ်ႊ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ် သိုၵ်းဢိတ်ႉသရေႊတင်း သိုၵ်းႁႃႊမၢတ်ႉသ် တေၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တေသိုပ်ႇပၼ်ႁႅင်းဢီးၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၼင်ႇၼႆ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26 ၼႆႉ သိုၵ်းဢိတ်ႉသရေႊ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းမိူင်း လႅတ်ႊပၼုၼ်ႊ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 24 ၵေႃႉသေ တိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်ဝႆႉ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-11-28T15:00:00

https://shannews.org/archives/60132

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈမိူင်းယႆ ၵူတ်ႇထတ်းၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်ႈမိူင်း ၵူတ်ႇထတ်း ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၶူဝ်ၵုၼ်ႇ – ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယႆ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇလၢႆတီႈသေ တႃႇတေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး (ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ) ၸိူဝ်းၼႆႉယၢပ်ႇသေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈ ဝဵင်းမိူင်းယႆ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇ မႃးတေႃႉသူင်ႇငၢႆႈ မိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းယႆ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပိၵ်ႉဝႆႉ။ တႃႇတေတေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ၊ တၢင်ႇၼမ်ႉမၼ်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ လႆႈၵႂႃႇဢုပ်ႇၶဝ်သေ သင်ၶဝ်ပွႆႇပၼ် ၸင်ႇတေၵႂႃႇမႃးလႆႈ။ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်းၾႆးၼႆႉ မိူဝ်ႈသိုဝ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇယၢပ်ႇ မၼ်းမႃးယၢပ်ႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ၼိုင်ႈတီႈၼိုင်ႈတီႈၼႆႉ တေလႆႈလၢတ်ႈပွင်ႇ ၶၢဝ်ႇၸူးၵူၼ်းလူင်ၶဝ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇတေတေႃႉတၢင်ႇၵႂႃႇမႃးလႆႈ။ မၼ်းယၢပ်ႇၸိူင်ႉၼႆဢေႃႈ။ ပေႃးႁဝ်း ဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇၼႆ ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်ၵႂႃႇမႃးၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၵႄႈမိူင်းယႆ – လႃႈသဵဝ်ႈ (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) ယွၼ်ႉၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇ လူၺ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈ ၵူႈဢၼ် တႃႇတေသိုဝ်ႉၼမ်ႉမၼ်း ၸိူဝ်ႉၾႆးၵေႃႈယၢပ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းပႃး ၸဵမ်ၸဝ်ႈသူၼ်ၸဝ်ႈၼႃးၶဝ် ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ တႃႇၵႂႃႇမႃးႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ “ႁဝ်းၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ၊ ၵၢၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ ဢၼ်ႁဵတ်းသူၼ်ႁႆႈၼႃးၼႆႉၵေႃႈ သမ်ႉလူဝ်ႇသိုဝ်ႉၾုၼ်ႇထၢတ်ႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇယၢပ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်း၊ ၾုၼ်ႇထၢတ်ႈ ၵႃႈယႂ်ႇႁႅင်း။ သူၼ်ႁႆႈၼႃး တီႈမိူင်းယႆၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေၸတ်းၸၢၵ်ႈထႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇတေသိုဝ်ႉၸႂ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး မၼ်း ဢမ်ႇငၢႆႈ ပႃးၸဵမ်ၵူၼ်းၵႃႉ ၵူၼ်းသိုဝ်ႉ ယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇၵူႈသႅၼ်းယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းမိူင်းယႆ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ – ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး တီႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃးၶဝ်တႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇတေတေႃႉတၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈယွၼ်းဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ ၸင်ႇတေလႆႈတေႃႉသူင်ႇလႄႈ တႃႇၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၵေႃႈ မီးလွင်ႈၵူတ်ႇထတ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈလၢႆတီႈလႄႈ သင်ပဵၼ် ၼႆၵႂႃႇထႅင်ႈ ၶၢဝ်းယၢဝ်းၸိုင် ၵူၼ်းမိူင်းတေၸၢင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းၼမ်။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-28T14:00:00

https://shannews.org/archives/60128

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈလွင်ႈသူင်ႇႁႅင်းၵၢၼ် ၵႂႃႇမိူင်းမလေးသျႃး

ဝၼ်းတီႈ 14/11/2024 ၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သူင်ႇလိၵ်ႈထိုင်တီႈ ၸုမ်း Agency ႁႃၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းသေ ႁႄႉႁၢမ်ႈ ယႃႇႁႂ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉလိၵ်ႈႁွင်ႉၵၢၼ် (Demand Letter) ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၵုၼ်သႃႊပႃႊ မိူင်းမလေးသျႃးသေ ႁွင်ႉမႃး တွၼ်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ပွင်ႇၶၢဝ်ႇပႃးတီႈ လုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈ ဝဵင်းၵႂႃႊလႃႊလမ်ႊပူႊ မိူင်းမလေးသျႃး။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ သူင်ႇလိၵ်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉပႃး။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တီႈၸုမ်းႁပ်ႉႁႃၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ (MOEAA) ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈဝႃႈ တီႈၵုၼ်သႃႊပႃႊၼႆႉ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈမီးဢေႇ၊ သင်မီးပၼ်ႁႃ ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ၸဝ်ႈ ၵၢၼ်လႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၸိုင် ၵူဝ်ႁႅင်းၵၢၼ် မီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉလူႉသုမ်းလႄႈ ၸင်ႇလႆႈႁႄႉႁၢမ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵုၼ်သႃႊပႃႊၼႆႉ ပေႃးလုၵ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵႂႃႊလႃႊလမ်ႊပူႊၵႂႃႇၸိုင် လႆႈၶီႇၶိူင်ႈမိၼ်ၵႂႃႇ ႁိုင်မွၵ်ႈ 2 ၸူဝ်ႈမူင်းပၢႆ။ ပဵၼ်ၵုၼ် ဢၼ်မီးဝႆႉႁင်းၵူၺ်း တီႈၼိုင်ႈ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 01/06/2024 မႃးၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းမလေးသျႃး လႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈ လွင်ႈႁွင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ပႃးၸဵမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တွၼ်ႈတႃႇၵုၼ်သႃႊပႃႊ ဢၼ်မီးဝႆႉ ပွတ်းဢွၵ်ႇ မိူင်းမလေးသျႃးၼၼ်ႉတႄႉ ပၼ်ၶႂၢင်ႉႁွင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်းဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းမိူင်းမလေးသျႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈတီႉၺွပ်း ပၼ်တၢမ်ႇ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ယူႇၵူႈဝၼ်းလႄႈ ယႃႇဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈမိူင်းမလေးသျႃး လူၺ်ႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၼႆ ၸုမ်း Myanmar Labor Affairs and Refugee Organization လၢတ်ႈဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 18 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း']

2024-11-28T11:58:51

https://shannews.org/archives/60124

တပ်ႉသိုၵ်းပၢႆးၸၢၵ်ႈ သျႃႇထူးဝေႃႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ဢဝ်တရူၼ်း ၵႂႃႇပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇပၢင်ၶႅၵ်ႇ လုၵ်ႈၸၢႆးၸွမ်သိုၵ်းလူင် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ

တပ်ႉသိုၵ်းပၢႆးၸၢၵ်ႈ သျႃႇထူးဝေႃႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ဢဝ်တရူၼ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇပၢင်ၶႅၵ်ႇလုၵ်ႈၸၢႆး ၸွမ်သိုၵ်းလူင် မွင်ႇမွင်ႇ ဢေး ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ႁွင်ႈႁေႃး MICC 2 တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ဝႃႈၼႆ။ တပ်ႉသိုၵ်း ၾၢႆႇပၢႆးမေႃ Technology သျႃႇထူးဝေႃႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇပၢင်ၶႅၵ်ႇ လုၵ်ႈၸၢႆး ၽူႈၵွၼ်း ၾၢႆႇၵုမ်းၵမ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉ တပ်ႉလိၼ် ၼမ်ႉ လူမ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25/11/2024 ။ ၵူၼ်းမႃးၶဝ်ႈပၢင်ၶႅၵ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ၵေႃႉႁူး ၵေႃႉတၢင်းသမ်ႉ ပေႃးသုၵ်ႉၵႂႃႇမူတ်း – ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 10 မူင်း ၼႆႉၵေႃႈ တရူၼ်း မိၼ်ၶဝ်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၽူႈ မီးၸၼ်ႉတီႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ၵူၼ်းတီႈၼေႇပျီႇတေႃႇတႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – မၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇတီႈႁိူၼ်း ၽူႈၸီႉသင်ႇ ၼႂ်းၶွင်ႇသီႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႉ ၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇတၢႆ။ ႁိူၼ်းတႄႉ မီးလွင်ႈလူႉၵွႆ – ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 05/11/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တေၵႂႃႇမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ မီးၶိူင်ႈတရူၼ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇတီႈၶူင်ႇႁိူဝ်းမိၼ်ၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးႁူဝ်ႁၢၼ်၊ ႁူဝ်သိုၵ်း၊ ၶုၼ်သိုၵ်းလူင်၊ ၸဝ်ႈႁၢၼ် ႁူမ်ႈၵၼ် တင်းမူတ်းတၢႆ 7 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 11 ၵေႃႉ။ ဝၢႆးလင် ၶိူင်ႈမိၼ် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ မိၼ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇဢမ်ႇပေႃးႁိုင် မၢၵ်ႇသမ်ႉတႅၵ်ႇ တီႈသဵၼ်ႈတၢင်း ၶိူင်ႈမိၼ်လႅၼ်ႈထႅင်ႈ လုၵ်ႈၼိုင်ႈ သျႃႇထူးဝေႃႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-11-28T10:00:00

https://shannews.org/archives/60120

ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢိတ်ႇၼိူဝ်ႉမူ ၸၢၵ်ႈဢိတ်ႇပႃးမိုဝ်း တီႈၼၶွၼ်းၼႃးယူၵ်ႉ

ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၼိူဝ်ႉမူ ၼႂ်းၵၢတ်ႇသေၼႃး ၽိၼိတ်း ဝဵင်း ၼၶွၼ်းၼႃးယူၵ်ႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၼၶွၼ်းၼႃးယူၵ်ႉ ၸိုင်ႈထႆးၼၼ်ႉ ၺႃးၸၢၵ်ႈဢိတ်ႇၼိူဝ်ႉမူ ဢိတ်ႇၺႃးပႃးမိုဝ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 2 မူင်း ႁႅင်းၵၢၼ် ၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢိတ်ႇၼိူဝ်ႉမူသေ ဢိတ်ႇၺႃး ပႃးမိုဝ်းၶႂႃ ထိုင်ၶေႃႈမိုဝ်း။ ၽွင်းၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ႁွတ်ႈထိုင်ၼၼ်ႉ တိတ်းတေႃႇႁႃၵူၼ်းမႄးၸၢၵ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်လႆႈ ဢဝ်လႃးၾႆး ၾႃႉ လိူဝ်ႈယႃႈၸၢၵ်ႇဢိတ်ႇၼိူဝ်ႉမူၼၼ်ႉ ႁိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းမွၵ်ႈ 2 ၸူဝ်ႈမူင်း ၸင်ႇၸၢင်ႈဢဝ် ၸၢႆးႁႅင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၵႂႃႇႁူင်းယႃ။ ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆး မီးဢႃယု 26 ပီ။ သင်ၸိူဝ်ႉ မၼ်းၸၢႆးသႂ်ႇငိုၼ်း ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊဝႆႉၸိုင် ၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းထႆးသေ မၼ်းၸၢႆး တေလႆႈၶိုၼ်းၵႃႈ ယူတ်းယႃတူဝ်သေ ဢမ်ႇၵႃး မၼ်းၸၢႆး တေလႆႈၶိုၼ်းငိုၼ်း 60 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ၶွင်ငိုၼ်းလိူၼ် မၼ်းၸၢႆး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွမ်ႉပိူဝ်ႈမၼ်းၸၢႆး လႆႈသုမ်းၼိဝ်ႉမိုဝ်းၵႂႃႇလႄႈ ဢိင်ၼိူဝ် လိၵ်ႈၵမ်ႉမေႃယႃသေ မၼ်းၸၢႆး တေလႆႈၶိုၼ်း ၵႃႈ သၢႆႈတႅၼ်း တီႈၸဝ်ႈၵၢၼ်ပေႃႈလဵင်ႉ မၼ်းၸၢႆးထႅင်ႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-28T09:00:00

https://shannews.org/archives/60115

ပလိၵ်ႈမိူင်းၵြႃး ဢိၼ်ႊတီႊယႃႊ ယိုတ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် ၼမ်ႉၼၵ်း 5 တၼ်ႊ ဢၼ်လုၵ်ႉမိူင်းမၢၼ်ႈမႃး

ၶၢဝ်ႇ AFP ႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ တပ်ႉပႂ်ႉၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ မိူင်းၵြႃး ဢိၼ်ႊတီႊယႃႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 26/11/2024 ဝႃႈ ယိုတ်းလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်း မိူင်းမၢၼ်ႈမႃး ၼမ်ႉၼၵ်း 5.5 တၼ်ႊ တီႈၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ဢၼ်ႊတမၼ်ႊ ဝႃႈ ၼႆ။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼၼ်ႉ တၢင်ႇမႃးၸွမ်းႁိူဝ်းတီႉပႃ လမ်းၼိုင်ႈ၊ တပ်ႉပႂ်ႉၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ မိူင်းၵြႃး ICG ႁႄႉႁွင်ႉ ၵူတ်ႇထတ်း။ ႁိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်းပၼ်ၵူတ်ႇထတ်းသေ ႁေႃႈပၼ်ႇလဵပ်ႈၼိူဝ်ႈၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ။ တပ်ႉသိုၵ်းၵြႃး သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းလိုပ်ႈလမ်းၸွမ်းသေ ၸင်ႇႁႄႉလႆႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/11/2024 ။ ပလိၵ်ႈပိုၼ် ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ႁူဝ်ၼပ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်တီႉလႆႈၵမ်းလဵဝ်ၼမ်သုတ်း ၼႂ်းပိုၼ်း ဢၼ်တီႉလႆႈမႃး။ ပဵၼ်ယႃႈမႃႉ ယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ သၢၼ်တင်ႈတူၼ်ႈ ၶႅမ်ႊမီႊၶိူဝ်ႊ ဢၼ်တေႁဵတ်းယႃႈမႃႉ။ ၼိူဝ်ႁိူဝ်း ၼၼ်ႉ ပႃးတင်းၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 6 ၵေႃႉဝႃႈၼႆ – ပလိၵ်ႈၵြႃး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼင်ႇၼႆ။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼၼ်ႉ တင်းမူတ်းၵႃႈၶၼ် တေတူၵ်းၵႃႈႁိုဝ်ၼႆတႄႉ ပလိၵ်ႈမိူင်းၵြႃး ဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးဢဝ် ၵႂႃႇၶၢႆ ၼႂ်းလွၵ်းၵၢတ်ႇတႄႉ လႅပ်ႈတေလႆႈငိုၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉတေႃႊလႃႊ ၶၢဝ်ႇ AFP တႅမ်ႈ တၢင်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸွမ်း ၼင်ႇ UNODC တႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2023 ၼႆႉ ၼႂ်းၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊတီႉလႆႈ ယႃႈမဝ်းၵမ် မႅတ်ႊတမ်ႊ ၾႅတ်ႊတမိၼ်ႊ 190 တၼ်ႊယဝ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Myanmar Now ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ယႃႈမဝ်းၵမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-28T08:00:00

https://shannews.org/archives/60111

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တေႁဵတ်းပၼ်ဝတ်းဝႂ်ႁႅင်း ၵၢၼ်မႂ်ႇ ၼႂ်းလိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ

မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ထႆးတေႁဵတ်းပၼ်ဝတ်းဝႂ်ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူၼ်းမႂ်ႇၼႆ ႁိုင်ယဝ်ႉသေတႃႉ ၼႂ်းသၽႃးၸိုင်ႈထႆး ၸင်ႇႁႃတႅပ်းတတ်းလႆႈၸႂ်ၵၼ် လွင်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26/11/2024 ၼႆႉၵူၺ်းလႄႈ ၸင်ႇတေၸၢင်ႈလူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈတႄႉတႄႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 31/12/2024 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ် မိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ – ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းလၢဝ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း မိူင်းၵမ်ႇပူးၶျႃး ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇလူင်းၸိုဝ်ႈသဵင် တႃႇႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းဝၼ်းပီ 2024 သဵင်ႈ။ ဝတ်းဝႂ်ၵူၼ်းမႂ်ႇၼႆႉ တေမီးဢႃယုတေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 31/03/2026 ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢႃယုဝတ်းဝႂ် တေမူတ်းၼႂ်းလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ လိူၼ်ထူၼ်ႈ 2 ပီ 2025 ၵေႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တႃႇတေႃႇဢႃယုဝတ်းဝႂ် မိူၼ်ၵၼ်။ တေလႆႈဢႃယုဝတ်းထႅင်ႈ 2 ပီ။ တေႃႇထိုင်ပီ 2027 ၸင်ႇၶိုၼ်းတေလႆႈတေႃႇထႅင်ႈ ၵမ်းၼိုင်ႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-11-27T18:00:00

https://shannews.org/archives/60108

ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵႃလီႉ ၸတ်းပၢင်ၶေႉၶဵင်ႇလဵၼ်ႈႁႅင်း မၢႆတွင်းႁပ်ႉတွၼ်ႈပီမႂ်ႇတႆး 2119 ၼီႈ

ပေႃးၸမ်ၶၢဝ်းႁပ်ႉၸဵင်ၼႆ ပီႈၼွင်ႉတႆးထုင်ႉလႂ်ထုင်ႉၼၼ်ႉ ၶိုင်သၢင်ႈတႃႇၸတ်းပွႆးလၢမ်း ၸွမ်းၼင်ႇ ၾိင်ႈထုင်းႁိတ်ႈ ႁွႆးမီးမႃးတႃႇသေႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႄႇဢဝ် တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၶဝ်ႈမႃး ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ၊ ငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇၼိမ်လႄႈ ၵၢၼ်ၵိၼ်လူႇလူႉတၢႆ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸတ်းၸွမ်းၶိင်ႇၸွမ်းၶၢဝ်း ၸွမ်းၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း။ မၢင်ပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ဢိင်ၼိူဝ် ငဝ်းလၢႆးသေ ၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇလူၺ်ႈလၢႆးၽႂ်မၼ်း၊ မၢင်တီႈ ဢမ်ႇၸတ်း ႁဵတ်းပဵၼ်ပွႆးယႂ်ႇလၢမ်းလူင်သေတႃႉ ၶိုင်ၶပ်းၸတ်းပဵၼ်ပၢင်ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ႁႂ်ႈပဵၼ်မၢႆတွင်းႁပ်ႉပီမႂ်ႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်ပၢင်ႇ ဝဵင်းၵႃလီႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႆႉၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးသေ တေၸတ်းပၢင်ၶႄႉၶႅင်ႇလဵၼ်ႈႁႅင်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်း တႃႇပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်းႁပ်ႉပီမႂ်ႇတႆး 2119 ၼီႈ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 28-30/11/2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်းၼႆႉ တႃႇပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်းႁပ်ႉၸဵင် ပီမႂ်ႇၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ တႃႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တေၵၢင်းယၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ ၼႆသေ ၵူၼ်း ၼုမ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵႃလီႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တေႁူမ်ႈၵၼ်ၸတ်းပၢင်ၶႄႉၶႅင်ႇလဵၼ်ႈႁႅင်း တႃႇမၢႆ တွင်းႁပ်ႉပီမႂ်ႇတႆး 2119 ၼီႈ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်လဵၼ်ႈႁႅင်းၼႆႉ တေၸတ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁူဝ်ပၢင်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၵႃလီႉ။ ၼႂ်းပၢင်ၶႄႉၶႅင်ႇ လဵၼ်ႈႁႅင်းၼႆႉ တေမီးလွင်ႈလဵၼ်ႈ ႁႅင်းလၢႆသႅၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၶေႉႁႅင်းၵၼ် တိုတ်ႉၸိူၵ်ႈ၊ လဵၼ်ႈတႃၸီး၊ လႅၼ်ႈၵႆ marathon ၊ လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်ႇ မၢၵ်ႇသွင်းဝၢႆ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႄႇဢဝ် မိူဝ်ႈၽူႈဢွၼ်ၸတ်းပၢင် ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉမႃးသေ မီးၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းထုင်ႉၵုၼ်ႁဵင်၊ ၵႃလီႉ၊ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈသၢၵ်ႇ၊ သၢႆးၶၢဝ်၊ ပၢင်လူင် လွႆတႆးလီ ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ တႃႇၶဝ်ႈၶႄႉၶႅင်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းမႃးပၼ်သဵၼ်ႈမၢႆ တႃႇၶဝ်ႈ ၶႄႉၶႅင်ႇ ပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်မီး 12 ၸုမ်း ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၸုမ်းၼၢင်းယိင်း 2 ၸုမ်း။ ၽူႈႁူမ်ႈၸတ်း ပၢင်လဵၼ်ႈႁႅင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “လၢႆတီႈလၢႆတၢင်းၵေႃႈ ပီၼႆႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈလႆႈ ၸတ်းၵၼ် ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးလၢႆလွင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းႁဝ်းၼႆႉသမ်ႉဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်း လႃးလႃးၵေႃႈ ၵူဝ်ၾိင်ႈ ႁၢႆၼႆလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ တေၸတ်း။ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉၵေႃႈ ပီမႂ်ႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇမူၼ်ႈတႃႇၵျေႃႇၵူၺ်း တႃႇပၢႆးယူႇလီၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ တႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်းတေ ၵၢင်း ယၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈမေႃၽွမ်ႉႁႅင်းၵၼ် ပဵၼ်တုမ်ပဵၼ်ၵွၼ်ၼႆလႄႈ ၸင်ႇၸတ်းပၢင်လဵၼ်ႈႁႅင်းႁပ်ႉပီမႂ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၼႂ်း ပီဢွၼ် 2022 ၼၼ်ႉတႄႉ ၵူၼ်းမႃးလႅၼ်ႈ မႃႊရတွၼ်ႊ မီးမွၵ်ႈ 200 ပၢႆၼႆႉ ပီၼႆႉတႄႉ ပႆႇႁူႉႁူဝ်ယွႆႈတႅတ်ႈတေႃး ၸိူဝ်းမႃးပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇယွမ်း 100 ၵေႃႉ၊ တေဢၢၼ်းလႅၼ် တႄႇ ဢဝ်တီႈဝၢၼ်ႈသၢႆးၶၢဝ်ထိုင် ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ပၢင်ႇ တႄႇယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 6 မူင်း ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈႁူမ်ႈၸတ်း ပၢင်လဵၼ်ႈႁႅင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ -“ဢၼ်တေလႅၼ်မႃႊရႊတွၼ်ႊၼႆႉ တေပဵၼ်ဝၼ်းတီႈ 30 ဢေႃႈ။ ဢၼ်လဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်တႄႉ တေတႄႇလဵၼ်ႈၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ ယဝ်ႉၶႃႈ။ မၢၵ်ႇၼင်ႇ မၢၵ်ႇသွင်းဝၢႆ ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ တႃႇတွၼ်ႈသူးတႄႉ တေပဵၼ်ၶမ်ႈႁပ်ႉၸဵင်ၼၼ်ႉ။ တီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ် ပၢင်ႇႁဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈၶူဝ်ႊဝိတ်ႉပႆႇၵဝ်း ဝၢၼ်ႈမိူင်းပႆႇယုင်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ၸတ်းမႃးယူႇၵူႈပီပီ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၸတ်းယႂ်ႇၵႃႈႁိုဝ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ဢမ်ႇၵႂၢင်ႈၶႂၢင် ဢၼ်တေၸတ်းပဵင်းပီၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈလႂ်ၶႂ်ႈသႂ်ႇသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၶဝ်ႈၶႅင်ႇၼႂ်းပၢင်လဵၼ်ႈႁႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈလႆႈ တီႈၵေႃပွင်ၵၢၼ် ပၢင်လဵၼ်ႈႁႅင်း မၢႆၾူၼ်း 09404158581 ၼႆႉလႆႈယူႇ ဝႃႈၼႆ။ တႃႇပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း ႁူမ်ၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈ ပီမႂ်ႇတႆး 2119 ၼီႈၼႆသေ တႄႇဝၼ်းတီႈ 27-29/11/2024 ၼႆႉ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး၊ ၸုမ်းၸဝ်ႈၸရေးလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉလၢႆးတႅမ်ႈလင်ႇၵႃႇ၊ လိၵ်ႈလူင် ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်း။ ၼႆႉၵေႃႈ ယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇၾိင်ႈႁိတ်ႈႁွႆးတႆး ဢမ်ႇၶၢတ်ႇၼႆသေ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် ၸတ်းႁဵတ်းၶပ်ႉၶပ်ႉတၢမ်းတၢမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ် ၵူၼ်းမိူင်းၵုမ်ႇလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼမ်ႁႅင်းလႄႈ ပိုၼ်ႉတီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇပဵၼ်ၸတ်းပၢင်ႁပ်ႉၸဵင် ပီမႂ်ႇတႆး 2119 ၼီႈ။ မၢင်ဢွင်ႈတီႈၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ ၸတ်းတီႈၵႅပ်ႈမၼ်းသေ ပႅင်းမႅပ်ႇၾိင်ႈထုင်းႁိတ်ႈႁွႆး။ တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇတႄႉ တေၸတ်းပၢင်ပွႆးႁပ်ႉၸဵင် ပီမႂ်ႇတႆး 2119 ၼီႈၶိုၵ်ႉယႂ်ႇသေ ဢဵၼ်းဢၢၼ်းလႆႈပႃးငိုၼ်းၵွင်ၵၢင် တႃႇၵမ်ႉၸွႆႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆတီႈ။ ပၢင်ပွႆး တႄႇၸတ်းႁဵတ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 26-30/11/2024 ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ပွႆးပီမႂ်ႇတႆးၼႆႉ ပူႇမွၼ်ႇၼၢႆးယႃႈတႆး ဢွၼ်ၸတ်းမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်သေ ဝၢင်းၾိင်ႈမၼ်းဝႆႉပၼ် ပဵၼ်ၶၵ်ႉပဵၼ်တွၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵေႃႇၸဵင်၊ ပႂ်ႉၸဵင်၊ လဵၼ်ႈၸဵင်၊ ပၢႆႈၸဵင်၊ ၵိၼ်ၸဵင်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် သႂ်ႇပႃးလွင်ႈလဝ်ႇမူၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ လွင်ႈၵႃႈလွင်ႈဝႅၼ်လႄႈ ပၢင်ႁွင်ႉၵႂၢမ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်လဵၼ်ႈႁႅင်း', 'ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း']

2024-11-27T17:00:00

https://shannews.org/archives/60102

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းၶူဝ်းၵုၼ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၵႄႈၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 27/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၵူတ်ႇထတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းတေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းၵႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ – ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မၢင်ၸိူဝ်း ၺႃးႁႄႉႁၢမ်ႈဢမ်ႇ ပၼ်တေႃႉတၢင်ႇၶၢမ်ႈၶူဝ်ပၢင်ႇၶမ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၺႃးယိုတ်းၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၽၵ်းၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉဝႆႉ ၵေႃႈမီး။ ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၽူႈယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈၶူဝ်ပၢင်ႇၶမ်းၼၼ်ႉ ပေႃးလုၵ်ႉတၢင်းမူႇၸေႊ တေ ၵႂႃႇၼမ်ႉၶမ်း တၢင်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ သူမ်ႈထၢင်ႈၽၵ်းသူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း တေသိုဝ်ႉမႃးတီႈဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပွတ်းပၢင်ႇၶမ်း၊ တိုင်းလူင်တူၼ်ႈႁူင်းၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ယင်းဢမ်ႇပၼ်ၶၢမ်ႈၶူဝ်သေဢိတ်း။ ပေႃးမၼ်းပဵၼ်ၸွၵ်းပဵၼ်ၸႅၵ်းဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ ၶဝ်ဢမ်ႇပၼ်ၶၢမ်ႈၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၺႃးၵူတ်ႇထတ်း ၶူဝ်းၵုၼ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆႉ လိူဝ်သေ ၼႂ်းၵႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း – ဝဵင်းမူႇၸေႊယဝ်ႉ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ တီႈၽၵ်းတူၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးၵူတ်ႇထတ်း ဢဝ်ဝႆႉၶူဝ်းၶွင် ၸိူဝ်းၼႆႉမိူၼ်ၵၼ် ဝႃႈ ၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၽၵ်းတူၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ မိူဝ်ႈၼႆႉ 27/11/2024 “မိူဝ်ႈၼႆႉ ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးမၼ်း ပဵၼ်ထႅင်ႈတီႈၽၵ်းတူၸၢင်ႉၽိူၵ်ႇ လုၵ်ႉမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမႃးမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်း ၵူၼ်းတၢင်ႇ ၵုၼ်ႇမႃး ၸွမ်းရူတ်ႉၶိူင်ႈၼၼ်ႉ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈၶဝ် ၸႂ်ႉၶျႃႉလူင်းရူတ်ႉသေ ၺွပ်းဢဝ်ပႅတ်ႈ။ ၶႄႇပၼ်ၶႂၢင်ႉဢွၵ်ႇမႃးယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းၾၢႆႇမၢၼ်ႈသမ်ႉ ၺွပ်းဢဝ် ၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ”- ၵူၼ်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်ႈၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ၵူတ်ႇထတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ တေႃႉတၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ပၢင်ႇၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ တင်ႈတႄႇမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/11/2024 ၼၼ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လၢႆသဵၼ်ႈၵေႃႈ ၺႃးၵူတ်ႇထတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵၢၼ်တၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ မိူၼ်ၵၼ်။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း၊ ႁႄႉႁၢမ်ႈၵၢၼ်တေႃႉတၢင်ႇ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ဢၼ်ၸုမ်းဢူၺ်း လီ 3 ၸုမ်းၶဝ် တေဢမ်ႇသိုပ်ႇယၢင်ႈၵႂႃႇ ၶၢဝ်းမိူဝ်းၼႃႈလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း၊ သင်တေပဵၼ်ၼႆၵႂႃႇထႅင်ႈၶၢဝ်းယၢဝ်းတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်း တေၸၢင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈၶဝ်ႈ ၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-11-27T16:00:00

https://shannews.org/archives/60094

ပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈၵႃးလူင်ၶိုၼ်ႈလူင်း တီႈတူဝ်းလ်ၵဵတ်ႉ ဝဵင်းလွႆလႅမ်

တႄႇဝၼ်းတီႈ 22/11/2024 မႃးတေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ရူတ်ႉၵႃးလူင် 10 လေႃႉ – 12 လေႃႉ ဢၼ်ပဝ်ႇလႄႈ ဢၼ်တၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းလုၵ်ႉတၢင်းတူၼ်ႈတီးမႃးလႄႈ ဢၼ်တေၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ တၢင်းတူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းၼႆႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈဝႆႉဢမ်ႇပၼ် ၵႂႃႇမႃးလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း ၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉတီႈတူဝ်းလ်ၵဵတ်ႉ ဝဵင်းလွႆလႅမ်။ ပလိၵ်ႈလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇၼၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ရူတ်ႉၵႃးလူင်ပလၢတ်ႈ ၶႂၢင်တၢင်းလႄႈ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈပၼ်ၵႃးလူင် ၶိုၼ်ႈလူင်း မိူဝ်ႈမိူဝ်ႈၵၼ်၊ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းပၼ်ႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈလူင်း ၸွမ်းၶၢဝ်း ၸွမ်းယၢမ်း၊ ၸင်ႇဝႃႈ ရူတ်ႉၵႃးတိတ်းၶမ်ဝႆႉတၢင်းၶိုၼ်ႈလႄႈ တၢင်းလူင်း ၼိုင်ႈဝၼ်းမွၵ်ႈ 200 လမ်း ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၵႃးလူင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈဢေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈတူဝ်းလ်ၵဵတ်ႉ ဢၼ်လုၵ်ႉလွႆလႅမ် တေ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇမိူင်းပွၼ်ၼၼ်ႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈတၢပ်ႈၵႃးလူင် တၢင်ႇၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းတေၶိုၼ်ႈ လူင်းၵႂႃႇမႃး၊ ၼိုင်ႈဝၼ်း ၼႆႉ ပၼ်ၶိုၼ်ႈလူင်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႈၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ရူတ်ႉၵႃးလူင် ၵိုတ်းၶမ် ဝႆႉၸွမ်း ၶၢင်ႈတၢင်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်း။ ပေႃးထၢမ်တူၺ်း ယွၼ်ႉသင်ၼႆ ပလိၵ်ႈၶဝ်ဢမ်ႇမီးၶေႃႈတွပ်ႇ ပၼ်လႆႈ တႅတ်ႈတေႃး။ ၶဝ်ဝႃႈ ရူတ်ႉၵႃးလူမ်ႉၶႂၢင်တၢင်းလႄႈ ရူတ်ႉယႂ်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈလူင်းမိူဝ်ႈၵၼ် ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵႃးဢွၼ်ႇတႄႉ ၶဝ်ပၼ်ၵႂႃႇမႃးယူႇ။ ၸဝ်ႈၵႃးဢွၼ်ႇၶဝ်ၵေႃႈဝႃႈ – ဢမ်ႇမီးရူတ်ႉလူမ်ႉၶႂၢင်တၢင်း သေတီႈ သမ်ႉဝႃႈၼႆ”- ။ Photo by – ၸဝ်ႈၵႃး/ ရူတ်ႉၵႃး ၶိုၼ်ႈလူင်း တူၼ်ႈတီး – လွႆလႅမ် ၵႃးဢၼ်ၶမ်ဝႆႉယူႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၵႃးတၢင်ႇမၢၵ်ႇမႆႉမၢၵ်ႇတွၵ်ႇ ဢၼ်ဢွၵ်ႇမိူင်းတႆး မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတႅင် မၢၵ်ႇပၵ်ႉ ဢၼ်တေဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆ တၢင်းမိူင်းလႃးလႄႈ လၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇ။ မၢင်ၸိူဝ်း ပဵၼ်ရူတ်ႉၵႃးပဝ်ႇ ဢၼ်တေၵႂႃႇတၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပွတ်းႁွင်ႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်တၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ်မိူင်းတႆးၶိုၼ်ႈမႃး ဢၢၼ်းတေၵႂႃႇသူင်ႇတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်း။ မၢင်ၸိူဝ်း ပဵၼ်ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းလႃး – ၵဵင်းတုင် – တႃႈၶီႈလဵၵ်းမႃး ဢၢၼ်းတေၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၵႃးလူင် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဢၼ်ဢဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇႁႅင်ႈ ၶူဝ်းၸႂ်ႉၶူဝ်းသွႆ ၶူဝ်းၶွင်ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ တေဢဝ်မႃးမိူင်းတႆး – မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇမေႃၼဝ်ႈသေတႃႉ၊ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁႆႈ မိူင်းတႆး ဢၢၼ်းတေတေႃႉၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းလႃး – မိူင်းၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉဢေႃႈ ၵိၼ်းၸႂ်ၼႃႇ၊ ဢဝ်ၼဝ်ႈပႅတ်ႈၸွမ်းတၢင်းသေ ၼမ်ႉပေႃးယွႆႈယူတ်ႉယူတ်ႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၵႂႃႇမႃး ၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵႃးလူင်လႆႈၶမ် တီႈတူဝ်းလ်ၵဵတ်ႉ တင်းသွင်ႇၾၢႆႇ ၸဝ်ႈၵႃး မၢင်ၸိူဝ်း လႆႈၼွၼ်းၶိုၼ်းၶၢင်ႈတၢင်း၊ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ လႆႈၼွၼ်းမွၵ်ႈ 2 ၶိုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉယူႇ။ ၵူဝ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇလိပ်း ၼဝ်ႈ လူႉသုမ်းၼမ်လႄႈ လႆႈမႆႈၸႂ်ဝႆႉၼႆ ၸဝ်ႈၵႃး လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-11-27T15:00:00

https://shannews.org/archives/60090

ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် သိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA သိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် ၵူႈဝၼ်း။ တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ႁၢင်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25 ၼႆႉ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းတႅၵ်ႇ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လူႉၵွႆၼမ် တီႈဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဝၼ်းတီႈ 25 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 5 မူင်း မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းတႅၵ်ႇ တီႈႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢမ်သိူဝ် ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈလူႉၵွႆၼမ်။ ဢွင်ႈတီႈၾႆးမႆႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ မီးၽႂ် ႁတ်းၵႂႃႇတူၺ်း။ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၶႃႈ။ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈဝႃႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 8 မူင်း မၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းတႅၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈဢိၼ်းဝၢႆး 2 လုၵ်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃး သင်ၶၸဝ်ႈ လူႉလွၼ်ႇ 1 တူၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ – တပ်ႉသိုၵ်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇ ၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉသေ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 01/10/2024 ၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 21/11/2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝူင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃး ၸၢၵ်ႇလူႉတၢႆၸွမ်း 17 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 26 ၵေႃႉ၊ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆတင်းၼမ်လၢႆ – သိုၵ်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-27T13:22:28

https://shannews.org/archives/60084

ၶွမ်ႊပၼီႊႁဵတ်းႁိူဝ်း တီႈမိူင်း UK ၺႃးလုမ်းတြႃး ပူင်တၢမ်ႇမႂ်ငိုၼ်း လူၺ်ႈသိုဝ်ႉၸႂ်ႉမႆႉသၵ်း တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ

ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁဵတ်းႁိူဝ်း ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင် ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းမိူင်း UK ၺႃးလုမ်းတြႃးတႅပ်းတတ်း ပၼ်တၢမ်ႇမႂ်ငိုၼ်းပွၼ်ႊ (သတႃႊလိၼ်ႊပွင်ႊ) 3 သႅၼ်ပၢႆလႄႈ ႁုပ်ႈသိမ်းပႃးၶူဝ်းၶွင် ယွၼ်ႉသိုဝ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်း မႆႉသၵ်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းသႅၼ်း ႁႄႉႁၢမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ Sunseeker International ၼႆႉ ပၵ်းလုမ်းဝႆႉတီႈဝဵင်း Poole (ဝဵင်းၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ) ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ Dorset မိူင်း UK ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းတူၵ်း။ ယွၼ်ႉပူၼ်ႉပႅၼ်ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ တေႃႉတၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၼႆသေ တေၺႃးတၢမ်ႇမႂ်ငိုၼ်း 240,000 ပွၼ်ႊ တေႁုပ်ႈသိမ်းပႃးၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်ၵိုင်ႇငိုၼ်း ႁိမ်းၸမ် 67,000 ပွၼ်ႊ၊ ၵႃႈဢဝ် လိူင်ႈၸွႆးတြႃး 5,100 ပွၼ်ႊလႄႈ ၵႃႈလူႉသုမ်း 190 ပွၼ်ႊ ဝႃႈ ၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ လုမ်းတြႃးလႆႈတႅပ်းတတ်း ပၼ်တၢမ်ႇတၢင်းၽိတ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၸုမ်းၾၢႆႇထိင်းသိမ်း သၽႃႇဝသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ (EIA) ဢၼ်ပၵ်းလုမ်းတီႈဝဵင်းလၼ်ႊတၼ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 25/11/2024 ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလိူင်ႈ သိုဝ်ႉတေႃႉတၢင်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်း မႆႉသၵ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လူၺ်ႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ်ၼႆႉသေ ၸုမ်း EIA လႆႈတႄႇဢဝ်လိူင်ႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2008 ။ ၾၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊ Sunseeker ၵေႃႈ ယွမ်းႁပ်ႉဝႆႉဝႃႈ ဝၢႆးသေ မိူင်းပရိတ်ႇထဵင်ႇ (UK) ၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ ၼႂ်းၸုမ်း EU ယဝ်ႉ လႆႈႁဵတ်းၽိတ်းပူၼ်ႉပႅၼ် မၢႆမီႈပၵ်းပိူင်ဢၼ်မီးဝႆႉ။ ယူႇတီႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ လႆႈသိုဝ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်းမႆႉသၵ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပႃး ၸဵမ်မႆႉသႅၼ်း ၼိူဝ်ႉၵႅၼ်ႇ ၼႂ်းၵုၼ်ဢႅပ်ႊၾရိၵ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵိုင်ႇငိုၼ်း 60,000 ပွၼ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ လုမ်းတြႃးလႆႈ ဢိင်ဢဝ်ၶေႃႈယိုၼ်ႈတၢင်ႇ 11 ၶေႃႈသေ တႅပ်းတတ်းပၼ်တၢမ်ႇၵႂႃႇ။ ယူႇတီႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ ၸၢင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ၼမ်လိူဝ်သေၼႆႉ ၽူႈထတ်းသိၼ် လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ Sunseeker International ၼႆႉ မီးၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် 2,000 ၵေႃႉ။ ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ပၼ်ၵၢၼ်ငၢၼ်း ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ Dorset ဝႆႉလႆႈၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶၢႆ ႁိူဝ်းဢွၼ်ႇ ၶႅမ်ႉလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-27T11:27:20

https://shannews.org/archives/60079

ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မွၵ်ႇႁွင်ႉ တႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် TNLA တုမ်ႉတွပ်ႇ တေဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်း

ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 25/11/2024 ၼႆႉ ႁူဝ်ၼႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ် ၶၢဝ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၼႂ်းၵႄႈပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီမီး လွင်ႈႁၼ်ၽိတ်းၼိူဝ်ၵၼ်သေ ဢဝ်လွင်ႈယုမ်ႇယမ် ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈၵႂႃႇၼႆ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လၢတ်ႈၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ သင်ဢမ်ႇဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်းၵႄႈလိတ်ႈၸိုင် လွတ်ႈလႅဝ်းယူႇသေတႃႉ တေဢမ်ႇၵတ်းယဵၼ်လႆႈၼႆ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇယူႇၶိူဝ်းယႂ်းၼႆႉ ပၼ်ၾၢင်ႉလၢတ်ႈပႃးၵႂႃႇၼင်ႇၼႆ။ ႁၼ်ထိုင်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇသိုၵ်းသိူဝ် ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇလႂ်၊ ၼပ်ႉယမ်ၼိူဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ဢၼ်ၶတ်းၸႂ် ၶဝ်ႈၵႄႈၵၢင်သေ ဢုပ်ႇဢူဝ်း တႃႇလႅၼ်လိၼ် တေၼိမ်တဵင်ႈလႄႈ တႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းၼႆႉသေ တူဝ်ႈတၼ်း တႃႇတေႁူပ်ႉထူပ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ယူႇၼႆ ၸုမ်းသိုၵ်း တဢၢင်း TNLA ၵေႃႈ တုမ်ႉတွပ်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇ ၶိုၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 25 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ တေသိုပ်ႇၶတ်းၸႂ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းၸၢဝ်းတဢၢင်း တေပူၼ်ႉလွတ်ႈလႆႈ တႂ်ႈ ၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်၊ တႃႇတေလႆႈ ၸႄႈမိူင်းတဢၢင်းလႂ်၊ တေသိုပ်ႇႁူမ်ႈမိုဝ်းၵႂႃႇၸွမ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်တေၵမ်ႉယၼ်ပၼ်လႆႈ သုၼ်ႇၽွင်းငမ်းႁင်းၶေႃ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်းသေ ယိုဝ်းတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်းပီပၢႆ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ဝဵင်းၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ မၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ၼမ်ႉတူႈ၊ မိူင်းငေႃႉ၊ မိူင်းလူင်၊ သီႇပေႃႉ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ မိူင်းၵုတ်ႈလႄႈ မိူင်းမိတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸမ် 4 ပီၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ၸမ် 90 ဝဵင်း ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လၢႆလၢႆတီႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်ဝႆႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ၽွင်းၼင်ႇၼႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈမႃးထႅင်ႈ တႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်းငမ်းယဵၼ်။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-26T19:16:44

https://shannews.org/archives/60071

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်း ၽွင်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း တီႈတူၼ်ႈတီး

သိုၵ်းမၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း လိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၽွင်းဢွၵ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ တႄႇလိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်း ၵူၼ်းမိူင်း ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်း မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၵႂႃႇမီး 140 ပၢႆယဝ်ႉၼႆ Taunggyi Support Revolution တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇ ဢႃယု 22 ပီ ၵူၼ်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈဢေႃႈ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၵူၼ်းပႃး ၵႂႃႇမီးတင်းၼမ်၊ မိူဝ်ႈဝႃးၵေႃႈ လုင်းၶႃႈၵပ်းသိုပ်ႇမႃးပၼ်ၾၢင်ႉ၊ တၢင်းပွၵ်ႉၼမ်ႉၵတ်း (ရေအေးကွင်း) သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်း ၵူၼ်းဢွၵ်ႇ ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ၺွပ်းတႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းႁႃႉ ဢမ်ႇႁူႉ။ တီႈတူၼ်ႈတီးၼႆႉ မီးၵူၼ်းမီးငိုၼ်းတင်းၼမ်လႄႈ ၺွပ်းမၢပ်ႇၵိၼ် ငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်းႁႃႉ ဢမ်ႇႁူႉ ႁဵတ်းသင်လႄႈ တီႉၺွပ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉလီလီ ၶဝ်ၶႂ်ႈႁဵတ်း ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ၶဝ်ႁဵတ်းၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ – ၵၢတ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၵူၼ်းဢၼ်ၺႃးတီႉၺွပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်းပွၵ်ႉ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း 10 ၵေႃႉ၊ ၺွင်ႇၽိဝ်ႇသၶၼ်း 12 ၵေႃႉ ၊ ရတၼႃႇသီႇရိ 15 ၵေႃႉ၊ ၶျၢၼ်းမျႃႉတႃႇသီႇ 10 ၵေႃႉ၊ ၸိင်ႇပၢၼ်း 16 ၵေႃႉ ၊ သူၺ်ႇ တွင်ႇ 20 ၵေႃႉ ၊ ၵၢၼ်ႇတႃႇ 14 ၵေႃႉ ၊ ၵျွင်းၵျီးၸူႉ 23 ၵေႃႉ ၊ မိင်ႇၵလႃႇဢူး 10 ၵေႃႉ ၊ ၽြႃးၶၢဝ် 16 ၵေႃႉ ဝႃႈ ၼႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈၸၢႆး ၽူႈမီးၸၼ်ႉယႂ်ႇ ၼႂ်းၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် Non CDM ၊ လုၵ်ႈၸၢႆး ၽူႈမၢၵ်ႈမီး၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ ၵမ်ႈၼမ် ဝႃႈၼႆ။ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီႈၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပွႆးပွႆႇႁူင်းၾႆးမိၼ်ၼၼ်ႉ မီးၶၢဝ်ႇၽႄႈမႃးၼႂ်းၵႄႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ပၼ်ၾၢင်ႉၵၼ် ယႃႇဢွၵ်ႇ ၼွၵ်ႈႁိူၼ်း ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း၊ ၵူဝ်ၺႃးမၢၵ်ႇ၊ ၵူဝ်ၺႃးတီႉၺွပ်းၵႂႃႇၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၶၢႆႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၵၢင်ၶမ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈဢိုတ်းႁၢၼ်ႉဝႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၸႂ် တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးပွႆး ႁူင်းၾႆးမိၼ်ယဝ်ႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ပေႃးၸမ် 7-8 မူင်း ၽႂ်ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇမႃး ၸွမ်းတၢင်း၊ ဢွၼ်ၵၼ်ၵူဝ်၊ တေမီးၵူၼ်းၶၢႆတၢင်းၵိၼ် တီႈၵၢတ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်း၊ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇတႄႉ သမ်ႉပေႃးယဵၼ်သီႇ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆ တၢင်းၶၢႆၵေႃႈ ဢိုတ်းမူတ်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႈ ၶဝ်ယင်းလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်း၊ ပေႃးပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း ယိင်ႈၶႅၼ်း တေလီမႆႈၸႂ်ၵႃႈႁိုဝ်ၼႆ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁတ်းဝူၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ ပေႃးၵၢင်ၶမ်ႈမႃးၵူဝ်ၼႃႇ မီးတၢင်းၵႂႃႇ ပေႃးဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇၶႃႈ၊ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇတၢင်းလႂ်၊ ယၢမ်းလဵဝ် ၶဝ်ၺွပ်းၵူၼ်းၸွမ်းတႃႈ ၸွမ်းတၢင်းၵူၺ်းသေတႃႉ၊ ဝၢႆးၼႆႉ ပေႃးၶဝ် ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်းထိုင်ၼႂ်းႁိူၼ်း တေႁဵတ်းႁိုဝ်ယဝ်ႉၶႃႈလႃႇ လႆႈမႆႈၸႂ်ၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈၵေႃႈ ၼမ်လိူင်ႇ၊ ရူတ်ႉၵႃးၵႆႉႁၢႆ၊ ၽွင်းပွႆး ဝၼ်းပိုတ်ႇပၢင် ပွႆးၼၼ်ႉၵူၺ်း ရူတ်ႉၶိူင်ႈႁၢႆ 20 လမ်းပၢႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-11-26T16:34:56

https://shannews.org/archives/60063

ၾၢႆႇထႆးၸီႉသင်ႇ တပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်းဝႃႉ ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး 9 ဢွင်ႈတီႈ ႁႂ်ႈထွႆဢွၵ်ႇမူတ်း

ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး သင်ႇႁႂ်ႈတပ်ႉပၢင်သဝ်း သိုၵ်းဝႃႉ UWSA 9 ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်မီးဝႆႉၸွမ်းလႅၼ် လိၼ်ထႆး ႁိမ်းမိူင်းပၢႆး ၸႄႈဝဵင်းမႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၸိုင်ႈထႆးၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈထွႆထွၼ် ဢွၵ်ႇၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼိုင်ႈ လိူၼ် ဝႃႈၼႆ။ ပၼ်ႁႃသိုၵ်းဝႃႉ တၢင်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး ဢမ်ႇယၢမ်ႈယႂ်ႇလူင်မႃး ၸိူင်ႉၼႆႁိုင်ၼၢၼ်းယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တင်းသွင်ၾင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း လၢတ်ႈဝႃႈ ပိူင်ပဵၼ် ၵမ်းၼႆႉ သွင်ၾၢႆႇၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ဝႆႉလႄႈ ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇလူင်ၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး သင်ႇတပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်းဝႃႉ ၸိူဝ်းဢၼ်မီးဝႆႉ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လွႆ ၼွင်လူင်၊ လွႆႁူဝ်မႃႉ ဢၼ်တိတ်းၸပ်းၵၼ်တင်း မိူင်းပၢႆး ၸႄႈဝဵင်းမႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၸိုင်ႈထႆးၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၶၢႆႉဢွၵ်ႇၼႂ်းလိူၼ်တီႊသိမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 18 တေထိုင်ၼႆႉ ဝႆႉပဵၼ်ဝၼ်းလိုၼ်း သုတ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵွၼ်ႇၼႃႈ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ပႆႇၸီႉသင်ႇသင်ၼၼ်ႉ ဝၼ်းတီႈ 18-19/11/2024 ၼႆႉ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းၸုမ်း UWSA – 6 ၵေႃႉလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၸတ်းပၢင်ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် တီႈၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢုပ်ႇ ၵၼ်ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ႁူဝ်ၶေႃႈ ဢၼ်ဝႃႈ တႃႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈပႃး လွင်ႈတပ်ႉပၢင်သဝ်း သိုၵ်းဝႃႉ ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်း ၶႅပ်ႇလႅၼ်လိၼ်ထႆး မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လွႆၼွင်လူင် လွႆႁူဝ်မႃႉ ဢၼ်တိတ်းၸပ်းၵၼ်တင်း မိူင်းပၢႆး ၸႄႈဝဵင်းမႄႈႁွင်ႈသွၼ် ၸိုင်ႈထႆး။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇလၢႆလွင်ႈ ၸိူဝ်းလၢတ်ႈဝႃႈ တေပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ၵမ်းလဵဝ်ၼႆၵေႃႈ မီး ၸိူဝ်းလၢတ်ႈဝႃႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းသိုၵ်းတေႃႇၵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉ ၼႆၵေႃႈပႃး။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈမီးၸၼ်ႉၼႂ်းၸုမ်းလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉၵဝ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၾၢႆႇထႆးၶဝ် ဝႃႈတႄႉ ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ၼိုင်ႈလိူၼ် ႁႂ်ႈထွႆဢွၵ်ႇမူတ်းၼႆ။ ပေႃးဢမ်ႇထွႆဢွၵ်ႇ တေမီးလွင်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်း ၵၼ်။ လွင်ႈၼႆႉ လိုဝ်းလင်ပၼ်းလူင်ဝႆႉ ၼိူဝ်ၼႅင်ႈသၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလၢႆဢၼ်။ ထၢမ်တူၺ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၸိူဝ်းပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၶဝ်ဝႃႈ ပႆႇမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈသင်။ မီးၵူၼ်းမႄႇ ၶႂၢၵ်ႈသေ ႁဵတ်းၶၢဝ်ႇႁႂ်ႈလိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃး ၵူၺ်း။ ပေႃးထွမ်ႇၶၢဝ်ႇငၢဝ်းတႄႉ မိူၼ်ႁၢင်ႈၶဝ် တေယိုဝ်းၵၼ် ၵမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပႆႇမီးလွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ႈသင်တႄႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢူးၺီႇယၢၼ်း ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇလႄႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တီႈလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ဝႃႉတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၾၢႆႇထႆး ႁႂ်ႈသိုၵ်းဝႃႉၶၢႆႉဢွၵ်ႇ တပ်ႉပၢင်သဝ်း ဢၼ်တိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး 9 ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၸႂ်ႈတႄႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈၶဝ်ၸီႉသင်ႇၼႆႉ မၼ်းတေဢမ်ႇယဝ်ႉတူဝ်ႈတီႈႁဝ်းၵူၺ်း။ ၸိုင်ႈမိူင်း တေႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၵူၺ်းယဝ်ႉ ဢၼ်တေဢုပ်ႇဢူဝ်း ပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်ၼႆႉလႆႈ။ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ႁဝ်းလႆႈပွင်ႇ ၶၢဝ်ႇၸူး ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ငိၼ်းဝႃႈ ၾၢႆႇတၢင်းမိူင်းထႆးတႄႉ ထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းဝႆႉ ထႃႈယဝ်ႉသေတႃႉ ၾၢႆႇႁဝ်းတႄႉ ပႆႇမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈသင် တိုၵ်ႉယူႇမိူၼ်ပိူင်ၵဝ်ႇပၵ်းၵဝ်ႇၵူၺ်း – သိုဝ်ႇ ၼႅင်ႈသၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝႃႉ (လူငယ်အသံကွန်ရက်) ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၸိူင်ႉၼႆ။ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵဝ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄထႅင်ႈဝႃႈ –“ဝႃႉၶဝ် တေသိုပ်ႇဝႃႈႁိုဝ်ၼႆ လူဝ်ႇပႂ်ႉထွမ်ႇတူၺ်းၵွၼ်ႇ။ ဝႃႉၵေႃႈ ပႆႇလႆႈလၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈၶၢႆႉ။ လွင်ႈ ၼႆႉ ႁဝ်းယူႇၾၢႆႇဝႃႉ သေလၢတ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ၶဝ်လၢတ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸႂ်ႈ ယူႇ လွင်ႈလႅၼ်လိၼ် တိတ်းၸပ်းၵၼ်ၼႆႉ တေယူႇတီႈၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ၼင်ႇၵၼ်ၵူၺ်း ဢၼ်တေ ဢုပ်ႇၵၼ်လႆႈ။ သိုၵ်းဝႃႉၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။ ယူႇတီႈ သိုၵ်းဝႃႉသေ တေၶဝ်ႈၸိမ်လၢတ်ႈ လႆႈဝႃႈ ပဵၼ်တီႈလိၼ်မၢၼ်ႈဢိူဝ်ႈ ပဵၼ်တီႈလိၼ်ထႆးဢိူဝ်ႈၼႆႉ လၢတ်ႈဢမ်ႇလႆႈ။ ၸုမ်းဢၼ်တေတႅပ်း တတ်းလႆႈၼၼ်ႉၵူၺ်း ဢၼ်တေလႆႈဢုပ်ႇၵၼ် လွင်ႈၼႆႉ။ ဢၼ်သိုၵ်းဝႃႉၶဝ် ယူႇဝႆႉၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢွၼ်တၢင်းပဵၼ် MTA ၶဝ်ယၢမ်ႈယူႇမႃးယဝ်ႉ။ ဝၢႆး MTA ဝၢင်းၶိူင်ႈယဝ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ ၸင်ႇမႃးပုတ်ႈယူႇဝႆႉ ၵူၺ်းလူး။ ပေႃးလၢတ်ႈဝႃႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ႈတီႈလိၼ်ၼႆ ပူၼ်ႉပႅၼ်မႃးႁိုင်ၼႃႇယဝ်ႉ။ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဝႃႈ တိုၵ်ႉပဵၼ်မႃးမိူဝ်ႈလဵဝ်။ မီးမႃးမွၵ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း 30 ပီၼႆႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ယူႇဝႆႉလႅၼ်လိၼ်ထႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈလၢႆ သိပ်းပီပူၼ်ႉမႃး ယဝ်ႉလႄႈ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ်တႅပ်းတတ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၼႃႈတီႈ လႅၼ်လိၼ်ၶွင်ထႆးႁႃႉ ၶွင်မၢၼ်ႈ။ တီႈတႄႉမၼ်း လႅၼ်လိၼ်မိူင်းထႆး – မိူင်းမၢၼ်ႈ တိတ်းၸပ်းၵၼ်ၼႆႉ မီးထိုင် 2400 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊ ပၢႆလူးၵွၼ်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၼႃႈတီႈမိူင်းၾၢႆႇ ပုၼ်ႉၾၢႆႇၼႆႉ ၼႆၼၼ်ႉ မီးမွၵ်ႈ 60 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတိူဝ်ႊၼႆႉၵူၺ်း ဢၼ်လႆႈမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ တႅတ်ႈၼႅတ်ႈ။ ဢၼ်လိူဝ်ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပႆႇမီးၽႂ်မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉၼႆ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းၸုမ်းလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉ ၵဝ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈ။ Photo by -คนล้านนา/ ႁၢင်ႈတပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA United Wa State Army (UWSA) မီးၵႂၢမ်းမၢႆဝႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းၶွတ်ႇလိူတ်ႈမိူင်းဝႃႉ ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈ ပႃႇတီႇၶွတ်ႇလိူတ်ႈမိူင်းဝႃႉ United Wa State Party (UWSP)။ တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၼႆႉ ၼႂ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တင်းသဵင်ႈ ပေႃးသိုၵ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈယဝ်ႉ ႁႅင်းငိုၼ်းႁႅင်းသိုၵ်း ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ၼႂ်းပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း (လၵ်းမိူင်း) 2008 ၼၼ်ႉတႄႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇထၢမ်ၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းသေ ဢွၼ်ၼမ်းတႅမ်ႈသႂ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇဝႃႉ UWSA ၼၼ်ႉ မီး 6 ၸႄႈ ဝဵင်း ပဵၼ် – ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ ပၢင်ဝၢႆ ၊ ၼႃးၽၢၼ်း ၊ မိူင်းမႂ်ႇ၊ ပၢင်သၢင်း (ပၢင်ၶမ်း) တင်း မၢၵ်ႇမၢင် ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ သိုၵ်းဝႃႉ ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးၼႆႉ လုၵ်ႉတၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ လူင်းမႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိၼ်ႇၺုၼ်ႉ မီးဢႃႇၼႃႇ။ လူင်းမႃး ၶွတ်ႇၽွတ်ႈပဵၼ်ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း 171 ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ပဵၼ် တႃႉထင် (မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ယူႇၼႂ်းတပ်ႉမႁႃႇ 775) ၊ မီး 5 တပ်ႉၸုမ်းလူင် ၵွၼ်းဝႆႉ 25 တပ်ႉၵွင်၊ ပၵ်းသဝ်းတူင်ႉၼိုင်၊ ႁဵတ်း ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ လဵင်ႉၵႆႇ၊ လဵင်ႉမူ၊ ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈ၊ ယႃႉထိူၼ်ႇ ယႃႉပႃႇ ႁဵတ်းသူၼ်ယၢင် (ရႃႇပႃႇ) ၶၢႆတေႃႇ မိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းထႆး။ မႆႉသၵ်း၊ မႆႉတိုင်း၊ ၶူဝ်းႁႄႈ၊ ၵႅဝ်ႈ၊ သႅင်ငိုၼ်းၶမ်း ပႃးၸဵမ်တွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၵ်ႇၶၢႆ – ၸုမ်းလႃးႁူႇ ယၢမ်ႈဢွၵ်ႇၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-11-26T21:25:00

https://shannews.org/archives/60061

ၵိုတ်း လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆတဵၵ်းတဵင် ပိူင်ပဵၼ်ယိင်းၸၢႆး

ၽူႈထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ တုမ့်တိူဝ့်ပၢႆးတူဝ် လႄႈ ပၢႆးၸႂ် ပိူင်ပဵၼ်ၵၼ့်ၸၼ်လူလၢႆ (Rape Case) ၼႆ့ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၺႃးၵၼ့်ၸၼ်လူလၢႆၼၼ့် တုမ့်တိူဝ့်ပၢႆးတူဝ် ၊ ပၢႆးၸႂ် လႄႈပဵၼ်လွင်ႈႁဵတ်းၽိတ်းပူၼ့်ပႅၼ်ရႃႇၸဝၢတ်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ။ ၽူႈထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇပၢႆးတူဝ် ၸိူင်ႉႁိုဝ်- တူဝ်ၶိင်းလႄႈဢၢင်ႇၵႃႇတေၸဵပ်း ပေႃးဢမ်ႇၵႂႃႇႁပ်ႉၵူတ်ႇထတ်းယူတ်းယႃၵမ်းလဵဝ် ၸိူဝ်ႉမႅင်းၸၢင်ႈၶဝ်ႈၸွမ်းလွတ်ႇယဵဝ်ႈ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ယႃႈယႃႁႄႉၵင်ႈၵမ်းလဵဝ် ၸၢင်ႈပႃးတွင်ႉၸပ်းသၼ်ႇထေႇမႃး(လွင်ႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ) ၸၢင်ႈမေႃပဵၼ်မႃး တၢင်းပဵၼ်တီႈငႅင်ႈဢင်ႇၵႃႇသေဢမ်ႇၵႃး – ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈပႃး ႁိူဝ်ႉဢူၼ်ႈ၊ ယဵဝ်ႈသႅပ်ႇယဵဝ်ႈမႆႈ၊ တပ်းၵႂ်ႈ၊ TB ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉသုတ်း ၸၢင်ႈၸပ်းၸိူဝ်ႉမႅင်း HIV ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်လူႉပင်း။ ပေႃးၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်လူၺ်ႈၸႂ်ႉလၢႆးႁၢဝ်ႈႁႅင်းၸိုင် ၽူႈထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ် ၸၢင်ႈထိုင်တီႈ ပႆတၢင်းဢမ်ႇလႆႈ၊ လုပ်ႇႁၢၵ်း ဢဵၼ်လိပ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽူႈထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉ တုမ့်တိူဝ့်ပၢႆးၸႂ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်- ၽူႈထုၵ်ႇၵၼ့်ၸၼ်လူလၢႆယဝ့်ၼၼ့် တုမ့်တိူဝ့်ပၢႆးၸႂ် ၸၢင်ႈထိုင်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ၶႃႈတူဝ်တၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ လူးၵွၼ်ႇ။ ယွၼ်ႉသင်လႃႇၼႆ လွင်ႈထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇၼႆႉ ၽူႈထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ် ၸၢင်ႈဝူၼ့်ဝႃႈ – ထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းၽိတ်း၊ ပဵၼ်လွင်ႈလီဢၢႆလူင်လၢင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပိူင်ပဵၼ်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၸိူင်ႉၼႆ ၵမ်ႈၼမ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၵႆႉၸီႉၼႄး တၢင်းၽိတ်း မီးတီႈ ၽူႈထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်။ ဢမ်ႇမေႃယူႇဢမ်ႇမေႃၵိၼ် မိူၼ်ႁူၺ်းႁွင်ႉပၼ်ႁႃမႃးၸူးတူဝ်ၵဝ်ႇ – ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းထုၵ်ႇၺႃးၵၼ့်ၸၼ်ယဝ့်ၼႆ့ ၸၢင်ႈဝူၼ့်ၵူဝ် ၊ ဢမ်ႇယုမ်ႇယမ်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ် ၊ ၵူဝ်ၸၢင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ၶိုၼ်း ထႅင်ႈပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ။ ဢၢႆၼႃႇသေ ဢမ်ႇၶႆႈပၼ်ပိူၼ်ႈႁူ့ၸွမ်းလွင်ႈဢၼ်ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈ ၊ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းႁူ့ၸွမ်းလွင်ႈၼႆ့ ၵူဝ်ပိူၼ်ႈထၢင်ႇလဵၵ့် ။ ဢမ်ႇႁတ်းလၢတ်ႈႁတ်းၸႃ ဢမ်ႇႁတ်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်း ဢမ်ႇႁတ်းတေႃႇၼႃႈၵူၼ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢဝ်ပဵၼ်ၵူၼ်းဢမ်ႇတၵ်းသဵင်သင်ပႅတ်ႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်သေ ယွင်ႇ/ၵႂင်ပူၵႂင်ပႃၵႂႃႇၵေႃႈမီး။ မၢင်ၵေႃႉ- ၸႂ်တေႃးသ ၸၢင်ႈပဵၼ်ႁႅင်းဢီး ႁႂ်ႈၶိုၼ်း ႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းၵေႃႉပူၼ်ႉပႅၼ်လႄႈ ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇႁိမ်းၸမ် ။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်မႃး ၵူၼ်းယူႇႁိမ်းၶၢင်ႈ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၸွႆႈယူတ်းယႃၸႂ်ပၼ် ၵေႃႉထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆ- ပၼ်ႁႅင်းၸႂ်လႄႈပၼ်လွင်ႈဢုၼ်ႇဢူၵ်းဢုၼ်ႇၸႂ် ၽူႈထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆၼႆႉ ၸပ်းပၢႆးၸႂ် – မိူၼ်ၾၼ်ႁၢႆႉ ၵမ်းၵမ်းၶုၵ်းၸႂ်လႆႈၶိုၼ်းပိူင်ပဵၼ်သေ ၵူဝ်ႁႄ ၸႂ်လဵၵ်ႉ ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းယူႇႁိမ်းၶၢင်ႈ ထုၵ်ႇလႆႈႁပ်ႉထွမ်ႇပၼ်သဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၽူႈထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်၊ ထုၵ်ႇလႆႈဢုပ်ႇလၢတ်ႈသပ်းလႅင်းၼေပၼ် ႁႂ်ႈယွမ်းႁပ်ႉပိူင်ဢၼ်လႆႈပဵၼ်မႃး၊ ဢွၼ်/ၸူဝ်းၼင်ႈသမႃႇထိ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်ၼိမ်သေ ပၼ်ႁႅင်းၸႂ် ႁႂ်ႈမေႃယူႇၵႂႃႇၸွမ်းဢၼ်ပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉသေ ထုၵ်ႇလႆႈ ဢုပ်ႇ- ႁႂ်ႈဢဝ်တူဝ်ၽူႈထုၵ်ႇၵၼ်ႉၸၼ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇၸူးမေႃယႃ မေႃလုမ်းလႃးပၢႆးၸႂ် ဢၼ်လူင်ႉလႅၼ်ႇၵတ်ႉၶႅၼ်ႇသေ ႁပ်ႉလွင်ႈယူတ်းယႃပူၵ်းပွင် ပၢႆးၸႂ်ၼႆႉပဵၼ်ဢၼ်လီသုတ်း။ လူဝ်ႇၵိုတ်းယိုတ်းလွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉၼိူဝ်ၼၢင်းယိင်းလႄႈ ပိူင်ပဵၼ်ယိင်းၸၢႆး ၼၢင်းယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆႉ ဝၢႆးလင် တၢင်းပဵၼ်ၵၢပ်ႈၵႃႇလ ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ -19 လၢမ်းၽႄႈ ၊ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၊ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလွတ်ႈၽေး တဵၵ်းတဵင်လူလၢႆ။ မၢႆမီႈပၵ်းပိူင်ဢမ်ႇသုမ်ႇငမ်းထိုင်ၵေႃႈပႃး၊ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ဢမ်ႇမီးႁႅင်းႁွတ်ႈထိုင်ၸွႆႈထႅမ်လႆႈထိုင်တီႈထိုင်လႅၼ်ၵေႃႈပႃး၊ ပိူင်လူင် ယွၼ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးဢမ်ႇၶႅမ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးၸဵမ်ၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်တူၺ်းလူၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သင်ဝႃႈၼၢင်းယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ထူပ်းလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်တဵၵ်းတဵင် ႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉ ၸိုင် တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးထိုင် ၸၢတ်ႈပၢၼ်ၶဝ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၸင်ႇဝႃႈ တႃႇတေၸၢင်ႈၵိုတ်းယိုတ်းလႆႈလွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉၸႃႉၼိူဝ်ၼၢင်းယိင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ပိူင် ပဵၼ်ၸၢႆးယိင်းၼၼ်ႉ ႁဝ်းၶႃႈလူဝ်ႇၵိုတ်းယိုတ်း တင်ႈတႄႇတူဝ်ႁဝ်း ၊ ၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းႁဝ်း၊ ၵူၼ်း ႁူမ်ႈသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းၸွမ်းၵၼ် ၊ ပႃးၸဵမ် ၵူၼ်းၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းႁဝ်းတင်းမူတ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈ ၵိုတ်းယိုတ်း။ တႅမ်ႈ -ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ် )

['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'Gender', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-26T15:00:00

https://shannews.org/archives/60054

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းလွႆၶေႃ ဢမ်ႇႁတ်းလပ်းႁတ်းၼွၼ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉၶိူင်ႈတရူၼ်း ပွႆႇလဵပ်ႈယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ မိူင်းယၢင်းလႅင် ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ မႆႈၸႂ် ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ တီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်လႄႈ ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉ ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်းသိုၵ်းယၢင်းလႅင် တႄႇၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 သေ လေႃႇတိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးလၢႆလၢႆတီႈၼၼ်ႉ ၶွပ်ႈတဵမ်ပီၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11/11/2024 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 ၼၼ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်း သိုၵ်းယၢင်းလႅင် ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈၼႃႈတီႈတင်း ၼမ်သေတႃႉ ဝဵင်းလူင်လွႆၶေႃတႄႉ ဢမ်ႇယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ။ ဝၢႆးလင်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ႁႅင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶိုၼ်း ဢဝ်တီႈယူႇၼႂ်းဝဵင်းဝႆႉသေ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇ ၵၼ်မႃးတင်း သိုၵ်းယၢင်းလႅင် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လွႆၶေႃ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၸႂ်ႉၶိူင်ႈတရူၼ်းၼမ်မႃးသေ ပွႆႇၶိုၼ်ႈယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ယွၼ်ႉသဵင်လင်ႁႅင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇလႆႈလပ်းလႆႈၼွၼ်း ၵူဝ်ၶဝ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈ ၼႆ။ တႄႇႁူဝ်လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်း တင်းၼမ်သေ တူင်ႉၼိုင်မႃးၶိုၼ်းၼိူဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ပၢင်လွင်း၊ မိူင်းပၢႆး၊ ၾၢႆၶုၼ်၊ လွႆၶေႃ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈသဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း ၵၢႆႇၸူးဝဵင်းလွႆၶေႃၼၼ်ႉ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ႁူမ်ႈတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ တင်ႈၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းမိူင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ မၢင်တီႈ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း တေႃႉၶူဝ်း ၵုၼ်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၼမ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇၵႂႃႇမႃး ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-11-26T14:08:24

https://shannews.org/archives/60051

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သင်ဢမ်ႇတၢင်ႇမၢႆၾၢင် ႁူင်းၵဵပ်းၶဝ်ႈသၢၼ် တေၺႃးဢဝ်လိူင်ႈ

ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းမီးႁူင်းၵဵပ်းၶဝ်ႈသၢၼ် ၼမ်လိူဝ်သေ 25 တၼ်ႊ ဢမ်ႇၼၼ် 2,500 တၢင်ၼၼ်ႉ တေလႆႈဢွၼ်ၵၼ်တၢင်ႇမၢႆၾၢင်။ သင်ဢမ်ႇတၢင်ႇမၢႆၾၢင်ဝႆႉၸိုင် တေဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇၼႆ ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵပ်းသိုပ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/11/2024 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ ယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇႁႂ်ႈၶဝ်ႈသၢၼ်ၼႂ်းမိူင်း တေမီးလွင်ႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈ၊ တႃႇတေသူင်ႇၶၢႆၼွၵ်ႈမိူင်း လူၺ်ႈမီးပၵ်းပိူင်လႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် လွၵ်းၵၢတ်ႇၶဝ်းသၢၼ် တေမီးလွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ႁူင်းၵဵပ်းၶဝ်ႈသၢၼ် တေလႆႈတၢင်ႇမၢႆၾၢင်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 24/10/2024 ၼၼ်ႉ ။ ဝၢႆးလင် ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတဵမ် 2 လိူၼ်သေ သင်ဢမ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၸိုင် တေပိၵ်ႉဢိုတ်းသုၼ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ ဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵႃႉၶဝ်ႈသၢၼ်ၶဝ်တႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵူႈလွၵ်းလၢႆးသေ ၶႂ်ႈၵုမ်းထိင်းလွၵ်းၵၢတ်ႇၶဝ်ႈသၢၼ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ဢူးယႄးမိၼ်းဢွင်ႇ ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၶဝ်ႈသၢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ(MRF) ၊ ဢူးလူႇမေႃႇမိၼ်ႉ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းၶဝ်ႈသၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃး ၸဝ်ႈႁူင်းၸၢၵ်ႈ ၶဝ်ႈသၢၼ် ၼႂ်း တိူင်းပႃႇၵိူဝ်လႄႈ တိူင်းဢေႇရႃႇဝတီႇ 10 ၵေႃႉပၢႆ ၺႃးတီႉၺွပ်းသေ ႁူင်းၸၢၵ်ႈၶဝ်ႈသၢၼ် ဢမ်ႇ ယွမ်း 9 လင်တင်း ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈသၢၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၺႃးပိၵ်ႉဢိုတ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၶၼ်ၶဝ်ႈသၢၼ်ၼႂ်းမိူင်း ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင် တူဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၵူတ်ႇထတ်း ၸဝ်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၶဝ်ႈသၢၼ် 58 ၵေႃႉလႄႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၸွမ်းႁၢၼ်ႉတၢင်းၶၢႆ 53 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ၺႃးဢဝ်လိူင်ႈမီး 11 ၵေႃႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-11-26T13:36:01

https://shannews.org/archives/60048

ၶၼ် Bitcoin ပုင်ႈၶိုၼ်ႈလၢႆပုၼ်ႈ သုင်သုတ်းၼႂ်းပိုၼ်း

ၵႃႈၶၼ် Bitcoin ၶိုၼ်ႈမႃးထိုင်ၸမ် 1 သႅၼ်ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊယဝ်ႉလႄႈ ၶၢတ်ႈလၢမ်းဝႆႉဝႃႈ ဢမ်ႇႁိုင်သင် တေၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈထိုင် 1 သႅၼ်ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပီၼႆႉ ၵႃႈၶၼ် Bitcoin ၶိုၼ်ႈသုင်မႃးထိုင် 2 ပုၼ်ႈ။ ယွၼ်ႉၻူဝ်ႊၼေႃႊ ထရမ်ႉ ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပၼ်ႁႅင်းငိုၼ်း Digital (Crypto Currency) ပဵၼ်မႃးၽူႈတႅၼ်း ၼႂ်းသ ၽႃးမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊလႄႈ ဝၢႆးလင် ဝၼ်းတီႈ 05/11/2024 ၼႆႉ ၵႃႈၶၼ် Bitcoin ၶိုၼ်ႈသုင်မႃးမွၵ်ႈ 45% ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/11/2024 ၼႆႉ ၵႃႈၶၼ် Bitcoin ၶိုၼ်ႈသုင်မႃးထိုင် 99,800 ဢမေႊရိၵၼ်ႊ တေႃႊလႃႊပၢႆ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းတူၵ်းလူင်းၵႂႃႇသေ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23 ပွတ်းၸဝ်ႉၼၼ်ႉ မီး 98,000 ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊပၢႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ငဝ်းလၢႆးတိုၵ်ႉသိုပ်ႇလီဝႆႉယူႇလႄႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝူင်ႈထပ်းၵၼ်ၼႆႉ ၵႃႈၶၼ် Bitcoin ၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်မႃး လိူဝ်သေ 10% ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉမူႇဝႃႇတ ထရမ်ႉ ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ထရမ်ႉ(Trump Trades) ၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်မီးလွင်ႈမႅတ်ႈလွင်ႈသုမ်းၼမ်ၼၼ်ႉ Bitcoin ပဵၼ်မႃးၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်မီးၼမ်ႉမႅတ်ႈၼမ်ႉတွၼ်း ၼမ်လိူဝ်သေပိူၼ်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ၽွင်းလူင်းသူၼ်းတုမ်ႁႃသဵင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ထရမ်ႉ ပၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၼႂ်းငိုၼ်း Digital ။ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ပဵၼ်ဝဵင်း Crypto လုမ်ႈၾႃႉလႄႈ တေၵဵပ်းႁွမ် Bitcoin ပဵၼ်ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင် ၸိုင်ႈမိူင်းဢၼ်ၼိုင်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး']

2024-11-26T12:04:41

https://shannews.org/archives/60042

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈလႃႈသဵဝ်ႈထႅင်ႈ တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ

ၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တီႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝႆႉၼၼ်ႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းႁိူၼ်းလဵဝ် သၢမ်ၵေႃႉပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ဝၼ်းတီႈ 24/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈတင်း ဝၢၼ်ႈတၢၼ်ႇလုၼ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေး လင်ၼိုင်ႈလႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်း 2 လင် လူႉၵွႆၸွမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – The Kokang/ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းတႅၵ်ႇ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းၶႄႇ ဝၢၼ်ႈတၢၼ်ႇလုၼ်ႇ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၽူႈယိင်း ဢႃယု 40 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃး ပွႆႇ တႅၵ်ႇသႂ်ႇတီႈႁူင်းႁဵၼ်းၶႄႇ ဝၢၼ်ႈတၢၼ်ႇလုၼ်ႇ လူႉၵွႆလင်ၼိုင်ႈ၊ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းမၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈ လူႉၵွႆလင်ၼိုင်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢၼ်ႇလုၼ်ႇ လူႉၵွႆလင်ၼိုင်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ မၢတ်ႇ ၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 1 ၵေႃႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 24 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တင်းမူတ်း 4 လုၵ်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်း 3 ၵေႃႉၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 6 ၶူပ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈ ဢႃယု 40 ၵေႃႉ ၼိုင်ႈလႄႈ ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈ ဢႃယု 38 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ ၸွမ်းႁွင်ႈယႃ ၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈဝႆႉယဝ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ (လားရှိုးမြို့ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး) ဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ Photo by – The Kokang/ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းတႅၵ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 2 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5 ၼၼ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ဝၼ်းတီႈ 24 ၼႆႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 1 မူင်း ၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈမႄႈႁၢၼ်ႇ 2 လုၵ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃး လုမ်း ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉလႄႈ ႁိူၼ်းယေး။ လွင်ႈၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီး ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင် လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ 38 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 128 ၵေႃႉ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 01/11/2024 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-25T23:02:15

https://shannews.org/archives/60038

ၼုမ်ႇၸၢႆး ၽိတ်းမေႃးတင်းပေႃႈသိုပ်ႇ ထိုင်တီႈၽၼ်းၵၼ်တၢႆ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 25/11/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်းပၢႆ ၸၢႆးပဝ်း ဢႃယု 17 ပီ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလႅင်း ဢိူင်ႇၼွင်လႅင် ဝဵင်းပၢင်လူင် ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၽိတ်းမေႃးၵၼ် တင်းၵေႃႉပဵၼ် ပေႃႈသိုပ်ႇ (ပေႃႈၼႃႉ) သေ ထိုင်တီႈၽၼ်းတၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပၢင်ႇလႅင်း ဢႃယု 40 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ၽိတ်းမေႃးၵၼ် ၸဵမ်မိူဝ်ႈၵၢင်ၼႂ်ယဝ်ႉ ၶဝ်ၽိတ်းၵၼ် လွင်ႈသင်တႄႉ ဢမ်ႇႁူႉ။ ထိုင်မႃး ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းၵေႃႈ ၶဝ်တိုၵ်ႉၽိတ်းၵၼ်ယူႇ။ ၵမ်းၼႆႉ ၸၢႆးပဝ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ၽႃႉၽၼ်း ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈသိုပ်ႇမၼ်း လုင်းဝၼ်း ဢႃယု 48 ပီ လူႉတၢႆထင်တီႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တူဝ်တၢႆလုင်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ၾၢႆႇပလိၵ်ႈၶဝ် မႃးဢဝ်တူဝ်ၵႂႃႇဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃ ဝဵင်းပၢင်လူင်ယဝ်ႉ။ တွၼ်ႈတႃႇ တူဝ်ၸၢႆးပၢဝ်း ၼၼ်ႉတႄႉ ယၢမ်းလဵဝ် ပၢႆႈလွတ်ႈဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇလႅင်း မီးၼႂ်းဢိူင်ႇၼွင်လႅင် ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းပၢင်လူင်မွၵ်ႈ 7 လၵ်း မီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ဝဵင်းပၢင်လူင် – ဝဵင်းလၢႆးၶႃႈ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21/01/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႉ ၼုမ်ႇၸၢႆး ယွင်ႇယႃႈမဝ်းၵမ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢဝ်ၽႃႉၽၼ်း ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 50 ပီ မိူဝ်ႈၽွင်းတိုၵ်ႉၵႂႃႇႁႃၽိုၼ်း တီႈႁိမ်းႁေႃၸဝ်ႈမိူင်း ပွၵ်ႉသူၺ်ႇပီႇတႃႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27/12/2023 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းႁၢႆႉ ဢဝ်ၵွင်ႈမႃးယိုဝ်း တီႈႁၢၼ်ႉဢူးတိၼ်ႇထုၼ်း ဢၼ်ပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၶိူင်ႈၾႆးၾႃႉလႄႈ ၾူၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ လူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉ။ တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵၢၼ်တေႃႇလွင်ႈလႄႈ လွင်ႈသူႇသမ်း ၵိၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ လိူင်ႇၼမ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇမႃးႁႃၵိၼ်ယၢပ်ႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသၢႆၸႂ်ၸဝ်ႈ ၵဝ်ႇၵေႃႈ မီးလွင်ႈမႆႈၸႂ်ဝႆႉ တင်းၼမ်။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-25T11:30:35

https://shannews.org/archives/60028

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သုမ်းသိုၵ်းတီႈမိူင်းၶၢင် ပၢႆႈၸူးမူႇၸေႊ 300 ပၢႆ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သုမ်းသိုၵ်းတီႈမိူင်းၶၢင် ပၢႆႈၸူးမိူင်းၶႄႇ ထုၵ်ႇၶႄႇသူင်ႇတူဝ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ႁႅင်းသိုၵ်း 300 ပၢႆ – ၵူၼ်းမူႇၸေႊလၢတ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 23/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းမၢဝ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇတႂ်ႈၶူင်း ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၶႄႇ ထုၵ်ႇသိုၵ်းၶႄႇ သူင်ႇတူဝ်ဢွၵ်ႇမႃး တီႈၽၵ်းတူမၢၼ်ႈဝဵင်း ၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ယွၼ်ႉသုမ်းသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၵၢၼ်ႇပၢႆႉတီႇ (ကန်ပိုက်တီမြီု့) ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 40 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃး တီႈမိူင်းၶႄႇ ၼၼ်ႉ ၶဝ်သုမ်းသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၵၢၼ်ႇပၢႆႉတီႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်ၼၼ်ႉသေ ပၢႆႈၵႂႃႇၸူးမိူင်းၶႄႇ။ ယူႇတီႈၼၼ်ႈသေ ၶႄႇၶဝ် ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း မႃးသူင်ႇပွၵ်ႈၶဝ်ႈၶိုၼ်း တီႈၽၵ်းတူမၢၼ်ႈဝဵင်း ၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်သုမ်းသိုၵ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လၢႆတီႈသေ ပၢႆႈမႃးယူႇဝႆႉ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး၊ မိူင်းၵူဝ်း၊ သၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း (ၵျိၼ်ႊသၢၼ်ႊၵျေႃႉ)၊ 105 လၵ်း၊ ၵူတ်းၶၢႆ၊ ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ၊ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ၵဵတ်ႉလွႆၸေႊ မိူင်းၶၢင်၊ မၢၼ်ႈဝဵင်းလူင် ထုင်ႉလွႆႁူဝ်သိူဝ်လႄႈ ၵဵတ်းၼွင်မူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ သူင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၸူးဝဵင်းမူႇၸေႊ တီႈၽၵ်းတူမၢၼ်ႈဝဵင်း “တီႈၵဵတ်ႉလွႆၸေႊၼၼ်ႉ ၶဝ်သုမ်းသိုၵ်းသေ ပၢႆႈၶဝ်ႈၸူး မိူင်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶႄႇၶဝ်မႃးသူင်ႇပၼ် တီႈမူႇၸေႊၼႆႉ။ တီႈၵဵတ်ႉၼွင်မူၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ သုမ်းသိုၵ်းၶဝ် ပၢႆႈၶဝ်ႈၼွင်တဝ်း ၺႃးၶႄႇ သူင်ႇၶဝ်ႈ တၢင်းမူႇၸေႊ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးၵွင်ဝႆႉ တီႈမူႇၸေႊၼႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်မၼ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်ထႅမ် မႃးတၢင်းၶိူင်ႈမိၼ်ၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈမီး။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 300 ပၢႆၼၼ်ႉ မႃးယူႇဝႆႉတီႈ ထမ်ႇမရူင်ႇ ၼိူဝ်လွႆတိုင်ႈၶမ်းဝႆႉဢေႃႈ”- ၵူၼ်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈ ၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇၶဝ် ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းတင်းၼမ်ယဝ်ႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်ပႆႇယိုတ်းၵုမ်းလႆႈတႄႉ တေၵိုတ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ၊ တၢင်ႉယၢၼ်းလႄႈ မိူင်းယႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းၶၢင် KIA ၵေႃႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈထွႆသိုၵ်းႁႅင်း ပၢႆႈၸူးမိူင်းၶႄႇယဝ်ႉ ၸင်ႇၶဝ်ႈမႃးတၢင်းဝဵင်းမူႇ ၸေႊၼႆႉၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-11-24T13:51:01

https://shannews.org/archives/60024

ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူႉတၢႆ 670 ပၢႆ

ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၸမ် 4 ပီၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူႉတၢႆမီး 671 ၵေႃႉယဝ်ႉ လွင်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူႉတၢႆ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တိူဝ်ႉၼမ်မႃးၵူႈပီၼႆ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ ၵၢၼ်မိူင်း AAPP ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/11/2024 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15 ၼႆႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းၶၢင် တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တၢႆ 9 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 7 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၼေႃႇသူသႅၼ်ၼႃႇ လႃႉလႃႉၸူဝ်း (နော်စူဆန်နာလှလှစိုး) ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇ ၼၢင်းယိင်း၊ ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUG လၢတ်ႈဝႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢမ်ႇလႆႈ ၼမ်ႉမၼ်းၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီၼႅတ်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 20 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢိၵ်ႇပႃး ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈတၢႆ 5,973 ၵေႃႉၼႆ AAPP ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-11-24T13:08:14

https://shannews.org/archives/60017

ၼၢင်းယိင်း ဢၼ်ၶႃႈတၢႆၵူၼ်း 13 ၵေႃႉ တီႈမိူင်းထႆး လုမ်းတြႃး ပူင်တၢမ်ႇတၢႆ

ၼၢင်းသႃႊရႃႊရတ်ႉ ရႅၼ်ႊသီႊဝူသႃႊ ဢၼ်ၺႃးတီႉၺွပ်းဝႆႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းယႃႈငူၼ်ႉ ၵွင်ႉသၢႆႊယႃႊၼၢႆႉသေ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းတၢႆ 14 ၵေႃႉ တီႈမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ၺႃးပၼ်တၢမ်ႇတၢႆယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူင်ႈဢမူႉၶတီး ၵူၼ်းပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ပၢႆးၸႂ်ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းတၢႆ တင်းၼမ်မႃး ထပ်းၵၼ်လၢႆပီၸိူင်ႉၼႆ တီႈမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇယၢမ်ႈမီး၊ လိူင်ႈၼႆႉ ႁွတ်ႈၵႂႃႇတီႈလုမ်းတြႃး ပဵၼ်ၵမ်းႁႅၵ်ႈ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ ပီၵၢႆၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်းၸႂ်ႉတိုဝ်း ယႃႈငူၼ်ႉၵွင်ႉသၢႆႊယႃႊၼၢႆႉ သႂ်ႇၼႂ်းတၢင်းၵိၼ်သေ ၶႃႈႁႅမ် ၼၢင်းယိင်း ၽူႈမၢၵ်ႈမီးၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ငိုၼ်းၶမ်း ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းႁူမ်ႈႁိူၼ်းၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉဢၼ်လူႉတၢႆၵႂႃႇ ၸင်ႇမီးလွင်ႈထၢင်ႇထိူမ်သေ ဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်ၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း။ လႆႈႁၼ်ယႃႈၵွင်ႉသၢႆႊယႃႊၼၢႆႉ မီးဝႆႉၼႂ်းၶၢပ်ႈတူဝ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလႆႈတီႉၺွပ်း ၼၢင်းသႃႊရႃႊရတ်ႉ ရႅၼ်ႊသီႊဝူသႃႊ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ၸင်ႇသိုပ်ႇၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်းၶိုၼ်း ပိုၼ်းလင်မၼ်းၼၢင်းသေ လႆႈႁူႉဝႃႈလိူင်ႈ ဢမူႉၶတီး ၵူၼ်း 13 ၵေႃႉ ၺႃးၶႃႈတၢႆ မိူဝ်ႈ 8 ပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တင်း မၼ်းၼၢင်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-23T18:29:20

https://shannews.org/archives/60012

မၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းၼမ်ႉလၼ်ႈ လူႉၵွႆ 2 လင် တိူဝ်ႉၺႃးထဝ်ႈယိင်းမၢတ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 23/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်း မၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပွၵ်ႉၵွင်းလၢင်း ဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လူႉၵွႆ 2 လင် ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ထဝ်ႈယိင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 40 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပဵၼ်မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းမႃးသႂ်ႇၶႃႈ ဢေႃႈ။ တိူဝ်ႉႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆသွင်လင်လႄႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးမႄႈထဝ်ႈ ဢႃယု 60 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် ထဝ်ႈယိင်း ဢႃယု 60 ပၢႆၼႆႉ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃလူင် ဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 05/11/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ တီႈပွၵ်ႉၸၢၼ်း 1 လုၵ်ႈလႄႈ ပွၵ်ႉပၢင်ႇႁႆႈ 1 လုၵ်ႈ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းထဝ်ႈ 1 ၵေႃႉလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 2 ၵေႃႉ တီႈပွၵ်ႉၸၢၼ်း လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း။ ၼႂ်း 3 ၵေႃႉၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ် ဝႆႉတီႈႁူင်းယႃ ၼမ်ႉလၼ်ႈ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 06/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယူႇၾၢႆႇႁွင်ႇဝဵင်း ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် ၸူးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပႂ်ႉၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၼမ်ႉလၼ်ႈ – မိူင်းလိူၼ်း တၢင်းၸဵင်ႇ ႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ တင်းမူတ်း 3 လုၵ်ႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-11-23T17:00:00

https://shannews.org/archives/60007

ၵူၼ်းသိုဝ်ႉ ႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ Condominium တီႈမိူင်းထႆး ၼမ်သုတ်းထီႉသွင် ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ

ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇသိုဝ်ႉႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ တီႈမိူင်းထႆးၼမ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁႅင်းသိုဝ်ႉၶၢႆ ႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ တီႈဝဵင်းၵုင်းထဵပ်ႈ (မိူင်းၵွၵ်ႇ) ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆး ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင် ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇတင်း မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ဢၼ်သိုဝ်ႉႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ တီႈမိူင်းထႆးၼမ်သေ ပိူၼ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ လူတ်းယွမ်းလူင်းဝႆႉၼႆ ၶၢဝ်ႇရၢႆႊတိူဝ်ႊ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်း 2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 9 လိူၼ် ပီၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းသိုဝ်ႉႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ တီႈမိူင်းထႆး ၼမ်ပဵင်း ဢၼ်သိုဝ်ႉတင်းပီ ၼႂ်းပီ 2023 ပူၼ်ႉမႃး။ လိူဝ်သေ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ သိုဝ်ႉႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ တီႈမိူင်းထႆး ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၶေႃႈမုလ်းၶၢဝ်ႇ ၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆတီႈလိၼ် မိူင်းထႆး (REIC) လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် ၼႂ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊတေႃႇထိုင် လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ သိုဝ်ႉႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ တီႈမိူင်းထႆး 1,000 ႁွင်ႈပၢႆ ၵိုင်ႇငိုၼ်း 58 လၢၼ်ႉ ဢမေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊ ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼိမ်၊ ၵႃႈၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းႁႅင်းလႄႈ ၽူႈမၢၵ်ႈမီး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈၵႂႃႇသိုဝ်ႉ ႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆးၼမ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တႃႇတေၵုမ်း ထိင်းငိုၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၼႆသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းဢဝ်လိူင်ႈ ၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸိူဝ်းၵႃႉၶၢႆႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆးသေတႃႉ လွင်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆတႄႉ ဢမ်ႇလူတ်းယွမ်းၵႂႃႇ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-11-23T16:00:00

https://shannews.org/archives/60004

မိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်မိူင်းမီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ လူၺ်ႈမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၼမ်သုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ

ၼႂ်းပီ 2023 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းယွၼ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်ၸၢင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉလႄႈ မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ပဵၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ ႁဵင်ပၢႆ ပဵၼ်မိူင်း ဢၼ်မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင် တႃႇႁႂ်ႈလွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း ဝၢႆးႁၢႆ (ICBL) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20 လိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်း ICBL ၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2023 ၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆယွၼ်ႉ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်ၸၢင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉလႄႈ မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ မီး 5,757 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၊ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊလႄႈ ၸိုင်ႈမိူင်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်း မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်ဝႆႉယူႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် လွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈၵၢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၵူႈမိူင်းမိူင်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းၵူဝ်ႊလမ်ႊပီႊယႃႊ၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၊ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ၊ မိူင်းပႃႊၵီႊသတၼ်ႊလႄႈ မိူင်းပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းပီ 2023 – 2024 ၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶဝ် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်းမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်ဝႆႉယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်း လူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်း ယွၼ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်ၸၢင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉလႄႈ မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းပီ 2023 ၼႆႉ ၼမ်လိူဝ်သေ ၼႂ်းပီ 2022 ႁိမ်းၸမ် 3 ပုၼ်ႈၼႆ ၸုမ်း UNICEF ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 3 လိူၼ် ဢေႊပရိူဝ်ႊပီ 2023 ၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-11-23T14:43:50

https://shannews.org/archives/59998

ပီၼႆႉ ၶဝ်ႈၼႃးဢမ်ႇလႆႈၶွၼ်ႇ ၸဝ်ႈၼႃးဝဵင်းမိူင်းၵိုင် မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းၼမ်

ယၢမ်းလဵဝ် ထိုင်ၶၢဝ်းပၢတ်ႇၶဝ်ႈ ၽွင်းဢဝ်ၶဝ်ႈမႂ်ႇထိုင်ႁိူၼ်းလႄႈ ၼႂ်းပီၼႆႉ ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်း ၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈတူင်ႈၼႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၼ်ႈၶဝ်ႈၼဝ်ႈပႅတ်ႈၼမ် ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃး ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၵိုင် ၸႄႈတွၼ်ႈလွႆလႅမ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လႆႈသုမ်းတိုၼ်းလၢင်းၼမ်။ ၼၢင်းၸၢမ်ပဝ်း ၸဝ်ႈၼႃး မိူင်းၵိုင် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ႈၼႃး ၶႃႈၶဝ်ပီၼႆႉ ဢမ်ႇလႆႈၶွၼ်ႈၶႃႈ။ ၶဝ်ႈလူႉသုမ်းတင်းၼမ်ဢေႃႈ ပီၼႆႉ။ မၼ်းႁဵတ်းႁိုဝ်လႄႈသုမ်းၼႆ ပီၼႆႉ ၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈတူင်ႈၼႃး ၼမ် ပီၼႆႉၵူၺ်း ဢမ်ႇယွမ်းသွင်ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၼႃးၶႃႈၼႆႉ မိူဝ်ႈၼမ်ႉလုပ်ႇပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ၼၼ်ႉ တူၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵွႆၼမ်ၼႃႇၶႃႈ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ လူႉသုမ်းၼမ် ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်သေ ၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈတူင်ႈၼႃးယဝ်ႉ မူင်ႈမႅင်းသမ်ႉ ၶူပ်းၵဝ်းယႃႉထႅင်ႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢမ်ႇ လႆႈၶွၼ်ႇၶဝ်ႈ ၼမ် မိူၼ်ၵူႈပီ ပူၼ်ႉမႃး ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပုမ်ႇၶဝ်ႈ မိူင်းၵိုင် ပႃးၼၢင်းလိုၼ်း ၸဝ်ႈၼႃး မိူင်းၵိုင် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ႈပီၼႆႉ ဢမ်ႇပေႃးလႆႈၶွၼ်ႈၶႃႈ။ ၶႅမ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးၶႅမ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပီၼႆႉ ၼမ်ႉၵမ်းၵမ်းထူမ်ႈၶႃႈၼႃႇ။ ၽိူဝ်ႇထိုင်ၶၢဝ်း ပၢတ်ႇမၼ်းမႃး မူင်ႈမႅင်းသမ်ႉၵဝ်းထႅင်ႈ။ ပေႃးမႃးတူၺ်းၶဝ်ႈသၢမ်ပုၼ်ႈၼႆ တေလႆႈၼိုင်ႈပုၼ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ ပီၼႆႉ။ လွင်ႈ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ပီၼႆႉ ၶဝ်ႈသမ်ႉဢမ်ႇလႆႈၶႅမ်ႉ မိူဝ်ႈလႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းသမ်ႉ လႆႈလူင်းၵႃႈယႂ်ႇၼႃႇ ၶူဝ်း ၵုၼ်ႇၵေႃႈၵႃႈ တႃႇၸၢင်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႈၵႃႈ ပီၵၢႆ ၸၢင်ႈၵၼ်ဝၼ်း 7,500 ပျႃး။ ပီၼႆႉ 15,000 ပျႃး ယင်းႁႃၵူၼ်းယၢပ်ႇ။ ပီၼႆႉ ႁဵတ်းၼႃးၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၵိၼ်းတႄႉ ၵိၼ်းဝႃႈ ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးသမ်ႉ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈ ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ၵူတ်ႇထတ်းပိၵ်ႉဢိုတ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၵႂႃႇမႃးထႅင်ႈလႄႈ တႃႇၵႃႉၶၢႆၶဝ်ႈၵေႃႈ လႆႈထူပ်းလွင်ႈ ယၢပ်ႇတင်းၼမ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၸဝ်ႈၼႃးၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်မုင်ႈမွင်း ႁႂ်ႈၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးႁႃၵိၼ်ငၢႆႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ပႃႈၼၢင်းၺုၼ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃး မိူင်းၵိုင် – “မဵဝ်းႁဝ်းပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်ႁႆႈၼႃး ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်သူၼ်တႄႉ မုင်ႈမွင်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ် ယႃႇႁႂ်ႈမီး ပၢင်တိုၵ်း ပၢင်ယိုဝ်းၵၼ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈၵႂႃႇငၢႆႈမႃးငၢႆႈ ပေႃးဝႃႈ ႁဝ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈၽၵ်းၶဵဝ်ၼႆၵေႃႈ ႁႂ်ႈပေႃးသိုဝ်ႉငၢႆႈၶၢႆၶၢတ်ႇ ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇသုၵ်ႉသၵ်ႉတႄႉ ငၢႆႈၸႂ်ဢေႃႈ။ မုင်ႈမွင်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၵတ်း ယဵၼ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် တီႈဝဵင်းမိူင်းၵိုင်ယဝ်ႉ ပီၼႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈၼွင်းလႄႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – တၢင်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း၊ မိူင်းၼၢႆး၊ မိူင်းတူၼ် ပႃးၸဵမ် ထုင်ႉပူင်း၊ သီႇသႅင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းတင်းၼမ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၸဝ်ႈၼႃးၶဝ် မႆႈၸႂ် တႃႇလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈသွမ်ႈၼႃးထႅင်ႈ ပီၼႃႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းမႆႈၸႂ်ပႃး ၵူဝ်လႆႈႁႃသိုဝ်ႉၶဝ်ႈသၢၼ်ယၢပ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-22T18:00:00

https://shannews.org/archives/59992

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ လႆႈၵူႈငိုၼ်းမႃး သိုဝ်ႉၵိၼ်လဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်း

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉတီႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈၵူႈယိုမ်ငိုၼ်းတွင်းသေ မႃးၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ – ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူမ်ႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း တင်းတပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယၢင်းလႅင် ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း တႄႇၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊမႃး ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်ႈမၢၼ်ႈၵႆႉ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃး ပၼ်ႇလဵပ်ႈၸွမ်းဝၢၼ်ႈသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇၵူႈဝၼ်း ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈ ၵႂႃႇတၢင်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီးၸမ်ႁဵင် ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ငၢၼ်း၊ ၸဝ်ႈတႃႇၼၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလႄႈ လႆႈၵူႈငိုၼ်းသေ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ လဵင်ႉတွင်ႉဝႆႉၼႆ ၵူၼ်းၸၢႆး ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မႃးမီးဝႆႉတီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၵၢၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇမီး၊ ႁႃၵၢၼ်ၵေႃႈ ယၢပ်ႇၼႃႇ။ လူဝ်တၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၼႃႇဢေႃႈ၊ ဢၼ်ယူႇဝႆႉယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ၵႆၵေႃႈၵႆဝဵင်းလႄႈ ၶႅၼ်းယၢပ်ႇၸႂ်၊ တႃႇတေၵႂႃႇမႃးၵေႃႈယၢပ်ႇ၊ တႃႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၼႆႉ လႆႈၵူႈငိုၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢေႃႈ၊ ပေႃးၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် လႆႈငိုၼ်းမႃးဢိတ်းဢွတ်း ၸင်ႇမႃးတႅၼ်းၼီႈသၢႆႈၼီႈ ၶိုၼ်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မႃးမီးယူႇဝႆႉ တီႈၼႂ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်း ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ဢၼ်လုၵ်ႉ တၢင်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႇ၊ ၵုင်းပဝ်း၊ လွႆဝူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် မႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ တီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈလႄႈ ႁူင်းႁေႃးၵၢင်ဝဵင်း ၼႂ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ၊ ပၢင်လွင်းလႄႈ တၢင်းဝၢၼ်ႈၸၢၼ်းယေႇၵျီႇ၊ ဝၢၼ်ႈႁၢႆးသၢၵ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးမွၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 40 ပီ ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်ဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ 1 ဝူင်ႈၼႆႉ တေမီးမွၵ်ႈ 1 ဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်း၊ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႆႈငိုၼ်း 9,000 ပျႃး၊ ၶိုၼ်းဢဝ် မႃးသိုဝ်ႉ ၵိၼ်ၶဝ်ႈ 1 ပေႇလႆႈပၼ် 6,000 ပျႃးယဝ်ႉ။ သိုဝ်ႉၶဝ်ႈၵေႃႈ သဵင်ႈယဝ်ႉၶႃႈ၊ ဢၼ်တီႈႁဝ်းမႃးယူႇၼႆႉ ဝၢၼ်ႈသမ်ႉလဵၵ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသမ်ႉ မႃးယူႇသမ်ႉၼမ်။ ၵၢၼ်သမ်ႉဢေႇ၊ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ၵႃႈလႆႈၵႂႃႇၵူႈၵိၼ်ၶဝ်ႈ ၼမ်ႉမီႇ ၼမ်ႉမၼ်း တီႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ငၢၼ်း ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းလူင် ပေႃးၸဵပ်းမႆႈၶႆႈၼၢဝ်မႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႂႃႇယူတ်းယႃ။ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်တႄႉယဝ်ႉ မၼ်းၸၢႆးသိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “တီႈဝၢၼ်ႈဢၼ်မႃးယူႇၼႆႉ ဢမ်ႇမီးႁူင်းယႃႇ၊ ပေႃးပဵၼ်ၶႆႈၼၢဝ်ၵေႃႈ လႆႈမိူဝ်းယႃ တၢင်းပၢင်လွင်း ၊ ၼွင်တရႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵၢၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇမီး ၵႃႈၵႃးၵေႃႈ ၵႃႈၼႃႇၶႃႈ၊ လုၵ်ႉတီႈဝၢၼ်ႈၼႆႉသေၵႂႃႇ ပၢင်လွင်း ၵႃႈၵႃးသဵင်ႈ 4 -5 မိုၼ်ႇ၊ ၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ 15 လၵ်းၼႆႉၶႃႈလူး။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးပဵၼ်ဝတ်းဢႆ ၶႆႈၼၢဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူတ်းယႃတူဝ်ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းပၢင်လွင်း ပၢင်တိုၵ်း ယဵၼ်ဝႆႉယူႇသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပျီတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ပႆႇပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇၶိုၼ်းတီႈႁိူၼ်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 03/10/2024 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO တင်း တပ်ႉၽွမ်ႉႁူမ်ႈ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယၢင်းလႅင် ယိုဝ်းၵၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း။ ၵူၼ်းမိူင်း တႃႇ 13 ဝၢၼ်ႈ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းတင်းမူတ်း ဢမ်ႇယွမ်း 2 မိုၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-22T17:00:00

https://shannews.org/archives/59984

ၵူၼ်းၸူၼ် iPhone 4 ၵေႃႉ တီႈတႃႈၶီလဵၵ်း ၺႃးပလိၵ်ႈလမ်းယိုဝ်းတၢႆမူတ်း

ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈလိူင်ႇၼမ်။ မီးၵူၼ်းၶဝ်ႈၸူၼ် ၶဝ်ႈလၵ်ႉ ႁိူၼ်းယေးဢိၵ်ႇပႃးႁၢၼ်ႉ ၶၢႆၵုၼ်ႇၵူႈသႅၼ်း။ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ၸူၼ်ၶဝ်ႈႁၢၼ်ႉၾူၼ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉပႃႇလႅင် ႁၢၼ်ႉၼိုင်ႈ ယိုဝ်းသႂ်ႇၵူၼ်းၶၢႆၶူဝ်း တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ဝၢႆး ၼၼ်ႉ ပလိၵ်ႈလႄႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း လူင်းပိုၼ်ႉတီႈလမ်းၸွမ်းတႃႇတီႉၺွပ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇတၢင်းၵူၼ်းၸူၼ် ၶိုၼ်းယိုဝ်းသႂ်ႇလႄႈ သွင်ၾၢႆႇလႆႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်။ ဝၢႆးမႃး ပလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းၸူၼ်ၼၼ်ႉ တၢႆတင်း 4 ၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 13/11/2024 ၼႆႉ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၾူၼ်း First Rate ဢၼ်မီးၼႂ်းပွၵ်ႉပႃႇလႅင် ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၽူႈၸၢႆး 4 ၵေႃႉ ၶဝ်ႈၸူၼ်၊ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပႂ်ႉႁၢၼ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ထင်တီႈ။ – ၵူၼ်းၸူၼ် တီႈႁၢၼ်ႉၾူၼ်း First Rate ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ ၵူၼ်းၸူၼ် 4 ၵေႃႉၼၼ်ႉ လႆႈၵႂႃႇ iPhone 15 (5) လုၵ်ႈလႄႈ iPhone 16 (15) လုၵ်ႈ ႁူမ်ႈ 20 လုၵ်ႈ ၼပ်ႉပဵၼ်ၶၼ်ငိုၼ်း တင်းမူတ်း တေပဵၼ် 1,121 သႅၼ်ပျႃး။ ၵူၼ်းၸူၼ် 4 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ဝၢႆးၶဝ်ၸူၼ်လႆႈယဝ်ႉ ၼႅတ်ႈႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ ပၢႆႈလတ်းၵႂႃႇတၢင်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်။ ၽိူဝ်ႇထိုင်တီႈႁိမ်းၵၢတ်ႇဢႃးၶႃႇၼၼ်ႉ ႁၢႆၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 14 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပၼ်ၶၢဝ်ႇလႄႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း လၢႆၸုမ်းႁူမ်ႈၵၼ် ၸွမ်းႁွႆး ၵူတ်ႇထတ်းထိုင် ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းၸူၼ်ၶဝ်ၶၢတ်ႈႁွင်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉ၊ ႁွင်ႈမၢႆ 10 တီႈဝၢၼ်ႈၵႅဝ်ႈ လူင် ဢၼ်မီးႁိမ်းတၢင်းၵႂႃႇ ၵဵင်းတုင်ၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် မိူဝ်းဝႅတ်ႉလွမ်ႉ တႃႇတီႉၺွပ်းဢဝ်လိူင်ႈၼၼ်ႉ ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ယိုဝ်းၵွင်ႈတွပ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတင်းသွင်ၾၢႆႇ မီးလွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ဢမ်ႇပေႃးႁိုင် ၵူၼ်းၸူၼ် 4 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆထင်တီႈ။ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 26 ပီ ယူႇဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ လႆႈၵူဝ်ယူႇႁဵတ်းၼၼ်ယဝ်ႉ။ၵၢၼ်လၵ်ႉၵၢၼ်ၸူၼ်ၵေႃႈ ယူႇယူႇၵေႃႈ ပဵၼ်မႃးႁဵတ်း ၼၼ်။ ပေႃးလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇဝႃႈ လၢၼ်ႉၼၼ်ႉလၢၼ်ႉၼႆႉ ထုၵ်ႇၸူၼ်ထုၵ်ႇလၵ်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းပေႃး လႆႈၾၢင်ႉယူႇ ၾၢင်ႉၵိၼ်ၶႃႈ ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသေ ၸူၼ် 4 ၵေႃႉၼႆႉ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆယဝ်ႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ယိုတ်းလႆႈၵွင်ႈပွတ်း 4 လဝ်း၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယိုတ်းလႆႈပႃး ၾူၼ်းလၢႆသႅၼ်းလေႃးလႄးၵၼ် 12 လုၵ်ႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၾူၼ်းဢၼ်တိုၵ်ႉၸႂ်ႉလႆႈ မီး 9 လုၵ်ႈလႄႈ ၾူၼ်းဢၼ်ၵွႆဝႆႉ မီး 3 လုၵ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ရူတ်ႉၵႃးသႅၼ်း TOYOTA WISH သီၶၢဝ် ဢၼ်မီးပၢႆႉ (မၢႆရူတ်ႉ) SHN-12/ 1k-7890 လႄႈ မၢႆၾၢင် ဢိၵ်ႇသမၢတ်ႉၵၢတ်ႉၶဝ်။ – ၵူၼ်းၸူၼ် တီႈႁၢၼ်ႉၾူၼ်း First Rate ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ မိူဝ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ထတ်းတူၺ်းဝႂ်ၵပ်းတူဝ် ၵူၼ်းၸူၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ လႆႈႁူႉဝႃႈ ပဵၼ် ၵူၼ်းတၢင်း ပွတ်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ဢႃယုသႅၼ်းပၢၼ်ၶဝ် မီးၼႂ်းၵႄႈ 25 – 30 ပီၼႆ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ (ရှမ်းအရှေ့ သ တင်းမဏ္ဍိုင်) တႄႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ လႆႈမႆႈၸႂ် လႆႈၵူဝ်ၼႃႇယဝ်ႉလႄႈ ပေႃးပဵၼ်လႆႈတႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ၵႅတ်ႇၶႄပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် ႁႂ်ႈၵတ်း ယဵၼ်ၵႂႃႇၶႃႈဢေႃႈ။ ဢမ်ႇၶႂ်ႈ ႁႂ်ႈမီးၽေးသင်ၶႃႈ။ ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းတႄႉ ၶႂ်ႈယူႇၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်သေ ၶႂ်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၽႂ်မၼ်း ၵႂႃႇငၢႆႈလူမ်ၸႂ်ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းယၢမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းလူႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ၊ မီးၵူၼ်းၸိူဝ်းၸူးငၢႆႈ ႁႃငိုၼ်းလူၺ်ႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇၸွမ်းမၢႆမီႈၼမ်မႃး။ ယႃႈမဝ်းၵမ် လိူင်ႇၼမ်၊ ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ လိူင်ႇၼမ်၊ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး 3 ပီပၢႆၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးလၵ်ႉ ၺႃး ၸူၼ်ယူႇၵူႈဝၼ်း။ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၺႃးၸူၼ်ပွၵ်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၵေႃႈ လူႉယႂ်ႇသုမ်းလူင်။ လႆႈသုမ်းၵူၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈ- မွင်ႇႁဵင်းမျၢတ်ႉတူႇ ဢႃယု 20 ပၢႆ။ ၾၢႆႇၵူၼ်းၸူၼ်ၵေႃႈ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆပႃးထႅင်ႈ တင်း 4 ၵေႃႉလႄႈ လႆႈဝႃႈ ဢမူႉၶတီး ပွၵ်ႈၼႆႉ ႁၢႆႉႁႅင်း။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၾၢႆႇၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၾူၼ်း First Rate ၵေႃႈ တိုၵ်ႉၺႃးပိုတ်ႇဢမူႉၶတီးဢဝ်လိူင်ႈဝႆႉ မၢႆမတ်ႉတႃ (ပ) – 168/2024 ၊ 2024 ၊ ရာဇသတ်ကြီး ပုဒ်မ 302/392/34 – လူၺ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လႆႈ လူႉတၢႆ ၼႂ်းၼႃႈၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-11-22T16:00:00

https://shannews.org/archives/59977

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝူင်ႈၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇ/ တၢႆ 40 ပၢႆ

တႄႇဝၼ်းတီႈ 01/11/2024 တေႃႇထိုင် 21/11/2024 ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝူင်ႈၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇမီး 40 ပၢႆ ဢၼ်တိူဝ်ႉၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတၢႆမီး 17 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းမီး 26 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းတီႈ 20/11/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ယၢမ်း ဝၢႆးဝၼ်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ၊ တဵင်ႈၶိုၼ်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ဝၼ်းလဵဝ် ၵူၼ်းတၢႆ 2 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 5 ၵေႃႉၼႆ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းၼွင်ၶဵဝ် ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈဢေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတိၵ်းတိၵ်း ၊ ၵူၼ်းတၢႆယဝ်ႉ ဢမ်ႇၵႃး 17 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လႆႈပၢႆႈတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵိုတ်း 4 ပုၼ်ႈ ၼိုင်ႈပုၼ်ႈ ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်ဝႃႈ မၢၵ်ႇတူၵ်းတိူဝ်ႉႁိူၼ်း ၵူၼ်ႇတဵင်သေတၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉသႂ်ႇ ၵမ်းသိုဝ်ႈသေတၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢမ်ႇႁၼ်တူဝ်တၢႆလူးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ သွမ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁႅၼ်း၊ ၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်း 3 – 4 ၵေႃႉ ဢဝ်ၽင်ပၼ်ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် တင်းပၢၼ်ႉပူၺ်း ပၢင်တိုၵ်းတိုၵ်ႉပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ငိၼ်းသဵင်မၢၵ်ႇ ၵူႈဝၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇဝဵင်း ၵႂႃႇယူႇၸွမ်း ၶႅပ်ႇဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁႆႈ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – TNLA/ မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းတႅၵ်ႇ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ဝၼ်းတီႈ 20 တဵင်ႈၶိုၼ်း 12 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ် Jet fighter မႃးပွႆႇ 3 လုၵ်ႈ မၢၵ်ႇတူၵ်းတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵၢၼ်ႇၵျီး၊ ၵူၼ်းၸၢႆးတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 20 ယၢမ်းၵၢင်ဝၢၼ်း 3 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ် Jet fighter မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ 2 လုၵ်ႈ တူၵ်းတိူဝ်ႉ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၵုင်းလူင် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မီးယူႇတီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 23 လူႉတၢႆ 1 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵၢင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊပူၼ်ႉမႃး မွၵ်ႈဝၼ်းတီႈ 19 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ႁူမ်ႈ PDF ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တၢင်းဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း၊ ပၢၼ်ႉပူၺ်း၊ ၵမ်ႉၵေႃႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ပၢင်တိုၵ်း ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ သိုၵ်း TNLA – PDF လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်း တိုၵ်းတေႃးၵၼ် မႃးတင်းႁိုင်။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 10/07/2024 ၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ တီႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆၵၼ် တၢင်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်မွၵ်ႈ 20 လၵ်းၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်း တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ် တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-11-22T15:11:24

https://shannews.org/archives/59974

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၶၢၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ႁဵတ်းသိုၵ်း သင်လၵ်ႉပၢႆႈ တေဢဝ်လိူင်ႈထိုင်တီႈ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တဵၵ်းၶၢၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ဢမ်ႇႁဵတ်းဢမ်ႇလႆႈ သင်လၵ်ႉပၢႆႈတေဢဝ်လိူင်ႈ(ပၼ်တၢမ်ႇၼၵ်း) ထိုင်တီႈ လွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 20/11/2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း ႁွင်ႉၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်သေ လၢတ်ႈဝႃႈ သင်ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 18 ပီ ထိုင် 35 ပီ တေၶဝ်ႈႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵူႈၵေႃႉ၊ ၽူႈယိင်းသမ်ႉ ဢႃယု 18 ပီ ထိုင် 27 ပီ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ တၢမ်တူဝ် တေလႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ သဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းၼႆႉ မီးဝႆႉတီႈၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း မူတ်းယဝ်ႉ။ ၶဝ်ဝႃႈ သင်လၵ်ႉပၢႆႈၸိုင် တေပၼ်တၢမ်ႇၼၵ်းၼႃ။ သင်ဝႃႈ ဢွၵ်ႇဢႅဝ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းသေ ၺႃးတီႉၺွပ်းလႆႈၸိုင် တေဢမ်ႇဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းသင်ပၼ် ၶဝ်လၢတ်ႈတႅတ်ႇလႅင်းဝႆႉ ၸိူင်ႉၼၼ်ၶႃႈဢေႃႈ ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၼႆႉ တင်းမူတ်းမီး 5 ပွၵ်ႉ ၼႂ်း 5 ပွၵ်ႉၼၼ်ႉ 1 ပွၵ်ႉလႂ် တေလႆႈၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း 1 ၵေႃႉ။ သင်ၽတ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်ၸိုင် 1 လိူၼ်လႂ် ၶဝ်တေႁွင်ႉၵႂႃႇ 5 ၵေႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် သိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇတီႈၵူၼ်းမိူင်းသေ တေလႆႈၵမ်ႉၸွႆႈငိုၼ်းတွင်းပၼ်ထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ “လႆႈငိၼ်းဝႃႈ သင်ပွၵ်ႉယႂ်ႇ ႁူဝ်ၵူၼ်းၼမ်ၸိုင် ၶဝ်တေၵဵပ်းၵူၼ်းၼမ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ပွၵ်ႉဢူးယဵၼ်ႇၼႆႉ လင်ႁိူၼ်းမီး 500 ပၢႆ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၶဝ်တေၵဵပ်း 5 ၵေႃႉ။ သင်ဝႃႈ ပွၵ်ႉယွမ်ႇ လင်ႁိူၼ်းဢေႇၸိုင် ၶဝ်တေၵဵပ်း 1 ၵေႃႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ”- ၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆးတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ် တိုၵ်းယွၼ်းထိုင် ႁႂ်ႈ RCSS ၶဝ်ႈၸွႆႈၵႄႈ လိတ်ႈပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ပေႃးတေ ဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၼႃႈတီႈ ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ မၢႆမီႈပၵ်းပိူင် တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇၸႂ်ႉတိုဝ်းမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/02/2024 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ သင်ဝႃႈ ၽူႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ် လူင်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉယဝ်ႉၼႆၸိုင် ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သူင်ႇတူဝ်ၶဝ် ၸူးၼႃႈသိုၵ်းၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၼမ် ဝႃႈၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-22T14:00:00

https://shannews.org/archives/59967

သိုၵ်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ တေသူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းၼပ်ႉႁဵင် တႃႇၵုမ်းလွင်ႈဢူၼ်ၵဝ်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ

တပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ တေသူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်း တပ်ႉၵႅမ် 5,000 ၵေႃႉ တႃႇၵုမ်းထိင်း လွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ လွင်ႈတိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမၼိပူႊ (မဏိပူ) မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉ တီႈမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ မီးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်ၵဝ်း ဢဝ်ၾႆးၸုတ်ႇၵၼ်သေ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 16 ၵေႃႉ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ၸင်ႇၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ၸႄႈတွၼ်ႈမၼိပူႊၼႆႉ မီးႁိမ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ ဝၢႆးသေ မီးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်ၵဝ်း ၼႂ်းၵႄႈၵၢင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းယူႇၼိူဝ်သၼ်လွႆတင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵတႄး (ကသည်းလူမျိုး) မိူဝ်ႈပီပူၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ ၸင်ႇပဵၼ်မႃး လွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်လႄႈ လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ တေႃႇၵၼ်။ ယွၼ်ႉၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတင်း လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼႆႉသေ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 250 ၵေႃႉ၊ ႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 6 မိုၼ်ႇ လႆႈႁၢမ်းႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇ။ မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းၸုမ်းၵူႇၵီး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၽဝ် လွင်ႈၼႆႉ မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ ပဵၼ်ႁွႆးမိုဝ်း ၸုမ်းၵေႃႇ ၵၢၼ်ႁၢႆႉၵတႄးၶဝ်ၼႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်မႃး လွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇၵၼ်ထႅင်ႈ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸုမ်းၵူႇၵီး ဢၼ်ၶဝ်ႈတိုၵ်းႁူင်းပလိၵ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လူႉတၢႆ 10 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်း ၺႃးၶႃႈတၢႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ ၵူၼ်း 20 ပၢႆ ဢၼ်ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ ၽဝ်ႁိူၼ်းၽွင်းလူင်လႄႈ ၽူႈတႅၼ်းသၽႃး ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးပလိၵ်ႈ ဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ တီႉၺွပ်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် ငဝ်းလၢႆးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉသေ သင်လူဝ်ႇမႃးၸိုင် တေသူင်ႇဢဵၼ်ႁႅင်း တပ်ႉသိုၵ်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ၵႂႃႇထႅင်ႈၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Business Standard တႅမ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – VOA

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-22T13:00:00

https://shannews.org/archives/59962

ၾႆးမႆႈ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵူတ်ႉၶၢႆ လင်ၼိုင်ႈ

ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 18/11/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 4 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး လုင်းၼေႃႇသႅင် ပွၵ်ႉ 4 ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လင်ၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 40 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်း လင်ၼိုင်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၼ်ႈၾႆးၶိတ်ႇသေ မႆႈၼႆၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – TNLA/ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း ၵူတ်ႉၶၢႆ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၾႆးမႆႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တႄႉ ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၾႆးမႆႈၼႆႉ ယွၼ်ႉၸဝ်ႈႁိူၼ်းၵႂႃႇမႄးၾႆးသေ ၾႆးၾႃႉၸင်ႇလၢမ်းမႆႈႁိူၼ်း။ ၶူဝ်းၶွင် ႁိူၼ်းယေး ဢၼ်လႆႈမႆႈၵႂႃႇၸွမ်းၾႆးသမ်ႉ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ 2 လမ်း၊ သၢႆၶေႃး 1 သဵၼ်ႈ၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် 2 ထူင်၊ တိူၵ်ႈသႂ်ႇၶူဝ်းလႄႈ ၽိုၼ်ဝၢၼ်ႇ ၸိူဝ်း ၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25/04/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း လင်ၼိုင်ႈ တီႈပွၵ်ႉ 2 ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾႆးတႄႇလုၵ်ႉမႆႈမႃး တီႈသိုင်ႇၾႆး ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-11-22T12:00:00

https://shannews.org/archives/59957

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ဝီႊသႃႊ ၵူၼ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊ ၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊ မၵႃႊဢူဝ်ႊ ၶဝ်ႈမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼမ်

တႃႇၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ပေႃးတေၶဝ်ႈမႃးဢႅဝ်ႇလႄႇ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼမ်ၼႆႉ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 21/10/2024 မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ် Arrival visa တီႈၵူၼ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊ ၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယိပ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း passport ၼႂ်း ၼႃႈလိၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၵႃႊဢူဝ်ႊ မိူင်းၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်း တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ Arrival visa ဢၼ်ပၼ်ဝႆႉ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်တွၼ်ႈတႃႇ ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းၼွၵ်ႈမိူင်း။ ၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင် Arrival visa မီးဝႆႉသေ ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ တေလႆႈပၼ်ၵႃႈဝီႊသႃႊ 50 တေႃႊလႃႊ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မီးၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်း ၼႂ်းမိူင်း 30 ဝၼ်း။ သင်ပူၼ်ႉ 30 ဝၼ်းၵႂႃႇၸိုင် တေဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉ သိုပ်ႇတေႃႇဢႃယု ဝီႊသႃႊထႅင်ႈ။ သင်ယူႇပူၼ်ႉဝၼ်း ဢၼ်ပၼ်ၶႂၢင်ႉဝႆႉၼၼ်ႉၸိုင် တေၺႃးတၢမ်ႇမႂ်ငိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ၼင်ႇႁိုဝ် ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း တေႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႄႈ တေတိူဝ်းၸၼ်ၸႂ် ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းလႆႈ ၼႆသေ လွင်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉ Arrival visa ၼႆႉ တေၸၢမ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇတူၺ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 1 ပီ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃးၼႆႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းဢမ်ႇၼိမ်၊ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းၼွၵ်ႈမိူင်း လူတ်းယွမ်းၵႂႃႇ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၼႂ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်း ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇႁူင်းႁႅမ်းလႄႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တႄႇဢဝ်လိူၼ် ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊတေႃႇထိုင် လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊပီ 2024 ၼႆႉ ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈမႃး ၸွမ်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် တင်းမူတ်းမီး 2 သႅၼ်ပၢႆ၊ သင်ႁူမ်ႈၵၼ်တင်း ဢၼ်ၶဝ်ႈမႃးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၸိုင် မီး 6 သႅၼ် ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၵွၼ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႆႇယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၼႂ်းပီ 2019 ၼၼ်ႉသမ်ႉ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊတေႃႇထိုင် လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမႃးၸွမ်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ်မီးၼိုင်ႈလၢၼ်ႉပၢႆ၊ သင်ႁူမ်ႈၵၼ်တင်း ဢၼ်ၶဝ်ႈမႃး ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၸိုင်မီး 3 လၢၼ်ႉပၢႆ။ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2023 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမႃးၼႂ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ တင်းပီမီး 1 လၢၼ်ႉပၢႆ။ ပီ 2024 ၼႆႉသမ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ် မီး 5 သႅၼ်ပၢႆယဝ်ႉလႄႈ မုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေၼမ်လိူဝ်ပီပူၼ်ႉမႃးယူႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-11-22T11:00:00

https://shannews.org/archives/59951

ၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ် ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ 500 ပၢႆ

ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း ဢိၵ်ႇပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူႉတၢႆ 543 ၵေႃႉၼႆ ၸုမ်းပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းၶဝ် ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်း ႁၢႆးငၢၼ်းဢွၵ်ႇမႃးၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်ၵျုၼ်ႊတေႃႇထိုင် လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဢမ်ႇယွမ်း 1,200 ၵမ်း၊ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈတရူၼ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇမွၵ်ႈ 100 ၵမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ် ဝႆႉဢွင်ႈ တီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း ဢိၵ်ႇပႃး ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းထဝ်ႈလႄႈ ၼၢင်းယိင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်။ ၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ်မႃးၼႆႉ ၼႂ်းၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ ပႃးဝႆႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 49 ၵေႃႉ၊ ၼၢင်းယိင်း 96 ၵေႃႉ မၢတ်ႇ ၸဵပ်းထႅင်ႈ 800 ပၢႆ။ ႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆ 600 ပၢႆ၊ ႁူင်းသဝ်းသႃႇသၼႃႇလူႉၵွႆမွၵ်ႈ 80 လင်၊ ႁူင်းႁဵၼ်း 26 လင်၊ ႁူင်းယႃတင်း ႁွင်ႈယူတ်းယႃ (ဆေးခန်း) 11 လင်၊ ႁူင်းသဝ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး၊ လုမ်း UN ၊ ၶွၵ်ႈလႄႈ သုၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 2 တီႈ ၺႃး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူႉၵွႆ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇၼမ်သုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းတႆးမီး 152 ၵမ်း။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ၼွၵ်ႈမိူင်း ႁႄႉႁၢမ်ႈ ဢိုတ်းႁႅတ်ႉ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇသေတႃႉ ဢမ်ႇထိုင်တီႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Than Lwin Times ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-11-21T18:00:00

https://shannews.org/archives/59944

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇတီႈ ဝတ်ႉၵုင်းလူင် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မီးယူႇဝႆႉ တီႈၼႂ်းၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ လူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်း။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 20/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းတီႈဝတ်ႉ ၵုင်းလူင် ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတူၵ်းတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်ယူႇဝႆႉ တီႈဝတ်ႉမုၼ်ၸဝ်ႈ ၼၢင်းယိင်း တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 2 ၵေႃႉ ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူဝ်ႈဝႃး ၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၵုင်းလူင် ဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးယူႇဝႆႉၼၼ်ႉ၊ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မီးတီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ၼၼ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ တၢႆၵႂႃႇၽွင်းဢဝ်တူဝ်မၼ်းၼၢင်းၵႂႃႇႁူင်းယႃ။ ၽူႈၸၢႆးမၢတ်ႇၸဵပ်း သွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉ တႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ်ပေႃႈမၼ်းၼၢင်း”- ဝႃႈၼႆ။ – မၢၵ်ႇတူၵ်း တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် (ၶႅပ်းႁၢင်ႈၵဝ်ႇ) ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢၼ်မႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈဝတ်ႉၵုင်းလူင်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၸူင်လႄႈ ဝၢၼ်ႈၵုင်းလူင် ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ၸမ်ပၢၵ်ႇ။ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇ တီႈဝတ်ႉၵုင်းလူင်ၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈသိုပ်ႇပၢႆႈ ၵႂႃႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇတၢင်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇႁိူၼ်းပီႈၼွင်ႉ၊ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်းထဵင်ႁႆႈထဵင်ၼႃး ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ၼႆ ၶမ်ႈဝႃးယၢမ်းတဵင်ႈၶိုၼ်း 12 မူင်းပၢႆ (ၼႂ်ၸဝ်ႉ ဝၼ်းတီႈ 21/11/2024) သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇထႅင်း 3 လုၵ်ႈၼႆ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “မိူဝ်ႈဝႃး ၵၢင်ဝၼ်း မႃးပွႆႇတီႈၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၵုင်းလူင်ၶႃႈဢေႃႈ၊ ၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ မႃးပွႆႇထႅင်ႈ 3 လုၵ်ႈဝႃႇ၊ မႃးပွႆႇတူၵ်းသႂ်ႇတီႈလႂ်တႄႉ ပႆႇႁူႉ၊ ဢွၼ်ၵၼ် ၼႅတ်ႈပၢႆႈဢေႃႈ၊ တေႃႈလဵဝ် ၵပ်းသိုပ်ႇႁႃၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၶႃႈ။ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ မႃးပွႆႇထႅင်ႈ 3 လုၵ်ႈၼႆၵူၺ်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵၢင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊပူၼ်ႉမႃး မွၵ်ႈဝၼ်းတီႈ 19 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ႁူမ်ႈ PDF ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တၢင်းဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း၊ ပၢၼ်ႉပူၺ်း၊ ၵမ်ႉၵေႃႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ပၢင်တိုၵ်း ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 40 ပၢႆ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပၢင်တိုၵ်း တႄႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၶိုၼ်း တႄႇမိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်း ဝၢၼ်ႈယေႇဝုၼ်ႇ၊ သဵင်မၼ်းငိၼ်း လင်ႁႅင်းၼႃႇ၊ ဢဝ်တင်းၵွင်ႈလူင် ၵွင်ႈ ဢွၼ်ႇ ယိုဝ်းၵၼ် ၶိုၼ်းၶိုၼ်းဝၼ်းဝၼ်း၊ ၵမ်ႈၼမ် ပိူၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈမူတ်းယဝ်ႉ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇပၢႆႈၵေႃႈ မီးယူႇၽွင်ႈ၊ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈၵႂႃႇ တၢင်းလႂ်ၶႃႈလူး”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇၼႆ ဝၼ်းတီႈ 18/11/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 7 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ထႅင်ႈ၊ တူၵ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈသူၼ် ႁိူၼ်းယေးလႄႈ ႁူင်းၸၢၵ်ႈႁုင်ၵိူဝ်ဝၢၼ် လႅဝ်ၽႅဝ်ႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်းႁဵင်ပၢႆ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း။ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ သိုၵ်း TNLA – PDF လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်း တိုၵ်းတေႃးၵၼ် မႃးတင်းႁိုင်။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 10/07/2024 ၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ တီႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆၵၼ် တၢင်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်မွၵ်ႈ 20 လၵ်းၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုပ်ႇပဵၼ် တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-21T17:00:00

https://shannews.org/archives/59940

ၵူၼ်းၼုမ်ႇပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇငိုၼ်းတွင်း ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼမ်

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းယဝ်ႉၵေႃႈ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း မီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးတင်းၼမ်။ လွင်ႈၸႃႉ ၼမ်လိူဝ်လွင်ႈလီ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးၵွင်ႈ ၽေးမၢၵ်ႇ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇသဝ်း ဢွင်ႈတီႈႁိူၼ်းယေး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈ။ ၸိူဝ်းပၢႆႈဝႄႈဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းသေ ၶိုၼ်းပွၵ်ႈၵေႃႈမီး ၸိူဝ်းပၢႆႈၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇဝၢၼ်ႈ တၢင်ႇဝဵင်းၵေႃႈ မီးၼမ်။ ယွၼ်ႉၵုမ်ႇလႆႈပၢႆႈၽေးၵူၺ်းလႄႈ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈ ယၢပ်ႇၵိၼ်း။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသႅၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉလႅတ်းၽၢႆ ဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈလႄႈ ၵမ်ႈၼမ် ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ လူၺ်ႈၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ တႃႇမီးငိုၼ်းလဵင်ႉလူ ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၸူဝ်ႈၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း တႄႇၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 သေ လေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးၼႆႉ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ၸႄႈဝဵင်းလၢႆဝဵင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ တႄႇၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၵမ်းၵမ်းႁႅၼ်းဢဝ်မၢၵ်ႇလူင် တၢင်ႇၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇသႂ်ႇ ၶႂ်ႈဝႃႈၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃးၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ သီႇပေႃႉ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ ၵူတ်ႉၶၢႆ၊ သႅၼ်ဝီ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ ၽူင်ႉပၢႆႈသွၼ်ႈယူႇတီႈ လွတ်ႈၽေးၽႂ်မၼ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵၼ်ၽိုၼ်းပဵၼ်ၾႆးသေ ဢမ်ႇမီးတိုဝ်ႉတၢင်းလႆႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉလီလီ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵေႃႈ လုတ်ႈႁၢမ်းတိုဝ်ႉတၢင်းလဵပ်ႈႁဵၼ်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ။ ၵၢၼ် ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈ တႃႇမီးလၢႆးလႆႈငိုၼ်း ၺႃးၵၢၼ်ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းဢၼ်ၼၼ်ႉလႄႈ ယၢမ်း လဵဝ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵမ်ႈၼမ် လႅၼ်ႈၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၵျႃးၽႅၼ်ႉတင်းၼမ်။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉတင်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈ ၼင်ႇၼႆ – “ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးသေ ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၵေႃႈ တိူဝ်းၼမ် ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်မႃးဢေႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉသေ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁၢင်ႈႁၢႆႉမႃးထႅင်ႈ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ လႆႈပၢႆႈၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈ။ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလႄႈ ၵမ်ႈၼမ် ၶဝ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းၸုမ်းၵျႃး ၽႅၼ်ႉ။ တႃႇႁႂ်ႈမီးငိုၼ်း လဵင်ႉလူၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်း ၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ သင်ဝႃႈ ဢႃယု 17 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ဢမ်ႇဝႃႈယိင်းႁိုဝ်ၸၢႆး ႁႃလၢႆးလႆႈငိုၼ်းငၢႆႈသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈႁဵတ်း ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ်။ လိူဝ်သေ မီးၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းမလေးသျႃး၊ ၾိလိပ်ႉပိၼ်းသ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်း။ ၵမ်ႈၼမ် လႆႈၵႂႃႇပဵၼ် ၵူၼ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ဢဝ်ငိုၼ်းၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ လၢႆသႅၼ်းလႄႈ ၶၢႆၶလိပ်ႉ ငဝ်းတူင်ႉႁၢင်ႈသဵင် ဢၼ်ၸုင် ၸၼ်ၸႂ်ၵႃႇမ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄ ဝႆႉတင်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈၼင်ႇၼႆထႅင်ႈ – “ၼႂ်းၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပိူၼ်ႈႁူၺ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇၶဝ်ႈႁဵတ်း။ မီးၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေး ၶဝ်ႈႁဵတ်းၼမ်ၼႃႇ။ မၢင် ၸိူဝ်း ၶဝ်ႈႁဵတ်းတင်းႁိူၼ်းယေး။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢႃယု 17 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပိူၼ်ႈၶႅၼ်းႁွင်ႉႁဵတ်းယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢၼ်လွၵ်ႇၵိၼ်ငိုၼ်းၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ယဝ်ႉၵေႃႈ မၢင်ၸိူဝ်းလႆႈ ႁူၺ်းႁႂ်ႈပိူၼ်ႈၶဝ်ႈတူၺ်းငဝ်းတူင်ႉ ဢၼ်ၸုင်ၸၼ်ၸႂ်ၵႃႇမၸိူဝ်းၼႆႉ လူးၵွၼ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉ လိူဝ်သေၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇယဝ်ႉ ပွတ်းၸၢၼ်း ပွတ်းဢွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လၢမ်းၽႄႈမႃးၼမ်။ ၸိူဝ်းၽွတ်ႈပဵၼ်ၸုမ်းသေ ႁႃလွၵ်ႇၵိၼ်ငိုၼ်း ၼိူဝ်သိုဝ်ႇၼႅင်ႈသၢၼ်လႄႈ လွၵ်ႇလႅၼ်ပႃးတၢင်းၼွၵ်ႈၵေႃႈ မီးၼမ်မႃး။ ၸုမ်းလွၵ်ႇၵိၼ်ငိုၼ်းၼမ်မႃး ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆးသေတႃႉ ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ်ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉလႆႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ မၢင် ဢွင်ႈတီႈၵေႃႈ မီးၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပၼ်ၶႂၢင်ႉ ႁဵတ်းဝႆႉၵေႃႈမီးလႄႈ ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၸင်ႇၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ် ၶဝ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉ ႁႄႉႁၢမ်ႈ လွင်ႈၵၢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ဢဝ်ငိုၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇပွတ်းႁွင်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ တႃႇၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉပႅတ်ႈ ၵၢၼ်ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢၼ်လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ ဝႃႈၼႆသေ ၸုမ်း ဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း TNLA – MNDAA လႄႈ AA တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ် တႄႇၽႅၼ် ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉသေ တူင်ႉၼိုင်ႈမႃးယူႇသေတႃႉ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇမူတ်းပႆႇသဵင်ႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတိုၵ်ႉၺႃးလွၵ်ႇၵိၼ်ငိုၼ်းၵေႃႈ မီးထႅင်ႈတင်းၼမ် ၼႂ်းၵႄႈၼႆႉ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈ မီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈမႃးၼမ်သေ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၶဝ် တိုၵ်ႉဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈဝႆႉလႆႈယူႇ။ ပေႃႈလဵင်ႉလၢဝ်းပၢၼ်း ၸိူဝ်းပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ဢဝ်ငိုၼ်းလွၵ်ႇဢဝ် ၼၢင်းယိင်း ၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵႂႃႇၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်လွင်ႈမူၼ်ႈလွင်ႈၵျေႃႇသေ ပူၼ်ႉပႅၼ်ပႃးတၢင်းၵႃႇမထႅင်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ပွတ်းတၢင်းဝဵင်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ သၢဝ်ဢွၼ်ႇသႅၼ်းပၢၼ်သိၵ်ႉႁိၵ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် မၢင်ႇၵိူဝ်းလႆႈငိုၼ်းငၢႆႈသေ ၽွမ်ႉၸွမ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းမႃး ၸၢင်ႈၵႂႃႇၶၢႆတူဝ် ၵေႃႈမီး။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တႃႇၸွႆႈ ၶႅၵ်ႇလီ ပၢင်ၸႃႉ ၼႂ်းတူင်ႇၵူၼ်း ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈၵိုတ်းၼႆ – ၵူၼ်းတၢင်ႉယၢၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-11-21T15:59:48

https://shannews.org/archives/59933

ၸူဝ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းသႅၼ်ဝီမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၼ်ၵုၼ်ႇ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈ

ယၢမ်းလဵဝ် ၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶဝ်ႈသၢၼ် ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း ပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈ တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸူဝ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်းပီပၢႆၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း။ တႄႇဢဝ် ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ႁၢင်ပီ 2023 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးၶၢဝ်းတၢင်း ပီပၢႆယဝ်ႉ ၸူဝ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉ ၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ၊ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ၊ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး(ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ)၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ် 3 ပုၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၽူႈယိင်း ဢႃယု 30 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၼႆႉ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ 1 လိတ်ႉ 6,700 ပျႃး – 7,000 ပျႃး။ ၶဝ်ႈသၢၼ် 1 ထူင် 170,000 ပျႃး၊ ၶဝ်ႈပိူၵ်ႇ 1 ၸေႃး 450,000 – 500,000 ပျႃး၊ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ် 1 ၸွႆႉ 23,000 ပျႃး၊ ၼိူဝ်ႉမူ 1 ၸွႆႉ 40,000 ပျႃး။ မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ 1 ၸွႆႉ 8,000 ပျႃး၊ ၽၵ်းမီႇလႅင် 1 ၸွႆႉ 8,000 ပျႃး။ ၶႆႇၵႆႇ 1 လုၵ်ႈ 500 ပျႃး။ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇ တုၵ်ႉၶ။ ၵႃႈႁႅင်းၵူၼ်းသမ်ႉ 1 ဝၼ်း 15,000 ပျႃးၵူၺ်း။ ၵၢၼ်သမ်ႉ ဢမ်ႇမီးၵူႈဝၼ်းၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵွၼ်ႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပႆႇယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ ၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပႆႇပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း ၸိူင်ႉၼႆ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၽၵ်းမီႇ၊ မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ 1 ၸွႆႉ 1,000 ပျႃး – 3,000 ပျႃး၊ ၶဝ်ႈသၢၼ် 1 ထူင် 60,000 ပျႃး၊ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး 1 လိတ်ႉ 1,000 ပၢႆ၊ ၶႆႇၵႆႇ 1 လုၵ်ႈ 100 ပျႃး – 200 ပျႃး ဝႃႈၼႆ။ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် တေလုၵ်ႉတၢင်းမိူင်ယႆ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ တူၼ်ႈတီး၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးသမ်ႉ လုၵ်ႉတၢင်းၵေးသီး၊ ဝၢၼ်ႈႁႆး၊ တၢင်ႉယၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တၢင်းမူႇၸေႊ၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (သျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ) ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉမႃးၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶိုၼ်ႈၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉမႃး ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇပိၵ်ႉဢိုတ်း ႁၢမ်ႈၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ တေႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈၸူး တၢင်းမိူင်းတႆး ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းၼႃႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းလႃး၊ တပ်ႉသိုၵ်းဝႃႉ၊ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵုမ်းၵမ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တၢင်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းၶဝ်ႈၵၢပ်ႇလႄႈ ၸဝ်ႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ပီၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ် လူႉသုမ်းၼမ် ယွၼ်ႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈၶွၼ်ႇ (လႆႈၶၼ်) ၼမ်မိူၼ်ၵူႈပီ ပူၼ်ႉမႃး ယွၼ်ႉၼူၵ်ႉ၊ ၼူ၊ မူင်ႈမႅင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶူပ်းယႃႉၵဝ်းသူၼ်ၼမ်ႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ ၵႃႈၸိူဝ်ႉၾၼ်း၊ ၵႃႈၾုၼ်ႇ၊ ၵႃႈၸၢင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ် လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၼမ်ဝႆႉလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ် ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း ပဵၼ်ၼီႈပဵၼ်ၶွတ်ႇၼမ်။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-21T13:59:30

https://shannews.org/archives/59926

ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်းၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ယေႃးၶိင်းႁွတ်ႈထိုင် ၶိုၼ်း ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း

ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ လုၵ်ႉမိူင်းပူႊတၢၼ်ႊ ယေႃးၶိင်းႁွတ်ႈထိုင်ၶိုၼ်းမိူင်းၽူင်း ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 20/11/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 2 မူင်း ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်းၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ယေႃးၶိင်းပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း ဝတ်ႉၽရႃႉထၢတ်ႈ သီႊတွၼ်ႊရိူင်း (သီရိတွၼ်းႁိူင်း) ဢိူင်ႇမိူင်းၽူင်း ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းသေ ၶူးဝႃးၸဝ်ႈ ႁေႃးတြႃးပွၼ်ႈထမ်းပၼ်ပႃး တၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃးၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းမႃးပႂ်ႉႁပ်ႉၸဝ်ႈတင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၶူးလူင် ၺႃႇၼသီႇရိ (ၸဝ်ႈမၢၼ်ႇတႃဢွၼ်ႇ) ႁူဝ်ပဝ်ႈ ငဝ်ႈငုၼ်းမုၵ်ႉၸုမ်းလူင် သင်ႇၶႃႇၸဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇၶူင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈဝႃး ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 2 မူင်းၼႆႉ လႆႈပႂ်ႉႁပ်ႉၶူးဝႃး ပေႃႈသိလ်ထမ်းဝုၼ်း ၸုမ်ႉ တီႈၶူဝ်မၢႆသွင် တႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉသေ ၶူးဝႃးပေႃႈ ၶိုၼ်းဢွၼ်ႁူဝ်ၼမ်းၼႃႈ ၵႂႃႇဝၢင်းတမ်း မၢၵ်ႇဢုတ်ႇငိုၼ်း၊ မၢၵ်ႇ ဢုတ်ႇၶမ်း တီႈၵွင်းမူးလူင် သူၺ်ႇတၵူင်ႇတႃႈၶီႈလဵၵ်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းမႃးႁူပ်ႉထူပ်းတၵ်ႉၵႃႇသတ်ႉထႃး တီႈဝတ်ႉသၢႆမိူင်းၼႆႉထႅင်ႈ။ ပေႃးယဝ်ႉ ႁူဝ်ၶမ်ႈ ၶၢဝ်းယၢမ်း 5 မူင်းပၢႆ ၸင်ႇၶိုၼ်းပွၵ်ႇၵႂႃႇတီႈမိူင်းၽူင်းသေ ၵၢင်ၶမ်ႈမႃး ၸင်ႇၶိုၼ်းႁေႃးတြႃး တီႈဝတ်ႉၽြႃးဢိတ်းသၢၼ် တီႈမိူင်းၽူင်းၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ – ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ယေႃးၶိင်းထိုင် တႃႈၶီႈလဵၵ်း ယၢမ်းလဵဝ် ၸမ်ထိုင်ၶၢဝ်းပီသဵင်ႈယဝ်ႉလႄႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈၶူးဝႃး ဢၼ်တေမႃးထိုင်ၼႂ်း ႁူဝ်ပီ 2025 ၼႆႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တႃႇတေတၢင်ႇၸွင်ႈၶမ်းပီသႅင် ၵွင်းမူးမိူင်းပူႇထဝ်ႈ (ပူႇတႃႇဢူဝ်ႇ) ပႃး ဝႃႈၼႆ။ “ဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇဢဝ် ၵွင်းမူးလူင် မိူင်းပူႇတႃႇဢူဝ်ႇ(ပူႇထဝ်ႈ) ၼၼ်ႉသေ မႃးယိူင်ႈႁၢင်ႈမၼ်းမႃး ၵေႃႇသၢင်ႈထၢတ်ႈၵွင်းမူးဝႆႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်းဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈ။ တေမီးမၢႆၶပ်းတၢင်ႇ ၸွင်ႈၶမ်းပီသႅင် ၵွင်းမူးၼၼ်ႉပႃး။ ဢၢၼ်းဝႆႉ တေတၢင်ႇၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 4 လိူၼ်ထူၼ်ႈ1 ပီ 2025 ဢၼ်တေမႃးထိုင်ၼႆႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ သဵၼ်ႈတၢင်းတီႈမိူင်းၽူင်း ဢၼ်လုၵ်းလုၵ်းလၵ်းလၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵွႆဝႆႉမိူဝ်ႈၶၢဝ်းၾူၼ် ၵေႃႈၼမ်။ ဢၼ်တေသိူဝ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းသွင်သဵၼ်ႈ တီႈဝၢင်းဝတ်ႉၾႃႉထၢတ်ႈတွၼ်းႁိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်သိူဝ်ႇဝႆႉ ပေႃးတေယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်းယဝ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇ”- ၸဝ်ႈၶူးလူင် ၺႃႇၼသီႇရိ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၽွင်းငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်း ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တႃႇၵႂႃႇတႃႈ ပႆတၢင်းၵေႃႈ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇလႄႈ ယူႇတီႈ ၶူးဝႃးၸဝ်ႈၵေႃႈ သူင်ႇမဵတ်ႉတႃႇထိုင် ၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ “မိူဝ်ႈလဵဝ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၽွင်းယၢမ်းဢၼ် တေလၢတ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶဝ် ၵူႈတီႈၵူႈတၢင်းၵေႃႈ ယွၼ်းႁႂ်ႈယိူၼ်ႉၵၼ်ႈ ၼႂ်းလေႃးၵထၢမ်ႇသေ ၵႆၽေးၵေႃႈ ႁႂ်ႈဝႄႈၽေး ၸမ်ၽေးၵေႃႈ ၼင်ႇ ႁိုဝ် ၽေးတေဢမ်ႇထိုင်ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီငိူင်ႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈ ငိူင်ႉႁႂ်ႈလွတ်ႈၽေး ႁႂ်ႈမေႃယူႇသဝ်းၵႂႃႇသေၵမ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶူးဝႃးပေႃႈ ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉၼႆၵေႃႈ ႁဝ်းၶဝ် တေမီးသုၼ်ႇလႆႈဝႆႈ သႃ လႆႈထွမ်ႇတြႃးထႅင်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တီႈၶူးဝႃးပေႃႈၼႆႉ လႆႈထိုင်ၵေႃႈလီ ဢမ်ႇလႆႈထိုင်ၵေႃႈလီ ယူႇတီႈလႂ် ၵေႃႈ ႁပ်ႉဢဝ်မဵတ်ႉတႃႇၶူးဝႃးပေႃႈလႆႈယူႇ ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈသိူဝ်းသႃႇသေၵမ်းၼႆ ဢၼ်ၼႆႉ ၶူးဝႃးပေႃႈၵေႃႈ ၵႆႉမွၵ်ႇလၢတ်ႈတႃႇသေႇယူႇ”- ၸဝ်ႈၶူးလူင် ၺႃႇၼသီႇရိ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆထႅင်ႈ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် လွင်ႈတေၸတ်းဝၼ်းၵိူတ်ႇယဝ်ႉ ၽွင်းၶူးဝႃးၸဝ်ႈ မႃးႁေႃးတြႃး တီႈမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ယင်းမွၵ်ႇလၢတ်ႈပႃး လွင်ႈတႃႇတေဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ႁေႃးတြႃးပၼ်ႇလဵပ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ထႅင်ႈလၢႆတီႈ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-11-21T13:12:14

https://shannews.org/archives/59922

လူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ ႁၢႆႉႁႅင်း တီႈဝဵင်းလူင် New Delhi မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ ထိုင်တီႈလႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းႁူင်းႁဵၼ်း

ဝဵင်း New Delhi ဝဵင်းလူင်ငဝ်ႈၸိုင်ႈ ၶွင်မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ လႆႈႁူပ်ႉၺႃးၽေးလူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ ၸၼ်ႉႁၢဝ်ႈႁႅင်းသုတ်းလႄႈ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 18 ၼႆႉ လႆႈသင်ႇပိၵ်ႉဢိုတ်း ႁူင်းႁဵၼ်းသွၼ်လိၵ်ႈ ၵိုတ်းလိုဝ်ႈ ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ သင်ဢမ်ႇလွင်ႈယႂ်ႇၸိုင် ဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်း ရူတ်ႉၵႃးၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းဝဵင်း။ ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းၼၼ်ႉ မီးမွၵ်ႇၵႂၼ်း သုမ်ႇငမ်းၼႃႁႅင်းဝႆႉလႄႈ မီးၽေးၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇပၢႆးယူႇလီ ၵူၼ်းမိူင်း။ ပိူင်လူင် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢႃယုယႂ်ႇ၊ ၵူၼ်းမီးတၢင်းပဵၼ်ၵိုၵ်းတူဝ်လႄႈ ၵူၼ်းမီးတၢင်းပဵၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွတ်ႇလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ယူႇသဝ်းတီႈၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၺ်းၼႆ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈၶဝ်ပၼ်ၾၢင်ႉတိုၵ်းသူၼ်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေၸၢင်ႈထိူင်းၵႂႃႇ။ ၼႂ်းဝဵင်း New Delhi ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် လူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈႁၢႆႉႁႅင်း လိူဝ်သေ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီၶဝ် မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ 50 ပုၼ်ႈသေ ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉ ငဝ်းလၢႆးတိုၵ်ႉတေသိုပ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းၵႂႃႇထႅင်ႈယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ပေႃးထိုင်မႃးၼႂ်းၶၢဝ်းၵတ်း၊ ၶၢဝ်းဢဝ်မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉၼႆ ၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊပွတ်းႁွင်ႇ တေၸုတ်ႇၽဝ် တူၼ်ႈမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ဢၼ်ၵိုတ်းလိူဝ်ဝႆႉ ၼႂ်းတိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃး။ တီႈႁူင်းၸၢၵ်ႈ၊ ႁူင်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ႁႅင်းထၢတ်ႈ ၾႆးၾႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸုတ်ႇၽဝ်ထၢၼ်ႇႁိၼ်လႄႈ ၵႆႉလႆႈထူပ်းၽေး လူမ်းဝူၺ်ႇႁင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-21T12:00:00

https://shannews.org/archives/59917

ယေးငိုၼ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇ မိူင်းရၶႅင်ႇ လႆႈယင်ႉၵိုတ်းမူတ်း

တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 15/11/2024 မႃးၼႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇ ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇ (ဢွင်ႈတီႈမီးၶူင်းၵၢၼ် တႃႈႁိူဝ်းၼမ်ႉလိုၵ်ႉ မိူင်းၶႄႇ) ၼၼ်ႉ ယေးငိုၼ်း/ ပၢၼ်ႇသုၼ်ႇတူဝ် ၵိုတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇတင်းမူတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ဝဵင်းယႅၼ်းပျႄး(ရမ်းဗြဲမြို့)၊ ဝဵင်းၸၼႄး(စနဲ့မြို့) လႄႈ ဝဵင်းမဢီႇ (မအီမြို့) ဢၼ်မီးႁိမ်း ၸမ် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ထူဝ်းသိုၵ်းၶိုၼ်ႈတိုၵ်း ဝဵင်းတွင်ႇၵူၵ်ႉ၊ ဝဵင်းၵႂႃႉ၊ ဝဵင်းဢမ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉလႄႈ ၸၢင်ႈလၢမ်းထိုင် တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇ လႆႈၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်း။ ၵွၼ်ႇပၢင်တိုၵ်း ပႆႇလၢမ်းၽႄးထိုင် ဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇၼၼ်ႉ ယေးငိုၼ်း/ ပၢၼ်ႇ သုၼ်ႇတူဝ် ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇ ၵိုတ်းၵၢၼ် ၵႂႃႇတင်းသဵင်ႈ ယွၼ်ႉမႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ပၵ်းပိူင် ပၢၼ်ႇ/ ယေးငိုၼ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇၼႆႉ ၵိုတ်းၵႂႃႇၸဵမ်မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ။ လႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်း Mobile Banking ဝႆႉၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၵိုတ်းလိုဝ်ႈၵႂႃႇ တင်းမူတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇၼႆႉ ပႆႇမီးပၢင်တိုၵ်း ယိုတ်းဝဵင်းႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်းသေတႃႉ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းရၶႅင်ႇတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်။ ငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉၼမ်ႉ တၺႃႉဝတီႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၵႆႉၺႃးတိုၵ်းတေႃး။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ လိူဝ်သေ တပ်ႉဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇတင်း ပိုၼ်ႉတီႈၸမ်ႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်း တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း မႃးၽိူမ်ႉထႅမ်ႁႅင်းဝႆႉထႅင်ႈ။ ပိုၼ်ႉတီႈၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉသေ သဵၼ်ႈတၢင်းလိၼ် ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉၼႆႉ ၵိုတ်းၼႂ်းဝဵင်းလႄႈ ပိုၼ်ႉတီႈတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉၽိဝ်ႇၼႆႉ လိူဝ်သေငဝ်ႈငုၼ်းတပ်ႉၼမ်ႉ တၺႃႉဝတီႇယဝ်ႉ မီးပႃးတပ်ႉမၢၼ်ႈ ၶလယ 34 ၊ ၶမယ 542 ၊ ၶမယ 543 လႄႈ တပ်ႉၵွင်ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ 32 ၸိူဝ်းၼႆႉ ပၵ်းသဝ်းဝႆႉ။ ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇ ၶၢဝ်းတၢင်း 1 ပီၼႆႉ သိုၵ်းရၶႅင်ႇယိုတ်းလႆႈဝႆႉ 11 ၸႄႈဝဵင်း၊ သိုပ်ႇတိုၵ်းတေႃးဝႆႉ ထႅင်ႈၼႂ်း 4 ၸႄႈဝဵင်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-11-21T11:07:31

https://shannews.org/archives/59913

ၵႃးတၢင်ႇႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ပိၼ်ႈၶွမ်ႈ လူႉတၢႆ 7 ၵေႃႉ တီႈမိူင်းထႆး

ဝၼ်းတီႈ 20/11/2024 ၵႃးတၢင်ႇႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ လမ်းၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ပိၼ်ႈၶွမ်ႈ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ပၢင်းလဵၼ်း – တွၼ်းတုမ်း ၸႄႈဝဵင်းပၢင်းလဵၼ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၼၶွၼ်းပထူမ် မိူင်းထႆး။ ၽွင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းဢွင်ႈတီႈရူတ်ႉၵႃး ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼၼ်ႉ ထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ် ၼႂ်းၵႃး 2 ၵေႃႉလႄႈ ၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉ 5 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်း 7 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း 5 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းရူတ်ႉၵႃးၼၼ်ႉ ထူပ်းႁၼ်ပႃး ဝႂ်ၵပ်းတူဝ် ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢႃယု ၼႂ်းၵႄႈ 20 – 30 ပီလႄႈ တီႈၵူၼ်းႁေႃႈ ၵႃးသမ်ႉ ထူပ်းႁၼ်ဝႂ်ႁေႃႈၵႃး ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢွင်ႇဢွင်ႇဢူး ဢိၵ်ႇပႃး တူဝ်ငိုၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ် တင်းမူတ်း 13,000 ဝၢတ်ႇ ဝႃႈ ၼႆ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး လၢတ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈၵႃးတၢင်ႇႁႅင်းၵၢၼ်လမ်းၼႆႉ ပႆႇပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼၼ်ႉ ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပၢင်းလဵၼ်း ႁႄႉႁၢမ်ႈ တႃႇၵူတ်ႇထတ်း၊ ဢမ်ႇယွမ်းၵိုတ်းသေ ႁေႃႈၽႃႇလၢၼ်ႇပၢႆႈ သမ်ႉမႃးပဵၼ်ၽေး ၵိုင်ႉၵၢင်ႉပိၼ်ႈတူၵ်းႁွင်ႈၼမ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပႃးမႃးၼႂ်းၵႃး လူႉတၢႆမူတ်း ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ မိူၼ်ၼႆ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18 ၼႆႉ ၵႃးတၢင်ႇႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ သွင်လမ်း ႁေႃႈမႃးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းဝႆး ၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၼၶုၼ်ႊသဝမ်ႊ၊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းလႆႈ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ တင်းမူတ်း 23 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းၵၢၼ် ဢိၵ်ႇပႃးၸဝ်ႈၵႃး ၸၢဝ်းထႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-11-20T20:31:17

https://shannews.org/archives/59907

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶႆႈၼၢဝ် လူဝ်ႇယႃႈယႃ

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်မီးတီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပၢင်ၵွၵ်ႇ ဢၼ်မီးတီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈလဢိ ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၶႆႈၼၢဝ် လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ယႃႈယႃ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၶၢဝ်း ၾိင်ႈၾႃႉလႅၵ်ႈလၢႆႈ ၶဝ်ႈၶၢဝ်းၵတ်းမႃးယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်ယူႇဝႆႉတီႈပၢင်သဝ်း ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၶႆႈၼၢဝ်၊ ပဵၼ်ၽိဝ်ၼင်ၶူမ်း ဢမ်ႇလႆႈယူတ်းယႃ၊ ဢမ်ႇမီးယႃႈယႃ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ႁၢမ်ႈတေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၶွင်ဝႆႉလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇသိုဝ်ႉၵိၼ်သိုဝ်ႉၸႂ်ႉ ယႃႈယႃ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တၢင်းၾၢႆၶုၼ် ၵူၼ်းၸၢႆး ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တေၶဝ်ႈၶၢဝ်းၵတ်းယဝ်ႉ၊ ၵတ်းၵေႃႈ ၵတ်းၼႃႇ၊ တီႈတၢင်းပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼၼ်ႉ လူဝ်ႇၽႃႈႁူမ်ႇၶူဝ်းၼွၼ်း၊ တီႈၶဝ်ယူႇသဝ်းၵေႃႈ ဢဝ်ၽႃႈယၢင်ၵင်ႈဝႆႉ မုင်းဝႆႉၵူၺ်းလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၸပ်းၵတ်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ၼၢဝ်ၼူၵ်ႉ၊ လူဝ်ႇယႃႈယႃ တင်းၼမ် ၾၢႆႇတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ႁၢမ်ႈတေႃႉသူင်ႇၶူဝ်း ၵိၼ်ယႅမ်ႉဝႆႉလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢၼ်မႃးယူႇဝႆႉတီႈပၢင်သဝ်း ပၢင်ၵွၵ်ႇၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တၢင်းမိူင်းပၢႆး၊ ၾၢႆၶုၼ် မီးႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 2 ႁဵင်။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈပၢင်သဝ်း 2 ၵမ်းယဝ်ႉလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ပၢႆႈၵႂႃႇထႅင်ႈတၢင်ႇတီႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 30 ပီ ယူႇၾၢႆၶုၼ်လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးတႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်းၾၢႆၶုၼ်၊ မိူင်းပၢႆး ၵမ်ႈၼမ်။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လႅပ်ႈမီး 2,000 ၼႆႉ။ မိူဝ်ႈသိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈမူတ်းယဝ်ႉ။ တေၵိုတ်းၵမ်ႈၽွင်ႈၵူၺ်း၊ ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်းပီႈၼွင်ႉလႄႈ ၵူၼ်းႁူႉၸၵ်း။ ငဝ်းလၢႆး ယၢမ်းလဵဝ် ယၢပ်ႇၸႂ်ၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းပဝ်ႉမၢႆ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်မႃးယိုဝ်းတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးပၢင်သွၼ် ပၢင်ပၼ်ပိုၼ်ႉႁူႉလၢႆးၵႅတ်ႇၶႄတူဝ် တႃႇႁႂ်ႈယူႇလွတ်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တႃႇႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးတူဝ်၊ ပၢႆးၸႂ်ၼႆ မၼ်းၸၢႆး ပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၼင်ႇၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 18/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်းၶိုင်ႈ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇ ပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 56 လူ့တၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-11-20T18:00:00

https://shannews.org/archives/59900

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း PNO ႁူမ်ႈၵၼ် ပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်း PNLO တီႈဢိူင်ႇသၢႆးၶၢဝ်

သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပိုတ်းယိုဝ်း တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဢူဝ်း PNLA တီႈဢိူင်ႇသၢႆးၶၢဝ် ၶူဝ်ၼမ်ႉပွၼ် လူႉၵွႆ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 20/11/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 10 မူင်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ ၶူဝ် 3 လုၵ်ႈ။ ၾၢႆႇတၢင်းလိၼ်ၵေႃႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈမႃးတင်းၼမ်။ ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း – ၶုၼ်ႇရဵၼ်းယၼ်ႇ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ PNLA လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၶူဝ်ပွၼ် တိူဝ်ႉ 3 ၵမ်း။ ႁိမ်းၶူဝ်ပွၼ်ၵေႃႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း”- ဝႃႈၼႆ။ သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢတ်ႇၵူႇ – သၢႆးၶၢဝ် – မိူင်းၼၢႆး ၊ သၢႆးၶၢဝ် – မွၵ်ႇမႆႇၼႆႉ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ၸဝ်ႈရူတ်ႉၸဝ်ႈၵႃးၶဝ် ၸႂ်ယႂ်ႇ ၽွင်းၶၢဝ်းလူဝ်ႇလႅၼ်ႈဝႆး ၸဵဝ်းထိုင်။ ၽွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၽွင်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵႃး ၸႂ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ ပဵၼ်ပိူင်လူင်။ ၽွင်းႁူဝ်လိူၼ်ၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်သေ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တင်း တပ်ႉသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈယၢင်းလႅင် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']