_id
stringlengths 15
22
| url
stringlengths 31
150
| title
stringlengths 1
86
| text
stringlengths 100
23.8k
|
|---|---|---|---|
20231101.sw_904_151 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Hickman, Hoyt L. and others. Handbook of the Christian Year. Abingdon Press (1986). ISBN 0-687-16575-X |
20231101.sw_904_152 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Hitchcock, Susan Tyler. Geography of Religion. National Geographic Society (2004) ISBN 0-7922-7313-3 |
20231101.sw_904_153 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Letham, Robert. The Holy Trinity in Scripture, History, Theology, and Worship. P & R Publishing (2005). ISBN 0-87552-000-6. |
20231101.sw_904_154 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Lorenzen, Thorwald. Resurrection, Discipleship, Justice: Affirming the Resurrection Jesus Christ Today. Smyth & Helwys (2003). ISBN 1-57312-399-4. |
20231101.sw_904_155 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | McLaughlin, R. Emmet, Caspar Schwenckfeld, reluctant radical: his life to 1540, New Haven: Yale University Press (1986). ISBN 0-300-03367-2. |
20231101.sw_904_156 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | MacCulloch, Diarmaid, A History of Christianity: The First Three Thousand Years. London, Allen Lane. 2009. ISBN 978-0-7139-9869-6 |
20231101.sw_904_157 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Marber, Peter. Money Changes Everything: How Global Prosperity Is Reshaping Our Needs, Values and Lifestyles. FT Press (2003). ISBN 0-13-065480-9 |
20231101.sw_904_158 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Marthaler, Berard. Introducing the Catechism of the Catholic Church, Traditional Themes and Contemporary Issues. Paulist Press (1994). ISBN 0-8091-3495-0 |
20231101.sw_904_159 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | McClintock, John, Cyclopaedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature. Harper &Brothers, original from Harvard University (1889) |
20231101.sw_904_160 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | McManners, John. Oxford Illustrated History of Christianity. Oxford University Press (1990). ISBN 0-19-822928-3. |
20231101.sw_904_161 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Meconi, David Vincent. "Pagan Monotheism in Late Antiquity", in: Journal of Early Christian Studies. |
20231101.sw_904_162 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Metzger, Bruce M., Michael Coogan (ed.). Oxford Companion to the Bible. Oxford University Press (1993). ISBN 0-19-504645-5. |
20231101.sw_904_163 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Norman, Edward. The Roman Catholic Church, An Illustrated History. University of California (2007) ISBN 978-0-520-25251-6 |
20231101.sw_904_164 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Orlandis, Jose, A Short History of the Catholic Church. Scepter Publishers (1993) ISBN 1-85182-125-2 |
20231101.sw_904_165 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Otten, Herman J. Baal or God? Liberalism or Christianity, Fantasy vs. Truth: Beliefs and Practices of the Churches of the World Today.... Second ed. New Haven, Mo.: Lutheran News, 1988. |
20231101.sw_904_166 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Pelikan, Jaroslav; Hotchkiss, Valerie (ed.) Creeds and Confessions of Faith in the Christian Tradition. Yale University Press (2003). ISBN 0-300-09389-6. |
20231101.sw_904_167 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Putnam, Robert D. Democracies in Flux: The Evolution of Social Capital in Contemporary Society. Oxford University Press (2002). |
20231101.sw_904_168 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Riley-Smith, Jonathan. The Oxford History of the Crusades. New York: Oxford University Press, (1999). |
20231101.sw_904_169 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Robinson, George. Essential Judaism: A Complete Guide to Beliefs, Customs and Rituals. New York: Pocket Books (2000). |
20231101.sw_904_170 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Sykes, Stephen; Booty, John; Knight, Jonathan. The Study of Anglicanism. Augsburg Fortress Publishers (1998). ISBN 0-8006-3151-X. |
20231101.sw_904_171 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Ustorf, Werner. "A missiological postscript", in: McLeod, Hugh; Ustorf, Werner (ed.). The Decline of Christendom in Western Europe, 1750–2000. Cambridge University Press (2003). |
20231101.sw_904_172 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Walsh, Chad. Campus Gods on Trial. Rev. and enl. ed. New York: Macmillan Co., 1962, t.p. 1964. xiv, [4], 154 p. |
20231101.sw_904_173 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | MacCulloch, Diarmaid. Christianity: The First Three Thousand Years (Viking; 2010) 1,161 pages; survey by leading historian |
20231101.sw_904_174 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Ukristo | Ukristo | Roper, J.C., Bp. (1923), et al.. Faith in God, in series, Layman's Library of Practical Religion, Church of England in Canada, vol. 2. Toronto, Ont.: Musson Book Co. N.B.: The series statement is given in the more extended form which appears on the book's front cover. |
20231101.sw_921_0 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Kiingereza ni lugha ya jamii ya Kigermanik cha Magharibi iliyokua nchini Uingereza kwa muda wa miaka 1,400. |
20231101.sw_921_1 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Leo, zaidi ya wasemaji milioni mia nne duniani wanazumgumza Kiingereza kama lugha ya kwanza. Watu wengi zaidi wanazumgumza Kiingereza kama lugha ya pili, kwa sababu ni muhimu sana kwenye nyanja za mawasiliano, sayansi na uchumi wa kimataifa. |
20231101.sw_921_2 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Lugha ya Kiingereza ilianzia huko Uingereza kutokana na kuingiliana kwa lugha mbalimbali, hasa lugha za kale za Ujerumani, Denmark na Ufaransa. |
20231101.sw_921_3 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Sehemu ya kusini ya kisiwa cha Britania ilikuwa ndani ya Dola la Roma hadi mwanzo wa karne ya 5. Wenyeji walitumia lugha ya Kikelti pamoja na Kilatini cha Waroma, hasa mjini. |
20231101.sw_921_4 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Baada ya Waroma makabila kutoka Ujerumani ya kaskazini na Denmark walianza kuvamia kisiwa hicho. Katika mwendo wa karne mbili waliteka sehemu kubwa ya Uingereza ya leo isipokuwa sehemu za magharibi kama vile Cornwall na Wales na sehemu za kaskazini walipoishi Waskoti. |
20231101.sw_921_5 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Wavamizi walileta lugha zao za Kisaksoni na Kianglia (Ujerumani ya Kaskazini) zilizounganika kuwa lugha ya Kiingereza cha Kale ambacho kilikuwa karibu sana na Kijerumani cha Kale. Inaonekana ya kwamba wenyeji Wakelti walio wengi walianza polepole kutumia lugha ya watawala wapya, wengine waliuawa au walihamia sehemu zisizo chini ya Waanglia-Saksoni. |
20231101.sw_921_6 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Lugha hii iliathiriwa mara mbili. Kwanza Wadenmark ndio waliojaribu kujenga ufalme wao kisiwani. Waliteka sehemu za Uingereza ya Magharibi. Kiasi cha maneno kutoka lugha yao kimeingia Kiingereza cha kale kama Wales. |
20231101.sw_921_7 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Mwaka 1066 jeshi la Wanormani kutoka Ufaransa ya Kaskazini walivamia na kuteka Uingereza. Wanormani walikuwa wa asili ya Skandinavia lakini walikuwa wameshaanza kutumia lugha ya Kifaransa cha kale. Wanajeshi hao walikuwa mabwana wapya wa Uingereza wakitumia Kifaransa chao. |
20231101.sw_921_8 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Kwa karne kadhaa lugha mbili zilitumika kandokando: Kiingereza cha Kianglia-Saksoni cha watu wa kawaida na kile Kifaransa cha Kinormandy cha tabaka la watawala. Kwa jumla watawala walianza kutumia lugha ya raia lakini lugha hii ilibadilika pia kwa kupokea maneno mengi kutoka Kifaransa. Kuna makadirio ya kwamba zaidi ya theluthi moja ya maneno yote ya Kiingereza yana asili ya Kifaransa. |
20231101.sw_921_9 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Kipindi hiki cha kuingiliana kati ya Kifaransa cha mabwana na lugha ya kawaida kilileta Kiingereza cha Kati. Hadi leo asili ya maneno kutoka Kijerumani na Kifaransa ni wazi kabisa. |
20231101.sw_921_10 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Mfano mzuri ni maneno tofauti kwa wanyama kadhaa na nyama yao: ng'ombe huitwa "cow" (sawa na Kijerumani wa Kaskazini "Kau") lakini nyama yake ni "beef" (kutokana na neno la Kifaransa kwa ng'ombe "boeuf"); vilevile "sheep" kwa mnyama kondoo na "mutton" kwa nyama yake (Kijerumani ya Kaskazini: "Schaap" - Kifaransa: "mutton"), vilevile swine=mnyama – pork=nyama (nguruwe) na calf=mnyama – veal=nyama (ndama). |
20231101.sw_921_11 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Wakulima wafugaji walitumia lugha yao kwa mnyama - mabwana wasiogusa mnyama lakini hula nyama yake waliendelea kutumia neno la Kifaransa kwa ajili ya mnyama yuleyule. Maneno yote mawili yaliingia katika Kiingereza cha Kisasa lakini kwa mambo mawili tofauti. |
20231101.sw_921_12 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Kiingereza cha Kisasa kimeanza na tafsiri ya Biblia ya William Tyndale; baadaye na washairi muhimu kama William Shakespeare. |
20231101.sw_921_13 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Teknolojia ya uchapaji vitabu ilisambaza lugha hii nchini kote na kupunguza athira ya lahaja mbalimbali. |
20231101.sw_921_14 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Wakati ule Kiingereza kilipokea pia maneno mengi kutoka lugha za Kilatini na Kigiriki zilizokuwa lugha za taaluma na sayansi hadi karne ya 18 kote Ulaya. |
20231101.sw_921_15 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Kiingereza cha Kisasa kimeendelea kurahisisha lugha. Lakini urekebisho wa tahajia umeshindikana hadi leo hata kama kulikuwa na majaribio mbalimbali. Kutokana na historia yake Kiingereza kimebaki na tahajia isiyolingana na matamshi ya maneno. |
20231101.sw_921_16 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Mwandishi George Bernhard Shaw alionyesha tatizo hilo kwa pendekezo la dhihaka kwamba neno "fish" (samaki) liandikwe "ghoti": gh kama sauti ya "f" katika "cough", o kama sauti ya "i" katika "women", na ti kama sauti ya "sh" katika "nation". |
20231101.sw_921_17 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Pamoja na hayo, lahaja za Kiingereza zinazidi kutofautiana, zile muhimu zaidi zikiwa zile za Britania na Marekani. |
20231101.sw_921_18 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Tangu karne ya 19 idadi kubwa ya wasemaji wa Kiingereza hawaishi tena Uingerezea bali Marekani. Katika karne ileile Kiingereza kilikuwa lugha ya utawala katika maeneo makubwa ya makoloni ya Dola la Uingereza. |
20231101.sw_921_19 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Kutokana na matukio hayo yote, na Marekani kujitokeza katikati ya karne ya 20 kama nchi tawala kisiasa, kiuchumi na kiteknolojia, Kiingereza kimekuwa leo lugha ya kwanza ya mawasiliano duniani hata kama si lugha yenye wasemaji wengi wa lugha ya kwanza. |
20231101.sw_921_20 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Kiingereza ni lugha rasmi pekee katika nchi za Uingereza, Marekani, Australia, Nyuzilandi, Jamaica, na nchi nyingine. |
20231101.sw_921_21 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Kiingereza ni lugha rasmi pamoja na lugha nyingine katika nchi nyingi, kwa mfano Kanada (pamoja na Kifaransa), India (pamoja na Kihindi na lugha za majimbo), Ireland (pamoja na Kigaelik), Philippines (pamoja na Kitagalog). |
20231101.sw_921_22 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Nchi nyingi za Afrika zinatumia Kiingereza kama lugha rasmi, lakini ni Waafrika wachache (isipokuwa Waafrika Kusini) wanaoitaja kuwa lugha ya kwanza kwao. Nchi hizo ni Afrika Kusini, Eswatini, Ghana, Kamerun, Kenya, Lesotho, Liberia, Namibia, Nigeria, Sierra Leone, Zambia na Zimbabwe. |
20231101.sw_921_23 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kiingereza | Kiingereza | Lugha nyingi za Afrika zimekopa maneno ya Kiingereza. Maneno hayo yamerekebishwa kulingana na sauti ya lugha nyingine, kwa mfano: Kiingereza: train --> Kiswahili: treni. |
20231101.sw_923_0 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Afrika ni bara la pili duniani kwa ukubwa, likiwa na eneo la kilometa za mraba zipatazo 30,370,000 na kwa idadi ya wakazi, hao wakiwa 1,225,080,510 (mwaka 2016). Asia ndiyo bara kubwa pekee zaidi ya Afrika. |
20231101.sw_923_1 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Neno "Afrika" limetokana na lugha ya Kilatini ya Roma ya Kale. kwa jina hilo Waroma wa Kale walitaja eneo katika Tunisia ya leo, hawakumaanisha bara lote. |
20231101.sw_923_2 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Inasemekana asili yake ni kabila la "Afrig" lililoishi sehemu zile,lakini kuna pia maelezo mengine tofautitofauti. |
20231101.sw_923_3 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Wakati huo Wagiriki wa Kale walitumia zaidi jina la Libya kwa ajili ya nchi kusini kwa Bahari ya Mediteranea, upande wa magharibi wa Misri. |
20231101.sw_923_4 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Maeneo ya ndani kuelekea kusini mara nyingi yaliitwa kwa jina la "Ethiopia" linalomaanisha nchi ya watu weusiweusi (kwa Kigiriki "aithiops": aliyechomwa na jua). |
20231101.sw_923_5 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Katika ramani za kale kutoka Ulaya maneno yote matatu ya "Afrika", "Lybia" na "Ethiopia" yanapatikana yakitumika kama jina la bara zima. Jina la "Afrika" limekuwa la kawaida kuanzia karne ya 16 BK. |
20231101.sw_923_6 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Afrika imezungukwa na bahari karibu pande zote. Kuna kiungo chembamba cha nchi kavu upande wa kaskazini mashariki na bara la Asia kwenye rasi ya Sinai . |
20231101.sw_923_7 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Upande wa kaskazini iko Bahari ya Mediteranea, upande wa mashariki kuna Bahari Hindi pamoja na Bahari ya Shamu na upande wa magharibi iko Bahari Atlantiki. |
20231101.sw_923_8 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Barani kuna nchi huru 54 zinazotambuliwa na Umoja wa Mataifa, maeneo 9 yenye hali ya pekee na madola mawili ambayo yanajitawala bila kutambuliwa kimataifa. |
20231101.sw_923_9 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Kuna umbali wa kilomita 8,000 kutoka Ras ben Sakka nchini Tunisia (37°21' N, sehemu ya kaskazini kabisa) hadi rasi ya Cape Agulhas nchini Afrika Kusini (34°51'15" S, sehemu ya kusini kabisa). |
20231101.sw_923_10 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Umbali ni km 7,400 kutoka upande wa magharibi (rasi ya Cape Verde, 17°33'22" W) hadi mashariki (Ras Hafun nchini Somalia, 51°27'52" E). |
20231101.sw_923_11 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Nchi kubwa ya Afrika ni Algeria na nchi ndogo ni funguvisiwa la Shelisheli katika Bahari Hindi. Nchi ndogo Afrika bara ni Gambia. |
20231101.sw_923_12 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Kijiolojia Afrika iko kwenye bamba la Afrika. Lile bamba la gandunia la Afrika linaenea mbali zaidi kuliko maeneo tunayotazama kuwa Afrika kijiografia, ni pamoja na maeneo chini ya bahari linapopakana na mabamba ya Ulaya-Asia, Uarabuni, Uhindi na Australia, Antaktika, Amerika ya Kusini na Kaskazini. Upande wa mashariki wa bamba la Afrika kuna ufa unaozidi kupanuka ikielekea kujitenga kutoka Afrika kama bamba la Somalia. |
20231101.sw_923_13 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Tabianchi ya Afrika ni pana, kuanzia kanda za tropiki hadi kufikia maeneo ya nusu-aktiki (baridi) kwenye ncha za milima mirefu. |
20231101.sw_923_14 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Nusu ya kaskazini ya bara ni jangwa au angalau yabisi. Sehemu za kati na za kusini zina maeneo ya savanna na kanda za msitu wa mvua. |
20231101.sw_923_15 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Mwaka 2010 idadi ya wakazi wa nchi zote za Afrika ilipita bilioni 1. Ni kwamba idadi yao imeongezeka sana katika miaka 40 iliyopita, ikipiku zile za Ulaya na Amerika. |
20231101.sw_923_16 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Ilhali mwaka 1950 walikuwepo Waafrika milioni 229 pekee, idadi iliongezeka kuwa milioni 630 mwaka 1990 na milioni 1200 mnamo 2014. |
20231101.sw_923_17 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Hivyo asilimia ya watoto na vijana ni kubwa. Kuna nchi kadhaa ambako zaidi ya nusu ya wananchi wako chini ya umri wa miaka 25. Wakazi wa Afrika ni vijana kuliko wale wa mabara mengine yote; mwaka 2012 umri wa wastani ulikuwa miaka 19.7, wakati kidunia ulikuwa 30.4. |
20231101.sw_923_18 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Kusini mwa Afrika, Afrika Mashariki na ya Kati watu wengi ni wasemaji wa lugha za Kibantu (kwa mfano Kiswahili). Asili yao ilikuwa pande za kusini za kanda ya Sahel na kutoka kule walienea katika sehemu nyingi za Afrika upande wa kusini kwa Sahara. |
20231101.sw_923_19 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Wakazi asilia siku hizi wako wachache, wakionekana kama wasemaji wa lugha za Khoisan au za Wabilikimo. |
20231101.sw_923_20 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Watu wa Afrika Magharibi husema zaidi Lugha za Kiniger-Kongo hasa zisizo za Kibantu, pamoja na wasemaji wa lugha za Kinilo-Sahara. |
20231101.sw_923_21 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Waarabu waliovamia eneo hilo lote tangu karne ya 7 BK wameleta lugha yao pamoja na dini ya Uislamu. Lugha yao imekuwa lugha ya watu wengi siku hizi. Wasemaji wa Kiberber bado wako wengi kidogo Moroko na Algeria na wachache katika sehemu za Tunisia na Libya. |
20231101.sw_923_22 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Kutokana na ukoloni, lugha za Kihindi-Kiulaya zinazumgumzwa pia, hasa Kiingereza, Kifaransa na Kireno. |
20231101.sw_923_23 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Katika kisiwa cha Madagaska kwenye Bahari ya Hindi, inatumika lugha ya Kimalagasy, ambayo ni kati ya lugha za Austronesia. |
20231101.sw_923_24 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Waafrika wana imani za dini nyingi tofauti, lakini takwimu zinazotolewa hazina hakika, pia kwa sababu suala hilo ni nyeti kisiasa kwa serikali zenye mchanganyiko mkubwa wa watu, kama vile Nigeria, Ethiopia na Tanzania. |
20231101.sw_923_25 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Kadiri ya World Book Encyclopedia, Islam ndiyo inayoongoza, ikifuatwa na Ukristo. Kumbe kadiri ya Encyclopedia Britannica, 45% za wakazi ni Wakristo, 40% ni Waislamu na 10% wanafuata dini asilia za Kiafrika. Wachache tu ni Wahindu, Wabuddha, Wabaha'i au hawana dini yoyote. |
20231101.sw_923_26 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Moore, Clark D., and Ann Dunbar (1968). Africa Yesterday and Today, in series, The George School Readings on Developing Lands. New York: Praeger Publishers. |
20231101.sw_923_27 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Naipaul, V. S.. The Masque of Africa: Glimpses of African Belief. Picador, 2010. ISBN 978-0-330-47205-0 |
20231101.sw_923_28 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Besenyő, János. Western Sahara (2009), free online PDF book, Publikon Publishers, Pécs, ISBN 978-963-88332-0-4, 2009 |
20231101.sw_923_29 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Afrika | Afrika | Wade, Lizzie. Drones and satellites spot lost civilizations in unlikely places, Science (American Association for the Advancement of Science), DOI: 10.1126/science.aaa7864, 2015 |
20231101.sw_1163_0 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kuki | Kuki | Kuki ni tafsiri ya muda ya neno la Kiingereza cookie, ambalo maana yake asili ni biskuti au keki ndogo, lakini katika utarakilishi linatumika ili kompyuta yenye kurasa za tovuti iweze kuwasaliana na watazamaji. |
20231101.sw_1163_1 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Kuki | Kuki | Programu za tovuti hizi zinahifadhi habari kadhaa za mtazamaji au mtumiaji (k.m. jina la mtumiaji, neno la siri, ruhusa, mapendekezo) kwenye kompyuta ya mtazamaji mwenyewe. Hivi mtazamaji anatambuliwa kila wakati anaingia kwenye tovuti hii. |
20231101.sw_1165_0 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Panzi | Panzi | Panzi ni aina za wadudu wanaokula mimea. Wameainishwa katika nusuoda Caelifera ya oda Orthoptera. Takriban spishi zote huchupa mbali kwa kutumia miguu yao ya nyuma ambayo ina nguvu sana. Nyingi zinaweza kuruka angani. Panzi wana vipapasio vifupi kuliko mwili wao. Panzi wakubwa ambao wanajikusanya kwenye makundi makubwa huitwa nzige. Kuna panzi wakubwa wengine wenye miiba mikubwa kwenye miguu ya nyuma lakini wasiojikusanya katika makundi. Panzi hao hufanana na ndege wadogo wakiruka juu na huitwa parare. |
20231101.sw_1165_1 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Panzi | Panzi | Panzi majike wana vali mwichoni kwa fumbatio zinazowawezesha kuchimba ndani ya ardhi na kutaga mayai yao katika vibumba. Vibumba vya mayai huweza kuwa na mayai kumi na tano hadi zaidi ya mia moja. Mayai ya spishi nyingi za panzi huingia kwa diaposi kupitia majira ya baridi au kiangazi. Hali ya hewa ikiwa nzuri mayai yaendelea kupevuka halafu tunutu wanatoka. Tunutu (panzi wachanga bila mabawa) hubambua ngozi yao mara tano hadi mara saba kufuatana na spishi. Kila hatua ya ukuaji ni ndefu kuliko ile iliyotangulia. Wakati wa ubambuaji wa mwisho panzi wenye mabawa anatoka na kuwa mpevu ndani ya siku au wiki chache. |
20231101.sw_1165_2 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Panzi | Panzi | Kuna wadudu ambao wanafanana na panzi lakini wana vipapasio virefu kuliko mwili wao. Hawa ni wana wa nusuoda Ensifera. Spishi moja kati yao anaitwa senene na huliwa na watu. Jike ana mrija wa kutaga unaofanana na kitara. Anataga mayai juu ya au ndani ya mimea. |
20231101.sw_1165_3 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Panzi | Panzi | Panzi huliwa sehemu nyingi duniani kwa sababu wana virutubishi vya (protini) vingi. Wanajeshi huambiwa wakamate panzi na kuwala wakipungukiwa chakula. |
20231101.sw_1165_4 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Panzi | Panzi | Kuna familia nyingi za panzi, lakini takriban spishi zote za Afrika ya Mashariki ni wanafamilia wa Acrididae na Pyrgomorphidae. Mwainisho wa sikuhizi ni kama ufuatao (familia zote hazionyeshwi): |
20231101.sw_1166_0 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Nzige | Nzige | Nzige ni jamii ya panzi wenye uwezo wa kujikusanya kwenye makundi makubwa na kuruka umbali mrefu kwa pamoja. Wanao huitwa tunutu. Nzige wanapokuwa wametawanyika mmojammoja huishi kama panzi wa kawaida. Wanapozaliana na kuongezeka idadi hujikusanya katika makundi. Makundi ya tunutu husafiri kuelekea upande mmoja na kula majani wanakopitia. Makundi ya nzige waliokomaa huweza kufikia idadi ya zaidi ya bilioni na huruka umbali mrefu na kuharibu mazao wanakotua. |
20231101.sw_1166_1 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Nzige | Nzige | Nzige hudhibitiwa kwa dawa za kikemikali. Ni vema nzige wadhibitiwe wanapokuwa wadogo au tunutu kabla hawajaingia mashamba na kuharibu mazao. Tunutu wanaweza kudhibitiwa kwa mashine zinazobebwa mikononi au mgongoni, au zilizopachikwa juu ya gari la pickup. Makundi ya nzige waliokomaa ni lazima yadhibitiwe kwa ndege. |
20231101.sw_1166_2 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Nzige | Nzige | Hivi karibuni dawa ya kibiolojia imeendelezwa na mradi wa kimataifa LUBILOSA. Dawa hiyo ina spora za kuvu Metarhizium acridum ndani yake. Siku hizi kuna vifundiro vya kibiashara vitatu sokoni: "Green Muscle" na "Green Guard" vya kampuni BASF na "NOVACRID" cha kampuni ÉLÉPHANT VERT. Vifundiro hivi vinaweza kupulizwa katika mafuta ya diseli kwa mashine za kiwango kidogo sana (g 50 katika L 0.5-2 kwa ha). |
20231101.sw_1166_3 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Nzige | Nzige | Nzige wanatajwa mara nyingi katika Biblia kati ya vitisho vikubwa kwa binadamu kutokana na njaa wanayoweza kusababisha. |
20231101.sw_1169_0 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Muhammad | Muhammad | Muhammad (kwa Kiarabu "Mwenye kusifika sana"; jina kamili kwa kirefu ni محمد بن عبد الله بن عبد ﺍﻟﻤﻄﻠﺐ ﺍﻟﻬﺎﺷﻤﻲ Muhammad bin 'Abd Allāh bin 'Abd al-Muţţalib al-Hāshimī) anaaminika katika dini ya Uislamu kuwa ni mtume wa mwisho wa Mungu (Allah) kwa binadamu. |
20231101.sw_1169_1 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Muhammad | Muhammad | Muhammad alizaliwa yatima kwani baba yake alifariki kabla yeye hajazaliwa. Hakuishi sana na mama yake (Amina), kwa kuwa naye alifariki dunia Muhammad akiwa na umri wa miaka sita. |
20231101.sw_1169_2 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Muhammad | Muhammad | Baadaye akachukuliwa na babu yake Abdul Muttalib na kuishi naye kwa muda wa miaka miwili, kisha babu yake naye akafariki. |
20231101.sw_1169_3 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Muhammad | Muhammad | Kazi ya kumlea Muhammad ilimwangukia ami yake Abu Talib ambaye ndiye aliyeishi naye mpaka ukubwa na kumuoza na kumpa himaya wakati alipoanza kazi ya kufikisha ujumbe wa Mwenyezi Mungu kwa watu. |
20231101.sw_1169_4 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Muhammad | Muhammad | Kadiri ya hadithi za Kiislamu, ilipokua karibu atadhihiri Mtume mapadri wa Kinasara na makuhani wa Kiyahudi waliokuwa wakikaa Bara Arabu walikuwa wakiwatahayarisha majirani wao wa Kiarabu waliokuwa wakiabudu sanamu, wakiwaambia: “Karibu ataletwa Mtume katika nchi yenu hii, abatilishe hii ibada yenu mbovu ya sanamu”. Walipoambiwa hivi wale Waarabu waliwauliza jina la Mtume huyo, wakawajibu kuwa jina lake litakuwa Muhammad. Kwa hivyo kila mwenye kusadiki hayo alimwita mwanawe Muhammad. |
20231101.sw_1169_5 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Muhammad | Muhammad | Lakini hayakusikilizana majina haya ila kwa baadhi ya Waarabu waliokua wakikaa Shamu tu na Najran (Yaman) ambako mapadri wengi walikaa, na vilevile katika Madina ambayo nusu ya wakazi wake walikuwa Wayahudi. |
20231101.sw_1169_6 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Muhammad | Muhammad | Hata lilipoanza kutangaa jina la Mtume, waliokuwa wamekwisha kuitwa kwa jina hilo walikuwa wachache tu Bara Arabu nzima. |
20231101.sw_1169_7 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Muhammad | Muhammad | Inasemekana Mtume aliinukia tangu utotoni kwake juu ya sifa zake nzuri na ukomavu wa akili ya kiutu uzima, hakupata kufanya vitendo vya utoto umri wake, wala kuazimia kuvifanya ila mara mbili tu, ambazo mara mbili zote hizo Mwenyezi Mungu alimhifadhi navyo. |
20231101.sw_1169_8 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Muhammad | Muhammad | Kitendo chenyewe alichokiazimia kukifanya mara mbili zote hizo na Mwenyezi Mungu akamhifadhi nacho ni kutaka kwenda kukesha katika ngoma za arusi mbili za marafiki wake waliooa katika mji wa Makka. |
20231101.sw_1169_9 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Muhammad | Muhammad | Lakini Mungu alimpa usingizi mkubwa katika masiku yote hayo mawili hata hakuweza kufumbua jicho, wala kunyanyua miguu kwenda mahali. Hajapata kuhudhuria hata mara moja katika ibada za kuabudu sanamu wala kula chakula kilichochinjwa kwa ajili yao. Moyo wake ulichukizwa na hayo na mambo mengine yaliyo mabaya. |
20231101.sw_1169_10 | https://sw.wikipedia.org/wiki/Muhammad | Muhammad | Tangu udogo wake Mtume aliondokea na sifa nzuri ambazo hapana hata mmoja katika hirimu zake aliyekuwa nazo zote. Kila sifa zinazohesabiwa kuwa ni njema na Waislamu ndizo alizokuwa nazo tangu utoto wake. |