Datasets:

lamhieu

/

slwiki_dialogue_vi

like 0

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Yogyakarta", "role": "user" }, { "content": "Yogyakarta(tên khác: Jogja, Jogjakarta) là thành phố thuộc Indonesia. Yogyakarta là thủ phủ của khu vực đặc biệt Yogyakarta trong Java, Indonesia. Nó nổi tiếng là một trung tâm của nghệ thuật cổ điển Java tốt và văn hóa như batik, ballet, kịch, âm nhạc, thơ ca và múa rối. Yogyakarta đã là thủ đô Indonesia Trong cuộc Cách mạng Quốc gia Indonesia từ năm 1945 đến 1949 Một trong những quận ở Yogyakarta, Kotagede, là thủ đô của Vương quốc Hồi giáo Mataram giữa 1575 và 1640 Thành phố này được đặt tên theo thành phố của Ấn Độ Ayodhya từ sử thi Ramayana. Yogya nghĩa là \"thích hợp, phù hợp, đúng\", và karta, 'thịnh vượng, phồn thịnh'. Yogyakarta có dân số 500.000 người và nay là địa điểm du lịch phổ biến trên Java, phần lớn nhờ vào sự gần gũi với các ngôi đền Borobudur và Prambanan. Thành phố là một trung tâm nghệ thuật và giáo dục, du lịch. Nói đúng ra, thành phố (kota) Yogyakarta chỉ một trong năm huyện trong tỉnh bán tự trị Daerah Istimewa Yogyakarta (DIY), nghĩa đen là \"khu vực đặc biệt Yogyakarta\" (Các quận khác là Sleman trên sườn núi lửa núi Merapi ở phía Bắc, Bantul trên đường ra biển về phía nam, những ngọn đồi Gunungkidul về phía Đông và các vùng đất thấp Kulon Progo ở phía Tây.) Tình trạng đặc biệt này cũng nhờ Vương quốc Hồi giáo Hamengkubuwono, vốn đã cai trị khu vực này từ năm 1749 và chỉ đạo nhà nước thông qua thời điểm khó khăn của chiếm đóng và cuộc cách mạng. Trong cuộc chiến tranh độc lập Indonesia, Sultan Hamengkubuwono IX cung cấp cho chính quyền còn non trẻ Indonesia vùng đất lọt này làm thủ đô, Yogyakarta do đó đã trở thành cách mạng thành phố thủ đô của nước cộng hòa giai đoạn 1946-1949 khi Jakarta vẫn còn thuộc chiếm đóng của Hà Lan. Kết quả là, chính quyền trung ương công nhận Quốc vương Yogyakarta là thống đốc được bổ nhiệm của tỉnh tự DIY, là người duy nhất ở Indonesia không thể thay đổi thông qua cuộc bầu trực tiếp của người dân. Chính quyền trung ương Indonesia đã cố gắng suy yếu quyền lực của vua bằng cách kêu gọi cuộc bầu cử trực tiếp các thống đốc, tuy nhiên hiện tại vương Hamengkubuwono X đã được chọn bởi một đa số áp đảo. Yogyakarta nằm ở một trong những phần tại địa chấn hoạt động của Java và vì thế đã nhiều lần xảy ra bởi trận động đất và phun trào núi lửa. Điều tồi tệ nhất trong thời gian gần đây là trận động đất ngày 27 tháng 5 năm 2006, nào giết chết hơn 6.000 người và san phẳng hơn 300.000 ngôi nhà. Tuy nhiên, tâm chấn có vị trí 25 km về phía bắc của thành phố, nào do đó đã tránh điều tồi tệ nhất của trận động đất, và một nỗ lực khắc phục thảm họa hiệu quả đáng ngạc nhiên của, người ta đã khá nhanh chóng sửa chữa thiệt hại vật chất. Chỉ bốn năm sau đó, trong tháng 10 năm 2010, núi lửa gần của núi lửa Merapi phun trào, phun dung nham trên các làng lân cận và giết chết 353 người. Sân bay quốc tế Adisucipto (IATA: JOG, ICAO: WARJ), tên giao dịch quốc tế Adisucipto International Airport là một sân bay ở tỉnh Yoyakarta của Indonesia. Sân bay này phục vụ khu vực Yogyakarta và đảo Java của Indonesia. Sân bay này nằm trong quận Sleman, đặc khu Yogyakartan, phía đông bắc ngoại ô thành phố.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Tục ngữ Do Thái", "role": "user" }, { "content": "Tục ngữ Do Thái là những diễn tả ngắn gọn về những câu nói khôn ngoan của người do thái được phổ biến rộng rãi và thông dụng trong văn hoá Do Thái. Khi một người nghèo ăn thịt gà, một trong số họ bị ốm Trích đẫn từ Tạp chí Forbes vol.146 (1990), trang 182 là một tục ngữ Yiddish. (Tục ngữ này cũng được sử dụng trong Fiddler on the Roof.) Nếu bạn ăn cắp từ kẻ trộm, bạn cũng có một hương vị của nó. Chỉ vì ai đó ăn trộm, bạn không có quyền cướp họ. Talmud Bavli, Berakoth, 5b Sư phụ Levitas của Yavneh nói: Hãy khiêm tốn trong tinh thần, vì niềm hy vọng của người trần thế chỉ là sự hư hỏng. Pirkei Avos, Đạo đức của các bậc tổ phụ, 4:4, trích dẫn từ trang 63 trong https://books.google.com/books?id=RwIw9FcMHMoC&pg=PA63&lpg=PA63 Hãy để ngôi nhà của bạn là nơi gặp gỡ của những người khôn ngoan; bản thân bạn tắm bụi bặm trong đất từ bàn chân của họ, và uống những lời nói của họ. -Yossei ben Yoezer Đạo đức của các ông cha [1] Yêu công việc, ghét làm chủ những người khác, và tránh sự thân mật với chính phủ. -Shmaayah Đạo đức của ông cha [2] Ai là người khôn ngoan? Là người đàn ông học hỏi từ những người đàn ông khác. Đạo đức của các tổ phụ [3] על דאטפת אטפוך וסוף מטיפייך - יטופון (Mishnah Avot 2,7) 'Al d'ateft atfu'kh, v'sof m'tifaikh ytufun Dịch nghĩa: Bởi vì bạn đã làm chết đuối người khác, bạn đã bị chết đuối — và cuối cùng, những người làm bạn chết đuối cũng sẽ bị chết đuối. Nghĩa là: Những tội lỗi sẽ bị trừng phạt, nhưng mọi người không được phép thay trời hành đạo hay xử theo luật rừng. שפירא (1998). ספר המאור שבתורה. ש.צ. בן ב. הכהן שפירא. Tuổi trẻ là một vương miện của những bông hoa hồng, tuổi già là một vương miện của các cây liễu. Tuổi trẻ là một gánh nặng nhẹ nhàng, tuổi già là một gánh nặng rất nặng nề. Talmud Bavli, Shabbat, 152a Ở người già không có hương vị, ở người trẻ không có cái nhìn sâu sắc. Người già thiếu sự hăng hái nhiệt tình, người trẻ tuổi thiếu sự thông minh. Talmud Bavli, Shabbat, 89b Tôi không muốn một chiếc giày lớn hơn bàn chân của tôi. Tôi không muốn một người chồng đẳng cấp cao hơn tôi. Talmud Bavli, Kiddushin, 49a Đừng khoe khoang về ngày mai, vì bạn không biết những gì mà một ngày sẽ mang đến. Ai tìm kiếm bánh kem ngọt thì mất bánh mì của mình. Bất cứ ai tranh cãi vì lợi ích của sự tranh cãi là một thằng bần nông. Bất kỳ căn nhà nào mà không được xây dựng cho những ngày nóng hoặc các ngày mưa thì không phải là ngôi nhà. Do Thái giáo", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Bagan", "role": "user" }, { "content": "Bagan là một thành phố cổ, nay là một khu vực thuộc vùng Mandalay, Myanma Bagan có tên cũ là Pagan, từng là kinh đô của vương quốc Pagan tồn tại từ thế kỷ 9 đến thế kỷ 13 ở miền trung Myanma ngày nay Bagan hiện nay nằm ở vùng đất khô, trung tâm Myanma, nằm ở bờ phía đông sông Ayeyarwady, cách Mandalay 145 km về phía Tây Nam, thuộc Vùng Mandalay. Nó có diện tích khoảng 25 dặm vuông với hàng trăm đền chùa, tự viện. Những đền chùa này được xây dựng trong khoảng từ giữa thế kỷ 11 đến cuối thế kỷ 13, trong thời kỳ chuyển tiếp từ Phật giáo Đại thừa sang Phật giáo Theravada. Những đền chùa được xây dựng trong thời đại hoàng kim này đánh dấu sự khởi đầu của những truyền thống Phật giáo mới ở Myanma. Đền Ananda là một trong những ngôi đền rộng lớn nhất và được bảo quản tốt nhất ở đây. Nó được xây dựng vào năm 1105, biểu thị trí tuệ vô thượng vô biên của Phật. Ngôi đền được làm bằng đá, có kiến trúc theo hình thập tự, ở trung tâm là khối lập phương và trên mỗi phía là tượng Phật đứng. Khối kiến trúc vươn lên với tận cùng là các đỉnh nhọn, vuốt thon búp măng, gọi là shikhara. Mặt tường phía ngoài có các bức tranh ghép bằng gạch men bóng pha màu, minh họa những cảnh trong cuốn Bản sinh kinh. Đền Thatbinnyu được xây dựng vào giữa thế kỷ 12 là ngôi đền cao nhất ở Bagan và có thể được nhìn thấy tại mọi điểm ở vùng này. Ở Bagan còn có những ngôi chùa bằng gạch và sau đó được phủ vàng. UNESCO đã không thành công trong việc đưa Bagan vào danh sách di sản văn hóa thế giới. Vương triều Pagan có thời kỳ hoàng kim từ năm 1057 với cuộc thôn tính vương quốc Thaton của vua Anawrahta và chấm dứt vào năm 1287 khi Kublai Khan và đoàn quân tràn qua vùng này. Anawrahta đã mang về Bagan nhiều thánh tích và kinh văn Phật giáo từ Thaton cùng với nhiều nghệ sĩ, kiến trúc sư. Ông và những vị vua kế vị đã cho xây dựng đền chùa, bảo tháp..kéo dài gần 200 năm. Những cung điện và kiến trúc hoàng gia khác cũng được xây dựng, tuy nhiên, do làm bằng gỗ nên chúng đã bị hủy hoại cùng thời gian. Không có ngoại lệ khi vào Bagan bạn đi qua hoặc lái xe của bạn mình sẽ đưa bạn đến quầy bán vé, nơi bạn trình hộ chiếu của bạn và mua một vé 25 000 kyats cho toàn bộ khu vực khảo cổ có giá trị trong toàn bộ nghỉ lại trước khi cho bạn xuống xe ở khách sạn của bạn. Thẻ Pass này cũng cần thiết cho nơi ăn nghỉ như khách sạn và nhà nghỉ, ghi lại số lượng vé khi bạn đăng ký Nhân viên tại quầy vé bán các bản sao lậu của Ngày Myanmar' của George Orwell giá khoảng 5 đô la Mỹ, tuy nhiên nếu bạn thương lượng, bạn có thể nhận được chúng xuống đến 2 USD. Bản đồ cũng được bán với giá 1000 kyats. Không cần thiết để mua vì đây là có sẵn miễn phí từ các khách sạn lớn, nếu bạn tình cờ đi ngang qua và hỏi ngay cả khi bạn không phải là khách của họ. Bạn có thể bay đến Bagan từ Yangon với hãng Air Mandalay [1], Air Bagan [2], Asian Wings . com hoặc Myanmar Airways [3]. Có mức giá mùa đông và mùa hè. Air Mandalay và Air Bagan cũng bay từ Mandalay. Từ sân bay đến New Bagan, phải mất khoảng 15-20 phút bằng xe hơi, và thường mất 7.000-10.000 kyat. Hầu hết các khách sạn tầm trung và cao cấp sẽ cung cấp đón miễn phí từ sân bay. Nyaung Oo là thị trấn gần sân bay, chỉ có một vài cây số, và có phòng giá rẻ nhất. Chuyến tàu đêm chạy hàng ngày từ Yangon, khởi hành lúc khoảng 16:00 và đến Bagan vào khoảng 09:00 ngày hôm sau, với mức giá từ vài ngàn Kyat (một vài đô la) trong toa hạng hai, đến 50 USD cho một giường nằm \"cao cấp\". Có một tuyến tàu thẳng chạy từ Mandalay đến Bagan với hai chuyến khởi hành hàng ngày. Vé có bán trực tiếp tại nhà ga xe lửa và chi phí khoảng 6 USD một chiều. Chuyến đi trình mất khoảng bảy giờ. Hầu hết các tuyến đường xe lửa ở Myanmar là khá tốt đẹp, tuy nhiên khi đi trên các tuyến đường Mandalay-Bagan thì tàu đông đúc vô cùng. Bạn cũng sẽ có chỗ hạn chế để đặt hành lý của bạn, cũng như chen chúc ngồi không thoải mái. Chuyến tàu đêm đến Bagan có rất nhiều phòng và không gian chân trong lớp vận chuyển 1 US $ 10. Xe chạy từ Mandalay có sẵn với giá 8000 kyat một cách (6-7 giờ). Xe buýt đêm đến Yangon để lại vào buổi chiều và đến sớm vào buổi sáng 15.000 kyat. Có một xe trong gày khởi hành Bagan lúc 9 giờ sáng. Giá có thể cao như 18.000 kyat nhưng không nên trả cao hơn 15.000 kyat đặt trực tiếp hoặc thông qua khách sạn. Cố gắng để mua trực tiếp tại các trạm xe buýt. Bạn có thể nhận Yangon đến Bagan cho 13.000, vì vậy bạn sẽ có thể để có được cùng một mức giá cho Bagan đến Yangon. Xe buýt điều hòa nhiệt độ có sẵn từ Nyangshwe (hồ Inle) khoảng 14.000 và mất 9 giờ. Cũng có xe buýt đi từ Kalaw, 7 tiếng đồng hồ. Một dịch vụ tàu thủy \"nhanh\" hàng ngày chạy xuống Ayeyarwady (Irrawaddy) từ Mandalay đến Bagan tham gia khoảng 9 giờ. Vé một chiều là 40 đô la Mỹ (tính đến tháng hai '12). Đi bằng đường thủy có nhiều niềm vui chậm đi hơn rãi hơn một chuyến đi vội vã thể hiện cho quan điểm sông vô giá và không khí trong lành, một cái nhìn vào đời sống đất nước Myanmar với người dân địa phương đang vẫy tay với bạn. Có một tuyến tàu thủy rất chậm trên cùng một tuyến đường thường xuyên và chi phí 10 USD. Chuyến đi mất từ 14 đến 17 giờ, nhưng là một cơ hội tuyệt vời để kết hợp với người dân địa phương. Ghế nhựa có sẵn để cho thuê trên tàu. Nyaung U cách khu vực Bagan khoảng 5 km, bên bờ sông Ayeyarwady. Có một số phương tiện giao thông để để đi lại tham quan và khám phá Bagan như ôtô, xe đạp và xe ngựa. Nếu có nhiều thời gian thì xe đạp là một lựa chọn thú vị với chi phí khoảng 1.000 Kyat/ngày, và bạn sẽ có dịp tự mình đạp xe đi xuyên qua những ngôi đền vĩ đại, những cụm tháp dày đặc hay rải rác nằm giữa những cánh đồng cát bụi, lúp xúp những lùm cây. Nếu chỉ có 2-3 ngày ở Bagan thì xe ngựa sẽ là phương tiện phù hợp nhất vì nó vừa mang lại cho du khách những trải nghiệm khó quên khi đi lang thang qua những khu đền đài thành quách trong tiếng vó ngựa lọc cọc, lại không quá mệt bởi cảm giác đi và đi, đi mãi đi mãi vẫn thấy mênh mông đền đài, vẫn thấy cần phải đi nữa. Một chiếc xe ngựa chở bốn khách, chi phí trung bình 10 USD/ngày, nếu bạn đi xa hơn, bạn nên thức dậy sớm hơn để săn bình minh, về muộn hơn để ngắm hoàng hôn thì sẽ phải trả thêm chút ít, nhưng rất xứng đáng với sự thân thiện và nhiệt tình của những người đánh ngựa mặc váy longyi.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Daegu", "role": "user" }, { "content": "Daegu (tiếng Hàn: 대구 광역시; Hán-Việt: Đại Khâu; phiên latinh cũ là Taegu và ngày nay là Daegu), là thành phố trực thuộc trung ương lớn thứ tư của Hàn Quốc (sau Seoul, Busan và Incheon). Nó còn được xem là thủ phủ của tỉnh Gyeongsangbuk-do mặc dù về mặt hành chính, nó không còn nằm trong tỉnh này. Dân số toàn thành phố theo thống kê năm 2005 là 2.464.547 người, diện tích là 885,62 kilômét vuông. Sân bay Daegu [1] (TAE / RKTN) có một số tuyến bay với Seoul, Jeju, Trung Quốc, Philippines và Bangkok. Sân bay là khá nhỏ và chia sẻ với các lực lượng không quân. Nó nằm ở phía đông của thành phố. Để đi đến khu vực trung tâm thành phố, đi xe buýt (số 401, giá vé: W1, 100) hoặc đi xe taxi. (Huyện Dongsungro (Trung tâm thành phố / vé xung quanh W7, 000, 25min), ga xe lửa Dongdaegu (khoảng W3, 000, 10 phút)). Có một khách sạn, Hotel Airport [2] trong cùng khu vực. Giá phòng thường từ xung quanh W130.000 bao gồm cả thuế. Có hai nhà ga xe lửa trong thành phố. Một là Dongdaegu (Đông Daegu) trạm và khác là trạm Daegu. Cả hai trạm kết nối bằng đường tàu điện ngầm 1, như cùng tên. Ga Dongdaegu (Đông Daegu) Nó là ga chính, nhà ga lớn hơn. Lưu ý rằng tàu KTX chỉ dừng lại ở ga này. Tàu KTX kết nối Seoul với Busan qua Daegu và Daejeon, thường là họ mất một giờ và 40 phút đến Seoul và 38-44 phút đến Busan. Các chuyến tàu thường có tần suất chuyến trong mỗi 20 ~ 30 phút. Giá vé đến Seoul là W38.400, Busan là W14.000 và Daejeon là W16.900. (Tại thời điểm tháng 6 năm 2011) có các chuyến tàu khác như Saemaeul và Mugunghwa. Họ cũng đi đến Seoul và Busan. (Gyeongbu dòng) Nhưng bạn có thể đi đến những nơi khác từ nhà ga này. Có xe lửa đến Yeongcheon và Pohang, Gyeongju, Ulsan và Haeundae. (Haeundae là một bãi biển rất nổi tiếng ở thành phố Busan) Ga Daegu Ga nằm ở trung tâm của thành phố (Dongsungro / Jungangro). Trạm là khu phức hợp với Lotte cửa hàng bách hóa (chuỗi bộ phận trong nước lớn nhất). Chỉ Saemaeul và xe lửa Mugunghwa dừng lại ở trạm này. Bởi vì vị trí của nó, nó rất dễ dàng để truy cập vào trung tâm thành phố (5 đến 10 phút đi bộ) hoặc những nơi khác của thành phố. Để đi bằng tàu hỏa, truy cập vào một trang web chính thức của Korail. [3] Nó cung cấp lịch trình, giá vé, và một số thông tin xung quanh đài của họ. Palgongsan: Pangongsan là một ngọn núi nằm ở phía đông bắc của Daegu và từ trung tâm thành phố khoảng 20 km (12,4 dặm). Đỉnh trung tâm là Birobong với độ cao 1.192 m trên mực nước biển và cũng có đỉnh núi khác như Dongbong và Seobong. Mặc dù nó thuộc về thành phố Daegu, nó bao gồm bốn thành phố khác và tổng kích thước của nó là 30.593 km 2 (11.812 mi 2). Nó trông giống như một vùng đất thiêng liêng của Phật giáo vì có nhiều tượng Phật, chùa và đá vách đá Phật trong Palgong núi. Gatbawi Gatbawi là một bức tượng Phật nằm trên đỉnh núi Palgongsan Palgongsan được tin là ban phước cho những ai ước một lần trong đời và thu hút du khách trong cả nước. Những con đường mòn đi bộ đường dài của Palgongsan: Chùa Donghwasa -> 20 phút. -> Budoam Hermitage -> 40 phút. -> Yeomburam Hermitage -> 60 phút. -> Đỉnh Dongbong -> 90 phút. - Gian hàng> vé Chùa Pagyesa -> 40 phút -.> Pagyejae Pass-> 3 giờ. -> Dongbong Đỉnh -> 2 giờ. Và 40 phút. -> Đỉnh Inbong -> 100 phút. -> Bakhongam Hermitage -> 50 phút. -> Đền Eunhaesa Chùa Eunhaesa -> 50 phút. -> Bakhongam Hermitage -> 2 giờ. -> Đỉnh Inbong -> 90 phút. -> Phật Gatbawi -> 40 phút. -> Bãi đậu xe Công viên khác bao gồm Bongmu Reports giữa sân bay Daegu và lối vào của núi Palgong, nó có sân chơi và các trang thiết bị cho quần vợt, Jokku, cầu lông, bắn súng và như vậy, bạn có thể thưởng thức các môn thể thao ngoài trời nhiều. Không chỉ có núi Palgong, còn có công viên Apsan, tháp đất Woobang, Vườn ươm Daegu, công viên Mangwoo, công viên Gyeongsan-gamyeong và Công viên Tưởng niệm Gukchaebosang cũng là điểm tham quan tốt. Và nếu bạn đến trong trung tâm thành phố, Dongsungro, bạn có thể thưởng thức mua sắm đồ trang sức và quần áo và đến thăm thị trường Kyodong và thị trường Seomoon thêm bạn vui vẻ hơn. Cuộc sống về đêm thường được tìm thấy bên ngoài các trường đại học chính (Kyungpook, Keimyung) và trong khu vực trung tâm thành phố (Banwoldang). Banwoldang là nơi tập trung nhiều nhà hàng nước ngoài nằm, và đêm cuối tuần được làm đầy với những người mua sắm, đi bộ, hoặc ngồi trong quán rượu vô số, quán cà phê và quán cà phê. Thăm Woobangland, công viên chủ đề lớn nhất của thành phố Daegu và nhà Woobang Tower, tòa nhà cao nhất của thành phố Daegu. Có một vài lựa chọn cho phòng giá bình dân ở Daegu. Hiện đang có một ký túc xá tại Daegu, cũng như rất nhiều nhà nghỉ và jjimjilbang (찜질방) với giá bình dân. \"Khách sạn tình yêu\" là rất phổ biến ở Daegu, Hàn Quốc và thường được tìm thấy gần câu lạc bộ đêm, nhà ga xe lửa, hoặc các khu vực trung tâm thành phố. Chúng thường sẽ có màu đỏ trái tim neon hoặc biển báo rõ ràng khác. Khách sạn tình yêu thường được sử dụng bởi các loại khách hàng người thuê theo giờ, nhưng khá an toàn và cung cấp giá rẻ, thuận tiện, mặc dù nơi ăn nghỉ đạm bạc. Phòng cơ bản có thể là dưới 30.000 won nhưng đối với các kinh nghiệm thực tế một số phòng sẽ có đầy đủ các đồ đạc gợi tình như giường hình trái tim hoặc phòng tắm xoáy nước. Danimbackpackers, ☎ 070-7532-9119 / +82-10-7757-6116FORMATNOCC, e-mail: danimbackpackers@gmail.com. ký túc xá đầu tiên và hiện nay chỉ ở Daegu là \"Danimbackpackers\". \"Danim\" có nghĩa là \"đi du lịch\" trong tiếng Hàn. Danimbackpackers nằm ở trung tâm thành phố Daegu gần ga tàu điện ngầm Banwoldang, ga tàu điện ngầm trung tâm của thành phố Daegu, nơi cả hai tuyến tàu điện ngầm giao nhau. Chỉ mất 5 phút đi bộ đến trung tâm thành phố, và rất dễ dàng để có được bất cứ nơi nào trong Deagu giao thông công cộng. Nhân viên trẻ và nhiệt tình để giúp du khách và nói tiếng Anh. Ngoài ra, ký túc xá này cung cấp 1 đồ uống miễn phí cho mỗi đêm tại quầy bar của nó và bữa sáng được bao gồm trong giá. Union Tourist Hotel, ☎ 053-252-2221NOCC. Khách sạn Liên minh Du lịch nằm ở phía tây của ga Daegu. Giá giữa mức 38.000 và 50.000 Won mỗi đêm. Các phòng đều khá lớn và sạch sẽ nhưng hơi cũ, và các phòng tắm, đặc biệt là bồn tắm, đang cần tu sửa. Tuy nhiên, nó là một nơi yên tĩnh, thoải mái, và giá cả phải chăng nơi để ở. Nếu bạn gọi đến đặt phòng, bạn được giảm giá. Trước số bàn: 053-252-2221.. LifeSpa. Một cuốc xe taxi ngắn từ ga tàu điện ngầm Jincheon. Nó có thể là tốt nhất để yêu cầu 'Oncheon', hoặc theo một bản đồ từ các trang web, http://www.lifespa.kr/page_lifespa5.php. Đây là một jjimjilbang trong tây Daegu, gần trạm xe buýt phía tây, tháp Woobang và công viên Duryu. Lệ phí vào cửa, dưới 10.000 Won, bao gồm được vào một khu vực tắm lớn và phòng nóng ấn tượng. Có những phòng với chủ đề cấp tỉnh bao gồm đá Mungyeong và Gyeongju.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Vùng Stavropol", "role": "user" }, { "content": "Vùng Stavropol (tiếng Nga: Ставропольский край) là một chủ thể liên bang thuộc Nam Nga, giáp với vùng Krasnodar ở phía tây, tỉnh Rostov ở phía bắc, Kalmykia ở phía đông và tất cả các nước cộng hòa Bắc Kavkaz ở phía nam. 45.04977Stavropol1 Stavropol — thủ phủ của vùng Stavropol 44.04281Yessentuki2 Yessentuki — nơi có nhiều người Hy Lạp 43.90976Kislovodsk3 Kislovodsk — nghĩa là \"Vùng nước chua\", quê hương của Alexander Solzhenitsyn 44.10393Lysogorskaya4 Lysogorskaya — một thị trấn Cossack nhỏ với nhà thờ gỗ thế kỷ 19 44.20059Mineralnye Vody5 Mineralnye Vody — nghĩa là \"Nước khoáng\", đây là một thành phố nghỉ dưỡng nổi tiếng 44.0331Pyatigorsk6 Pyatigorsk — một điểm đến nghỉ dưỡng lớn khác của Nga, được biết đến với các tác phẩm của Mikhail Lermontov Tiếng Nga là ngôn ngữ phổ biến nhất trong vùng Stavropol. Tuy nhiên, càng đến gần Bắc Kavkaz bạn càng thấy nhiều thứ tiếng bản địa như Karachay-Balkar, Kabard, Ossete và Chechen. Các chuyến bay nội địa đến Stavropol (IATA: STW) và Mineralnye Vody (IATA: MRV) (gần núi Elbrus, Bắc Kavkaz và các spa chăm sóc sức khỏe) hoạt động thường xuyên từ khắp nước Nga. Leo núi Săn chim cút Tắm nước nóng lưu huỳnh Vùng Stavropol là điểm dừng chân phổ biến cho những khách du lịch mạo hiểm đến Bắc Kavkaz. Về cơ bản, bạn có thể đến bất kỳ thành phố nào trong khu vực bằng xe buýt hoặc taxi từ Mineralnye Vody. Vùng Krasnodar được biết đến với thành phố du lịch Sochi. Từ đây bạn có thể đi sang các nước láng giềng phía nam như Gruzia.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Anzio", "role": "user" }, { "content": "Anzio là một thành phố ở Lazio, Ý, cách Rome khoảng 57 km về phía nam. Đây là một cảng cá, một nơi phổ biến cho người dân Rome để ăn trưa với cá và một bến cảng cho phà và thủy phi cơ đến các đảo Ponza, Palmarola và Ventotene. Vào thời La Mã, đây là nơi có nhiều biệt thự dành cho giới thượng lưu và nhiều tác phẩm nghệ thuật tinh xảo từ thời kỳ này đã được phát hiện trong khu vực. Thành phố này là nơi đổ bộ đáng kể của quân Đồng minh trong Thế chiến II trước cuộc diễu hành ở Rome. Vào tháng 1 năm 1944, quân đội đã đổ bộ phía sau phòng tuyến của Đức tại Anzio, nhưng phòng thủ được tổ chức tốt, và một bước đột phá không thực sự đạt được cho đến tháng Năm. Anzio đã bị hư hại nặng nề và kể từ đó đã được xây dựng lại rộng rãi. Anzio được kết nối với Rome bằng Via Nettunense (SS207) và Via Ardeatina (SS601) và có thể đến được thông qua Via Pontina. Có một chuyến tàu Roma-Nettuno hàng giờ. Nằm cách trung tâm của thị trấn và cảng cách ga 10 phút để đi bộ xuống dốc. Đài tưởng niệm và nghĩa trang người Mỹ Sicily-Rome, 00048 Nettuno RM, Ý. Bao gồm 77 mẫu Anh với bia mộ 7,861 của quân đội Mỹ đã chết. Phần lớn chết trong giải phóng Sicily; trong cuộc đổ bộ ở Khu vực Salerno và trong cuộc đổ bộ tại Bãi biển Anzio và mở rộng bờ biển. Nghĩa trang Chiến tranh Liên bang, 00042 Anzio RM, Ý. Chứa 1.056 chôn cất Commonwealth. Nghĩa trang có thể được viếng thăm bất cứ lúc nào. Nghĩa trang chiến tranh bãi biển, 00042 Anzio RM, Ý,, ☎ +39 01628 507200. chứa 2316 chôn cất Khối thịnh vượng chung. Có thể được truy cập bất cứ lúc nào. 41.4555Bảo tàng bãi biển Anzio1 Bảo tàng bãi biển Anzio (Bảo tàng Hạ cánh Anzio), Via di Villa Adele, 2 Anzio Roma Ý (trong Villa Adele thế kỷ 17, trên Via di Villa Adele, chỉ cần xuống dốc từ ga xe lửa. ), ☎ +39 06 984 8059. Thứ Ba, Thứ Năm, Sa 10.30-12.30 và 16.00-18.00 (17.00-19.00 vào mùa hè). Trong cùng tòa nhà là Bảo tàng khảo cổ. Miễn phí. Có một bữa ăn hải sản ngon tại cảng hoặc trên một trong những bãi biển. Có một số công ty cung cấp phà cho các đảo Pontine của Ponza, Palmarola và Ventotene. Ngoài mùa họ được cho là khá không đáng tin cậy, vì vậy tốt nhất là kiểm tra trước. Phà Proloco [1] Caremar [2] Traghetti Lines cung cấp dịch vụ đặt phòng cho tất cả các công ty [3]", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Trương Tấn Sang", "role": "user" }, { "content": "Trương Tấn Sang còn gọi là Tư Sang, là Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam. Trước đây chỉ một con sâu làm rầu nồi canh, nay thì nhiều con sâu lắm. Nghe mà thấy xấu hổ, không nhẽ cứ để hoài như vậy. Mai kia người ta nói một bầy sâu, tất cả là sâu hết thì đâu có được. Một con sâu đã nguy hiểm rồi, một bầy sâu là 'chết' cái đất nước này. Chúng ta không thể chấp nhận những người miệng nói yêu nước nhưng vì lợi ích cá nhân, \"lợi ích nhóm\" mà tham nhũng, lãng phí, làm tổn hại đến đất nước, làm nghèo, suy yếu đất nước....Đây là giặc nội xâm, là những khối u trên cơ thể đất nước cần phải cắt bỏ. Bà con cử tri cho rằng, hiện nay người tố cáo tham nhũng, sai phạm chưa được bảo vệ. Tôi thừa nhận điều này và đó là lỗi của Đảng và Nhà nước. Ngành ngoại giao cần phải tiếp tục tăng cường công tác nghiên cứu, dự báo tình hình nhạy bén, chủ động, kịp thời hơn nữa để có chiến lược và chính sách sát thực tế, hiệu quả. — Chủ tịch nước Trương Tấn Sang nói trong Lễ kỷ niệm 70 năm thành lập ngành Ngoại giao. ^ 'Một con sâu đã nguy hiểm huống gì một bầy' Thái Thiện 7/5/2011, 16:24 GMT+7 ^ Nỗi sợ của Chủ tịch Sang 'là có căn cứ', BBC, 22.08.2014 ^ Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang: Chưa bảo vệ được người tố cáo là lỗi của Đảng, Nhà nước, laodong, 15.10.2014 ^ Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang: Quan hệ đối ngoại của Việt Nam mở rộng chưa từng có, VnExpress, 27.08.2015", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Nguyễn Minh Triết", "role": "user" }, { "content": "Nguyễn Minh Triết (sinh 1942) là một chính trị gia Việt Nam và là Chủ tịch nước thứ 7 của Việt Nam, nhiệm kì từ 27 tháng 6 năm 2006 cho đến 25 tháng 7 năm 2011. Người kế nhiệm ông là Trương Tấn Sang. Chúng ta có chánh nghĩa sáng ngời. \"VN cảnh giác với 'cách mạng màu'\", BBC tiếng Việt, 27 tháng 6 năm 2009. Mỗi chiến thắng của Nga đều như là chiến thắng của chúng tôi. Chúng tôi ủng hộ Nga trong xung đột với Gruzia. \"Russia’s victories are like our own - president of Vietnam\", The voice of Russia, 23 tháng 3 năm 2010. Có người ví von, Việt Nam Cuba như là trời đất sinh ra. Một anh ở phía đông, một anh ở phía tây. Chúng ta thay nhau canh giữ hòa bình cho thế giới. Cuba thức thì Việt Nam ngủ, Việt Nam gác thì Cuba nghỉ. Phát biểu trong chuyến thăm Cuba năm 2009. \"Tình hữu nghị và nghĩa đồng bào\" của Trân Văn, RFA, 22 tháng 10 năm 2009. Tôi hoan nghênh ông Obama. Ông ấy tuyên bố đóng cửa nhà tù Guantanamo mà. Nhưng mà tôi nói rằng: \"Ông Obama ơi, vấn đề này là khó lắm đó.\" Tôi chúc ông phải nỗ lực để thực hiện cho bằng được cái này. Tôi nói mà tôi nhìn Obama mà tôi thấy ông ấy cũng chăm chú lắm đó, lắng nghe lắm. Như thế là mình vừa động viên ông Obama nhưng mình vừa phân hóa cái nội bộ của ổng [...] Như vậy đó tôi muốn nói với các đồng chí và quý vị rằng cái vai trò, cái vị thế của mình bây giờ cũng ngang hàng với người ta, cũng nói năng cũng đúng mức, đàng hoàng. Phát biểu trước kiều bào người Việt 2009, nói về vị thế ngoại giao của Việt Nam. \"Việt Nam năm 2009 qua con mắt của các nhà dân báo và cộng đồng mạng\" của Nhật Hiên, RFA, 5 tháng 1 năm 2010. Chúng ta là con một nhà, là con Lạc cháu Hồng, cùng một bọc trứng sinh ra. Trên thế giới này ít có nơi nào có cái đó lắm á. Phát biểu trước kiều bào người Việt 2009, nói về \"đoàn kết toàn dân tộc\". \"Việt Nam năm 2009 qua con mắt của các nhà dân báo và cộng đồng mạng\" của Nhật Hiên, RFA, 5 tháng 1 năm 2010. Tình hữu nghị Việt Nam – Trung Hoa là số một! Phải làm sao giữ mãi, trân trọng. Dù nó có gặp khó khăn, có gặp những vấn đề gì trở ngại thì hãy đoàn kết, thân ái với nhau. Trao đổi để tìm ra cái giải pháp khắc phục! Hai bên biên giới phải là hai bên biên giới hữu nghị. Nhân dân hai bên phải thực sự đoàn kết! Phát biểu tại tỉnh Hà Giang \"Tình hữu nghị và nghĩa đồng bào\" của Trân Văn, RFA, 22 tháng 10 năm 2009. Bỏ Điều 4 Hiến pháp là tự sát. \"TS Cù Huy Hà Vũ, từ khởi kiện Thủ tướng đến yêu cầu xóa bỏ điều 4 Hiến pháp\" của Huy Phương, VOA tiếng Việt, 19 tháng 6 năm 2010. Truy cập ngày 28 tháng 8 năm 2017. Nhân đây tôi muốn nói với các ngài rằng, Việt Nam trải qua nhiều năm chiến tranh, trong thời kỳ đó người dân Việt Nam không có đầy đủ quyền con người. Người ta bắt bớ, giam cầm, tra tấn, tử hình không cần đưa ra tòa xét xử. Chúng tôi đã đấu tranh giải phóng dân tộc mình, giành lại quyền con người đã mất. Vì vậy hơn ai hết, chúng tôi rất yêu quý trân trọng nhân quyền, ngài không thể hiểu nổi tình yêu đó như thế nào đâu. Bây giờ đất nước Việt Nam đã thực sự độc lập, một quốc gia có chủ quyền là thành viên của Liên hiệp quốc. Chúng tôi có luật pháp riêng của Việt Nam, Việt Nam cần an ninh ổn định để phát triển, vì vậy ai vi phạm pháp luật thì phải xử lý. Trong buổi phỏng vấn của CNN, 2007, Hoa Kỳ, trả lời về vấn đề nhân quyền ở Việt Nam. \"Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết trả lời phỏng vấn CNN\", Tiền Phong, 6 tháng 7 năm 2007. \"Chúng ta là một nước trong chiến tranh chưa có kinh nghiệm quản lý. Là ở một số nước người ta đó, thì muốn tiêu cực tham nhũng cũng khó vì cái hệ thống pháp luật nó chặt chẽ, còn ở Việt Nam của mình thì có khi người không muốn tham nhũng cũng động lòng tham, cái người thủ quỹ cứ giữ tiền khư khư, ở quỹ lúc nào cũng có số dư cho nên lúc bí quá thì em mượn một chút. Mượn thì hổng thấy ai đòi hết, thấy hông? Thì em mượn tiếp, chứ không phải người Việt Nam tham nhũng nhất thế giới đâu. Nói một hồi thì thấy người Việt Nam tham nhũng nhất thế giới không phải vậy, cho nên tôi đề nghị ở nước ngoài khi nghe những thông tin này rồi nhìn về nước cũng đừng có hốt hoảng, nghĩ rằng sao trong nước mình tiêu cực quá? Mà hồi xưa mấy ông quánh giặc sao giỏi thế mà bây giờ mấy ông tiêu cực thế. Đây là quy luật muôn đời! Con người ta trong mỗi người ai cũng có hỉ nộ ái ố hết trơn, chúng ta là con một nhà là con lạc cháu hồng cùng một bọc trứng sinh ra, trên thế giới này ít có nơi nào có cái đó lắm\" \"Thưa bà, nếu nói về dân chủ, nhân quyền, Mỹ không đủ tư cách nói chuyện với Việt Nam đâu\". (Phát biểu với bà Nancy Pelosi - Chủ tịch Hạ viện Mỹ).", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Thành phố Hồ Chí Minh/Quận 1", "role": "user" }, { "content": "Quận 1 là quận trung tâm của Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là nơi tập trung các nhà hàng, khách sạn, viện bảo tàng, trung tâm mua sắm lớn của thành phố. Hầu như các công trình kiến trúc nổi bật của thành phố đều tập trung tại đây: Nhà hát Lớn, Nhà thờ Đức Bà, Bưu điện trung tâm, Tòa nhà Ủy ban nhân dân thành phố, Hội trường Thống Nhất (Dinh Độc Lập cũ, nơi ở và làm việc của Tổng thống Việt Nam Cộng hòa). Đặc biệt, mới đây thành phố đã khánh thành tòa tháp Bitexco Financial Tower. Đây cũng là quận tập trung phần lớn các tòa nhà cao ốc, các công viên lớn của thành phố này, như công viên Tao Đàn, Thảo cầm viên. Ngoài ra, ở đây cũng có Viện bảo tàng thành phố, Đài phát thanh, Bưu điện Sài Gòn. Nhà hát thành phố, một công trình được người Pháp xây dựng thời thuộc địa. Nhà thờ Đức Bà và Bưu điện thành phố Dinh Thống Nhất Chợ Bến Thành Nhà hát Lớn Tòa nhà Ủy ban nhân dân thành phố Tòa tháp Bitexco Financial Tower, từ tầng trên cùng có thể ngắm toàn cảnh thành phố. Thảo cầm viên Bảo lịch sử Bảo tàng Mỹ thuật Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh Công Viên Tao Đàn Nhà hát múa rối nước Rồng Vàng Bảo tàng Tôn Đức Thắng, số 5 đường Tôn Đức Thắng, phường Bến Nghé, Quận 1, ☎ 38.297542 - 38.290791FORMATNOCC, fax: 38.294651FORMATNOCC, e-mail: tbtt109@yahoo.com.vn. Sáng từ 7 giờ 30 đến 11 giờ 30; chiều từ 13 giờ 30 đến 17 giờ 00. Bảo tàng là nơi trưng bày, lưu giữ, nghiên cứu, giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Tôn Đức Thắng, và là nơi tiến hành các nghi thức, cúng bái liên quan đến những dịp kỷ niệm về Tôn Đức Thắng. Trung tâm mua sắm Parkson. Ngã tư Đồng Khởi-Lê Thánh Tôn Diamond Plaza. Ngã tư Lê Duẩn và Phạm Ngọc Thạch Vincom. Đường Đồng Khởi Chợ Bến Thành Thương xá Tax. Góc đường Lê Lợi - Nguyễn Huệ. Sai Gon Square (đừng nhầm lẫn với Sai Gon Time Square). Đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa. Quán Ngon, Nam Kỳ Khởi Nghĩa. Tokyo-Deli, 240 Lê Thánh Tôn, Q.1; 187 Điện Biên Phủ (II); hoặc 31 Ngô Đức Kế, ☎ 08-5404-2244 (Lê Thánh Tôn); 08-3827-7755 (Điện Biên Phủ II); 08-3827-3827-7744 (Ngô Đức Kế)FORMATNOCC. Phục vụ các món ăn Nhật từ 11 đến 22 giờ; thứ 7, chủ Nhật và ngày lễ nên đặt chỗ trước Bar Carmen. 8 Lý Tự Trọng. Chơi nhạc Flamenco hàng đêm từ 8 giờ 30. Cafe Windows. Đường Alexandre de Rhodes, trước Dinh Thống Nhất. Khách sạn Caravelle kế bên nhà hát thành phố Khách sạn Hotel Continental kế bên nhà hát thành phố Khách sạn NewWorld gần chợ Bến Thành Khách sạn Rex trước Tòa nhà Ủy ban nhân dân thành phố", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Kalmykia", "role": "user" }, { "content": "Kalmykia là một nước cộng hòa ở miền nam Liên bang Nga. Đây cũng là khu vực duy nhất ở châu Âu có số lượng Phật tử đáng kể. Khoảng 20% diện tích của Kalmykia là khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia và khu vực săn bắn. Nơi này giáp với tỉnh Astrakhan về phía đông bắc, biển Caspi về phía đông, Dagestan về phía nam, vùng Stavropol về phía tây nam, tỉnh Rostov về phía tây và tỉnh Volgograd về phía bắc. 46.31644Elista1 Elista — thủ đô của nước cộng hòa 46.0831Gorodovikovsk2 Gorodovikovsk—nằm trên sông Bashantenon 45.82005Iki-Burul3 Iki-Burul 45.33143Komsomolsky4 Komsomolsky 45.3831Lagan5 Lagan — nằm trên biển Caspi 47.55672Tsagan Aman6 Tsagan Aman — nằm trên sông Volga, đây là khu nghỉ dưỡng nổi tiếng 45.61255Zunda Tolga7 Zunda Tolga Hồ muối Yashalta — nằm giữa hai ngôi làng Berezovoe và Solenoye, hồ nước này được biết đến ở Kalmykia vì có thể chữa bệnh cho con người. Chính quyền địa phương hiện đang có kế hoạch mở một khu nghỉ dưỡng ở khu vực xung quanh hồ Yashalta. Vào năm 1877, một số người Estonia đã đến đây định cư. Thành phố Cờ Vua — Khu phức hợp này tổ chức nhiều giải đấu cờ vua quốc tế cũng như các cuộc họp của chính quyền địa phương. Khu dự trữ sinh quyển \"Đất Đen\" — một khu bảo tồn thiên nhiên nằm trên địa phận của các huyện Chernozemelsky và Yashkulsky (trực thuộc Kalmykia). Đây là quê hương của những bầy linh dương saiga. Trang trại ngựa Lola — nằm khá gần thủ đô Elista, trang trại này sản xuất kumys (xem tại đây). Nơi này từng có một phòng khám điều trị bệnh hô hấp được sử dụng bởi các quan chức nhà nước. Chùa Phật Thích Ca Mâu Ni — một ngôi chùa Phật giáo được hoàn thành vào năm 2005, nằm ở trung tâm của Elista. Nó được biết đến với bức tượng Phật lớn nhất Châu Âu. Säküsn-Süme (Хурул «Сәкүсн-сүме») — ngôi chùa lớn thứ hai nhưng lâu đời nhất tại Kalmykia, nằm cách Elista 6 km về phía bắc (chủ yếu đóng cửa đối với du khách). Vùng đồi Ergeni — nằm ở phía bắc của Kalmykia. Khác với những cồn cát và thảo nguyên ở phần lớn đất nước, vùng đồi Ergeni (cách mực nước biển 218 m) chủ yếu được bao phủ bởi rừng. Đây là nơi sinh sống của cá nước ngọt và một số loại thảo dược. Vùng hồ Sharpa — nằm cạnh vùng đồi Ergeni. Các hồ nước chính bao gồm Sarpa, Barmanzak, Tsagan-Nur và Batur-Mala. Đây được coi là nơi thích hợp để săn bắn và câu cá. Các ngôn ngữ chính thức tại Kalmykia là tiếng Kalmyk (liên quan đến tiếng Mông Cổ, thường được sử dụng bởi người cao tuổi) và tiếng Nga. Nơi này có nhiều dịch vụ taxi (Maxim, Aziya, Yandex) và xe buýt (Trans-Tur) để hỗ trợ các hoạt động đi lại. Berk — bánh bao truyền thống, chứa nhiều thịt Bortsg — bánh mì chiên Makahan — xúc xích thịt ngựa Makhan sheltagan — món súp truyền thống, chứa nhiều thịt và khoai tây Kuyr Dotur — thịt cừu băm Bortsoki — bánh quy Dzhomba — trà sữa có chứa muối Kumys — sữa ngựa lên men. Đây được coi là một thứ thuốc chữa bệnh lao, hen suyễn,... Araka — một loại vodka có chứa sữa Astrakhan—có hồ nước mặn lớn Baskunchak Rostov—quê hương của một số loài chim và chồn hôi quý hiếm Volgograd—từng là nơi diễn ra trận Stalingrad lịch sử trong Thế chiến II Kazakhstan—nằm ở bờ bên kia của biển Caspi", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Iraq", "role": "user" }, { "content": "Cộng hoà Iraq (phát âm: I-rắc; phiên âm Hán-Việt là Y Lạp Khắc) - (tiếng Ả Rập: الجمهورية العراقية Al-Jumhuriyah Al-Iraqiyah) - (tiếng Kurd: عیراق Komara Iraqê) là một quốc gia ở miền Trung Đông, ở phía tây nam của Châu Á. Nước này giáp với Ả Rập Saudi, Kuwait về phía nam, Thổ Nhĩ Kỳ về phía bắc, Syria về phía tây bắc, Jordan về phía tây, và Iran về phía đông. Nước này đang trong tình trạng bất ổn sau khi Hoa Kỳ tấn công Iraq và chiếm đóng vào năm 2003.. Vùng đất màu mỡ Lưỡng Hà Châu nằm giữa hai con sông Euphrates và Tigris là nơi hình thành một số nền văn minh cổ đại trên thế giới như Sumer, Babylon, Assyria. Sau một thời gian dài là một bộ phận của Ba Tư, nó đã bị người Ả Rập xâm chiếm vào năm 637 và năm 762 Khalif đã được chuyển tới thành phố mới Bagdad (gần Babylon cổ). Thành phố này là trung tâm của thế giới Ả Rập cho đến khi bị sáp nhập vào Đế chế Ottoman năm 1534. Năm 1915, quân đội Anh xâm chiếm Iraq và thiết lập chế độ thuộc địa theo sự phân chia của Hội Quốc Liên, chế độ này bị kết thúc bằng sự độc lập của Iraq năm 1932. Những người theo đường lối chủ nghĩa xã hội Ả Rập, đảng Ba'ath, đã giành quyền lãnh đạo vào năm 1968 và thiết lập một chế độ hà khắc, đặc biệt là sau khi Saddam Hussein lên nắm quyền năm 1979. Trong thập niên 1980 đã xảy ra Chiến tranh Iran-Iraq giữa Iraq và nước láng giềng Iran, được kết thúc năm 1988. Sau khi Iraq tấn công Kuwait năm 1990 và Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991 tiến hành bởi các lực lượng quốc tế nhằm đáp trả hành động xâm lược của Iraq thì Iraq đã bị cô lập trên trường quốc tế đến mùa xuân năm 2003 khi các quân đội Mỹ, Anh, Úc và Ba Lan tấn công vào Iraq bằng không quân, hải quân và lục quân sau khi Iraq không đồng ý cho các lực lượng quốc tế vào tìm kiếm vũ khí hủy diệt hàng loạt. Đảng Ba'ath và Saddam Hussein bị lật đổ vì sức kháng cự của quân đội Iraq hết sức yếu ớt. Vùng đất màu mỡ Lưỡng Hà Châu nằm giữa hai con sông Euphrates và Tigris là nơi hình thành một số nền văn minh cổ đại trên thế giới như Sumer, Babylon, Assyria. Sau một thời gian dài là một bộ phận của Ba Tư, nó đã bị người Ả Rập xâm chiếm vào năm 637 và năm 762 Khalif đã được chuyển tới thành phố mới Bagdad (gần Babylon cổ). Thành phố này là trung tâm của thế giới Ả Rập cho đến khi bị sáp nhập vào Đế chế Ottoman năm 1534. Năm 1915, quân đội Anh xâm chiếm Iraq và thiết lập chế độ thuộc địa theo sự phân chia của Hội Quốc Liên, chế độ này bị kết thúc bằng sự độc lập của Iraq năm 1932. Những người theo đường lối chủ nghĩa xã hội Ả Rập, đảng Ba'ath, đã giành quyền lãnh đạo vào năm 1968 và thiết lập một chế độ hà khắc, đặc biệt là sau khi Saddam Hussein lên nắm quyền năm 1979. Trong thập niên 1980 đã xảy ra Chiến tranh Iran-Iraq giữa Iraq và nước láng giềng Iran, được kết thúc năm 1988. Sau khi Iraq tấn công Kuwait năm 1990 và Chiến tranh vùng Vịnh năm 1991 tiến hành bởi các lực lượng quốc tế nhằm đáp trả hành động xâm lược của Iraq thì Iraq đã bị cô lập trên trường quốc tế đến mùa xuân năm 2003 khi các quân đội Mỹ, Anh, Úc và Ba Lan tấn công vào Iraq bằng không quân, hải quân và lục quân sau khi Iraq không đồng ý cho các lực lượng quốc tế vào tìm kiếm vũ khí hủy diệt hàng loạt. Đảng Ba'ath và Saddam Hussein bị lật đổ vì sức kháng cự của quân đội Iraq hết sức yếu ớt. Phần lớn đất đai Iraq là sa mạc, nhưng khu vực giữa hai con sông lớn Euphrates và Tigris là đất màu mỡ do hai con sông này bồi đắp phù sa cho đồng bằng châu thổ khoảng 60 triệu mét khối hàng năm. phía bắc đất nước là khu vực miền núi rộng lớn với đỉnh cao nhất là Haji Ibrahim cao 3,600 m. phía nam Iraq có bờ biển ngắn nhìn ra vịnh Ba Tư. Gần phía bờ biển và dọc theo Shatt al-Arab là những khu đầm lầy, tuy nhiên phần lớn khu vực này đã được cải tạo tưới tiêu những năm thập niên 1990. Khí hậu phần lớn là khí hậu miền xa mạc với mùa đông ôn đới lạnh và mùa hè khô, nóng, ít mưa. Vùng núi phía bắc có mùa đông lạnh, thỉnh thoảng có nhiều tuyết rơi có thể gây ngập lụt. Thủ đô Baghdad nằm ở phần trung tâm đất nước trên bờ sông Tigris. Các thành phố lớn khác như Basra ở phía nam, Mosul ở phía bắc. Iraq được coi là một trong số 15 quốc gia thuộc \"cái nôi của nhân loại\". Baghdad (بغداد) Arbil (أربيل) Ar Rutba (الرطبة) Basra (البَصرة) Dahuk (دهوك) Fallujah (الفلّوجة) Karbala (كربلاء) Kirkuk (كركوك) Mosul (موصل) Sulaimaniyah (سليمانى) Ashur - cố đô của Đế chế Assyria và là di sản thế giới UNESCO, đây là một trong số ít địa điểm khảo cổ vĩ đại của đất nước này đã được hưởng lợi từ cuộc xâm lược-chính phủ Hussein mới nhất kế hoạch tạo ra một con đập gần đó mà có thể đã bị ngập và bị phá hủy hoàn toàn địa điểm. Babylon (بابل) - bị hư hỏng do xây dựng lại lạc lõng, cướp bóc, và sự cẩu thả quân sự, những tàn tích của Babylon cổ đại vẫn còn một số trong những ấn tượng nhất là cái nôi của nền văn minh. Ctesiphon - thủ đô cổ xưa của đế chế Parthia và Sassanid lại cho chúng ta tuyệt vời, di tích cao chót vót, đáng chú ý nhất của Arch tuyệt vời của Ctesiphon, chỉ cần qua sông Tigris là địa điểm khảo cổ của thành phố Hy Lạp cổ đại của Seleucia. Hatra - một di sản thế giới UNESCO, những thành phố Parthia cực kỳ tốt bảo quản ra trong sa mạc là hoàn toàn có thể tàn tích tuyệt vời nhất của Iraq Nineveh (نينوى) - một thành phố cổ 3.000 năm và một vốn thời gian của Assyria, có di tích và di chỉ khảo cổ xây dựng lại một phần nằm trên sông Tigris từ Mosul. Ur (أور) - những tàn tích của thành phố Sumer cổ đại, nổi tiếng với những bước kim tự tháp khổng lồ của nó, là Ziggurat Đại Ur. Tất cả du khách đến Iraq cần thị thực nhập cảnh. Hiện nay, nhân viên hợp đồng và quân sự làm việc cho Bộ Quốc phòng Mỹ được miễn chính sách thị thực này, miễn là họ thể hiện một thẻ truy cập thông thường hợp lệ (thẻ CAC) của Bộ Quốc phòng Mỹ. Điều này chỉ đúng nếu bạn đang bay vào phía quân đội của BIAP bởi Gryphon Air hoặc trên một chuyến bay quân sự. Nếu bạn bay vào sân bay quốc tế Baghdad mà không có một mục hoặc visa làm việc, bạn sẽ bị trục xuất. Đối với những người nhập cảnh không cần thị thực, có thể được mua tại các cửa khẩu biên giới cho 80 USD. Vượt biên từ Thổ Nhĩ Kỳ tới Iraq (Silopi / Zakho) không tính phí cho một thị thực tại thời điểm tháng ba năm 2007. Tổng thời gian qua là khoảng 1 giờ cho các cá nhân. Nếu bạn có ý định để có được một thị thực tại cảng của bạn nhập cảnh, thì phải chuẩn bị cho chờ đợi lâu, và mang lại rất nhiều tài liệu về bạn là ai và những gì doanh nghiệp của bạn ở Iraq là. Chữ trên công ty hoặc giấy chính phủ được ưa thích. Xin visa du lịch tới Iraq là phức tạp và tốn thời gian. Bạn có thể có thể nộp đơn xin visa tại Đại sứ quán địa phương của Iraq [1]. Tuy nhiên, tất cả các ứng dụng được hiệu đính tại Baghdad. Ngay cả khi bạn có được một thị thực, bạn vẫn có thể bị từ chối nhập cảnh vào Iraq một khi bạn đến. Thị thực có thể được mua trước tại các đại sứ quán Iraq trong London, Paris và Washington, DC. Sân bay Quốc tế Baghdad (BIAP) [2] (IATA: BGW; ICAO: ORBS, nay là ORBI) là khoảng 16 km từ trung tâm thủ đô Baghdad. Sau khi một số thiệt hại trong các cuộc chiến tranh, sân bay đang hoạt động đầy đủ và ngày càng tăng do sự phục hồi của Iraq. Hãng hàng không quốc gia Iraq Airways [3] hoạt động một đội tàu bay gồm 15 máy bay phản lực. Hoạt động chính của họ là các chuyến bay trong nước nhưng Airways Iraq cũng cung cấp các chuyến bay đến London và Stockholm cũng như một số sân bay ở Trung Đông và Nam Á. Cách tốt nhất từ ​​châu Âu tới Baghdad là một trong hai với Áo hoặc Thổ Nhĩ Kỳ Các hãng hàng không. Austrian Airlines [4] cung cấp bốn chuyến bay mỗi tuần từ Vienna (IATA: VIE) để BIAP. Thổ Nhĩ Kỳ Các hãng hàng không bay hàng ngày từ Istanbul (IATA: IST) đến BIAP. Trong Trung Đông, Royal Jordanian Airlines [5] có hai chuyến bay khứ hồi hàng ngày từ Amman (IATA: AMM). Tiểu vương quốc và người vận chuyển Flydubai chi phí thấp từ Dubai đến trên một cơ sở hàng ngày tại Baghdad. Sân bay tốt nhất được kết nối và an toàn nhất là Sân bay quốc tế Erbil [6]. Các chuyến bay vào Iraq Kurdistan được cung cấp bởi các hãng Đông nhất châu Âu và Trung như Lufthansa, Austrian Airlines, Royal Jordanian và Etihad. Iraq Kurdistan đã thấy sự tăng trưởng rất lớn và đầu tư kể từ năm 2003 do là an toàn hơn so với phần còn lại của Iraq và là trung tâm kinh doanh cho khu vực. Các nhà ngoại giao, nhà thầu quân sự tư nhân, và nhân viên tình báo có thể sử dụng Gryphon Airlines. Gryphon cung cấp các chuyến bay giữa các bên quân sự của BIAP và Kuwait City. [7]", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Taunggyi", "role": "user" }, { "content": "Taungggyi là thành phố Myanmar. Đây là thành thủ phủ bang Shan ở Đông Myanmar. Taunggyi được biết đến với lễ hội Khinh khí cầu lửa hàng năm được tổ chức trong một tuần gần đầu của tháng mười một mỗi năm. Đối với hầu hết mỗi ngày, khí cầu lửa bằng giấy bay dài vài mét trong hình dạng của loài động vật khác nhau được thả ra và bay trên thị trấn (nếu chúng không tự đốt cháy khi cất cánh, một sự xuất hiện tương đối phổ biến). Trong buổi tối lễ hội thực sự được đi với sự ra đời của bong bóng hình truyền thống hơn chở hàng các loại kẹo và pháo hoa. Nên xem sự kiện này khi ở Myanmar, nhưng được cảnh báo rằng giá khách sạn tăng lên 50% trong thời gian lễ hội. Nó phổ biến với người dân địa phương, nhưng hầu như không có người nước ngoài tham dự. Chợ trong Taunggyi là đáng xem. Mỳ Shan và trà ngọt Miến Điện có thể được mua với giá thấp, và các đĩa CD và VCD có giá rẻ và phong phú. Một điểm thu hút của thị trường là sự phong phú của Pa-O (phân biệt bằng khăn trùm đầu thú vị) phụ nữ bán sản phẩm tươi và trà rẻ tiền từ những ngọn đồi Shan", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Kinh Kha", "role": "user" }, { "content": "Kinh Kha (tiếng Trung Quốc: 荊軻; bính âm: Jīng Kē; Wade-Giles: Ching K'o) là môn khách của Thái tử Đan nước Yên, rất nổi tiếng vì đã ám sát bất thành Tần Thủy Hoàng. Câu chuyện về Kinh Kha được chép lại ở thiên Thích khách liệt truyện (刺客列傳) trong Sử ký của Tư Mã Thiên. Việc này không xong chỉ vì ta muốn để cho nó sống mà uy hiếp nó lấy cho được giấy cam kết để đưa cho thái tử. Lời Kinh Kha mắng Tần Vương, khi ông bị tám vết thương tự biết công việc không xong. Tư Mã Thiên, Sử ký, \"Thích khách liệt truyện\". Gió hiu hắt chừ, Dịch thủy lạnh ghê. Tráng sĩ ra đi chừ, không bao giờ về. Hai câu thơ mà Kinh Kha đã ứng đối với các bạn đi tiễn, tại bờ sông Dịch (biên giới nước Triệu).", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Constanţa", "role": "user" }, { "content": "Constanţa là một thành phố thuộc Romania. Constanța (phát âm tiếng Romania: [konˈstant͡sa]) là một thành phố Romania. Thành phố là thủ phủ của hạt Constanţa. Đây là thành phố lớn thứ 5 quốc gia này. Thành phố Constanţa có dân số 310.471 người (theo điều tra dân số năm 2002), diện tích 124,89 km2. Thành phố có độ cao 25 mét trên mực nước biển. Đây là một trong những thành phố cổ nhất Rumani, thành lập vào năm 600 trước Công nguyên. Thành phố tọa lạc ở vùng Dobruja của Rumani, bên bờ Biển Đen. Vùng đô thị Constanţa được thành lập năm 2007 gồm 14 địa phương có cự ly tối đa 30 km (19 mi) so với thành phố, có dân số 446.595 người là vùng đô thị lớn thứ nhì Romania, sau Bucharest. Cảng Constanța có diện tích 3.926 km2 (1.516 sq mi) và chiều dài khoảng 30 km (19 mi). Đây là cảng lớn nhất trên Biển Đen và là một trong những cảng lớn nhất Châu Âu.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Barack Obama", "role": "user" }, { "content": "Barack Obama (sinh ngày 4 tháng 8 năm 1961) là tổng thống thứ 44 của Hoa Kỳ từ năm 2009 đến năm 2017, và là người Mỹ gốc Phi đầu tiên được bầu vào chức vụ này. Cha mẹ không chỉ dạy tôi về tình yêu thương, mà còn về truyền cho tôi niềm tin về tương lai nước Mỹ. Họ đặt tên tôi là Barack - nghĩa là may mắn, hạnh phúc, tin tưởng rằng cái tên này sẽ mang lại thành công cho tôi trong một nước Mỹ khoan dung, rộng lượng. Họ hình dung tôi sẽ được học ở những ngôi trường tốt nhất ở Mỹ, dù họ không giàu có, vì trong một nước Mỹ cao thượng thì bạn không cần phải giàu mới đạt được điều tốt nhất và khai phá được tiềm năng của mình. Cha mẹ tôi đều đã mất nhưng tôi biết rằng, đêm nay, họ đang ngắm nhìn tôi với sự tự hào vô bờ bến. Họ đứng ở đây và tôi cũng đứng ở đây, cảm thấy biết ơn nguồn gốc không thuần Mỹ của mình. Tôi nhận biết được giấc mơ của cha mẹ tôi đang sống trong hai cô con gái yêu quý của tôi. Tôi đứng đây và biết rằng, câu chuyện của mình là một phần trong câu chuyện lớn hơn của nước Mỹ. Trong những câu chuyện không được chờ đợi ở nước Mỹ thì niềm hy vọng chưa bao giờ lụi tàn. Sau 8 năm làm Tổng thống của các bạn, tôi vẫn tin vào điều đó. Và đó không chỉ đơn thuần là niềm tin của riêng tôi. Nó là nhịp đập trái tim cho lý tưởng Mỹ của chúng ta – cuộc thử nghiệm dũng cảm của chúng ta trong một chính phủ tự trị. Trung Quốc là quốc gia duy nhất mà Triều Tiên có thể dựa vào trong một phạm vi nào đó. Giới tinh hoa Triều Tiên phải phụ thuộc vào Trung Quốc để có thể tiếp cận nguồn ngoại tệ cũng như các hàng hóa thiết yếu, vốn đóng vai trò quan trọng đối với chính quyền Bình Nhưỡng. [...] Bình Nhưỡng không phải lúc nào cũng nghe theo Bắc Kinh. Không giống như cha (ông Kim Jong-il), ông Kim Jong-un thường đẩy Triều Tiên vào một số vụ căng thẳng khá lớn về mặt ngoại giao với Bắc Kinh theo cách mà chúng ta chưa từng thấy trước đây và khiến Trung Quốc cũng phải bất ngờ. Đó (Kim Jong-un) là một người đàn ông trẻ tuổi, người chỉ quan tâm đến việc duy trì quyền lực và sẵn sàng làm bất kỳ điều gì để duy trì được quyền lực đó. [...] Trật tự quốc tế phụ thuộc vào việc thực thi các quy tắc và tiêu chuẩn chung. Nếu Triều Tiên lựa chọn đứng ngoài những tiêu chuẩn cơ bản đó, họ sẽ phải trả giá. Dù người ta thường nghe về những điều tồi tệ mỗi ngày nhưng đây là cuộc sống tốt đẹp và sinh ra bây giờ chính là thời điểm tốt nhất trong lịch sử loài người. Hòa bình bao giờ cũng tốt đẹp hơn chiến tranh. Với sự tiến bộ, những giá trị tốt đẹp của con người cần được thúc đẩy chứ không phải là chiến tranh hay xung đột. Ban đầu tôi không nghĩ trong đầu là mình phải trở thành tổng thống. Thứ tôi suy nghĩ lúc đó là làm sao để giúp đỡ mọi người và đó là lý do đã dẫn dắt tôi vào chính trị. ^ Phát biểu tại Hội nghị toàn quốc đảng Dân chủ năm 2014, Báo điện tử Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV). ^ Phát biểu ở New Hampshire, ngày 8/1/2008, Báo điện tử Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV). ^ Trích lời từ biệt của Tổng thống Obama sau 8 năm cầm quyền, Báo Thể thao và Văn hóa. ^ Phát biểu tại diễn đàn Lãnh đạo châu Á do tập đoàn truyền thông Chosun Ilbo của Hàn Quốc tổ chức tại thủ đô Seoul ngày 3/7, Báo Dân trí. ^ Phát biểu tại Diễn đàn Lãnh đạo tại Thủ đô New Delhi , Ấn Độ, Theo Cafef.vn ^ Bài phát biểu trước 2.000 người ở Hà Nội trong chuyến thăm Việt Nam 2016, vnexpress.net ^ Nói chuyện với 800 thanh niên ở TP.HCM, ông Obama tin tưởng thế hệ trẻ có thể thay đổi thế giới, An ninh thủ đô", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Hàn Quốc", "role": "user" }, { "content": "Hàn Quốc, Đại Hàn Dân Quốc, giản xưng là Hàn Quốc (Tiếng Triều Tiên: 대한민국/ 大韓民國 (Đại Hàn Dân Quốc)/ Daehan Minguk), còn gọi là Nam Hàn, Nam Triều Tiên hay Đại Hàn, là một quốc gia thuộc Đông Á, nằm ở nửa phía nam của bán đảo Triều Tiên. Phía Bắc giáp với Bắc Triều Tiên. Phía Đông Hàn Quốc giáp với biển Nhật Bản, phía Tây là Hoàng Hải. Thủ đô của Hàn Quốc là Seoul (서울), một trung tâm đô thị lớn thứ hai trên thế giới và là thành phố toàn cầu quan trọng. Hàn Quốc có khí hậu ôn đới và địa hình chủ yếu là đồi núi. Lãnh thổ Hàn Quốc trải rộng 100,032 km vuông. Với dân số 48 triệu người, Hàn Quốc là quốc gia có mật độ dân số cao thứ ba trên thế giới (sau Bangladesh và Đài Loan) trong số các quốc gia có diện tích đáng kể. Hàn Quốc hiện là một nước Dân chủ đầy đủ và theo chế độ cộng hòa tổng thống bao gồm 16 đơn vị hành chính. Hàn Quốc là một nước phát triển có mức sống cao, có nền kinh tế phát triển theo phân loại của Ngân hàng Thế giới và IMF. Hàn Quốc là nền kinh tế lớn thứ 4 ở Châu Á và thứ 15 trên thế giới. Nền kinh tế dựa vào xuất khẩu, tập trung vào hàng điện tử, ô tô, tàu biển, máy móc, hóa dầu và rô-bốt. Hàn Quốc là thành viên của Liên hiệp quốc, WTO, OECD và nhóm các nền kinh tế lớn G-20. Hàn Quốc cũng là thành viên sáng lập của APEC và Hội nghị cấp cao Đông Á và là đồng minh không thuộc NATO của Hoa Kỳ. Gần đây, Hàn Quốc đã tạo ra và tăng cường sự phổ biến văn hóa đặc biệt là ở Châu Á, còn được gọi là Làn sóng Hàn Quốc. Lịch sử Triều Tiên kéo dài từ thời kỳ đồ đá cũ đến ngày nay. Đồ gốm Triều Tiên được biết đến sớm nhất có niên đại khoảng 8000 năm trước công nguyên (TCN) và thời kỳ đồ đá mới bắt đầu trước năm 6000 TCN, tiếp theo là thời kỳ bạc khoảng 2500 năm TCN. Theo Tam quốc di sự (Samguk Yusa, 삼국유사, 三國遺事) và một số tư liệu thời trung cổ Triều Tiên, lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Triều Tiên, trãi dài từ bán đảo Triều Tiên đến phần lớn miền Nam Mãn Châu, bắt đầu từ năm 2333 TCN dưới thời Cổ Triều Tiên (2333–108 TCN). Những dấu tích của loài người trên vùng đất này thì có từ sớm hơn nữa, cách đây hơn 70 vạn năm. Sau sự tan rã của Cổ Triều Tiên, Triều Tiên bước vào thời kỳ phân tranh quyền lực mà đỉnh điểm là thời Tam quốc phân tranh gồm 3 nước Cao Câu Ly (Goguryeo), Bách Tế (Baekje) và Tân La (Silla) kéo dài từ năm 57 TCN đến năm 668 sau công nguyên (SCN). Đến năm 676, Tân La thống nhất hầu hết bán đảo Triều tiên. Trong khi đó, bộ hạ của nhà Cao Câu Ly thành lập vương quốc Bột Hải ở bắc bán đảo Triều Tiên vào năm 698. Năm 926, Bột Hải bị người Khiết Đan thôn tính; Triều Tiên lại rơi vào thời kỳ phân tranh Hậu Tam Quốc (892–935) với 3 nhà nước Hậu Cao Câu Ly, Tân La, Hậu Bách Tế Nhà Cao Ly (918-1392) chấm dứt sự phân chia bán đảo Triều Tiên kéo dài gần 1000 năm sau công cuộc giành vương quyền Hậu Cao Câu Ly và thôn tính Tân La, Hậu Bách Tế. Năm 1392, Cao Ly sụp đổ và được thay thế bởi nhà Triều Tiên (1392–1897) và sau đó là Đế quốc Đại Hàn (1897–1910) trước khi bị người Nhật thôn tính vào năm 1910. Sau Đệ nhị Thế chiến, Nhật Bản đầu hàng Đồng Minh vào năm 1945, Triều Tiên bị chia cắt làm hai với ranh giới là vĩ tuyến 38: Miền Bắc - CHDCND Triều Tiên theo chính thể cộng sản và Miền Nam - Đại Hàn Dân Quốc theo chính thể tư bản. Hai bên đã đối đầu trực tiếp với nhau trong cuộc chiến Triều Tiên năm 1950 và vẫn duy trì tình trạng chiến tranh đến ngày nay. Thời Nhật Bản thống trị Triều Tiên từ năm 1910 đến 1945 chấm dứt cùng với Thế chiến thứ hai. Năm 1945, Triều Tiên bị chia cắt thành hai miền. Liên bang Xô viết chiếm đóng miền bắc cho đến vĩ tuyến 38 và Hoa Kỳ chiếm đóng từ vĩ tuyến 38 về nam. Hoa Kỳ và Liên bang Xô viết không thể đồng thuận về việc áp dụng Đồng uỷ trị ở Triều Tiên. Vào tháng 11 năm 1947, Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc đã đề ra một giải pháp tiến hành tổng bầu cử tại Triều Tiên dưới sự hỗ trợ của một Ủy ban Liên hợp quốc. Tuy nhiên, Liên bang Xô viết đã khước từ việc tuân theo giải pháp này và từ chối những ảnh hưởng của Ủy ban Liên Hiệp Quốc đối với nửa phía nam của bán đảo. Hội đồng Liên Hiệp Quốc sau đó đã đưa ra một giải pháp khác kêu gọi bầu cử tại các địa phương với sự giúp đỡ của Ủy ban Liên Hiệp Quốc. Những cuộc bầu cử đầu tiên được tiến hành vào ngày 10 tháng 5 năm 1948, tại những tỉnh nằm ở phía nam vĩ tuyến 38. Vĩ tuyến này đã trở thành đường chia cắt bán đảo Triều Tiên thành hai miền nam và bắc Triều Tiên. Điều này dẫn tới việc thành lập các chính phủ riêng biệt ở miền bắc và miền nam, Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên ở phía bắc và Đại Hàn Dân Quốc ở phía nam, mỗi bên đều tuyên bố mình là chính phủ hợp pháp của toàn bộ lãnh thổ Triều Tiên. Căng thẳng tăng lên giữa hai chính phủ ở miền bắc và miền nam cuối cùng dẫn tới Chiến tranh Triều Tiên, khi ngày 25 tháng 6 năm 1950, Quân đội Nhân dân Triều Tiên vượt vĩ tuyến 38, buộc tội miền nam đã vượt qua trước, và tấn công—Chiến tranh Triều Tiên bùng nổ. Hoa Kỳ và Liên Hiệp Quốc hậu thuẫn Đại Hàn Dân Quốc, còn đứng đằng sau Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên là Liên Xô và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. Cuộc chiến kéo dài tới ngày 27 tháng 7 năm 1953, khi lực lượng Liên Hiệp Quốc và Quân đội Nhân dân Triều Tiên cùng Chí nguyện quân Trung Quốc ký kết Thoả thuận đình chiến Chiến tranh Triều Tiên. Vùng phi quân sự Triều Tiên phân chia hai nước, và bán đảo Triều Tiên bị chia cắt cho đến ngày nay. Gần 3 triệu người thiệt mạng hoặc bị thương và hàng triệu người khác mất nhà cửa hoặc chia lìa những người thân trong gia đình trong cuộc chiến tranh này. Sau đó Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên tiếp tục theo đuổi sự nghiệp thống nhất đất nước trên cơ sở lập luận \"một Triều Tiên\", không công nhận chính phủ ở miền nam và chọn con đường thống nhất đất nước bằng cách mạng xã hội chủ nghĩa còn Hàn Quốc coi chính phủ của mình là thực thể hợp pháp trên bán đảo Triều Tiên và sự thống nhất là sự mở rộng chủ quyền quốc gia. Những quan điểm cứng nhắc, không nhân nhượng này khiến cho quá trình hòa giải giữa hai bên không thể thực hiện được cho đến tận thập niên 1960. Đến thập niên 1970 quan hệ hai bên dần được cải thiện. Hai bên Triều Tiên công nhận chính phủ của nhau. Năm 1991 cả hai nước được cả hai phe công nhận để chính thức gia nhập Liên hiệp quốc cùng một lúc. Hàn Quốc đã đầu tư kinh tế và là nước chủ yếu viện trợ lương thực giúp người dân Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Triều Tiên vượt qua nạn đói thập niên 1990 làm chết 2 triệu người thông qua chương trình lương thực Thế giới WEP của Liên hiệp quốc. Park Geun-hye con của Tổng thống Park Chung-hee và là nữ Tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc. Năm 1948, Lý Thừa Vãn (Syngman Rhee) giành thắng lợi trong cuộc bầu cử ở khu vực nam bán đảo Triều Tiên và trở thành vị tổng thống đầu tiên của Hàn Quốc. Ông giữ cương vị này cho tới năm 1960. Chính phủ kế nhiệm của Trương Miễn (Chang-Myon) bị tướng Phác Chính Hy (Park Chung-hee) lật đổ vào năm 1961. 1963 Phác Chính Hy trở thành tổng thống. Năm 1979 Tổng thống Phác Chính Hy bị ám sát, một chính phủ tạm thời được thành lập, đất nước bị thiết quân luật. Năm 1980 Chun Doo-hwan được một hội đồng bầu cử bầu lên làm tổng thống. Tới năm 1987 hiến pháp được sửa đổi, theo đó nhân dân Hàn Quốc lại được quyền trực tiếp bầu ra tổng thống. Các tổng thống tiếp theo là tướng Roh Tae-woo (1987) và Kim Young-sam (1992). Năm 1997, Tổng thống Kim Dae-jung được trao giải Nobel hoà bình vì những nỗ lực của ông trong việc bình thường hoá quan hệ với CHDCND Triều Tiên. Năm 2003 học trò của ông, Roh Moo-hyun kế nhiệm chức Tổng thống Hàn Quốc. Hằng ngày vẫn có công dân biểu tình chính trị trước Nhà Xanh sau Chiến tranh Triều Tiên, kinh tế Hàn Quốc phát triển với tốc độ phi thường, đến giữa thập niên 1980 đã trở thành một trong những nước công nghiệp hóa mới (NICs). Năm 2004 GDP của Hàn Quốc là 680 tỉ USD (Đô la Mỹ), đứng thứ 12 trên thế giới. Thành công trong phát triển kinh tế của Hàn Quốc được gọi là \"Kỳ tích sông Hàn\". Tái thống nhất (Tongil) với Bắc Triều Tiên là một chủ đề chính trị đang được bàn luận ở Hàn Quốc hiện nay, nhưng vẫn chưa có hiệp định hoà bình nào được kí kết. Luật an ninh quốc gia Hàn Quốc hiện vẫn không cho phép người dân tiếp nhận bất cứ thông tin nào từ phía CHDCND Triều Tiên. Tổng thống Roh Moo-hyun đã nghĩ tới việc dỡ bỏ luật này, nhưng hiện tại nó vẫn chưa được thực thi. Năm 2000, hai chính phủ đã chính thức gặp gỡ với nhau. Cuộc gặp gỡ này được xem như thắng lợi của chính sách ánh dương trong việc bình thường hoá quan hệ hai miền Triều Tiên. Người đứng đầu Đại Hàn Dân quốc là Tổng thống do dân trực tiếp bầu ra mỗi năm năm một lần và không được phép tái ứng cử. Tổng thống là đại diện cao nhất của quốc gia và có quyền chỉ huy quân đội (tương đương chức: Tổng Tư lệnh). Thủ tướng do Tổng thống chỉ định và lãnh đạo chính phủ. Chính phủ có tối thiểu 15 và tối đa là 30 thành viên. Thành viên chính phủ do thủ tướng chỉ định. Chức vụ thủ tướng cũng như bộ trưởng phải được sự thông qua của quốc hội. Quốc hội Hàn Quốc chỉ có một viện và được gọi là 국회 (國會, Gukhoe, Quốc hội). Đại biểu quốc hội được bầu mỗi bốn năm một lần. Quốc hội có tất cả 299 đại biểu. Cơ quan quan trọng thứ ba trong hệ thống chính trị Hàn Quốc là Toà án tối cao. Cơ quan này theo dõi hoạt động của chính phủ và ra các phán quyết cuối cùng. Toà án gồm có chín thẩm phán tối cao. Tổng thống trực tiếp chỉ định ba người trong số này, ba người được quốc hội bầu ra, tuy nhiên phải được sự chấp thuận của tổng thống. Chánh án toà án tối cao là người chỉ định ba thẩm phán còn lại. Hàn Quốc có một nền kinh tế thị trường trong đó nhà nước đóng vai trò quan trọng. Nếu cách đây 30 năm tổng sản phẩm quốc nội của Hàn Quốc chỉ đứng ngang với các nước nghèo ở châu Phi và châu Á thì hiện nay, tổng sản phẩm quốc nội của Hàn Quốc xếp thứ 10 trên thế giới. Năm 2005 GDP danh nghĩa của Hàn Quốc ước đạt khoảng 789 tỉ USD, GDP tính theo sức mua tương đương (PPP) ước đạt khoảng 1.097 tỉ USD. Thu nhập bình quân đầu người tính theo GDP danh nghĩa và theo sức mua tương đương lần lượt là 16.270 USD và 22.620 USD (xếp thứ 33 và 34 thế giới). Năm 2010 tổng sản phẩm quốc nội (GDP) năm 2010 tăng 6,2% cao hơn so với dự kiến sơ bộ đưa ra trước đó là 6,1% Trong thành phần dân cư Hàn Quốc thì người Triều Tiên chiếm đại đa số. Dân tộc thiểu số duy nhất là một bộ phận nhỏ người gốc Hoa. Trong cuộc khủng hoảng kinh tế-tài chính châu Á năm 1997, Hàn Quốc cùng với Nhật Bản là hai quốc gia sớm khắc phục được khủng hoảng, vì vậy mà một số lượng lớn lao động từ các nước châu Á khác (như Philippines, Ấn Độ) cũng như từ các nước châu Phi đã đổ về đây để tìm kiếm việc làm trong các nhà máy lớn. Một bộ phận không nhỏ người Hoa Kỳ cũng đang sống và làm việc tại Hàn Quốc, họ tập trung tại một khu vực của thành phố Seoul có tên động Itaewon (Lê Thái Viện). Ở đây người ta cũng có thể tìm thấy một khu \"làng Liên hiệp quốc\" bên cạnh nhiều đại sứ quán và công ty nước ngoài. Ngược lại cũng có rất nhiều người Hàn Quốc sinh sống tại nước ngoài, ví dụ như tại Trung Quốc và nhiều nước vùng Trung Á. Stalin đã đưa hàng ngàn người Triều Tiên tới đó. Trong thời kì bị Nhật đô hộ, một số người cũng đã bị đưa sang Nhật Bản. Sự bất ổn chính trị, xã hội và kinh tế trong nước đã dẫn tới việc nhiều người Hàn Quốc di cư sang Canada và Hoa Kỳ. Từ khi tình hình trong nước trở lại ổn định, một số đã trở về quê hương (mang hai quốc tịch). Seoul (서울) - thủ đô năng động 600 năm tuổi của Hàn Quốc, một sự kết hợp giữa cổ điển và hiện đại Busan (부산, 釜山) - thành phố lớn thứ hai và là một thành phố cảng lớn của Hàn Quốc. Incheon (인천, 仁川) - cảng đông đúc thứ hai trong cả nước, vị trí của sân bay quốc tế lớn nhất của đất nước Daegu (대구, 大邱) - một thành phố quốc tế, phong phú với truyền thống cổ xưa và điểm tham quan Daejeon (대전, 大田) - một thành phố lớn và năng động nằm ở tỉnh Chungnam Gwangju (광주, 光州) - trung tâm hành chính và kinh tế của khu vực, thành phố lớn nhất trên địa bàn tỉnh Gyeongju (경주, 庆州) - cố đô của Vương quốc Silla Jeonjul (전주, 全 州) - từng là thủ đô tinh thần của triều đại Joseon, tại một trung tâm hàng đầu của nghệ thuật đầy với các bảo tàng, đền Phật giáo cổ đại, và lịch sử di tích Chuncheon (춘천, 春川) - thành phố thủ phủ của tỉnh Gangwon, được bao quanh bởi hồ và núi và nổi tiếng với các món ăn địa phương, dakgalbi và makguksu Vườn quốc gia Seoraksan - trải rộng trên bốn thành phố và các quận, công viên quốc gia nổi tiếng nhất của đất nước và dãy núi Andong - lịch sử giàu truyền thống Khổng giáo và nhà của làng dân gian sống Ansan - một thành phố ở tỉnh Gyeonggi ở bờ biển Hoàng Hải Guinsa - Trụ sở núi non hùng vĩ của Cheondae phái Phật giáo Panmunjeom (Bàn Môn Điếm) - Khu du lịch chỉ trên thế giới mà chiến tranh lạnh vẫn là thực tế Boseong - những ngọn đồi bao phủ với chè xanh nơi bạn có thể đi dạo dọc theo một con đường nhiều cây cối và dừng lại ở một spa gần đó để uống trà phát triển nhà và đi tắm biển. Yeosu - một trong những thành phố cảng đẹp nhất của đất nước đặc biệt là vào ban đêm, được đề cử đăng cai World Expo 2012. Nổi tiếng với hải sản và những bãi biển của nó, bạn có thể truy cập một số hòn đảo trong Công viên hải dương Hallyeo với hành trình hoặc xem hoàng hôn từ cầu Dolsan tuyệt vời của nó hoặc quán cà phê lãng mạn gần bến du thuyền. Jindo - thường liên kết với các con chó có nguồn gốc từ khu vực đó, các Jindo, mỗi năm người đổ về khu vực này để chứng kiến ​​sự chia tay của biển và tham gia với các lễ hội đi kèm Ulleungdo - hòn đảo xa xôi danh lam thắng cảnh ngoài khơi bờ biển phía đông của bán đảo Các công dân của hầu hết các nước sẽ nhận được visa khi nhập cảnh hợp lệ từ 30 đến 90 ngày. Trang web chính thức của Chào Hàn Quốc có các chi tiết mới nhất. Lưu Ý rằng đảo Jeju là một tỉnh tự trị với điều kiện nhập cảnh thoải mái hơn so với miền Hàn Quốc đại lục. Hàn Quốc có hệ thống điện tử theo dõi kỹ tất cả mọi người đến và đi, do đó, không ở quá hạn thị thực của bạn. Việc bạn vi phạm sẽ ở dẫn kết quả bạn có khả năng bị cấm tái nhập cảnh, và có thể bị truy tố. Quân nhân đi du lịch dưới dạng SOFA đến Hàn Quốc không cần phải có hộ chiếu nhập cảnh, miễn là họ giữ một bản sao của đơn đặt hàng du lịch và một căn cước quân đội. Mặt khác những người phụ thuộc của họ phải có hộ chiếu và A-3 visa nhập cảnh. Hàn Quốc có nhiều sân bay quốc tế, tuy nhiên, chỉ một số ít thực sự có các tuyến bay quốc tế theo lịch trình. Hàn Quốc đã trải qua một giai đoạn xây dựng sân bay ồ ạt trong thập kỷ qua. Nhiều đô thị lớn đã dành riêng hoạt động các sân bay có thể chỉ phục vụ một số ít các chuyến bay một tuần. Sân bay quốc tế Incheon, khoảng 1 giờ về phía tây Seoul, là sân bay lớn nhất của đất nước và được phục vụ bởi nhiều hãng hàng không quốc tế. Có rất nhiều lựa chọn cho bay có từ các địa điểm trên khắp Châu Á, Châu Âu và Bắc Mỹ, và thậm chí cả các tuyến đường đến Nam Mỹ và Châu Phi. Sân bay này cũng thường xuyên được đánh giá là hoạt động tốt nhất và sân bay được thiết kế tốt nhất trên thế giới. Có xe buÝt trực tiếp giữa các thành phố mà đi du lịch từ ngoài sảnh đến quốc tế với nhiều địa điểm trên khắp Hàn Quốc. Tại sân bay này có một tuyến tàu cao tốc mới đi trực tiếp vào cả hai Seoul Gimpo sân bay và ga Seoul. (Có một khu vực làm thủ tục lên máy bay của hãng hàng không trong nhà ga Seoul.) Sân bay Quốc tế Busan Gimhae có kết nối quốc tế đến Nhật Bản, Trung Quốc, Hồng Kông, Philippines và Việt Nam. Ngoài ra còn có một chuyến bay Lufthansa từ Munich, Đức. Ginhae cũng có một vài chuyến bay một ngày trực tiếp từ Seoul Incheon, đó là thuận tiện hơn nhiều so với việc thay đổi đến Gimpo sân bay Seoul sau khi một chuyến bay quốc tế dài. Jeju có các chuyến bay từ các thành phố của Hàn Quốc cũng như các chuyến bay quốc tế đến các thành phố lớn của Nhật Bản và Trung Quốc. Gimpo sân bay Seoul cung cấp các chuyến bay nội địa đến các thành phố Nam nhất Hàn Quốc, và là \"thành phố đưa đón\" các dịch vụ quốc tế từ Tokyo-Haneda, Bắc Kinh và Thượng Hải-Hồng Kiều là khá thuận tiện. Bạn có thể kết nối từ sân bay Incheon hoặc bằng tàu hỏa hoặc xe buÝt limousine. Sân bay Yangyang là một sân bay rất yên tĩnh ở xa Đông Bắc của đất nước. Korea Express Air cung cấp các chuyến bay nội địa từ sân bay quốc tế Gimhae Busan, Seoul Gimpo, và sân bay Gwangju. Cũng có các tuyến bay thuê chuyến với các thành phố Trung Quốc. Sân bay này cũng là sân bay gần công viên quốc gia Seoraksan và các bộ phận của Đông Bắc Gangwon-do. Korean Air và Asiana là các hãng hàng không chính đến và đi từ Hàn Quốc. Có một số lượng ngày càng tăng của các hãng hàng không bao gồm Air Busan và Jeju Air không bay cả đường bay nội địa và quốc tế. Đường sắt Nhật Bản và đường sắt Hàn Quốc có một thỏa thuận mà chuyến tàu giữa các quốc gia có thể được hoàn thành thông qua một cuộc hành trình phà ở giữa. Du khách đến từ tàu hoặc tiếp tục vào Nhật Bản có thể mua vé đặc biệt thông qua đưa ra mức giảm giá 30% trên các dịch vụ KTX và 9-30% trên Busan - Fukuoka phà cũng như tàu Nhật Bản. Đi đến Bắc Triều Tiên bằng tàu hỏa không phải là một lựa chọn. Có một đường xe lửa kết nối mạng đường sắt Hàn Quốc với Bắc Triều Tiên và thậm chí cả một trạm đường sắt Hàn Quốc hoạt động (mặc dù không có xe lửa dự kiến) trên biên giới. Tuy nhiên không có lưu lượng truy cập và có thể sẽ vẫn còn nhiều hơn một tuyên bố chính trị hơn là một lựa chọn du lịch tiềm năng trong thời gian tới. Lưu ý rằng các dịch vụ được liệt kê ở đây có thể thay đổi thường xuyên, và các trang web tiếng Anh có thể không được cập nhật với thông tin mới. Hãy xác minh trước khi đi du lịch. Tàu cánh ngầm con bọ từ Japan: Bến phà Quốc tế Busan là cảng biển lớn nhất trong nước và cung cấp các chuyến phà chủ yếu đến và đi từ Nhật Bản. Có kết nối phà khá thường xuyên từ Busan đến Nhật Bản.Tàu cánh ngầm con bọ phục vụ của JR từ Busan đến Fukuoka quản lý các chuyến đi chỉ dưới ba giờ với tối đa năm kết nối một ngày, nhưng tất cả các liên kết khác là qua đêm phà chậm, chẳng hạn như dịch vụ của Công ty phà Pukwan và đến Shimonoseki từ chi phí từ $ US60 (một chiều). Một phà Busan-Osaka được điều hành bởi Công ty TNHH Panstar. Bến phà Quốc tế Incheon 1 (Yeonan Budu, 연안 부두) có dịch vụ cho một số thành phố ở Trung Quốc, chẳng hạn như Uy Hải, Đan Đông, Thanh Đảo và Thiên Tân. Các nhà điều hành lớn nhất là Jinchon [12], nhưng cảng Incheon có danh sách đầy đủ trên trang web của họ. Các cảng Trung Quốc Rizhao, Rongcheng và Lianyungang, tất cả ở tỉnh Sơn Đông, cũng có thể được truy cập bằng phà từ Pyeongtaek. Ngoài ra còn có chuyến khởi hành hàng tuần từ Sokcho (Gangwon-do) đến Vladivostok từ 270 đô la Mỹ được điều hành bởi Công ty TNHH phà Dong Chun. Ở Hàn Quốc, ngôn ngữ chính thức là tiếng Hàn Quốc (tiếng Triều Tiên). Một số nhà ngôn ngữ học xếp ngôn ngữ này vào hệ ngôn ngữ Altai, một số khác thì cho rằng tiếng Hàn Quốc là một ngôn ngữ biệt lập (language isolate). Kể từ bậc tiểu học, người ta bắt đầu dạy tiếng Anh cho học sinh. Sau này tiếng Trung Quốc và tiếng Nhật cũng trở thành ngoại ngữ chính. Các ngôn ngữ châu Âu như tiếng Pháp, tiếng Đức và tiếng Tây Ban Nha ít phổ biến hơn. Khác với chữ viết của các nước vùng Đông Á, Hangeul - chữ viết chính của người Hàn Quốc – sử dụng một bảng chữ cái gồm 51 kí tự, 24 kí tự đơn và 27 kí tự kép. Những kí tự này được kết hợp theo âm tiết thành các chữ. Đối với những người không biết thì chữ Triều Tiên cũng phức tạp y như chữ Hán vậy. Nhưng thực ra người học có thể nắm được căn bản của loại chữ viết này chỉ sau 4 đến 5 tiếng đồng hồ. Vì lẽ đó mà chữ Hangeul được gọi là Atsim-Gul (chữ viết buổi sáng – trong một buổi sáng có thể học xong). Hanja, bộ chữ Hán của người Triều Tiên, có ý nghĩa tương tự như chữ La tinh ở các nước châu Âu. Giống như các ngôn ngữ ở Đông Á và Đông Nam Á, rất nhiều từ trong tiếng Hàn Quốc có nguồn gốc từ Trung Quốc. Tuy nhiên việc loại bỏ đi các thanh âm trong tiếng Hán dẫn đến việc trong tiếng Hàn Quốc có rất nhiều từ đồng âm. Các từ này được phát âm giống nhau nhưng mang ý nghĩa khác nhau và chỉ phân biệt được ý nghĩa dựa vào ngữ cảnh. Vì vậy, để cho rõ nghĩa, trong các văn bản khoa học người ta thường ghi chú thích bằng chữ Hanja ở đằng sau những cụm từ quan trọng. Trên các tấm danh thiếp người ta cũng thường sử dụng chữ Hanja để giải thích ý nghĩa tên của họ. Hàn Quốc nổi tiếng nhất với món kim chi, một món ăn sử dụng quá trình lên men đặc biệt để bảo quản một số loại rau, trong đó phổ biến nhất là bắp cải. Đây là một loại thực phẩm lành mạnh vì nó cung cấp các vitamin và chất dinh dưỡng cần thiết. Gochujang (một loại nước sốt truyền thống Hàn Quốc làm từ ớt đỏ) rất thông dụng, cũng như tương tiêu (hoặc ớt), là những món điển hình của nền ẩm thực nổi tiếng với vị cay. Bulgogi (thịt nướng tẩm gia vị, thường là thịt bò), galbi (xương sườn cắt khúc tẩm gia vị nướng) và món samgyeopsal (thịt lợn ở phần bụng) đều là những đặc sản từ thịt phổ biến. Cá cũng là một thực phẩm phổ biến, vì nó là loại thịt truyền thống mà người Hàn Quốc hay dùng. Bữa ăn thường đi kèm với súp hoặc món hầm, chẳng hạn như galbitang (xương sườn hầm) và doenjang jjigae (canh súp đậu lên men). Giữa bàn ăn là đủ loại món ăn phụ gọi là banchan. Các món ăn phổ biến khác gồm bibimbap - có nghĩa là \"cơm trộn\" (cơm trộn với thịt, rau, tương ớt đỏ) và naengmyeon (mì lạnh). Một món ăn nhanh phổ biến ở Hàn Quốc là kimbab, gồm cơm trộn với rau và thịt cuộn trong lớp rong biển. Tuy ngày càng có nhiều thành phần thức ăn được cuộn trong kimbab nhưng cá dù sống hoặc chín vẫn hiếm khi được sử dụng, có lẽ do nguồn gốc kimbap là một món ăn cầm tay hoặc món ăn nhanh có thể gói lại mang đi, trong khi đó cá có thể nhanh chóng hư hỏng nếu không được đông lạnh. Mì ăn liền cũng là một loại thức ăn nhẹ rất phổ biến. Người Hàn Quốc cũng thích dùng các loại thức ăn từ pojangmachas (bán dạo trên đường phố), ở đây người ta có thể mua tteokbokki (bánh gạo và bánh cá với nước sốt gochujang cay), khoai tây chiên mực và khoai lang tẩm. Soondae là loại một xúc xích làm bằng mì sợi trong suốt và huyết lợn cũng được rất nhiều người ưa thích. Ngoài ra, một số món ăn nhẹ phổ biến khác bao gồm chocopie, bánh tôm, bbungtigi (bánh gạo giòn) và \"nu lung ji\" (cơm cháy nhẹ). Có thể ăn sống nu lung ji hoặc đun với nước để tạo ra một món canh. Nu lung ji cũng có thể được dùng như một món ăn nhanh hay món tráng miệng. Rượu soju: là loại rượu nổi tiếng nhất của Triều Tiên. Rượu Majuang: là loại rượu vang thông dụng nhất của Triều Tiên. Loại rượu này làm từ nho Hàn Quốc với rượu Pháp hoặc rượu Mỹ. Hiện có trên 100 loại rượu vang và rượu khác nhau ở Triều Tiên. Bia: Bia bán chạy tại Triều Tiên là các loại bia nhẹ như của Đức, tương tự như các loại bia ở châu Âu và châu Á. Các nhãn hiệu phổ biến bao gồm: Cass, Hite (các dòng sản phẩm: Hite, Hite Prime, Hite Prime Max), Cafri, Oriental Brewery (bia nhẹ và bia khô có thành phần là gạo), Taedonggang (một nhãn hiệu bia của Bắc Triều Tiên, được bán ở dạng chai tại một số tiệm bia ở Nam Triều Tiên). Cũng có một số loại bia được sản xuất với số lượng hạn chế, như: Praha (ở tỉnh Gangnam) Platinum (ở tỉnh Agpujeong và Gangnam) Jung-ang Micro Brewery (ở Ansan) German Brauhaus (ở Ansan) Three Dragons (ở Sinchon) Rosenbräu (ở Ilsan) Yakju là một loại rượu tinh chế, lên men từ lúa gạo, nổi tiếng nhất với tên gọi cheongju. Takju là một loại rượu đặc chưa qua tinh chế, làm từ hạt gạo, nổi tiếng nhất với tên gọi makkoli (막걸리), một loại rượu vang làm từ gạo, có màu trắng sữa, mà nông dân thường uống. Rượu vang Triều Tiên được chia thành rượu trái cây và rượu thảo dược. Rượu cây xiêm gai (Acacia), rượu mận, rượu mộc qua Trung Quốc, rượu anh đào, rượu trái thông, rượu trái lựu là thông dụng nhất. Rượu nhân sâm(insamju), là loại rượu thường được pha loãng và bán sang phương Tây như một loại đồ uống tăng lực, tương tự Red Bull. Chế độ giáo dục của Hàn Quốc hình thành theo dạng: 6-3-3-4. Trong đó giáo dục bắt buộc là 9 năm, tiểu học là 6 năm và trung học cơ sở là 3 năm. Học kì 1 được bắt đầu từ tháng 3 đến tháng 8, học kì 2 từ tháng 9 đến tháng 2 năm sau, có hai kì nghỉ là nghỉ hè(tháng 7 đến tháng 8) và nghỉ đông(tháng 12 đến tháng 2 năm sau). Đào tạo Đại học ở Hàn Quốc được chia thành: Đại học (4 năm), Đại học chuyên ngành (2 năm) và Đại học trực tuyến. Số năm học bao gồm: 5 năm hoặc 6 năm(đối với các ngành y, đông y, nha khoa). Các bậc học vị thường gồm ba môn chuyên ngành như: văn học, luật, tôn giáo học, chính trị học, kinh tế học, kinh danh, hành chính, giáo dục, thư viện, khoa học-tự nhiên, công nghệ, nha khoa, dược học, địa lí, thú y, thủy sản, mĩ thuật, âm nhạc... Các trường đại học thường tổng hợp các môn.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Honolulu", "role": "user" }, { "content": "Honolulu là thành phố thủ phủ tiểu bang Hawaii, Hoa Kỳ. Honolulu nghĩa là \"vịnh ẩn nấp\" hay \"bình yên trú ẩn\". Theo thống kê ngày 1/7/2004, dân số của Honolulu là 377.260 người và dân số của thành phố và quận Honolulu là 900.000 người. Đây là thủ đô và thành phố đông dân nhất của tiểu bang Hawaii. Honolulu trải dài trong nội địa từ bờ biển phía đông nam Oahu, phía đông của Trân Châu Cảng đến Makapu'u điểm, và kết hợp nhiều khu phố và quậnn. Bạn sẽ thường nghe mọi người tham khảo các huyện theo tên - Waikiki, Manoa, Kahala, Hawaii Kai và như vậy - như thể chúng không nằm trong cùng một thành phố. Về mặt kỹ thuật, chúng là như vậy. Trong thực tế, chính quyền thành phố Honolulu bao gồm toàn bộ đảo Oahu, kể cả vùng ngoại ô xa trung tâm của nó. Hướng dẫn này tập trung vào các điểm tham quan và khách sạn nằm ở nội ô Honolulup; để biết thêm thông tin về các cộng đồng xa xôi hẻo lánh của Oahu, xem Oahu bài viết. Honolulu là thành phố cực nam của Hoa Kỳ lớn. Mặc dù cái tên \"Honolulu\"là khu vực đô thị trên bờ biển đông nam của đảo Oahu, thành phố và chính quyền quận được hợp nhất như thành phố và quận Honolulu, bao gồm toàn bộ hòn đảo. Đối với mục đích thống kê, Cục điều tra dân số Mỹ thừa nhận một phần đô thị của Honolulu là nơi điều tra dân số một định-. Honolulu là một trung tâm tài chính lớn của các đảo Thái Bình Dương, và tây nam thành phố lớn nhất Hoa Kỳ '. Dân số của CDP được 371.657 tại điều tra dân số năm 2000, trong khi dân số của thành phố và quận được 909.863, làm cho nó là 57 vùng đô thị lớn ở Hoa Kỳ. Honolulu cũng là thủ phủ tiểu bang đông dân nhất liên quan đến dân số của tiểu bang. Trong ngôn ngữ Hawaii, Honolulu nghĩa là \"vịnh tạm \" hoặc \"nơi trú ẩn\". Honolulu là thủ đô của quần đảo Hawaii từ năm 1845 và được công nhận di tích lịch sử sau cuộc tấn công của Nhật vào Trân Châu Cảng gần thành phố ngày 07 tháng 12 năm 1941. Tên gọi Honolulu nghĩa là \"vịnh che chở\" hoặc \"bình yên trú ẩn\" trong tiếng Hawaii, và bến cảng tự nhiên của nó đã đưa làng này khiêm tốn đến tầm quan trọng khi vua Kamehameha I chuyển triều đình của ông từ đảo Hawaii đến Oahu năm 1809, ngay sau khi chinh phục Oahu để đoàn kết quần đảo Hawaii. Cuối cùng, vào năm 1845, Kamehameha III chính thức dời đô của vương quốc từ Lahaina trên Maui đến Honolulu. Cảng nằm ở vị trí lý tưởng của Honolulu khiến cho thành phố thành một điểm dừng hoàn hảo cho các tàu buôn đi lại giữa Bắc Mỹ và Châu Á, và thông qua những năm 1800, con cháu của những người truyền giáo đến đầu những năm 1800 thành lập trụ sở chính tại Honolulu, khiến nó trở thành trung tâm của các doanh nghiệp và các cảng biển chính cho quần đảo Hawaii. Cuối những năm 1800 và đầu những năm 1900 chế độ quân chủ Hawaii bị lật đổ và sáp nhập tiếp theo của Hoa Kỳ. Dưới sự cai trị của Hoa Kỳ, Honolulu chứng kiến sự gia tăng của ngành du lịch và khách sạn đầu tiên được xây dựng ở Waikiki. Quân đội Mỹ cũng đã xây dựng nhiều căn cứ ở các đảo, bao gồm cả Trân Châu Cảng gần đó. Trân Châu Cảng sau này trở thành nổi tiếng với các cuộc tấn công bất ngờ của Nhật Bản vào năm 1941, mang lại Mỹ vào Thế chiến II ở Thái Bình Dương. Việc trở thành tiểu bang của Hoa Kỳ đối với các đảo đưa tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng đến Honolulu, với tất cả các doanh nghiệp lớn của nhà nước đặt trụ sở chính tại thành phố, sân bay Honolulu như điểm gia nhập chính cho du khách, và Waikiki là trung tâm của ngành công nghiệp du lịch của hòn đảo. ClimateHonolulu có khí hậu rất ôn hòa, có rất ít sự thay đổi của nhiệt độ trong năm - cao trung bình là 80-90 °F (27-32 °C) và thấp trung bình là 65-75 °F (19-24 °C) bất kỳ thời gian của năm. Nhiệt độ trung bình nước 82 °F (27 °C) trong những tháng mùa hè và 77 °F (25 °C) trong những tháng mùa đông. Sự thay đổi đáng chú ý duy nhất trong các mùa là về lượng mưa. Honolulu là trên nắng, phía dưới gió của hòn đảo, và bạn đang ở đâu trong thành phố sẽ ảnh hưởng đến cơ hội cho mưa - khu vực như Waikiki, trung tâm thành phố, và phía tây của thành phố thường sẽ được nắng, trong khi những ngọn đồi phía đông hoặc phía của thành phố có thể nhận được một số đám mây đi qua và lượng mưa rất ngắn. Tính trung bình, Honolulu được ít hơn một nửa inch mưa trong những tháng mùa hè đến gần ba inch trong những tháng mùa đông. Sân bay quốc tế Honolulu (tiếng Anh: Honolulu International Airport) (IATA: HNL, ICAO: PHNL) là cảng hàng không chính của Thành phố và hạt Honolulu của bang Hawaii của Hoa Kỳ, là một trong những sân bay tấp nập nhất Hoa Kỳ. Sân bay được mở cửa tháng 3/1927 với tên gọi là Sân bay John Rodgers, Sân bay quốc tế Honolulu là trung tâm hoạt động của các hãng hàng không Hawaiian Airlines và Aloha Airlines, hai hãng hàng không lớn nhất đóng tại Hawaii. Sân bay này phục vụ những chuyến bay từ đảo Hawaii đến Châu Mỹ, Châu Á và vành đai Thái Bình Dương. Do vị trí gần trung tâm của Thái Bình Dương, Honolulu trong lịch sử đã là một điểm dừng cho các chuyến bay đến Bắc Mỹ. Tuy nhiên, ngày nay nhiều máy bay tầm xa đã bay thẳng mà không cần ghé vào sân bay này ngoại trừ các chuyến bay từ Australia đi Canada. Đương nhiên, khi hầu hết du khách nghĩ đến những bãi biển ở đây, họ nghĩ đến những bãi biển nổi tiếng Waikiki. Là trung tâm du lịch của quần đảo Hawaii, bãi biển này cát trắng, được đóng khung bởi khách sạn và Diamond Head làm nền, có thể dễ dàng đông đúc nhất. Waikiki là phổ biến với một đám đông lớn, vì đó là một nơi tuyệt vời để bơi lội, tắm nắng, catamaran và Outrigger xuồng, cũng như một nơi tuyệt vời cho người lướt và những người lướt sóng mới bắt đầu (và có rất nhiều trường học dạy lướt sóng thành lập ở Waikiki). Đáng chú ý, ngay cả trong Waikiki, bạn có thể tìm thấy một bãi biển khá yên tĩnh, vấn đề là phải biết lúc nơi nào cần tìm. Nhưng nếu bạn thực sự cần ra khỏi đám đông, có rất nhiều bãi biển khác. Chỉ về phía tây, gần Khu thương mại, là Công viên Ala Moana, một không gian xanh với nhiều cây và cỏ cũng như một bãi biển đẹp cát đó là phổ biến với người dân địa phương và là hoàn hảo cho các gia đình hoặc bơi bình tĩnh hơn. Khu vực xung quanh Điểm Makapu'u ở Đông Honolulu có một số bãi biển tuyệt vời, phổ biến nhất là Vịnh Hanauma, thiết lập trong miệng núi lửa của một ngọn núi lửa đã ngủ yên, nay mở ra biển và đầy với một rạn san hô. Đây không phải là nơi cho một bơi tốt và chắc chắn không phải là chỗ để lướt sóng, nhưng sự bình yên phong phú của sinh vật biển làm cho đây là nơi tuyệt vời cho bơi và lặn biển. Thậm chí nếu bạn không nhảy xuống nước thì phong cảnh làm cho nó một nơi tuyệt vời để tắm nắng hoặc đi dã ngoại, mặc dù bạn có thể tìm chỗ đậu xe là một vấn đề. Ngay gần Vịnh Hanauma là Bãi biển Vũng Halona, được gọi là \"Nơi Nhìn\". Nó là một vũng vịnh, có đá có bơi tốt khi sóng yên, nhưng không có nhân viên cứu hộ ở đây có nghĩa là nó có nguy cơ của riêng bạn. Gần Sandy Beach không có nhân viên cứu hộ, và đã được phổ biến với người lướt và lướt sóng trong nhiều thập kỷ. Vào một ngày bình tĩnh, nó có thể tốt cho một ngày vui vẻ của bơi lội. Bãi biển Makapu'u, chỉ cần một chút tiếp tục lên đường, là khá danh lam thắng cảnh. Nó có xu hướng có sóng rất lớn, có nghĩa là nó có thể không phải là nơi tốt nhất để bơi nhưng một nơi tuyệt vời để lướt sóng.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Tiếp viên hàng không", "role": "user" }, { "content": "Tiếp viên hàng không (hoặc chiêu đãi viên hàng không) là những người thuộc phi hành đoàn trên các chuyến bay thương mại của các hãng hàng không. Họ là những người đảm trách các công tác phục vụ hành khách trên các chuyến bay thương mại. Nhiệm vụ hàng đầu là hướng dẫn và theo dõi công tác an toàn cho hành khách trong suốt chuyến bay, cung cấp các dịch vụ khác như: ăn uống, báo chí, và hỗ trợ các hành khách cần chăm sóc đặc biệt như trẻ em, phụ nữ có thai, người tàn tật, người già. Tôi không nghĩ mình là một biểu tượng tình dục hay một người hầu. Tôi tự cho mình là người biết cách mở cánh cửa của chiếc B747 trong bóng tối, lộn ngược và dưới nước. Tiếp viên TWA giấu tên Trích dẫn trong \"Stewardesses Against Coffee-Tea-Or-Fly-Me\", trên Ms. magazine, January 1973 Wikipedia có bài viết về: Tiếp viên hàng không ^ Cabin Managers - Corporate. cabinmanagers.com. ^ 1A6X1 - FLIGHT ATTENDANT. Usmilitary.about.com (ngày 9 tháng 4 năm 2012). Truy cập ngày 22 tháng 8 năm 2012.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Groningen", "role": "user" }, { "content": "Groningen là thành phố Hà Lan. Groningen là thủ phủ của tỉnh Groningen ở Hà Lan. Với dân số 185.000, hiện đây là thành phố lớn nhất ở phía bắc Hà Lan. Đây là một thành phố đại học với 45.000 sinh viên. Thành phố này được thành lập tại điểm cực bắc của vùng Hondsrug. Tài liệu cổ nhất ghi chép về sự tồn tại của Groningen vào năm 1040. Tuy nhiên, thành phố đã tồn tại từ lâu trước thời gian này: các di vật khảo cổ có niên đại từ năm 3950–3720 Công nguyên, dù khu định cư lớn đầu tiên ở Groningen là từ năm 3 Công nguyên. Thế kỷ 13, Groningen đã là một trung tâm thương mại quan trọng và cư dân của thành phố này đã xây một thành xung quanh. Thành phố có ảnh hưởng tới khu vực xung quanh và khiến ngôn ngữ ở đây thành tiếng phổ thông cho khu vực xung quanh. Vào thế kỷ 15, tỉnh Friesland gần đó được quản lý từ Groningen. Trong thời kỳ này, tháp Martini đã được xây, cao 127 m. Năm 1614, Đại học Groningen đã được thành lập, ban đầu chỉ dành cho giáo dục tôn giáo. Cùng thời gian này, thành phố mở mang nhanh chóng và một tường thành mới đã được xây. Trong Thế chiến thứ hai, thành phố bị hư hại nặng nhưng tháp Maritni và nhà thờ Goudkantoor, cũng như tường thành không bị phá hủy. Groningen có ba ga xe lửa, nhà ga trung tâm (Ga Groningen), Groningen Europapark và Groningen Noord. Tất cả các chuyến tàu cuối cùng đến nhà ga trung tâm, chỉ có một số tàu dừng lại ở các ga nhỏ hơn. Có xe lửa trực tiếp từ Den Haag và sân bay Schiphol và từ Rotterdam và Utrecht đi Groningen (2,5 giờ) và có thể đến Amsterdam Centraal nhưng phải đổi tàu tại Lelystad hoặc Amersfoort / Utrecht. (2h20m). Một tuyến khu vực chạy tây để Leeuwarden. Có một kết nối quốc tế kết thúc ở Leer Bahnhof (Đức). Sau khi qua biên giới, bạn có thể thay đổi dòng để đạt Bremen, Hamburg và Hanover. Lưu ý rằng các tàu để Leer rất địa phương (và do đó chậm). Một tấm vé đặc biệt dành cho 10,30 € hoặc 17 € trở lại (tháng 5 năm 2012) - bạn chỉ có thể tìm thấy nó tại quầy Arriva bên trong nhà ga xe lửa Groningen. Trong Leer, tàu kết nối với một RE sẽ qua Hanover Oldenburg và Bremen. Giống như hầu hết các thành phố ở Hà Lan, trung tâm thành phố lịch sử Groningen được bao quanh bởi một con kênh, các diepenring. Hầu hết các điểm tham quan nằm trong khu vực này, và Ga trung tâm là 50m bên ngoài nó. Trong diepenring, giao thông rất hạn chế; trung tâm Groningen được thiết kế để càng ít xe cộ càng tốt, và rất khó để lái xe và công viên trong khu vực này. Giấy phép đậu xe ngay cả cư dân được chia khẩu phần đúng. Tuy nhiên, khu vực trung tâm là nhỏ gọn và có thể dễ dàng vượt qua trên chân hoặc với một chiếc xe đạp. Xa hơn, Groningen có một đường vành đai kết nối lỏng lẻo, bao gồm một số N-đường tạo thành một hình dạng vòng chứ không phải vuông xung quanh trung tâm. Thành phố sprawls hơi và vượt qua vòng này ở những nơi, nhưng hầu hết người dân sống trong khu vực này. Bảo tàng Groninger. Ngay đối diện ga tàu/xe buýt. Kiến trúc ngoạn mục. Nơi trưng bày nghệ thuật đương đại trên thế giới. Một trong năm bộ sưu tập hiện đại / hiện đại sưu tập nghệ thuật tiến bộ nhất trên thế giới. Noordelijk Scheepvaartmuseum. Bảo ​​tàng Bắc thủy vận. Cho thấy lịch sử và vai trò của giao thông vận tải nước đến những năm 1970. Universiteitsmuseum (University Museum). Một bảo tàng nhỏ kỳ lạ và tuyệt vời nằm ngay bên ngoài 'Oude Kijk in 't Jatstraat. Triển lãm tạm thời hoặc trong hoặc một công nghệ, bạn được tổ chức trên tầng đầu tiên, lên cầu thang (qua một cửa sổ kính màu phức tạp trong cầu thang) là một bộ sưu tập chiết trung trong phong cách Victoria, với tất cả mọi thứ từ các mẫu giải phẫu và động vật taxidermied để dụng cụ khoa học đầu. Synagogue [1]. Giáo đường được xây dựng theo thiết kế phương Đông của Synagogue mới ở Berlin. Một thời gian ngắn sau khi Thế chiến II cộng đồng Do Thái đã buộc phải bán các giáo đường Do Thái vì chỉ có một chỉ 7% của toàn bộ cộng đồng người Do Thái của Groningen sống sót chiến tranh. Năm 1981, tòa nhà đã được cải tạo và phục hồi. Aa-Kerk [2]. Nhà thờ được xây dựng trong thời Trung Cổ. Rijksuniversiteit Groningen [3], Đại học Groningen, là trường đại học lâu đời thứ hai tại Hà Lan và là một trong ba trường đại học công của Hà Lan. Nó được thành lập năm 1614. Trong khi trường đại học đã chia sẻ của các tòa nhà hiện đại, cả trong và ngoài thành phố, Academiegebouw là một tòa nhà cũ và hấp dẫn với một tòa tháp và đi dạo qua giá trị. Grote Markt (chợ lớn) và Vismarkt (chợ cá) là hai chợ quảng trường rộng lớn ở trung tâm của thành phố. Có một số Nhà Nghỉ (Gasthuizen) cuối thời trung cổ nằm rải rác trong trung tâm thành phố trong vòng kênh rạch. Vào ban ngày những sân có thể được truy cập miễn phí.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Kinh Thi", "role": "user" }, { "content": "Kinh Thi là một bộ tổng tập thơ ca vô danh của Trung Quốc, một trong năm bộ sách kinh điển của Nho giáo. Các bài thơ trong Kinh Thi được sáng tác trong khoảng thời gian 500 năm, từ đầu thời Tây Chu đến giữa thời Xuân Thu, gồm 305 bài thơ. Kinh Thi chia làm ba bộ phận lớn là Phong, Nhã và Tụng. Nguồn gốc các bài thơ trong Kinh Thi khá phức tạp, gồm cả ca dao, dân ca và nhã nhạc triều đình, với các tác giả thuộc mọi tầng lớp trong xã hội đương thời. Từ lĩnh vực dân gian, âm nhạc được chuyển sang lĩnh vực thành văn rồi thành kinh tịch, Kinh Thi đã trải qua quá trình sưu tầm, chỉnh lý, biên soạn công phu. Một lần, Khổng Tử hỏi con trai \"học Kinh Thi chưa? \", người con trả lời \"chưa\". Khổng Tử nói \"Không học Kinh Thi thì không biết nói năng ra sao\" (sách Luận ngữ). Kinh Thi chia làm ba bộ phận lớn là Phong, Nhã và Tụng. Nguồn gốc các bài thơ trong Kinh Thi khá phức tạp, gồm cả ca dao, dân ca và nhã nhạc triều đình, với các tác giả thuộc mọi tầng lớp trong xã hội đương thời. Từ lĩnh vực dân gian, âm nhạc được chuyển sang lĩnh vực thành văn rồi thành kinh tịch, Kinh Thi đã trải qua quá trình sưu tầm, chỉnh lý, biên soạn công phu.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Hệ thống điện", "role": "user" }, { "content": "Các hệ thống điện khác nhau trên toàn thế giới - bao gồm cả điện áp và ít nghiêm trọng hơn là tần số. Giao diện vật lý (phích cắm và ổ cắm) cũng thay đổi và thường là không tương thích với các hệ thống khác nhau. Tuy nhiên, khách du lịch với các thiết bị điện có thể mất một vài bước để đảm bảo rằng thiết bị và dụng cụ của họ có thể được sử dụng một cách an toàn tại điểm đến của họ. Hãy bắt đầu bằng cách nhìn ở mặt sau của thiết bị mà bạn muốn sử dụng. Nếu nó ghi một cái gì đó như \"100-240V, 50/60 Hz\", nó sẽ làm việc bất cứ nơi nào trên thế giới với các phích cắm đúng. Nếu bạn đã có cả bảo hiểm, bạn có thể bỏ qua phần tiếp theo. Nếu không, tiếp tục đọc. Đối phó với sự khác biệt điện có thể được khó khăn, nhưng nó thực sự không phải là quá khó. Chỉ có hai loại chính của hệ thống điện sử dụng trên toàn thế giới, với các kết nối vật lý khác nhau: 100-127 volt, với tần số 60 Hz (nói chung: Bắc và Trung Mỹ, phía Tây Nhật Bản) 220-240 volt, với tần số 50 Hz (nói chung: phần còn lại của thế giới, với một số trường hợp ngoại lệ) Thỉnh thoảng, bạn sẽ tìm thấy 100-127 volt tại 50 Hz, chẳng hạn như ở Tokyo, Madagascar, và một số hòn đảo Caribê. Mặt khác, có 220-240 volt tại 60 Hz, chẳng hạn như ở Hàn Quốc, Peru, một số bang của Brazil và Guyana. Một vài quốc gia khác sử dụng 60 Hz được chia trong nội bộ, với 100-127 volt trong một số địa điểm, và 220-240 volt trong những người khác, chẳng hạn như ở Brazil, Philippines, và Saudi Arabia. Hãy cẩn thận mỗi khi bạn đi du lịch đến một điểm đến mới trong các quốc gia này, và yêu cầu về điện áp. Hãy nhận biết của hệ thống điện đa pha (nhìn phía bên dưới lớn gia dụng điện). Nếu điện áp và tần số cho thiết bị của bạn là giống như khi bạn đang đi du lịch, thì bạn chỉ cần lo lắng về các ổ cắm. (Sự khác biệt nhỏ giữa 110V và 120V là trong phạm vi dung sai của hầu hết các thiết bị điện. Tương tự như vậy cho 220V và 240V.) Nếu điện áp được cung cấp bởi nguồn cung trong nước không nằm trong phạm vi chấp nhận bởi thiết bị của bạn, sau đó bạn sẽ cần một máy biến thế hoặc chuyển đổi để chuyển đổi điện áp. Hầu hết các nguồn phụ kiện du lịch cung cấp cho họ và đi kèm với nhiều bộ điều hợp cắm để giải quyết tất cả các nhu cầu nhưng kỳ lạ nhất.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Phạm Vũ Luận", "role": "user" }, { "content": "Phạm Vũ Luận là một chính trị gia Việt Nam. Thực tế những người có bằng giả, hay bằng thật nhưng chất lượng giả chỉ có thể \"chui\" vào hệ thống công chức nhà nước, chứ không thể vào được các doanh nghiệp tư nhân. ^ Bằng giả chỉ lọt được vào... cơ quan nhà nước - Báo Lao động", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Nguyễn Thị Kim Tiến", "role": "user" }, { "content": "Nguyễn Thị Kim Tiến là một chính khách Việt Nam. Chưa thấy một quốc gia Đông Nam Á nào, kể cả ở châu Phi mà tình trạng các bệnh viện quá tải như tại Việt Nam. Ăn chi toàn là đồ bẩn! Thiếu giường bệnh thì phải hỏi... Nhà nước! Chúng tôi không dám hứa là khi nào sẽ chấm dứt tình trạng này. Tôi không thể từ chức vào lúc này. Chúng tôi được bổ nhiệm làm bộ trưởng là quy hoạch công tác lâu dài. Ở vị trí này, chúng tôi phải đặt quyền lợi của nhân dân, dân tộc lên trên hết. Có nhiều việc không thể một sớm một chiều mà làm được. Chúng tôi chỉ biết làm hết sức mình nhưng nếu cấp trên không đồng ý cho tôi đảm nhận chức vụ này nữa thì tôi sẵn sàng quay về làm công tác chuyên môn để giúp ích cho đời. Tôi trả lời rất thành thật bằng tấm lòng là như vậy. Có một số việc chưa thể hoàn thành trong một sớm một chiều nhưng chúng tôi đã và đang tận tâm, tận lực cống hiến hết sức để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Như đã phát biểu trong cuộc họp báo thường kỳ của Chính phủ ngày 29/4/2014, tôi không thể “từ chức” khi toàn ngành y tế đang tập trung cao độ cho công tác phòng chống dịch bệnh, đang dồn sức lực cho việc giành giật sự sống của các bệnh nhi, nhằm dập tắt dịch sởi càng sớm càng tốt. ^ 1,0 1,1 Bộ trưởng bộ Y tế: “Tôi không thể từ chức lúc này“. Báo điện tử Một Thế Giới ^ 2,0 2,1 Bộ trưởng Y tế: “Chúng tôi đã và đang tận tâm”. VnEconomy.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Austin", "role": "user" }, { "content": "Austin là thành phố ở quận Hill trong tiểu bang Texas Hoa Kỳ. Austin có dân số hơn 700.000 người ở khu vực xứ Hill của tiểu bang Texas. Đây là thủ phủ của Texas và một thành phố đại học, và cũng là một trung tâm của nền văn hóa khác xa các thành phố lớn trên bờ biển Mỹ. Vài trăm năm trước khi những người di cư từ châu Âu đến, khu vực xung quanh thành phố Austin hiện nay được cư ngụ bởi một tập hợp những người Mỹ bản địa Tonkawa, Comanche và Lipan Apache, đánh cá và săn bắn dọc theo các con suối nhỏ, bao gồm cả suối Barton ngày nay. Những định cư đầu tiên được ghi lại ở khu vực Austin ngày nay xảy ra vào năm 1835. Người di cư Mỹ gốc Anh bắt đầu đến khu vực này, khi Texas vẫn còn là một phần của Mexico. Họ thành lập làng Waterloo vào năm 1837, dọc theo hai bờ sông Colorado[4]. Theo dân gian, Stephen F. Austin, \"cha đẻ của Texas\", đã thương lượng một hiệp ước hòa bình với những người bản địa tại địa điểm mà ngày hôm nay là Treaty Oak sau khi một số người di cư bị giết trong một trận càn quét. Theo dân gian, Austin cũng thương lượng một hiệp ước về biên giới với người bản địa để thiết lập biên giới của thành phố. Waterloo được chọn để trở thành thủ phủ của Cộng hòa Texas vừa thành lập vào năm 1839 và được mua bởi nước cộng hòa cho mục đích đó. Mirabeau B. Lamar đặt lại tên thành phố để vinh danh Stephen F. Austin[5]. Tên gốc của thành phố được nhớ đến bởi những thương gia địa phương như là Quán kem Waterloo và Waterloo Records. Austin nằm bên sông Colorado, với ba hồ nhân tạo hoàn toàn nằm trong nội vi thành phố: hồ thành phố, hồ Austin và hồ Walter E. Long. Thêm vào đó, chân của hồ Travis, bao gồm cả đập Mansfield, tọa lạc ở trong phạm vi thành phố. Hồ thành phố, hồ Austin và hồ Travis đều nằm trên sông Colorado. Thành phố này cũng nằm trên vết nứt địa chất Balcones, mà, trong hầu hết Austin, chạy gần như là cùng tuyến đường với Đường cao tốc MoPac. Phần phía đông của thành phố bằng phẳng, trong khi phần phía tây và các khu vực ngoại thành phía tây bao gồm các ngọn đồi thoai thoải với quang cảnh khá đẹp trên vùng bìa của Texas Hill Country. Bởi vì những ngọn đồi về phía tây chủ yếu là đá vôi với một lớp đất mỏng bao phủ, thành phố thường xuyên bị lụt đột ngột do nước mưa xối xả sau những trận bão. Để điều khiển lượng nước này và tạo ra thủy điện, Lower Colorado River Authority đã điều hành một loạt các đập làm thành Texas Highland Lakes. Những hồ này cũng cung cấp nơi để chèo thuyền, bơi lội và các dạng giải trí khác bên trong một số công viên tọa lạc trên các bờ hồ. Một điểm nổi bật khác ở Austin là núi Bonnell. Là điểm cao nhất ở Austin với độ cao 780 feet bên trên mặt biển, đó là một núi đá vôi tự nhiên nhìn xuống hồ Austin trên sông Colorado, vào khoảng 200 feet phía dưới đỉnh núi.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Greenland", "role": "user" }, { "content": "Greenland (tiếng Greenland: Kalaallit Nunaat, nghĩa \"vùng đất của con người\"; tiếng Đan Mạch: Grønland, nghĩa \"Vùng đất xanh\")[1] là một quốc gia tự trị thuộc Vương quốc Đan Mạch. Dù về địa lý và dân tộc đây là một đảo quốc Bắc cực liên kết với lục địa Bắc Mỹ, nhưng về lịch sử Greenland có quan hệ mật thiết với Châu Âu. Đại Tây Dương bao quanh Greenland ở phía đông nam; Biển Greenland ở phía đông; Bắc Băng Dương ở phía bắc; và Vịnh Baffin ở phía tây. Nước nằm gần vùng này nhất là Iceland, ở phía đông Greenland trong Đại Tây Dương và Canada ở phía tây bên kia Vịnh Baffin. Greenland là hòn đảo lớn nhất thế giới. Đây cũng là nơi có vườn quốc gia lớn nhất thế giới. Mặc dù một số bản đồ hình chiếu phẳng trên thế giới có xu hướng làm cho Greenland bằng kích thước của Nam Mỹ, nó thực sự là \"chỉ\" bằng kích thước của Mexico. Greenland có mật độ dân số thấp nhất thế giới. Đảo chiếm khoảng 97% diện tích của Vương quốc Đan Mạch. Các tuyên bố lãnh thổ của Đan Mạch được bắt nguồn từ cuộc thám hiểm thế kỷ thứ 10 của những người Viking, mặc dù quyền lực hành chính đã thay đổi tay nhiều lần trong nhiều thế kỷ do sự phát triển ở Châu Âu. Những người Greenland bản địa, hoặc Kalaallit, là người Inuit con cháu của dân du mục từ miền bắc Canada. (\"Eskimo\" được xem là thuật ngữ công kích ở Canada và Greenland, nhưng không ở Mỹ.) Theo Icelandic Sagas, Erik Đỏ chọn cái tên \"Greenland\" để lôi kéo người định cư từ Iceland. Trong thực tế, Greenland có lớp băng bao phủ hơn nhiều hơn rất nhiều (khoảng 84% diện tích bề mặt của nó) so với Iceland, nhưng bờ biển phía Nam những người Viking định cư là màu xanh lá cây vào mùa hè, và đã có khả năng nhiều hơn như vậy trong thời kỳ ấm Trung cổ. Hãy cẩn thận với các bản đồ của Greenland, như rất nhiều cái tên Greenland chỉ đơn giản là tham khảo một đặc điểm địa lý cụ thể. Ví dụ, \"Kangerlussuaq\" có nghĩa là \"Big Fjord\" và do đó không chỉ là tên Greenland cho Sondre Strømfjord. Khi đến thăm một thành phố hay làng không nên ngại nhờ người ta hướng dẫn của các cửa hàng, nơi để ăn hoặc nơi nào đó để ngủ, ngay cả khi bạn nghĩ rằng có thể không có cửa hàng hay nơi ăn ngủ nào. Hầu hết các nơi (ngay cả Nuuk) đủ nhỏ cho mọi người biết tất cả mọi thứ, và do đó không có ai cảm thấy bị làm phiền khi nhờ hướng dẫn. Đừng ngạc nhiên khi thấy một siêu thị trang bị đầy đủ bên trong một tòa nhà màu xám nhà máy như ở giữa hư không. Greenland nằm trải dài trên 24 vĩ độ, từ mũi Uummannarssuaq (tiếng Đan Mạch: Kap Farvel, tiếng Anh: Cap Farewell) cực nam ở 59°46' độ vĩ bắc (ngang Oslo) tới đảo Inuit Qeqertaat (tiếng Đan Mạch: Kaffeklubben) ở 83°40' độ vĩ bắc. Đảo có chiều dài 2.650 km và rộng khoảng 1.000 km, nằm cách Bắc cực 710 km, là lãnh thổ cực bắc của Trái Đất. Greenland có biên giới phía nam là Đại Tây Dương, phía bắc là biển Lincoln và biển Wandels (cả 2 biển này đều nằm trong Bắc Băng Dương), phía tây là eo biển Davis và vịnh Baffin, phía tây bắc là eo biển Smith và eo biển Nares, phía đông là biển Greenland và eo biển Đan mạch, cách Iceland 240 km. Greenland thuộc khu vực khí hậu Bắc cực. Nhiệt độ trung bình của tháng nóng nhất trong năm không vượt quá +10 °C. Có sự cách biệt về khí hậu giữa miền Bắc và miền Nam, và giữa các vùng bờ biển với vùng sâu trong nội địa. Biển khơi cũng tác động tới khí hậu, làm cho không khí mùa hè mát hơn, trong khi mùa đông lại ấm hơn. Bởi vậy, ở dọc bờ biển phía Nam thì mùa đông ấm hơn và mùa hè mát hơn, trong khi ở dọc bờ biển phía Bắc thì mùa hè mát và mùa đông lạnh. Nếu bạn không cần phải có thị để nhập cảnh Đan Mạch, nhìn chung bạn có thể ở Greenland cho đến 90 ngày trong một nửa năm mà không cần thị thực, mặc dù hộ chiếu phải còn giá trị ít nhất là ba tháng sau khi chuyến thăm của bạn. Nếu bạn không yêu cầu thị thực cho Đan Mạch, ghi nhớ rằng thị thực Schengen ban hành để thăm Đan Mạch lục địa là không hợp lệ cho Greenland hoặc quần đảo Faeroe. Bạn sẽ cần một thị thực riêng biệt, có thể được xin cấp ở bất cứ cơ quan ngoại giao Đan Mạch hoặc Đại sứ quán cùng với thị thực Schengen cho Đan Mạch hay Iceland nếu bạn đang quá cảnh qua một trong những quốc gia này. Nếu bạn đang bay qua Nunavut, bạn sẽ cần một tạm trú Canada hoặc thị thực quá cảnh. Nếu bạn đang lập kế hoạch công việc hoặc học tập ở Greenland, bạn sẽ cần một giấy phép thích hợp, mặc dù một số loại công việc (giảng dạy, tư vấn, nghệ sĩ, kỹ thuật viên cài đặt, và một vài người khác) cũng như nghiên cứu ngắn hạn được miễn cần một làm việc / học tập giấy phép nếu thời gian ở Greenland là dưới 90 ngày. Để biết thêm thông tin xem [2]. Nhập cư và thủ tục biên giới trên vào Greenland có xu hướng quan trọng rất thấp. Đặt câu hỏi là tối thiểu và ngoại trừ tại Kangerlussuaq, trong đó có một bàn kiểm tra hộ chiếu truyền thống, nhân viên biên giới gặp bạn ở bãi đậu hoặc chỉ đơn giản là có thể cung cấp cho một tất cả rõ ràng ở nơi bạn cập sân bay. Các hãng hàng không gửi hành khách bản khai trước thời gian để nhập cư và nếu không có mối quan tâm, họ sẽ không luôn luôn cử người - đặc biệt là tại các sân bay nhỏ hơn. Nếu bạn cần hộ chiếu đóng dấu (tức là cho một giấy phép cư trú), bạn có thể cần phải tìm kiếm những nhân viên biên giới chính mình hoặc liên lạc với Greenland Homerule để có dấu nhập cảnh.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Hành động", "role": "user" }, { "content": "Action speaks louder than word Hành động có giá trị hơn nói Dự tính điều xấu nhất, hy vọng điều tốt nhất Plan for the worst, hope for the best Học trong quá khứ, sống trong hiện tại, và chuẩn bị cho tưong lai. Learn from the past, live in the present, and prepare for the future Hãy xin sẽ được, hãy tìm sẽ gặp, hãy gõ cửa sẽ mở. Ask you will receive, seek you will find, knock and the door will be opened for you. \"Nếu bạn muốn có một kết quả khác, hãy thử hành động khác đi\". -Nguyễn Kim Minh-", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Câu đối không có danh tính và một số giai thoại đối đáp của người Trung Quốc", "role": "user" }, { "content": "Hôm nọ, một sư cụ hay chữ đi du ngoạn, vừa đến một cánh đồng thấy một thiếu nữ đang cưỡi trâu, nhà sư bèn ngẫu hứng thốt lên rằng: Nhất ngưu, nhất nữ, cộng canh điền. Nhất môn hướng hậu nhất môn tiền (Một trâu, một nữ trên ruộng cày. Một cửa hướng sau, một hướng trước. Cửa ở đây là “cửa mình”). Sư cụ yêu cầu chú tiểu đối lại, chú tiểu xoa cái đầu trọc chẳng biết đối làm sao (bởi vì chú tiểu chưa hình dung được ý của thầy, môn nào là hướng hậu, môn nào là hướng tiền). Thấy vậy cô bé cưỡi trâu (cô bé này con nhà thầy đồ) hỏi rằng: “Dạ thưa sư cụ, tiểu nữ mạn phép xin đối lại câu đối của thầy được không ạ?”, Nhà sư thích chí cười rằng, nếu nhà người mà đối được thì tốt quá, ngươi thử đối ta xem. Cô bé bèn đối rằng: Nhất sư, nhất tiểu, vãn canh điền. Lưỡng đầu chi địa, lưỡng đầu thiên (Một thầy, một trò đi vãn cảnh. Hai đầu hướng xuống đất, hai đầu chĩa lên trời. Đầu ở đây ám chỉ bộ phận sinh dục nam hướng xuống dưới và hai cái đầu của thầy trò nhà nho hướng lên trời Nhà sư nghe xong tái mặt, bực mình tìm cách bắt bẽ và cãi lộn với cô bé (bởi vì cô bé này dám đối 2 cái đầu kia của nhà sư thì đối với cái ấy của con trâu, còn 2 cái đầu của 2 thầy trò lại đối với cái kia của thiếu nữ). Đang cãi lộn chẳng may quan huyện đi qua, bèn quát quân bắt tất cả lại, mang về huyện đường giải quyết. Quan huyện thăng đường và phán rằng, các ngươi cải vã chẳng qua cũng là chuyện văn chương, nay ta cũng dùng văn chương để giải quyết. Bây giờ ta sẽ ra câu đối, các ngươi đối lại và hay thì ta sẽ xét thắng cuộc về người ấy, các ngươi đã rõ chưa?. Nói rồi quan huyện bèn đọc: Huyện môn khai, huyện môn khai, Huyện quan cư chính vị, Huyện nha lưỡng biên bài, dân dã đáo hậu lai Câu đối này chỉ đơn giản là tả lại cảnh bình thường việc thăng đường của quan huyện thường ngày thôi Nhà sư nghĩ đến ngay nhà chùa của mình, bèn đối rằng: Thiền môn khai, thiền môn khai, Thích ca cư chính vị, bồ tát lưỡng biên bài, sư sãi đáo hậu lai Nhà sư đối xong cười lớn chắc mẫm mình thắng cuộc, và nhìn về phía tiểu nữ ra bộ dương dương tự đắc. Thấy tiểu nữ đỏ mặt và ấp a, ấp úng, Quan huyện bèn phán rằng: “Tiểu nữ kia, ngươi có gì khó nói chăng, nếu ngươi có câu đối, thì cứ việc đối lại, có gì thất lễ, ta sẽ bỏ qua cho”. Nghe xong, cô gái bèn nói rằng, nếu vậy xin huyện quan bỏ qua cho lỗi thất lễ Cô gái đọc: Âm hộ khai, âm hộ khai, âm vật cư chính vị, âm mao lưỡng biên bài, sư sãi đáo hậu lai Lại một lần nữa cái đầu của nhà sư chui vào chỗ kia, quan huyện thấy cô gái tuy thất lễ, nhưng thực sự có tài mà xét về chữ nghĩa thì vế đổi chỉnh hơn của nhà sư kia, bèn xử phần thắng cho thiếu nữ nọ, sư cụ bị một phen nhục nhã Có một viên quan lớn, được bổ về một địa phương, dự tính một cuộc ra mắt dân chúng. Ngài thông sức xuống các làng để cho nơi nơi phải dọn đường sạch sẽ đón quan trên. Lý trưởng chấp hành nghiêm lệnh, bắt dân chúng ai cũng phải ra lao dịch. Riêng có một anh học trò nghèo cứ nhất định không đi. Đúng hôm quan tới nơi, lý trưởng bắt anh ta ra đình để trình quan về một tên dân ngỗ ngược. Quan gọi anh ta đến quát: \"Mày là hạng gì mà dám kháng lệnh hương lý không đi dọn đường?\" Anh kia đáp:\"Bẩm quan lớn, tôi là học trò, là kẻ sĩ. Sĩ là đáng trọng nên tôi không đi\". Quan đập bàn mắng át:\"Trọng, trọng gì? Chẳng qua là anh lười nhác, thấy gọi đến tên thì trốn tránh chứ trọng với khinh gì? Được, đã nhận là học trò, là kẻ sĩ thì để ta xem tài học ra thế nào? Ta ra cho một vế đối, không đối được sẽ có đòn\". Quan đọc câu đối bắt phải đối ngay: Chàng màng, chàng màng, thấy dọn đàng thì lủi như cuốc Anh học trò không cần nghĩ ngợi, đối liền: Hục hặc, hục hặc, nghe tin giặc đã run như cầy Câu đối sắc sảo làm sao! Nhưng câu đối không ngờ lại chạm nọc quan! Có người biết rằng vị quan này một dạo đã tỏ ra nhút nhát khi xảy ra loạn lạc, nên mới cậy cục xin về quanh vùng Kinh Bắc, Kinh đô cho được an toàn. Câu đối vô tình đã xoáy vào nhược điểm ấy. Quan lớn đành chỉ nói vài câu qua quýt để tống anh học trò đi cho đỡ ngượng. Có ông cụ nọ vốn ham thích văn chương, cụ lập một quán hàng bên vệ đường, cũng mong gặp khách vãng lai trò chuyện cho khuây khỏa. Chính giữa gian nhà, cụ kê một cái án thư, trên đặt chiếc mâm gỗ, để sẵn quan tiền đồng. Trên vách, dóng với chiếc án thư là một vế câu đối đỏ: Tân quán nghênh tân khách (Cửa hàng mới đón chào khách mới) Ông cụ nói với nhiều người: \"Đây là mấy chữ chào khách, sơ sài thôi. Nhưng các vị khách xa gần, ai đối được lão xin tặng luôn quan tiền, gọi là chút quà tri ngộ\". Câu đối không khó, ý nghĩa rõ ràng, lối điệp ngữ đơn giản mà sắc sảo. Vì vậy mà hàng tháng ròng, quan tiền cứ nằm nguyên trên mâm, chưa được tặng cho ai cả. Chiều hôm ấy, khá nhiều khách quây quần trong hàng nước. Ai cũng trầm trồ chép miệng phàn nàn vì chuyện thiếu nhân tài, câu đối như vậy mà mãi không ai đối được. Bỗng một thầy nho thong thả bước vào, nhìn vế câu đối trên vách, rồi lại đưa mắt nhìn quanh mọi người. Một bác hàng xóm ngồi đó, cười xởi lởi: \"Thầy nho chắc ở xa đến chưa rõ. Chúng tôi đang nói chuyện về vế câu đối trên vách đấy, thầy nho có đối được thì nhận tiền thưởng của cụ tôi đi!\" Thầy nho gật đầu, đột nhiên, giữa mấy chục con mắt ngơ ngác của mọi người, thầy đĩnh đạc tới gần án thư, cầm lấy quan tiền rồi lẳng lặng quay ra, không nói một lời. Ông chủ quán định nhỏm dậy, nhưng nhìn ra, thấy anh đồ cứ bước những bước ung dung chứ không có vẻ vội vàng, không ra hạng người xấu thói. Ông cụ nghĩ ngay có thể chàng trai này có ẩn ý gì chăng, cụ đưa mắt cho cô con gái. Cô gái đứng lên gọi với: \"Thưa thầy! Thầy chưa đối lại câu đối của bố em\". Thầy nho dừng lại hơi nghiêng mình hướng về ông cụ tay giơ quan tiền ra: \"Thưa cụ, quan tiền của cụ vào tay tôi thế này tức là: Quý vật tặng quý nhân chứ còn gì nữa ạ!\" Một ông nọ có tính thích làm câu đối nhưng lại rất sợ vợ, hằng ngày ông thường đặt ra cho mình phải nghĩ ra được một câu. Hôm đó đã là cuối buổi chiều 30 Tết, ông vẫn chưa nghĩ ra được một câu nào, trong lúc đang mải suy nghĩ thì bỗng thấy một con chó sủa rất hăng về phía ông. Ông tức quá, nhưng cũng chợt nảy ra được một câu: Chiều ba mươi con chó sủa. Sáng hôm sau trong lúc đang ngủ nghe thấy tiếng vợ ho nhiều quá nghĩ mà thương, bèn viết luôn: Sáng mồng một vợ tôi ho. Rồi ngay sau đó, đọc lại cả hai vế của câu đối cho vợ nghe, vợ bèn tức giận lôi chồng ra định làm to chuyện vì dám coi vợ như một con chó. Lúc này ông ta phải vội giải thích: \"“Sáng” đối với “chiều”, “mồng một” đối với “ba mươi”, “vợ” đối với “con”, “Chó sủa” đối với “Tôi ho”. Đấy bà thấy không, tôi ví tôi ho với con chó sủa đấy chứ...Đến đây bà vợ chỉ còn biết cười... Có 2 ông đồ rủ nhau vào hàng đánh chén. Nhìn vào đĩa đậu phụ trên mâm, một ông nói: \"Tôi ra một câu, ông đối được cho thông thì tôi chịu tiền cả, đối không thông thì ông chịu tiền cả\". Ông kia bằng lòng, ông này liền đọc: Nướng đậu phụ cho cha ăn Ông kia ngẫm nghĩ một lát, rồi đối: Sắc ích mẫu cho mẹ uống Ông ra câu đối hơi hoảng. Nhưng rồi ông ta trấn tĩnh được thong thả nói: \"Ðối sát đấy, \"Phụ\" là cha đối với \"Mẫu\" là mẹ, \"uống đối với ăn\". Có điều thông thì chưa thông, vì Ðậu phụ không có mắm tôm thì ăn với gì? Ăn với Ích mẫu được ư?\" Ông kia bèn hỏi vậy đối thế nào thì chuẩn, ông này đáp: \"phải đối thế này mới thông\": Lấy mắm tôm cho mẹ chấm Một ông Nghè có cô con gái quý, chỉ ước kén được một chàng rể hay chữ để nối nghiệp mình. Ngay từ lúc cô con gái còn nhỏ, ông đã đánh tiếng khắp nơi. Một thầy đồ nọ có người con trai dốt nát, chỉ ham ăn chơi chẳng biết chữ nghĩa gì, nhưng thầy lại phao ầm lên là cháu thầy hay chữ như thần đồng, mới lên chín tuổi mà ứng đối được với các bậc đại nho. Nghe chuyện, ông nghè mừng lắm, cho gọi thầy đồ lại và nói: \"Thầy đem cháu đến đây để ta thử tài, nếu giỏi thật ta sẽ cho làm rể\". Thầy đồ mừng thầm trong bụng vì mưu của thầy có cơ hội thực hiện, đến ngày đã hẹn, thầy dẫn con đến ra mắt ông Nghè. Thấy thằng bé có vẻ nghịch ngợm, ông Nghè đã có vẻ nghi ngờ. Đầu tiên ông Nghè chỉ vào cái bàn thờ, thằng bé không hiểu cái gì cả, trông lên thấy có đĩa bánh rán, nó chỉ ngay vào đó. Ông nghè ngạc nhiên hỏi: \"Thế nghĩa là thế nào?\" Thầy đồ thản nhiên trả lời: \"Cháu nó đối thế là sát lắm ạ!\" Ý cụ muốn nói: Đẹp vàng son Nó đối lại là: Ngon mật mỡ Ông Nghè gật gù nhưng vẫn còn ngờ ngợ, liền ra câu khác. Ông chỉ cây cau trước sân, thằng bé chẳng hiểu gì, bỗng thấy con cua bò dưới gốc cau nó liền chỉ vào con cua, lần này thầy đồ chủ động nói trước: \"Đấy đấy, thưa ông! Nó đối vậy khá lắm đấy\". Ông chỉ cây cau có nghĩa là: Nhất trụ kình thiên (một cột đỡ bầu trời) Nó chỉ con cua có ý đối lại là: Bát túc hoành địa (tám chân tung hoàng mặt đất) Ông nghè gật gù khen lấy khen để. Ông quyết định thử lại lần cuối nếu đối được sẽ gả con gái cho, rồi ông chỉ vào vựa thóc có ý khoe giàu. Thằng bé thấy ông ta đối mãi chẳng ăn uống gì, tức quá vạch quần chỉ vào con cu...Ông nghè tái mặt đập bàn quát: \"A, thằng này láo, nọc nó ra đánh một trận mới được\". Thầy đồ thưa: \"Bẩm ông nó đối hay vậy sao đánh nó!\". Ông chỉ vào vựa thóc có ý nói: Dưỡng thiên hạ chi nhân (nuôi người thiên hạ) Nó chỉ vào \"con cu...\" là có ý nói: Kế tổ tông chi nghiệp (nối nghiệp tổ tiên) Ông nghè vỗ đùi khen: \"Ừ hay thật! Quả đúng là rể quý của ta!\" Anh kia nghèo dốt ơi là dốt chữ nghĩa cũng trống không nghe đâu có ông nhà giàu kia kén rể hay chữ. Ai đối cho hay đúng ý ông thì sẽ gả con gái cho. Đã nhiều người tới thử đối đáp nhưng chưa ai được... Chàng dốt nghe thấy thế cũng ham lắm bèn lướt dép mò tới dự thi. Ông nhà giàu hỏi nó đi đâu? Nó thưa tôi đi kén rể. Ông vừa thấy con cua bò ra ông chỉ và nói rằng: Con cua đó anh đối làm sao thi đối đi. Nó không biết cái khỉ mốc gì cả cứ đứng sững người như trời trồng nó nghĩ: \"Chả lẽ mình làm thinh hoài thế này thì thiếu lẽ phép \". Nó quê quá mới giơ cây dù lên mà trấn an: Cây dù đây! Ông nhà giàu mắng nó thậm tệ nào là thằng cù bơ cù bất: \"Đồ ba láp Dốt đặc! Vậy mà cũng đòi làm phách!\". Tức mình nó đi thẳng tới nhờ một ông Đồ hỏi đầu đuôi gốc ngọn rồi nói: \"Được ! Không hề chi về chạy năm chục đồng đem đây mai đi với tao thì xong!\" Mới sáng tinh sương thầy trò đã dắt nhau tới nhà nọ. Ông chủ liếc thấy liền nói: \"Ông đem cái thằng ba lêu này đi đâu đó? Nó không biết nhất là một lợn là giống gì?\" ông Đồ vội chống chế: \"Vậy chớ nói giỏi lắm ông à. Nó đối lại cây dù cao siêu lắm đó!\" Ông nhà giàu nọ gân cổ cãi: \"Cao làm sao mà cao cây dù đối với con cua ấy có ý nghĩa gì mà gọi là cao?\" ông Đồ cười: \"Ấy ông nói vậy mới lầm! Không mấy thuở gặp được đức cao trí tuệ ấy đâu.\" Ông ra vế rằng: \"Con cua đó\" thì nó phải đối rằng: \"Cái dù đây\" chứ.\" Con cua là: \"Hoàng hành hải ngoại\" và nó đối cây dù là: \"Độc lập thiên trung\" Còn đối làm sao hay hơn hả? Ông nhà giàu nọ nghe thấy có lí bèn gả con luôn... Chuyện xưa kể rằng, có hai thanh niên được một người bạn làm nghề điêu khắc mời họ đến dự tiệc tân gia, mà chưa biết cách đối xử. Hai người rủ nhau đến nhà một Thầy Đồ hay chữ trong làng xin câu đối, Thầy Đồ hỏi nghệ nhân điêu khắc làm nhà ở đâu, một cậu thưa: \"Dạ, nhà cách chân núi chừng trăm mét, xung quanh bọc suối, bốn mùa thơm mát hoa rừng. Các bạn bè văn chương, thơ hoạ thường đến chơi đàm đạo\". Nghe khách kể, Thầy đồ trầm ngâm. Ông nói như với mình mà cũng như giãi bầy với khách: \"Thế là bầu bạn tri âm\". Thầy lấy những đồng trinh kẽm trong hộp, bầy 7 đồng lên tấm giấy như thể đánh dấu. Thầy hình dung ngôi nhà miền sơn cước lồng lộng gió trời, bốn bề là trăng mây, hương thơm cỏ lạ. Nơi ấy có những bạn bè trao gửi niềm tâm sự để tạo nên tác phẩm để đời. Những con chữ chợt xuất thần đậu trên trang giấy: Sơn không thù tạc sinh giai phẩm (Nhà vắng, có tri âm nảy vần thơ tuyệt bút) Trạch lãnh tri âm khởi tuyệt thi (Núi lạnh, trong thù tạc sinh tác phẩm mê hồn) Hai thanh niên thấy hay quá rất thích thú, cậu còn lại xin thầy một câu đối nữa để mình tặng riêng bạn. Thầy Đồ gác bút ngồi thở, hai chàng trai nhìn nhau không nói. Họ biết cái giây khắc yên tĩnh kia sẽ mang đến điều kì diệu. Và 9 đồng trinh kẽm lại được bầy lên mặt giấy để phân chia, rồi lần lượt 18 chữ thần tình được hiện lên hai vế câu đối: Hiên thượng tảo hoa, quán phong đài mộ vũ (Sáng ngắm hoa trước cửa, chiều trông mưa trên đài- thành lệ) Thiên không thu nguyệt, thường sơn cước hạ vân (Thu soi trăng giữa trời, hạ nhìn mây dưới núi- hoá quen!) Một lần, có đám học trò đến thăm thầy đồ, thấy nhà đóng cửa mà bên trong thì nghe có tiếng rúc rích và tiếng giường kêu ọt ẹt, các trò bấm nhau cười. Thầy thấy thẹn liền ra câu đối, nếu đối đựơc thì mới mở cửa: vế ra: Sĩ đáo ngọai gia, thầm bất thầm, thì bất thì, thầm thì thầm thì! Một anh nho sinh mới đối lại: Sư ngọa trung phòng, ọt bất ọt, ẹt bất ẹt, ọt ẹt ọt ẹt! Có một vị tú tài nọ có tính tự đại tự cao, lúc nào mặt mày cũng vênh váo coi mọi người dưới mắt mình. Một hôm đương lúc hoàng hôn, dạo chơi đường làng, vị tú tài gặp một người bán rau với hai cái sọt gánh ở trên vai, một cái lớn, một cái nhỏ, liền cao hứng ngâm nga: vế ra: Đại la thị la, tiểu la dã thị la. Tiểu la trang tiến đại la, lưỡng la hợp nhất la (sọt lớn là sọt, sọt nhỏ cũng là sọt. Sọt nhỏ bỏ vào trong sọt lớn, hai sọt hợp thành một sọt) Vị tú tài cảm thấy cây đối của mình quá tuyệt hảo nên cứ ngâm đi ngâm lại không thôi với thái độ tự đắc lắm. vừa lúc ấy có mấy người khiêng cỗ quan tài đi đến, người bán rau bỗng cất tiềng ngâm nga đối lại vế đối của vị tú tài như sau: vế đối: Quan tài thị tài, tú tài dã thị tài. Tú tài trang tiến quan tài, lưỡng tài hợp nhất tài (Quan tài là tài, tú tài cũng là tài. Tú tài bỏ vào trong quan tài, hai tài hợp thành một tài) Vị tú tài tái mặt vì xấu hổ đến không biết chui vào đâu được Có tay trọc phú bị mất con gà tức quá nhưng không sao được, con gà đó nặng tới 8 cân mục đích nuôi để sắp tới giết thịt nhân dịp ông ta được nhận chức quan viên giữa đình làng, ông ta tức giận liền thuê một Thầy Đồ đến viết hộ một bài thơ dán ở cổng bên tay phải, ý ông ta muốn rằng ai đọc bài thơ này đã nỡ bắt thì đem gà trả lại. Thầy Đồ suy nghĩ ít phút rồi viết nội dung như sau: vế ra: Hôm qua tao mất một con gà, kẻ nào đã bắt phải thả ra, đứa lớn phải khuyên cùng đứa bé, đàn ông nên bảo với đàn bà, thả ngay thì chồng được gần vợ, muốn chén thì con sẽ mất cha, nuôi nấng công phu tao phải tiếc, coi chừng tiếng xấu sẽ bay xa sáng hôm sau khi Trọc Phú ngủ dậy, thấy ở cổng bên trái đã có bài thơ họa lại: Hôm qua tớ bắt được con gà, bắt được dại gì phải thả ra, đứa lớn nhổ lông cùng đứa bé, đàn ông nấu nướng với đàn bà, phao câu béo ngậy chồng nhường vợ, cổ cánh giòn tan con phần cha, nuôi nấng chi đâu mà phải tiếc, bắt gần cho tiện bắt chi xa Chuyện kể rằng có một ông đồ sống thanh cao vui cùng sách vở, đối diện nhà ông là nhà của một trọc phú dinh cơ đồ sộ, kín cổng cao tường, trước cửa hắn lại có bụi tre cao như để khoe... mình là quân tử! Tết, ông đồ tức cảnh viết đôi câu đối: 家中萬卷書 Gia trung vạn quyển thư (Trong nhà muôn cuốn sách) 門 外 三 竿 竹 Môn ngoại tam can trúc (Ngoài cửa ba cành tre) Có kẻ vào nhà tên trọc phú mách lẻo: \"Nó khinh ông ra mặt đấy, nhà nó thì chữ nghĩa, nhà ông chỉ có ba cành tre gộc\". Tên trọc phú tức tối cho người chặt phăng bụi tre chỉ còn trơ gốc. Hôm sau, người ta thấy sau mỗi vế đối kia thêm vào một chữ: 家中萬卷書長 Gia trung vạn quyển thư trường 門外三竿竹短 Môn ngoại tam can trúc đoản Thế là, tên trọc phú lại nghe lời “thầy dùi”: \"Nhà nó thì muôn cuốn sách dồi dào, còn nhà ông chỉ trơ ba đoạn tre cụt ngủn\". Không chịu được, tên trọc phú cho người đào phăng cả gốc tre đổ đi. Sáng hôm sau, lại câu đối cũ nhưng mỗi vế lại có thêm một chữ nữa: 家中萬卷書長有 Gia trung vạn quyển thư trường hữu 門外三竿竹短無 Môn ngoại tam can trúc đoản vô Lão nghe lời dịch: \"Trong nhà muôn cuốn sách dài mãi/Ngoài cửa ba cành tre ngắn không\", tuy tức giận vô cùng, không cũng đã hết phép. Sau đây là câu chuyện về một bà goá, giỏi chữ nho, đăng bảng tìm chồng. Chuyện rằng bà thuộc loại \"nửa chừng xuân, thoắt gảy cành thiên hương\" (Kiều). Sau ba năm để tang chồng, tròn đạo phu thê, bà bắn tiếng là bà có ý mống chuồng. Bà cho biết sẽ chọn ông nào biết nói lái hay nhất bằng cách dùng câu đối, có vẽ như chữ nho. Bà đưa câu chuyện nói lái của ông phú hộ bên trên làm ví dụ. Bà còn nói rõ hơn là phải diễn tả được tình cảnh của bà trong ba năm để tang chồng. Đề tài thật rắc rối và hóc búa thật sự. Nhưng vì bà đẹp quá nên rất nhiều nhân tài nộp bài. Sau khi chấm xong bà lựa được hai bài, vừa có tiếng lái, vừa có vẽ như chữ nho, vừa tả một phần đời bà, để cho vào chung kết. Bài thi chung kết đầu chỉ có hai câu đối như sau: Bách nhật bách không vô cụ đặc Băm na đổ lể, chẩm ai đăng Bài thi thứ hai, vừa có câu đối, lại vừa là bài thơ song thất lục bát: Gái quốc sắc cao môn Dũ Đệ, trai anh hùng tứ hải Đại Du. Nhìn em đã thấy Căng Tu, Mống Chuồng chỉ nhận Cốt Tu làm chồng Cả hai được chấm đậu viết, nhưng sau phần thực hành, trong vòng 2 tuần liên tiếp bà loại ông có hai câu đối ngắn, vì không tả đúng tình trạng thật của bà, và vì thực hành kém quá. Ông ấy nói \"ba năm để lổ chẳng ai đâm\" (=chẳng ai đăm) là sai vì thât sự trong ba năm đó bà có cho...\"đâm\" lai rai. Bà thành thật thú nhận như vậy. Và do đó bà chọn ông thứ hai. Chẳng những ông đã nói đúng những gì bà có (nhà ở tuy thuộc loại kính cổng nhưng quá còn son nên dể sa ngã, có kiếm chác chút chút). Ông còn tả bà đẹp và hấp dẫn (nhìn bà ông đã thấy \"căng tu\"). Ngoài ra ông sau còn nói rất đúng về những gì ông có. Ông thứ hai nầy đúng là \"trai anh hùng tứ hải..đụ dai dẳng, và cũng hiền lành có cái \"tốt cu\" đúng như ông đã nói, bà chịu làm đám cưới với ông thứ hai nầy. Một cô gái có học ra một vế đối với người yêu và nói rằng nếu chàng đối được thì mới thành vợ chồng, nếu không thì phải chia tay: vế ra: Bạch thử xuyên tường hiền địa hiệp (Con chuột trắng muốn đào tường chỉ e đất hẹp quá). Chàng nho sĩ nghĩ mãi không đối được xấu hổ quá ngửa mặt lên trời than vãn, chợt thấy chim Hoàng Anh bay qua liền nghĩ ra được vế đối lại: Hoàng anh hấn dực hận thiên đê (Chim Hoàng Anh muốn bay cao nhưng hận trời thấp quá) Quả là trai tài mà gái cũng tài. Về sau họ lấy nhau thành đôi vợ chồng tri kỷ. Có anh học trò nghèo nhưng hay chữ, hay ra chợ làm quen với cô bán gạo xinh đẹp. Anh ta chuyên mua chịu và hứa sau này đỗ đạt sẽ đền gấp 10 lần, một lần cô hàng gạo nói: \"tôi ra câu đối, nếu anh đối được không những tôi cho cả thúng gạo mà còn theo về làm vợ\". Anh học trò đồng ý, cô gái đọc: vế ra: Học thì dốt, lồn tốt thì muốn (cô gái lấy ngay câu tục ngữ dân gian ý nói học hành chẳng ra gì mà nhìn thấy gái thì bạ đâu cũng thèm) Anh học trò vừa thẹn đỏ mặt lại vừa bí, trước mặt đông người xấu hổ không đối được, anh ta đành đánh bài liều bê luôn thúng gạo bỏ chạy. Cô hàng gạo đuổi theo la: \"trả đây, đã không đối được còn đòi lấy gạo\". Chợt anh học trò trong hoàn cảnh này nghĩ ra vế đối cũng bằng tục ngữ bèn dừng lại nói: \"vế đối tục tĩu nên tôi giả vờ chạy ra chỗ vắng người mới đối\". Cô gái nói: \"Thử đọc xem\". Anh học trò đọc: Việc thì bỏ, cặc lõ thì theo (câu đối quá chuẩn cả về câu từ lẫn nghĩa ngữ khiến cô gái chịu phục, lại còn khéo giữ ý đến chỗ vắng người mới đọc, từ đó 2 người nên duyên chồng vợ) Dân gian vẫn truyền nhau câu đối (khuyết danh) của một cô dâu thử tài chú rể trong đêm tân hôn: Hang Thiên Thai then khoá động đào, đóng chặt lại kẻo chàng Lưu quen lối cũ (Cô dâu dùng điển Lưu Thần nhập Thiên Thai). Chú rể cũng chẳng phải tay vừa: Cửa Hàm Cốc lỏng khuôn tạo hoá, mở toang ra cho ông Bái dẫn quân vào. (Chú rể dùng điển Bái Công – Lưu Bang dẫn quân qua cửa Hàm Cốc để đối lại). Cô dâu chịu và tất nhiên là...mở cửa... Một anh học trò hay chữ mà đa tình, gặp một người đàn bà xinh đẹp, thuỳ mị, có ý muốn yêu mới ngâm rằng: Thấy em cũng muốn làm quen, Lại sợ em có chữ Thiên trồi đầu Cô gái trả lời: Anh ơi chớ nói thêm rầu, Chữ Thiên trồi đầu lại có vết vai Trong lời của chàng trai: Thấy em cũng muốn làm quen - Lại sợ em có chữ Thiên trồi đầu. Ý chàng trai muốn làm quen với người phụ nữ nhưng lại sợ người ta có chồng rồi. Vì chữ Thiên [天] thêm nét đầu cho nhô cao một chút nữa sẽ thành chữ Phu [夫] Chữ Phu [夫] có nghĩa là chồng. Lời đáp của người phụ nữ: “Chữ Thiên trồi đầu” tức chỉ chữ phu [夫] nhưng lại có thêm “vết vai” thành chữ Thất [失] nghĩa là mất. Ý người phụ nữ muốn nói, tuy cô đã có chồng nhưng chồng cô cũng đã mất rồi. Nghe cái giọng thơ ngậm ngùi như vậy, anh học trò biết là chị ta vẫn còn luyến tiếc người bạn đời của mình lắm, nên đành từ tạ mà đi. Chàng trai hỏi: Bấy lâu em vắng đi đâu, Bây giờ thiên đã mọc đầu ra chưa? Cô gái chân thành chia sẽ: Từ ngày thiếp vắng mặt chàng, Bây giờ liễu đã có ngang ra rồi. Chàng trai muốn hỏi cô gái có chồng chưa. Cô gái trả lời: “Liễu đã có ngang” tức chữ Tử [子] (chữ Liễu [了] nghĩa là rõ hoặc hết, đồng âm với chữ Liễu [柳] chỉ cây liễu vốn là hình ảnh tượng trưng cho người con gái trong thơ ca cổ liễu yếu đào tơ, phận liễu bồ...), nếu chữ Liễu [了] thêm một nét ngang thì thành chữ Tử [子] có nghĩa là con). Ý cô gái muốn nói, chẳng những cô đã có chồng mà còn có con nữa. Có hai thầy khóa đi đường gặp một cô gái gánh hương đi bán, các thầy lại gần, bắt chuyện làm quen. Cô hàng hương cười: \"Có thật các thầy là những bậc nho sĩ chăng? Nhà em làm hương, có một câu đối từ đời xưa để lại, đã lâu mà chẳng có ai đối cho. Mong được hai thầy giúp đỡ\". Nói thế, cô cũng chẳng chờ xem hai thầy có đồng ý không, đọc luôn: Hương ngũ vị năm mùi thơm chửa! Câu đối nghe đơn giản mà khó vô cùng: hương có nghĩa là thơm. Ngũ vị là năm mùi. Chửa cũng đọc là chưa mà vị là mùi, mà cũng là chưa, quả là hóc búa. Nhưng một thầy khóa đã thủng thẳng đáp lại: Đèn tam tinh ba ngọn sáng sao! Thật là tài tình: tam tinh là ba ngọn, tinh cũng nghĩa là sao. Thầy còn lại đọc: Hồ bán nguyệt nửa tháng trông trăng! Câu đối này, hơi văn thì không linh hoạt bằng, nhưng ý nghĩ và tiểu xảo dụng công vẫn đạt: bán nguyệt là nửa tháng, nguyệt lại là trăng! Cô gái nghe xong rất mừng, cô vui lòng kết bạn đồng hành với hai người bạn mới Đi hội xuân, ba chàng thư sinh thấy hai thiếu nữ vừa đi, vừa tung tăng vui cười. Ba anh liền chọc ghẹo: Nhị nữ đồng hành, tung hoành tứ khẩu (hai cô cùng đi, 4 miệng đều cười) Hai cô đáp lại liền: Tam nam giai tọa, thượng hạ lục đầu (ba anh đều ngồi, trên dưới 6 cái đầu cúi) Ca dao có câu:\"Nhà bà có cái cối xay. Bốn chân bám đất, ngõng ngay lên trời\". Thấy ... \"ngõng ngay lên trời\" thì chợt nhớ chuyện xưa ghi lại, nhưng mà không biết bà chủ nhà có dùng cái cối không? Cái cối xay lúa ấy mà. Ngày xưa nhà nào mà không có cái cối xay (luá) cối giã (gạo), nhà giàu còn có cối xay bột bằng đá xanh. Cối xay thì xay luá hay xay bột đều có ngõng. Cái ngõng là cái ngõng chớ không có tiếng khác để thay. Có cái ngõng của thớt dưới thì thớt trên mới xay được. Các bà lúc nói chuyện với nhau cũng thường hỏi: - \"Nó được mấy ngõng mấy bệp?\" Tức là được mấy trai mấy gái? Rồi do tiếng \"ngõng, bệp\" mà ra câu thơ không nhớ của Hồ Xuân Hương hay của Tú Xương \"con tí ngẵng, cái bề hê\" rồi mấy cán bộ tập kết mới pha chế ra câu: (khoãng năm 1958). Đất Bắc anh gìn con tí ngẵng Trời Nam em giữ cái bề hê Vào cuối thế kỷ XIX, dưới chế độ thực dân, nho học lụi tàn, các kỳ thi chỉ là cảnh chợ chiều để cho bọn mua quan bán tước tha hồ thao túng. Bi hài kịch này đã được đôi câu đối sau đây miêu tả sinh động: Con nên khoa giáp cha mòn trán Em được công danh chị nát trôn! Có một lúc, bị tình thế ép buộc, chánh phủ dùng người không cần “đức”, là lúc xứ nầy mới bị chinh phục vừa xong, người hiền trốn lánh không chịu ra, mà muôn việc không thể bỏ, thì lúc bấy giờ có tên thợ rèn đã được làm Tổng đốc, tên buôn gà đã được làm tri huyện. Cái chế độ dụng nhân ấy tạm thi hành trong hai lần lấy thành Hà Nội (1873 và 1882) nên mới có câu đối rằng: “Dã tượng tích vi tổng đốc Mại kê kim tác huyện quan” Dẫu biết sự đó là bởi cực chẳng đã, hồi nhà nước cần có người để sai sử, mà không có người, thì cũng phải dùng đỡ vậy thôi. Sau khi đó, trong nước được bình yên, nhà nước lại lấy nhân tài ở trong khoa cử hoặc học đường ra mà dùng Năm 1915 (ất Mão), các tỉnh miền Bắc ngừng dạy và học chữ Hán, thì ngay năm sau 1916 đã có một trường tiểu học được dựng lên ở ngã tư Canh (địa bàn Vân Canh) để dạy chữ Quốc Ngữ, không chỉ riêng cho vùng Canh, mà còn cho cả mấy xã lân cận nữa và một nhà hộ sinh (địa bàn Phương Canh nay là Xuân Phương). Đôi câu đối viết ở của trường tiểu học như sau: \"Trước nhà nước, trước quốc dân trí thức muôn nơi cùng đào tạo Bên hộ sinh, bên trường học nhân tài, bốn xã đó mà ra.” Năm 1919, chính quyền bảo hộ và Nam triều mở cuộc vận động mua quốc trái, để bù cho ngân sách thiếu hụt sau chiến tranh thế giới của mẫu quốc. Nhằm cổ xuý cho cuộc vận động này, bộ Hộ ra một vế mời đối: vế ra: “Dân phải quốc trái” (với ý người dân phải mua quốc trái để ủng hộ chính phủ). vế đối: “Nam ở Tây về” (với ý người Việt Nam đi lính sang Tây, nay hết chiến tranh trở về nước; nhưng cũng hàm ý: người Việt Nam thì ở nước Nam, còn người Tây thì... cút về Pháp!. Hàm ý này biểu thị qua việc coi “Dân phải” là một nòng cốt đơn, hay một cấu trúc chủ - vị (“Dân (thì) phải”); và theo đó, “Quốc trái” trong thế đối xứng, cũng là một nòng cốt đơn (có thể hiểu: “Việc nước mà hành xử như thế là sai trái”; theo đó, ý định ban đầu của người ra vế đối bị bẻ lệch.) Dưới đây, là các kiểu cấu tạo ngữ pháp tương ứng với ba trường hợp đã nêu: Kiểu 1 (ý định ban đầu của người ra vế đối), bị kiểu 2 (ý người đối lại) bẻ lệch. Ở kiểu 2 này, dạng 2’, tách mỗi vế thành hai nòng cốt đơn (hiểu là có dấu phảy đặt giữa hai vế); dạng 2’’ thể hiện ý “người Việt Nam đi lính sang Tây, nay hết chiến tranh, trở về nước” không tương ứng với vế ra. Câu đối khắc tại Hiệu Yên Xuân thời Pháp thuộc: Năm 1922, ở Yên Xuân có một số người sớm giác ngộ và có tư tưởng đấu tranh chống lại bọn cường hào và quyết định cùng nhau thành lập nhóm “Tâm giao”. Nhóm Tâm giao mở hiệu thuốc Bắc tại nhà ông Phan Hoàng Thân (do ông Hoàng Khắc Bạt chủ trì) nhằm mục đích vừa chữa trị bệnh cho dân, vừa gây dựng nguồn quỹ để hoạt động. Sau khi xây dựng xong, ngôi nhà được các hội viên nhất trí đặt tên là Hiệu Yên Xuân, bởi phần lớn hội viên là người của hai làng Dương Xuân và Yên Lĩnh. Bên ngoài là một cửa hiệu kinh doanh thuốc Bắc và các mặt hàng thiết yếu, bên trong của Hiệu Yên Xuân là nơi tuyên truyền, giác ngộ và giáo dục tư tưởng yêu nước, nuôi dưỡng nguồn cán bộ cho cách mạng. Câu đối được dán ở quán giải khát: Bán rượu, bán trầu, không bán nước Buôn trăm, buôn chục, chẳng buôn quan “Bán nước” tức bán nước uống, cùng âm với ngữ cố định “bán nước” (phản bội tổ quốc); “buôn quan” tức buôn một lượng hàng hoá có giá trị một quan tiền (hoặc buôn bán trong phạm vi một quan tiền), cùng âm với “buôn quan” (mua bán chức tước). Lý Toét và Xã Xệ là hai nhân vật chính trong loại tranh cười cùng có mặt lần lược trên cá trang báo Ngày Nay và Phong Hóa của Tự Lực Văn Đoàn. Chưa có nhân vật biếm họa Việt Nam nào mà sống dai liên tục cả hơn mười năm trên mặt báo như cặp bài trùng Lý Toét và Xã Xệ. Lý Toét: Cao, gầy gò, tóc búi củ hành, râu ria lởm chởm, mặt mày khắc khổ, mồm rộng tới mang tai, đầu đội khăn xếp, áo dài, tay luôn cầm một cái ô, đôi giày chuyên cắp ở nách vì sợ bị mòn. Xã Xệ: Lùn, mập ú, đầu trọc lốc có độc một sợi tóc, má phính, dẩu mỏ, thỉnh thoảng diện áo véc đàng hoàng, ưa làm sang. Giai thoại về hai nhân vật Lý Toét và Xã Xệ xuất hiện trên báo chí những năm đầu của thế kỷ XX có ghi lại đôi câu đối sau: Đã đánh đập đồng đội đau đớn, đệ đơn đến đây, đền đi, điều đình đâu được Xẩy xô xát, Xã Xệ xuềnh xoàng, xin xếp xuống xem xét xử, xí xóa xong xuôi Câu đối của ông Đại Ngu Trần Bình viết trước cổng một nhà Hộ Sinh: Ông Trần Bình (khoảng đầu thế kỷ XX) có đôi câu đối dán cổng nhà hộ sinh hiệu \"Con Rồng\" ở Tiền Giang: Con tiên cháu rồng, lộn xuống cõi trần sung sướng nhỉ Mông mềm bụng rắn, sai đâu bà mụ đỡ đần cho Vấn đề ở đây là nghệ thuật nói lái của các chữ \"rồng lộn\" và \"rắn sai\" của cả 2 vế Năm 1933, viên toàn quyền Pie Pátkiê chết cháy trong một tai nạn máy bay khi y đang bay về nước. Có người đã làm đôi câu đối bằng tiếng Pháp như sau: Tous les Annamites sont si joyeux! Ce bel incendie nous venge bien! phiên âm Tiếng Việt: \"Tú lê da na mít xông xi gioay ơ; xơ ben lanh xăng đi, nu văng giơ biêng\" (Mọi người Việt Nam đều rất hân hoan, trận lửa đẹp kia trả thù cho chúng tớ) Chaque colonial est vraiment triste! Mille dangers semblables vous attendent phiên âm Tiếng Việt: \"Sác cô lô ni an e vre măng t'rít, min đăng giê xăm bláp vu dát tăng đờ\" (Mỗi chú thực dân hẳn là buồn bã, nghìn tai nạn thế vẫn đang đợi lũ mày) Tương truyền, khi làng Cổ Am bị bom tàn phá trong nhà thờ Trạng Trình có thấy một cái bia, có hai câu sau: “Giữa năm hay hai bẩy mười ba, lửa đâu mà đốt tám gà trên mây”. Cho đến khi xảy ra sự kiện trên, mọi người mới vỡ lẽ về tài tiên tri của Trạng, chả là năm ấy nhuận hai tháng bảy ông bát kê (Pierre Pasquier) làm chức toàn quyền đi máy bay về Pháp bị cháy. Do thế mới biết tám gà đốt ở trên mây thì tám gà là bát kê, dịch âm ngữ (pasquier). Cải cách ruộng đất: Chín chữ cù lao, con đấu bố Trăm năm tình nghĩa, vợ tố chồng Sau Cách mạng Tháng Tám (1945) ở Sơn Tịnh – Quảng Ngãi có một Chủ nhiệm Việt minh sống liêm khiết nên gia cảnh vẫn nghèo khó. Một hôm, ông nhận được thiệp của người bạn mời đến dự tiệc. Sau nhiều ngày suy nghĩ, ông làm câu đối: Có tới có hơn, hơn tới có Không đi không phải, phải đi không Năm 1946 tản cư. Một nhà văn đồng bằng (Bắc Việt) chạy lên mạn ngược, bị sốt rét (ngã nước). Trong lúc sốt lên cao, tay chân run rẩy, rên hừ hừ, còn nghĩ ra câu đối tức cảnh: Vì nước phải lên nguồn, đánh mãi nước nguồn, đâm ngã nước Se tơ nên chọn kén, quay hoài, tơ kén vẫn vướng tơ Câu đối dán ở cơ quan Hội Liên Việt: Anh em ơi, kháng chiến đủ năm rồi, khắp đông tây nam bắc bốn phương trời, đâu cũng lừng danh nòi giống Việt! Trời đất nhẽ, đoàn kết thêm lớp nữa, xếp già trẻ vào một hội, làm cho nổi tiếng nước nhà Nam! Thời chống Mỹ, ở miền Nam có câu đối nói lái về những thất bại của Mỹ như sau: Tìm diệt bãi Cửu Long, bị sóng Cửu Long dìm tiệt Dồn dân bờ Trà Khúc, nhừ đòn Trà Khúc dần Giôn Câu đối nhân dịp tổng tấn công tết năm 1968 (Mậu Thân): Pháo gác trời mây trừ giặc Mỹ Xe băng tuyến lửa mở đường Xuân Báo Tết Hà Nội mới năm 1973 có đôi câu đối mang chủ đề kháng chiến chống Mỹ cứu nước như sau: Lung linh én bạc phanh thây pháo đài bay ung dung đón Tết Rực rỡ rồng vàng xé xác bê năm hai đĩnh đạc vào Xuân Cả nước tưng bừng sử mới thêm trang đánh Mỹ Hai miền tấp nập cầu xưa nối nhịp mừng xuân Tương truyền, trong đám cưới nọ vào tối tân hôn, nữ sĩ Hồ Xuân Hương có gà cho 1 cô dâu vế xuất khá ác liệt khiến chú rể không nghĩ ra nổi vế đối nên đêm đó không được động phòng: Mở mông muội mông-muội mà mê muội mê-muội 1/ Mông muội: mông em. 2/ Mông-muội: tăm tối. 3/ Mê muội: mê em. 4/ Mê-muội: mụ đi, không còn tỉnh táo sáng suốt nữa. Vế xuất có nghĩa là: Khi mở mông em ra ( mở mông muội ), cái tăm tối ( mông-muội ) huyền hoặc kỳ diệu trong cõi thâm sâu ( hoa hướng âm- dụng cụ ái tình bẩm sinh của cô dâu ) khiến anh ( chú rể ) phải mê em ( mê muội ) cả những gì anh cho là không sáng suốt ( mê-muội ). Tuy nhiên nó còn oái oăm ở chỗ sử dụng điệp âm đầu trong Tiếng Việt. Có số người đối như sau: 1 - những câu đối của Tô Chí Tự: XOA XÚ XẨM XÚ XẨM XÍ XÂY XẨM XÂY XẨM (xú : rút ra từ xú-chiêng =áo ngực, xẩm = ( bà xẩm ) chỉ phụ nữ người Hoa. Xí = phát âm xì hơi tỏ thái độ tán thán) THEO TRÍ THỨC TRÍ THỨC THẤY THÁCH THỨC THÁCH THỨC 2 - câu đối của Kiền Đức Trương Thế Công: TÌM TIÊU TAO TIÊU TAO TỚI TANH TAO TANH TAO (Tiêu tao, như tiêu dao; hay như tiêu dao và thanh tao. Tanh tao, tính từ nói về sự (mùi) tanh tưởi. TỚI: nếu dùng từ THẤY thì hay hơn, song dùng từ TỚI lại đúng tính 'trùng âm' của vế xuất hơn) 3 - câu đối của Bạch Hồng Ngọc: MOI MẮT MƠ MẮT MƠ MỚI MUỐN MƠ MUỐN MƠ 4 - những vế đối khác chưa rõ tác giả: vế đối 1:Tụng \"Tâm Tư\" tâm tư tương tư tương tư (Tụng :Đọc to nhiều lần. Tâm Tư : Tác phẩm \"Tâm Tư Trong Tù\" của Hồ Chí Minh. Tâm tư :Điều suy nghĩ ở trong lòng. Tương tư : Nỗi nhớ. Tương tư :Sự ngưỡng mộ,tình yêu ở trong lòng. Ý cả câu : Đọc tác phẩm \"Tâm Tư Trong Tù\" mới hiểu được nỗi lòng của Bác,cảm thấy nhớ và cảm phục con người Bác) vế đối 2: Tính tỉ tê tỷ tê, túm ti tỷ ti tỷ (Tỷ: chị. Tê: tính từ chỉ cảm giác. Tỉ tê (tỷ tê): thì thầm thủ thỉ. Ti: nhũ hoa. Ti tỷ: tính từ chỉ số lượng - nhiều) vế đối 3: Nghịch nương long nương - long mãi nương nường nương nường (Nương long : bộ ngực của người con gái. Nương: trú ở, ghé tựa mình vào. Long : nhô cao lên. Dày dặn phong phú. Đẹp. Nương = Nường = nàng : cách gọi người con gái đầy quí trọng. Nương nường = nương nưởng : khoái thích thỏa mãn, phè phỡn đủ) (vế đối này xét về điệp âm đầu trong tiếng Việt chưa được chỉnh chu cho lắm) Dương Quốc Thạnh biệt hiệu Sơn Hồ, người làng Quá Giáng, xã Hòa Phước, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng. Ông nổi tiếng với những bài thơ nói lái trác tuyệt, dưới đây là những câu đối liên quan đến ngành y cổ truyền được người đời chép lại qua lời kể của ông: Có một thầy đồ ở Hội An đã cho học trò lén dán trước cửa tiệm thuốc Bắc có tiếng nọ một vế xuất đối, trong đó ghép toàn thành ngữ để giễu cợt tài bốc thuốc của ông lang chủ tiệm như sau: “Chủ có phước, thầy được may”, đâu phải “thầy hay thuốc giỏi”! Ông thầy thuốc cũng chẳng phải tay vừa, liền viết ngay vế đối lại, dán bên cạnh: “Bệnh không thuyên, tiền trả lại”, khỏi lo “tiền mất tật còn”! Vế xuất đối đã hay mà vế đối lại cũng thật xuất thần. Ông lang vừa khẳng định tài chẩn bệnh và phục dược của mình vừa đưa ra một lời cam kết với bệnh nhân. Đồn rằng, sau chuyện đối đáp trên, hai ông hay chữ này đã phục tài nhau và kết tình tri kỷ. Một ông thầy thuốc ở Tam Kỳ, từng nhiều lần bị bệnh nhân quỵt tiền công lẫn tiền thuốc sau khi chữa cho họ lành bệnh, mới nghĩ ra đôi câu đối và cho dán trước cửa nhà mình. Vế xuất đối ngầm ý chê trách người đời: “Đau tiếc thân, lành tiếc của”: Thói ở bạc đã quen! Vế đối lại là tuyên bố rạch ròi nhằm phòng hờ chuyện “mất cả chì lẫn chài”: “Được lòng trước, mất lòng sau”: Ai có tiền thì hốt! “Hốt” (thuốc) là tiếng miền Trung, như từ “bốc” (thuốc) miền Bắc, chỉ tổng quát chuyện chẩn bệnh, kê đơn và bán thuốc. Hóa ra đâu phải đến bây giờ các bác sĩ Tây y nhà ta mới vừa kê đơn vừa bán thuốc. Chuyện ấy đã có từ xửa từ xưa ở nước ta rồi! Các thầy thuốc xưa đã biết cách “tự giới thiệu” với bàn dân thiên hạ bằng những bài hò vè, câu đối dễ thuộc, dễ nhớ (đâu phải ngày nay mới có). Một thầy lang ở huyện Điện Bàn thông báo nguyên tắc chữa bệnh của mình ra trước cửa: Chẩn bệnh khách, khách mô cũng khách Lấy tiền ai, ai cũng như ai Thầy khẳng định rằng, mọi người đều bình đẳng trước... thầy thuốc. Từ quan chí dân, từ sang đến hèn, hễ đến với thầy là đều được chăm sóc như nhau. Một thầy thuốc khác khoa trương tài nghệ của mình bằng câu đối: Sanh thục dược tài do ngã thủ/Cao đơn hoàn tán tại ngô môn. Ý bảo, tự tay mình bào chế các loại thuốc sống chín gì cũng đủ cả, cửa hàng thì có đầy các dạng thuốc được tẩm sao và đóng gói từ cao đến viên, từ hoàn đến tán. Đồng thời thầy tự tin khẳng định nguyên tắc “kê đơn bán thuốc” của mình: Lên xuống rạch ròi không áp giá Bán mua liều lượng có kê đơn Thật là một kiểu “tự đánh bóng mình” không chê vào đâu được. Có điều, chẳng rõ sau khi đọc các câu đối ấy, bệnh nhân xứ Quảng xưa có thật mặn mà với thầy hay cũng như người thời nay, luôn “trừ bì” trước các lời quảng cáo ngon ngọt? Một ông nọ lớn tuổi lắm mới có được một mụn con trai. Nào ngờ, bạo bệnh đã cướp mạng trẻ thơ khiến nhìn thấy cảnh ông lão gục bên mộ khóc con, ai cũng thương cảm. Câu đối mang tên các vị thuốc “địa cốt bì”, “bán hạ”, “thiên môn”, “thương nhĩ tử”, “bạch đầu ông”... vừa thương cho đứa bé xấu số, vừa ái ngại cho ông lão đầu tóc bạc phơ trơ trọi trong nhà không ai phụng dưỡng: Địa cốt khởi trường mai, bán hạ khả liên thương nhĩ tử! Thiên môn nan khiếu tố, đường trung thùy phụng bạch đầu ông? Tạm dịch: Cốt đất táng dài lâu, giữa hạ khá thương thân trẻ thảm! Cửa trời khôn khiếu kiện, trong nhà ai dưỡng kẻ già nua? Biết bao giai thoại đã được dựng lên từ cái nghề Đông y cao quý mà cũng đầy may rủi ấy! Nói may rủi, bởi người xưa đã từng đúc kết: Vận khứ, hoài sơn năng trí tử Thời lai, thanh thủy khả thôi sinh Tạm dịch: Lúc (thầy thuốc) đến vận đen, chỉ phục một vị thuốc bổ như hoài sơn, tưởng chừng vô hại mà có thể làm cho con bệnh mạng vong; Khi (thầy thuốc) gặp thời, một chén nước trong cũng có thể khiến người thập tử nhất sinh sống lại. Nguyễn Văn Nhâm người xã Cổ Phục tổng Bất Lạo huyện Kim Thành tỉnh Hải Dương (nay là thôn Cổ Phục xã Kim Lương). Ông Nhâm đi học chữ Hán năm 12 tuổi, được 7 năm thì chế độ phong kiến Việt Nam bị lật đổ, tuy nhiên ông nhớ rất nhiều những chuyện kể về câu đối và thơ chữ Hán. Có những chuyện ông nghe người khác kể, có những chuyện ông chứng kiến hay tham gia trực tiếp, dưới đây là những mẩu chuyện liên quan đến đối đáp do ông tường thuật: Câu đối của Phó Công An Huyện Kim Thành Hoàng Tân Xuân (1925 - 2008) khi còn là học trò: Hoàng Tân Xuân tên thật là Hoàng Văn Sinh, người đồng hương đồng khóa với Nguyễn Văn Nhâm. Ông Xuân tham gia hoạt động cách mạng từ sau năm 1945 tại địa phương, sau giữ chức Phó Công An huyện, đến năm 1977 được nhà nước cho nghỉ hưu với quân hàm Đại Uý. Theo hồi ký của ông Nhâm Toét, hồi nhỏ ông Xuân học với ông Nhâm cùng Thầy Đồ Biền người Thanh Hóa. Bữa nọ, vừa học hết Hán Thư, thầy muốn kiểm tra các trò nên ra vế đối như sau: vế ra: Trương Lương tam thốn thiệt (3 tấc lưỡi của Trương Lương) Học trò Hoàng Tân Xuân lập tức đối ngay: Hạng Vũ bát xích thân (Hạng Vũ mình cao 8 thước) Trương Lương (262 TCN-188 TCN), tự là Tử Phòng, là danh thần khai quốc nổi tiếng thời nhà Hán. Ông cùng với Hàn Tín, Tiêu Hà được người đời xưng tụng là \"Hán triều Tam kiệt\", đóng vai trò quan trọng giúp Lưu Bang sáng lập ra nhà Hán. Hạng Vũ tên thật là Hạng Tịch (232 TCN-202 TCN), mình cao 8 thước, còn gọi là Tây Sở Bá Vương. Ông là một nhà chính trị, một tướng quân nổi tiếng, người có công trong việc lật đổ nhà Tần và tranh chấp thiên hạ với Hán Cao Tổ. Lúc rảnh rỗi, Thầy Đồ Biền thường hay kể chuyện phiếm với học trò, có câu chuyện như sau: Lần đó, thầy được một nhà giàu có ở làng Đáp Cầu (thuộc Bắc Ninh) mời đến tận nhà dạy học cho con mình, nhưng sau bao nhiêu năm ăn học người con kia vẫn chẳng hơn được chỉ mải chơi bời nghịch ngợm. Cha của nó giận lắm liền ra một vế đối có ý chê thầy: Thanh Hóa hóa nhân nhân bất hóa (nghĩa là người Thanh Hóa dạy người khác mà không dạy được) Thầy đồ đối: Đáp Cầu cầu ngã ngã vô cầu (nghĩa là làng Đáp Cầu mời tôi chứ đâu phải tôi tự đến) Nói rồi thầy khăn gói đi thẳng, và thầy phiêu bạt đến làng Cổ Phục Quan phủ, lính gác và người ăn mày: Thầy Đồ Biền còn kể một câu chuyện khác như sau: Có một viên quan phủ nọ mới nhậm chức muốn ra oai với dân chúng, ông ra 1 vế đối viết bên trái cửa rồi treo giải thưởng cho ai đối được. Vế ra như sau: Mạo là mũ, để thì mới, đội thì cũ, chẳng đội thì chớ, đội thì quan phủ. Phủ nha có 1 anh lính gác cổng muốn tâng công với vị quan mới, do đó tỏ vẻ ta đây hống hách đứng trước cổng phủ hễ gặp người qua đường là trỏ vào thách đối, gặp lúc có 1 người ăn mày đi ngang nói rằng mình đối được, anh lính bèn nói đối thế nào đọc nghe thử, người ăn mày trả lời: Tồn là lồn, để thì méo, đéo thì tròn, chẳng đéo thì chớ, đéo thì có con Anh lính kia thấy vế đối quá chuẩn không cho người ăn mày vào và bảo cứ đứng chờ ngoài đó, anh ta chạy ngay vào nhận đó là vế đối do mình nghĩ ra, quan phủ tức giận sai nọc cổ đánh cho một trận bởi câu đối tuy hay nhưng lại xỏ lá. Anh lính bị đánh ê ẩm, chịu được mấy đòn không nổi nên vội bảo đó là vế đối của kẻ hành khất ngoài kia, quan phủ cho gọi vào hỏi thì người ăn mày nói rằng câu đối của mình không phải thế mà là: Đới là đai, để thì ngắn, thắt thì dài, chẳng thắt thì chớ, thắt thì ngồi ngai Quan phủ tấm tắc khen hay và thưởng ngay cho người ăn mày, anh ta nhận giải rồi chuồn thẳng, chỉ khổ thân anh lính tự dưng bị đánh đòn oan Phạm Thanh Cải sinh năm 1955, quê quán Đoàn Lập, Tiên Lãng, Hải Phòng. Chỗ ở hiện tại: Bạch Mai, Hai Bà Trưng, Hà Nội. Nơi công tác: Bộ Tư lệnh Hải quân. Điện thoại: 01696306682 Quá trình công tác: 1972-1978 Học viện kỹ thuật quân sự, 1978-2013 Viện kỹ thuật Hải quân - Quân chủng Hải quân, năm 2013 về hưu quân hàm Đại tá nâng lương. Quá trình hoạt động văn học nghệ thuật: Tham gia văn hóa văn nghệ tại đơn vị Học Viện KTQS và Quân chủng hải quân...Hiện nay là Hội viên Hội Nhà văn Hải Phòng, Phó chủ nhiệm Câu lạc bộ thơ dịch, Hội Nhà văn Hà Nội, tham gia dịch văn và thơ bằng tiếng Trung, Anh và Nga..., rất thích sưu tầm câu đối và thơ phú văn chương để giới thiệu cùng bè bạn khắp nơi, dưới đây là những giai thoại câu đối và thơ đối đáp được Đại tá sưu tầm và biên soạn: Ngày xưa, có một chàng học trò rất thông minh, lanh lợi. Cậu ta rất giỏi văn chương, nhanh ứng đối, rất tốt bụng hay giúp đỡ mọi người. Cậu ta sinh ra trong một gia đình nghèo khó, nên chỉ theo học thày đồ trong làng. Khi còn nhỏ, một lần thày đồ đã đưa cậu ta ra sông tắm. Thày đồ đã cởi quần áo của mình treo trên gốc cây cổ thụ, tình cờ ra cho trò vế đối: “Thiên niên cổ thụ đương y giá” 千年柳树当衣架(Cây cổ thụ nghìn năm làm giá áo) Cậu bé nhìn nước sông cuồn cuộn chảy, đọc vế đối lại: “Vạn lý trường giang tác tảo bồn” 万里山河作澡盆(Sông dài vạn dặm làm bồn tắm) Tắm rửa xong, họ đi trên đường về nhà, gặp một vị khách qua đường hỏi thăm đường tới một người bà con đang sống ở đây. Ông khách giọng nói khinh khỉnh, cậu học trò dùng một ngón tay chỉ về phía đầu làng, ngâm một bài thơ: \"Cửa nhà có bóng cây xanh, Đầu tường hồng hạnh vươn cành lan ra. Một cây dương liễu bên nhà, Đôi sư tử đá nhìn ra ngoài đường\". Người khách thấy cậu bé tuổi còn nhỏ mà tài năng mẫn tiệp, khen ngợi liên hồi, liền hỏi cậu bé là con nhà ai, bố mẹ làm nghề gì. Cậu bé mỉm cười đọc một câu đối: “Phụ thân khiên khiêu nhật nguyệt 父亲肩挑日月 (Cha vai gánh mặt trời, mặt trăng) Mẫu thân thủ chuyển phu thê” 母亲手转夫妻(Mẹ tay chuyển vợ chồng) Người khách nghĩ cả nửa ngày, không hiểu ra làm sao cả. Thầy đồ mỉm cười và nói với ông ta: \"Tiên sinh có thể không biết, gia đình cậu bé làm bánh kiếm sống, cha thì làm bánh đa, suốt ngày đi bán rong làng này sang làng khác, mẹ thì ở nhà làm bánh phu thê, suốt ngày hai tay nặn bánh, thì không phải là: “Cha vai gánh mặt trời, mặt trăng, Mẹ tay chuyển vợ chồng” đó hay sao? Người khách nghe xong ngợi khen không ngớt. Khi lớn lên, cậu ta vẫn ở nhà, trồng trọt cây quả, vừa chăm chỉ học hành. cậu ta quyết tâm học tâp, quyết chí thành tài, mong cha mẹ được mở mày mở mặt, đỡ phải cảnh thiếu đói, ăn rau, ăn cháo qua ngày. Cậu rất ghét những lão quan nha giàu có vì tham nhũng, ăn chặn của dân. Trước cửa cửa nhà của cậu học trò là một khu biệt thự hoành tráng, bên một khu vườn cây cối xanh tươi. Đây là nhà của một đại gia giàu có. Hàng năm cứ vào ba mươi tháng Chạp, nhà đại gia nọ lại giăng đèn kết hoa, giết gà mổ ngỗng, chuẩn bị đón Tết. Gia cảnh nhà cậu học trò thì nghèo khó, chả có gì, bếp lạnh tanh. Cậu học trò nghĩ ngợi, năm mới đến rồi, không cỗ bàn thì cũng có phải có câu đối mừng Xuân, đón Tết chứ. Anh ta nhìn sang cửa nhà đại gia thì thấy có một vườn trúc xanh tốt um tùm. Lấy giấy và mực mang ra, anh ta cầm bút viết một câu đối Xuân và treo lên trước cửa nhà: “Môn đối thiên khỏa trúc 门对千棵竹 (Trước cửa có ngàn cây trúc) Gia tàng vạn quyển thư” 家藏万卷书 (Trong nhà chứa vạn quyển sách) Ngày đầu năm mới, Vị đại gia đi ra ngoài cửa thấy trên nhà cậu học trò treo một câu đối, ông ta nổi giận đùng đùng, đã nghèo lại còn đón Tết như thé này ư. Ông ta gọi gia nô, ra lệnh chặt hết vườn trúc đi, chỉ còn trơ những gốc. Cậu học trò thấy tình cảnh ấy, rõ ràng là vị đại gia tức tối trong lòng, anh ta liền lấy bút thêm vào cuối mỗi vế đối một chữ: “Môn đối thiên khỏa trúc đoản 门对千棵竹短 (Trước cửa có ngàn cây trúc ngắn) Gia tài vạn quyển thư trường” 家藏万卷书长 (Trong nhà chứa vạn quyển sách dài) Vị đại gia thấy vậy rất tức giận, ra lệnh cho gia nô ra đào hết các gốc trúc đi. Cậu học trò thấy vậy, lại lấy bút mục ra thêm vào cuối mỗi câu một chữ: Môn đối thiên khỏa trúc đoản vô 门对千棵竹短无(Trước cửa không có ngàn cây trúc ngắn) Gia tài vạn quyển thư trường hữu” 家藏万卷书长有 (Trong nhà có chứa vạn quyển sách dài) Vị đại gia thấy vậy tức giận không nói thành lời, chả biết làm thế nào đành cạo sạch râu của mình đi cho bõ tức. Kể từ đó, danh tiếng cậu học trò lan rộng khắp vùng. Trong vùng ấy có một vị quan rất to, nghe nói cậu học trò rất giỏi câu đối thì nghi ngờ, không tin, cho người nhà đến mời cậu học trò, rồi chuẩn bị sẵn một vài vế ra đối để thử thách anh ta. Ông còn mời rất nhiều người đến xem và chứng kiến, muốn làm cho cậu ta mất mặt trước mọi người. Vị quan nọ cho người đến mời cậu học trò, nhưng dặn là không đưa cậu học trò vào qua cửa chính, mà đi vào từ cửa sau, thấp và hẹp. Đến cổng này, cậu học trò từ chối không vào. Vị quan nọ đứng phía trong cổng phụ ngâm: “Tiểu khuyển vô tri hiềm lộ trách”. 小犬无知嫌路窄 (Chó con không biết gì chê đường hep). Cậu học trò ngẩng đầu ưỡn ngực đọc lên vế đối lại: “Đại bàng hữu chí hận thiên đê”. 大鹏有志恨天低 (Đại bàng có chí hận trời thấp) Vị quan nọ bắt buộc phải mời cậu học trò đi vào từ cửa chính. Vào phòng khách, bảo cậu học trò ngồi xuống, vị quan đọc một vế ra đối: “Thiên tác kỳ bàn, tinh tác tử, thùy nhân năng hạ”. 天作棋盘星作子,谁人能下(Trời làm bàn cờ, các ngôi sao làm quân cờ, ai người có thể đánh). Cậu học trò liền đọc ngay vế đối: “Địa vi tì bà, lộ vi huyền, ná cá cảm khiêu” 地为琵琶路为弦,哪个敢挑(Đất làm đàn tỳ bà, đường làm dây đàn, ai là kẻ dám nâng). Vị quan thấy cậu học trò mặc chiếc áo dài màu xanh lá cây, liền xuất vế đối: “Xuất tỉnh cáp mô xuyên lục áo” 出井蛤蟆穿绿袄(Con ếch ra khỏi giếng mặc áo màu xanh) Cậu học trò liếc nhìn về phía vị quan, thấy ông ta đang mặc một chiếc áo choàng màu đỏ, thuận miệng ngâm vế đối: “Lạc oa bàng giải trước hồng bào” 落锅螃蟹着红袍(Con cua ra khỏi nồi khoác áo màu đỏ) Vị quan nọ rất tức giận, nhưng buộc lòng phải trấn tĩnh, đọc thêm một vế ra đối: “Nhị viên đoạn mộc thâm sơn trung, tiểu hầu tử dã cảm đối cự” 二猿断木深山中,小猴子也敢对句(Hai con vượn bẻ cây trong núi thẳm, con khỉ nhỏ cũng dám làm câu đối. Cậu học trò không khách khí nữa, lập tức đọc câu phản lại: Nhất mã hạm túc ô nê nội, lão súc sinh chẩm năng xuất đề” 一马陷足污泥内,老畜生怎能出题 (Một con ngựa thụt chân dưới bùn bẩn, súc sinh già sao có thể ra đề) Mọi người nghe vậy cùng phá ra cười, duy chỉ có ông quan nọ cứng miệng, cứng lưỡi, mặt đỏ bừng xấu hổ, đành phải cáo lỗi rút lui lấy lý do người không được khỏe. Trong vùng lại có một vị tú tài nổi tiếng văn hay chữ tốt, nghe nói cậu học trò thơ phú làu làu, câu đối tinh thông, ông ta muốn có một cuộc thi. Một ngày nọ, vị tú tài tìm cậu học trò và nói: \"Hôm qua tôi tới nhà một người thân thích để chơi, trước thì đi bằng xe trâu, sau thì cưỡi lừa, cuối cùng thì cưỡi ngựa, thấy ngựa chạy rất nhanh. Đến trước cửa nhà người ấy, con ngựa hý lên một tiếng, gà vịt sợ quá bay tan tác, bị diều hâu ở trên trời bắt mất. Cho nên tôi muốn đọc một câu đối, nói về chuyện này, xin ông anh chỉ bảo.\" Câu đối là: Ngưu bão, lư bão, bão bất quá mã 牛跑、驴跑,跑不过马(“Trâu chạy, lừa chạy, chạy không vượt được ngựa) Kê phi, áp phi, phi bất quá ưng” 鸡飞、鸭飞,飞不过鹰(Gà bay, vịt bay, bay chẳng cao hơn diều hâu) Cậu học trò nghe xong mới hiểu: Vế trên ngụ ý rằng ông ta văn chương mẫn tiệp, làm văn có ý tưởng nhanh; vế dưới ý nói ông ta là diều hâu, nó sẽ bắt gà, vịt. Cả câu đối có ý ví cậu học trò như gà con, vịt con, sẽ bị diều hâu bắt mà thôi. Cậu học trò suy nghĩ cẩn thận, nhìn chăm chăm vào con người không có thực tài, chỉ có hư danh, lại thích thể hiện mình là người tài giỏi. Cậu ta cười ha ha và nói: \"Tôi cũng xin tặng cho tiên sinh một câu đối.\" Sau đó, cậu học trò lấy giấy bút ra viết: “Tường thượng lô vĩ, đầu trọng cước khinh căn để thiển, (Lau sậy trên tường, đầu nặng chân nhẹ, rễ nông cạn;) Sơn gian trúc duẩn, chủy tiêm bì hậu phúc trung không” (Măng trúc giữa núi, mồm nhọn da dày, bụng trống không) Vị tú tài xem xong, tức thì rất xấu hổ, mặt đỏ bừng bừng, run rẩy vì tức giận, không thể nói nên lời, lủi thủi bỏ đi. Đường Dần (1470 – 1524), tự là Bá Hổ, sau còn lấy tên tự nữa là Tử Vị. Cuối đời tín Phật, lấy hiệu là Lục Như Cư Sĩ và Đào Hoa Am Chủ . Ông vốn người ở huyện Ngô (nay thuộc Giang Tô). Đường Bá Hổ nổi tiếng tài hoa và tính cách phong lưu, ngạo nghễ, là người đứng đầu nhóm Giang Nam Tứ Đại Tài Tử thời Minh, đặc biệt nổi trội về tranh sơn thuỷ. Ông là nhân vật kỳ lạ, để lại rất nhiều truyền thuyết trong dân gian Trung Quốc. Tương truyền rằng, Đường Bá Hổ vì muốn tỏ tình với nàng Điểm Thu Hương nên tự bán mình vào làm thư đồng ở Hoa phủ. Sau khi biết chuyện, Chúc Chi Sơn vội vàng đến Hoa phủ ra câu đối khuyên nhủ: 十口心思,思国思家思社稷。 Thập khẩu tâm tư, tư quốc, tư gia, tư xã tắc (Mười miệng nhớ nhung, nhớ nước, nhớ nhà, nhớ xã tắc.) Câu này có ý chơi chữ là: Chữ thập trong chữ khẩu thành chữ điền, chữ điền trên chữ tâm thành chữ tư, nghĩa là nhớ. Đường Bá Hổ không thèm nghe lời khuyên đầy thâm ý ấy mà ứng khẩu đọc vế đối lại: 八目尚赏,赏风赏月赏秋香。 Bát mục thượng thưởng, thưởng phong thưởng nguyệt thưởng thu hương. ( Tám mắt thưởng thức, thưởng gió, thưởng trăng, thưởng Thu Hương). Câu này có ý chơi chữ là: Chữ bát dưới chữ mục là chữ bối, chữ thượng trên chữ bối là chữ thưởng, nghĩa là thưởng thức. Ý nói là thế nào cũng phải đến chỗ Thu Hương, quyết không bỏ cuộc. Câu chuyện tình giữ chàng trai họ Đường và cô gái xinh đẹp họ Điểm đã được các nhà làm phim Hồng kông dựng thành phim hài Đường Bá Hổ - Điểm Thu Hương. Bộ phim do Châu Tinh Trì và Củng Lợi thủ vai chính.. Câu chuyện Đường Bá Hổ-Điểm Thu Hương, tuy được lưu truyền rộng rãi cho đến tận ngày nay, nhưng không có đủ căn cứ chỉ ra rằng đây là câu chuyện thực. Trong thực tế, Đường Bá Hổ không chỉ là một người có kiến thức uyên bác, lắm tài hoa, mà còn là một người tính cách đoan chính và trung thực. Ở từ đường tại quê của ông, trước những câu chuyện truyền lại về cái gọi là \"tình sử phong lưu\" của Đường Bá Hổ, có người đã minh oan cho ông bằng một đôi câu đối như sau: 身后是非,盲女村翁多乱说 眼前热闹,解元才子几分钱 Thân hậu thị phi, manh nữ, thôn ông, đa loạn thuyết Nhãn tiền nhiệt náo, giải nguyên, tài tử, kỷ phân tiền (Đời sau bàn tán, gái mù, già quê, nhiều lời loạn Trước mắt tưng bừng, giải nguyên, tài tử, mấy phân tiền) Phạm Thanh Cải (sưu tầm và biên soạn) Tương truyền, một lần vua Càn Long đi vi hành phương Nam, đi thuyền trên sông, qua một cánh rừng bên núi, cây cối tươi tốt, xanh biếc, hai bên có những dãy núi chạy dọc bờ sông, ứng khẩu xuất vế đối: vế ra: 此木为柴山山出 Thử mộc vi sài sơn sơn xuất nghĩa là \"Cây này làm củi, từ những ngọn núi mà ra\". Câu này chơi chữ là chữ Thử 此 (này) trên chữ Mộc 木 (cây) thành chữ Sài 柴 (củi) , chữ sơn 山 (núi) trên chữ sơn 山 (núi) thành chữ Xuất 出 (ra). Quan tùy tùng là Kỷ Hiểu Lam là người tài trí, thấy khói chiều hôm trên các nhà dân vùng sông nước bay lên, liền đọc ngay vế đối: 因火生烟夕夕多 Nhân hỏa sinh yên tịch tịch đa nghĩa là do cớ lửa mà sinh khói, bóng chiều tối càng nhiều. Câu này chơi chữ là: Chữ Nhân 因 (nguyên nhân) bên chữ Hỏa (lửa) 火 thành chữ Yên 烟 (khói), chữ Tịch 夕(chiều tối) trên chữ Tịch 多 thành chữ đa (nhiều). Một viên quan khác đối: 白水作泉日日昌 Bạch thủy tác tuyền nhật nhật xương nghĩa là Nước trong (trắng) chảy thành suối, ngày ngày thêm đẹp đẽ. Câu này chơi chữ là chữ Bạch 白(trắng) trên chữ Thủy 水 (nước) tạo thành chữ Tuyền 泉 (suối), nhữ Nhật 日(ngày) trên chữ Nhật 日(ngày) thành chữ Xương 昌( hưng thịnh, đẹp đẽ, tươi sáng). Một viên quan khác đối: Lâm tịch mộng trung thiếu nữ diệu nghĩa là trong giấc mộng chiều hôm ở rừng thì cô gái xinh đep. Chữ Lâm 林 (rừng) trên chữ tịch 夕(chiều tối) thành chữ mộng 梦(mơ,mộng), chữ thiếu 少 bên cạnh chữ nữ 女 thành chữ Diệu妙. Một viên quan khác đối: 山石岩前古木枯 Sơn thạch nham tiền cổ mộc khô nghĩa là núi đá có dòng nham thạch (núi lửa) ở trước thì cây lâu năm cũng bị khô. Chữ Sơn 山 trên chữ Thạch 石 thành chữ Nham 岩 (nham thạch), chữ cổ 古 bên chữ Lâm 木 thành chữ khô 枯 (cây khô) Một viên quan khác đối: 尔玉非玺土土圭 Nhĩ ngọc phi tỉ thổ thổ khuê nghĩa là viên ngọc mà không phải là ngọc tỷ, trong đất và đất có ngọc khuê. Chữ nhĩ 尔(này) trên chữ Ngọc 玉(viên ngọc) thành chữ tỷ 玺 (ngọc tỷ), chữ thổ 土 (đất) trên chữ thổ 土thành chữ khuê 圭 (ngọc khuê) Một viên quan khác đối: 女家即嫁可可哥 Nữ gia tức giá khả khả ca nghĩa là cô gái rời gia đinh đi lấy chồng, có sự bằng lòng cho phép của người anh. Chữ 女( phái nữ) bên chữ gia 家(gia đình) tức là chữ giá 嫁( đi lấy chồng), chữ khả 可 chồng lên nhau là chữ ca 哥 (anh) Một viên quan khác đối: 林木为森火火炎 Lâm mộc vi sâm hỏa hỏa viêm nghĩa là rừng có nhiều cây thành rừng rậm, ở bên nhiều ngọn lửa sẽ thấy nóng nực. Chữ Lâm 林 (rừng) dưới chữ Mộc 木 (cây) thành chữ Sâm 森 (rừng rậm), chữ Hỏa 火 (lửa) đặt trên chữ Hỏa 火(lửa) thành chữ Viêm 炎(nóng nực) Một viên quan khác đối: 丑女为妞月月朋 Sửu nữ vi nựu nguyệt nguyệt bằng (Sửu nữ vi nựu nguyệt nguyệt bằng: nghĩa là con gái dù có xấu vẫn là con gái, tháng tháng quen nhau thành bè bạn, chữ sứu 丑(xấu) bên chữ nữ 女 (con gái) thành chữ nựu 妞(con gái), chữ nguyệt 月(tháng, trăng) bên chữ nguyệt 月thành chữ bằng 朋 (bạn bè). Một viên quan khác đối: 小土归尘人人从 Tiểu thổ quy trần nhân nhân tùng (Tiểu thổ quy trần nhân nhân tùng: Hạt đất nhỏ li ti sẽ trở về hạt bụi, người đi với người là theo nhau. Chữ Tiểu 小(Nhỏ) trên chữ Thổ 土 (Đất) thành chữ Trần 尘 (bụi), chữ Nhân 人(người) đi với chữ Nhân 人 (người) thành chữ Tùng,Tòng 从 (theo, đi theo). Một viên quan khác đối: 士心为志日日昌 Sĩ tâm vi chí nhật nhật xương (Sĩ tâm vi chí nhật nhật xương: Lòng kẻ sĩ bao giờ cũng biến thành ý chí, càng ngày càng tốt đẹp. Chữ Sĩ 士 (trí thức, chiến sĩ) trên chữ Tâm 心(lòng, trái tim) thành chữ Chí 志 (ý chí) , Chữ Nhật 日(ngày, mặt trời) trên chữ Nhật 日 (ngày, mặt trời) thành chữ Xương 昌 (tốt đẹp, sáng sủa). Một viên quan khác đối: 因女为姻人人从 Nhân nữ vi nhân nhân nhân tòng (Nhân nữ vi nhân nhân nhân tòng: Nữ giới là nguyên nhân của hôn nhân hay có nữ giới sẽ có hôn nhân, người đi với người là theo nhau. Chữ Nhân 因 (nguyên ngân) bên chữ Nữ 女 (con gái) thành chữ Nhân 姻 (hôn nhân), chữ Nhân 人(người)bên chữ Nhân 人(người)thành chữ Tùng, Tòng (theo nhau). Một viên quan khác đối: 一人为大可可哥 Nhất nhân vi đại khả khả ca (Nhất nhân vi đại khả khả ca: Một người thành to lớn, có thể trở thành người anh. Chữ Nhất 一(một) nằm ở giữa chữ Nhân 人(người) thành chữĐại 大(to, lớn), chữ khả 可 ( có thể) chồng chữ khả 可 ( có thể) là chữ ca 哥 (anh). Một viên quan khác đối: 日月共明日日昌 Nhật nguyệt cộng minh nhật nhật xương (Nhật nguyệt cộng minh nhật nhật xương: Mặt trời và mặt trăng cùng sáng thì càng ngày càng tươi sáng. Chữ Nhật日(mặt trời) bên chữ Nguyệt 月(mặt trăng) thành chữ Minh 明(sáng ), Chữ Nhật 日(ngày, mặt trời) trên chữ Nhật 日 (ngày, mặt trời) thành chữ Xương 昌 (tốt đẹp, sáng sủa). Một viên quan khác đối: 门口作问口口回 Môn khẩu tác vấn khẩu khẩu hồi (Môn khẩu tác vấn khẩu khẩu hồi: Cái miệng của người trong cánh cửa nói ra là hỏi việc gì đó, nhiều cái miệng cùng nói , cùng khuyên chắc phải quay về. Chữ Khẩu 口(miệng) trong chữ Môn 门(cửa) thành chữ Vấn 问(hỏi), Chữ Khẩu 口(miệng) trong chữ Khẩu 口(miệng) thành chữ Hồi 回 (quay về). Đại tá, Nhà văn Phạm Thanh Cải sưu tầm và tổng hợp Cố Hiến Thành thuở nhỏ nhà nghèo, cha làm nghề bán đậu phụ, không có tiền mời thầy dạy học tại nhà, phải đi học nhờ láng giềng. Đêm về nhà, đốt đuốc trau dồi thêm. Một bận quan Bố Chánh là Trần Vân Phố, từ nhiệm sở trở về, đêm ngủ ở Cầu Trương Kính ở Vô Tích, đêm đi dạo phố, chợt thấy trong một ngôi nhà nhỏ còn sáng, tiếng đọc sách vang ra sang sảng, lấy làm lạ. Hôm sau, cho mời người học trò trẻ tuổi đến, thử tài. Quan Bố Chánh ra vế đối: 风声雨声读书声声声入耳 “Phong thanh, vũ thanh, độc thư thanh, thanh thanh nhập nhĩ” (Tiếng gió, tiếng mưa, tiếng đọc sách, tiếng tiếng vọng vào tai) Cậu học trò chính là Cố Hiến Thành liền xuất khẩu đọc ngay: 家事国事天下事事事关心 “Gia sự, quốc sự, thiên hạ sự, sự sự quan tâm” (Việc nước, việc nhà, việc thiên hạ, việc việc đều tạc dạ) Vậy là câu đối này là do hai người, một người ra, một người đối mà thành. Quả nhiên về sau Cố Hiến Thành đỗ đạt thành danh lập ra cả một thư viện Đông Lâm nổi tiếng. Sau ông bị tội, bị triều đình nhà Minh cách chức. Đây là đôi câu đối có ý nhắc nhở bổn phận của kẻ sĩ, sau này được nhóm Đông Lâm lấy làm tôn chỉ hoạt động. Nhóm này được thành lập ở Học viện Đông Lâm, Vô Tích, Trung Quốc. Ở đây, ngoài học tập, họ còn hay bàn luận về chính sự. Sau đó, mọi người đề xướng phong trào: “Đọc sánh không quên cứu nước”, ý nghĩa của phong trào cho đến hôm nay vẫn còn nguyên giá trị. Vế trên là Tiếng gió, tiếng mưa, tiếng đọc sách tạo thành một âm thanh hài hòa, có nhiều chất thơ và có ý nghĩa sâu xa. Vế dưới là một “hùng tâm tráng khí tề gia trị quốc bình thiên hạ”. Câu đối này có đối trong đối nghĩa là ngay trong một vế đã có các tiểu đối như : phong đối với vũ, quốc đối với gia... Và trong hai vế đối có Nhĩ đối với tâm. Câu đối này rất chỉnh, đặc biệt là lối dùng điệp từ. Vế thứ nhất, trong khung cảnh tiếng gió, tiếng mưa, tiếng đọc sách tạo nên một tổng thể là : Ở nơi có tiếng gió, tiếng mưa ồn ào gây tác động, nhưng tiếng đọc sách vẫn nghe thấy rõ ràng và rất hay. Tất cả các âm thanh này tạo nên một bản nhạc tổng hợp giữa tự nhiên và con người đầy thơ mộng. Câu này biểu thị các học sinh, sinh viên nên đọc sách hay. Vế thứ hai, nói lên là trong khung cảnh trên, ánh sáng tri thức của đọc sách không nên chỉ dừng lại dành cho một người, mà ở mức độ nhỏ phải có ảnh hưởng tốt tới việc gia đình, mức độ lớn thì phải ảnh hưởng tới việc quốc gia và việc thiên hạ, tất cả các việc đều phải quan tâm. Cả câu đối này nhằm hô hào cho việc đọc sách, tu dưỡng và bồi bổ kiến thức để có hiểu biết, có trách nhiệm cứu nước, xây dụng đất nước. Thực ra đây cũng là tư tưởng : “Thiên hạ hưng vong, thất phu hữu trách.” Sau này, Hồ Diệu Bang có sửa lại câu này cho khí chất mạnh mẽ hơn như sau: Phong thanh, lôi thanh, bi thán thanh, đô thử nhất sinh (Tiếng gió, tiếng sấm , tiếng bi thương, đều là tiếng một cuộc đời này) Hiểm sự, nan sự, thiên hạ sự, tranh đương dũng sĩ (Việc nguy, việc khó, việc thiên hạ, đua nhau để làm dũng sĩ) Hồ Diệu Bang (1915 – 1989) là một lãnh đạo của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, là một nhà cải cách nổi bật, cái chết của ông năm 1989 đã kéo theo một loạt các sự kiện cuối cùng dẫn tới các cuộc phản kháng trên Quảng trường Thiên An Môn năm 1989 Gần đây, có nhà nghiên cứu còn viện dẫn thêm những câu đối lại như sau: vế đối 1: Tùng thanh, trúc thanh, chung khánh thanh, thanh thanh tự tại (Tiếng thông, tiếng trúc, tiếng khánh chuông, tiếng tiếng còn đó) vế đối 2: Sơn sắc, thuỷ sắc, yêu hà sắc, sắc sắc giai không (Sắc núi, sắc sông, sắc mây khói, sắc sắc đều không) Đại tá Nhà văn Phạm Thanh Cải (sưu tầm, tổng hợp) Giai thoại văn học Việt Nam còn truyền lại nhiều chuyện của thần đồng Nguyễn Hiền (1234 - 1255), người làng Dương A, huyện Thượng Hiền, phủ Thiên Trường, ( nay là làng Dương A, xã Nam Thắng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định). Ông thông minh từ khi còn thơ ấu, đã đỗ trạng nguyên khi mới 12 tuổi. Chuyện kể rằng: Hồi mới lên bảy tuổi, Nguyễn Hiền thường hay chơi trò nặn đất với bọn trẻ mục đồng. Một lần trạng nặn con voi đất, rồi lấy bốn con cua để vào bốn chân, lấy đỉa làm vòi, lấy bướm làm tai, thành ra voi đất cũng cử động được, khiến bọn trẻ vui thích reo hò ầm ĩ. Chợt một ông quan đi qua đứng lại xem và hỏi chuyện cậu bé Hiền. Thấy cậu bé khéo léo lại láu lỉnh, ông quan liền đọc đùa một câu: “Ðồng tử ngũ lục nhân, vô như nhĩ xảo!” 童子六七人,无如尔狡。(Bọn trẻ năm sáu đứa, không đứa nào khéo bằng mày). Cậu bé Hiền thấy vậy, hỏi ông quan rằng: “Trước hết xin ông cho biết ông làm chức quan gì?”. Quan nói: “Ta là quan thái thú ăn lương hai ngàn hộc”. Thấy quan có ý khoe khoang, cậu bé Hiền liền đọc rằng: “Thái thú nhị thiên thạch, duy hữu công ...” 太守二千石,唯有公......” Quan thái thú ăn lương hai ngàn hộc, chẳng ai. . . bằng ông). Quan cười bảo: “Ðối còn thiếu một chữ!”. Nguyễn Hiền nài cho tiền rồi sẽ đối nốt. Quan cho tiền xong, cậu bé Hiền liền bổ sung rằng: “Thái thú nhị thiên thạch, duy hữu công liêm ( Thái thú ăn lương hai ngàn hộc, chẳng ai liêm bằng ông). Quan chịu là giỏi, nhưng vui miệng hỏi thêm: “Thế nếu ta không cho tiền, thì cháu đối chữ gì?”. Nguyễn Hiền trả lời: “ Khó gì? Nếu ông không cho tiền thì tôi chỉ việc điền chữ “tham” vào thôi!”. Quan biết thằng bé láu cá, đành phải bỏ đi không dám trêu chọc gì nữa, kẻo lại mang tiếng “to đầu mà dại”!. Trong giai thoại Văn học Trung Quốc, thấy có một câu chuyện về cậu bé Thái Ngạc, cũng nổi tiếng thần đồng, tương tự câu chuyện trên. Thái Ngạc (1882- 1916), tên thật là Thái Cấn Dần, tự Tùng Pha, một lãnh tụ cách mạng và quân phiệt Trung Hoa, ông đã nổi tiếng với vai trò thủ lĩnh lực lượng chống lại mưu đồ đế chế của Viên Thế Khải. Trong dân gian phổ biến rộng rãi nhiều giai thoại và câu đối thời tuổi trẻ của ông. Vào một ngày, cậu bé Thái Ngạc đến thị trấn để mua đồ dùng học sinh, ông chủ hiệu rất thích cậu bé vừa có văn hóa vừa có lễ độ này liền trêu đùa cậu ta và nói: “Tiểu tướng quân, nhìn cậu giống như một thư sinh vừa có văn hóa vừa lễ phép, tôi ra cho cậu một vế đối, cậu mà đối được hôm nay cậu mua bất cứ đồ vật gì tôi đều không lấy tiền. Thái Ngạc nghe và vui vẻ và trả lời: “Xin ông hãy ra đối để cháu thử xem!” Chủ hiệu suy nghĩ một chút rồi đọc vế ra đối: ” Tiểu thư sinh tam niên hữu khánh” 小书生三年有庆 ( Học trò nhỏ ba năm có lời chúc) . Thái Ngạc thốt ra vế đối lại: “ Đại lão bản tứ quý phát tài” 大老板四季发财。( Ông chủ lớn bốn mùa phát tài). Nghe xong, ông chủ ngạc nhiên vô cùng, sau đó tặng cậu ta 4 pho sách quý. Ngày khác, Thái Ngạc, xuống sông tắm, quần áo treo trên các cành liễu bên sông, một vị danh sĩ ở địa phương tên là Tác Phàn Trĩ nhìn thấy, tức thì ra vế đối: “ Thiên niên liễu thụ tác y giá” 千年柳树作衣架 ( Ngàn năm cây liễu làm giá áo). Thái Ngạc đang dầm mình dưới sông liền đối lại: ” Vạn lý sơn hà đương táo bồn 万里山河当澡盆。“ (Vạn dặm núi sông đang là bồn tắm). Tác Phàn Trĩ nghe xong, thấy cậu bé nhanh trí liền ca ngợi mãi không thôi. Sau đó, cậu bé Thái Ngạc lên thành phố tham gia “ trẻ con thi “. Cậu được bố kiệu trên vai. Ngồi trên vai bố, cậu bé gọi là ” kỵ mã mã” (cưỡi ngựa). Viên quan huyện làm chủ khảo thấy thế liền ra một vế đối: “ Tử tướng phụ tác mã子将父作马。” (Con lấy cha làm ngựa ). Thái Ngạc liền ứng đối: “ Phụ vọng tử thành long”父望子成龙。 ( Cha muốn con thành rồng). Quan huyện nghe xong liền ca ngợi: “ Tuyệt vời, tuyệt vời, đúng là thần đồng rồi!” Trong một dịp khác, Thái Ngạc và các bạn thả diều, bất ngờ diều rơi vào sân nha phủ của một viên thái thú, cậu và các bạn của mình phải vào phủ tìm diều giấy. Ngài Thái thú đi tới, yêu cầu cậu phải đối câu đối, đối được thì ông ta mới trả diều. Viên quan đọc vế ra đối : “ Đồng tử lục thất nhân, vô như nhĩ xảo 童子六七人,无如尔狡。”( Trẻ con sáu bảy đứa không đứa nào ranh mãnh như mày) Tuy nhiên, vế đối ra rõ ràng điều này xúc phạm coi khinh Thái Ngạc, nhưng mà Thái Ngạc suy nghĩ một lúc, sau đó đọc vế đối lại: “ Thái thú nhị thiên thạch, duy hữu công...” 太守二千石,唯有公......” ( Thái thú lương hai nghìn thạch...) đọc xong liền dừng lại cố ý để mọi người đoán, không nói hết câu. Viên thái thú liền nhắc nhở còn chữ cuối nữa... Thái Ngạc liền nói: “Nếu ông trả lại diều cho tôi, tôi nói “duy hữu công liêm” (chỉ có ông là liêm) nếu ông không trả diều cho tôi, tôi nói “duy hữu công tham” (chỉ có ông là tham). Thái thú nghe xong, tức thì trả diều cho bọn trẻ, không vì lợi ích của một chiếc diều nhỏ bé mà mang tiếng là một kẻ “tham lam”. Xem ra hai giai thoại về câu đối nhanh trí của hai thần đồng có vẻ na ná như nhau. Chỉ có điều là thần đồng Nguyễn Hiền của ta sinh vào năm 1234, còn thần đồng Thái Ngạc sinh vào năm 1882, sau Nguyễn Hiền những gần 650 năm. Liệu có phải thần đồng Trung Quốc học thần đồng Việt Nam chăng? Đại tá Nhà văn Phạm Thanh Cải (sưu tầm và tổng hợp) Một ngày nọ, một thương nhân tìm đến Đường Bá Hổ xin ông cho một câu đối. Nhà nho vui vẻ viết một câu: 生意如春意 财源似水源 Sinh ý như xuân ý Tài nguyên tự thủy nguyên Tạm dịch là: (Buôn bán như mùa xuân Tiền tài tựa nguồn nước) Thương nhân xem câu đối thấy ý nói về buôn bán phát tài không mạnh lắm, tỏ ra không bằng lòng. Đường Bá Hổ thấy ông ta là một người thô tục, liền viết tặng câu đối chế nhạo: 门前生意好似夏夜蚊虫队进队出 夜里铜钱要象冬天虱子越摸越多 Môn tiền sinh ý hảo tự hạ dạ văn trùng đội tiến xuất Dạ lý đồng tiền yếu tượng đông thiên sắt tử việt mô việt đa Tạm dịch là: Trước của buôn bán tốt như muỗi đêm mùa hạ, đàn vào đàn ra Trong đêm bạc tiền cần giống rận ngày mùa đông, càng tìm càng lắm Ai biết được rằng, người thương gia kia lại vô cùng thích câu đối này! Đại tá Nhà văn Phạm Thanh Cải sưu tầm Ngày xưa có một chàng tú tài, vào buổi sáng ngày diễn ra lễ thành hôn thì cha anh ta đột ngột qua đời, phải làm đám tang cùng với lễ cưới. Theo phong tục, đám cưới và đám tang đều phải có câu đối, chàng tú tài đã gặp khó khăn, nhưng có một vị văn nhân đã viết một câu đối: 临亲丧,作新郎,哭乎?笑乎?细思量,哭笑不得 辞灵堂,入洞房,进耶?退耶?再斟酌,进退两难 Lâm thân tang, tác tân lang, khốc hề? tiếu hề? tế tư lượng, khốc tiếu bất đắc Từ linh đường, nhập động phòng, tiến gia? Thoái gia? Tái châm chước, tiến thoái lưỡng nan Tạm dịch Gặp tang cha, làm chú rể, khóc ư? cười ư? khó suy nghĩ kỹ, dở cười, dở khóc Rời linh đường, vào phòng cưới, vào chăng? Ra chăng? lại do dự, tiến thoái lưỡng nan Câu đối này mô tả rất chân thực, chính là tâm lý anh tú tài đang mâu thuẫn buồn vui lẫn lộn.. Đại tá Nhà văn Phạm Thanh Cải sưu tầm Ngày xưa, có một đứa trẻ có tên là Lại Kỳ Thượng, thông minh hơn người, ngay từ khi còn nhỏ đã nổi tiếng văn hay chữ tốt, giỏi câu đối. Năm cậu bé 9 tuổi, có một quan châu phủ rất ngưỡng mộ nên đã đến thăm. Quan châu phủ tìm đến đúng vào lúc cậu bé Lại đang chơi đùa cùng lũ trẻ con. Ông ta đến trước cậu bé và nói: “ Nghe đồn rằng cháu tuy còn nhỏ mà đã ngâm thơ, làm câu đối. Nay ta muốn thử cháu có được không?” Lại Kỳ Thượng với đôi mắt ngây thơ, trong sáng gật đầu nói: “Xin đại nhân cứ ra đề!” Quan châu nghĩ một lát rồi đọc: 新姜哪有老姜辣; “Tân khương ná hữu lão khương lạt:” nghĩa là: Gừng non liệu có cay hơn gừng già. Với giọng rất cứng cỏi, cậu bé Lại đọc ngay vế đối lại: 老笋不如心笋尖。“Lão duẩn bất như tâm duẩn tiêm”. Nghĩa là: Măng già liệu có nhọn hơn măng non. Nghe xong, quan châu phủ tỏ ra rất ngạc nhiên, muốn thông qua vế ra đối để tỏ cái uy của mình, nhưng đã bị cậu bé làm giảm cái uy ấy. Đúng là cậu bé này có trí tuệ khác người. Ông ta vẫn chưa chịu bỏ cuộc, lại ra vế đối mới: 剃刀虽利,难伐千年树木; “Thế đao tuy lợi, nan phạt thiên niên thụ mộc”, nghĩa là : “Dao cạo tuy sắc nhưng khó chặt được cây cổ thụ ngàn năm. Khẩu khí của vế ra đối hơi hòa dịu một chút, nhưng vẫn tỏ ý khinh thường. Lại Kỳ Thượng không thèm suy nghĩ, đọc ngay vế đối lại: 灯火本微,能烧万里江山; Đăng hỏa mộc vi, năng thiêu vạn lý giang sơn” Nghĩa là: Lửa của ngọn đèn tuy nhỏ nhưng có thể đốt cháy cả giang sơn vạn dặm. Quan châu phủ nghe xong, vỗ tay nói: \"Tuổi còn trẻ, mà đã có có kiến thức như vậy, hiếm lắm, hiếm lắm, danh bất hư truyền, danh bất hư truyền rồi!” Đại tá Nhà văn Phạm Thanh Cải sưu tầm và biên soạn. Có một ông tú tài họ Lý, học cao hiểu rộng, giỏi làm thơ và câu đối, nhưng kiêu căng tự phụ, chẳng coi ai ra gì. Một buổi chiều, có một tú tài họ Lưu người ở vùng khác đi qua cửa nhà ông ta, muốn gõ cửa hỏi xin ngủ trọ. Tú tài Lý nhìn thấy người ấy mặt đen thui, quần áo rách tả tơi, liền lắc đầu một cách khinh bỉ nói: “Thụ đại xoa đa, bất túc vô mao chi điểu” (Cây lớn nhiều cành, không chứa những chim trụi lông” Tú tài Lưu nghe thấy những lời cười nhạo mình, anh ta lập tức trả lời: “Than bình thủy thiển, nan tàng hữu giác giao long”. (Bãi biển nông phẳng, khó giấu nổi rồng có sừng.) Nói xong, quay mặt bước đi. Tú tài Lý bất ngờ bị chế nhạo, trong lòng bực tức, vội vã đuổi theo, yêu cầu anh ta phải quay trở lại. Tú tài Lưu cúi đầu chào và hỏi: “Tiên sinh họ gì?”. Tú tài Lý nói đầy tự hào: “Kỵ thanh ngưu, quá Hàm cốc, lão tử tính Lý” (Cưỡi trâu xanh, qua Hàm cốc, ta đây họ Lý); Sau đó, anh ta lại hỏi Tú tài Lưu: “Quý danh của Ngài là gì?” Tú tài Lưu từ tốn trả lời: “ Trảm bạch xà, hưng Hán thất, cao tổ tính Lưu”. (Chém rắn trắng, lập nhà Hán, cụ tôi họ Lưu). Tú tài Lý rất ngạc nhiên, ông ta không bao giờ nghĩ rằng anh tú tài nghèo đầu trần chân đất này lại có đầy tài năng văn học, ứng đối tự nhiên, liền mời anh ta nghỉ lại qua đêm. Ngày hôm sau, tú tài Lý không muốn thừa nhận thất bại nên đã mời tú tài Lưu cùng ra ngoài đi dạo, tìm cơ hội đưa ra các vấn để khó để làm cho tú tài Lưu bối rối. Hai người đi ra ngoài cửa, nghe thấy tiếng trống của một đoàn hát vọng đến. Tú tài Lý liền ngâm: “Đáp đông đài, xướng tây du, nam khoang bác điệu” ( Dựng đài phía Đông, hát bài Tây du, giọng của phương Nam, điệu của phương Bắc). Tú tài Lưu không phải chịu thua, buột miệng: “ Bá xuân chủng, dục ương hạ, thu thu đông tàng” (Gieo giống mùa Xuân, chăm cây mùa Hạ, thu hoạch mùa Thu, cất giữ mùa Đông). Họ tiếp tục đi về phía trước, qua một vườn cây ăn quả, tú tài Lý ngâm: “Hồ Bắc quảng cam, nhương toan, bì điềm, đới khổ”. ( Cam Hồ Bắc, ruột chua, cùi ngọt, vỏ đắng,). Tú tài Lưu ngay lập tức đối lại: “Hải Nam hồ tiêu, hạt lạt, diệp xú, hoa hương”. (Tiêu Hải Nam, hạt cay lá thối, hoa thơm.) Họ lại tiếp tục đi về phía trước, đến một cây cầu đá, nhìn thấy dấu chân chó, gà trên cầu, tú tài Lý tức cảnh sinh tình, lập tức đọc một vế ra đối: “Kê khuyển quá thạch kiều, nhất lộ mai hoa trúc diệp”. (Gà chó đi qua cầu đá, một đường hoa mai, lá trúc,) Tú tài Lưu nhìn xuống dưới cầu thì thấy dòng sông, lúc đó có rắn và rùa động đậy, liền đọc vế đối lại: “Quy xà phù thủy diện, lưỡng kiện ngọc đới hà bao”. (Rùa rắn nổi trên mặt nước, hai chiếc đai ngọc, hầu bao). Lúc ấy, có một chiếc thuyền nhỏ, đi qua dưới cầu và tú tài Lý lại ngâm vế ra đối: “Thuyền tiểu như thoa, hoành chức giang trung cẩm tú”. (Thuyền nhỏ như con thoi, dệt nên con sông xinh đẹp;) Tú tài Lưu mắt nhìn ra xa, thấy tháp cao sừng sững bên bờ sông xa liền đối: “Tháp tiêm tự bỉ, đáo tả thiên thượng văn chương”. (Tháp nhọn như cây bút, viết lên trời bài văn hay). Trên đường đi, cả hai người kẻ xướng người ngâm, không biết bao nhiêu câu tuyệt diệu. Tú tài Lý đã không gây một chút khó khăn nào cho tú tài Lưu. Cuối cùng cùng thì tú tài Lý tỉnh ngộ ra rằng, trên thế gian này còn nhiều kẻ tài cao học rộng, mình cậy tài khinh người là điều không phải. Càng không nên trông mặt mà bắt hình dong. Khi trước mình khinh thường tú tài Lưu giờ đây mới cảm thấy xấu hổ. Ông ta quyết định, thành tâm thành ý cùng tú tài Lưu kết giao làm bạn bè tốt của nhau và tổ chức tiệc chia tay tú tài Lưu. Trong bữa tiệc, tú tài Lý ngâm một vế ra đối: “Xuất môn viễn quan sơn sơn thúy”. ( Ra cửa nhìn ra xa, thấy núi non banh biếc). Tú tài Lưu cũng cũng ngưỡng mộ tài văn thơ của tú tài Lý, rất vui vẻ kết giao với người bạn mới này, ngay tức khắc đọc vế đối lại: “ Bằng hữu tương tống nguyệt nguyệt thân”( Bạn bè tiễn đưa nhau, bao năm tháng thân thương). Kể từ đó, tình bạn của họ rất sâu sắc và trở thành bạn vong niên. Đại tá Nhà văn Phạm Thanh Cải sưu tầm và biên soạn. Trước kia, ở thị trấn Cầm Đình có một hiệu thuốc Đông y nổi tiếng gọi là “Hồi Xuân đường”. Ông chủ hiệu thuốc là người họ Phùng, người ta thường gọi là ông chủ Phùng. Ông chủ Phùng chỉ sinh hạ có một người con gái, trông đẹp như một bông hoa, có biệt danh là “Hồng nương tử”. Mười sáu tuổi, ông chủ đã kén chồng cho cô, “Hồng nương tử” thưa với cha rằng: “Không cần kén người nhiều tiền tài, mà kén người nhiều tài năng”. Cô suy nghĩ và muốn làm khác người là sẽ tổ chức một “ Cuộc thi câu đối kén rể”. Nguyên là ông chủ Phùng trước đây cũng xuất thân từ một anh tú tài, thông hiểu chữ nghĩa, sành thơ văn. Chỉ có điều là anh tú tài không gặp may mắn, đi thi nhiều lần mà vẫn trượt, chẳng biết làm sao đành mở một cửa hàng thuốc đông y. Vì thế cho nên cô con gái ông là “Hồng nương tử” cũng tha hồ mà đọc sách, ngâm thơ...Riềng về câu đối thì những người có ăn học đàng hoàng cũng khó bề sánh kịp. Vì thế, khi thấy con gái đề xuất “Cuộc thi câu đối kén rể” thì ông chủ Phùng đồng ý ngay. Chuyện mở “Cuộc thi câu đối kén rể” ngay lập tức nhanh chóng lan truyền khắp thị trấn. Không ít những chàng trai trẻ từ lâu đã mộng ước sánh duyên cùng nàng “Hồng nương tử” tài sắc vẹn toàn của Hồi Xuân đường, khi nghe tin này rất kinh ngạc. Họ vui mừng, hăm hăm hở hở đến để thử sức mình xem sao. Sau khi đấu trường “Cuộc thi câu đối kén rể” khai hội, rất đông người đến ứng thí. Nhưng có điều họ đến thì vui cười, hăm hở, khi về lại tiu nghỉu, cụt hứng, chả ai nói một lời. Tại sao lại thế nhỉ? Nguyên do là “Cuộc thi câu đối kén rể” không phải là cuộc thi câu đối bình thường. Ông chủ đã tổ chức một cuộc thi gồm có “5 vòng thi”. Trên hành lang quanh co, ngoắt ngoéo của cửa hiệu, cứ vài bước người ta lại treo một vế ra đối, tổng cộng là có 5 vế ra đối. Mỗi vế ra đối tượng trưng cho một vòng thi. Đồng thời, qui định là: “Nếu như không qua được vòng thi trước thì không được đi tiếp vào vòng sau”. Có điều càng khó hơn nữa là các vế ra đối này đều theo phong cách đặc biệt, sử dụng các từ đều bằng những tên các vị thảo dược. Vì thế, những chàng trai trẻ đến ứng thí, ngay cả các vị tú tài đọc rất nhiều sách, có tài ứng đối lưu loát, nhưng vì không có mấy kiến thức về thảo dược, nên cũng chỉ đến nhìn câu đối mà thất vọng thở dài, không qua được vòng một đành phải hậm hực phất tay áo bỏ đi. Đã quá nửa ngày, không có một người ứng thí nào vượt qua nổi vòng một. Vì vậy Hồi Xuân đường ban sáng vừa mới đang nhộn nhịp, ngựa xe như nước, thì đến trưa lại vắng tanh vắng ngắt, không có mấy bóng người. Đương lúc cha con nhà họ Phùng vô cùng bối rối, đột nhiên có người đến gọi cửa xin thi. Ai vậy nhỉ? Hóa ra là chàng chăn trâu dưới thôn quê. Vì vậy, đám đông ngạc nhiên vỗ tay reo hò phản đối. Những vị tú tài đã đọc dầy những sách thơ văn, câu đối, nay phải chịu nhượng bộ đối thủ trước “5 vòng thi” này. Một chàng chăn trâu liều lĩnh, không biết “trời cao đất dày” là gì, một “con khỉ đội mũ” làm ra vẻ nho nhã thanh tao, sẽ khiến người ta cười đến vỡ cả bụng. Hãy chờ xem những cú khôi hài! Chàng chăn trâu không để ý đến những tiếng cười, tiếng vỗ tay đầy ác ý này, cứ đi thẳng đến vòng thi thứ nhất. Chàng chỉ thấy trên tường hành lang treo một vế ra đối: “Đông trùng hạ thảo cửu trùng bì” (Đông trùng hạ thảo chín lớp da). Chàng chăn trâu không cần nghĩ ngợi gì, đọc to câu ứng đối: “Ngọc diệp kim chi nhất điều căn” (Cành vàng lá ngọc chung một gốc). Tiếng huyên náo bỗng im bặt, họ nghe thấy tiếng của ông chủ Phùng từ bên trong truyền ra: “Vòng một được thông qua, xin mời vào vòng thi thứ hai!” Tất cả mọi người nghe xong thì thật sự bất ngờ, bối rối. Chàng chăn trâu này có lẽ như một “con mèo mù vớ cá rán” chăng? Hãy thử xem tên tiểu tử này may mắn ra sao khi vượt vòng thi thứ hai. Chàng chăn trâu tiến vào vòng thứ hai và nhìn thấy trên tường treo vế ra đối là: “Phiền thử tối nghi đạm trúc diệp” (Cảm nắng thích hợp nhất là dùng lá tre). Chàng chăn trâu gật đầu, đọc ngay câu ứng đối: “Thương hàn do diệu tiểu sài hồ”. (Thương hàn tuyệt vời nhất là dùng sài hồ). Bên trong nhà vọng ra giọng con gái lên tiếng khen thẽ thọt, dịu dàng: “Quả nhiên không sai, mong chàng tiếp tục cố gắng, hãy còn ba vòng nữa đang chờ đợi chàng. Mời chàng vào tiếp đi.”. Chàng chăn trâu vào tiếp vòng thứ ba, vế ra đối là: “Kim ngân hoa tiểu, hương phiêu thất bát cửu lý”. (Hoa kim ngân nhỏ, hương bay bảy, tám, chín dặm). Chàng chăn trâu hơi do dự một chút, sau đó thốt ra: “Ngô đồng tử đại, nhật phục ngũ lục thập hoàn”. (Hạt ngô đồng lớn, ngày uống năm, sáu, mười viên). Tiếng đọc vừa dứt, đám đông nhiệt tình cổ vũ ầm ĩ, nhưng chính ra là bây giờ họ đã nhìn chàng chăn trâu với con mắt khác! Chàng chăn trâu vượt qua vòng thi thứ ba một cách suôn sẻ, vào vòng thi thứ tư, vòng này vế ra đối là: “Thủy liên hoa, bán chi liên, kim hoa chiếu thủy liên”. (Hoa sen nước, nửa cành sen, hoa vàng chiếu sen nước). Vế ra đối này có vẻ có một chút kỳ quái. Chàng chăn trâu tỏ ra bối rối, dường như không thể nghĩ ra vế đối lại, tức thì trán vã mồ hôi, mặt đỏ bừng. Đột nhiên trong đám đông lại xảy ra rối loạn, “xem chừng lưỡi rìu của Trình Giảo Kim ba lần hạ xuống như thế này đây . He he, thời gian không còn sớm bữa, chàng chăn trâu ơi, hay là về nhà đi thôi!”. Chàng chăn trâu lộ ra một chút nản lòng, khoanh thay nhìn có vẻ muốn chịu thua. Đúng lúc ấy, từ phía trong có một ả a hoàn bước ra, hai tay bưng một bát trà thơm, mỉm cười đưa cho chàng chăn trâu và nói: “Anh chàng chăn trâu ơi, chị “Hồng nương tử” sợ anh khát nước, sai em mang cho anh bát trà này!”. Chàng chăn trâu đưa cả hai tay đỡ và nhẹ nhàng đưa lên miệng nhấp một ngụm trà. Đột nhiên thấy dưới đáy bát có một hạt trân châu, tức khắc trong lòng đã hiểu ra, gần như muốn kêu lên: “Đây chẳng phải là Phùng tiểu thư bí mật giúp ta ư?” Vì vậy, chàng vui vẻ uống chén trà ngọc trai một hơi hết sạch. Trong bụng đã nghĩ sẵn một vế đối rồi, chàng thong thả đọc vế đối như sau: “Trân châu mẫu, nhất lạp châu, ngọc uyển bồng trân châu” ( Trân châu mẫu, một hạt châu, bát ngọc nâng trân châu). Ngay tức khắc, đám đông reo hò và vỗ tay tán thưởng, ca ngợi liên hồi: “Vế đối tuyệt vời, vế đối tuyệt vời!” Sau đó, như một ngôi sao sáng được mọi người tâm phục khẩu phục, chàng chăn trâu bước vào vòng thi thứ năm, cũng là vòng thi cuối cùng. Đợi đến lúc đó, tất cả mọi người liếc nhìn vế ra đối treo trên tường, và ngạc nhiên kêu lên: “ Trời ơi, đây thực sự là một vế ra đối tuyệt vời! Anh chàng chăn trâu cho dù có như Quan công qua 5 cửa ải chém 6 tướng, hôm nay đây cũng chịu khốn ở Mạch Thành”. Chẳng lẽ lại không ư, vế ra đối dài này có cả thảy bốn mươi ba chữ, và trong đó có tên mười hai loại thảo dược, bạn hãy xem đây: “Hồng nương tử thân phi thạch lựu quần, đầu đới ngân hoa, tỉ mẫu đan thược dược thắng ngũ bội, thung dung thưởng chúng, đáo thiên trúc tự giáng hương, quỵ phục thần tiền, cầu vân mẫu thiên tiên tảo ngộ tân lang”. (Hồng nương tử thân mặc váy đỏ, tóc cài hoa bạc, đỏ hơn hoa thược dược gấp năm lần, thong thả ngắm mọi người, đến chùa Thiên trúc giáng hương, quỳ lạy trước Thần, cầu Vân mẫu, Tiên nga sớm gặp được chồng). Sau khi đọc vế ra đối này, chàng chăn trâu ngẩn người không nói ra lời, đừng nói là vế ra đối trường liên có bốn mươi ba chữ anh ta chưa đối bao giờ đã đành, lại còn tìm sao ra một lúc mười hai vị thảo dược để đưa vào vế đối lại, đúng là vắt óc nghĩ mãi không ra! Chàng chăn trâu đột nhiên lo lắng toát cả mồ hôi hột, liền xoa hai bàn tay khô vào nhau. Đám đông ở một bên thấy vậy, cũng thở dài, lắc đầu đồng tình thông cảm: “Xong nhé, thôi nhé, không còn vở diễn để mà xem nữa rồi!”. Rất lâu sau, từ trong nhà truyền ra tiếng của ông chủ Phùng: “Chàng chăn trâu, có vẻ như ngày hôm nay anh hoàn toàn không thể vượt qua vòng thi này. Dù là đương kim trạng nguyên, có tài năng ứng đối thao thao trác tuyệt, e rằng cũng không có bản lĩnh đưa tên các vị thảo dược vào vế đối lại. Con ạ, hãy về nhà đi, đừng phí công vô ích nữa!”. Lúc này chỉ để nghe bên trong, có tiếng nói thỏ thẻ làm nũng của cô con gái vọng ra: “Thưa cha, mà chàng chăn trâu đã qua được bốn vòng thi đâu phải là một chuyện dễ dàng, một tài năng trên đời này hiếm thấy. Chỉ có điều là vế ra đối này thực quá khó, mà lại chỉ để cho anh ta nghĩ có nửa ngày. Phải làm sao để cho dù anh ta có thua đi chăng nữa, anh ta cũng phải tâm phục, khẩu phục, không có lời oán giận!”. Lời nói vừa dứt, vọng ra tiếng cười ha ha của ông chủ Phùng: “Ta theo lời của con gái, không nói thời gian suy nghĩ nửa ngày, mà là gia hạn cho anh ta sáu tháng, e rằng cũng chưa chắc đã đối được!” Mọi người nghe xong, gật đầu lia lịa. Ông chủ Phùng đắc ý vênh vênh váo váo: “Sáu tháng mà không đối được, ta sẽ gia hạn cho ba năm!”. Lúc này Chàng chăn trâu rất cay cú, không thể bỏ đi ngay được, nhưng sức trẻ dẫu sao cũng đang tràn đầy nhựa sống. Cuối cùng anh ta cũng trả lời chắc như đinh đóng cột: “Thưa ông chủ Phùng, tôi không muốn ông ân sủng gia hạn sáu tháng, cũng không cần ba năm, chỉ cần gia hạn cho tôi ba ngày là đủ! “. Ông chủ Phùng cười: “Cậu bé thật tốt, đầy chí khí, chờ sau ba ngày nữa sẽ xem kết quả cuối cùng nhé!”. Ai cũng biết rằng chàng chăn trâu không hề là một người bình thường. Anh ta từ nhỏ đã chăn trâu trong núi. Một lần tình cờ gặp được một ẩn sĩ tài cao học rộng, vì thế cho nên anh ta bái nhận làm thầy. Vị ẩn sĩ dạy anh ta không chỉ quen với rất nhiều loại thảo dược, mà còn dạy anh ta hiểu biết kiến thức sâu rộng về thơ ca và văn học. Vì thế cho nên anh ta mới có tài năng vượt qua 4 vòng thi trong “Đấu trường thi câu đối” ở trên. Sau thất bại ở vòng thi thứ năm này, suốt đêm anh ta vào núi, tìm thầy để được giúp đỡ. Ai mà biết được, sau khi sư phụ xem vế ra đối trường liên này, về nhà đã lục lọi các sách y dược, cũng chỉ có tên sáu vị thuốc nổi danh trong vế ra đối. Cả hai thầy trò đang lo lắng vô cùng, đột nhiên có một người tiều phu mang đến một phong thư. Cả hai thày trò liền mở ngay ra xem. Họ ngạc nhiên khi thấy những dòng thư có nét chữ con gái, mềm mại, uyển chuyển hiện rõ trên trên tờ giấy: “Ức tự Kim Lư tương hội, chỉ vọng ân trạch trường lưu, thùy liệu quân cánh thông thông biệt khứ, lân nô ảnh chỉ khâm hàn, hồng lệ khô khánh. Kim lão phụ như tử long niên cao lão mại, tưởng quân mật nguyện ứng thù hĩ. Vọng cửu cử qui nhất, vinh hoàn từ lý, nhất gia lão thiếu tiếu khai nhan. Tố thư đệ đáo, tức vi tài đáp. Nỗ lực tự phạm, trân trọng gia y! Hồng nương tử vu đoan dương hậu thập nhất” (Nhớ từ khi gặp nhau ở Kim Lư, chỉ hy vọng ân trạch còn dài, ai đoán được chàng vội vàng xa cách, xót thương hình bóng thiếp chăn đơn gối chiếc, nước mắt đỏ cạn khô. Nay cha như Tử Long đã tuổi cao già yếu, muốn chàng tình nguyện đáp đền. Hy vọng rồi cuối cùng, vinh hiển trở về quê hương, một nhà già trẻ vui vẻ nói cười. Tờ giấy trắng này chuyển tới, liền có hồi âm. Nỗ lực tự gương mẫu, quý trọng gia y! Hồng nương tử, mười ngày sau Tết Đoan ngọ”. Sau khi đọc xong, sư phụ vụt đứng dậy kêu lên: “Một cô gái hiếm có, cô gái hiếm có! Đây là một trang câu đố y dược!” Sau đó, liền chỉ ra câu gợi ý, lời chúc phúc ở hai câu cuối cùng, đó là phòng kỷ, phòng phong, nhật kỳ là bán hạ” Chàng chăn trâu nghe xong thấy khoan khoái, tỉnh táo, sáng suốt, vô cùng biết ơn Hồng nương tử đã bí mật giúp đỡ. Cả hai thày trò chuẩn bị cẩn thận, và cuối cùng có một một câu ứng đối trường liên gồm bốn mươi ba chữ, trong đó có tên những loại thảo dược. Vào ngày thứ ba, chàng chăn trâu theo hẹn xuất hiện trước mặt “Hồi Xuân đường” , trước mặt các nhân chứng, đọc vế đối lại vế ra đối trường liên vòng thi thứ năm: “Bạch đầu ông thủ trì đại kích tử, cước khoa hải mã, dư thảo khấu cam toại chiến bách hợp, hoàn phúc hồi hương, thượng kim loan điện phục lệnh, bái thường sơn hầu, phong xa tiền tướng quân lập tứ hợp hoan.” (Bạch đầu ông tay cầm kích lớn, chân cưỡi ngựa biển, đánh với giặc cỏ một trăm hiệp, trở về quê hương, trên điện kim loan phục lệnh, lạy thường sơn hầu, phong xa tiền tướng quân, ban thưởng cho sum họp). Cả đấu trường im lặng như tờ, mọi người chăm chú lắng nghe cho đến khi những chữ cuối cùng vừa dứt, đột nhiên tiễng vỗ tay vang lên như sấm, làm cho những con chim sẻ dưới mái hiên giật mình bay táo tác.. Ông chủ Phùng ngay lập tức dắt con gái tươi cười ra khỏi phòng, hướng về phía mọi người chắp tay vái, sang sảng cười nói: “Chàng chăn trâu đã vượt qua 5 vòng thi, con rể quý của ta, ngoài anh ta ra không còn ai khác!”. Ngay sau đó, a hoàn của Hồng nương tử cười khúc khích ngâm một vế ra đối: “Bạch đầu ông khiên ngưu canh thục địa” (Ông đầu bạc dắt trâu cày ruộng). Chàng chăn trâu tươi cười sung sướng đối đáp lại: “Hồng nương tử tương tư phối tân lang” ( Hồng nương tử tương tư lấy chồng). Mọi người đều cười ầm lên, đồng thanh chúc mừng đôi trai gái tài hoa. Kể từ đó, chuyện câu đối về những cây thuốc của Hồng nương tử và Chàng chăn trâu được lan truyền rộng rãi. Đại tá Nhà văn Phạm Thanh Cải sưu tầm và biên soạn. Ngày xưa, có một anh học trò vào kinh ứng thí, đường thì xa, lại không có nhiều tiền mang theo làm lộ phí, nên trên đường đi, anh ta cứ ăn một bữa, đành nhịn đói một bữa. Một ngày kia, anh ta đang đi khi dạ dày réo sôi sùng sục. Đúng lúc ấy có một người phụ nữ mang cơm cho chồng đang cày ngoài đồng. Anh học trò nhìn thấy bữa ăn ngon, thèm nhỏ rãi, nhưng sợ mất mặt, không dám đến gần, chỉ dám ra bộ người có học nhẹ nhàng hỏi bác nông dân:“Xin hỏi bác rằng, phía trước có ngôi làng nào không ạ?” Bác nông dân thấy dáng dấp của anh học trò có vẻ nho nhã, mới hỏi rằng anh ta có muốn ăn cơm không? Anh học trò nói: “Tiểu sinh là học trò đang vào kinh, tìm mãi không thấy thôn làng, không thấy có hàng quán nào, nên chưa có gì lót dạ. ” Người nông dân nghe xong liền nói: “Tôi đoán anh là một tú tài, tôi đưa ra một vế dưới của một câu đối, mời anh đọc vế trên xem sao. Nếu anh ra đối hay thì phần cơm của tôi sẽ mời anh dùng bữa!” Anh học trò nghĩ rằng: “Bác nông dân này chắc học hành chẳng có bao nhiêu mà cũng dám chơi đối cùng với tú tài. Bây giờ mình đang đói bụng đây, bữa ăn này chắc hẳn dành cho mình ăn đây, liền nói: “Xin bác cứ đọc đi!” Bác nông dân ung dung bưng bát cơm lên, thong thả đọc: ““谷黄米白饭如霜. ” - “Cốc hoàng mễ bạch phạn như sương” (Thóc vàng, gạo trắng, cơm như sương). Anh học trò nghe xong, vò đầu bứt tai suy nghĩ mãi mà không nghĩ ra được vế trên, đành ôm bụng đói lủi thủi lên đường. Anh học trò đi mãi, đến một ngã ba đường, không biết đường về kinh thành ở phía nào. Thấy có một thằng bé mục đồng lùa đàn dê đi tới, anh học trò liền hỏi: “Anh bạn nhỏ ơi, đường về kinh thành thì rẽ lối nào ấy nhỉ?” Cậu bé chăn dê nghe anh học trò nói muốn về kinh thi cử, biết đây là người có học, muốn ra một câu đối mời anh ta đối lại, liền nói: “Tôi có một vế dưới của câu đối, trước tiên xin mời anh hãy đọc vế trên, nếu ra đối được, tôi sẽ chỉ đường cho anh, nếu không ra đối được, khuyên anh nên quay về nhà là hơn!”. Anh học trò nghĩ bụng: “Thằng bé mục đồng này ra đối chắc cũng chẳng có gì khó đâu”, liền bảo cậu bé đọc vế dưới đi. Cậu bé chăn dê liền đọc: ““山羊上山,山碰山羊角,羊踏山”. “Sơn dương thượng sơn, sơn phanh sơn dương giác, dương đạp sơn” ( Dê núi trèo lên núi, núi chạm sừng dê núi, dê giẫm núi). Anh học trò nghe xong, mãi không thể đối được, xấu hổ đỏ cả mặt. Cậu bé chăn dê cười hì hì, xua đàn dê bỏ đi. Anh học trò thấy phải thử vận may đi liều xem sao, nên cứ theo đường cái mà đi. Đi được vài dặm, nhìn thấy bên sông có một ông già đang ngồi câu cá, liền đến cung kính chào và nói: “Xin hỏi cụ, cháu muốn đến kinh thành thì phải đi lối nào ạ?” Cụ già vẫn mải mê câu cá không ngẩng đầu lên, nói: “ Quý khách lên kinh để làm gì đấy?”. Anh học trò thưa: “Tiểu sinh muốn về kinh ứng thí”. Ông già câu cá nói: “Đã lên kinh thành ứng thí, việc này tốt quá, lão xin đọc cho anh một vế dưới của một câu đối, nếu anh mà đọc được vế trên, đêm nay mời anh nghỉ lại nhà lão một đêm, ngày mai lão sẽ tiễn anh lên đường. ” Anh học trò nói: “Thưa cụ, được ạ!” Ông già câu cá liền đọc: ““一鱼一尺,量量九寸十分” - “ Nhất ngư nhất xích, lượng lượng cửu thốn thập phân”. (Một con cá dài một tấc, bao nhiêu con cá đo được chín thước mười phân). Anh học trò mất nửa ngày trời vẫn chưa đối được. Ông già câu cá nhìn dáng dấp anh ta như vậy, liền thu dọn cần câu rồi bỏ đi. Anh học trò lại đi tiếp, trên con đường qua một khu vườn, đất đai phì nhiêu, cây cối tươi tốt, có những đàn cò trắng đang đậu. Thấy một cô thôn nữ xinh đẹp đang hái dâu bên đường, chàng lại đi tới, với dáng nho nhã học trò, chàng lại gần hỏi: - “Thưa cô nương, đường về kinh thành còn xa không?” Cô gái giật mình, lay động cả những cây dâu. Những hạt sương trên lá dâu rụng xuống, cô ta liền nói: “ Chàng về kinh còn xa lắm. Chàng đọc được vế trên của câu đối này em sẽ chỉ đường cho!”. Anh học trò đành phải đồng ý. Cô gái đọc: ““路边宿鹭,露落鹭惊,路难惊” - “Lộ biên túc lộ, lộ lạc lộ kinh, lộ nan kinh” (Bên đường có con cò đậu, hạt sương rơi làm cò kinh, đường không kinh). Vế dưới của câu đối này cô gái cố ý ra vế khó để thử thách anh học trò. Trong câu có dùng ba chữ lộ, nhưng mỗi chữ viết một cách khác nhau với ba nghĩa khác nhau, một chữ lộ là đường, một chữ lộ là hạt sương, một chữ lộ là con cò. Chàng trai nghĩ mãi không ra, xấu hổ đỏ cả mặt, không dám chào cô gái mà lủi thủi bỏ đi.. Anh tú tài gặp bao nhiêu gian khổ, qua bao ngày tháng mới đến được kinh thành, cuộc thi đã kết thúc từ lâu rồi. Trong túi thì không có tiền, anh ta đi lang thang trên phố và thấy những người khách đi vào một nhà hàng. Anh tú bụng đói meo, rất muốn ăn, nên chân tự nhiên cứ bước vào nhà hàng, thấy những người khách ấy đang ngồi bên bàn đang uống rượu,, nói chuyện về đối phú. Một vị trong bàn tiệc nói: “Thưa các vị, tôi có một vế đối, xin mời các vị đối lại: ““日光、月光,天下恒光千岁。” - “Nhật quang, nguyệt quang, thiên hạ hằng quang thiên tuế. ” (Trời sáng, trăng sáng, thiên hạ sáng ngàn năm). Những vị khách nhíu mày trầm tư suy nghĩ tìm về đối, một lúc lâu chưa ai đọc ra về đối lại. Lúc ấy, may làm sao, anh tú tài đột nhiên có về đối lại, liền nói: “Thưa các vị, tôi xin đọc vế đối lại có được không ạ?” Mấy người quay lại: “Ồ, hay quá, anh cứ đọc đi!” Anh tú tài cao giọng đọc: ““君乐、巨乐,国家永乐万年。” - “Quân lạc, thần lạc, quốc gia vĩnh lạc vạn niên. ” (Vua vui, quan vui, nước nhà vui mãi ngàn năm. ) Mấy người khách nghe xong, rất lấy làm hài lòng, liền hỏi anh tú tài ở đâu đến. Anh tú tài thưa “Dạ thưa, tôi từ nơi xa đến kinh thành, tiền đi đường đã tiêu hết, không còn một xu dính túi, bụng đói chưa được ăn uống gì.” Mấy người khách tức thì gọi thêm mấy món ăn, mời anh tú tài cùng ăn, vừa ăn vừa nói chuyện. Một vị khách trong bàn tiệc lại đọc một vế ra đối: ““火红炭黑灰似雪” - “ Hỏa hồng, thán hắc, khôi tự tuyết” ( Lửa đỏ, than đen, tàn như tuyết). Anh tú tài đang bưng bát cơm lên ăn, nghe vế ra đối của vị khách, nhớ lại vế đối của bác nông dân trên đường đi, liền đọc ngay về đối lại: “ “谷黄米白饭如霜。” - “Cốc hoàng, mễ bạch, phạn như sương” (Thóc vàng, gạo trắng, cơm như sương. ) Mấy vị khách nghe xong liền khen lấy khen để: “Hay quá! Hay quá! Vế đối rất chỉnh!” Anh tú tài đang đói bụng, được ngồi trong bữa tiệc, toàn những món ăn ngon, nên anh ta ăn uống no nê, tinh thần sảng khoái lên rất nhiều. Ăn xong, anh theo các vị khách đến bên một cái đầm nhỏ. Các vị khách thấy trên đầm có một con trâu nước bằng đá, đầu nhô lên khỏi mặt nước, liền đọc một vế ra đối: ““水牛落水,水没水牛头,牛渴水.”. “Thủy ngưu lạc thủy, thủy một thủy ngưu đầu, ngưu khát thủy” (Trâu ngâm mình dưới nước, nước ngập cả đầu trâu, trâu uống nước) Anh tú tài liền nhớ ngay đến vế đối của cậu bé chăn dê, liền đọc ngay: ““山羊上山,山碰山羊角,羊踏山”. “Sơn dương thượng sơn, sơn phanh sơn dương giác, dương đạp sơn” ( Dê núi trèo lên núi, núi chạm sừng dê núi, dê giẫm núi). Mấy vị khách thấy anh tú tài đối rất giỏi, bèn tặng anh tú tài một ít tiền, mời anh ta ở lại kinh thành, hẹn ngày hôm sau lại gặp nhau. Thời đó, cứ ba năm lại mở một đại khoa thi. Ba năm ấy triều đình không tuyển được một nhân tài xuất chúng nào. Nhà vua rất buồn rầu, liền cải trang vi hành trong dân gian. Duyên cớ làm sao, trong ba lần anh học trò đọc các vế đối cùng đám khách nọ thì nhà vua đều có mặt. Nhà vua thấy ba câu đối đều rất hay, rất chuẩn xác nên rất vui mừng. Sau khi hồi cung, liền sai quan chủ khảo sát hạch lại anh học trò. Quan chủ khảo được lệnh mời anh học trò đến cung điện nhà vua. Khi anh học trò tới, ông ta thấy trên hồ bên ngoài có mười con vịt đang bơi lội, liền xuất một vế đối: ““十鸭两排,数数三双四只. ” - “Thập áp lưỡng bài, số số tam song tứ chỉ”. (Mười con vịt bơi hai hàng, đếm thấy ba cặp bốn con” Anh học trò nhớ ngay đến vế dưới của ông già câu cá, liền đọc ngay: ““一鱼一尺,量量九寸十分. ” - “ Nhất ngư nhất xích, lượng lượng cửu thốn thập phân”(Một con cá dài một thước, đo được chín tấc mười phân). Quan chủ khảo lại ra thêm vế đối khác: ““峰上栽枫,风吹枫动,峰不动” -“Phong thượng tài phong, phong xuy phong động, phong bất động” ( Trên đỉnh (núi) có trồng cây phong, gió thổi cây phong lay động, đỉnh núi không động). Câu này quan chủ khảo cố ý ra vế khó để thử thách. Trong câu này, có dùng ba chữ phong, nhưng mỗi chữ viết một cách khác nhau với ba nghĩa khác nhau, một chữ phong là đỉnh, một chữ phong là gió một chữ phong là cây phong,. Anh học trò sực nhớ tới vế dưới của cô thôn nữ bên đường, liền đọc ngay: ““路边宿鹭,露落鹭惊,路难惊” - “Lộ biên túc lộ, lộ lạc lộ kinh, lộ nan kinh” (Bên đường có con cò đậu, hạt sương rơi làm cò kinh, đường không kinh). Quan chủ khảo vui mừng khôn xiết và ngay lập tức tấu lên hoàng đế. Hoàng đế liền bổ nhiệm anh học trò làm trạng nguyên khoa thi ấy. Đại tá Nhà văn Phạm Thanh Cải sưu tầm và biên soạn. . . . Chu Ngư Hoàng đời Nhà Thanh, người Thanh Nham, Quý Châu, rất uyên bác, là thiên tài được mọi người công nhận. Một năm, vào mùa xuân ấm áp trăm hoa đua nở, Chu Ngư Hoàng đến chùa Thập Phật chơi, đêm sống trong chùa. Vừa mới chợp mắt, ông ta đột nhiên nghe thấy ở phòng bên cạnh vọng đến những tiếng nói thều thào, lắng nghe thì thấy là tiếng một ai đó nhiều lần đọc một câu, nghe ra thì là một vế xuất đối: ““万瓦千砖百匠造成十佛寺。” - “Vạn ngõa thiên chuyên bách tượng thập phật tự” (Vạn viên ngói, nghìn viên gạch trăm thợ giỏi xây nên chùa Thập Phật) Chu Ngư Hoàng đứng dậy và tới hỏi các nhà sư trong chùa:”Người sống bên cạnh là người nào vậy?\" Nhà sư trả lời:”Có một thư sinh họ Hoàng, mấy ngày trước đi chơi vãng cảnh chùa chợt xuất ra vế đối này, nhưng nghĩ mãi không ra vế đối, Qua mấy ngày mất ăn mất ngủ,trầm tư suy nghĩ, hiện đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng !” Chu Ngư Hoàng hỏi:”Liệu có ai để giúp anh ta đối không?\" Nhà sư trả lời:”Vế xuất đối có 4 số từ: vạn, ngàn, trăm và chục, theo thứ tự tự nhỏ dần đi 10 lần, có rất nhiều người đã cố gắng đối, nhưng không có ai đối được.” Sau khi về nhà, Chu Ngư Hoàng suy nghĩ rất lâu nhưng cũng không đối được. Ngày hôm sau, Chu Ngư Hoàng xuống thuyền rời khỏi ngôi chùa mà trong lòng tiếc nuối. Trên đường đi, ông ta qua một cây cầu có khắc 3 chữ:”Bát tiên kiều” (cầu Bát tiên), đột nhiên ông ta nói với người chèo thuyền quay lại chùa”Thập Phật)”. Mặc dù thư sinh họ Hoàng đã mấy ngày nằm liệt giường, hơi thở yếu ớt, miệng vẫn lảm nhảm nói về các cụm từ trong vế xuất đối:”Vạn ngói – nghìn gạch – trăm thợ - chùa mười phật”. Chu Ngư Hoàng đứng ngoài của chùa nói vọng vào: ““一船二浆四人摇过八仙桥。”. “Nhất thuyền, nhị tương, tứ nhân, dao quá Bát tiên kiều” (Một thuyền, hai chèo, bốn người chui qua cầu Bát tiên) “一船二浆四人摇过八仙桥。” Thư sinh họ Hoàng nghe thấy bỗng tỉnh lại, ngồi bật dậy, nói to: Tuyệt vời! Vế đối này cũng có 4 số từ theo thứ tự tăng dần lên 2 lần! Một hai, bốn, tám...Thật tuyệt vời!” Thư sinh họ Hoàng tự nhiên khỏi bệnh . . . Tô Đông Pha là nhà văn, nhà thơ nổi tiếng thời nhà Tống ở Trung Quốc. Ông và Phật Ấn thường hay bàn về chuyện Phật giáo. Một hôm, Phật Ấn đang thao thao bất tuyệt thế nào là Phật lực vô biên, phật pháp vô biên.... Tô Tiểu muội là em gái của Tô Đông Pha đang ngồi trong rèm nghe thấy, nuốn trêu ông ta, liền viết một vế đối chiết tự rồi gọi cô hầu mang ra đưa cho Tô Đông Pha. Tô Đông pha liếc xem khen” Có ý tưởng hay, có ý tưởng hay!” và đọc cho Phật Ấn nghe. 人曾是僧,人弗能成佛。 “Nhân tằng thị tăng, nhân phất năng thành Phật”. (Người từng là tăng, người biết tu mình sẽ thành Phật”. Ở đây có sử dụng chiết tự và hợp tự. Chũ nhân 人bên chữ tằng 曾hợp thành chữ tăng 僧, chữ nhân 人 bên chữ phất 弗thành chữ Phật 佛. Phật Ấn nghe xong thấy cô này trêu mình, không thể nào chịu thua, qua một hồi suy nghĩ, cuối cùng cũng viết một vế đối lại. Viết xong, ông đưa cho Tô Đông Pha. Tô Đông Pha xem xong liền đưa cho cô hầu mang vào cho Tô Tiểu muội. Tô Tiểu muội đọc thì thấy vế đối lại là: 女卑为婢,女又可称奴。 “Nữ ti vị tì, nữ hựu khả xứng nô.” ( Nữ hèn làm hầu, nữ lại là nô tì) Ở đây có sử dụng chiết tự và hợp tự. Chũ nữ 女 bên chữ ti 卑hợp thành chữ tỳ 婢, chữ nữ 女 bên chữ hựu 又 thành chữ nô 奴. Có một hôm, Tô Tiểu muội và Tô Đông Pha đang say sưa nói chuyện về thơ và câu đối, không ngờ, Phật Ấn đi đến, cô ta vội vã vào ẩn trong rèm. Phật Ấn thấy như vậy, ứng khẩu đọc một vế đối: 碧纱帐里坐佳人,纱笼芍药。 “Bích sa trướng lý tọa giai nhân, sa lung thược dược”. ( Trong rèm vải xanh người đẹp ngồi, vải che thược dược). (ý nói vải che người đep). Tiểu muội nghĩ: Nhà sư này thực là phiền nhiễu, anh em người ta đang nói chuyện vui vẻ, bị ông tách ra, ông lại còn ngâm thơ trêu tôi. Được, đã thế tôi phải đối lại để mắng ông một câu cho bõ tức!”. Cô ta liền đọc: 清水池边洗和尚,水浸葫芦。 “Thanh thủy trì biên tẩy hòa thượng, thủy tẩm hồ lô” (Bên ao nước trong hòa thượng tắm, nước ngâm hồ lô). \"Nước ngâm cả hồ lô!\" Tô Đông Pha vỗ tay khen thật tuyệt vời. Phật Ấn chỉ biết xoa đầu cười gượng. . . . Một chàng học trò, vào ngày Tết, trời xuân lành lạnh nên anh ta ngồi một mình ở phòng đọc sách. Ngoài trời mưa phùn lây rây. Anh ta thấy mưa lạnh đọng thành giọt bên cửa sổ, liền tức cảnh sinh tình, ngâm một vế đối xuân: ““冻雨洒窗,东两点西三点。” - “Đống vũ sái song, đông lưỡng điểm tây tam điểm;”. (Làm lạnh mưa, rắc cửa sổ, đông hai giọt, tây ba giọt;) Vế này thật tuyệt vời, chữ “đống” là làm lạnh, chiết tự thành chữ “đông” và hai chấm, chữ “sái” là rắc, chiết tự tự thành chữ “đông” và ba chấm. Tuy nhiên, anh ta trầm ngâm một thời gian khá lâu, mà không nghĩ ra được vế đối lại. Suốt mấy ngày không tìm được vế đối phù hợp.. Ông ta đành phải cầu cứu đến ông thày của mình. Lúc đó đã cuối những ngày nghỉ Tết, mọi nhà đã hóa vàng , hạ các lễ vật trên bàn thơ xuống để hưởng lộc. Thấy học trò đến chơi, nhờ ông giúp cho vế đối hóc này.Ông thày giáo chưa vội ứng đối, mà lấy một con dao bổ dưa hấu mời khách. Chàng học trò thấy thày giáo không nói câu nào, đành vội giục \"Xin thày vui lòng cho xin vế đối đi ạ!.\" Ông thày mỉm cười và nói: “Đây chẳng phải là thày đã làm vế đối cho trò đây sao? Chàng học trò vội vã trả lời: “ Không ạ, em chưa thấy vế đối ở chỗ nào ạ?”. Ông thày liền chỉ vào quả dưa hấu vừa bổ và nói: ““切瓜分客,横七刀竖八刀。” - “Thiết qua phân khách, hoành thất đao, thụ bát đao”. (Bổ dưa mang ra mời khách, ngang bảy nhát, đứng tám nhát” Sau đó, chàng học trò mới hiểu ra rằng: chữ \"thiết\" là bổ, theo chiều đứng có thể chiết tự thành chữ “thất” và chữ “đao”, chữ “phân” là chia, chiết tự theo chiều đứng sẽ thành hai chữ “ bát” và chữ “đao”. Thật tuyệt diệu là vế này môt tả đúng chuyện thực là đang bổ dưa mời khách. Kể từ đó, chàng học trò càng muôn phần nể phục ông thày của mình hơn. . . Ngày xưa, ở một địa phương có một viên quan chủ sự họ Nhậm, ông ta thường thích chế giễu đúng sai về công việc hành chính, chỉ trích những yếu kém, nên không thể nào tránh khỏi xúc phạm tới một số quan chức và những kẻ giàu sang có quyền thế ở địa phương. Một ngày nọ, nhà vua sai một quan ngự sử (quan chuyên kiểm tra giám sát thời xưa) họ Quản đi kiểm tra ở các nơi, trong đó có địa phương trên. Ở đây, các vị quan chức và kẻ giàu sang có quyền thế đang đợi thời cơ để công kích ác ý quan chủ sự họ Nhậm. Họ nói không đúng một tí nào nhưng quan ngự sử họ Quản chỉ nghe lời của một phía, không chịu xem xét kỹ, nghiêm mặt trách mắng quan chủ sự họ Nhậm: “Tôi nghe nói Ngài hay lên mặt dạy đời, điều này là không hay. Bây giờ tôi có một vế đối, mời Ngài đối thử xem sao!”. Nói xong, quan ngự sử họ Quản đọc vế ra đối: :““说人之说,被说人之人说,人人之说,不如不说 ““Thuyết nhân chi thuyết, bị thuyết nhân chi nhân thuyết, nhân nhân chi thuyết, bất như bất thuyết” (Người hay nói nói, bị người khác nói, mọi người đều nói, thà rằng không nói.) Quan chủ sự họ Nhậm gay gắt không khoan nhượng đối lại: ““Quản quan chi quản, thụ quản quan chi quan quản, quan quan thụ quản, hà tất đa quản” (Quan họ Quản quản, chịu quan khác quản, mọi quan chịu quản, cần chi quản nhiều.) Quan ngự sử họ Quản nghe xong, tím mặt không nói câu nào lủi tủi chuồn mất. ““Đại tá Nhà văn Phạm Thanh Cải sưu tầm và biên soạn。” Vương Hi Chi tự Dật Thiếu, hiệu Đạm Trai, vốn là người Lang Nha, sau di cư tới Sơn Âm. Năm 326, Vương Hi Chi bắt đầu làm quan, trải qua các chức vụ: Mật thư lang, Tham quân, Trưởng sử, Thứ sử Giang châu, Ninh viễn tướng quân, Hộ quân tướng quân, Hộ quân tướng quân, Hữu quân tướng quân (vì vậy ông còn được gọi là Vương Hữu quân), Nội sử Cối Kê. Vì không thích ganh đua trên quan trường, sau khi làm Thứ sử Giang châu 1 năm, ông xin từ chức để chuyên tâm nghiên cứu thư pháp. Vương Hi Chi được người đời và hậu thế biết tới là một nhà thư pháp nổi danh bậc nhất Trung Quốc và được mệnh danh là Thư thánh, ông mất năm 361 thời Tấn Mục Đế, thọ 59 tuổi. Tương truyền có một năm, chiều ba mươi tết, ông cho treo đôi câu đối chữ rất đẹp: Xuân phong xuân vũ xuân sắc (Năm mới, cảnh mới, nhà mới) Tân niên tân cảnh tân gia (Gió xuân, mưa xuân, sắc xuân) Sau khi đôi câu đối được dán lên hai bên cổng, kẻ qua người lại đều tỏ ra thích thú về cái ý mùa Xuân và năm mới. Thế rồi đến sáng hôm sau, đôi câu đối đã bị bóc trộm mất. Vương Hy Chi vừa tức cười kẻ nào đó, vừa bực mình vì phải mất công viết lại. Ông bèn viết hẳn một đôi câu đối có nội dung khác. Vế một là \"Phúc vô song chí\" (Phúc không đến hai lần), vế hai là \"Họa bất đơn hành\" (Họa chằng đi một mình). Đọc rồi mọi người đều cau trán bỏ đi, vì câu này rất tầm thường chẳng có gì lạ. Nhưng đến hôm sau, phần gỗ đào ở phía dưới mới được Vương Hy Chi viết tiếp, toàn văn như sau: 愊無重至今朝至 Phúc vô trùng chí, kim triêu chí (Phúc không đến cặp, sớm nay đến) 禍不單成沙日行 Họa bất đơn hành, tạc dạ hành (Họa chẳng đi xuống, tối trước đi) Có thuyết khác lại nói giai thoại này là của Tô Đông Pha (1036-1101) đời Bắc Tống. Vương An Thạch, tự Giới Phủ, hiệu Bán Sơn Lão Nhân, người ở Phủ Châu – Lâm Xuyên (nay là huyện Đông Hương, tỉnh Giang Tây). Thuở nhỏ Vương An Thạch học rất giỏi, năm 20 tuổi chàng lên kinh đô cách quê chừng 200 dặm để dự thi. Dọc đường Vương An Thạch đi qua một vùng trù phú. Nhà Mã Viên ngoại của vùng đang kén chồng cho con gái rất xinh đẹp. Viên ngoại là người có học nên muốn chọn rể giàu chữ làm hiền sĩ chứ không phải lắm của nhiều tiền. Khi Vương An Thạch qua đó cũng là lúc Viên ngoại đang mở tiệc mừng thọ. Trong nhà treo đèn kết hoa rực rỡ, khách khứa ra vào đông như hội. Bên ngoài cổng có treo một lồng đèn lớn, kẻ qua người lại xúm nhau xem xét, bàn tán. Vương An Thạch thấy lạ, ghé vào nhìn thì thấy trên đèn kéo quân dán một vế đối: “Tẩu mã đăng, đăng tẩu mã, đăng tức mã đình bộ” (Ngựa chạy theo đèn, đèn chạy theo ngựa, đèn tắt, ngựa dừng chân). Vương An Thạch nghĩ mãi không đối được, nhưng vẫn nói cứng: “Câu này dễ đối thôi”, rồi bỏ đi. Người nhà của Mã Viên ngoại nghe được, chưa kịp vào trình với Viên ngoại thì Vương An Thạch đã lên đường lên kinh đô. Tại trường thi, Vương An Thạch làm bài thi xong, đem nộp quyển trước tiên. Quan chủ khảo lật ra xem, tấm tắc khen tài, vấn đáp ông trả lời trôi chảy đã có ý lấy ông đỗ đầu. Nhà vua cho vời ông vào triều để biết mặt và thử tài thêm. Thấy ở sân rồng có một lá cờ lớn, trên có thêu một con hổ, Vua ra cho ông một vế đối: “Phi hổ kỳ, kỳ phi hổ, kỳ quyển hổ tàng thân (Hổ bay theo cờ, cờ bay theo hổ, cờ cuốn, hổ ẩn mình). Vương An Thạch chợt nhớ tới vế đối trên đèn kéo quân trước nhà Mã Viên ngoại và thấy âm, ý rất hay và rất chỉnh khi đối với câu nay liền ứng khẩu đọc luôn: \"Tẩu mã đăng, đăng tẩu mã, đăng tức mã đình bộ\". Vua và chủ khảo thấy Vương có tài ứng đối mau lẹ, vế đối rất chỉnh, có ý nghĩa xuất sắc nên đã chấm Vương An Thạch đậu thủ khoa kỳ thi đó. Trong khi chờ đăng tên lên bảng vàng, Vương An Thạch trở về quê nhà. Khi đi ngang qua Mã gia trang, người nhà của Mã Viên ngoại nhận ra Vương là người đã từng nói vế ra dán trên đèn kéo quân dễ đối, nên mời Vương vào nhà trình với Mã Viên ngoại. Mã Viên ngoại yêu cầu Vương An Thạch đọc vế đối, Vương liền lấy câu của Vua ra đọc lên thành: \"Tẩu mã đăng, đăng tẩu mã, đăng tức mã đình bộ\" và \"Phi hổ kỳ, kỳ phi hổ, kỳ quyển hổ tàng thân\". Mã Viên ngoại vô cùng mừng rỡ, thấy vế đối rất chỉnh, rất khéo lại ẩn ý khoe tương lai nên nói với Vương An Thạch rằng: \"Vế đối dán trên đèn kéo quân là của con gái lão, nó kén chồng nên thách đối như thế, nếu ai đối được nó mới đồng ý lấy làm chồng. Để lão gọi con gái lão ra cho hai đàng giáp mặt\". Sau đó đám cưới được tổ chức linh đình tại Mã gia trang. Vương An Thạch cưới được vợ tài giỏi và giàu có, ở luôn tại nhà Mã Viên ngoại. Ngay liền trong ngày đó, triều đình đăng bảng, Vương An Thạch đậu Trạng nguyên, được triều đình gọi lên kinh đô nhậm chức. Thế là chàng họ Vương nhờ may mắn mà đạt được một lượt hai điều vui mừng: cưới được vợ tài giỏi giàu có và đậu Trạng nguyên. Vương An Thách bèn hứng chí ngâm nga: \"Vận may đối đáp thành song hỷ Cờ hổ đèn quân kết vợ chồng\". Sau đó lấy giấy viết hai chữ Hỷ rất to trình lên nhạc gia và gửi về gia đình mỗi nhà một bản. Thông báo lại hai việc cực kỳ may mắn, tốt lành là đại đăng khoa (thi đỗ) và tiểu đăng khoa (lấy vợ). Với việc viết hai chữ Hỷ liền nhau đọc là “Song hỷ”, vị Trạng nguyên tài danh này đã sáng tạo ra một chữ mới, chữ Song Hỷ. Như vậy, nguồn gốc của chữ Song Hỷ là do điển tích vừa cưới được vợ đẹp giỏi, vừa thi đậu Trạng nguyên. Nhiều người nói rằng, Song Hỷ còn có nghĩa hai việc vui mừng song song với nhau, nhà trai cưới được vợ cho con trai, nhà gái gả được chồng cho con gái. Tô Thức, tự Tử Chiêm, hiệu Đông Pha cư sĩ nên còn gọi là Tô Đông Pha, là nhà văn, nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc thời Tống. Ông được mệnh danh là một trong Bát đại gia Đường Tống. Giữa Vương An Thạch và Tô Đông Pha có một giai thoại lý thú. Có lần, Tô Đông Pha đến nhà Vương An Thạch thì ông này đi vắng, thấy có hai câu ghi tại án thư như sau: 明月山頭叫 Minh nguyệt sơn đầu khiếu 黃犬臥花心 Hoàng khuyển ngọa hoa tâm Tô Đông Pha chê là vô lý: trăng sáng sao lại hót ở đầu núi, chó vàng sao lại nằm trong lòng hoa được? Do nghĩ như vậy nên Đông Pha lấy bút sửa chữ khiếu ra chữ chiếu (照) , sửa chữ tâm thành chữ âm (陰), thành ra: 明月山頭照 Minh nguyệt sơn đầu chiếu (Trăng sáng soi đầu núi) 黃犬臥花陰 Hoàng khuyển ngọa hoa âm (Chó vàng nằm dưới hoa) Sửa xong, họ Tô cảm thấy thật đắc ý vì chỉ sửa có hai chữ (khiếu thành chiếu và tâm thành âm) mà lại làm cho hai câu thơ rõ hẳn ý nghĩa và vẫn giữ được nguyên vận của bài thơ. Theo họ Tô thì mặt trăng sáng (minh nguyệt) đi với động từ chiếu mới đắc ý vì trăng sáng thì chiếu chứ không bao giờ khiếu được, còn hoàng khuyển tức là con chó vàng thì phải nằm dưới bóng của bông hoa (hoa âm) mới có lý chứ không thể nào con chó lại nằm trong lòng bông hoa (hoa tâm) được. Chữ âm trong nghĩa của hoa âm là chỗ không có ánh nắng mặt trời. Đang mải mê với sáng kiến của mình, họ Tô rất hứng khởi khi thấy quan Tể Tướng bước vào sảnh đường. Sau khi chào hỏi và phân ngôi chủ khách, Tô Đông Pha có ngỏ ý với quan Tể Tướng Vương An Thạch về việc sửa hai câu thơ nói ở trên. Quan Tể Tướng cười và gật gù tỏ ra ưng ý. Sau đó ngài không nói thêm gì về hai câu thơ này cả mà chỉ cùng Tô Đông Pha đàm luận về quốc sự. Khoảng nửa tháng sau khi gặp Tể Tướng Vương An Thạch, Tô Đông Pha nhận được lệnh đi trấn thủ ở miền Nam, nhân vào tuần trăng sáng, ông bèn đi ngắm cảnh dưới trăng và thấy có nhiều điều lạ. Đêm nào cũng vậy, cứ đến khi trăng tỏa ánh sáng khắp núi rừng, ông đều nghe thấy những tiếng chim hót thật du dương thánh thót và thơ mộng. Rất lấy làm hứng thú, ông mới cố tìm hiểu xem đây là giống chim gì mà hót hay như vậy. Sau khi hỏi thăm dân chúng trong vùng, Tô Đông Pha mới biết tiếng hót thánh thót ấy là của giống chim tên là Minh Nguyệt. Chim Minh Nguyệt chỉ hót ở đỉnh núi vào những đêm có trăng sáng mà thôi. Tìm hiểu chỉ để thỏa mãn sự tò mò của mình chứ Tô Đông Pha cũng chẳng có ý gì khác. Hết thưởng thức tiếng chim hót, họ Tô lại đi dạo ngắm hoa dưới trăng. Thật là thú vị khi thấy trong vùng ông trấn thủ có nhiều loại hoa mà bông hoa lại rất lớn và hương thơm ngào ngạt. Sau khi ngắm kỹ mỗi bông hoa, họ Tô nhận thấy đóa hoa nào cũng có một con sâu to nằm trong lòng hoa. Ông lấy làm lạ mới hỏi thăm dân trong vùng về hiện tượng này. Dân làng cho ông ta biết là ở vùng này có loại sâu tên là Hoàng Khuyển sống bằng cách hút nhụy hoa. Vì thế trong mỗi bông hoa đều có con sâu Hoàng Khuyển. Nghe đến đây họ Tô mới giật mình và liên tưởng tới hai câu thơ của Vương An Thạch mà ông ta đã tự ý sửa. Thì ra ở đây: Hoàng Khuyển và Minh Nguyệt đều là tên riêng của sự vật cả...! Cái lỗi của Tô Đông Pha là ở chổ chưa tìm hiểu ý nghĩa cho thấu đáo, chưa hỏi tác giả để biết cái ẩn ý cao thâm, chưa bàn bạc để tìm ra cái ý tác giả muốn nói, thì đã tự ý sửa thơ người khác. Với những gì đã tai nghe và mắt thấy ở đây, Tô Đông Pha cảm thấy xấu hổ về sự suy luận nông nổi của mình khi tự ý sửa hai câu thơ của Tể Tướng Vương An Thạch. Liền sau đó, ông đã dâng thư về tạ tội với quan Tể Tướng. Họ Tô tự nhủ là việc ông ta bị bổ đi trấn thủ ở miền Nam này là do Tể Tướng đã cố ý dạy cho mình một bài học thực tiễn. Sau đó ít lâu, họ Tô được triệu về làm quan tại Kinh Đô. Quan Tể Tướng rất niềm nở tiếp đón Tô Đông Pha. Và từ đó Tô Đông Pha rất kính phục quan Tể Tướng cả về tài năng, đức độ, và kiến văn quảng bác của ngài. Bởi thế, ngôn ngữ luôn đi đôi với văn hóa địa phương, nếu không biết kết hợp chặt chẽ hai mặt này thì việc dạy và học ngôn ngữ sẽ trở nên khô khan và đôi khi bị sai lầm thiếu sót, đó là điều không tránh được. Giai thoại đối đáp giữa 3 anh em Tô Đông Pha và hòa thượng Phật Ấn: Phật Ấn thiền sư (1032- 1098) thuộc tông Vân Môn, pháp danh là Liễu Nguyên, người Nhiễu Châu, Phù Lương. Thuở nhỏ Phật Ấn từng ở Trúc Lâm Tự đọc “Đại Phật đỉnh Lăng Nghiêm kinh”. Năm 19 tuổi ông lên Lê Sơn, học ở Thiện Thiêm thiền sư, sau đó lại theo học thiền sư Diên Khánh Tử Dung, được khen rằng “Cốt cách như Tuyết Đậu, thực là bậc anh tài trong tương lai vậy”. Một trong những người bạn rất thân của Phật Ấn chính là Tô Đông Pha. Đại thi hào đời Tống hai người thường uống rượu ngâm thơ, lại còn hay chơi đùa trêu chọc nhau. Phật Ấn so với Tô Đông Pha thì vẫn là một người thật thà, nên thường bị Tô Đông Pha bắt nạt. Một hôm, em gái của Tô Đông Pha trêu hòa thượng Phật Ấn bằng câu xuất chiết tự sau đây: Nhân tằng thị tăng, nhân phất năng thành phật (Chữ nhân và chữ tằng hợp lại là chữ tăng , chữ nhân và chữ phất có thể hợp lại thành chữ Phật). Nhưng cái nghĩa của câu này, đọc lên “thấy liền”, thì lại là: Người từng là nhà sư (nhưng) người không thể thành Phật. Rõ ràng là Tô tiểu muội muốn châm chọc bạn của anh mình. Phật Ấn bèn đối lại, tất nhiên cũng chiết tự: Nữ ti vi tì, nữ hựu khả xưng nô (Chữ nữ và chữ ti là tì chữ nữ và chữ hựu có thể gọi là nô). Nhưng, cũng đọc lên “thấy liến”, thì lại là: Con gái hèn là đày tớ, con gái cũng có thể gọi là con nụ. Hòa thượng Phật Ấn đáp lại như thế là vì “phục dịch” việc trà nước cho anh mình tiếp bạn chính là... Tô tiểu muội. Một hôm Tô Đông Pha cùng Phật Ấn và em trai mình là Tô Triệt đi chơi núi Vu Sơn. Hòa thượng Phật Ấn ra đối: Vu sơn đắc tự Vu sơn hảo (Không có núi nào đẹp được như núi Vu). Điểm đặc sắc của câu xuất là nó bao hàm lối chơi chữ bằng hiện tượng đồng âm: cũng là vu sơn nhưng chữ vu ở đầu câu có nghĩa là không (vu là âm chính thống của vô - không) còn chữ vu ở cuối câu thì lại là tên của một ngọn núi. Tô Đông Pha đối lại: Hà diệp năng như hà diệp viên? (Lá nào có thể tròn như lá sen?) Cũng là hiện tượng đồng âm ở đúng những vị trí tương ứng với câu trước: cũng là hà diệp nhưng chữ hà ở đầu câu có nghĩa là nào còn chữ hà ở cuối câu thì lại là tên một giống thảo mộc. Nghe anh đối xong, Tô Triệt mới đọc câu của mình: Hà thủy năng như Hà thủy thanh? (Nước nào có thể trong bằng nước sông Hoàng Hà) Hà là tên tắt của Hoàng Hà)? Cũng là hà thủy nhưng chữ hà ở đầu câu có nghĩa là nào còn chữ hà ở cuối câu thì lại là tên của một con sông. Hòa thượng Phật Ấn và Tô Đông Pha đều khen câu đối lại của Tô Triệt: đem thủy đối với sơn, đem tên sông Hoàng (hà) đối với tên núi Vu (sơn), thật đúng là “tuyệt diệu hảo liên” Giai thoại đối đáp giữa Tô Tiểu Muội với Tô Đông Pha và Tần Quán: Đời Tống bên Trung Hoa tại tỉnh Tứ Xuyên có một nhà danh nho thông kim bác cổ tên là Tô Tuần, tự là Minh Doãn, biệt hiệu là Lão Tuyền, được người đương thời tôn xưng là Lão Tô. Lão Tô có hai người con trai, con cả là Tô Thức tự là Tử Chiêm, biệt hiệu là Đông Pha, còn gọi là Đại Tô. Con thứ là Tô Triệt, tự là Tử Do, biệt hiệu là Dĩnh Tân, còn gọi là Tiểu Tô. Cô con gái út tên là Tiểu Muội thông minh tuyệt vời, giỏi nghề thi phú không kém gì hai anh. Ở nhà họ Tô mấy anh em hay làm thơ chọc ghẹo nhau. Có lần Tô Đông Pha trêu Tiểu Muội có trán vồ: Vị xuất đình trung tam ngũ bộ Ngạch đầu tiên đáo hoạ đường tiền nghĩa là: Trong sân chưa quá năm ba bước Trán đã nhô ra đến cổng ngoài Tiểu Muội chế nhạo Đông Pha râu rậm: Khẩu giốc kỷ hồi vô mịch xứ Hốt văn mao lý hữu thanh truyền nghĩa là: Mồm mép ở đâu sao chẳng thấy Bỗng nghe râu vẳng tiếng truyền ra Thấy mắt Tiểu Muội sâu, Đông Pha cười hóm hỉnh: Kỷ hồi thức lệ thâm nan đáo Lưu khước uông dương lưỡng đạo tuyền nghĩa là: Bao hồi lau lệ sâu khôn tới Lai láng hai dòng suối chẳng vơi Tiểu Muội ranh mãnh không kém, chê Đông Pha mặt dài: Khứ niên nhứt điểm tương tư lệ Chí kim lưu bất đáo tư biên nghĩa là: Giọt lệ tương tư năm ngoái chảy Đến nay gò má vẫn chưa qua Năm Tiểu Muội 16 tuổi, Lão Tô kén chồng cho con gái. Bấy giờ có người là Tần Quán tự là Thiếu Du, người đất Dương Châu. Dò biết ngày Tiểu Muội sẽ đến miếu Đông Nhạc dâng hương, chàng hoá trang thành tăng sĩ. Tần Quán đến miếu Đông Nhạc được một lúc thì kiệu hoa Tiểu Muội cũng đến. Để thử tài cô gái họ Tô, Tần Quán đợi nàng dâng hương xong liền mở lời: Tiểu thư hữu phúc hữu thọ, nguyện phát từ bi! (Tiểu thư có phúc, có thọ, xin hãy mở lượng từ bi) Tiểu Muội đáp: Đạo nhân hà đức hà năng, cảm cầu bố thí? (Đạo nhân nào đức, nào tài, mà dám mong ơn bố thí?) Đạo nhân vẫn cố nài nỉ: Nguyện tiểu thư thân như dược thụ, bách bệnh bất sinh. (Nguyện cho tiểu thư mình như cây thuốc, trăm bệnh chẳng sinh) Tiểu Muội gay gắt hơn: Tuỳ đạo nhân khẩu thổ liên hoa, bán văn vô xả. (Dù đạo nhân miệng nở hoa sen, nửa đồng không có) Đạo nhân lại tấn công tiếp: Tiểu nương tử nhất thiên hoan hỉ như hà triệt thủ bảo sơn? (Nương tử nhỏ một trời vui vẻ, cớ sao tay khép non vàng) Cô gái đốp chát liền cho bõ ghét: Phong đạo nhân nhiễm địa tham si, na đắc tuỳ thân kim huyệt! (Đạo nhân cùi lấm đất tham si, đâu đáng thân vào hang bạc) Rồi nàng bước ngay lên kiệu hoa. Năm ấy, Tần Quán đỗ Tiến sĩ, chàng tới xin làm lễ cưới tại phủ họ Tô. Sau khi dự yến, chú rể đủng đỉnh bước về phía tân phòng. Nhưng phòng hoa cửa đóng then cài, bên ngoài đặt ba phong thư. Bên cửa có đứa a hoàn đứng chờ. Tần Quán ra lệnh: \"Vào báo tiểu thư tân lang đã đến sao chưa mở cửa tiếp nghinh?\" A hoàn thưa: \"Tỳ nữ vâng lệnh tiểu thư báo tướng công rằng trên án thư có ba đề mục để tân lang dự thi, nếu trúng cách thì cửa phòng tân nương sẽ mở\". Tần Quán bóc bì thư ra xem, thấy mảnh hoa tiên với bốn câu thơ: Đồng thiết đầu hồng dã, Nghị lâu thướng phấn tường, Âm dương vô nhị lý, Thiên địa ngã trung ương (Sắt đồng quăng bễ lớn, Ong kiến thượng tường vôi, Âm dương không nhị lý, Trời đất giữa là tôi) Câu đầu ẩn nghĩa chữ HOÁ, câu 2 ẩn nghĩa chữ DUYÊN, câu 3 ẩn nghĩa chữ ĐẠO, câu 4 ẩn nghĩa chữ NHÂN. Tần Quán nghĩ thầm: \"À, chắc hẳn nàng biết là ta giả đạo nhân ghẹo nàng dạo nọ ở miếu Đông Nhạc nên cố tình trêu chọc lại đây mà!\" Chàng bèn viết bốn câu thơ lên giấy hoa tiên như sau: HOÁ công hà ỷ bả xuân thôi, DUYÊN đáo danh viên hoa tự khai, ĐẠO thị xuân phong chân hữu chủ, NHÂN nhân bất cảm thướng hoa đài (Hoá công sao khéo giục xuân hoài, Duyên đến vườn thanh hoa tự khai, Đạo ấy gió xuân đà có chủ, Nhân nhân nào dám thượng hoa đài) A hoàn đưa vào song cửa, Tiểu Muội cầm giấy liếc đọc qua rồi bảo: \"Hoá duyên đạo nhân, trả lời cũng khéo đấy chứ!\" Tần Quán lại mở phong bì thứ hai cũng thấy bốn câu thơ: Cường gia thắng tổ hữu thi vi Tạc bích thâu quang dạ độc thư Phùng tuyến lộ trung thường ức mẫu Lão ông chung nhật ỷ môn lư nghĩa là: Hùng lược cha ông chẳng sánh tày Đêm soi vách sáng đọc kinh bài Vá may dường nhớ về nơi mẹ Tựa cửa nhà ông đợi suốt ngày Câu 1 “cường gia thắng tổ” ám chỉ Tôn Quyền là chúa Đông Ngô thời Tam Quốc, câu 2 “tạc bích thâu quang” chỉ Khổng Minh là quân sư của Lưu Bị xứ Tây Thục, câu 3 “thường ức mẫu” chỉ Tử Tư, tên Khổng Chấp, vốn là cháu Khổng Tử và thầy dạy Mạnh Tử, câu 4 “Lão ông ỷ môn lư” tức Thái Công Vọng tên tục là Khương Tử Nha giúp Vũ Vương diệt Trụ lập nên nhà Châu. Tần Quán liền viết tên bốn người đó ra giấy, ghi thêm chú thích rõ ràng, đưa a hoàn đệ trình tân nương. Thế là đã thoát qua được ải thứ hai. Chàng vội bóc phong thư thứ ba ra, đọc thấy câu đối:Bế môn suy xuất song tiền nguyệt (đóng cửa xô lùa nguyệt trước song) Chàng suy nghĩ mãi mà cũng không sao tìm ra câu đối, Tô Đông Pha biết thế nào cô em gái tinh nghịch cũng sẽ tìm cách làm khổ đức lang quân trong đêm tân hôn, nên rón rén đến gần tân phòng xem động tĩnh. Ngoài sân trăng sáng như ban ngày, thấy Tần Quán đi đi lại lại mồm lẩm bẩm mãi câu: \"Bế môn suy xuất song tiền nguyệt.\" Đông Pha muốn giúp em rể, lúc Tần Quán đi lại hoài đã mỏi chân bèn dừng lại ngắm ánh trăng vàng chiếu lung linh trên mặt giếng nước. Đông Pha nhặt viên đá nhỏ ném vào giếng. Mặt nước xao động, một khoảng trời như chìm sâu xuống đáy, ánh trăng vỡ toang thành trăm mảnh theo tia nước bắn tung toé vào người Tần Quán Chàng giật mình sực tỉnh chạy ngay lại án thư viết vào câu đối: Đầu thạch xung khai tỉnh để thiên (Ném đá vỡ tung trời đáy giếng) Trớ trêu thay, người đẹp mà lại tài hoa thì hay yểu mệnh! Những tưởng đôi tài tử giai nhân sẽ cùng sống chung cho tới ngày răng long tóc bạc, nào ngờ nửa đường gãy gánh, nàng từ bỏ sang bên kia thế giới, để lại cho chàng nỗi thương nhớ khôn nguôi. Tần Quán ôm ấp mãi hình bóng nàng, trọn đời không lấy vợ khác. Chu Nguyên Chương còn gọi là Hồng Vũ Đế, Hồng Vũ Quân, hay Chu Hồng Vũ, thuở nhỏ tên là Trùng Bát, về sau đổi tên thành Hưng Tông, tên chữ là Quốc Thụy, người huyện Chung Ly, Hào Châu (phía đông huyện Phụng Dương tỉnh An Huy ngày nay); là vị hoàng đế khai quốc của vương triều nhà Minh trong lịch sử Trung Quốc, cai trị từ năm 1368 đến 1398. Các sử gia gọi thời kỳ cai trị của ông là \"Hồng Vũ chi trị\". Khi qua đời, ông được truy tôn miếu hiệu Thái Tổ và thụy hiệu là Cao Hoàng đế. Tương truyền, sau khi định đô ở Nam Kinh, Minh Thái Tổ đã hạ lệnh cho mọi người vào trước đêm 30 Tết đều phải làm đôi câu đối dán ở cổng. Nhà vua vi hành các phố phường để kiểm tra. Chuyện còn kể rằng, khi nhà vua tới một phố nọ, thấy nhà một người làm nghề hoạn lợn chưa có câu đối Xuân, hỏi ra được biết chủ nhà cảm thấy nghề hèn mạt nên không muốn viết câu đối, nhà vua đã nói lời khích lệ rồi làm cho chủ nhà một đôi câu đối như sau: Song thủ phách khai sinh tử lộ (Hai tay mở toác đường sinh tử) Nhất đao cát đoạn thị phi căn (Một búa phanh phui gốc thị phi) Khi câu đối dán lên, nhân dân kinh thành đều trầm trồ, không ngờ nhà anh thiến lợn mà lại có đôi câu đối Tết đầy khí phách như thế. Thời nhà Minh, có một học giả, từng dạy học nhiều năm. Có một khóa học có đến bảy đệ tử thuộc loại giỏi giang cùng đỗ cả tiến sĩ. Học giả này có hai cô con gái, tên là Đại Kiều và Tiểu Kiều. Ông có ý chọn rể từ bảy tiến sĩ này. Rồi một hôm, để xác định chàng rể tương lai của mình, ông đưa ra một vế đối khá hiểm hóc với mười chữ số, vừa đề cao dung nhan hai tiểu thư, vừa nói rõ lễ vật thách cưới: vế ra: Nhất Đại Kiều, nhị Tiểu Kiều, tam thốn kim liên tứ thốn yêu, ngũ hạp lục hộp thất thái phấn, bát hoàn cửu thoa thập bôi kiều (Một Đại Kiều, hai Tiểu Kiều, gót sen vang ba tấc, lưng ong bốn tấc, năm sáu hộp phấn màu bảy sắc, tám chiếc vòng tay, chín chiếc thoa, 10 a kiều theo hầu hạ) Bảy chàng tiến sĩ bóp trán, chau mày, suy nghĩ suốt cả một ngày trời, tiếp theo một đêm đằng đẵng mãi đến tận canh năm, tức là sáng ngày hôm sau, vẫn không tìm được ra vế đối. cuối cùng sáu người trong bọn họ phải bỏ cuộc về trước. chỉ còn lại một người nán lại quyết đối cho kỳ được, đó chính là Hoàng Nghĩa. Chàng ta nghe tiếng trống cầm canh từ xa vọng lại, lại chứng kiến cảnh sáu bạn đồng môn lần lược ra về, bỗng trong đầu nảy ra một ý tưởng rất thú vị, bèn lấy giấy bút viết thành câu đối như sau: vế đối: Thập cửu nguyệt bát phân viên, thất cá tiến sĩ lục cá hoàn, ngũ canh tứ cổ tam thanh hưởng, Nhị Kiều Đại Kiều nhất nhân sính (Trăng mười chín tròn tám phần, bảy chàng tiến sĩ sáu chàng bỏ về, canh năm bốn trống vang lên ba tiếng, Nhị Kiều Đại Kiều đều do một người mang sính lễ xin cưới) Quá thông minh lanh lợi, chàng tiến sĩ thứ bảy này xứng đáng được thưởng hai nàng kiều. Vào triều Minh, tại Bồ Điền tỉnh Phúc Kiến có vị đại quan tên là Hoàng Trọng Chiêu. Năm đó ông được vua bổ nhiệm làm chủ khảo. Bấy giờ, 6 bộ trong triều thì Bồ Điền chiếm hết 5. Một số các danh thân trong làng nhận định đây là một cơ hội tốt cho việc thi cử của Bồ Điền, bèn kêu gọi bọn con em lên kinh ứng thí. Trong số 50 học trò Bồ Điền đi thi thì 49 người đỗ Tiến sĩ, chỉ rớt có một người. Ấy là do Hoàng đại nhân không dám lấy đậu hết, sợ mắc phải tội tác tệ. “Đi thi 50 đỗ 49”. Bồ Điền nhân đó mà danh tiếng nổi như cồn. Mấy vị danh thân muốn khoe khoang mình trị huyện có phương pháp, bèn trên con đường ở sau huyện nha làm một đại phường bằng gỗ, trên đó treo một tấm biển khắc 4 chữ tổ bố: “VĂN HIẾN DANH BANG”. Có một hiền sĩ Thiền lâm cũng vì việc này mà nảy sanh ra câu chuyện văn chương kỳ thú. Hôm đó vị sư lên thành phố đi tản bộ loanh quanh, sau cùng đến trước nhà phường gỗ, ngước mắt nhìn lên tấm biển. Ông từ từ cởi chiếc áo tràng của mình ra rồi khẽ vung tay. Vù một cái, chiếc áo bay lên giá phường gỗ, vừa vặn phủ lên tấm biển nhè nhẹ lôi tuột xuống đất. Hòa thượng lên đến cổ lầu đặt tấm biển lên bệ lan can, khom mình chắp tay nói với mọi người: \"Bần đạo đây có một câu đối, nếu quý vị đối được thì bần đạo sẽ lấy vải đỏ bao lại, đích thân gắn lại chỗ cũ. Kèm theo đó, xin sắm một tiệc rượu, mời gánh hát về hát một ngày để tạ tội với quý vị. Còn như quý vị đối không được thì sau ba ngày bần tăng sẽ mang đi\". Mấy vị danh thân thương lượng, quyết định đồng ý cuộc so tài này. Hòa thượng bảo người mua mấy tờ giấy lớn nối lại thành một bức dài rồi mới cầm đại bút viết một loáng thành một câu đối: “Nhật tiến trùng thiên, đông lôi tây điện nam bắc vũ” Câu đối này xem ra thật lém! “Nhật” đối với “nguyệt”, “tiến” đối với “thoái” đều dễ tính. Còn đoạn “đông lôi tây điện nam bắc vũ” mới là khó nuốt. Thông thường, đông đối với tây, nam đối với bắc, lôi điện có thể đối phong vũ. Khó nỗi là mấy chữ đó bị Hòa thượng xài hết thì câu sau lấy gì đối lại đây? Thực ra, những vị danh thân này học vấn theo lối chánh quy không nhiều, học phần lớn những thứ vặt vãnh. Họ biết rằng mình đối không được, không lẽ thú thiệt cái dốt trước mọi người, bèn viện cớ mắc công kia việc nọ rồi từ từ rút lui. Tới ngày thứ ba, mặt trời sắp khuất núi mà vẫn chưa có ai đối được. Đêm ấy, trăng sáng như gương ngày, vị Hòa thượng kẹp tấm biển dưới nách trở về chùa. Trước mặt ông, một dải nước khe trắng xóa cản lối. Đây là Mộc Tòng Khê, muốn qua phải nhờ đò. Hòa thượng bước lên đò, dưới nách kè kè tấm biển. Mấy hôm nay, khách qua đò đều bàn luận đến chuyện Hòa thượng gỡ biển ở trong thành, người chèo đò cũng có ý muốn vào thành để xem thử, ngặt nỗi không thể rời thuyền được. Nay đây, anh ta thấy vị Cao tăng đã đến trước mặt mình rồi, định bụng không nên bỏ qua cơ hội ngàn năm xin cầu giáo này. Bấy giờ anh ta mới khom lưng cung kính xin Hòa thượng nói cho biết nội dung câu đối, vị Hòa thượng bèn đem câu liễn ngâm qua một lượt. Anh chèo đò vẫn lay động mái chèo, con thuyền từ từ lướt lên phía trước. Trên mặt khe, gió thổi sóng nhấp nhô, bóng trăng xao xuyến, sóng vỗ mạn thuyền kêu lách tách. Trước tình cảnh này, anh chèo đò tâm cơ máy động, à lên một tiếng, rồi buộc miệng ngâm rằng: “Nguyệt lâm thủy diện, tiền ba hậu lãng, tả hữu phong” Hòa thượng nghe anh ta đối hay quá, không ngờ ở một cái xó xỉnh này ông lại gặp được một vị chân tài tử! Ông vội vàng thi lễ chúc mừng anh chèo đò, rồi dục anh chèo đò mau mau quay thuyền lại, hai người ngay đêm đó cùng tiến vào thành. Hòa thượng có ý muốn cho mọi người xem đây mới thực là chân tài tử! Tấm biển “Văn Hiến Danh Bang” bấy giờ thay vì treo ở trên phường gỗ nơi đường cái sau huyện nha, lại được đem treo ở bến đò vào làng. Có hai anh em người huyện Ngô, anh giữ chức vệ thiên tổng; em bỏ tiền mua chức thiên tổng hư hàm, chỉ ở làng đọc sách, mê thơ. Tứ thơ lúc nào cũng ám ảnh mê mẩn, đến lâm bệnh, liệt giường. Người anh mời nhiều thầy mà không chữa được. Một hôm có một người đi trên đường, tay cầm mảnh vải viết mấy chữ: “Chuyên trị các chứng bệnh nan y về thi ca, từ phú”. Người anh mừng quá bèn đón thầy về nhà. Vừa đến cổng thấy câu đối: Môn tàng chân lý tam thiên khách (Cửa chật ba nghìn người dép ngọc) Hộ ủng tì hưu thập vạn binh (Cổng đầy mười vạn quân hùm beo) Ông thầy nói: “Chứng này ở phần trên dạ dày, là bệnh nhiễm phải khí độc, không chữa sẽ buồn rũ ra mà chết”. Người anh hỏi: “Thầy căn cứ vào đâu mà nói thế?”. Thầy thuốc nói: “Ông thử xem chỗ ở của ông, nhà nhỏ bé mà đòi chứa những ba nghìn dép ngọc, muôn vạn quân hùm beo, thì bụng làm gì chẳng ọc ạch, trương lên mà chết. Trước hết tôi dùng phép thông suốt cho nhẹ”. Bèn chữa: Môn nghênh chân lý tam thiên khách (Cửa đón ba nghìn khách dép ngọc) Hộ thống tì hưu thập vạn binh (Cổng qua mười vạn quân hùm beo) “Chữa như vậy chứng bệnh bên ngoài có thể đỡ”. Lại đi vào bên trong, thấy hai cột có câu đối: Tử ưng thừa phụ nghiệp (Con nên theo nghiệp cha) Thần tất báo quân ân (Tôi ắt báo ơn chúa) Ông thầy phán: “Chứng bệnh này ở phía giữa dạ dày. Trên dưới đảo lộn, âm dương không hòa, tức là chứng hoắc loạn. Cần điều hòa âm dương, phân biệt trên dưới, thì chứng bệnh mới đỡ”. Bèn chữa: Quân ân thần tất báo (Ơn chúa, tôi ắt báo) Phụ nghiệp tử thừa ưng (Nghiệp cha, con nên theo) “Phân biết cởi mở như thế, phủ tạng mới hết bệnh” Như vậy giai thoại trên so với câu đối với tương truyền Cao Bá Quát chữa cho Tự Đức, chỉ khác một chữ. Do đó, việc chữa câu đối của Cao Bá Quát chỉ là do một nhà nho nào đó gán ghép. Và cũng là một cách ca ngợi tài thơ phú họ Cao, ngầm chê văn chương Tự Đức. Ngô Thức người huyện Tam Sơn nhưng lưu học ở nhà Thái Học nơi đế đô đã mấy năm không về, 1 hôm gần tết nhân có người về quê anh mới gửi thư cho vợ. Chắc do vội vã hay sao mà khi nhét thư vào phong bì lại phải ngay tờ giấy trắng, người vợ họ Vương nhận được thư chồng mừng rỡ vội vã mở ra xem thì chưng hửng, biết chồng chắc vô ý chứ không phải cố tình nên nàng viết 1 bài thơ gửi cho chồng, nội dung như sau: Bích sa song hạ khỏi giam phong Nhất chỉ tòng đầu triệt vĩ không Liêu tưởng tiên long hoài hận biệt Ức nhân toàn tại bất ngôn trung Dịch thơ: Vội bóc thư xem giọng thiết tha Giấy không chẳng có chữ chi mà Phải chăng chàng vẫn buồn ly biệt Thương nhớ nhau ngầm chẳng nói ra Nhận được thư vợ, Ngô Thức biết mình nhầm lẫn nên viết 1 bài thơ hồi âm như sau: Nhất bức không tiên liên đại ý Giai nhân đoạn đích xảo hinh ngôn Thanh triều nhược dã ban tân chiếu Ưng túc nhân gian nữ trạng nguyên Dịch thơ: Một mảnh tiên không tạm tơ lòng Khen thay nàng đã khéo hình dung Triều đình nếu mở khoa thi mới Bà trạng là nàng ắt chẳng không...? Trịnh Bản Kiều tên chữ Khắc Nhu, ở Giang Tô. Năm ấy, Trịnh Bản Kiều mới nhận chức Huyện lệnh, việc đầu tiên ông xem hồ sơ những vụ trọng án sắp xử trảm. Có một hồ sơ viết: \"Thư sinh Vương Sinh sau ngày cưới một hôm đã giết chết vợ, bị khép vào tội tử hình vì giết người\". Hồ sơ không nói gì về việc chú rể tại sao giết cô dâu và giết như thế nào, chỉ nói cô dâu bị giết trong phòng. Trịnh Bản Kiều thấy khó hiểu nên quyết định tra lại vụ án, ông gọi Vương Sinh ra tra hỏi. Vương Sinh khai: \"Bẩm quan lớn, tiểu sinh lấy vợ họ Lý. Ngày cưới của chúng con, đêm ấy khi đám khách trêu chọc cô dâu mới cưới đã về hết, con trở lại phòng thì cửa đã đóng, vợ con ra một câu đối, nếu đối được thì nàng mở cửa, nếu không đối được thì ngủ ngoài cửa. Con bảo \"Được! \", vợ con liền ra vế đối: Hảo, hảo, hảo, duyệt tận thế văn chương tri điệu (Hay, hay, hay, đọc hết văn đời mới biết điệu) Trong vế đối này có ba chữ nhắc lại, con suy nghĩ và hiểu ra ý nàng mong con sau này cưới đừng bịn rịn gia đình mà nên cố gắng học tập để đạt được công danh, nên con đối lại là: Cần, cần, cần, đãi văn độc thư bất đoạn thanh (Chăm, chăm, chăm, đợi nghe đọc sách chẳng ngưng tiếng) Vợ con thấy câu đối thì vừa lòng lắm, nói: \"Quan nhân đã hiểu được nỗi dụng tâm của thiếp và hiểu ra mai ngày phải hành động như thế nào là điều thật may mắn cho thiếp. Nhưng xin quan nhân hãy đối thêm câu nữa!\". Thế là vợ con ra vế trên: Kim nhật đồng đăng phượng hoàng đài (Hôm nay cùng lên đài phượng hoàng) Con vừa nghe vế đối ấy đã thấy rất hay lại sâu sắc nữa, người xưa cho phượng hoàng là loài chim mang điềm lành. Con đực là phượng, con cái là hoàng. Vế đối của vợ con vừa có ý mong vợ chồng hài hòa như phượng hoàng lại vừa có ý mong con sau này đạt được nguyện ước vẻ vang. Thế là con bèn đối: Tha niên độc chiếm kỳ lân các (Năm sau riêng chiếm gác kỳ lân) Con muốn tỏ cho nàng biết con cũng có hùng tâm tráng chí là ngày sau đạt được công danh to lớn để tên được ghi trên gác Kỳ Lân như các bề tôi giỏi giang thủa xưa. Không hiểu do vợ con đang hứng ra câu đối hay là còn muốn thử tài chồng thêm nữa, nàng lại ra thêm vế đối thứ ba: Di ỷ ỷ đồng đồng vọng nguyệt (Xích ghế tựa ngô đồng cùng trông trăng) Vợ con nhìn cảnh sinh tình mà ra vế đối này. Hôm ấy là rằm trung thu, sân nhà con có hai cây ngô đồng, lúc ấy trăng sáng giữa trời khiến vợ con dạt dào thi hứng. Vế đối ra chẳng những có tình thơ ý họa mà chữ ra được vận dụng rất thông minh tinh tế, Ỷ là ghế đồng âm với ỷ là tựa, đồng là ngô đồng đồng âm với đồng là cùng. Như vậy vế đối cũng phải có hai cặp chữ đồng âm như thế. Con nghĩ một lúc lâu mà không nghĩ ra, con trở ra thư phòng qua đêm mà không được động phòng với vợ con. Sáng hôm sau, vì hôm qua không đối được câu thứ ba nên con tới gặp vợ mà lòng buồn phiền, luôn miệng lẩm bẩm: \"Di ỷ ỷ đồng đồng vọng nguyệt\". Vợ con thấy vậy hỏi: \"Lang quân, đêm hôm qua chàng chẳng đối được là gì? Còn buồn phiền, lẩm nhẩm gì thế?”. Con đáp: \"Tôi ngồi trong nhà học nghĩ suốt đêm mà không nghĩ ra, nên ngượng không dám vào phòng\". Vợ con nghe nói thế, thần mặt ra quay luôn vào phòng. Đến tối, người nhà mới chạy tới báo tin vợ con treo cổ tự tử ở trong buồng. Con tức khắc sai người sang báo cho nhạc phụ nhạc mẫu, bên ấy liền thưa lên quan, bảo con giết vợ. Quan huyện ra lệnh giải con lên công đường tra hỏi, con nói con không hề hại vợ nhưng quan không tin, thế là nọc luôn con ra đánh. Con không chịu nổi đau đớn phải nhận là giết vợ, con quả thực không giết, cúi xin quan lớn minh oan cho con\". Lời khai của Vương Sinh để lại nỗi nghi ngờ lớn trong óc Trịnh Bản Kiều: \"chàng rể vì sao lại giết cô dâu ngay ngày hôm sau?\" Chợt ông nhớ tới lời người vợ hỏi Vương Sinh ngày hôm sau: \"Lang quân, đêm hôm qua chàng chẳng đối được là gì?\". Ông cảm thấy đây là đầu mối của vụ án, quyết định điều tra từ vế đối. Tối hôm ấy, sau khi ăn cơm xong, Trịnh Bản Kiều đi tới đi lui trong sân nhà Vương Sinh, suy nghĩ cách phá án. Đi một lúc mỏi chân, ông dừng lại bên cây ngô đồng, ngẩng đầu nhìn trời, bỗng thấy trong phòng học phía trên cao có cậu học trò đốt đèn mang lên đó học. Trước cảnh đó, trong óc ông bật ra vế đối hoàn chỉnh: Đẳng đăng đăng các các công thư (Đợi đèn lên gác ai nấy đọc sách) Vế đối này thật là một cặp trời sinh với vế ra của cô dâu: \"đăng là đèn, đồng âm với đăng là lên; các là gác, đồng âm với các là ai nấy\". Ngày hôm sau, Trịnh Bản Kiều sai người ra các phố huyện dán cáo thị, nói nếu ai đối được vế \"Di ỷ ỷ đồng đồng vọng nguyệt\" thì ông sẽ tiến cử với quan chấm thi trong kỳ thi Hương tới...Nhiều thư sinh kéo nhau tới xem cáo thị, nhưng đều chịu. Chợt có một thư sinh trẻ tuổi nói: \"Tôi đối được!\" Nha dịch đưa thư sinh kia về gặp quan huyện, quan hỏi họ tên, học ở đâu, thầy dạy là ai. Thư sinh kia đáp: \"Tiểu sinh họ Đông Quách, tên Lượng, học ở Vương Trang, thầy dạy là Vương Thái Hòa\". Thì ra nơi học và thầy dạy của Đông Quách Lượng cũng chính là nơi học và thầy dạy của Vương Sinh, Trịnh Bản Kiều lại hỏi: \"Trong lớp học của các anh có một người tên Vương Sinh anh có biết không? Nghe nói cưới vợ hôm trước, hôm sau anh ta đã giết vợ, anh có biết không?\" Nghe hỏi, Đông Quách Lượng tái mét mặt, không nói được câu nào. Thấy vậy, Trịnh Bản Kiều quát: \"Ngươi đã giết vợ mới cưới của Vương Sinh ra sao, khai mau?\" Đông Quách Lượng sợ bị đánh nên khai ra ngay: \"Đêm hôm cưới, thấy Vương Sinh trở lại nhà học, chúng con hỏi mới biết chuyện anh ấy không đối được vế ra của vợ nên vợ không cho vào động phòng. Con thấy đây là thời cơ bèn chờ đến đêm khuya mới tới cửa buồng đọc vế đối, cô dâu nghe xong mở cửa, con mạo nhận là chú rể và thành thân với nàng...\" Thế là đã rõ: sáng hôm sau khi biết đêm qua chồng mình ngủ lại ở nhà học, biết có kẻ thừa dịp thành thân với mình, cô dâu hối hận đã để mất tiết trinh nên treo cổ tự tử. Một hôm, Trịnh Bản Kiều mặc thường phục đến thăm một ngôi chùa nổi tiếng ở địa phương đó. Tri khách tăng (nhà sư chuyên lo tiếp khách thập phương) thấy chỉ là một thư sinh bình thường, nên chỉ ghế và nói: Tọa! 坐! Đoạn xoay vào bên trong nói với chú Tiểu phục vụ: Trà! 茶! Một thời gian sau, Trịnh Bản Kiều lại đến viếng ngôi chùa đó, nhưng lần nầy ăn mặc như một Công tử nhà giàu có. Tri khách tăng niềm nở mời: Thỉnh Tọa! 請坐! Và xoay vào trong bảo chú Tiểu: Bào Trà! (có nghĩa là Pha trà) 泡茶! Ít lâu sau, ông lại lên thăm chùa với trang phục của quan Tri Huyện. Tri khách tăng trông thấy vội vàng tiến ngay đến trước mời: Thỉnh Thượng Tọa! (Mời ngồi lên ghế của thượng khách) 請上坐! Đoạn xoay vào trong giục chú Tiểu: Bào Hảo trà! 泡好茶! (pha trà ngon) Khi biết được ông là nhà thư pháp đại tài, bèn lấy bút mực ra xin ông viết cho chùa đôi câu đối. Ông rất sẵn lòng, mỉm cười cất bút viết đôi câu đối như sau: Tọa, Thỉnh Tọa, Thỉnh Thượng Tọa! 坐,請坐,請上坐! Trà, Bào Trà, Bào Hảo Trà! 茶,泡茶,泡好茶! Càn Long là niên hiệu của vua Thanh Cao Tông, họ Ái Tân Giác La, húy Hoằng Lịch. Nhân 1 bữa tiệc, Vua Càn Long cao hứng ra: Ráng chiều ánh nước, ông chài hát mãn giang hồng\" Các quan cũng có người giỏi đối, nhưng Hoàng thượng ra câu đối, chẳng lẽ đối ngay, liền vờ như đăm đăm suy nghĩ. Lưu Dung mượn hơi lượn liền đối: Tuyết rắc ngang trời, trai xóm ca Phả Thiên Lạc Càn Long nghe xong, mỉm cười, nhìn vào các tân tiến sĩ, bèn ra đối: Mười khoa tiến sĩ chơi vườn hoa, Lưu Dung không cần suy nghĩ, đối ngay: Vạn tuế thiên hoàng ngồi thềm ngự. Càn Long thấy Lưu Dung đối rất nhanh, câu nào cũng đắt lòng thầm vui, bèn nói: Lưu Dung, trong ngày trẫm có: \"Hải đường non\". Lưu Dung đáp: \"Thần có “Sơn dược quý\" - Trẫm nói là: Một nhánh hải đường non. - Tâu, thần thưa: Nửa chi sơn dược quý. Càn Long sửa lại, Trẫm nói: \"một cành mang là hải đường non\" Lưu Dung nói: Tâu, thần thưa: “nửa nhánh rễ liên sơn dược quý\". Bên dưới có một người, dệch miệng cười nhìn thẳng mặt Lưu Dung, đọc to lên một vế đối: “Anh Vũ lắm lời đua với gió\" Lưu Dung nghe biết anh chàng này có ý bóng gió nhạo mình, liền cũng chẳng nể, hạ luôn: Nhện kia dẫu giỏi há bằng tằm Lại có một ai đó, gióng lên một câu mới: Chó gié vô tri sợ ngõ hẻm Lưu Dung nào chịu, đối luôn: Đại bàng cánh rộng vút trời cao Lại có ai đó xướng lên một câu mới: Bình thấp, dám gò lưng, mở miệng Lưu Dung đối luôn: Khóa vàng, phô vẻ quý, sáng lòng Lại có người thấy Lưu Dung linh lợi, liền đọc: Trong tuyết có mai, tuyết ánh cành mai, mai ánh tuyết. Lưu Dung đối luôn: Gió vờn trúc biếc, trúc xoay gió biếc, gió xoay tre. Lại có ai đó, đọc: Lá bồ, lá đào, lá bồ đào, lá ấy, gốc ấy , Lưu Dung đối: Hoa mai, hoa quế, hoa quế mai, xuân thơm, thu thơm. Càn Long, mặt rồng hớn hở, liền bảo: \"Lưu ái khanh, Trẫm có câu này, ngươi hãy đối nhé\": Thiên lý vi trùng, trùng sơn trùng thuỷ, trùng khánh phủ Lưu Dung vội nói \"Lĩnh chỉ\" và đối ngay: Nhất nhân thành đại, đại bang, đại quốc, đại minh quân. Lưu Dung nói: \"Tâu đức Vạn Tuế, thần nghĩ được một vế đối, xin Người nghe cho!\" Càn Long bảo: \"Ái khanh cứ ra đi, đừng ngại\". Lưu Dung liền ra một vế đối: Tùng tử vi kỳ, tùng tử mỗi tùy kỳ tử lạc (Dưới bóng tùng đánh cờ vây quả tùng rụng theo quân cờ rụng) Viên thị vệ thấy Hoàng thượng có vẻ lúng túng, liền cuối mình xuống, nói khẽ: \"Sao Hoàng thượng không lấy ý dáng liễu bên hồ!”. Càn Long nghe gật đầu hướng mắt nhìn ra hồ, chợt nghĩ ra, liền đọc: Liễu biên thùy điếu, liễu ty thường bạn điếu ty huyền (Bên liễu buông câu, tơ liễu thường quấn quít với dây câu) Các quan nghe đều rầm trời tán tụng, Lưu Dung thưa: \"Tâu, đức Vạn Tuế, thần Lưu Dung trên đường tiến kinh đi thi, thấy miếu Khổng Minh, miếu ấy tu sửa có phần đặc sắc, do đó ấn tượng khó quên, dọc đường chỉ nghĩ đến miếu Khổng Minh, nghĩ ra một vế đối: đến nay vẫn chưa đối được, không biết Hoàng thượng có chịu nghe không?\" Vua nghe càng háo hức liền bảo: \"nói nhanh, nói nhanh để trẫm và mọi người cùng nghe\". Lưu Dung liền ra một vế đối: “Thu nhị Xuyên, bài bát trận, thất cầm lục túng, ngũ trượng nguyên trung, tứ thập cửu thịnh tinh đăng, nhất tâm chỉ vọng thuần tam cố” (Thu hai Xuyên, bầy tám trận, bảy lần bắt, sáu lần tha, năm lần ra nguyên trung, bốn mươi chín ngọn đèn dâng sao, một lòng chỉ nghĩ đền đáp chuyện ba lần đến mái lều tranh). Vua và các quan nghe đều thấy vế ra quá hay, thâu tóm hầu hết được nhũng sự tích một đời Khổng Minh, lại khéo dùng các chữ số, từ một đến mười, thật khó có thể ai nghĩ ra được. Các quan nghĩ mãi không ra, chỉ thấy viên thị vệ hầu quạt bên nhà vua, lại cúi gập mình xuống, khẽ nói với Càn Long: \"Tâu đức Vạn Tuế, cho phép nô tài được nói\". Càn Long quay nhìn, vẫn là viên thị vệ nọ, liền gật đầu ưng thuận. Viên thị vệ che quạt, thưa: \"Hắn nói đến văn thần, Hoàng thượng hãy lấy vũ tướng mà đối. Hắn nói đến chuyện tam cố thảo lư của Khổng Minh, sao bệ hạ không nghĩ đến chuyện cứu con côi của Triệu Vân”\". Nghe được câu ấy, nhà vua như bừng tỉnh, đặt chén rượu đầy xuống, từ từ đọc vế đối: Bão cô tử, xuất trùng vi, nhất mã đơn phương, Trường Bản kiều biên, số bách thiên viên thượng tướng, độc ngã do năng báo lưỡng toàn (Ôm con côi, ra khỏi vòng vây, một ngựa đơn phương bên cầu Trường Bản, trước trăm ngàn viên thượng tướng, chỉ ta là giữ vẹn cả đôi). Mọi người nghe xong, xưng tụng hết lời, đều nói: “Hoàng thượng anh minh, vế đối thật tuyệt tác”. Sự tích về Triệu Vân vốn chưa ai nói kỹ, chỉ lấy tích “Cứu A Đầu giữa muôn vạn quân địch\" rất oanh liệt, vế đối này mượn đề tài, khéo dùng những chữ \"bách, thiên, đơn, lưỡng, độc, cô, trùng\", cũng là những từ số lượng mà vế ra đã đặt bẫy để đối lại, thật khó ai có thể làm được. Vào dịp tết, vua Càn Long đi tuần thú Giang Nam. Vua cải trang vào một số gia đình xem tình hình dân chúng ăn tết ra sao thì thấy nhà nào cũng có câu đối chúc tết mừng xuân, mừng cảnh nhà vui vẻ. Đến khi vào nhà một ông già lại thấy treo câu đối lạ: “Có vạn lạng vàng nhưng vẫn chịu nghèo Được năm con trai mà nhà tuyệt tự” “Quả nhân” Vua ngạc nhiên hỏi: \"Tại sao vàng có tới vạn lạng, con có tới 5 trai mà cụ còn bảo là nghèo và nhà tuyệt tự? Lạc khoản còn đề là “Quả nhân” vì chỉ có vua mới tự nhận là “Quả nhân”.\" Không biết người hỏi mình là vua nên ông cụ giải thích: \"Nước ta có câu thành ngữ “Mỗi cô gái giá đáng nghìn vàng”. Tôi sinh được 10 đứa con gái là có một vạn lạng vàng, nhưng ông thấy đó tôi vẫn nghèo khổ. Ta lại gọi con rể là “bán tử” (Mỗi con rể bằng một nửa con trai), tôi có 10 con rể nên tôi coi có 5 con trai nhưng thực ra nhà tôi vẫn là nhà tuyệt tự! Còn lạc khoản đề là “Quả nhân” thì nhân là người, quả là cô quả cô độc. Nay con tôi thì đi lấy chồng, vợ thì không còn, tôi sống độc thân thì gọi là “Quả nhân”. Còn việc vua chúa thường nhận mình là “Quả nhân” là nhận tầm bậy.\" Vua Càn Long cảm động và phục tài đánh tráo ý tứ sâu xa của câu đối nên trước khi đi đã tặng ông cụ một số tiền để dưỡng lão. Tương truyền, năm nọ, vào ba mươi tết, vua Càn Long. vận áo thường dân, đi ra đường tuần thú. Chỉ có một cửa hàng giầy là không thấy treo câu đối, liền đẩy cửa bước vào. Thấy chủ hàng xem ra không vui, vua hỏi sao vậy? Chủ hàng than thở nói: \"Năm nay trong lòng không vui, chẳng bụng dạ nào nghĩ câu đối để dán\". Vua Càn Long nói: Thế thì ta viết cho một đôi: Chủ quán vui vẻ lấy giấy mực, vua Càn Long liền viết luôn cho hai câu này: Chày lớn, chày to, đánh đuổi quỉ nghèo ra cửa, Dây dài, dây ngắn, dắt luôn của cải vào nhà. Ngày xưa tiền được xâu thành quan, thành chuỗi. Bức hoành phi thì đề: “Hài điếm hưng long\" nghĩa là cửa hàng giầy luôn thịnh vượng. Câu chuyện Vua Càn Long ở nhà hàng giầy lan truyền đi ngay, nội thành, ngoại thành khắp nơi bàn luận, người người lũ lượt kéo đến xem câu đối vua viết. Chủ hàng nhiệt thành tiếp đãi vui vẻ, người bán, người mua giầy, ra vào tấp nập. Lại một bận, Càn Long ra khỏi triều, cùng với tể tướng cáo lão về làng là Trương Ngọc Thư cùng uống rượu. Vua Càn Long ra câu đối cho Trương Tể tướng đối. Câu đối như sau: Diệu nhân nhi Nghê thị thiếu nữ (nghĩa là Người đẹp kia là con gái họ Nghê). Loại này là thứ câu đối chiết tự, chữ Diệu chữ Nghê viết tách ra đều có nghĩa là con gái cả. Trương Ngọc Thư nghĩ mãi cũng không đối được. Lúc ấy, nhìn người thiếp đang hát, mới đối luôn: Đại ngôn giá Gia Cát nhất nhân (nghĩa là Người lớn tiếng ấy là người nhà Gia Cát) Vì chữ “đại\" và chữ “gia\", chiết tự đều có nghĩa \"nhà” như nhau. Vua Càn Long nghe xong, liền thưởng ba chén rượu. Trương Ngọc Thư rót rượu thì rượu hết, người thiếp trẻ liền cười ra luôn một vế câu đối mới: Thủy lãnh tửu, nhất điểm, lưỡng điểm, tam điểm (Rượu nhỏ giọt, một giọt, hai giọt, ba giọt) Vua Càn Long nghĩ câu này đến nửa ngày cũng không đối nổi, vừa hay dưới lầu có tiếng gọi mua hoa, Trương Ngọc Thư liền đối luôn rằng: Đinh hương hoa, bách đầu, thiên đầu, vạn đầu. (hoa Đinh hương, trăm nhánh, nghìn nhánh, vạn nhánh) Câu trên có ba chữ gần với dấu chấm thủy, một giọt, hai giọt, ba giọt. Câu dưới có ba chữ cũng hợp với chữ đinh là trăm nhánh, nghìn nhánh, vạn nhánh, thật đối được cả chữ lẫn ý. Lại một lần, vua Càn Long lên thuyền vi hành, gặp người chủ thuyền, nhân thuyền ghé vào đón khách, vua vịn lấy thuyền bước lên. Thấy ông khách tướng mạo rờ rỡ, liền dắt thuyền tới, nói: \"Này, ông kia, tôi ra một câu đối, ông đối xem nào! \", Liền đọc: Cảng khẩu trướng thuyền nhân; thuyền tiền nhi giảng khẩu. (Bến cảng nắm thuyền nhân trước mà nói chuyện). Vua Càn Long đối ngay sao được. Khi xuống thuyền nhìn lên bờ ngước mắt thấy phía trước, thấy có một nơi bán ngói, có mấy ông khách đang ló đầu ra tranh cãi điều gì. Vua liền đối cảnh sinh tình lập tức đọc cho chủ thuyền: Oa đầu mãi ngõa vi ngõa giá dĩ giao đầu (Đầu hang bán ngói, vì giá ngói mà chạm đầu) Câu trên hai tiếng \"Cảng khẩu” thường lẫn với “Giảng khẩu” của âm địa phương. Câu dưới chữ \"Oa đầu” cùng “Giao đầu” cũng là từ đồng âm, chủ thuyền nghe xong, choàng tay ra khen: “đối hay quá, đối hay quá!\". Lần khác, vua Càn Long đến An Phủ, Giang Tây, ông hỏi một người không quen: Đây là chỗ nào. Đáp: \"Tân thành\", vua ngẫm nghĩ một lúc rồi đọc: Tân thành kỷ thời cựu (Thành mới lúc nào cũ) Nghĩ mãi, nghĩ mãi không đối nổi. Vua đi tiếp đến một nơi khác. Càn Long lại hỏi: Đây là đâu? Đáp: \"Phù Thạch\", bấy giờ vua mới nghĩ ra được vế đối: Phù Thạch hà nhật trầm (Đá nổi bao giờ chìm) Phù Thạch, Tân Thành đều là địa danh. Cựu (cũ) và Tân (mới) rất đối, Phù (nổi) và Trầm (chìm), rất đối \"hà nhật trầm\" (bao giờ chìm) đối với kỷ thời cựu (lúc nào cũ), trên dưới đều rất chỉnh, rất thú vị. Thế mới biết Càn Long là người dụng tâm vào thú làm câu đối. 五百里滇池奔来眼底,披襟岸帻,喜茫茫空阔无边。看:东骧神骏,西翥灵仪,北走蜿蜒,南翔缟素。高人韵士何妨选胜登临。趁蟹屿螺洲,梳裹就风鬟雾鬓;更苹天苇地,点缀些翠羽丹霞,莫辜负:四围香稻,万顷晴沙,九夏芙蓉,三春杨柳 Ngũ bách lí Điên trì bôn lai nhãn để, phi khâm ngạn trách, hỷ mang mang không khoát vô biên, khán: Đông tương thần tuấn, tây trứ linh nghi, bắc tẩu uyển diên, nam tường cảo tố. Cao nhân vận sĩ hà phòng tuyển thắng đăng lâm, sấn Giải Dự Loa Châu, sơ khỏa tựu phong hoàn vụ mấn, cánh bình thiên vĩ địa, điểm xuyết ta thúy vũ đan hà, mạc cô phụ tứ vi hương đạo, vạn khoảnh tình sa, cửu hạ phù dung, tam xuân dương liễu (Năm trăm dặm Điên Trì hiện trong tầm mắt, khoáng đạt tâm hồn, lòng rộn niềm vui chất ngất, vọng trông: phía đông thần mã, tây có Phượng hoàng , bắc cuộn thân rồng, nam giăng tuyết trắng. Tao nhân mặc khách nào quản tìm chốn tiên bồng, đến Giải Dự Loa Châu, điểm phấn trang hồng, tóc mây lướt thướt. Lại thêm bèo tím mặt sông, lau như mây trắng, tô chút ráng đỏ chiều hôm, Trả giăng cánh biếc, nhưng hãy nhớ: bốn bề hương lúa, muộn dặm cát vàng, cửu hạ phù dung, cuối xuân dương liễu) 数千年往事注到心头,把酒凌虚,叹滚滚英雄谁在, 想:汉习楼船,唐标铁柱,宋挥玉斧,元跨革囊。伟烈丰功费尽移山心力。尽珠帘画栋,卷不及暮雨朝云;便断碣残碑,都付与苍烟落照。只赢得:几杵疏钟,半江渔火,两行秋雁,一枕清霜 Sổ thiên niên vãng sự chú đáo tâm đầu, bả tửu lăng hư, thán cổn cổn anh hùng thùy tại, tưởng: Hán tập lâu thuyền, Đường tiêu thiết trụ, Tống huy kim phủ, Nguyên khỏa cách nang, vĩ liệt phong công, phí tận di sơn tâm lực. Tận châu liêm họa đống, quyển bất cập mộ vũ triêu vân, tiện đoạn kiệt tàn bi, đô phó dữ thương yên lạc chiếu. Chỉ doanh đắc kỉ xử sơ chung, bán giang ngư hỏa, lưỡng hàng thu nhạn, nhất chẩm thanh sương (Mấy nghìn năm chuyện cũ bỗng dậy trong hồn, nâng chén sầu tiêu, lịch đại anh hào nay đâu,tưởng nhớ: Hán duyệt Lâu thuyền, Đường nêu trụ sắt, Tống vung búa ngọc, Nguyên lướt thuyền da; cái thế công danh, uổng phí chí cao lấp bể. Mọi rèm châu trụ vẽ, vén chẳng kịp sáng nắng chiều mây, bèn phá đá hủy bia, tất thảy mặc cho khói xanh bóng xế, chỉ mong được mấy dùi chuông sớm, đèn chài ven sông, đôi hàng thu nhạn, một giấc mê nồng) Đôi câu đối trên được treo tại Đại Quan Lâu thuộc tỉnh Vân Nam - Trung Quốc, được Sầm Dục Anh ghi lại tại đây vào ngày 2 tháng Giêng, năm Mậu tý, niên hiệu Quang Tự thứ 14. Ở Trung Quốc, từ xưa vẫn lưu truyền 1 bài thất ngôn tứ tuyệt Thu nhật sơn hành (Mùa thu đi trong núi) chơi chữ như sau: 細雨斜風溪淺水 橫雲斷鴈嚮離鄉 菊殘竹折愁秋短 石缺山傾量里長 Tế vũ tà phong khê thiển thủy Hoành vân đoạn nhạn hướng ly hương Cúc tàn trúc chiết sầu thu đoản Thạch khuyết sơn khuynh lượng lý trường Dịch nghĩa: Mưa nhỏ gió xiên khe cạn nước Mây giăng nhạn đứt lối ly hương Cúc tàn trúc gãy buồn thu ngắn Đá khuyết non nghiêng ngán dặm trường Bài thơ sáng tác theo lối Thần trí thể, dùng cách viết làm cho các chữ Hán dài ngắn nghiêng ngửa khác đi, lấy tự hình thay thế lời thơ Câu 1 chữ vũ nhỏ là tế vũ, chữ phong xiên là tà phong, chữ khê có bộ thủy thấp xuống là khê thiển thủy Câu 2 chữ vân nằm ngang là hoành vân, chữ nhạn bị đứt là đoạn nhạn, chữ hướng có chữ hương viết rời ra là hướng ly hương Câu 3 chữ cúc thiếu nét là cúc tàn, chữ trúc bị sứt là trúc chiết, chữ sầu có chữ thu viết ngắn là sầu thu đoản Câu 4 chữ thạch hở phía dưới là thạch khuyết, chữ sơn chúc về phía trước là sơn khuynh, chữ lượng có chữ lý viết dài là lượng lý trường Câu đối sử dụng trong từng trường hợp cụ thể và Thơ xướng họa Việt Nam Câu đối sử dụng chung trong các trường hợp cụ thể cố định Câu đối chưa rõ sự tích và nguồn gốc xuất xứ Câu đối liên quan đến Phật giáo Câu đối liên quan đến Thiên chúa giáo ‎ Câu đối về thời đại Hùng Vương, An Dương Vương và nước Nam Việt Câu đối về cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng Câu đối về cuộc khởi nghĩa Lý Bí và nhà nước Vạn Xuân Câu đối về các danh nhân thời Ngô, Đinh, Tiền Lê và Lý (938 - 1225) Câu đối về các nhân vật lịch sử thời Trần, Hồ, Hậu Trần (1225 - 1414) ‎ Câu đối về các danh nhân thời Lê, Mạc (1428 - 1621) Câu đối về các danh nhân thời Trịnh-Nguyễn phân tranh, Tây Sơn và Nguyễn (1621 - 1858) Câu đối về các danh nhân thời Pháp thuộc (1858 - 1956) Câu đối về các danh nhân Đương đại ‎ Câu đối khắc tại các Đình, Chùa, Đền, Miếu, Phủ, Điện khu vực Bắc Bộ Câu đối khắc tại các Đình, Chùa, Đền, Miếu, Phủ, Điện khu vực Bắc Trung Bộ Câu đối khắc tại các Đình, Chùa, Đền, Miếu, Phủ, Điện khu vực Nam Trung Bộ Câu đối khắc tại các Đình, Chùa, Đền, Miếu, Phủ, Điện khu vực Nam Bộ Câu đối khắc tại phủ, điện, đình, chùa, đền, miếu xưa và nay ở thủ đô Hà Nội Câu đối khắc tại Từ Đường của các dòng họ Việt Nam Câu đối giao hữu trong Cơ quan đoàn thể và những tổ chức Phi chính phủ Câu đối có giai thoại sự tích và Thơ đối đáp Việt Nam Câu đối trong giai thoại dân gian có danh tính nhưng chưa rõ tiểu sử nhân vật Câu đối ghi chép tại sách vở, gia phả hay ban thờ tại một số tư gia Việt Nam Câu đối cùng giai thoại đối đáp về đại thi hào Nguyễn Du và Truyện Kiều Câu đối và những giai thoại đối đáp của các vị vua chúa triều Nguyễn Câu đối và giai thoại đối đáp của Tam Nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến (1835 - 1909) Câu đối và giai thoại đối đáp về Sào Nam Phan Bội Châu (1867 - 1940) Câu đối và giai thoại Thơ xướng họa về Chủ tịch Hồ Chí Minh (1890 - 1969) Câu đối của những nhân vật định cư ở Hải ngoại Câu đối của Giáo sư Anh hùng lao động Vũ Khiêu Wikipedia có thể loại liên quan Câu đối không có danh tính và một số giai thoại đối đáp của người Trung Quốc", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Nguyễn Văn Tý", "role": "user" }, { "content": "Nguyễn Văn Tý (5 tháng 3 năm 1925-) là một nhạc sĩ nổi tiếng của Việt Nam, ông có nhiều đóng góp sáng tác từ dòng nhạc tiền chiến như Dư âm đến những ca khúc nhạc đỏ như Dáng đứng Bến Tre, Mẹ yêu con, Người đi xây hồ Kẻ Gỗ... A á ru hời ơ hời ru Mẹ thương con có hay chăng Thương từ khi thai nghén trong lòng Mấy nắng sớm chiều mưa ròng Chín tháng so chín năm, gian khó tính khôn cùng A á ru hời ơ hời ru Kháng chiến đã giành đất nước về cho đời Bóng đất nước hình như bóng dáng con tôi Ôm con ra mái hiên nhìn đàn chim rộn ràng hót Giữa (ư) mùa xuân mừng con sẽ góp phần Tương lai con đẹp lắm Mẹ hát muôn lần- A á ru hời ơ hời ru Miệng con chúm chím xinh xinh Như đài hoa đang hé trên cành Khát nắng mới và sương lành Lá thắm rung cánh tay ôm ấp lấy hoà bình A á ru hời ơi hời ru Nhớ những lúc mừng con lẫy rồi con ngồi Thoáng thấy đó hình như bóng dáng bao người Ðang vươn lên đấu tranh ngày càng lớn ngày càng tiến. Bước (ư) càng nhanh mừng con con biết đi rồi Ði trên con đường mới. Mẹ ngắm con người - A á ru hời ơi hời ru. Mẹ yêu con (1956) Wikipedia có bài viết về: Nguyễn Văn Tý", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Frozen (phim 2013)", "role": "user" }, { "content": "Frozen (tiếng Việt: Nữ hoàng băng giá) là phim hoạt hình máy tính thể loại hài-kỳ ảo-nhạc kịch phát hành năm 2013 của Hoa Kỳ. Lấy ý tưởng từ truyện cổ tích Bà chúa Tuyết của nhà văn Hans Christian Andersen, bộ phim kể câu chuyện về một nàng công chúa dũng cảm ra đi trên một cuộc hành trình đầy gian nan bên cạnh một anh chàng kinh doanh nước đá, con tuần lộc trung thành của anh ta, và một người tuyết vui tính để tìm người chị gái đang chạy trốn sau khi phép thuật của cô vô tình khiến vương quốc chìm trong mùa đông vĩnh cửu. Đạo diễn bởi Chris Buck và Jennifer Lee. Kịch bản của Jennifer Lee. [hát] Ra đây chơi người tuyết với em nhé? Hãy leo lên xe vòng quanh với em? Nơi đây bao năm thời gian đã rất vắng lặng! Môt mình em cứ vui đùa truyện trò cùng nhiều tranh vẽ! Cố gắng nha Joan! Biết giấu cô đơn trong vắng lặng một mình trong dát vàng dù thế những thời gian vẫn trôi! Tik tok - Tik tok - Tik Tok - Tik Tok... [bắt chước tiếng đồng hồ kêu và đưa mắt nhìn hết sang trái lại sang phải.] [hát] Elsa? Xin hãy nói với em nhé. Bao năm qua chị đang ở đâu? Mọi người bảo rằng là em hãy cố lên nào, ngoài đây em vẫn trông chờ. Hãy mở cửa nhé. Nơi đây không còn ai vui đùa. Chỉ còn em với chị, chúng ta phải làm gì đây? Ra đây chơi người tuyết với em nhé? [Trong lần đầu tiên gặp Hans] Thật là ngượng. Không phải là \"anh ngượng\". Mà bởi vì chúng ta... Tôi mới là người ngượng. Còn anh tuyệt lắm. [nhận ra mình vừa nói gì] Khoan đã, cái gì cơ? [Cưỡi ngựa đi tìm Elsa] Elsa! Elsa! Elsa, là em đây, Anna đây, đứa em gái không cố tình khiến chị đóng băng cả mùa hè. Em xin lỗi, tất cả là lỗi của em. [Tự nói với chính mình] Tất nhiên là những chuyện này sẽ không xảy ra nếu chị ấy chịu cho mình biết bí mật này. Người đâu mà nhỏ nhen. [Đi bộ trong tuyết với chiếc váy mùa hè; thất vọng] Tuyết! Hẳn là tuyết?! Sao chị ấy không có cái phép thuật nhiệt đới nào có thể bao phủ cả vịnh này trong cát trắng và nắng ấm chứ... [Thấy khói; tươi tỉnh] Lửa kìa! [Sau khi chẳng may ngã xuống một dòng sông nước lạnh như băng; bước tới Trạm kinh doanh Oaken với chiếc váy cứng đơ vì nước lạnh] Lạnh! Lạnh! Lạnh! Lạnh! Lạnh! Lạnh! Lạnh! Lạnh! Lạnh! Lạnh! [với Marshmallow] NÉM NGƯỜI KHÁC NHƯ VẬY KHÔNG HAY HO GÌ ĐÂU! [Sau khi cùng Kristoff nhảy xuống vách đá để chạy trốn Marshmallow] Này, anh nói đúng! Êm như một chiếc gối vậy! [Sau khi con thạch yêu nhỏ nói với Anna rằng Kristoff thích đi tè trong rừng] Tôi đâu cần biết chuyện đó. [sau khi tác động phép thuật vào đầu Anna] Anna!... BỐ! MẸ! [Phép thuật của Elsa bắt đầu vượt ra ngoài tầm kiểm soát] Không sao đâu, Anna. Chị đỡ được em rồi. [nhiều lần lặp lại] Đừng kể ai nghe, đừng để ai biết [hát] Gió tuyết hãy tràn về! Dù sao cơn lạnh kia đã thân quen ta rồi. [hát] Không có đúng sai, không có luật lệ gì ràng buộc tôi. Tôi được tự do. Chị chưa bao giờ nghĩ mình có thể làm được như vậy. / Chị chưa từng biết mình có thể làm được những gì. Không, Anna, chị thuộc về nơi này. Một mình. Nơi chị có thể là chính mình... mà không làm tổn thương đến ai cả. [với Anna] Không! Chị chỉ đang cố bảo vệ em thôi! [đi lại quanh lâu đài băng] Cố lên. Hãy kiểm soát nó/ Hãy kiềm chế. Đừng xúc động, đừng xúc động, đừng xúc động, ĐỪNG XÚC ĐỘNG! [với Hans, không biết hắn đã để mặc Anna tới chết] Hãy chăm sóc em gái tôi! Tình yêu sẽ làm tan chảy/ xua tan băng giá... Tình yêu. Tất nhiên rồi! Tình yêu! [Dùng phép thuật của mình để hoá giải mùa đông vĩnh cửu] [Sau khi bị ném ra khỏi cửa hàng của Oaken] Không, Sven. Tao không kiếm được cà rốt cho mày rồi. [Sven thở dài] Nhưng tao tìm được chỗ ngủ cho chúng ta, lại miễn phí. [với Anna, khi cô gác chân lên xe trượt của anh] Whoa, whoa, whoa. Bỏ chân xuống. Sơn mới đấy! Nghiêm túc nhé, cô được nuôi lớn trong chuồng ngựa à? [lau xe trượt] [nhìn chiếc xe trượt của mình rơi xuống vách núi và phát nổ] Ahh, tôi vừa mới mua nó xong mà! [khi Olaf vừa hát xong bài hát về tình yêu của cậu ta với mùa hè và chuẩn bị tới lâu đài của Elsa cùng Anna và Sven] Ai đó phải bảo cho cậu ta biết chứ. [nói về chiếc cầu thang bằng băng dẫn tới lâu đài của Elsa và huýt sáo] Không hề có tỳ vết nào. [Khi Anna không cho anh theo cô vào lâu đài băng] Nhưng-- nhưng-- Ồ thôi đi! Đó là một toà lâu đài làm từ băng! Băng là cuộc sống của tôi! [với Anna, khi cô vừa ném quả cầu tuyết vào Marshmallow, khiến nó nổi giận] Ôi! Thấy chưa, giờ cô làm nó điên lên rồi! [khi lũ thạch yêu hát bài hát về những tật xấu của anh] Đó ĐÂU CÓ phải nói về tôi! [với lũ thạch yêu, những người tin rằng Anna là bạn gái anh] ĐỦ RỒI!!! Cô ấy đã đính hôn với người khác rồi, được chưa?! [đầu cậu ta bị lộn ngược] Chờ chút, tôi nhìn thấy cái gì thế này? Sao mọi người lại treo ngược như lũ dơi vậy? [đầu được lộn trở lại ban đầu] Giờ tôi hoàn hảo rồi! Cứ như cả cuộc sống của tôi bị đảo lộn vậy. [Sau khi Anna đặt củ cà rốt xuyên qua đầu cậu ta] WHOO! Xuyên đầu! [chạm vào cái mũi mới của mình một cách thích thú] Tôi đã luôn mong một ngày sẽ có được một chiếc mũi! Đáng yêu quá; nhưng một con kỳ lân bé nhỏ vậy! [hát] Chú ong bay, ngắt cánh hoa kia cho ngày thêm vui. Tôi sẽ tung tăng cười vui hát vang trời trong ngày nắng. Và uống cho thật say, cùng với gió, lướt ván và bờ cát trắng. Tôi sẽ phơi cho làn da trắng mịn dưới nắng hè. Xuồng tôi chìm trong từng cơn sóng vỗ. Cuốn trôi đi hơi lạnh mùa đông. Làn gió mát sẽ đưa tôi tìm. Đến những giấc mơ trong ngày nắng ấm. Những niềm vui đang chờ tôi. Này bạn ơi, hãy đưa tôi cùng dạo chơi. Và dường như những cơn lạnh vỡ tan chìm trong nắng hè. Vừa nóng và vừa lạnh thật là đã quá đi Hai chúng ta đúng là một cặp trời sinh. Mùa đông là thời điểm ở nhà để ấm áp. Nhưng dành cho tôi vào mùa hè, mình sẽ là... Người tuyết hạnh phúc! Cuộc sống có lúc cuốn tôi chìm trong những giấc mơ. Còn gì hơn ở đây và từng phút giây hòa mình với gió. Bầu trời cao sẽ thật xanh. Bạn và tôi sẽ vui cùng gió. Cùng hòa tan với mây trời, đàn ca múa tưng bừng trong nắng hè. Ta yêu nắng! [nói về Elsa] Ừ! Tôi cá cô ấy là con người dễ thương, dịu dàng và ấm áp nhất thế giới! [bị một cột băng đâm vào người] Ôi nhìn này. Tôi vừa bị đâm qua người. [với Anna đang lưỡng lự trước khi gõ cửa lâu đài của Elsa] Gõ đi. [Anna không nhúc nhích] Chỉ có gõ cửa thôi mà. [Anna vẫn không làm gì] [thì thầm với Kristoff] Sao cô ấy không gõ cửa? Anh có nghĩ cô ấy biết cách gõ cửa không? [khi đầu của cậu ta lao về phía Anna và Kristoff] Cái đầu lao tới kìa! Cẩn thận cái mông của tôi đó! [phần còn lại của cơ thể Olaf lao tới chỗ hai người] [nói về Marshmallow] Tôi sẽ đánh lạc hướng hắn ta. Mọi người đi đi. [Kristoff và Anna đi, cả chân và người Olaf cũng chạy theo] Không, không! Không phải chúng mày! [đầu Olaf rơi xuống đất] Thế này lại càng khó khăn hơn cho mình rồi. [cưỡi Sven cùng Kristoff và Anna] Đi hôn Hans thôi!... Mà cái anh \"Hans\" này là ai vậy? Wikipedia có bài viết về: Frozen (phim 2013) Wikimedia Commons có phương tiện liên quan tới: Frozen (phim 2013) Lời nói trong Frozen tại trang Internet Movie Database Frozen tại Rotten Tomatoes Trang web chính thức", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Cáp Nhĩ Tân", "role": "user" }, { "content": "Cáp Nhĩ Tân (chữ Hán giản thể: 哈尔滨; chữ Hán phồn thể: 哈爾濱; bính âm: Hā'ěrbīn; Wade-Giles: Ha-erh-pin; Nga Харби́н Kharbin; âm Hán-Việt: Cáp Nhĩ Tân) là một địa cấp thị và thủ phủ của tỉnh Hắc Long Giang ở phía đông bắc Trung Quốc. Đây là trung tâm chính trị, kinh tế, khoa học của đông bắc Trung Quốc và là một thành phố lớn của Trung Quốc và Đông Bắc Á. Cáp Nhĩ Tân có biệt danh \"hòn ngọc trên cổ thiên nga\" vì hình dáng sông Hắc Long Giang giống như một con thiên nga, hoặc \"Moskva phương Đông\" hay Paris phương Đông\" do kiến trúc của nó. Cáp Nhĩ Tân cũng được gọi là \"thành phố băng\" vì mùa đông lạnh và kéo dài ở đây. Chính vì vậy mà băng đăng rất phát triển ở đây. Cáp Nhĩ Tân là thành phố lớn phía bắc của Trung Quốc, với dân số hơn 10 triệu người, và hơn 4 triệu người trong nội ô thành phố. Trong lịch sử, thành phố đã bị ảnh hưởng rất nhiều bởi nước láng giềng Nga, đặc biệt là sau khi cuộc Cách mạng Nga năm 1917, khi người Nga trắng, Nga, những người ủng hộ nhà nước Czarist, thoát khỏi Liên Xô mới được thành lập. Ảnh hưởng vẫn còn nhìn thấy rõ ràng trong phong cách xây dựng và thực phẩm. Thành phố được thành lập vào năm 1897 như một trại cho các kỹ sư Nga khảo sát các tuyến đường sắt xuyên Siberia. Lao động yêu cầu đưa vào một bộ sưu tập của người bị ruồng bỏ từ khắp Nga, Ba Lan và thậm chí cả từ bên trong Mãn Châu. Thành phố cuối cùng đã bị quân Nhật Bản chiếm trong Thế chiến II và sau đó bị người Trung Quốc chiếm trong năm 1946. Từng không có gì hơn là một tiền đồn do Nga xây dựng các tuyến đường sắt, Cáp Nhĩ Tân đã quản lý để trở thành một thành phố lớn cũng như thủ phủ của tỉnh Hắc Long Giang. Đông Bắc Trung Quốc đã được xây dựng lên như là một trung tâm công nghiệp sử dụng các nhà máy của Liên Xô và Nhật Bản đã có từ trước. Đến năm 1980 các nhà máy này đã lỗi thời và không hiệu quả. Tiếp tục vấn đề phức tạp, bắt đầu từ đầu những năm 1990, phần lớn người lao động doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc bị sa thải. Như vậy, giống như nhiều thành phố khác trong khu vực này, hiện đại Cáp Nhĩ Tân đang phải vật lộn với một lực lượng lao động lão hóa và tình trạng thất nghiệp. Doanh nghiệp tư nhân chủ yếu tập trung trong lĩnh vực dịch vụ, bán lẻ, nhà hàng, vv với các doanh nghiệp quy mô lớn nhất vẫn thuộc sở hữu nhà nước. Tuy nhiên, toàn tỉnh có hàng ngàn doanh nghiệp nhà nước để bán, và nhiều người đã được mua kể từ cuối những năm 1990. Nhiều trường đại học ở Cáp Nhĩ Tân cũng đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế trong giáo dục và nghiên cứu và thông qua công ty con của họ. Trong năm 2005 đã có một tràn ô nhiễm lớn trên các sông Tùng Hoa. Cáp Nhĩ Tân rất lạnh của mùa đông, khí hậu khác với thành phố có cùng vĩ độ như Montreal, và nhiệt độ mùa đông thấp -38 °C (-36 °F) đã được ghi nhận, mặc dù trong tháng nhiệt độ trung bình ban ngày -12 °C (10 °F). Cáp Nhĩ Tân có thể là một nơi tuyệt vời để tham quan trong mùa hè, với nhiệt độ ban ngày bình thường trong độ tuổi 20 trên°C. So với hầu hết các nơi ở Trung Quốc, thời tiết mát mẻ và nó có vẻ là vĩnh viễn mát mẻ, và hầu hết các đường phố của thành phố được trồng cây xanh hai bên. Bởi vì thành phố là rất lạnh suốt mùa đông, cuộc sống gần như nổ tung và người dân đám đông trên đường phố đến tận đêm khuya ăn kabobs, chơi poker, và uống bia Cáp Nhĩ Tân (哈啤 Hapi). Đây là một lối thoát tuyệt vời từ nhiệt của Bắc Kinh. Một chuyến đi đến khu vực biên giới thời gian này của năm sẽ được tốt đẹp là tốt. Sân bay Cáp Nhĩ Tân (IATA: HRB) có dịch vụ cho hơn một chục điểm đến trong nước ngoài đến Hồng Kông. Có các chuyến bay quốc tế với Khabarovsk và Vladivostok, Nga, Niigata, Nhật Bản, Seoul, Hàn Quốc và Los Angeles, Hoa Kỳ. Sân bay này không nằm ở trung tâm thành phố khoảng 45 phút lái xe bên ngoài thành phố ở giữa vùng trồng đậu nành. Nếu bạn đang bay ra khỏi Cáp Nhĩ Tân hầu hết các cơ quan vé có thể sắp xếp vận chuyển được tính vào chi phí của vé. Một lựa chọn khác là để có một xe taxi, với giá khoảng 100-120 tệ. Luôn luôn thỏa thuận giá này trước khi đi xe. Ngoài ra còn có dịch vụ xe buýt [1] đên Khu thương mại Cáp Nhĩ Tân và nhà ga xe lửa. Giá vé là 20 ¥. Sân bay này là nhỏ, nhưng có một nhà hàng nhỏ và quán bar bán món ngon địa phương, thực phẩm Trung Quốc và phương Tây, và một khách sạn gần đó nếu bạn xảy ra để có được bị mắc kẹt.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Đan Đông", "role": "user" }, { "content": "Đan Đông là thành phố thuộc tỉnh Liêu Ninh Trung Quốc. Thành phố này nằm sát biên giới với Triều Tiên. Du khách đã đến Đan Đông do thành phố này nằm gần biên giới Bắc Triều Tiên. Nằm tại hợp lưu của sông Áp Lục và Hoàng Hải ở phía đông nam của bán đảo Liêu Ninh, đối diện với thị trấn ở phía bắc Hàn Quốc Xinyizhou qua sông Áp Lục, Đan Đông nhỏ thích danh tiếng của nó như là thành phố biên giới lớn nhất tại Trung Quốc. Các điều kiện địa lý và tài nguyên thiên nhiên phong phú của Đan Đông giúp thành phố phát triển của trong thời gian gần đây thành một thành phố đặc trưng bởi các ngành công nghiệp nhẹ, ngành sản xuất lụa (mỗi cuối tháng, Đan Đông là địa điểm tổ chức lễ hội tơ lụa phương Đông), và ngọc Xiu rất nổi tiếng với hải sản và các sản phẩm đặc biệt, chẳng hạn như nhân sâm, táo gai và hạt dẻ. Thành phố ven sông yên tĩnh là nổi tiếng nhất cho cầu bắc qua sông Áp Lục bắc qua sông nối với Bắc Triều Tiên. Cầu này không bị hư hại sau vụ đánh bom trong chiến tranh Triều Tiên, một thời gian khi thành phố vẫn có tên An Đông cũ. Ngày nay cầu được mở cửa cho công chúng để kỷ niệm \"sự thất bại của Mỹ xâm lược\" và là sự lựa chọn đầu tiên cho một cái nhìn thoáng qua của Bắc Triều Tiên. Sân bay Đan Đông (IATA: DDG) - Các chuyến bay từ Đan Đông còn hạn chế, do đó, nó có thể tốt hơn để bay đến Đại Liên hay Thẩm Dương và sau đó đi tàu hoặc xe buýt đến Đan Đông. Sân bay là 13 dặm về phía tây của thành phố và xe đưa đón sân bay có sẵn. Chuyến bay có sẵn từ Bắc Kinh và Thượng Hải. Xe lửa từ Thẩm Dương nhiều lần chuyến trong ngày với các chuyến tàu đêm từ Bắc Kinh, Đại Liên, Trường Xuân và Thanh Đảo. Từ Đại Liên, tàu có một lộ trình chậm gần 10 giờ, trong khi xe buýt có thể hoàn thành cuộc hành trình trong 4 tiếng. Bạn cũng có thể đi xe lửa từ Bình Nhưỡng, Bắc Hàn và Moscow và Nga. Trạm xe buýt đường dài là 98 Shiwei Lu, gần ga xe lửa. Bắc Kinh - mất khoảng 10 giờ Thẩm Dương - mất khoảng 3 giờ Tonghua - mất khoảng 5 giờ Xe buýt tốc hành Đại Liên khởi hành từ Bảo Sơn Shicheng trên Gong'an Jie. Chuyến đi mất khoảng 4 giờ. Một chuyến tàu thủy đi từ Đan Đông và cảng Incheon (Hàn Quốc) rời sân bay Incheon Bến phà số 1 lúc 5 giờ chiều ngày Thứ Hai, Thứ Tư và thứ Sáu và lá Đan Đông lúc 3 giờ chiều ngày thứ ba, thứ năm và thứ bảy. Đoạn mất 15 giờ. Có những công ty có thể sắp xếp Bắc Triều Tiên tour du lịch, giúp bạn có được tàu đến Đan Đông và sắp xếp vé trở đi của bạn đến Hàn Quốc. Biên giới Triều Tiên (北韩边界; Běihánbiānjiè). Là ranh giới giữa Trung Quốc và Bắc Triều Tiên, sông Áp Lục chảy trên 300 km giữa hai nước. Công viên Yalujiang là nơi tốt nhất để xem Bắc Triều Tiên, tham quan cầu ban đầu bên kia sông và có thể đi thuyền nhanh chóng đi lên và xuống sông dọc theo biên giới. Cầu Yalu Jiang Duan Qiao chỉ đạt một nửa bên kia sông, một nửa khác đã bị tháo rời bởi người Triều Tiên. Một nửa còn lại bị bắn phá bởi máy bay chiến đấu trong chiến tranh Triều Tiên. Chi phí 30 ¥ vào tháng 1 năm 2011 người ta có thể đi bộ ra vào cuối năm nay nửa cầu. Đài tưởng niệm chiến tranh để chống Mỹ xâm lược và trợ giúp Triều Tiên. Một bảo tàng lớn và tượng đài được xây dựng trên một ngọn đồi nhìn ra trung tâm thành phố Đan Đông và sông Áp Lục. Nhiều bảng hiệu triển lãm song ngữ tôn kính dũng cảm của Quân \"Tình nguyện\" Trung Quốc, và đưa ra một quan điểm khá khác nhau về lịch sử của chiến tranh Triều Tiên Dagu Mountain (大孤山; Dàgūshān; lit. Lonely Mountain) (90 km southwest of Dandong, access is by bus from Dandong to town of Gushan). Several Tang dynasty Taoist temples occupy the mountain site. Hushan Great Wall (虎山长城; Hǔshānchángchéng; lit. Tiger Mountain Great Wall) (25 km northeast of Dandong). Ming dynasty section of Great Wall of China which travels parallel to river was restored to decent condition. The section is steep so watch your footing. Buy a ticket at the long distance bus station for ¥6.5 (January 2011). The trip takes about 40 minutes. The bus driver will drop you off at a T-intersection right by the Wall. You can hike the Wall one way and then return to the beginning on a walkway along the bottom of the mountain. There is a old wired fence that separates North Korea from China. North Korean guardhouses are 300-400 meters in the distance. The actual border is a small stream-river along the base of the mountain. Don't cross the water. To return to Dandong, return to the T-intersection and wait for a bus that will take you back to the long-distance bus terminal for ¥3. Confirm with the bus driver that the bus is going to Dandong. ¥60 - January 2011. Dandong Yalujiang Mansion, 87 Jiuwei Road, ☎ +86 415 212 5901, fax: +86 41 5212 6180. Post & Telecommunications Hotel, 78 Qiwei Road, ☎ +86 415 216 6888, fax: +86 41 5213 5988. Zhonglian Dajiuian, Shangmao Lüyou Qu A Qu, ☎ +86 415 317 0666, fax: +86 41 5317 0888. Quán cà phê khách sạn có thể ngắm Triều Tiên, khách sạn có 143 phòng.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Tình bạn", "role": "user" }, { "content": "Ai không có một người bạn chân chính thì người đó không xứng đáng với cuộc sống. -- Democrite Ai cũng lắng nghe điều bạn phải nói. Bạn bè lắng nghe điều bạn nói. Bạn thân lắng nghe điều bạn không nói. Everyone hears what you have to say. Friends listen to what you say. Best friends listen to what you don't say. Ai nói tốt về tôi sau lưng tôi chính là bạn của tôi.-- Thomas Fuller He's my friend that speaks well of me behind my back. Bạn bè là những người biết rõ về bạn mà vẫn yêu bạn. -- Elbert Hubbard The friend is the man who knows all about you, and still likes you. Bạn trong cơn hoạn nạn mới là bạn chân tình. -- Ngạn ngữ A friend in need is a friend in deed. Bạn bè được sinh ra, không phải được tạo ra. -- Henry Brooks Adams Bạn bè không phải là người đến trước hay là người quen biết đã lâu, mà là người đã tới rồi thì sẽ không bao giờ bỏ đi nữa. Bạn bè là những người hiếm hoi hỏi han bạn và rồi chờ để nghe câu trả lời. Friends are those rare people who ask how you are and then wait to hear the answer. Bạn là người hiểu được quá khứ của ta, tin vào tương lai ta và chấp nhận ta như chính bản thân ta. A friend is someone who understands your past, believes in your future, and accepts you just the way you are. Bạn không bao giờ thực sự phân biệt được bạn và thù cho tới khi mặt băng vỡ. You never really know your friends from your enemies until the ice breaks. Bạn tốt khó tìm, khó bỏ lại và không thể quên được . Good friends are hard to find, harder to leave, and impossible to forget. Bạn bè là người biết lời hát trong trái tim bạn và có thể hát lại nó cho bạn nghe dù bạn đã quên lời. A friend is someone who knows the song in your heart and can sing it back to you when you have forgotten the words. Bạn là người ta cảm thấy thoải mái khi ở cùng, ta sẵn lòng trung thành, đem lại cho ta lời chúc phúc và ta cảm thấy biết ơn vì có họ trong đời. -- William Arthur Ward A friend is one with whom you are comfortable, to whom you are loyal, through whom you are blessed, and for whom you are grateful. Bạn là người luôn nắm tay ta, cho dù ta ở cách xa đến thế nào. Bạn là người luôn ở đó, và luôn luôn, sẽ luôn luôn quan tâm. Bạn chính là cảm giác vĩnh hằng ở trong tim. A friend is a hand that is always holding yours, no matter how close or far apart you may be. A friend is someone who is always there and will always, always care. A friend is a feeling of forever in the heart. Bạn gặp những người sẽ quên bạn. Bạn sẽ quên những người mình gặp. Nhưng đôi khi bạn gặp những người mình không thể quên. Đó là 'bạn bè'. You meet people who forget you. You forget people you meet. But sometimes you meet those people you can't forget. Those are your 'friends.' Bạn bè có ích không phải chỉ bởi họ sẽ lắng nghe ta, mà còn bởi họ sẽ cười nhạo ta; Qua họ, chúng ta học được đôi chút khách quan, đôi chút khiêm tốn, đôi chút nhã nhặn; Chúng ta học được những nguyên tắc của cuộc đời và trở thành người chơi tốt hơn trong cuộc chơi. --Will Durant Friends are helpful not only because they will listen to us, but because they will laugh at us; Through them we learn a little objectivity, a little modesty, a little courtesy; We learn the rules of life and become better players of the game. Chân thật và thẳng thắn là bước đầu cần thiết làm nảy nở và củng cố mối quan hệ bạn bè. -- Vladimir Ilyich Lenin Cái nghèo chỉ ra cho ta ai là bạn, ai là thù. -- Dola Chỉ tình bạn và tình yêu mới có thể khỏa lấp nỗi cô đơn của đời người. Cùng với sự trưởng thành, bạn sẽ chẳng mất đi người bạn nào cả, bạn sẽ chỉ học được rằng “Ai mới là bạn thật sự”. Chính những khác biệt đã đưa chúng ta lại gần nhau hơn, đó là cách mà tình bạn hình thành. Chúng ta đều đi những con đường khác nhau trong đời, nhưng dù chúng ta đi tới đâu, chúng ta cũng mang theo mình một phần của nhau. We all take different paths in life, but no matter where we go, we take a little of each other everywhere. Cách duy nhất để có một người bạn là hãy làm một người bạn. -- Ralph Waldo Emerson The only way to have a friend is to be one. Có ba người bạn trung thành: một người vợ tấm cám, một con chó nuôi từ bé và một số tiền dự trữ. -- Benjamin Franklin There are three faithful friends: an old wife, an old dog, and ready money. Cùng bước với một người bạn trong bóng tối tốt hơn là bước một mình trong ánh sáng. -- Helen Keller Walking with a friend in the dark is better than walking alone in the light. Câu hỏi không phải là liệu bạn có sẵn sàng chết vì bạn mình không, mà là bạn có người bạn nào đáng để mình chết không? The question is not would you die for a friend, but do you have a friend worth dying for? Cho dù chúng ta đã thay đổi và đều tìm được chỗ của mình trên thế giới này, chúng ta đều biết khi lệ rơi và nụ cười lan tỏa trên gương mặt, chúng ta sẽ đến với nhau, vì dù thế giới điên cuồng này có đưa ta đến đâu, không gì sẽ thay đổi tới mức chúng ta không còn là bạn nữa. Even though we've changed and we're all finding our own place in the world, we all know that when the tears fall or the smile spreads across our face, we'll come to each other because no matter where this crazy world takes us, nothing will ever change so much to the point where we're not all still friends. Chừng nào mà kỷ niệm về những người bạn thân thương vẫn sống trong tim tôi, tôi sẽ nói rằng đời tốt đẹp. --Helen Keller So long as the memory of certain beloved friends lives in my heart, I shall say that life is good. Dù chúng ta đang ở đâu, chính bạn hữu đã tạo nên thế giới. -- Henry Drummond Wherever we are, it is our friends that make our world. Đau đớn biết bao khi một người bạn ra đi, và chỉ để lại sau lưng sự im lặng. -- Pam Brown Đôi khi cảm giác bị bạn bè phản bội còn đáng sợ hơn rất nhiều khi người yêu phản bội. Để hiểu nhau, tôi thích anh hoài nghi tôi để rồi có ngày tin cho chắc chắn. Tôi không thích anh vội tin tôi để đi đến hoài nghi. Để có bạn bè, đầu tiên bạn phải làm một người bạn đã. -- Elbert Hubbard In order to have friends, you must first be one. Đừng đi trước tôi; tôi có thể sẽ không theo. Đừng đi sau tôi; tôi có thể sẽ không dẫn lối. Hãy đi bên cạnh và trở thành bạn của tôi. -- Albert Camus Don't walk in front of me; I may not follow. Don't walk behind me; I may not lead. Just walk beside me and be my friend. Đừng bao giờ giải thích; bạn bè thật sự không cần nó, và kẻ thù đằng nào cũng chẳng tin bạn đâu. Never explain; your real friends don't need it, and your enenmys won't believe you anyways. Đôi khi tôi muốn hét to với cả thế giới rằng tôi mới may mắn làm sao khi tôi được làm bạn với bạn, nhưng đôi khi tôi muốn im lặng, sợ rằng ai đó sẽ đem bạn rời khỏi tôi. Sometimes I want to shout to the whole world how lucky I am to have you as my friend but sometimes I want to hush, afraid that somebody might take you away from me. Điều nhiều nhất tôi có thể làm được cho bạn mình là đơn thuần làm một người bạn. -- Henry David Thoreau The most I can do for my friend is simply be his friend. Giúp bạn bè khi họ cần thật dễ dàng, nhưng dành cho họ thời gian không phải lúc nào cũng thuận lợi. -- Charlie Chaplin To help a friend in need is easy, but to give him your time is not always opportune. Hãy chậm rãi khi chọn bạn và càng chậm hơn khi thay bạn. -- Benjamin Franklin Be slow in choosing a friend, slower in changing. Hãy đếm tuổi của bạn bằng số bạn bè chứ không phải số tuổi. Hãy đếm cuộc đời bạn bằng nụ cười chứ không phải nước mắt. -- John Lenon Hạnh phúc lớn nhất ở trên đời là tình bạn, hạnh phúc lớn nhất trong tình bạn là có một người gửi gắm tâm tình. -- Henry Ford Hãy luôn giữ bạn bè ở gần và hãy giữ kẻ thù ở gần hơn nữa. Hãy nâng niu thời gian bạn có và những kỷ niệm chung... làm bạn ai đó không phải là cơ hội mà là trách nhiệm ngọt ngào. Cherish the time you have, and the memories you share... being friends with someone is not an opportunity but a sweet responsibility. Hãy nhớ tới tôi và cười, bởi thà quên tôi đi còn hơn nhớ tới tôi và khóc. -- Dr Seuss Remember me and smile, for it's better to forget than to remember me and cry. Không có gì vĩ đại bằng hy sinh đời mình cho bạn bè. Kết bạn với một trăm người không phải là điều kỳ diệu. Điều kì diệu là kết bạn với một người duy nhất luôn ở bên cạnh bạn ngay cả khi hàng trăm người chống lại bạn. Không có thứ gì gọi là 'người lạ', chỉ có bạn bè mà ta chưa gặp mà thôi. There are no such things as strangers, only friends that we have not yet met. Không ai có thể hạnh phúc mà không có bạn bè, hay chắc chắn về bạn bè mình cho tới khi gặp bất hạnh. -- Thomas Fuller No man can be happy without a friend, nor be sure of his friend till he is unhappy. Khoái cảm nhục dục sẽ trôi qua và biến mất, nhưng tình bạn giữa chúng ta, sự tin tưởng lẫn nhau, niềm vui sướng của con tim, sự say mê của tâm hồn, những điều này không tan đi và không thể bị phá hủy. -- Voltaire Sensual pleasure passes and vanishes, but the friendship between us, the mutual confidence, the delight of the heart, the enchantment of the soul, these things do not perish and can never be destroyed. Không sự cách biệt về không gian hay thời gian nào có thể làm yếu đi tình bạn của những người thực tâm bị thuyết phục bởi giá trị của nhau. -- Robert Southey No distance of place or lapse of time can lessen the friendship of those who are thoroughly persuaded of each other's worth. Khi nghĩ về những người bạn đồng hành đã rời ta, chúng ta cảm thấy cô đơn gấp đôi. -- Walter Scott When thinking about companions gone, we feel ourselves doubly alone. Không gì làm trái đất bao la hơn là có bạn bè ở phương xa; chính họ tạo nên kinh độ và vĩ độ. -- Henry David Thoreau Nothing makes the earth seem so spacious as to have friends at a distance; they make the latitudes and longitudes. Một người bạn trung thành là tuyến phòng thủ mạnh mẽ; và người tìm thấy anh ta đã tìm thấy một báu vật. --Louisa May Alcott Mỗi người bạn đặt niềm tin vào đều coi như được bạn đưa tận tay một con dao. Với con dao, họ có thể bảo vệ bạn hoặc tiêu diệt bạn. Một số người chỉ gặp bạn khi có thời gian rảnh, một số người tạo thời gian rảnh chỉ để gặp bạn. nhỏ|trái Một người bạn có thể nói với ta những lời mà chính ta cũng không dám nói với bản thân mình. Một người chỉ toàn vẹn khi có một người bạn chân thực có thể hiểu mình, chia sẻ mọi đam mê buồn phiền và ủng hộ mình suốt cả cuộc đời. Một tiếng “Bạn cũ” đôi khi làm lòng người ta cảm thấy rất buồn, còn buồn hơn cả “Người yêu cũ”. Mất đi một người bạn cũng như mất đi một cánh tay, thời gian có thể chữa lành nỗi đau, nhưng sự thiếu hụt không bao giờ được lắp đầy. Một nụ hôn phá tan khoảng cách giữa tình bạn và tình yêu. One kiss breaches the distance between friendship and love. Một người bạn là người mà ta có thể trút ra tất cả trái tim mình, trái tim đầy tro trấu, biết rằng những bàn tay dịu dàng nhất sẽ cầm lấy nó và sàng lọc, giữ lại những gì đáng giữ, và với hơi thở của lòng tốt, thổi đi tất cả những phần thừa. A friend is one to whom one may pour out all the contents of one's heart, chaff and grain together, knowing that the gentlest of hands will take and sift it, keep what is worth keeping, and with a breath of kindness, blow the rest away. Một trong những điều sung sướng của bạn cũ là bạn có thể ngu ngốc khi ở bên họ. -- Ralph Waldo Emerson It is one of the blessings of old friends that you can afford to be stupid with them. Mất đi một người bạn cũng như mất đi một cánh tay. Thời gian có thể chữa lành nỗi đau, nhưng sự thiếu hụt không bao giờ được lấp đầy. -- Robert Southey The loss of a friend is like that of a limb. Time may heal the anguish of the wound, but the loss cannot be repaired. Một trong những bằng chứng rõ nét nhất cho tình bạn mà một người có thể dành cho người khác là nhẹ nhàng nói với bạn mình khuyết điểm của anh ta. Nếu có thứ gì hơn thế thì đấy chính là lắng nghe với sự biết ơn và sửa chữa sai lầm đó. -- Edward Bulwer Lytton One of the surest evidences of friendship that one individual can display to another is telling him gently of a fault. If any other can excel it, it is listening to such a disclosure with gratitude, and amending the error. Một người bạn cũng giống như ngôi sao bắc đẩu, bạn trông vào họ khi bạn lạc đường. A friend is like the north star, you look to them when you lose your way. Một trong những hạnh phúc lớn nhất ở đời này là tình bạn, và một trong những hạnh phúc của tình bạn là có một người để gửi gắm những tâm sự thầm kín.-- A. Manzoni Một ngày cho công việc cực nhọc, một giờ cho thể thao, cả cuộc đời cho bạn bè vẫn còn quá ngắn ngủi. -- Emerson Muốn làm người tốt phải tìm bạn tốt. -- Cổ ngữ Người ảnh hưởng tới bạn là người tin vào bạn. -- Henry Drummond Người bạn thật sự không phải là người đến với bạn đầu tiên hay người bạn biết lâu nhất. Đó là người đến bên bạn và không bao giờ bỏ rơi bạn. Nếu bạn thấy một người bạn không có nụ cười, hãy lấy nụ cười của mình cho người đó. Nếu bạn không thể nâng gánh nặng lên khỏi lưng người khác, đừng rời khỏi. Hãy cố gắng làm nhẹ nó. -- Frank Tyger If you cannot lift the load off another's back, do not walk away. Try to lighten it. Nếu tất cả bạn bè tôi nhảy khỏi cây cầu, tôi sẽ không theo đâu, tôi sẽ là người ở bên dưới để đón họ khi họ rơi xuống. If all my friends jumped off a bridge, I wouldn't follow, I'd be the one at the bottom to catch them when they fall. Nếu có một ngày chúng ta không thể ở cùng nhau, hãy giữ tôi trong trái tim bạn, tôi sẽ ở đó mãi mãi. -- A. A. Milne If there ever comes a day when we can't be together keep me in your heart, I'll stay there forever. Nếu có một ngày mai chúng ta không ở bên nhau... có điều này bạn phải luôn nhớ. Bạn can đảm hơn bạn tin tưởng, mạnh mẽ hơn vẻ ngoài và khôn ngoan hơn bạn nghĩ. Nhưng điều quan trọng nhất là, thậm chí dù chúng ta xa cách nhau... tôi sẽ mãi ở bên cạnh bạn. -- A. A. Milne If ever there is tomorrow when we're not together... there is something you must always remember. You are braver than you believe, stronger than you seem, and smarter than you think. But the most important thing is, even if we're apart... I'll always be with you. Nếu quy luật đầu tiên của tình bạn là phải vun đắp nó thì quy luật thứ hai là phải độ lượng khi quy luật thứ nhất bị sao nhãng. -- Vontaire Nỗ lực lớn nhất của tình bạn không phải là chỉ thẳng cho bạn thấy khuyết điểm mà là làm cách nào cho bạn thấy được nó. -- La Rochfoucauld. Ở ngôi đền Tình bạn, đừng bao giờ nói từ chết; hãy để ly rượu tình bạn không bao giờ cạn. -- Victor Hugo At the shrine of friendship never say die, let the wine of friendship never run dry. Phần lớn sức sống của tình bạn nằm trong việc tôn trọng sự khác biệt, không chỉ đơn giản là thưởng thức sự tương đồng. Much of the vitality in a friendship lies in the honouring of differences, not simply in the enjoyment of similarities. Nhiều người sẽ bước qua cuộc đời bạn, nhưng chỉ vài người để lại dấu chân trong tim bạn. Many people will walk in and out of your life, but only few will leave footprints in your heart. Phước thay người nào có tài kết bạn, vì đó là một trong những quà tặng quý nhất của Thượng đế. Món quà này bao gồm nhiều điều hay, nhưng trên hết là khả năng vượt khỏi chính mình. -- Thomas Hughs Rất dễ dàng để nói “Tớ đang bận” khi ai đó đang cần bạn. Nhưng chỉ khi chính bạn phải nghe ba từ đó, lúc bạn đang cần một người để sẻ chia, bạn sẽ hiểu được sự đau đớn đến thế nào? Sự giàu sang tạo nên bạn bè và sự hoạn nạn thử thách họ. Prosperity makes friends and adversity tries them. Sách hay, cũng như bạn tốt, ít và được chọn lựa; chọn lựa càng nhiều, thưởng thức càng nhiều. --Louisa May Alcott Good books, like good friends, are few and chosen; the more select, the more enjoyable. Tình bạn thì hiếm, nhưng bạn bè thì không hiếm. -- Thomas Fuller Trong khi đau khổ, người ta nhận ra bạn bè. -- Euripde Tình bạn của một người là thước đo tốt nhất giá trị của anh ta. -- Charles Darwin Thử thách của tình bạn là sự trợ giúp lẫn nhau trong nghịch cảnh, và hơn thế, trợ giúp vô điều kiện. -- Mohamad Gandhi The test of friendship is assistance in adversity, and that, too, unconditional assistance. Trong bạn, tôi tìm thấy một nửa bản thân tôi. -- Isabel Burton In my friend, I find a second self. Tình yêu thật sự đã hiếm, tình bạn thật sự còn hiếm hơn. -- La Fontaine Tình bạn luôn luôn là dầu xoa dịu tốt nhất cho nỗi đau vì thất vọng trong tình yêu. -- Zig Ziglar Tình bạn không phải là một điều to lớn mà là triệu điều nhỏ gộp lại. Tình bạn là đóa hoa hồng không gai. Tình bạn nhân lên niềm vui và chia bớt đau buồn. -- Thomas Fuller Friendships multiply joys and divide griefs. Tha thứ cho quân thù còn dễ hơn tha thứ cho người bạn. Thử thách của tình bạn là sự trợ giúp lẫn nhau trong nghịch cảnh, và hơn thế, trợ giúp vô điều kiện. Tình bạn là cuộc giao lưu vô vụ lợi giữa những người bình đẳng. Tình bạn là Tình yêu không có cánh! -- Lord Byron Friendship is Love without his wings! Tình bạn giống như sức khỏe tốt, giá trị của nó ít được nhận ra cho tới khi nó đã bị đánh mất. Friendship is like sound health, the value of it is seldom known until it is lost. Tình bạn có thể và thường phát triển thành tình yêu, nhưng tình yêu thì không bao giờ dịu đi thành tình bạn. -- Lord Byron Friendship may, and often does, grow into love, but love never subsides into friendship. Tôi có ba chiếc ghế trong nhà mình; cái thứ nhất cho sự cô độc, cái thứ hai cho tình bạn, cái thứ ba cho xã hội. -- Henry David Thoreau I had three chairs in my house; one for solitude, two for friendship, three for society. Tình bạn tươi tốt bên suối nguồn tha thứ. -- William Arthur Ward Friendship flourishes at the fountain of forgiveness. Thật tuyệt diệu khi hai người lạ trở thành bạn tốt của nhau, nhưng thật buồn khi hai người bạn tốt trở thành hai người lạ. It's really amazing when two stranges become the best of friends, but it's really sad when the best of friends become two strangers. Tình bạn có thể vượt qua hầu hết mọi thứ và phát triển trên mảnh đất cằn cỗi; nhưng nó cần thỉnh thoảng bồi phủ một chút với thư từ và các cuộc điện thoại và những món quà nhỏ bé ngớ ngẩn để nó không chết khô. -- Pam Brown A friendship can weather most things and thrive in thin soil; but it needs a little mulch of letters and phone calls and small, silly presents every so often - just to save it from drying out completely. Tình bạn, cũng giống như sự bất tử của linh hồn, quá tốt đẹp để tin được.-- Ralph Waldo Emerson Friendship, like the immortality of the soul, is too good to be believed. Tình bạn thực sự có thể mang lại tri thức thực sự. Nó không phụ thuộc vào bóng tối hay sự ngu dốt. -- Henry David Thoreau True friendship can afford true knowledge. It does not depend on darkness and ignorance. Trách bạn kín đáo nhưng khen bạn công khai. -- Publilius Syrus Reprove your friends in secret, praise them openly. Tình bạn là món quà trân bảo, và mỗi khi tôi nói chuyện với bạn, tôi cảm thấy mình đã trở nên giàu có hơn. Friendship is a treasured gift, and every time I talk with you I feel as if I'm getting richer and richer. Danh ngôn Danh ngôn về gia đình Danh ngôn Phật học Danh ngôn cổ Danh ngôn Hán Việt Danh ngôn nước ngoài Danh ngôn người thầy Wikipedia có thể loại liên quan Tình bạn", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Casablanca", "role": "user" }, { "content": "Casablanca (tiếng Ả Rập:دار البيضاء, Dar al-Bayda) là một thành phố thuộc Ma Rốc. Casablanca là một thành phố ở miền tây Maroc, nằm trên bờ Đại Tây Dương. Với dân số 2,95 triệu người (điều tra dân số tháng 9 năm 2004) Casablanca là thành phố lớn nhất Maroc; và cũng là hải cảng chính của nước này và vì thế được coi là thủ đô kinh tế, mặc dù thủ đô chính thức của Maroc và nơi đặt chính phủ là Rabat. Casablanca nằm ở tọa độ 33°32 độ vĩ bắc và 7°35′độ kinh tây. Thành phố Casablanca được thành lập bởi ngư dân Berber trong thế kỷ thứ 10 trước Công nguyên và sau đó đã được sử dụng bởi người Phoenicia, người La Mã, và Merenids như một cảng chiến lược gọi là Anfa. Người Bồ Đào Nha phá hủy nó và xây dựng lại nó dưới tên gọi Casa Branca, và bỏ hoang nó sau khi một trận động đất năm 1755. Vua Hồi giáo Ma Rốc vua xây dựng lại thành phố với tên Daru l-Badya và nó được đặt tên hiện tại là Casablanca bởi những thương nhân người Tây Ban Nha thành lập cơ sở kinh doanh có. Pháp chiếm đóng thành phố vào năm 1907, thiết lập nó như là một xứ bảo hộ vào năm 1912 và bắt đầu xây dựng các ville nouvelle, tuy nhiên thành phố đã giành được độc lập cùng với phần còn lại của đất nước trong năm 1956. Casablanca ngày nay là thành phố lớn nhất của Ma Rốc với dân số gần 4 triệu và cũng tự hào có cảng nhân tạo lớn nhất thế giới nhưng không có dịch vụ phà thuộc bất cứ loại nào. Casablanca cũng là thành phố tự do nhất và tiến bộ của thành phố Ma Rốc. Nhưng không phải ai cũng đang sống trong mơ ở Casablanca. Hàng chục nghìn người Ma Rốc nông thôn đã trốn bên trong hạn hán tàn phá để tìm việc làm trong thành phố đang gặp khó khăn trong tỷ lệ thất nghiệp cao và nhà ở đắt tiền. Đói nghèo, phổ biến trong các khu ổ chuột ở ngoại ô thành phố, đã dẫn đến tỷ lệ cao của tội phạm, sử dụng ma túy, mại dâm và sự gia tăng của chủ nghĩa Hồi giáo. Sân bay quốc tế Mohammed V (IATA: CMN) là cửa ngõ bận rộn nhất của Ma Rốcvà cũng là kết nối với châu Âu. Royal Air Maroc bay đến New York JFK, Canada, nhiều thành phố ở châu Âu, và đã kết nối các chuyến bay đến các nước châu Phi như [[Nigeria|Nigeria]], Cộng hòa Trung Phi, Senegal, và những người khác. Để có được từ sân bay vào thành phố Casablanca hoặc ngược lại, đi tàu đến / từ ga Voyageurs Casa là ở vùng ngoại ô thành phố và sau đó đi bộ khá dài hoặc tiểu taxi (khoảng 10DH) vào trung tâm. Một tấm vé một từ V. Mohamed Casa Voyages sẽ là 40 dirham. Bản đồ có sẵn tại văn phòng của trưởng tàu. Đó là khoảng 40 km và các đoàn tàu chạy theo giờ. Casa Voyageurs là điểm dừng chân thứ 3 từ sân bay. Xe buýt vào trung tâm để thường xuyên (~ 4 Dh). Ngoài ra còn có Dịch vụ xe hơi Casablanca Casablanca Airport Car Service + (212) 676-768-189. Cách thuận tiện nhất để đến các thành phố lớn của Ma-rốc là bằng tàu hỏa. Trung tâm thành phố trạm Casa Port chỉ có một vài tuyến xe lửa, trong khi tất cả những người khác đi qua Casa Voyageurs trạm, phục vụ xe lửa để Meknes / Fes / Oujda, Marrakech hoặc Tangier với các điểm dừng ở giữa. Các đoàn tàu thoải mái, các nhà ga dễ dàng điều hướng, và bảng hiển thị thời gian khởi hành / đến. Hãy chắc chắn để kiểm tra lịch trình [2] cho chuyến tàu nhanh, ví dụ, chuyến tàu hỏa rời Casablanca tại 07:05 hàng ngày phải mất 3 giờ để đến Fes, như trái ngược với bình thường cuộc hành trình 5 giờ. Xe lửa Rabat lại nửa giờ. Tàu được chia thành các khoang hạng nhất và hạng nhì; những người ngồi ở khoang hạng nhất thường chi phí thêm 50%, nhưng có nhiều phòng và đảm bảo một chỗ ngồi. Khoang hạng hai lên tàu vào giờ cao điểm có thể có nghĩa là bạn phải đứng cho đến khi có một chỗ ngồi. Có một số đường thu phí duy trì tốt chạy từ Thành phố Tangier El Jadida, đi qua Casablanca và Rabat. Tuổi tài xế lái xe tối thiểu phải 21 tuổi ở Casablanca. Luôn luôn mang theo bằng lái xe, hộ chiếu trong khi lái xe. Tránh lái xe nếu giá cho thuê có thể-xe cao như là tỷ lệ tai nạn. Nếu bạn đang để lại Casablanca bằng xe hơi, hãy chắc chắn đổ đầy nhiên liệu trong thành phố. Trạm xăng trở nên khan hiếm bên ngoài Casablanca. Xe buýt CTM (xe buýt liên tỉnh) và các tuyến tư nhân khác nhau chạy các tuyến đến các đô thị chính của Ma Rốc cũng như một số thành phố châu Âu. Những chạy từ Gare Routière trên Rue Léon l'Africain trong trung tâm thành phố Casablanca. Gare Routière (Ouled Ziane) chính nằm ở vùng ngoại ô của thành phố và phục vụ các điểm đến cùng (và nhiều hơn nữa) như CTM. Giá vé là hơi rẻ hơn và xe bus có xu hướng bỏ thường xuyên hơn, tuy nhiên chất lượng của chúng có thể thấp hơn và một số mất nhiều thời gian cho chuyến đi (luôn luôn hỏi xem họ có đường cao tốc (autoroute) nếu có sẵn trên tuyến đường của bạn). Một xe taxi từ trung tâm thành phố / Casa Voyageurs nên chi phí bạn không có nhiều hơn (12 Dh / 8 Dh), mặc dù bạn có thể có một thời gian khó nhận được giá vé này (đặc biệt là từ trung tâm thành phố). Xe buýt số mười được sử dụng để đi đến đó, nhưng dường như lại từ nơi khác bây giờ, như một đường xe điện đang được xây dựng. Có một xe taxi thứ hạng lớn khoảng 200m về phía nam Place des Nations Unies chạy với giá vé 6 Dh cho mỗi người. Một cơ quan chính phủ biên tậpp một bản đồ đầy đủ của Casablanca dưới hình thức cuốn sách gọi là Carte Guide de Casablanca mà bạn có thể tìm thấy trong các hiệu sách hoặc trực tuyến, tuy nhiên trong tất cả khả năng, nó không phải là cần thiết. Khác hơn thế, Casablanca giống như bất kỳ thành phố châu Âu khác: các đường phố (chủ yếu) có những dấu hiệu, và người qua lại cực kỳ hữu ích bằng tiếng Pháp hoặc tiếng Ả Rập và hiếm hơn, Tây Ban Nha hoặc tiếng Anh. Medina có thể là khó khăn để di chuyển, nhưng nó quá nhỏ mà không có vấn đề một cách mù quáng bạn đi lang thang vào nó, bạn sẽ không bao giờ hơn mười phút từ một lối ra. Các tuyến xe điện đầu tiên được mở vào cuối năm 2012. Nhiều công ty xe buýt chạy qua thành phố, các tuyến xe buýt là như nhau cho một số lượng nhất định, mặc dù các tuyến đường vẫn hoàn toàn chưa rõ ràng (dù bản đồ của Google có một số điểm dừng xe buýt cho Casa. Đi bằng xe buýt là cách đi dạo rẻ nhất (4 Dh) nhưng một số công ty như Hana xe buýt có xe trong tình trạng tệ hại. Đáng để tham quan bằng xe buýt tiết kiệm chi phí trải nghiệm của những gì nhiều người dân địa phương đang trải nghiệm, nhưng hãy coi chừng những kẻ móc túi. Tất cả taxi màu đỏ, tài xế biết làm thế nào để có được tất cả các nơi duy nhất trong tất cả các cuốn sách hướng dẫn duy nhất, ngay cả khi bạn nói với họ chỉ là \"nhà hàng trên Blvd. Hassan II.\" Bạn nên tránh Mercedes Grand Taxis khi đi du lịch xung quanh, họ lấy phí cước phí cao hơn nhiều và ít an toàn. Hãy chắc chắn kiểm tra đồng hồ đang chạy để tránh bị thu quá nhiều tiền cước vào cuối của chuyến đi. Đừng ngạc nhiên nếu xe taxi dừng lại để chọn một người khác lên. Giá vé tối thiểu là 7 MAD.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Ireland", "role": "user" }, { "content": "Ireland hay Iceland là một quốc gia nằm tại phía tây bắc Châu Âu. Ireland chiếm khoảng 5/6 phía nam diện tích của đảo Ireland. Nước này giáp với Bắc Ireland (thuộc Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland) về phía Bắc, giáp với Đại Tây Dương về phía Tây và phía Nam, giáp với biển Ireland về phía đông. Ireland là một quốc đảo nằm ở phía tây bắc Châu Âu, phía tây đảo Anh. Đất nước này có địa hình tương đối bằng phẳng theo hình lòng chảo. Vùng trung tâm Ireland chủ yếu là đồng bằng với nhiều sông và hồ lớn, trong đó con sông dài nhất là sông Shannon chảy qua các hồ Lough Ree và Lough Derg. Các dãy núi cao tập trung ngoài bờ biển trong đó ngọn núi cao nhất là đỉnh Carrantouhill, cao 1040 m. Miền trung tâm và miền đông là nơi tập trung nhiều đồng bằng đất đai màu mỡ. Hòn đảo Ai-len còn gọi là hòn đảo ngọc lục bảo bởi vùng đồng quê xanh tươi tuyệt đẹp, kết quả của những lớp đá vôi bên dưới cùng những trận mưa thường xuyên và những màn sương mù. Ireland là một vùng đất có lịch sử và văn hóa lâu đời tại Châu Âu. Tổ tiên của người Ireland ngày nay là người Celt, và ngôn ngữ bản địa của người Ireland là tiếng Gaelic. Sau đó trong một thời gian dài, Ireland là thuộc địa của Anh. Năm 1921, nhân dân Ireland nổi dậy khởi nghĩa và giành được độc lập. Tuy nhiên chỉ có 5/6 hòn đảo Ireland trở thành nước Ireland, một phần nhỏ còn lại ở phía bắc hòn đảo nay là Bắc Ireland, một thành viên của Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland. Từ vị trí một trong những quốc gia nghèo nhất Tây Âu, Ireland hiện nay đã là một quốc gia phát triển. Năm 1973, Ireland trở thành một thành viên của Liên minh Châu Âu. Ireland là một trong những quốc gia có điều kiện sống tốt nhất thế giới khi nước này xếp thứ 5 toàn cầu về chỉ số phát triển con người. Đất nước Ireland ngày nay nổi tiếng với phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp, nền văn hóa lâu đời và là nơi khai sinh của nhiều nhà văn, nghệ sĩ lớn trên thế giới. Người dân Ireland sử dụng 2 ngôn ngữ chính là tiếng Ailen Gaclic và tiếng Anh. Do sự thống trị của nước Anh trong thời gian dài nên tiếng Anh được phổ cập rộng rãi trong cư dân Ailen hơn cả tiếng Ailen Gaclic. Tiếng Anh và tiếng Ai len Gaclic được dạy bắt buộc trong trường phổ thông. Tất cả các cáo thị, ký hiệu đường đi, ấn phẩm, báo chí,vv... đều dùng 2 thứ tiếng để in ấn. Nhà nước đang ra sức phục hồi tiếng Ai Len nhưng do sự thu hút và tính thực dụng của tiếng Anh nên công cuộc này không được thuận lợi. Nhìn chung, Ai-len có khí hậu đại dương ôn hòa nhưng thay đổi với vài thời điểm cực đoan. Ở Ireland bạn thực sự có thể gặp 'bốn mùa trong một ngày', vì vậy bạn cần mang theo quần áo phù hợp và kịp cập nhật với các dự báo thời tiết mới nhất. Không có vấn đề thời tiết, hy vọng nó sẽ là một chủ đề của cuộc trò chuyện giữa những người dân địa phương. Bạn có thể nhận thấy sự khác biệt nhỏ về nhiệt độ giữa phía bắc và phía nam của đất nước, và mưa nhiều hơn ở phía tây so với phía đông. Nhiệt độ trung bình mùa đông hàng ngày khác nhau từ 4 °C đến 7 °C, và nhiệt độ trung bình mùa hè hàng ngày thay đổi từ 14,5 °C đến 16 °C. Nhiệt độ hiếm khi vượt quá 25 °C và sẽ hiếm khi rơi dưới -5 °C. Bất kể khi bạn ghé thăm Ai-len, ngay cả trong giữa mùa hè, bạn sẽ nhiều hơn mưa trải nghiệm có khả năng, vì vậy nếu bạn có ý định đi ra ngoài, bạn nên mang theo một chiếc áo khoác không thấm nước. Dublin ( Baile Átha Cliath) - là thành phố lớn nhất ở Ireland và là thủ đô của Cộng hòa Ireland. Thành phố tọa lạc gần trung điểm của bờ biển Đông Ireland, tại cửa sông Liffey và tại trung tâm của Vùng Dublin. Với các quán rượu tuyệt vời, kiến ​​trúc đẹp và mua sắm tốt, Dublin là một địa điểm du lịch rất phổ biến và là thủ đô châu Âu truy cập nhiều nhất thứ tư. Cork (Corcaigh) - thành phố lớn thứ hai tại Cộng hòa Ai-len - nằm trên bờ sông Lee. Thành lập c.600 Thánh Finbarre và nổi tiếng với những món ăn ngon, quán rượu, mua sắm và các lễ hội. Galway ( Gaillimh) - một thành phố trên Corrib sông trên bờ biển phía tây của Ai-len. Nổi tiếng với lễ hội của nó và vị trí của nó trên Vịnh Galway. Được biết đến như thành phố của bộ lạc, mùa hè Galway được náo nhiệt với lễ hội âm nhạc, thực phẩm, ngôn ngữ và văn hóa Ailen. Galway tổ chức hơn năm mươi lễ hội một năm, bao gồm cả Galway Oyster Festival. Người dân địa phương dường như để cho ra một sự rung cảm tích cực Bohemian. Galway được phân chia giữa hai loại phong cảnh đẹp: những ngọn núi tuyệt đẹp về phía tây, và thung lũng nông nghiệp của đông. Killarney - Có thể (ít nhất là cho đến gần đây) là địa điểm du lịch phổ biến nhất ở Ai-len. Một thị trấn vừa ý theo đúng nghĩa của nó, nó cũng là sự bắt đầu của hầu hết các chuyến đi Ring of Kerry. Kilkenny (Cill Chainnigh) - thị trấn thời trung cổ hấp dẫn, được gọi là Thành phố Marble - quê hương của Cát Cười Comedy Festival, được tổ chức hàng năm vào đầu tháng Sáu. Letterkenny - thị trấn chính trong County Donegal, được xác định là cửa ngõ và là được thành phố phát triển nhanh nhất ở châu Âu. Là cơ sở tốt để đi du lịch ở Donegal. Limerick (Luimneach) - một thành phố trên sông Shannon ở phía tây của đất nước. Thành phố đầu tiên nhận được sự chỉ định của Thành phố Văn hóa. Sligo ( Sligeach) - Quê hương W.B. Yeats, nhà thơ nổi tiếng thế giới. Núi và bãi biển, cảnh quan nói chung là những điểm tốt nhất của Sligo. Waterford (Cảng Láirge) - thành phố lâu đời nhất của Ireland. Ở phía đông và gần bến phà tại Rosslare. Waterford là một chuyến thăm phổ biến cho những người muốn tìm hiểu thêm về lịch sử cổ xưa nhất của Ai-len. Nó là khá có thể là một trong những thành phố tốt nhất trong cả nước như nó không phải là quá lớn và có đầy đủ của lịch sử. Nhiều lễ hội diễn ra trong suốt năm bao gồm Spraoi. Các món ăn là tốt và Bảo tàng Kho lúa là tốt nhất cho lịch sử Ailen cổ trong cả nước. Đừng quên thử một blaa trước khi đi. (Một loại bánh mì floury đặc biệt cho khu vực này của Ai-len). Quần đảo Aran ( Na hOileáin Arann) - nằm trong Vịnh Galway Bru Na Bóinne - một số đồ đá mới di tích tốt nhất thế giới, nằm ​​trong Co. Meath Burren và Vách đá Moher - cả hai đều nằm trong Clare County Connemara ( Conamara) - một khu vực nói tiếng Ai-len ở Tây quận Galway County Donegal ( Contae Dhún na nGall) - các khu vực ven biển của quận này có phong cảnh ngoạn mục và những bãi biển tuyệt vời Bán đảo Dingle ( Corca Dhuibhne) - một khu vực Gaeltecht (huyện Ailen nói) trong SW rất góc của đất nước Glendalough ( Gleann Đà Loch) - di tích tốt và những con đường mòn đi bộ đường dài trong Co Wicklow Kinsale ( Cionn tSáile) - ẩm thực xuất sắc trong thị trấn lâu đời nhất Ireland Ring of Kerry và Skellig Michael - trong Quận Kerry West Cork - núi, vịnh nhỏ, hải đảo và những bãi biển ở ngay phía nam của đất nước Ireland là một thành viên của Liên minh Châu Âu, nhưng không phải là một thành viên của khu vực Schengen. Vì vậy, kiểm soát xuất nhập cảnh riêng biệt được duy trì. Các quy tắc sau đây thường được áp dụng: Công dân của EU và các nước EEA (và Thụy Sĩ) chỉ cần một chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu quốc gia hợp lệ và không cần thị thực nhập cảnh hoặc việc làm, trong nhiều trường hợp, giữ quyền không giới hạn để làm việc và cư trú tại Ai-len. Công dân của Andorra, Antigua & Barbuda, Argentina, Úc, Bahamas, Barbados, Belize, Bolivia, Botswana, Brazil, Brunei, Canada, Chile, Costa Rica, Croatia, Cộng hoà Dominica, El Salvador, Fiji, Grenada, Guatemala, Guyana, Honduras, Hồng Kông, Israel, Nhật Bản, Kirbati, Lesotho, Macao SAR, Malawi, Malaysia, Maldives, Mauritius, Mexico, Monaco, Nauru, New Zealand, Nicaragua, Panama, Paraguay, St Kitts và Nevis, St Lucia, Vincent và Grenadines, Samoa, San Marino, Seychelles, Singapore, quần đảo Solomon, Nam Phi, Hàn Quốc, Swaziland, Đài Loan, Tonga, Trinidad & Tobago, Tuvalu, Mỹ, Uruguay, Vanuatu, thành phố Vatican và Venezuela, cộng với công dân Anh (ở hải ngoại), yêu cầu hộ chiếu có giá trị nhập cảnh, nhưng họ không cần thị thực cho những chuyến du dài không quá ba tháng. Thời gian nhập học được xác định bởi các cán bộ xuất nhập cảnh tại cửa khẩu nhập cảnh, nhưng có thể được mở rộng lên đến đủ 90 ngày nếu cần thiết. Người nước ngoài vào mà không cần xin thị thực cũng có thể gia hạn thời gian lưu trú sau khi nhập cảnh, nhưng trong thời gian đầu nhập học và với một mục đích hợp lệ. Nằm quá lâu, việc làm, và các công dân của các nước khác thường yêu cầu thị thực trước. Công dân của các quốc gia khác nên kiểm tra danh sách thị thực tại Cục Ngoại giao Ai Len. Quá trình xin cấp thị thực cho thị thực du lịch là hợp lý đơn giản và chi tiết trên Naturalisation Ailen và trang web của Cục Di trú. Vẫn dựa trên thị thực du lịch không thể kéo dài quá thời hạn 90 ngày trong bất kỳ trường hợp nào. Vì một thỏa thuận chính thức giữa Vương quốc Anh và Ireland, được gọi là Khu du lịch chung, không có kiểm soát hộ chiếu có hiệu lực đối với công dân Anh đi du lịch đến Ai-len. Khi đến sân bay Ireland từ Vương quốc Anh, tuy nhiên, bạn sẽ được yêu cầu trình giấy tờ nhận dạng chính thức hợp lệ như hộ chiếu hoặc giấy phép lái xe trong đó cho thấy quốc tịch của bạn. Điều này là để chứng minh bạn là một người Ireland, Vương quốc Anh, hoặc EU thuộc diện được tận dụng sự sắp xếp Khu du lịch chung. Kiểm soát nhập cư là bắt buộc trên tất cả các chuyến bay trong nước, chọn lọc trên phà, và thỉnh thoảng tại các cửa khẩu biên giới đất Cộng hòa Ireland có 4 sân bay quốc tế, Dublin (IATA: DUB), Shannon (IATA: SNN) trong County Clare, Cork (IATA: ORK) và Ireland West, Knock (IATA: NOC) trong Quận Mayo. Dublin, sân bay lớn thứ 8 ở châu Âu, đến nay là sân bay lớn nhất và được kết nối nhất, với các chuyến bay đến nhiều thành phố ở Mỹ, Canada, Anh, lục địa châu Âu và Trung Đông. Shannon, gần thành phố Limerick, cũng có các chuyến bay đến Mỹ, Canada, Trung Đông, Anh và châu Âu. Nút chai có các chuyến bay đến hầu hết các điểm Vương quốc Anh và một loạt các thành phố châu Âu. Nó có thể dễ dàng truy cập từ bất kỳ trong những trung tâm lớn của châu Âu, bao gồm tất cả các sân bay London. Knock sân bay đã hàng ngày theo lịch trình các chuyến bay đến các thành phố Anh, cũng như các chuyến bay điều lệ khác nhau để (chủ yếu) điểm đến kỳ nghỉ ở châu Âu. Các sân bay khu vực nhỏ hơn hoạt động dịch vụ trong nước và Vương quốc Anh bao gồm Donegal (IATA: CFN), Galway (IATA: GWY), Kerry (IATA: KIR), Sligo (IATA: SXL ) và Waterford (IATA: WAT). Thành phố Derry sân bay, và cả hai sân bay Belfast (cả hai thành phố và quốc tế) là trong một khoảng cách tương đối ngắn từ Bắc / Nam biên giới, đặc biệt là các cựu. (Ba sân bay đang được đặt trong Bắc Ireland). Hai hãng hàng không lớn của Ai Len là Aer Lingus [1] và Ryanair [2] là hãng hàng không giá thấp. Danh sách toàn diện của các hãng hàng không bay trực tiếp vào Ireland, cùng với các điểm đến và thời gian biểu, có thể được tìm thấy trên Dublin, Shannon, Cork và Knock trang web sân bay. Một dịch vụ trong khu vực cũng được cung cấp bởi Aer Arann [3] cung cấp các chuyến bay nội địa trong chuyến bay Ireland và quốc tế chủ yếu đến và đi từ Vương quốc Anh. Có khách sạn thuộc mọi tiêu chuẩn bao gồm một số khách sạn rất sang trọng. Thường phổ biến rộng rãi giá phòng bao gồm cả bữa sáng. Những người làm ở khách sạn là những người thường rất thân thiện, khá thường xuyên là khách sạn gia đình chạy và giá trị tốt. Có các ký túc xá độc lập được cung cấp cho du khách dưới dạng Cư xá Độc lập Lễ hội của Ai-len, tất cả được hội đồng du lịch phê duyệt. Ngoài ra còn có một hiệp hội ký túc xá thanh niên chính thức - Một Óige (tiếng Ailen nghĩa là Thanh niên). Những ký túc xá thường ở những nơi xa và đẹp, được thiết kế chủ yếu cho các hoạt động ngoài trời. Có các khu cắm trại chính thức mặc dù ít hơn so với nhiều nước (do khí hậu). Tự nhiên cắm trại được dung nạp, mặc dù bạn nên xin phép nếu nó là trực tiếp trong tầm mắt của chủ đất. Không bao giờ trại trong một khu có chăn nuôi gia súc. Cũng có những nơi chuyên để ở lại như ngọn hải đăng, lâu đài và các ringfort.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Tính cách", "role": "user" }, { "content": "Can đảm gia tăng khi người ta dám liều và nỗi sợ sệt cũng gia tăng khi người ta do dự. Trong tình thế nguy cấp, sự liều lĩnh thay thế cho sự khôn ngoan (P. Syrus) Dũng cảm: Đó là trách nhiệm được ý thức đến cùng (Paplenko) Dễ dãi là phương châm của thể xác và là tro nguội của tâm hồn (Ngạn ngữ Đức) Mỗi người đều có 3 tính cách: tính cách phô ra, tính cách họ có và tính cách họ nghĩ rằng họ có. Nếu sự khiêm nhường của bạn khiến mọi người để ý thì hẳn có chút đó chẳng bình thường. (M. Ghenin) Wikipedia có thể loại liên quan Tính cách", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Montpellier", "role": "user" }, { "content": "Montpellier là thành phố chính trong vùng Languedoc-Roussillon ở phía tây nam nước Pháp. Montpellier nằm giữa Nime và Bezier, gần với biển Địa Trung Hải, có dân số là 251.000 người (năm 2006). Montpellier nằm trên trục giữa phía Bắc Tây Ban Nha và phía Tây Italia.Kể từ năm 2001, montpellier chia làm 7 khu vực hành chánh quan trọng : Montpellier centre, Croix d’argent, les Cévennes, Mosson, Hôpitaux-Facultés, Port-Marianne, Prés-Arènes. Bá tước Melgueil là người đầu tiên đặt tên cho thành phố là Montpellier năm 985.Tiếp sau đó,những vùng lân cận như Nimes, Narbonne, Béziers hay Carcassonne được hình thành vào thời kì La Mã vào thế kỉ thứ 11. Nằm giữa Tây Ba Nha và Ý, gần với hải cảng Lattes, thành phố Montpellier nhanh chóng trở thành 1 trung tâm giao lưu văn hoá, kinh tế, mỹ nghệ, kim hoàn giữa khu vực Bắc Âu với Tây Ba Nha nói riêng và cả vùng Điạ Trung Hải nói chung. Sau cái chết của bá tước Guilhem VIII ngày 9 thánh 11 năm 1202, đánh dấu chấm hết cho sự cai trị của triều đại nhà Guilhem mở dường chọ việc hình thành chính quyền thành phố theo nền cộng hòa. Vào thời kì Trung cổ, nhà thờ Notre – Dame- des tables là nơi tập trung những người hành hương đến từ Saint- Jacques-de- Compostelle. Điều này kéo theo sự hình thành các viện bệnh và viện nhà cứu trợ. Các bác sĩ người do thái và ả rập dưới sự săn duổi của người tây ba nha tập trung lại đây và cho ra đời trường y Montpellier ( l’école Médecine de Montpellier ) năm 1220 dưới quyền lãnh đạo của cha sứ Honorius III.Đây cũng được xem là một trong những trường Y khoa lâu đời nhất của Pháp. Vào những năm đầu của thế kỉ XVII và XVIII, giới quý tộc Montpellier bắt đầu hình thành một thú vui xây dựng nhiều cung điện nguy nga và nhiều vườn hoa. Một trong những nơi đẹp nhất là l’hôtel de Guidais, vườn Peyrou. Quãng trường Comédie và L’arc de triomphe –Esplanade du Peyrou được xây dựng dưới lệnh của vua Louis XIV vào thế kỉ XVII. Vào thời điểm chiến tranh thế giới lần thứ hai, ngày 13 tháng 2 năm 1941, dưới sự dẫn dắt của thống chế Pétain, chính phủ Pháp lâm thời, đã có cuộc gặp gỡ với tướng Franco ( bấy giờ là người lãnh đạo nhà nước thân phát xit ở Tây Ba Nha). Sau chiến tranh thế giới lần thứ hai, một lần nữa Montpellier lại được vinh hạnh là nơi diễn ra cuộc gặp gỡ kí kết về hợp tác song phương giữa tổng Francois Mitterrand.thủ tướng Michel Rocard và thủ tướng Tây Ba Nha Felipe Gonzaléz vào ngày 23,24 tháng 11 năm 1988 . Montpellier là thành phố lớn thứ 8 của Pháp, là thành phố lớn nhất vùng hành chính Languedoc-Roussillon và tỉnh Hérault. Là thành phố lớn thứ 3 sau Marseille và Nice ở khu vực Địa Trung Hải. Mật độ dân số thành phố liên tục tăng trong vòng 50 năm trở lại đây. Montpellier nằm cách biển Địa Trung Hải 10 km theo đường bộ, cách núi gần nhất 75 km (Đỉnh Aigoual 1 567 m, thuộc tỉnh Gard). Thành phố Montpellier nằm rất gần với biển. Vị trí cao nhất là quãng trường Payrou cao 57m so với mặt nước biển.thành phố được hình thành và phát triển trên 2 ngọn đồi là:Montpellier và Montpellieret. Những con dường dẫn lên đây thường nhấp nhô, khó đi. Ở Montpellier có hai con sông lớn bắt ngang là le Lez ở phía Đông và Mosson ở phiá Tây. Montpellier được mở rộng theo hướng bờ biển bằng việc hình thành nhưng khu dân cư mới ở phía Nam thành phố như Antigone, Port Marianne, Richter). Vào những năm 1977, Montpellier trở thành tuyến hằng hải quan trọng nối liển Gênes và Barcelone. Thành phố Montpellier có diện tích 5688 hectares. Đất thổ cư chiếm khoảng ba phần năm tổng diện tích, phần còn lại là các công viên, khu bảo tồn (Zoologique Lunaret và Bois de Montmaur) và đất canh tác( gần 180ha đất nông nghiệp phần lớn là các ruộng nho) các vùng canh tác nho nổi tiếng như phía Đông ( Montaubérou, Valédeau, Faugergues), phía Nam( méjanelle, Mogère,..) phía Bắc ( plan 4 Seigneurs), phía Tây ( château-Bon, Bionne, Rieucoulon) Khí hậu Montpellier ảnh hưởng khí hậu vùng Địa Trung Hải, lượng mưa trung bình hàng năm ít, đôi khi có mưa rào to vào mùa thu từ tháng 9 đến tháng 12. Ngược lại, mùa hè khí hậu khô và có giông vào tháng 8. Nhiệt độ trung bình trong năm là 14,2 độ C, cao hơn mức trung bình của Pháp là 12,2 độ C. Sân bay Montpellier Méditerranée (IATA: MPL), trước đây là Fréjorgues sân bay, nằm ​​ở ngoại ô, một dịch vụ xe buýt được gọi là Navette hoạt động cho trung tâm. Chi phí là € 1,50 hoặc 2,40 € để thêm một khoảng đường đi xe buýt / xe điện đi xe. Sân bay này kết nối khá tốt với Paris bởi hãng Air France. Ryanair bay từ Brussels, Charleroi (CRL), Frankfurt-Hahn (HHN), mặc dù trên một thời gian biểu giảm trong những tháng mùa đông. Ngoài ra còn có các chuyến bay đến Copenhagen với Sterling. EasyJet có tuyến bay với sân bay London Gatwick và khởi hành theo mùa từ London Luton. Transavia.com cũng cung cấp các chuyến bay trực tiếp Amsterdam - Montpellier. Ga xe lửa chính của Montpellier là Montpellier St Roch. Nó được phục vụ bởi một kết nối tàu cao tốc TGV từ Paris, 3hr 15 phút, Lille, 4hr 50min và Lyon, 1 giờ 40 phút, Valence 1h 45 phút, Nice 4-5h. Nó cũng là phục vụ bởi các dịch vụ Talgo đến Barcelona. Hầu hết các điểm đến ở miền Nam nước Pháp cũng dễ dàng truy cập bằng đường sắt từ Montpellier. Hãy đi bộ trên Esplanade một ngày khi thời tiết tốt (hầu hết thời gian thời tiết đều tốt). Đường có hai hàng cây hai bên, ghế đá, một vài nhà hàng ngoài trời, và thường là lều bán quần áo bán trên thị trường và thực phẩm và là một nơi đáng yêu để dành buổi chiều. Đi vào nơi được chiếu sáng tốt vào ban đêm, trừ khi bạn muốn mua ma túy hoặc bị bóp cổ hoặc cả hai (điều này đã được cải thiện kể từ khi một cảnh sát mới được mở gần đây). Đồn cảnh sát là ngay bên cạnh tòa nhà thông tin du lịch vì vậy tất cả các nhu cầu du lịch của bạn được đặt ngay bên cạnh yêu nhau. Tham quan sở thú, 50 đường Agropolis, Montpellier [1]. Sở thú có một phần bên ngoài với sư tử, gấu vân vân (miễn phí vào cửa), và một phần bên trong với một rừng amazonic (khoảng € 6). Đi bộ xuống toàn bộ khu vực Antigone. Bắt đầu từ quảng trường Place de la Comédie, đi bộ qua Ibis Montpellier khách sạn Comedie (khách sạn bước cao), đi qua bên trong của Trung tâm thương mại le Polygone (trung tâm mua sắm lớn), và xuống toàn bộ khu Atigone, cho đến khi bạn đến được sông (khoảng 20 phút đi bộ). Thưởng thức các kiến ​​trúc to lớn tân cổ điển, các đối xứng, các mô hình và quy mô của nó. Cuối cùng bạn có thể nhìn lại những tòa nhà bán nguyệt đẹp gấp xung quanh bạn từ nơi bạn đến, và trước mắt là bóng và phong cách tòa nhà hội đồng thành phố trong khu vực (khu vực Languedoc-Roussillion). Có một số nhà hàng tại bờ sông. Montpellier là rất quốc tế cho một thành phố có kích thước của nó và có một loạt các món ăn dân tộc có sẵn, ngoài thức ăn truyền thống của Pháp. Các trung tâm có rất nhiều cửa hàng bánh sandwich và những nơi tương tự chuyên thịt nướng (gần như nhiều người trong số này là có tiệm làm tóc và các cơ quan bất động sản). Nếu bạn đang tìm kiếm các quán cà phê kinh nghiệm cổ điển Pháp, hãy thử một trong các quán rượu nhiều gần La Place de la Comedie. Đối với cà phê tốt trong một bầu không khí thoải mái hơn, cũng có một quán cà phê đẹp gần trạm xe điện Louis Blanc. Montpellier có nhiều món ăn khác nhau, từ rất khách du lịch để thực sự xác thực. Địa lý đóng một vai trò lớn ở đây: ma trận các nhà hàng ở quảng trường thành phố nói chung phục vụ cho du khách được tối ưu hóa cho sự thuận tiện, nhưng không phải là có giá rẻ hay chất lượng cao. Đi từ trung tâm thành phố - bắc, nam, tây, nhưng thường không đông - cho một kinh nghiệm thật hơn.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Cao nguyên Genting", "role": "user" }, { "content": "Cao nguyên Genting là một khu vực du lịch nổi tiếng thuộc Malaysia. Cao nguyên Genting có độ cao hơn 2000m so với mực nước biển nên Genting có khí hậu mát mẻ quanh năm là một đỉnh núi nằm trong dãy núi Titiwangsa ở giáp giới giữa các bang Pahang và Selangor của Malaysia và nơi có khu nghỉ mát núi có cùng tên. Đôi khi khu vực này được gọi bằng tên không chính thức là Las Vegas của Malaysia vì đây là nơi duy nhất có sòng bạc hợp pháp ở Malaysia, do công ty Resorts World Bhd, một công ty con của Genting Group, và First World Hotel and Resort Sdn Bhd quản lý. Khu nghỉ mát, tên gọi là khu nghỉ mát cao nguyên Genting, cũng có nhiều khách sạn do các công ty con Genting sở hữu, bao gồm Genting Hotel, Highlands Hotel, Resort Hotel, Theme Park Hotel và Awana Genting. First World Hotel có tổng cộng 6.118 phòng, là khách sạn lớn nhất thế giới. Khách sạn này vượt qua MGM Grand Las Vegas, khách sạn lớn nhất thế giới trước đây với 5.690 phòng. Các cơ sở giải trí khác ở Genting còn có các công viên chủ đề, sân golf, các khu mua sắm, tàu lượn cao tốc, phòng hòa nhạc và với hơn 80 cửa hàng bán lẻ, 60 địa điểm vui chơi, giải trí. Cao nguyên Genting còn được biết đến bởi các danh hiệu như \" Thành phố trong mây\" hay \"Thành phố giải trí (City of Entertainment)\" vì ở cao nguyên này mọi người có thể thấy mây và đôi khi mây bay thấp hơn so với độ cao của cao nguyên Genting. Nếu đi từ Kuala Lumpur bằng xe hơi mất một tiếng đồng hồ. Ở đây có cáp treo dài nhất Đông Nam Á gọi là Genting Skyway (3.38 km), tuy nhiên đến tháng 3 năm 2009 thì đã bị tuyến cáp treo Bà Nà (Đà Nẵng) ở Việt Nam phá kỷ lục (hơn 5.04 km). Năm 2006, khu nghỉ mát này thu hút 18,4 triệu du khách. Khu nghỉ mát cao nguyên Genting được tạo dựng bởi Tan Sri Lâm Ngô Đồng vào cuối thập niên 1960. Nếu bạn không thích vào các công viên giải trí hay mua sắm thì thứ có thể tiêu khiển ở Genting là đánh bạc. Tất cả các sòng bạc mở cửa 24 giờ, mặc dù bạn phải trên 21 tuổi, và nếu người Malaysia, cấm tín đồ Hồi giáo vào cổng. Một quy định ăn mặc nhưng thường bị người ta lờ đi như cấm áo thun, quần short và giày dép, và trong khi có những khu vực không hút thuốc lý thuyết ở đây và ở đó, tất cả các sòng bạc đều nồng nặc khói thuốc. Một sự khác biệt cuối cùng để Vegas: không chỉ là không có tiếp viên cocktail, mà bạn còn không thể mua một thức uống bên trong. Trò chơi bảng lựa chọn là roulette, baccarat và trò chơi của Trung Hoa như tai sai và pai gow, với poker chỉ đăng ký. Ngoài ra còn có vô số các khe máy, nhưng tất cả đều đòi hỏi phải đăng ký bằng WorldCard Genting của [1] hệ thống nếu bạn muốn rút lại bất kỳ thắng. Monte Carlo Casino, Genting/Highlands Hotel. Du khách có hộ chiếu nước ngoài được phép nhập vào khu vực \"phòng VIP quốc tế\" nếu họ đồng ý đăng ký WorldCard. Hollywood Casino, Genting/Highlands Hotel. StarWorld Casino, First World Hotel. Không được mang túi xách vào bên trong, nhưng tủ khóa có sẵn (RM 3), cũng như là một điểm tiền gửi có người lái đối với đồ có giá trị hơn như máy tính xách tay. Chụp ảnh bên trong các sòng bạc bị nghiêm cấm. Arena of Stars, [2]. Có các buổi hòa nhạc và các chương trình các ngày cuối tuần, nhưng hầu hết là các ngôi sao nhạc pop hạng B người Hoa hoặc nghệ sĩ phương Tây hết thời. First World Plaza, tự xưng là trung tâm mua sắm ở khu vực có độ cao cao nhất của Malaysia. First World Cineplex, Times Square, First World Plaza. Hai rạp chiếu phim nhỏ. Trung tâm Hội nghị quốc tế Genting (GICC). Trung tâm với các trường khác nhau có khả năng lưu trữ các sự kiện, các buổi hòa nhạc và biểu diễn lên đến 2.000 người ước. Với 10.000 phòng để lựa chọn, thường có rất nhiều giường ngủ tại Genting. Vào các ngày trong tuần trong mùa thấp điểm du lịch, giá phòng có thể thực sự rất rẻ (dưới 20 RM), nhưng nhu cầu là rất cao trong mùa cao điểm và các khách sạn nhanh chóng kín khách trong tháng mười một và tháng mười hai. Lưu ý rằng tất cả các phòng đều không có sưởi ấm do đó bạn chuẩn bị tinh thần chịu lạnh vào ban đêm! Tất cả khách sạn được điều hành bởi Genting và dùng chung trung tâm đặt phòng, có thể truy cập trực tuyến hoặc qua số điện thoại +60 3 27.181.118. First World Hotel, [3]. Dịch vụ ăn uống cho đại chúng và bình dân, khách sạn 3 sao với sơn ngoại thất cầu kỳ là khách sạn lớn nhất trên thế giới, với 6.118 phòng trong hai tòa tháp. Và bạn sẽ không thể quên nó: phải xếp hàng nhận phòng hơn một giờ, số phòng có năm chữ số và bữa sáng tự chọn khổng lồ First World Cafe có tất cả sự quyến rũ của một cuộc cải cách căn tin trường học. Phòng tiêu chuẩn / sang trọng là Spartan nhưng sạch sẽ. Các điểm bán hàng chính là giá cả: trong khi giá phòng là 240 RM, khuyến mãi cho trước đặt trước vào các ngày thường trong tuần là 20 RM. Hotel Seri Malaysia Genting Highlands, No. 11, Jalan Jati 1, Goh Tong Jaya (Để đến khách sạn, du khách có thể bắt một chiếc taxi hoặc đi xe buýt từ Kuala Lumpur. Đối với những lái xe từ Kuala Lumpur, chỉ cần chạy theo đường cao tốc Karak từ cuối của xa lộ MRR2 trong Ampang / Gombak. Thời gian đi từ Kuala Lumpur đến khách sạn mất khoảng 1 tiếng..), ☎ +603 6100 2525. Nhận phòng: 03:00 PM, trả phòng: 12:00 giờ chiều. Khách sạn Seri Malaysia Genting Highland có các phòng nghỉ được trang bị tủ lạnh mini, điện thoại, truyền hình, bàn, máy nước nóng, máy lạnh, cà phê và trà làm cơ sở. Một số cơ sở và dịch vụ gồm nhà hàng, cửa hàng tiện lợi, phòng tiệc, phòng họp, quán cà phê, đồ lưu niệm / cửa hàng quà tặng, Surau (phòng cho người Hồi giáo cầu nguyện), dịch vụ giặt ủi quần áo, giặt khô, Wi-Fi ở khu vực công cộng, két an toàn, 24 Giờ tiếp nhận, an ninh 24 giờ, dịch vụ vệ sinh hàng ngày và dịch vụ phòng.. Rates start at 189.00 MYR. Khách sạn Genting Grand, [4]. Một trong những khách sạn được mở cửa đầu tiên ở Cao nguyên Genting, khách sạn 5 sao này cung cấp một loạt các giải trí và vui chơi giải trí tiện nghi như hồ bơi nước nóng trong nhà bơi, 10 nhà hàng (bao gồm cả các giải thưởng, The Olive), và một trung tâm karaoke lớn. Giá từ RM 235 nett (mùa thấp điểm). Khách sạn Highlands, [5]. Khách sạn 5 sao này được cho là được trang bị như một lâu đài Scotland với các tấm gỗ sồi tối và ánh sáng thấp. 932 phòng, mở cửa cho mời con lăn cao và Genting' WorldCard bạc và chỉ ở trên. Resort Hotel, [6]. Đây là một khách sạn bốn sao tiếp giáp với khách sạn Genting với phần riêng của mình của Casino và ba F & B các cửa hàng. Giá mùa thấp điểm tiêu chuẩn từ 160 RM. Theme Park Hotel, [7]. Một khách sạn-làng-lâu đài theo chủ đề Pháp theo mô hình làng từ thế kỷ 16 của Colmar trong Alsace, Pháp, hoàn thành với cây cầu kéo. Nó được xếp hạng là một khách sạn 3 sao, với phòng giá cả phải chăng nhưng thoải mái. Có nơi ăn nghỉ với giá rẻ hơn có sẵn một vài km xuống dốc từ cáp treo, chẳng hạn như khách sạn Seri Malaysia. Goh Tong Hall Residence, bên cạnh đền Chin Swee [8] - 110 phòng, tất cả các phòng đều có vòi sen; ngoài giờ cao điểm phòng đơn/đôi 50 RM, phòng ba 70 RM.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Công viên khảo cổ Angkor", "role": "user" }, { "content": "Angkor Wat là quần thể đền đài thuộc tỉnh Siem Reap, Campuchia. Angkor Wat còn có tên cổ tiếng Việt là đền Đế Thiên, trong khi đó, Angkor Thom thì được gọi là đền Đế Thích, cả khu đền Angkor được gọi chung là Đế Thiên Đế Thích. Theo tiếng Khmer Angkor: kinh đô, Wat: đền thờ hay chùa, là một đền thờ vị thần Visnu của Ấn Độ Giáo tại Angkor - địa điểm của các thủ đô của Đế quốc Khmer. Đây là một trong các là di tích quan trọng bậc nhất tại Campuchia, được xem là tuyệt đỉnh của nghệ thuật và kiến trúc Khmer. Nằm gần Xiêm Riệp, cách thủ đô Phnôm Pênh 320 km về Hướng Bắc, được xây dựng dưới thời vua Suriya-warman II (1113-1150), Angkor Wat mới đầu để thờ thần Viśnu của Ấn Độ giáo. Về sau, khi vương triều Khmer theo Phật giáo, Angkor Wat trở thành linh đền thờ Phật. Sau khi kinh đô của đế quốc Khmer bị người Xiêm phá hủy và các nhà vua Khmer bỏ về Phnom Penh trong thế kỉ 15, Angkor Wat rơi vào quên lãng, bị rừng già vây phủ và được khám phá lại vào năm 1860 bởi Herri Mouhot. Quần thể này tọa lạc ở phía bắc Campuchia, gần thành phố Xiêm Riệp, Campuchia. Quần thể này được Đế quốc Khmer xây dựng vào thời kỳ hoàng kim của Đế chế này. Đây là một trong những địa điểm khảo cổ lớn nhất Đông Nam Á. Khu Angkor Wat có chu vi gần 6 km và diện tích khoảng 200 ha, nơi cao nhất là đỉnh tháp của ngôi đền chính, có độ cao 65m. Angkor Wat là đền núi duy nhất ở Campuchia có lối vào chính ở hướng tây, hướng Mặt Trời lặn. Cách bố cục này gây cảm giác ức chế cho người đi vào đền, bởi hình ảnh khu đền đồ sộ nổi bật trên ánh sáng chói lòa của Mặt Trời. Khu đền gồm 4 tầng nền, càng lên cao càng thu nhỏ lại, mô phỏng hình ảnh \"núi vũ trụ Mêru\" của người Ấn Độ. Vị thần linh được thờ ở đây là thần Viśnu. Khu đền chính bao gồm 398 gian phòng với nghệ thuật chạm khắc đá trên trần phòng, hành lang, các lan can... thể hiện sức mạnh phi thường và bàn tay điêu luyện của người Khmer cổ đại. Chính phủ Campuchia đã cho tiến hành phục chế, tu bổ khu di tích và ngày nay, quần thể này là địa điểm thu hút hàng trăm du khách từ khắp nơi trên thế giới. Xung quanh ngôi đền, có hào rãnh bao bọc; bên ngoài bức tường có nhiều hồ chứa nước, sự thiết kế của ngôi đền này rất cân đối và xinh đẹp, có qui mô to lớn, khu vực nằm trong vòng tường, rộng tới 83610m2. Trung tâm của thánh điện là một tòa tháp cao 61m. Muốn đi tới đó phải qua mấy cửa, một bậc thềm cao và một sân rộng. Chung quanh tòa tháp thấp hơn, đó là dấu hiệu đặc trưng của toàn bộ kiến trúc. Với những phù điêu phong phú, nhiều màu sắc để trang trí, hoàn toàn tương xứng với sự thiết kế cân đối và nghiêm trang. Trên những bức phù điêu đá này, đã miêu tả những cảnh tượng trong sử thi Ấn Độ. Rất nhiều thần linh nam và nữ vui vẻ nhảy múa với nhau trong tư thế trêu chọc. Qua một hành lang phù điêu nối tiếp nhau, chạy dài đến mấy trăm thước Anh, đã thể hiện nhiều nhân vật chân thật trong lịch sử của Campuchia. Hình tượng được mọi người yêu thích và thường xuất hiện trên phù điêu, chính là vị nữ thần nhảy múa của Campuchia. Có thể bay đến Sân bay quốc tế Siem Reap rồi đi xe taxi hoặc xe ôm đến quần thể. Hoặc đi máy bay đến Sân bay quốc tế Phnom Penh rồi đi xe ô tô đến Xiêm Riệp. Hiện có các tuyến bay thẳng từ Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng đến Xiêm Riệp. Từ Xiêm Riệp đi đến Angkor Wat đi theo hướng bắc mất 20 phút taxi hoặc xe ôm. Từ Việt Nam đi đường bộ theo cửa khẩu Mộc Bài (Tây Ninh) theo quốc lộ 1 120 km đến Phnom Penh; hoặc Tịnh Biên (An Giang) đến Phnôm Pênh rồi đi tiếp Xiêm Riệp. Từ Phnôm Pênh đến Siêm Riệp 320 km về hướng bắc, đường nhựa hai làn xe, mật độ xe trên đường thấp. Từ Miền Tây có vài cửa khẩu nữa, Tịnh Biên, Châu Đốc, Hạ Tiên, v.v. Chỉ Tịnh Biên và Hạ Tiên là cửa khẩu tổng quát, nghĩa người có quốc tịch nào có thể xuyên qua. Tất cả cửa khẩu khác phải có quốc tịch Campuchia hay Việt Nam (thẻ CMND hay hộ chiếu) mới qua được. Đường nhanh nhất tới Phnom Penh là Tịnh Biên đi quốc lộ 2 125 km và Châu Đốc đi quốc lộ 21 . Nếu bạn không có quốc tịch Campuchia (thẻ CMND hay hộ chiếu) cần mua vé vào cổng ở Angkor. Vé có nhiều loại khác nhau gồm: vé 1 ngày (20$ US), 3 ngày (40$ US), hoặc 7 ngày (khoảng 60$ US), trẻ em dưới 12 tuổi được vào miễn phí không kể quốc tịch. Trước đền có nhiều hàng quán bán nước giải khát đủ loại với giá 1 USD/lon nước ngọt hoặc chai nước lọc. Hầu hết du khách chọn cách ngủ ở Xiêm Riệp. Do quần thể này là nơi tôn nghiêm, du khách cần ăn mặc và cư xử đúng mực, tránh gây hiểu nhầm là không tôn trọng chốn thờ phụng tôn nghiêm. Tonle Sap, hồ lớn nhất Campuchia.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Sobhuza II", "role": "user" }, { "content": "Sobhuza II (22 tháng 7 năm 1899 – 21 tháng 8 năm 1982) là cựu vương của Eswatini, một quốc gia ở phía nam châu Phi. Nguồn gốc của mọi rắc rối ở châu Phi là sự sợ hãi. Theo tôi, đây là yếu tố đáng lo ngại nhất cho chúng ta. Điều duy nhất người dân châu Phi cố gắng đạt được là tự mình đối mặt với vấn đề của chính họ. Tôi nghĩ rằng chúng ta không thể áp dụng những cách làm của châu Âu trong khi chính mình còn không biết. \"King Sobhuza II\". History of His Majesty, King Sobuza II Wikimedia Commons có phương tiện liên quan tới: Sobhuza II", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Blaise Pascal", "role": "user" }, { "content": "Blaise Pascal (19 tháng 6 năm 1623 – 19 tháng 8 năm 1662) là nhà toán học, vật lý, nhà phát minh, tác gia và là triết gia Cơ Đốc người Pháp. Tên của Pascal được dùng đặt cho đơn vị áp suất, một ngôn ngữ lập trình và tên một miệng núi lửa trên Mặt trăng. Bản tính con người là động; tĩnh hoàn toàn là cái chết. Bằng không gian, vũ trụ bao quanh và nuốt trọn tôi như một nguyên tử; bằng tư duy, tôi lĩnh hội thế giới. Bước cuối cùng của lý trí là nhận ra có vô hạn những điều vượt ra khỏi nó. Bất cứ ai không thấy được sự phù phiếm của thế giới, chính bản thân mình rất tự đại. Vậy ai không thấy nó, ngoài những người trẻ tuổi mà cuộc đời là tất cả những tiếng động, những trò tiêu khiển, và những suy nghĩ cho tương lai? Bạn muốn người ta nghĩ tốt về mình không? Vậy đừng nói tốt về bản thân mình. Chúng ta thường dễ được thuyết phục bởi những lý do ta tự mình phát hiện hơn là bởi những lý do người khác cho ta. Con người tất yếu điên rồ, đến nỗi không điên rồ sẽ tương đương một hình thái điên rồ khác. Con người tìm kiếm sự nghỉ ngơi giữa cuộc đấu tranh chống lại nghịch cảnh; và khi họ chiến thắng nghịch cảnh, nghỉ ngơi trở nên không thể chịu đựng nổi. Con người hầu như luôn luôn tìm đến niềm tin của mình không phải trên cơ sở của minh chứng mà trên cơ sở của điều họ cảm thấy thu hút. Cái ác chẳng bao giờ được thực hiện một cách hoàn toàn như khi nó được thực hiện với một thiện chí tốt. Con người chẳng bao giờ làm điều ác một cách toàn diện và vui vẻ hơn khi họ làm điều ác dưới niềm tin tôn giáo. Chỉ có hai loại người: người có đạo đức nghĩ mình là tội đồ và kẻ tội đồ nghĩ mình có đạo đức. Công lý không có quyền lực là không có sức mạnh; quyền lực mà không có công lý là bạo ngược hung tàn. Chúng ta biết sự thật không chỉ qua lý trí, mà còn qua con tim. Con người chẳng bao giờ gây điều ác hoàn toàn và một cách vui vẻ như khi họ làm điều đó vì niềm tin tôn giáo. Chẳng mấy tình bạn sống sót nổi nếu mỗi người biết người kia nói gì về mình sau lưng mình. Chúng ta chẳng bao giờ bám chặt lấy hiện tại. Chúng ta gợi lại quá khứ; chúng ta chờ đợi tương lai như thể ta cảm thấy nó đến quá chậm và vì vậy cố gắng thúc giục nó đến nhanh hơn, hoặc chúng ta gợi lại quá khứ như thể muốn làm chậm đà bay vun vút của nó. Chúng ta thiếu sáng suốt đến nỗi lang thang trong những đoạn thời gian không thuộc về mình, và không nghĩ về đoạn thời gian duy nhất thuộc về mình; hão huyền đến nỗi mơ về những đoạn thời gian không tồn tại và mù quáng chạy trốn đoạn thời gian duy nhất tồn tại. Sự thực là hiện tại thường đau đớn. Đúng là thật tồi tệ khi đầy khuyết điểm; nhưng còn tồi tệ hơn khi đầy khuyết điểm mà không sẵn lòng nhận thức chúng. Đức hạnh của con người không nên được đo bằng những nỗ lực đặc biệt, mà bằng hành động thường ngày. Họ ưa chiến tranh hơn hòa bình, người khác lại thà chết cũng không muốn chiến tranh. Ít người nói về sự khiêm tốn một cách khiêm tốn, về nhân đức một cách đức hạnh, về sự hoài nghi một cách ngờ vực. Khi người ta không yêu nhiều, người ta không yêu đủ. Lời tử tế không đáng bao nhiêu. Nhưng chúng làm được nhiều. Ngôn từ được sắp đặt khác nhau có những ý nghĩa khác nhau, và những ý nghĩa được sắp đặt khác nhau có những hiệu quả khác nhau. Nếu chúng ta kiểm tra suy nghĩ của mình, chúng ta sẽ thấy chúng luôn luôn hướng về quá khứ và tương lai. Những lời tử tế không tốn bao nhiêu. Chúng không bao giờ làm bỏng giộp môi lưỡi. Chúng khiến người khác tốt lành. Chúng cũng tạo nên hình ảnh của chính chúng trong tâm hồn con người, và đó là một hình ảnh tươi đẹp. Sự nhạy cảm của con người đối với những điều nhỏ bé và thiếu nhạy cảm đối với những điều lớn lao là dấu hiệu của một loại rối loạn kỳ lạ. Ta thường luôn thán phục những gì ta thực sự không hiểu. Trong thời gian khó khăn, hãy mang theo điều gì đó đẹp đẽ trong tim. Trí tuệ thông suốt cũng có nghĩa là đam mê thông suốt; đó là vì sao một trí tuệ vĩ đại và thông suốt yêu say đắm và thấy rõ tình yêu là gì. Trái tim có lý lẽ mà lý trí không biết đến. Thấu hiểu chính là tha thứ. Tất cả phẩm cách của chúng ta nằm ở trong suy nghĩ. Đây là nền cơ bản mà ta phải dùng đề phát triển bản thân, chứ không phải không thời gian, thứ ta không biết phải làm thế nào để lấp đầy. Vậy nên hãy lấy việc suy nghĩ chính đáng làm nhiệm vụ: đây là nguyên tắc của đạo đức. Trí tưởng tượng của chúng ta rất phóng đại hiện thực, bởi ta luôn nghĩ về nó, và vì vậy mà hạ thấp vĩnh hằng, bởi ta không nghĩ về nó, khiến ta biến vĩnh hằng thành hư vô và hư vô thành vĩnh hằng. Tất cả rắc rối của nhân loại bắt nguồn từ việc con người không có khả năng ngồi yên tĩnh trong phòng một mình. Thứ không thể hiểu nổi không ngừng tồn tại. Tình yêu không có giới hạn đối với khả năng chịu đựng, không có điểm cuối đối với niềm tin tưởng, không phai nhạt đối với hy vọng; nó có thể trường tồn lâu hơn bất cứ thứ gì. Tình yêu vẫn sừng sững ngay cả khi mọi thứ khác đã sụp đổ. Wikipedia có bài viết về: Blaise Pascal", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Titanic (phim 1997)", "role": "user" }, { "content": "Titanic là một bộ phim lãng mạn về đề tài thảm hoạ của Mỹ phát hành năm 1997 do Paramount Pictures và 20th Century Fox phát hành. Phim có sự tham gia của các diễn viên chính Leonardo DiCaprio và Kate Winslet; kể về Jack Dawson và Rose DeWitt Bukater, đôi tình nhân trẻ đi trên con tàu định mệnh RMS Titanic trong chuyến ra khơi đầu tiên của nó vào năm 1912. Phim giành được 11 giải Oscar, trong đó có hạng mục Phim hay nhất vào năm 1997. Kịch bản và đạo diễn: James Cameron. Va chạm với định mệnh. Taglines Ta là vua của thế giới này! Tôi muốn nói tôi đã có được mọi thứ tôi cần ở đây. Có được không khí trong phổi và vài hàng trống trên báo. Tôi thích được đánh thức vào buổi sáng, không biết chuyện gì sắp xảy ra hoặc tôi sẽ gặp ai, sẽ đi đâu... Như đêm hôm trước, tôi ngủ dưới một cây cầu... ...và giờ tôi đang ở đây, trên con tàu lớn nhất thế giới để dùng rượu sâm panh với các vị đẹp đẽ đây. Tôi nghĩ cuộc đời như là một món quà và tôi không dự đinh phung phí nó. Các vị không hề biết sẽ dùng tay nào để đối phó với với chuyện xảy ra. Các vị chỉ học cách sống như đã có. Hãy tận dụng giá trị của mỗi ngày. [nhìn vào cái gương vớt được] Cái này là của bà đấy. Thật phi thường! Và nó trông y như lần cuối cùng bà nhìn thấy nó. [lật ra xem vết nứt đằng sau] Chỉ có hình bóng phản chiếu là thay đổi chút ít thôi Đó là con tàu của giấc mơ đối với mọi người khác. Còn với tôi, nó là một con tàu nô lệ, đem tôi trở về Mỹ trong xiềng xích. Bên ngoài, tôi như một cô gái bằng lòng với những thứ hiện có. Thật sự bên trong, lòng tôi đang gào thét. Tôi đã thấy chán chê khi sống trong những bữa tiệc xa hoa vô tận. Điệu nhảy côtiông và hội chơi thuyền, cuộc thi chơi banh trên ngựa. Luôn luôn cùng với những kẻ rỗng tuếch, những cuộc nói chuyện ngu ngốc. Tôi cảm giác như mình đang đứng trên một vách núi thẳng đứng, không ai kéo tôi lại. Không ai quan tâm, và cũng không ai muốn biết. 1.500 người chìm xuống đáy đại dương khi tàu Titanic chìm xuống. Có 20 thuyền cứu hộ bơi gần đó, và chỉ có một chiếc quay trở lại. Chỉ một chiếc thôi. 6 người được cứu sống dưới đại dương, bao gồm cả tôi. 6 trên 1500 người. Sau đó, 700 người còn sống sót trên thuyền không biết làm gì ngoài sự chờ đợi. Chờ để chết. Chờ để sống. Chờ đợi một sự xá tội mà sẽ không bao giờ có. [Nói về Cal] Đó là lần cuối cùng tôi gặp anh ta. Anh ta đã kết hôn, dĩ nhiên, và thừa hưởng gia sản bạc triệu. Nhưng khủng hoảng năm '29 đã làm khánh kiệt tài sản của anh ta, và vào năm đó, anh ta đã chĩa khẩu súng lục vào miệng. Hay tương tự thế, theo tôi biết được. Benjamin Guggenheim: [sau khi được đưa áo phao] Không, cảm ơn. Chúng tôi đã ăn mặc chỉnh tề và sẵn sàng ra đi như một quý ông. Nhưng chúng tôi vẫn còn cần rượu Brandy. Hartley: Quý ngài, đây là một đặc ân được trình diễn cùng quý vị đêm nay. Andrews: Tôi rất tiếc đã không xây cho cô một chiếc tàu mạnh mẽ hơn, cô Rose. Lovett: Vua Louis XVI đã mang một viên đá thần thoại được gọi là viên kim cương xanh trên vương miện, nó đã biến mất vào năm 1792, vào cùng thời vua Louis già đã đánh mất nhiều thứ kể từ cổ trở lên. Truyền thuyết cho rằng viên kim cương trên vương miện đó cũng là vật đổi chác... Được cắt lại thành hình trái tim nên được biết đến như... Trái tim của Đại dương. Ngày nay, nó sẽ có giá trị hơn là viên kim cương màu xanh hy vọng. Rose già: Nó là một vật rất nặng nề, đáng sợ. Tôi chỉ mang nó có một lần. Lizzy: [xem bức tranh của Rose] Bà nghĩ rằng đó chính là bà sao? Rose già: Chính là ta đấy, cháu yêu. Ta không hấp dẫn như thế sao? Lovett: Tôi đã lần theo hồ sơ bảo hiểm. Yêu cầu được ký dưới những điều khoản hoàn toàn bí mật. Bà có thể cho tôi biết ai là nguyên đơn không, Rose? Rose già: Tôi nghĩ có thể là ai đó tên Hockley. Lovett: Nathan Hockley, đúng rồi. Pittsburgh vẫn là trùm tư sản. Yêu cầu bảo hiểm dây chuyền kim cương của con trai Caledon, Caledon, mua tặng vị hôn thê. Là bà. Một tuần trước khi ông ta lên tàu Titanic. Và hồ sơ được thực hiện ngay sau vụ đắm tàu. Vì thế viên kim cương đáng lý ra phải rơi xuống biển với con tàu. Cô nhìn thấy ngày không? Lizzy: \"Ngày 14 tháng 4 năm 1912.\". Bodine: Có nghĩa là nếu bà ấy là người mà bà ấy tự xưng, bà ta phải đang mang viên kim cương vào ngày tàu Titanic đắm. Lovett: [với bà Rose già] Và điều đó sẽ khiến bà trở thành bạn thân nhất của tôi. Rose già: Chuyện đã 84 năm rồi... Lovett: Không sao, chỉ cố nhớ chút gì thôi. Gì cũng được. Rose già: Ông có muốn nghe hay không, ông Lovett? Đã 84 năm rồi, nhưng tôi vẫn ngửi được mùi sơn mới. Đồ sứ chưa bao giờ được sử dụng. Khăn trải giường chưa hề được nằm lên. Titanic được mệnh danh là Con tàu của những giấc mơ, và quả đúng như thế. Nó thật sự như thế. Rose: Em không hiểu có gì quan trọng ở đấy. Nó đâu có lớn hơn tàu Mauritania! Hockley: Em có thể chán chê những thứ khác, Rose, nhưng về Titanic thì không được. Nó dài hơn tàu Mauritania đến 100 feet và sang trọng hơn nhiều. Con gái của mẹ quá khó tính nên không bị gây ấn tượng đấy, Ruth. Ruth: Vậy đây chính là con tàu mà họ bảo là không thể chìm được. Hockley: Nó không thể chìm. Tự Chúa trời cũng không đánh chìm con tàu này. Molly: Thế ai đặt tên cho con tàu này là Titanic vậy? Hay chính ông đấy, Bruce? Bruce: Vâng, thật vậy. Tôi muốn nhấn mạnh kích cỡ hoàn hảo, kích cỡ tượng trưng cho sự kiên định, sự lộng lẫy và trên tất cả, đó là sức mạnh. Rose: Ông có biết tiến sĩ Freud không, ông Ismay? Ý tưởng của ông ta về sự quan tâm đến kích cỡ có thể làm cho ông thích thú. [Molly và Thomas Andrews cười khúc khích] Ruth: [nói thầm] Con bị sao thế? Rose: Xin phép. [đứng dậy rời bàn ăn] Ruth: Tôi xin lỗi quý vị. Molly: Cô ấy là khẩu súng lục đấy, Cal. Hy vọng ông xoay xở được. Hockley: Vâng, tôi nên quan tâm những gì cô ấy đọc kể từ bây giờ phải không, bà Brown? Bruce: Freud? Ông ta là ai vậy? Ông ta có phải hành khách trên tàu không? Rose: Này, tôi biết anh đang nghĩ gì.. \"Một cô gái giàu có đáng thương. Cô ta làm gì biết đến nỗi khốn khổ chứ?\" Jack: Không đâu! Đó không phải là điều tôi đang nghĩ. Điều tôi đang nghĩ là, \"chuyện gì đã xảy ra cho cô gái này khiến cô ta nghĩ rằng không còn lối thoát?\" Rose: À, tôi... Tất cả mọi thứ. Cái thế giới mà tôi đang sống cùng với những người ở đó. Tính trì trệ của cuộc sống đó đã thấm sâu vào và tôi, không thể chống lại. [cho Jack xem nhẫn đính hôn] Jack: Chúa ơi, nhìn cái này mà xem này! Hẳn là cô đã lặn xuống tới đáy rồi. Bruce: Vậy ra ông chưa chạy 4 nồi hơi cuối cùng à? Thuyền trưởng Smith: Không, chúng tôi thấy không cần. Chúng ta vẫn kịp thời gian. Bruce: Báo chí đã biết về kích cỡ Titanic, giờ tôi muốn họ ngạc nhiên về tốc độ của nó. Chúng ta phải cho họ chút tin tức gì để in chứ. Chuyến ra khơi đầu tiên của tàu Titanic phải trở thành tiêu điểm. Ruth: Ông Dawson, kể cho tôi nghe về tiện nghi của khoang hạng chót với. Tôi nghe nói trên tàu này cũng khá tốt. Jack: Tốt vô cùng, thưa bà. Ở đó khó mà tìm thấy chuột. Jack: Rose... ...em không phải đang dạo chơi. Được chứ? Em là một cô gái hư hỏng. Nhưng bên trong, em còn là cô gái tuyệt vời đến kinh ngạc, một người phụ nữ, mà anh chưa hề gặp. Rose: Jack, em... Jack: Đừng, để anh nói hết đã. Em... Anh không phải là thằng ngốc. Anh biết thế giới xoay vần như thế nào. Anh chỉ có 13 đô trong túi. Anh không có gì để cho em và anh biết rõ điều đó. Anh hiểu rõ. Nhưng anh đã dính vào quá sâu rồi. Em nhảy thì anh sẽ nhảy. Còn nhớ không? Anh không thể quay lưng đi khi không biết rằng em có an toàn không. Đó là những gì anh muốn. Rose: Vâng, em không sao. Em thật sự không sao. Jack: Thật chứ? Anh không nghĩ như vậy. Họ nhốt em trong bẫy, Rose. Và em sẽ chết nếu em không thoát ra ngoài. Có thể không phải là lúc này bởi vì em còn mạnh mẽ, nhưng sớm hay muộn ngọn lửa mà anh yêu quý nơi em, Rose, ngọn lửa đó cũng bùng cháy thôi. Rose: Việc giải thoát cho em không tùy thuộc vào anh, Jack. Jack: Em nói đúng. Chỉ có em mới có thể làm chuyện đó. Rose: Em quay về đây. Để cho em yên. Rose: Chào, Jack. Em đã đổi ý. Jack: Đưa tay cho anh. Nhắm mắt lại đi [...] Giờ, em hãy bước lên lan can. [...] Em có tin anh không? Rose: Em tin anh. Jack: Mở mắt ra đi. Rose: Em đang bay, Jack. Jack: Cái gì thế, đá Saphire à? Rose: Kim cương. Một viên kim cương rất hiếm. Jack, em muốn anh vẽ em như một trong những bạn gái Pháp của anh. Mang vật này. Jack: Được rồi. Rose: Chỉ mang mỗi vật này. [khi tàu đang chìm, Jack và Rose phá cửa xông ra] Thuỷ thủ: Các người làm gì ở đây thế?! Các vị phải bồi thường cho việc làm đó, biết không? Đó là quyền sở hữu của hãng hàng hải Ngôi Sao Trắng. Jack and Rose: CÂM MIỆNG!! Hockley: [với Rose] Cô đi đâu thế?! Tìm nó à?! Để thành một con điếm cho một con chuột dưới cống à? Rose: Tôi thích làm con điếm hơn là làm vợ anh. [Rose trên một mảnh cửa gỗ bập bềnh trên nước, Jack đang bám ở bên cạnh, run rẩy] Rose: Yên tĩnh quá! Jack: Họ phải mất vài phút để bố trí lại thuyền. Anh không rõ ý em thế nào nhưng, anh dự định viết một lá thư với lời lẽ mạnh mẽ gửi cho hãng hàng hải “Ngôi Sao Trắng” về tất cả những chuyện này. Rose: Em yêu anh, Jack. Jack: Em đừng thế. Em không được nói lời chia tay. Chưa đâu. Em nghe anh nói không? Rose: Em lạnh quá. Jack: Nghe đây, Rose. Em sẽ thoát khỏi đây, em sẽ tiếp tục sống và sẽ sinh thật nhiều con. Rồi em nhìn chúng trưởng thành. Em chỉ nằm chết trên giường khi đã là một bà lão già nua phúc hậu. Chứ không phải ở đây. Không phải đêm nay. Cũng không phải như thế này. Em hiểu anh không? Rose: Thân thể em không còn cảm giác nữa. Jack: Thắng vé tàu này, Rose, là điều tốt lành nhất mà anh chưa từng có trong đời... Nó mang em đến với anh. Và anh cảm ơn điều đó, Rose. Anh rất biết ơn. Em phải làm cho anh việc này. Em phải hứa với anh rằng em sẽ sống sót. Em sẽ không bỏ cuộc cho dù chuyện gì xảy ra đi nữa. Cho dù không còn chút hy vọng nào. Hứa với anh đi, Rose. Và đừng bao giờ thất hứa. Rose: Em hứa. Jack: Đừng thất hứa. Rose: Em không thất hứa đâu, Jack. Em không bỏ cuộc. [Khi tàu Carpathia tới New York, Rose đứng dưới mưa, mắt đăm đăm hướng về phía Tượng Nữ thần Tự do.] Thuỷ thủ tàu Carpathia: Tôi có thể điền tên cô được không ạ? Rose: Dawson. Rose Dawson. Steward: Cảm ơn. [Cảnh quay về thực tại.] Rose già: Anh có thể đánh đổi đời mình cho cuộc đời của một ai khác được không? Con sâu biến thành con bướm. Nếu một con côn trùng không có ý thức còn làm được, vậy tại sao tôi lại không thể? Điều đó có khó tin hơn cả việc tàu Titanic chìm không? Bodine: Chúng tôi không tìm được gì của Jack. Không có chút ghi chép nào về anh ấy. Rose già: Không, không thể nào có, phải không? Tôi chưa hề kể về anh ấy cho đến bây giờ. Không kể cho một ai. (với Lizzy) Kể cả ông của cháu. Trái tim của người đàn bà là những điều bí mật của đại dương sâu thẳm. Nhưng giờ đây, các vị đã biết có một người tên Jack Dawson, người đó đã cứu sống tôi bằng mọi cách có thể. Tôi còn không có cả bức ảnh của anh ấy. Giờ đây anh ấy chỉ tồn tại trong ký ức của tôi. Va chạm với định mệnh. Không gì trên thế giới có thể ngăn cách họ. Wikipedia có bài viết về: Titanic (phim 1997) Titanic (1997) tại Rotten Tomatoes", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Nauru", "role": "user" }, { "content": "Nauru, tên chính thức là Cộng hoà Nauru trước đây có tên Đảo Pleasant, là một quốc đảo thuộc Micronesia nằm ở Nam Thái Bình Dương. Nơi gần nhất với nước này là Đảo Banaba thuộc Kiribati, khoảng 300 km về phía đông. Nauru là quốc đảo nhỏ nhất thế giới với diện tích 21 kilômét vuông (8,1 sq mi). Hòn đảo là nơi định cư của người Micronesia và Polynesia, và vào cuối thế kỷ 19 Nauru bị sát nhập làm một phần thuộc địa của Đế chế Đức. Sau Thế chiến thứ nhất, Nauru trở thành lãnh thổ uỷ trị bởi Úc, New Zealand, và Vương quốc Anh. Trong suốt Thế chiến II, Nauru bị chiếm đóng bởi người Nhật và sau đó là lực lượng Đồng Minh trong khi tiến qua Thái Bình Dương, và sau khi chiến tranh kết thúc, nước này lại trở về tình trạng uỷ trị. Nauru tuyên bố độc lập vào năm 1968. Trong suốt nửa đầu thế kỷ 20, kinh tế Nauru dựa chủ yếu vào nguồn tài nguyên thiên nhiên. Nauru là một đảo đá phosphate lộ thiên, cho phép các hoạt động khai thác diễn ra thuận lợi. Hòn đảo này là nhà xuất khẩu chủ yếu phosphate bắt đầu vào năm 1907, khi công ty Pacific Phosphate bắt đầu hoạt động ở đây, thông qua sự thành lập Uỷ ban Phosphate Anh vào năm 1919, và tiếp tục hoạt động sau khi nước này giành được độc lập. Nauru nắm quyền kiểm soát toàn bộ hoạt động khai thác mỏ thông qua Tập đoàn Phosphate Nauru, cho đến khi trữ lượng cạn kiệt trong thập niên 1980. [3] Nhờ nguồn lợi tức này, Nauru nhanh chóng trở thành quốc gia có chủ quyền đạt được thu nhập bình quân đầu người cao trên thế giới trong khoảng cuối thập niên 1960 và đầu thập niên 1970. Khi trữ lượng phosphate bị cạn kiệt, đi cùng với nó là môi trường cũng bị huỷ hoại nghiêm trọng vì hoạt động khai thác mỏ, một quỹ được thành lập để quản lý nguồn tài sản của hòn đảo đang dần giảm giá trị. Để có thu nhập, chính phủ đã phải viện đến những biện pháp khác thường. Trong thập niên 1990, Nauru nhanh chóng trở thành một trung tâm ẩn trú thuế và rửa tiền.Từ năm 2001 đến năm 2008, nước này chấp nhận sự giúp đỡ của chính phủ Úc trong việc xây dựng Trung tâm tạm giam Nauru nhằm giam giữ và xử lý những người tìm cách xâm nhập Australia trái phép Nauru được định cư đầu tiên bởi những người Micronesia và Polynesia vào khoảng ít nhất 3.000 năm trước đây. [3] Đảo Nauru do thuyền trưởng người Anh, John Fearn, phát hiện năm 1798, thuộc quyền sở hữu của Đức từ năm 1888. Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, Nauru trở thành xứ ủy trị của Anh, bị Nhật chiếm đóng trong chiến tranh thế giới thứ hai. Năm 1947, Liên Hiệp Quốc ủy quyền cho Úc cai quản đảo này. Nauru trở thành quốc gia độc lập từ năm 1968 và gia nhập Liên Hiệp Quốc năm 1999. Nguồn tài nguyên phosphat bị các công ti nước ngoài khai thác cạn kiệt. Nauru kiện lên Tòa án Quốc tế đòi các nước khai thác trong thời kì chiếm đóng phải bồi thường. Năm 1993, Úc đồng ý trả mỗi năm là 2,5 triệu đô la Úc trong vòng 20 năm. New Zealand và Anh cũng đồng ý trả một lần với số tiền là 12 triệu USD. Phosphat rớt giá, giá vé các tuyến bay quốc tế cao, chính phủ quản lí tài chính yếu kém làm kinh tế suy sụp trong những năm cuối thập niên 1990 và đất nước hầu như trong tình trạng vỡ nợ. Năm 2000, nhóm các nước G8 gây áp lực với Nauru đòi xem xét lại hệ thống ngân hàng vì có liên quan đến việc rửa tiền của bọn tội phạm Nga. Tháng 9 năm 2001, Nauru đồng ý tiếp nhận 3 chiếc thuyền chở người tị nạn người châu Á định vào Úc. Bù lại, chính quyền Úc cung cấp cho Nauru 20 triệu USD cùng những khoản tài chính khích lệ vì đã giúp giải quyết vấn đề người tị nạn. Đảo quốc thuộc quần đảo Polynesia, nằm ngay dưới phía Nam Xích đạo, cách đảo Honolulu khoảng 4.023 km, ở giữa Micronesia và Kiribati thuộc vùng Đông Nam của quần đảo Micronesia. Lãnh thổ gồm một vỉa san hô ngầm bao bọc quanh đảo và các bãi cát ven biển tiếp nối với dải đồng bằng hẹp và vùng cao nguyên trung tâm. Nhiệt đới, gió mùa; mùa mưa từ tháng 11 đến tháng 2. Nhiệt độ trung bình: 28oC. Lượng mưa trung bình: khoảng 2.500 mm. Nauru là một quốc gia cộng hòa với chế độ nghị viện. Cứ ba năm một lần, người dân lại đi bầu Quốc hội Nauru gồm 18 thành viên. Sau đó, Quốc hội sẽ bầu Tổng thống trong số 18 người này. Tổng thống vừa là người đứng đầu Nhà nước, vừa là người đứng đầu Chính phủ (với 5 hoặc 6 thành viên nội các). Hiện nay có 4 chính đảng đang hoạt động ở Nauru gồm Đảng Dân chủ, Đảng Đầu tiên và Đảng Trung tâm, Đảng Nauru. Kinh tế chủ yếu dựa vào đánh bắt cá và khai thác phốt phát (gần như đã cạn kiệt). Xuất khẩu phốt phát là nguồn thu nhập chính của đảo này, nhưng nguồn phốt phát đang bị cạn kiệt. Nhờ có phốt phát nên Nauru có thu nhập bình quân theo đầu người thuộc loại cao nhất trong các nước thế giới thứ ba. Do ít có các nguồn tài nguyên khác nên hầu hết các nhu cầu thiết yếu đều phải nhập khẩu (trong đó có nước sạch phải nhập từ Úc). Việc phục hồi lại các vùng đất trước đây là khu vực mỏ và tìm nguồn thay thế cho nguồn thu từ phốt phát (mở các dịch vụ tàu biển, hàng không) là những vấn đề lớn có tính lâu dài ở đảo quốc này. Tất cả các du khách nước ngoài yêu cầu hộ chiếu, thị thực du lịch 30 ngày và bằng chứng về đặt phòng khách sạn hoặc nhà tài trợ địa phương để nhập Nauru. Visa của bạn phải được lấy từ đại sứ quán Nauruan địa phương của bạn trước khi khởi hành. Đã có tin đồn trên Internet mà bạn có thể nhận được trong cho đến ba ngày mà không nhận được thị thực, nhưng đó không phải là chính xác. Tính đến tháng 1 năm 2010, hãng hàng không quốc Nauru của Our Airline có một lần chuyến hàng tuần đến Sân bay Quốc tế Nauru từ Sân bay Brisbane ở Úc với một điểm dừng chân tại Sân bay Quốc tế Honiara trên quần đảo Solomon. Lịch trình thay đổi trong suốt cả năm; biết thêm chi tiết có sẵn từ các trang web của hãng hàng không Our Airline. [1] Không có giao thông công cộng ở Nauru. Nauru là quá nhỏ mà chỉ phải mất ít hơn một giờ lái xe phải xung quanh đảo quốc này. Đường băng sân bay cắt ngang qua ba trong hai mươi cây số đường bộ. Đèn giao thông duy nhất trên đảo được sử dụng để ngăn chặn giao thông xe cộ để cho phép máy bay để băng qua đường đến nhà ga! Đây là một ảnh chụp được du khách thích chụp. Lái xe bên trái. Đường vành đai chạy vòng quanh đảo. Tài xế lái xe lên cẩn thận với động vật và người đi bộ trong khi lái xe trên tuyến đường vành đai. Có một xe buýt cộng đồng mà đi xung quanh đảo mỗi giờ hoặc lâu hơn vào ban ngày. Xe ô tô hoặc xe đạp đôi khi có thể được thuê từ Capelle và các đối tác, các siêu thị địa phương lớn nhất. Ngôn ngữ chính thức là tiếng Nauru, một ngôn ngữ Đảo Thái Bình Dương khác biệt. Tiếng Anh được sử dụng rộng rãi, nói chuyện, và được sử dụng cho các mục đích của chính phủ và thương mại nhất. Vịnh Anibare, nơi có những bãi biển nhiệt đới Bến cảng Anibare, một dự án năm 2000, phần lớn được tài trợ bởi chính phủ Nhật Bản Các Tòa nhà Quốc hội và các tòa nhà Chính phủ khác trong Yaren, thủ đô không chính thức của Nauru Phá Buada một đầm phá nhiệt đới, và vùng nước trên hòn đảo này là một điểm rất đẹp như tranh vẽ ở giữa thấp hơn của hòn đảo. Đó là một đầm nước ngọt bao quanh trên tất cả các bên bởi những cây cọ dày đặc và thực vật khác. Tuy nhiên, nước bẩn và không thích hợp cho bơi lội. Đi bộ phía trong đảo. Đi vòng - Một con đường kín đi tất cả các con đường xung quanh đảo, do đó bạn có thể lái xe, đi xe hoặc đi bộ xung quanh toàn bộ một quốc gia! Khám phá di tích chiến tranh Thế giới Yaren. Phát hiện phần còn lại của súng Nhật Bản, nhiên liệu còn sót lại từ Thế chiến II. Leo Command Ridge, điểm cao nhất của Nauru. Xem các đội bóng địa phương chiến đấu nó ra tại một quy tắc trận đấu bóng đá Úc. Các trò chơi được chơi tất cả các quốc gia thông qua thứ bảy tại sân thể thao Oval Linkbelt. Câu cá: Tiến ra biển và thử vận ​​may của bạn tại trò chơi câu cá Mua sắm tại Capelle & Partner, các cửa hàng bách hóa duy nhất và điểm kinh doanh lớn nhất trên đảo Nauru. Bơi trong Anibore Harbour, đó là cách tốt nhất để bơi lội, như hầu hết các bãi biển là quá nông cạn và nhiều đá.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Wieliczka", "role": "user" }, { "content": "Mỏ muối Wieliczka là một mỏ muối nằm ở thị xã Wieliczka, ở vùng đô thị của thành phố Kraków của Ba Lan, đã được khai thác muối ăn liên tục từ thế kỷ 13 và vẫn đang sản xuất muối ăn. Đây là một trong những mỏ muối đang hoạt động trên thế giới (mỏ xưa nhất là tại Bochnia, Ba Lan, cách Wieliczka 20 km). Mỏ có chiều sâu 327 m và dài hơn 300 km. Mỏ muối Wieliczka có một đoạn đường dài 3,5 km dành cho khách du lịch tham quan các bức tượng của các nhân vật thần thoại lịch sử được chạm khắc trên muối mỏ. Trong mỏ này có các phòng được chạm khắc đẹp, các nhà nguyện và các hồ ngầm và các triển lãm minh họa lịch sử của ngành khai khoáng muối mỏ ở Ba Lan. Mỗi năm có 800.000 du khách tham quan mỏ muối này. Trong nhiều thế kỷ, địa điểm nổi tiếng và khó đến này đã được nhiều du khách đến thăm, trong đó có Nicolaus Copernicus, Johann Wolfgang von Goethe, Alexander von Humboldt, Dmitri Ivanovich Mendeleev, Bolesław Prus, Ignacy Paderewski, Robert Baden-Powell, Jacob Bronowski (người đã quay những đoạn trong bộ phim The Ascent of Man trong mỏ muối), Karol Wojtyła (sau là Giáo hoàng John Paul II), cựu Tổng thống Hoa Kỳ Bill Clinton, nhiều nhân vật hoàng gia và vô số thường dân. Trong thời kỳ Thế chiến thứ hai, mỏ muối được quân Đức chiếm đóng sử dụng để chứa các nhà máy sản xuất vật dụng phục vụ chiến tranh. Mỏ muối cổ xưa mang dáng dấp mê cung này đã tạo cảm hứng để dựng lại các cảnh mê cung trong tiểu thuyết lịch sử Faraon, phát hành năm 1895 của Bolesław Prus. Năm 1978 mỏ muối Wieliczka được UNESCO công nhận là di sản thế giới. Mỏ muối cùng với các nhà thờ, hồ và các lối đi tạo thành một \"thành phố ngầm\". Nó có thể dễ dàng truy cập từ Kraków bằng xe hơi, xe buýt hay xe lửa (chuyến đi từ Kraków nên mất khoảng 30 phút). MPK trong Kraków [1] xe buýt 204, 244 (hoặc 904 vào ban đêm). Khu vực Bến xe trong Kraków [2] PKP [3] Transfers Kraków [4]", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Cannes", "role": "user" }, { "content": "Cannes thuộc (phát âm /kan/) (tiếng Occitan Provençal: Canas theo dạng cổ hay Cano dạng Mistral; tiếng occitan trung cổ viết là Cànoas) là một thành phố của Pháp, là nơi tổ chức Liên hoan phim Cannes hằng năm. Thành phố nằm tại Côte d'Azur thuộc département Alpes-Maritimes. Dân số năm 2004 là 69.700 người. Hầu hết du khách đến với Cannes đầu tiên sẽ đến Nhà ga quốc tế 1 và 2 của Sân bay quốc tế Cote d'Azur của Nice. Xe đưa đón miễn phí hoạt động để liên kết Nhà ga có một và hai và tất cả quá cảnh khác đi ra khỏi T1. Từ đây có một số lựa chọn đi lại, xe khách, xe khách nhanh, tàu hỏa, xe buýt và taxi. Ghi chú rằng trong mùa cao điểm (tháng Tám) việc đi lại phải được đặt trước, vì nó sẽ bị bán hết. Nếu đi bằng giao thông công cộng, hai tuần trước khi hoặc sau khi ngày, cũng phải nhận thức được các cuộc đình công. Các cuộc đình công là phổ biến, dự đoán, và rất công khai. Đơn giản chỉ cần kiểm tra (google) các tờ báo Pháp trước khi mua vé của bạn. Marseille Provence sân bay cũng chỉ 2 giờ đi bằng xe buýt và xe lửa. Các xe khách (Express) có thực hiện các khuyến cáo và chuyển đơn giản nhất là các xe khách hoặc Express Coach. Xe khách đến trung tâm Cannes thông qua đường cao tốc A8 với chi phí khoảng € 17, chạy mỗi 30 phút, thời hạn 45 phút chuyến đi.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Elista", "role": "user" }, { "content": "Elista (tiếng Nga: Элиста́) là thủ đô của nước Cộng hòa Kalmykia, trực thuộc Liên bang Nga. Nó nằm cách Moskva khoảng 1250 km về phía đông nam. Thành phố được thành lập vào năm 1865 và hiện có hơn 100.000 cư dân. Trong Thế chiến thứ II, có khá nhiều người Kalmyk cộng tác với quân Đức nên Stalin (lãnh đạo Liên Xô đương thời) đã trục xuất họ khỏi quê hương của mình. Trong thời kỳ này, thành phố mang tên Stepnoy (\"Thảo nguyên\"). Chỉ sau cái chết của Stalin, người dân Kalmyk mới được phép quay trở lại và khôi phục tên gọi cũ của Elista. Vào năm 1998, thành phố này được biết đến rộng rãi vì đăng cai giải Cờ vua Quốc tế. Elista có khí hậu lục địa ẩm (phân loại khí hậu Köppen Dfa) với mùa đông lạnh và mùa hè khá nóng. Tuy nhiên, một số tài liệu cho rằng đó là kiểu khí hậu bán khô hạn, với lượng mưa thấp hơn. Nhiệt độ trung bình hàng năm ở khu vực này là 9,3 °C. Tháng ấm nhất là tháng 7, khi nhiệt độ trung bình là 24,5 °C và lạnh nhất là tháng 1, với −6.1 °C. Lượng mưa trung bình hàng năm là 349 mm. Tháng ẩm ướt nhất là tháng 6, với lượng mưa trung bình là 50 mm, và khô nhất là tháng 3 với 17 mm. 46.37382327580645Sân bay Elista1 Sân bay Elista (Аэропорт Элистa, IATA: ESL) (cách trung tâm thành phố khoảng 8 km). Hãng hàng không Azimuth phục vụ các chuyến bay từ Moskva và Saint Petersburg đến sân bay này. 46.327742989843784Nhà ga Elista2 Nhà ga Elista, trên đường Privokzal'naya (cách trung tâm thành phố chỉ hơn 1 km), ☎ +7 847 222-09-88. Moskva và Stavropol có kết nối đường sắt với Elista nên bạn có thể khởi hành từ hai thành phố này. Một số công ty tư nhân phục vụ các chuyến xe buýt từ Sân vận động Luzhniki (Moskva) đến Elista. Bạn có thể liên hệ với các dịch vụ taxi Maxim, Aziya, Yandex và Z Taxi để đi lại nhanh chóng trong thành phố. Giá đi xe taxi được quy định ở mức 100–150 rúp. 46.30700760865424Bức tượng A. S. Pushkin1 Bức tượng A. S. Pushkin (Памятник А. С. Пушкину). Aleksandr Sergeyevich Pushkin (1799–1837) là một nhà văn nổi tiếng của nước Nga. 46.31032781427056Chùa Phật Thích Ca Mâu Ni2 Chùa Phật Thích Ca Mâu Ni, trên đường Klykova, ☎ +7 847 224-01-09. Đây là ngôi chùa lớn nhất ở Kalmykia, được khánh thành vào năm 2005. 46.30178421888811Chùa Phật giáo Prosvetleniya3 Chùa Phật giáo Prosvetleniya. Ngôi chùa có một trong những bảo tháp (stupa) lớn nhất tại Kalmykia. 46.30740488257082Bức tượng Lenin4 Bức tượng Lenin (cách tượng Pushkin khoảng 97 m về phía đông bắc). 46.308558891734336Tượng điêu khắc Ekho5 Tượng điêu khắc Ekho. Tác phẩm này thể hiện Dzhangarchi (một nghệ sĩ nổi tiếng của dân tộc Kalmyk) đang chơi một loại nhạc cụ truyền thống. 46.306064479555765Đài tưởng niệm Anh hùng6 Đài tưởng niệm Anh hùng, trên đường Verkhnyaya Lomonosova. Tưởng nhớ những binh sĩ Hồng quân đã chiến đấu trong Thế chiến thứ II. 46.30933004404914Nhà thờ Chính thống giáo7 Nhà thờ Chính thống giáo (Православная Церковь), 103 đường Sergiya Radonezhskogo. 46.31152435666717Bảo tàng Quốc gia Kalmykia8 Bảo tàng Quốc gia Kalmykia (Национальный музей Республики Калмыкия), 9 đường Dzhangara, ☎ +7 847 224-32-81. Thứ 3, thứ 4, thứ 6: 10:00–18:00. Thứ 5: 10:00–21:00. Thứ 7 và Chủ nhật: 10:00–16:00 (đóng cửa vào thứ 2). Có nhiều hiện vật độc đáo về lịch sử và văn hóa Kalmykia. 46.298417485397984Bảo tàng \"Niềm vinh quang cờ vua\"9 Bảo tàng \"Niềm vinh quang cờ vua\" (Музей шахматной славы) (nằm ở phía đông nam thành phố). 46.307316737282584Bảo tàng Dân tộc học Bumbin Orn10 Bảo tàng Dân tộc học Bumbin Orn, 9 đường Fizkul'turnyy, ☎ +7 961 548-54-20. 09:00–17:30 hàng ngày. Có nhiều túp lều (yurt) và bảo tháp Phật giáo (stupa) truyền thống của người Kalmyk. 46.30541681924207Bảo tàng Kugultinov11 Bảo tàng Kugultinov, 27 đường Imeni A. I. Suseyeva. Đây từng là nơi ở của nhà thơ D. N. Kugultinov. 46.29867098995584Bảo tàng Kochevykh Narodov12 Bảo tàng Kochevykh Narodov (Mузей Kочевых Hародов) (nằm cách bảo tàng \"Niềm vinh quang cờ vua\" khoảng 237 m về phía đông bắc). 46.29828558181315Bảo tàng Văn hóa Du mục Oirat–Mông Cổ13 Bảo tàng Văn hóa Du mục Oirat–Mông Cổ (Музей ойрат- монгольской кочевой культуры), ☎ +7 927 595-54-49. 46.306372662369334Rạp chiếu phim Rodina1 Rạp chiếu phim Rodina, 22 đường Pushkin, ☎ +7 917 682-65-35. 46.304488254528074Rạp chiếu phim Oktyabr'2 Rạp chiếu phim Oktyabr', ☎ +7 847 226-76-30. 46.302696664891705Nhà hát kịch quốc gia3 Nhà hát kịch quốc gia (Национальный Драматический Театр), 3 đường Imeni Bol. Basangova. 46.308063766084636Sân vận động Uralan4 Sân vận động Uralan. Bạn có thể theo dõi các sự kiện thể thao cũng như các lễ hội truyền thống tại đây. 46.30419998880873Sân trượt băng Katok Yopta5 Sân trượt băng Katok Yopta. Chơi cờ vua. Đây là một hoạt động giải trí phổ biến trong thành phố. 46.312331722495934Cửa hàng Motovelo1 Cửa hàng Motovelo, ☎ +7 937 469-52-40. 46.313042898967694Đại siêu thị Magnit2 Đại siêu thị Magnit, 280 đường Lenin, ☎ +7 800 200-90-02. 46.31141287337669Cửa hàng Svetofor3 Cửa hàng Svetofor. 46.311234928357536Trung tâm thương mại Green Market4 Trung tâm thương mại Green Market, 87A đường Yuriya Klykova, ☎ +7 961 842-13-52. 46.30996036453972Cửa hàng Epoga5 Cửa hàng Epoga, ☎ +7 847 226-14-45. 08:00–19:00 hàng ngày. 46.305454272587816Đại siêu thị Pyaterochka6 Đại siêu thị Pyaterochka, 4 đường Sukhe-Batora. 46.31001956357008Khu chợ trung tâm7 Khu chợ trung tâm (Центральный Рынок), 3 đường Yulii Neyman. 08:00–18:00 hàng ngày. 46.32007264507016Chợ nông sản Ovoshchnoy8 Chợ nông sản Ovoshchnoy (Овощной рынок). Đây là một địa điểm hợp lý để mua các loại nông sản địa phương. 46.31556654433857Nhà hàng Legenda1 Nhà hàng Legenda, trên đường Lenin, ☎ +7 961 541-10-43. 12:00–23:00 hàng ngày. 46.3070298647609Nhà hàng Zolotaya Orda2 Nhà hàng Zolotaya Orda, ☎ +7 961 540-81-51. Thứ 6 đến Chủ nhật: 10:00–02:00 (đóng cửa vào các ngày còn lại trong tuần). 46.30782500066806Nhà hàng Sputnik3 Nhà hàng Sputnik, 2 đường Imeni Nomto Ochirova, ☎ +7 927 645-17-77. 46.31010876274409Nhà hàng Ays4 Nhà hàng Ays, 22 đường Pushkin, ☎ +7 927 646-72-60. Thứ 2 đến thứ 6: 09:00–19:00. Thứ 7 và Chủ nhật: 10:00–17:00. Phục vụ nhiều món súp. 46.30420763940159Nhà hàng Dolce Vita5 Nhà hàng Dolce Vita. 12:00–22:00 hàng ngày. 46.31063956880043Nhà hàng Venice6 Nhà hàng Venice, 296 đường Venice. Thứ 2 đến thứ 5: 12:00–23:00. Thứ 6 đến Chủ nhật: 12:00–00:00. 46.31896722576858Nhà hàng Mega Sushi7 Nhà hàng Mega Sushi, 1A đường Budonnogo, ☎ +7 961 394-24-81. 46.30993712783678Quán cà phê Etno-Khauz1 Quán cà phê Etno-Khauz, 106A đường Yuriya Klykova, ☎ +7 937 466-17-99. 46.304630014465616Quán cà phê Tomiko2 Quán cà phê Tomiko, 3A đường Pushkin, ☎ +7 905 484-18-88. 12:00–01:00 hàng ngày. 46.310470237016425Quán cà phê Makhan3 Quán cà phê Makhan, 36A đường Gorkogo, ☎ +7 961 844-42-22. 10:00–19:30 hàng ngày. 46.32149808130547Quán bar Pivbar4 Quán bar Pivbar, trên đường Ippodromnaya. 46.32540558507469Quán rượu ElisBEER5 Quán rượu ElisBEER, ☎ +7 961 549-54-74. 46.308929316619306Quán bar Local6 Quán bar Local, trên đường Rodnikovyy. 46.31943390798811Quán cà phê Burgertaym7 Quán cà phê Burgertaym, ☎ +7 961 398-28-00. 11:00–03:00 hàng ngày. 46.30224184885359Quán trọ Tyul'pan1 Quán trọ Tyul'pan, 16 đường Pobedy, ☎ +7 961 542-22-05. Có xe đưa đón ra sân bay. 14 USD. 46.321153451208474Quán trọ Gostinyy dvor2 Quán trọ Gostinyy dvor, 67 đường Dem'yanovskiy, ☎ +7 909 397-75-23. Có Wi-Fi miễn phí. 18 USD. 46.31498833179013Khách sạn 25-iy Chas3 Khách sạn 25-iy Chas, 335 đường Lenin, ☎ +7 909 397-54-26. Có một quán cà phê trong khuôn viên. 21 USD. 46.32565817668717Khách sạn Alpha4 Khách sạn Alpha, 7B đường Privokzal'naya, ☎ +7 905 409-82-22. Có điều hòa nhiệt độ và dịch vụ giặt ủi. 18 USD. 46.341865913230464Khách sạn OOO PMK-25 Khách sạn OOO PMK-2, 25 đường Severnaya, ☎ +7 960 897-41-92. Nhận phòng: 12:00, trả phòng: 0:00. Khách sạn có một bể bơi. 46.312403948497824Khách sạn Dvor Bike Post6 Khách sạn Dvor Bike Post, trên đường Lenin, ☎ +7 847 224-46-05. 25 USD. 46.30971045242639Khách sạn Olympus7 Khách sạn Olympus, 24 đường Respublikanskaya, ☎ +7 961 548-50-51. 29 USD. 46.30988089093909Khách sạn Ostrovok8 Khách sạn Ostrovok, 14 đường Respublikanskaya, ☎ +7 917 688-42-48. 29 USD. 46.30574480509018Khách sạn Belyy Lotos9 Khách sạn Belyy Lotos, ☎ +7 960 897-18-18. 32 USD. 46.30866389435811Khách sạn Elista10 Khách sạn Elista, 241 đường Lenin, ☎ +7 800 100-66-64. 36 USD. 46.309819691108686Khách sạn 6611 Khách sạn 66, 79 đường Yuriya Klykova, ☎ +7 917 681-69-70. 36 USD. Có những kẻ móc túi ở Elista, đặc biệt là tại các trung tâm thương mại đông người. Vì vậy, bạn không nên mang những vật dụng có giá trị khi đi ra ngoài phố. Ngoài ra, bạn cũng cần tránh xa những người say rượu vì họ thường dễ gây gổ và ảnh hưởng đến tình hình an ninh trong thành phố. 46.309722366255585Trung tâm Y tế Lechu1 Trung tâm Y tế Lechu (Медицинский Центр Лечу), 15 đường Pushkin. 46.310373932379555Phòng khám đa khoa2 Phòng khám đa khoa, 291 đường Lenin, ☎ +7 847 225-05-90. 08:00–16:00 hàng ngày (đóng cửa vào hai ngày cuối tuần). 46.31107103795731Trạm phân phối thuốc3 Trạm phân phối thuốc, 309 đường Lenin. Thứ 2 đến thứ 5: 08:00–15:00. Thứ 6: 08:30–15:00. Thứ 7 và Chủ nhật: 07:15–07:45. 46.30833506281742Trung tâm Y tế Avicenna4 Trung tâm Y tế Avicenna, 5B đường Gubarevicha, ☎ +7 937 467-44-88. Thứ 2 đến thứ 6: 08:00–20:00. Thứ 7 và Chủ nhật: 08:00–14:00. Mã điện thoại của Elista là +7 84722. Bạn có thể mua thẻ SIM trong thành phố (thẻ SIM mua từ những nơi khác như Moskva hay Saint Petersburg có thể bị tính phí chuyển vùng). Wi-Fi (cả miễn phí lẫn có phí) đều có sẵn ở nhiều nơi trong thành phố. Các nhà mạng chính trong vùng này là MTS, MegaFon, Beeline và Smarts. Từ Elista, bạn có thể đi tới: Khu bảo tồn thiên nhiên Kharbinsky, cách đó 189 km về phía bắc Khu bảo tồn thiên nhiên \"Đất Đen\", cách đó 146 km về phía đông nam. Vùng này được biết đến với những bông hoa tulip đầy màu sắc Astrakhan, trung tâm chế biến cá quan trọng của nước Nga. Thành phố này nằm rất gần bờ biển Caspi Lagan, đô thị lớn thứ hai của Kalmykia với ngôi đền Phật giáo Dardeling", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Arnold Bax", "role": "user" }, { "content": "Sir Arnold Bax (8 tháng 12 năm 1883 - 3 tháng 10 năm 1953) là nhà soạn nhạc, nhà thơ người Anh. Ngay từ khi còn nhỏ, Bax đã tỏ rõ là một cậu bé cực kỳ thông minh và là một tài năng âm nhạc lớn. Nhờ sự giàu có của gia đình mà Bax có thừa đủ tài chính để theo đuổi những điềm đam mê của mình, trong đó có sự nghệp sáng tác. Các bản nhạc của Bax đẹp như những bức tranh đầy màu sắc. Chúng vẽ lên sự tương phản của nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau. Trong khi những nhà soạn nhạc cùng thời thập niên 20 và 30 như Stravinsky chuộng theo phong cách Tân Cổ Điển mới thì Bax vẫn giữ nguyên lập trường cũ. Cũng như Strauss và Elgar, các bản giao hưởng của Bax luôn đòi hỏi dàn nhạc quy mô lớn. Cả đời Bax luôn cố gắng giữ cho âm nhạc của mình mang phong thái thời Lãng Mạn. Ông đi ngược lại với phong trào âm nhạc hiện đại và nhất là với trường phái Tối Giản đang càng ngày thịnh hành của Arnold Schoenberg. Nhạc Bax có giai điệu đầy màu sắc. Nhiều nhà phê bình phàn nàn rằng các bản nhạc của ông quá cầu kỳ và phức tạp. Những đoạn cao trào thường được tô điểm bằng những nhạc cụ có âm sắc mạnh như kèn đồng và bộ gõ hoặc đôi khi là dùng cả bộ dây để tao tiếng vang. Với những đoạn tiết tấu chậm, ông dùng những chất liệu âm sắc rất mềm mại và tinh tế. Cách mà Bax phối hợp các nhạc cụ thực ra rất gần với trường phái âm nhạc Ấn Tượng. Trong nhạc của Bax có thể tìm thấy cả Richard Strauss lẫn Claude Debussy. Bạn nên thử mỗi trải nghiệm ít nhất một lần, trừ loạn luân và nhảy dân gian. You should make a point of trying every experience once, excepting incest and folk dancing. Wikipedia có bài viết về: Arnold Bax", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Quý Châu", "role": "user" }, { "content": "Quý Châu (Trung văn giản thể: 贵州; phồn thể: 貴州; bính âm: Guìzhōu) là một tỉnh nằm ở tây nam của Trung Quốc. Tỉnh lị của Quý Châu là Quý Dương. Quý Châu được chia thành 9 đơn vị hành chính cấp địa khu, 88 đơn vị hành chính cấp huyện, và 1543 đơn vị hành chính cấp hương. Chín đơn vị cấp địa khu là: Vào thời Xuân Thu, trên địa giới của Quý Châu tồn tại nước cổ Tang Kha (牂柯), có sự tiếp xúc với Trung Nguyên. Đến thời Chiến Quốc, Quý Châu thuộc Kiềm Trung quận của nước Sở, địa vực bao quát khu vực Đồng Nhân và một phần của Kiềm Đông Nam hiện nay. Sau khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc, phân thuộc sự quản hạt của Ba quận, Thục quận, Kiềm Trung quận và Tượng quận. Đầu thời Tây Hán, Quý Châu thuộc Kiền Vi quận và Tang Ca quận của Ích châu. Kiền Vi quận quản hạt các khu vực nay là bắc bộ Quý Châu, nam bộ Tứ Xuyên, nam bộ Trùng Khánh; Tang Ca quận quản hạt các khu vực nay là nam bộ Tứ Xuyên và các khu vực ngoại vi. Thời giữa và cuối Tây Hán, đại bộ phận khu vực bắc bộ Quy Châu nhập vào khu vực quản hạt của Tang Ca quận, khi đó Tang Ca quận có 14 huyện. Cũng trong thời nhà Hán, trên địa bàn Quý Châu có khả năng là nơi tồn tại một liên minh bộ lạc gọi là nước Dạ Lang (夜郎), tồn tại trong khoảng 200 năm từ thế kỷ 3 TCN cho đến thế kỷ 1 CN. Thời Tam Quốc, Quý Châu thuộc Tang Ca quận của Thục Hán, quận trị là Thả Lan (nay ở tây bắc Khải Lý). Tang Ca quận thời Thục Hán có bảy quận là: Thả Lan, Vô Liễm, Quảng Đàm, Tế, Bình Ấp, Dạ Lang, Đàm Chỉ. Thời nhà Đường, tại Kiềm Châu đã thiết lập nên Kiềm Trung đạo, đặt Kiềm Châu quận, thiết lập Kiềm Châu đô đốc phủ. Thời Đường, tại Quý Châu xuất hiện các chính quyền thổ ti địa phương có ảnh hưởng sâu rộng về sau này. Trong các thế kỷ 8 và 9 thời Đường, các binh sĩ người Hán đã đến Quý Châu và kết hôn với phụ nữ bản địa, hậu duệ của họ tương phản với những người Hán đã thuộc địa hóa Quý Châu trong thời gian về sau này. Họ vẫn nói một phương ngữ cổ xưa. Nhiều người nhập cư đến Quý Châu cũng là hậu duệ của các binh sĩ người Hán đồn trú với các phụ nữ không thuộc sắc tộc Hán. Danh xưng \"Quý Châu\" bắt nguồn từ thời nhà Tống. Năm 974, thủ lĩnh Phổ Quý khống chế Củ Châu đã quy thuận triều đình Bắc Tống. Triều đình Bắc Tống đã ban một sắc thư có đoạn: \"duy nhĩ Quý Châu, viễn tại yếu hoang\" (惟爾貴州,遠在要荒), đó là lần cái tên \"Quý Châu\" được ghi lại sớm nhất trong các thư tịch. Năm Vĩnh Lạc thứ 17 thời nhà Minh (1413), triều đình thiết lập Quý Châu bố chánh sử ty, chính thức thiết lập hệ thống tổ chức cấp tỉnh, tên tỉnh là Quý Châu. Triều đình phế Tư Châu tuyên ủy ty và Tư Nam tuyên ủy ty, giữ lại Tủy Đông thổ ty và Thủy Tây thổ ty, cùng thuộc quyền quản hạt của Quý Châu bố chánh sử ty. Năm Ung Chính thứ 5 thời nhà Thanh (1727), Quý Châu tiếp nhận quyền quản hạt các khu vực Tuân Nghĩa phủ của Tứ Xuyên; Lệ Ba cùng các khu vực ở phía bắc sông Hồng Thủy và sông Nam Bàn thuộc Quảng Tây; Bình Khê và Thiên Trụ của Hồ Quảng. Từ thời nhà Minh, đã có các đợt nhập cư lớn của người Hán từ Tứ Xuyên, Hồ Nam và các khu vực xung quanh đến Quý Châu. Người Miêu đã từng tiến hành một vài cuộc nổi dậy chống lại triều đình. Dưới thời nhà Thanh, các binh sĩ người Hán đã đến khu vực Đài Giang, kết hôn với phụ nữ tộc Miêu, và những đứa trẻ ra đời được nuôi dạy như người Miêu. Nhiều cuộc khởi nghĩa của người Miêu cũng xảy ra vào thời nhà Thanh như cuộc nổi loạn vào năm 1735, cuộc khởi nghĩa vào năm 1795-1806 và lâu nhất là cuộc nổi dậy vào năm 1854–1873. Người thiểu số Bố Ý ở thôn Thạch Đầu, phía tây Quý Châu.Quý Châu giáp với tỉnh Tứ Xuyên và thành phố Trùng Khánh ở phía bắc, giáp với tỉnh Vân Nam ở phía tây, giáp với Quảng Tây ở phía nam và giáp với tỉnh Hồ Nam ở phía đông. Về tổng thể, Quý Châu là một tỉnh đồi núi song về chi tiết, ở phía đông tỉnh có địa hình địa hình núi non hơn trong khi ở các bộ phận ở phía đông và phía nam tương đối bằng phẳng. Phần phía tây của tỉnh tạo thành một bộ phận của Cao nguyên Vân-Quý. Địa mạo toàn tỉnh có thể phân thành bốn loại hình cơ bản: cao nguyên, núi, gò đồi và bồn địa, trong đó 92,5% diện tích là núi và gò đồi. Trong địa giới tỉnh có nhiều dãy núi, với các đỉnh núi trùng điệp, dọc ngang, đỉnh cao vực sâu. Phía bắc Quý Châu có Đại Lâu sơn, hướng tây đến đông bắc, cửa ải trọng yếu giữa Quý Châu và Tứ Zuyên-Lâu Sơn quan có độ cao 1444 mét, ở miền trung và phía nam có Miêu Lĩnh chạy qua, đỉnh núi chính là Lôi Công sơn cao 2.178 mét, ở phía đông bắc có Vũ Lăng sơn, quanh co từ Hồ Nam đến Quý Châu, đỉnh núi chính là Phạm Tịnh sơn cao 2.572 mét. Ở phía tây, có Ô Mông sơn cao vút, nằm ở huyện Hách Chương với cao độ đạt 2.900,6 mét trên mực nước biển, là đỉnh cao nhất Quý Châu. Tuy nhiên, ở vùng sông suối tại khu vực ranh giới tỉnh thuộc huyện Lê Bình của châu Kiềm Đông Nam, độ cao tuyệt đối chỉ là 147,8 mét, là điểm thấp nhất của Quý Châu. Ô Giang, sông Bắc Bàn và sông Nam Bàn và sông Đô Liễu có tiềm năng thủy lực to lớn. Thác Hoàng Quả Thụ trên sông Bách Thủy rất nổi tiếng. Quý Châu có khí hậu cận nhiệt đới ẩm. Nhiệt độ trung bình dao động khoảng từ 10 đến 20 °C, trong đó nhiệt độ trung bình tháng một dao động từ 1 đến 10°C còn nhiệt độ trung bình tháng dao động từ 17 đến 28 °C. Lượng mưa bình quân là 1.200 mm Quý Châu cũng gặp phải những vấn đề nghiêm trọng về môi trường, chẳng hạn như sa mạc hóa và tình trạng thiếu nước kéo dài. Từ ngày 3–5 tháng 4 năm 2010, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo đã đến thăm Qúy Châu và kêu gọi các nhà khoa học nông nghiệp phát triển các công nghệ chống hạn cho khu vực", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Karakorum", "role": "user" }, { "content": "Karakorum là một thành phố ở Trung Mông Cổ, cách Ulaanbaatar khoảng 300 km về phía tây theo đường chim bay. Karakorum và vùng phụ cận từng là thủ đô của nhiều đế quốc trong lịch sử như Duy Ngô Nhĩ (thế kỷ 9), Mông Cổ (thế kỷ 13, khi đó được Marco Polo ghé thăm), và Bắc Nguyên (thế kỷ 14). Karakorum được thành lập vào năm 1235 bởi Oa Khoát Đài, đại hãn thứ hai của Đế quốc Mông Cổ. Tuy nhiên, đến năm 1260 thì đại hãn thứ năm là Hốt Tất Liệt (đồng thời là người sáng lập triều Nguyên ở Trung Quốc) đã đổi thủ đô đến Bắc Kinh. Sau đó vài thế kỷ, thành phố bắt đầu suy tàn và cuối cùng bị bỏ hoang. Hiện nay, Karakorum đóng vai trò là điểm du lịch quan trọng của tỉnh Övörhangai. Nhiều khách sạn, khu nghỉ dưỡng và hàng quán đã được xây dựng để phục vụ các hoạt động du lịch trong vùng. 47.2451186355414Sân bay Kharkhorin1 Sân bay Kharkhorin (IATA: KHR, ICAO: ZMHH) (cách trung tâm thành phố khoảng 4 km về phía bắc). Đây là một sân bay kết hợp dân sự–quân sự với một nhà ga hành khách nhỏ ở phía đông bắc của sân đỗ. Đường băng sân bay được phủ một lớp cỏ và dài khoảng 1800 m (5905 ft). Các chuyến xe buýt nhỏ (microbus) sẽ khởi hành từ bến xe Trung tâm Rồng ở Ulaanbaatar. Bến xe nằm ở phía tây của UB, dọc theo đại lộ Hòa bình. Trước khi mua vé, bạn cần kiểm tra lịch trình khởi hành. Thành phố này không lớn nên cách di chuyển phổ biến nhất là đi bộ. 47.19534946162524Bảo tàng Karakorum1 Bảo tàng Karakorum (Хархорин Музей), trên đường Khushuu Tsaidam (từ khách sạn Mukhlai, đi thêm 120 m nữa về phía tây bắc), ☎ +976 7032 7811. 10:00–17:00 hàng ngày. Một bảo tàng hiện đại mới được xây dựng trong những năm gần đây. Các hiện vật được trưng bày tại đây bao gồm tiền xu, tượng Phật, đồ gốm, đồ đồng và công cụ bằng đá. 47.56216965861951Bảo tàng Đột Quyết2 Bảo tàng Đột Quyết (Гоктурк музей). Đây là một bảo tàng mới mẻ. Việc xây dựng nó được tài trợ bởi chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ. Các hiện vật được trưng bày bên trong liên quan đến bộ lạc du mục Đột Quyết, cai trị từ thế kỷ 6 đến thế kỷ 8. 47.20001168489177Tu viện Erdene Zuu3 Tu viện Erdene Zuu (Эрдэнэ Зуу хийд). Đây là tu viện Phật giáo Tây Tạng lâu đời nhất tại Mông Cổ. Nó được xây dựng vào năm 1585, tái thiết vào thế kỷ 18 và bị chính quyền phá hủy một phần vào năm 1939. Bao quanh tu viện là một bức tường trắng với các bảo tháp (stupa). Bên trong ngôi đền chính có rất nhiều bức tượng Phật đầy màu sắc. Nếu muốn đi vào khu đền chính bạn cần trả 3000 ₮ (cần trả thêm 5000 ₮ nữa để được chụp ảnh). 47.051543028825286Tu viện Shankh4 Tu viện Shankh (Шанхийн Хийд) (cách đó 19 km về phía đông nam). Một tu viện Phật giáo cổ khác. Nó được thành lập vào năm 1647 bởi vị Lạt ma Zanabazar. Kiến trúc của tu viện có sự pha trộn giữa văn hóa Trung Quốc, Mông Cổ và Tây Tạng. 47.013023510678224Tu viện Tovkhon5 Tu viện Tovkhon (Төвхөн хийд) (cách đó 47 km về phía tây nam, trên ranh giới giữa tỉnh Arkhangai và tỉnh Övörhangai). Được thành lập sau tu viện Shankh chỉ một năm (1648). Vào năm 1688, một số bộ lạc Tây Mông Cổ đã phá hủy nơi này, tuy nhiên đến năm 1773 nó lại được khôi phục. Bên trong tu viện có một bức tượng Bồ Tát Tara trắng, được đúc bởi chính Zanabazar. 47.289867997795135Xar Bulgas6 Xar Bulgas (còn được gọi là Khar Bulgas) (cách Karakorum 27 km về phía tây bắc). Tên gọi của nơi này có nghĩa là \"thành phố đen\" trong tiếng Mông Cổ. Trong giai đoạn 745–840, Xar Bulgas là thủ đô của Đế quốc Duy Ngô Nhĩ. Vào năm 1871, nhà du hành người Nga Paderin là người châu Âu đầu tiên đến thăm tàn tích của thành phố này. Hiện tại, đây là một phần của Di sản Thế giới Cảnh quan Văn hóa Thung lũng Orkhon. 46.78738611373841Thác nước Đỏ7 Thác nước Đỏ (Улаан Цутгалан) (nằm ở phía tây nam thành phố). Ngọn thác hùng vĩ này nằm gần bờ sông Orkhon, một trong những dòng sông dài nhất Mông Cổ. Nó cao khoảng 24 m tính từ mặt nước. Thuê ngựa đi dạo (điểm thuê ngựa cách tu viện Erdene Zuu khoảng 2 km về phía tây), ☎ +976 9924 2980. Đây là một hoạt động giải trí phổ biến trong thành phố. 47.19284243020781Nhà văn hóa thành phố1 Nhà văn hóa thành phố. Một địa điểm phù hợp để thưởng thức các tiết mục văn nghệ do Karakorum tổ chức. 47.19250736312864Cung Thể thao Karakorum2 Cung Thể thao Karakorum, ☎ +976 9488 8247. 47.19104954631323Sân chơi cho trẻ em3 Sân chơi cho trẻ em (Тоглоомын талбай). 47.1923956396318Siêu thị Baylag1 Siêu thị Baylag (Супермаркет \"Баялаг\") (tòa nhà gạch màu đỏ cách Cung Thể thao 108 m về phía tây, gần siêu thị Ulzii), ☎ +976 9595 9524. 07:00–23:30 hàng ngày. Có một nhà hàng trong khuôn viên. 47.191642562566265Siêu thị Ulzii2 Siêu thị Ulzii (Өлзий супермаркет) (nằm gần nhà hàng Tumbaash và sân chơi cho trẻ em). 47.195589344540664Cửa hàng Uran Darkhan3 Cửa hàng Uran Darkhan (Уран дархан) (nằm ngay cạnh nhà hàng King). Một cửa hàng nhỏ bán đồ cổ. 47.19494777934915Siêu thị King Mart4 Siêu thị King Mart, trên đường Khushuu Tsaidam, ☎ +976 9901 5120. Bán nhiều loại bánh trái, rau quả của địa phương. 47.198008750374555Siêu thị Naranbulag-25 Siêu thị Naranbulag-2 (nằm gần hiệu thuốc), ☎ +976 7032 7888. 47.19764401092377Khu chợ chính6 Khu chợ chính (гол зах зээл). Bán nhiều mặt hàng của người dân địa phương như giày dép, ủng đi bộ, quần áo,... 47.198562407636665Cửa hàng Naranbulag-17 Cửa hàng Naranbulag-1 (cách siêu thị Naranbulag-2 khoảng 74 m về phía đông bắc, gần nhà khách Silver Tree). Những nhà hàng ở Karakorum chủ yếu hoạt động trong mùa hè. 47.19637475511681Nhà hàng Gurvan Tamir1 Nhà hàng Gurvan Tamir (nằm ở phía bắc của dòng kênh), ☎ +976 9902 8273. Đây là một nhà hàng bình dân. Nó phục vụ nhiều món ăn bao gồm cơm trắng, thịt xào sả ớt và canh bí ngô. 47.196091355436195Nhà hàng Zochin Buuz2 Nhà hàng Zochin Buuz (cách nhà hàng Gurvan Tamir chỉ vài ngôi nhà về phía tây), ☎ +976 9933 4604. Có dịch vụ karaoke. Trên tường phòng ăn có nhiều bức tranh vẽ phong cảnh. 47.191429858643396Nhà hàng Tumbaash3 Nhà hàng Tumbaash (Тумбааш) (nằm gần sân chơi cho trẻ em), ☎ +976 9609 7575. Phục vụ nhiều món ăn truyền thống của Mông Cổ như bánh bao hấp (buuz và khoshuur). 47.195614617255735Nhà hàng King4 Nhà hàng King, ☎ +976 9901 5120. Thứ 2: 10:00–00:00. Chủ nhật: 00:00–10:00. Các ngày còn lại: Mở cửa cả ngày. Nhà hàng sang trọng với sân khấu karaoke và bàn bi lắc. 47.19923525948784Nhà hàng Silver Tree5 Nhà hàng Silver Tree (nằm gần cửa hàng Naranbulag-1), ☎ +976 9190 9597. 09:00–12:00 hàng ngày. Khu vực cách tu viện Erdene Zuu khoảng 1,5 km về phía tây có một số địa điểm bán cà phê. 47.194000838913Quán cà phê Tegsh Duuren1 Quán cà phê Tegsh Duuren, ☎ +976 9908 7309. 07:30–22:00 hàng ngày. Phục vụ sữa ngựa lên men (airag, còn được gọi là kumis) và bánh sữa (tsagaan idee). Nơi này còn có một cửa hàng bán đồ lưu niệm. 47.19118065521027Quán cà phê Morin Jim2 Quán cà phê Morin Jim, ☎ +976 9924 2980. 07:00–22:00. 3-5 USD. Karakorum có khá nhiều khách sạn, nhà khách và khu cắm trại. 47.191229876036935Nhà khách Morin Jim1 Nhà khách Morin Jim, trên đường Erdene Zuu (cách tu viện Erdene Zuu khoảng 3 km về phía tây, gần trạm xăng Petrovis), ☎ +976 9924 2980. Các phòng ngủ tại đây khá thoải mái, sạch sẽ và ấm áp. Tuy nhiên, chúng không có phòng tắm vòi hoa sen. Nhà khách có thể giúp bạn thuê ngựa đi dạo (xem trang web). 8 USD. 47.19636417527448Khách sạn Ikh Khorum2 Khách sạn Ikh Khorum (\"Их Хорум\" Зочид буудал, ресторан) (nằm gần kênh tưới tiêu Kharkhorin), ☎ +976 7032 7007. Nằm trên thảo nguyên, đây là một khách sạn hiện đại với nhà hàng, quán bar, bữa sáng miễn phí, Wi-Fi và nhà tắm nước nóng. 47.20835764454169Nhà khách Family3 Nhà khách Family (nằm ở phía bắc thành phố), ☎ +976 9645 8188. Một nhà khách tiêu chuẩn 2 sao với các lều trại (ger), chỗ đốt lửa trại và bữa sáng. Việc hút thuốc bị cấm tại đây. 66 ₮. 47.18772803364308Nhà khách Gaya's4 Nhà khách Gaya's (nằm khá gần nhà khách Morin Jim), ☎ +976 9989 3809. Nhận phòng: 14:00, trả phòng: 11:00. Có Wi-Fi miễn phí, bữa sáng và chấp nhận vật nuôi. 47.19429962971661Khách sạn Mukhlai5 Khách sạn Mukhlai (Мухлай зочид буудал), trên đường Khushuu Tsaidam, ☎ +976 9613 6565. 47.19170911811855Nhà khách Soyombo6 Nhà khách Soyombo (từ nhà khách Morim Jim, hãy đi thêm 448 km nữa về phía đông dọc theo trục đường chính). Giường ngủ ở nhà khách Soyombo tương đối sạch sẽ nhưng hơi chật chội. Giá cả tại đây không đắt lắm. Karakorum có rất ít cơ sở y tế nên du khách được khuyến cáo nên tự mang theo thuốc chữa bệnh nếu cần. 47.19485647928645Bệnh viện huyện1 Bệnh viện huyện (дүүргийн эмнэлэг). Mở cửa từ thứ 2 đến thứ 6. 47.19716130748808Hiệu thuốc Achlal Emiin san2 Hiệu thuốc Achlal Emiin san (Ачлал Эмийн сан) (cách nhà hàng Gurvan Tamir khoảng 119 m về phía đông bắc). Khögnö Tarna là một khu bảo tồn thiên nhiên cách đó khoảng 66 km về phía đông bắc. Cách tốt nhất để đến đây là thuê xe jeep. Tỉnh lỵ Arvayheer nằm cách đó 154 km về phía nam (theo đường bộ). Hành trình từ Karakorum đến đây mất khoảng 2 giờ 37 phút. Khujirt là một thị trấn nghỉ dưỡng ở rất gần Karakorum. Nó có một sân bay nhỏ, nhưng cách nhanh nhất để đến đó là đi xe buýt liên tỉnh, mất 51 phút. Thành phố du lịch Tsetserleg, tỉnh lỵ tỉnh Arkhangai. Terkhiin Tsagaan Nuur (có nghĩa là \"Hồ nước trắng lớn\" trong tiếng Mông Cổ) và miệng núi lửa Khorgo gần đó.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Nam Ossetia", "role": "user" }, { "content": "Nam Ossetia (tiếng Ossetia: Хуссар Ирыстон, Khussar Iryston; tiếng Gruzia: სამხრეთ ოსეთი, Samkhret Oseti; tiếng Nga: Южная Осетия, Yuzhnaya Osetiya) là một vùng ở Nam Kavkaz, nguyên là tỉnh tự trị Ossetia bên trong Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Gruzia, một phần lãnh thổ này đã độc lập trên thực tế khỏi Gruzia kể từ khi lãnh thổ này tuyên bố độc lập thành Cộng hòa Nam Ossetia trong cuộc xung đột Gruzia-Ossetia đầu thập niên 1990. Chính phủ Gruzia phản ứng lại bằng cách bãi bỏ quyền tự trị của Nam Ossetia và cố gắng chiếm lại khu vực bằng vũ lực, điều này đã dẫn đến chiến tranh Nam Ossetia 1991-1992. Có thêm hai cuộc xung đột để cố gắng chiếm lại Nam Ossetia năm 2004 và 2008. Cuộc xung đột cuối cùng đã dẫn đến chiến tranh Nam Ossetia 2008, kết quả là Nga công nhận độc lập cho Nam Ossetia và Abkhazia. Về mặt ngoại giao, hầu hết các quốc gia thành viên của Liên Hiệp Quốc (ngoại trừ Nga, Venezuela, Nicaragua, và Nauru) không công nhận Nam Ossetia mà vẫn tiếp tục xem lãnh thổ này là một bộ phận của Gruzia. Gruzia vẫn giữ quyền kiểm soát với các khu vực phía đông và phía nam của vùng này, nơi mà vào tháng 4 năm 2007, họ đã lập ra một Cơ quan hành chính lâm thời thực thể Nam Ossetia) đứng đầu bởi người Ossetia (các thành viên cũ của chính phủ ly khai) có thể đàm phán với các chính quyền trung ương Gruzia về tình trạng cuối cùng của vùng cũng như giải pháp cho cuộc xung đột. Gruzia không công nhận sự tồn tại của Nam Ossetia như một thực thể chính trị, mà xem như là lãnh thổ của mình, một phần của khu vực Shida Kartli. Tskhinvali - thủ đô và thành phố lớn nhất trong khu vực, nơi chính phủ của Nam Ossetia Leningor (tiếng Nga & Ossetia) / Akhalgori (Gruzia) - một thị trấn nhỏ đã được kiểm soát bởi Gruzia cho đến năm 2008, nơi có Nhà máy bia Lomisi Java - trên danh nghĩa các trung tâm hành chính của huyện Java của Gruzia, nhưng không thuộc kiểm soát của Gruzia Địa hình núi non, sự cô lập hoang dã của là lý do Nam Ossetia đáng để khách đến thăm xứ này. Có nhiều hư hại trong cuộc chiến tranh năm 2008 và việc phục hồi của khu vực này là chậm chạp và bị cản trở bởi nạn tham nhũng, kiểm soát của chính phủ là yếu. Gần 89% của khu vực này có độ cao trên 1.000 m, vùng đồng bằng phía Nam chịu ảnh hưởng của khí hậu cận nhiệt đới cùng mà ban phước cho vùng đất thấp Georgia. Nam Ossetia ngày nay đã bị Nga sáp nhập năm 1801, cùng với Gruzia, và trở thành một phần của Đế quốc Nga. Sau cuộc Cách mạng tháng 10, Nam Ossetia trở thành một phần của nước Cộng hòa Dân chủ Gruzia Menshevik, trong khi miền bắc thành một phần của nước Cộng hòa Xô viết Terek. Vùng này đã trải qua một loạt các cuộc nổi dậy Ossetia với nhiều lần tuyên bố độc lập. Chính phủ Gruzia đã buộc tội người dân Ossetia hợp tác với những người Bolshevik. Dưới thời Liên Xô, Nam Ossetia là một vùng tự trị của nước cộng hòa Gruzia. Khi Liên bang Xô viết giải tán, chính phủ Hoa Kỳ công nhận các biên giới thời trước Hiệp ước Molotov-Ribbentrop năm 1933 của nước này (chính phủ Franklin D. Roosevelt đã thiết lập các quan hệ ngoại giao với Kremlin ở thời điểm cuối năm đó). Vì điều này, chính quyền George H. W. Bush công khai ủng hộ sự ly khai của các nước vùng Baltic, nhưng coi các vấn đề liên quan tới các cuộc xung đột giành độc lập và lãnh thổ của Gruzia, Armenia, Azerbaijan và phần còn lại của Transcaucasus — là phần không thể tách rời của Liên bang Xô viết với các biên giới quốc tế không hề thay đổi từ thập niên 1920 — là vấn đề nội bộ của Liên xô. Năm 1992, Gruzia bị buộc phải chấp nhận ngừng bắn để tránh sự leo thang xung đột với Nga. Chính phủ Gruzia và những người ly khai Nam Ossetia đã đạt được một thỏa thuận ngừng sử dụng vũ lực chống lẫn nhau, và Gruzia cam kết không sử dụng các biện pháp trừng phạt chống Nam Ossetia. Tuy nhiên, chính phủ Gruzia vẫn giữ quyền kiểm soát với những phần nhỏ bên trong Nam Ossetia, gồm cả thị trấn Akhalgori. [23] Một lực lượng gìn giữ hòa bình gồm người Ossetia, người Nga và người Gruzia được thành lập. Ngày 6 tháng 11 năm 1992, Tổ chức An ninh và Hợp tác Châu Âu (OSCE) thành lập một phái bộ ở Gruzia để giám sát chiến dịch gìn giữ hòa bình. Từ đó, cho tới giữa năm 2004 Nam Ossetia nói chung ở trong cảnh hòa bình. Vào tháng 6 năm 2004, căng thẳng bắt đầu tăng lên khi chính quyền Gruzia tăng cường các nỗ lực chống lại nạn buôn lậu trong vùng. Những vụ bắt cóc con tin, bắn giết và thỉnh thoảng cả đánh bom đã khiến hàng chục người thiệt mạng và bị thương. Một thỏa thuận ngừng bắn được ký ngày 13 tháng 8 dù nó liên tục bị vi phạm. Tình hình trở nên rất căng thẳng với mối đe dọa chiến tranh. Moskva và Tskhinvali tỏ ra thận trọng trước những hành động tăng cường binh lực của Gruzia. Chính phủ Gruzia phản đối sự liên tục tăng cường hiện diện về kinh tế và chính trị của Nga trong vùng và phản đối quân đội không bị kiểm soát của phía Nam Ossetia. Nước này cũng coi lực lượng gìn giữ hòa bình là không trung lập và yêu cầu thay thế. Trong những giờ đầu tiên ngày 8 tháng 8 năm 2008, quân đội Gruzia với xe bọc thép đã tổng tấn công vào vùng lãnh thổ Nam Ossetia và pháo kích vào Tskhinvali. Ba chiếc Sukhoi Su-24 của Nga đã xâm phạm không phận Gruzia, tấn công một số mục tiêu trong vùng Tskhinvali. Cùng ngày hôm đó, mười hai lính gìn giữ hòa bình Nga bị thiệt mạng và gần 150 người bị thương. Kể từ khi \"giải phóng\" khu vực, chính phủ Nga đã cố gắng để hợp nhất nó với Nga, nhưng đã không thành công do trở ngại từ cả Georgia và từ Nam Ossetia. Trong khi cuộc xung đột ly khai giữa ngừơ Ossetia với chính quyền trung ương Gruzia đã hạ nhiệt đến một mức độ thấp hơn nhiều so với trong cuộc chiến tranh năm 2008 và mặc dù nặng Nga có lực lượng quân sự \"gìn giữ hòa bình\", sự kiểm soát an ninh và chính phủ đều yếu ớt. Người Ossetia chủ yếu là biết ơn đối với sự can thiệp quân sự của Nga đối với Gruzia. Nhiều người Nam Ossetia chạy trốn trong cuộc chiến năm 2008: dân số năm 2007 là 70.000, trong năm 2012 chỉ còn 55.000 người. Từ Gruzia, bạn sẽ phải lái xe về phía biên giới cho đến khi bạn đến khi một trạm kiểm soát quân đội Gruzia. Xe của bạn sẽ bị kiểm tra, và bạn sẽ bị hỏi về chuyến thăm dự định của bạn. Nếu những người lính đồng ý để cho bạn qua, bạn sẽ lái xe thêm năm cây cho đến khi bạn đạt đến vùng đệm, được kiểm soát bởi quân đội Nga ở vị trí kiên cố và xe bọc thép. Bạn một lần nữa sẽ được bị chặn lại, kiểm tra, và bị đặt câu hỏi. Nếu người Nga quyết định cho bạn vào, bạn sẽ phải tuân theo một nhân viên xe quân đội Nga, mà sẽ đưa bạn đến Bộ Ngoại giao Nam Ossetia đăng ký cho bạn đến. Từ Nga, chạy đếnu Vladikavkaz trong Bắc Ossetia (có xe lửa và máy bay từ Moscow). Sau đó đi đi theo một con đường núi mà đi qua đường hầm Roki. Có xe buýt. Bạn sẽ phụ thuộc vào quyết định của các nhà chức trách Nga, nhưng họ sẵn sàng để cho một số người vào, bao gồm cả các nhà báo. Nếu họ cho phép bạn vào, chỉ đơn giản là lái xe vào đường hầm từ Nga. Khi bạn ra khỏi đường hầm, bạn đã đến Nam Ossetia. Nếu đi du lịch từ Nga, Đại sứ quán Nam Ossetia (9 Kurcovoi Pereylok, 7 (495) 644-27-57) trong Moscow sẽ có thể sắp xếp các tài liệu của bạn. Một thỏa thuận vào cuối năm 2012 hứa hẹn sẽ thiết lập một cơ quan lãnh sự Ossetia Nam trong Vladikavkav, cho đến khi lãnh sự quán đang hoạt động đại diện của Nam Ossetia có trụ sở tại thành phố tại Bộ Ngoại giao, 38 Prospekt Mira.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Kochi", "role": "user" }, { "content": "Kochi là một thành phố thuộc bang của Ấn Độ. Cochin, hay cũng gọi Kochi, là thành phố cảng ở Tây Nam Ấn Độ, ở bang Kerala, bên Biển Ả Rập. Cochin nằm ở phía Bắc của một dải đất hẹp dài khoảng 19 km và rộng ít hơn 1,6 km ở nhiều địa điểm và bị chia ra khỏi lục địa bởi các vịnh nhỏ và các cửa sông chảy từ dãy núi Ghats phía Tây. Trong mùa mưa thì các vịnh lạch nhỏ và cửa sông này có các dòng nước cuồn cuộn chảy còn trong mùa khô một vài nơi chỉ còn sâu ít hơn 61 cm. Do đó, cảng của Cochin chỉ hoạt động các tháng 5 đến tháng 8. Vào mọi lúc, các tàu lớn phải thả neo cách bờ biển 4 km. Cochin là trung tâm cảng quan trọng nhất của bờ biển Malabar, là một trung tâm sản xuất dầu dừa của bang này. Gạo thì được nhập khẩu còn các sản phẩm từ dừa được xuất khẩu. Cochin cũng là có các ngành lớn khác như: đóng tàu, nhà máy gỗ, đánh bắt hải sản, sản xuất thảm xơ dừa. Dân số năm 2001: 596.473. Dân số vùng đô thị là 1.463.000 người. Từ năm 1102, Kochi là kinh đô của Vương quốc Kochi. Người Bồ Đào Nha là những người Châu Âu đầu tiên chiếm Cochin vào năm 1500. Hai năm sau nhà thám hiểm Vasco da Gama đã xây dựng nhà máy ở đây. Pháo đài Châu Âu đầu tiên đã được xây dựng ở Cochin vào năm 1503. Năm 1577, các thầy tu dòng Tên đã xuất bản cuốn sách đầu tiên bằng tiến Ấn Độ tại Cochin. Người Anh đã định cư ở Cochin vào năm 1634 nhưng đã bị người Hà Lan chiếm đóng Cochin đẩy ra khỏi vùng này vào năm 1663. Người Hà Lan sau đó đã phát triển nó thành một trung tâm thương mại quan trọng. Trong quá trình Vương quốc Anh chiếm đóng Ấn Độ người Anh đã chiếm được thành phố năm 1795 nhưng cho phép người Hà Lan quản lý nó cho đến năm 1814 khi nó trở thành vùng đất thuộc Công ty Đông Ấn. Năm 1936 Cochin đã được đặt dưới quyền quản lý trực tiếp của chính quyền Vương quốc Anh ở Ấn Độ và được ban tư cách là một cảng lớn. Năm 1947, Cochin trở thành một phần của Ấn Độ mới độc lập.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Mustafa Kemal Atatürk", "role": "user" }, { "content": "Mustafa Kemal Atatürk (1881 – 10 tháng 11 năm 1938) là một chính khách, người sáng lập nước Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ. Tôi không yêu cầu các bạn chiến đấu, tôi đang yêu cầu các bạn chết. Nhân loại là một cơ thể duy nhất và mỗi quốc gia là một bộ phận của cơ thể đó. Giọng nói của bạn là giọng nói của tôi. Đừng quên điều đó! Mọi thứ chúng ta thấy trên thế giới đều là công trình sáng tạo của phụ nữ. Hỡi những anh hùng đã đổ máu và hy sinh! Nay các bạn đang nằm trên một đất nước thân thiện. Do đó, hãy an nghỉ trong yên bình. Brief biography at Ataturk.com A description and gallery about him Wikipedia có bài viết về: Mustafa Kemal Atatürk Wikimedia Commons có phương tiện liên quan tới: Mustafa Kemal Atatürk", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Vườn quốc gia Yellowstone", "role": "user" }, { "content": "Vườn quốc gia Yellowstone[1] là một vườn quốc gia Hoa Kỳ nằm ở các bang phía tây Wyoming, Montana và Idaho của Hoa Kỳ được thành lập ngày 01 tháng 3 năm 1872. Yellowstone là vườn quốc gia đầu tiên và xưa nhất thế giới, phần lớn ở góc phía đông của Wyoming. Yellowstone nổi tiếng với các loài động vật hoang dã và các điểm địa nhiệt, đặc biệt là mạch nước phun Old Faithful. Ở đây có một số kiểu hệ sinh thái, như kiểu rừng cận núi cao là chủ yếu. Yellowstone là nơi kết thúc phía đông bắc của bình nguyên sông Snake, một vòng cung lớn hình chữ U qua các dãy núi trải rộng từ Boise, Idaho khoảng 640 km (400 dặm Anh) về phía tây. Đặc trưng này đi theo hành trình của mảng Bắc Mỹ trong suốt 17 triệu năm gần đây do nó bị chuyển vận bởi kiến tạo địa tầng ngang qua điểm nóng lớp phủ tĩnh. Cảnh quan của Vườn quốc gia Yellowstone ngày nay là biểu lộ gần đây nhất của điểm nóng này phía dưới lớp vỏ Trái Đất. Hõm chảo Yellowstone là hệ thống núi lửa lớn nhất tại Bắc Mỹ. Nó được gọi là \"siêu núi lửa\" do hõm chảo được hình thành từ các vụ phun trào nổ cực lớn. Hõm chảo hiện tại được tạo ra từ vụ phun trào biến cố địa chất diễn ra khoảng 640.000 năm trước, trong đó giải phóng 1.000 km3 (240 dặm khối Anh) tro, đá và các vật liệu đá mảnh nhiệt. Vụ phun trào này mãnh liệt hơn phun trào núi St. Helens 1980 tới 1.000 lần. Nó tạo ra một miệng núi lửa sâu tới 1 km (0,62 dặm Anh) và kích thước 85 x 45 km (52 x 28 dặm Anh) và ngưng đọng thành Lava Creek Tuff, một thành hệ địa chất đá túp cố kết. Vụ phun trào mãnh liệt nhất đã biết, diễn ra khoảng 2,1 triệu năm trước, phun ra 2.450 km3 (588 dặm khối Anh) vật liệu tro núi lửa và tạo thành thành hệ đá gọi là Huckleberry Ridge Tuff và tạo ra hõm chảo Island Park. Vụ phun trào nhỏ hơn phóng ra 280 km3 (67 dặm khối Anh) vật liệu khoảng 1,2 triệu năm trước, tạo thành hõm chảo Fork Henry và ngưng đọng thành Mesa Falls Tuff. Cả ba vụ phun trào cao đỉnh này đã giải phóng một lượng lớn tro và che phủ phần lớn miền trung Bắc Mỹ, với tro bụi rơi xuống cách xa đó hàng trăm dặm. Lượng tro bụi và khí giải phóng vào khí quyển có lẽ đã gây ra những tác động đáng kể tới các kiểu mẫu thời tiết thế giới và dẫn tới sự tuyệt chủng của nhiều loài, chủ yếu tại Bắc Mỹ. Khoảng 96% diện tích đất dai của vườn quốc gia Yellowstone nằm trong bang Wyoming. Khoảng 3% thuộc lãnh thổ bang Montana và khoảng 1% còn lại thuộc bang Idaho. Vườn quốc gia này dài khoảng 102 km (63 dặm Anh) theo chiều bắc-nam và 87 km (54 dặm Anh) theo chiều đông-tây. Với diện tích 898.317 ha (2.219.789 mẫu Anh), Yellowstone lớn hơn cả cả hai bang là đảo Rhode và Delaware cộng lại. Sông và hồ chiếm 5% diện tích đất, với khu vực chứa nước lớn nhất là hồ Yellowstone có diện tích 35.220 ha (87.040 mẫu Anh). Hồ Yellowstone sâu tới 122 m (400 ft) và có 177 km (110 dặm Anh) đường bờ hồ. Nằm ở cao độ 2.357 m (7.733 ft) trên mực nước biển, hồ Yellowstone là hồ nằm ở độ cao lớn nhất tại Bắc Mỹ. Rừng chiếm 80% diện tích đất đai của vườn, phần lớn diện tích còn lại là đồng cỏ. Đường phân chia lục địa của Bắc Mỹ chạy chéo qua phần tây nam của vườn. Đường phân chia này là một đặc trưng địa hình chia tách các lưu vực chia nước của Thái Bình Dương và Đại Tây Dương. Khoảng một phần ba vườn nằm ở phía tây của đường phân chia này. Nơi phát sinh của các sông Yellowstone và sông Snake là gần nhau nhưng trên hai mặt đối diện nhau của đường phân chia này. Kết quả là nước của sông Snake chảy tới Thái Bình Dương trong khi nước của sông Yellowstone lại chảy tới Đại Tây Dương thông qua vịnh Mexico. Vườn nằm trên cao nguyên Yellowstone, với độ cao trung bình là 2.400 m (8.000 ft) trên mực nước biển. Cao nguyên này có ranh giới ở gần như mọi mặt là các dãy núi của dãy núi Trung Rocky, với độ cao từ 2.743 tới 3.352 m (9.000-11.000 ft). Điểm cao nhất trong vườn là đỉnh Eagle cao 3.462 m (11.358 ft) và điểm thấp nhất là dọc theo lạch Reese (1.610 m hay 5.282 ft). Các dãy núi cận kề như dãy núi Gallatin ở phía tây bắc, dãy núi Beartooth ở phía bắc, dãy núi Absaroka ở phía đông và dãy núi Teton cùng dãy núi Madison ở phía tây nam và tây. Đỉnh núi nổi bật nhất trên cao nguyên Yellowstone là đỉnh Washburn cao 3.122 m (10.243 ft) 1.700 loài cây gỗ và các dạng thực vật có mạch khác là bản địa của vườn quốc gia. Khoảng 170 loài khác là loài xâm lấn không bản địa. Trong số 8 loài cây lá kim đã lập hồ sơ, các rừng thông Lodgepole che phủ 80% tổng số diện tích rừng. Các loài cây lá kim khác, như linh sam cận núi cao, vân sam Engelmann, linh sam Douglas núi Rocky và thông vỏ trắng, được tìm thấy như là các lùm cay thưa thớt trong suốt cả vườn quốc gia. Vào năm 2007, thông vỏ trắng bị nấm gỉ sắt thông vỏ trắng đe dọa; tuy nhiên, nó chủ yếu diễn ra tại các khu rừng phía bắc và tây. Tại Yellowstone, khoảng 7% thông vỏ trắng bị nấm này gây hại, trong khi tại tây bắc Montana thì gần như toàn bộ thông vỏ trắng đều bị nấm gây hại. Dương rung và liễu là các loài cây lá sớm rụng phổ biến nhất tại đây. Các rừng dương rung đã suy giảm đáng kể từ đầu thế kỷ 20, nhưng các nhà khoa học tại Đại học bang Oregon đã góp phần vào việc phục hồi dương rung bằng cách đưa chó sói trở lại đây để làm thay đổi thói quen gặm lá của nai sừng tấm bản địa. Tại đây có vài chục loài thực vật có hoa đã được nhận dạng, phần lớn ra hoa trong khoảng tháng 5 tới tháng 9. Cỏ roi ngựa cát Yellowstone là loài hiếm chỉ tìm thấy tại Yellowstone. Nó có quan hệ họ hàng gần với các loài sinh sống trong khu vực có khí hậu nóng hơn, làm cho nó trở thành kỳ dị tại đây. Khoảng 8.000 cụm loài hoa hiếm này sống tren các vùng đất cát ven bờ hồ Yellowstone, ngay phía trên mực nước. Tại Yellowstone có khoảng 60 loài động vật có vú, bao gồm cả loài nguy cấp là sói xám, các loài bị đe dọa như linh miêu và gấu xám. Các loài thú lớn khác còn có bò bizon, gấu đen, nai sừng tấm, nai anxet, hươu đuôi đen, dê núi, linh dương sừng tỏa, cừu sừng to và sư tử núi. Bắt đầu từ năm 1914, trong cố gắng nhằm bảo vệ quần thể nai sừng tấm, Quốc hội Hoa Kỳ đã cho lập quỹ để sử dụng vào mục đích \"tiêu diệt chó sói, chó đồng cỏ và các động vật khác gây tổn hại cho nông nghiệp và gia súc\" trên các vùng đất công. Các thợ săn của Vườn quốc gia đã thực hiện nhiệm vụ này và vào năm 1926 họ đã bắn giết 136 chó sói và dường như chó sói đã biến mất khỏi Yellowstone. Sự tiêu diệt còn tiếp diễn tới năm 1935 khi Cục Vườn quốc gia chấm dứt hoạt động này. Với sự thông qua của Luật về loài nguy cấp năm 1973 thì chó sói là một trong số những loài động vật có vú được liệt kê đầu tiên. Sau khi chó sói bị tiêu diệt khỏi Yellowstone thì chó sói đồng cỏ trở thành động vật ăn thịt hàng đầu. Tuy nhiên, do nó không thể hạ được những con thú lớn nên quần thú lớn trở nên què quặt và bệnh hoạn. Vào thập niên 1990, chính quyền liên bang đã thay đổi quan điểm về sói. Trong một quyết định gây mâu thuẫn của Cục Cá và Động vật hoang dã Hoa Kỳ, 66 con sói thung lũng Mackenzie, được nhập khẩu từ Canada, đã được du nhập vào vườn quốc gia này. Các cố gắng tái du nhập đã thành công với quần thể tương đối ổn định. Một khảo sát tiến hành năm 2005 thông báo họ phát hiện 13 bầy sói, tổng cộng 118 con tại Yellowstone và 326 trong toàn bộ hệ sinh thái. Thời tiết ở Vườn quốc gia Yellowstone có thể thay đổi rất nhanh từ đầy nắng sang se lạnh và mưa, vì vậy việc mang theo thêm quần áo để phòng khi trời rét là điều rất quan trọng mà có thể được sử dụng khi cần thiết. Tuyết có thể rơi vào Yellowstone tại bất kỳ thời gian của năm. Mùa hè: Nhiệt độ ban ngày thường trong những năm 70 thường giao động vào khoảng 25 °C và đôi khi trong những năm 80 là vào khoảng30 °. Ban đêm thường mát mẻ và nhiệt độ có thể giảm xuống dưới mức đóng băng ở những nơi có độ cao cao hơn. Dông rất phổ biến trong các buổi chiều. Mùa đông: Nhiệt độ thường giao động từ không đến 20 °F (-20 °C và -5 °C) trong suốt cả ngày. Nhiệt độ dưới không trong ban đêm rất phổ biến. Nhiệt độ thấp kỷ lục là -66 °F (-54 °C). Hầu hết các là đề có bán thức ăn và có thể có snack bar. Một số khách sạn và cafeterias như: Canyon Lodge Dining Room. Open June–September. Breakfast 7AM - 10AM, lunch 11:30AM - 2:30PM, dinner 5PM - 10PM. Offers a breakfast buffet, a la carte lunch, and an upscale sit-down dinner. Dress is casual and reservations are not accepted. Dinner entrees include prime rib, stuffed trout, and a decent wine list. $15-$25 per person for dinner. Canyon Lodge Cafeteria. June - September. Breakfast 6:30AM - 11AM, Lunch/Dinner 11:30AM - 9:30PM. A good option for budget dining, with a decent variety of breakfast fare, sandwiches, wraps, and soups. Breakfast from $5, sandwiches and wraps from $7. Canyon Lodge Deli. Open June–September from 7:30AM - 9:30PM (through September), 7:30AM - 7PM (in late September). Snacks, beverages, deli sandwiches and ice cream. Sandwiches from $5. Grant Village Dining Room, ☎ 1-866-439-7375NOCC. Open late May through September. Breakfast 6:30AM - 10AM, Lunch 11:30AM - 2:30PM, Dinner 5PM - 10PM. Upscale dining in Grant Village, with options such as bison top sirloin and wild Alaska salmon. Also offers a breakfast buffet for $12 and lunch options such as burgers and wraps for around $10. Dinner reservations are required, dress code is casual. $20-$30 per person for dinner. Grant Village Lakehouse Restaurant. Open late May through September for breakfast and dinner only.. Located with an excellent lake view, offering casual fare such as burgers, sandwiches and salads. There is also a selection of wines and beers available. $10-$15 per person. Lake Lodge Cafeteria. Open June–September for breakfast, lunch and dinner. Cafeteria dining including standard breakfast options, sandwiches, salads, and soups. $6-$12 per person. Lake Yellowstone Hotel Dining Room, ☎ 1-866-439-7375NOCC. Open early May through late September. Breakfast 6:30AM - 10:30AM, Lunch 11:30AM - 2:30PM, Dinner 5PM - 10PM. Upscale dining in the Lake area. Continental breakfast and breakfast buffet available daily, lunch options include specialty sandwiches and burgers. Dinner options include lobster ravioli and rack of lamb. Approximately seventy wines are available on the wine list. Dinner reservations recommended, dress code is casual. Lake Deli. Open late May to late September. Breakfast 6:30AM - 10:30AM, Sandwiches 10:30AM - 8:30PM. Deli sandwiches, soups, non-alcoholic beverages and cookies. $6-$10 per person. Mammoth Hotel Dining Room, ☎ 866-439-7375NOCC. Open early may through early October and late December through early March. Breakfast 6:30AM - 10AM, Lunch 11:30AM - 2:30PM, Dinner 5PM - 10PM. Upscale dining including options such as bison top sirloin and stuffed chicken breast. A decent wine list is also available. Reservations suggested during the winter season. $15-$25 per person. Mammoth Terrace Grill. Open late April through mid-October. The breakfast menu includes sandwiches, cereals, juice and coffee. The deli menu includes burgers, chicken sandwiches, salads, value meals and hand-dipped ice cream. Old Faithful Inn Bear Paw Deli. Open mid-May through mid-October from 6AM to 8PM. Deli sandwiches, continental breakfast, non-alcoholic beverages, beers and wine. $7-$10 per person. Old Faithful Inn Dining Room, ☎ 1-866-439-7375NOCC. Open mid-May through mid-October. Breakfast: 6:30AM - 10AM, Lunch 11:30AM - 2:30PM, Dinner 5PM - 10PM. Breakfast buffet $12 per person, lunchtime \"western\" buffet is $14 per person and dinner buffet is $26 per person. Alternately, a standard menu is available for any meal featuring upscale options. A decent wine list is available. Dinner reservations are recommended, dress code is casual. $20-$30 per person. Old Faithful Lodge Cafeteria and Bake Shop. Open early May through early October. Offers lunch and dinner from various serving stations including sandwiches, meatloaf, turkey, salads, etc. Outside of the cafeteria is the snack shop, offering fresh-baked muffins, bagels, sandwiches and soft-serve ice cream. $7-$12 per person. Old Faithful Snow Lodge Obsidian Dining Room. Open during the summer from early May through late October (breakfast and dinner) and in the winter from mid-December through early March (breakfast, lunch and dinner). Upscale dining including bison short ribs and wild Alaska salmon. Seating is first-come, first served for all meals. Breakfast is à la carte. Dinner reservations required in winter. $20-$30 per person. Old Faithful Snow Lodge Geyser Grill. Open during the summer from late April through early November and in the winter from mid-December through mid-March. A take-out restaurant offering breakfast, lunch and dinner and specializing in burgers, chicken sandwiches, value meals, deli sandwiches, salads and more. The ceiling of the restaurant features whimsical character carvings. A small selection of beer and wine is also served. $6-$9. Roosevelt Lodge Dining Room. Early June through early September. Breakfast 7AM - 10AM, Lunch 11:30AM - 4:30PM, Dinner 4:30PM - 9:30PM. Old West \"cowboy\" style dining including such fare as \"Teddy's top sirloin\" and mesquite smoked chicken. \"After dinner libations\" include an extensive selection of beers, wines and cocktails. $20-$25 per person. Roosevelt Old West Dinner Cookout. Early June through early September. After a ride via horse or wagon to the cookout site guests are given a steak and all-you-can-eat sides. Entertainment is provided at the cookout, usually a cowboy singer. $57 by wagon, $75 for a one hour horse ride, $84 for a two hour horse ride.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Danh ngôn tình yêu", "role": "user" }, { "content": "Tình yêu trông từ xa giống như giọt mật nhưng khi đến gần thì lại là một giọt nước mắt long lanh. Lope de Vega Tình yêu chân thật không phân biệt giai cấp tuổi tác, địa vị danh vọng... Nó san bằng tất cả. Nó là vị thần của tình cảm. Lope de Vega. Chân lý cuối cùng trên cõi đời vẫn chỉ là tình yêu. Yêu là sống và còn sống là còn yêu. Voltaire Yêu là khổ , không yêu là lổ . Thà chịu khổ chứ ai chịu lổ bao giờ", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Melbourne", "role": "user" }, { "content": "Melbourne (Meo-bơn hay Meo-bờn) là thủ phủ của tiểu bang Victoria và là thành phố lớn thứ nhì của Úc. Với điều kiện khí hậu ôn hoà, lại sở hữu nhiều di sản văn hoá và kiến trúc cận đại, Melbourne đã phát triển thành một thành phố sôi động và là nơi giao thoa của gần 140 nền văn hoá. Đây còn là \"kinh đô\" văn hoá, nghệ thuật và thể thao của xứ chuột túi và là trung tâm du học lớn của sinh viên quốc tế đến Úc. Nhờ hệ thống công viên cây xanh dày đặc, mạng lưới giao thông công cộng thuận lợi và mức sống cao, ổn định, trong nhiều năm gần đây, thành phố thường xuyên được bầu chọn đứng đầu trong danh sách các nơi đáng sống nhất trên thế giới. Hiện nay, tên gọi Melbourne thường được dùng để chỉ một vùng đô thị rộng 9.993 km2 với hơn 5 triệu cư dân bao trọn phần phía Bắc và phía Đông của vịnh Port Phillip nằm ở phía nam tiểu bang Victoria. Về hành chính, đây cũng là tên gọi của khu vực nội đô (City hoặc CBD) và chính quyền địa phương quản lý khu vực trung tâm của vùng đô thị này. Quá trình hình thành Melbourne gắn liền với công cuộc định cư của người Anh tại châu Úc những năm 1830, khi đoàn thương gia và nông dân từ đảo Tasmania ngày nay đến vùng vịnh Melbourne và ký thoả thuận \"mua đất\" với bộ tộc thổ dân bản địa. Các lớp cư dân đầu tiên nhanh chóng dựng nhà và canh tác trên vùng đất mới. Năm 1837, nhà cầm quyền thuộc địa New South Wales đặt tên cho thị trấn mới thành lập là Melbourne theo tước hiệu của ngài William Lamb (tức Tử tước Melbourne), thủ tướng Anh quốc đương thời. Năm 1839, chính quyền đặt tên vùng đất mới là Port Phillip, đặt làm một quận trực thuộc và phân cho ông Charles La Trobe quản lý về hành chính. Năm 1851, vùng đất bang Victoria ngày nay được điều chỉnh tách khỏi New South Wales để trở thành thuộc địa mới lấy tên nữ hoàng Victoria. Chỉ vài ngày sau, vàng được tìm thấy ở vùng nội địa phía Tây Bắc tiểu bang khiến Melbourne đón một cuộc đổ xô tìm vàng lớn trong khoảng gần hai thập niên. Lợi nhuận từ vàng và làn sóng đầu tư từ khắp nơi trên thế giới đã đem đến cho Melbourne thời kỳ phồn vinh tột bậc mà người đương thời gọi là \"Marvellous Melbourne\" (tức Melbourne Kỳ diệu). Đồng thời, lượng tài chính khổng lồ cũng góp phần xây dựng các công trình nguy nga tráng lệ và các công viên, vườn hoa rộng lớn và thơ mộng. Sự phồn vinh đó đã giúp thành phố đăng cai Triển lãm thế giới năm 1888 và trở thành thành phố lớn nhất Nam bán cầu trong suốt hàng chục năm sau này. Năm 1901, Liên bang Úc được thành lập từ các thuộc địa cũ của Anh, Melbourne được chọn là thủ đô tạm thời của quốc gia non trẻ. Từ đó đến khi khánh thành thủ đô Canberra năm 1927, Nghị viện liên bang được đặt tại Toà nghị viện Victoria. Sau Chiến tranh thế giới thứ 2, Melbourne đón nhận làn sóng nhập cư từ Châu Âu, mà đa phần là từ Ý và Hy Lạp. Trong thập niên 1970, thành phố lại đón thêm lượng người di cư mới đến từ các nước Đông Nam Á, điển hình là Việt Nam và Campuchia. Nằm ở vùng giao thoa giữa lục địa khô cằn phía Bắc và vùng biển lạnh phía Nam, thời tiết Melbourne dễ bị tác động bởi các luồng gió khác nhau, khiến nó thường xuyên thay đổi bất chợt. Nếu bạn hỏi bất kỳ người dân địa phương mô tả thời tiết của Melbourne, \"bốn mùa trong một ngày\" là câu trả lời bạn sẽ nhận được. Khí hậu của Melbourne được xếp vào kiểu ôn đới hải dương, với mùa hè ấm áp và mùa đông lạnh. Trong suốt mùa hè tháng 12 đến tháng 2, nhiệt độ dao động quanh mức 26-30 °C (79-86 °F) vào ban ngày. Tháng 1 và tháng 2 thường có những đợt nóng cao điểm, với nền nhiệt dao động từ 35-45 °C và kéo dài 3-4 ngày liên tiếp. Mưa gió hiếm khi là một vấn đề tại Melbourne. Với khoảng 600 mm lượng mưa hàng năm, Melbourne được chỉ có một nửa so với lượng mưa của Sydney. Tháng 10 thường là tháng nhiều mưa nhất. Mùa đông (tháng 6 - 8) thường mát mẻ với ngày nhiều nhiều mây xen lẫn một số ngày trời trong xanh nắng ấm. Nhiệt độ trong mùa đông có thể dao động từ mức thấp 2 °C (36 °F) lên mức cao vào ban ngày đến 19 °C (66 °F). Nhiệt độ thấp nhất ghi nhận ở Melbourne là -2,8 °C (27 °F) vào năm 1869. Tuyết nhẹ đã được ghi nhận trong và xung quanh Melbourne trong những tháng mùa đông chỉ là một vài lần trong thế kỷ qua. Tuyết thường rơi ở vùng núi phía Đông thành phố, cách từ 3 tiếng lái xe trở lên. Cách tốt nhất là nên đến thăm Melbourne vào mùa thu và mùa xuân - nhiệt độ trong giai đoạn này thường rất dễ chịu, mà không bị mức cao không thể chịu và ấm áp vào ban ngày thường ở độ tuổi 20 °C (70 °F). Với thời tiết tự nhiên và không thể đoán trước như vậy, sẽ rất khó khăn để quyết định cần mặc gì khi ra đường tại Melbourne. Một mẹo phổ biến là mang theo áo khoác nhẹ và một chiếc ba lô hoặc túi xách con bên mình. Một chiếc ô cũng rất thuận tiện trong những ngày mưa được dự đoán hoặc bầu trời có màu xám khó chịu. Sân bay quốc tế chính của Melbourne là Phi trường Quốc tế Melbourne Tullamarine (mã IATA: MEL) nằm ở phía Tây Bắc vùng đô thị thành phố. Đây còn là đầu mối hàng không nội địa và quốc tế lớn của nước Úc. Ngoài ra còn có sân bay Avalon (mã IATA: AVV) nhỏ hơn nằm khá xa về phía Tây Nam, chuyên phục vụ một số chuyến bay nội địa giá rẻ và đường bay mỗi ngày 2 chuyến của AirAsia. Hai sân bay khác nhỏ hơn là Essendon và Moorabbin chuyên phục vụ các đường bay nội địa đi các vùng phụ cận và các máy bay cá nhân, thuê chuyến. Ga tàu hoả chính và đầu mối giao thông liên vùng của Melbourne đặt tại nhà ga Southern Cross toạ lạc tại phía Tây khu trung tâm thành phố. Nhiều tuyến tàu điện metro và tram đô thị đều đi ngang qua nhà ga này. V/Line: hệ thống tàu hoả nội địa tiểu bang Victoria, với nhiều tuyến nhánh đi các thành phố khác trong tiểu bang như Geelong, Ballarat, Bendigo, Bairnsdale và Albury (bang New South Wales). V/Line cũng vận hành cả xe khách đi nhiều thành phố nhỏ hơn, và đi các bang khác như Canberra và Adelaide. Khách có thể đi tàu hoặc mua vé kết hợp tàu và xe khách. NSW Trainlink: hãng vận tải đường sắt của bang New South Wales, vận hành chuyến tàu hoả nối Melbourne và Sydney. Hành trình kéo dài hơn 11 tiếng với 2 chuyến/ngày khởi hành từ mỗi đầu bến. Vé phải đặt trước trên mạng. The Overland: tuyến đường sắt nối Melbourne đến Adelaide kéo dài 11 tiếng, chủ yếu phục vụ du lịch và chỉ chạy 2 lần/tuần từ mỗi đầu bến. Du khách từ Sydney có thể lái xe đến Melbourne qua Xa lộ Hume (Hume Highway). Hành trình thẳng từ Sydney đến Melbourne qua vùng đồng quê không quá nhiều đồi dốc, nếu chạy không ngừng nghỉ chỉ mất khoảng hơn 10 tiếng đồng hồ. Nếu đi từ Canberra, hành trình chỉ mất khoảng hơn 7 tiếng. Nếu muốn ngắm phong cảnh dọc theo bờ biển Đông Nam, khách có thể đi theo đường Quốc lộ số 1 (Princes Highway), với chặng hành trình dài hơn, tuy nhiên có nhiều cơ hội khám phá và chiêm ngưỡng thiên nhiên kỳ vĩ. Từ Adelaide, khách có thể lái xe trong khoảng 9 tiếng nếu đi theo tuyến đường ngắn nhất. Firefly và Greyhound là hai nhà xe chở khách chính và duy nhất từ Sydney về Melbourne, với hai chuyến/ngày từ mỗi đầu bến. Khách từ Canberra chỉ có lựa chọn duy nhất là Greyhound (2 chuyến/ngày). Trong khi đó, khách từ Adelaide muốn đến Melbourne, chỉ có thể đi xe của Firefly (2 chuyến/ngày). V/Line cũng phục vụ các tuyến xe khách tới các đô thị phụ cận Melbourne và các đô thị nội thuộc tiểu bang không có tàu hoả phục vụ. Ngoài ra, khi tàu hoả V/Line ngưng hoạt động do sửa chữa, hành khách được chuyển sang xe khách V/Line thay thế. Là một đô thị lớn nhất nhì của Úc, Melbourne sở hữu mạng lưới đường bộ, đường sắt và hệ thống giao thông công cộng phủ rộng khắp. Đối với các du khách ẩm thực, Melbourne là một trong những điểm đến tốt nhất trên thế giới. Có nhiều nhà hàng với đủ loại ẩm thực phong phú với giá cả phải chăng, chất lượng cao đại diện cho hầu hết các món ăn. Ăn uống nhà hàng là rẻ hơn so với ở Tây Âu nhưng không phải là giá cả phải chăng như Bắc Mỹ. Dịch vụ trong các nhà hàng của Úc có thể kín đáo hơn so với ở Bắc Mỹ. Mặc dù nhân viên phục vụ tại Úc được trả tiền nhiều hơn đáng kể so với các đối tác của họ ở Bắc Mỹ và tiền tip là không bắt buộc, thường người ta cho tiền tip 10% cho dịch vụ tốt trong các nhà hàng cao cấp. Các món ăn tuyệt vời có thể được tìm thấy rải rác khắp tất cả các bên trong (và một số bên ngoài) vùng ngoại ô, trong khi một số khu phố nào đó đã trở điểm thu hút đối với cư dân và nhà hàng của một số quốc gia cụ thể. Một phạm vi rộng lớn các nhà hàng và quán cà phê cung cấp thực phẩm chất lượng cao, và đại diện cho các nền văn hóa khác nhau và các quốc gia, nằm rải rác trong trung tâm thành phố, Southbank, Carlton (chủ yếu là món Ý và phục vụ khách du lịch), đường Victoria ở Richmond (nhiều quán bình dân nổi tiếng của người Việt Nam và Đông Nam Á), Docklands, South Yarra và Prahran. Sydney Road ở Brunswick và Coburg được biết đến với các nhà hàng Trung Đông, nhà hàng Lebanon, Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ. Các khu du lịch nổi tiếng của St Kilda cung cấp một phạm vi rộng lớn của các nhà hàng và quán cà phê chất lượng tốt, đặc biệt là trên Acland Street, và Fitzroy Street. Các nhà hàng khoai tây chiên và cá kiểu Anh rải rác khắp các vùng ngoại ô - đặc biệt là ở khu vực bờ vịnh. Souvlaki và gyros đang rất phổ biến ở Melbourne và các cửa hàng phong phú thông qua các vùng ngoại ô trong và ngoài. Nhật Bản nori cuộn và sushi là rất phổ biến và nhiều cửa hàng thông qua các thành phố và vùng ngoại ô bán các mặt hàng. Có một sự tập trung của các quán cà phê châu Phi trong Nicholson St, Footscray và Racecourse Road, Flemington. Phần lớn phục vụ cho một phạm vi nhỏ các món của ẩm thực Ethiopia và cà phê, và là nới đến thường xuyên của dân châu Phi địa phương. Abyssinian (www.theabyssinian.com.au) là một nhà hàng Eritrea / Ethiopia cũng như coi phổ biến cho người dân địa phương và khách du lịch cho một bữa ăn tối phức tạp hơn. Các loại thực phẩm hầm được phục vụ trên một bánh lớn ở giữa bàn. Mọi người đều ăn với bàn tay của họ mà là lộn xộn nhưng vui vẻ. \"Ẩm thực Úc\" là một khái niệm mơ hồ có thể bao gồm thực phẩm bản địa truyền thống và cách pha cà phê hiện đại chịu ảnh hưởng quốc tế. Các món như thịt đà điểu Úc và thịt chuột túi là bất thường, và có nhiều khả năng chỉ có thể được tìm thấy tại các nhà hàng sang trọng cao cấp như một mặt hàng đặc sản. Tuy nhiên bạn có thể tìm thấy món bít têt chuột túi lớn tại khách sạn Napier (Napier St, Fitzroy) giá khoảng 20$, hoặc tại Lâu đài Edinburgh quán rượu trên Sydney Rd, Brunswick cho khoảng $ 10. Bánh nhân thịt có sẵn từ tiệm bánh và cửa hàng tiện lợi. Phong cách đặc sản chất lượng cao ăn có sẵn trong nhiều của một quán cà phê ở đường nhỏ của trung tâm Melbourne. Nhiều đặc sản chất lượng phong cách thực khách cao có thể được tìm thấy bên ngoài thành phố, trong phố Acland, St Kilda. Ẩm thực Trung Hoa có một truyền thống lâu đời ở Melbourne và có một số lượng lớn và loạt các nhà hàng chất lượng. Nhiều nhà hàng trong khu phố Tàu ở Little Bourke Street, trung tâm thành phố. Họ cũng được hiện diện ở các vùng ngoại ô trong và ngoài, với nồng độ trong Richmond, Footscray, và ngoại ô Box Hill, Glen Waverley và Springvale. Hầu hết các thực phẩm có phong cách chế biến Hoa Nam (Quảng Đông), mặc dù các món yêu thích Hoa Bắc như bánh bao cũng có sẵn. Ăn dim sum, được tiêu thụ hoặc trong bữa ăn sáng hoặc ăn trưa (gọi là yum cha hoặc \"uống trà\" trong tiếng Quảng Đông) là một trò tiêu khiển chủ nhật rất phổ biến cho người Úc thuộc mọi sắc tộc. Nếu bạn sau khi một lựa chọn quán bình dân (giá bữa ăn $ 5-10), hãy thử nhà bánh bao của Camy (bánh bao phong cách Thượng Hải) trên Tattersalls Lane trong khu vực trung tâm. Đường Lonsdale trong Trung tâm thành phố là khu vực Hy Lạp của Melbourne với những quán bar, quán cà phê và nhà hàng, và các cửa hàng bánh. Nhà hàng Hy Lạp và các cửa hàng thực phẩm có thể được tìm thấy ở Sydney Road ở Brunswick, đường Swan, Richmond, Coburg và Oakleigh ở phía đông vùng ngoại ô phía nam có nhiều quán cà phê Hy Lạp phục vụ bánh ngọt và Souvlaki tốt. Nhà hàng Ấn Độ có thể được tìm thấy trên khắp Melbourne, đặc biệt là ở các thành phố, North Melbourne, và ngoại ô phía đông bên trong như Richmond và Hawthorn. Ngoài ra còn có nhiều quán bar ăn Ấn Độ ở thành phố phục vụ món cà ri và samosas giá rẻ nhưng ngon, quán cà phê theo phong cách. Thực phẩm Nepal cũng rất phổ biến ở Melbourne, và một số nhà hàng có cả Nepal và ẩm thực Ấn Độ trên thực đơn của họ. Một số lượng ngày càng tăng của các nhà hàng Ấn Độ cung cấp dịch vụ giao hàng tận nhà. Các khu tập trung đông người Việt của Melbourne gồm có Footscray, North Richmond và Springvale. Du khách tới những nơi này có thể tìm thấy nhiều quán phở, tiệm bánh mì, và các nhà hàng đặc sản Việt Nam và châu Á. Nhiều nhà hàng Việt cũng đã xuất hiện trên các tuyến phố ở Trung tâm thành phố như Swanston, Elizabeth và Flinders. Tuy nhiên để thuận tiện cho các thành phố và giá cả hợp lý, đường Victoria trong North Richmond là thích hợp nhất cho bạn.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "George Halas", "role": "user" }, { "content": "George Stanley Halas Sr. (/ˈhæləs/; February 2, 1895 – October 31, 1983), còn được gọi là \"Papa Bear\" and \"Mr. Everything\", là một cầu thủ và huấn luyện viên bóng đá người Mỹ. Chưa có ai từng cố gắng hết sức mình mà lại hối tiếc vì điều đó. Nobody who ever gave his best regretted it. Đừng bao giờ tập luyện những thứ mà anh không bao giờ đưa vào trận đấu. Don't do anything in practice that you wouldn't do in the game. Wikipedia có bài viết về: George Halas", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Busan", "role": "user" }, { "content": "Busan là thành phố Hàn Quốc. Busan hay còn được gọi là Pusan là thành phố cảng lớn nhất của Hàn Quốc. Busan là thành phố lớn thứ hai tại Hàn Quốc sau Seoul. Những khu vực đông dân nhất của thành phố được xây dựng trong những thung lũng hẹp nằm giữa hai con sông Nakdong (Lạc Đông) và Suyeong (Thủy Doanh), với những dãy núi cắt qua nhiều khu của thành phố. Busan là địa điểm tổ chức của Đại hội Thể thao Châu Á 2002 và hội nghị APEC 2005 tại Hàn Quốc. Về mặt hành chính, Busan được coi là một khu vực đại đô thị tự quản. Vào ngày 14 tháng 11 năm 2005, thành phố Busan chính thức tuyên bố làm ứng cử viên đăng cai Thế vận hội Mùa hè 2020. Nằm ở mũi phía nam của bán đảo Triều Tiên và với hơn 3,6 triệu người, Busan là thành phố lớn thứ hai của Hàn Quốc và được biết đến với những bãi biển của nó, hải sản và các sự kiện như Liên hoan phim quốc tế nổi tiếng của thành phố địa phương. Nó thu hút những người tìm kiếm một bầu không khí trở lại thoải mái hơn so với Seoul cũng như sở hữu một sự tinh tế quốc tế, với thủy thủ từ khắp nơi trên thế giới Trooping qua và một số lượng ngày càng tăng của khách du lịch. Busan được coi như thủ đô mùa hè của Hàn Quốc. Vào mỗi mùa hè, người dân Hàn Quốc lại kéo đền những bãi biển tuyệt đẹp ở Busan, trong đó nổi tiếng nhất là bãi biển Haeundae (Hải Vân Đài). Công viên Quốc gia Taejongdae trên đảo Yeongdo thì lại thu hút du khách với những vách đá dốc đứng hướng ra phía biển. Khu phố thương mại dành cho người nước ngoài tại Busan, hay còn được gọi là \"phố Texas\" nằm gần cảng Busan là nơi có nhiều người nước ngoài sinh sống, trong đó có người Nga. Khu vực này cũng có một khu Chinatown sầm uất với sự hiện diện của một cộng đồng người Trung Quốc. Những cơ sở thương mại ở đây được dựng nên từ thập niên 1940 và thập niên 1950, chủ yếu phục vụ cho lính Mỹ đóng tại đây thời chiến tranh. Thành phố Busan rất nổi tiếng với Liên hoan phim quốc tế Busan, một trong những liên hoan phim lớn nhất châu Á và thu hút sự tham dự của nhiều bộ phim cũng như khách du lịch trên thế giới mỗi năm. Busan Biennale, một liên hoan nghệ thuật đương đại quốc tế được tổ chức hai năm một lần cũng thu hút rất nhiều nghệ sĩ và khách du lịch đến thành phố này với nhiều tác phẩm nghệ thuật thuộc nhiều lĩnh vực. Thời gian đầu, khu vực thành phố Busan ngày nay được gọi là quốc Geochilsan, một trong những trung tâm của những thủ lĩnh Thần hàn (진한 Jinhan) trong thế kỉ 2 và thế kỉ 3. Sau đó, vùng này trở thành một phần của vương quốc Tân La và đổi tên thành quận Geochilsan. Trong khoảng những năm 300-400, trong thời kỳ Tam Quốc Triều Tiên, vùng đất Busan được cai trị bởi những vị thủ lĩnh đầy quyền lực. Đến năm 757, quận Geochilsan đổi tên lại thành Dongnae (Đông Lai), cái tên vẫn còn tồn tại đến ngày nay. Vào đầu thế kỉ 15, chính quyền Triều Tiên chọn Busan là điểm giao thương với Nhật Bản và cho phép người Nhật được định cư sinh sống tại đây. Trong khi những khu kiều dân của người Nhật tại các vùng Ulsan (Uý Sơn) và Jinhae (Trấn Hải) suy tàn sau đó, thì khu định cư của người Nhật tại Busan, gọi là khu Waegwan (Oa Quán) lại phát triển nhanh chóng cho đến khi xảy ra cuộc chiến tranh xâm lược của Nhật Bản vào Triều Tiên năm 1592. Sau chiến tranh, quan hệ ngoại giao với Nhật Bản được tái thiết lập năm 1607 và Triều Tiên cho phép Waegwan được xây dựng lại và tiếp tục phát triển nhanh chóng, đóng vai trò quan trọng trong giao thương giữa hai nước Triều Tiên và Nhật Bản. Năm 1876, Busan trở thành thương cảng quốc tế đầu tiên của Triều Tiên. Trong thời kỳ cai trị của Nhật Bản, Busan tiếp tục giữ vai trò như một hải cảng quan trọng. Busan là thành phố đầu tiên của Triều Tiên có đường xe lửa chạy bằng hơi nước trước khi được điện khí hóa vào năm 1924. Trong cuộc Chiến tranh Triều Tiên, Busan là một trong số ít những vùng ở miền nam chưa hề bị rơi vào tay quân cộng sản Bắc Triều Tiên. Do đó, nó đóng vai trò như một nơi tị nạn của nhiều người Triều Tiên trong chiến tranh và từng là thủ đô lâm thời của Hàn Quốc. Quân đội của Liên Hiệp Quốc đã xây dựng một bức thành lũy lớn bao quanh thành phố Busan vào mùa hè và mùa thu năm 1950. Giống như Seoul, Busan là một khu vực đại đô thị có chính quyền tự quản và ngày nay tiếp tục đóng vai trò một cảng biển lớn và quan trọng bậc nhất của Hàn Quốc. Năm 1957, thành phố Busan mới chỉ được chia thành 6 khu. Nhưng ngày nay, Busan đã được chia thành 15 khu và 1 quận: 8Khu Bắc (Bắc khu) Khu Busanjin (Phủ Sơn Trấn khu) Khu Đông (Đông khu) Khu Dongnae (Đông Lai khu) Khu Gangseo (Giang Tây khu) Khu Geumjeong (Kim Tỉnh khu) Khu Haeundae (Hải Vân Đài khu) Khu Trung (Trung khu) Khu Nam (Nam khu) Khu Saha (Sa Hạ khu) Khu Sasang (Sa Thượng khu) Khu Tây (Tây khu) Khu Suyeong (Thủy Doanh khu) Khu Yeongdo (Ảnh Đảo khu) Khu Yeonje (Liên Đê khu) Quận Gijang (Ky Trương quận) Sân bay quốc tế Gimhae (Hán-Việt: Kim Hải quốc tế không cảng) (Hangul: 김해 국제 공항hanja:金海國際空港; La Mã hoá chữ Hàn: Gimhae Gukje Gonghang; McCune-Reischauer: Kimhae Kukche Konghang) (trước đây là Sân bay quốc tế Kimhae) (IATA: PUS, ICAO: RKPK) là sân bay tại phía Tây của Busan ở Hàn Quốc. Sân bay này mở cửa năm 1976. Một nhà ga quốc tế mới đã được hoàn thành tháng 31/10/2007. Busan được kết nối rất tốt vào mạng lưới đường sắt Hàn Quốc và một trung tâm chính cho các đoàn tàu KTX nhanh chóng và hiệu quả. KTX [1] xe lửa kết nối Seoul với Busan qua Daegu và Daejeon. Thời gian hành trình thay đổi từ 120 đến 150 phút (₩ 55.500). Vé có thể mua tại các máy bằng tiếng Anh nhưng truy cập tự động có sẵn để mua hàng với quá. Vé có thể mua trên Internet Korail [2] trang web với một thẻ tín dụng quốc tế và đón tại hầu hết các trạm. (Điều này rất hữu ích khi lập kế hoạch đi du lịch vào thời gian cao điểm, khi tất cả các vé có thể nhanh chóng bán ra) Bạn có thể nhận vé tại nhà ga gần nhất trước nếu bạn thích. Khách trên KTX được yêu cầu giữ yên tĩnh nhưng đây không phải là luôn luôn như vậy. Hạng nhất cung cấp một chỗ ngồi thoải mái hơn và vé nâng cấp có thể được mua trên đường. Đồ ăn nhẹ có thể được mua trên các đoàn tàu sử dụng các máy bán hàng tự động hoặc từ một tiếp viên. Mỗi xe có một kết nối Wi-fi miễn phí tốc độ nhanh mặc dù có thể bị gián đoạn trong đường hầm. Xe lửa khác, chẳng hạn như Saemaeul và Mugunghwa kết nối Busan với các thành phố lớn khác. Chúng có giá vé rẻ hơn mặc dù chậm hơn nhiều so với KTX. Bãi biển Haeundae (해운대), gần Trạm Haeundae, đường thoát 5. Một trong những điểm đến mùa hè phổ biến nhất ở Hàn Quốc. Bãi biển Haeundae thu hút khách du lịch từ khắp nơi trên cả nước và được thực sự quá tải vào cuối tháng Bảy và đầu tháng Tám. Ghế xếp và lọng có sẵn cho thuê với giá 10.000 won. Có rất nhiều khách sạn bao gồm dây chuyền quốc tế gần với Thủy cung Busan là trên bãi biển phía trước. Vào một ngày trời, đảo Tsushima (Nhật Bản) có thể được nhìn thấy. Trong mùa đông bãi biển là nhiều hơn yên tĩnh, mặc dù các sự kiện khác nhau như ​​Liên hoan phim Pusan và Polar Bear Swim được tổ chức ở đây. Đi từ bãi biển ở thị trấn Haeundae có một số nhà hàng tuyệt vời và một loạt các cửa hàng, mặc dù nhiều người được ẩn đi. Khám phá các đường phố phía sau phía trước đại lộ bãi biển. Bể cá Busan, Heaundae Beach (Line 2 - Ga Haeundae. Đi bộ trực tiếp đến bãi biển từ nhà ga. ), ☎ +82 051-740-1700. Đây là bể cá lớn nhất tại Hàn Quốc với tiện nghi tuyệt vời và hiển thị tuyệt vời. Ngoài ra còn có một chuyến đi 3D có giá trị kiểm tra ra. ₩17,000. Đảo Dongbaek (Dongbaekseom), Bãi biển Haeundae, bên cạnh Westin Hotel (Tại bãi biển Haeundae rẽ phải và đi bộ đến khách sạn Westin. Đi bộ quanh đảo bắt đầu từ đó.). Dongbaekseom không phải là một hòn đảo thực sự, nhưng một khu rừng với Camellia và cây thông qua các khách sạn Westin. Nó cung cấp một đi bộ ven biển pleasent và ngắn, và Trung tâm Hội nghị APEC (với quan điểm tuyệt vời của Busan) có thể được visted ở đây là tốt. Đồi Dalmaji, Haeundae (Từ trạm Haeundae (Tuyến 2) nó có lẽ là dễ nhất để có một chuyến đi taxi ngắn. Nếu không, bạn có thể đi bộ đến cuối phía đông của Haeundae Beach (Mipo) và leo lên ngọn đồi nhỏ đến lúc bắt đầu của Dalmaji). Đây được coi là \"con đường lãng mạn\" của Busan, và trèo lên một ngọn đồi nhìn ra biển. Nó thường được gọi là Montmartre của Busan bởi người dân địa phương, mặc dù hai địa chỉ chia sẻ các thuộc tính của lãng mạn và trên một ngọn đồi. Phần lớn du khách là các cặp vợ chồng ở mọi lứa tuổi tìm kiếm một trải nghiệm lãng mạn. Trên đường đi có rất nhiều phòng trưng bày và ở phía trên có được xem khu vực, quán cà phê, cũng như một giảng đường với một phông nền đại dương ấn tượng. Đường MoonTan (문탠로드), Haeundae (Nửa đường lên đồi Dalmaji (trên)). Đây là một quảng đi bộ trong rừng đẹp, dọc bờ biển trên Dalmaji Hill với Lookout ấn tượng ở giữa. Vào ban đêm con đường được thắp sáng. 'Bãi biển Gwangalli (광안리 Gwangalli), gần ga Gwangan (đường tàu điện ngầm số 2, xuất cảnh 3 hoặc 5) và đi bộ 5 phút. Từ ga Busan, đi xe buýt thành phố số 41, 42, 140, 239, 240, 139 và xuống tại bãi biển Gwanganlli. Trải nghiệm tốt nhất vào ban đêm khi Cầu lớn Gwangan được chiếu sáng. Khu vực này là tương tự như Haeundae nhưng nhỏ hơn và ít lên quy mô. Có rất nhiều nhà hàng địa phương, quán bar và các cửa hàng trong khu vực. Bảo tàng nghệ thuật Busan, 40 APEC Road, Haeundae-Gu, Busan (Line 2, Busan Museum of Art station), ☎ 0517402602NOCC. 10AM to 8PM. Có ba phòng trưng bày nghệ thuật của nghệ thuật hiện đại (một con cho trẻ em). Đóng cửa các ngày thứ Hai và 01 tháng 1. Trong trường hợp thứ hai là một ngày lễ quốc gia thì bảo tàng đóng cửa vào ngày hôm sau. Free. Trung tâm điện ảnh Busan, 1467 Woo-Dong, Haeundae-Gu, Busan 612-020 (Line 2 - Centum City Station.). Người ta xây dựng cho Liên hoan phim quốc tế Busan 2011. Đến đây vào ban đêm để xem biểu diễn ánh sáng trên trần nhà. Bãi biển Songjeong(송정해수욕장) Vì nó ít đông đúc, bãi biển này là một lựa chọn tốt hơn so với bãi biển Haeundae trong mùa hè. Có thể đến đâyp từ tuyến 2 tại Trạm Haeundae qua xe buýt ( đi xe buýt 100, 100-1, 139, 142, hoặc 181 Ga Songjeong, với 181 tham gia một cách trực tiếp vào phần đường chính và chỉ cách vài mét từ bãi biển ) hoặc Trạm Jangsan thông qua một xe taxi ngắn. Bãi biển này cũng gần đường sắt Korail tại Songjeong ga (không nên nhầm lẫn với ga Songjeong-ri). Chùa Yonggungsa. Phức hợp chùa này nằm trên một tảng đá lớn dọc theo đại dương. Do hầu hết các đền chùa Hàn Quốc ở vùng núi này là một địa điểm bất thường với quang cảnh biển sâu rộng. Bạn cần phải đi qua một chợ dài từ bãi đậu xe đến phức hợ npày. Để đến đó đi xe buýt 181 từ bên ngoài Centum City hoặc các ga tàu điện ngầm Haeundae, hoặc chỉ đi taxi từ Haeundae / Jansan với mức giá khoảng độ 6.000 won.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Lomé", "role": "user" }, { "content": "Lomé là thành phố thủ đô Togo Lomé là thành phố ở tây nam Togo, là thành phố lớn nhất và là thủ đô của Togo. Thành phố này nằm bên Đại Tây Dương. Đây là hải cảng chính của Togo, là trung tâm hành chính, giao thông và kinh tế của quốc gia này. Phần lớn giao dịch thương mại quốc tế của Togo đều được thực hiện tại thành phố này. Các sản phẩm xuất khẩu chính gồm: bông vải, cà phê, cacao. Phần lớn xuất khẩu phốt phát của Togo được thực hiện ở cảng Kpémé gần bên. Đường ray kết nối thành phố này với Kpalimé, Atakpamé, Sokodé và dọc theo bờ biển Aného. Lomé có Đại học Benin (thành lập năm 1965), Trường hành chính quốc gia (thành lập năm 1958). Lomé đã phát triển từ sau năm 1897 khi nó trở thành thủ đô của Togoland thuộc Đức, sau đó chuyển sang thuộc kiểm soát Anh-Pháp (1914-1922) và thuộc Pháp (1922-1960), và trở thành thủ đô của Togo độc lập năm 1960.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Bologna", "role": "user" }, { "content": "Bologna là một thành phố ở đông bắc Italia, là thủ phủ vùng Emilia-Romagna (plaine du Pô) và thuộc tỉnh Bologna. Đô thị này giáp các đô thị sau: Anzola dell'Emilia, Calderara di Reno, Casalecchio di Reno, Castel Maggiore, Castenaso, Granarolo dell'Emilia, Pianoro, San Lazzaro di Savena, Sasso Marconi, Zola Predosa. Thành phố nằm giữa sông Po và dãy núi Apennine, cụ thể là giữa sông Reno và sông Savena. Thành phố có trường đại học cổ nhất thế giới, đại học Bologna được thành lập năm 1088. Bologna là một trong những thành phố cổ nhất Ý, thường được xếp vào nhóm các thành phố hàng đầu về chất lượng cuộc sống ở Ý, xếp hạng 5 năm 2006 và 12 năm 2007 trong số 103 thành phố Ý Điều này là do truyền thống công nghiệp của mình với một loạt các dịch vụ xã hội phát triển cao, là nơi có các điểm giao cắt của các tuyến đường bộ và đường ray quan trọng. Thành phố có lịch sử, nghệ thuật, ẩm thực và văn hoá phong phú, được chọn là thủ đô văn hoá Châu Âu năm 2000. Sân bay gần nhất của Bologna là Sân bay quốc tế Guglielmo Marconi (Bologna) ('IATA: BLQ) [1], chỉ cần một vài phút từ thành phố trung tâm, phục vụ 'taxi và một đường xe buýt đặc biệt được gọi là Aerobus. Một xe taxi từ sân bay đến trung tâm chi phí khoảng € 15. Một chi phí Aerobus vé € 6, và nó dừng lại bên ngoài tòa nhà trạm chính. Vé cũng có giá trị trong thời gian 1 giờ đồng hồ trên xe buýt khác ở Bologna. Xe buýt 54 đi theo hướng các vùng ngoại ô phía tây của Bologna, và sẽ giúp bạn trên các tuyến đường 'chính'. Một trạm xe buýt khoảng 10 phút đi bộ từ sân bay (xe buýt tên dừng: Birra - phía bên kia của đường cao tốc trên cao) và bạn có thể lên xe buýt 81 và 91 có một điểm dừng chân cuối tại ga Trung tâm Bologna. Đi xe buýt mất 60 phút đi lại và chi phí € 1,5. Tới trang web của công ty xe buýt địa phương, ATC, và bạn sẽ tìm thấy bản đồ cho thấy tất cả các tuyến bao gồm cả sân bay. Ryanair [2] bay đến Bologna Gugliemo Marconi. British Airways và hãng hàng không Thổ Nhĩ Kỳ Turkish Airlines có 2 hoặc 3 chuyến bay mỗi ngày (tùy theo mùa) từ / đến London Gatwick [3] và từ / đến Istanbul Ataturk [4] tương ứng. Sân bay Marconi cũng có rất nhiều các kết nối quốc tế, bao gồm cả các chuyến bay thẳng đến Amsterdam, Brussels (quốc gia), Charleroi (Brussels South), Copenhagen, Dublin, Edinburgh, Istanbul, Lisbon, London, Madrid, Moscow, Paris, Prague, Vienna, và Zagreb (ngày hạn chế, trong năm 2011 chỉ từ tháng chín trở đi). Do vị trí trung tâm và địa lý, Bologna là đầu mối giao thông đường sắt chính của miền Bắc nước Ý, kết nối rất tốt với các trung tâm Ý lớn khác. Từ 14 tháng 12 năm 2008 tuyến đường sắt tốc độ cao mới có sẵn từ / đến Milan, rút ​​ngắn hành trình đến 65 phút. Bologna cũng có cự ly 37 phút đi tàu từ Florence, 2 giờ 20 từ Rome, 2 giờ từ Venice, 1 giờ từ Ferrara, vv đường xe lửa cao tốc mới giữa Roma và Bologna là bây giờ hoàn toàn có sẵn và có thể làm cho các chuyến đi nhanh hơn nhiều. Ngoài ra còn có một tuyến tàu ngủ qua đêm từ Paris Bercy để Bologna. Paris khởi hành 06:52 vào buổi tối, và đến Bologna tại 06:00. Trở lại khởi hành Bologna 10:30 đến Paris 09:06. Thành phố này là ở ngã ba của đường cao tốc A1, A14 và A13, và do đó có thể dễ dàng truy cập từ bất cứ nơi nào ở Italia. Hầu hết các lưu lượng truy cập từ Milan sẽ thoát khỏi A1 và lấy Tangenziale, nhưng hãy cẩn thận con đường này vào giờ cao điểm bởi vì nó là kinh khủng đóng gói. Muốn sử dụng 2 giờ từ lối ra A1 đến Tangenziale đến trung tâm tại thời gian cao điểm nhất định trong ngày cuối tuần bận rộn mùa hè, đặc biệt là ở đầu và cuối của tháng Tám. Thẻ bảo tàng (Carta Bologna dei Musei), thẻ bảo tàng của Bologna, hiện có sẵn cho một trong hai (€ 6) hoặc ba ngày (€ 8). Thẻ bảo tàng cung cấp cho bạn truy cập vào bảo tàng và giảm giá chính của thành phố đối với một số người khác. Nó có sẵn ở bảo tàng và văn phòng du lịch. Bảo tàng khảo cổ học (Museo Civico Archeologico), Via dell'Archiginnasio 2, ☎ +39 51 2.757.211. Tu-F 9:00-03:00, Sa-Su và ngày lễ 10AM-6: 30PM. Tòa nhà này, một bệnh viện cũ, sở hữu một bộ sưu tập toàn diện của nền văn minh Ai Cập cổ vật bao gồm (xác ướp và quách), đồ sắt Villanova văn hóa, hiện vật từ Velzna Etruscan, nghệ thuật tang lễ, nung bình đựng di cốt, bình cổ và các mặt hàng từ thời La Mã. Đừng bỏ lỡ bình Certosa đồng là hơn 1.500 năm tuổi. Miễn phí. Bảo tàng Do Thái (Museo Ebraico), thông qua Valdonica 1/5, ☎ +39 051.2911280, fax: +39 051.235430, e-mail: info@museoebraicobo.it. Su-Th 10:00-06:00, F 10:00-16:00. Vé bán ra cho đến 05:15 (15:15 thứ Sáu). Đóng cửa ngày thứ Bảy và ngày nghỉ lễ của người Do Thái. Nằm trong khu vực của các khu ổ chuột trước đây, bảo tàng này bao gồm lịch sử của dân Do Thái của Bologna. 5 €. Bộ sưu tập nghệ thuật hiện đại của Bologna (Museo d'Arte Moderna di Bologna), Via Don Giovanni Minzoni 14, ☎ +39 (0) 51 649 6611. Mở 10:00-18:00 Thứ Ba-Chủ nhật, Th 10:00-10:00, đóng cửa vào thứ Hai. Một bộ sưu tập tốt đẹp của nghệ thuật hiện đại, nếu bạn muốn có một break từ tác phẩm cổ điển hơn mà rất nhiều ở Ý. Trưng bày hình ảnh quốc gia (Pinacoteca Nazionale di Bologna), Via Belle Arti 56, ☎ +39 (0) 51 421 1984. Mở: Tu-Su - 09:00 đến 19:00. Có nghệ thuật quan trọng nhất của thành phố, nó cung cấp một bức tranh toàn cảnh thú vị của bức tranh Emilian và Venetian từ XIII đến thế kỷ XVIII. A phải: các tác phẩm của Giotto, Raffaello, Parmigianino (Madonna col Bambino / Đức Trinh Nữ Maria với bé và các Thánh Margaret, Girolamo và Petronio), Perugino, Tiziano và Tintoretto (Visitazione / Thăm Viếng và Thánh Giuse và Zacharias). Miễn phí cho trẻ em dưới 18.. Viện Bảo tàng Đại học, thông qua Zamboni. Có một số thú vị, viện bảo tàng nhỏ tại trường Đại học trong Palazzo Poggi. Chúng bao gồm: 1.Museo Navale (Bảo tàng Hải quân) - mô hình tàu chiến của thế kỷ 18 (một số rất lớn) và bộ sưu tập các bản đồ đầu 8,30-17,30 - đóng Sat. và mặt trời. Miễn phí nhập học; Bảo tàng 2.The Kiến trúc quân sự - mô hình của công sự Thứ Bologna. đến Thứ Sáu. 8,30-17,30 - đóng Sat. và mặt trời. Miễn phí nhập học; 3.Museo Ostetrico (Bảo tàng sản khoa) 4.The Museo Aldovrandi - bộ sưu tập của thời kỳ Phục hưng tự nhiên Ulisse Aldovrandi; 5.Museo Europeo degli studenti - MeuS [7] - Bảo tàng sinh viên châu Âu là về lịch sử và văn hóa của sinh viên đại học từ mười ba đến thế kỷ XX. Đóng cửa vào thứ hai, nhập học miễn phí. Không mis này khi bạn đang quan tâm đến đời sống sinh viên. Nó là duy nhất. 6.Museo della Specola. Chiếm Specola, tháp thiên văn được xây dựng vào đầu thế kỷ XVIII-hơn Palazzo Poggi. Vật liệu tiếp xúc cho thấy sự phát triển của các thiết bị đo đạc thiên văn qua nhiều thế kỷ. Tour du lịch bắt đầu vào những giờ sau đây cho nhóm tối đa 15 người. 24 tháng sáu đến 31 tháng 7 và từ ngày 22 đến 18 tháng 9 từ thứ hai đến chủ nhật: 10:00, 11:30; 14:00 đóng cửa 01-ngày 21 tháng 8; Sep.19-Dec.31 từ thứ hai đến chủ nhật: 10:00; 11:30; 14:30; 16:00. Vào cửa tự do. 7.Collezione Cospi 8.Museo Dello Studio dell'Ottavo 9.Museo Indiano 10.Museo Marsili Bảo tàng Antropology (Museo di Antropologia), Via Francesco Selme 3, B, ☎ +39 (0) 51 209 4196. M-F - 9:00-13:00. Đóng cửa: Thứ bảy và chủ nhật, và tất cả các tuần trong tháng Bảy và tháng Tám. Xương, và các đồ tạo tác của người Ý thời tiền sử. Vào cửa miễn phí.. Bảo tàng Địa chất (Museo di Mineralogia), Piazza di Porta S. Donato 1, (gần Piazza di Porta San Donato). Mở: M-Sa - 9:00-13:00 Đóng cửa: Chủ nhật. Đá, đá quý, khoáng sản quý hiếm và các thiên thạch", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Chişinău", "role": "user" }, { "content": "Chişinău hay còn được biết đến là Kishinev (tiếng Nga: Кишинёв/Kishinyov), là thủ đô đồng thời là trung tâm công nghiệp thương mại của Moldova. Chişinău là thành phố lớn nhất Moldova, nó nằm ở trung tâm Moldova trên con Sông Bîc. Về kinh tế thì đây là thành phố giàu nhất Moldova và là một trong những trung tâm công nghiệp và giao thông lớn nhất của vùng. Đây là thành phố có các điều kiện học tập tốt nhất ở Moldova và thành phố này cũng có một không gian cây xanh lớn hơn bất kỳ thành phố lớn nào ở Châu Âu. Sân bay quốc tế Chişinău [1] có các hãng hàng không hoạt động như AirBaltic [2], Air Moldova [3], Austrian [4], Lufthansa [5], Moldavian Airlines [6], Tarom [7], Turkish Airlines [8] and S7 Aircompany với các chuyến bay quanh Châu Âu và Châu Á, trong đó có Athena, Bucharest, Budapest, Frankfurt, Istanbul, Madrid, Moscow, Munich, Riga, Roma, Timisoara, Vienna, Vilnius, Saint Petersburg, Varna, Frankfurt, Paris, London, Bologna và Surgut. Có những ba các công ty xe taxi hoạt động ở sân bay các. Giá vé cố định dao động từ khoảng 80 đến 120 MDL tùy thuộc vào khu vực của thành phố bạn đang đi. Trong khi tốt hơn so với trong quá khứ, hệ thống taxi vẫn chưa hoàn hảo và rất có thể các tài xế taxi sẽ cố gắng đưa ra một lý do để buộc bạn phải trả thêm tiền. Giá rẻ hơn nếu bạn chờ một xe taxi đưa người ra sân bay đón chiếc đó trở về điểm đến của bạn. Luôn luôn thỏa thuận giá cả trước khi bước vào taxi. Các thay thế rẻ hơn là để có xe minibus No 165 mà sẽ đưa bạn từ Botanica đến trung tâm, đường phố Izmail. Giá vé là 3 lei, bạn phải mua vé cho hành lý. Các xe buýt nhỏ là xe tải màu trắng để lại từ các bãi đậu xe sân bay rất nhiều. Nếu bạn rời khỏi tòa nhà sân bay từ khu vực khách, rẽ phải và đi bộ về phía cuối của tòa nhà. Các xe buýt được đánh dấu bằng số 165 trên một dấu hiệu phía sau kính chắn gió và bạn có thể ra hiệu khi xe chạy qua, hoặc đi bộ đến những chiếc xe vẫn còn đậu. Không mở cửa trượt ngay cả khi bạn có hành lý, vì một số lý do họ luôn luôn sử dụng các cửa cùng cửa tài xế để cho khách lên và xuống.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Kaliopate Tavola", "role": "user" }, { "content": "Kaliopate Tavola đã là Fiji của Bộ trưởng Bộ ngoại giao từ năm 2000. Dân chủ là một phương tiện để đạt được mức độ hài lòng cá nhân và tập thể cao hơn, phúc lợi, hòa bình, ổn định và thịnh vượng. Bản thân nó không phải là kết thúc! Do đó, những người thực hành dân chủ ở Thái Bình Dương nên thực dụng trong cách tiếp cận của họ. Một cách tiếp cận duy tâm và theo chủ nghĩa thuần túy là, tôi tin rằng, đã đặt nhầm chỗ. (Bài phát biểu gửi đến Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương lần thứ 33, ngày 15 tháng 8 năm 2002, Nadi, Fiji) - excerpts. Wikipedia có bài viết về: Kaliopate Tavola", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Sổ tay tiếng Quảng Đông", "role": "user" }, { "content": "Tiếng Quảng Đông (chữ Hán phồn thể: 廣東話, 粵語; chữ Hán giản thể: 广东话, 粤语; âm Hán-Việt: Quảng Đông thoại, Việt ngữ) là một nhóm ngữ âm chính trong tiếng Trung Quốc được nói chủ yếu ở các vùng Đông Nam của Trung Quốc, Hồng Kông, Ma Cao; nó cũng được dùng bởi một số Hoa kiều sống ở Đông Nam Á và các nơi khác trên thế giới. Nó là ngôn ngữ địa phương được sử dụng hiện nay trong tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, ngôn ngữ chính thức trong các đặc khu hành chính Hồng Kông, cũng như trong khu vực hành chính đặc biệt Ma Cao, và được sử dụng trong nhiều cộng đồng người Hoa ở nước ngoài trong khu vực Đông Nam Châu Á và các nơi khác, với Kuala Lumpur và Thành phố Hồ Chí Minh là hai nơi mà tiếng Quảng Đông là ngôn ngữ chính trong một cộng đồng của Trung Quốc lần lượt là rất lớn và có ảnh hưởng. Tiếng Quảng Đông cũng là ngôn ngữ chính trong nhiều Chinatown tất cả các nơi trên thế giới, bao gồm Los Angeles, San Francisco, Seattle, New York, Chicago, London, Sydney, Melbourne, Perth, Vancouver, Toronto, Singapore và Kuala Lumpur. Tại Trung Quốc, tiếng Quảng Đông còn được gọi là \"Việt ngữ\" (粵語) vì hai tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây nguyên trước là đất của dân tộc Bách Việt (百越) (vùng đất mà ngày nay thuộc lãnh thổ phía Nam Trung Quốc cùng một phần ở thượng du, trung và đồng bằng châu thổ miền Bắc Việt Nam), nên họ gọi hai tỉnh ấy là tỉnh Việt. Trong tiếng Quảng Đông cũng có rất nhiều thổ ngữ. Phổ biến nhất là thổ ngữ Quảng Châu. Thổ ngữ Quảng Châu (廣州話, \"Quảng Châu thoại\") không chỉ tồn tại ở Quảng Đông mà còn ở khắp toàn cầu. Số người nói thổ ngữ này được ước tính lên tới 70 triệu người. Tiếng Quảng Đông rất khác biệt với các ngữ âm khác trong tiếng Trung Quốc, đặc trưng cho đặc điểm văn hóa và đặc tính dân tộc của một bộ phận người Trung Quốc. Phần được tô đậm màu đỏ là những vùng nói tiếng Quảng Đông ở Trung Quốc Hiện nay, tiếng Quảng Đông được sử dụng ở rất nhiều nơi trên thế giới trong đó có cả Việt Nam. Khi xưa người Trung Quốc di cư sang Việt Nam và tập trung đa phần ở miền Nam Việt Nam. Những người Trung Quốc này chủ yếu là đến từ Quảng Đông và Phúc Kiến. Họ đem theo nền văn hóa cũng như tiếng nói Quảng Đông đặc trưng của mình. Khi sang Việt Nam người ta thường gọi họ là người Hoa hoặc Ba Tàu. Ngày nay người Hoa tập trung đông đúc và chủ yếu ở Chợ Lớn thuộc Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh. Người Hoa ở đây chủ yếu dùng tiếng Quảng Đông để giao tiếp và buôn bán hàng ngày. Hiện nay tuy tiếng Quảng Đông rất được sử dụng nhiều trên thế giới nhưng số người theo học tiếng Quảng thì lại khá ít. Dù có muốn học thì cũng khó tìm được nơi dạy tiếng Quảng Đông. Đa phần người ta thích học tiếng Phổ Thông là tiếng toàn dân của Trung Quốc hơn. Bởi vì đây là ngôn ngữ được sử dụng bởi nhiều người và thống nhất của Trung Quốc. Một giáo trình dạy tiếng Quảng Đông phổ biến hiện nay có tên là Pimsleur Cantonese. Tiếng Quảng Đông cũng được ghi âm bằng kí tự latin. Điều này giúp việc gõ chữ Hán trên máy vi tính trở nên dễ dàng và thuận lợi. Đó là nhờ các bộ gõ chữ Hán thông qua phiên âm kí tự latin của tiếng Quảng Đông. Bộ gõ chữ Hán bằng tiếng Quảng Đông phổ biến hiện nay là Cantonese Phonetic IME rất thuận lợi cho những người mới tiếp xúc với tiếng Quảng Đông. Xin chào. 你好. Nị hủ. Bạn khỏe không? 你好嗎? Nỉ hủ ma? Gần đây bạn khỏe không? (thường dùng hơn trong giao tiếng hàng ngày) 近排點呀 cắm dạch tỉm a? (thân mật) Khỏe. 幾好. Kỉ hủ. (Không cần nói \"cảm ơn\" sau khi nói \"khỏe\") Bạn tên gì? 你叫乜嘢名呀? Nị kiu mé mẻng? Tên bạn là gì (trịnh trọng, nghĩa sát là \"Tôi xưng hô với bạn như thế nào\")? ? Tên tôi là ______ . 我個名叫______. Ngọ có mẻn kiu ______ . Vui được gặp bạn. 幸會. . Xin mời/làm ơn. 請. Chxỉng mành. Cảm ơn. (khi người ta giúp bạn) 唔該. Ự:g cói. Cảm ơn. (khi ai tặng quà cho bạn) 多謝 Tó chè. Không có chi. 唔使客氣. Ừ:g sẩy hạ khây. Xin lỗi. (thu hút chú ý) 唔好意思. Ừ:g hủ dìa xīa Xin lỗi. (to get past) 唔該. Ừ:g cói * hoặc * Ự:g cói chè chè. Xin lỗi. 對唔住. Tòi ừm chùy. (ở Hong Kong, người ta thường dùng từ tiếng Anh \"sorry\" hơn) Tạm biệt 再見 Choi kīn. (ở Hong Kong, \"bye bye\" thường được dùng) Tôi không thể nói tiếng Quảng Đông. 我唔識講廣東話... Ngọ ừ:g xíc cỏong Kwỏng Túng wả Xin hỏi, bạn biết nói tiếng Anh không? Chxỉng mành, nỉ xíc ừm xíc cỏong Dính mãnh a? Xin hỏi ở đây biết nói tiếng Anh không? 請問有冇人識講英文呀? Chxỉng mành, dậu mụ dành xíc cỏong Dính mãnh a? Cứu tôi với! 救命呀! Kâu mèng la! Coi chừng/cẩn thận! 小心! Xíu xắm! Chào (buổi sáng). 早晨. Chủ xành. Tôi không hiểu. 我唔明. Ngọ ừ:g mìng. Nhà vệ sinh ở đâu? 邊度有廁所? Píl tù dậu chxi xọ? Hãy để tôi yên. 唔好搞我. Mh'hóu gáau ngóh. Đừng động vào tôi! 唔好掂我! Mh'hóu dihm ngóh! 我会叫警察. Ngóh wúih giu gíngchaat. Cảnh sát! 警察! Gíngchaat! Dừng lại! Kẻ trộm! 咪走! 賊仔! Máih jáu! Chaahkjái! Xin hãy giúp tôi. 唔該幫我. M̀h'gōi bōng ngóh. Đây là một trường hợp khẩn cấp. 好紧急. Hou gán'gāp. Tôi đang bị lạc đường rồi. 我荡失路. Ngóh dohngsāt Louh. Tôi bị mất túi xách của tôi. 我唔见咗个袋. Ngóh mh'gin Jo đi doih. Tôi bị rơi ví tiền. 我跌咗個銀包. Ngóh dit jó go ngàhn bāau. Tôi cảm thấy không khỏe. 我唔舒服. Ngóh mh syūfuhk. Tôi bị thương. 我 受 咗 伤. Ngóh sauh Jo Seung. Làm ơn gọi bác sĩ. 唔该 帮 我 叫 医生. Mh'gōi Bông ngóh giu yīsāng. Tôi có thể sử dụng điện thoại của bạn không? 可唔可以借個電話用呀? Hó-m̀h-hó'yi je go dihnwáh yuhng a? 1 一 yāt 2 二 yih 3 三 sāam 4 四 sei 5 五 ńgh 6 六 luhk 7 七 chāt 8 八 baat 9 九 gáu 10 十 sahp 11 十一 sahpyāt 12 十二 sahpyih 13 十三 sahpsāam 14 十四 sahpsei 15 十五 sahpńgh 16 十六 sahpluhk 17 十七 sahpchāt 18 十八 sahpbaat 19 十九 sahpgáu 20 二十 yihsahp 21 二十一 yihsahpyāt 22 二十二 yihsahpyih 23 二十三 yihsahpsāam 30 三十 sāamsahp 40 四十 seisahp 50 五十 ńghsahp 60 六十 luhksahp 70 七十 chātsahp 80 八十 baatsahp 90 九十 gáusahp 100 一百 yātbaak 200 二百 yihbaak 300 三百 sāambaak 1000 一千 yātchīn 2000 二千 yihchīn 10,000 一萬 yātmaahn 100,000 十萬 sahpmaahn 1,000,000 一百萬 yātbaakmaahn 10,000,000 一千萬 yātchīnmaahn 100,000,000 一億 yātyīk 1,000,000,000 十億 sahpyīk 10,000,000,000 一百億 yātbaakyīk 100,000,000,000 一千億 yātchīnyīk 1,000,000,000,000 一兆 yātsiuh number _____ (train, bus, etc.) _____號 houh half 半 bun less 小 síu more 多 dō", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Du lịch nước Anh", "role": "user" }, { "content": "Lịch sử London Anh Lịch sử London Anh bắt đầu khoảng 2.000 năm trước với việc thành lập các thành phố bởi những người La Mã. Trong khi có một số bằng chứng về cuộc sống thời tiền sử trong khu vực, rất nhiều bằng chứng không rõ ràng, và bằng chứng tài liệu sớm nhất của lịch sử London Anh bắt nguồn từ thời kỳ La Mã. Lĩnh vực giải quyết ban đầu là nhỏ, về kích thước của công viên Hyde Park, và đã nhanh chóng vượt qua bởi người phụ nữ chiến binh, Bodicea. Tuy nhiên, cô đã bị đánh bại vài năm sau đó và kiểm soát La Mã trên London tiếp tục, khi thành phố phát triển thành một trung tâm cho khoảng 60.000 với phòng tắm La Mã, một aquaduct và kiến trúc La Mã. Lịch sử London nước Anh tiếp tục sau khi khu vực La Mã với cuộc xâm lược khác nhau từ người Viking, đay và Angles. Những cuộc xâm lược ảnh hưởng đến ngôn ngữ, tính cách và văn hóa của người Anh. Cuộc xâm lược quyết định cuối cùng là cuộc xâm lăng Norman năm 1066 khi William Công tước xứ Normandy đánh bại vua Anh. Cuộc xâm lược này ảnh hưởng đến toàn bộ đất nước và thay đổi tiến trình lịch sử London nước Anh, bởi vì nó mang lại kiểm soát tiếng Pháp, ngôn ngữ và văn hóa nước Anh, sâu sắc thay đổi ngôn ngữ, làm cho ngôn ngữ tiếng Anh như ngày hôm nay. Triều Tudor được thành lập với các cuộc chinh phục của Henry trong Pháp trong năm 1485. Triều đại nổi tiếng này bao gồm vị vua Henry VIII và con gái của ông, Nữ hoàng Elizabeth, nữ hoàng của Shakespeare. Lịch sử London nước Anh đã bị ảnh hưởng sâu sắc bởi các triều đại Stuart, trong thời gian đó nó thấy cuộc Nội chiến Anh và những thăng trầm của Thanh giáo cai trị, Oliver Cromwell. Chấn thương khác đã xảy ra trong lịch sử của London nước Anh vào thời điểm này là dịch bệnh của năm 1665, giết chết 1/5 dân số của thành phố, và ngọn lửa của năm 1666 đã phá hủy 60% của thành phố. Tuy nhiên, với khả năng phục hồi Anh điển hình, Lịch sử Luân Đôn nước Anh tiếp tục. Thế kỷ 19 chứng kiến cuộc cách mạng công nghiệp và sự nổi lên của Đế quốc Anh. Lịch sử London nước Anh tiếp tục trong thế kỷ 20 với Blitz, hoặc sự bắn phá dữ dội bởi người Đức trong Thế chiến II, và lễ đăng quang của Nữ hoàng Elizabeth, mà mở ra một thời đại hậu thuộc địa. Lịch sử London nước Anh tiếp tục vào thế kỷ 21 với một dân số ngày càng đa dạng và tấn công khủng bố và các mối đe dọa. Lâu đài ở Anh Một khía cạnh của quý khách đến thăm Vương quốc Anh mà không thể bỏ qua được đi lưu diễn ở lâu đài ở Anh. Có rất nhiều lâu đài nhỏ và lớn ở Anh rằng đó là hầu như không thể để thảo luận về tất cả chúng trong một nơi. Những lâu đài ở Anh đã có một loạt các sử dụng, từ vua nhà ở trong các kỳ nghỉ để xử phạt đối với nhiều tù nhân trong các bức tường của họ. Một số lâu đài ở Anh đang trong tình trạng tương đối tốt, trong khi những người khác tồn tại trong đống đổ nát, nhưng là hấp dẫn. Đó là một ý tưởng tốt để tham quan các lâu đài ở Anh để có được một hương vị của những gì cuộc sống như thế cho cả tù nhân và hàng trăm trả tiền bản quyền năm trước đây. Trong tất cả các lâu đài ở Anh, có lẽ nổi tiếng nhất là Tháp London, là nơi đặt một số tội phạm khét tiếng nhất và vô tội của nước Anh trong suốt lịch sử. Chính tại đây, những người thừa kế trẻ được đặt bởi Richard III và bị cáo buộc sát hại trong thèm khát quyền lực. Tháp là nơi ưa thích để giam tù nhân và có một bảo tàng trong tháp đó cung cấp cho người truy cập một ý tưởng về những gì cuộc sống của những tù nhân. Tuy nhiên, tòa tháp, như nhiều lâu đài khác ở Anh, không phải là cho những kẻ yếu tim. Nhiều lâu đài ở Anh có nhiều lành tính hơn tháp, và là tốt không chỉ cho một chuyến thăm bình thường, nhưng cũng có thể được sử dụng như là một địa điểm cho những dịp khác nhau. Nhiều lâu đài của nước Anh đã được chuyển đổi thành B & B để làm mới và du khách mệt mỏi quan tâm. Ngoài ra còn có các hội nghị được tổ chức trong nhiều lâu đài của nước Anh. Ngoài bảo tàng lâu đài, nhiều lâu đài có khu vườn xinh đẹp và mê cung gồm các hàng rào cao tạo thành mê cung. Những người khác có đường hầm và hang động đó là tốt để khám phá. Nhiều lâu đài ở Anh được thuê cho đám cưới đặc biệt. Làm cho căn phòng trên chương trình nghị sự du lịch của bạn để khám phá lâu đài của nước Anh và bước trở lại trong lịch sử. Giáo hội Anh Giáo hội Anh được coi là thành lập nhà thờ Cơ đốc đầu tiên trong tất cả các nước Anh. Trong khi điều này được coi là phổ biến kiến thức, nó là một thực tế ít khi biết rằng nhà thờ chính nó hỗ trợ hai tôn giáo cơ bản. Đầu tiên là đức tin lành, và các tôn giáo thứ hai là Công giáo. Điều quan trọng cần lưu ý là trong Giáo hội Anh, có rất nhiều người khác nhau tham gia trong các nghi lễ của nó, bao gồm cả tổng giám mục, vicars, linh mục, tu sĩ và các thành viên khác, đến tên một vài. Giáo hội Anh đã được phát triển đầu tiên của nhiều người, nhiều năm trước đây và đã phát triển qua nhiều thế kỷ. Thậm chí vẫn còn, nó được ngập tràn trong truyền thống đó là khó có thể được tìm thấy bất cứ nơi nào khác trên thế giới. Giáo Hội không nhận được tiền từ chính phủ, nhưng hoạt động hoàn toàn vào sự đóng góp và dâng hiến của các thành viên. Ngoài ra, nguồn tài lịch sử giúp đỡ từ những tòa nhà đẹp có công lịch sử nghiêm trọng. Hiện có hơn 16.000 nhà thờ trong tất cả các nước Anh. Vai trò của tôn giáo trong nước là một trong rất đáng kể. Trong khi đạo Công giáo và Tin lành là hai tôn giáo chính, có một số Baptists và các ngành Tin Lành là tốt. Giáo hội đầu tiên của nước Anh đã được tạo ra ở Canterbury trong năm AD 597, và được gọi là Thánh Martin. Hôm nay, một trong những nhà thờ nổi tiếng nhất ở Anh là Nhà thờ St Paul ở London. Những tòa nhà đẹp được truy cập nhiều nhất của tất cả các loại xây dựng cho từng khu vực ở Anh. Không chỉ là họ được biết đến với các tính năng kiến trúc phức tạp và đẹp, nhưng họ cũng là một nơi mà mọi người có thể đến để phản ánh và cầu nguyện. Giáo hội Anh đã giữ một vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của người dân và tiếp tục cung cấp cho họ một nơi nghỉ ngơi và đổi mới, cũng như cho nước Anh một bản sắc và một hệ thống niềm tin mạnh mẽ. Các thành phố ở Anh Khi bạn ghé thăm Vương quốc Anh, bạn có thể ngạc nhiên bởi số lượng các thành phố ở Anh và làm thế nào chúng khác nhau về văn hóa, kiến trúc và không khí của họ. Nhiều thành phố ở Anh, chẳng hạn như Birmingham và Liverpool ở miền Bắc, là trung tâm công nghiệp, trong khi các thành phố khác ở Anh, chẳng hạn như tắm và Canterbury, có quan tâm đến lịch sử và là khá nhỏ, nhưng thu hút số lượng lớn khách du lịch mỗi năm. London, tất nhiên, là nổi tiếng nhất của tất cả các thành phố ở Anh, và là thủ đô của quốc gia. London cũng là một trong những thành phố lâu đời nhất ở Anh, và nó được thành lập bởi những người La Mã hơn 2.000 năm trước đây. Sông Thames chảy qua thành phố, chạy qua một số trong những điểm mốc nổi tiếng nhất, chẳng hạn như Tháp London, công viên Hyde Park, Big Ben và Quốc hội. Giống như nhiều thành phố ở Anh, London là phong phú với lịch sử và đời sống văn hóa, và là một trong những điểm đến du lịch phổ biến nhất trên hành tinh. Oxford và Cambridge là thành phố ở Anh liên kết với một truyền thống lâu đời của việc học. Chúng chứa các trường đại học lớn nhất trong thế giới nói tiếng Anh, và có một số trong những tòa nhà lâu đời nhất trong cả nước. Các trường đại học được bao gồm một mạng lưới các trường đại học nhỏ nằm rải rác khắp thành phố. Oxford, mặc dù nhỏ, là hơi quốc tế hơn, trong khi Cambridge là thôn quê. Cả hai nơi đều tràn ngập những điều để làm và là nơi tuyệt vời cho những người ngắm. Tắm là một trong những thành phố lâu đời nhất ở Anh, và được thành lập bởi những người La Mã. Như tên gọi của nó, đó là một trung tâm cho một lớn, phòng tắm kiểu La Mã, và mọi người sẽ đi du lịch từ khắp nơi trên đất nước để khám phá tác dụng chữa bệnh của nước. Thành phố cung cấp ví dụ tuyệt vời của kiến trúc La Mã cổ đại. Ngoài ra còn có rất nhiều nhà hàng và quán cà phê để nghỉ ngơi sau một ngày nhìn thấy các địa điểm. Tắm đúng xứng đáng danh tiếng của mình cho vẻ đẹp và di tích lịch sử. Khí hậu tại London Anh Thành phố London được coi là bởi hầu hết là trung tâm kinh tế của châu Âu. Dân số của London là khoảng 12 triệu và phát triển. Nói chung, khí hậu ở London nước Anh là ôn đới, và vào mùa hè ít khi nó trở nên quá nóng. Có lượng mưa gần như quanh năm, mặc dù số tiền khác nhau từ tháng đến tháng. Nhiệt độ cao nhất từng được ghi nhận ở London là 100 độ diễn ra trong năm 2003 trong đợt nắng nóng nổi tiếng châu Âu năm đó. Khí hậu ở London nước Anh là không giống như các nước châu Âu trong những tháng mùa đông trong ý nghĩa là nó không tích lũy nhiều tuyết. So với nhiều thành phố châu Âu, tuyết rơi London là dưới mức trung bình với hầu hết các tích lũy đến trong dưới một inch. Nhiều nhà khí hậu học đưa ra giả thuyết rằng điều này là do số lượng tuyệt đối của các tòa nhà và sự gần gũi của họ là quá gần nhau. Những tòa nhà có xu hướng để bẫy nhiệt được phân tán vào không khí, ngăn cản tuyết rơi. Nhiều người gọi là khí hậu ở London nước Anh một vi khí hậu hoặc một hòn đảo nhiệt đô thị vì nó là một đô thị nhộn nhịp như vậy. Một nhóm người được gọi là Cơ quan biến đổi khí hậu London, hoặc LCCA, đã quen nhau để suy nghĩ những cách thức mới thành phố có thể giúp giữ cho môi trường sạch sẽ. Điều này lại cũng sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ khí hậu của thành phố. Một số ý tưởng trong phát triển bao gồm thích ứng năng lượng mặt trời hơn và giảm lượng khí thải từ các phương tiện giao thông công cộng. Có nhiều tổ chức khác cũng được dành riêng để giúp kiểm soát và điều tiết khí hậu ở London nước Anh cũng như môi trường tổng thể. Thuật ngữ \"London Fog\" là phổ biến do khí hậu sương mù ở London nước Anh, và mưa ủng cao su một cảnh tượng rất phổ biến trên đôi chân của người dân. London là một thành phố với một khí hậu ôn đới, khí hậu ôn hòa với lượng mưa trung bình ở trên và mùa đông hơi nhẹ. Bóng đá Anh Các môn thể thao bóng đá được gọi là bóng đá ở đây tại Hoa Kỳ, nhưng ở Anh, nó cũng là môn thể thao được yêu thích nhất của đất nước. Fan cuồng tín về cầu thủ bóng đá Anh, và nó được nói đùa rằng công dân thường coi cao hơn so với người cai trị của mình các cầu thủ! Đội tuyển bóng đá được gọi là đội tuyển bóng đá quốc gia Anh, và đang được Liên đoàn bóng đá. Các cầu thủ bóng đá Anh có một bộ đồng phục cụ thể mà họ phải mặc, và trong nhiều năm nó bao gồm một số lượng lớn trên áo mà lần đầu tiên được thiết lập như giao thức thống nhất vào năm 1937 khi họ đã mòn trong một trận đấu với Scotland. Trước năm 1992, tuy nhiên, cầu thủ bóng đá Anh không mặc tên của họ trên áo của họ. Có bốn loại cơ bản của cầu thủ bóng đá Anh: thủ môn (hoặc thủ môn), hậu vệ, tiền vệ, và tiền đạo. Cầu thủ bóng đá nổi tiếng David Beckham là một tiền vệ. Các đội bóng Anh đã chơi giải đấu nổi tiếng World Cup kể từ năm 1950, và giành chức vô địch trong năm 1966. Đã có nhiều khoảnh khắc chiến thắng cho các cầu thủ bóng đá Anh. Một số trong những khoảnh khắc đáng chú ý nhất bao gồm khi đội bóng đã đánh bại Đức để hội đủ điều kiện cho World Cup vào năm 2001. Một khoảnh khắc nổi tiếng là khi cầu thủ Paul Gascoigne đuổi một mục tiêu để đánh bại Scotland tại Euro 96. Tất nhiên, đã có nhiều khoảnh khắc đáng chú ý khác. Điều quan trọng là nhận ra bao nhiêu người hâm mộ nước Anh cầu thủ bóng đá và đội bóng của họ thực sự yêu thích trò chơi, các môn thể thao, và các cầu thủ của mình. Thông thường, khi Anh mất, có những cuộc bạo động trên đường phố và một trò chơi thực sự có thể biến thành một tình trạng nghiêm trọng. Ngoài ra còn có đội một của phụ nữ, làm cho các môn thể thao của bóng đá dễ tiếp cận hơn với các fan nữ. Anh cầu thủ bóng đá được coi là những người nổi tiếng rất lớn ở nước Anh, và sự hấp dẫn của họ đã được một trong đó đã kéo dài trong nhiều thập kỷ. Nữ hoàng của nước Anh Cũng như vua là và luôn luôn là một phần quan trọng của quy tắc tiếng Anh, nữ hoàng của nước Anh cũng đã đóng một vai trò đó đã để lại tác động của nó trên cả nước. Một số các nữ hoàng nổi tiếng nhất của nước Anh đã trở thành một phần của lịch sử không bao giờ được quên. Một trong những nữ hoàng nổi tiếng nhất là Anne, người đã tiếp quản vương miện vào năm 1702. Nhiều người tin rằng dưới thời cai trị của mình, cô truyền cảm hứng cho nhiều tác phẩm lớn của văn bản mà là để đi ra nước Anh trong khoảng thời gian. Trị vì kết thúc vào năm 1714 khi bà qua đời ở tuổi 50. Nữ hoàng Elizabeth là con gái của Henry VIII và Anne Boleyn. Cô được học hành và nói nhiều ngôn ngữ nước ngoài, đem lại cho cô một cạnh dưới thời cai trị của mình. Trong khi cô lại vô cùng quan trọng, nhiều người cho rằng cô đã rất nóng nảy và tự làm trung tâm. Có những tin đồn rằng cô đã có Mary Queen of Scots bỏ tù và thực hiện để cô ấy sẽ có toàn quyền kiểm soát của ngai vàng. Lady Jane Gray là em gái của Henry VIII và cai trị trong một thời gian rất ngắn bắt đầu từ năm 1553. Điều này đã diễn ra vì cái chết của Edward VI. Cuối cùng Lady Jane Gray đã được gửi đến tòa tháp và bị chặt đầu vì niềm tin của mình. Cô bị kết tội phản quốc nhưng không bao giờ buông bỏ những gì cô tin tưởng, làm một anh hùng của mình cho một số. Queen Mary có lẽ là một trong những nữ hoàng nổi tiếng hơn của Anh. Cô kết hôn với Philip của Tây Ban Nha, và cai trị cho đến khi bà qua đời năm 1558. Chân dung nổi tiếng của cô, cùng với một bức chân dung của Đức Maria II, có thể được nhìn thấy trong National Portrait Gallery. Tất cả các nữ hoàng của nước Anh đã tổ chức một vai trò quan trọng trong phát triển và lịch sử của đất nước. Tôn kính bởi nhiều người, những nữ hoàng đã trở thành một biểu tượng của các quy tắc tiếng Anh, và là nguồn cảm hứng cho nhiều phụ nữ trên thế giới. Thời tiết ở Anh Thời tiết ở Anh thường là ít kịch tính hơn là tại Hoa Kỳ, nhưng đó là dù sao một chủ đề yêu thích của cuộc trò chuyện. Trong khi nhiệt độ trong thời gian mùa đông không giảm xuống quá xa dưới -10 độ C hoặc 14 F, khí lạnh có thể bị cảm lạnh xâm nhập, kể từ khi có xu hướng được khá nhiều mưa trong mùa đông. Tuy nhiên, thời tiết ở Anh, ngay cả trong mùa đông, là đủ dễ chịu cho xe đạp, trong đó vẫn còn là một hình thức ưa thích của giao thông vận tải. Do thời tiết ở Anh, không phải lúc nào cũng có nhiều tuyết vào mùa đông, và có hầu như không bao giờ hết một trận bão tuyết. Khi có tứ chi và thay đổi nhanh chóng trong thời tiết ở Anh đó là do cuộc đấu tranh giữa không khí nhiệt đới ấm áp gia tăng từ phía Nam và không khí cực giảm dần từ phía bắc. Điều này có thể giải thích cho sự cực đoan trong thời tiết ở Anh khi các mùa thay đổi, chẳng hạn như trong mùa đông hoặc đầu mùa xuân, khi cuộc xung đột giữa không khí lạnh và ấm có thể gây ra những cơn bão bất ngờ. Trong khi biến đổi khí hậu toàn cầu đã tác động của nó và mùa đông đã nhẹ nhàng hơn, nó vẫn còn hiếm cho thời tiết ở Anh để trở thành không thể chịu được nóng trong mùa hè. Trong khi một kỷ lục đã được thiết lập tại 101 F trong năm 2006, thường nhiệt độ không đi trên 95 F trong mùa hè. Có mưa nhiều trong mùa hè cũng như mùa đông, chiếm màu xanh rực rỡ của cỏ ở Anh. Thời tiết ở Anh làm cho vườn một niềm vui, vì thiếu các thái cực nhiệt độ và lượng mưa dồi dào là tốt cho nhiều loại cây, cây và hoa. \"London Fog\" đã từng sai lầm do thời tiết ở Anh, nhưng kể từ khi Đạo luật không khí sạch đã được thông qua trong những năm 50, nó đã trở nên rõ ràng rằng cái gọi là \"sương mù\" đã thực sự khói bụi và ô nhiễm phát thải từ các nhà máy của London và ống khói. Trường hợp không có sương mù như hôm nay cho thấy hiệu quả tích cực của pháp luật về môi trường. Xem thêm: Du lịch thành phố Hereford, Du lịch Gimcheon", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Sihanoukville", "role": "user" }, { "content": "Sihanoukville hay Thành phố Xi-ha-núc, tên khác: Kampong Som, Kampong Saom, là một thành phố cảng ở phía nam Campuchia, bên Vịnh Thái Lan. Diện tích: 868 km2, dân số theo số liệu 1998 là 155.690 người. Thành phố này có cảng nước sâu duy nhất ở Campuchia, có các bãi biển thu hút khách du lịch. Thành phố được đặt tên theo cựu quốc vương Campuchia Norodom Sihanouk. Thành phố được bao quanh bởi các bãi biển có cây thốt nốt và các hòn đảo ngoài biển có rừng nhiệt đới nguyên sinh phía nam và tây thành phố và khu thương mại cảng ở phía Tây Bắc. Các Bãi biển bao quanh thành phố này từ Bắc vào Nam gồm có: Bãi biển Victory, Bãi biển Lamherkay, Bãi biển Koh Pos, Bãi biển Độc lập, Bãi biển Sokha, Bãi biển Serendipity, Bãi biển Occheuteal và Bãi biển Otres. Phổ biến nhất là bãi biển Occheuteal, Sokha,và Victory. Tại đây nổi tiếng với các dịch vụ trò chơi biển : đặc biệt là câu cá. Các trung tâm thành phố nằm trên một ngọn đồi ở gần trung tâm của bán đảo và được xem như một khu vực cho xúc tiến du lịch. Trung tâm thành phố gồm có ngân hàng, nhà ga xe buýt , và thành phố cảng cách xa trung tâm. Hiện có hơn chục hòn đảo ở Sihanoukville cho khách du lịch đến tham quan và nghỉ dưỡng. Có rất nhiều nhà hàng và khách sạn cùng các nhà nghỉ bình dân của người đại phương xây dựng. Các đảo lớn Koh Rong: Koh Rong nằm phía Tây của bờ biển Sihanoukville. Nó đều cung cấp các bãi biển ở hướng Tây Nam trãi dài 5 km. Nó có nguồn tài nguyên nước ngọt trên đảo và làng đánh cá nhộn nhịp hướng Đông Nam Koh Rong Samlon: Koh Rong Samlon là đảo nhỏ hơn Koh Rong ở vị trí phía Nam. Bãi biển đẹp đều tậpm trung ở hướng phía Đông. Koh Tang: Koh Tang là vị trí khá xa Sihanoukville. Đến đảo này du khách có thể nghỉ đêm trên tàu. Sân bay Sihanoukville nhỏ (IATA: KOS | ICAO: VDSV) nằm 17 km về phía đông của thành phố, trên các cạnh của vườnn quốc gia Ream. Campuchia Angkor Air bắt đầu bay đến và đi từ Siem Reap vào ngày 14 tháng 12 năm 2011 với ba chuyến một tuần. Phnom Penh Sorya Transport, GST Express, và Mekong Express có tuyến xe buýt theo giờ từ Phnom Penh, mất 3-5 giờ và có giá 4,5-10 USD, tùy thuộc vào chất lượng của xe buýt và số điểm dừng. Xe buýt đầu tiên rời khỏi Phnom Penh lúc 07:00, xe buýt cuối cùng rời khỏi lúc 5:45 tối. Tất cả các xe buýt đến và khởi hành từ nhà ga trung tâm thành phố xe buýt gần chợ trung tâm. Vé có thể được đặt tại trụ sở công ty xe buýt, cơ quan du lịch, và nhiều nhà nghỉ. Vé có giá trị đặt một ngày trước để chắc chắn của một chỗ ngồi. Quốc lộ 4 từ Phnom Penh và Sihanoukville là một trong những con đường tốt nhất của Campuchia. Sihanoukville hay Thành phố Xi-ha-núc, tên khác: Kampong Som, Kampong Saom, là một thành phố cảng ở phía nam Campuchia, bên Vịnh Thái Lan. Diện tích: 868 km2, dân số theo số liệu 1998 là 155.690 người. Thành phố này có cảng nước sâu duy nhất ở Campuchia, có các bãi biển thu hút khách du lịch. Thành phố được đặt tên theo cựu quốc vương Campuchia Norodom Sihanouk. Thành phố được bao quanh bởi các bãi biển có cây thốt nốt và các hòn đảo ngoài biển có rừng nhiệt đới nguyên sinh phía nam và tây thành phố và khu thương mại cảng ở phía Tây Bắc. Các Bãi biển bao quanh thành phố này từ Bắc vào Nam gồm có: Bãi biển Victory, Bãi biển Lamherkay, Bãi biển Koh Pos, Bãi biển Độc lập, Bãi biển Sokha, Bãi biển Serendipity, Bãi biển Occheuteal và Bãi biển Otres. Phổ biến nhất là bãi biển Occheuteal, Sokha,và Victory. Tại đây nổi tiếng với các dịch vụ trò chơi biển : đặc biệt là câu cá. Các trung tâm thành phố nằm trên một ngọn đồi ở gần trung tâm của bán đảo và được xem như một khu vực cho xúc tiến du lịch. Trung tâm thành phố gồm có ngân hàng, nhà ga xe buýt , và thành phố cảng cách xa trung tâm. Hiện có hơn chục hòn đảo ở Sihanoukville cho khách du lịch đến tham quan và nghỉ dưỡng. Có rất nhiều nhà hàng và khách sạn cùng các nhà nghỉ bình dân của người đại phương xây dựng. Các đảo lớn Koh Rong: Koh Rong nằm phía Tây của bờ biển Sihanoukville. Nó đều cung cấp các bãi biển ở hướng Tây Nam trãi dài 5 km. Nó có nguồn tài nguyên nước ngọt trên đảo và làng đánh cá nhộn nhịp hướng Đông Nam Koh Rong Samlon: Koh Rong Samlon là đảo nhỏ hơn Koh Rong ở vị trí phía Nam. Bãi biển đẹp đều tậpm trung ở hướng phía Đông. Koh Tang: Koh Tang là vị trí khá xa Sihanoukville. Đến đảo này du khách có thể nghỉ đêm trên tàu. Sân bay Sihanoukville nhỏ (IATA: KOS | ICAO: VDSV) nằm 17 km về phía đông của thành phố, trên các cạnh của vườnn quốc gia Ream. Campuchia Angkor Air bắt đầu bay đến và đi từ Siem Reap vào ngày 14 tháng 12 năm 2011 với ba chuyến một tuần. Phnom Penh Sorya Transport, xe đi campuchia, GST Express, và Mekong Express có tuyến xe buýt theo giờ từ Phnom Penh, mất 3-5 giờ và có giá 4,5-10 USD, tùy thuộc vào chất lượng của xe buýt và số điểm dừng. Xe buýt đầu tiên rời khỏi Phnom Penh lúc 07:00, xe buýt cuối cùng rời khỏi lúc 5:45 tối. Tất cả các xe buýt đến và khởi hành từ nhà ga trung tâm thành phố xe buýt gần chợ trung tâm. Vé có thể được đặt tại trụ sở công ty xe buýt, cơ quan du lịch, và nhiều nhà nghỉ. Vé có giá trị đặt một ngày trước để chắc chắn của một chỗ ngồi. Quốc lộ 4 từ Phnom Penh và Sihanoukville là một trong những con đường tốt nhất của Campuchia.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Đồng dao", "role": "user" }, { "content": "Ai làm gì đó? Khù khà khù khò, Ai làm gì đó? A ! Là chú chó, Đang ngủ khò khò. Cút ca cút kít, Ai làm gì đó? A! Là chuột chít, Dùng răng cắn gỗ. Hí hí ha ha, Ai làm gì đó? A! Ra là bé, Đang cười rất to. Ăn một quả na, Bằng ba quả quýt, Tôi ngồi nói thiệt, Quả quýt thì chua, Bắt vua phải trẻ, Quả vả thì chát, Tôi tát mặt quan, Quan chạy la làng, Quăng đi quả quýt, Quăng đi quả vả, Trả về quả na. Ăn một bát cơm, Nhớ người cày ruộng, Ăn đĩa rau muống, Nhớ người đào ao, Ăn một quả đào, Nhớ người vun gốc, Ăn một con ốc, Nhớ người đi mò, Sang đò, Nhớ người chèo chống, Nằm võng, Nhớ người mắc dây, Đứng mát gốc cây, Nhớ người trồng trọt. Bà còng đi chợ trời mưa Cái tôm cái tép đi đưa bà còng Đưa bà qua quãng đường đông Đưa bà về tận ngõ trong nhà bà Tiền bà trong túi rơi ra Tép tôm nhặt được trả bà mua rau . Ba bà đi bán lợn con, Bán đi chẳng đắt lon ton chạy về. Ba bà đi bán lợn sề, Bán đi chẳng đắt chạy về lon ton. Buổi sáng ngủ dậy, Ăn bụng cơm no, Chạy ra ngoài gò, Bắt một con công, Đem về biếu ông, Ông cho trái thị, Đem về biếu chị, Chị cho bánh khô, Đem về biếu cô, Cô cho bánh ú, Đem về biếu chú, Chú cho buồng cau, Nay chừ chú thím giận nhau, Đem trả buồng cau cho chú, Trả bánh ú cho cô, Trả bánh khô cho chị, Trả trái thị cho ông, Bắt con công , đem về nhà. Bàn tay trắng Bàn tay đen Đĩa đậu đen Đĩa đậu đỏ Bỏ vô nồi Nuớc sôi Bê là bê vàng Bê đứng rền ràng Bê đi với mẹ Bê đừng chạy xuống bể Bê đừng chạy lên ngàn Mà cọp mang Mà sấu nuốt Đi tìm nơi cỏ tốt Bê gặm cho ngon Bê là bê con Bê là bê vàng... Bồ các là bác chim ri Chim ri là dì sáo sậu Sáo sậu là cậu sáo đen Sáo đen là em tu hú Tu hú là chú bồ các Bồ các là bác chim ri... Cặp kè, ăn muối mè ngồi xuống đất Ăn rau muống đứng lên Cái cò là cái cò khoăm Chưa ra đến chợ đã chăm ăn quà Hàng bánh , hàng bún bầy la Con mắt tỏm tẻm lướt qua mọi hàng Bánh đúc cho lẫn bánh đàng Củ từ khoai nướng , lẫn hàng cháo kê Ăn rồi lại trở ra về Thấy hàng thịt chó lại lê chân vào . Con cóc là cậu ông trời, Hễ ai đánh nó thì trời đánh cho. Con cóc là cậu thầy nho, Hễ ai đánh nó trời cho quan tiền. Con kiến mà leo cành đa, Leo phải cành cụt leo ra leo vào. Con kiến mà leo cành đào, Leo phải cành cụt leo vào leo ra. Chi chi chành chành, Cái chanh (đanh) thổi lửa, Con ngựa đứt cương, Ba vương ngũ đế, Bắt dế đi tìm, Ù à ù ập. Chu cha chu chít, Bán mít chợ đông, Bán hồng chợ tây, Bán mây chợ huyện, Bán kiến chợ đào, Bắt được anh nào, Thì xào anh đấy. Con mèo trèo lên cây cau, Hỏi thăm chú chuột đi đâu vắng nhà. Chú chuột đi chợ đàng xa, Mua mắm , mua muối giỗ cha con mèo. Con vỏi con voi, Cái vòi đi trước, Hai chân trước đi trước, Hai chân sau đi sau, Còn cái đuôi đi sau rốt, Tôi xin kể nốt câu chuyện con voi. Chè la, chè lít, Bà cho ăn quýt, Bà đánh đau tay, Chắp tay lạy bà. Con gà cục tác lá chanh, Con lợn ủn ỉn mua hành cho tôi. Con chó khóc đứng khóc ngồi, Bà ơi đi chợ mua tôi đồng riềng. Cái ngủ mày ngủ cho sâu, Mẹ mày đi cấy đồng sâu chưa về. Bắt được mười tám, mười chín con trê, Cầm cổ lối về cho cái ngủ ăn. Cái ngủ ăn chẳng hết Để dành đến tết mùng ba. Mèo già ăn trộm, Mèo ốm phải đòn, Mèo con phải vạ, Con quạ đứt đuôi, Con ruồi đứt cánh, Đòn gánh có mấu, Củ ấu có sừng, Bánh chưng có lá, Con cá có vây, Ông thầy có sách, Thợ ngạch có dao, Thợ rào có búa, Sảy lúa có sàng, Việc làng có mõ, Cắt cỏ có liềm, Câu liêm có lưỡi, Cây bưởi có hoa, Cây cà có trái, Con gái có chồng, Đàn ông có vợ, Kẻ chợ có vua, Trên chùa có bụt, Cái bút có ngòi, Con voi có quản. Con công hay múa, Nó múa làm sao? Nó rụt cổ vào. Nó xòe cánh ra. Nó đậu cành đa, Nó kêu ríu rít. Nó đậu cành mít, Nó kêu vịt chè. Nó đậu cành tre, Nó kêu bè muống. Nó đáp xuống ruộng, Nó kêu tầm vông. Con công hay múa... Con chim manh manh Nó đậu cành chanh Tôi lấy miểng sành Tôi chọi nó chết giãy Tôi làm thịt bảy manh Tôi dưng cho ông một manh Tôi dưng cho bà một dĩa Bà hỏi tôi con chim gì Tôi nói : Con chim manh manh . Chị lấy chồng , em ở giá Chị ăn cá , em mút xương Chị nằm giường , em nằm đất Chị hút mật , em liếm ve Chị ăn chè , em liếm bát Chị coi hát , em vỗ tay Chị ăn mày , em xách bị Chị xe chỉ , em xỏ tiền Chị đi thuyền , em đi bộ Chị kéo gỗ , em lợp nhà Chị trồng cà , em trồng bí Chị tuổi Tý , em tuổi Thân Chị tuổi Dần , em tuổi Mẹo Chị ăn kẹo , em mút kem Chị xắt bí , em nấu canh Chị giã hành , em kho mắm Chị đi tắm , em vò đầu Chị đi câu , em xách vịt ... Dung dăng dung dẻ, Dắt trẻ đi chơi, Đến ngõ nhà trời, Lạy cậu lạy mợ, Cho cháu về quê, Cho dê đi học, Cho cóc ở nhà, Cho gà bới bếp, Xì xà xì sụp, Ngồi thụp xuống đây. Đi cầu ăn quán Đi bán lợn con Đi mua cái xoong Đem về đun nấu Mua quả dưa hấu Về biếu ông bà Mua một đàn gà Về cho ăn thóc Mua lược chải tóc Mua cặp gài đầu Đi mau về mau Kẻo trời sắp tối . Gánh gánh gồng gồng Gánh sông gánh núi Gánh củi gánh cành Ta chạy cho nhanh Về xây nhà bếp Nấu nồi cơm nếp Chia ra năm phần Một phần cho mẹ Một phần cho cha Một phần cho bà Một phần cho chị Một phần cho anh Ta chạy cho nhanh Về xây nhà bếp Nấu nồi cơm nếp ... Giã giày, Giã gò Đàn cò, Biết bay, Đến ngày, Gỗ ông, Xương xông, Lá lốt, Làm chay, Cho cò. Kéo cưa lừa xẻ, Ông thợ nào khỏe, Thì ăn cơm vua, Ông thợ nào thua, Thì về bú mẹ. Kéo cưa lừa xẻ, Ông thợ mẻ môi, Ông thợ lồi rốn, Ông thợ trốn việc, Nằm đâu ngủ đấy, Nó lấy mất cưa, lấy gì mà kéo? Lạy trời mưa xuống, Lấy nước tôi uống, Lấy ruộng tôi cày, Lấy đầy bát cơm, Lấy rơm đun bếp. Lấy tệp bánh chưng, Lấy lưng hũ rượu. Làm thầy kẻ trộm Ăn cốm chợ mơ, Nó vơ mất đầu. Lộn cầu vồng, Nước trong nước chảy, Có cô mười bảy, Có cậu mười ba, Hai chị em ta Ra lấy lá đa Về lộn cầu vồng. Lúa non là cô đậu nành, Đậu nành là anh dưa chuột, Dưa chuột là ruột dưa gang, Dưa gang là nàng dưa hấu Dưa hấu là cậu lúa ngô. Lúa ngô là cô đậu nành... Mày tát chuôm tao, tao tát chuôm mày, Mày đầy rổ cá, tao đầy rổ tôm. Mày đi chợ Cầu Nôm, tao đi chợ Cầu Rền. Mày bán cửa đền, tao bán cửa vua, Mày làm mắm chua, tao làm mắm thính. Mày con ông Chín, tao con ông Xã. Mày là con Ả, tao là thằng Hai, Mày đội bồ dài, tao cầm con dao. Mày làm sao, tao làm vậy. Mày đi buôn cậy, tao đi buôn hồng. Mày đi lấy chồng, tao đi lấy vợ, Mày lên kẻ chợ, tao về nhà quê. Nằm ngoài ăn khoai chấm mật, Nằm giữa ăn nửa mâm xôi, Ăn đôi con gà, Ăn ba con lợn, Ăn bốn con trâu, Ăn năm con bò, Nằm trong ăn nong bánh dầy, Nghe vẻ nghe ve Nghe vè về rau, Xấc láo hỗn hào, Là rau ngành ngạch. Trong lòng không chánh, Vốn thiệt tâm lang. Đất rộng bò ngang, Là rau muống biển. Quan đòi thầy kiện, Bình bát nấu canh. Ăn hơi tanh tanh, Là rau dấp cá. Không ba có má, Rau má có bờ. Thò tay so đo, Nó là rau nhớt. Ăn cay như ớt, Vốn thiệt rau răm. Sống tới ngàn năm, Là rau vạn thọ. Tay hay xớ rớ, Vốn thiệt rau co. Làng bắt chẳng cho, Chính là rau húng. Lên chùa mà cúng, Lại có hành hương. Giục ngựa buông cương, Là rau mã đề. Nu na nu nống, Đánh trống phất cờ, Mở hội thi đua, Thi chân sạch sẽ, Chân ai đẹp đẽ, Gót đỏ hồng hào, không bẩn tí nào, Thì vào đánh trống. Nu na nu nống, Cái trống nằm trong, Con ong nằm ngoài, Củ khoai chấm mật, Phật ngồi Phật khóc, Con cóc nhảy qua, Con gà béo ụ, Nhà mụ thổi xôi, Ông tôi nấu chè, Chè be chè bét, Cống rè cống rụt, Bụt thụt xuống lỗ, Bụt chẳng ăn xôi. Nu na nu nống, Cái bống nằm trong, Con ong nằm ngoài, Nồi khoai tú hụ, Nhà mụ đồ xôi, Nhà tôi nấu chè, Cá chép cá mè, Tè he bống rụt. Nhà nào nhà nấy, còn đèn đầy lửa, Mở cửa mở của, cho chúng tôi vào, Bước lên giường cao thấy đôi rồng ấp, Bước ra đằng sau thấy ngôi nhà lợp, Voi ông còn buộc, ngựa ông còn cầm, Ông sống một trăm, thêm năm tuổi lẻ, Vợ ông sinh đẻ, những con tốt lành, Những người như tranh, những con như rối. Ông sảo ông sao, Ông vào cửa sổ, Ông ở với tôi, Ông ngồi xuống chiếu, Tôi biếu củ khoai, Ông nhai tóp tép, Cái tôm cái tép, Ông ghép với rau, Ăn mau chóng lớn, Ông ngồi dậy, Ông về trời. Ông giẳng ông giăng, Xuống chơi với tôi, Có bầu có bạn, Có ván cơm xôi, Có nồi cơm nếp, Có nệp bánh chưng, Có lưng hũ rượu, Có khướu đánh đu, Thằng cu vỗ chài, Bắt trai bỏ giỏ, Cái đỏ ẵm em, Đi xem đánh cá, Có rá vo gạo, Có gáo múc nước, Có lược chải đầu, Có trâu cày ruộng, Có muống thả ao, Ông sao trên trời, Ông trẳng ông trăng, Xuống chơi ông Chính, Ông Chính cho mõ, Xuống chơi nồi chõ, Nồi chõ cho vung, Xuống chơi cây sung, Cây sung cho nhựa, Xuống chơi con ngựa, Con ngựa cho gan, Xuống chơi bà quan, Bà quan cho bạc, Xuống chơi thợ giác, Thợ giác cho bầu, Xuống chơi cần câu, Cần câu cho lưỡi, Xuống chơi cây bưởi, Cây bưởi cho hoa, Xuống chơi vườn cà, Vườn cà cho trái, Xuống chơi con gái, Con gái cho chồng, Xuống chơi đàn ông, Đàn ông cho vợ, Xuống chơi kẻ chợ, Kẻ chợ cho vôi, Xuống chơi cây sòi, Cây sòi cho lá, Xuống chơi con cá, Con cá cho vây, Xuống chơi ông thầy, Ông thầy cho sách, Xuống chơi thợ ngạch, Thợ ngạch cho dao, Xuống chơi thợ rào, Thợ rào cho búa, Trả búa thợ rào, Trả dao thợ ngạch, Trả sách ông thầy, Trả vây con cá, Trả lá cây sòi, Trả vôi kẻ chợ, Trả vợ đàn ông, Trả chồng cô gái, Trả trái cây cà, Trả hoa cây bưởi, Trả lưỡi cần câu, Trả bầu thợ giác, Trả bạc bà quan, Trả gan con ngựa, Trả nhựa cây sung, Trả vung nồi chõ, Trả mõ ông Chánh. Ông tiển ông tiên, Ông có đồng tiền, Ông gài mái tai, Ông cài lưng khố, Ông ra hàng phố, Ông mua miếng trầu, Ông nhai tóp tép, Ông mua con tép, Về nhà ăn cơm, Ông mua mớ rơm, Về nhà ông thổi, Ông mua cái chổi, Về ông quét nhà, Ông mua con gà, Về cho ăn thóc, Ông mua con cóc, Về thả gậm giường, Ông mua nén hương, Về nhà cúng cụ. Ông Lỉnh ông Linh, Ông ra đầu đình ông gặp ông Lang. Ông Lảng ông Lang, Ông ra đầu làng ông gặp ông Linh. Ông Nỉnh ông Ninh, Ông ra đầu đình gặp ông Nảng ông Nang. Ông Nảng ông Nang, Ông ra đầu làng gặp ông Nỉnh ông Ninh. Ông Sấm, ông Sét Ông hét đùng đùng Ông nổ lung tung Vỡ vung, vỡ nồi Vỡ cả bát đĩa nhà tôi Tôi lôi ông ra đánh Đánh một roi Đánh hai roi Ông trốn về trời Ơi ông Sấm, ông Sét ơi Que mốt, que mai, Con trai, con hến, Con nhện chăng tơ, Quả mơ, quả mận, Kính cận, lên đôi. Đôi anh, đôi em, Đôi kèn, đôi trống, Đôi trống ba. Ba đi xa, Ba về gần, Ba mớ cần, Một lên tư. Tư củ từ, Tư củ tỏi, Hai hỏi năm. Năm bé nằm, Năm lên sáu. Sáu củ ấu, Bốn lên bảy, Bảy quả na, Ba sang tám. Tám lá gai, Hai lên chín. Chín chiếc cột, Một lên mười, Mười vơ cả, Ngả đất cất trống. Quả địa cầu có bốn đại dương, Dương dương dương là cái giường để ngủ, Ngủ ngủ ngủ là cái tủ đựng tiền, Tiền tiền tiền là cô tiên biết múa, Múa múa múa là công chúa biết bay, Bay bay bay là máy bay cất cánh, Cánh cánh cánh là cánh chim én, Én én én là cái chén ăn cơm, Cơm cơm cơm là cái bơm xe đạp, Đạp đạp đạp là đạp xích lô, Lô lô lô là cái xô đựng nước, Nước nước nước là nước Việt Nam, Nam nam nam là Tam quốc chí, Chí chí chí là Hồ Chí Minh. Rồng rắn lên mây, Có cây lúc lác, Có nhà thầy lang. Rồng rắn lên mây, Có cây lúc lắc, Qua tới làng bên, Hỏi thăm thầy thuốc, Có nhà hay không. Súc sắc súc sẻ, Nhà nào nhà này, Còn đèn, còn lửa, Mở cửa cho anh em chúng tôi vào. Bước lên giường cao, Thấy đôi rồng ấp: Bước xuống giường thấp, Thấy đôi rồng chầu ; Bước ra đằng sau, Thấy nhà ngói lợp. Voi ông còn buộc, Ngựa ông còn cầm, Ông sống một trăm, Thêm năm tuổi lẻ. Vợ ông sinh đẻ, Những con tốt lành, Những con như tranh, Những con như rối. Tập tầm vông, Tay nào không? Tay nào có? Tập tầm vó, Tay nào có? Tay nào không? Tập tầm vông, Tay không, tay có. Tập tầm vó, Tay có, tay không. Tay nào có? Tay nào không? Thả đỉa ba ba, Chớ bắt đàn bà, Phải tội đàn ông. Cơm trắng như bông, Gạo thuyền như nước. Đổ mắm đổ muối, Đổ cả hạt tiêu, Đổ niêu cứt gà, Đổ phải nhà nào, Nhà đấy phải chịu. Ta cầm con dao, Làm sao cho sắc, Để mà dễ cắt, Để mà dễ chặt, Chặt lấy củi cành, Trèo lên rừng xanh, Chạy qua sườn núi, Một mình thui thủi, Chặt cây chặt củi, Tìm chốn ta ngồi, Ngồi mát thảnh thơi, Kia một đàn chim, Ở đâu bay đến, Ở đâu bay lại, Con đang cắn trái, Con đang tha mồi, Qua lối no ăn, Cái con hươu kia, Mày đang ăn lộc, Lộc vả, lộc sung, Mày không thấy tớ, Tớ không đuổi mày, Mày qua lối nọ làm chi? Tập tầm vông, Con công hay múa, Nó múa làm sao, Nó rụt cổ vào, Nó xòe cánh ra, Nó đậu cành đa, Nó kêu ríu rít, Nó đậu cành mít, Nó kêu vịt chè, Nó đậu cành tre, Kêu bè rau muống, Nó đậu dưới ruộng, Nó kêu tầm vông, Tập tầm vông... Thằng Bờm có cái quạt mo, Phú ông xin đổi ba bò chín trâu. Bờm rằng: Bờm chẳng lấy trâu. Phú ông xin đổi ao sâu cá mè, Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mè. Phú ông xin đổi một bè gỗ lim, Bờm rằng: Bờm chẳng lấy lim. Phú ông xin đổi con chim đồi mồi, Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mồi. Phú ông xin đổi nắm xôi, Bờm cười. Thìa là thìa lảy, Con gái bảy nghề, Ngồi lê là một, Dựa cột là hai, Theo trai là ba, Ăn quà là bốn, Trốn việc là năm, Hay nằm là sáu, Láu táu là bảy. Trời mưa lâm râm Trời mưa lâm râm Cây trâm có trái Con gái có duyên Đồng tiền có lỗ Bánh tổ thì ngon Bánh dòn thì béo Cái kéo thợ may Cái cày làm ruộng Cái xuổng đắp bờ Cái lờ đơm cá Cái ná bắn chim Cái kim may áo Cái giáo đi săn Cái khăn bịt đầu Cái cầu đi chợ Có vợ đàn ông Có chồng con gái Cái trái mù u Ông cụ đi câu Để trâu ăn lúa Bắt được chặt đầu, chặt đầu đuôi Tùng tùng, đánh ba hồi trống ! Sắp quân cho chỉnh, Phượng hoàng thống lĩnh, Bạch hạc hiệp đồng, Tả chi thì công, Hữu chi thì sếu, Giang cao ngất nghểu, Đi trước tiên phong, Cả mỏ bồ nông, Đi sau tiếp hậu, Sáo đen, sáo sậu, Rán giục đôi bên, Chú quạ thông tin, Dóng dả ba quân, Đội lương đi trước, Một đàn vịt nước, Chú két, chú le, Sắm sửa thuyền bè, Cho bọn trảy thủy, Chim chích, chim ri, Bé mọn biết gì, Ở nhà coi sóc, Chú cò chú cốc, Coi sóc các làng, Chèo bẻo nỏ nang, Bầu cho làm huyện, Đêm hôm đi tuần, Phó cho chú vạc, Chú ngỗng nghếch ngác, Như thể đàn bà, Chú vịt, chú gà, Nhắc võng ông già, Trèo lên núi chiều, Giặc thấy đã nhiều, Chạy như con cút. Ù ỳ kút kít, Xay lúa lấy gạo ăn mai, Có một thợ cấy với hai thợ cày. Thợ cấy mà lấy thợ cày, Để cho thợ mạ khóc ngày khóc đêm. Vuốt ve, Em thân yêu. Em ở với ai, Em ở với bà, Bà gì? Bà ngoại, Ngoại gì? Ngoại xâm, Xâm gì? Xâm lăng, Lăng gì? Lăng Bác, Bác gì? Bác Hồ, Hồ gì? Hồ Tây , Tây gì? Tây đen , Đen xì xì, Xì ra khói Bói ra tiền , Mua cô tiên, Về làm vợ , Đi chợ không biết mua Đi chùa không biết cúng Lúng túng ỉa ra quần Vuốt ve, Bé thân yêu. Bé ngủ với ai? Ngủ với bà, Bà gì? Bà ngoại, Ngoại gì? Ngoại xâm, Xâm gì? Xâm lăng, Lăng gì? Lăng Bác, Bác gì? Bác Hồ, Hồ gì? Hồ nước, Nước gì? Nước trong, Trong gì? Trong vắt, Vắt gì? Vắt sữa, Sữa gì? Sữa bò, Bò gì? Bò cái, Cái gì? Cái tát Xỉa cá mè, Đè cá chép, Chân nào đẹp, Đi buôn men, Chân nào đen, Ở nhà nấu bếp. Xấu hổ, Lấy rổ mà che, Lấy nong mà đè, Lấy đấu mà đong, Lấy chày đâm bong. Ca dao Việt Nam châm biếm, hài hước Ca dao Việt Nam về tình yêu quê hương, đất nước, con người Ca dao Việt Nam về chống áp bức phong kiến và chống thực dân, đế quốc Ca dao Việt Nam về quan hệ xã hội Ca dao Việt Nam về tình cảm gia đình Ca dao Việt Nam về tình yêu Ca dao Việt Nam về lao động và văn hóa Ca dao Việt Nam về chủ đề than thân Ca dao Việt Nam Wikipedia có bài viết về: Đồng dao", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Mohammad Khatami", "role": "user" }, { "content": "Mohammad Khatami là một học giả và chính trị gia người Iran. Những gì tôi đề xuất là đối thoại nên diễn ra giữa các nền văn hoá và nền văn minh. Và như là một bước đầu tiên, tôi sẽ đề nghị rằng các nền văn hoá và nền văn minh không nên được đại diện bởi các chính trị gia, nhưng bởi các triết gia, các nhà khoa học, nghệ sĩ và trí thức. [...] Đối thoại sẽ dẫn đến một ngôn ngữ chung và một ngôn ngữ phổ biến sẽ đạt tới đỉnh điểm trong một tư tưởng chung, và điều này sẽ trở thành một cách tiếp cận chung cho thế giới và các sự kiện toàn cầu. ^ 24 tháng 3 năm 2009, Bài giảng tại Đại học Quốc gia Australia [1]", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Cơ Long", "role": "user" }, { "content": "Cơ Long là một thành phố thuộc Đài Loan. Cơ Long là một thành phố cấp tỉnh của Tỉnh Đài Loan (Trung Hoa Dân Quốc). Tọa lạc phía đông bắc của đảo giáp giới với huyện Đài Bắc, là thành phố cảng lớn thứ 2 của Đài Loan, sau Cao Hùng. Ngoài ra, thành phố còn có tên goi khác là Vũ cảng (雨港, cảng mưa).", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Minsk", "role": "user" }, { "content": "Minsk (tiếng Belarus: Мінск, tiếng Nga: Минск), còn gọi Minxcơ hay Minxcơva, là thủ đô và thành phố lớn nhất Belarus. Minsk là trung tâm chính trị, công nghiệp, khoa học và văn hóa của cả nước. Thành phố này nằm tại hai con sông là sông Śvísłač và sông Niamiha. Minsk là một trong những cơ quan đầu não của Cộng đồng các Quốc gia Độc lập - (SNG). Với vai trò là thủ đô của Belarus, Minsk có một vị thế hành chính đặc biệt ở nước này và đồng thời là trung tâm của tỉnh mang cùng tên nó. Minsk được thành lập vào năm 1067. Năm 1242, thành phố này trở thành một phần của Đại Lãnh địa Litva. Từ năm 1569, Minsk trở thành thủ phủ của Województwo Mińskie, một đơn vị hành chính nằm trong Khối Thịnh vượng chung Ba Lan - Litva. Năm 1793, trong cuộc Phân chia Ba Lan lần thứ hai, đế chế Nga đã thôn tính Minsk. Từ 1919-1991, thành phố này là thủ độ của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô Viết Belarus nằm trong Liên bang Xô viết. Sau khi Liên Xô sụp đổ, Minsk trở thành thủ độ của nước Cộng hòa Belarus độc lập. Các chuyến bay quốc tế đến các Sân bay quốc gia Minsk ((IATA: MSQ), trước đây gọi là Minsk-2) [1] có cự ly 37 km về phía đông từ biên giới thành phố. Nếu bạn nộp đơn xin thị thực tại sân bay Minsk, hoặc chỉ hạ cánh ở đó, điều quan trọng là biết một số lời khuyên về bảo hiểm, văn phòng thị thực và kiểm tra hộ chiếu. Nhà ga rộng rãi là ấn tượng từ bên ngoài, nhưng nội thất và cơ sở hạ tầng tệ hơn và bất tiện. Thông tin chuyến bay: +375 17 279-13-00, 279-17-30, lịch trình cập nhật trên trang web. Kết nối chuyến bay với Minsk có phần khan hiếm. Belavia có các chuyến bay đến Moscow (6 lần một ngày), Saint Petersburg và Kaliningrad (1-2 chuyến bay mỗi ngày) cũng như Tbilisi, Prague, Kiev và Riga. Nó cũng có các chuyến bay đến các sân bay lớn của châu Âu, nhưng không chuyến nào trong số những điểm đến có tần suất chuyến hàng ngày. Ngoài ra, bạn có thể bay đến Minsk với Aeroflot (Moscow, hai lần một ngày), Lufthansa (Frankfurt, 1-2 lần một ngày), hãng hàng không Áo (Viên, hai lần một ngày), LOT (Warsaw, mỗi ngày một lần), và Aerosvit (Kiev, một lần một ngày). Mặc dù các hãng hàng không chi phí thấp không phục vụ Minsk, hầu hết các tàu sân bay có sẵn cung cấp vé giá rẻ tất cả bây giờ và sau đó. Nếu bạn không thể tìm thấy một vé giá rẻ hoặc kết nối phù hợp, hãy xem xét bay tới Vilnius, Moscow hay Warsaw và đi du lịch đến Minsk bằng tàu hỏa. Tuy nhiên, du lịch đường bộ có thể yêu cầu một visa bổ sung và thường gây ra nhiều phiền hơn sự đi bằng máy bay. Sau khi đi qua hải quan (đầu tiên là Văn phòng Visa trên tầng hai, thứ hai - bộ phận kiểm soát hộ chiếu, thứ ba - kiểm soát hải quan), bạn đến sảnh đến ở tầng trệt. Mỗi phòng trong số hai phòng cung cấp một gian hàng thu đổi ngoại tệ (chỉ một trong số này hoạt động. Cho thuê xe hơi (Sixt và Europcar) nằm tại khu vực 5-6, trên bên trái. Sảnh đi nằm trên tầng thứ ba là sáng hơn và thoải mái hơn, với một nhà hàng 24/7 và vài nơi khác để ăn (mở 9-21) cũng như một cửa hàng lưu niệm nhỏ và một văn phòng ngân hàng. Đến thành phố bằng giao thông công cộng là một công việc khó khăn. Sân bay được phục vụ bằng xe bus chạy mỗi 45-60 phút từ Moskovsky hoặc bến xe buýt Vostochny. Trạm xe buýt khó tìm ra đến nỗi nhiều hành khách thậm chí không biết về nó. Trong hội trường đến, bạn sẽ không tìm thấy một dấu hiệu nào cho thấy các xe buýt, nhưng không bị nhầm lẫn: trạm xe buýt không tồn tại! Nó nằm bên cạnh các nhà ga, gần lối ra 3-4, và đánh dấu bằng một tấm nhỏ với thời gian biểu viết bằng tiếng Nga. Xe buýt chạy đúng giờ, và đưa bạn đến thành phố trong 30 phút với giá vé 5000 rúp. Vé được mua từ người lái xe. Bạn có thể đi đến bất kỳ bến xe buýt nào, nhưng nó nên xuống tại ga tàu điện ngầm Uruchye và tiếp tục trung tâm thành phố bằng tàu điện ngầm (như hầu hết mọi người). Trên đường về từ thành phố đến sân bay, rời khỏi ga tàu điện ngầm thông qua lối ra phía trước, rẽ phải, và tìm thấy những trạm xe buýt ngoài cùng. Lịch trình cũng có sẵn trên mạng [2] (loại НАЦ АЭРОПОРТ МИНСК trong các hình thức tìm kiếm). Ngoài ra, đi đến ga tàu điện ngầm Moskovskaya, đi bộ về phía trước cho 500 mét và rẽ phải để đi đến trạm xe buýt Moskovsky. Trừ khi bạn đang chuẩn bị để tìm kiếm vất vả cho xe buýt, taxi là lựa chọn duy nhất. Không có dịch vụ taxi chính thức, nhưng tài xế xe riêng rất nhiều. Đi xe đến trung tâm thành phố phí không vượt quá mức € 25-30, và nên mặc cả. Nếu bạn thích dịch vụ chính thức, gọi taxi từ bất kỳ công ty trong thành phố và trả cùng một mức giá. Để đến sân bay bằng xe hơi, rời khỏi thành phố bởi Nezalezhnasti Avenue và theo đường cao tốc M2. Minsk-1 là một sân bay vẫn còn hoạt động và gần với trung tâm thành phố. Sân bay vẫn còn hoạt động, và cho đến gần đây, đã được sử dụng cho các chuyến bay nội địa. Trừ khi sân bay bị đóng vĩnh viễn, nó có thể là thú vị để tham quan nhà ga, một ví dụ điển hình của lối kiến ​​trúc Stalin, và xem máy bay nhỏ nằm rải rác xung quanh sân bay. Khổ đường ray xe lửa là khác nhau ở Tây Âu và ở Belarus, vì vậy nếu bạn chọn để đi đến bằng xe lửa được chuẩn bị cho thay đổi khổ đường. Tuy nhiên, nếu bạn đang đến từ, chẳng hạn, Kiev, Moscow hay Lviv, giá cả rẻ hơn đáng kể so với từ các nước CIS. Trong tàu bạn sẽ nhận được một thẻ với hai bên để điền vào, và người bảo vệ ở biên giới Belarus sẽ lấy một tấm. Bạn cần phải giữ một trong những khác cho khách sạn của bạn để đóng dấu, và trả lại cho các vệ sĩ khi bạn rời khỏi đất nước. Có hai điểm dừng. Bạn cần phải có bảo hiểm của bạn và thư mời (nếu bạn là một khách du lịch) ra để hiển thị các vệ sĩ. Gần như luôn có một chuyến tàu hàng ngày đi từ ga Lichtenberg. Xe lửa rời lúc 13:49 và đến sáng hôm sau lúc 9:30 hay như vậy. Lưu ý:. Đây là trên đường tàu đến Nga Hạng 2, 69 €, 3 người - nam và nữ riêng biệt. Hạng nhất, € 109, 2 người - không tách riêng nam nữ. Chuyến đi mất khoảng 10 giờ. Có một chuyến tàu một ngày mà khởi hành từ Trung ương (hoặc có thể Gdański) Trạm khoảng 20:35 và đến Minsk khoảng 8:00. Từ Vilnius, Lithuania, tàu mất khoảng 4-5 giờ. Tàu là khá rẻ: khoảng 10-15 USD một chiều. Cũng khá thoải mái. Bạn có thể kiểm tra lịch trình tại [3] Ngoài ra còn có xe lửa từ Praha và các thành phố khác ở châu Âu. Luôn luôn có một chuyến tàu hàng ngày để lại Tsentralnyi Vokzal (Central Station) tại trạm tàu ​​điện ngầm cùng tên tại Kiev. Nó rời khỏi Kiev tại 18:22 và đến sáng hôm sau vào khoảng 06:00. Một bến 4 người nên chi phí khoảng $ 47. Từ Minsk, tàu # 86 rời lúc 20:51, và đến Kiev vào sáng hôm sau khoảng 09:00. Một bến 4 người nên chi phí khoảng $ 47. Tàu đêm rời Moscow khoảng 23:30 và đến Minsk khoảng 06:30. Không dừng lại ở biên giới để kiểm tra hộ chiếu, do đó, một đêm ngủ tốt trong 2 khoang cầu. Nhà thờ St Mary Magdalene ( Tsarkva Svyati Mary Magdaleny), Vulitsa Kiseleva 42. ( Metro: Nemiga). Nó được xây dựng vào năm 1847 theo phong cách chính thống - với một tháp chuông hình bát giác nhọn trên cửa ra vào. Nhà thờ St Peter & Paul, Vulitsa Rakovskaja 4. ( Metro: Nemiga). Được xây dựng năm 1613 và được trùng tu vào năm 1871, nó là nhà thờ lâu đời nhất ở Minsk. Nó là đáng giá để đi vào bên trong. Nhà thờ St Simon & Helena, Vulitsa Sovietskaja 15. Còn gói là Nhà thờ đỏ, nổi tiếng nhất nhà thờ Công giáo La Mã ở thành phố, được xây dựng từ năm 1908 đến năm 1910. Bảo tàng Nghệ thuật Quốc gia Belarus Vulitsa Lenina 20. Thứ Tư đến thứ hai 07/11 giờ chiều. Cái nhìn tuyệt vời về tổng quan về mỹ thuật tại Belarus. Nhiều áp phích nghệ thuật mô tả bằng tiếng Anh, không giống như hầu hết các bảo tàng ở Belarus. Bảo tàng lịch sử và văn hóa quốc gia Belarus, Vulitsa Karla Marxa 12. Vé vào cổng 7.000 rúp. Mở cửa từ thứ Năm đến thứ Ba 11:00-07:00. Có rất nhiều để xem ở đây, thật đáng buồn chỉ có bảng giải thích bằng tiếng Belarus. Bảo tàng Chiến tranh vệ quốc vĩ đại Belarus, Praspekt Nezalezhnasti 12. Mở thứ Ba đến Chủ Nhật 10:00-06:00. Một số phòng với Thế chiến II thể hiện trên màn hình hiển thị không có bản dịch tiếng Anh để các chữ khắc. Palats Mastatsva (Cung nghệ thuật), Vulitsa Kazlova 3. Vào cửa miễn phí. Mở cửa thứ Ba đến Chủ Nhật 10:00-19:00. Nhiều không gian trưng bày cho thấy nghệ thuật hiện đại, sách cũ và đồ cổ quầy hàng. Ў Gallery, Praspekt Nezalezhnasti 37a, không gian nghệ thuật đương đại, quầy bar, một hiệu sách và cửa hàng lưu niệm với thiết kế Belarus. Mastatsky Salon, Praspekt Nezalezhnasti 12. Mở cửa từ Thứ Hai đến Thứ Bảy 10:00-20:00. Một phòng trưng bày nghệ thuật với các nghệ sĩ triển lãm địa phương và một số quà lưu niệm đắt đỏ. Thư viện Quốc gia Belarus, Praspekt Nezalezhnasti 116. nhà rhombicuboctahedron bê tông thủy tinh rất lớn và có một bộ sưu tập hơn 8 triệu sản phẩm. Trên 22 tầng có phòng hội nghị, 20 phòng đọc và một bảo tàng Sách, trên mái nhà có một tầng quan sát với tầm nhìn đẹp ra thành phố và khu vực xung quanh (truy cập từ bên ngoài bằng thang máy, giá vé dưới 1 €). Nhà ở cũ của Lee Harvey Oswald, Vulitsa Kamunistychnaja 4 (căn hộ dưới cùng bên trái). Lee đã đến Liên Xô vào tháng mười hai năm 1959 sẵn sàng tố cáo công dân của mình Hoa Kỳ và đã được gửi đến Minsk. Ông đã thay đổi tên của mình để Alek và kết hôn với một người phụ nữ bản địa, Marina Prusakova, người mà ông đã có một đứa trẻ. Các gia đình trẻ để lại cho Hoa Kỳ vào ngày 01 Tháng Sáu 1962. Trụ sở chính KGB, Praspekt Nezalezhnasti 17. tòa nhà ấn tượng này, trên đường phố chính của Minsk có một mặt tiền mà điền viên những gì được tìm thấy bên trong. Nó là bằng cách nào đó thích hợp trong một đất nước như Belarus, KGB nên được đặt trong một tòa nhà mang tính bước ngoặt ở trung tâm của thủ đô. Bạn có thể sẵn sàng thuê một hướng dẫn tin khi ở trong Minsk hoặc một thành phố Belarus lớn. Xin lưu ý rằng hướng dẫn tư nhân được cấp giấy phép của Cơ quan du lịch quốc gia - và bạn có thể kiểm tra danh sách các tên của họ trên trang web chính thức của Cơ quan Danh sách hướng dẫn tư nhân ở Nga danh sách /. Một hướng dẫn cấp giấy phép phải luôn luôn mặc một huy hiệu đặc biệt của một hướng dẫn viên được cấp phép tại Belarus. Ozertso - Bảo tàng ngoài trời Kiến trúc và cuộc sống nông thôn, 4 km về phía tây. Tuyến Stalin 30 km về phía tây. Mound of Glory 20 km về phía đông. 70m gò cao từ năm 1969 kỷ niệm chiến sĩ Xô Viết đã chết trong WW2. Khatyn Memorial Complex 50 km về phía bắc. Một nơi mà một ngôi làng, dã man tàn sát vào năm 1943 bởi Đức quốc xã, một lần đứng.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Perm", "role": "user" }, { "content": "Perm' (tiếng Nga: Пермь, dân số 1.000.100 thống kê dân số năm 2003) là một thành phố của nước Nga, nằm trên bờ sông Kama, dưới chân dãy núi Ural - ranh giới giữa Châu Âu và Châu Á. Vị trí địa lý 58°00′vĩ bắc, 56°14′độ kinh đông. Pecmi được thành lập vào ngày 17 tháng 5 năm 1723, và được gọi là thành phố từ năm 1781. Thành phố này là thủ phủ của tỉnh Pecmi (Пермская область), tỉnh này thuộc về Liên vùng cận Volga (Приволжский федеральный округ). Thành phố này là trung tâm hành chính, công nghiệp, khoa học và văn hóa của tỉnh. Các ngành công nghiệp chủ đạo bao gồm chế tạo máy, quốc phòng, dầu khí (khoảng 3% sản lượng dầu khí toàn Nga), chưng cất dầu, hóa chất và hóa dầu, đồ gỗ và chế biến gỗ cũng như công nghiệp thực phẩm. Pecmi cũng có một vài trường đại học lớn. Từ năm 1940 đến năm 1957 thành phố có tên là Molotov (Мо́лотов), lấy theo tên gọi của Vyacheslav Molotov. Bản mẫu:Wy/Outline", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Torino", "role": "user" }, { "content": "Torino (tiếng Ý; còn được gọi là Turin trong tiếng Piemonte và các tiếng Anh, Pháp, Đức) là một thành phố kỹ nghệ quan trọng tại tây bắc của Ý. Torino là thủ phủ của Piemonte và nằm cạnh sông Po. Torino đã đăng cai Thế vận hội mùa đông 2006.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Khon Kaen", "role": "user" }, { "content": "Khon Kaen là một thị xã ở Isaan (Đông Bắc Thái Lan). Khon Kaen là một thành phố ở tỉnh Khon Kaen, Đông Bắc Thái Lan, Thái Lan. Đây là một trong những thành phố chính thuộc Quy hoạch Kinh tế xã hội của Thái Lan, cùng với Chiang Mai, Songkhla, Nakhon Ratchasima và Chonburi. Thành phố có dân số năm 2006 là 140.000 người, là trung tâm của Isan về mặt giáo dục, giao thông và tài chính. Tọa độ địa lý là 16°26′B, 102°50′Đ. Khon Kaen là thủ phủ của tỉnh Khon Kaen và của huyện Khon Kaen. Thành phố này có Đại học Rajamangala và Đại học Khon Kaen— trường đại học lớn nhất ở đông bắc Thái Lan với số lượng sinh viên theo học 20.000.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Samarkand", "role": "user" }, { "content": "Samarkand là thành phố cổ của Uzbekistan với 2.500 tuổi và là di sản UNESCO. Samarkand (tiếng Uzbek: Samarqand; tiếng Tajikistan: Самарқанд; tiếng Ba Tư: سمرقند; tiếng Nga: Самарканд; phiên âm Hán Việt: Triệt Ma Nhi Hãn) là thành phố lớn thứ hai của Uzbekistan và là thủ phủ của tỉnh tỉnh Samarqand. Thành phố nổi bật với vị trí trung tâm trên con đường tơ lụa giữa Trung Quốc và phương Tây, và là một trung tâm nghiên cứu Hồi giáo. Năm 2001, UNESCO đã thêm thành phố 2,750 năm tuổi vào danh sách di sản thế giới với tên Samarkand – các giao lộ văn hóa. Các trang web của Samarkand đã được rải rác có dân cư trong thời đại đồ đồng và sắt sớm. Một thành phố được thành lập trong thời kỳ tiền Achaemenid, giữa năm 650 và 550 trước Công nguyên. Một bức tường theo toàn bộ mạch của cao nguyên (5,5 km), được bổ sung bởi một tường thành khác mà tách thị trấn khỏi vệ thành nằm ở phía bắc và chính nó bao gồm một tường vươn lên trên một đế nhân tạo. Bức tường khổng lồ, dày 7 m, được làm bằng gạch bùn thô, tất cả đều mang một đánh dấu, một dấu hiệu cho thấy lao động đã được tổ chức chặt chẽ trong nhóm công nhân. Kỹ thuật xây dựng tương tự đã được nhận thấy tại các địa điểm Sogdia và tiền Sogdia khác trong giai đoạn trước Achaemenid. Thành phố bị chinh phục bởi Alexander Đại đế trong 329 trước Công nguyên. Nó được đặt tên là Maracanda bởi người Hy Lạp. Hai giai đoạn chiếm đóng Hy Lạp có thể được phân biệt, lần đầu tiên kéo dài từ Alexander cho tới nửa sau của cent.BC thứ 3 và một giai đoạn thứ hai của cuộc tái chiếm thuộc Hy Lạp-Bactria vua Eucratides (171-145 trước Công nguyên). Các đồ gốm khác nhau rõ rệt giữa hai giai đoạn này. Nền văn minh Sogdia tiền Hồi giáo được ghi chép tốt nhất từ ​​cuộc khai quật tại Panjikent. Tại Samarqand, nguồn chính của bằng chứng cho giai đoạn này là nơi cư trú quý tộc với những bức tranh tường nổi tiếng đã được đưa cho một phòng tiếp nhận ca. 660, có lẽ là do Vua Varkhuman. Trong những năm đầu thế kỷ thứ 8, Samarkand đã bị chinh phục bởi những người Ả Rập và sớm trở thành một trung tâm quan trọng của văn hóa Hồi giáo. Các cuộc khai quật bên dưới nhà thờ Hồi giáo cho thấy một sự tiếp nối nhanh chóng của các tòa nhà hoành tráng. Một thành vây lớn, có lẽ là temenos của ngôi đền tiền Hồi giáo được đề cập trong các nguồn, đã bị san bằng một thời gian sau khi cuộc chinh phục Ả Rập 712. Địa điểm được chi phố bởi một cung điện lớn (khoảng 115 x 84 m), được theo bằng chứng nghiên cứu về tiền xây dựng vào những năm 740 bởi thống đốc Omayyad cuối cùng Nasar b. Sayyar. Giữa 765 và 780 nhà thờ Hồi giáo Thứ Sáu lần đầu tiên được xây dựng trên một mặt bằng hình vuông, mà có lẽ vào đầu thời kỳ Samanid, khoảng năm 820-30 được mở rộng và phần còn lại của cung điện đã được san bằng. Sau đó nó phát triển như một trung tâm thương mại trên Con đường tơ lụa, con đường thương mại vĩ đại giữa Trung Quốc và khu vực Địa Trung Hải. Năm 1220 Samarkand đã gần như hoàn toàn bị phá hủy bởi người chinh phục Mông Cổ Thành Cát Tư Hãn. Nó phát triển mạnh mẽ một lần nữa khi Timur-i-Leng (được gọi là Tamerlane ở phương Tây) đã chọn cho nó là thủ đô của đế chế của mình trong năm 1369. Là thủ đô, Timur đã đưa Samarkand trên bản đồ thế giới và nhiều kiến ​​trúc có thể nhìn thấy ngày nay được ông hoặc con cháu ông cho xây dựng. Đế chế suy giảm trong thế kỷ 15, và người Uzbek du mục (Shaybanids) đã Samarkand năm 1500. Năm 1784 các tiểu vương quốc của Bukhara chinh phục nó. Thành phố bị chiếm bởi Nga vào năm 1868 và một lần nữa bắt đầu giả có tầm quan trọng. Từ năm 1924 đến 1930, Samarqand là thủ đô của Nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Uzbekistan. Uzbekistan Airways [1] có các chuyến bay từ Moscow Sân bay quốc tế Domodedovo vào các ngày thứ 3, thứ bảy và Chủ nhật, Thánh Petersburg thứ 2 và thứ 6 Kazan Fri Tashkent hàng ngày trừ thú sáu (lịch bay mùa hè năm 2010). Có chuyến tàu hàng ngày từ Tashkent, các chuyến tàu sáng thứ 2 khởi hành mỗi ngày lúc 7 giờ sáng mong đợi Thứ ba và thứ tư đến ba giờ sau đó tại 10:50. Tàu số 4 là một chuyến tàu buổi tối và khởi hành tất cả các ngày mong đợi thứ tư tại 06:20 đến 21:55. Xe lửa chậm hơn 662 đi Bukhara khởi hành hàng ngày tại 8:45, đến 02:11. Các tuyến đường quốc tế phổ biến nhất là từ Saint Petersburg (93 h) thông qua Volgograd (57 h) khởi hành mỗi thứ Sáu lúc 7:30 đến năm đêm sau lúc 6:26. Tàu này bỏ qua Moscow, dừng gần nhất là ở thị trấn Ozherelye. Ngoài ra còn có một fron kết nối hàng tuần Alma-Ata khởi hành mỗi Chủ nhật lúc 15:50 đến 07:59 tối hai đêm sau. Samarkand là khoảng 4 giờ bằng đường bộ từ Tashkent; taxi chia sẻ lại từ Sobir trạm xe buýt Rahimov. Khoảng cách đến Samarkand từ Tashkent là 290 km, từ Bokhara 270 km, từ Khiva 740 km, từ Andizhan 610 km, từ Fergana 600 km, từ Karshi 150 km, từ Kokand 500 km, từ Nukus 820 km, từ Shahrisabz 90 km, từ Termez 380 km và từ Urgench 700 km. Registan Ensemble. Registan trở thành quảng trường thành phố khi cuộc sống trong Afrosiab dừng lại. Kể từ thời điểm đó Registan được xây dựng lại nhiều lần. Ngày nay nó được bao quanh bởi ba medreses Ulugbek, Shirdor và Tilla Kari. Shirdor Medrese (on Registan, opposite Ulugbek medrese). Medrese Shirdor lặp đi lặp lại mặt tiền và thành phần của Ulugbek medrese đối diện. Trong Shirdor medrese tầng đầu tiên được bảo tồn, nó bị phá hủy trong Ulugbek medrese. Ulugbek Medrese (on the western side of Registan Square). medrese lâu đời nhất trên Registan là một tòa nhà hình chữ nhật lớn với cổng thông tin đồ sộ và một sân với bốn-hiên, bao quanh bởi các phòng cho sinh viên và với bốn phòng học ở các góc. Ở phía tây là một nhà thờ Hồi giáo đông. Các góc của tòa nhà được trang trí bằng những ngọn tháp cao. Các đồ trang trí bao gồm gạch tráng men và không tráng men, khảm, đồ sành, khắc bằng đá cẩm thạch. Tilla Kari Medrese. Lăng mộ Gur Emir (Gur-e Amir Mausoleum), Akhunbabayev. 8-19. (lăng mộ Amir Temur) Người ta nói rằng ông đã thực hiện kim tự tháp bằng hộp sọ của kẻ bại trận của mình. Ngày nay người ta có thể ghé thăm ngôi mộ Gur-Emir được xây lại (1404-1405, 15-17 thế kỷ). entrance $4.50, camera $3. Nhà thờ Hồi giáo Bibi-Khanym, Tashkent kochasi (on the pedestrian by Siob Bazaar). Nhà thờ Hồi giáo Bibi-Khonym đã được xây lại (đặt theo tên vợ của Temur 1399-1404) là một trong những điểm tham quan kiến trúc nổi tiếng nhất của Trung Á. Nhà thờ Hồi giáo được xây dựng trên để Timur sau khi cuộc tấn công của ông Delhi. Minaret của nhà thờ Hồi giáo được cho là cao nhất. [Tháng 8 năm 2012] uzs 8000.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Recife", "role": "user" }, { "content": "Recife là một thành phố Brasil. Đây là một thành phố lớn trong khu vực Đông Bắc, ban đầu có khu định cư thực dân Hà Lan. Với biệt danh \"Venice của Brazil\", nó được xây dựng trên một số hòn đảo nối với nhau bằng nhiều cây cầu. Là thành phố phong phú về lịch sử, nghệ thuật và văn hóa dân gian. Đừng bỏ lỡ các đô thị lân cận Olinda và Porto de Galinhas. Thành phố cũng là một cửa ngõ vào quần đảo tuyệt vời Fernando de Noronha.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Hunedoara (thành phố)", "role": "user" }, { "content": "Hunedoara là thành phố lớn nhất trong hạt Hunedoara, Transylvania, Romania. Thành phố này nằm trong thung lũng Cerna gần núi Poiana Ruscă trong dãy núi Carpathia. Nó được biết đến nhiều nhất nhờ có lâu đài Corvinestilor (Lâu đài Hunyad), nằm trong thành phố. Bên cạnh dân Rumani, cũng có những dân tộc Hungary và dân Đức sống trong Hunedoara. Một nhóm dân Roma cũng phát triển mạnh trong một ngôi làng nhỏ gần thành phố, được gọi là Hăşdat. Thành phố có nhiều khu vườn xanh tươi, cây cũ cánh trên đường phố. Lâu đài này đã được biến thành một bảo tàng, sau xây dựng lại gần đây. hồ Cincis, với các cơ sở du lịch, nằm 15 km từ thành phố. Trong thế kỷ 20, Hunedoara tăng dân số đến 86.000 người. Thành phố từng có công trình thép lớn thứ hai ở Romania, nhưng điều này đã đóng cửa. Tuy nhiên, nền kinh tế của thành phố hiện đang được hưởng lợi từ đầu tư mới. Trong Hunedoara ga xe lửa đến xe lửa chỉ cách Ga tàu lửa Simeria. Simeria là đầu mối đường sắt quan trọng nhất trong Hunedoara County và từ đây có xe lửa đến Arad, Timisoara, Cluj-Napoca, Iasi và Bucharest. Bến xe Hunedoara nằm gần ga đường sắt. Để biết thêm thông tin điện thoại tại 40254712320. Nếu bạn muốn đến từ Arad đi Hunedoara sau đó qua E 68, và sau khi bạn đi qua Deva, bạn thực hiện ngay trên DJ 687 Road. Nếu bạn đến từ Bucharest bạn theo đường 1 (E 81) đi Pitesti, Ramnicu Valcea, Sibiu và sau đó đi E 68 Sebes, Orastie, Simeria và sau đó rẽ trái trên DJ 687 trước khi bạn đạt đến Deva. Nếu bạn đến từ Craiova bạn phải đi theo tuyến E 79 Tg.Jiu, Petrosani, Haţeg và sau đó rẽ trái trên DJ 687 trước khi đến Calan. Trung tâm thành phố tương đối nhỏ với tất cả mọi thứ trong phạm vi đi bộ, cũng có thể cũng là một taxi:", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Giang Tô", "role": "user" }, { "content": "Giang Tô (江苏) là một tỉnh ven biển ở phía đông Trung Quốc. Giản xưng của Giang Tô là \"Tô\" (苏, sū), tức chữ thứ hai trong tên tỉnh. Giang Tô có mật độ dân số cao nhất trong số các tỉnh của Trung Quốc, và xếp thứ 4 trong số các đơn vị cấp tỉnh, chỉ sau Thượng Hải, Bắc Kinh và Thiên Tân. Vào đầu thời nhà Thanh, Giang Tô thuộc tỉnh Giang Nam, đến năm Khang Hi thứ 6 (1667), triều đình đã tách tỉnh Giang Nam thành Giang Tô và An Huy. Giang Tô giáp với Sơn Đông ở phía bắc, giáp với An Huy ở phía tây, giáp với Chiết Giang và Thượng Hải ở phía nam. Giang Tô có đường bờ biển dài 1.000 kilômét (620 mi) dọc theo Hoàng Hải và một phần biển Hoa Đông, Trường Giang chảy qua và đổ ra biển ở nam bộ Giang Tô. Từ sau khi Trung Quốc tiến hành cải cách mở cửa, Giang Tô là một điểm nóng về phát triển kinh tế và hiện có GDP bình quân đầu người cao nhất trong số các tỉnh tại Trung Quốc. Tuy nhiên, có sự chênh lệch phát triển giữa vùng phía nam giàu có và vùng phía bắc còn mang tính nông thôn cao. Diêm Thành Dương Châu Hoài An Liên Vân Cảng Nam Kinh Nam Thông Thái Châu Thường Châu Tô Châu Trấn Giang Tú Thiên Từ Châu Vô Tích Giang Tô nằm ở phía đông đại lục Trung Quốc, giới hạn từ 116°22'-121°55' kinh Đông, 30°46′-35°07′ vĩ Bắc. Có Trường Giang và Hoài Hà chảy qua ở phía nam và bắc, đông giáp Hoàng Hải, đông nam giáp Thượng Hải, nam giáp Chiết Giang, tây giáp An Huy, bắc giáp Sơn Đông. [15] Giang Tô nằm ở vùng chuyển giao giữa miền Bắc và miền Nam Trung Quốc, khí hậu và thảm thực vật mang cả đặc điểm của phương Bắc và phương Nam. Giang Tô có diện tích 102.600 km2, là tỉnh có diện tích nhỏ thứ hai Trung Quốc, chỉ sau Hải Nam. Đường ranh giới trên đất liền của tỉnh Giang Tô dài 3.383 km, cùng với 954 km đường bờ biển. Đại bộ phận Giang Tô là đồng bằng phù sa hạ du Trường Giang và Hoài Hà, địa thế toàn tỉnh nhìn chung là khá thấp và bằng phẳng, cũng là tỉnh thấp và bằng phẳng nhất tại Trung Quốc. Diện tích vùng đồng bằng tại Giang Tô là trên dưới 70.000 km2, chiếm 69% diện tích toàn tỉnh; vùng mặt nước chiếm 17% diện tích của tỉnh, đồi núi thấp chiếm 14% diện tích của tỉnh và tập trung tại tây nam và bắc bộ. Đỉnh Ngọc Nữ (玉女峰) trên Hoa Quả Sơn thuộc Liên Vân Cảng là điểm cao nhất Giang Tô với cao độ 624,4 mét trên mực nước biển. Hoa Quả Sơn tại Giang Tô được công nhận tương đối rộng rãi là nguyên mẫu của Hoa Quả Sơn trong Tây du kí. Hầu hết Giang Tô nằm trong đới khí hậu cận nhiệt đới ẩm (Cfa hay Cwa trong phân loại khí hậu Köppen), và bắt đầu chuyển sang đới khí hậu lục địa ẩm (Köppen Dwa) ở xa về phía bắc. Giữa các mùa có sự phân biệt rõ ràng, với nhiệt độ trung bình từ −1 đến 4 °C (30 đến 39 °F) vào tháng 1 đến 26 đến 29 °C (79 đến 84 °F) vào tháng 7. Mưa rơi thường xuyên giữa mùa xuân và mùa hè (mai vũ), các cơn bão nhiệt đới cùng với mưa bão xuất hiện vào cuối mùa hè và đầu mùa thu. Lượng mưa bình quân hàng năm của Giang Tô là 800 đến 1.200 milimét (31 đến 47 in), tập trung chủ yếu vào mùa hè, khi có gió mùa đông nam Quan thoại và tiếng Ngô là hai ngôn ngữ hay phương ngữ chính tại Giang Tô. Trong đó, tiếng Ngô phân bổ ở khu vực đông nam mà trung tâm là Tô Châu, Vô Tích và Thường Châu; Quan thoại Trung Nguyên phân bố ở phía tây bắc, bao trùm toàn bộ Từ Châu và vùng đô thị của Túc Thiên; Quan thoại Giao-Liêu chỉ được nói ở huyện Cống Du thuộc Liên Vân Cảng; các khu vực còn lại, bao gồm cả tỉnh lị Nam Kinh, chủ yếu nói Quan thoại Giang Hoài. Ngoài ra, ở vùng Tô Nam còn hình thành một số đảo phương ngữ bắt nguồn từ các di dân ngoại tỉnh, như của tiếng Mân Nam.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Bremen", "role": "user" }, { "content": "Bremen là một thành phố thuộc Đức. Bremen [ˈbʀeːmən] là một thành phố Hanse ở tây bắc Đức (tên chính thức: Stadtgemeinde Bremen hay theo tiếng Anh là City Municipality of Bremen). Bremen là một thành phố cảng nằm dọc theo sông Weser, cách cửa sông đổ ra biển Bắc 50 km về phía nam. Bremen là một trong hai thành phố thuộc bang Bremen có tên chính thức là Freie Hansestadt Bremen (Thành phố Hanse tự do Bremen), do bang này đã là thành viên trong Liên minh Hanse thời Trung cổ. Thành phố còn lại cũng thuộc tiểu bang Bremen là Bremerhaven. Vùng đô thị Bremen-Oldenburg có dân số 2,37 triệu người. Tòa đô chính Bremen và tượng Roland được xây dựng giữa tòa đô chính và nhà thờ lớn Bremen là di sản văn hóa thế giới từ năm 2004.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Hồ Nam", "role": "user" }, { "content": "Hồ Nam (tiếng Trung: 湖南; bính âm: Húnán) là một tỉnh của Trung Quốc, nằm ở khu vực trung-nam của quốc gia. Hồ Nam nằm ở phía nam của trung du Trường Giang và phía nam của hồ Động Đình (vì thế mới có tên gọi là Hồ Nam). Hồ Nam có giản xưng là \"Tương\" (湘), theo tên sông Tương chảy trên địa bàn. Hồ Nam giáp với Hồ Bắc ở phía bắc, với Giang Tây ở phía đông, với Quảng Đông ở phía nam, với Quảng Tây ở phía tây nam, với Quý Châu ở phía tây, và với Trùng Khánh ở phía tây bắc. Tỉnh lị của Hồ Nam là Trường Sa. Ngôn ngữ bản địa của phần lớn cư dân Hồ Nam là tiếng Tương. Thành phố Trường Sa - thủ phủ của Hồ Nam. Nhạc Dương - nổi tiếng với Nhạc Dương lâu (岳阳 楼) Hành Dương - thành phố lớn thứ hai ở Hồ Nam và nhà của Núi Heng (núi Nam Việt). Hoài Hóa - trung tâm đường sắt quan trọng ở phía tây Hồ Nam Shaoyang - một thành phố rất đẹp của phía tây nam Hồ Nam. Chu Châu - một thành phố công nghiệp quan trọng ở tỉnh Hồ Nam và một trong năm trung tâm đường sắt bận rộn nhất tại Trung Quốc. Phượng hoàng - Một thị trấn lịch sử đẹp đóng cửa vào Đà sông, gần thành phố Jishou. Thường Đức - Một thành phố biên giới phía tây của hồ Động Đình. Trương Gia - Nơi có công viên rừng quốc gia Trương Gia Giới và Wulingyuan. Thiều Sơn - Nơi sinh của Mao Trạch Đông, và là trung tâm hành hương của Đảng Cộng sản. Thời nguyên thủy, các cánh rừng tại Hồ Nam là nơi sinh sống của những bộ tộc Tam Miêu (三苗), Bách Bộc (百濮) và Dương Việt (揚越), họ là tổ tiên của các tộc người Miêu, Thổ Gia, Động và Dao hiện nay. Các văn vật khai quật tại nhiều huyện trong tỉnh đã chứng minh rằng những giống người cổ đã có các hoạt động tại Hồ Nam cách đây 400.000 năm, sớm nhất là từ 10.000 năm trước đã có hoạt động trồng lúa và từ 5000 năm trước, tức vào thời đại đồ đá mới, đã có các cư dân sinh sống theo phương thức định cư đầu tiên tại Hà Nam. Sau khi Hồ Nam bị sáp nhập vào nước Sở, trong hàng trăm năm sau đó, người Hán ở phía bắc đã di cư đến Hồ Nam với số lượng lớn, họ chặt hạ các cánh rừng và bắt đầu hình thành nên các ruộng lúa tại những vùng thung lũng và đồng bằng. Đến ngày này, nhiều ngôi làng tại Hồ Nam vẫn được đặt tên theo các dòng họ người Hán đến định cư tại đó. Việc nhập cư từ phía bắc đặc biệt phổ biến vào thời Đông Tấn và Nam-Bắc triều, khi các dân tộc Ngũ Hồ tiến vào Trung Nguyên. Sau khi nhà Đường sụp đổ, vào thời Ngũ Đại Thập Quốc, Mã Ân đã cát cứ tại Hồ Nam và lập nên nước Sở, quốc đô đặt ở Trường Sa. Bức họa trên tơ lụa từ thời Tây Hán được tìm thấy trong áo quan tại Mã Vương Đôi gần Trường Sa.Hồ Nam đã trở thành một trung tâm giao thông quan trong trong thời phong kiến Trung Quốc với vị trí nằm bên Trường Giang. Nó cũng nằm trên tuyến đế lộ được xây dựng giữa miền bắc và miền nam Trung Quốc. Hồ Nam có nhiều đất đai để sản xuất ngũ cốc, phần thặng dư được cung cấp cho các phần khác của Trung Quốc. Dân số Hồ Nam tiếp tục tăng cho đến thế kỷ 19, khi mật độ đã trở nên đông đúc và nổ ra các cuộc khởi nghĩa nông dân. Một số cuộc nổi dậy có nguồn gốc từ căng thẳng sắc tộc như cuộc nổi loạn của người Miêu từ 1795-1806. Cuộc khởi nghĩa Thái Bình Thiên Quốc nổ ra ở Quảng Tây vào năm 1850. Quân khởi nghĩa sau đó đã tràn đến Hồ Nam và tiến xa về phía đông theo thung lũng Trường Giang. Cuối cùng, một đội quân người Hồ Nam dưới quyền chỉ huy của Tăng Quốc Phiên đã tiến đến Nam Kinh để dập tắt cuộc khởi nghĩa này vào năm 1864. Hồ Nam tương đối yên tĩnh cho đến năm 1910, khi tại đây nổ ra các cuộc nổi dậy chống lại triều đình nhà Thanh đang trên đà sụp đổ, tiếp theo là khởi nghĩa Thu Thu (秋收起义) của lực lượng cộng sản vào năm 1927. Cuộc khởi nghĩa này do một người nguyên quán Hồ Nam là Mao Trạch Đông lãnh đạo, và nó đã hình thành một Xô viết Hà Nam tồn tại ngắn ngủi vào năm 1927. Lực lượng cộng sản vẫn duy trì các đội quân du kích trong các khu vực đồi núi dọc theo ranh giới hai tỉnh Hồ Nam-Giang Tây cho đến năm 1934. Sau đó, dưới sức ép từ quân Quốc Dân đảng, lực lượng cộng sản phải tiến hành Vạn lý Trường chinh đến các căn cứ ở tỉnh Thiểm Tây. Sau khi lực lượng cộng sản rời đi, quân Quốc Dân đảng đã chiến đấu chống lại người Nhật trong chiến tranh Trung-Nhật. Họ đã bảo vệ thủ phủ Trường Sa cho đến khi thất thủ vào năm 1944. Nhật Bản đã phát động Chiến dịch Ichi-Go, một kế hoạch nhằm kiểm soát tuyến đường sắt từ Vũ Xương đến Quảng Châu (Việt Hán tuyến). Sau khi người Nhật đầu hàng, Hồ Nam vẫn tương đối nguyên vẹn trong cuộc nội chiến tiếp theo. Do là tỉnh nhà của Mao Trạch Đông, Hồ Nam đã ủng hộ nhiệt thành Cách mạng Văn hóa vào những năm 1966-1976. Tuy nhiên, đây cũng là tỉnh chậm nhất trong việc thực thi các cải cách của Đặng Tiểu Bình sau khi Mao Trạch Đông qua đời vào năm 1976. Hồ Nam nằm ở phía nam Trường Giang và gần như tỉnh này nằm ở trung tâm chiều dài dòng chảy của sông. Ở phía đông bắc của Hồ Nam, Trường Giang tạo thành một đoạn ranh giới tự nhiên giữa Hồ Nam và Hồ Bắc. Ở phía bắc Hồ Nam có hồ Động Đình, bốn sông Tương, Tư, Nguyên, Lễ cung cấp nước cho hồ này. Hệ thống sông tại Hồ Nam giống như hình cái quạt, hầu hết đều đổ vào bốn chi lưu chính của hồ Động Đình. Hồ Động Đình chảy ra Trường Giang. Hồ Động Đình là hồ nước ngọt lớn nhất tỉnh và là một trong số các hồ nước ngọt lớn nhất Trung Quốc. Do hoạt động cải tạo đất để phục vụ cho nông nghiệp, hồ Động Đình nay bị phân thành nhiều hồ nhỏ, mặc dù gần đây đã có một số nỗ lực nhằm đảo ngược xu hướng này. Hồ Nam có núi bao quanh ba mặt đông, nam và tây nam, địa hình trung bộ và bắc bộ thấp và bằng phẳng, hình thành bồn địa hình móng ngựa, mở ra ở phía bắc với hồ Động Đình là trung tâm. Ở phía tây bắc có dãy núi Vũ Lăng (武陵山脉), ở phía tây nam có dãy núi Tuyết Phong (雪峰山脉), ở phía nam là dãy núi Ngũ Lĩnh (tức Nam Lĩnh), dãy núi La Tiêu (罗霄山脉) nằm trên vùng ranh giới Hồ Nam-Giang Tây. Phần lớn Hồ Nam là các gò đồi và núi thấp, tổng diện tính của chúng khoảng 149.000 km2, tức khoảng 70,2% tổng diện tích; vùng sườn núi và đồng bằng có diện tích khoảng 52.000 km2, chiếm 24,5%; diện tích sông hồ là khoảng 11.000 km2, chiếm 5,3%. Trừ dãy núi Hành Sơn có độ cao trên 1000 m thì bộ phận còn lại của Hồ Nam có độ cao dưới 500 m. Đỉnh cao nhất tại Hồ Nam là Tĩnh Cương Sơn tại vùng giáp ranh của Viêm Lăng, với cao độ là 2.122 mét. Hồ Nam có khí hậu cận nhiệt đới, và theo phân loại khí hậu Köppen, nó được phân loại là cận nhiệt đới ẩm (Köppen Cfa), với mùa đông ngắn, mát, và mùa hè rất nóng và ẩm, nhiều mưa. Nhiệt độ trung bình tháng 1 là 3 đến 8 °C (37 đến 46 °F) trong khi nhiệt độ trung bình tháng 7 là khoảng 27 đến 30 °C (81 đến 86 °F). Lượng mưa trung bình là 1.200 đến 1.700 milimét (47 đến 67 in).", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Mark Twain", "role": "user" }, { "content": "Mark Twain là một nhà văn khôi hài. Bất kỳ sự tổng quát hóa nào, đều là sai, tính cả cái này. Hãy tìm các lý lẽ trước, sau đó bạn có thể vặn vẹo chúng theo ý bạn. Sự khác nhau giữa một từ đúng và một từ gần đúng cũng giống như sự khác nhau giữa sấm chớp và một con đom đóm Người Ai Cập, người Babylon, và Hoa Hồng Ba Tư (người Ba Tư), phát triển sinh sôi nảy nở trên mặt đất với danh tiếng vang dội lẫy lừng và ánh sáng huy hoàng, nhưng sau đó đã trở nên phai mờ nhạt nhòa như những giấc mơ và rồi đã biến mất; người Hy Lạp và người La Mã chạy theo bánh xe đổ đó, và họ tạo ra tiếng tăm lẫy lừng thật lớn, và rồi thời đại huy hoàng của họ cũng đã trôi qua; những dân tộc khác cũng đã nổi lên và giơ cao ngọn đuốc vinh quang của họ trong một thời gian, nhưng ngọn đuốc đó đã đốt cháy hết, và họ ngồi trong ánh hoàng hôn, hoặc họ đã biến mất. Người Do Thái đã chạm trán tất cả, đánh bại tất cả họ, và bây giờ người Do Thái mãi mãi không bị suy đồi, không có sự yếu đuối của tuổi tác, không có sự suy yếu của các bộ phận cơ thể, nguồn năng lượng của người Do Thái không bị chậm chạp, tâm trí của người Do Thái không bị lưu mờ và ý chí rất hung hăng. Tất cả mọi thứ đều đã chết, nhưng người Do Thái thì không. Tất cả các quyền lực khác đã biến mất, nhưng người Do Thái vẫn tồn tại. Bí mật trong sự bất tử của người Do Thái là gì?\" Càng cấm một thứ, thứ đó càng trở nên phổ biến. Bạn càng giải thích thì tôi càng không hiểu. Có hai nhóm người: một nhóm thì hoàn thành các công việc còn nhóm kia tuyên bố rằng họ đã hoàn thành các công việc. Nhóm thứ nhất thì ít đông đúc hơn nhóm kia. ^ Modern History Sourcebook: Mark Twain: \"Concerning The Jews\", Harper's Magazine, September 1899.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Abruzzo", "role": "user" }, { "content": "Abruzzo là một vùng của Ý. Vùng này nằm ở phần trung bộ của Ý, phía đông của Roma trên Biển Adriatic. Biên giới phía tây của Abruzzo nằm dưới 50 dặm về phía đông của Rome. Abruzzo giáp vùng Marche ở phía bắc, Lazio về phía tây và tây nam, Molise về phía đông nam, và Biển Adriatic ở phía đông. Mặc dù về mặt địa lý nhiều hơn một trung tâm so với khu vực phía Nam, ISTAT (cơ quan thống kê Italia) coi nó là một phần của miền Nam nước Ý, một di tích của hiệp hội lịch sử của Abruzzo với Vương quốc Hai Sicilia. Abruzzo là một trong những vùng dân cư thưa thớt nhất trên bán đảo Ý. Luôn luôn là một khu vực hoang dã và và vắng vẽ, kể từ Chiến tranh thế giới thứ hai nó đã dân số giảm hơn nữa, khi mọi người đã rời bỏ đất, là rường cột của truyền thống nuôi cừu, cho các thành phố và cho Mỹ. Một kỳ nghỉ ở Abruzzo cung cấp một hương vị của hoang sơ Italia.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Tyra Banks", "role": "user" }, { "content": "Tyra Lynne Banks (sinh ngày 4 tháng 12, 1973) là một người dẫn chương trình, nhà văn, diễn viên, cựu ca sĩ, giám đốc sản xuất và cựu siêu mẫu người Mỹ. Cô được biết đến với vai trò là người dẫn chương trình và giám khảo cho cuộc thi America's Next Top Model. Nụ cười luôn đến với tôi một cách rất tự nhiên, nhưng sau đó tôi đã bắt đầu nghĩ rằng đó chính là một hình thức nghệ thuật mà tôi chưa thể điều khiển được. Tôi đã học tập rất nhiều. Tôi đã nhìn vào những tờ tạp chí, tôi sẽ tập trước gương và tôi sẽ hỏi những thợ chụp ảnh về những góp độ đẹp nhất. Và giờ tôi có thể cười đẹp nếu tôi muốn. Lynn Hirschberg (1 tháng 6 năm 2008) \"Banksable\", The New York Times, Công ty The New York Times. Tôi biết về hình ảnh cơ thể. Kể cả việc lo lắng về nó. Cả đời tôi đã sống với 20 hay 30 pound hơn những người mẫu trung bình khác. Và đó chính là điều khiến tôi nổi tiếng. Victoria's Secret đã nói với tôi rằng tôi đã giúp họ bán nhiều áo và quần lót hơn bất kỳ ai, tôi sau đó thường xuyên lê lết trên sàn diên với bộ mông hơn những cô gái khác đến 30 pound. Vì vậy nó đã giúp tôi đến thành công và về cân nặng của tôi, nhưng đồng thời nó luôn là một vấn đề, cũng chính vì vậy mà tôi muốn kể lại câu chuyện này. Euan Ferguson (15 tháng 4 năm 2007) \"Interview: Tyra Banks - The supermodel turned spokeswoman\", The Guardian, Guardian News và Media Limited. Tôi luôn luôn nhận nhiều bức thư từ những cô gái trẻ, những người thường xuyên nói rằng 'Tôi đã lấy cảm hứng từ bạn, bạn không gầy như những cô gái khác, tôi nghĩ bạn rất đẹp' ... Vậy nếu giới truyền thông nói thân hình của tôi 'xấu xí' hay 'kinh tởm', những cô gái này sẽ cảm thấy thế nào? \"Cover Story: Tyra Banks Speaks Out About Her Weight\" (24 tháng 1 năm 2007) Tạp chí People, Công ty Time. Những nhà báo thường xuyên nói rằng chương trình phỏng vấn của tôi sẽ không hoạt động. Một số thì nói với tôi rằng tôi sẽ hoãn chương trình sau mùa thứ nhất trình chiếu. Mỗi lúc sau khi tôi thực hiện xong một chương trình, họ như 'Tại sau bạn lại muốn làm điều này? Bạn có biết là 90% những chương trình phỏng vấn không có cơ hội thứ hai không? Bạn là người mẫu. Mọi người chỉ muốn xem chương trình của bạn với chỉ vì muốn xem bạn là một người mẫu mà thôi.' \"Tyra Banks: Success as Fashion Model and Businesswoman Make Her a Role Model as Well\". (Tháng 10 năm 2006) Jet, trang 63. Tôi đã rất xấu hổ khi một người bạn doanh nhân của tôi hỏi rằng 'Mỗi năm bạn đầu tư bao nhiêu tiền cho chương trình phỏng vấn của mình? Bạn đầu tư bao nhiều tiền trong mỗi tập phim?' và sau đó đã nhìn anh ấy trong một thời gian ngắn, với ánh mắt của một người mẫu, tôi nói 'Tôi không biết.' Tôi đã cho rằng mình là một nữ doanh nhân và tôi không biết điều đó sao? Vì vậy đó chính là mục tiêu của tôi vào năm sau--tỉ mỉ xem xét lại ngân sách của mình. Kiri Blakeley (3 tháng 7 năm 2006) \"Celebrity 100: Tyra Banks On It\", Forbes, Công ty trách nhiệm hữu hạn Forbes.com. Tôi đã hát sáu năm nay. Tôi đã trong phòng thu với những nhà sản xuất hàng đầu, nhưng đó không phải là tất cả những gì mà tôi chuẩn bị thể hiện trước mặt khán giả và báo giới. Tôi vẫn chưa sẳn sàng. Tôi mong muốn sự hoàn hảo trong giọng hát và trở nên 100% tin tưởng vào việc tôi có thể xuất hiện đúng cách. Margena A. Christian (1 tháng 3 năm 2004) \"Tyra Banks: creator of TV's 'America's next top model' tells why singing is her next move\" Jet. America's Next Top Model Wikipedia có bài viết về: Tyra Banks Trang web chính thức Tyra Banks trên trang Internet Movie Database", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Sán Đầu", "role": "user" }, { "content": "Sán Đầu (tiếng Hoa giản thể: 汕头, phồn thể: 汕頭) là thành phố ven biển thuộc tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Đây cũng là một trong 6 đặc khu kinh tế của Trung Quốc (lập vào những năm 1980) nhưng không bùng nổ phát triển như các đặc khu khác như Chu Hải, Thâm Quyến và Hạ Môn với dân số 1,2 triệu và dân số vùng đô thị là 4.721.117 triệu (2006). Đây là một trong những cảng nhượng địa cho phương Tây buôn bán vào thế kỷ 19. Đây là trung tâm kinh tế phía đông tỉnh Quảng Đông và là nơi có trường đại học hàng đầu tỉnh này (Đại học Sán Đầu). Xưa kia, Sán Đầu là một làng chài thuộc thành Đà Giang (鮀江都), huyện Kiết /Yết Dương (揭陽縣) thời nhà Tống và Hạ Lĩnh (廈嶺) thời nhà Nguyên. Năm 1563, Sán Đầu là một phần của huyện Trừng Hải (澄海縣) của châu Triều Châu. Vào 1574, Sán Đầu được gọi là Sa Sán Bình (沙汕坪) và vào thế kỷ 17, một pháo đài có tên gọi Pháo đài Sa Sán Đầu (沙汕頭炮臺) được xây ở đây. Và tên gọi khu vực này được rút ngắn thành \"Sán Đầu\". Sán Đầu trở thành thành phố năm 1919 và được tách ra khỏi Trừng Hải năm 1921. Vào thời kỳ 1930, số lượng hàng hóa thông qua Sán Đầu xếp thứ 3 của Trung Hoa và sự thịnh vượng kinh doanh xếp thứ 7. Đây đã là trung tâm phân phối hàng hóa cho đông nam Trung Quốc. Là một thành phố cấp cao, Sán Đầu quản lý thành phố Triều Châu trong thời kỳ 1983 đến 1989. Sân bay phục vụ sân bay Shantou Waisha (IATA: SWA), với các tuyến bay kết nốivới hầu hết các thành phố lớn của Trung Quốc. Nó cũng phục vụ các chuyến bay quốc tế đến Hồng Kông và Bangkok bởi hãng China Southern Airlines cũng như Singapore trên Jetstar Asia. Thông qua Quảng Châu Sân bay Bạch Vân Quảng Châu có tuyến xe buýt liên tỉnh.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Tadley", "role": "user" }, { "content": "Tadley là một thị trấn nhỏ ở phía bắc Hampshire gần Basingstoke. Có thể đến Tadley và Baughurst bằng đường bộ từ các thị trấn lớn hơn Basingstoke , Newbury và Thatcham , và Reading và gần như tương đương với cả ba. Dịch vụ xe buýt có sẵn nối liền Tadley và Baughurst với Basingstoke, được cung cấp bởi xe buýt Stagecoach . Ngoài ra, có một số hãng taxi địa phương hoạt động từ Tadley. Có nhiều con đường nhỏ và làn đường nông thôn, và đi xe đạp hoặc đi bộ có thể là một lựa chọn tùy thuộc vào hoàn cảnh cá nhân của bạn. 51.335552Parish church of St. Stephen's1 Parish church of St. Stephen's, Baughurst. Có lẽ đây là cột mốc thú vị nhất ở Baughurst 51.344527Pamber Forest2 Pamber Forest. SSSI 51.3069The Vyne3 The Vyne, Vyne Road, Sherborne St. John, RG24 9HL, ☎ +44 1256 883858, e-mail: thevyne@nationaltrust.org.uk. Tài sản ủy thác quốc gia 51.394432Frouds Bridge Marina4 Frouds Bridge Marina, Frouds Ln, Aldermaston, RG7 4LH, e-mail: marina@wasing.co.uk. Kennet và Avon canal 51.342650Hawthorns B&B1 Hawthorns B&B, 10 Main Rd, Tadley, ☎ +44 118 981 2580. 51.325135The George & Dragon2 The George & Dragon, Wolverton Townsend, ☎ +44 1635 298292. (cập nhật vào tháng 6 2016) Newbury and Thatcham Reading Basingstoke", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Massachusetts", "role": "user" }, { "content": "Massachusetts là một tiểu bang Hoa Kỳ. Thịnh vượng chung Massachusetts là một trong 13 tiểu bang đầu tiên của Hoa Kỳ, có thành phố lớn nhất là Boston, phía bắc giáp với New Hampshire và Vermont, phía nam giáp với Connecticut và Đảo Rhode, phía đông là biển Đại Tây Dương và phía tây giáp với New York. Phần nằm phía đông của tiểu bang này, bao gồm bán đảo Cape Code và những đảo nhỏ nằm xa về phía nam – quần đảo Elizabeth, Martha's Vineyard, và Nantucket – là một vùng đồng bằng thấp ven biển. Ngoài Boston, còn có các thành phố khác như Worcester, Springfield, Lowell, New Bedford, Cambridge, Brockton, Fall River và Quincy. Bang này có nhiều công viên quốc gia, rừng và bãi biển. Massachusetts là nơi sinh của các Tổng thống John Adams, John Quincy Adams, John Fitzgerald Kennedy. Đại học Harvard và MIT nằm ở tiểu bang này. Massachusetts là một điểm đến du lịch tuyệt vời, nổi tiếng với nhiều di tích lịch sử của nó cũng như phong vị khu vực đa dạng Phía đông Massachusetts khu vực Vịnh của tiểu bang từ Gloucester đến Plymouth là đô thị rất cao, với Boston ở trung tâm của nó. Ở đây bạn có thể tìm thấy ẩm thực tuyệt vời, hải sản tươi sống, và tập trung cao độ của các trường cao đẳng và đại học. Phía nam của Boston là Cape Cod, một điểm nghỉ mát rất phổ biến và quê hương của gia đình Kennedy, một trong những gia đình chính trị có ảnh hưởng lớn hơn của Mỹ. Phía tây của Boston bạn sẽ tìm thấy Hành lang quốc gia thung lũng Blackstone, một vùng rộng lớn của các ngọn đồi và các thị trấn nhỏ, cũng như một số vườn nho độc đáo nhất ở bờ biển phía Đông. Hành lang Tri thức là khu vực đô thị đông dân thứ hai New England, dải kéo dài 24 dặm giữa Springfield và Hartford, Connecticut. Ở phía tây Massachusetts, khu vực này cũng được gọi là Pioneer Valley. Nó nổi bật với nhiều trường cao đẳng, trường đại học, và thiên nhiên. Trung tâm văn hóa và kinh tế của nó là Springfield. Về phía tây xa, bạn sẽ thấy khu vực nông thôn, Berkshire Hills, các Appalachian Trail, và trượt tuyết tuyệt vời. Massachusetts có rất nhiều để cung cấp các du khách tiềm năng! Massachusetts là một trong những tiểu bang lâu đời nhất ở Mỹ, có lịch sử từ nền tảng của thuộc địa Vịnh Massachusetts năm 1620. Tên Massachusetts đến từ tiếng Anh Điêng từ Algonquian đó có nghĩa là ngọn núi lớn, một tham chiếu rõ ràng để người cao nhất của Blue Hills, một khu vực vui chơi giải trí phía nam của thị trấn Milton. Massachusetts là một tiểu bang của những thứ đầu tiên - trường công đầu tiên (trường học Boston Latin), thư viện công cộng đầu tiên (Boston Public Library), công viên công cộng đầu tiên (Worcester), trường đại học đầu tiên của Mỹ (Harvard), các Armory quốc gia đầu tiên (Springfield) , ô tô đầu tiên chạy bằng xăng (Springfield), thuốc tránh thai đầu tiên (Worcester), các bãi biển công cộng đầu tiên (Bãi biển Revere), xe gắn máy đầu tiên (Springfield), các xe cứu hỏa hiện đại đầu tiên (Springfield), lần đầu tiên tên lửa nhiên liệu lỏng (Worcester), nơi sinh của bóng rổ (Springfield), và nơi sinh của bóng chuyền (Holyoke). Nó cũng có tính năng trang web của cuộc thảm sát Boston, trường hợp đặt ra Chiến tranh Cách mạng Mỹ, với \"bắn nghe\" vòng quanh thế giới \"trong Concord tại Stamford Bridge Old Bắc. Tiểu bang Massachusetts cũng có mặt tối của nó, Các vụ xử Witch Salem là một trong những điểm đen lớn nhất trong lịch sử của tiểu bang. Mặc dù ít thường xuyên hơn so với trong quá khứ, vụ giết người liên quan đến tổ chức tội phạm và tham nhũng tràn lan của các quan chức đã từng một thực tế của cuộc sống cho Boston. Massachusetts hôm nay là sự pha trộn giữa cũ và mới. Ở Đông Massachusetts bạn có thể đi bộ 3,5 dặm Freedom Trail trong Boston để xem hơn 20 di tích lịch sử, sau đó nhảy qua để Cambridge và thấy một số công nghệ sinh học tiên tiến nhất của thế giới, không đề cập đến các huyền thoại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), tiêu chuẩn vàng cho giáo dục kỹ thuật tại Hoa Kỳ. Nhà nước như một toàn thể là một sự pha trộn của nông thôn và thành thị, từ Boston và vùng ngoại ô ở phía Đông, đến các ngọn đồi nhẹ nhàng lăn và những ngôi làng nhỏ đáng yêu trong Trung tâm, đến văn hóa, lịch sử, giáo dục và giàu Pioneer Valley và các dãy núi Berkshire cán ở phía tây. Boston - Thủ đô và thành phố lớn nhất tiểu bang. Brockton - \"Thành phố của nhà vô địch\". Cambridge - Nơi có Đại học Harvard và Học viện Công nghệ Massachusetts. Fall River - Một cựu trung tâm sản xuất cá và dệt may, Fall River tự hào có một cộng đồng lớn của Brazil và Bồ Đào Nha. Lowell - Một trung tâm cũ cho sản xuất dệt may, bây giờ gentrifying. New Bedford - \"Thành phố Săn bắt cá voi\". Quincy - \"Thành phố của các Tổng thống\". Springfield - Thành phố của ngôi nhà và Thành phố của cái đầu tiên, các Pioneer Valley thành phố lớn nhất của và vốn văn hóa. Nhà hội trường bóng rổ of Fame. Waltham - thông tục gọi là \"danh sách thành phố,\" nơi sinh của cuộc cách mạng công nghiệp Mỹ, nơi có hai trường đại học, và nay là Steampunk Central. Worcester \"Thành phố sáng tạo\" nơi có đến mười trường cao đẳng và đại học. Concord Nổi tiếng với các nhà lãnh đạo văn học Mỹ và lịch sử thuộc địa. Cách đơn giản nhất để có được thành Đông Massachusetts là thông qua sân bay quốc tế Logan ở Boston. Cách đơn giản nhất để có được thành Tây Massachusetts là thông qua sân bay quốc tế Bradley trong Windsor Locks, Connecticut, cự ly 12 dặm về phía nam của Springfield (và khoảng cách bằng nhau để Hartford, Connecticut. ) Các sân bay khác trong vùng bao gồm Worcester, Manchester, Providence, Chicopee (Springfield), và Albany. Trạm Nam Boston là ga cuối phía bắc của Hành lang Đông Bắc, các tuyến đường nặng nề nhất buôn bán đường sắt trong nước, và một trong số ít các tuyến đường phục vụ bởi Amtrak với một tần số cao của dịch vụ. Xe lửa từ thành phố New York tầm Boston trong khoảng 3,5 giờ, đào tạo từ Washington mất khoảng gấp đôi thời gian. Nhanh hơn' tàu Acela cạo khoảng một giờ tắt những chuyến đi, và mặc dù họ chi phí nhiều hơn, họ thường đưa ra một chuyến đi thú vị hơn. Nhà ga Bắc của Boston được phục vụ bởi Downeaster đó đi tới New Hampshire và Maine. Springfield cũng được phục vụ bởi Amtrak với các chuyến tàu đi vào từ phía bắc, nam, đông và tây. Nó có thể truy cập bởi Amtrak khu vực dịch vụ Đông Bắc, Vermonter từ phía bắc và phía nam, và Lake Shore hạn chế từ phía đông và phía tây. Với sự đổi mới của Union Station Springfield, Springfield sẽ nhận được một sự gia tăng trong giao thông đường sắt trong vài năm tới, vì vậy lưu ý rằng lịch trình sẽ thay đổi. Hơn 170 viện bảo tàng nghệ thuật, lịch sử và thể thao, bao gồm cả xuất sắc thuộc địa \"sống lịch sử\" bảo tàng: Đồn điền Plimoth trong Plymouth, Old Sturbridge Village trong Sturbridge, và Hancock Shaker Village trong Pittsfield. New Bedford Công viên lịch sử quốc gia săn cá voi, tang vật trong Gloucester, Provincetown và Nantucket hãy lắng những ngày khi câu cá và đánh bắt cá voi là một ngành quan trọng. Springfield (Massachusetts) Armory Quốc gia Công viên Lịch sử, địa điểm được lựa chọn bởi George Washington mình. Từ 1777 cho đến khi quyết định gây tranh cãi Robert McNamara để tắt Armory Springfield trong cuộc chiến tranh Việt Nam, Arsenal quốc gia dẫn đến đổi mới quân sự và công nghiệp vô số, kể cả bộ phận thay thế cho nhau. Hơn 50 nhà hát và trung tâm biểu diễn nghệ thuật. Northampton, Cape Cod, Rockport và Gloucester có nghệ sĩ thuộc địa phát triển mạnh mẽ và rất nhiều phòng trưng bày. Ngoài ra, Northampton là một thánh địa LGBT. Nhiều địa điểm và di tích lịch sử do Massachusetts đóng một vai trò trung tâm trong cuộc Cách mạng Mỹ. Công viên lịch sử quốc gia Minuteman trong Concord cho một hương vị của những lần được như khi Mỹ được sinh ra. Đối với những người đam mê lịch sử, Taunton' là một thành phố nhỏ với đầy đủ tài liệu lưu trữ, bảo tồn di tích lịch sử, và một trình tự thời gian rộng lớn của lịch sử đáng chú ý có niên đại gần 400 năm. Điều này bao gồm (trong thành phố): nhiều cái đầu tiên có ý nghĩa lịch sử, đổi mới, quốc gia và / hoặc trung tâm hàng đầu trong khu vực của các ngành công nghiệp, các cư dân nổi tiếng trước đây, nhiều lần chính trị cao cấp / bài phát biểu công cộng (ví dụ: người tiên phong, Tổng thống Hoa Kỳ, các nhà hoạt động dân quyền , vv), chiến tranh liên quan đến các sự kiện, phạm vi độc đáo của công trình kiến ​​trúc, đặc biệt sản xuất công nghiệp (pháo binh Nội chiến, huy chương Thế vận hội, của Nhà Trắng bạc, vv), địa điểm quay phim gần đây của phim nhiều phổ biến 'Hollywood, và danh sách chỉ đi và về ... Hãy cố gắng tham quan Bảo tàng và Hội lịch sử Cựu thuộc địa của thành phố.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Nguyễn Bỉnh Khiêm", "role": "user" }, { "content": "Nguyễn Bỉnh Khiêm (chữ Hán: 阮秉謙; 1491–1585), tên huý là Nguyễn Văn Đạt (阮文達), tên tự là Hanh Phủ (亨甫), hiệu là Bạch Vân am cư sĩ (白雲庵居士), được các môn sinh tôn là Tuyết Giang phu tử (雪江夫子), là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất của lịch sử cũng như văn hóa Việt Nam trong thế kỷ 16. Ông được biết đến nhiều vì tư cách đạo đức, tài thơ văn của một nhà giáo có tiếng thời kỳ Nam-Bắc triều (Lê-Mạc phân tranh) cũng như tài tiên tri các tiến triển của lịch sử Việt Nam. Ôi, nói tâm là nói về cái chỗ mà chí đạt tới vậy, mà thơ lại là để nói chí. Có kẻ chí để ở đạo đức, có kẻ chí để ở công danh, có kẻ chí để ở sự nhàn dật. Tôi lúc nhỏ chịu sự dạy dỗ của gia đình, lớn lên bước vào giới sĩ phu, lúc về già chí thích nhàn dật, lấy cảnh núi non sông nước làm vui, rất là vụng về trong nghề thơ. Tuy nhiên, cái bệnh yêu thơ lâu ngày tích lại chưa chữa được khỏi vậy, mỗi khi được thư thả lại dậy hứng mà ngâm vinh, hoặc là ca tụng cảnh đẹp đẽ của sơn thủy hoặc là tô vẽ nét thanh tú của hoa trúc, hoặc là tức cảnh mà ngụ ý hoặc là tức sự mà tự thuật, thảy thảy đều ghi lại thành thơ nói về chí, được cả thảy một nghìn bài, biên tập thành sách, tự đặt tên là Tập thơ am Bạch Vân. (Bạch Vân am thi tập tự) Quán dựng xong, đề biển là Quán Trung Tân. Có người hỏi: lấy tên quán như vậy ý nghĩa thế nào? Ta trả lời rằng: Trung nghĩa là Trung Chính vậy. Giữ được toàn vẹn Tính Thiện của mình là Trung vậy, không giữ toàn vẹn được tính Thiện của mình thì không phải là Trung vậy. Tân tức là Bến vậy. Biết chỗ dừng đó là đúng bến, không biết chỗ dừng thì là lạc bến vậy. Tên gọi của quán này đại thể là như thế. Như trung với vua, hiếu với cha mẹ, thân ái với anh em, hòa hợp vợ chồng, tín với bạn bè, đó là Trung vậy. Đối diện với của cải mà không tham, thấy lợi mà không tranh giành, vui với điều thiện mà bao dung được người, lấy tình thực mà ứng đãi với mọi vật, đó cũng là Trung vậy... Nghĩa chữ Trung chính là ở chỗ Chí Thiện vậy. (Trung Tân quán bi ký 中津館碑記, 1543) Do tự ràng buộc ở bẩm khí, bị che lấp vì vật dục, có kẻ không giữ được trọn vẹn như thuở đầu mới sinh ra, trở nên kiêu sa, biển lận, gian tà, thiên lệch, không có điều gì không làm. Ở triều đình thì tranh nhau cái danh, ở chợ búa thì giành nhau cái lợi. Khoe là sang thì xe mát quán ấm, khoe là giàu thì nhà múa lầu hát. Thấy người chết đói dọc đường không dám bỏ một đồng tiền ra cứu giúp. Thấy nơi trống trải không có gì che mưa, không dám bỏ một bó tranh để che đậy. Điều thiện không được tu dưỡng đã lâu vậy... May mà trong làng người hướng về điều Thiện chưa hề mất hết. Các cụ già cùng ta khuyên nhau làm điều thiện: bắc cầu, làm chùa, làm quán, chốn chốn đều được tu sửa. Ta cũng lấy làm vui mừng về điều ấy, trong lòng thường khen ngợi. (Trung Tân quán bi ký 中津館碑記, 1543) ...Làm việc thiện không phải vì công tích mà ở tấm lòng. Nay vừa sau cơn loạn lạc thì chẳng những thân người ta bị chìm đắm, mà tâm người ta càng thêm chìm đắm. Các bậc sĩ đệ nên khuyến khích nhau bằng điều thiện, để làm cho mọi người dấy nên lòng thiện mà tạo nên miền đất tốt lành. (Diên Thọ kiều bi ký, 1568) Hoành Sơn nhất đái, khả dĩ dung thân (Nguyễn Bỉnh Khiêm nói với sứ giả của Đoan Quận công Nguyễn Hoàng) Cao Bằng tuy thiểu, khả diên sổ thế (Nguyễn Bỉnh Khiêm nói với sứ giả của vua Mạc) Lê tồn Trịnh tại, Lê bại Trịnh vong (Nguyễn Bỉnh Khiêm nói về mối quan hệ giữa vua Lê và chúa Trịnh) Vạn lý Đông minh quy bả ác / Ức niên Nam cực điện long bình (trích từ bài \"Cự Ngao Đới Sơn\" trong \"Bạch Vân Am Thi Tập\") Tứ bách niên tiền, chung phục thuỷ / Thập tam thế hậu, dị nhi đồng (Nguyễn Bỉnh Khiêm viết về con cháu họ Mạc) Tuệ tinh cộng ngưỡng quang mang tại / Tiền hậu quang huy chiếu Việt Nam (Thơ gửi Trạng nguyên, Tô Khê hầu Giáp Hải) Tiền trình vĩ đại quân tu ký / Thùy thị phương danh trọng Việt Nam (Thơ gửi Trạng nguyên, Thư Quốc công Nguyễn Thiến) Hồng Lam ngũ bách niên thiên hạ / Hưng tộ diên trường ức vạn xuân (Nguyễn Bỉnh Khiêm viết về thời vận mới của nước Việt) Cổ lai quốc dĩ dân vi bản / Đắc quốc ưng tri tại đắc dân (Thơ chữ Hán, Cảm hứng) Cổ lai nhân giả tư vô địch / Hà tất khu khu sự chiến tranh (Thơ chữ Hán trong Bạch Vân am thi tập) Lão lai vị ngải tiên ưu chí / Đắc táng cùng thông khởi ngã ưu (Tự thuật, thơ chữ Hán) Nho quan tự tín đa thâm ngộ / Đình thực thùy năng vị quốc mưu (Thơ chữ Hán, Ngụ hứng) Tất cánh dục cầu ngô lạc xứ / Tri ngô hậu lạc tại tiên ưu (Thơ chữ Hán, Ngụ hứng) Ưu thời thốn niệm bằng thùy tả / Duy hữu hàn san bán dạ chung (Tân quán ngụ hứng, thơ chữ Hán) Duy thiên sinh chưng dân / Bão noãn các hữu dục (Tăng thử, thơ chữ Hán) Cao khiết thùy vi thiên hạ sĩ? / An nhàn ngã thị địa trung tiên Chín mươi thì kể xuân đà muộn / Xuân ấy qua thì xuân khác còn (Bạch Vân quốc ngữ thi tập, bài 41) Có thuở được thời mèo đuổi chuột / Đến khi thất thế kiến tha bò (Thơ chữ Nôm, Bài số 75) Thớt có tanh tao ruồi đậu đến / Ang không mật mỡ kiến bò chi (Thơ chữ Nôm, Bài số 53) Hoa càng khoe nở, hoa nên rữa / Nước chứa cho đầy, nước ắt vơi (Thơ chữ Nôm, Bài số 52) Thế gian biến cải vũng nên đồi / Mặn, nhạt, chua, cay, lẫn ngọt bùi (Thơ chữ Nôm, Bài số 77) Làm người hay một chớ hay hai / Chớ cậy rằng hơn, chớ cậy tài (Thơ chữ Nôm, Bài số 65) Làm người chớ thấy tài mà cậy / Có nhọn bao nhiêu lại có tù (Thơ chữ Nôm, Bài số 11) Ta dại, ta tìm nơi vắng vẻ / Người khôn, người đến chốn lao xao (Thơ chữ Nôm, Bài số 79) Làm người có dại mới nên khôn / Chớ dại ngây si, chớ quá khôn (Thơ chữ Nôm, Bài số 94) Chớ cậy rằng khôn khinh rẻ dại / Gặp thời, dại cũng hoá ra khôn (Thơ chữ Nôm, Bài số 94) Thuở khó dẫu chào, chào cũng lảng / Khi giàu chẳng hỏi, hỏi thời quen (Thơ chữ Nôm, Bài số 5) Đạo ở mình ta lấy đạo trung / Chớ cho đục, chớ cho trong (Thơ chữ Nôm, Bài số 104) Lưỡi thế ngẫm xem, mềm tựa lạt / Miệng người toan lại, sắc như chông (Thơ Nôm, bài 127) Rượu đến cội cây ta sẽ uống / Nhìn xem phú quý tựa chiêm bao Có ai biết được lòng tri kỷ / Vời vợi non cao nguyệt một vừng Thơ đề tặng của Giáp Hải: Chu Liêm Khê hậu hữu Y Xuyên, Lý học vu kim hữu chính truyền. Danh quán Nho gia lôi phấn địa, Lực phù nhật cốc trụ kình thiên. Tứ triều huân nghiệp nhân trung kiệt, Cửu lão quang nghi thế thượng tiên. Ký thủ huyền xa vinh lý hậu, Thanh phong thác hứng nhập ngâm biên. Thơ của Nguyễn Thiếp (Quá Trình Tuyền mục tự): Tích văn Mạc Trình Tuyền Kim đáo Tuyết kim tân Cổ quán dư thương kệ Di am chỉ Bạch vân. Bắc giang tăng Vạn Hạnh, Nam độ Tấn Tham Quân Thao thao trục lưu Mác Chân tri hữu kỷ nhân Viêm vận tao dương cửu Gian hùng xuất chấn phương Tiêu sơn tăng dĩ hỉ Bạch Vân bất khả đương. Áo cơ thâm tạo hóa Nhàn khí miểu công vương. Phiến ngữ toàn tam tính Hồn hỗn vị dị lương. Am không bi diệc diệt Lưu lạc Tuyết kim giang. ^ Nguyễn Hữu Tưởng, HAI TẤM BIA TRẠNG TRÌNH SOẠN MỚI PHÁT HIỆN Ở THÁI BÌNH. (Tạp chí Hán Nôm số 6, 2002) ^ Một số nhà nghiên cứu cho rằng nguyên văn câu nói của Nguyễn Bỉnh Khiêm với sứ giả của Nguyễn Hoàng (được chép lại trong bài Phả ký của Vũ Khâm Lân) phải là \"Hoành Sơn nhất đái, khả dĩ dung thân\" (Một dải Hoành Sơn có thể dung thân được) chứ không phải là \"Hoành Sơn nhất đái, vạn đại dung thân\" (Một dải Hoành Sơn có thể dung thân muôn đời) như phần lớn tài liệu đã dẫn. Nguyên nhân của sự sai khác này được lý giải là do các sử gia nhà Nguyễn sau này đã sửa đổi hai chữ \"khả dĩ\" thành \"vạn đại\", với hy vọng sẽ giữ được cơ nghiệp của triều đại tới muôn đời. ^ Dịch nghĩa: Biển Đông vạn dặm giăng tay giữ / Đất Việt muôn năm vững trị bình ^ Dịch nghĩa: Bốn trăm năm trước, cuối cùng trở lại như ban đầu / Mười ba đời sau, khác biệt mà cùng chung. Hai câu này được cho là lời tiên tri của Trạng Trình về sự phục hồi (vấn tổ tầm tông) lại tên họ của con cháu hậu duệ họ Mạc sau khi phải thay tên đổi họ lúc nhà Mạc bị thất thủ (1592), nhằm tránh sự trả thù của nhà Lê-Trịnh. ^ Dịch nghĩa: Đất nước Hồng Lam này sau ta 500 năm sẽ là một thời kỳ hưng thịnh lâu dài ^ Dịch nghĩa: Từ xưa đến nay, nước lấy dân làm gốc / Được nước nên biết đó là do ở chỗ được lòng dân ^ Dịch nghĩa: Từ xưa đến nay chỉ có người nhân nghĩa là không ai địch nổi / Việc gì phải khư khư ôm mộng chiến tranh giết chóc ^ Dịch nghĩa: Tấm lòng tiên ưu đến già chưa thôi / Cùng, thông, đắc, táng, ta có lo cho riêng mình đâu. ^ Dịch nghĩa: Cái mũ nhà Nho tự biết đã làm cho tấm thân mắc nhiều lầm lỡ / Ăn bằng vạc, có ai là kẻ vì nước mưu toan ^ Dịch nghĩa: Rốt cục (ai) muốn tìm cái chỗ vui của ta / Thì cần biết rằng ta được vui sau thiên hạ vì biết lo trước thiên hạ ^ Dịch nghĩa: Nỗi lòng lo đời biết nói cùng ai / Chỉ có tiếng chuông chùa trên núi vắng lúc nửa đêm san sẻ ^ Dịch nghĩa: Trời sinh ra dân chúng / No ấm là điều ai nấy đều mong muốn ^ Dịch nghĩa: Cao khiết ai là kẻ sĩ trong thiên hạ / An nhàn ta là tiên trong đời ^ Sau Liêm Khê lại có Y Xuyên, Lý học ngày nay bậc chính truyền. Long bảng đứng đầu tên sấm dậy, Chống trời cột vững sức cường kiên. Bốn triều nghiệp lớn tay anh kiệt, Chín lão dung nghi, dáng khách tiên. Xe đã treo về, vinh xóm cũ, Thảnh thơi gió mát, hứng thơ nhàn. ^ Xưa nghe tiếng người (làng) Trình Tuyền đời Mạc Nay đến bên sông Tuyết Kim Quán cổ còn lại tấm bia đá phủ rêu xanh Dấu vết am chỉ còn mây trắng. Bắc Giang có Sư Vạn Hạnh Bến đò Nam có Tấn Tham Quân Nước cuồn cuộn chảy xuống cuối dòng Có mấy ai được là “chân tri” Vận nước vùng nóng nực này gặp lúc rủi ro Ở phương Đông xuất hiện kẻ gian hùng, Nhà sư ở chùa Tiêu Sơn không còn nữa Bạch Vân cũng khó đảm đương nỗi. Mưu cơ sâu kín tham dự vào việc của tạo hóa Phong khí nhàn nhã xa cách các bậc công vương Chỉ câu nói ngắn mà bảo toàn được ba họ Rất hồn nhiên mà không dễ suy đoán được Am không, bia cũng hỏng mất Sông Tuyết Kim vắng vẻ đìu hiu.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Ca dao Việt Nam về quan hệ xã hội", "role": "user" }, { "content": "Anh em như thể tay chân Rách lành đùm bọc dở hay đỡ đần. Ai ơi chớ vội cười nhau Gẫm mình cho kĩ trước sau hãy cười. Ai ơi chớ vội cười nhau Cây nào mà chẳng có sâu chạm cành. Ai ơi chớ vội cười nhau Cười người hôm trước, hôm sau người cười. Con ơi nhớ lấy câu này, Cướp đêm là giặc, cướp ngày là quan. Con quan thì lại làm quan Con nhà kẻ khó, bắt cua tối ngày. Cây khô xuống nước cũng khô Phận nghèo đi đến nơi mô cũng nghèo. Cô kia đội nón đi đâu Tôi là phận gái làm dâu mới về Mẹ chồng ác nghiệt đã ghê Tôi chẳng ở được, tôi về nhà tôi. Cờ bạc là bác thằng bần Cửa nhà bán hết, tra chân vào cùm. Cơm cha cơm mẹ đã từng Con đi làm mướn kiếm lưng cơm người Cơm người khổ lắm, mẹ ơi! Chẳng như cơm mẹ vừa ngồi vừa ăn. Ai ơi đừng bỏ vợ ta, Bao nhiêu cô vợ bấy nhiêu cục vàng. Nhưng anh chẳng cần cục vàng Chỉ cần có một con hàng như em. Đàn ông một trăm lá gan, Lá ở cùng vợ, lá toan cùng người. Đất đâu đất lạ đất lùng, Đi làm lại có thổ công ngồi bờ? Thổ công không có người thờ Cho nên mới phải vẩn vơ ngoài đồng. Đêm nằm nghĩ lại mà coi, Lấy chồng đánh bạc như ma'Chữ đậm phá nhà. Nhiễu điều phủ lấy giá gương Người trong một nước phải thương nhau cùng. Nhân nghĩa là chúa muôn đời Bạc tiền là khách qua chơi bấy giờ. Những người con mắt lá răm Lông mày lá liễu đáng trăm quan tiền. Nói lời phải giữ lấy lời Đừng như con bướm đậu rồi lại bay. Nói người phải ngẫm đến ta Thử sờ lên gáy xem xa hay gần Nói người phải ngẫm đến thân Thử sờ lên gáy xem gần hay xa. Non cao ai đắp mà cao Sông sâu ai bới ai đào mà sâu? Nực cười châu chấu đá xe Tưởng rằng chấu ngã, ai dè xe nghiêng. Khôn ngoan đối đáp người ngoài Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau. Khôn ngoan chẳng lọ là nhiều Người khôn mới nói nửa điều đã khôn Kim vàng ai nỡ uốn câu Người khôn ai nỡ nói nhau nặng lời. Không cha có chú ai ơi Thay mặt đối lời chú cũng như cha. Lời nói chẳng mất tiền mua Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau. Làm người phải đắn phải đo Phải cân nặng nhẹ, phải dò nông sâu. Làm người suy chín xét xa Cho tường góc ngọn, cho ra vắn dài. Lên non cho biết non cao Xuống biển cầm sào cho biết cạn sâu. Lời nói chẳng mất tiền mua Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau. Một cây làm chẳng nên non Ba cây chụm lại nên hòn núi cao. Muốn sang thì bắc cầu kiều Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy. Muốn no thì phải chăm làm Một hạt thóc vàng chín giọt mồ hôi. Rủ nhau xuống biển bắt cua Bắt cua cua kẹp, bắt rùa rùa bơi. Rừng có mạch, vách có tai Kẻ trong chưa tỏ, người ngoài đã hay. Rượu nhạt uống lắm cũng say Người khôn nói lắm dù hay cũng nhàm. Sông sâu còn có kẻ dò Lòng người nham hiểm ai đo cho cùng. Sông sâu nước chảy đá mòn Của kia ăn hết, nghĩa còn ghi xương. Sự đời nước mắt soi gương Càng yêu nhau lắm, càng thương nhớ nhiều. Thế gian còn dại chưa khôn Sống mặt áo rách, chết chôn áo lành, Tốt gỗ hơn tốt nước sơn Xấu người đẹp nết còn hơn đẹp người. Trai khôn tìm vợ chợ đông Gái khôn tìm chồng giữa chốn ba quân. Trăng mờ còn tỏ hơn sao Dẫu rằng núi lỡ còn cao hơn đồi.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Câu đối sử dụng chung trong các trường hợp cụ thể cố định", "role": "user" }, { "content": "Tân niên, hạnh phúc bình an đáo (Năm mới, hạnh phúc bình an đến) Xuân nhật, vinh hoa phú quý lai (Ngày xuân, vinh hoa phú quý về) Tân niên nạp dư khánh (Năm mới, hỉ kéo dài) Gia tiết hiệu trường xuân (Tiết lành, xuân còn mãi) Niên niên như ý xuân (Năm năm xuân như ý) Tuế tuế bình an nhật (Tuổi tuổi ngày bình an) An khang phú quý thái thái bình Bách lão bá niên trường trường thọ Đa tử đa tôn đa phú quý (nhiều con nhiều cháu nhiều phú quý) Đắc tài đắc lộc đắc nhân tâm (được tài được lộc được lòng người) Xuân an khang đức tài như ý Niên thịnh vượng phúc thọ vô biên Môn đa khách đáo thiên tài đáo (Cửa nhiều khách đến nhiều tiền đến) Gia hữu nhân lai vạn vật lai (Nhà có người vào lắm vật vào) Phúc mãn đường, niên tăng phú quí (Phúc đầy nhà năm thêm giàu có) Đức lưu quang, nhật tiến vinh hoa (Đức ngập tràn ngày một vinh hoa) Sơn thủy thanh cao xuân bất tận (Phong cảnh thanh cao xuân mãi mãi) Thần tiên lạc thú cảnh trường xuân (Thần tiên vui thú cảnh đời đời) Niên niên tăng phú quý Nhật nhật hưởng vinh hoa Lộc biếc, mai vàng, xuân hạnh phúc Đời vui, sức khỏe, tết an khang Cạn ly mừng năm qua đắc lộc Nâng cốc chúc năm mới phát tài Tống cựu nghinh tân mừng xuân mới Dân an quốc thái đón thanh bình Oanh ca, yến múa mừng xuân trẻ Nước thịnh, dân giàu hưởng phúc chung Nắng Xuân rực rỡ, náo nức nhộn nhịp, nhà nhà trẩy hội Gió đông buốt lạnh, tất ta tất tưởi, người người mua bán Chúc Tết đến, trăm điều như ý Mừng Xuân sang, vạn sự thành công Bộc trúc tam lưỡng thanh, nhân gian thị tuế 爆 竹 三 兩 聲 人 間 是 歲 Mai hoa tứ ngũ điểm, thiên hạ giai xuân 梅 花 四 五 點 天 下 皆 春 Có nghĩa: Hai ba tiếng pháo đì đùng, nhơn gian đón mừng năm mới, Bốn năm đóa mai lấm tấm, thiên hạ đều biết xuân sang. 同心生產好 Đồng tâm sinh sản hảo (Đồng lòng làm ăn tốt) 合意感情深 Hợp ý cảm tình thâm (Hợp ý cảm tình sâu) 良日良時良偶 Lương nhật lương thời lương ngẫu (Ngày tốt, giờ tốt, tốt đôi lứa) 佳男佳女佳緣 Giai nam giai nữ giai duyên (Trai đẹp, gái đẹp, đẹp tơ duyên) 四季花長好 Tứ quí hoa trường hảo (Bốn mùa hoa luôn nở) 百年月永圓 Bách niên nguyệt vĩnh viên (Trăm năm trăng vẫn tròn) 二姓聯婚成大禮 Nhị tính liên hôn thành đại lễ (Hai họ thông gia thành lễ lớn) 百年偕老岳長春 Bách niên giai lão lạc trường xuân (Trăm năm lên lão kéo dài xuân) 萬里雲天爭比翼 Vạn lý vân thiên tranh tỵ dực (Vạn dặm mây trời tranh sát cánh) 百年事業結同心 Bách niên sự nghiệp kết đồng tâm (Trăm năm sự nghiệp kết đồng tâm) 雲漢橋成牛女渡 Vân hán kiều thành Ngưu Nữ độ (Xây cầu Vân Hán mừng Ngưu Lang - Chức Nữ) 春臺簫引鳳凰飛 Xuân đài tiêu dẫn Phượng Hoàng phi (Tiếng sáo đài Xuân dẫn Phượng Hoàng) 書聲喜有琴聲伴 Thư thanh hỉ hữu cầm thanh bạn (Tiếng sách có tiếng đàn làm bạn) 翰墨新添黛墨香 Hàn mặc tân thiêm đại mặc hương (Mực bút thêm hương mực vẽ mày) 瓊樓月皓人如玉 Quỳnh lâu nguyệt hạo nhân như ngọc (Lầu quỳnh trăng sáng người như ngọc) 秀閣花香酒似蘭 Tú các hoa hương tửu tự lan (Gác đẹp hoa hương rượu tựa lan) 碧海雲生龍對舞 Bích hải vân sinh long đối vũ (Biển biếc mây trùm Rồng múa cặp) 丹山日出鳳雙飛 Đan sơn nhật xuất Phượng song phi (Núi non trời ló Phượng bay đôi) 女慧男才原是對 Nữ tuệ tam tài nguyên thị đối (Gái giỏi trai tài nom thật đối) 你恩我愛總相聯 Nhĩ ân ngã ái tổng tương liên (Em ân anh ái có tương liên) 詩題紅葉同心句 Thi đề hồng diệp đồng tâm cú (Đề thơ lá thắm giải đồng tâm) 酒飲黃花合巹杯 Tửu ẩm hoàng hoa hợp cẩn bôi (Uống rượu cúc vàng ly hợp cẩn) 互敬互幫創大業 Hỗ kính, hỗ bang sáng đại nghiệp (Cùng kính, cùng giúp, xây nghiệp lớn) 相親相愛樹新風 Tương thân tương ái thụ tân phong (Tương thân, tương ái dựng tân phong) 堂前奏笛迎賓客 Đường tiền tấu địch nghinh tân khách (Trước nhà tấu sáo đón tân khách) 戶外吹笙引鳳凰 Hộ ngoại xuy sinh dẫn Phượng Hoàng (Ngoài ngõ hòa tiêu dẫn Phượng Hoàng) 鳳求凰百年樂事 Phượng cầu Hoàng bách niên lạc sự (Trăm năm vui việc Phượng cầu Hoàng) 男嫁女一代新風 Nam giá nữ nhất đại tân phong (Một đời đổi mới nam cưới nữ) 紅葉題詩傳厚意 Hồng diệp đề thi truyền hậu ý (Lá thắm đề thơ truyền ý kín) 赤繩系足結良緣 Xích thằng hệ túc kết lương duyên (Chỉ hồng chân buộc kết duyên lành) 花燭交心互勉志 Hoa chúc giao tâm hỗ miễn chí (Đuốc hoa lòng kết nên rèn chí) 英才攜手共圖強 Anh tài huề thủ cộng đồ cường (Tài giỏi tay trao quyết đến giầu) 破舊俗婚事簡辨 Phá cựu tục hôn sự giản biện (Bỏ tục xưa, cưới xin đơn giản) 樹新風致富爭先 Thụ tân phong chí phú tranh tiên (Nêu gương mới, làm giầu là đầu) 柳暗花明春正半 Liễu ám hoa minh xuân chính bán (Liễu rậm hoa tươi, xuân mới nửa) 珠聯碧合影成雙 Châu liên bích hợp ảnh thành song (Châu liền thành chuỗi, ảnh thành đôi) 宜國宜家新婦女 Nghi quốc nghi gia tân phụ nữ (Thuận nước, thuận nhà, phụ nữ mới) 能文能武好男兒 Năng văn năng võ hảo nam nhi (Hay văn, hay võ, nam nhi tài) 婚締自由移舊俗 Hôn đế tự do, di cựu tục (Hôn nhân tự do, bỏ tục xưa) 禮行平等樹新風 Lễ hành bình đẳng thụ tân phong (Giao tiếp bình đẳng, nêu gương mới) 勤勞手足患懮少 Cần lao thủ túc hoạn ưu thiểu (Lao động chân tay, lo lắng ít) 恩愛夫妻歡樂多 Ân ái phu thê hoan lạc đa (Ái ân chồng vợ, sướng vui nhiều) 百年恩愛雙心結 Bách niên ân ái song tâm kết (Trăm năm ân ái, hai lòng buộc) 千里姻緣一線牽 Thiên lý nhân duyên nhất tuyến khiên (Ngàn dặm nhân duyên, một sợi ràng) 愛貌愛才尤愛志 Ái mạo ái tài vưu ái chí (Yêu vẻ, yêu tài, càng yêu chí) 知人知面更知心 Tri nhân tri diện cánh tri tâm (Biết người, biết mặt, lại biết lòng) 作婦須知勤儉好 Tác phụ tu tri cần kiệm hảo (Làm vợ nên hay cần kiệm giỏi) 治家應教紫孫賢 Trị gia ưng giáo tử tôn hiền (Trị nhà phải dạy cháu con hiền) 詩詠河洲鳩喜集 Thi vịnh hà châu cưu hỉ tập (Thơ vịnh bãi sông cưu đến họp) 經傳桂里鳳和鳴 Kinh truyền quế lý Phượng hoà minh (Kinh truyền rừng quế Phượng cùng kêu) 相親相愛青春永 Tương thân tương ái thanh xuân vĩnh (Tương thân, tương ái, thanh xuân mãi) 同德同心幸福長 Đồng đức đồng tâm hạnh phúc trường (Đồng đức, đồng tâm, hạnh phúc dài) 容貌心齡雙俊秀 Dung mạo tâm linh song tuấn tú (Dung mạo, tâm hồn, đôi tuấn tú) 才華事業兩風流 Tài hoa sự nghiệp lưỡng phong lưu (Tài hoa, sự nghiệp, cặp phong lưu) 互敬互愛互相學習 Hỗ kính hỗ ái hỗ tương học tập (Lẫn kính, lẫn yêu, lẫn giúp học tập) 同德同心同建家庭 Đồng đức đồng tâm đồng kiến gia đình (Cùng đức, cùng lòng, cùng xây gia đình) 同心同德美滿夫婦 Đồng tâm đồng đức mỹ mãn phu phụ (Cùng lòng, cùng đức, vợ chồng mỹ mãn) 克儉克勤幸福鴛鴦 Khắc kiệm khắc cần hạnh phúc uyên ương (Biết cần, biết kiệm hạnh phúc uyên ương) 恩愛夫妻情似青山不老 Ân ái phu thê tình tự thanh sơn bất lão (Ân ái vợ chồng, tình tựa non xanh trẻ mãi) 幸福半侶意如碧水長流 Hạnh phúc bất lữ ý như bích thủy trường lưu (Hạnh phúc đôi lứa, ý như nước biếc chảy hoài) 男尊女女尊男男幫女助 Nam tôn nữ nữ tôn nam nam bang nữ trợ (Nam trọng nữ nữ trọng nam nam giúp nữ đỡ) 夫敬妻妻敬夫夫德妻賢 Phu kính thê thê kính phu phu đức thê hiền (Chồng kính vợ, vợ kính chồng chồng đức vợ hiền) 惟求愛永恒一生同伴侶 Duy cầu ái vĩnh hằng nhất sinh đồng bạn lữ (Mong tình yêu vĩnh hằng, một đời cùng đôi lứa) 但願人長九千里共嬋娟 Đản nguyện nhân trường cửu thiên lý cộng thuyền quyên (Muốn người lâu hưởng thọ, ngàn dặm với thuyền quyên) 鳥語花香仲春一幅天然畫 Điểu ngữ hoa hương xuân nhất bức thiên nhiên hoạ (Chim hót, hoa hương, một bức thiên nhiên xuân vẽ) 賓歡主樂嘉客滿堂錦上花 Tân hoan chủ lại gia khách mãn đường cẩm thượng hoa (Khách vui, chủ sướng đầy nhà rực rỡ gấm hoa) 鴛鴦對舞 Uyên ương đối vũ (Uyên ương múa đôi) 鸞鳳和鳴 Loan phượng hoà minh (Loan phượng hoà tiếng) 月圓花好 Nguyệt viên hoa hảo (Trăng tròn hoa đẹp) 鳳舞龍飛 Phượng vũ long phi (Phượng múa rồng bay) 男婚女嫁 Nam hôn nữ giá (Trai cưới gái gả) 夫德妻賢 Phu đức thê hiền (Chồng đức vợ hiền) 志同道合 Chí đồng đạo hợp (Chí cùng ý hợp) 意厚情長 Ý hậu tình trường (Ý sâu tình dài) 東風入戶 Đông phong nhập hộ (Gió đông vào nhà) 喜氣盈門 Hỉ khí doanh môn (Khí lành đầy cửa) 志同道合 Chí đồng đạo hợp (Chí cùng đạo hợp) 花好月圓 Hoa hảo nguyệt viên (Hoa đẹp trăng tròn) 白頭偕老 Bạch đầu giai lão (Đầu bạc cùng già) 同心永結 Đồng tâm vĩnh kết (Đồng tâm kết mãi) 鴛鴦比翼 Uyên ương tị dực (Uyên ương liền cánh) 夫婦同心 Phu phụ đồng tâm (Chồng vợ đồng lòng) 同心生產好 Đồng tâm sinh sản hảo (Đồng tâm làm ăn tốt) 合意感情深 Hợp ý cảm tình thâm (Hợp ý cảm tình sâu) 才高鸚鵡賦 Tài cao Anh Vũ phú (Tài cao phú Anh Vũ) 春入鳳凰樓 Xuân nhập Phượng hoàng lâu (Xuân vào lầu Phượng hoàng) 藍田增種玉 Lam điền tăng chủng ngọc (Lam điền thêm giống ngọc) 紅葉自題詩 Hồng diệp tự đề thi (Lá thắm tự đề thơ) 懾成雙壁影 Nhiếp thành song bích ảnh (Chụp thành bức ảnh đôi) 締結百年歡 Đế kết bách niên hoan (Thắt giây mừng trăm tuổi) 鳳凰鳴瑞世 Phượng hoàng minh thụy thế (Phượng hoàng kêu đời thịnh) 琴瑟譜新聲 Cầm sắt phổ tân thanh (Cầm sắt phổ tân thanh) 喜見紅梅放 Hỉ kiến hồng mai phóng (Mừng thấy mai hồng nở) 樂迎淑女來 Lạc nghinh thục nữ lai (Vui đón thục nữ về) 檻外紅梅竟放 Hạm ngoại hồng mai cạnh phóng (Ngoài hiên mai hồng đua nở) 檐前紫燕雙飛 Thiềm tiền tử yến song phi (Trước thềm tử yến sánh bay) 佳偶百年好合 Giai ngẫu bách niên hảo hợp (Đôi đẹp trăm năm hòa hợp) 知音千里相逢 Tri âm thiên lí tương phùng (Tri âm ngàn dặm, gặp nhau) 一門喜慶三春暖 Nhất môn hỉkhánh tam xuân noãn (Một cửa đón mừng ba xuân ấm) 兩姓欣成百世緣 Lưỡng tính hân thành bách thế duyên (Hai họ vui chúc trăm năm duyên) 一朝喜結千年侶 Nhất thiên hỉ kết thiên niên lữ (Một sớm mừng kết bạn ngàn năm) 百歲不移半寸心 Bách tuế bất di bán thốn tâm (Trăm tuổi không thay lòng nửa tấc) 一色杏春十里 Nhất sắc hạnh hoa hương thập lý (Một sắc hoa mơ hương chục dặm) 兩行燭影燿三更 Lưỡng hàng chúc ảnh diệu tam canh (Hai hàng đuốc thắp sáng ba canh) 燭花彩映芙蓉閣 Chúc hoa thái ánh phù dung các (Đuốc hoa rực rỡ gác phù dung) 巹酒香浮琥珀杯 Cẩn tửu hương phù hổ phách bôi (Rượu cẩn nổi hương ly hổ phách) 月下彩娥來跨鳳 Nguyệt hạ thái nga lai khóa phượng (Người đẹp dưới trăng vui với phượng) 雲間仙客近乘龍 Vân gian tiên khách cận thừa long (Tiên khách đường mây thoả cưỡi rồng) 彩燭雙輝歡合巹 Thái chúc song huy hoan hợp cẩn (Vui hợp cẩn hai lần đuốc sáng) 清歌一曲詠宜家 Thanh ca nhất khúc vịnh nghi gia (Vịnh nghi gia một khúc ca thanh) 縷結同心山海固 Lũ kết đồng tâm sơn hải cố (Kết mối đồng tâm non biển chặt) 樹成連理地天長 Thụ thành liên lý địa thiên trường (Cây thành liền rễ đất trời lâu) 瓊樓月皎人如玉 Quỳnh lâu nguyệt giảo nhân như ngọc (Lầu quỳnh trăng sáng người như ngọc) 繡閣花香酒似蘭 Tú các hoa hương tửu tự lan (Gác đẹp hương hoa rượu ngát hương) 春影已隨雲氣散 Xuân ảnh dĩ tuỳ vân khí tán (Xuân ảnh đã theo cùng vân khí) 鵑聲猶帶月光寒 Quyên thanh do đới nguyệt quang hàn (Quyên thanh như lạnh quyện trăng quang) 花樂萱幃春去早 Hoa lạc huyên vi xuân khứ tảo (Hoa rụng màn huyên xuân đi sớm) 光寒婺宿夜來沈 Quang hàn vụ túc dạ lai trầm (Quang hàn sao vụ tối đến chìm) 寶婺雲迷粧閣冷 Bảo vụ vân mê trang các lãnh (Sao quí mây mờ trang các lạnh) 萱花霜萎繡幃寒 Huyên hoa sương uỷ tú vi hàn (Hoa huyên sương giá dệt màn hàn) 萱謝北堂寒霧鎖 Huyên tạ bắc đường hàn vụ toả (Huyên dã bắc đường sương lạnh khóa) 婺沈西海暮煙封 Vụ trầm tây hải mộ yên phong (Vụ chìm tây hải khói chiều phong) 花朝日暖青鸞舞 Hoa triêu nhật noãn thanh loan vũ (Sớm hoa ngày ấm loan xanh múa) 柳絮風和紫燕飛 Liễu nhứ phong hòa tử yến phi (Liễu bông gió thuận én hồng bay) 度花朝適逢花燭 Độ hoa triêu thích phùng hoa chúc (Độ hoa sớm đúng giờ hoa đuốc) 憑月老試步月宮 Bằng nguyệt lão thí bộ nguyệt cung (Nguyệt lão se sánh bước cung trăng) 花月新粧宜學柳 Hoa nguyệt tân trang nghi học liễu (Trăng hoa vẻ mới nên tìm liễu) 雲窗好友早裁蘭 Vân song hảo hữu tảo tài lan (Cỏ thơm bạn tốt sớm trồng lan) 蕭吹夜色三更韻 Tiêu suy dạ sắc tam canh vận (Tiếng tiêu thủ thỉ suối ba canh) 粧點春容二月花 Trang điểm xuân dung nhị nguyệt hoa (Vẻ xuân tô điểm hoa hai tháng) 汗濕紅粧花帶露 Hãn thấp hồng trang hoa đới lộ (Hoa nặng sương đêm áo đẫm nước) 雲堆綠鬢柳拖煙 Vân đôi lục mấn liễu đà yên (Liễu tuôn khói sớm tóc vờn mây) 花朝春色光花竹 Hoa triêu xuân sắc quang hoa chúc (Hoa sớm sắc xuân rạng đuốc hoa) 柳絮奇姿畫柳眉 Liễu nhứ kỳ tư hoạ liễu my (Liễu trông vẻ lạt ô mày liễu) 已見衣將柳汁染 Dĩ kiến y tương liễu trấp nhiễm (Đã thấy áo hoa cùng liễu ướt) 行看鏡以菱花懸 Hành khan kính dĩ lăng hoa huyền (Còn xem trong kính có lăng treo) 階下花開花映燭 Giai hạ hoa khai hoa ánh chúc (Dưới thềm hoa nở hoa ngời đuốc) 堂中燕至燕投懷 Đường trung yến chí yến đầu hoài (Trong nhà yến đến yến đang mong) 芙蓉新艷凌花燭 Phù dung tân diễm lăng hoa chúc (Phù dung mới nở xem thường đuốc) 玉鏡初明照藍田 Ngọc kính sơ minh chiếu lam điền (Kính ngọc vừa soi tỏ nội lam) 應花朝如新作合 Ứng hoa triêu, như tân tác hợp (Với hoa sớm như vừa tác hợp) 居繡閣好友言歡 Cư tú các, hảo hữu ngôn hoan (Ở gác đẹp bạn bè đều vui) 月應花朝燭花獻彩 Nguyệt ứng hoa triêu chúc hoa hiến thái (Trăng soi hoa sớm, rực rỡ đuốc hoa) 時逢燕至玉燕終祥 Thời phùng yến chí ngọc yến chung tường (Gặp lúc yến về, điềm lành yến ngọc) 陽春瑞藹飛鸚鵡 Dương xuân thụy ái phi anh vũ (Mây trùm dương xuân anh vũ bay) 太呂律和引鳳凰 Thái lữ luật hoà dẫn phượng hoàng (Luật theo thái lữ phượng hoàng lại) 綠柳栘陰春帳暖 Lục liễu di âm xuân trướng noãn (Liễu xanh rợp bóng trướng xuân ấm) 夭桃吐艷巹杯紅 Yêu đào thổ diễm cẩn bôi hồng (Đào tơ tươi đẹp rượu cẩn hồng) 鳳曲迎風吟柳綠 Phượng khúc nghinh phong ngâm liễu lục (Ngâm liễu biếc khúc phượng đón gió) 桃花趁雨醉春紅 Đào hoa sấn vũ tuý xuân hồng (Say xuân hồng hoa đào gặp mưa) 百世緣和諧鳳侶 Bách thế duyên hoà hài phượng lữ (Trăm năm duyên hài hoà phượng hót) 三春日永賦雞明 Tam xuân nhật vĩnh phú kê minh (Ba xuân ngày vẫn phú gà kêu) 柳色映眉粧鏡曉 Liễu sắc ánh mi trang kính hiểu (Sắc liễu tươi mày soi kính đẹp) 桃花照面洞房春 Đào hoa chiếu diện động phòng xuân (Đào hoa rạng mặt động phòng xuân) 紅雨花村鴛並倚 Hồng vũ hoa thôn uyên tịnh ỷ (Mưa nhợt xóm hoa uyên phải ẩn) 翠煙柳驛鳳和鳴 Thuý yên liễu dịch phượng hoà minh (Khói xanh trang biếc phượng đều kêu) 日暖鴛鴦依錦水 Nhật noãn uyên ương y cẩm thuỷ (Ngày ấm uyên ương xuôi nước biếc) 風和海燕繞珠簾 Phong hoà hải yến nhiễu châu liêm (Gió hoà hải yến lượn rèm châu) 樂奏黃鍾諧鳳侶 Nhạc tấu hoàng chung hài phượng lữ (Nhạc tấu hoàng chung vui phượng bạn) 詩題紅葉詠桃花 Thi đề hồng diệp vịnh đào hoa (Thơ đề lá đỏ vịnh đào hoa) 鶯語和偕春風帳暖 Oanh ngữ hoà giai xuân phong trướng noãn (Trướng ấm gió xuân tiếng oanh thỏ thẻ) 桃花絢爛巹酒杯浮 Đào hoa huyến lạn cẩn tửu bôi phù (Rượu cẩn đầy chén hoa đào xinh tươi) 碧沼芰荷開並蒂 Bích chiểu kỳ hà khai tịnh đế (Ao biếc súng sen chung rễ nở) 繡幃鸞鳳結同心 Tú vi loan phượng kết đồng tâm (Màn thêu loan phượng kết đồng tâm) 蓮花影入水晶鏡 Liên hoa ảnh nhập thuỷ tinh kính (Gương thuỷ tinh thấy ảnh hoa sen) 竹葉香浮鸚鵡杯 Trúc diệp hương phù anh vũ bôi (Chén anh vũ toả hương lá trúc) 池上綠荷揮彩筆 Trì thượng lục hàhuy thái bút (Sen biếc trên cao thêm hứng bút) 天邊朗月偃新眉 Thiên biên lãng nguyệt yển tân my (Bên trời trăng sáng đọng hàng mi) 琴瑟哺和剛四月 Cầm sắt bổ hoà cương tứ nguyệt (Mới tháng tư cầm sắt hài hoà) 熊羆入夢喜三更 Hùng bi nhập mộng hỷ tam canh (Mừng ba canh hùng bi vào mộng) 探花幸際時初夏 Thám hoa hạnh tế thời sơ hạ (Thăm hoa may gặp thời sơ hạ) 夢燕欣逢麥至秋 Mộng yến hân phùng mạch chí thu (Mộng yến vừa hay mạch đến thu) 筆挾薰風眉彩畫 Bút hiệp huân phong my thái hoạ (Bút nhờ gió ấm tô mày đẹp) 蘭培錦砌夢投香 Lan bồi cẩm thếmộng đầu hương (Lan tốt bên thềm mộng toả hương) 梅雨雲週聯好友 Mai vũ vân chu liên hảo hữu (Bên bạn tốt mưa mai mây cuốn) 榴花伊始映新粧 Lựu hoa y thuỷ ánh tân trang (Đẹp tân trang hoa lựu giống xưa) 書葉草從窗外綠 Thư đới thảo tòng song ngoại lục (Sách mang cỏ đến ngoài song biếc) 芙蓉花向座中紅 Phù dung hoa hướng toạtrung hồng (Phù dung hoa hướng khách khoe hồng) 春色映搖臺一曲紫蕭飛彩鳳 Xuân ánh dao đài nhất khúc tử tiêu phi thái phượng (Xuân sắc chiếu dao đài, một khúc tiêu hay vời phượng đẹp) 惠風清寶瑟數行錦字篆青虯 Huệ phong thanh bảo sắt sổ hàng cẩm tự triện thanh cù (Gió thơm trong tiếng sắt, vài hàng chữ gấm gửi rồng xanh) 燭花喜並榴花艷 Chúc hoa hỷ tịnh lựu hoa diễm (Hoa đuốc kề bên hoa lựu đẹp) 蒲酒欣連巹酒斟 Bồ tửu hân liên cẩn tửu châm (Rượu nho cùng với rượu cẩn mời) 蒲酒流馨連巹酒 Bồ tửu lưu hinh liên cẩn tửu (Rượu nho cùng rượu cẩn thơm ngát) 燭花絢彩映榴花 Chúc hoa huyền thái ánh lựu hoa (Hoa đuốc bên hoa lựu rực màu) 菡萏枝連諧繡幙 Hàm đạm chi liên hài tú mạc (Hoa sen chung rễ hợp rèm thêu) 鴛鴦翼比媚將臺 Uyên ương dực tỵ mỵ tương đài (Uyên ương chắp cánh nổi đài đẹp) 巹酒香浮蒲酒綠 Cẩn tửu hương phù bồ tửu lục (Rượu nho thơm giúp hương rượu cẩn) 榴花艷映燭花紅 Lựu hoa diễm ánh chúc hoa hồng (Hoa lựu đẹp nhờ đuốc hoa hồng) 杯斟暑日飛鸚鵡 Bôi châm thửnhật phi anh vũ (Rượu mời ngày nóng anh vũ bay) 曲奏薰風引鳳凰 Khúc tấu huân phong dẫn phượng hoàng (Khúc tấu nồm nam phượng hoàng lại) 樂奏函鍾諧鳳侶 Nhạc tấu hàm chung hài phượng lữ (Nhạc tấu hàm chung vui bầy phượng) 詩歌南國葉螽斯 Thi ca nam quốc diệp chung tư (Thơ ca nam quốc lá chung tư) 酷暑銷金金屋見 Khốc thử tiêu kim kim ốc kiến (Nắng gắt tiêu vàng, nhà vàng hiện) 荷花吐玉玉人來 Hà hoa thổ ngọc ngọc nhân lai (Hoa sen nhả ngọc, người ngọc về) 燭映繡幃揮彩筆 Chúc ánh tú vi huy thái bút (Ánh đuốc rèm thêu rạng vẻ bút) 杯交暑日闊新眉 Bôi giao thử nhật hoạ tân my (Chén trao ngày nóng vẽ tươi mày) 燭映繡幃金鳳麗 Chúc ánh tú vi kim phượng lệ (Ánh đuốc rèm thêu, kim phượng đẹp) 杯交暑日玉蘭新 Bôi giao thử nhật ngọc lan tân (Chén trao ngày nóng, ngọc lan tươi) 鵲橋初駕雙星渡 Thước kiều sơ giá song tinh độ (Cầu ô vừa bắc, hai sao vượt) 熊夢新徵百子祥 Hùng mộng tân trưng bách tử tường (Mộng hùng mới hiện, lắm con hay) 鵲橋月皎人如玉 Thước kiều nguyệt giảo nhân như ngọc (Cầu thước ngời trăng người tựa ngọc) 牛渚星輝酒似蘭 Ngưu chử tinh huy tửu tự lan (Bến trâu sao sáng rượu như lan) 紅葉新生春帳暖 Hồng diệp tân sinh xuân trướng noãn (Lá thắm mới sinh, trướng xuân ấm) 銀河初渡夜香深 Ngân hà sơ độ dạ hương thâm (Ngân hà vừa vượt, hương đêm nồng) 鵲橋巧渡雙星會 Thước kiều xảo độ song tinh hội (Cầu ô khéo vượt hai sao hội) 鳳卜和諧百世昌 Phượng bốc hoà hài bách thế xương (Bói phượng hài hòa trăm thuở yên) 前夕鵲橋占好 Tiền tịch thước kiều chiêm hảo triệu (Đêm trước cầu ô đoán điềm tốt) 今霄月殿會仙娥 Kim tiêu nguyệt điện hội tiên nga (Tối nay điện nguyệt hội tiên nga) 玉宇澄清輝玉鏡 Ngọc vũ trừng thanh huy ngọc kính (Hiên ngọc lắng trong ngời kính ngọc) 金風瞻蕩弗金粧 Kim phong chiêm đãng phất kim trang (Gió vàng thấp thoáng bóng xiêm vàng) 金屋人間詩聯二美 Kim ốc nhân gian thi liên nhị mỹ (Nhà vàng nhân gian thơ hay đối đẹp) 銀河天上夜渡雙星 Ngân hà thiên thượng dạ độ song tinh (Ngân hà thượng giới đêm vượt hai sao) 緣符月老當瓜月 Duyên phù nguyệt lão đương qua nguyệt (Duyên nhờ nguyệt lão, dưa đang vụ) 喜對花容映繡花 Hỷ đối hoa dung ánh tú hoa (Mừng thấy dung nhan, ánh sắc hoa) 天錫佳期玉宇喜看金雀舞 Thiên tích giai kỳ ngọc vũ hỷ khan kim tước vũ (Trời định giai kỳ, hiên ngọc mừng xem sẻ vàng múa) 人諧盛事畫堂欣聽彩鸞鳴 Nhân hài thịnh sựhoạđường hân thính thái loan minh (Người vui việc tốt, nhàhoa vui nghe loan hót hay) 秋深喜為攀桂客 Thu thâm hỷ vi phan quế khách (Thu muộn mừng làm khách vin quế) 夜靜新作畫眉人 Dạ tĩnh hân tác họa my nhân (Đêm vắng vui là kẻ vẽ mày) 丹桂香飄金屋瑞 Đan quếhương phiêu kim ốc thụy (Đan quế hương bay kim ốc đẹp) 紅粧彩映玉堂鮮 Hồng trang thái ánh ngọc đường tiên (Hồng trang óng ánh, ngọc đường tươi) Nhật lệ phong hòa, môn đình hữu hỷ 日麗風和,門庭有喜, Nguyệt viên hoa hảo, gia thất hàm nghi 月圓花好,家室咸宜. Có nghĩa: Trời đẹp gió lành, cửa nhà vui vẻ, Trăng tròn hoa đẹp, gia thất nên duyên. Câu đối mừng đám cưới Vàng, Bạc hoặc Kim Cương của các cặp bô lão: Mai khai trình ngũ phúc, xuân đáo mai khai trình ngũ phúc 梅開呈五福春到梅開呈五福 Trúc báo hiến tam đa, tuế trừ trúc báo hiến tam đa 竹報獻三多歲除竹報獻三多 Có nghĩa: Mai nở 5 cánh như dâng lên 5 cái phước, khi xuân đến thì mai sẽ nở và dâng lên 5 cái phước. Trúc xanh 3 lá như hiến tặng tam đa (3 cái nhiều), khi năm hết thì trúc vẫn với 3 lá xanh tươi để hiến tặng tam đa. Hoặc có thể đảo ngược lại 7 trước 5 sau để nhấn mạnh phần chủ yếu của câu đối như: Câu đối mừng Toãn Hôn (Kỷ niệm Kim Cương với 60 năm chung sống) như sau: Lục thập niên cộng khổ đồng cam, kim niên hân khánh toãn 六十年共苦同甘今年欣慶鑽 。 Tam vạn nhật phù trầm dữ thế, thử nhật hỷ song toàn 三萬日浮沈與世此日喜雙全 。 Có nghĩa: Sáu mươi năm chia ngọt xẻ bùi, năm nay mừng mà kỷ niệm đám cưới kim cương, Ba chục ngàn ngày chìm nổi với cuộc đời, ngày hôm nay vui vì còn đủ cả hai người. 四德俱全逢九秩 Tứ đức câu toàn phùng cửu trật (Tứ đức vẹn toàn lên chín chục) 三多咸憊祝千秋 Tam đa hàm bị chúc thiên thu (Tam đa đầy đủ chúc ngàn năm) 九旬鶴髮同金母 Cửu tuần hạc phát đồng kim mẫu (Chín mươi tóc hạc cùng kim mẫu) 七秩斑衣學老萊 Thất trật ban y học lão Lai (Bảy chục áo hồng học lão Lai) 人上征途心不老 Nhân thượng chinh đồ tâm bất lão (Người bước chặng dài lòng tươi trẻ) 志朝峰顶景长春 Chí triều phong đỉnh cảnh trường xuân (Chí nhìn đỉnh chót cảnh thanh xuân) 壽同松柏千年碧 Thọ đồng tùng bách thiên niên bích (Thọ như tùng bách ngàn năm biếc) 品似芝蘭一味清 Phẩm tự chi lan nhất vị thanh (Đức tựa chi lan một đời trong) 今日正逢萱草壽 Kim nhật chính phùng huyên thảo thọ (Hôm nay đúng gặp ngày sinh mẹ) 前身合是杏花仙 Tiền thân hợp thị hạnh hoa tiên (Kiếp trước hẳn là hạnh hoa tiên) 年週花甲榮瑤島 Niên chu hoa giáp vinh dao đảo (Tuổi tròn hoa giáp thơm danh tiếng) 庭長芝蘭映玉堂 Đình trưởng chi lan ánh ngọc đường (Sân mọc chi lan rạng cửa nhà) 堂粲長庚徵上壽 Đường Sán trường canh Trưng thượng thọ (Nhà rạng tuổi cao lên thượng thọ) 名登仕藉試鴻才 Danh đăng sĩ tich thí hồng tài (Tên nêu bảng sĩ thử tài năng) 堂北萱花榮晝錦 Đường bắc huyên hoa vinh trú cẩm (Nhà bắc hoa huyên tươi vẻ gấm) 皆前桂子噴天香 Giai tiên quế tử phún thiên hương (Trước thềm cây quế tỏa hương trời) 嶺上梅花報喜信 Lĩnh thượng Mai hoa báo hỉ tín (Hoa mai đầu núi báo tin vui) 庭前椿樹戶芳齡 Đình tiền xuân thụ hộ phương linh (Cây xuân sân trước nâng cao tuổi) 愿慈母千年不老 Nguyện từ mẫu thiên niên bất lão (Mong mẹ hiền ngàn năm vẫn trẻ) 祝松柏萬載長青 Chúc tùng bách vạn tải trường thanh (Chúc tùng bách muôn thuở còn xanh) 蘭桂俱芳逢盛世 Lan quế cụ phương phùng thịnh thế (Lan quế ngát thơm mừng đời thịnh) 椿萱并茂享高齡 Xuân huyên tịnh mậu hưởng cao linh (Xuân huyên tươi tốt hưởng thọ cao) 梅竹平安春意滿 Mai trúc bình an xuân ý mãn (Mai trúc bình an tình xuân thắm) 椿萱并茂壽源長 Xuân huyên tịnh mậu thọ nguyên trường (Xuân huyên tươi tốt tuổi thọ cao) Mừng thọ 80 (cụ ông): thái son tuấn đạtbbâấtt như cao 嵗數八旬人未老 Tuế số bát tuần nhân vị lão (Tám chục tuổi đời, người vẫn trẻ) 家傳千載福無邊 Gia truyền thiên tải phúc vô biên (Ngàn năm gia tộc, phúc vô biên) Mừng thọ 80 tuổi (cụ bà): 八旬且獻蟠桃瑞 Bát tuần thả hiến bàn đào thụy (Tám chục vẫn ngời viên ngọc thọ) 四代同瞻寶物輝Tứ đại đồng chiêm bảo vật huy (Bốn đời cùng ngợp ánh hào quang) Mừng thọ tuổi 90 (dùng chung): 雲霞輝映千年鹤 Vân hà huy ánh thiên niên hạc (Tuổi hạc ngàn năm bừng mây sáng) 雨露潤滋九畹蘭 Vũ lộ nhuận tư cửu uyển lan (Sắc lan chín chục đẫm sương trong) 花甲初周茂如松柏 Hoa giáp sơ chu mậu như tùng bách (Hoa giáp vòng đầu, tốt như tùng bách) 長庚朗曜慶溢桂蘭 Trường canh lãng diệu khánh dật quế lan (Lâu dài rực rỡ, tươi đẹp quế lan) 前壽五旬又迎花甲 Tiền thọ ngũ tuần hựu nghinh hoa giáp (Đã thọ năm tuần lại thêm hoa giáp) 待延十歲再祝古稀 Đãi diên thập tuế tái chúc cổ hi (Đợi tròn chục nữa, sẽ chúc cổ hi) 三千歲月春常在 Tam thiên tuế nguyệt xuân thường tại (Ba ngàn năm tháng xuân thường trú) 七十豐神古所稀 Thất thập phong thần cổ sơ hi (Bảy chục còn tươi cổ vốn hi) 休辭客路三千遠 Hưu từ khách lộ tam thiên viễn (Đừng ngại đường khách ba ngàn xa) 須念人生七十稀 Tu niệm nhân sinh thất thập hi (Nên biết trên đời bảy chục hiếm) 此日萱庭登七秩 Thử nhật huyên đình đăng thất trật (Ngày ấy nhà huyên nên bảy chục) 他年閬苑祝期頤 Tha niên lãng uyển chúc kỳ di (Năm khác vườn tiên đợi chúc thăm) 月滿桂花延七里 Nguyệt mãn quế hoa diên thất lý (Hoa quế trăng rằm hương bảy dặm) 庭留萱草茂千秋 Đình lưu huyên thảo mậu thiên thu (Cỏ huyên sân trước tốt ngàn năm) 金桂生老益健 Kim quế sinh huy lão ích kiện (Quế vàng rực rỡ già thêm mạnh) 萱堂長壽慶稀年 Huyên đường trường thọ khánh hy niên (Nhà huyên trường thọ, chúc hiếm người) 年過七旬稱健婦 Niên qúa thất tuần xưng kiện phụ (Tuổi ngoại bảy tuần khen cụ khỏe) 籌添三十享期頤 Trù thiêm tam thập hưởng kỳ di (Còn thêm ba chục lộc trời cho) 渭水一竿閑試釣 Vị thuỷ nhất can nhàn thí điếu (Bên giòng sông Vị thả câu chơi) 武凌千樹笑行丹 Vũ lăng thiên thụ tiếu hành chu (Rừng rậm Vũ Lăng cười thuyền dạo) 八旬且獻搖池瑞 Bát tuần thả hiến dao trì thụy (Chốn Dao trì tám mười hiến thụy) 幾代同瞻寶婺輝 Kỷ đại đồng chiêm Bảo vụ huy (Chòm Bảo vụ mấy thuở cùng xem) 八秩康強春不老 Bát trật khang cường xuân bất lão (Tám chục chưa già xuân vẫn mạnh) 四時健旺福無窮 Tứ thời kiện vượng phúc vô cùng (Bốn mùa khỏe sức phúc vô cùng) 九秩曾留千載壽 Cửu trật tằng lưu thiên tải thọ (Chín chục hãy còn ngàn tuổi thọ) 十年再進百齡觴 Thập niên tái tiến bách linh thương (Mười năm lại chúc chén trăm năm) 九十春光堂前活佛 Cửu thập xuân quang đường tiền hoạt Phật (Chín chục mùa xuân, trong nhà Phật sống) 三千甲子上靈春 Tam thiên giáp tý sơn thượng linh xuân (Ba ngàn giáp tý, trên núi xuân thiêng) 天邊將滿一輪月 Thiên biên tương mãn nhất luân nguyệt (Chân trời rực rỡ một vành nguyệt) 世上還鍾百歲人 Thế thượng hoàn chung bách tuế nhân (Dưới đất chuông mừng người chẵn trăm) 古稀已是尋常事 Cổ hy dĩ thị tầm thường sự (Đã nhàm câu nói: xưa nay hiếm) 上壽尤多百歲人 Thượng thọ vưu đa Bách tuế nhân (Trăm tuổi ngày nay đã lắm người) 家中早釀千年酒 Gia trung tảo nhưỡng thiên niên tửu (Trong nhà sớm ủ rượu ngàn năm) 盛世長歌百歲人 Thịnh thế trường ca bách tuế nhân (Đời thịnh luôn khen người trăm tuổi) 月藹桂花延七袤 Nguyệt ế quế hoa diên thất trật (Hoa quế trăng soi mừng bảy chục) 庭留萱草茂千秋 Đình lưu huyên thảo mậu thiên thu (Cỏ huyên sân mọc rậm ngàn thu) 萱榮北地年稀 Huyên vinh bắc địa niên hy thiểu (Cỏ huyên đất bắc năm chừng ngắn) 婺煥南千日正長 Vụ hoán nam thiên nhật chính trường (Sao vụ trời nam ngày vấn dài) 碧漢婺星輝七袤 Bích hán vụ tinh huy thất trật (Sao vụ sông Ngân sáng bảy chục) 青陽萱草茂千秋 Thanh dương huyên thảo mậu thiên thu (Cỏ huyên trời rạng rậm ngàn thu) 酒釀屠蘇觴七袤 Tửu nhưỡng đồ tô thương thất trật (Rượu ngọt bày ra mừng bảy chục) 桃開度朔祝三千 Đào khai độ sóc chúc tam thiên (Hoa đào chớm nở chúc ba ngàn) 誥賁五花堂聯四代 Cáo bí ngũ hoa đường liên tứ đại (Rực rỡ năm màu nhà liền tứ đại) 觴稱九月福衍三多 Thương xưng cửu nguyệt phúc diễn tam đa (Rượu mừng tháng chín phúc đủ tam đa) 菊酒慶稀齡三子喜賡三祝 Cúc tửu khánh hy linh, tam tử hỷ canh tam chúc (Tuổi hiếm xưa nay, rượu cúc ba con mừng ba chén) 萱花施錦帨九秋頻誦九如 Huyên hoa thi cẩm thuế, cửu thu tần tụng cửu như (Khăn thêu rực rỡ hoa huyên chín tháng chúc chín như) (Tháng chín thọ, sinh ba con) 壽慶八旬光錦帨 Thọ khánh bát tuần quang cẩm thuế (Thọ chúc tám tuần khăn rực rỡ) 時逢五月醉磻桃 Thời phùng ngũ nguyệt tuý bàn đào (Năm qua năm tháng rượu bàn đào) 四代斑衣榮耋壽 Tứ đại ban y vinh điệt thọ (Bốn đời áo đỏ mừng thêm thọ) 八旬寶婺慶遐齡 Bát tuần bảo vụ khánh hà linh (Tám chục vụ tinh chúc tuổi cao) 婺星獻輝增秋色 Vụ tinh hiến huy tăng thu sắc (Sao vụ sáng ngời đẹp vẻ thu) 萱草敷榮慶耋年 Huyên thảo phu vinh khánh điệt niên (Cỏ huyên thắm sắc mừng cao tuổi) 萱草耋齡添秀色 Huyên thảo điệt linh thiêm tú sắc (Cỏ huyên năm tháng thêm tươi đẹp) 梨園慶壽播輝音 Lê viên khách thọ bá huy âm (Vườn lê chúc thọ rộn âm thanh) 秋夜婺星輝曲正 Thu dạ vụ tinh huy khúc chính (Sao vụ đêm thu ngời vẻ sáng) 耋年萱草慶遐齡 Điệt niên huyên thảo khánh hà linh (Cỏ huyên năm tháng chúc lâu dài) 八旬且獻搖池瑞 Bát tuần thả hiến dao trì thụy (Dao trì hiến điềm lành tám chục) 四代同瞻寶婺輝 Tứ đại đồng chiêm Bảo vụ huy (Bảo vụ cùng soi tỏ bốn đời) 萱草敷榮壽延八秩 Huyên thảo phu vinh thọ diên bát trật (Cỏ huyên tươi tốt, tiệc thọ tám mươi) 婺星煥彩慶衍千秋 Vụ tinh hoán thái khánh diễn thiên thu (Sao vụ sáng ngời chúc mừng ngàn tuổi) 八秩華筵欣舞彩 Bát trật hoa diên hân vũ thái (Tám chục tiệc hoa mừng múa đẹp) 千年寶婺喜生輝 Thiên niên Bảo vụ hỷ sinh huy (Ngàn năm Bảo vụ rạng niềm vui) 盛世長青樹 Thịnh thế trường thanh thụ (Đời thịnh cây xanh mãi) 百年不老松 Bách niên bất lão tùng (Trăm năm tùng chẳng già) 柏翠松蒼含歌五福 Bách thuý tùng thương hàm ca ngũ phúc (Bách biếc, tùng xanh ngợi ca năm phúc) 椿榮萱茂同祝百齡 Xuân vinh huyên mậu đồng chúc bách linh (Xuân tươi, huyên rậm, cùng chúc trăm tròn) 青松增壽年年壽 Thanh tùng tăng thọ niên niên thọ (Tùng xanh tăng thọ, năm thêm thọ) 丹桂飄香戶戶香 Đan quế phiêu hương hộ hộ hương (Quế đỏ hương bay, khắp chốn hương) 歲序更新添壽考 Tuế tự canh tân thiên thọ khảo (Năm dần đổi mới, tăng tuổi thọ) 江山竟秀顯英才 Giang sơn cạnh tú hiển anh tài (Núi sông đua đẹp, rõ anh tài) 報國不愁生白髮 Báo quốc bất sầu sinh bạch phát (Báo nước chẳng buồn khi tóc bạc) 讀書哪肯負蒼生 Độc thư na khẳng phụ thương sinh (Học chăm đừng phụ lúc đầu xanh) 白髮朱顏宜登上壽 Bạch phát chu nhan nghi đăng thượng thọ (Tóc bạc da mồi, cần lên thượng thọ) 丰衣足食樂享高齡 Phong y túc thực lạc hưởng cao linh (Đủ ăn đủ mặc, vui hưởng tuổi cao) 棠棣齊開千載好 Đường lệ tề khai thiên tải hảo (Đường, lệ nở hoa ngàn thuở đẹp) 椿萱并茂萬年長 Xuân huyên tịnh mậu vạn niên trường (Xuân, huyên tươi tốt, vạn năm dài) 勤儉起家由內助 Cần kiệm khởi gia do nội trở (Cần kiệm dựng nhà nhờ nội trợ) 康強到老有余閑 Khang cường đáo lão hữu dư nhàn (Khang cường vào lão được an nhàn) 鳳凰枝上花如錦 Phượng hoàng chi thượng hoa như cẩm (Trên cành hoa gấm Phượng Hoàng đậu) 松菊堂中人并年 Tùng cúc đường trung nhân tịnh niên (Trong nhà người thọ cúc tùng xanh) 年享高齡椿萱并茂 Niên hưởng cao linh xuân huyên tịnh mậu (Trời cho tuổi thọ, xuân huyên đều tốt) 時逢盛世蘭桂齊芳 Thời phùng thịnh thế lan quế tế phương (Gặp thời thịnh trị, lan quế cùng thơm) 盤桃捧日三千歲 Bàn đào bổng nhật tam thiên tuế (Bàn đào ngày hội, ba ngàn năm) 古柏參天四十圍 Cổ bách tham thiên tứ thập vi (Bách cổ ngất trời, bốn chục tuổi) 寶婺星輝歌四秩 Bảo vụ tinh huy ca tứ trật (Chòm bảo vu hát mừng bốn chục) 盤桃獻瑞祝千秋 Bàn đào hiến thụy chúc thiên thu (Hội bàn đào kiến quả ngàn năm) 五十花筵開北海 Ngũ thập hoa diên khai Bắc hải (Năm chục tuổi tiệc mừng thông Bắc hải) 三千朱履慶南山 Tam thiên chu lý khánh Nam Sơn (Ba ngàn năm giày đỏ chúc Nam Sơn) 海屋籌添春半百 Hải ốc trùthiêm xuân bán bách (Nửa thế kỷ xuân thêm nhà biển) 瓊池桃熟歲三千 Quỳnh trì đào thục tuế tam thiên (Ba ngàn năm đào chín ao Quỳnh) 婺宿騰輝百齡半度 Vụ tú đằng huy bách linh bán độ (Chòm Vụ sáng ngời, trăm tròn có nửa) 天星煥彩五福駢臻 Thiên tinh hoán thái ngũ phúc biền trăn (Trời sao rạng vẻ, năm phúc bày hàng) 甲子重新新甲子 Giáp tý trùng tân tân giáp tý (Giáp tý vừa qua, qua giáp tý) 春秋幾度度春秋 Xuân thu kỷ độ độ xuân thu (Xuân thu mấy độ, độ xuân thu) 一家歡樂慶長壽 Nhất gia hoan lạc khánh trường thọ (Một nhà vui vẻ chúc trường thọ) 六秩安康醉太平 Lục trật an khang tuý thái bình (Sáu chục an khang say thái bình) 群鳥長歌歌耳順 Quần điểu trường ca, ca nhĩ thuận (Chim bấy đồng ca, ca tai thuận) 眾芳同喜喜壽增 Chúng phương đồng hỉ, hỉ thọ tăng (Mọi hoa đều chúc, chúc thọ tăng) 紫鸞對舞菱花鏡 Tử loan đối vũ lăng hoa kính (Kính lăng hoa tử loan múa cặp) 海燕雙飛玳瑁樑 Hải yến song phi đại mội lương (Xà đồi mồi hải yến đậu đôi) 洞房鏡裡誇雙美 Động phòng kính lý khoa song mỹ (Động phòng gương sáng khoe song mỹ) 孔雀屏中詠二南 Khổng tước bình trung vịnh nhị nam (Khổng tước trong rèm vịnh nhị nam) 仙容藍田欣種玉 Tiên Dung lam điền hân chủng ngọc (Chốn lam điền Tiên Dung gieo ngọc) 月娥金屋警鳴雞 Nguyệt Nga kim ốc cảnh minh kê (Nơi nhà vàng Nguyệt Nga nhắc gà) 繡閣鴛山海固 Tú các uyên ương sơn hải cố (Bền non biển uyên ương gác đẹp) 洞房琴瑟地天長 Động phòng cầm sắt địa thiên trường (Vững đất trời cầm sắt động phòng) 周召國風曾訓子 Chu Triệu quốc phong tằng huấn tử (Chu, Triệu từng dạy con quốc phong) 謝王佳偶自宜家 Tạ Vương giai ngẫu tự nghi gia (Vương, Tạc huyện nghi gia giai ngẫu) 曲禮三千隆莫鴈 Khúc lễ tam thiên long mạc nhạn (Ba ngàn khúc lễ hơn mạc nhạn) 國風十五首關雎 Quốc phong thập ngũ thủ quan thư (Mười lăm quốc phong đầu quan thư) 雪映收臺蘭葉夢 Tuyết ánh thu đài lan diệp mộng (Mây rực đài cao mộng lan diệp) 梅輝繡閣帽簪花 Mai huy tú các mạo trâm hoa (Mai bừng gác đẹp vẻ trâm hoa) 人間錦繡繞金屋 Nhân gian cẩm tú nhiễu kim ốc (Gấm vóc nhân gian quây nhà vàng) 天上笙歌送玉麟 Thiên thượng sinh ca tống ngọc lân (Sinh ca thượng giới tiễn lân ngọc) 韻流湘永三千峽 Vận lưu tương vĩnh tam thiên hiệp (Ba ngàn khe dòng Tương luôn chảy) 夢繞巫山十二峰 Mộng nhiễu vu sơn thập nhị phong (Mười hai ngọn vu sơn mộng quanh) 青燈夜雨滋文藻 Thanh đăng dạ vũ tư văn tảo (Mưa tối đèn xanh tươi cảnh vật) 藍田春色上羅衣 Lam điền xuân sắc thượng la y (Xuân sắc lam điền đẹp áo hoa) 一曲陽春歌繡閣 Nhất khúc dương xuân ca tú các (Một khúc dương xuân ca gác đẹp) 滿簾明月照紅粧 Mãn liêm minh nguyệt chiếu hồng trang (Đầy rèm trăng sáng chiếu hồng trang) 彩筆喜題紅葉句 Thái bút hỉ đề hồng diệp cú (Bút giỏi đề thơ trên lá thắm) 華堂欣訟采蘋詩 Hoa đường hân tụng thái tần thi (Nhà hoa ngâm vịnh khúc rau tần) 春山淡試淩雲筆 Xuân sơn đạm thí lăng vân bút (Non xuân tạm trổ bút tài cao) 紅袖新翻博議書 Hồng tụ tân phiên bác nghị thư (Vạt đỏ phất phơ lời tán rộng) 繡閣雲凝金鳳舞 Tú các vân ngưng kim phượng vũ (Mây ngưng gác đẹp phượng vàng múa) 錦池春暖玉龍飛 Cẩm trìxuân noãn ngọc long phi (Xuân ấm hồ xinh rồng ngọc bay) 百尺絲羅欣有托 Bách xích ty la hân hữu thác (Trăm thước lụa tơ vui uỷ thác) 千年琴瑟永和鳴 Thiên niên cầm sắt vĩnh hòa minh (Ngàn năm cầm sắt vẫn giao hòa) 鸞鳳和鳴昌百世 Loan phượng hòa minh xương bách thế (Loan phượng hót chung mừng trăm thuở) 麒麟瑞葉慶千齡 Kỳ lân thụy diệp khánh thiên linh (Kỳ lân điềm tốt chúc ngàn năm) 詩禮庭前歌窈窕 Thi lễ đình tiền ca yểu điệu (Sân thi lễ lời ca yểu điệu) 鴛鴦筆下展經綸 Uyên ương bút hạtriển kinh luân (Bút uyên ương gợi mở kinh luân) 華堂翠幙春風至 Hoa đường thúy mạc xuân phong chí (Gió xuân đến nhà vàng rèm biếc) 繡閣金屏曙色開 Tú các kim bình thự sắc khai (Rạng sáng soi gác tía màu vàng) 錦堂喜見雙星聚 Cẩm đường hỉ kiến song tinh tụ (Nhà đẹp mừng hai sao tụ hội) 繡閣欣覘百子圖 Tú các hân siêm bách tử đồ (Gác hoa vui trăm trẻ tranh treo) 庭鵲聲中呈白壁 Đình thước thanh trung trình bạch bích (Tiếng thước trong sân trình ngọc trắng) 紅雲深處遇藍橋 Hồng vân thâm xứ ngộ lam kiều (Mây hồng xứ vắng gặp cầu lam) 月映珠簾欣巹合 Nguyệt ánh châu liêm hân cẩn hợp (Trăng sáng rèm châu vui hợp cẩn) 夢成繡閣兆麟祥 Mộng thành tú các triệu lân tường (Mộng nơi gác đẹp triệu lân lành) 春風綠柳飛鸚鵡 Xuân phong lục liễu phi anh vũ (Gió xuân liễu biếc đón anh vũ) 夜雨青燈引鳳凰 Dạ vũ thanh đăng dẫn phượng hoàng (Mưa tối đèn xanh dắt phượng hoàng) 賦宜家室春風早 Phú nghi gia thất xuân phong tảo (Phú nên gia thất gió xuân sớm) 夢葉熊羆世澤長 Mộng diệp hùng bi thế trạch trường (Mộng lá hùng bi phúc trạch dài) 胭肢香滿芙蓉帳 Yên chi hương mãn phù dung trướng (Hương yên chi tỏa trướng phù dung) 花燭光呈錦繡幃 Hoa chúc quang trình cẩm tú vi (Rạng đuốc hoa soi nơi màn gấm) 春風柳絮雙飛燕 Xuân phong liễu nhứ song phi yến (Gió xuân bông liễu bay đôi yến) 夜雨青燈萬卷書 Dạ vũ thanh đăng vạn quyển thư (Mưa tối đèn xanh vạn quyển hay) 紅葉流溝來好句 Hồng diệp lưu câu lai hảo cú (Lá đỏ theo dòng gửi câu đẹp) 黃花滿徑襯新粧 Hoàng hoa mãn kính sấn tân trang (Hoa vàng đầy lối vướng tân trang) 月照碧洞雙鳳彩 Nguyệt chiếu bích động song phượng thái (Động biếc trăng soi ngời cặp phượng) 風流楊柳偶鶯鳴 Phong lưu dương liễu ngẫu oanh minh (Liễu xanh gió thổi hót đôi oanh) 千飛鳳卜春屏暖 Thiên phi phượng bốc xuân bình noãn (Màn xuân ấm ngàn lần bói phượng) 乃夢熊占晝錦長 Nãi mộng hùng chiêm trú cẩm trường (Đêm huyền sâu trong mộng đoán hùng) 錦瑟聲中鸞對語 Cẩm sắt thanh trung loan đối ngữ (Đàn sắt tiếng trong loan đổi giọng) 玉梅花際鳳雙飛 Ngọc mai hoa tế phượng song phi (Hoa mai vẻ ngọc phương đôi bay) 華堂彩結觀鸞舞 Hoa đường thái kết quan loan vũ (Nhà hoa lụa tết xem loan múa) 繡閣絲連看鳳飛 Tú các ty liên khán phượng phi (Gác đẹp tơ sen ngắm phượng bay) 杯交玉液飛鸚鵡 Bôi giao ngọc dịch phi anh vũ (Chén mời nước ngọc bay anh vũ) 樂奏瓊簫引鳳凰 Nhạc tấu quỳnh tiêu dẫn phượng hoàng (Nhạc tấu tiêu quỳnh dẫn phượng hoàng) 珊瑚窗裡乾坤大 San hô song lý càn khôn đại (Trước cửa san hô trời đất lớn) 玳瑁筳前日月長 Đại mội diên tiền nhật nguyệt trường (Trên yến đồi mồi tháng ngày dài) 繡閣燈明鴛鴦並立 Tú các đăng minh uyên ương tịnh lập (Đèn soi gác đẹp uyên ương bên nhau) 粧臺燭厲翡翠同棲 Trang đài chúc lệ phỉ thúy đồng thê (Đuốc chiếu trang đài phỉthúy cùng đậu) 易曰乾坤定矣 Dịch viết: càn khôn định hĩ (Dịch nói: càn khôn định vậy) 詩云鍾鼓樂之 Thi vân: chung cổ lạc chi (Thi rằng: chiêng trống vui thay) 不惑但從今日始 Bất hoặc đản tòng kim nhật thủy (Kể từ nay xem như bất hoặc) 知天猶得十年來 Tri thiên do đắc thập niên lai (Mười năm nữa hẳn sẽ tri thiên) 正氣高凌銅柱北 Chính khí cao lăng đồng trụ Bắc (Chính khí cao vời đồng trụ Bắc) 精英長引喝江南 Tinh anh trường dẫn Hát giang Nam (Tinh anh còn mãi Hát Giang Nam) 飄香推桂子喜圜橋得路萬里九霄應比翼 Phiêu hương suy quế tử hỉ viên kiều đắc lộ vạn lí cửu tiêu ưng tỵ dực (Hương bay giục con quế, mừng đường quan nhẹ bước, muôn dặm chín tầng cùng sát cánh) 舉案羨蘭孫快繡閣崔粧一堂三代慶齊眉 Cử án tiễn lan tôn khoái tú các thôi trang nhất đường tam đại khánh tề my (Tiệc đặt mừng cháu lan, sướng gác cao áo đẹp, ba đời một cửa chúc ngang mày) 萱草含芳千歲艷 Huyên thảo hàm phương thiên tuế diệm (Cỏ huyên thơm ngát ngàn năm tươi) 菊花香動五株新 Cúc hoa hương động ngũ chu tân (Hoa cúc hương bay năm gốc mới) 恭儉溫良宜家受福 Cung kiệm ôn lương nghi gia thụ phúc (Cung kiệm ôn hoà nên nhà được phúc) 仁愛篤厚荻壽保年 Nhân ái đốc hậu địch thọ bảo niên (Nhân ái trung hậu tuổi thọ bình yên) 九旬慶衍千秋喜見萱花沾玉露 Cửu tuần khánh diễn thiên thu hỉ kiến huyên hoa chiêm ngọc lộ (Chín mươi chúc thọ ngàn năm mừng thấy hoa huyên đầm sương ngọc) 四代稱觴七月欣觀寶樹藹金風 Tứ đại xưng thương thất nguyệt hân quan bảo thụ ái kim phong (Bốn đời thành đạt, tháng bảy vui xem cây quý ngợp gió thu) 此老竟簫條幸有高文垂宇宙 Thử lão cánh tiêu điều hạnh hữu cao văn thùy vũ trụ (Già cả thấy quạnh hiu, may có sách hay trùm vũ trụ) 平生怀大志廣栽桃李在人間 Bình sinh hoài đại chí quảng tài đào lý tại nhân gian (Một đời ôm chí lớn, rộng gieo đạo lý ở nhân gian) 夢筆賢嗣添一友 Mộng bút hiền tự thiêm nhất hữu (Mộng bút con theo thêm một bạn) 培蘭瑞應慰雙親 Bồi lan thụy ứng úy song thân (Vun lan điềm tốt thỏa hai thân) 塞夜燭花開好夜 Tái dạ chúc hoa khai hảo dạ (Đêm tối đuốc hoa thành đêm sáng) 少年巹酒慶延年 Thiếu niên cẩn tửu khánh diên niên (Tuổi trẻ vui duyên chúc tuổi già) 快賭加冠尊醮命 Khoái đổ da quan tôn tiếu mạnh (Mừng nên người lớn được ban rượu) 旋瞻繩武振家聲 Toàn chiêm thằng vũ chấn gia thanh (Noi theo tiên tổ rạng danh nhà) 端月良男諧鳳友 Đoan nguyệt lương nam hài phượng hữu (Tiết đoan ngọ con trai dựng vợ) 來春天水躍龍孫 Lai xuân thiên thủy dược long tôn (Xuân sang năm trời mở cháu trai) 吉葉三秋由命醮 Cát diệp tam thu do mạnh tiếu (Mừng đã ba đời còn rượu chúc) 祥占四代疊分甘 Tường chiêm tứ đại điệp phân cam (Vui xem tứ đại họ càng đông) 風送芹香翻藝苑 Phong tống cần hương phiên nghệ uyển (Gió thổi hương cần đến vườn đẹp) 月栘桂影藹琴房 Nguyệt di quếảnh ái cầm phòng (Trăng rời bóng quế rợp cung đàn) 天河汲水勾宮粉 Thiên hà cấp thủy câu cung phấn (Thiên hà dẫn nước cho cung phấn) 月窟簪花染御香 Nguyệt quật trâm hoa nhiễm ngự hương (Hang nguyệt hoa trâm đượm ngự hương) 墨浪擬從桃浪煖 Mặc lãng nghĩ tòng đào lãng noãn (Sóng mực chừng theo ấm sóng đào) 筆花早向燭花開 Bút hoa tảo hướng chúc hoa khai (Bút hoa sớm hướng vui hoa đuốc) 芹香初秀桃源洞 Cần hương sơ tú đào nguyên động (Hương cần mới tỏ động đào nguyên) 桂影長隨月窟人 Quế ảnh trường tùy nguyệt quật nhân (Bóng quế dõi theo người dưới nguyệt) 桃熟瑤池三千歲月 Đào thục Dao Trì tam thiên tuế nguyệt (Ba ngàn năm tháng, đào chín dao trì) 籌添海屋一百春秋 Trù thiêm hải ốc nhất bách xuân thu (Trăm năm tuổi tác, dựng thêm nhà biển) 樂奏雲璈歌百歲 Nhạc tấu vân ngao ca bách tuế (Nhạc tấu vân ngao, mừng trăm tuổi) 德輝彤史祝千秋 Đức huy đồng sử chúc thiên thu (Đức ghi đồng sử, chúc ngàn năm) 細柳營中親淑女 Tế liễu doanh trung thân thục nữ (Chốn doanh liễu gần kề thục nữ) 夭桃華裏指軍符 Yêu đào hoa lý chỉ quân phù (Vẻ đào tơ nay chỉ quân phù) 玉質金粧承將略 Ngọc chất kim trang thừa tướng lược (Vàng ngọc y trang, theo tướng lược) 輕裘緩帶教佳人 Khinh cừu hoãn đới giáo giai nhân (Áo cừu đai nhẹ, dặn giai nhân) 多少人痛悼斯人難再得 Đa thiểu nhân thống điệu tư nhân nan tái đắc (Ôi ba người thương tiếc, người này khó lại có) 千百世最傷此世不重來 Thiên bách thế tối thương thử thế bất trùng lai (Trăm ngàn thuở xót xa, đời ấy chẳng hai lần) 少者亡老者存數誠難測 Thiếu giả vong, lão giả tồn số thành nan trắc (Trẻ chết, già còn, sống chết số trời khôn biết) 天之涯地之角情不可終 Thiên chi nhai, địa chi giác tình bất khả chung (Chân trời, góc biển, mất còn tình nghĩa khó quên) 同心最相親仡白發青燈昨夜夢尚陪連夜話 Đồng tâm tối tương thân ức bạch phát thanh đăng tạc dạ thượng bồi liên dạ thoại (Một bụng thân nhau, nhớ khi tóc bạc đèn xanh, năm trước vẫn còn đêm chuyện vãn) 名山期共往嘆天目雁蕩此身旡复並肩游 Danh sơn kỳ cộng vãng thán thiên mục nhạn đãng thử thân vô phục tịnh kiên du (Non cao ước hẹn, đáng tiếc lưng trời cánh nhạn, thân này đâu được sánh vai chơi) 方向廣宮拾藻彩 Phương hướng quảng cung thập tảo thái (Hướng tới quảng cung lượm rau quý) 隨從月窟探天香 Tùy tòng nguyệt quật thám thiên hương (Dõi theo hang nguyệt kiếm hương trời) 竹影仍偕身影在 Trúc ảnh nhưng giai thân ảnh tại (Ảnh trúc vẫn là thân ảnh đấy) 墨花盡帶淚花飛 Mặc hoa tận đới lệ hoa phi (Mực hoa đem hết lệ hoa bay) 好夢渺難尋白雪陽春絕調竟成廣陵散 Hảo mộng miểu nan tầm bạch tuyết dương xuân tuyệt điệu cánh thành quảng lăng tán (Mộng đẹp khó tìm, nhờ Bạch Tuyết dương xuân mà khúc hát Quảng lăng được soạn) 知音能有几高山流水傷心永斷伯牙琴 Tri âm năng hữu kỷcao sơn lưu thủy thương tâm vĩnh đoạn Bá Nha cầm (Tri âm mấy kẻ, tưởng cao sơn lưu thủy nên cây đàn Bá Nha đập tan) 教育深恩終身感戴 Giáo dục thâm ân chung thân cảm đái (Dạy dỗ ơn sâu, trọn đời tưởng nhớ) 浩然正氣萬古長存 Hạo nhiên chính khí vạn cổ trường tồn (Hạo nhiên chính khí, muôn thuở vẫn còn) 瑞堂中來燕賀 Thụy ái đường trung lai yến hạ (Nhà phủ mây lành yến đến mừng) 祥臨膝下慶鸞 Tường lâm tất hạ khánh loan minh (Bên gối niềm vui loan lại chúc) 美奐輪賀來燕雀 Mỹ hoán mỹ luân hạ lai yến tước (Đẹp vẻ, đẹp thay, yến tước lại mừng) 宜家宜室夢占熊羆 Nghi gia nghi thất mộng chiếm hùng bi (Nên nhà, nên cửa, hùng bi gặp mộng) 金屋輝煌饒五彩 Kim ốc huy hoàng nhiêu ngũ thái (Rực rỡ nhà vàng đầy năm vẻ) 玉簫嘹喨澈三霄 Ngọc tiêu liệu lượng triệt tam tiêu (Nỉ non tiêu ngọc suốt ba đêm) 鳳閣鸞幃並燿輝題葉題名共羨休聲疊疊 Phượng các loan vi tịnh diệu huy đề diệp đề danh cộng tiễn hưu thanh điệp điệp (Gác phượng màn loan đều rực rõ, nêu tên nêu tuổi cùng cất tiếng vui rộn rã) 鹿鳴麟趾同賡詠宜家宜國爭誇喜事重重 Lộc minh lân chỉ đồng canh vịnh nghi gia nghi quốc tranh khoa hỉ sự trùng trùng (Hươu tộ bước lân cùng ca hát, nên nhà nên cửa, tranh khoe việc hỷ râm ran) 家學有淵源看桂子望重橋門知藝苑目關世德 Gia học hữu uyên nguyên khán quế tử vọng trọng kiều môn tri nghệ uyển mục quan thế đức (Nếp nhà học có nguồn, thấy con quế cửa cao vọng trọng, biết vườn đẹp trồng cây đức tốt) 花鈿多錦秀蘭孫粧崔梅韻信香奩亦載文章 Hoa điện đa cẩm tú hỷ lan tôn trang thôi mai vận tín hương liêm diệc tải văn chương (Hoa cài như gấm thêu, mừng cháu lan vẻ đẹp sắc mai, tin điểm trang cũng có văn chương) 聚樂事於一堂題名合巹壁水藍橋雙煥彩 Tụ lạc sự ư nhất đường đề danh hợp cẩn bích thủy lam kiều song hoán thái (Họp chuyện cũ ở một nhà, vinh quy nạp thái, nước biếc cầu lam hai vẻ đẹp) 流芳徵於天載經國宜家青雲紅葉並增輝 Lưu phương huy ư thiên tải kinh quốc nghi gia thanh vân hồng diệp tịnh tăng huy (Lưu tiếng thơm cho muôn thuở, giúp nước nên nhà, mây xanh lá thắm thảy huy hoàng) (Câu đối trên đây là nói về con thành đạt cháu lấy vợ) 雀屏喜中穿楊手 Tước bình hỷ trúng xuyên dương thủ (Bắn sẻ mừng tay xuyên dương) 虎榜旋登折桂才 Hổ bảng toàn đăng chiết quế tài (Bảng hổ khen tài bẻ quế) 試把蟾宮攀桂手 Thí bả thiềm cung phan quế thủ (Gặp khoa thi. cung thiềm bẻ cành quế) 好從繡閣畫蛾眉 Hảo tòng tú các hoạ nga my (Kết duyên lành, lên tú các vẽ mày ngài) 芳名此日登天府 Phương danh thử nhật đăng thiên phủ (Danh thơm ngày ấy lừng thiên phủ) 花燭今宵映洞房 Hoa chúc kim tiêu ánh động phòng (Hoa đuốc đêm nay rực động phòng) Nơi cát địa tổ tiên an nghỉ. Chốn mộ phần con cháu viếng thăm. Phúc đức tổ tiên gieo trồng từ thuở trước. Nhân tâm con cháu bồi đắp mãi về sau. Tiên tổ thiên niên phù hậu duệ Tử tôn hậu thế vọng tiền nhân. Phúc địa tâm điền nghi mỹ quả. Hiền tôn hiếu tử tức danh hoa. Tổ đức cao minh tư phú ấm. (Phúc ấm nhớ về tổ đức sáng.) Tôn thừa phụng sự thọ nhân hòa. (Nhân hòa thờ mãi, việc cháu con.) Phiến niệm truy tư truyền bản tộc. (Tấm lòng tìm hiểu về dòng họ Bách niên hương hỏa ức tiên công. (Trăm năm hương hỏa nhớ công xưa.) Công đức lưu truyền thiên cổ niệm. (Công đức lưu truyền nghìn năm nhớ) Thạch bi ký giám ức niên hương (Bia đá khắc ghi muôn thuở thơm.) Đức thừa tiên tổ thiên niên thịnh. (nghìn năm thịnh tổ tiên xưa tích đức.) Phúc ấm nhi tôn bách thế vinh. (Trăm đời vinh, con cháu được nhờ ơn) Tộc tính quý tôn, vạn đại trường tồn danh kế thịnh. (Họ hàng tôn quý, chẳng phai mờ công danh muôn thuở.) Tổ đường linh bái, thiên niên hằng tại đức lưu quang. (Tổ miếu linh thiêng, còn tỏa sáng phúc đức nghìn thu) Mộ tiền đông hải thiên trùng lãng. Lăng hậu trường sơn vạn nghiêm phong. Đại hiếu đại trung, đức trọng lưu truyền vạn cổ Chí tình chí nghĩa, đạo cao cảm hóa thiên thu Phiến niệm truy tư truyền bản tộc (Tấm lòng tìm hiểu về dòng họ) Bách niên hương hỏa ức tiên công (Trăm năm hương hỏa nhớ công xưa) Các hệ phồn vinh nhờ phúc ấm Nhiều đời cố gắng tỏ công xưa Nửa đời rong ruổi bao phiền muộn Một thoáng dừng chân chốn vĩnh hằng Phước đức tổ tiên lưu hậu thế Dương trần tôn tử đáp tiền ân Công đức dưỡng sinh tày sơn hải Kính hiếu con cháu tạ lễ hương Ân đức cha mẹ ngàn năm nhớ Hiếu trung con cháu vạn kiếp thờ Chết đi trong sầu muộn Sống lại trong hân hoan Công dưỡng dục ngàn năm ghi tạc Đức sinh thành muôn thuở nào quên Vợ thương tình nghĩa trăm năm nguyện Con khóc cù lao trọn kiếp thờ Cực Lạc mẹ về vui cảnh Phật Trần Gian con mãi vấn vương sầu Câu đối chữ Hán: 先祖芳名留國史 Tiên Tổ phương danh lưu Quốc sử 子孫積學繼家風 Tử tôn tích học kế Gia phong 祖昔培基功騰山高千古仰 Tổ tích bồi cơ, công đằng sơn cao thiên cổ ngưỡng (Tổ tiên xưa xây nền, công cao tựa núi, nghìn thủa ngưỡng trông) 于今衍派澤同海濬億年知 Vu kim diễn phái, trạch đồng hải tuấn ức niên tri (Con cháu nay lớn mạnh, ơn sâu như bể, muôn năm ghi nhớ) 福生富貴家堂盛 Phúc sinh phú quý Gia đường thịnh 祿進榮華子孫興 Lộc tiến Vinh hoa Tử Tôn hưng 學海有神先祖望 Học hải hữu Thần Tiên tổ vọng 書山生聖子孫明 Thư sơn sinh Thánh tử tôn minh 長存事業恩先祖 Trường tồn sự nghiệp ân Tiên tổ 永福基圖義子孫 Vĩnh phúc cơ đồ nghĩa Tử tôn 祖功開地光前代 Tổ công khai địa quang tiền đại (Tổ tiên công lao vang đời trước) 宗德栽培喻後昆 Tông đức tài bồi dụ hậu côn (Ông cha đức trí tích lớp sau) 功在香村名在譜 Công tại Hương thôn, danh tại phả 福留孫子德留民 Phúc lưu tôn tử, đức lưu dân 上不負先祖贻流之慶 Thượng bất phụ tiên tổ di lưu chi khánh (Trên nối nghiệp Tổ tiên truyền lại) 下足為後人瞻仰之標 Hạ túc vi hậu nhân chiêm ngưỡng chi tiêu (Dưới nêu gương con cháu noi theo) 本根色彩於花葉 Bản căn sắc thái ư hoa diệp (Sắc thái cội cành thể hiện ở hoa lá) 祖考精神在子孫 Tổ khảo tinh thần tại tử tôn (Tinh thần tiên tổ lưu lại trong cháu trong con) 天之有日月光照十方 Thiên chi hữu Nhật Nguyệt, quang chiếu thập phương (vầng Nhật Nguyệt mười phương rạng rỡ) 人之有祖宗留垂萬世 Nhân chi hữu Tổ Tông, lưu thùy vạn thế (đức Tổ Tông muôn thuở sáng ngời) 德承先祖千年盛 Đức thừa tiên tổ thiên niên thịnh (Tổ tiên tích đức nghìn năm thịnh) 福蔭兒孫萬代榮 Phúc ấm nhi tôn vạn đại vinh (Con cháu ơn nhờ vạn đời vinh) 樹草逢春枝葉茂 Thụ thảo phùng xuân chi diệp mậu 祖宗積德子孫榮 Tổ tông tích đức tử tôn vinh 祖德永垂千載盛 Tổ đức vĩnh thuỳ thiên tải thịnh (Đức Tổ dài lâu muôn đời thịnh) 家風咸樂四時春 Gia phong hàm lạc tứ thời xuân (Nếp nhà đầm ấm bốn mùa Xuân) 木出千枝由有本 Mộc xuất thiên chi do hữu bản (Cây sinh ngàn nhánh do từ gốc) 水流萬派祖從源 Thủy lưu vạn phái tổ tòng nguyên (Nước chảy muôn nơi bởi có nguồn) 百世本枝承舊蔭 Bách thế bản chi thừa cựu ấm (Phúc xưa dày, lưu gốc cành muôn thủa 千秋香火壯新基 Thiên thu hương hoả tráng tân cơ (Nền nay vững, để hương khói nghìn thu) 欲求保安于後裔 Dục cầu bảo an vu hậu duệ (Nhờ Tiên tổ anh linh phù hộ) 須憑感格於先靈 Tu bằng cảm cách ư tiên linh (Dìu cháu con tiến bộ trưởng thành) 修仁積德由仙祖 Tu nhân tích đức do tiên tổ (tu nhân tích đức là công đức của tổ tiên) 飲水思源份子孫 Ẩm thủy tư nguyên phận tử tôn (uống nước nhớ nguồn là phận làm con cháu) Câu đối chữ Quốc Ngữ: Noi gương tiên tổ truyền thống anh hùng muôn thuở thịnh Nối nghiệp ông cha phát huy khí thế vạn đời vinh Họ hàng tôn quý công danh muôn thuở chẳng phai màu Tổ miếu thiêng liêng phúc đức nghìn thu còn tỏa sáng Ngày tháng yên vui nhờ phúc ấm Cần kiệm sớm hôm dựng cơ đồ Tổ tiên xưa vun trồng cây đức lớn Con cháu nay giữ gìn nhớ ơn sâu Phúc ấm trăm năm Tổ tiên còn để lại Nề nếp gia phong con cháu phải giữ gìn Nhờ thọ đức ông cha đã dựng Đạo tôn thần con cháu đừng quên Thờ tiên tổ như kính tại thượng Giúp hậu nhân sáng bởi duy tân Phụng sự tổ tiên hồng phúc đến Nuôi dạy con cháu hiển vinh về Tổ tiên ta dày công xây dựng Con cháu nhà ra sức trùng tu Muôn thuở công thành danh hiển đạt Nghìn thu đức sáng họ phồn vinh Tổ đường linh bái thiên niên hằng tại đức lưu quang Tộc tính quý tôn vạn đại trường tồn duy kế thịnh Ơn nghĩa quân thần còn mãi với đất trời Tinh thần tổ tiên sống luôn trong con cháu Ngước mắt nhớ tổ tông công đức Ghi lòng làm hiếu tử hiền tôn Tổ tông gieo trồng nền điền phúc Cháu con canh tác nết viên tân Tông tổ thiên thu trường tự điển Tổ đường bách thế hương hoa tại Duệ tộc thiên thu phúc lộc trường Nhi tôn vạn cổ thiệu như hương Tổ tông công đức còn thơm dấu Cháu thảo con hiền sáng mãi gương Nhân chỉ nghĩa cơ, Tiên Tổ tài bồi lưu hậu trạch Tiền quang hậu dụ, Tử Tôn hoài niệm báo ân thâm Phúc đức tổ tiên gieo trồng từ thuở trước Nhân tâm con cháu bồi đắp mãi về sau Tiên tổ thiên niên phù hậu duệ Tử tôn hậu thế vọng tiền nhân Đức tổ quang vinh hương vạn cổ Từ môn hiển hách tráng thiên thu Câu đối chữ Hán: 山高莫狀生成德 Sơn cao mạc trạng sinh thành Đức (núi cao khó ví với đức sinh thành) 海闊難酬鞠育恩 Hải khoát nan thù cúc dục Ân (bể rộng khôn bì với ơn bồng bế nuôi nấng) 鞠育恩深東海大 Cúc dục ân thâm Đông hải đại (Ơn dưỡng dục sâu tựa biển Đông) 生成義重泰山高 Sinh thành nghĩa trọng Thái sơn cao (Nghĩa sinh thành cao hơn non Thái) 義仁積聚千年盛 Nghĩa nhân tích tụ thiên niên thịnh 福德栽培萬代亨 Phúc đức tài bồi vạn đại hanh 父母恩義存天地 Phụ mẫu ân nghĩa tồn thiên địa (ơn nghĩa cha mẹ còn với đất trời) 祖考精神在子孫Tổ khảo tinh thần tại tử tôn (tinh thần các cụ luôn trong con cháu) 歲有四時春在首 Tuế hữu tứ thời xuân tại thủ (Năm có bốn mùa, mở đầu bằng mùa xuân) 人於百行孝為先 Nhân ư bách hạnh hiếu vi tiên (Người ta có trăm tính nhưng tính hiếu thảo là cần trước hết) 忠孝持家遠 Trung hiếu trì gia viễn (lấy trung hiếu giữ nếp nhà bền vững) 德仁處世長 Đức nhân xử thế trường (dùng nhân đức xử thế lâu dài) 山水清高春不盡 Sơn thủy thanh cao Xuân bất tận 神仙樂趣境長生 Thần tiên lạc thú cảnh trường sinh 木本水源千古念 Mộc bản thuỷ nguyên thiên cổ niệm 天經地義百年心 Thiên kinh địa nghĩa bách niên tâm 萬古功成名顯逹 Vạn cổ công thành danh hiển đạt 千秋德盛姓繁榮 Thiên thu đức thịnh tính phồn vinh 梓里份鄉偯舊而江山增媚 Tử lý phần hương y cựu nhi giang sơn tăng mỵ (Sông núi quê xưa thêm vẻ đẹp) 松窗菊徑歸來之景色添春 Tùng song cúc kính quy lai chi cảnh sắc thiêm xuân (Cúc tùng cành mới đượm mầu Xuân) 有開必先明德者遠矣 Hữu khai tất tiên, minh đức giả viễn hỹ (Lớp trước mở mang, đức sáng lưu truyền vĩnh viễn) 克昌厥後继嗣其煌之 Khắc xương quyết hậu, kế tự kỳ hoàng chi (Đời sau tiếp nối, phúc cao thừa kế huy hoàng) 福滿堂年增富貴 Phúc mãn đường niên tăng phú quý (Phúc tràn đầy, mỗi năm tăng phú quý) 德流光日進榮花 Đức lưu quang nhật tiến vinh hoa (Ðức rực rỡ, càng ngày thêm vinh hoa) 寶劍鋒從磨礪出 Bảo kiếm phong tùng ma lệ xuất (Bảo kiếm không mài thì không sắc) 梅花香自苦寒來 Mai hoa hương tự khổ hàn lai (Hoa mai không qua mùa lạnh thì hương không) thơm) 四季花長好 Tứ quý hoa trường hảo (Bốn mùa hoa luôn nở) 百年月永圓 Bách niên nguyệt vĩnh viên (Trăm năm nguyệt vẫn tròn) 天地無私積善自然善 Thiên địa vô tư, tích thiện tự nhiên thiện (Trời đất vô tư, làm thiện tự nhiên gặp thiện) 聖賢有教修身可以榮 Thánh hiền hữu giáo, tu thân khả dĩ vinh (Thánh hiền có dạy, tu thân có thể được vinh) 千秋歲月千秋美 Thiên thu tuế nguyệt thiên thu mỹ (Nghìn thu năm tháng nghìn thu đẹp) 萬里江山萬里春 Vạn lý giang sơn vạn lý xuân (Muôn dặm non sông muôn dặm xuân) 倒海移山豪情永在 Đảo hải di sơn hào tình vĩnh tại (Lấp biển dời non tinh thần còn mãi) 改天換地樂趣無窮 Cải thiên hoán địa lạc thú vô cùng (Đổi trời thay đất hứng thú khôn cùng) 肇禋迄用有成孝思惟則 Triệu nhân ngật dụng hữu thành, hiếu tư duy tắc (Gây mối thờ tự tốt đẹp, lòng hiếu kính đó là khuôn phép) 世德克昌厥後福履永綏 Thế đức khắc xương quyết hậu, phúc lí vĩnh tuy (Đức lớn cháu con thịnh vượng, phúc lộc dõi truyền) 親族樂觀熙世化 Thân tộc lạc quan hi thế hóa (Gia tộc mừng trông giáo hóa tốt đẹp) 敦倫如見義門風 Đôn luân như kiến nghĩa môn phong (Vun bồi đạo đức, như thấy phong khí của gia đình hiếu nghĩa) 百世本支培祉福 Bách thế bản chi bồi chỉ phúc (Gốc cành trăm đời vun phúc lớn) 一家杼軸樹風聲 Nhất gia trữ trục thụ phong thanh (Rường cột một nhà nức tiếng thơm) 文無山水非奇氣 Văn vô sơn thủy phi kỳ khí 人不風霜未老才 Nhân bất phong sương vị lão tài 得地安居秋厚福 Đắc địa an cư thu hậu phúc 逢時生業享豐財 Phùng thời sinh nghiệp hưởng phong tài 德樹栽培天載盛 Đức thụ tài bồi thiên tải thịnh 子孫继世萬年長 Tử tôn kế thế vạn niên trường 東去春來家幸福 Đông khứ xuân lai gia hạnh phúc 夏過秋至族長流 Hạ qua thu chí tộc trường lưu 事能知足心常樂 Sự năng tri túc tâm thường lạc 人到無求品自高 Nhân đáo vô cầu phẩm tự cao 高山流水詩千首 Cao sơn lưu thủy thi thiên thủ 明月清風酒弌船 Minh nguyệt thanh phong tửu nhất thuyền 萬古功成名顯達 Vạn cổ công thành danh hiển đạt 千秋德盛性繁榮 Thiên thu đức thịnh tính phồn vinh 祖德永誰千載盛 Tổ đức vĩnh thùy thiên tải thịnh 家風咸樂四時春 Gia phong hàm lạc tứ thời xuân 仁慈再出仁慈子 Nhân từ tái xuất nhân từ tử 孝順还生孝順兒 Hiếu thuận hoàn sinh hiếu thuận nhi Câu đối chữ Quốc Ngữ: An bình thần liệu nền gia thất Sáng rực tôn huân ấm tử tôn Hiếu kính thông tông tổ Trinh tường tập tử tôn Nghiệp tổ vững bền nhân, trí, dũng Gia phong muôn thuở đức, thảo, hiền Cây cỏ chào xuân cành lá thắm Tổ tông tích đức cháu con vinh Chất chứa nghĩa nhân nghìn thuở thịnh Trau dồi phúc đức vạn đời tươi Tài nguyên quảng tấn lợi hanh thông (Nguồn tài rộng mở lợi hanh thông) Ngũ phúc lâm môn vạn sự hưng (Ngũ phúc đến nhà muôn sự hưng) Thượng bất phụ tiên tổ di lưu chi khánh (Trên chẳng phụ phúc đức tổ tiên truyền lại) Hạ túc vi hậu nhân chiêm ngưỡng chí tiêu (Dưới đủ làm gương sáng cho con cháu noi theo) Tổ đức cao minh tư phú ấm (Phúc ấm nhớ về tổ đức sáng) Tôn thừa phụng sự thọ nhân hòa (Nhân hòa thờ mãi, việc cháu con) Kiến tạo gia phong tân cốt cách (Dựng xây cốt cách gia phong mới) Bảo tồn quốc giáo cổ tinh hoa (Giữ gìn tinh hoa quốc giáo xưa) Công đức lưu truyền thiên cổ niệm (Công đức lưu truyền nghìn năm nhớ) Thạch bi ký giám ức niên hương (Bia đá khắc ghi muôn thuở thơm) Công đức vĩnh truyền tiên thế phả Thuần bàng bất cải ngã gia phong Đức trạch trường lưu thiên lý thuận Ân quang phổ chiếu vạn gia xuân Phúc địa tâm điền nghi mỹ quả Hiền tôn hiếu tử tức danh hoa Môn nghinh xuân hạ thu đông phước (Cửa đón xuân hạ thu đông phúc) Hộ nạp đông tây nam bắc tài (Nhà tiếp đông tây nam bắc tài) 椿樹早凋悲未已 Xuân thụ tảo điêu bi vị dĩ (Xuân thụ sớm khô đau chưa dứt) 萱花纔殞痛何如 Huyên hoa tài vẫn thống hà như (Huyên hoa lại rụng xót làm sao) 萱草香凋春日暮 Huyên thảo hương điêu xuân nhật mộ (Cỏ huyên hương nhạt ngày xuân muộn) 婺星光掩夜雲陰 Vụ tinh quang yểm dạ vân âm (Sao Vụ quang che mây tối đêm) 杳杳雙親無後見 Liểu liểu song thân vô phục kiến (Vắng lặng song thân không còn thấy) 哀哀兩字那堪聞 Ai ai lưỡng tự ná kham văn (Thảm thương hai chữ luống kham nghe) 萱花既隕山河黯 Huyên hoa ký vẫn sơn hà ảm (Huyên hoa đã rụng sơn hà ám) 椿樹旋枯日月昏 Xuân thụ toàn khô nhật nguyệt hôn (Xuân thụ toàn khô nhật nguyệt đen) 夢游蝴蝶飛雙影 Mộng du hồ điệp phi song ảnh (Giấc mơ hồ điệp bay đôi bóng) 血洒杜鵑泣思親 Huyết sái đỗ quyên khấp tứ thân (Máu ứa đỗ quyên khóc mẹ cha) 臨深履薄言猶在 Lâm thâm lý bạc ngôn do tại (“Vực sâu băng mỏng” câu còn đó) 諭志承歡養未能 Dụ chí thừa hoan dưỡng vị năng (Lời dạy thuận vui buổi dưỡng đâu) 雨催玉樹終天恨 Vũ thôi ngọc thụ chung thiên hận (Mưa dồn ngọc thụ chung trời hận) 雲暗竹林兩地悲 Vân ám trúc lâm lưỡng địa bi (Mây ám trúc lâm lưỡng đất bi) 愁繫竹林畔 Sầu hệ trúc lâm bạn (Sầu buộc bờ rừng trúc) 淚彈荊樹邊 Lệ đàn kinh thụ biên (Lệ đàn bên khóm gai) 不圖花萼終聯集 Bất đồ hoa ngạc chung liên tập (Nào ngờ hoa cạnh lìa khỏi khóm) 何忍雁行各自飛 Hà nhẫn nhạn hàng các tự phi (Sao nỡ nhạn bầy lẻ tự bay) 祇道荊庭常聚首 Chi đạo kinh đình thường tụ thủ (Chỉ nói sân gai thường tụ hội) 寧知雁陣條離群 Ninh tri nhạn trận điều ly quần (Nào hay bầy nhạn lại ly đàn) 雁陣霜寒悲折翼 Nhạn trận sương hàn bi chiết dực (Nhạn thế sương sa đau gẫy cánh) 鴻原露冷痛孤飛 Hồng nguyên lộ lãnh thống cô phi (Hồng đàn mây lạnh xót lẻ bay) 原土春深鶺鴒音斷雲千里 Nguyên thổxuân thâm, tích linh âm đoạn vân thiên lý (Đất phẳng xuân sâu, tích linh âm đứt, mây nghìn dặm) 林稍夜寂鴻雁聲哀月一輪 Lâm sảo dạ tịch, hồng nhạn thanh ai nguyệt nhất luân (Rừng thưa đêm vắng, hồng nhạn thanh buồn, nguyệt một vầng) 詩夢阻殘芳草野 Thi mộng trở tàn phương thảo dã (Giấc mộng thơ ngăn tàn cỏ nội) 壎聲吹落紫荊花 Huyên thanh xuy lạc tử kinh hoa (Tiếng huyên thổi lại lạc hoa gai) 薤露興歌刑永隔 Giới lộ hưng ca hình vĩnh cách (Giới lộ nổi lên hình cách biệt) 鶺鴒抱痛淚空垂 Tích linh bão thống lệ không thùy (Tích linh thống thiết lệ rơi hoài) 北望鴒原千里遠 Bắc vọng linh nguyên thiên lý viễn (Bắc ngóng cánh chim xa nghìn dặm) 南來應侶半行孤 Nam lai nhạn lữ bán hàng cô (Nam về bầy nhạn lẻ nửa hàng) 藍田種玉緣何淺 Long điền chủng ngọc duyên hà thiển (Lam Điền loài ngọc duyên sao mỏng) 青鳥傳音去不還 Thanh điểu truyền âm khứ bất hoàn (Thanh điểu truyền âm khuất chẳng về) 甘苦共嘗情曷極 Cam khổ cộng thường tình hạt cực (Ngọt đắng sẻ chia, tình sao cực) 幽明永隔痛何如 U minh vĩnh cách thống hà như (U minh vĩnh cách, xót nhường bao) 獨鶴愁悲雙鳳管 Độc hạc sầu bi song phượng quản (Hạc lẻ sầu bi đôi ống quyển) 孤鸞哀斷七絃琴 Cô lo ai đoạn thất huyền cầm (Loan cô đứt đoạn bẩy dây đàn) 紅墻銀漢途難越 Hồng tường Ngân Hán đồ nan việt (Tường hồng Ngân Hán đường khôn vượt) 碧海青天怨有餘 Bích hải thanh thiên oán hữu dư (Bể biếc thanh thiên oán có thừa) 哭爾三年髮白 Khốc nhĩ tam niên phát bạch (Khóc em ba năm tóc bạc) 愁余五夜燈青 Sầu dư ngũ dạ đăng thanh (Sầu anh ngũ dạ đèn xanh) 菱鏡影孤哉慘聽秋封吹落葉 Lăng kính ảnh cô tai, thảm thính thu phong xuy lạc diệp (Gương kính bóng lẻ thay, thảm thấm gió thu bay lá rụng) 錦機聲寂矣愁看夜月照空幃 Cẩm cơ thanh tịch hĩ, sầu khan dạ nguyệt chiếu không vi (Gấm khung thanh lặng vậy, oán nhìn trăng giãi chiếu màn không) 家累總無依卿從此去擔了矣 Gia lụy tổng vô y, khanh tòng thử khử đảm liễu hĩ (Gia hệ thẩy trông nhờ, nàng đi bỏ lại đây gánh nặng) 世情多不測我自今來喚奈何 Thế tình đa bất trắc, ngã tự kim lai hoán nại hà (Thế tình đa bất trắc, ta từ nay nào biết gọi ai) 南極輝沈空太息 Nam cực huy trầm không thái tức (Nam cực mờ chìm đành an nghỉ) 東床望斷失瞻依 Đông sàng vọng đoạn thất chiêm y (Đông sàng dứt đoạn mất trông nhờ) 丈人峰屺瞻如昨 Trượng nhân phong dĩ chiêm như tạc (Đỉnh non nhạc phụ trông như tạc) 半子情灰帳在茲 Bán tử tình khôi trướng tại tư (Tình cảm rể con xót tự đây) 峰頂丈人嗟已矣 Phong đính trượng nhân ta dĩ hĩ (Nhạc phủ đỉnh non ôi đã khuất) 膝前半子痛何如 Tất tiền bán tử thống hà như (Rể con trước gối tủi nhường bao) 丁年痛入黃泉路 Đinh niên thống nhập hoàng tuyền lộ (Tráng niên khổ nỗi hoàng tuyền đến) 年夜驚頹太嶽峰 Niên dạ kinh đồi thái nhạc phong (Bán dạ kinh hồn thái nhạc suy) 圯上罔聞呼小子 Bĩ thượng võng văn hô tiểu tử (Chẳng còn nghe thầy hô tiểu tử) 雪中空想見先生 Tuyết trung không tưởng kiến tiên sinh (Tưởng hoài trong tuyết thấy tiên sinh) 青氈席冷思模範 Thanh chiên tịch lãnh tư mô phạm (Chăn xanh chiếu lạnh suy khuôn mẫu) 絳帳庭空憶管絃 Giáng trướng đình không ức quản huyền (Trướng đỏ sân không nhớ sáo đàn) 面命只今無一語 Diện mệnh chỉ kim vô nhất ngữ (Trước mặt đến nay không một ngữ) 心喪未可短三年 Tâm tang vị khả đoản tam niên (Tang lòng chưa thể trọn ba năm) 影落青松裏 Ảnh lạc thanh tùng lý (Hình ảnh lạc trong tùng xanh) 神留絳帳中 Thần lưu giáng trướng trung (Tinh thần lưu giữa trướng đỏ) 綠水青山長送月 Lục thủy thanh sơn trường tống nguyệt (Nước biếc non xanh dài đưa nguyệt) 碧雲紅樹不勝愁 Bích vân hồng thụ bất thăng sầu (Cây hồng mây thắm chẳng thiết sầu) 翠色和雲籠夜月 Thúy sắc hoà vân lung dạ nguyệt (Sắc biếc hoà vân lồng đêm nguyệt) 玉容帶雨泣春風 Ngọc dung đới vũ khấp xuân phong (Mặt hoa ngấn lệ khóc gió xuân) 春風十載交情舊 Xuân phong thập tải giao tình cựu (Gió xuân thập tải giao tình cũ) 夜雨三秋別恨多 Dạ vũ tam thu biệt hận đa (Mưa tối tam thu biệt hận nhiều) 雲鎖巫山人不見 Vân toả Vu Sơn nhân bất kiến (Mây khoá Vu Sơn người chẳng thấy) 月明仙嶺鶴歸來 Nguyệt minh tiên lĩnh hạc qui lai (Trăng soi Tiên Lĩnh hạc bay về) 春影已隨殘月去 Xuân ảnh dĩ tùy tàn nguyệt khứ (Xuân ảnh đã theo trăng xế bóng) 桂香猶逐好風來 Quế hương do trục hảo phong lai (Quế hương còn đuổi gió lành đi) 推殘玉樹三更雨 Suy tàn ngọc thụ tam canh vũ (Héo khô cây ngọc tam canh gió) 促殞瓊花五夜風 Xúc vẫn quỳnh hoa ngũ dạ phong (Tàn tạ hoa quỳnh ngũ dạ mưa) 自昔文章誇霧隱 Tự tích văn chương khoa vụ ẩn (Từ trước văn chương khoa vụ ẩn) 而今意氣仰雲模 Nhi kim ý khí ngưỡng vân mô (Mà nay ý khí ngưỡng vân mô) 三月雨催椿樹老 Tam nguyệt vũ thôi xuân thụ lão (Mưa ba tháng giục cây xuân lão) 五更風促杜鵑啼 Ngũ canh phong xúc đỗ quyên đề (Gió năm canh đòi tiếng quốc kêu) 月臨椿樹渾無影 Nguyệt lâm xuân thụ hồn vô ảnh (Trăng soi xuân thụ mờ không ảnh) 風送杜鵑卻有聲 Phong tống đỗ quyên khước hữu thanh (Gió tiễn đỗ quyên lại có thanh) 何知一夢飛蝴蝶 Hà tri nhất mộng phi hồ điệp (Biết đâu một giấc bay hồ điệp) 竟使千秋泣杜鵑 Cánh sử thiên thu khấp đỗ quyên (Để khiến nghìn thu khóc đỗ quyên) 倚門人去三更月 Ỷ môn nhân khứ tam canh nguyệt (Tựa cửa người đi tam canh nguyệt) 泣杖兒悲五夜寒 Khấp trượng nhi bi ngũ dạ hàn (Già sầu trẻ tủi ngũ dạ hàn) 明月山頭思古道 Minh nguyệt sơn đầu tư cổ đạo (Trăng soi đỉnh núi mơ đạo cũ) 清風江上想芳型 Thanh phong giang thượng tưởng phương hình (Gió thổi trên sông tưởng mẫu hình) 大雅云亡綠水青山誰作主 Đại nhã vân vong, lục thủy thanh sơn, thùy tác chủ (Bậc đại nhã(1) chẳng còn, núi biếc sông xanh ai làm chủ, 老成凋謝落花啼鳥總傷神 Lão thành điêu tạ, lạc hoa đề điểu, tổng thương thần (Người lão thành khô héo, chim kêu hoa rụng thẩy đau lòng) 掛劍若為情黃菊花開人去後 Quải kiếm nhược vi tình, hoàng cúc hoa khai nhân khứ hậu (Treo kiếm thuận theo tình, cúc vàng hoa nở khi người khuất) 思君在何處白楊秋凈月明時 Tư quân tại hà xứ, bạch dương thu tịnh nguyệt minh thời (Nhớ ông nơi đâu ngụ, dương trắng tiết thu buổi tròn trăng) 懿德傳諸鄉里口 Ý đức truyền chư hương lý khẩu (Đức hạnh truyền đi nhiều làng xã) 賢慈報在子孫身 Hiền từ báo tại tử tôn thân (Hiền tài báo đáp khắp cháu con) 瓊簫響寂三千界 Quỳnh tiêu hưởng tịch tam thiên giới (Vắng lặng quỳnh tiêu tam thiên giới) 玉鏡粧空十二樓 Ngọc kính trang không thập nhị lâu (Quạnh hưu gương ngọc thập nhị lâu) 恚質蘭姿歸閬苑 Huệchất lan tư qui lãng uyển (Huệ đẹp lan thơm về lãng uyển) 瓊林玉樹繞庭階 Quỳnh lâm ngọc thụ nhiễu đình giai (Rừng quỳnh cây ngọc quẩn sân thềm) 駕鶴九霄懷素履 Giá hạc cửu tiêu hoài tố lý (Cưỡi hạc bay chín tầng in hài cũ) 乘鸞三島憶芳蹤 Thừa loan tam đảo ức phương tung (Theo loan về ba đảo nhớ gót xưa) 長留壺範型千古 Trường lưu hồ phạm hình thiên cổ (Khuôn mẫu còn lưu hình thiên cổ) 自有龍章報九泉 Tự hữu long chương báo cửu tuyền (Long chương tự có báo cửu tuyền) 貞靜擬歌黃髮頌 Trinh tĩnh nghĩ ca hoàng phát tụng (Trinh tiết đắn đo mừng hoàng phát) 逍遙竟去白雲天 Tiêu dao cánh khứ bạch vân thiên (Tiêu dao chung cục ngưỡng bạch vân) 懿德難忘流淚血 Ý đức nan vong lưu lệ huyết (Đức hạnh khó quên lưu huyết lệ) 慈恩未報饒愁腸 Từ vân vị báo nhiễu sầu trường (Ân từ chưa báo khổ tâm sầu) 子息祗依青鬢母 Tử tức chi y thanh mấn mẫu (Con gốc nương nhờ xanh tóc mẹ) 孫枝還賴白頭人 Tôn chi hoàn lại bạch đầu nhân (Cháu cành trông cậy trắng đầu ông) 鶴馭瑤臺秋月冷 Hạc ngự giao đài thu nguyệt lãnh (Hạc ngự đài tiên trăng thu lạnh) 鵑啼玉砌隴雲飛 Quyên đề ngọc thế lũng vân phi (Quyên kêu thềm ngọc áng mây bay) 靜夜鳥鳴悲月色 Tĩnh dạ điểu minh bi nguyệt sắc (Đêm lặng chim kêu sầu sắc nguyệt) 長年雞警付花塵 Trường niên kê cảnh phó hoa trần (Năm dài gà gáy mặc bụi hoa) 女宗靡依痛深戚里 Nữ tông mị y thống thâm thích lý (Dâu hiền thôi hết cậy, đau đớn thâm tình thích lý) 母範何恃淚滴慈為 Mẫu phạm hà thị lệ trích từ vi (Mẹ thảo chẳng còn nhờ, lệ rơi lã chã từ vi) 青信來王母歸時環珮冷 Thanh điểu tín lai, Vương Mẫu qui thời hoàn bội lãnh (Thanh điểu truyền tin, Vương Mẫu về rồi, vòng ngọc lạnh) 玉簫聲斷秦娥去後鳳樓空 Ngọc tiêu thanh đoạn, Tần nga khứ hậu phượng lầu không (Ngọc tiêu đứt đoạn, Tần nga ly biệt, phượng lầu không) 柏操千磨無改翠 Bách tảo thiên ma vô cải thúy (Bách dẫu nghìn mài không đổi thắm) 松齡百劫有餘青 Tùng linh bách kiếp hữu dư thanh (Tùng già trăm kiếp vẫn thừa xanh) 北苑花飛寒繐帳 Bắc uyển hoa phi hàn huệ trướng (Uyển bắc hoa bay màn trướng lạnh) 西窗月落冷深閨 Tây song nguyệt lạc lãnh thâm khuê (Song tây nguyệt lặn chốn khuê mờ) 形單影隻經三世 Hình đơn ảnh chích kinh tam thế (Hình đơn bóng lẻ qua tam thế) 志潔行芳越百年 Chí khiết hành phương việt bách niên (Chí sạch làm hay vượt bách niên) 靡他矢志扶黃口 Mỵ tha thỉ chí phù hoàng khẩu (Chí thề chẳng khác phù con trẻ) 惟此甘心到百頭 Duy thử cam tâm đáo bạch đầu (Lòng quyết không sai đến bạc đầu) 節難移方鐵石 Hình tiết nan di phương thiết thạch (Vững chí khôn dời niềm sắt đá) 堅操不改耐冰霜 Kiên thao bất cải nại băng sương (Kiên tâm chẳng cải mặc băng sương) 鸞分十載雲中舞 Loan phân thập tải vân trung vũ (Trong mây loan múa phân thập tải) 鶴別三更月下鳴 Hạc biệt tam canh nguyệt hạ minh (Dưới nguyệt hạc kêu biệt tam canh) 獨鶴猶經深夜雪 Độc hạc do kinh thâm dạ tuyết (Lẻ hạc còn qua đêm sâu tuyết) 孤鸞且耐永霄霜 Cô loan thả nại vĩnh tiêu sương (Đơn loan lại chịu cảnh sương mây) 禪房冷靜三更月 Thiền phòng lãnh tĩnh tam canh nguyệt (Thiền phòng lạnh vắng tam canh nguyệt) 文室虛明牛夜燈 Văn thất hư minh ngưu dạ đăng (Văn thất quang không ngưu dạ đăng) 流水行雲談貝葉 Lưu thủy hành vân đàm bối diệp (Nước chẩy mây trôi đàm lá quý) 清風明月憶曇花 Thanh phong minh nguyệt ức đàm hoa (Gió lành trăng sáng tưởng hoa mờ) 彈指不聞花雨落 Đàn chỉ bất văn hoa vũ lạc (Đàn ngọt chẳng nghe mưa hoa rụng) 轉頭猶見月潭清 Chuyển đầu do kiến nguyệt đàm thanh (Ngoảnh đầu còn thấy nguyệt ao trong) 石上月光留化跡 Thạch thượng nguyệt quang lưu hóa tích (Trên đá trăng soi lưu dấu tích) 瓶中連影散餘香 Bình trung liên ảnh tản dư hương (Trong bình sen bóng tản hương thừa) 深院落藤花石不點頭龍不語 Thâm viên lạc đằng hoa, thạch bất điểm, đầu long bất ngữ (Viện thẳm rụng hoa đằng, đáchẳng điểm, đầu rồng chẳng nói) 殘經凋貝葉香無飛篆磬無聲 Tàn kinh điêu bối diệp, hương vô phi, triện khánh vô thanh (Kinh tàn xăm lá quí, hương không bay, triện khánh không thanh) 華表鶴歸留素影 Hoa biểu hạc qui lưu tố ảnh (Hoa nổi hạc về lưu ảnh lụa) 玉屏仙去剩丹邱 Ngọc bình tiên khứthặng đan khưu (Bình ngăn tiên vắng lẻ gò đan) 風過林空花滿地 Phong quá lâm không hoa mãn địa (Gió qua rừng trống hoa mãn địa) 丹成爐在火無煙 Đan thành lô tại hỏa vô yên (Đan thành lò tại hỏa vô yên) 夢不醒來野鶴空悲華表月 Mộng bất tỉnh lai, dã hạc không bi hoa biểu nguyệt (Mộng chẳng tỉnh rồi, hạc nội vụt bay sầu ánh nguyệt) 事都撇去桃華那戀武陵春 Sự đô phách khứ, đào hoa na luyến vũ lăng xuân (Việc đều bỏ hết, hoa đào rơi cánh thảm mầu xuân) 子道無成空讀禮 Tử đạo vô thành không độc lễ (Đạo trẻ chẳng thành lười đọc lễ) 親恩罔極望回雲 Thân ân võng cực vọng hồi vân (Ơn cha vô tận ngóng hồi mây) 深恩未報慚為子 Thâm ân vị báo tàm vi tử (Ơn sâu chưa báo làm con thẹn) 飲泣難銷忝作人 Ẩm khấp nan tiêu thiêm tác nhân (Nuốt tủi khôn tiêu cách sống hèn) 遇亦甚難哉慷慨先已駙馬子 Ngộ diệc thậm nan tai! Khảng khái tiên dĩ phò mã tử (Cảnh ngộ thật khó thay, khảng khái trước hi sinh con phò mã) 神當不沒矣悽愴長在昇龍門 Thần đương bất một hĩ! Thê thương trường tại Thăng Long môn (Tinh thần không mất vậy, cảm thương người vời vợi đất Thăng Long) 同郡疊告哀君之逝去竹堂范老幾何日 Đồng quận điệp cáo ai, quân chi thệ khứ Trúc Đường Phạm lão kỷ hà nhật (Đồng hương liên tiếp cáo tang, ông ra đi cách Phạm Trúc Đường là mấy?) 八年兩制敵今之役視癸酉往事勝一籌 Bát niên lưỡng chế địch, kim chi dịch thị Quí Dậu vãng sự thắng nhất trù (Tám năm hai phen dẹp giặc, việc ngày nay so năm Quý Dậu hơn nhiều) 廿年使許身報國何以家為何家非家亦何家是家家國夢中苦最苦國破家亡仇尚在 Trấp niên sử hứa thân báo quốc, hà dĩ gia vi, hà gia phi gia, diệc hà gia thị gia, gia quốc mộng trung, khổ tối khổ, quốc phá gia vong cừu thượng tại (Hai mươi năm đem thân báo nước, nào kể chi nhà, nhà nào là nhà, nhà nào không phải nhà, trong mộng nước nhà, khổ là khổ, nước mất nhà tan, thù vẫn đó) 一片心殉義捐生欲得死所欲死不死未欲死竟死死生度外悲奚悲生雄死烈志難埋 Nhất phiến tâm tuẫn nghĩa quyên sinh, dục đắc tử sở, dục tử bất tử, vị dục tử cánh tử, tử sinh độ ngoại, bi hề bi, sinh hùng tử liệt chí nan mai (Một tấm lòng vì nghĩa quên mình, muốn tìm chỗ chết, muốn chết không chết, không muốn chết lại chết, ngoài vòng sống chết, sống hùng chết liệt, chí khôn vùi) 忠孝有真傳念祖國念同胞豈忍天涯遺老父 Trung hiếu hữu chân truyền, niệm Tổ quốc, niệm đồng bào, khởi nhẫn thiên nhai di lão phụ (Trung hiếu do truyền thống từxưa, nghĩTổquốc, nghĩđồng bào, khởi nhẫn thiên nhai di lão phụ) 英雄無印板亦頑民亦義士管教史筆屬名家 Anh hùng vô ấn bản, diệc ngoan dân, diệc nghĩa sĩ, quản giao sử bút thuộc danh gia (Anh hùng không bản in để lại, cũng ngoan dân, cũng nghĩa sĩ, rồi đây bút sử chép danh gia) 霹靂一聲群奸膽散 Tịch lịch nhất thanh quần gian đảm tán (Sấm sét một tiếng vang, bọn gian gan nát) 江山千古大俠魂香 Giang sơn thiên cổ đại hiệp hồn hương (Non sông ngàn thuở mãi, hiệp sĩ hồn hương) 讀四千年歷史刺客傳俠客傳乃君為開卷第一人固應日月星辰高懸姓字 Độc tứ thiên niên lịch sử, Thích khách truyện, Hiệp khách truyện nãi quân vi khai quyển đệnhất nhân, cố ưng nhật nguyệt tinh thần, cao huyền tính tự (Đọc bốn nghìn năm lịch sử, truyện Thích khách, truyện Hiệp khách, với ông thật làngười đầu tiên, vậy nên với mặt trời, trăng sao, nêu cao tên tuổi) 語五千萬同胞吾民仇吾國仇矧汝亦亞黃真貴種好與江山城郭洗凈腥羶 Ngữ ngũ thiên vạn đồng bào, ngô dân cừu, ngô quốc cừu, thẩm nhữ diệc Á hoàng chân quí chủng, hảo dữ giang sơn thành quách, tẩy tĩnh tinh chiên (Nói năm ngàn vạn đồng bào, thù dân ta, thù nước ta, huống mày cũng da vàng châu Á, thề phải vì non sông thành quách, rửa sạch hôi tanh) 不能死又不能生展轉病中魂國難家仇痛史到君無底痛 Bất năng tử hựu bất năng sinh, triển chuyển bệnh trung hồn, quốc nạn gia cừu, thống sử đáo quân vô để thống (Chết không được, sống cũng lại không xong, bệnh hồn dằn vặt bấy lâu, nạn nước thùnhà, đau đớn anh ơi hồn xiết kể) 與俱出誰與俱入蕭條亡後劫天涯海角悲場任我自由悲 Dữ câu xuất thùy dữ câu nhập, tiêu điều vong hậu kiếp, thiên nhai hải giác, bi trường nhậm ngã tự do bi (Ra với nhau, về biết cùng ai nhỉ? Thân thế tiêu điều lắm nỗi, chân trời góc bể, thương thầm tôi cũng biết sao đây?) 造少年國先造少年人填海補天蓋世奇功希汝翼 Tạo thiếu niên quốc, tiên tạo thiếu niên nhân, điền hải bổ thiên cái thế kỳ công hy nhữ dực (Tạo nước thiếu niên, trước tạo người thiếu niên, lấp bể vá trời, công việc hơn đời nhờ ở bác) 與同志出不與同志入悲風慘雨滿城方草為誰萋 Dữ đồng chí xuất, bất dữ đồng chí nhập, bi phong thảm vũ, mãn thành phương thảo vị thùy thê (Cùng đồng chí đi, không cùng đồng chí lại, mưa sầu gió thảm, cỏ hoa đầy phố để cho ai?) 問汝漢姦即今奴隸舞臺閉幕從究竟何如夢裏昏昏偏怪汝 Vấn nhữ Hán gian, tức kim nô lệ vũ đài, bế mạc hậu cứu cánh hà như, mộng lý hôn hôn thiên quái nhữ (Hỏi mày bọn Hán gian, hiện nay sân khấu tôi đòi, hạ màn rồi sau sẽ ra sao? trong lúc tối tăm mày thật quái) 哀君義種從古英雄歷史發軔初大都自此傭中佼佼最憐君 Ai quân nghĩa chủng, tòng cổ anh hùng lịch sử, phát nhận sơ đại độ tự thử, dong trung giảo giảo tối liên quân (Thương bác người nghĩa hiệp, tự cổ anh hùng lịch sử, đẩy xe trước toàn như thế cả, làm thuê sáng tỏ bác nên thương) 會看戰馬南旋殄仇虜慰壯心寄語英齡有作九原應默護 Hội kham chiến mã Nam toàn, điển cừu lỗ, ủy tráng tâm, ký ngữ anh linh, hữu tác cửu nguyên ưng mặc hộ (Những mong chiến mã về Nam, giết giặc cướp, thỏa tấm lòng, nhắn gửi hồn thiêng, có biết suối vàng nên giúp đỡ) 愁見征鴻北上弔中原談舊事幾經艱苦無情二豎忍相欺 Sầu kiến chinh hồng Bắc thượng, điếu Trung nguyên, đàm cựu sự, kỷ kinh gian khổ, vô tình nhị thụ nhẫn tương khi (Buồn thấy chinh hồng lên Bắc, thăm Trung Nguyên, bàn việc cũ, trải bao gian khổ, vô tình mà bệnh nỡ giày vò) 見君之去不見君之還他年奏凱聲中鴻嶺魚峰草木為君齊墜淚 Kiến quân chi khứ bất kiến quân chi hoàn, tha niên tấu khải thanh trung, Hồng lĩnh, Ngưphong, thảo mộc vị quân tề trụy lệ (Thấy anh đi, chẳng thấy anh về, ngày nào trong tiếng khải hoàn, núi Hồng, cồn Ngư, cây cỏ vì anh đều nhỏlệ) 與我同來寧與我國死幾度飲愁杯裏盤城島國風塵剩我最傷心 Dữ ngã đồng lai ninh dữ ngã đồng tử, kỷ độ ẩm sầu bôi lý, Bàn thành, Đảo quốc, phong trần thặng ngã tối thương tâm (Cùng tôi ra, không cùng tôi chết, mấy bận cùng nâng chén rượu, thành Bàn, nước Đảo, phong trần để bạn phải thương tâm) 心不能為之哀一夢太淒涼六十年來故國江山甘我棄 Tâm bất năng vị chi ai, nhất mộng thái thêlương, lục thập niên lai, cốquốc giang sơn cam ngã khí (Lòng thương biết làm sao? một mộng quá buồn sầu, sáu chục năm nay, nước cũnon sông đành bỏ bạn) 天竟何從而問同胞都義烈三千里外他邦瘴厲忍予仇 Thiên cánh hà tòng nhi vấn, đồng bào đô nghĩa liệt, tam thiên lý ngoại, tha bang chướng lệ nhẫn dư cừu (Trời theo đâu mà hỏi? đồng bào đều nghĩa liệt, ngoài ba ngàn dặm, quê người lam chướng nợ thù nhà) 壯在我公戰壘殘魂馳驅終不倦上留東數閱月導游學先河不虛憂患半生竟隨國殉 Tráng tai ngã công, chiến lũy tàn hồn, trì khu chung bất quyện, thượng lưu đông sổ duyệt nguyệt, đạo du học tiên hà, bất hưưu hoạn bán sinh, cánh tùy quốc tuẫn (Chí ông đáng khen thay! Chiến lũy đãtàn, màruổi rong không mỏi, còn lưu lại Đông Kinh vài tháng, khơi nguồn du học, không uổng nửa đời lo nghĩ, lại vìnước chết đi) 嗟乎吾國新潮初涌進步未有窮況同志許多人當復仇後勁有日中原一捷願告公知 Ta hồ ngô quốc, tân trào sơ dũng, tiến bộ vị hữu cùng, huống đồng chí hứa đa nhân, đương phục cừu hậu kính, hữu nhật trung nguyên nhất tiệp, nguyện cáo công tri (Vận nước đáng buồn lắm! Tân trào mới nổi, nên tiến bộ chưa cùng, đã có trong đồng chí bao người, gánh việc phục thù, có ngày đất nước thu hồi, xin cùng ông nói lại) 君豈其虛生作戲於世耶提兵三稔去國廿餘年一泣於英一泣於清忽忽焉大泣於冬誰齡思入秋風向我神京埋古劍 Quân khởi kỳ hư sinh tác hí ư thế da, đề binh tam nẫm, khứ quốc trấp dư niên, nhất khấp ưAnh, nhất khấp ư Thanh, hốt hốt yên đại đại khấp ư Đông, thùy linh tứ nhập thu phong, hướng ngã thần kinh mai cổ kiếm (Bác há phải sống mà chơi ở đời đâu? Cầm quân ba bận, bỏ nước hai mươi năm, đã kêu ở Anh, đã kêu ở Thanh; lại còn thấy tiếng kêu ở Đông, vì đâu ngọn gió mùa thu, đến chốn thần kinh chôn kiếm cổ) 我亦不知死之為何物也讀書五洲知交數十輩或戰以舌或戰以筆端端的力戰以鐵直使血塗溫帶為吾黃族豎紅旗 Ngã diệc bất tri tử chi vi hàvật dã, độc thư ngũ châu, tri giao sổ thập bối, hoặc chiến dĩ thiệt, hoặc chiến dĩ bút, đoan đoan đích lực chiến dĩ thiết, trực sử huyết đồ ôn đới, vị ngô hoàng tộc thụ hồng kỳ (Tôi không biết chết là vật gì nữa cả! Đọc sách năm châu, quen biết vài chục bạn, kẻ đánh bằng lưỡi, kẻ đánh bằng bút, có kẻ ra sức đánh bằng sắt để khiến máu rơi ôn đới, vì nòi hoàng tộc dựng cờ hồng) 崑崙島面積若幾偏容許多人奇絕奇造設當初寧問有期與無期波中湧起孤峰高高高留個英雄萬古宅 Côn Lôn đảo diện tích nhược kỷ, thiên dung hứa đa nhân, kỳ tuyệt kỳ, tạo thiết đương sơ, ninh vấn hữu kỳ dữ vô kỳ, ba trung dũng khởi cô phong, cao cao cao, lưu cáanh hùng vạn cổ trạch (Đảo Côn Lôn diện tích bấy nhiêu, dung được biết bao người lạ lạ sao! Xây dựng từ xưa, nào hỏi gì có hẹn hay không, giữa lòng nổi ngọn non côi, cao cao cao, nhà cửa anh hùng lưu tại đó) 大越國血購得來所值只一死怨何怨流離此日不以歌去以哭去夢裡驚呼同志戰戰戰還我山河獨立天 Đại Việt quốc huyết cấu đắc lai, sở trị chỉ nhất tử, oán hà oán, lưu ly thử nhật, bất dĩ ca khứ dĩ khốc khứ, mộng lý kinh hô đồng chí, chiến chiến chiến, hoàn ngã sơn hà độc lập thiên (Nước Đại Việt máu xương mua lại, giá đáng một cái chết, oán oán mãi! Lưu ly ngày ấy, bước ra lại không ca mà khóc, trong mộng hoảng kêu đồng chí đánh đánh đánh, bầu trời độc lập trả về đây) 嗟嗟許大山河徵王不作趙嫗安歸翻教歷史數千年多渠一死 Ta ta hứa đại sơn hà, Trưng Vương bất tác, Triệu Ẩu an qui, phiên giáo lịch sử sổ thiên niên, đa cừ nhất tử (Nước non rộng rãi đáng than thay! Trưng Vương không dậy, Triệu Ẩu về đâu? khiến cho lịch sử vài nghìn năm, thêm người chết nữa) 咄咄成何世界沱海漲羞屏山凝臭忍看鬚眉幾百輩與賊俱生 Đốt đốt thành hà thế giới, Đà hải trướng tu, Bình Sơn ngưng xú, nhẫn khán tu mi kỷ bách bối, dữ tặc câu sinh (Thế giới lung tung đáng sợ thật! Đà Hải thẹn đầy, Bình Sơn thối ứ, nỡ để râu mày mấy trăm kẻ, cùng giặc sống sao?) 嗟我生無補於時海外寄殘軀風雨一天空洒淚 Ta ngã sinh vô bổ ư thời, hải ngoại ký tàn khu, phong vũ nhất thiên không sái lệ (Sống như ta không ích cho đời, đất khách gửi xương tàn, mưa gió một trời riêng nhỏ lệ) 噫君死已得其所簷頭留碧血江山千古有餘香 Y quân tử dĩ đắc kỳ sở, thiềm đầu lưu bích huyết, giang sơn thiên cổ hữu dư hương (Chết mà bạn đã tìm được chốn, mái nhà rơi máu đỏ, non sông muôn thuở có thừa hương) 邦傑沒兮百身終莫贖好是文明初度星火燎原誓將百鍊千磨鑄時鑄世鑄江山光前爍後 Bang kiệt một hề, bách thân chung mạc thục, hảo thị văn minh sơ độ, tinh hỏa liệu nguyên, thệ tương bách luyện thiên ma, chú thời, chú thế, chú giang sơn, quang tiền thước hậu (Hào kiệt mất rồi, trăm mình khôn chuộc lại, tiếc nỗi văn minh buổi mới, chút lửa cháy đồng, thề rằng trăm luyện ngàn tôi, đúc thời, đúc thế, đúc non sông, trước sau rạng rỡ) 國魂在否一慟竟無聲哀哉辛苦牧場仰天吞彈所望一心同德有叔有弟有朋友雖死猶生 Quốc hồn tại phủ, nhất đỗng cánh vô thanh, ai tai tân khổ mục trường, ngưỡng thiên thôn đạn, sở vọng nhất tâm đồng đức, hữu thúc, hữu đệ, hữu bằng hữu, trung tử do sinh (Quốc hồn đâu tá, một tiếng thét không ra, thương thay trường mục đắng cay, nhìn trời nuốt đạn, ước những đồng tâm, đồng đức, còn chú còn em, còn bạn hữu, sống chết như nhau) 年少億同游間嘗拔劍擘天誓殲仇虜真個略韜素蘊大有乃父風吾夫子席前言志時噲然心許 Niên thiếu ức đồng du, gian thường bạt kiếm phách thiên, thệ tiêm cừu lỗ, chân cá lược thao tốuẩn, đại hữu nãi phụ phong, ngô phu tử tịch tiền ngôn chí thời, khoái nhiên tâm hứa (Nhớ khi tuổi trẻ cùng chơi, đã từng mang giáo chỉ trời cao, thề trừ giặc cướp, thật là đã gồm tài thao lược, theo lối của người cha, thầy học ta khi nói chỉ học trò, lòng đà khâm phục) 時危誰為拯方欲揮戈挽日澽失英雄獨憐忠孝兩全留作吾儕鏡老將軍海外聞哀日莞爾顏開 Thời nguy thời vị chửng, phương dục huy qua vãn nhật, cự thất anh hùng độc liên trung hiếu lưỡng toàn, lưu tác ngô sài kính, lão tướng quân hải ngoại văn ai nhật, hoản nhĩ nhan khai (Gặp lúc nguy nan ai cứu, những muốn múa gươm xong cuộc thế, đã mất anh hùng, chỉ tức rằng trọn đạo hiếu trung, làm gương cho bạn hữu, lão tướng quân lúc được nghe ai tin, mặt vẫn tươi cười) 乾坤翻覆以來間豈無轟轟烈烈好場誰似君家三攖虜刃再殉孤城幾回看寶劍掌中魂到九原猶殺賊 Càn khôn phiên phúc dĩ lai, gian khởi vôoanh oanh liệt liệt hảo trường, thùy tựquân gia, tam anh lỗ nhận, tái tuẫn cô thành, kỷ hồi khan bảo kiếm chưởng trung, hồn đáo cửu nguyên do sát tặc (Trời nghiêng đất ngảđến nay, há không trường liệt liệt oanh oanh, ai như nhà ông, ba người đánh giặc chết, hai bận giữ thành cô, bao lần xem báu kiếm trong tay, hồn đến suối vàng còn giết giặc) 身世浮沈至此日常抱鬱鬱孛孛奇氣欲揮吾手拔崑崙山平芹徐海一聲語姪兒海外身先同志厲誅仇 Thân thế phù trầm chí thử, nhật thường bão uất uất bột bột kỳ khí, dục huy ngô thủ, bạt Côn Lôn sơn, bình Cần Giờ hải, nhất thanh ngữ diệt nhi hải ngoại, thân tiên đồng chí lệ tru cừu (Bẩy nổi ba chìm là thế, ôm cái chí uất uất bột bột, muốn giơ tay tớ, san phẳng núi Côn Lôn, lấp bằng bể Cần hải, một tiếng gọi cháu trai ngoài cõi, hàng đầu đồng chí gắng phanh thù) 自攜手離東忽七年間風雨重洋關山萬里每於艱險地膽為酒薪為床時對心言生斯世當雄之飛毋雌之伏 Tự huề thủ ly Đông, hốt thất niên gian, phong vũ trùng dương, quan sơn vạn lý, mỗi ư gian hiểm địa, đảm vi tửu tân vi sàng, thời đối tâm ngôn: sinh tư thế đương hùng chi phi, vô thư chi phục (Từ dắt tay dời Đông, bỗng trong bẩy năm, mưa gió ngàn trùng, quan san muôn dặm, khi ở nơi gian hiểm, mật làm rượu, gai làm giường, bấm bụng nói thầm: “Sinh ở đời này, thà giống trống mà bay, không làm giống mái mà nấp”) 暨分襟而西已一載半鴈音竟杳鴻爪空留恍於夢寐中聲如雷目如炬來告予曰真男子寧玉而碎毋瓦而全 Ký phân khâm nhi Tây, dĩ nhất tải bán, nhạn âm cánh diểu, hồng trảo không lưu, hoảng như mộng mị trung, thanh như lôi, mục như cự, lai cáo dư viết: chân nam tử ninh ngọc nhi toái, vô ngoã nhi toàn (Lần chia áo đi Tây, nay một năm rưỡi, tin nhà đã vắng, móng hồng không còn, bỗng trong giấc chiêm bao, tiếng như lôi, mắt như lửa, gọi tôi mà bảo: “Đã là nam tử, thà làm ngọc mà nát, không làm hòn ngói mà nguyên”) 浮生何足悲可憐國難家仇壯志半生流水逝 Phù sinh hà túc bi, khả liên quốc nạn gia cừu, tráng chí bán sinh lưu thủy thệ (Phù sinh có tiếc gì, đáng thương nạn nước thù nhà, tráng chí nửa đời theo nước chẩy) 同黨依然在會看乾旋坤轉英魂萬里烈風來 Đồng đảng y nhiên tại, hội khán kiền toàn khôn chuyển, anh hồn vạn lý liệt phong lai (Đồng đảng còn đây cả, sẽ thấy trời xoay đất chuyển, hồn thiêng muôn dặm gió bay về) 噫天遽喪予耶磊磊一生心方將吞四海吸三江捲萬千怒浪愁濤惟吾驅策 Y thiên cự táng dư da, lỗi lỗi nhất sinh tâm, phương tương thôn tứ hải hấp tam giang, quyển vạn thiên nộ lãng sầu đào, duy ngô khu sách (Trời làm hại ta chăng? Lỗi lạc một tấm lòng, những đang hòng nuốt bốn bể, hút tam giang, cuốn muôn ngàn ngọn sóng kinh đời, để ta sai khiến) 使人儘如君者茫茫全亞陸奚至朝歐雲暮美雨把四百神州赤縣任汝縱橫 Sử nhân tận như quân giả, mang mang toàn Á lục, hề chí triêu Âu vân mộ Mỹ vũ, bả tứ bách thần châu xích huyện, nhậm nhữ tung hoành (Mọi người nhưông cả, mênh mông toàn châu Á, sao đến nỗi sớm mây Âu, chiều gió Mỹ, đem bốn trăm huyện châu quí báu cho chúng tung hoành) 一腔熱血竟付東流成敗局人奈天何千秋淚洒珠江水 Nhất xoang nhiệt huyết cánh phó Đông lưu, thành bại cục nhân nại thiên hà, thiên thu lệ sái châu giang thủy (Một bầu nhiệt huyết, phó mặc Đông lưu, cuộc thành bại người biết trời sao, nước châu giang ngàn thu lệ rưới) 十歲雄圖欲翻西海感慨場今猶昨也萬里魂馳故國山 Thập tuế hùng đồ dục phiên Tây hải, cảm khái trường kim do tạc dã, vạn lý hồn trì cố quốc sơn (Mười năm hùng đồ, muốn lay Tây hải, trường cảm khái nay như xưa vậy, non cố quốc muôn dặm hồn về) 方將聯一氣為地球無所謂合並無所謂離管教地下人間總依然燈前劍影枕畔雞聲得意也都忘爾我 Phương tương liên nhất khí vi địa cầu, vô sở vị hợp tịnh vô sở vịly, quản giáo địa hạ nhân gian, tổng y nhiên đăng tiền kiếm ảnh, chẩm bạn kê thanh, đắc ý dã đô vong nhĩ ngã (Cũng toan liều một mạch làm địa cầu, không gì là hợp, cũng không gì là ly, khiến cho dưới đất giữa người, đều y nhiên trước đèn bóng kiếm, bên gối tiếng gà, khi đắc ý lại quên mày tớ) 且欲導眾生於天國有為之因必有為之果憑仗天齡佛力會須看塵裏歐雲毫端美雨牧場那復計東西 Thả dục đạo chúng sinh ư thiên quốc, hữu vi chi nhân, tất hữu vi chi quả, bằng trượng thiên linh Phật lực, hội tu khán trần lý Âu vân, hào đoan Mỹ vũ, mục trường na phục kế đông tây (Lại muốn dẫn chúng sinh lên thiên quốc, đã làm ra nhân ắt sẽ làm ra quả, dựa ở oai trời sức Phật, tất phải thấy trong bụi mây Âu, đầu tia mưa Mỹ, trường chăn chi sá kể đông tây)", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Halifax (Nova Scotia)", "role": "user" }, { "content": "Halifax là thành phố của Canada. Halifax là thủ phủ của Nova Scotia và thành phố lớn nhất trong các tỉnh Đại Tây Dương của Canada. Nguồn gốc của thành phố và lịch sử hàng hải giàu xuất phát từ một vị trí chiến lược và một trong những hải cảng tự nhiên lớn nhất thế giới. Trong thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, Halifax là điểm vào cho người nhập cư châu Âu đến Canada. Ngày nay, Halifax là một cảng biển Đại Tây Dương bận rộn và các trung tâm kinh tế và văn hóa của miền Đông Canada. Halifax là trung tâm tỉnh và khu vực của Nova Scotia. Tuy nhiên thành phố này vẫn là một thành phố nhỏ hơn so với tiêu chuẩn Bắc Mỹ (412.012 người năm 2010). Trong khi các khu vực xung quanh Halifax đã là nơi sinh sống của dân Mi'kmaq bản địa trong hàng thiên niên kỷ, Halifax hiện đại được thành lập ngày 21 tháng 6 năm 1749 như một tiền đồn quân sự của Anh. Dễ dàng bảo vệ và tính năng cảng tự nhiên lớn thứ hai trên thế giới, Halifax chứng tỏ giá trị của mình trong cuộc chiến tranh Bảy năm chống thực dân Pháp và sau này trong Chiến tranh Cách mạng Mỹ, và như là cơ sở phát triển về quy mô và tầm quan trọng, một dân số đáng kể của các thương nhân và các dân thường nổi lên trong thức của nó. Vào ngày 06 tháng 12 năm 1917, sự va chạm của một tàu chở vũ khí với 2.500 tấn thuốc nổ dẫn đến việc cháy nổ Halifax, giết chết hơn 2.000 người và san bằng nửa phía bắc của thành phố. Thành phố đã nhanh chóng được xây dựng lại và chiến tranh thế giới II đã chứng kiến Halifax sầm uất hơn bao giờ hết, với đoàn xe cung cấp Anh lắp ráp để bắt đầu hành trình nguy hiểm của mình vượt Đại Tây Dương như Đức tàu ngầm lẩn trốn ở nước ngoài. Sau chiến tranh, trên một triệu người nhập cư vào Canada qua Halifax.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Peru", "role": "user" }, { "content": "Peru là một quốc gia thuộc Nam Mỹ. Thủ đô là Lima. Peru (tiếng Tây Ban Nha: Perú), tên chính thức là Cộng hòa Peru (tiếng Tây Ban Nha: República del Perú) là một quốc gia nằm ở phía tây châu Nam Mỹ. Peru giáp Ecuador và Colombia phía bắc, giáp Brasil và Bolivia phía đông, giáp Chile phía nam và giáp Thái Bình Dương phía tây. Dân số của Peru vào tháng 7 năm 2007 là 28.674.757 người, mật độ dân số khoảng 21 người/km2. Peru là cái nôi của nền văn minh Inca rực rỡ xưa kia. Vào thế kỷ 16, người Tây Ban Nha đã xâm chiếm vùng đất này và thành lập phó vương phủ Peru. Sau khi độc lập vào năm 1821, Peru đã trải qua một thời gian dài bất ổn chính trị dưới các chế độ độc tài cũng như khủng hoảng kinh tế. Ngày nay Peru là một quốc gia theo thể chế cộng hòa và có nền kinh tế phát triển nhanh; chỉ số phát triển con người của Peru thuộc nhóm trung bình. Dù vậy Peru vẫn còn đối diện với rất nhiều vấn đề xã hội căng thẳng cũng như vấn nạn khoảng cách giàu nghèo ngày càng tăng. Peru là một thành viên của Liên Hiệp Quốc và APEC. Địa lý thiên nhiên Peru khá đa dạng, gồm vùng đồng bằng ven Thái Bình Dương, vùng núi cao thuộc dãy núi Andes và khu rừng nhiệt đới của lòng chảo Amazon. Dân cư của nước này gồm nhiều chủng tộc khác nhau gồm thổ dân Châu Mỹ, người Tây Ban Nha, và người da đen gốc Châu Phi. Ngôn ngữ chính thức ở Peru là tiếng Tây Ban Nha, nhưng vẫn có một phần lớn người dân Peru nói tiếng Quechua và các ngôn ngữ thổ dân khác. Sự hòa trộn giữa các nét văn hóa truyền thống của nhiều dân tộc đã tạo nên một đất nước Peru có nền văn hóa vô cùng đặc sắc và đa dạng. Đế chế Inca đã phát triển thành một đế chế rộng lớn nhất thời kỳ Tiền Colombo tại châu Mỹ. Tên của đế chế Inca trong tiếng Quechua là Tihuantinsuyo, có nghĩa là Bốn vùng thống nhất, tức bốn đơn vị hành chính trong đế chế là Chinchasuyo, Antisuyo, Contisuyo và Collasuyo. Đường biên giới của đế chế Inca đã mở rộng nhất vào đầu thế kỉ 16 bằng cả những cuộc chiến tranh chinh phục đẫm máu và sự liên kết hòa bình với các dân tộc khác. Pacha Kutiq là vị vua đầu tiên của đế chế Inca đã thực hiện những cuộc chinh phục các dân tộc láng giềng, hình thành nên đế chế Inca rộng lớn. Người Inca đã cai trị một vùng đất rộng lớn bao gồm các quốc gia hiện nay là Peru, Ecuador, một phần các nước Colombia, Bolivia, Argentina và Chile. Trung tâm hành chính, chính trị và tôn giáo của đế chế được đặt tại thủ đô Cuzco. Tiếng Quechua là ngôn ngữ chính thức tại đế chế. Các dân tộc khác trong đế chế Inca vẫn được quyền thờ phụng tôn giáo và có lối sống riêng của họ, nhưng đều phải chấp nhận nền văn hóa và vị thần tối cao của Inca, thần mặt trời Inti. Vua Inca, cũng được gọi là Inca, được coi là đại diện của thần linh trên Trái Đất. Francisco PizarroKhi người Tây Ban Nha đặt chân đến vào năm 1531, Peru là trung tâm của đế chế Inca hùng mạnh và thịnh vượng thời bấy giờ, với kinh đô đặt tại Cuzco. Họ biết rằng Peru là một xứ sở giàu có với rất nhiều vàng và đã âm mưu biến vùng đất này thành thuộc địa của người Tây Ban Nha. Lúc bấy giờ, đế chế Inca đang lâm vào khủng hoảng bởi cuộc chiến tranh giành quyền lực giữa hai hoàng tử Huascar và Atahualpa. Tận dụng thời cơ đó, Francisco Pizarro đã tiến hành một cuộc đảo chính. Ngày 16 tháng 11 năm 1532, khi lễ hội Cajamarca của người Inca đang được cử hành thì người Tây Ban Nha bất chợt tấn công và bắt giữ Atahualpa. Sau khi Huascar bị giết, người Tây Ban Nha vu cáo Atahualpa tội giết người và đã thắt cổ ông. Sau cái chết của Atahualpa, Francisco Pizarro đã đưa Tupac Amaru lên làm Inca. Những sự chà đạp và bóc lột tàn tệ của Tây Ban Nha đã làm cho người dân bản xứ căm phẫn. Họ đã nổi dậy đấu tranh, nhưng các cuộc khởi nghĩa đều bị dìm trong biển máu. Dân số Inca sụt giảm nhanh chóng. Nhiều thành phố của họ bị đặt lại tên theo người Tây Ban Nha đồng thời nền văn hóa riêng bị mất mát. Phó vương quốc Peru (1542-1824)[sửa]Năm 1542, phó vương quốc Peru thành lập bao gồm toàn bộ các thuộc địa của Tây Ban Nha tại Nam Mỹ. Sự độc quyền về thương mại được thiết lập. Những nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú của Peru như vàng và bạc đã làm nên sự hùng mạnh của đế chế Tây Ban Nha. Nhưng sang thế kỉ 18, các phó vương quốc Tân Granada và Rio de la Plata được thành lập khiến cho Peru không còn giữ được vai trò quan trọng như trước nữa. Thị trấn Lima được thành lập vào năm 1535 trở thành chỗ dựa vững chắc của phó vương quốc. Nó nhanh chóng phát triển thành một thành phố trung tâm đầy quyền lực. Những đường vận chuyển kim loại quý đều đi qua Lima để đến eo đất Panama, từ đó được đưa đến Seville, Tây Ban Nha. Vào thế kỉ 18, Lima trở thành thủ đô hoa lệ của xứ thuộc địa, với rất nhiều trường đại học và nơi ở của những lãnh đạo quan trọng. Thời kỳ này, những cuộc nổi dậy của người Inca vẫn tiếp tục diễn ra nhưng đều bị đàn áp dã man. Những cuộc vận động dân tộc giành độc lập cho Peru được thực hiện bởi những chủ đất người Tây Ban Nha và quân đội của họ, lãnh đạo bởi Jose de San Martin của Argentina và Simon Bolivar của Venezuela. Jose de San Martin đã tuyên bố thành lập nền cộng hòa của Peru vào ngày 28 tháng 7 năm 1821 tại thủ đô Lima, Peru. Sự giải phóng Peru chính thức được hoàn thành vào tháng 12 năm 1824, khi tướng Antonio Jose de Sucre đánh bại quân đội Tây Ban Nha tại trận Ayacucho. Tây Ban Nha đã có những nỗ lực vô ích để giành lại quyền kiểm soát và phải chính thức công nhận sự độc lập của Peru vào năm 1879. Nhưng sau khi giành được độc lập, Peru lại có những cuộc xung đột về lãnh thổ với các quốc gia láng giềng, cao điểm là cuộc chiến tranh Thái Bình Dương (1879-1883) giữa Peru và Bolivia với Chile. Peru đã bị mất đi một số vùng lãnh thổ, nhiều thành phố bị phá hủy nặng nề, đồng thời nảy sinh một mối bất hòa sâu sắc với Chile mãi về sau này. Sau khi chiến tranh Thái Bình Dương kết thúc, Peru đã có những nỗ lực phi thường để xây dựng lại đất nước. Năm 1894, Nicolás de Piérola đã đồng ý để đảng của ông và đảng Dân tộc Peru tổ chức tấn công du kích đánh chiếm thủ đô Lima, trục xuất Andrés Avelino Cáceres và trở thành tổng thống Peru trong cuộc bầu cử vào năm 1895. Ông hoàn thành nhiệm kỳ tổng thống năm 1899 với việc phục hưng đất nước bằng các chính sách cải cách tài chính, quân sự, dân sự của mình. Đất nước Peru tương đối ổn định đến những năm 1920. Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 đã châm ngòi cho sự bất ổn chính trị tại Peru. Ngày 29 tháng 10 năm 1948, tướng Manuel A. Odria tiến hành một cuộc đảo chính và trở thành tổng thống, thiết lập chế độ độc tài quân sự tại Peru. Đến năm 1979, Peru quay trở lại tiến trình dân chủ. Thập kỉ 1980, đất nước Peru lại phải đối mặt với rất nhiều vấn đề khủng hoảng như nợ nước ngoài, lạm phát tăng cao kỷ lục, nạn buôn bán ma túy và bạo lực tràn lan. Tổng thống Alberto Fujimori lên nắm quyền năm 1990 đã tiến hành những biện pháp cải tổ và tư nhân hóa nền kinh tế khiến nước này phát triển trở lại, song ông lại đối mặt với những cáo buộc liên quan tới tham nhũng và thảm sát trong thời gian cầm quyền. Đất nước Peru ngày nay vẫn tiếp tục phải chống chọi với nạn tham nhũng và đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế hơn nữa, khi mà khoảng cách giàu nghèo ngày càng tăng lên. qweqweqweqwewqeqwqwe Khí hậu của Peru rất đa dạng và liên quan mật thiết với địa hình. Do nằm tại khu vực nam bán cầu cho nên thứ tự mùa ở Peru ngược lại so với bắc bán cầu. Mùa hạ diễn ra trong khoảng từ tháng 1 đến tháng 4, còn mùa đông lại diễn ra từ tháng 6 đến tháng 10. Tại khu vực đồng bằng ven biển Thái Bình Dương, mặc dù nằm trong vành đai nhiệt đới nhưng nơi đây lại có khí hậu khá ôn hòa. Nhiệt độ ít khi xuống dưới 14 °C hay lên trên 30 °C. Tại khu vực bờ biển phía nam, nhiệt độ có thể ấm hơn vào ban ngày nhưng lại rất lạnh vào ban đêm. Do chịu ảnh hưởng của dòng biển lạnh Peru và dãy núi Andes cao lớn đã chắn hết mây ẩm từ khu vực đồng bằng Amazon nên vùng đồng bằng ven biển có khí hậu rất khô hạn. Lượng mưa dao động trung bình trong khoảng từ 5–200 mm/năm khiến nhiều vùng đất biến thành hoang mạc. Độ ẩm không khí tuy cao nhưng không tạo thành mưa đã tạo nên những lớp sương mù dày đặc tại khu vực này. Khu vực dãy núi Andes có khí hậu bán khô hạn với lượng mưa khoảng 200–1500 mm/năm. Mùa mưa thường bắt đầu từ tháng 10 và kết thúc vào tháng 4, trong đó tập trung vào khoảng tháng 1 đến tháng 3. Ở những điểm dưới 2500 m, nhiệt độ thường từ 5 đến 15 °C vào ban đêm, 18-25 °C vào ban ngày. Còn ở những điểm từ 2500–3500 m, nhiệt độ thường từ 0-12 °C vào ban đêm, 15-25 °C vào ban ngày. Càng lên cao chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm càng lớn. Về mùa đông, khu vực dãy núi Andes có khí hậu rất lạnh giá. Vùng đồng bằng Amazon thuộc Peru có khí hậu nóng ẩm đặc trưng của khí hậu nhiệt đới. Nhiệt độ tại đây hiếm khi xuống dưới 19 °C và thỉnh thoảng có thể lên tới 42 °C. Lượng mưa tại vùng đồng bằng Amazon cũng rất lớn, dao động khoảng từ 2000–4000 mm/năm, thậm chí tại vùng Thượng Amazon (sườn phía đông dãy núi Andes), lượng mưa nằm nằm trong khoảng từ 3000–15000 mm/năm. Nhiệt độ cao và mưa nhiều đã khiến cho thảm rừng rậm nhiệt đới phát triển mạnh với rất nhiều con sông có lượng nước dồi dào. Thủ đô của Lima có Sân bay quốc tế Jorge Chávez với các chuyến bay thường lệ trên toàn thế giới. Các hãng hàng không chính là American Airlines, Delta, Lan, Lan Peru, Iberia, Copa, Taca, Hoa và những người khác. Có các chuyến bay thẳng đến Lima từ Atlanta, Houston, Los Angeles, Miami, Newark, Thành phố New York và San Francisco trong Hoa Kỳ. Ngoài ra còn có một chuyến bay thẳng đến Toronto, Canada với Air Canada. Có năm các hãng hàng không khác nhau cung cấp dịch vụ không ngừng để châu Âu. Trong tương lai có thể có các chuyến bay thẳng từ Châu Đại Dương hay Châu Á nhưng bây giờ du khách thường kết nối thông qua Los Angeles (non-US-công dân phải vượt qua nhập cư ngay cả đối với chuyển nhượng, tiêu thụ 1-2 giờ - để đảm bảo dừng chân của bạn đủ lâu) hoặc thông qua Santiago de Chile. Thành phố Iquitos có các chuyến bay đến Leticia, Colombia với AviaSelva. Họ thu thuế khởi hành 10 USD. Ví dụ: Iberia đường bay thẳng từ Madrid đến Lima kéo dài khoảng 13 giờ. Tuy nhiên chuyến bay của LAN và KLM có chất lượng tốt hơn nhiều. LAN và Iberia thường bay trong chế độ chia sẻ mã (1 máy bay, 2 mã số chuyến bay) có nghĩa là nếu bạn có một chuyến bay LAN, bạn có thể phải làm thủ tục lên máy bay tại quầy dịch vụ Iberia hoặc theo cách ngược lại. Có mức thuế nội bộ chuyến bay, khoảng 6 USD, điều kiện tương tự như các quốc tế một. Khi đặt vé chuyến bay nội địa, có một số cơ quan du lịch Peru có thể giúp bạn có được vé máy bay của bạn cho các \"giá Peru\" cho một khoản phí khoảng 20 USD, bạn sẽ nhận thấy rằng giá có thể thay đổi tùy theo vài trăm đô la cho các chuyến bay CÙNG khi nhìn vào trang web của LAN Peru (http://www.lan.com/index-es-pe.html) và trang web của Hoa Kỳ (http://www.lan.com/index-en-us.html). Bạn sẽ thấy rằng nếu bạn cố gắng đặt các chuyến bay giá rẻ từ các trang web Peru, họ sẽ không chấp nhận thanh toán từ tài khoản ngân hàng của Mỹ (đây là lý do tại sao bạn làm điều đó thông qua một cơ quan du lịch Peru). Hãy chắc chắn xác nhận vé trước 72 giờ, do bạn sẽ có nguy cơ bị loại ra khỏi chuyến bay của bạn nếu bạn không xác nhận trước. Hầu hết các cơ quan du lịch có thể làm điều đó cho bạn, nếu bạn muốn. Mặc dù các nước láng giềng Ecuador Peru, rất khó để tìm các chuyến bay giá rẻ kết nối với bất cứ điều gì nhưng những thủ đô. Đặc biệt, bay từ Ecuador đến Iquitos không thể trực tiếp, cũng không phải bạn có thể đi trực tiếp từ thị trấn lớn khác qua biên giới. Tiếng Tây Ban Nha là ngôn ngữ phổ biến nhất tại Peru. Có khoảng 80,3% người dân Peru sử dụng tiếng Tây Ban Nha như ngôn ngữ mẹ đẻ của mình, đồng thời đây còn là ngôn ngữ được sử dụng phổ biến trong chính phủ, truyền thông, giáo dục và thương mại. Bên cạnh đó, các ngôn ngữ thổ dân như tiếng Quechua và tiếng Aymara cũng được sử dụng phổ biến nơi những cư dân này chiếm đa số. Tiếng Quechua hiện nay được khoảng 16,2% người Peru sử dụng đồng thời là ngôn ngữ thiểu số lớn nhất tại nước này. Thông thường, người bản địa tại Peru có khả năng sử dụng song song cả hai thứ tiếng. Sau 4 thập kỉ từ năm 1960 đến năm 2000, số người dân nói tiếng Tây Ban Nha đã tăng lên trong khi việc sử dụng các ngôn ngữ bản địa truyền thống đang ngày càng giảm sút. Hiện Peru đang có những nỗ lực đưa tiếng Quechua và các ngôn ngữ bản địa khác vào giảng dạy tại các trường công. Văn hóa ẩm thực của Peru rất phong phú. Sự đa dạng về văn hóa và chủng tộc tại đất nước này đã dần tới sự đa dạng về ẩm thực, từ những món ăn của người dân Inca bản địa cho đến những món ăn của Tây Ban Nha, Châu Phi. Các dòng người nhập cư sau đó như Pháp, Italia, Anh, Arab, Nhật Bản và Trung Quốc cũng góp thêm cho số lượng các món ăn đa dạng của đất nước này. Bên cạnh đó các dòng ẩm thực cũng lại hòa trộn và giao lưu với nhau, tạo ra những món ăn mang bản sắc riêng của Peru. Chifa là một ví dụ về sự kết hợp giữa ẩm thực Peru truyền thống với Trung Quốc. Bên cạnh đó, mỗi một vùng trên đất nước Peru lại mang những nét đặc sắc khác nhau về ẩm thực. Tại Peru, các loại cây lương thực chính là ngô và khoai tây. Cây khoai tây được cho rằng có nguồn gốc xuất xứ từ Peru. Hiện nay tại Peru có trên 4.000 loại khoai tây khác nhau và trụ sở của Trung tâm Khoai tây Quốc tế cũng được đặt tại thủ đô Lima của nước này. Ngoài ra, Peru cũng trồng nhiều loại thực phẩm khác như cà chua, lạc, hoa quả... Bờ biển Peru nổi tiếng về sự trù phú hải sản. Một trong những món ăn tiêu biểu nhất cho ẩm thực Peru là món ceviche. Món ăn này gồm các loại hải sản như tôm hoặc cá được ướp với nước chanh. Ceviche được ăn kèm với ngô luộc đã tách hạt, khoai lang luộc cắt lát, vài miếng ớt \" Rocoto\"- một loại ớt giống như ớt Đà Lạt nhưng rất cay, và không thể thiếu hai loại rau thơm đi kèm là mùi ta và mùi tây. Ngoài ra còn phải kể đến một số món ăn quen thuộc khác như món súp thịt được nấu trong một hốc đá dưới đất pachamanca, hay món thịt xiên nướng anticuchos. Khu vực Pisco-Nasca nổi tiếng với trồng trọt nho sản xuất rượu vang. Loại rượu đắt tiền hơn của họ so sánh được với hàng nhập khẩu Chile. Bia ngon, mạnh hơn thương hiệu Mỹ nhưng kém hơn bia châu Âu. Hầu hết các loại bia Peru được sản xuất bởi Backus, hiện đang thuộc sở hữu của SAB Miller. Khi uống rượu tại các quán bar và / hoặc các nhà hàng, lưu ý rằng Peru \"Happy Hour\" là một chút khác biệt so với hầu hết các nước. Giá cho đồ uống thường sẽ được đăng trên các bức tường và được một chút rẻ hơn so với bình thường. Sự khác biệt thực sự là bạn sẽ được phục vụ 2 ly, thay vì một, với mức giá niêm yết - \". Nửa giá\" đưa ra một ý nghĩa mới cho thuật ngữ. Điều này có thể là một cách tuyệt vời để tiết kiệm tiền (nếu bạn đang đi du lịch với một nhóm) hoặc để đáp ứng người dân địa phương (nếu bạn đang đi du lịch một mình). Nó cũng có thể dẫn bạn để có được hoàn toàn rơi xuống say do tai nạn, vì vậy hãy cẩn thận. Caliente là một thức uống có cồn nóng phục vụ trong lễ kỷ niệm trong Andean thành phố như Tarma. Về cơ bản là một loại trà thảo dược với rượu rum trắng. Chicha de Jora, một thức uống có cồn truyền thống giá rẻ làm từ ngô được lên men và khá cao trong nồng độ cồn cho một đồ uống không cất. Không bình thường có sẵn tại các nhà hàng chính thức và khá phổ biến ở Lima bên ngoài các khu dân cư. Nơi bán chicha có một cây gậy dài với một túi nhựa sáng màu trên đó dựng lên bên ngoài cửa của họ. Chicha Morada, không nên nhầm lẫn với trước đó, là một nước giải khát được làm từ bắp tím luộc, với đường và gia vị thêm vào (không phải là một soda). Khá mới mẻ, đó là phổ biến rộng rãi và rất recommendable. Thông thường các nhà hàng ẩm thực Peru sẽ có nguồn cung cấp của họ vừa thực hiện như một phần của trình đơn, nó cũng có sẵn từ các nhà cung cấp đường phố, thực khách, nhưng uống với nước. Đóng chai, Chicha Morada đóng chai đóng lon được làm từ tập trung và không dễ chịu như chicha tươi đun sôi. Trà Coca hoặc Mate de Coca, một loại trà được làm từ lá cây coca. Nó là hợp pháp để uống trà này ở Peru. Nó là rất tốt cho việc thích nghi với độ cao hoặc sau một bữa ăn nặng. Nó có thể được tìm thấy lạnh nhưng thường được phục vụ nóng. Bạn có thể tìm thấy nhiều nơi phục vụ đồ uống trái cây tươi. Peru có rất nhiều loại trái cây từ nhiều tự nhiên của nó, vì vậy nếu bạn có được một tốt \"jugueria\", bạn sẽ có nhiều lựa chọn để lựa chọn. Các thành phố amazon Peru cung cấp một số đồ uống điển hình quá như: 'Masato, chuchuhuasi, hidromiel' và những người khác. Cà phê. Peru là nước sản xuất lớn nhất thế giới của cà phê hữu cơ. Hãy gọi món 'cafe pasado', bản chất được sản xuất bằng cách đổ nước nóng sôi trên mặt đất cà phê tươi từ những nơi như Chanchamayo.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Slyudyanka", "role": "user" }, { "content": "Slyudyanka (tiếng Nga: Слюдянка) là một thị trấn ở tỉnh Irkutsk, Liên bang Nga. 51.6654564915011Nhà khách Andi1 Nhà khách Andi (Гостевой Дом Анди), 9 đường Kudrina (nằm ở phía tây bắc thị trấn), ☎ +7 950 068-72-73. Được đánh giá là nơi phù hợp cho trẻ em. 51.66820758797283Nhà khách Uyutnaya Lisa2 Nhà khách Uyutnaya Lisa (Гостевой дом на Байкале \"Уютная Лиса\"), 6 đường Zarechnaya, ☎ +7 904 128-20-00. 51.66368710181159Nhà nghỉ Arshan3 Nhà nghỉ Arshan (Дом Отдыха Аршан), 11 đường 40 Let Oktyabrya (gần tuyến đường sắt), ☎ +7 904 140-91-80. Từ nhà nghỉ này, bạn có thể ngắm cảnh hồ Baikal. Một số khách tại Arshan đã phàn nàn về sự đông đúc cũng như cách âm kém, tuy nhiên họ vẫn hài lòng về dịch vụ và bữa sáng. Các phòng đôi có giá từ 2500 rúp trở lên. 51.66008772103644Khách sạn Tourist4 Khách sạn Tourist (Гостиница «Турист»), 1B đường Krugobaykal'skaya (cũng nằm rất gần bờ hồ Baikal), ☎ +7 950 132-12-10. Các phòng nghỉ tại đây có khá nhiều tiện ích và được lát ván gỗ. Các phòng đôi có giá từ 2500 rúp trở lên. 51.65853117468953Nhà khách Baikal Zaimka5 Nhà khách Baikal Zaimka (Байкальская заимка), 7B đường Baykalskaya, ☎ +7 952 626-27-27. Có một công viên ven hồ ở gần đó. 51.65660544517299Khách sạn Tikhaya Gavan'6 Khách sạn Tikhaya Gavan' (Гостиница Тихая Гавань), 56 đường 40 Let Oktyabrya, ☎ +7 950 075-07-12. Khách sạn có Wi-Fi miễn phí, dịch vụ giặt ủi và xe đưa đón ra sân bay.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Arta", "role": "user" }, { "content": "Arta là thủ phủ của vùng Arta ở Djibouti. Nó nằm trên dãy núi cùng tên, cách thành phố Djibouti khoảng 41 km về phía tây. Arta là đô thị lớn thứ sáu của đất nước. Vào nửa đầu thế kỷ 20, nó đã bị sáp nhập vào thuộc địa Somaliland do Đế quốc Pháp quản lý. Theo thống kê năm 2010, nơi này có 11.043 cư dân. Arta nằm trên độ cao 755 m so với mực nước biển và có khí hậu bán khô hạn. Bạn có thể đi ô tô từ: Djibouti đến Arta (qua tuyến quốc lộ RN1), mất 48 phút. Ali Sabieh đến Arta, mất 1 giờ 8 phút. Obock đến Arta, mất 3 giờ 11 phút. Dikhil đến Arta, mất 1 giờ 24 phút. Ali Adde đến Arta (qua RN1 và RN5), mất 1 giờ 55 phút. Yoboki đến Arta, mất 1 giờ 38 phút. 11.4283761678152Đài tưởng niệm hai người Nhật Bản1 Đài tưởng niệm hai người Nhật Bản (Monument aux deux japonais). 11.502603584514294Nhà thờ Hồi giáo We'a2 Nhà thờ Hồi giáo We'a, ☎ +253 77 20 23 73. 11.519818746346512Hồ Goubet3 Hồ Goubet (cách trung tâm thị trấn 26 km về phía tây). Trong tiếng Ả Rập, tên gọi của nơi này có nghĩa là \"Vịnh Quỷ\". Nó bị ngăn cách với hồ Assal bởi ngọn núi lửa Ardoukôba. Hồ Goubet có độ sâu tối đa là 200 m. 11.507313440132931Khu bảo tồn thiên nhiên Decan4 Khu bảo tồn thiên nhiên Decan, ☎ +253 77 60 97 46. Thứ 5 đến thứ 7: 15:30–18:30 (đóng cửa vào các ngày còn lại trong tuần). Khu bảo tồn được điều hành bởi một bác sỹ thú y người Pháp. Nó có một hệ sinh thái rất đa dạng, bao gồm các loài báo, sư tử, đà điểu, rùa, lừa Somalia, sóc, linh dương, ngựa vằn và nhím. Trong thời gian gần đây, đã có đề xuất mở rộng diện tích của Decan, mặc chưa được thực hiện. 1500–2000 franc. 11.586020464884044Bãi biển Arta1 Bãi biển Arta (cách trung tâm thị trấn 7 km về phía bắc). Bạn có thể câu cá, bơi lội và chèo thuyền tại đây. 11.592905175622358Bãi biển Khor Ambado2 Bãi biển Khor Ambado (cách trung tâm thị trấn 20 km về phía đông bắc). 11.497998286334306Cửa hàng Golden1 Cửa hàng Golden, trên đường Nelson Mandela, ☎ +253 77 85 68 89. 11.521681660707298Cửa hàng Patisserie Arta2 Cửa hàng Patisserie Arta, ☎ +253 77 64 66 72. Mở cửa tất cả các ngày (trừ Chủ nhật). 11.525632834929931Cửa hàng Beauty Bar Djibouti3 Cửa hàng Beauty Bar Djibouti. 11.498581518098371Nhà hàng Fatouma Moussa1 Nhà hàng Fatouma Moussa (nằm gần hồ Goubet). 11.520248798134833Ougoul2 Ougoul. Chuyên phục vụ các món bánh. 11.520586227271894Quán cà phê Resto1 Quán cà phê Resto (nằm trên tuyến đường RN4), ☎ +253 77 87 08 55. 11.524080627066054Khách sạn Sunny Hill Center1 Khách sạn Sunny Hill Center (cách khách sạn de la Paix hơn 460 m về phía tây bắc), ☎ +253 27 42 21 30. 11.518918904686386Quán trọ Chez Mariam Ajab2 Quán trọ Chez Mariam Ajab (cách hiệu làm tóc hơn 400 m). 11.521757318205905Khách sạn de la Paix3 Khách sạn de la Paix, ☎ +253 77 82 74 49. Có phát Wi-Fi miễn phí. 11.534331862166212Nhà nghỉ Maison des Randonneurs4 Nhà nghỉ Maison des Randonneurs, ☎ +253 77 69 36 78. Bếp nấu có sẵn ở một số phòng nghỉ. 11.525971950545632Khu cắm trại Mounaya5 Khu cắm trại Mounaya (منتزه منــايــا), ☎ +253 77 82 99 56. 11.501252215282525Khách sạn Privet6 Khách sạn Privet, ☎ +253 77 88 70 15. 11.50161743988682Quán trọ M.fetaa7 Quán trọ M.fetaa (cách thị trấn 3 km), ☎ +253 77 17 76 68. 11.529904825796079Bệnh viện Đa khoa Arta1 Bệnh viện Đa khoa Arta (nằm rất gần tuyến quốc lộ RN4). Đây là bệnh viện duy nhất trong thị trấn. Djibouti, thủ đô của quốc gia cùng tên Obock, thủ phủ vùng Obock Dikhil, có một khu vườn cọ khá lớn", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Sénégal", "role": "user" }, { "content": "Sénégal [1] là một quốc gia thuộc Tây Châu Phi. Với Đại Tây Dương ở phía tây, Senegal giáp Guinea-Bissau về phía nam, Guinea về phía đông nam, Mali về phía đông, và Mauritania ở phía bắc. Gambia gần như là một vùng đất nằm lọt trong Senegal ở giữa bờ biển phía tây. Sénégal nằm ở phía Nam của sông Sénégal nằm ở Tây Châu Phi. Sénégal có đường biên giới là biển Đại Tây Dương cho đến phía Tây, Mauritania ở phía Bắc, Mali ở phía Đông, Guinée và Guiné-Bissau ở phía Nam. Gambia nằm trong Sénégal, theo con sông Gambia hơn 300 km. Phía nhô Verde là những hòn đảo nhỏ nằm ngoài bờ biển Sénégal 560 km. Những khám phá khảo cổ học trên cả vùng này cho thấy Sénégal từng là nơi có người sinh sống từ thời tiền sử. Hồi giáo, tôn giáo chính tại Sénégal, lần đầu tiên tới đây vào thế kỷ 11. Ngày nay, 95% dân số Sénégal là người Hồi giáo. Trong thế kỷ thứ 13 và 14, vùng này nằm dưới ảnh hưởng của các đế chế Mandingo ở phía đông; Đế chế Jolof của Sénégal cũng được lập ra vào thời gian này. Nhiều cường quốc Châu Âu đã tới đây từ thế kỷ thứ 15 trở về sau, và chỉ chấm dứt khi Pháp kiểm soát hoàn toàn địa điểm khi ấy đã trở thành một đầu mối buôn bán nô lệ quan trọng. Nước này giành lại độc lập từ Pháp ngày 4 tháng 4 năm 1960. Tháng 1 năm 1959, Sénégal và Sudan thuộc Pháp hợp nhất thành lập ra Liên bang Mali, và đã trở thành hoàn toàn độc lập ngày 20 tháng 6, 1960, nhờ thỏa thuận chuyển giao quyền lực được ký với Pháp ngày 4 tháng 4, 1960. Vì những khó khăn chính trị trong nước, Liên bang tan rã ngày 20 tháng 8. Sénégal và Sudan (được đổi tên thành Cộng hoà Mali) tuyên bố độc lập. Léopold Senghor được bầu làm tổng thống đầu tiên của Sénégal vào tháng 8 năm 1960. Sau khi Liên bang Mali tan vỡ, Tổng thống Senghor và Thủ tướng Mamadou Dia cùng cầm quyền theo một hệ thống nghị viện. Tháng 12 năm 1962, sự đối đầu chính trị của họ dẫn tới một cuộc đảo chính của Thủ tướng Dia. Cuộc đảo chính đẫm máu bị dẹp yên, Dia bị bắt và bị cầm tù, Sénégal chấp nhận một hiến pháp mới trao nhiều quyền cho Tổng thống. Năm 1980, Tổng thống Senghor quyết định giã từ chính trường, trao lại quyền lực cho người kế nhiệm đã được lựa chọn từ trước là Abdou Diouf năm 1981. Sénégal cùng Gambia cùng tham gia vào liên đoàn chỉ mang tính danh nghĩa Senegambia ngày 1 tháng 2, 1982. Tuy nhiên, liên đoàn này đã giải tán năm 1989. Dù có những cuộc đàm phán hòa bình, một nhóm ly khai phía nam tại vùng Casamance đã tiến hành các cuộc xung đột rời rạc với các lực lượng chính phủ từ năm 1982. Sénégal có lịch sử tham gia vào các đội quân gìn giữ hòa bình quốc tế khá lâu dài. Abdou Diouf làm tổng thống giai đoạn 1981 và 2000. Ông thúc đẩy sự tham gia rộng lớn hơn vào chính trị, giảm bớt sự tham gia của chính phủ vào kinh tế, mở rộng quan hệ đối ngoại của Sénégal, đặc biệt với các nước phát triển. Tình hình chính trị trong nước thỉnh thoảng lại bùng phát với những cuộc bạo động đường phố, căng thẳng biên giới và bạo lực từ phong trào ly khai ở vùng Casamance phía nam. Tuy nhiên, những cam kết dân chủ và nhân quyền của Sénégal cũng được tăng cường. Diouf làm tổng thống bốn nhiệm kỳ liên tục. Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2000, lãnh đạo đối lập Abdoulaye Wade đã đánh bại Diouf trong một cuộc bầu cử được các quan sát viên quốc tế cho là tự do và công bằng. Sénégal trải qua cuộc chuyển giao quyền lực trong hòa bình lần thứ hai, và là lần thứ nhất từ đảng này sang đảng khác. Ngày 30 tháng 12, 2004 Tổng thống Abdoulaye Wade thông báo ông sẽ ký một hiệp ước hòa bình với nhóm ly khai tại vùng Casamance. Sénégal nằm ở phía tây lục địa Châu Phi. Đất đai Sénégal gồm chủ yếu những đồng bằng cát lăn phía tây Sahel kéo dài tới tận vùng đồi thấp phía đông nam. Đây là nơi có điểm cao nhất Sénégal, một điểm vô danh gần Nepen Diakha độ cao 581 m. Biên giới phía bắc là Sông Sénégal, các con sông khác gồm Gambia và Sông Casamance. Thủ đô Dakar nằm trên bán đảo Cap-Vert, điểm cực tây của lục địa Châu Phi. Khí hậu địa phương là nhiệt đới với các mùa nóng và ẩm xác định do gió mùa đông từ phía đông bắc và gió mùa hè từ phía tây nam gây ra. Lượng mưa hàng năm tại Dakar vào khoảng 24 inch (600 mm) chủ yếu diễn ra trong khoảng tháng 6 tới tháng 10 khi nhiệt độ trung bình tối đa là 27 °C; nhiệt độ tối thiểu trong khoảng tháng 12 đến tháng 2 là 17 °C. Nhiệt độ trong đất liền cao hơn so với dọc bờ biển và lượng mưa tăng nhiều ở các vùng phía nam, vượt quá 1500 mm hàng năm ở một số vùng. Sénégal là một nước cộng hòa trong đó tổng thống được trao nhiều quyền lực; tổng thống được bầu với nhiệm kỳ bảy năm, năm 2001 đã được sửa đổi thành nhiệm kỳ năm năm, theo phổ thông đầu phiếu. Tổng thống hiện tại là Abdoulaye Wade. Sénégal có 65 đảng chính trị đóng góp vào sự phát triển của đất nước thông qua việc cùng hợp tác tiến tới một sự chuyển tiếp tới một nền dân chủ của đất nước, và thập chí trong số các nước phát triển tại lục địa Châu Phi. Nghị viện một viện là Quốc hội có 120 thành viên được bầu cử riêng biệt với cuộc bầu cử tổng thống. Sénégal có một nhánh lập Pháp, một nhánh hành Pháp khá độc lập và công bằng. Tòa án cấp cao nhất của nước này là hội đồng hiến Pháp, và tòa án công lý, các thành viên của hai tòa án này do tổng thống chỉ định. Các hoạt động chính phủ Sénégal khá minh bạch. Mức độ tham nhũng kinh tế gây cản trở tới sự phát triển kinh tế đất nước khá thấp. Ngày nay Sénégal có một nền văn hóa chính trị dân chủ, là một trong những hình mẫu chuyển tiếp dân chủ thành công nhất tại Châu Phi. Các quan chức hành chính địa phương đều được tổng thống chỉ định và chịu trách nhiệm trước tổng thống. Dakar: thủ đô Saint-Louis: cố đô của Senegal và Tây Phi thuộc Pháp Thiès: Kaolack: Ziguinchor: Tambacounda: Touba: trung tâm huynh đệ tôn giáo Mouride d Kafountine: Kedougou: Không cần visa cho công dân Canada, ECOWAS, Liên minh Châu Âu (ngoại trừ những thành viên tham gia tháng 5 năm 2004), Israel, Nhật Bản, Mauritania, Morocco, Malaysia, Nam Phi, Đài Loan và Mỹ cho đến 90 ngày [2]. Delta Air Lines bay đến Dakar trên hầu hết các tuyến bay Mỹ-Phi của họ, dịch vụ từ Atlanta và sân bay JFK mất khoảng 8 giờ. South African Airways có đường bay thẳng từ Thành phố New York và Washington-Dulles chỉ trong khoảng 7 giờ (8,5 trên chuyến đi trở về). Các hãng hàng không khác con đường đi qua Châu Âu như Brussels Airlines (Brussels), Air Senegal Quốc tế (Paris-Orly), Air France (Paris-CDG), Alitalia (Milan), Royal Air Maroc (Casablanca), Iberia (Madrid, Gran Canaria), TAP (Lisbon) và những người khác (5,5-6 giờ). Có các chuyến bay từ các khu vực khác nhau của Châu Phi điều hành bởi Virgin Nigeria (Lagos), Kenya Airways (Nairobi), Air Ivoire (Abidjan) và những hãng khác.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Mông Cổ", "role": "user" }, { "content": "Mông Cổ [1] (tiếng Mông Cổ: Монгол улс) là một quốc gia Trung Á giáp với Liên bang Nga về phía bắc và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa về phía nam, phía đông và phía tây. Dù không có biên giới chung với Kazakhstan nhưng điểm cực Tây của Mông Cổ chỉ cách điểm cực Đông của Kazakhstan 38 km (24 dặm). Đây là quốc gia có diện tích lớn thứ 19 trên thế giới đồng thời là quốc gia không giáp biển có diện tích lớn thứ nhì, sau Kazakhstan. Với một diện tích rộng lớn nhưng dân số chỉ khoảng 3 triệu người (2007), Mông Cổ trở thành nước có mật độ dân cư thấp nhất hành tinh. Phần lớn đất đai Mông Cổ không thể trồng trọt được, chủ yếu là thảo nguyên, đồi núi và sa mạc. Thủ đô và thành phố lớn nhất của Mông Cổ là Ulan Bator, là nơi sinh sống của gần 38% dân số. Vùng đất Mông Cổ ngày nay từng là nơi sinh sống của rất nhiều tộc người từ thời tiền sử. Họ chủ yếu là những người dân du mục và dần dần phát triển thành những liên minh lớn mạnh. Năm 209 TCN, người Hung Nô đã thành lập một liên minh hùng mạnh dưới sự lãnh đạo của vua Mặc Đốn. Họ đã đánh bại người Đông Hồ, vốn kiểm soát miền đông Mông Cổ trước kia rồi nhanh chóng trở thành một thế lực lớn uy hiếp Trung Hoa trong 3 thế kỉ sau đó. Nhà Tần đã phải xây dựng Vạn Lí Trường Thành để ngăn chặn những sự xâm nhập từ phía bắc của người Hung Nô. Sau khi bị người Trung Quốc đánh bại vào năm 428-431, một bộ phận người Hung Nô đã di chuyển sang phía tây và trở thành người Hung. Sau đó, người Nhu Nhiên đã thay thế Hung Nô cai trị Mông Cổ cho đến khi bị đánh bại bởi người Đột Quyết. Người Đột Quyết cai quản Mông Cổ trong hai thế kỉ 7 và 8. Tiếp đó, họ lại bị thay thế bởi tổ tiên của người Uyghur (Duy Ngô Nhĩ) ngày nay, và sau đó là người Khiết Đan và người Nữ Chân. Vào thế kỉ 10, Mông Cổ bị chia thành rất nhiều bộ lạc nhỏ liên kết rời rạc với nhau. Đế quốc Mông Cổ được Thành Cát Tư Hãn thành lập năm 1206 sau khi thống nhất các bộ lạc Turk-Mông Cổ và sau đó bành trướng sang đại lục Á-Âu, khởi đầu bằng việc xâm lược Tây Hạ ở phía bắc Trung Quốc và đế quốc Khwarezm (Hoa Thích Tử Mô) ở Ba Tư. Vào thời kỳ cực thịnh của nó, Hòa bình Mông Cổ (con đường tơ lụa thuộc đế quốc Mông Cổ) đã tạo điều kiện cho giao lưu văn hóa và mậu dịch giữa phương Đông và phương Tây trong thời kỳ thế kỷ 13 - thế kỷ 14. Vào thời điểm Thành Cát Tư Hãn mất năm 1227, đế quốc này được chia cho 4 người con trai của ông với người con trai thứ 4 là đại hãn, và đến những năm 1350, các triều Hãn rạn nứt và đánh mất trật tự mà Thành Cát Tư Hãn đã mang lại. Cuối cùng, các triều Hãn xa rời nhau, trở thành các triều đại Y Nhi hãn quốc ở Ba Tư, Sát Hợp Đài hãn quốc ở Trung Á, Kim Trướng hãn quốc ở địa phận nước Nga ngày nay, và triều Nhà Nguyên ở Trung Quốc. Sau khi bị người Hán đánh bại, người Mông Cổ đã phải rút lui về đất nước mình và nhà Nguyên tiếp tục tồn tại ở đó, được các nhà sử học hiện đại gọi là nhà Bắc Nguyên. Nhà Minh điều quân xâm chiếm Mông Cổ năm 1380, và vào năm 1388 đã giành được một thắng lợi quan trọng, Karakorum (thủ đô Mông Cổ) bị tàn phá, người Mông Cổ về cơ bản nằm trong hệ thống chư hầu của Nhà Minh. Tiếp đó, vào thế kỷ 17 người Mông Cổ bị người Mãn Châu (Nữ Chân) tấn công mạnh mẽ. Năm 1636, Mông Cổ trở thành một phần của đế chế Mãn Thanh. Năm 1911 nhà Mãn Thanh sụp đổ, Mông Cổ trở thành nước tự trị từ 1911 đến 1919. Ngày 11 tháng 7 năm 1921, được Liên Xô ủng hộ, nước Cộng hòa Nhân dân Mông Cổ ra đời theo (chế độ Xã hội chủ nghĩa). Từ 1990, do ảnh hưởng từ sự sụp đổ của Liên Xô, Mông Cổ bắt đầu tiến trình dân chủ hóa, cải tổ kinh tế, chính trị, chuyển sang chế độ đa nguyên, đa đảng với 18 chính đảng chính thức hoạt động, trong đó Đảng Nhân dân Mông Cổ là chính đảng lớn nhất. Với diện tích 1.564.116 km2 (603,909 mi2), Mông Cổ là nước rộng thứ 19 trên thế giới, sau Iran. Nước này lớn hơn rất nhiều so với nước đứng kế tiếp là Peru. Địa lý Mông Cổ đa dạng với Sa mạc Gobi ở phía nam và các vùng núi lạnh ở phía bắc và phía tây. Đa phần lãnh thổ Mông Cổ gồm các thảo nguyên. Đỉnh cao nhất tại Mông Cổ là Đỉnh Khüiten thuộc khối núi Tavan bogd ở cực tây với độ cao 4,374 m (14,350 ft). Châu thổ hồ Uvs Nuur, chung với nước Cộng hoà Tuva tại Nga, là một Địa điểm di sản tự nhiên thế giới. Hầu hết nước này đều nóng vào mùa hè và rất lạnh về mùa đông, với nhiệt độ trung bình tháng 1 hạ xuống chỉ còn -30 °C (-22 °F). Nước này cũng thỉnh thoảng gặp phải những đợt thời tiết khắc nghiệt được gọi là zud. Ulan Bator có nhiệt độ trung bình thấp nhất so với bất kỳ thủ đô nào khác trên thế giới. Mông Cổ cao, lạnh và nhiều gió. Nước này có khí hậu lục địa cực đoan với mùa đông dài và lạnh, mùa hè ngắn, và đa phần lượng mưa trong năm cũng diễn ra vào mùa hè. Nước này trung bình có 257 ngày không mây mỗi năm, và thường ở trung tâm của một vùng có áp lực khí quyển cao. Lượng mưa cao nhất ở phía bắc (trung bình 20 tới 35 centimét một năm) và thấp nhất ở phía nam, với lượng mưa hàng năm 10 tới 20 centimét. Vùng cư cực nam là Sa mạc Gobi, một số vùng tại đó có hầu như không có mưa trong nhiều năm. Cái tên \"Gobi\" là một thuật ngữ tiếng Mông Cổ để chỉ một thảo nguyên sa mạc, thường nói tới một đặc tính của loại đất không có đủ thực vật cho những con marmot nhưng đủ cho lạc đà. Người Mông Cổ phân biệt Gobi khỏi sa mạc thực sự, dù sự khác biệt không phải luôn rõ ràng với những người bên ngoài không quen thuộc với cảnh vật Mông Cổ. Các vùng đất Gobi rất mong manh và dễ bị tàn phá bởi sự quá tải, dẫn tới sự mở rộng của sa mạc thực sự, một vùng đá vô dụng nơi thậm chí cả lạc đà Bactrian cũng không sống nổi. Hiện nay, chính trị ở Mông Cổ là đa đảng, có 18 chính đảng cùng hoạt động. Đảng lớn nhất là Đảng Nhân dân Mông Cổ. Cơ cấu chính trị với hình thức dân chủ nghị viện, đứng đầu nhà nước là tổng thống với nhiệm kỳ 04 năm. Tổng thống hiện nay là ông Tsakhiagiin Elbegdorj được bầu làm lãnh đạo từ tháng 5/2009. Chính phủ hiện nay của Mông Cổ là chính phủ liên hiệp, với nhiệm kỳ 04 năm. Thủ tướng hiện nay là ông Sükhbaataryn Batbold. Mông Cổ phân chia hành chính gồm 21 tỉnh dưới quyền trung ương Ulan Bator, thủ đô, thành phố lớn nhất. Có 4 cửa ngõ vào Mông Cổ, 3 giáp với Nga và 1 giáp với Trung Quốc ở Erlian. Công dân các cuố gia sau có thể vào Mông Cổ miễn Visa: đến 90 ngày: Kazakhstan, Kyrgyzstan, Gruzia và Ma Cau đến 3 tháng:? Hoa Kỳ đến 30 ngày: Cuba, Israel, Malaysia, Thái Lan, Lào, Thổ Nhĩ Kỳ và Nhật Bản đến 21 ngày: Philippines đến 14 ngày: Hồng Kông, Singapore Sân bay quốc tế Thành Cát Tư Hãn ở thủ đô Ulan Bator. Ngôn ngữ chính thức của Mông Cổ là tiếng Mông Cổ Khalkha, và được 90% dân số sử dụng. Nhiều phương ngữ khác nhau được dùng trên khắp nước. Những phương ngữ này gồm trong các ngôn ngữ Mông Cổ. Tiếng Mông Cổ thường được gộp vào trong các ngôn ngữ Altaic, một nhóm các ngôn ngữ được đặt theo tên dãy núi Altay và cũng bao gồm cả các ngôn ngữ Turk và Tungus. Ngày nay, tiếng Mông Cổ được viết bằng bảng chữ cái Kirin, dù trong quá khứ nó được viết bằng ký tự Mông Cổ. Một kế hoạch tái sử dụng ký tự cũ được dự định vào năm 1994, nhưng vẫn chưa diễn ra vì nhiều lý do. Ở phía tây đất nước, tiếng Kazakh và tiếng Tuva, cùng với các ngôn ngữ khác, cũng được sử dụng. Tiếng Nga là ngoại ngữ được dùng phổ thông nhất ở Mông Cổ, tiếp sau là tiếng Anh, dù tiếng Anh đã dần thay thế tiếng Nga trở thành ngôn ngữ thứ hai. [cần dẫn nguồn] Tiếng Triều Tiên đã trở thành phổ thông bởi có hàng chục nghìn người Mông Cổ làm việc ở Hàn Quốc. Sự quan tâm tới tiếng Trung Quốc, ngôn ngữ của cường quốc láng giềng, cũng đã gia tăng. Tiếng Nhật cũng phổ biến trong giới trẻ. Một số người có học và lớn tuổi Mông Cổ nói một chút tiếng Đức, bởi họ đã từng theo học tại Đông Đức cũ, trong khi một số nói các các ngôn ngữ thuộc của các quốc gia Khối Đông Âu cũ. Bên cạnh đó, nhiều thanh niên Mông Cổ sử dụng thành thạo các ngôn ngữ Tây Âu bởi họ học và làm việc tại các quốc gia đó gồm Đức, Pháp và Italia. Người điếc ở Mông Cổ sử dụng ngôn ngữ ký hiệu Mông Cổ.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "El Salvador", "role": "user" }, { "content": "El Salvador (tiếng Tây Ban Nha: República de El Salvador, IPA: [re'puβlika ðe el salβa'ðor], Tiếng Việt: Cộng hòa En Xan-va-đo) là một quốc gia tại Trung Mỹ. Tên nguyên thủy tiếng Nahuatl của đất này là \"Cuzhcatl\", có nghĩa là \"Đất của báu vật\". Địa danh này được người Tây Ban Nha phiên âm là \"Cutzcatlan\". Sau cuộc chinh phục của người Tây Ban Nha, địa danh được đổi thành Provincia De Nuestro Señor Jesucristo El Salvador Del Mundo tức là \"Tỉnh thành của Đức Chúa Ki Tô, đấng Cứu Thế\", sau rút ngắn lại là \"El Salvador\". El Salvador nằm bên bờ Thái Bình Dương, giữa Guatemala và Honduras. Vào thời kì tiền Colombo, vùng lãnh thổ này chịu ảnh hưởng của nền văn minh Maya, rồi đến nền văn minh của người Indian Pipil với việc thành lập vương quốc Cuscatlán (vùng Đá quý). Năm 1524, Pedro de Alvarado, người Tây Ban Nha, chinh phục El Salvador. Quốc gia này thoát khỏi sự cai trị của Tây Ban Nha năm 1821 và trở thành một phần của đế quốc México. Thành viên của Liên hiệp các Tỉnh Trung Mỹ (1823-1838), El Salvador tuyên bố nền cộng hòa năm 1841. Cuối thế kỉ 19, đất nước lại xảy ra các cuộc xung đột liên tục giữa phe tự do và phe bảo thủ. Dưới chế độ độc tài của Tướng Maximiliano Martinez (1931-1944), nông dân nổi dậy chống đối và bị đàn áp dã man (1932). Năm 1950, Đại tá Oscar Osorio lên cầm quyền và thực hiện những cải cách xã hội. Năm 1972, quân đội áp đặt ứng cử viên của họ để gạt bỏ ứng cứ viên đối lập, José Napoleón Duarte. Từ đó, chiến tranh du kích và khủng bố hoành hành khắp đất nước. Năm 1977, nội chiến bùng nổ. Năm 1979, nhóm đảo chính lên cầm quyền và được Hoa Kì ủng hộ. Từ năm 1980, Tổng thống J. N. Duarte tiến hành cải cách ruộng đất. Năm 1992, các cuộc thương lượng giữa Chính phủ với lực lượng du kích kháng chiến đã dẫn đến việc kí hiệp định hòa bình, chấm dứt 11 năm nội chiến. Năm 1994, Armando Calderón Sol đắc cử Tổng thống. Năm 1997, Mặt trận Giải phóng Dân tộc Farabundo Marti chuyển thành một đảng phái chính trị chiếm được 27 trong tổng số 84 ghế trong cuộc bầu cử lập Pháp. Năm 1999, Francisco Flores trở thành Tổng thống mới. Quốc gia nhỏ và có mật độ dân số cao ở Trung Mỹ; Nam và Tây Nam giáp Thái Bình Dương, Bắc giáp Guatemala, Đông giáp Honduras. Địa hình gồm đồng bằng ven biển với đặc điểm khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, hai dãy núi lửa (đỉnh Santa Ana. 2.386 m) bao quanh vùng cao nguyên có không khí trong lành, nơi dòng sông Lempa chảy ngang qua và tập trung phần lớn dân cư trong nước. El Salvador theo chế độ Cộng hoà Tổng thống. Tổng thống vừa là nguyên thủ quốc gia vừa là người đứng đầu Chính phủ, được bầu trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm. Quốc hội: nhất viện gồm 84 nghị sĩ được bầu cho nhiệm kỳ 3 năm và có quyền tái cử. Toà án tối cao: gồm 14 quan toà do Quốc hội bổ nhiệm, ngoài ra có các toà án các cấp. Các đảng phái chính trị: El Salvador theo chế độ đa đảng. Các đảng chính là: Đảng Mặt trận giải phóng dân tộc Pha-ra-bun-đô Mác-ti (FMLN – cầm quyền), Liên minh Cộng hoà Quốc gia (ARENA), Đảng Dân chủ Thiên chúa giáo (PDC), Đảng Hoà giải dân tộc (PCN)... Nền kinh tế El Salvador chủ yếu dựa vào kiều hối từ Mỹ và nông nghiệp với những sản phẩm truyền thống miền nhiệt đới. Từ tháng 1 năm 2001, Chính phủ El Salvador quyết định sử dụng đồng đô la Mỹ thay thế cho đồng colong nội tệ. Nguồn thu nhập ngoại tệ cơ bản của đất nước dựa vào gần 3 tỷ USD kiều hối / năm. Chính phủ El Salvador chủ trương mở thị trường xuất khẩu mới, hỗ trợ đầu tư nước ngoài và hiện đại hoá hệ thống thuế. Nông nghiệp chủ yếu phát triển các loại cây lương thực: ngô, kê, đậu và lúa, mía và cà phê. Đường, bông vải gỗ, cà phê là các mặt hàng xuất khẩu chính. Một số ngành công nghiệp (hóa dầu, lọc dầu, xi măng, dệt...) phát triển nhờ công trình thủy điện sông Lempa. Cuộc nội chiến (1977-1992) đã làm cho đất nước rơi vào tình trạng kiệt quệ. Mặc dầu Chính phủ áp dụng biện Pháp khắc khổ và kiểm soát được nạn lạm phát nhưng vẫn không tạo được niềm tin đối với các nhà đầu tư nước ngoài. San Salvador - thủ đô San Miguel, San Miguel department Acajutla La Libertad Puerto Cutuco (La Union) San Francisco Gotera, Morazán department Santa Ana Santa Tecla Suchitoto Parque Nacional Cerro Verde Parque Nacional El Imposible Bãi biển San Miguel - Playa Las Flores, Playa El Esteron, Intipuca Beach và El Cuco Cơ quan nhập cảnh yêu cầu du khách vào El Salvador phải có hộ chiếu và các giấy tờ sau: visa hoặc thẻ du lịch. Visa được cấp tại lãnh sự quán El Salvador accredited ở quốc gia mà EL có thiết lập quan hệ ngoại giao; và thẻ du lịch có giá trị 90 ngày và có thể trả US$10 tại hải quan vào El. [1] Du khách đi du lịch bằng máy bay đến sân bay quốc tế El Salvador trong Comalapa, nằm ​​bốn mươi lăm phút bên ngoài giới hạn thành phố của thủ đô. Mã sân bay là SAL. TACA Airlines là hãng hàng không quốc gia của El Salvador. TACA mua lại hãng hàng không quốc gia của Costa Rica, Nicaragua, Honduras, và Guatemala vì vậy nó cũng phục vụ những người quốc gia, hiện nay đang trong quá trình sáp nhập với Avianca, do đó mở rộng thêm các dịch vụ đến Nam Mỹ và Tây Ban Nha. TACA bay một hạm đội của A319s mới, máy bay A320, A321 và trên khắp Bắc, Trung và Nam Mỹ. Tuy nhiên, Taca thường xuyên có giá vé cao nhất và người mua hiểu biết sẽ làm tốt để so sánh lựa chọn sử dụng dịch vụ trực tuyến như kayak.com. Một US $ 32 thuế khởi hành phải được thanh toán khi khởi hành. Tùy thuộc vào các hãng hàng không, toàn bộ số tiền hoặc một phần thuế có thể đã được bao gồm trong giá vé của bạn và số tiền bạn phải trả sẽ thay đổi từ US $ 0-32 USD. Các hãng hàng không khác bay vào El Salvador bao gồm American Airlines (từ Miami và Dallas), Hoa (từ Houston, Newark và Washington, DC), Delta (từ Atlanta), Linh (từ Fort Lauderdale), Iberia (từ Madrid), Copa (từ Panama City, Avianca (từ Bogota), và Aeromexico (từ Mexico City). Cảnh quan các vùng nông thôn của El Salvador là ngoạn mục, với núi lửa và núi thám hiểm cung cấp \"xanh\" chính xác những gì họ đang tìm kiếm. Nhiều người trong số các tổ chức dựa vào cộng đồng với môi trường theo định hướng thúc đẩy du lịch sinh thái, và có một số bãi biển đẹp và hẻo lánh và rừng rải rác khắp đất nước. Một vườn quốc gia được duy trì tốt nằm ở ở phía tây tại Bosque El Imposible. Ngoài ra, có Montecristo Cloud Forest, và một ngôi làng đánh cá kỳ lạ đáng kinh ngạc với khách sạn địa phương và hải đảo dừa từ xa ở La Isla de Méndez. Isla de Olomega trong các bộ phận của San Miguel là một điểm đến du lịch sinh thái tuyệt vời, như là Isla đẹp El Cajete trong Sonsonate, Isla San Sebastian, Conchagua, Conchaguita, Isla Conejo, Isla Teopan, và Isla Meanguera. Một trong các nơi cũng nên ghé thăm các thị trấn thuộc địa của Apaneca, Juayua, Panchimalco và Suchitoto cũng như các trang web của người Maya của San Andrés, Joya de Cerén (Các Pompeii của Trung ương Mỹ và một UNESCO Di sản thế giới), và Tazumal, có kim tự tháp chính tăng lên khoảng 75 feet vào không khí. Các bảo tàng trên trang web giới thiệu hiện vật từ các nền văn hóa Pipil (các nhà xây dựng của Tazumal), cũng như những bức tranh minh họa cuộc sống trong trước Tây Ban Nha El Salvador. Thợ săn đồ lưu niệm sẽ tìm thấy một số các nghệ nhân tốt nhất tại San Juan el Espino và La Palma (thủ đô nghệ nhân của El Salvador). Thủ đô San Salvador, là một thành phố quốc tế với các nhà hàng hải sản tươi sống tốt nổi bật của đất nước, cũng như rất nhiều khu mua sắm, giải trí và cuộc sống về đêm. San Miguel ở phía Đông cung cấp khách du lịch một cách xác thực hơn để xem El Salvador bằng cách ra khỏi đường mòn để xem nông thôn của nó, bờ biển và hồ Cảnh quan nhà hàng ở El Salvador chịu ảnh hưởng của nhiều nền văn hóa khác nhau. Lựa chọn thực phẩm bao gồm các món Ý, Hàn Quốc, Nhật Bản, Pháp, Chile, Mỹ, Peru, Mexico, Tây Ban Nha, Trung Đông, Đức, Trung Quốc, Argentina và những nước khác. Bạn cũng có thể dễ dàng tìm thấy chuỗi thức ăn nhanh của Mỹ như Burger King, McDonald, Wendy, KFC, tàu điện ngầm, Quiznos, Pizza Hut, Little Caesar, và Domino, trong các thành phố lớn trong cả nước như San Salvador, Merliot / Santa Tecla, và Santa Ana. Nhượng quyền thương mại khác bao gồm Tony ROMAS, Bennigans và những loại khác. Một số các nhà hàng tốt nhất nằm ở Zona Rosa (Paradise, Alo Nuestro, 503). Chế độ ăn uống Salvador điển hình bao gồm rất nhiều gạo và đậu, hải sản (đặc biệt là trong số những người dân sống trên bờ biển), và các món ăn Salvador phổ biến nhất, món Pupusa nổi tiếng, một bánh ngô tròn đầy với pho mát và các nguyên liệu khác, thường là chicharon (thịt lợn băm nhỏ). Người ta thừa nhận rộng rãi rằng pupusas tốt nhất trong cả nước có thể được mua trong Olocuilta, mà bạn có thể nhận được để dọc theo đường cao tốc trên đường đến sân bay Comalapa. Bạn sẽ tìm thấy 50 + pupusa đứng đó, cạnh tranh cho doanh nghiệp. Dân Salvador ăn chuối thái lát chiên (Platanos) thường với các loại đậu, kem chua, pho mát và đôi khi trứng, yuca con chicharron, pastelitos de carne, tấm con Pavo (gà tây bánh mì), tay làm bánh trong các loại thực phẩm Salvador rất ngon khác. Nếu bạn đang ở trên bờ biển, hãy thử món cóctel de Conchas. Nó là một kết hợp của ốc trai đen, nước cốt chanh, hành, cà chua, rau mùi và ớt trong nước sốt đen cay. Bạn có thể tìm thấy chúng trong khoảng $ 3/bowl, sử dụng trai tươi thu hoạch. Một loạt các món ăn hải sản khác cũng có thể được tìm thấy. Nhiều siêu thị hiện đại lớn nằm rải rác khắp thủ đô và ở các thị trấn lớn, chẳng hạn như La Despensa de Don Juan và Super Selectos, mà bán sản phẩm địa phương và một lượng lớn các sản phẩm quốc tế. Giống như bất cứ nơi nào khác trên thế giới, đây là một lựa chọn ăn uống rẻ hơn mỗi đêm.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Thimphu", "role": "user" }, { "content": "Thimphu là thủ đô của Bhutan, và cũng là tên gọi của thung lũng bao quanh và dzongkhag, quận Thimphu. Mặc dù thung lũng Thimphu đã hỗ trợ các khu định cư nhỏ trong nhiều thế kỷ và một dzong đã tồn tại ở đó từ năm 1216, thành phố đã không thực sự phát triển cho đến khi vua tuyên bố Thimphu thủ đô mới trong năm 1961. Xe đầu tiên xuất hiện trên đường phố một năm sau đó, và từ từ thành phố bắt đầu thích ứng với vai trò của nó như là thủ đô của quốc gia. Hiện nay thành phố đang trải qua phát triển ồ ạt. Mới đường phố rợp bóng cây đang xây dựng và khu vực tháp đồng hồ ở trung tâm của thành phố đã được chuyển thành một nhà hát ngoài trời công viên, vừa mở mà sống biểu diễn văn hóa diễn ra. Trong năm 2008, sân vận động quốc gia đã được hoàn thành cùng với một công viên bên sông mới. Khu vực xung quanh tòa nhà dzong và chính phủ là một đặc biệt là màu xanh lá cây và một huyện hấp dẫn. Norzin Lam là con đường chính của thành phố và được lót với các khách sạn, khu mua sắm và khách sạn. Mùa đông ở Thimphu là rất lạnh nhưng khô, trong khi mùa hè ẩm ướt và ẩm ướt. Thời gian tốt nhất để truy cập được từ giữa tháng đến cuối tháng Mười và từ tháng Ba đến tháng Năm. Gần như tất cả du khách đến bằng máy bay đều qua Paro, hiện tại sân bay quốc tế duy nhất của đất nước, 45 phút đến 1 giờ lái xe từ thủ đô. Sân bay quốc tế gần như hoàn thành trong khu vực trung tâm phía nam Gelephu và có ba sân bay trong nước và hai tàu sân bay trong nước. Tất cả xe buýt liên huyện đến và khởi hành từ trạm xe buýt của thành phố, nằm ​​trên các sông từ trung tâm thành phố. Nó là một sáu đến bảy giờ lái xe (chủ yếu là thông qua Chukha (huyện)) từ thị trấn biên giới của Phuentsholing. Du khách nên lưu ý rằng việc mở rộng đường sẽ diễn ra trên đường cao tốc giữa Phuentsholing và Thimphu đến năm 2011. Các công ty xe tư nhân khác nhau như Dhug, Meto và Sernya chạy Toyota Coaster dịch vụ từ Phuentsholing đến Thimphu. Các xe buýt có thể chứa 22 và rất thoải mái. Trước đặt phòng có thể được thực hiện tại Phuentsholing trạm xe buýt. C Khi đã ở Thimphu có thể tìm thấy xe buýt khác nhau miệt mài đến các khu vực khác của đất nước.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Twain Harte", "role": "user" }, { "content": "Twain Harte là một thành phố lịch sử thuộc Quận Tuolumne, tại vùng Gold Country của California. Fun Cabin Rentals, 22743 Bret Harte Dr, ☎ +1 925 963-2857. Nhận phòng: 3PM, trả phòng: 11AM. Bốn phòng ngủ dễ thương, hai phòng tắm mộc mạc ở Twain Harte với lối vào hồ Hai đêm $429, bảy đêm $915.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Bodaybo", "role": "user" }, { "content": "Bodaybo (tiếng Nga: Бодайбо) là một thị trấn ở tỉnh Irkutsk, trực thuộc Liên bang Nga. Nó nằm trên hợp lưu giữa sông Vitim và sông Bodaybo, cách thành phố Irkutsk khoảng 1290 m. Bodaybo được thành lập vào năm 1864. Nó có diện tích 11 km2 và nằm trên độ cao 280 m so với mực nước biển. Theo ước tính năm 2020, dân số Bodaybo là 11.982 người. Hiện tại, ngành kinh tế chính của khu vực là khai thác vàng. 57.85820653239163Sân bay Bodaybo1 Sân bay Bodaybo (IATA: ODO, ICAO: UIKB), 5 đường Pervomayskaya (cách trung tâm thị trấn 2 km về phía đông bắc), ☎ +7 395 615-62-63. Các hãng hàng không Angara Airlines và IrAero phục vụ một số chuyến bay từ Irkutsk đến đây. Bạn có thể đi ô tô từ: Svetlyy đến Bodaybo (qua đường Artoma Sergeyeva), mất 3 giờ 39 phút. Artyomovsky đến Bodaybo (cũng qua Artoma Sergeyeva), mất 1 giờ 23 phút. Balakhninskiy đến Bodaybo, mất khoảng 30 phút. Để phục vụ việc đi lại, Bodaybo có một số dịch vụ taxi (Sibir' và Marshrutnoye) cũng như nhiều điểm dừng xe buýt trên khắp địa bàn. 57.845954629514154Bảo tàng Lịch sử Địa phương1 Bảo tàng Lịch sử Địa phương (Краеведческий музей), 81 đường Stoyanovicha, ☎ +7 395 615-22-75. 57.84380757421521Tượng đài \"Nơi thành lập Bodaybo\"2 Tượng đài \"Nơi thành lập Bodaybo\" (Место основания Бодайбо). 57.852821665979235Tượng đài Bereznerovs3 Tượng đài Bereznerovs (Памятник Березнеровцам), trên đường Rozy Lyuksemburg. 57.84602Tượng đài \"Những nhà thám hiểm\"4 Tượng đài \"Những nhà thám hiểm\" (Памятник старателям). 57.84662Tượng đài Lenin5 Tượng đài Lenin (Памятник Ленину). 57.84928303224646Rạp chiếu phim Vitim1 Rạp chiếu phim Vitim (Витим), 41 đường Uritskogo (cách trung tâm thương mại Td 777 khoảng 71 km về phía tây bắc). 57.84960Thư viện thiếu nhi2 Thư viện thiếu nhi (Детская библиотека), cũng nằm trên đường Uritskogo. 57.845372513536404Tổ hợp thể thao3 Tổ hợp thể thao (Спорт Центр). 57.85521749421584Cửa hàng Raduga1 Cửa hàng Raduga, trên đường Oktyabr'skaya. 57.85317384276477Trung tâm thương mại Torgovyy Tsentr2 Trung tâm thương mại Torgovyy Tsentr, 59 đường Karla Libknekhta. Thứ 2 đến thứ 7: 09:00–19:00 (đóng cửa vào Chủ nhật). 57.851535373395315Cửa hàng Terem3 Cửa hàng Terem, 5 đường Petra Poruchikova. 57.84924601682843Cửa hàng Dary Altaya4 Cửa hàng Dary Altaya, ☎ +7 904 119-62-36. 57.850051013375264Cửa hàng Magazin \"Uyut\"5 Cửa hàng Magazin \"Uyut\", ☎ +7 395 615-22-33. 57.849068993004785Siêu thị Gastronom6 Siêu thị Gastronom (nằm rất gần trung tâm thương mại Td 777). 57.848937686100534Trung tâm thương mại Td 7777 Trung tâm thương mại Td 777. 57.84968562343812Cửa hàng Bol'shoy Avtomobil'nyy Magazin8 Cửa hàng Bol'shoy Avtomobil'nyy Magazin, 42 đường Irkutsk, ☎ +7 950 081-67-67. Thứ 2 đến thứ 7: 09:00–18:00. Chủ nhật: 10:00–16:00. 57.85426059023329Nhà hàng Mario1 Nhà hàng Mario, ☎ +7 924 549-23-88. Chuyên phục vụ pizza. 57.84893688886972Nhà hàng Noy2 Nhà hàng Noy, trên đường Karla Libknekhta (cách cửa hàng Delikates 58 m về phía tây nam). 57.848782674803765Nhà hàng Master Gril'3 Nhà hàng Master Gril', 22A đường Uritskogo, ☎ +7 950 093-21-89. 57.85643328744293Quán cà phê Zolotoye Runo1 Quán cà phê Zolotoye Runo, ☎ +7 924 603-11-11. Thứ 2, thứ 4, thứ 5: 09:00–22:00. Thứ 3, thứ 6, Chủ nhật: 09:30–23:00. Thứ 7: 10:00–00:00. 57.846901300052835Quán cà phê K'yanti2 Quán cà phê K'yanti, ☎ +7 908 774-95-35. Thứ 2 đến thứ 5: 12:00–23:00. Thứ 6 đến Chủ nhật: 12:00–00:00. 57.841605454989086Quán cà phê Golden3 Quán cà phê Golden, 50 đường Stoyanovicha. 57.84759142393587Quán cà phê Fortuna4 Quán cà phê Fortuna, trên đường Mira. 57.846201082947445Quán cà phê Pristan'5 Quán cà phê Pristan', 44 đường Stoyanovicha, ☎ +7 395 615-28-78. Thứ 3 đến Chủ nhật: 17:00–02:00 (đóng cửa vào thứ 2). 57.85190161849373Quán cà phê Bagira6 Quán cà phê Bagira. Thứ 2 đến thứ 6: 07:00–19:00. Thứ 7: 08:00–17:00. Chủ nhật: 09:00–17:00. 57.84641406807991Quán bar Tartuga7 Quán bar Tartuga. 57.84707236290909Quán trọ Tayga1 Quán trọ Tayga, ☎ +7 950 111-55-11. Có xe đưa đón ra sân bay (chỉ mất khoảng 5 phút di chuyển). 57.848260074821575Quán trọ Karla Libknekhta 172 Quán trọ Karla Libknekhta 17, 17 đường Karla Libknekhta, ☎ +7 914 948-11-85. 57.850018518504044Nhà khách Skazka3 Nhà khách Skazka, 75 đường Karla Libknekhta, ☎ +7 902 515-64-24. 57.853101261947685Khách sạn Narym Kala4 Khách sạn Narym Kala, 93 đường Karla Libknekhta. 57.85836954368127Khách sạn Georgiya D'yachenko5 Khách sạn Georgiya D'yachenko, 17 đường Pervomayskaya. 57.856343402459366Khách sạn Obshchezhitiye Pao Vysochayshiy6 Khách sạn Obshchezhitiye Pao Vysochayshiy, 11 đường Nagornaya, ☎ +7 914 910-36-19. 57.84826077749381Bệnh viện huyện1 Bệnh viện huyện (Центральная районная больница), 6 đường Let Pobedy, ☎ +7 395 615-10-77. 57.84986221674134Hiệu thuốc OOO Doverie2 Hiệu thuốc OOO Doverie, trên đường Karla Libknekhta. 08:00–19:00 hàng ngày. Khu bảo tồn thiên nhiên Vitim, cách đó 180 km về phía tây nam Miệng núi lửa Patomskiy, cách đó 360 km", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Thanbyuzayat", "role": "user" }, { "content": "Thanbyuzayat (tiếng Miến Điện: သံဖြူဇရပ်မြို့; tiếng Môn: ဇြပ်ဗု) thuộc bang Mon tại Đông Nam Myanmar. Thanbyuzayat có nghĩa là Tin Shelter. Trong Đệ Nhị Thế chiến, Thanbyuzayat từng là điểm dừng cuối về phía Tây của Đường sắt Thái Lan - Miến Điện, nối với đường sắt ven biển trước chiến tranh giữa Ye và Yangon. 15.962014Trạm xe buýt chính Thanbyuzayat1 Trạm xe buýt chính Thanbyuzayat được xây gần đây, tính đến năm 2017. 15.974077Ga xe lửa Thanbyuzayat2 Ga xe lửa Thanbyuzayat gần nghĩa trang WW2. 15.9557807The Death Railway Museum1 The Death Railway Museum. Mở cửa năm 2016. Mang lại cái nhìn sâu sắc về lịch sử của tuyến đường sắt Miến Điện - Xiêm. (cập nhật vào tháng 4 2017) 15.97263Nghĩa trang chiến tranh Thanbyuzayat2 Nghĩa trang chiến tranh Thanbyuzayat. Nơi chôn cất của 3.617 cựu tù nhân chiến tranh, người đã làm việc trên tuyến đường sắt Xiêm - Miến Điện. (cập nhật vào tháng 4 2017) 15.9643407Sweetheart Guesthouse1 Sweetheart Guesthouse. Nhà nghỉ ở trung tâm thị trấn. (cập nhật vào tháng 4 2017) 15.9576833Unknown Hotel2 Unknown Hotel. Các phòng cơ bản có vòi sen và máy lạnh. 12.000 Kyat cho phòng đôi. (cập nhật vào tháng 4 2017) 15.9536089Train Guesthouse3 Train Guesthouse. Đến tháng 12 năm 2016, nhà nghỉ này chưa mở cửa. Vui lòng cập nhật. (cập nhật vào tháng 4 2017) Kyaikkami Mawlamyine Dawei", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Yakutia", "role": "user" }, { "content": "Yakutia (tiếng Nga: Яку́тия), còn được gọi là Cộng hòa Sakha, là một chủ thể liên bang nằm ở vùng Viễn Đông Nga. Nó rộng hơn 3 triệu km2, chiếm khoảng 18% diện tích nước Nga. Thủ đô của nước cộng hòa là Yakutsk. 62.033333Yakutsk1 Yakutsk—thủ đô của nước cộng hòa, nằm bên bờ sông Lena 60.733333Lensk2 Lensk—có nhiều trữ lượng kim cương 56.683333Neryungri3 Neryungri—đô thị lớn thứ hai của Yakutia 63.28106Nyurba4 Nyurba—nằm trên sông Vilyuy 67.55102Verkhoyansk5 Verkhoyansk—một trong những nơi lạnh nhất thế giới 58.60603Aldan6 Aldan—một đô thị khai thác vàng và mica 76.733333Đảo Bennett1 Đảo Bennett 60.948444Công viên cột thiên nhiên Lena2 Công viên cột thiên nhiên Lena 75.266667Quần đảo Tân Siberia3 Quần đảo Tân Siberia Yakutia cung cấp một lượng khoáng sản rất lớn (chủ yếu là kim cương, vàng và thiếc) cho toàn nước Nga. Vùng này trải dài trên ba múi giờ là UTC+9 (bao gồm thủ đô Yakutsk), +10 và +11. Người dân ở nước cộng hòa theo Chính thống giáo Nga (37,8%), Hồi giáo (1,4%) và Shaman giáo (13%). Hai ngôn ngữ phổ biến nhất ở Yakutia là tiếng Sakha (với một lượng lớn từ có nguồn gốc Mông Cổ, được sử dụng bởi khoảng 450.000 người) và tiếng Nga. Một số hãng hàng không như Yakutia Airlines hay Polar Airlines sẽ phục vụ các chuyến bay đến Yakutsk, Neryungri, Lensk, Aldan, Nyurba và Tiksi. Các chuyến tàu sẽ đến Neryungri, Aldan, Tommot và Nizhny Bestyakh trên tuyến đường sắt Amur-Yakutsk. Tuyến đường bộ duy nhất nối các vùng khác với Yakutia là M56 (chủ yếu được lát đá dăm, ngoại trừ một số đoạn được trải nhựa). Nó đã được cải tạo trong thời gian gần đây. Một lựa chọn phổ biến trong những tháng mùa hè là đi thuyền dọc theo sông Lena. Bạn có thể thuê du thuyền ở Yakutsk. Giá để đi thuyền đến Lensk là 4000 rúp (mất 32 giờ) và Tiksi là 12000 rúp (mất 5 ngày). Bạn cần liên hệ với cảng sông Yakutsk (+7 4112 21-90-13) để biết thêm về lịch trình đi lại. Người dân địa phương có nhiều món ăn như stroganina (lát cá sống đông lạnh), indigirka (các khối cá đông lạnh được ướp với hành, muối, tiêu,...) và bánh mì. Các loại đồ uống phổ biến nhất tại Yakutia là rượu vodka, kumis (sữa ngựa lên men) và suorat (sữa chua). Có rất nhiều gấu dọc theo đường cao tốc. Đôi khi chúng sẽ tấn công những khách du lịch đi ngang qua, vì vậy cần giữ khoảng cách. Rắn hoang cũng là một nguy cơ đáng chú ý ở Yakutia, đặc biệt là trong mùa hè. Nếu bị rắn cắn, bạn cần phải điều trị cấp tốc.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Sal Khan", "role": "user" }, { "content": "Salman Amin Khan (sinh ngày 11 tháng 10 năm 1976), thường được biết đến với tên gọi Sal Khan, là một nhà giáo dục người Mỹ, nhà sáng lập của Khan Academy. Khi bạn để học sinh làm việc theo tiến độ riêng của từng em -- và chúng ta vẫn thấy lần này qua lần khác -- bạn thấy có những em cần thêm một chút thời gian cho khái niệm này hay khái niệm kia, nhưng một khi chúng vượt qua được khái niệm đó, chúng sẽ vượt lên phía trước. Và những em mà sáu tuần trước bạn từng nghĩ chúng chậm hiểu, giờ đây bạn sẽ nghĩ chúng có tài. Và bạn chứng kiến điều này lần này qua lần khác. Và nó khiến bạn thực sự tự hỏi bao nhiêu những danh hiệu có thể rất nhiều người trong chúng ta được hưởng thực ra chỉ là do sự trùng khớp ngẫu nhiên của thời gian. Salman Khan: Đổi mới giáo dục bằng video (2011) Wikipedia có bài viết về: Sal Khan", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Dalanzadgad", "role": "user" }, { "content": "Dalanzadgad là thủ phủ của tỉnh Ömnögovi ở Mông Cổ, cách Ulaanbaatar 575 km về phía nam. Dalanzadgad là cơ sở cho các cuộc thám hiểm tại Vườn quốc gia Gobi Gurvan Saikhan. Đồng thời, đây là một nơi tốt để tích trữ thực phẩm cho chuyến du ngoạn của bạn vào sa mạc. Dalanzadgad là một trong những thành phố có diện tích lớn nhất Mông Cổ, với 476 km2. Nó nằm trên độ cao khoảng 1.470 m so với mực nước biển. Theo thống kê năm 2017, thành phố có 24.863 cư dân. Phía đông Dalanzadgad là mỏ khoáng sản Tavan Tolgoi thuộc huyện Tsogttsetsii. Đây là một trong những mỏ than nhiệt và luyện cốc lớn nhất thế giới. Nơi này được thành lập vào năm 1931 và đã phát triển mạnh mẽ kể từ đó. Dalanzadgad có khí hậu sa mạc lạnh (Köppen BWk) với mùa đông lạnh giá và mùa hè ấm áp. Theo tiêu chuẩn của Mông Cổ, đây là một trong những nơi ấm nhất trong cả nước vào mùa đông. Cùng với Tsetserleg và Arvayheer, nó ấm hơn Hohhot vào tháng 1 năm 2014 và năm 2015. Có một tuyến xe buýt hàng ngày khá nhanh và hiệu quả từ Ulaanbaatar lúc 08:00 và 16:00 (đi trong khoảng 10 giờ với giá là 28.000 ₮ (tính đến tháng 1 năm 2015)). Xe khởi hành tại bến xe buýt Bayanzurkh mà bạn có thể đến bằng xe buýt điện số 4 hoặc xe buýt thành phố số 30 từ quảng trường Chinggis. Hỏi nhân viên xe buýt; họ sẽ cho bạn biết khi nào nên xuống xe. Xe buýt nhỏ (được gọi là \"Porgon\" và \"Mikr\") rời khỏi khu chợ ở Ulaanbaatar (Narantuul Zakh) khi chúng đã đầy chỗ (mỗi xe có thể chứa tới 16 người), thường vào buổi chiều từ 12: 00-17:00 và có giá khoảng 30.000 ₮. 43.60639229566444Sân bay Dalanzadgad1 Sân bay Dalanzadgad (IATA: DLZ, ICAO: ZMDZ). Sân bay phục vụ công nhân tại một số mỏ lớn gần đó và thường sử dụng máy bay lớn hơn các chuyến bay nội địa khác ở Mông Cổ. Nó có đường băng dài thứ 2 ở Mông Cổ sau sân bay quốc tế Thành Cát Tư Hãn. Theo thống kê năm 2012 của Cục Hàng không Dân dụng Mông Cổ, sân bay đã phục vụ khoảng 40.000 hành khách. AeroMongolia, ☎ +976 11 330373 (Ulaanbaatar), +976 9606 0666 (Dalanzadgad), e-mail: dalanzadgad@aeromongolia.mn. 09:00-18:00 (từ thứ Hai đến thứ Sáu). Nó thường rẻ hơn, nhưng sử dụng máy bay cũ hơn. Phí cho hành khách nước ngoài cao gấp đôi so với người Mông Cổ. Các máy bay hoạt động mọi ngày trong tuần trong suốt mùa hè. Hunnu Air (Trụ sở nằm trong ngân hàng Golomt), ☎ +976 7000 1111 (Ulaanbaatar), +976 7053 4422 (Dalanzadgad), e-mail: info@hunnuair.com. Có các chuyến bay đến Ulaanbaatar mọi ngày trong tuần vào mùa hè. Vào mùa đông, chúng chỉ hoạt động trong thứ Hai, thứ Tư và thứ Sáu. Có một dịch vụ taxi sẽ đưa bạn đến các địa điểm khác nhau trong Dalanzadgad với giá 1000 ₮ (+976 1900 1565 - khoản phí 500 ₮ sẽ được cộng vào tổng phí của bạn nếu bạn gọi). Giá vé ra bến xe là 2000 ₮; còn vé đến sân bay là 5000 ₮. Thành phố này không lớn lắm nên bạn cũng có thể đi bộ. Hành trình sẽ mất từ 20 đến 45 phút tùy thuộc vào địa điểm bạn muốn đến. Phần lớn khách du lịch thường khám phá khu vực ngoại ô (bao gồm cảnh quan sa mạc và các loài động vật hoang dã) chứ không dành quá nhiều thời gian tại khu trung tâm của Dalanzadgad. 43.57167765898301Đền thờ Phật giáo Dalanzadgad1 Đền thờ Phật giáo Dalanzadgad (Маанийн хийд) (nằm gần trung tâm thương mại lớn Tsoglog Aguulakh Khudaldaa và trạm xăng Petrovis). Tu viện này có lịch sử lâu đời và kiến trúc khá độc đáo. 43.57355713904331Tượng kỵ sĩ cưỡi ngựa2 Tượng kỵ sĩ cưỡi ngựa (nằm cạnh khách sạn Gobi Sands). 43.57410483842335Bảo tàng tỉnh Ömnögovi3 Bảo tàng tỉnh Ömnögovi (nằm cạnh khách sạn Gobi Sands), ☎ +976 7053 3871. Thứ 2 đến thứ 6: 09:00–18:00 (đóng cửa vào hai ngày cuối tuần). Điểm nhấn chính của bảo tàng này là những bộ xương khủng long. Có khá nhiều bộ chỉ có vài ngón chân, ngón tay và trứng. Những hiện vật khác được trưng bày gồm có: một con kền kền nhồi bông khổng lồ, những cuộn tranh đẹp với đề tài Phật giáo và cây sáo truyền thống. 2.000 ₮. Tu viện Dungeneegiin Khiid (Дүнгээгийн хийд) (nằm ở phía nam thành phố). Tu viện nhiều khả năng được xây dựng vào năm 1830 bởi tu sĩ Phật giáo Danzanravjaa. Nó bao gồm một ngôi đền chính lớn, ba ngôi đền nhỏ hơn ở trung tâm với bảy ngôi đền khác xung quanh chúng. Một bảo tháp mới đã được xây dựng gần khu vực này. 43.587231538707066Trung tâm văn hóa & giải trí tỉnh Ömnögovi4 Trung tâm văn hóa & giải trí tỉnh Ömnögovi (nằm ở phía bắc thành phố). 18:00–00:00 hàng ngày. Tại đây, bạn có thể chiêm ngưỡng những bức tượng khủng long với kích thước thật. Trung tâm này cũng có những đài phun nước khá ấn tượng, chúng có thể phát ra ánh sáng đầy màu sắc vào ban đêm. 43.49135657880102Hẻm núi Khermen tsav5 Hẻm núi Khermen tsav (nằm cách Dalanzadgad 450 km). Đây là một hẻm núi màu đỏ kéo dài 15-20 km. Cách đây 65-250 triệu năm Khermen tsav là một đáy đại dương. Sau khi khô kiệt, gió và nước xói mòn hàng triệu năm đã hình thành nên hẻm núi này với bề mặt như trên mặt trăng. Địa danh này được biết đến với những phát hiện về hóa thạch và trứng khủng long. Bộ xương hoàn chỉnh đầu tiên của một con khủng long được tìm thấy tại đây. 43.56480307903844Cưỡi lạc đà1 Cưỡi lạc đà (ở vùng ngoại ô). Việc cưỡi lạc đà có thể được sắp xếp với một số người dân địa phương nếu bạn thương lượng tốt. Họ sẽ sẵn sàng cung cấp cho bạn lạc đà giá rẻ tùy thuộc vào cơ sở khách sạn khác nhau. 43.57356946830782Rạp chiếu phim Galaxy2 Rạp chiếu phim Galaxy (cách khách sạn Gobi Sands 165 m). Một tòa nhà hai tầng màu hồng với những bộ phim Mông Cổ mới nhất và một bãi đỗ xe khá lớn. Đây là rạp chiếu phim duy nhất trong thành phố. 43.57291019608417Thư viện tỉnh Ömnögovi3 Thư viện tỉnh Ömnögovi (Өмнөговь аймгийн Төв номын сан), ☎ +976 9646 9192. Thứ 2 đến thứ 6: 09:00–18:00 (đóng cửa vào hai ngày cuối tuần). 43.57644489359627Sân vận động Ömnögovi4 Sân vận động Ömnögovi (Цэнгэлдэх хүрээлэн Өмнөговь) (nằm cạnh quảng trường Ajnai). 43.56941733193956Phòng tập thể dục Sky Gobi5 Phòng tập thể dục Sky Gobi (cách sân vận động hơn 800 m về phía nam, gần cửa hàng M&S). Dalanzadgad có rất nhiều cửa hàng, chợ, siêu thị và trung tâm thương mại. Chúng thường bán nhiều loại mặt hàng khác nhau như hoa quả, bánh kẹo, đồ uống, giày dép, sách vở, quà lưu niệm, quần áo và các đồ tạo tác thủ công của người dân địa phương. Tuy nhiên, một số mặt hàng có thể không sẵn có hoặc thiếu hụt. Thành phố cũng có một số ngân hàng nơi chấp nhận các loại thẻ ATM và hỗ trợ việc thu đổi ngoại tệ. Chi nhánh của Ngân hàng Nhà nước Mông Cổ tại Dalanzadgad nằm trên tuyến đại lộ chính, cạnh quán rượu Marvel. 43.57651360345246Siêu thị Nomin1 Siêu thị Nomin (Номин супермаркет), ☎ 1800 2888NOCC. Thứ 2 đến thứ 6: 08:45–22:00. Thứ 7 và Chủ nhật:. Đây là địa điểm thích hợp nhất tại Dalanzadgad để mua bánh mỳ truyền thống, thịt tươi, sữa và các loại đồ uống có ga như Fanta hay Pepsi. Siêu thị có một dịch vụ giao hàng hoạt động trong ngày. Phía bên ngoài tòa nhà lớn màu vàng này là một bãi đỗ xe rất rộng. 43.571173609044976Siêu thị Bayantökhöm2 Siêu thị Bayantökhöm, nằm ở xã 3-r (nằm gần siêu thị Maral), ☎ +976 8917 8899. Thứ 2: 09:00–22:00. Thứ 3 đến Chủ nhật: 09:00–23:00. Bán giày thể thao và các loại phụ kiện. 43.57119756175827Trung tâm thương mại Malchin Delgüür3 Trung tâm thương mại Malchin Delgüür (Худалдааны төв Малчин Дэлгүүр), ☎ +976 8901 0011. 08:00–21:30 hàng ngày. Bán các dụng cụ nông nghiệp và nông sản. 43.57132194992635Cửa hàng Ochir Tavilgyn Delgüür4 Cửa hàng Ochir Tavilgyn Delgüür (Очир тавилгын дэлгүүр) (cách Malchin Delgüür khoảng 136 m về phía tây). Có một vài nhà hàng tốt trong thành phố. Hầu hết các khách sạn sẽ có một nhà hàng. Có một vài siêu thị nơi bạn có thể mua đồ ăn. 43.5701244944609Nhà hàng Terguun Zoog1 Nhà hàng Terguun Zoog (Тэргүүн зоог). Nhà hàng có thực đơn đa dạng bao gồm khushuur (bánh kếp chiên) có trang trí, đùi gà, thịt viên và cà rốt thái mỏng. Các món ăn tại đây có nhiều mức giá khác nhau, ví dụ khushuur có giá là 10.000 ₮ trong khi cơm gà là 8.000 ₮. 43.570948877432954Nhà hàng Pizza gà2 Nhà hàng Pizza gà (nằm cạnh cửa hàng Sparkle.co), ☎ +976 8818 5878. Một nhà hàng nhỏ chuyên phục vụ đồ ăn nhanh. Có dịch vụ giao hàng. 43.56697487154099Nhà hàng Otgonchuluun3 Nhà hàng Otgonchuluun (Отгончулуун ресторан) (từ nhà hàng Khan Bolor, đi thêm 160 m nữa về phía đông). Một nhà hàng bình dân và phù hợp cho trẻ em. Nơi này cũng phục vụ đồ ăn mang đi. 43.56725854944463Nhà hàng Khan Bolor4 Nhà hàng Khan Bolor (nằm trong khách sạn cùng tên. ), ☎ +976 9921 0330. 10:00–21:30 hàng ngày (thứ 3: 09:00–22:00). Nhà hàng này tương đối sang trọng và phục vụ nhiều món khác nhau như cơm trắng và súp rau củ. 43.55990809263096Nhà hàng Zegestei5 Nhà hàng Zegestei (Зэгэстэй). Có nhiều loại bánh truyền thống của Mông Cổ. 43.573802896300805Nhà hàng Khishig Zoog6 Nhà hàng Khishig Zoog, ☎ +976 8840 7060. Thứ 2 đến thứ 6: 09:00–22:00. Thứ 7: 09:00–00:00 (đóng cửa vào Chủ nhật). Các phần cơm tại đây thường có thêm một vài lát cắt ớt ngọt và thịt nướng xiên que. 43.57445074632412Nhà hàng Bayanburd7 Nhà hàng Bayanburd (nằm cạnh khách sạn Dalanzadgad). 10:00–22:30 hàng ngày. Phục vụ món gà cay kiểu Hàn. 43.57252896050542Nhà hàng Hot Aia8 Nhà hàng Hot Aia. Dành cho các gia đình. Bia tươi chỉ có tại quán rượu Marvel. Việc lựa chọn cocktail hoặc đồ uống hỗn hợp tại các khách sạn sẽ rất hạn chế. 43.57256350518183Quán rượu Marvel1 Quán rượu Marvel. 43.5735364328461Quán cà phê Street 272 Quán cà phê Street 27, ☎ +976 8991 8991. Thứ 2 đến thứ 7: 07:00–22:00 (đóng cửa vào Chủ nhật). 43.57686905442554Quán bar Dudu3 Quán bar Dudu (nằm ở phía tây bắc của sân vận động). 43.58744076277614Quán cà phê Teme Tomo4 Quán cà phê Teme Tomo, ☎ +976 8922 6389. 10:00–19:00 hàng ngày (đóng cửa vào thứ 3). 43.57191086551409Quán cà phê Grande5 Quán cà phê Grande (nằm trong siêu thị Maral). 43.573558859333815Quán cà phê Bitel6 Quán cà phê Bitel. Một quán cà phê bình dân. 43.574602205677145Quán cà phê Bee Happy7 Quán cà phê Bee Happy, ☎ +976 8667 1999. Đây là những khách sạn lớn. 43.574094290365466Khách sạn Dalanzadgad1 Khách sạn Dalanzadgad (cách siêu thị Tsogjavkhlan khoảng 139 m về phía đông bắc), ☎ +976 7053 3355. Khách sạn có thể cung cấp xe đưa đón ra sân bay giúp bạn, thường chỉ mất 10 phút di chuyển. Nó cũng có một nhà hàng, nơi phục vụ các món ăn của Hàn Quốc như thịt lợn cay, thịt bò và trứng chiên. Mỗi phòng nghỉ có hai giường đơn và một chiếc tủ để đồ nhỏ. Nhân viên rất thân thiện nhưng chỉ nói được tiếng Mông Cổ. 43.57132460295771Khách sạn Khan Uul2 Khách sạn Khan Uul (Хан уул зочид буудал) (từ khách sạn Dalanzadgad, đi thêm gần 400 m nữa về phía tây nam sẽ đến nơi), ☎ +976 7053 4999. Các tiện ích tại đây bao gồm nhà hàng, karaoke, Wi-Fi miễn phí và dịch vụ giặt ủi (không bao gồm bể bơi). Khách sạn cũng phù hợp với trẻ em. Mỗi phòng có một giường đôi, ghế bành và một bức tranh phong cảnh. Cơ sở vật chất tại đây nhìn chung có phần hiện đại hơn so với khách sạn Dalanzadgad. 43.573915436942116Khách sạn Gobi Sands3 Khách sạn Gobi Sands, ☎ +976 7053 0024. Có Wi-Fi, bãi đỗ xe lớn, nhà hàng (trên tầng 7, phục vụ các món ăn địa phương như súp thịt cừu và mỳ cừu) và dịch vụ giặt ủi. Cũng như khách sạn Dalanzadgad, mỗi phòng nghỉ tại đây có hai giường đơn, mặc dù chúng thường rộng hơn và có cả ti vi màn hình phẳng. Các phòng tắm trong khách sạn đều có nước nóng và vòi hoa sen. Bạn có thể tìm thấy các khách sạn nhỏ hơn trong vùng lân cận thành phố. Những du khách ưa mạo hiểm và thiên nhiên thường cắm trại trên sa mạc Gobi thay vì ngủ trong khách sạn. Những khu cắm trại chính của thành phố chủ yếu mở cửa trong mùa hè, khi lượng khách du lịch cao nhất trong năm. Hãy đề phòng với những cơn bão cát lớn cũng như rắn độc nếu bạn đến khu vực này. 43.58657258348847Khu cắm trại Chimgee4 Khu cắm trại Chimgee (Chimgee's Guesthouse), ☎ +976 9905 5366. Đây là một khu cắm trại theo phong cách du mục truyền thống. Bên trong mỗi lều sẽ có một chiếc giường đôi và thảm trải sàn có hoa văn rực rỡ. 43.61215907505186Khu cắm trại Saijrakh Gobi5 Khu cắm trại Saijrakh Gobi (Saijrakh Gobi tourist camp) (cách sân bay gần 1 km về phía tây bắc), ☎ +976 9505 0300. 43.56559295764041Khu cắm trại Dalanzadgad6 Khu cắm trại Dalanzadgad, trên đường Tugul (cách quán cà phê Steam chừng 535 m), ☎ +976 8034 1188. Khu trại thông thoáng, sạch sẽ và có phục vụ thức ăn. 43.57422333222021Bệnh viện Thành phố Dalanzadgad1 Bệnh viện Thành phố Dalanzadgad (Даланзадгад Нэгдсэн Эмнэлэг). Thứ 2 đến thứ 6: 08:00–18:00 (đóng cửa vào hai ngày cuối tuần). 43.5684889192751Trung tâm Y tế Unu-Orshikh2 Trung tâm Y tế Unu-Orshikh, nằm ở xã 3-r (cách nhà hàng Terguun Zoog khoảng 193 m về phía tây nam). 43.57206022888164Hiệu thuốc Undar3 Hiệu thuốc Undar (Ундар эмийн сан), ☎ +976 8928 1422. 43.56999251826601Hiệu thuốc Altan ündes4 Hiệu thuốc Altan ündes (Алтан үндэс эмийн сан). 43.56400670625129Hiệu thuốc Enkhmend5 Hiệu thuốc Enkhmend, ☎ +976 8928 8855. Thứ 2 đến thứ 6: 09:00–18:00 (đóng cửa vào hai ngày cuối tuần). Có hai chuyến xe buýt hàng ngày đến Ulaanbaatar lúc 08:00 và 16:00 (đi trong khoảng 10 giờ với giá là 28.000 ₮ (tính đến tháng 11 năm 2015)). Nó xuất phát từ rìa phía bắc của thành phố, bên cạnh công viên dành cho trẻ em. Các xe buýt nhỏ đến Ulaanbaatar bắt đầu từ chợ Dalanzadgad hoặc siêu thị Nomin. Vườn quốc gia Gobi Gurvan Saikhan nằm rất gần thành phố. Bạn có thể đến đây nếu muốn tiếp tục khám phá những đụn cát, thung lũng và hóa thạch khủng long. Sainshand, một thành phố công nghiệp đang phát triển thuộc tỉnh Dornogovi. Tại đây có một tu viện cổ và bảo tàng lịch sử Danzanravjaa. Biên giới phía nam với Nội Mông, Trung Quốc.", "role": "assistant" } ]

[ { "content": "You are a helpful and knowledgeable assistant. Give it a title and your task is to honestly answer information from encyclopedic knowledge.", "role": "system" }, { "content": "Hutag-Ondor", "role": "user" }, { "content": "Hutag-Ondor (tiếng Mông Cổ: Хутаг-Өндөр, ᠬᠤᠲᠤ ᠭᠥᠨᠳᠦᠷ) là một thị trấn nhỏ ở tỉnh Bulgan, Bắc Mông Cổ. Nó nằm trên sông Selenge, cách thủ đô Ulaanbaatar khoảng 461 km vê phía tây bắc. Hutag-Ondor là nơi sinh của nhà cách mạng Khatanbaatar Magsarjav (1877–1927). Ông là một nhân vật quan trọng trong cuộc chiến giành độc lập của Mông Cổ hồi đầu thế kỷ 20. Khutag-Öndör có khí hậu lục địa ẩm (phân loại khí hậu Köppen Dwb) với mùa hè ấm áp, nhiều mưa trong khi mùa đông rất khô và lạnh. Để đến Hutag-Ondor, bạn cần thuê xe jeep từ những thành phố lân cận như Mörön, Bulgan hoặc Erdenet. Hành trình sẽ mất từ 1 đến 3 tiếng, tùy thuộc vào tình hình giao thông giữa các tỉnh. Giá thuê xe không đắt lắm. 49.39115156901258Tượng đài Kỵ sĩ1 Tượng đài Kỵ sĩ (Баатруудын хөшөө) (nằm trong một quảng trường nhỏ, cách trung tâm thị trấn khoảng 515 m về phía nam). 49.39645Phế tích Baibalik2 Phế tích Baibalik (cách trung tâm thị trấn 14 km về phía tây). Khi Hutag-Ondor được cai trị bởi người Đột Quyết (555-840), thành phố này đã được xây dựng. Địa điểm này được chính phủ Mông Cổ công nhận là Di tích Lịch sử từ năm 1998. Hiện nay, phần lớn Baibalik đã sụp đổ, tuy nhiên phần phía đông và phía bắc của nó vẫn tồn tại. 49.43629770295787Namnan Uul3 Namnan Uul (Намнан Уул). Đây là một khu bảo tồn thiên nhiên với hệ thực vật (bao gồm thông, địa y, rêu và tùng la hán) và động vật (bao gồm hươu, nai, lợn rừng, hươu xạ và chim sẻ) phong phú. 49.22541309973728Khanjargalant Uul4 Khanjargalant Uul (Ханжаргалант уул). Đỉnh núi cao nhất của khu bảo tồn là Sharilt (2069 m). Khu vực xung quanh đỉnh Sharilt được biết đến với hơn 30 loài thảo dược quý có nguy cơ tuyệt chủng. 49.90431664417679Büteeliin Nuruu5 Büteeliin Nuruu (Бүтээлийн Нуруу). Đây là khu bảo tồn thiên nhiên lớn nhất của tỉnh Bulgan, nằm trên biên giới với Buryatia, Nga. 49.4709326122507Cưỡi ngựa1 Cưỡi ngựa (gần khu bảo tồn Namnan Uul), ☎ +976 9880 0988. Dịch vụ du lịch Bayan Moilt có thể giúp bạn thuê ngựa đi dạo. 49.386027742693834Câu cá và chèo thuyền2 Câu cá và chèo thuyền (trên sông Selenge, chảy qua khu vực phía nam thị trấn). 49.42451349297867Leo núi3 Leo núi (cách đó 34 km về phía đông). Có rất nhiều ngọn núi xung quanh thị trấn, nhưng Burgatay được đánh giá là phù hợp nhất. 49.3937487565831Siêu thị Buyantogtokh1 Siêu thị Buyantogtokh (Буянтогтох супер маркет-дэлгүүр), ☎ +976 8000 4513. 49.396373693079745Nhà hàng Yanztai Zoogiin Gazar1 Nhà hàng Yanztai Zoogiin Gazar (Янзтай зоогийн газар), ☎ +976 8084 5252. 49.37549430854243Nhà hàng Arvai Zoogiin Gazar2 Nhà hàng Arvai Zoogiin Gazar (Арвай зоогийн газар). 49.40682563158523Quán cà phê Byalkham Undes1 Quán cà phê Byalkham Undes (Бялхам Үндэс ТББ), ☎ +976 9997 0687. Thứ 3 đến thứ 6: 07:00–21:00. Thứ 7 và Chủ nhật: 10:00–20:00 (đóng cửa vào thứ 2). Đây là quán cà phê duy nhất trong thị trấn. 49.3929177960944Khách sạn Jiggur1 Khách sạn Jiggur (cách bệnh viện huyện 110 m về phía bắc). Có một nhà hàng nhỏ trong khuôn viên. 10 USD. 49.379366014460146Khách sạn Baatar Van2 Khách sạn Baatar Van, ☎ +976 9404 0784. Có Wi-Fi, TV màn hình phẳng, giường đôi, sân bóng đá và sân thượng. 48.95047999375006Khách sạn Altan Undarga3 Khách sạn Altan Undarga, ☎ +976 9435 1102. 48.946342236335816Khu cắm trại Ihkt Tour4 Khu cắm trại Ihkt Tour (nằm gần bờ sông Khanui). 49.048869Khu cắm trại Telhj Gurt5 Khu cắm trại Telhj Gurt (cách trung tâm thị trấn 41 km về phía đông nam), ☎ +976 9909 8413. 49.28636481261511Khu cắm trại Ikh Bulag6 Khu cắm trại Ikh Bulag, ☎ +976 8910 8855. Các chòi nghỉ tại đây được làm bằng gỗ, có đầy đủ tiện nghi nhưng hơi chật chội. 49.39204853990257Bệnh viện huyện Hutag-Ondor1 Bệnh viện huyện Hutag-Ondor (Сум Дундын Эмнэлэг) (cách trung tâm thị trấn 1 km về phía đông nam). Đây là cơ sở y tế duy nhất trong thị trấn. Tỉnh lỵ Bulgan, cách đó 143 km về phía đông nam. Thành phố này được biết đến với lăng mộ Khatanbaatar Magsarjav, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia và khu bảo tồn Uran Togoo. Các đô thị Mörön và Khatgal ở tỉnh Hövsgöl láng giềng. Thành phố du lịch Tsetserleg, thủ phủ tỉnh Arkhangai. Hành trình sẽ mất khoảng 3-4 tiếng.", "role": "assistant" } ]