Datasets:

long292

/

PADNCH_5

like 0

Dĩ Phạm Sư Mạnh vi Nhập nội hành khiển tri Khu Mật viện sự .

Lấy Phạm Sư mạnh là Nhập nội hành khiển tri Khu mật viện sự.

Ngô Bệ tái suất chúng tụ Yên Phụ sơn thụ đại kì ư sơn thượng, tiếm vị yết bảng viết Chẩn cứu bần dân.

Ngô bệ lại đem quân tụ họp ở núi Yên Phụ, dựng cờ lớn ở trên núi, tiếm sưng vị hiệu, yết bảng nói cứu giúp dân nghèo.

Đông thập nhất nguyệt, chiếu chư lộ an phủ sứ suất phong đoàn đội quân nhân bổ đạo.

Mùa đông, tháng 11, xuống chiếu cho An phủ sứ các lộ đem quân các đội phong đoàn đi bắt giặc cướp.

Thời Minh chủ dữ Trần Hữu Lượng tương trì vị quyết thắng phụ.

Bấy giờ, vua Minh cầm cự với Trần Hữu Lượng chưa phân được thua.

Đế khiến Lê Kính Phu sứ Bắc chiêm hư.

Vua sai Lê Kính Phu sang sứ phương Bắc để xem hư

Hạ tứ nguyệt, Chiêu Từ Hoàng thái phi hoăng, truy tôn Chiêu Từ Hoàng Thái hậu.

Mùa hạ, tháng 4, ChiềuTừ Hoàng thái phi mất, được truy tôn là Chiêu Từ hoàng thái hậu .

Thu thất nguyệt, dĩ Đỗ Tử Bình vi Khu Mật viện sự .

Mùa thu, tháng 7, lấy Đỗ Tử Bình làm Khu mật viện sự.

Bát nguyệt, nhị thập thất nhật chí cửu nguyệt tam nhật, đại vũ thuỷ phiêu dân, cư xá, hoà cốc yêm tẩm .

Từ ngày 27 tháng 8 đến ngyà mồng 3 tháng 9, mưa to, nước lớn, trôi cả nhà cửa của dân, thóc lúa bị ngập.

Đông thập nguyệt, dĩ Phạm Sư Mạnh vi Hành Khiển tả ti lang trung, Lê Quát kiêm Hàn Lâm viện phụng chỉ.

Mùa đông, tháng 10, lấy Phạm Sư Mạnh làm Hành khiển tả ty lang trung, Lê Quát kiêm chức Hàn lâm viện phụng chỉ.

Thạc đẳng nhân kì tranh quốc chi dư thu đắc tam bách dư nhân .

Bọn Thạc nhân việc họ tranh nước với nhau thu được hơn 300 người.

Thập nhị nguyệt, chiếu vương hầu công chúa gia nô đề ngạch xưng hàm.

Tháng 12, xuống chiếu bắt gia nô của các vương hầu, công chúa đều phải thích chữ vào trán và phải gọi theo loại hàm.

đạo kiếp đại giả tội chi tiểu giả một quan.

giặc cướp, lớn thì trị tội, bé thì sung công.

Trần Hữu Lượng thoái cư Võ Xương, sử nhân lai khất sư.

Trần Hữu Lượng lưu giữ Vũ Xương, sai người sang ta xin quân .

Tam nguyệt, Chiêm Thành thảo tặc giá hải lược Dĩ Lí hải môn.

Tháng 3, giặc cỏ Chiêm Thành vượt biển đến cướp dân ở cửa biển Dĩ Lý .

Hạ ngũ nguyệt, dĩ Phạm A Song vi Lâm Bình phủ tri phủ .

Mùa hạ, tháng 5, lấy Phạm A Song làm tri phủ phủ Lâm Bình .

Thu thất nguyệt, Tạ Lai hữu tội phục tru.

Mùa thu, tháng 7, Tạ Lai có tội bị giết.

Nguyên Cát tác cổ truyền hí hữu Tây phương Vương Mẫu hiến bàn đào đẳng truyện.

Nguyên Cát sáng tác các vở tuồng truyện cổ, có các tích như Tây vương Mẫu hiến bàn đào.

Hạ tứ nguyệt, mệnh Đỗ Tử Bình định bổ Lâm Bìn, Thuận Hoá quân cập thiện hoàn Hoá Châu thành .

Mùa hạ, tháng 4, sai Đỗ Tử Bình duyệt bổ quân ở Lâm Bình, Thuận Hoá và đắp thành Hoá Châu.

Tự ngũ nguyệt chí thu thất nguyệt, hạn.

Từ tháng 5 đến tháng 7 mùa thu, hạn hán.

Chiếu miễn thiên hạ kim niên tô thuế chi bán .

Xuống chiếu miễn cho cả nước một nửa tô thuế năm ấy.

Bát nguyệt, dĩ Hành Khiển Phạm Sư Mạnh tri Khu Mật viện sự .

Tháng 8, lấy Hành khiển Phạm Sư Mạnh làm tri Khu mật viện sự.

Chiếu phú gia tiến túc chẩn bần dân, tứ tước hữu sai .

Xuống chiếu cho các nhà giàu dâng thóc để phát chẩn cho dân nghèo, ban tước theo thứ bậc khác nhau.

Dân hữu tật dịch tứ quan dược cập tiền mễ hữu sai.

Dân có ai ốm thì được ban thuốc uống công và tiền gạo, ít nhiều khác nhau.

Tam nguyệt, thí sĩ nhân, dĩ văn nghệ sung quán các.

Tháng 3, thi học trò, hỏi văn nghệ để lấy người bổ sung vào quán các.

Thí lại viên dĩ thư tả sung sảnh viện thuộc .

thi lại viên bằng viết chữ, lấy làm thuộc viên các sảnh, viện.

Hạ ngũ nguyệt, hoàn Trâu Canh tiền chức tước .

Mùa hạ, tháng 5, trả lại cho Trâu Canh chức tước cũ.

Lục nguyệt, một tịch Đại Lai xã trại chủ Ngô Dẫn gia.

Tháng 6, tịch thu gia sản của Ngô Dẫn, trại chủ xã Đại Lai.

Trì trung tích thạch vi sơn tứ diện các khai xuyên lộ thông lưu.

Trong hồ xếp đá làm núi, bốn mạch đều khai ngòi cho chảy thông nhau.

Trì thượng chủng tùng trúc tạp thụ cập kì hoa dị bôi trân cầm dị thú.

Trên bờ hồ trồng thông, tre và các thứ hoa thơm cỏ lạ.

Hạ tứ nguyệt, triệu Vĩnh An cung chính chưởng phụng ngự Bùi Khoan dữ chi.

Mùa hạ, tháng 4, gọi Cánh chưởng phụng cung Vĩnh An là Bùi Khoan cùng

Khoan dĩ kế trá ẩm tận bách thăng, Thưởng tước nhị tư .

Khoan lập mẹo uống vờ hết 100 thăng rượu, được thưởng tước 2 tư.

Lệnh dược quan Trâu Canh đẳng nhật dạ luân trực thị thang dược .

Sai quan thầy thuốc là bọn Trâu Canh thay nhau hầu thuốc thang.

Bát nguyệt, tuyển thiên hạ hoàng nam định tam đẳng quân ngũ tu chiến thuyền chiến khí dĩ phòng biên sự .

Tháng 8, chọn hoàng nam trong nước, định 3 bậc quân ngũ, sữa soạn thuyền chiến và vũ khí để phòng việc biên cương.

Đông thập nguyệt, Cung Túc vương Nguyên Dực tốt.

Mùa đông, tháng 10, Cung Túc Vương Nguyên Dục mất.

Tiên thị Hoá Châu tục mỗi niên xuân chính nguyệt hội sĩ nữ thu thiên ư BÀ Dương.

Trước đây, theo tục Hoá Châu, tháng giêng hàng năm, trai gái họp nhau ở Bà Dương chơi trò đánh đu.

Chiêm nhân ư tiền niên thập nhị nguyệt tiềm phục Hoá Châu nguyên đầu chí thị yểm chí lỗ lược nhân khẩu dĩ quy .

Người Chiêm đã nấp sẵn ở đầu nguồn Hoá Châu từ tháng 12 năm trước, đến khi ấy ập tới cướp bắt đem về.

Đông thập nhất nguyệt, chiếu Lạng Giang sơn liêu đẳng quân trấn thủ.

Mùa đông, tháng 11, xuống chiếu cho các quân Sơn Lão ở lạng Giang trấn giữ

biên phòng dĩ Bắc địa loạn Minh Hán tương tranh đồn Nam Ninh, Long Châu cố dã .

biên phòng, vì đất Bắc có loạn, Minh, Hán tranh nhau , đóng binh ở Nam Ninh, Long Châu.

Hậu dĩ đệ kiêu điểm liên toạ, lạc chức.

Sau vì em trai kiêu ngạo làm bậy, ông bị tội lây, mất chức.

Triều đình văn chi, phục kì quan quân trung hựu vi ngữ viết: Thiên tri kì oan Thiều công đắc quan Vị cơ tốt .

Triều đình nghe biết chuyện ấy, khôi phục quan chức cho ông, trong quân lại có câu ca: "Trời đã thấu oan, ông Thiều lại làm quan".

tam thiên quân cứ an Hải môn thập nhị ngã hoàn sơn

tam thiên quân cư an, Hải môn thập nhị ngã hoàn san.

Thụ A Song Lâm Bình phủ đại tri phủ hành quân thủ ngự sứ .

Thăng A Song làm đại tri phủ Lâm Bình, Hành quân thủ ngự sứ.

Hạ tứ nguyệt, chiếu chư lộ An phủ sứ thu bổ đạo kiếp .

Mùa hạ, tháng 4, xuống chiếu cho An phủ sứ các lộ đi bắt giặc cướp.

Lục nguyệt, Đế ngự tiểu chu hạnh Mễ Sở hương Thiếu uý Trần Ngô Lang gia tam canh nãi hồi.

Tháng 6, vua ngự thuyền nhỏ đến chơi nhà Thiếu uý Trần Ngô Lang ở hương Mễ Sở , đến canh ba mới về.

Chí Chử Gia giang bị đạo thất bảo tỉ bảo kiếm.

khi tới sông Chử Gia bị cướp mất ấn báu, gươm báu.

Tự tri nghiệp đoản ích tung vi dật lạc yên .

vua tự biết mình không sống lâu, càng thả sức chơi bời.

Tam nguyệt, tạo trường lang tự Nguyên Huyền các trực để Tây đại triều môn dĩ tiện bách quan tiến triều tị thử vũ .

Tháng 3, làm hành lang dài suốt từ gác Nguyên Huyền đến tận cửa Đại triều phía Tây để tiện cho việc các quan vào chầu tránh nắng mưa.

Hạ tứ nguyệt, Trần Thế Hưng chí Chiêm Động.

Mùa hạ, tháng 4, Trần Thế Hưng đến Chiêm Động .

Chiêm nhân phục binh đạo phát ngã quân đại hội.

Người Chiêm phục quân đánh trộm, quân ta tan vỡ.

Thế Hưng vi tặc sở cầm, Tử Bình dẫn quân hoàn .

Thế Hưng bị giặc bắt, Tử Bình đem quân trở về.

Minh Thái Tổ tức vị ư Kim Lăng, kiến nguyên Hồng Vũ khiến Dịch Tế Dân lai sính .

Minh Thái Tổ lên ngôi ở Kim Lăng, đặt niên hiệu là Hồng Vũ, sai Dịch Tế Dân sang thăm ta.

Thu bát nguyệt, khiến Lễ bộ thị lang Đào Văn Đích như Minh báo sính .

Mùa thu, tháng 8, sai Lễ bộ thị lang Đào Văn Đích sang Minh đáp lễ.

Đông thập nguyệt, triệu Chí Linh đạo sĩ Huyền Vân phó kinh vấn dĩ tu luyện chi pháp.

Mùa đông, tháng 10, cho mời đạo sĩ Huyền Vân ở núi Chí Linh đến kinh để hỏi về phép tu luyện.

Bất hữu Nghệ Hoàng cập chư tông thất, tắc quốc gia dĩ phi Trần hữu hĩ.

Nếu không có Nghệ Hoàng và các vị tông thất khác thì quốc gia đã không còn là của họ Trần nữa rồi.

Đế năng tôn sư trọng đạo nhi bất dữ mưu cập quốc sự cố hiền giả bất khả hư câu.

Vua biết tôn trọng thầy dạy, nhưng lại không bàn việc nước với thầy.

Chu An chi khứ vô nhân cáo dĩ thiện đạo Sở vị bất tín nhân hiền tắc quốc không hư thị dã.

Chu An đi rồi, không còn ai bảo ban vua đạo hay lẽ phải nữa.

Kì mẫu hiệu Vương Mẫu giả vi truyền hí thời phương hữu thần Dực duyệt kì diễm sắc nạp chi cập sinh dĩ vi kỷ tử.

Mẹ Nhật Lễ khi đóng trò có tên hiệu là Vương Mẫu , đương có thai, Dục thấy nàng xinh đẹp, nên lấy làm vợ.

Nạp Cung Định Vương Phũ nữ vi Hoàng hậu .

Lập con gái Cung Định Vương Phủ làm hoàng hậu.

Nhật Lễ bái Hữu tướng quốc Nguyên trác vi Thượng tướng quốc Thái tể .

Nhật Lễ phong Hữu tướng quốc Nguyên trác làm Thượng tướng quốc thái tể.

Thập nhị nguyệt, thập tứ nhật, Nhật Lễ thích Hiến Từ Tuyên Thánh Thái Hoàng Thái Hậu vu cung trung.

Tháng 12, ngày 14, Nhật lễ giết Hiến Từ Tuyên Thánh Thái hoàng thái hậu ở trong cung.

Thái hậu tính nhân hậu, đa hữu tương thành chi công.

Thái hậu vốn người nhân hậu, có nhiều công lao giúp rập .

Minh Tông đại hãi, chiếu tất bổ cung nhân, cung ẩu, cung tì án vấn.

Minh Tông sợ lắm, truyền bắt hết các cung nhân, bà mụ, thị tỳ trong cung để tra hỏi.

Thái hậu viết: "Thả thử khủng kì trung hữu oan giả.

Thái hậu thưa: "Khoan đã, sợ trong đó có kẻ bị

Duy Hựu tức Hoàng Đế vị vu Cần Chính điện, cải nguyên vi Phúc Thái nguyên niên.

Duy Hựu lên ngôi hoàng đế ở điện Cần Chính, đổi niên hiệu là Phúc Thái năm thứ nhất.

Thập nhị nguyệt, Điện thí, tứ Nguyễn Khắc Thiệu đẳng nhị danh Tiến sĩ xuất thân, Lê Đình Dự đẳng thất danh đồng Tiến sĩ xuất thân.

Tháng 12, thi Điện, cho bọn Nguyễn Khắc Thiệu 2 người đỗ tiến sĩ xuất thân, bọn Lê Đình Dự 7 người đỗ đồng tiến sĩ xuất thân.

Hạ, tứ nguyệt, Thái Bạch kinh thiên.

Mùa hạ, tháng 4, sao Thái Bạch đi ngang trời.

mệnh quan khảo hạch thiên hạ sĩ vọng, trừ nhậm phủ huyện đẳng chức.

sai quan khảo hạch các cống sĩ trong nước, người nào có đức vọng bổ làm các chức phủ, huyện.

Hạ, tứ nguyệt, thập cửu nhật, Huỳnh Hoặc nhập Quỷ tú, phạm Tích Thi.

Mùa hạ, tháng 4, ngày 19, sao Huỳnh Hoặc đi vào phần sao Quỷ, phạm vào sao Tích Thi.

Thái bảo Phù quận công Trịnh Lịch, Thái phó Hoa quận công Trịnh.

Thái bảo Phù quận công Trịnh Lịch, Thái phó Hoa quận công Trịnh

Sầm hận bất đắc chí, nãi xưng binh tác loạn.

Sầm, hận vì bất đắc chí, liền nổi quân làm loạn.

Thái uý Tây quốc công Trịnh Tạc phụng chỉ hiệp dữ văn vũ thần liêu tham nghị tấu văn vu Đế, nhưng cáo thiên địa tông miếu.

Thái uý Tây quốc công Trịnh Tạc vâng chỉ nghị bàn với các quan văn võ tâu lên vua biết và tế cáo trời đất, tông miếu.

Sơ nhị nhật, xuất binh công thảo, cầm hoạch nghịch Lịch chính thân, kì nghịch Sầm độn nhập Ninh Giang.

Ngày mồng 2, ra quân, đánh bắt được chính tên nghịch Lịch, còn nghịch Sầm thì trốn vào Ninh Giang .

Mệnh Thái bảo Khê quận công Trịnh Trượng đốc binh niếp bộ, truy cập ư Chúc Sơn phụ hoạch, hiến nộp, tịnh trí chư quốc pháp.

Sai Thái bảo Khê quận công Trịnh Trượng đốc quân đuổi theo, đuổi kịp ở Chúc Sơn , bắt được dâng nộp, đều đem chém cả.

Thời, Tán lí Phạm Công Trứ, võ tướng Đào Quang Nhiêu diệc dự hữu tham tán chinh thảo chi công.

Khi ấy Tán lý Phạm Công Trứ, Võ tướng Đào Quang Nhiêu cũng dự phần công bàn mưu, đánh dẹp.

Hựu cấm nhân dân vô đắc tác nặc danh thư, xuý hư truyền thuyết, cổ hoặc nhân tâm.

Lại cấm nhân dân không được làm thư nặc danh lưu truyền chuyện không đâu làm mê hoặc lòng người.

Lục nguyệt, thân minh khám tụng điều lệ, dĩ miễn đương quan liêm cần chi pháp, cách tiểu dân cáo kiết chi phong.

Tháng 6, nhắc rõ lại điều luật xét kiện để khuyến khích người làm quan thanh liêm, chăm việc, trừ bỏ thói kiện cáo gian lận của bọn tiểu thương.

Thu, thất nguyệt, cấm chư quyền quý cập.

Mùa thu, tháng 7, cấm các nhà quyền quý và

các cai nha môn tịnh nhị ti quan bất đắc chiếm thủ xã dân hộ phân, huyện quan diệc bất đắc lạm thu dân tiền.

các nha môn cùng quan hai ty không được lấy tiền của các hộ dân xa, quan huyện cũng không được thu lạm tiền của dân.

Kì các tế tiền mễ, tịnh tuỳ đại trung tiểu xã ưng xuất hữu sai, dĩ tỉnh dân phí.

Còn tiền gạo của các kỳ tế lễ đều theo xã lớn, xã vừa, xã nhỏ mà đóng theo mức độ khác nhau để bớt phí tổn cho dân.

Xuân, chính nguyệt, nhị thập nhị nhật, vũ bạc, điểu thú đa bị hại.

Mùa xuân, tháng giêng, ngày 22, mưa đá, chim muông bị hại nhiều.

Thời, Minh đế tức vị, vi Thanh nhân sở phá.

Khi ấy vua Minh lên ngôi, bị người Thanh đánh phá.

Minh thần tái tôn lập Vĩnh Lịch hoàng đế.

Bề tôi nhà Minh lại tôn lập Vĩnh Lịch Hoàng Đế.

Minh đế nhân khiển Hàn lâm Phan Kì đẳng lãi sắc thư cáo mệnh tịnh trà kim ngân ấn vãng.

Nhà Minh sai bọn Hàn lâm Phan Kỳ mang sắc thư, cáo mệnh và ấn bạc mạ vàng sang

bản quốc, sách phong Thái Thượng Hoàng vi An Nam quốc vương.

nước ta, phong cho Thái thượng hoàng làm An Nam quốc vương.

Minh sứ dữ Nhân Chính đẳng lục hành do trấn Nam Quan nhi hồi.

Sứ Minh cùng với bọn Nhân Chính đi đường bộ theo cửa Trấn Nam quan mà về.

Long Châu thủ lĩnh Triệu Hữu Kinh vi tộc huynh Triệu Hữu Đào sở sát.

Thủ lĩnh Long Châu là Triệu Hữu Kinh bị người anh họ là Triệu Hữu Đào giết.

Đông, thập nguyệt, Hội thí thiên hạ sĩ nhân.

Mùa đông, tháng 10, thi Hội sĩ nhân trong nước.

Tích ngã Hoàng tổ cương lí thiên hạ, hải ngung nhật xuất tận nhập bản đồ.

Xưa Hoàng tổ ta mở mang bờ cõi, chân trời, góc biển, đều thuộc bản đồ.

Đương ngã Long Vũ Hoàng Đế ngự cực Mân điện, nhĩ độc hàng hải lai vương.

Đương khi Long Vũ Hoàng Đế ta ngự ở đất Mân , một mình nước ngươi vượt biển sang triều cống.

Duy quốc gia bất bảo viễn vật, thần nhân hưởng chí để gia sự đại chi thành.

Tuy nhà nước không quý vật xa, nhưng làm tôi dâng cống, lòng thành thờ nước lớn thực đáng khen.

Niệm yếu hoang diệc ngô xích tử, tích xã phân phiên sở vị nhu viễn dĩ đức.

Nghĩ cõi xa cũng là con đỏ, ta ban đất chia phong, chính là vỗ yên người xa bằng đức.

Tư xú loại phạm thuận, vi ngã bạc hải đồng thù

Nay loài hôi tanh làm phản, bị cả bốn biển cùng thù.

Sở Thục chi tráng sĩ vân hưng, Ngô Việt chi nghĩa kì hưởng ứng.

Tráng sĩ Sở Thục nổi như mây, cờ nghĩa Ngô Việt đều hưởng ứng.

Thị dụng khiển từ thần Phan Kì, Khoa thần Lí Dụng Tiếp trì.

Vì thế, sai quan Hàn lâm Phan Kỳ, quan Khoa đài Lý Dụng Tiếp đem

Ô hô! Chương phục phụng đế thiên chi mệnh, khuê bích dư yến dực chi hưu.

Đồ phẩm phục vâng tự mệnh trời, ngọc khuê bích truyền tới con cháu.

Quân nhĩ quốc, tử nhĩ dân, canh tang diệc thuộc đế đức; hoang phục vương tân phục hưởng cung cầu vô đãi tiền tu.

Làm vua nước ngươi, chăn nuôi dân ngươi, việc nông tang cũng thuộc đức đế; cõi xa về chầu, trấn phiên tới cống, ngọc cung cầu chớ biếng chức xưa.

Trẫm duy, Hán gia đồng trụ chi phong, vĩnh tuy Nam phục, Hạ hậu Đồ Sơn chi hội, tái kiến trung nguyên.

Trẫm nghĩ, cột đồng nhà Hán dựng lên, cõi Nam yên mãi, vua Hạ hội ở Đồ Sơn, lại thấy Trung Nguyên.

Thu, thất nguyệt, sai quan tuyển duyệt các xứ binh dân, trục hạng dĩ định binh ngạch.

Mùa thu, tháng 7, sai quan tuyển duyệt binh dân các xứ, chia thành từng hạng để định ngạch quân.

Hạ, ngũ nguyệt, cấm dân gian bất đắc vọng mạo chức tước dĩ tị binh dịch.

Mùa hạ, tháng 5, cấm dân gian không được mạo nhận càn chức tước để trốn binh dịch .

Thu thất nguyệt, tam nhậtm Thượng tướng Thái sư Chiêu Minh Đại vương Quang Khải tốt, niên ngũ thập tứ.

Mùa thu, tháng 7, ngày mồng 3, Thượng tướng thái sư Chiêu Minh Đại Vương Quang Khải mất, thọ 54 tuổi.