text
stringlengths 571
541k
| meta
dict |
|---|---|
Die boom van die lewe soos dit in kabbala voorkom en wat die Sefirot bevat.
**Esoterie**, of **Westerse esoterie**, is ’n term vir ’n wye verskeidenheid losweg samehangende idees en bewegings wat in die Westerse gemeenskap ontwikkel het. Hulle word verbind deur die feit dat hulle in ’n groot mate onderskei kan word van die rasionalisme van die ortodokse godsdiens en die Verligting. Esoterie kom voor in verskeie vorme van Westerse filosofie, godsdiens, pseudowetenskap, kuns, letterkunde en musiek, en dit beïnvloed steeds intellektuele idees en die popkultuur. Die woord is afgelei van die Griekse *esoterikos*, wat "innerlik", "verborge" en "geheim" beteken.
Geskiedenis
-----------
Die idee om ’n groot verskeidenheid Westerse tradisies en filosofieë saam te groepeer onder die sambreelterm "esoterie" het in die laat 17de eeu in Europa ontwikkel. Verskeie akademici het gedabatteer oor hoe om dit te definieer, en ’n paar voorstelle is gemaak. Een model se definisie kom van sekere esoteristiese denkrigtings self en beskou "esoterie" as ’n verskuilde, interne tradisie. ’n Tweede siening is dat dit bewegings omvat wat ’n "betowerde" wêreldmening huldig in die lig van ’n toenemende ontnugtering. Volgens ’n derde siening sluit dit al die Westerse kultuur se "verwerpte kennis" in wat nie deur die wetenskaplike gemeenskap of ortodokse godsdienstige owerhede erken word nie.
Die vroegste tradisies wat later onder Westerse esoterie sou val, het in die laat oudheid in die oostelike Mediterreense streek ontstaan, waar hermetisme, gnostisisme en neoplatonisme ontwikkel het as skole van idees wat verskil het van dit wat hoofstroom-Christelikheid geword het. In die Europa van die Renaissance was daar ’n toenemende belangstelling in baie van hierdie ouer idees, met verskeie intellektuele wat "heidense filosofieë" vermeng het met die kabbala- en Christelike filosofie. Dit het gelei tot die opkoms van esoteriese bewegings soos Christelike teosofie. In die 17de eeu het gemeenskappe ontwikkel wat beweer het hulle het esoteriese kennis, soos die Orde van die Rosekruis en Vrymesselary, terwyl die Verligting van die 18de eeu gelei het tot die ontwikkeling van nuwe vorms van esoteriese idees.
In die 19de eeu het ’n nuwe neiging van esoteriese idees ontstaan wat later bekend geword het as okkultisme. Belangrike groepe in dié eeu sluit in die Teosofiese Vereniging en die Golden Dawn. Neopaganisme het binne die okkulte ontstaan en sluit in godsdiensbewegings soos Wicca. Esoteriese idees is opgeneem in die teenkultuur van die 1960's en later, en daaruit het die New Age-beweging van die 1970's ontwikkel.
Hoewel die idee in die laat 18de eeu ontstaan het om hierdie verskillende bewegings onder die sambreelterm "esoterie" te groepeer, het dit nooit onder ’n akademiese soeklig gekom nie. Die akademiese bestudering daarvan het eers in die laat 20ste eeu begin onder leiding van geleerdes soos Frances Yates en Antoine Faivre.
Esoteriese idees het intussen ook ’n invloed begin uitoefen op die popkultuur, en kom voor in kuns, letterkunde, musiek en die rolprentbedryf.
Voorbeelde
----------
### Wetenskaplike of pseudowetenskaplike bedrywighede
Natuurlike verskynsels word ondersoek om meer oor die spirituele wêreld te wete te kom. Die hoofrigtings is
* Alchemie: Alchemie is in wese 'n primitiewe soort skeikunde, wat poog om onedele metale in goud te verander. Maar sy allegoriese betekenis verwys na die suiwering deur vuur en die skeiding en ontdekking van die suiwer gees. Baie leerstellings beskou sout, swael en kwik, wat deur alchemiste gebruik is, as simbole van die drie-eenheid.
* Astrologie (Sterrewiggelary): Sterrewiggelary is 'n esoteriese wetenskap wat beweer dat die sterre en planete die lewe van 'n mens beïnvloed. Die presiese ligging van sterre en planete tydens die geboorte van 'n mens bevat vir die astroloog belangrike gegewens oor die voormalige en huidige lewe van 'n mens en sy lot.
* Numerologie: Hierdie wetenskap beweer dat daar 'n ooreenkoms tussen syfers en esoteriese gedagtes is. Die geheime leer kabbala is uit antieke Joods-Christelike geskrifte ontwikkel en poog om 'n geheime waarheid in die Hebreeuse geskrifte te vind, wat ontrafel kan word deur die ooreenkomste tussen syfers en Hebreeuse letters te ondersoek.
### Selferkenning of selfontdekking
Die geheime van die spirituele wêreld word ontrafel nadat 'n mens sy ware self ontdek het. Hoofrigtings sluit in
* Antroposofie: Die spirituele wêreld word deur middel van kennis ontrafel.
* Scientologie: Scientologie beweer dat geestelike wesens of siele (*Thetane*) die heelal geskep het. Ná 'n lang reeks van hergeboortes het hulle as gevolg van *engramme* - gestoorde herinnerings aan onaangename ervarings - vergeet wie en wat hulle werklik is. Dianetiek en Scientologie is gemik daarop om daardie engramme te verwyder om sodoende die selfbewussyn van 'n mens te herstel.
### Gebruik van psigiese vermoëns
Die gebruik van buitesintuiglike waarneming maak kommunikasie met die spirituele wêreld moontlik. Hoofrigtings sluit in
* Die Aetherius-geselskap: Kosmiese Meesters van die Interplanetêre Parlement soos Jesus Chistus, Boeddha en Krisjna het in 1954 besluit om die Londenaar Dr. George King as hulle kommunikasiekanaal te gebruik, aldus die Aetherius-geselskap, wat sy hoofkwartier tans in Los Angeles (Verenigde State) het. Die Kosmiese Meesters gebruik vlieënde pierings om besoek aan die Aarde af te lê. | {
"title": "Esoterie",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1667,
4689,
0.35551290253785456
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 5462
} |
Die Trojaanse perd wat in die 2004-film verskyn het, is nou te sien in Çanakkale, Turkye.
| Trojaanse Oorlog |
| --- |
| *Achilles versorg die gewonde Patroklos* (vaas, omstreeks 500 v.C.) |
|
Die oorlog |
| **Plek:** Troje (moderne Hisarlik, Turkye) **Tydperk:** Bronstydperk **Tradisionele datum:** c. 1194-1184 v.C. **Moderne datum:** c. 1260-1180 v.C. **Uitslag:** Griekse oorwinning en die verwoesting van Troje |
|
Letterkundige bronne |
| * *Ilias*
* Epiese Siklus
* *Eneïde*, Boek 2
* *Ifigenia in Aulis*
* *Filoktetes*
* *Alias*
* *Die Trojaanse Vroue*
|
|
Episodes |
| * Paris se beslissing
* Ontvoering van Helena
* Trojaanse perd
* Verwoesting van Troje
* Die terugkeer
* Omswerwinge van Odusseus
* Eneas en die stigting van Rome
|
|
Grieke en bondgenote |
| * Agamemnon
* Achilles
* Helena
* Menelaos
* Nestor
* Odusseus
* Alias
* Diomedes
* Patroklos
* Tersites
* Achajers
|
|
Trojane en bondgenote |
| * Priamos
* Hekabe
* Hektor
* Paris
* Kassandra
* Andromage
* Eneas
* Memnon
* Troilos
* Pentesileia en die Amasones
|
|
Deelnemende gode |
| **Oorsaak van oorlog:*** Eris
**Aan die Griekse kant:*** Atena
* Hefaistos
* Hera
* Hermes
* Tetis
* Poseidon
**Aan die Trojaanse kant:*** Afrodite
* Apollo
* Ares
* Artemis
* Leto
* Skamandros
* Zeus
|
|
Ander onderwerpe |
| * Vrae oor Homeros
* Argeologie van Troje
* Micene
* Achajers
|
| * l
* b
* w
|
Die **Trojaanse perd** is een van die bekendste stories vanuit die Griekse mitologie. Dit vertel hoe die beleërende Grieke daarin geslaag het om Troje te verower deur weg te kruip in 'n reusehoutperd, wat binne die stadsmure gebring is deur die niksvermoedende inwoners van Troje. Dit verwys ook na 'n gewenste item wat iewers ingeneem word, maar waarin 'n ongewenste vrag weggesteek is. Die ontvangers fasiliteer sodoende onwetend hulle eie ondergang of benadeling.
Die Trojaanse Oorlog
--------------------
### Verhaal
Trojaanse perd soos uitgebeeld in die *Vergilius Vaticanus* (ca. 400)
Die Trojaanse perd is 'n episode in die storie van die Trojaanse Oorlog. Omdat die Grieke nie daarin slaag om die stad van Troje in te neem nie, het Odusseus 'n misleidingplan bedink.
Die Grieke bou 'n reusehoutperd waarin soldate wegkruip. Hierdie perd is agtergelaat naby Troje se hek in die nag, met die hoop dat dit in die dag deur die Trojane in die stadsmure geneem sal word. Omdat die Grieke verwag dat die Trojane wantrouig mag wees, laat hulle Sinon buite die hek, terwyl die res van die Griekse leër wegkruip op hul bote agter 'n heuwel op die eiland van Tenedos. Sinon is, soos beplan, gevind deur die Trojane.
Hy sê vir hulle dat hy agtergelaat is omdat hy ’n uitval met Odusseus gehad het, en dat die perd 'n geskenk is van Phallas Athena. Die perd is doelbewus so groot gemaak was dat die Trojane dit nie by hul mure kon inkry nie. As hulle egter 'n deel van die stadsmuur afbreek om dit in te laat, sal Athena die veiligheid van die stad verseker. Die Trojane stry hieroor maar maak tog ‘n opening in hul stadsmuur om die perd in te neem. Later daardie nag, kom die Griekse soldate uit om die hek vir hulle magte oop te maak. Verdediging is nou hopeloos vir Troje en die stad word maklik deur die Grieke oorwin.
### Vermelding
Hierdie verhaal word nie in Homeros se *Iliade* vertel nie, soos dikwels gedink word. Daar is egter 'n kort samevatting in sy *Odussee* (VIII, 493-520). Die verhaal is breedvoerig behandel in die epos *Ilioupersis* (Die vernietiging van Troje) deur Arctinus van Miletus, wat heeltemal verlore gegaan het, maar die hoofbron was vir latere weergawes van die verhaal. 'n Bekende, uitgebreide weergawe is dié van Virgil in die tweede boek van sy *Aeneid*. In vroeëre eeue en veral in die Middeleeue, is die geskiedenis van die vernietiging van Troje deur Dares Phrygius en die Dagboek van die Trojaanse Oorlog deur Dictys Cretensis egter as belangriker bronne beskou, omdat hulle (verkeerdelik) as ooggetuieverslae beskou is.
### Krygers in die perd
Dertig soldate is in die perd versteek, en twee spioene in die bek. Ander bronne noem ander getalle name: Apollodorus 50, Tzetzes 23 en Quintus Smyrnaeus 30, maar hulle beweer dat daar meer was. Die latere tradisie het dit op veertig gehou, naamlik:
| | | | | |
| --- | --- | --- | --- | --- |
| * Odusseus (aanvoerder)
* Acamas
* Agapenor
* Die Klein Alias
* Amphidamas
* Amphimachus
* Anticlus
* Antimachus
| * Antiphates
* Calchas
* Cyanippus
* Demophon van Athene
* Diomedes
* Echion
* Epeius
* Eumelus
| * Euryalus
* Eurydamas
* Eurymachus
* Eurypylus
* Ialmenus
* Idomeneus
* Iphidamas
* Leonteus
| * Machaon
* Meges
* Menelaus
* Menestheus
* Meriones
* Neoptolemus
* Peneleus
* Philoctetes
| * Podalirius
* Polypoetes
* Sthenelus
* Teucer
* Thalpius
* Thersander
* Thoas
* Thrasymedes
|
Historiese grondslag
--------------------
Detail uit "Die Optog van die Trojaanse Perd" deur Domenico Tiepolo (1773), geïnspireer deur Virgil se Aeneid
Die historiese korrektheid van die Trojaanse perd word betwyfel.
• Moderne historici glo dat die perd 'n literêre skepping is. Daar word geglo dat die perd 'n metafoor is vir 'n stormram wat die Grieke gebruik het om toegang tot die stad Troje te verkry. Die wêreldbeskouing in die Homeriese epos maak egter geen onderskeid tussen mitologie en wat vandag geskiedenis genoem word nie.
• 'n Ander moontlikheid is 'n misverstand deur mondelinge oorlewering: 'n stormram met die naam Perd. Assiriërs het destyds beleginstrumente met diere se name gebruik. Die Trojaanse perd was miskien iets soortgelyks.
• Daar word ook beweer dat die perd 'n aardbewing uitbeeld wat die mure van Troje vernietig het. Die god Poseidon was god van die see, sowel as perde en aardbewings. Die skade wat by argeologiese opgrawings van Troje VI - 'n ryk en magtige handelsstad - gevind is, lyk soos 'n aardbewing. Maar meestal word Troje VIIa beskou as die Troje van die Homeriese tyd.
• Sommige skrywers bedink die idee dat die geskenk nie 'n perd met soldate was nie, maar 'n boot met 'n vredesgesant. In antieke tye word 'n skip inderdaad beskou as die perd van die see en die perd was 'n dier van die seegod Poseidon. Odysseus was die man van praat en misleiding en geskik as diplomaat. Die beskrywing van die soldate wat in die perd kruip, stem ooreen met die skeepvaartgebruik.
Laocoön
-------
Een van die latere uitbreidings, wat nie by Homeros gevind kan word nie, is die verhaal van Laocoön. Hierdie Trojaanse priester waarsku sy mede-inwoners oor die perd omdat hy deur Odusseus se misleiding gesien het. Maar net soos hy die meerderheid oortuig, word Sinon die stad ingesleep. Die Trojane begin weer twyfel, totdat 'n afgryslike teken hulle oortuig dat Laocoöns verkeerd is: twee slange kruip uit die see om Laocoön en sy seuns te verswelg. Virgil gebruik onder andere hierdie uitbreiding in sy Aeneid.
Ander gebruike van die term
---------------------------
In die rekenaarwêreld word die term Trojaanse perd gebruik om 'n program aan te dui wat deur die gebruiker geïnstalleer is, maar waar 'n funksie verborge bly sonder die wete van die gebruiker wat deur kwaadwillige partye misbruik kan word. | {
"title": "Trojaanse perd",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1936,
6252,
0.309660908509277
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 7135
} |
**Internasionale betrekkinge sedert 1989** dek die hooftendense in wêreldaangeleenthede in die post-Koue Oorlog-era.
China het ná 1989 vinnig verstedelik en het die tweede grootste ekonomie gegroei (Sjanghai op die foto).
Tendense
--------
Die 21ste eeu is gekenmerk deur groeiende ekonomiese globalisering en integrasie, met gevolglike verhoogde risiko vir onderling gekoppelde ekonomieë, soos geïllustreer deur die Groot Resessie van die laat 2000's en vroeë 2010's. Hierdie tydperk het ook die uitbreiding van kommunikasie met selfone en die internet gesien, wat fundamentele maatskaplike veranderinge in besigheid, politiek en hoe individue saam met gemeenskaplike belange genetwerk en inligting gesoek het, veroorsaak het.
Wêreldwye mededinging vir hulpbronne het toegeneem as gevolg van groeiende bevolkings en industrialisasie, veral in Indië, die Volksrepubliek van China en Brasilië.
Die verhoogde eise dra by tot verhoogde omgewingsagteruitgang en tot aardverwarming. Internasionale spanning is verhoog in verband met die pogings van sommige kernwapenstate om Noord-Korea te oorreed om sy kernwapens prys te gee, en om te verhoed dat Iran kernwapens ontwikkel.
In 2020 het die Covid-19-pandemie die eerste pandemie sedert 1919 geword wat wêreldhandel wesenlik ontwrig en resessies in die wêreldekonomie veroorsaak het. | {
"title": "Internasionale betrekkinge sedert 1989",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1038,
2186,
0.47483989021043
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1341
} |
NSU Wankel Spider
**NSU** is 'n beroemde Duitse fiets-, bromponie-, motorfiets- en motorvervaardiger. NSU het 'n toonaangewende rol gespeel in die vroeë ontwikkeling van die motorfietsbedryf in Duitsland.
Onderneming
-----------
Duitse *Zweirad-* en NSU-museum (Neckarsulm)
Die onderneming word in 1873 deur Christian Schmidt en Heinrich Stoll in Riedlingen aan die Donau gestig. Aanvanklik vervaardig hulle naaimasjiene, vandaar die naam Meganiese Werkswinkel vir Naaimasjiene (Duits: *Mechanische Werkstatt für Strickmaschinen*). In 1880 skuif die onderneming na Neckarsulm naby Heilbronn in 'n saag- en gipsmeule. Die rede vir die skuif was die behoefte aan meer ruimte. Die nuwe naam "NSU" is die afkorting vir **N**eckar**SU**lm en Neckarsulm se naam is afgelei van die twee riviere Neckar en Sulm, wat hier ineenvloei. In 1884 sterf Christian Schmidt en die onderneming word in 'n openbare maatskappy omskep.
Fietsvervaardiging begin in 1886. *Germania* was die eerste *Hochrad* (hoë fiets) van NSU, later volg ook die *Niederräder* (lae fietse). Die onderneming word vanaf 1897 "Neckarsulmer Fahrradwerke A.G." genoem. Van 1901 word motorfietse ook vervaardig. Die 211 cm³ enjin daarvoor kom uit Zürich van *Zürich & Lüthi*. Die *Neckarsulmer Motorrad* het 'n topspoed van 40 km/h gehad. In 1906 begin die ontwikkeling van motorkarre en daarmee in 1913 die naamsverandering na „Neckarsulmer Fahrzeugwerke AG" en NSU word amptelik die handelsmerk. Die onderneming verskaf op die tydstip werk aan sowat 2 000 mense. In 1932 word motorvervaardiging ingestel nadat Fiat die motorwerkswinkel in Heilbronn oorgeneem het (later NSU-Fiat).
Tydens die twee wêreldoorloë word die bekende NSU Kettenrad in die Neckarsulm werkswinkel ontwikkel. Dit was 'n ongewone hibried tussen 'n motorfiets en 'n kruiptrekker waar die motorfiets gedeelte aan die voorkant gebruik is om die voertuig te stuur. Vervaardiging vind egter in die Stoewer werkswinkel in Stettyn plaas – en selfs die enjin was 'n vreemde fabrikaat en was van die Opel Olympia afkomstig.
### Motortfietsvervaardiging
NSU Motorfiets uit die 1930's
NSU Moped Quickly
In 1947 na die oorlog begin produksie van motorfietse opnuut, en in 1955 was NSU reeds die grootste motorfietsvervaardiger ter wêreld. Besonder beroemd was die NSU-Max, 'n 250 cm³-Masjien met unieke dubbele dryfstang aandrywing. Vir die kleiner man was daar ook die NSU-Quick (100 cm³, met pedaalaandrywing - *help-my-trap*), Pony (ook 100 cm³, met voetruste), die Moped NSU-Quickly en die NSU-Lambretta, vervaardig onder lisensie van die Italiaanse Lambretta-bromponievervaardigers. Verdere modelle het die Fox (98 cm³-vierslagmotor en 125 cm³-tweeslagmotor), die Lux (200 cm³), die voorganger van die Max, die 250 OSL asook 'n 350 cm³-masjien, die Ko**nsu**l ingesluit.
NSU-Motorfietse was op talle renbane te vinde en het wêreldrekords opgestel. Die tweestryd tussen Heiner Fleischmann (NSU) en Georg "Schorsch" Meier (BMW) het in die naoorlogse tyd motorfietsrengeskiedenis geskryf, so ook Wilhelm Herz, Werner Haas, wat in 1954 verongeluk het, Rupert Hollaus en die syspan-span Böhm-Fuchs. Die 1950 inskrywing van die Thouret-Damentrios met Ilse Thouret en haar dogters Elga en Anneliese met NSU-Lambrettas in nasionale tydrenne het ook 'n sterk reklame effek gehad.
Motorfietsproduksie eindig egter tog met die eb in die motorfietsgety in 1965, die vervaardiging van fietse eindig teen die middel van die 1960's.
Enkele wêreldrekords:
* 1954: BAUMM I (49 cm³, 3,4 PS ~= 2,5 kW), Stromlinienverkleidung, 127 km/h, 1955 sogar 151 km/h
* 1954: BAUMM II (98 cm³, 7,2 PS ~= 5,25 kW), Stromlinienverkleidung, 178 km/h
* 1955: BAUMM II (125 cm³, 18 PS ~= 13 kW), Stromlinienverkleidung, 218 km/h
* 1956: BAUMM III Verbruiksrekord 1,13 l/100 km teen 'n gemiddelde snelheid van 100 km/h.
### Naoorlogse motorvervaardiging
NSU Prinz 4
NSU TT
NSU Ro 80In 1953 word die eerste naoorlogse motorkar, die NSU Prinz ontwikkel, eers as kajuitfiets met die motor van die Max-Motorfiets, daarna as vierwiel kar met 'n 583 cm³-twee-silinder-agterenjin (ook van die Max-Motor afgelei) 20 PS (15 kW). In 1957 word die motor by die IAA bekendgestel. In 1961 volg die Prinz 4 in tipiese "Badewannen-Design", wat goeie Raumökonomie bied. In 1959 kom die Sportprinz op die mark. Die NSU Sport Prinz was 'n koepee met 2 1/2 sitplekke, terwyl dit agter slegs 'n dun gestoffeerde bankie gehad het, die sogenaamde Notsitz. Die bakwerk is deur Bertone ontwerp. Die Sportprinz sien daar uit soos die Wankel Spider met uitsondering van die hardekap dak, wat ook 'n sondak opsie gehad het. Dit beskik ook nie oor die luginlaatgleuwe soos die Wankel Spider nie, aangesien die Prinz-enjin nie waterverkoel is soos die Wankelmotor nie. Die onderstel is netso van die NSU Prinz oorgeneem.
Citroën en NSU
--------------
In 1964 stig NSU en Citroën die Genève gebaseerde gesamentlike dogtermaatskappy Comobil om 'n passasiersvoertuig met 'n wankelejin te ontwikkel. In 1967 word die Comotor gesamentlike dogtermaatskappy in Luxemburg opgerig om wankelenjins vir Citroën en NSU te bou. Comotor vervaardig die wankelenjin vir die Citroën M35 prototipe in 1969. Dit lei tot die ontwikkeling van die tweerotorenjin vir die Citroën GS Birotor wat in Maart 1974 bekendgestel word. 'n Comotorenjin baie soortgelyk aan die in die Birotor is gebruik in die Van Veen OCR 1000 motorfiets wat in klein getalle in die laat-70's verkoop is. In 1972 eindig NSU se verbintenis met Comotor toe Volkswagen, wat NSU intussen oorgeneem het, uit die samewerking onttrek. Comotor het tot 1980 bly bestaan.
Audi en NSU
-----------
NSU as sinoniem vir NeckarsulmIn 1969 smelt die toenmalige NSU AG en die tot Volkswagenbehorende Auto Union GmbH mit Sitz in Ingolstadt saam tot Audi NSU Auto Union AG mit Sitz in Neckarsulm. Op daardie stadium is die reeds ontwikkelde NSU K70 deur Volkswagen oorgeneem en as die VW K70 gebou. In 1985 volg die herbenaming na "Audi AG", die naam **NSU** verdwyn uit die maatskappy. Die beurssimbool vir Audi AG effekte is verderaan NSU, aangesien die huidige Audi AG rein wettiglik niks anders is as die onbenaamde NSU AG. Die hoofkantoor word na Ingolstadt verplaas.
NSU vandag
----------
Die huidige **NSU GmbH** is 'n Audi-dogter maatskappy en word in 1985 gestig om die tradisie van die vervaardigingsbedryf in Neckarsulm voort te sit. In die Audi-fabriek in Neckarsulm word die Audi A6, die Audi RS4 en die Audi A8 deesdae vervaardig. Die produksie van die Audi A2 word in Julie 2005 weer gestaak. In die (noordelike) herfs van 2005 word in Neckarsulm met die produksie van die nuwe sportmotor, die Audi R8 (wat uit die Le Mans-toetsmodel voortspruit) begin.
Die vier ringe van die Audi-kenteken is van die voormalige Auto-Union oorgeneem, 'n saamsmelting van die motorvervaardigers Audi, Horch, DKW en Wanderer.
Beelde
------
* NSU MotorfietsNSU Motorfiets
* NSU MotorfietsNSU Motorfiets
* NSU MotorfietsNSU Motorfiets
* NSU Quickly LNSU Quickly L
* NSU Quickly N56NSU Quickly N56
* NSU Quickly SNSU Quickly S
* NSU QuicklyNSU Quickly
* NSU LambrettaNSU Lambretta
* NSU MotorfietsNSU Motorfiets
* NSU Max met syspanNSU Max met syspan
* NSU Lux, 1952NSU Lux, 1952
* NSU SportprinzNSU Sportprinz
* NSU Ro80NSU Ro80
Bronne
------
* Fr. Herzog: *NSU 1873-1923 - Zum 50-jährigen Bestehen der Neckarsulmer Fahrzeugwerke Aktiengesellschaft Neckarsulm*, NSU GmbH, Neckarsulm 1923 (Faksimile des Originals vom Januar 1987)
* Peter Schneider: *NSU 1873-1984 - Vom Hochrad zum Automobil*, 1. Auflage, Motorbuch Verlag, Stuttgart 1985
* Peter Schneider: *Die NSU-Story - Die Chronik einer Weltmarke*, 1. Auflage, Motorbuch Verlag, Stuttgart 1997
* Autorenteam: *Das Rad der Zeit - Die Geschichte der AUDI AG*, 2. Auflage, Hrsg.: AUDI AG, Ingolstadt 1997 | {
"title": "NSU Motorenwerke AG",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1328,
6756,
0.1965660153937241
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 7792
} |
Die *Guinness Book of Records* lys *Grace Neill's Bar* in High Street, wat in 1611 as die *King's Arms* geopen is, as die oudste kroeg in Ierland
**Donaghadee** (Iers: **Domhnach Daoi** "Daoi se Kerk") is 'n klein nedersetting in die Noord-Ierse graafskap Down met 'n bevolking van 6 869 volgens die sensus van 2011, geleë aan die noordooskus van die Ards-skiereiland en sowat 18 myl (29 km) oos van Belfast en ses myl (tien km) suidoos van Bangor. Administratief behoort Donaghadee aan die gelyknamige *civil parish* en die historiese baronie Ards Lower.
Donaghadee is geleë by dié punt in Noord-Ierland wat die naaste is aan Skotland, en op die meeste dae is die Skotse kus van Galloway met die blote oog sigbaar vanaf Donaghadee. Sy ligging was 'n kritiese faktor in die geskiedenis en ekonomiese ontwikkeling van die dorp. So was dit die landingplek van die eerste Skotse setlaars in Ulster en vanaf die 17de tot teen die middel van die 19de eeu, toe veerbote Donaghadee met Portpatrick in Galloway verbind het, die belangrikste poort tot die eiland van Ierland op die seeroete vanaf die Britse hoofeiland.
Bekende persoonlikhede het op dié roete na Ierland gevaar, soos byvoorbeeld die digter John Keats in 1818. Hy was ontsteld oor die vlak van armoede waaraan hy op pad na Belfast blootgestel is, en het volgens oorlewering spoedig na Skotland teruggekeer. Donaghadee se agteruitgang as seehawe het in 1849 begin toe die veerboothawe na Larne verskuif is. Die nedersetting het egter nuwe betekenis gekry as een van Noord-Ierland se mees gewilde seeoorde toe Belfast se welvarende kooplui in die 19de eeu aangetrokke gevoel het deur die dorp se aangename atmosfeer en droë klimaat.
Donaghadee staan vandag bekend vir sy aantreklike mengsel van historiese en moderne boukuns, met besienswaardighede soos die Normandiese vesting, die klein seehawe, die vuurtoring, die kroeg *Grace Neill's Pub* (na bewering die oudste in Ierland) en die parogiekerk. | {
"title": "Donaghadee",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
621,
2268,
0.27380952380952384
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox geography vcard\" data-mw=\"{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"Inligtingskas Nedersetting\\n","href":"./Sjabloon:Inligtingskas_Nedersetting"},"params":{"amptelike_naam":{"wt":"Donaghadee"},"ander_naam":{"wt":"<small>Domhnach Daoi ([[Iers-Gaelies]])</small>"},"inheemse_naam":{"wt":"<br /><small>Tha Dee ([[Ulster-Skots]])</small>"},"nedersetting_tipe":{"wt":"Dorp"},"bynaam":{"wt":"The Beacon on the Coast"},"slagspreuk":{"wt":""},"translit_taal1":{"wt":""},"translit_taal1_tipe":{"wt":""},"translit_taal1_inligting":{"wt":""},"translit_taal2":{"wt":""},"translit_taal2_tipe":{"wt":""},"translit_taal2_inligting":{"wt":""},"beeld_stadsilhoeët":{"wt":"The Moat, Donaghadee at twilight - geograph.org.uk - 221960.jpg"},"beeldgrootte":{"wt":"250px"},"beeldbyskrif":{"wt":"Nagaansig van The Moat en Shore Street"},"beeld_vlag":{"wt":""},"vlaggrootte":{"wt":""},"vlagskakel":{"wt":""},"beeld_seël":{"wt":""},"seëlskakel":{"wt":""},"seëlgrootte":{"wt":""},"beeld_skild":{"wt":""},"skildskakel":{"wt":""},"skildgrootte":{"wt":""},"beeld_leë_embleem":{"wt":""},"leë_embleemtipe":{"wt":""},"leë_embleemgrootte":{"wt":""},"leë_embleemskakel":{"wt":""},"beeld_kaart":{"wt":""},"kaartgrootte":{"wt":"250px"},"kaartbyskrif":{"wt":""},"beeld_kaart1":{"wt":""},"kaartgrootte1":{"wt":""},"kaartbyskrif1":{"wt":""},"beeld_punt_kaart":{"wt":""},"puntkaartgrootte":{"wt":""},"puntkaartbyskrif":{"wt":""},"punt-x":{"wt":""},"punt-y":{"wt":""},"duimdrukkerkaart":{"wt":"Noord-Ierland"},"duimdrukkeretiketposisie":{"wt":"bokant"},"duimdrukkerkaartgrootte":{"wt":""},"duimdrukkerkaartbyskrif":{"wt":""},"onderafdelingtipe":{"wt":"[[Land]]"},"onderafdelingnaam":{"wt":"{{vlag|Verenigde Koninkryk}}"},"onderafdelingtipe1":{"wt":"[[Lande van die Verenigde Koninkryk|Land (VK)]]"},"onderafdelingtipe2":{"wt":"[[County]]"},"onderafdelingtipe3":{"wt":"Distrik"},"onderafdelingtipe4":{"wt":""},"onderafdelingnaam1":{"wt":"[[Noord-Ierland]]"},"onderafdelingnaam2":{"wt":"Down"},"onderafdelingnaam3":{"wt":"Ards and North Down"},"onderafdelingnaam4":{"wt":""},"regeringvoetnotas":{"wt":""},"regeringstipe":{"wt":""},"leiertitel":{"wt":""},"leiernaam":{"wt":""},"leiertitel1":{"wt":""},"leiertitel2":{"wt":""},"leiertitel3":{"wt":""},"leiertitel4":{"wt":""},"leiernaam1":{"wt":""},"leiernaam2":{"wt":""},"leiernaam3":{"wt":""},"leiernaam4":{"wt":""},"stigtingstitel":{"wt":""},"stigtingsdatum":{"wt":""},"stigtingstitel2":{"wt":""},"stigtingsdatum2":{"wt":""},"stigtingstitel3":{"wt":""},"stigtingsdatum3":{"wt":""},"eenheidvoorkeur":{"wt":""},"oppervlakvoetnotas":{"wt":""},"oppervlakgroottes":{"wt":""},"oppervlak_totaal_km2":{"wt":""},"oppervlak_land_km2":{"wt":""},"oppervlak_water_km2":{"wt":""},"oppervlak_totaal_myl2":{"wt":""},"oppervlak_land_myl2":{"wt":""},"oppervlak_water_myl2":{"wt":""},"oppervlak_water_persent":{"wt":""},"oppervlak_stedelik_km2":{"wt":""},"oppervlak_stedelik_myl2":{"wt":""},"oppervlak_metro_km2":{"wt":""},"oppervlak_metro_myl2":{"wt":""},"oppervlak_leeg1_titel":{"wt":""},"oppervlak_leeg1_km2l":{"wt":""},"oppervlak_leeg1_myl2":{"wt":""},"oppervlak_leeg2_titel":{"wt":""},"oppervlak_leeg2_km2l":{"wt":""},"oppervlak_leeg2_myl2":{"wt":""},"hoogtevoetnotas":{"wt":""},"hoogte_m":{"wt":""},"hoogte_voet":{"wt":""},"koördinaattipes":{"wt":""},"koördinate":{"wt":"{{Koördinate|54|37|48|N|5|31|48|W|display=}}"},"bevolking_soos_op":{"wt":"2011"},"bevolkingnotas":{"wt":""},"bevolking_totaal":{"wt":"6869"},"bevolkingsdigtheid_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_myl2":{"wt":""},"bevolking_metro":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_metro_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_metro_myl2":{"wt":""},"bevolking_stedelik":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_stedelik_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_stedelik_myl2":{"wt":""},"bevolking_leeg1_titel":{"wt":""},"bevolking_leeg1":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_leeg1_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_leeg1_myl2":{"wt":""},"bevolking_leeg2_titel":{"wt":""},"bevolking_leeg2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_leeg2_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_leeg2_myl2":{"wt":""},"bevolkingnota":{"wt":""},"tydsone":{"wt":"MGT"},"utcafset":{"wt":"+00:00"},"tydsone_DST":{"wt":"BST"},"uctafset_DST":{"wt":"+01:00"},"poskodetipe":{"wt":"Poskode"},"poskode":{"wt":"BT21"},"skakelkode":{"wt":"028"},"leë_naam":{"wt":""},"leë_inligting":{"wt":""},"leë1_naam":{"wt":""},"leë1_inligting":{"wt":""},"leë2_naam":{"wt":""},"leë2_inligting":{"wt":""},"leë3_naam":{"wt":""},"leë3_inligting":{"wt":""},"voetnotas":{"wt":""},"webwerf":{"wt":"[http://www.ardsandnorthdown.gov.uk ''ardsandnorthdown.gov.uk'']"}},"i":0}}]}\" id=\"mwAg\" style=\"width:22em;width:23em\" typeof=\"mw:Transclusion\"><tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;font-size:1.25em; white-space:nowrap\"><div class=\"fn org\" style=\"display:inline\">Donaghadee</div><br/><div class=\"nickname\" style=\"font-weight:normal;display:inline;\"><br/><small>Tha Dee (<a href=\"./Ulster-Skots\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Ulster-Skots\">Ulster-Skots</a>)</small></div><br/><div class=\"nickname\" style=\"font-size:78%;display:inline;\"><small>Domhnach Daoi (<a href=\"./Iers-Gaelies\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Iers-Gaelies\">Iers-Gaelies</a>)</small></div></th></tr><tr><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;background-color:#cddeff; font-weight:bold;\"><div class=\"category\">Dorp</div></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><span data-mw='{\"caption\":\"Nagaansig van The Moat en Shore Street\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:The_Moat,_Donaghadee_at_twilight_-_geograph.org.uk_-_221960.jpg\" title=\"Nagaansig van The Moat en Shore Street\"><img alt=\"Nagaansig van The Moat en Shore Street\" data-file-height=\"426\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"640\" decoding=\"async\" height=\"166\" resource=\"./Lêer:The_Moat,_Donaghadee_at_twilight_-_geograph.org.uk_-_221960.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/The_Moat%2C_Donaghadee_at_twilight_-_geograph.org.uk_-_221960.jpg/250px-The_Moat%2C_Donaghadee_at_twilight_-_geograph.org.uk_-_221960.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/The_Moat%2C_Donaghadee_at_twilight_-_geograph.org.uk_-_221960.jpg/375px-The_Moat%2C_Donaghadee_at_twilight_-_geograph.org.uk_-_221960.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/The_Moat%2C_Donaghadee_at_twilight_-_geograph.org.uk_-_221960.jpg/500px-The_Moat%2C_Donaghadee_at_twilight_-_geograph.org.uk_-_221960.jpg 2x\" width=\"250\"/></a></span><div style=\"padding:0.4em 0 0 0;\">Nagaansig van The Moat en Shore Street</div></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\">Byname:<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><div class=\"nickname\" style=\"display:inline\">The Beacon on the Coast</div></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><div class=\"center\" data-mw='{\"name\":\"templatestyles\",\"attrs\":{\"src\":\"Sjabloon:Location map/styles.css\"},\"body\":{\"extsrc\":\"\"}}'><div class=\"locmap\" style=\"width:250px;float:none;clear:both;margin-left:auto;margin-right:auto\"><div style=\"width:250px;padding:0\"><div style=\"position:relative;width:250px\"><span data-mw='{\"caption\":\"Donaghadee is in Noord-Ierland\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:United_Kingdom_Northern_Ireland_adm_location_map.svg\" title=\"Donaghadee is in Noord-Ierland\"><img alt=\"Donaghadee is in Noord-Ierland\" data-file-height=\"1026\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1208\" decoding=\"async\" height=\"212\" resource=\"./Lêer:United_Kingdom_Northern_Ireland_adm_location_map.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/United_Kingdom_Northern_Ireland_adm_location_map.svg/250px-United_Kingdom_Northern_Ireland_adm_location_map.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/United_Kingdom_Northern_Ireland_adm_location_map.svg/375px-United_Kingdom_Northern_Ireland_adm_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/United_Kingdom_Northern_Ireland_adm_location_map.svg/500px-United_Kingdom_Northern_Ireland_adm_location_map.svg.png 2x\" width=\"250\"/></a></span><div class=\"od\" style=\"top:51.333%;left:92.333%\"><div class=\"id\" style=\"left:-3px;top:-3px\"><span data-mw='{\"caption\":\"Donaghadee\"}' typeof=\"mw:File\"><span title=\"Donaghadee\"><img alt=\"Donaghadee\" data-file-height=\"64\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"64\" decoding=\"async\" height=\"6\" resource=\"./Lêer:Red_pog.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x\" width=\"6\"/></span></span></div><div class=\"pl\" style=\"font-size:91%;width:6em;right:4px\"><div>Donaghadee</div></div></div></div><div style=\"padding-top:0.2em\"></div></div></div></div></td></tr><tr class=\"mergedbottomrow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\">Koördinate: <span class=\"plainlinks nourlexpansion\"><a class=\"external text\" href=\"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=Donaghadee&params=54_37_48_N_5_31_48_W_type:city(6869)\" rel=\"mw:ExtLink\"><span class=\"geo-default\"><span class=\"geo-dms\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\"><span class=\"latitude\">54°37′48″N</span> <span class=\"longitude\">5°31′48″W</span></span></span><span class=\"geo-multi-punct\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span typeof=\"mw:Entity\"></span></span><span class=\"geo-nondefault\"><span class=\"geo-dec\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\">54.63000°N 5.53000°W</span><span style=\"display:none\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span class=\"geo\">54.63000; -5.53000</span></span></span></a></span></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Land\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Land\">Land</a></th><td><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Verenigde Koninkryk\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_the_United_Kingdom_(3-5).svg\" title=\"Vlag van Verenigde Koninkryk\"><img alt=\"Vlag van Verenigde Koninkryk\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1000\" decoding=\"async\" height=\"13\" resource=\"./Lêer:Flag_of_the_United_Kingdom_(3-5).svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/22px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/33px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/44px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Verenigde_Koninkryk\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Verenigde Koninkryk\">Verenigde Koninkryk</a></td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Lande_van_die_Verenigde_Koninkryk\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Lande van die Verenigde Koninkryk\">Land (VK)</a></th><td><a href=\"./Noord-Ierland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Noord-Ierland\">Noord-Ierland</a></td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./County\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"County\">County</a></th><td>Down</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\">Distrik</th><td>Ards and North Down</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;text-align:left\">Bevolking<div style=\"font-weight:normal;display:inline;\"></div></th></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Totaal</th><td>6 869</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Tydsone\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Tydsone\">Tydsone</a></th><td><a class=\"mw-redirect\" href=\"./UTC+00:00\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"UTC+00:00\">UTC+00:00</a> (MGT)</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span style=\"white-space:nowrap\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Somertyd\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Somertyd\">Somertyd</a></span></th><td><a href=\"./UTC+01:00\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"UTC+01:00\">UTC+01:00</a> (BST)</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\">Poskode</th><td class=\"adr\"><div class=\"postal-code\">BT21</div></td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\">Skakelkodes</th><td>028</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\">Webwerf</th><td><a class=\"external text\" href=\"http://www.ardsandnorthdown.gov.uk\" rel=\"mw:ExtLink nofollow\"><i>ardsandnorthdown.gov.uk</i></a></td></tr></tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1961
} |
**Die mees gebruikte geldeenhede volgens waarde**
Geldeenheidverspreiding van globale
buitelandse valutamarkte volgens omset.| Rang | Geldeenheid | SimboolISO 4217 | % daaglikseaandeel(Des. 2015) |
| --- | --- | --- | --- |
| 1 | Vlag van Verenigde State van Amerika Amerikaanse dollar | USD ($) | 87,0% |
| 2 | Vlag van Europa Euro | EUR (€) | 33,4% |
| 3 | Vlag van Japan Japannese jen | JPY (¥) | 23,0% |
| 4 | Vlag van Verenigde Koninkryk Pond sterling | GBP (£) | 11,8% |
| 5 | Vlag van Switserland Switserse frank | CHF (CHF) | 8,6% |
| 6 | Vlag van Kanada Kanadese dollar | CAD ($) | 5,2% |
| 7 | Vlag van Australië Australiese dollar | AUD ($) | 4,6% |
| 8 | Vlag van Meksiko Meksikaanse peso | MXN ($) | 2,5% |
| 9 | Vlag van Volksrepubliek China Chinese juan | CNY (¥) | 2,2% |
| 10 | Vlag van Nieu-Seeland Nieu-Seelandse dollar | NZD ($) | 2,0% |
| 11 | Vlag van Swede Sweedse kroon | SEK (kr) | 1,8% |
| 12 | Vlag van Rusland Russiese roebel | RUB (₽) | 1,6% |
| 13 | Vlag van Hongkong Hongkong-dollar | HKD ($) | 1,4% |
| 14 | Vlag van Noorweë Noorse kroon | NOK (kr) | 1,4% |
| 15 | Vlag van Singapoer Singapoer-dollar | SGD ($) | 1,4% |
| 16 | Vlag van Turkye Turkse lira | TRY (₺) | 1,3% |
| 17 | Vlag van Suid-Korea Suid-Koreaanse won | KRW (₩) | 1,2% |
| 18 | Vlag van Suid-Afrika Suid-Afrikaanse rand | ZAR (R) | 1,1% |
| 19 | Vlag van Brasilië Brasiliaanse real | BRL ($) | 1,1% |
| 20 | Vlag van Indië Indiese roepee | INR (₹) | 1,0% |
| Ander | 6,3% |
| **Totaal** | **200%** |
Die **Kanadese Dollar** (ISO 4217-kode: **CAD**) is die amptelike geldeenheid van Kanada. Gewoonlik word afkortings soos die dollar-teken **$** of **C$** of **CAD$** gebruik om na die Kanadese Dollar te verwys en dit van ander lande se dollar-geldeenhede te onderskei.
Terwyl die *International Organization for Standardization (ISO)* se kode **CAD** (drie letters sonder monetêre simbole) algemeen gebruiklik is, is daar ook ander afkortings en simbole soos **C$** (wat deur die Kanadese regering volgens *The Canadian Style Guide* aanbeveel en ook deur die Internasionale Monetêre Fonds gebruik word), **Can$** en **CDN$** (volgens *Editing Canadian English*) vir die Kanadese geldeenheid.
Die Kanadese Dollar word in 100 sente onderverdeel. Die Kanadese Dollar is die monetêre basis vir die Kanadese ekonomie, en alle munte word deur die Koninklike Kanadese Munt geslaan, terwyl die *Canadian Bank Note Company* en *BA International Inc* alle banknote in opdrag van die *Bank of Canada/Banque du Canada* druk.
Geskiedenis
-----------
Die geskiedenis van Kanada se geldeenheid weerspieël die verswakkende ekonomiese bande met die Verenigde Koninkryk en die belang van sy toenemende handel met die Verenigde State. Die relatief sterk handelsbande met die VSA was ook 'n beslissende faktor by Kanada se besluit in die 1850's om ten spyte van Britse opposisie eerder die dollar as amptelike geldeenheid te kies as die pond. Nogtans het sowel Amerikaanse as Britse muntstukke tot by die 1930's naas die nasionale Kanadese banknote en muntstukke 'n wettige betaalmiddel in Kanada gebly.
Die ekonomiese invloed van die VSA het ook Kanada se wisselkoersbeleid oorheers: Gedurende die 19de en vroeë 20ste eeu het albei lande die goudstandaard gehandhaaf en hul geldeenhede gevolglik teen pariteit verhandel. Vanweë die afwykende struktuur van Kanadese uitvoere – die land is in teenstelling met die VSA nogal 'n beduidende uitvoerder van verwerkte goedere – en die noodsaaklikheid om sy eie ekonomiese doelwitte met 'n onafhanklike makro-ekonomiese beleid te bereik, het Kanada in 1950 en 1970 voorkeur aan 'n fluktuerende wisselkoers gegee. In September 2007 het die Kanadese dollar - net soos in 1976 - weer teen pariteit met die Amerikaanse dollar verhandel.
Notas
-----
1. ↑ Die somtotaal is 200% want elke verhandeling behels 'n geldeenheidpaar.
Bronne
------
* Powell, James: *A History of the Canadian Dollar*. Banque du Canada / Bank of Canada. Aanlyn beskikbaar: *A History of the Canadian Dollar* - in pdf-formaat Geargiveer 5 Junie 2009 op Wayback Machine | {
"title": "Kanadese dollar",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1397,
3294,
0.42410443230115363
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 4099
} |
Surveyor 2 se lansering.
**Surveyor 2** was beplan om die tweede sagte landing deur 'n onbemande ruimtetuig op die maan te wees as deel van die Surveyor-program. Dit is gelanseer op 20 September 1966 vanaf Kaap Canaveral-lugmagstasie, Florida op 'n Atlas-Centaur-vuurpyl. 'n Beplande midbaankorreksie het skeefgeloop en beheer oor die vuurpyl is verloor. Kontak met die vuurpyl is op 22 September om 9:35 UTC verbreek.
Agtergrond
----------
Op 3 Febuarie 1966 het die Sowjetse Loena 9-ruimtetuig 'n sagte landing op die maan uitgevoer, die eerste ruimtetuig wat dit vermag het. Dit het foto's na die Aarde gestuur. 'n Paar maande later, is Surveyor 1 op 30 Mei 1966 gelanseer en het op 2 Junie 1966 'n sagte landing op die maan by Oceanus Procellarum uitgevoer. Dit het ook foto's na die aarde gestuur.
Surveyor 2 was veronderstel om die tweede van 'n reeks ruimtevlugte te wees wat sagte landings op die maan moes uitvoer en foto's van die oppervlakte na die aarde te stuur wat gebruik sou word vir die Apollo-program se maanlandings. Surveyor 2 moes ook die landing met 'n kamera onder-aan hom afneem. Dit was ook toegerus om data oor radarreflektiwiteit van die maanoppervlak, sterkte van die maan se oppervlakte en die temperature soos deur die ruimtetuig ervaar, terug te stuur.
Sendingmislukking
-----------------
Die beplande teikengebied waar Surveyor 2 moes land was binne in Sinus Medii. Die Atlas-Centaur-vuurpyl het Surveyor 2 op 'n baan na die Maan geplaas wat slegs 130 km van die teiken af was. Gedurende die midbaankorreksie het een van die vernierstuwers nie ontbrand nie wat 'n ongelyke stukrag tot gevolg gehad het en veroorsaak het dat die ruimtetuig in die rondte tuimel vir die laaste 54 uur van sy vlug. Alle pogings om die ruimtetuig te stabiliseer het misluk. Verbinding met die ruimtetuig is op 22 September om 9:35 UTC verbreek. Alhoewel die ruimtetuig binne *Sinus Medii* moes land het dit neergestort naby die Copernicus-krater. Daar is bereken dat die ruimtetuig die maan getref het om 3:18 UTC op 23 September. Die ruimtetuig het 292 kg tydens die impak geweeg en sy snelheid was ongeveer 9 360 km/h. Dit was ietwat vinniger as die ontsnapsnelheid van 8 640 km/h van die Maan af en amper dieselfde as die impaksnelhede van die ruimtetuie van die Ranger-program.
Nabetragting
------------
Eksplorasie van die Maan is altyd 'n uitdaging. Die volgende Sowjetunie-sending Cosmos 111 is op 1 Maart 1966 gelanseer, maar kon nie in 'n korrekte baan vir die Maan kom nie, en het twee dae later weer die Aarde se atmosfeer binnegedring waar dit uitgebrand het. Surveyor 3 het op 20 April 1967 by die Mare Cognitum gedeelte van die Oceanus Procellarum 'n sagte landing gedoen. Dit het 6 315 foto's na die aarde gestuur.
Daar was sewe Surveyor sendings; vyf was suksesvol. Surveyors 2 en 4 het misluk. Al die Surveyor-ruimtetuie was onbeman, ontwerp en gebou deur Hughes Aircraft Company. Die presiese plek van maanimpak van Surveyor 2 is nog onbekend.
Centaur-aanjaervuurpyl
----------------------
Die Centaur-vuurpyl waarmee die Surveyor 2 gelanseer is het aangehou op sy oorspronklike baan verby die Maan, in 'n wentelbaan om die son, gegaan, soortgelyk aan dié van die aarde. Daarna is die vuurpyl nie weer gewaar nie. In Augustus 2020 het NASA aangekondig dat hulle 'n voorwerp in 'n sonwentelbaan gewaar het wat naby aan die Aarde verby sal beweeg. Op 23 September 2020 het NASA aangekondig dat dit moontlik die verlore Centaur-aanjaervuurpyl was en besmoontlik die aarde se atmosfeer sal binnedring. Dit sal die tweede keer wees dat 'n aanjaervuurpyl die Aarde se atmosfeer binnedring na die boonste stadium van 'n Saturn V-vuurpyl van Apollo 12 dit in 2002 gedoen het. In Desember 2020 het NASA aangekondig dat dit beslis die verlore Centaur-vuurpyl was.
Notas
-----
| | |
| --- | --- |
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
Klik vir info oor hierdie sjabloon.
|
| * l
* b
* w
Surveyor-program |
| --- |
|
* Surveyor 1
* Surveyor 2
* Surveyor 3
* Surveyor 4
* Surveyor 5
* Surveyor 6
* Surveyor 7
| | {
"title": "Surveyor 2",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
680,
3793,
0.1792776166622726
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 4100
} |
**Naaldbome** (afdeling *Pinophyta* voorheen *Coniferophyta*) is naaksadige bome of struike met lang, dun blare wat meestal immergroen is. Soos alle ander naaksadiges het hulle nie blomme nie, maar die voortplantingsorgane lê in eenslagtige keëls. Die stuifmeel word deur die wind versprei en opgevang deur 'n vloeistofdruppel wat spesiaal vir die doel deur die saadknop afgeskei word.
Tussen bestuiwing en werklike bevrugting kan tot 13 maande (in die geval van die genus *Pinus*) verloop. Die sade, wat dikwels gevleuel is, lê tussen die skubbe van die vroulike keëls en word deur die wind versprei wanneer hulle ryp is. Naaldbome of keëldraers is byna wêreldwyd versprei, maar verkies gematigde en selfs koue wêrelddele. Die meeste spesies het lang, naaldvormige blare en is immergroen. Slegs spesies van die genus *Larix* en die moerassipres (*Taxodium distichum*) is bladwisselend.
By die ander naaldbome bly elke blaar 'n paar jaar aan die boom voordat dit afgewerp word. Blare word dus reg deur die jaar afgewerp, maar nooit almal tegelyk nie. Oormatige verdamping word voorkom deur die blare se relatief klein oppervlakte en die ingesinkte huidmondjies. Die meeste naaldbome het hars wat vrykom as die bome beskadig word en dit bedek die wond sodat geen vogverlies of infeksie deur swamme of bakterieë kan intree nie. Die *Coniferophyta* word in sewe families onderverdeel, naamlik die dennebome (familie *Pinaceae*).
Die *araucaria*-agtiges (familie *Araucariaceae*), die moerassipresse (familie *Taxodiaceae*), - die geelhoutfamilie (familie *Podocarpaceae*), die sipresfamilie (familie *Cupressaceae*), die knoptaxusagtiges (familie *Cephalotaxaceae*) en die taxusagtiges (familie *Taxaceae*). Die wetenskaplike naam *Coniferophyta* dui op die houtagtige keëls waarin die sade van die meeste soorte voorkom. Die benaming keëldraers is egter nie heeltemal korrek nie, want spesies van die families *Taxaceae* en *Podocarpaceae* het geen keëls nie.
Die sade by hierdie spesies is ook nie deur keëlskubbe beskerm nie, maar aan die basis daarvan is 'n uitgroeisel wat dikwels halfpad of selfs heeltemal om die saad groei. By die *Podocarpaceae* staan dit as die epimatium en by die *Taxaceae* as die arillus bekend. By die genus *Taxus*, byvoorbeeld, is die arillus ʼn rooi, vlesige struktuur wat die saad amper halfpad om ring, sodat dit soos 'n bessie lyk. By die naverwante genus *Torreya* van die VSA groei die arillus om die hele saad, sodat die hele struktuur soos 'n pruim lyk.
Voortplanting
-------------
Naaldbome het soos alle naaksadiges, nie blomme nie, maar die voortplantingsorgane word in keëls of strobili gedra. Hierdie strobili bestaan uit gewysigde stingels en blare en is eenslagtig. Die manlike keëls bevat stuifmeel en die vroulike keëls saadknoppe. Slegs die vroulike keëls word houtagtig kort voordat die saad vrygestel word. Bestuiwing vind deur die wind plaas en die nusellusweefsel van die saadknoppe skei vloeistofdruppels af waaraan die stuifmeel vaskleef.
Daarna word die vloeistof deur die mikropilum in die stuifmeelkamer van die saadknop ingetrek sodat die stuifmeelkorrels (mikrospore) op die nusellusweefsel beland. Die mikrospoor ondergaan dan verskeie sel- en kerndelings, waartydens onder meer 'n vegetatiewe kern en twee sperm kerns ontstaan. Die vegetatiewe kern gee oorsprong aan 'n stuifmeelbuis wat deur die nusellusweefsel na 'n argegonium in die vroulike gametofiet groei. As dit die argegonium bereik, gaan die buis oop en die grootste van die twee spermkerns versmelt met die eiersel in die argegonium en vorm 'n sigoot.
Die ander sperm kern degenereer. Die tydsinterval tussen bestuiwing en bevrugting kan soms baie lank wees - in die geval van *Pinus*-spesies ongeveer 13 maande. Die volledige ontwikkeling van 'n vroulike dennekeël duur ongeveer twee jaar. Omdat bevrugting deur 'n stuifmeelbuis plaasvind, word die proses soms sifonogamie genoem. Dennebome (genus *Pinus*) het twee tot ses argegoniums in die vroulike gametofietweefsel, terwyl daar normaalweg 'n groot aantal mikrospore op die saadknop beland.
Daar kan dus ook twee tot ses embrio's in 'n enkele saad gevorm word. By ander naaldbome is dit soms nog meer. Verder kan die eierselle self ook soms in tot vier eierselle verdeel en elkeen kan na bevrugting tot 'n embrio ontwikkel. Die verskynsel van die sogenaamde poli-embrionie is dus baie algemeen by die naaldbome (en ander naaksadiges). Slegs een embrio ontwikkel egter volledig; die ander sterf af. Die volledig ontwikkelde embrio het 8 tot 12 saadlobbe.
Die sade lê op die saadskubbe van die vroulike keëls, terwyl elke saadskub in die oksel van ʼn dekskub lê. By ryp keëls van byvoorbeeld die douglasspar (*Pseudotsuga menziesii*) kan die saad- en dekskubbe maklik onderskei word en steek die saadskubbe dikwels by die dekskubbe verby. Soms is die saadskubbe egter baie klein (byvoorbeeld by die genus *Araucaria*) of afwesig (byvoorbeeld by die genus *Agathis*). By ander genera maak die saadskubbe die grootste deel van die keëls uit en kom dekskubbe slegs in jong keëls voor.
Verteenwoordigers
-----------------
Die meeste naaldbome word in die Noordelike Halfrond aangetref, maar 'n paar van die *Cupressaceae* (sederfamilie) en die *Podocarpaceae* (geelhoutfamilie) word ook in Suider-Afrika aangetref. Die familie *Podocarpaceae* is in der waarheid 'n tipies Afrikafamilie. Die Suid-Afrikaanse lede van die *Podocarpaceae* is vier geelhoutspesies (genus *Podocarpus*), waarvan die opregte geelhout (*Podocarpus latifolius*) en die Outeniekwageelhout (*Podocarpus falcatus)* die bekendste is.
Van die *Cupressaceae* word drie *Widdringtonia*-spesies (seder of sipres) in Suid-Afrika aangetref en een *Juniperus*-spesie (*Juniperus procera*) in Oos-Zimbabwe. Soos ander lede van die familie *Cupressaceae* het hierdie spesies skubbe of naalde wat in kranse van drie of kruisgewys teenoorstaande gerangskik is en klein keëltjies vorm. Baie van die sederspesies lewer meubelhout van goeie gehalte en is baie aromaties (byvoorbeeld die beroemde seders van Libanon, *Cedrus libani*, wat in die Bybel genoem word).
Verskeie *Juniperus*-, *Cedrus*-, *Chamaecyparis*- en *Cupressus*-spesies van die Noordelike Halfrond is gewilde tuinplante. Die *taxusagtiges* (familie *Taxaceae*) vorm nie keëls nie, maar dra hul sade aan die punte van klein takkies. Die bekendste spesie is die taxusboom (*Taxus baccata*), wat soms in tuine aangeplant word. Nog 'n bekende familie is die moerassipresse (familie *Taxodiaceae*), waartoe die beroemde rooihoutspesies (genus *Sequoia*) van Noord-Amerika behoort.
Die sogenaamde rooihoutboom (*Sequoia sempervirens*) van die Kaliforniese berge en die grootboom (*Sequoia giganteum*) van die Sierra Nevada kan ʼn deursnee van tot 12 m en 'n hoogte van tot 90 m bereik. Die ouderdom van sommige van hierdie bome word op meer as 3 000 jaar geskat. Van die *Araucariaceae* is daar ook 'n paar *Araucaria*-spesies wat dikwels in tuine aangeplant word. Die kandelaarkroonspar (*Araucaria* *araucana*) is waarskynlik die bekendste.
Die bekendste lid van die familie *Cephalotaxaceae* is die Japannese sierstruik (*Cephalofaxus harringtonia*), 'n spesie wat dikwels in Europa as heinings aangeplant word. Die denneboomfamilie (familie *Pinaceae*) is 'n groot familie met ʼn wye verspreiding. Hoewel daar geen spesies van hierdie familie in Suider-Afrika inheems is nie, word verskeie *Pinus*-spesies op groot skaal as bron van hout en papier aangeplant.
Bron
----
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409613, volume 20, bl. 54 | {
"title": "Naaldboom",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
628,
6857,
0.09158524135919498
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biota\" style=\"text-align: left; width: 200px; font-size: 100%\">\n<tbody><tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\">Naaldboom<br/><div style=\"font-size: 85%;\">Tydperk: <span style=\"display:inline-block;\"></span><span style=\"display:inline-block;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Carboniferous\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Carboniferous\">Carboniferous</a> – <a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Holocene\"]}}' href=\"./Holocene?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Holocene\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Tans</a></span> <span style=\"display:inline-block;\"></span><div id=\"Timeline-row\" style=\"margin: 4px auto 0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0; font-size:13px;\">\n<div style=\"position:absolute; height:100%; left:0px; width:208.46153846154px; padding-left:5px; text-align:left; background-color:rgb(254,214,123); background-image: -moz-linear-gradient(left, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1)); background-image: -o-linear-gradient(left, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1)); background-image: -webkit-linear-gradient(left, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1)); background-image: linear-gradient(to right, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1));\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Precambrian\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Precambrian\">PreЄ</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,170,114); left:36.553846153846px; width:18.175384615385px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Cambrian\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Cambrian\">Є</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,169,138); left:54.729230769231px; width:15.095384615385px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Ordovician\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Ordovician\">O</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(166,223,197); left:69.824615384615px; width:9.3753846153846px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Silurian\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Silurian\">S</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(221,150,81); left:79.2px; width:19.224615384615px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Devonian\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Devonian\">D</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(63,174,173); left:98.424615384615px; width:20.375384615385px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Carboniferous\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Carboniferous\">C</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(247,88,60); left:118.8px; width:16.246153846154px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Permian\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Permian\">P</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(153,78,150); left:135.04615384615px; width:17.396923076923px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Triassic\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Triassic\">T</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,187,231); left:152.44307692308px; width:18.310769230769px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Jurassic\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Jurassic\">J</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(111,200,107); left:170.75384615385px; width:27.076923076923px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Cretaceous\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Cretaceous\">K</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(254,161,99); left:197.83076923077px; width:14.374461538462px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Paleogene\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Paleogene\"><small>Pg</small></a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(254,221,45); left:212.20523076923px; width:7.7947692307692px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Neogene\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Neogene\"><small>N</small></a></div>\n<div id=\"end-border\" style=\"position:absolute; height:100%; background-color:#666; width:1px; left:219px\"></div><div style=\"margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;\"><div style=\"position:absolute; height:8px; left:114.50153846154px; width:105.49846153846px; background-color:#360; opacity:0.42; \"></div>\n<div style=\"position:absolute; height:8px; left:114.50153846154px; width:105.49846153846px; background-color:#360; opacity:1; \"></div>\n<div style=\"position:absolute; height:6px; top:1px; left:115.50153846154px; width:103.49846153846px; background-color:#6c3;\"></div>\n</div>\n</div></div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Conifer_forest.jpg\"><img class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"800\" decoding=\"async\" height=\"165\" resource=\"./Lêer:Conifer_forest.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Conifer_forest.jpg/220px-Conifer_forest.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Conifer_forest.jpg/330px-Conifer_forest.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Conifer_forest.jpg/440px-Conifer_forest.jpg 2x\" width=\"220\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center; font-size: 88%\">Konifer woude bestaande uit 'n paar <a href=\"./Spesie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Spesie\">spesies</a>, bedek reuse gebiede soos hier in die Cascadereeks in die weste van <a href=\"./Noord-Amerika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Noord-Amerika\">Noord-Amerika</a>.</td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\"></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\"><a href=\"./Wetenskaplike_klassifikasie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wetenskaplike klassifikasie\">Wetenskaplike klassifikasie</a></th></tr>\n<tr>\n<td>Koninkryk:</td>\n<td><div class=\"koninkryk\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Plantae\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Plantae\">Plantae</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Divisie:</td>\n<td><div class=\"divisie\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Pinophyta\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Pinophyta\">Pinophyta</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Klas:</td>\n<td><div class=\"klas\" style=\"display:inline\"><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Pinopsida\"]}}' href=\"./Pinopsida?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Pinopsida\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Pinopsida</a></div></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\"></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\">Ordes en families</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: left\">\n<ul><li><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Cordaitales\"]}}' href=\"./Cordaitales?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Cordaitales\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Cordaitales</a> †</li>\n<li><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Pinales\"]}}' href=\"./Pinales?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Pinales\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Pinales</a>\n<ul><li><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Pinaceae\"]}}' href=\"./Pinaceae?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Pinaceae\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Pinaceae</a></li>\n<li><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Araucariaceae\"]}}' href=\"./Araucariaceae?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Araucariaceae\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Araucariaceae</a></li>\n<li><a href=\"./Podocarpaceae\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Podocarpaceae\">Podocarpaceae</a></li>\n<li><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Sciadopitys\"]}}' href=\"./Sciadopitys?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Sciadopitys\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Sciadopityaceae</a></li>\n<li><a href=\"./Cupressaceae\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Cupressaceae\">Cupressaceae</a></li>\n<li><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Cephalotaxaceae\"]}}' href=\"./Cephalotaxaceae?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Cephalotaxaceae\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Cephalotaxaceae</a></li>\n<li><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Taxaceae\"]}}' href=\"./Taxaceae?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Taxaceae\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Taxaceae</a></li></ul></li>\n<li><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Vojnovskyales\"]}}' href=\"./Vojnovskyales?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Vojnovskyales\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Vojnovskyales</a> †</li>\n<li><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Voltziales\"]}}' href=\"./Voltziales?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Voltziales\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Voltziales</a> †</li></ul></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\"><a href=\"./Sinoniem_(taksonomie)\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Sinoniem (taksonomie)\">Sinonieme</a></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: left\">\n<ul><li>Coniferophyta</li>\n<li>Coniferae</li></ul></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 7562
} |
Die **aartappel** (*Solanum tuberosum*) is 'n styselryke, knolagtige plant van die *Solanaceae*-familie. Die woord aartappel kan verwys na die plant, sowel as die eetbare knol. In die omgewing van die Andes word daar ook etlike naverwante aartappel-spesies gekweek. Aartappels is die wêreld se vierde gewildste voedselgewas, ná rys, koring en mielies. Tans word meer as 8 000 aartappelkultivars in meer as 130 lande verbou. Daar word beraam dat sowat 350 miljoen ton aartappels op 195 000 vierkante kilometer se aartappelvelde verbou word.
Langtermynberging van aartappels vereis gespesialiseerde sorg in koue pakhuise en hierdie pakhuise is van die oudste en grootste stoorgeriewe vir bederfbare goedere in die wêreld.
Oorsprong en verspreiding
-------------------------
Wilde aartappelspesies kom steeds voor in die Verenigde State, Uruguay en Chili. Genetiese toetsing van die wye verskeidenheid van kultivars en die wilde spesie dui daarop dat die aartappel 'n enkele oorsprong gehad het in die Titicaca-meerbekken van suidelike Peru naby die grens met Bolivië, van 'n spesie in die *Solanum brevicaule*-kompleks (moontlik as afstammeling van *Solanum candolleanum*). Dit is waarskynlik dat hierdie wilde aartappelspesies reeds 'n aanvullende voedsel in die daaglikse dieet van plaaslike bewoners was. Nogtans het die hoë gliko-alkaloiedinhoud ('n toksiese substans) prosessering en voorbereiding van die aartappels noodsaaklik gemaak. Styselkorrels wat op werktuie in die Titicacabekken gevind is, en baie ooreenkomste toon met ons huidige gevriesdroogde aartappelprodukte, dui daarop dat aartappels reeds 3 500 jaar gelede gedroog en fyngemaal is.
Hoewel Peru in wese die geboorteplek van die aartappel is, is vandag meer as 99 persent van alle wêreldwye verboude aartappels afstammelinge van 'n subspesie inheems aan suid-sentrale Chili. Op grond van historiese rekords, plaaslike landboukundiges, en DNS-ontleding, is die mees verboude wêreldwye variant, *Solanum tuberosum ssp. tuberosum*, inheems aan die Chiloé-eilandgroep waar dit reeds 10 000 jaar gelede al gekweek is.
Sedert die eerste Europese invoere deur Spanje in 1536, is die aartappel deur Europese seevaarders versprei na hawens en gebiede wêreldwyd. Duisende rasse volhard in die Andes, waar meer as honderd kultivars in 'n vallei gevind kan word, en 'n dosyn of meer kan onderhou word deur 'n landbouhuishouding. Aartappels het gou 'n belangrike stapelvoedsel en veldgewas geword nadat dit in Europa gevestig is. Maar 'n gebrek aan genetiese diversiteit, weens die feit dat baie min rasse aanvanklik ingevoer is, het die gewas kwesbaar gemaak vir siektes. In 1845 het 'n plantsiekte, bekend as laatroes, veroorsaak deur die swam-agtige oomiseet *Phytophthora infestans*, vinnig deur die armer gemeenskappe van Wes-Ierland versprei, wat gelei het tot oesmislukkings en die groot Ierse hongersnood.
Aan die Kaap die Goeie Hoop is aartappels vanaf die 1770s (moontlik al heelwat vroeër) sowel vir plaaslike verbruik verbou as vir proviand aan verbygaande skepe op die roete na Indië en elders. In die res van Afrika is die gewas eers deur sendelinge ingevoer wat hulle in die 1830s in Basoetoland (tans Lesotho) en in die 1880s in Oos-Afrika gevestig het.
Produksie
---------
*Oktober*. Skildery deur Jules-Bastien Lepage (1848−1884)
Olie op doek (1878). National Gallery of Victoria, Melbourne, Australië
Aartappeloes in Noord-Lincolnshire, Engeland
Die jaarlikse dieet van 'n gemiddelde wêreldburger in die eerste dekade van die twintigste eeu het meer as 33 kg (of 73 lb) aartappels ingesluit. Die plaaslike belangrikheid van die aartappel is ongelukkig baie wisselvallig en kan vinnig verander. Dit bly 'n belangrike gewas in Europa (veral Oos- en Sentraal-Europa), waar die per kapita-produksie steeds die hoogste in die wêreld is, maar die vinnigste groei oor die afgelope paar dekades het in Suid- en Oos-Asië plaasgevind. China is nou die wêreld se grootste aartappelprodusent, en byna 'n derde van die wêreld se aartappels word in China en Indië geproduseer.
Aartappels reproduseer in oormaat met min moeite en is redelik goed aangepas by diverse klimaatstoestande, mits die klimaat koel en klam genoeg is vir die plante om genoeg water te versamel uit die grond om die styselagtige knolle te vorm. Aartappels stoor nie baie goed nie en is kwesbaar vir swamme wat op die gestoorde knolle voed en hulle vinnig laat vrot. In teenstelling kan gewasse soos graan vir 'n paar jaar gestoor word met 'n lae risiko van verrotting. Die opbrengs van kalorieë per akker (sowat 9,2 miljoen) is hoër as dié van mielies (7,5 miljoen), rys (7,4 miljoen), koring (3 miljoen), of sojaboon (2,8 miljoen).
Top aartappelproduserende lande
-------------------------------
| Land | Megaton (2013) |
| --- | --- |
| Vlag van Volksrepubliek China China | 88.9 |
| Vlag van Indië Indië | 45.3 |
| Vlag van Rusland Rusland | 30.2 |
| Vlag van Oekraïne Oekraïne | 22.3 |
| Vlag van Verenigde State van Amerika VSA | 19.8 |
| Vlag van Duitsland Duitsland | 9.7 |
| Vlag van Bangladesj Bangladesj | 8.6 |
| Vlag van Frankryk Frankryk | 7.0 |
| Vlag van Nederland Nederland | 6.8 |
| Vlag van Pole Pole | 6.3 |
| **Wêreldtotaal** | 368.1 |
Bron: FAOSTAT
Bestanddele
-----------
Die berekende voedingswaarde van 100 gram gekookte aartappel is:
| | |
| --- | --- |
| Energiewaarde | 458 kJ |
| Water | 71,2 % |
| Koolhidraat | 22,7 gram |
| Proteïne | 2,3 gram |
| Vet | 0,1 gram |
| Vitamien C | 13 mg |
| Kalsium | 10 mg |
Aartappelplant
--------------
Die aartappel is 'n blaarryke, kruidagtige gewas wat tot een meter hoog kan word. Die blomme wissel in kleur volgens die variëteit en wit, ligroos en bloupers word aangetref. Die vruggies wat uiteindelik na bevrugting uit die blomme ontstaan, is groen bessies wat baie na klein, groen tamaties lyk.
Die ondergrondse gedeelte van die plant bestaan uit ʼn betreklik swak ontwikkelde wortelstelsel en vertakkings van die stam, waarvan die punte verdik om die knolle te vorm. Dat die aartappelknol 'n stam en nie ʼn wortel is nie, blyk onder meer uit die feit dat dit onontwikkelde sytakke, bekend as oë, het; verder word dit groen deur blootstelling aan lig. As die knol geplant word, ontwikkel die oë tot 'n nuwe plant. Indien die knol in stukke, elk met een of meer oë, gesny word, is elke stuk in staat om tot 'n plant te ontwikkel. Gewoonlik word egter kleinerige heel knolle as plantmateriaal (moere) verkies.
* Blaarsteel met blareBlaarsteel met blare
* Volle blaardrag van een plantVolle blaardrag van een plant
* AartappelmoereAartappelmoere
* Jong knol aan 'n stoelJong knol aan 'n stoel
* BloeiselsBloeisels
Aartappelgeregte
----------------
* Verskeie aartappelgeregteVerskeie aartappelgeregte
* Hamburger-en-tjipsHamburger-en-tjips
* Gebakte aartappel in die skil, met botter bedekGebakte aartappel in die skil, met botter bedek
* Vis-en-tjipsVis-en-tjips
Verskillende soorte
-------------------
'n Baie groot verskeidenheid aartappelsoorte (variëteite) wat by bepaalde klimaatstoestande aangepas is, word oor die wêreld aangetref. Die planttelers het deur middel van kruisteelt en seleksie reeds 'n baie groot bydrae gelewer tot die ontwikkeling van beter aangepaste variëteite met hoe siekteweerstand en kwaliteit.
Afgesien van algemene groeiwyse, verskil die verskillende aartappelvariëteite aansienlik wat knoleienskappe betref. So byvoorbeeld verskil die, vorm van die knolle en die kleur van die skil. Laasgenoemde wissel van ligbruin tot donkerrooi. Ook die vleiskleur wissel van wit tot heldergeel. In Suid-Afrika bestaan daar by huisvrouens 'n vooroordeel teen aartappels met geel vleis, waarskynlik omdat hulle ongewoond daaraan is. Variëteite met geel vleis het dikwels 'n besonder goeie geur.
Samestelling van die aartappel
------------------------------
Die aartappelknol bestaan uit 72-80% water. Die droë materiaal bestaan oorwegend (80-88%) uit stysel. Aartappels bevat slegs 3-8% suiker. Die stikstofverbindings vorm sowat 3% van die droë massa en bestaan uit proteïen, veral globulien, en sekere vry aminosure. Slegs spore van vet kom voor. Wat minerale bestanddele betref, is die knol ryk aan kalium, fosfor en yster, maar arm aan kalsium. Die aartappel kan as 'n goeie bron van sekere vitamiene, veral, askorbiensuur (vitamien C), tiamien (vitamien B1), riboflavien (vitamien B2) en niasien, beskou word.
Ongelukkig is die belangrike vitamiene A en D feitlik nie aanwesig nie. Met uitsondering van die tropiese gebiede, word aartappels oral waar landbou beoefen word as voedselgewas geplant. Die voedingswaarde van aartappels word dikwels onderskat, maar dit is beslis een van die mees ekonomiese stapelvoedsels. 'n Dieet bestaande uit aartappels en volmelk het min of meer al die bestanddele vir liggaamsonderhoud. Dit kan ook met groot voordeel as veevoer aangewend word. Ook in die nywerheid word die aartappel gebruik, veral as bron van nywerheidstysel en alkohol. Laasgenoemde word verkry deur die gisting en distillasie van aartappels.
Sien ook
--------
* Aartappelresies, speletjie wat met aartappels gespeel word.
* Aartappelskyfies
* Slaptjips
* Vis-en-tjips
Bronne
------
* KENNIS, 1980, ISBN 079810824X, volume 2, bl. 341 | {
"title": "Aartappel",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
3410,
10049,
0.33933724748731214
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biota\" style=\"text-align: left; width: 200px; font-size: 100%\">\n<tbody><tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\">Aartappel</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Potato_and_cross_section.jpg\"><img class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"1067\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"1600\" decoding=\"async\" height=\"147\" resource=\"./Lêer:Potato_and_cross_section.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Potato_and_cross_section.jpg/220px-Potato_and_cross_section.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Potato_and_cross_section.jpg/330px-Potato_and_cross_section.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Potato_and_cross_section.jpg/440px-Potato_and_cross_section.jpg 2x\" width=\"220\"/></a></span></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\"></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\"><a href=\"./Wetenskaplike_klassifikasie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wetenskaplike klassifikasie\">Wetenskaplike klassifikasie</a> <span class=\"plainlinks\" style=\"font-size:smaller; float:right; padding-right:0.4em; margin-left:-3em;\"><span class=\"mw-default-size\" data-mw='{\"caption\":\" edit \"}' typeof=\"mw:File\"><a href=\"./Sjabloon:Taksonomie/Solanum\" title=\"edit\"><img alt=\"edit\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"16\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"16\" decoding=\"async\" height=\"16\" resource=\"./Lêer:Red_Pencil_Icon.png\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/74/Red_Pencil_Icon.png\" width=\"16\"/></a></span></span></th></tr>\n<tr>\n<td>Domein:</td>\n<td><a href=\"./Eukarioot\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Eukarioot\">Eukaryota</a></td></tr>\n<tr>\n<td>Koninkryk:</td>\n<td><a href=\"./Plant\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Plant\">Plantae</a></td></tr>\n<tr>\n<td><i>Klade</i>:</td>\n<td><a href=\"./Vaatplant\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Vaatplant\">Tracheofiete</a></td></tr>\n<tr>\n<td><i>Klade</i>:</td>\n<td><a href=\"./Bedeksadiges\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Bedeksadiges\">Angiospermae</a></td></tr>\n<tr>\n<td><i>Klade</i>:</td>\n<td><a href=\"./Eudicots\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Eudicots\">Eudicots</a></td></tr>\n<tr>\n<td><i>Klade</i>:</td>\n<td><a href=\"./Asterids\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Asterids\">Asterids</a></td></tr>\n<tr>\n<td>Orde:</td>\n<td><a href=\"./Solanales\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Solanales\">Solanales</a></td></tr>\n<tr>\n<td>Familie:</td>\n<td><a href=\"./Solanaceae\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Solanaceae\">Solanaceae</a></td></tr>\n<tr>\n<td>Genus:</td>\n<td><a href=\"./Solanum\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Solanum\"><i>Solanum</i></a></td></tr>\n<tr>\n<td>Spesie:</td>\n<td><div class=\"spesie\" style=\"display:inline\"><i><b>S.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>tuberosum</b></i></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\"><a href=\"./Binomiale_naam\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Binomiale naam\">Binomiale naam</a></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><b><span class=\"binomial\"><span style=\"font-weight:normal;\"></span><i>Solanum tuberosum</i></span></b><br/><div style=\"font-size: 85%;\"><a href=\"./Carolus_Linnaeus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Carolus Linnaeus\">L.</a></div></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\"></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 9220
} |
In numeriese analise is 'n **iteratiewe metode** 'n metode om 'n probleem op te los (soos die vind van die wortels van 'n vergelyking) deur herhaaldelik opeenvolgende benaderings te vind vir die oplossing deur vanaf 'n aanvanklike raaiskoot af te skop. Hierdie benadering staan in kontras met **direkte metodes** (kyk bv die kwadratiese formule) wat poog om die probleem op te los deur 'n vasgestelde reeks bewerkinge wat, as die afrondingsfout buite rekening gelaat word, 'n eksakte oplossing oplewer (soos die oplos van 'n stel linieêre vergelykings *Ax* = *b* deur Gauss eliminasie). Iteratiewe metodes is gewoonlik die enigste keuse vir nie-lineêre vergelykings. Iteratiewe metodes kan egter ook nuttig wees vir lineêre probleme wat 'n groot aantal veranderlikes bevat, waar direkte metodes baie moeilik sal wees.
Voorbeeld
---------
'n Iteratiewe metode is nodig om byvoorbeeld die Colebrookvergelyking op te los:
{\displaystyle {\frac {1}{\sqrt {f'}}}=-2log\left({\frac {\varepsilon /D}{3.7}}+{\frac {2.51}{{\text{Re}}{\sqrt {f'}}}}\right)}
Los op vir f' as:
* {\displaystyle \epsilon } = 0.0457 mm
* {\displaystyle D} = 200 m
* {\displaystyle {\text{Re}}} = 662000
Rangskik die vergelyking sodat een van die f' alleen staan.
{\displaystyle f'=\left[-2log\left({\frac {\varepsilon /D}{3.7}}+{\frac {2.51}{{\text{Re}}{\sqrt {f'}}}}\right)\right]^{-2}}
As eerste raaiskoot, raai f' = 0.02 en vervang in die regterkant van die formule. Dus
{\displaystyle f'=\left[-2log\left({\frac {\varepsilon /D}{3.7}}+{\frac {2.51}{{\text{Re}}{\sqrt {0.02}}}}\right)\right]^{-2}=0.068719821}
Vir die tweede iterasie, vervang nou 0.068719821 in die formule. Die resultaat is 0.068688601.
Gaan so voort tot konvergensie verkry word.
Die volgende tabel wys die resultate:
| Raai nommer | Getal |
| --- | --- |
| 1 | 0.02 |
| 1 | 0.068719821 |
| 1 | 0.068688601 |
| 1 | 0.06868861 |
| 1 | 0.06868861 |
| 1 | 0.06868861 |
Dit is duidelik dat f' = 0.06868861.
Indien die proses nie konvergeer nie, probeer om die vergelyking te rangskik sodat die ander f' alleen staan. Dit behoort in meeste gevalle te werk. | {
"title": "Iteratiewe metode",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
167,
1843,
0.09061313076505698
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 2107
} |
**Domnall mac Causantín** (Skots-Gaelies: *Dòmhnall mac Chòiseim*; omstreeks 860-900), bekend as **Donald II**, was in die laat 9de eeu koning van Alba. Hy was die seun van Konstantyn I en het die bynaam **Dásachtach**, "die Waansinnige ", gehad.
Lewe
----
Donald het die troon bestyg ná die dood of afsetting van Giric; die datum is nie heeltemal seker nie, maar dit was omstreeks 889. Volgens die Kronieke van die Koning van Alba was hy 11 jaar lank koning, van 889 tot 900. Die Nordiërs het Piktland in dié tyd verwoes. Tydens sy bewind het ’n veldslag plaasgevind tussen Dene en Skotte by Innisibsolian, wat die Skotte gewen het. Donald is by Opidum Fother (die moderne Dunnottar) gedood.
Sommige glo hy is deur Gaele vermoor, eerder as Nordiërs, terwyl ander berig hy is by Forres dood. Hy is op die eiland Iona, Binne-Hebride, begrawe.
Die Kronieke van die Konings van Alba plaas Donald net voor sy neef Konstantyn II. Sy seun, Malcolm, het later die troon bestyg as Malcolm I.
Sien ook
--------
* Lys van monarge van Skotland | {
"title": "Donald II",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
774,
1610,
0.48074534161490684
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox\" style=\"font-size:90%; width:25em; text-align:left;\">\n<tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"color:#000; background-color:#C1D8FF; font-size:120%; text-align:center;\">Donald II</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><i>Koning van <a href=\"./Koninkryk_Alba\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Koninkryk Alba\">Alba</a></i></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><span typeof=\"mw:Image\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Domnall_Dásachtach.jpg\"><img data-file-height=\"401\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"300\" decoding=\"async\" height=\"267\" resource=\"./Lêer:Domnall_Dásachtach.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Domnall_D%C3%A1sachtach.jpg/200px-Domnall_D%C3%A1sachtach.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/63/Domnall_D%C3%A1sachtach.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/63/Domnall_D%C3%A1sachtach.jpg 2x\" width=\"200\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\">’n 18de-eeuse voorstelling van Donald II.</td></tr>\n<tr>\n<th>Dinastie</th>\n<td><a class=\"new\" href=\"./Huis_van_Alpin\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Huis van Alpin\">Huis van Alpin</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Bewind</th>\n<td>889-900</td></tr>\n<tr>\n<th>Volle<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>naam</th>\n<td>Domnall mac Causantín</td></tr>\n<tr>\n<th>Gebore</th>\n<td>Omstreeks 860</td></tr>\n<tr>\n<th>Gesterf</th>\n<td>900</td></tr>\n<tr>\n<td></td>\n<td><a href=\"./Binne-Hebride\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Binne-Hebride\">Iona</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Voorganger</th>\n<td><a href=\"./Giric\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Giric\">Giric</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Opvolger</th>\n<td><a href=\"./Konstantyn_II_van_Skotland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Konstantyn II van Skotland\">Konstantyn II</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Kinders</th>\n<td><a class=\"new\" href=\"./Malcolm_I_van_Skotland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Malcolm I van Skotland\">Malcolm I</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Vader</th>\n<td><a href=\"./Konstantyn_I_van_Skotland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Konstantyn I van Skotland\">Konstantyn I</a></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1047
} |
Die **Eskimo-boeglynknoop** is 'n knoop soortgelyk aan die boeglynknoop, behalwe vir die punt van die tou wat om die lus geneem word, in plaas van die lang kant van die tou. Die eerste keer wat hierdie knoop waargeneem is, was toe 'n Westerling hierdie knoop gesien het op die slee van 'n Eskimo (amptelik bekend as Inuïete).
Eienskappe
----------
Dit is 'n baie sterk, veilige knoop, wat nie maklik losgaan wanneer dit gebruik word nie, maar het die voordeel dat dit maklik na gebruik losgemaak kan word. Hierdie knoop is ook baie vinnig en maklik om te knoop en die lus verskuif nie onder las nie.
Gebruike
--------
Die knoop is 'n goeie knoop vir algemene gebruik, en volgens party mense 'n beter knoop as die gewone boeglynknoop.
Hierdie knoop kan met die dubbele boeglynknoop of die dubbele waterboeglynknoop vermeng word om interessante kombinasies te verkry, maar die basiese struktuur bly egter dieselfde.
Metode van Knoop
----------------
Stapsgewyse aanwysings om die Eskimo Boeglynknoop te knoop.
A. Maak 'n lus in die tou.
B. Ryg die kort punt van die tou deur die bokant van die lus.
C. Trek die punt van die tou bo-oor die lus, en ryg dan die punt weer deur die lus.
D. Trek die lang kant van die tou en die lus om die knoop styf te trek. *(Let wel: Maak seker dat die lus die verlangde grootte is voor dit styfgetrek word, aangesien die lus nie verstel kan word sonder om die knoop los te maak nie.)* | {
"title": "Eskimo-boeglynknoop",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
138,
1262,
0.10935023771790808
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1425
} |
Petra
Ligging van Petra
Madain Saleh
Die tempel van Oboda
Nabatese handelsroetes
Die **Nabateërs** was 'n Arabiese volk wat omtrent 200 v.C – 106 n.C. rondom die stad Petra oor 'n koninkryk geheers het.
Ná die inlywing deur die Romeine in 106 word steeds tot in die vyfde eeu van die Nabateërs gehoor.
Geskiedenis
-----------
Die oorsprong van die Nabateeërs is nie bekend nie, maar geleerdes stem saam dat hulle 'n vorm van Arabies gespreek het. Hulle naam, *nbṭw*, kom voor in oud Semitiese tale van die Hejaz-gebied en hulle deel party gode met mense uit hierdie gebied. Moontlik was hulle hier nomade wat met wierook gehandel het. Die oudste verwysing kom van Diodorus Siculus , wat in die 1ste eeu v.C. oor die Nabateërs van 300 jaar eerder vertel. Een van Alexander die Grote se offisiere, Hieronymus van Cardia berig oor hulle nomadiese lewe en hulle handel in wierook, mirre en ander kosbare speserye, wat hulle uit *Eudaimon Arabia* verkry (moontlik Jemen). Aanvanklik het hulle die goeters van die Minneërs gekoop, maar in die tweede eeu v.C. het dié koninkryk uitmekaar geval. Die Nabateërs het die handelspad van hulle oorgeneem. Die pad het gelei tot aan Gasa waar skepe dit verder vervoer het na Griekeland en Rome, waar die vraag na wierook baie gegroei het. Om die laaste deel van die pad, deurheen die Negev na die Middellandse See, te beskerm het hulle in die ou land van Edom deurgedring en het hulle in Petra hulle hoofstad gestig.
Die koninkryk het sy hoogtepunt bereik onder Aretas IV (9 v.C. - 40 n.C.) en het daarna 'n Romeinse vasalstaat geword.
In die Negev het hulle ook nedersettings gestig, soos die stad Oboda (Avdat) waar die reste van 'n tempel gevind is en inskrifte uit die tyd van Aretas IV en Rabel II.
Religie
-------
Van die Nabatese religie is min bekend. Daar is geen Nabatese geskrifte wat dit beskryf en daar is geen Nabatese mitologie bekend. Van een van belangrikste gode weet ons selfs nie of dit 'n manlike of 'n vroulike godheid is nie. Die belangrikste godepaar is Dushara en Allāt/ al-ʿUzza, maar van hulle eienskappe weet ons min, alhoewel Dushara veral met die koningskap verband het. Ná 106, toe die land ingelyf is, is hy deur Shayʿ-al-Qawm vervang of vereenselwig met Grieks-Romeinse gode soos Dionysos, Zeus of Helios. In die Bisantynse tyd het Petra 'n belangrike Christelike sentrum geword met sy eie biskop en het die gebied Christelik geword, maar die ou gode het nog steeds aanbidders gehad. In Mekka se Kaʿbah is tot Mohamed die god Hubal vereer. Hy en sy drie dogters Allāt, Manāt en al-ʿUzza is ook uit Petra bekend. Ander gode was Kūtbā, Al-Kutbā, Baalshamin, Qōs, Manōtu en Qaysha.
Ná 'n besoek deur Hadrianus word onder keiser Trajanus die koninkryk by die Romeinse Ryk amptelik ingelyf.
Konings
-------
* Aretas I (ca. 168 v.C.)
* Aretas II (ca. 120/110–96 v.C.)
* Obodas I (96–85 v.C.)
* Rabbel I (85–84 v.C.)
* Aretas III (84–61 v.C.)
* Obodas II (62–58 v.C.)
* Malik I (58–30 v.C.)
* Obodas III (30–9 v.C.)
* Aretas IV (9 v.C.–40 n.C.)
* Malik II (40–70)
* Rabbel II (70–106) | {
"title": "Nabateërs",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
899,
3200,
0.2809375
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 3078
} |
Vier ruiters van die Apokalips, houtsneedruk uit die Apokalips van Albrecht Dürer (1497–1498), Staatliche Kunsthalle Karlsruhe
**Eskatologie** (/ˌɛskəˈtɒlədʒi/; uit Antieke Grieks ἔσχατος (*éskhatos*) 'laaste', en -logie) fokus op die verwagtinge van die einde van die huidige tyd, menslike geskiedenis, of van die wêreld self. Eskatologie is dus die studie van die laaste dinge, insluitend die einde van die wêreld, die laaste oordeel en die toekoms van die mensheid. Dit is 'n interdissiplinêre veld wat gebaseer is op teologie, filosofie en antropologie, en dit behels die ondersoek van die implikasies van die einde van die wêreld en die toekoms vir die menslike toestand. Eskatologie het ook 'n belangrike rol in verskeie godsdienste en filosofieë, waar dit gebruik word om te probeer verstaan hoe die wêreld en die mensheid sal eindig, en wat die betekenis daarvan is vir die huidige menslike bestaan.
Die einde van die wêreld of eindtye word voorspel deur verskeie wêreldgodsdienste (beide Abrahamitiese en nie-Abrahamitiese), wat leer dat negatiewe wêreldgebeure 'n klimaks sal bereik. Geloof dat die einde van die wêreld op hande is, staan bekend as apokaliptisisme, en is mettertyd deur sommige lede van hoofstroomgodsdienste en veral deur oordeelsdagkultusse geglo. In die konteks van die mistisisme verwys die term metafories na die einde van die gewone werklikheid en na hereniging met die goddelike. Verskeie godsdienste behandel eskatologie as 'n toekomstige gebeurtenis wat in heilige tekste of in folklore geprofeteer word.
Ikoon van die Wederkoms. Grieks, ca. 1700 n.C.
Die Abrahamitiese godsdienste handhaaf 'n lineêre kosmologie, met eindtyd scenario's wat temas van transformasie en verlossing bevat. In latere Judaïsme verwys die term "einde van dae" na die Messiaanse Era en sluit dit 'n samekoms van die Joodse diaspora in ballingskap, die koms van die Messias, die opstanding van die regverdiges en die toekomstige wêreld in. Sommige vorme van Christenskap beeld die eindtyd uit as 'n tydperk van verdrukking wat die wederkoms van Christus voorafgaan, wat die opkoms van die Antichris saam met sy magstruktuur en valse profete in die gesig staar en die Koninkryk van God sal inlui. In Islam word die Dag van Oordeel voorafgegaan deur die verskyning van die *Masīḥ ad-Dajjāl*, en gevolg deur die neerdaal van *ʿĪsā* (Jesus), wat oor die valse Messias of Antichris sal triomfeer; sy nederlaag sal lei tot 'n reeks gebeure wat sal eindig met die son wat uit die weste opkom en die begin van die *Qiyamah* (Oordeelsdag).
Dharmiese gelowe is geneig om meer sikliese wêreldbeskouings te hê, met eindtydseskatologieë wat gekenmerk word deur verval, verlossing en wedergeboorte (alhoewel sommige meen dat oorgange tussen siklusse relatief onopvallend is). In Hindoeïsme vind die eindtyd plaas wanneer Kalki, die finale inkarnasie van Vishnu, bo-op 'n wit perd neerdaal en 'n einde bring aan die huidige Kali-joega, wat 'n siklus voltooi wat weer begin met die wedergeboorte van die wêreld. In Boeddhisme het die Boeddha voorspel dat sy leringe na 5 000 jaar vergeet sou word, gevolg deur onrus. Dit sê 'n bodhisattva genaamd Maitreya sal verskyn en die leerstellings van die Boeddha Dharma herontdek, en dat die uiteindelike vernietiging van die wêreld deur sewe sonne sal plaasvind.
Sedert die ontwikkeling van die konsep van diep tyd in die 18de eeu en die berekening van die geskatte ouderdom van planeet Aarde, het wetenskaplike diskoers oor eindtye die uiteindelike lot van die heelal beskou. Teorieë het die Big Rip, Big Crunch, Big Bounce en Big Freeze ingesluit. Sosiale en wetenskaplike kommentators is ook bekommerd oor globale katastrofiese risiko's en scenario's wat tot menslike uitwissing kan lei.
Etimologie
----------
Die woord "eskatologie" kom van die Antieke Griekse term ἔσχατος (*éschatos*), wat "laaste" beteken, en -logy, wat "die studie van" beteken, en het omstreeks 1844 vir die eerste keer in Engels verskyn. Die Oxford English Dictionary definieer eskatologie as "die deel van die teologie wat gemoeid is met die dood, oordeel en die finale bestemming van die siel en van die mensdom". Dit kan vertaal word as "die studie van die laaste dinge". Die woord is in die 17de eeu in die teologie gebruik om die studie van die laaste dinge te beskryf, en dit is later in ander velde, soos filosofie en antropologie, ook gebruik.
Sien ook
--------
* Chiliasme | {
"title": "Eskatologie",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
384,
4088,
0.09393346379647749
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 4438
} |
**Israël David Kiek** (22 April 1811 - 14 Mei 1899) was 'n vroeë portretfotograaf wie se naam verewig is in die Afrikaanse woord *kiekie* (*kiekje* in Nederlands). 'n Kiekie is 'n informele, pretensielose amateurfoto wat met byvoorbeeld 'n bokskamera geneem sou word. Veral vroeër sou dit dikwels saam met soortgelyke foto's tuis bewaar word in ’n fotoalbum.
Kiek, wat in die 19de eeu in Nederland gewoon en gewerk het, het visitekaartjies gemaak, maar was veral bekend as 'n fotograaf van studente aan die Universiteit van Leiden. Hulle het gereeld groepsportrette deur Kiek laat neem by sy onderneming aan die Rijnsburgersingel. Groepe studente sou taks vroegoggend daar opdaag nadat hulle die nag deur gefuif het en aan die deur kom hamer om hom wakker te maak. Dan moes Kiek opsluit die studente afneem. Hulle het naderhand so knaend geraak dat Kiek 'n heining en 'n ophaalbrug laat oprig het om hulle uit te hou.
Die studenteportrette was dikwels geen wafferse foto's nie. Mense wat destyds hul foto's laat neem het, moes 'n tyd lank stilsit voor die kameralens, iets wat die aangeklamde studente erg moeilik gevind het om te doen. Hulle het dus gereeld dof op die foto's vertoon. Die informele studentefoto's, wat so anders gelyk het as die hoogs formele portrette van destyds, is mettertyd kiekies genoem, 'n woord wat hom knus in Nederlands sou vestig en hom ook in die Afrikaanse leksikon sou tuismaak.
'n Baanbrekende deel van sy werk was die neem van nabyfoto's, met die kop van die afgeneemde persoon wat die hele foto gevul het. Dit was ongewoon in vroeë portretfotografie; eers in die 1920's sou die neem van sulke nabyfoto's iets algemeens in fotografie word.
Biografie
---------
Kiek is in Groningen in 'n Joodse gesin gebore, die seun van 'n horlosiemaker, David Lazarus Kiek, en Lea Levie Pinto. In sy jonger jare het hy verskillende werke gehad: kistevervaardiger, meubelmaker, loterykaartjieverkoper, handelaar en slagter. Omstreeks 1837 is hy met Hendrika de Leeuw getroud, en die egpaar het van Groningen na Gouda verhuis. Hul oudste kind, Louis Israël, is in 1838 gebore, gevolg deur nog tien kinders wat nie vroeg oorlede is nie (volgens 'n ander bron was daar altesame nege kinders). In die 1840's het die egpaar na Groningen teruggekeer en in 1852 na Amsterdam verhuis voordat hulle hulle in 1855 in Leiden gevestig het.
Kiek het moontlik al op 'n jong ouderdom met die fotografiese proses Daguerrotipe geëksperimenteer, terwyl hy nog in Groningen was. Die eerste vermelding van Kiek as portretfotograaf was in 1858. Hy het tot ten minste 1889 aktief gebly as fotograaf. Vier van sy seuns (David, Abraham, Louis en Lion Kiek) het in sy voetspore gevolg en fotograwe geword nadat hulle die vak in Kiek se onderneming geleer het.
Hy het nie net in Leiden gewerk nie, maar ook as reisende fotograaf op ander plekke, waaronder Gorinchem, Assen en Utrecht. In 1896-1898 het hy in Arnhem gewoon. voordat hy na Leiden teruggekeer het, waar hy op 88-jarige leeftyd oorlede is.
Herinnering
-----------
In 2001 word die Kiekmonument, 'n monument vir die fotograaf, aan die Rijnsburgersingel in Leiden onthul, reg oorkant die voormalige onderneming van Kiek. Die monument is 'n kunswerk van vlekvrye staal wat 'n kamera voorstel wat op 'n driepoot geplaas is. As 'n mens deur die beeldsoeker kyk, word afdrukke van twaalf verskillende foto's gesien wat Kiek geneem het.
Die Belgiese sterrekundige Eric Walter Elst het in 1993 die asteroïde 17521 Kiek na hom genoem. In die woonbuurt IJburg in Amsterdam is 'n straat genaamd Kiekstraat, en in Leiden dra 'n pad, die Kiekpad, sy naam.
In 2015 is 'n uitstalling van sy werk in Leiden se universiteitsbiblioteek aangebied, onder die titel *Tussen Kunst en Kiek*.
Galery
------
* 'n Kiekie uit omstreeks 1885'n Kiekie uit omstreeks 1885
* Reünie van studenteklub Humboldt van Sociëteit Minerva, 1875-1885Reünie van studenteklub Humboldt van Sociëteit Minerva, 1875-1885
* Kiek se logoKiek se logo
* Die Kiekmonument in LeidenDie Kiekmonument in Leiden | {
"title": "Israël David Kiek",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
510,
3610,
0.14127423822714683
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biography vcard\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas Persoon\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_Persoon\"},\"params\":{\"naam\":{\"wt\":\"Israël David Kiek\"},\"bynaam\":{\"wt\":\"\"},\"beeld\":{\"wt\":\"Israël David Kiek.PNG\"},\"imagesize\":{\"wt\":\"180px\"},\"onderskrif\":{\"wt\":\"Kiek, die \\\"vader\\\" van die kiekie\"},\"geboortenaam\":{\"wt\":\"\"},\"geboortedatum\":{\"wt\":\"[[22 April]] [[1811]]\"},\"geboorteplek\":{\"wt\":\"\"},\"dood_datum\":{\"wt\":\"[[14 Mei]] [[1899]]\"},\"sterfteplek\":{\"wt\":\"\"},\"titel\":{\"wt\":\"\"},\"nasionaliteit\":{\"wt\":\"Nederlander\"},\"alma_mater\":{\"wt\":\"\"},\"beroep\":{\"wt\":\"Fotograaf\"},\"ander\":{\"wt\":\"\"},\"bekend\":{\"wt\":\"\"},\"salaris\":{\"wt\":\"\"},\"termyn\":{\"wt\":\"\"},\"voorganger\":{\"wt\":\"\"},\"opvolger\":{\"wt\":\"\"},\"eerbewyse\":{\"wt\":\"\"},\"party\":{\"wt\":\"\"},\"religie\":{\"wt\":\"\"},\"huweliksmaat\":{\"wt\":\"\"},\"kinders\":{\"wt\":\"\"},\"webblad\":{\"wt\":\"\"},\"handtekening\":{\"wt\":\"\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"width:22em\" typeof=\"mw:Transclusion\"><tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold\"><div class=\"fn\" style=\"display:inline\">Israël David Kiek</div></th></tr><tr><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><span typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Israël_David_Kiek.PNG\"><img data-file-height=\"671\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"412\" decoding=\"async\" height=\"293\" resource=\"./Lêer:Israël_David_Kiek.PNG\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Isra%C3%ABl_David_Kiek.PNG/180px-Isra%C3%ABl_David_Kiek.PNG\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Isra%C3%ABl_David_Kiek.PNG/270px-Isra%C3%ABl_David_Kiek.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Isra%C3%ABl_David_Kiek.PNG/360px-Isra%C3%ABl_David_Kiek.PNG 2x\" width=\"180\"/></a></span><div>Kiek, die \"vader\" van die kiekie</div></td></tr><tr><th scope=\"row\">Gebore</th><td><a href=\"./22_April\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"22 April\">22 April</a> <a href=\"./1811\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1811\">1811</a></td></tr><tr><th scope=\"row\">Sterf</th><td><a href=\"./14_Mei\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"14 Mei\">14 Mei</a> <a href=\"./1899\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1899\">1899</a></td></tr><tr><th scope=\"row\">Nasionaliteit</th><td class=\"category\">Nederlander</td></tr><tr><th scope=\"row\">Beroep</th><td class=\"role\">Fotograaf</td></tr></tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 4028
} |
Oesermaatre Setepenamen **Osorkon II** was ’n farao van die 22ste Dinastie van Antieke Egipte. Hy was een van die Libiese Berber-konings en het van omstreeks 872 tot 837 v.C. vanaf Tanis regeer. Nadat hy sy pa opgevolg het, het sy neef Harsiese A van Thebe en die Westelike Oase meegeding om die mag. Hy is egter in 860 v.C. dood en Osorkon het toe voorkom dat iemand weer sy bewind bedreig deur sy seun Nimlot C as hoëpriester van Amoen in Thebe aan te stel. Dit het sy mag oor Bo-Egipte gekonsolideer sodat hy nou oor ’n herenigde Egipte regeer het.
Bewind
------
Die binnekant van Osorkon II se grafkelder.
Osorkon II se bewind was een van groot bouprojekte en vooruitgang. Hy het groot bedrae bestee aan monumente soos die tempel van Bastet by Boebastis, asook geboue in Thebe, Memphis, Tanis en Leontopolis. Hy het ook Tempel J by Karnak laat bou – dié is versier deur sy destydse hoëpriester, sy kleinseun Takelot F (die toekomstige Takelot II).
Osorkon II was noodgedwonge aggressief in sy buitelandse beleid. Die groeiende mag van Assirië het daartoe gelei dat laasgenoemde streek al hoe meer begin inmeng het in die sake van Israel en Sirië, wat albei binne Egipte se invloedsfeer geleë was. In 853 v.C het Osorkon se magte, saam met dié van Israel en Bublos, die uitbreiding van Assirië vir ’n ruk gestuit.
Osorkon II is omstreeks 837 v.C dood en is by Tanis begrawe. Daar word nou geglo hy het altesaam 30 jaar regeer en nie 25 nie. Eers is gedink die viering van sy eerste Sed-fees (die herdenking van ’n bewind van 30 jaar of meer) is in sy 22ste bewindsjaar gehou, maar die datum in sy groot tempel by Boebastis is beskadig en kan ook Jaar 30 wees, volgens Edward Wente.
Grafkelder
----------
Die Franse Egiptoloog Pierre Montet het Osorkon II se beskadigde grafkelder op 27 Februarie 1939 ontdek. Dit het onthul dat Osorkon in ’n enorme granietsarkofaag begrawe is met ’n deksel wat gekap is uit ’n standbeeld uit die Ramses-era. Net ’n paar stukke van ’n kis met die uitbeelding van ’n valk by die kopenent en ’n paar begrafnisflesse is gevind om hom te identifiseer.
Hoewel die graf in antieke tye geplunder is, was die juweliersware wat oor was, "van so ’n hoë gehalte dat menings oor die rykdom van die noordelike 22ste Dinastie hersien moes word". | {
"title": "Osorkon II",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
601,
2473,
0.24302466639708856
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt3\" cellpadding=\"0\" cellspacing=\"0\" class=\"toccolours vatop infobox\" style=\"float:right; clear:right; width:270px; padding:3px; margin:1px 1px 1em 1em; font-size:85%;\">\n<tbody><tr><td colspan=\"3\" style=\"background-color:#CCCCAA; color:#000000; text-align: center;\"><b><span style=\"font-size: 120%;\">Osorkon II</span></b></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align: center;\">Oesermaatre Setepenamen</td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align:center;\"><span data-mw=\"{"caption":"’n Gelukbringer met die <a rel=\\"mw:WikiLink\\" href=\\"./Cartouche\\" title=\\"Cartouche\\" data-parsoid='{\\"stx\\":\\"simple\\",\\"a\\":{\\"href\\":\\"./Cartouche\\"},\\"sa\\":{\\"href\\":\\"cartouche\\"}}'>cartouche</a> van Osorkon II."}\" typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Egypte_louvre_066.jpg\" title=\"’n Gelukbringer met die cartouche van Osorkon II.\"><img alt=\"’n Gelukbringer met die cartouche van Osorkon II.\" data-file-height=\"800\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"589\" decoding=\"async\" height=\"272\" resource=\"./Lêer:Egypte_louvre_066.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Egypte_louvre_066.jpg/200px-Egypte_louvre_066.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Egypte_louvre_066.jpg/300px-Egypte_louvre_066.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Egypte_louvre_066.jpg/400px-Egypte_louvre_066.jpg 2x\" width=\"200\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align: center;\"><i>’n Gelukbringer met die <a href=\"./Cartouche\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Cartouche\">cartouche</a> van Osorkon II.</i></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"background-color:#CCCCAA; color:#000000; text-align: center;\"><b><a href=\"./Farao\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Farao\">Farao</a> van die 22ste Dinastie</b></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Periode</td><td colspan=\"2\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./872_v.C.\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"872 v.C.\">872</a>-<a class=\"mw-redirect\" href=\"./837_v.C.\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"837 v.C.\">837 v.C.</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Voorganger</td><td colspan=\"2\"><a class=\"new\" href=\"./Takelot_I\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Takelot I\">Takelot I</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Opvolger</td><td colspan=\"2\"><a class=\"new\" href=\"./Sjesjonk_III\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Sjesjonk III\">Sjesjonk III</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Oorlede</td><td colspan=\"2\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./837_v.C.\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"837 v.C.\">837 v.C.</a></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"background-color:#CCCCAA; color:#000000; text-align: center;\"><b>Osorkon II in <a href=\"./Egiptiese_hiërogliewe\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Egiptiese hiërogliewe\">Egiptiese hiërogliewe</a></b></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align: center;\"><span>\n<table align=\"center\" cellpadding=\"0\" cellspacing=\"0\" width=\"250\">\n<tbody><tr><td style=\"text-align:center;text-valign:middle;padding:5px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Nesoe-biti-naam\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Nesoe-biti-naam\"><i>Praenomen</i></a> of troonnaam</td></tr>\n<tr>\n<td style=\"text-align:center;text-valign:middle;padding:4px 10px;\">\n<table align=\"center\" border=\"0\" cellpadding=\"0\" cellspacing=\"0\">\n<tbody><tr><td><table about=\"#mwt10\" class=\"mw-hiero-table mw-hiero-outer\" data-mw='{\"name\":\"hiero\",\"attrs\":{},\"body\":{\"extsrc\":\"M23:t-L2:t\"}}' dir=\"ltr\" id=\"mwAw\" typeof=\"mw:Extension/hiero\"><tbody id=\"mwBA\"><tr id=\"mwBQ\"><td id=\"mwBg\"><table class=\"mw-hiero-table\" id=\"mwBw\"><tbody id=\"mwCA\"><tr id=\"mwCQ\"> <td id=\"mwCg\"><img alt=\"M23\" height=\"31\" id=\"mwCw\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_M23.png?e2674\" style=\"margin: 1px;\" title=\"M23\"/><br id=\"mwDA\"/><img alt=\"t\" height=\"8\" id=\"mwDQ\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_X1.png?f2a8c\" style=\"margin: 1px;\" title=\"X1 [t]\"/></td> <td id=\"mwDg\"><img alt=\"L2\" height=\"31\" id=\"mwDw\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_L2.png?ff0ae\" style=\"margin: 1px;\" title=\"L2\"/><br id=\"mwEA\"/><img alt=\"t\" height=\"8\" id=\"mwEQ\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_X1.png?f2a8c\" style=\"margin: 1px;\" title=\"X1 [t]\"/></td> </tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>\n</td><td><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Hiero_Ca1.svg\"><img data-file-height=\"50\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"17\" decoding=\"async\" height=\"50\" resource=\"./Lêer:Hiero_Ca1.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Hiero_Ca1.svg/17px-Hiero_Ca1.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Hiero_Ca1.svg/26px-Hiero_Ca1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Hiero_Ca1.svg/34px-Hiero_Ca1.svg.png 2x\" width=\"17\"/></a></span>\n</td><td>\n<table border=\"0\" cellpadding=\"0\" cellspacing=\"0\">\n<tbody><tr><td bgcolor=\"black\" height=\"2px\">\n</td></tr><tr>\n<td height=\"45\"><table about=\"#mwt11\" class=\"mw-hiero-table mw-hiero-outer\" data-mw='{\"name\":\"hiero\",\"attrs\":{},\"body\":{\"extsrc\":\"ra-F12-H6-i-mn:n-stp:n\"}}' dir=\"ltr\" id=\"mwEg\" typeof=\"mw:Extension/hiero\"><tbody id=\"mwEw\"><tr id=\"mwFA\"><td id=\"mwFQ\"><table class=\"mw-hiero-table\" id=\"mwFg\"><tbody id=\"mwFw\"><tr id=\"mwGA\"> <td id=\"mwGQ\"><img alt=\"ra\" height=\"18\" id=\"mwGg\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_N5.png?08eb7\" style=\"margin: 1px;\" title=\"N5 [ra]\"/></td><td id=\"mwGw\"><img alt=\"F12\" height=\"38\" id=\"mwHA\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_F12.png?0fd6a\" style=\"margin: 1px;\" title=\"F12\"/></td><td id=\"mwHQ\"><img alt=\"H6\" height=\"38\" id=\"mwHg\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_H6.png?2f03d\" style=\"margin: 1px;\" title=\"H6\"/></td><td id=\"mwHw\"><img alt=\"i\" height=\"38\" id=\"mwIA\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_M17.png?2e70b\" style=\"margin: 1px;\" title=\"M17 [i]\"/></td><td id=\"mwIQ\"><img alt=\"mn\" height=\"13\" id=\"mwIg\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_Y5.png?381eb\" style=\"margin: 1px;\" title=\"Y5 [mn]\"/><br id=\"mwIw\"/><img alt=\"n\" height=\"5\" id=\"mwJA\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_N35.png?fcc27\" style=\"margin: 1px;\" title=\"N35 [n]\"/></td> <td id=\"mwJQ\"><img alt=\"stp\" height=\"22\" id=\"mwJg\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_U21.png?9f20b\" style=\"margin: 1px;\" title=\"U21 [stp]\"/><br id=\"mwJw\"/><img alt=\"n\" height=\"5\" id=\"mwKA\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_N35.png?fcc27\" style=\"margin: 1px;\" title=\"N35 [n]\"/></td> </tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>\n</td></tr><tr>\n<td bgcolor=\"black\" height=\"2px\">\n</td></tr></tbody></table>\n</td><td>\n</td><td align=\"center\" valign=\"middle\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Hiero_Ca2.svg\"><img data-file-height=\"50\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"21\" decoding=\"async\" height=\"50\" resource=\"./Lêer:Hiero_Ca2.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Hiero_Ca2.svg/21px-Hiero_Ca2.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Hiero_Ca2.svg/32px-Hiero_Ca2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Hiero_Ca2.svg/42px-Hiero_Ca2.svg.png 2x\" width=\"21\"/></a></span>\n</td></tr></tbody></table></td>\n<td></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"text-align:center;text-valign:middle;padding:5px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Sa-Re-naam\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Sa-Re-naam\"><i>Nomen</i></a> of geboortenaam</td></tr>\n<tr>\n<td style=\"text-align:center;text-valign:middle;padding:4px 10px 10px 10px;\">\n<table align=\"center\" border=\"0\" cellpadding=\"0\" cellspacing=\"0\">\n<tbody><tr><td><table about=\"#mwt12\" class=\"mw-hiero-table mw-hiero-outer\" data-mw='{\"name\":\"hiero\",\"attrs\":{},\"body\":{\"extsrc\":\"G39-N5:.\"}}' dir=\"ltr\" id=\"mwKQ\" typeof=\"mw:Extension/hiero\"><tbody id=\"mwKg\"><tr id=\"mwKw\"><td id=\"mwLA\"><table class=\"mw-hiero-table\" id=\"mwLQ\"><tbody id=\"mwLg\"><tr id=\"mwLw\"> <td id=\"mwMA\"><img alt=\"G39\" height=\"38\" id=\"mwMQ\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_G39.png?eb053\" style=\"margin: 1px;\" title=\"G39\"/></td><td id=\"mwMg\"><img alt=\"N5\" height=\"18\" id=\"mwMw\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_N5.png?08eb7\" style=\"margin: 1px;\" title=\"N5\"/><br id=\"mwNA\"/></td> <td id=\"mwNQ\"><table class=\"mw-hiero-table\" id=\"mwNg\" style=\"width: 22px;\"><tbody id=\"mwNw\"><tr id=\"mwOA\"><td id=\"mwOQ\"> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>\n</td><td><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Hiero_Ca1.svg\"><img data-file-height=\"50\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"17\" decoding=\"async\" height=\"50\" resource=\"./Lêer:Hiero_Ca1.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Hiero_Ca1.svg/17px-Hiero_Ca1.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Hiero_Ca1.svg/26px-Hiero_Ca1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Hiero_Ca1.svg/34px-Hiero_Ca1.svg.png 2x\" width=\"17\"/></a></span>\n</td><td>\n<table border=\"0\" cellpadding=\"0\" cellspacing=\"0\">\n<tbody><tr><td bgcolor=\"black\" height=\"2px\">\n</td></tr><tr>\n<td height=\"45\"><table about=\"#mwt13\" class=\"mw-hiero-table mw-hiero-outer\" data-mw='{\"name\":\"hiero\",\"attrs\":{},\"body\":{\"extsrc\":\"i-mn:n:N36-V4-Aa18-M17-D21:N29:N35\"}}' dir=\"ltr\" id=\"mwOg\" typeof=\"mw:Extension/hiero\"><tbody id=\"mwOw\"><tr id=\"mwPA\"><td id=\"mwPQ\"><table class=\"mw-hiero-table\" id=\"mwPg\"><tbody id=\"mwPw\"><tr id=\"mwQA\"> <td id=\"mwQQ\"><img alt=\"i\" height=\"38\" id=\"mwQg\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_M17.png?2e70b\" style=\"margin: 1px;\" title=\"M17 [i]\"/></td><td id=\"mwQw\"><img alt=\"mn\" height=\"13\" id=\"mwRA\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_Y5.png?381eb\" style=\"margin: 1px;\" title=\"Y5 [mn]\"/><br id=\"mwRQ\"/><img alt=\"n\" height=\"5\" id=\"mwRg\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_N35.png?fcc27\" style=\"margin: 1px;\" title=\"N35 [n]\"/><br id=\"mwRw\"/><img alt=\"N36\" height=\"9\" id=\"mwSA\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_N36.png?d5dbf\" style=\"margin: 1px;\" title=\"N36\"/></td> <td id=\"mwSQ\"><img alt=\"V4\" height=\"36\" id=\"mwSg\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_V4.png?e648c\" style=\"margin: 1px;\" title=\"V4\"/></td><td id=\"mwSw\"><img alt=\"Aa18\" height=\"29\" id=\"mwTA\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_Aa18.png?28429\" style=\"margin: 1px;\" title=\"Aa18\"/></td><td id=\"mwTQ\"><img alt=\"M17\" height=\"38\" id=\"mwTg\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_M17.png?2e70b\" style=\"margin: 1px;\" title=\"M17\"/></td><td id=\"mwTw\"><img alt=\"D21\" height=\"11\" id=\"mwUA\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_D21.png?9bfb9\" style=\"margin: 1px;\" title=\"D21\"/><br id=\"mwUQ\"/><img alt=\"N29\" height=\"17\" id=\"mwUg\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_N29.png?b816c\" style=\"margin: 1px;\" title=\"N29\"/><br id=\"mwUw\"/><img alt=\"N35\" height=\"5\" id=\"mwVA\" src=\"/w/extensions/wikihiero/img/hiero_N35.png?fcc27\" style=\"margin: 1px;\" title=\"N35\"/></td> </tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>\n</td></tr><tr>\n<td bgcolor=\"black\" height=\"2px\">\n</td></tr></tbody></table>\n</td><td>\n</td><td align=\"center\" valign=\"middle\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Hiero_Ca2.svg\"><img data-file-height=\"50\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"21\" decoding=\"async\" height=\"50\" resource=\"./Lêer:Hiero_Ca2.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Hiero_Ca2.svg/21px-Hiero_Ca2.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Hiero_Ca2.svg/32px-Hiero_Ca2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Hiero_Ca2.svg/42px-Hiero_Ca2.svg.png 2x\" width=\"21\"/></a></span>\n</td></tr></tbody></table></td>\n<td></td></tr>\n</tbody></table></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"background-color:#CCCCAA; text-align: center;\">\n<table cellpadding=\"0\" cellspacing=\"0\" style=\"background:transparent; color:#000000; margin: auto;\">\n<tbody><tr><td style=\"vertical-align:middle\"><b>Portaal</b><span typeof=\"mw:Entity\"> </span> <span data-mw='{\"caption\":\"Portaalicoon\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Portal.svg\" title=\"Portaalicoon\"><img alt=\"Portaalicoon\" data-file-height=\"32\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"36\" decoding=\"async\" height=\"20\" resource=\"./Lêer:Portal.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span> <span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td>\n<td style=\"text-align: left;\"><b><a href=\"./Portaal:Antieke_Egipte\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Portaal:Antieke Egipte\">Antieke Egipte</a> </b></td></tr>\n</tbody></table></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 2291
} |
*Name vir geboue en strate word - soos in ander argeologiese parke in Italië - gewoonlik in Italiaans aangedui. Hulle is deur argeoloë gekies - sonder betrekking tot antieke benamings*.
**Ostia**
**Seehawe van antieke Rome**
---
**Stigting**
7de eeu v.C. deur Ancus Martius,
koning van Rome
---
**Bevolking**
Omstreeks 50 000 tot 100 000
---
**Ligging in Latium**
---
**Ondergang**
9de eeu n.C.
---
**Argeologiese park**
*Parco Archeologico di Ostia Antica*
---
**Bewaringstoestand**
Ruïnestad met
gedeeltelike rekonstruksies
**Ostia Antica** is 'n antieke ruïnestad, geleë naby die monding van die Tiberrivier en sowat 25 km suidwes van die Italiaanse hoofstad Rome, wat tans deel uitmaak van die *Parco Archeologico di Ostia Antica*, een van die belangrikste en grootste argeologiese terreine in Italië. Die stadsnaam is afgelei van die meervoudsvorm van die Latynse *ostium* («riviermonding»). Ter onderskeiding van die gelyknamige moderne nedersetting Ostia (of Lido di Ostia, aldus sy amptelike naam as voorstad van Rome), word na die Romeinse hawestad as Ostia Antica (Ou Ostia) verwys.
Die sypaadjie voor kantoorgeboue in Ostia se sakebuurt vlakby die teater, wat as forum of openbare plein aangelê is (in Italiaans tans bekend as *Piazzale delle Corporazioni*), is met mosaïeke versier wat die 64 ondernemings se bedrywe of belangrikste handelsgoedere versinnebeeld het. Handelaars, wat in gildes georganiseer is, het hier vergader om handel te dryf met alledaagse goedere soos graan, olie, vis en vissous (*liquamen* of *garum*), maar ook meer eksotiese invoere soos olifante en kameelperde
Die *Caesarium* of heiligdom vir die keiserkultus in die *Caserma dei Vigili*, die hoofkwartier van Ostia se brandweer. Brandbestryding was essensieel in 'n stad met groot stoorhuise vir graan en ander invoergoedere. Hul verlies kon 'n hongersnood in Rome tot gevolg hê. Brandweermanne, in Latyn *vigiles* genoem (in moderne Italiaans: *vigili del fuoco*), was op 'n militêre manier georganiseer en het snags - net soos in Rome - ook wet en orde in Ostia se strate gehandhaaf. Bedags het hulle toesig gehou oor die hawe-aktiwiteite
Volgens antieke oorlewerings is Ostia in die 7de eeu v.C. deur Ancus Martius, die vierde koning van Rome, gestig, alhoewel hierdie datum nie deur argeologiese opgrawings gesteun word nie. In die 4de eeu v.C. is Ostia as militêre buitepos ter verdediging van Rome uitgebou. Die seehawe het sy bloeitydperk tussen 100 v.C. en 200 v.C. beleef toe dit uitgebrei is. Die bevolking, wat op tussen 50 000 en 60 000 beraam is (moontlik 100 000 gedurende sy bloeitydperk), het veral uit lede van die middelklas bestaan (onder wie skeepsbouers, groothandelaars, handelaars en ambagslui) wat in Ostia 'n bestaan gemaak het uit die florerende in- en uitvoerhandel met nabygeleë Rome. Hulle is oorwegend in sogenaamde *insulae*, woonstelgeboue met meerdere verdiepings, gehuisves. Die laer klasse het hawearbeiders en slawe ingesluit.
Veral gedurende die prinsipaat van Augustus het die stad 'n ekonomiese opswaai beleef as die seehawe waar invoergoedere soos wyn, olyfolie en graan vir die miljoenestad Rome hier gehanteer en gestoor is. Invoere is hier van skepe op kleiner rivierbote gelaai en op die Tiber na Rome vervoer. Die vaart rivierop oor 'n afstand van 23 km het destyds sowat drie dae geneem. Daarnaas is Ostia en Rome deur 'n pad, die *Via Ostiense*, met mekaar verbind.
Ostia was daarnaas 'n gewilde woonplek langs die Tirreense See waar patrisiërs uit Rome hul seevilla's (*villae maritimae*) laat bou het. Hierdie gebouekomplekse, wat uit die tydperk tussen die 1ste en 3de eeu n.C. dateer en langs die kuspad Via Severiana ontstaan het wat in noord-suidelike rigting loop, maak eweneens deel uit van die *Parco Archeologico di Ostia Antica* en is op die landgoed Procoio geleë. In die Romeinse tydperk is hulle deur drie paaie, Via Ostiensis, Via Laurentina en Via Ardeantina, met Rome verbind.
Die agteruitgang van Ostia het in die 6de eeu n.C. ná die val van die Romeinse Ryk begin. Vanaf die 9de eeu was die stad verlate. Sommige van sy laat antieke bewoners is buite die antieke stadsmuur in 'n nuwe nedersetting gehuisves wat na sy stigter, pous Gregorius IV, Gregoriopolis genoem is.
Ligging
-------
'n Model van Portus Romae wys die boufase onder keiser Claudius
*Museum Via Ostiense, Porta San Paolo, Rome*
Claudius se haweprojek en Traianus se heksagonale hawebekken
Ostia was oorspronklik langs 'n 4 km lange kusstrook by die Tibermonding geleë. Noord van die rivier het tydens die regentskap van die keisers Claudius en Trajanus 'n nuwe seehawe, Portus Romae, ontstaan asook 'n kanaal gebou, die *fossa Traiana*, wat die hawebekken met die Tiber verbind het, om die toenemende versanding teen te werk en die af- en belaai van skepe ook tydens onstuimige seetoestande moontlik te maak. Later is na die kanaal in Italiaans as Fiumicino («klein rivier») verwys.
As gevolg van versanding - 'n proses wat vanaf die Middeleeue tot die 19de eeu voortgeduur het - is die huidige argeologiese terrein sowat 4 km van die see af geleë. Ná verwoestende oorstromings in die 16de eeu het ook die Tiber se rivierloop verander. Ostia Antica word deur 'n spoorweglyn met die moderne metropool Rome verbind en beskik oor sy eie treinstasie (Ostia Antica), terwyl ook bootsritte op die Tiber gewild is by toeriste.
Argeologiese opgrawings en bewaringstoestand
--------------------------------------------
Die winkelstraat Via della Casa di Diana (die Italiaanse naam is afgelei van 'n woonstelgebou wat hier geleë is) behoort tot die bes bewaarde buurte in Ostia Antica. Enkele woonstelgeboue hier het bewaar gebly tot die tweede verdieping waar balkonne aan straatkant geleë was (sien *insula* regs in die middel van die foto)
Vir die bou van Ostia se strate is basaltlawa-stene gebruik. Antieke wawiele het diep spore gelaat
Ostia Antica verskil in een belangrike opsig van ander groot argeologiese opgrawingsterreine soos Pompeii en Herculaneum - die stad is nie skielik deur 'n natuurramp getref en onder vulkaanas begrawe en gekonserveer nie, bevrore in tyd soos dit in 79 n.C. gelyk het. Ostia Antica het tot die laat antieke tydperk gefloreer en stel argeoloë en historici in staat om 'n opeenvolging van boustyle te bestudeer. Hier het tipes woonstelgeboue bewaar gebly wat in Rome nie meer bestaan nie.
Ostia, wat gedurende sy bloeitydperk 'n belangrike logistiese funksie waargeneem het as vervoerspilpunt vir die miljoenestad Rome se graan- en ander kosinvoere, is in die laat antieke tydperk, toe handelsaktiwiteite in die Mediterreense wêreld merkbaar afgeneem het en Rome se bevolking drasties gedaal het, van sy bestaansrede ontneem en geleidelik deur sy bewoners verlaat. Die stad is vervolgens onder sedimente van die Tiberrivier begrawe.
Nogtans word Ostia Antica onder die Romeinse wêreld se vernaamste argeologiese opgrawingsterreine gereken. Die feit, dat Ostia nooit meer bewoon is nie, het bygedra tot die bewaring van die hele beboude gebied, sy stadsuitleg en padnetwerk, soos oorgeërf uit die Romeinse tydperk, al was dit oor die eeue aan verval blootgestel - onder meer deur plantegroei wat tufsteen- en baksteenmure laat verbrokkel. Ook het die verlate stad as maklike steengroef gedien.
Sedert die 19de eeu is sowat twee derdes van die oorspronklike antieke stadsgebied opgegrawe. 'n Grootskaalse argeologiese opgrawingsprogram is onder Benito Mussolini se bewind tussen 1938 en 1942 geloods - met die doelwit om die opgegrawe hawestad ter geleentheid van die beplande wêreldtentoonstelling *Esposizione Universale di Roma (EUR)* in 1942 aan die publiek te vertoon.
Die oorblyfsels van die Forum in Ostia se middestad, sy amfiteater, latrines, nekropolisse en begraafplekke, woonstelgeboue met meerdere verdiepings (*insulae*), handelskantore, bakkerye, verwerye, restaurante, kroeë en bordele is gedeeltelik goed bewaar, insluitende vloermosaïeke, die oorgrote meerderheid van ruïnes is nogtans in 'n slegte toestand. Belangrike argeologiese vondse word in 'n museum in die argeologiese park vertoon. | {
"title": "Ostia Antica",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1232,
8032,
0.15338645418326693
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 8162
} |
Die **Surveyor program** was 'n NASA program wat vanaf Junie 1966 tot Januarie 1968 gestrek het. Daar is sewe onbemande, robot tipe ruimtetuie na die maan gestuur. Die primêre doelwit was om te bewys dat sagte landings op die maan moontlik was. Die Surveyor-ruimtetuie is die eerste Amerikaanse ruimtetuie wat 'n sagte landing (teenoor impak landings) op 'n ander hemelliggaam suksesvol gedoen het. Die sendings het behels dat die ruimtetuie direk na die maan vlieg op 'n impak baan. Die tog het ongeveer 63 tot 65 ure geduur en het geëindig met 'n negatiewe versnelling vir die tuie sodat hulle 'n sagte landing op die maan kon maak.
Die program is geïmplementeer deur NASA se *Jet Propulsion Laboratory* en het as voorbereiding gedien vir die Apollo-program. Die program het in 1960 begin. JPL het *Hughes Aircraft* in 1961 aangestel om die ontwikkeling van die ruimtetuig te doen. Die totale koste van die Surveyor-program was amptelik $469 miljoen.
Vyf van die Surveyor ruimtetuie het suksesvol 'n sagte landing op die maan uitgevoer, insluitend die eerste een. Twee sendings was mislukkings: Surveyor 2 het met 'n hoë snelheid teen die maan gebots na 'n middebaan korreksie misluk het en daar is kontak met Surveyor 4 verloor 2.5 minute voordat dit moes land.
Al sewe ruimtetuie is nog steeds op die maan, nie een van die sendings het 'n terugkeer na die aarde vereis nie. Sekere gedeeltes van Surveyor 3 is teruggebring na die Aarde deur die bemanning van Apollo 12, wat naby dit geland het in 1969. Die kamera van Surveyor 3 word vertoon by die *National Air and Space Museum* in Washington, D.C.
Doelwitte
---------
Ruimteman Pete Conrad naby Surveyor 3 tydens die Apollo 12 maanlanding, 1969 met die maanmodule in die agtergrond.
Die program het ook verskeie ander dienste, behalwe die primêre doel van sagte landings, getoets. Die vermoë van die ruimtetuie om middebaan veranderinge te maak was getoets en gedemonstreer. Die ruimtetuie het ook instrumente gedra om die geskiktheid van die landingsplekke vir bemande Apollo landings te evalueer. Verskeie van die Surveyor ruimtetuie het ook meganiese grawe aanboord gehad om die maan se grond te evalueer. Voor die Sowjetunie se Loena 9 sending (wat vier maande voor Surveyor 1 geland het) en die Surveyor-program, het niemand geweet hoe diep die stof op die maan was nie. As dit te diep was kon die ruimtetuig nie land nie. Die Surveyor-program het bewys dat landings moontlik was. Sommige van die Surveyor ruimtetuie het Rutherford verstrooiing instrumente en magnete aan boord gehad wat gehelp het om die chemiese samestelling van die grond te toets.
Die eenvoudige en betroubare sending argitektuur was 'n pragmatiese benadering om die mees kritieke ruimte-ingenieursuitdagings van die tyd op te los naamlik geslote lus terminale daal leiding en beheer stelsel, veranderbare snelheid enjins en 'n radarstelsels benodig om die landingvoertuig se hoogte en snelheid te bepaal. Die Surveyor sendings was die eerste keer dat NASA sulke stelsels kon toets in die uitdagende termiese en radiasie omgewing van die maan. | {
"title": "Surveyor-program",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
192,
2760,
0.06956521739130435
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 3083
} |
'n Surveyor-maanlander op Aarde
**Surveyor 1** was die eerste onbemande ruimtetuig wat as deel van NASA se Surveyor-program 'n sagte landing op die Maan gemaak het. Die ruimtetuig het data oor die maan se oppervlakte versamel wat benodig was vir die bemande Apollo maanlandings wat in 1969 begin het. Die suksesvolle sagte landing van Surveyor 1 was die eerste Amerikaanse ruimtetuig wat op enige hemelliggaam geland het,met die eerste probeerslag en slegs vier maande na die landing van die Sowjetunie se Loena 9 op die maan.
Surveyor 1 is gelanseer op 30 Mei 1966 vanaf Kaap Canaveral, Florida en het op die maan geland op 2 Junie 1966. Die ruimtetuig het 11 237 foto's van die maan se oppervlakte na die Aarde gestuur deur middel van 'n televisiekamera en gesofistikeerde radio-telemetriestelsel.
Die Surveyor-program was bestuur deur die Jet Propulsion Laboratory in Los Angeles County, Kalifornië maar die ruimtetuig is ontwerp deur Gary Mizuhara van *Electrical Optical Systems* en gebou deur die *Hughes Aircraft Company* in El Segundo, Kalifornië. | {
"title": "Surveyor 1",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
159,
1050,
0.15142857142857144
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1057
} |
Gekookte escargots
**Escargots** (Franse fonetiese uitspraak: ɛs.kaʁ.ɡo) is 'n dis bestaande uit gekookte, eetbare slakke. Dit word dikwels bedien as 'n hors d'oeuvre en word veral in Frankryk, maar ook in Duitsland, Groot-Brittanje, Italië, Portugal, Sardinië en Spanje, geëet. Die gereg kom ook voor in die kookkuns van Siprus, Kreta, en ander gebiede van Griekeland sowel as die Noord-Afrika lande van Tunisië, Algerië en Marokko. Die woord *escargot* verwys somtyds ook na die lewende gediertes, wat op die wyse voorberei en verorber word.
Etimologie
----------
Die eerste opgetekende gebruik in Engels van die Franse woord *escargot* (in die betekenis van *eetbare slak*) dateer uit 1892. Dié Franse woord (1549) is afgelei van *escaragol* (uit die Provensaals), en hierna *escargol* (Ou-Frans), en is eintlik – via die Vulgêrlatynse *coculium* en Klassieklatynse *conchylium* – van die Antieke Griekse woord *konchylion* *(κογχύλιον)*, wat "eetbare skulpvis of oester" beteken, afkomstig. Die aanlyn etimologiese woordeboek skryf: "Dit wil voorkom asof die vorm van die woord in Provensaals en Frans beïnvloed is deur woorde wat verband hou met die woord *scarab*. "
Slakspesies
-----------
Nie alle soorte landslakke is eetbaar nie, en baie is so klein dat dit nie die moeite werd is om dit voor te berei en te kook nie. Selfs onder die eetbare spesies wissel die smaaklikheid van die vlees van spesie tot spesie.
In Frankryk word die spesie *Helix pomatia* meestal geëet. Die **petit-gris** *Cornu aspersa* en *Helix lucorum* word ook geëet. Verskeie bykomende spesies soos *Elona quimperiana* is gewild in Europa.
*Pila polita* word ook geëet in Asië en kan gevind word in Oosterse markte in Noord-Amerika; 'n analise van die voedingswaarde daarvan het getoon dat dit 'n uitstekende bron van proteïene is.
Voorbereiding
-------------
'n Escargot in 'n skulp wat gekook is saam met knoffelbotter en pietersielie (met 'n 18.75mm diameter 2 sent Euro muntstuk vir skaal).
'n Escargot buite die skulp.
In die Franse kookkuns word die slakke gewoonlik gedood en uit hul skulpe verwyder. Dit word dan gekook (gewoonlik met knoffelbotter, hoenderaftreksel of wyn), en dan weer in die doppe geplaas en met die botter en sous wat gebruik is voorgesit. Bykomende bestanddele soos knoffel, tiemie, pietersielie en dennepitte (Pinaceae familie, Pinus genus) kan bygevoeg word. Spesiale tange vir die vashou van die dop en vurke vir die uithaal van die vlees word gewoonlik ook voorsien. Dit word in metaalbakkies bedien met plek vir ses of twaalf slakke.
In Kreta word die slakke eers in witwyn met lourierblare, seldery en uie gekook en hierna met meel bedek en saam met roosmaryn en asyn gebraai.
In Malta word slakke (Maltees: *bebbux*) van die variëteit *petit gris* in rooiwyn of "*ale*" met kruisement, basiliekruid en marjolein voorberei. Die slakke word gekook en in hul doppe bedien. In Marokko is slakke, ook genoem *Ghlal*, 'n baie gewilde straatkos. Dit word gekook in 'n kruik wat met warm water, spesiale speserye en kruie gevul word. Hierna word die slakke in klein bakkies saam met sous bedien en warm geëet. Marokkaanse slakke word meestal gedurende die winter geniet aangesien dit na bewering voordelig vir die gesondheid is, veral vir verkoue of rumatiek. | {
"title": "Escargot",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
761,
3472,
0.21918202764976957
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 3295
} |
Die Honderdhandige Briareos in ’n politieke spotprent.
Die **Honderdhandiges** of **Hekatoncheire** (Grieks: Ἑκατόγχειρες) is figure uit die eerste stadium van die Griekse mitologie. Hulle was drie reuse met ongelooflike krag en snelheid, elk met honderd arms en vyftig koppe. Hul naam kom van die Griekse ἑκατόν (*ekatron*, "honderd") en χείρ (*cheir*, "hand").
Mite
----
Volgens Hesiodus se *Theogonie* was die Honderdhandiges die kinders van die oergode Gaia (Aarde) en Uranos (Lug). Hul name was **Briareos** (Βριάρεως, die Lewenskragtige), **Kottos** (Κόττος, die Slaner van die Woedendes) en **Gyges** (Γύγης, die Een met die Groot Ledemate).
Hul pa, Uranos, het hulle en die eenoog-siklope, nog kinders van hom en Gaia, net ná hul geboorte in die dieptes van Tartaros gegooi omdat hy hulle as monsters beskou het. Uranos se seun Kronos het hulle bevry toe hy Uranos ontman en die nuwe oppergod geword het. Daarna het Kronos hulle teruggestuur Tartaros toe.
Hulle is eindelik deur Kronos se seun Zeus bevry om hom, sy broers en sy susters teen Kronos en sy Titane te help veg in die Titanestryd, waaruit Zeus en sy Olimpiese gode as oorwinnaars getree het. | {
"title": "Honderdhandige",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
848,
1917,
0.44235785080855505
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1197
} |
**Honolulu County**, amptelik **City and County of Honolulu**, is 'n gekonsolideerde stedelike county (dit wil sê 'n administratiewe onderafdeling waarin stad en county in een jurisdiksie saamgesmelt het) in die Amerikaanse deelstaat Hawaii.
Die munisipaliteit en county behels sowel die stedelike distrik van Honolulu (die grootste en hoofstad van die deelstaat Hawaii) asook die res van die eiland Oʻahu en 'n aantal kleiner afgeleë eilande, waaronder alle Noordwestelike Hawaii-eilande.
Die gekonsolideerde stad-county is volgens die Stedelike Oktrooi van 1907 gevorm en deur die Wetgewende Vergadering van die Gebied van Hawaii bevestig. As 'n munisipale korporasie en jurisdiksie val regeringstake in sy gesag wat in die res van die Verenigde State tradisioneel deur munisipaliteite en counties uitgevoer word.
Volgens die 2010-sensus beloop die bevolking van Stad en County 953 207 wat van Honolulu die tiende grootste munisipaliteit in die Verenigde State maak. Vanweë Hawaii se munisipale struktuur word die Stad en County Honolulu deur die *United States Census Bureau* vir statistieke doeleindes steeds in 'n aantal sensusgebiede (*census-designated places*) verdeel, ongeag die feit dat dit die enigste geïnkorporeerde gebied in die deelstaat is.
Die huidige burgemeester van Honolulu is Peter Carlisle wat Kirk Caldwell opgevolg het. Die stad-county se leuse is *Haʻaheo No ʻO Honolulu* (Trots van Honolulu). | {
"title": "Honolulu County",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
602,
1804,
0.33370288248337027
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox geography vcard\" data-mw=\"{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"Inligtingskas Nedersetting\\n","href":"./Sjabloon:Inligtingskas_Nedersetting"},"params":{"amptelike_naam":{"wt":"City and County of Honolulu"},"ander_naam":{"wt":""},"inheemse_naam":{"wt":""},"nedersetting_tipe":{"wt":"Gekonsolideerde stad-county"},"bynaam":{"wt":""},"slagspreuk":{"wt":""},"translit_taal1":{"wt":""},"translit_taal1_tipe":{"wt":""},"translit_taal1_inligting":{"wt":""},"translit_taal2":{"wt":""},"translit_taal2_tipe":{"wt":""},"translit_taal2_inligting":{"wt":""},"beeld_stadsilhoeët":{"wt":"Honolulu01.JPG"},"beeldgrootte":{"wt":"280px"},"beeldbyskrif":{"wt":"Die middestad van Honolulu"},"beeld_vlag":{"wt":"Flag of Honolulu, Hawaii.svg"},"vlaggrootte":{"wt":""},"vlagskakel":{"wt":""},"beeld_seël":{"wt":"Seal_of_Honolulu,_Hawaii.svg"},"seëlskakel":{"wt":""},"seëlgrootte":{"wt":""},"beeld_skild":{"wt":""},"skildskakel":{"wt":""},"skildgrootte":{"wt":""},"beeld_leë_embleem":{"wt":""},"leë_embleemtipe":{"wt":""},"leë_embleemgrootte":{"wt":""},"leë_embleemskakel":{"wt":""},"beeld_kaart":{"wt":"Map of Hawaii highlighting Honolulu County.svg"},"kaartgrootte":{"wt":"220px"},"kaartbyskrif":{"wt":"Ligging van Honolulu County in Hawaii"},"beeld_kaart1":{"wt":""},"kaartgrootte1":{"wt":""},"kaartbyskrif1":{"wt":""},"beeld_punt_kaart":{"wt":""},"puntkaartgrootte":{"wt":""},"puntkaartbyskrif":{"wt":""},"punt-x":{"wt":""},"punt-y":{"wt":""},"duimdrukkerkaart":{"wt":""},"duimdrukkeretiketposisie":{"wt":""},"duimdrukkerkaartgrootte":{"wt":""},"duimdrukkerkaartbyskrif":{"wt":""},"onderafdelingtipe":{"wt":"[[Land]]"},"onderafdelingnaam":{"wt":"{{vlag|Verenigde State}}"},"onderafdelingtipe1":{"wt":"[[Deelstaat]]"},"onderafdelingtipe2":{"wt":"Streek"},"onderafdelingtipe3":{"wt":""},"onderafdelingtipe4":{"wt":""},"onderafdelingnaam1":{"wt":"[[Hawaii]]"},"onderafdelingnaam2":{"wt":""},"onderafdelingnaam3":{"wt":""},"onderafdelingnaam4":{"wt":""},"regeringvoetnotas":{"wt":""},"regeringstipe":{"wt":"Burgemeester <br />en stadsraad"},"leiertitel":{"wt":"Burgemeester"},"leiernaam":{"wt":"Peter Carlisle"},"leiertitel1":{"wt":""},"leiertitel2":{"wt":"Stadsraad"},"leiertitel3":{"wt":""},"leiertitel4":{"wt":""},"leiernaam1":{"wt":""},"leiernaam2":{"wt":""},"leiernaam3":{"wt":""},"leiernaam4":{"wt":""},"stigtingstitel":{"wt":"Inkorporasie"},"stigtingsdatum":{"wt":"30 April 1907"},"stigtingstitel2":{"wt":""},"stigtingsdatum2":{"wt":""},"stigtingstitel3":{"wt":""},"stigtingsdatum3":{"wt":""},"eenheidvoorkeur":{"wt":""},"oppervlakvoetnotas":{"wt":""},"oppervlakgroottes":{"wt":""},"oppervlak_totaal_km2":{"wt":"5508"},"oppervlak_land_km2":{"wt":"1553"},"oppervlak_water_km2":{"wt":"3955"},"oppervlak_totaal_myl2":{"wt":"2127"},"oppervlak_land_myl2":{"wt":"600"},"oppervlak_water_myl2":{"wt":"1527"},"oppervlak_water_persent":{"wt":"71,8"},"oppervlak_stedelik_km2":{"wt":""},"oppervlak_stedelik_myl2":{"wt":""},"oppervlak_metro_km2":{"wt":""},"oppervlak_metro_myl2":{"wt":""},"oppervlak_leeg1_titel":{"wt":""},"oppervlak_leeg1_km2l":{"wt":""},"oppervlak_leeg1_myl2":{"wt":""},"oppervlak_leeg2_titel":{"wt":""},"oppervlak_leeg2_km2l":{"wt":""},"oppervlak_leeg2_myl2":{"wt":""},"hoogtevoetnotas":{"wt":""},"hoogte_m":{"wt":""},"hoogte_voet":{"wt":""},"koördinaattipe":{"wt":""},"koördinate":{"wt":"{{Koördinate|36|24|N|121|31|W|aansig=inlyn,titel}}"},"bevolking_soos_op":{"wt":"2010"},"bevolkingnotas":{"wt":""},"bevolking_totaal":{"wt":"953&nbsp;207"},"bevolkingsdigtheid_km2":{"wt":"564"},"bevolkingsdigtheid_myl2":{"wt":"1461"},"bevolking_metro":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_metro_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_metro_myl2":{"wt":""},"bevolking_stedelik":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_stedelik_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_stedelik_myl2":{"wt":""},"bevolking_leeg1_titel":{"wt":""},"bevolking_leeg1":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_leeg1_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_leeg1_myl2":{"wt":""},"bevolking_leeg2_titel":{"wt":""},"bevolking_leeg2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_leeg2_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_leeg2_myl2":{"wt":""},"bevolkingnota":{"wt":""},"tydsone":{"wt":"[[Hawais-Aleoetiese Standaardtyd|HAST]]"},"utcafset":{"wt":"-10"},"tydsone_DST":{"wt":""},"uctafset_DST":{"wt":"-7"},"poskodetipe":{"wt":""},"poskode":{"wt":""},"skakelkode":{"wt":""},"leë_naam":{"wt":""},"leë_inligting":{"wt":""},"leë1_naam":{"wt":""},"leë1_inligting":{"wt":""},"leë2_naam":{"wt":""},"leë2_inligting":{"wt":""},"leë3_naam":{"wt":""},"leë3_inligting":{"wt":""},"voetnotas":{"wt":""},"webwerf":{"wt":"[http://www.honolulu.gov ''honolulu.gov'']"}},"i":0}}]}\" id=\"mwAg\" style=\"width:22em;width:23em\" typeof=\"mw:Transclusion\"><tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;font-size:1.25em; white-space:nowrap\"><div class=\"fn org\" style=\"display:inline\">City and County of Honolulu</div></th></tr><tr><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;background-color:#cddeff; font-weight:bold;\"><div class=\"category\">Gekonsolideerde stad-county</div></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><span data-mw='{\"caption\":\"Die middestad van Honolulu\"}' typeof=\"mw:Image\"><a href=\"./Lêer:Honolulu01.JPG\"><img data-file-height=\"1161\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"1566\" decoding=\"async\" height=\"208\" resource=\"./Lêer:Honolulu01.JPG\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Honolulu01.JPG/280px-Honolulu01.JPG\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Honolulu01.JPG/420px-Honolulu01.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Honolulu01.JPG/560px-Honolulu01.JPG 2x\" width=\"280\"/></a></span><div style=\"padding:0.4em 0 0 0;\">Die middestad van Honolulu</div></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><td class=\"maptable\" colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><div style=\"display:table; width:100%; background:none;\">\n<div style=\"display:table-row\"><div style=\"display:table-cell;vertical-align:middle; text-align:center;\"><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van City and County of Honolulu\"}' typeof=\"mw:Image\"><a href=\"./Lêer:Flag_of_Honolulu,_Hawaii.svg\"><img data-file-height=\"683\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1024\" decoding=\"async\" height=\"67\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Honolulu,_Hawaii.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Flag_of_Honolulu%2C_Hawaii.svg/100px-Flag_of_Honolulu%2C_Hawaii.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Flag_of_Honolulu%2C_Hawaii.svg/150px-Flag_of_Honolulu%2C_Hawaii.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Flag_of_Honolulu%2C_Hawaii.svg/200px-Flag_of_Honolulu%2C_Hawaii.svg.png 2x\" width=\"100\"/></a></span><div style=\"padding:0.2em 0 0.2em 0;\">Vlag</div></div><div style=\"display:table-cell;vertical-align:middle; text-align:center;\"><span data-mw='{\"caption\":\"Amptelike seël van City and County of Honolulu\"}' typeof=\"mw:Image\"><a href=\"./Lêer:Seal_of_Honolulu,_Hawaii.svg\"><img data-file-height=\"407\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"407\" decoding=\"async\" height=\"100\" resource=\"./Lêer:Seal_of_Honolulu,_Hawaii.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Seal_of_Honolulu%2C_Hawaii.svg/100px-Seal_of_Honolulu%2C_Hawaii.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Seal_of_Honolulu%2C_Hawaii.svg/150px-Seal_of_Honolulu%2C_Hawaii.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Seal_of_Honolulu%2C_Hawaii.svg/200px-Seal_of_Honolulu%2C_Hawaii.svg.png 2x\" width=\"100\"/></a></span><div style=\"padding:0.2em 0 0.2em 0;\">Seël</div></div></div></div></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><span data-mw='{\"caption\":\"Ligging van Honolulu County in Hawaii\"}' typeof=\"mw:Image\"><a href=\"./Lêer:Map_of_Hawaii_highlighting_Honolulu_County.svg\"><img data-file-height=\"3681\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"5663\" decoding=\"async\" height=\"143\" resource=\"./Lêer:Map_of_Hawaii_highlighting_Honolulu_County.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Map_of_Hawaii_highlighting_Honolulu_County.svg/220px-Map_of_Hawaii_highlighting_Honolulu_County.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Map_of_Hawaii_highlighting_Honolulu_County.svg/330px-Map_of_Hawaii_highlighting_Honolulu_County.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Map_of_Hawaii_highlighting_Honolulu_County.svg/440px-Map_of_Hawaii_highlighting_Honolulu_County.svg.png 2x\" width=\"220\"/></a></span><div style=\"padding:0.3em 0 0 0;\">Ligging van Honolulu County in Hawaii</div></td></tr><tr class=\"mergedbottomrow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\">Koördinate: <span class=\"plainlinks nourlexpansion\"><a class=\"external text\" href=\"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=Honolulu_County&params=36_24_N_121_31_W_type:city\" rel=\"mw:ExtLink\"><span class=\"geo-default\"><span class=\"geo-dms\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\"><span class=\"latitude\">36°24′N</span> <span class=\"longitude\">121°31′W</span></span></span><span class=\"geo-multi-punct\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span typeof=\"mw:Entity\"></span></span><span class=\"geo-nondefault\"><span class=\"geo-dec\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\">36.400°N 121.517°W</span><span style=\"display:none\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span class=\"geo\">36.400; -121.517</span></span></span></a></span><span style=\"font-size: small;\"><span id=\"coordinates\"><a href=\"./Geografiese_koördinatestelsel\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Geografiese koördinatestelsel\">Koördinate</a>: <span class=\"plainlinks nourlexpansion\"><a class=\"external text\" href=\"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=Honolulu_County&params=36_24_N_121_31_W_type:city\" rel=\"mw:ExtLink\"><span class=\"geo-default\"><span class=\"geo-dms\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\"><span class=\"latitude\">36°24′N</span> <span class=\"longitude\">121°31′W</span></span></span><span class=\"geo-multi-punct\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span typeof=\"mw:Entity\"></span></span><span class=\"geo-nondefault\"><span class=\"geo-dec\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\">36.400°N 121.517°W</span><span style=\"display:none\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span class=\"geo\">36.400; -121.517</span></span></span></a></span></span></span><link href=\"./Kategorie:Koördinate_op_Wikidata\" rel=\"mw:PageProp/Category\"/></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Land\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Land\">Land</a></th><td><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Verenigde State van Amerika\"}' typeof=\"mw:Image\"><a href=\"./Lêer:Flag_of_the_United_States.svg\"><img data-file-height=\"650\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1235\" decoding=\"async\" height=\"12\" resource=\"./Lêer:Flag_of_the_United_States.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Verenigde_State_van_Amerika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Verenigde State van Amerika\">Verenigde State</a></td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Deelstaat\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Deelstaat\">Deelstaat</a></th><td><a href=\"./Hawaii\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Hawaii\">Hawaii</a></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\">Inkorporasie</th><td>30 April 1907</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;text-align:left\">Regering<div style=\"font-weight:normal;display:inline;\"></div></th></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Tipe</th><td>Burgemeester <br/>en stadsraad</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Burgemeester</th><td>Peter Carlisle</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;text-align:left\">Oppervlak<div style=\"font-weight:normal;display:inline;\"></div></th></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Totaal</th><td>5 508<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>km<sup>2</sup> (2 127<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>vk.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>myl)</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Land</th><td>1 553<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>km<sup>2</sup> (600<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>vk.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>myl)</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Water</th><td>3 955<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>km<sup>2</sup> (1 527<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>vk.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>myl) <span typeof=\"mw:Entity\"> </span>71,8%</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;text-align:left\">Bevolking<div style=\"font-weight:normal;display:inline;\"></div></th></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Totaal</th><td>953<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>207</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Digtheid</th><td>564/km<sup>2</sup> (1 461/vk.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>myl)</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Tydsone\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Tydsone\">Tydsone</a></th><td><a class=\"mw-redirect\" href=\"./UTC-10\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"UTC-10\">UTC-10</a> (<a class=\"new\" href=\"./Hawais-Aleoetiese_Standaardtyd\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Hawais-Aleoetiese Standaardtyd\">HAST</a>)</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span style=\"white-space:nowrap\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Somertyd\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Somertyd\">Somertyd</a></span></th><td><a class=\"mw-redirect\" href=\"./UTC-7\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"UTC-7\">UTC-7</a></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\">Webwerf</th><td><a class=\"external text\" href=\"http://www.honolulu.gov\" rel=\"mw:ExtLink\"><i>honolulu.gov</i></a></td></tr></tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1425
} |
Tuisgemaakte vleis sop: "*házi húsleves"*
*Hortobágyi palacsinta*, 'n sout pannekoek gevul met kalfsvleis.
Hoender paprikash (*csirkepaprikás*) gestoofde romerige paprikasous met tuisgemaakte *nokedli* (pasta.)
Gundel Palacsinta gevul met neute en sjokoladesous.
**Hongaarse**- of **Magyar kookkuns** is kenmerkend van die nasie Hongarye en hul primêre etniese groep, die Magyar. Tradisionele Hongaarse geregte is hoofsaaklik gebaseer op vleis, suiwelprodukte, seisoenale groente, vrugte, vars brood, en kaas met souterige paprika as 'n populêre byvoegsel.
Algemene kenmerke
-----------------
Hongaarse kookkuns is soortgelyk aan die van die meeste Sentraal-Europese lande, met 'n paar elemente van Oos-Europa soos byvoorbeeld die gebruik van papawersaad, en die gewildheid van kefir en kwark (maaskaas). Paprika word dikwels geassosieer met Hongarye en is prominent in baie geregte. Tipiese hongaarse kos bevat beide suiwel en vleis nes naburige Wes-Slawiese lande soos Tsjeggië, Pole en Slowenië. Hoender, vark - en beesvleis is algemeen, en kalkoen, eend, lam, vis en wildsvleis word ook gebruik, veral op spesiale geleenthede. Hongarye is bekend vir die hoë gehalte en relatief goedkoop salami en wors, hoofsaaklik gemaak van vark, maar ook pluimvee, en ander vleis.
Die brood is dalk die mees beroemde en basiese deel van die Hongaarse dieet. Dit word saam met alle maaltye geëet, selfs as 'n hoofgereg. Voor die val van kommunisme in 1990 was wit brood 'n stapelvoedsel, en Hongare is baie trots op die feit dat dit wyd beskikbaar was. Nie net brood nie, maar talle vorme van tertjies soos bolletjies en sout- en soetterte, dikwels kreatief gevul, byvoorbeeld die *pogácsa* is 'n klassieke Hongaarse tert.
Hongare beskou die belangrikste geregte as een van twee tipes: die wat 'n bykos vereis ('n köret) en wat op hul eie staan. Dit is baie ongewoon om die eersgenoemde sonder die bykos te eet, en ook om bykosse te bestel saam met disse waarmee dit nie tradisioneel is nie. Die mees algemene bygereg is aartappel in verskillende style, maar rys of gestoomde groente is ook gewild. Sommige voedsel het 'n gebruiklike bykos (bv. *csirkepaprikás* (paprikahoender) word byna altyd geëet saam met noedels (*nokedli*), terwyl die ander meer wisselbaar is (bv. *rántott sajt* (gebraaide kaas) kan saam met menigte sygeregte geëet word). Sommige disse het word bykans altyd saam met brood geëet, en afhangende van die dis het die brood ook 'n baie spesifieke bykos byvoorbeeld die suurroom en brood met *töltött káposzta* (suurkool).
Meer onlangs word Hongaarse kos baie kreatiewer bedien met die toevoeging van nuwe bestanddele, aangebied op nuwe maniere. As sulks kan veral toeristekos soms ongewoon lyk selfs vir Hongare.
Ghoelasj is 'n tipies Hongaarse gereg, maar word eintlik nie so dikwels geëet nie. Ander bekende Hongaarse vleisbredies sluit paprikásh, 'n dikker bredie met gestoofde vleis in 'n dik, romerige, paprika-gegeurde sous, en pörkölt, 'n smaakvol Hongaarse bredie met ontbeende vleis (gewoonlik bees- of varkvleis), ui, en soet paprikapoeier, beide bedien met *nokedli* of galuska (klein kluitjies). Paprikadisse is oor die algemeen redelik sout. In die meer tradisionele geregte, word vrugte soos pruime en appelkose gekook met vleis of in pikante souse of vulsels vir wild, boud en ander snitte. Verskillende soorte pasta, dompels en aartappels, word algemeen bedien as'n bykos. Hongaarse droëwors (kolbász) en wintersalami is ook'n integrale deel van Hongaarse kookkuns.
Ander populere Hongaarse kosse is sop, kasserol, nageregte en terte, asook gevulde pannekoek (*palacsinta*), met hewige twis in die variasies tussen verskillede streke (soos warm visssermansop (*halászlé*), wat verskillende voorberei word op die twee belangrikste riviere, die Donau en die Tisza), voorberei word, asook *palacsinta* (pannekoek bedien met donkersjokoladesous en gevul met okkerneute) en Dobos Koek (lae sponskoek met roomsjokolade vulsel, bedek met 'n dun laag van die harde karamel).
Speserye
--------
*Paprika*
Csaba droewors (*Csabai kolbász*)
Hongaarse kos gebruik speserye oordeelkundig as geursel en ten spyte van die assosiasie met branderige paprika isdaar geen geregte waar warmrissie ("chilli") 'n hoofrol speel nie, en dit word algemeen op versoek uitgelaat. Rissie word soms bloot as versiering gebruik. Dit is in skerp kontras met ander nasies soos Mexiko of Thailand, waar rissiegeregte 'n hoofrol speel.
Geskiedenis
-----------
Ghoelasj (*gulyásleves*) in 'n tradisionele pot (*bogrács*).
Gevulde kool (*töltött káposzta*) bedien met dille, suurroom, en *sonka* (ham). *Töltött káposzta* word dikwels ook bedien in tamatie sous met suurkool en *kolbász*.
Die belangrikheid van vee en die nomadiese leefwyse van die Hongaarse mense is duidelik in die prominensie van vleis in Hongaarse kos en kan weerspieël word in die tradisionele geregte met vleis gaar oor die vuur soos Ghoelasj (in Hongaars "gulyás". "Beesboer se ete"), *pörkölt* bredie en die vurige vissermansop (*halászlé*) word almal tradisioneel op in 'n *pot (bogrács*) op die oop vuur gekook. In die 15de eeu tydens die Renaissance het Koning Matthias Corvinus en sy Neapolitaanse vrou Beatrice nuwe bestanddele soos soet kastaiing en speserye soos knoffel, gemmer, saffraan en neutmuskaat, die ui en die gebruik van die vrugte in vulsels of gekook saam met vleis gepopulariseer. Sommige van hierdie speserye soos gemmer en saffraan is nie meer so populêr in moderne Hongaarse kookkuns nie.
Kort daarna het aansienlike getalle van Sakse ('n Duitse etniese groep), Armeniërs, Italianers, Jode, Pole, Tsjegge en Slowake hulle in die Hongaarse vlaktes en in Transsilvanië, gevestig, en ook talle nuwe geregte bygedra. 'n Groot invloed was ook Oostenrykse kookkuns onder die Oostenryk-Hongaarse Ryk; geregte en metodes van voorbereiding van is dikwels tussen die nasies gedeel. 'n Paar koeke en lekkers in Hongarye toon sterk Duits-Oostenrykse invloed. Moderne Hongaarse kookkuns is 'n sintese van antieke Oeraliese kookkuns, gemeng met Wes-Slawiese, Balkanse, Oostenrykse en Germaanse kookkuns.
Sien ook
--------
* Hongaarse feeste
* Hongaarse Voedselveiligheidskantoor
* Lys van Hongaarse geregte
* Lys van restaurante in Hongarye
* Nasionale simbole van Hongarye | {
"title": "Hongaarse kos",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
460,
5582,
0.08240773916159083
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 6288
} |
Ds. J.D. Kestell, 'n leraar van die plaaslike NG gemeente, het Ficksburg se moederkerk ontwerp, waarna die plaaslike argitek Walter Donaldson die plan geteken het.
**Ficksburg** is 'n dorp in die Vrystaat, Suid-Afrika en is langs die Caledonrivier en gevolglik die grens tussen Suid-Afrika en Lesotho geleë. 'n Grenspos genaamd Ficksburgbrug 28°53′02″S 27°53′24″O / 28.884°S 27.890°O / -28.884; 27.890 opereer 24 uur per dag tussen Ficksburg en Maputsoe in die twee lande.
Ander dorpe in die omgewing sluit Fouriesburg, Clocolan, Clarens en Bethlehem in.
Geskiedenis
-----------
Dié dorp is in 1867 na Johan Izak Jacobus (Jan) Fick vernoem, wat 'n kommandant-generaal van die Vrystaatse magte was tydens die Tweede Basoeto-oorlog van 1865 en 1866. Ficksburg is, soos Wepener en Ladybrand, onmiddellik ná die laaste oorlog teen die Basoeto's in 1867 as 'n vesting van die Vrystaat in die verowerde Basoeto-gebied gebou. Dié dorpe moes verset deur die Basoeto's en strooptogte oor die grens verhoed.
Omgewing
--------
Die distrik is 1 326 km2 groot. Ficksburg se hedendaagse bekendheid is as gevolg van sy kersiefees wat in November elke jaar gehou word. Byna die hele land se kersies word hier verbou, terwyl aspersies ook op groot skaal in die area verbou word.
Tydens die jaarlikse Kersiefees wat op Ficksburg gehou word, word die bekende Kersiehalfmaraton gehou. Hierdie uitmergelende halfmaraton word oor 'n afstand van 23 km gehou, in plaas van die standaard 21.1 km vir 'n halfmaraton. Die maraton begin in die noorde van die dorp, volg 'n roete wat oor Imperaniberg aan die weste strek, en eindig in die suide van die dorp.
Ficksburg lê tussen Imperaniberg aan die weste, Stafford's Hill in die noord-ooste, en die Caledonrivier aan die ooste. Die Caledonrivier vorm die grens tussen die Vrystaat en Lesotho. Die bekende landskapsbaken Soutkop is ook ongeveer 5 km buite die dorp.
Ficksburg se dam, die Meulspruitdam is agter Imperani berg geleë. Die dam is beide 'n ontspanningsoord en dien as die dorp se watertoevoer.
Ficksburg word gekenmerk deur sy vele sandsteengeboue, soos die NG Kerk, die ou Poskantoor en die ou Hoërskool Ficksburg.
Skole
-----
Die bekendste skole op die dorp is die Laerskool Ficksburg en die Hoërskool Ficksburg. Die Hoër Tegniese Skool het in die vroeë negentigerjare met die Hoërskool Ficksburg saamgesmelt en laasgenoemde se naam en kultuur is behou, maar die skool self het na die Hoër Tegniese Skool se terrein verskuif. Die Laerskool Ficksburg het tersefdertyd die perseel van die ou Hoërskool Ficksburg betrek. Baffie Coetzee was vanaf 1953 tot 1972 die skoolhoof hier.
Die biblioteek van die ou Hoërskool Ficksburg is versier deur kuns van die skilder Pierneef, wat teen die mure van hierdie gebou geskilder het. Pierneef het sy eerste opdrag ontvang om Boesmanskilderye hier aan te bring.
Joodse gemeenskap
-----------------
Ficksburg se gewese sinagoge.
Ficksburg se ligging aan die grens met Basoetoland en gunstige boerderyomstandighede het Joodse handelaars en dié wat in die landbou belanggestel het, na die dorp en omgewing gelok. Amper Suid-Afrika se hele kersieoes word deur Ficksburg gelewer en ’n kersiefees word jaarliks in November gehou. Van die vroeë Joodse intrekkers was Gabriel Meyer, ’n baanbreker van die Oranje-Vrystaat in die 1850's, wat later te Ficksburg gewoon het, Henry Isaac Myers in die 1890's, M.P. Myers, wat die Ficksburg-hotel omstreeks 1903 bestuur het, Solomon Milner, ene Joffa, Abie Abrahams, Herman Herring, mev. R. Herring, Morris en Lily Aronson, Lionel Israel en Mendel en Leah Kosviner.
Tot 1912, toe die Ficksburgse Hebreeuse Gemeente formeel gestig is, is sinagogedienste in die Saal van die Matigheidsvereniging. ’n Sinagoge is gebou op grond wat geskenk is deur Mendel Kosviner, wat die hoeksteen op 29 Junie 1926 gelê het. Die sinagoge is op 9 Januarie 1927 in gebruik geneem. Gereeld cheder-klasse is gehou en die eerste vaste Hebreeusonderwyser, ene mnr. Susman, is in die 1920's aangestel. Die eerste sprake in die rekords van ’n heeltydse predikant is in 1931 van eerw. A. Godlberg. In 1950 is die hoeksteen van die gemeenskapsentrum gelê en kon Max Feinberg dit amptelik in 1953 open. Aangesien Focksburg ’n betreklik groot gemeenskap is, kon die plaaslike Joodse predikant ook omsien na die omliggende dorpe, soos Clocolan en Marquard.
Ficksburg se Joodse begraafplaas was ’n ent buite die dorp geleë en in later jare onderworpe aan gedurige vandalisme. Gevolglik is die besluit geneem om die 24 grafte te verskuif en op 1 Oktober 1995 is die nuwe begraafplaas binne die algemene een ingewy.
Ficksburg se Joodse Damesvereniging is gestig op 8 Mei 1924 met Leah Kosviner as die eerste voorsitster. In 1945 is die naam verander na die Unie van Joodse Vroue (Ficksburgtak). Sionistiese en jeugbewegings was ook vanaf omstreeks 1911 op die dorp bedrywig. Destyds het die dorp Joodse winkeliers, ’n boer, hotelier, kleremaker en kroegman gehad; later was daar prokureurs, dokters, aptekers, hoteliers en ’n loods gehad. Joodse het aktief aan die dorp se burgerlike lewe deelgeneem. Isaac daneman en Ben Gorvy het in die dorpsraad en as burgemeester gedien in die 1930's en die 1950's onderskeidelik. Jacob Lotzoff was onderburgemeester in 1954 en raadslid tot omstreeks 1959. Dr. Israel het in 1954 in die dorpsraad gedien, terwyl Queenie Israel redaktrise van twee plaaslike koerante was van 1951 tot 1964.
In 1937 is verslag aan die Suid-Afrikaanse Joodse Raad van Afgevaardigdes gedoen dat anti-Semitisme hoogty vier in die Vrystaat en dat die dorp Ficksburg besoek is deur die leier van die Gryshemde. In 1949 was daar sterk teen-Joodse gevoelens onder die Engelse gemeenskap van die dorp en moes ’n gemengde vergadering afgelas word uit vrees vir geweldpleging.
In 1904 het die gemeenskap bestaan uit 15 siele, terwyl hier in 1911 nege gesinne was. In 1936 was dit 118, 84 in 1943, 115 in 1951 en 105 in 1953. Elf jaar later was dit net 55 en teen 1980 se sensus 19. In 1991 was hier nog sewe Jode oor, maar in 1996 net twee, een in 1998 en teen 1999 was daar van die eens florerende gemeenskap niks oor nie. Die laaste inwonende predikant van die Ficksburgse Hebreeuse Gemeente was eerw. I.W. Garrun, wat in 1974 vertrek het. Die gemeente het reeds teen die vroeë 1980's ophou funksioneer, maar dis eers in 1986 ontbind. Die sinagoge is verkoop en die hoeksteen en enkele stukke meubels word vertoon in die Riemland-museum op Heilbron.
Sien ook
--------
* Gereformeerde kerk Ficksburg
* Soutkop, 'n sandsteen koppie buite die dorp.
* Ficksburgtornado, tornado wat op 2 Oktober 2011 hier voorgekom het.
* NG gemeente Ficksburg
* Lys van dorpe in Suid-Afrika
| * l
* b
* w
Thabo Mofutsanyana-distriksmunisipaliteit, Vrystaat |
| --- |
| Setel: **Phuthaditjhaba** |
| Setsoto | Clocolan • Ficksburg • Marquard • Senekal | Thabo Mofutsanyana District within South AfricaThabo Mofutsanyana District within South Africa |
| Dihlabeng | Bethlehem • Clarens • Fouriesburg • Paul Roux • Rosendal |
| Nketoana | Arlington • Leratswana • Lindley • Petrus Steyn • Reitz |
| Maluti-a-Phofung | Aberfeldy • Harrismith • Kestell • Makwane • Phahameng • Phuthaditjhaba • Swinburne • Tlholong • Tseki |
| Phumelela | Memel • Verkykerskop • Vrede • Warden |
| Mantsopa | Excelsior • Hobhouse • Ladybrand • Marseilles • Thaba Phatswa • Tweespruit | | {
"title": "Ficksburg",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1842,
7235,
0.2545957152729786
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt6\" class=\"infobox geography vcard\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas Suid-Afrikaanse dorp\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_Suid-Afrikaanse_dorp\"},\"params\":{\"naam\":{\"wt\":\"Ficksburg\"},\"inheemse_naam\":{\"wt\":\"\"},\"ander_naam\":{\"wt\":\"<small>(Meqheleng bygereken)</small>\"},\"nedersetting_tipe\":{\"wt\":\"[[Dorp]]+[[township]]\"},\"beeld_stadsilhoeët\":{\"wt\":\"Ficksburg_vanaf_Imperani.jpg\"},\"beeldbyskrif\":{\"wt\":\"Ficksburg soos gesien vanaf Imperaniberg. Die Caledonrivier, met Lesotho aan die oorkant, kan ook gesien word.\"},\"duimdrukkeretiketposisie\":{\"wt\":\"links\"},\"latd\":{\"wt\":\"28\"},\"latm\":{\"wt\":\"53\"},\"lats\":{\"wt\":\"0\"},\"longd\":{\"wt\":\"27\"},\"longm\":{\"wt\":\"53\"},\"longs\":{\"wt\":\"0\"},\"provinsie\":{\"wt\":\"Vrystaat\"},\"distrik\":{\"wt\":\"Thabo Mofutsanyane\"},\"munisipaliteit\":{\"wt\":\"Setsoto\"},\"stigtingsdatum\":{\"wt\":\"1867<ref name=established>{{cite web |title=Chronological order of town establishment in South Africa based on Floyd (1960:20-26) |url=http://upetd.up.ac.za/thesis/available/etd-07212011-123414/unrestricted/05back.pdf |pages=xlv-lii |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190713023732/http://upetd.up.ac.za/thesis/available/etd-07212011-123414/unrestricted/05back.pdf |archive-date=13 Julie 2019 |url-status=live |df=dmy-all |access-date=12 Mei 2018 }}</ref>\"},\"regeringstipe\":{\"wt\":\"\"},\"leier_party\":{\"wt\":\"\"},\"leiertitel\":{\"wt\":\"\"},\"leiernaam\":{\"wt\":\"\"},\"oppervlakvoetnotas\":{\"wt\":\"<ref name=census2011>Som van die Hoofplekke [http://census2011.adrianfrith.com/place/469007 Ficksburg] en [http://census2011.adrianfrith.com/place/469008 Meqheleng] tydens sensus 2011.</ref>\"},\"oppervlak_totaal_km2\":{\"wt\":\"58.2\"},\"hoogte_m\":{\"wt\":\"1628\"},\"bevolking_totaal\":{\"wt\":\"41248\"},\"bevolking_soos_op\":{\"wt\":\"2011\"},\"bevolkingvoetnotas\":{\"wt\":\"<ref name=census2011 />\"},\"demografie1_voetnotas\":{\"wt\":\"<ref name=census2011 />\"},\"persent_swart\":{\"wt\":\"90.7%\"},\"persent_kleurling\":{\"wt\":\"1.9%\"},\"persent_asiër\":{\"wt\":\"1.6%\"},\"persent_wit\":{\"wt\":\"5.6%\"},\"persent_ander\":{\"wt\":\"0.3%\"},\"demografie2_voetnotas\":{\"wt\":\"<ref name=census2011 />\"},\"demografie2_titel1\":{\"wt\":\"[[Sotho]]\"},\"demografie2_info1\":{\"wt\":\"86.1%\"},\"demografie2_titel2\":{\"wt\":\"[[Afrikaans]]\"},\"demografie2_info2\":{\"wt\":\"7.3%\"},\"demografie2_titel3\":{\"wt\":\"[[Engels]]\"},\"demografie2_info3\":{\"wt\":\"3.8%\"},\"demografie2_titel4\":{\"wt\":\"\"},\"demografie2_info4\":{\"wt\":\"\"},\"demografie2_titel5\":{\"wt\":\"Ander\"},\"demografie2_info5\":{\"wt\":\"2.8%\"},\"poskode\":{\"wt\":\"9730\"},\"poskode2\":{\"wt\":\"\"},\"skakelkode\":{\"wt\":\"051\"},\"sensuskode\":{\"wt\":\"\"},\"webwerf\":{\"wt\":\"\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"width:22em;width:23em\" typeof=\"mw:Transclusion\"><tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;font-size:1.25em; white-space:nowrap\"><div class=\"fn org\" style=\"display:inline\">Ficksburg</div><br/><div class=\"nickname\" style=\"font-size:78%;display:inline;\"><small>(Meqheleng bygereken)</small></div></th></tr><tr><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;background-color:#cddeff; font-weight:bold;\"><div class=\"category\"><a href=\"./Dorp\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Dorp\">Dorp</a>+<a href=\"./Township\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Township\">township</a></div></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><span data-mw='{\"caption\":\"Ficksburg soos gesien vanaf Imperaniberg. Die Caledonrivier, met Lesotho aan die oorkant, kan ook gesien word.\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Ficksburg_vanaf_Imperani.jpg\" title=\"Ficksburg soos gesien vanaf Imperaniberg. Die Caledonrivier, met Lesotho aan die oorkant, kan ook gesien word.\"><img alt=\"Ficksburg soos gesien vanaf Imperaniberg. Die Caledonrivier, met Lesotho aan die oorkant, kan ook gesien word.\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"1501\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"2022\" decoding=\"async\" height=\"186\" resource=\"./Lêer:Ficksburg_vanaf_Imperani.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/af/thumb/e/ee/Ficksburg_vanaf_Imperani.jpg/250px-Ficksburg_vanaf_Imperani.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/af/thumb/e/ee/Ficksburg_vanaf_Imperani.jpg/375px-Ficksburg_vanaf_Imperani.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/af/thumb/e/ee/Ficksburg_vanaf_Imperani.jpg/500px-Ficksburg_vanaf_Imperani.jpg 2x\" width=\"250\"/></a></span><div style=\"padding:0.4em 0 0 0;\">Ficksburg soos gesien vanaf Imperaniberg. Die Caledonrivier, met Lesotho aan die oorkant, kan ook gesien word.</div></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><div class=\"center\" data-mw='{\"name\":\"templatestyles\",\"attrs\":{\"src\":\"Sjabloon:Location map/styles.css\"},\"body\":{\"extsrc\":\"\"}}'><div class=\"locmap\" style=\"width:250px;float:none;clear:both;margin-left:auto;margin-right:auto\"><div style=\"width:250px;padding:0\"><div style=\"position:relative;width:250px\"><span data-mw='{\"caption\":\"Ficksburg is in Vrystaat\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:South_Africa_Free_State_location_map.svg\" title=\"Ficksburg is in Vrystaat\"><img alt=\"Ficksburg is in Vrystaat\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"1008\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1130\" decoding=\"async\" height=\"223\" resource=\"./Lêer:South_Africa_Free_State_location_map.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/South_Africa_Free_State_location_map.svg/250px-South_Africa_Free_State_location_map.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/South_Africa_Free_State_location_map.svg/375px-South_Africa_Free_State_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/South_Africa_Free_State_location_map.svg/500px-South_Africa_Free_State_location_map.svg.png 2x\" width=\"250\"/></a></span><div class=\"od\" style=\"top:52.963%;left:63.188%\"><div class=\"id\" style=\"left:-3px;top:-3px\"><span data-mw='{\"caption\":\"Ficksburg\"}' typeof=\"mw:File\"><span title=\"Ficksburg\"><img alt=\"Ficksburg\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"64\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"64\" decoding=\"async\" height=\"6\" resource=\"./Lêer:Red_pog.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x\" width=\"6\"/></span></span></div><div class=\"pr\" style=\"font-size:91%;width:6em;left:4px\"><div>Ficksburg</div></div></div></div><div style=\"padding-top:0.2em\"><span typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"64\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"64\" decoding=\"async\" height=\"6\" resource=\"./Lêer:Red_pog.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x\" width=\"6\"/></span></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Ficksburg se ligging in Vrystaat</div></div></div></div></td></tr><tr class=\"mergedbottomrow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\">Koördinate: <span class=\"plainlinks nourlexpansion\"><a class=\"external text\" href=\"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=af&pagename=Ficksburg&params=28_53_0_S_27_53_0_O_type:city_region:ZA\" rel=\"mw:ExtLink\"><span class=\"geo-default\"><span class=\"geo-dms\" title=\"Kaarte, lugfoto's, en ander data vir hierdie plek\"><span class=\"latitude\">28°53′0″S</span> <span class=\"longitude\">27°53′0″O</span></span></span><span class=\"geo-multi-punct\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span typeof=\"mw:Entity\"></span></span><span class=\"geo-nondefault\"><span class=\"geo-dec\" title=\"Kaarte, lugfoto's, en ander data vir hierdie plek\">28.88333°S 27.88333°O</span><span style=\"display:none\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span class=\"geo\">-28.88333; 27.88333</span></span></span></a></span><span style=\"font-size: small;\"><span id=\"coordinates\"><a href=\"./Geografiese_koördinatestelsel\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Geografiese koördinatestelsel\">Koördinate</a>: <span class=\"plainlinks nourlexpansion\"><a class=\"external text\" href=\"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=af&pagename=Ficksburg&params=28_53_0_S_27_53_0_O_type:city_region:ZA\" rel=\"mw:ExtLink\"><span class=\"geo-default\"><span class=\"geo-dms\" title=\"Kaarte, lugfoto's, en ander data vir hierdie plek\"><span class=\"latitude\">28°53′0″S</span> <span class=\"longitude\">27°53′0″O</span></span></span><span class=\"geo-multi-punct\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span typeof=\"mw:Entity\"></span></span><span class=\"geo-nondefault\"><span class=\"geo-dec\" title=\"Kaarte, lugfoto's, en ander data vir hierdie plek\">28.88333°S 27.88333°O</span><span style=\"display:none\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span class=\"geo\">-28.88333; 27.88333</span></span></span></a></span></span></span><link href=\"./Kategorie:Koördinate_op_Wikidata\" rel=\"mw:PageProp/Category\"/></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\">Land</th><td><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Suid-Afrika\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_South_Africa.svg\" title=\"Vlag van Suid-Afrika\"><img alt=\"Vlag van Suid-Afrika\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_South_Africa.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_South_Africa.svg/22px-Flag_of_South_Africa.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_South_Africa.svg/33px-Flag_of_South_Africa.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_South_Africa.svg/44px-Flag_of_South_Africa.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Suid-Afrika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Suid-Afrika\">Suid-Afrika</a></td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Provinsies_van_Suid-Afrika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Provinsies van Suid-Afrika\">Provinsie</a></th><td><a href=\"./Vrystaat\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Vrystaat\">Vrystaat</a></td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Distrikte_van_Suid-Afrika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Distrikte van Suid-Afrika\">Distrik</a></th><td><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Thabo_Mofutsanyane-distriksmunisipaliteit\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Thabo Mofutsanyane-distriksmunisipaliteit\">Thabo Mofutsanyane </a></td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Munisipaliteit\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Munisipaliteit\">Munisipaliteit</a></th><td><a href=\"./Setsoto_Plaaslike_Munisipaliteit\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Setsoto Plaaslike Munisipaliteit\">Setsoto</a></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\">Stigting</th><td>1867</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;text-align:left\">Oppervlak<div style=\"font-weight:normal;display:inline;\"></div></th></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Totaal</th><td>58,2<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>km<sup>2</sup> (22,5<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>vk.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>myl)</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\">Hoogte<div style=\"font-weight:normal;display:inline;\"></div></th><td>1 628<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>m (5 341<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>ft)</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;text-align:left\">Bevolking<div style=\"font-weight:normal;display:inline;\"><span class=\"nowrap\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span></span>(2011)</div></th></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Totaal</th><td>41 248</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Digtheid</th><td>709/km<sup>2</sup> (1 840/vk.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>myl)</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;text-align:left\">Rasverdeling <span style=\"font-weight:normal;\">(2011)</span><div style=\"font-weight:normal;display:inline;\"></div></th></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span style=\"font-weight:normal;\"><a href=\"./Wit_Suid-Afrikaners\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wit Suid-Afrikaners\">Wit mense</a></span></th><td>5.6%</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span style=\"font-weight:normal;\"><a href=\"./Asiatiese_Suid-Afrikaners\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Asiatiese Suid-Afrikaners\">Indiërs/Asiërs</a></span></th><td>1.6%</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span style=\"font-weight:normal;\"><a href=\"./Bruin_mense\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Bruin mense\">Bruin mense</a></span></th><td>1.9%</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span style=\"font-weight:normal;\"><a href=\"./Swart_mense\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Swart mense\">Swart mense</a></span></th><td>90.7%</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span style=\"font-weight:normal;\">Ander</span></th><td>0.3%</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;text-align:left\">Taal <span style=\"font-weight:normal;\">(2011)</span><div style=\"font-weight:normal;display:inline;\"></div></th></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span style=\"font-weight:normal;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Sotho\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Sotho\">Sotho</a> </span></th><td>86.1%</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span style=\"font-weight:normal;\"><a href=\"./Afrikaans\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Afrikaans\">Afrikaans</a> </span></th><td>7.3%</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span style=\"font-weight:normal;\"><a href=\"./Engels\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Engels\">Engels</a> </span></th><td>3.8%</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span style=\"font-weight:normal;\">Ander </span></th><td>2.8%</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Poskode\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Poskode\">Poskode</a> <span style=\"font-weight:normal;\">(strate)</span></th><td class=\"adr\"><div class=\"postal-code\">9730</div></td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\">Skakelkode</th><td>051</td></tr></tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 7404
} |
*Hierdie artikel handel oor die taal. Vir die etniese groep, sien Hongare.*
**Hongaars** (*magyar* [ˈmɒɟɒr] of *magyar nyelv* luister (hulp·inligting)) behoort tot die Oegriese tak van die Fins-Oegriese taalfamilie, wat ook Estnies, Fins en Samies insluit, en is een van min moderne Europese tale wat nie van Indo-Europese oorsprong is nie. Hongaars is die amptelike taal van Hongarye en die omgangstaal van Hongaarse minderhede in sewe aangrensende lande. Die taal word in Hongaars *magyar* [ˈmɒɟɒr] genoem.
Van die sowat dertien miljoen moedertaalsprekers woon tien miljoen in die huidige Hongarye en die res oorwegend in gebiede van aangrensende lande, wat voor die Eerste Wêreldoorlog deel uitgemaak het van die Koninkryk van Hongarye binne Oostenryk-Hongarye. Die grootste van hierdie groepe is die Hongare in Roemenië met sowat 1,4 miljoen moedertaalsprekers. Daar is ook Hongaarse minderhede in Slowakye, Serwië, Oekraïne, Kroasië, Oostenryk en Slowenië. 'n Bykomende miljoen Hongaarstaliges woon in ander lande van Europa of oorsee.
Amptelike status
----------------
Hongaars word naas die landstale as ampstaal gebruik in die Serwiese gewes Vojvodina en in drie dorpe in die Sloweense gewes Prekmurje (Hodoš, Dobrna en Lendava). Hongaars word daarnaas in Oostenryk, Kroasië en Slowakye as minderheidstaal erken.
Die geografiese verspreiding van Hongaars
-----------------------------------------
| Land | Aantal sprekers | Sensus |
| --- | --- | --- |
| Hongarye | 9 546 374 | *2001* |
| Roemenië (veral in die ooste van Seweburge en langs die Hongaarse grens) | 1 443 970 | *2002* |
| Slowakye (veral in die suide) | 520 528 | *2001* |
| Serwië (veral in die noorde van Vojvodina) | 285 000 | *2002* |
| Oekraïne (langs die Hongaarse grens in Karpato-Oekraïne) | 149 400 | *2001* |
| Kanada | 75 555 | *2001* |
| Israel | 70 000 |
| Oostenryk (veral in Burgenland) | 22 000 |
| Kroasië (veral langs die grens met Hongarye) | 16 500 |
| Slowenië (veral in die gewes Prekmurje) | 9 240 |
| Bronne: Sensusse in die genoemde lande |
Die oorsprong en geskiedenis van Hongaars
-----------------------------------------
'n Bladsy uit die eerste boek wat heeltemal geskryf is in Hongaars van 1533
'n 23-jarige vrou wat Hongaars praat
'n Yslandse man wat Hongaars praat
'n Bejaarde vrou wat praat, voltooi 'n Swabie en 'n Hongaars
'n Man wat Hongaars praat
Die oorspronklike tuisland van die Hongare en ander Fins-Oegriese volke was die Oeralgebied in die huidige Rusland. Van hier het die Hongare eeue lank saam met Turkse volke soos die Chasare en Wolga-Bulgare in westelike rigting beweeg.
Aangesien die Fins-Oegriese taalgemeenskap sowat 4 000 tot 5 000 jaar gelede ontbind is, is daar min ooreenkomste tussen Fins (en Estnies) en die huidige Hongaars.
Die woord Hongaar is afgelei van *Onogur* (letterlik: "tien pyle"), 'n Huns-Bulgaarse federasie van stamme in die tydperk, toe die Hongare die eerste kontakte met Europese volke aangeknoop het. Alhoewel die Hongaarse taal sy Fins-Oegriese identiteit bewaar het, is 'n aantaal woorde van die Turkse taal ontleen. Net soos Turks word Hongaars deur sy agglutinerende karakter en 'n groot aantal umlaut-klanke gekenmerk, en die Hongare is dus tydens die vroeë Middeleeue dikwels as nou verwant aan die Turke beskou.
Die Hongare noem hulleself *magyar* – afgelei van die naam van een van die sewe Hongaarse stamhoofde in die tydperk, toe die oorspronklik nomadiese volk homself in die Sentraal-Europese Karpatebekken gevestig het (omtrent 888 tot 900). Die eerste Hongaarse inskripsies, waarvoor runeskriftekens gebruik is, dateer eweneens uit die 9de eeu. Met die kerstening onder die heerskappy van koning Stephanus I is 'n groter aantal woorde uit die Latynse taal ontleen.
Die oudste Hongaarse teks, wat bewaar gebly het, is die sogenaamde "lykrede" (*halotti beszéd*) uit die 13de eeu, alhoewel 'n aantal Hongaarse woorde reeds in die stigtingsoorkonde van die Benediktynse abdy van Tihany uit die jaar 1055 voorkom.
Tydens die heerskappy van die huis Habsburg (1699–1867/1918) in Hongarye het die Duitse taal 'n groot invloed op Hongaars uitgeoefen. Met die Oostenryks-Hongaarse skikking in 1867 het die Hongaarse owerhede 'n beleid van Hongarisering in die randgebiede van die ryk soos Slowakye, Kroasië en Seweburge toegepas. Die persentasie Hongaarstalige bewoners het gevolglik van net 29 persent in die jaar 1780 tot 54 persent in 1910 gestyg. Die groot ontevredenheid van anderstaliges oor hierdie beleid was een van die hoofredes vir die ontbinding van die Koninkryk van Hongarye in 1918.
As gevolg van die vredesooreenkomste ná die Eerste Wêreldoorlog (onder meer die Verdrag van Trianon) is sowat 3,2 miljoen Hongare van hulle moederland geskei. Hongaarse gemeenskappe het sowel die grensgebiede van buurlande (veral Suid-Slowakye) asook gebiede in die hartlande van ander nasies soos byvoorbeeld in Noord-Seweburge (Roemenië) en Vojvodina (Noord-Serwië) bewoon. Ná die Hongaarse Opstand in 1956 het 'n groot aantal Hongare na ander lande geëmigreer.
Verspreiding van Hongaars
| | | | |
| --- | --- | --- | --- |
| ***Afrikaans*** | ***Fins*** | ***Estnies*** | ***Hongaars*** |
| **een** | **yksi** | **üks** | **egy** |
| **twee** | **kaksi** | **kaks** | **kettö (két)** |
| **drie** | **kolme** | **kolm** | **három** |
| **vier** | **neljä** | **neli** | **négy** |
| **vyf** | **viisi** | **viis** | **öt** | | {
"title": "Hongaars",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
3369,
7089,
0.4752433347439695
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt3\" cellpadding=\"2\" class=\"infobox\" data-mw=\"{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"Inligtingskas Taal\\n","href":"./Sjabloon:Inligtingskas_Taal"},"params":{"naam":{"wt":"Hongaars"},"inheemsenaam":{"wt":"''magyar''<!-- NIE \\"magyarul\\" NIE: dit beteken \\"in Hongaars\\"! -->"},"uitspraak":{"wt":"[ˈmɒɟɒr]"},"familiekleur":{"wt":"Oeralies"},"state":{"wt":"{{vlagland|Hongarye}} en dele van:<br />{{vlagland|Roemenië}}<br />{{vlagland|Slowakye}}<br />{{vlagland|Serwië}}<br />{{vlagland|Oekraïne}}<br />{{vlagland|Kanada}}<br />{{vlagland|Israel}}<br />{{vlagland|Oostenryk}}<br />{{vlagland|Kroasië}}<br />{{vlagland|Slowenië}}"},"streek":{"wt":"[[Sentraal-Europa]]"},"sprekers":{"wt":"ca. 12,6 miljoen<ref>{{cite web |url=http://www.ethnologue.com/language/hun |title=Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Hungarian |publisher=[[Ethnologue]] |access-date=3 April 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190605220923/https://www.ethnologue.com/language/hun |archive-date=5 Junie 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref>"},"rang":{"wt":"57"},"skrif":{"wt":"[[Latynse alfabet]] ([[Hongaarse alfabet|Hongaarse variant]])"},"fam1":{"wt":"[[Oeraalse tale|Oeraals]]"},"fam2":{"wt":"[[Fins-Oegriese tale|Fins-Oegries]]"},"fam3":{"wt":"[[Oegriese tale|Oegries]]<ref>Jacek Fisiak, Raymond Hickey, Stanisław Puppel, Language History and Linguistic Modelling: A Festschrift for Jacek Fisiak on His 60th Birthday, Contributor Jacek Fisiak, Uitgegee deur Walter de Gruyter, bl. 831, 1997, ISBN 3-11-014504-9, 9783110145045</ref>"},"nasie":{"wt":"{{vlagland|Europese Unie}}<br />{{vlagland|Hongarye}}<br />[[Lêer:Flag of Vojvodina.svg|23px]] [[Vojvodina]]<br />{{vlagland|Roemenië}} - verskeie plaaslike gebiede<br />{{vlagland|Slowakye}} (streekstaal)<br />{{vlagland|Kroasië}} (streekstaal)<br />{{vlagland|Slowenië}} (streekstaal)<br />[[Lêer:Flag of Burgenland.svg|23px]] [[Burgenland]]<br />[[Lêer:Flag of Transcarpathian Oblast.svg|23px]] [[Transkarpatië-oblast|Transkarpatië]]"},"agentskap":{"wt":"Navorsingsinstituut vir Lingustiek van die Hongaarse Akademie vir die Wetenskap"},"iso1":{"wt":"hu"},"iso2":{"wt":"hun"},"iso3":{"wt":"hun"},"kaart":{"wt":"[[Lêer:Idioma húngaro.PNG|250px|Verspreiding van Hongaars]]"}},"i":0}}]}\" id=\"mwBg\" style=\"width:22em; margin-top:0.75em; background:#f4f4f4; text-align:left; font-size:90%;\" typeof=\"mw:Transclusion\">\n<tbody><tr><th colspan=\"3\" style=\"text-align: center; font-size:120%; color: black; background-color: limegreen;\">Hongaars <br/><i>magyar</i><span typeof=\"mw:Entity\"> </span></th></tr>\n<tr>\n<td style=\"padding-left: 0.5em;\">Uitspraak:</td>\n<td colspan=\"2\" style=\"padding-left: 0.5em;\"><span class=\"IPA\" title=\"Uitspraak volgens die IFA\">[ˈmɒɟɒr]</span></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"padding-left: 0.5em;\">Gepraat<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>in:</td>\n<td colspan=\"2\" style=\"padding-left: 0.5em;\"><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Hongarye\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Hungary.svg\" title=\"Vlag van Hongarye\"><img alt=\"Vlag van Hongarye\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Hungary.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/22px-Flag_of_Hungary.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/33px-Flag_of_Hungary.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/44px-Flag_of_Hungary.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Hongarye\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Hongarye\">Hongarye</a> en dele van:<br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Roemenië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Romania.svg\" title=\"Vlag van Roemenië\"><img alt=\"Vlag van Roemenië\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"400\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"600\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Romania.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/22px-Flag_of_Romania.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/33px-Flag_of_Romania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/44px-Flag_of_Romania.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Roemenië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Roemenië\">Roemenië</a><br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Slowakye\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Slovakia.svg\" title=\"Vlag van Slowakye\"><img alt=\"Vlag van Slowakye\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Slovakia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/22px-Flag_of_Slovakia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/33px-Flag_of_Slovakia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/44px-Flag_of_Slovakia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Slowakye\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Slowakye\">Slowakye</a><br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Serwië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Serbia.svg\" title=\"Vlag van Serwië\"><img alt=\"Vlag van Serwië\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"630\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"945\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Serbia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/22px-Flag_of_Serbia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/33px-Flag_of_Serbia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/44px-Flag_of_Serbia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Serwië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Serwië\">Serwië</a><br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Oekraïne\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Ukraine.svg\" title=\"Vlag van Oekraïne\"><img alt=\"Vlag van Oekraïne\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"800\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Ukraine.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Oekraïne\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Oekraïne\">Oekraïne</a><br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Kanada\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Canada_(Pantone).svg\" title=\"Vlag van Kanada\"><img alt=\"Vlag van Kanada\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Canada_(Pantone).svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/22px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/33px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/44px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Kanada\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Kanada\">Kanada</a><br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Israel\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Israel.svg\" title=\"Vlag van Israel\"><img alt=\"Vlag van Israel\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"800\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1100\" decoding=\"async\" height=\"16\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Israel.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/22px-Flag_of_Israel.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/33px-Flag_of_Israel.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Flag_of_Israel.svg/44px-Flag_of_Israel.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Israel\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Israel\">Israel</a><br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Oostenryk\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Austria.svg\" title=\"Vlag van Oostenryk\"><img alt=\"Vlag van Oostenryk\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Austria.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/22px-Flag_of_Austria.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/33px-Flag_of_Austria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/44px-Flag_of_Austria.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Oostenryk\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Oostenryk\">Oostenryk</a><br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Kroasië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Croatia.svg\" title=\"Vlag van Kroasië\"><img alt=\"Vlag van Kroasië\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Croatia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/22px-Flag_of_Croatia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/33px-Flag_of_Croatia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/44px-Flag_of_Croatia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Kroasië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Kroasië\">Kroasië</a><br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Slowenië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Slovenia.svg\" title=\"Vlag van Slowenië\"><img alt=\"Vlag van Slowenië\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Slovenia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Flag_of_Slovenia.svg/22px-Flag_of_Slovenia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Flag_of_Slovenia.svg/33px-Flag_of_Slovenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Flag_of_Slovenia.svg/44px-Flag_of_Slovenia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Slowenië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Slowenië\">Slowenië</a><span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"top; padding-left: 0.5em;\">Gebied:</td>\n<td colspan=\"2\" style=\"padding-left: 0.5em;\"><a href=\"./Sentraal-Europa\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Sentraal-Europa\">Sentraal-Europa</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"padding-left: 0.5em;\">Totale<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>sprekers:</td>\n<td colspan=\"2\" style=\"padding-left: 0.5em;\">ca. 12,6 miljoen<span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"padding-left: 0.5em;\">Rang:</td>\n<td colspan=\"2\" style=\"padding-left: 0.5em;\">57</td></tr>\n<tr>\n<td style=\"padding-left: 0.5em;\"><a href=\"./Taalfamilie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Taalfamilie\">Taalfamilie</a>:</td>\n<td colspan=\"2\" style=\"padding-left: 0.5em; text-align: left;\"><a href=\"./Oeraalse_tale\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Oeraalse tale\">Oeraals</a><br/><span style=\"font-size:66%;\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span></span><a href=\"./Fins-Oegriese_tale\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Fins-Oegriese tale\">Fins-Oegries</a><br/><span style=\"font-size:66%;\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span></span><a href=\"./Oegriese_tale\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Oegriese tale\">Oegries</a><br/><span style=\"font-size:66%;\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span></span><b>Hongaars</b><span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"padding-left: 0.5em;\">Skrifstelsel:</td>\n<td colspan=\"2\" style=\"padding-left: 0.5em;\"><a href=\"./Latynse_alfabet\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Latynse alfabet\">Latynse alfabet</a> (<a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Hongaarse alfabet\"]}}' href=\"./Hongaarse_alfabet?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Hongaarse alfabet\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Hongaarse variant</a>)<span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"3\" style=\"text-align: center; color: black; background-color: limegreen;\">Amptelike status</th></tr>\n<tr>\n<td style=\"padding-left: 0.5em;\">Amptelike taal in:</td>\n<td colspan=\"2\" style=\"padding-left: 0.5em;\"><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Flag of Europe\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Europe.svg\" title=\"Flag of Europe\"><img alt=\"Flag of Europe\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"540\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"810\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Europe.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Flag_of_Europe.svg/22px-Flag_of_Europe.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Flag_of_Europe.svg/33px-Flag_of_Europe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Flag_of_Europe.svg/44px-Flag_of_Europe.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Europese_Unie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Europese Unie\">Europese Unie</a><br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Hongarye\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Hungary.svg\" title=\"Vlag van Hongarye\"><img alt=\"Vlag van Hongarye\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Hungary.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/22px-Flag_of_Hungary.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/33px-Flag_of_Hungary.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/44px-Flag_of_Hungary.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Hongarye\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Hongarye\">Hongarye</a><br/><span typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Vojvodina.svg\"><img class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"12\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Vojvodina.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Flag_of_Vojvodina.svg/23px-Flag_of_Vojvodina.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Flag_of_Vojvodina.svg/35px-Flag_of_Vojvodina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Flag_of_Vojvodina.svg/46px-Flag_of_Vojvodina.svg.png 2x\" width=\"23\"/></a></span> <a href=\"./Vojvodina\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Vojvodina\">Vojvodina</a><br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Roemenië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Romania.svg\" title=\"Vlag van Roemenië\"><img alt=\"Vlag van Roemenië\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"400\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"600\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Romania.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/22px-Flag_of_Romania.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/33px-Flag_of_Romania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/44px-Flag_of_Romania.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Roemenië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Roemenië\">Roemenië</a> - verskeie plaaslike gebiede<br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Slowakye\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Slovakia.svg\" title=\"Vlag van Slowakye\"><img alt=\"Vlag van Slowakye\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Slovakia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/22px-Flag_of_Slovakia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/33px-Flag_of_Slovakia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/44px-Flag_of_Slovakia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Slowakye\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Slowakye\">Slowakye</a> (streekstaal)<br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Kroasië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Croatia.svg\" title=\"Vlag van Kroasië\"><img alt=\"Vlag van Kroasië\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Croatia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/22px-Flag_of_Croatia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/33px-Flag_of_Croatia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/44px-Flag_of_Croatia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Kroasië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Kroasië\">Kroasië</a> (streekstaal)<br/><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Slowenië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Slovenia.svg\" title=\"Vlag van Slowenië\"><img alt=\"Vlag van Slowenië\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Slovenia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Flag_of_Slovenia.svg/22px-Flag_of_Slovenia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Flag_of_Slovenia.svg/33px-Flag_of_Slovenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Flag_of_Slovenia.svg/44px-Flag_of_Slovenia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Slowenië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Slowenië\">Slowenië</a> (streekstaal)<br/><span typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Burgenland.svg\"><img class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"400\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"600\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Burgenland.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Flag_of_Burgenland.svg/23px-Flag_of_Burgenland.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Flag_of_Burgenland.svg/35px-Flag_of_Burgenland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Flag_of_Burgenland.svg/46px-Flag_of_Burgenland.svg.png 2x\" width=\"23\"/></a></span> <a href=\"./Burgenland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Burgenland\">Burgenland</a><br/><span typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Transcarpathian_Oblast.svg\"><img class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"800\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Transcarpathian_Oblast.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Flag_of_Transcarpathian_Oblast.svg/23px-Flag_of_Transcarpathian_Oblast.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Flag_of_Transcarpathian_Oblast.svg/35px-Flag_of_Transcarpathian_Oblast.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Flag_of_Transcarpathian_Oblast.svg/46px-Flag_of_Transcarpathian_Oblast.svg.png 2x\" width=\"23\"/></a></span> <a href=\"./Transkarpatië-oblast\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Transkarpatië-oblast\">Transkarpatië</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"padding-left: 0.5em;\">Gereguleer deur:</td>\n<td colspan=\"2\" style=\"padding-left: 0.5em;\">Navorsingsinstituut vir Lingustiek van die Hongaarse Akademie vir die Wetenskap</td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"3\" style=\"text-align: center; color: black; background-color: limegreen;\">Taalkodes</th></tr>\n<tr>\n<td style=\"padding-left: 0.5em;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./ISO_639-1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"ISO 639-1\">ISO 639-1</a>:</td>\n<td colspan=\"2\" style=\"padding-left: 0.5em;\"><tt>hu</tt></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"padding-left: 0.5em;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./ISO_639-2\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"ISO 639-2\">ISO 639-2</a>:</td>\n<td colspan=\"2\" style=\"padding-left: 0.5em;\"><tt>hun</tt></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"padding-left: 0.5em;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./ISO_639-3\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"ISO 639-3\">ISO 639-3</a>:</td>\n<td colspan=\"2\" style=\"padding-left: 0.5em;\"><tt><a class=\"external text\" href=\"http://www.sil.org/iso639-3/documentation.asp?id=hun\" rel=\"mw:ExtLink nofollow\">hun</a></tt><span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"padding: 0; vertical-align: middle;\"><span data-mw='{\"caption\":\"Verspreiding van Hongaars\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Idioma_húngaro.PNG\" title=\"Verspreiding van Hongaars\"><img alt=\"Verspreiding van Hongaars\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"213\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"325\" decoding=\"async\" height=\"164\" resource=\"./Lêer:Idioma_húngaro.PNG\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Idioma_h%C3%BAngaro.PNG/250px-Idioma_h%C3%BAngaro.PNG\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0b/Idioma_h%C3%BAngaro.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0b/Idioma_h%C3%BAngaro.PNG 2x\" width=\"250\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td class=\"boilerplate metadata\" colspan=\"3\" style=\"line-height:10pt; padding:0.5em;\"><small><b>Nota</b>: Hierdie bladsy kan IFA fonetiese simbole in Unicode bevat. </small></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 5414
} |
Die **Isère** is 'n rivier in die Auvergne-Rhône-Alpes- streek van Suidoos-Frankryk. Sy bron, 'n gletser bekend as die *Sources de l'Isère*, lê in die Vanoise Nasionale Park in die Graian Alpe van Savoie, naby die ski-oord in Val-d'Isère op die grens met Italië. Die Isère is 'n belangrike sytak aan die linkeroewer van die Rhône, en smelt met laasgenoemde saam 'n paar kilometer noord van Valence.
'n Hele aantal munisipaliteite langs die rivier het die naam van die Isère in hul eie opgeneem, byvoorbeeld Sainte-Hélène-sur-Isère en Romans-sur-Isère. Die departement van Isère is eweneens na die rivier vernoem.
Aardrykskunde
-------------
Die Isère se loop meet 286 km en loop deur 'n wye verskeidenheid landskappe: vanaf sy oorsprong naby die Italiaanse grens in die westelike Alpe, kruis dit die Pays de Savoie en die Tarentaise-vallei, sny tussen die Chartreuse en Belledonne -bergreekse, volg die Vercors-massief, gaan deur die Dauphiné- provinsie, en ontmoet uiteindelik die Rhône aan die voet van die Vivarais.
| | |
| --- | --- |
| Normdata Edit this at Wikidata |
* BNF: cb11864625w (data)
* GND: 4411195-2
* SUDOC: 026389495
* VIAF: 149644196
* WorldCat Identities: viaf-149644196
| | {
"title": "Isèrerivier",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
104,
958,
0.10855949895615867
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1216
} |
**Aisleyne Horgan-Wallace** (gebore 28 Desember 1978) is 'n Engelse televisiepersoonlikheid, model en rubriekskrywer wat in 2006 bekendheid verwerf het toe sy in die sewende reeks van die werklikheidstelevisieprogram *Big Brother* verskyn het.
2006: *Big Brother*
-------------------
Horgan-Wallace het bekendheid verwerf in die Verenigde Koninkryk toe sy in 2006 as deelnemer in die sewende reeks van die Channel 4 TV-reeks, *Big Brother*, gekies is. Sy het op dag 12 in die Big Brother-huis binnegekom en bekendheid verwerf vir haar gevegte met mede-deelnemers Nikki Grahame en Grace Adams-Short, en omdat sy deur die publiek in die 'House Next Door' verkies is - 'n geheime huis, waar sy gedwing is om te kies wie uit vyf nuwe deelnemers nuwe huismaats sou word. Horgan-Wallace het op dag 93 die eindstryd gehaal; sy het derde gekom met 22% van die kykerstemme.
In Augustus 2010 het sy 'n aanbod van *Ultimate Big Brother* van die hand gewys om haar tonele te skiet vir 'n klein rol in die Britse filmprent *Anuvahood*.
Aisleyne Horgan-Wallace tydens 'n rooitapyt-geleentheid
Sedert 2007 was Horgan-Wallace 'n gereelde gas op die ondersteuningsprogramme van die *Big Brother*, *Big Brother's Big Mouth*, *Big Brother's Little Brother*, en sedert die program se skuif na *Channel 5* in 2011, *Big Brother's Bit On The Side*. Sy skryf ook *Big Brother*-kolomme vir *The Sun Online*.
2007 – hede: verskuiwing na televisiewerk
-----------------------------------------
Sedert 2007 verskyn sy in 'n aantal episodes van *Charlie Brooker's Screenwipe*. Sy het ook vertonings aangebied soos *T4*. Sy verskyn in BBC One se *Test The Nation*, in 'n span saam met verskeie ander *Big Brother*-deelnemers. Sy het ook 'n klein verskyning gemaak op *The Charlotte Church Show*. Sy verskyn in verskeie aflewerings van die Red TV-reeks *Celebrity: Stars at Work*, wat in Desember 2007 en Januarie 2008 uitgesaai is. Hierna het Horgan-Wallace 'n enkelreeks-kontrak met Red TV onderteken om 'n self-getitelde, vlieg-teen-die-muur-dokumentêr *Aisleyne* te verfilm. Vier episodes is uitgesaai, die eerste was op 5 Maart 2008.
Filantropie
-----------
Horgan-Wallace is 'n beskermdame van "Brain Tumor UK" en het opgetree as 'n ambassadeur vir Club4Climate, 'n inisiatief gebaseer op partye in die Londense West End en elders wat daarop gemik was om klimaatsverandering te voorkom. In 2007 voltooi sy die 10 km-rit van Londen om geld in te samel vir *Brain Tumor UK*, en sy voltooi dieselfde geleentheid op 6 Julie 2008.
Sy was betrokke by die "NHS Stop Smoking"-veldtog in samewerking met Cancer Research UK, en gee elke jaar sedert 2008 haar ondersteuning aan "No Smoking Day". Sy het ook betrokke geraak by die "Sit die messe en gewere neer!"-veldtog wat tieners aanmoedig om van die straat af te kom en skietery en messtekery te staak. | {
"title": "Aisleyne Horgan-Wallace",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1767,
4057,
0.43554350505299483
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biography vcard\" data-mw=\"{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"Inligtingskas Persoon\\n","href":"./Sjabloon:Inligtingskas_Persoon"},"params":{"name":{"wt":"Aisleyne Horgan-Wallace"},"image":{"wt":"AisleyneHorganWallace.jpg"},"caption":{"wt":"Aisleyne Horgan-Wallace in 2007"},"birth_name":{"wt":""},"birth_date":{"wt":"{{Geboortedatum en ouderdom|1978|12|28}}"},"birth_place":{"wt":"[[Londen]], Engeland"},"nationality":{"wt":"{{vlagikoon|VK}} [[VK|Brits]]"},"education":{"wt":"London College of Fashion"},"occupation":{"wt":"Model, rubriekskrywer, televisiepersoonlikheid, [[aktrise]]"},"height":{"wt":"5'7\\""},"television":{"wt":"''[[Big Brother]]''<br/>''Celebrity Coach Trip''"},"parents":{"wt":"Sophia Horgan, Steve Wallace"}},"i":0}}]}\" id=\"mwAg\" style=\"width:22em\" typeof=\"mw:Transclusion\"><tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold\"><div class=\"fn\" style=\"display:inline\">Aisleyne Horgan-Wallace</div></th></tr><tr><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:Image/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:AisleyneHorganWallace.jpg\"><img data-file-height=\"222\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"222\" decoding=\"async\" height=\"220\" resource=\"./Lêer:AisleyneHorganWallace.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/AisleyneHorganWallace.jpg/220px-AisleyneHorganWallace.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/AisleyneHorganWallace.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/AisleyneHorganWallace.jpg 2x\" width=\"220\"/></a></span><div>Aisleyne Horgan-Wallace in 2007</div></td></tr><tr><th scope=\"row\">Gebore</th><td>28 Desember 1978<span style=\"display:none\"> (<span class=\"bday\">1978-12-28</span>)</span><span class=\"noprint\"> (43<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>jaar<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>oud) </span><br/><div class=\"birthplace\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Londen\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Londen\">Londen</a>, Engeland</div></td></tr><tr><th scope=\"row\">Nasionaliteit</th><td class=\"category\"><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Verenigde Koninkryk\"}' typeof=\"mw:Image\"><a href=\"./Verenigde_Koninkryk\"><img data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1000\" decoding=\"async\" height=\"13\" resource=\"./Lêer:Flag_of_the_United_Kingdom_(3-5).svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/22px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/33px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/44px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span> <a class=\"mw-redirect\" href=\"./VK\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"VK\">Brits</a></td></tr><tr><th scope=\"row\">Uitbeelding</th><td>London College of Fashion</td></tr><tr><th scope=\"row\">Beroep</th><td class=\"role\">Model, rubriekskrywer, televisiepersoonlikheid, <a class=\"mw-redirect\" href=\"./Aktrise\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Aktrise\">aktrise</a></td></tr><tr><th scope=\"row\">Lengte</th><td>5'7\"</td></tr><tr><th scope=\"row\">Televisie</th><td><i><a class=\"mw-disambig\" href=\"./Big_Brother\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Big Brother\">Big Brother</a></i><br/><i>Celebrity Coach Trip</i></td></tr><tr><th scope=\"row\">Ouer(s)</th><td>Sophia Horgan, Steve Wallace</td></tr></tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 2835
} |
**Esmé Euvrard** (geb. 19 Mei 1919, Smithfield, Oranje-Vrystaat – 11 September 1993, Sandton, Transvaal) was 'n radio-omroeper, sangeres en aktrise.
Op 26 Januarie 2020 is Esmé ook ingehuldig as 'n lewende legende in die Suid-Afrikaanse legendesmuseum.
Biografie
---------
### Radio
Esmé Euvrard was die jongste van vier kinders van Albertus en Anna Euvrard en was in haar tyd een van Suid-Afrika se gewildste radiopersoonlikhede. Sy en Jan Cronjé het saam opgetree in die langdurige Afrikaanse radiovervolgreekse *Liefdeslied* en *Verbode Liefde* (1953-1959) en ook *Só Maak Mens aangebied*, 'n program met wenke, resepte en onderhoude vir huishoudings wat van 1957 tot 1985 uitgesaai is toe Springbokradio gesluit het. Die program is daarna na Radio Suid-Afrika verskuif. Saam met Paul Desmond het sy *Springbok Rendezvous* aangebied, 'n program vir die 'seuns op die grens' wat bestaan het uit musiekversoeke en boodskappe, asook 'n gewilde Sondagaand-musiekprogram genaamd *Esmé se Musiekalbum*. Tannie Esmé was ook verantwoordelik vir baie Afrikaanse kinderprogramme.
Op 26 Januarie 2020 is Esmé ook ingehuldig as 'n lewende legende in die Suid-Afrikaanse legendesmuseum.
Haar seuns het 'n reuse skildery van Esmé asook die Ster van Suid-Afrika toekenning wat sy destyds van die Staatspresident ontvang het aan die legendesmuseum geskenk.
### Film
Sy speel klein rolle in vyf rolprente, naamlik *Man in die Donker* (Truida Pohl / 1962), *Majuba: Hill of Doves / Majuba: Heuwel van Duiwe* (David Millin / 1968), *Vrolike Vrydag* die 13de (Richard Daneel / 1969), *Stadig oor die Klippe* (Richard Daneel / 1969) en *Wolhaarstories* (Bromley Cawood / 1983). Saam met Dana Niehaus het sy in die televisiereeks *Net 'n Bietjie Liefde* (Henk Hugo / 1977) opgetree. Sy en Cronjé het ook die sprekende stemme van onderskeidelik Marika Rökk en Paul Hubschmid oorgeklank vir die Afrikaanse weergawe van die Duitse film *Maske in Blau* (1953). Boonop was sy een van die vertellers van die Afrikaanse weergawe van die dokumentêr *Krag vir Suid-Afrika* (Denis Scully / 1959).
### Musiek
Sy was getroud met die bekende Portugees-gebore flamenco-kitaarspeler Gilberto Bonegio en hulle het albei by die Mercedes Molina Spanish Dance Company aangesluit toe dit in 1958 gestig is. Sy was 'n talentvolle sangeres en sy en Gilberto het ten minste een fado-plaat geproduseer. In 1988 lewer sy 'n plaat van kinderverhale met die titel *Diereverhaaltjies* op. Gilberto is in 1964 oorlede nadat hy 20 maande in 'n koma was ná 'n motorongeluk en al haar toegewyde aanhangers het met haar verlies geïdentifiseer. Hul twee seuns, Raúl en Fernando, het in hul pa se voetspore gevolg en talentvolle flamenco-kunstenaars in eie reg geword.
Bronne
------
*
*
*
| | |
| --- | --- |
| Normdata Edit this at Wikidata |
* IMDb: nm4595281
| | {
"title": "Esmé Euvrard",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
221,
2484,
0.0889694041867955
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas Akteur\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_Akteur\"},\"params\":{\"Naam\":{\"wt\":\"Esmé Euvrard\"},\"Beeld\":{\"wt\":\"\"},\"Beeldbeskrywing\":{\"wt\":\"\"},\"Beeldonderskrif\":{\"wt\":\"\"},\"Geboortenaam\":{\"wt\":\"\"},\"Alias\":{\"wt\":\"\"},\"Geboortedatum\":{\"wt\":\"[[19 Mei]] [[1919]]\"},\"Geboorteplek\":{\"wt\":\"[[Smithfield]], [[Oranje-Vrystaat]]\"},\"Nasionaliteit\":{\"wt\":\"[[Suid-Afrika]]\"},\"Sterftedatum\":{\"wt\":\"{{SDEO|1993|9|11|1919|5|19|df=y}}\"},\"Sterfteplek\":{\"wt\":\"[[Sandton]], [[Transvaal]]\"},\"Beroep\":{\"wt\":\"Aktrise, radio-omroeper en sangeres\"},\"Aktiewe jare\":{\"wt\":\"\"},\"Noemenswaardige rolprente\":{\"wt\":\"\"},\"Webwerf\":{\"wt\":\"\"},\"imdb\":{\"wt\":\"4595281\"},\"Toekennings\":{\"wt\":\"\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"width:25.5em; font-size: 85%; text-align: left;\" typeof=\"mw:Transclusion\">\n<tbody><tr>\n<td class=\"inligtingskas_v2-rolprentopskrif\" colspan=\"2\" style=\"text-align: center; font-size: larger; line-height:40px; background-color:rgb(23,165,165);\">Esmé Euvrard</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Geboorte</th>\n<td><a href=\"./19_Mei\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"19 Mei\">19 Mei</a> <a href=\"./1919\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1919\">1919</a><br/><a href=\"./Smithfield\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Smithfield\">Smithfield</a>, <a href=\"./Oranje-Vrystaat\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Oranje-Vrystaat\">Oranje-Vrystaat</a></td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Sterfte</th>\n<td>11 September 1993 (op 74)<br/><a href=\"./Sandton\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Sandton\">Sandton</a>, <a href=\"./Transvaal\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Transvaal\">Transvaal</a></td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Nasionaliteit</th>\n<td><a href=\"./Suid-Afrika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Suid-Afrika\">Suid-Afrika</a></td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Beroep(e)</th>\n<td>Aktrise, radio-omroeper en sangeres</td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" scope=\"row\" style=\"text-align:center\"><a class=\"extiw\" href=\"https://www.imdb.com/name/nm4595281/\" rel=\"mw:WikiLink/Interwiki\" title=\"imdbname:4595281\"><i>Internet-rolprentdatabasis</i>-profiel</a></th></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 2846
} |
Hong Xiuquan
**Hong Xiuquan** (Chinees: 洪秀全; pinyin: Hóng Xiùquán)(Huadu (Jiaxiang: Guangdong, Huadu, Fuyuanshuicun 廣東花縣福源水村), (1 Januarie 1814 – 1 Junie 1864) was 'n Protestantse Hakka van Guangzhou en sy sentrale figuur in die Taiping-rebellie teen die Qing-dinastie. Hy het homself die "Hemelse Keiser" van Taipingtianguo, die Hemelse Koninkryk van die Groot Vrede, verklaar. Hong Xiuquan het in Huadaoqu, oos van Guangzhou, in die Chinese provinsie Guangdong gewoon.
Hy wou oorspronklik 'n staatsamptenaar word. In 1837 het Hong Xiuquan, toe nog onder die naam **Hong Renkun**, vir die derde keer aan die provinsiale-vlak eksamens in Guangzhou deelgeneem. Gedurende daardie dae het twee mans, insluitende sendeling Edwin Stevens wat as 'n Chinees vermom is, vir hom 'n boek gegee deur Liang Fa, die eerste Chinese evangelis. Hong het die boek *Good Words for the Exhortation of the Times* huis toe geneem, maar nie verder daarvan kennis geneem nie. Nadat hy die boodskap ontvang het dat hy weer misluk het, het hy in psigose gegaan en 'n aantal visioene gehad. In 1843 het Hong vir die vierde keer die eksamen gedruip. Daarna het hy die boek gelees. Hy het sy vroeëre visioene in Christelike terme kom interpreteer gebaseer op die teks van Liang Fa. Hy het die kern van Liang Fa se argument oor die noodsaaklikheid van moreel regte gedrag en die kontras tussen die uitverkorenes en die verdoemdes as die basis van die Taiping-rebellie-ideologie geneem, maar het ook oortuig geraak dat hy die Jonger Broer van Jesus Christus sou wees.
Op 1 Januarie 1852 het Hong 'n nuwe dinastie geproklameer wat hy Taiping Tianguo, die Hemelse Koninkryk van die Groot Vrede, genoem het. Hy was baie aantreklik vir die armes vanweë sy klem op gelykheid in rykdom en gelykheid van beide geslagte. ’n Leër is onder sy ondersteuners gevorm en het die stad Nanjing in 1853 ingeneem. Hierdie stad is daarna herdoop na Tianjing, Hoofstad van die Hemel.
In 1856 het die leër meer as 'n miljoen man getel, en die Qing-ryk was besig om te steier. Hong het egter meer en meer in sy groot harem onttrek, wat 'n onderlinge magstryd tussen leiers toegelaat het om sy koninkryk verder en verder te verswak.
Op 30 Julie 1864 is die lyk van Hong Xiuquan in die Paleis van die Hemelse Hoofstad in Nanjing gevind. Volgens sommige bronne het Hong Xiuquan op 1 Junie 1864 selfmoord gepleeg deur gif in te neem nadat die Imperiale magte 'n beslissende militêre voordeel verkry het en die Koninkryk verlore gegaan het. Volgens ander bronne is hy egter aan 'n siekte dood. Sy oom Hong Rengan het gesê dat sy siekte veroorsaak is deur ' die eet van manna', 'n Bybelse gebod wat Hong Xiuquan aan sy mense gegee het toe hulle honger ly. Hong Xiuquan se seun, Hong Tianguifu, het hom opgevolg. Die Taiping-rebellie is later daardie jaar deur Qing-troepe verpletter.
Literatuur
----------
Hy het die boeke geskryf:
* "Gedig vir die verdryf van die bose en die behoud van die goeie" 《斬邪留正詩》 (pinyin: zhanxieliuzhengshi; Standaard Kantonees: Chaam Chěh Lauw Chīng Siě)
* "Keiserlike Boek van die Hemelse Koninkryk van die Groot Vrede" 《太平詔書》 (pinyin: Taipingzhaoshu; Standaard Kantonees: T'áai P'īng Chiew Suu)
* "Middel om die wêreld te red deur herstrukturering" 《原道救世訓》 (pinyin: Yuandaojiushixun; Kantonees: Yuun Toow Kauw Saj Fan)
* "Middel om die wêreld beter te maak deur herstrukturering" 《原道醒世訓》 (pinyin: Yuandaoxingshixun; Standaard Kantonees: Yuun Toow Sing Saj Fan)
* "Middel om die wêreld wakker te maak deur herstrukturering" 《原道覺世訓》 (pinyin: Yuandaojueshixun; Standaard Kantonees: Yuun Toow Kôk Saj Fan)
### Bibliografie
* Anderson, Flavia (1959), *The Rebel Emperor*, Doubleday & Company
* Cohen, Paul A. (2003), *China Unbound: Evolving Perspectives on the Chinese Past*
* Gray, Jack (1990), *Rebellions and Revolutions: China from the 1800s to the 1980s*, Oxford University Press, ISBN 0-19-821576-2,
* Jen, Yu-Wen (1973), *The Taiping Revolutionary Movement*, Yale University Press, ISBN 9781597407434
* Kilcourse, Carl S. "Instructing the Heavenly King: Joseph Edkins's Mission to Correct the Theology of Hong Xiuquan." *Journal of Ecclesiastical History* (2020) 71#1 pp 116-134.
* Kuhn, Philip A. (1978), "The Taiping Rebellion", in Fairbank, John K. *Late Ch'ing 1800–1911, Part I.*, Cambridge, UK: Cambridge University Press
* Li, Xiaobing (2012), "Hong Xiuquan", in Li, Xiaobing, *China at War: An Encyclopedia*, Santa Barabara, CA: ABC-CLIO, pp. 165–168, ISBN 978-1-59884-415-3, besoek op 21 May 2012
* Michael, Franz H.; Chang, Chung-li (1966), *The Taiping Rebellion: History and Documents*, **I: History**, Seattle, WA: University of Washington Publications on Asia
* Michael, Franz H. (1966), *The Taiping Rebellion: History and Documents*, **II: Documents**, Seattle, WA: University of Washington Publications on Asia
* Reilly, Thomas H. (2004), *The Taiping Heavenly Kingdom: Rebellion and the Blasphemy of Empire*, Seattle, WA: University of Washington Press, ISBN 0295984309,
* Spence, Jonathan D. (1996), *God's Chinese Son: The Taiping Heavenly Kingdom of Hong Xiuquan*, W.W. Norton, ISBN 0-393-03844-0,
* Wills, John E. (1994), "Hong Xiuquan", *Mountain of Fame: Portraits in Chinese History*, Princeton, NJ: Princeton University Press, ISBN 0691055424
| | |
| --- | --- |
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Nederlandse Wikipedia vertaal. |
|
| | |
| --- | --- |
| Normdata Edit this at Wikidata |
* BNF: cb15515058f (data)
* CANTIC: a11357952
* GND: 118967266
* ISNI: 0000 0001 1670 1811
* LCCN: n82070104
* LNB: 000221666
* NDL: 00623023
* NLA: 36611558
* NTA: 170359549
* SUDOC: 112819427
* Trove: 1327942
* VIAF: 72194171
* WorldCat Identities: lccn-n82070104
| | {
"title": "Hong Xiuquan",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
2326,
4728,
0.4919627749576988
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 5767
} |
Sachsenburg-eiland is in Atlantiese OseaanSachsenburg-eilandSachsenburg-eilandBeweerde ligging van die Sachsenburg-eiland in die Atlantiese Oseaan
**Sachsenburg** (Saxemburgh, Saxenburg) is vir 'n 150 jaar beskou as 'n eiland halfpad tussen St. Helena en Tristan da Cunha. Tot vroeg in die 20ste eeu is dit op 30°43'S en 19°30'W in atlasse aangedui.
Op 23 Augustus 1670 het die Nederlandse skeepskaptein Johann Lindeman 'n skets van die eiland gemaak. Die Amerikaanse skip Fancy onder kapt. Galloway het die eiland in 1804 op dieselfde breedteligging as Lindeman teengekom, alhoewel effens meer oos. Kapt. J.C. Head en sy skip True Briton het die eiland op 9 Maart 1816 op dieselfde breedtegraad gesien. Enkele jare later vind kapt. James Horsburgh dit egter nie. In Augustus 1828 doen die Amerikaanse skip Antarctic onder kapt. Benjamin Morrell 'n ernstige poging om die eiland te vind. Hy en sy bemanning kom tot die besluit dat daar nie so 'n eiland bestaan nie en dat vorige waarnemers deur besondere wolkformasies mislei is. Ysberge sowel as drywend eilande bestaande uit seewier, bondels takke en gras afkomstig uit die groot riviere van die trope kon dalk ook vir 'n eiland aangesien word.
Bibliografie
------------
* Green,Lawrence G.: Eight Bells at Salamander. The unwritten story of ships and men in South African waters and some of the forgotten adventures and mystereis of the wide oceans that wash the shores of Africa and break on the lonely isles. Kaapstad: Howard Timmins, 1960.
* Rosenthal, Eric: The best of Eric Rosenthal. Kaapstad: Howard Timmins. 1975. ISBN 0-86978-111-1 | {
"title": "Sachsenburg",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
309,
1272,
0.2429245283018868
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1599
} |
Uitslag: Groen ten gunste; rooi teen hervorming.
Die Italiaanse eerste minister, Matteo Renzi het vir onafhanklikheid beywer.
Tydens die **Italiaanse referendum van Desember 2016** is Italiaanse kiesers gevra om vir of teen die grondwetlike wysiging van 2016 te stem. Die stemming het op 4 Desember 2016 plaasgevind. Die uitkoms was 'n oorwinning vir die nee-stem.
Die Italiaanse eerste minister Matteo Renzi het vir die "Ja"-stem beywer.
Na die afloop van die referendum, het hy sy bedanking aangekondig.
Resultate
---------
Vraag:
*Approvate il testo della legge costituzionale concernente "disposizioni per il superamento del bicameralismo paritario, la riduzione del numero dei parlamentari, il contenimento dei costi di funzionamento delle istituzioni, la soppressione del CNEL e la revisione del Titolo V della parte II della Costituzione", approvato dal Parlamento e pubblicato nella Gazzetta Ufficiale n. 88 del 15 aprile 2016?* (it)
| Keuse | Stemme | % |
| --- | --- | --- |
| Ja | 13 432 208 | 40,89 |
| **Nee** | 19 419 507 | 59,11 |
| Bedorwe/ blanko stemme | 392 130 | – |
| **Totaal** | **33 243 845** | **100** |
| Geregistreer/ stempersentasie | 50 773 284 | 65,47 |
| Bron: elezioni.interno.it/ | | {
"title": "Italiaanse grondwetlike referendum, 2016",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
449,
1248,
0.359775641025641
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1225
} |
**Aart de Villiers** (1931–1999) was 'n bekende in dramakringe, wat klas gegee het aan die Universiteit van die Witwatersrand, verskeie boeke oor drama en regie geskryf het, opgetree het as regisseur van verskeie drama- en opera-opvoerings en as resensent opgetree het vir verskeie publikasies.
Lewe en werk
------------
Aart de Villiers is op 5 Maart 1931 gebore as enigste kind van Henry Stewart de Villiers (26 Oktober 1895 – 24 Junie 1969) en Susanna Jacoba Carolina Visser (25 Februarie 1907 – 31 Januarie 1945). Sy grootwordjare spandeer hy op Bethal in die Oos-Transvaal, waarna hy verder studeer aan Rhodes-universiteit in Grahamstad. Sy M.A.-graad behaal hy in 1957 met ’n verhandeling oor *Verkenninge in die woordeskat van die poësie met spesiale verwysing na N.P. van Wyk Louw*. Hy was een van die stigterslede van die Departement van Drama aan die Universiteit van die Witwatersrand, waar hy vir baie jare dosent in drama en regie was. Hy verwerf veral bekendheid vir sy drama resensies in verskeie Afrikaanse koerante, sy werk as drama- en operaregisseur en die operas en operettes wat hy in Afrikaans vertaal het. Vir die Afrikaanse Radiodiens van die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie het hy gereeld opgetree op die program *In die voorportaal*. De Villiers het 'n prominente rol gespeel in die gay-gemeenskap en het onder meer daarin geslaag om gays se metgeselle tot mediese skemas toegelaat te kry. Sy lewensmaat was die bekende akteur Don Lamprecht. Op 26 April 1999 is hy in Johannesburg oorlede aan bloedvatverstopping nadat hy sowat ses weke tevore 'n operasie gehad het om infeksie in een van sy kunsknieë teen te werk.
Skryfwerk
---------
Hy skryf verskeie boeke oor die onderrig van drama en oor regie, insluitende *Die sawel van jou stilsit: beskouinge oor van Wyk Louw se Germanicus*. *Dirigent van die woord* is 'n handleiding wat die beginsels van regie uiteensit. Saam met Don Lamprecht vertaal hy Bartho Smit se *Die keiser* in Engels as *The naked emperor* en Charles Dickens se *Christmas Carol* as *Pennieknyper*. Hy vertaal ook onder andere die eenbedryf *Ag Pa, arme Pa, Ma het jou in die kas gehang, dis daarom wat ek kla* van Arthur Kopit, *Alkestis* van Euripides (saam met Don Lamprecht), *Amahl en die nagbesoekers* van Gian-Carlo Menotti (saam met Bosman de Kock) en die opera *Huwelik van Figaro* van Mozart (saam met Anton Hartman).
Publikasies
-----------
| Jaar | Pubkikasies |
| --- | --- |
| 1970 | Regieboek vir Germanicus van N.P. van Wyk Louw |
| 1976 | Dirigent van die woord |
| 1977 | Die sawel van jou stilsit: beskouinge oor van Wyk Louw se Germanicus |
| | Vertalings |
| 1982 | The Naked Emperor – Bartho Smit |
Bronnelys
---------
### Tydskrifte en koerante
* Anoniem: "Drama-bekende dr. Aart de Villiers skielik tuis oorlede" Beeld 28 April 1999
### Internet
* Beeld:
* Cornelissen, Andries. Rapport:
* Esaach:
* Geni:
* Roekeloos:
* Veenemans:
* Worldcat: The Naked Emperor – Bartho Smit
### Ander verwysings
1. ↑ Roekeloos-webwerf:
2. ↑ Veenemans-webwerf: | {
"title": "Aart de Villiers",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
401,
2409,
0.16645911166459113
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 3043
} |
Safa in die Al-Masdjid al-Haram, Mekka.
**Safa** en **Marwa** (Arabies: الصفا *Aṣ-Ṣafā*, المروة *al-Marwah*) is twee klein heuwels wat nou in die Al-Masdjid al-Haram in Mekka, Saoedi-Arabië, geleë is. Moslems loop sewe keer heen en weer tussen die heuwels tydens die bedevaarte hadj en oemra.
Geskiedenis
-----------
In die Islamitiese tradisie het Allah vir Abraham opdrag gegee om sy vrou Hagar en hul seun Ismael alleen in die woestyn te los, tussen Safa en Marwa. Toe hul voorraad opraak, het Hagar gaan water soek. Om makliker en vinniger te loop het sy Ismael alleen agtergelaat.
Sy het eerste die naaste heuwel, Safa, uitgeklim om oor die omringende gebied uit te kyk. Toe sy niks sien nie, het sy na die ander heuwel, Marwa, gegaan. Wanneer Hagar op een van die heuwels was, kon sy Ismael sien en het sy geweet hy is veilig. Op die vlakte tussen die heuwels kon sy hom egter nie sien nie en het sy gehardloop. Sy het sewe keer heen en weer in die hitte gehardloop voordat sy na haar seun teruggekeer het. Daar het sy ’n fontein gesien wat ontspring het waar die aartsengel Gabriël die grond met sy vlerk aangeraak het. Dié fontein is bekend as die Zamzam-put, en het gedien as ’n bron van water vir Hagar en ’n beloning vir haar geduld.
Ligging
-------
Al-Masdjid al-Haram huisves die Kaäba, die fokuspunt van gebed vir alle Moslems. Safa – van waar die rituele staptog, die **saj**, begin – is sowat 100 m van die Kaäba af geleë en Marwa sowat 350 m. Die afstand tussen die heuwels is sowat 450 m, en dus is die hele staptog sewe keer heen en weer sowat 3,15 km ver. Die twee heuwels en die pad tussenin is nou onderdak en vorm deel van die moskee.
Die saj (سعى *saʿy*, "soektog") is in herinnering aan Hagar se soeke na water en God se genade om gebede te verhoor.
Galery
------
* Die saj in die rigting van Safa.
* Middelste deel vir ouer en gestremde mense.
* Die saj terug van Safa af.
In die Koran
------------
Safa en Marwa word ook in die Koran genoem.
> *Voorwaar, Safã en Marwa is van die tekens van Allah; daarom sal hy wat ’n bedevaart na die Huis onderneem, of ’n besoek daar gaan aflê, sonder blaam wees as hy rondom albei van hulle gaan. En wie vrywillig goeie dade doen – laat hy weet: Allah is Erkentlik, Alwetend.*
> – Hoofstuk 2:158
>
>
>
In die Westerse kultuur
-----------------------
Safa is na bewering die berg waarna verwys word in die algemene spreekwoord "As die berg nie na Mohammed wil kom nie, moet Mohammed na die berg toe gaan". Dit was nadat Mohammed die berg volgens ’n oorlewering beveel het om na hom te kom en die berg onbeweeglik bly staan het. Die spreekwoord word dikwels verkeerdom aangehaal. | {
"title": "Safa en Marwa",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
269,
2367,
0.11364596535699198
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 2669
} |
**Aishwarya Rai Bachchan** (Tulu: ಐಶ್ವರ್ಯಾ ರೈ, gebore 1 November 1973 in Mangalore, Karnataka) is 'n Indiese model en aktrise. In 2009 is sy deur Indiese regering met die *Padma Shri* bekroon, wat die vierde hoogste burgerlike toekenning in Indië is. In 2012 het Rai die *Ordre des Arts et des Lettres*, 'n toekenning van die regering van Frankryk, ontvang. Sy is deur baie mense as "een van die mooiste vroue op aarde" beskryf.
Lewensloop
----------
Aishwarya Rai saam met aktrise Madhuri Dixit, wie ook 'n belangrike rol in die film *Devdas* vertolk het.
Aishwarya Rai is in 'n Tulu-sprekende *Bunt*-familie in Mangalore gebore. Sy het die byname 'Ash', 'Aishu' en vir haar familie, 'Gullu'. Sy het 'n broer, Aditya Rai, wat 3 jaar ouer as sy is. Sy is op Donderdag, 19 April 2007 met Abhishek Bachchan in Moembaai getroud. Op 16 November 2011 is haar dogtertjie gebore. Voordat sy 'n aktrise geword het, was sy 'n student in argitektuur en 'n model. Sy praat baie tale: Engels, Hindi, Urdu, Kannada, Tamil, en Marathi; Haar moedertaal is Tulu, wat deur sowat twee miljoen mense gepraat word.
In 1994 is sy met die titel van *Miss World* bekroon. As gevolg van haar Miss World-titel is sy gevra om rolle in verskeie Indiese films te speel, en sy het in die laat 1990's 'n paar rolle in verskeie Bollywood-produksies vertolk. Hierdie kommersiële films, wat in die studio's van Moembaai geproduseer is, bevat baie kleur, skouspel, dans en musiek. Aishwarya het haar loopbaan as 'n aktrise en danser in die kollig van die filmbedryf uitgebrei.
Voordat Aishwarya internasionale erkenning ontvang het, het sy rolle in ongeveer dertig Indiese films vertolk. Haar eerste groot Amerikaanse produksie was *Bride and Prejudice: The Bollywood Musical* (2004). Aishwarya, saam met mede-akteur Martin Henderson het 'n ontmoetingspunt tussen die Amerikaanse Hollywood en Indiese Bollywood gevind. Daarbenewens het sy rolle in verskillende Engelstalige films gespeel, soos *Mistress of Spices* (2005), *Provoked* (2007), *A true Story* (2006), *The Last Legion* met Colin Firth en Ben Kingsley, en *Pink Panther 2* met Steve Martin.
In 2002 het sy 'n lid van die jurie van die *Cannes Film Festival* geword. Aishwarya is die eerste Indiese aktrise wat hierdie lidmaatskap ontvang het. Sy het ook haar film *Devdas* by die filmfees geadverteer.
Sy is, saam met aktrises soos Penélope Cruz, Andie MacDowell, Gong Li, Catherine Deneuve en die model Doutzen Kroes, 'n lid van die *L'Oréal Dreamteam*. Sy is ook jare lank die internasionale gesig van Longines.
Aishwarya is in *TIME magazine* se lys van die 100 mees invloedryke mense op aarde aangewys.
Filmografie
-----------
* 1997: *Iruvar*
* 1997: *…Aur Pyar Ho Gaya*
* 1998: *Jeans*
* 1999: *Aa Ab Laut Chalen*
* 1999: *Hum Dil De Chuke Sanam*
* 1999: *Taal*
* 1999: *Ravoyi Chandamama*
* 2000: *Sanam Tere Hain Hum*
* 2000: *Mela*
* 2000: *Kandukondain Kandukondain*
* 2000: *(Josh)*
* 2000: *Hamara Dil Aapke Paas Hai*
* 2000: *Dhaai Akshar Prem Ke*
* 2000: *Mohabbatein*
* 2001: *Albela*
* 2002: *Devdas*
* 2002: *Hum Tumhare Hain Sanam)*
* 2002: *Hum Kisise Kum Nahin*
* 2002: *23rd March 1931: Shaheed*
* 2002: *Shakti – The Power*
* 2003: *Dil Ka Rishta*
* 2003: *Kuch Naa Kaho*
* 2003: *Chokher Bali*
* 2004: *Khakee*
* 2004: *Kyun! Ho Gaya Na…*
* 2004: *Bride and Prejudice*
* 2004: *Raincoat*
* 2005: *Shabd*
* 2005: *Bunty Aur Babli*
* 2005: *The Mistress of Spices*
* 2006: *Provoked: A True Story*
* 2006: *Umrao Jaan*
* 2006: *Dhoom – Back in Action* *(Dhoom 2)*
* 2007: *Journey Across India*
* 2007: *The Last Legion*
* 2007: *Guru*
* 2008: *Jodhaa Akbar*
* 2008: *Sarkar Raj*
* 2009: *The Pink Panther 2*
* 2010: *Action Replayy*
* 2010: *Raavanan*
* 2010: *Enthiran*
* 2010: *Guzaarish*
* 2015: *Jazbaa* | {
"title": "Aishwarya Rai",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
2117,
4317,
0.4903868427148483
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas Akteur\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_Akteur\"},\"params\":{\"Naam\":{\"wt\":\"Aishwarya Rai Bachchan\"},\"Beeld\":{\"wt\":\"Aishwarya rai88.jpg\"},\"Beeldbeskrywing\":{\"wt\":\"Aishwarya Rai Bachchan\"},\"Beeldonderskrif\":{\"wt\":\"Aishwarya in 2011\"},\"Geboortenaam\":{\"wt\":\"Aishwarya Rai\"},\"Alias\":{\"wt\":\"Ash, Aishu, Gullu\"},\"Geboortedatum\":{\"wt\":\"{{Geboortedatum en ouderdom|df=yes|1973|11|1}}\"},\"Geboorteplek\":{\"wt\":\"[[Mangalore]], [[Karnataka]], Indië\"},\"Nasionaliteit\":{\"wt\":\"{{Vlag|Indië}}\"},\"Ouers\":{\"wt\":\"Krishnaraj en Vrinda Rai\"},\"Beroep\":{\"wt\":\"Aktrise, model, filmvervaardiger\"},\"imdb\":{\"wt\":\"0706787\"},\"Toekennings\":{\"wt\":\"[[Padma Shri]]<br />Ordre des Arts et des Lettres\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"width:25.5em; font-size: 85%; text-align: left;\" typeof=\"mw:Transclusion\">\n<tbody><tr>\n<td class=\"inligtingskas_v2-rolprentopskrif\" colspan=\"2\" style=\"text-align: center; font-size: larger; line-height:40px; background-color:rgb(23,165,165);\">Aishwarya Rai Bachchan</td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><span data-mw='{\"caption\":\"Aishwarya Rai Bachchan\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Aishwarya_rai88.jpg\" title=\"Aishwarya Rai Bachchan\"><img alt=\"Aishwarya Rai Bachchan\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"776\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"599\" decoding=\"async\" height=\"285\" resource=\"./Lêer:Aishwarya_rai88.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Aishwarya_rai88.jpg/220px-Aishwarya_rai88.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Aishwarya_rai88.jpg/330px-Aishwarya_rai88.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Aishwarya_rai88.jpg/440px-Aishwarya_rai88.jpg 2x\" width=\"220\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><div style=\"line-height:12px;font-size: 85%;\">Aishwarya in 2011</div></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><hr/></td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Geboortenaam</th>\n<td>Aishwarya Rai</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Alias</th>\n<td>Ash, Aishu, Gullu</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Geboorte</th>\n<td>1 November 1973<span style=\"display:none\"> (<span class=\"bday\">1973-11-01</span>)</span><span class=\"noprint\"> (49<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>jaar<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>oud) </span><br/><a href=\"./Mangalore\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Mangalore\">Mangalore</a>, <a href=\"./Karnataka\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Karnataka\">Karnataka</a>, Indië</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Nasionaliteit</th>\n<td><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Indië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_India.svg\" title=\"Vlag van Indië\"><img alt=\"Vlag van Indië\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_India.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/22px-Flag_of_India.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/33px-Flag_of_India.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/44px-Flag_of_India.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Indië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Indië\">Indië</a></td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Ouers</th>\n<td>Krishnaraj en Vrinda Rai</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Beroep(e)</th>\n<td>Aktrise, model, filmvervaardiger</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Toekennings</th>\n<td><a href=\"./Padma_Shri\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Padma Shri\">Padma Shri</a><br/>Ordre des Arts et des Lettres</td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" scope=\"row\" style=\"text-align:center\"><a class=\"extiw\" href=\"https://www.imdb.com/name/nm0706787/\" rel=\"mw:WikiLink/Interwiki\" title=\"imdbname:0706787\"><i>Internet-rolprentdatabasis</i>-profiel</a></th></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 3774
} |
Die **aardwolf** of **maanhaarjakkals** (*Proteles cristatus*) is 'n vleiseter wat tans as 'n hiëna geklassifiseer word. Vroeër was dit as die enigste lid van die *Protelidae*-familie gegroepeer, en ander kere as 'n hondagtige, in die familie *Canidae*.
Ander meer gewestelike name vir hierdie spesie sluit in: *erdwolf*, *weerwolf*, *nadroe*, *naderoe*, *ghaip*, *gheip*, *gheipjakkals*, *neipjakkals*, *ghei*, *ghiep*, *ghie*, *ghob* en *neip*. Die laasgenoemdes is 'n verafrikaansing van Khoi */geib* en */gib*.
Identifikasie
-------------
Mannetjies en wyfies is dieselfde grootte en het 'n gemiddelde lengte van 91 cm, met 'n gemiddelde stertlengte van 23 cm. Die gemiddelde aardwolf het 'n skouerhoogte van 50 cm en kan tussen 7.5 en 10 kg weeg.
Die aardwolf lyk soos 'n jakkalsgrootte, kleinergeboude hiëna. Die kop is hondagtig, met 'n breë, pelslose snoet. Die ore staan orent en is swartkleurig aan die agterkant. Die aardwolf se pels het 'n liggeel agtergrond, met vier tot vyf vertikale swart strepe op die lyf en onreëlmatige strepe op die pote. Die pelshare is lank en vorm 'n maanhaar op die nek en die rug. Die stert is geborsel (die Latynse naam vir die spesie beteken inderdaad 'veerbos'), met 'n swart punt. Die voorpoot het vyf en die agterpoot vier tone. Behalwe vir die slagtande, is die res van die aardwolf se gebit onderontwikkel.
Verspreiding
------------
Verspreidingsgebied in Suider-Afrika.
Hulle kom oral in Suider-Afrika voor, behalwe in die ware woestyn en woude. In die res van Afrika word hul aangetref in 'n klein sentrale gebied en ook die oostelike horing van Afrika (noordoostelike Soedan tot by die suide van Tanzanië).
Habitat
-------
Hulle teer op termiete, en verkies grasland of bossieveld, waar miershope voorkom, met 'n jaarlikse reënval tussen 100 en 600 mm.
Gedrag
------
In die somer is hulle naglewend, aangesien die Trinervitermes-termiete ook veral snags bedrywig is, maar in die winter raak hulle besig van laatmiddag af, aangesien die Hodotermes-termietgroep dan aktief raak. Hulle spoor termiete op met behulp van reuk en klank, en termiete word van die gebreekte miershoop of grondoppervlakte af opgelek met 'n klewerige tong.
Hulle skuil in gate wat oorspronklik deur springhase of erdvarke gemaak is. Alhoewel 'n aardwolfpaartjie dieselfde gebied (van tussen een en vier vierkante kilometer) bewoon, slaap en eet hulle apart. Betreders van hulle gebied word aangeval en weggejaag. Hulle merk hul gebied deur die afskeiding van talg vanuit anuskliere, wat 10 – 20 keer per kilometer geskied. Die dag se aktiwiteite begin deurdat die aardwolf mis en urineer op 'n mishoop wat spesifiek vir daardie doel opgebou word. Tot 10% van die dier se liggaamsmassa kan op 'n slag so uitgeskei word.
Om hulself te beskerm, maak hulle daarop staat dat hulle baie soos hiënas lyk, en hulle kan deur hulle hare op te pof, tot twee keer groter as hulle normale grootte voorkom.
Aardwolwe is lomp en stadig, dus word hulle dikwels deur roofdiere gevang. Hulle kleintjies word veral deur rooijakkalse gevang.
Geluide
-------
Kommunikasie vind veral deur hulle merke plaas. As hulle naby aan mekaar is, of onder stres verkeer, kan hulle 'n diep brul, 'n harde blafgeluid, of 'n kloekgeluid uiter.
Kos
---
Hulle eet hoofsaaklik termiete en miere, asook ander insekte, voëleiers en grondvoëltjies.
Veral die Trinervitermes-genus is 'n gunstelingtermiet. Hulle kan tot 300,000 termiete in 'n nag verorber, maar laat skynbaar altyd 'n gedeelte van die termietkolonie oor, sodat hulle later weer van daardie miershoop gebruik kan maak. Ander klein insekte word ook soms geëet. In die winter, wanneer termiete minder geredelik beskikbaar is, kan die aardwolf tot 25% van sy liggaammassa verloor. Weens hulle swak gebit, is hulle nie 'n bedreiging vir ander soogdiere nie.
Voortplanting
-------------
Aardwolfpare bly gewoonlik lewenslank bymekaar, maar hulle sal met ander diere paar as die geleentheid hom voordoen. Mannetjies help om die welpies groot te maak deurdat hulle die kleingoed oppas wanneer die wyfie besig is om te vreet. Hulle paar in die winter, in Julie in die Noord-Kaap. Die wyfie is vir 90 dae dragtig. Tussen twee tot vyf welpies per werpsel word gebore, en hulle bly verskuil in hul gate tot hul drie weke oud is. Hulle bly naby die gate tot op ouderdom drie maande. Dan leer hulle vreet saam met hulle ouers vir nog 'n maand, waarna hulle onafhanklik begin vreet. Hulle deel hulle gebied met hulle ouers tot op eenjarige ouderdom.
Spoor en veldtekens
-------------------
Grafiese skets van 'n aardwolfspoor.
Aardwolfmishope is kaal kolle veld, twee tot drie meter in deursnee, met die fekale reste begrawe in die grond. Elke aparte stuk mis is baie groot (meer as 5 cm in deursnee) en bestaan hoofsaaklik uit termietkoppe en grond. Die mishoop het 'n reuk wat herinner aan denneboomnaald- of bloekomboomgeur, weens die chemikalieë wat deur die termiete uitgeskei word as 'n verdedigingsmeganisme.
Sien ook
--------
* Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere
* Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere volgens wetenskaplike name
* Suider-Afrikaanse soogdiere en hul ordes
Bronne
------
* *Soogdiere van die Krugerwildtuin en ander Nasionale Parke* (1979). Saamgestel deur Die Nasionale Parkeraad. 'n Publikasie van die Raad van Kuratore vir Nasionale Parke van die Republiek van Suid-Afrika. ISBN 0-86953-027-5.
* 'Smither's Mammals of Southern Africa. A field guide'. Redakteur Peter Apps. Derde uitgawe, 2000.
* 'Veldgids tot die soogdiere van Suider-Afrika'. Chris en Tilde Stuart. Eerste uitgawe, 1988. | {
"title": "Aardwolf",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1173,
5256,
0.22317351598173515
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt2\" class=\"infobox biota\" style=\"text-align: left; width: 200px; font-size: 100%\">\n<tbody><tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">Aardwolf</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Proteles_cristatus1.jpg\"><img data-file-height=\"400\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"600\" decoding=\"async\" height=\"160\" resource=\"./Lêer:Proteles_cristatus1.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Proteles_cristatus1.jpg/240px-Proteles_cristatus1.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Proteles_cristatus1.jpg/360px-Proteles_cristatus1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Proteles_cristatus1.jpg/480px-Proteles_cristatus1.jpg 2x\" width=\"240\"/></a></span></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">\n<th colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><a href=\"./Bewaringstatus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Bewaringstatus\">Bewaringstatus</a></div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"64\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"240\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Status_iucn3.1_LC_af.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/220px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/330px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/440px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png 2x\" width=\"220\"/></span></span><br/><a href=\"./Veilige_spesie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Veilige spesie\">Veilig</a> <link href=\"./Kategorie:IUBN_Rooilys_veilige_spesies\" rel=\"mw:PageProp/Category\"/><small><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>(<a href=\"./IUBN-rooilys\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"IUBN-rooilys\">IUCN 3.1</a>)</small></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Wetenskaplike_klassifikasie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wetenskaplike klassifikasie\">Wetenskaplike klassifikasie</a></th></tr>\n<tr>\n<td>Koninkryk:</td>\n<td><div class=\"koninkryk\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Animalia\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Animalia\">Animalia</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Filum:</td>\n<td><div class=\"filum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Chordata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Chordata\">Chordata</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Klas:</td>\n<td><div class=\"klas\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Mammalia\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Mammalia\">Mammalia</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Orde:</td>\n<td><div class=\"orde\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Carnivora\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Carnivora\">Carnivora</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Familie:</td>\n<td><div class=\"familie\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Hyaenidae\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Hyaenidae\">Hyaenidae</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Subfamilie:</td>\n<td><div class=\"subfamilie\" style=\"display:inline\"><b>Protelinae</b></div><br/><div style=\"font-size: 85%;\">Flower, 1869</div></td></tr>\n<tr>\n<td>Genus:</td>\n<td><div class=\"genus\" style=\"display:inline\"><i><b>Proteles</b></i></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Spesie:</td>\n<td><div class=\"spesie\" style=\"display:inline\"><i><b>P.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>cristatus</b></i></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Binomiale_naam\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Binomiale naam\">Binomiale naam</a></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><b><span class=\"binomial\"><i>Proteles cristatus</i></span></b><br/><div style=\"font-size: 85%;\"><a href=\"./Anders_Sparrman\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Anders Sparrman\">Sparrman</a>, 1783</div></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Leefgebied_aardwolf.JPG\"><img data-file-height=\"167\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"347\" decoding=\"async\" height=\"116\" resource=\"./Lêer:Leefgebied_aardwolf.JPG\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Leefgebied_aardwolf.JPG/240px-Leefgebied_aardwolf.JPG\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6c/Leefgebied_aardwolf.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6c/Leefgebied_aardwolf.JPG 2x\" width=\"240\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center; font-size: 88%\">Verspreiding van die aardwolf</td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 5577
} |
Die **sneeugrondsuikerbos** (*Protea lorea*) is 'n blomdraende struik wat hoort tot die bekende Protea genus. Die plant is endemies aan Suid-Afrika en kom voor vanaf die Wemmershoekberge tot die Kogelberg, Riviersonderendberge, Langeberg, Ceres en Caledon waar dit deel van die fynbos-bioom is. Die struik vorm 'n mat van 1.0 m in deursnee. Dit blom van Januarie tot Februarie.
Die plant spruit weer uit nadat dit gebrand het. Die saad word een tot twee jaar nadat blomme gevorm is, vrygelaat en deur die wind versprei. Die plant is eenslagtig. Bestuiwing vind moontlik plaas deur die werking van knaagdiere. Die plant groei in die middel van hellings in sandsteengrond op hoogtes van 450 - 650 m.
In Engels staan dit as die *Thong-leaf Sugarbush* bekend.
Sien ook
--------
* Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse bome
* Lys van proteaspesies
Bronne
------
* REDLIST Sanbi
* Biodiversityexplorer
* Protea Atlas
* Plants of the World Online
| | |
| --- | --- |
| Taksondatabasisse |
* Wd: Q18082182
* GBIF: 5637237
* iNaturalist: 592522
* IPNI: 705928-1
* IUCN: 113210720
* NCBI: 273587
* Plant List: tro-26500480
* Tropicos: 26500480
| | {
"title": "Sneeugrondsuikerbos",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
556,
1196,
0.46488294314381273
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biota\" style=\"text-align: left; width: 200px; font-size: 100%\">\n<tbody><tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\">Sneeugrondsuikerbos</th></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\">\n<th colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><a href=\"./Bewaringstatus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Bewaringstatus\">Bewaringstatus</a></div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"64\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"240\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Status_iucn3.1_NT_af.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Status_iucn3.1_NT_af.svg/220px-Status_iucn3.1_NT_af.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Status_iucn3.1_NT_af.svg/330px-Status_iucn3.1_NT_af.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Status_iucn3.1_NT_af.svg/440px-Status_iucn3.1_NT_af.svg.png 2x\" width=\"220\"/></span></span><br/><a href=\"./Byna-bedreigde_spesie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Byna-bedreigde spesie\">Byna bedreig</a> <link href=\"./Kategorie:IUBN_Rooilys_byna-bedreigde_spesies\" rel=\"mw:PageProp/Category\"/><small><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>(<a href=\"./IUBN-rooilys\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"IUBN-rooilys\">IUCN 3.1</a>)</small></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\"><a href=\"./Wetenskaplike_klassifikasie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wetenskaplike klassifikasie\">Wetenskaplike klassifikasie</a></th></tr>\n<tr>\n<td>Koninkryk:</td>\n<td><div class=\"koninkryk\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Plantae\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Plantae\">Plantae</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>(geen rang):</td>\n<td><div class=\"(geen rang)\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Angiosperms\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Angiosperms\">Angiosperms</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>(geen rang):</td>\n<td><div class=\"(geen rang)\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Eudicots\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Eudicots\">Eudicots</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Orde:</td>\n<td><div class=\"orde\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Proteales\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Proteales\">Proteales</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Familie:</td>\n<td><div class=\"familie\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Proteaceae\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Proteaceae\">Proteaceae</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Genus:</td>\n<td><div class=\"genus\" style=\"display:inline\"><i><a href=\"./Protea_(genus)\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Protea (genus)\">Protea</a></i></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Spesie:</td>\n<td><div class=\"spesie\" style=\"display:inline\"><i><b>P.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>lorea</b></i></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\"><a href=\"./Binomiale_naam\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Binomiale naam\">Binomiale naam</a></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><b><span class=\"binomial\"><i>Protea lorea</i></span></b><br/><div style=\"font-size: 85%;\"><a href=\"./Robert_Brown_(botanis)\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Robert Brown (botanis)\">R.Br.</a>, 1810</div></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\"></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)\"><a href=\"./Sinoniem_(taksonomie)\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Sinoniem (taksonomie)\">Sinonieme</a></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: left\">\n<ul><li><i>Protea aulax</i> <small>Hibbert ex Meisn.</small></li>\n<li><i>Scolymocephalus loreus</i> <small>(R.Br.) Kuntze</small></li></ul></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1147
} |
**Fetale alkoholsindroom** (FAS) is 'n gebrek wat aan 'n menslike embrio toegedien word indien die gasmoeder tydens swangerskap oormatig alkohol inneem. Dit is die algemeenste voorkombare vorm van intellektuele gestremdheid in die wêreld, en tog is dit 'n ernstige openbaregesondheidsprobleem in Afrika en spesifiek in die Wes-Kaap.
FAS beskryf kinders wat groeivertraging en fisiese abnormaliteite en afwykings van die sentrale senuweestelsel vertoon as gevolg van blootstelling aan alkohol terwyl hul moeders hulle verwag het. Alkohol kan onomkeerbare skade aan die ontwikkelende fetus veroorsaak.
Fetale Alkoholsindroom dui op 'n aantal fisieke en geestelike gebreke wat by geboorte aanwesig is en die direkte gevolg is van die moeder se inname van alkohol tydens swangerskap. Die gebreke sluit in: verstandelike gestremdheid, wanfunksionering van die sentrale senustelsel, kraniofasiale abnormaliteite (afwykings van die skedel en gesig) sowel as gedragsprobleme en wanaanpassing.
Die skade wat die kind as gevolg van die moeder se inname van alkohol opdoen, is onomkeerbaar. Enige moeder wat alkohol inneem tydens swangerskap, plaas haar baba in gevaar om die siekte op te doen. Wanneer die moeder alkohol drink, neem die baba dit ook in. Geen aanduiding kon tot nou toe gevind word van 'n minimum-hoeveelheid alkohol wat ingeneem moet word voordat skade aangerig word nie. Daar bestaan egter ook geen bewyse dat klein hoeveelhede alkohol nie skadelik is nie.
Die tydskrif van die Amerikaanse Mediese Vereniging het in 1991 berig dat Fetale Alkoholsindroom die belangrikste bekende oorsaak van verstandelike gestremdheid is. Ten minste 5 000 - of een uit elke 750 babas wat lewend gebore word - word volgens dié tydskrif jaarliks met die sindroom gediagnoseer. Dertig tot veertig persent van babas wie se moeders tydens swangerskap swaar drink, ly aan die siekte en die probleem word aangetref by alle rasse- en sosio-ekonomiese groepe. Sommige navorsers is van mening dat een- tot twee-derdes van alle kinders wat spesiale onderrig ontvang, deur hierdie sindroom geaffekteer is.
Kinders wat aan Fetale Alkohol sindroom ly, ondervind ernstige leerprobleme en is stadig om te begin praat. Hulle toon ook gedragsprobleme soos hiperaktiwiteit, swak konsentrasievemoë en probleme met sosialisering. Die sindroom oefen 'n invloed uit op hul skoolloopbaan, sosiale gedrag en uiteindelik hul kanse om werk te kry. Dit beïnvloed dus hul ganse bestaan negatief en verdoem hulle voor geboorte reeds tot 'n minderwaardige lewe waarin hul biologiese potensiaal nooit gerealiseer sal word nie.
Daar is nog geen toetse beskikbaar om vas te stel of 'n baba aan Fetale Alkoholsindroom ly nie. 'n Diagnose word gemaak op grond van die geskiedenis van die moeder se alkoholinname en die aanwesigheid van simptome soos 'n lae IK, swak ontwikkeling van gelaatstrekke, hartprobleme, sig- en gehoorprobleme en belemmering van die immuunstelsel.
Die hoogste voorkoms van Fetale Alkoholsindroom ter wêreld word in Suid-Afrika aangeteken. Na raming ly een uit elke twintig kinders in die Wes-Kaap aan die sindroom. 'n Studie waartydens die alkoholinname van 625 vroue in hierdie gebied ondersoek is, het aan die lig gebring dat 26,4% uitermatige hoeveelhede alkohol ingeneem het tydens swangerskap. 'n Skokkende bevinding was ook dat hierdie vroue onbewus was van die gevare wat alkohol vir hul ongebore babas ingehou het.
Die Suid-Afrikaanse regering is besig om gesondheidswerkers op te lei, wat dan weer die algemene publiek opvoed omtrent die gevare van alkoholmisbruik tydens swangerskap. Nasionale bewusmakingsveldtogte word ook gevoer deur die verspreiding van pamflette, plakkate en video's.
Bronnelys
---------
1. ↑ Fetal alcohol syndrome (FAS). (2008). Encyclopædia Britannica. Deluxe Edition. Chicago. | {
"title": "Fetale alkoholsindroom",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
350,
3486,
0.10040160642570281
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" cellpadding=\"0\" cellspacing=\"0\" class=\"toccolours vatop infobox\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas siekte\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_siekte\"},\"params\":{\"naam\":{\"wt\":\"Fetale alkoholsindroom\"},\"beeld\":{\"wt\":\"Photo_of_baby_with_FAS-2.jpg\"},\"beeldgrootte\":{\"wt\":\"240px\"},\"onderskrif\":{\"wt\":\"’n Baba met fetale alkoholsindroom. Sigbare simptome aan die gesig sluit in klein oogopeninge, geen groefie bo die bolip en ’n smal bolip.\"},\"ICD10\":{\"wt\":\"{{ICD10|Q|86|0|q|80}}\"},\"ICD9\":{\"wt\":\"{{ICD9|760.71}}\"},\"DiseasesDB\":{\"wt\":\"32957\"},\"MedlinePlus\":{\"wt\":\"000911\"},\"eMedicineSubj\":{\"wt\":\"ped\"},\"eMedicineTopic\":{\"wt\":\"767\"},\"MeshID\":{\"wt\":\"D005310\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"float:right; clear:right; width:270px; padding:3px; margin:1px 1px 1em 1em; font-size:85%;\" typeof=\"mw:Transclusion\">\n<tbody><tr><td colspan=\"3\" style=\"background-color:#d3d3d3; color:#000000; text-align: center;\"><b><span style=\"font-size: 120%;\">Fetale alkoholsindroom</span></b></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align: center;\">Klassifikasie en eksterne bronne</td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align:center;\"><span data-mw='{\"caption\":\"’n Baba met fetale alkoholsindroom. Sigbare simptome aan die gesig sluit in klein oogopeninge, geen groefie bo die bolip en ’n smal bolip.\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Photo_of_baby_with_FAS-2.jpg\" title=\"’n Baba met fetale alkoholsindroom. Sigbare simptome aan die gesig sluit in klein oogopeninge, geen groefie bo die bolip en ’n smal bolip.\"><img alt=\"’n Baba met fetale alkoholsindroom. Sigbare simptome aan die gesig sluit in klein oogopeninge, geen groefie bo die bolip en ’n smal bolip.\" data-file-height=\"502\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"432\" decoding=\"async\" height=\"279\" resource=\"./Lêer:Photo_of_baby_with_FAS-2.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Photo_of_baby_with_FAS-2.jpg/240px-Photo_of_baby_with_FAS-2.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Photo_of_baby_with_FAS-2.jpg/360px-Photo_of_baby_with_FAS-2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d7/Photo_of_baby_with_FAS-2.jpg 2x\" width=\"240\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align: center;\"><i>’n Baba met fetale alkoholsindroom. Sigbare simptome aan die gesig sluit in klein oogopeninge, geen groefie bo die bolip en ’n smal bolip.</i></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\"><a href=\"./ICD-10\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"ICD-10\">ICD-10</a></td><td colspan=\"2\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./ICD-10_Hoofstuk_Q\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"ICD-10 Hoofstuk Q\">Q</a><a class=\"external text\" href=\"http://apps.who.int/classifications/icd10/browse/2010/en#/Q86.0\" rel=\"mw:ExtLink nofollow\">86.0</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./ICD-9\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"ICD-9\">ICD-9</a></td><td colspan=\"2\"><a class=\"external text\" href=\"http://www.icd9data.com/getICD9Code.ashx?icd9=760.71\" rel=\"mw:ExtLink nofollow\">760.71</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Diseases_Database\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Diseases Database\">DiseasesDB</a></td><td colspan=\"2\"><a class=\"external text\" href=\"http://www.diseasesdatabase.com/ddb32957.htm\" rel=\"mw:ExtLink nofollow\">32957</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\"><a href=\"./MedlinePlus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"MedlinePlus\">MedlinePlus</a><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td><td colspan=\"2\"><a class=\"external text\" href=\"http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000911.htm\" rel=\"mw:ExtLink nofollow\">000911</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\"><a href=\"./EMedicine\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"EMedicine\">eMedicine</a></td><td colspan=\"2\"><a class=\"external text\" href=\"http://www.emedicine.com/ped/topic767.htm\" rel=\"mw:ExtLink nofollow\">ped/767</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\"><a href=\"./Medical_Subject_Headings\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Medical Subject Headings\">MeSH</a></td><td colspan=\"2\"><a class=\"external text\" href=\"http://www.nlm.nih.gov/cgi/mesh/2006/MB_cgi?field=uid&term=D005310\" rel=\"mw:ExtLink nofollow\">D005310</a></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"background-color:#d3d3d3; color:#000000; text-align: center;\"><b><span typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Star_of_life_caution.svg\"><img data-file-height=\"190\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"210\" decoding=\"async\" height=\"22\" resource=\"./Lêer:Star_of_life_caution.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Star_of_life_caution.svg/24px-Star_of_life_caution.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Star_of_life_caution.svg/36px-Star_of_life_caution.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Star_of_life_caution.svg/48px-Star_of_life_caution.svg.png 2x\" width=\"24\"/></a></span> <a href=\"./Wikipedia:Mediese_vrywaringsnota\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wikipedia:Mediese vrywaringsnota\">Mediese waarskuwing</a></b></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 3810
} |
**Blink Stefaans** is 'n Afrikaanse rolprent wat in 1981 vrygestel is. Die regisseur was Jans Rautenbach. Die twee hoofkarakters, *Fanus* en *Blink Stefaans*, is deur Regardt van den Bergh vertolk.
Op 4 September 2011 maak Rapport geskiedenis deur die rolprent gratis saam met die koerant te versprei. Dit is die eerste keer in Suid-Afrika dat 'n buigsame DVD by 'n koerant ingevoeg word. So 'n buigsame DVD kan in enige nuwe generasie DVD-speler gespeel word.
Genre
-----
Die rolprent is 'n ligte romantiese komedie en goeie gesinsvermaak. Dit het geen ouderdomsperk nie.
Hoofrolspelers
--------------
* Regardt van den Bergh as Fanus en Blink Stefaans (sy hanerige alter ego).
* Zoli Marki as Chrissie
* Jana Cilliers as Linda
* George Ballot
* At Botha
* Dana Niehaus
en andere.
Storielyn
---------
Fanus is 'n vaal klankingenieur wat nooit deur enigiemand raakgesien word nie, veral nie deur sy baas se mooi, maar temperamentele dogter, Linda nie. Maar dit verander met die aankoms van Blink Stefaans, wat baie raad het vir Fanus - van hoe om hom te laat geld, tot hoe om aan te trek. Skielik kry Fanus 'n winsgewende werk as filmmaker, en maak vriende met die filmmaker se assistente, Chrissie. Hierdie keer ignoreer hy Blink Stefaans en smeek Linda, op wie hy nog steeds verlief is, om die ster van sy nuwe Aspoestertjie advertensie te wees. Die veldtog misluk egter, Fanus is sy werk kwyt, en Chrissie vlug met 'n gebroke hart Kaap toe. Blink Stefaans het hom ook verlaat. Sal Fanus ooit weer sy gelukkige lewe terugkry, of bestaan sulke goed net in feëverhale?
Sien ook
--------
* Lys van Afrikaanse rolprente | {
"title": "<i>Blink Stefaans</i>",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
423,
1572,
0.26908396946564883
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" cellspacing=\"2\" class=\"infobox vevent\" style=\"width:25%; text-align:left; font-size:85%;\">\n<tbody><tr><th class=\"inligtingskas_v2-rolprentopskrif\" colspan=\"2\" style=\"font-size:140%; font-weight:bolder; height:45px; line-height:1.2em; vertical-align:middle; text-align:center; background-color:#ABD2D0;\"><i>Blink Stefaans</i></th></tr>\n<tr class=\"description\">\n<th>Regisseur</th>\n<td><a href=\"./Jans_Rautenbach\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Jans Rautenbach\">Jans Rautenbach</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Draaiboek</th>\n<td>Jans Rautenbach</td></tr>\n<tr>\n<th>Met</th>\n<td><a href=\"./Regardt_van_den_Bergh\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Regardt van den Bergh\">Regardt van den Bergh</a><br/><a href=\"./Zoli_Marki\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Zoli Marki\">Zoli Marki</a><br/><a href=\"./Jana_Cilliers\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Jana Cilliers\">Jana Cilliers</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Kinematografie</th>\n<td>Paul Marais</td></tr>\n<tr>\n<th>Uitgereik</th>\n<td><a href=\"./1981\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1981\">1981</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Speeltyd</th>\n<td>95 minute</td></tr>\n<tr>\n<th>Land</th>\n<td><a href=\"./Suid-Afrika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Suid-Afrika\">Suid-Afrika</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Taal</th>\n<td><a href=\"./Afrikaans\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Afrikaans\">Afrikaans</a></td></tr>\n<tr>\n<th align=\"center\" colspan=\"2\" style=\"font-size: 100%;\"><b><a class=\"external text\" href=\"http://www.imdb.com/title/tt1841519/\" rel=\"mw:ExtLink\">IMDb-profiel</a></b></th></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1630
} |
Sneeukristalle vorm 'n bisarre landskap naby Kladská in Tsjeggië
**Sneeu** (ook bekend as **kapok**) is 'n soort neerslag in die vorm van kristalagtige waterys. Dit bestaan uit 'n menigte sneeuvlokke wat uit wolke val. Aangesien sneeu uit klein ysdeeltjies saamgestel is, is dit 'n korrelagtige materiaal. Sneeu het 'n oop en dus sagte struktuur tensy dit deur eksterne druk saamgepak word.
Oorsprong
---------
Sneeu ontstaan uit waterdamp. Waterdamp is watermolekules wat deur die verdamping van water van die aarde se oppervlak af die lug in ontsnap: van die see, van riviere, van mere - van enige plek waar daar water is. Waterdampmolekules is vir die blote oog onsigbaar, tensy dit in 'n digte konsentrasie is, soos wanneer stoom die lug in opstyg.
Waterdamp kom ook van lewende dinge: plante, diere en die mens. Al hierdie waterdamp is ligter as droë lug en styg en sweef in die lug. ('n Liter droë lug se massa is bv. 1,293 g; 'n liter waterdamp slegs 0,80 g.) Dit akkumuleer naby die grond sowel as in die bolug totdat die lug nie meer waterdamp kan bevat nie. Byvoorbeeld: wanneer ‘n spons heeltemal deurtrek is met water, kan dit nie 'n enkele druppel meer absorbeer nie, selfs al word dit heeltemal onder die water gedruk.
Net so sal lug, wanneer dit al die waterdamp wat dit kan bevat, geabsorbeer het, versadig wees met waterdamp. Hoe warmer die lug is, hoe groter is sy vermoë om waterdamp te bevat. Koue lug sal dus baie gouer versadig wees. Wanneer lug styg, koel dit af. Die vogtige lug wat van die aarde af opstyg, word dus al hoe kouer totdat 'n punt bereik word waar dit nie meer al die waterdamp wat daarin aanwesig is, kan bevat nie. As die lug nog hoër styg, word dit nog kouer en raak die lug oorversadig, sodat die oortollige waterdamp kondenseer om klein waterdruppeltjies of klein yskristalletjies te vorm.
Kristalvorming
--------------
Sneeuvlokke
Foto: Wilson Bentley
Sneeu ontstaan sodra fynste druppeltjies van baie koue water hulle met vaste kristallisasiepartikels soos byvoorbeeld stofdeeltjies verbind en bevries. Hierdie proses begin egter eers by temperature van minder as -12 °C, waarby water in die afwesigheid van kristallisasiekerne selfs by temperature van tot by -40 °C vloeibaar kan wees. Die yskristalle wat hierby begin vorm is minder as 0,1 millimeter groot en val as gevolg van hul toenemende gewig na benede. Vanweë die verskillende stoomdruk van ys en koue water groei hulle steeds verder. Die waterdamp in die lug bevries regstreeks tot ys en bevorder sodoende die kristalle se groei. Die sneeukristalle begin hulle tipiese seshoekige vorm aanneem, waarby weens die besondere struktuur van die watermolekuul net hoeke van onderskeidelik 60° en 120° voorkom.
Die verskillende grondliggende vorms van sneeukristalle is afhanklik van die temperatuur: By laer temperature ontstaan sneeukristalle in die vorm van plaatjies of prismas, terwyl hoër temperature sesarmige dendriete (sterre) laat ontstaan. Ook die lugvogtigheid oefen 'n invloed op die kristalle se groei uit. Die vorming van sneeukristalle laat die temperatuur in 'n wolk styg aangesien die kristalle tydens die vriesproses warmte vrystel, terwyl hulle warmte opneem sodra hulle verdamp.
In die geval van 'n hoë termiek beweeg die kristalle verskeie kere vertikaal deur die atmosfeer, word gedeeltelik opgesmelt en kan weer opnuut kristalliseer. Hierdie proses verander die oorspronklike reëlmatige struktuur en lei tot 'n groot aantal ingewikkelde mengvorme. Dikwels word daar beweer dat twee sneeuvlokke nooit dieselfde sou lyk nie. Die navorsers Bentley en Humphreys het in 1962 meer as 6 000 verskillende kristalvorme getel.
Net soos met hulle groot antal vorme verbaas sneeukristalle ook met hulle simmetrie wat van hulle ook 'n gewilde voorbeeld van die fraktale geometrie gemaak het. Die verskillende vertakkinge groei in 'n sneeukristal steeds op dieselfde manier en blykbaar ook met min of meer dieselfde snelheid, selfs as hulle spitse, waar hulle verder groei, dikwels 'n paar millimeter uitmekaar lê. Moontlik is die groeitoestande aan die spitse van verskillende vergelykbare kernplekke op gelyke tydstippe ook min of meer dieselfdes.
'n Hoë lugvogtigheid bevorder die groei van die mees ingewikkelde en filigrane strukture. By temperature van minder as -30 °C tree gewoonlik geen sneeuvalle meer op nie – die lug is dan te droog vir die vorming van sneeukristalle. Nogtans trek daar onder bepaalde omstandighede nog wolke, waarin al sneeukristalle gevorm het, as gevolg van adveksie saam. Hierdie soort sneeuwolke is gewoon donker, en hoe groter die wolk, hoe groter die vogtigheid. Die wolk laat minder lig deurskyn en word sodoende donker.
Sneeuvlokke
-----------
'n Galery van tipiese sneeuvlokke
Sodra die lugtemperatuur tot vriespunt daal word die yskristalle deur middel van klein waterdruppels aan mekaar vasgeheg, en die sneeuvlokke wat ontstaan lyk soos fyn stukkies watte. Gedurende sterk reën kom sneeuval egter ook by temperature van omtrent 5 °C of ietwat hoër voor, terwyl reën by temperature benede vriespunt soms as sogenaamde ysreën val.
Hierdie komponente is afhanklik van die struktuur en stabiliteit van die verskillende luglae, geografiese invloede en weerselemente soos sogenaamde kouelugdruppels. Sneeuvalle by lae temperature word deur baie klein sneeuvlokke gekenmerk.
'n Gewone heksagoniese dendritiese sneeuvlokkie, vergroot met 'n lae-temperatuur skanderende elektronmikroskoop. Die beeld is kunsmatig gekleurd om die sentrale vlokkie te beklemtoon.
Sneeuvlokke bevat tot by 95 persent lug en het sodoende 'n groot oppervlakte. Vanweë hul hoër lugweerstand val hulle in vergelyking met ander neerslae relatief stadig; hulle snelheid van omtrent 4 km/h is aansienlik laer as dié van byvoorbeeld gemiddelde sterk reën met 20 km/h of hael wat deur baie hoë snelhede gekenmerk word.
Sneeu het sy wit kleur eweneens aan die yskristalle te danke, waarvan elkeen net soos ys deursigtig is. Die lig van alle siigbare golflengtes word op die oppervlaktes, wat die yskristalle teen die omgewingslug afgrens, geweerkaats en verstrooi. 'n Groot aantal yskristalle wat deurmekaar geposisioneer is lei tot 'n diffuse weerkaatsing, en die sneeu kry 'n wit voorkoms. 'n Soortgelyke verskynsel tree byvoorbeeld ook by sout op wanneer 'n mens poeier en groter kristalle met mekaar vergelyk.
Die grootste sneeuvlok wat ooit raakgesien is het 'n deursnee van twaalf sentimeter bereik. Gewoonlik is die deursnee egter tot sowat vyf millimeter met 'n gewig van 0,004 gram beperk. Die sneeuvlokke begin groter word sodra die lugtemperatuur styg. By hoër temperature smelt die yskristalle en begin aan mekaar verkleef te raak sodat hulle groter vlokke vorm.
Sodra 'n sneeuvlok op water val veroorsaak dit vanweë die lugborrels wat daarin ingesluit is 'n skril geluid met 'n hoë frekwensie van tussen 50 en 200 kilohertz (wat vir mense egter onhoorbaar is).
Daar word na vlokkerige sneeu as "kapok" verwys.
Navorsing
---------
### Geskiedenis
Die eerste sneeu
Die heksagonale struktuur van sneeuvlokke was in die Sjinese Keiserryk al in die 2de eeu v.C. bekend. In die weste is hierdie eienskap vir die eerste keer in 1591 deur die Engelse wiskundige Thomas Harriot ontdek, maar nog nie gepubliseer nie. Wetenskaplike werke oor die groot aantal vorme wat sneeukristalle kan aanneem is ook deur Johannes Kepler en Renè Descartes geskryf. Die eerste stelselmatige ondersoek is egter eers deur Ukichiro Nakaya deurgevoer wat in 1936 as eerste wetenskaplike daarin geslaag het om kunsmatige sneeuvlokke te vervaardig en hulle in 1954 in meer as 200 verskillende tipes gekategoriseer het.
### Sneeumetings
Sneeu-neerslae word deur middel van gewone reënmeters gemeet. Om hulle teen opgewaaide sneeu te beskerm, word sogenaamde sneeukruise daarop aangebring. Die dikte van 'n sneeulaag word met sneeupeile bepaal, maar kan ook met ultraklank-apparate gemeet word.
Die watergehalte (of waterekwivalent) van 'n sneeulaag en sy digtheid speel 'n belangrike rol in die klimatologie en hidrologie. Ook die sneeugrens, wat sneeubedekte en sneeuvrye gebiede van mekaar skei, is 'n belangrike klimatologiese kensyfer.
Sneeu affekteer vervoer, dus dit is belangrik om veiligheidsrede dat diegene (motor betuurders, trein bestuurders, vlieëniers ens) wie in beheer van enige voertuie wat deur die sneeu reis om die diepte van die sneeu op die vervoerpad self te ken. In sommige gevalle kan die sneeu so diep wees dat die vervoerroete gesluit is, terwyl inligting in ander gevalle via radio of deur merkers bekend gemaak.
Voordele
--------
Wanneer sneeu val, bedek dit die grond met 'n spierwit kombers en vorm die lieflikste natuurtonele. Maar die sneeu is nie deur die natuur slegs as versiering bedoel nie. 'n Swaar sneeuneerslag op die berge beteken 'n groot bron van water. (Die Oranjerivier word so in die berge van Lesotho gevoed.) In die lente smelt die sneeu en lewer water aan die vlaktes; in sommige lande is hierdie sneeu 'n welkome aanvulling vir die lentereëns. Daarbenewens dien die sneeu ook as 'n kombers om die grond teen bevriesing te beskerm.
Sneeu is 'n swak geleier van hitte, aangesien die sneeuvlokkies 'n groot hoeveelheid lug omsluit; hoewel die lugtemperatuur bokant die sneeu verskeie grade onder die vriespunt kan wees, hou die lagie sneeu die grondoppervlak onder die sneeu dikwels bo die vriespunt. Ou sneeu wat hard geword het en saamgedruk is, is nie so 'n goeie insulator nie, maar onder 'n laag vars sneeu van 40 cm dik sal die grondtemperatuur 0°C bly, al daal die temperatuur van die lug bokant die sneeu tot -8°C. Sneeu beskerm dus plante en sade in die koue lande teen bevriesing in die winter.
Bronne
------
* KENNIS, 1980, ISBN 0798108258, volume 3, bl. 540 | {
"title": "Sneeu",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
862,
8969,
0.09610881926636192
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 9758
} |
*Hierdie artikel handel oor die etniese groep. Vir die taal, sien Hongaars.*
Die **Hongare** of **Magjare** (Hongaarse enkelvoud: *magyar* [ˈmɒɟɒr], meervoud: *magyarok* [ˈmɒɟɒrok]) is 'n Fins-Oegriese nasie en etniese groep inheems aan Hongarye wat 'n gemeenskaplike Hongaarse afkoms, kultuur en geskiedenis deel, en Hongaars as moedertaal praat. Alternatiewelik is Hongare diegene wat in Hongarye woon of in Hongarye gebore is. Om etniese Hongare van ander etniese groepe in Hongarye te onderskei, word hulle soms Magjare genoem.
Hedendaagse verspreiding van etniese Hongare in Suidoos-Europa
Hongare vorm die titulêre nasie van Hongarye, waar hulle sowat 78% van dié land se bevolking uitmaak. Naas Hongare woon etniese minderhede soos Roma (3,6%) en Duitsers (1,6%) ook in Hongarye. Behalwe vir Hongarye kom Hongaarse minderhede ook in aangrensende Europese lande soos Roemenië (6,5%), Slowakye (8,5%), Serwië (3,5%), Oekraïne (0,3%) en Oostenryk (0,2%) voor, maar die oorgrote meerderheid van Hongare woon in Hongarye.
Wêreldwyd leef tussen 13,1 en 14,7 miljoen Hongare, waarvan tussen 8,5 en 9,8 miljoen in Hongarye, omtrent 1,4 miljoen in die Verenigde State, 315 510 in Kanada, 156 812 in Duitsland en tussen 100 000 en 200 000 in Frankryk. Daarbenewens het Hongare ook in lande soos Brasilië (80 000), Australië (67 616), Frankryk (tussen 100 000 en 200 000), die Verenigde Koninkryk (52 250) en Swede (tussen 40 000 en 70 000) gevestig.
In teenstelling met die ander inheemse etniese groepe van Sentraal-Europa wat tot die Germaanse of Slawiese volke behoort, behoort die Hongare saam met Estlanders en Finne tot die Fins-Oegriese volke. Die meeste Hongare se geloofsoortuiging is Rooms-Katoliek of Protestants.
Geskiedenis
-----------
*Aankoms van die Hongare* – skildery deur Árpád Feszty ter herdenking van die 1000ste verjaardag van die Hongaarse inname van die Pannoniese Laagvlakte rondom 895
Geanimeerde kaart van die Hongaarse inname van die Pannoniese Laagvlakte
Verdeling van die Koningryk van Hongarye as gevolg van Oostenryk-Hongarye se neerlaag in die Eerste Wêreldoorlog soos besluit in die Trianon-verdrag van 1920
In vergelyking met ander inheemse Europese volke het die Hongare relatief laat in hul hedendaagse stamgebied gevestig. Hulle het die Pannoniese Laagvlakte rondom 895 bereik nadat hulle in die 4de en 5de eeue deur ander volke uit die sentrale en suidelike Oeralgebergte verdryf is. Die Hongare het weswaarts beweg en op hul pad riviere soos die Wolga en die Don oorskry. Hulle het in konflik met die Bisantynse Ryk en die Bulgaarse Ryk in die suide asook die Oos-Frankiese Ryk en Boheme in die weste gekom. In die 10de eeu het die Hongare met die plundering van streke in Sentraal-Europa begin, voordat hulle in 955 op die Lechfeld naby Augsburg deur die Heilige Romeinse Ryk onder Otto I die Grote verslaan is. Omtrent 1000 het die Hongare onder Stefanus I van Hongarye hul eie koninkryk opgerig en die Christendom aangeneem. Die Koninkryk van Hongarye het tot een van die magtigste ryke van die middeleeuse Europa ontwikkel en die hele Pannoniese Laagvlakte beheers.
Na die verowering van die Bisantynse hoofstad Konstantinopel in 1453 het die Ottomane met hul verowering van die Balkanskiereiland voortgegaan. Hulle het die Hongaarse Koninkryk ernstig bedreig en in die Slag van Mohács in 1526 uiteindelik verslaan. Die Hongare het vir die volgende 126 jaar onderdane van die Ottomaanse Ryk geword. Nadat die Ottomane tydens die Tweede Beleg van Wene in 1683 verslaan is, het die bevryding van Suidoos-Europa deur Oostenrykse en ander Europese magte begin. Met die Vrede van Karlowitz het die Ottomaanse Ryk die Hongaarse gebiede amptelik aan Oostenryk afgestaan.
Die Hongare het reeds tussen 1703 en 1711 in opstand teen Oostenryk se absolutistiese magstelsel gekom en in 1711 is die tradisionele Hongaarse adel deur Oostenryk erken. Tydens die Napoleontiese Oorloë (1803–1815) was die Oostenryks-Hongaarse verhoudings oorwegend vreedsaam. In 1825 het Hongaars Latyn as amptelike taal vervang. In 1848/49 het die Hongaarse Rewolusie teen Habsburg uitgebreek, waartydens Hongarye se onafhanklikheid van die Keiserryk Oostenryk verklaar is. Nadat die opstand met Russiese ondersteuning bloedig neergeslaan en die rebelleleiers tereggestel is, het 'n tydperk van onderdrukking begin. Onder keiser Frans Josef I is in 1867 die Oostenryks-Hongaarse kompromis aanvaar en die Keiserryk Oostenryk-Hongarye gestig wat tot en met sy neerlaag tydens die Eerste Wêreldoorlog sou bestaan. As gevolg van die Trianon-verdrag van 1920 het Hongarye twee derdes van sy grondgebied en een derde van sy bevolking verloor. Hierdie "skande" van Trianon het tot die opkoms van nasionalisme in die tussenoorlogse Hongarye gelei.
Tydens die Tweede Wêreldoorlog het Hongarye aan die kant van Nazi-Duitsland en die fascistiese Italië geveg en verlore gebiede beset. Nadat die Spilmoondhede deur die Geallieerdes verslaan is, het Hongarye saam met ander Oos-Europese lande onder die Sowjetunie se invloedsfeer gekom en 'n volksrepubliek geword. Reeds in 1956 het die Hongaarse Opstand uitgebreek wat deur die Warskou-verdragslande bloedig neergeslaan is. Hongarye het tot 1990 onder 'n Kommunistiese stelsel gebly wat in hierdie jaar soos in ander Oos-Europese lande deur 'n demokratiese republiek vervang is. Op 1 Mei 2004 het Hongare burgers van die Europese Unie geword. | {
"title": "Hongare",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
3478,
8066,
0.43119266055045874
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt21\" align=\"right\" cellpadding=\"3\" class=\"infobox bordered\" data-mw=\"{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"Etniese groep\\n","href":"./Sjabloon:Etniese_groep"},"params":{"beeld":{"wt":"[[Lêer:Hng2 2.jpg|300px]]"},"onderskrif":{"wt":""},"groep":{"wt":"Hongare"},"bevolking":{"wt":"ca. 13,1–14,7 miljoen"},"plek":{"wt":"{{vlagland|Hongarye}} 8,5<ref>{{cite web |url=http://www.ksh.hu/docs/hun/xftp/idoszaki/nepsz2011/nepsz_orsz_2011.pdf |title=2011. ÉVI NÉPSZÁMLÁLÁS 3. Országos adatok |access-date=30 April 2016 |language=hu |archive-url=https://web.archive.org/web/20190717211318/http://www.ksh.hu/docs/hun/xftp/idoszaki/nepsz2011/nepsz_orsz_2011.pdf |archive-date=17 Julie 2019 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref>–9,8 miljoen<ref>{{cite news |url=http://www.ksh.hu/nepszamlalas/tablak_teruleti_00 |title=Hungarian census 2011 – 1.1.4.2 A népesség nyelvismeret és nemek szerint |publisher=Hungarian Central Statistical Office |access-date=30 April 2016 |language=hu |archive-url=https://web.archive.org/web/20200508223718/http://www.ksh.hu/nepszamlalas/tablak_teruleti_00 |archive-date=8 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />\\n{{vlagland|Verenigde State}} ~1,4 miljoen<ref>{{en}} {{cite web|url=http://factfinder2.census.gov/faces/tableservices/jsf/pages/productview.xhtml?pid=ACS_12_1YR_B04003&prodType=table|title=Total Ancestry Reported|publisher=United States Census Bureau|date=2012|accessdate=30 April 2016}}</ref><br />\\n{{vlagland|Roemenië}} ~1,2 miljoen<ref>{{cite web |url=http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |title=Comunicat de presă privind rezultatele definitive ale Recensământului Populaţiei şi Locuinţelor – 2011 |access-date=30 April 2016 |language=ro |archive-url=https://web.archive.org/web/20200509213807/http://www.recensamantromania.ro/wp-content/uploads/2013/07/REZULTATE-DEFINITIVE-RPL_2011.pdf |archive-date=9 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />\\n{{vlagland|Slowakye}} 458&nbsp;467<br />\\n{{vlagland|Kanada}} 315&nbsp;510<ref>{{en}} {{cite web|title=Ethnic Origin (264), Single and Multiple Ethnic Origin Responses (3), Generation Status (4), Age Groups (10) and Sex (3) for the Population in Private Households of Canada, Provinces, Territories, Census Metropolitan Areas and Census Agglomerations, 2011 National Household Survey|website=Statistics Canada|url=http://www12.statcan.gc.ca/nhs-enm/2011/dp-pd/dt-td/Rp-eng.cfm?LANG=E&APATH=3&DETAIL=0&DIM=0&FL=A&FREE=0&GC=0&GID=0&GK=0&GRP=1&PID=105396&PRID=0&PTYPE=105277&S=0&SHOWALL=0&SUB=0&Temporal=2013&THEME=95&VID=0&VNAMEE&VNAMEF#tbt-tab2|date=13 Januarie 2014|accessdate=29 April 2016}}</ref><br />\\n{{vlagland|Serwië}} 253&nbsp;899<br />\\n{{vlagland|Duitsland}} 156&nbsp;812<ref>{{cite web |url=http://de.statista.com/statistik/daten/studie/1221/umfrage/anzahl-der-auslaender-in-deutschland-nach-herkunftsland/ |title=Anzahl der Ausländer in Deutschland nach Herkunftsland (Stand: 31. Dezember 2014) |language=de |archive-url=https://web.archive.org/web/20200512070232/https://de.statista.com/statistik/daten/studie/1221/umfrage/anzahl-der-auslaender-in-deutschland-nach-herkunftsland/ |archive-date=12 Mei 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />\\n{{vlagland|Oekraïne}} 156&nbsp;566<ref>{{en}} {{cite web|url=http://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/results/nationality_population/nationality_1/s5/?botton=cens_db&box=5.1W&k_t=00&p=100&rz=1_1&rz_b=2_1%20%20%20%20%20%20%20%20%20&n_page=6|title=Ukrainian 2001 census|publisher=ukrcensus.gov.ua|accessdate=30 April 2016}}</ref><br />\\n{{vlagland|Frankryk}} 100&nbsp;000–200&nbsp;000<ref>{{hu}} [http://www.buod.de/D/kere-d.htm ''Bund Ungarischer Organisationen in Deutschland''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070204001010/http://www.buod.de/D/kere-d.htm |date= 4 Februarie 2007 }}</ref><br />\\n{{vlagland|Brasilië}} 80&nbsp;000<ref>{{pt}} [http://epoca.globo.com/edic/214/soci1a.htm Revista Época Edição 214 24 June 2002] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070922025459/http://epoca.globo.com/edic/214/soci1a.htm |date=22 September 2007 }}</ref><br />\\n{{vlagland|Australië}} 67&nbsp;616<ref>{{cite web |url=http://www.abs.gov.au/ausstats |title=Australian Bureau of Statistics (Census 2006) |publisher=Abs.gov.au |date=3 April 2013 |access-date=30 April 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20200410085123/https://www.abs.gov.au/ausstats |archive-date=10 April 2020 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />\\n{{vlagland|Oostenryk}} 63&nbsp;608<ref>{{cite web |url=http://www.statistik.at/web_de/statistiken/menschen_und_gesellschaft/bevoelkerung/bevoelkerungsstruktur/bevoelkerung_nach_staatsangehoerigkeit_geburtsland/index.html |title=Bevölkerung nach Staatsangehörigkeit und Geburtsland |access-date=30 April 2016 |language=de |archive-url=https://web.archive.org/web/20191113213329/http://www.statistik.at/web_de/statistiken/menschen_und_gesellschaft/bevoelkerung/bevoelkerungsstruktur/bevoelkerung_nach_staatsangehoerigkeit_geburtsland/index.html |archive-date=13 November 2019 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />\\n{{vlagland|Verenigde Koninkryk}} 52&nbsp;250<br />\\n{{vlagland|Swede}} 40&nbsp;000–70&nbsp;000<br />\\n{{vlagland|Kroasië}} 16&nbsp;595<ref>{{hr}} [http://www.human-rights.hr/dokumenti/polozajnm.htm Položaj Nacionalnih Manjina U Republici Hrvatskoj – Zakonodavstvo I Praska] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070516060653/http://www.human-rights.hr/dokumenti/polozajnm.htm |date=16 Mei 2007 }}</ref><br />\\n{{vlagland|Tsjeggië}} 14&nbsp;672<ref>{{cz}} [http://www.cvvm.cas.cz/upl/nase_spolecnost/100023s_Samanova-narodnost.pdf Národnost ve sčítání lidu v českých zemích] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081028221304/http://www.cvvm.cas.cz/upl/nase_spolecnost/100023s_Samanova-narodnost.pdf |date=28 Oktober 2008 }}</ref><br />\\n{{vlagland|Ierland}} 8&nbsp;034<ref>{{cite web |url=http://www.cso.ie/en/media/csoie/census/documents/census2011profile6/Profile%206%20Migration%20and%20Diversity%20Commentary.pdf |title=CSO Emigration |publisher=Census Office Ireland |access-date=29 Januarie 2013 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20190321171703/http://www.cso.ie/en/media/csoie/census/documents/census2011profile6/Profile%25206%2520Migration%2520and%2520Diversity%2520Commentary.pdf |archive-date=21 Maart 2019 |url-status=dead |df=dmy-all}}</ref><br />\\n{{vlagland|Italië}} 7&nbsp;708<ref>{{cite web |url=http://demo.istat.it/str2014/index.html |title=Demo ISTAT |publisher=ISTAT |access-date=30 April 2016 |language=it |archive-url=https://web.archive.org/web/20191026080159/http://demo.istat.it/str2014/index.html |archive-date=26 Oktober 2019 |url-status=live |df=dmy-all }}</ref><br />\\n{{vlagland|Turkye}} 6&nbsp;800<br />\\n{{vlagland|Slowenië}} 6&nbsp;243<ref>{{en}} [http://ec.europa.eu/education/policies/lang/languages/langmin/euromosaic/slov_en.pdf Slovenia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060919155409/http://www.ec.europa.eu/education/policies/lang/languages/langmin/euromosaic/slov_en.pdf |date=19 September 2006 }}</ref><br />\\n{{vlagland|Rusland}} 3&nbsp;768<ref>{{en}} [http://www.coe.int/t/e/human_rights/minorities/2._FRAMEWORK_CONVENTION_(MONITORING)/2._Monitoring_mechanism/3._State_Reports_and_UNMIK_Kosovo_Report/2._Second_cycle/PDF_2nd_SR_RussianFederation_en.pdf Russia Report to COE] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081028221302/http://www.coe.int/t/e/human_rights/minorities/2._FRAMEWORK_CONVENTION_(MONITORING)/2._Monitoring_mechanism/3._State_Reports_and_UNMIK_Kosovo_Report/2._Second_cycle/PDF_2nd_SR_RussianFederation_en.pdf |date=28 Oktober 2008 }}</ref><br />\\n{{vlagland|Thailand}} 3&nbsp;029<br />\\n{{vlagland|Noord-Masedonië}} 2&nbsp;003<ref>{{en}} [http://www.stat.gov.mk/english/glavna_eng.asp?br=18 Republic of Macedonia – State Statistical Office] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040621000000/http://www.stat.gov.mk/english/glavna_eng.asp?br=18 |date=21 Junie 2004 }}</ref><br />\\n{{vlagland|Nieu-Seeland}} 1&nbsp;476<ref>{{cite web |url=http://www.mfa.gov.hu/kulkepviselet/AU/en/en_Konzuliinfo/hungarian_settlers.htm |title=Hungarian Settlers in New Zealand |publisher=Embassy of Hungary in Canberra, Australia |access-date=30 April 2016 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20160703185123/http://www.mfa.gov.hu/kulkepviselet/AU/en/en_Konzuliinfo/hungarian_settlers.htm |archive-date= 3 Julie 2016 |url-status=dead |df=dmy-all }}</ref><br />\\n{{vlagland|Filippyne}} 1&nbsp;114<br />\\n{{vlagland|Puerto Rico}} 1&nbsp;050"},"taal":{"wt":"[[Hongaars]]"},"geloof":{"wt":"[[Rooms-Katolieke Kerk]]<ref>{{cite web |title=Discrimination in the EU in 2012 |work=Special Eurobarometer |year=2012 |series=383 |page=233 |url=http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_393_en.pdf |access-date=30 April 2016 |publisher=Europese Kommissie |location=[[Europese Unie]] |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20170418064918/http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_393_en.pdf |archive-date=18 April 2017 |url-status=live |df=dmy-all}}</ref><br />[[Protestantisme]] (hoofsaaklik [[Calvinisme]], [[Unitarianisme]] en [[Lutheranisme]]); ongebonde; [[Grieks-Katolieke Kerk]]"},"verwante":{"wt":"Ander [[Fins-Oegriese tale|Fins-Oegriese volke]] soos [[Estlanders]] en [[Finne]]"}},"i":0}}]}\" id=\"mwBg\" style=\"width: 22em; font-size: 95%; text-align: left;\" typeof=\"mw:Transclusion\">\n<tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; font-size: larger; background-color: #b08261; color: #fee8ab;\">Hongare</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center;\"><span typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Hng2_2.jpg\"><img data-file-height=\"630\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"895\" decoding=\"async\" height=\"211\" resource=\"./Lêer:Hng2_2.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Hng2_2.jpg/300px-Hng2_2.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Hng2_2.jpg/450px-Hng2_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Hng2_2.jpg/600px-Hng2_2.jpg 2x\" width=\"300\"/></a></span><br/></td></tr>\n<tr>\n<th style=\"background-color: #fee8ab;\">Totale bevolking:</th>\n<td style=\"background-color: #fff6d9;\">ca. 13,1–14,7 miljoen</td></tr>\n<tr>\n<th style=\"background-color: #fee8ab;\">Belangrike bevolkings <span typeof=\"mw:Entity\"> </span>in:</th>\n<td style=\"background-color: #fff6d9;\"><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Hongarye\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Hungary.svg\" title=\"Vlag van Hongarye\"><img alt=\"Vlag van Hongarye\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Hungary.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/22px-Flag_of_Hungary.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/33px-Flag_of_Hungary.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/44px-Flag_of_Hungary.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Hongarye\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Hongarye\">Hongarye</a> 8,5–9,8 miljoen<br/>\n<p><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Verenigde State van Amerika\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_the_United_States.svg\" title=\"Vlag van Verenigde State van Amerika\"><img alt=\"Vlag van Verenigde State van Amerika\" data-file-height=\"650\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1235\" decoding=\"async\" height=\"12\" resource=\"./Lêer:Flag_of_the_United_States.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Verenigde_State_van_Amerika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Verenigde State van Amerika\">Verenigde State</a> ~1,4 miljoen<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Roemenië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Romania.svg\" title=\"Vlag van Roemenië\"><img alt=\"Vlag van Roemenië\" data-file-height=\"400\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"600\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Romania.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/22px-Flag_of_Romania.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/33px-Flag_of_Romania.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Flag_of_Romania.svg/44px-Flag_of_Romania.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Roemenië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Roemenië\">Roemenië</a> ~1,2 miljoen<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Slowakye\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Slovakia.svg\" title=\"Vlag van Slowakye\"><img alt=\"Vlag van Slowakye\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Slovakia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/22px-Flag_of_Slovakia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/33px-Flag_of_Slovakia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/44px-Flag_of_Slovakia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Slowakye\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Slowakye\">Slowakye</a> 458<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>467<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Kanada\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Canada_(Pantone).svg\" title=\"Vlag van Kanada\"><img alt=\"Vlag van Kanada\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Canada_(Pantone).svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/22px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/33px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/44px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Kanada\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Kanada\">Kanada</a> 315<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>510<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Serwië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Serbia.svg\" title=\"Vlag van Serwië\"><img alt=\"Vlag van Serwië\" data-file-height=\"630\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"945\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Serbia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/22px-Flag_of_Serbia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/33px-Flag_of_Serbia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Flag_of_Serbia.svg/44px-Flag_of_Serbia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Serwië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Serwië\">Serwië</a> 253<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>899<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Duitsland\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Germany.svg\" title=\"Vlag van Duitsland\"><img alt=\"Vlag van Duitsland\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1000\" decoding=\"async\" height=\"13\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Germany.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/33px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/44px-Flag_of_Germany.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Duitsland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Duitsland\">Duitsland</a> 156<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>812<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Oekraïne\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Ukraine.svg\" title=\"Vlag van Oekraïne\"><img alt=\"Vlag van Oekraïne\" data-file-height=\"800\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Ukraine.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Oekraïne\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Oekraïne\">Oekraïne</a> 156<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>566<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Frankryk\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_France.svg\" title=\"Vlag van Frankryk\"><img alt=\"Vlag van Frankryk\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_France.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/22px-Flag_of_France.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/33px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/44px-Flag_of_France.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Frankryk\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Frankryk\">Frankryk</a> 100<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>000–200<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>000<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Brasilië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Brazil.svg\" title=\"Vlag van Brasilië\"><img alt=\"Vlag van Brasilië\" data-file-height=\"742\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1060\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Brazil.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/22px-Flag_of_Brazil.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/33px-Flag_of_Brazil.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/05/Flag_of_Brazil.svg/44px-Flag_of_Brazil.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Brasilië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Brasilië\">Brasilië</a> 80<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>000<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Australië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Australia.svg\" title=\"Vlag van Australië\"><img alt=\"Vlag van Australië\" data-file-height=\"640\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1280\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Australia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Flag_of_Australia.svg/22px-Flag_of_Australia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Flag_of_Australia.svg/33px-Flag_of_Australia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Flag_of_Australia.svg/44px-Flag_of_Australia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Australië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Australië\">Australië</a> 67<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>616<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Oostenryk\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Austria.svg\" title=\"Vlag van Oostenryk\"><img alt=\"Vlag van Oostenryk\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Austria.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/22px-Flag_of_Austria.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/33px-Flag_of_Austria.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_Austria.svg/44px-Flag_of_Austria.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Oostenryk\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Oostenryk\">Oostenryk</a> 63<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>608<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Verenigde Koninkryk\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_the_United_Kingdom_(3-5).svg\" title=\"Vlag van Verenigde Koninkryk\"><img alt=\"Vlag van Verenigde Koninkryk\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1000\" decoding=\"async\" height=\"13\" resource=\"./Lêer:Flag_of_the_United_Kingdom_(3-5).svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/22px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/33px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/44px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Verenigde_Koninkryk\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Verenigde Koninkryk\">Verenigde Koninkryk</a> 52<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>250<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Swede\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Sweden.svg\" title=\"Vlag van Swede\"><img alt=\"Vlag van Swede\" data-file-height=\"320\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"512\" decoding=\"async\" height=\"14\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Sweden.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/22px-Flag_of_Sweden.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/33px-Flag_of_Sweden.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Flag_of_Sweden.svg/44px-Flag_of_Sweden.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Swede\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Swede\">Swede</a> 40<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>000–70<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>000<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Kroasië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Croatia.svg\" title=\"Vlag van Kroasië\"><img alt=\"Vlag van Kroasië\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Croatia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/22px-Flag_of_Croatia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/33px-Flag_of_Croatia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/44px-Flag_of_Croatia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Kroasië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Kroasië\">Kroasië</a> 16<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>595<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Flag of the Czech Republic\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_the_Czech_Republic.svg\" title=\"Flag of the Czech Republic\"><img alt=\"Flag of the Czech Republic\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_the_Czech_Republic.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/22px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/33px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/44px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Tsjeggië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Tsjeggië\">Tsjeggië</a> 14<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>672<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Flag of Ireland\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Ireland.svg\" title=\"Flag of Ireland\"><img alt=\"Flag of Ireland\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Ireland.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Flag_of_Ireland.svg/22px-Flag_of_Ireland.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Flag_of_Ireland.svg/33px-Flag_of_Ireland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Flag_of_Ireland.svg/44px-Flag_of_Ireland.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Republiek_Ierland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Republiek Ierland\">Ierland</a> 8<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>034<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Italië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Italy.svg\" title=\"Vlag van Italië\"><img alt=\"Vlag van Italië\" data-file-height=\"1000\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1500\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Italy.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/22px-Flag_of_Italy.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/33px-Flag_of_Italy.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Flag_of_Italy.svg/44px-Flag_of_Italy.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Italië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Italië\">Italië</a> 7<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>708<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Turkye\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Turkey.svg\" title=\"Vlag van Turkye\"><img alt=\"Vlag van Turkye\" data-file-height=\"800\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Turkey.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/22px-Flag_of_Turkey.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/33px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/44px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Turkye\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Turkye\">Turkye</a> 6<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>800<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Slowenië\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Slovenia.svg\" title=\"Vlag van Slowenië\"><img alt=\"Vlag van Slowenië\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Slovenia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Flag_of_Slovenia.svg/22px-Flag_of_Slovenia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Flag_of_Slovenia.svg/33px-Flag_of_Slovenia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Flag_of_Slovenia.svg/44px-Flag_of_Slovenia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Slowenië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Slowenië\">Slowenië</a> 6<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>243<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Rusland\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Russia.svg\" title=\"Vlag van Rusland\"><img alt=\"Vlag van Rusland\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Russia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Rusland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Rusland\">Rusland</a> 3<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>768<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Thailand\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Thailand.svg\" title=\"Vlag van Thailand\"><img alt=\"Vlag van Thailand\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Thailand.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_Thailand.svg/22px-Flag_of_Thailand.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_Thailand.svg/33px-Flag_of_Thailand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/Flag_of_Thailand.svg/44px-Flag_of_Thailand.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Thailand\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Thailand\">Thailand</a> 3<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>029<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Flag of the Republic of Macedonia\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_North_Macedonia.svg\" title=\"Flag of the Republic of Macedonia\"><img alt=\"Flag of the Republic of Macedonia\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_North_Macedonia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/22px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/33px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Flag_of_North_Macedonia.svg/44px-Flag_of_North_Macedonia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Noord-Masedonië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Noord-Masedonië\">Noord-Masedonië</a> 2<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>003<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Nieu-Seeland\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_New_Zealand.svg\" title=\"Vlag van Nieu-Seeland\"><img alt=\"Vlag van Nieu-Seeland\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_New_Zealand.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_New_Zealand.svg/22px-Flag_of_New_Zealand.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_New_Zealand.svg/33px-Flag_of_New_Zealand.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3e/Flag_of_New_Zealand.svg/44px-Flag_of_New_Zealand.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Nieu-Seeland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Nieu-Seeland\">Nieu-Seeland</a> 1<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>476<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Filippyne\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_the_Philippines.svg\" title=\"Vlag van Filippyne\"><img alt=\"Vlag van Filippyne\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_the_Philippines.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_the_Philippines.svg/22px-Flag_of_the_Philippines.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_the_Philippines.svg/33px-Flag_of_the_Philippines.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Flag_of_the_Philippines.svg/44px-Flag_of_the_Philippines.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Filippyne\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Filippyne\">Filippyne</a> 1<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>114<br/>\n<span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Puerto Rico\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Puerto_Rico.svg\" title=\"Vlag van Puerto Rico\"><img alt=\"Vlag van Puerto Rico\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Puerto_Rico.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Flag_of_Puerto_Rico.svg/22px-Flag_of_Puerto_Rico.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Flag_of_Puerto_Rico.svg/33px-Flag_of_Puerto_Rico.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Flag_of_Puerto_Rico.svg/44px-Flag_of_Puerto_Rico.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Puerto_Rico\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Puerto Rico\">Puerto Rico</a> 1<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>050</p></td></tr>\n<tr>\n<th style=\"background-color: #fee8ab;\">Taal:</th>\n<td style=\"background-color: #fff6d9;\"><a href=\"./Hongaars\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Hongaars\">Hongaars</a></td></tr>\n<tr>\n<th style=\"background-color: #fee8ab;\">Geloofsoortuiging:</th>\n<td style=\"background-color: #fff6d9;\"><a href=\"./Rooms-Katolieke_Kerk\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Rooms-Katolieke Kerk\">Rooms-Katolieke Kerk</a><br/><a href=\"./Protestantisme\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Protestantisme\">Protestantisme</a> (hoofsaaklik <a href=\"./Calvinisme\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Calvinisme\">Calvinisme</a>, <a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Unitarianisme\"]}}' href=\"./Unitarianisme?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Unitarianisme\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Unitarianisme</a> en <a href=\"./Lutheranisme\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Lutheranisme\">Lutheranisme</a>); ongebonde; <a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Grieks-Katolieke Kerk\"]}}' href=\"./Grieks-Katolieke_Kerk?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Grieks-Katolieke Kerk\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Grieks-Katolieke Kerk</a></td></tr>\n<tr>\n<th style=\"background-color: #fee8ab;\">Verwante etniese groepe:</th>\n<td style=\"background-color: #fff6d9;\">Ander <a href=\"./Fins-Oegriese_tale\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Fins-Oegriese tale\">Fins-Oegriese volke</a> soos <a href=\"./Estlanders\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Estlanders\">Estlanders</a> en <a href=\"./Finne\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Finne\">Finne</a></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 5407
} |
**Snoek** (*Thyrsites atun*) is gesogte, eetbare seevis wat aangetref word van Moçâmedes (tussen 1985 en 2016 *Namibe*) tot by Tafelbaai en ook by Valsbaai, Mosselbaai en soms tot so ver as Algoabaai. Dit kom ook voor by Tristan da Cunha, Suid-Australië, Nieu-Seeland en Chili. Die vis kom voor in trekskole; in die Kaap van September tot Junie.
Dié vis is 'n soutwater spesie en moenie met die *Varswatersnoek* (Afrika-greepvis) verwar word nie.
Voorkoms
--------
Die vis se kop en lyf is blougrys aan die bokant en silwer aan die onderkant. Die vis is lank en plat en het 'n lang dorsale vin wat swart is. Agter die dorsale en anale vinne is 5 – 7 klein vinnetjies. Die sylyn is aaneenlopend. Die vis word 1.8 m lank en weeg dan 9 kg.
Habitat en gewoontes
--------------------
Die vis leef bedags naby die bodem op die kontinentale bank en naby eilande. Snags kom hulle na die oppervlakte van die oseaan. Hulle vreet pelagiese vis: sardyne, ansjovis, rooioog-rondeharing en skaaldiere. Die onvolwasse vis vreet hoofsaaklik lanternvis, familie *Myctophidae*. Snoek is 'n gesogte eetvis en het kommersiële waarde in Suid-Afrika, Australië, Nieu-Seeland en die suide van Suid-Amerika.
Sien ook
--------
* Alfabetiese lys van visse
* Lys van Suider-Afrikaanse visse volgens wetenskaplike name
* Lys van varswater visfamilies
* Lys van visfamilies
Bronne
------
* Ensiklopedie van Suidelike Afrika, Eric Rosenthal, 1967.
* Coastal Fishes of Southern Africa. Phil & Elaine Heemstra. 2004. ISBN 1-920033-01-7 | {
"title": "Snoek",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
791,
1773,
0.446136491821771
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biota\" style=\"text-align: left; width: 200px; font-size: 100%\">\n<tbody><tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">Snoek</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Thyrsites_atun,_Barracouta_or_snake_Mackerel.jpg\"><img data-file-height=\"1324\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"3250\" decoding=\"async\" height=\"90\" resource=\"./Lêer:Thyrsites_atun,_Barracouta_or_snake_Mackerel.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Thyrsites_atun%2C_Barracouta_or_snake_Mackerel.jpg/220px-Thyrsites_atun%2C_Barracouta_or_snake_Mackerel.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Thyrsites_atun%2C_Barracouta_or_snake_Mackerel.jpg/330px-Thyrsites_atun%2C_Barracouta_or_snake_Mackerel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Thyrsites_atun%2C_Barracouta_or_snake_Mackerel.jpg/440px-Thyrsites_atun%2C_Barracouta_or_snake_Mackerel.jpg 2x\" width=\"220\"/></a></span></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">\n<th colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><a href=\"./Bewaringstatus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Bewaringstatus\">Bewaringstatus</a></div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"64\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"512\" decoding=\"async\" height=\"28\" resource=\"./Lêer:Status_none_NE.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Status_none_NE.svg/220px-Status_none_NE.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Status_none_NE.svg/330px-Status_none_NE.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Status_none_NE.svg/440px-Status_none_NE.svg.png 2x\" width=\"220\"/></span></span><br/><a href=\"./Ongeëvalueer\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Ongeëvalueer\">Ongeëvalueer</a> <link href=\"./Kategorie:IUBN_Rooilys_ongeëvalueerde_spesies\" rel=\"mw:PageProp/Category\"/><small><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>(<a href=\"./IUBN-rooilys\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"IUBN-rooilys\">IUCN 3.1</a>)</small></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Wetenskaplike_klassifikasie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wetenskaplike klassifikasie\">Wetenskaplike klassifikasie</a></th></tr>\n<tr>\n<td>Domein:</td>\n<td><div class=\"domein\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Eukaryota\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Eukaryota\">Eukaryota</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Koninkryk:</td>\n<td><div class=\"koninkryk\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Animalia\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Animalia\">Animalia</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Filum:</td>\n<td><div class=\"filum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Chordata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Chordata\">Chordata</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Subfilum:</td>\n<td><div class=\"subfilum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Vertebrata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Vertebrata\">Vertebrata</a></div><br/><div style=\"font-size: 85%;\">(<a class=\"mw-redirect\" href=\"./Cuvier\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Cuvier\">Cuvier</a>, <a href=\"./1812\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1812\">1812</a>)</div></td></tr>\n<tr>\n<td>Infrafilum:</td>\n<td><div class=\"infrafilum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Gnathostomata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Gnathostomata\">Gnathostomata</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Superklas:</td>\n<td><div class=\"superklas\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Osteichthyes\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Osteichthyes\">Osteichthyes</a></div><br/><div style=\"font-size: 85%;\">(<a href=\"./Thomas_Henry_Huxley\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Thomas Henry Huxley\">Huxley</a>, <a href=\"./1880\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1880\">1880</a>)</div></td></tr>\n<tr>\n<td>Klas:</td>\n<td><div class=\"klas\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Actinopterygii\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Actinopterygii\">Actinopterygii</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Subklas:</td>\n<td><div class=\"subklas\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Neopterygii\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Neopterygii\">Neopterygii</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Infraklas:</td>\n<td><div class=\"infraklas\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Teleostei\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Teleostei\">Teleostei</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Superorde:</td>\n<td><div class=\"superorde\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Acanthopterygii\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Acanthopterygii\">Acanthopterygii</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Orde:</td>\n<td><div class=\"orde\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Perciformes\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Perciformes\">Perciformes</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Familie:</td>\n<td><div class=\"familie\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Gempylidae\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Gempylidae\">Gempylidae</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Subfamilie:</td>\n<td><div class=\"subfamilie\" style=\"display:inline\"><b>Gempylinae</b></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Genus:</td>\n<td><div class=\"genus\" style=\"display:inline\"><i><a class=\"new\" href=\"./Thyrsites\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Thyrsites\">Thyrsites</a></i></div><br/><div style=\"font-size: 85%;\"><a href=\"./Georges_Cuvier\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Georges Cuvier\">Cuvier</a>, 1832</div></td></tr>\n<tr>\n<td>Spesie:</td>\n<td><div class=\"spesie\" style=\"display:inline\"><i><b>T.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>atun</b></i></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Binomiale_naam\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Binomiale naam\">Binomiale naam</a></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><b><span class=\"binomial\"><i>Thyrsites atun</i></span></b><br/><div style=\"font-size: 85%;\">(<a class=\"new\" href=\"./Bengt_Anders_Euphrasén\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Bengt Anders Euphrasén\">Euphrasen</a>, 1791)</div></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Snoek_range.svg\"><img data-file-height=\"301\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"593\" decoding=\"async\" height=\"112\" resource=\"./Lêer:Snoek_range.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Snoek_range.svg/220px-Snoek_range.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Snoek_range.svg/330px-Snoek_range.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Snoek_range.svg/440px-Snoek_range.svg.png 2x\" width=\"220\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center; font-size: 88%\">Verspreiding van die Snoek.</td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1516
} |
Die Venesiaanse *Fondaco dei Tedeschi* langs die *Canal Grande* was die verpligte handelsplek vir Duitse kooplui waar hulle ook kamers kon huur. Hulle kon uitsluitlik met Venesiane handel dryf, nie met ander buitelanders nie. Hul aktiweiteite is deur die Venesiaanse owerheid noukeurig dopgehou. Die huidige *Fondaco* dateer van 1508 nadat voorgangergeboue in 1318 en 1505 deur brande vernietig is
**Italianistiek** of **Italiaanse filologie** is 'n studieveld binne die Romanistiek wat die Italiaanse standaardtaal (en sy dialekte) vanuit 'n taalkundige perspektief asook Italiaanse literatuur bestudeer. Dikwels word ook basiese kennis oor die geskiedenis, ekonomie, politiek, samelewing en kultuur van moderne Italië verskaf.
Duitssprekende gebiede
----------------------
In die Duitssprekende gebiede van Europa het die stelselmatige bestudering van Italiaans en Italiaanse literatuur 'n lang tradisie wat sy voorwetenskaplike hoogtepunt in die laat 18de eeu bereik het. Gedurende die meesterdigter Johann Wolfgang von Goethe se leeftyd, toe die *Grand Tour* of *Kavalierstour*, soos dit in Duits genoem is, as opvoedkundige en kulturele reis deur Italië verpligtend was vir jong adellikes, was 'n groot deel van Duitssprekende elites Italiaans magtig. Terwyl Frans sy status as belangrikste eerste vreemde taal nog kon handhaaf, is Italiaans as tweede vreemde taal tot die middel van die 19de eeu algaande vervang deur Engels. Nogtans het Italiaans steeds 'n belangrike rol binne die studieveld van Romaanse tale gespeel.
Nog voor die vestiging van 'n Italiaanse standaardtaal het intensiewe handelsbetrekkinge met Noord-Italië by Duitse kooplui 'n behoefte laat ontstaan aan taalvaardighede in die Italoromaanse dialekte van hul tyd. Taalkontakte van Duitssprekendes met Italianers is gedokumenteer in 'n reeks handgeskrewe en later gedrukte taalgidse. Georg van Neurenberg, 'n Duitse taalmeester wat naby die Duitse handelspos en koshuis *Fondaco dei Tedeschi* in Venesië woonagtig was, het in die vroeë 15de eeu 'n Venesiaans-Suid-Duitse taalgids saamgestel wat as voorbeeld vir latere taalleerboeke en woordelyste sou dien.
Venesië was ook een van die eerste Europese metropole waar Duitse boekdrukkers in 1465 drukperse ingevoer en die nodige opleiding vir drukkers verskaf het. Twaalf jaar later het een van die Duitse drukkers wat in Italië besig was, Adam von Rottweil, sy taalgids *Introito e porta de chele voleno imparare e comprender todescho o latino cioè taliano* in Venesië laat druk.
Suid-Afrika
-----------
In Suid-Afrika bied die Universiteit van die Witwatersrand se *School of Literature, Language and Media (SLLM)* in Johannesburg voor- en nagraadse studies aan. Italiaanse migrasie na Suid-Afrika is een van die vertrekpunte vir interkulturele studies. Gegradueerdes kan loopbane by Italiaanse en Suid-Afrikaanse instellings en ondernemings volg soos die Suid-Afrikaans-Italiaanse Kamer van Koophandel en Nywerhede, die toerismebedryf of Italiaanse kultuurinstellings. | {
"title": "Italianistiek",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
561,
3120,
0.1798076923076923
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 3003
} |
Die **Snawelvis** (*Marcusenius macrolepidotus*) is 'n varswatervis wat in die Okavango-, Kunene- en Zambezirivier voorkom. Hulle kom ook in riviere voor aan die ooskus van Afrika tot by die Umhlatuzirivier in KwaZulu-Natal. Die vis kom ook in die Kongorivier-stelsel voor. In Engels staan die vis as die *Bulldog* bekend.
Voorkoms
--------
Die vis se lyf is redelik lank, met die dorsale en anale vinne agter op die lyf. Die dorsale vin is kleiner as die anale vin.
Die vis se kleur wissel van lig goudbruin tot donker olyf of grys met donkerbruin vlekke en brons kolle op die lyf. Die vis word tot 300 mm lank en die Suid-Afrikaanse, Zimbabwe en Malawi hengelrekords is 0.333 kg, 0.318 kg en 0.2 kg onderskeidelik.
Habitat
-------
Die vis leef in skole in riviere en vloedvlaktes wat vol plantegroei is met modderagtige bodems. Snags beweeg hulle na die kante. Hulle vreet ongewerweldes en broei in die reënseisoen in vlak water met baie plantegroei. Die wyfie dra tot 6 000 eiers. Hulle migreer stroomop maar dit is onbekend of dit vir broeidoeleindes is. In die Okavangorivier is hulle die prooi van die Clariidae-babers gedurende die jaarlikse stroomop migrasie.
Sien ook
--------
* Alfabetiese lys van visse
* Lys van Suider-Afrikaanse visse volgens wetenskaplike name
* Lys van varswater visfamilies
* Lys van visfamilies
Bron
----
* *A Complete Guide to the FRESHWATER FISHES of Southern Africa.* Paul Skelton. 2001. ISBN 978-1-86872-643-1 | {
"title": "Snawelvis",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
813,
1794,
0.4531772575250836
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biota\" style=\"text-align: left; width: 200px; font-size: 100%\">\n<tbody><tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">Snawelvis</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:The_fishes_of_the_Nile_(Pl._X)_(6961605661)_Marcusenius_macrolepidotus.jpg\"><img data-file-height=\"357\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"633\" decoding=\"async\" height=\"124\" resource=\"./Lêer:The_fishes_of_the_Nile_(Pl._X)_(6961605661)_Marcusenius_macrolepidotus.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/The_fishes_of_the_Nile_%28Pl._X%29_%286961605661%29_Marcusenius_macrolepidotus.jpg/220px-The_fishes_of_the_Nile_%28Pl._X%29_%286961605661%29_Marcusenius_macrolepidotus.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/The_fishes_of_the_Nile_%28Pl._X%29_%286961605661%29_Marcusenius_macrolepidotus.jpg/330px-The_fishes_of_the_Nile_%28Pl._X%29_%286961605661%29_Marcusenius_macrolepidotus.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/The_fishes_of_the_Nile_%28Pl._X%29_%286961605661%29_Marcusenius_macrolepidotus.jpg/440px-The_fishes_of_the_Nile_%28Pl._X%29_%286961605661%29_Marcusenius_macrolepidotus.jpg 2x\" width=\"220\"/></a></span></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">\n<th colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><a href=\"./Bewaringstatus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Bewaringstatus\">Bewaringstatus</a></div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"64\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"240\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Status_iucn3.1_LC_af.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/220px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/330px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/440px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png 2x\" width=\"220\"/></span></span><br/><a href=\"./Veilige_spesie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Veilige spesie\">Veilig</a> <link href=\"./Kategorie:IUBN_Rooilys_veilige_spesies\" rel=\"mw:PageProp/Category\"/><small><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>(<a href=\"./IUBN-rooilys\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"IUBN-rooilys\">IUCN 3.1</a>)</small></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Wetenskaplike_klassifikasie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wetenskaplike klassifikasie\">Wetenskaplike klassifikasie</a></th></tr>\n<tr>\n<td>Domein:</td>\n<td><div class=\"domein\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Eukaryota\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Eukaryota\">Eukaryota</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Koninkryk:</td>\n<td><div class=\"koninkryk\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Animalia\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Animalia\">Animalia</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Filum:</td>\n<td><div class=\"filum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Chordata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Chordata\">Chordata</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Subfilum:</td>\n<td><div class=\"subfilum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Vertebrata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Vertebrata\">Vertebrata</a></div><br/><div style=\"font-size: 85%;\">(<a class=\"mw-redirect\" href=\"./Cuvier\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Cuvier\">Cuvier</a>, <a href=\"./1812\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1812\">1812</a>)</div></td></tr>\n<tr>\n<td>Infrafilum:</td>\n<td><div class=\"infrafilum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Gnathostomata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Gnathostomata\">Gnathostomata</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Superklas:</td>\n<td><div class=\"superklas\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Osteichthyes\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Osteichthyes\">Osteichthyes</a></div><br/><div style=\"font-size: 85%;\">(<a href=\"./Thomas_Henry_Huxley\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Thomas Henry Huxley\">Huxley</a>, <a href=\"./1880\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1880\">1880</a>)</div></td></tr>\n<tr>\n<td>Klas:</td>\n<td><div class=\"klas\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Actinopterygii\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Actinopterygii\">Actinopterygii</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Subklas:</td>\n<td><div class=\"subklas\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Neopterygii\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Neopterygii\">Neopterygii</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Infraklas:</td>\n<td><div class=\"infraklas\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Teleostei\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Teleostei\">Teleostei</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Superorde:</td>\n<td><div class=\"superorde\" style=\"display:inline\"><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Osteoglossomorpha\"]}}' href=\"./Osteoglossomorpha?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Osteoglossomorpha\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Osteoglossomorpha</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Orde:</td>\n<td><div class=\"orde\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Osteoglossiformes\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Osteoglossiformes\">Osteoglossiformes</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Familie:</td>\n<td><div class=\"familie\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Mormyridae\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Mormyridae\">Mormyridae</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Subfamilie:</td>\n<td><div class=\"subfamilie\" style=\"display:inline\"><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Mormyrinae\"]}}' href=\"./Mormyrinae?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Mormyrinae\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Mormyrinae</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Genus:</td>\n<td><div class=\"genus\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Marcusenius\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Marcusenius\">Marcusenius</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Spesie:</td>\n<td><div class=\"spesie\" style=\"display:inline\"><i>M.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>macrolepidotus</i></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Binomiale_naam\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Binomiale naam\">Binomiale naam</a></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><b><span class=\"binomial\"><i>Marcusenius macrolepidotus</i></span></b><br/><div style=\"font-size: 85%;\">(<a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Wilhelm Peters\"]}}' href=\"./Wilhelm_Peters?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wilhelm Peters\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">W. K. H. Peters</a>, 1852)</div></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1458
} |
Die bereiding van blini.
’n **Blin** (meervoud: **blini**; Russies: блин, блины; verkleinwoord: блинчик, *blintsjik*) is ’n soort Russiese pannekoek wat tradisioneel van koring- of (al hoe minder) van bokwietmeel gemaak en saam met suurroom, dikmelkkaas, botter, kaviaar en ander bykosse voorgesit word.
'n Russiese 8-roebel-seël met blini en kaviaar.
In Russies is *blin* die enkelvoud en *blini* die meervoud, maar omdat die enkelvoud so selde voorkom, gebruik baie mense in ander tale die woord "blini" vir die enkelvoud. Die Afrikaanse (dubbele) meervoud is dan "blini's". Soms word die verkleinwoord, *blintsjik(i)*, gebruik. Die Russiese woord kom van die Oudrussiese млинъ (*mlin*). Dit het oorspronklik ’n gereg van gemaalde meel beteken, afgelei van die Oekraïense term *mlin* vir "meul" en vandaar die Oekraïense woord млинець (*mlinets*) vir blin.
Die Joodse **blintz** het blykbaar uit die blin ontstaan. Dit is ’n dun pannekoekie wat gewoonlik van koringmeel gemaak en om ’n vulsel van kaas of vrugte gevou word. Dit word dan weer gebraai of gebak.
Geskiedenis
-----------
Die vroeë Slawiërs in voor-Christelike tye het blini as ’n simbool van die son beskou vanweë hul ronde vorm en goue kleur. Hulle is tradisioneel aan die einde van die winter gebak om die geboorte van die nuwe son te vier; dit is "Botterweek" (*Maslenitsa*) of "pannekoekweek" genoem. Die viering is deur die Oosters-Ortodokse Kerk in ’n godsdiensfees verander en word vandag steeds gehou. Blini word egter nie as ’n rituele kossoort beskou nie en kan enige tyd geëet word.
Tradisionele Russiese blini word gemaak met ’n gegiste deeg wat gelos word om te rys en dan met melk, suurmelk, koue of kookwater verdun word. Wanneer kookwater gebruik word, word dit ook заварные блини (*zawarnije blini*, "vlapannekoeke") genoem. ’n Ligter, dunner pannekoek wat van ongegiste deeg gemaak word (gewoonlik van meel, eiers, melk, kefir of ander suurmelk), is ook algemeen. Blini is tradisioneel in ’n Russiese oond gebak, maar word deesdae meestal in ’n pan gebraai. Enige soort meel kan gebruik word, maar koringmeel is tans die gewildste.
Blini kom ook in die Joodse kookkuns voor. Hoewel dit in Judaïsme met geen spesifieke godsdienstige ritueel verbind word nie, word hulle dikwels op vakansiedae soos Chanoeka (omdat olie 'n sleutelrol in die Chanoekawonder gespeel het) en Sjavuot (wanneer suiwelgeregte tradisioneel volgens die Asjkenasiese *minhag* bedien word) met ’n kaasvulsel in olie gebraai. Blintze kry gewoonlik ’n vulsel as hulle ’n tweede keer gebraai word, maar kan ook sonder ’n tweede braai met ’n vulsel geëet word; andersins word hulle gevou en saam met ’n doopsous genuttig. Vulsels sluit in sjokolade, sampioene, vleis, fynaartappel, kaviaar en kaas.
Soorte
------
Blintze.
Van die verskillende maniere waarop blini berei kan word, is:
* Gemaak van deeg wat enigeen of ’n kombinasie van gerasperde aartappels, appels en rosyne bevat. Sulke blini is algemeen in Oos- en Sentraal-Europa.
* Bedek met botter, suurroom, konfyt, heuning of kaviaar. Hulle kan gevou of opgerol wees met soet of sout vulsels soos vrugte, bessies, fynaartappel, maalvleis, hoender, eiers of fyn gekapte sampioene.
* Deur ’n laag gekapte groente, vleis of sampioene in ’n pan met die deeg te bedek.
* Blintze kry vulsels soos konfyt, vrugte, aartappel, maaskaas, maalvleis, hoender, sampioene, boontjiespruite, kool en/of uie. Die vulsel word in ’n vooraf gebraaide pannekoek toegerol en weer liggies gebraai of gebak. Sulke blintze word in Oekraïens ook налисники (*nalisniki*) en in Pools *krokiety* genoem.
* Bokwiet-blini was tradisioneel gewild. Hulle word veral nog aangetref in Oekraïne asook in Litaue se Dzūkija-streek, die enigste deel van die land waar bokwiet verbou word. Hier word die pannekoeke *grikių blynai* genoem. | {
"title": "Blin",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1699,
4126,
0.41177896267571495
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" cellpadding=\"0\" cellspacing=\"0\" class=\"toccolours vatop infobox\" data-mw=\"{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"Inligtingskas gereg\\n","href":"./Sjabloon:Inligtingskas_gereg"},"params":{"bgcolor":{"wt":""},"naam":{"wt":"Blin, blintsjik"},"beeld":{"wt":"Blini Tanya.jpg"},"breedte":{"wt":"280"},"onderskrif":{"wt":"’n Bord met blini, ook genoem blintsjiki."},"soort":{"wt":"Pannekoek"},"gang":{"wt":""},"land":{"wt":"[[Rusland]]"},"streek":{"wt":""},"bestanddeel":{"wt":"Meel"},"bestanddele":{"wt":"Melk, eiers, suiker"},"variasies":{"wt":""},"soortgelyk":{"wt":"Plaatkoekie, crêpe, ''flapjack''"},"ander":{"wt":""},"tyd":{"wt":""},"lewer":{"wt":""},"porsie":{"wt":""}},"i":0}}]}\" id=\"mwAg\" style=\"float:right; clear:right; width:280px; padding:3px; margin:1px 1px 1em 1em; font-size:85%;\" typeof=\"mw:Transclusion\">\n<tbody><tr><td colspan=\"3\" style=\"background-color:; color:#000000; text-align: center;\"><b><span style=\"font-size: 120%;\">Blin, blintsjik</span></b></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align:center;\"><span data-mw='{\"caption\":\"’n Bord met blini, ook genoem blintsjiki.\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Blini_Tanya.jpg\" title=\"’n Bord met blini, ook genoem blintsjiki.\"><img alt=\"’n Bord met blini, ook genoem blintsjiki.\" data-file-height=\"1037\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"1430\" decoding=\"async\" height=\"199\" resource=\"./Lêer:Blini_Tanya.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Blini_Tanya.jpg/274px-Blini_Tanya.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Blini_Tanya.jpg/411px-Blini_Tanya.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Blini_Tanya.jpg/548px-Blini_Tanya.jpg 2x\" width=\"274\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align: center;\"><i>’n Bord met blini, ook genoem blintsjiki.</i></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Soort<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>gereg</td><td colspan=\"2\">Pannekoek</td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Land</td><td colspan=\"2\"><a href=\"./Rusland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Rusland\">Rusland</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Hoofbestanddeel</td><td colspan=\"2\">Meel</td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Ander bestanddele</td><td colspan=\"2\">Melk, eiers, suiker</td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Soortgelyke geregte</td><td colspan=\"2\">Plaatkoekie, crêpe, <i>flapjack</i></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 3888
} |
**Elektroniese of Digitale media** is midde in snelle ontwikkeling, en die konsep word dikwels in verskillende hoedanighede gebruik. So kan radio, televisie asook publikasies vandag as elektronies in sekere omstandighede gesien word. Elektroniese media het ontstaan as gevolg van 'n samesmelting van die **rekenaar**-, **telkommunikasie**- en **media**-industrië.
'n Ander definisie daarvoor is **Hipermedia** - of media waar die gebruiker daarvan self sy of haar pad deur die media kan kies. Die kenmerk staan ook bekend as **interaktiwiteit**. Dit staan byvoorbeeld in teenstelling met TV en gedrukte materiaal, waar die gebruiker 'n liniêre pad deur dit volg en die **outeur** in beheer is. Dié is egter 'n fyn teoretiese punt, want soos reeds genoem kan liniêre media soos 'n rolprent of 'n novelle elektronies afgelewer word. Ander argumenteer dat **video speletjies** die volledigste vorm van interaktiwiteit en elektroniese media is.
'n Kenmerk van elektroniese media is dat dit **digitale tegnologie** as fondasie het. Beelde en klanke kan as inligting in digitale form gestalte kry en gemanipuleer word, met behulp van 'n rekenaar.
Aan die einde van die twintigste eeu het die Internet ontwikkel in die bekendste en mees indrukwekkende manifestasie van elektroniese media.
Daar is dikwels (soos met ander media) **politieke betekenis** aan digitale media gegee.
| | |
| --- | --- |
| Normdata Edit this at Wikidata |
* GND: 4151918-8
| | {
"title": "Elektroniese of digitale media",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
21,
1150,
0.018260869565217393
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1457
} |
Die **Istmiese Spele** (Grieks: τα Ἴσθμια *ta Isthmia*) was een van die vier pan-Hellenistiese spele van Antieke Griekeland wat nes die Nemeïese Spele elke twee jaar (in die tweede en vierde jaar van die olimpiade) op die landengte (*istmus*) van Korinthe gehou is ter ere van die seegod Poseidon.
Die spele is na bewering deur die mitiese eerste koning en stigter van Korinthe, Sisiphos, begin. Die historiese datum van die stigting van die spele is 581 v.C. Nadat Korinthe in 146 v.C. deur die Romeine verwoes is, is toesig oor die spele ’n eeu lank (van 146-44 v.C.) deur die stad Sikyon oorgeneem. Ná die heropbouing van Korinthe en die omgewing (vanaf 44 v.C.) is die Istmiese Spele weer met die voormalige luister gevier. Dit het in die 1ste eeu n.C. ’n nuwe bloeitydperk beleef.
Daar was sport- sowel as kunskompetisies op die spele. Die wenners het ’n krans van denneblare gekry, wat met Poseidon verbind word. Hulle het ook ’n goeie naam gekry en is met standbeelde of lofliedere vereer.
Ná die 2de eeu v.C. het verslae oor die Istmiese Spele al hoe skaarser geword. | {
"title": "Istmiese Spele",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
360,
1288,
0.2795031055900621
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1093
} |
**Elektrochromie** of **elektrochromisme** is die verskynsel waar sommige stowwe kleurveranderings wys onder invloed van 'n elektriese veld of 'n elektriese stroom.
Gewoonlik is elektrochromiese stowwe materiale wat verskeie oksidasietoestande of beter redokstoestande toon wat verskillende optiese eienskappe in sigbare deel van die elektromagnetiese spektrum besit. Gewoonlik word aangeneem dat die elektrochemiese verandering omkeerbaar moet wees.
Die optiese verandering kan van 'n gekleurde of swart toef tot 'n kleurlose een lei (verbleking) of dit kan van die een kleur na 'n ander lei. Daar is selfs poliëlektrochromiese materiale wat meer as een kleur kan wys. Die definisie van elektrochromie is later ook uitgebrei na stowwe wat verandering in optiese eienskappe in ander dele van die spektrum soos infrarooi of ultraviolet wys. Die menslike oog kan dit dalk nie waarneem nie, maar daar is talle opspoorders wat kan.
Daar is verskeie klasse elektrochromiese materiale soos:
1. Oksiede van oorgangsmetale, soos iridiumoksied of wolframtrioksied
2. Koördinasiekomplekse van oorgangsmetale en lantaniede
3. Pruisiesblousisteme
4. Viologeensisteme (4,4'-bipiridiniumsoute wat tweevoudige 1,1'-vervanging ondergaan het)
5. Metaalftalosianiene
6. Geleidende polimere en metallopolimere
Aanwending
----------
Elektrochromiese materiale word toegepas in truspieëls wat aangepas is om die bestuurder nie te verblind nie. Daar is ook toepassings in die ruimtevaart as "slim vensters" wat naby-infrarooi kan blokkeer.
Beelde
------
* Elektrochromiese toestel in sy 'gebleekte' statusElektrochromiese toestel in sy 'gebleekte' status
* Elektrochromiese toestel in sy donker statusElektrochromiese toestel in sy donker status | {
"title": "Elektrochromie",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
526,
1561,
0.33696348494554773
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1731
} |
**István Sándorfi**
**Hongaarse skilder**
---
**Styl**
Hiperrealisme
---
**Beduidende werke**
*Au bonheur des Dames*
*Safi*
*Nature Morte au coton tige*
**István Sándorfi** (in Frankryk meestal *Étienne Sandorfi*, \* 12 Junie 1948 in Boedapest, Hongarye, † 26 Desember 2007 in Parys, Frankryk) was 'n Hongaarse skilder.
Vroeë lewe
----------
Omdat István Sándorfi se vader vir 'n Amerikaanse maatskappy werksaam was, is hy in 1950 vir vyf jaar tronk toe gestuur. Net enkele dae voor die Hongaarse Opstand in 1956 is hy vrygelaat. Die gesin het Hongarye in dieselfde jaar verlaat en hulle eers in Oostenryk, daarna in Duitsland en uiteindelik in Frankryk gevestig.
Sándorfi het op die ouderdom van agt begin om te teken, en toe hy twaalf was het hy begin om met olieverf te skilder. Hy het 'n diploma by die *École nationale supérieure des Beaux-Arts* in Parys behaal en daarnaas ook aan die *École nationale supérieure des arts décoratifs* gestudeer.
István Sándorfi het twee dogters: Ange (\* 1974) en Eve (\* 1979).
Die kunstenaar is ná 'n kort siekte op 26 Desember 2007 oorlede en volgens sy eie wil in Boedapest ter ruste gelê.
Kuns en werke
-------------
In die 1970's het Sándorfi begin om self model vir sy skilderye te staan - hy het nie daarvan gehou dat vreemdelinge toegekyk het toe hy aan die skilder was nie. Sy eerste kunsuitstalling is in 'n klein galery in Parys gehou, later - in 1973 - het die eerste groot uitstalling in die *Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris* gevolg. Sy werke kon daarna in verskeie museums in die buiteland besigtig word, waaronder Kopenhagen, Rome, München, Brussel, Basel, New York, Los Angeles en San Francisco.
Vir sy skilderye het hy dikwels vreemde voorwerpe of selfs baie vreemde bewegings en situasies gebruik. Die oorheersende kleure in sy werke was in die 1970's en 1980's blou, lila en koue kombinasies van hierdie twee kleure. In die 1980's het hy homself op meer vroulike vorme en stillewens toegespits. Vanaf 1988 het hy hoofsaaklik vroue geskilder.
In 2006 is sy eerste Hongaarse uitstalling in Boedapest gehou, 'n tweede het in 2007 in Debrecen gevolg. Dit was sy eerste besoek aan Hongarye nadat hy sy geboorteland nog as kind verlaat het.
Uitstallings
------------
* 1966 - Galerie des Jeunes, Parys • Galerie de la Barbière, Le Barroux
* 1970 - Galerie 3+2, Parys
* 1973 - Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris
* 1974 - Galerie Daniel Gervis, Parys
* 1975 - Galerie Beaubourg, Parys
* 1976 - Bucholz Galerie, München
* 1977, 1980 - Galerie Isy Brachot, Brussel
* 1978, 1981, 1983 - Galerie Isy Brachot, Parys
* 1979 - FIAC, Galerie Isy Brachot, Parys
* 1981 - Galerie Isy Brachot, Basel
* 1982 - Amaury Taitinger Gallery, New York
* 1984 - FIAC, Galerie Isy Brachot, Parys
* 1986 - Galerie Lavignes-Bastille, Parys - Galerie de Bellecour, Lyon
* 1987 - Lavignes-Bastille Gallery, Los Angeles - Hôtel de Ville, Nancy
* 1988 - Armory Show '88, Lavignes-Bastille Gallery, New York - Abbaye des Cordeliers, Châteauroux (retrospektief) - Louis K. Meisel Gallery, New York - FIAC, Galerie Lavignes-Bastille, Parys
* 1991 - Galerie Prazan-Fitussi, Parys
* 1993 - Galerie Guénéguaud, Parys - Galerie Mann, Parys
* 1994, 1997 - Jane Kahan Gallery, New York
* 1999 - Galerie Tempera, Brussel
* 1999-2000 - Gallerihuset, Kopenhagen
* 2006 - Erdész-Maklári Galéria, Boedapest
* 2007 - A test színeváltozása. Életműkiállítás, MODEM, Debrecen | {
"title": "István Sándorfi",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1809,
3632,
0.49807268722466963
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 3492
} |
In die 17de eeu is die **honnête homme** (letterlik: *eerlike, opregte man*, ook: *man van integriteit*) 'n beskaafde mens wie se taal en maniere ooreenstem met die ideaal van die 17de eeu. Dit wil sê, 'n opgevoede kultuurmens met 'n omvattende algemene kennis en *savoir faire* om by iedere kring of kliek in te skakel om gesellig in goeie geselskap te verkeer; sodra hy by 'n vertrek instap, moes sy afgerondheid en waardigheid 'n aangename atmosfeer skep en uitstraal wat elke mens op sy gemak laat voel. Hy is ewe veel tuis tussen die howelinge as tussen die gewone burgery (die hof (*cour*) teenoor die wêreld daarbuite (*monde*)). Hy is hoflik, dog ingelig en wêreldwys, nederig en ontwikkeld, soos dit sy edele karakter betaam, maar hy weet ook alte goed hoe om tussen die mense om hom heen moeiteloos by aan te pas. Na sy aard, moet hy hom van alle uitspattighede onthou en sy emosies in toom hou.
Hy is die erfgenaam van die *kalos kagathos* uit die Griekse Oudheid, met al die genoemde trekke van Ischomachus, soos aan hom toegedig deur Xenophon. Hierdie beeld vind ook byval onder die Middeleeuse godgeleerdes, soos te sien in die begrip *honestus clerus* ("eerlike, opregte geestelike")..
Geskiedenis en stand
--------------------
Die *honnête homme* is die ideale mens wat in die 17de eeu uit die pen van moraliste en skrywers gestalte gekry het. Eintlik verraai dit veel meer oor die opkoms en uitbreiding van die middelklas (bourgeoisie) wat hul tromp-op loop teen 'n wêreld waar die ganse ruimte van die maatskaplike bewussyn geheel en al oorheers is deur die adel. Die plekkie wat die *honnête homme* dan hier volstaan, getuig ook van die tweeledigheid van sy sosiale stand - want omdat die oorwig van die adel die *howeling* tot die ideale model van die mensdom gevorm en verhef het, is hierdie beeld net so afgestempel op die burgery. Wêreldse beleefdheid is daarom sonder meer 'n morele plig, 'n gegewe vir 'n *honnête homme*.. In hierdie tydperk skryf Nicolas Faret dan ook die eerste verhandeling oor *L'Honnête Homme* (1630).
Begrip
------
Die *honnête homme* is 'n wese van kontras en ewewig. In hom heers daar spanning, wat opbou in sy soektog na ewewig tussen liggaam en siel, tussen die daaglikse eise van die lewe en dié van denke, tussen die oerdeugde en die Christendeugde. Hy moet waak teen uitspattigheid en oormaat, selfs in die goeie. Kortom, sy handel en wandel moet dus op alle lewensterreine matigheid en ewewig nastreef - van alles iets - dit is die ideaal.
Die *honnête homme* is 'n *generalis* (of, veelweter), dit wil sê, iemand wat op elke vakgebied van alles iets weet. Hy is dus die teenpool van die *spesialis* wat hom in één vakgebied of -rigting bekwaam (in Grieks, *idiôtès*: iemand wat hom so te sê afsluit en afstomp van ander kennis, in 'n eng klein wêreldjie bevind, iemand wat dom word, 'n leek, 'n idioot). Hierdie ideaal was minder daarop gemik om iemand 'n soort verworwe kennis te bied; dit het eerder afronding ten doel, om "goeie smaak" te ontwikkel.
Hierdie opvatting van die *honnête homme*, wat eerder na ewewig bo die opgaar van kennis strewe, adem dieselfde gees as die beginsel van Montaigne; soos hy stel: "Ek sou ook wou hê dat mens sorgvuldig daarop let om vir hulle (die leerlinge) 'n opvoeder te wees, wat die kop eerder goed instel as goed volprop [...]" (*Je voudrais qu'on fût soigneux de lui choisir un conducteur qui eût plutôt la tête bien faite que bien pleine* [...] ). Hierdie onnodige boekgeleerdheid word eweneens so verwoord wanneer René Descartes die standpunt huldig: "'n *honnête homme* is nie verplig om liewer Grieks of Latyn as Switsers of Laagbretons, die geskiedenis van die Ryk eerder as die geringste Europese staat te ken nie; [en] dat hy slegs daarvoor moet sorg dat sy vryetyd bestee word aan eerlike en nuttige dinge, en dat sy geheue gevul is met slegs die noodsaaklikste." (*un honnête homme n'est pas obligé de savoir le grec ou le latin que le suisse ou le bas-breton, ni l'histoire de l'Empire que du moindre état qui soit en Europe; et qu'il doit seulement prendre garde à employer son loisir en choses honnêtes et utiles, et à ne charger sa mémoire que des plus nécessaires*).
Deur die goue middeweg tussen "algemene kennis met goeie smaak" en "beleefdheid", word die ou begrip by die mens verwesenlik; dit maak van hom 'n "redelike dier" in die ou sin van die woord. Boileau voer aan die mens moet "weet en gesels/praat en lewe" (*savoir et converser et vivre*)..
Hierdie ideaalbeeld van die mensdom duur voort tot die middel van 20ste eeu, en nie alleen slegs in Frankryk nie. Die beskaafde, redelike en nuuskierige *gentleman* lig sy hoed in die jare ná die Glorieryke Rewolusie in Londen, maar verdwyn weer teen die einde van die Victoriaanse tydperk; dit kenmerk ook die vroeë Duitse Romantiek (in die gees van die Aufklärung), ens.
In 1947 kon die Franse geskiedkundige, Philippe Ariès, nog skryf: "die *honnête homme* is geen beroepsmatige intellektueel nie, maar 'n nuuskierige, beskaafde gees met fyn smaak." (*l'honnête homme représente non pas un intellectuel professionnel, mais un esprit curieux, cultivé, de goût sûr*). | {
"title": "Honnête homme",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1052,
5286,
0.19901626939084374
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 5185
} |
'n Duitse *Kartoffelbrot*
*Potato pancakes*, in Noord-Ierland dikwels ook *fadge* genoem, maak deel uit van die tradisionele *Ulster fry* of gebraaide ontbyt van Noord-Ierland. Dit mag ook as deel van 'n kontinentale ontbyt genuttig word - naas *Irish soda farl* of ander soorte brood. Duitse besoekers sal hierdie soort brood maklik herken as *Reibekuchen*
**Aartappelbrood** is 'n soort brood waarin koringmeel (afhangende van die resep volledig of gedeeltelik) deur aartappelmeel, aartappelvlokkies of fyngedrukte aartappels vervang word.
Geskiedenis
-----------
In die laat 18de eeu, toe koringmeel in Frankryk al hoe skaarser geword het, is wetenskaplike navorsing oor aartappelmeel en -stysel as alternatiewe gedoen. Die doelwit was om 'n einde te maak aan die algemene publiek se vereenselwiging van koringmeel met brood. Ook is daar pogings onderneem om jamwortels - 'n stapelvoedsel vir slawe - deur aartappelprodukte te vervang. Die geneeskundige joernaal *Gazette de Santé*, wat hervorming in die bakkery- en landboubedryf voorgestaan het, het gunstige kommentaar gelewer op die navorsing en eksperimente wat deur die Franse farmaseut en agronoom Antoine Parmentier (1737–1813) in hierdie verband gedoen is.
Interessant genoeg is 'n brief in die joernaal gepubliseer wat ene Gérard, 'n Franse geneeskundige aan die Kaap die Goeie Hoop in 1783 aan Parmentier geskryf het. Gérard het aan die Kaap self met aartappelmeel as alternatief tot koringmeel geëksperimenteer en blykbaar uitstekende resultate behaal: "Ek het 'n uitstekend goeie, wit, ligte, verteerbare brood verkry wat net so lank houbaar kan wees soos koringmeelbrood."
Verenigde State
---------------
In Amerikaanse deelstate soos Idaho met 'n lang tradisie van aartappelverbouing en -prosessering word dikwels (ontdooide) *frozen mashed potatoes* (fyngedrukte aartappels as diepvrieskos), wat in supermarkte aangebied word, vir die brooddeeg van selfgemaakte aartappelbrood gebruik. Klaar gebakte aartappelbrood word in die Verenigde State op groter skaal kommersieel vervaardig en in supermarkte te koop aangebied. Dit het 'n ligte (maar ietwat dikker) tekstuur net soos witbrood, maar met 'n gelerige kleur en 'n effense aartappelgeur.
'n Ander gewilde variant is soetpatatbrood. | {
"title": "Aartappelbrood",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
540,
2580,
0.20930232558139536
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 2263
} |
Foto wat 'n wolfslang se onderkant (ventraal) toon. Pretoria, Gauteng.
Die **Kaapse wolfslang** (*Lycophidion capense*) is 'n onskadelike slang wat wydverspreid oor Suidelike Afrika voorkom behalwe in die Wes-Kaap waar dit net aan die suidkus en in die noorde van die Noord-Kaap voorkom. Die slang het sy naam verkry weens die lang, teruggebuigde voortande aan albei kake.
Die slang se rug is lig tot donkerbruin of swarterig. Soms het die skubbe wit rande wat die slang gespikkel laat voorkom. Die pens is normaalweg wit, daar is soms donker spikkels op die pens. Daar kan ook soms 'n onreëlmatige band in die middel van die pens af wees. Die koppie is klein, plat en puntig. Die slang word 30 tot 40 cm lank, die rekord is 64 cm. Die slang is ovipaar en die wyfie lê 3-9 eiers in die vroeë somer.
Hulle verkies laaglandwoude, fynbos, vogtige savannegebiede, grasveld en Karoostruikveld. Hier verkies hulle klam plekke en word gewoonlik onder klippe, stompe, hope dekgras, rommelhope of verlate termiethope aangetref.
Die wolfslang hou geen gevaar vir die mens in nie en probeer selde byt. Hulle beweeg stadig en is grondlewend. Hulle is snags aktief en jag dan akkedisse, skinke en geitjies, wat aangeval word met 'n byt en versmoring deur konstriksie. Hulle vreet ook ander slange. Indien die slang bedreig word, maak hy sy hele lyf plat.
Die wolfslang se natuurlike vyande is karnivore, roofvoëls asook ander slange.
Sien ook
--------
* Alfabetiese lys van slange
Bron
----
* Slange & slangbyt in Suider-Afrika. Johan Marais. Struik Nature. 2014 ISBN 978 1 77584 024 4
| | |
| --- | --- |
| Taksondatabasisse |
* Wd: Q2411819
* GBIF: 2457770
* iNaturalist: 29508
* ITIS: 1082033
* IUCN: 183201
* NCBI: 292851
| | {
"title": "Kaapse wolfslang",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
484,
1675,
0.288955223880597
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biota\" style=\"text-align: left; width: 200px; font-size: 100%\">\n<tbody><tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">Kaapse wolfslang</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Cape_Wolf_Snake_(Lycophidion_capense)_(16199625893).jpg\"><img data-file-height=\"3648\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"5472\" decoding=\"async\" height=\"147\" resource=\"./Lêer:Cape_Wolf_Snake_(Lycophidion_capense)_(16199625893).jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Cape_Wolf_Snake_%28Lycophidion_capense%29_%2816199625893%29.jpg/220px-Cape_Wolf_Snake_%28Lycophidion_capense%29_%2816199625893%29.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Cape_Wolf_Snake_%28Lycophidion_capense%29_%2816199625893%29.jpg/330px-Cape_Wolf_Snake_%28Lycophidion_capense%29_%2816199625893%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Cape_Wolf_Snake_%28Lycophidion_capense%29_%2816199625893%29.jpg/440px-Cape_Wolf_Snake_%28Lycophidion_capense%29_%2816199625893%29.jpg 2x\" width=\"220\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center; font-size: 88%\">By <a href=\"./Onder-Sabie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Onder-Sabie\">Onder-Sabie</a>, <a href=\"./Krugerwildtuin\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Krugerwildtuin\">Krugerwildtuin</a></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">\n<th colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><a href=\"./Bewaringstatus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Bewaringstatus\">Bewaringstatus</a></div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"64\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"240\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Status_iucn3.1_LC_af.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/220px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/330px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/440px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png 2x\" width=\"220\"/></span></span><br/><a href=\"./Veilige_spesie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Veilige spesie\">Veilig</a> <link href=\"./Kategorie:IUBN_Rooilys_veilige_spesies\" rel=\"mw:PageProp/Category\"/><small><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>(<a href=\"./IUBN-rooilys\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"IUBN-rooilys\">IUCN 3.1</a>)</small></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Wetenskaplike_klassifikasie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wetenskaplike klassifikasie\">Wetenskaplike klassifikasie</a></th></tr>\n<tr>\n<td>Koninkryk:</td>\n<td><div class=\"koninkryk\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Animalia\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Animalia\">Animalia</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Filum:</td>\n<td><div class=\"filum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Chordata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Chordata\">Chordata</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Subfilum:</td>\n<td><div class=\"subfilum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Vertebrata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Vertebrata\">Vertebrata</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Klas:</td>\n<td><div class=\"klas\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Reptilia\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Reptilia\">Reptilia</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Orde:</td>\n<td><div class=\"orde\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Squamata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Squamata\">Squamata</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Suborde:</td>\n<td><div class=\"suborde\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Serpentes\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Serpentes\">Serpentes</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Familie:</td>\n<td><div class=\"familie\" style=\"display:inline\"><a class=\"new\" href=\"./Lamprophiidae\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Lamprophiidae\">Lamprophiidae</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Genus:</td>\n<td><div class=\"genus\" style=\"display:inline\"><i><a class=\"new\" href=\"./Lycophidion\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Lycophidion\">Lycophidion</a></i></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Spesie:</td>\n<td><div class=\"spesie\" style=\"display:inline\"><i><b>L.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>capense</b></i></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Binomiale_naam\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Binomiale naam\">Binomiale naam</a></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><b><span class=\"binomial\"><i>Lycophidion capense</i></span></b><br/><div style=\"font-size: 85%;\">(<a href=\"./Andrew_Smith_(dierkundige)\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Andrew Smith (dierkundige)\">A. Smith</a>, 1831)</div></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1731
} |
**Elektrokardiografie** is 'n grafiese voorstelling van die hart se elektriese aktiwiteit vir diagnostiese doeleindes.
Elektriese impulse ontstaan in die sinoatriale node van die hart en versprei daarvandaan deur die geleidingsweefsel van die hart om die hartspier se sametrekking te kontroleer. Hierdie elektriese golwe kan deur elektrodes nagespoor word om swakhede en skade in verskillende areas van die hartspier te toon (soos gevind met miokardiale infarksies). Geleidingsversteurings en ritmeversteurings word ook so ondersoek.
Plasing van die elektrodes met hul etikette is gestandariseer as volg:
* RL – word gebruik vir die aardelektrode en word op die pasient se regterbeen geplaas
* RA – op die regterarm geplaas
* LA – op die linkerarm
* LL – op die linkerbeen
* V1 – in die 4e interkostale spasie regs van die pasient se sternum
* V2 – in die 4e interkostale spasie links van die pasient se sternum
* V3 – in die middel tussen V2 en V4
* V4 – in die 5de interkostale spasie in die mid-klavikulêre lyn links
* V5 – horisontaal met V4 op die anterior aksilêre lyn
* V6 – horisontaal met V4 op die mid-aksilêre lyn
Vir beskrywingsdoeleindes word die resulterende golwe as volg beskryf:
| | |
| --- | --- |
| Normdata Edit this at Wikidata |
* BNF: cb119441316 (data)
* GND: 4014280-2
* LCCN: sh85042098
* NDL: 00571014
| | {
"title": "Elektrokardiogram",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
485,
1065,
0.45539906103286387
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1354
} |
**Leonard Bernstein** (1918–1990) was ’n Amerikaanse musikus, bekend as dirigent van klassieke musiek en komponis van gewilde musiekblyspele soos *West Side Story* en operas soos *Candide*.
Beknopte biografie
------------------
Louis Bernstein is op 25 Augustus 1918 in Lawrence, Massachusetts in die Verenigde State van Amerika van Oekraïens-Joodse ouers gebore. Hy studeer aan Harvard en aan die *Curtis Institute of Music* in Philadelphia.
Bernstein het verskeie musiekblyspele in die jare veertig opgevoer. Hy word vir die eerste keer in 1943 bekend toe hy as dirigent by 'n konsert in New York vir die siek Bruno Walter moes instaan. Sy blyspele, *West Side Story*, het hom egter internasionaal bekend gemaak.
Hy het vir jare 'n opvoedkundige program oor klassieke musiek op TV aangebied. Van 1958 tot 1969 was hy die eerste dirigent en artistieke leier van die New York Filharmoniese-orkes, waar hy al Gustav Mahler se simfonieë opgevoer het. Hy het ook gereeld die Wiener Philharmoniker, die Koninklike Konsertgebouorkes en die Boston Simfonie-orkes gedirigeer.
Bernstein se grootste prestasies as dirigent was die wêreldwye première van die Turangalîla-simfonie van Olivier Messiaen in 1949. Op 23 Desember 1989 en op 25 Desember 1989 dirigeer Bernstein die Negende Simfonie van Ludwig van Beethoven. Die tweede konsert is wêreldwyd op televisie ter viering van die val van die Berlynse Muur uitgesaai. Vir dié optrede het Bernstein die teks van die slotkoor verander en die woord *Freude* (vreugde) met *Freiheit* (vryheid) vervang.
Bernstein was 'n swaar roker wat aan emfiseem gely het. Hy is op 14 Oktober 1990 aan 'n hartaanval in New York oorlede. Hy was 72 jaar oud. | {
"title": "Leonard Bernstein",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
909,
2325,
0.3909677419354839
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox vcard plainlist\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas Musikale kunstenaar\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_Musikale_kunstenaar\"},\"params\":{\"naam\":{\"wt\":\"Leonard Bernstein\"},\"beeld\":{\"wt\":\"Leonard Bernstein by Jack Mitchell.jpg\"},\"beeldgrootte\":{\"wt\":\"\"},\"dwarsformaat\":{\"wt\":\"\"},\"beeldbeskrywing\":{\"wt\":\"\"},\"beeldonderskrif\":{\"wt\":\"Leonard Bernstein, afgeneem deur Jack Mitchell.\"},\"agtergrondkleur\":{\"wt\":\"klassiek\"},\"geboortenaam\":{\"wt\":\"Louis Bernstein\"},\"alias\":{\"wt\":\"\"},\"geboortedatum\":{\"wt\":\"[[25 Augustus]] [[1918]]\"},\"geboorteplek\":{\"wt\":\"Lawrence, [[Massachusetts]]\"},\"oorsprong\":{\"wt\":\"\"},\"sterfdatum\":{\"wt\":\"{{sterfdatum en ouderdom|1918|8|25|1990|10|14|df=yes}}\"},\"sterfplek\":{\"wt\":\"[[New York]], [[Verenigde State]]\"},\"genre\":{\"wt\":\"\"},\"beroep\":{\"wt\":\"Komponis, dirigent, pianis\"},\"instrument\":{\"wt\":\"\"},\"jare_aktief\":{\"wt\":\"1940–1990\"},\"etiket\":{\"wt\":\"\"},\"assosiasies\":{\"wt\":\"\"},\"webwerf\":{\"wt\":\"\"},\"huidige_lede\":{\"wt\":\"\"},\"gewese_lede\":{\"wt\":\"\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"width:22em\" typeof=\"mw:Transclusion\"><tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;background-color: #b0c4de\"><div class=\"klassiek\" style=\"display:inline;\">Leonard Bernstein</div></th></tr><tr><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Leonard_Bernstein_by_Jack_Mitchell.jpg\"><img class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"445\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"347\" decoding=\"async\" height=\"282\" resource=\"./Lêer:Leonard_Bernstein_by_Jack_Mitchell.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Leonard_Bernstein_by_Jack_Mitchell.jpg/220px-Leonard_Bernstein_by_Jack_Mitchell.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Leonard_Bernstein_by_Jack_Mitchell.jpg/330px-Leonard_Bernstein_by_Jack_Mitchell.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6a/Leonard_Bernstein_by_Jack_Mitchell.jpg 2x\" width=\"220\"/></a></span><div>Leonard Bernstein, afgeneem deur Jack Mitchell.</div></td></tr><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;background-color: #b0c4de\">Agtergrondinligting</th></tr><tr><th scope=\"row\"><span style=\"white-space:nowrap\">Geboortenaam</span></th><td class=\"nickname\">Louis Bernstein</td></tr><tr><th scope=\"row\">Gebore</th><td><a href=\"./25_Augustus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"25 Augustus\">25 Augustus</a> <a href=\"./1918\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1918\">1918</a><br/>Lawrence, <a href=\"./Massachusetts\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Massachusetts\">Massachusetts</a></td></tr><tr><th scope=\"row\">Sterf</th><td>14 Oktober 1990 (op 72)<br/><a href=\"./New_York\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"New York\">New York</a>, <a class=\"mw-redirect\" href=\"./Verenigde_State\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Verenigde State\">Verenigde State</a></td></tr><tr><th scope=\"row\"><span style=\"white-space:nowrap\">Beroep(e)</span></th><td class=\"role\">Komponis, dirigent, pianis</td></tr><tr><th scope=\"row\"><span style=\"white-space:nowrap\">Jare aktief</span></th><td>1940–1990</td></tr></tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1694
} |
Sy Edele maj. **Aaron Zalman Berman** (Litaue, 28 Februarie 1893 – September 1975) was ’n Suid-Afrikaanse senator en sakeman van Litaus-Joodse herkoms, wat ook diens as majoor in die Imperiale sowel as Unie-verdedigingsmag gedoen het.
Berman was die seun van S. Berman. Hy het sy opleiding aan die Universiteit van Berlyn ontvang. Hy was (blykbaar in Suid-Afrika) ’n beëdigde waardeerder, ’n beëdigde vertaler in talle tale in die hooggeregshof en lid van die Kaapse stadsraad sedert 1932 en voorsitter van die finansiële komitee sedert 1951. In 1947 is hy verkies tot VP-lid van die provinsiale raad vir Kaapstad-Kasteel, maar van 1959 af het hy Groenpunt verteenwoordig. In 1955 het hy adjunkleier van die VP in die provinsiale raad geword en in 1959 leier. In 1960 het hy senator geword.
Berman is op 23 Augustus 1920 getroud met Sarah Jane, dogter van C. Prisman. Een seun en twee dogters is uit hul huwelik gebore. Sy belangstellings van burgerlike aangeleenthede en die politiek. In die vroeë jare sestig het die egpaar by Bo-Oranjestraat 69, Oranjezicht, gewoon.
Bronne
------
* (af) (en) Kruger, dr. D.F. 1963. *Wie is wie in Suid-Afrika*. Johannesburg: Vitae Uitgewers. | {
"title": "Aaron Berman",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
83,
995,
0.08341708542713568
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1188
} |
**1. FC Gera 03**| |
| **Volledige naam** | 1. Fußballclub Gera 03 e.V. |
| **Stigtingsdatum** | 23 Mei 2003 |
| **Tuisveld** | *Stadion der Freundschaft*, Gera |
| **Kapasiteit** | 15 600 |
| **Kompetisie** | Oberliga Noordoos-Suid |
|
**1. FC Gera 03** is 'n sokkerklub uit Gera in die deelstaat Thuringen in Duitsland.
Geskiedenis
-----------
Die tradisionele lieflingklub van die stad, 1. SV Gera, is in 2003 insolvent verklaar en gerelegeer tot in die *Bezirksliga* op die 7de vlak. Op dieselfde tydstip het *TSV 1880 Gera-Zwötzen* promosie gekry na die *Landesliga Thüringen* en om voordeel te trek uit die verdwyning van 1. SV Gera, het die klub se sokkerafdeling op 23 Mei 2003 onafhanklik geword as **1. FC Gera 03**. Die sokkerspelers van *SV 1861 Liebschwitz* het kort hierna ook by die klub aangesluit (alhoewel hierdie klub intussen weer 'n sokkerafdeling op die been gebring het).
Die stamklub *TSV 1880 Gera-Zwötzen* is op 25 Mei 1919 gestig as *SC Wacker Zwötzen*. Na die Tweede Wêreldoorlog is die klub in April 1945 herstig as *TUS Zwötzen*. In 1950 is die klub herdoop na *BSG Fortschritt Zwötzen*. In 1966 is die klub herstig as *TSG Gera Zwötzen* en in 1973 is die klub weer herstig as *BSG Modedruck Gera* (as gevolg van die herstrukturering van Gera se tekstielindustrie). Na die hereniging van Duitsland is die klub in 1991 herdoop na *TSV 1880 Modedruck Gera-Zwötzen* en 'n jaar later na *TSV 1880 Gera-Zwötzen*.
Die klub het in 2006 die hoofrondte van die DFB-Pokal gehaal (deurdat FC Carl Zeiss Jena, teen wie hulle in die eindstryd om die Thüringenbeker verloor het, na die 2. Bundesliga gepromoveer het en dus outomaties vir die DFB-Pokal gekwalifiseer het), maar in die eerste rondte met 0-2 teen 1. FC Kaiserslautern verloor. In 2007 het die klub die *TFV-Pokal* (Thüringenbeker) gewen en dus weer na die hoofrondte van die DFB-Pokal (2007/08-seisoen) deurgedring.
Die klub deel tans die *Stadion der Freundschaft* met 1. SV Gera.
Onlangse ligaposisionering
--------------------------
| |
| --- |
| *Klub gestig op 23 Mei 2003 - neem TSV 1880 Gera-Zwötzen se plek in die Landesliga** 2003-04 (V) Landesliga Thüringen 4de
* 2004-05 (V) Landesliga Thüringen 2de
* 2005-06 (V) Landesliga Thüringen 2de
* 2006-07 (V) Landesliga Thüringen 1ste
* 2007-08 (IV) Oberliga Noordoos-Suid
| | {
"title": "1. FC Gera 03",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
680,
2115,
0.3215130023640662
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 2333
} |
**Leonard Koza** was ’n politieke aktivis en Afrikaanse skrywer, digter en dramaturg.
Lewe en werk
------------
Leonard Koza was op 20 September 1941 in Elsiesrivier gebore as seun van die bekende fotograaf Sollie Koza, wat een van die eerste inwoners van Matroosfontein was. Sy pa is in Maart 1990 op tagtigjarige ouderdom oorlede. Leonard ontvang sy laerskoolopleiding in Elsiesrivier en matrikuleer dan in 1962 aan die Elsiesrivier Hoërskool. Sy deelname aan die politiek terwyl hy student is verhoed dat hy onderwyser word. Na skool begin hy werk as verpleër by die Conradie-hospitaal en is daarna in die laat sestigerjare en vroeë sewentigerjare klerk by die Parow munisipaliteit. In 1970 voltooi hy ’n Diploma in Sosiale Werk in Londen in Engeland en in November 1983 verwerf hy ook ’n Diploma in skakelwerk. Hy is betrokke by verskeie munisipale vakbonde. In 1990 is hy organiserende sekretaris van die Westelike Provinsie se Plaaslike Owerhede Werkersunie en tot met sy aftrede in 2007 is hy organiseerder en werwer vir die vakbond Imatu in die Paarl. As politieke aktivis speel hy ’n groot rol in die Kaapse townships van Matroosfontein, Bishop Lavis en Ravensmead. In die sewentigerjare raak hy betrokke by teater en saam met Willie Adams stig hy in 1983 Township Life, ’n amateurteatergroep wat later herdoop word tot Township Players. Hy is ook lid van die Elsiesrivier Kultuurvereniging. In 1986 wen hy die International Writers Award en ’n beurs van die Amerikaanse konsulaat en bring daarna drie maande deur by die Iowa Universiteit in die Verenigde State van Amerika, waar hy werkwinkels bywoon en gedagtes uitruil met skrywers van ander lande. Met hierdie toekenning word hy ’n Honorary Fellow in Creative Writing of the University of Iowa. In sy loopbaan neem hy deel aan verskeie radiopraatjies en ten tye van sy dood was hy een van die koördineerders van ’n leesprogram vir hoërskoolleerders by die Elsiesrivier-biblioteek. Sy lewensmaat is Susan Botha en hulle verhuis na sy aftrede na Malmesbury. Saam met Willie Adams en gerugsteun deur Patrick Petersen stig hy Domestica Uitgewers om geleenthede aan opkomende skrywers te bied om te publiseer. Hulle is onder ander verantwoordelik vir die bundel "*Optog*", waarin ook van Leonard se gedigte opgeneem word. Hy is ook betrokke by die Skrywers- en Uitvoerende Kunstebeweging (SUB) wat jong talent aanmoedig en is stigterlid van die Afrikaanse Skrywersvereniging, waar hy in verskeie poste op die uitvoerende bestuur dien. Hy neem ook deel aan verskeie kunstefeeste, waaronder die heel eerste Klein Karoo Nasionale Kunstefees op Oudtshoorn. By die Woordfees op Stellenbosch in 2005 praat hy saam met Peter Braaf oor die belangrike bydrae wat die struggle-toneel uit die tagtigerjare gelewer het. In Oktober 2005 is hy saam met George Weideman, Elsa Joubert en Abraham H. de Vries een van die opstellers van die beswaarskrif teen dubbelmedium-onderrig op die Universiteit van Stellenbosch, wat later deur meer as tagtig Afrikaanse skrywers onderteken is. Hy is op 20 Februarie 2010 in ’n motorongeluk naby Durbanville in die Kaap oorlede.
Skryfwerk
---------
Sterk aanmoediging om te skryf kry hy van die Sharpeville skietery van Maart 1960. In die jare sestig begin hy "*Gammatjie en Abdoltjie*" stories skryf vir die destydse *Golden City Post* en later vir die *Cape Herald*. In 1973 eindig ’n kortverhaal, "*The Heart of Nomso Khumalo*", onder die top tien in ’n nasionale kortverhaalwedstryd. Hy skryf Engelse en Afrikaanse gedigte en kortverhale en sy werk word plaaslik gepubliseer in literêre tydskrifte soos *Contrast*, *Quarry*, *New Coin*, *Blac*, *Reality*, *Izwi*, *New Classic* en *Staffrider*. Dit word ook oorsee in tydskrifte en bundels gepubliseer in onder meer die Verenigde State van Amerika (*Greenfield Review* van New York en die versamelbundel "*Aftermath*"), Australië, Nieu-Seeland, Frankryk, België (onder andere in die April 1985 uitgawe van *Kruispunt* wat onder die titel "*Skryf asseblief terug*" in sy geheel gewy is aan Afrikaanse versetpoësie), Kanada, Duitsland, Rusland en Kuba. Sy Engelse digbundels "*The heart of apartheid*" en "*In and out of the townships*" word in Nieu-Seeland gepubliseer en sy Engelse digbundel "*From the womb to the tomb*" verskyn in 1990 in Suid-Afrika. In 1977 kry hy erkenning vir sy gedig, "*Salaam Abduraghman*", oor ’n jong man wat deur onlustepolisie in sy ouers se winkel in Ravensmead doodgeskiet is. Sy gedigte word ook opgeneem in die versamelbundels "*The Return of the Amasi Bird*", "*I Qabane Labantu*", "*Optog*", Gerrit Komrij se "*Die Afrikaanse poësie in ’n duisend en enkele gedigte*", "*SA in poësie*", "*Nuwe verset*", "*Metafore van herlewing*" en "*Reënboogstemme*" (gedigte voorgeskryf vir hoërskoolleerlinge).Ook op prosagebied maak hy ’n bydrae. Sy liefde vir kinders lei tot die publikasie van kinderstories van hom in 1986 in *Die Burger Ekstra*. Hierdie stories het ingesluit "*Bolletjies die skilpad loop weg*", "*Kapat, die flukse ponie*", "*Meeutjie en Gysie neem die huis op horings*", "*Olifant buig die knie voor Leeu*" en "*Tuinwerk bied uitkoms vir Boetie*". Hy publiseer self die kortverhaalbundel "*Die gazoem vannie township*", wat stories bevat wat hy al sedert 1975 geskryf het. Al die verhale speel in die township af en beeld hierdie mense se lewens en ervarings uit, met die swaarkry, vreugde, probleme, geweld en humor wat eie is aan hierdie leefwyse. Dit lewer verslag oor toestande voor en na apartheid en demonstreer dat die lewe vir die gewone arbeidersgesin nie noodwendig na 1994 verander het nie. "*Rondom die Sixfooter*", wat in ’n begraafplaas afspeel, is een van die hoogtepunte. Sy kortverhaal "*Juffrou Bester en Boelie, die boikotter*" word opgeneem in die versamelbundels "*Uit die kontreie vandaan*" en "*Die Afrikaanse kortverhaalboek*". In hierdie verhaal het die politieke onluste tydens apartheid ’n impak op Juffrou Bester se klas, met Boelie wat die ander standerd ses kinders beïnvloed om die klasse te boikot, die karre met klippe te gooi en bande aan die brand te steek. Dit is ’n uitbeelding van wat in die townships aangegaan het tydens die onluste wat deur die kinders aangevuur en beheer is. "*Koos van der Merwe se ma*" word opgeneem in "*Kruis en dwars*" en "*Broe’, wie spoek soe?*" in Charles Fryer se "*Van spoke gepraat*". Ander kortverhale word ook opgeneem in kortverhaalbundels soos "*Taxi*" en "*Mense is mense*". Ten tye van sy dood is hy besig om te skryf aan nog kortverhale en ’n jeugroman.Hy skryf verskeie dramas waarin hy die sosiale, politieke en ekonomiese toestande van die apartheidstyd aan die kaak stel. Hierdie dramas sluit in "*Township-kleigoed*", "*Distrik Ses*", "*Township-worries*" (wat almal reeds in die tagtigerjare deur die Township Players in Elsiesrivier opgevoer is), "*Thoko en Bonsi*" en "*Thandiwe*". Die New Nation-toneelgeselskap in Lavender Hill in Kaapstad bring in September 1993 sy drama, "*Die Koeksusters*", in die NG Sendingkerk op die planke. Die drama is gebaseer op ’n ware verhaal van twee gesinne wat gedwing word om weens die Wet op Groepsgebiede uit Parow te trek. In 2004 word "*Die gazoem vannie township*" vir die toneel verwerk en by die Suidoosterfees in Kaapstad opgevoer. Hy voltooi ook ’n boek oor die lewe van die kunstenaar Rappin’ Donkey (Ameen Levy), wat tot ’n musiekblyspel verwerk word.
Eerbewyse
---------
In 1986 word hy verkies as ’n Honorary Fellow in Creative Writing of the University of Iowa. Op 28 Maart 2010 word die Kaapstad burgemeestersmedalje postuum aan hom toegeken.
Publikasies
-----------
| Jaar | Publikasies |
| --- | --- |
| 1985 | The heart of apartheid |
| | Out of the townships |
| 1990 | From the womb to the tomb |
| 2003 | Die gazoem vannie township |
Bronnelys
---------
### Boeke
* Afrikaanse Skrywerskring "Metafore van herlewing" Lapa Uitgewers Pretoria Eerste druk 2002
* Kannemeyer, J.C. "Die Afrikaanse literatuur 1652-2004" Human & Rousseau Kaapstad en Pretoria Eerste uitgawe 2005
* Willemse, Hein "Aan die ander kant" Protea Boekhuis Pretoria Eerste uitgawe Eerste druk 2007
### Tydskrifte en koerante
* Deloof, Jan (samesteller) "Skryf asseblief terug" "Kruispunt" No. 95 April 1985
* De Wee, Maygene "Liefdevolle Koza laat ’n leemte" "Beeld" 8 Maart 2010
* Schoeman, Aldi "Botsing eis skrywer Koza" "Beeld" 24 Februarie 2010
### Internet
* Adams, Willie Tydskrif vir Letterkunde:
* Die Burger:
* De Wee, Maygene Beeld:
* Esat:
* LitNet ATKV-Skrywersalbum 18 Maart 2010: www.litnet.co.za
* Schoeman, Aldi Beeld: Geargiveer 1 Mei 2010 op Wayback Machine
| | |
| --- | --- |
| Normdata Edit this at Wikidata |
* VIAF: 281363539
* WorldCat Identities (via VIAF): 281363539
| | {
"title": "Leonard Koza",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
802,
7189,
0.11155932674920016
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 8735
} |
Die *Issenheim-altaarstuk*, deur Nikolaus Hagenauer en Matthias Grünewald, c 1512–1516
Die ***Issenheim-altaarstuk*** bestaan uit 'n verskeidenheid geskilderde voupanele wat 'n houtgekerfde altaar bedek. Die gekerfde beeldhouwerk is deur die Duitser Nikolaus Hagenauer gedoen en die skilderwerk op die voupanele deur Matthias Grünewald, ook 'n Duitser, tussen 1512 en 1516. Dit word tans uitgestal by die Unterlinden Museum in die dorpie Colmar, Elsas, in Frankryk. Die museum het die 500ste herdenking van hierdie meesterstuk in 2012 gevier. Dit is by verre Grünewald se grootste en beste werk en is geverf vir die kerkaltaar in die klooster van die Heilige Antonius in Issenheim naby Colmar. Die monnike van hierdie klooster was bekend vir hul versorging van siekes wat aan builepes en velsiektes soos ergotisme en sifilis gely het. Die beeld van die gekruisigde Christus is oortrek met sere van al hierdie siektes, wat vir die siekes in die klooster daarop moes dui dat Jesus hulle pyn verstaan en self ook ervaar het.
Samestelling
------------
Issenheim-altaarstuk – Eerste toneel.
Tweede/middelste toneel/Buitenste panele geopen.
Die altaarstuk bestaan uit twee stelle panele wat drie konfigurasies vertoon:
**Panele toegevou:**
Met die uitsondering van sekere heilige dae is die panele van die altaarstuk toegevou. In hierdie posisie word Die Kruisiging in die middel vertoon. Op die paneel aan die linkerkant verskyn Die Heilige Sebastiaan as die gemartelde, deurboor met pyle. Op die paneel aan die regterkant verskyn Die Heilige Antonius die Grote wat, alhoewel hy deur 'n skrikwekkende monster getreiter word, kalm voorkom. Dié twee heiliges beskerm en genees die siekes; Die Heilige Antonius as die beskermheer van die slagoffers van ergotisme, ('n velsiekte wat ook die vuur van Die Heilige Antonius genoem is), en Die Heilige Sebastiaan, wie se hulp ingeroep is om die pes af te weer. Grünewald se Kruisiging is een van die mees aangrypende voorstellings van hierdie toneel in die Westerse kuns vanweë die kunstenaar se meesterlike uitbeelding van verskriklike angs, en Christus se uitgeteerde liggaam wat verwring is van die pyn wat veroorsaak is deur die spykers in sy hande en voete. Hierdie liggaam, bedek met sere en oortrek van dorings, sou die siekes sekerlik met vrees vervul het. Terselfdertyd sou dit ook by hulle geen twyfel gelaat het oor Christus se lyding nie en sou hulle troos vind in die wete dat hulle hierdie lyding met Hom deel. Maria, die moeder van Jesus, word gewys aan Christus se regterkant waar sy, gehul in 'n wit kleed, besig is om van angs in duie te stort in die arms van Johannes, die geliefde dissipel van Christus.
Detail
Aan Christus se linkerkant is Johannes die Doper. By hom is 'n lam – as simbool van die opoffering van Jesus. Die teenwoordigheid van Johannes die Doper is anachronisties in die sin dat hy in 29 v.C. op bevel van Koning Herodes onthoof is en dit dus nie moontlik sou wees dat hy die kruisiging van Christus kon sien nie. Hierdie figuur kondig die Nuwe Testament aan deur in Latyn uit te roep:" *illum oportet crescere my autem minui* "(Vulgaat, Johannes 3:30), "Hy moet meer word, maar ek moet minder word." Die insluiting van Johannes die Doper in hierdie toneel is simbolies, want hy is beskou as die laaste van die profete wat die koms van die Messias verkondig het.
**Die buitenste panele geopen:**
Die buitenste panele van die Issenheim-altaarstuk is geopen vir belangrike feeste van die liturgiese jaar, veral dié ter ere van die Maagd Maria. Vier panele word dan vertoon. Die linkervleuel verteenwoordig Die Aankondiging waartydens die aartsengel Gabriel aan Maria die tyding bring dat sy geboorte sal gee aan Jesus,die seun van God. Die Maagd Maria word uitgebeeld in 'n kapel om die heiligheid van die gebeurtenis aan te dui. In die middelste paneel is die Konsert van die Engele en die Geboorte nie afsonderlike panele nie, maar word voorgestel as een begrip: die kyker sien Christus se koms na die aarde in die liggaam van 'n pasgebore baba, wat gelei sal word in sy stryd teen die magte van die bose, soos verpersoonlik deur party van die engele. Simbole wat help met die interpretasie is: die beskutte tuin, wat 'n voorstelling van Maria se baarmoeder en 'n teken van haar ewige maagdelikheid is; die bos rose sonder dorings verpersoonlik haar vryheid van die oorspronklike sonde, en die vyeboom simboliseer moedersmelk. Die bed, die emmer en die kamerpot beklemtoon die menslike natuur van Christus. Laastens vertoon die regterpaneel die Opstanding, waar Christus herrys uit die graf en opvaar na die Hemel, omring deur stralende lig waartydens die aangesig van die Gekruisigde verander in die gesig van God. Die Opstanding en die Hemelvaart is dus saamgevat in 'n enkele beeld.
**Binneste panele geopen:**
Hier verskyn die houtgekerfde beelde van die Heilige Augustinus(links), die Heilige Antonius(middel) en die Heilige Jerome(regs). Links van die houtgekerfde beelde is 'n skildery van Die Ontmoeting tussen die Heilige Antonius en Paulus en regs is 'n skildery van Die Versoeking van die Heilige Antonius. Onderaan is die houtgekerfde beelde van die twaalf dissipels, met Christus in die middel. Wanneer die binneste panele oopgevou is, kon pelgrims en bedroefdes die Heilige Antonius vereer. Die Heilige Antonius was die beskermer en die geneser van ergotisme, 'n velsiekte wat ook Die Vuur van die Heilige Antonius genoem is. Die Heilige Antonius beklee die ereplek in die middel van die paneel en aan sy sy is 'n vark, die embleem van die Antonitiese orde. Aan die linker- en regterkant van die Heilige Antonius is draers van geskenke, 'n belangrike bron van inkomste vir die Antoniete. Hierdie sentrale gedeelte is omring deur die Heilige Augustinus en die Heilige Jerome, twee van die vier groot vaders van die Latynse Kerk. Guy Guyers, wat die opdrag vir die vervaardiging van die altaarstuk gegee het, word uitgebeeld waar hy by die voete van die Heilige Augustinus kniel.
Geskilderde paneel aan die linkerkant van die houtgekerfde beelde: Die Ontmoeting – Besoek van die Heilige Antonius aan Paulus die Kluisenaar.
Die twee kluisenaars ontmoet in 'n pragtige landskap, 'n voorstelling van die Thebiese Woestyn. Grünewald het 'n fantasie-wêreld geskep waar die dadelpalm omring word deur 'n vreemde verskeidenheid plante. Dis in sterk kontras met die kalmte en rustigheid van die ontmoeting, waarvan die diere deel is, terwyl die kraai twee stukke brood aan die twee kluisenaars bring. In hierdie droomtoneel groei medisinale plante, geverf in realistiese kleure, by die voete van die twee belangrikste figure.
Geskilderde paneel aan die regterkant van die houtgekerfde beelde: Die Versoeking - Hierdie paneel toon die Heilige Antonius wat geteister word deur monsteragtige wesens wat deur die Satan gestuur is. Vertrap tot op die grond, geslaan met stokke, gekrap deur kloue en gebyt, smeek die Heilige Antonius om hulp by God, wat engele stuur om die demone te verslaan. In die onderste, linkerkantse hoek is 'n figuur met gewebde voete en 'n geswolle maag, wat 'n voorstelling is van die siekte wat deur ergotvergiftiging veroorsaak word, waarvan die simptome swelling en sere insluit.
Ikonografie
-----------
Die ikonografie van die altaarstuk het 'n paar ongewone elemente, verskeie afgelei van die verklarings wat die Heilige Bridget van Swede oor haar mistieke visioene gegee het. Hierdie tipe elemente het vir 'n lang tyd 'n beduidende invloed op kuns gehad, veral op uitbeeldings van die Geboorte van Christus, 'n toneel wat nie by hierdie altaarstuk voorkom nie.
Die onlangse geskiedenis
------------------------
As gevolg van die altaarstuk se ligging in Elsas het beheer daaroor gewissel tussen Duitsland en Frankryk, na gelang van die noodlot. Na afloop van die Frans-Pruisiese oorlog van 1870–1871 en die oorgee van beheer aan Duitsland, was die Duitse skrywers van mening dat die altaarstuk die essensiële karakter van die Duitse nasie verteenwoordig. Die werk het gevolglik buitengewone verering in München geniet tydens sy tydelike verskuiwing daar gedurende die Eerste Wêreldoorlog, en weer toe Elsas in Franse besit gekom het aan die einde van die oorlog.
In die onmiddellike na-oorlogse tydperk was die altaarstuk, met sy sterk ondertone van geweld en emosie, 'n bron van inspirasie vir baie skilders in die invloedryke Ekspressionistiese skool, soos George Grosz en Otto Dix. Dit het ook die basis gestel vir Hindemith se modernistiese opera Mathis der Maler. Dit blyk dat daar in die laat 1930's 'n tydelike afname in die amptelike aansien van die altaarstuk in Duitsland was, as gevolg van die Nasionale Sosialiste wat beide die Ekspressionisme en Hindemith se werk as "vervalle" beskryf het.
As gevolg van opknappingswerk aan die eertydse klooster in April 2015, was die Issenheim-altaarstuk uitgestal in die plaaslike Dominikaanse klooster, ongeveer 200 meter van die Unterlinden Museum. Hierdie tydelike verskuiwing het 'n besondere geleentheid geskep om, tesame met die imposante meesterwerke van Grünewald en Hagenauer, al drie die geskilderde werke van Martin Schongauer ten toon te stel. Schongauer is oorspronklik van Colmar afkomstig. Sy werke is: Die Orlier-altaarstuk (1470–1475), die altaarstuk van die Dominikane (c. 1480) en die Maagd van die Roosbos (1473). Die altaarstuk wat die Heilige Catherine and Heilige Lawrence (c.1510) uitbeeld, asook beeldhouwerke van die Laat Middeleeue het die uitstalling voltooi.
Galery
------
* In situIn situ
* Isenheim Altaarstuk: Die OpstandingIsenheim Altaarstuk: Die Opstanding
Sien ook
--------
* *Mathis der Maler*, die 1934-simfonie deur Hindemith, wie se drie bewegings geabsorbeer is in sy gelyknamige opera en wat verwys na drie van die skilderye in die Issenheim-altaarstuk: 'Engelekonsert', 'Graflegging' en 'Die Versoeking van die Heilige Antonius.'
Aanvullende leesstof
--------------------
* Ruck, Carl A.P.; Staples, Blaise Daniel; Heinrich, Clark (2001). *The Apples of Apollo: Pagan and Christian Mysteries of the Eucharist*. Durham, N.C: Carolina Academic Press. ISBN 0-89089-924-X.
* Hayum, Andrée (Desember 1977). "The Meaning and Function of the Isenheim Altarpiece: The Hospital Context Revisited". *The Art Bulletin*. **59** (4): 501–517. JSTOR 3049705. | {
"title": "Issenheim-altaarstuk",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1622,
9610,
0.1687825182101977
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 10290
} |
**Leon Strydom**, (\*27 Februarie 1944, George – 4 Januarie 2021, George) was ’n Suid-Afrikaanse skrywer. Hoewel hy hoofsaaklik bekendheid verwerf as digter, publiseer hy ook verskeie nie-fiksie werke.
Lewe en werk
------------
### Herkoms en vroeë lewe
Leon Strydom is op 27 Februarie 1944 op George gebore, waar hy aan die Hoërskool Outeniqua matrikuleer. Na sy militêre opleiding studeer hy vanaf 1963 verder aan die Universiteit van Stellenbosch, waar hy deel het aan D. J. Opperman se letterkundige laboratorium en die B.A.-graad in 1965 en B.A. Honneurs-graad in 1966 behaal. Hy verwerf in 1969 die M.A.-graad met ’n verhandeling *Oor die Slampamperliedjies van Leipoldt*.
### Loopbaan
In 1969 word hy aangestel as dosent in die Departement Afrikaans en Nederlands op Stellenbosch, ’n pos wat hy vir twee jaar beklee. Aan die einde van 1970 vertrek hy na Nederland waar hy vanaf Januarie 1971 tot November 1974 aan die Instituut voor Algemene Taalwetenskap van die Rijksuniversiteit van Utrecht studeer. In 1973 lê hy suksesvol die doktorale eksamen in die Algemene Literatuurwetenskap af. In 1975 promoveer hy onder promotorskap van A.P. Grové aan die Universiteit van Pretoria (D.Litt.-graad) met ’n studie *Oor die eenheid van die digbundel*, wat later gepubliseer word. Hy is in 1975 vir ’n jaar lank ‘n dosent aan die Universiteit van Pretoria waarna hy in 1976 dosent in Algemene Literatuurwetenskap aan die Universiteit van die Oranje-Vrystaat word en in 1978 bevorder word tot hoogleraar.
### Persoonlike lewe
Na aftrede uit die akademie vestig hy hom op George in die Wes-Kaap, waar hy voltyds die familiebesigheid, die Strydom Galery, bestuur het. Hy het ’n groot belangstelling in die beeldende kunste gehad en dan ook ’n buitengewone eie versameling besit. Hy was getroud met twee dogters. Strydom is weens komplikasies na aanleiding van koronavirusinfeksie oorlede.
Skryfwerk
---------
### Poësie
Op universiteit verskyn van sy eerste gedigte reeds in universiteitsjaar blaaie en later publiseer hy ook in *Standpunte*. Wanneer *Geleentheidsverse* in 1974 verskyn, word dit onmiddellik hoog aangeslaan deur die kritici en verower dan ook in 1974 die Eugène Marais-prys en in 1975 die Ingrid Jonker-prys. Die gedigte is vernuftig gestruktureer, met gevoelige gebruik van woorde binne kriptiese verse met veelduidige betekenisse. In die bundel word geleenthede geskep in en deur die poësie, in die gewone word die ongewone ontdek en in die buitengewone en indrukwekkende word die kern van die alledaagse bespeur. Deur hierdie proses word dus eie wonderwerke geskep, maar omdat die spreker beide nugter en ontnugter is, word die proses onmiddellik ook gerelativeer, sodat die gedigte telkens ’n veelvlakkigheid van betekenis bevat wat die impak daarvan tegelykertyd verhoog en minimaliseer. Die bundeltitel suggereer dat die gedigte hulle oorsprong het in die werklikheid en hierdie "geleenthede" is dan van uiteenlopende aard: daar is eenvoudige dinge wat beskryf word, soos ’n windpomp (met seksuele innuendo’s), persone uit die geskiedenis, plekke soos Outeniqua, kunswerke soos van Frans Claerhout en kinderrympies. Hierdie veelheid van oorspronge verseker dat daar ’n ryke verskeidenheid van gedigte in die bundel is wat beide ernstig en luimig van aard is. Die gedigte is eenvoudig maar terselfdertyd goed deurdag, met ’n omvangryke verwysingsveld. *Genesis* herlei die skeppingsgeskiedenis tot die persoonlike plek in die heelal, terwyl *Ontmaagding* ook by die heel begin sy ontstaan het, maar dan uitmond in die seksuele. *Windpomp* gee blyke van tegniese vernuf met die water en die viriliteit wat ten spyte van die ouderdom gelyktydig saampraat. *John Williams, De Doelen* dramatiseer masturbasie op voortreflike geestige wyse, terwyl *Vrou* aangrypend is in sy beskrywing van die seksuele offer wat die vrou vir die gesin maak. In teenstelling met hierdie gedigte is die kinderlike eenvoud van *Opgilos*.
Die titel van sy tweede bundel, *L.S**.***, is die afkorting vir "lectori salutem" in Latyn, of te wel "heil die leser" en is dus direk op die publiek gerig. Dit kan egter ook dui op die voorletters van die digter, wat dui op ’n outobiografiese inslag. Beide invalshoeke word ontgin in sterk verse wat handel oor die religieuse en die seksuele, in taal wat die Afrikaanse idioom uitbuit en in ’n styl wat ironie en dus dubbelsinnigheid in die hand werk. Daar is etlike gedigte wat betrekking het op Bybelse gegewens, waarin soms die teenstrydigheid tussen die religieuse en die werklike ervaring uitgebring word om dit ook van toepassing te maak op die Suid-Afrikaanse politieke situasie. So word ’n skreiende kontras tussen die aardse en hemelse geskep. *Elck naer zijn drift* maak veelvuldig gebruik van verwysings na Bybeltekste, soos ook die voortreflike *Voorspraak* met sy aanwysings vir ’n voorbeeldige lewe. *Bekering* jukstaponeer op bekoorlike wyse die geestelike en die seksuele. *Beryming* is ’n vindingryke herdigting van Psalm 19, wat die belydenis teenoor die ervaring stel, terwyl *Optelgedig* die kruisiging relativeer. *Tandem tandem* met sy veelvuldige duister voetnote, verwarrende beeldspraak en slot wat op ’n antiklimaks uitloop kan gesien word as ironiese kommentaar op die verwikkeldheid van eietydse poësie wat met veel omhaal van woorde eindelik nie veel sê nie.
#### Versamelbundels
Strydom se verse word opgeneem in al die belangrike versamel bundels uit die Afrikaanse digkuns, wat insluit *Groot verseboek* en *Die Afrikaanse poësie in ’n duisend en enkele gedigte* asook in ander versamel bundels soos *Die dye trek die dye aan*, *Liggaamlose taal*, *Goudaar,* *Kraaines*, *Verse vir Opperman*, *Die goue vreugde*, *Voorspraak* en *Miskien sal ek die wingerd prys*.
### Prosa
In *Oor die eenheid van die digbundel* ondersoek hy die onderlinge verwantskap van gedigte binne ’n bundel aan die hand van gedigte groepe eers deur middel van teorie en dan soos dit toegepas word in N.P. van Wyk Louw se bundel *Gestaltes en diere*. In 1983 publiseer hy *Die Sonnevanger*, ’n studie oor die skilder Frans Claerhout se beroemde groep van 29 skilderye met dieselfde titel. Hy is ook medewerker aan "*Literêre terme en teorieë*" onder redaksie van T.T. Cloete.
Publikasies
-----------
* **1973** - *Geleentheidsverse*
* **1976** - *Oor die eenheid van die digbundel*
* **1983** - *Die Sonnevanger*
* **1988** - *L.S.*
Bronne
------
* Van Coller, H.P. (red.) *Perspektief en Profiel Deel 2*. J.L. van Schaik-Uitgewers. Pretoria. Eerste uitgawe, 1999.
* Marais, Johann Lodewyk Versindaba: Geargiveer 3 Oktober 2018 op Wayback Machine | {
"title": "Leon Strydom",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1330,
6538,
0.20342612419700215
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 6636
} |
**Dennis Brutus** (1924–2009) was 'n Suid-Afrikaanse digter en aktivis. Hy was ’n leidende figuur in die internasionale sportboikot teen Suid-Afrika in die tyd van apartheid. Sy digbundels sluit in *Sirens Knuckles and Boots*, *Stubborn Hope* en *Still the Sirens*. Hy het ook die pseudoniem John Bruin gebruik.
Lewensloop
----------
Dennis Brutus is op 24 November 1924 in Salisbury (tans Harare) in Zimbabwe gebore. Sy ouers was Suid-Afrikaners en hy het in Port Elizabeth grootgeword. Hy studeer Engels en pedagogiek aan die Universiteit van die Witwatersrand en was van 1947 tot 1961 onderwyser in Afrikaans en Engels in Port Elizabeth en vervolgens lektor aan die Universiteit van Fort Hare.
Omdat hy hom teen apartheid verset het en die voorsitter van die organisasie was wat gemengde Suid-Afrikaanse deelname aan die Olimpiese Spele gepropageer het, is hy verbied om klas te gee en te publiseer. In 1963 moes hy die land uit vlug. Hy is egter in Mosambiek in hegtenis geneem en aan Suid-Afrika uitgelewer, waar hy tot 18 maande dwangarbeid op Robbeneiland gevonnis is.
In 1966 kon hy na die Verenigde Koninkryk emigreer en later na die Verenigde State van Amerika. Brutus het die grootste deel van sy volwasse lewe as 'n dosent in die VSA gewerk, waar hy as professor emeritusvan die Universiteit van Pittsburgh uitgetree het.
Brutus is op 26 Desember 2009 in Kaapstad oorlede. Hy was 85 jaar oud.
Werke
-----
Dennis Brutus in 1967.
* *Sirens Knuckles and Boots* (1963)
* *Letters to Martha and Other Poems from a South African Prison* (1968)
* *Poems from Algiers* (1970)
* *A Simple Lust* (1973)
* *China Poems* (1975)
* *Stubborn Hope* (1978)
* *Salutes and Censures* (1982)
* *Airs & Tributes* (1989)
* *Still the Sirens* (1993)
* *Remembering Soweto* (2004)
* *Leafdrift* (2005)
* *Poetry and Protest: A Dennis Brutus Reader* (2006)
Sien ook
--------
* Lys van Suid-Afrikaanse digters | {
"title": "Dennis Brutus",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1147,
2345,
0.4891257995735608
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas Outeur\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_Outeur\"},\"params\":{\"naam\":{\"wt\":\"Dennis Brutus\"},\"bynaam\":{\"wt\":\"\"},\"beeld\":{\"wt\":\"Dennis Brutus at SupremeCourt protest for Mumia Abu-Jamal 2000.JPG\"},\"beeldbeskrywing\":{\"wt\":\"\"},\"onderskrif\":{\"wt\":\"\"},\"geboortenaam\":{\"wt\":\"\"},\"geboortedatum\":{\"wt\":\"[[24 November]] [[1924]]\"},\"geboorteplek\":{\"wt\":\"[[Harare|Salisbury]], [[Zimbabwe]]\"},\"dood_datum\":{\"wt\":\"[[26 Desember]] [[2009]]\"},\"sterfteplek\":{\"wt\":\"[[Kaapstad]]\"},\"ouers\":{\"wt\":\"\"},\"titel\":{\"wt\":\"\"},\"nasionaliteit\":{\"wt\":\"[[Suid-Afrika]]\"},\"beroep\":{\"wt\":\"Dosent\"},\"bekend\":{\"wt\":\"Sportboikot teen RSA\"},\"salaris\":{\"wt\":\"\"},\"termyn\":{\"wt\":\"\"},\"voorganger\":{\"wt\":\"\"},\"opvolger\":{\"wt\":\"\"},\"eerbewyse\":{\"wt\":\"\"},\"genre\":{\"wt\":\"\"},\"bekende_werke\":{\"wt\":\"\"},\"party\":{\"wt\":\"\"},\"godsdiens\":{\"wt\":\"\"},\"huweliksmaat\":{\"wt\":\"\"},\"kinders\":{\"wt\":\"\"},\"webblad\":{\"wt\":\"\"},\"handtekening\":{\"wt\":\"\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"width:25.5em; font-size: 85%; text-align: left;\" typeof=\"mw:Transclusion\">\n<tbody><tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"font-size: larger; text-align: center;\"><b>Dennis Brutus</b></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><span data-mw='{\"caption\":\"’n Beeld van die betrokke persoonlikheid.\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Dennis_Brutus_at_SupremeCourt_protest_for_Mumia_Abu-Jamal_2000.JPG\" title=\"’n Beeld van die betrokke persoonlikheid.\"><img alt=\"’n Beeld van die betrokke persoonlikheid.\" data-file-height=\"1824\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"1024\" decoding=\"async\" height=\"445\" resource=\"./Lêer:Dennis_Brutus_at_SupremeCourt_protest_for_Mumia_Abu-Jamal_2000.JPG\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Dennis_Brutus_at_SupremeCourt_protest_for_Mumia_Abu-Jamal_2000.JPG/250px-Dennis_Brutus_at_SupremeCourt_protest_for_Mumia_Abu-Jamal_2000.JPG\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Dennis_Brutus_at_SupremeCourt_protest_for_Mumia_Abu-Jamal_2000.JPG/375px-Dennis_Brutus_at_SupremeCourt_protest_for_Mumia_Abu-Jamal_2000.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Dennis_Brutus_at_SupremeCourt_protest_for_Mumia_Abu-Jamal_2000.JPG/500px-Dennis_Brutus_at_SupremeCourt_protest_for_Mumia_Abu-Jamal_2000.JPG 2x\" width=\"250\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Geboorte</th>\n<td><a href=\"./24_November\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"24 November\">24 November</a> <a href=\"./1924\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1924\">1924</a><br/><a href=\"./Harare\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Harare\">Salisbury</a>, <a href=\"./Zimbabwe\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Zimbabwe\">Zimbabwe</a></td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Sterfte</th>\n<td><a href=\"./26_Desember\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"26 Desember\">26 Desember</a> <a href=\"./2009\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"2009\">2009</a><br/><a href=\"./Kaapstad\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Kaapstad\">Kaapstad</a></td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Nasionaliteit</th>\n<td><a href=\"./Suid-Afrika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Suid-Afrika\">Suid-Afrika</a></td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Beroep</th>\n<td>Dosent</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Bekend vir</th>\n<td>Sportboikot teen RSA</td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1908
} |
Identifikasie
-------------
Die **Kaapse tiptol** word 19–21 cm lank, hul kleur is grysbruin met 'n diagnostiese wit oogring en geel onderstertdekvere. Op die kop pronk 'n klein kuifie. Die kort, reguit snawel, bene en pote is swart en die oog se iris is donkerbruin. Die geslagte se verekleed is soortgelyk. Hierdie spesie is baie donkerder as die ander Suid-Afrikaanse tiptolle, en verskil van oogringkleur en bruin laerbuik, waar ander donker tiptolle 'n ligter buikkleur het. Die donker buikkleur help mens om jongelinge te identifiseer, wat nie die kenmerkende oogring van die volwassene besit nie.
*
*
Gedrag
------
Die Kaapse tiptol is 'n algemene en opvallende voël, wat geneig is om bo-op 'n bos te sit. Hulle is baie aktief en lawaaierig, gewoonlik saam in pare of klein groepies op soek na kos soos vrugte, nektar en insekte.
Hul neste word in sekere gebiede geparasiteer deur die Bontnuwejaarsvoël, wat haar eiers saam in die nes lê en van die tiptol verwag om dit vir haar uit te broei (tipiese koekoekgedrag).
Geluid
------
Die tipiese roep van hierdie spesie is 'n gefluit van twee of meer verskillende note van *pit-peet-pitmajol, piet-piet-patata*.
Verspreiding
------------
*Sien kaart regs.*
Ander name
----------
* Engelse naam: "Cape bulbul"
* Wetenskaplike naam: *Pycnonotus capensis*
Sien ook
--------
| | |
| --- | --- |
| | Wikimedia Commons bevat media in verband met ***Kaapse tiptol***. |
* Alfabetiese lys van Suid-Afrikaanse voëls
* Lys van Suid-Afrikaanse voëls (Groepeer)
* Lys van Suider-Afrikaanse voëls volgens wetenskaplike name
| | |
| --- | --- |
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
Klik vir info oor hierdie sjabloon.
|
| | |
| --- | --- |
| Taksondatabasisse |
* Wd: Q525707
* ADW: Pycnonotus\_capensis
* Avibase: 6234824BDA315A6A
* eBird: capbul1
* GBIF: 2486138
* iNaturalist: 14594
* ITIS: 562606
* IUCN: 22712677
* NCBI: 447934
* Xeno-canto: Pycnonotus-capensis
| | {
"title": "Kaapse tiptol",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
812,
1800,
0.45111111111111113
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biota\" style=\"text-align: left; width: 200px; font-size: 100%\">\n<tbody><tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">Kaapse tiptol</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Pycnonotus_capensis_2.jpg\"><img data-file-height=\"1526\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"2200\" decoding=\"async\" height=\"166\" resource=\"./Lêer:Pycnonotus_capensis_2.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Pycnonotus_capensis_2.jpg/240px-Pycnonotus_capensis_2.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Pycnonotus_capensis_2.jpg/360px-Pycnonotus_capensis_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Pycnonotus_capensis_2.jpg/480px-Pycnonotus_capensis_2.jpg 2x\" width=\"240\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center; font-size: 88%\">In die <a class=\"mw-redirect\" href=\"./Addo-Olifant_Nasionale_Park\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Addo-Olifant Nasionale Park\">Addo-Olifant Nasionale Park</a>, <a href=\"./Oos-Kaap\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Oos-Kaap\">Oos-Kaap</a></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">\n<th colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><a href=\"./Bewaringstatus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Bewaringstatus\">Bewaringstatus</a></div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"64\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"240\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Status_iucn3.1_LC_af.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/220px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/330px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/440px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png 2x\" width=\"220\"/></span></span><br/><a href=\"./Veilige_spesie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Veilige spesie\">Veilig</a> <link href=\"./Kategorie:IUBN_Rooilys_veilige_spesies\" rel=\"mw:PageProp/Category\"/><small><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>(<a href=\"./IUBN-rooilys\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"IUBN-rooilys\">IUCN 3.1</a>)</small></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Wetenskaplike_klassifikasie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wetenskaplike klassifikasie\">Wetenskaplike klassifikasie</a></th></tr>\n<tr>\n<td>Domein:</td>\n<td><div class=\"domein\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Eukaryota\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Eukaryota\">Eukaryota</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Koninkryk:</td>\n<td><div class=\"koninkryk\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Animalia\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Animalia\">Animalia</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Filum:</td>\n<td><div class=\"filum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Chordata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Chordata\">Chordata</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Klas:</td>\n<td><div class=\"klas\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Aves\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Aves\">Aves</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Orde:</td>\n<td><div class=\"orde\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Passeriformes\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Passeriformes\">Passeriformes</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Familie:</td>\n<td><div class=\"familie\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Pycnonotidae\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Pycnonotidae\">Pycnonotidae</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Genus:</td>\n<td><div class=\"genus\" style=\"display:inline\"><i><a href=\"./Pycnonotus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Pycnonotus\">Pycnonotus</a></i></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Spesie:</td>\n<td><div class=\"spesie\" style=\"display:inline\"><i><b>P.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>capensis</b></i></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Binomiale_naam\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Binomiale naam\">Binomiale naam</a></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><b><span class=\"binomial\"><i>Pycnonotus capensis</i></span></b><br/><div style=\"font-size: 85%;\">(<a href=\"./Carolus_Linnaeus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Carolus Linnaeus\">Linnaeus</a>, 1766)</div></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:KaapseTiptol_verspr.jpg\"><img data-file-height=\"122\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"154\" decoding=\"async\" height=\"122\" resource=\"./Lêer:KaapseTiptol_verspr.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/af/d/d1/KaapseTiptol_verspr.jpg\" width=\"154\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center; font-size: 88%\">Kaapse tiptol-verspreiding in <a href=\"./Suid-Afrika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Suid-Afrika\">Suid-Afrika</a></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1992
} |
**Italiaans-Oos-Afrika** (Italiaans: *Africa Orientale Italiana*) was ’n Italiaanse kolonie in die Horing van Afrika. Dit is in 1936 gestig deur die vereniging van Italiaans-Somalië, Italiaans-Eritrea en die pas besette Keiserryk Ethiopië, wat in die Tweede Italiaans-Ethiopiese Oorlog verower is.
Italiaans-Oos-Afrika was verdeel in ses goewernorate. Eritrea en Somalië, wat sedert die 1880's Italiaanse besittings was, is met verowerde Ethiopiese gebiede vergroot en het die Eritrese en die Somaliese Goewernoraat geword. Die res van "Italiaans-Ethiopië" het bestaan uit die goewernorate Harar, Galla-Sidamo, Amhara en Scioa. Fascistiese koloniale beleid was een van verdeel en heers; die Somali's en Tigrayane is bevoordeel om die Amhare, wat die regerende etniese groep in Ethiopië was, te verswak.
Tydens die Tweede Wêreldoorlog is Italiaans-Oos-Afrika in November 1941 deur ’n hoofsaaklik Britse mag beset. Ná die oorlog is Italiaans-Somalië en Eritrea onder Britse administrasie geplaas, terwyl Ethiopië weer onafhanklik geword het. In 1950 het die besette Somalië die Verenigde Nasies se Trustgebied Somaliland geword tot met sy onafhanklikwording in 1960. Die besette Eritrea het in 1952 ’n outonome deel van Ethiopië geword en in 1993 onafhanklik.
Geskiedenis
-----------
### Verowering van Ethiopië
*Ras* Sejum Mangascià, Ghetacciù Abaté en Kebbedé Guebret belowe in Februarie 1937 steun aan Benito Mussolini.
Historici verskil steeds oor die rede dat Italië Ethiopië in 1935 aangeval het. Sommige glo dit was ’n daad van sosiale imperialisme, dat die Groot Depressie Mussolini se aansien groot skade berokken het en hy ’n buitelandse oorlog nodig gehad het om die openbare mening af te lei. Ander glo die aanval was deel van ’n plan om Italië se grondgebied uit te brei en dit die belangrikste mag in die Rooiseegebied en die Midde-Ooste te maak.
Anders as 40 jaar vroeër, met die Eerste Italiaans-Ethiopiese Oorlog, was die Italiaanse magte veel sterker as Ethiopië s'n, veral in die lug, en hulle het gou geseëvier. Keiser Haile Selassie moes uit die land vlug terwyl Italiaanse magte die hoofstad, Addis Abeba, inmarsjeer en teen 5 Mei 1936 ’n "Italiaanse Keiserryk Ethiopië" aankondig. Sommige Ethiopiërs het die Italiane verwelkom en in die regering met hulle saamgewerk, soos *Ras* Sejum Mangascià, Ghetacciù Abaté en Kebbedé Guebret. In 1937 het Sejum Mangascià se vriendskap met die Italiaanse onderkoning, prins Amedeo, meegebring dat hy ’n groot rol gespeel het in die vrylating van 3 000 Ethiopiese oorlogsgevangenes wat in Italiaans-Somalië aangehou is.
Die Italiaanse oorwinning het saamgeval met die hoogtepunt van die internasionale gewildheid van diktator Benito Mussolini se fascistiese regering, en kolonialistiese leiers het Mussolini geprys vir sy dade. Mussolini se internasionale gewildheid het afgeneem nadat hy Nazi-Duitsland se anneksasie van Oostenryk goedgekeur het, ’n daad wat gelei het tot ’n politieke oorhelling na Duitsland en die eindelike val van Mussolini en sy fascistiese regering tydens die Tweede Wêreldoorlog. Italiaans-Oos-Afrika is op 1 Junie 1936, kort ná die oorwinning, gestig deur die reeds bestaande Italiaans-Somaliland en Italiaans-Eritrea met die nuut verowerde gebied te verenig.
### Tweede Wêreldoorlog en ontbinding
Italiaanse setlaars in Ethiopië.
Op 10 Junie 1940 het Italië oorlog teen Brittanje en Frankryk verklaar. Dit het die Italiaanse militêre magte in Libië ’n bedreiging vir Egipte gemaak en dié in Italiaans-Oos-Afrika vir die Britse en Franse gebiede in die Horing van Afrika.
Italiaanse oorlogvoering het ook die Middellandse See vir die Geallieerdes gesluit en Britse voorraadroetes aan die kus van Oos-Afrika en deur die Golf van Aden, Rooisee en Suezkanaal in gevaar gestel. (Egipte het neutraal gebly, maar ’n verdrag van 1936 met Brittanje het Brittanje die mag gegee om Egipte en Soedan te beset.):6–7, 69 Egipte, Frans-Somaliland en Brits-Somaliland was ook kwesbaar vir invalle, maar die Italianers het vir ’n oorlog ná 1942 beplan. In die somer van 1940 was die land nog geensins gereed vir ’n lang oorlog of die besetting van groot dele van Afrika nie.:38–40
Vyandelikhede het op 13 Junie 1940 begin, met ’n Italiaanse lugaanval in die Oos-Afrika-protektoraat (Kenia). In Augustus 1940 is die protektoraat Brits-Somaliland deur Italiaanse magte beset en in Italiaans-Oos-Afrika opgeneem. Dié besetting het sowat ses maande geduur.
Teen vroeg 1941 is die Italiaanse magte in ’n groot mate teruggedryf van Kenia en Soedan af. Op 6 April 1941 is Addis Abeba deur ’n Britse afdeling beset en het die stad oorgegee.:421–422 Die res van die Italiaanse magte in die land het in November 1941 ná die Slag van Gondar oorgegee, buiten groepe wat tot in September 1943 ’n Italiaanse guerrillaoorlog teen die Britte in Ethiopië gevoer het.
In Januarie 1942, met die finale oorgawe van die Italiane, het die Britte onder Amerikaanse druk ’n tussentyde ooreenkoms met Haile Selassie onderteken waarin Ethiopië se onafhanklikheid erken is. Makonnen Endelkachew is as eerste minister gekies en op 19 Desember 1944 is die finale Brits-Ethiopiese Ooreenkoms onderteken. In die vredesverdrag van 1947 met Italië het Italië amptelik afstand gedoen van sy kolonies in Afrika.
Skakels
-------
* Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Italiaans-Oos-Afrika.
* Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
| | |
| --- | --- |
| Normdata Edit this at Wikidata |
* LCCN: n90651724
* NKC: ge1036279
* VIAF: 147170144
* WorldCat Identities: lccn-n90651724
| | {
"title": "Italiaans-Oos-Afrika",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1272,
5751,
0.22117892540427753
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 5630
} |
Die **Kaapse maanskynvis** (*Monodactylus falciformis*) kom voor aan die ooskus van Afrika, van Tanzanië tot by die Breederivier in Suid-Afrika. In Engels staan die vis bekend as die *Cape moony* of die *Oval Moony*.
Voorkoms
--------
Die volwasse vis is silwer terwyl die punte van die dorsale- en anale vinne donker geel of swart is. Die onvolwasse visse is ook silwer met 11 - 12 nou, donker vertikale strepe oor die liggaam. Die vis word 25 cm lank.
Habitat
-------
Hulle kom voor in water met sanderige of rotsagtige omgewings; die volwasse visse verkies riviere, strandmere en hawe-areas sowel as die oop see terwyl die onvolwasse vissies in varswater of strandmere kan voorkom. Die vis is geskik vir 'n kouewater-akwarium. Dié vis kom meer algemeen voor as die Natalse maanskynvis veral langs die Natalse suidkus.
Trivia
------
Paul Skelton noem die vis die *Ovaalmaanskynvis* in sy boek *A Complete Guide to the FRESHWATER FISHES of Southern Africa*.
Sien ook
--------
* Alfabetiese lys van visse
* Lys van Suider-Afrikaanse visse volgens wetenskaplike name
* Lys van varswater visfamilies
* Lys van visfamilies
Bron
----
* *Coastal Fishes of Southern Africa*. Phil & Elaine Heemstra. 2004. ISBN 1-920033-01-7 | {
"title": "Kaapse maanskynvis",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
731,
1525,
0.479344262295082
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biota\" style=\"text-align: left; width: 200px; font-size: 100%\">\n<tbody><tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">Kaapse maanskynvis</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Monodactylus_falciformis.jpg\"><img data-file-height=\"3456\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"5184\" decoding=\"async\" height=\"147\" resource=\"./Lêer:Monodactylus_falciformis.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Monodactylus_falciformis.jpg/220px-Monodactylus_falciformis.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Monodactylus_falciformis.jpg/330px-Monodactylus_falciformis.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Monodactylus_falciformis.jpg/440px-Monodactylus_falciformis.jpg 2x\" width=\"220\"/></a></span></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">\n<th colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><a href=\"./Bewaringstatus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Bewaringstatus\">Bewaringstatus</a></div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><div style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"64\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"240\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Status_iucn3.1_LC_af.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/220px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/330px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Status_iucn3.1_LC_af.svg/440px-Status_iucn3.1_LC_af.svg.png 2x\" width=\"220\"/></span></span><br/><a href=\"./Veilige_spesie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Veilige spesie\">Veilig</a> <link href=\"./Kategorie:IUBN_Rooilys_veilige_spesies\" rel=\"mw:PageProp/Category\"/><small><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>(<a href=\"./IUBN-rooilys\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"IUBN-rooilys\">IUCN 3.1</a>)</small></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Wetenskaplike_klassifikasie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wetenskaplike klassifikasie\">Wetenskaplike klassifikasie</a></th></tr>\n<tr>\n<td>Domein:</td>\n<td><div class=\"domein\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Eukaryota\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Eukaryota\">Eukaryota</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Koninkryk:</td>\n<td><div class=\"koninkryk\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Animalia\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Animalia\">Animalia</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Filum:</td>\n<td><div class=\"filum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Chordata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Chordata\">Chordata</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Subfilum:</td>\n<td><div class=\"subfilum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Vertebrata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Vertebrata\">Vertebrata</a></div><br/><div style=\"font-size: 85%;\">(<a class=\"mw-redirect\" href=\"./Cuvier\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Cuvier\">Cuvier</a>, <a href=\"./1812\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1812\">1812</a>)</div></td></tr>\n<tr>\n<td>Infrafilum:</td>\n<td><div class=\"infrafilum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Gnathostomata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Gnathostomata\">Gnathostomata</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Superklas:</td>\n<td><div class=\"superklas\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Osteichthyes\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Osteichthyes\">Osteichthyes</a></div><br/><div style=\"font-size: 85%;\">(<a href=\"./Thomas_Henry_Huxley\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Thomas Henry Huxley\">Huxley</a>, <a href=\"./1880\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1880\">1880</a>)</div></td></tr>\n<tr>\n<td>Klas:</td>\n<td><div class=\"klas\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Actinopterygii\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Actinopterygii\">Actinopterygii</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Subklas:</td>\n<td><div class=\"subklas\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Neopterygii\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Neopterygii\">Neopterygii</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Infraklas:</td>\n<td><div class=\"infraklas\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Teleostei\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Teleostei\">Teleostei</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Superorde:</td>\n<td><div class=\"superorde\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Acanthopterygii\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Acanthopterygii\">Acanthopterygii</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Orde:</td>\n<td><div class=\"orde\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Perciformes\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Perciformes\">Perciformes</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Familie:</td>\n<td><div class=\"familie\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Monodactylidae\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Monodactylidae\">Monodactylidae</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Genus:</td>\n<td><div class=\"genus\" style=\"display:inline\"><i><a href=\"./Monodactylus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Monodactylus\">Monodactylus</a></i></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Spesie:</td>\n<td><div class=\"spesie\" style=\"display:inline\"><i>M.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>falciformis</i></div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Binomiale_naam\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Binomiale naam\">Binomiale naam</a></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><b><span class=\"binomial\"><i>Monodactylus falciformis</i></span></b><br/><div style=\"font-size: 85%;\">(Lacepède, 1801)</div></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1230
} |
**Itamar Golan** (Hebreeus: איתמר גולן), gebore op 3 Augustus 1970 in Vilnius, Litoue, is 'n Israeliese pianis.
Golan het op die ouderdom van een jaar na Israel geëmigreer saam met sy ouers. Hy het klavier studeer saam met Lara Vodovoz en Emmanuel Krazovsky en sy eerste uitvoering op die ouderdom van sewe jaar gegee.
'n Beurs van die Amerikaans-Israeliese Kulturele Stigting het hom van 1985 tot 1989 in staat gestel om sy opleiding in die Verenigde State by die New England Konservatoria in Boston saam met Leonard Shure en Patricia Zander voort te sit. Hy het later saam met Chaim Taub kamermusiek studeer.
Hy het sy loopbaan as solis en kamermusiek musikant in die Verenigde State en Israel begin. Hy het lewendige opvoerings gegee of opnames saam met verskeie musikante gemaak, insluitende Janine Jansen, Barbara Hendricks, Maxim Vengerov, Shlomo Mintz, Mischa Maisky, Matt Haimovitz, Tabea Zimmermann, Ida Haendel en Julian Rachlin. Hy het in konsertsale en feeste in of by Ravinia, Chicago, Tanglewood, Salzburg, Edinburgh, Verbier en Lucerne opgetree. Hy het ook as solis opgetree saam met die Israel Filharmoniese Orkes en met die Berliner Philharmoniker onder leiding van Zubin Mehta.
Hy het van 1991 tot 1994 klasgegee by die *Manhattan School of Music* in New York Stad en is tans professor van kamermusiek by die Paryse Konservatoria. | {
"title": "Itamar Golan",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
901,
2036,
0.4425343811394892
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1351
} |
**Isla Grande de Tierra del Fuego** (Spaans vir: "Groot Vuurlandeiland"), die wêreld se 29ste grootste eiland en die grootste eiland van Suid-Amerika, beslaan 'n oppervlakte van 47 992 km², behoort tot die Vuurland-argipel wat verdeel is tussen die twee lande Argentinië en Chili en tot die streek van Patagonië behoort. Isla Grande de Tierra del Fuego beslaan meer as die helfte van Vuurland se oppervlakte. Die eiland word in die noorde deur die Straat van Magellaan van die vasteland geskei, grens in die weste aan die Stille Oseaan en in die ooste aan die Atlantiese Oseaan. In die noordooste is die Falkland-eilande, in die ooste Suid-Georgië en die Suidelike Sandwicheilande en in die suide is Antarktika saam met die Suidelike Orkneyeilande en die Suidelike Shetlandeilande geleë. Verder suid volg die Suidelike Oseaan en die Antarktiese Skiereiland.
Kaart van Vuurland en die Straat van Magellaan
Isla Grande de Tierra del Fuego is in 1520 deur die Portugese ontdekkingsreisiger Ferdinand Magellaan tydens sy wêreldomwenteling vir Europa ontdek en na waargenome snagse ligte langs die kus genoem.
Die westelike deel van Isla Grande de Tierra del Fuego (61,4% of 29 484,7 km²) behoort aan die Chileense provinsies Tierra del Fuego en Antártica Chilena, terwyl die oostelike deel (38,6% of 18 507,3 km² aan die Argentynse provinsie Tierra del Fuego behoort. Dié opdeling bestaan sedert 1881, toe dit langs die lengtegraad 68° 36′ W verdeel is. | {
"title": "Isla Grande de Tierra del Fuego",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
772,
2016,
0.38293650793650796
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox vcard\" style=\"font-size: 90%; background:#f5fffa;\" width=\"280\">\n<tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align: center;\"><big class=\"fn org\">Isla Grande de Tierra del Fuego</big></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center;\"><span data-mw=\"{"caption":"<a rel=\\"mw:WikiLink\\" href=\\"./Nasa\\" title=\\"Nasa\\" data-parsoid='{\\"stx\\":\\"simple\\",\\"a\\":{\\"href\\":\\"./Nasa\\"},\\"sa\\":{\\"href\\":\\"Nasa\\"}}'>Nasa</a>-Satellietbeeld van Isla Grande de Tierra del Fuego"}\" typeof=\"mw:Image\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:NASA_Tierra_del_Fuego_image.jpg\"><img data-file-height=\"2057\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"2784\" decoding=\"async\" height=\"185\" resource=\"./Lêer:NASA_Tierra_del_Fuego_image.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/NASA_Tierra_del_Fuego_image.jpg/250px-NASA_Tierra_del_Fuego_image.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/NASA_Tierra_del_Fuego_image.jpg/375px-NASA_Tierra_del_Fuego_image.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/NASA_Tierra_del_Fuego_image.jpg/500px-NASA_Tierra_del_Fuego_image.jpg 2x\" width=\"250\"/></a></span><br/><small><a href=\"./Nasa\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Nasa\">Nasa</a>-Satellietbeeld van Isla Grande de Tierra del Fuego</small></td></tr>\n<tr>\n<th bgcolor=\"#cef2e0\" colspan=\"2\">Geografie\n</th></tr>\n<tr style=\"vertical-align: top;\">\n<td><b>Ligging</b></td><td><span class=\"label\"><a href=\"./Argentinië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Argentinië\">Argentinië</a> en <a href=\"./Chili\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Chili\">Chili</a>, <a href=\"./Atlantiese_Oseaan\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Atlantiese Oseaan\">Atlantiese</a> en <a href=\"./Stille_Oseaan\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Stille Oseaan\">Stille Oseaan</a></span></td></tr>\n<tr style=\"vertical-align: top;\">\n<td><b>Koördinate</b></td><td><span class=\"plainlinks nourlexpansion\"><a class=\"external text\" href=\"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=Isla_Grande_de_Tierra_del_Fuego&params=53_51_S_68_34_W_\" rel=\"mw:ExtLink\"><span class=\"geo-default\"><span class=\"geo-dms\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\"><span class=\"latitude\">53°51′S</span> <span class=\"longitude\">68°34′W</span></span></span><span class=\"geo-multi-punct\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span typeof=\"mw:Entity\"></span></span><span class=\"geo-nondefault\"><span class=\"geo-dec\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\">53.850°S 68.567°W</span><span style=\"display:none\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span class=\"geo\">-53.850; -68.567</span></span></span></a></span><span style=\"font-size: small;\"><span id=\"coordinates\"><a href=\"./Geografiese_koördinatestelsel\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Geografiese koördinatestelsel\">Koördinate</a>: <span class=\"plainlinks nourlexpansion\"><a class=\"external text\" href=\"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=Isla_Grande_de_Tierra_del_Fuego&params=53_51_S_68_34_W_\" rel=\"mw:ExtLink\"><span class=\"geo-default\"><span class=\"geo-dms\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\"><span class=\"latitude\">53°51′S</span> <span class=\"longitude\">68°34′W</span></span></span><span class=\"geo-multi-punct\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span typeof=\"mw:Entity\"></span></span><span class=\"geo-nondefault\"><span class=\"geo-dec\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\">53.850°S 68.567°W</span><span style=\"display:none\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span class=\"geo\">-53.850; -68.567</span></span></span></a></span></span></span><link href=\"./Kategorie:Koördinate_op_Wikidata\" rel=\"mw:PageProp/Category\"/></td></tr>\n<tr class=\"note\" style=\"vertical-align: top;\">\n<td><b>Argipel</b></td><td><a href=\"./Vuurland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Vuurland\">Vuurland</a>\n<p>\n</p></td></tr>\n<tr style=\"vertical-align: top;\">\n<td><b>Oppervlakte</b></td><td>47<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>992 <a href=\"./Vierkante_kilometer\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Vierkante kilometer\">vk km</a></td></tr>\n<tr style=\"vertical-align: top;\">\n<td><b>Hoogste punt</b></td><td>Monte Shipton<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>2<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>580 m</td></tr>\n<tr>\n<th bgcolor=\"#cef2e0\" colspan=\"2\">Administrasie</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center;\"><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Argentinië\"}' typeof=\"mw:Image\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Argentina.svg\"><img data-file-height=\"500\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"800\" decoding=\"async\" height=\"14\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Argentina.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/22px-Flag_of_Argentina.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/33px-Flag_of_Argentina.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Flag_of_Argentina.svg/44px-Flag_of_Argentina.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Argentinië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Argentinië\">Argentinië</a></td></tr>\n<tr style=\"vertical-align: top;\">\n<td><b>Provinsie</b></td><td><span typeof=\"mw:Image\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Bandera_de_la_Provincia_de_Tierra_del_Fuego.svg\"><img data-file-height=\"216\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"320\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Bandera_de_la_Provincia_de_Tierra_del_Fuego.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Bandera_de_la_Provincia_de_Tierra_del_Fuego.svg/22px-Bandera_de_la_Provincia_de_Tierra_del_Fuego.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Bandera_de_la_Provincia_de_Tierra_del_Fuego.svg/33px-Bandera_de_la_Provincia_de_Tierra_del_Fuego.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Bandera_de_la_Provincia_de_Tierra_del_Fuego.svg/44px-Bandera_de_la_Provincia_de_Tierra_del_Fuego.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span> Tierra del Fuego\n<p>\n</p></td></tr>\n<tr style=\"vertical-align: top;\">\n<td><b>Hoofstad</b></td><td>Ushuaia</td></tr>\n<tr style=\"vertical-align: top;\">\n<td><b>Grootste stad</b></td><td>Ushuaia<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>(56<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>956)\n</td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"border-top: 1px dashed; text-align: center;\"><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Chili\"}' typeof=\"mw:Image\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Chile.svg\"><img data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Chile.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/22px-Flag_of_Chile.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/33px-Flag_of_Chile.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/78/Flag_of_Chile.svg/44px-Flag_of_Chile.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Chili\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Chili\">Chili</a></td></tr>\n<tr style=\"vertical-align: top;\">\n<td><b>Streek</b></td><td><span typeof=\"mw:Image\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Magallanes,_Chile.svg\"><img data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Magallanes,_Chile.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Flag_of_Magallanes%2C_Chile.svg/22px-Flag_of_Magallanes%2C_Chile.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Flag_of_Magallanes%2C_Chile.svg/33px-Flag_of_Magallanes%2C_Chile.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Flag_of_Magallanes%2C_Chile.svg/44px-Flag_of_Magallanes%2C_Chile.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span> Magallanes y la Antártica Chilena</td></tr>\n<tr style=\"vertical-align: top;\">\n<td><b>Hoofstad</b></td><td>Porvenir</td></tr>\n<tr style=\"vertical-align: top;\">\n<td><b>Grootste stad</b></td><td>Porvenir<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>(5<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>907)\n\n\n<p>\n</p>\n<p>\n</p>\n<p>\n</p>\n<p>\n</p></td></tr>\n<tr>\n<th bgcolor=\"#cef2e0\" colspan=\"2\">Demografie</th></tr>\n<tr style=\"vertical-align: top;\">\n<td><b>Bevolking</b></td><td>135<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>000\n<p>\n</p></td></tr>\n<tr style=\"vertical-align: top;\">\n<td colspan=\"2\">Die wêreld se 29ste grootste eiland en grootste eiland van <a href=\"./Suid-Amerika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Suid-Amerika\">Suid-Amerika</a></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1462
} |
Die ligging van die kern van die Asjantiryk (in groen) en Denkyira (links onder) aan die begin van die 1890's.
**Denkyira** was ’n magtige Akanstaat wat van die 1620's op die skiereiland van die Asjantiryk bestaan het, in wat nou Ghana is. Voor 1620 is Denkyira Agona genoem. Die koning van die Denkyira is die Denkyirahene genoem en die hoofstad was Jukwaa. Die eerste Denkyirahene was Mumunumfi.
Later het Denkyira se hoofstad na Abankeseso geskuif. Die hoofstad van die huidige Denkyira-streek is Dunkwa-on-Offin.
Geskiedenis
-----------
Denkyira het magtig geword danksy goudvervaardiging en handel met Europa. Hulle het die botoon gevoer in die handel met Europa in die westelike deel van wat nou Ghana is.
Denkyira het sy buurstate van die Akwamu en Akyem oorheers, en die Asjantiryk was skatpligtiges van Denkyira tot in 1701, toe die Asjanti hulle verower het, en Denkyira het daarna ’n skatpligtige staat van die Asjantiryk geword.
In 1874 het Denkyira deel van die Britse Goudkuskolonie geword. Toe die Goudkus in 1957 sy onafhanklikheid van Brittanje kry as Ghana, het Denkyira en die Asjantiryk deel van Ghana geword. Odeefuo Boa Amponsem III was die Denkyirahene tot 2 Desember 2016, toe hy oorlede is.
Skakels
-------
* Denkyira Geargiveer 22 September 2020 op Wayback Machine
* Stamme van Ghana
* Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
| | |
| --- | --- |
| Normdata Edit this at Wikidata |
* LCCN: sh85036736
| | {
"title": "Denkyira",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
581,
1604,
0.3622194513715711
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1486
} |
Islam Karimof in Junie 2016.
**Islam Karimof** (Oesbekies: Islom Abdugʻaniyevich Karimov, Russies: Ислам Абдуганиевич Каримов; *Abdoeganievitsj Islam Karimov*; Samarkand, 30 Januarie 1938 - Tasjkent, 2 September 2016) was van 1991 tot 2016 president van Oesbekistan.
Biografie
---------
Karimof is gebore in 'n familie van staatsamptenare. Hy studeer aan die Sentraal-Asiatiese Politegniese Instituut en later aan die Instituut vir Nasionale Ekonomie in Tasjkent. Hy behaal daar 'n graad in die ekonomie en ook 'n ingenieursdiploma.
In 1960 sluit Karimof by die Kommunistiese Party van Oesbekistan (KPU) aan en werk van 1960 tot 1966 as ingenieur, onderskeidelik in Tashselmash en by die lughawe van Tasjkent. Na 1966 werk hy by die staatsbeplanningskommissie van die Oezbekistanse Sosialistiese Sowjetrepubliek en was later die visevoorsitter van die staatsbeplanningskommissie.
Karimof word in 1983 ondervoorsitter van die Raad van Ministers van die Oesbekistanse SSR. Van 1986 tot 1989 was hy sekretaris van die Sentraal Komitee van die provinsiale party-afdeling van die KPU van Kashkadarya.
Op 29 Junie 1989 word Karimof eerste sekretaris van die KPU, en daarmee die magtigste persoon in die Oesbekistanse SSR. Op 24 Maart 1990 word Karimof tot president van die Oesbekistanse SSR gekies en op 31 Augustus 1991 roep hy die onafhanklikheid uit van die *Republiek Oesbekistan* (*Özbekiston Respublikasy*). In Desember 1991 erken die USSR die onafhanklikheid van Oesbekistan. Met die algemene presidentsverkiesing van 29 Desember 1991 word Karimof regstreeks tot president verkies. Die kommunistiese party word ontbind en in die plek daarvan word die *Demokratiese Volksparty* (CDP), wat 'n pro-Karimof-party is, gestig.
Net soos sy Turkmeense kollega Saparmurat Niazof, was Karimof bekommerd oor die moontlike opkoms van Islamfundamentalisme. Islamitiese partye asook sekulêre partye word vervolg. Sensuur word ook in Oesbekistan ingestel. Slegs opposisiepartye wat lojaal aan die president was, mag gestig word, terwyl ware opposisie verbied is. Deur middel van 'n referendum word sy ampstermyn as president tot 2000 verleng.
In 2000 word Karimof as president herkies. Naas die CDP, wat lojaal is aan Karimof, stig die president nou ook sy eie party, *Fidokorlor* ('Selfopoffering'). Sy oudste dogter Gulnara Karimova, bekend onder haar verhoognaam GooGoosha en wat onder andere saam met Julio Iglesias en Gérard Depardieu optree, is in 2014 onder huisarres geplaas. Die presiese rede hiervoor is onbekend. 'n Aantal jare vroeër het Karimof 'n neef van hom in 'n psigiatriese inrigting laat opneem.
Tydens die regeringstydperk van Karimof word menseregte ernstig geskend. Tussen 2002 en 2004 spreek die Britse ambassadeur Craig Murray hewige kritiek teen Karimof uit, en op die feit dat die Verenigde State en die Verenigde Koninkryk hom steun. Murray is afgedank nadat hy onthul het dat die Britse intelligensie MI6 inligting gebruik wat deur die Oesbekiese regering verkry is deur mense te martel.
In Mei 2005 het betogings teen Karimov se regering uitgebreek. Hy het die weermag ontplooi en etlike honderde mense het gesterf.
Hy is weer in 2015 met meer as 90% van die stemme herkies. Hy is internasionaal gekritiseer met betrekking tot persvryheid en respek vir menseregte. Weens sy taai benadering het radikale Islamitiese groepe min kans gehad om te organiseer in Oesbekistan.
In Augustus 2016 is aangekondig dat hy met breinbloeding in 'n hospitaal opgeneem is. Sy siekte het vrae oor sy opvolging laat ontstaan. Volgens die grondwet sal die president van die Senaat in só 'n geval tydelik die bewind oorneem, maar geen opvolger was gereed nie. Op 2 September is aangekondig dat hy oorlede is. ’n Dag later is hy op sy tuisdorp Samarkand begrawe. Hy is as staatshoof opgevolg deur Shavkat Mirzijoyev. | {
"title": "Islam Karimof",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
487,
3733,
0.1304580766139834
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 3850
} |
**Franz Kemp** (\*10 November 1938, Humandsorp distrik - † 6 Maart 2011, Johannesburg) was 'n gesoute joernalis en skrywer. Hy was vir 'n geruime tyd voor sy aftrede die adjunkredakteur van Huisgenoot in Johannesburg gewees. Kemp sterf op 6 Maart 2011 in die waakeenheid van die Flora-kliniek in Johannesburg aan leukemie (beenmurgkanker).
Lewe en werk
------------
Franz Kemp is op 10 November 1938 op ’n plaas in die Humansdorp distrik gebore. Hy matrikuleer aan die Hoërskool Andrew Rabie in Port Elizabeth. Na skool sluit hy aan by die Weerburo, in die hoop dat hierdie posisie hom in staat sal stel om op Marion-eiland diens te doen. Wanneer dit duidelik word dat hierdie voorneme nie in die nabye toekoms verwesenlik sal word nie, reageer hy op ’n advertensie in die koerant wat kandidaat-joernaliste vir die Suid-Afrikaanse Uitsaaikorporasie (SABC) soek. Na ses maande in hierdie posisie sluit hy in 1957 aan as joernalis by *Die Oosterlig* in Port Elizabeth, waarna hy by Nasionale Pers onder andere werk by *Die Beeld* (Sondagkoerant) en sy opvolger *Rapport*. In die vroeë sewentigerjare verteenwoordig hy hierdie koerante in Londen en in 1979 word hy as verteenwoordiger na Washington gestuur. Met sy terugkeer sluit hy aan by die redaksie van *Huisgenoot*, waar hy bevorder word tot die Johannesburgse burohoof en in 2007 aftree. In November 2009 word akute beenmurgkanker by hom gediagnoseer. Sy tweede huwelik is met Reinet, dogter van N.P. van Wyk Louw en Truida Pohl, en hulle bly in Linden in Johannesburg. Hy het ’n dogter, Inge, en ’n seun, Ewald. In 2003 is Inge selfdood deur van die Van Stadensrivierbrug in die Oos-Kaap af te spring, waarna hy ’n projek loods om geld in te samel vir ’n hoë tegnologie kamerastelsel wat bewegings op hierdie berugte brug monitor. Hierdie stelsel is in 2005 geïmplementeer en sodoende is talle verdere selfdode reeds voorkom.
Gedurende sy loopbaan verwerf hy byna legendariese status as koerantman wat belangrike stories uitsnuffel en dit dek. Nadat Chris Barnard in 1967 die wêreld se eerste hartoorplantingsoperasie doen, staan hy aanvanklik geen onderhoude toe nie. Franz kampeer dan op sy voorstoep totdat Chris hom eindelik binnelaat en hy dan die eerste joernalis ter wêreld word om die binneverhaal van die oorplanting te vertel. In die stadium dat Anneline Kriel kort nadat sy en Sol Kerzner ook nie onderhoude toestaan nie, bewerkstellig hy dit so dat hy langs haar in die vliegtuig beland. Hy is ook die eerste joernalis wat vertel van die onbekende jong Benoni meisie wat probeer om dit te maak in Hollywood, lank voordat Charlize Theron wêreldwyd bekend geraak het. Sy eie mening egter is dat sy grootste "scoop" in 1966 op Piet Retief was. Hy word na hierdie dorpie gestuur om ’n hofsaak te dek, maar vind uit dat die saak uitgestel is, waarna hy na die kroeg gaan en die kroegman pols oor die skinderstories op die dorp. Die kroegman vertel hom van die swart dogtertjie wat vir wit ouers gebore is en wat onlangs as "Kleurling" geklassifiseer is. So word die storie van Sandra Laing een van die opspraakwekkendste wat uit die apartheidsjare kom en baie jare later word daar selfs ’n rolprent gemaak oor haar lewe en ondervindings. Franz Kemp is op Sondag 6 Maart 2011 in die waakeenheid van die Flora-kliniek in Johannesburg aan leukemie (beenmurgkanker) oorlede
Skryfwerk
---------
Sy reisverhaal "***Sestig dae in die Suid-Soedan***" begin wanneer hy in Augustus 2008 getaak word om veertig hoofsaaklik Arabiese televisiejoernaliste in Juba, hoofstad van Suid-Soedan, te gaan oplei. Net ’n handjievol kan Engels praat. Terwyl hy daar is, moet hy ook die nuwe televisiestasie van die grond af kry deur elke dag die daaglikse nuusbulletin op te stel. Hier moet hy werk met feitlik aanhoudende kragonderbrekings, feitlik geen paaie nie en onbeholpe maar geesdriftige joernaliste as sy gebrekkige ondersteuning – dit alles in versengende hitte. Daar is ook ’n disko wat elke nag deurnag duur. Hy hou ’n dagboek van sy ondervindinge in hierdie woeste wêreld, wat hy later in die reisverhaal omskep.
Eerbewyse
---------
Na sy dood stel *Huisgenoot*, *You* en *Drum* die Franz Kemp-toekenning in vir belowende joernaliste, waardeur hulle buiten ’n kontantprys ook ’n jaar se internskap by een van hierdie tydskrifte teen markverwante salaris kry.
Bibliografie
------------
* 60 Dae in Suid-Soedan – 30 joernaliste en 1000 blou plastiekbottels, 16 Julie 2010, Sagteband, 192pp, ISBN 978-0-624-04881-7 | {
"title": "Franz Kemp",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
922,
4572,
0.20166229221347332
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 4493
} |
A series of five setbacks, each of decreasing size, result in the pyramid being much narrower at its peak than at its base.Inspringings van die Piramide van Djoser.
Die New York Daily News-gebou met 'n aantal inspringings. Dit is in 1929 deur die argitek Raymond Hood ontwerp. Die 1916-Soneringsverordening van New York het tot die ontstaan van baie hoë, inspringende torings gelei.
'n **Inspringing** is 'n stapsgewyse terugwyking in 'n muur. Inspringings is oorspronklik om strukturele redes gebruik, maar word vandag dikwels deur grondgebruikswette voorgeskryf, of om estetiese redes aangebring. In dig beboude gebiede word inspringings gebruik om meer daglig en vars lug tot op straatvlak deur te laat.
Geskiedenis
-----------
Inspringings is deur antieke bouers gebruik om hoër klipstrukture te bou deur die gewig van boumateriale soos klei, klip of bakstene te versprei. Dit is gedoen deur die voetspoor van elke daaropvolgende vlak te verklein. Verder het terugspringings natuurlike erosie laat plaasvind sonder dat die strukturele integriteit van die gebou in die slag gebly het. Die mees grafiese voorbeeld van 'n inspringingstegniek is die trappiramides van Mesopotamië en Antieke Egipte, soos die Teppe Sialk ziggurat of die Piramide van Djoser.
Toenemende inspringings van die Empire State-Gebou in New York.
Vir baie eeue was inspringings 'n strukturele noodsaaklikheid vir feitlik alle veelvlakkige vragdraende klipgeboue en strukture. Sedert argitekte geleer het om inspringings in 'n argitektoniese kenmerk te verander, is die meeste inspringings egter minder opvallend as by trappiramides en word hulle dikwels kundig deur ryk versierings verberg.
Die bekendstelling van staalraamstrukture in die laat 19e eeu het 'n einde aan die behoefte aan strukturele inspringings gemaak. Die gebruik van raamboutegnologie gekombineer met geriewe soos hysbakke en gemotoriseerde waterpompe het die fisiese groei en digtheid van geboue in groot stede beïnvloed. Voortgedryf deur die begeerte om die bruikbare vloerarea te maksimeer het sommige ontwikkelaars die gebruik van inspringings vermy en sodoende in baie gevalle 'n verskeidenheid brand- en gesondheidsgevare geskep. Die 38-verdieping hoë Equitable Building wat in 1915 in New York gebou is, het na bewering 'n reuse "middagskaduwee van vier blokke lank gegooi" en naburige eiendomme sodoende van sonlig ontneem.
Inspringings en stadsbeplanning
-------------------------------
Baie jurisdiksies maak vandag staat op stadsbeplanningsregulasies wat inspringings gebruik om te verseker dat daar genoeg oop ruimtes en voldoende lig en lug vir strate en erwe is. In hoë digtheidsgebiede soos Manhattan in New York word die voorste mure van geboue teen die straatgrens tot 'n spesifieke hoogte of aantal verdiepings beperk. Wanneer daardie hoogte oorskry word, moet geboue terugspringend agter 'n teoretiese skuinsvlak, naamlik 'n *lugblootstellingsvlak*, gebou word wat nie deur die gebou se buitemuur binnegedring kan word nie. Om dieselfde rede kan inspringings in laer digtheidsdistrikte gebruik word om die hoogte van buitemure te beperk, waarbó 'n gebou 'n spitsdak of inspringing moet hê voordat dit tot op die toegelate hoogte gebou word.
A white and silver building built with curved corners and streamlined features, stepped back along the slope of a hill.Die Malloch-gebou in San Francisco is inspringend teen die steil opdraende van Telegraph Hill gebou.
In baie stede voeg inspringings waarde by tot die binnenshuise eiendom langs die inspringing deur bruikbare buiteruimtes te skep: Hierdie terugspringende terrasse word aangeskryf vir die vars lug, uitsigte en ontspanningsgebruike soos tuinmaak en buitelugete's wat hulle bied. Daarbenewens is inspringings bevorderlik vir brandveiligheid deur spasie tussen geboue vir die deurgang van brandweerapparate te skep.
In die Verenigde State wissel inspringingsvereistes tussen munisipaliteite. Die afwesigheid van lugblootstellingsvlak-vereistes in Chicago se Soneringskode maak dat die Chicago-horison baie anders as dié van New York daar uitsien waar die bou van hoë geboue sedert 1916 aan die soneringsordonnansie onderhewig is. New York het 'n verdere inspringingsriglyn ingestel, een wat daarop gemik was om die hoeveelheid publieke ruimtes in die stad te vermeerder. Dit word verkry deur die minimum inspringing op straatvlak te vergroot om sodoende 'n oop ruimte, dikwels 'n plaza genoem, voor 'n gebou te skep. | {
"title": "Inspringing (argitektuur)",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
303,
3900,
0.07769230769230769
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 4450
} |
| **Innsbruck**
|
| --- |
| **Kaart** | **Wapen** |
| |
| |
| |
| **Vlag** |
| |
| |
| **Land** | Vlag van Oostenryk Oostenryk |
| **Deelstaat** | Tirol |
| **Koördinate** | 47°16′N 11°23′O / 47.267°N 11.383°O / 47.267; 11.383 |
| **Stigting (eerste verwysing)** | 1187 |
| **Stadstatus** | 1187/1205 |
| **Oppervlak:** | |
| - Totaal | 104,81 vk km |
| **Hoogte bo seevlak** | 574 m |
|
|
| **Bevolking:** | |
| - Totaal (31 Desember 2017) | 132 236 |
| - Bevolkingsdigtheid | 1262/vk km |
| **Tydsone** | UTC +1 (MET) |
| - Somertyd | UTC +2 (MEST) |
| **Burgemeester** | Georg Willi (GRÜNE) |
| **Amptelike Webwerf** | *www.innsbruck.at* |
|
**Innsbruck** is die hoofstad van die deelstaat Tirol in die weste van Oostenryk. Dit lê in die Innriviervallei waar die Wipptal-(Sill)rivier in die Innrivier vloei, en verskaf toegang tot die Brennerpas, ongeveer 20 km suid van Innsbruck. Die stad word omring deur hoë berge, nl. die Nordkette (2 334 m) in die noorde, Patscherkofel (2 246 m) en Serles (2 716 m) in die suide.
Innsbruck is 'n internasionaal bekende wintersportsentrum en het twee keer – in 1964 en 1976 – as gasheerstad van die Olimpiese Winterspele opgetree. Dit het ook die eerste Jeugwinterspele in 2012 aangebied. Die woord *bruck* kom van die Duitse woord *Brücke* wat brug beteken. Innsbruck beteken dus "Brug oor die Inn".
Geskiedenis
-----------
Stadsentrum
Daar is aanduidings van menslike lewe uit die vroeë Steentydperk. Die feit dat die pre-Romeinse plekname oorleef het is 'n teken dat die streek reeds oor 'n lang tydperk deur mense bewoon word. In die vierde eeu het die Romeine die fort Veldidena (die naam oorleef vandag in die voorstad Wilten) by **Oenipons** (Innsbruck) opgerig, om die openbare pad tussen Verona, Brenner en Augsburg te beskerm omdat dit ekonomies belangrik was.
Die eerste sprake van Innsbruck dateer terug na die naam *Oeni Pontum* of *Oeni Pons* wat Latyns is vir brug (pons) oor die Inn (Oenus), wat 'n belangrike oorsteekpunt van die Innrivier was. Die seël van die stad, asook die wapenskild bied 'n arendsblik van die Innbrug, 'n ontwerp wat sedert 1267 gebruik is. Die roete oor die Brennerpas was in daardie tyd 'n groot vervoer- en kommunikasieskakel tussen die noorde en die suide, en dit was die maklikste roete oor die Alpe. Die geld wat ingekom het d.m.v. 'n oorgangstasie het die stad in staat gestel om te bloei.
In 1429 het Innsbruck die hoofstad van Tirol geword en in die vyftiende eeu het die stad die middelpunt van Europese politiek en kultuur geword aangesien keiser Maximilian I in Innsbruck gebly het in die 1490's. Die stad het voordeel getrek uit die keiser se teenwoordigheid soos duidelik blyk uit die *Hofkirche* ("hofkerk"). 'n Begrafnisstandbeeld is beplan en gedeeltelik hier opgerig deur sy opvolgers. Die ensemble met 'n senotaaf en die bronsstandbeelde van regte en mitiese voorvaders van die Habsburgse keiser is een van die hoofkunsmonumente in Innsbruck.
In 1564 het die aartshertog van Oostenryk, Ferdinand II, die regering van Tirol oorgeneem en ander Oostenrykse besittings is vanaf Innsbruck beheer tot en met die 18de eeu. Ferdinand II het Schloss Ambras laat bou en sy unieke Renaissance-versamelings daar laat uitstal, wat deesdae deel uitmaak van Wenen se Kunshistoriese Museum. Tot en met 1665 het 'n stamvader van die Habsburgse vorstehuis oor Innsbruck regeer met 'n onafhanklike hof. In die 1620's is die eerste operahuis noord van die Alpe in Innsbruck (Dogona) gebou.
Die Universiteit is in 1669 gestig. Leopold I het, as vergoeding vir die hof van keiser, weer van Wenen regeer nadat die regering van die Habsburgse vorstehuis en die Tirolse stamvaders geëindig het.
Gedurende die Napoleontiese Oorloë is Tirol aan Beiere opgegee, 'n bondgenoot van Frankryk. Andreas Hofer het 'n Tiroolse landelike weermag gelei ná die oorwinning op die Berg Isel teen 'n saamgestelde weermag van Beierse en Franse magte, en het Innsbruck daarna die kern van sy bewind gemaak. Die saamgestelde weermag het later die Tiroolse burgermag omver gewerp en tot 1814 was Innsbruck deel van Beiere. Na die Weense Kongres is administrasie aan Oostenryk teruggegee. Die Tiroolse held, Andreas Hofer, is in Mantua tereggestel; sy oorskot is teruggestuur na Innsbruck in 1823 en in die Fransiskaanse kerk begrawe.
In 1938 is Oostenryk de facto deur Nazi-Duitsland geannekseer. Na hierdie anneksasie word in Duits dikwels as die Anschluss verwys. Tussen 1943 en 1945 het Innsbruck 21 lugaanvalle ondergaan en is die stad erg beskadig. Die KZ Innsbruck-Reichenau, 'n konsentrasiekamp was hier geleë.
In 1929 is die eerste amptelike Oostenrykse Skaakkampioenskap is Innsbruck gehou. Die wenners was Erich Eliskases en Eduard Glass.
Demografie
----------
| Jaar | 1900 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2007 | 2014 |
| --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- |
| Inwonertal | 49 727 | 95 055 | 100 959 | 116 104 | 117 287 | 118 112 | 113 392 | 117 915 | 124 579 |
Klimaat
-------
Klimaatdiagram vir Innsbruck
As gevolg van die hoogte bo seespieël en sy posisie in Sentraal-Europa (ver van die kus) het Innsbruck 'n hemiboreale (half-noordelike) klimaat. (Köppen-klimaatklassifikasie: Dfb).
Winter is koud – kouer as in die meeste ander Eusopese stede – en dit sneeu. Winternagte kan ysig word met temperature tot so laag as -12°C.
Lente duur nie lank nie; dae begin warmer word, soos tot meer as 15°C, maar nagte bly koud tot ysig.
Somer is hoogs wisselvallig en onvoorspelbaar. Dae kan koel (17°C) en reënerig wees of sonnig en baie warm met temperature tot 34°C. In die somer, soos van 'n Alpynse klimaat verwag kan word, is die daaglikse temperatuurwisseling soms baie hoog, maar die nagte bly koel (12°C gemiddeld. maar daal soms tot 6°C).
Die gemiddelde jaarlikse temperatuur is 9°C.
**Klimaattabel**| | Jan | Feb | Mar | Apr | Mei | Jun | Jul | Aug | Sep | Okt | Nov | Des | Jaar |
| --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- |
| Gemiddelde daaglikse maksimum temperatuur (°C) | 1 | 4 | 11 | 16 | 21 | 24 | 26 | 24 | 21 | 14 | 8 | 2 | 14.3 |
| Gemiddelde daaglikse minimum temperatuur (°C) | -7 | -4 | -1 | 4 | 8 | 11 | 13 | 12 | 9 | 4 | 0 | -4 | 3.8 |
| Gemiddelde maandelikse reënval (mm) | 53 | 40 | 42 | 57 | 75 | 104 | 121 | 116 | 77 | 61 | 57 | 53 | |
| **Bron:** The Weather Channel |
Hooftoeriste-aanloklikhede
--------------------------
### Geboue
Die ouer voetgangergebied van Innsbruck met die bekende Goldenes Dachl (Goue Dak) en die Alpe in die agtergrond
Skisprong stadion op die Bergisel
Kaiserliche Hofburg met 'n aansig van die Nordkette
* Goue Dak
* *Kaiserliche Hofburg (Keiserlike Hof)*
* *Hofkirche (Keiserlike Kerk)* met die senotaaf van Maximilian I, Heilige Romeinse Keiser
* Altes Landhaus (Ou federale staatsparlement)
* Altstadt (historiese stadskern)
* Annasäule
* Helblinghaus
* Maria-Theresien-Straße (Hoofstraat)
* Tiroler Landestheater Innsbruck (Teater)
* Triumphpforte
* Bergiselschanze, ontwerp deur Zaha Hadid.
* Nieu Hungerburgbahn, ontwerp deur Zaha Hadid.
### Museums
* Riesenrundgemälde
* Schloss Ambras (die Ambras Kasteel)
* Tiroler Landesmuseum
* Tiroler Volkskunstmuseum
* Zeughaus
* Tiroler Museumsbahnen
* Kaiserjägermuseum
### Kerke
* Ursulinenkirche
* Dom zu St. Jakob (St. Jakobus-katedraal, soms verkeerdelik die *St. Jacob's-katedraal* genoem)
* Hofkirche
* Stift Wilten
* Wiltener basilika
* Spitalskirche
* Liebfrauenkirche
* Jesuïetekerk
### Parke en tuine
* Alpenzoo (Alpynse Dieretuin)
* Innsbruck Universiteit Botaniese Tuin
* Hofgarten
* Rapoldipark
* Kasteelpark Ambras
Kulturele gebeurtenisse
-----------------------
Omdat Innsbruck 'n gewilde toeristebestemming is, word die volgende gebeurtenisse jaarliks geskeduleer:
* *Vierschanzentournee* (die Vier Heuwels Toernooi)
* Innsbrucker tanzsommer
* Bergsilvester (Nuwejaarsgad)
* Festwochen der Alten Musik (Weke van Antieke Musiek)
* Christkindlmarkt (Kerskermis)
### Sport
Toekennings van die Sowjetse atlete tydens die IXde Olimpiese Winterspele in Innsbruck. Sowjetse posseël uit 1964
Weens Innsbruck se ligging tussen hoë berge dien dit as die ideale plek vir ski in die winter en bergklimmery in die somer. Daar is verskeie ski-oorde om Innsbruck met die Nordkette wat deur 'n sweefspoor bedien word asook adissionele hysstoele. Ander nabygeleë ski-oorde sluit in Axamer Lizum, Patscherkofel, Igls, Seefeld, Tulfes en Stubai Vallei. Die bevrore terrein in die laasgenoemde maak dit selfs in die somermaande moontlik om te ski.
Die Olimpiese Winterspele is twee keer deur Innsbruck aangebied, eers in 1964 en toe weer in 1976 toe kiesers in Colorado 'n bindingsreferendum in 1972 verwerp het wat voorgestel het om die spele in Denver te borg. Die 1976 Olimpiese Winterspele was die laaste wat gehou is in die Duitssprekende Alpe (Oostenryk, Duitsland of Switserland).
Saam met St. Moritz, Switserland en Lake Placid, New York in die Verenigde State is dit een van die plekke wat twee maal die Olimpiese Winterspele aangebied het. Dit het ook die Paralimpiese Winterspele 1984 en 1988 aangebied.
Op 12 Desember 2008 is Innsbruck gekies as gasheerstad vir die Olimpiese Jeugwinterspele 2012 wat van 13 Januarie tot 22 Januarie 2012 plaasgevind het.
Ander noemenswaardige gebeurtenisse in Innsbruck sluit die *Air & Style* Sneeuplank Wedstryd van 1994 tot 1999 en 2008 en die Yshokkie Wêreldkampioenskap in 2005. Tesame met die stad Seefeld het Innsbruck die Winter Universiade in 2005 aangebied. Innsbruck se Bergiselschanze is een van die heuwels vir die bekende *Vierschanzentournee*.
Innsbruck is die tuiste van die skooerklub FC Wacker Innsbruck, wat in die Oostenrykse Eerste Sokkerliga (tweede reeks) speel. FC Wacker Innsbruck se stadion, Tivoli Neu, is een van die agt stadions wat Euro 2008 aangebied het wat in Junie 2008 in Oostenryk en Switserland gespeel is.
Die stad het ook 'n Amerikaanse Voetbal eindronde, die Eurobowl XXII, tussen die Swarco Raiders Tirol en die Raiffeisen Vikings Vienna, aangebied.
Ekonomie en onderwys
--------------------
Die stad het 'n hoogs ontwikkelde tremstelsel
Innsbruck is die kulturele en ekonomiese sentrum van Wes-Oostenryk en is een van die bekendste toeristesentra, met meer as 'n miljoen oornag verblyffasiliteite. Dit is ook 'n Universiteitstad.
In Innsbruck is daar ongeveer 78 000 werknemers en omtrent 8 000 werksplekke. 35 000 mense pendel daagliks na Innsbruck.
### Toerisme
Toerisme is die belangrikste bron van inkomste vir die stadsraad, hoofsaaklik weens Innsbruck se middestad met die historiese geboue, die vriendelike omgewing en die uitgebreide sportsfasiliteite in die winter en somer.
### Vervoer
Innsbruck is geleë langs die A12/A13 deurgang wat toegang tot die deurpad na Verona, Italië en München, Duitsland verskaf. Die A12 en A13 loop inmekaar naby Innsbruck, waar die A13 dan tot 'n einde kom.
Innsbruck Lughawe terminaal gebou
Innsbruck Hauptbahnhof, die belangrikste spoorwegstasie van Innsbruck en Tirol, is een van die besigste treinstasies in Oostenryk. Italië en suid-Duitsland word verbind deur die Oostenrykse oos-wes spoorweg wat die suid-wes roete deur die Brennerpas oorkruis.
Die stad se tremnetwerk bestaan uit twee stadsbane en twee bane wat die omliggende gebied – die Innsbrucker Mittelgebirgsbahn – tot Igls en die Stubaitalbahn tot in die Stubaital tot en met Fulpmes – bedien. Die netwerk sal in die komende jare vergroot word om Hall in Tirol in die ooste en Völs in die weste te bereik. (Sodoende word 'n vorige trembaan wat in die laat 1960's gesluit is en Innsbruck en Solbad Hall (soos Hall in Tirol vroeër bekend was) verbind het, vervang. Die trolliebusdiens sal afgeskaf word soos die tremnetwerk vergroot word. Verskeie busroetes bedien die binnestad en omliggende areas. Aan die einde van 2007 is die Hungerburgbahn — 'n kabelspoorwegdiens na die Hungerburgbuurt — ingewy.
### Onderwys
Innsbruck is die tuiste van die oudste gimnasium in wes-Oostenryk, die "Akademisches Gymnasium Innsbruck". Die skool is gestig in 1562 deur die Jesuïete en was die voorloper van die Universiteit wat in 1669 gestig is.
Innsbruck is die tuiste van verskeie Universiteite. Die bekendste is die Universiteit van Innsbruck (Leopold-Franzens-Universität), die Innsbruck Mediese Universiteit en die MCI Management Center Innsbruck.
Politiek
--------
Die uitslae van die 2006 plaaslike verkiesings was:
* Für Innsbruck 26% (konserwatief)
* Sozialdemokratische Partei Österreichs 19% (links)
* Oostenrykse Groenparty 18,5% (links)
* Oostenrykse Volksparty 15,5% (konserwatief)
* Freie Liste Rudi Federspiel 9% (regs)
* Freiheitliche Partei Österreichs 5% (regs)
Allerlei
--------
* Die internasionale hoofkwartier van SOS Children's Villages, een van die wêreld se grootste liefdadigheidsorganisasies, is gelë in Innsbruck.
* Die internasionaal aktiewe nie-regeringsorganisasie, Oostenrykse Diens in die Buiteland, is in Innsbruck gestig in 1992 deur Andreas Maislinger en Andreas Hörtnagl. Die sentrale kantoor is gelee by Hutterweg, Innsbruck.
* Die Innsbruck Mediese Universiteit het een van Europa se vernaamste ski-beseringsklinieke.
* Douglas Adams voer aan dat hy die idee vir sy roman *The Hitchhiker's Guide to the Galaxy* gedirende 'n besoek aan Innsbruck in 1971 gekry het toe hy, nadat hy dagga gerook het, in 'n veld na die sterre gekyk het.
* *Künstlerhaus Büchsenhausen*, 'n internasionale gemeenskapsprogeam vir visuele en nuww media kunste, is in Innsbruck geleë.
* Die internasionale hoofkwartier van MED-EL, een van die grootste vervaardigers van kogleêre inplantings, is in Innsbruck geleë.
* Innsbruck spog met twee groot mere, Baggersee and Lansersee. Hierdie mere is gewilde kuierplekke vir plaaslike inwoners in die lente en somer.
* In die TV-reeks Friends (Seisoen 1, "The One With the Stoned Guy"), beweer Chandler dat hy 'n kelner was gedurende die Olimpiese Spele in Innsbruck in 1976 (alhoewel hy 8 jaar oud sou wees op daardie tydstip).
Panoramiese oorsig na die weste
Susterstede
-----------
"Goue Dak"
Innsbruck se Susterstede is:
| | | |
| --- | --- | --- |
| * Freiburg im Breisgau in Duitsland *(sedert 1963)*
* Grenoble in Frankryk *(sedert 1963)*
* Sarajevo in Bosnië en Herzegowina *(sedert 1980)*
* Aalborg in Denemarke *(sedert 1982)*
| | * Tbilisi in Georgië *(sedert 1982)*
* New Orleans in die Verenigde State *(sedert 1995)*
* Krakau in Pole *(sedert 1998)*
* Izmir in Turkye
|
Sien ook
--------
* Lys van dorpe en stede in Oostenryk | {
"title": "Innsbruck",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
4864,
13111,
0.370986194798261
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 14556
} |
| Stamboom van ses belangrike profete in Islam |
| --- |
|
| | | |
| --- | --- | --- |
| | | **ʾĀdam (Adam)** |
|
| | | | | |
|
| | | **Nūḥ (Noag)** | | |
|
| | | | | |
|
| | | **Ibrāhīm (Abraham)** | | |
|
| | | | | | | | | |
| | | | | | |
| Ismāʿīl (Ismael) | | Iṣḥāq (Isak) |
|
| | | | | | | | | |
| | | | |
| | | | **Mūsa (Moses)** | | |
|
| | | | | | | | |
|
| | | | | Maryām (Maria) |
|
| | | | | | |
|
| | | | **ʿĪsā (Jesus)** |
|
| | | |
|
| | Abdul-Muttalib |
|
| | | | | |
|
| | | **Mohammed** |
|
|
| *Stippellyne dui verskeie nageslagte aan* |
**Ismā'īl** (Arabies: إسماعيل) is die Arabiese naam van die Bybelfiguur Ismael. Hy was die seun van Ibrahim (Abraham) en Hajar (Hagar). Hy word in Islam beskou as ’n profeet en ’n voorvader van Mohammed. Hy word ook verbind met Mekka en die bou van die Kaäba, die heiligste plek in Islam.
Ismael se verhaal word vertel in die Koran, hadit-versamelings en ander Islamitiese geskrifte. Sy naam beteken "God sal hoor".
Die storie van Hagar
--------------------
Die farao het vir die kinderlose Abraham sy dogter, Hagar, as tweede vrou gegee en sy het vir hom ’n seun, Ismael, gebaar. Volgens Islamitiese geleerdes en bronne het Sara vir Abraham gevra om Hagar en haar seun weg te stuur omdat sy jaloers was. Abraham het hulle toe na Mekka geneem en in die woestyn gelos. Toe Hagar vir Abraham vra of Allah hom beveel het om dit te doen, het hy ja gesê. Hierop het sy geantwoord: Dan sal Allah ons nie verlaat nie.
Gou was die ma en kind dors en Hagar het tussen die heuwels Safa en Marwa heen en weer gehardloop op soek na water. Ná die sewende keer het sy na Ismael teruggekeer en gesien ’n fontein het ontspring op die plek waar haar seun lê. Dit word nou die Zamzam-put genoem en is in die moskee in Mekka, Al-Masdjid al-Haram, geleë.
Die offerande
-------------
Die meeste Moslems glo Abraham het opdrag gekry om Ismael te offer, hoewel sy naam nie in die Koran genoem word nie.
Die bou van die Kaäba
---------------------
Baie verskillende weergawes bestaan oor die bou van die Kaäba, maar volgens almal het Abraham dit gebou of gereinig en net daarna het Allah hom opdrag gegee om die hadj, die jaarlikse bedevaart na Mekka, in te stel.
Volgens sekere bronne het Abraham en Ismael die fondamente van ’n huis gelê wat deur die meeste kenners as die Kaäba geïdentifiseer word. Allah het aan Abraham die presiese terrein uitgewys, baie na aan die Zamzam-put, waar hy en Ismael omstreeks 2130 v.C. met die bou van die Kaäba begin het. Nadat Abraham dit voltooi het, het ’n engel vir hom die Swart Steen gebring, ’n klip wat volgens tradisie uit die hemel geval het. Die klip is vermoedelik die enigste oorblyfsel van die oorspronklike struktuur.
Die verskillende weergawes verskil egter oor verskeie aspekte, soos of daar ’n bonatuurlike betrokkenheid was, die feit of die Swart Steen deur Abraham in die Kaäba ingebou is en of Ismael sy pa gehelp het. | {
"title": "Ismael in Islam",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1157,
3078,
0.3758934372969461
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" cellpadding=\"0\" cellspacing=\"0\" class=\"toccolours vatop infobox\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas Islamprofeet\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_Islamprofeet\"},\"params\":{\"eretitel\":{\"wt\":\"Islamitiese profeet\"},\"naam\":{\"wt\":\"ʾIsmāʿīl<br /><big>إسماعيل</big><br />Ismael\"},\"beeld\":{\"wt\":\"مشهد الذبح ابراهيم و ولده إسماعيل.jpg\"},\"beeldgrootte\":{\"wt\":\"180px\"},\"onderskrif\":{\"wt\":\"Abraham gereed om Ismael te offer.\"},\"plaaslike_naam\":{\"wt\":\"إسماعيل\"},\"ander_name\":{\"wt\":\"\"},\"gebore\":{\"wt\":\"c. 2424 [[VH]]<br />(c. [[1800 v.C.]]) <br />[[Palestina]]\"},\"oorlede\":{\"wt\":\"[[Mekka]], [[Arabië]]\"},\"verdwyning\":{\"wt\":\"\"},\"rusplek\":{\"wt\":\"\"},\"bekend\":{\"wt\":\"\"},\"voorganger\":{\"wt\":\"\"},\"opvolger\":{\"wt\":\"\"},\"vader\":{\"wt\":\"[[Abraham in Islam|Ibrahim]]\"},\"moeder\":{\"wt\":\"[[Hagar in Islam|Hajar]]\"},\"gade\":{\"wt\":\"\"},\"kinders\":{\"wt\":\"\"},\"ander_familie\":{\"wt\":\"Isak (broer)\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"float:right; clear:right; width:270px; padding:3px; margin:1px 1px 1em 1em; font-size:85%;\" typeof=\"mw:Transclusion\">\n<tbody><tr><td colspan=\"3\" style=\"background-color:#ACE1AF; color:#000000; text-align: center;\"><b><span style=\"font-size: 120%;\">ʾIsmāʿīl<br/><big>إسماعيل</big><br/>Ismael</span></b></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align: center;\">Islamitiese profeet</td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align:center;\"><span data-mw='{\"caption\":\"Abraham gereed om Ismael te offer.\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:مشهد_الذبح_ابراهيم_و_ولده_إسماعيل.jpg\" title=\"Abraham gereed om Ismael te offer.\"><img alt=\"Abraham gereed om Ismael te offer.\" data-file-height=\"350\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"237\" decoding=\"async\" height=\"266\" resource=\"./Lêer:مشهد_الذبح_ابراهيم_و_ولده_إسماعيل.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%A8%D8%AD_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%8A%D9%85_%D9%88_%D9%88%D9%84%D8%AF%D9%87_%D8%A5%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D9%84.jpg/180px-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%A8%D8%AD_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%8A%D9%85_%D9%88_%D9%88%D9%84%D8%AF%D9%87_%D8%A5%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D9%84.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%A8%D8%AD_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%8A%D9%85_%D9%88_%D9%88%D9%84%D8%AF%D9%87_%D8%A5%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D9%84.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%A8%D8%AD_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%8A%D9%85_%D9%88_%D9%88%D9%84%D8%AF%D9%87_%D8%A5%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D9%84.jpg 2x\" width=\"180\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align: center;\"><i>Abraham gereed om Ismael te offer.</i></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Plaaslike<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>naam<span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td><td colspan=\"2\">إسماعيل</td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Gebore<span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td><td colspan=\"2\">c. 2424 <a class=\"mw-redirect\" href=\"./VH\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"VH\">VH</a><br/>(c. <a class=\"mw-redirect\" href=\"./1800_v.C.\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1800 v.C.\">1800 v.C.</a>) <br/><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Palestina\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Palestina\">Palestina</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Oorlede<span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td><td colspan=\"2\"><a href=\"./Mekka\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Mekka\">Mekka</a>, <a class=\"mw-redirect\" href=\"./Arabië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Arabië\">Arabië</a></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"background-color:#ACE1AF; color:#000000; text-align: center;\"><b>Familie</b></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Vader<span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td><td colspan=\"2\"><a href=\"./Abraham_in_Islam\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Abraham in Islam\">Ibrahim</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Moeder<span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td><td colspan=\"2\"><a href=\"./Hagar_in_Islam\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Hagar in Islam\">Hajar</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Ander<span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td><td colspan=\"2\">Isak (broer)</td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 3124
} |
| |
| --- |
| **Voorbeelde** |
| Voorbeelde van woorde wat met *-isme*, *-is* en *isties* eindig:* Aktivisme / Aktivis / Aktivisties
* Calvinisme / Calvinis / Calvinisties
* Kapitalisme / Kapitalis / Kapitalisties
* Vandalisme / Vandaal (Vandalis) / Vandalisties
|
'n **Isme** is 'n selfstandige naamwoord wat op die agtervoegsel *-isme* eindig. Die afgeleide persoonsnaamwoord van *-isme* is *-is*, en die afgeleide byvoeglike naamwoord is *-isties*. Die betreffende uitgang is uit die Grieks afkomstig en het aanvanklik *-ismos* gelui. Dit is gebruik om bepaalde werkwoorde te voorsien van 'n vorm wat 'n gepaste toestand van aksie benoem. So staan *baptizein* vir "onderdompeling", en die bybehorende daad word *baptismos*.
Later het die gebruik van die uitgang in Indo-Europese tale uitgebrei. Dit het 'n veel gebruikte aanduiding vir begrippe/konsepte, sisteme, leefwyses, georganiseerde aktiwiteite, ideologieë, artistieke strominge en andersoortige fenomene geword. So staan marxisme vir 'n geheel van teorieë, praktyke en denkwyses wat aan die gedagtegoed van die Duitse filosoof en politieke ekonoom Karl Marx ontleen is.
Soms dui aanhangers of beoefenaars van 'n isme hulself daarmee aan, maar die konsep kan ook deur buitestaanders gebruik word om, al dan nie vir negatiewe doeleindes nie, 'n indiwidu of groep te klassifiseer.
Die meeste ismes betref konsepte wat op enigerlei wyse op die menslike rede of menslike handelinge te herlei is. Soms egter word daar ook verskynsels uit die natuur mee aangedui, soos *botulisme*.
Sien ook
--------
* Lys van -ismes
* Ideologie | {
"title": "Isme",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
217,
1285,
0.1688715953307393
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1592
} |
*Hierdie bladsy bevat wigskrif. Sonder die regte lettertipe sal jy blokkies of snaakse tekens sien. Jy kan die regte lettertipe hier kry.*
**Isjtar** (IFA: ˈɪʃtɑːr; wigskrif: D*IŠTAR*, 𒀭𒈹 DINGIR INANNA) is die Akkadiese, Assiriese en Babiloniese godin van vrugbaarheid, liefde, oorlog en seks. Sy is ’n weergawe van die Sumeriese **Inanna** en is verwant aan die Aramese godin Astarte.
Eienskappe
----------
Haar simbool was die leeu (detail op die Isjtar-poort).
Isjtar was die dogter van Anoe en die godin van vrugbaarheid, liefde, oorlog en seks. Sy is veral in Noord-Mesopotamië aanbid in die Assiriese stede Nineve, Asjoer en Arbela (Erbil).
Benewens die leeus op haar poort is haar simbool ’n agtpuntige ster. In die Babiloniese panteon was sy die goddelike verpersoonliking van die planeet Venus.
Isjtar het baie minnaars gehad, maar sy het hulle wreed behandel en hulle moes duur betaal vir haar gunste. Ook diere is deur die liefde "verslaaf" en so deur die mens mak gemaak. Selfs die gode het deurgeloop: toe sy jonk was, was sy verlief op Tammoez, die god van oeste, en dit het glo tot sy dood gelei.
Haar kultus het dalk ook tempelprostitusie ingesluit, hoewel dit debatteerbaar is. Guirand verwys na haar heilige stad Oeroek as die "stad van die heilige courtisanes" en na haar as "die courtisane van die gode".
Besoek aan die onderwêreld
--------------------------
Nog ’n uitbeelding van Isjtar/Inanna
Een van die bekendste mites oor Isjtar beskryf hoe sy neerdaal na die onderwêreld en by die poorte aandring om ingelaat te word. Die poortwagter haas hom na Eresjkigal, die koningin van die onderwêreld, en sy gee hom opdrag om Isjtar in te laat, maar "volgens die antieke verordening".
Hierop laat die poortwagter haar in, maar maak net een poort op ’n slag oop. By elke poort moet Isjtar ’n kledingstuk uittrek. Toe sy eindelik deur die sewende poort gaan, is sy nakend. Woedend bestorm sy Eresjkigal, maar dié gee haar dienskneg Namtar opdrag om Isjtar gevange te neem en 60 siektes op haar los te laat.
Ná Isjtar se neerdaling na die onderwêreld het alle seksuele aktiwiteite op aarde opgehou. Die god Papsoekal rapporteer toe die situasie aan die koning van die gode, Ea. Dié skep ’n androgeen wat hy Asoe-sjoe-namir noem en stuur dit na Eresjkigal met die opdrag dat dit haar die sak met die waters van die lewe vra. Eresjkigal is woedend toe sy Asoe-sjoe-namir se versoek hoor, maar sy moet die water vir hom gee. Asoe-sjoe-namir besprinkel toe Isjtar met die water om haar by te bring. Daarna gaan Isjtar weer deur die sewe poorte, en by elke poort kry sy ’n kledingstuk terug totdat sy weer ten volle geklee is.
Omdat daar hier ’n onderbreking in die mite is, waarna Isjtar se minnaar Tammoez genoem word, het geleerdes eers geglo Isjtar is ná Tammoez se dood na die onderwêreld om hom te red. ’n Ooreenstemmende mite oor Inanna, die Summeriese weergawe van Isjtar, het egter lig gewerp op Isjtar se besoek aan die onderwêreld. Volgens dié mite kan Inanna net uit die onderwêreld terugkeer as sy iemand in haar plek daarheen stuur. Demone gaan saam met haar om seker te maak sy doen dit wel. Elke mens wat Inanna egter teenkom, is ’n vriend en sy laat die persoon dan gaan. Toe sy eindelik by die huis kom, kry sy haar man, Doemoezid (die Babiloniese Tammoez) op sy troon, glad nie besig om oor haar te treur nie. Woedend laat Inanna die demone haar man in haar plek na die onderwêreld neem. | {
"title": "Isjtar",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1690,
4510,
0.37472283813747226
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" cellpadding=\"0\" cellspacing=\"0\" class=\"toccolours vatop infobox\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas godin\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_godin\"},\"params\":{\"breedte\":{\"wt\":\"230\"},\"naam\":{\"wt\":\"Isjtar, Inanna\"},\"beeld\":{\"wt\":\"Ishtar Eshnunna Louvre AO12456.jpg\"},\"onderskrif\":{\"wt\":\"Isjtar hou haar simbool vas ([[Louvre]]).\"},\"breed\":{\"wt\":\"[[Wigskrif]]: <sup>[[Dingir|D]]</sup>IŠTAR of <sup>[[Dingir|D]]</sup>MUŠ<sub>3</sub>\"},\"soort\":{\"wt\":\"[[Mesopotamië|Mesopotamies]]\"},\"godin_van\":{\"wt\":\"vrugbaarheid, liefde, oorlog, seks\"},\"tuiste\":{\"wt\":\"\"},\"kultus\":{\"wt\":\"[[Nineve]], [[Asjoer]]\"},\"simbool\":{\"wt\":\"Leeu, agtpuntige ster\"},\"ouers\":{\"wt\":\"[[Anoe]]\"},\"sibbes\":{\"wt\":\"\"},\"metgesel\":{\"wt\":\"[[Tammoez]]\"},\"kinders\":{\"wt\":\"\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"float:right; clear:right; width:230px; padding:3px; margin:1px 1px 1em 1em; font-size:85%;\" typeof=\"mw:Transclusion\">\n<tbody><tr><td colspan=\"3\" style=\"background-color:#CCCCAA; color:#000000; text-align: center;\"><b><span style=\"font-size: 120%;\">Isjtar, Inanna</span></b></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align: center;\"><a href=\"./Wigskrif\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wigskrif\">Wigskrif</a>: <sup><a href=\"./Dingir\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Dingir\">D</a></sup>IŠTAR of <sup><a href=\"./Dingir\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Dingir\">D</a></sup>MUŠ<sub>3</sub></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align:center;\"><span data-mw=\"{"caption":"Isjtar hou haar simbool vas (<a rel=\\"mw:WikiLink\\" href=\\"./Louvre\\" title=\\"Louvre\\" data-parsoid='{\\"stx\\":\\"simple\\",\\"a\\":{\\"href\\":\\"./Louvre\\"},\\"sa\\":{\\"href\\":\\"Louvre\\"}}'>Louvre</a>)."}\" typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Ishtar_Eshnunna_Louvre_AO12456.jpg\" title=\"Isjtar hou haar simbool vas (Louvre).\"><img alt=\"Isjtar hou haar simbool vas (Louvre).\" data-file-height=\"2065\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"1335\" decoding=\"async\" height=\"346\" resource=\"./Lêer:Ishtar_Eshnunna_Louvre_AO12456.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Ishtar_Eshnunna_Louvre_AO12456.jpg/224px-Ishtar_Eshnunna_Louvre_AO12456.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Ishtar_Eshnunna_Louvre_AO12456.jpg/336px-Ishtar_Eshnunna_Louvre_AO12456.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Ishtar_Eshnunna_Louvre_AO12456.jpg/448px-Ishtar_Eshnunna_Louvre_AO12456.jpg 2x\" width=\"224\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"3\" style=\"text-align: center;\"><i>Isjtar hou haar simbool vas (<a href=\"./Louvre\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Louvre\">Louvre</a>).</i></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Soort<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>godin<span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td><td colspan=\"2\"><a href=\"./Mesopotamië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Mesopotamië\">Mesopotamies</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Godin van</td><td colspan=\"2\">vrugbaarheid, liefde, oorlog, seks</td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Kultussentrum<span typeof=\"mw:Entity\"> </span></td><td colspan=\"2\"><a href=\"./Nineve\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Nineve\">Nineve</a>, <a class=\"mw-redirect\" href=\"./Asjoer\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Asjoer\">Asjoer</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Simbool</td><td colspan=\"2\">Leeu, agtpuntige ster</td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Ouers</td><td colspan=\"2\"><a href=\"./Anoe\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Anoe\">Anoe</a></td></tr>\n<tr>\n<td style=\"font-weight:bold;\">Metgesel</td><td colspan=\"2\"><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Tammoez\"]}}' href=\"./Tammoez?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Tammoez\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Tammoez</a></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 3453
} |
Sen. François du Toit.
Sen. **François Jacobus du Toit** (Colesberg, Kaapkolonie, 14 Mei 1871 – 1931) was ’n Suid-Afrikaanse politikus en boer op die plaas Caroluspoort, Noupoort.
Du Toit is op 24 Junie 1894 op sy geboortedorp met Anna Sophia van der Walt getroud. Uit dié huwelik is vyf kinders gebore onder wie die oudste, die ekonoom en universiteitskanselier dr. François du Toit. Sy ouers was François Jacobus en Hester Hendrina Elizabeth du Toit, gebore Van der Walt. Sy moeder was ’n kleinkind van kmdt. Tjaart van der Walt. Haar vader het deelgeneem aan verskillende Grensoorloë. Sy vader het geveg die Basoeto-oorlog van 1865 en ook in die Basoeto-oorlog onder Engelse bewind van 1881 en het die rang van onderveldkornet beklee.
François du Toit het sy opvoeding op Colesberg ontvang en was tegelyk skaapwagter. Hy het hom op sy vader se plaas gevestig en die res van sy lewe daar deurgebring. Gedurende die Tweede Vryheidsoorlog was hy 12 maande lank in die tronk om politieke redes. Van sy 18de jaar af het hy aktief deelgeneem aan politiek en is as Bondsman meermale afgevaardig na kongresse.
Ná die ontbinding van die Bond het hy by die Suid-Afrikaanse Party (SAP) aangesluit en het van 1910 af gedien as voorsitter van die Nauwpoort-tak, eers vir die SAP en later vir die Nasionale Party. Hy het die eerste Nasionale Party-tak in die Colesberg-afdeling in sy huis gestig in die tyd toe die opposisie huise en geboue afgebrand het as wraak teen Duitsland. Hiervan was hy voorsitter en het al die kongresse, met uitsondering van twee, as afgevaardigde bygewoon. Hy was vrederegter vanaf 1906. Hy het ook in die afdelingsraadgedien, eers as ondervoorsitter en sowat twee jaar lank tot sy dood as voorsitter. Hy was sowat 16 jaar lank voorsitter van die Nauwpoortse Skoolraad. Van 1920 tot 1929 was hy lid van die provinsiale raad en is in 1929 gekies vir die senaat, maar is twee jaar later oorlede.
Bronne
------
* (af) Le Roux, dr. J.H. en Coetzer, P.W. 1980. *Die Nasionale Party Deel 2. Die eerste bewindsjare 1924–1934: I.* Bloemfontein: Instituut vir Eietydse Geskiedenis, die Universiteit van die Oranje-Vrystaat.
* (af) (en) Reitz, Hjalmar en Oost, Harm (reds.), Goodman, I.M. (samesteller). 1931. *Die Nasionale Boek. 'n Geskiedenis van die ontstaan en groei van die Nasionale Party van Suid-Afrika en wat dit bereik het, tesaam met belangwekkende Artiekels in verband daarmee*. Johannesburg: Nasionale Boek Maatskappy. | {
"title": "François Jacobus du Toit",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
435,
2029,
0.21439132577624445
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 2455
} |
**Hondagtiges** (*Canidae*) is 'n familie van soogdiere wat aan die orde van roofdiere (*Carnivora*) behoort. Daar is ongeveer 35 spesies hondagtiges, wat die vosse, wolwe en jakkalse insluit.
Hondagtiges (familie *Canidae*) is roofdiere met 'n uitstekend ontwikkelde reuk- en gehoorsin. Wat liggaamsbou betref, lyk hulle baie na 'n ander groep roofdiere, die bere. Hondagtiges maak staat op hul uithouvermoë eerder as vaart wanneer hulle jag. Daar word tans 3 subfamilies onderskei: die bakoorjakkalse (subfamilie *Otocyoninae*), met net een genus en een spesie; die boshonde (subfamilie *Simocyoninae*), en die ware of egte hondagtiges (subfamilie *Caninae*). Hondagtiges word hoofsaaklik op grond van uiterlike kenmerke in twee groepe verdeel, naamlik wolwe en vosse (jakkalse).
Indeling en bou
---------------
Die hondagtiges (familie *Canidae*) vorm 'n besonder homogene groep roofdiere. Hoewel geen eenstemmigheid nog oor die indeling bereik is nie, word die hondagtiges gewoonlik in 3 afsonderlike subfamilies ingedeel. Die bakoor- of draai jakkals (*Otocyon megalotis*) word op grond van die aard van sy gebit as 'n selfstandige subfamilie beskou (*Otocyoninae)*. Die dier kom in Oos- en Suid-Afrika voor: Sy groot ore is 'n aanpassing by die woestynklimaat.
Die groot, goed beaarde ooroppervlak bevorder die verwerking van oortollige hitte. Ole bakoorjakkals is 'n inseketer en sy gebit lyk meer na die van 'n inseketer as die van 'n roofdier. Hy het baie (40 tot 46) maar relatief klein tande. Die tweede subfamilie is die van die boshonde (*Simocyoninae*). Die Indiese wildehond (genus *Cuon*), die wildehond (genus *Lycaon*) en die egte boshond (genus *Speothos*) is deel van die subfamilie.
'n Verdere 11 genera maak die subfamilie *Caninae*, die egte hondagtiges, uit. Alle hondagtiges het lang koppe en rompe en lang, wollerige sterte; die naels aan die pote kan nie ingetrek word nie en hulle het 4 skeurtande, wat by die meeste spesies baie groot is. Die reuk- en gehoorsintuie van die hondagtiges is baie goed ontwikkel. Die diere is redelik vinnig, maar die welslae van 'n jagtog hang af van die dier se uithouvermoë: die prooi word na 'n uitputtende jagtog platgetrek, maar daar word nooit voluit gehardloop nie.
Die liggaamsbou van die hondagtiges kan met die van bere vergelyk word: daar is geen groot verskille tussen die twee groepe roofdiere nie. Hondagtiges word gewoonlik verdeel in wolwe en jakkalse. Jakkalse het meestal langer snoete en relatief lang sterte en hulle jag ook nie so veel in groepsverband as wolwe nie. Andersins berus die indeling meer op uiterlike kenmerke as op verwantskap. Die willekeurigheid van die indeling is duidelik merkbaar in 'n benaming soos weerwolf vir ʼn dier wat uiterlik soos 'n jakkals lyk en ook as 'n maanhaarjakkals bekend staan.
Lewenswyse en verspreiding
--------------------------
Die hondagtiges kom oor die hele wêreld voor, met uitsondering van Madagaskar en Nieu-Seeland; die dingo of Australiese wildehond (*Canis dingo*) is na die land ingevoer. Die diere grawe gate waarin die kleintjies, wat na ʼn draagtyd van ongeveer 2 maande gebore word, grootgemaak word. Alle hondagtiges jag nie op dieselfde manier nie. Daar is verskeie graadverskille tussen die jagmetodes van byvoorbeeld die Europese jakkals (genus *Vulpes*), wat sy prooi snags alleen bekruip, en die jagmetodes van wolwe en hiënas, wat in groepe jag.
Die metode om in groot groepe te jag, is waarskynlik 'n verskynsel wat weens die voedselskaarste ontstaan het eerder as wat dit 'n natuurlike verskynsel is. Wolwe jag meestal in groepe van 6, maar groter troppe is 'n uitsondering. Die Kaapse wildehond (*Lycaon pictus*) leef gewoonlik in groepe van 10 tot 12. Anders as by wolwe, waar daar wel 'n sosiale rangorde voorkom, is daar by die wildehond geen rangverskil tussen die volwasse diere in die groep nie. 'n Ander kenmerkende verskynsel by die wildehond is die georganiseerde wyse waarop die jonges opgepas word: wanneer daar gejag word (twee maal per dag) bly 'n paar volwasse diere agter om die kleintjies te versorg. Navorsing het getoon dat die wildehond se jagmetode 'n perfekte voorbeeld van samewerking is.
Elke lid van die jagspan kry 'n beurt om die prooi aan te jaag. Die voorloper word tel kens deur 'n ander dier afgelos, terwyl die ander kortpad neem om hul kragte te spaar. Skape en bokke is gunsteling-prooidiere. In teenstelling met wolwe en wildehonde, wat hoofsaaklik bedags jag, jag die boshond (*Speothos venaticus*) by voorkeur in die nag. Hulle jag in groot troppe, terwyl die ander nagdiere onder die hondagtiges almal alleen of hoogstens in pare jag.
Honde van die Ou Wêreld
-----------------------
Die klein poolvos (*Afopex Jagopus*) leef in die toendras van Eurasië en Noord-Amerika. Sy dik, gelerige pels word in die winter spierwit. In die somer leef hy van lemmings, voëls en voëleiertjies. In die winter teer hy op die voorraad wat hy gedurende die somer opgebou het, of hy agtervolg die ysbere om die oorskiet van hul maaltye te vreet. Die pels (bont) van die blouvos, 'n kleurvariëteit van die poolvos, is een van die mees gesogte pelse. In Kanada is die variëteit baie skaars, maar in die weste van Groenland is ongeveer die helfte van die vosbevolking blou en op die Pribilof-Eilande kom uitsluitlik blouvosse voor.
Die ander variëteit, die witvos, het gedurende die winter heeltemal 'n wit pels terwyl die punt van die stert swart is. Naas die wolwe, die prêriewolwe en die afstammelinge van die wolf, die huishond, behoort die 4 jakkalsspesies ook tot die genus *Canis*. Ondanks hulle slegte reputasie as aasvreters jag die jakkals tog dikwels, of alleen, of in pare. Daar word veral op gaselle jag gemaak. Die goudjakkals (*Canis aureus*) kom veral in Noord-Afrika en Suid-Asië, tot in Birma, voor.
Noordwaarts kom hulle tot in Hongarye en die Balkan voor, en weswaarts word die jakkals tot in Senegal aangetref. Die rooijakkals (*Canis mesomefas*) kom in Oos- en Suid-Afrika voor, asook die grysjakkals (*Canis adustus*), waarvan 'n subspesie ook in Wes-Afrika voorkom. Die Abessynse wolf (*Canis simensis*) word in die ooste van Afrika aangetref. Die belangrikste verskille tussen die spesies is die patroon en kleur van die flanke en sterte. In die laaste paar dekades het die getal jakkalse aansienlik afgeneem.
Die kleinste van die hondagtiges, die fennek (*Fennecus zerda*), behoort tot die genus *Fennecus*. Die jakkalsie is gelerig van kleur en word van 35 tot 40 cm groot. Net soos by die bakoorjakkals is die fennek se ore geweldig groot in verhouding tot sy liggaam. Sy ore is ook aangepas by die woestynklimaat. Die fennek kom in die woestyne van Noord-Afrika en die Arabiese skiereiland voor. Die wasbeerhond (*Nyctereutes procyonoides*) uit Noord-China en Japan het 'n bonkige liggaamsbou en 'n lang pluimstert. Sy naam kom van die maskeragtige patrone op sy gesig. Hy is vanuit sy oorspronklike verspreidingsgebied na Rusland en Skandinawië ingevoer omdat sy grysbruin tot bruinswart pels 'n gesogte artikel vir pelsjagters geword het. Die dier het hom egter goed gehandhaaf en kom vandag selfs in Wes-Duitsland voor. Die Falkland-vos of Antarktiese wolf (*Dusicyon australis*) het jag gemaak op ingevoerde skape op die Falklandeilande en is in 1876 heeltemal uitgeroei.
Wildehonde (*genus Lycao*n) kom in Afrika suid van die Sahara voor. Die dier se naam, wat letterlik "geverfde wolfhond" beteken, is afgelei van sy bont pels. Die Asiatiese rooihond (genus Cuon) swerf in groot troppe deur Suid- en Oos-Asië en Siberië. Drie spesies word onderskei: die Siberiese wildehond (*Cuon alpinus*), die Indiese wildehond (*Cuon drukhunensis*) en die Maleisiese rooihond of adjak (*Cuon javanicus*). Hulle getalle daal vinnig.
Honde van die Nuwe Wêreld
-------------------------
Oor die sewe Suid-Amerikaanse honde is baie min bekend. Tot die familie van die boshonde behoort onder meer die kortoorjakkals (*Atelocynus microtis*), 'n rooi-swart jakkals met kort pote en hoektande wat ver by sy bek uitsteek. Die dier woon in die oerwoude van die Amasonegebied en die aangrensende riviernetwerk. Die "zorro de monte" of savanne-vos (*Cerdocyon thou*s) kom in die woude van Sentraal- en noordelike Suid-Amerika voor. Die azara-vos (*Dusicyon azarae*) kom in Argentinië en Paraguay voor en leef hoofsaaklik van insekte en klein gewerwelde diere. Hy is ook versot op suikerriet. Die colpeo, ook die Andesjakkals of jakkals van Magellaan (*Cerdocyon magellanicus*), kom in Patagonië voor.
Die Falklandvos was waarskynlik verwant aan die colpeo. Die maanhaarwolf (*Chrysocyon brachyurus*) se kop en romp is 1,28 m lank, en sy pels is geel-rooi van kleur, maar hy het swart pote en 'n swart stertpunt. Sy agterpote is ʼn bietjie langer as sy voorpote. Die jakkals kom in die savannas van Suid-Brasilië, Paraguay en Noord-Argentinië voor, waar hy jag maak op pacas en agoeti's. Die voortbestaan van die maanhaarwolf word bedreig omdat die plaaslike bevolking op hom jag maak. Die boshond (*Speothos venaticus*) is ʼn oranje-bruin hond wat bale soos ʼn jakkals lyk. Hy is ongeveer 30 cm hoog, en kom in die oerwoude van Panama en Suid-Brasilië voor. Die Indiane hou hom as huisdier aan.
Taksonomie
----------
* Familie: Canidae
+ Genus: *Atelocynus*
- Spesie: *Atelocynus microtis*
+ Genus: *Canis*
- Spesie: Witkwasjakkals (*Canis adustus*)
- Spesie: *Canis aureus*
- Spesie: *Canis latrans*
- Spesie: Wolf (*Canis lupus*)
* Subspesie: Hond (*Canis lupus familiaris*)
* Subspesie: Dingo (*Canis lupus dingo*)
- Spesie: *Canis dirus* (uitgesterf)
- Spesie: Rooijakkals (*Canis mesomelas*)
- Spesie: *Canis rufus*
- Spesie: *Canis simensis*
+ Genus: *Cerdocyon*
- Spesie: *Cerdocyon thous*
+ Genus: *Chrysocyon*
- Spesie: *Chrysocyon brachyurus*
+ Genus: *Cuon*
- Spesie: *Cuon alpinus*
+ Genus: *Dusicyon*
- Spesie: *Dusicyon australis* (uitgesterf)
- Spesie: (*Dusicyon thous*)
+ Genus: *Lycaon*
- Spesie: Wildehond (*Lycaon pictus*)
+ Genus: *Lycalopex*
- *Lycalopex culpaeus*
- *Lycalopex fulvipes*
- *Lycalopex gymnocercus*
- *Lycalopex sechurae*
- *Lycalopex vetulus*
- *Lycalopex griseus*
+ Genus: *Nyctereutes*
- Spesie: Wasbeerhond (*Nyctereutes procyonoides*)
+ Genus: *Otocyon*
- Spesie: Silwerjakkals (*Otocyon megalotis*)
+ Genus: *Speothos*
- Spesie: *Speothos venaticus*
+ Genus: *Urocyon*
- Spesie: *Urocyon cinereoargenteus*
- Spesie: *Urocyon littoralis*
+ Genus: *Vulpes* (vosse)
- Spesie: *Vulpes bengalensis*
- Spesie: *Vulpes cana*
- Spesie: Silwerjakkals (*Vulpes chama*)
- Spesie: *Vulpes corsac*
- Spesie: *Vulpes ferrilata*
- Spesie: *Vulpes lagopus*
- Spesie: *Vulpes macrotis*
- Spesie: *Vulpes pallida*
- Spesie: *Vulpes rueppelli*
- Spesie: *Vulpes vulpes*
- Spesie: *Vulpes velox*
- Spesie: *Vulpes zerda* | {
"title": "Hondagtiges",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
2054,
9643,
0.2130042517888624
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt2\" class=\"infobox biota\" style=\"text-align: left; width: 200px; font-size: 100%\">\n<tbody><tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">Hondagtiges<br/><div style=\"font-size: 85%;\">Tydperk: <span style=\"display:inline-block;\"></span><span style=\"display:inline-block;\">39.75–0<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>m. jaar gelede</span> <span style=\"display:inline-block;\"></span><div id=\"Timeline-row\" style=\"margin: 4px auto 0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0; font-size:13px;\">\n<div style=\"position:absolute; height:100%; left:0px; width:208.46153846154px; padding-left:5px; text-align:left; background-color:rgb(254,214,123); background-image: -moz-linear-gradient(left, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1)); background-image: -o-linear-gradient(left, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1)); background-image: -webkit-linear-gradient(left, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1)); background-image: linear-gradient(to right, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1));\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Precambrian\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Precambrian\">PreЄ</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,170,114); left:36.553846153846px; width:18.175384615385px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Cambrian\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Cambrian\">Є</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,169,138); left:54.729230769231px; width:15.095384615385px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Ordovician\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Ordovician\">O</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(166,223,197); left:69.824615384615px; width:9.3753846153846px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Silurian\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Silurian\">S</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(221,150,81); left:79.2px; width:19.224615384615px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Devonian\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Devonian\">D</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(63,174,173); left:98.424615384615px; width:20.375384615385px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Carboniferous\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Carboniferous\">C</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(247,88,60); left:118.8px; width:16.246153846154px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Permian\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Permian\">P</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(153,78,150); left:135.04615384615px; width:17.396923076923px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Triassic\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Triassic\">T</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,187,231); left:152.44307692308px; width:18.310769230769px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Jurassic\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Jurassic\">J</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(111,200,107); left:170.75384615385px; width:27.076923076923px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Cretaceous\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Cretaceous\">K</a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(254,161,99); left:197.83076923077px; width:14.374461538462px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Paleogene\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Paleogene\"><small>Pg</small></a></div>\n<div style=\"position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(254,221,45); left:212.20523076923px; width:7.7947692307692px;\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Neogene\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Neogene\"><small>N</small></a></div>\n<div id=\"end-border\" style=\"position:absolute; height:100%; background-color:#666; width:1px; left:219px\"></div><div style=\"margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;\"><div style=\"position:absolute; height:8px; left:206.54615384615px; width:13.453846153846px; background-color:#360; opacity:0.42; \"></div>\n<div style=\"position:absolute; height:8px; left:206.54615384615px; width:13.453846153846px; background-color:#360; opacity:1; \"></div>\n<div style=\"position:absolute; height:6px; top:1px; left:207.54615384615px; width:11.453846153846px; background-color:#6c3;\"></div>\n</div>\n</div>Late <a href=\"./Eoseen\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Eoseen\">Eoseen</a> – Onlangs</div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Familia_Canidae.jpg\"><img class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"1119\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"600\" decoding=\"async\" height=\"410\" resource=\"./Lêer:Familia_Canidae.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Familia_Canidae.jpg/220px-Familia_Canidae.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Familia_Canidae.jpg/330px-Familia_Canidae.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Familia_Canidae.jpg/440px-Familia_Canidae.jpg 2x\" width=\"220\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center; font-size: 88%\">Verskeie hondagtiges</td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Wetenskaplike_klassifikasie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wetenskaplike klassifikasie\">Wetenskaplike klassifikasie</a></th></tr>\n<tr>\n<td>Koninkryk:</td>\n<td><div class=\"koninkryk\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Animalia\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Animalia\">Animalia</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Filum:</td>\n<td><div class=\"filum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Chordata\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Chordata\">Chordata</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Klas:</td>\n<td><div class=\"klas\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Mammalia\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Mammalia\">Mammalia</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Orde:</td>\n<td><div class=\"orde\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Carnivora\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Carnivora\">Carnivora</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Suborde:</td>\n<td><div class=\"suborde\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Caniformia\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Caniformia\">Caniformia</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Familie:</td>\n<td><div class=\"familie\" style=\"display:inline\"><b>Canidae</b></div><br/><div style=\"font-size: 85%;\"><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Johann Fischer von Waldheim\"]}}' href=\"./Johann_Fischer_von_Waldheim?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Johann Fischer von Waldheim\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">G. Fischer de Waldheim</a>, 1817</div></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">Genera en spesies</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: left\">\n<p>Sien teks</p></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 10849
} |
Die ***Sunday Tribune*** was 'n Ierse Sondag -breëbladkoerant wat deur Tribune Newspapers plc gepubliseer was. Dit is in sy laaste jare geredigeer deur Nóirín Hegarty, wat beide die toon en die fisiese formaat van die koerant van breëblad na poniekoerant verander het. Vorige redakteurs was Conor Brady, Vincent Browne, Peter Murtagh, Matt Cooper en Paddy Murray. Die *Sunday Tribune* is in 1980 gestig, in 1982 gesluit, in 1983 herbekendgestel en het in Februarie 2011 onder voogdyskap gegaan waarna dit ophou handel dryf het.
Op 1 Februarie 2011 is aangekondig dat die *Sunday Tribune* onder voogdyskap geneem is, met 'n nuwe belegging wat deur McStay Luby benodig is. Die volgende dag is aangekondig dat daar vir vier weke geen verdere uitgawe van die koerant sou wees nie. Die laaste uitgawe het op 30 Januarie 2011 verskyn. Op 6 Februarie 2011 het die *Irish Mail on Sunday* 'n "skaamtelose" misdaad gepleeg toe dit toegelaat het dat kopieë van sy koerant te koop aangebied word met 'n nagemaakte *Sunday Tribune* -voorblad. Hierdie plagiaat is "aan die kaak gestel" toe dit openbaar geword het. Die *Irish Mail on Sunday* is daarna gedagvaar. | {
"title": "Sunday Tribune",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
773,
1732,
0.44630484988452657
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1158
} |
**Suléne Pilon** (\* 3 Desember 1980 –) is 'n taalkundige by die Universiteit van Pretoria se Departement Afrikaans. Op navorsingsterrein gebruik sy kognitief linguistiese beskrywingsraamwerke (veral konstruksiegrammatika en kognitiewe grammatika) om Afrikaanse morfologiese en sintaktiese konstruksies te beskryf. Sy stel ook baie belang in die neurowetenskaplike studie van taal, die aard van taal en taalkennis, en rekenaarlinguistiek.
Sy was een van die eerste werknemers van die Sentrum vir Tekstegnologie aan die Noordwes-Universiteit en het al saamgewerk aan die ontwikkeling van etlike taaltegnologiese hulpbronne en toepassings, waaronder die NWU se Afrikaanse spel- en grammatikatoetsers, en Skryfhulp Afrikaans, 'n toepassing wat studente help om hul skryfwerk outomaties te verbeter. Sy is die moderator van die sintaksisafdeling van die Virtuele Instituut vir Afrikaans (VivA) se Taalonderrigportaal en was ook in verskillende hoedanighede betrokke by die woordsoorteafdeling van hierdie projek.
Pilon is ook die moderator van die morfologieafdeling van VivA se Taalportaal. Sy is sedert 2009 'n lid van die SA Akademie vir Wetenskap en Kuns se Taalkommissie. Sy dien van 2012 tot 2017 as sekretaris van die Taalkommissie en van 2018 tot 2021 as ondervoorsitter. Sy word in 2022 aangestel as Taalkommissievoorsitter. | {
"title": "Suléne Pilon",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
165,
1313,
0.12566641279512566
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biography vcard\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas Persoon\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_Persoon\"},\"params\":{\"naam\":{\"wt\":\"Suléne Pilon\"},\"bynaam\":{\"wt\":\"\"},\"beeld\":{\"wt\":\"Suléne Pilon.jpg\"},\"beeldbeskrywing\":{\"wt\":\"\"},\"onderskrif\":{\"wt\":\"Suléne Pilon\"},\"geboortenaam\":{\"wt\":\"\"},\"geboortedatum\":{\"wt\":\"3 Desember 1980\"},\"geboorteplek\":{\"wt\":\"\"},\"dood_datum\":{\"wt\":\"\"},\"sterfteplek\":{\"wt\":\"\"},\"ouers\":{\"wt\":\"\"},\"titel\":{\"wt\":\"Doktor\"},\"nasionaliteit\":{\"wt\":\"Suid-Afrika\"},\"beroep\":{\"wt\":\"Akademikus\"},\"bekend\":{\"wt\":\"\"},\"salaris\":{\"wt\":\"\"},\"termyn\":{\"wt\":\"\"},\"voorganger\":{\"wt\":\"\"},\"opvolger\":{\"wt\":\"\"},\"eerbewyse\":{\"wt\":\"\"},\"party\":{\"wt\":\"\"},\"godsdiens\":{\"wt\":\"\"},\"huweliksmaat\":{\"wt\":\"\"},\"kinders\":{\"wt\":\"\"},\"webblad\":{\"wt\":\"\"},\"handtekening\":{\"wt\":\"\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"width:22em\" typeof=\"mw:Transclusion\"><tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold\"><div class=\"fn\" style=\"display:inline\">Suléne Pilon</div></th></tr><tr><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:File/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Suléne_Pilon.jpg\"><img data-file-height=\"874\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"572\" decoding=\"async\" height=\"336\" resource=\"./Lêer:Suléne_Pilon.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Sul%C3%A9ne_Pilon.jpg/220px-Sul%C3%A9ne_Pilon.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Sul%C3%A9ne_Pilon.jpg/330px-Sul%C3%A9ne_Pilon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Sul%C3%A9ne_Pilon.jpg/440px-Sul%C3%A9ne_Pilon.jpg 2x\" width=\"220\"/></a></span><div>Suléne Pilon</div></td></tr><tr><th scope=\"row\">Gebore</th><td>3 Desember 1980</td></tr><tr><th scope=\"row\">Nasionaliteit</th><td class=\"category\">Suid-Afrika</td></tr><tr><th scope=\"row\">Beroep</th><td class=\"role\">Akademikus</td></tr><tr><th scope=\"row\">Titel</th><td class=\"title\">Doktor</td></tr></tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1336
} |
**1. FC Eintracht Bamberg**| |
| **Volledige naam** | 1. Fußball-Club Eintracht Bamberg e.V. |
| **Stigtingsdatum** | 3 Maart 1901 |
| **Tuisveld** | *Hauptkampfbahn im Volkspark*, Bamberg |
| **Kapasiteit** | 15 000 |
| **Kompetisie** | Oberliga Beiere |
|
**1. FC Eintracht Bamberg** is 'n sportklub uit Bamberg in die deelstaat Beiere in Duitsland, veral bekend vir sy sokkerafdeling. Benewens sokker bied die klub ook tennis, karate, tafeltennis, vlugbal, gimnastiek en kegelbal.
Geskiedenis
-----------
Die klub is op 3 Maart 1901 gestig as *1. Fußball-Club Bamberg*. As een van die eerste sportklubs in die *Oberfranken*-distrik, het die klub vanaf die begin van georganiseerde sokker in die *Gau* Noord-Beiere (1905) meegeding. Die eerste selfstandige ligasisteem (Oos-Kreisliga) is eers hier gevestig in 1910 en aan die einde van die 1911/12-seisoen is Bamberg gerelegeer toe die liga tot 8 spanne verminder is. Tot op daardie stadium het Bamberg dus op die hoogste vlak meegeding.
In 1942 het die klub teruggekeer na die eerste vlak toe dit die Gauliga Noord-Beiere gehaal het. Die klub is op daardie stadium versterk deur spelers van ander stede wat by die Bamberg Pantserregiment gestasioneer was. Dit is later heringedeel by die Gauliga Bayreuth-Noord, maar die liga het ineengestort as gevolg van die Tweede Wêreldoorlog.
Na die Tweede Wêreldoorlog het die klub een seisoen (1946/47) in die Oberliga Suid deurgebring, die laaste keer wat die klub op die hoogste vlak was.
Op 1 April 2006 het die klub met *TSV Eintracht Bamberg* saamgesmelt en die huidige naam aangeneem. TSV was een van die jonger sportklubs in Bamberg en is gestig op 17 Maart 1951.
Onlangse ligaposisionering
--------------------------
| | |
| --- | --- |
| * 1991-92 (V) Bezirksoberliga Oberfranken 1ste
* 1992-93 (IV) Landesliga Noord-Beiere 8ste
* 1993-94 (V) Landesliga Noord-Beiere 17de
* 1994-95 (VI) Bezirksoberliga Oberfranken
* 1995-96 (VI) Bezirksoberliga Oberfranken
* 1996-97 (VI) Bezirksoberliga Oberfranken 1ste
* 1997-98 (V) Landesliga Noord-Beiere 15de
* 1998-99 (V) Landesliga Noord-Beiere 8ste
* 1999-00 (V) Landesliga Noord-Beiere 4de
| * 2000-01 (V) Landesliga Noord-Beiere 6de
* 2001-02 (V) Landesliga Noord-Beiere 6de
* 2002-03 (V) Landesliga Noord-Beiere 4de
* 2003-04 (V) Landesliga Noord-Beiere 2de
* 2004-05 (V) Landesliga Noord-Beiere 4de
* 2005-06 (V) Landesliga Noord-Beiere 2de
* 2006-07 (IV) Oberliga Beiere
| | {
"title": "1. FC Eintracht Bamberg",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1106,
2307,
0.47941048981361073
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 2448
} |
’n **Sumerogram** is ’n Sumeriese wigskrifteken wat in ander tale buiten Sumeries gebruik is.
Gebruik
-------
Die Sumeriërs, wat eerste wigskrif gebruik het, het woordstamme met woordtekens geskryf en die grammatikale uitgange en voorvoegsels met lettergreeptekens. Ander wigskriftale soos Akkadies, Elamities, Horeties, Urarties en Hetities het die Sumeriërs se skrif oorgeneem, maar oorwegend ook die woordstamme met lettergreeptekens geskryf.
Vir algemene woorde is die stamme egter met dieselfde woordtekens as in Sumeries geskryf. So ’n teken moes dan natuurlik in dié spesifieke, nie-Sumeriese taal uitgespreek word. Sulke woorde word dikwels in hoofletters geskryf.
Die meeste Sumerogramme is in Akkadies gebruik, maar ook in Hetities is baie van dié woordsoorte aangetref. In ander tale was Sumerogramme minder gebruiklik.
In moderne taalkunde kan Sumerogramme as "onsuiwer" beskou word omdat dit funksies vervul wat uit ’n ander taal oorgeneem is.
Voorbeeld
---------
’n Voorbeeld is die teken LÚ, oorspronklik die afbeelding van ’n mens, wat in Sumeries "mens" of "persoon" beteken het, met die vermoedelike uitspraak /lu/. Dieselfde teken is toe ook in Akkadies gebruik, waarin dit *awīlum* uitgespreek is: die Akkadiese woord vir "mens". In Hetities het dit gestaan vir *antuhšaš*, die Hetitiese woord vir "mens". In albei laasgenoemde gevalle is die teken ’n Sumerogram wat gewoonlik as LÚ getranslitereer word. In Sumeries self word die tekens nie Sumerogramme genoem nie, maar doodgewoon woordtekens. | {
"title": "Sumerogram",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
312,
1617,
0.19294990723562153
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1534
} |
**Domnall mac Ailpín** (Skots-Gaelies: *Dòmhnall mac Ailpein*, ook bekend as **Donald MacAlpin** en op die meeste koninglyste aangedui as **Donald I**; 812 – 13 April 862) was van 858 tot met sy dood in 862 koning van die Pikte. Hy het sy broer, Kenneth I, opgevolg.
Bewind
------
Volgens die Kronieke van die Konings van Alba het Domnall vier jaar lank regeer, wat ooreenstem met die Annale van Ulster, waarvolgens hy sy broer met dié se dood in Februarie 858 opgevolg het en self in April 862 dood is.
Volgens die Kronieke van Melrose was Domnall "in oorlogstyd ’n sterk soldaat ... daar word gesê hy is by Scone in ’n sluipmoordaanval dood." Geen ander bron noem dat Domnall ’n gewelddadige dood gesterf het nie.
Domnall het vermoedelik nie kinders gehad nie, hoewel al voorgestel is dat Giric sy seun was en dat dié se patroniem *mac Domnaill* was eerder as die algemeen aanvaarde *mac Dúngail*. Dit word egter nie algemeen geglo nie.
Domnall is by die paleis van Cinnbelachoir of by Rathinveralmond dood. Die ligging van albei plekke is onbekend, maar dit was dalk dieselfde plek en vermoedelik naby die samevloei van die Almond- en die Tay-rivier, naby Scone. Hy is op die eiland Iona begrawe.
Bronne
------
* Anderson, Alan Orr, *Early Sources of Scottish History A.D 500–1286*, volume 1. Herdruk met korreksies. Paul Watkins, Stamford, 1990. ISBN 1-871615-03-8
* Duncan, A.A.M. *The Kingship of the Scots 842–1292: Succession and Independence.* Edinburg: Edinburgh University Press, 2002. ISBN 0-7486-1626-8
* Smyth, Alfred P. *Warlords and Holy Men: Scotland AD 80–1000.* Edinburg: Edinburgh University Press, 1984. ISBN 0-7486-0100-7 | {
"title": "Donald I",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
900,
1910,
0.4712041884816754
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox\" style=\"font-size:90%; width:25em; text-align:left;\">\n<tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"color:#000; background-color:#C1D8FF; font-size:120%; text-align:center;\">Donald I</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><i>Koning van die Pikte</i></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><span class=\"mw-image-border\" typeof=\"mw:Image\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Donald_MacAlpin.jpg\"><img data-file-height=\"1001\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"924\" decoding=\"async\" height=\"184\" resource=\"./Lêer:Donald_MacAlpin.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Donald_MacAlpin.jpg/170px-Donald_MacAlpin.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Donald_MacAlpin.jpg/255px-Donald_MacAlpin.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Donald_MacAlpin.jpg/340px-Donald_MacAlpin.jpg 2x\" width=\"170\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<th>Dinastie</th>\n<td><a class=\"new\" href=\"./Huis_van_Alpin\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Huis van Alpin\">Huis van Alpin</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Bewind</th>\n<td><a href=\"./858\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"858\">858</a>–<a href=\"./13_April\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"13 April\">13 April</a> <a href=\"./862\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"862\">862</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Volle<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>naam</th>\n<td>Domnall mac Ailpín</td></tr>\n<tr>\n<th>Gebore</th>\n<td><a href=\"./812\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"812\">812</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Gesterf</th>\n<td>13 April 862</td></tr>\n<tr>\n<td></td>\n<td><a href=\"./Binne-Hebride\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Binne-Hebride\">Iona</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Voorganger</th>\n<td><a href=\"./Kenneth_MacAlpin\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Kenneth MacAlpin\">Kenneth I</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Opvolger</th>\n<td><a href=\"./Konstantyn_I_van_Skotland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Konstantyn I van Skotland\">Konstantyn I</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Kinders</th>\n<td><a href=\"./Giric\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Giric\">Giric</a><span typeof=\"mw:DisplaySpace\"> </span>?</td></tr>\n<tr>\n<th>Vader</th>\n<td>Alpín mac Echdach</td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1665
} |
Hoofingang van die ambassade in Unter den Linden 63-65
Hoofingang aan die straatkant - van nader gesien
Die koepel oor die middelsaal
Die ambassadegebou se traphuis
Fasade in Behrenstrasse
Die ambassadegebou in Berlyn se pragstraat *Unter den Linden* is as historiese monument aangewys
Die **Russiese Ambassade in Berlyn** is die hoofsetel van die Russiese Federasie se diplomatieke verteenwoordiging in die Bondsrepubliek Duitsland. Die ambassadegebou is in die Berlynse stadsdistrik Mitte geleë en behels 'n gebouekompleks wat uit die hoofgebou Unter den Linden 63-65 asook 'n aantal kantoor- en woongeboue in Behren- en Glinkastrasse bestaan. Die huidige Russiese ambassadeur in die Bondsrepubliek Duitsland is eerwaarde Sergei J. Netsjajef (Sergej J. Netschajew volgens die Ambassade se Duitse transkripsie).
Geskiedenis
-----------
Die geskiedenis van diplomatieke betrekkinge tussen Moskou en Berlyn strek terug tot 1706 toe die eerste permanente Russiese sending opgerig is. In 1732 het die geheimraad en regiment-kwartiermeester Christian Ludwig Müller die perseel in Unter den Linden 7 gekoop om 'n rokoko-paleis te laat bou wat in 1734 voltooi is.
Die eerste Russiese ambassade op die huidige erf is nog in dieselfde jaar ingewy. Die Russiese Keiserryk het destyds vir sy permanente diplomatieke missie in Pruise die rokoko-paleis met twee verdiepings en 'n erf tussen Unter den Linden en Behrenstraße aangekoop. Hierdie paleis was sedert 1764 in besit van prinses Amalie van Pruise. Die paleis het in die loop van die 18de eeu verskeie kere van eienaar gewissel en is uiteindelik in Januarie 1837 deur hertogin Dorothea von Sagan aan tsaar Nikolaas I verkoop.
Nikolaas I het die paleis ná die koop deur die argitek Eduard Knoblauch (1801-1865) laat ombou. So is tussen 1840 en 1841 'n bykomende verdieping, woonstelle vir diplomate, kanselarye, feessale asook 'n woonstel vir die Russiese tsaar tydens besoeke aan Berlyn toegevoeg. Daar was nou altesaam 101 kamers op drie verdiepings en pragtige sale wat met marmer en goud versier is en plek vir tot 700 gaste gebied het. Ná sy uitbreiding het die paleis sowat honderd jaar lank deurgaans as setel van die Russiese en later Sowjet-Russiese Ambassade gedien - met uitsondering van die tydperk tussen 1914 en 1918 toe die diplomatieke betrekkinge tussen Duitsland en Rusland as gevolg van die Eerste Wêreldoorlog tydelik verbreek is.
Ná die Duitse inval in Sowjet-Rusland in Junie 1941 is alle Sowjet-diplomate gelas om Berlyn te verlaat. Aanvanklik is talle mense in 'n internerneringskamp in die ambassadegebou se binnehof aangehou totdat Berlyn en Moskou hul diplomatieke personeel uitgeruil het. Die ambassadegebou is ontruim en verseël. In Junie 1942 het die Ryksdepartement vir die besette Oosgebiede onder leiding van die NS-hoofideoloog Alfred Rosenberg in die paleis ingetrek.
In Februarie 1944 is die ambassadegebou tydens geallieerde lugaanvalle op Berlyn vernietig. Enkele lêers van die Oosdepartement, wat in 'n brandkas onder die bouvalle geberg is, kon eers een jaar later deur 'n Amerikaanse kommando gered word. Dit is tot vandag toe nie duidelik hoekom 'n Amerikaanse kommando in staat was om juis in die Sowjetsektor van Berlyn lêers uit 'n vernielde gebou te red nie.
Ná die oorlog en die sluiting van diplomatieke betrekkinge met die Duitse Demokratiese Republiek (DDR) het die Sowjetunie besluit om 'n nuwe ambassadegebou op dieselfde erf te laat bou. Die nuwe ambassade is deur die Russiese argitek Anatoli Strisjewski ontwerp, met medewerking van die bekende Berlynse argitek Fritz Bornemann.
So het tussen 1949 en 1951 'n simmetriese gebou met drie vleuels ontstaan wat drie keer so groot was soos sy voorganger. Kenmerkend was die hardsteenfasade en die twee langgestrekte syvleuels aan weerskante van die sentrale deel met die goudversierde deure van sy parade-ingang en 'n erehof. Die dak se lyswerk is met 'n attiek bekroon. Volgens sy boustyl was die nuwe ambassade 'n stalinistiese ontwerp wat stylelemente van die sogenaamde "sosialistiese klassisisme" met die Berlynse klassisisme van die vroeë 19de eeu, maar ook met tradisionele Russiese boukuns verbind het. Hierdie boustyl sou enkele jare later rigtingwysend vir nuwe bouprojekte in die destydse Berlynse Stalinallee (tans Karl-Marx-Allee) wees waar ruim woonstelle vir arbeidergesinne ontstaan het.
Ook die ambassade se binneruimtes is pragtig versier. Opvallend is die koepelsaal waar feestelike onthale gehou word. Hierdie saal is net onder die dakkonstruksie van die gebou se middelpunt geleë en met glasmosaïeke ryk versier. Die ambassade se feessale op die eerste verdieping beslaan altesaam 1 500 m². Naas die koepelsaal is daar 'n wapen- asook 'n spieëlsaal. Die ambassadegebou is ter geleentheid van die 35ste herdenking van die Russiese Oktoberrewolusie op 7 November 1952 plegtig ingewy.
In die volgende dekades was die ambassadegebou nie beperk tot sy funksie as hoofsetel van die Sowjetunie se diplomatieke verteenwoordiging in die DDR nie. So is hier ook internasionale diplomatieke byeenkomste gereël soos die konferensie van die vier geallieerde magte (Sowjetunie, Verenigde State van Amerika, Verenigde Koninkryk en Frankryk) se ministers van buitelandse sake in 1954 en die onderhandelinge oor die Viermoondhedeverdrag oor Berlyn tussen 1970 en 1971.
In die 1960's en 1970's het naby die hoofgebou 'n aantal woon-, kantoor- en sakegeboue ontstaan wat naas diplomatieke woonstelle en kantore ook die Sowjetunie se handelsmissie, 'n Russiese skool en die hoofkantoor van die destyds staatsbeheerde Sowjet-Russiese lugdiens *Aeroflot* gehuisves het.
Nadat die Sowjetunie in 1991 verbrokkel het, is die hele gebouekompleks aan sy regsopvolger, die Russiese Federasie, oorgedra. Ná die hereniging van Duitsland was die regering aanvanklik nog in Bonn gesetel sodat die Berlynse gebou as filiaal van die Russiese Ambassade in Bonn gefungeer het. Die gebouekompleks is in die laat 1990's gerenoveer, terwyl 'n nuwe woongebou in Behrenstraße ontstaan het. Hier het ook 'n konsulêre afdeling ingetrek.
In 2000 het die Russiese Ambassade van Bonn na Berlyn, die nuwe regeringsetel van Duitsland, verhuis, en die Berlynse gebouekompleks het sy vroeëre funksie as hoofsetel van Rusland se diplomatieke verteenwoordiging in Duitsland hervat. Die geboue in Bonn, wat tussen 1976 en 1991 as Sowjet-Russiese ambassadegebou en tussen 1991 en 1999 as ambassade van die Russiese Federasie gedien het, huisves tans die Russiese Federasie se konsulaat-generaal. | {
"title": "Russiese Ambassade in Berlyn",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
845,
6507,
0.12986015060703857
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 6533
} |
**100 meter Leeuloop** is 'n Afrikaanse rolprent wat op 15 Maart 2013 vrygestel is. Die regisseurs was Diony Kempen en Robbie Wessels. Robbie se broer, Hamilton Wessels het die draaiboek geskryf.
Genre
-----
Die rolprent is 'n komedie. Dit het 'n OL-ouderdomsperk (ouerleiding).
Hoofkarakters
-------------
* Robbie Wessels as Manie Mol, Ronnie Wentzel en Gazi
* Hanna Grobler
* Emo Adams as Harregat Harighol
* Annette Engelbrecht as Mina Mol, Manie se ma
* Seth Zimu as Petros Petros Mali
* Hamilton Wessels as Dopi
* Justin Smit as Fanie Venter
* Jan-Adriaan van Rooyen
Storielyn
---------
Manie is 'n musikant en fanatiese ondersteuner van die sanger, danser en leeuloper Ronnie Wentzel. Manie word as een van vyf finaliste in 'n kompetisie gekies en moet kragte met die ander vier meet. Daar is Pieter Platina, die platanna-boer; Ray Mac, die ritmiese "raver"; Fanie Venter, ’n man wat op sy dag graag Venter-sleepwaentjies gesteel het en Petros Petros Malie, 'n "peashooter"-kampioen. 'n Deelnemer word uit die kompetisie gegooi as gevolg van die gebruik van verbode middels en die karakter Harregat Harighol en die twee aanbieders van die sportprogram *Bol-'n-All*, Gazi en Dopi, sorg vir nog onvoorspelbare gebeure.
Sien ook
--------
* Lys van Afrikaanse rolprente
* Leeuloop — die liedjie | {
"title": "<i>100 meter Leeuloop</i>",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
560,
1362,
0.4111600587371512
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" cellspacing=\"2\" class=\"infobox vevent\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas rolprent\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_rolprent\"},\"params\":{\"naam\":{\"wt\":\"100 meter Leeuloop\"},\"beeld\":{\"wt\":\"\"},\"regisseur\":{\"wt\":\"[[Diony Kempen]] en [[Robbie Wessels]]\"},\"produksieleier\":{\"wt\":\"\\\"Coleske Artists\\\"\"},\"geskryf_deur\":{\"wt\":\"[[Hamilton Wessels]]\"},\"verteller\":{\"wt\":\"\"},\"met\":{\"wt\":\"[[Robbie Wessels]]<br />[[Hanna Grobler]]<br />[[Emo Adams]]<br />[[Annette Engelbrecht]]\"},\"musiek\":{\"wt\":\"\"},\"kinematografie\":{\"wt\":\"\"},\"redigeerder\":{\"wt\":\"\"},\"ateljee\":{\"wt\":\"\"},\"verspreider\":{\"wt\":\"Ster-Kinekor\"},\"vrygestel\":{\"wt\":\"[[15 Maart]] [[2013]]\"},\"speeltyd\":{\"wt\":\"1 uur 34 minute\"},\"land\":{\"wt\":\"[[Suid-Afrika]]\"},\"taal\":{\"wt\":\"[[Afrikaans]]\"},\"begroting\":{\"wt\":\"\"},\"bruto\":{\"wt\":\"\"},\"voorafgegaan_deur\":{\"wt\":\"\"},\"opgevolg_deur\":{\"wt\":\"\"},\"webtuiste\":{\"wt\":\"http://www.100meterleeuloop.co.za/\"},\"imdb_id\":{\"wt\":\"\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"width:25%; text-align:left; font-size:85%;\" typeof=\"mw:Transclusion\">\n<tbody><tr><th class=\"inligtingskas_v2-rolprentopskrif\" colspan=\"2\" style=\"font-size:140%; font-weight:bolder; height:45px; line-height:1.2em; vertical-align:middle; text-align:center; background-color:#ABD2D0;\"><i>100 meter Leeuloop</i></th></tr>\n<tr class=\"description\">\n<th>Regisseur</th>\n<td><a href=\"./Diony_Kempen\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Diony Kempen\">Diony Kempen</a> en <a href=\"./Robbie_Wessels\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Robbie Wessels\">Robbie Wessels</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Produksieleier</th>\n<td>\"Coleske Artists\"</td></tr>\n<tr>\n<th>Draaiboek</th>\n<td><a href=\"./Hamilton_Wessels\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Hamilton Wessels\">Hamilton Wessels</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Met</th>\n<td><a href=\"./Robbie_Wessels\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Robbie Wessels\">Robbie Wessels</a><br/><a href=\"./Hanna_Grobler\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Hanna Grobler\">Hanna Grobler</a><br/><a href=\"./Emo_Adams\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Emo Adams\">Emo Adams</a><br/><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Annette_Engelbrecht\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Annette Engelbrecht\">Annette Engelbrecht</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Verspreider</th>\n<td>Ster-Kinekor</td></tr>\n<tr>\n<th>Uitgereik</th>\n<td><a href=\"./15_Maart\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"15 Maart\">15 Maart</a> <a href=\"./2013\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"2013\">2013</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Speeltyd</th>\n<td>1 uur 34 minute</td></tr>\n<tr>\n<th>Land</th>\n<td><a href=\"./Suid-Afrika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Suid-Afrika\">Suid-Afrika</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Taal</th>\n<td><a href=\"./Afrikaans\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Afrikaans\">Afrikaans</a></td></tr>\n<tr>\n<th align=\"center\" colspan=\"2\" style=\"font-size: 100%;\"><b><a class=\"external text\" href=\"http://www.100meterleeuloop.co.za/\" rel=\"mw:ExtLink nofollow\">Amptelike webtuiste</a></b></th></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1308
} |
Pentesileia (1862), deur Gabriel-Vital Dubray. Louvrepaleis, Parys.
**Pentesileia** (Grieks: Πενθεσίλεια) was in die Griekse mitologie die koningin van die Amasones, die dogter van Ares en Otrera, en die suster van Hippolute, Antiope en Melanippe. Sy het Troje bygestaan in die Trojaanse Oorlog, waartydens Achilles haar doodgemaak het.
In die Epiese Siklus
--------------------
Achilles maak Pentesileia dood, 470-460 v.C.
In die *Aitiopis*, ’n epiese verhaal van vyf boeke wat deel van die Epiese Siklus oor die Trojaanse Oorlog is, word die koms van Pentesileia en Memnon na Troje uitvoerig beskryf. Die *Aitiopis* is in die 8ste eeu v.C. gepubliseer en word toegeskryf aan Arktinos van Milete. Die hoofkarakter van die epiese verhaal is Achilles, wat teen Pentesileia en Memnon veg voordat hy self doodgemaak word. Hoewel die *Aitiopis* verlore gegaan het, is die Epiese Siklus in verskillende klassieke tydperke aangepas en hersirkuleer. Die vertelling van die epiese val van Troje kom veral uit Homeros se *Ilias* en *Odussee*, waarvan die oorsprong mondelinge oorlewering is – dit is eers neergeskryf nadat die Griekse alfabet in antieke Griekeland aangeneem is.
In die *Aitiopis* is Pentesileia ’n Thraciese vrouevegter. Sy is ’n Amasone en die dogter van Ares wat die Trojane kom help. Nadat sy haar op die slagveld vermom het, konfronteer sy Achilles. Dié maak haar dood en Tersites terg Achilles deur te sê hy het op Pentesileia verlief geraak. Achilles maak Tersites dood en seil na die eiland Lesbos om gereinig te word voordat hy terugkom en teen Memnon veg.
Volgens Homeros het die Trojaanse koning Priamos in sy jeug teen die Amasones geveg. Latere skrywers het beweer Lesbos lê in Anatolië en het ’n epiese tradisie begin waar Griekse helde soos Herakles en Teseus teen uitsonderlike Amasone veg. Die weergawe van die legende oor Pentesileia in die *Aitiopis* het bekend geword as die Homeriese tradisie.
Asteroïde
---------
Die asteroïde 271 Pentesileia, wat in 1887 ontdek is, is na hierdie koningin van die Amasones genoem.
Skakels
-------
* Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Pentesileia.
* Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.
| | |
| --- | --- |
| Normdata Edit this at Wikidata |
* GND: 122641221
* LCCN: n2014019830
* SUDOC: 238387453
* VIAF: 900669
* WorldCat Identities: viaf-900669
| | {
"title": "Pentesileia",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
790,
2501,
0.3158736505397841
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 2404
} |
Die **Russiese Sokkerkampioenskap** (Russies: Чемпионат России по футболу) is die hoogste sokkerafdeling in Rusland en word ook *Russiese Premier League* of *Primera Liga* genoem. In hierdie betaalde manskompetisie speel 16 klubs, waar elke span twee keer teen mekaar uitdraf (een weg- en tuiswedstryd). Die spanne wat boaan eindig kwalifiseer vir die UEFA Champions League (drie plekke) of die UEFA Europa League (drie plekke). Die onderste twee spanne relegeer na die Russiese Ligakampioenskap.
Die trofee waarom meegeding word
Die seisoen duur van die somer tot die lente. Tot die 2010-seisoen het 'n seisoen van die lente tot die herfs geduur (om die koue winter te ontsnap), maar as gevolg van probleme met ander Europese ligas (en dus die internasionale toernooie), het hulle dit verander.
Die *Russiese Sokker Kampioenskap* word algemeen gesien as die opvolger van die Sowjet Top Liga.
Klubs in 2022/23
----------------
* Akhmat Grozny
* CSKA Moscow
* Dynamo Moscow
* Fakel Voronezh
* Khimki
* Krasnodar
* Krylia Sovetov Samara
* Lokomotiv Moscow
* Orenburg
* Pari NN
* Rostof
* Sochi
* Spartak Moskou
* Torpedo Moskou
* Ural Yekaterinburg
* Zenit Saint Petersburg | {
"title": "Russiese Sokkerkampioenskap",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
586,
1384,
0.4234104046242775
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas Sportliga\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_Sportliga\"},\"params\":{\"naam\":{\"wt\":\"Russiese Sokkerkampioenskap\"},\"huidige_seisoen\":{\"wt\":\"2023–24 Russiese Sokkerkampioenskap\"},\"beeld\":{\"wt\":\"\"},\"beskrywing\":{\"wt\":\"\"},\"beeldonderskrif\":{\"wt\":\"\"},\"sportsoort\":{\"wt\":\"[[Sokker]]\"},\"gestig\":{\"wt\":\"2001\"},\"gestaak\":{\"wt\":\"\"},\"vervang\":{\"wt\":\"\"},\"eienaar\":{\"wt\":\"Russiese Sokkervereniging\"},\"inougureel\":{\"wt\":\"2002\"},\"lande\":{\"wt\":\"{{vlagland|Rusland}}\"},\"divisies\":{\"wt\":\"\"},\"spanne\":{\"wt\":\"16\"},\"onlangse_kamp\":{\"wt\":\"[[FC Zenit Saint Petersburg]] (2022–23)\"},\"verwante_komps\":{\"wt\":\"Nasionale Sokkerliga<br />Russiese Beker<br />Russiese Superbeker\"},\"borg\":{\"wt\":\"Tinkoff Bank\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"width:25.5em; font-size: 90%; text-align: left;\" typeof=\"mw:Transclusion\">\n<tbody><tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"font-size: larger; text-align: center;\"><b>Russiese Sokkerkampioenskap</b></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"font-size: normal; text-align: center;\"><i>2023–24 Russiese Sokkerkampioenskap</i></td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Sportsoort</th>\n<td><a href=\"./Sokker\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Sokker\">Sokker</a></td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Gestig</th>\n<td>2001</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Eienaar</th>\n<td>Russiese Sokkervereniging</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Inwydingseisoen</th>\n<td>2002</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Deelnemende lande</th>\n<td><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Rusland\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Russia.svg\" title=\"Vlag van Rusland\"><img alt=\"Vlag van Rusland\" class=\"mw-file-element\" data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Russia.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/22px-Flag_of_Russia.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/33px-Flag_of_Russia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Flag_of_Russia.svg/44px-Flag_of_Russia.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Rusland\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Rusland\">Rusland</a></td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Aantal spanne</th>\n<td>16</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Mees onlangse kampioen</th>\n<td><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"FC Zenit Saint Petersburg\"]}}' href=\"./FC_Zenit_Saint_Petersburg?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"FC Zenit Saint Petersburg\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">FC Zenit Saint Petersburg</a> (2022–23)</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Verwante kompetisies</th>\n<td>Nasionale Sokkerliga<br/>Russiese Beker<br/>Russiese Superbeker</td></tr>\n<tr>\n<th scope=\"row\" style=\"text-align:left; vertical-align:top;\">Borg(e)</th>\n<td>Tinkoff Bank</td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1200
} |
Die Oslofjord
Kaart van die Oslofjord
Die **Oslofjord** (Noors: *Oslofjorden*) is 'n fjord in Suid-Noorweë wat ondanks sy benaming in geologiese opsig eerder as 'n slenk beskou moet word wat vanaf die kontinentale plaat van Afrika oor die Middellandse See en die Rhônevallei tot by die Bo-Rynslenk loop en van hier verder noordwaarts oor die Oslofjord tot by die Mjøsameer strek.
Die fjord strek oor 'n lengte van sowat 100 kilometer in suid-noordelike rigting en verskaf seetoegang aan die Noorse hoofstad Oslo wat aan sy noordelike ent geleë is. Naby Langesund in die suide gaan die Oslofjord oor na die Skagerrak.
Die fjord se omgewing met sy talle natuurlike hawens en sytakke was reeds in die Ystertydperk 'n geskikte gebied vir die stigting van menslike nedersettings. Die vroegste spore van menslike gemeenskappe dateer selfs uit die Jongsteentydperk. Tydens die oorgang van die Wiking-tydperk na die vroeë Middeleeue omstreeks 1000 het die handelsposte en klein groepe van plase tot stedelike nedersettings begin ontwikkel. Sarpsborg in die ooste en Tønsberg aan die wesoewer is die oudste stede in die gebied.
Aangesien die seevlak in hierdie periode as gevolg van die postglasiale Skandinawiese landopheffing sowat vier meter hoër as vandag was, lê 'n groot aantal van hierdie plekke tans enkele kilometer van die Oslofjord se huidige oewer af. Ander stede soos Oslo en Tønsberg is om militêr-strategiese of kommersiële redes eers in hierdie tydperk gestig.
Die Oslofjord, soos gesien vanuit die bergspits Ekeberg in die gelyknamige Oslose voorstad
Die Oslofjord en die landskap aan sy weerskante het tydens die Middeleeue as *Vik(in)* of *Fold(in)* bekend gestaan; die benaming *Fold* het in die name van die *fylkes* (provinsies) Østfold en Vestfold bewaar gebly.
Die gebied verteenwoordig vandag die demografiese swaartepunt van Noorweë (en die snelste groeiende stedelike gebied in Skandinawië) - sowat veertig persent van die Noorse bevolking woon sowat een uur per motor van die Oslofjord af, en ook veertig persent van alle Noorse werkgeleenthede is hier gekonsentreer. Die Oslofjord vorm sodoende 'n beduidende waterweg vir 'n groot aantal vrag- en passasierskepe, maar is daarnaas ook 'n gewilde ontspanningsgebied vir baaiers en watersportgeesdriftiges.
Die E6-snelweg, wat vanuit die Suid-Sweedse stad Malmö tot by Oslo loop en met sy grotendeels vier lane in Noorweë tot 'n tolpad uitgebou is, is die beduidendste grootpad in die gebied. Daarnaas is tussen Drøbak en Storsand ook 'n padtonnel onder die Oslofjord gebou. Die veerboot *Bastøfergen* verbind daarnaas die stede Moss en Horten met mekaar. | {
"title": "Oslofjord",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
0,
2208,
0
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 2636
} |
**Osman I** (Ottomaanse Turks: عثمان بن أرطغرل, moderne Turks: I.Osman; 1258–1326) was die leier van die Ottomaanse Turke. Hy was die stigter van die Huis van Osman en die grondlegger van die Ottomaanse Ryk. Die ryk sou langer as ses eeue bestaan.
Osman (sy naam is die Turkse ekwivalent van die Moslemse naam Oethman) het sy eie klein koninkryk van die Seldjoekse Turke in 1299 onafhanklik verklaar. Die weswaartse stukrag van die Moongolse inval het talle Moslems na Osman se prinsdom Anatolië gedryf. Toe die Bisantynse Ryk, die oostelike tak van die Romeinse Ryk, begin verval, het die Ottomaanse Ryk sy plek ingeneem.
Oorsprong van die ryk
---------------------
Die Ottomaanse Ryk onder Osman I
Ertuğrul, Osman se pa, het met die Turkse Kayi-stam van die Mongole weggevlug na Anatolië. Hy het trou gesweer aan sultan Kayqubad I van die Seldjoekse Sultanaat van Rûm, wat hom toestemming gegee het om ’n emiraat te stig en dit uit te brei as hy kon ten koste van die naburige Bisantynse provinsies. Die ligging was gunstig, aangesien die Bisantynse Ryk in die weste aan die agteruitgang was en Moslems in die ooste onder die Seldjoekse Turke versplinter was weens die Mongoolse aggressie en interne twis.
Osman het sy pa in 1281 opgevolg na dié se dood. Sy ryk het gegroei vanweë soldate wat van oor die hele Moslem-wêreld gekom het om teen die verswakkende Bisantynse Ryk te veg asook Turkse stamme wat van die Mongole gevlug het. Onder Osman se sterk leierskap het hierdie groepe ’n formidabele mag geword en die fondamente van die ryk is gou gelê. Osman het sy oog gehad op die Bisantynse Ryk en het die laaste 26 jaar van sy lewe bestee om dele daarvan te verower.
Sy laaste veldtog was teen die Bisantyne van die stad Bursa. Hoewel hy nie self aan die oorlog deelgeneem het nie, was die oorwinning oor Bursa baie belangrik vir die Turke, want dit het as basis gedien van waar hulle teen Konstantinopel geveg het. | {
"title": "Osman I",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
914,
2509,
0.3642885611797529
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox\" style=\"font-size:90%; width:25em; text-align:left;\">\n<tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"color:#000; background-color:#C3B091; font-size:120%; text-align:center;\">Osman I</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><i>Ottomaanse heerser</i></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><span data-mw='{\"caption\":\"\"}' typeof=\"mw:Image\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:I_Osman.jpg\"><img data-file-height=\"679\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"429\" decoding=\"async\" height=\"237\" resource=\"./Lêer:I_Osman.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/I_Osman.jpg/150px-I_Osman.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/I_Osman.jpg/225px-I_Osman.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/I_Osman.jpg/300px-I_Osman.jpg 2x\" width=\"150\"/></a></span><br/><small><div style=\"text-align:center\"></div></small></td></tr>\n<tr>\n<th>Volle naam</th>\n<td>Osman Ghazi</td></tr>\n<tr>\n<th>Ottomaanse naam</th>\n<td>عثمان بن أرطغرل</td></tr>\n<tr>\n<th>Tydperk</th>\n<td>1299–1324</td></tr>\n<tr>\n<th>Stadium</th>\n<td>Opgang van die Ottomaanse Ryk</td></tr>\n<tr>\n<th>Huis</th>\n<td><a href=\"./Huis_van_Osman\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Huis van Osman\">Osman</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Voorganger</th>\n<td>Nuwe ryk</td></tr>\n<tr>\n<th>Opvolger</th>\n<td><a href=\"./Orhan\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Orhan\">Orhan</a></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1933
} |
**Russian Hill** is 'n welvarende en digbevolkte woonbuurt in die noorde van die Noord-Kaliforniese metropool San Francisco. Die kwartier is na een van San Francisco se 44 heuwels genoem, Russian Hill, wat onder die stad se oorspronklike "Sewe Heuwels" gereken word. Russian Hill bied panoramiese uitsigte oor die Bay Area, insluitende Bay Bridge, Marin County, die Golden Gate-brug en die historiese gevangeniseiland Alcatraz. Tussen Russian Hill en die teenoorliggende Telegraph Hill strek North Beach-vallei, een van die gewildste buurte in San Francisco wat sy besondere Mediterreense atmosfeer aan Italiaanse en Franse immigrante te danke het. North Beach was, soos sy naam reeds aandui, oorspronklik 'n kusgebied voordat hier in die 1870's 'n industriële landaanwinningsprojek verwesenlik is.
Weens Russian Hill se steil hellings is sypaadjies in die buurt van verskilende stelle trappe voorsien. Die foto wys bo aan die regterkant Lombard Street wat bekendheid verwerf het as die wêreld se mees kronkelende straat
'n Nagaansig van Lombard Street
Oorsprong van die heuwelnaam
----------------------------
Die buurt en heuwelpiek se naam het sy oorsprong in die tyd van die Kaliforniese goudstormlope toe 'n Russiese begraafplaas deur setlaars ontdek is. Russiese vloot- en handelskepe het vanaf 1806 dwarsdeur die 19de eeu besoeke aan San Francisco gebring, en volgens historiese persberigte uit die 1860's en 1870's is bemanningslede van 'n Russiese oorlogskip, wat tydens 'n besoek aan San Francisco hier oorlede is, gedurende die eerste helfte van die 19de eeu op Russian Hill begrawe.
Ander bronne vermeld dat Russiese robbe- of seeotterjagters uit Sitka in Alaska hier ter ruste gelê is wat in 1806 aan boord van 'n skip van graaf Nikolai Rezanov, 'n Russiese staatsman en een van die stigtingsvaders van die Russies-Amerikaanse Kompanjie, oorlede is. In Kalifornië se Spaanse koloniale verlede is oorledenes, wat geen lidmate van die Rooms-Katolieke Kerk was nie, buite amptelike kerkhowe begrawe. So het vroeë Amerikaanse pioniers volgens oorlewering op Russies-Ortodokse grafkruise op die heuweltop afgekom. Die begraafplaas is uiteindelik verwyder, maar die heuwel se naam het onveranderd gebly.
Kuns en literatuur
------------------
Gedurende die 1890's was Russian Hill danksy bekostigbare huurgelde (die steil hellings was voor die koms van motors of die beskikbaarheid van openbare vervoermiddels minder gewild by potensiële huurders en eienaars) en die panoramiese uitsigte oor San Francisco, wat as inspirasie kon dien, een van die gunstelingbuurte vir skrywers en kunstenaars. Net soos San Francisco se Franse en Italiaanse restaurante die gewildste eetplekke was waar 'n mens homself destyds kon ooreet aan 'n oordaad van die beste kosse teen lae pryse. Ook was die restaurante gewilde vergaderplekke vir San Francisco se literêre en kunstenaarskringe.
Russian Hill word onder meer verbind met 'n boheemse groep van kunstenaars en argitekte wat vir hulself die Franse naam *«Les Jeunes»* ("Die Jonges") gekies het en met *The Lark* hul eie klein literêre tydskrif gestig het. Van die groep se bekendste lede was die argitek Willis Polk (1867−1924), 'n boorling van Jacksonville, Illinois wat ná die verwoestende aardbewing en brandramp van 1906 tot Daniel C. Burnham se Weskus-argitektepraktyk toegetree het, die beeldhouer Bruce Porter en die digter Gelett Burgess (1866−1951).
Burgess was een van die leidende persoonlikhede van San Francisco se literêre renaissance gedurende die 1890's wat bekendheid verwerf het met nonsensgedigte soos *The Purple Cow*. Atkinson House in 1032 Broadway, ontwerp in die *Italianate* villa-boustyl en opgerig in 1853 in opdrag van Joseph H. Atkinson, 'n kontrakteur en mede-eienaar van die Lone Mountain-begraafplaas, was die groep se vergaderplek - ‘n huis waar teen die middel van die 1860’s en in die laat 1870's beroemde gaste soos die skrywers Mark Twain en (in 1879/80) Robert Louis Stevenson onthaal is. «Les Jeunes» het hier byeengekom vir gemeenskaplike maaltye, geselsies en sangfeeste.
'n Soortgelyke literêre salon het in die privaat huis van die digteres, skryweres, uitgeweres en bibliotekaresse Ina Coolbrith (1841−1928) vergader. Coolbrith, na wie as die *Sweet Singer of California* verwys is, was in 1915 Kalifornië se eerste *Poet Laureate* of amptelik prysbekroonde digteres - asook die eerste *Poet Laureate* van enige Amerikaanse deelstaat. Ina Coolbrith Park op Russian Hill is na haar genoem. Gedurende haar loopbaan as bibliotekaresse, wat oor twee dekades gestrek het, het sy in die *Oakland Free Public Library* die leesbelangstelling van twee jong lesers gewek wat later beroemde persoonlikhede sou word - die skrywer Jack London en die danseres Isadora Duncan (1877–1927).
In 1952 het die skrywer Jack Kerouac en sy vriend Neal Cassady 'n tyd lank in Russian Hill gewoon. Kerouac het hier sy boek *On the Road* voltooi. Intussen het gentrifikasie sy tol geëis. Tans kan net 'n baie klein groep kunstenaars en skrywers eiendomme of huurwoonstelle in die buurt bekostig. Die villa's, privaat huise en woonstelle op Russian Hill word merendeels deur persone uit die hoër inkomstegroepe bewoon. | {
"title": "Russian Hill",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1478,
5905,
0.2502963590177815
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox geography vcard\" data-mw=\"{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"Inligtingskas Nedersetting\\n","href":"./Sjabloon:Inligtingskas_Nedersetting"},"params":{"amptelike_naam":{"wt":"Russian Hill"},"ander_naam":{"wt":""},"inheemse_naam":{"wt":""},"nedersetting_tipe":{"wt":"Stadsbuurt"},"bynaam":{"wt":""},"slagspreuk":{"wt":""},"translit_taal1":{"wt":""},"translit_taal1_tipe":{"wt":""},"translit_taal1_inligting":{"wt":""},"translit_taal2":{"wt":""},"translit_taal2_tipe":{"wt":""},"translit_taal2_inligting":{"wt":""},"beeld_stadsilhoeët":{"wt":"Russian Hill, San Francisco, CA.JPG"},"beeldgrootte":{"wt":"250px"},"beeldbyskrif":{"wt":"Die woonstelblokke op Russian Hill bied 'n panoramiese uitsig oor die misbanke wat vanuit die Stille Oseaan oor San Franciscobaai kruip"},"beeld_vlag":{"wt":""},"vlaggrootte":{"wt":""},"vlagskakel":{"wt":""},"beeld_seël":{"wt":""},"seëlskakel":{"wt":""},"seëlgrootte":{"wt":""},"beeld_skild":{"wt":""},"skildskakel":{"wt":""},"skildgrootte":{"wt":""},"beeld_leë_embleem":{"wt":""},"leë_embleemtipe":{"wt":""},"leë_embleemgrootte":{"wt":""},"leë_embleemskakel":{"wt":""},"beeld_kaart":{"wt":""},"kaartgrootte":{"wt":""},"kaartbyskrif":{"wt":""},"beeld_kaart1":{"wt":""},"kaartgrootte1":{"wt":""},"kaartbyskrif1":{"wt":""},"beeld_punt_kaart":{"wt":""},"puntkaartgrootte":{"wt":""},"puntkaartbyskrif":{"wt":""},"punt-x":{"wt":""},"punt-y":{"wt":""},"duimdrukkerkaart":{"wt":"Verenigde State"},"duimdrukkeretiketposisie":{"wt":"regs"},"duimdrukkerkaartgrootte":{"wt":""},"duimdrukkerkaartbyskrif":{"wt":"Ligging van Russian Hill in die Verenigde State"},"onderafdelingtipe":{"wt":"[[Land]]"},"onderafdelingnaam":{"wt":"{{vlag|Verenigde State}}"},"onderafdelingtipe1":{"wt":"[[Deelstate van die Verenigde State van Amerika|Deelstaat]]"},"onderafdelingtipe2":{"wt":"Stad"},"onderafdelingtipe3":{"wt":""},"onderafdelingtipe4":{"wt":""},"onderafdelingnaam1":{"wt":"[[Lêer:Flag of California.svg|22px]] [[Kalifornië]]"},"onderafdelingnaam2":{"wt":"[[Lêer:Flag of San Francisco.svg|22px]] [[San Francisco]]"},"onderafdelingnaam3":{"wt":""},"onderafdelingnaam4":{"wt":""},"regeringvoetnotas":{"wt":""},"regeringstipe":{"wt":""},"leiertitel":{"wt":""},"leiernaam":{"wt":""},"leiertitel1":{"wt":""},"leiertitel2":{"wt":""},"leiertitel3":{"wt":""},"leiertitel4":{"wt":""},"leiernaam1":{"wt":""},"leiernaam2":{"wt":""},"leiernaam3":{"wt":""},"leiernaam4":{"wt":""},"stigtingstitel":{"wt":""},"stigtingsdatum":{"wt":""},"stigtingstitel2":{"wt":""},"stigtingsdatum2":{"wt":""},"stigtingstitel3":{"wt":""},"stigtingsdatum3":{"wt":""},"eenheidvoorkeur":{"wt":""},"oppervlakvoetnotas":{"wt":""},"oppervlakgroottes":{"wt":""},"oppervlak_totaal_km2":{"wt":"1.03"},"oppervlak_land_km2":{"wt":""},"oppervlak_water_km2":{"wt":""},"oppervlak_totaal_myl2":{"wt":"0.397"},"oppervlak_land_myl2":{"wt":""},"oppervlak_water_myl2":{"wt":""},"oppervlak_water_persent":{"wt":""},"oppervlak_stedelik_km2":{"wt":""},"oppervlak_stedelik_myl2":{"wt":""},"oppervlak_metro_km2":{"wt":""},"oppervlak_metro_myl2":{"wt":""},"oppervlak_leeg1_titel":{"wt":""},"oppervlak_leeg1_km2l":{"wt":""},"oppervlak_leeg1_myl2":{"wt":""},"oppervlak_leeg2_titel":{"wt":""},"oppervlak_leeg2_km2l":{"wt":""},"oppervlak_leeg2_myl2":{"wt":""},"hoogtevoetnotas":{"wt":""},"hoogte_m":{"wt":""},"hoogte_voet":{"wt":".3.4"},"koördinaattipe":{"wt":""},"koördinate":{"wt":"{{Koördinate|37|48|6|N|122|25|11|W|aansig=inlyn,titel}}"},"bevolking_soos_op":{"wt":"2014"},"bevolkingnotas":{"wt":""},"bevolking_totaal":{"wt":"13146"},"bevolkingsdigtheid_km2":{"wt":"13000"},"bevolkingsdigtheid_myl2":{"wt":"33000"},"bevolking_metro":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_metro_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_metro_myl2":{"wt":""},"bevolking_stedelik":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_stedelik_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_stedelik_myl2":{"wt":""},"bevolking_leeg1_titel":{"wt":""},"bevolking_leeg1":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_leeg1_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_leeg1_myl2":{"wt":""},"bevolking_leeg2_titel":{"wt":""},"bevolking_leeg2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_leeg2_km2":{"wt":""},"bevolkingsdigtheid_leeg2_myl2":{"wt":""},"bevolkingnota":{"wt":""},"tydsone":{"wt":""},"utcafset":{"wt":"UTC -8 (Pasifiese tydsone)"},"tydsone_DST":{"wt":"UTC -7 (PDT)"},"uctafset_DST":{"wt":""},"poskodetipe":{"wt":"[[Poskode]] (ZIP code)"},"poskode":{"wt":"94109, 94133"},"skakelkode":{"wt":"415/628"},"leë_naam":{"wt":""},"leë_inligting":{"wt":""},"leë1_naam":{"wt":""},"leë1_inligting":{"wt":""},"leë2_naam":{"wt":""},"leë2_inligting":{"wt":""},"leë3_naam":{"wt":""},"leë3_inligting":{"wt":""},"voetnotas":{"wt":""},"webwerf":{"wt":""}},"i":0}}]}\" id=\"mwAg\" style=\"width:22em;width:23em\" typeof=\"mw:Transclusion\"><tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold;font-size:1.25em; white-space:nowrap\"><div class=\"fn org\" style=\"display:inline\">Russian Hill</div></th></tr><tr><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;background-color:#cddeff; font-weight:bold;\"><div class=\"category\">Stadsbuurt</div></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><span data-mw=\"{"caption":"Die woonstelblokke op Russian Hill bied 'n panoramiese uitsig oor die misbanke wat vanuit die Stille Oseaan oor San Franciscobaai kruip"}\" typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Russian_Hill,_San_Francisco,_CA.JPG\" title=\"Die woonstelblokke op Russian Hill bied 'n panoramiese uitsig oor die misbanke wat vanuit die Stille Oseaan oor San Franciscobaai kruip\"><img alt=\"Die woonstelblokke op Russian Hill bied 'n panoramiese uitsig oor die misbanke wat vanuit die Stille Oseaan oor San Franciscobaai kruip\" data-file-height=\"3648\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"5472\" decoding=\"async\" height=\"167\" resource=\"./Lêer:Russian_Hill,_San_Francisco,_CA.JPG\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Russian_Hill%2C_San_Francisco%2C_CA.JPG/250px-Russian_Hill%2C_San_Francisco%2C_CA.JPG\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Russian_Hill%2C_San_Francisco%2C_CA.JPG/375px-Russian_Hill%2C_San_Francisco%2C_CA.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Russian_Hill%2C_San_Francisco%2C_CA.JPG/500px-Russian_Hill%2C_San_Francisco%2C_CA.JPG 2x\" width=\"250\"/></a></span><div style=\"padding:0.4em 0 0 0;\">Die woonstelblokke op Russian Hill bied 'n panoramiese uitsig oor die misbanke wat vanuit die Stille Oseaan oor San Franciscobaai kruip</div></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><div class=\"center\" data-mw='{\"name\":\"templatestyles\",\"attrs\":{\"src\":\"Sjabloon:Location map/styles.css\"},\"body\":{\"extsrc\":\"\"}}'><div class=\"locmap\" style=\"width:250px;float:none;clear:both;margin-left:auto;margin-right:auto\"><div style=\"width:250px;padding:0\"><div style=\"position:relative;width:250px\"><span data-mw='{\"caption\":\"Russian Hill is in die Verenigde State\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Usa_edcp_location_map.svg\" title=\"Russian Hill is in die Verenigde State\"><img alt=\"Russian Hill is in die Verenigde State\" data-file-height=\"731\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1181\" decoding=\"async\" height=\"155\" resource=\"./Lêer:Usa_edcp_location_map.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Usa_edcp_location_map.svg/250px-Usa_edcp_location_map.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Usa_edcp_location_map.svg/375px-Usa_edcp_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Usa_edcp_location_map.svg/500px-Usa_edcp_location_map.svg.png 2x\" width=\"250\"/></a></span><div class=\"od\" style=\"top:42.418%;left:5.553%\"><div class=\"id\" style=\"left:-3px;top:-3px\"><span data-mw='{\"caption\":\"Russian Hill\"}' typeof=\"mw:File\"><span title=\"Russian Hill\"><img alt=\"Russian Hill\" data-file-height=\"64\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"64\" decoding=\"async\" height=\"6\" resource=\"./Lêer:Red_pog.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x\" width=\"6\"/></span></span></div><div class=\"pr\" style=\"font-size:91%;width:6em;left:4px\"><div>Russian Hill</div></div></div></div><div style=\"padding-top:0.2em\">Ligging van Russian Hill in die Verenigde State</div></div></div></div></td></tr><tr class=\"mergedbottomrow\"><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\">Koördinate: <span class=\"plainlinks nourlexpansion\"><a class=\"external text\" href=\"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=Russian_Hill&params=37_48_6_N_122_25_11_W_type:city(13146)\" rel=\"mw:ExtLink\"><span class=\"geo-default\"><span class=\"geo-dms\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\"><span class=\"latitude\">37°48′6″N</span> <span class=\"longitude\">122°25′11″W</span></span></span><span class=\"geo-multi-punct\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span typeof=\"mw:Entity\"></span></span><span class=\"geo-nondefault\"><span class=\"geo-dec\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\">37.80167°N 122.41972°W</span><span style=\"display:none\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span class=\"geo\">37.80167; -122.41972</span></span></span></a></span><span style=\"font-size: small;\"><span id=\"coordinates\"><a href=\"./Geografiese_koördinatestelsel\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Geografiese koördinatestelsel\">Koördinate</a>: <span class=\"plainlinks nourlexpansion\"><a class=\"external text\" href=\"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=Russian_Hill&params=37_48_6_N_122_25_11_W_type:city(13146)\" rel=\"mw:ExtLink\"><span class=\"geo-default\"><span class=\"geo-dms\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\"><span class=\"latitude\">37°48′6″N</span> <span class=\"longitude\">122°25′11″W</span></span></span><span class=\"geo-multi-punct\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span typeof=\"mw:Entity\"></span></span><span class=\"geo-nondefault\"><span class=\"geo-dec\" title=\"Kaarte, lugfotos en ander data vir die ligging\">37.80167°N 122.41972°W</span><span style=\"display:none\"><span typeof=\"mw:Entity\"></span> / <span class=\"geo\">37.80167; -122.41972</span></span></span></a></span></span></span><link href=\"./Kategorie:Koördinate_op_Wikidata\" rel=\"mw:PageProp/Category\"/></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Land\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Land\">Land</a></th><td><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Verenigde State van Amerika\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_the_United_States.svg\" title=\"Vlag van Verenigde State van Amerika\"><img alt=\"Vlag van Verenigde State van Amerika\" data-file-height=\"650\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1235\" decoding=\"async\" height=\"12\" resource=\"./Lêer:Flag_of_the_United_States.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Verenigde_State_van_Amerika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Verenigde State van Amerika\">Verenigde State</a></td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Deelstate_van_die_Verenigde_State_van_Amerika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Deelstate van die Verenigde State van Amerika\">Deelstaat</a></th><td><span typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_California.svg\"><img data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"900\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_California.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_California.svg/22px-Flag_of_California.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_California.svg/33px-Flag_of_California.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_California.svg/44px-Flag_of_California.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span> <a href=\"./Kalifornië\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Kalifornië\">Kalifornië</a></td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\">Stad</th><td><span typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_San_Francisco.svg\"><img data-file-height=\"683\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1024\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_San_Francisco.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_San_Francisco.svg/22px-Flag_of_San_Francisco.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_San_Francisco.svg/33px-Flag_of_San_Francisco.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_San_Francisco.svg/44px-Flag_of_San_Francisco.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span> <a href=\"./San_Francisco\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"San Francisco\">San Francisco</a></td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;text-align:left\">Oppervlak<div style=\"font-weight:normal;display:inline;\"></div></th></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Totaal</th><td>1,03<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>km<sup>2</sup> (0,397<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>vk.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>myl)</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\">Hoogte<div style=\"font-weight:normal;display:inline;\"></div></th><td>0,09<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>m (,3,4<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>ft)</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;text-align:left\">Bevolking<div style=\"font-weight:normal;display:inline;\"></div></th></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Totaal</th><td>13 146</td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>Digtheid</th><td>13 000/km<sup>2</sup> (33 000/vk.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>myl)</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Tydsone\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Tydsone\">Tydsone</a></th><td><a class=\"new\" href=\"./UTCUTC_-8_(Pasifiese_tydsone)\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"UTCUTC -8 (Pasifiese tydsone)\">UTCUTC -8 (Pasifiese tydsone)</a></td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\"><span style=\"white-space:nowrap\"><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>•<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Somertyd\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Somertyd\">Somertyd</a></span></th><td>UTC -7 (PDT)</td></tr><tr class=\"mergedtoprow\"><th scope=\"row\"><a href=\"./Poskode\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Poskode\">Poskode</a> (ZIP code)</th><td class=\"adr\"><div class=\"postal-code\">94109, 94133</div></td></tr><tr class=\"mergedrow\"><th scope=\"row\">Skakelkodes</th><td>415/628</td></tr></tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 5200
} |
Die jaar **0** word nie in die Gregoriaanse kalender of sy voorganger, die Juliaanse kalender, gebruik nie. Dit is egter vir die kalender ISO 8601:2004 en vir astronomiese jaarnommering gedefinieer, waar dit ooreenstem met die Gregoriaanse jaar 1 v.C. Die jaar daarvoor word -1 genoem, wat ooreenstem met die Gregoriaanse jaar 2 v.C. Positiewe jare stem ooreen met Gregoriaanse jare ná Christus; die jaar 1 dui dus op 1 n.C.
Die jaar 0 kom ook in Boeddhistiese en Hindoekalenders voor.
Astronomiese jaartelling
------------------------
In sterrekunde is dit algemeen om vir die jaar 1 n.C. en later die Anno Domini-telling te gebruik, wat dieselfde as die Algemene Jaartelling (AJ) is. Maar die onderbreking tussen 1 n.C. en 1 v.C. maak dit moeilik om antieke en moderne datums te vergelyk. Die nommer 0 word dus toegeken aan die jaar voor 1 n.C. -1 aan die jaar daarvoor, ensovoorts.
Die letters "n.C.", "v.C.", "AJ" of "VHJ" (voor die Huidige Jaartelling) word weggelaat. Die jaar 1 v.C. in die historiese jaartelling is dus gelyk aan 0 in die astronomiese telling, 2 v.C. is gelyk aan -1, ensovoorts. Posotiewe jare stem ooreen met die datums ná Christus en word soms voorafgegaan deur die plusteken (+). Dié manier van jare aandui is in 1740 deur die sterrekundige Jacques Cassini in omloop gebring.
### ISO 8601
ISO 8601:2004 (en voorheen ISO 8601:2000, maar nie ISO 8601:1988 nie) gebruik die astronomiese jaartelling in sy dataverwysingstelsels. Die "basiese" formaat vir die jaar 0 is 0000, wat ooreenstem met die historiese jaar 1 v.C. Verskeie "uitgebreide" formate is moontlik: -0000 en +0000, sowel as weergawes met vyf of ses syfers. Vroeëre jare is negatiewe jare met vier, vyf of ses syfers, wat ’n waarde het van een minder as die ooreenstemmende jaar v.C. Dus is 0001 = 2 v.C.
Suid-Asiatiese kalenders
------------------------
Alle eras wat vir Boeddhistiese en Hindoekalenders gebruik word, begin met die jaar 0. Al hierdie kalenders gebruik verstreke of volledige jare, terwyl die meeste kalenders lopende jare gebruik. ’n Volledige jaar het nog nie verstryk vir enige datum in die aanvanklike jaar van die era nie en die nommer 1 kan dus nie gebruik word nie. Die eerste jaar van die era word dus as 0 aangedui om te wys die era is minder as ’n jaar oud. Dit stem ooreen met die gebruik om mense se ouderdom aan te dui – kinders word nie 1 voordat die eerste jaar sedert hulle geboorte verstryk het nie (met die verskil dat hulle ouderdom in maande aangedui word, soos 6 maande, en nie met 0 nie). Dieselfde beginsel geld vir tyd op ’n 24-uur-horlosie: tydens die eerste uur van die dag word die tyd wat verstreke is, aangedui as 0 uur *n* minute.
Skakels
-------
* Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal. | {
"title": "0 (jaar)",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
257,
2451,
0.10485516115871073
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 2785
} |
Die Liberty-stadion in Swansea.
Die **Ospreys** ((cym) *Y Gweilch*), voorheen die Neath-Swansea Ospreys, is een van die vier professionele rugbyspanne van Wallis. Hulle ding mee in die Guiness Pro14 en die Europese Rugbykampioenebeker. Die span is gevorm nadat Neath RVK en Swansea RVK saamgesmelt het, as deel van die nuwe plaaslike struktuur van Walliese rugby sedert 2003. Hulle word ook verbind met ’n aantal plaaslike semi-professionele en amateurklubs, insluitend Aberavon RVK, Bridgend Ravens, en die oorspronklike stigtersklubs Neath en Swansea, wat in die Walliese Premierliga speel. Die streek wat deur die span verteenwoordig word, staan wyd bekend as ‘Ospreylia’, vir rugbydoeleindes.
Hul belangrikste tuisveld is die Liberty-stadion in Swansea maar wedstryde ook op die Breweryveld, Bridgend, gespeel. Ospreys speel in ’n swart trui tuis en ’n wit-en-oranje trui weg. Die Ospreylogo bestaan uit ’n beeld van ’n visvalkmasker.
Die Ospreys is die suksesvolste Walliese span in die Keltiese Ligabeker of Pro12-toernooi, wat die kompetisie vier keer gewen het. Hulle is ook die eerste en enigste Walliese streekspan wat ’n groot toerspan kon klop toe hulle Australië in 2006 met 24-16 gewen het.
Geskiedenis
-----------
### Kinderskoene
Wallis se rugbyunies, die swart gedeelte is Ospreys.
Op 24 Julie 2003 is aangekondig dat die nuwe span wat Neath RVK en Swansea RVK verteenwoordig, as die Neath-Swansea Ospreys (Visvalke) bekend sou staan. Die Ospreys-gedeelte van die naam is geïnspireer deur die gebruik van dié voël as Swansea RVK se eeufeeswapen. Lyn Jones, voormalige afrigter van Neath RVK is as hoofafrigter aangewys en hy het Scott Gibbs as eerste kaptein aangewys. Op 5 September 2003 het die span hul eerste kompeterende wedstryd, ’n Keltiese Ligabeker-wedstryd met ’n oorwinning van 41–30 oor Ulster op The Gnoll in Neath gespeel. Leeds Tykes was die Ospreys se eerste opponent in die Heinekenbeker in ’n wedstryd wat die Ospreys op 7 Desember 2003 met 29–20 verloor het. Hulle het gesukkel om na hierdie verlies te herstel en het onderaan hul poel geëindig met hul enigste oorwinning teen Tykes in die laaste ronde op Tykes se tuisveld, St. Helens. In Wallis het hulle nie alle aansien verloor nie deur Cardiff Blues vir die vyfde plek in die Keltiese Ligabeker uit te knikker.
Na die val van die Celtic Warriors op 1 Junie 2004 is Neath-Swansea Ospreys se grense uitgebrei om ’n groot gedeelte van die Bridgend- en Ogmore-areas ten ooste in te sluit. Weens logistieke redes is egter besluit dat tuiswedstryde op Bridgend RVK se Breweryveld gespeel sou word. David Bishop, Brent Cockbain, Ryan Jones en Sonny Parker wat voorheen vir die Warriors gespeel het, het kontrakte met die Ospreys onderteken.
### 2004-2007
Die 2004-’05-seisoen was heelwat beter vir die span. ’n Volgepakte stadion was op 26 Maart 2005 ooggetuie van Ospreys se sege vir silwerware. ’n Oorwinning van 29–12 oor Edinburgh met twee rondtes oor, was genoeg om as kampioen gekroon te word. Twee indrukwekkende oorwinnings oor Harlequins was nie genoeg om Munster in die poelfase van die daardie jaar se Heinekenbeker te klop nie. Op 14 Mei 2005 is aangekondig dat die ‘Neath-Swansea’-deel van die naam laat vaar sou word en dat die span voortaan slegs as Ospreys bekend sou staan. In die volgende seisoen het hulle in ’n teleurstellende sewende plek in die Keltiese Ligabeker geëindig. In die Heinekenbeker het hulle teen Leicester Tigers, Stade Français en ASM Clermont Auvergne en het derde in hulle poel geëindig met oorwinnings oor Stade Français en Leicster. Aan die einde van 2006 is aangekondig dat Justin Marshall ’n kontrak met Ospreys onderteken het.
Die Ospreys het weer die 2006-’07-seisoen gewen. Hierdie toernooisege het beteken dat hulle die eerste span was wat vir ’n tweede keer die Keltiese Ligabeker kon wen. In Februarie 2008 was 13 van die spelers vir Wallis se nasionale rugbyspan by Ospreys gekontrakteer. Dit was ’n rekordaantal spelers van een streek vir die Walliese span. In die 2007-’08-seisoen het die Ospreys vir die eerste maal die kwarteindrondte van die Heinekenbeker gehaal maar op verrassende wyse teen Saracens verloor. Die volgende week het hulle egter EDF Energy-beker gewen toe hulle teen Leicester Tigers op Twickenham gewen het.
Toe dit in November 2006 duidelik word dat Wallis ‘A’ nie teen die Australiese ‘A’-span sou speel tydens laasgenoemde se Europese toer sou speel nie, het die Ospreys die eerste Walliese streekspan geword wat teen ’n groot internasionale span gespeel het sedert streekrugby in Wallis begin het. Die Ospreys het hierdie wedstryd met 24–16 gewen. Na hul oorwinning oor die Wallabies het die term Ospreylië in die omgangstaal gebruiklik geword en ondersteuners het dit begin gebruik as die geografiese gebied wat deur die span gedek word en na hulself as ‘Ospreyliërs’ begin verwys. Peter Black, Lid van die Vergadering vir suidwes Wallis, het hom op sy woernaal as die LV vir Ospreylië verklaar.
Op 23 Februarie 2007 het die Ospreys hul eerste ‘A’-spanwedstryd teen Newport-Gwent Dragons ‘A’ op Bridgend gespeel. Dit was die eerste ‘A’-spanwedstryd tussen Walliese streekspanne. Die Ospreys het die wedstryd met 22–10 verloor. Hulle het in April ook teen Worcester ‘A’ gespeel en met 24–23 verloor.
### 2008-2011
Na ’n teleurstellende 2007-’08-seisoen het Lyn Jones as afrigter bedank. Hy is deur Scott Johnson, voormalige hoofafrigter van die Walliese nasionale span en aanvalsafrigter toe Wallis in 2005 die Sesnasies-toernooi vir die eerste keer in 27 jaar gewen het, opgevolg. Op 21 April 2009 is ses van die Ospreys se spelers in die toerspan van die Britse en Ierse Leeus na Suid-Afrika ingesluit; Lee Byrne, Tommy Bowe, Shane Williams, Mike Phillips, Alun Wyn Jones en Adam Jones. Een noemenswaardige weglating was dié van Ryan Jones, kaptein van die Ospreys en Wallis. Voorts is aangekondig dat die voormalige All Black-kaptein, Jerry Collins wat aan die einde van 2008 uit internasionale rugby getree het, hom by die Ospreys sou aansluit.
’n Nederlaag van 29–28 teen Biarritz op 10 April 2010 het die Ospreys van ’n eerste halfeindstryd in die Heinekenbeker ontneem. Op 29 Mei 2010 het die Ospreys egter die Keltiese Ligabeker gewen deur Leinster met 17–12 in die eindstryd op die RDS Arena te klop. In die volgende seisoen kon die Ospreys nie weer dieselfde hoogtes bereik nie. Hoewel hulle in die Heinekenbeker al hul tuiswedstryde gewen het, kon hulle geen wegwedstryde wen nie. Hulle het ook op Thomond Park teen Munster in die kwarteindstryd van die Keltiese Ligabeker vasgeval.
### 2012–
In 2012 is Steve Tandy, vroeër ’n speler vir die Ospreys, as nuwe hoofafrigter aangewys. Hy het Sean Holley vervang, wie se laaste wedstryd ’n wegnederlaag teen Biarritz was. Die nederlaag was die einde van nog ’n Heinekenbekertoernooi waarin die Ospreys geen wegwedstryde kon wen nie. Tandy se loopbaan as afrigter van die Ospreys het goed begin met ag seges in sy eerste tien wedstryde, insluitend die titel van Pro12-kampioene na ’n 31–30-oorwinning oor Leinster. Shane Williams het in sy laaste wedstryd vir die Ospreys ’n drie gedruk om die telling 29–30 te maak met Dan Biggar was suksesvol was met ’n moeilike doelskop.
Seisoenbepalings
----------------
### Keltiese Beker
| Seisoen | Rondte | Wedstryd |
| --- | --- | --- |
| 2003-’04 | 1ste | **Leinster** 35–21 Neath-Swansea Ospreys |
### Keltiese Liga/Pro12/Pro14
| Seisoen | Pos | Gespeel | Gewen | Gelyk | Verloor | BP | Punte | Notas |
| --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- |
| 2003-’04 | **5de** | 22 | 11 | 1 | 10 | 9 | **55** | |
| 2004-’05 | **1ste** | 20 | 16 | 1 | 3 | 10 | **76** | |
| 2005-’06 | **7de** | 20 | 11 | 0 | 9 | 3 | **55** | |
| 2006-’07 | **1ste** | 20 | 14 | 0 | 6 | 8 | **64** | |
| 2007-’08 | **7de** | 18 | 6 | 1 | 11 | 11 | **37** | |
| 2008-’09 | **4de** | 18 | 11 | 0 | 7 | 8 | **52** | |
| 2009-’10 | **2de** | 18 | 13 | 0 | 5 | 6 | **52** | Wen in eindstryd teen Leinster |
| 2010-’11 | **4de** | 22 | 12 | 1 | 9 | 13 | **63** | Verloor in eindstryd teen Munster |
| 2011-’12 | **2de** | 22 | 16 | 1 | 5 | 5 | **71** | Wen in eindstryd teen Leinster |
| 2012-’13 | **5de** | 22 | 14 | 1 | 7 | 4 | **62** | |
| 2013-’14 | **5de** | 22 | 13 | 1 | 8 | 6 | **66** | |
| 2014-’15 | **3de** | 22 | 16 | 1 | 5 | 8 | **74** | Verloor in halfeindstryd teen Munster |
| 2015-’16 | **8ste** | 22 | 11 | 1 | 10 | 9 | **55** | |
| 2016-’17 | **4de** | 22 | 14 | 0 | 8 | 13 | **69** | Verloor in halfeindstryd teen Munster |
| 2017-’18 | **10de** | 21 | 9 | 0 | 12 | 8 | **44** | |
| 2018-’19 | **6de** | 21 | 12 | 0 | 9 | 10 | **58** | |
### Heinekenbeker/Rugbykampioenebeker
| Seisoen | Poel/Rondte | Pos | Gespeel | Gewen | Gelyk | Verloor | BP | Punte | Notas |
| --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- |
| 2003-’04 | Poel 2 | 4de | 6 | 1 | 0 | 5 | 0 | **4** | |
| 2004-’05 | Poel 4 | 3de | 6 | 3 | 0 | 3 | 2 | **14** | |
| 2005-’06 | Poel 4 | 3de | 6 | 2 | 0 | 4 | 1 | **9** | |
| 2006-’07 | Poel 3 | 2de | 6 | 4 | 1 | 1 | 2 | **20** | |
| 2007-’08 | Poel 2 | 2de | 6 | 5 | 0 | 1 | 1 | **21** | Verloor in kwarteindstryd teen Saracens |
| 2008-’09 | Poel 3 | 2de | 6 | 4 | 0 | 2 | 4 | **20** | Verloor in kwarteindstryd teen Munster |
| 2009-’10 | Poel 3 | 2de | 6 | 4 | 1 | 1 | 2 | **20** | Verloor in kwarteindstryd teen Biarritz |
| 2010-’11 | Poel 3 | 3de | 6 | 3 | 0 | 3 | 2 | **14** | |
| 2011-’12 | Poel 5 | 3de | 6 | 2 | 1 | 3 | 3 | **13** | |
| 2012-’13 | Poel 2 | 3de | 6 | 2 | 1 | 3 | 2 | **12** | |
| 2013-’14 | Poel 1 | 4de | 6 | 1 | 0 | 5 | 1 | **5** | |
| 2014-’15 | Poel 5 | 3de | 6 | 1 | 0 | 5 | 0 | **4** | |
| 2015-’16 | Poel 2 | 3de | 6 | 3 | 0 | 3 | 4 | **16** | |
### Europese Rugbyuitdaagbeker
| Seisoen | Poel/Rondte | Pos | Gespeel | Gewen | Gelyk | Verloor | BP | Punte | Notas |
| --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- | --- |
| 2016-’17 | Poel 2 | 1ste | 6 | 6 | 0 | 0 | 6 | **30** | Verloor in kwarteindstryd teen Stade Français |
Huidige span
------------
Ospreys se span vir die 2017-’18-seisoen:
| | | | | |
| --- | --- | --- | --- | --- |
| **Stutte*** Vlag van Moldowa Dmitri Arhip
* Vlag van Tonga Ma’afu Fia
* Hugh Gustafson
* Paul James
* Rhodri Jones
* Vlag van Suid-Afrika Brian Mujati
* Nicky Smith
* Gareth Thomas
**Hakers*** Scott Baldwin
* Scott Otten
* Sam Parry
**Slotte*** Lloyd Ashley
* Adam Beard
* Bradley Davies
* Alun Wyn Jones
* Rory Thornton
| | **Losvoorspelers*** Dan Baker
* Olly Cracknell
* James King
* Dan Lydiate
* Rob McCusker
* Justin Tipuric
**Skrumskakels*** Tom Habberfield
* Vlag van Nieu-Seeland Brendon Leonard
* Rhys Webb
**Losskakels*** Dan Biggar
* Sam Davies
| | **Senters*** Cory Allen
* Ashley Beck
* Vlag van Samoa Kieron Fonotia
* James Hook
* Ben John
* Owen Watkin
**Vleuels*** Vlag van Suid-Afrika Hanno Dirksen
* Keelan Giles
* Vlag van Kanada Jeff Hassler
* Dafydd Howells
* Eli Walker
**Heelagters*** Dan Evans
| | {
"title": "Ospreys",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
5478,
11730,
0.4670076726342711
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" cellspacing=\"0\" class=\"infobox\" data-mw=\"{"parts":[{"template":{"target":{"wt":"Inligtingskas Rugbyspan\\n","href":"./Sjabloon:Inligtingskas_Rugbyspan"},"params":{"land":{"wt":"Ospreys"},"beeld":{"wt":""},"unie":{"wt":"Walliese Rugbyunie"},"bynaam":{"wt":""},"embleem":{"wt":"[[Visvalk]]masker"},"gestig":{"wt":"2003"},"stadion":{"wt":"[[Liberty-stadion]], [[Swansea]]"},"kapasiteit":{"wt":"20&nbsp;750"},"liga":{"wt":"[[Pro14|Guiness Pro14]]"},"seisoen":{"wt":"[[2017-’18 Pro14-seisoen|2017-’18]]"},"posisie":{"wt":"10de"},"kaptein":{"wt":"Alun Wyn Jones"},"afrigter":{"wt":"{{vlagikoon|WAL}} Steve Tandy"},"van":{"wt":""},"patroon_la1":{"wt":"_ospreysleft"},"patroon_b1":{"wt":"_ospreyskit"},"patroon_ra1":{"wt":"_ospreysright"},"patroon_sh1":{"wt":"_ospreysshorts"},"patroon_so1":{"wt":"_whitetop"},"linkerarm1":{"wt":"000000"},"liggaam1":{"wt":"000000"},"regterarm1":{"wt":"000000"},"broek1":{"wt":"000000"},"kouse1":{"wt":"000000"},"patroon_la2":{"wt":"_ospreysleftb"},"patroon_b2":{"wt":"_ospreyskitb"},"patroon_ra2":{"wt":"_ospreysrightb"},"patroon_sh2":{"wt":"_ospreysshortsb"},"patroon_so2":{"wt":"_yellowtop"},"linkerarm2":{"wt":"FFDD00"},"liggaam2":{"wt":"FFFFFF"},"regterarm2":{"wt":"9090FF"},"broek2":{"wt":"000000"},"kouse2":{"wt":"FFFFFF"},"statistiek":{"wt":"Statistiek"},"wedstryde":{"wt":"'''223''' [[Duncan Jones]]"},"toppuntebehaler":{"wt":"'''2&nbsp;002''' [[Dan Biggar]]"},"meestedrieë":{"wt":"'''57''' [[Shane Williams]]"},"jongstespeler":{"wt":""},"eerste":{"wt":""},"grootwen":{"wt":""},"grootverloor":{"wt":""},"url":{"wt":"www.ospreysrugby.com"},"unieurl":{"wt":""}},"i":0}}]}\" id=\"mwAg\" style=\"font-size: 85%; text-align: left;\" typeof=\"mw:Transclusion\" width=\"250\">\n<tbody><tr>\n<td align=\"center\" colspan=\"4\" style=\"font-size:1.3em; text-align: center; border-bottom:solid 1px #ccd2d9;\"><b>Ospreys</b></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><b>Unie</b></td>\n<td colspan=\"3\">Walliese Rugbyunie</td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" width=\"33%\"><b>Embleem</b></td>\n<td colspan=\"3\"><a href=\"./Visvalk\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Visvalk\">Visvalkmasker</a></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" width=\"33%\"><b>Stigting</b></td>\n<td colspan=\"3\" width=\"67%\">2003</td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><b>Stadion</b></td>\n<td colspan=\"3\"><a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Liberty-stadion\"]}}' href=\"./Liberty-stadion?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Liberty-stadion\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Liberty-stadion</a>, <a href=\"./Swansea\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Swansea\">Swansea</a></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><b>Kapasiteit</b></td>\n<td colspan=\"3\">20<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>750</td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><b>Afrigter(s)</b></td>\n<td colspan=\"3\"><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Wallis\"}' typeof=\"mw:File\"><a href=\"./Wallis\" title=\"Vlag van Wallis\"><img alt=\"Vlag van Wallis\" data-file-height=\"480\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"800\" decoding=\"async\" height=\"13\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Wales_2.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flag_of_Wales.svg/22px-Flag_of_Wales.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flag_of_Wales.svg/33px-Flag_of_Wales.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Flag_of_Wales.svg/44px-Flag_of_Wales.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span> Steve Tandy</td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><b>Kaptein(s)</b></td>\n<td colspan=\"3\">Alun Wyn Jones</td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><b>Liga(s)</b></td>\n<td colspan=\"3\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Pro14\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Pro14\">Guiness Pro14</a></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><b><a href=\"./2017-’18_Pro14-seisoen\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"2017-’18 Pro14-seisoen\">2017-’18</a></b></td>\n<td colspan=\"3\">10de</td></tr>\n<tr>\n<td align=\"center\" colspan=\"2\" style=\"border-top:solid 1px #ccd2d9; vertical-align:middle;background-color:#ffffff;\"><div style=\"width: 100px; margin: 0 auto; padding: 0; text-align: center;\">\n<div style=\"position: relative; left: 0px; top: 0px; width: 100px; height: 135px; margin: 0 auto; padding: 0;\">\n<div style=\"position: absolute; left: 0px; top: 0px; width: 31px; height: 59px; background-color: #000000;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" data-mw='{\"caption\":\"Spankleure\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Kit_left_arm_ospreysleft.png\" title=\"Spankleure\"><img alt=\"\" data-file-height=\"59\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"31\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Kit_left_arm_ospreysleft.png\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Kit_left_arm_ospreysleft.png\" width=\"31\"/></a></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 0px; top: 0px; width: 31px; height: 59px;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"59\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"31\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Kit_left_arm.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Kit_left_arm.svg/31px-Kit_left_arm.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Kit_left_arm.svg/47px-Kit_left_arm.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Kit_left_arm.svg/62px-Kit_left_arm.svg.png 2x\" width=\"31\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 31px; top: 0px; width: 38px; height: 59px; background-color: #000000;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"59\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"38\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Kit_body_ospreyskit.png\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/85/Kit_body_ospreyskit.png\" width=\"38\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 31px; top: 0px; width: 38px; height: 59px;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"59\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"38\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Kit_body.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Kit_body.svg/38px-Kit_body.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Kit_body.svg/57px-Kit_body.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Kit_body.svg/76px-Kit_body.svg.png 2x\" width=\"38\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 69px; top: 0px; width: 31px; height: 59px; background-color: #000000;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"59\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"31\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Kit_right_arm_ospreysright.png\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/34/Kit_right_arm_ospreysright.png\" width=\"31\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 69px; top: 0px; width: 31px; height: 59px;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"59\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"31\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Kit_right_arm.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Kit_right_arm.svg/31px-Kit_right_arm.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Kit_right_arm.svg/47px-Kit_right_arm.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Kit_right_arm.svg/62px-Kit_right_arm.svg.png 2x\" width=\"31\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 0px; top: 59px; width: 100px; height: 36px; background-color: #000000\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"36\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"100\" decoding=\"async\" height=\"36\" resource=\"./Lêer:Kit_shorts_ospreysshorts.png\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2b/Kit_shorts_ospreysshorts.png\" width=\"100\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 0px; top: 59px; width: 100px; height: 36px;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"36\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"100\" decoding=\"async\" height=\"36\" resource=\"./Lêer:Kit_shorts.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Kit_shorts.svg/100px-Kit_shorts.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Kit_shorts.svg/150px-Kit_shorts.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Kit_shorts.svg/200px-Kit_shorts.svg.png 2x\" width=\"100\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 0px; top: 95px; width: 100px; height: 40px; background-color: #000000\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"25\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"100\" decoding=\"async\" height=\"25\" resource=\"./Lêer:Kit_socks_whitetop.png\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/19/Kit_socks_whitetop.png\" width=\"100\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 0px; top: 95px; width: 100px; height: 40px;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"40\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"100\" decoding=\"async\" height=\"40\" resource=\"./Lêer:Kit_socks_long.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Kit_socks_long.svg/100px-Kit_socks_long.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Kit_socks_long.svg/150px-Kit_socks_long.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Kit_socks_long.svg/200px-Kit_socks_long.svg.png 2x\" width=\"100\"/></span></span></div>\n</div>\n<div style=\"padding-top: 0.6em; text-align: center;\"><b>Spankleure</b></div>\n</div>\n<p>\n<br/></p></td>\n<td align=\"center\" colspan=\"2\" style=\"border-top:solid 1px #ccd2d9; vertical-align:middle; background-color:#ffffff;\" width=\"50%\"><div style=\"width: 100px; margin: 0 auto; padding: 0; text-align: center;\">\n<div style=\"position: relative; left: 0px; top: 0px; width: 100px; height: 135px; margin: 0 auto; padding: 0;\">\n<div style=\"position: absolute; left: 0px; top: 0px; width: 31px; height: 59px; background-color: #FFDD00;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" data-mw='{\"caption\":\"Spankleure\"}' typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Kit_left_arm_ospreysleftb.png\" title=\"Spankleure\"><img alt=\"\" data-file-height=\"59\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"31\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Kit_left_arm_ospreysleftb.png\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ee/Kit_left_arm_ospreysleftb.png\" width=\"31\"/></a></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 0px; top: 0px; width: 31px; height: 59px;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"59\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"31\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Kit_left_arm.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Kit_left_arm.svg/31px-Kit_left_arm.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Kit_left_arm.svg/47px-Kit_left_arm.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Kit_left_arm.svg/62px-Kit_left_arm.svg.png 2x\" width=\"31\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 31px; top: 0px; width: 38px; height: 59px; background-color: #FFFFFF;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"59\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"38\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Kit_body_ospreyskitb.png\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ad/Kit_body_ospreyskitb.png\" width=\"38\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 31px; top: 0px; width: 38px; height: 59px;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"59\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"38\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Kit_body.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Kit_body.svg/38px-Kit_body.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Kit_body.svg/57px-Kit_body.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Kit_body.svg/76px-Kit_body.svg.png 2x\" width=\"38\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 69px; top: 0px; width: 31px; height: 59px; background-color: #9090FF;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"59\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"31\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Kit_right_arm_ospreysrightb.png\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/71/Kit_right_arm_ospreysrightb.png\" width=\"31\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 69px; top: 0px; width: 31px; height: 59px;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"59\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"31\" decoding=\"async\" height=\"59\" resource=\"./Lêer:Kit_right_arm.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Kit_right_arm.svg/31px-Kit_right_arm.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Kit_right_arm.svg/47px-Kit_right_arm.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Kit_right_arm.svg/62px-Kit_right_arm.svg.png 2x\" width=\"31\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 0px; top: 59px; width: 100px; height: 36px; background-color: #000000\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"36\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"100\" decoding=\"async\" height=\"36\" resource=\"./Lêer:Kit_shorts_ospreysshortsb.png\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f6/Kit_shorts_ospreysshortsb.png\" width=\"100\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 0px; top: 59px; width: 100px; height: 36px;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"36\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"100\" decoding=\"async\" height=\"36\" resource=\"./Lêer:Kit_shorts.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Kit_shorts.svg/100px-Kit_shorts.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Kit_shorts.svg/150px-Kit_shorts.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Kit_shorts.svg/200px-Kit_shorts.svg.png 2x\" width=\"100\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 0px; top: 95px; width: 100px; height: 40px; background-color: #FFFFFF\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"25\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"100\" decoding=\"async\" height=\"25\" resource=\"./Lêer:Kit_socks_yellowtop.png\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f7/Kit_socks_yellowtop.png\" width=\"100\"/></span></span></div>\n<div style=\"position: absolute; left: 0px; top: 95px; width: 100px; height: 40px;\"><span class=\"mw-default-size mw-valign-top\" typeof=\"mw:File\"><span><img alt=\"\" data-file-height=\"40\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"100\" decoding=\"async\" height=\"40\" resource=\"./Lêer:Kit_socks_long.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Kit_socks_long.svg/100px-Kit_socks_long.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Kit_socks_long.svg/150px-Kit_socks_long.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Kit_socks_long.svg/200px-Kit_socks_long.svg.png 2x\" width=\"100\"/></span></span></div>\n</div>\n<div style=\"padding-top: 0.6em; text-align: center;\"><b>Alt.<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>kleure</b></div>\n</div></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"5\" style=\"text-align:center; font-size:100%;\"><hr/><div style=\"background:silver;\">Statistiek</div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><b>Meeste wedstryde</b></td>\n<td colspan=\"3\" width=\"67%\"><b>223</b> <a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Duncan Jones\"]}}' href=\"./Duncan_Jones?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Duncan Jones\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Duncan Jones</a></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><b>Meeste punte</b></td>\n<td colspan=\"3\"><b>2<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>002</b> <a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Dan Biggar\"]}}' href=\"./Dan_Biggar?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Dan Biggar\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Dan Biggar</a></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\"><b>Meeste drieë</b></td>\n<td colspan=\"3\"><b>57</b> <a class=\"new\" data-mw-i18n='{\"title\":{\"lang\":\"x-page\",\"key\":\"red-link-title\",\"params\":[\"Shane Williams\"]}}' href=\"./Shane_Williams?action=edit&redlink=1\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Shane Williams\" typeof=\"mw:LocalizedAttrs\">Shane Williams</a></td></tr>\n<tr>\n<td align=\"center\" bgcolor=\"#C0C0C0\" colspan=\"5\" style=\"text-align: center;\"><b>Amptelike webwerf</b></td></tr>\n<tr>\n<td align=\"center\" colspan=\"5\" style=\"text-align: center;\"><a class=\"external text\" href=\"http://www.ospreysrugby.com\" rel=\"mw:ExtLink nofollow\">www.ospreysrugby.com</a></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 11058
} |
Witlof of sigorei is ´n voorbeeld van 'n plant met 'n penwortel
'n **Penwortel** is 'n sterk hoofwortel wat by meeste plante voorkom. Dit groei reguit na benede.
By boomsoorte soos denne, eikebome en es anker die wortel die boom en verseker dit dat die plant water en voedingstowwe uit die dieper grondlae kan trek. Ander plante vorm 'n sterk, verdikte penwortel vir die berging van voedsel. Penwortels kom voor by eenjarige en meerjarige plante. Afhangende van die plantsoort kan die vorm van die wortel baie verskil. Die wortel kan van kort tot baie lank wees. Dit kan rond, konies of silindervormig wees.
'n Aantal penwortels word as voedsel vir mens of dier gebruik. Voorbeelde hiervan is wortels en beetsoorte. In verdikte wortels kan belangrike voedingstowwe voorkom soos sukrose (in suikerbeet) en inulien en fruktose (in sigorei).
By 'n aantal plantsoorte, soos die perdeblom, kan 'n stuk van die penwortel 'n nuwe plant vorm. Die plant kan homself dus so vermeerder.
| | |
| --- | --- |
| | Penwortel van 'n jong boom |
Bronne
------
* Van der Schyff, H.P.: Algemene Plantkunde, 5de Uitgawe, J.L. van Schaik, 1987.
* ISBN 0-627-01347-3 | {
"title": "Penwortel",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
106,
924,
0.11471861471861472
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1156
} |
**Dona Anabrug**| |
| Amptelike naam | *Ponte Dona Ana* |
| Oorspan | Zambezirivier |
| Ligging | Vila de Sena en Mutararain Mosambiek |
| Ontwerp | Edgar Cardoso |
| Langste spanwydte | 33 van 80 m elk7 van 50 m elk |
| Totale lengte | 3 670 m |
| Koördinate | 17°26′21″S 35°03′41″E / 17.43917°S 35.06139°O / -17.43917; 35.06139 |
Die **Dona Anabrug** is ‘n brug oor die Zambezirivier in Mosambiek. Dit is deel van die spoornetwerk in Oos-Afrika en gee aan Malawi toegang tot ‘n hawe by die see.
Ligging
-------
Die brug lê afgeleë. Dit verbind Vila de Sena (soms Senna) op die suidelike oewer van die Zambesi in die Sofala-provinsie met Mutarara op die noordoewer in die Tete-provinsie. Dit is by die koördinate 17° 26′ 21″ suid en 35° 3′ 41″ oos. Vanaf die Beirahawe loop die spoorlyn noordwaarts en by Mutarara swaai ‘n tak noordwes na die steenkoolvelde by Moatize. Noordwaarts gaan die ander tak verder na Nsanje aan die Shirerivier, Blantyre en die gebied om die Malawimeer.
Brug
----
Die staalbrug is 3,67 km lank en bestaan uit 33 oorspannings van 80 m elk en 7 oorspannings van 50 m elk. Nadat skeepsverkeer op die Shirerivier en die Zambesi en die gebruik van ‘n pont allerhande probleme veroorsaak het, het die Portugese koloniale owerheid tussen 1930 en 1934 hierdie spoorbrug geskik vir treine op Kaapspoor, laat bou. Dit is ontwerp deur Edgar Cardoso, gebou deur die firma Cleveland Bridge & Engineering van Darlington in Engeland en opgerig deur G.A. Hodson. Op daardie stadium was dit een van die langste spoorbrûe in die wêreld en die langste spoorbrug in Afrika.
Latere verloop
--------------
Tydens die Mosambiekse burgeroorlog in die 1980’s is die brug deur RENAMO ernstig beskadig. Met Amerikaanse finansiële steun is die brug in 1995 herstel en omskep in ‘n enkelbaanpadbrug. In Oktober 2006 is dit egter vir alle verkeer gesluit en is ingrypende herstelwerk onderneem. Na die ingebruikname van die nuwe Armando Emilio Guebuza-brug stroomaf by Caia is die brug in Mei 2009 weer vir treinverkeer geopen en as padbrug gesluit. Na opgradering van die voetgangerlaan aan die brug in 2017 word dit daagliks deur ‘n 3000 stappers gebruik.
Ander brûe
----------
Die Zambesi word deur weinig brûe oorkruis. Die bekendstes is die Kazungulabrug, Victoria-watervalbrug, Chirundubrug, Otto Beit-brug, pad oor die wal van die Karibadam, Samora Machelbrug, Kassuende-brug en die Armando Emilio Guabuza-brug. | {
"title": "Dona Anabrug",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
251,
1974,
0.12715298885511653
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 2454
} |
**James Masango** is 'n Suid-Afrikaanse politikus en lid van die opposisieparty, die Demokratiese Alliansie (DA). Hy dien tans in die nasionale leierskap as ondervoorsitter van die Federale Raad. Masango is die voormalige leier van die opposisie in die provinsiale wetgewer in Mpumalanga, en was voorheen ook 'n lid van die Nasionale Vergadering van Suid-Afrika (LP), waar hy as voorsitter van die koukus gedien het.
Agtergrond
----------
Masango se visie vir Suid-Afrika is 'n nie-rassige en 'n volwaardige demokratiese land waar alle Suid-Afrikaners gelyk is en die geleentheid het om die talent wat ons het op 'n gelyke veld te ondersoek. Deursettingsvermoë en die fokus op sy doelstellings het hom gemaak wat hy vandag is en hy is trots op sy prestasies.
Politieke loopbaan
------------------
Masango het in 1994 by die klein Demokratiese Party aangesluit. Hy was 'n wyksraadslid in die Govan Mbeki-munisipaliteit voordat hy in 2004 verkies is vir die hernoemde DA. Masango het in die portefeuljekomitees Sport en Ontspanning en Behuising gedien, en was die skadu-adjunkminister van verdediging en militêre veterane. Masango is in 2009 herkies tot die parlement en is aangestel as die adjunk-skaduminister van openbare werke. Hy is in 2012 opgevolg deur Anchen Dreyer. Hy dien ook as voorsitter van die DA-koukus. Na 'n periode in die Mpumalanga provinsiale wetgewer is hy in 2014 terug na die Nasionale Vergadering en dien hy tussen 2014 en 2015 as die skaduminister van openbare werke.
Hy het die pos van provinsiale leier vir drie jaar beklee, voordat hy in 2018 opsy gestaan het ten gunste van Jane Sithole, maar het voortgegaan as DA-leier in die Wetgewer tot die verkiesing in 2019. Masango het daarna uit die politiek getree, maar het aan die einde van 2020 teruggekeer na aktiewe partywerk en op die verkiesingskongres van die party in Oktober onbestrede gestaan vir een van die twee ondervoorsitters van die Federale Raad. Hy beklee die pos sedert 1 November 2020.
In Januarie 2021 is Masango ingesweer as 'n PR-raadslid in die Govan Mbeki Plaaslike Munisipaliteit, waar hy weereens die DA verteenwoordig. | {
"title": "James Masango",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
691,
2450,
0.2820408163265306
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox\" style=\"width:23em; font-size:85%; text-align:left; padding-left:0.5em; padding-right:0.5em;\">\n<tbody><tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center; font-size:140%;\"><b>James Masango</b></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><span data-mw='{\"caption\":\"James Masango\"}' typeof=\"mw:Image\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:James_Masango_DA_MP.jpg\" title=\"James Masango\"><img data-file-height=\"3131\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"2197\" decoding=\"async\" height=\"314\" resource=\"./Lêer:James_Masango_DA_MP.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/James_Masango_DA_MP.jpg/220px-James_Masango_DA_MP.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/James_Masango_DA_MP.jpg/330px-James_Masango_DA_MP.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/James_Masango_DA_MP.jpg/440px-James_Masango_DA_MP.jpg 2x\" width=\"220\"/></a></span><br/></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center; font-size:110%;\"><hr/><div style=\"background:lavender; font-weight:bold\">Adjunkvoorsitter van die Federale Raad van die Demokratiese Alliansie</div></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center; background:lavender;\"><b>Ampsbekleër</b></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><b>Termynaanvang</b><br/>1 November 2020</td></tr>\n<tr>\n<th>Leier</th>\n<td><a href=\"./John_Steenhuisen\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"John Steenhuisen\">John Steenhuisen</a></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align:center; font-size:110%;\"><hr/><div style=\"background:lavender;\">Lid van die <a href=\"./Nasionale_Vergadering_van_Suid-Afrika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Nasionale Vergadering van Suid-Afrika\">Nasionale Vergadering</a></div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"border-bottom:none; text-align:center;\"><b>Ampstermyn</b><br/>2004<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span typeof=\"mw:Entity\">–</span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>2015</td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align:center; font-size:110%;\"><hr/><div style=\"background:lavender;\">Adjunk-skaduminister van Openbare Werke</div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"border-bottom:none; text-align:center;\"><b>Ampstermyn</b><br/>2014<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span typeof=\"mw:Entity\">–</span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>2015</td></tr>\n<tr>\n<th>Leier</th>\n<td><a href=\"./Helen_Zille\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Helen Zille\">Helen Zille</a></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align:center; font-size:110%;\"><hr/><div style=\"background:lavender;\">Skaduminister van Openbare Werke</div></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"border-bottom:none; text-align:center;\"><b>Ampstermyn</b><br/>2004<span typeof=\"mw:Entity\"> </span><span typeof=\"mw:Entity\">–</span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span>2012</td></tr>\n<tr>\n<th>Voorafgegaan<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>deur</th>\n<td>Japie van der Linde</td></tr>\n<tr>\n<th>Opgevolg<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>deur</th>\n<td><a href=\"./Anchen_Dreyer\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Anchen Dreyer\">Anchen Dreyer</a></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"color: #000000; font-size: 110%; text-align: center;\"><hr/><div style=\"background:lavender;\">Persoonlike besonderhede</div></th></tr>\n<tr>\n<th>Nasionaliteit</th>\n<td><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Suid-Afrika\"}' typeof=\"mw:Image\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_South_Africa.svg\" title=\"Vlag van Suid-Afrika\"><img data-file-height=\"267\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"400\" decoding=\"async\" height=\"15\" resource=\"./Lêer:Flag_of_South_Africa.svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_South_Africa.svg/22px-Flag_of_South_Africa.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_South_Africa.svg/33px-Flag_of_South_Africa.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Flag_of_South_Africa.svg/44px-Flag_of_South_Africa.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Suid-Afrika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Suid-Afrika\">Suid-Afrika</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Politieke<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>party</th>\n<td><a href=\"./Demokratiese_Alliansie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Demokratiese Alliansie\">Demokratiese Alliansie</a></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 2129
} |
**David Easton** (24 Junie 1917 – 19 Julie 2014) was 'n Kanadeesgebore Amerikaanse politieke wetenskaplike. Easton, wat in Toronto, Ontario gebore is, immigreer in 1943 na die Verenigde State. Van 1947-1997 was hy 'n professor in politieke wetenskap aan die Universiteit van Chicago.
Easton was aan die voorpunt van beide die behavioristiese en post-behavioristiese revolusies in die politieke wetenskap dissipline gedurende die 1950's en 1970's. Hy het die dissipline se mees gebruikte definisie van politiek naamlik dat politiek die gesaghebbende toewysing van waardes in die samelewing is, geformuleer. Hy is ook bekend vir sy toepassing van die stelselteorie op die studie van die politieke wetenskap. Beleidsontleders het sy vyf-voudige skema gebruik om die beleidmakingsproses te bestudeer: naamlik insette, omskakeling, uitset, terugvoer en omgewing. John Gunnell argumenteer dat die konsep van "stelsel" sedert die 1950's die belangrikste teoretiese konsep was wat deur Amerikaanse politieke wetenskaplikes gebruik is. Die idee het in sosiologie en ander sosiale wetenskappe verskyn, maar dit was Easton wat gespesifiseer het hoe dit die beste toegepas kan word op gedragsnavorsing oor die politiek.
Tydens sy loopbaan het hy gedien as 'n belangrike poortwagter, as konsultant vir baie prominente organisasies en befondsingsagentskappe, en skrywer van talle invloedryke wetenskaplike publikasies. Hy het op verskeie rade en komitees gedien en was president van die American Political Science Association.
Onderwys en beroep
------------------
Easton verwerf sy voorgraadse graad aan die Universiteit van Toronto in 1939, sy M.A. in 1943 en Ph.D. van Harvard Universiteit in 1947; 'n LL.D. by die McMaster Universiteit in 1970 en hy het in 1972 die Kalamazoo Kollege bygewoon. Hy het met Sylvia Isobel Victoria Johnstone getrou en hulle het een seun. Sy verskuiwing na Kalifornië in 1997 was gedeeltelik ter wille van sy vrou se gesondheid.
Van 1944 tot 1947 was Easton 'n dosent aan die Harvard Universiteit. Hy is in 1947 aangestel as politieke wetenskaplike assistent aan die Universiteit van Chicago; medeprofessor in 1953; professor in 1955; en was die Andrew McLeish Distinguished Service Professor in Sosiale Denke daar in 1984. Hy is in 1997 as Uitvoerende Navorsings Professor in die Departement Politieke Wetenskap, Universiteit van Kalifornië, Irvine aangestel. Soos in Chicago was sy onderrig gerig op na-graadse studente en die promotor vir hul tesisse. Hy het verantwoordelikheid aanvaar vir die UCI se nagraadse program, en oor 'n aantal jare het dit 'n dinamiese en omvattende program geword wat hulle in staat gestel het om top voornemende studente te lok. Dit behels onder meer 'n verpligte kursus vir nuwe gegradueerde studente wat die 19de en 20ste eeuse grondslag van moderne politieke wetenskap behandel het.
Easton was 'n lid van die uitvoerende komitee van die Inter-University Consortium for Political Research (1962-64); voorsitter van die Committee on Information and Behavioral Sciences Division, National Academy of Sciences-National Research Council (1968-70); en 'n mede-lid van die Center for Advanced Study in the Behavioral Sciences, Stanford Universiteit (1957-58). Hy het as konsultant vir die Brookings Instituut (1955) gedien; die Mental Health Research Institute van die Universiteit van Michigan (1955-56); die Kanadese Royal Commission on Bilingualism and Biculturalism (1964-66); en as 'n Ford Professor (1960-61), befonds deur 'n toekenning van die Ford-stigting. Easton het ook gedien op die redaksionele rade van die *Journal of Political Methodology, Youth and Society*, en *International Political Science Abstracts*, en was redakteur van *Varieties of Political Theory* (1966).
Hy het wyd in die Verenigde State en Europa gereis tot sy 90ste jaar.
Akademiese werk
---------------
Politieke Stelsel volgens Easton. Easton, David (1965). *A Systems Analysis of Political Life*, New York, bl. 32.
Easton is beskryf as een van die "eerste generasie van behavioristiese revolusionêres" in die dissipline van die politieke wetenskap. Soos ander vroeë behavioriste, het Easton aanvanklik probeer om beheer te verkry oor die massas data wat in die vroeë 1950's deur sosiale wetenskapsnavorsing gegenereer is. Die behavioriste het gedink dat sosiale wetenskaplikes met kwantitatiewe en kwalitatiewe data oorweldig word weens die afwesigheid van 'n organisatoriese teoretiese raamwerk.Die behavioriste het gedink dat sosiale wetenskaplikes met kwantitatiewe en kwalitatiewe data oorweldig word weens die afwesigheid van 'n organisatoriese teoretiese raamwerk. Easton het geargumenteer vir die ontwikkeling van 'n behoorlike wetenskap van politieke studies wat betroubare, universele kennis oor sosiale verskynsels sou lewer. Hy argumenteer dat die doel van wetenskaplike reëls en prosedure, die ontdekking van 'n hoogs algemene politieke teorie moontlik gemaak het. Easton se visie was gerig op 'n algemene teorie van politieke wetenskap wat uit 'n deduktiewe gedagtegang sou bestaan, sodat 'n beperkte aantal postulate, as aannames en aksiome, 'n hele struktuur van empiries-geldige veralgemenings in afnemende volgorde van spesifisiteit afgelei kon word. Dit bied voorspellende oorsaaklike verklarings vir politieke gedrag volgens hom.
Easton se boek *The Political System* het die mislukking van die politieke wetenskap van die 1950's belig om enigiets soos sistematiese teorieë van die politiek te ontwikkel of om sistematiese tegnieke te ontwikkel vir die versameling en ontleding van data, waarmee sulke teorieë gebou kan word. Die mees bekende en gebruikte definisie van politiek is deur Easton verskaf in sy identifikasie van die politieke stelsel met die "gesaghebbende toewysing van waardes vir 'n samelewing." Dit het baie politieke wetenskaplikes 'n nuttige riglyn gegee om die inhoud van die politieke wetenskap te definieer.
'n Paar jaar later, nadat Easton president van die American Political Science Association (1968–1969) geword het, het hy die leiding gegee vir 'n nuwe post-behavioristiese rewolusie, met die argument dat politieke wetenskaplike navorsing beide relevant en aksie-georiënteerd behoort te wees, sodat dit die behoeftes van die samelewing beter kan dien deur die oplos van sosiale en politieke probleme wat gedurende die 1960's geopenbaar is. Hierdie nuwe rewolusie was nie 'n verandering in die ondersoekmetodes nie, maar 'n verandering in oriëntasie wat uit 'n diepe ontevredenheid gegroei het met die rigting van kontemporêre politieke navorsing. Daar word betoog vir die skenk van meer aandag aan die openbare verantwoordelikhede van die dissipline en vir meer relevante navorsing oor kontemporêre politieke probleme en vraagstukke. Volgens John Gunnell was dit die amptelike geboortekennisgewing van die openbare beleidsonderneming in die politieke wetenskap wat die grondslag van die selfbeeld van die ortodokse politieke wetenskap in die 1970's geword het. Met hierdie verskuiwing het 'n duidelike nadruk van kommer gekom om 'n algemene verenigde teorie as die kern van die dissipline te vestig, en 'n terugtrekking van enige gefokusde konfrontasie met die geskiedenis van die politieke teorie.
Easton se vernaamste navorsingsbelangstelling is om 'n analitiese stelsel benadering te ontwikkel as 'n sentrale manier om te verstaan hoe politieke stelsels funksioneer. In latere jare het hy op strukturele beperkinge gefokus as 'n tweede belangrike element van die politieke stelsels. Hy het geskryf oor die invloed van politieke struktuur op verskeie aspekte van die politieke lewe, oor die staat en ontwikkeling van die politieke wetenskap, en op die politieke sosialisering van kinders.
In 'n reputasiestudie van politieke wetenskaplikes wat in 1978 gepubliseer is, het Easton die vierde plek behaal onder die mees prominente gedurende 1945-1960, en die tweede prominente onder dié in die tydperk 1960-1970. In 'n daaropvolgende reputasiestudie gebaseer op aantal kere, is 'n skrywer se publikasies in publikasies van ander aangehaal, en Easton was die sewende van die twintig mees belangrike politieke wetenskaplike bydraers in die tydperk 1970-79.
Geselekteerde publikasies
-------------------------
Easton het verskeie boeke en artikels geskryf. 'n Seleksie:
* 1951, *The Decline of Modern Political Theory,* in *Journal of Politics* 13.
* 1953, *The Political System. An Inquiry into the State of Political Science*, New York: Knopf.
* 1957, *An Approach to the Analysis of Political Systems*, in *World Politics* 9.
* 1965, *A Framework for Political Analysis*, Englewood Cliffs: Prentice-Hall.
* 1965, *A Systems Analysis of Political Life*, New York: Wiley.
* 1966, *Varieties of Political Theory,* (Ed.), Englewood Cliffs.
* 1969, *Children in the Political System - Origins of Political Legitimacy*, (met Jack Dennis), McGraw-Hill.
* 1990, *The Analysis of Political Structure*, New York: Routledge.
* 1991, *Divided Knowledge: Across Disciplines, Across Cultures,* (Ed. met C. Schelling).
* 1991, *The Development of Political Science: A Comparative Survey*, (Ed. with J. Gunnell, and L. Graziano), New York: Routledge.
* 1995, *Regime and Discipline: Democracy and the Development of Political Science*, (Ed. met J. Gunnell en M. Stein).
Bron
----
* Hierdie artikel is vertaal vanuit die Engelse Wikipedia | {
"title": "David Easton",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1300,
8299,
0.15664537896132064
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biography vcard\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas Persoon\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_Persoon\"},\"params\":{\"naam\":{\"wt\":\"David Easton\"},\"bynaam\":{\"wt\":\"\"},\"beeld\":{\"wt\":\"DavidEaston.JPG\"},\"beeldbeskrywing\":{\"wt\":\"\"},\"onderskrif\":{\"wt\":\"\"},\"geboortenaam\":{\"wt\":\"\"},\"geboortedatum\":{\"wt\":\"{{Geboortedatum|1917|6|24}}\"},\"geboorteplek\":{\"wt\":\"[[Toronto]], [[Ontario]], [[Kanada]]\"},\"sterfdatum\":{\"wt\":\"{{Sterfdatum en ouderdom|1917|6|24|2014|7|19}}\"},\"sterfteplek\":{\"wt\":\"\"},\"ouers\":{\"wt\":\"\"},\"familie\":{\"wt\":\"\"},\"titel\":{\"wt\":\"\"},\"nasionaliteit\":{\"wt\":\"{{vlagland|Kanada}}\"},\"alma_mater\":{\"wt\":\"\"},\"beroep\":{\"wt\":\"Politiese wetenskaplike\"},\"ander\":{\"wt\":\"\"},\"bekend\":{\"wt\":\"Politieke stelselteorie\"},\"salaris\":{\"wt\":\"\"},\"termyn\":{\"wt\":\"\"},\"voorganger\":{\"wt\":\"\"},\"opvolger\":{\"wt\":\"\"},\"eerbewyse\":{\"wt\":\"\"},\"party\":{\"wt\":\"\"},\"religie\":{\"wt\":\"\"},\"huweliksmaat\":{\"wt\":\"\"},\"kinders\":{\"wt\":\"\"},\"kleinkinders\":{\"wt\":\"\"},\"webblad\":{\"wt\":\"\"},\"handtekening\":{\"wt\":\"\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"width:22em\" typeof=\"mw:Transclusion\"><tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold\"><div class=\"fn\" style=\"display:inline\">David Easton</div></th></tr><tr><td colspan=\"2\" style=\"text-align:center\"><span class=\"mw-default-size\" typeof=\"mw:Image/Frameless\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:DavidEaston.JPG\"><img data-file-height=\"275\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"252\" decoding=\"async\" height=\"240\" resource=\"./Lêer:DavidEaston.JPG\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/DavidEaston.JPG/220px-DavidEaston.JPG\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/DavidEaston.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/DavidEaston.JPG 2x\" width=\"220\"/></a></span></td></tr><tr><th scope=\"row\">Gebore</th><td><span style=\"display:none\">(<span class=\"bday\">1917-06-24</span>)</span>24 Junie 1917<br/><div class=\"birthplace\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Toronto\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Toronto\">Toronto</a>, <a href=\"./Ontario\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Ontario\">Ontario</a>, <a href=\"./Kanada\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Kanada\">Kanada</a></div></td></tr><tr><th scope=\"row\">Sterf</th><td>19 Julie 2014 (op 97)</td></tr><tr><th scope=\"row\">Nasionaliteit</th><td class=\"category\"><span class=\"mw-image-border\" data-mw='{\"caption\":\"Vlag van Kanada\"}' typeof=\"mw:Image\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Flag_of_Canada_(Pantone).svg\"><img data-file-height=\"600\" data-file-type=\"drawing\" data-file-width=\"1200\" decoding=\"async\" height=\"11\" resource=\"./Lêer:Flag_of_Canada_(Pantone).svg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/22px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/33px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/44px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png 2x\" width=\"22\"/></a></span><span typeof=\"mw:Entity\"> </span><a href=\"./Kanada\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Kanada\">Kanada</a></td></tr><tr><th scope=\"row\">Beroep</th><td class=\"role\">Politiese wetenskaplike</td></tr><tr><th scope=\"row\">Bekend<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>vir</th><td>Politieke stelselteorie</td></tr></tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 9328
} |
Die **Internasionale Statistiese Klassifikasie van Siektes en Verwante Gesondheidsprobleme**, gewoonlik afgekort as die **Internasionale Klassifikasie van Siektes**, is die internasionale "standaard-diagnosehandleiding vir epidemiologie, gesondheidsbestuur en kliniese doeleindes". Die Engelse naam is *International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems*, of kortweg *International Classification of Diseases* (**ICD**).
Die ICD word bygewerk deur die Wêreldgesondheidsorganisasie (WGO), die gesondheidsowerheid in die Verenigde Nasies-stelsel. Dit is ontwerp as ’n klassifikasiestelsel vir gesondheidsorg. Dit sorteer gesondheidstoestande saam in generiese kategorieë saam met spesifieke variasies en ken aan elk ’n kode toe van tot ses karakters. Groot kategorieë sluit dus ’n stel ooreenstemmende siektes in.
Die drie jongste uitgawes van die ICD is:
ICD-11
------
Werk het in 2007 begin en dit is in Mei 2019 aanvaar.
ICD-10
------
Werk het in 1983 begin en dit is in Mei 1990 aanvaar.
ICD-9
-----
Dit is tussen 30 September en 6 Oktober 1975 opgestel. | {
"title": "Internasionale Statistiese Klassifikasie van Siektes en Verwante Gesondheidsprobleme",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
338,
1258,
0.2686804451510334
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1098
} |
Die **netvlerkiges** (ordes *Megaloptera*, *Rhaphidiodea* en *Neuroptera*) is 'n groep insekte waarvan die volwassenes almal dun, deursigtige vlerke met heel party are het, maar wat hoofsaaklik op grond van hul gedaantewisseling in drie ordes verdeel word. Vroeër is hulle as subordes van een orde, die *Neuroptera*, beskou, en sekere deskundiges beskou hulle tans nog so.
Bekende verteenwoordigers is die mierleeutjies, wat eintlik larwes is, en die goudogies. Alle netvlerkiges ondergaan volledige metamorfose en sowel die larwes as die volwassenes is roofdiere. Die netvlerkiges is 'n groep insekte waarvan die volwassenes baie ooreenkom, maar wat op grond van verskeie verskille, veral in gedaante- wisseling, in drie ordes verdeel word. Hulle is die Megaloptera, waarvan die larwes waterlewend is, die *Rhaphidiodea* en die *Neuroptera*.
Vroeër is die drie ordes as subordes van die orde *Neuroptera* beskou. Twee paar uiters dun, deursigtige vlerke met 'n netwerk van dun are is kenmerkend vir al die netvlerkiges. Hierdie vlerke kom baie ooreen met die van die lede van die orde *Odonata* (naaldekokers), hoewel daar verder geen verwantskap tussen die twee groepe is nie. Die netvlerkiges is ook nie sulke goeie vlieërs soos die naaldekokers nie, en hulle liggame is ook sagter en swakker as die van die naaldekokers.
Die antennae is knuppelvormig verdik en die bytende monddele is goed ontwikkel. Die netvlerkiges leef van groot getalle myte, insekte-eiers en -larwes en van volwasse insekte soos vis motte en plantluise. Veral lede van die familie *Chrysopidae* is baie belangrik in die biologiese beheer van plantluisplae omdat hulle so baie daarvan eet.
Gedaantewisseling
-----------------
AI die netvlerkiges ondergaan 'n volledige gedaantewisseling, met ander woorde hulle is holometabolies. Die larwes van die *Megaloptera* en die van die familie S*isyridae* van die orde *Neuroptera* is waterlewend, terwyl al die ander landlewend is. Almal buiten die van die familie *Sisyridae* is vrylewend.
Die larwes van die familie *Sisyridae* is parasities op varswatersponse. Baie van die landlewende larwes lyk soos vismotte (orde *Thysanura*) vanweë die twee stertvormige aanhangsels aan die agterlyf en die relatief groot antennae. Na 'n aantal vervellings spin die larwe 'n dubbele kokon om homself en verander in 'n papie.
Die papiestadium kan van 'n paar dae tot ’n paar maande duur. Die spinkliere van die larwes van die netvlerkiges lê nie soos die van die meeste insekte in die mond nie, maar in die agterlyf langs die anus. 'n Ander groep waar die verskynsel ook voorkom, is die kewers (orde *Coleoptera*).
Verteenwoordigers
-----------------
Die orde *Megaloptera* bestaan uit ongeveer 500 spesies en verreweg die meeste behoort tot die familie *Corydalidae*. In Suid-Afrika is daar slegs sewe spesies van die familie *Corydalidae* en een van die ander familie van die orde die *Sialidae*. Hulle is almal tot die berge van Kaap en Natal beperk. Hierdie *Megaloptera* is die enigste verteenwoordigers van die orde in Afrika suid van die Saharawoestyn.
Die agterste vlerke van die lede van die *Megaloptera* is relatief breed en die breedste gedeeltes daarvan word toegevou wanneer die diere rus. Die monddele van hierdie insekte is voor aan die liggaam geleë, in teenstelling met die van die lede van die *Rhaphidiodea* wat aan die onderkant van die kop geleë is.
'n Aantal tropiese spesies van die orde is baie groot en het eienaardige vorms en verlengde voorkake. Spesies van die genus *Acanthocorydalis* wat in China en Japan voorkom, kan 'n vlerkspan van 15 cm bereik. Lede van die familie *Sialidae* is gewoonlik kleiner as die van die familie *Corydalidae* en het selde ’n vlerkspan van meer as 2,5 cm. Die *Megaloptera* is oor die algemeen swak vlieërs en word altyd naby water aangetref. Die eiers word langs water gele en wanneer hulle uitbroei, kruip die larwes in die water in, waar hulle bly totdat hulle die papiestadium bereik.
Benewens die vlerke en die afwesigheid van kieue, lyk die volwassenes baie soos die larwes. Die orde *Raphidiodea* kom slegs in die Noordelike Halfrond voor en bestaan uit ongeveer 80 spesies. Die spesies van die orde het ’n verlengde voorste borsstuk wat skuins oploop en dit laat hul kop soos die van 'n slang lyk – vandaar die Engelse naam "snakefly". Die monddele is vooraan die kop geleë. Die wyfies van. hierdie insekte het ’n lang lêbuis of ovipositor waarmee hulle hul eiers in splete in boombas lê, en die larwes leef meestal onder en op die bas van klein wurmpies en plantluise.
Die orde het slegs een familie, die *Raphidiidae*. By die derde orde, die *Neuroptera*, is die verskil tussen die larwes en die volwassenes die grootste. Meer as 4 000 spesies van hierdie orde is bekend en hulle word in 18 families onderverdeel. Die meeste van hulle kom in die tropiese en subtropiese wêrelddele voor. Sewe van die 18 families het verteenwoordigers in Suid-Afrika. Die monddele van hierdie insekte is onderaan die kop en is aangepas om hul prooi binne te dring en die liggaamsvloeistowwe uit te suig.
Een van die bekendste families van die *Neuroptera* is die familie *Myrmeleonidae*, die mierleeutjies. Die bekende mierleeutjies is eintlik die larwes van insekte waarvan die volwassenes baie soos naaldekokers lyk. Ongeveer die helfte van die sowat 2 500 mierleeuspesies grawe tregtervormige gaatjies in sanderige grond wat as vangkuil vir insekte soos miere gebruik word. Die larwe grawe hom in die bodem van die gaatjie in totdat slegs sy 2 sekelvormige kake uitsteek. Wanneer 'n mier in die gaatjie val, word hy met die kake gegryp en leeggesuig. Die volwasse mierleeutjies is normaalweg naglewend. Nog 'n bekende familie van die Neuroptera is die familie *Chrysopidae*, die goudogies of gaasvliegies.
'n Groot aantal van hulle leef hoofsaaklik van plantluise en hulle kan groot getalle van die luise verorber. Sommige van hulle is in staat om 'n onwelriekende stof af te skei wanneer hulle vasgekeer word. Die eiers van goudogies word aan kort steeltjies bevestig wanneer hulle gelê word en hulle lyk baie soos die spoorkapsels van swamme. (Aanvanklik is die eiers dan ook as 'n swam, *Ascophora ovalis*, beskryf.)
Die ander families van die *Neuroptera* wat in Suid-Afrika aangetref word, is die *Mantispidae*, 'n familie waarvan die verteenwoordigers baie soos bidsprinkane lyk, maar waarvan daar betreklik min bekend is; die *Hemerobiidae*, waarvan die verteenwoordigers baie soos die van die *Chrysopidae* lyk; die *Asealaphidae*, wat na verwant is aan die *Myrmeleontidae*; die *Psychopsidae* en die *Nemopteridae*. Die larwes van die *Mantispidae* leef parasities op wolfspinnekoppe (families *Pisauridae* en *Lycosidae*).
Bronnelys
---------
* Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0-908409-61-3, volume 20, bl. 189 | {
"title": "Netvlerkiges",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
509,
6058,
0.08402112908550677
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biota\" style=\"text-align: left; width: 200px; font-size: 100%\">\n<tbody><tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">Netvlerkiges</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center\"><span typeof=\"mw:File\"><a class=\"mw-file-description\" href=\"./Lêer:Libelloides_coccajus_210505.jpg\"><img data-file-height=\"889\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"781\" decoding=\"async\" height=\"285\" resource=\"./Lêer:Libelloides_coccajus_210505.jpg\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Libelloides_coccajus_210505.jpg/250px-Libelloides_coccajus_210505.jpg\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Libelloides_coccajus_210505.jpg/375px-Libelloides_coccajus_210505.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Libelloides_coccajus_210505.jpg/500px-Libelloides_coccajus_210505.jpg 2x\" width=\"250\"/></a></span></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: center; font-size: 88%\"><i><a class=\"new\" href=\"./Libelloides_coccajus\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Libelloides coccajus\">Libelloides coccajus</a></i></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Wetenskaplike_klassifikasie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Wetenskaplike klassifikasie\">Wetenskaplike klassifikasie</a></th></tr>\n<tr>\n<td>Koninkryk:</td>\n<td><div class=\"koninkryk\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Animalia\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Animalia\">Animalia</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Filum:</td>\n<td><div class=\"filum\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Arthropoda\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Arthropoda\">Arthropoda</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Klas:</td>\n<td><div class=\"klas\" style=\"display:inline\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Insecta\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Insecta\">Insecta</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Subklas:</td>\n<td><div class=\"subklas\" style=\"display:inline\"><a class=\"new\" href=\"./Pterygota\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Pterygota\">Pterygota</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Infraklas:</td>\n<td><div class=\"infraklas\" style=\"display:inline\"><a class=\"new\" href=\"./Neoptera\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Neoptera\">Neoptera</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>Superorde:</td>\n<td><div class=\"superorde\" style=\"display:inline\"><a class=\"new\" href=\"./Endopterygota\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Endopterygota\">Endopterygota</a></div></td></tr>\n<tr>\n<td>(geen rang):</td>\n<td><div class=\"(geen rang)\" style=\"display:inline\"><b>Neuropteroidea</b></div></td></tr>\n<tr style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\">Ordes</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: left\">\n<ul><li><a class=\"new\" href=\"./Megaloptera\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Megaloptera\">Megaloptera</a></li>\n<li><a href=\"./Neuroptera\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Neuroptera\">Neuroptera</a></li>\n<li><a class=\"new\" href=\"./Raphidioptera\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Raphidioptera\">Raphidioptera</a></li></ul></td></tr>\n<tr>\n<th colspan=\"2\" style=\"text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)\"><a href=\"./Sinoniem_(taksonomie)\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Sinoniem (taksonomie)\">Sinonieme</a></th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align: left\">\n<p><b>Neuropterida</b> Whiting, Carpenter, Wheeler & Wheeler, 1977</p></td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 6811
} |
'n Vereenvoudigde voorstelling van die westelike deel van Pangea.
Die **Wilsonsiklus** of **superkontinentsiklus** is in plaattektoniek die herhalende siklus waardeur die kontinente eers bymekaarkom en een superkontinent vorm en dan weer in fragmente opbreek. Die fragmente kom eindelik weer bymekaar en vorm 'n nuwe superkontinent. Daar is al voorgestel dat die Wilsonsiklus op Aarde sowat 3 miljard jaar gelede, in die Argeïese Eon, begin het.
Die siklus is genoem na die Kanadese geofisikus John Tuzo Wilson (1908-1993), wat opgelet het die oseaankors is oor die algemeen veel jonger as die kontinentale kors. Hy het daaruit afgelei dat die oseaanbodem 'n kort lewensduur het in vergelyking met dié van die kontinente. Die oseaankors word telkens van voor af gevorm terwyl dit op ander plekke vernietig word, en so hernu dit homself voortdurend.
Invloed op die seevlak
----------------------
Die Wilsonsiklus het 'n belangrike invloed op die seevlak. In tye waarin 'n superkontinent opbreek, sal baie nuwe oseaankors gevorm word en sal die totale oppervlak van die mid-oseaanriwwe styg. Jong, relatief warm oseaankors het 'n kleiner digtheid as ou, relatief koel oseaankors. Daarom sal jong oseaankors nie so diep in die aardmantel wegsink nie, wat tot gevolg sal hê dat die oseane vlakker is. Groter dele van die kontinente sal dus onder water wees.
Skakels
-------
* Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Nederlandse Wikipedia vertaal. | {
"title": "Wilsonsiklus",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
416,
1549,
0.2685603615235636
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1464
} |
Vereenvoudigde aansig van 'n kunsmatige neurale netwerk
'n **Neurale netwerk** is 'n netwerk van biologiese neurone, of, in 'n moderne sin, 'n kunsmatige neurale netwerk, saamgestel uit kunsmatige neurone of nodusse. Dus, 'n neurale netwerk is óf 'n biologiese neurale netwerk, wat uit biologiese neurone bestaan, óf 'n kunsmatige neurale netwerk, wat gebruik word om kunsmatige intelligensie (KI) probleme op te los. Die verbindings van die biologiese neuron word in kunsmatige neurale netwerke gemodelleer as gewigte tussen nodusse. 'n Positiewe gewig weerspieël 'n opwindende verband, terwyl negatiewe waardes inhiberende verbindings beteken. Alle insette word deur 'n gewig gewysig en opgesom. Daar word na hierdie aktiwiteit verwys as 'n lineêre kombinasie. Laastens beheer 'n aktiveringsfunksie die amplitude van die uitset. Byvoorbeeld, 'n aanvaarbare uitset reeks is gewoonlik tussen 0 en 1, of dit kan −1 en 1 wees.
Hierdie kunsmatige netwerke kan gebruik word vir voorspellende modellering, aanpasbare beheer en toepassings waar hulle via 'n datastel opgelei kan word. Selfleer wat uit ervaring voortspruit, kan binne netwerke plaasvind, wat gevolgtrekkings kan maak uit 'n komplekse en oënskynlik onverwante stel inligting. | {
"title": "Neurale netwerk",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
308,
1373,
0.22432629278951202
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1238
} |
**James Leonard Brierley Smith**, (26 Oktober 1897 – 7 Januarie 1968), meer bekend **J.L.B. Smith**, was 'n Suid-Afrikaanse igtioloog, organiese skeikundige en professor. Hy het bekend geword toe hy die selakant geïdentifiseer het. Daar is vroeër geglo dat die Selakant reeds uitgesterf het. Hy het verskeie publikasies die lig laat sien waarvan *SMITHS' SEA FISHES* die bekendste is.
Biografie
---------
Smith verwerf 'n meesters in chemie aan die Universiteit Stellenbosch en 'n doktoraal in filosofie aan die Universiteit van Cambridge. Met sy terugkeer na Suid-Afrika doseer hy aan die Rhodes-universiteit in Grahamstad in die Oos-Kaap.
Sy belangstelling in igtiologie ontstaan tydens ‘n strandvakansie, waar hy as gevolg van swak gesondheid ontspan het.
Latimer met die selakant wat sy ontdek het.
In 1938 hoor Smith dat Marjorie Courtenay-Latimer ‘n selakant gevind het. Hy ondersoek die vis in Februarie 1939, waarna hy dit identifiseer. Die vis is na die ontdekker daarvan vernoem, *Latimeria*.
Smith het saam met sy vrou aan die boek *Sea Fishes of South Africa* (1949) gewerk, waarna verskeie ander titels tot in 1968 verskyn het.
In 1968 pleeg Smith na 'n lang tydperk van siekte selfmoord deur sianied te neem. Sy vrou het later die JLB Smith Instituut vir Igtiologie in Grahamstad gestig.
Boeke
-----
* *Sea Fishes of South Africa* (met Margaret M. Smith, wat ook meeste illustrasie geteken het), Central News Agency Ltd, 1949
* *Old Fourlegs - The Story of the Coelacanth*, Longmans & Green, 1956
* *The fishes of the Seychelles* (met Margaret M. Smith), Rhodes Universiteit, 1963
* *Fishes of the Tsitsikama Coastal National Park* (met Margaret M. Smith), National Board of Trustees, 1966
* High Tid*e, Books of Africa, 1968*
* *Our Fishes* (met Margaret M. Smith), Voortrekkerpers, 1968 | {
"title": "James Leonard Brierley Smith",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1048,
2213,
0.47356529597831
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox biography vcard\" data-mw='{\"parts\":[{\"template\":{\"target\":{\"wt\":\"Inligtingskas Persoon\\n\",\"href\":\"./Sjabloon:Inligtingskas_Persoon\"},\"params\":{\"naam\":{\"wt\":\"J.L.B. Smith\"},\"bynaam\":{\"wt\":\"\"},\"beeld\":{\"wt\":\"\"},\"beeldbeskrywing\":{\"wt\":\"\"},\"onderskrif\":{\"wt\":\"\"},\"geboortenaam\":{\"wt\":\"James Leonard Brierley Smith\"},\"geboortedatum\":{\"wt\":\"[[26 Oktober]] [[1897]]\"},\"geboorteplek\":{\"wt\":\"[[Graaff-Reinet]]\"},\"sterfdatum\":{\"wt\":\"[[7 Januarie]] [[1968]]\"},\"sterfteplek\":{\"wt\":\"\"},\"ouers\":{\"wt\":\"Joseph Smith en Emily Ann Beck\"},\"titel\":{\"wt\":\"\"},\"nasionaliteit\":{\"wt\":\"[[Suid-Afrika]]\"},\"beroep\":{\"wt\":\"[[Igtioloog]]\"},\"ander\":{\"wt\":\"\"},\"bekend\":{\"wt\":\"Identifiseer die [[selakant]]\"},\"salaris\":{\"wt\":\"\"},\"termyn\":{\"wt\":\"\"},\"voorganger\":{\"wt\":\"\"},\"opvolger\":{\"wt\":\"\"},\"eerbewyse\":{\"wt\":\"\"},\"party\":{\"wt\":\"\"},\"religie\":{\"wt\":\"\"},\"huweliksmaat\":{\"wt\":\"Henrietta Cecile Pienaar (1922-1937)<br />Margaret Mary Macdonald (1938-sy dood)\"},\"kinders\":{\"wt\":\"3\"},\"webblad\":{\"wt\":\"\"},\"handtekening\":{\"wt\":\"\"}},\"i\":0}}]}' id=\"mwAg\" style=\"width:22em\" typeof=\"mw:Transclusion\"><tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold\"><div class=\"fn\" style=\"display:inline\">J.L.B. Smith</div></th></tr><tr><th scope=\"row\">Gebore</th><td><div class=\"nickname\" style=\"display:inline\">James Leonard Brierley Smith</div><br/><a href=\"./26_Oktober\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"26 Oktober\">26 Oktober</a> <a href=\"./1897\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1897\">1897</a><br/><div class=\"birthplace\" style=\"display:inline\"><a href=\"./Graaff-Reinet\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Graaff-Reinet\">Graaff-Reinet</a></div></td></tr><tr><th scope=\"row\">Sterf</th><td><a href=\"./7_Januarie\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"7 Januarie\">7 Januarie</a> <a href=\"./1968\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1968\">1968</a></td></tr><tr><th scope=\"row\">Nasionaliteit</th><td class=\"category\"><a href=\"./Suid-Afrika\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Suid-Afrika\">Suid-Afrika</a></td></tr><tr><th scope=\"row\">Beroep</th><td class=\"role\"><a class=\"mw-redirect\" href=\"./Igtioloog\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Igtioloog\">Igtioloog</a></td></tr><tr><th scope=\"row\">Bekend<span typeof=\"mw:Entity\"> </span>vir</th><td>Identifiseer die <a href=\"./Selakant\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Selakant\">selakant</a></td></tr><tr><th scope=\"row\"><span class=\"nowrap\">Eggenoot</span></th><td>Henrietta Cecile Pienaar (1922-1937)<br/>Margaret Mary Macdonald (1938-sy dood)</td></tr><tr><th scope=\"row\">Kinders</th><td>3</td></tr><tr><th scope=\"row\">Ouer(s)</th><td>Joseph Smith en Emily Ann Beck</td></tr></tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 1814
} |
Embleem van die Ossewabrandwag
Dr. Hans van Rensburg (staande, derde van links) en lede van die Ossewabrandwag se Transvaalse beheerraad. Voor: N.J.R. Roets, J.P.S. Rossouw, M.S.F. Grobler, P. Bothma, G.J. Puren. Staande: Onbekend, Louis Botha, Hans van Rensburg, onbekend, M.C. Eloff, adv. J.D. Jerling, Hendrik Neethling, onbekend, onbekend, ds. S.J. Stander (van Hartebeestfontein), kapt. Henri Slegtkamp (van Spioenkop), G. Opperman.
Die Gemaskerde Wonder, die rofstoeier Johannes van der Walt, was 'n hoofgeneraal in die OB.
Die **Ossewabrandwag** (afgekort as **OB**) was 'n nasionalistiese Afrikaner-organisasie in Suid-Afrika wat in die konsistorie van die Tweetoringkerk in Bloemfontein op 4 Februarie 1939 gestig is met dr. J.F.J. (Hans) van Rensburg aan die stuur daarvan. Dit is gestig met die doel om groeiende Afrikanernasionalisme te verteenwoordig wat versterk is deur die simboliese Trek van 1938 ter eeufeesviering van die Groot Trek. Die OB het noue bande gehad met dr. D.F. Malan se Herenigde Nasionale Party en die Afrikaner Broederbond en het spoedig ontwikkel van 'n kulturele organisasie na 'n hoogs gemotiveerde politieke stem. Teen 1941 het die organisasie reeds ongeveer 350 000 lede gehad.
Die Ossewabrandwag het Suid-Afrikaanse deelname aan die Tweede Wêreldoorlog aan die kant van die Verenigde Koninkryk teengestaan weens die Boere se stryd teen die einste Britte in die Eerste- (1880-1881) en Tweede Vryheidsoorloë (1899-1902). Die OB was ook van mening dat die Duitser nie die vyand van die Afrikaner is nie. 'n Meer aktiewe groep nl. die Stormjaers is as integrale deel van die OB gestig.
Baie lede van die OB is deur die loop van die Tweede Wêreldoorlog geïnterneer nadat dade van sabotasie gepleeg is om te verhoed dat Suid-Afrika aan die kant van Brittanje moes veg. In die interneringskamp te Koffiefontein het die latere Eerste Minister en President, John Vorster, bevriend geraak met generaal Hendrik van den Berg, latere hoof van die Buro vir Staatsveiligheid.
In September 1942 is die OB deur generaal Jan Smuts verbied en het die organisasie ondergronds gegaan. Daar is geen aanduiding beskikbaar dat die OB formeel ontbind het nie, maar voor 1960 het die organisasie reeds ophou bestaan as 'n samehangende organisasie.
Bibliografie
------------
* Terblanche, H.O.: John Vorster - OB-generaal en Afrikanervegeter. Roodepoort: CUM-boeke, 1983. ISBN 0-86984-413-X | {
"title": "Ossewabrandwag",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
301,
2232,
0.13485663082437277
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 2410
} |
’n Priester van die Kloosterkerk van Na'akueto La'ab met ’n uitbeelding van die legende van konings.
**Na'akueto La'ab** was *negus* (koning) van Ethiopië en lid van die Zagwe-dinastie. Die Ethiopiese historikus Taddesse Tamrat meen hy was die seun van Kedoes Harbe. Volgens die Brits-Ethiopiese akademikus Richard Pankhurst het hy die kerk laat bou wat in ’n grot sowat ’n halwe dag se reis van die dorp Lalibela geleë is. Volgens een manuskrip het hy 40 jaar lank regeer, maar dit is ’n agterdogwekkende ronde getal.
’n Hagiografie van Na'akueto La'ab wat in die 17de eeu geskryf is, bestaan nog. Volgens Huntingford lui die dokument dat Zagwe-mag tot in Gojjam gestrek het en dat die koning twee kerke laat bou het.
Volgens tradisie het koningin Maskal Kibra haar man, koning Lalibela, oorreed om in Na'akueto La'ab se guns te abdikeer, maar hom 18 maande later oorreed om die troon terug te neem. Tamrat glo egter nie Lalibela se heerskappy het so vreedsaam tot ’n einde gekom nie. Hy meen die tradisie laat ’n tydperk weg toe Na'akueto La'ab in staat was om steun te werf en die troon vir ’n kort rukkie oor te neem, totdat Jetbarak sy pa se troon teruggeneem het.
Skakels
-------
* *The Dictionary of Ethiopian Biography*: Nä'akweto-Lä-'Ab
* Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal. | {
"title": "Na'akueto La'ab",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
525,
1513,
0.34699272967614014
],
"infobox": [],
"td_tables": [],
"text_length": 1343
} |
**Suryavarman II** (Khmer: សូរ្យវរ្ម័នទី២) was van 1113 tot 1145/1150 koning van die Khmer-ryk. Hy het Angkor Wat laat bou, wat die grootste godsdiensmonument in die wêreld is, en dit gewy aan die Hindoegod Vishnu. Sy bewind se monumentale argitektuur, talle militêre veldtogte en herstel van sterk regering het gemaak dat historici hom as een van die ryk se grootste koning beskou.
Vroeë jare
----------
Dit lyk of Suryavarman op ’n plattelandse landgoed grootgeword het in ’n tyd dat die sentrale beheer in die ryk swak was. ’n Inskripsie noem sy pa as Ksitindraditya en sy ma as Narendralakshmi. As ’n jong prins het hy hom reggemaak vir mag omdat hy gereken het hy het ’n wettige aanspraak op die troon. Hy het blykbaar afgereken met ’n mede-aanspraakmaker uit Harshavarman III se lyn, moontlik Nripatindravarman, wat in die suide regeer het. Daarna het hy teen die ouerige en grootliks onbekwame koning Dharanindravarman I, sy grootoom, gedraai. Hy het die koning vermoor, "soos wat Garuda (’n legendariese voël) ’n slang op die rand van ’n berg sou doodmaak". Geleerdes verskil egter oor of dit verwys na die dood van die suidelike aanspraakmaker of van koning Dharanindravarman. Suryavarman II het ook in 1114 ’n sending na die Chola-dinastie van Suid-Indië gestuur en ’n edelsteen aan keiser Kulothunga Chola I laat oorhandig.
Suryavarman het die troon in 1113 bestyg:159 en is in 1119 amptelik gekroon.
Die eerste twee lettergrepe van sy naam is ’n Sanskrit stam wat "son" beteken. *Varman* is ’n agtervoegsel wat tradisioneel "skild" of "beskermer" beteken en is deur Khmer-konings gebruik.
Bewind
------
Angkor Wat, wat deur Suryavarman II laat bou is.
Tydens sy dekades aan die bewind het die koning die ryk herenig. Leenhere het aan hom belasting betaal en hy het groot militêre operasies teen Champa in die ooste onderneem, maar hulle was meestal onsuksesvol.:113-114
Volgens inskripsies in Champa en skrywers in Dai Viet het Suryavarman drie groot maar onsuksesvolle aanvalle op Dai Viet (nou Noord-Viëtnam) geloods, soms met die steun van Champa. Die koning van Champa het later vrede met Dai Viet gemaak en geweier om verdere aanvalle te steun. In 1145 het Suryavarman blykbaar Champa binnegeval, koning Jaya Indravarman III verslaan en die hoofstad, Vijaya, verwoes.:75–76 Hy het ’n nuwe koning, Harideva, op Champa se troon geplaas wat glo sy swaer was. In daaropvolgende gevegte het Champa die hoofstad teruggewen en Harideva vermoor.
Suryavarman was ook betrokke by diplomasie en het betrekkinge met China in 1116 hervat.:159,162
Tydens Suryavarman se bewind was daar groot innovasies in kuns en argitektuur. Angkor Wat, wat hy laat bou het,:372,378–379 se vyf sentrale torings verteenwoordig die pieke van Berg Meru, die tuiste van die Hindoegode. Dit bevat meer as 1 860 gegraveerde nimfe en honderde meters basreliëfs wat Hindoe-legendes en tonele van die alledaagse lewe uitbeeld. Ander tempels wat uit sy bewind kom, is Banteay Samre, Thommanon, Chau Say Tevoda en die groot Beng Mealea-kompleks.
Dood en opvolging
-----------------
Aanduidings uit inskripsies dui daarop dat Suryavarman II tussen 1145 en 1150 dood is, moontlik tydens ’n militêre veldtog teen Champa. Hy is deur sy neef Dharanindravarman II opgevolg; dié was die seun van ’n broer van die koning se ma. ’n Tydperk van swak regering en gevegte het hierna begin.:120
Suryavarman het die postume naam Paramavishnuloka gekry. Dit beteken "Hy Wat die Hemelse Wêreld van Vishnu Betree Het". Dit lyk of Angkor Wat eers ná sy dood voltooi is.:118 | {
"title": "Suryavarman II",
"mostly_tablelist": false,
"tablelist_ratio": [
1411,
4389,
0.3214855320118478
],
"infobox": [
"<table about=\"#mwt1\" class=\"infobox\" style=\"font-size:90%; width:25em; text-align:left;\">\n<tbody><tr><th colspan=\"2\" style=\"color:#000; background-color:#99CC66; font-size:120%; text-align:center;\">Suryavarman II</th></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><i>Koning van die Khmer-ryk</i></td></tr>\n<tr>\n<td colspan=\"2\" style=\"text-align:center;\"><span data-mw=\"{"caption":"Suryavarman II, soos uitgebeeld in ’n basreliëf by <a rel=\\"mw:WikiLink\\" href=\\"./Angkor_Wat\\" title=\\"Angkor Wat\\" data-parsoid='{\\"stx\\":\\"simple\\",\\"a\\":{\\"href\\":\\"./Angkor_Wat\\"},\\"sa\\":{\\"href\\":\\"Angkor Wat\\"}}'>Angkor Wat</a>."}\" typeof=\"mw:Image\"><a href=\"./Lêer:SuryavarmanII01.JPG\"><img data-file-height=\"1135\" data-file-type=\"bitmap\" data-file-width=\"1758\" decoding=\"async\" height=\"161\" resource=\"./Lêer:SuryavarmanII01.JPG\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/SuryavarmanII01.JPG/250px-SuryavarmanII01.JPG\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/SuryavarmanII01.JPG/375px-SuryavarmanII01.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/SuryavarmanII01.JPG/500px-SuryavarmanII01.JPG 2x\" width=\"250\"/></a></span><br/><small><div style=\"text-align:center\">Suryavarman II, soos uitgebeeld in ’n basreliëf by <a href=\"./Angkor_Wat\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Angkor Wat\">Angkor Wat</a>.</div></small></td></tr>\n<tr>\n<th>Bewind</th>\n<td><a href=\"./1113\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"1113\">1113</a>-1145/1150</td></tr>\n<tr>\n<th>Voorganger</th>\n<td><a href=\"./Dharanindravarman_I\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Dharanindravarman I\">Dharanindravarman I</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Opvolger</th>\n<td><a href=\"./Dharanindravarman_II\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Dharanindravarman II\">Dharanindravarman II</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Dinastie</th>\n<td><a href=\"./Khmer-ryk\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Khmer-ryk\">Khmer-ryk</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Vader</th>\n<td>Ksitindraditya</td></tr>\n<tr>\n<th>Moeder</th>\n<td>Narendralakshmi</td></tr>\n<tr>\n<th>Gebore</th>\n<td>11de eeu, <a href=\"./Angkor\" rel=\"mw:WikiLink\" title=\"Angkor\">Angkor</a></td></tr>\n<tr>\n<th>Oorlede</th>\n<td>1145/1150</td></tr>\n<tr>\n<th>Postume naam</th>\n<td>Paramavishnuloka</td></tr>\n</tbody></table>"
],
"td_tables": [],
"text_length": 3572
} |