Datasets:

NorHsangPha

/

shan-news-shannews_org

like 0

2024-08-27T12:01:02

https://shannews.org/archives/56905

ပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း တီႈဝဵင်းမိူင်းလႃး မီးၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼပ်ႉသႅၼ်

ယၢမ်းလဵဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 4 ဝဵင်းမိူင်းလႃး လႆႈၾင်ဝႆႉတီႈၼႂ်းဝၢင်းလုမ်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ တႃႇမၢႆတွင်း ၵူၼ်းတင်းၼမ် ပေႃးတေလႆႈႁပ်ႉႁူႉၵႃႇရဝၼပ်ႉယမ် ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 23/08/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈ၊ မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း၊ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်၊ ၵေႃႉသိုၵ်းႁၢၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတီႈၸမ်ၵႆ ႁူမ်ႈၵၼ် ပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 ဝဵင်းမိူင်းလႃး တီႈဝၢင်းလုမ်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ မီးၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼပ်ႉသႅၼ်။ ပၢင်ပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ဝဵင်းမိူင်းလႃး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းလႃး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၾင်ဝႆႉ တီႈၼႂ်းဝၢင်းလုမ်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ပေႃႈပဵၼ်ဢူႈပဵၼ်ၵဝ်ႉပဵၼ်ငဝ်ႈႁဝ်း ပဵၼ်ၵေႃႉ ဢၼ်တႄႇသၢင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႃးႁဝ်း လႆႈလွတ်ႈလႅဝ်း ၵတ်းယဵၼ် ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၵေႃႈၸႂ်ႈ ၵွပ်ႈၼႆ တႃႇပဵၼ်တီႈမၢႆတွင်း ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၼ်းသိုၵ်းလႄႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းတင်းၼမ် လႆႈႁပ်ႉႁူႉၼပ်ႉယမ်”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၼႆႉ ယူႇတီႈ တူဝ်တႅၼ်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇ 6 ၸုမ်းၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၸွမ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈႁပ်ႉလိၵ်ႈမွင်ၸႂ် သူင်ႇထိုင်ထႅင်ႈ 45 ၽိုၼ်လႄႈ တူင်ႇမွၵ်ႇမွင်ၸႂ် မွၵ်ႈ 600 တူင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်ပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ဝဵင်းမိူင်းလႃး လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယိုတ်းမိူင်းၵေႃႈ သူင်ႇလိၵ်ႈမွင်ၸႂ် ယိုၼ်ႈထိုင် ယဝ်ႉၵေႃႈ သူင်ႇတူဝ်တႅၼ်း ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်း သၢမ်ၸဵင်ႇၵဵင်းတုင် ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်းထႅင်ႈ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းလႃးလၢတ်ႈ။ “ဢၼ်ၸဝ်ႈႁဝ်း လူႉသဵင်ႈၵႂႃႇၸိူင်ႉၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်ဢၼ်သေလၢႆမွင်ၸႂ်ၸွမ်း တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ၶႃႈယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၼ်းသိုၵ်း လိူၵ်ႈဢဝ် ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈႁဝ်း ၸဝ်ႈထဵင်ႇလိၼ်း သိုပ်ႇတႅၼ်းတၢင်ၵႂႃႇ လွင်ႈၼႆႉတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈ ပႆႇယိုၼ်ယၼ်။ မၼ်းၸဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶႅၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ မီးဢႃယု 40 ပၢႆ။ လိူဝ် ၼၼ်ႉ ၶႅၼ်ႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈလိၵ်ႈလၢႆး လၢႆၽႃႇသႃႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းလုၼ်ႉမႂ်ႇပႃးထႅင်ႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းလႃးလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၸဝ်ႈထဵင်ႇလိၼ်း ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ဝဵင်းမိူင်းလႃး ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၼႆႉ လႆႈလူႉသဵင်ႈၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 07/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 10:40 မူင်း ၽွင်းဢႃ ယုလႆႈ 76 ပီ လူၺ်ႈတၢင်းပဵၼ်မလဵင်း (ၵႅၼ်ႊသိူဝ်ႊ) တီႈႁူင်းယႃၾင်ႇမိူင်းၶႄႇသေ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 9 ၸင်ႇလႆႈ ဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်မႃး ၸတ်းပၢင်ၸႃႇၼ တီႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈ ဝဵင်းမိူင်းလႃး။ ဝၼ်းတီႈ 22 ၸင်ႇၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ၵႃႇရဝၼပ်ႉယမ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း တီႈပၢင်ႇလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင် ၵၢင်ဝဵင်းသေ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 23 ၸင်ႇ ယုၵ်ႉဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း တီႈႁိူၼ်းသေ မႃးၾင်တီႈလုမ်းငဝ်ႈၸိုင်ႈ ဝဵင်းမိူင်းလႃး ၼႆယဝ်ႉ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-27T10:00:00

https://shannews.org/archives/56902

ၾူၼ်တူၵ်းလိၼ်ၵူၼ်ႇ တီႈၽူးၵဵတ်ႇ မိူင်းထႆး ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈလူႉတၢႆ 9 ၵေႃႉ

ဝၼ်းတီႈ 22 – 23/08/2024 ၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်း တီႈဝဵင်းၽူးၵဵတ်ႇ မိူင်းထႆး တွၼ်ႈၸၢၼ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ထိုင်မႃးၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉၼၼ်ႉ ၾူၼ်သိုပ်ႇတူၵ်းႁႅင်းထႅင်ႈလႄႈ ဢဝ်လိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင်ႇသႂ်ႇ ၵူၼ်းလူႉတၢႆ 13 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း19 ၵေႃႉ – ၽူႈၵွၼ်းၾၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇ ဝဵင်းၽူးၵဵတ်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၵူၼ်းလူႉတၢႆၵႂႃႇ 13 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ပႃးႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ 9 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းထႆး 2 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ရတ်ႊသျႃႊ 2 ၵေႃႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး မူႇဝၢၼ်ႈ (9) ဝၢၼ်ႈ၊ လင်ႁိူၼ်း 200 ပၢႆ လႆႈလူႉၵွႆၸွမ်း ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ထူပ်းႁၼ်ၶိုၼ်း ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉတင်းမူတ်းယဝ်ႉလႄႈ လွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၶူၼ်ႉႁႃၸွႆႈထႅမ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉဝႆႉယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းတႄႉ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်ယႃသေ ၵူၼ်း ၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉၵပ်းသိုပ်ႇဝႆႉတီႈလုမ်းၽွင်းတၢင် ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၸွမ်းမိူင်းၽႂ်မၼ်းယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆးတႄႉ ဢၢင်ႈဢိင်ၶေႃႈမုလ်း ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ်သေ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် တေပၼ်ငိုၼ်းသၢႆႈတႅၼ်းတီႈပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်လူႉတၢႆၵႂႃႇတင်း ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-08-27T09:00:00

https://shannews.org/archives/56898

ၶွမ်ႊပၼီႊ Apple တေၵပ်းသိုပ်ႇပၼ် iPhones မႂ်ႇ ၼႂ်းလိူၼ် ၼႃႈ

သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Bloomberg ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 10/09/2024 တေထိုင်ၼႆႉ ၶွမ်ႊပၼီႊ Apple ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇတေၵပ်းသိုပ်ႇပၼ် iPhones , Watches လႄႈ Air pod ဢၼ်တေဢွၵ်ႇမႃး ၸုပ်ႈၵမ်းလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ Apple တေတႄႇၶၢႆပၼ် iPhone 16 series ဢၼ်မႂ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20/09/2024 ၼႆသေတႃႉ ၾၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊ Apple တႄႉ ပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ဝၼ်းတီႈ ဢၼ်တႅတ်ႈတေႃး၊ တိုၵ်ႉႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်း iPhone 16 series ဢၼ်တေဢွၵ်ႇမႂ်ႇၼႆႉ မီးလွင်ႈၶၢတ်ႈလၢမ်းဝႆႉဝႃႈ တေမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈ ဢၼ်ယႂ်ႇလူင် မိူၼ် ၼင်ႇ Software Upgrade တႃႇ iPhone လႄႈ ၼႂ်း Software Upgrade ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေမီးပႃး AI Feature ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယွၼ်ႉၶွမ်ႊပၼီႊ Samsung ဢၼ်ပဵၼ်ၵူႈၶဵင်ႇၵၼ်တၢင်း ၶွမ်ႊပၼီႊ Apple ၼၼ်ႉၵေႃႈသႂ်ႇဝႆႉပၼ် Feature ဢၼ်ၶႂ်ႈငၢႆးၵၼ်တၢင်း Apple လႄႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ (Product) ၶွမ်ႊပၼီႊ Apple ဢၼ်တေဢွၵ်ႇ မႃးမႂ်ႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေပႃးမႃး Feature ဢၼ်မႂ်ႇတင်းၼမ် – ၼႆယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လွၵ်းၵၢတ်ႇ ၶွမ်ႊပၼီႊ Apple ဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈထီႉ 3 တီႈမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ႁႅင်းသိုဝ်ႉၶၢႆ လူတ်းယွမ်းလူင်းဝႆႉလႄႈ ၸင်ႇတေဢဝ် AI သေ ၸၼ်ၸႂ်ၵူၼ်းသိုဝ်ႉၸႂ်ႉတိုဝ်း Apple ။ ၼႂ်းလွၵ်းလၢႆးပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇမႂ်ႇၼၼ်ႉ လိူဝ်သေ Siri ယဝ်ႉ တေၸႂ်ႉတိုဝ်းလႆႈပႃး Open AI လႄႈ Chat GPT ၸိူဝ်းၼႆႉ။ AI Feature ၼႆႉ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁႅင်းသိုဝ်ႉၶၢႆ iPhone ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ၾၢႆႇၶွမ်ႊပၼီႊ Apple ၸင်ႇဝႆႉၼၵ်းၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-08-27T08:00:00

https://shannews.org/archives/56894

ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယိုတ်းလႆႈ ဝဵင်းၽိတ်ႉၶျၢင်း(သပိတ်ကျင်းမြို့)

ဝၼ်းတီႈ 25/08/2024 ၼႆႉ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF တႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUG လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းၽိတ်ႉၶျၢင်း (သပိတ်ကျင်းမြို့) ဢၼ်ၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် ယွၼ်ႉၵၢၼ်ၶုတ်းၶမ်းသေ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းလိူဝ်ႇ 80 လၵ်းပၢႆၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ဝၢႆးယိုတ်းလႆႈဝဵင်း ၸၢင်ႉၵိုဝ် (စဉ်ႉကူး) ယဝ်ႉ ၸုမ်း PDF ႁူမ်ႈၵၼ်လေႃႇ တိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၽိတ်ႉၶျၢင်း ၾၢႆႇဢွၵ်ႇၼမ်ႉၵဵဝ် ၊ ပၢင်တိုၵ်းႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝၼ်း ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈၼႂ်းဝဵင်းၽိတ်ႉၶျၢင်းသေ သိုပ်ႇလေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈမႅပ်းပဵၼ်တီႈပဵၼ်ယွမ်ႇ ထိုင်မႃးၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 25 ၼႆႉ ၸင်ႇၽဵဝ်ႈလၢင်ႉယိုတ်းလႆႈဝဵင်းလီငၢမ်း ဝႃႈၼႆ။ တီႈပၢင်တိုၵ်း ယိုတ်းဝဵင်းၽိတ်ႉၶျၢင်းၼႆႉ PDF ၶဝ် တီႉၺွပ်းလႆႈပႃး ၸဝ်ႈသိုၵ်း ၸူဝ်းမိၼ်းတူႇ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ယိုတ်းလႆႈပႃးၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇထႅင်ႈ တင်းၼမ်။ ၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၾၢႆႇ PDF လူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉ – NUG ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဝၢႆးလင်တႄႇၶိုၼ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 လွပ်ႈသွင်ၼႆႉ ၼႂ်းတိူင်းမၼ်းတလေးၼၼ်ႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ 3 ဝဵင်းယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ဝဵင်းၸၢင်ႉၵိုဝ် (စဉ်ႉကူး) ၊ တႃႈၵွင်လႄႈ ဝဵင်းၽိတ်ႉၶျၢင်း (သပိတ်ကျင်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-27T07:00:00

https://shannews.org/archives/56887

ၵူၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ယိပ်းမိတ်ႈလမ်းတႅင်း ၼႂ်းပၢင်မူၼ်ႈသိူဝ်း တီႈမိူင်းၵျႃႊမၼီႊ တၢႆ 3 မၢတ်ႇ 8

ၽွင်းမိူဝ်ႈၸတ်းပၢင်မူၼ်ႈသိူဝ်း ယုၵ်ႉယွင်ႈမၢႆတွင်း တဵမ် 650 ပီ ဝဵင်း Solingen မိူင်းၵျႃႊမၼီႊၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉ ၾၢႆႇၵေႃႉၼိုင်ႈ ယိပ်းမိတ်ႈလမ်းတႅင်း ၵူၼ်းၼႂ်းပွႆး လူႉတၢႆ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 8 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်မူၼ်ႈသိူဝ်းၼၼ်ႉ ၸတ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ (ၶၢဝ်းယၢမ်းမိူင်းၵျႃႊမၼီႊ) ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇၵူၼ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆး ထိုင်တီႈလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၼႆႉသေ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ IS ၶဝ်တႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ႁွႆးမိုဝ်းၶဝ်။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 25 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉ ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 26 ပီ ၵူၼ်းမိူင်းသီႊရီႊယႃႊ ၵႂႃႇတီႈႁူင်းပလိၵ်ႈသေ ယွမ်းႁပ်ႉဝႃႈ မၼ်းပဵၼ်ၵေႃႉႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ပွႆး ထိုင်တီႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ယူႇတီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၵေႃႈ လႆႈၵုမ်းတူဝ်မၼ်းၸၢႆးသေ ၵူတ်ႇထတ်းဝႆႉၸွမ်းၼင်ႇ ပိူင်ပဵၼ်ၼႆ ၸုမ်းၽူႈတၢင်ၼႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၸုမ်းပလိၵ်ႈ Duesseldorf ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႃႈ တေထိုင်ၼႆႉ တီႈၸႄႈမိူင်း 3 ဢၼ် ၼႂ်းမိူင်းၵျႃႊမၼီႊၼၼ်ႉ တေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ၊ ပႃႇတီႇ AFD ဢၼ်ၶႂ်ႈမူၼ်ႉမႄး ၵၢၼ်ၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်းၼၼ်ႉ မီးငဝ်းလၢႆးလီ တႃႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈ တင်ႈ၊ ၽွင်းၸိူင်ႉၼႆ ၺႃးၵူၼ်းမိူင်းသီႊရီႊယႃႊ ႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်း ထိုင်တီႈလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်း။ ဢိင် ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ တိုၵ်ႉၵူတ်ႇထတ်းထႅင်ႈ ဢွင်ႈတီႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတုၵ်ႉယၢၵ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်း Solingen – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇ ၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-26T18:05:04

https://shannews.org/archives/56882

MNDAA လႃႈသဵဝ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ရူတ်ႉၵႃးၽႂ်ႁၢႆ ဢဝ်လၵ်းထၢၼ်သေ မႃးဢဝ်ၶိုၼ်းလႆႈ

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ရူတ်ႉၵႃးၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်ၺႃးလၵ်ႉမိူဝ်ႈၽွင်း ပၢင်တိုၵ်း ပၢင်ယၼ်သိုၵ်း 1027 ၸုပ်ႈသွင်ၼၼ်ႉ လႆႈၵဵပ်းဝႆႉပၼ် ၵမ်ႈၽွင်ႈယူႇလႄႈ ရူတ်ႉၽႂ်ႁၢႆ ႁႂ်ႈဢဝ်လၵ်းထၢၼ်ရူတ်ႉ မႃးပႃးတဵမ်ထူၼ်ႈသေ မႃးလိူၵ်ႈတူၺ်းဢဝ်ၶိုၼ်းလႆႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ – “ရူတ်ႉၵႃး ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၺႃးလၵ်ႉ မိူဝ်ႈ ၽွင်း ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆၼိုင်ႈ (ဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈ) လႆႈႁႄႉႁၢမ်ႈသေ ၵဵပ်းဝႆႉပၼ်။ ရူတ်ႉၵႃးၽႂ်ႁၢႆၵေႃႈ ႁႂ်ႈဢဝ်လၵ်းထၢၼ် ရူတ်ႉမႃးၸွမ်းတဵမ်ထူၼ်ႈသေ မႃး ယိုၼ်ႈယွၼ်းထတ်းတူၺ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇထုတ်ႇဢဝ်ၶိုၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵဵပ်းဝႆႉပၼ် တီႈပၢင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ပွၵ်ႈ (12) ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈဝႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ – လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႆႉသေ ႁဝ်းၶႃႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၶတ်းၸႂ်ၵပ်းသိုပ်ႇ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်ယူႇသေတႃႉ ၵပ်းသိုပ်ႇဢမ်ႇလႆႈ။ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈယဝ်ႉၼႆသေ ၸႂ်ႉပိူင်ၽွင်းငၢမ်းႁင်းၶဝ်ဝႆႉ။ ၸွမ်းလုမ်းၵပ်းသၢၼ်ဝႃႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၶဝ်ႈဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၼႆႉ တႄႇပဵၼ်မႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉသေ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 3 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းလႆႈ တိူင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ – ယမၶ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၾႆးၾႃႉၶၢတ်ႇဝႆႉသေတႃႉ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း ဢၼ်ၵႆဝဵင်းတႄႉ လႅင်းၾူၼ်း Mytel ၸႂ်ႉလႆႈယူႇ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈဝႆႉ တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း မွၵ်ႈ 4 ပုၼ်ႈ 2 ပုၼ်ႈယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-26T16:52:30

https://shannews.org/archives/56877

ၵူၼ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တိုၵ်ႉၵိုတ်းၶင်ႉဝႆႉ တီႈထုင်ႉႁၢႆးယႃႈၼပ်ႉႁဵင်

ဝၢႆးသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းယဝ်ႉ ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇလုၵ်ႉႁိုၼ်ႇသၢၼ်ၶတ်း တေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈ ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ႁူမ်ႈၵၼ် လေႃႇတိုၵ်းၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးၶိူဝ်းယႂ်း။ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈပၢႆႈၽေးၼပ်ႉမိုၼ်ႇၼပ်ႉႁဵင် ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်သိုၵ်း ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ယဵၼ်ဝႆႉယူႇသေတႃႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈ။ ၸိူဝ်းမႃးသွၼ်ႈ ယူႇၸွမ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးဝႆႉၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။ ၸိူဝ်းပွၵ်ႈၵေႃႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉသေတႃႉ ၸိူဝ်းပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၵေႃႈ မီးထႅင်ႈတင်းၼမ် ယွၼ်ႉဢွင်ႈတီႈႁိူၼ်းယေး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ ၾႆးမႆႈလူႉၵွႆမူတ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇၼႂ်းၵႄႈလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလၢႆလွင်ႈသေ ၵိၼ်ၸၢင်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉႁင်း ၽႂ်မၼ်းဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶိၼ်ၽွင်းငမ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် သဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇ ပၼ်း ၼၼ်ႈ ၸွတ်ႇတူဝ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉၵေႃႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF မိူင်းယၢင်းလႅင် ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈပၢႆႈၽေးႁွတ်ႈဝႆႉ ၵူႈတီႈၵူႈတၢင်း။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2021 ၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁွတ်ႈထိုင်ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ႁူဝ်မိုၼ်ႇ။ ပၢႆႈႁွတ်ႈထိုင် ဝဵင်းပၢင်လွင်း ၊ ဢွင်ႇပၢၼ်း ၊ ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ ၊ ပၢင်လႃႈ (ပၢင်းတရႃႉ) ၊ တူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆး ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ယဵၼ်ဝႆႉယဝ်ႉသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းမူတ်း။ ၸိူဝ်းမႃးသွၼ်ႈယူႇ တၢင်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ တိုၵ်ႉၵိုတ်းၶင်ႉဝႆႉ ၼပ်ႁူဝ်ႁဵင်။ ၵမ်ႈၼမ် သွၼ်ႈယူႇၸွမ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝတ်ႉမိူင်းပဵဝ်း၊ ဝတ်ႉၼွင်တဝ်း၊ ဝတ်ႉၵဵင်းၶမ်းတႂ်ႈ၊ ဝတ်ႉၵဵင်း ၶမ်းၼိူဝ်၊ ဝတ်ႉပၢၼ်းၵၢၼ်ႇလႄႈ ထႅင်ႈလၢႆဝတ်ႉ ဢၼ်မီးၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ။ ၼိုင်ႈ ၵျွင်းလႂ် ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ဢမ်ႇယွမ်း 300 ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈမိူင်းပဵဝ်းၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉၸမ် 600 လူးၵွၼ်ႇၼႆ ၵူၼ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈ ၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်း ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ မီးၼမ်ဝႆႉယူႇ။ ဢၼ် ၼမ်သုတ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ၶိုၼ်ႈမႃးယူႇဝႆႉ ၸွမ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ။ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈၼႂ်းၼွင်ၼႆႉ မီးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးယူႇဝႆႉ ၵူႈဝတ်ႉၵျွင်းယဝ်ႉ။ ၼိုင်ႈတီႈဢမ်ႇယွမ်း 300 ၼႆႉ။ မီးၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ် မႃးၵမ်ႉၸွႆႈၶဝ်ႈ ၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ၽွင်ႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းၵမ်တႄႉ ၵႂႃႇႁႃၵိၼ်ၸၢင်ႈလၢႆးဝၼ်း တႃႇလႆႈငိုၼ်းမႃးလဵင်ႉၼႃႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၸိူဝ်းၶဝ် ၵႂႃႇၵိၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းႁူင်းၸၢၵ်ႈၾုၼ်ႇထၢတ်ႈ (မျေႇဢေႃးၸႃႇ) ၾၢႆႇဢွၵ်ႇၵၢတ်ႇ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပၼ်ႇ ၼၼ်ႉ။ ၸိူဝ်းၵႂႃႇၵိၼ်ၸၢင်ႈ တႅပ်းဢွႆႈ ၊ ပိတ်းမၢၵ်ႇၽိတ်ႉ ၊ မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီး။ ၼိုင်ႈဝၼ်းၼႆႉ လႆႈၵႃႈႁႅင်း မွၵ်ႈ 8,000 ပျႃး ၼႆႉယူႇၼႆ ၵူၼ်းထုင်ႉႁၢႆးယႃႈသိုပ်ႇလၢတ်ႈ။ ၵၢင်ပီ 2023 ၼၼ်ႉတႄႉ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင် တွၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းယၢင်းလႅင် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶွတ်ႇၽွတ်ႈ ၶွင်ႇသီႇၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ၸူဝ်ႈၵၢင် မိူင်းယၢင်းလႅင် IEC (Interim Executive Council of Karenni State – IEC ) သေ တေႁူမ်ႈမိုဝ်း ၵၼ် ပၼ်ႇပုတ်ႈၵၼ် ဢွၼ်ႁူဝ်ၸတ်းပွင်ၵၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇပူၵ်းပွင်ပၼ်ၶိုၼ်း တီႈယူႇတၼ်းသဝ်းၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းလႆႈလူႉၵွႆၵႂႃႇ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း တင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵမ်ႈၼမ် ႁွတ်ႈထိုင်ၼွင်ႁၢႆးယႃႈသေ လွတ်ႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉသေတႃႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ တီႈယူႇတၼ်းသဝ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ – လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းၼမ်ႉၼႂ်းၼွင်လႄႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဝႆႉယူႇ။ တေပွၵ်ႈ ၶိုၼ်း မိူင်းယၢင်းလႅင်ၵေႃႈ ႁိူၼ်းယေးသမ်ႉ ၺႃးမၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇ ၾႆးမႆႈလူႉၵွႆမူတ်းယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢၼ်ၸမ်ၸႂ်ၵၼ် တင်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၸႂ်း တီႈယူႇၶဝ်ၶိုၼ်းၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁိူၼ်းယေးၶဝ်ၵေႃႈ ၾႆး မႆႈၵွႆမူတ်း ယဝ်ႉလႄႈ ၵႃႈလႆႈပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း။ ဢၼ်မိူဝ်းၶိုၼ်း ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇတင်း ၽ ယႃးၽိဝ်ႇ ၊ ၽယႃးၼီႇ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈၵွၼ်းဝတ်ႉ ဝတ်ႉလႂ်ဝတ်ႉၼၼ်ႉ လူႇၶၢမ်ႇငိုၼ်းတွင်း ၶူဝ်းၶွင် ၵိၼ်ယႅမ်ႉ တီႈၸမ်တီႈၵႆသေ ၸွႆႈၵၼ်ဝႆႉယူႇ လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းႁွတ်ႈဝႆႉၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်သႅၼ်းၵူၼ်းၶၢဝ်ႉလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တေဢမ်ႇၶၢတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇၸမ်ႁူင်းႁဵၼ်းလႂ်ၵေႃႈ ႁူင်း ႁဵၼ်းၼၼ်ႉ ႁပ်ႉသွၼ်ပၼ်ယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းတၢင်းဝဵင်းလွႆၶေႃ ၊ တီႊမေႃႊသူဝ်ႊ ၊ ငူၺ်ႇတွင်ႇ ၊ ၽယႃးၽိဝ်ႇ၊ ၽယႃးၼီႇလႄႈ လၢႆဝဵင်း ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸွမ်းသၢပ်ႇ လႅၼ်လိၼ် မိူင်းပၢႆး ၊ ၾၢႆၶုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင် ၵၢၼ်သိုၵ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်ဝႆႉယူႇသေ ၸုမ်းၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်း ၶွင် ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင်ၵေႃႈ ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်း တင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁင်းၶေႃသေ ၶိုင်ပွင်ၽွင်းငမ်းၵႂႃႇ။ ဝၢႆး လင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၶွင်ႇသီႇ ၽွင်းငမ်း မိူင်းယၢင်းလႅင် IEC ၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်း ဢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ၸုမ်းၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၸုမ်းဢွၼ်တၢင်းသုတ်း။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-26T16:23:16

https://shannews.org/archives/56868

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇထပ်းၵၼ် ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ

တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇလႄႈ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 10 ၶူပ်ႇ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ သဵၼ်ၶဝ်ႈႁိမ်းပဵမ်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 26/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 4 မူင်းၶိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းသီႇပေႃႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝၢၼ်ႈၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းပဵမ်ႉ မၼ်းလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း တေႃႈလဵဝ် သူင်ႇၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ် ဝႆႉတီႈၼမ်ႉလၼ်ႈ။ ႁိမ်းႁိူၼ်းလႄႈ တင်းႁူင်းႁဵၼ်းၵေႃႈၵွႆ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 25/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 1 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ တီႈပွၵ်ႉဝဵင်းတူၵ်း လူႉတၢႆထႅင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/08/2024 ၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇၵမ်းၼိုင်ႈ တူၵ်းတီႈၵျွင်းၶမ်းၵၢင်ဝဵင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း 2 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၼွင်ၵေႃႈလူင် ထွႆဢွၵ်ႇ၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶဝ်ႈမိူဝ်းယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ မိူဝ်းယႃႉသေႃးႁိူၼ်းပိူၼ်ႈသေ ၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႅပ်ႈလၢမ်းႁူႉသေ ၸင်ႇၵမ်းၵမ်းဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇ တီႈႁူဝ်ႉဢုတ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းသီႇပေႃႉ လူႉၵွႆ တီႈသီႇပေႃႉ – ၼွင်ၵေႃႈလူင် – ၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ဝႆႉယူႇသေတႃႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ ဢမ်ႇႁတ်းၶဝ်ႈမိူဝ်းယူႇၶိုၼ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ၊ ၸိူဝ်းၵိုတ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ၶႂ်ႈပၢႆႈယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈ၊ တေဢမ်ႇပၢႆႈသမ်ႉ မႆႈၸႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢဝ်မၢၵ်ႇမႃးပွႆႇထႅင်ႈ မိူဝ်ႈလႂ်ဢမ်ႇႁူႉၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ- “ၶႂ်ႈပၢႆႈယူႇသေတႃႉၵေႃႈ မၢင်ၸိူဝ်း ႁဵတ်းၵိၼ်ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉ ဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉၶႃႈလူး။ ပေႃးတေပၢႆႈၵေႃႈ သမ်ႉပေႃးလူဝ်ႇၸႂ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တူၵ်းသႂ်ႇၵူၼ်းသီႇပေႃႉ ၸွမ်းၼင်ႇ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ လူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်း ၽွင်းပီ 2014 – 2015 ၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းဝဵင်းသီပေႃႉၼႆႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း တင်းမူတ်း မီး 3 မိုၼ်ႇပၢႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ဝႆႉ မီး 2 မိုၼ်ႇပၢႆ။ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်း မိုၼ်ႇပၢႆသမ်ႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇလႅင်းၾူၼ်း၊ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလႄႈ ႁဵတ်းႁိုဝ်ယူႇ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵိၼ်ဝႆႉ ၸွင်ႇလွတ်ႈၽေးႁိုဝ်ၼႆ ၵူၼ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ်ဝႆႉယူႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်း တႄႇပဵၼ်ၼႂ်းဝဵင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/08/2024 ။ တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 26/08/2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်း ဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း မီးမွၵ်ႈ 20 ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း မီး 48 ၵေႃႉ ယဝ်ႉၼႆ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် လွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၵေႃႈ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-26T15:57:34

https://shannews.org/archives/56864

ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ဢဝ်ၵႃးၵၢပ်ႇလဵၵ်း မႃးပၼ်ႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 26/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ တူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၵႃးၵၢပ်ႇလဵၵ်း ဢမ်ႇယွမ်း 6 လမ်း မႃးပၼ်ႇလဵပ်ႈထိုင် တီႈၽၵ်းတူလူင် ၸေႊၵဝ်ႇ – မူႇၸေႊ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တင်းသွင်ၾင်ႇ မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈဢေႃႈ ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်း ဢဝ်ၵႃးၵၢပ်ႇလဵၵ်း မႃးလဵပ်ႈပၼ်ႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၽႅဝ်တီႈၽၵ်းတူလူင် ၸေႊၵဝ်ႇ – မူႇၸေႊၼၼ်ႉဢေႃႈ။ သိုၵ်းၶၢင် KIA ၵေႃႈ ဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈၼွင်သႅင် ၼႂ်းၵႄႈၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ ပဵၼ်ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးဝႆႉ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းၵၼ် ဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 28 ၼႆႉ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇၶဝ် တေၶဝ်ႈ လူမ်ႇယိုဝ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆဢေႃႈ။ လွင်ႈၼႆႉတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈ ပႆႇယိုၼ်ယၼ်။ ယူဝ်ၶႄးၶၢဝ်ႇၼႆႉသေ သိုၵ်းၶႄႇ ၶဝ် မႃးဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၼႆႁိုဝ် ဢမ်ႇႁူႉ”- ဝႃႈ ၼႆ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႅင်းမီႈ မႃးပၼ်ႇလဵပ်ႈ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် တႆး – ၶႄႇ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းမၢဝ်း – ၸေႊၵဝ်ႇၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈဝၼ်းလၢႆ မႃးပၼ်ႇလဵပ်ႈ 2-3 လမ်း မၢင်ဝၼ်း မႃးပၼ်ႇလဵပ်ႈ 1 လမ်း ဝႃႈ ၼႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႂ်းၵႄႈၼွင်တဝ်းတင်း မိူင်းမၢဝ်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းၶႄႇၶဝ် ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းဝႆႉ ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ၵႃးၵၢပ်ႇလဵၵ်း ႁႅင်းသိုၵ်း တင်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-26T13:01:43

https://shannews.org/archives/56854

ၼမ်ႉတဵင်းၼွင်းထူမ်ႈ တူင်ႈၼႃးၵူၼ်းလၢင်းၶိူဝ်း ဢမ်ႇယွမ်း 2,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊ

ၼမ်ႉတဵင်း ၼွင်းထူမ်ႈၼႂ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း လုပ်ႇထူမ်ႈပႃး တူင်ႈၼႃးၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇယွမ်း 2,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 24/08/2024 ၼၼ်ႉမႃး ၼမ်ႉတဵင်း လူၼ်ႉၾင်ႇၼွင်းထူမ်ႈ တၢင်းဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇဢုၼ်လဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈၶုမ်ဢုတ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးၵူင်း၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 26 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၼွင်းထူမ်ႈထႅင်ႈ တၢင်းဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇပိၼ်း၊ ဝၢၼ်ႈလူင်ပွၵ်ႉဢွၵ်ႇလႄႈ ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၾူၼ်တူၵ်းတၢင်းႁူဝ်ၼမ်ႉတဵင်းသေ လႆၼွင်းထူမ်ႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၼမ်ႉတဵင်းၼႆႉ လႆလူင်းၶဝ်ႈၸူးၼမ်ႉၶူင်း တီႈတႃႈသူပ်းတဵင်းၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ၼမ်ႉၶူင်းၶိုၼ်ႈၵေႃႈ ၼမ်ႉတဵင်းဢၼ်လႆၶဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆၶဝ်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၼႆႉ ၸင်ႇယိုင်ႈၶိုၼ်ႈလူၼ်ႉၾင်ႇၶႃႈယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ တီႈၾၢႆၾႆးၾႃႉ ၵဵင်းတွင်းၼၼ်ႉ တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈ ပေႃးဝႃႈၼမ်ႉၼမ်ၼႆ ၶဝ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉပွႆႇၼမ်ႉလူင်းလႄႈ ၼမ်ႉၾၢႆ ၼၼ်ႉ လူင်းသႂ်ႇထႅင်ႈၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၼမ်ႉၸင်ႇယိုင်ႈၶိုၼ်းဝႆး။ တီႈလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၾူၼ်ဢမ်ႇတူၵ်းႁႅင်း ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉတဵင်း လူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း မိူဝ်ႈၼႆႉ 26 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉသေ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇတၢင်းၾၢႆႇတႂ်ႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် လႆႈၽၢႆး ႁိူဝ်းၵႂႃႇမႃးဢဝ် ဝႃႈၼႆ။ “ယၢမ်းလဵဝ် ပွၵ်ႉတီႈဢၼ်ၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်းတႄႉ ပဵၼ်တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ လင်ႁိူၼ်းဢမ်ႇယွမ်း 20 ယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်းထႅင်ႈ။ ဢၼ်လိူဝ်ႁႅင်းတႄႉ တၢင်းၾၢႆႇတႂ်ႈဝဵင်းၼၼ်ႉဢေႃႈ ၼၼ်ႉတႄႉ ထူမ်ႈမႃးမီးလၢႆဝၼ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် ပေႃးလႆႈၽၢႆးႁိူဝ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးဢဝ်ဢေႃႈ တၢင်းပွတ်းၼႃးၵူင်းၼၼ်ႉၶႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တူင်ႈၼႃး ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၾၢႆႇတႂ်ႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လွင်ႈလူႉသုမ်းတႄႉ ဢမ်ႇယွမ်း 2,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉတဵင်း လူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း မိူဝ်ႈၼႆႉ 26 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၽူႈတူင်ႉၼိုင် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တူင်ႈၼႃး ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼမ်ၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းပွတ်းတႂ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း တၢင်းဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇဢုၼ်လဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈၶုမ်ဢုတ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးၵူင်း တၢင်းသၢႆၼၼ်ႉ တူင်ႈ ၼႃးမီး ဢမ်ႇယွမ်း 5,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉ လုပ်ႇထူမ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇယွမ်း 2,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊ။ သင်ဝႃႈ ၼမ်ႉၼႆႉ ယိုင်ႈၼွင်းယူႇၸိူင်ႉၼႆတႄႉ တူင်ႈၼႃးၼၼ်ႉ လူႉသုမ်းဢမ်ႇႁၢၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၸဝ်ႈၼႃး မၢင်ၸိူဝ်း တိုၵ်ႉၽုၵ်ႇၶဝ်ႈ၊ မၢင်ၸိူဝ်း တိုၵ်ႉထူၺ်ႈၵႃႈ ပႆႇလႆႈသွမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးၼမ်လႄႈ လွင်ႈလူႉသုမ်းတႄႉ တေမီးၼမ် ဢေႃႈ။ တႃႇၸဝ်ႈၼႃးတႄႉ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်မႆႈ ၸႂ်ႁႅင်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼမ်ႉတဵင်းၼႆႉ ၵႆႉလူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းထူမ်ႈ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းမႃးယူႇၵူႈပီ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢၼ်လုပ်ႇထူမ်ႈႁႅင်းတႄႉ မိူဝ်ႈပီ 2022 ၼၼ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ မိူဝ်ႈပီ 2004 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လုပ်ႇထူမ်ႈႁႅင်း ၶိုၼ်ႈထိုင် 18 ထတ်း/ ပေႇ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလၢင်းၶိူဝ်းတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ဝႆႉ ၵူဝ်လုပ်ႇထူမ်ႈႁႅင်း မိူၼ်မိူဝ်ႈ ၵူႈပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၶၢဝ်းၾူၼ် ၵၢင်လိူၼ်ၼႆႉ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ လုပ်ႇထူမ်ႈတူင်ႈႁႆႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ဢမ်ႇယွမ်း 7,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝၢၼ်ႈသၢႆးၽေႇ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးၶၢၼ်၊ ပွၵ်ႉၼွင်ၵႅဝ်း၊ ပွၵ်ႉၼႃးႁွင်ႇ၊ ပွၵ်ႉပေႃႈမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉသၢႆ လူၼ်ႉၾင်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း တႄႇဢဝ် လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊမႃး တေႃႇထိုင် လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 5 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-26T14:02:01

https://shannews.org/archives/56852

လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်း တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးမိူဝ်းၼႃႈဝၢၼ်ႈမိူင်း

UNICEF မိူင်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁူပ်ႉတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလွင်ႈ ဢမ်ႇလႆႈတၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ ၵူၼ်းတေႃႇၵူၼ်းတူၺ်းလူၸွႆႈထႅမ်ၵၼ် ဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ပိူင်လူင်ပဵၼ်ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၵၢပ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ လႄႈ ႁူပ်ႉၽေးသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ လႄႈၽေးဢိုပ်းယၢၵ်ႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၽေးၸိူဝ်းၼႆႉသေ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း 14 လၢၼ်ႉပၢႆ ၼႂ်းပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 5 လၢၼ်ႉပၢႆ ။ တုမ်ႉတိူဝ်ႉလွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃးပၢႆးပၺ်ၺႃ။ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ်လၢမ်းၽႄႈပဵၼ်ႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶျၢင်း၊ မိူင်းယၢင်းလႅင်၊ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ မိူင်းမွၼ်း၊ မိူင်းတႆး၊ မိူင်းရၶၢႆႇ ၊ တိူင်းမၵူၺ်း၊ တိူင်းၸေႈၵႅင်း၊ တိူင်းတၼၢဝ်းသီၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယၢမ်းလဵဝ်လၢမ်းၶဝ်ႈပႃးထိုင်ၼႂ်းတိူင်းပႃႇၵိူဝ်။ Crd.KHRG – သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇၸွမ်းထႅဝ်သိုၵ်း ၶဝ်သေႁဵတ်းႁူဝ်ႉႁႄႉတၢႆတၢင်ၶဝ် UNICEF လၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းတင်းပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 3 သႅၼ်ပၢႆ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၼႂ်းၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၵမ်းသွင်ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢမ်ႇယွမ်း 2 သႅၼ်။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႂ်းၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆယွၼ်ႉၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ၊ ယွၼ်ႉယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်။ ယွၼ်ႉလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၵွင်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၽွင်းပၢင်တိုၵ်းသေ တႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ထိုင်တီႈလူႉတၢႆၵေႃႈ ၶႂ်ႈဝႃႈမီးၵူႈဝၼ်း။ ဢၼ်ၺႃးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇတီႉၺွပ်းၵႂႃႇၸွမ်းသၢႆသိုၵ်းသေဢဝ်ႁဵတ်းႁူဝ်ႉႁႄႉတၢႆတၢင် ဢမ်ႇၼၼ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈဝဵင်း ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းသေ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵတ်းႁူဝ်ႉႁႄႉတၢႆတၢင်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးၼမ်။ ပေႃးတူၺ်းၶိုၼ်းပၢင်တိုၵ်း ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင်၊ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း၊ မိူင်းရၶၢႆႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇၸွမ်းသၢႆသိုၵ်းၼမ်။ ၸုမ်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၽိုၼ်ၼိုင်ႈ ပႃးဝႆႉ 3 တွၼ်ႈ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ KHRG ၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်ထူဝ်းသိုၵ်း ဢဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်းႁူဝ်ႉႁႄႉတၢႆတၢင်ၼႆႉ ၼႂ်းပီ 2023 ၵူၺ်း ဢမ်ႇယွမ်း 600 ၵေႃႉ။ ၼၢင်းယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈဢမ်ႇဝႆႉ တီႉဢဝ်ၵႂႃႇမူတ်း။ လွင်ႈႁၢမ်ႈႁႄႉ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆၵၢၼ်သိုၵ်း၊ လွင်ႈတီႉဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇၸွမ်းပႃးသၢႆသိုၵ်း ဢဝ်ႁဵတ်းႁူဝ်ႉႁႄႉတၢႆတၢင်ၼႆႉ – ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ လွင်ႈဢီးလူၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတေႃႇၵူၼ်း ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်း IHL ၼၼ်ႉ ႁၢမ်ႈႁႄႉဝႆႉတီႈမတ်ႉတႃပၵ်းပိူင် 97 ၼၼ်ႉၵမ်းသိုဝ်ႈ။ သိုၵ်းၸုမ်းလႂ်ပူၼ်ႉပႅၼ်လွင်ႈၼႆႉၸိုင် ၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႃႈပူၼ်ႉပႅၼ်မၢႆမီႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၶိူဝ်းၵူၼ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ပူၼ်ႉပႅၼ် ၾိင်ႈပိူင်ၶေႃႈႁႅၵ်ႈ မတ်ႉတႃ 7 ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းမႃးၵႅတ်ႇၶႄၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈ။ ဢၼ်ဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမႃးႁဵတ်းႁူဝ်ႉႁႄႉတၢႆတၢင် ထႅဝ်သိုၵ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၼႃႈသိုၵ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ပႃးသုၼ်ႇလႆႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ၼႆႉၵေႃႈ ၽိတ်းပၵ်းပိူင်သိုၵ်း။ ဢၼ်တီႉၵူၼ်းမိူင်း လႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵႂႃႇယူႇၸွမ်းၼႂ်းၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် ၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ဢမ်ႇလဵင်ႉၶဝ်ႈလဵင်ႉၼမ်ႉ၊ ပွႆႇဢိုပ်းပွႆႇယၢၵ်ႈ ပေႉၵိၼ်လူလၢႆၼၼ်ႉၵေႃႈၽိတ်းပၵ်းပိူင် ရူမ်ႊ တွၼ်ႈ 7-1-ၸ ၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်တဵၵ်းတဵင်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵူၼ်း ဢၼ်ၼိုင်ႈ။ ပေႃးတူၺ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇတႄႉ ဢၼ်တီႉၵႂႃႇၸွမ်းသၢႆသိုၵ်း ဢမ်ႇမီးၵမ်းသိုဝ်ႈသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶဝ်ႈယိုဝ်းၵၼ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း တႄႇဢဝ်ပၢင်တိုၵ်းဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး မိူဝ်ႈႁၢင်ပီ 2023 မႃးတေႃႇထိုင် လိုၼ်းသုတ်းပၢင်တိုၵ်း သီႇပေႃႉ- ၼွင်ၶဵဝ် ဢၼ်တိုၵ်ႉပဵၼ်ယူႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၸမ်ပီၼႆႉ သိုၵ်းတင်းသွင်ၸုမ်းၶဝ်ႈယူႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း၊ ၼႂ်းႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း၊ ၼႂ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇပိုၼ်ႉတီႈသႃႇသၼႃႇ ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်း ႁူင်းယႃ သွၼ်ႈယူႇဢဝ်ႁဵတ်းတီႈႁႄႉၵင်ႈတူဝ် တႃႇယိုဝ်းသိုၵ်း။ လွင်ႈၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈထႅင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈ ဢဝ်ပဵၼ်ၼႃႈတိူဝ်ႈၶေႃႈဢၢင်ႈသေ ဝႆႉပဝ်ႉမၢႆၸၢၵ်ႇသိုၵ်းသေပိုတ်းယိုဝ်းပႃးႁူင်းႁေႃ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ။ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉပေႃး လူႉၵွႆ ၵူၼ်းမိူင်းလဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ လႆႈတၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် ။ မိူၼ်ၼင်ႇၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 တွၼ်ႈသွင် ၽွင်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ လႄႈ ဢေႃႊၵတ်ႉသ် 2024 – တၢင်းပွၵ်ႉပူႇတႃႇ (တႃႈရူတ်ႉၾႆး) ၊ၵၢတ်ႇပွၵ်ႉ 5၊ ပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင်၊ မိူၼ်ၼင်ႇတီႈၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ၼၼ်ႉလႄႈသင်၊ မိူၼ်ၼင်ႇတီႈၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇမိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႉသ်ၼႆႉလႄႈသင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၸွမ်း။ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႃးၸဵမ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢမ်ႇၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵျီႊၼီႊဝႃႊၶွၼ်ႊဝႅၼ်ႊသျိၼ်ႊ လွင်ႈတေလႆႈငိူင်ႉဝႄႈ လွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းတီႈယူႇတၼ်းသဝ်းၵူၼ်းမိူင်း ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။ လွင်ႈၽေးဢိုပ်းယၢၵ်ႇ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉပဵၼ်ဢၼ် လွၵ်ႇငိုတ်ႈ လွင်ႈယူႇလွတ်ႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ပဵၼ်ဢၼ်လွၵ်ႇငိုတ်းလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူဝ်းၼႃႈပႃး ။ ၸွမ်းၼင်ႇ Customary International Law Rules 70 and 71 တႄႉတႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ -ႁၢမ်ႈၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆး လႄႈပၢႆးတိုၵ်း ဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဢမ်ႇၼၼ် ဢၼ်တေၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈတုၵ်ႉၶ ဢၼ်ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ်။ ႁၢမ်ႈၸႂ်ႉၶိူင်ႈယိပ်း ဢၼ်ဢမ်ႇၸႅၵ်ႇၽႄလႆႈ ၵူၼ်းသိုၵ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၶူဝ်းၶွင်သိုၵ်း ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း ။ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႄႈၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၶေႃႈလႆႈၸႂ် Geneva Convention သေ ယူႇတီႈမူႇၸုမ်း Geneva Call ၶိုၼ်းတႅမ်ႈဝႆႉ ၶိူင်ႈယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇဢၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းၵၢၼ်တိုၵ်းဢၼ်မၵ်းၶၢၼ်းဝႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈၸႂ်ႉပဵၼ်တီႈပဵၼ်တၢင်း တႄႉပဵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ – ၶိူင်ႈယိပ်း ဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၾႆး လုၵ်ႉမႆႈ၊ မၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်ၸႂ်ႉၶိူင်ႈၵုမ်းတၢင်းၵႆ ၶိူင်ႈယိပ်း ဢၼ်မီးလေႇသႃႇ ႁႅဝ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၶိူင်ႈယိပ်းဢၼ်ႁႄႉႁၢမ်ႈဝႆႉ တိုၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ ၸႂ်ႉၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း တႄႉပဵၼ်မိူၼ်ၼင်ႇ ၶိူင်ႈယိပ်းမီးၵွင်ႉ- ပဵၼ်ၵွင်ႉ မၢၵ်ႇဢၼ်မေႃတႅၵ်ႇၽႄႈ မၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ တူဝ်ယိူဝ်ႇၵေႃႉတိူဝ်ႉသႂ်ႇသေတႅၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၸုမ်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းယၢင်းလႅင် တုၵ်းယွၼ်းပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ်ထိုင် ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူႈမိူင်းမိူင်း ၊ ၸုမ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသေ ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်တႃႇတူင်ႇဝူင်းၵူုၼ်း၊ ၸုမ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉဝႆႉဝႃႈ – ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်းသိုၵ်းသေ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သႂ်ႇ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းယူႇၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမၵ်းမၼ်ႈမၢႆဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပဵၼ် ၽူႈၶွင်ႈမၢၵ်ႇၵမ်းသိုဝ်ႈ ၼႆသေ ယႃႇမၵ်းမၼ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႃးလႃး။ ယူႇတီႈလုမ်းတြႃး ICC သေ ႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႂ်ႈလႆႈ။ တုၵ်းယွၼ်းထိုင်ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း လႄႈၸုမ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈၶတ်းၸႂ် ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်သႂ်ႇႁႅင်း ဢိုတ်းႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼင်ႇႁိုဝ်မၼ်းတေဢမ်ႇၸၢင်ႈသိုဝ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ သေမႃးယိုဝ်းသိုၵ်းၼႂ်းမိူင်း မႃးယိုဝ်းၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ – ၸုမ်းသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-25T17:38:50

https://shannews.org/archives/56847

ၸုၵ်းတီႈၸဵင်ႇႁၼ် ဢၼ်ဝႃႈ​​ တေၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်ၽဵင်ႇပဵင်းၼၼ်ႉသေ တိုင်ႈၶိုၼ်ႈၼႃႈယူႇၼႆႁႃႉ?

ႁဵတ်းလၢႆးၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပႅၼ်ပႄႈ​​သေ ​​တေၵႅတ်ႇ​​ၶႄဢဝ်မိူင်းယႆၵူၺ်း ​​ပေႃးဝႃႈၼႆတႄႉ မိူၼ်တင်း ဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈ တႃႇတႆးသူၶိူဝ်းလဵဝ်ၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ။ မိူၼ်တင်း ၵႂႃႇႁူမ်ႈၸွမ်းတပ်ႉမဢလ​​သေ ၵွင်လင်ပႅတ်ႈၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇ ၼႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵွၺ်းဢိူဝ်ႈ။ ထႃႈဝႃႈ သူဢမ်ႇဢၢၼ်းတိုၵ်း ၸုမ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈပႄႇ ၸုမ်းၸၢဝ်းၸိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယူႇတင်းသဵင်ႈ ​​တေလႆႈၼပ်ႉသူၶဝ် ပဵၼ်ၽူႈၶဵၼ်ၵူၺ်းလေႃႇၼႆ သႄႊလီႊဢွၼ်ႊလၢႆႊ ​​ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၶိတ်ႈ လၢတ်ႈပၢႆႇ​​တေႃႇ ၸုမ်းသိုၵ်းတႆး ၶဝ်ႈၵုမ်းမိူင်းယႆၼၼ်ႉ တေငိၼ်းၵၼ်ယူႇ။ ၼႂ်းၼၼ် ဢမ်ႇႁၼ်ႁတ်းလၢတ်ႈပႃး လွင်ႈၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ ၶဝ်ႈၵုမ်းတၢင်ႉယၢၼ်း။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶၢဝ်းႁွင် (Myanmar Spring) ၼႆႉ မီးၼမ်ႉၸႂ်တဵမ်တီႈ​​သေတႃႉ ဢမ်ႇမီးၵွင်ႈၵၢင်ႇမၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း၊ ၵႃႈလႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ ဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ၊ ပိူင်ယႂ်ႇသုတ်း လႆႈပိုင်ႈဢိင်ၼိူဝ် ၸုမ်းဝႃႉ UWSA ။ ၵွပ်ႈၼၼ် တူၺ်းႁၼ်တီႈၸုမ်းတႆး ဢၼ်ဢမ်ႇ​​ၼႄႁၢင်ႈၶဝ်ႈပႃးၸွမ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ပိုတ်းယိုဝ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼၼ်ႉသေ ႁႃလွင်ႈႁႃတၢင်း ပွင်ႉ​​ၼႄးလွၵ်ႇငိုတ်ႈယူႇ​​ၵေႃႈ တမ်ႈတီႈၸုမ်းဝႃႉတႄႉ ဢမ်ႇႁတ်းတူၵ်ႇႁတ်းတၵ်ႉ။ ​​တေဢၢင်ႈဝႃႈ ၸုမ်းမၢၼ်ႈၼင်ႇၵၼ် ယင်းပိုတ်းတိုၵ်းယူႇ၊ သူၶဝ်ၸုမ်းတႆး ဢမ်ႇၶဝ်ႈပႃးလႃႇၼႆတႄႉၸိုင် မိူၼ်ၶဝ်လိုမ်းပႅတ်ႈ ၵၢၼ်တႆးလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ​​တေႃႇ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈ1958 ၼၼ်ႉၵူၺ်းလႄႈ ​​တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်သဵင်ၶင်းပွင်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸပ်းၵူး​​ယေႃးၵႃႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵူၺ်း။ ၸၢမ်းႁႂ်ႈဝႃႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶၢဝ်းႁွင် (Myanmar Spring) ၼႆႉ​​ ၼႄလႆႈသဵၼ်ႈတၢင်းပုတ်းၶၢတ်ႇၸႅင်ႈလႅင်းပႄႇ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းၸၢဝ်းလႂ် ဢမ်ႇႁူမ်ႈမိုဝ်းၸွမ်းသႄႈ။ လုၵ်ႉတီႈၸဵင်ႇႁၼ် ၵူၼ်းၵိုၵ်းမိူင်း ဢၼ်ဝႃႈ​​တေၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်ၽဵင်ႇပဵင်း ၼၼ်ႉ​​သေ တိုင်ႈၶိုၼ်ႈၼႃႈယူႇၼႆၼၼ်ႉ ​​တေလႆႈယင်ႇၼိူဝ်လႂ်​​သေ ယုမ်ႇယမ်လႃႇၼႆ တိုၵ်ႉပဵၼ်ဝႆႉ​​ၶေႃႈထၢမ် တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၺႃးၽႃႉသပ်းလင်မႃး ဢမ်ႇယွမ်းသွင်သၢမ်ၵမ်းၼၼ်ႉ ယူႇယဝ်ႉ။ ဢဝ်သ​​ၽေႃးတြႃးဝႃႈၸိုင် ၵၢၼ်ပိုတ်းတိုၵ်း ယိုတ်းသိမ်းဝၢၼ်ႈဝဵင်းၼႆႉ ၽႂ်တိုၵ်း​​ပေႉမၼ်းဢဝ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈ၊ ၽႂ်တိုၵ်းလႆႈမၼ်းငမ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈ သေတႃႉ​​ၵေႃႈယႃႇ ၸွမ်းၼႃႈတီႈမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိူဝ်းဢွၼ်တိုၵ်း​​ပေႉၶဝ် သၢင်ႈၵၢၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇလႄႈ သၢင်ႈၵၢၼ်ပႅၼ်ပႄႈၸွမ်း ၾၢႆႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ သိုဝ်ႈၽႂ်တၼ်းမၼ်းၵႃႈႁိုဝ်၊ ၼႂ်းၵႄႈၸုမ်း ၸၢဝ်းဢူၺ်းလီ ၶဝ်ၼင်ႇၵၼ် တွၵ်ႉတႅၵ်ႉႁိမ်ၸိင်းယုင်ႈယၢင်ႈၵၼ်ထၢၼ်ႈႁိုဝ်ၼႆ ​​ပေႃးမီးႁူထွမ်ႇ ​​ပေႃးပိုတ်ႇတႃတူၺ်း ​​တေငိၼ်းႁၼ်ၸွမ်း ၸႅင်ႈလႅင်းယူႇ။ ယႃႇၽူမ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵွၼ်ႇ ​​တေႃႈၼင်ႇၼႂ်းတိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၽိတ်ႉၶျၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ TNLA လႄႈ PDFs လႆႈၽိတ်း​​မေႃးလႃႉလင်ၵၼ် မိူၼ်ႁိုဝ်ၼႆ ပဵၼ်မီးလၵ်းထၢၼ်ယုင်ႈယၢင်ႈယူႇ လပ်ႉၵၼ်သိူင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇလႆႈလူင်။ တီႈတၢင်းမိူင်းၶျၢင်း ပလႅတ်ႉဝ AA လႄႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶျၢင်းၶဝ် ၶွင်ႈၶမ်ၵမ်ၵိၼ်းၵၼ်ယူႇ မိူၼ်ႁိုဝ်ၼႆ​​ၵေႃႈ ​​တေႁူႉငိၼ်း ၵၼ်ယူႇ။ သ​​ၽေႃးတြႃးလႄႈ ၵၢၼ်ထူပ်း​​တေႃႇၼႆႉ ၵႆႉ​​လႄႇပိူင်ႈႁွႆႈၵၼ်​​ဢေႃႈ၊ ပိုတ်းတိုၵ်းၵူၺ်းတႄႉ ဢမ်ႇယဝ်ႉ။ ​​တေလႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၸပ်းပိုၼ်ႉလဵဝ်ၵၼ် တင်းၵူၼ်းမိူင်းၵွၼ်ႇၼႆ လၢတ်ႈငၢႆႈ​​သေ သမ်ႉႁဵတ်းၸွမ်းယၢပ်ႇဝႆႉလူး၊ သူပ်းတႄႉလၢတ်ႈၵၼ်​​ဢေႃႈ။ “သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတိုၵ်း​​ၵေႃႈ ပွႆႇတိုၵ်းလႃႈ၊ တိုၵ်းလႆႈမႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ​​တေပဵၼ်ၵႂႃႇ မိူင်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ။ သိုၵ်းပလွင်ႈ တိုၵ်း​​ၵေႃႈ ပွႆႇတိုၵ်းလႃႈ၊ တိုၵ်းလႆႈမႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ ​​တေပဵၼ်ၵႂႃႇမိူင်းပလွင်ႈ။ ၵၢၼ်မၵ်းတတ်း ၼမ်ႉလိၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၵၢၼ်ၼႂ်းသိုၵ်း၊ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၼႂ်းတႅၼ်းၽွင်းဢိူဝ်ႈ” ၼႆ ၸိူဝ်းၸင်ႇငႃလူင်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸုပ်ႈလင်ၶဝ် ၵႆႉလၢတ်ႈၵႆႉပူင်ၵၼ်ယူႇ။ “တီႈတပ်ႉ ယိုတ်းဝၢၼ်ႈယိုတ်းဝဵင်းၶဝ်ၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈယိုၼ်ယၼ်ၼိူဝ် ဢႃႇၼႃႇ ႁႅင်းပွင်ၶဝ်ဢိူဝ်ႈ။ ဝၢႆးၼႆႉၸင်ႇ ​​တေၸၢင်ႈၸႂ်ႉႁႂ်ႈၶဝ် ႁပ်ႉႁဵတ်းပုၼ်ႈၽွၼ်းဢိူဝ်ႈ” ၼႆ လၢတ်ႈတႄႉငၢႆႈ​​ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈၸုမ်းၸၢဝ်း ဢၼ်ႁပ်ႉယိုၼ်တူဝ်ဝႃႈ ပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉ ၸွင်ႇပႃႈႁႅၼ်းတမ်းမီးဝႆႉ လၵ်းၼမ်း တႃႇ​​ၵေႃႇသၢင်ႈ လိူင်ႈတပ်ႉတေႃႇတပ်ႉ သိုဝ်ႇသၢၼ်ၵၼ်လႂ်၊ လွင်ႈၸႅၵ်ႇၸႂ်ႉဢႃႇၼႃႇလႂ်၊ လိူင်ႈသိုဝ်ႇသၢၼ်ၾၢႆႇတပ်ႉၾၢႆႇမိူင်း ၵူႈၶၵ်ႉထၢၼ်ႈၼၼ်ႉလႂ်၊ လိူင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပဵၼ်တပ်ႉမႅၵ်ႇၵွင်ႈ ဢၼ်တုင်းႁပ်ႉလိူင်ႈၽွင်းငမ်းၾၢႆႇမိူင်းၼၼ်ႉလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉႁိုဝ်။ တၢမ်တူဝ် NUG ၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇပႃႈၵုမ်းၵွၼ်းလႆႈ ၼိူဝ် PDF ၶဝ် ႁပ်ႉယူႇတႂ်ႈၸွင်ႈပဝ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လူင်ႇလဵဝ် ၵၼ်ၸိုင် ၼႂ်းၼႃႈမိူင်း ဢၼ်ဢဝ်ၵွင်ႈၵၢင်ႇ ပိုတ်းယိုဝ်း​​သေလႆႈမႃးၼၼ်ႉ ၵွင်ႈၵၢင်ႇ​​ တေဢမ်ႇၶဝ်ႈၵႅဝ်ပႃးၸွမ်း ၼႂ်း ၵၢၼ်မိူင်းၼႆ ၽႂ်​​တေႁပ်ႉပၢၵ်ႇလႆႈ ပဵၼ်ဝႆႉ​​ၶေႃႈထၢမ်လူင်ယဝ်ႉ။ ၵုမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းၶုၼ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၾႃႈပွႆႇ ၸိုၼ်ႇၸုၼ်ႉၸိုင် မိူၼ်ၸူဝ်းၵၼ် တူၵ်းလုၵ်းလဝ် လိုၵ်ႉလိူဝ်ၵဝ်ႇၵူၺ်းသႄႈ။ ၸင်ႇၼၼ် တီႊမူဝ်ႊၶ​​ရေႊၸီႊၼႆႉ ၵူၼ်းၽႂ်ၼမ်မၼ်း​​ပေႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ တီႊမူဝ်ႊၶ​​ရေႊၸီႊၼႆႉ ၽႂ်တိုၵ်း​​ပေႉ မၼ်းဢဝ်ၵူၺ်းလၢႆ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ တီႊမူဝ်ႊၶ​​ရေႊၸီႊၼႆႉ ​​တေလႆႈပဵၼ်လၢႆးၸႅၵ်ႇၸႂ်ႉ ဢႃႇၼႃႇ ႁႂ်ႈတဵင်ႈထမ်းဢိူဝ်ႈၼႆ တၢမ်တူဝ် ၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ယုမ်ႇယမ်ႁပ်ႉႁဵတ်းၸွမ်း​​တႄႉတႄႉၸင်ႇ ​​တေဝႄႈယၢင်ႇလႆႈ လိူင်ႈၽၼ်းတႅင်းၶႃႈတၢႆၵၼ် ၶၢဝ်းယၢဝ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ ယွၼ်းပၢႆး​​ၼႄ ပၢႆးႁၼ်မွၵ်ႈၼႆႉသေ ​​တေယင်ႉလိုဝ်ႈၵွၼ်ႇ​​။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-08-25T13:28:32

https://shannews.org/archives/56845

ၵူၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈၼၢင်းယိင်းၵမ်ႈၼမ်

ၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်တိုၵ်း 1027 ၸုပ်ႈၵမ်း 2 ၼႆႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း ၵျွၵ်ႉမႄး ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၼွင်ၶဵဝ်၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ သီႇပေႃႉ ၊ မိူင်းၵုတ်ႈ၊ မိူင်းမိတ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈၸုမ်းသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း၊ ၸုမ်းသိုၵ်း TNLA- MNDAA ၶဝ်ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၵၼ်၊ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်သႂ်ႇၵၼ် ၊ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမႃးယိုဝ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဢဝ်ၻရူၼ်ႊမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၵၼ်လႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမီးၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ်။ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆၸွမ်း မီးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ၵေႃႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ထူပ်းၽေးသိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၼႂ်းၼၼ်ႉတီႈလႃႈသဵဝ်ႈဝဵင်းလဵဝ်ၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း မီး 380 ပၢႆ၊ တီႈၵျွၵ်ႉမႄးၵေႃႈ မွၵ်ႈ 300 ၵေႃႉ တီႈသီႇပေႃႉၼွင်ၶဵဝ်မီး 200 ပၢႆ -ၼႆ ၸုမ်းပရႁိတ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်တၢႆယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵမ်ႈၼမ်။ ဝၼ်းတီႈ 16/08/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၵူးၵွတ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉသႂ်ႇၸဝ်ႈသၢင်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းတူၼ် ၼိုင်ႈ ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/07/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းပွၵ်ႉပူႇတႃႇ တႃႈရူတ်ႉၾႆးဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 3 ၵေႃႉ။ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း မီး 10 ပၢႆ။ ဝၼ်းတီႈ 1/7/2024 သမ်ႉ မၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းလင်ၼိုင်ႈတီႈပွၵ်ႉ 1 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း 6 ၵေႃႉ တၢႆထင်တီႈ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 10 ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉသိုၵ်း TNLA+PDF ႁူမ်ႈၵၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပိုတ်းယိုဝ်းလႆႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်တင်းမူတ်း။ ဝၼ်းတီႈ 24 ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉ ယိုတ်းလႆႈဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ။ ဝၼ်ႊတီႈ 27-28 ထိုင် 30 သိုၵ်း MNDAA ထႅမ်ႁႅင်းၶဝ်ႈယိုဝ်းၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်းလႆႈတပ်ႉတိူင်းသိုၵ်း ယမၶ ။ ၵူၺ်းၵႃႈတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇယူႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မိူဝ်းလဵပ်ႈပၼ်ႇသေ ယိုဝ်းသႂ်ႇယူႇတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဢမ်ႇႁတ်းပွၵ်ႈယူႇသဝ်းတီႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း။ ၸုမ်းၶူၼ့်ၶႂႃ့ မႁႃႇပိဝ်ႇႁႃႇ လႄႈ မူႇဝႃႇတမိူင်းမၢၼ်ႈ ISP Myanmar ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16 ဢေႃႊၵတ်ႉသ်ၼႆႉဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီမႃးၼႆ့ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ် ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်း 10 ၵေႃ့ ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် မီး 57 ၵမ်း ၊ ႁူဝ်ၵူၼ်း 1224 ၵေႃႉဝႃႈၼႆ။ ပေႃးမႃးတူၺ်းၶိုၼ်းၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ် ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆ့ၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီႇတူ့သိတ့် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈတၢႆ ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်းၼႆ့ မီး 359 ၵေႃ့ ၊ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထၢင်ႇထိူမ်သေ တီ့ၺွပ်းဢဝ်ၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းယဝ့်ၶႃႈတၢႆ၊ ၸႂ့်ၶိူင်ႈမိၼ် လႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ယိုဝ်းသႂ်ႇသေ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈလူ့တၢႆ ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်း ။ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇ၊ မၼ်းတလေး၊ ၸႄႈၵႅင်းလႄႈ မၵူၺ်း။ ပဵၼ်သႅၼ်းပၢၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸၢႆး-ယိင်း လႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇပႃႈတႂ်ႈ 18 ၶူပ်ႇသႅၼ်းပၢၼ်ႁဵၼ်းလိၵ်ႈ ၵေႃႈပႃး။ ပဵၼ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ့်ပႅၼ်ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်း သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းလႄႈ လွင်ႈတူၺ်းထိုင်ၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ် ဢၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း မၵ်းမၢႆဝႆ့ ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်း လိၵ်ႈ ၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ Geneva Convention။ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၶူဝ်းၶွင် ၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ပိုတ်းယိုဝ်း။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၸုမ်းတူၺ်းထိုင်ၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း AAPP ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 16 /08/2024 တႄႉဝႃႈ- ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈတၢႆ 5500 ပၢႆယဝ့် ဝႃႈၼႆ။ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လၢႆးႁဵတ်းသၢင်ႈဢၼ်ၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႃႈ ၶဝ်ပႃးၼႂ်း ပၢင်တိုၵ်းၵမ်းသိုဝ်ႈသေ ဢၼ်မီးၽေးတေႃႇသၢႆၸႂ်ၼၼ်ႉပဵၼ်- ပဵၼ်ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ၊ မီးလွင်ႈၼွင်ႇၵၢႆႇ ၶဝ်ႈပႃးၸွႆႈထႅမ်ၽႅၼ်ၵၢၼ် သူင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ် ၼႃႈၵၢၼ် ၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ ၸုမ်းသိုၵ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ၊ ၵူၼ်းသိုၵ်းၸိူဝ်းလုၵ်ႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းသေတိုၵ်ႉပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် တိုၵ်ႉလုၵ်ႉတီႈႁိူၼ်းသေတေၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉလႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈ ။ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ၵျီႊတီႊဝႃႊ ၶွၼ်ႊဝႅၼ်ႊသျိၼ်ႊ မတ်ႉတႃ 14 ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၽိူမ်ႉထႅမ် 2 ၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – သိုၵ်းၼႆႉ ႁၢမ်ႈယႃႉၶူဝ်းၶွင်လမ်ႇလွင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ လိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ဢၼ်ၽုၵ်ႈသွမ်ႈဝႆႉမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ၊ သူၼ်-ၶွၵ်ႈလဵင်ႉသတ်း ၊ ႁူဝ်ၼမ်ႉ ၵိၼ် ၼမ်ႉၸႂ်ႉ၊ ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႃးလႃး။ ႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ သိုၵ်း တိုၼ်းတေဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈယူႇ ၶဝ်ႈလိုဝ်ႈ ၶဝ်ႈဢဝ်ပဵၼ်ထၢၼ် တပ်ႉသိုၵ်း လႃးလႃး။ တေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈတပ်ႉတႃႇၵႅတ်ႇၶႄတူဝ် ၊ ဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ႁဵတ်းလုမ်း၊ တီႈၵုမ်းၶင်ၽူႈမီးတၢင်းၽိတ်း၊ တေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ႁဵတ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်သွၼ် ၵၢၼ်သိုၵ်း လႃးလႃး၊တေဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ႁဵတ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဵပ်းဝႆႉသိုၵ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်သိုၵ်းတေဢမ်ႇလႆႈယိုဝ်းလႃးလႃး ႁိုဝ် တေဢမ်ႇလႆႈတိူဝ်ႉလႃးလႃးၼႆႉပဵၼ် – ႁူင်းယႃ ႁွင်ႈယႃ၊ ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ဢွင်ႈတီႈၵိူဝ်းယမ်၊ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉဝၢၼ်ႈသူၼ်၊ ႁႆႈၼႃးမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ၊ ႁူင်းၵၢၼ်ႁူင်းၸၢၵ်ႈဢၼ်ၸၢင်ႈတႅၵ်ႇပဵၼ်ၵွင်ႉငူၼ်ႉမီးၽေးတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-24T17:38:15

https://shannews.org/archives/56841

ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၺႃးၸူၼ်ထႅင်ႈ သုမ်းၵႂႃႇၵႃးလမ်းၼိုင်ႈ

ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 3 ၵေႃႉ ဢဝ်ၵွင်ႈငႃ ၸဝ်ႈၶွင်ၵႃးသေ ၸူၼ်ဢဝ်ၵႃးၵႂႃႇ လမ်းၼိုင်ႈ တီႈၵၢင်ဝဵင်းမူႇၸေႊ။ ဝၼ်းတီႈ 23/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 8:21 မူင်း ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 3 ၵေႃႉ ယိုဝ်းၵွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈသေ ဢဝ်ၵွင်ႈငႃ ၸဝ်ႈၶွင်ရူတ်ႉၵႃး တီႈၼႃႈႁၢၼ်ႉ T Nail House တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ ႁိမ်းၵွင်းမူးၶမ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၸူၼ်ဢဝ်ၵႂႃႇ ၵႃးလမ်းၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉ မႃးၸွမ်းၵၼ် 3 ၵေႃႉ ယိပ်းၵွင်ႈ သေ ယိုဝ်းၶိုၼ်ႈၾႃႉ လွၵ်ႇငိုတ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ၵွင်ႈငႃ ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉ T Nail House ၽွင်း တိုၵ်ႉၵဵပ်းသႅင်ႇယူႇ ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉ ၸူၼ်ႁိမ်ဢဝ်ၵႃးၵႂႃႇ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉတီႈၼႃႈသႅင်ႇၼၼ်ႉ။ သႅင်ႇ T Nail House ၼႆႉ ပဵၼ်သႅင်ႇႁၢင်ႈၶိူင်ႈ ၵၢပ်ႇၼဵပ်ႉမိုဝ်း/ ၼဵပ်ႉတိၼ် ၼၢင်းယိင်း”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 3 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းလႂ် ၼမ်ႉမိုဝ်းၽႂ်ႁဵတ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပႆႇႁူႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်းမႃးၸူၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ၶီႇၵႃးမႃးလမ်းၼိုင်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယိပ်းပႃးၵွင်ႈ။ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီး။ “ဢွင်ႈတီႈ ပိူင်ပဵၼ်ၼၼ်ႉ ၸမ်ၵၼ်တင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပႂ်ႉဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉ ၼိူဝ်ၵွင်းႁိမ်း ၼၼ်ႉ ပေႃးမုင်ႈႁၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉဢေႃႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉသင်ၸွမ်းတႄႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ်သႄႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၺႃးၸူၼ် ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 3-4 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ပူၼ်ႉမႃးမွၵ်ႈဝူင်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 7 မူင်းၶိုင်ႈ ၵူၼ်းၶၢႆၼိူဝ်ႉမူတူမ်ႈ ၺႃးၸူၼ် တီႈႁိမ်းလုမ်းၾၢႆႇပႃႇမႆႉ ပွၵ်ႈၼိူဝ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸူၼ်ႁိမ်ငိုၼ်းၵႂႃႇ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 4 မူင်းၶိုင်ႈ ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 50 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 4 ၵေႃႉ လမ်း ၽၼ်းၸူၼ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇ တီႈႁေႃၼႃႇလီႇ ၵၢင်ဝဵင်းမူႇၸေႊ လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းမိုဝ်းၸွမ်းၶႃ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-08-24T16:29:01

https://shannews.org/archives/56837

ၶိူင်ႈမိၼ်လမ်းၼိုင်ႈ ယၢတ်ႇတူၵ်း ႁိမ်းၵုင်းထဵပ်ႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 9 ၵေႃႉ ပႃးၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ

ဝၼ်းတီႈ 22/08/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၶိူင်ႈမိၼ်ဢွၼ်ႇလမ်းၼိုင်ႈ လုၵ်ႉတီႈတႃႈႁိူဝ်းမိၼ် ၵုင်ႈထဵပ်ႈ မိူင်းထႆးသေ မိၼ် ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇပႆႇႁိုင်ၼၼ်ႉ ယၢတ်ႇတူၵ်းမႃးၶိုၼ်း၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပႃးၵႂႃႇၼႂ်းၶိူင်ႈမိၼ် လူႉတၢႆ ထင်တီႈတင်း 9 ၵေႃႉ ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ 5 ၵေႃႉ – ၼႆယဝ်ႉ။ ၶိူင်ႈမိၼ်ၼၼ်ႉ ယၢတ်ႇတူၵ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၶျႃႊၶျိူင်သဝ် ယၢၼ်ၵႆတင်း ၶူင်ႇႁိူဝ်းမိၼ်ၵုင်းထဵပ်ႈ 25 လၵ်း။ သိုဝ်ႇ ၶၢဝ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ မိူဝ်းၸုမ်းၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၶဝ် ႁွတ်ႈၽႅဝ်ၵႂႃႇတီႈၶိူင်ႈမိၼ်တူၵ်း ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၶပ်းၶိူင်ႈမိၼ် 2 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶီႇၵႂႃႇၸွမ်း ၶိူင်ႈမိၼ် 7 ၵေႃႉ လူႉတၢႆၵႂႃႇ တင်းမူတ်းယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ – ယွၼ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ယၢတ်ႇတူၵ်း လူႉၵွႆၵႂႃႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆ ၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပႆႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈၸိုဝ်ႈသဵင် ဢၼ်တႅတ်ႈတေႃး ၊ ၵူၺ်းႁူႉဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈ မိူင်းႁွင်ႇၵွင်ႇမႃး 5 ၵေႃႉ ၊ ၵူၼ်းၸွမ်းၶိူင်ႈမိၼ် ၼၢင်းယိင်း 2 ၵေႃႉလႄႈ ၽူႈၶပ်းၶိူင်ႈမိၼ် ၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉ – ၼႆယဝ်ႉ။ ၶိူင်ႈမိၼ်ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈၶူင်ႇႁိူဝ်းမိၼ် သုဝၼ်ၼၽုမ်းသေ ဢၢၼ်းမိၼ်ၵႂႃႇတီႈၸႄႈတွၼ်ႈတရၢတ်ႇ ဢၼ် ယၢၼ်ၵႆမွၵ်ႈ 171 လၵ်း။ ၶိူင်ႈမိၼ်ယၢတ်ႇတူၵ်းၵႂႃႇ ယွၼ်ႉသင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ၾၢႆႇၽူႈမီးပုၼ်ႈ ၽွၼ်းၶဝ် ပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ MekongNews ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-08-24T16:16:26

https://shannews.org/archives/56834

ထူပ်းႁၼ် သႅင်လုၵ်ႈယႂ်ႇသုတ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပၢၵ်ႇပီ တီႈမိူင်းပွသ်ႊဝႃႊၼႃႊ (Botswana)

ၶွမ်ႊပၼီႊ ၶုတ်းႁႄႈ Lucara Diamond ၵေႃႊပူဝ်ႊရေႊသျိၼ်ႊ မိူင်းၶၼေႊတိူဝ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ် ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉဝႃႈ ၶုတ်းႁၼ်သႅင် ဢၼ်လုၵ်ႈယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈထီႉသွင် ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ၊ ဢၼ်လုၵ်ႈယႂ်ႇသုတ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပၢၵ်ႇပီ တီႈမေႃႇၶုတ်းႁႄႈ ၵႃႊရူဝ်ႊဝီႊ ၊ မိူင်းပွသ်ႊဝႃႊၼႃႊ (Botswana) ဝႃႈၼႆ။ William Lamb ၽူႈမီးၸၼ်ႉသုင် တီႈၶွမ်ႊပၼီႊသႅင် လၢတ်ႈဝႃႈ – သႅင်လုၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်သႅင် ဢၼ်ယႂ်ႇတႄႉတႄႉ ၼမ်ႉၼၵ်းမီးၸမ် 2,500 ၵႃႊရႅတ်ႊ (Carat) ၊ လႆႈၸႂ်ႉ X-ray သေ ၶုတ်းဢဝ်မႃး – ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးလင် ႁိုင်မႃး 100 ပီပၢႆ ၸင်ႇၶိုၼ်းၶုတ်းႁၼ် သႅင်လုၵ်ႈယႂ်ႇၸိူင်ႉၼႆ ။ မိူဝ်ႈပီ 1905 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်ႈ ၶုတ်းလႆႈသႅင် Cullinan ၼမ်ႉၼၵ်းမီး 3,106 ၵႃႊရႅတ်ႊ (Carat) တီႈဢႅပ်ႊၾရိၵ ပွတ်းၸၢၼ်း ။ ဝၢႆးလင်ပီ 1800 ၼၼ်ႉသမ်ႉ ၶုတ်း ႁၼ်သႅင် ဢၼ်မီးသီလမ် တီႈမိူင်းပရႃႊၸီႊ။ ယွၼ်ႉထူပ်းႁၼ်ၼိူဝ်ၼင်လိၼ်လႄႈ မၢင်ၸိူဝ်းယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ပွတ်းတွၼ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတီႈ လၢဝ်ယွတ်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ မေႃႇၶုတ်းႁႄႈ ၵႃႊရူဝ်ႊဝီႊ ဢၼ်ထူပ်းႁၼ် သႅင်လုၵ်ႈယႂ်ႇ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၵေႃႈ ယၢမ်ႈၶုတ်းလႆႈသႅင် 4 လုၵ်ႈ ဢၼ်ၼမ်ႉၼၵ်းမီး မွၵ်ႈ 1,000 ၵႃႊရႅတ်ႊ – ၼႆယဝ်ႉ။ သႅင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇပဵၼ်မႃးၸွမ်း သၽႃႇဝၼႆႉ တီႈဢေႇသုတ်း မီးဢႃယုမွၵ်ႈ ၼိုင်ႈႁဵင်လၢၼ်ႉပီပၢႆ ၊ မၢင်ဢၼ် လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း 3,000 လၢၼ်ႉပီပၢႆ ၸင်ႇတေပဵၼ်မႃးၵွၼ်ႈသႅင် – ၼႆ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးသၢႆႈၶဝ် လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – VOA

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-08-24T16:02:42

https://shannews.org/archives/56831

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းတၢႆ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ 2 ၵေႃႉ ၼႂ်းမိူင်းမွၼ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၶဝ်ႈယိုဝ်း ႁိူၼ်းၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျႅၵ်ႉထူဝ်ႇ မိူင်းမွၼ်း ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ လူႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ KRF လူႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 21/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ KRF ၵႂႃႇလႄႇ တီႈႁိူၼ်းၽူႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈလႅတ်ႉပျႃႉ ၸႄႈဝဵင်းၵျႅၵ်ႉထူဝ်ႇ ၸႄႈမိူင်းမွၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈၶၢဝ်ႇသေ ဢဝ်ဢဵၼ် ႁႅင်း 30 ပၢႆ မႃးဝႅတ်ႉ သွင် ၾၢႆႇလႆႈယိုဝ်းတိုၵ်းၵၼ်။ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ 2 ၵေႃႉ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးၵွင်ႈၵၢင်ႇသင်ၼၼ်ႉ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ တီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈ ၼႆ။ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ 2 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူဝ်ႇဝိၼ်းထုတ်ႉဢူး ၽူႈဢဝ်ၶၢဝ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ CJ ႁွင်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႇ DVB လႄႈ ၵူဝ်ႇထႅတ်ႉမျႅတ်ႉတူႇ ၸဝ်ႈႁိူၼ်း ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူဝ်ႇဝိၼ်းထုတ်ႉဢူးၼႆႉ မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ယၢမ်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်းသေ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉ ၺွပ်း၊ မၼ်းၸၢႆးငိူင်ႉပၢႆႈ ၵႂႃႇယူႇဝႆႉတီႈႁိူၼ်း ၵူဝ်ႇထႅတ်ႉမျႅတ်ႉတူႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျႅၵ်ႉထူဝ်ႇ။ မိူၼ်ၼႆ ၵူဝ်ႇထႅတ်ႉမျႅတ်ႉတူႇၵေႃႈ ယၢမ်ႈၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းပၼ်တၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 1 ပီ တိုၵ်ႉလွတ်ႈဢွၵ်ႇ မႃးၶိုၼ်းပႆႇႁိုင်သေ သိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-08-23T17:37:29

https://shannews.org/archives/56821

ၵူၼ်းၵိၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် ၽဝ်ႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်း ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းသူႈ

ၵူၼ်းၵိၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယူႇပွၵ်ႉ 2 ဝဵင်းမိူင်းသူႈ ၽဝ်ၶိုၼ်းႁိူၼ်းမၼ်း ၾႆးမႆႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼႂ်းပွၵ်ႉ တူၵ်းၸႂ်။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22 /08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 9 မူင်း ၵူၼ်းမဝ်းယႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၽဝ်ၶိုၼ်းႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၊ လွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီးသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ် လွင်ႈယႃႈမဝ်း ၵမ် လိူင်ႇၼမ်ဢမ်ႇမီး ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ႁၢမ်ႈ ႁႄႉၽဵဝ်ႈသိမ်း။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းဝဵင်းမိူင်းသူႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မၼ်းၵိၼ်ၸေးသေ ၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းမၼ်းၶိုၼ်း ဢေႃႈ။ လွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းတႄႉ ဢမ်ႇမီးၶႃႈ။ ၾႆးမႆႈႁိူၼ်းၶဝ်လၢႆ လၢႆၵူၺ်းဢေႃႈ။ တၢင်ႇႁိူၼ်းတႄႉ ၾႆးဢမ်ႇလၢမ်းထႅင်ႈ ၶႃႈ။ ၾူၼ်ၵေႃႈတူၵ်း တင်းဝၼ်းတင်း ၶိုၼ်းၶႃႈဢေႃႈ ႁိူၼ်းၶဝ်တႄႉၵေႃႈ မႆႈပႅတ်ႈသဵင်ႈၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၾႆးမႆႈၼႆႉသေ ႁိူၼ်းယေးသွင်ၸၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆး မီးလွင်ႈလူႉသုမ်း တူၵ်းမႅၼ်ႈငိုၼ်း 12 သႅၼ်ပၢႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉဢၼ်ၸုတ်ႇၽဝ်ႁိူၼ်းမၼ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ပၢႆႈဝႆႉ။ ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တိုၵ်ႉႁႃတူဝ်မၼ်း ၸၢႆးဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ ၊ ပၢင်တေႃႇလွင်း လိူင်ႇၼမ်။ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ လိူင်ႇၼမ်။ သိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ်ငၢႆႈ။ ဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၸုမ်းလႂ်မႃး ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉပၼ်။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-23T17:50:59

https://shannews.org/archives/56820

တေႁဵတ်းႁိုဝ် လုမ်းလႃးတူၺ်းထိုင် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၽွင်းယၢမ်းၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ လႄႈ ၽွင်းယၢမ်း ငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇ

လွင်ႈဢၼ်ပၼ်ႁႃ ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈ ၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉယူႇၼႆ့ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပဵၼ် မႃးလွင်ႈဢၼ်လွတ်ႇငိူတ်ႈတေႃႇ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇႁုၼ်ႈမုၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ့်တီႈ ၵမ်ႈ ၼမ် ဢၼ်မီးယူႇတီႈၼႂ်း လုမ်ႈၾႃႉၼႆ့ ။ ယွၼ့်ပၼ်ႁႃ ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈၸိူဝ်းၼႆ့သေ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇ လႆႈပၢႆႈၽၢတ်ႇယၢၼ် ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင့် ၊ ဢူၺ်းၵေႃႉဢူၺ်းသေႈ ၊ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး လူ့ၵွႆ ။ ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တုမ့်တိူဝ့်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈသမ့် ပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လႆႈသုမ်း ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်ၶဝ်ႁၵ့်လႄႈ ၶီငဝ်မွင်ၸႂ်သေ ၵူဝ်ႁေဝႆ့ယူႇၼၼ့်ယဝ့် ။ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်လုၵ်ႉဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆးပွၵ်ႈမႃးတၢင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လွင်ႈလႆႈၶၢႆ့ပၢႆႈၸူး ဢွင်ႈတီႈဢၼ်လွတ်ႈၽေး လႄႈ သဵင်ပၼ်ၾၢင့်(ဉသြဆွဲသံ) ၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇသုၵ်ႉယုင်ႈၸႂ် ၊ ၵူဝ်ႁႄ ၸပ်းပၢႆးၸႂ်၊ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းသုၵ့်ၸႂ်ယႂ်ႇ ၼႂ်းၸၢတ်ႈပၢၼ် ၶဝ်တႄ့ တႄ့ ။ မိူၼ်ၼင်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်း ဢၼ်တိုၵ်ႉလဵၵ့်ႁႅင်းတႄ့ ယွၼ့်သင်လႄႈ ၶဝ်လႆႈ ၶၢႆႉပၢႆႈ တီႈယူႇတၼ်းသဝ်း တီႈလွတ်ႈၽေးၼႆ ၶဝ်ယင်း လႅပ်ႈတေပႆႇပွင်ႇၸႂ် ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တွၼ်ႈ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းဢၼ်ၵေႃႉယႂ်ႇ ၼၼ့်တႄ့ မိူဝ်ႈ ၽွင်းယူႇၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၶိုၵ့်ၶၢၵ့်ၼၼ့် ၶဝ်တေ မေႃတုမ့်တွပ်ႇၶိုၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ လႅၼ်ႈပၢႆႈ ၊ ဢမ်ႇၼၼ် မေႃႁႃတီႈလွတ်ႈၽေးသေ ယူႇယဵၼ်ယဵၼ်ဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈ (Fight, Flight or Freeze) ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ မိူဝ်ႈၽွင်းႁူပ့်ၺႃးငဝ်းလၢႆးၸိူင့်ၼႆ ၵေႃႉပဵၼ် ပေႃႈမႄႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၽူႈၵုမ်း တေလႆႈဝႆ့ၸႂ် ၼိမ်ၼိမ် ၊ ၸႂ်ယဵၼ်ယဵၼ်သေ ဝူၼ့်ပၼ်ၾၢႆႇလွင်ႈလီ ၸွမ်းၼင်ႇ ပွင်ပဵၼ် လႆႈ ။ ၶေႃႈလမ်ႇလွင်ႈ ဢၼ်ပေႃႈမႄႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၽူႈၵုမ်း ထုၵ်ႇလီႁဵတ်း မိူဝ်ႈၽွင်းၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းသူၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼႆ့ ၶဝ်တေတူၺ်းၸွမ်းလွင်ႈတူင့်ၼိုင် ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်သေ တေၸၢင်ႈ ႁူႉၸွမ်းလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်သင်ယူႇ – ၼႆယဝ့် ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ဢမ်ႇလူဝ်ႇယူႇ ႁႂ်ႈ ၵႅၼ်ႇၶႅင် ၼေ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇယူႇ ၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်း ၵေႃႈလႆႈယဝ့် ။ ၸွမ်းၼင်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈၼၼ့် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁဵတ်း ႁႂ်ႈလီတဵမ်ထူၼ်ႈယဝ့်လႄႈ လူဝ်ႇလႆႈတူၺ်းထိုင်တူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႄႈ ဝူၼ့် ႁၼ်ၾၢႆႇလွင်ႈလီ ၼေပၼ်ၶဝ်လွင်ႈၵၢင်ၸႂ်ဢၼ်လီ ၸိူဝ်းၼၼ့်ၵေႃႈ လႆႈယဝ့်။ သင်ဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵွတ်ႇ ႁွပ်ႇဢုမ်ႈဝႆ့ၼႆၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီ ႁဵတ်းပၼ် ၸွမ်းၼင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶဝ်ၶႂ်ႈပဵၼ်ယူႇ ။ ဢွၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁွင့်ၽဵင့်ၵႂၢမ်း ဢၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ယၢမ်ႈငိၼ်းမိုတ်ႈႁူ လႄႈ ပွင်ႇၸႂ်ငၢႆႈ ။ ယွၼ့်ဝႃႈလွင်ႈႁွင့်ၽဵင်း ၵႂၢမ်းၼႆ့ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်ၶဝ်ဝူၼ့်ဝႃႈ မီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႆယဝ့်။ ငိူင့်ဝႄႈ လွင်ႈဢၼ်ၽိတ်းမေႃး ၵႂၢမ်းၼမ်ၵၼ်တင်း ၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၼင်ႇၵၼ် လႄႈ ၵူၼ်းမိုတ်ႈ ၵိုဝ်းႁူႉၸၵ်းၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ ပၼ်တိုဝ့်တၢင်း ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁဵတ်းသၢင်ႈမွၵ်ႇလၢတ်ႈၼေ လွင်ႈၼႂ်းဢူၵ်းၼႂ်းၸႂ်ၶဝ် ၊ ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ် လွၵ်ႈလၢႆးၸိူင့်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ့် ႁႂ်ႈယွမ်းႁပ့်ပၼ်ၶဝ်လႆႈ ။ သင်ဝႃႈ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈမႄႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၽူႈၵုမ်းထိင်းၼၼ့် လႆႈတၢင်းၸွႆႈထႅမ် တီႈတၢင်ႇ ၵေႃႉ ၼမ်ၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေတိူဝ်း ၵႅတ်ႇၶႄႁေ့ၵင်ႈပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႆႈၼမ် ယဝ့်။ သင်ဝႃႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈတွပ်ႇတႅၼ်းၶိုၼ်း ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ဢွၵ်ႇၸႂ်လမ်တေႃးသ ၼႆ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ သူၼ်းၾႆးပၼ်ႁႅင်းၸွမ်း ။ ယွၼ့်ဝႃႈလွင်ႈၸိူဝ်းၼႆ့ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေႁဵတ်းႁႂ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလိူတ်ႇမႆႈၸႂ်ၸွမ်းထႅင်ႈၵူၺ်း။ သင်ဝႃႈပဵၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ပၢၼ်သိၵ့်ႁိၵ့် ၼႆၸိုင် ႁႂ်ႈၵပ်းသိုပ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇ ၶဝ်မိူၼ် ၵူၼ်းလူင် (မိူၼ်ၼင်ႇ လၢတ်ႈၼေပၼ်လွင်ႈပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်တေ့ ၊ ၸိူဝ်းပဵၼ် ပေႃႈမႄႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၵေႃႈ ၶိုၼ်းလၢတ်ႈၼေၶဝ်/ဢုပ်ႇလၢတ်ႈၼေၶဝ် လွင်ႈတၢင်း ႁၼ်ထိုင် ၊ ပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ) သင်ဝႃႈ ၶဝ်ယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်မႃးၵေႃႈ ႁႂ်ႈယိုၼ်းမိုဝ်း ၸွႆႈ ထႅမ်ပၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ ၶတ်းၸႂ်ၽိူမ့်ထႅမ်ပၼ် လွင်ႈတၢင်းလူဝ်ႇငဝ်ႈၶၢမ်ႇပိုၼ့် တွၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶဝ်ႈၼမ့် တၢင်းၵိၼ်၊ ၽႃႈၽႅၼ်ႇ သိူဝ်ႈၶူဝ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့။ ၶတ်းၸႂ် ႁဵတ်းသၢင်ႈတူၺ်း လွင်ႈတူင့်ၼိုင်ဢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတေၸၢင်ႈႁဵတ်း လႆႈ ၵူႈ ဝၼ်း ။ ပေႃးႁဵတ်းၼႆၸိုင် တေၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၸႂ်ႁဝ်းၼိမ်သေ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဝူၼ့်ဝႃႈ လွင်ႈမၢင်လွင်ႈၼႆ့ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵုမ်းထိင်းလႆႈယူႇၼႆ ၸိူဝ်းၼႆ့။ တၢင်းၼွၵ်ႈ ၵေႃႈလီ ၼႂ်းဢွမ်လူမ်း ရေႊတီႊယူဝ်ႊ ၊ ငဝ်းတူင့် ထီႊဝီႊ ၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈယဝ့် ယႃႇပေပၼ်ႁႂ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႆႈထွမ်ႇငိၼ်း လႆႈတူၺ်းမႅၼ်ႈ လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆ့ ဢၼ်ဢမ်ႇ ထုၵ်ႇလႆႈႁၼ် လီတူၺ်း ။ ငိူင့်ဝႄႈ လွင်ႈဢၼ်ပၼ်ႁႂ်ႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ပၵ်းၸႂ်သႂ်ႇတီႈ လွင်ႈတၢင်းသေဢၼ်ဢၼ် ။ မိူဝ်ႈၽွင်းယၢမ်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇ မေႃးယူႇၼၼ့် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၢင်ၵေႃႉ တေယူႇယဵၼ်ယဵၼ်သေတႃ့ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၢင်ႇၵေႃႉသမ့် တေၸၢင်ႈမေႃဢွၵ်ႇၸႂ်လမ် တေႃးသ ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ တွင်ႈထၢမ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်းၶဝ်သေ ယွမ်းႁပ့်ပၼ်လွင်ႈ ဢၼ်ၶဝ် ပဵၼ်ဝႆ့ယူႇၼၼ့်။ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႄ့ ယႃႇပေလိုမ်းလၢတ်ႈၼေ/ၸီ့ၼေပၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း တွၼ်ႈတႃႇလွင်ႈ လွတ်ႈၽေး ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းႁဝ်း ယူႇသဝ်းၼၼ့် သင်ဝႃႈ ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႆၸိုင် လူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းၼေ ပၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁႂ်ႈၶဝ်ႁူႉဝႃႈ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၵႅတ်ႇၶႄတူဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၼွၼ်းဢူပ်ႇမူပ်ႇဝႆ့ ၊ ဢဝ်မိုဝ်းဢူမ်းႁူ /ပိၵ့်ႁူသေ ဢႃႈသူပ်းဝႆ့ ဢိတ်းဢိတ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ ဝၢႆးလင်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ယဝ့်ၵႂႃႇၼၼ့် တေလႆႈလၢတ်ႈပၼ်ၾၢင့် ယႃႇႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵႂႃႇယိပ်းတိူဝ့်တူၺ်း ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်မေႃတႅၵ်ႇ ၊ ၶူဝ်းၶူဝ်ဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉၸၵ်း လႄႈ ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်လူ့ၵွႆဝႆ့ၸိူဝ်းၼၼ့် ။ ႁႂ်ႈဢွၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽိုၵ်းဝႆ့ မိူၼ်ၼင်ႇ – ပေႃးၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇ မၢၵ်ႇ တေလႆႈႁဵတ်းသင် ၊ ပေႃးၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇယဝ့်ၵႂႃႇယဝ့် တေလႆႈႁဵတ်းသင် ၊ သင်မီးဝႆ့ တီႈပႅပ့်သေတီႈတီႈၸိုင် တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်လႅၼ်ႈၵႂႃႇၸူး တီႈပႅပ့်ၼၼ့် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ လွင်ႈဢၼ် ဢွၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၽိုၵ်းႁဵတ်းဝႆ့ ၸိူင့်ၼႆၼႆ့ တေၸွႆႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလွင်ႈၶမ်ၸႂ်ၶဝ် ယွမ်းလူင်းသေ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မေႃဝူၼ့်ဝႃႈ မၢင်လွင်ႈၼႆ့ၶဝ်ၵုမ်းထိင်းလႆႈယူႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ သင်ဝႃႈ တေပၢႆႈၵႂႃႇၼႂ်း လုၵ်းပဵမ်ႇ/လုၵ်းပႅပ့် ဢမ်ႇၼၼ် ႁွင်ႈတႂ်ႈလိၼ်ၼႆၸိုင် ႁႂ်ႈႁၢင်ႈ ႁႅၼ်းဝႆ့ ထူင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈ တႃႇဢဝ်ၵႂႃႇၸွမ်း မိူဝ်ႈငဝ်းလၢႆးၶိုၵ့်ၶၢၵ့် ။ ၼႂ်းထူင်ၼၼ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈသႂ်ႇဝႆ့ ၶိူင်ႈၸႂ့် ၶူဝ်းတိုဝ်း ဢၼ်လူဝ်ႇသေ မိူဝ်ႈၽွင်းပၢႆႈၼၼ့် ႁႂ်ႈၸၢင်ႈဢဝ်ပႃးၵႂႃႇၸွမ်း ၵမ်းလဵဝ် ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇလႆႈယိပ်းသုၵ့်သၵ့်ၼၼ့် သင်ပဵၼ်ထူင်ၸေး ၶႅၼ်းလီ လူဝ်ႇလႆႈၸေးၸပ်း ၵွင်းလင်သေ လႅၼ်ႈပၢႆႈၵူၺ်း ။ တီႈၼႂ်းထူင်ၸေး တႃႇတေဢဝ်ပၢႆႈ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၶိုၵ့်ၶၢၵ့်ၼၼ့် ထုၵ်ႇလီသႂ်ႇဝႆ့သင်လၢႆလၢႆ သႂ်ႇဝႆ့ ၼမ့် လႄႈ တၢင်းၵိၼ်ယႅမ့် ဢၼ်တေဝႆ့လႆႈၶၢဝ်းႁိုင်သေ ၵုမ်ႇၵိၼ်လႆႈမွၵ်ႈ (3) ဝၼ်း တႃႇၵူၼ်းႁိူၼ်းၵူႈၵေႃႉ။ သိူဝ်ႈၶူဝ်း ၊ ၸေႈတိတ့်သျူးယမ်း ၊ ၼမ့်ယႃႈလၢင့်မိုဝ်း လႄႈ ၶိူင်ႈၸႂ့်တိုဝ်း တႃႇလွင်ႈ မူတ်းသႂ် တူဝ်ၶိင်း ႁႂ်ႈၵုမ်ႇၸႂ့်လႆႈတႃႇၼိုင်ႈဝူင်ႈ။ ယႃႈယႃ ၊ ယႃႈႁႅင်း ဢၼ်မေႃယႂ်ႇၶဝ် သင်ႇလၢတ်ႈဝႆ့ ႁႂ်ႈၵိၼ် လႄႈ ယႃႈယႃၵမ်ႈၽွင်ႈ တႃႇယူတ်းယႃတူဝ် ၼႂ်းငဝ်းလၢႆၶိုၵ့်ၶၢၵ့် လႄႈ မိူဝ်ႈၸပ်းမႆႈၶႆႈၼၢဝ် ဢမ်ႇယူႇလီ ။ ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်တေလူဝ်ႇၸႂ့်တိုဝ်း တွၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်ၵေႃႉလဵၵ့်ႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ့်ၼူမ်းၽွင် / တဝ်ႈၼမ့်ၼူမ်း ၊ ၽႃႈဢွမ်ႈ ၊ ၸေႈတိတ့်သျူးဢၼ်ယမ်း ၊ တၢင်းၵိၼ် ယႅမ့် လႄႈ ၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ့်တိုဝ်းဢၼ်ႁႃသိုဝ့်ယၢပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆ့ ႁႂ်ႈႁႃသေၸွၵ်းႁေႃဝႆ့တီႈလဵဝ် ၸွမ်းၵၼ်။ မၢႆၾၢင်(မၢတ်ႈပူင်ႇတိၼ်ႇ) ၊ ၶႅပ်းဝႂ်ၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၽိုၼ်လၢႆးဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ၊ ၽိုၼ်လိၵ်ႈ ၽိုၼ်လၢႆးဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းမၢႆမီႈ လႄႈ ပပ့်ယေးငိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ သၢႆသႂၢင်းႁႅင်းၾူၼ်း ၊၊ ၾႆးထၢတ်ႈ/ၾႆးသၢႆ ဢၼ်ၸႂ့်/သႂ်ႇ မၢၵ်ႇထၢၼ်ႇ ၊ ႁိမ်းႁွမ်း ဢၼ် ပၢႆႈၵႂႃႇၼၼ့် သင်ဝႃႈၾႆးၾႃႉၶၢတ်ႇသေ ဢမ်ႇၸႂ့်ၸၢၵ်ႈ ATM ထုၵ်ႈ/ထွၼ်ငိုၼ်းလႆႈ ၸိုင် တႃႇတေၸႂ့်ၸၢႆႇၼၼ့် ႁႂ်ႈပႃးတူဝ်ငိုၼ်းၸပ်းတူဝ်ဝႆ့ ဢိတ်းဢွတ်း။ ယႃႇပေလိုမ်းဢဝ် တူဝ်သတ်းဢၼ်လဵင့်လူဝႆ့ၼၼ့် ၵႂႃႇၸွမ်း ။ လိူဝ်ၼၼ့်ၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းပႃး ၶဝ်ႈၼမ့်တၢင်းၵိၼ် ၊ ယႃႈယႃ ၊ ၶွၵ်ႈ/သွင်း ဢမ်ႇၼၼ် ၸိူၵ်ႈ လႄႈ ဢွင်ႈ တီႈတႃႇၶဝ် တေၸၢင်ႈၶီႈ/ယဵဝ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ သင်ဝႃႈ မီးၶၢဝ်းယၢမ်းၸိုင် ႁႂ်ႈဢဝ်ပႃး ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်မီး ၵႃႈၶၼ် ၊ ၶူဝ်းၶူဝ်ဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ႁႃတႅၼ်းၶိုၼ်းလႆႈ ၊ ၶွမ်း(ၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊ) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ ဢၼ်လီထီ့သုတ်းတႄ့ ၶေႃႈ မုၼ်းလ် ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈၸိူဝ်းၼၼ့် ႁႂ်ႈဢဝ်သႂ်ႇဝႆ့ၼႂ်း memory stick ဢမ်ႇၼၼ် သႂ်ႇဝႆ့ၼႂ်း internet တီႈဢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈသေတီႈတီႈ ။ ပေႃးႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆ့ ၸိူင့်ၼႆၵွၼ်ႇ တေဢမ်ႇပေႃးလႆႈႁိပ်ႈၼႅတ်ႈ ။ သင်ဝႃႈတိုၵ့်မီးၶၢဝ်းယၢမ်း ထႅင်ႈယူႇၸိုင် ႁႂ်ႈဢဝ်ပႃး ၶူဝ်းၶွင်တၢင်းလဵၼ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်လဵၵ့်လဵၵ့်ဢွၼ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ပပ့်လိၵ်ႈ ၊ ၽိုၼ်ၸေႈ ၊ ၵမ်ႁႅင်ႈ လႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်တေ ၶဝ်ႈတၢင်းတိုဝ်း ပဵၼ်လွင်ႈၵမ့်ၸွႆႈထႅမ်တႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ လွၵ်းလၢႆးၽိုၵ်း/ထူၺ်ႈၸႂ် ဢၼ်ၸွႆႈႁႂ်ႈလွင်ႈၶမ်ၸႂ် ယွမ်းလူင်း သုတ်ႇၼူမ်ဢၢႆႁွမ်မွၵ်ႇ ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဝူၼ့်ႁၼ်ဝႃႈ သုတ်ႇၼူမ်ဢၢႆႁွမ်မွၵ်ႇ သေဢၼ်ဢၼ်ၼႆသေ ႁႂ်ႈသုတ်ႇ လူမ်းၶဝ်ႈ တၢင်းၶူႈၼင် လႄႈတင်း သူပ်း ႁႅင်းႁႅင်း ။ ၼႂ်းတၢင်းဝူၼ့်ၶဝ်ၼၼ့်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈၶဝ်ဝူၼ့်ႁၼ်ထိုင် မွၵ်ႇ ။ ပၢင်တၢႆးဢွၼ်ႇ ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဝူၼ့်ႁၼ် ပၢင်တၢႆးဢွၼ်ႇတူဝ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်မီးယူႇ တီႈၼႂ်းသူၼ်မွၵ်ႇ ၼၼ့်ၼႆသေ ႁႂ်ႈၶဝ်သုတ်ႇလူမ်းၶဝ်ႈတၢင်းၶူႈၼင်ဝႆးဝႆး 3 ၵမ်း ၊ ပေႃးယဝ့် ႁႂ်ႈၶဝ်ၶိုၼ်း ပွႆႇလူမ်းဢွၵ်ႇတၢင်းသူပ်း လူၺ်ႈပွႆႇလူမ်းဢွၵ်ႇလွႆးလွႆး မၢၵ်ႇၼင် ဢၼ်ၸွႆႈႁႂ်ႈၸႂ်သုၵ့်ယုင်ႈႁၢႆ(Stress Ball) ဢဝ်ၽႅၼ်ႇယွႆႈဢွၼ်ႇ ယဵတ်ႇသႂ်ႇၶဝ်ႈ တီႈၼႂ်းမၢၵ်ႇၼင်လုၵ်ႈၼိုင်ႈ ၊ ဢမ်ႇၼၼ် ဢဝ် ထူင်ၸႄႈ ပလၢတ့်သတိတ့် ဢမ်ႇၼၼ် ဢဝ်ၶဝ်ႈသၢၼ် သႂ်ႇၼႂ်းမၢၵ်ႇၼင် လုၵ်ႈၼိုင်ႈ သေ ပေႃးၸႂ် သုၵ့်ယုင်ႈမႃးၸိုင် ႁႂ်ႈမိပ်ႇလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်ၼၼ့် ယွၼ့်မၼ်းတေ ၸွႆႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵၢမ်ႈၼိူဝ့် ဢၼ်ၶဵင်ႈ မိူဝ်ႈၽွင်းၸႂ်သုၵ့်ယူႇၼၼ့် လူတ်းယွမ်းလူင်းမႃး ။ လွၵ်းလၢႆးဢၼ်တေဢွၼ်ႁႂ်ႈ ၸႂ်ႁဝ်းဝူၼ့်လွင်ႈလီ ပဵၼ်တီႈလႂ်ၵေႃႈယဝ့် ဢွၼ်ႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဝူၼ့်ႁၼ်ထိုင်မႅၼ်ႈ ဢွင်ႈတီႈဢၼ် လွတ်ႈ ၽေးသေတီႈတီႈ ။ ပေႃးယဝ့်ၵေႃႈ ထၢမ်တူၺ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁႂ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈ ၼေၶိုၼ်းဝႃႈ ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၶဝ်ဝူၼ့်မႅၼ်ႈၼၼ့် ၶဝ်ႁၼ်သင်လၢႆလၢႆ ၊ ၶဝ် ဝူၼ့်ႁၼ် မႅၼ်ႈၸိူင့်ႁိုဝ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ ၵႆ့လၢတ်ႈၼေၶဝ် လွင်ႈလီ မိူဝ်ႈပူၼ့်မႃး ၊ လွင်ႈတူဝ်ထူပ်း ၊ လွင်ႈၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း လႄႈ လွင်ႈပီႈၼွင့်ဢူၺ်းၵေႃႉ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့ ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-23T17:23:21

https://shannews.org/archives/56813

ပျီႇတူႇၸိတ်ႉပဢူဝ်း ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇယဝ်ႉ ၸႂ်ႉၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်း ၵမ်းလဵဝ်

ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း သီႇသႅင်ႇ ႁူဝ်ပူင်းလႄႈ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ၺႃးၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO/ PNA ၵဵပ်းသိုၵ်းသေ ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပၼ်။ ပေႃးဢမ်ႇၵႂႃႇလႆႈသမ်ႉ တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်း ႁူဝ်သိပ်းသႅၼ်ပျႃးၼႆလႄႈ ၵႃႈလႆႈပွႆႇ ၽႃႈႁိူၼ်းယေး ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈမေး ၼႃႈၵၢၼ်တႃငၢၼ်းသေ ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ၸတ်းပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုပ်ႈႁႅၵ်ႈ တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း။ လုၵ်ႈသိုၵ်းမႂ်ႇ မီးၼပ်ႉႁဵင် ။ PNO သမ်ႉလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ ၽႂ်ဢမ်ႇၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်တီႈ ဢၼ်ၶဝ်သူင်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၸိုင် တေလႆႈၸၢႆႇငိုၼ်း 5 သႅၼ်ႉပျႃးဝႃႈၼႆထႅင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။ Photo by – PNO/ ပွႆးလူင်းပၢင် ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ဝၼ်းတီႈ 21/08/2024 ၼႆႉ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၸတ်းပွႆးလူင်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈထုင်ႉၼွင်တယႃး ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ပဵၼ်ပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်ၸုပ်ႈယႂ်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၶလိပ်ႉဝီႊတီႊဢူဝ်ႊ ငဝ်းတူင်ႉပွႆးလူင်းပၢင်ၼၼ်ႉ ၽႄႈၼႂ်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ လႆႈႁၼ်သိုၵ်းမႂ်ႇ မီး ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်၊ သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းၶဵဝ် သိုၵ်းဝႆႉမိူၼ် ၵၼ်။ လုၵ်ႈသိုၵ်းမႂ်ႇ မီးၼပ်ႉထိုင်မိုၼ်ႇၼႆ လိုဝ်းယူႇၼႂ်း သူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယိူဝ်ႊဝႆႉ။ သိုၵ်းမႂ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၾိုၵ်းမႃးတႃႇၵႅတ်ႇၶႄႇ ပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်းၵူၺ်းၼႆ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇ ၼႆ။ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ပဢူဝ်း PNA ဢၼ်ဢူးဢွင်ႇၶမ်းထီႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ဝႆႉ ၼၼ်ႉသေ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 11/04/1991 ၼၼ်ႉ ၸင်ႇဢဝ်ငမ်းယဵၼ်ၵၼ် တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုတ်းတိုၵ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈ ပဵၼ်မႃးၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မၵ်းမၼ်ႈပၼ်ၵုမ်း ဝႆႉၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်းမၢႆ 6 ။ Photo by – PNO/ ပွႆးလူင်းပၢင် ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ပျီႇၸူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ႁဵတ်းၵေႃႉၸွႆႈထႅမ် ၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၵဵပ်းၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ၾိုၵ်းပၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းသေ သူင်ႇပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း လႅၼ် လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ၼၼ်ႉမႃးတႃႇသေႇ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်းၵေႃႈ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၼႆႉ မီးလွင်ႈတူင်ႉၼိုင် ၵဵပ်းငိုၼ်းၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၶဝ်ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – သီႇသႅင်ႇ၊ ႁူဝ် ပူင်း၊ ပၢင်လွင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵိၼ်းၸႂ်မႃး။ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ မႃးၸတ်းပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႄဢဵၼ်ႁႅင်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် တႃႇလုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းပၢင်လွင်း လၢတ်ႈၼႄတၢင်းယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇမၼ်း ၼင်ႇၼႆ။ “ပီႈၼွင်ႉပဢူဝ်းတၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလီ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းတၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလီ ၸုမ်းလႂ်ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵေႃႈ လူဝ်ႇလႆႈယွမ်းတေႃးသ မေႃးႁၽွင်ႈ ။ ၼႆႉသမ်ႉ ၽႂ်ဢမ်ႇယွမ်းၽႂ် တိုၵ်းတေႃးၵၼ်ယူႇတိၵ်းတိၵ်း။ ပေႃးဢဵၼ်ႁႅင်းၶဝ် ယွမ်းမႃးသမ်ႉ တဵၵ်းယွၼ်းငိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း ယွၼ်းဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈ။ ယွၼ်းၵူၼ်း ယွၼ်းငိုၼ်းသေ ပေႃးလူဝ်ႇတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉသမ်ႉ ၶဝ်ႈသွၵ်ႈၶဝ်ႈတဝ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းႁိူၼ်း။ တီႈတႄႉမၼ်း ပေႃးဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်တႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၵႃႉငၢႆႈၶၢႆလီ ၵႂႃႇလႂ်ၵေႃႈလွတ်ႈလႅဝ်း လႆႈၵတ်းယဵၼ်ၸႂ် ဢမ်ႇလႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်သင်ၵႃႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတုၵ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်း ၼင်ႇၵၼ် လႆႈႁူမ်ႈၵၼ် ၸွႆႈၵၼ်ၶိုၼ်းထႅင်ႈ ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆး”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈပိူင်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်း သိုၵ်းယၢင်းလႅင်သေ ပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2021 ။ ဢဵၼ်ႁႅင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယွမ်းၼမ်ၼႃႇလႄႈ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၵဵပ်းငိုၼ်းၵဵပ်းၵူၼ်းတီႈၵူၼ်းမိူင်းသေ ၵမ်ႉၸွႆႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၊ လုၵ်ႈလၢင်းၵူၼ်းမိူင်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ၵႂႃႇတၢႆၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၵွင်။ Photo by – PNO/ ပွႆးလူင်းပၢင် ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပိုတ်ႇတူဝ် လွင်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းမႂ်ႇ ၸိူင်ႉၼႆ ၸၢႆးယိင်းၼုမ်ႇၵႄႇ ၵူၼ်းထုင်ႉလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈသွင်းပျွင်း၊ ဝၢၼ်ႈၵေႃမႆႉသၢင်း(တောင်မဲသင်း)၊ ဝၢၼ်ႈပၢင်ပုမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇၵေႃႉတီႈ ၵေႃႉတၢင်း ၵႂႃႇတၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇဝဵင်း။ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းႁိူၼ်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းလႄႈ လႆႈပွႆႇၽႃႈႁိူၼ်းယေးသေ ပၢႆႈယူႇၸွမ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇလႄႈ ႁိူၼ်းပီႈၽႂ်ၼွင်ႉမၼ်း တီႈတေလွတ်ႈၽေး။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ၊ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပၢႆႈသမ်ႉပေႃးဢမ်ႇမီးၵူၼ်း တေၽုၵ်ႇၶဝ်ႈသွမ်ႈ ၼႃး။ ၼႂ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်းၼႂ်းထုင်ႉပူင်းတင်းၼမ်။ ၵူၼ်းထုင်ႉပူင်းလၢတ်ႈဝႃႈ – ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းႁူၺ်းသူၼ်း ပေႃးၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တေလွတ်ႈသႂ်ႇ ၶွၼ်ႇၼႆလႄႈ – ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပၢင်သွၼ်ယဝ်ႉတူဝ်ႈယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်းလႄႈ ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် ၵူၼ်းထုင်ႉပူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “တေလႆႈတူၵ်းလွၵ်းၶဝ်ယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ။ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းတႄႉ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၶဝ်ဝႃႈ ပေႃးၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉ တေလွတ်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇၼႂ်းဢိူင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ။ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ ပၢႆလၢတ်ႈဝႃႈ တေႁွင်ႉဢဝ် ၵူၼ်းၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵႂႃႇပႂ်ႉၵိၼ်းတၢင်းတူၵ်းသီႇသႅင်ႇ ၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ လႄႈ ၾၢႆႇတၢင်းၵျွၵ်ႉတလူင်းပုၼ်ႉ မွၵ်ႈၼိုင်ႈလိူၼ် ၼႆဢေႃႈ။ ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇသမ်ႉဝႃႈ တေလႆႈၸၢႆႇငိုၼ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 5 သႅၼ်ၼႆဢေႃႈ။ ထၢင်ႇတေသႃႇသမ်ႉၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉ လူဝ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ သိုၵ်းၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းသမ်ႉ ၶႂ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း မိုင်ႉၵဵပ်းသိုၵ်း ၸတ်းပၢင်ၾိုၵ်းၽွၼ်ႉၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉတီႈၼိုင်ႈ မိုင်ႉၼႄဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းတေႃႇၵၼ်။ ယွၼ်ႉၵူဝ်လႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပၢႆႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၼမ် တေႃႈၼင်ႇၶၢဝ်းသွမ်ႈၼႃးၵေႃႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းမၼ်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵိုတ်းၽႂ် မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းထုင်ႉပူင်းၼႆႉ ႁႅင်းၵူၼ်းၸၢႆး ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉလႄႈ ပေႃးလႆႈ ၸၢင်ႈၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်မႃးႁဵတ်း ၼႆယဝ်ႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-08-23T16:45:08

https://shannews.org/archives/56807

သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ TNLA – PDF သိုပ်ႇယိုဝ်းၵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်း မိူင်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈမႃးတၢင်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၵၼ်တင်း သိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ TNLA လႄႈ PDF ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း။ ဝၼ်းတီႈ 21/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈမႃးတၢင်း ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ႁိုၵ်ႉၸုၼ်ၽႃႇၺႃး ၵၼ်တင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ႁူမ်ႈ PDF လႄႈ လႆႈလေႃႇတိုၵ်း ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁိူၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ထႅဝ်ရူတ်ႉၵႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈလုၵ်ႉတၢင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ ထႅမ်ႁႅင်းၶိုၼ်ႈမႃး တၢင်းၼွင်ၶဵဝ် – မိူဝ်ႈပူၼ်ႉဝၢၼ်ႈၼွင်လူင်(ၵၢၼ်ႇၵျီး) ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းတဢၢင်း/ ပလွင်ႈ TNLA တင်းသိုၵ်း PDF ထၼူႉ လေႃႇတိုၵ်းထႅဝ်ၵႃးၶဝ်။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 22 ယူႇယူႇတိုၵ်ႉမေႃးယူႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢမ်းလိမ်းယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် ၵႂႃႇတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းၶၢဝ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်ႈသိုၵ်း TNLA – PDF ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်တီႈႁိမ်းတပ်ႉငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်တပ်ႉပၢင်သဝ်းၵွင်ႈလူင် (အမြောက်စခန်းကွပ်ကဲမှုဌာနချုပ် မစခ 902) ဢၼ်မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း။ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ တူၵ်းတိူဝ်ႉႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁိမ်းၼၼ်ႉ 2-3 လင် ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/08/2021 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA – PDF ယိုဝ်းၵၼ် တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈတွင်း ၶမ်း – ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇမူင်ႈဝၢၼ် (တယႅတ်ႉၶဵဝ်ႇ) ၼႆႉ 2 ၵမ်း။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉမၸၶ 902 ၵေႃႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၸွႆႈ – သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ Photo by – TNLA/ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊမႃး ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း – ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယေႇၽိဝ်ႇ၊ ၼွင်လူင်၊ သူၺ်ႇမုၵ်ႉတေႃး၊ တွင်းၶမ်း၊ မႆႉပူၵ်ႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶဵဝ်ဢွၼ်ႇ – ၸိူဝ်းမီးၾၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉ ၺႃးမၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တေႃႈလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈသိုၵ်းၵေႃႈ ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း၊ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇမႃးပွႆႇ 2 လုၵ်ႈ ၵတ်းၵႃႈဢမ်ႇတႅၵ်ႇ၊ လုၵ်ႈၼိုင်ႈတႄႉ ၵႂႃႇတူၵ်းတင်း ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ၼႂ်းပႃႇပႅၵ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်သိုၵ်း 1027 ပွၵ်ႈၵမ်း 2 သိုၵ်းတဢၢင်းလႄႈ PDF ႁူမ်ႈၵၼ် ပိုတ်းယိုဝ်း ယိုတ်းလႆႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလ ယ 114 လႄႈ 115 ။ ယိုတ်းလႆႈပႃး တပ်ႉသိုၵ်း 606 သေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းလႆႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-08-23T16:05:37

https://shannews.org/archives/56800

ၼမ်ႉသၢႆထူမ်ႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢမ်ႇယွမ်း 5 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ

ၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်မႃးၼႆႉ ၼမ်ႉသၢႆလုပ်ႇထူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ဢမ်ႇယွမ်း 5 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း။ ဝၼ်းတီႈ 22/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၼမ်ႉသၢႆ လူၼ်ႉၾင်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ၸွမ်းၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ၊ ပွၵ်ႉမၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း၊ ပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး၊ ပွၵ်ႉပုင်းထုၼ်လႄႈ ပွၵ်ႉမႄႈၶၢဝ် ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇၶူင်း ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်မႃးလၢႆဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပီၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်းလိူဝ် ၵူႈပီ။ ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ၼမ်ႉထူမ်ႈတီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 5 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ တီႈၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉၼၼ်ႉ ၼမ်ႉလိုၵ်ႉပဵင်း ဢူၵ်းပဵင်းၶေႃးၼႆႉ။ တႄႇဢဝ် ဝတ်ႉသၢႆမိူင်းတေႃႇထိုင် ၵၢတ်ႇသၼ်သၢႆးၼၼ်ႉ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ၊ ၵႃးဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးလႆႈသေ ဢိတ်းၶႃႈ ယွၼ်ႉၼမ်ႉလိုၵ်ႉႁႅင်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉသၢႆ ထူမ်ႈႁႅင်း ယွၼ်ႉၼမ်ႉသၢႆ လုပ်ႇထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း၊ ၵူၼ်းၶၢႆႁၢၼ်ႉ ၶွင် ၵိၼ်ယႅမ်ႉ/ ၶူဝ်းၼုင်ႈဝႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း။ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တႄႇဢဝ် ဝတ်ႉသၢႆမိူင်းၵႂႃႇ တေႃႇထိုင် ၵၢတ်ႇသၢၼ်သၢႆးၼၼ်ႉ လၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ၊ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸွမ်းတၢင်းလူင်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပိုတ်ႇၶၢႆသေဢိတ်း။ ပွၵ်ႈၼႆႉ တေလႆႈဝႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်းလိူဝ်ၵူႈပွၵ်ႈဢေႃႈ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉပႆႇယွမ်းလူင်းၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ႁၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉ ၼမ်ႉသၢႆလူၼ်ႉ ၾင်ႇၼွင်းထူမ်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 5 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉသၢႆ ထူမ်ႈႁႅင်း “တီႈႁိူၼ်းၶႃႈၼႆႉ တိုၵ်ႉႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ် ယဝ်ႉၵႂႃႇလၢႆဝၼ်းၼႆႉၵူၺ်း မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈထႅင်ႈ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ တေလႆႈႁဵတ်းၸိူင်ႉႁိုဝ် ၵုမ်ႇလႆႈလၢင်ႉၽဵဝ်ႈၸွမ်း ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉ မီးမႃး 2-3 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ ၵုမ်ႇလႆႈႁိူဝ်ႉၸွမ်းၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႆႉၵူၺ်း ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်းထႅင်ႈတႄႉ ၸိူဝ်းၵူၼ်းမိူင်း ႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉၵၢၼ်ငၢၼ်းမႃးသေ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢွၵ်ႇႁႃသိုဝ်ႉ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉတၢင်းၼွၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်း။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼမ်ႉသၢႆ ၵႆႉလုပ်ႇထူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ယွၼ်ႉႁွင်ႈၼမ်ႉၵႅပ်ႈ၊ တိုၼ်ႈ၊ ယုၵ်းယၢၵ်းၶမ်ၼမ် ယူႇတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တင်းသွင်ၾင်ႇၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃသင် – ၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလၢတ်ႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-08-23T14:24:53

https://shannews.org/archives/56787

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၵႂႃႇႁႆႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းသိပ်းပၢႆ

ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးမူၼ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၵႂႃႇႁႆႈၸွမ်းၵၼ် 3 ၵေႃႉ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ တၢႆထင်တီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႃးၸွႆႈၼၼ်ႉ တႅၵ်ႇထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း တင်းၼမ်။ ဝၼ်းတီႈ 20/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 3 ၵေႃႉ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ တီႈႁိမ်းၼွင်ဝူဝ်းၶမ်း ဢၼ်မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးမူၼ်ႇ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸၢႆးလွတ်ႈ ဢႃယု 15 ပီ တၢႆထင်တီႈ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးမူၼ်ႇ ဢၼ်ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးမူၼ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဝၢႆးၸၢႆးလွတ်ႈတၢႆယဝ်ႉ ဢူၺ်းၵေႃႉမၼ်းထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉ သိုပ်ႇၾူၼ်းမႃး ႁႂ်ႈၵူၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈၵႂႃႇၸွႆႈ။ ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 18 ၵေႃႉ ထိုင်ၵႂႃႇတီႈၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၶွင်ႉၺႃးသၢႆမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇသႂ်ႇထႅင်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်း ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ 16 ၵေႃႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃ ဝဵင်းၶူဝ်လမ်”- ဝႃႈၼႆ။ မၢၵ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်မၢၵ်ႇၽႂ် ၸုမ်းလႂ်ႁၢင်ႈၵၢင်တေႃႇၵၼ်တႄႉဢမ်ႇႁူႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းထုင်ႉၼွင်ဝူဝ်းၶမ်းၼၼ်ႉ မီးၸုမ်းသိုၵ်း RCSS လႄႈ SSPP တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉ။ ၽွင်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတေၵႂႃႇၸွႆႈ ၸုမ်းၸၢႆးလွတ်ႈၶဝ်ၼၼ်ႉ ၸွမ်းသဵၼ်ႈသၢႆတၢင်းၵေႃႈ လႆႈႁၼ်မၢၵ်ႇဢၼ် ႁၢင်ႈၵၢင်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးမူၼ်ႇ ဢၼ်ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးမူၼ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၸွမ်းသဵၼ်ႈသၢႆတၢင်းၼၼ်ႉ လႆႈႁၼ်မၢၵ်ႇမႅင်းႁၢင်ႈၵၢင်ဝႆႉ မီးယူႇ 4 – 5 လုၵ်ႈ။ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ၽေးတေႃႇသၢႆၸႂ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းတေၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်သူၼ်ၵၢၼ်ႁႆႈ ၵူၺ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးမူၼ်ႇ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼၼ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ မႃးၽဵဝ်ႈ မႃးၵဵပ်းမၢၵ်ႇမႅင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉပၼ်ယူႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသၢႆးမူၼ်ႇ ဢၼ်ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ တီႈဢၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ႁၢင်ႈၵၢင်မၢၵ်ႇဝႆႉၼႆႉ ယၢၼ်ၵၼ်တင်းဝၢၼ်ႈသၢႆးမူၼ်ႇ မွၵ်ႈ 2 လၵ်း။ မီးၾၢႆႇၸၢၼ်း ဝၢၼ်ႈလၢႆးၵမ် ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် မွၵ်ႈ 3 လၵ်း။ ထုင်ႉၼၼ်ႉ ပီႈၼွင်ႉလွႆလႄႈ ပီႈၼွင်ႉတႆးယူႇႁူမ်ႈ ၵၼ်ဝႆႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈလႆႈၸႂ် ၵျီႊၼီႊဝႃႊ ၶွၼ်ႊဝႅၼ်ႊသျိၼ်ႊတႄႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႆႉ ႁၢမ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေး ႁဵတ်းပဝ်ႉမၢႆၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ႁၢမ်ႈၸႂ်ႉမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်လႄႈ မၢၵ်ႇဢၼ်ၸၢင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉ၊ မၢၵ်ႇဢၼ်မီးၵွင်ႉငူၼ်ႉ မႃးၸႂ်ႉတိုဝ်းႁိမ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုပ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-23T12:13:09

https://shannews.org/archives/56784

မိူင်းထႆး ထူပ်းႁၼ်တၢင်းပဵၼ်မႁဵင်းလိင်း Mpox ၵမ်းႁႅၵ်ႈ

တၢင်းပဵၼ်မႁဵင်းလိင်း (Monkey Pox) ဢၼ်ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ (WHO) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ပဵၼ်ငဝ်းလၢႆးပၢႆးယူႇလီ ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ တီႈမိူင်းထႆးၵေႃႈ ထူပ်းႁၼ် ၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ၵေႃႉဢွၼ် တၢင်းသုတ်းယဝ်ႉၼႆ ယူႇတီႈသိုဝ်ႇၼႂ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21/08/2024 ၼင်ႇၼႆ ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Bangkok Post ႁၢႆးငၢၼ်းၵႂႃႇဝႃႈ ထူပ်းႁၼ်ၾၢင်ႁၢင်ႈတၢင်းပဵၼ် မႁဵင်းလိင်း တီႈၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 66 ပီ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၵုၼ်ဢႅပ်ႊၾရိၵသေ ပွၵ်ႈမႃးတီႈၵုင်းထဵပ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 14 လိူၼ်ၼႆႉလႄႈ လႆႈသူင်ႇတူဝ်ဝႆႉတီႈႁူင်းယႃ ၊ တိုၵ်ႉပဵၼ်ၽွင်းၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆသေတႃႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်တႄႉ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ ထူပ်းႁၼ်ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် မႁဵင်းလိင်း clade 1 – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈယႅၵ်ႈဝႆႉမၼ်းၼၢင်း ႁင်းၵူၺ်းတီႈၼိုင်ႈ တေလႆႈပႂ်ႉထႅင်ႈ 2 ဝၼ်း ၸင်ႇတေလႆႈႁူႉၶေႃႈတွပ်ႇ ၊ လိူဝ် ၼၼ်ႉ ၵူၼ်း 42 ၵေႃႉ ဢၼ်ယူႇႁိမ်းၸမ်ၵၼ် တၢင်းၵူၼ်းပဵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆး ဝႆႉယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်မႁဵင်းလိင်း Mpox ၼႆႉသေ တီႈၵုၼ်ဢႅပ်ႊၾရိၵ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆၵႂႃႇတင်းၼမ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈမိူင်း ၵုၼ်ႊၵူဝ်ႊ ၊ ပရွၼ်ႊတီႊ ၊ ရဝမ်ႊတႃႊလႄႈ ယူႊၵၼ်ႊတႃႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ တႄႇပဵၼ်မႃးၸဵမ် မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ။ တၢင်းပဵၼ်မႁဵင်းလိင်းၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈတူဝ်သတ်းသေ တိတ်းၸပ်းလၢမ်းၽႄႈၸူးၵူၼ်းၼႆသေတႃႉ သင်ယူႇၸမ်ၵူၼ်းပဵၼ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈတိတ်းၸပ်းလႆႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ပၢႆးယူႇလီ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-08-23T11:48:02

https://shannews.org/archives/56779

ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ် ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ လူၺ်ႈမၢၵ်ႇမႅင်း မွၵ်ႈ 700 ၵေႃႉ

ၸွမ်းၼင်ႇသဵၼ်ႈမၢႆ ယူႇၼီႇသႅပ်ႉ (UNICEF) မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉသေ ၼႂ်းပီ 2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ်လႄႈ ၶိူင်ႈၶူဝ်း ဢၼ်ၸၢင်ႈတႅၵ်ႇၼၼ်ႉ မီးၸမ် 700 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မိူင်းတႆးပဵၼ်ၼမ်တီႈသုတ်း – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈပီ 2023 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တင်းပီ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် မီးၼိုင်ႈႁဵင်ပၢႆ (1,052) ၊ ပီ 2024 ၼႆႉသမ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်ၵူၺ်း မီးၸမ် 700 ၵေႃႉလႄႈ ပေႃးတႅၵ်ႇ ၼိူင်းၵၼ်တင်း ပီ 2023 တင်းပီၸိုင် ၶိုၼ်ႈမႃးမွၵ်ႈ 66% ပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မိူင်းတႆး ပဵၼ်မိူင်းမီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉလိူင်ႈ မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၼမ်သုတ်းမီး 117 လိူင်ႈ ၊ ပေႃးဢဝ်ပတ်းပိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၸိုင်မီး 24% ။ ဢၼ်ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ ထီႉသွင် ပဵၼ်တိူင်းၸႄႈၵႅင်း မီး 69 လိူင်ႈ ၊ ၵူၼ်းလူႉတၢႆ 19 ၵေႃႉလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 99 ၵေႃႉ။ ထီႉသၢမ်ပဵၼ် မိူင်းရၶႅင်ႇ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 15 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 67 ၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆ။ တိူင်းလႄႈ ၸႄႈမိူင်း ဢၼ်ၵိုတ်း မိူၼ်ၼင်ႇ တိူင်းဢေႇရႃႇဝတီႇ ၊ တိူင်းပႃႇၵိူဝ် ၊ မိူင်းၶၢင် ၊ မိူင်းၶျၢင်း ၊ မိူင်း ယၢင်းၽိူၵ်ႇ ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင် ၊ တိူင်းမၵူၺ်း ၊ တိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ ၊ မိူင်းမွၼ်း ၊ တိူင်းၼေႇပျီႇတေႃႇ ၊ တိူင်းတ ၼၢဝ်းသီလႄႈ တိူင်းတႃႈၵုင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉလိူင်ႈမၢၵ်ႇမႅင်းၾင် လိၼ် မီး 108 လိူင်ႈ ၊ 47% ၶွင်တူဝ်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတူဝ်ႈမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ တႃႇ 32% ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-08-23T11:10:04

https://shannews.org/archives/56753

ၵႄႇပၢၵ်ႇႁိူၼ်း တီႈသူၺ်ႇၺွင်ႇ ၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်း တႃႇၵူၼ်းၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း

ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် 2024 ၼႆႉ ၵႄႇပၢၵ်ႇႁိူၼ်း ဝဵင်းသူၺ်ႇၺွင်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ တႃႇၵူၼ်းၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆသေ တဵၵ်းၶၢၼ်းၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသူၺ်ႇၺွင်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁိူၼ်းမီးလုၵ်ႈၸၢႆးၵူႈႁိူၼ်း လႆႈသႂ်ႇ 3 မိုၼ်ႇပျႃး ၸွမ်းၵဵပ်းထိုင်ၼႂ်းႁိူၼ်း။ ႁိူၼ်းဢမ်ႇမီးလုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႈ ၶဝ်ႈၵဵပ်းငိုၼ်းၵႂႃႇ၊ ပေႃးဢမ်ႇသႂ်ႇငိုၼ်း တေလႆႈၸူၵ်းမႄး၊ ပေႃးၸူၵ်းမႅၼ်ႈ တိုၼ်းတေလႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းႁိူၼ်း ႁူပ်ႉ တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵႄႇပၢၵ်ႇႁိူၼ်း ဝဵင်းသူၺ်ႇၺွင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း၊ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ ယွၼ်ႉႁူမ်ႈတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပၼ်ၶၢဝ်ႇတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ယၢမ်ႈဢဝ်မၢၵ်ႇၵွင်ႈ ၵႂႃႇပၼ်ၾၢင်ႉ မၼ်းၼၢင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မၼ်းၼၢင်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇ လွၵ်ႇငိုတ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ထႆၵိၼ်ငိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ တီႈၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈလႄႈ ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈ တႃႇၵူၼ်းၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆသေ တဵၵ်းၶၢၼ်းၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၼိုင်ႈသႅၼ် ထိုင် 4 သႅၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်း။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-22T18:05:32

https://shannews.org/archives/56751

ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈမႃးၶိုၼ်းဢိတ်းဢီႈသေတႃႉ ၶၼ်ၵုၼ်ႇပႆႇတူၵ်း

ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈမႃးၶိုၼ်းဢိတ်းဢီႈ ယဝ်ႉသေတႃႉ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၶူဝ်းၶွင် ဢမ်ႇယွမ်းလူင်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇတႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊပူၼ်ႉမႃး ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းႁႅင်း ၶၼ်ငိုၼ်းၶႄႇလႄႈ ၶၼ်ငိုၼ်းထႆး ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶိုၼ်ႈလိူဝ်လႄႈ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉပုင်ႈၶိုၼ်ႈမွၵ်ႈ 3 ပုၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေး သိုၵ်းလႄႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမိူၼ်ၵၼ် တင်းမူတ်း။ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၶဝ်ႈၽၵ်း ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵူႈပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ ပေႃးၵိၼ် ပေႃးၸႂ်ႉယူႇ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉၶၼ်ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈႁႅင်းၼႃႇလႄႈ တေသိုပ်ႇၶၢႆထႅင်ႈၵေႃႈ သမ်ႉပေႃးၵဵင်ၸႂ် ဢီးလူၵူၼ်းသိုဝ်ႉမၼ်းယဝ်ႉ။ ပေႃး ဢမ်ႇၶိုၼ်ႈၵႃႈမၼ်းၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇလိူဝ်သင် ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၼႂ်းႁၢၼ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်းတင်းႁႃသိုဝ်ႉဢမ်ႇလႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းႁႅင်း 1 သႅၼ်ပျႃး လႅၵ်ႈလႆႈငိုၼ်းထႆး 490 ဝၢတ်ႇၵူၺ်း လႅၵ်ႈငိုၼ်းၶႄႇလႆႈ 100 ယႂၼ်ႊၵူၺ်း။ သိုဝ်ႉငိုၼ်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ 1 တေႃႊလႃႊ လႆႈပၼ်ထိုင် 5,700 ပျႃး။ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၵေႃႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉပုင်ႈၶိုၼ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 1 သႅၼ်ပျႃး လႅၵ်ႈလႆႈငိုၼ်းထႆး ပဵၼ် 630 ဝၢတ်ႇ ၊ လႅၵ်ႈလႆႈငိုၼ်းၶႄႇ ပဵၼ် 200 ယႂၼ်ႊ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၶူဝ်းၵိၼ် ဢၼ်သုင်ဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇယွမ်းလူင်းၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တေႃႈလဵဝ် ၽေးသိုၵ်းၵေႃႈလႆႈပၢႆႈ။ ငိုၼ်းၶဝ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။ ဢၼ်လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်သမ်ႉ ၵႃႈယႂ်ႇ။ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၼႆႉ ပေႃးလႆႈၶိုၼ်ႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်းလူင်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ၊ ယၢပ်ႇတႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ တေႃႈလဵဝ်ၵေႃႈ မီးငိုၼ်းဢၼ်ၸဝ်ႈၸေႇတၼႃႇ ၶဝ်ၸွႆႈထႅမ်မႃးၼၼ်ႉ ဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ဝႆႉယူႇသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းပႆႇႁတ်းမိူဝ်း ယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး။ ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆ ၵေႃႈ ပႆႇႁတ်းတမ်းၸႂ် ငဝ်းလၢႆးသေ သိုဝ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၶွင်သင်။ ၶဝ်ႈသၢၼ် ၼိုင်ႈထူင်ၶၢႆ 2 သႅၼ်ပျႃး။ ၼမ်ႉမၼ်း ၼိုင်ႈပုင်း 2 သႅၼ်ပျႃး၊ ၶႆႇၵႆႇ 1 လုၵ်ႈ 700 ပျႃး။ ၽၵ်းမီႇလႅင် ၼိုင်ႈၸွႆႉ 15,000 ပျႃး၊ ၼိူဝ်ႉမူ 1 ၸွႆႉ 5 မိုၼ်ႇပျႃး။ ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တီႈလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈ 3 ပုၼ်ႈ။ ပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉသင်။ တေႃႈၼင်ႇ ၽၵ်းၶဵဝ်ယင်းဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈတၢင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း – ၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၶၼ်ငိုၼ်းထႆး ယွမ်းလူင်းၶိုၼ်းယူႇသေတႃႉ ယွၼ်ႉၶၼ်ၵုၼ်ႇဢမ်ႇယွမ်းလူင်းလႄႈ လႆႈယၢပ်ႇတႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်းလူင်းၼႆႉ ၵူၼ်းၵႃႉၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ႁႃယၢပ်ႇ၊ ၵႃႈတၢင်ႇၵုၼ်ႇ တေႃႉသူင်ႇၶိုၼ်ႈသုင်လႄႈ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၸင်ႇလႆႈၶိုၼ်ႈၸွမ်း ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-22T17:43:27

https://shannews.org/archives/56745

ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တၢႆယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းမီး 300 ပၢႆ ပႆႇၵဵပ်းတူဝ်တၢႆယဝ်ႉမူတ်း

ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တၢႆယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ MNDAA ယိုဝ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ မီး 300 ပၢႆ ၶၢပ်ႈတူဝ်ၸိူဝ်းပႆႇလႆႈၵဵပ်းၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉမီး ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းတၢင်း ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း မွၵ်ႈၼိုင်ႈလိူၼ် တႄႇႁူဝ်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ မႃး တေႃႇထိုင် ႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ ၺႃးယိုဝ်းသေ တၢႆၼႂ်းဝဵင်းၼွၵ်ႈဝဵင်း တင်းမူတ်းမီး 300 ပၢႆၼႆ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ FYV (Freedom Youth Volunteers) လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတၢႆ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း မီးၸမ် 300 ပၢႆ ၊ ဢၼ်ၸုမ်းႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၵဵပ်းသၢင်းၵဵဝ်ႇပၼ်တႄႉ မီး 86 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ပႆႇလႆႈၵဵပ်းၵေႃႈ တေမီးတင်းၼမ် ၊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၵေႃႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈပွၵ်ႈမႃး ႁိူၼ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ၵႃႈၶၼ် ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈသေ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇတႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸိူဝ်းဢၼ်တၢႆဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်း၊ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်တၢင်းၶွၵ်ႈလူင်၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပဵၼ်ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ။ ၵူၼ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၶႂ်ႈဝႃႈတင်းဝဵင်း။ ၸိူဝ်းၵိုတ်းဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢွၵ်ႇ ဢမ်ႇႁတ်းဢွၵ်ႇ ၵႂႃႇၵဵပ်းၽဵဝ်ႈ။ – ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ တူဝ်တၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵိုတ်းၶူင်းလုပ်ႇမၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ ၸုမ်းပရႁိတ ၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် မႃးၽဵဝ်ႈ မႃးၵဵပ်းဢဝ်ၵႂႃႇၽဝ်ပၼ်။ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ တၢႆဝႆႉ မီးတီႈလႂ်လၢႆလၢႆလႄႈ ပေႃးငိၼ်းဢၢႆတူႇဢၢႆၼဝ်ႈ ၸင်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇ ၽဵဝ်ႈပၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တိုၵ်ႉမီး 3 ပုၼ်ႈ 2 ပုၼ်ႈ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ယင်းပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈ ၶိုၼ်း။ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ လႅင်းၾူင်း Mytel တႄႉ လႆႈယဝ်ႉသေတႃႉ ၾႆးၾႃႉတႄႉ ပႆႇလႆႈၶိုၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။ “ၵူၼ်းပၢႆႈသိုၵ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉ မႃးပတ်းၽဵဝ်ႈႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းသေ ယူႇၵႂႃႇ။ မၢင်ႁိူၼ်း ၸဝ်ႈႁိူၼ်းပႆႇပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးႁိမ်းၶၢင်ႈႁိူၼ်းလႆႈဢၢႆတူႇတႄႉၵေႃႈ လၢတ်ႈၵၼ်ၸႅင်ႈၵၼ်သေ ၸုမ်းပရႁိတၶဝ်၊ ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် မႃးၽဵဝ်ႈပၼ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယင်းပႆႇၽဵဝ်ႈလႆႈတင်းမူတ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် မိူဝ်းပတ်းၽဵဝ်ႈသေ တူၺ်းငဝ်းလၢႆး ပိုၼ်ႉတီႈၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ တိုၵ်ႉမီးၼႂ်းငဝ်းလၢႆး ပႆႇၸၢင်ႈတမ်းၸႂ်လႄႈ ၶိုၼ်းဢွၵ်ႇပၢႆႈဝႆႉ။ လႆႈမႆႈၸႂ် ယၢမ်းလႂ် တေဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆမၢၵ်ႇ၊ ၵူဝ်ပၢင်တိုၵ်း ပဵၼ်မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ် ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ဝၼ်းတီႈ 3 သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်းလႆႈ ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်း ၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ယမၶ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ဢဝ်လုၵ်ႈမေးၵူၼ်းသိုၵ်းလႄႈ ၶႃႈသိုၵ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သိုပ်ႇသူင်ႇပၼ် တီႈလွတ်ႈၽေးလီလီ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-22T16:50:21

https://shannews.org/archives/56740

ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးၶၢတ်ႇ တုမ်ႉယွၼ်ႈၼႃႈၵၢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵူႈသႅၼ်းထၢၼ်ႈ

ၸဵမ်မိူဝ်ႈၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တႄႇယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢၼ်ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၼ်ႇၵၢၼ်လႆႈလီ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ တူၵ်းယဝ်ႉသိုပ်ႇတူၵ်းထႅင်ႈ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၵူႈသႅၼ်းပုင်ႈၶိုၼ်ႈ ၸဵမ်ဢဝ်ၶိူင်ႈၸႂ်ႉသွႆ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၼႂ်း ၼႃႈႁိူၼ်းၵူႈဝၼ်းဝၼ်းလႄႈ ယႃႈယႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႃႈယႂ်ႇၶၼ်လူင်မူတ်း။ ပေႃးပဵၼ် ၵူၼ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈယိင်ႈၶႅၼ်းလႆႈ ၼၵ်းၸႂ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးသမ်ႉ ၶၢတ်ႇထႅင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵိၼ်းၸႂ်ထႅင်ႈ။ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇသမ်ႉ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း၊ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼမ်ႉမၼ်း ၸၢၵ်ႈၼမ်ႉမၼ်းၵႃး။ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း – ပွတ်းဢွၵ်ႇၵေႃႈ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၸဝ်ႈၵႃး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇတေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇ တႃႇဢွၵ်ႇတႃႈပႆတၢင်း။ ဢၼ်လိူဝ်ႁႅင်းတႄႉ တေႃႇတေႃႉၶိူင်ႈၶူဝ်း ၵမ်ႉထႅမ် သူင်ႇၸူးၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵူႈတီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵေႃႈ ယၢပ်ႇယဵၼ်း။ တႃႇတေၵႂႃႇထႅမ်ၼမ်ႉမၼ်း တီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းတီႈလႂ်ၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇၼွၼ်းတုမ်း ၶဝ်ႈထႅဝ်ပႂ်ႉသုတ်းၶိုၼ်း သုတ်းဝၼ်း။ မၢင်ၸိူဝ်း ၵႂႃႇပႂ်ႉယူႇၵေႃႈ ၼမ်ႉမၼ်းဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈၼႆသေ ဢမ်ႇလႆႈသိုဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈထႅမ်သေ လႆႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း ၵေႃႈမီး ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ – “ၼမ်ႉမၼ်းၵေႃႈ ႁႃယၢပ်ႇဝႆႉဢိူဝ်း။ မၢင်ပွၵ်ႈလုၵ်ႉၵႂႃႇၸဵမ်ၸဝ်ႉသေ ဢမ်ႇလႆႈသႂ်ႇ ၶိုၼ်းလႆႈပွၵ်ႈမႃး ၶိုၼ်းၵေႃႈမီးယဝ်ႉ။ သႅင်ႇလႂ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၶိုၼ်ႈၵႃႈမၼ်းသေၶၢႆ ။ ပေႃးတေဢွၵ်ႇတၢင်းၵႆတႄႉ လႆႈၵႂႃႇပႂ်ႉဝႆႉတီႈပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းမွၵ်ႈ ဝၼ်းသွင်ဝၼ်းၼႆႉ ၸင်ႇတေလႆႈသႂ်ႇ။ လႆႈၵႂႃႇၸဵမ်ၸဝ်ႉ။ ၼိုင်ႈလမ်း လႂ်ၵေႃႈ ၶဝ်သႂ်ႇပၼ် တႃႇငိုၼ်းသၢမ်မိုၼ်ႇ ။ 7 မူင်း ၵၢင်ၼႂ် ၶဝ်ၸင်ႇထႅမ်ပၼ်။ ပေႃးၵႂႃႇတူၵ်းလိုၼ်းၵေႃႈ ၼမ်ႉမၼ်းပိူၼ်ႈမူတ်းပႅတ်ႈသေ လႆႈၵႂႃႇလၢႆ မႃးလၢႆၵူၺ်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Taunggyi/ ၵူၼ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၶဝ်ႈထႅဝ် ပႂ်ႉသိုဝ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉမႃး လႆႈဝႃႈ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၶၢတ်ႇႁႅင်းဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ပေႃးလႆႈဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇၶဝ်ႈထႅဝ် ပႂ်ႉသိုဝ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ တီႈပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း BOC သုတ်းဝၼ်း။ ထႅင်ႈလၢႆၸႄႈဝဵင်းၵေႃႈ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၸဝ်ႈၵႃး ၵမ်ႈၼမ် လႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈဝႆႉ၊ ႁၢမ်းၵၢၼ်ငၢၼ်း။ ၸိူဝ်းမီး ၵၢၼ်လွင်ႈယႂ်ႇၵေႃႈ 2-3 ဝၼ်း ၸင်ႇဢွၵ်ႇတၢင်း လႆႈၼိုင်ႈပွၵ်ႈၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၶိူင်ႈႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇ ၸိူင်ႉၼႆသေ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇပၼ်ႇၵၢၼ်လႆႈလီ။ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီး ငိုၼ်းၶဝ်ႈ ၸဝ်ႈၵႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ ၽွင်းၼမ်ႉမၼ်း ႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇယူႇၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းလီသေ လၵ်ႉလွမ်သိုဝ်ႉၶၢႆၼမ်ႉ မၼ်းၸၢၵ်ႈ ၼႂ်းလွၵ်းၵၢတ်ႇမိုတ်ႉ သိုဝ်ႉၵႃႈထုၵ်ႇၵႃႈပေႃးသေ သမ်ႉၶၢႆတေႃႇၶိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလူဝ်ႇ ႁိပ်ႈၼႅတ်ႈၼၼ်ႉ ၵႃႈၶၼ်သုင်။ ပၼ်ႁႃၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ဢုမ်ႇပဝ်း (ဢွင်ႇပၢၼ်း) ၊ သီႇသႅင်ႇ ၊ တူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းၼႆႉလႆႈထူပ်းလႆႈ ၺႃး ။ ၼိုင်ႈလိတ်ႉလႂ် ၶၢႆထိုင်ၼိုင်ႈမိုၼ်ႇပျႃး။ ၸိူဝ်းတၢင်ႇ ၶၢႆၼႂ်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၵေႃႈမီးလူးၵွၼ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၵေႃႈ မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႆႇယိုတ်းမိူင်းတႄႉ ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ၼိုင်ႈလိတ်ႉ မီးၼႂ်းၵႄႈ 1,000 – 1,500 ၵူၺ်းသေတႃႉ ဝၢႆးၼႆႉတႄႉ ၶၼ်မၼ်းၶိုၼ်ႈသုင်ယဝ်ႉသုင်ထႅင်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ ၼိုင်ႈလိတ်ႉလႂ် လႆႈသိုဝ်ႉ 7,000 ပျႃး ။ မီးၶၼ်မၼ်းၶိုၼ်ႈၵူၺ်း ၶၼ်မၼ်းလူင်း ၶိုၼ်းပႆႇမီးသေပွၵ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆတီႈ မီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ဝႆႉလႄႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၵေႃႈ ၵူဝ်မီးပၢင်တိုၵ်းၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ ၸိူဝ်းသိုဝ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ၵဵပ်းဝႆႉၵေႃႈမီးယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ – “ၵႃႈၶိုၼ်ႈမႃးတႄႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼိုင်ႈလိတ်ႉလႂ် 7,000 ဝႃႈ။ ပေႃးလူတ်းၵႂႃႇၵေႃႈ 6,800 ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ လႆႈဝႃႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵူႈၵေႃႉယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ။ မၢင်ၵေႃႉၵေႃႈ သိုဝ်ႉဝႆႉပဵၼ်ပုင်းပဵၼ်ပုင်းၵေႃႈ မီးယွၼ်ႉၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း။ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ၵႃႈၶိုၼ်ႈမူတ်း။ ပေႃးဢမ်ႇမီးၼမ်ႉမၼ်းၵေႃႈ ၵႂႃႇမႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈလႄႈ ၵႃႈၶၼ်ယႂ်ႇၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈသိုဝ်ႉၸႂ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်း ပုင်ႈၶိုၼ်ႈၸိူင်ႉၼႆသေ ၵႃႈဝႂ်ရူတ်ႉၵႃး ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵေႃႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈၸွမ်း၊ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ သႅၼ်း 5-6 ႁဵင်ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ပုင်ႈၶိုၼ်ႈပဵၼ် 2-3 မိုၼ်ႇပျႃး။ ဝၢၼ်ႈဝဵင်း ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇ လႆႈၾႆးၾႃႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ၸႂ်ႉၸၢၵ်ႈၾႆး။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈၵႃႈယႂ်ႇ ၊ ႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸႂ်ႉၸၢၵ်ႈၾႆး။ ပိုၼ်ႉတီႈ ဢမ်ႇလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼၼ်ႉ ပေႃးလႆႈသိုဝ်ႉ သႅင်ၾႆးသူဝ်ႊလႃႊ (Sola) ၸႂ်ႉဢဝ် လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ လႆႈပိုင်ႈၾႆးၾႃႉသေပၼ်ႇၵၢၼ် ၸဵမ်ဢဝ်ႁူင်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇ တၢင်းၵိၼ်ၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း၊ ၵၢၼ်ႁဵတ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်လၢႆးလႄႈ ႁၢၼ်ႉမႄးရူတ်ႉၵႃး ၊ ႁၢၼ်ႉမႄး ၾူၼ်းမႄးၶွမ်ႊလႄႈ ဢွင်ႈတီႈ တႃႇၽႃႇတတ်းယူတ်းယႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ၾႆးၾႃႉဢမ်ႇလႆႈၽဵင်ႇ ဢမ်ႇလႆႈတႃႇသေႇယဝ်ႉလႄႈ ပၼ်ႇၵၢၼ်ယၢပ်ႇ။ တေၸႂ်ႉၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈသေ ပၼ်ႇၵၢၼ်ၵေႃႈ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈသမ်ႉ ႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇလႄႈ တႃႇႁႂ်ႈမီးၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ ၶိုတ်းတၼ်း ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈ ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-22T14:09:01

https://shannews.org/archives/56728

ၸုမ်း EAO တင်း PDF ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ၶူင်းၵၢၼ်ၶႄႇ ၸမ် 10 ဢၼ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ

ဝၼ်းတီႈ 19/08/2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ISP – Myanmar ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းၶူင်းၵၢၼ်ၶႄႇ 19 ဢၼ် ဢၼ်မီးၼႂ်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ႁိမ်းႁွမ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၼၼ့် ယူႇတီႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း (EAOs) လႄႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း (PDFs) ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ 9 ဢၼ်ယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၶူင်းၵၢၼ်ၶႄႇ ဢၼ်ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢွင်ႈတီႈႁဵတ်းသၢင်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ႁူမ်ႈၵၼ် တီႈလႅၼ်လိၼ် မူႇၸေႊ ၊ ၾၢႆၵုၼ်လူင် ၊ ၶူဝ်ၵုၼ်လူင် ၊ ပၢင်သဝ်းၵႃႉၶၢႆ ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ)၊ ၾၢႆၼွင်ၾႃႉ၊ ႁူင်းၵဵပ်းၶူဝ်းၶွင် တႃႇၸွႆႈထႅမ်ၽေးသၽႃႇဝ လၢၼ်ႉၸၢင်ႉ – မႄႈၶူင် ၊ ၶူဝ်ႁူၺ်ႈၵိုတ်ႈလႄႈ ၶူင်းၵၢၼ်ႁဵတ်းသဵၼ်ႈတၢင်းမႂ်ႇ၊ ႁူင်းဢိတ်ႇၵိူဝ်ဝၢၼ် သျိၼ်းသူၺ်ႇလီႇ – မၢႆ 2 ၊ ႁူင်းၵၢၼ် ႁဵတ်းလိၼ်ပုၼ် ဢႄႇလ်ၽႃႇ၊ ႁူင်းႁုင်လဵၵ်း/ တွင်း တီႈတႃႈၵွင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တေႃႈလွတ်ႇၵႅတ်ႉသ်လႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းၶႄႇ ဢၼ်မီးဝႆႉၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ၊ သၢႆႁႅင်းထၢတ်ႈ ဢၼ်လတ်းၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၊ သဵၼ်ႈတၢင်းၼမ်ႉ – သဵၼ်ႈတၢင်းလိၼ် ဢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၵႃႉၶၢႆၸူး ၵူႈမိူင်းမိူင်း (အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကုန်းတွင်း-ရေကြောင်းကုန်သွယ်စင်္ကြံသစ် – ILSTC) လႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၾႆး မူႇၸေႊ – မၼ်းတလေး ႁူမ်ႈပႃး သဵၼ်ႈတၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇ ၵႃႉၶၢႆ ၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈ ၸုမ်း EAOs ၶဝ် ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ လုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၸွမ်းမိူင်းၶႄႇတႄႉ ပိုၼ်ႇၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉဝႃႈ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ ဝၼ်ႊယိလႄႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႆႉ တႃႇတေၵႅတ်ႇၶႄပၼ် ၶူင်းၵၢၼ်ၶႄႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းၶႄႇ တေမီးလွင်ႈၼိမ်သဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ ဝၼ်ႊယိၼႆႉ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းမႃးထိုင် မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 14 လိူၼ် ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉသေ ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တင်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢိၵ်ႇတင်း ႁူဝ်ၼႃႈၵဝ်ႇ ၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ပႃး လွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၶူင်းၵၢၼ်ၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉပႃး – ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး']

2024-08-22T13:37:32

https://shannews.org/archives/56724

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းလႆႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 147 တီႈသီႇပေႃႉယဝ်ႉ

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 147 မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၶၢဝ်းတၢင်း ၸမ်လိူၼ်ယဝ်ႉ ၸင်ႇယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉတႄႉ ပၢႆႈလွတ်ႈဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 21/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 147 ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉ တီႈၼႂ်းဢိူင်ႇၼွင်ၵေႃႈလူင် ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢဝ်ႁႅင်းသိုၵ်းတင်းၼမ် ၶိုၼ်ႈလေႃႇတိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် သိမ်းလႆႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 147 တီႈၼွင်ၵေႃႈယဝ်ႉၶႃႈ။ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းတင်းၼမ် ၶိုၼ်ႈယိုဝ်းသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈဝၢင်း ၶိူင်ႈပၼ် ၵူၺ်းၵႃႈ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၶဝ်တႄႉ ပၢႆႈပႅတ်ႈလုၵ်ႈၼွင်ႉတပေးမၼ်းဢေႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈတပ်ႉၼွင်ၵေႃႈ ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၶိုၼ်ႈပၵ်းတုင်းၶဝ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သုမ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်း တီႈဢိူင်ႇၼွင်ၵေႃႈလူင်ၼႆႉသေ ၵူၼ်းသိုၵ်း မၢင်ၸိူဝ်း ပၢႆႈႁွတ်ႈထိုင် တၢင်းဝၢၼ်ႈတူၼ်ႈၵႅင်း – ၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃလႄႈ ၼမ်ႉလၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ “ဝၢႆးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ သိမ်းလႆႈယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ယဝ်ႉ ထိုင်မႃး ယၢမ်းၶမ်ႈ ၶဝ်ႁဵတ်းဢွင်ႇပွႆးသေ ဢဝ်မူတူဝ်လိပ်း ပွႆႇၶဝ်ႈမုၵ်ႉၾႆးၵမ်းသိုဝ်ႈ သဵင်မူႁွင်ႉ ပေႃးပၼ်းလူင်ဝႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႄႈ သင်ၶၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇပၢႆႈသေ ၵိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ၼွၼ်းပေႃးဢမ်ႇလပ်းတင်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ မၢၵ်ႇၵွင်ႈတူၵ်းၸွမ်းၼႃးၸွမ်းထိူၼ်ႇလႄႈ ၸွမ်းႁိမ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းၼမ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇ မီးလွင်ႈလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၼမ် မိူၼ်ၵၼ်”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ငဝ်းလၢႆး တၢင်းဢိူင်ႇၼွင်ၵေႃႈလူင်ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တိုၵ်ႉထႅမ်ႁႅင်းၵူၼ်းလႄႈ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း ထႅင်ႈတင်းၼမ်ယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း တီႈဢိူင်ႇၼွင်ၵေႃႈလူင်ၼႆႉ တႄႇပဵၼ်မႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28/07/2024 ၼၼ်ႉသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶလယ 147 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 21 ၼႆႉ ၸင်ႇယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ။ ဢိူင်ႇၼွင်ၵေႃႈလူင်ၼႆႉ တေယၢၼ်ဝဵင်းသီႇပေႃႉ 14 လၵ်းလႄႈ ယၢၼ်ဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ 24 လၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-22T11:26:12

https://shannews.org/archives/56721

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၼၢင်းယိင်းၼႂ်းမိူင်းမွၼ်း တႃႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း

ၸုမ်းပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်း တႃႇသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းမွၼ်း လၢတ်ႈဝႃႈ တႃႇၶိုၼ်ႈပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ႁႅင်းဢီး ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းမိူင်းမွၼ်းဝႆႉယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ၊ ၽူႈၵွၼ်းမူႇဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢၼ်ႇၽိဝ်ႇသယႅၵ်ႉ ၸႄႈမိူင်းမွၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်လူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းဢႃယု ႁၢပ်ႇထၢမ်းၵၢၼ်သိုၵ်းသေ တႄႇသူင်ႇပၼ် တီႈပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်သေ ၵူၼ်းၸၢႆးယဝ်ႉ ၼၢင်းယိင်းၼုမ်ႇၵေႃႈ ၺႃးၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ သူင်ႇၵႂႃႇတီႈပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းဝႆႉလႄႈ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းဝႆႉယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သဵၼ်ႈမၢႆၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၾွၼ်ႇတေးသျိၼ်း သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း မိူင်းမွၼ်းၶဝ် ၵဵပ်းဝႆႉၼၼ်ႉ လိူဝ်သေ 10 ၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းမွၼ်းယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇလႄႈ တိူင်းတၼၢဝ်းသီ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼၢင်းယိင်းၶဝ် ၺႃးၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ တႃႇၾိုၵ်းသွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းဝႆႉမိူၼ်ၵၼ်။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်းၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇၼမ်မႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၼၢင်းယိင်း ပၢႆႈဢွၵ်ႇတီႈယူႇႁိူၼ်းယေးတိူဝ်း ၼမ်မႃး – ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇ မၢႆမီႈပၵ်းပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇသေ ၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းဢႃယုတဵမ် ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ တေတႄႇႁွင်ႉၶိုၼ်ႈပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းၸုပ်ႈထီႉ (5) ။ ဝၢႆးလင် ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉၵေႃႈ ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ၊ ၽူႈၵွၼ်းမူႇဝၢၼ်ႈ၊ ၽူႈၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်း၊ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ၾၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်လူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆၼၢင်းယိင်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-08-22T11:09:21

https://shannews.org/archives/56718

ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၺႃးတီႉၺွပ်း တီႈမိူင်းထႆး ႁိမ်းၸမ် 2 သႅၼ်

ၸွမ်းၼင်ႇ ၽႅၼ်ၵၢၼ် 120 ဝၼ်း ၶွင်ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်း မိူင်းထႆးသေ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၵူတ်ႇထတ်းမႃး 2 လိူၼ်ပၢႆၼႆႉ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်း မီးၸမ် 2 သႅၼ် ယဝ်ႉၼႆ – ဢူးမူဝ်းၵျူဝ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃႇမတီႇ ၾၢႆႇႁူမ်ႈၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် လွင်ႈႁႅင်းၵၢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၶၢဝ်ႇ BBC ၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊတေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 5 သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ယူႇတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်း ၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်း မိူင်းထႆး လူင်းၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီး ဝတ်းဝႂ်တဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢမ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်း ၼႂ်းဝတ်းဝႂ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၼ်ပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ ၊ ၵၢၼ်ၵိၼ်ၸၢင်ႈၶပ်းရူတ်ႉၵႃး ၶၢဝ်းတၢင်းပွတ်း/ ယၢဝ်း ၊ ၵၢၼ်မိပ်ႇၼူတ်ႈ ႁူမ်ႈပႃးၵၢၼ်ငၢၼ်း 27 ဢၼ် ၸိူဝ်းမၵ်းမၼ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉဝႆႉ တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းထႆးၵူၺ်း။ သင်ႁႅင်းၵၢၼ် တၢင်ႇမိူင်းပူၼ်ႉပႅၼ် ႁဵတ်းၼႆၸိုင် ၺႃးတီႉၺွပ်းမိူၼ်ၵၼ် – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၵူတ်ႇထတ်း တီႉၺွပ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၼႆႉ လိူဝ်သေ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းၵမ်ႇပေႃးတီးယႃး ၊ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းလႄႈ မိူင်းလၢဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ယွၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ် 120 ဝၼ်းၼႆႉ – ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်းၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ လဝၵ မိူင်းထႆး မီးဝႆႉသေ တေၺႃးတၢမ်ႇမႂ်ငိုၼ်း 5,000 ထိုင် 50,000 ဝၢတ်ႇငိုၼ်းထႆး ၊ တူတ်ႈတၢမ်ႇ ဢၼ်ၼၵ်းလိူဝ်သေပိူၼ်ႈသမ်ႉ တေထုၵ်ႇလိုပ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်း ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈမိူင်းထႆး တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီ – ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း']

2024-08-22T07:00:00

https://shannews.org/archives/56714

ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵူၼ်းမိူင်း ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ

ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၵဵပ်းၶွၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းမီးရူတ်ႉၵႃး တွၼ်ႈတၢင်းတူၵ်း ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 18/08/2024 ၼႆႉမႃး ၶုၼ်သိုၵ်းလူင် ယႅၵ်ႉၶ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၵွင် ၼႂ်းၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပ ဢူဝ်း ဢွၼ်ႁူဝ်လုၵ်ႈၼွင်ႉ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ၵဵပ်းၶွၼ်ႇတီႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းမီးရူတ်ႉၵႃးဢွၼ်ႇ 1 လမ်း 5 မိုၼ်ႇပျႃး၊ ရူတ်ႉၵႃးလူင် 1 လမ်း 1 သႅၼ်ပျႃး ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်း တေယိုတ်းဢဝ်လၢႆ ရူတ်ႉၵႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တႄႇဝၼ်းတီႈ 18 ၼႆႉမႃး ၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ။ ၸိူဝ်းမီးရူတ်ႉၵႃး တၢင်းယၢဝ်း 12 ပေႇ(ထတ်း) ၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈလမ်ႈ 1 သႅၼ်ပျႃး။ ပေႃးပဵၼ်ရူတ်ႉယၢဝ်း 10 ပေႇ လူင်းတႂ်ႈတႄႉ ၼိုင်ႈလမ်း 5 မိုၼ်ႇပျႃး၊ ၵဵပ်းငိုၼ်းယဝ်ႉ ပၼ်ပႃးဝႂ်တိုတ်းငိုၼ်းသေလူးၵွၼ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢၼ်ႈတၢင်းတူၵ်း ၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ လိူၼ်ပူၼ်ႉမႃး တႃႇၵူၼ်းၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆသေ လႆႈပၼ်ငိုၼ်း ယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ ၊ တွၼ်ႈတႃႇ PNO မႃးႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ဝၢၼ်ႈ ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈပၼ်ၼိုင်ႈလိူၼ် ႁိူၼ်း ၼိုင်ႈလင် 2,500 ပျႃး။ ဢၼ်ၶဝ်လူင်းမႃးၵဵပ်းငိုၼ်း ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃးၼႆႉတႄႉ ပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်း သုတ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼင်ႇ ၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢင်ၸိူဝ်း သိုဝ်ႉၵႃးဝႆႉယဝ်ႉယင်းပႆႇလႆႈၶီႇ သမ်ႉပေႃး ဝႃႈ တေလႆႈသႂ်ႇၶွၼ်ႇပၼ်ၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇပၼ် သမ်ႉဝႃႈတေယိုတ်းဢဝ်လၢႆ ရူတ်ႉၵႃးၼႆလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႃႈလႆႈပၼ်ငိုၼ်းၶွၼ်ႇ။ ဢဝ်ငိုၼ်းၶွၼ်ႇယဝ်ႉ သမ်ႉဝႃႈ – ပေႃးလူဝ်ႇၸႂ်ႉရူတ်ႉၵႃးၼႆ ၼိုင်ႈလိူၼ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ တေမႃးဢဝ်ၸႂ်ႉ ၼႆထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈၼႂ်းဝႂ်တိုတ်းငိုၼ်း ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃး ဢၼ်ၶဝ်ပၼ်ၶိုၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ငိုၼ်းလူႇတွၼ်ႈတႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလႄႈ ႁုၼ်ႈမုၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇတၢင်းတူၵ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢၼ်ၺႃးၵဵပ်းငိုၼ်းၶွၼ်ႇတႄႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၵႃး (စံကား) ၊ ဝၢၼ်ႈမူဝ်းဢူး( မိုးဦး) ၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉတွင်း (နမ့်တောင်း) ၊ ဝၢၼ်ႈလူင်ၵၢင် (လုံကန်) ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးႁူး (နားဟူး) ၊ ဝၢၼ်ႈဝဵင်းၵဝ်ႇ (မြို့ဟောင်း) ၊ ဝၢၼ်ႈထီးၵႃ (ထီးကာ) ၊ ဝၢၼ်ႈသႃႇယႃႇၵုင်း (သာယာကုန်း) ၊ ဝၢၼ်ႈယေႇၶဵဝ်ႇ (‌ရေချို) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-21T18:13:16

https://shannews.org/archives/56708

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇဝၢၼ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆး ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်း ပိုတ်းယိုဝ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးဝၢၼ်ႈသူၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ တိူဝ်ႉသႂ်ႇ ပႃးဝၢၼ်ႈတႆး ႁိူၼ်းယေး ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ၺႃးၾႆးမႆႈဢမ်ႇလိူဝ်သင်။ ဝၼ်းတီႈ 19/08/2024 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဝၢၼ်ႈဢၼၢၼ်းၵုၼ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈတႆး (လုတ်ႉ သျၢၼ်း) ဢၼ်မီး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းဝိၼ်းယေး ၸႄႈတွၼ်ႈတူးပလႃႇယႃႇ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNU ၵုမ်းၵမ်။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ယၢင်းၽိူၵ်ႇ KIC တႅမ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ -“သိုၵ်းယၢင်း KNLA ၶဝ်ႈပိုတ်းယိုဝ်း တပ်ႉပိဝ်ႇႁႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈဢၼၢၼ်းၵုၼ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တပ်ႉပိဝ်ႇႁႃႇၶဝ် တေဢမ်ႇတူၵ်းသုမ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးယိုဝ်းၸွႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – KIC/ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ လူႉၵွႆ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 05/08/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇႁႃဢဝ်ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း တၢင်ႇၶိူင်ႈမိၼ် မႃးဝၢင်းပၼ် တီႈၵွင်းပိဝ်ႇႁႃႇ ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈဝႃး 20/08/2024 ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးယိုဝ်းတင်းဝၼ်း။ ယိုဝ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမီးၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၵႃး။ မီးလွင်ႈလူႉၵွႆတင်းဝၢၼ်ႈ။ မၢင်ဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၺႃးယိုဝ်းသေတႃႉ သမ်ႉၺႃးၽဝ်”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈထုင်ႉၵွင်းပိဝ်ႇႁႃႇၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းတႄႇပဵၼ်မႃးၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်။ ယိုဝ်းယိုဝ်းၵိုတ်းၵိုတ်း ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ဝၢၼ်ႈတႆး 2 ဝၢၼ်ႈၼႆႉ လူႉလႅဝ်ပဵၼ်ၽဝ်ႇမူတ်းယဝ်ႉ။ Photo by – KIC/ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ လူႉၵွႆ “ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝၢၼ်ႈဢၼၢၼ်းၵုၼ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈတႆး ပႃးၸဵမ်ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ႁူင်းႁေႃးၵၢင်ဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵွႆမူတ်း။ မၼ်းၸမ်ၵွင်းတပ်ႉပိဝ်ႇႁႃႇၶဝ်လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူဝ်သိုၵ်းယၢင်း မႃးသွၼ်ႈယူႇသေ ပိုတ်းယိုဝ်းၶဝ်၊ ၶဝ်ၸင်ႇၽဝ်ပႅတ်ႈမူတ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 2 ဝၢၼ်ႈၼႆႉတႄႉ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉၸဵမ်လႂ်”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇ ၼႆ။ တပ်ႉၵွင်းပိဝ်ႇႁႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈဢၼၢၼ်းၵုၼ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈတႆးၼႆႉ မီးၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၵႃး ၽြႃးသီႇသူႇ – တၢၼ်ႇၽိဝ်ႇသယၢတ်ႉ။ ပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNLA ၵုမ်းၵမ်။ ၽွင်းပီ 2021 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ တႃႇႁူမ်ႇလူမ်ႈဝၢၼ်ႈၼႆသေ တင်ႈၸႂ်မႃးတင်ႈတပ်ႉဝႆႉ။ တပ်ႉၵွင်းပိဝ်ႇႁႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်တပ်ႉဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ သိုၵ်းယၢင်း ၽိူၵ်ႇ KNLA ၸင်ႇၵႆႉၵႆႉမႃးပိုတ်းယိုဝ်း။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆႉဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ဝၢၼ်ႈဢၼၢၼ်းၵုၼ်း၊ ဝၢၼ်ႈတႆး (လုတ်ႉသျၢၼ်း) ယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်းၶဝ်ႈ တူင်ႉၼိုင် မႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁိမ်းႁွမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝၢၼ်ႈတၺိၼ်း ၊ ၵျွၵ်ႉမလူး ၊ ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၽႃႈ (တၢၼ်ႇပယႃႇ) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ငိူင်ႉပၢႆႈဝႆႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-21T17:26:01

https://shannews.org/archives/56702

ၼမ်ႉထူမ်ႈတူင်ႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် လူႉသုမ်းဢမ်ႇယွမ်း 10 ဢေႊၶိူဝ်ႊ

ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်ဢမ်ႇထၢတ်ႇ လၢႆဝၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈ တူင်ႈၼႃးၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းၼမ် ဢမ်ႇယွမ်း 10 ဢေႊၶိူဝ်ႊ။ တႄႇဢဝ် ၵၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉမႃး ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၼႃႈၾႃႉပႆႇပိုတ်ႇပၢင်ႇ ၾူၼ်တိုၵ်ႉတူၵ်းယူႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵႄးၼမ်ႉတူၼ် လူၼ်ႉၾင်ႇလုပ်ႇထူမ်ႈတူင်ႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လူႉသုမ်းၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉထူမ်ႈတူင်ႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် လူႉသုမ်းၼမ် ၸဝ်ႈၼႃးမိူင်းတူၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶၢဝ်းၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းသွမ်ႈၼႃး မႅၼ်ႈၽွင်းလီပႂ်ႉတူၺ်းတူၼ်ႈၶဝ်ႈယႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼမ်ႉသမ်ႉ မႃးယိုင်ႈထူမ်ႈ ယူႇၸိူင်ႉၼႆ ပဵၼ်လၢႆဝၼ်းယဝ်ႉလႄႈ တူၼ်ႈၶဝ်ႈ ပေႃးဢမ်ႇႁၼ်ယဝ်ႉ။ ပီၼႆႉတႄႉ ၶဝ်ႈဢၼ်ၽုၵ်ႇဝႆႉၵေႃႈ ၼဝ်ႈပႅတ်ႈမူတ်းယဝ်ႉ။ တႃႇပီမႃးၼႃႈတႄႉ လႆႈမႆႈၸႂ်ဢေႃႈ။ ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈယူႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢေႊၶိူဝ်ႊ ဢမ်ႇယွမ်း 10 ။ တၢင်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃယဵၼ်ႇပုၼ်ႉ ၶၢဝ်း ၼမ်ႉၼွင်းယႂ်ႇၼႆႉ မီးၵူၼ်း ၸူမ် ၼမ်ႉလူႉတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈလူးၵွၼ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်တူင်ႈၼႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼွင်ပႃယဵၼ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈ ၶုမ်ႇ (ပွၵ်ႉဢူးယဵၼ်ႇ) ၊ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈလူင်မႄႈၵႅၼ်း (မႄႈၶႅၼ်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၶဝ်ႈၼႃး ပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇလႄႈ ယဝ်ႈၵေႃႈ တေၽုၵ်ႇၽၵ်းၵၢတ်ႇ၊ ၽၵ်းၵီး ၸွမ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇၼမ်ႉထူမ်ႈပႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လွင်ႈလူႉသုမ်းတႄႉ ၼမ်ဢေႃႈ။ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ် 8 လပ်းပုၼ်ႉ တေႃႇပေႃးထိုင်လိူၼ်ၵဝ်ႈလွင်ႈ 2 ၶမ်ႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ။ ပိုၼ်ႉတီႈသုင်တႄႉ ၼမ်ႉလူတ်းယွမ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈယူႇသေတႃႉ ၸိူဝ်းတီႈတႅမ်ႇတႄႉ တိုၵ်ႉထူမ်ႈယူႇ ၶဝ်ႈတႄႉ ၼဝ်ႈမူတ်းယဝ်ႉ ဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းႁႃႇယႂ်ႇသေ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ယိုင်ႈၼွင်းလုပ်ႇ ထူမ်ႈသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆႈတၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾင်ႇႁိုၵ်းယၢတ်ႇ၊ ၶူဝ်တႆႇတီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃး ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်ႇပင်းလူႉၵွႆၸွမ်း ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈႁဵတ်းၶူဝ်တႆႇဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-08-21T16:22:04

https://shannews.org/archives/56696

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႄႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းတီႈလႃႈသဵဝ်ႈ လူၺ်ႈၸႂ်ႉလိၵ်ႈၶႄႇပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇ

ၽွင်းပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼႆႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵုမ်းလႆႈလၢႆၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈ တႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁွင်ႉဝႃႈ သိုၵ်းၶႄႇၼႆမႃးၸဵမ်လႂ် ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၶဝ်ၸႂ်ႉလိၵ်ႈၶႄႇ ၵႂၢမ်းၶႄႇ။ ၼႂ်း ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈဝဵင်း ဢၼ်ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် တႄႇမီးပၼ်ႁႃၼႂ်းၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ ပွင်ႇၶၢဝ်ႇၸူးၵၼ် တင်းၵူၼ်းမိူင်း။ တီႈဝဵင်းလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တႄႇၸႂ်ႉၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ၵႂႃႇႁင်းၶဝ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢမ်ႇႁူႉလိၵ်ႈၶႄႇၵႂၢမ်းၶႄႇ ၵူႈၵေႃႉလႄႈ တႄႇမီးလွင်ႈၶွင်ႉၶမ်ၼႂ်း ၵၢၼ်ၸႂ်ႉၵႂၢမ်းလၢတ်ႈလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆး။ လၢႆၸႄႈဝဵင်း ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵုမ်းလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် တေၸႂ်ႉလိၵ်ႈၶႄႇသေ ပၼ်ႇၵၢၼ်ၼႂ်းလုမ်း ၼႂ်းၸႆးမႃး။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇတွင်ႈထၢမ်သဵင်ၵၢင် ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းသေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တႅမ်ႈလၢတ်ႈၽႃႇသႃႇၶႄႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၵပ်းသိုပ်ႇသိုဝ်ႇသၢၼ် ၸူးၵူၼ်းမိူင်း ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ။ Photo by – WWW.KOKANG123.COM/ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁူပ်ႉၵူၼ်းမိူင်း လႃႈသဵဝ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ်လႄႈ တႄႇပဵၼ်လွင်ႈၶွင်ႉၶမ်မႃး ပေႃးပဵၼ်ၸိူင်ႉၼႆၵႂႃႇ ၶၢဝ်းယၢဝ်းၸိုင် ပဵၼ်ဢၼ်လီမႆႈၸႂ် ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ ပႃးၸဵမ်လွင်ႈႁၵ်ႉသႃၾိင်ႈလႄႈ လိၵ်ႈလၢႆးၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်ပွၵ်ႈယူႇ ၶိုၼ်းႁိူၼ်း ဝၢႆးလင် သဵင်ၵွင်ႈယဵၼ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ – “ပေႃးလၢတ်ႈသိုဝ်ႈသိုဝ်ႈတႄႉၵေႃႈ တေဝႃႈဢမ်ႇႁႂ်ႈၶဝ် ၸႂ်ႉလိၵ်ႈၶႄႇၼႆၵေႃႈ သိုဝ်ႉတီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶဝ်ပေႃးပဵၼ် ၵူၼ်းၵတ်ႉၶႅၼ်ႇလိၵ်ႈၶႄႇၵူၺ်းၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးတူၺ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၺ်း ဢၼ်မေႃလိၵ်ႈၶႄႇမၼ်းတေဢေႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် လၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းဢုပ်ႉမၼ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၶႄႇ ၵူၼ်းမိူင်းမၼ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆလႄႈ မၼ်းဢမ်ႇၵိုင်ႇငၢမ်ႇၵၼ် ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီ တေႃႇၵၼ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ပေႃးၶဝ်တေၸႂ်ႉလိၵ်ႈၶႄႇၵႂႃႇ ၼႂ်းလုမ်းၼႂ်းၸႆးၵူႈဢၼ်ဢၼ်တႄႉ တႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၾၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၶဝ် တေၸမ်ၸႂ် ၵွင်ႉသၢၼ်ၵၼ်လႆႈတႄႉ တေယၢပ်ႇၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈတႄႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးတူၺ်း ငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉၸိုင် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လွမ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၺႃးသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁႄႉႁၢမ်ႈသုၼ်ႇလႆႈႁဵၼ်းသွၼ် လၢတ်ႈၸႃ လိၵ်ႈလၢႆးပၢႆပေႇလႄႈၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉမိူင်း မိူၼ်မိူဝ်ႈပၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼဝတ ၊ ၼ ဢၽ လႄႈ ၸၵၸ ၽွင်းငမ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ လွင်ႈဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တေၸႂ်ႉလိၵ်ႈလၢႆးၸိူင်ႉႁိုဝ် ၼႂ်းၵၢၼ်လုမ်းၵၢၼ်ၸႆး ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇပိုၼ် ၽၢဝ်ႇ မွၵ်ႇလၢတ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သေတႃႉ ဢၼ်ၸႂ်ႉမႃးၼႂ်းၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၶဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ၊ မိူင်းၵူဝ်း ၊ လၢဝ်ႇၵၢႆး ၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ ၊ ၵုၼ်လူင် ၊ ၵွင်းၸၢင်ႉ ၊ သႅၼ်ဝီ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်လိၵ်ႈၶႄႇဝႆႉလွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် ႁူမ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၶဝ်ဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းဢၼ်ၶဝ် ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃး ဢွင်ႇပေႉဝႆႉၼၼ်ႉသေတႃႉ – ပႆႇတူၵ်းလူင်းၵၼ်လႆႈတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ဝႃႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးယိုဝ်းၶိုၼ်း မိူဝ်ႈလႂ်ၼႆသေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵိၼ်ၸၢင်ႈၼွၼ်း ဢမ်ႇပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်လီလီ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇမီးတၢင်ႇတီႈ တၢင်ႇဝဵင်းၵေႃႈ ဢၼ်ပွၵ်ႈၸႂ်းႁိူၼ်းၶိုၼ်းၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉ မီးဢိတ်းဢီႈၵူၺ်း။ ၵမ်ႈ ၼမ် ပႆႇႁတ်းမိူဝ်းယူႇသဝ်း ၶိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “လႆႈဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးပၢင်တိုၵ်းတႄႉ ယဵၼ်ၵႂႃႇယဝ်ႉတွၼ်ႈၼိုင်ႈ။ ဢၼ်မိူဝ်းတႄႉ ၼမ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းဢၼ်မိူဝ်းၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ပေႃးသွၼ်ႇတူၺ်း 10 ၵေႃႉၼႆႉ ၶိုၼ်းဢွၵ်ႇၶိုၼ်း 9 ၵေႃႉၼႆႉယဝ်ႉၶႃႈ။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ၽႂ်ၵေႃႈမိူဝ်းတူၺ်း ႁိူၼ်းသေ ၶိုၼ်းဢွၵ်ႇၶိုၼ်းၵူၺ်း။ မိူၼ်ႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းမိူဝ်းယူႇတႄႉတႄႉ သိုၵ်းဢၼ်တိုၵ်းၵၼ်ယဝ်ႉ ၵႂႃႇၼႆႉ တင်းသွင်ၾၢႆႇ ယင်းပႆႇလႆႈတူၵ်းလူင်းသင်ၵၼ်ၶႃႈလူး။ တင်းသိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၵၸၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် ပၢင်တိုၵ်းတင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆး ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉပိုၼ်ႉတီႈ၊ ပႆႇၸၢင်ႈဢုပ်ႇၵၼ် ၸႅၵ်ႇၵၼ် ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းလႆႈသေ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈၶိုၼ်းတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တင်းသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼင်ႇၵၼ် ၶိုၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းယူႇသဝ်းမိူၼ် ပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁိူၼ်းယေး ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ႁူင်းႁဵၼ်း ဢွင်ႈတီႈယူႇ ၵူၼ်းမိူင်းၵူႈတီႈတီႈ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်လူႉၵွႆ ၵူၼ်ႇပင်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇၸၢင်ႈမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးၶိုၼ်း။ တႃႇမႄးၵုမ်း လုမ်းလႃးပူၵ်းပွင်ပၼ်ၶိုၼ်း ဢွင်ႈတီႈလူႉၵွႆၵႂႃႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇႁၼ်ၸုမ်းလႂ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈႁူင်းယႃလူင်လႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ တႂ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 11/08/2024 ၼႆႉဝႃႈ ဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းမေႃယႃ CDM မွၵ်ႈ 500 ၵေႃႉၼႆႉသေ သိုပ်ႇၵၢၼ်ၶိုၼ်းယူႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပႆႇႁတ်းတမ်းၸႂ် မိူဝ်း ယူတ်းယႃတူဝ်တႄႉတႄႉ ဝႃႈဝႃႈ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-21T15:36:07

https://shannews.org/archives/56678

ရူတ်ႉၶိူင်ႈလႄႈ ရူတ်ႉၵႃး ၽႃႇၵၼ်တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁဵၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ တၢႆထင်တီႈ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 21/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 8 မူင်း ၽွင်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵႂႃႇႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉ ရူတ်ႉၵႃး လမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈဢၼ်တၢင်ႇလုၵ်ႈႁဵၼ်းမႃးလမ်းၼိုင်ႈ ၽႃႇၺႃးၵၼ် တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢွၼ်ႇ ဢႃယု 10 ၶူပ်ႇ တၢႆထင်တီႈ။ ရူတ်ႉၽႃႇၺႃးၵၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်တီႈသဵၼ်ႈတၢင်းလဵပ်ႈဝဵင်း ၾၢႆႇတူၵ်း (အနောက်မြို့ပတ်လမ်း) ၼႂ်းၵႄႈၸၼ်ႉ ၸွမ်တူၼ်ႈတီးလႄႈ ႁၢၼ်ႉၼမ်ႉၼဵင်ႈၸဵမ်း ဢေႊရႃႊဝတီႊ။ ရူတ်ႉယႂ်ႇၽႃႇၺႃးရူတ်ႉၶိူင်ႈ ဢၼ်သွင်ပေႃႈ လုၵ်ႈတၢင်ႇၵၼ်မႃး တႃႇၵႂႃႇသူင်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉသေ လၢၵ်ႈၸၼ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၸွမ်းပႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတူၵ်းရူတ်ႉၶိူင်ႈလူႉတၢႆ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ႁၼ်တေႃႇၼႃႈတေႃႇတႃ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူဝ်ႈႁဝ်းၶႃႈႁၼ်တႄႉ ၶဝ်တိုၵ်ႉၽႃႇ ၵၼ်ယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်တႄႉ ၼွၼ်းလူမ်ႉဢမ်ႇႁူႉတူဝ်ယဝ်ႉ ပေႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈ ႁွပ်ႇလုၵ်ႈမၼ်းဝႆႉ၊ ၵူၼ်းၵေႃႈ ၼမ် ၼႃႇ။ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် မႃးႁွင်ႉၵႂႃႇ တင်းပေႃႈ တင်းလုၵ်ႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ – ၵႃးတင်း ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၽႃႇၵၼ် တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းၼၼ်ႉ တေပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း တီႈႁူင်းႁဵၼ်းလႂ်တႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉ။ ပေႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႄႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းလိူတ်ႈဢွၵ်ႇၵူၺ်း ဢမ်ႇထိုင်တီႈတၢႆ – ဝႃႈၼႆ။ တီႈဢၼ်ရူတ်ႉၵႃး ၽႃႇၵၼ်ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းၵိုၼ်း ရူတ်ႉလိူင်ႇလႄႈ ၵူႈပွၵ်ႈၵေႃႈ ရူတ်ႉၵႆႉၽႃႇၺႃး ၵၼ်ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်တၢႆၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတူၵ်းၸႂ် ပဵၼ်ဢၼ်ၸႂ် ဢမ်ႇလီ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးၼႆႉ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ၼမ်ႉမၼ်းၵႃး ႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇ၊ လႆႈၶဝ်ႈထႅဝ်ၵၼ်ပႂ်ႉထႅမ်။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵိတ်ႇၵႅပ်ႈ။ ရူတ်ႉၵႃးၵႂႃႇမႃး ဝႄႈၵၼ်ယၢပ်ႇ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ ႁေႃႈဝႆးဢမ်ႇၸွမ်းပၵ်းပိူင် ၵၢၼ်ၶပ်းႁေႃႈရူတ်ႉ ၵႃး ထိုင်တီႈၵႆႉမီးလွင်ႈၽႃႇၺႃးတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၼ်။ တီႈဝဵင်းလူင်တူၼ်ႈတီးၼႆႉ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီၼႆႉမႃး တေႃႇထိုင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်ၼႆႉ ယွၼ်ႉရူတ်ႉၵႃးၽႃႇၵၼ်သေ လူႉတၢႆ မီး 140 ၵေႃႉယဝ်ႉ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် လွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-08-21T13:52:11

https://shannews.org/archives/56675

ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ 10 ဝၼ်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ

ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ 10 ဝၼ်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ တီႈၵေႇသုတ်း ၵဵပ်း 5 ၵေႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇဢဝ်လႂ်မႃးပၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ သဵင်ၵွင်ႈယဵၼ်ဝႆႉယူႇသေတႃႉ သိုၵ်းသွင်ၾၢႆႇၶဵင်ႈၶႅင် ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၼ်ဝႆႉ ၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ၊ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈယူႇ ၶိုၼ်းဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေးသေ ႁႂ်ႈၸတ်းၵဵပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇ သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းပၼ်ၶဝ်။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ၸႂ်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မႃးယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်း။ ၽႂ်ဢမ်ႇပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်း တေယိုတ်းဢဝ်လၢႆလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ႁိူၼ်းယေးၼႆလႄႈ ၽိူဝ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပွၵ်ႈယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းသမ်ႉ မႃးၵဵပ်းၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ 10 ဝၼ်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ။ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 5 ၵေႃႉ။ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းသမ်ႉ ၸႂ်ႉသႂ်ႇငိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇ ၵိၼ်းၸႂ်” – ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ၸုမ်းပဢူဝ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇတီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ ပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်း 3 ယဝ်ႉ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇပၼ် ၵူၼ်းလႆႈၸိုင် တေလႆႈသႂ်ႇငိုၼ်း ၵမ်ႉၸွႆႈပၼ် တႃႇၸႂ်ႉၸၢႆႇၼႂ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ႁိူၼ်းၼိုင်ႈလင် တေလႆႈသႂ်ႇ ဢမ်ႇယွမ်း 5 မိုၼ်ႇပျႃး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 23/01/2024 မႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁူမ်ႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၵၼ်တင်း သိုၵ်းပဢူဝ်း PNLA လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ လႆႈပၢႆႈၽႄးသိုၵ်း။ ပေႃးသဵင်ၵွင်ႈယဵၼ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသမ်ႉပွၵ်ႈ ၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး။ ပၢႆႈပၢႆႈပွၵ်ႈပွၵ်ႈ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇသဝ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်ၼႆႉသမ်ႉ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း လၢတ်ႈဝႃႈ တေပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆသေ တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းပၢႆႈ။ ဝၢႆးလင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢႆႈ ၽူႈလၵ်ႉသမ်ႉယႃႉၽၵ်းတူႁိူၼ်းယေးသေ ၶဝ်ႈဢဝ်ၶူဝ်းၶွင် ၸိူဝ်းမီးၵႃႈၶၼ်ၵႂႃႇထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵိၼ်ယႅမ်ႉသမ်ႉ ၵႃႈယႂ်ႇ၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း၊ ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းသူၼ် ၼႂ်းႁႆႈသမ်ႉ ဢမ်ႇမီးၵႃႈၶၼ်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ဢၼ်ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းလၢတ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းႁႂ်ႈသူင်ႇငိုၼ်း ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၵိၼ်း ၸႂ် တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းၸိူဝ်း ဢမ်ႇပဵၼ်လႆႈတႃႇသႂ်ႇ ငိုၼ်း ၼၼ်ႉသမ်ႉ တၢမ်တူဝ်တေလႆႈၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း။ ပေႃႈမႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉႁွင်ႉႁႆႈႁႆႈ ၵႂႃႇယွၼ်းၼွမ်း ႁႂ်ႈသိုၵ်းလူတ်းယွၼ်ႇပၼ် ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ – ၵႃႈလႆႈသူင်ႇလုၵ်ႈလၢင်းၵူၼ်းႁိူၼ်းၵႂႃႇပၼ်။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ၸွႆႈလူႇၸွႆႈတၢၼ်းပၼ် ယွၼ်းသူးပၼ်ႁႂ်ႈလွတ်ႈၽေးဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်း ဢမ်ႇပဵၼ်ယႂ်ႇလူင် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢမ်းလိမ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်လႄႈ တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-21T13:31:37

https://shannews.org/archives/56668

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်း ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး လွၵ်းၵၢတ်ႇမိုတ်ႉ

တႄႇႁူဝ်လိူၼ်ၼႆႉမႃး ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး လၢႆၸႄႈဝဵင်း ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၶဝ်ႈ ထႅဝ်ၶၢဝ်းႁိုင်ပႂ်ႉသိုဝ်ႉ မၢင်တီႈ မီးၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ၸွမ်းလွၵ်းၵၢတ်ႇမိုတ်ႉ (မှောင်ခိုစျေးကွက်) ထႅင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 19/08/2024 ၼႆႉ ပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸွမ်းၵူတ်ႇထတ်းတီႈႁၢၼ်ႉ ၸိူဝ်းဢဝ်ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး သႂ်ႇတဝ်ႈသႂ်ႇၶူတ်ႇဝၢင်းၶၢႆ ၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်း ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း တူၼ်ႈတီး – ၵျွၵ်ႉတလူင်း ၼၼ်ႉ ၺႃးယိုတ်းသိမ်းဢဝ်ၵႂႃႇ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တီႉၺွပ်းၵူၼ်းၶၢႆၵႂႃႇပႃးထႅင်ႈ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းတူၼ်ႈတီး ၶဝ်ႈထႅဝ် ပႂ်ႉသိုဝ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ တွၼ်ႈၵၢင်ၼႂ်တႄႉ ၶဝ်တီႉၺွပ်း ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ဢၼ်သႂ်ႇတဝ်ႈသႂ်ႇၶူတ်ႈ ဝၢင်းၶၢႆၸွမ်းၶၢင်ႈတၢင်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇၵူၺ်း။ ထိုင်မႃး ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇၶိုၼ်းတီႉၺွပ်းၵႂႃႇ ၵူၼ်းၶၢႆၼမ်ႉမၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇမူတ်းဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး လၢႆၸႄႈဝဵင်းၼႆႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၶၢႆပၼ်လႆႈ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ႁႂ်ႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႄႈ လွၵ်းၵၢတ်ႇမိုတ်ႉ ၶၢႆၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ၸင်ႇမီးၼမ်လိူင်ႇမႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ် လႆႈသဵင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၼမ်၊ မၢင်တီႈ ၶဝ်ႈထႅဝ်ပႂ်ႉၶၢဝ်းႁိုင်သေတႃႉ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးသေ ဝၢႆႇပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း ၵေႃႈမီး။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး']

2024-08-21T11:41:51

https://shannews.org/archives/56665

မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းတႅၵ်ႇ ထင်ၼမ်ႉမၼ်း ၾႆးမႆႈလူႉၵွႆ တီႈသီႇပေႃႉ

ဝၼ်းတီႈ 19/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 11 မူင်းၶိုင်ႈၼႆႉ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းတႅၵ်ႇ ထင်ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး AAA ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၺႃးၾႆးမႆႈလူႉၵွႆ မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၾႆးမႆႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ၸုမ်းပရႁိတ ႁူမ်ႈၵၼ် ၸွႆႈယိုတ်းၾႆး ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 3 မူင်းပၢႆ ၾႆးၸင်ႇမွတ်ႇ ၵႂႃႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ သဵင်ၵွင်ႈယဵၼ်ဝႆႉသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယူႇၼႂ်းတပ်ႉသိုၵ်းသေ ၵႆႉလၢမ်းယိုဝ်းၶိူင်ႈၵွင်ႈယႂ်ႇ တူၵ်းတႅၵ်ႇၼႂ်းဝဵင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉ။ တႄႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 ၼႆႉမႃး ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်းသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶဝ်ႈလေႃႇတိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉပႃးၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းၸွႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်းသိုၵ်းတ ဢၢင်းယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းၵမ်ႈၼမ် သေတႃႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 23 ၊ ၶမယ 503 – 504 ၸိူဝ်းၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်း ပႆႇယိုတ်းလႆႈ။ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူႉတၢႆ မွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈမွၵ်ႈ 50 ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ လူႉၵွႆၼမ်။ မိူၼ်ၼႆ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယူႇတၢင်းၵွင်းသူၼ်ၼဵင်ႈလွႆလဵၵ်း ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၵႂႃႇ တၢင်းပွၵ်ႉၵွင်းလၢင်း ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းတႅၵ်ႇ တိူဝ်ႉလင်ႁိူၼ်း လူႉၵွႆ 2 လင် ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ၼႆယဝ်ႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-21T11:15:02

https://shannews.org/archives/56660

ၵိမ်းၾႆးႁၢႆ တီႈၶူင်ႇႁိူဝ်းမိၼ် မိူင်းၵျပၢၼ်ႊ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈယင်ႉၵိုတ်းပႅတ်ႈ သၢႆၵၢၼ်မိၼ် 36 ဢၼ်

ၼႂ်းဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တီႈႁူင်းၵဵပ်းၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်မီးႁိမ်းၵဵတ်ႉတၢင်းၶိူင်ႈမိၼ်ဢွၵ်ႇ တီႈၶူင်ႇႁိူဝ်းမိၼ် မိူင်းၵျပၢၼ်ႊ ၼၼ်ႉ ၵိမ်းၾႆးမၢၵ်ႈၼိုင်ႈ ႁၢႆၼႆသေ ႁုပ်ႈသိမ်းပႅတ်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် တႃႇ 36 ဢၼ် ၵူၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၵိုတ်းၶင်ႉၶမ်ဝႆႉ တင်းၼမ်။ ဝၼ်းတီႈ 17/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တီႈတႃႈႁိူဝ်းမိၼ်ၼႂ်းမိူင်း New Chitose ဢၼ်မီးတီႈ ၵုၼ်ႁေႃႊၵၢႆႊတူဝ်ႊ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇ မွၵ်ႈ 2 ၸူဝ်ႈမူင်း ၵူၼ်းၸိူဝ်း တေဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း လူၺ်ႈသၢႆၵၢၼ်မိၼ်သေ ၵႂႃႇမႃးၼႂ်းမိူင်းၵေႃႈ လႆႈၶင်ႉၶမ်ဝႆႉၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပႂ်ႉၶိုၼ်ႈၶိူင်ႈမိၼ်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၶိုၼ်းမႄးၵူတ်ႇထတ်း ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈထႅင်ႈ ၵမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈပႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းႁိုင် – ဝႃႈၼႆ။ ၵိမ်းၾႆး ဢၼ်ႁၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းထူပ်းႁၼ် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 18 လိူၼ်ၼႆႉ တီႈႁူင်းၵဵပ်းၶူဝ်းၶွင် ႁိမ်းတႃႈႁိူဝ်း မိၼ်ၼၼ်ႉ ၵူၺ်း – ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တီႈၶူင်ႇႁိူဝ်းမိၼ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉပႃးဝႃႈ – လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တေၸၢင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ တီႈၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်လႄႈ မိူဝ်းၼႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ်ထႅင်ႈၼၼ်ႉ တေၶတ်းၸႂ်မူၼ်ႉမႄးႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ တီႈၼိူဝ် သူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယႃႊ X တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်တႅမ်ႈတၢင်ႇ ယုၵ်ႉယွင်ႈ လွင်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ တႃႈႁိူဝ်းမိၼ်သေ လွင်ႈ ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း တိူဝ်းမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ ယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ် သၢႆၵၢၼ် မိၼ်မိူင်းၵျပၢၼ်ႊ – ၼႆယဝ်ႉ။ သၢႆၵၢၼ်မိၼ် New Chitose မိူင်းၵျပၢၼ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်သၢႆၵၢၼ်မိၼ် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵျပၢၼ်ႊ ၸႂ်ႉတိုဝ်းၼမ် လိူဝ်ပိူၼ်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်းၼႂ်းမိူင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ဝဵင်းတူဝ်ႊၵျူဝ်ႊလႄႈ ဝဵင်းသႅပ်ႊပူဝ်ႊရူဝ်ႊ ဢၼ်မီးၵူၼ်းဢႅဝ်ႇလႄႇၼမ် လိူဝ်ပိူၼ်ႈထီႉသွင်ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼၼ်ႉၵေႃႈ သၢႆၵၢၼ်မိၼ် New Chitose ႁပ်ႉသူင်ႇၶႅၵ်ႇၵႂႃႇမႃးဝႆႉ။ ၼႂ်းပီ 2022 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်းသၢႆၵၢၼ်မိၼ် New Chitose မီး 15 လၢၼ်ႉပၢႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Eleven ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-21T10:24:19

https://shannews.org/archives/56655

UNOCHA ဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁိမ်းၸမ် 19 လၢၼ်ႉ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ

ဝၼ်းတီႈ 19/08/2024 ၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းၵူၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၼင်ႇၵၼ် တူၺ်းထိုင်ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ် ယူႇတီႈ UNOCHA သေ လၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ 18.6 လၢၼ်ႉ ႁူမ်ႈပႃး လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 6 လၢၼ်ႉ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉပၼ်ႁႃပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈ လွင်ႈလူႉသုမ်းယႂ်ႇလူင်လႄႈ ၽေးသၽႃႇဝ ၸိူဝ်းၼႆႉတင်းၼမ်။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ယုၵ်ႉယွင်ႈၼမ်ႉၸႂ် ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၸိူဝ်းၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၵူၼ်း မိူင်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ၊ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၵပ်ႉၵိၼ်းမႃးယူႇၼႆႉ ယူႇတီႈ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶဝ်ၵေႃႈ တေတိူဝ်းၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းလူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼၼ်ႉယူႇ – UNOCHA လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၶိုင်ႈပီ 2024 ၼႆႉ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်ၼႆသေတႃႉ လႆႈၶတ်းၸႂ်ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် တႃႇႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း 2 လၢၼ်ႉပၢႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ UNOCHA လၢတ်ႈဝႃႈ သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ၊ လွင်ႈၶႃႈႁႅမ် ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းၼင်ႇ ၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2023 ၼႆႉ တူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ် ၺႃးၶႃႈတၢႆ မီး 280 ၵေႃႉ – ၶၢဝ်ႇ AFP ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တီႈမိူင်းသီႊရီႊယိူဝ်ႊ ပဵၼ်ၼမ်လိူဝ်သေပိူၼ်ႈ ၊ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ လူႉတၢႆၵႂႃႇ 4 ၵေႃႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-20T17:20:00

https://shannews.org/archives/56650

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၢၼ်းပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၽႅတ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇ

ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20/08/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁွတ်ႈထိုင်မႃး တီႈဝတ်ႉၵျွင်းပၢင်ႇၽႅတ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇသေ လဝ်ႈလၢတ်ႈတီႈ ၸဝ်ႈတူၼ်ၶူးၼင်ႈၵျွင်း တႃႇမႃးယွၼ်းၶႂၢင်ႉၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းဝၢင်းၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းၵျွင်းပၢင်ႇၽႅတ်ႈသေ မႃးယွၼ်ႉၶႂၢင်ႉတီႈၸဝ်ႈသြႃႇ ႁဝ်းၶႂ်ႈပိုတ်ႇပၢင်သွၼ် ၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ၸဝ်ႈသြႃႇလႄႈတၵ်ႉၵႃႇ ဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉလႄႈ ၶဝ်ၶိုၼ်းၵႂႃႇ တၢင်းဝၢၼ်ႈသပ်ႉပေႇပုၼ်ႉထႅင်ႈၶႃႈဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ 2008 သေ ၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇ ၶႂ်ႈၶဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ၸွမ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ ပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇပတ်းပိုၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်း ဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇထႅင်ႈ တင်းၼမ်။ “သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း မႃးတူင်ႉၼိုင်ယူႇ ၾၢႆႇလင်ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၽႅတ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သဵင်ၵွင်ႈဢမ်ႇတႅၵ်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶူဝ်း ဝႆႉယဝ်ႉၶႃႈ။ ပေႃးပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းမႃးၵေႃႈ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈပၢႆႈလႆႈၵမ်းလဵဝ်” – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွၵ်ႉၸွၵ်ႇၼႆႉ မီးသိုၵ်း SSPP/SSA လႄႈ RCSS/SSA တူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးဝႆႉ။ သိုၵ်းတင်း သွင်ၾၢႆႇၼႆႉ ၵေႃႈ ၵႆႉပိုတ်းယိုဝ်း ႁၢင်ႈမၢၵ်ႇတေႃႇၵၼ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉပႃး ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 08/08/2024 ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈထၼု DPLA/ DPLF ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ်ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉၵူႇသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇယူႇ – ၵူၼ်း ဝၢၼ်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – Eugene (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-20T16:39:04

https://shannews.org/archives/56647

ၵူၼ်းမိူင်းပၢင်လွင်း လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈၵႃႈ ၽွင်းဝၢၼ်ႈမိူင်းယုင်ႈ

သင်ၸိူဝ်ႉဝၢၼ်ႈမိူင်း ၵတ်းယဵၼ် မိူင်းတႆးၼႆႉ ပဵၼ်တီႈဢၼ်လီယူႇလီသဝ်းလႄႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လိူင်ႇမၢၵ်ႈ ၼမ်တွၼ်း ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢၼ်တၢင်းႁၢင်ႈလီသၽႃႇဝ တဵမ်ထူၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်။ ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ် ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇတေႃႇဢမ်ႇမၢၼ် ၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ။ တၢင်းဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵူႈပွၵ်ႈ မိူဝ်ႈပႆႇတတ်းလႅၼ်လိၼ် တၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ် ယၢမ်ႈပဵၼ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်လဵဝ်ၵၼ်သေ တေႃႇထိုင်မႃးဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇႁဵတ်းသူၼ်ႁဵတ်းၼႃး တၢင်းမိူင်းပၢႆး၊ ၾၢႆၶုၼ် ဢၼ်မီးၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈၼမ်ႉလႆႈၼမ်ယူႇသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇဢမ်ႇမၢၼ်ႇ၊ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်၊ ၵူၼ်းမိူင်း ၵုမ်ႇလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈၽုၵ်ႇၶဝ်ႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇပၼ်တေႃႉတၢင်ႇသိုဝ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈသၢၼ် တေႃႇၵၼ်ထႅင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း ၵႃႈယႂ်ႇၵႃႈပႅင်း။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယိုတ်းမိူင်းမႃး သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လၢႆၸုမ်းၼႂ်းၸႄႈ မိူင်းယၢင်းလႅင် ႁူမ်ႈၵၼ် လေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေ ၵူၼ်း မိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇထင်သဝ်းလီလီ၊ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်း ပၢႆႈပႅတ်ႈတိူၵ်ႈႁႆႈလွၵ်း ၼႃးသေ ႁွတ်ႈထိုင်ၵူႈတီႈၵူႈလႅၼ်။ ၵမ်ႈၼမ် ပၢႆႈယူႇ ၸွမ်းၶႅပ်ႇလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸိူဝ်းဢၼ်ႁွတ်ႈထိုင်ဝႆႉ တီႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်းၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ယွၼ်ႉၵူၼ်း ၸိူဝ်းယူႇသၢပ်ႇၼမ်ႉလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းဝႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ပီမၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ၶဝ်ႈၼႃးဢမ်ႇလႆႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈ၊ ၵူႈပီတႄႉ လႆႈသူင်ႇၶၢႆထိုင်မိူင်းတႆး၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်ႇထူၼ်ႈသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် ယႃႇဝႃႈတႃႇၶၢႆ တႃႇ ၵိၼ်ၸႂ်ႉၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းယင်း ဢမ်ႇမီး။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းပၢႆႈထိုင် ဝဵင်းပၢင်လွင်းလႄႈ သၢပ်ႇလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၼႂ်းပီ 2024 ၶတ်း ၸႂ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼႃးၶိုၼ်းသေတႃႉ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ်ပိုတ်ႇၽၵ်းတူ ၾၢႆၼမ်ႉ မိူင်းပၢႆးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈ တူင်ႈၼႃး ထိုင်ယၢမ်း လဵဝ်ပႆႇပဵၼ်ၵၢၼ်။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇၵိၼ်ႁိမ်ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးလႆႈသိုဝ်ႉ ၵိၼ်ၶဝ်ႈဢၼ်ဢဝ်တၢင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်းၼၼ်ႉမႃး။ ၶဝ်ႈသၢၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈသႅၼ်းလီၵေႃႈ လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၵႃႈယႂ်ႇ ယွၼ်ႉပိူၼ်ႈ လႆႈတေႃႉမႃးၵႆၼႆ ၵူၼ်းပၢင်လွင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇလႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈတႆး တၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင်ယဝ်ႉ။ တီႈတႄႉမၼ်း ၼႃးတၢင်းမိူင်း ယၢင်းလႅင်ၼႆႉ တူင်ႈၼႃးၼမ်ၼႃႇလူး။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပိုတ်ႇၽၵ်းတူၾၢႆၼမ်ႉ ထူမ်ႈတူင်ႈၼႃးမူတ်းယဝ်ႉ။ တူၼ်ႈၶဝ်ႈ ၼႆႉ ၵႅၼ်ႉၼမ်ႉသေတၢႆပႅတ်ႈမူတ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၶဝ်ႈတႆး ဢမ်ႇၵုမ်ႇလဵင်ႉၵၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းပၢင်လွင်း လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈ ဢၼ်ဢဝ်တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈမႃးၶၢႆ။ လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၵႃႈယႂ်ႇၵႃႈပႅင်းသေဢမ်ႇၵႃး ၼမ်ႉလႅမ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ် ၶဝ်ႈဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ဢမ်ႇပေႃးထုၵ်ႇၸႂ်ၼႆ – ၵူၼ်းပၢင်လွင်းလၢတ်ႈ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၸမ်လႄႈ ၶဝ်ႈသၢၼ်ၼိုင်ႈထူင်လႂ် မွၵ်ႈ 6 မိုၼ်ႇပျႃးၵူၺ်း ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈသၢၼ် ဢၼ်လုၵ်ႉမႃးတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈထူင်လႂ် လႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ် 8 မိုၼ်ႇ ထိုင်140,000 ပျႃး။ ၼိုင်ႈထူင်ၼႆႉ ၼမ်ႉၼၵ်း မီး 25 ၸွႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ပီၵၢႆပီဢွၼ် ၶဝ်ႈၼႃးတၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸတ်း သူင်ႇၶၢႆတၢင်းပၢင်လွင်း ၼႆႉသေတႃႉ သင်ႇသိုဝ်ႉၵိၼ် ၶဝ်ႈၼွင်မွၼ် – ထုင်ႉပူင်း လႆႈယူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၸိူဝ်းယၢမ်ႈတေႃႉၶဝ်ႈမႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းလႄႈ ဢမ်ႇတေႃႉလႆႈငၢႆႈငၢႆႈမိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈ။ ပေႃးႁၼ်တေႃႉၶဝ်ႈသၢၼ် သႅၼ်းလီမၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၺႃးယိုတ်းဝႆႉၵေႃႈမီး။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ လႆႈပၼ်ငိုၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၸင်ႇပၼ်လတ်းတၢင်းၵေႃႈမီးၼႆ ၵူၼ်းပၢင်လွင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈ – “မိူဝ်ႈဢွၼ် ၶဝ်ႈတၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ဢမ်ႇထိုင်ၵေႃႈ ယၢမ်ႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၶဝ်ႈတၢင်းထုင်ႉပူင်း – ၼွင်မွၼ် မႃးယူႇသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပႂ်ႉၸွမ်းတၢင်း ၵူတ်ႇထတ်း ဢမ်ႇပၼ်တေႃႉလီလီ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈလွႆၶေႃၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉ တိုၵ်ႉပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ သင်တေႃႇၼင်ႇ ၶဝ်ႈသၢၼ်ဢၼ်ၵိုတ်းၶင်ႉဝႆႉၼႂ်းယေးၶဝ်ႈ ၼႂ်းႁူင်းသီၶဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၵႂႃႇမူတ်း။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းပၢႆႈသွၼ်ႈဝႆႉ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်းၼႆႉ ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်း ဝၢၼ်ႈၵဝ်ႇ မိူင်းလင်သေ ဢွၼ်ၵၼ်ၶတ်းၸႂ်ပွၵ်ႈ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈၼႃးၸွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်းမိူင်းပၢႆး – ၾၢႆၶုၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သမ်ႉၺႃးၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈလႄႈ တူၼ်ႈၶဝ်ႈၼဝ်ႈပႅတ်ႈလၢႆလၢႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် တႃႇပီၼႃႈပီလိုၼ်း ၵူဝ်ဢမ်ႇမီးၶဝ်ႈၵိၼ်။ ၵူၼ်းမိူင်းပၢင်လွင်း ၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းၼႃးႁဵတ်းသူၼ် ႁိမ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ၶွၼ် ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ပၢင်လွင်း – ၾၢႆၶုၼ် ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၾူၼ်ယႂ်ႇ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၵူၼ်ႇပင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇ လုမ်းလႃးသူၼ် ႁႆႈၼႃး လီလီ။ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း မီးလွင်ႈၶွင်ႈၶမ်လၢႆလွင်ႈသေ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ၸိူဝ်းပွၵ်ႈ ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈ ၼႃး လႆႈလတ်းၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈမေႃႇပီႇသေ လတ်းၶၢမ်ႈတႃႈႁိူဝ်း မိူဝ်းထိုင်ၾၢႆၶုၼ် – မိူင်း ပၢႆး လႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်။ မေႃႇပီႇၼႆႉ မီးၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ ဝဵင်းပၢင်လွင်း – လုၵ်ႉပၢင်လွင်း ၶီႇၵႃးထိုင်မေႃႇပီႇၼႆႉ လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း 1 ၸူဝ်ႈမူင်းၶိုင်ႈ။ တႃႇတေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းလုမ်းလႃး တူင်ႈၼႃးၵူၺ်းၵေႃႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-20T16:07:12

https://shannews.org/archives/56640

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ တူၵ်းတိူဝ်ႉႁိူၼ်းယေးလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းသီႇပေႃႉ လူႉၵွႆ 3 လင် ထဝ်ႈယိင်း လူႉတၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 19/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 2 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ တူၵ်းတိူဝ်ႉႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်မီးတီႈဝၢၼ်ႈၺွင်ႇၵဝ်ႈတူၼ်ႈ လူႉၵွႆ 3 လင် ၵူၼ်းတၢႆ 1 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်း 3 လင်။ မႄႈထဝ်ႈၶႄႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ တၢႆထင်တီႈ။ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႈမီး။ သၢႆသၼ်ယႃးၾူၼ်း CDMA ၵေႃႈ ႁၢႆဝႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတိတ်းတေႃႇၸူးၵၼ်။ ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆယဝ်ႉမွၵ်ႈ 20 ၵေႃႉ။ ပၢင်တိုၵ်းတႄႉ ဢမ်ႇပဵၼ်သေတႃႉ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢမ်းလိမ်းပွႆႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၵူဝ် ဢမ်ႇႁတ်းယူႇၼႂ်းဝဵင်း”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းၼမ်ႉလၼ်ႈၵေႃႈ လၢမ်းလိမ်းယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၵႂႃႇတူၵ်းတီႈ ဝၢၼ်ႈသၢႆလေး တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၽူႈၸၢႆးတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇ ၵူၼ်းသီႇပေႃႉ လူႉတၢႆ မိူဝ်ႈ 19/08/2024 ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢမ်းလိမ်းပွႆႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း။ ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်း 4 ပုၼ်ႈ 3 ပုၼ်ႈ ပၢႆႈဢွၵ်ႇမူတ်းယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇပေႃး ၶႂ်ႈၵိုတ်းသင်ယဝ်ႉ။ ၵူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ၽႂ်ဢမ်ႇႁတ်းယူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ သိုၵ်းတင်းသွင်ၾၢႆႇ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းဝႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်း ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ဢမ်ႇႁတ်းယူႇသေ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇယူႇၸွမ်းဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ ၵေးသီး၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ တူၼ်ႈတီး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈပွႆႇပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈဝႆႉ ၸွမ်းဝၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမီးသၢပ်ႇဝဵင်း မိူၼ် ၼင်ႇ – တၢင်းဝၢၼ်ႈတိုင်းၶႄႈ၊ တိုင်းၸၢမ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇယွမ်းငိူင်ႉပၢႆႈသေ သိုပ်ႇယူႇဝႆႉၼႂ်းဝဵင်းၼၼ်ႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇသေ မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ တႄႇပဵၼ်မႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 ဢေႃႊၵတ်ႊသ် တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 16/08/2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းမီးၸမ် 20 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းမီး 48 ၵေႃႉ ယဝ်ႉၼႆ – ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် လွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၵေႃႈ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းသီပေႃႉ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ဝႆႉယူႇသေတႃႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ၸုမ်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၶဝ်ဝႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း၊ ၼင်ႇႁိုဝ် ဝၢၼ်ႈသူၼ် ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း တေဢမ်ႇလူႉၼၼ်ႉ သိုၵ်ႈမၢၼ်ႈ ထုၵ်ႇလီဝၢင်းၶိူင်ႈသေ ငိူင်ႉဝႄႈပွႆႇပၼ် – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-20T13:21:08

https://shannews.org/archives/56628

မေႃယႃလၢၼ်ႉပၢႆ ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် ႁႂ်ႈဢဝ်တၢင်းၽိတ်း ၵူၼ်းတီႈၵၼ်ႉၸၼ်ၶႃႈတၢႆ မေႃယႃယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ

မေႃယႃ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယႃႊ လၢၼ်ႉပၢႆ ႁူမ်ႈၵၼ် ဢွၵ်ႇပႆၼႄၵၢင်ၸႂ် ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တၢင်းၽိတ်း ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ် ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ ၶႃႈႁႅမ်မေႃယႃယိင်း ၾိုၵ်းၵၢၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယႃႊ ပွတ်းႁွင်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ မေႃယႃယိင်း ၾိုၵ်းၵၢၼ် ၵေႃႉဢၼ်ၺႃးၵၼ်ႉၸၼ်သေ ထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢႃယုမီး 31 ပီ။ ထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆမၼ်းၼၢင်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 09/08/2024 ႁိမ်းႁူင်းယႃလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းၵူဝ်ႊၵတ်ႊတႃႊ (ကိုလ်ကတ္တားမြို့) ပွတ်းတူၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလိူင်ႈၼႆႉ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် တီႉၺွပ်းၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းပလိၵ်ႈ ဢၼ်လီထၢင်ႇထိူမ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ သူင်ႇဝႆႉပၼ်တီႈ ငဝ်ႈငုၼ်းၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းပၢႆးယူႇလီလႄႈ မေႃယႃၶဝ်တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇမႃး တုၵ်းယွၼ်းတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႃႇလႆႈလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်းလႄႈ ႁႂ်ႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပၼ်ဝႃႈ တေၵႅတ်ႇၶႄႇႁႄႉၵင်ႈပၼ် လွင်ႈမေႃယႃၶဝ် ၺႃးႁဵတ်းႁၢႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းမေႃယႃ ဢၼ်ယႂ်ႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယႃႊၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉဝႃႈ ၵၢၼ်ယူတ်းယႃ ဢၼ်ဢမ်ႇလူဝ်ႇႁိပ်ႈၼႅတ်ႈ ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉၼၼ်ႉ တေၵိုတ်းလိုဝ်ႈဝႆႉ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်း – ၶၢဝ်ႇရၢႆႊထိူဝ်ႊ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-20T13:02:20

https://shannews.org/archives/56622

ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး ၵေႃႉမႂ်ႇဝႃႈ တေပူၵ်းပွင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်တူၵ်းတႅမ်ႇမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 3-4 ပီၼႆႉ

ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆးၵေႃႉမႂ်ႇ ၼၢင်းသၢဝ်ၽႄးထွင်းထၢၼ်း သျိၼ်ႊၼဝတ်ႊ လၢတ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ၽွင်းမၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်ႈႁပ်ႉတၼ်းႁဵင်း ဝၼ်းတီႈ 18 ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉဝႃႈ – တေႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸိုင်ႈမိူင်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇႁိူဝ်ႈႁိူင်းမႃး ၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆး ၵေႃႉမႂ်ႇၼႆႉ ဢႃယု ၸင်ႇႁႃမီး 38 ပီၵူၺ်း။ ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင်ယိင်း ဢၼ်ဢႃယုလဵၵ်ႉသုတ်း ၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းထႆး။ ဝၢႆးလင် ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈမၼ်းၼၢင်း ထၵ်းသိၼ် သျိၼ်ႊၼဝတ်ႊ လႄႈၼႃႉမၼ်း ယိင်ႉလၵ်း သျိၼ်ႊ ၼဝတ်ႊယဝ်ႉ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် ၵေႃႉထူၼ်ႈသၢမ် ၼႂ်းၶိူဝ်းႁိူၼ်းသျိၼ်ႊၼဝတ်ႊ။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ – ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈ တင်းလုမ်ႈၾႃႉသေ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး မိူင်းထႆးၵေႃႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉယူပ်ႈယွမ်းၸွမ်း။ လႆႈမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 3-4 ပီယဝ်ႉသေတႃႉ ပႆႇၸၢင်ႈပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း။ တင်ႈဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းဢွၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉ တေပူၵ်းပွင်ပၼ်လႄႈ ယွၼ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸိုင်ႈထႆး ပၼ်တၢင်းႁူမ်ႈမိုဝ်းသေ ၵမ်း – ဝႃႈၼႆ။ တီႈပၢင်မၼ်းၼၢင်း မွၵ်ႇလၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်း ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵေႃႉမႂ်ႇၼၼ်ႉ ပေႃႈမၼ်းၼၢင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ ထၵ်းသိၼ် သျိၼ်ႊၼဝတ်ႊ ၵေႃႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပဵၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်း။ ပေႃႈမၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ၽွင်းပီ 2006 ၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းထႆး ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းသေ ဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇလၢႆလၢႆဢၼ်ယဝ်ႉ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပူၵ်ႈတူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃႈမၼ်းၼၢင်း ပၢႆႈတူတ်ႈတၢမ်ႇ ၵႂႃႇယူႇ ၼွၵ်ႈမိူင်းသေ ၸင်ႇႁႃပွၵ်ႈမိူင်းၶိုၼ်းၽွင်း ပႃႇတီႇမၼ်းၼၢင်း ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီ 2023 ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-20T12:08:14

https://shannews.org/archives/56609

ၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႊၵူဝ်ႊ လူႉတၢႆ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်မႁဵင်းလိင်း mpox 500 ပၢႆယဝ်ႉ

ၵူၼ်းမိူင်းၵုၼ်ႊၵူဝ်ႊ တီႊမူဝ်ႊၶရႅတ်ႉတိတ်ႉ (DRC) ဢွၼ်ၵၼ်တိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် မႁဵင်းလိင်း mpox မီး 15,000 ပၢႆသေ ဢၼ်လူႉတၢႆၵႂႃႇ မီး 500 ပၢႆယဝ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူဝ်ႈလုမ်ႈၾႃႉမႆႈၸႂ် ၵူဝ်တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ၽႄႈလၢမ်းၵႂႃႇၸူး မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းထႅင်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းၵုၼ်ဢႅပ်ႊၾရိၵ 12 မိူင်း ဢၼ်တိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် မႁဵင်းလိင်း mpox ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်တႅမ်ႈမၢႆဝႆႉ လွင်ႈတၢင်းပဵၼ်ၽႄႈလၢမ်းဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ တၢင်းပဵၼ်ၼႆႉသေ ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ (WHO) ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ငဝ်းလၢႆးပၢႆးယူႇလီလုမ်ႈၾႃႉ ယူႇဝႆႉ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉသေ ပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆးဝႆႉၸွမ်းယူႇ – ၼႆယဝ်ႉ။ တၢင်းပဵၼ် မႁဵင်းလိင်း mpox ဢၼ်တိတ်းၸပ်းၽႄႈလၢမ်း တီႈမိူင်းၵုၼ်ႊၵူဝ်ႊ ပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်မႅင်းဝၢႆးရတ်ႉသ် ၸိူဝ်ႉၽၼ်း Clade 1b သေ တိတ်းၸပ်းၵၼ်ဝႆးလႄႈ လူႉတၢႆလႆႈဝႆး လိူဝ်သေၸိူဝ်ႉၽၼ်း ၵမ်းဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ မွၵ်ႈ 3.6 % – WHO လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢၼ်လီထၢင်ႇထိူမ်ဝႃႈ တိတ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ် မႁဵင်းလိင်းမီး 15,664 ၵေႃႉ၊ ဢၼ်လူႉတၢႆ မီး 548 ၵေႃႉ။ မိူင်းၵုၼ်ႊၵူဝ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ် မီးၵူၼ်းတိတ်းၸပ်းၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ်ႁၢင်ပီ 2022 မႃး မိူင်းၵုၼ်ႊၵူဝ်ႊ လႆႈႁူပ်ႉၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ လွင်ႈတိတ်းၸပ်း တၢင်းပဵၼ်မႁဵင်းလိင်းမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် – ၶၢဝ်ႇရၢႆႊထိူဝ်ႊ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးယူႇလီ']

2024-08-20T11:37:08

https://shannews.org/archives/56606

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉမ 66 ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ

တႄႇၵၢင်လိူၼ်ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်လုၵ်ႈၸုမ်း တပ်ႉမ 66 ၸုမ်းၾၢႆႇယိုဝ်းတိုၵ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းတင်းၼမ် ၶဝ်ႈ ၸူးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆ – ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းသိုၵ်း တီႈငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်း ပွတ်းဢွၵ်ႇ ယပၶ ဢၼ်ပၵ်းငဝ်ႈဝႆႉ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီးသေ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၵႂႃႇ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းမႂ်ႇ ၶဝ်ႈပႃးတင်းၼမ်၊ ဢၢၼ်းတေပိုတ်ႇပႃး တပ်ႉၵွင်ၾၢႆႇ ယူတ်းယႃ တီႈၼႃႈသိုၵ်း ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသူင်ႇၵႂႃႇ တၢင်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ မီးမွၵ်ႈ 400 ပၢႆ ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢဝ်ၵႃးသိုၵ်းသူင်ႇ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢဝ်ၵႃးၵူၼ်းႁိူၼ်း သူင်ႇၵႂႃႇ။ တပ်ႉမ 66 ၼႆႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ထႅမ်ႁႅင်းၵႂႃႇတၢင်း ၼႂ်းထုင်ႉလွၵ်ႉၸွၵ်ႇလႄႈ တၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင် တင်းၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။ တပ်ႉမ 66 ၼႆႉ ပဵၼ်တပ်ႉ ၾၢႆႇယိုဝ်းတိုၵ်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉ တီႈဝဵင်းဢိၼ်းမ (အင်းမ) ၸႄႈဝဵင်းတႄးၵူင်း (သဲကုန်း) ၾၢႆႇတူၵ်းတိူင်းပႃႇၵိူဝ်။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းၶဝ်ႈၸူး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼမ်ႁႅင်းလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ သဵင်ၵွင်ႈယဵၼ်မႃး ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း လိူၼ်ပၢႆယဝ်ႉသေတႃႉ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ၼႆႉ သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇမႃး ၶိုၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈမႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႈလူမ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပဢူဝ်း PNO ဢၼ်ပႂ်ႉ တီႈတၢင်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၵူတ်ႇထတ်းယွၼ်းငိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-20T10:37:29

https://shannews.org/archives/56591

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႂ်ႉၵဵတ်ႉတီႈသီႇၵိပ်ႇ ၵူတ်ႇထတ်းယွၼ်းငိုၼ်းၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ၶၢၼ်ၸႂ်

သိုၵ်းမၼ်ႈ ၸိူဝ်းပႂ်ႉလၢၼ်ႇ/ ၵဵတ်ႉ တီႈဝဵင်းသီႇၵိပ်ႇ ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၵူတ်ႇထတ်း ယွၼ်းငိုၼ်းၼမ်ႁႅင်း ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶၢၼ်ၸႂ် တႃႇလတ်းလၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃးၵႃႉၶၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပၢင်လွင်း – သီႇၵိပ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် လတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇမႃးၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်း PNO ပႂ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉ တီႈၾၢႆႇၼႃႈ ႁူင်းၸၢၵ်ႈလိၼ်ပုၼ်ၼၵႃး ဝဵင်းသီႇၵိပ်ႇ၊ ၺႃးၵူတ်ႇထတ်းယွၼ်းငိုၼ်းၼမ်ႁႅင်း၊ ဢႃႇလူး ၼိုင်ႈထူင် လႆႈပၼ် 500 ပျႃး ပေႃးတၢင်ႇမႃး ၼမ်ၵေႃႈ လႆႈပၼ်ၼမ်၊ ၵႃးၼိုင်ႈလမ်း လႆႈပၼ်မွၵ်ႈ 5 မိုၼ်ႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ငိုၼ်း ဢဝ်ၶူဝ်း ၶွင်ၵႂႃႇ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵႂႃႇမႃး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်းၼႆ – ၵူၼ်းၵႃႉၽၵ်းၶဵဝ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပၢင်လွင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း PNO ဢၼ်ပႂ်ႉၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ တီႈသီႇၵိပ်ႇၼၼ်ႉ ထႆၵိၼ်ငိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၵူတ်ႇထတ်းပႃး မၢႆၾၢင်သေ ပေႃးမီးလွင်ႈထၢင်ႇထိူမ် တီႉၺွပ်းယွၼ်းငိုၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း၊ ၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်းလႄႈ ယႃႈယႃ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈတေႃႉတၢင်ႇ ၸွမ်းၼင်ႇၶဝ်ပၼ် ၶႂၢင်ႉဝႆႉၵူၺ်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းပူၼ်ႉပႅၼ် သုၼ်ႇလႆႈ ၼၢင်းယိင်းထႅင်ႈၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပၢင်လွင်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-20T10:11:10

https://shannews.org/archives/56588

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႂ်ႉၶူဝ်တႃႈၵေႃႈ ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းပွတ်းႁွင်ႇပၢႆႈၶၢမ်ႈၶူင်း ၵႂႃႇပွတ်းဢွၵ်ႇ

ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ် ပၢႆႈၽေးပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပၢႆၵႂႃႇပွတ်းၸၢၼ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၶၢမ်ႈၶူင်းပၢႆႈၵႂႃႇပွတ်းဢွၵ်ႇ။ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇတီႈယူႇတၼ်းသဝ်းလႄႈ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းတေၶၢမ်ႈၶူင်း တီႈၶူဝ်တႃႈၵေႃႈၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႄႉႁၢမ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ထဵတ်ႈထၢမ်ႁႅင်း။ ပေႃးဝႃႈပဵၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆ ယိင်ႈၶႅၼ်းၵူတ်ႇထတ်းယွႆႈယႅမ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လၢႆသႅၼ်းထၢၼ်ႈဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈၵႂႃႇမႃး။ တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ၼၼ်ႉမႃး ပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 သိုပ်ႇပဵၼ်ထႅင်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ သိုၵ်းတဢၢင်း ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢႆၸႄႈဝဵင်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈ၊ သီႇပေႃႉ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇလႄႈ ဢွၼ်ပၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်။ မၢင်တီႈမၢင်ဝဵင်း ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေတႃႉ ယွၼ်ႉမီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉၼမ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵူဝ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေး တိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃးသေ ပၢႆႈသွၼ်ႈတီႈ လွတ်ႈၽေးၽႂ်မၼ်း။ ၵမ်ႈၼမ် ပၢႆႈၸူးတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇ။ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉ သဵင်ၵွင်ႈယဵၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢွၼ်ၵၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းပႂ်ႉၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းမိူင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ပိူင်လူင် တီႈၶူဝ်ၶၢမ်ႈၶူင်း တႃႈၵေႃႈ လႅၼ်ၶႅၼ်ႈမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း – ပွတ်းဢွၵ်ႇ။ ပေႃးပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းတႄႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပေႃးၵူတ်ႇထတ်းႁႅင်း ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး သႅၼ်းၵူၼ်း ၼုမ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ၺႃးၵူတ်ႇထတ်းထဵတ်ႈထၢမ်လၢႆလွင်ႈ။ ပေႃးပႃးၸၢဝ်းၶႄႇ၊ ၸၢဝ်းဝႃႉ၊ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းဢမ်ႇပၼ်လတ်း ၵႂႃႇမႃးငၢႆႈငၢႆႈ။ သင်တိုၵ်ႉ တေပၢႆႈၵႂႃႇၸိုင် တၵ်းလႆႈမီးပီႈၼွင်ႉၸဝ်ႈဝဵင်း ၸဝ်ႈႁိူၼ်း မႃးႁပ်ႉႁွင်းၸင်ႇပၼ်ၶၢမ်ႈၶူင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ – “ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ ၵမ်ႈၼမ်ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး လတ်းမႃးတင်း မိူင်းသူႈ၊ မိူင်းၸၢင်ႈ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ် တေၸႂ်ႉလူင်းရူတ်ႉသေ ၵူတ်ႇထတ်း။ ပေႃးပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းတႄႉ ၶဝ်ပၼ်လွတ်ႈယူႇ။ ပေႃးပဵၼ်ၶႄႇ၊ ဝႃႉ၊ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၶဝ်တိုၼ်းၸႂ်ႉ လူင်းရူတ်ႉသေ ၵူတ်ႇထတ်းၵမ်းလဵဝ်။ တေလႆႈမီးၵူၼ်းၵႂႃႇ ႁပ်ႉႁွင်းဝႃႈ မီးပီႈၼွင်ႉဝႆႉ တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆ ၸင်ႇပၼ်ၶဝ်ႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းႁႅင်းလႄႈ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၸဝ်ႈၵႃး လႆႈသဵင်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းၸွမ်းၼမ် ၸိူဝ်းတၢင်ႇၶူဝ်း ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ဢၼ်ၼဝ်ႈငၢႆႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ထိုင်တီႈလႆႈပႅတ်ႈၵေႃႈမီး။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းပဵၼ်ၵိၼ်း ယင်း ၸၢင်ႈတၢႆၵၢင်တၢင်းလူးၵွၼ်ႇ ၼႆ ၸဝ်ႈၵႃးၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ တီႈၶူဝ်တႃႈၵေႃႈၼႆႉ ပေႃးလုၵ်ႉၾင်ႇတၢင်းၸၢၼ်းမႃး တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၸိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်လတ်း ၶၢမ်ႈ တႄႇဢဝ် 3 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ထိုင် 6 မူင်း ၊ ပေႃးလုၵ်ႉ တၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉၵႂႃႇ ပွတ်းၸၢၼ်းတႄႉ တႄႇပိုတ်ႇပၼ်ၵၢင်ၼႂ် 5 မူင်းယူႇ ဝႃႈ ၼႆ။ ယွၼ်ႉတတ်းမၵ်းၶၢဝ်းယၢမ်းဝႆႉ ၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ရူတ်ႉၵႃးၵူၼ်းပၢႆႈၽေး မႃးၶမ်ယူႇ တီႈၶူဝ်တႃႈၵေႃႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်သဵၼ်ႈပဵၼ်သၢႆ။ မၢင်ၸိူဝ်းလႆႈၼွၼ်းၶၢမ်း ပဵၼ် 2 ၶိုၼ်း 3 ဝၼ်း ၵေႃႈမီး။ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၸဝ်ႈ ၵဝ်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇ ၸၢင်ႈသဝ်းလႄႈ ဢၢၼ်းပၢႆႈၸူးမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇသေတႃႉ သမ်ႉၺႃးႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းလၢႆတီႈလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်း။ ၽွင်းဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵေႃႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဝၢႆးသေ ထိုင်ပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းယဝ်ႉၵေႃႈ သမ်ႉမီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်း ဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈဝႃႈ သိုၵ်းဝႃႉတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီးလွင်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လွင်ႈၵၢၼ်သိုၵ်း ၵၢၼ် မိူင်းၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ်ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းထႅင်ႈ။ ၵူဝ်လႆႈပၢႆႈယဝ်ႉပၢႆႈထႅင်ႈ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်း ပၢႆႈၽေး ၸိူဝ်းဢၢၼ်းၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ၵေႃႈမီးယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်ပၢႆႈထိုင်ၵဵင်းတုင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးၶဝ် ပၢႆႈမႃးတၢင်းပွတ်းဢွၵ်ႇသေတႃႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉမီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဝႃႈ သိုၵ်းဝႃႉ တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီးလွင်ႈငူပ်ႉငီႉၵၢၼ်သိုၵ်းၵၢၼ်မိူင်းၵၼ်ၼႆလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ထႅင်ႈ ၵူဝ်လႆႈပၢႆႈယဝ်ႉပၢႆႈထႅင်ႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵမ်ႈၼမ် ဢၢၼ်းၶဝ်ႈထိုင်မိူင်းထႆး”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈၵဵတ်ႉမၢၼ်ႈ ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇယၢင်း (ၵဵတ်ႉမၢၵ်ႇယၢင်း) တၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူၼ်ၵၼ်၊ ပေႃးႁၼ်ၵႃး ၵူၼ်းဢွၵ်ႇတၢင်းမႃးၸိုင် ယိုတ်းဝႆႉ မၢႆၾၢင် မၢတ်ႈပူင်ႇတိၼ်ႇသေ ႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉၽႂ်မၼ်း ၼႂ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၵႂႃႇထုတ်ႇဢဝ်ၶိုၼ်းၵေႃႈမီး။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၽၵ်းၵႃ ၸိူဝ်းဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၸွမ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း လႆႈလိူတ်ႇမႆႈ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ပၢႆႈၸူးပွတ်းဢွၵ်ႇၵေႃႈယၢပ်ႇ တေပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယၢပ်ႇယဵၼ်းထႅင်ႈ။ ဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တေလတ်းၵႂႃႇ တၢင်းပၢင်ႁူႈ (ပၢင်ႇဢူႈလူင်) ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇႁႂ်ႈလတ်းၵႂႃႇမႃး ပေႃးယိပ်း မၢႆ ၾၢင်မိူင်းတႆး တိုၼ်းဝႃႈဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းဝဵင်းပၢင်ႁူႈ လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-20T09:19:00

https://shannews.org/archives/56584

ပၢင်တိုၵ်းတီႈသီႇပေႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူႉတၢႆ ဢၢႆတူႇၼဝ်ႈ ၸင်ႇႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်

ၸုမ်းသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶဝ်ႈလေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းတၢႆယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉၽႂ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၸွႆႈၽဵဝ်ႈၶၢပ်ႈတူဝ် ဢၢႆတူႇၼဝ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၸင်ႇႁၼ်တူဝ်တၢႆ။ Photo ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ တိုၵ်ႉဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇလုမ်းလႃးသၢင်းၵဵဝ်ႇပၼ် ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵူႈယွမ်ႇၵူႈတၢင်း၊ ၸိူဝ်းၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇမၢတ်ႇ ၸဵပ်းလူႉတၢႆ ၵေႃႈမီး။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 18 လိူၼ်ထူၼ်ႈပႅတ်ႇ ထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းသွင်ၵေႃႉ၊ လူႉတၢႆဝႆႉ မွၵ်ႈ 3-4 ဝၼ်းယဝ်ႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တိၼ်ပုတ်း လူႉတၢႆဝႆႉ။ ထူပ်းႁၼ်ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႃးမူင်ႈ ႁိမ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ 23 ။ ယူႇတီႈ ၸုမ်းပရႁိတၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈၸွႆႈၽဝ်ပၼ် ဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်းသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တႄႇၶဝ်ႈတိုၵ်းတပ့်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 လိူၼ်ထူၼ်ႈပႅတ်ႇၼႆႉ သွင်ၾၢႆႇၸႂ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈယႂ်ႇ ယိုဝ်းတိုၵ်းၵၼ်၊ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉပႃးၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းၸွႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်းသိုၵ်းတဢၢင်း ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉၼႂ်းဝဵင်း၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုတ်းဝႆႉၼႂ်းတပ်ႉ ၶလယ 23 ၊ ၶမယ 503 လႄႈ 504 ဢၼ်မီးၼွၵ်ႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ ၸမ် 20 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းမွၵ်ႈ 50 ၼႆယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼႆ ပွတ်းထုင်ႉၼမ်ႉလၼ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းတင်း ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင်ၵၢၼ်သိုၵ်းတေႃႇၵၼ်ဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ်ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-19T17:16:12

https://shannews.org/archives/56581

ၶၢဝ်းယၢမ်းၶုတ်းၶမ်းမူတ်းသဵင်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ ၶွမ်ႊပၼီႊတိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶုတ်းယူႇတီႈမိူင်းယွင်း

ၶွမ်ႊပၼီႊၶုတ်းၶမ်းသူၺ်ႇၼၵႃး ဢၼ်လႆႈဢၼုယၢတ်ႈၶုတ်းၶမ်းဝႆႉ ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ တီႈဝၢၼ်ႈတၢတ်ႇၸၢင်ႉ ႁိမ်းမိူင်းယူႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ်ၶၢဝ်းယၢမ်း မူတ်းသဵင်ႈ ယဝ်ႉတူဝ်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ ပႆႇၵိုတ်းပႆႇလိုဝ်ႈ တိုၵ်ႇသိုပ်ႇၶုတ်းၶမ်းယူႇ တိၵ်းတိၵ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈတီးၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ ၾၢႆႇၽူႈၵွၼ်းၸႄႈတွၼ်ႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ၶႂၢင်ႉဝႆႉ ။ ၵႃးတၢင်ႇၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၼိုင်ႈဝၼ်း 2 -3 လမ်း ။ ၶုတ်းယူႇဝၼ်းဝၼ်းၶိုၼ်းၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းတၢင်းၼွၵ်ႈတေႉ ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈ ။ ၶဝ်လႆႈၶႂၢင်ႉတီႈၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းသေ လၵ်ႉလွမ်ၶုတ်းတီႈဢမ်ႇတေႃႇတႃၵူၼ်းမိူင်း” ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉၵူၺ်း မီးလွင်ႈၶုတ်းၶမ်း ၶုတ်းထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်ႁႅင်းမႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ လွႆထိူၼ်ႇပႃႇ လူႉၵွႆတင်းၼမ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်းၼႆႉ ၽေးၼမ်ႉၼွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်မႃးႁၢႆႉႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢွင်ႈတီႈပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင်ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်မီးၼႂ်းပွၵ်ႉမၢႆ 4 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽူႈၵွၼ်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇၵေႃႇသၢင်ႈႁဵတ်းလုမ်း ႁူမ်ႈတုမ်ၸႄႈဝဵင်း ဝႃႈၼႆ။ “သူၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈ ၶၢဝ်းႁႅင်း တီႈဝၢၼ်ႈႁူဝ်ယၢင်း ဝၢၼ်ႈၼွင်ႁွႆ ဢၼ်တေၵႂႃႇတၢင်း ဝၢၼ်ႈပူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ မီးလိၼ်းၶဝ် မႃးတတ်းလွၵ်းသေၶၢႆၵေႃႈဢမ်ႇမီးၽႂ်မႃးလၢတ်ႈသင် ။ တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈမီးတီႈလိၼ်ပဝ်ႇ ၼမ်။ ၶဝ်ဢမ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းလုမ်းတီႈၼၼ်ႈသေ သမ်ႉမႃးႁၢင်ႈႁႅၼ်းတႃႇႁဵတ်းလုမ်းတီႈ ဢွင်ႈတီႈပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းပွၵ်ႉ4 ၼႆႉ” – ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈၶတ်းၸႂ်တိတ်းတေႃႇၸူး ၾၢႆႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇၸႄႈဝဵင်းလႄႈတင်း ၶွမ်ႊပၼီႊယူႇၵေႃႈ တိတ်းတေႃႇဢမ်ႇလႆႈ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းဝဵင်းမိူင်းယွင်းၼႆႉ မီးတပ်ႉတိၼ်ဝႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ – 311/334/335/573 လႄႈ တပ်ႉၵွင်ႈလူင် 398 တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉ သေ ၼႂ်းမိူင်းယူႉသမ်ႉ မီးတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် မၢႆတပ်ႉ (1008) တူင်ႉၼိုင်ႈဝႆႉ ။ တႅမ်ႈ- ယူႊၵျိၼ်ႊ (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-08-19T16:56:43

https://shannews.org/archives/56570

ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ် ၼမ်ႉထူမ်ႈ တူင်ႈၼႃးလႄႈႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း

ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆလၢႆဝၼ်းလႄႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈ ၼမ်ႉလွႆၼွင်း မႄႈၼမ်ႉၵႄးၼမ်ႉ လူၼ်ႉၾၢင်ႇ ထူမ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းသူၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လၢႆလၢႆဝဵင်း ။ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉ ၾူၼ်တူၵ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 10 ဝၼ်းပၢႆယဝ်ႉလႄႈ ၼမ်ႉလၢတ်ႈ ၼွင်းလူၼ်ႉၾင်ႇ ၶဝ်ႈၼႂ်းပွၵ်ႉ (1) ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈၶၢႆႉၶူဝ်းၶွင် ပၢႆႈသွၼ်ႈယူႇသဝ်း တီႈလွတ်ႈၽေး။ - ၼမ်ႉထူမ်ႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၵူၼ်းၼမ်ႉၸၢင် ၵေႃႈၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ မီးၸမ် 10 ဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၵေႃႈၶိုၼ်ႈ ၵူႈဝၼ်း။ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ လႆႈၶၢႆႉၶူဝ်း ၶၢႆႉလဵင်း။ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ ပွၵ်ႉ (1) ၵေႃႈ ၸမ်တေထူမ်ႈယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵူႈပီယူႇသေတႃႉ ပီၼႆႉတႄႉ ထူမ်ႈႁႅင်းဝႆႉ” – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈသေ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီး။ Photo SHAN/ ၼမ်ႉထူမ်ႈထုင်ႉပူင်း မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း တီႈဢၼ်ၶဝ်ႈႁွမ်ၶဝ်ႈၶႅမ်ႉ ဢွၵ်ႇၼမ်သုတ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈ ၼမ်ႉတၢမ်ၽၢၵ်ႇၼွင်းလူၼ်ႉၾင်ႇထူမ်ႈ 19 ဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇၸွမ်း သွင်ၾင်ႇမႄႈၼမ်ႉ။ ထူမ်ႈၶဝ်ႈ ၼႂ်းသူၼ်ႁႆႈလွၵ်းၼႃးလႄႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း။ ၸဝ်ႈၼႃး ထုင်ႉပူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႃးၼႆႉ ထူမ်ႈၵူႈဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ။ တီႈဝၢၼ်ႈသၢႆလႄး၊ ၼွင်ၸၢင်ႉ၊ ၵုၼ်သၢႆးတင်း ဝၢၼ်ႈပူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်။ ထူမ်ႈတူင်ႈၼႃး ႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ပဵၼ်ၽွင်းႁူင်းၶဝ်ႈသုၵ်းလႄႈ ပေႃးဢမ်ႇၼႅတ်ႈဢဝ် ၶဝ်ႈၸၢင်ႈငူင်းၼေႃႇမႃး။ မၢင်ၸိူဝ်း ဢၼ်ပႆႇဢဝ်လႆႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈပွႆႇပႅတ်ႈ။ ပီ ၼႆႉၵေႃႈ လူႉသုမ်းၼမ်တႄႉတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo SMMN- ၼမ်ႉထူမ်ႈတူင်ႈၼႃး တီႈမိူင်းၼၢႆး ၼွၵ်ႈလိူဝ် တီႈထုင်ႉပူင်းယဝ်ႉ တီႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ယွင်ၶဝ်ႈလူင်ထီႉသွင် မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆၼွင်း ၼမ်ႉႁွင်ႈၵေႃႈ လူၼ်ႉၾင်ႇသေ ထူမ်ႈတိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃးၵူၼ်းမိူင်း လူႉသုမ်း မွၵ်ႈ 7000 ဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 19/08/2024 ၼႆႉ ၼမ်ႉယင်းပႆႇယွမ်းလူင်း။ ပီၼႆႉၵေႃႈ သုမ်းတူင်ႈၶဝ်ႈတင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ Photo Narkong – ၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈၼႃးၵူင်း တူင်ႇဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ ၼမ်ႉတဵင်းၼွင်းယိုင်ႈလႆႈ 2-3 ဝၼ်းယဝ်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 18/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၼမ်ႉလူၼ်ႉၾင်ႇၼွင်းၶဝ်ႈၼႂ်းပွၵ်ႉ တီႈတႅမ်ႇတီႈယၢၼ်း ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းၸမ် ၾင်ႇၼမ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈတႃႈ၊ ဝၢၼ်ႈပၢင်သၼွင်း၊ ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇပိၼ်း၊ ဝၢၼ်ႈလူင်ပွၵ်ႉဢွၵ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈပုင်းထုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဝၢၼ်ႈမႆႉဢုၼ်လဝ်း ၼႃးၵူင်း ၸိူဝ်းယူႇ တွၼ်ႈတၢင်းတႂ်ႈ ႁိမ်းၸမ်ၼမ်ႉတဵင်း တေၶဝ်ႈၼမ်ႉၶူင်း ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်း မိူၼ်ၵၼ်။ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 19/08/2024 ၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းယင်းပႆႇထၢတ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈ ၸႂ် ၵူဝ်ၼမ်ႉၶိုၼ်ႈသုင် မိူၼ်မိူဝ်ႈ 20 ပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo SMMN- ၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈမိူင်းၼၢႆး ၸုၸုၸၢၼ်ႇ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 22 လႄႈ 23 /08/2024 ၼႆႉ ၾူၼ်တေတူၵ်းႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈၵၢတ်ႇလေႃႉ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီးလႄႈ ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း၊ ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း၊ ၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၼမ်ႉႁွင်ႈၼမ်ႉၵႄး ၸၢင်ႈၼွင်းလူၼ်ႉၾင်ႇၶဝ်ႈထူမ်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း။ ႁႂ်ႈလႆႈဢွၼ်ၵၼ် ၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ်ၵၼ် – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-18T20:06:14

https://shannews.org/archives/56566

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၵူႈဝၼ်း တိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၼမ်ႉလၼ်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢမ်းလိမ်းယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ လူႉၵွႆ 2 လင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ လႆႈယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ။ ႁၢင်ႈၵူၼ်းယိင်း တိုဝ့်ၺႃးမၢၵ်ႇ( Crd to Owner ) ဝၼ်းတီႈ 16/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းမွၵ်ႈ 3 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတၢင်းၵွင်းသူၼ်ၼဵင်ႈလွႆလဵၵ်း ဢၼ်မီးၵွင်းမူးၼၼ်ႉသေ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၵႂႃႇ တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢင်းပွၵ်ႉၵွင်းလၢင်း လူႉၵွႆ 2 လင်။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “မၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းဢွၼ်ႇ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉတီႈတူၼ်ႈတီး။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵူႈဝၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်းယူႇယွတ်းယွတ်းယႅတ်းယႅတ်းၸဵမ်လႂ်ယဝ်ႉ။ ဝၢႆးလင်မၢၵ်ႇမႃးတူၵ်းသႂ်ႇၼႆႉတႄႉ ဢၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇမီးၵူႈဝၼ်း ။ ၽႂ်ဢမ်ႇႁတ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈဝႃႈ ယူႇၵေႃႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈလွတ်ႈၽေး။ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၸုမ်းလႂ်မႃးၵႅတ်ႇၶႄပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း”- ဝႃႈၼႆ။ သဵင်ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၼႆႉ ယူႇတီႈၼမ်ႉလၼ်ႈသေ ငိၼ်းယူႇၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း။ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုဝ်းမၢၵ်ႇမႃးတူၵ်းတီႈဝၢၼ်ႈၵွင်းလၢင်းၼႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈသမ်ႉယိုဝ်းၵႂႃႇၶိုၼ်း ။ ၵႂႃႇတူၵ်းတၢင်းဝၢၼ်ႈၵုင်းသႃႇၾၢႆႇတူၵ်းမိူင်းၶိူဝ်း ၵႂႃႇတူၵ်းတၢင်းလႅၼ်ၶႅၼ်ႈဢိူင်ႇသီႇထွၵ်ႈ လႄႈ မိူင်းၶိူဝ်း။ ၵူၼ်းၼမ်ႉလၼ်ႈလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ-“ မိူဝ်ႈဝႃးၵေႃႈငိၼ်းသဵင် မၢၵ်ႇ ၵူၺ်းၺႃးတီႈလႂ်တေ့ ဢမ်ႇႁူႉ။ တီႈၼမ်ႉလၼ်ႈၼႆႉတႄႉ ၸဵမ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းထဝ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇတၢင်းယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈလူင်းၵႂႃႇတၢင်းလၢႆးၶႃႈ မိူင်းၵိုင်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵႂႃႇထိုင်တူၼ်ႈတီးၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး ။ ၵူၼ်းလူင်ၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးလီလီ ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းၽတ်း 15/08/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလုၵ်ႉၼမ်ႉလၼ်ႈမႃး ဢၢင်ႈမႃးထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းတီႈၼွင်ၵေႃႈ ၽွင်းထိုင်တီႈဝၢၼ်ႈၵွင်းႁၵ်ႉ ၾၢႆႇၸၢၼ်းၼႃးမၢၵ်ႇၶေႃ ၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လူမ်ႇတိုၵ်း ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵွႆ လမ်းၼိုင်ႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတၢႆၼမ်၊ ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႃႇသွင်လမ်းတႄႉထွႆမိူဝ်းတၢင်းၼမ်ႉလၼ်ႈၶိုၼ်း- ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ သိုၵ်းတဢၢင်း(ပလွင်ႈ) TNLA လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 23 ၊ ၶမယ 503-504 ယူႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ တႅမ်ႈ-ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် ( ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-08-18T18:51:38

https://shannews.org/archives/56564

ၶၢဝ်ႇလိုဝ်းပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းတုင် ပဵၼ်ၶႄႇပွႆႇမၢၵ်ႇ

ဝၼ်းတီႈ 18/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢင်းဢိူင်ႇၵၢတ်ႇထၢႆႇ ငိၼ်းသဵင်တႅၵ်ႇမိူၼ်သဵင်ယိုဝ်းၵၼ်လႄႈဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ်ထၢင်ႇဝႃႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ RCSS ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ဝူၵ်ႇတႅၵ်ႇတီႈပၢင်ၸႃႉၶႄႇတၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ RCSS ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“မၼ်းပဵၼ်သဵင်ၶႄႇၶဝ်ၸုတ်ႇဝူၵ်ႇတႅၵ်ႇတီႈပၢင်မႃႇသႃႇၶဝ်။ သဵင်မၼ်းသမ်ႉလင်ႁႅင်းလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈထၢင်ႇဝႃႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆသေဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ်။ ႁဝ်းၶႃႈၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်းၶႃႈ ”ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈပဵၼ်ဢၼ်တူၵ်းၸႂ်မႆႈၸႂ်။ ၵွပ်ႈဝႃႈ မိူဝ်ႈဝႃးမိူဝ်ႈသိုၼ်းၵေႃႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူင်ႉၼိုင်လႄႈ ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ဝႃႈၼႆ။ လုင်းၸၢႆး ၵူၼ်းၵဵင်းတုင်လၢတ်ႈဝႃႈ-“ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၵေႃႉၵူႈပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ် ။ ပေႃးငိၼ်းသဵင်တႅၵ်ႇ သဵင်ၵွင်ႈၼႆဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ် ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ထုၵ်ႇလီဢွၼ်ၵၼ်ၾၢင်ႉ လွင်ႈၸုတ်ႇ မူၵ်ႇတႅၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး -ယင်းၶႆႈတိုၵ်းသူၼ်းပႃးဝႃႈ လွင်ႈပွႆးလၢမ်း ၵႃႈဝႅၼ် ႁႆႇၵွင်မွင်းမူၼ်ႈသိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇလီငိူင်ႉဝႄႈဝႆႉၵွၼ်ႇ။ လူဝ်ႇႁၼ်ထိုင်ၵၢင်ၸႂ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်းၸိူဝ်းထူပ်းၽေးပၢင်တိုၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၽွင်ႈ။ လူဝ်ႇႁႃတၢင်းၸွႆႈထႅမ် တႃႇသူင်ႇယိုၼ်ႈမႅင်ႇတူၺ်းလူၵၼ်ၽွင်းလိူတ်ႇမႆႈလူးၵွၼ်ႇ”ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၽွင်းႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမိူင်းလႃး NDAA ၵေႃႈဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းလူင်းမႃးထိုင်မိူင်းယွင်း တႃႇၸွႆႈထႅမ်ႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်လွင်ႈၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇဝႃႈၼႆ။ၽွင်းၼၼ်ႉၵေႃႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ် ဝႃႈၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၼႆယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-08-18T16:04:23

https://shannews.org/archives/56562

သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ်

ဝၼ်းတီႈ 18/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 1 မူင်း သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇဝုင်ႈ ဢိူင်ႇၵၢတ်ႇထၢႆႈ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “လႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇယူႇတႄႉ ။ ႁိုင်မွၵ်ႈ 30 မိၼိတ်ႉၼႆႉ။ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတူၵ်းၸႂ်ယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆတႄႉဢမ်ႇမီး။ ပဵၼ်ၽႂ်တင်းၽႂ်ယိုဝ်းၵၼ်တႄႉပႆႇႁူႉတႅတ်ႈတေႃး။ ထုင်ႉၼၼ်ႉပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS တူင်ႉၼိုင်”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ – 2-3 ဝၼ်းပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လႆႈႁၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်းထုင်ႉၼၼ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၶၢဝ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈဝႃႈ သိုၵ်းဝႃႉၵေႃႈငိၼ်းဝႃႈၶႂ်ႈလႆႈထုင်ႉၼၼ်ႉၼႆလႄႈ သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇၵမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၽႂ်တင်းၽႂ်ယိုဝ်းၵၼ်တႄႉ ပႆႇႁူႉတႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈလႆႈၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ် ၽူႈမီးၸၼ်ႉ RCSS ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်တၢင်းထုင်ႉၵဵင်းတုင် – မၼ်းၸဝ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ လႆႈငိၼ်းဝႃႈသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇယူႇၼႆသေတႃႉ ပႆႇမီးလၢႆးငၢၼ်းမႃးဝႃႈပဵၼ်ၽႂ်ယိုဝ်းၵၼ်တႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-18T11:16:36

https://shannews.org/archives/56558

PNO တီႉၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းပၢင်လွင်း လွၵ်ႇငိုတ်ႈယွၼ်းငိုၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇပွႆႇၶိုၼ်း

ၵူၼ်းၵႃႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်း 4 ၵေႃႉ ၺႃးၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း တီႉၺွပ်းၵုမ်းတူဝ်ယဝ်ႉ လွၵ်ႇငိုတ်ႈယွၼ်းငိုၼ်း ၵႃႈဢမ်ႇလႆႈဢမ်ႇၸူး ဝၢႆးပၼ်ငိုၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇပွႆႇတူဝ်။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵႃႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽႃမူ 2 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇႁိမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၵျႃႇမၼီႇ 2 ၵေႃႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း ၺႃးၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO တီႉၺွပ်း ယွၼ်ႉငိုၼ်းသေ လႆႈဢဝ်ငိုၼ်း 20 သႅၼ်ပျႃး ၵႂႃႇထုတ်ႇတူဝ်ဢွၵ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းပၢင်လွင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းၵႃႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ 4 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီး လိူင်ႈသင်သေ ၺႃးၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း တီႉၺွပ်းၵႂႃႇ ၊ ႁႂ်ႈဢဝ်ငိုၼ်း 20 သႅၼ် ၵႂႃႇထုတ်ႇတူဝ်ၶိုၼ်း၊ ၽွင်းငဝ်းလၢႆး မိူဝ်ႈလဵဝ် ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢမ်ႇပဵၼ် ႁႃငိုၼ်းယၢပ်ႇ၊ ၶဝ်တင်ႈၸႂ် ပေႉၵိၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၼႆႉ ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေ ၶဝ်ႈတူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းပၢင်လွင်း ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးလွင်ႈတၢင်းသင်သေ ၵႆႉတီႉၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်း လွၵ်ႇငိုတ်ႈယွၼ်းငိုၼ်းၼမ် မၢင်ၸိူဝ်း လႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇဝဵင်း၊ ၸိူဝ်း ဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃငိုၼ်းၵေႃႈ မီးမႃးၼမ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-18T10:48:27

https://shannews.org/archives/56553

ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸဝ်ႈသၢင်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းတူၼ်ၼိုင်ႈ

ဝၼ်းတီႈ 16/08/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၵူးၵွတ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းႁွင်ႇ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉသႂ်ႇၸဝ်ႈသၢင်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းတူၼ် ၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ 2 လုၵ်ႈ တႅၵ်ႇတိူဝ်ႉၸလွပ်ႈလႄႈ ၵျွင်းသုင်းသွမ်း ဝတ်ႉ ႁူးၵွတ်ႈ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး၊ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူဝ်ႁႄ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ၵႂႃႇၼွၼ်းၼႂ်းသူၼ်ၼဵင်ႈ ၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ PDF လေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇယိုတ်း ၵုမ်းလႆႈဝႆႉ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6 ၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁိုင် ႁူဝ်ၼႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢဝ်ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ႁဵင်းထႅတ်ႉၼွင်ႇ (ဟိန်းထက်နောင်) ၽူႈၵွၼ်းပၢင်သွၼ် ၸၼ်ႉၸွမ်သိုၵ်းဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ ပုတ်ႈတႅၼ်းတီႈယူႇ ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉ ၸၵၶ 1 ၵျွၵ်ႉမႄး ဝႃႈ ၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ၵႆႉပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉသေ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ သၢမ်ၸုမ်း တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈမိူင်းၶႄႇ ႁၢမ်ႈပၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႆႇယွမ်း။ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ၊ ပၢင်လူင်၊ ၼမ်ႉသၼ်ႇ၊ မၢၼ်ႈတူင်ႈ၊ ၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ သီႇပေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵူၼ်းမိူင်း ဢိၵ်ႇပႃး သင်ၶၸဝ်ႈ လႆႈလူႉတၢႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-18T10:23:55

https://shannews.org/archives/56551

မိူင်းၶႄႇ ၶၢတ်ႈပၼ်ႁူဝ်ႉသၢမ်ႁၢဝ်း ၸုမ်းၸၢဝ်းလႂ် တေၼပ်ႉထိုဝ် ၽႂ်​​တေၸၢင်ႈတိုဝ်ႁူဝ်ၽိုၼ်ႉ

ငဝ်းလၢႆး မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလႆႈမႆႈၸႂ်ယူႇလႄႈ ​​တေလႆႈၶၢတ်ႈၶႅၼ်ႈဝႆႉႁူဝ်ႉသၢမ်ႁၢဝ်း။ ၼိုင်ႈ – ဢၼ်​​တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ပဵၼ်သိုၵ်းၵၢင်မိူင်း၊ သွင် – ဢၼ်​​တေဝဵၼ်ႉပွႆႇမိူင်းမၢၼ်ႈပႅတ်ႈ ၼွၵ်ႈၶွပ်ႇ ဢေသီယၼ်၊ သၢမ် – ဢၼ်​​​တေ ၶဝ်ႈၵႅဝ်ၸွမ်းလိူင်ႈၵၢၼ် တၢင်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂၢင်းပၼ်လႆႈၼႆ ဝၢင် ယီႈ ပၢၵ်ႇလၢတ်ႈထိုင် ၶုၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇမိူင်းၼွၵ်ႈ လၢဝ်း၊ ထႆးလႄႈ မၢၼ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 16 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ မၢႆထိုင်ဝႃႈ ၶႄႇတၵ်းတေၸုၵ်း ၸၢင်ႈၵႅတ်ႇ​​ၶႄပၼ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်းပိုၵ်းယဝ်ႉႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် ​​တေႁဵတ်းၽီသွင်ၼႃႈ ၽႃႉသွင်ၶူမ်း ၼင်ႇပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇၵူၺ်းႁိုဝ်ၼႆ တႃႉလီဝႆႉၼၵ်းၼပ်ႉၸင်ႈၸွမ်းယူႇ။ ၶႄႇၼႆႉ ၵဵဝ်ႇလိူင်ႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ​​သေ ၽႂ်​​တေဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈၵႅဝ်ၸွမ်းၼႆ လၢတ်ႈမႃးၸဵမ်ပိုင်း ႁၢၼ်ႉ​​တေႃႇမိူဝ်ႈ လဵဝ်​​သေတႃႉ တၢမ်တူဝ်မၼ်းတႄႉ ၶဝ်ႈထိုင်ႁွင်ႈၼိူဝ်ဝႆႉၵွၼ်ႇယဝ့်။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 2022 ဝၢင်ယီႈ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈမႃး ယၢမ်းမၼ်း ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈပၢင်ၵုမ် လၢၼ်ႉၸၢင်ႉ – မႄႈၶွင် တီႈပူးၵမ်ႇၼၼ်ႉယူႇ၊ မိူင်းၶႄႇ ႁၼ်လီ ၵမ်ႉယၼ် ၸွမ်းတႃႇ​​ႁႂ်ႈတုမ်ႁူဝ်ၵၼ်​​ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ တႂ်ႈႁူမ်ႈပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်းၼႆ ပွၵ်ႈၼၼ်ႉ မၼ်းဢမ်ႇယွမ်းႁူပ်ႉ မဢလ။ ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ ႁူပ်ႉပႃးတၢၼ်းသူၺ်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်​​ပေႃႈလဵင်ႉၵဝ်ႇလႄႈ ဢၼ်တိုၵ်ႉမီး ​​ဢေႃးၸႃႇ သုမ်ႇငုမ်း လႆႈၼိူဝ် မဢလ ၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ တၢၼ်းသူၺ်ႇ ​​ၶေႃယွၼ်းထိုင်ဝၢင်ယီႈ ႁႂ်ႈၸွႆႈလူလွမ်ၵွပ်ႇၵူႈပၼ် လွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ငိၼ်းဝႃႈၼႆလႄႈ မိူၼ်တင်းပိူင်းၼႄ ​​လွင်ႈမဢလ ဢမ်ႇထိင်း​​ပေႉလႆႈတပ်ႉသိုၵ်းမၼ်း တႃႇတိုၵ်း​​တေႃး​​ၶိုၼ်း ၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်တဵမ်မိူင်းယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ​​ ပေႃးၼၼ် ၶႄႇၼႆႉ ၸွင်ႇ​​တေတဵၵ်းၾၢႆႇၼိုင်ႈ ယွင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ​​တႄႉယူႇၼႄႇ။ တူၺ်းၸွမ်းယၢင်ႈတိၼ် ၵႃႈ ၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးၸိုင် ၶႄႇၼႆႉတိုၼ်းၸႂ်ႉ လၢႆးၽီသွင်ၼႃႈၽႃႉသွင်ၶူမ်းၵူၺ်း။ တႃႇ​​တေၾႃႈ ပႅတ်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈလုမ်း လုမ်း​​သေ ပူင်ၸႂ် ၸွႆႈထႅမ်ၾၢႆႇၼိုင်ႈလုမ်းလုမ်းၼႆႉ ​​ၶေးပဵၼ်ယၢပ်ႇယူႇ။ ဢမ်ႇၸွႆႈၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတင်းလူင်​​ၵေႃႈ မွၵ်ႈ FPNCC (ၸုမ်း ဢူၺ်းလီၽၢၵ်ႈၼိူဝ်) တႄႉ​​ၵေႃႈ ၶႄႇတိုၼ်း​​ တေဢမ်ႇပႆႇပွႆႇ။ ​​ပေႃးၸဵၼ်းတူၺ်း ၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉၼႆ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းသၢမ် ပီပၢႆမႃး ယင်းပႆႇ မီးၶေႃႈမၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၵၼ် ၼႅၼ်ႈၼႃၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ။ ဢၼ်ၼႆႉ ၸၢင်ႈပဵၼ်လွင်ႈလိူင်ႈဢၼ်​​တေႁဵတ်းႁႂ်ႈမိူင်းၶႄႇ ယိၼ်းမႆႈၸႂ် ၸွမ်း ငဝ်းလၢႆးမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝၢႆးၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ပူတ်းတူၵ်းၼၼ်ႉယူႇ။ လင်ၵတႃႇၾီႇတူၵ်းယဝ်ႉ လိပ်ႉပီးယႃး ယုင်ႈယၢင်ႈယွၵ်းယွႆၵႂႃႇ မိူၼ်ႁိုဝ်ၼႆ လႆႈႁၼ်မႃးယဝ်ႉၼႃႇ။ ၸင်ႇၼၼ် ႁူႉယူႇဝႃႈ မဢလၼႆႉ ဢမ်ႇၶီႈၶႆၼႆ ​​ၵေႃႈယႃႇ တႃႇ​​တေပွႆႇႁႂ်ႈယူင်ႉယႂ်းတပ်ႉသိုၵ်း ယူတ်ႇယၢတ်ႈ လူႉပင်းတႄႉ​​ၵေႃႈ ၶႄႇ​​တေဢမ်ႇပွႆႇပဵၼ်ငၢႆႈငၢႆႈသႄႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တပ်ႉသိုၵ်းဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတင်းလၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း ႁပ်ႉႁၼ်လီ ၼၼ်ႉ မိူင်းၶႄႇလူင် ​​တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၵွပ်ႇၵူႈၵဵဝ်ႇၾူတ်ႇဢဝ်မၼ်း။ ၸႂ်ႉၸတ်းႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႂ်ႇ​ယဝ်ႉ ၽွတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ​​သေ ႁႃလၢႆးဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်​​ ပိူဝ်ႈတႃႇမွတ်ႇယဵၼ်လွင်ႈပိုတ်းတိုၵ်းၵၼ် ၶႂ်ႈဝႃႈ ၼႆ​​ယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇ​​တေ တႄႇၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ၸွင်ႇၽႂ်ပႃႈႁၼ်ငိူၼ်ႈၶႆမၼ်းႁိုဝ်။ မိူဝ်ႈၶႃထူပ်းၵၼ် မဢလ ဝႃႈတႃႇၶိုင်ပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼႆ ၼႂ်းလိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊပိူဝ်ႊ တေလူင်းၵဵပ်း သဵၼ်ႈသၢႆမၢႆႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၵႂႃႇ ၸွမ်းလူၺ်ႈမုင်ႉ​​ႁေႃ ႁိူၼ်းလႂ်မီးဝႆႉၼႆလႄႈ ဝၢင်ယီႈ​​ၵေႃႈဝႃႈ ​​တေၸွႆႈထႅမ် လၢႆးၵၢၼ်ယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်မဢလဝႃႈ ​​တေဢၢၼ်းႁဵတ်း ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2025 ၼၼ်ႉ ၸွင်ႇ​​တေပဵၼ်လႆႈ ႁူးဢွၵ်ႇပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်မိူင်းယူႇႁႃႉ။ ​​လွင်ႈၼႆႉ ၸိူဝ်းၸုမ်းၸၢဝ်းယိပ်းၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လႅပ်ႈပႆႇငိၼ်းၽႂ်ဢုပ်ႇလၢတ်ႈၸွမ်း၊ ၸိူဝ်းၵူၼ်းၵၢၼ်မိူင်း​​ၵေႃႈ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၵူၼ်းၸိူဝ်း ၵႂႃႇယွၼ်းတၢင်ႇမၢႆၾၢင် (မၢတ်ႈပူင်ႇတိၼ်ႇ) ဝႆႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပေႃးမီး​​ၵေႃႉသူၼ်ၸႂ်၊ ၵူၼ်းမိူင်းတင်းလၢႆ ယိင်ႈၶႅၼ်းထူၼ်ႈယဝ်ႉ။ လႆႈတၢႆလႆႈႁၢႆ လႆႈလူႉလႆႈလႅၼ်ႈ ယွၼ်ႉၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ငရၢႆး မိူင်းၵူၼ်းလူင်ယူႇလႄႈသင်၊ လႆႈဢိုပ်းလႆႈယၢၵ်ႈ ယွၼ်ႉ ၵၢၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ယၢပ်ႇယဵၼ်းလႄႈသင်၊ လႆႈႁိူဝ်ႉလႆႈၶီ ယွၼ်ႉပၢႆးၵၢၼ်သွၼ်ၵၢၼ်ႁဵၼ်း လုၵ်ႈလၢင်းၵၢင်တဝ်ႈလႄႈသင်​​ ႁိုဝ်​​တေတၼ်းသူၼ်ၸႂ်ၼိူဝ် ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉသႄႈ။ လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းၼႆႉ မီးတီႈၸုမ်းၸၢဝ်းသွင်ၾၢႆႇ ဢၼ်တိုၵ်း​​တေႃးၵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ​​ဢေႃႈ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႊၼႆႉ ၸွင်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ​​သေ ​​ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း​​တႄႉယူႇႁႃႉ။ ဝႃႈလႃး ၶႂ်ႈဢဝ် ၶၢဝ်းယၢမ်းလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉၸူဝ်ႈၵႅပ်ႉ ပိူဝ်ႈတႃႇတိုၵ်းဢဝ်ၶိုၼ်း ၼႃႈလိၼ်ဢၼ် လႆႈပွႆႇသုမ်းပႅတ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၺ်းႁိုဝ်။ ​​ တေဝႃႈ ၾၢႆႇၸုမ်းၸၢဝ်းၸိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတိုၵ်း​​တေႃး ဢွင်ႇ​​ပေႉဝႆႉ​​သေ ၸႂ်ၶိုၼ်ႈၸႂ်ၵီႈဝႆႉယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸွင်ႇပႃႈထိုင်တီႈ ၶုၺ်ႉႁၼ်ဝႃႈ ဝၢၼ်ႈသူၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ယွၵ်းယွႆလူႉပင်းထိုင် တီႈၶွၼ်ႈၵူၼ်ႈသုတ်းၵွႆထၢၼ်ႈ ​​ပေႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈႁၼ်လၢႆး ​​တေပူၵ်းပွင်တင်ႈၶိုၼ်ႈၶိုၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉႁိုဝ်။ ၵွၼ်ႇသွင်ၾၢႆႇၼႆႉ ပႆႇယွမ်းႁပ်ႉပဵၼ်ႁွႆႈလဵဝ်ၵၼ်ဝႃႈ ထိုင်ယၢမ်းဢုပ်ႇဢူဝ်း​​ၵႄႈလိတ်ႈယဝ်ႉၼႆတႄႉ တႃႇ​​တေႁဵတ်းပဵၼ်လႆႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလူင်ၼၼ်ႉ ​​တေဢမ်ႇငၢႆႈ။ တိူၵ်ႈတီႈဝႃႈ တိုဝ်ႁူဝ်ႁဵတ်းပဵၼ်ယူႇ​​ၵေႃႈ ၸွင်ႇ​​တေ ၸႂ်ႈႁူးဢွၵ်ႇပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်မိူင်းလႆႈၼႄႇ။ မိူၼ်ၼႆ ၼင်ႇၵဝ်ႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းတေလူင်း လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ​​ၵေႃႈ ​​တေလႆႈၶဝ်ႈပဵၼ်ၸုမ်းၸၢဝ်း​​ၵေႃႉၵူၼ်း ဢၼ်​​တႅၼ်းတၢင်ၵူၼ်းမိူင်း​​တႄႉတႄႉမီးမီး​​သေ ၶတ်းၶၢၼ်ႉတိုၵ်း​​တေႃး လူၺ်ႈဢမ်ႇတူၺ်း​​တေႃႇ သုၼ်ႇလဵဝ်ပဵၼ် ယႂ်ႇၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ပၵ်းၸႂ်သူၼ်ၸႂ် ပၼ်သဵင်တွတ်ႈမႄးယဝ်ႉ။ ၵွမ်ႉၵူၺ်းဢၢၼ်းႁဵတ်း လၢႆးမႃႉပိတ်ႉဢမ်ႇလိုမ်းတိၼ် ၶိၼ်ပွင်ပိူဝ်ႈတႃႇၽၢမ်းတႃ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းတႄႉ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ​​တေပဵၼ်ၼမ်ႉလၢႆးတႃးယႃမူၼ်ႇ​​သေ ၽႂ်ႁဵတ်းၽႂ်ႁပ်ႉၵေႃႈ တၵ်းပဵၼ်ၽူႈပႅတ်ႉလႅၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ဢၼႃႇၵၢတ်ႈ ၸိုင်ႈမိူင်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။

['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း']

2024-08-17T17:21:13

https://shannews.org/archives/56542

ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းႁႅင်းလႄႈ ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆ လႅၵ်ႈငိုၼ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး လႆႈၵိုတ်းဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း

ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉ ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းႁႅင်းသုတ်း ၼိုင်ႈတေႃႊလႃႊထိုင် 5,800 ပျႃး ၊ ၼိုင်ႈယႂၼ်ႊ ထိုင် 800 ပျႃးလႄႈ ၼိုင်ႈဝၢတ်ႇ ထိုင် 200 ပျႃး ၶၼ်ၶမ်းၼိုင်ႈၵျၢပ်ႈမီးထိုင် 75 သႅၼ်ပျႃး။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 16/08/2024 ၼႆႉတႄႉ ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းၶိုၼ်ႈမႃး ဢိတ်းၼိုင်ႈ – 1 ဝၢတ်ႇ 156 ပျႃး၊ 1 တေႃႊလႃႊ 5,700 ပျႃး 1 ယႂၼ်ႊ 680 ပျႃးလႄႈ ၶမ်းၼိုင်ႈၵျၢပ်ႈ 70 သႅၼ်ပၢႆ 5 မိုၼ်ႇပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ “ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ၵိုတ်းယင်ႉၵႂႃႇ။ ၵူၼ်းယူႇတၢင်း ၾင်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇႁတ်းယိပ်းငိုၼ်းမၢၼ်ႈဝႆႉ ၼႂ်းမိုဝ်း။ ယူႇလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇၵေႃႈ လႅၵ်ႈငိုၼ်းၶႄႇဝႆႉ ယူႇလႅၼ်လိၼ်ထႆးၵေႃႈ လႅၵ်ႈငိုၼ်းထႆးဝႆႉ။ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵေႃႈ မီးဢၼ်ၶၢႆၵူၺ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈသိုဝ်ႉ မႃးထႅမ်သႂ်ႇ ၼႂ်းႁၢၼ်ႉထႅင်ႈ”- ၵူၼ်းၵႃႉတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းပၵ်းတႃ ၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ – လႅပ်ႈပဵၼ်ယွၼ်ႉ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ ဝၼ်ႊယိ မႃးႁူပ်ႉထူပ်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းလႄႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၵဝ်ႇ – ၵွၼ်ႇတေၵႂႃႇပၢင်ၵုမ် မႄႈၶူင် – လၢၼ်ႉၸၢင်ႉ တီႈမိူင်းထႆး။ မၼ်းၸၢႆး လႆႈမႃးဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆသွင်ၸိုင်ႈမိူင်း – တႃႇ သိုပ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် လွင်ႈသိူဝ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းမႆလၢႆႈ – ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းၶိုၼ်ႈမႃး ၶိုၼ်းဢိတ်းၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ တူင်ႉၼိုင် ၶိုၼ်ႈလူင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢိတ်ႇငိုၼ်းၸေႈမၢင် 2 မိုၼ်ႇ ဢွၵ်ႇၼမ် ၊ ယွၼ်ႉၶိုၼ်ႈငိုၼ်းလိူၼ် ပၼ်ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် – ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆတႄႉလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး']

2024-08-17T17:29:41

https://shannews.org/archives/56538

ၼမ့်ထူမ်ႈ ၼႃးၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး 7000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ ၸဝ်ႈၼႃး ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ

ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်ဢမ်ႇထၢတ်ႇလႄႈ ၼမ့်ၼွင်းလူၼ့်ၾင်ႇ ထူမ်ႈ ၼႂ်းပွၵ့် ၼႂ်းဢိူင်ႇသေဢမ်ႇၵႃး ထူမ်ႈသူၼ်ႁႆႈတူင်ႈၼႃး တီႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ။ ၼႂ်းၶဝ်းတင်း 2-3 ဝၼ်းၼႆ့ ၾူၼ်တူၵ်းတင်းဝၼ်းတင်းၶိုၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႆႈ ၼမ့်ၼွင်းထူမ်ႈ တူင်ႈၼႃး ၼႂ်းထုင်ႉၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ဢမ်ႇယွမ်း 7000 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ၊ သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၵေႃႈၼွင်းထူမ်ႈပႃး ဢမ်ႇယွမ်း 1000 ဢေႊၶိူဝ်ႊ ။ ၵူၼ်းဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ ၼမ့်ထူမ်ႈတိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃးၼႆ့ ၶႂ်ႈဝႃႈပဵၼ်ယူႇၵူႈပီ။ ၵူၺ်းၵႃႈပီၼႆႉ လႆႈဝႃႈထူမ်ႈႁႅင်း ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 ဝၼ်းၼႆ့ ၾူၼ်မႃးတင်းဝၼ်းတင်းၶိုၼ်း ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆၼွင်း ၊ ၼမ်ႉႁွင်ႈၵေႃႈလူၼ်ႉၾင်ႇသေထူမ်ႈတိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃးၵူၼ်းမိူင်း၊ ၸဝ်ႈၼႃးပီၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ်ဝႆႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ ပီၼႆႉ ၵေးၼမ်ႉဢၼ်ၼွင်းထူမ်ႈတိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃး ပဵၼ်မႄႈၼမ်ႉသလၢႆလႄႈ မႄႈၼမ်ႉတွၼ် လူၼ့်တင်းသွင်ၵႄးသေ ထူမ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း ရူတ့်ၵႃးၵႂႃႇဝၢၼ်ႈသၢႆးၽေႇ ၊ ဝၢၼ်ႈၼႃးၶၢၼ် ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ထူမ်ႈပႃးၼႂ်းဝဵင်းမိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်း ပွၵ့်ၼွင်ၵႅဝ်း ၊ ပွၵ့်ၼႃးႁွင်ႇ၊ ပွၵ့်ပေႃႈမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ တူင်ႈၼႃးဢၼ်ၼမ့်ၼွင်းၸိူဝ်းၼၼ့် ၵမ်ႈၽွင်ႈ တိုၵ့်လႆႈထူၺ်ႈၵႃႈဝႆ့ ပႆတၼ်းလႆႈသွမ်ႈ ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ့် သွမ်ႈဝႆ့ တိုၵ့်မီး 2-3 ဝၼ်းၵူၺ်း ။ တူင်ႈၼႃးၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းၼၢႆးမီး မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၶဝ်ႈသၢၼ်ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈထုင်ႉဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၼႆႉ ႁွမ် ၵိၼ်ဝၢၼ်၊ လဵင်ႉလူလႆႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းထုင်ႉတၢင်းၸၢၼ်းတင်းမူတ်း။ ပီၼႆႉသမ်ႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈၵႂႃႇ 7000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ လႄႈ ၸဝ်ႈၼႃးဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ။ ၸဝ်ႈသူၼ်ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ ပီၼႆႉတႄႉ မႆႈပိူၼ်ႈၵေႃႈထိုင်ႁဝ်း ၊ မႆႈႁဝ်းၵေႃႈထိုင်ပိူၼ်ႈယဝ်ႉ ။ ၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်း ၸဝ်ႈၼႃး တင်းမူတ်းယဝ်ႉ ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်း ဢဝ်ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈႁဵတ်းပဵၼ်ပိူင်လူင် လဵင့်သၢႆၸႂ်ၵႂႃႇလႄႈ ပေႃးမီးလွင်ႈတုမ့်တိူဝ့်ၸိူင်ႉၼႆ ၶဝ်ႈဢၼ်တေဢွၵ်ႇႁူင်းမႃးၼႆႉ ၸွင်ႇတေလီယဝ်ႉႁိုဝ်ဢမ်ႇႁူႉ။ ”- ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈတူင်ႈၼႃးၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆးၼႆႉသေ ၵူႈပီၵေႃႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းၼၢႆး ၽူႈတႅၼ်းၽွင်းၵဝ်ႇ ဢိၵ်ႇၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃးၶဝ်ယၢမ်ႈတၢင်ႇလိၵ်ႈတုၵ်းယွၼ်းထိုင်ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ႁႂ်ႈၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈၼႆမႃးယူႇသေတႃႉ ယင်းပႆႇၵႄႈလိတ်ႈလႆႈ။ ပီၼႆႉၵေႃႈ ၸဝ်ႈႁႆႈၸဝ်ႈၼႃး မိူင်းၼၢႆး ၽွမ့်ၵၼ် တၢင်ႇယွၼ်းထိုင် ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တႃႇတေၵႄႈလိတ်ႈ ပၼ်ႁႃၼႆ့ – ႁႂ်ႈၸွႆႈပၼ်တိုၼ်းလၢင်းတႃႇၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်းၽွင်ႈ၊ ႁႂ်ႈၸွႆႈႁဵတ်းပၼ်ၾၢႆၼမ်ႉ ၾၢႆၼွင်၊ ႁႂ်ႈႁဵတ်းပၼ်ႁွင်ႈမိူင်-လၢႆႇၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၼႆၸဝ်ႈၼႃးမိူင်းၼၢႆးလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တီႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၼႆ့ ၼႂ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 3-4 ပီၼႆ့ လႆႈထူပ်းၽႄး ၼမ့်ထူမ်ႈ ၼမ့်ၼွင်းၵူႈပီ ၼႂ်းၶၢဝ်းတင်းပီၼႆ့ၵူၺ်း ပဵၼ် 2 ပွၵ်ႈယဝ့်ဝႃႈၼႆ ။ တီႈမိူင်းၼၢႆးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈပဵၼ်ပိူင်လူင်၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉၽုၵ်ႇပႃး ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၊ ထူဝ်ႇလိၼ် ၊ ထူဝ်ႇႁႄ့ ၊ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ။ တႅမ်ႈ- ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် ( ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-08-17T16:52:20

https://shannews.org/archives/56536

KIA ယိုတ်းလႆႈ တပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၽႃၵၢၼ်ႉ

ဝၼ်းတီႈ 15/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 9 မူင်းၼႆႉ သိုၵ်းၶၢင် KIA ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၸုမ်း KPDF သေ လေႃႇတိုၵ်းယိုတ်းလႆႈ တပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လမွင်ႇၵွင်ႉ (လမောင်ကောင့်) တီႈၸႄႈဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉ ၸႄႈမိူင်းၶၢင်ၼႆ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၼေႃႇပူႇ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ KIA လၢတ်ႈ။ တပ်ႉပၢင်သဝ်း လမွင်ႇၵွင်ႉၼႆႉ ပဵၼ်တပ်ႉပၢင်သဝ်း လွင်ႈယႂ်ႇ တႃႇၼႃႈသိုၵ်း ၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း၊ ပဵၼ်တပ်ႉ ဢၼ်ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉပၼ် ဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႃႇယိုတ်းလႆႈတပ်ႉပၢင်သဝ်းၼႆႉ သိုၵ်းၶၢင် KIA တပ်ႉၵွင် 9 တပ်ႉမႁႃႇ 6 ၊ တပ်ႉမႁႃႇ 14 ၊ တပ်ႉမႁႃႇ 26 လႄႈ ၸုမ်း KPDF ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ် ၶဝ်ႈလေႃႇတိုၵ်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 14 ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ မွၵ်ႈ 3 မူင်း၊ ထိုင်မႃးထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၸင်ႇယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ တင်းသဵင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 4 မူင်းၼႆႉ သိုၵ်းၶၢင် KIA တင်း KPDF ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈထႅင်ႈ တပ်ႉပၢင်သဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေႃးမေႃႇ ပဵၼ်တပ်ႉၶမယ 12 ဢၼ်ပဵၼ်တပ်ႉလွင်ႈယႂ်ႇတႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉၼၼ်ႉထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ 2 ၵမ်း၊ ယွၼ်ႉလႆႈပွႆႇသုမ်း တပ်ႉပၢင်သဝ်းလွင်ႈယႂ်ႇ တႃႇဝဵင်းၽႃၵၢၼ်ႉလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈတိူဝ်းၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်မႃးယူႇၼႆ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၼေႃႇပူႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇ ၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – VOA

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-08-17T16:46:27

https://shannews.org/archives/56534

ၾူၼ်တူၵ်း ဢမ်ႇထၢတ်ႇလႄႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢႆႉႁႅင်းလိူဝ်ၵဝ်ႇ

ဝၼ်းတီႈ 17/08/2024 ၾူၼ်တူၵ်းထႅင်ႈႁႃႇယႂ်ႇလႄႈ ၼမ်ႉၶိုၼ်းထူမ်ႈၼႂ်း ၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ ပွၵ်ႉမၢၵ်ႇၵႃႇ ႁူဝ်ၶမ်း ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ။ ၼမ်ႉၼႆႉ ထူမ်ႈၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 16 ၼမ်ႉယွမ်းလူင်းၵႂႃႇယဝ်ႉသေတႃႉ ၵၢင်ၶိုၼ်းမႃးတူၵ်းတင်းၶိုၼ်းတေႃႇထိုင်ၼႂ်ၼႆႉ တူၵ်းမႃးႁႃႇယႂ်ႇ ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၶိုၼ်းထူမ်ႈၵၢင်ဝဵင်း။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၶမ်ႈဝႃးလႄႈၼႂ်ၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်း ၊ ၵၢင်ဝၼ်းၼႆႉယင်းပႆႇႁိူတ်ႇ။ မိူဝ်ႈၼႆႉၸွမ်းပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး တႃႈလေႃႉ မၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်ႉယိုင်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉၶႃႈ။ မိူဝ်ႈဝႃးမၢင်တီႈၼမ်ႉယွမ်း/ႁႅင်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းပွၵ်ႉပေႃးဢွၼ်ၵၼ်လၢင်ႉၽဵဝ်ႈၶီႈၵူမ်ႇမူတ်းယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼႆႉၶိုၼ်းယိုင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးၶိုၼ်း မွၵ်ႈ 2-3 ထတ်းၼႆႉဢေႃႈ ” – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉၵူၺ်း ၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်း 2 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ပွၵ်ႈၵမ်းသွင်ၼႆႉလႆႈဝႃႈ ထူမ်ႈႁိုင် လႄႈသုင်လိူဝ်ပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇတီႈတႅမ်ႇတီႈယၢၼ်း ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ တႃႇႁႃ ၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ။ “ၼမ်ႉထူမ်ႈပွၵ်ႈၼႆႉလႆႈဝႃႈႁိုင်တေႉၶႃႈဢေႃႈ။ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉ၊ ၵူၼ်းၶၢတ်ႈႁွင်ႈယူႇတီႈတႅမ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉၶူဝ်းပၢႆႈ ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်။ ပီၼႆႉတေႉလႆႈဝႃႈယၢပ်ႇလိူဝ် ၵူႈပီယဝ်ႉၶႃႈ။ ပေႃးပဵၼ်လႆႈတေႉၶႂ်ႈႁႂ်ႈပလိၵ်ႈၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ပၼ်ႁႃလွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ ” – ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၼမ်ႉထူမ်ႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆးထႆးတီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ယူႇတီႈၵေႃႇမတီႇ ဢုပ်ႇဢူဝ်းလႅၼ်လိၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈမိူင်းထႆး ၸၼ်ႉၸေႈဝဵင်း (TBC ) ဢုပ်ႇၵၼ် 3 လိူၼ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈယူႇၼၼ်ႉ ဢုပ်ႇၵၼ်ၸွမ်းပႃးၵူႈၵမ်းယူႇသေတႃႉ ဢမ်ႇတွၼ်ႉၵႄႈလိတ်ႈလႆႈသေပွၵ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းတိုၵ်ႉထူပ်းပၼ်ႁႃ လွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈယူႇၵူႈပီ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-08-17T16:28:23

https://shannews.org/archives/56527

ၼမ်ႉထူမ်ႈတူင်ႈၼႃး ၵူၼ်းထုင်ႉပူင်း ဢမ်ႇယွမ်းႁဵင် ဢေႊၶိူဝ်ႊ

ၼႂ်းထုင်ႉပူင်းၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈတူင်ႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇယွမ်းႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်ႊ ၽွင်းၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၽွင်းလူဝ်ႇပၢတ်ႇၶဝ်ႈလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃးၶဝ် ထူပ်းလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းၼမ်။ ၸဝ်ႈၼႃး ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႃးၼႆႉ ၶႂ်ႈထူမ်ႈၵူႈဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်မီးၼႂ်းထုင်ႉပူင်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈသၢႆလႄး၊ ၼွင်ၸၢင်ႉ၊ ၵုၼ်သၢႆးတင်း ဝၢၼ်ႈပူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ် ဢေႊၶိူဝ်ႊမၼ်း မွၵ်ႈႁဵင်ပၢႆၼႆႉယဝ်ႉ ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ႁူင်းၶဝ်ႈၼႆႉ သုၵ်းလီယဝ်ႉ လူဝ်ႇပၢတ်ႇၵူၺ်း မႃးၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈၸိူင်ႉၼႆမူတ်းၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၸဝ်ႈၼႃး/ ၼမ်ႉထူမ်ႈတူင်ႈၼႃး ၵူၼ်းထုင်ႉပူင်း ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပေႃးတေဝႆႉၵေႃႈ တေဢွၵ်ႇၼေႃႇဢွၵ်ႇငူင်းမႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႆႉယဝ်ႉလႄႈ ဢၼ်ပၢတ်ႇၵေႃႈပၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼမ်ႉထူမ်ႈၼႃးႁႅင်းသေ ထိုင်တီႈဢမ်ႇၸၢင်ႈလူင်းပၢတ်ႇ ပွႆႇဝႆႉၸိူင်ႉၼၼ် ၶၢမ်ႇသုမ်းၵေႃႈ မီးၼမ်။ ဢၼ်ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႃးပွၵ်ႈၼႆႉ လႆႈၶဝ်ႈမၼ်းၵမ်ႈဢေႇၵူၺ်း ယွၼ်ႉတေပႃးဢၼ်ၽၢင်းမၼ်းမႃးၼမ် ၶဝ်ႈဢမ်ႇၶႅမ်ႉ ၸဝ်ႈၼႃးလူႉသုမ်းၼမ် – ၸဝ်ႈၼႃးလၢတ်ႈ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉၵူၺ်း ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႃးၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းထုင်ႉပူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 2 ပွၵ်ႈ။ ပွၵ်ႈၼႆႉ လႆႈဝႃႈထူမ်ႈႁႅင်းလိူဝ်ၵူႈပီလႄႈ တႃႇၸဝ်ႈၼႃးၶဝ် တေပၢတ်ႇၶဝ်ႈဢၼ်ၸူမ်ဝႆႉ ၼႂ်းၼမ်ႉၼၼ်ႉ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇဝႆႉထႅင်ႈ။ “ၼမ်ႉၼႆႉ ၼွင်းၵေႃႈၼွင်းႁႅင်း ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉၶိုၼ်ႈလိူဝ်ၵူႈပီ။ ဢၼ်ၼမ်ႉၶိုၼ်ႈၵူႈပီၼႆႉ တၢင်းတႅမ်ႇလိူဝ်ပီၼႆႉ သွင်ထတ်းမွၵ်ႈၼႆႉဢေႃႈ။ ပီၼႆႉ လႆႈဝႃႈၼမ်ႉၶိုၼ်ႈႁႅင်းဢေႃႈ ပေႃးၼမ်ႉၶိုၼ်ႈႁႅင်းၵေႃႈ တႃႇတေပၢတ်ႇၶဝ်ႈၼႆႉ မၼ်းပၢတ်ႇယၢပ်ႇၼႃႇ။ ၵူၼ်းလႆႈလူင်း ယူႇၼႂ်းၼမ်ႉသေပၢတ်ႇဢဝ်။ ၵူၼ်းၵိၼ်ၸၢင်ႈပၢတ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး လႆႈၸၢင်ႈၵူၼ်းမႃးမဝ်လုမ်း ပၢတ်ႇဢဝ် ၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ”- ၸဝ်းၼႃး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉသေ ၸဝ်ႈၼႃးၶဝ် လႆႈယိုၼ်ႈလိၵ်ႈထိုင် ၸုမ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ်မႃးၵူႈပီသေတႃႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ယင်းပႆႇလူင်းမႃးထတ်းထွင်တူၺ်းလႄႈ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႆယဝ်ႉ။ “ဢၼ်မႃးၸွႆႈမႃးတူၺ်းထိုင်ၼႆ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၼႆႉ ပေႃးၸမ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃး ပႃႇတီႇဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၵႆႉမႃးၸွႆႈပၼ်တူၺ်းပၼ်ယူႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်မႃးယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႃးထုင်ႉပူင်းၼႆႉ ၵူင်မၼ်းၵႂၢင်ႈၼႃႇၶႃႈလူင် ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းမႃးၵေႃႈ ၼမ်ႉၼႆႉမႃးၶွၼ်ႈၼႂ်းၼႃးၼႆႉ တိၵ်းတိၵ်း ၵူၺ်းဢေႃႈ။ ပေႃးၶဝ်ႈၼႃးထုင်ႉပူင်းလူႉသုမ်းၼမ်ၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ၼႃႇ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ မုင်ႈမွင်းၵူၼ်းလူင်ၶဝ် ၶုၼ်မိူင်းၶဝ် ၽူႈလႂ်ဢမ်ႇဝႃႈၼေႃႈ မုင်ႈမွင်း ၵူႈၸုမ်းၸုမ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ ႁႂ်ႈမႃးတူၺ်းထိုင် မႃးၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ပီႈၼွင်ႉၼႂ်းပူင်းႁဝ်းၶႃႈၼႆႉဢေႃႈ”- ၸဝ်ႈၼႃး တုၵ်းယွၼ်းလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ပွတ်းထုင်ႉပူင်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သူၼ်ၵၢၼ်ၼႃး ပဵၼ်ပိူင်လူင်။ ၶဝ်ႈဢၼ်ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်းၼႆႉ လႆႈသူင်ႇၶၢႆပႃးတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝဵင်းပၢင်လူင်၊ ဝဵင်းလွႆလႅမ်၊ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီးလႄႈ တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တင်းၼမ်။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-08-16T18:20:33

https://shannews.org/archives/56519

သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BNI ပိုတ်ႇပပ်ႉၶေႃႈမုလ်း ၽိုၼ်ဢၢင်ႈဢိင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ပီ 2023 – 2024

ဝၼ်းတီႈ 16/08/2024 ယူႇတီႈ ၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BNI လႆႈပိုတ်ႇပပ်ႉၶေႃႈမုလ်း ၽိုၼ်ဢၢင်ႈဢိင် လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းပီ 2023 – 2024 တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး။ ၼႂ်းပပ်ႉ ၽိုၼ်ဢၢင်ႈဢိင် လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၼႂ်းပီ 2023 – 2024 ၼႆႉ ပႃးဝႆႉ လွင်ႈငဝ်းလၢႆးသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မျႅၼ်ႇမႃႇ ၸဵမ်ဢဝ်လွင်ႈပၢင်ယၢၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႂ်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ၊ ငဝ်းလၢႆး ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း ယၢမ်းလဵဝ် ၊ ငဝ်းလၢႆး ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၊ ငဝ်းလၢႆး ၸုမ်းသိုၵ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ငဝ်းလၢႆး ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ တင်းသဵင်ႈ။ BNI ပိုတ်ႇပပ်ႉၶေႃႈမုလ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ပီ 2023 – 2024 ပပ်ႉၽိုၼ်ဢၢင်ႈဢိင် လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ဢၼ် ဢွၵ်ႇ 2023 – 2024 ၼႆႉ တင်းမူတ်း တေမီးယူႇ 221 ၼႃႈလိၵ်ႈ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၸၢႆးမိူင်း ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းပွင်ၵၢၼ် BNI လၢတ်ႈတီႈႁဝ်းၶႃႈဝႃႈ – “ပပ်ႉၽိုၼ် ဢၢင်ႈဢိင်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် ပီ 2023 – 2024 ဢၼ်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇၼႂ်း ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တေမီးၽွၼ်းလီ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း ၶဝ်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တင်းသဵင်ႈၵေႃႈ သင်လႆႈဢၢၼ်ႇလူတူၺ်းၼႆ တေလႆႈ ႁူႉငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ၵၢၼ်မိူင်း ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၊ တေၸၢင်ႈလၢမ်းၶၢတ်ႈလႆႈ ၵၢၼ်မိူင်း တေပဵၼ်မႃးၸိူင်ႉႁိုဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ” – ဝႃႈၼႆ။ သင်ၸိူဝ်ႉသူၼ်ၸႂ် ၶႂ်ႈဢၢၼ်ႇၸိုင် ၶဝ်ႈဢၢၼ်ႇလႆႈၼႂ်းဝႅပ်ႉသၢႆႉ bnionline.net လႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BNI ၼႆႉ တင်ႈတႄႇ ပီ 2013 မႃးတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈဢိတ်ႇဢွၵ်ႇပပ်ႉ ငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်းမိူင်း ႁူမ်ႈတုမ် ၼိုင်ႈပီၼိုင်ႈပပ်ႉ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်း သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BNI (Burma News International ) ၼႆႉမီး 15 ၸုမ်း။ ပဵၼ်ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ SHAN ၊ ၸွမ်းၶၢဝ်ႇၶၢင် Kachin News Group ၊ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇယၢင်းလႅင် Kantarawaddy Time ၊ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇယၢင်းၽိူၵ်ႇ Karan Information Center ၊ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇမွၼ်း Independent Mon News Agency ၊ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၶျၢင်း Chin World လႄႈ Khonumthung News ၸုမ်းၶၢဝ်ႇ ရၶႅင်ႇ Narinjara ၊ ၶၢဝ်ႇ Kaladan Press ၸုမ်းၶၢဝ်ႇတႆးလႅင် The Voice of Shan Ni ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇ Development Media Group ၊ Mizzima ၊ Network Media Group ၊ Than Lwin Time၊ Myitkyina Journal ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-08-16T17:45:41

https://shannews.org/archives/56515

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသွင်မႄႈလုၵ်ႈ ၼႂ်းသူၼ် တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ မႄႈတၢႆထင်တီႈ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပဢူဝ်း PNO လၢမ်းလိမ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းသူၼ် တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ သွင်မႄႈလုၵ်ႈ ၵေႃႉပဵၼ်မႄႈတၢႆထင်တီႈ လုၵ်ႈၸၢႆးမၢတ်ႇၸဵပ်း လိူဝ်ႁႅင်း။ ဝၼ်းတီႈ 14/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်10 မူင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ဢွင်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်းဢွၵ်ႇသီႇသႅင်ႇ။ သိုၵ်းပဢူဝ်း PLNA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းလူင်း ဢမ်ႇယွမ်း 40 ၵမ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၶုၼ်ႇရဵင်းယၼ်ႇ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ PNLA လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ဝႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း မိူၼ်ၽူႈၶဵၼ် ၊ မႄႈလုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇတႄႉ တၢႆထင်တီႈ ၵမ်းလဵဝ် ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႄႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း လႆႈမႆႈၸႂ်ဝႆ့”- ဝႃႈၼႆ။ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်တၢႆထင်တီႈ ပဵၼ်ပႃႈသူၼ်ႇ ဢႃယု 40 ပီ ၺႃးမၢၵ်ႇလူင် တၢႆထင်တီႈၼၼ်ႈသေ ၊ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ၶုၼ်ႇမွင်းပေး ဢႃယု 3 ၶူပ်ႇၼၼ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းၾၢႆႇယူတ်းယႃ PNLA မႃးၸွႆႈဢဝ်ၵႂႃႇ ယူတ်းယႃပၼ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ဝၼ်းတီႈ 7 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇ ဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တိူဝ်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းတၢႆ 2 ၵေႃႉ – PNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႄႇႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO လၢမ်းလိမ်းပွႆႇ မၢၵ်ႇတိၵ်းတိၵ်းလႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်း PNLA တိုၵ်းသူၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁႂ်ႈၾၢင်ႉၵႂႃႇမႃး – ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-16T16:51:39

https://shannews.org/archives/56513

ႁႅင်းၵၢၼ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် သႅၼ်း MOU တၵ်းလႆႈသူင်ႇငိုၼ်းမိူဝ်းၶိုၼ်း 25% ၶွင်ငိုၼ်းလိူၼ်

ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼိမ် ႁႃငိုၼ်းယၢပ်ႇ ၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်းဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ် လႆၶဝ်ႈ မိူင်းထႆး ပဵၼ်သဵၼ်ႈပဵၼ်သၢႆ ။ ၸိူဝ်းၶဝ် တႃႇႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ၵေႃႈယၢပ်ႇ ၊ ႁႃၵၢၼ်ၵေႃႈယၢပ်ႇ ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇပၵ်းပိူင် ၵမ်ၵိၼ်းထႅင်ႈ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၸိူဝ်း ယူႇၼႂ်းမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၵိၼ်း ၸႂ်မိူၼ်ၵၼ်မူတ်း။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်ၼႆႉၵႂႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသင်ႇ ၵူၼ်းၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း လူၺ်ႈလိၵ်ႈၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ MOU တၵ်းလႆႈသူင်ႇငိုၼ်း ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း တၢင်းယေးငိုၼ်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် တႃႇ 25 % ၶွင်ငိုၼ်းလိူၼ်ၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁႅင်းၵၢၼ်လိူတ်ႇမႆႈ ၵူဝ်ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇဢမ်ႇပဵင်းပေႃး ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီ 2024 ၼၼ်ႉ ဢူးမျိၼ်ႉၼွင်ႇ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇႁွင်ႈၵၢၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တႂ်ႈၶွင်ႇ သီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁွတ်ႈထိုင်မိူင်းထႆးသေ ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းလူလွမ် ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ် မိူင်းလၢႆလွင်ႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တိုၵ်းသူၼ်းပႃးႁႂ်ႈႁႅင်းၵၢၼ်သူင်ႇငိုၼ်း ၸူးတင်းႁိူၼ်းလိူၼ်လႂ် 25% ၶွင် ငိုၼ်းလိူၼ် မိူဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇလူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းၸွမ်း။ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉတႄႉ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇထႅင်ႈဝႃႈ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၼႆႉၵႂႃႇ ႁႅင်း ၵၢၼ်ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမိူင်းထႆးလူၺ်ႈပိူင် MOU တၵ်းတေလႆႈသူင်ႇငိုၼ်းၸူး တင်းႁိူၼ်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တၵ်းလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – သင်ဝႃႈ ဢႃယု ဝတ်းဝႂ်ႁႅင်းၵၢၼ်မူတ်းသေ လူဝ်ႇမိူဝ်းတေႃႇၸိုင် တေလႆႈႁဵတ်း ၸွမ်း ၼင်ႇပၵ်းပိူင် ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် မၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ။ တေလႆႈၼႄဝႂ်တိုတ်း ငိုၼ်း ဢၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် လႆႈသူင်ႇငိုၼ်းၸူး တၢင်းႁိူၼ်း တီႈဢေႇသုတ်း တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ် တူၵ်းမႅၼ်ႈငိုၼ်းထႆး 6,000 ဝၢတ်ႇ၊ ပေႃးဢမ်ႇမီးလၵ်းထၢၼ် တေဢမ်ႇႁႂ်ႈတေႃႇဢႃယုဝတ်းဝႂ်၊ ပေႃးဢမ်ႇမီး ပပ်ႉယေးငိုၼ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈၵေႃႉ တၵ်းလႆႈ ၵႂႃႇပိုတ်ႇဝႆႉၵူႈၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – “ပိူင်ဢၼ်ဝႃႈ ၵဵပ်းငိုၼ်း ဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉ တေပဵၼ်တႃႇႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်မႃးႁဵတ်းၵၢၼ် ၸွမ်းလၵ်းပိူင် MOU ၼၼ်ႉၵူၺ်းၶႃႈ။ ပေႃးဝႃႈ မိူဝ်းတေႃႇ ဢႃယုၼႆ တေလႆႈသႂ်ႇငိုၼ်း ဢၼ်ၶဝ်ၵဵပ်းယူႇၼႆႉယဝ်ႉ။ ပိူင်ဢၼ်ၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ပိူင်ဢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼႆႉ ၸုမ်း Agency ႁပ်ႉႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ပၼ် ႁႅင်းၵၢၼ်သႅၼ်း MOU ၵူႈမူႇၵူႈ ၸုမ်းလႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊၵူႈဢၼ် တၵ်းလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း။ ၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်မီးလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႉ ၸွမ်းပိူင်ၵဵပ်းငိုၼ်း 25% ၼႆႉတႄႉ တေပဵၼ် ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊယႂ်ႇၶဝ် မဝ်ၵူၼ်းတင်းၼမ်တင်း လၢႆ ၶဝ်ႈမိူင်းထႆးၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ႁႅင်းၵၢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်မႃးမီးယူႇမိူင်းထႆးၼႆႉတႄႉ မၼ်းဢမ်ႇလႆႈယူႇ ၼႂ်းပိူင် MOU လႄႈ ပႆႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈသင်ၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၸုမ်း လူလွမ်ႁႅင်းၵၢၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမၢၼ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်းၸိူဝ်း MOU ၶဝ် သင်ၸိူဝ်ႉမိူဝ်းတေႃႇဢႃယု ပပ်ႉပၢတ်ႉသပွတ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် မိူဝ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတင်းႁိူၼ်းၶိုၼ်းသေ ဢမ်ႇၼႄလႆႈ ဝႂ်ဢူၼ်းငိုၼ်း ဢၼ်လၢတ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉၸိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ လုမ်းဢၼ်ႁပ်ႉႁဵတ်းပၼ် ဝႂ် MOU ႁႅင်းၵၢၼ် ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼႆႉ မီးဝႆႉ 2 တီႈ မိူၼ်ၼင်ႇ မျႃႉဝတီႇ ၊ ၵေႃႇသွင် (ကော့သောင်း) ၊ တၢင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၵေႃႈ ႁပ်ႉႁဵတ်းပၼ်ပဵၼ်ပွၵ်ႈ ပဵၼ်ၵမ်းၵေႃႈမီး။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၵေႃႉလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ပေႃးဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႆၸိုင် တၵ်းလူဝ်ႇလႆႈႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵမ်းသိုဝ်ႈ Passport for Job (PJ) ၼၼ်ႉ ၊ ၸႂ်ႉဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း PV တႃႇလႄႇလၢဝ်းၵူၺ်းသေ သမ်ႉမႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉၸိုင် ပေႃးၸဝ်ႈ ၼႃႈတီႈၶဝ်ၺွပ်းလႆႈ တၵ်းၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇ ၼင်ႇပိူင်မီးဝႆႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ပေႃးယိပ်းဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း PV ဝႆႉၸိုင် ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇလႅၵ်ႈလၢႆႈပဵၼ် PJ သေ ၸင်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိုင် ၸင်ႇတေမႅၼ်ႈ ၸွမ်းပိူင်ဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉ။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ႁွင်ႈၵၢၼ် ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၾၢႆႇမိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းထႆး ပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ တေလၢႆႈပၼ်ၸိုဝ်ႈဝႂ်ၶၢမ်ႈ မိူင်း။ ပေႃးငိၼ်းပိူၼ်ႈဝႃႈ တေႁဵတ်းပၼ်ၼႆ လူဝ်ႇလႆႈၾၢင်ႉၼၵ်းၼႃ ၵူဝ်ၺႃးပိူၼ်ႈ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ် ငိုၼ်း။ ၵမ်ႈၼမ် ၵႂႃႇယုမ်ႇၵူၼ်းၵၢင်/ ၼၢႆးၼႃႈ(ပွႆးၸႃး) ၶဝ် လၢတ်ႈၼႂ်းဢွၼ်ႊလၢႆႊသေ ဢွၼ်ၵၼ်ၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ပဵၼ်သဵၼ်ႈပဵၼ်သၢႆ ။ တီႈတႄႉမၼ်း ပႆႇမီးပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈသင်သေ တေႁဵတ်း ဝီႊသႃႊ ႁဵတ်းၵၢၼ် ပႆႇလႆႈ။ ပေႃးတေၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ထွမ်ႇၶၢဝ်ႇထွမ်ႇငၢဝ်းမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈသေၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၶဝ်ႈႁႃ ၵၢၼ်ၼႂ်း မိူင်းထႆး။ ဢမ်ႇ ၸႂ်ႈဝႃႈ ငိၼ်းၶၢဝ်ႇတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ ပိူၼ်ႈလၢတ်ႈၼႂ်း Tiktok သေ ယုမ်ႇဢဝ်တိၵ်းတိၵ်း ၊ ပေႃးထွမ်ႇၶၢဝ်ႇယဝ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈႁူႉၶေႃႈဢၢင်ႈဢိင်ၶဝ်ပႃးဝႃႈ ၶဝ်ဢဝ်ၶေႃႈမုလ်းတီႈလႂ်မႃး ယုမ်ႇယမ် လႆႈၵႃႈႁိုဝ် ၼႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢၢၼ်းၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆၼႆ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၺ်း ၸုမ်းၸွႆႈတူင်ႇၵူၼ်း ဢၼ်ပၼ်တၢင်းႁူႉႁႅင်းၵၢၼ် တီႈၵဵင်းတုင် မီးဝႆႉၸုမ်းမွၵ်ႇၵွၼ်ယူႇ။ ပေႃးဢမ်ႇႁူႉသင်သေ ၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ၸၢင်ႈ ၺႃးပိူၼ်ႈပႅတ်ႉလႅၼ် လွၵ်ႇၵိၼ်ငိုၼ်းသေ ႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ပွမ်ပၼ်။ ယူႇမိူင်းပိူၼ်ႈၵေႃႈ တေဢမ်ႇလႆႈ။ ထွင်းၶမ်း ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ် ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ -“မိူၼ်ပိူၼ်ႈတဵင်ၾၢႆဢဝ်ပႃ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးႁဝ်းၵေႃႈ လႆၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းသေ ပႂ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းယူႇၵေႃႈ ၼမ်ဝႃႈၼမ်။ ၵႃႈဝတ်းၵႃႈဝႂ်ၼႆႉသေ ပေႃးၵႂႃႇ ၺႃးပိူၼ်ႈလွၵ်ႇဢဝ်ငိုၼ်း မိုၼ်ႇမိုၼ်ႇပၢႆငိုၼ်းထႆးၵေႃႈ လႆႈဝႃႈသုမ်း ၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵၢပ်ႈယၢမ်းလဵဝ် ႁႃငိုၼ်းယၢပ်ႇလူးၼေႃ။ ဢၼ်ပိူၼ်ႈႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်ပၼ် ဢမ်ႇၸွမ်းပိူင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ်ႁၢမ်ႈလႆႈသဵင်ႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၶဝ်လူး။ ၶွမ်ႊပၼီႊမၢင်ဢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပႆႇလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁဵတ်းဝတ်းဝႂ်သင် ၶဝ်ပေႃးဢဝ်ငိုၼ်း ၵူၼ်းၸိူဝ်း ၶႂ်ႈႁဵတ်းဝတ်းဝႂ် ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ႁူဝ်ပီ 2024 ပုၼ်ႉၵေႃႈ မီးဢေႃႈ”– ။ ႁႅင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းလူင်းလၢႆးမိုဝ်း MOU သေ မႃးယူႇသွၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် လၢႆးလႆႈငိုၼ်းလႄႈ လၢႆးဢွၵ်ႇငိုၼ်း ဢမ်ႇၵိုင်ႇငၢမ်ႇၵၼ် လႆႈၸဝ်ႉၵေႃႈ ၵိၼ်ၶမ်ႈၵူၺ်းလႄႈ လွင်ႈတေလႆႈ သူင်ႇငိုၼ်းၸူး တင်းႁိူၼ်းၵူႈလိူၼ် 25% ၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈၼၵ်းၸႂ်ဝႆႉ ၽႂ်မၼ်း။

['ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-08-16T16:19:11

https://shannews.org/archives/56506

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁဵတ်းၶဝ်ႈၵွင်ႇ ၸႅၵ်ႇပၼ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်မႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းၶဝ်ႈၶူဝ်ႈ သႂ်ႇၵွင်ႇသေ ၸႃႇၵပၼ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၶိုၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 15/08/2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၸုမ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး TYO လႄႈ New Power ဢဝ်ၶဝ်ႈၵွင်ႇ ဢၼ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈႁူင်းႁေႃး ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး ႁဵတ်းၸႃႇၵပၼ်ၼၼ်ႉ မႃးၸႅၵ်ႇပၼ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး၊ မႄႈၶၢဝ် ၼႂ်းဝဵင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး တႃႇၶဝ်ႈၵွင်ႇ 200 ၵွင်ႇပၢႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၸႅၵ်ႇၶဝ်ႈၵွင်ႇ ပၼ်ၵူၼ်းထူပ်းၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယူႇတီႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းႁဝ်းၶႃႈ တီႈႁူင်းႁေႃး ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးၼႆႉသေ ႁူမ်ႈၵၼ် တူမ်ႈႁုင် ႁဵတ်းၶဝ်ႈၵွင်ႇ ၸႃႇၵပၼ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉၶိုၼ်း။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ႈသၢၼ်ၶဝ်ႈသွႆး ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ တီႈပိူၼ်ႈမႃးၸွႆႈဝႆႉ တီႈႁူင်းႁေႃးၼႆႉ ၼမ်ဝႆႉလႄႈ ၸင်ႇဢဝ်ဢၼ်ၼႆႉသေ တူမ်ႈႁုင်ၸႃႇၵလဵင်ႉလူၶိုၼ်း တႃႇၶဝ်ႈၵွင်ႇ 211 ၵွင်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး တႃႈၶီႈလဵၵ်း လႆႈဢဝ်ၶဝ်ႈၵွင်ႈ 200 ပၢႆၼႆႉ သႂ်ႇႁိူဝ်းသေ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸႃႇၵပၼ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၵႂႃႇ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇႁႃသိုဝ်ႉၵိၼ် မႃးတူမ်ႈႁုင် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်ပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈႁူင်းႁေႃး ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆး တႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 30 ပၢႆ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ သႅၼ်ဝီလႄႈ ၵျွၵ်ႉမႄး။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၸႅၵ်ႇၶဝ်ႈၵွင်ႇ ပၼ်ၵူၼ်းထူပ်းၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း “တင်းမူတ်းမီး 50 ပၢႆ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တႃႇ 19 ၵေႃႉ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ယူႇၸွမ်းပီႈၼွင်ႉ ၽႂ်မၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ယၢမ်းလဵဝ် ၵိုတ်းဝႆႉ ႁူဝ်ၵူၼ်း 30 ပၢႆ တီႈႁူင်းႁေႃး ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် သင်ဝႃႈ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈ တၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ ပၢႆႈမႃးထႅင်ႈၸိုင် ႁဝ်းၶႃႈ ယိၼ်းၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈယူႇၶႃႈ”- ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၼမ်ႉသၢႆၼွင်းထူမ်ႈမႃး ႁိုင် 4 ဝၼ်းယဝ်ႉ ပႆႇယွမ်းလူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း မၢင်ဢွင်ႈတီႈ ၼမ်ႉလိုၵ်ႉထိုင်ဢႅဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၸဵမ်ရူတ်ႉၵႃး ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ လူႉသုမ်းၵွႆၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-08-16T15:30:31

https://shannews.org/archives/56500

မိူင်းထႆး လႆႈၸွမ်ၽွင်းလူင် ၵေႃႉထူၼ်ႈ 31 ပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼၢင်းယိင်း

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 16/08/2024 သၽႃးၼိူဝ် မိူင်းထႆး ၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင် ၸိုင်ႈထႆး ၵေႃႉထူၼ်ႈ 31 ။ ၽူႈတႅၼ်းသၽႃး ဢွၼ်ၵၼ်တၢင်ႇယိုၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၼၢင်းသၢဝ် ၽႄးထွင်းထၢၼ်း သျိၼ်ႊၼဝတ်း ဢႃယု 37 ပီ ဢၼ် ပဵၼ်ႁူဝ်ၼႃႈ ပႃႇတီႇၽိူဝ်ႉထႆး (ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်းသၢဝ် ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ ထၵ်းသိၼ် သျိၼ်ႊၼဝတ်း) ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈၼႆႉ ၶွတ်ႇယွတ်ႈၶႅပ်းမႄးသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ မၼ်းၼၢင်း ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆးၵႂႃႇ ပဵၼ်ၵေႃႉထူၼ်ႈ 31 ၼႆယဝ်ႉ။ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင်ယိင်း ၵေႃႉထူၼ်ႈ 2 ၼႂ်းပိုၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆးလႄႈ ပဵၼ်ၵေႃႉဢၼ်ဢႃယု လဵၵ်ႉၼုမ်ႇသုတ်း ၼႂ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ 31 ၵေႃႉၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵေႃႉၵဝ်ႇ သဵတ်ႇထႃ ထဝီးသိၼ်ႊတႄႉ ၺႃးလုမ်းတြႃးပိူင်ပိုင်းၸိုင်ႈမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပူတ်းပႅတ်ႈ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 14 – ၼႄးဝႃႈ မၼ်းၸၢႆး ယုၵ်ႉယွင်ႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၽိတ်းပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်း။ ၸုမ်းၽွင်းလူင် ဢၼ်မၼ်းတၢင်ႇဝႆႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇပူတ်းပႅတ်ႈ 30 ၵေႃႉ။ မိူၼ်ၼႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ လုမ်းတြႃး တႅပ်းတတ်းထွၼ်ယႃႉပႅတ်ႈ ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႉၵႆ MFP ဢၼ်လႆႈသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၼမ်သုတ်း မိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈပီၵၢႆ ၊ ႁူဝ်ၼႃႈပႃႇတီႇ 11 ၵေႃႉၵေႃႈ ၺႃးႁၢမ်ႈႁဵတ်း ၵၢၼ်မိူင်း ၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ The Standard ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-08-16T11:38:32

https://shannews.org/archives/56497

တၢင်းပဵၼ်မႁဵင်းလိင်း mpox ၽႄႈလၢမ်း ၼႂ်းၵုၼ်တိူၵ်ႈဢႅပ်ႊၾရိၵ

တၢင်းပဵၼ် မႁဵင်းလိင်း mpox ၽႄႈလၢမ်း ၼႂ်းၵုၼ်တိူၵ်ႈဢႅပ်ႊၾရိၵ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸုမ်းပၢႆးယူႇလီ လုမ်ႈၾႃႉ WHO ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇ ပဵၼ်ငဝ်းလၢႆးၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉသေ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/08/2024 ၼၼ်ႉ လႆႈၸတ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်သေ ႁႃလၢႆးၵႄႈလိတ်ႈယူတ်းယႃၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸိူဝ်ႉမႅင်းတၢင်းပဵၼ် mpox ၼႆႉ ၽွင်းပီ 2022 ၵေႃႈ လၢမ်းၽႄႈယဝ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၢႆႉႁႅင်းပဵင်း ယၢမ်းလဵဝ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉတႄႉ တၢင်းပဵၼ်လၢမ်းၽႄႈ ၸပ်းၵူၼ်းမိုၼ်ႇပၢႆယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တၢင်းပဵၼ် မႁဵင်းလိင်း mpox ဢၼ်ပဵၼ် ပီၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းသႅၼ်း Clad 1 သေ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇပၢႆးသၢႆႈၶဝ် ၶူၼ်ႉႁႃလဵပ်ႈႁဵၼ်းတႄႉဝႃႈ ၵူၼ်းၸပ်းတၢင်းပဵၼ်ၼႆႉ ထိုင်တၢႆမီးမွၵ်ႈ 10 ပိူဝ်ႊသႅၼ်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပဵၼ်ၸဵပ်းၸွမ်းတူဝ်ၶိင်း ၶႅၼ် ၊ ၶႃ ၊ ဢူၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၵူၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈ ၊ ၼၢဝ် ၊ ၼိူဝ်ႉဢဵၼ်ၸဵပ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ပၢႆးယူႇလီ']

2024-08-16T11:08:29

https://shannews.org/archives/56492

ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းထႆး ၺႃးပူတ်းတၼ်းႁဵၼ်း

ဝၼ်းတီႈ 14/08/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 3 မူင်း လုမ်းတြႃး ၾၢႆႇပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်း တႅပ်းတတ်းပူတ်း တၼ်းႁဵၼ်း ၶုၼ်ႊသဵတ်ႊထႃႊ ထဝိသိၼ်ႊ ၵေႃႉပဵၼ် ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်းထႆး ၵေႃႉထူၼ်ႈ 30 ။ ၾၢႆႇပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်း မိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶုၼ်ႊသဵတ်ႊထႃႊ ထဝီႊသိၼ်ႊ မီးတၢင်းၽိတ်း၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ မၼ်းၸၢႆး ယုၵ်ႉဢဝ်ၶုၼ်ႊၽိၶျိတ့် ၶျိုၼ်ႉပၢၼ်ႊ ၵေႃႉယၢမ်ႈယဵတ်ႈမွၼ်ငိုၼ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၸိုင်ႈမိူင်း တႃႇပိၼ်ႇပႅင်လႅၵ်ႈလၢႆႈ ၵၢၼ်မိူင်း၊ ၽိတ်းပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉၼႃႈတီႈတၼ်းႁဵင်းလႄႈ – ၸင်ႇလႆႈပူတ်းတၼ်းႁဵင်း ၸွမ်ၽွင်းလူင်မၼ်းၸၢႆး ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15 လိူၼ်မေႊ ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၼိူဝ် 40 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈၵၼ် သူင်ႇလိၵ်ႈတိူင်ႇ တီႈႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃႇမသျိၼ်ႇ ၵၢၼ်လိူၵ်ႈတင်ႈဝႃႈ – ၶုၼ်ႊသဵတ်ႊထႃႊ ဢဝ်ၵူၼ်းယၢမ်ႈၽိတ်းမၢႆမီႈ မွပ်ႈပၼ်ၼႃႈတီႈ ၽွင်းလူင် မႃးပွင်ၵၢၼ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၸွမ်းမၢႆမီႈ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ႁႂ်ႈထတ်းထွင်သေ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၶုၼ်ႊသဵတ်ႊထႃႊ ၺႃးပူတ်းၸၼ်ႉတၼ်းႁဵင်း ၵမ်းၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်းသေ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ 30 ပၢႆ ၵေႃႈ ၺႃးပူတ်းၸွမ်းတင်းၸုမ်း။ ၶုၼ်ႊသဵတ်ႊထႃႊ ထဝီႊသိၼ်ႊၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈလုၵ်ႈၸုမ်း ပႃႇတီႇ ၽိူဝ်ႉထႆး ထုၵ်ႇလိူၵ်ႈမႃးပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင် ယင်းပႆႇတဵမ်ပီ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉၵေႃႈ လုမ်းတြႃးတႅပ်းတတ်းထွၼ်ယႃႉပႅတ်ႈ ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႉၵႆ MFP ဢၼ်လႆႈသဵင်ၵၢင်ၸႂ်ၼမ်သုတ်း မိူဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီၵၢႆ ၊ ႁူဝ်ၼႃႈ ပႃႇတီႇ 11 ၵေႃႉၵေႃႈ ၺႃးႁၢမ်ႈႁဵတ်း ၵၢၼ်မိူင်း ၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-16T10:51:43

https://shannews.org/archives/56489

ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးၶၢတ်ႇ တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸဝ်ႈသူၼ်လႆႈၵိုတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈထႆသူၼ်

ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးၶၢတ်ႇ တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ႁႃသိုဝ်ႉတီႈလႂ်ဢမ်ႇလႆႈ ၸဝ်ႈသူၼ်လႆႈၵိုတ်း ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈထႆသူၼ် ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။ တႄႇလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ဝၼ်းတီႈ 11 ၼၼ်ႉမႃး ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တီႈပမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းယႂ်ႇ ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉမၼ်းၶၢႆ၊ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်း ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ – ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႆႈၵိုတ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈသူၼ်ၼဵင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တႃႇၽဵဝ်ႈယိူဝ်ႈယႃႈ သမ်ႉလႆႈၸႂ်ႉၸၢၵ်ႈတီႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆးလႄႈ ဢၼ်တေလႆႈၸႂ်ႉၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၵႃႈလႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈဝႆႉမူတ်း”- ဝႃႈ ၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တႃႇၵႂႃႇသူၼ် ၵႂႃႇၼႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶီႇရူတ်ႉၵႃးၵႂႃႇ၊ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ပႆၵႂႃႇ ပၼ်ႇရူတ်ႉထိပ်ႇၵႂႃႇ ႁဵတ်းၵၢၼ် လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၼမ်ႉမၼ်း 1 လိတ်ႉ ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 5,000 ပျႃး။ ႁႃသိုဝ်ႉ ပေႃး ၸေးၸွတ်ႇတီႈမၼ်းၵေႃႈ ႁႃသိုဝ်ႉဢမ်ႇလႆႈ။ ၵတ်းၵႃႈ ၼမ်ႉမၼ်း ဢမ်ႇသဵင်ႈၸွမ်းတၢင်းၵူၺ်း။ တေႃႈလဵဝ် ၶၼ်ၵုၼ်ႇ ၶိုၼ်ႈလႄႈ ၶႅၼ်းယၢပ်ႇၸႂ်”- ဝႃႈၼႆ ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၼႆႉ ပိူင်လူင် ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ သူၼ်မၢၵ်ႇၸွၵ်း ၊ ၼဵင်ႈ ၊ ၽၵ်းၵၢတ်ႇပီ ၊ ၽၵ်းၵၢတ်ႇမွၵ်ႇ ၊ ဢႃႇလူး ။ ၸိူဝ်းၽုၵ်ႇၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်း ၶဵဝ်ၶၢဝ်းပွတ်း ႁဵတ်းၵိၼ် ႁႃလဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈမီး – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ဢမ်ႇမီးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ဢမ်ႇလႆႈပႃးၾႆးၾႃႉလႄႈ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ ၾႆးတဵၼ်း ၊ ၾႆးသူဝ်ႊလႃႊ ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-16T08:00:00

https://shannews.org/archives/56483

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူင်းတူၼ် ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇထႅင်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၽူင်ႉပၢႆႈ ဢွၵ်ႇမိူင်းၼမ်

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ဢထမ်ႇမ ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇထႅင်ႈ ပွၵ်ႈၼႆႉ ၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်း ဢမ်ႇလႆႈ တၢမ်တူဝ်တေလႆႈၵႂႃႇ ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇၸူး ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ/ ဢိူင်ႇ ဝဵင်း မိူင်းတူၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ႁႂ်ႈႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်မႃးဢုပ်ႇသေ လၢတ်ႈသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ပႃးသဵၼ်ႈမၢႆ တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ပွၵ်ႈၼႆႉ တင်းမူတ်း 5 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းတူၼ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈပႃးဝႆႉ 5 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၼၼ်ႉ မၢင်ၵေႃႉ ပေႃးၵႂႃႇတူၵ်းၶွၵ်ႈဝႆႉယဝ်ႉ။ မႄႈၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးၶႂ်ႈ ဢဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းၵေႃႈ ၵႂႃႇဢဝ်ၼႂ်းၶွၵ်ႈလႄႈ ၼႆႁင်းၶဝ်ၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ပႃးသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမႂ်ႇသၢႆလႅင်း၊ ဝၢၼ်ႈၾၢႆၶႄႇလႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းဝဵင်းထႅင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ႁူႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူင်းၵဵပ်းသိုၵ်းထိုင်ႁိူၼ်း ၼႆသေ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ မၢင်ၸိူဝ်း ဢွၼ်ၵၼ်ငိူင်ႉပၢႆႈထႃႈၵေႃႈ မီးၼမ်ယဝ်ႉ။ “ယွၼ်ႉၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ တႄႇဢဝ်ဢႃယု 60 လူင်းတႂ်ႈ တေလႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းၼႆလႄႈ တေႃႈၼင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဝ်ႇ ဢႃယု 60 ပၢႆ ၶဝ်ႁွင်ႉၵႂႃႇပႂ်ႉတပ်ႉၶိုၼ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၸၢႆး ၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းၶူးၼႂ်းဝဵင်း ၸွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈမူတ်းယဝ်ႉ။ ၸွမ်းတၢင်းၸွမ်းၵၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယဵၼ်သီႇမူတ်း ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းတူၼ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉ ၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈသိုၵ်းမႂ်ႇပၼ်ၶဝ်လႄႈ ၽူႈၵွၼ်းဢိူင်ႇ/ ဝၢၼ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ငိူင်ႉပၢႆႈဝႆႉ တီႈလွတ်ႈၽေးၵေႃႈ မီးယဝ်ႉ။ “ပေႃးပၢႆႈ တေပၼ်တၢမ်ႇတူၵ်းၶွၵ်ႈ 3 ပီ တၢမ်ႇငိုၼ်း 3 သႅၼ်ပျႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူင်းတူၼ်တႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈမႃးၺွပ်း တေႁႂ်ႈသိုၵ်းတၢင်းၵဵင်းတုင် မႃးၺွပ်းဢဝ်ၼႆဢေႃႈ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၵိၼ်းၸႂ်ႁင်းၽႂ်မၼ်း ၶႃႈယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်လၢတ်ႈ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တီႈမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ မၢင်ၸိူဝ်းၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ် တၢင်းမိူင်းထႆးသေ ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်တဵမ်ထူၼ်ႈ၊ မီးၵၢၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇၸႂ်လႄႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၵၼ် ဢမ်ႇတၼ်းႁိုင် ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢထမ်ႇမ ၵဵပ်းသိုၵ်းထႅင်ႈလႄႈ ဢွၼ် ၵၼ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်း။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 30/07/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵၢင်ႉၵႄႇဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈ တီႈမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈ ၶေႃႈၸီႉသင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ႁွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် လွင်ႈၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇလႄႈ ပေႃးၼပ်ႉပႃး ပွၵ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 4 ပွၵ်ႉယဝ်ႉ ဝႃႈ ၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-15T20:55:04

https://shannews.org/archives/56475

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယိပ်းမၢႆၾၢင် မိူင်းတႆး (13/) ၶဝ်ႈဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင်

ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇဝဵင်းသေ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း သင်ယိပ်းမၢႆၾၢင် မိူင်းတႆး (13/) ၸိုင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၶဝ်ႈ ဝဵင်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 06/08/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA – PDF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းလႆႈ တပ်ႉတိၼ်ဝႆး ၶမယ 501 တင်း 502 လႄႈ ငဝ်ႈငုၼ်းၵုမ်းၵမ်ယၼ်ႇသိုၵ်းမၢႆ 1 တီႈၵျွၵ်ႉမႄး ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵျွၵ်ႉမႄး – သီႇပေႃႉ ၸိူဝ်းပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ် ပွၵ်ႈမႃး ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပႂ်ႉတီႈၵဵၵ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ၸီးပိၼ်ႇၵျီး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင်ၼၼ်ႉ ၵူတ်ႇ ထတ်း ရူတ်ႉၵႃးၵႂႃႇမႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸိူဝ်းယိပ်းမၢႆၾၢင်မိူင်းတႆး 13/ (၁၃/ မျဉ်းစောင်း) ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပၼ်လတ်းၽၢၼ်ႇတၢင်းဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် ႁႂ်ႈဝၢႆႇႁူဝ်ရူတ်ႉၵႃး မိူဝ်းၶိုၼ်းတၢင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ႁဝ်းၶႃႈ ၶဝ်ႈလတ်း ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် ႁႂ်ႈႁဝ်းၶႃႈ ဝၢႆႇႁူဝ်ရူတ်ႉၶိုၼ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈ ၵႂႃႇၸၢမ်းတူၺ်း သွင်သၢမ်ၵမ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ၵႂႃႇသေၵမ်းၶႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈမႃးတၢင်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီးသေ ၶိုၼ်ႈမႃးတၢင်းၵျွၵ်ႉမႄးဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ဢၼ်တေပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်း တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ လႆႈပၼ်ၵႃႈၵႃး ၼိုင်ႈသႅၼ်ပျႃးပၢႆ သေ ၸင်ႇလႆႈမိူဝ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ပၢင်တိုၵ်းဢမ်ႇပဵၼ်ယဝ်ႉ ၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သင် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ လွင်ႈယူႇလွင်ႈၵိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းသဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇသင်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သင် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵူႈလွင်ႈယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶႃႈသမ်ႉ မီးဝႆႉ 3 ၵေႃႉ။ ၶူဝ်းတီႈႁိူၼ်းၵေႃႈ ၺႃးၵူၼ်းလၵ်ႉဢဝ် ၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇၵိုတ်းလိူဝ်သင်”- ဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃးၶဝ်တႄႉ ပၼ်ၾၢင်ႉၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႃႈ သင်တေပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းၼႆ ႁႂ်ႈၵပ်း သိုပ်ႇတူၺ်းလီလီယဝ်ႉ ၸင်ႇပွၵ်ႈၼႆ တေတိူဝ်းလီ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ။ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ မိူၼ်ၼင်ႇ လႅင်းၾူၼ်း၊ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶၢတ်ႇဝႆႉလႄႈ ၶိုၼ်းလႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၸႂ်ႉၵတ်ႉၾူၼ်း CDMA ၵၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-15T17:50:12

https://shannews.org/archives/56470

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ

ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း သိုၵ်းတင်းသွင်ၾၢႆႇ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင် ပိုတ်းယိုဝ်းတေႃႇၵၼ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်းမႃး ပွႆႇမၢၵ်ႇတင်းၶိုၼ်းတင်းဝၼ်း ဝႃႈ ၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တီႈသီႇပေႃႉၼႆႉ ယိုဝ်းၵၼ်တင်းၶိုၼ်းတင်းဝၼ်း။ မိူဝ်ႈဝႃး ၵၢင်ၶမ်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းတင်းၶိုၼ်း။ ၼႂ်ၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၸဵမ်ၸဝ်ႉ။ ဢၼ်တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်တၢႆၵေႃႈတၢႆ ဢၼ်မၢတ်ႇၵေႃႈမၢတ်ႇ။ မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ တၢင်းဝၢၼ်ႈဝဵင်းၵဝ်ႇၼႆႉ ငိၼ်းဝႃႈတိူဝ်ႉၵူၼ်းၼမ်ၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်း တိူဝ်ႉၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇမၢတ်ႇၸဵပ်းသေ လူႉတၢႆၵႂႃႇၵေႃႈမီး၊ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးၸုမ်းပရႁိတ ၸုမ်းလႂ် ႁတ်းၶဝ်ႈတေႃႉလႄႈ ဢၼ်တူႇၼဝ်ႈ ယူႇၸွမ်းၼႂ်းႁိူၼ်းၵေႃႈ မီးတင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ “ဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသေတၢႆၵေႃႈ ၸဵမ်ၵူၼ်းသိုၵ်း ၵူၼ်းမိူင်းမီးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ။ ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းလၢႆလၢႆတႄႉ လႅပ်ႈတေ ဢမ်ႇယွမ်း 50 ၵေႃႉ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၽဝ်/ ၾင် လုမ်းလႃးတူဝ်တၢႆ။ ဝၢၼ်ႈဢၼ်မီးႁိမ်း ၸမ်ၼမ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ပႅတ်ႈတူၵ်းၼမ်ႉၵႂႃႇ ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝဵင်းၵေႃႈ မၢင်ၵေႃႉ ပိူၼ်ႈပႆႇတၼ်းဢွၵ်ႇပၢႆႈသေ မၢၵ်ႇသမ်ႉမႃးတူၵ်းသႂ်ႇ တၢႆၶမ်ႁိူၼ်းၵေႃႈမီး”- ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ တႄႇပဵၼ်မႃး တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 10/08/2024 တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ယင်းပႆႇယဝ်ႉပႆႇတူဝ်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဝဵင်းဢွၼ်ၵၼ် ငိူင်ႉပၢႆႈၽေး မႃးယူႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၼႃးၶႆႉ၊ ဝၢၼ်ႈၵၢင်ႉမေႃႇလႄႈ ၸွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ မီးၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇ။ ၸိူဝ်းမီးငိုၼ်းသမ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇ တၢင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၵေႃႈမီး။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-15T17:32:36

https://shannews.org/archives/56466

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းငိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ်ပျႃး တႃႇၸၢင်ႈၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ

ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိူဝ်းဢၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈလုၵ်ႈလၢင်း တူၵ်းမႃးတႃႇၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ သင် ဢမ်ႇပၼ်လုၵ်ႈလၢင်းလႆႈၸိုင် တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်း ၵႃႈၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်းတၢင် ၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ်ပျႃး၊ မီးလုၵ်ႈၸၢႆးၼမ်ၵႃႈႁိုဝ် လႆႈပၼ် ၵႃႈၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် လိူၼ်ၵျုၼ်ႊမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ တႃႇၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း သင်ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းလႆႈၵေႃႈ လုၵ်ႈ ၸၢႆးၼိုင်ႈၵေႃႈ ငိုၼ်း 1 သႅၼ်ပျႃး ပေႃးမီးလုၵ်ႈၸၢႆး 3 ၵေႃႉၵေႃႈ လႆႈပၼ်တႃႇ 3 သႅၼ်ပျႃး။ ၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉႁူဝ်ဝဵင်း (မဵဝ်ႉဢူး) ၊ ပွၵ်ႉဢွၵ်ႇ ၊ ပွၵ်ႉတူၵ်း ၊ ပွၵ်ႉၸၢၼ်း ၊ ပွၵ်ႉတူင်ႈၶၢၼ် ၼႂ်းဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းသေ ႁွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၼိုင်ႈ ႁိူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ မႃးပၢင်ၵုမ်ၵၼ် ၽႂ်ဢမ်ႇပၼ် လုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇလႆႈၵေႃႈ တေလႆႈပၼ်ငိုၼ်း ဢမ်ႇပၼ်ဢမ်ႇလႆႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တေလႆႈသႂ်ႇငိုၼ်းၵူႈႁိူၼ်းၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၸႂ်ၽႂ်မၼ်း။ တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ တၢင်းယၢပ်ႇယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇ သႂ်ႇငိုၼ်း၊ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်း ၸိုင် – တေဢဝ်လိူင်ႈ၊ တေတီႉၺွပ်းပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်လူင်းမႃးၵဵပ်းငိုၼ်းၼႆႉ တေပႃးၽူႈၵွၼ်းႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၊ ၵႄႇသိပ်းႁိူၼ်း ၊ ၵႄႇပၢၵ်ႇႁိူၼ်း ၊ ၽူႈမၢႆလုမ်းၵွၼ်းပွၵ်ႉ ၊ ၽူႈမၢႆလုမ်းၵွၼ်းဢိူင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸိူဝ်းၶဝ် ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းလူင်းႁိူၼ်း ၵဵပ်း ငိုၼ်း၊ ပေႃးဢမ်ႇသႂ်ႇ တေဢဝ်လိူင်ႈ ဝႃႈၼႆပႃး။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၶဝ်ဢႅဝ်ႇႁႃၸၢင်ႈ ၵူၼ်းဢမ်ႇမီးၵၢၼ်၊ ၶီႈယႃႈၶီႈလဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မၢင်ၸိူဝ်း ႁူႉ ၶႂ်ႈလႆႈငိုၼ်းၵူၺ်း ၊ ပေႃးဝႃႈ တေပၼ်ငိုၼ်းၼႆၵေႃႈ ၽွမ်ႉၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၸွမ်းၶဝ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸွင်ႇၶဝ်ပၼ်ၵႃႈၸၢင်ႈတႄႉ ယူႇႁိုဝ်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ ၊ ငိုၼ်းဢၼ်ၵဵပ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၵေႃႈ လႆႈၵႃႈႁိုဝ် ၶဝ်ဢမ်ႇ ပွင်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဢၼ်ထုၵ်ႇသူင်ႇၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ သူင်ႇၵႂႃႇတပ်ႉမၢႆလႂ် ၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵႂႃႇ ၸုပ်ႈဢွၼ်တၢင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇမႃး တၢင်းႁိူၼ်းၶိုၼ်း၊ တၢႆႁိုဝ်လိပ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ – ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈဝဵင်းပၢင်လႃႈ (ပၢင်းတရႃႉ) ဝၢၼ်ႈမိူင်းလီၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ႁိူၼ်း 1 လင် 2 သႅၼ်ပျႃး။ တေလႆႈၸၢႆႇပၼ် ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉသဵင်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈၸႂ်ႉဢဵၼ်ႁႅင်း ယိုဝ်းသိုၵ်းလႄႈ သုမ်းႁႅင်းသိုၵ်းၼမ်။ ၵွပ်ႈၼႆ မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇ ၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း တႃႇထႅမ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၶိုၼ်း။ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပၼ်ယဝ်ႉ 3 ၸုပ်ႈ။ တေတႄႇၾိုၵ်းၸုပ်ႈထီႉ 4 ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ၵေႃႉႁူးၵေႃႉတၢင်း မိူင်းပေႃးယဵၼ်။ ၸင်ႇဝႃႈ ပေႃးလႆႈၵဵပ်းငိုၼ်းၸၢင်ႈဢဝ်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ႇၽၢဝ်ႇဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုပ်ႈထီႉ 5 ၼႆႉ တေဢဝ်ပႃး ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼၢင်းယိင်း ၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇယိင်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူဝ်သေ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဝႆႉထႃႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-15T16:51:45

https://shannews.org/archives/56458

ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ ဝၼ်ႊယိ ႁူပ်ႉၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၽူႈၼမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႉၵဝ်ႇ

ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းၶႄႇ ဝၼ်ႊယိ ၽွင်းတေၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်ၵုမ် မႄႈၶူင် – လၢၼ်ႉၸၢင်ႉ တီႈမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ဝႄႉႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၽူႈၼမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႉၵဝ်ႇ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။ ဝၼ်းတီႈ 14/08/2024 ဝၼ်ႊယိ ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်တင်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် လွင်ႈပၢင်တိုၵ်း မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ လွင်ႈတႃႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ႁူဝ်ၵူၼ်း ၽူႈမီးသုၼ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းမႄး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ – ဝၼ်ႊယိ တင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁူပ်ႉၵၼ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/08/2024 ဝၼ်ႊယိဝႃႈ မိူင်းၶႄႇဢမ်ႇမီးပေႃႇလသီႇ ၶဝ်ႈယုင်ႈၸွမ်းၵၢၼ်မိူင်းပိူၼ်ႈသေတႃႉ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ တေသႂ်ႇႁႅင်းၸွႆႈထႅမ် မိူင်းမၢၼ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဝၼ်ႊယိ တိုၵ်းသူၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းဝႆးဝႆး တႃႇသၢင်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းမႆလၢႆႈ (ပူဝ်းလၢၼ်းမ) ၊ တႃႇယုၵ်ႉမုၼ်း ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး မိူင်းၶႄႇ – မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ တႃႇၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၶႅမ်ႉလႅပ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်၊ ပိူင်လူင် တႃႇသၢင်ႈလွင်ႈ မိူင်းၶႄႇ – မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼပ်ႉယမ်ၸမ်ၸႂ်ၵၼ် ၊ ႁူမ်ႈၵတ်းႁူမ်ႈမႆႈၵၼ်ၵႂႃႇ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈပႃး တႃႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၵၢၼ် တေႃႇလွင်းတင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊ၊ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ လွင်ႈလွၵ်ႇလႅၼ် ၵိၼ်ၵၼ် တင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ – ဝႃႈၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – တီႈပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ဝၼ်ႊယိ လၢတ်ႈဝႃႈ – သၢၼ်ၶတ်း ပၢင်တိုၵ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ – ဝႃႈၼႆသေတႃႉ – ၾၢႆႇတၢင်းမိူင်းၶႄႇတႄႉ ဢမ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပႃးလွင်ႈၼႆႉ။ ၵူၼ်းပၵ်းတႃၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ ထတ်းသၢင်ဝႃႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သုမ်းသိုၵ်းသေလႄႈ လႃႈလီလၢတ်ႈၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ – ဝၼ်ႊယိ တင်း တၢၼ်းသူၺ်ႇ ႁူပ်ႉၵၼ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/08/2024 တီႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တွၼ်ႈႁၢင်ႈၼၢၵ်ႈၵႃးသွင်တူဝ်ပၼ် ဝၼ်ႊယိ – လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈပၵ်းတႃၵၢၼ်မိူင်းၶဝ် ထတ်းသၢင်ႈဝႃႈ – တီႈပွင်ႇမၢႆၵႂၢမ်း တႃႇမိူင်းၶႄႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ် ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ – ၼႆသေ ဢၼ်ဝၼ်ႊယိ ပၼ်ၶူဝ်းတွၼ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်မေႃႈၼမ်ႉမႄႈ သႂ်ႇမွၵ်ႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ၽူႈထတ်းသၢင်ၵၢၼ်မိူင်း ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ – ပဵၼ်တီႈပွင်ႇ- ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ငဝ်းလၢႆး Sensitive တုမ်ႉတိူဝ်ႉငၢႆႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းတၢင်း ဝၼ်ႊယိ မႃးမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵမ်းၼႆႉ မၼ်းၸၢႆး ႁူပ်ႉထူပ်းပႃး ၸုမ်းၽွင်းတၢင်ၶႄႇ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းပႃး ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပၢၼ် ၼဝတ ဢူးတၢၼ်းသူၺ်ႇ၊ မၼ်းၸၢႆး တုၵ်းယွၼ်း ဝၼ်ႊယိ ႁႂ်ႈၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်မိူင်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၽွင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ မီးၶၢဝ်ႇဝႃႈ ဝၼ်ႊယိ ဢၢၼ်းၶႂ်ႈႁူပ်ႉပႃး ဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ယူႇသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇပၼ်ႁူပ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းပၵ်းတႃၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်တႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – ဢၼ်ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် လွင်ႈၵိုတ်းတိုၵ်းႁၢႆႊၵိူင်ႊ လူႉၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်တူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်း၊ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပၢင်တိုၵ်းပွတ်းႁွင်ႇ ဢမ်ႇၵိုတ်းလႆႈတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 လိူၼ်ၼႆႉ တူဝ်တႅၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၵမ်းၵမ်းမႃးႁူပ်ႉထူပ်း ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်လၢၵ်ႇလၢႆးဝႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC, RFA , VOA, DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-15T16:21:04

https://shannews.org/archives/56452

ၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း 3 ဝၼ်းထပ်းၵၼ် ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ လႆႈဢိုတ်းဝႆႉ

ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းၾူၼ်မႃး ပီလႂ်ၵေႃႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈ ၵူႈပီ။ ၼႂ်းလိူၼ် ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉၵူၺ်း ၼမ်ႉထူမ်ႈယႂ်ႇ 2 ပွၵ်ႈ ပႃးၼႆႉယဝ်ႉ။ ပွၵ်ႈၼႆႉ ၼမ်ႉၼွင်းယႂ်ႇ လိူဝ်ၵဝ်ႇ ၵႄးၼမ်ႉသၢႆ ၼွင်းယႂ်ႇပေႃးတေထူမ်ႈ ၶူဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး မၢႆ 1 ။ တႄႇဢဝ်ဝၼ်း တီႈ 13/08/2024 ၼၼ်ႉမႃး ထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉ ၼမ်ႉပႆႇယွမ်းလူင်း။ ၼိူဝ်တၢင်းလူင်ၵၢင်ဝဵင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးပဵၼ်ၼမ်ႉပဵၼ်ၼွင်ၵႂႃႇမူတ်း။ ရူတ်ႉၵႃးၵႂႃႇမႃး ဢမ်ႇလႆႈ တႃႇ ၵႂႃႇမႃးၸူးၵၼ်ၼႆႉ ပေႃးလႆႈၸႂ်ႉတၢင်းလတ်း။ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၾူၼ်မႃးထပ်းၵၼ် လၢႆဝၼ်းသေ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 13/08/2024 ၼၼ်ႉမႃး ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ယိုင်ႈၼွင်းလူၼ်ႉ ၾင်ႇ ၵႄးၼမ်ႉသၢႆသေ လုပ်ႇထူမ်ႈပႃးႁိူၼ်းယေး ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇၵႃႉ တၢင်းၶၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိူဝ်းယူႇၵိၼ်ၸမ် ၵႄးၼမ်ႉသၢႆလႄႈ ပိုၼ်ႉတီႈတႅမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼမ်ႉသၢႆ ၼွင်းထူမ်ႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ပေႃးၼမ်ႉထူမ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၸွမ်းႁိမ်းၶူဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် တႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆ ၶူဝ်မၢႆ 1 ၼၼ်ႉၵူၺ်း ဢၼ်လႆႈၶၢၼ်ၸႂ်ၸွမ်းၼမ်ႉထူမ်ႈ။ ပီၼႆႉသမ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းၶူဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် မၢႆ 2 ၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇႁိမ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇမႃးၸူးၵၼ်ပေႃးယၢပ်ႇ ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇ ၼႆ – “ပေႃးတူၺ်း ၼႂ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၾူၼ်လူမ်းသမ်ႉဝႃႈ ၾူၼ်တေမႃးယူႇတိၵ်းတိၵ်းၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉ လႅတ်ႇႁိူဝ်ႈမႃးဢိတ်းယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႃႈၾႃႉတႄႉ ၵၢမ်ႈဝႆႉယူႇ။ ပေႃးၾူၼ်မႃးတိၵ်းတိၵ်းတႄႉ ၼမ်ႉပႆႇၸၢင်ႈယွမ်းၶႃႈယူဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ လႆႈဝႃႈ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈႁႅင်းသေၵူႈပီ ႁိူၼ်းဢၼ်ၼမ်ႉဢမ်ႇတွၼ်ႉထူမ်ႈၵေႃႈ ပီၼႆႉ ၺႃးၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ပွၵ်ႉပုင်းထုၼ် ၊ ပွၵ်ႉတႃႈလေႃႉ ၊ ပွၵ်ႉမၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း ၊ ပွၵ်ႉသၼ်သၢႆးလႄႈ ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်း ၊ ပွၵ်ႉမႄႈၶၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇယိုင်ႈၶဝ်ႈ ၼႂ်းႁၢၼ်ႉ ၶၢႆၵုၼ်ႇၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉသမ်ႉ ပေႃးလႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႃႉၶၢႆသင်။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵၢင်ဝဵင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလူဝ်ႇႁႃသိုဝ်ႉႁႃၶၢႆ ၸွမ်းၾင်ႇတၢင်းလူင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇတႄႉတႄႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵမ်ႈၼမ် ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇၵူႈ သႅၼ်းသႅၼ်းၼႆႉ ယူႇတိတ်းၸပ်း ၵၼ် တၢင်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်။ ၵူၼ်းမိူင်း ပေႃးလႆႈလတ်းၵႂႃႇတၢင်းဢၼ်ၼမ်ႉဢမ်ႇထူမ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းႁွပ်ႈဝဵင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းသမ်ႉၵႅပ်ႈ ရူတ်ႉၵႃးသမ်ႉၼမ် ရူတ်ႉၵႃးၵိုတ်းၶမ်ပဵၼ်ထႅဝ်ယၢဝ်း။ တႃႇတေဢွၵ်ႇမႃးၸူး တၢင်းလူင်ၼႆႉ ယၢပ်ႇဝႃႈယၢပ်ႇၼႆ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈဝႆႉလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼင်ႇၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢတ်ႇသၼ်သၢႆး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈၶဵင်ႇတီႈဝၢင်းၶၢႆၵၢတ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းၵႃႉ ပေႃးလႆႈလႄႇႁႃ ၶၢႆႉၶၢႆတီႈလွတ်ႈၽေး။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းသေ ပေႃးတေဢမ်ႇၵႃႉ ဢမ်ႇၶၢႆၵေႃႈသမ်ႉ ၵူဝ်ဢမ်ႇမီးငိုၼ်း ၵႃႈၸႂ်ႉ ၸၢႆႇၸွမ်းဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈၵေႃႈယၢပ်ႇၸႂ် လႆႈႁိပ်ႈၼႅတ်ႈ တေႃႉၶူဝ်းလဵင်း ပၢႆႈယူႇတီႈသုင် ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆၼမ်ႉ။ ဝၢႆးၼမ်ႉလူင်း ၶိုၼ်းယဝ်ႉသမ်ႉ တေလႆႈၶိုၼ်းၶၢႆႉၶူဝ်းၶွင် ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမႃးဝႆႉႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်းၶိုၼ်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သမ်ႉလႆႈပတ်းၽဵဝ်ႈႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ် ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆး။ ၼႂ်းႁိူၼ်းယေးလႄႈ ၼိူဝ်တၢင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူမ်ႇပဵၼ်ဢုင် ပေႃးဝူၺ်ႇႁင်ႈ ၵႂႃႇမူတ်း။ မၢင်ၸိူဝ်း ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸဵဝ်းမူတ်းသႂ်လႄႈ လႆႈၸၢင်ႈ ၵူၼ်းမႃးႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ် ၶၢဝ်းယၢမ်းၵေႃႈသဵင်ႈ ငိုၼ်းၵေႃႈသဵင်ႈၸွမ်း။ တႃႇမိူၼ်ၵဝ်ႇၶိုၼ်းၼႆႉ လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း ပဵၼ် 3 – 4 ဝၼ်းၼႆ ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ဝၢႆးၼမ်ႉယူပ်ႈလူင်းၶိုၼ်းတႄႉ လႆႈၶိုၼ်းမႄးပတ်းၽဵဝ်ႈႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ်။ မႄးၶပ်ႉၶိုၼ်း တေႃႉၶိုၼ်း ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေးၼႆႉ မွၵ်ႈ 3-4 ဝၼ်းၼႆႉဢေႃႈ။ ၵၢၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈငိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးလၢႆးလႆႈ။ တေလႆႈသဵင်ႈၵႃႈၸၢင်ႈလုမ်းလႃး ဢၼ်လႆႈပတ်းပတ်းၽဵဝ်ႈ ဢၼ်မႄး ၵုမ်းထႅင်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼိုင်ႈၵမ်းၸိုင် မိူၼ်ၼင်ႇ ၽၵ်းတူႁိူၼ်း ဢၼ်ဢဝ်လဵၵ်းႁဵတ်းဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လူႉၵွႆ ယဝ်ႉၵေႃႈ တင်ႇ ၼင်ႈသူဝ်ႊၽႃႊ၊ ၵူႇၼွၼ်းသႅၼ်းယႂ်ႇ၊ ၶူဝ်းႁိူၼ်းယေး မၢင်သႅၼ်းၶၢႆႉဢမ်ႇလႆႈ ၵႃႈလႆႈပွႆႇၼမ်ႉၸုပ်ႉယမ်းသေ လူႉၵွႆ လူႉသုမ်းပႅတ်ႈလၢႆလၢႆၵေႃႈမီး။ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၊ ၵႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇသၢင်ႇထုၵ်ႇလူႉၵွႆ လႆလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉၼွင်းၵေႃႈမီး။ ပေႃးၼမ်ႉၼွင်း ယိုင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးထႅင်ႈသေၼႆႉတႄႉ ၾႆးၾႃႉၵေႃႈ ၸၢင်ႈမွတ်ႇလႄႈ လွင်ႈတုၵ်ႉယၢၵ်ႈ လူင်ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ လၢတ်ႈပေႃးဢမ်ႇသဵင်ႈယဝ်ႉၼႆ မႄႈႁိူၼ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁိူၼ်းယေးလႄႈ တေပၢႆႈပႅတ်ႈ ယူႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈၼႆၵေႃႈ သမ်ႉၵူဝ်ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ မႃးသွၵ်ႈတဝ်ဢဝ်ၶူဝ်း ၶွင်ၵႂႃႇ၊ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵူဝ်ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး လွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉလႄႈ လႆႈပႂ်ႉတူၺ်းၵေႃႈမီး။ ၸဝ်ႈႁိူၼ်း လႆႈပႂ်ႉတူၺ်းယူႇတႃႇသေႇ ဢၼ်လႆႈမႆႈၸႂ်သေပိူၼ်ႈ ၵူဝ်တၢင်းၵိၼ်ၶၢတ်ႇ ၵူၼ်းပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ လွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း ၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ လၢႆပီပူၼ်ႉမႃးၵေႃႈ တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ၼႆသေ ၸုမ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ်၊ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလိူမ်ႈလၢႆႇၶဝ် ယၢမ်ႈၸတ်း ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း တႃႇမူၼ်ႉမႄးၵၼ်မႃးသေတႃႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇႁၼ်မီးလွင်ႈၶိုပ်ႈၼႃႈသင်မႃး။ သမ်ႉပဵၼ် ၶၢဝ်းယၢမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းလႄႈ တႃႇမူၼ်ႉမႄးယိုင်ႈ ၶႅၼ်း တေယၢပ်ႇ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-08-15T15:26:11

https://shannews.org/archives/56443

ၵူၼ်းပၢင်ႇသၢႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ႁႅၼ်းသွမ်းၸဵတ်းပၼ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ NDAA မိူင်းလႃး

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 15/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းထိုင် 10 မူင်း ယူႇတီႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ၵူၼ်း ၼုမ်ႇသေ ၸတ်းပၢင်ႁႅၼ်းသွမ်းတၢင်တူဝ် လူႇတၢၼ်းယိူင်းၸူးပၼ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼႃႈလိၼ် ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 NDAA မိူင်းလႃး ၸတ်းႁဵတ်းတီႈၼႃႈမိုဝ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပွၵ်ႉ 4 ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇ ၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ မီးၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 400 ပၢႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈဝႃႈ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း မိူင်းလႃးၼႆႉ ပဵၼ် ၵူၼ်းၸႃႇတိ ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆးလႄႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းၸဝ်ႈ ၸွႆႈထႅမ်မႃး တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆးၼႆႉ ယူႇတႃႇသေႇ မိူၼ်ၼင်ႇ လွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈဝတ်ႉ/ ၵျွင်း၊ ၽွင်းၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလႄႈ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလိုမ်းၵုင်ႇမုၼ် မၼ်းၸဝ်ႈသေ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းပၢင်ႁႅၼ်းသွမ်း တၢင်တူဝ်ပၼ်ၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢင်ႁႅၼ်းသွမ်းတၢင်တူဝ် ပၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ပၢင်ႁႅၼ်းသွမ်း တၢင်တူဝ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆးၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် လူႇတၢၼ်း ယိူင်းၸူး မၼ်းၸဝ်ႈ၊ ဝၢင်းၶူဝ်းမွၵ်ႇမွင်ၸႂ် တင်းမူတ်း 12 တူင်ႇ၊ ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၸုၵ်းၼိမ် 1 မိၼိတ်ႉ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ပိုတ်ႇၽဵင်းၵႂၢမ်း မွင်ၸႂ် 2 ႁူဝ်၊ ၸႃႇၵ လဵင်ႉလူၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်လူႇတၢၼ်းသေ ႁူမ်ႈၵၼ် သူင်ႇမႃႇသႃႇ ၶူဝ်း မွၵ်ႇမွင်ၸႂ် ဢွင်ႈတီႈပႃႇႁဵဝ်ႈ ဢၼ်ပီႈ ၼွင်ႉၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၶဝ် မီးဝႆႉႁင်းၶေႃ တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ႁိမ်းဝၼ်းတဵင်ႈ (ယီႊၵွင်လီႊ) ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢင်ႁႅၼ်းသွမ်းတၢင်တူဝ် ပၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 14 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်း ထိုင် 8 မူင်း ယူႇတီႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းပၢင်တႆႈတဵၼ်းယွၼ်းသူးပၼ် ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းလႄႈ ႁူမ်ႈၵၼ် ၼပ်ႉယမ် ၸုၵ်းတဵတ်ႇယဵၼ် တၢင်းႁိုင် 1 မိ ၼိတ်ႉ တီႈႁၢၼ်ႉၶဵင်ႇပၢင်မူၼ်ႈသိူဝ်း ဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ပၢင်ႁႅၼ်းသွမ်းတၢင်တူဝ် ပၼ်ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း တီႈဝဵင်းပၢင်ႇသၢႆး ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 NDAA မိူင်းလႃးၼႆႉ သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 07/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶႅၼ်ႊသိူဝ်ႊ ၽွင်းဢႃယု 76 ပီ ၽွင်းၵႂႃႇယူတ်းယႃ တူဝ် တီႈႁူင်းယႃ ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ။ ဝၼ်းတီႈ 9 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၸင်ႇဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ် မၼ်းၸဝ်ႈ မႃးဝႆႉတီႈဝဵင်းမိူင်းလႃးၼႆႉသေ ၸတ်းပၢင်ၸႃႇပၼပၼ် ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးထိုင် ဝၼ်းတီႈ 23/08/2024 ၼႆႉ တေယူႇတီႈ ၵူၼ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းလႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁူမ်ႈတင်း ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်း ၼႂ်းမိူင်းလႃးသေ တေႁူမ်ႈၵၼ်သူင်ႇသင်ႇ ပူၼ်ႉၶၢပ်ႈတူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-15T08:00:00

https://shannews.org/archives/56439

ၵႃးတၢင်ႇႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ပိၼ်ႈၶွမ်ႈတီႈမိူင်းထႆး မၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉ

ဝၼ်းတီႈ 13/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၼႆႉ ၵႃးတၢင်ႇႁႅင်းၵၢၼ် ၶဝ်ႈမိူင်းထႆးဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းၵၢၼ် လမ်းၼိုင်ႈ ပိၼ်ၶွမ်ႈ ၽွင်းဝႄႈလၢၼ်ႇၵူတ်ႇထတ်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ ပရႃႊၸုပ်ႊၶီႊရီႊၶၼ်ႊ မိူင်းထႆး မၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၽွင်းၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈပရႃႊၸုပ်ႊၶီႊရီႊၶၼ်ႊၼၼ်ႉ ရူတ်ႉၵႃးသီမူၼ်ႇ လမ်းၼိုင်ႈ ဢမ်ႇၶၢမ်ႇၵိုတ်းသေ ႁေႃႈပၢႆႈ၊ ၵႂႃႇပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉပိၼ်ႈၶွမ်ႈတီႈတၢင်းငွၵ်း ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 7 ၵေႃႉ၊ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်သင် 6 ၵေႃႉလႄႈ ၵူၼ်းႁေႃႈၵႃး ၸၢဝ်းထႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼိူဝ်ၵႃးၼၼ်ႉ ပႃးၵႂႃႇ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်သင် 9 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 3 ၵေႃႉတႄႉ ဢမ်ႇတၼ်း ပဵၼ်သင် ႁႅင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈ ၶျုၼ်ႊပူႊရီႊ ဢၢၼ်းတေၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် တၢင်းၽူးၵဵတ်ႇသေ ဢဝ်ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉ ၵၢင်ႉၵႂႃႇ ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ တီႉၺွပ်းဝႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-08-15T07:00:00

https://shannews.org/archives/56435

IIMM ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၼမ်သုတ်း

ၸုမ်းၾၢႆႇၵူတ်ႇထတ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်း လွတ်ႈလႅဝ်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ IIMM ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 13 လိူၼ်ၼႆႉဝႃႈ ဢၼ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းငႅၼ်းႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်း ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆတေႃႇ ၼၢင်းယိင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁူမ်ႈပႃး လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼိူဝ်ၵူၼ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းႁၢႆႉမိူၵ်ႈမႂ်ႈ တေႃႇၵူၼ်းမိူင်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉလၵ်းထၢၼ် တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မီးယိူင်း ဢၢၼ်း တင်ႈၸႂ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵူဝ်ႁႄသေ ႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇၵူၼ်းမိူင်းမႃး၊ ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ၺႃးတီႉၺွပ်း ၼႂ်း ၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ၺႃးႁဵတ်းႁၢႆႉပေႉၵိၼ် ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၺႃးၶင်ၶွၵ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈသုၼ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈ သေ လူႉတၢႆၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ IIMM ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းဝႆႉ တႄႇႁၢင်လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပီၵၢႆ တေႃႇထိုင် လိူၼ်ၵျုၼ်ႊသဵင်ႈ ပီ 2024 ၶၢဝ်းတၢင်း ၼိုင်ႈပီၼႆႉ လွင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉမိူၵ်ႈမႂ်ႈတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း တိူဝ်းပဵၼ်မႃးလိူဝ်ၵူႈပွၵ်ႈၼႆ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းတင်း ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈ ပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉသေ ၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းပွႆႇၽႃႈႁိူၼ်းယေးငိူင်ႉပၢႆႈ မီးဝႆႉ 3 လၢၼ်ႉပၢႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-08-14T19:34:09

https://shannews.org/archives/56429

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုတ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၼွင်ၵေႃႈလူင် ဝဵင်းသီႇပေႃႉ

မိူဝ်ႈဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 13/08/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 4 မူင်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁႅၼ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၵွင် 147 ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈ ဢိူင်ႇၼွင်ၵေႃႈလူင် ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းလႆႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၽူႈၸမ်ၸႂ် တင်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းလႆႈတပ်ႉ မၢၼ်ႈထႅင်ႈယဝ်ႉ။ တပ်ႉသိုၵ်း ဢၼ်မီးၼိူဝ်လွႆ တီႈၼွင်ၵေႃႈလူင်ၼႆႉ ယိုတ်းလႆႈ မိူဝ်ႈဝႃႈ ႁူဝ်ၶမ်ႈ 4 မူင်း”- ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶမယ ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉ ဝႆႉတီႈဢိူင်ႇၼွင်ၵေႃႈလူင်ၼၼ်ႉ တႄႇလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ဝၼ်းတီႈ 26 ၼၼ်ႉမႃး ပၢင်တိုၵ်း ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 147 ဝၢၼ်ႈၼွင်ၵေႃႈလူင် ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ယိုတ်းလႆႈၼႆႉ ပဵၼ်ၼႃႈတီႈ သိုၵ်း SSPP/ SSA ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႄႇလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ဝၼ်းတီႈ 10 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႄႈ ၸုမ်း PDF ယိုဝ်းၵၼ် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၽၢၵ်ႇလိူၼ် မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင် မႃး ပွႆႇသႂ်ႇ တိူဝ်ႉၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တၢႆမၢတ်ႇ မီး 20 ၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လၢမ်းလိမ်းယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် မုင်ႈၸူးဝဵင်းသီႇပေႃႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် တႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈပၢင်တိုၵ်း တီႈဢိူင်ႇၼွင်ၵေႃႈၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁွတ်ႈထိုင် မိူင်းယႆ၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈဝႆႉ။ ဢိူင်ႇၼွင်ၵေႃႈၼႆႉ ယၢၼ်ၵၼ်တင်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ 14 လၵ်းလႄႈ ဝဵင်းၼမ်ႉလၼ်ႈ 24 လၵ်း။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-08-14T19:16:07

https://shannews.org/archives/56421

လုၵ်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ 3 ၵေႃႉ ယိုဝ်းလၢဝ်းပၢၼ်းတၢႆယဝ်ႉ ဢဝ်ငိုၼ်းပၢႆႈ

လုၵ်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ လူင်ထၢင် ဢၼ်ၵႂႃႇဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် တီႈႁိူၼ်းလၢဝ်းပၢၼ်း (ၽူႈမၢၵ်ႈမီး) လင်ၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼၼ်ႉ ယိုဝ်းၶိုၼ်းလၢဝ်းပၢၼ်းတၢႆသေ ဢဝ်ငိုၼ်းပၢႆႈ။ ဝၼ်းတီႈ 12/08/2024 လုၵ်ႈၸုမ်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ လူင်ထၢင် 3 ၵေႃႉ ဢၼ်ၵိၼ်ၸၢင်ႈ ၵႂႃႇပႂ်ႉဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပၼ်တီႈ ႁိူၼ်းလၢဝ်းပၢၼ်း လင်ၼိုင်ႈ တီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၼႃး ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉ ႁၼ်ငိုၼ်းၼမ်သေ ထိင်းၸႂ်ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ယိုဝ်းၶိုၼ်းလၢဝ်းပၢၼ်းတၢႆယဝ်ႉ ဢဝ်ငိုၼ်း မၢၼ်ႈ 6,000 သႅၼ်ပျႃးပၢႆ ပၢႆႈလွတ်ႈၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ လူင်ထၢင် မႃးဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် တီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ။ တီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးငိုၼ်း လၢဝ်းပၢၼ်းလႄႈ ၶဝ်ဢဝ်ငိုၼ်းၶႄႇ 800,000 ယႂၼ်ႊပၢႆ ၵႂႃႇလႅၵ်ႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈမႃးဝႆႉ လႆႈ 6,000 သႅၼ်ပျႃးပၢႆသေ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းဢၼ်မႃးဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်လၢဝ်းပၢၼ်း 3 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ႁၼ်ယဝ်ႉ ထိမ်းၸႂ်ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ လၼ်ႇသူၼ်ႈၵွင်ႈ ယိုဝ်းလၢဝ်းပၢၼ်း တီႈႁိူၼ်း ၼၼ်ႉတၢႆသေ ဢဝ်ငိုၼ်းတင်းမူတ်း ပၢႆႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လုၵ်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ လူင်ထၢင် 3 ၵေႃႉ ဢၼ်ဢဝ်ငိုၼ်းပၢႆႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ႁၢႆတူဝ်ဝႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၽူႈမၢၵ်ႈမီး (လၢဝ်းပၢၼ်း) သၢမ်ၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ တီႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸၢႆး 2 ၵေႃႉလႄႈ ယိင်း 1 ၵေႃႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်သၢမ်ၵေႃႉၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်သင်တႄႉတႄႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ပႆႇလႆႈႁူႉၸွမ်း လွင်ႈတၢင်းမၼ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီပၢႆၼႆႉ မီးၵူၼ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ လိူင်ႇၼမ်မႃး။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ၵူၼ်းၶၢႆႁၢၼ်ႉ၊ ၵူၼ်းလႅၵ်ႈငိုၼ်း၊ ၽူႈမၢၵ်ႈမီး ၸၢဝ်းၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႆႉၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ဢဝ်ၵႂႃႇပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ (ပြန်ပေးဆွဲ) မႃးၶိူဝ်းယႂ်းလႄႈ ယွၼ်ႉၼၼ် လၢဝ်းပၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေၸၢင်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ မႃးပႂ်ႉဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် – ၵူၼ်းမူႇၸေႊလၢတ်ႈ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-14T16:21:46

https://shannews.org/archives/56412

ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းမိူင်းလႃး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမၵ်းမၼ်ႈ ဝၼ်းတမ်ႇၼွႆႉမွင်ၸႂ်ၸွမ်း ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း သဵင်ႈမုၼ်

ၽွင်းၸတ်းပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 NDAA မိူင်းလႃးၼႆႉ ၾၢႆႇ ၽွင်းငမ်းမိူင်းလႃး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တႃႇႁႂ်ႈမီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်တဵင်ႈၼႆသေ တႄႇ ဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 10/08/2024 ၼႆႉၵႂႃႇ ႁၢမ်ႈၵူၼ်းၼွၵ်ႈၶဝ်ႈထိုင်မိူင်းလႃး လူၺ်ႈဢမ်ႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ ဢမ်ႇပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၊ သင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈၶဝ်ႈထိုင်မိူင်းလႃး ၸိုင် တေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ၼင်ႇပလိၵ်ႈမိူင်းလႃး တမ်းဝၢင်းဝႆႉ။ တႃႇၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈတမ်ႇၼွႆႉမွင်ၸႂ် ၸွမ်းႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးထိုင်မႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23/08/2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းလႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁူမ်ႈတင်း ၵူႈမူႇၵူႈၸုမ်းၼႂ်းမိူင်းလႃး တေႁူမ်ႈၵၼ်သူင်ႇသင်ႇ ပူၼ်ႉၶၢပ်ႇတူဝ်မၼ်းၸဝ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ဢဝ်ၶၢပ်ႇတူဝ်ဝႆႉတီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸဝ်ႈ တီႈမိူင်းလႃး။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/08/2024 ၼႆႉ ၸင်ႇတေဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉ တီႈပၢင်ႇဢၼ်ယၢမ်ႈၸတ်းပွႆးငမ်းယဵၼ် (ပၢင်ႇပိတ်ႉမၢၵ်ႇၼင် မိူင်းလႃး) ၼၼ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Mong La/ ဝဵင်းမိူင်းလႃး ၽွင်းတိုၵ်ႉၸတ်း ပၢင်ၸႃႇပၼ ယူႇၼႆႉ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းမိူင်းလႃး သင်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႃး ပိၵ်ႉဢိုတ်း ႁၢၼ်ႉၵိၼ်ၵျေႃႇၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း တႃႇၼႄလွင်ႈတမ်ႇၼွႆႉမွင်ၸႂ်ၸွမ်း ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ – ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “တေသၢင်းၵဵဝ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 23 ၶႃႈဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ ၶၢပ်ႈတူဝ်တိုၵ်ႉမီးဝႆႉယူႇ တီႈႁိူၼ်းၵူၺ်းၶႃႈ။ ပေႃးဝၼ်းတီႈ 22 မႃးတႄႉ ၸင်ႇတေဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉတီႈ (ငြိမ်းချမ်းရေး ရင်ပြင်) ၶူင်ႇပွႆးငမ်းယဵၼ် ၼၼ်ႉဢေႃႈ။ လွင်ႈပျေႃႇလွင်ႈမူၼ်ႈ ၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႁၢမ်ႈဝႆႉမူတ်းဢေႃႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ သႅင်ႇ KTV ၊ သႅင်ႇလဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေပိၵ်ႉတေႃႇဝၼ်းတီႈ 23 ၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်းမိူင်းလႃးၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – “ၶၢဝ်းတၢင်းၸတ်းပၢင်ၸႃႇပၼ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 10/08/2024 ၼႆႉၵႂႃႇ ၼင်ႇႁိုဝ် ပေႃးတေမီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼိမ်တဵင်ႈၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ၽူႈလႂ် ၽႂ်ၶႂ်ႈၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းလႅၼ်ၶဵတ်ႇ မိူင်းလႃးၵေႃႈ ႁႂ်ႈပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ် ပလိၵ်ႈၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းလႃးၵွၼ်ႇ၊ တေလႆႈႁဵတ်းၸွမ်း ၶၵ်ႉတွၼ်ႈ ၼင်ႇပိူင်တမ်းဝႆႉသေ ၸင်ႇတေပၼ်ၶဝ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းလႃး”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ ဢၼ်ႁႄႉႁၢမ်ႈ လွင်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇဝဵင်းၼႆႉ တႃႇၵုမ်းလႆႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်း ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇႁႂ်ႈတႅတ်ႈတေႃးၵူၺ်း တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵၢၼ်တေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႃႉ တၢင်းၶၢႆသင်၊ ဢၼ်ဢွၵ်ႇပိူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ တႃႇၵူၼ်းၶႂ်ႈၶဝ်ႈမိူင်းလႃးၵူၺ်း ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၶႂ်ႈဢွၵ်ႇတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈႁၢမ်ႈသင်၊ ပိူင်ဢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉၼႆႉ တေပူတ်းမိူဝ်ႈလႂ် ၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၸႅင်ႈႁႂ်ႈႁူႉထႅင်ႈ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ပၢင်ၸႃႇပၼ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၼႆႉ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ လႆႈမွၵ်ႇထိုင်ဝႆႉ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆ ၸဝ်ႈသေဢမ်ႇၵႃး ၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း၊ ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်း ၵူႈၸုမ်းၸုမ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈမွၵ်ႇထိုင် တူဝ်တႅၼ်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉၼႆ – ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ၸႃႇပၼ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ လိူဝ်သေ မီးလွင်ႈႁႄႉႁၢမ်ႈၶဝ်ႈထိုင် မိူင်းလႃးယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တႃႈႁိူဝ်းတၢင်းမိူင်းယု – ၵဵင်းယႅင်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်ၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ၵူၼ်းတၢင်းမိူင်းယု မိူင်းယွင်းၼႆႉ ယၢမ်ႈၸႂ်ႉသဵၼ်ႈတႃႈ သၢႆတၢင်းၼႆႉသေ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇမိူင်းလႃးယူႇတႃႇသေႇ၊ ပေႃးလတ်းၶၢမ်ႈတႃႈႁိူဝ်း(ၵႄးၼမ်ႉလူၺ်) ၼႆႉၸိုင် တေႁွတ်ႈထိုင်ၵဵင်းယႅင်း ၊ လုၵ်ႉၵဵင်းယႅင်းသေ ၶီႇၵႃးသိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း ၵႂႃႇမိူင်းလႃးၼႆႉ လႆႈၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း 4 ၸူဝ်ႈမူင်း ၊ လုၵ်ႉၵဵင်းယႅၼ်းသေ ႁွတ်ႈထိုင်လႆႈ တႃႈသူပ်းၶွင်လႄႈ ၵဵင်းတုင် ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ ငိၼ်းဝႃႈ တေပိၵ်ႉဢိုတ်း ထိုင်ဝၼ်းတီႈ 30/08/2024 ၊ တႃႈႁိူဝ်း မိူင်းယုၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် လႆႈႁၼ်သိုၵ်းပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် (နယ်ခြားစောင့်တပ်) ပႂ်ႉဝႆႉၼႆ ၵူၼ်းၵႃႉ မိူင်းယု – မိူင်းလႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၸႂ်ႈယဝ်ႉ တၢင်းမိူင်းယု ႁဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပိူၼ်ႈသင်ႇပိၵ်ႉဝႆႉပႃး တႃႈႁိူဝ်းသေဢေႃႈ။ ၶဝ်ဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 30 ၸင်ႇၵွႆႈပိုတ်ႇၼႆဝႃႇ။ လႅပ်ႈတေၵဵဝ်ႇၵၼ်တၢင်းပၢင်ၸႃႇပၼၼၼ်ႉယူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃး”- ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 NDAA မိူင်းလႃးၼႆႉ သဵင်ႈၵၢမ်ႇသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 08/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶႅၼ်ႊသိူဝ်ႊ ၽွင်းၵႂႃႇယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃ ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ။ ဝၼ်းတီႈ 09/08/2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းလႄႈ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆ မၼ်းၸဝ်ႈ ၸင်ႇဢဝ်ၶၢပ်ႈတူဝ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း မိူင်းလႃး တႃႇၸတ်းပၢင်ၸႃႇပၼ။ ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ တပ်ႉၸုမ်း NDAA ၊ ၵႅမ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပဵၼ်ဢူးသၢၼ်းပိူဝ်ႇလႄႈ ၸဝ်ႈၶုၼ်သၢင်ႇလူႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ၵွၼ်းတပ်ႉသိုၵ်းမိူင်းလႃးဝႆႉတႄႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းၸဝ်ႈ ဢူးထဵင်ႇလိၼ်း။ ပႃႈၼၢင်းယဵၼ်ႇ မေးၼၢင်းမၼ်း ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်း ၽိူင်ၵျႃးသိူင်း ၽူႈၼမ်းၸုမ်းသိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ။ 1989 ၸဝ်ႈၸၢႆးလိုၼ်း ဢွၼ်ႁူဝ် ၽိုၼ်ႉဝၢႆႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇ ပႃႇတီႇၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈသေ ၵိုတ်းသိုၵ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႇတင်ႈၼႃႈလိၼ်ၶိုၵ်ႉတွၼ်း မၢႆ 4 ႁိူဝ်ႈႁိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃး။ မိူဝ်ႈပီ 1989 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 30 လူင်းလၢႆးမိုဝ်း ၵိုတ်းတိုၵ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼဢ ၽ။ ထိုင်မႃး ၼႂ်းပီ 2011 သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 7 လူင်းလၢႆးမိုဝ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸၼ်ႉၸႄႈမိူင်း တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ ဢွၼ်ႁူဝ်သေ ၼႂ်းပီၼၼ်ႉ လိူၼ်တီႊသႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 2 လူင်းလၢႆးမိုဝ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ။ NDAA ၼႆႉ ပဵၼ်ပႃးလုၵ်ႈၸုမ်း FPNCC ၶွမ်ႊမတီႊ ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၸၼ်ႉမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းဝႃႉ UWSA ဢွၼ်ႁူဝ်ဝႆႉ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-08-14T15:37:15

https://shannews.org/archives/56404

ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း ၽၢၵ်ႇလိူၼ် ၼမ်ႉသၢႆၼွင်းထူမ်ႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းယဝ်ႉ 2 ပွၵ်ႈ

ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်း ၼမ်ႉႁူၺ်ႈ ၼမ်ႉလွႆလူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းထူမ်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၼႂ်းၽၢၵ်ႇလိူၼ် ၵူၺ်းမီး 2 ၵမ်းယဝ်ႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် တီႈပွၵ်ႉသၼ်သၢႆးလိုဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈဢိုတ်းဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 14/08/2024 ၼမ်ႉသၢႆ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼွင်းၶိုၼ်ႈႁႅင်းသေ လူၼ်ႉထူမ်ႈ ၶဝ်ႈၼႂ်းပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး ၊ ပွၵ်ႉတႃႈလေႃႉ ၊ မၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ တီႈလိုၵ်ႉသုတ်း မီးမွၵ်ႈ 5 ထတ်း/ ပေႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၼမ်ႉၼႆႉတႄႉ တႄႇၶိုၼ်ႈမိူဝ်ႈဝႃးဢေႃႈ။ ၵူၺ်းဢမ်ႇ ၶိုၼ်ႈႁႅင်းပဵင်းၼႂ်ၼႆႉ။ ပေႃးၼမ်ႉထူမ်ႈတႄႉ ၵူၼ်းၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉၶဝ် လႆႈၼႅတ်ႈၶၢႆႉၶူဝ်းပၢႆႈ။ ပေႃးၼမ်ႉ လူင်းၶိုၼ်းသမ်ႉ လႆႈလၢင်ႉၽဵဝ်ႈၶီႈၵူမ်ႇ ႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ်ထႅင်ႈ လႆႈယၢပ်ႇၸွမ်းၼႃႇ။ လၢၼ်ႉၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်လႆႈၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၶၢတ်ႈႁွင်ႈ ယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈတႅမ်ႇတီႈယၢၼ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး(ၵ) (သၼ်သၢႆးလိုဝ်ႉ) ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၶၢႆႉတီႈယူႇ။ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် သၼ်သၢႆးလိုဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈၵိုတ်းလိုဝ်ႈဢိုတ်းဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဝႃႈ ၼႆ။ Photo by – ဉီးလှမိုး ပရဟိတ အသင်း/ ၼမ်ႉသၢႆ ၼွင်းထူမ်ႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းထႅင်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပေႃးၼမ်ႉထူမ်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ် ယၢပ်ႇၸႂ်ၽႂ်မၼ်း ၼမ်ႉၵႆႉထူမ်ႈၼႃႇလႄႈ ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ် 2-3 ဝၼ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉ ပေႃးၶၢႆႉၶူဝ်းဝႆႉထႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၽွင်း ႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ဝၼ်းတီႈ 05/08/2024 ၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ႉသၢႆၼွင်းထူမ်ႈဝဵင်းယဝ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ဝၢႆးလင် ၼမ်ႉယွမ်းလူင်း ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ႁဵတ်းလွင်ႈမူတ်းသႂ် ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈယဝ်ႉ ပႆႇႁိုင်သင် ၼမ်ႉပေႃးၼွင်းထူမ်ႈထႅင်ႈ ၵမ်း ၼိုင်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼမ်ႉသၢႆ ၼွင်းထူမ်း ပွၵ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈပဵၼ်ပွၵ်ႈႁႅၵ်ႈ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်းႁိုဝ်ႉၶၢဝ်းၾူၼ် ၼမ်ႉသၢႆၼွင်းထူမ်ႈ ၵူႈပီ။ ယွၼ်ႉႁွင်ႈၼမ်ႉသၢႆ ၵႅပ်ႈတိုၼ်ႈၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ယုၵ်းယၢၵ်း ၵိုတ်းၶၢင်ႉၶမ်ၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၶွမ်ႊမတီႊလႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ ဢဝ်ဢုပ်ႇၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၶဝ်ၵူႈပွၵ်ႈၵူႈၵမ်းယူႇၵေႃႈ တင်းသွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ဢမ်ႇပႆႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈလႆႈ – ၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-08-14T15:13:35

https://shannews.org/archives/56397

ၼမ်ႉထူမ်ႈ တူင်ႈၼႃး ၵူၼ်းၵဵင်းတွင်း မွၵ်ႈ 5 တူင်ႈ

ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ် လၢႆဝၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမႄႈၼမ်ႉမိူတ်ႇ လူၼ်ႉၾင်ႇၼွင်းထူမ်ႈ တူင်ႈၼႃး ၵူၼ်းၵဵင်းတွင်း မွၵ်ႈ 5 တူင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 13/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မႄႈၼမ်ႉမိူတ်ႇ လူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းထူမ်ႈ တူင်ႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်း ပွၵ်ႉ 7 တီႈဝဵင်းၵဵင်းတွင်း ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈတူၼ်ႈၶဝ်ႈ၊ ၸွၵ်းတူၼ်ႈၵႃႈ လႆလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉၼမ်။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵဵင်းတွင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပဵၼ်ၼမ်ႉမိူတ်ႇထူမ်ႈၶႃႈဢေႃႈ တူင်ႈၼႃးဢၼ် ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈတႄႉ တေမွၵ်ႈ 5 တူင်ႈၼႆႉၶႃႈ။ ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇဢမ်ႇဝၢႆး တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 12 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ၼၼ်ႉမႃးသေ ထိုင်မႃး မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 13 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၵေႃႈ ဢဝ်ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈ တူင်ႈၼႃး ၸိူင်ႉၼႆသေ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈၼႃး ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ်ႁႅင်း ၵူဝ်တူၼ်ႈၶဝ်ႈ ၼဝ်ႈပႅတ်ႈလူႉတၢႆ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းတွင်း ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ “ၼမ်ႉၼႆႉ တႄႇၼွင်းၵၢင်ၼႂ်မိူဝ်ႈဝႃး တေႃႇထိုင်ႁူဝ်ၶမ်ႈၵေႃႈ ပႆႇယွမ်းလူင်း ပေႃးၾူၼ်တူၵ်း ဢမ်ႇထၢတ်ႇထႅင်ႈတႄႉ ၼမ်လႄႈဢေႇ တူၼ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်းၼႃးၼၼ်ႉ ႁူႉတေၼဝ်ႈပႅတ်ႈၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ တီႈၼမ်ႉထူမ်ႈ ယူႇတေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ဢၼ်သွမ်ႈယဝ်ႉဝႆႉႁိုင်တႄႉ ဢမ်ႇလႆႈမႆႈၸႂ်။ ဢၼ်တိုၵ်ႉသွမ်ႈမႂ်ႇတႄႉ ယွၼ်ႉတူၼ်ႈ ၶဝ်ႈပႆႇၸပ်းလႄႈ ဢဝ်တူၼ်ႈၶဝ်ႈ ၽူးလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉၵေႃႈ မီးဢေႃႈ။ ဢၼ်ပႆႇလႆႈသွမ်ႈသေ တိုၵ်ႉဝၢင်း ၸွၵ်းတူၼ်ႈၵႃႈဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ၸွၵ်းတူၼ်ႈၵႃႈ ၽူးလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်ၶႃႈယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵဵင်းတွင်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဝဵင်းၵဵင်းတွင်းၼႆႉ တင်းမူတ်းမီး 7 ပွၵ်ႉ 3 ဢိူင်ႇ မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 8,000 ပၢႆ။ ၵမ်ႈၼမ် ႁဵတ်းၵၢၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး လဵင်ႉတွင်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် ဝၼ်းတီႈ 13 ၼႆႉ ၼမ်ႉသၢႆၼွင်းထူမ်ႈ ၸွမ်း ၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ၊ ပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး (လိုဝ်ႉ) ၊ သၼ်သၢႆး (တႆး)၊ မၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း၊ မႄႈၶၢဝ်လႄႈ ၸွမ်းသဵၼ်ႈ တၢင်းလူင် ၸွမ်းတီႈၶူင်ႈယၢၼ်း မၢင်တီႈ ၼမ်ႉလိုၵ်ႉထိုင်ဢႅဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၵေႃႈ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 13 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း မႄႈၼမ်ႉၶိုၼ် ၼွင်းထူမ်ႈ တူင်ႈႁႆႈၼႃးႁိူၼ်း ယေး ၵူၼ်းမိူင်း တီႈဢိူင်ႇယၢင်းလေႃးလႄႈ ပွၵ်ႉ 5 ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မၢင်တီႈ ၼမ်ႉလိုၵ်ႉထိုင်ဢႅဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-08-14T12:31:31

https://shannews.org/archives/56395

ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸူၼ် သုမ်းရူတ်ႉၶိူင်ႈ လမ်းၼိုင်ႈ

ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ လမ်းၽၼ်းၸွမ်းတၢင်း ၸူၼ်ႁိမ်ဢဝ်ၵႂႃႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ လမ်းၼိုင်ႈ ၽွင်းတိုၵ်ႉၵႂႃႇသူင်ႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ တီႈၵၢတ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 13/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 4:35 မူင်း ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 50 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉ ၾၢႆႇ 4 ၵေႃႉ လမ်းၽၼ်းၸူၼ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇ တီႈႁေႃၼႃႇလီႇ ၵၢင်ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း ၸွမ်းမိုဝ်းၸွမ်းၶႃ ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 50 ပၢႆ ၺႃးၽၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၽွင်းၶႃႈ ဢဝ်ထူဝ်ႇၽူးသေ တေၵႂႃႇသူင်ႇပၼ်ၵူၼ်း ၶၢႆၵၢတ်ႇ (စျေးသည်) တီႈၵၢတ်ႇမူႇၸေႊၼႆႉ မီးၵူၼ်းႁၢႆႉ 4 ၵေႃႉ သွၼ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈ မႃးၸွမ်းၵၼ် လမ်းၼိုင်ႈသေ ႁေႃႈမႃးၽႃႇသႂ်ႇႁိမ်းၶၢင်ႈၶႃႈ ၵမ်းၼႆႉ ၶႃႈပၢၵ်ႈၶဝ်ပႅတ်ႈသေ ပွႆႇရူတ်ႉၶိူင်ႈလူမ်ႈၵႂႃႇ ၶႃႈတင်းၶဝ် လႆႈမင်ၵၼ်ၵမ်ႉဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉၶဝ်ဢဝ်ၽႃႉၽၼ်းသႂ်ႇသေ ၶႃႈငိူင်ႉပၢႆႈ ၶဝ်ၵေႃႈဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈၶႃႈၵႂႃႇဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ၸုမ်းၵူၼ်းႁၢႆႉ 4 ၵေႃႉ ဢၼ်ၸူၼ်ဢဝ် ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆးတင်းမူတ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တၼ်းလႆႈၽၼ်းသႂ်ႇ ၵူၼ်းမူႇၸေႊ တိူဝ်ႉၺႃး တီႈၶႅၼ်မိုဝ်း၊ တီႈၼွၵ်းသွၵ်ႇလႄႈ တီႈၶႃ 2 ႁွႆး ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇထိုင်တီႈလႆႈမႆႈၸႂ် ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉသေ ၾၢင်ႉထိုင်ပၼ် ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၵူႈၵေႃႉၵူႈၵူၼ်းဝႃႈ သင်ဝႃႈ တေၵႂႃႇလႂ်ၼႆ ႁႂ်ႈၾၢင်ႉ ၵၼ်ၽွင်ႈ ယွၼ်ႉၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ လိူင်ႈၼမ်ႁႅင်း ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ ၽႂ်ပဵၼ်ၽႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၺႃး ၽၼ်းၼၼ်ႉ ပၼ်ၾၢင်ႉလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 22 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ဢဝ်ၵႂႃႇ ပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ တီႈပွၵ်ႉၸွၼ်ႊၸူဝ်ႇ။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၵူၼ်းၶၢႆမၢၵ်ႇမႆႉ တီႈပွၵ်ႉၵွင်းမူးတူင်ႈ ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇထႅင်ႈ ဢဝ်ၵွင်ႈငႃသေ ၸူၼ်ဢဝ်ထူင်ငိုၼ်းၵႂႃႇ။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၺႃးၸူၼ်လႄႈ ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်း ဢဝ်ပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ ဢမ်ႇယွမ်း 7 ပွၵ်ႈ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းသင် ဝႃႈၼႆ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-14T11:02:57

https://shannews.org/archives/56390

ၶိူင်ႈမိၼ် လမ်းၼိုင်ႈ ၽႃႇသႂ်ႇႁူင်းႁႅမ်း တီႈမိူင်းဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ၵူၼ်းႁေႃႈၶိူင်ႈမိၼ် လူႉတၢႆ

ဝၼ်းတီႈ 12/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 1:50 မိၼိတ်ႉၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်မႅင်းမီႈ လမ်းၼိုင်ႈ ၽႃႇသႂ်ႇႁူင်းႁႅမ်း Double Tree by Hilton ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းၵၢၼ်ႉၸ်(ကန့်ဇ်မြို့) ၸႄႈတွၼ်ႈၵုၼ်းၸလႅၼ်ႊ (ကွင်းစလန်ပြည်နယ်) ၊ မိူင်းဢေႃႊသတြေႊလီႊယိူဝ်ႊ ၵူၼ်းႁေႃႈၶိူင်ႈမိၼ် လူႉတၢႆထင်တီႈ – ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးၶိူင်ႈမိၼ်ၽႃႇသႂ်ႇႁူင်းႁႅမ်း ၾႆးမႆႈသေ ၶႅၵ်ႇၸိူဝ်းလိုဝ်ႈသဝ်းဝႆႉတီႈ ႁူင်းႁႅမ်း မွၵ်ႈ 400 ၵေႃႉ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉပၢႆႈ။ ယွၼ်ႉႁႅင်းဝႆး ဢၼ်မႃးတုမ်ႉၺႃးႁူင်းႁႅမ်းၼၼ့်သေ ၽတ်ႉလူမ်းၶိူင်ႈမိၼ် မႃးတူၵ်းသႂ်ႇ ၼႂ်းၼွင်လုၺ်းၼမ်ႉ တင်းသဵၼ်ႈတၢင်းၵူၼ်းပႆၵႂႃႇမႃး ဢၼ်မီးတီႈၼႂ်းႁူင်းႁႅမ်း။ ယွၼ်ႉပိူင်ပဵၼ်ၼၼ်ႉသေ ထဝ်ႈယိင်း ဢႃယုမွၵ်ႈ 70 လႄႈ 80 ပီ သွင်ၵေႃႉ ဢၼ်လိုဝ်ႈသဝ်းဝႆႉ တီႈႁူင်းလႅမ်းၼၼ်ႉ တူၵ်းၸႂ်ႁႅင်းပဵၼ်လူမ်းမဝ်းလိုမ်းတူဝ်သေ လႆႈဢဝ်တူဝ် သူင်ႇဝႆႉတီႈႁူင်းယႃ ဝႃႈၼႆ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ Nautilus Aviation ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၶၢတ်ႈၶိူင်ႈမိၼ်ပၼ်တၢင်းလမ်းၼၼ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ၵူၼ်းႁေႃႈၶိူင်ႈမိၼ်ၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၶႂၢင်ႉသေႁေႃႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵွၼ်ႇၼႃႈ ၶိူင်ႈမိၼ်ပႆႇၽႃႇသႂ်ႇႁူင်းႁႅမ်းၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်ၼၼ်ႉ မိၼ်ၵႂႃႇမႃးတႅမ်ႇတႅမ်ႇ ႁိမ်းႁူင်းႁႅမ်းမွၵ်ႈ 2 ၵမ်းၼႆ – ၵူၼ်းဢၼ်ႁၼ် ၸွမ်းပိူင်ပဵၼ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉသေ ပလိၵ်ႈၶဝ်တိုၵ်ႉၸွပ်ႇထၢမ် လွင်ႈပိူင်ပဵၼ်ဝႆႉယူႇ။ ဝဵင်းၵၢၼ်ႉၸ်(ကန့်ဇ်မြို့) ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈ ၵုၼ်းၸလႅၼ်ႊ (ကွင်းစလန်ပြည်နယ်) ပွတ်းႁွင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းၼမ် တီႈၼိုင်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-14T09:00:00

https://shannews.org/archives/56384

ႁူင်းႁဵတ်းႁိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး တီႈၼိုင်ႈ တႅၵ်ႇၽူင်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ လူႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ

ဝၼ်းတီႈ 09/08/2024 ၼႆႉ ႁူင်းႁဵတ်းႁိူဝ်း ဢၼ်မီးတီႈ ဝဵင်းပၢၼ်ႉသႆး ၸႄႈတွၼ်ႈဢယုတ်ႉထယႃး ပဵၼ်လွင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉသေ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ လူႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 4 ၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉၵႂႃႇ ၽွင်းႁႅင်းၵၢၼ်ၶဝ် တိုၵ်ႉၵပ်းလဵၵ်း/ သေႃႇလဵၵ်း တီႈႁူင်း ႁဵတ်းႁိူဝ်း။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉတီႈ ႁူင်းယႃ ဢယုတ်ႉထယႃးယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ တႃႇ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ဢၼ်ၵိုတ်းလိူဝ်ထႅင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ ၸိုၼ်ႈၶႅၼ်းၶိုၼ်းသေ လူင်းႁူင်းယႃၵႂႃႇယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉပဵၼ် လွင်ႈဢမ်ႇသၢင်ႇတေႃႇ ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ ထုၵ်ႇလီၶပ်းၶိုင် ႁႂ်ႈလႆႈၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်း ပၼ်ၵူၼ်း ၵေႃႉဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉၼႆ – ဢူးမူဝ်းၵျူဝ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၶွမ်ႊမတီႊ ၾၢႆႇတူင်ႉၼိုင် လွင်ႈႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမိူင်းထႆးတႄႉ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ – တွၼ်ႈတႃႇ ၵူဝ်ႇၵျေႃႇမျႅတ်ႉတူႇလႄႈ ၵူဝ်ႇဝိၼ်းထုၼ်း ႁႅင်း ၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ 2 ၵေႃႉ ဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇႁႅင်းၵၢၼ် မိူင်းထႆး တေပၼ်ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်း ၵႂႃႇ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 8 သႅၼ်ဝၢတ်ႇပၢႆ – ဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းႁဵတ်းႁိူဝ်း ဢၼ်ပဵၼ်လွင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉပွၵ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 8 ပီ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်ႈပဵၼ်မႃးယဝ်ႉ ပွၵ်ႈ ၼိုင်ႈ ယၢမ်ႈမီးႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ လူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-14T08:00:00

https://shannews.org/archives/56379

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၶၢႆၵၢတ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး

ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇလိူမ်ႈလၢႆႇ (ၸီႇပိၼ်ႇ) တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈ ႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၶၢႆၵၢတ်ႇ ၵၢင်ၶမ်ႈ ႁိမ်းႁူင်း ႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် မၢႆၼိုင်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းတူၼ်ႈတီး သင်ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း တေၺႃးဢဝ်လိူင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 11/08/2024 ၼႆႉၵႂႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈႁၢမ်ႈ ဢမ်ႇပၼ်ၶၢႆၵၢတ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈ (ညစျေး) ႁိမ်းႁူင်း ႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင် မၢႆၼိုင်ႈ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ယွၼ်ႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးၼမ် ရူတ်ႉၵႃးၵပ်ႉ ၽွင်းပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ႇလဵပ်ႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၵႂႃႇမႃး သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၶၢႆယူႇၸိုင် ၸွမ်းၼင်ႇပၵ်းပိူင်မီးဝႆႉၼၼ်ႉ တေယူႇတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇလိူမ်ႈလၢႆႇသေ ဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵၢတ်ႇၵၢင်ၶမ်ႈ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၵူၼ်းၶၢႆၵၢတ်ႇ ၵၢင်ၶမ်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပေႃးၵၢင်ၶမ်ႈမႃး ၵၢတ်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းၵိုၼ်းၶွၼ်ႈတဵမ်တၢင်းဝႆႉလႄႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် လူဝ်ႇပၼ်ႇလဵပ်ႈဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝဵင်း ပေႃးၵၢင်ၶမ်ႈ 8 မူင်းၼႆ ၶဝ်ပၼ်ႇလဵပ်ႈယဝ်ႉ ၼိုင်ႈ ၶိုၼ်းလၢႆ ၵႃးဢမ်ႇယွမ်း 5 လမ်းၶႃႈ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၶဝ်ၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈၼႆႉသေ ႁၢမ်ႈၶၢႆၵၢတ်ႇၼႆႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းသေ ၵူၼ်းမိူင်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ၊ မၢင်ၸိူဝ်း ပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉၶၢႆတၢင်းၵိၼ် ၼင်ႇပေႉလႆႈႁင်းၽႂ်မၼ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႄႉႁၢမ်ႈဢမ်ႇပၼ်ၶၢႆလွတ်ႈလႅဝ်းလႄႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ် တႃႇႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-14T07:00:00

https://shannews.org/archives/56377

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပုတ်ႈတႅၼ်းၶိုၼ်းတီႈယူႇ ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းလႃႈသဵဝ်ႈတင်း ၽူႈၵွၼ်းၸၵၶ 1 ၵျွၵ်ႉမႄး

ႁူဝ်ၼႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸွမ်ၸိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လၢႆႈတႅၼ်းတီႈယူႇ ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်း ငဝ်ႈငုၼ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇ (ယမၶ) လႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ၽူႈၵွၼ်းၸၵၶ 1 ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ဢၼ်သုမ်းၵၢၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ဢွင်ႈတီႈ ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်း ယမၶ လႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၸွမ်ႁၢၼ် မျိၼ့်ၵျေႃႇထုၼ်း (မြင့်ကျော်ထွန်း) လုမ်းၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း (တပ်ႉမတေႃႇ) တႅၼ်းဝႆႉသေ ဢွင်ႈတီႈ ၽူႈၵွၼ်းၸၵၶ 1 ၵျွၵ်ႉမႄးသမ်ႉ ဢဝ်ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ႁဵင်းထႅတ်ႉၼွင်ႇ (ဟိန်းထက်နောင်) ၽူႈၵွၼ်း ပၢင်သွၼ်ၸၼ်ႉၸွမ်သိုၵ်း ၵၢတ်ႇလေႃႉ ပုတ်ႈတႅၼ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ တႂ်ႈတိူင်းသိုၵ်း ယမၶၵုမ်းၵမ်ၼႆႉ တိုၵ်ႉၵိုတ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ၊ ၼမ်ႉလၼ်ႈလႄႈ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ဢၼ်သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လေႃႇတိုၵ်းယူႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆႉ၊ ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းသိုၵ်းယမၶ ၵေႃႉမႂ်ႇလႄႈ ၽူႈၵွၼ်းၸၵၶ ၵေႃႉမႂ်ႇၼႆႉ လႅပ်ႈတေၼင်ႈတီႈတပ်ႉၶူဝ်လမ် ယိပ်းၵမ်သိုၵ်းသေ ဢၢၼ်းတေ ႁူမ်ႈၶိုၼ်း တပ်ႉၶဝ်ၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယမၶ လႃႈသဵဝ်ႈၼၼ်ႉ ႁူဝ်ၼႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူတ်း ၽူႈၵွၼ်းတိူင်း ၸွမ်ႁၢၼ် ၸူဝ်းတိၼ်ႉ (စိုးတင့်) သေ ဢဝ်ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ် ၸူဝ်းလၢႆႇ (စိုးလှိုင်) ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၸုမ်းလူင် တပ်ႉမ 99 တႅၼ်းတီႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၢႆးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းလႆႈ ယမၶ လႃႈသဵဝ်ႈယဝ်ႉ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ၸူဝ်းလၢႆႇ ဢမ်ႇမႃးထိုင် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ်လႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းပူတ်း ၽူႈၵွၼ်းတိူင်းမႂ်ႇ ၵႅမ်ၸွမ်ႁၢၼ်ၸူဝ်းလၢႆႇသေ ဢဝ်ၸွမ်ႁၢၼ် မျိၼ်ႇၵျေႃႇထုၼ်း တႅၼ်းတီႈယူႇထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢဝ်ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် လိၼ်းၼၢႆႇၸူဝ်း (လင်းနိုင်စိုး) ၸၼ်ႉၸွမ်သိုၵ်းၵၢတ်ႇလေႃႉ လၢႆႈပုၼ်ႈၽွၼ်း ပဵၼ်ၵႅမ် ၽူႈၵွၼ်းတိူင်း ငဝ်ႈငုၼ်းသိုၵ်းပွတ်းၵၢင် ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉတီႈ ၼႂ်းဝၢင်းႁေႃဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ ဢဝ်ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် သေႃႇမိၼ်းထႅတ်ႉ ပၼ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ် ၽူႈၵွၼ်းတပ်ႉၸုမ်းလူင် မၢႆ 101 ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-08-13T21:13:45

https://shannews.org/archives/56366

MNDAA ပွႆႇပၼ် ၶႃႈသိုၵ်းလႄႈ လုၵ်ႈမေးၵူၼ်းသိုၵ်း တပ်ႉတိူင်းယမၶ 1,800 ပၢႆ

သိုၵ်းၶႄႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပွႆႇပၼ်ၶႃႈသိုၵ်းလႄႈ လုၵ်ႈမေးၵူၼ်းသိုၵ်း ၵမ်းထူၼ်ႈ 5 တင်းမူတ်း 300 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 12/08/2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၸမ်ၸႂ်တပ်ႉသိုၵ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပွႆႇပၼ်ထႅင်ႈ ၶႃႈသိုၵ်း ဢၼ်တီႉလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉ ထႅင်ႈ 331 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်း မၢတ်ႇၸဵပ်းဝႆႉ 45 ၵေႃႉ၊ လုၵ်ႈမေးၵူၼ်းသိုၵ်းသမ်ႉ 286 ၵေႃႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း 1027 တွၼ်ႈ 2 ဝၢႆးလင် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းလႆႈ တပ်ႉတိူင်းသိုၵ်း ယမၶ မႃးၼႆႉ MNDAA ပွႆႇပၼ်ၵူၼ်းသိုၵ်းလႄႈ လုၵ်ႈမေး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 5 ၵမ်း ပႃးၼႆႉယဝ်ႉ။ MNDAA ပွႆႇပၼ်ၶႃႈသိုၵ်းလႄႈ လုၵ်ႈမေးၵူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6 ၵမ်းၼိုင်ႈ 385 ၵေႃႉ ၊ ဝၼ်းတီႈ 7 သမ်ႉ ပွႆႇပၼ် 445 ၵေႃႉ၊ ဝၼ်းတီႈ 8 ပွႆႇပၼ် 308 ၵေႃႉ၊ ဝၼ်းတီႈ 9 သမ်ႉ 338 ၵေႃႉလႄႈ ဝၼ်းတီႈ 11 သမ်ႉ 331 ၵေႃႉ။ ဢၼ်လႆႈပွႆႇပၼ် ၶႃႈ သိုၵ်းတင်းမူတ်း မီး 1,807 ၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈ ၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇတႄႉ လၢတ်ႈၶေႃႈၵႂၢမ်းတီႈထီႊဝီႊဝႃႈ – “သိုၵ်းၵဝ်ႈ ၵၢင်ႉ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ႁိုတ်းႁၢတ်ႇၸၢတ်ႇသႂ်ႇ၊ ဢမ်ႇဝႆႉဢမ်ႇလဵင်ႉပၼ်လီလီ”- ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၵူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၺႃး သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ သိုၵ်းဝႃႉ UWSA လႄႈ သိုၵ်း SSPP ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်း FPNCC ၼၼ်ႉ မႃးႁပ်ႉတေႃႉသူင်ႇပၼ် ယူႇဝႃႈၼႆသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇတူၵ်ႇလၢတ်ႈပႃးသေဢိတ်း ဝႃႈဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉတီႈလႂ်။ မိူဝ်ႈၽွင်း ပၢင်တိုၵ်း 1027 တွၼ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၻၵၸ လၢဝ်ႇၵၢႆး ဝၢင်းၶိူင်ႈ ၸူးသိုၵ်း MNDAA ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 2,100 ပၢႆလႄႈ လုၵ်ႈမေးၵူၼ်းသိုၵ်း 1,600 ပၢႆ ႁူမ်ႈၵၼ် တင်းမူတ်း မီးဢဵၼ်ႁႅင်း 4,000 ပၢႆ ။ ၽွင်း ၼၼ်ႉၵေႃႉ သိုၵ်း MNDAA ၸွႆႈတေႃႉ ဢဝ်ၵႂႃႇပွႆႇတၢင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ၼၢင်းသႅင်ၶမ်း (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-08-13T21:01:17

https://shannews.org/archives/56362

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းၼႂ်းဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် ၽႂ်ပၢႆႈတေတီႉၵူၼ်း ၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင် သင်လၵ်ႉပၢႆႈ ဢမ်ႇမႃးၶဝ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆ တေတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းလႄႈ ယိုတ်းဢဝ်တီႈလိၼ်ႁိူၼ်းယေး ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သဵၼ်ႈမၢႆ ႁူဝ်ၵူၼ်း ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင်သေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၵ်းမၵ်းလိူၵ်ႈဝႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၼိုင်ႈလိူၼ်လႂ် 2 ၵေႃႉ တေႃႇ 7 ၵေႃႉ တေလႆႈၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တႃႇ 15 ဝၼ်း တီႈႁူင်းပွႆႇသဵင် FM တသိၼ်ႇ ဢၼ်မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇတိၼ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင်ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၼႂ်းပွၵ်ႉႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ၼိုင်ႈလိူၼ်ၼႆႉ လႆႈသူင်ႇပၼ် 2 ၵေႃႉ။ တွၼ်ႈတႃႇ ႁိူၼ်းဢၼ်တေလႆႈၵႂႃႇၼၼ်ႉ လႆႈပၼ်ငိုၼ်းၼိုင်ႈႁိူၼ်းၼိုင်ႈမိုၼ်ႇ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းသေ လၵ်ႉပၢႆႈၼႆ ၶဝ်တေၺွပ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းသေ ယိုတ်းဢဝ် တီႈလိၼ်ႁိူၼ်းယေး ၼႆၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသူၺ်ႇတိၼ်းၼႆႉ လႆႈသူင်ႇၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵႂႃႇ 7 ၵေႃႉ တႃႇၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း။ ဝၢႆးၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းသိုပ်ႇသူင်ႇ ၶိုၼ်ႈၼႃႈသိုၵ်း ၵမ်းလဵဝ်။ “မိူဝ်ႈလဵဝ်တႄႉ တီႈဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ သူင်ႇၵႂႃႇတင်းမူတ်းမီး 7 ၵေႃႉယဝ်ႉၶႃႈ။ ဢၼ်ၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈၵေႃႈ မီးၶႃႈဢေႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉတီႈ ႁူင်းယႃသိုၵ်း။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းႁိူၼ်းတႄႉ ၵႂႃႇၸႂ်းလႆႈ ယူႇၶႃႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ႁဝ်းၶဝ် လႆႈလိူၵ်ႈဝႆႉထႅင်ႈ 7 ၵေႃႉ တႃႇၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းထႅင်ႈၶႃႈဢေႃႈ။ ၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ပေႃးမၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃး ၸၢင်ႈ ၵဵပ်းၼမ်သေၼႆႉထႅင်ႈ ၼႆၶႃႈဢေႃႈ”- ၵူၼ်းမိူင်း ပိုၼ်ႉတီႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ယိုတ်းလႆႈဝႆႉဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်သေ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ တေၶဝ်ႈယိုတ်းပႃး ဝဵင်းပၢင်ႇဢူႈလူင်ၼႆလႄႈ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉၵေႃႈ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းဝဵင်းပၢင်ႇဢူးလူင်ၼႆႉ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ၊ ဝဵင်းၼေႇပျီႇတေႃႇလႄႈ တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း ထႅင်ႈ။ ယူႇတီႈ ၸုမ်းပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်း လွင်ႈပၼ်ႁႃလႄႈ ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ (BACS) ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈဝႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶပ်ႉမၢႆ ၸုပ်ႈ 1 တင်း ၸုပ်ႈ 2 ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုတ်ႇပၢင်သွၼ် ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းမႂ်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ထုၵ်ႇၵဵပ်း ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တင်းမူတ်းမီး 9,000 ပၢႆယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-13T16:24:55

https://shannews.org/archives/56355

ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈတၢင်းၵႃး ၶဝ်ႈသူၼ်မၢၵ်ႇၸွၵ်း ၵူၼ်းမိူင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ လူႉသုမ်းၼမ်

တႄႇဢဝ်ႁူဝ်လိူၼ် ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉမႃး ၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ၼမ်ႉပုင်ႇ လူၼ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၵႃး ယႂႃႇငၢၼ်ႇ – ဢွင်ႇပၢၼ်းသေ ထူမ်ႈပႃး သူၼ်မၢၵ်ႇၸွၵ်း သူၼ်ၽၵ်းၵၢတ်ႇပီ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းဝၢၼ်ႈမျၢႆႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 13/08/2024 ၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း ယွမ်းလူင်းၵႂႃႇဢိတ်းၼိုင်ႈ ရူတ်ႉၵႃး ၵႂႃႇမႃးလႆႈ ယဝ်ႉသေတႃႉ သဵၼ်ႈတၢင်းလူႉၵွႆႇၵႂႃႇတင်းၼမ် ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉယိုင်ႈဝႆႉၼႂ်းသူၼ်မၢၵ်ႇၸွၵ်းမွၵ်ႈ 6 ဢေႊၶိူဝ်ႊလႄႈ သူၼ်ၽၵ်းၵၢတ်ႇပီထႅင်ႈ တင်းၼမ် – ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ရူတ်ႉၵႃး ၵိုတ်းၶမ်ၸွမ်းတၢင်း ယႂႃႇငၢၼ်ႇ – ဢွင်ႇပၢၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယႂႃႇငၢၼ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်း မွၵ်ႈ 2-3 ဝၼ်းသေ ၼမ်ႉပုင်ႇဢၼ်မီးၾၢႆႇၼိူဝ်တၢင်းၵႃးၼၼ်ႉ လူၼ်ႉၼွင်းထူမ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်း။ တီႈယႂႃႇငၢၼ်ၼႆႉ ၼမ်ႉဢမ်ႇယၢမ်ႈထူမ်ႈႁႅင်းမိူၼ်ၼႆသေပွၵ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝႃး ရူတ်ႉၵႃး ၵႂႃႇမႃးပေႃးဢမ်ႇလႆႈ။ ၼမ်ႉၼႆႉ လူင်းၵႂႃႇထူမ်ႈ ၼႂ်းသူၼ်မၢၵ်ႇၸွၵ်း၊ သူၼ်ၽၵ်းၵၢတ်ႇပီ ဢၼ်မီးၾၢႆႇတႂ်ႈတၢင်းၵႃးၼၼ်ႉ လူႉသုမ်းတင်းၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 12/08/2024 ၼႆႉ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉၵႃး ယႂႃႇငၢၼ် – ဢွင်ႇပၢၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵၢၼ်တိတ်းတေႃႇ တေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵိုတ်းၶၢတ်ႇၵႂႃႇ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမျၢႆႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼမ်ႉယွမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၾူၼ်တိုၵ်ႉတူၵ်းယူႇလႄႈ ၼမ်ႉၸၢင်ႈၼွင်းထူမ်ႈၶိုၼ်းလႆႈၵူႈၶၢဝ်း။ ၸဝ်ႈသူၼ်ၵေႃႈ မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၼမ်ႉၶဝ်ႈသူၼ်သေ လူႉသုမ်းမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉထႅင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်း ဢွင်ႇပၢၼ်း – ယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်ပႃးသဵၼ်ႈတၢင်း လမ်ႇလွင်ႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတူၼ်ႈတီး ၵႂႃႇဝဵင်းလိူဝ်ႇ။ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ ၸုၸုၸၢၼ်ႇတႄႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇတီႈၾဵတ်ႉသ်ပုၵ်ႉ ပေႉမၼ်းဝႆႉဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 13 ၼႆႉ ၾူၼ်တေတူၵ်းႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၊ မိူင်းပၼ်ႇ ၊ လၢင်းၶိူဝ်း ၊ မိူင်းၼၢႆး ၊ ၼမ်ႉၸၢင်၊ ယွင်ႁူၺ်ႈ ၊ ႁၢႆးဝူဝ်း ၊ ဢွင်ႇပၢၼ်း (ဢုမ်ႇပဝ်း)၊ ၵၢတ်ႇလေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ႁႂ်ႈၸဝ်ႈရူတ်ႉၸဝ်ႈၵႃး ၵူၼ်းမိူင်းၾၢင်ႉတူၺ်းၶၢဝ်ႇ ၾိင်ႈၾႃႉသေ ၸင်ႇၵႂႃႇဝႃႈၼႆဝႆႉ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-13T15:11:57

https://shannews.org/archives/56351

ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼိမ် သိုပ်ႇလူင်းထႅင်ႈ ငိုၼ်းၶႄႇ 100 ယႂၼ်ႊလႆႈ 85,000 ပျႃး

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 13/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇလူင်းထႅင်ႈ ငိုၼ်းၶႄႇ 100 ယႂၼ်ႊ လႆႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 85,000 ပျႃး မၢင်တီႈ 86,000 ပျႃး တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းၼႆႉ ငိုၼ်းၶႄႇ 100 ယႂၼ်ႊ လႆႈ ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 85,000 ပျႃး မၢင်တီႈ 86,000 ပျႃးယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်တၢင်းၼႃႈၼႆႉ 100 ယႂၼ်ႊ ငိုၼ်း ၶႄႇ တေလႆႈ 100,000 ပျႃးယဝ်ႉယူဝ်ႉ ထၢင်ႇတႄႉ။ ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၼိမ်ၶႃႈ သိုပ်ႇလူင်းယူႇတိၵ်း တိၵ်းၶႃႈဢေႃႈၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶၼ်ငိုၼ်းတေႃႊလႃႊၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 13 ငိုၼ်းတေႃႊလႃႊ 1 တေႃႊလႃႊ 7,000 ပျႃးယဝ်ႉ။ ၶၼ်ငိုၼ်းထႆးသမ်ႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ငိုၼ်းထႆး 620 ဝၢတ်ႇ လႆႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 100,000 ပျႃး။ ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 100,000 ပျႃး လႆႈငိုၼ်းထႆး 500 ဝၢတ်ႇ၊ မၢင်တီႈ 510 ဝၢတ်ႇလႄႈ မၢင်တီႈ 480 ဝၢတ်ႇ – ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး']

2024-08-13T13:55:07

https://shannews.org/archives/56342

RCSS လွႆၵေႃႇဝၼ်း ၸတ်းပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထူၼ်ႈ 9

ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း မၢႆ (1) RCSS ၸတ်းပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထူၼ်ႈ 9 ဢႃယု ၶွပ်ႈတဵမ် 92 ပီ ။ ဝၼ်းတီႈ 12/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်း ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၶမ်းၵွၼ်းၸိုၼ်ႈ ဢွၼ်ၼမ်း ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထူၼ်ႈ 9 တီႈၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း မၢႆ 1 လွႆၵေႃႇဝၼ်း RCSS မီးၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ 600 ပၢႆ ။ Photo by – လွႆၵေႃႇဝၼ်း/ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၶမ်းၵွၼ်းၸိုၼ်ႈ ၸပ်းၾႆးတဵၼ်း ပိုတ်ႇပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထူၼ်ႈ 9 ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း တီႈၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း မၢႆ 1 လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸွမ်းၼင်ႇ သၢႆငိူၼ်ႈၶိူဝ်းႁဝ်းၶႃႈ သၢႆပီႈသၢႆ ၼွင်ႉၵၼ်သေ ႁဝ်းၶႃႈ ယၢမ်းမီးမႃး ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း မိူၼ်ၵၼ်လႄႈ တႆးႁဝ်းဢမ်ႇမီးယဝ်ႉၵေႃႈ မိူင်းထႆး တိုၵ်ႉၵိုတ်းယူႇလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ႁဝ်းၶႃႈ ယုမ်ႇယမ်ၼပ်ႉထိုဝ်သေ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇမႃးၵူႈပီပီၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – လွႆၵေႃႇဝၼ်း/ ပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထူၼ်ႈ 9 တီႈလွႆၵေႃႇဝၼ်း ပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထူၼ်ႈ 9 ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 12 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းမၢႆ 1 လွႆ ၵေႃႇဝၼ်းသေ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း တၵ်းဝၢတ်ႇ (တုင်းသွမ်း) တီႈပၢင်ႇဝတ်ႉၵေႃႇဝၼ်းဢိၼ်း။ လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ် ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ လဵင်ႉလူၵူၼ်းထဝ်ႈ/ ၵူၼ်းၵႄႇ။ ထိုင်မႃး ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်း – တႄႇၶပ်ႉမၢႆ ပၢင်ၵႅဝ်ႈၵႂႃႇ မိူၼ်ၼင်ႇ – သၢၵ်ႈဢုပ်းငိုၼ်း၊ ဢုပ်းၶမ်းလႄႈ ၸပ်းတဵၼ်း ယွၼ်းသူးထိုင် ၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထူၼ်ႈ 9 ၵႂႃႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – TNC/ တႆးႁွတ်ႈမိူင်းၵွၵ်ႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈဝၢင်းသၢၵ်ႈဢုပ်းငိုၼ်း/ ၶမ်း တီႈၼႂ်းဝၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တီႈမိူင်းၵွၵ်ႇ မိူၼ်ၼႆ ၼင်ႇၵဝ်ႇ ဝၼ်းတီႈ 12 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ယူႇတီႈ တႆးႁွတ်ႈမိူင်းၵွၵ်ႇ (ၵုင်းထဵပ်ႈ) ႁူမ်ႈၵၼ် ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထူၼ်ႈ 9 တီႈသၼၢမ်လူင် ၵၢင်ဝဵင်း မိူင်းၵွၵ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး။ ၼၢင်းထူၺ်းဢိင်ႇ လွႆဢုင်း (ႁွင်ႉ) ၼၢင်းမႂ်ႇ ၵႅမ်ၽူႈၼမ်းၼႂ်း မုၵ်ႉၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး မိူင်းၵွၵ်ႇ လၢတ်ႈတီႈ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ႁဝ်းၶႃႈ တႆးႁွတ်ႈမိူင်းၵွၵ်ႇ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈဝၼ်းၵိူတ်ႇ တီႈသၼၢမ်လူင်ၶႃႈ တႄႇၵႂႃႇ 3 မူင်းၶိုင်းဝၢႆးဝၼ်း တေႃႇထိုင်မွၵ်ႈ 8 မူင်းၶိုင်ႈ ၵၢင်ၶမ်ႈ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ယူႇတီႈ တႆးႁွတ်ႈမိူင်းၵွၵ်ႇသေ လႆႈၶဝ်ႈသၢၵ်ႈဢုပ်းငိုၼ်း၊ ဢုပ်းၶမ်း တီႈၼႂ်းဝၢင်းႁေႃၶမ်း မိူင်းၵွၵ်ႇၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ထႅင်ႈတွၼ်ႈၼိုင်ႈတႄႉ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ဝႃႈ သင်ပဵၼ်ဝၼ်းပေႃႈဝၼ်းမႄႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼႆၸိုင် ၶႂ်ႈ ႁႂ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၼမ်ၼမ်ၶႃႈဢေႃႈ။ တွၼ်ႈတႃႇ သရေႇၼႃႈတႃ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၶႃႈ ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သူမ်ႊၻဵတ်ႊၽရႃႊၼၢင်းၸဝ်ႈ သီႊရီႊၵိတ်ႊ ၽရႃႊပရူမ်ႊမရႃႊၶျီႊၼီႊၼၢတ်ႊၼႆႉ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/08/1932 ႁူမ်ႈၽၢၵ်ႈတင်း ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆးတူၼ်ထူၼ်ႈ 9 ။ ပဵၼ်မႄႈၸဝ်ႈ မုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ် ႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထူၼ်ႈ 10 ။ ပေႃးထိုင်မႃးဝၼ်းၵိူတ်ႇမၼ်းၸဝ်ႈၼႆ ၶႃႈႁၢပ်ႇ ၵၢၼ်ၶုၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ထႆးလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈဝၼ်းၵိူတ်ႇမၼ်းၸဝ်ႈ ပီႈၼွင်ႉတႆး ၸိူဝ်းႁွတ်ႈၽႅဝ်ၼႂ်းမိူင်းထႆး တင်းၼမ်ၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵူႈပီ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-13T13:31:58

https://shannews.org/archives/56339

ပၢင်တိုၵ်းလႄႈငမ်းယဵၼ် ၽႂ်ပဵၼ်ၽူႈပေႉၽူႈၵၢၼ်ႉ

ပၢင်းတိုၵ်းဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႆႉ ၽႂ်တေလိူၵ်ႈ “ပၢင်တိုၵ်း”လႄႈ ၽႂ်လႅပ်ႈတေလိူၵ်ႈ “ငမ်းယဵၼ်” ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ မုင်ႈႁၼ်တေဢမ်ႇပေႃးယၢပ်ႇ။ “Jens Stoltenberg” ၽူႈၼမ်းၼႂ်း “NATO” လႄႈ Volodymyr Zelenskyy ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊ တူၺ်းဢဝ်တီႈပၢင်ၵုမ်သုတ်းယွတ်ႈ “NATO” ၶွပ်ႈႁွတ်ႈ 75 ပီမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တီႈဝဵင်း လူင်ဝေႃႊသျိင်ႊတၼ်ႊၸိုင်ႈမိူင်ဢမေႊရိၵႃႊ ၼွၵ်ႈသေပဵၼ်“မိူင်းဢူၺ်းလီတၢင်းၵၢၼ်သိုၵ်း” 32 ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ မိူင်းၼႂ်းယူႊရူပ်ႉလႄႈဢမေႊရိၵႃႊၼိူဝ် ႁၼ်ဝႃႈၼၼ် ယင်းတိုတ်ႉၸၼ် ဢွတ်းသ်တရေႊလျႃႊ ၵျပၼ်ႊ ၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း လႄႈ ၼိဝ်ႊသျီႊလႅၼ်ႊၻ် ၶဝ်ႈမႃးႁူမ်ႈၵၼ်ပဵၼ်ပၵ်းပဵၼ်ပိူင်လႄႈ ၵိၸ်ႇၵၢၼ်ၸွမ်းၵၼ် ဢမ်ႇၵွမ်ႉ လူၺ်ႈဝႃႈ“NATO” ၵွႆး။ တၵ်းမီး“ဢဵၼ်ႁႅင်းဢမ်းၼၢၸ်ႈသုင်သုတ်းၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ယၢမ်ႈမီးမႃး”လူၺ်ႈၵႂၢမ်းဢူတ်ႇဢၢင်ႈသမ်ႇမႅၼ် ဢုပ်ႇ ယႂ်ႇလူၼ်ႉလိူဝ်ၶွင်ပူႇထဝ်ႈ “ၸူဝ်ႊ သျိမ်ႊၶျဝ်ႊ“ ၽူႈၼမ်းဢမေႊရိၵႃႊ ႁိုဝ် မီး “ၵၢၼ်ၶွၼ်ႈႁႅင်းသုင်သုတ်း” မိူၼ်ၼင်ႇ “Jens Stoltenberg” ၽူႈၼမ်းၼႂ်း “NATO” ၶၢၼ်ႁပ်ႉႁိုဝ်? မွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်? ၵွႆးၵႃႈၾၢင်ႁၢင်ႈ ၵၢၼ်ဝၢင်း တူဝ်ၶွင် “NATO” ၶၢဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵိူဝ်းၵုမ် ၸိူဝ်းၼႂ်းဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းၸၼ်ႉၼမ်းႁိုဝ် “ၵၢၼ်ၸႅင်ႈႁၢႆးငၢၼ်းႁူမ်ႈ” ၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇသိုဝ်ႇတၢင်းၵၢၼ်ၶွင်မိူင်းၶႄႇ “Global Times” ၶဝ်ႁုပ်ႈႁူမ်ႈဝႆႉ ၼႂ်း ၽိုၼ်ပွင်ႈလိၵ်ႈၽူႈၸတ်းၵၢၼ်သိုဝ်ႇ။ လိုၼ်းသုတ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းသုၵ်း တီႈ 12 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈဝႃႈၸုမ်းၼႆႉ တေသွၼ်ႉသိူင်ႇမူၵ်းတူဝ်ဝႆႉသေ ၼႄႁၢင်ႈ ၾၢင်ငၢႆးမိူၼ်ငမ်းယဵၼ်ပိူဝ်ႈႁူမ်ႇတူမ်းလွင်ႈပဵၼ် “ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈပၢင်တိုၵ်း” ၶွင်တူဝ်ၵဝ်ႇၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ တႄႉတႄႉမၼ်း ၼၼ်ႉ “NATO” ဢမ်ႇလႆႈၼႄထိုင်ၾၢင်ႁၢင်ႈၵႂၢမ်းတင်ႈၸႂ် ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် ပိူဝ်ႈတႃႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ် သင်သိင်သေ ဢိတ်းသေဢီႈ။ ယိင်ႈထုၵ်ႇလႆႈသၢင်ႈၵႂၢမ်းၵိူဝ်းလီၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ၵွႆးသမ်ႉမုင်ႈၸူးၵၢၼ်သၢင်ႈ “ၶဵၼ်” လႄႈ “ထတ်းသၢင်” ဢမ်ႇၵွမ်ႉ ၼႂ်းၼႅဝ်းပၢႆးတိုၵ်းလမ်ႇလွင်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇယူႊရူပ်ႉမိူင်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ပွတ်းဝၢၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင်ၵွႆး ယင်းမုင်ႈမၢႆဢူငဝ်း ၽႄႇၵႂၢင်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်း“ဢေႊသျိူဝ်ႊ-ပေႊသျိၾိၵ်ႉ” ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈသူၼ်းႁႂ်ႈယူႊၶရဵၼ်ႊၶတ်းၶႂၢင်လႄႈ တွပ်ႇၶႅၼ်ႉရသ်ႉသျိူဝ်ႊၼႂ်းတႅဝ်းႁူမ်ႈယူႊရူပ်ႉ တႃဝၼ်းဢွၵ်ႇ ထုမ်ႉယွတ်ႇငိုၼ်း ဢႃးဝုထ်ႉ(ၵွင်ႈၵၢင်ႇမၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း) ၼပ်ႉပဵၼ်သႅၼ်သႅၼ်လၢၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈ မၢၵ်ႇလဵၵ်ႉ မၢၵ်ႇယႂ်ႇ ရူထ်ႉထၢင် ၵွင်ႈလူင် ႁူမ်ႈပႃးဢႃဝုထ်ႉႁၢႆႉႁႅင်း သႅၼ်းၸရူတ်ႇ ႁိူဝ်းဝိၼ်တိုၵ်း ဢၼ်ၸႂ်ႉဢႃးဝုထ်ႉၼိဝ်ႊၶလေႊယ်လႆႈတင်းၼမ်တင်းလၢႆ လိုၼ်းသုတ်းယင်းဝူၼ်ႉထိုင်ၵၢၼ်ၼမ်းဢဝ် “ၼိဝ်းၶ လေႊယ်သႅၼ်းယိုဝ်းၵႆ” တိတ်းတမ်းတင်ႈဝႆႉၼႂ်းၵျူဝ်ႊမၼီႊ ဢိၵ်ႇတင်းဝူၼ်ႉဝႃႈ တေသၢင်ႈၽိူမ်ႉထႅမ်ၶိူင်ႈပိူင် ႁႄႉၵင်ႈၽႆး တၢင်းဢႃးၵၢသ်ႇႁႅင်ႇမႂ်ႇၼႂ်းၽၢၵ်ႈၼိူဝ်ၶွင်ပူဝ်ႊလႅၼ်ႊၻ် ဢၼ်တိတ်းၵၼ်တင်းၽၵ်းတူႁိူၼ်း ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉယင်းႁၢင်းႁႅၼ်းငိုၼ်းၽိူမ်ႉထႅမ်ၸွႆႈယူႊၶရဵၼ်ႊ43,280 လၢၼ်ႉၻွလ်ႊလႃႊရ် ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယင်း ၵိတ်ႇၵၼ်ႈၶႄႇ ဝႃႈပဵၼ် “ၽူႈၵမ်ႉထႅမ်ၽူႈမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈၶီႈယၢၼ်ႈ” ပၼ်မီၶၢဝ်(ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ) ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ လႄႈပဵၼ်ၵမ်းႁႅၵ်ႈဢၼ် 32 ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈၸုမ်းဢူၺ်းလီ ႁူမ်ႈၵၼ်သႄႉၼႄးၶႄႇ ၼင်ႇဢၼ် “Jens Stoltenberg” ၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈ။ ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းဢၼ် ၽူႈဢမ်ႇဝူၼ်ႉတေဢဝ်ၸွမ်း “NATO” ဢမ်ႇဝႃႈတၢင်းသိုဝ်ႈႁိုဝ် တၢင်းဢွမ်ႈ ပႃးၵၼ် သွတ်ႇသွင်ႇၾိုတ်ႉၶိၼ်ႁႃ “ငမ်းယဵၼ်” ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ၶွင်လုၵ်ႈၸုမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸွမ်ၽွင်းလူင် “Viktor Orban” ၸိုင်ႈမိူင်းႁင်ႊၵႃႊရီႊ ဢၼ်ၶတ်းၸႂ်ဢိင်ပိုင်ႈဢူငဝ်းၼႃႈတႃတၼ်းႁဵင်း “ၽူႈၼင်ႈ ၸိုင်ႈၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ယူႊရူပ်ႉ” (European Council) ဢၼ်ပၼ်ႇၶွပ်ႈမႃးထိုင်မိူဝ်ႈဝၼ်းၸၼ်တီႈ 1 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးၶၢဝ်းယၢမ်း ယူႇလႆႈၼႂ်းတၼ်းႁဵင်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်ၵွႆးၵေႃႈလီ မၼ်းၵေႃႈ ယင်းၶတ်းၸႂ်ၵၢဝ်ႉယၢင်ႈလိူၼ်ႈသၢႆၵႂႃႇထူပ်းၽူႈၼမ်းယူႊၶရဵၼ်ႊ ၽူႈၼမ်းရသ်ႉသျိူဝ်ႊ မိူဝ်ႈဢမ်ႇလၢႆဝၼ်း ပူၼ်ႉ မႃးၼႆႉ ပိူဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈႁႃသဵၼ်ႈတၢင်း “ပွတ်းသုတ်းလႄႈဝႆးသုတ်း” ဢၼ်တေၼမ်းမႃးသူႇၶေႃႈႁဵၵ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ “ငမ်းယဵၼ်”။ ၼွၵ်ႈၼိူဝ်သေၼႆႉ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊဝၼ်းတီႈ 8 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈယင်းၶတ်းၸႂ် ယိုတ်ႈၶူဝ်ၵၢႆႇၸူး ႁႃၸွမ်ၸိုင်ႈ “သီ ၸိၼ်ႉၽိင်” ၽူႈၼမ်းၶႄႇ ၼႂ်းထႃၼၽူႈယၢမ်ႈမီးၵႂၢမ်းတင်ႈၸႂ်တႄႉတႄႉ ဢၼ်တေၼမ်းပႃး ၽူႈပဵၼ်ၵူႈၶတ်းၶႅင်ႈၶႃၵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ-ယူႊၶရဵၼ်ႊ မႃးသူႇၼိူဝ်ၽိူၼ်ပိူဝ်ႈလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵိူဝ်းၵုမ် ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ႁႂ်ႈလႆႈ။ ႁူမ်ႈတင်း ယင်းၸၵ်ႉၸူဝ်း ယွၼ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ ၽူႈၼမ်းတူႊရၵီႊ “Recep Tayyip Erdogan” ဢၼ်ပဵၼ် ၼိုင်ႈၼႂ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းလုၵ်ႈၸုမ်း “NATO” ဢၼ်ယၢမ်ႈၶတ်းၸႂ်ၶဝ်ႈမႃးပဵၼ် “တူဝ်ၵၢင်” ၼႂ်းၵၢၼ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢွၼ်ၼႃႈၼႆႉၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၸွႆႈၵမ်ႉထႅမ် “ပဵၼ်ၵၢၼ်တႄႇၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၶွင် ႁင်ႊၵႃႊရီႊ” ႁိုဝ် “Budapest’s peace initiative on Ukraine” ပႃးထႅင်ႈ။ ပၢႆယင်းၸတ်းတမ်း ၶပ်ႉမၢႆဝႆႉဝႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေဢုပ်ႇတင်း ၵူႈၶႄႉ ၵူႈၶႅင်ႇၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢမေႊရိၵႃႊပၢႆပီၼႆႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ “ထရမ်ႊပ်” ႁူမ်ႈဝႃႈထရမ်ႊပ် မိူၼ်ၵူၼ်းယွင်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇထိုဝ်ဝႃႈ “ယွင်ႇပၢင်တိုၵ်း” တီႈ ရီႊသွတ်ႇ “Mar-a-Lago” ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်သုတ်းယွတ်ႈ “NATO” ဢၼ်တိုၵ်ႉၽၢၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၽွမ်ႉတူဝ်ႈတၼ်းတေၵၢဝ်ႉယၢင်ႈ သုတ်ႉလိူၼ်ႈသၢႆ ဢုပ်ႇဢူဝ်းႁႂ်ႈလႆႈပႃးမူတ်း ၼႂ်းမူႇၽူႈဢၼ်ထုၵ်ႇႁဵၵ်ႈၶၢၼ်ဝႃႈ “Five main actors” ဢမ်ႇဝႃႈ ၾၢႆႇယူႊၶရဵၼ်ႊ-ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ-ၶႄႇ-ဢီႊယူႊ လႄႈ ယူႊဢဵသ်ႊ ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈသိင်ႇဢၼ်ႁဵၵ်ႈဝႃႈ “ငမ်းယဵၼ်” မီးတိုဝ်ႉ တၢင်းၵေႃႇႁၢင်ႈ ၵေႃႇၾၢင် ၵေႃႇတူဝ် ၶိုၼ်ႈမႃးႁႂ်ႈလႆႈ။ ၵွပ်ႈဝႃႈတီႈတႄႉမၼ်းၼၼ်ႉ လူၺ်ႈၵႂၢမ်းတင်ႈၸႂ် ၵႂၢမ်းၶႂ်ႈပဵၼ်ၶွင် ၼိုင်ႈၼႂ်းၽူႈပဵၼ်ၵူႈၶတ်းယႅင်ႈၵၼ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ ဢၼ်ႁဵၵ်ႈၶၢၼ်ဝႃႈ “ငမ်းယဵၼ်ပိူင်ဝႅပ်ႇၶႅမ်ႉလႅပ်ႈတဵမ်ထူၼ်ႈ” “ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵွမ်ႉၵွႆးၵိုတ်းတိုၵ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း” ႁိုဝ် ၵၢၼ်“သိုဝ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း” ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈယူႊၶရဵၼ်ႊမီးတိုဝ်ႉတၢင်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်ႁွမ်ၶွၼ်ႈဢႃးဝုထ်ႉ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်း ယၢမ်း ၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃးတေႃႇသူႈရသ်ႉသျိူဝ်ႊ မိူၼ်မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းယၢမ်ႈ “လွၵ်ႇရသ်ႉသျိူဝ်ႊ” လူၺ်ႈ “ၶေႃႈတူၵ်း လူင်း တီႈမိူင်းမိၼ်ႊသ်” (Minsk Agreement) ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးမွၵ်ႈ 10 လိူၼ် ပီႈပူၼ်ႉၼၼ်ႉ ၼင်ႇၽူႈၼမ်းၵဝ်ႇ ၵျူဝ်ႊမၼီႊ “ၼၢင်း Angela Merkel” ယၢမ်ႈဢွၵ်ႇမႃးယွမ်းႁပ်ႉ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈထိုင်တီႈဝႃႈ ယုင်ႈ ယၢၵ်ႈသင်ၵႃႈႁိုဝ် မၼ်းၵေႃႈမွၵ်ႈၵႃႈၽၢၵ်ႇတၢင်းတႃဝၼ်းဢွၵ်ႇတင်းလၢႆ ၵိုတ်းယုတ်းၵၢၼ်မႄႇၶႂၢၵ်ႈ ဢမ်းၼၢၸ်ႈ ဢူငဝ်း (Enlargement) ၶဝ်ႈၵႂႃႇၸမ်ႈၶေႃးႁွႆၶွင်ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ ႁူမ်ႈတင်း “ယွမ်းႁပ်ႉၵႂၢမ်းပဵၼ်မီးတႄႉ” ဢၼ်တေၸၢင်ႈၶိုၼ်းႁူၼ်မႃးထႅင်ႈယူႇ။ ၼႂ်းၸိူဝ်းၽူႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ 4 ၶဵတ်ႇ 4 ထုင်ႉ ၶွင် ယူႊၶရဵၼ်ႊ ဢၼ်ထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵႂႃႇထိုင် 14,000 ၵေႃႉ ထိုင်တီႈယိူၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈလႄႈ တၵ်းႁူၼ်မႃးႁဵၵ်ႈႁွင်ႉ ႁႂ်ႈၵိူတ်ႇၶေႃႈတူၵ်းလူင်းတီႈမိူင်းမိၼ်းသ် ႁိုဝ် ဝၢႆႇမႃး ႁူမ်ႈပဵၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈဢၼ်လဵဝ်ၵၼ် လိၼ်လႅၼ်ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ လူၺ်ႈၶေႃႈယင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈၵေႃႈလီ ၼၼ်ႉမၼ်းပဵၼ် “ငမ်းယဵၼ်” ဢၼ်ဢမ်ႇမီးၵႃႈမီးၶၼ် မီးၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇသင်သိင်မၢၵ်ႈၼမ် မိူဝ်ႈတႅၵ်ႈၵၼ်တင်း ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းပဵၼ်သႅၼ်သႅၼ်လၢၼ်ႉၻွလ်ႊလႃႊရ် ပိူဝ်ႈၵၢၼ်ၵမ်ႉထႅမ် ႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း သလၢပ်ႊလူၺ်ႈၵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇၸၢဝ်းယူႊၶရဵၼ်ႊလႄႈရသ်ႉသျိူဝ်ႊ ၶႃႈႁႅမ်ၵၼ် တၢႆတင်းသွင်ၾၢႆႇ ၼပ်ႉပဵၼ် လၢၼ်ႉလၢၼ်ႉၵေႃႉ ထႅမ်ယင်းတေမႄႇၽႄႈၵႂၢင်ႈယႂ်ႇ ယဵၼ်းပဵၼ် “သိုၵ်းလူၵ်ႈပွၵ်ႈၵမ်း 3 ” ႁိုဝ် ပၢင်တိုၵ်း ၼိဝ်ႊၶလေႊယ် ၶိုၼ်ႈမႃးမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈလႆႈ ၶႄးၸၢင်ႈတေပဵၼ်ၽွၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇၽူႈၵူၼ်းတင်းလူၵ်ႈ လူမ်ႉတၢႆဢမ်ႇတႅမ်ႇ 2,000 လၢၼ်ႉၵေႃႉ။ လူၺ်ႈၶေႃႈမုလ်း ထပ်ႉထိမ်ႊ ၽယႃႊထႆးသေ မွၼ်းၶိူဝ်း- တႅမ်ႈ (*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။)

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-08-12T18:18:03

https://shannews.org/archives/56335

ၶၼ်ငိုၼ်းၶႄႇ ၶိုၼ်ႈထႅင်ႈ 100 ယႂၼ်ႊ 82,500 ပျႃး

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 12/08/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ သိုပ်ႇလူင်းထႅင်ႈ ငိုၼ်းၶႄႇ 100 ယႂၼ်ႊ လႆႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 82,500 ပျႃးယဝ်ႉ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢမ်ႇၵႃး ၶၼ်ငိုၼ်းၶႄႇ ၶိုၼ်ႈၵူၺ်း ၶၼ်ၶမ်းၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈ ဢေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၶမ်း 1 ၵျၢပ်ႈ 75 – 76 သႅၼ်ပျႃးယဝ်ႉ။ မၢင်တီႈ 78 သႅၼ်ပျႃးၶႃႈဢေႃႈ။ ၶၼ်ၶမ်းတႄႉ ဢမ်ႇမီးပိူင်တၢႆယဝ်ႉ ဢဝ်ၽႂ်မၼ်းၶႂ်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆၵၼ်ၵူၺ်းၶႃႈ ယွၼ်ႉၶၼ်ၶမ်းၶိုၼ်ႈႁႅင်းလႄႈ ပေႃးသိုဝ်ႉလႆႈၵေႃႈ ၸင်ႇၸၢင်ႈၶၢႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈဝႆႉငိုၼ်းမၢၼ်ႈၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ငိုၼ်းတေႃႊလႃႊၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 12 ငိုၼ်းတေႃႊလႃႊ 1 တေႃႊ လႃႊ 6,400 ပျႃးယဝ်ႉ။ ငိုၼ်းထႆးၵေႃႈ မိူၼ်ၵၼ် 655 ဝၢတ်ႇ လႆႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 100,000 ပျႃး။ သင်ဢဝ် ငိုၼ်း မၢၼ်ႈလႅၵ်ႈထႆးသမ်ႉ ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 100,000 ပျႃး လႆႈငိုၼ်းထႆး 575 ဝၢတ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး']