instruction
stringlengths
28
194
input
stringlengths
6
481
output
stringlengths
37
439
Жетісу облысындағы жол апаты туралы хабарлаған мақаладағы негізгі ақпаратты қысқаша баяндаңыз.
«Жетісу облысында 2 мұғалім мен мектеп қызметкерлері жол апатына түсіп, әртүрлі дене жарақатын алған. Қазір бір азамат жансақтау бөлімінде.»
Жетісу облысында 2 мұғалім және мектеп қызметкерлері жол апатына ұшырап, олардың біреуі жансақтау бөлімінде жатыр.
«Нұр Отан» партиясының конференциясында талқыланған негізгі мәселелерді тізіп шығыңыз.
«Конференция барысында партияның 2030 жылға дейінгі Бағдарламасы жобасының негізгі ережелері, партия Жарғысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу талқыланды.»
1. Партияның 2030 жылға дейінгі Бағдарламасы жобасы. 2. Партия Жарғысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу.
Алматы облысы полиция департаментінің жедел кеңесіндегі құқық бұзушылықтарды алдын алу шараларын атаңыз.
«Құқық бұзушылықтың алдын алу – қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз етудің ажырамас бөлігі. Қабылданған шаралардың арқасында қылмыстың төрттен бір бөлігін қысқартуға қол жеткізілді.»
1. Құқық бұзушылықтың алдын алу шаралары. 2. Қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету.
Арыстанбек Мұхамедиұлының сот ісіне қатысты негізгі деректерді жазыңыз.
«Арыстанбек Мұхамедиұлына рейдерлік жолмен ЖШС директорының кәсібін тартып алды деген айып тағылды.»
Арыстанбек Мұхамедиұлына ЖШС директорының кәсібін рейдерлік жолмен тартып алу айыбы тағылды.
Қасым-Жомарт Тоқаевтың Боао Азия форумындағы сөзінің негізгі идеяларын қысқаша баяндаңыз.
<noinput>
Қасым-Жомарт Тоқаев Боао Азия форумында жаһандық экономиканың тұрақсыздығына, Азия елдерінің экономикалық дамуына және Қазақстан мен Қытай арасындағы тиімді серіктестікке назар аударды. Ол Азияның ренессансы мен инновациялық тәсілдердің маңыздылығын атап өтті.
Жетісу облысындағы "Жолдағы қабылдау" акциясының мақсатын сипаттаңыз.
<noinput>
"Жолдағы қабылдау" акциясының мақсаты полицияның халыққа қолжетімділігін қамтамасыз ету және азаматтардың құқықтық нормалар мен заңнамадағы өзгерістер туралы хабардарлығын арттыру болып табылады.
Рауан Ермекұлының жетімдіктің ащы дәмін сезінуі туралы әңгімесін сипаттап беріңіз.
<noinput>
Рауан Ермекұлы балалар үйінде өскен, бірақ мейірімді ата-ана тарапынан қамқорлыққа ие болған. Ол өзінің туған ата-анасынан ренжімесе де, олардың әрекеттерін түсінуге тырысады. Қазір ол екі қыздың әкесі, балаларына ешқашан жетім атануға мүмкіндік бермей, оларға толық отбасылық махаббат сыйлауға тырысады.
Қазақстан Президентінің жаңа экономикалық бағыты туралы не айтылғанын талдаңыз.
<noinput>
Қазақстан Президенті жаңа экономикалық бағытының күшті әрі қарқынды дамыған мемлекет құруға бағытталған құрылымдық реформаларды жүзеге асыруды көздейтінін мәлімдеді. Ол экономиканың өсімін кемінде 6 пайыз деңгейінде ұстап тұруды жоспарлап отыр.
Аягүл Төреқызының Шелек политехникалық колледжіндегі кездесуі туралы қысқаша ақпарат беріңіз.
<noinput>
Аягүл Төреқызы Шелек политехникалық колледжінде студенттермен кездесіп, өзінің өмірлік тәжірибесімен бөлісті. Кездесуде студенттер өз жобаларын таныстырып, ұстаздардың ұстазы туралы деректі фильм көрсетілді.
Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласындағы негізгі ойлар мен ұсыныстарды жазыңыз.
<noinput>
Елбасы «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласында білімді ұрпақ тәрбиелеудің маңыздылығын, әскери патриоттық тәрбиені, үштілділікті дамыту, және сапалы білім берудің қоғамдағы рөлін атап өтті.
Талдықорған қаласында мемлекеттік тіл мәселесі туралы пікіріңізді білдіріңіз.
<noinput>
Талдықорған қаласында мемлекеттік тілде арыз-шағымдарды жазу мәселесі маңызды. Көп адамдар мемлекеттік тілдің орнына ресми тілді таңдайды, бұл қазақ тілінің дамуына кедергі келтіреді.
Қаскелең тәжірибе шаруашылығының агропаркі туралы ақпарат беріңіз.
<noinput>
Қаскелең тәжірибе шаруашылығы негізінде құрылған агропаркта 1792 гектар егістікке түрлі дақылдар егілген. Агропарктің негізгі мақсаты – егін шаруашылығын ғылымға негіздей отырып жүргізу және жоғары өнімділікті арттыру.
Қазақ баспасөзінің даму кезеңдерін сипаттаңыз.
Облыстық «Jetisy» газеті мен оның тарихи рөлі туралы.
Облыстық «Jetisy» газеті қазақ баспасөзінің негізін қалаушы тұлғалардың бірі ретінде Әлихан Бөкейханұлы мен Ахмет Байтұрсынұлының мұрагері болып табылады. Оның тарихы қазақ журналистикасының дамуына және халықтың ақпараттануына үлкен үлес қосқан.
Тотемизмнің қазақ мәдениетіндегі рөлін талдаңыз.
Қазақтардың Көкбөрі тотемі мен оның тарихы.
Көкбөрі тотемі қазақ мәдениетінде күш пен ерліктің символы ретінде маңызды рөл атқарады. Қазақтар Көкбөріні өзінің ата-тегінің негізі ретінде қабылдап, оның қасиеттерін өздерінің ұлттық сана-сезімінде мәңгі сақтаған.
Әлеуметтік желілердің қазақ қоғамына әсерін бағалаңыз.
Әлеуметтік желілердің газет оқу дағдысына әсері.
Әлеуметтік желілер қазақ қоғамында ақпарат алудың басты көзіне айналып, жастардың газет оқу әдетін төмендетіп, рухани дамуына кедергі келтіріп жатыр. Бұл үрдіс қоғамның мәдени құндылықтарын терең зерттеу қажеттілігін туындатады.
Қазақ әдебиетінің тарихи тұлғаларын атаңыз.
Алашорда арыстары мен олардың рөлі.
Алашорда арыстары, мысалы, Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынұлы, Тұрар Рысқұлов, қазақтың тәуелсіздік жолындағы күресінде ерекше рөл атқарған. Олар ұлттық рухты көтеріп, қазақ халқының мәдениеті мен тарихына зор үлес қосқан.
«Рухани жаңғыру» бағдарламасының екі жылдығына орай өткен іс-шаралардың нәтижелерін қысқаша сипаттаңыз.
<noinput>
«Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында соңғы екі жылда 300-ден астам жоба мен іс-шара жүзеге асырылды, жыл сайын миллионға жуық адам қатысқан.
Абайдың «жан құмарлығы» мен «тән құмарлығы» арасындағы айырмашылықты түсіндіріңіз.
<noinput>
Абайдың ойынша, «тән құмарлығы» адамға күш-қуат берсе, «жан құмарлығы» білім мен ғылым арқылы ақыл мен санаға негізделген, яғни өмірдің мәнін түсінуге көмектеседі.
Жетісу облысы әкімі Бейбіт Исабаевтың тұрғындармен кездесуі жөнінде мәлімет беріңіз.
<noinput>
2024 жылғы 26 қыркүйекте Бейбіт Исабаев Алакөл ауданы тұрғындарын жеке мәселелері бойынша қабылдайды, қабылдау 09:00-де басталады.
«Ұлағатты ұрпақ» қоғамдық қорының ұйымдастырған сапарының мақсатын анықтаңыз.
<noinput>
«Ұлағатты ұрпақ» қоғамдық қорының ұйымдастырған сапарының мақсаты озат оқушылар мен мұғалімдердің білім мен мәдениетті көтеру, ұлттық құндылықтарды дәріптеу болып табылады.
Тәңірберген Толғанбаевтың өміріндегі қиындықтарды сипаттаңыз.
1923 жылы Ақсу ауданында дүниеге келген Тәңірберген Толғанбаев бала кезінде қандай қиындықтармен бетпе-бет келген?
Тәңірберген Толғанбаев бала кезінде аумалы-төкпелі заманның ауыртпалығын көріп өсті. Әкесі ерте дүние салып, ағасымен бірігіп тіршілік ету үшін ұжымның ірі қарасы мен пошта аттарын бағуға мәжбүр болды.
Тігінші Нұрзия Төлебаеваның кәсіби біліктілігін бағалаңыз.
Нұрзия Төлебаева тігіншілік саласында қандай жетістіктерге жетті?
Нұрзия Төлебаева тігіншілік саласында білікті маман ретінде танылып, тапсырыс берген адамдардың көңілінен шығып, нарық талаптарына сай сапалы өнімдер шығарады.
Білім сапасы туралы мәліметтерді салыстырыңыз.
2020-2021 оқу жылындағы қала және ауыл мектептерінің білім сапасы қандай?
2020-2021 оқу жылында қала мектептерінің білім сапасы 66,9 пайызды, ал ауыл мектептерінің білім сапасы 61,3 пайызды құрады, алшақтық 5,6 пайызды құрады.
Суицидтің алдын алу бойынша қандай шаралар қабылдануы керек?
2021 жылы облыста суицид жасаған балалардың саны қанша болды?
2021 жылы облыста 23 бала суицид жасаған, бұл мәселені шешу үшін психологиялық қолдау көрсету шараларын күшейту қажет.
Жетісу өңіріндегі жұмыссыздық деңгейінің төмендеуін сипаттаңыз.
Жетісу өңірінде өткен жылы жұмыссыздық деңгейі 5,1 пайыздан 4,8 пайызға төмендеді.
Жетісу өңірінде жұмыссыздық деңгейі өткен жылы 5,1 пайыздан 4,8 пайызға төмендеді, бұл халықтың экономикалық жағдайының жақсарып келе жатқанын көрсетеді.
Есірткімен күрестің маңыздылығын түсіндіріңіз.
Құқық қорғаушылар 2023 жылы анықтаған 301,9 келі есірткі тұтастай жойылғанмен жыл санап оның көлемі артып келеді.
Есірткімен күрес қоғамымыз үшін аса маңызды, өйткені 2023 жылы 301,9 келі есірткі жойылғанымен, оның көлемі жыл сайын артып келеді, бұл мәселені шешу үшін қоғамның бірлескен күш-жігері қажет.
Жас палуан Қанат Талғаттың жетістіктерін атап өтіңіз.
Қанат Талғат 6 жыл бойы еркін күреспен айналысып, республикалық палуандар додасында «Спорт шеберлігіне кандидат» атағын иеленді.
Қанат Талғат 6 жыл бойы еркін күреспен шұғылданып, республикалық палуандар додасында «Спорт шеберлігіне кандидат» атағын иеленді, бұл оның табандылығы мен талантының дәлелі.
«Жаңа және Әділетті Қазақстан» ұғымын түсіндіріңіз.
«Жаңа һәм Әділетті Қазақстанымызда ауырдың үстімен, жеңілдің астымен жүруді қолай көретіндер көбейген бе?»
«Жаңа һәм Әділетті Қазақстан» ұғымы еліміздегі құқықтық тәртіп пен заң үстемдігін нығайтуға бағытталған, бірақ кейбір адамдардың жеңіл жолды таңдауына қатысты алаңдаушылық туындауда.
Алматы облысының әкімінің сапары туралы қысқаша мәлімет беріңіз.
Көршілес Өзбекстанға ресми іссапар
Алматы облысының әкімі Амандық Баталов Өзбекстанға ресми іссапармен барып, Ташкент және Самарқан өңірлеріндегі келісімдер мен ынтымақтастық меморандумдарына қол қойды.
Сарқан ауданындағы депутат Әлия Әбсеметова өткізген кездесудің негізгі мәселелерін тізімдеңіз.
Ауылшаруашылығы саласының өкілдерімен кездесу
- Ауызсу мәселесі - Суармалы егістік үшін судың тапшылығы - Жайылым жерлерінің жетіспеушілігі - Коммуналдық төлемдердің жоғарылауы - Азық-түлік бағасының өсуі - Интернеттің жетіспеушілігі
Елбасының Парламент Сенаты депутаттарының сайлауына қатысты шешімін сипаттаңыз.
28 маусымға белгіленген сайлау
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев 28 маусымға Қазақстан Республикасы Парламенті Сенаты депутаттарының кезекті сайлауын белгілеп, сайлау тәртібі мен кандидатураларды ұсыну мерзімдері туралы ақпарат берді.
Ауыл әкімдерін тікелей сайлау туралы Президент Тоқаевтың пікірін талдаңыз.
<noinput>
Президент Тоқаев ауыл әкімдерін тікелей сайлаудың демократияны нығайтудағы маңыздылығын атап өтті, бұл тұрғындардың өз үміткерлерін таңдауына мүмкіндік береді.
«Алматинские краски» ЖШС компаниясының өнімдерінің сапасын сипаттаңыз.
<noinput>
«Алматинские краски» ЖШС өнімдері заманауи технологиялармен өндіріліп, ҚР СТ ИСО 9001-2009 талаптарына сай сапа менеджменті жүйесімен қамтамасыз етілген.
Президент Тоқаевтың ауыл әкімдерін сайлау туралы жолдауынан маңызды тұжырымдарды шығаруға көмектесіңіз.
<noinput>
Ауыл әкімдерін сайлау - жергілікті басқару жүйесін реформалаудың маңызды кезеңі, тұрғындардың өз дауыстарын беруге мүмкіндігі бар.
Мәжіліс депутаты Руслан Қожасбаевтың Жетісу облысындағы жұмыс сапарының нәтижесін бағалаңыз.
Депутат Талдықорған қаласында «Алматинские краски» ЖШС-нің жұмысымен танысты.
Руслан Қожасбаевтың Жетісу облысындағы сапары отандық өнімдерді қолдау қажеттілігін көрсетті, бұл елдің экономикалық дамуына оң әсер етеді.
2023 жылы Қазақстанда өткен саяси реформаларды сипаттаңыз.
<noinput>
2023 жылы Қазақстанда саяси реформалар аясында Конституциялық Соттың жұмысы басталып, Мәжіліс және мәслихат депутаттарының сайлауы жаңа ережелер бойынша өтті. Аудан және облыстық маңызы бар қала әкімдерін сайлау алғаш рет жүзеге асырылды.
Қазақстанның тәуелсіздігіне арналған маңызды даталарды атаңыз.
1991 жылы Қазақстанның тәуелсіздігі жарияланды, 2021 жылы Қаңтар оқиғасы болды, 2023 жылы Конституциялық Сот жұмысын бастады.
Қазақстанның тәуелсіздігіне арналған маңызды даталар: 1991 жыл – тәуелсіздік жарияланды; 2021 жыл – Қаңтар оқиғасы; 2023 жыл – Конституциялық Соттың жұмысын бастауы.
Елдостың болашақ жоспарлары туралы не білесіз?
<noinput>
Елдос ұшқыш мамандығын алу үшін дипломын елге алып келуді жоспарлап отыр. Ол анасына қуаныш сыйлауға дайындалып жатыр.
Елдостың әкесінің әскери қызметі оның мамандық таңдауына қалай әсер етті?
<noinput>
Елдос әкесінің әскери қызметіне қарап, әскери жолды таңдағанын айтады. Әкесінің үлгісі оның армандарын оятқан.
Елдостың білім алған мектептері мен оқу жолын сипаттаңыз.
<noinput>
Елдос Алакөл ауданындағы №1, Үшарал қаласындағы Талапкер және Аягөздегі №4 орта мектептерінде білім алды. Қазіргі уақытта Ресейдегі Сызрань жоғары әскери авиациялық ұшқыштар училищесінде оқып жатыр.
Елдостың әскери шерулердегі тәжірибесі туралы айтып беріңіз.
<noinput>
Елдос әскери шерулерде қазақша ән айтып, қазақ халқының мықтылығын көрсеткенін айтады. Ол шерулерде қазақтардың танылуына қуанып, ұлттық мақтаныш сезімін сезінеді.
«Таза Қазақстан» акциясының мақсатын қалай түсіндіресіз?
<noinput>
«Таза Қазақстан» акциясының мақсаты экологиялық сананы арттыру, тұрғындардың жауапкершілігін күшейту және табиғи ортаны сақтау арқылы елдің экологиялық жағдайын жақсарту болып табылады.
Мемлекеттік қызметтің сапасын арттыру үшін қандай шаралар қажет?
<noinput>
Мемлекеттік қызметтің сапасын арттыру үшін қызметкерлердің білімін көтеру, ашықтықты қамтамасыз ету, азаматтардың пікірін тыңдап, олардың талап-тілектеріне жауап беру қажет.
Ақсу ауданындағы тазалық акциясының нәтижелерін сипаттаңыз.
<noinput>
Ақсу ауданындағы тазалық акциясы барысында 3 тоннаға жуық қоқыс шығарылды, аумақ ретке келтіріліп, тұрғындардың экологиялық жауапкершілігіне назар аударылды.
Қазақстандағы атом электр станциясын салу бойынша референдумның маңыздылығын түсіндіріңіз.
<noinput>
Атом электр станциясын салу бойынша референдум Қазақстан халқының энергетикалық тәуелсіздігін қамтамасыз ету, экологиялық қауіпсіздік және экономикалық дамуды қолдау мақсатында өткізіліп отыр, бұл халықтың пікірін ескере отырып, шешім қабылдауға мүмкіндік береді.
Смадияр Омарұлының өмірі мен қызметі туралы қысқаша мәлімет беріңіз.
<noinput>
Смадияр Омарұлы 1923 жылы Алакөл ауданында дүниеге келген, Ұлы Отан соғысына қатысқан, мұғалім болып қызмет атқарған және ұрпақтарына өнегелі мұра қалдырған тұлға.
"Жалын" сауықтыру лагері туралы ақпаратты жинақтап, оның балалар үшін артықшылықтарын сипаттаңыз.
<noinput>
"Жалын" сауықтыру лагері балалардың демалысын ұйымдастыру үшін жаңа мүмкіндіктер ұсынады, оның ішінде шығармашылық дамуға арналған жатақханалар, оқу залдары және экологиялық шаралар, бұл балалардың белсенділігі мен білім алуын қолдайды.
Мемлекет басшысының Жолдауында көтерілген мәселелерді қысқаша тізбектеңіз.
<noinput>
Мемлекет басшысы пандемиядан кейінгі экономикалық жағдайды, ауылшаруашылығы саласындағы проблемаларды, азық-түлік бағасының өсуін және "Қарапайым заттар экономикасы" мен "Бизнестің жол картасы" бағдарламаларын жалғастыру қажеттігін атап өтті.
Қазақстанда ұстаздар мен дәрігерлердің мәртебесін арттыру бойынша қандай шаралар қолға алынды?
<noinput>
Қазақстанда ұстаздар мен дәрігерлердің мәртебесін арттыру мақсатында жаңа заңдар қабылданып, олардың материалдық жағдайын жақсарту үшін түрлі бағдарламалар жүзеге асырылуда.
Айсұлу Орманбекованың аспаздық тәжірибесі туралы қысқаша мәлімет беріңіз.
<noinput>
Айсұлу Орманбекова тамақ өнеркәсібінде мол тәжірибеге ие, ол мектеп бітіргеннен кейін аспаздық әдіс-тәсілдерді үйреніп, 2013 жылдан бері «Dastarhan» кәсіпорнында әкімші қызметін атқаруда.
Алакөлге жолаушылар тасымалын арттыру үшін қандай шаралар жоспарлануда?
<noinput>
Алакөлге жолаушылар тасымалын арттыру үшін «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ өкілдері кәсіпкерлермен кездесіп, темір жол билеттерінің тапшылығын шешу және жазғы маусымда туристердің көбеюіне байланысты жаңа бағыттар ашуды жоспарлауда.
«Нұрлы жер» бағдарламасы туралы не білесіз?
<noinput>
«Нұрлы жер» бағдарламасы тұрғын үй құрылысын дамытуға бағытталған мемлекеттік жоба болып табылады. Бағдарлама аясында тұрғын үй құрылысының көлемін арттыру, инженерлік желілермен қамтамасыз ету, және жеке құрылыс салушылардың белсенділігін арттыру мақсатында өзгерістер енгізілмек.
Алматы агломерациясының 2030 жылға дейінгі даму жоспарының негізгі бағыттарын атаңыз.
<noinput>
Алматы агломерациясын 2030 жылға дейін дамыту жоспары экономикалық, әлеуметтік, және инфрақұрылымдық мәселелерді шешуге бағытталған. Жоспар бойынша тұрғын үй құрылысы, көлік жүйесін дамыту, және әлеуметтік қызметтерді жақсарту басты назарда.
Ауызсу мәселесіне қатысты тұрғындардың шағымдарын қалай шешуге болады?
Еркін ауылындағы Б.Мошышұлы көшесінің тұрғындары ауызсу тапшылығына шағымданды.
Ауызсу мәселесін шешу үшін жергілікті әкімдік тұрғындарға су құбырын тарту жөнінде шаралар қабылдауы қажет. Тұрғындар техникалық құжаттарды әзірлеп, «Талдықорған су құбыры» мекемесіне арыз жазуы керек.
Коронавирус жұқпасының балаларға әсерін сипаттаңыз.
<noinput>
Коронавирус жұқпасы балаларда да ауыр белгілермен көрініс табуда, бұл мәселе елді алаңдатуда, әсіресе мектептерде жұқпаның өршуі байқалады.
Мектептердегі санитарлық жағдайды тексеруге қатысты мысал келтіріңіз.
Текелі, Талдықорған, Қаратал, Ұйғыр, Балқаш, Еңбекшіқазақ, Көксу аудандары
Мысалы, Текелі қаласында 50 оқушы коронавирус жұқтырған, ал Талдықорған қаласында 354 жағдай тіркелген.
Жылыту маусымына дайындық мәселесін талқылаңыз.
Ақсу, Кербұлақ, Ұйғыр аудандары
Жиында Ақсу, Кербұлақ, Ұйғыр аудандарында жылыту маусымына дайындықтың талапқа сай емес екені атап өтілді, бұл аудандарда сұйық отын жеткізілу мәселесі туындап отыр.
Президенттің БАҚ өкілдеріне айтқан сөзін түсіндіріңіз.
Қасым-Жомарт Тоқаев
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев журналистердің ел тағдырын шешуге атсалысатынын, мемлекет пен БАҚ-тың ұлт мүддесі үшін бірге жұмыс істеуі маңызды екенін атап өтті.
Жетісу облысындағы қар көшкіндерінің қауіпті учаскелері туралы мәлімет беріңіз.
<noinput>
Жетісу облысында 61 қар көшкінінің қауіпті учаскелері бар, олар Текеліде - 35, Ескелдіде - 10, Панфиловта - 9, Кербұлақта - 4 және Сарқанда - 3 учаске орналасқан.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың жастар туралы пікірін жазыңыз.
<noinput>
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев: «ХХІ ғасыр қазақ халқының жұлдызы жанатын ғасыр болатынына сенемін», - деп атап өткен.
Кеген ауданындағы жаңа ІТ сыныбының ашылуы туралы ақпарат беріңіз.
<noinput>
Кеген ауданындағы С. Серкебаев атындағы орта мектепте ІТ сыныбы ашылды, бұл жастардың шығармашылық және интеллектуалдық қабілеттерін дамытуға арналған.
Жетісу облысында өндірілетін бал түрлері мен сапасы туралы баяндаңыз.
<noinput>
Жетісу облысында «ТеkТаu» ЖШС 4 түрдегі балды өндіріп, оның сапасы мен тазалығын арнайы зертханада тексереді. Олар тау, орман, қыр балы және Алтай тауының балы.
Кемел Тоқаевтың қазақ әдебиетіндегі орны туралы өз пікіріңізді жазыңыз.
<noinput>
Кемел Тоқаев қазақ әдебиетінде детектив жанрының негізін қалаушы ретінде ерекше орын алады. Оның шығармалары қазақ оқырмандарының жүрегінен орын алып, бүгінгі күні де танымалдылығын жоғалтпай келеді. Тоқаевтың қаламынан шыққан туындылар қазақ әдебиетінің жанрлық әртүрлілігін арттырды.
Кемел Тоқаевтың өмірі мен шығармашылығы туралы қысқаша мәлімет беріңіз.
<noinput>
Кемел Тоқаев 1923 жылы Қаратал ауданында дүниеге келген. Ол қазақ әдебиетінде детектив жанрының негізін қалаушы ретінде танымал. Тоқаев 1942 жылы соғысқа аттанып, кейінгі жылдары әдебиетке оралып, көптеген шығармалар жазды. Оның еңбектері бірнеше мәрте мемлекеттік сыйлықтарға ие болды.
Кемел Тоқаевтың шығармаларының негізгі тақырыптарын талдаңыз.
<noinput>
Кемел Тоқаевтың шығармаларында әділет, адамгершілік, зұлымдықпен күрес, әлеуметтік әділетсіздік сияқты тақырыптар басым. Ол детектив жанрында адамның ішкі жан дүниесін, моральдық dilemmas-ты терең зерттей отырып, қоғамдағы шындықты ашуға тырысты.
Қазақ тілінің мәртебесін көтеру үшін сіздің ойыңызша қандай шаралар қабылдануы керек?
<noinput>
Қазақ тілінің мәртебесін көтеру үшін білім беру жүйесінде мемлекеттік тілдің оқытылуына басымдық беріп, қоғамдық шараларда қазақ тілінде сөйлесуді насихаттау қажет.
Төмендегі мәтінді қысқартыңыз, негізгі идеяларды сақтай отырып.
Бауыржан Момышұлының «Кейбір ұл-қыздарымыздың ана тілімізді білмейуі, не шала білуі мені қатты қыңжылтады» деген сөзі бүгінгі таңда өзекті. Қазіргі уақытта қазақ тілінің қолданысы азайып, жастар арасында шет тілдерге қызығушылық басым болып отыр.
Бауыржан Момышұлының қазақ тілінің шала білінуі туралы айтқан сөзі бүгінгі таңдағы жастар арасында шет тілдерге қызығушылықтың артуымен өзекті.
Тіл мен мәдениеттің қоғамдағы рөлі туралы пікіріңізді білдіріңіз.
<noinput>
Тіл мен мәдениет қоғамның рухани негізін құрайды, олар халықтың өзін-өзі тануына және ұлттық бірегейлікті сақтауға ықпал етеді.
Берілген заң жобасының артықшылықтарын атаңыз.
«Педагог мәртебесі туралы» Заңы
«Педагог мәртебесі туралы» Заңы мұғалімдердің жалақысын арттыру, жүктемелерін жеңілдету және әлеуметтік жағдайларын жақсартуға бағытталған.
Облыс әкімінің бірінші орынбасарының өрт мәселесі жөніндегі баяндамасынан алынған статистикалық деректерді келтіріңіз.
<noinput>
- 2016 жылы облыста 1034 өрт оқиғасы тіркелген. - 2023 жылы осы көрсеткіш 1358-ге жеткен. - Өрттен зардап шеккендер саны 30 адам, ал былтыр 46 адам болған. - Адам өлімі 18 адам, былтыр 22 адам болды. - Материалдық шығын 150 млн. 281 мың теңгені құрады.
Жол апаттарының статистикасын талдаңыз.
<noinput>
Облыста 2017 жылы 1 394 жол апаты тіркелді, соның нәтижесінде 280 адам көз жұмды және 1 872 адам жарақат алды. Тіркелген оқиғалардың 457-і республикалық, 937-і жергілікті жолдарда болды.
Талғар ауданының құрылыс жұмыстары жөніндегі мәліметтерді жинақтаңыз.
<noinput>
Талғар ауданында үш тұрғын үйдің (120 пәтер - жалгерлік, 60 пәтер - несиелік) құрылыс жұмыстары ағымдағы жылдың сәуір айының соңына дейін аяқталуы жоспарланған. Сонымен қатар, тағы үш тұрғын үйдің (50 пәтер - жалгерлік, 110 пәтер - несиелік) құрылыс жұмыстары мамыр айының соңында аяқталады.
Жетісу аймағының тарихи маңызын сипаттаңыз.
<noinput>
Жетісу аймағы қазақ халқының тарихында ерекше орын алады. Бұл өңірдің табиғаты, бай тарихы мен мәдениеті, сондай-ақ, Қазақ баласының сан ғасырлық іздерін сақтауы оны еліміздің алтын бесігіне айналдырды.
Алматы облысының монополияға қарсы орган қызметкерлерінің күніне орай ұйымдастырылған шараның маңыздылығын түсіндіріңіз.
<noinput>
Алматы облысының монополияға қарсы орган қызметкерлерінің күні – бұл бәсекелестікті қорғау және дамыту саласындағы қызметкерлердің еңбегін бағалау. Мұндай шаралар адал бәсекелестікті насихаттау мен халықтың экономикалық сауаттылығын арттыруға ықпал етеді.
Қазақстанда монополияға қарсы органның тәуелсіз мәртебесі туралы пікір жазыңыз.
<noinput>
Монополияға қарсы органның тәуелсіз мәртебесі еліміздің бәсекелестік саясатын нығайтуға және экономиканың тиімділігін арттыруға бағытталған. Бұл өзгеріс адал бәсекелестікті дамытуға және кәсіпкерлердің құқықтарын қорғауға мүмкіндік береді.
Дәрілік заттарды көтерме және бөлшек саудада өткізу нарығындағы бәсекелестік туралы қысқаша айтып беріңіз.
<noinput>
Дәрілік заттарды көтерме және бөлшек саудада өткізу нарығы Алматы облысында бәсекелестік дамыған секторлардың бірі болып табылады. Бұл нарықта бәсекелестік дәрілік заттардың бағасын төмендетуге және сапасын арттыруға ықпал етеді.
Алматы облысындағы көлік-логистикалық жүйенің дамымауының себептерін талдаңыз.
<noinput>
Алматы облысындағы көлік-логистикалық жүйенің дамымауы теміржол инфрақұрылымының жетіспеушілігімен байланысты. Бұл жағдай шалғай аудандардың энергетикалық ресурстарға қолжетімділігін төмендетеді, сондықтан бәсекелестіктің дамуына теріс әсер етеді.
Мемлекеттік қызметтің этикасы туралы пікір жазыңыз.
<noinput>
Мемлекеттік қызметтің этикасы – адалдық, әділдік және моральдық нормаларды сақтау арқылы қоғамның сенімін арттырудың негізгі факторы. Әрбір мемлекеттік қызметші өз іс-әрекеттері мен мінез-құлқымен қоғам тарапынан айтылатын сынға себепкер болмауы тиіс.
Бүгінгі күннің мемлекеттік қызметшілері үшін қай тақырыптар өзекті екенін анықтаңыз.
<noinput>
Бүгінгі мемлекеттік қызметшілері үшін өзекті тақырыптар қатарында мемлекеттік қызмет этикасы, меритократия қағидаттары, және азаматтарды басқаруға тарту мәселелері бар.
Мемлекеттік қызметшілердің кәсіби дамуы үшін қандай шаралар жүргізілуі керек?
<noinput>
Мемлекеттік қызметшілердің кәсіби дамуы үшін жүйелі оқыту семинарларын, құқықтық білім беруді, және моральдық-этикалық нормаларды түсіндіру шараларын өткізу қажет.
Мемлекеттік қызметшілердің адал қызмет етуі үшін қандай принциптерді сақтау керек?
<noinput>
Мемлекеттік қызметшілер адал қызмет ету үшін сыпайылық, әділеттілік, және қарапайымдылық қағидаттарын сақтау керек. Олар өз іс-әрекеттерімен еліміздің беделін нығайтуға ықпал етуі тиіс.
Аудан әкімінің есеп беру жиынында көтерілген мәселелерді тізіп жазыңыз.
Кербұлақ ауданындағы жиында қандай мәселелер талқыланды?
1. Ауылдарды өркендету. 2. Абаттандыру мен тазалық. 3. Жастар арасындағы жұмыссыздықты жою. 4. Ақсақалдар мен аналар кеңесінің пікірлері.
Жиында айтылған ардагерлердің сыны мен ескертпелерін қысқаша баяндаңыз.
Ардагерлердің қандай сын-ескертпелері болды?
Ардагерлер ауылдардың әлеуметтік-экономикалық дамуына, жастарды тәрбиелеуге, және қоғамдық тәртіпті сақтауға қатысты сын-ескертпелерін білдірді.
Талдықорғандағы оқиға бойынша қандай шаралар қабылданды?
Талдықорғандағы оқиғаға қатысты арнайы комиссияның шешімі қандай?
Арнайы комиссия бұзақылық жасаған қыздарға қатысты шаралар қабылдап, олардың бірі девианттық мектепке ауыстырылды.
Дания Еспаеваның сайлауалды бағдарламасындағы негізгі ұсыныстарды жазыңыз.
«Ақ жол» партиясының атынан Президенттікке кандидат Дания Еспаеваның бағдарламасында не айтылған?
Дания Еспаеваның бағдарламасында қазақстандық өндірісті қолдау, баршаға қолжетімді несие беру, салық мөлшерлемесін төмендету, және әділ бәсекелестікті қамтамасыз ету ұсынылған.
Марат Күштібаевтың сот ісінің нәтижесін болжаңыз.
2024 жылдың 30 сәуірінде мемлекеттік айыптаушы Марат Күштібаевты 12 жылға бас бостандығынан айыруды сұрады.
Марат Күштібаевтың 12 жылға бас бостандығынан айыру жазасына кесілетіндігі болжануда.
Жастардың ұялы телефонға қатысты көзқарасын талдаңыз.
Соңғы жылдары жастардың көпшілігі ұялы телефонға тәуелді болып, оқуға деген ынтасын жоғалтуда.
Жастардың ұялы телефонға деген көзқарасы көбінесе негативті. Олар телефонды қызық көзі ретінде қабылдап, оқуға деген ынтасын төмендетеді, нәтижесінде оқу үлгерімі нашарлайды.
Текелі кондитер зауытының өнімдері туралы ақпарат беріңіз.
«Текелі кондитер» зауыты 2010 жылдан бері тәтті тоқаштар шығарады, тәулігіне 1,5 тонна өнім өндіреді.
«Текелі кондитер» зауыты Жетісу аймағында орналасқан және тәтті тоқаштардың 13 түрін шығарады, өнімдері Астана, Алматы, Қарағанды, Өскемен қалаларына жеткізіледі.
Жаңалықтарда бала туу көрсеткішінің төмендеуін қалай түсіндіресіз?
Жапонияда бала туу көрсеткіші соңғы онжылдықта күрт төмендеді, 800 мыңнан аз бала дүниеге келді.
Жапонияда бала туу көрсеткішінің төмендеуі өмір сүру деңгейінің жоғарылауы, жұмыс істейтін әйелдердің көп болуы және контрацепцияға қол жетімділіктің артуымен байланысты.
Сан-Франциско қаласындағы бизнес-форумның басты тақырыптарын анықтаңыз.
<noinput>
Бизнес-форумның басты тақырыптары - америкалық нарықтағы инновациялық технологиялар, ІТ стартаптар және қазақ мәдени іскерлік үйлерінің құрылуы.
Әйелдердің зейнет жасын төмендету туралы ұсынысқа пікір жазыңыз.
<noinput>
Әйелдердің зейнет жасын төмендету ұсынысы еңбек нарығындағы теңсіздікті жоюға бағытталған маңызды қадам болып табылады. Бұл әйелдердің экономикалық тәуелсіздігін арттыруға және зейнетақы жүйесінің тиімділігін қамтамасыз етуге көмектеседі.
Мәжіліс спикері Ерлан Қошановтың мәлімдемесін қысқаша баяндаңыз.
<noinput>
Мәжіліс спикері Ерлан Қошанов Бақытжан Базарбектің әдепсіз әрекетіне байланысты ескерту жасап, депутаттық этиканы сақтау қажеттігін атап өтті.
Қасым-Жомарт Тоқаевтың Жетісу облысына сапарының негізгі бағыттарын жазыңыз.
<noinput>
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Жетісу облысына сапарында Бикен Римованың бюстіне гүл шоғын қойып, облыс зиялыларымен жастар тәрбиесі мен өңірдің дамуы туралы пікір алмасты.
Нұртастың ауруы туралы қысқаша мәлімет беріңіз.
<noinput>
Нұртасқа арқа жұлын бұлшықетінің атрофиясы диагнозы қойылған, ол екі жастан асқанымен жүре алмайды, тұра алмайды және еңбектей алмайды. Аурудың дамуы пневмониямен ауырғаннан кейін күрт күшейді.
Нұртастың емі үшін қажетті қаражат туралы ақпарат беріңіз.
<noinput>
Нұртасқа Золгенсма екпесі қажет, оның құны 2,3 миллион долларды құрайды. Екпені салдыру үшін Нұртас салмағы 13,5 келіге жетуі тиіс, ал қазір оның салмағы 11,0 кг.
Талғар ауданында өткен жиынның негізгі тақырыптарын атаңыз.
<noinput>
Талғар ауданында өткен жиында мемлекеттік қызмет көрсетудің тиімділігін арттыру, бюджет қаражатын игеру, құрылыс жұмыстары мен вакцинация мәселелері талқыланды.
«Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы туралы түсінік беріңіз.
<noinput>
«Ауыл – ел бесігі» бағдарламасы ауылдық аймақтарды дамыту, тұрғын үйлер мен әлеуметтік нысандарды салу мақсатында жүзеге асырылады. Бұл бағдарлама аясында бюджеттен қаражат бөлініп, құрылыс жұмыстары жүргізіледі.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың Парламент Мәжілісі депутаттарын сайлау туралы үндеуі бойынша негізгі пункттерді тізіңіз.
<noinput>
1. Парламент Мәжілісі депутаттарының сайлауы 2021 жылдың 10 қаңтарында өтеді. 2. Сайлау конституциялық мерзімге сәйкес ұйымдастырылады. 3. Партиялар сайлау алдындағы платформаларын әзірлеуге мүмкіндік алады. 4. Партиялық тізімге әйелдер мен жастар үшін 30 пайыздық квота енгізілді. 5. Сайлау пропорционалды модель бойынша өтеді.
Зайырлылық принципі мен діннің қоғамдағы рөлі туралы қысқаша түсінік беріңіз.
<noinput>
Зайырлылық принципі дін мен мемлекеттің арасындағы қатынасты бөлуге бағытталған, ал дін қоғамдағы рухани құндылықтарды қалыптастыруда маңызды рөл атқарады. Зайырлы мемлекет дінді басқаруға араласпай, діни сенімдерді еркін таңдауға мүмкіндік береді.
Бүкіләлемдік азаматтық қорғаныс күніне арналған іс-шаралардың тізімін жасаңыз.
<noinput>
1. Конференциялар мен семинарлар өткізу. 2. Апаттармен күрес бойынша арнайы оқу-жаттығулар. 3. Азаматтық қорғаудың негізгі ережелерін түсіндіру. 4. Ашық сабақтар ұйымдастыру. 5. Әскери және еңбек ардагерлерімен кездесулер.