instruction
stringlengths 28
194
| input
stringlengths 6
481
| output
stringlengths 37
439
|
|---|---|---|
Геология мамандығы туралы қоғамдағы стереотиптерді талдаңыз. | Геологтар көбінесе кездейсоқ кен орындарын табатын адамдар ретінде қарастырылады. | Геологтар тек кездейсоқ кен орындарын табушылар емес, олар жер қыртысын зерттеу арқылы археология мен тарих саласына да маңызды мәліметтер жеткізетін кәсіби мамандар.
|
Кенжебай Көдекұлының қызметтегі жетістіктерін тізімдеңіз. | <noinput> | Кенжебай Көдекұлы КСРО жастар сыйлығының лауреаты, КСРО-ның Құрмет белгісі орденімен марапатталған, 1971 жылы КСРО-ға еңбегі сіңген геолог, 2010 жылы Қазақстанның Құрметті барлаушысы медалімен марапатталған.
|
Кенжебай Көдекұлының отбасылық өмірін сипаттаңыз. | Кенжебай Көдекұлы мен Тоқтанбүбі апамыздың 65 жылдық өмірі туралы мәліметтер. | Кенжебай Көдекұлы мен Тоқтанбүбі апамыз 65 жыл бойы отбасында бір-біріне сүйіспеншілікпен қарап, балалары мен немерелеріне тәрбие беріп, үлкен жетістіктерге жетті.
|
Қазақстанның тәуелсіздігіне байланысты тарихи фактілерді атаңыз. | <noinput> | Қазақстанның тәуелсіздігі 1991 жылы 16 желтоқсанда жарияланды. Бұл тарихи оқиға Қазақстан Республикасының алғашқы Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың басқаруымен жүзеге асты.
|
«Жаңа Қазақстан» концепциясына қандай өзгерістер енгізу керек деп ойлайсыз? | <noinput> | «Жаңа Қазақстан» концепциясында әлеуметтік әділеттілікті қамтамасыз ету, экономиканы әртараптандыру, жемқорлықпен күрес және азаматтардың құқықтарын қорғау сияқты маңызды бағыттарды дамыту қажет.
|
«Орақты батыр» тарихи драмасының негізгі тақырыбын сипаттаңыз. | <noinput> | «Орақты батыр» тарихи драмасы қазақ халқының ерлігі мен күрескерлігін, сонымен қатар хандық құрылымдағы әділетсіздік пен батырлардың халық мүддесі үшін күресін көрсетеді.
|
«Қасіретті қаңтар» оқиғасынан қандай сабақ алуға болады? | <noinput> | «Қасіретті қаңтар» оқиғасынан алынған сабақтар – қоғамның әділетсіздікке қарсы тұруы, мемлекеттік органдардың халықпен байланысын нығайтуы, сондай-ақ экономикалық және саяси реформалардың қажеттілігі.
|
Қазақстан мен Ресейдің ынтымақтастығын дамыту үшін маңызды салаларды анықтаңыз. | <noinput> | - Ауыл шаруашылығы - Энергетика - Көлік және логистика - Инвестициялық кооперация - Өнеркәсіптік өндіріс
|
Қасым-Жомарт Тоқаевтың форумда айтқан негізгі идеяларын тізімдеңіз. | <noinput> | - Қазақстан мен Ресейдің стратегиялық серіктестігі - Ауыл шаруашылығын индустрияландыру - Су ресурстарын тиімді пайдалану - Азық-түлік қауіпсіздігі - Инвестициялық жобаларды іске асыру
|
Қазақстан мен Ресей арасындағы тауар айналымының рекордтық көрсеткішін жазыңыз. | Тауар айналымы: 27 миллиард доллар. | Қазақстан мен Ресей арасындағы екіжақты тауар айналымы 27 миллиард долларға жетті, бұл рекордтық көрсеткіш.
|
Президент Тоқаевтың агроөнеркәсіп кешенін дамыту туралы пікірімен танысыңыз. | <noinput> | Қасым-Жомарт Тоқаев агроөнеркәсіп кешенін дамыту үшін қайта өңделген өнім үлесін 70 пайызға дейін арттыру міндетін жүктеді және әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының импортқа тәуелділігін төмендетуді мақсат етті.
|
Жұмахан Балапановтың өмірі мен қызметі туралы қысқаша шолу жазыңыз. | <noinput> | Жұмахан Балапанов – Қазақстанның мемлекет және қоғам қайраткері, экономика ғылымдарының докторы, профессор. Ол 1920 жылы Алакөл ауданында дүниеге келіп, Ұлы Отан соғысына қатысқан, кейіннен ауыл шаруашылығы және ғылым саласында үлкен жетістіктерге жеткен.
|
Жұмахан Балапановтың қандай наградалары бар екенін тізімдеңіз. | <noinput> | - Еңбек Қызыл ту ордені
- «Халықтар достығы» ордені
- 14 медаль, оның ішінде 2 алтын медаль
|
Талдықорған қаласының трансформациясы туралы жазба жасаңыз. | Талдықорғанның қазіргі келбеті мен Жұмахан Балапановтың оған қосқан үлесін сипаттаңыз. | Жұмахан Балапановтың еңбек сіңіргені арқасында Талдықорған қаласы жаңа келбетке ие болды, оның бастамалары мен лауазымдары қазіргі архитектура мен инфрақұрылымның дамуына зор ықпал етті.
|
Талдықорған қаласының 1944 жылы құрылуы туралы қысқаша мәлімет беріңіз. | <noinput> | Талдықорған қаласы 1944 жылы 15 наурызда Қазақ КСР Жоғары Кеңесі президиумының Жарлығы негізінде құрылды. Облыс орталығы атанған қалада алғашында 20 мың тұрғын тіркелген.
|
Талдықорған қаласында 1970 жылдары қандай өнеркәсіп орындары құрылды? | <noinput> | 1970 жылдары Талдықорған қаласында аккумулятор зауыты, темір-бетон жабдықтарын дайындайтын зауыт, жиһаз фабрикасы және «Жетісу» аяқкиім бірлестігінің өндірістік филиалы салынып, қала экономикасының дамуына үлес қосты.
|
Талдықорғандағы білім беру мекемелерінің саны мен түрлерін атаңыз. | 1953 жылы Талдықорғанда қандай білім беру мекемелері болды? | 1953 жылы Талдықорғанда 10 жалпы білім беретін мектеп жұмыс істеді, сонымен қатар мұғалімдер білімін жетілдіру институты ашылды.
|
Талдықорған қаласының мәдениет мекемелері туралы не айтасыз? | <noinput> | Талдықорған қаласында мәдениет мекемелері қатарына тарихи-өлкетану мұражайы, І. Жансүгіров атындағы әдеби мұражай, облыстық драма театры, кітапханалар мен кинотеатрлар жатады.
|
Тимур Биғожановтың өмір жолына қатысты негізгі кезеңдерді тізіңіз. | <noinput> | 1. 1963 жыл - Жаңаталап ауылында дүниеге келді. 2. 1977 жыл - Елтай орта мектебінің денешынықтыру пәнінің мұғалімі. 3. 1985 жыл - Талдықорған педагогика институтын бітірді. 4. 1992 жыл - Қазақстан менеджмент, экономика және болжау институтынан саясаттанушы дипломын алды. 5. 1999 жыл - Талдықорған қалалық мәслихатына қызметке кірісті.
|
Шоқан Уәлихановтың ғылыми еңбектерін сипаттаңыз. | <noinput> | Шоқан Уәлихановтың ғылыми еңбектеріне қазақ және қырғыз мәдениетін зерттеу, «Манас» жырын жазып алу, география мен тарихқа арналған ғылыми туындылар жатады. Ол Еуропа мәдениетін терең меңгеріп, Қазақстанның тарихы мен фольклорын зерттеу арқылы мәдениетаралық байланысты нығайтты.
|
Текелі қаласындағы алаяқтық жағдайына қысқаша шолу жасаңыз. | <noinput> | Текелі қаласында өзін банк қызметкері ретінде таныстырған әйел алаяқтық жасаған. Ол азаматтардан мемлекеттік субсидия алу үшін көмек көрсетуін ұсынып, 5 миллион теңгеден астам шығынға ұшыратты. Қазіргі таңда 13 құрбаны анықталды.
|
Алматы облысында жұмыспен қамту шараларын талдаңыз. | <noinput> | Алматы облысында «Жұмыспен қамтудың жол картасы» аясында 977 инфрақұрылымдық жоба іске асырылуда. Нәтижесінде 20,9 мың адам жұмысқа орналастырылып, 109,2 миллиард теңге бөлінді. Сонымен қатар, 438 әлеуметтік-мәдени нысан жөнделіп, жаңа ғимараттар салынады.
|
Қазақстан тарихындағы маңызды тұлғаларды атаңыз. | <noinput> | Қазақстан тарихындағы маңызды тұлғаларға Дінмұхамед Қонаев, Нұрсұлтан Назарбаев, Абай Құнанбайұлы және Мұхтар Әуезов жатады.
|
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың "Ұлы Даланың жеті қыры" мақаласы бойынша негізгі идеяларды жазыңыз. | Қазақстанның тарихи-мәдени құндылықтарын насихаттау мақсатында жарияланған бұл мақалада қандай идеялар қамтылған? | Елбасының "Ұлы Даланың жеті қыры" мақаласында тарихи сананы жаңғырту, мәдени кодты қалыптастыру, Ұлы Дала тарихын зерттеу, сондай-ақ, ұлттық киімдердің маңыздылығын атап өту сынды идеялар қамтылған.
|
Берілген тақырып бойынша эссе жазыңыз. | Тақырып: "Көшпенділер мәдениеті және оның қазіргі қоғамдағы рөлі". | Көшпенділер мәдениеті адамзат тарихында ерекше орын алады. Олардың тұрмыс-тіршілігі, өнері, дәстүрлері қазіргі қоғамда әлі де өзекті. Көшпенділердің табиғатпен үйлесімді өмір сүруі және өнеркәсіпке қатысты жетістіктері бүгінгі күнде де үлгі бола алады. Бұл мәдениет жастарға рухани азық беріп, ұлттық бірегейлікті сақтауға көмектеседі.
|
Мақаладағы деректерді пайдалана отырып, қысқаша резюме жасаңыз. | Дінмұхамед Қонаевтың өмірі мен қызметі туралы мәліметтер. | Дінмұхамед Қонаев - Қазақстанның көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, үш мәрте Социалистік Еңбек Ері. Ол 81 жыл өмір сүріп, ел экономикасы мен мәдениетін өркендетуге үлкен үлес қосты. Қонаев Мәскеумен жылы қарым-қатынаста болып, Қазақстанды одақтас республикалар арасында үшінші орынға көтерді.
|
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың жаңа кітабының негізгі тақырыбын анықтаңыз. | «Тәуелсіздік дәуірі» атты кітапта тарихи үдерістердің болашағына терең түсінік беруге, өткенді қазіргі кезең тұрғысынан бағалауға баса назар аударылады. | Кітаптың негізгі тақырыбы – Тәуелсіздік кезеңіндегі тарихи үдерістер мен олардың болашағын терең түсіну.
|
Хангелді Әбжановтың ғылыми жетістіктері туралы қысқаша сипаттама беріңіз. | Хангелді Әбжанов – қазақ тарих ғылымының көшбасшысы, саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтау жөніндегі комиссияның мүшесі, Алаш арыстары туралы көп томдықты әзірлеуші. | Хангелді Әбжанов қазақ тарих ғылымында маңызды рөл атқарып, саяси қуғын-сүргін құрбандарын ақтау бойынша белсенді жұмыс жасаған, Алаш арыстары туралы көп томдықты әзірлеуші ретінде танымал.
|
Отбасының қоғамдағы рөліне қатысты пікіріңізді білдіріңіз. | <noinput> | Отбасы – қоғамның негізі болып табылады, себебі мейірім мен білімді осы шағын ортада алатын бала, өскенде қоғамда жақсы азамат болуға ұмтылады.
|
«Ертегі – ел ертеңі» жобасының мақсатын түсіндіріңіз. | Жоба балаларды әлеуметтік желіге тәуелділіктен құтқарып, ұлттық құндылықтарды насихаттауды мақсат етеді. | «Ертегі – ел ертеңі» жобасының мақсаты – балалардың әлеуметтік желіден алшақтап, қазақтың ұлттық дәстүрлері мен ертегілерін насихаттау арқылы тәрбиелеу.
|
Есет батыр Көтібарұлының ұлт-азаттық қозғалысындағы рөлін сипаттаңыз. | <noinput> | Есет батыр Көтібарұлы 1847-1858 жылдардағы ұлт-азаттық қозғалысының көрнекті басшысы болды. Ол Ресей империясының отаршыл саясатына қарсы күресті бастап, қазақ халқының тәуелсіздігі үшін белсенді түрде әрекет етті.
|
Есет батыр Көтібарұлының күрес жолын көрсететін деректерді жинаңыз. | 1820 жылдардың ортасы мен 1846 жылдар аралығындағы оқиғалар. | Есет батыр 1838 жылы өзіне жасақ жинап, Табын тайпасының батыры Жоламан Тіленшіұлымен біріге отырып, патшалық Ресейге қарсылық білдірді. 1836 жылы Бұхар керуеніне шабуыл жасап, Ресей империясына қарсы күресін бастады.
|
Халел Досмұхамедұлының Есет батыр туралы пікірімен танысыңыз. | <noinput> | Халел Досмұхамедұлы Есет батырды ХІХ ғасырдағы ұлт-азаттық көтерілістің көрнекті басшысы ретінде бағалады. Ол Есет батырдың ерлігі мен халық үшін жасаған еңбектерін жоғары бағалап, оның есімін ұлттық мақтаныш ретінде атап өтті.
|
Батырбек датқаның тарихтағы рөлін түсіндіріңіз. | <noinput> | Батырбек датқа қазақ халқының тарихында маңызды тұлға болып табылады, ол оңтүстік өңірде халықтың мүддесін қорғап, Ислам діні мен ұлттық салт-дәстүрлерді сақтауда үлкен үлес қосты.
|
Генерал Черняевтың әскери жорықтарын сипаттаңыз. | <noinput> | Генерал Черняевтың әскери жорықтары Қоқан хандығының оңтүстік өңірдегі билігін жоюға бағытталған, ол жергілікті халыққа қарсы қатал әдістерді қолданды, соның нәтижесінде көптеген адамдар қырғынға ұшырады.
|
Әулиеата мен Шымкент бекіністерінің маңыздылығын анықтаңыз. | <noinput> | Әулиеата мен Шымкент бекіністері стратегиялық маңызды орындар болып табылады, олар оңтүстік өңірді қорғау және басқару үшін қажетті әскери нысандар ретінде қызмет етті.
|
Батырбек датқаның халық арасында қалай қадірленетіні туралы жазыңыз. | <noinput> | Батырбек датқа халық арасында үлкен абыройға ие, оның ел үшін жасаған еңбектері мен Ислам дініне деген адалдығы оның есімін халықтың жадында мәңгі сақтайды.
|
Алаш қозғалысының маңызын 2-3 сөйлеммен сипаттаңыз. | <noinput> | Алаш қозғалысы қазақ халқының ұлттық сана-сезімін көтеріп, саяси автономияға ұмтылыс жасаған тарихи кезең. Ол қазақ қоғамының мәдени, білім беру және әлеуметтік дамуына ықпал етіп, ұлттық идеялардың негізін қалады.
|
Берілген мәліметтерден Алаш қозғалысының жетекшілерін тізіп шығыңыз. | Әлихан Бөкейхан, Міржақып Дулатұлы, Ахмет Байтұрсынұлы, Ахметжан Бірімжанұлы, Елдос Омарұлы, Кәрім Досжанұлы. | 1. Әлихан Бөкейхан 2. Міржақып Дулатұлы 3. Ахмет Байтұрсынұлы 4. Ахметжан Бірімжанұлы 5. Елдос Омарұлы 6. Кәрім Досжанұлы.
|
Алаш қозғалысы кезінде қолданылған «Алаш!» ұранының мағынасын түсіндіріңіз. | <noinput> | «Алаш!» ұраны қазақ халқының ұлттық бірлігін, тәуелсіздігін және ұлттық рухын білдіретін символ болды. Бұл ұран халықты біріктіру және жауға қарсы тұруға шақыру мақсатында қолданылды.
|
Алаш әскері құрылған уақытын және оның құрылу себебін анықтаңыз. | 1917 жыл, ұлттық әскер жасақтау қажеттілігі. | Алаш әскері 1917 жылы, ел ішіндегі тынышсыздық пен қауіпсіздікті сақтау мақсатында құрылды. Халық өзін-өзі қорғау үшін ұлттық әскер жасақтау мәселесі көтерілді.
|
Тәуелсіздік туралы мәлімдемені қорытындылап, оның мәнін түсіндіріңіз. | "Тәуелсіздік – миллиондардың қанатты үміті және орындалған ғасырлық арманы." | Тәуелсіздік – бұл халықтың еркіндігі, өз тағдырын өзі шешу мүмкіндігі. Ол тек қана саяси сый емес, сонымен қатар ұлттық құндылықтарды, мәдениетті және тарихты сақтау мен дамыту үшін маңызды.
|
Елбасының Тәуелсіздік жылдарындағы жетістіктерін сипаттаңыз. | <noinput> | Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Тәуелсіздік жылдарында экономиканы тұрақтандыру, инфрақұрылымды дамыту, әлеуметтік саладағы реформаларды жүзеге асыру және халықаралық деңгейде Қазақстанның беделін арттыру бойынша маңызды қадамдар жасады.
|
Тәуелсіздік мерекесінің Астанадағы салтанатына қатысқан халықтың көңіл-күйін сипаттаңыз. | <noinput> | Мерекелік шарада халықтың қуанышы мен патриотизмі айқын сезілді. Адамдар бір-біріне жылы лебіздерін білдіріп, Тәуелсіздіктің маңызын атап өтті. Атмосферада қуаныш пен мақтаныштың ерекше сезімі болды.
|
Абайдың ұрпақтарының тарихы туралы қысқаша мәлімет беріңіз. | <noinput> | Абайдың ұрпақтары Совет үкіметі кезеңінде қудалауға ұшырады. Турағұл, Мекайыл және Ізкайыл сияқты ұрпақтары саяси репрессиялардың құрбаны болды, олардың көпшілігі атылып, қуғындалды.
|
Тарихи деректерге сүйеніп, Абайдың ұрпақтарының қоғамдағы рөлін сипаттаңыз. | <noinput> | Абайдың ұрпақтары қазақ қоғамында маңызды рөл атқарды, олар халықтың мәдениеті мен білімін дамытуға үлес қосып, Алаш қозғалысының белсенді мүшелері болды.
|
Абайдың ұрпақтарының тағдырына қатысты негативті оқиғаларды анықтаңыз. | Абай ұрпақтарының арасында репрессияға ұшырағандар кімдер? | Абайдың ұрпақтары арасында Турағұл, Мекайыл, Ізкайыл және олардың балалары репрессияға ұшырап, атылды немесе қуғындалды.
|
Конференцияның тақырыбы мен мақсатын сипаттаңыз. | «Екінші республика: өткеннің тағылымы, болашақтың тұғырнамасы» атты конференцияда қандай мәселелер қарастырылды? | Конференцияда Қазақстан Республикасының саяси-құқықтық жүйелерін реформалаудың негізгі мәселелері, тарихи және құқықтық аспектілерді дамытудың бағыттары талқыланды.
|
Елбасының ономастикалық саясат туралы пікірін қысқаша баяндаңыз. | Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев 1998 жылы ономастикалық саясатты босаңдатуға болмайтынын атап өтті. Ол ұлттық атауларды өзгерту қажеттілігін айтты. | Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев ономастикалық саясатты босаңдату қажет емес екенін, тарихи және мәдени маңызы бар ұлттық атауларды өзгерту арқылы халықтың ұлттық рухын көтеру қажеттігін атап өтті.
|
Географиялық атаулардың тарихи маңыздылығын сипаттаңыз. | Географиялық атаулар халықтың тарихи және мәдени ескерткіштері болып табылады, олар өткен оқиғаларды, мәдениетті, және этникалық ерекшеліктерді сақтайды. | Географиялық атаулар халықтың тарихи және мәдени ескерткіштері ретінде қызмет етеді, олар өткен оқиғаларды, мәдениетті, және этникалық ерекшеліктерді сақтап, ұрпақтарға жеткізеді.
|
Қазақстанның ономастика саласындағы қазіргі жағдайын талдаңыз. | Ономастика саласындағы жұмыстар соңғы жылдары жанданып, халықтың ұлттық мұрасын сақтау мен жаңғыртуға бағытталған. | Қазақстанда ономастика саласындағы жұмыстар соңғы жылдары жанданып, халықтың ұлттық мұрасын сақтау мен жаңғыртуға үлкен көңіл бөлінуде, бұл процесс қоғамның мәдени дамуында маңызды рөл атқарады.
|
Топонимдердің тарихи сипатын зерттеудің маңыздылығын түсіндіріңіз. | Топонимдер халықтың өткен өмірі мен мәдениетін көрсетеді, олар арқылы тарихи ақпарды алу мүмкіндігі бар. | Топонимдер халықтың өткен өмірі мен мәдениетін көрсететіні үшін, оларды зерттеу тарихи ақпарды алу мен мәдени мұраны сақтау үшін өте маңызды.
|
Тәпеннің өмірі мен күресін сипаттайтын қысқа эссе жазыңыз. | <noinput> | Тәпен – ауыр тағдырды бастан кешірген, кедейліктен байлыққа жеткен, бірақ кеңестік қуғын-сүргіннің құрбаны болған адам. Оның өмірі – еңбек, адалдық және жанқиярлықтың символы. Тәпеннің ұрпақтары бүгінгі күні де оның еңбекқорлығын үлгі тұтып, тәуелсіз Қазақстанның дамуына үлес қосуда.
|
Тәпеннің ауылын қорғау үшін жасаған әрекеттерін сипаттап беріңіз. | Тәпеннің ауылында қарақшылар шабуыл жасады. | Тәпен ауылын қорғау үшін қарсылық көрсетпей, балаларын және ағайындарын аман сақтау үшін әрекет етті. Ол мал үшін адам қанын төкпеу қажеттігін айтып, шабуылға қарсы тұруды жөн көрмеді, осылайша ауыл тұрғындарының аман қалуын қамтамасыз етті.
|
Тәпеннің ата-бабалары туралы мәліметтер беріңіз. | Тәпеннің шежіресі мен ата-бабаларының есімдері. | Тәпеннің шежіресі сегіз арыс Адай руынан бастау алады. Оның атасы Жанақ батыр, ал Жанақтан тараған ұрпақтары арасында Боқсары, Текей және Жанақ бар. Тәпеннің өз ата-бабасы Қарағұл, ал оның шөбересі ретінде Тәпеннің ұрпақтары танымал шопандар болып табылады.
|
Тәпеннің ауылына келген кеңестік биліктің әсерін талдаңыз. | Кеңестік билік ауыл тұрғындарына қандай өзгерістер енгізді? | Кеңестік билік ауыл тұрғындарына насихат жүргізіп, оларды ауыл шаруашылығын бірігіп өңдеуге шақырды. Алайда, бұл өзгерістер ауыл адамдарының болмысын түбегейлі өзгертті, мал-мүліктері тәркіленіп, көптеген адамдар қуғынға ұшырады, нәтижесінде ауылда ашаршылық пен ауыртпалықтар пайда болды.
|
Ер Қосайұлы Ерсары-Пыштанай батырдың өмірі туралы қысқаша мәлімет беріңіз. | <noinput> | Ер Қосайұлы Ерсары-Пыштанай батыр 1693-1793 жылдар аралығында өмір сүрген, Жоңғарларға қарсы шайқастарда, соның ішінде атақты «Аңырақай» шайқасында маңызды рөл атқарған қазақтың даңқты батырларының бірі.
|
Ерсары-Пыштанай батырдың қару-жарақтары туралы ақпарат жазыңыз. | <noinput> | Ерсары-Пыштанай батыр найза, семсер, айбалта, шоқпарды шебер меңгерген және садақпен мылтықты өте дәл ататын ерекше мерген болған.
|
Ер Қосайұлының отбасылық тарихын сипаттаңыз. | <noinput> | Ер Қосайұлының баласы Пыштанай, 12 жасында әкесінің қайтыс болуы нәтижесінде өз нағашыларының қолында өсіп, кейіннен туысқандарын біріктіру үшін алты жасар Бөлекті нағашы жұртынан алып келген.
|
Ерсары-Пыштанай батырдың жетістіктерін атап өтіңіз. | <noinput> | Ерсары-Пыштанай батыр қазақ жерін сыртқы басқыншылардан қорғауда, Маңғыстау мен Еділ-Жайық аралығында бірнеше шайқастарға қатысып, еліміздің тәуелсіздігі үшін ерен ерлік көрсеткен.
|
Сырбай Мәуленовтің соғыс тақырыбындағы өлеңдерінің негізгі идеяларын сипаттаңыз. | «Жарылып жартас қақырап, Темірмен темір сайысар» өлеңіндегі мазмұнды түсіндіріңіз. | Сырбай Мәуленовтің бұл өлеңінде соғыстың ауыртпалығы мен жауынгерлердің ерлігі, олардың Отанын қорғаудағы мықты рухы бейнеленген. Ақын соғысқа қатысушылардың намыстары мен батылдығын, жаудың алдында тайсалмауға шақырады.
|
Сырбай Мәуленовтің әскери өмірі мен шығармашылығының байланысын талдаңыз. | <noinput> | Сырбай Мәуленовтің әскери өмірі оны поэзияда соғыс тақырыбын тереңірек түсінуге және шынайы бейнелеуге итермеледі. Ол Ұлы Отан соғысында болған оқиғаларды өз шығармашылығында шынайы әрі әсерлі түрде суреттеді, бұл оның поэзиясына ерекше мән берді.
|
Сырбай Мәуленовтің «Құлын» өлеңіндегі философиялық ойды түсіндіріңіз. | <noinput> | «Құлын» өлеңінде өмір мен өлімнің, тағдыр мен соғыстың мәні тереңінен қарастырылады. Ақын өлімнің жалғасы ретінде өмірдің мәңгілік екенін, соғыс пен ауыртпалықтарды жеңе отырып, өмірдің жалғасатынын жеткізеді.
|
Сырбай Мәуленовтің шығармаларының ерекшеліктерін анықтаңыз. | <noinput> | Сырбай Мәуленовтің шығармаларының ерекшеліктері – оның поэзиясында соғыс тақырыбының басым болуы, шынайы сезім мен эмоционалды тереңдік, ұлттық рухты көтеретін мазмұн және бейнелеу тәсілдерінің жаңашылдығы.
|
Абайдың фотосуреттері туралы ақпаратты қысқаша жинақтаңыз. | <noinput> | Абайдың бізге жеткен екі фотосуреті бар: біріншісі 1896 жылы Ақылбай мен Турағұлмен, екіншісі 1903 жылы отбасы ортасында түсірілген.
|
Абайдың бейнесін суреттеудің мәдениетіне қатысты пікіріңізді білдіріңіз. | <noinput> | Абай бейнесін суреттеуде әр суретшінің шығармашылық еркіндігі болуы керек, бірақ тарихи нақтылықты сақтаған жөн.
|
Абайдың бейнесін қалыптастырудағы проблемаларды атаңыз. | <noinput> | Абайдың бейнесін дұрыс қалыптастырудағы проблемалар: бірқатар суреттер мен мүсіндерде оның шынайы кескініне сәйкес келмеуі және тарихи деректердің назардан тыс қалуы.
|
Зұлқарнай Алдамжарұлының ғылыми жетістіктерін қысқаша сипаттаңыз. | <noinput> | Зұлқарнай Алдамжарұлы тарих ғылымдарының докторы, профессор, академик. Ол Қазақ мемлекеттік университетінің тарих факультетін үздік дипломмен бітіріп, кейінгі жылдары көптеген ғылыми жұмыстар жариялады, шәкірттерін тәрбиелеп, тарих ғылымы мектебін қалыптастырды.
|
Өтеген батыр мен Кенен Әзірбаевқа орнатылған ескерткіштің ашылу салтанатындағы қатысушыларды атаңыз. | Алматы – Ташкент автожолында өткен салтанат. | Салтанатқа ҚР Парламентінің депутаттары, тарихшылар, жазушылар, журналистер, аузы дуалы қариялар, сондай-ақ Астана, Алматы, Шымкент, Тараз қалаларынан келген мәртебелі меймандар қатысты.
|
Мұстафа Шоқайға арналған ескерткіштің орнату орны туралы ақпарат беріңіз. | Қызылорда қаласы, Қорқыт ата университеті және медициналық колледж аумағы. | Мұстафа Шоқайға арналған ескерткіш Қызылорда қаласында, Қорқыт ата атындағы Қызылорда мемлекеттік университетінің, Қызылорда медициналық колледжінің, И.Әбдікәрімов атындағы Қызылорда аграрлық техникалық колледжінің ғимараттары шоғырланған аумақта орнатылды.
|
Кенен Әзірбаевтың қандай ерекшелігі бар екенін жазыңыз. | <noinput> | Кенен Әзірбаев – қазақтың халық ақыны, әнші-композитор. Оның әндері қазақ халқының мәдениеті мен тарихында маңызды орын алады, әрі оның шығармашылығы халық арасында кеңінен танымал.
|
Шағатай ұлысының географиясын сипаттаңыз. | <noinput> | Шағатай ұлысы батысында Мауереннахрды қамтып, терістігінде Арал теңізі мен Балқаш көліне, шығысында Алакөл мен түстігінде Үндістанға дейінгі Синд өзеніне дейінгі аумақтарды алып жатыр.
|
Шағатай ханның әскери қызметі туралы мәлімет беріңіз. | <noinput> | Шағатай хан Шыңғысханның әскерінің оң қолын басқарды, Отырар мен Үргенішті бағындыруды жүктеді, алайда өз тете ағасы Жошыға бағынуды қаламады.
|
Шағатай ұлысындағы дін мен мәдениетке қатысты ақпарат беріңіз. | <noinput> | Шағатай ұлысында мұсылмандық дін бостандығына еркіндік берілген, бірақ Шағатай кейбір шешімдерімен жергілікті халықтың наразылығын туғызды, себебі оның дінге қатысты әрекеттері мұсылмандарға ұнамады.
|
Шағатай ұлысының билік құрылымын түсіндіріңіз. | <noinput> | Шағатай ұлысындағы билік негізінен жергілікті Дулат әмірлерінің қолында болды, ал Шағатайдың өзі таққа отырғаннан кейінгі билікті басқару ісі Қарағар ноянның қолында болды.
|
"Алып Ана" бейітімен байланысты аңызды түсіндіріңіз. | <noinput> | "Алып Ана" бейіті туралы аңызда, бұл жерге әйгілі батыр Едігенің шешесі жерленген делінеді. Аңыз бойынша, Едіге XIV ғасырда өмір сүрген, ал "Алып Ана" қорымында ортағасырлық күмбез болған. Көптеген адамдар бұл жерге зиярат ету үшін келеді, себебі "Алып Ана" перінің қызы болып есептелінеді.
|
"Түкті Ата" бейіті туралы ақпарат жинаңыз. | <noinput> | "Түкті Ата" бейіті Сағыз өзенінің қарсы бетінде орналасқан. Бұл жерге келген зияратшылардың көпшілігі әртүрлі себептермен, мысалы, аурудан емделу немесе бала тілеу үшін келетіндігі айтылған. Бейіттің қалануы мен күтімі жергілікті тұрғындардың дәстүрлеріне байланысты.
|
"Алып Ана" және "Түкті Ата" бейіттерінің тарихын салыстырыңыз. | <noinput> | "Алып Ана" бейіті Едіге батырдың шешесі ретінде танылса, "Түкті Ата" бейіті Едігенің әкесі ретінде аталады. Екі бейіт те тарихи аңыздармен байланған және обаға зиярат етушілердің саны көп. Бұл жерлер қазақ халқының рухани мәдениетінің маңызды бөлігі болып табылады.
|
"Алып Ана" бейітіне саяхат жасаудың артықшылықтарын талдаңыз. | <noinput> | "Алып Ана" бейітіне саяхат жасау рухани тынығу, тарихи білімді арттыру және қазақ халқының мәдениетімен танысу мүмкіндігін береді. Сонымен қатар, бұл жерге зиярат еткен адамдар өздерінің тілектерін айту және рухани жаңару үшін келеді.
|
Әбдіғапар Жанбосынұлының ұлт азаттық көтерілісіндегі рөлін сипаттаңыз. | <noinput> | Әбдіғапар Жанбосынұлы 1916 жылғы ұлт азаттық көтерілістің қолбасшысы ретінде белсенді қатысып, қазақ жастарына «қара жұмыс» әскеріне бармау туралы үндеу тастап, көтерілісшілерді ұйымдастыруда маңызды рөл атқарды.
|
Тарихшы Манаш Қозыбаевтың «Жауға шаптым ту байлап» кітабында Әбдіғапар туралы айтылған негізгі ойларды табыңыз. | <noinput> | Манаш Қозыбаев Әбдіғапарды XX ғ. ұлт азаттық қозғалысының көрнекті көсемдерінің бірі ретінде көрсете отырып, оның тарихи рөлін атап өтеді, сондай-ақ тоталитарлық кезеңде есімінің ұмытылып, қайта жаңғыруын тілге тиек етеді.
|
Әбдіғапар Жанбосынұлының атасы мен шөбересі туралы мәлімет беріңіз. | <noinput> | Әбдіғапар Жанбосынұлының арғы атасы Қарақыпшақ Қобыланды батыр, ал шөбересі – Нияз бидің ұрпағы, ол Абылай хан заманында «Орда ханы» атанған.
|
1916 жылғы көтерілістің басталу себептерін қысқаша түсіндіріңіз. | <noinput> | 1916 жылғы көтеріліс патшаның «Үйен» жарлығының жариялануымен басталды, қазақ жастарының соғыс майданында қырылудан қорқып, қаруланып, халықты қорғауға ұмтылуымен сипатталды.
|
Абылай ханның 280 жылдығы туралы қысқаша мәлімет жазыңыз. | <noinput> | Абылай ханның 280 жылдығы 1991 жылы Көкшетауда аталып өтті. Бұл шара тəуелсіздік жарияланған жылмен бірге өтті, қазақ тарихында маңызды оқиға ретінде бағаланды.
|
Деректемелердің маңызын жеткізу үшін Абылай ханның хатының бір үзіндісін талдаңыз. | Абылай ханның генерал-майор фон барон Деницке жазған хаты. | Хатта Абылай ханның 1765 жылы қырғыздарға қарсы жорық жоспары мен әскери стратегиясы баяндалған. Бұл хат тарихи құнды дерек болып табылады, себебі қазақ-қырғыз қарым-қатынасының мәселелерін көтереді.
|
Берілген тарихи оқиғаның уақытын анықтаңыз. | Абылай ханның қырғыздарға шабуылы. | 1765 жылдың қыркүйегі мен қарашасы аралығында болды.
|
Абылай хан мен қырғыздардың қарым-қатынасы туралы өз пікіріңізді білдіріңіз. | <noinput> | Абылай хан мен қырғыздар арасындағы қарым-қатынастар күрделі болды. Қазақ хандығының мүддесін қорғау мақсатында Абылай хан бірнеше рет әскери жорықтар жасаған, бұл жағдай екі халықтың тарихында маңызды рөл атқарды.
|
Н.Ә.Назарбаевтың Президент қызметіне кірісу сөзінде қандай негізгі идеялар айтылады? | <noinput> | Н.Ә.Назарбаевтың сөзінде елдің тәуелсіздігі, халық бірлігі, және мемлекеттің тұрақты дамуы басты назарда. Ол халықтың сенімін, еліміздің жетістіктері мен болашақ жоспарын, сондай-ақ жастардың рөлін ерекше атап өтті.
|
Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстанды дамыту туралы көзқарасын сипаттаңыз. | <noinput> | Н.Ә.Назарбаев еліміздің дамуында жаңғыру, халықтың әл-ауқаты, инновациялар мен интеграцияның маңызды рөлін атап өтті. Ол Қазақстанның әлемдік аренада бәсекеге қабілетті елге айналуы үшін барлық қажетті шараларды қабылдауға дайын екенін білдірді.
|
Н.Ә.Назарбаевтың Президент қызметіне кірісу сөзінде айтылған жетістіктерді тізіп беріңіз. | <noinput> | - Тәуелсіздік жылдарында экономикалық өсім мен тұрақтылыққа қол жеткізу. - Жаңа өндірістер мен жұмыс орындарының құрылуы. - Халықаралық резервтердің 69 миллиард АҚШ долларына жетуі. - Бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына кіру мақсатына жету.
|
Н.Ә.Назарбаевтың сөзінен үзінді келтіріп, халықтың бірлігі туралы пікір жазыңыз. | «Халқымның қолдауы маған сарқылмас күш-жігер береді.» | Н.Ә.Назарбаевтың бұл сөзі халықтың бірлігінің маңыздылығын көрсетеді. Халықтың қолдауы мемлекет басшысына күш-қуат беріп, елдің дамуына оң әсер етеді.
|
Елбасы Н.Назарбаевтың «Ұлы Даланың жеті қыры» мақаласындағы тарихи сананы қалыптастырудың маңыздылығын түсіндіріңіз. | Бұл мақаланың негізгі идеялары мен тарихи сана туралы айтылған ойлары қандай? | Елбасының «Ұлы Даланың жеті қыры» мақаласы тарихи сананы қалыптастыруды, ұлттық мәдениетіміз бен тарихымызды жаңғыртуды мақсат етеді. Мақалада ұлт тарихының маңызды аспектілері, сондай-ақ тарихи мұраға деген құрметтің ел болашағына ықпалы туралы баяндалады.
|
М.Әуезовтің Семей кезеңі туралы қысқаша мәлімет беріңіз. | Мұхтар Әуезовтің балалық шағы мен білім алу кезеңі қандай болды? | Мұхтар Әуезов Семейде атасы мен әжесінің тәрбиесінде болып, 9-10 жасында ағасы Қасымбекпен бірге Камалиддин хазірет медресесінде оқыды. 1909 жылы қалалық бес кластық орыс училищесінде білім алып, осы жерде «Дауыл» шығармасын жазды.
|
Қазақстанның демократиялық құқықтар мен адам бостандықтары саласындағы халықаралық стандарттарды мойындауы туралы пікір білдіріңіз. | Бұл стандарттардың Қазақстанның халықаралық қауымдастықтағы орнына әсері қандай? | Қазақстанның демократиялық құқықтар мен адам бостандықтары саласындағы халықаралық стандарттарды мойындауы, оның халықаралық қауымдастықтағы беделін көтеріп, елдің саяси құрылымын нығайтуға ықпал етеді. Бұл қадам халықтың өмір сүру сапасын жақсарту мен ашық басқару саясатын жүзеге асыруға бағытталған.
|
Копенгаген құжатының маңыздылығын атап өтіңіз. | Копенгаген құжатының қабылдануы Қазақстан үшін не білдіреді? | Копенгаген құжатының қабылдануы Қазақстанның халықаралық стандарттарға сай демократиялық институттарды қалыптастыру жолындағы маңызды қадамы болып табылады. Бұл құжат азаматтық құқықтардың сақталуын, саяси құқықтарды қорғауды көздеп, халықтың бостандығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған.
|
Берілген мәтіннің негізгі идеясы мен мазмұнын анықтаңыз. | Бұл эпос Қалқай молданың қолжазбалары арасынан табылды. Эпосты 1940 жылы Асайып Хангелдин тапсырған. Бұрынғы ноғайлының заманында Ер Бөкше, Нар Бөкше, Әділ Бөкше, Асқар Бөкше... ағайынды ерлер болыпты. | Эпоста қазақ халқының батырлығы, отбасылық құндылықтары және жаумен шайқасудың маңыздылығы баяндалады.
|
Ер Бөкшенің әңгімесіндегі басты кейіпкерлерді тізімдеңіз. | Ер Бөкше, Нар Бөкше, Әділ Бөкше, Асқар Бөкше, Қосай. | 1. Ер Бөкше 2. Нар Бөкше 3. Әділ Бөкше 4. Асқар Бөкше 5. Қосай
|
Қосайдың ерлігін сипаттаңыз. | Қосай әкесі Ер Бөкшенің жаумен шайқасуға бара жатқанын біліп, оған жылап жүгіре береді. Ол әкесінің артынан қуып, шайқасқа қатысып, жауды жеңеді. | Қосай әкесі Ер Бөкшенің жолын қараумен жүріп, оның ерлігін қайталап, жаумен шайқасып, жеңіске жетеді. Ол батырлығымен және қайсарлығынымен елінің намысын қорғайды.
|
Эпостоғы шайқас сипаттамасын талдаңыз. | Екеуі найзаласады, Ол да найза салады, Бұл да найза салады. Екеуінің найзасы, Қармақ болып қалады. | Шайқас кезінде екі жауынгердің күші тең келеді, олар бір-біріне найза салып, батылдық танытады. Бұл эпостың шайқас сценаларының драматизмі мен күштілігіне айқын дәлел.
|
Шұбартау көтерілісінің негізгі себептерін қысқаша сипаттаңыз. | <noinput> | Шұбартау көтерілісінің негізгі себептері арасында халықтың ашаршылықтан және кеңестік биліктің қатал саясатыннан жапа шегуі, мал шаруашылығының күйреуі, сонымен қатар байларды жою саясатының әсері болды.
|
Subsets and Splits