instruction
stringlengths 28
194
| input
stringlengths 6
481
| output
stringlengths 37
439
|
|---|---|---|
1929-1931 жылдар аралығындағы көтерілістерге қатысты статистикалық мәліметтерді шығарып жазыңыз. | 1930-1931 жылдары Қазақстанда 15 ірі көтеріліс болды, оларға 34 мыңдай адам қатысты. | 1929-1931 жылдары Қазақстанда 15 ірі көтеріліс орын алды, оларға қатысқандардың саны 34 мыңға жуық болды.
|
Кеңестік тоталитарлық жүйенің халыққа әсерін талдап, оның теріс әсерлерін атаңыз. | <noinput> | Кеңестік тоталитарлық жүйе халықтың өміріне теріс әсер етті. Негізгі теріс әсерлеріне ашаршылық, кедей шаруалардың күйреуі, саяси қуғын-сүргін, және халықтың құқықтарының шектелуі жатады.
|
Шұбартау көтерілісінің тарихи маңызын сипаттаңыз. | <noinput> | Шұбартау көтерілісі қазақ халқының ұлт-азаттық қозғалысының бір бөлігі ретінде бағаланып, халықтың кеңестік билікке қарсы күресінің тарихымыздағы маңызды оқиғасы болып табылады.
|
Жошы хан мазарының орналасқан жерін сипаттаңыз. | <noinput> | Жошы хан мазары Жезқазғаннан 45 шақырым солтүстікке қарай, Кеңгір өзенінің жағасында орналасқан. Бұл мазар күйдірілген кірпіштен тұрғызылған және күмбезді құрылыс қатарына жатады.
|
Жошы ханның тарихи маңыздылығын талқылаңыз. | <noinput> | Жошы хан қазақ тарихында маңызды рөл атқарған тұлға. Ол Алтын Орда мемлекетінің негізін қалаушы ретінде танылып, қазақ халқының мәдениеті мен тарихында ерекше орын алады.
|
Жошы ханның мазарын жөндеуге байланысты жоба жоспарын жасаңыз. | <noinput> | - Мазарды жөндеу жұмыстарының жоспары: - Құрылыс материалдарын таңдау - Жер учаскесін дайындау - Мұражай экспозициясын құрастыру - Туристік инфрақұрылымды дамыту - Жолдарды жақсарту
|
Алаша хан мен Жошы ханның қарым-қатынасын сипаттаңыз. | <noinput> | Алаша хан мен Жошы хан арасындағы қарым-қатынас әкесі мен баласы арасындағы терең сенім мен құрметке негізделген. Жошы ханның батылдығы мен ерлігі Алаша ханға үлкен қуаныш сыйлады.
|
1937-1938 жылдардағы «Үлкен террор» туралы қысқаша мәлімет беріңіз. | <noinput> | 1937-1938 жылдары Кеңес Одағында болған «Үлкен террор» саяси қуғын-сүргін кезеңі болып табылады. Бұл уақытта мыңдаған адамдар, оның ішінде қазақ зиялылары мен қарапайым еңбек адамдарын «халық жауы» ретінде жазықсыз репрессияға ұшыратты, нәтижесінде 118 мыңнан астам адам жазаланған.
|
Досмұхамедұлы Халелдің өмірі мен еңбектері туралы баяндаңыз. | <noinput> | Досмұхамедұлы Халел (1883-1939) – қазақтың алғашқы дәрігері әрі Алаш қозғалысының белсенді қайраткері. Санкт-Петербургте әскери-медициналық академияны бітірген соң, ол халықтың денсаулығын жақсарту мақсатында баспасөзге мақалалар жазып, дәріс берумен айналысқан. 1937 жылы тұтқындалып, 1939 жылы ату жазасына кесілді.
|
Қазақ халқының ХХ ғасырдағы ауыр қайғысын қандай тарихи оқиғалармен байланыстырасыз? | <noinput> | ХХ ғасырдағы қазақ халқының ауыр қайғысы сталиндік қуғын-сүргінмен, әсіресе 1937-1938 жылдардағы «Үлкен террор» кезеңімен тығыз байланысты. Бұл уақытта мыңдаған қазақ зиялылары мен қарапайым азаматтар жазықсыз жазаланып, елдің мәдениеті мен білімінің дамуына үлкен зиян келді.
|
Төлепкерей Бисұлтанұлы туралы мәлімет беріңіз. | <noinput> | Төлепкерей Бисұлтанұлы (1889-1938) – қазақ халқының білім беру саласына үлес қосқан тұлға. Ауыл мектебінде мұғалім болып жұмыс істеп, Алашорда үкіметінің құрамында да қызмет атқарды. 1938 жылы «халық жауы» ретінде тұтқындалып, атылды.
|
Бұқарбай Естекбайұлының 200 жылдығы тойлануындағы негізгі тұлғаларды атаңыз. | Қызылордада Кенесары ханның бас сардарларының бірі болған Бұқарбай Естекбайұлының 200 жылдығы тойланды. Мерекелік шараға ҚР Мәдениет және ақпарат министрі Дархан Мыңбай, Қызылорда облысының әкімі Болатбек Қуандықов, Дін істері жөніндегі агенттік төрағасы Қайрат Лама Шариф, сенатор Жабал Ерғалиев қатысты. | ҚР Мәдениет және ақпарат министрі Дархан Мыңбай, Қызылорда облысының әкімі Болатбек Қуандықов, Дін істері жөніндегі агенттік төрағасы Қайрат Лама Шариф, сенатор Жабал Ерғалиев.
|
Бұқарбай батырға арналған ескерткіштің авторы туралы мәлімет беріңіз. | Қала орталығында батырдың ескерткіші ашылды. Ескерткіш авторы Қазақстан Суретшілер одағының мүшесі, мүсінші Жәркен Исмағұлов. | Ескерткіштің авторы - Қазақстан Суретшілер одағының мүшесі, мүсінші Жәркен Исмағұлов.
|
Кеңес Одағының азаматтарының Екінші дүниежүзілік соғысқа қатысу статистикасын сипаттаңыз. | Қазақстаннан аттанған азаматтар саны 1 млн 200 мың, соғыстан оралмағандар 600 мыңның үстінде. | Қазақстаннан 1 млн 200 мың азамат соғысқа аттанды, олардың 600 мыңнан астамы оралмады.
|
Қажымұқан Мұңайтпасовтың соғыс кезіндегі әрекеттерін қысқаша баяндаңыз. | Қажымұқан Қазақстанның сол кездегі басшыларына барып, майданға көмек қолын созу үшін 100 мың сом ақша тауып, ұшақ жасатуға бел буды. | Қажымұқан Мұңайтпасов майданға көмек көрсету үшін 100 мың сом ақша тауып, ұшақ жасатуды жоспарлады.
|
Ахмет Байтұрсынұлының «Әліппе» кітабының маңызын түсіндіріңіз. | <noinput> | Ахмет Байтұрсынұлының «Әліппе» кітабы қазақ тілінде сауат ашу үшін революциялық мәнге ие болды, өйткені ол қарапайым халыққа қолжетімді, демократиялық әліпби ретінде танылды және қазақ жазба әдебиетінің негізін қалауда маңызды рөл атқарды.
|
Қыпшақ хандығының құрылу себептерін сипаттаңыз. | <noinput> | Қыпшақ хандығының құрылу себептерінің бірі саяси дәстүрді сақтау мен Екінші Шығыс Түрік қағанатының ыдырауынан кейін Қыпшақ тайпаларының батысқа қашуы болды, бұл жаңа мемлекеттік құрылымның қалыптасуына ықпал етті.
|
Қоңырқожа Қожықовтың «Әліппе» кітабының ерекшеліктерін атап өтіңіз. | <noinput> | Қоңырқожа Қожықовтың «Әліппе» кітабының ерекшеліктері оның қазақ тілінде жазылғандығы, төте оқудың әдістемелік негіздерін қамтуы және балаларға арналған қызықты өлеңдер мен ертегілерді енгізуі болып табылады.
|
«Алаш» партиясының тіл мен ділдегі рөлін сипаттаңыз. | <noinput> | «Алаш» партиясы қазақ әдеби тілінің дамуына, ұлттық мәдениет пен тілдің жандануы мен нығаюына ықпал ете отырып, қазақ халқының ұлттық идентификациясын қалыптастыруда маңызды рөл атқарды.
|
Сталин дәуіріндегі репрессиялардың әсерін сипаттаңыз. | <noinput> | Сталин дәуіріндегі репрессиялар қазақ халқының тағдырына терең із қалдырып, көптеген адамдардың өмірін жалмаған. Бұл кезеңде халықтың құқықтары мен бостандығы тапталып, қарапайым адамдар да қуғын-сүргінге ұшыраған.
|
Александра Цайдың зерттеу жұмыстары туралы пікіріңізді білдіріңіз. | <noinput> | Александра Цайдың зерттеу жұмыстары маңызды тарихи оқиғаларды зерттеуге бағытталған және қазақ тарихының ауыр кезеңдерін жан-жақты ашады. Оның еңбектері халықтың тарихи жадысын жаңғыртуға үлес қосады.
|
Сталиндік репрессияның халыққа тигізген зардаптарын тізіп шығыңыз. | 1928-1938 жылдардағы репрессиялар, ауыл тұрғындарының қуғындалуы, мал мен мүліктің тәркіленуі | Сталиндік репрессиялар нәтижесінде ауыл тұрғындары қуғындалды, мал мен мүлік тәркіленді, көптеген адамдар сотталды, азық-түлік тапшылығы мен ашаршылыққа ұшырады.
|
«Жанды ауыртатын бұл тарихты білу бізге не береді?» деген сұраққа жауап беріңіз. | <noinput> | Бұл сұраққа жауап беру үшін, тарихи оқиғаларды зерттеп, өткеннің қателіктерінен сабақ алуымыз қажет. Тарихты білу – ұрпақтардың болашағын қорғаудың бірден-бір жолы.
|
Темірбек Жүргеновтің оқу-ағарту ісіне қосқан үлесін сипаттаңыз. | <noinput> | Темірбек Жүргенов Қазақстанның оқу-ағарту саласын дамытуда үлкен рөл атқарды. Ол Қазақ педагогикалық институтының директоры болып тағайындалғаннан кейін, білім беру жүйесін реформалауда және жаңа оқу орындарын ашуда маңызды шаралар қабылдады.
|
Темірбек Жүргеновтің қызметі туралы естеліктерді жинақтаңыз. | Т.Жүргенов туралы естеліктерді кімдер айтты? | Т.Жүргенов туралы естеліктерді қоғам қайраткерлері, өнер адамдары және оның қызметтестері, соның ішінде Жүсіпбек Арыстанов, Қапан Бадыров және Шара Жиенқұлова айтып өтті.
|
Тарихи тұлға Темірбек Жүргеновтің мәдениет саласындағы ықпалы туралы пікіріңізді білдіріңіз. | <noinput> | Темірбек Жүргенов мәдениет саласында ерекше ықпал еткен тұлға болды. Ол театр, музыка және өнердің дамуына зор үлес қосып, қазақ кәсіби өнерінің қалыптасуына негіз болды.
|
Әдеби жыл қорытындысына байланысты өтетін іс-шараларды сипаттаңыз. | Қазақстан Жазушылар одағының 2022 жылғы әдеби жыл қорытындысы. | 2022 жылғы әдеби жыл қорытындысы Қазақстан Жазушылар одағының ғимаратында өтті, жиын Әнұранмен басталып, ақын Болат Жетекбай және жазушы Серік Нұғыман баяндамалар жасады.
|
Ұбық халықтың жойылу себептерін түсіндіріңіз. | Баграт Шинкубаның «Ұбықтан қалған жалғыз» кітабынан алынған үзінді. | Ұбық халқы Ресейдің қанды қылышына ілініп, аяусыз күрескен, олардың көпшілігі қырылады, ал аман қалғандары Түркияға көшіп, тарихта ізсіз жоғалады.
|
Қазақстан Жазушылар одағы пленумының негізгі мақсатын анықтаңыз. | Пленумда қаралған мәселе. | Пленум Қазақстан Жазушылар одағының құрылтайын өткізу мәселесін қарастырып, алдағы 12 мамырға жоспарлады.
|
Соңғы ұбықтың тілінің жойылу себептерін мысалмен көрсетіңіз. | Заурхан Золактың сұхбаты. | Заурхан Золактың айтуынша, тілдің жойылуы халықтың жойылуымен тығыз байланысты, себебі соңғы тілде сөйлейтін адам қайтыс болса, тіл де жойылады.
|
Алаш көсемі Әлихан Бөкейханның ұлттық мемлекет туралы айтқан пікірлерін талдаңыз. | «Ең бірінші – Алаш ұлттық демократиялық мемлекет болуы тиіс. Ол үшін, ең алдымен, «жер, жер және жер» болуы керек.» | Әлихан Бөкейхан ұлттық мемлекет құру үшін жердің маңыздылығын ерекше атап өтті. Бұл пікір қазіргі уақытта да өзектілігін жоғалтпайды, себебі жер – халықтың мәдениеті мен экономикасының негізі.
|
Тәуелсіздіктің маңыздылығы туралы үш негізгі дәлел келтіріңіз. | Тәуелсіздік – ең қастерлі құндылық. Егемендік – елдің мұраты. | 1. Тәуелсіздік ұлттық бірлікті нығайтады. 2. Егемендік халықтың өз тағдырын өзі басқаруына мүмкіндік береді. 3. Тәуелсіз мемлекетте адам құқықтарының сақталуы жоғары деңгейде болады.
|
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың халыққа айтқан сөздерінен мысал келтіріңіз. | «Мен азаматтарымыздың ертең емес, бүгін бақытты өмір сүргенін қалаймын». | Мемлекет басшысы Тоқаев азаматтардың бүгінгі күндегі өмір сапасын көтеру қажеттігін баса айтты, бұл халықтың әлеуметтік жағдайын жақсартуға бағытталған маңызды қадам.
|
Ұлттық мемлекет құрудың негізгі шарттарын атап өтіңіз. | «Ұлтшылдық арқылы ғана ұлт қалыптасады, ұлтшылдық ұлтты тудырады». | 1. Ұлттық мүддені қорғау. 2. Мемлекеттік тілдің, діннің және мәдениеттің үстемдігі. 3. Халықтың әлеуметтік-экономикалық жағдайын жақсарту.
|
Бағдат апаның өмір жолындағы ең маңызды кезеңді сипаттаңыз. | <noinput> | Бағдат апа Қарағанды облысы, Нұра ауданында дүниеге келіп, әкесінің тәлім-тәрбиесімен жоғары білім алу үшін Алматыға баруға ұмтылды. Соғыс басталғанда мектепті тәмамдап, білім алу жолында көптеген қиындықтарды жеңіп, ұстаздық қызметке кірісті.
|
Сафуан Шаймерденовтің шығармаларын атаңыз. | <noinput> | Сафуан Шаймерденовтің шығармаларына "Инеш", "Жыл құсы", "Дөкей келе жатыр", "Мезгіл" повесі, "Ит ашуы", "Әдеби толқындар", "Ағалардың алақаны" жатады.
|
Бағдат апаның Сафуан Шаймерденовпен алғашқы танысуын баяндандырыңыз. | <noinput> | Бағдат апа Сафуан Шаймерденовпен университетте оқып жүргенде танысты. Олар курстас достар болып, бір-біріне қолдау көрсетіп, кейіннен шаңырақ көтерді.
|
Саяның спорттағы жетістіктерін сипаттаңыз. | <noinput> | Саян көгалдағы хоккейден 10 мәрте Кеңес Одағының чемпионы, Еуропа біріншілігінің жеңімпазы, әлем кубогінің жүлдегері атанды. Ол халықаралық дәрежедегі спорт шебері және Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген жаттықтырушысы атағын иеленді.
|
"Елі үшін ер өлер" мақалындағы мағына мен мәнді түсіндіріңіз. | <noinput> | "Елі үшін ер өлер" мақалы, отанға деген адалдық пен патриотизмді білдіреді, яғни адам өз елінің қорғауында жанын аямай күресу керек деген ұғымды қамтиды.
|
Арқалық елді мекеніндегі тарихи ескерткіштерді атаңыз. | <noinput> | Арқалық елді мекеніндегі тарихи ескерткіштерге "Бақсы мола" және "Құлымбет әулие" мазарлары жатады.
|
Тарихи білім тарихы туралы негізгі көзқарастарды сипаттаңыз. | <noinput> | Тарихи білім тарихы, архаикалық дәуірден қазіргі заманға дейінгі тарихи ойдың эволюциясын, әдіснамасын және тарихты зерттеудің негізгі мәселелерін қамтиды.
|
"Бақсы мола" кешенінің ерекшеліктерін жазыңыз. | "Бақсы мола" кешені қай кезеңнен сақталған? | "Бақсы мола" кешені Х немесе ХІІІ ғасырдан сақталған сәулет өнері ескерткіші болып табылады.
|
Ғарышта зерттеу жүргізген қазақ ғарышкерлерінің қандай жетістіктері бар екенін сипаттаңыз. | <noinput> | Қазақ ғарышкерлері, мысалы, Тоқтар Әубәкіров, Талғат Мұсабаев және Айдын Айымбетов, ғарышта ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізіп, экология, биотехнология, және медицина салаларында маңызды мәліметтер жинады. Олар Арал теңізінің экологиялық жағдайын зерттеп, атмосфера мен жер бетіндегі жағдайларды мониторинг жүргізді.
|
Байқоңыр ғарыш айлағының адамзат үшін маңызын түсіндіріңіз. | <noinput> | Байқоңыр ғарыш айлағы адамзат үшін маңызды, себебі ол Жер мен Ғарыш арасындағы көпір ретінде қызмет етіп, ғарыштық зерттеулердің орталығы болды. Бұл жерде көптеген ғарыш кемелері ұшырылып, ғалымдардың зерттеу жұмыстары жүргізілді.
|
Тоқтар Әубәкіровтің ғарыштағы қызметі туралы не білесіз? | 7 күн 22 сағат 13 минут Тоқтар Әубәкіров – Дүниежүзілік авиация музейінде (АҚШ) есімдері мәңгілікке мәрмар тасқа қашалып жазылған он әскери ұшқыштың үшіншісі. | Тоқтар Әубәкіров ғарышта 7 күн 22 сағат 13 минут уақыт өткізді. Ол биотехнология, металлургия, медицина мен Арал аймағы бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізді және оның зерттеулері Арал үстіндегі тұзды шаң борама процесін анықтауға көмектесті.
|
Ғарышқа шығу үшін қазақ ғарышкерлерінің қандай дайындықтары болды? | <noinput> | Қазақ ғарышкерлері ғарышқа дайындалу барысында физикалық, психологиялық және техникалық дайындықтардан өтті. Олар арнайы тренингтер мен тәжірибелерден өтіп, ғарыштық экспедицияларға қажетті дағдыларды меңгерді.
|
Елбасының «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласында айтылған алтын адам туралы ақпаратты жинақтаңыз. | 1969 жылы Есік қаласының жанынан табылған Алтын адам қазақ мемлекетінің мәдени жетістіктерінің шыңы болды. Сонымен қатар, 1999 жылы Аралтөбеден, 2003 жылы Шілікті жазығынан алтын адамдар табылды. | Алтын адам - 1969 жылы Есік қаласының жанынан табылған жәдігер, ол қазақ мәдениетінің маңызды бөлігі болып табылады. Содан кейін 1999 жылы Аралтөбеден және 2003 жылы Шілікті жазығынан да алтын адамдар табылды.
|
Мәтінге сәйкес алтын адамды зерттеу барысындағы қиындықтарды сипаттаңыз. | Зерттеу барысында Шілікті алтын адамынан тек 4303 дана алтыны мен сүйегі ғана табылды. Текстиль мен мата шіріп кеткен, ал қабір бір кездері тоналған. | Шілікті алтын адамын зерттеу барысында тек 4303 дана алтын мен сүйек табылды, ал текстиль мен мата шіріп кеткен, қабір де тоналғандығы қиындықтар туғызды.
|
Сақ-скиф мәдениетінің қазақ мәдениетімен байланысын анықтаңыз. | Сақ-скифтер мен қазақтардың қабір салу дәстүрлері, өлікке жылқы арнау салты ұқсас. Сақтардың ағаш қабірханалары қазіргі қазақтардың қабірханаларымен ұқсас. | Сақ-скиф мәдениеті мен қазақ мәдениеті арасындағы байланыс олардың қабір салу дәстүрлеріндегі және өлікке жылқы арнау салтындағы ұқсастықтармен көрінеді.
|
«Ұлы даланың жеті қыры» мақаласының археологияға әсерін талдаңыз. | Елбасының мақаласы археологтарды тарихи мұраны зерттеуге ынталандырды, көптеген мемлекеттік бағдарламалар мен жобалар қолға алынды. | Елбасының «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласы археология саласына үлкен әсер етіп, археологтарды тарихи мұраны зерттеуге ынталандырды, нәтижесінде көптеген мемлекеттік бағдарламалар мен жобалар жүзеге асырылды.
|
Жезқазғанның металлургия саласындағы даму тарихын қысқаша сипаттаңыз. | <noinput> | Жезқазған металлургия саласы 1930-1940 жылдары Қаныш Сәтбаевтың жетекшілігімен дамып, мыс кенінің мол қорымен танымал болды. Бұл кезеңде өндіріс орындары мен фабрикалар салынып, қала үлкен металаургиялық орталыққа айналды.
|
Сүтемген Бүкіровтің Жезқазғандағы рөлін талқылаңыз. | <noinput> | Сүтемген Бүкіров Жезқазғандағы мәдени және ғылыми өмірдің белсенді қатысушысы болды. Ол қаланың тарихын зерттеп, мұражайларды ұйымдастыруда елеулі еңбек етті, сондай-ақ, жастарды тәрбиелеуге үлес қосып, туған өлкенің патриоты ретінде танылды.
|
Бекет ата атындағы қала атауын өзгерту туралы ұсыныстың себептерін анықтаңыз. | Жаңаөзен қаласы | Жаңаөзен қаласын Бекет ата есіміне ауыстыру ұсынысының негізгі себептері — қаладағы қайғылы оқиғалар мен теріс пікірлердің азаюы, халықтың рухани тазаратынына сенім және Бекет атаның халық арасында ерекше құрметке ие болуы.
|
Жезқазғандағы сирек металдар өндіру процесін сипаттаңыз. | <noinput> | Жезқазғандағы сирек металдар өндіру процесі 1973-1975 жылдары шайылған күкірт қышқылынан рений және осмий алумен басталып, кейіннен ғылыми зерттеулер мен тәжірибелік қондырғылардың енгізілуімен жалғасын тапты. Бұл салада еліміздің ғалымдары мен өндіріс қызметкерлері бірлесіп жұмыс істеді.
|
Қазақ тіліндегі шет тілдерден енген сөздердің дыбыстандыру ережелерін түсіндіріңіз. | <noinput> | Қазақ тілінде шет тілдерден енген сөздердің дыбыстандыру ережелері әр тілдің фонетикалық заңдарына сәйкес келеді. Қазақ тілі шет тілдерден енген сөздерді өз дыбыстандыру заңдарына бағындырып, дұрыс айтуға тырысады, бірақ кейде орыс тіліндегі транскрипцияларға еліктеу байқалады.
|
Абайға дейінгі және Абайдан кейінгі қазақ әдебиетінің ерекшеліктерін салыстырыңыз. | <noinput> | Абайға дейінгі қазақ әдебиеті негізінен ауыз әдебиетіне негізделсе, Абайдан кейінгі кезеңде жазба әдебиетінің дамуы байқалады. Абайдың шығармашылығы қазақ поэзиясында жаңа стиль мен тақырыптарды енгізді, халықтың әлеуметтік мәселелеріне назар аударды.
|
Тарихи тұлға Мырза Мұхаммед Қайдар Дулаттың еңбектерінің маңыздылығын сипаттаңыз. | <noinput> | Мырза Мұхаммед Қайдар Дулаттың «Тарих-и Рашиди» еңбегі қазақ халқының тарихы, мәдениеті мен тілінің дамуына зор үлес қосқан. Бұл еңбек XIV-XVI ғасырлар арасындағы тарихи-саяси оқиғаларды баяндай отырып, қазақ елінің тарихи бастауларын зерттеуге мүмкіндік береді.
|
Қазақ тілінің дыбыстандыру заңдарын бұзатын мысалдарды келтіріңіз. | «Хайдар» және «Дулат» есімдері | Қазақ тілінде «Асан» мен «Қасан» сияқты есімдер орысша «Хасан» деп айтылуы дыбыстандыру заңдарының бұзылуына жатады. Сондай-ақ, «Дулат» атауының «Дұғлат» ретінде жазылуы да қазақ тілінің ережелеріне сәйкес келмейді.
|
Құсайын Бижановтың қызмет жолы туралы қысқаша мәлімет беріңіз. | 1959 жылы Нарынқол ауданында партия комитетінің сала хатшысы болған Құсайын Бижанов 1963 жылы Балқаш ауданында партия басшылығына келді. Ол мұғалімдіктен бастап, әскери қызметке шақырылып Сталинград шайқасына қатысты, кейін партиялық жұмыстарда өзін көрсетті. | Құсайын Бижанов 1959 жылы Нарынқол ауданында партия комитетінің сала хатшысы ретінде қызмет етіп, 1963 жылы Балқаш ауданында партия басшысы болды. Ол мұғалімдіктен бастап, Сталинград шайқасына қатысып, кейін партиялық жұмыстарда жемісті қызмет етті.
|
Астана қаласындағы тарихи-мәдени мұраларды сипаттаңыз. | Астана қаласында мемлекеттік тізімге енген 46 республикалық және жергілікті маңызы бар ескерткіштер, археологиялық нысандар бар. Олардың қатарында Көктал қорымы мен Бозоқ қалашығы сияқты ескерткіштерді атап өтуге болады. | Астана қаласында 46 республикалық және жергілікті маңызы бар ескерткіштер, сонымен қатар археологиялық нысандар, мысалы, Көктал қорымы мен Бозоқ қалашығы бар, олар қала тарихымен тығыз байланысты.
|
Құсайын Бижановтың ауыл шаруашылығындағы жетістіктерін атаңыз. | Алпысыншы жылдардың ортасынан бастап қоғамдық мал шаруашылығын өсіру мен тұқымдық сапаны жетілдіру ісі қолға алынды. Шелек өңірінде суармалы жердегі дақылдардың өнімділігі артты. | Құсайын Бижанов алпысыншы жылдардың ортасынан бастап мал шаруашылығын дамыту мен тұқымдық сапаны арттыру бағытында жұмыстар жүргізіп, Шелек өңірінде суармалы жердегі дақылдардың өнімділігін едәуір көтерді.
|
Астанадағы ескерткіштердің маңызын түсіндіріңіз. | Астанадағы ескерткіштер, мысалы, «Астана-Бәйтерек» монументі, ел тарихын, мәдениетін және ұлттық құндылықтарды көрсетеді. | Астана қаласындағы ескерткіштер, соның ішінде «Астана-Бәйтерек» монументі, еліміздің тарихы мен мәдениетін көрсетіп, ұлттық құндылықтарды асқақтатады.
|
"Бабалар сөзі" жинағының мәнін түсіндіріңіз. | <noinput> | "Бабалар сөзі" жинағы қазақ халқының фольклоры мен ауыз әдебиетін жинақтаған, мәдени мұраны сақтау және ұрпаққа жеткізу мақсатында шығарылған маңызды еңбек. Бұл жинақ қазақ мәдениетінің байлығын көрсетеді және ұлттық идентичтілікті нығайтуда үлкен рөл атқарады.
|
Ахмет Байтұрсынұлының тарихи рөлін сипаттаңыз. | <noinput> | Ахмет Байтұрсынұлы қазақ халқының ағартушысы, тілші, әдебиеттанушы және қоғам қайраткері. Ол қазақ тілі мен әдебиетінің дамуына зор үлес қосып, ұлттық сана-сезімді оятуда маңызды рөл атқарды.
|
"Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының мақсаттарын жазыңыз. | <noinput> | "Мәдени мұра" мемлекеттік бағдарламасының мақсаттары - ұлттық мәдениетті, тарихты және дәстүрлерді сақтау, зерттеу және насихаттау, сондай-ақ қазақ халқының рухани мұрасын халықаралық деңгейде таныту.
|
Алаш қозғалысының маңызын түсіндіріңіз. | <noinput> | Алаш қозғалысы қазақ ұлттық қозғалысының тарихи кезеңі болып табылады, ол ұлттық автономия мен тәуелсіздік үшін күресті, қазақ халқының мәдени және саяси құқықтарын қорғауды мақсат етті. Алаш арыстарының мұрасы бүгінгі күнге дейін өзекті.
|
Шоқан Уәлихановтың ғылыми мұрасының маңызын сипаттаңыз. | <noinput> | Шоқан Уәлихановтың ғылыми мұрасы қазақ мәдениеті мен тарихының дамуына зор үлес қосты. Ол этнография, тарих, география және тіл білімі салаларында зерттеулер жүргізіп, қазақ халқының мәдениетінің құндылықтарын сақтап қалуға және насихаттауға үлкен ықпал етті.
|
Шаһмардан Ибрагимов туралы қысқаша мәлімет беріңіз. | <noinput> | Шаһмардан Ибрагимов – «Түркістан уәлаяты газетінің» редакторы, қазақ мәдениеті мен тілінің дамуына үлес қосқан ғалым. Ол Шоқан Уәлихановпен тығыз қарым-қатынаста болған және оның еңбектерін жариялауда маңызды рөл атқарды.
|
«Түркістан уәлаяты газетінің» ерекшеліктерін анықтаңыз. | <noinput> | «Түркістан уәлаяты газеті» 1870 жылы негізі қаланған, қазақ және өзбек тілдерінде шыққан алғашқы газет болды. Газет отаршылдыққа қарсы мақалалар, қоғамдық жаңалықтар, мәдениет пен білім туралы ақпараттар жариялап, халықты ағартушылыққа шақырды.
|
Шоқан Уәлиханов пен Шаһмардан Ибрагимовтің достығы туралы жазыңыз. | <noinput> | Шоқан Уәлиханов пен Шаһмардан Ибрагимовтің достығы Омбы кадет корпусында басталып, өмір бойы жалғасты. Олар бір-біріне идеялық тұрғыдан жақын болып, қазақ халқының мәдениеті мен тарихына қатысты мәселелерде ортақ көзқарас қалыптастырды.
|
Елбасының «Рухани жаңғыру» бағдарламасының мәнін түсіндіріңіз. | <noinput> | «Рухани жаңғыру» бағдарламасы еліміздің мәдени және рухани дамуын, ұлттық құндылықтарды сақтау мен жаңғырту мақсатында жүзеге асырылатын мемлекеттік жоба. Бұл бағдарлама арқылы қазақ халқының тарихы мен мәдениеті, сондай-ақ, заманауи жетістіктері насихатталады.
|
«Туған жер» бағдарламасының мақсатын сипаттаңыз. | <noinput> | «Туған жер» бағдарламасы Қазақстанның өңірлерін дамыту, тарихи және мәдени мұраны сақтау, сондай-ақ, шеттегі қандастардың тарихи еңбектерін насихаттау мақсатында құрылған. Бұл бағдарлама арқылы жастарды туған өлкесінің тарихымен таныстыру көзделеді.
|
Құрман Әлмерекұлының тарихи маңызын сипаттаңыз. | <noinput> | Құрман Әлмерекұлы – қазақ халқының батыры, жоңғар шапқыншылығына қарсы күресте елеулі рөл атқарған тұлға. Оның ерлігі мен батырлығы ұрпаққа үлгі ретінде сақталып, бүгінгі күні де қазақ тарихында жоғары бағаланады.
|
Тарихшылардың «Шаңырақ-2» шағынауданындағы шара туралы пікірін жазып беріңіз. | <noinput> | Тарихшылар «Шаңырақ-2» шағынауданындағы Құрман Әлмерекұлы кесенесінің ашылу шарасын еліміздің тарихын жаңғырту жолындағы маңызды қадам ретінде бағалап, мұндай іс-шаралардың жастарға ұлттық патриотизмді қалыптастыруда үлкен әсер ететінін атап өтті.
|
Тіл мәселесі бойынша қалада жүргізілген жұмыстарды сипаттаңыз. | <noinput> | Қалада мемлекеттік тілдің мәртебесін арттыру мақсатында көптеген шаралар жүзеге асырылды. Мысалы, 2005 жылы мемлекеттік тілдегі шығыс құжаттарының үлесі 40%-дан 2010 жылы 96%-ға дейін өсті.
|
Мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеру үшін қандай шаралар жоспарлануда? | <noinput> | Жоспар бойынша «Тәуелсіздік – елдік тұғыры» дөңгелек үстелі мен «Тіл – достық бірлігі» кеші өткізілетін болады. Сонымен қатар, «Мағжан оқулары» және «Қазақстанның болашағы – қазақ тілінде» атты пікірсайыс ойындары ұйымдастырылады.
|
Қазақ тілін оқытуда кездесетін кедергілерді атаңыз. | <noinput> | Қазақ тілін оқытуда кездесетін кедергілердің бірі – тіл үйрететін мамандардың тапшылығы. Оған қоса, мемлекеттік тілдің дәрежесін арттыруға деген қызығушылықтың төмендігі де кедергі келтіреді.
|
Тілдерді дамыту басқармасы қандай жұмыстар атқаруда? | <noinput> | Тілдерді дамыту басқармасы мемлекеттік тіл саясатын жүзеге асыру үшін ересектерді оқытуға арналған қазақ тілі бөлмелерін ұйымдастыруда және «Қазақ тілінің анықтама бюросы» қызметін іске қосуда.
|
«Мәдени мұра» бағдарламасының негізгі мақсатын түсіндіріңіз. | «Мәдени мұра» бағдарламасы еліміздің рухани-мәдени өміріндегі маңызды жобалардың бірі болып табылады. Оның мақсаты тарихи мұраларды сақтау, зерттеу және насихаттау. | «Мәдени мұра» бағдарламасының негізгі мақсаты - Қазақстанның тарихи және мәдени мұрасын сақтау, зерттеу және оны халыққа насихаттау арқылы ұлттық құндылықтарды жаңғырту.
|
Алашұлы этно-топының қоғамдағы рөлін сипаттаңыз. | «Алашұлы» этно-тобы ұлттық әуен мен биді насихаттауда, жыраулар поэзиясын жаңғыртуда белсенділік танытуда. | «Алашұлы» этно-тобы қазақ мәдениетін жаңғырту және ұлттық өнерді насихаттау арқылы қоғамда үлкен рөл атқаруда. Олар дәстүрлі музыка мен биді заманауи стильде қайта өңдеп, жастар арасында танымалдыққа ие болды.
|
Исатай Тайманұлының тарихи маңызын атап көрсетіңіз. | Исатай Тайманұлы қазақ тарихында батыр әрі халықтың мүддесін қорғаушы ретінде танылған тұлға. | Исатай Тайманұлы – қазақ халқының тәуелсіздігі үшін күрескен батыр, патшалық езгіге қарсы шыққан, халықтың мүддесін қорғаған қайраткер ретінде қазақ тарихында зор маңызға ие.
|
«Терең тамырлар» драмасының мазмұнын қысқаша баяндаңыз. | Драма Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев туралы, қоғамның тынысын көрсететін аллегориялық сипатта жазылған. | «Терең тамырлар» драмасы Нұрсұлтан Назарбаевтың өмірі мен қызметін баяндайды. Оқиға орман ішінде өрбіп, әр ағаш халықтың бейнесін білдіреді, бұл арқылы қоғамның қазіргі тынысы мен проблемалары көрсетіледі.
|
Бейіс хазірет Мыңбайұлының өмірі мен қызметі туралы қысқаша мәлімет беріңіз. | <noinput> | Бейіс хазірет Мыңбайұлы 1860 жылы Қоймашыда туып, Торғай аймағында білім беру саласында қызмет еткен. Ол медресе ашып, шәкірттерге дәріс беріп, қазақ мәдениетінің дамуына үлес қосқан.
|
Мақаладағы тарихи тұлғалардың аттарын жазыңыз. | Мақалада Бейіс хазірет, Міржақып Дулатов, Байту молда, Амангелді батыр, және Кейкі батыр туралы айтылған. | Бейіс хазірет Мыңбайұлы, Міржақып Дулатов, Байту молда Асанұлы, Амангелді батыр, Кейкі батыр.
|
Бейіс хазіреттің медресе ашуындағы рөлін сипаттаңыз. | Мақалада оның медресе ашу және шәкірттерді оқытудағы еңбектері туралы жазылған. | Бейіс хазірет Мыңбайұлы Торғайда медресе ашып, онда қазақ жастарына білімі мен мәдениетін таратуға айтарлықтай үлес қосқан. Оның жетекшілігімен білім алушылар жаңа пәндер бойынша дәріс алып, ұлттық дәстүрлерді сақтауға ынталандырылды.
|
Әбубәкір Әлиұлы Тыныбаевтың су шаруашылығындағы рөлін сипаттаңыз. | <noinput> | Әбубәкір Әлиұлы Тыныбаев 1974-1981 жылдар аралығында Мелиорация және су шаруашылығы министрі болып, еліміздің су шаруашылығын дамытуға үлкен үлес қосты. Оның басқаруымен ғылыми негізде су ресурстарын тиімді пайдалану мен қорғау жұмыстары жүргізілді.
|
Жетісу облысының газдандыру жобалары туралы мәлімет беріңіз. | <noinput> | Жетісу облысында газдандыру жұмыстары белсенді түрде жүргізілуде. Қазіргі уақытта 26 елді мекен газдандырылып, 2025 жылдың соңына дейін 100 пайыз газдандыру жоспарланып отыр. Көксу ауданының Алғабас және Қызылтоған ауылдары газбен қамтамасыз етілді.
|
Абыхан Жексембеков атындағы мектептің жетістіктерін тізіңіз. | <noinput> | Абыхан Жексембеков атындағы мектепте оқушылар пәндік олимпиадаларда белсенді, мұғалімдері байқауларда үздік атануда. Мектепте «Жексембековтану» шаралары өткізіліп, еліміздің көрнекті тұлғалары шақырылып, оқушылармен кездесулер ұйымдастырылады.
|
Халықаралық әйелдер күніне орай құттықтау жазыңыз. | <noinput> | Құрметті әйелдер! Сіздерді 8 наурыз – Халықаралық әйелдер күнімен шын жүректен құттықтаймын! Сіздердің әл-ауқаттарыңыз бен бақыттарыңыз әрдайым арта берсін!
|
Талдықорған сотында шыққан үкімнің мәнін түсіндіріңіз. | «Береке» коттедж қалашығының сапасыз құрылысында кемшіліктерге жол берген кінәлі тұлғаларға үкім шықты. | Талдықорған соты «Береке» коттедж қалашығының құрылысында кемшіліктер жасаған адамдарды қылмыстық жауапкершілікке тартты, олар әртүрлі жаза арқалады.
|
Ауылшаруашылығы министрлігінің инспекция жұмысының нәтижелерін сипаттаңыз. | Инспекция 248 585 гектар жерге химиялық өңдеу жүргізуді жоспарлап, 233 685 гектар жер химиялық өңдеуден өтті. | Ауылшаруашылығы министрлігінің инспекциясы биыл 248 585 гектар жерге химиялық өңдеу жұмыстарын жоспарлап, нәтижесінде 233 685 гектар жер химиялық өңдеуден өтті.
|
Кәкімжан Қазыбаевтың мерейтойына арналған іс-шараларды атаңыз. | Жазушының есімі берілген мектепте жөндеу жұмыстары жүргізілуде. | Кәкімжан Қазыбаевтың 95 жылдық мерейтойына орай Бақалы ауылындағы мектепте жөндеу жұмыстары қолға алынып жатыр.
|
Сәбит Абиевтің қайырымдылық істері туралы баяндаңыз. | Сәбит балалар үйіне көмектесіп, жетімдерге жылы киімдер таратып жүр. | Сәбит Абиев балалар үйіне көмек көрсетіп, жетімдерге қажетті заттар мен киімдерді таратып, олардың жағдайын жақсартуға ықпал етуде.
|
Қазақстанның энергетикалық тәуелсіздігі туралы қысқаша пікір жазыңыз. | <noinput> | Қазақстанның энергетикалық тәуелсіздігі еліміздің экономикалық тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін маңызды, өйткені атом энергиясы мен уранның мол қорлары еліміздің энергетикалық қауіпсіздігін нығайтады.
|
Атом электр станциясының экологиялық артықшылықтарын тізіп беріңіз. | <noinput> | 1. Атом электр станцияларының қоршаған ортаға эмиссиялары нөлге тең. 2. Олар ауа-райына тәуелді емес энергияның тұрақты мөлшерін өндіреді. 3. Көмір станцияларымен салыстырғанда, атом энергиясы климаттың өзгеруіне қарсы күресте тиімдірек.
|
Алматы облысы әкімінің орынбасары қандай мәселелерді қарастырды? | Алматы облысы әкімінің орынбасары Лаззат Тұрлашовтың қатысуымен қыс мезгіліндегі төтенше жағдайлардың алдын алуға бағытталған селекторлық жиын өтті. | Лаззат Тұрлашов қыс мезгіліндегі төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-әрекеттер, авариялық-құтқару қызметтерінің дайындығы және көшіру іс-шараларын қарастырды.
|
«А» корпусының кадрлық резервіне үміткерлерді іріктеу талаптарын атаңыз. | Мемлекеттік проблемаларды жүйелі түрде қарау, дұрыс шешім қабылдау, стратегиялық ойлау және адам ресурстарын оңтайлы пайдалану. | «А» корпусының кадрлық резервіне үміткерлер үшін іріктеу талаптары: мемлекеттік проблемаларды жүйелі түрде қарау, дұрыс шешім қабылдау, стратегиялық ойлау және адам ресурстарын тиімді пайдалану.
|
Депутат Ерлан Саировдың базардағы баға мен тұрғындардың жағдайы туралы айтқан пікірін түсіндіріңіз. | <noinput> | Депутат Ерлан Саиров базардағы баға мен шенеуніктердің сөзі сәйкес келуі қажеттігін атап, халықтың сенімін арттыру үшін Үкімет мүшелерінің базарға баруын ұсынды. Ол инфляцияның өсуі мен халықтың табысының төмендеуін атап өтті.
|
Қаратал ауданында өткен халық алдында есеп беру жиынынан қандай маңызды ақпараттарды бөлісіңіз? | <noinput> | Қаратал ауданында өткен есеп беру жиынында аудан әкімі Қайрат Бұлдыбаев тұрғындармен 37 кездесу өткізіп, әлеуметтік сала, құрылыс, жол, ауызсу және интернет желісіне қатысты 32 ұсыныс қабылдағанын айтты. Ауданның әлеуметтік-экономикалық дамуы бойынша нақты жоспарлар мен жобалар ұсынылды.
|
Мәулен Әшімбаевтың Президент Жолдауы бойынша айтқан басым бағыттарын атаңыз. | <noinput> | Мәулен Әшімбаев Президент Жолдауында инфрақұрылым, цифрландыру, бюджет пен әлеуметтік прагматизм, инвестиция тарту, орта бизнесті қолдау, агроөнеркәсіптік кешен, еңбекқорлық пен кәсіпқойлықты дәріптеу сияқты 9 стратегиялық бағытты атап өтті.
|